Nhung Nguyen Tac Vang Cua Napoleon Hill

Cng Ty Samsung Trn trng gi n bn cun sch ny.
Phin bn ebook ny c thc hin theo bn quyn xut bn v pht hnh n bn ting Vit ca cng ty First News - Tr Vit vi s ti tr c quyn ca cng ty TNHH Samsung Electronics Vit Nam. Tc phm ny khng c chuyn dng sang bt k hnh thc no hay s dng cho bt k mc ch thng mi no.
Original title: Napoleon Hills Golden Rules: The Lost Writings by Napoleon Hill Copyright 2008 by Napoleon Hill Foundation Vietnamese Edition 2010 by First News Tri Viet Published by arrangement with The Napoleon Hill Foundation. All rights reserved.
NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

Cng ty First News Tr Vit gi bn quyn xut bn v pht hnh n bn ting Vit trn ton th gii theo hp ng chuyn giao bn quyn vi The Napoleon Hill Foundation, Hoa K. Bt c s sao chp no khng c s ng ca First News u l bt hp php v vi phm Lut Xut bn Vit Nam, Lut Bn quyn Quc t v Cng c Bo h Bn quyn S hu Tr tu Berne. CNG TY VN HA SNG TO TR VIT FIRST NEWS 11H Nguyn Th Minh Khai, Qun 1, TP. HCM Tel: (84.8) 38227979 38227980 38233859 38233860 Fax: (84.8) 38224560; Email: triviet@firstnews.com.vn Web: www.firstnews.com.vn
Bin dch: Kim Vn Xun Dung Giang Thy
FIRST NEWS
NH XUT BN TR
Li gii thiu
h hng triu c gi trn th gii, c l bn cng tng c qua nhng tc phm ca Napoleon Hill v thu c nhng bi hc b ch. D bn l ngi tn sng nhng trang vit ca ng hay y l ln u tin bn c tc phm ca Napoleon Hill, chc chn bn s lun tm thy li ch thit thc t nhng trang sch ng vit v tim nng ca con ngi chng ta. Cun sch bn ang cm trn tay l tp hp cc bi vit trong nhng tp ch c Hill xut bn hn 80 nm v trc. Hills Golden Rule Magazine (Tp ch Nhng nguyn tc vng ca Hill) cng Hills Magazine (Tp ch Hill) c xut bn mt vi nm trc khi cun sch u tin ca Hill xut hin. Nhng li khuyn ca Hill nm trong mt lot cc bi vit v tim nng ca con ngi. Nhng ngn ni ho lnh ca vng Wise County, Virginia, ni Hill c sinh ra vo nm 1883, khng to nhiu c hi
5
NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES
cho mt cu trai sinh trng trong ngho kh. M ca Hill mt nm ng ln 10, cha ng ti hn vi nm sau . Nhng m k ca Hill - b Martha - ch che v mang li phc lnh cho cuc i cu thiu nin sm chu nhiu bt hnh. B l mt ga ph tr sinh trng trong mt gia nh c hc thc, cha b l bc s; v b cm thy yu mn a con trai ring hiu ng, tinh nghch ca chng. Thnh vin mi ny ca gia nh Hill tr thnh ngun ng vin cho c cuc i ng sau ny. V sau, Hill tin cy ngi m k ca mnh khng khc g Abraham Lincoln - Tng thng th 16 ca M - tin cy ngi m k ca ng. Hill tng tuyn b rng: D ti c tr thnh ngi nh by gi hay nh ti tng khao kht, th ti vn lun mang n ngi ph n ng knh ny. Nm ln 13 tui, vi s gip ca m k, Hill c bc i u tin trong s nghip ca mnh khi tr thnh mt nhn vin nh my. Sau mt lot cc bi bo ca ng c ng, s kin ny thi thc ng theo ui ngh vit sch chuyn nghip. Sau hai nm hc trung hc, Hill ghi danh vo mt trng kinh doanh. Hc xong, ng lm vic cho Ngi Rufus Ayres Tng chng l(*) bang Virginia, cng l thnh vin ca chnh quyn lin bang v tng lt vo danh sch ng c vin Thng vin. Ngi Ayres l ngi giu c v quyn lc, thch u t vo ngnh ngn hng, khai thc g, khai thc than. Nhng ri Hill t nhin chuyn hng sang ngnh Lut, ng thuyt phc em trai l Vivian cng ng np n vo trng Lut Georgetown v
* Tng chng l (Attorney General): Ngi ng u c quan t php ca mt a phng, cp cao hn l B trng B T php ca mt quc gia; mt chc v cao cp, hot ng vi t cch ngi c vn php l cho chnh ph.
NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL
vit sch tr tin hc ph cho hai anh em. Vivian theo ui v tt nghip trng Lut Georgetown trong khi Napoleon li b i theo hng khc. ng tm c mt cng vic tp ch Bob Taylor thuc quyn s hu ca Robert Taylor - Thng ngh s ca tiu bang Tennessee khi . y Hill c giao nhim v vit v nhng cu chuyn thnh cng, trong c cu chuyn v s pht trin ca thnh ph Mobile thuc tiu bang Alabama, c bit n nh l mt thnh ph cng ni ting. Khi Hill c c n gp Andrew Carnegie(*) cn bit th 45 phng ca ng, cuc phng vn nh ra ch tin hnh trong thi gian ngn ko di ti 3 ngy. Cuc phng vn ca Hill vi Carnegie ni v s thnh cng v vic pht trin nhng trit l v thnh cng, nhng iu m v sau Hill truyn li cho hng triu c gi qua cc cun sch ca mnh. Cuc sng ca Hill t thay i mnh m, v chuyn phiu lu ca cuc i ng gn lin vi cuc phng vn nhng ngi thnh cng. Nhng cuc tr chuyn gip ng hiu c nguyn nhn ti sao mt vi ngi t c thnh cng trong khi nhng ngi khc li khng. Qua s gii thiu ca Carnegie, Hill c gp g Henry Ford, Thomas Edison, George Eastman, John D. Rockefeller v nhng nhn vt ni ting khc ca thi i. Trc khi Hill vit cun sch u tin, cuc hnh trnh tri nghim v thu thp kin thc ca Hill v nhng nguyn tc dn n thnh cng ko di sut 20 nm vi hn 500 ln phng vn.
* Andrew Carnegie (1835-1919): ng vua thp ca M, sinh ti Scotland. T mt ngi khng mt xu dnh ti, ng tr thnh t ph v to c hi cho rt nhiu ngi khc tr thnh triu ph trong ngnh cng nghip thp.
Hill sng n nm 87 tui, v sut cuc i ng pht trin nhng trit l v cc nguyn tc t c thnh cng m gi tr thc tin ca chng n nay vn c nh gi cao. Tc phm u tin ca Hill thc ra l tp hp 8 bng ghi m m ng t tn l The Law of success (Quy lut ca s thnh cng), xut bn vo nm 1928. ng nhn c nhun bt t 2.000 n 3.000 -la mt thng, l mt khon tin khng l vo lc y v Hill mua mt chic Rolls-Royce i thm li con sng Guest River vng ni Wise County, Virgina min t gn b vi tui th ng. Hill vit mt tp sch nh c tn The Magic Ladder to Success (Nhng nc thang k diu dn n thnh cng), v khi cun sch ny c xut bn di dng tm gn ca cun The Law of Success, n cn c b sung thm mt chng Forty Unique Ideas (Bn mi sng kin c o) bn v vic lm th no kim tin. Trong s nhng sng kin ca Hill th c sng kin v trm xng t ng nhng tay li m-t c th t xng cho xe ca mnh bt k ngy hay m; hoc nhng kha khng c cha chng trm; nc gii kht lm t rau c ti khng dng cht bo qun. Hy nh rng, lc ny ch ang l nm 1930, v nhng sng kin ny cho thy tm nhn xa trng rng ca Hill. Mt bng chng khc v nng lc trc tuyt ca Hill c th hin mt thc t rng rt nhiu nhng cun sch dy k nng sng c xut bn ngy nay u l s k tha v tip ni nhng g m Hill chim nghim v c rt t hn 80 nm v trc.
8
Ngy nay, c mt s cun sch vit v quy lut thu ht s thnh cng, nh th l nhng nguyn tc mi c pht hin. Thc ra, Hill vit v nhng nguyn tc c gi l mi ny trn tp ch Hills Golden Rule Magazine t thng 3 nm 1919, nay c tp hp li lm Bi hc th 4 trong sch: Quy lut tng tc. Ngy cng c nhiu nhng cun sch ly t liu tham kho t cc tc phm ca Hill. Nhng lun im ca Hill thng xuyn c cc tc gi khc trch dn - nguyn vn hoc c khi b thay i i cht. Nm 1937, Hill vit cun sch ni ting nht ca ng Think and Grow Rich(*). Cun sch c ti bn ba ln trong nm vi gi 2,5 -la mt cun (lc ny ang l thi k i khng hong(**)), m khng cn phi qung co rm r nh ngy nay. Cho n nay, cun sch ny bn c hn 60 triu bn trn ton th gii v vn duy tr mc bn ra vi con s khong 1 triu bn mi nm. Ngy nay, mt cun sch c xem l bn chy nht ch khong 100 ngn bn. Tt c cc cun sch ca Hill u bn c hn s ny, v hu ht chng u vt qu con s mt triu bn. Cc nh xut bn c lng rng nhng cun sch c xem l c a chung ngy nay c tui th t mt n hai nm. Trong khi , cun sch The Law of Success ca Hill c xut bn lin tc k t nm 1928, cun Think and
* First News dch v xut bn Vit Nam vi ta Cch Ngh Thnh Cng. ** Thi k i khng hong: Thi k suy thoi kinh t u tin din ra t nm 1929 n nm 1933, bt u sau s sp ca th trng chng khon ph Wall vo ngy 29 thng 10 nm 1929 (cn c bit n nh Th Ba en ti). N bt u Hoa K v nhanh chng lan rng ra ton chu u v khp ni trn th gii.
Grow Rich l t nm 1937, cun Master Key to Riches t nm 1945, cun Success Through a Positive Mental Attitude(*) t nm 1960, cun Grow Rich with Peace of Mind t nm 1967 v cun You Can Work Your Own Miracles l t nm 1971. Ni cch khc, nhng cun sch ca Hill ngy cng c bn ra vi s lng ln, vt gp nhiu ln so vi ln u tin xut bn.
- Don M. Green Gim c iu hnh Qu Napoleon Hill
* First News dch v xut bn Vit Nam vi ta T Duy Tch Cc To Thnh Cng.
10
tip cn nhng li ch c sn t mt tc phm, u tin bn phi chun b cho mnh kh nng tip nhn thng tin mt cch hiu qu. Chng ti xut vi bn 2 nguyn tc sau y: Nguyn tc 1: Hy hc cch Nhn bit (Recognize), Lin h (Relate), Thu hiu (Assimilate) v p dng (Apply) nhng nguyn tc, k thut v phng php t nhng iu m bn thy, nghe, c hoc tri nghim m c th nh chng, bn s t c nhng mc tiu ca mnh. Chng c gi l Cch th c R2A2. R2 c vit tt t Nhn bit (Recognize), Lin h (Relate) v A2 c vit tt ca Thu hiu (Assimilate) v p dng (Apply). Nguyn tc 2: Hy iu khin suy ngh, kim sot cm xc v t hoch nh s phn ca chnh bn bng cch thc y bn thn t c nhng mc tiu quan trng. Trong qu trnh p dng cch thc ny, hy lun gi nhng mc tiu trong tm tr bn v sn sng tip nhn nhng thng tin hu ch. Khi bn c, hy tp trung vo nhng ni dung c lin quan n mc tiu ca bn. Hy c nh th tc gi vit ring cho bn. Hy gch di nhng cu vn hoc on vn m bn cm thy quan trng i vi mnh. Vit ngay ngoi l cun sch khi bn gp nhng tng lm bn hng khi, hay nhng kin ph hp vi li ch ca bn. Khi bn c v p dng cch thc R2A2, hy nh rng phn th hai (phn A2 Thu hiu v p dng) l phn quan trng nht. C rt nhiu ngi lt nhanh qua phn ny v c khuynh hng n trnh n. y cng chnh l nhng ngi lun vin c hoc li cho ngi khc v s tht bi ca h. Nu nh bn khng hnh ng th cun sch ny s khng mang li tc dng xng vi s tin bn b ra mua n.
- Qu Napoleon Hill
11
1
Di truyn x hi v di truyn th cht
13
Cha m to ra bn v mt th cht, nhng v mt tinh thn, chnh BN mi l ngi quyt nh mc trng thnh ca mnh. Nh bt c ai khc, bn l s tng hp ca hai yu t: di truyn v mi trng sng. D t hay nhiu, bn s tha hng t cha m, hoc t ng b ca mnh mt vi c im v hnh dng nh vc dng, mu tc, mu mt, ln da v mt s c im khc v tnh cch. Nhng c tnh ny c truyn li thng qua s di truyn th cht, cho nn phn nhiu c im c th ca bn l kt qu t nhng cn nguyn m bn khng c kh nng kim sot hoc thay i. Nhng c tnh di truyn t x hi do bn thu nhn t mi trng sng th li khc. Bn c th thay i chng theo mun ca mnh. D nhin, nhng c tnh di truyn t x hi c hnh thnh trc tui ln 10 s kh thay i hn d bn c vn dng n sc mnh ca ch, bi v chng c nh hnh su m trong bn. Ngay t khi cho i, bn tip xc vi th gii v hnh thnh nhng n tng x hi thng qua nm
14
gic quan. Nhng bi ht bn yu thch, nhng bi th lm bn xc ng, nhng cun sch bn say m, nhng bi ging khin bn ho hng, nhng cnh vt bn nhn ngm mi m tt c nhng n tng y u gp phn cu thnh ci gi l di truyn x hi trong bn. Khi bn tin tng vo mt iu g v lm theo th hnh ng y chnh l kt qu ca nhng n tng gic quan xy n khi tm hn bn tip xc vi th gii. Nim tin ca bn ng hoc sai l ty thuc vo tnh ng hay sai, hp l hay v l ca nhng n tng gic quan ny. Nu nh trong qu trnh hc tp trng, bn c cc thy c dy cch suy ngh ng n, cch vt qua nhng nh kin v chng tc, tn ngng, chnh tr v s thch hay cch thy c rng chng c g ngoi s tht mi c th trng tn trong tm tr bn hoc cch thot khi nhng n tng gic quan sai lm, th bn rt may mn v c sng trong mt mi trng c y iu kin thun li pht trin nhn cch. Nu nh c tnh di truyn v mt th cht khng th thay i c th ngc li, nhng c tnh di truyn t x hi li c th thay i. Ni cch khc, nhng t tng mi c th c to ra thay th cho nhng suy ngh c, hay s tht c th thay th cho nhng sai lm. Mt tr tu v i c th tr ng trong mt c th m yu, b nh nu ta bit nh hng cho tr tu mt cch ng n thng qua nhng c tnh di truyn t x hi. Ngc li, mt c th khe mnh li c th l ni tr
15
ng ca mt tm hn yu t, nhu nhc cng thng qua nhng di truyn x hi. Tm tr l s tng hp ca tt c nhng n tng gic quan m b no ta tip nhn; v vy, s rt nguy him nu xut hin nhng n tng gic quan sai lm, v cng nguy him hn nu l nhng n tng sai lm cha ng nhng nh kin, th hn, hay nhng sai lm tng t. Ta cn phi trnh xa nhng iu . C th v von tm tr bn ging nh mt cnh ng mu m. Chng ta s c c nhng v ma bi thu nh vo nhng ht ging tt v nhng tc ng tch cc ln n. C th k n nhng ngun gc c nh hng nhiu nht n khuynh hng cu thnh tnh cch ca bn: u tin l cch gio dc m bn nhn c t gia nh, b m; th hai l nhng kin t bn b v nhng ngi c vn; th ba l nhng bi ging t trng hc; v cui cng l nhng t bo ra hng ngy, cc tp ch hng thng v tt c nhng phng tin truyn thng khc bn c tip xc. Thng qua bn knh dn ny, bt c t tng, suy ngh hay quan im no, d tt hay xu, cng u c th li nhng du n vnh vin trong tm tr tr em; thm ch c khi cn dn n nhiu hu qu ti t m khi ln ln, du mun ta cng khng th xa b hay thay i c. Tuy nhin, nu nh kim sot c bn ngun gc ny th t tng ca mt con ngi hay ca c mt dn
16
tc hon ton c th thay i, n mt th h no , t tng c s phi nhng ngi cho mt t tng mi ph hp hn. Tm li, ta thy rng rt cn thit im chnh sau y: nhc li hai
im th nht Bt c t tng hay thi quen no nu mun c in du mi mi trong tm tr ca mt con ngi th cn phi c in du t thi th u, thng qua nhng c tnh di truyn t x hi. Nu mt t tng c nui dng tt th n s tr thnh mt phn vnh cu li trong tm tr con ngi sut i, tr phi c nhng nh hng ln mnh hn khin ngi hnh thnh mt t tng khc c khuynh hng chng li thm ch nh bi t tng c, nhng iu ny rt him khi xy ra. Ta gi nguyn tc ny l s di truyn x hi, bi v n to ra mt mi trng m nhng phm cht ni tri ca mt ngi s c nui dng v pht trin thng qua nm gic quan; v chng khc bit vi nhng c tnh th cht m ngi c tha hng t cha m. im th hai Mt trong nhng nguyn tc c bn v quan trng nht trong hot ng tm tr ca mt ngi l tm tr con ngi thng c khuynh hng mun t c nhng iu b kim ch, b cm on hoc l kh t c. Khi bn ly mt vt ra khi tm vi ca mt ngi ngha l bn thit lp nn tm tr ngi mt c vng l phi ly li vt cho bng c. Khi bn cm mt ngi lm iu g , ngi ta li cng tha thit
17
mun lm hn na. Con ngi thng tr nn phn n khi b p buc. V vy, nui dng mt t tng trong tm tr ca mt ngi v t tng c th in m mi mi, th ta cn tm cch ngi thch th cho n v sn sng chp nhn n. Tt c nhng ngi bn hng chuyn nghip u rt quen thuc vi nguyn tc ny, h c th hin tt c nhng u th trong dch v, hng ha ca mnh khin nhng khch hng tim nng khng th nhn ra rng tm l mun mua mn hng khng phi bt ngun t tm tr h, m chnh l do nhng ngi bn hng nh hnh trong h. y l hai nguyn tc thc s ng gi c nhng nh lnh o ti nng vn dng t c thnh cng. Bt k bn ang lm cng vic bn hng, y hc, lut gia, thng thuyt, vit sch, dy hc, qun l thng nghip hay cng ngh, nu hc tp v ng dng hai nguyn tc ny, thnh qu ca bn s tng ln rt nhiu, c khi khin bn bt ng v chnh kh nng ca mnh. Bn l s tng hp ca hai yu t, di truyn v mi trng sng. Bn khng th quyt nh nhng c im di truyn ca mnh, nhng bn c th t mnh xy dng nhng u im ni bt v tnh cch, cng nh t vt qua nhng im yu cn tn ti ca bn thn. V chc chn bn hon ton C TH thay i mi trng, suy ngh, mc ch v mc tiu sng ca mnh. iu ny ty thuc vo BN, do bn c MUN hay khng m thi.
18
2
T m th
19
Ni mt cch n gin, t m th l nhng ngh m mt ngi t a ra cho chnh mnh. Trong quyn sch thnh cng xut sc As a Man Thinketh, James Allen mang n cho nhn loi mt bi hc qu gi v s t m th bng vic ch ra rng mt ngi c th thay i thc s bn thn mnh thng qua qu trnh t m th. Bi hc ny, nh James Allen ni, c xem nh mt phng tin khuyn khch mi ngi khm ph v nhn thc ra chn l rng bn thn mi ngi l tc phm ca chnh h, thng qua nhng suy ngh h t la chn v pht trin. Tm tr lc ny ng vai tr nh mt ngi th dt xut sc dt nn lp v bc ca c tnh cch bn trong ln hnh thc bn ngoi. c bit, nu t xa n nay vic dt v phi tin hnh trong hon cnh u ti, au kh v y cm gin, th y ngi th dt li lm vic trong nim vui ca s khai sng v hnh phc. Bi hc ny khng phi l mt bi thuyt gio, cng khng phi l mt chuyn lun v o c. N l mt lun thuyt mang tnh khoa hc m qua ngi tip nhn c th hiu c l do ti sao nc thang u tin trong chic thang thn k dn n thnh cng li nm
20
chnh lun thuyt ny, v lm th no c th khin cc nguyn tc pha sau nc thang tr thnh mt cng c hu hiu gip h gii quyt nhng vn kinh t quan trng nht ca cuc sng. Bi hc ny da trn nhng thc t sau: 1. Mi mt chuyn ng ca c th con ngi u c kim sot v nh hng bi suy ngh, y l ni m tm tr chim v tr trung tm bng cch gi ra nhng mnh lnh t b no. 2. Tm tr c chia thnh hai b phn, mt b phn c gi l thc (lm cng vic nh hng nhng hot ng ca c th khi ta tnh) v mt b phn gi l tim thc ( iu khin nhng hot ng ca c th khi ta ng). 3. S hin din ca bt k ngh hoc t tng no trong mt tm tr thc (hoc tm tr tim thc) u nhm mang n ci gi l cm gic kt ni v thc y s chuyn ng c th ca con ngi bng cch chuyn i t suy ngh thnh hnh ng. V d, mt ngi c th pht trin s can m v t tin bng cch tuyn b mt cch lc quan hoc lun gi vng li tuyn b ny trong tm tr: Mnh tin vo bn thn. Mnh rt can m. Mnh c th hon thnh bt c nhim v no. Chng ta gi l t m th. Ngay by gi chng ti s ch ra cho bn nhng phng php hp l c th gip bn bc nhng bc chn u tin ln chic thang thn k tin n thnh
21
cng. bt u, hy cn nhc v kin nhn cho n khi tm c ci g l cng vic m bn thc s mun gn b v cng hin c i, ng thi hy suy xt mt cch thn trng rng s la chn ca bn s nh hng ra sao ti nhng ngi lin quan. Sau khi quyt nh cng vic ca mnh l g, bn hy vit ra mt bn tuyn b r rng v n v cam kt s ghi nh n. Mi ngy mt vi ln, c bit l bui ti trc khi i ng, hy lp li nhng li bn vit trong bn m t cng vic ca mnh, hy qu quyt vi bn thn rng cho d th no bn nht nh s vn gn cht i mnh vi nhng rng buc cn thit t c mc tiu cng nh tt c nhng mc tiu xc nh trong i. Hy nh rng tr no ca bn thc s l mt ci nam chm, n s ht v pha bn nhng ai c cng suy ngh v t tng vi bn, ri tm tr bn s tip thu v gn kt mnh m vi nhng suy ngh v t tng y. Chng ta ai cng bit c mt nh lut c gi l nh lut hp dn, nguyn tc m theo nc thng chy v ch trng v mi th trong v tr u c c tnh ring. Cng ging nh ngha ca nh lut v trng trng gi cc hnh tinh ng v tr, th hnh dung nu khng c nh lut hp dn, cc phn t cu to thnh cy si c th bay lung tung, trn ln vi cc phn t ca cy dng to thnh loi cy na si na dng. Nhng hin tng k l nh vy cha bao gi xy ra. Da theo nh lut ny p dng xa hn cht na,
22
c th nhn thy iu g quy lut hp dn gia n ng v ph n? Chng ta bit rng nhng ngi n ng thnh cng, giu c th thng kt bn vi nhng ph n cng tng lp vi mnh, trong khi nhng ngi sa c l vn cng thng tm n vi nhng ph n c cng cnh ng. iu din ra mt cch t nhin nh hin tng nc lun chy v ch trng. Ngi xa c cu Ngu tm ngu, m tm m, l mt thc t khng th tranh ci. V vy, nu ng l con ngi lun lun tm n nhng ngi bn ng hnh c cng l tng v suy ngh vi h, th bn c th thy c tm quan trng ca vic kim sot, nh hng cho suy ngh v t tng ca chnh mnh, t bn c th pht trin mt cch chnh xc loi nam chm mong mun trong tr no thu ht ngi khc v pha bn. Hoc nu ng l s hin hu ca bt c suy ngh no trong tm tr thc ca bn u c xu hng thc y hnh ng, th bn c th thy c li ch ca vic chn la mt cch c cn nhc nhng suy ngh m bn cho php tm tr ca mnh ch trng vo n. Hy dnh thi gian c v suy ngh cn k ngha ca nhng thng ip ny v sau h thng li nhng lun im chnh cn ghi nh, bi v y l nn tng t nhng thc t mang tnh khoa hc gip con ngi t c tt c nhng thnh qu quan trng nht ca i mnh. Chng ta ch ang mi bt u xy dng lng ng m trn
23
bn s du hnh cng vi s nghi ng, cht nn lng, cht ngp ngng, c nhng tht bi, v chng ti mun bn c c s hiu bit tht y v chnh mnh cng nh nm r tng ngc ngch nh nht ca con ng . Khng ai nh ngha c chnh xc suy ngh l g, nhng cc nh tm l v nh khoa hc, nhng ngi tng nghin cu v n u nht tr vi gii thch rng suy ngh l mt dng nng lng mnh lm nhim v dn ng cho cc hot ng ca c th con ngi, mi ngh trong tm tr thng qua nhng suy ngh c m rng v tp trung s nh hng n cc hot ng c th mt cch t nhin, d l thc hay tim thc. T m th, khng g khc hn chnh l mt ngh c gi trong tm tr thng qua suy ngh, l phng php duy nht c bit n mt ngi c th thay i bn thn thnh mt hnh mu m h la chn vn ti.
Lm th no pht trin tnh cch thng qua s t m th?

y l phn thch hp ngi vit cun sch ny c th gii thch cng bn v nhng phng php m nh tc gi tht s thay i c bn thn mnh trong khong thi gian 5 nm. Trc khi i vo chi tit, bn hy cng chng ti nh v mt khuynh hng thng gp ca con ngi, l con ngi chng ta thng hay nghi ng nhng iu mnh khng hiu v tt c nhng g khng th chng
24
minh c, d bng tri nghim ca bn thn hay t s quan st thc t. Chng ti cng xin nhc cng bn rng ngy nay khng phi l k nguyn dnh cho mt Thomas a nghi(*). Tc gi ca bn l mt ngi n ng tng i tr vo thi gian ny, tuy nhin ng chng kin s ra i ca nhng pht minh v pht kin v i nht ca con ngi, mt s trong cn c gi l nhng b mt ca t nhin. ng ta hon ton c l khi nhc bn rng sut 60 nm qua, khoa hc thc s vn bc mn ngn cch chng ta vi nh sng ca chn l, mang n nhiu cng c vn ha, tin b v pht trin hn ht thy nhng g tng c pht minh trc trong lch s loi ngi. Trong nhng nm trc y, chng ta chng kin s ra i ca bng in, my sp ch, my in, tia X-quang, in thoi, -t, my bay, tu ngm, in bo v tuyn cng v s nhng cng c khc phc v c lc cho cuc sng con ngi vi khuynh hng gip chng ta loi b dn cc bn nng ca loi th m con ngi tng s hu trong thi k mng mui xa kia. Khi nhng dng ch ny c vit ra, chng ti c thng bo rng Thomas A. Edison ang nghin cu v mt thit b sng ch mi m ng tin rng n s gip nhng
* Doubting Thomas (Thomas a nghi): Theo Kinh thnh, Thomas nghi ng tin vui cc mn bo cho ng rng Cha phc sinh. Tn gi Thomas a nghi c dng vi hm ch nhng ngi c tnh hay nghi hoc, khng tin vo nhng chuyn khng c bng chng r rng, nm ngoi sc tng tng.
25
linh hn cht c th giao tip c vi nhng ngi cn sng. Gi s ngy mai East Orange, New Jersey ngi ta thng bo rng Edison hon thnh c my ny v lin lc c vi nhng linh hn ni xa xi, th tc gi ca cun sch ny s khng ch giu li tuyn b . Nu khng tin ngay vo li ni ny cho n khi n c chng minh, th t nht chng ti cng s khoan nhn xt v tnh ng sai ca vn , bi v trong vng 30 nm qua chng ti chng kin rt nhiu nhng iu khng th c bin thnh c th, n ni chng ti tin tng rng: trn i ny c rt t th l khng th lm c mt khi con ngi t tm tr vo cng vic vi mt quyt tm st khng g lay chuyn c, v khng bit n tht bi l g. Theo chng ti c bit trong lch s hin i ca M, th nhng ngi li tu ha lo luyn nht nc ch giu tng ca Westinghouse khi ng cho rng c th dng p sut ca khng kh hm phanh ca mt on tu ha. Nhng chnh nhng ngi ny phi chng kin vic c quan lp php New York thng qua mt b lut bt buc cc cng ty ng st phi p dng sng ch ng ngn ny. V chnh b lut ny khin ngnh ng st t c tc cao v an ton tin cy nh ngy nay. Chng ti cng phi nhc li rng, nu Napoleon Bonaparte lng danh khng ci nho yu cu ca Robert Fulton trong mt cuc phng vn, th c l th nc
26
Php by gi ang nm trn lnh a nc Anh ngy nay, v nc Php c th thng lnh ton b ch Anh. Fulton gi li ti Napoleon rng ng sng ch ra mt c my hi nc c th khin cc con tu i ngc gi, nhng do Napoleon cha tng thy bao gi mt pht minh k l nh vy, nn tr li rng ng khng c thi gian cho cc tr a ng ngn, v cc con tu th khng th i ngc gi bi v chng cha bao gi i c nh vy. Tc gi nh rt r rng, c mt d lut tng c a ra bn lun trong Quc hi nhm xin ngn sch th nghim chic my bay do Samuel Pierpont Langley thit k. Nhng vic ny b t chi ngay lp tc, v gio s Langley b ci nho l k m mng ho huyn hay ba hoa. Cha ai tng thy mt ngi iu khin mt c my trong khng trung, v chng ai tin rng iu c th thc hin c. Tuy nhin, cng ngy chng ta cng tr nn ci m hn trong cch nhn nhn v cc th lc m chng ta cha th hiu c; t nht l i vi nhng ngi khng mun tr thnh tr ci cho cc th h mai sau. Trc khi a bn n vi cu chuyn nhng nguyn tc nht nh, chng ti cn nhc bn nh v nhng iu tng c cho l khng th trong qu kh tr thnh nhng iu thc tin sau . V chng ti c l do tin rng nhng ai cha tng tri nghim s kh m chp nhn nu khng c dp kim chng nhng ni dung chng ti trnh by.
27
By gi chng ti s k bn nghe nhng tri nghim l lng nht nhng cng c th ni l k diu nht trong qu kh ca mnh. Nhng tri nghim ny thc s lin quan n li ch ca nhng ai ang nghim tc tm kim cc cch thc v phng tin gip t pht trin bn thn, pht huy nhng tim nng nhm xy dng mt tnh cch ni bt. Cch y vi nm, khi chng ti ln u tin hiu c nguyn tc t m th, chng ti vch ra k hoch p dng nguyn tc ny pht trin nhng phm cht m mnh tng ngng m t nhng nhn vt ni ting trong lch s. K hoch nh sau: Mi ti trc khi i ng, chng ti tp cho mnh thi quen nhm mt li v tng tng ra trc mt mnh l mt chic bn t vn ln. Sau chng ti tng tng ra hnh nh nhng ngi ang ngi quanh chic bn , h l nhng ngi c cuc sng v nhng phm cht m chng ti mong c c c, thng qua nguyn tc t m th. V d, chng ti chn mt s tm gng tiu biu nh l Lincoln, Emerson, Socrates, Aristotle, Napoleon, Jefferson, Elbert Hubbard, Henry Ward Beecher v nhng nh hng bin ni ting ngi Anh khc. Mc ch ca chng ti l in du vo tim thc ca mnh, thng qua s t m th, li suy ngh rng chng ti ang pht trin nhng phm cht ni bt nht m chng ti ngng m cc nhn vt v i ny.
28
C mi m nh vy, trong khong mt hoc hn mt gi ng h, chng ti u tri qua cuc gp g tng tng ci bn t vn y. S tht l, cho ti tn by gi chng ti vn tip tc bi thc hnh ny, v mi ngy li nhn thm vo bn thn nhng phm cht mi nhng ngi mi m chng ti mun hc hi h, thng qua vic thi ua vi chnh h. Chng ti mun c c nhng phm cht ng ch nht Lincoln, l lun c mc ch nghim tc, lun i x cng bng vi tt c mi ngi d l bn b hay k th, lun theo ui l tng l s nng qun chng nhn dn v nhng ngi bnh thng, khi dy h mt dng kh ph v cc tin l v thit lp nhng n np mi khi x hi i hi phi nh vy. Tt c nhng phm cht m chng ti rt ngng m Lincoln, chng ti sp xp theo th t u tin sau yu cu tm tr tim thc s dng h thng nhng hnh nh tng tng ny nh mt k hoch xy dng tnh cch cho mnh. Chng ti mong c c hc t Napoleon phm cht kin nh; kh nng chuyn bin nhng tnh hung bt li tr thnh c li; s t tin, kh nng truyn cm hng v lnh o mi ngi; nng lc sp xp cng vic ca bn thn v nhng ngi thn cn, bi v chng ti bit rng nhng sc mnh tht s ch c th n thng qua cch t chc thng minh cng nhng n lc c nh hng ng n. Emerson c ngi ta bit n l mt ngi c tm nhn sng sut v nhy bn i vi tng lai, v chng ti
29
mun hc theo iu . Chng ti mun c kh nng hiu c ngn ng ca thin nhin nh chnh n hin th dng sui chy rc rch, trong ting chim ht lu lo, trong ting tr em n a hn nhin, trn bu tri xanh cao vt, hay nhng ngn h tinh t, ni thm c xanh mt v c nhng bng hoa xinh p. Chng ti cn mun c c kh nng phn tch cm xc ca loi ngi, kh nng hiu c mi quan h nhn qu nh ng. Chng ti mun hc Elbert Hubbard quyn nng s dng t ng ti tnh cng vi kh nng l gii v xu hng ca thi i; kh nng kt hp ngn t c th chuyn ti mt cch chnh xc v mch lc cc suy ngh ca mnh, ng thi c th vit ra nhng cu ch c vn c iu thuyt phc ngi c c v ngha ngn t ln tnh chn tht ca n. Chng ti mun hc Beecher nng lc mnh m chim c cm tnh ca cng chng, kh nng pht biu vi uy lc v sc thuyt phc tuyt vi khin ngi nghe c th cm nhn v chia s cng ng nhng nim vui, ni bun, hay nhng chm ni bp bnh. Khi ti hnh dung nhng ngi n ng ny ngi trc mt ti quanh chic bn t vn, ti c th hng s ch ca mnh n mi ngi trong mt vi pht, v t bo vi bn thn rng mnh ang c tha hng v pht trin cc phm cht ni bt t nhng nhn vt ngi trc mt. Nu bn mun khc thng cho ti v s ngu dt khi to ra cc nhn vt trong tr tng tng t xy dng
30
tnh cch ring cho mnh, hy c khc. Nu bn c nhng li mun ch trch v vic thc hnh ca ti, c ch trch. Nu bn c cm gic mun d bu ti nhng li phi c gng din t cho t nhin che giu mt khun mt cau c, xin c t nhin, bi v ti sp sa a ra cho bn nhng bng chng chc chn s khin bn phi chm dt nhng hnh ng nh th, nhn li v ngm ngh. Trc khi bt u nhng bui gp g tng tng bn t vn, ti n lc rt nhiu trong vic din thuyt ni cng cng, nhng u gp phi nhng tht bi thm hi. Tuy nhin, trong bi din vn u tin m ti c gng truyn ti sau mt tun thc hnh nhng cuc gp g ny, ti gy n tng cho thnh gi n mc ti c mi quay li vo mt bui khc ni v ch ny mt ln na, v t ngy cho ti khi vit nhng dng ch ny, ti vn khng ngng tin b. Nm ngoi, cng vic din thuyt ca ti thnh cng v c nh hng n ni ti c mi n nhiu vng ln hn nc M din thuyt trc nhng cu lc b, cc t chc, trng hc hng u v nhng bui gp g c chun b rt chu o. thnh ph Pittsburgh(*), sut thng 5 nm 1920, ti ging v cun Nhng nc thang k diu dn n thnh cng (The Magic Ladder to Success) trc t chc Advertising Club. Trong s thnh gi ca ti c mt vi doanh nhn dn u nc M, nhng vin chc t cng
* Tn mt thnh ph thuc bang Pennsylvania, Hoa K.
31
ty thp Carnegie, cng ty H. J. Heinz Pickle, Joseph Horne Department Store v nhiu cng ty ln khc ca thnh ph. H u l nhng ngi c u c phn tch nhy bn. Nhiu ngi trong s h tt nghip cao ng v i hc. l nhng ngi c th nhn bit c iu g c l hay khng trong nhng thng tin h nhn c. cui bui ni chuyn, h bo vi ti rng ti l ngi din thuyt tuyt vi nht m t chc ny tng mi ti. Khng lu sau khi ri khi Pittsburgh, ti nhn c mt hun chng t Lin hip Advertising Clubs th gii, ghi nh n s kin va ri, trn huy chng ghi rng: a t ngi Napoleon Hill v n vi chng ti, ngy 20/05/1920. Xin bn ng xem nhng iu ti ni trn y nh l s bc pht ca tnh t cao t i. Ti ang a cho bn nhng s tht, nhng ci tn, ngy thng v ni chn c th. V ti lm nh vy ch vi mc ch cho bn thy rng ti thc s pht trin c trong ti phm cht m ti v cng ngng m Henry Ward Beecher, tt c l nh vo chic bn t vn tng tng. Phng php ti dng pht trin kh nng chnh l t m th. Ti lp y tm tr mnh bng nhng suy ngh rng ti s snh kp, thm ch vt tri Beecher trc khi ti kt thc bi tp ny v kin quyt y phi l kt qu duy nht, s khng cn kt qu no khc. Nhng y cng cha phi kt thc cu chuyn ca ti cu chuyn m hng trm ngn ngi sng khp
32
ni gn nh l mi thnh ph, th trn v thn xm trn khp nc M tng quen bit ti u c th chng thc! Ngay lp tc, ti bt u thay th hnh ng khng tha th bng hnh ng tha th, ti bt u tranh ua vi lnh t Lincoln bt dit nhng phm cht tuyt vi v s cng bng i vi tt c mi ngi. Nhng nng lc mi bt u n, khng ch kh nng ni trc m ng ca ti, m cn kh nng vit lch, v ti thy vic pht trin vng chc cc kh nng th hin bn thn vi sc mnh v tnh thuyt phc trong nhng trang vit m ti tng ngng m Elbert Hubbard(*) cng hin nhin nh vic ti c th nhn thy mt tri trong mt ngy quang ng. Ni thm v s tin b kh nng vit lch ca ti, cch y khng lu, Myers, mt nhn vin ca Cng ty Packing Morris Chicago, nhn xt rng cc bi x lun ca ti trn Hills Golden Rules Magazine nhc ng ta nh n Elbert Hubbard qu c. ng cn ni thm rng ng va tuyn b vi cc cng s ca mnh mt vi ngy trc l ti khng nhng vit tt nh Elbert Hubbard, m thm ch l cn tt hn. Mt ln na, ti nhc bn rng ng vi b qua nhng iu ti va k trn, cng nh ng vi nh gi ti l mt k ba hoa. Nu kh nng s dng ngn ng ca ti cng tt nh Hubbard, l bi v ti c mong mun
* Elbert Green Hubbard (1856 1915): Nh bo, ngh s kim nh sn xut danh ting trong gii xut bn Hoa K, tc gi bi vit gy ting vang: A Message to Garcia.
33
lm c nh vy, ti nghim tc p dng s t m th hnh thnh trong tm tr mc tiu l mnh khng nhng phi ui kp Hubbard, m thm ch mnh cn phi vt tri hn bc tin bi nu c th.
S khng c ha bnh vnh cu trn th gii cho ti khi loi ngi c dy rng nhng xung t v lc khng th quyt nh vn v o l.
Ti khng phi khng lu tm n thc t rng vic th hin tnh t cao t i chng qua l mt s yu km khng th tha th, d l vi mt ngi din thuyt hay mt tc gi. Hn na, chng ai khc m chnh l v tc gi ca bn y s v cng khinh thng nhng ngi nh vy. Tuy nhin, ti cng phi nhc bn rng khi mt tc gi nhc n nhng tri nghim ca bn thn mnh vi mc ch em n cho c gi ca ng ta nhng t liu xc thc v mt ch c a ra, th khng phi lc no cng xut pht t tnh t cao t i, m c khi phi can m lm mi lm c nh vy. Trong trng hp c bit ny, ti s c gng khng s dng t do i t nhn xng ti m ti ang dng kh nhiu cc dng trn. Khng phi ti s l lm nh vy mi ngi s khng nh gi cao nhng n lc ca ti. Ch n gin l ti ang k li nhng tri nghim ca bn thn ch bi v ti bit chng ch thc v ng tin cy. Vy nn ti cho rng liu lnh chp nhn kh nng mnh b gn cho ci tnh t cao t i th s vn tt hn nhiu so vi vic s
34
dng nhng minh ha mang tnh gi thuyt v phng php t m th, hay l vit v mt ngi th ba no .
Gi tr ca vic lp ra mc tiu r rng trong cuc sng

Tc gi ca bn quan tm v ch n vic lp ra nhng mc tiu r rng trong cuc sng khng khc g quan tm n k hoch ca ta nh chc tri nu ng ngh n vic xy mt cng trnh nh vy. Nhng thnh tu ca bn trong cuc sng s khng th no r rng hn l nhng k hoch m nh vo bn t c nhng mc tiu ca mnh. Khong hn mt nm ri trc khi vit nhng dng ny, ti kim tra li cu tuyn b v mc tiu c vch ra cho cuc sng ca mnh, v ti thay i li tuyn b v Thu nhp nh sau: Mnh s kim c 100 ngn -la mi nm bi v mnh cn khon tin ny theo ui chng trnh gio dc ti Trng Kinh t Thng mi. Trong vng cha ti 6 thng k t ngy ti i ni dung trong bn tuyn b v mc tiu r rng ca cuc sng, ti c mt lnh o tp on t vn hp tc kinh doanh vi mc lng 105.200 -la mt nm, trong 5.200 -la l tr cho chi ph i li t ni ny n ni khc lm vic, v ni cch xa Chicago, nu nh tr i khon ny th s tin tha thun cn li bng chnh xc s tin m ti t ra trong bn tuyn b v mc tiu ca mnh.
35
Ti chp nhn li ngh trn, v trong vng cha ti 5 thng, ti kim c cho cng ty ti ang lm vic mt gi tr ti sn c tnh trn 20 triu -la. Ti phi kim ch khng nu tn ai c ch bi v ti buc lng phi ni rng ngi ch ca ti tm thy mt k h khi phi tr ti s tin lng 100 ngn -la c tha thun. C hai thc t ng ch y m ti mun bn lu tm n, l: u tin, ti c ngh ng s tin m ti t ra trong bn mc tiu, l s tin m ti d nh phi kim c trong nm k tip. Th hai, ti thc s t c s tin (v thc t l nhiu lc cn cao hn s ) mc d ti khng nhn c s tin ca mnh. By gi, hy quay tr li vi li tuyn b ca ti rng ti s kim c 100 ngn -la mt nm v t hi bn thn bn rng S khc bit th no nu li tuyn b l Ti s kim c v s NHN c 100 ngn -la mt nm? Thng thn m ni, ti khng bit l c khc bit g khng gia hai li tuyn b trn nu ch ch trng v mt cu t. Nhng xt t mt phng din no , chc chn s c mt s khc bit rt ln. Liu ai c thng thi khng nh hoc ph nh ci nh lut ca s cun ht m da vo chng ta t
36
c nhng g chng ta tin tng v nhn c nhng g chng ta cn, vi iu kin l nhng iu chng ta cn c th t c v n c t trn s cng bng, tnh cng l v mt k hoch c th? Ti tin rng khng ai c th nh bi c mc tiu ca nhng ngi lun bit ln k hoch cho cc n lc ca mnh. Chnh nh sc mnh diu k t vic ln k hoch ny m tc gi ca bn t c ch ng trong x hi nh l ng mong c vi mt tc ng kinh ngc, v ng bit rng ai cng c th lm c nh vy.
Phc v v hy sinh l cha kha n vi nhng thnh cng v i nht.
Trong nhng bi din vn ca ti sut 12 thng qua, t nht l c ngn ln, ti tuyn b quan im ch o ca mnh rng khi mt ngi b thi gian xy dng mt k hoch c th, kh thi, hp l v c li cho nhng ngi lin quan, sau cng c nim tin v khng bao gi chu khut phc hon thnh n, th anh ta khng th no tht bi. Ti cha bao gi b cho l qu c tin hay m tn. Ti cng cha bao gi n tng bi nhng th gi l s k diu, nhng ti buc phi tha nhn rng nh vo vic p dng nhng nguyn tc t m th m ti lm c nhiu iu diu k, th hin qua s tin b vt bc ca bn thn trong sut 20 nm qua. Ti theo di s pht
37
trin v ny n ca tm tr mnh, v d rng ti chng my khi n tng vi s k diu - n gin v l nhng iu m ti khng ct ngha c, nhng ti cng phi cng nhn rng s k diu tht s nhiu ln tm n tm tr ti m ti chng th no tm ra nguyn nhn. Mc d cha hiu ht trn vn nhng ti cng bit c rng hnh ng th hin ra bn ngoi lun lun hi ha v ph hp vi nhng suy ngh chi phi tm tr ti, l nhng suy ngh m ti t hnh thnh nn trong tm tr, hoc l nhng suy ngh m ti nh sn cho tm tr rng chng s phi chi phi n cc hot ng ca c th mnh. Nhng tri nghim ring ca ti chng minh mt cch thuyt phc rng phm cht khng bao gi c c mt cch tnh c! Phm cht c to nn theo ch dn nh l mt ngi nh c xy dng ph hp vi bn v trc . Nhng tri nghim ca ti cng chng minh c rng mt ngi c th ti xy dng phm cht ca mnh trong mt thi gian ngn ng kinh ngc, c th t mt vi tun cho n mt vi nm, ty thuc vo s quyt on v c vng khi anh ta t ra cho mnh nhim v phi xy dng phm cht .
Hnh phc l iu tt p duy nht. Hnh phc bt u y v ngay lc ny. V cch c hnh phc l lm ngi khc cng hnh phc nh mnh. - Robert G. Ingersoll
38
Mt vi thng trc khi bt u nhng bi ging v tm l hc ng dng, ti c mt tri nghim thu ht ng o s ch ca cc nhm c quan tm ti thnh ph Chicago. Vn l khi ti ang bc ra khi thang my trong ta nh thng mi ca A.C McClurg & Company (cng ty chuyn v vn phng phm v l hiu sch ln nht ti Chicago), nhn vin thang my tut cnh ca khin ti b mc kt gia cnh ca v tng ca thang my. Ngoi vic lm cho ti b au, sau v tai nn y tay o ti b rch tm v trng nh chng th no v li c na. Ti phn hi v tai nn cho ng Ryan l qun l ca ca hng, v ng y nh nhn bo vi ti rng ti s c bi hon thit hi. Mt lc sau, cng ty bo him c nhn vin n, xem xt chic o ca ti v tr ti 40 -la tin bi thng cho cnh tay o b rch. Khi cuc ha gii kt thc v nhng ngi lin quan u hi lng, ti mang chic o n cho th may, v chic o c sa kho n ni khng ai nhn ra l tng c mt vt rch. Tin sa o ch ht 2 -la. Vy l ti cn d n 38 -la, nhng cng ty bo him t ra hi lng, v ti ngh h hi lng cng phi bi v s tin 40 -la bi thng cn chng mua na ci o kia. V pha A.C McClurg & Company th d nhin hi lng v thit hi ca ti c cng ty bo him gii quyt, cn h chng mt g trong v ny c. Nhng ti li khng hi lng!
39
Ti c th s dng 38 -la kia. V mt lut php, n thuc v ti, ti c php s hu n, v chng ai dm t nghi vn v quyn li ca ti hay cch m ti c c s tin ny. Nu cng ty bo him bit rng ci o c th sa li nh mi, th c th h khng tr cho ti 40 -la, nhng tt nhin h u bit rng sa o ch tn ca ti c 2 -la? Ti t dn vt lng tm ca mnh v s tin 38 -la, v lng tm khng cho php ti gi s tin ny, v vy cui cng ti a ra quyt nh l phi tr li mt na, gi li mt na. Ti ly l do l ti tn thi gian mang i sa, ng thi ch rch sau ny c th li b l ra ngoi. n o suy ngh kh lu, ong m k lng nhng thit hn ca mnh, cui cng ti cng tm c nhng l do chnh ng cho vic gi li mt na s tin. Khi ti mang tr na s tin, i din ca McClurg & Company ngh ti c gi n v qun vic ny i, nhng ti p li nh sau: Vn l nh th ny. Ti c th gi li s tin y. Nhng ti khng sao qun c n!. C mt l do chnh ng ti hon li s tin 20 la. Khng phi l v o c hay v lng trung thc. Cng khng phi v li ch ca McClurg & Company hay ca cng ty bo him. Khi quyt nh hon li tin, ti khng bao gi xem xt cho McClurg hay cng ty bo him. H hon ton ngoi cuc bi v h hi lng ri. iu ti tht s suy xt n lc chnh l phm cht ca chnh
40
bn thn ti, v ti bit rng mi hnh ng ti lm u c nh hng n o c ca ti, v rng phm cht ny khng th khc hn l s hnh thnh thi quen v hnh vi o c ca ti. Ti bit khng nn gi li 20 -la nu nh ti khng xng ng c nhn n. iu ny chng khc g my so vi vic mt ngi bn to t mt qu to hng vo trong mt thng to ngon trc khi ct gi chng cho ma ng. Ti tr li 20 -la bi v ti mun thuyt phc bn thn mnh rng khng c th vt cht no c th lm nh hng n phm cht ca ti, tr khi ti bit l n tch cc. Ti tr li s tin cng chnh l cho ti mt c hi l tng th thch chnh mnh, kim tra xem liu tnh trung thc ca ti bt ngun t li ch ca bn thn hay xut pht t mt ci g c gi tr ln lao hn khin mt ngi c th tr nn trng thnh thc s v c th lm gng cho ngi khc. Ti tin rng khi mt ngi lp mt k hoch da trn nhng nguyn tc hp l, nu k hoch ng n v cng bng vi nhng ngi lin quan, v nu bn thn ngi c trong mnh mt phm cht giu tim nng v lun t tin t nhng hnh ng nh nht lm tha mn tim thc ngi , th ngi s t c thnh cng. Thnh cng y xy n k diu nh nhn c s gip ca mt ngun lc mnh m no m khng g trn tri t ny c th lay chuyn c, mt ngun lc m t ai c th hiu ng v n.
41
Sc mnh l nhng tri thc ng n c kim sot v nh hng da vo s cng bng i vi nhng ngi lin quan. C hai loi sc mnh tn ti trong mi con ngi. Loi u tin t c thng qua vic t chc cc kh nng ca bn thn, v loi cn li t c thng qua vic t chc v kt hp kh nng ca nhiu c nhn khc nhau cng i n nhng mc ch chung. Tuy nhin, nu khng c t chc hp l v c nh hng, con ngi ta s chng c mt sc mnh no. Bn khng th t chc cc kh nng ca bn thn nu khng s dng nguyn tc t m th, bi n gin bn khng th no tip thm sc mnh cho cc kh nng, cm xc, tr tu, l lun, hay l cc chc nng c th m khng kt hp chng li v bin chng thnh k hoch hnh ng. Cng s chng c k hoch no d ln hay nh c th pht trin trong tm tr bn nu bn khng s dng nguyn tc t m th. Tm tr cng ging nh mt khu vn mu m, ti cc hot ng ca c th s c iu khin tng ng vi nhng suy ngh chi phi n tm tr, d nhng suy ngh ny c a ra mt cch thn trng v c lu gi cho ti khi chng n su v bn r trong u bn, hay n gin ch l mt ngh thong qua chc lt nh nhng k lang thang khng mi m ti. S chng c cch no thot khi nh hng ca nhng suy ngh thng tr. S khng th no va min
42
man ngh v s tht bi, cuc sng ngho kh, tm trng tht ch li va c cm gic tn hng thnh cng, s giu sang v ngh lc. Bn c th chn nhng g tm tr bn ch , nh , bn c th kim sot c s pht trin nhn cch ca mnh, v hn th, bn cng c th gip nh hnh nhn cch ca nhng ngi m bn mun li cun. Tm tr ca bn c n cha mt sc ht k l s ht v pha bn nhng ngi m bn gn gi nht, hay mt ngi v bn mun t c trong i. V th, chnh bn s to cho mnh quyn c kim sot tm tr mt khi dm suy ngh rng nht nh bn s thu ht v pha mnh nhng ngi bn mun giao du v nhng th bn mun ginh c trong cuc sng. T m th l nn tng xy dng mt tnh cch cun ht, bi v tnh cch ny s c pht trin tng xng vi nhng suy ngh thng tr c li cho tm tr, v chnh nhng suy ngh ny cng s kim sot hot ng ca c th. p dng nguyn tc t m th, cng ging nh bn ang v mt s hay ln mt k hoch lm vic cho tm tr tim thc ca mnh. Sau khi hc c cch tp trung tuyt i hoc dn ht s ch ca mnh vo vic xy dng k hoch, th ngay lp tc bn c th kim sot c tm tr tim thc ca mnh, v n s ni cho bn bit bn phi bt tay t u v thc hin k hoch ca mnh nh th no. Khi mi bt u, chng ta cn phi lp i lp li nhng g c phc tho ra trong bn k hoch tm
43
tr tim thc c th nm r k hoch v chuyn n thnh hnh ng. Bi vy, ng nn nn lng nu bn cha t c kt qu ngay. Ch nhng ngi bc thy mi c th ngay lp tc kim sot c tm tr tim thc ca mnh. khp li bi hc ny, ti mun nhc li rng n sau nguyn tc t m th cn c mt iu quan trng m bn khng c b qua, l yu cu v mt kht vng mnh m v su sc. chnh l s khi u ca vic t chc cc suy ngh, v bn c th to ra trong th gii thc ti ny bt k iu g nu nh bn mong mun c c n mt cch mnh lit. Mong mun mnh lit l khi u tt p nht cho mi thnh cng. S t m th n gin ch l mt nguyn tc dng ni lin mong mun vi tim thc ca bn. C th qua chnh nhng tri nghim ca bn thn mnh, bn cng c th t chng minh c rng mt ngi c th d dng t c nhng g m ngi thc s mong mun. chng sau, chng ta s n vi bi hc m th v cch s dng nhng c tnh cun ht ca bn sau khi bn pht trin chng thng qua s t m th. C th bn cha bit, s m th chnh l nn tng ct li dn n thnh cng trong kinh doanh.
44
3
S m th
45
Trong bi hc trc, chng ta c hiu v ngha ca s t m th v nhng nguyn tc s dng n. T m th c ngha l t a ra nhng ngh cho bn thn mnh cn by gi chng ta s n vi nguyn tc tm l tip theo - s m th. V c bn, m th c gii thch nh sau: m th l mt nguyn tc tm l m nu s dng ng cch chng ta c th gy nh hng, iu khin v kim sot tm tr ca ngi khc. y l nguyn tc ch yu c s dng trong qung co v bn hng. y cng l nguyn tc c th hin qua bi din thuyt tuyt vi m Mark Antony dng chinh phc ngi La M c i c dn ra trong cun Tm l bn hng (*) (Napoleon Hill). m th ch khc t m th mt im l chng ta s dng n gy nh hng ln tm tr ca ngi khc, trong khi t m th l gy nh hng ln tm tr ca chnh mnh.
* Tc l quyn The Psychology of Salesmanship ca William Walker Atkinson.
46
Trong rt nhiu dp, ti chng minh trc cc lp hc ca mnh sc mnh ng kinh ngc ca s m th qua nhng v d sau: Ti ly mt ci chai loi 60ml dn nhn l Du bc h, sau a ra mt gii thch ngn nhm chng minh v s quyn r ca mi bc h. K tip, ti a mt ci chai khc ra trc lp tt c c th trng thy, v ti bo rng chai ny c cha du ca l bc h, v ch cn mt vi git nh ln chic khn tay m ti ang cm th mi hng cng c th lan n ti cui phng trong khong 40 giy. Tip theo, ti m np chai v nh mt vi git ln khn tay, ng thi quay mt i ng rng mi thm rt nng. Ri ti yu cu mi ngi trong lp hc hy nhanh chng a tay ln khi ngi thy lung hi u tin ca hng bc h. Ngay lp tc, c n 75% cnh tay gi ln. Sau ti cm ci chai, ung mt cch chm ri v thch ch bo rng thc ra chai ny ch cha nc l! D nhin khng ai ngi thy mi bc h c! Khu gic ca h b nh la, tt c l do s m th gy ra. Ti th trn nh ni ti ln ln c mt ngi ph n ln tui sut ngy ku ca rng b cm thy mnh sp cht v ung th. B inh ninh l bt c cn au no ca mnh cng u l du hiu ca bnh ung th. Ti thy b t tay mnh ln ngc v rn r: Ti chc chn l t bo ung th ang pht trin trong ngc ti. Nhng khi ku ca v cn bnh tng tng ca mnh, b li t tay ln ngc tri v b tin rng y l ni cn bnh ung th s tn cng.
47
Khi ti vit n y, ti c bit rng b lo cht v b ung th ngay ti ngc tri, ng v tr m b thng t tay ln mi khi ku ca v bnh ung th ca mnh! Nu s m th thc s c th bin cc t bo khe mnh ca c th thnh t bo k sinh mm mng hnh thnh bnh ung th, th liu bn c tng tng c rng cng chnh s m th s gip c th loi tr nhng t bo bnh tt v thay th chng bng nhng t bo khe mnh khng? Nu mi ngi trong lp hc c th b tc ng bi nguyn tc m th v tin rng h ang ngi mi bc h trong khi ch l nc l, th liu bn c th thy rng nu bit p dng ng cch nguyn tc ny, bn hon ton c th hon thnh xut sc mi nhim v hay khng? Nh vo nguyn tc m th, cc bc s tm l cha lnh bnh cho rt nhiu trng hp. Theo nhiu ti liu ng tin cy, cc bc s dng thuc ngy cng t i v thay vo h gia tng s dng cc liu php tm l. Trong gia nh ti c hai ngi l bc s, h ni vi ti rng so vi my nm trc th by gi h ngy cng khai thc ti a tc dng ca nhng n thuc tm l. Mt trong hai ngi k vi ti rng c trng hp mt bnh nhn du hn cn au u trong mt vi pht sau khi ung th thuc m ngi bnh tin l aspirin, nhng thc ra ch l bt m trng. Thi min cng chnh l phng php c thc hin hon ton thng qua s m th. Tri ngc vi li suy ngh thng thng, mt ngi khng th b thi min nu
48
bn thn h khng ng thun. S tht th hin tng thi min c to ra khng phi do tm tr ca ngi iu khin m do chnh o gic tm l ca ngi c thi min. Tt c nhng g ngi iu khin thi min c th lm khi ang thi min mt ngi l v hiu ha tm tr thc ca ngi ny, sao cho n tr thnh tm tr tim thc v sau a ra nhng m th m ngi iu khin thi min mong mun. Bng cch v hiu ha tm tr ca i tng, chng ta c th iu khin tm tr thc ca h. Chng ta s quay tr li vi vn ny sau gii thch v mt s phng thc khin tm tr thc c th b lm cho t lit, nhng trc tin hy nghe gii thch v phng thc thi min c mt chuyn gia thi min m t nh sau: Dnh ra mt hoc hai gi tr chuyn thn mt vi i tng v nhng tht bi m anh y mun qun lng v nm c nhng xu hng vt tri hay nhng suy ngh ang kim sot anh, lm cho anh cm thy yn tm, v trn ht l phi thu phc c lng tin ca anh y, ri ti mi yu cu anh tm mt v tr ta thoi mi trn x-pha. Sau ti li tip tc tr chuyn nh nhng, nhm to cho ngi mt cm gic m mng. Ti ni nh sau: Ti hy vng anh s nhn vo vin kim cng ny (hoc c th chn bt c vt g trong tm nhn ca i tng) trong mt tm th m mng, bng bnh, trng rng. ng suy ngh g c, ng tp trung tm tr hay nhn chm chm vo n, hy th lng cc c bp ton thn hnh nh
49
trc mt m dn. ng n lc nhn r vt th. Thay vo , hy nhn xuyn qua vin , nh th anh ang nhn vo mt thn cy tr tri ng gia anh v khong xa xm trong tm nhn ca anh. ng c lm g c, v anh chng th lm g u. ng t hi iu g ang din ra, v chng c g ang din ra c. ng s hi, cng ng nghi ng, hay thiu tin tng. ng mong c s c g xy ra hay nhn xem vic g ang din ra cng ng tm cch phn tch nhng din bin trong tm tr anh. Anh ang b v hiu ha, tr nn li bing, bng quan trc mi th. Anh ang mong c chm trong gic mng, iu ny s xy n khi cc gic quan ca anh tm thi mt kh nng nhn thc, tr no ri vo trng thi trng rng mi mt tru nng, i tai c tr tr ra, cc c bp v ln da mt cm gic, khng b tc ng do nhit , m, khng kh, v.v. Cm gic thn th ny s ko mi mt ca anh xung, cc gic quan ca anh dn dn b t lit, v anh s u hng s thi thc nh l c mt tm mn ngn cch gia anh v th gii y mu sc, nh sng bn ngoi. V i mt ca anh tm kim s s chia trong s ngh ngi ca cc gic quan. Bng ti l gic ng ca i mt, s im lng l gic ng ca i tai, v i tai ca anh bo v s yn tnh ca tm tr bng cch b qua nhng m thanh bn ngoi. Ting ni ca ti y cng khng cn lm anh bn tm, v nhng tc ng cng nh nhng quyt nh c v nh chm vo ni xa xm b n. Cm gic d chu u hng trc nhng nh hng m anh khng th khng c
50
hoc khng mun khng c s n vi anh v bao bc ly c th anh, v anh ang hnh phc. Gic ng m m cng s n vi anh. Nh trnh by phn trc, bn c th thy rng nhim v u tin ca nh thi min l lm cho thc ca i tng b thi min tr nn bt lc. Sau khi mt phn hay ton b tm tr ca ngi y b v hiu ha hay lm cho t lit, nh thi min mi bt u iu khin i tng bng cch tc ng m th trc tip ln tm tr tim thc ca anh ta. Tm tr tim thc lc ny s lm bt c iu g m n c sai khin. N s khng thc mc ti sao, nhng s hnh ng da trn nhng n tng gic quan m n c tip nhn thng qua 5 gic quan. Khi l tr hot ng ti tm tr thc, n ng vai tr nh mt lnh gc. Lc ta thc gic, n s bo v cc cng gic quan th gic, khu gic, xc gic, v gic v thnh gic; nhng ngay khi ta i ng hoc khi ta tr nn na tnh na m v bt c nguyn nhn g, th ngi lnh gc ny cng khng lm vic. C rt nhiu cp thi min m mt ngi c th b tc ng thng qua nguyn tc m th. Mt chuyn gia thi min khi biu din trn sn khu thng kim sot hon ton tm tr ca nhng ngi tham gia, v khin h lm nhng hnh ng gy ci. Cng c nhng dng thi min nh hn khi mt ngi c th b kim sot m khng thc c iu ny. y l dng thi min v hnh, mt dng thi min lm ngi ta khng ch . Chng ti mun bn hc c cch thi min ny, bi n gp phn gip bn to nh hng vi ngi khc.
51
D i tng b thi min mt kim sot hon ton hay ch mt phn, th cng cn c mt iu kin l tm tr h phi c s c tin. Nh thi min d l chuyn nghip hay khng chuyn, trc tin u phi t i tng ca mnh vo s c tin ri sau mi nh hng hay iu khin tm tr ca h. Ni cch khc, trc khi mt tm tr b nh hng thng qua s m th, th n phi b v hiu ha. iu ny mang chng ta quay tr li vi cu hi v vic m t nhng phng php v hiu ha mt tm tr. Ti c th m t tt nht vic v hiu ha mt tm tr bng trng hp c th sau. Cch y mt vi nm, cnh st bt mt nhm la o kht ting, nhm ny dng nn cc tim bi ton ti Chicago. Cm u l mt ngi n ng tn Bertsche. Mc ch ca nhm ny l la tin ca nhng ngi c tin, m tn. B thy bi - mt thnh vin trong nhm - nm vng hu ht b mt i t ca khch hng nh ti sn, kh nng ti chnh v nhng thng tin cn thit khc. c c nhng thng tin ny khng c g kh khn bi v cng vic ca cc tim bi ton ny l t vn cho khch hng v cng vic, tnh cm, sc khe Do , bn ti phm d dng thu thp thng tin v nhng con mi c chn v chuyn n cho ngi cm u l tn Bertsche. Khi c hi n, b thy bi s khuyn nn nhn ca mnh n gp mt doanh nhn ng tin cy, tt nhin l b ta phi a ra nhng thng tin khin nn nhn tin rng nhn vt ny khng h c bt k mi quan h xa
52
gn no vi b c. ng thi, nn nhn c bit rng h sp c dp c gp mt qu nhn. Ngay sau , tn Bertsche xut hin ti tim bi ton v tn chuyn vi b thy bi v mt vi vic u t kinh doanh, v tnh c c gii thiu lm quen vi nn nhn. y l mt ngi rt giu c, b thy bi gii thiu v Bertsche nh vy vi nn nhn. Sau b thy bi tip tc k rng y l mt qu ng rt tt bng, lun mun gip nhng ngi khc thnh cng trong kinh doanh. Tn Bertsche lc ny n vn rt bnh bao, ra dng mt ngi sang trng v giu c. Hn ta gp nn nhn, cho hi mt cch lch thip, ri sau nhanh chng ra v vi l do l c mt cuc hn quan trng vi ngi Morganbilt. Ln k sau n tim, nn nhn li c gp tn Bertsche v hn ang chun b n gp mt ph thng khc tn l Vandermorgan. Tn ny lun xut hin trong tnh trng vi v vi mc ch to n tng hn l mt ngi quan trng. iu ny c lp li mt vi ln, cho ti khi nn nhn bt u cm thy Bertsche qu thc l mt ngi giu c bn rn, v ng ta c rt t thi gian dnh cho ngi khc. Cui cng, sau khi nn nhn qua cp b li ko th nht v bt u cm thy tht hn hnh bit my nu h c Bertsche mi n ti, ri iu m h tng l khng th ny tr thnh c th. Bertsche mi h i n ti. Nn nhn s c dn n nhng qun n sang trng nht, hay nhng qun caf p nht v c
53
i mt ba thnh son. Tn Bertsche s mi ba ny, c v nh hn l mt ngi lc no cng sn sng nm tin qua ca s. Trong ti ca tn Bertsche c mt t giy ghi chp mi thng tin v nn nhn. Do hn nm r mi s thch, nhu cu ca nn nhn. Tr chi bt u! Nu nn nhn thch ua nga, d nhin ngi Bertsche giu c, lch s v chu o s mang ra con nga thun ca ng cho nn nhn ty s dng. Nu nn nhn thch xe hi, ngi Bertsche cng s i sn trc ca vi mt chic -t thi thng. Nn nhn s c thng thc cc loi hnh gii tr a dng ng theo nhu cu, v chi ph cho nhng ln vui chi ny lun lun c ngi Bertsche - lc ny c gi l ngi bn ng tin cy - i th. Nhng th tc ny c tip din cho ti khi tm tr ca nn nhn hon ton b v hiu ha! Ni cch khc, cho ti khi nn nhn hon ton khng cn cm thy nghi ng v bt c iu g c th xy n hay bt c iu g Bertsche khuyn bo. Tn Bertsche hon ton chim c lng tin ca nn nhn theo cch nh th. Vi mt vi trng hp, tn Bertsche c th phi ng kch vi nn nhn trong c 6 thng trc khi tm ra c hi chn mui nh la nn nhn, v thng thng ci gi nn nhn phi tr cho nhng tr vui v ph tn ca v kch bn la o ny dng nn l v cng ln. Theo nh bn bo co ca nhng trng hp c a ra nh sng, mt vi nn nhn ca Bertsche a
54
ra khong 50 ngn -la gi l u t cho nhng phi v khng c gi tr m tn ny gii thiu, v hn v tnh nh ting rng hn cng u t vo nhng phi v nh vy v thu c li nhun cao. Trong mt trng hp khc, hn ta cng gi v v tnh l ra ti khon tin li tr gi 10.000 m hn va nhn c t mt v u t ch tn 20.000 cho mt tp on no . Hn ta rt thng minh khi thuyt phc nhng con mi ca mnh u t vo mt trong nhng phi v ma m hn ba t ra bng cch v nh s sut l thng tin, khin cho nhng nn nhn ti nghip c ng rng h va chp c c hi lm giu. S m th c p dng mt cch ti tnh bao gi cng c sc mnh thn k, v tn Bertsche giu c thuc nm lng b quyt ny. C trng hp, ngi ta k li rng mt nn nhn ca tn ny, l mt ngi ph n, c tin n mc rt mt khon tin rt ln t ngn hng a cho Bertsche v c thuyt phc hn ta gip mnh dng s tin ny u t. Tn ny t chi v bo b l hn vn cn khon u t ca ring mnh na, nn khng th u t gip cho ngi khc lc ny. L do tn Bertsche t chi ngi ph n ny l bi v hn cn mun la gt ca b s tin nhiu hn na. Hn ta bit b c bao nhiu tin, v hn c nh s chim ot bng ht. V vy, ngi ph n rt vui sng khi mt vi ngy sau Bertsche gi in v thng bo rng thng qua mt ngi bn rt c bit ca hn, b c c hi u t vo mt khon c phiu rt c gi tr, v cho bit l b c th mua ton b. Hn ta khng bo m vi b rng c hi
55
thnh cng l 100%, nhng b c th th xem th no. V ngi ph n ny lm theo hn! Tt nhin s tin sau ri vo ti Bertsche. Bn thy y, m th c hiu qu hn nhiu so vi nhng li yu cu hay ngh bt buc. Vi trng hp c th ny, ti mun bn thy c chnh xc s v hiu ha mt tm tr l nh th no. Tt c nhng iu cn lm v hiu ha mt tm tr, khin n sn sng chp nhn v hnh ng theo s iu khin ca ta l hy lm cho ngi tr nn c tin tt , hoc t ra l phi c tin hn mc bnh thng. C hng ngn cch v hiu ha tm tr ca mt ngi, khin h sn sng n nhn bt c suy ngh no m ta mun gieo vo tm tr h thng qua s m th. Khng cn thit phi c gng lit k tt c nhng cch ny ra, bi v mi ngi u c th da vo kinh nghim ring ca bn thn t thu gom cc kin thc thc hnh cn thit ca nguyn tc v phng thc ng dng s m th. Trong mt s trng hp, c th phi mt n mt vi thng bn mi iu khin c tm tr ca mt ngi thng qua s m th. Nhng cng c nhng trng hp bn ch cn tn mt vi pht hay thm ch l mt vi giy. Bn c th xem nh l mt thc t tch cc, tuy nhin, thc t l bn khng th gy nh hng ln tm tr ca mt ngi chng i vi bn, hay ngi khng c nim tin tuyt i vo bn. V vy, d bn ang chun b din thuyt, bn hng, hay bo cha cho mt v n trc bi
56
thm on, th bc u tin bn cn thc hin bao gi cng l lm sao ginh c s tin tng ca nhng ngi m bn mun tc ng. Hy c bi din vn tuyt vi ca Mark Antony trong l chn ct Caesar (trong tc phm ca Shakespeare), bn s thy ng y chinh phc hon ton nhm ngi th ch chnh bng cch thc n gin chng ta ang cp trong bi hc ny. Hy cng phn tch nhng dng m u bi din vn tuyt vi ny, bi v trong cha ng mt bi hc c hiu qu bc nht v tm l ng dng. Lc , khi m ng qun chng ang b Brutus thuyt phc v nhng l do khin hn git cht Caesar, Mark Antony - mt danh tng ti ba ng thi l mt ngi bn ca Caesar - bc ra v i trnh by quan im ca ng v ci cht ca Caesar. m ng phn i ng, hn na h cn cho rng ng c m mu tn cng Brutus. L mt ngi c tr tu khn ngoan vt bc, Mark Antony chng h chng ch trc li buc ti ca m ng. ng ch ni: Cc bn, hy lng nghe ti. Ti n y tin a Caesar, ch khng phi ca ngi ng y. m ngi cho rng Antony n l ca ngi ngi bn ca ng (m tht s mc ch ca Antony l vy), nhng Antony ban u c gng khng th hin iu cho ti khi tm tr ca m ngi ny b v hiu ha v c chun b n nhn nhng li ng nh ni mt cch y thin . Nu trnh t bi pht biu ca Mark Antony b o ngc, v nu ng c nh ch giu
57
Brutus nh l mt k ngy qun t ngay t lc u, nhiu kh nng ng s b m st. Mt trong nhng lut s thnh cng v c nng lc nht m ti tng gp cng p dng nguyn tc tm l tng t nh phng php Mark Antony s dng. Mt ln ti c nghe ng ny ci trc mt bi thm on, ban u, sau vi pht nghe ng trnh by ti cn tin rng ng ang say ru hoc l bt thnh lnh b mt tr. ng lut s bt u bng vic tn dng c hnh ca i th, v c v nh ang ng gip h chng li thn ch ca mnh. ng bt u bng cu: Tha cc v, mc d lc ny ti khng mun lm cc v git mnh, nhng ng l y c rt nhiu chi tit chng li thn ch ca ti, v nh vy ng thu ht c s ch ca tt c mi ngi (Tt nhin, nhng im bt li ny c nhm lut s i lp ch ra trong phin ta). Sau khi tip tc ni v nhng im bt li ny, ng t ngt dng li, v vi s xc ng su sc, ng tip tc: Nhng tt c nhng iu ti va trnh by l do cc lut s bn kia a ra. Vy th chng ta bit tt c cc l l ca h l nh vy, cn by gi l nhng l l ca pha ti. K t , ngi lut s ny nh vo tm tr ca bi thm on nh th mt nhc s dng cm ang nh vi tng si dy n, v ch trong vng 15 pht, ng lm cho h xc ng n ri l. Cui bi phn bin, ng ngi phch xung gh, trng nh kit sc v xc ng. Sau na gi hi , bi thm on tr ra v tuyn n v ti cho thn ch ca ng.
58
Nu ngi lut s bt u bin h bng cch nu ln nhng im yu ca i th v nhn mnh qu sm vi bi thm on v nhng u im ca thn ch mnh, th chc chn ng s tht bi. Nhng, theo nh ti c bit, c th ni ngi lut s ny l mt hc tr nh ca Shakespeare. ng ta p dng phng php tm l ca nhn vt Mark Antony trong hu ht cc phin bo cha ca mnh, v ng l mt trong nhng s t nhng lut s him khi tht bi. Nguyn tc ny cng c mt ngi bn hng thnh cng s dng, ngi ny khng ch c khng h gc i th ca mnh, m ngc li cn ca ngi anh ta. Hn l chng ai c th xem mnh l mt ngi bn hng chuyn nghip nu nh khng tip thu c nguyn tc tm l ca Mark Antony v hc c cch s dng chng. Bi din vn ny l mt trong nhng bi hc hiu qu nht v ngh thut bn hng. Nu mt ngi bn hng b tht bi th chc chn n 99% nguyn nhn l bi v ngi thiu s chun b ng n c th thuyt phc khch hng. Ngi b nhiu thi gian c gng tip cn khch hng nhng anh ta qu nn nng. Mt ngi bn hng mun thnh cng th cn phi chun b tm l cho khch hng h sn sng tip nhn nhng ngh m khng h t ra nghi vn hay chng li. Tm tr con ngi rt phc tp. Mt trong nhng c im ca n l tt c nhng n tng tc ng n phn tim thc u c no ghi nhn v qun l theo nhm, v cc nhm ny lin kt vi nhau rt cht ch. Vy nn khi mt trong nhng n tng ny c chuyn vo phn
59
tm tr thc, th cc n tng cn li cng c khuynh hng i theo cng. V d, ch cn mt hnh ng hay mt li ni khng tin cy th cng mt ngi hi tng li tt c nhng th lm mnh nghi ng trc . Ging nh mt vin cui c nm xung mt nc s to gn sng v lan ra rt nhanh, tm tr tim thc cng c khuynh hng gi n tm tr thc tt c nhng cm xc hay n tng gic quan tng t c tp hp li khi ch cn mt trong s chng c nh thc. Khi nh thc cm gic nghi ng ca mt ngi th cng c ngha l nh thc tt c nhng tri nghim v s nghi ng ca ngi c t trc. l l do ti sao ngi bn hng thnh cng thng c gng trnh cc ch c th nh thc nhng mi nghi ng ca ngi mua hng. Nhng ngi bn hng gii c rt c kinh nghim rng vic kch mt i th cnh tranh c th dn n hu qu l khi dy nhng cm xc tiu cc khch hng, v d nhin trong trng hp ny th ngi bn hng khng th v hiu ha tm tr ca khch hng c. Nguyn tc ny t ra rt hiu qu trong vic kim sot tng cm xc cng nh tng n tng gic quan tr ng trong tm tr ca mt ngi. V d, khi ta c cm gic s hi, th thi im ta cho php s s hi tip cn vi tm tr thc ca ta cng chnh l lc nhng cm gic tng t khc tip cn tm tr thc ca ta. V c s tn ti ca cm gic s hi, cm gic can m khng mnh
60
thu ht s ch ca tm tr thc. Cm gic ny s ht cng cm gic kia. Chng khng th cng tn ti, bi v chng khng ha hp vi nhau. V mi mt ngh trong tm tr thc u c khuynh hng thu ht v pha mnh nhng ngh ha hp v gn kt. Cho nn, ng nh bn ang thy, nhng cm gic, ngh v cm xc nu mun thu ht c s ch ca tm tr thc th cn nhn c s tr gip ca mt i qun lun trong t th sn sng h tr chng. Khi gieo vo tm tr ai mt tham vng rng ngi s thnh cng mi mt, thng qua s m th, bn s thy rng nhng tim nng ca ngi s c nh thc v h s c tip thm sc mnh. Khi gieo vo tm tr con trai bn tham vng tr thnh mt bc s, lut s, k s hay mt nh kinh doanh thnh cng thng qua s m th, ng thi trnh tt c nh hng khng tt n con, bn s thy con trai bn t c mc tiu nh mong i. Gy nh hng ln tm tr ca mt a tr thng qua s m th d hn tm tr ca mt ngi trng thnh, v trong tm tr ca tr em th khng c nhiu phn ng i nghch khin quy trnh v hiu ha tm tr b ph v, v d nhin l mt a tr th bao gi cng c tin hn mt ngi trng thnh. Nguyn tc m th cn n cha trong n con ng l tng t n thnh cng trong vic t chc v qun l con ngi. Nhng ngi qun l, qun c hay ch tch ca mt t chc nu tht bi trong vic tip thu v p
61
dng nguyn tc ny th cng chng khc g h ang t tc i sc mnh to ln nht ca mnh v kh nng kim sot nhn vin. Mt trong nhng ngi qun l thnh cng v c sc nh hng nht m ti tng bit l ngi khng bao gi ph bnh cp di ca mnh. Ngc li, ng cn lun tn dng h! ng dng nhiu hnh thc khch l nhng tin b m h t c. Cho d trn thc t, cc nhn vin c yu km trong cng vic, ng cng khng bao gi khin trch. Bng cch lin tc tc ng vo tm tr ca nhn vin mnh thng qua s m th rng h ang tin b, nhng nhn vin ca ng dn dn c c nhng bin i tch cc. Mt ngy n, ngi qun l ny dng li bn lm vic ca mt nhn vin c tnh trng lm vic sa st. Ngi lm vic theo ch tiu sn phm. Nh qun l t tay ln vai anh ta v bo: Jim, ti thy anh lm tt hn tun va ri y. C v nh anh ang truyn nhit huyt cho cc nhn vin khc. Ti rt mng cho anh. C tip tc c gng nh, ti s lun bn anh. S vic trn xy ra vo khong 1 gi chiu. Ti , bng nh gi cng vic ca Jim cho thy rng anh lm nhiu hn 25% khi lng cng vic anh lm trong ngy trc ! Nu ai nghi ng v nhng hiu qu k diu ca s m th, th c ngha l h khng dnh thi gian tm hiu v n.
62
Bn c nhn thy rng nhng ngi thn thin, nhit tnh, hot bt, giao tip tt thng d dng thu ht ngi khc hn khng? V chc chn, nu , bn cng s thy rng nhng ngi cu knh, ru r, khp kn th s khng bao gi thnh cng trong vic thu ht ngi khc v pha mnh hay to c sc nh hng li ko mi ngi hnh ng theo tng ca h. Nguyn tc m th c pht huy c hiu qu hay khng l ph thuc vic ta c nhn thc c ngha ca n hay khng. Cng ging nh quy lut v lc hp dn, thng qua nguyn tc t m th, chng ta to c nh hng n nhng ngi xung quanh, khin h n nhn nhng g chng ta mun tc ng ln h v chi phi n mi hnh ng, phn ng ca h sau . C l bn tng nhn thy cnh mt ngi cu knh th hin s bt mn i vi nhng ngi m anh ta giao du. Mt ngi khch ng v mt ngi gy ri c th hy hoi ton b n lc ca c mt nhm ngi, ri cui cng chng lm nn chuyn g c. Mt khc, mt ngi vui v, lc quan, trung thnh v nhit tnh s gy c nh hng tch cc ln c nhm ngi v c th truyn cho h tinh thn lc quan ca mnh. S tht l chng ta vn ang lin tc tc ng n nhng ngi xung quanh bng cm xc v suy ngh ca mnh. C nhiu trng hp, chng ta lm vic ny trong v thc. bi hc tip theo, chng ti s ch cho bn phng php p dng mt cch c thc nguyn tc m th ny, thng qua quy lut tng tc.
63
bi hc ny, bn hc c mt trong nhng nguyn tc ch o ca tm l hc, l s m th. Bn c hc rng c hai bc vn dng nguyn tc ny l: u tin, phi v hiu ha tm tr ca i tng trc khi bn mun tc ng ln h thng qua s m th. Th hai, v hiu ha mt tm tr, bn phi to ra s c tin ln t nhng nim tin thng thng m i tng ang c. Tht may mn nu bn l mt ngi bit kim ch ci ti ca mnh, dp b tnh t cao t i v sn sng truyn t suy ngh ca bn thn n ngi khc m khng cn phi nhc h v ngun gc ca tng . Mt ngi m u cu chuyn bng cu ni: Nh ng bit y, ng Smith thay v ni cu Hy ti ni cho ng v iu m ng cha c bit, ng Smith, th ngha l ngi bit s dng nguyn tc m th. Mt trong nhng ngi bn hng thnh cng v thng minh nht ti tng bit l ngi him khi no t tn dng v cc thng tin m anh ta mun truyn ti n khch hng tim nng ca mnh. Cu ca ming ca anh lun l: Chc hn ng bit v iu ny ri. Nu mt ngi tm mi cch s dng vn kin thc uyn thm ca h nhm v hiu ha tm tr ca ta th kh nng thnh cng ca h l rt thp. Hu qu l thay v m hoc tm tr ca chng ta, nhng ngi ny li khi dy trong ta tm l phn khng v tt nhin l h tht bi trong vic p dng nguyn tc m th.
64
4
Quy lut tng tc
65
Bi hc ny s gii thch cho chng ta mt trong nhng nguyn tc ch yu v quan trng nht ca tm l: Quy lut tng tc. Tm l con ngi cng ging nh mt t, chng ta gieo ht mm g th n s mc ln v sinh si ny n thng qua 5 gic quan. Tm tr c xu hng phn ng li iu tng t, ngha l nhng hnh vi tt s c p tr li bng nhng iu tt, ngc li, s bt cng v c c cng c p tr tng ng. D cho nhng hnh vi ny c iu khin thng qua m th hay t m th, th tr c vn nh hng cc hot ng th cht da vo nhng n tng gic quan m n tip nhn c; v vy, nu bn mun ti phn ng li iu tng t, bn hon ton c th lm c bng cch nh hnh trong tm tr ti nhng n tng gic quan hay nhng m th m thng qua bn mun ti c nhng hnh ng p tr li. V d nh bn c th xc phm hay lm ti bc bi, th nhanh nh chp, tm tr ti s nh hng cho c th p tr li bn iu tng t, chnh l phn ng li iu tng t.
Bi hc v quy lut tng tc s dn chng ta n vi mt phm vi mi. Ta c th gi l phm vi ca nhng hin tng tm l cha xc nh, v l gii c nhng hin tng ny c l cn c s h tr ca khoa hc vt l. Tuy cha c s l gii tha ng v lut tng tc, nhng cc nh khoa hc vn cng nhn y l mt nguyn tc c nh hnh. Chng ta vn s dng in mc d vn cha c mt nh ngha chnh xc v dng nng lng ny, tng t nh vy, hy s dng nhng nguyn tc tng tc mt cch khn ngoan. C mt du hiu khch l cho thy ngy cng c nhiu tc gi hin i tp trung nghin cu quy lut tng tc. D mi ngi trong h cn c nhng li gii thch khc nhau, nhng c v nh tt c u ng vi nhng c im c bn ca ci gi l nguyn tc tng tc ln nhau. Xung quanh ti ny, Phu nhn Tng thng Woodrow Wilson c vit: C mt quy lut tm l l tt c nhng g chim gi tm tr ta u s c nh hnh c mc tiu. V mi ngi chng ta u c th chng minh quy lut ny t nhng tri nghim ca ring mnh. V d, bn c th gp mt t m bn khng bit ngha. Bn cha tng nghe t hay trng thy n bao gi, nhng sau khi bn bit n ri, bn s thy mnh bt gp n hoi.
67
Gn y ti cng gp mt vic tng t v c phn hi k quc. Ti c v nghin cu mt ti m ti rt thch, ti ny chc chn cha bao gi c xp vo loi ch nng hi. Ti khng nh tng thy n c cp n bt k mt knh thng tin i chng no gn y, nhng k l l k t khi ti nghin cu v n, ti li bt u bt gp v thu thp c rt nhiu bi bo, bi tp ch khc nhau vit v ti ny. Bn c th d dng i theo s vn hnh ca quy lut ny, d bt c iu g, k c chi tit nh nht. Mt hai ngy trc, c mt ngi bn n gp ti v ng sng ngay trc ca phng ti ang ngi. - Tri i, hoa! - C y ht ln. - C phi hoa hng khng? Trong ging ni ca c y c cht s hi, ti ngh c trch ti v khng chu mua tri phiu. Tuy nhin sau c gii thch rng mnh rt kh s v hoa hng, v c vo khong thng 6 khi nhng bng hoa hng ang n, mi hng ca chng khin c y b st. - Trng hp ny chc him lm, ng khng? - Ti hi sau khi nhanh chng mang hoa ra khi phng. - Khng u, - c y tr li. - Trng hp nh ti rt ph bin. Hu ht nhng ngi ti quen bit u b nh vy c. Mc d hng ngy ti cng tip xc vi rt nhiu ngi nh c y, c khi cn nhiu hn do c th cng vic, nhng ngoi c y ra, ti cha gp ai khc mc phi chng bnh k l ny c.
68
Mt ln na ti phi hi li rng ti sao khi nhng suy ngh ca chng ta c lin tc chuyn n mt vi ngi lin quan, th rt c kh nng chng ta s nghe nhc v nhng ngi hoc gp h trong mt thi gian ngn sau ? Chng ta c th khng h my may ngh n ngi ny hng thng tri hoc hng nm tri, nhng dng nh vn thy hnh bng ca h u . Ti bit c rt nhiu li gii thch khc nhau cho nhng hin tng ny, nhng khng c li gii thch no hon ton tha ng. D th, thc t l chng ta vn ang gi i nhng thng ip vo v tr v s nhn c s phn hi. l quy lut tng tc. Phi chng iu ny c th gii thch cho thc t l nhng ngi hay than phin th lun tm ra nhiu chuyn mi than phin, nhng ngi r th lc no cng c c t chuyn u bun, nhng ngi thch gy g v hung d th thng mun chc tc nhng ngi v can h cng ni gin bng bng? Gn y, ti nghe mt ngi ph n than phin v s bt cng ca s mnh v so snh cuc i c vi mt ngi m c quen bit. - Hy nhn c y m xem, - ngi ph n ni. - Ti phi lm vic vt v, xoay x cht vt hng my nm tri. Nhng g ti c c u t s n lc ht mnh sau hng ngn ln tht vng. Cn con nh gii giang chng bng mt na ti, li khng sing nng, th m li may mn nh th. Tht chng cng bng g c.
69
Nhng s tht l tt c mi chuyn u cng bng. Ti bit c hai ngi ph n ny. iu khc bit gia h l trong khi ngi ph n th nht lun chun b n nhn nhng iu ti t nht, th ngi ph n th hai li ch mong mun nhng iu tt p. Ngi ph n th hai lun n nhn nhng iu ti t nh chuyn ng nhin v tm mi cch thch ng vi n. y l phn ng u tin ca c, v cng l cch c chn ng ph vi cuc i. C l ai trong chng ta cng tng tri qua nhng ngy m tt c mi vic u ti t. Chc chn khng c mt th lc xu no tm cch lm cho chng ta tr nn khn n c, mc d ngi ta thng c khuynh hng tin vo th lc xu hn l tm hiu ti sao li c nhng chuyn xui xo c quanh qun eo bm chng ta t sng sm n ti mt. Trn thc t, mi ngi u tri qua nhng tnh hung tng t cu chuyn trn, nhng hu ht chng ta ch nhn thc mt cch m h hoc cha kp nhn ra. iu u tin v quan trng nht bn c th lm ch c quy lut ny l bn phi luyn tp kh nng lm ch bn thn. Bn phi hc cch vt qua c tt c s i x bt cng, ngc i m khng c tr a li. vn dng quy lut tng tc mt cch hiu qu, bn phi c kh nng t ch cao . Nh vo nguyn tc tng tc, chng ta thc s c th bin k th thnh bng hu. Nu bn c k th v mong mun chuyn thnh bng hu, bn hon ton c th chng minh s ng n ca quy lut ny mt khi
70
bn c th qun i ci ti ca mnh v bt ngoan c hn. Hnh thnh thi quen ni vi k th bng nhng li chn thnh. Hy c gng t t vi anh ta. Ban u, anh ta s khng d g thay i, nhng dn dn s chu nh hng trc cch c x ca bn v p tr li bn iu tng t. y gi l vic ly n tr on. Bn chnh l ngi quyt nh nhng iu m bn mun i phng hnh ng, v cng chnh bn l ngi quyt nh mnh c t c iu ny thng qua quy lut tng tc hay khng. Quy lut t nhin rt n gin: chng ta ch nhn c khi chng ta cho i. ng vy, Chng ta ch nhn khi chng ta cho i! khng phi l iu chng ta mong mun n vi chng ta, m l iu chng ta cho i. Ti rt mong cc bn vn dng quy lut ny trong cuc sng. Khng ch c nhng ch li hu hnh, hn th na, n cn em n hnh phc v nhng kt qu hn c mong i. Rt cuc th ch c s c gng phn u mi cho ta nhng thnh cng tht s.
71
5
Sc mnh ca tm tr
73
Tm tr con ngi l tp hp ca nhiu phm cht v xu hng. N gm c: thch v ght, lc quan v bi quan, cm th v yu thng, tiu cc v tch cc, lng tt v c tm. Tm tr c hnh thnh t tt c nhng phm cht v nhiu phm cht khc na. N l s pha trn gia cc phm cht, v nhng tm tr khc nhau s c nhng phm cht khng ging nhau.
Hc cch s dng tm tr tuyt vi ca bn

Nhng phm cht ni tri phn ln c hnh thnh do nh hng ca mi trng sng, thng qua tp luyn, mi quan h vi ngi khc v c bit l do chnh suy ngh ca mi ngi! Bt c suy ngh no c duy tr lin tc trong tm tr, hay suy ngh c nh hnh thng qua s tp trung v chuyn n tm tr thc th thng s cun ht v pha n nhng phm cht tng t. Mt suy ngh ging nh l mt ht ging c gieo xung mt t, n s pht trin, v nhn ln gp nhiu ln; v th s tht nguy him khi cho php tm tr tn ti bt k suy ngh xu no. Nhng suy ngh ny sm mun g cng tm cch gii thot thng qua cc hot ng th cht.
74
Nguyn tc t m th gip cho nhng suy ngh c hnh thnh trong tm tr v tp trung chuyn ha thnh hnh ng. Nu nguyn tc m th c hiu rng ri v c dy nh trng, n s lm thay i cc tiu chun o c ca th gii trong vng 20 nm. Qua nguyn tc ny, tm tr con ngi c th thot khi nhng xu hng tiu cc bng cch lin tc xy dng cc xu hng tch cc. Nhng c tnh ca tm tr con ngi cn c nui dng v s dng duy tr s sng. Trong v tr lun c mt quy lut nui dng v s dng, quy lut ny p dng cho mi s sng. Quy lut ny cho bit rng mi s sng nu khng c nui dng hay s dng th s cht i, v tm tr chng ta cng vy. Cch duy nht pht trin nhng c tnh ca tm tr l phi tp trung vo n, ngh v n v s dng n. Nhng xu hng lch lc, xu xa ca tm tr c th b xa sch nu ta b i n cho n cht bng cch khng s dng n! Hy tng tng xem nguyn tc ny s c tc dng nh th no nu c p dng nhng a tr mu gio c tm tr trong tro v nhy cm? Nguyn tc t m th l mt trong nhng quy lut c bn ca ng dng tm l. Am hiu ng n v quy tc ny cng vi s hp tc ca cc tc gi, trit gia, gio vin, din gi s c th nh hng c ton b khuynh hng tm l ca loi ngi trong vng 20 hoc cha n 20 nm.
75
Bn c th cha c c hi c hc v tm hiu v nguyn tc t m th trng, nhng khng g c th cn tr bn hc tp, tm hiu, p dng nguyn tc ny bng chnh n lc ca c nhn bn ngay t by gi. Hy hc mt vi iu tuyt vi v tm tr con ngi. chnh l ngun gc sc mnh. Nu bn tng gii thot bn thn mnh khi nhng lo lng vn vt v nhng ham mun ti chnh, th chnh l nh nhng n lc tuyt vi ca tm tr bn. Ngi bin tp cun sch ny lc tuy cn tr tui, nhng ng c c bng chng xc thc v hng ngn trng hp nhng ngi chuyn t tht bi n thnh cng vi mt tc nhanh chng ng kinh ngc, c th ch trong mt vi gi hoc mt vi thng. Cun sch bn ang cm trn tay cng l mt minh chng sng cho vic mt ngi hon ton c th kim sot c kh nng ti chnh ca mnh, bi v y l nh thnh cng c xy p t kinh nghim ca 15 nm tht bi! Bn c th i t tht bi n thnh cng nu bn hiu c v ng dng mt cch thng minh nhng nguyn tc tm l. Bn c th t c bt c iu g bn mong mun. Bn c th trong pht chc tm thy hnh phc mt khi bn lm ch nguyn tc ny, v bn c th thnh cng v ti chnh nu bn nhanh chng tip thu nhng bi thc hnh.
76
Khng c g huyn b trong tm tr con ngi. Tm tr hot ng ha hp vi nhng quy lut vt l, kinh t v cc nguyn tc. Bn khng cn s gip ca bt k ai trn tri t ny nhm vn ng tm tr ca chnh mnh hot ng nh bn mong mun. Bt k bn ang gi a v no trong cuc sng, bn vn hon ton c th kim sot v iu khin tm tr ca mnh, rn luyn n hng n nhng iu ng n thay v cho php ngi khc p t nhng suy ngh ca h ln bn. Hy hc cch s dng sc mnh ca tm tr, n s gip bn thot khi s s hi, tip thm cho bn ngh lc v lng can m.
Cch thu ht ngi khc bng quy lut tng tc

t c ting tm hay s giu c, i hi bn phi c ngi gip sc. Bt k a v ca bn by gi l g v nhng thnh qu bn t c to ln nh th no, nhng nu mun tn ti lu di th nht nh bn phi c c s ng h ca ngi khc. Vic bn c th gi mi uy tn hay a v ca mnh m khng cn s ng h ca mi ngi xung quanh cng kh nh vic bn c th bay ln mt trng. Bn s khng th t thnh tu nu khng c s ng h ca nhng ngi bn cnh bn, tr trng hp bn c tha k. S d d v tin bc hoc t c v th nht nh chc chn ph thuc vo vic bn m rng cc mi quan h v thu ht mi ngi v pha mnh nh th no. Khng
77
cn phi l mt trit gia nhn xa trng rng mi c th pht hin c rng nu mt ngi giao thip tt vi mi ngi, anh ta s nhn c rt nhiu li ch t mng li cc mi quan h ca mnh. Vy th, con ng t c danh ting v tin bc, cng nh nhiu thnh qu khc, s thng qua tri tim ca nhng ngi m ta giao thip. Qua quy lut tng tc, bn c th thuyt phc mi ngi p li nhng g bn lm cho h. Chng ta hy cng xem xt v cch khai thc quy lut ny xem n c th phc v cho bn hay khng. bt u, chc bn khng cn phi c nhc li rng con ngi c xu hng p tr li nhng g h nhn c, d iu h nhn c l s hp tc hay s i lp. Nu bn gy th chuc on vi mt ngi, th kt qu cng r rng nh hai cng hai bng bn, ngi s tr a bn theo cch tng t. Ngc li, nu bn tr thnh mt ngi bn hay i x t t vi anh ta, hn anh ta cng s t t vi bn. ng n trng hp c ngi khng phn ng li s tng tc. l ngoi l. Nu tnh trung bnh th phn ln mi ngi u phn ng mt cch v thc theo s tng tc. Nhng ngi thch gy g s gp phi nhng k a gy chuyn. V chng c g ngc nhin khi mt ngi lun thn thin, c x tt vi mi ngi s c tt c
78
mi ngi yu mn, trong khi nhng k cu knh v xu tnh th b xa lnh. Quy lut tng tc l ngun nng lng ln lao, c nh hng ln ton v tr. Bn s nhn ra quy lut ny khi bn thy qu si ri xung t trong nh mt tri m p, hay nhn mt chi non vn ln hp th dinh dng v pht trin thnh mt cy si cng cp. Chc t ai ch n vic mt qu si cun v pha n bt c th g gip n m chi ny lc v pht trin thnh mt cy si. V c l cng cha ai tng thy loi cy no na phn trn l si na phn di l dng. Trong qu si ch c th l nhng thnh phn tng thch to nn mt cy si. Mi suy ngh c lu li trong b no con ngi hp th nhng yu t tng thch vi n, cho d l suy ngh mang tnh xy dng hay ph hoi, t t hay xu xa. Bn ngh v s cm th v k nhng li mong i b no tip nhn mt kt qu tri ngc l iu khng th, chng khc g vic bt mt qu si mc ra cy dng. n gin, v n tri ngc vi quy lut tng tc. Khp v tr, mi th u hng v trung tm ca lc ht. Nhng ngi c suy ngh v xu hng tng t nhau th thu ht ln nhau, v vy bn thu ht nhm ngi no v pha mnh chnh l do khuynh hng ca tm tr bn. Bn c th iu khin xu hng v nh hng chng theo mnh, v ri thu ht v pha mnh bt c mu ngi no m bn mong mun.
79
y l mt quy lut t nhin, bt di bt dch, d chng ta c nhn thc s dng n hay khng.
Cch to nn s phn
ng Carnegie qua i, li ti sn vi trm triu la sau khi cho i nhiu triu . C hng ngn ngi c ao s ti sn ca ng. Cng nh c hng ngn ngi ngh suy tm cch c th kim c cho mnh s ti sn nh ng Carnegie. Hy xem cch ng Carnegie kim tin. C th n s gip bn ny ra mt vi tng to dng ti sn cho mnh. ng khng phi thin ti. Carnegie cng ging nh nhng ngi bnh thng khc, khng c g c bit. Nhng Carnegie tch ly c hng triu -la nh bit chn lc, kt hp v qun l cht xm ca ngi khc! ng sm nhn ra rng trong bt c cng vic no, v d nh kinh doanh thp, cho d mt ngi ti nng n u nhng ch c mt mnh th cng chng th lm c g. ng ta cng nhn ra rng hu ht cc ngnh cng nghip v kinh doanh u cn t nht 2 loi ngi ngi thc hin v ngi iu hnh. Carnegie la chn nhng ngi u t, t chc, hng dn v gi la nhit tnh trong h h em li nhng gi tr cng vic tt nht. ng khin mi ngi cng hp tc vi ng. Khng mt ai c th lm giu nh Carnegie m khng s dng cht xm ca ngi khc. Gi tr cht xm ca
80
mt c nhn hot ng ring l em li gi tr khng ln, nhng gi tr cht xm c tch ly t mt tp th s to nn nhng gi tr khng gii hn. Nu bn mun tr nn giu c, bn hy hc cch thu ht nhng ngi c cc kh nng m bn khng c. Nu bn thuc nhm ngi iu hnh, hy la chn kt giao vi nhng ngi c th tr thnh ngi thc hin. Mt t chc mun thnh cng phi c to thnh t nhng ngi c kt hp y nhng kh nng cn thit thnh cng. Mt s ngi kim ra tin nhng khng c kh nng qun l ti sn. Mt s khc th c kh nng gi tin v ti sn nhng khng c kh nng kim tin. Nu kt hp hi ha c hai yu t trn th ta s c c mt tp th va bit kim tin va bit gi tin. Nhiu doanh nghip tng trng chm v km pht trin, cui cng dn n ph sn, l do l doanh nghip c qu nhiu ngi c cng mt kh nng ny nhng li thiu ngi c kh nng cn thit khc. Vic kinh doanh mun thnh cng th ngoi thc lc, cn cn phi c nhng b c khn ngoan, tp hp cc phm cht ca ngi thc hin v ngi iu hnh.
Thi i l tng nht trong lch s

By gi khng cn l thi i dnh cho nhng ai ch bit tin vo nhng iu h hiu r. V cng khng cn l thi i dnh cho nhng ngi lun nghi ng v kh nng ca tm tr con ngi.
81
T nhin s tit l iu b n ca mnh cho nhng ai mun tm hiu. Nu hin tng sm st ngy xa c th e da nhng ngi thiu hiu bit, m tn d oan th by gi khoa hc l gii c. Khoa hc ngy cng h tr c lc cho cuc sng con ngi. Khoa hc khng ch gip gia tng tc ca on tu, gip vic nu nng tr nn d dng v nhanh chng hn, khi ng cc bnh xe cng nghip m cn c th lm cho m thanh truyn t u ny n u kia qu t ch trong vng mt giy. in l ngun nng lng c cch y 300 nm, nhng khi chng ta cha hiu r v in nn cho rng n c sc ph hoi. Chng ta khng bit rng n mt ngy no n c th phc v nhu cu khng l ca i sng con ngi nn chng ta khng n lc lm ch n cho ti tn nhng nm gn y. By gi d cng chng bit g hn v in, nhng chng ta bt u th nghim n, v y chnh l mt bc tin trong hnh trnh khm ph ngun nng lng ny. Ngy nay, in gip truyn m thanh ca con ngi i vng quanh tri t. Mt ngy kia, in s mang con ngi n bt c a im no vi mt tc ng kinh ngc. Phng tin khai thc in ca con ngi by gi cn nhiu hn ch, nhng chng ta s sm hc c cch iu khin v kim sot ngun nng lng ca v tr bng mt quy trnh n gin cng ging nh cch chng ta ht nc ra khi thng bng cch p dng quy lut trng lc.
82
Lm sao chng ta c th khm ph ht tim nng ca in? Lm sao chng ta c th lm ch c ngun nng lng ny v s dng n theo mun? Chng ta ch c th tr li c nhng cu hi trn bng cch th nghim, bng cch s dng tr tng tng! Thi i ta ang sng l thi i ca tr tng tng, tm hiu v th nghim. Loi ngi ang bt u vt qua mi ni s hi v nghi ng nm bt nhng cng c v phng tin ang by ra trc mt mnh. Thi i bn ang sng l thi i l tng nht ca lch s loi ngi, l tng khng ch trong s pht trin ca my mc m cn trong s pht trin ca tinh thn. Chng ta khng ch khm ph ra c cch bay ln khng trung, bi di y i dng, s dng cc phng tin thng tin lin lc hin i nhanh chng kt ni mi ngi trn khp mi min ca th gii, m chng ta cn l gii c ngun gc ca nhng thnh tu ny chnh l nh tr tu ca con ngi! Nu nm mi nm va qua l thi k ca nhng khm ph v i nht trong lch s loi ngi th nm mi nm tip theo c th chng ta s t c nhng bc tin vt bc trong vic pht trin tm tr con ngi nh l nhng g ta lm c vi my mc trong nm mi nm va qua.
83
Hy t b th hn
Thi gian v cng sc phi b ra tr a mt ngi lm ta gin d c th s gip chng ta tr nn giu c nu thi gian v cng sc ny c nh hng bng nhng n lc mang tnh xy dng. V th, hy xy dng thay v p . Bn thn ti tin rng mt ngi bnh thng a phn b ph ba phn t cuc i mnh cho nhng n lc v ch v khng mang tnh xy dng. C mt cch trng pht ngi c x t vi bn, l hy c x t t vi h. Ly n tr on l hnh ng ca ngi t t p li nhng hnh vi ti c. Thi gian dnh cho th hn khng ch gy lng ph m cn git cht nhng cm xc ti p, khin cho mt ngi tr nn v dng trong nhng cng vic cn tnh xy dng. Nhng suy ngh th hn chng gy hi cho ai ngoi tr i vi chnh ngi nui suy ngh y. Ru v thuc l gy tn hi cho c th con ngi khng bng nhng suy ngh th hn v gin d. Ngi may mn l ngi trng thnh v sng sut vt ln s ngoan c, ch k, tham lam, nhng k vn vt. y l nhng thi xu s dn n bo lc. Cha bao gi c s gin d no c th mang li kt qu tch cc cho mt ngi. Mt tm hn v i ch c th tr ng nhng ngi bit kim ch s gin d, khng
84
bao gi c gng hy hoi k th ca mnh hay nh bi i th trong cc nhim v c giao. Nhng ai c th tha th v qun i nhng tn thng m ngi khc gy ra cho mnh th qu l nhng ngi ng cm phc, v tm hn h thc s cao p. Ti t hi khng bit n bao lu th ngi vi ngi mi c th cng nhau i trn mt con ng, tay trong tay, cng gip nhau bng tnh yu thng v s che ch, thay v k, tranh ginh, thm ch l tn st ln nhau? n khi no chng ta mi nhn thc c rng mc thnh cng thc s trong cuc sng c o bng thi chng ta c x vi nhng ngi xung quanh mnh? n khi no th chng ta mi hiu rng nim hnh phc ln lao nht ch dnh cho nhng ngi bit khinh b nhng hnh vi hn h, hm hi ngi khc?
85
6
Xy dng lng t tin
87
Nhng nguyn tc khoa hc c cp trong chng ny tng mang n thnh cng v hnh phc cho hng triu ngi. tng vit nguyn tc Xy dng lng t tin c tc gi trin khai t hn by nm trc v c xem l mt nhnh ca tm l hc ng dng. Sau , cc lun im chnh ca nguyn tc ny c pht hnh di dng nhng quyn s tay nh, v c hn ba trm nghn bn n tay ngi c nhu cu. Thm ch, mt x nghip cho in ni dung ca lun thuyt Xy dng lng t tin vo mt sau bng lng ca tt c cc nhn vin ang lm vic trong x nghip. Bi hc m bn s tip cn sau y c ngun gc rt th v. Ti c bng chng chng t rng c nhiu ngi tm c ngha ch thc ca cuc sng nh vo nhng tri nghim t bi hc m bn s c gii thiu ngay sau y.
Mt nhn cch p lun c nui dng bng mt tri tim nhn i v bit thn thc vi nhng au kh v s tranh ginh ln nhau ca loi ngi.
88
Mt v d in hnh cho s chuyn bin y ngon mc t tht bi sang thnh cng xy ra bn nm trc khi ti vit nhng dng ny, ngay trong thi lon lc. Ngy n, mt ngi n ng lang thang n g ca vn phng ca ti. Khi ngc nhn ln, ti trng thy mt ngi n ng ang ng ngay cnh ca, tay cm chic m li trai trng ng ta c v rt bun v tuyt vng. Ti d nh s dnh cho ngi n ng ny mi lm pht, nhng lp tc ng ta khin ti ht sc ngc nhin khi rt t ti o ra mt quyn s tay nh c lp giy mu nu bc bn ngoi. chnh l quyn s tay chp li ni dung ca b quyt Cch xy dng lng t tin. ng ni: Hn l s phn a y nn tnh c ti mi c c quyn cm nang ny. Chiu hm qua, khi ti ang trn ng n H Michigan lm cng vic thng ngy ca mnh l ng cc th c ngi a n cho ti. Th l ti c. N khin ti phi lng du lng mnh, gt b nhng lo toan thng ngy v suy ngm. V gi y, ti nhn ra anh chnh l ngi c th gip ti tr v con ngi tht ca chnh mnh. Ti ngc nhn ngi n ng mt lt. Trng ng ta kh li thi trong b qun o cu bn v nhu nt. Dng v bn ngoi cho thy ng khng my quan tm n bn thn mnh: b ru di che gn ht gng mt, bn di l i dp c sn rch. Tuy nhin, ng n tm ti nh gip v ti khng th no t chi c. Ti mi
89
ng vo vn phng. Thc ra, ti khng ngh ra cch no gip ng, nhng lm sao ti nhn tm ni vi ng iu . Ti yu cu ng hy k chuyn ca mnh v chia s vi ti iu khin ng ri vo trng thi tuyt vng n vy. Ri ng k vi ti tt c, mt cch chn tnh: trc chin tranh, ng l mt ch xng giu c bc nht bang Michigan. Chin tranh n ra, ton b nh xng ca ng u b ph hy. S nghip sp , tt c tin dnh dm cng khng cn ng tr nn trng tay. Tht bi khin ng mt ht nim tin vo bn thn, ng au bun n mc t b gia nh v i lang thang khp ni nh mt k hnh kht. Nghe xong chuyn, ti cht ny ra k hoch gip ngi n ng ti nghip ny. Ti ni: Cu chuyn ca ng khin ti rt xc ng, ti c mnh c th lm g cho ng, nhng qu tht ti khng th lm g c. Ti lng l quan st. Gng mt ng t nhin chuyn sang ti nht. Ti ni tip: - Tuy nhin, ti bit mt ngi trong ta nh ny c th gip ng, v ti s gii thiu ng vi ng y. Nu t lng tin ng y, ng s c th vt qua c sc ny v tm li chnh mnh trong vng cha n su thng. Ngi n ng vui mng ni xen vo: - V Cha, hy a ti n gp ng y. Ti dn ngi n ng vo phng th nghim ca
90
mnh v yu cu ng ngi i mt vi mt bc mn ln c ging ngang ca. on ti gi tay ko bc mn sang mt bn. Pha sau bc mn l mt tm gng ln, v ngi m ti ha s gii thiu cng ng khng ai khc, chnh l hnh nh phn chiu ca ng trong gng. Ti ch tay vo tm gng ri ni: - Ch duy nht mt ngi trong cuc i ny c th gip ng. Nu ng khng ngi y v nhn thng vo s tht, khng nhn ra sc mnh tim n ca chnh bn thn mnh th ng ch c mi vic l quay v v tip tc cng vic ng cc H Michigan. Bi v sao? V ng chng t mnh l mt k v dng. Ngi n ng tin n gn tm gng ln, p st gng mt ca mnh vo. Ri ng li li, hai hng nc mt bt u tro ra. Ti tin ng ta n thang my v ni li cho tm bit. Ti thm nh mnh s khng gp li ngi n ng mt ln na. Nhng khong bn ngy sau, ti tnh c gp li ng trn ng ph Chicago. V ti khng th tin vo mt mnh: ngi n ng ang bc khoan thai y v t tin. B qun o nhu nt ngy trc c thay bng mt b com-l tm tt. ch c th l dng v ca mt ngi thnh cng, v ng bc i nh th ng cm nhn c iu . Trng thy ti, ng tin n gn v bt tay cho lch s.
91
ng ni: - Anh Hill ny, anh lm thay i c phn i cn li ca ti y. Anh cu vt i ti khi gip ti nhn ra ng con ngi tht v gi tr tht ca mnh nhng iu m trc y ti cha tng bit. Ti ang d nh n gp anh y. V ti tin ln ti chng ta gp nhau, anh s nhn ra ti mt con ngi khc vi con ngi trc y anh tng bit. Ti d nh gi anh mt t chi phiu, ti s ghi tn anh u v k tn ti cui t chi phiu ny. Phn s tin ti khng in, ti mun anh hy t in vo iu th hin ti c th lm ch chnh mnh v rng anh xng ng c nh vy. Ni xong, ngi n ng quay i v ha mnh vo dng ngi tp np trn ng ph Chicago. Ti nhn theo ng y, t hi liu mnh cn c c hi gp li ngi n ng mt ln no na khng, rng ng c tht s lm li cuc i hay khng. Ti t t ra cho mnh tht nhiu cu hi. Mi vic din ra ging nh ti va c mt cu truyn c Rp, v tm tr b ba vy bi s t m v hiu k. iu cui cng ti mun ni lm li kt cho cu chuyn ny chnh l vic ngi n ng tm gp ti mt ln na nh li ng ha. ng gy dng li s nghip thnh cng. Nu ti cp danh xng ca ng ti y, t hn bn s nhn ra ngay bi v ngi n ng m ti ang ni n c cng nhn l mt trong nhng thng gia hng u trn th gii.
92
Ti c gng thuyt phc ng chia s cu chuyn i mnh mi ngi c th noi gng v hc hi. Ti hy vng mnh s thnh cng bi v ngoi kia, hng triu ngi ang nh mt nim tin vo bn thn v khng h nhn ra ch c bn thn h mi c th gip h - cng ging nh trng hp ca ng. Ti tin h s tm thy hnh nh ca chnh mnh trong cu chuyn ngi tht vic tht ny. Tip theo y, ti mun gii thiu vi bn mt bi bo bn v s chuyn bin tm trng ca mt ngi va tri qua nhng bin c ln trong cuc i. Bi bo s gip bn nhn ra phng php ng dng nguyn tc t m th, tp trung pht trin nhng t cht cn thit xy dng lng t tin, hng n thnh cng. C hai mc tiu quan trng m con ngi lun kht khao tm kim. Mt l c hnh phc, hai l c mt cuc sng sung tc ni khc i l c tht nhiu tin! t c hai mc tiu ny, yu t cn v chnh l lng t tin, m quan trng hn c l phi t tin vo chnh bn thn mnh; nu khng, bn rt d mt i im ta v bung xui tt c. Nh vy, d c gng n u, bn vn khng th c cuc sng hnh phc nu khng tin vo bn thn mnh! D c gng lm vic trong lnh vc ng kh nng v nguyn vng ca mnh th bn vn khng th sung tc hn, bn ch c th to ra mt khon va trang tri
93
cho cuc sng mt khi bn nh mt lng tin vo bn thn! Khng ai khc, chnh bn mi c th gip bn thnh cng. Nu n lc phn u, bn s c mt cuc sng hnh phc. Nu n lc lm vic, bn s vng vng hn vi ngh nghip cng nh cuc sng ca mnh. Ngay khi nhn ra v hiu thu s tht ny, bn s thy c mt ngun sinh kh di do ang lan truyn trong c th, mt ngun sc mnh mi m bn khng th ng rng mnh s hu n t rt lu. Khi , bn s t c nhiu hn bi v bn dm th sc v m nhn nhiu trng trch! V bn s nhn ra c th l ln u tin trong i rng bn c kh nng t c bt k mc tiu no m bn mong mun! Bn s nhn ra nhng thnh tu m bn t c c th khng c ngha g nhiu i vi nhng ngi xung quanh nhng li c ngha c bit i vi bn bi v chng th hin bn l ai v bn c gi tr nh th no. Chng ti khuyn khch bn hy tm mua quyn sch Nhng bi vit ca Emerson(*) v c chng ni v lng t tin. Bn s cm thy mnh ang c tip thm ngun cm hng, lng nhit thnh v s quyt tm. Sau khi c xong, bn hy tip tc c n chng
* Ralph Waldo Emerson (18031882) l nh vit tiu lun, nh th, trit gia ngi M. Nhng bi vit ca Emerson (Emersons Essays) ra i nm 1841. Tuyn tp ny c nhng bi tiu lun c vit theo nhng ch nh lch s, tnh t lp, tnh yu, tnh bn, ngh thut...
94
ni v quy lut ca s b tr. Trong hai phn ny, chc chn bn s tm thy nhiu chn l th v. Trong qu trnh xy dng lng t tin, mt trong nhng bc quan trng u tin l bn phi loi b hon ton suy ngh rng bn khng th hon thnh nhng vic m mnh ang m trch. Ni s chnh l nhn t ct li khin bn nh mt s t tin, v chng ti s hng dn bn cch vt qua s s hi v rn luyn lng dng cm. Bn trong mi con ngi u tim n mt tr tu phi thng, nhng s ch l mt phn tim thc mi mi ng yn nu khng c nh thc bng trc gic v s t tin ca chnh bn. Mt khi nhn ra mnh nm gi trong tay cha kha ca s t tin, bn s ngc nhin trc nhng thnh qu m mnh t c. Mi ngi cng s thn phc v ngng m s bin chuyn y th v ang din ra trong chnh con ngi bn. Khi , s t nhn thc v bn thn v lng t tin s to thnh sc mnh khng l gip bn vt qua mi tr ngi tng nh khng th v tin n thnh cng. Mt cuc phn tch v nhng ngi thnh cng trn th gii ch ra rng t cht thnh cng ca h chnh l s t tin. Chng ti gii thiu ngay sau y 7 suy ngh rn luyn lng t tin nhm gip bn xy dng tng v t c mc tiu nh nguyn tc t m th v tp trung. Bn cn lin tc truyn la cho nhng tng cho n khi chng c hin thc ha bng hnh ng. Nhng
95
nguyn tc ny u mang tnh khoa hc. Cc nh khoa hc hng u trn th gii nghin cu v xc minh nhng nguyn tc ny hng nghn ln cho ra kt qu chun xc nht. thy c gi tr ca chng, bn ch cn ng dng ngay vi chnh bn thn mnh, ging nh hng trm ngi khc vn ang lm, bng cch ghi nh nhng iu di y: 1. Ti bit ti c kh nng hon thnh mi trng trch c giao. Ti cng bit rng thnh cng, ti ch cn lun ghi nh nguyn tc ny v cng quyt thc hin bng nhng hnh ng c th. Ti s tp cho mnh quen vi ngh . 2. Ti bit rng cc suy ngh ca mnh cui cng cng s hp thnh mt dng vt cht v tr thnh nhng hnh ng c th trong th gii thc. Chnh v vy, ti s tp trung duy tr thi quen ngh v mu ngi m ti mong mun tr thnh, ti s phc ho chn dung con ngi vo tim thc, v dn chuyn ha t duy thnh hin thc. (Hy miu t c th mong mun hoc mc tiu m bn xc nh). 3. Ti ang ch tm rn luyn nhng nguyn tc ct li m thng qua , ti c th t c thnh cng trong cuc sng. Sut qu trnh rn luyn, ti ang dn tr nn t tin v phn khi hn. Ti hc c cch bit thng cm cho nhng ngi xung quanh, ti ang dn tr nn mnh m hn c v mt th cht ln tinh thn. Ti ang hc cch mm ci bng
96
tri tim v th hin n ci trn gng mt ca mnh. 4. Ti bt u kim sot v ch ng thi quen b d cng vic. K t y, ti s ln k hoch thc hin tt c nhng iu ti mong mun, hnh dung c th nhng vic mnh s lm v s khng bt k iu g ngn cn ti hin thc ha nhng mc tiu ca mnh. 5. Ti vch ra k hoch nhng vic mnh s lm tip theo trong vng nm nm. C mi nm nm nh th, ti d tnh nhng ci c v mt trong qu trnh thc hin nhng mc tiu ca mnh da trn vic tun th nghim ngt nguyn tc phi t c kt qu tt nht! 6. Ti nhn ra thnh cng ch tht s n nu ti bit ng dng nhng Nguyn tc vng. Chnh v vy, ti s khng t nng vn li ch nh tt c mi ngi vn thng xem trng. Ti s thnh cng ch bng cch tp hp v tn dng nhng ngun lc c sn. Ti sn lng gip mi ngi, v ti tin mi ngi cng s sn lng gip ti. Ti s cho mi ngi thy ti thn thin v sn sng lm bn vi h, v ti tin h cng s kt bn vi ti. Ti s loi b mi s s hi trong ti v thay vo l s quyt on v lng qu cm. Ti s cng c nim tin v loi b s hoi nghi. Ti s thay th lng th hn bng s cm thng v yu thng con ngi. 7. Ti s hc cch ng vng trn i chn ca mnh v th hin suy ngh ca mnh tht r rng, s dng
97
ngn t sao cho tht chun xc v kho lo cng vi s t tin trong nhng trng hp cn bo v l l. Ti i x t t vi mi ngi, v ti hy vng h cng s cm thy tin cy, gn gi vi ti. Ti s loi b lng k v thay vo bng s sn lng gip ngi khc khi cn. Chng ti c bit mun hng s ch ca bn n phn th hai ca lun thuyt xy dng lng t tin. Sau li trch dn bn di, bn cn thit phi xc nh mc tiu ct li ca mnh mt cch c th v r rng. Bng cch hnh dung v quy np mc tiu vo tim thc, bn ang p dng nguyn tc t m th; bng cch ghi nh ni dung ca 7 suy ngh rn luyn lng t tin v lin tc t nhc nh mnh nhiu ln trong ngy, bn ang rn luyn nguyn tc tp trung.
Cch phn ng tt nht trc nhng li bnh phm l vng tin vo bn thn, khng phn bc cng khng tranh ci. Hy lm vic v cng hin nh mt ngi qut ng tn tu, r b mi tham vng; cuc sng s tr nn nh nhng v bn s nhanh chng tm li nim tin ca mnh. Phng php y cha bao gi tht bi.
Tm tr ca bn c v nh tm knh ca my chp nh. Sau khi vn dng 7 suy ngh rn luyn lng t tin, bn ch ng phc ha mc tiu ct li trong tm tr - hnh nh c v nh khi bn nheo mt trc ng
98
knh ca my nh v nhm vo mt tiu im no . Khi cc chi tit ca mc tiu ct li c xu chui v lu li, bn s nhn ra mi c ch v hnh ng ca bn u c xu hng chuyn ha nhng hnh ha m phng thnh s tht. Mi vic din ra nh sau: u tin, tm tr phc ha hnh nh m bn ang mong mun, sau n to ra ng lc thc y bn phi hnh ng bin suy ngh thnh hin thc. ng s s hi chi phi bn bi v chnh l ro cn ln nht khin bn nh mt lng tin vo chnh mnh. Sau khi bn tht s ghi nh 7 suy ngh rn luyn lng t tin, hy to thi quen thc hnh ni to chng t nht hai ln mt ngy. Bn thn nhng suy ngh ca bn u c xu hng thc y c th phi hnh ng, nhng ch nhng suy ngh c xc nhn bng li ni mi to ng lc khin bn thc hin hn l nhng suy ngh cht thong qua. Ni rng hn, nhng suy ngh c ghi chp li v c xc nhn bng li ni s c tc dng to ng lc hn nhng suy ngh ch c gi kn trong lng. Chnh v vy, chng ti khng nhng khuyn khch bn ghi nh m cn khuyn bn hy rn luyn t nht hai ln mt ngy trong t nht hai tun. Bng cch , bn s nm vng ba bc quyt nh gip bn t c mc tiu: Bc 1: Bn th phc ha v hnh dung mc tiu ca mnh.
99
Bc 2: Bn a suy ngh vo hin thc thng qua vic xc nhn mc tiu bng li ni. Bc 3: Bn bt u qu trnh chuyn ha suy ngh thnh hnh ng c th bng cch ghi li nhng mc tiu y ln giy. Ba bc trn y c th gip bn hon thnh mc tiu theo nhiu cch, m trc ht l bn c trong tay mt s c th v mc tiu ca mnh. Nh mt kin trc s thc th, bn to tng, phc ha nhng ng nt u tin trong tm tr v ri hin thc ha suy ngh ca mnh bng hnh v trn giy. Cng vic ca mt kin trc s n y l kt thc! Chng ti khuyn khch bn ng trc mt tm gng nhn r tng c ch ca mi khi bn lp li nhng t ng trong qu trnh rn luyn lng t tin. Hy nhn thng vo hnh nh phn chiu ca mnh trong gng nh th bn ang i mt vi mt ngi hon ton khc, v ng ngn ngi tr chuyn vi chnh mnh trc gng. iu quan trng l bn hy thi thc h - hay chnh bn phi ni v lm mt iu no . Dn dn, bn s thy c mt ca mnh c gin ra v thoi mi hn. Bn s cm nhn mt ngun ng lc v cm hng sc si c th hin ngay trn gng mt m trc y bn cha tng c thy. L d nhin, s thay i ny s c chnh nhng ngi xung quanh xc nhn. Bn khng cn ng khung hnh ng ca mnh chnh xc theo tng li ni trn m hy chn la nhng
100
im ph hp vi mnh nht. Trn thc t, bn hon ton c th t sng to theo mnh. Bn hy t do phng bt, min l cu ch th hin r rng nhng ngh m bn d nh thc hin. Hy quan st tht k cm nang ny v xem nh mt bn tho m t c th hnh mu ca ngi m bn mun tr thnh. ng qun ghi ch li nhng cm xc bn mun mnh cm nhn c cng nh nhng hnh ng bn mun thc hin, v iu quan trng l hy c vi dng m t v hnh nh ca chnh mnh hnh nh m bn mong i ngi khc thy bn. Bn ng qun y cng chnh l mt k hoch lm vic c th ca bn, v s n mt lc no d ch l mt khonh khc thong qua bn cng s c xu hng lm theo nhng iu mnh tng vit ra ngy hm nay. Hy tp thi quen rn luyn nhng suy ngh trn n su vo tm tr v coi nh l mt phng php cu nguyn trong trng hp bn l mt tn m o. Nu bn tin vo nhng li cu nguyn tin mt cch tuyt i th s khng mt pht giy no bn c th nghi ng tnh thc tin ca nhng iu bn ghi chp li. Chng l bn khng nhn ra ngun cm hng v sc mnh bn c c t by suy ngh trn l v cng c bit? Chng l bn khng cm nhn c rng nim tin ca bn mt khi c cng c s tc ng tc th n vic bn hin thc ha nhng mong mun v kht khao ca mnh? Chng l bn khng nhn ra tnh thc tin ca phng php ny i vi nhng thnh tu m bn t c nh
101
vo vic s dng mt ngun sc mnh phi thng lng t tin? Phng php ny khng mu thun vi bt k tn ngng no. Nhng c nhn thuc cc tn gio khc nhau u nhn ra cu nguyn chnh l ht ging m mm cho quyt tm v hnh ng. Nu phng php cu nguyn c tt c tn gio tn sng, n xng ng c vn dng h tr cho vic t n mc tiu ca con ngi. Vic xy dng v cng c lng t tin chnh l mt mc tiu ln m chng ta phi theo ui. Chng ti khng th gii thch ht s k b trong nhng li cu nguyn, nhng iu khng ngn chng ti tip tc nghin cu v vn dng n vo cuc sng con ngi c bit trong vic to ng lc gip con ngi chuyn ha nhng suy ngh thnh ngn t t ngn t thnh hnh ng c th thng qua 7 suy ngh rn luyn lng t tin. Mc tiu xy dng v cng c lng t tin trong mi ngi hon ton khng i ngc vi mc tiu pht trin nhn loi ca mi tn gio. C mc tiu no xng ng hn mc tiu gii thot con ngi khi mi ni s v nhng li nguyn ra? V by suy ngh ct li gip bn xy dng lng t tin s gip bn xa b s s hi, thay vo bng s t tin v quyt on. Bng cch rn luyn nh c hng dn, ngi thc hin s c t vo tnh th phi pht trin s t tin, v h s c th thch nim tin bi chnh nhng
102
li cu nguyn do mnh to nn. Bn c cm nhn c nhng li cu nguyn mang li cho bn mt c tin tuyt i gip bn c cm hng v ng lc hon thnh tt c cng vic d kh khn ca mnh? By suy ngh c xut trn khng nht thit ch dng cho vic khi dy v pht trin lng t tin. Bn hon ton c th thay i v dng n cng c nhng t cht khc, chng hn nh theo ui xc cm hnh phc bn hy yn tm, n s gip mang li nhng iu bn mong mun. Ph nhn tc ng t nhng suy ngh ny tc l bn ph nhn nim tin vo nhng li cu nguyn. Bn nm trong tay cha kha m ra cnh ca t c nhng iu bn mong mun. Hy gi tn chic cha kha k diu ny bng bt bt c tn g m bn thch. Bn c th l gii bng cc lun c khoa hc, hoc c th xem y nh mt sc mnh siu nhin lin quan n mt hin tng thn b m con ngi vn cha tm ra li p. Tuy nhin, d hiu theo cch no, c hai trng phi ny u cho cng mt kt qu - l chng s mang n s thnh cng. Nu cu nguyn mang li nhng tc ng tch cc trong mi trng hp, chc rng phng php ny s c dng lm bc m pht trin mt iu m con ngi lun kht khao tm kim chnh l xc cm hnh phc. Hnh phc da trn nn tng ca s t tin l hnh phc bn vng nht. Cu nguyn s gip bn cm nhn rng bn khng c c, rng bn lun c ch che v
103
bo bc bi mt ng quyn nng. Chng l bn khng thy rng phng php ny mang li cho bn c hi rn luyn s t tin? Chng l bn khng nhn ra ch cn c nim tin, bn s khng bao gi tht bi? Chng l bn khng nhn ra hn c mt thi quen, cu nguyn tr thnh mt c tin m bn lun trn trng gi gn? Nim tin chnh l nn tng ca vn minh. Mi th u c th khi bn t nim tin lm vin gch u tin xy dng v pht trin lng t tin cho mnh. Khng g c th ph v th gng km vng chc , v bn s vt qua c mi tr ngi cng nh loi b c mi ro cn trn con ng tin n mc tiu nh. Mt khi xc nh vn dng phng php ny, bn hy vng lng tin v ng mnh lay chuyn. Nu nghi ng th chnh bn ang ph nhn nhng tc ng tch cc t phng php nguyn cu. S s hi v thiu nim tin lun l ro cn ln nht ngn con ngi n vi nhng iu mnh mong mun. Mt khi gii quyt c hai ro cn trn, bn s thy s chuyn ho tc th ngay chnh trong con ngi mnh tr thnh mt ngi hon ton khc mnh m v ch ng. Bn s thy mnh c kh nng b xa nhng k yu th v ung dung snh vai trong hng ng nhng ngi dn u. Kh nng lnh o ch xut hin khi bn vng vng mt lng tin dnh cho chnh mnh, v bn bit cch lm sao nui dng v duy tr nim tin . Hy lun ghi nh rng bn c th tr thnh bt k ai
104
m bn mong mun. Hy xc nh r mc tiu v iu g khin bn khao kht nht, sau , hy t ra mt nn tng vng chc gip bn t c mc tiu. Mt mc tiu c khng nh chnh l vin gch u tin xy p thnh cng cng chnh l ht ging, l ci r ca mi thnh tu m con ngi t c. Hy thi bng sc sng trong bn bng nhng mc tiu, nhng kht vng chnh ng. Ngay lp tc bn s cm nhn c nhng chuyn bin trong chnh c th mnh, gip bn ngy cng tin gn hn n thnh cng.
105
7
Mi trng v thi quen
107
Bi hc sau y s gii thiu v mt nguyn tc ph bin khc trong lnh vc tm l hc. Mi trng: Tr no con ngi c mc nh xu hng phn ng trc thay i ca mi trng sng v to ra nhng hnh ng c th nhm thch nghi vi mi trng . Tr no s dn chuyn bin theo hng gn st vi nhng tc ng ca mi trng. Theo cch ny, hot ng b no con ngi c v nh s thay i mu da ca loi tc k hoa khi mi trng xung quanh thay i. Ch c nhng ngi c ch mnh m v kin quyt mi c kh nng min nhim trc nhng tc ng ca mi trng bn ngoi. Thi quen: Thi quen c to nn t mi trng. Thi quen c nh ngha l mt hnh ng, mt suy ngh c lp i lp li trong thi gian di. Mt khi thi quen c nh hnh th rt kh ph v hay thay i bi n to thnh mt phn x khng iu kin trong tim thc.
108
Sc mnh ca gio dc nm ch chng ta c th to nn nhng khun mu nhn cch ph hp cho th h tr v gy dng nhng thi quen tt c sc nh hng lu di. - Gim mc Francis Atterbury (1663-1732)
B no con ngi to nn nhng phn ng da trn cc tc ng t mi trng bn ngoi. Thi quen chnh l h qu ca nhng phn ng v n c lu vo tim thc. Thi quen c v nh ng rnh trn chic a ht, b no con ngi li c v nh u kim chy trn rnh a. Khi mt thi quen c to lp (da trn s lp i lp li ca mt hnh ng hay suy ngh), b no c xu hng gn cht vo thi quen v lm theo n ging nh vic u kim ca chic my ht s chy vng quanh cc rnh ca a t ngoi vo trong. Nh vy, chng ta c th thy c tm quan trng ca vic chn la mi trng sng ph hp, bi v chnh l nn tng hnh thnh v pht trin nhn sinh quan ca mi ngi. Mi trng to ra nhng nhn t tc ng n t duy, v thi quen chnh l h qu ca nhng tc ng ny v bin chng thnh nhng hnh ng c lp i lp li. Cng v l do ny m h thng qun l phm nhn ca chng ta ang din ra theo chiu hng ngy mt tiu cc: tri vi mc tiu ci to v gio hun phm nhn tr
109
thnh nhng con ngi lng thin, chng ta ang gp phn to nn nhiu ti phm hn cho x hi. Mt khi vn v mi trng v thi quen c mi ngi hiu cn k th cch qun l cng nh khung hnh pht ca chng ta s c xem xt v iu chnh li. Chng ta s chm dt vic nht nhiu phm nhn trong cng mt ni trng khng khc no bn ang giam gi mt by gia sc. Bn cnh , vic bt p phm nhn phi mc nhng b qun o t nn c bi b - bi chng ch khin h nh n vic h l ti phm! Thay cho cch qun l c, chng ta s b tr cc phm nhn sinh hot trong mt mi trng mi tt p hn, v mi th y s lun khin h cm nhn c rng h ang tng bc c chuyn ha tr li l nhng cng dn bnh thng. Trong thi i pht trin vi nhiu thnh tu vt bc ca con ngi, nh t nn c xem nh mt loi hnh bnh vin c bit m , nhng con ngi trt lm lc s c ci hun v quay tr li cuc sng bnh thng. Quan nim trng pht k phm ti trc y cn c thay th bng mt quan nim mi l quan nim tm cch ci bin h tr thnh nhng con ngi lng thin. Bng cch vn dng quy lut tng tc tm l, s m th v t m th, chng ta s dn xa b nhng khung hnh pht cng nhc v tip cn vi nhiu phng php ci to ph hp nhm gip phc hi nhn phm cho cc phm nhn v sm a h tr v x hi. Vic giao ph cho cc phm nhn thc hin mt s cng vic nht nh trong mt chng mc no c xem l hng i ng. Ngoi ra, nhng t n x phm
110
nhn cng l mt bc tin b khc. S n lc nhng k chng li php lut khng cn b giam gi trong nhng nh t ti tm, bn thu m s c tr liu tm l ti cc bnh vin kt hp vi cc phng php rn luyn th cht v t duy. Nhng ci cch nh th trong h thng qun l phm nhn l mt trong nhng tin b v i ca thi i ngy nay! C c s thay i ny phn nhiu da vo nhng mt khc nhau ca lnh vc tm l hc. Trn thc t, sau khi tm l hc tr thnh mt mn hc chnh thc c ging dy ti trng hc, t l ti phm v thnh nin c gim thiu. Tuy nhin, chng ta khng nn bn qu xa vt khi ch mi trng v thi quen trong bi hc ny. Mt vi nhn nh ca nh tm l v i Edward E. Beals sau y v bn cht v nhng c im ca thi quen s cho chng ta mt ci nhn cn cnh v vn kh th v ny. Thi quen Thi quen l mt phn x thng thy con ngi, tuy nhin, n thng c nhn nhn di mt gc tri ngc sau khi loi b cc yu t tch cc. Nhiu qu trnh nghin cu ch ra rng con ngi l loi sinh vt ch sng theo thi quen, v ngy qua ngy, chng ta cng cng c, vun p cho cc thi quen khin chng tr thnh nhng phn x khng iu kin rt kh thay i. Tuy nhin, li nhn nh trn ch ng khi chng ta nhn nhn gc con ngi l nhng n l ca thi quen v
111
lun b thi quen chi phi. mt gc khc, vn cn kh nhiu vn cn xem xt xoay quanh khi nim thi quen, v chng ta s cng tm hiu trong chng ny. Nu nh thi quen c kh nng c ch v chi phi hot ng t duy ca con ngi trong nhiu trng hp th mt cu hi c t ra l: liu phn ng ny c th c kim sot v iu chnh phc v con ngi ging nh nhng hin tng t nhin hay khng? Nu vic ny l kh thi, con ngi c th lm ch thi quen cng nh ng dng nhng tc ng tch cc ca thi quen lm li cho mnh, thay v phi b ng l thuc vo thi quen v hc cch chp nhn. Nhng nh tm l hc hin i khng nh vi chng ti rng thi quen hon ton c th c kim sot v iu chnh theo mun ca con ngi. Nh vy, con ngi c quyn ph nhn s thng tr tuyt i ca thi quen ln hnh ng cng nh tnh cch. Hng nghn ngi ng dng quan nim mi ny vo cuc sng, cm nhn c rng c nhiu tri nghim mi m gip khi phc nhng gi tr vt cht v tinh thn m con ngi gy dng nn. Thi quen l mt di t tinh thn m trn , mi hnh ng ca chng ta s gp phn to nn mt li i ngy cng tr nn rng ri v thn quen nh con ng mnh i qua mi ngy. Nu bn phi lm vic trn mt tha rung hay trong mt khu rng, ti chc rng bn s chn la con ng mn thng thong v d i nht, hn l chp nhn bng ngang tha rung hoc khu rng v t mnh to ra mt li i mi. Phn ng ca b no con ngi cng
112
din ra nh vy n c xu hng nghing v nhng phn ng khng i hi s khng c cao v tun theo nhng hot ng sm c nh hnh. Thi quen c to nn t nhng hnh ng lp i lp li, hnh thnh theo mt quy lut t nhin, th hin tt c cc sinh vt sng v c nhng vt v tri v gic. Xin ly v d v iu th hai nh sau, t giy mt khi c np gp th khi m n ra, nhng ln gp sau thng vn theo np gp c y. Nhng ngi s dng my may cng nh cc my mc, thit b khc u bit rng mt khi my mc, thit b c lp trnh v khi ng, chng s t ng thc hin li quy trnh nh c vo nhng ln tip theo. Quy lut ny cng din ra tng t i vi cc loi nhc kh. Qun o hoc gng tay sau khi s dng mt thi gian s hin ln nhng np gp trng khp vi hnh dng c th ca ngi dng, v nhng np gp ny s cng lc cng hin r hn nu c s dng nhiu. Tuy phi bng qua ni i, cc vng min khc nhau nhng bao gi sng, sui cng s tun chy theo mt l trnh nht nh. Ch cn mt cht, chng ta c th nhn thy quy lut ny ang din ra khp ni, tt c cc s vt v hin tng xung quanh mnh. Nhng m t trn gip chng ta hiu thm v bn cht ca thi quen, nh hnh nhng di t tinh thn mi, nhng np gp mi. V hy lun nh rng: cch tt nht (mt s ngi cho l cch duy nht) loi b thi quen c l hy to ra mt thi quen mi ch ng v thay th cho nhng thi quen khng mong mun. To ra di t tinh
113
thn mi s khin di t c khng cn th c tn na, v n mt lc no n s t ng bin mt. Nhng thi quen mi c hnh thnh, qua ngy ngy c rn luyn s tr thnh mt phn x t nhin. Vic to lp v nh hnh nhng thi quen tt rt quan trng, nn ti khng c nh hi thc bn phi bt u ngay. Hy u n rn luyn v rn luyn nh th mt ngi lm ng kin nhn v tn ty. Cc nguyn tc sau y s gip bn nh hnh cho mnh nhng thi quen mi tt hn: 1. Bc u tin ca qu trnh hnh thnh mt thi quen mi l bn hy xc nh tht r tnh cch, tng suy ngh v hnh ng ca mnh. Hy nh rng bn ang thc hin nhng bc u tin to nn mt di t tinh thn mi, vn s khi u nan, nhng bc i u tin bao gi cng kh khn. Chnh v vy, iu quan trng l bn phi xc nh tht r hng i ca mnh khng phi b ng cho nhng ln thc hin tip theo. 2. Tp trung ch cao vo thi quen mi m bn ang to lp, c gng loi b ngay nhng ngh khin bn gi nh n thi quen c. Lc ny, tm tr bn ch nhm phc v cho vic rn luyn thi quen mi m thi. 3. Hy lin tc rn luyn v thc hin thi quen mi bt c khi no c th. Hy ch ng to c hi bn c dp rn luyn. Thi quen mi s dn tr thnh mt phn x bnh thng nu bn kin tr. Trong giai on ny, bn
114
hy ch ng ln k hoch iu phi thi quen mi v vn dng n vo cuc sng ca mnh. 4. Lu : Hy kin tr chng li cm gic mun lp li thi quen c phn x qu quen thuc m bn nh hnh t lu. C mi ln vt qua c s cm d , bn s cng tr nn mnh m v kin nh hn. n ln tip theo, bn s cm thy thoi mi v d dng hn khi phi i mt vi s cm d mt ln na. Ngc li, mi ln bn cho thua trc s cm d chnh l mt dp nhng phn x c lm ch thc, khin bn tr nn yu ui, v dng. Ngay t u, bn phi thc s kin nh. Hy chng t s quyt on v kin tr ca mnh, hy t r kh nng lm ch ca bn ngay by gi. 5. Hy chc rng bn ang to lp mt thi quen mi ph hp v chun b n nhn nhng thay i tch cc m n mang li. V khi , hy t tin bn thn mnh tri nghim nhng xc cm mi, ng b chi phi bi cht lng l hay nghi ng no . Hy vng tin si bc trn con ng mnh chn, nhng iu tr thnh qu kh khng th nh hng n bn hy tin nh th. Chn cho mnh mt mc tiu, sau ch ng hoch nh ra mt ng i tht ng n, nht nh bn s nhanh chng t c trn vn mc tiu ca mnh. Chng ta d dng nhn thy c mt s tng ng r nt gia thi quen v hnh vi t m th: thng qua thi quen, mt hnh ng c lp i lp li nhiu ln theo cch thc nht nh s c xu hng tr thnh mt phn
115
x mc nh kh thay i, v cui cng chng ta thc hin n theo phn x m khng cn nhiu n s tp trung hay suy ngh. Chng hn: khi chi dng cm, mt ngi chi n thun thc vn c th nh mt bn nhc quen thuc trong khi tm tr ca anh ta ang ngh v mt vic khc. Thng qua hnh vi t m th - nh chng ta cng bn lun chng trc mt ngh hay mt mc tiu nu c lu gi trong no sut thi gian di s c xu hng tr thnh mt phn ng tc th ca tim thc. C nh vy, b no s pht tn hiu c th thc hin nhng hnh ng c th hng n mc tiu v cui cng, nhng ngh hnh thnh trong u s dn tr thnh thi quen. Chnh v vy, t m th l nguyn tc u tin chng ti xut cho vic hnh thnh thi quen. Chng ta hnh thnh thi quen thng qua hnh vi t m th, v cng c th s dng nguyn tc ny loi b nhng thi quen khng mong mun. Tt c nhng vic bn cn lm khi mun hnh thnh hay loi b mt thi quen chnh l hy kin tr rn luyn v vn dng nguyn tc t m th. c th chuyn mt ngh hay mt mc tiu thnh hin thc, bn cn thit phi cng c, duy tr nhng suy ngh v chng trong tm tr v kin tr cho n lc chng bin thnh thi quen hnh ng. Nh vy, yu cu quan trng nht l bn cn kin tr theo ui v tp trung vo mc tiu chn. Mt khi tm c cho mnh mt mc tiu l tng, cng vi vic
116
phi bit cch theo ui n cng, bn cn hc cch kin nh trong suy ngh v hnh ng hon thnh mc tiu y. Kin nh vi con ng mnh chn l iu khng my d dng. Rt nhiu ngi thng minh, tho vt, cn c nhng vn khng th t n mc tiu ch v h cn thiu s kin nh v quyt tm. Chnh v vy, mt khi xc nh r mc tiu, chng ta cn nui dng lng kin tr v quyt tm, nht nh khng mnh b lung lay bi kh khn hay nhng tc ng bn ngoi. Hn bn bit rng nhng ngi th sn min vin Ty ngy xa mt khi xc nh con vt trc mt l ming mi ngon, h s khng bao gi ri mt khi n, thm ch l phi ln theo du con vt trong nhiu tun lin v lm lc phi i mt vi nguy c vut mt n. Mt khi say mi, nhng ngi th sn kin quyt theo ui n cng, cho ti lc con mi chp nhn thua cuc v u hng v iu kin. Lng kin nh c khi tr thnh lc cn trong giao tip, nu bn gp phi mt ngi qu cng rn. Chng ta c th gi nhng ngi nh vy l c ch mnh m v suy cho cng, chnh l s theo ui n cng nhng iu mnh tin tng v chn la cng ging nh vic ngi th iu khc gi cht di c trong tay v duy tr lc y vo dng c cho n khi to c hnh dng nh h mong mun. Tuy nhin, d cho mt ngi c kin nh n mc no nhng nu anh ta khng hc c cch vn dng sc
117
mnh ch, hn anh ta s khng th t c kt qu tt nht. V th, chng ta cn bit cch xc nh mc tiu v kin tr theo ui n cng cho n lc mc tiu c chuyn thnh hnh ng nh mong mun. Vic ny khng ch xy ra trong hm nay hay ngy mai m cn c thc hin trong sut cuc i ca mi ngi. Ngi Thomas Fowell Buxton ni: Cng tri nghim nhiu, ti cng nhn ra iu to nn s khc bit ln nht gia mi ngi, gia s yu ui v lng dng cm, gia iu tm thng v iu k diu chnh l ngh lc hay lng kin tr - mt khi xc nh c mc tiu th d sng d cht nht nh phi t cho bng c. Lng kin tr s gip chng ta thc hin tt c mi vic. Ti nng hay c hi cha hn l yu t quyt nh, mt ngi nu khng c lng kin tr th vnh vin ch l mt sinh vt c hai chn di ng m thi. Donald G. Mitchell li cho rng: Lng kin nh th hin gi tr ca mi ngi, khng phi l nhng quyt tm khng vng vng, nhng mc tiu hi ht m chnh l ch mnh m v tinh thn khng h mt mi quyt tm vt qua mi tr ngi ging nh hnh nh mt cu b trt tuyt bng qua nhng sn i nhp nh trong lp tuyt dy s ng ngng v thch th khi tri nghim nhng xc cm mi trc mt khung cnh ngon mc nh th. ch khin con ngi tr nn phi thng. Disraeli th ni: Khi con ngi sng cng mc tiu ca mnh th sm mun g cng s t c mc tiu , khng
118
tr ngi no c th ngn cn ch v quyt tm ca con ngi. John Simpson tng nhn nh: Kht khao chy bng v ch kin cng s gip con ngi to nn nhng iu tng chng nh khng th. Cn John Foster th khng nh: Nhng tr ngi trong cuc sng u tc ng n tinh thn mi ngi, v tht k diu khi thy rng chng khng th nh bi mt tinh thn kin nh, mnh m. Ni lo v s tht bi c th xm chim ht tm tr, nhng lp tc chng b o thi bi s vng vng v chn chn trong suy ngh. chnh l lc mt tinh thn thp c cng nhn. Khonh khc quyt nh l khi tm tr xa b hon ton nhng ngh tiu cc, thay vo ch cn l s bnh yn v cm gic t do. Tng thng M Abraham Lincoln tng c vi li v tng Grant sau ny tr thnh Tng thng th 18 ca M: ng y l mt con ngi kin nh. ng khng d xc ng, v l ngi c tinh thn thp. Mi vic Grant ni ra th khng g c th khin ng lay chuyn. Bn c th phn i rng nhng li trch dn trn u tp trung ni n ch con ngi hn l ni v lng kin nh. Nhng nu ngng li suy ngm mt cht, bn s nhn ra iu ng y chnh l ch kin nh khng h b lay chuyn ca con ngi. Ngi c ch nhng khng gi vng c quyt tm s khng th t c nhng mc tiu mnh ra. ch chng khc g mt chic di c, cn lng kin tr chnh l lc gi cho chic
119
di ngay ng v tr cn chm khc. Bn khng th no din t thnh cng nhng cu trch dn ca nhng nhn vt ni ting m khng s dng ging c dng dc, mi mm cht, hm anh li nhng biu hin nhm nhn mnh ch, quyt tm ca ngi vit. Nu thiu lng kin nh, bn cn bt u t rn luyn cho mnh theo hng hnh thnh thi quen bm st v theo ui mi vn n cng. ng thi ny gip hnh thnh trong bn mt thi quen mi, ng thi cng s kch thch nhng t bo no mi pht trin thch ng vi nhng thay i m bn ang nhm n. Hy hng tr no vo cc hot ng thng ngy nh chuyn hc hnh, cng vic, s thch cho n khi bn thy rng mnh c kh nng chng li nhng tc ng tiu cc t bn ngoi. Tt c ch l vn kin tr rn luyn v thi quen s t ng c hnh thnh. Hy lun gi nh hnh nh chic di c c gi ngay ngn trn v tr cn chm khc nh v d chng ti chia s cng bn bi n s gip ch cho bn rt nhiu. V hy kin tr c i c li chng ny cho n khi bn dung np c nhiu tng mi v bin chng thnh hin thc. Bng cch ny, bn s rn luyn c lng kin tr v sm nhn ra nhng kt qu tt p t . Nhn ni, kin tr l phm cht c cao trong cu ca dao quen thuc: Nc chy mn. Nu ngi ngm ngh li, chc chn bn s nhn ra rng lng kin tr lun ng mt vai tr c bit quan trng vi nhng thnh cng, v c nhng tht bi m bn tri nghim.
120
Trong nhiu trng hp, ti nng ca con ngi c th so k cng nhau, c th hai ngi ti gii tranh ti vi nhau v rt kh phn nh thng bi. Nhng chin thng ch dnh cho mt ngi; v chng ta s thy ngi thnh cng chnh l ngi c lng kin tr v nhn ni, cn ngi kia tht bi ch v anh ta qu hp tp v vi vng. Hnh vi t m th, lng kin tr v thi quen l b ba cc phn ng, phn x ca c th. Lng kin tr chnh l cht keo kt dnh hnh vi t m th v thi quen cho n lc chng ha ln vo nhau v tr thnh mt phn x bnh thng ca c th. Chng ta ch c th rn luyn lng kin tr thng qua vic cng c v vun p nim tin vo chnh mnh! iu gii thch v sao chng ti rt tm huyt vi bi hc v lng t tin v nhn mnh tm quan trng ca n trong lnh vc tm l hc ng dng. tng ch o ca bi hc ny chnh l n c th ch ra chnh xc cch vn dng nhng kh nng tim n ca mi ngi, v lm th no chng ta pht trin c nhng kh nng ny vi nim tin m mnh lun p . Hy xem li bi hc v lng t tin v suy ngm! ng sau nhng trang vit ny, bn s tm thy b mt ca s thnh cng, nm trong tay cha kha c c ch kin nh. Bn s nhn thy c mt sc mnh kh m h ang nh hnh trong tr no v lan truyn khp c th khin bn ny ra mun phi bc ra ngoi v lm mt iu g !
121
Vic lm ngha nht m bt k ngi thy no cng c th lm cho bn chnh l gip bn nhn ra nhng kh nng tim n ca mnh, nh thc mt phn tim thc ng qun trong bn v truyn cm hng gip bn cm nhn c s cn thit v quyt tm hon thnh nhng mc tiu. Kin thc s khng gip ch nhiu nu bn khng ch ng tm ngun cm hng v bt u hnh ng. n mt lc no , lng kin tr s nh thc kh nng tim n ca bn, v bn c th vt qua tt c tr ngi v thng bc trn con ng hng n mc tiu. Bn nhn ra mnh v s lun s hu mt sc mnh v hnh, nhng phi n khi bn ch ng nh thc th n mi pht huy tc dng. Mt khi khm ph ra ngun sc mnh by lu nay ng qun trong tim thc, bn s tr thnh mt c th t ch v mnh m, khng ai c th thng tr hoc xem bn nh mt phng tin lm li cho h. Khi , bn s nhn ra sc mnh tinh thn ca mnh, cng nh con nga n lc bt u ct v mi bit n c sc chy nh th no. C nh th, bn s khng mt ai hay mt th lc no c th ngn cn bn tin v pha trc. Nu lm theo nhng ch dn trnh by, chc chn bn s khm ph thnh cng ngun sc mnh ny. ng thi, bn s nhn thy sc mnh chnh l yu t gip cho loi ngi chng ta , ang v vn lun duy tr v pht trin so vi nhng loi sinh vt bc thp khc. V c l y l thi im thch hp ti gii thiu cng bn mt quyn sch khc s lm giu thm cho t
122
sch ca bn n s gip bn khm ph nhiu iu th v v qu trnh tin ha ca loi ngi. l quyn sch c ta The Ascent of Man (S ln ngi ca loi ngi) ca tc gi Henry Drummond. Nu c th, bn hy tm c cun sch ny tip cn vi lnh vc tm l hc thng qua vic phn tch qu trnh tin ha ca con ngi. Chng Khai sng tr tu (The Dawn of Mind) c xem l chng giu ngha v gi tr nht ca quyn sch. Chng ti khuyn khch bn tm c quyn ny cng mt s quyn sch khc s c gii thiu nhng phn tip theo bi v chng u c lin quan n mt vn m chng ti mun bn lun ngay sau y: S tc ng ca mi trng.
S tc ng ca mi trng
Nh ni, mi chng ta u b tc ng bi cc yu t t mi trng sng xung quanh mnh. Mi trng y c hiu vi mt ngha rt rng. N bao hm nhng quyn sch chng ta c, nhng ngi chng ta tip xc, ni chng ta sng, cng vic chng ta ang lm, t nc chng ta ang c ng, n c nhng b qun o ta ang khoc trn ngi, nhng bi ht chng ta nghe v tt c nhng dng suy ngh ang ng tr trong tm tr chng ta. Mc ch ca phn tho lun v vn mi trng l ch ra mi lin h trc tip gia mi trng v tnh cch mi ngi, ng thi chng ti mun nhn mnh
123
tm quan trng phi to ra mt mi trng sng lnh mnh m , tt c mi ngi u c th tm thy l tng v mc tiu ca cuc i mnh! B no tip thu mi tc ng t mi trng bn ngoi, chnh v vy hy mi con ngi t chn la cho mnh mt mi trng sng ph hp, c th gi ln ngun cm hng v lng nhit thnh chng ta t n l tng v hon thnh nhng mc tiu nh. Nu mi trng sng hin ti khng nh bn mong mun, ng ngn ngi thay i n! Vic u tin cn lm l hy t hnh dung trong tm tr mnh hnh nh ca mi trng mi m bn tin rng , bn c th pht huy mi kh nng v c th vun p nhng cm xc, nhng t cht tht s ca mnh bn ngy cng tin gn hn n mc tiu. Bc u tin bn cn lm khi bt u mi vic chnh l pht huy tnh sng to v lin tng. Bn cn hnh dung cng r rng, c th cng tt nhng iu m bn d nh s bin chng thnh hin thc. y l bc quan trng m bn khng th b qua! Vic to dng mt mi trng sng nh mong mun hay vic t c nhng g bn hng p cng khng nm ngoi nguyn tc ny. Nhng i tng bn tip xc hng ngy s to thnh mt phn quan trng trong mi trng bn sng, nh hng ln n s pht trin cng nh s tht li ca bn. Chnh v vy, bn cn phi chn la nhng ngi ng cm chia s v mc tiu v l tng sng, bn cng
124
cn tip xc vi nhng ngi m quan nim sng ca h c tc dng khuyn khch v to cm hng cho bn. Nu chng may c ai trong s nhng ngi m bn tip xc hng ngy ch nhn thy mt tiu cc ca cuc i mt ngi ch lun phn nn v than trch, ch ni v nhng tht bi v nhng khim khuyt ca con ngi hy mnh dn loi b ngi ra khi danh sch ngay khi bn c th. Mi li ni bn nghe thy, mi hnh nh bn chng kin, mi xc cm bn c c t mi trng u s ng li v tc ng n suy ngh ca bn. Nh vy, bn c nhn ra tm quan trng ca vic iu phi v kim sot nhng yu t tc ng n t tng ca mnh, hay ni ng hn l kim sot mi trng m bn ang sng? Bn c thy c ngha ca vic tm c cc quyn sch lin quan n mc tiu v l tng ca bn? Bn c thy tm quan trng ca vic tip xc vi nhng ngi c cng mc tiu, cng l tng, nhng ngi s truyn cm hng v khuyn khch bn hnh ng t c tm nguyn ca mnh? Thng qua nguyn tc m th, mi li ni bn nghe thy v mi hnh nh bn tn mt chng kin s tc ng n hnh ng ca bn. D cho bn c nhn thc c hay khng th bn vn ang tip nhn v thm nhun tng hnh ng, suy ngh v mi c ch ca nhng ngi bn tip xc hng ngy. Tip xc vi mt ngi xu trong thi gian di s khin tm tr bn b chi phi bi nhng
125
ngh xu xa ca h. l l do v sao chng ta cn trnh tip cn vi nhng ngi khng tt. S tht l quan h vi ngi xu s khin bn li hnh nh khng tt trong mt ngi khc l do ny hn bn cn xem li mi quan h vi nhng con ngi nh vy. Tuy nhin, mt l do quan trng hn chnh l khng sm th mun, bn s c xu hng dung np nhng ngh khng tt ca h v bin chng tr thnh nhng suy ngh ca chnh bn! Chng ta ang sng trong mt mi trng m ta vn gi l nn vn minh hin i. Cc nh khoa hc hng u th gii tin rng mi trng thin nhin c hnh thnh cch y hng triu nm v n nay khng ngng bin i thng qua qu trnh tin ha. Chng ta hy ngh xem liu trong vng cha n hai mi nm na, mi trng sng ngy nay s tr nn nh th no. Khng cn ch n hng nghn nm nh l qu trnh tin ha, ch trong vng cha n hai mi nm na, chng ta s thy c sc mnh v tm nh hng ca mi trng i vi cuc sng loi ngi. Mt a tr c sinh ra v ln ln trong thin nhin hoang d s vn gi bn nng hoang d; nhng cng a tr y nu c nui dng trong mt gia nh hc thc, n np, c gio dc tt s loi b c hu ht bn nng hoang d v sm thch nghi vi mi trng sng vn minh. Ni cch khc, ging ni b trit tiu cng nhanh nh khi n tin ha thng qua tc ng ca mi trng sng.
126
Trang phc bn khoc trn ngi cng tc ng n tm l ca bn bi v n phn no ni ln mi trng xung quanh bn. Nhng b trang phc nhu nt, c k khin bn tr nn thiu sc sng v gim t tin. Ngc li, trang phc lch s, gn gng, sch s li gip bn cm thy t tin v ro bc nhanh hn nh ang i trn con ng quen thuc. Chng ti thit ngh khng cn phi gii thch cn k s khc bit gia nhng b trang phc cng s ca ngy thng v b trang phc xung ph vo dp cui tun bi v t bn thn bn qu quen vi hai cm gic ny. Vi b trang phc cng s, bn d dng cm thy t ti ngay nu ai n mc chn chu v bt mt hn bn; cn vi trang phc do ph, bn t tin khi c gp g bn b v nhng ngi cng v tr vi mnh. Chnh v vy, khng nhng ngi khc phn xt mnh qua cch n mc trong ln gp u tin, m chnh chng ta cng t phn xt bn thn qua nhng b trang phc mnh khoc trn ngi. chng minh cho iu ny, bn hy th nh li cm gic kh chu v cu gt ca mnh khi chng may b qun o bn trong ca mnh b vy bn, mc d nhng phn trang phc bn ngoi u rt chn chu v hp mt, v d nhin phn trang phc lt th ngi ngoi khng th nhn thy c. Ph n tiu tn kh nhiu tin cho trang phc lt. D rng khng ai c th nhn thy chng ngoi h th ph n cng vn dnh c ngy, thm ch hng tun chm cht cho chng. iu ny chng t ph n c lng kiu hnh kh cao, nu khng ni l cao hn rt nhiu so vi n
127
ng. Nhng ph kin trang tr thm cho b trang phc v iu b, tc phong ca ngi ph n cng ng mt phn quan trng gip bc i ca h thm phn duyn dng v uyn chuyn. Ph n lun c xem l phi p cng v vy. Nhn ni v ti trang phc, ti mun chia s mt k nim gip ti hiu r hn tm nh hng ca trang phc i vi tm l con ngi. Mt ln, mt ngi bn l chuyn gia tr liu ni ting mi ti n phng khm ca anh. Trong lc , anh ta thuyt phc ti ci b qun o gip ti tin hnh tr liu min ph. Sau khi tr liu xong, ti c mt ph t dn n vn phng ca anh, trn ngi ti ch c c nht chic qun cc m ti mc trong lc tin hnh tr liu. Ngi i din pha bn kia chic bn ln mu g l ngi bn ca ti chuyn gia tr liu trong b ng phc lm vic trang trng v lch s. S i nghch v trang phc gia hai chng ti khin ti v cng lng tng v ngng ngp. Ti tng tng ra cnh mt ngi n ng s sut bc ra khi phng thay v sng s nhn ra mnh ang ng trong mt cn phng d tic ng ngi m c ngh rng l mt nh kho cha c nt. l mt s c kh qun ca ti! Ngi bn ca ti cng l mt nh tm l hc, anh ta hiu rt r tc ng ca tnh hung ny n khch hng tim nng l ti khi . Vic n tip ti c dn dng sn, v tc gi khng ai khc chnh l ngi ang ngi i din vi ti trong b qun o trang trng kia.
128
Chnh lc , ngi bn ca ti cho mi ti hy mua dch v tr liu ca anh, v ti ng . Sau khi quay v phng, mc qun o v phn tch li mi chuyn, ti nhn ra rng chnh bi cnh c sp t kho lo lm cho ti d dng ng vi li mi ca anh y. Nhng trang phc ph hp s tc ng n chng ta theo hai cch. Th nht: mang li s t tin cho ngi mc, th hin rng chng ta l nhng ngi lch s bit chn la trang phc ph hp, ngay c trong nhng tnh hung thng thng. Th hai: trang phc ph hp s to c n tng tt ni ngi i din. n tng ban u ca nhng ln gp mt u tin xut pht t vic quan st cch n mc v tc phong ngi i din. Bng cch ny, chng ta thng d ny sinh nhng nhn nh u tin v i phng: h l ngi tt, xu hay l ngi tm thng - trc c khi i phng chnh thc m li. Nh vy, ch cn qua cch n mc v tc phong trong ln gp u tin, chng ta li n tng hoc tt, hoc xu ni ngi i din. S tin u t vo nhng b trang phc ph hp khng b xem l khon xa x m l mt s u t ng hng v chc chn mang li li ch. Chng ta khng th th vi hnh thc bn ngoi ca mnh, khng ch v cc tc ng ca n i vi tm l m quan trng hn, n cn th hin s tn trng ca chng ta i vi mi ngi trong mi quan h x hi cng nh cng vic. Tng nhn nh c trnh by y u da trn nhng nguyn
129
tc khoa hc. iu quan trng nht bn cn nh chnh l gi tr ca con ngi cng c nh gi thng qua cch n mc v tc phong ca h - y l yu t to nn mt mi trng giao tip lnh mnh, khng ch nh hng n chng ta m n tt c nhng ngi chng ta c dp tip xc. Tip theo ti trang phc, chng ti mun cp n mt nhn t quan trng khc gp phn to nn mi trng sng ca con ngi - l ni lm vic. Nhiu th nghim chng minh rng mi trng lm vic nh hng rt ln n tinh thn v nhit tnh lm vic ca mi ngi. Mt ca hiu hoc mt vn phng ba bn, bn thu s khin cc nhn vin sa st tinh thn v mt cm hng lm vic. Tri li, mt ni lm vic gn gng, ngn np v sch s tt yu s mang li nhng hiu qu lao ng cao. Trong vi nm gn y, nhng ng ch bit cch ng dng cc nguyn tc tm l thc y nng lc v nhit tnh lm vic ca nhn vin u nhn li nhiu kt qu tch cc. Cch h lm rt n gin: thay i v sa sang ni lm vic sao cho tht thng thong, ngn np v to khng kh lm vic thoi mi, d chu. Bn cnh nhng tin nghi k thut m mt s nh lnh o thng trang b cho nhn vin nh mt bin php thc y tinh thn lm vic v lm tng tnh hiu qu cho cng vic, gi y h ch xy dng nhng khng gian mi nh lp t h c, nh ngh, sn tennis
130
v c th vin c trang tr hnh nh v cc bc tng iu khc nhm mang li cm gic thoi mi v gn gi cho nhn vin ca mnh. Mt ng ch ca tim git i n Chicago lun t nng sut lm vic cao hn so vi cc i th cnh tranh ca mnh, c bit vo nhng thi im m rt kh nh cy vo s gip ca bt k ai. ng ch dng mt phng php ht sc bt ng: t trong phng lm vic ca mnh mt chic n dng cm v thu mt c gi n mc trang nh chi n trong sut thi gian lm vic. Phng git i ca ng nm tng trt ca mt ta nh, s xut hin ca cc nhn vin n trong trang phc o trng, i m v mang tp d cng gng mt ti tn thu ht c s ch ca rt nhiu ngi. Ring i vi bn thn nhng ngi th git i, mt khng gian lm vic thn thin v thoi mi nh th khin h gia tng nng sut rt cao. Trong khi , cc i th cnh tranh ca ng ch trang b mt phng git i loi trung bnh vi i ng nhn vin n mc xu xa, khng gian lm vic b bn khin khch hng bc ra t tim ca h mang nng cm gic l n nhn v nhng th khng mong mun hn l nhn v nhng b trang phc sch s, thm tho. Qua y, hn bn nhn ra li ch ca vic trang b mt dy chuyn lm vic c h thng v c tm quan trng ca vic va quan tm n mc tiu li nhun nhng ng thi cng phi quan tm n cm gic ca cc nhn vin cp di.
131
Chng bao lu na, m nhc s tr thnh mt phn khng th thiu trong cc ca hiu v x nghip lao ng ph thng. m nhc gip ngi nghe cm thy th thi v c tc dng truyn cm hng c hai yu t ny u rt cn thit h tr ngi th t hiu qu ti a trong cng vic. Mt ngi th khng th t c hiu qu cng vic cao nu anh ta khng yu thch cng vic v cm thy khng thoi mi vi mi trng lm vic ca mnh. Chnh v vy, m nhc l s la chn ph hp nng sut lm vic ca ngi th c th tng t 10% ln n 50% m h khng h b tiu hao th lc hn bnh thng. Trong thi chin, khi hu ht cng nhn M u b a vo cc x nghip sn xut phc v chin tranh, h tm thy ngun cm hng lm vic thng qua cc bi ht si ng nh Over There, Dixie hay Yankee Doodle. Trong nhng trng hp nh vy, mt cng nhn dy chuyn sn xut c th d dng tng nng sut ca mnh ln gp i v ng thi t cm thy mt mi hn khi lm vic vo ban m! Nu bn nghi ng v tc dng truyn cm hng ca m nhc, bn hy th quan st nhng ngi ang khiu v hoc ang trt bng theo m nhc. Mt ngi s c th khiu v v trt bng n tn mi hai gi m d rng c ngy hm h phi lm vic vt v ti ni lm vic v hon ton duy tr c cm hng lm vic cho ngy hm sau tt c ch nh vo tc dng tuyt vi ca m nhc.
132
Chng ti t hi v sao cc nh lnh o khng quan st cc v cng v cc tay chi trt bng ng dng liu php m nhc cho nhn vin ca mnh nhm kch thch h lm vic hng say hn. m nhc gip cc v cng v cc ngh s trt bng c thm ngun cm hng v khng cm thy mt mi d tri qua thi gian luyn tp rt di v mt nhiu cng sc! Li ch v tm quan trng ca vic ci to, thay i iu kin v mi trng lm vic phn no c khng nh. Tnh hiu qu ca bt k cng vic no cng xut pht t tr no con ngi! Con ngi c th to ra nhng kt qu mi tt p hn nu nh h mun nh vy! Do , vn chnh l chng ta phi tm ra phng php, cch thc, phng tin cng nh to ra khng gian ph hp, cng thm cc iu kin lm vic u i nhm khuyn khch mi ngi c gng lm vic v lm vic ht mnh! Mi trng l mt trong nhng yu t u tin m mt nh t vn cn phi lu tm v nghin cu. V mt ngi khng th tr thnh nh t vn hiu qu nu h khng thu hiu tm l con ngi. Nh li c m thi th u ca mnh, ti cng b thuyt phc bi li nhn nh trn. V gi s ti chn cng vic trong ngnh nng tri v cng lm vic vi mt nhm bn th chc chn, ti s cho xy dng mt sn bng chy hoc trang b sn bi chi nhng tr m bn con trai thng thch. C th, sau khi chng ti hon thnh nhng cng vic c giao, chng ti s chy nhanh n th gin v tm li ngun cm hng.
133
C mt ng lc lm vic nh vy, mt cu b (v ngay c chng ta nhng a tr nhiu tui) s tng cm hng lm vic v xua tan cm gic mt mi. Mi ngi vn thng ni Lm m khng chi ph hoi tui tr iu ny hn c mt chn l, n c khoa hc chng minh vi nhng bng chng c th. T nh lnh o cho n nhn vin cp di sau khi c qua bi hc ny chc chn u nhn ra gi tr ca vic gii tr, th gin trong cng vic cng nh tm quan trng ca khng gian v mi trng lm vic. Ring vi nh lnh o, y khng ch l mt tng mang tnh thc tin m cn l mt chin lc gip h cng c v tr ca mnh trong lng nhn vin. V bn cng khng ngoi l! Nu bn chuyn tm rn luyn bi hc v lng t tin trong chng trc, ti tin chc bn ang i ng hng v m ra c hi mi pht huy v tr lnh o ca mnh. iu cn thit by gi l mt tng ln gip bn hon thnh hnh trnh khm ph ny. V c l, bn s tm thy chng trong nhng trang vit sau y! Mt tng ln l iu m tt c chng ta u cn trong cuc sng. Nhiu ngi trong chng ta i ht i mnh vi bit bao suy ngh ngn ngang trong u, nhng khng th tm ra mt tng ln c gi tr! Khi bn nghim ra cho mnh mt tng ln, rt c th s l nhng iu c ch cho cc th h sau! Mt tng ln c th l vic bn tm ra cch tit gim chi ph tiu dng cho
134
mi ngi, hoc bn khuyn khch mi ngi t khm ph sc mnh tinh thn ca mnh v vn dng n vo cuc sng, cng c th l tng gip mi ngi cm thy vui v, d chu trong cng vic bng cch ci thin mi trng v iu kin lm vic. Nu nhng vic bn lm khng nhm hng n nhng iu ny, c th cha hn c xem l nhng tng ln. Trong nn vn minh hin i, con ngi thng qun i nhu cu ngh ngi v th gin ca mnh, cng nh ca mi ngi. Vn nn m con ngi ang i mt chnh l xu hng lm vic khng ngng ngh ca lc lng lao ng. y chnh l c hi tt bn a ra nhng tng vt tri. Nhu cu ci thin v thay i mi trng lm vic cho ngi lao ng ngy cng tr nn bc thit. Cn g ng trn trng hn vic bn cng hin c i mnh gip ci thin mi trng v khng gian lm vic cho nhng ngi lao ng? Nu lm c iu y, bn s cm nhn trn vn s mn nguyn v hi lng khi nhn ra mnh c th mang li hnh phc cho nhng ngi ang cn n s quan tm ca x hi! ch li t vic lm ny khng hn ch c th hin mt vt cht, m chnh l s hi lng ca ngi lao ng khi h c tn trng, c hng nhng u i xng ng v mi trng cng nh cc iu kin lm vic khc. V nhn y, chng ti mun bn n kha cnh cui cng trong ti mi trng sng ca con ngi mi trng tinh thn.
135
Cho n lc ny, chng ti bn lun v nhng mt ni ca vn mi trng nh trang phc, ni lm vic v nhng ngi chng ta tip xc hng ngy. Tuy nhin, xt v kha cnh mi trng tinh thn tc nhng din bin tm t tnh cm din ra trong bn thn mi ngi mi chnh l vn quyt nh. Trng thi tinh thn th hin nhng cung bc tm l c no xc nhn. Ni tm li, nhng thay i ca mi trng bn ngoi s l cht xc tc to ra nhng bin i tm l bn trong. Tc ng t mi trng bn ngoi s c dn truyn n no, c no x l v to nn xc cm tinh thn cho mi ngi. Chng ta c th bi p nhng xc cm tinh thn tch cc bng cch ch ng to ra chng v loi b tt c nhng ngh tiu cc ra khi tm tr. Tuy nhin, bn khng th hon ton trnh c nhng din bin tm l tiu cc. Trng thi tinh thn vi cc din bin ni tm s thi thc con ngi phi hnh ng. Tinh thn tt gip c th thc hin hnh ng mt cch chnh xc. Chnh v vy, chng ti khng nh trng thi tinh thn l yu t quyt nh cht lng cuc sng ca mi ngi.
To ha mang trong mnh mt sc mnh v i: Hy ni vi ta ngi mun g, ta s gip ngi toi nguyn. Vy m rt nhiu ngi khng dm nhn ra c mun thc s ca mnh, cng khng dng cm mu cu c mun ln th hai. cng l l do gii thch v sao mt s ngi khng bao gi c th bin c m ca mnh thnh s tht. Cho nn, cuc sng l phi c l tng, v hy sng ht mnh v l tng .
136
8
Rn luyn kh nng ghi nh
137
Nhng nguyn tc thc y hot ng ca tr no to ra k c cho con ngi hnh thnh nn mt phm tr quan trng ca lnh vc tm l hc phm tr tr nh. S hu mt tr nh tt l bn ang s hu mt ti sn qu. Tr nh tt c hiu n gin l kh nng ghi nh tn h, din mo ca nhng ngi ta tng gp hay kh nng hi tng nhng cm xc m ta tng tri nghim mt ln. Sau y, chng ti mun tho lun cng bn ba nguyn tc chnh ca phm tr tr nh: 1. S ghi nh: L vic tip nhn nhng tc ng bn ngoi thng qua cc gic quan v lu gi cm gic vo tim thc. Qu trnh ny cng ging nh vic lu hnh nh vo tm knh tng nhy ca my nh. 2. Kh nng gi nh: L vic hi tng nhng cm gic c lu vo tim thc v lm sng dy nhng cm gic . Qu trnh ny c v von nh khi bn r sot mt danh mc th v chn ra nhng th c lu tr d liu trc .
138
3. S xc nhn: L kh nng nhn ra mt cm gic quen thuc khi n xut hin trong tm tr. Bng cch ny, chng ta c th phn bit c s khc nhau gia tr nh v s tng tng.
Vn dng hiu qu ba nguyn tc ca phm tr tr nh

u tin, bn hy c th ha cm nhn ca mnh bng cch tp trung phn tch, ging nh mt nh nhip nh canh chnh ng knh bt c nhng hnh nh p. Cng v vy, chng ta cn cho b no ca mnh thi gian x l v lu li nhng cm gic, hnh nh m chng ta mong mun. Th hai, hy lin h iu bn mun ghi nh vi mt vt th, mt ci tn hay mt ni m bn quen thuc v c th gi nh nhanh chng. Chng hn: bn c th lin h n qu nh ca mnh, m ca mnh hoc mt ngi bn thn Th ba, hy lp i lp li iu bn mun ghi nh mt cch tp trung. L do hu ht chng ta u khng th ghi nh c tn ca ngi khc chnh l do chng ta khng ch ng nhc li nhiu ln tn ngi trong ln gp u tin. Khi c gii thiu vi mt ngi m bn mong mun nh tn, hy dng li v lp li tn ca h t hai n ba ln v chc rng bn n tng cng nh hiu ng tn ca h. Bn hon ton c th rn luyn c mt tr nh tt theo cch ging nh nh nhip nh canh chnh tm knh
139
nh thu c tng ng nt, sng v mi chi tit ca bc nh; ch khc l bn khng lm vic vi my nh m tp trung x l thng qua lng knh ca tim thc. C rt nhiu phng php rn luyn tr nh, gm c nhng cch thc phc tp v i hi thi gian rn luyn di. Tuy nhin, ch cn nm vng mt s nguyn tc c bn gip rn luyn b no, bn s sm s hu mt tr nh phi thng. lm c iu ny, bn khng nht thit phi tun th nghim ngt cc cng thc cng nhc m hy t sng to cho mnh mt phng php ring. Mt s ngi rn luyn tr nh thnh cng ch bng cch kin tr vn dng nguyn tc tp trung. Cc cng thc v quy tc lun khin chng ta phi lng tng. Cch tt nht chnh l bn hiu r mt vi nguyn tc c bn gip rn luyn tr nh v t duy, sau bn vn dng theo cch ring ca mnh. Cu chuyn sau y minh ha cho mt phng php n gin gip rn luyn tr nh thnh cng. Khi phc tinh thn Nm nay ti nm mi tui. Sut mi nm qua, ti gi chc trng phng trong mt nh my sn xut ln. Ban u, nhim v ca ti trong nh my kh n gin, nhng sau , nh my m rng sn xut nn ti phi m nhn thm mt s trch nhim khc. Rt nhiu nhn vin tr trong phng ca ti c nhng sng kin vt bc h tr c lc cho cng vic v cui cng, mt nhn vin trong s h c nh thay th v tr ca ti.
140
Ti gn b vi nh my trong mt thi gian di v ngp ngh ci tui v hu. Ti cho rng ti c th ngh ngi v an dng tui gi. Chnh ngh khin chic gh trng phng ca ti c nguy c ri vo tay k khc. Khong hai nm trc, ti bt u nhn ra kh nng tp trung ca mnh sa st nghim trng, v cng vic lun khin ti phi au u. Ti b mc ng vn th phi k cho n lc ti pht hong v th t, bo co cht y mt bn, v cc nhn vin ca ti cng bt bnh v s nh hng ny. Ti ngi th ngi, u c chm trong suy ngh min man. Nhiu chuyn xy n gip ti nhn ra ti khng cn tm tr vo cng vic na. Hu qu l ti qun mt phi tham d mt bui hp quan trng ca cp qun l. Mt trong nhng nhn vin ca ti phm sai st nghim trng khi giao nhn hng khin gim c ni gin. Ti bt ng v lo lng, vy l ti xin php ngh mt tun i th gin v suy ngh mi chuyn. Ti d nh hoc s ngh hu, hoc s tm cch gii quyt vn cho tn gc. Nhng ngy ngh dng ti mt khu du lch trn vng ni cao khin ti nhn ra ti ang khng tp trung v khng kim sot c tm tr mnh. Nhng cng vic trong vn phng ca ti qu lung tung v ri rc, khng c mt mt xch no ni kt gia chng. Ti qu bt cn v v trch nhim tt c ch v tm tr ti khng t ht vo cng vic. Khi nhn ra vn ca mnh v quyt tm tm cch tho g. Thc ra, ti cn mt thi quen lm vic mi,
141
hiu qu v c th hn v ti xem y nh mt mc tiu mnh phi t c. Ti cm bt ch v lp tc ghi ra mt k hoch mi cho ngy lm vic ca mnh: u tin, ti s x l th t c giao trong bui sng, sau l n phn in vn th, phn cng cng vic v hi hp vi nhn vin. Cui cng, ti s hon thnh mt s vic linh tinh khc v dn dp li bn lm vic trc khi ri khi vn phng. Ti t hi: Vy mnh s thc hin thi quen mi nh th no? V ti bt gic nhn ra cu tr li: Bng cch kin tr lp li v lp li thi quen khng ngng!. Mt phn trong con ngi ti ln ting: Nhng ti lm nhng cng vic ny hng nghn ln ri. V phn cn li trong ti lin phn i: ng, nhng anh lm thiu tp trung v qu hi ht. Ti quay v vn phng sau khi suy ngh thng sut, v ngay lp tc ti p dng k hoch lm vic mi. Mi ngy, ti thc hin nhng cng vic vi cm gic hng th. Ngay khi tm tr ti bt u xao nhng, ti kp ku gi n tr v. Bng sc mnh tinh thn v ch kin nh, ti tng bc rn luyn cho mnh kh nng tp trung. Cho n lc khng cn xa l vi thi quen mi, ti nhn ra ti chin thng chnh bn thn mnh. Thng qua vic nghin cu t duy v tr no con ngi nh mt nhnh ca lnh vc tm l ng dng, bn
142
c dp nhn li cn nguyn ca sc mnh ch v lng quyt tm ca con ngi. y chnh l ngun gc v cng l vin gch u tin xy p nn mi thnh cng. D chn cho mnh mt cng vic hay quyt tm theo ui mt l tng no , bn cn thit phi vn dng nhng nguyn tc c nu ti chng ny. chnh l nn tng gip bn tin gn hn n thnh cng bt k lnh vc no m bn chn la. Chng ti hy vng bn tip thu quan im ny bi v n s gip bn tm thy v quyt tm theo ui mc tiu, l tng ca mnh mi cho n khi bn sung sng dng bc ti bn mong mun ca i mnh. khp li chng ny, chng ti xin trch dn mt bi vit bn v lnh vc tm l ng dng ca Tin s Warren Hilton, tc gi quyn Tm l ng dng (Applied Psychology) v l ch tch Hi cc thnh vin nghin cu lnh vc tm l ng dng (Society of Applied Psychology). H thng t duy khoa hc trong kinh doanh Chng ta ghi nh mi vic thng qua nhng chi tit c lin quan. Khi xc nh rng mnh phi ghi nh mt thng tin, bn khng nn thc p bn thn mnh phi lu gi v kim sot n, hy c gng ch ng lin h iu bn mun ghi nh vi mt hoc nhiu nhng k c khc c lu trong b no. Nhng sinh vin nhi nht qu nhiu bi v trc k thi s khng th dung np thm kin thc no vo tr nh ca mnh. H khng th ghi nh hoc truy lc cc kin thc hc, v
143
chnh vic nhi nht bi v ph v hon ton nguyn tc lin kt t duy hnh thnh k c. Nu bn cm thy kh khn trong vic nh li mt thng tin hoc mt ci tn th cng ng lng ph sc lc ca mnh c gng lc li tr c. Thay vo , hy th nh li mt vi chi tit v khng gian, thi gian hoc vi ci tn c lin quan. Theo cch ny, min l bn mong mun gi nh iu mnh cn nh, bn s thnh cng. Nu tr nh ca bn bao qut nhiu lnh vc, nhng ch duy nht mt lnh vc bn khng am tng th ch l v bn khng tm thy s hng th vi lnh vc y, dn n vic bn khng tm thy si dy lin kt no gip bn nh ra. ci thin tr nh, bn cn thit phi nng cao s lin kt, lin h k c vi nhng vt th hay hnh nh bn ngoi. Rt nhiu phng php khoa hc c vn dng trong vic gip con ngi ghi nh v rn luyn tr nh. Nhng phng php ny u da trn nguyn tc rn luyn tr nh bng cch lin kt nhng k c trong no b vi mt nhm cc tng c lin quan. y cng l nguyn tc nn tng c p dng trong vic ging dy. Mt gio vin gii s bit cch lin h nhng kin thc mi vi nhng kin thc m sinh vin c hc. Vi phng php ny, gio vin s so snh nhng iu mi l vi nhng kin thc nn tng v tm cch lm sng t chng thng qua cc v d chng minh. Sau cng, h s lin kt tt c trn c s cn nhc kh nng t duy v kin thc ca hc
144
sinh. Chng hn: nu gio vin mun gii thch v khong cch gia mt tri v tri t, gio vin s ni th ny: Nu mt ai mt tri bn mt pht n vo thng chng ta th cc bn s lm g? i tm ch tr n chnh l cu tr li nhn c nhiu nht. Tuy nhin, gio vin s ni tip: Khng cn phi nh th, cc em c th ung dung nh mt gic tht ngon v sng hm sau khi tnh dy, mi vic vn cha c g thay i. Cc em c th tip tc i hc, i chi cho n lc bng tui ca c v lc , pht n kia mi tin n gn chng ta. Ch cn nhy sang mt bn l chng ta c th trnh c n! Nh vy, cc con hiu mt tri xa chng ta nh th no ri nh!. Sau y, chng ti mong mun gii thiu cng bn cch p dng nguyn tc trn vo vic rn luyn tr nh v nng cao kh nng t duy ca con ngi. Nguyn tc 1: Rn luyn cch vn dng phi hp cc gic quan Bn c cm thy kh khn khi phi ghi nh tn ca mt ngi mi quen? l v bn cha lin h tn ca h vi k c ca mnh. Mi ln c gii thiu vi mt ngi bn mi, bn khng nn vn v, hp tp. Hy tp trung i din vi ngi trc mt v ghi nh cng nhiu nhng chi tit ca bui gp, hay nhng s vic c lin quan. Hy ngh v tn ca ngi bn mi, ng thi quan st gng mt, trang phc v vc dng ca h. Ngh v ci tn mi v ghi nh khung cnh ni ln u hai ngi gp mt. Ngh v tn ngi bn mi v ngi gii thiu h cho bn.
145
Tr nh khng phi l mt c n ring bit theo ngha ngi ny c, ngi khc khng c. Tr nh, c hiu l kh nng gi nh, n thun ch l mt chui cc thi quen tinh thn c rn luyn trong mt thi gian di. Tr nh ca bn cng tt nh ca ti v ca bt k ngi no, ch khc nhau ch mi chng ta quan nim khc nhau v nhng k c tha. Chnh v vy, bn cn tp luyn thi quen quan st nhng s vic din ra xung quanh mnh. Hy o su nhng chi tit bn mun ghi nh bng cch lin h chng vi nhng s vt, s vic bn ngoi v cn nht l bn phi lun theo ui n cng. ng bao gi b d mi vic khi cha hon thnh. Nhm h tr bn trong vic rn luyn nhng thi quen gip ci thin v nng cao tr nh, chng ti xin gii thiu cng bn bi tp sau y: 1. Hy i qua i li trong mt cn phng m bn cha quen thuc. Sau , hy lit k mt danh sch tt c nhng iu m bn c th ghi nh. Bn nn thc hin bi tp ny mi ngy trong vng mt tun, mi ln bn nn th nghim mt cn phng khc. Khng nn thc hin bi tp mt cch min cng m hy ngh rng y l mt k nng rt cn thit cho cuc sng ca bn. Sau mt tun, bn s cm thy ngc nhin trc s tin b v tr nh ca mnh. 2. Khi i b dc theo cc con ng, hy tp trung quan st tt c nhng s vic din ra trong mt khong khng gian nht nh v tip nhn, lng nghe nhng m thanh ang pht ra. Sau thi gian hai gi, bn cng hy lit k danh
146
sch tt c nhng iu m bn c kh nng gi nh. Bi tp ny yu cu bn thc hin hai ln mt ngy trong sut mi ngy lin tip, sau , bn hy so snh kt qu lc vi kt qu trc khi bn thc hin bi tp. 3. Tp thi quen k li chi tit nhng s vic din ra trong ngy vo bui ti trc khi bn chm vo gic ng. Bi tp ny s gip bn nng cao k nng quan st, ghi nh c h thng. y chnh l phng php Thurlow Weed p dng c mt tr nh phi thng. L mt thanh nin tr vi nhiu tham vng chnh tr, anh gp nhiu kh khn khi khng th ghi nh ht tn v gng mt ca nhng ngi anh c dp tip xc. V th, anh bt u rn luyn thi quen k li cho ngi v ca mnh nhng s vic ch yu din ra trong ngy trc lc ng. Thurlow duy tr thi quen ny trong sut nm mi nm, v s kin tr gip ng s hu mt tr nh phi thng, mt kh nng quan st tinh t bn cnh nhng kin thc am tng v chnh tr. 4. Hy nhn lt qua mt tm bn v mt tiu bang no . Tip theo, bn tm bn sang mt bn v th v li n theo kh nng ca bn. Cui cng, hy i chiu hai bn v vi nhau. Bn c khuyn khch thc hin bi tp ny mt cch thng xuyn. 5. Hy tm mt ngi gip bn c ln mt cu trong t tp ch, v sau bn s c gng c li. Bn nn thc hin bi tp ny mi ngy v dn dn, bn hy nng cao th thch cho chnh mnh t mt cu sang mt on vn. Hy kin
147
tr tp luyn v nng cao kh nng nh ca bn so vi cc thnh vin khc trong gia nh. Nguyn tc 2: Cng c tr nh bng nhng k c c lin quan C rt nhiu vic m chng ta cn ghi nh bn cnh nhng s vt, s vic quan st c t bn ngoi. Con ngi khng ch hin hu trong th gii thc, mi chng ta u c mt i sng ni tm ring. Tm tr ca bn lun lm vic cng cao tip nhn v x l nhng k c c t qu kh v hin ti nhm to nn nhng vin cnh tng lai. Bn lun b t trong gung quay khai thc k c, x l k c v on trc tng lai. Nu qu trnh ny din ra hiu qu, bn t hn s c kh nng gi nh mi vic khi cn. Gi s bn cm thy hnh phc liu bn cn cm nhn c iu ny vo ngy hm sau khi qu trnh c ti hin? Ch c mt iu chc chn: bn hon ton c th nu hiu r v bit cch vn dng tnh nng lin kt k c ca b no. Hy nh li chui k c gip bn i n mt kt lun no . Tp trung ch v lin kt chng vi quyt nh m bn t c. Hy quan st v cm nhn phn ng ca bn v hy so snh, i chiu vi phn ng ca nhng ngi xung quanh bn. Bn ng qun ghi ch tht chi tit nhng hnh nh lin tng c to nn trong tm tr ca mnh. Ni cch khc, cng c v rn luyn tr nh, bn nn tn dng kh nng quan st nm bt kp thi mi s vt, s vic ang din ra.
148
Bi tp sau y s gip bn nng cao kh nng gi nh v lin tng: 1. Mi sng ng tm gi, bn hy nh ra mt tng v kin quyt lp li tng vo mt thi im nht nh trong ngy. Hy tp trung ton b t tng vo bi tp. Tip theo, bn th hnh dung v tm ra mi lin h gia nhng hot ng bn s lm vo lc vi tng ban u. C gng xu chui cc chi tit to thnh mt lung suy ngh mch lc lun sn sng khi bn cn gi nh. Lc ny, bn hy qun i tng ban u m mnh xc nh, cng ng c gng hay thc p bn thn phi lun ghi nh n. C nh vy, rn luyn bi ny trong thi gian di s tp cho tr no ca bn mt phn x t nhin v to thnh k c. Chng ti khuyn khch nn duy tr bi tp trong t nht ba thng. 2. Mi ti trc khi i ng, bn hy xc nh mt gi c th mnh thc dy vo sng hm sau. Hy lin h vi hot ng th thao m bn s tham gia sau khi thc dy v ghi nh mi hnh nh, m thanh din ra xung quanh vo lc . Sau khi xc lp lung t tng, bn hy i vo gic ng vi quyt tm s tnh dy vo ng gi nh. Bt k khi no tnh gic, bn hy lp tc ngi dy v bc ra khi ging. Bi tp ny c khuyn khch tp luyn thng xuyn, n s gip bn c th ch ng thc gic vo ng gi mnh mong mun. 3. Mi bui sng, hy ra mt k hoch chung cho nhng vic bn s lm trong ngy. iu cn ch l bn ch nn
149
nu ra nhng tng chnh, khng nn ghi ch qu chi tit. Hy c gng sp xp cng vic theo mt trnh t hp l. ng tp trung qu nhiu vo vic bn s thc hin chng nh th no, m hy c gng tp trung vo hiu qu cng vic. Mt khi ln k hoch, hy kin tr thc hin theo ng nhng iu mnh ra. Hy lm ch chnh mnh v ng bt k iu g lm bn xao lng. C gng rn luyn vic t nh ra k hoch lm vic trong ngy tr thnh mt thi quen v duy tr n n khi no bn c th. Thi quen ny s gip bn nhanh chng t c nhng iu bn mong mun. Nguyn tc 3: Nghin cu c h thng Mt khi bt u n lc cng c v rn luyn tr nh, bn hy kin tr v ng b cuc. Nhng s vic bn mun ghi nh u c mi lin h mt thit vi nhiu tnh tit din ra trong i sng cng nh nhng suy ngh ca chnh bn. Kh nng gi nh ch n gin l bn t mt suy ngh trong mi quan h vi cc s vt, s vic khc. Nh vy, mt khi nh ra mt vic trong chui tnh tit , bn s t khc nh ra tt c s vic. V th, iu quan trng l bn cn tp trung lm r mt vn v xu chui n vi cc s vic c lin quan. Bn phi tra sot tt c nhng s vic ny hoc b qua v ch i mt tnh tit khc xut hin. Qu trnh ny c th din ra rt nhanh, cng c th kh lu, nhng nu kin tr th bn s nhn c nhiu kt qu tt p t n, c bit l bn s nhn thy kh nng gi nh ca mnh c ci thin rt nhiu.
150
Nguyn tc 4: Hy thc hin ngay nhng d nh ca bn Mi suy ngh c lu vo tim thc u n cha mt sc mnh thi thc con ngi hnh ng theo s dn dt ca n. Nu bn khng lm c nh th, c th bn s khng phi gnh chu hu qu g nhng trong trng hp xu nht, mi vic c th nh qut bn. Nhng xc cm tinh thn lun c xu hng khin bn phi hnh ng theo chng, v nu lm vy, bn s khng b giy v hay phi bn tm v mnh suy ngh qu nhiu. y l mt thc t ang din ra tng ngy. V thi im bn hnh ng da trn mt tng c hnh thnh khng phi l ngy mai, cng khng phi mt lt na m l ngay by gi. Nhng cng vic bn lm s th hin ngh nghip ca bn l g. Nhng tng cht thong ln trong u bn nn c so snh vi nhau trn c s phn tch tm quan trng ca chng. Nhng bn hy phn tch mt cch khch quan v ng b dao ng bi bt k tc ng no t bn ngoi. Sau khi xc nh c ngha v tm quan trng ca mi tng, hy vn dng ngun sc mnh t chng to ng lc gip bn hon thnh v t c nhng mc tiu ra. Nu, v mt l do no , bn khng c cm hng hnh ng, hy xem li ngn ngun suy ngh ca mnh v ch n mt thi im khc thch hp hn. Trong lc , bn hy tm thi gc li nhng suy ngh khc v ch tp trung vo mt vn
151
m thi. Sau , tp trung ton tm ton ghi nh tng mc thi im mang tnh cht quyt nh trong k hoch . V iu cui cng v cng l iu quan trng nht l hnh ng. Nguyn tc 5: To nn nhng du hiu Du hiu ny c th l bt k iu g bn chn, nhng bng cch no , n phi c lin h trc tip vi s kin cn ghi nh. Hy ngh li v tra sot cc du hiu cm xc m bn tng s dng. Sau , hy dn nhn v ghi nh nhng du hiu m bn mong mun ghi nh. Hy to thi quen lm nhng vic ng lm v thc hin theo mt trnh t m chng nn nh vy. Nhng thi quen ny chnh l cht xc tc to nn mt trng thi tinh thn tch cc: nu thi quen c nui dng bng lng kin nh, s quyt tm v tnh chnh xc, bn s s hu mt trng thi tinh thn lc quan v c ng lc hon thnh mi cng vic ca mnh. Thnh cng trong cng vic, thnh cng trong cuc sng ch thc s n vi nhng ai bit tp luyn cho mnh nhng thi quen tt. Mt thi quen tt c th c rn luyn ch bng cch ch ng thc hin mt hnh ng cho n khi n tr thnh mt phn x t nhin v v thc. Mi con ngi, d v tnh hay hu , u mc nhin c nhng thi quen tinh thn ring d l tt hay xu. Hy ch ng hnh thnh thi quen tinh thn cho mnh da trn quy lut hot ng ca b no. S c lc chng tr thnh nhng
152
phn x tch cc gip cng c kh nng t duy cng nh tr nh ca bn. Di bng rm ca nhng kim t thp v i, lch s 2000 nm ang nhn vo chng ta Bonaparte dng dc tuyn b trc i ng binh lnh ca ng nh vy nhm thi thc tinh thn chin u ca h. Cn W. H. Grove li ni: Hng chc th k qua ca nhn loi, c nhng iu bt dit, c Cha v v tr u ang trng ch chng ta, v i hi chng ta s vt tri v th cht, s u vit v tr tu v s tinh t trong tm hn. Mt tr nh tt s thuc v bn nu bn tht tm mong mun s hu n. Nhng khng ai khc m chnh t bn thn bn phi ch ng n ly. Chng ti s a cho bn cn cu nhng bn phi l ngi cu c. Quy lut lin kt k c l mt s kt hp ti tnh gip bn khm ph v nng cao tr nh ca mnh. Hy p dng quy lut ny v lm giu thm tri nghim ca bn trong tng khonh khc ca cuc sng.
Hy tp trung s ch ca bn vo nhng iu bn mong mun ghi nh, hy phc ha hnh nh trong u mnh, xc nhn nhng hnh ha m phng bng li ni, v sau lin h chng vi mt s vt, s vic quen thuc m bn c th gi nh nhanh chng v d dng.
153
9
Chin lc m th ca Mark Antony i vi dn chng thnh Rome
155
Mt vi nm trc, ti nhn c mt cuc in thoi t th k ca Cu lc b Press. Anh ta ni: Xin cho, ti l Blank th k ca Cu lc b Press. Ti gi thng bo v chc mng anh c chn tr thnh thnh vin ca cu lc b. Anh c bu chn ti qua. Chng ti s c mt ngi n vn phng ca anh vo chiu nay ly ch k hp thc ha n gia nhp cu lc b. Ti cm n anh y v khng khi ngc nhin. Trong khong mt gi sau , mt thanh nin tr n g ca phng ti. Anh ta bc vo v t n xin gia nhp cu lc b trc mt ti. Ngi thanh nin gi cht nn trong tay ri ni: Ch tch ca Cu lc b Press c ti n y ly ch k ca anh. Ti c lt qua mu n v toan cm bt k vo. Cht ti t hi ai l ngi gii thiu ti vi cu lc b Press, ti tht lng mun bit. Ti quay sang hi ngi thanh nin ang ng trc mt mnh. Anh ta bo khng bit. Anh ta ni c th l mt ngi bn ca ti gia nhp vo cu lc b t trc. Ngi thanh nin vi ni rng c tr thnh thnh vin ca cu lc b l mt iu vinh d. Ti li cm bt ln v bt u in tn mnh vo
156
ch trng trong mu n. Mu n c in bng mt loi giy r tin khin bt ca ti khng n mc v ti phi c ghi sang mt ch khc. Pht lng l khin ti thm thc mc v ngi gii thiu ti vo cu lc b ny. V vy, ti ngng bt v yu cu ngi thanh nin hy gi cho nhn vin th k xc nh ngi bn giu mt kia. Nhng nhn vin th k tr li rng anh y thm ch cng khng bit ngi l ai. Khng th gii ta c nhng nghi vn ca mnh, ti ni vi ngi thanh nin rng ti s khng k tn vo n. ng thi, ti c k li mu n mt lt. Trong n quy nh ph gia nhp i vi mi thnh vin l 150 -la. Ti rt ngc nhin, con s ny cao gn mi ln so vi thng tin ti nhn c t i din cu lc b qua in thoi trc y. S hoi nghi trong trong ti cng ln. Ti c cm gic nh y l mt khon chi v l. Trc , ti tng ngh mnh c mi vo mt cu lc b danh ting thng qua mt ngi bn tt no iu ny chng t uy tn ca ti c mi ngi bit n. Nhng trong lc ny, ti bt u tnh ng v nhn ra mnh ang b la. Ngay lc , ngi thanh nin ni: Sao anh li khng tin vo uy tn ca cu lc b chng ti? Chng ti chn la rt k v ch nhng ai c c mi tr thnh thnh vin ca cu lc b. Anh nhn c mt c quyn m anh khng th no t chi. Nhng li ca ngi thanh nin khin ti xao lng. Ti lng l v b thuyt phc rng ti qu a nghi. Vy l ti li cm bt ln, nhng trc khi ti kp cm ly
157
bt, ti v tnh nhn thy con s 150 -la mt ln na. Mt con s kh ln. Cui cng, ti quyt nh tr li mu n cho ngi thanh nin v ni: Xin li nhng ti cn vi ngy suy ngh v vic ny. V ti tin ngi thanh nin ra ca. Ngy hm sau, ti k vi ngi bn ca mnh rng ti c c lm thnh vin ca Cu lc b Press. Ti ni vi v mt hn hoan v t ho. Bng nhin ngi bn ca ti bt ci ln! Ti cha tng thy bn mnh ci nh vy! Anh y ni: Bn ti i, nu cu mun tham gia Cu lc b Press, ti c th gip cu gia nhp ch vi 50 -la ph thnh vin. Tht ra, ti khng tin cu mun tham gia nhng nu cu mun, ti c th gip cu tit kim 100 -la. Ri anh ni tip: C mt thng tin c th cu s thch: cu lc b Press ang m rng quy m v thu ht thnh vin tham gia ngy cng nhiu, v th cu khng cn cm thy qu hnh din khi c cho mi nh th. Ti thong bi ri! Cm gic ti vn cn nh mi: ti ci mt khi nhn ra mnh qu kh kho, ri ti ngc nhn anh bn vi cm gic tht xu h v lng tng d rng chng ti c tm vc tng ng nhau. By gi bn bit cu chuyn m ti vn thng k cho cc thnh vin trong lp hc Qung co v ngh thut kinh doanh ca mnh. D rng k ra cu chuyn ny khin ti cm thy kh xu h nhng ti cho y cng l mt bi hc gi tr dnh cho sinh vin v lnh vc tm l
158
ng dng. Chnh v vy, ti khng th v lng kiu hnh ca mnh m che giu s tht. Ni cch khc, lng kiu hnh ca ti ch ng gi 150 -la. Nh nhn ra s khng chuyn nghip trong hnh thc ca mu n xin gia nhp cu lc b Press m ti khng b la. Nu cy bt trong tay ti khng b tc mc do cht liu giy km, rt c th ti ri vo by ca h! y chnh l v d in hnh cho hai trng phi ph bin trong kinh doanh: mt l khch hng ch ng mua, hai l khin h b ng chp nhn mt mc gi no . trng hp ny, ti l ngi mua. Khng ai yu cu ti phi tham gia cu lc b. Trong khi , ti khng nhng sn sng chi 150 -la m cn thm cm n ngi gii thiu ti. y l mu cht gip ti sm nhn ra mu thun trong vn v cng l iu s h trong k hoch ca pha bn kia. H khng th gii p r rng v ngi gii thiu ti v v vy khin ti bt u hoi nghi. Ngi son ra k hoch ny gn nh t c mc tiu ca mnh, anh ta ch tht bi do b st mt chi tit v ngi gii thiu. Mi vic u tip din tt p khi h ni rng cu lc b theo di qu trnh lm vic ca ti v quyt nh kt np ti vo cu lc b; nhng khi h t chi gii thch v ngi gii thiu, ti tht s nh mt lng tin ni h, kt qu l h vut mt mt khch hng tim nng. Thc ra, ti khng nht thit phi gii thch cn k cu chuyn ny vi bn. Bi hc kinh nghim t n r rng n mc mt cu hc sinh cng c th hiu c.
159
Tuy nhin, bn hy lu tm n bi hc ny. Bn c th linh hot ng dng cu chuyn trn vo nhng tnh hung khc nhau trong cuc sng sao cho ph hp vi i tng khch hng v loi hng ha bn mun trao i. Mark Antony ng dng mt nguyn tc tm l tng t trong bi din thuyt s c chng ti trch dn ngay sau y. Bn s nhn ra ti kho lo ca ng trong vic iu phi cm xc ca ngi dn Rome. Th Mark c ch ng dng quan im ca mnh p t vo dn chng khng? Cu tr li l khng! Mark l mt bc thy tm l. Bn hy ch bi din vn ca Mark v suy ngm v bi hc n cha trong . Bn s thy Mark Antony rt kho lo trong vic nu bt vn nhng khng t cng kch, v n lc thch hp, ng s chuyn hng vn nh mnh mong mun. c mt mi-li-gam radium, chng ta phi x l mt nghn tn t st v x st! Qu trnh tinh lc t st v x st mt rt nhiu thi gian cng sc, nhng l cch duy nht sn xut radium. iu ny gii thch v sao radium rt t . nghim ra mt chn l n gin, i khi chng ta phi tri qua qu trnh di sng lc v tm kim iu c th t nhng iu khng th, v y chnh l iu kin cn thit luyn thnh cht radium tr tu. C mt chn l n gin trong lnh vc tm l hc lin quan n yu t thnh cng ca nhng doanh nhn thnh t, v vy, khi bn c qua chng ny, nu cm thy rng ti
160
gip bn nghim ra chn l gin n , ti tin bn s trn trng khong thi gian mnh dnh nghin cu v chim nghim bi hc cng chng ti. Ti s khng ni cho bn bit chn l l g. Ti mun bn hy t cm nhn. Ti s c gng truyn t bi din thuyt ng n phc m Shakespeare gin tip gi n c gi thng qua li nhn vt Mark Antony lp lun v ci cht ca Caesar. Vi ti, y l bi din vn th hin nhng nguyn tc tm l ng dng r nt nht. Nhng nguyn tc rt ra t bi din vn ca Mark Antony trc linh cu ca Caesar c xem l mt trong nhng thc o ca s thnh cng v n nay nhng gi tr ca n vn trng tn cng thi gian. Trong bi din vn trch dn sau y, ti s ghi ch nhn xt sau mt s li hi thoi nht nh nhm mc ch i chiu v so snh bn hiu hn v ngh thut hng bin bc thy ca Mark Antony.
Cuc tranh bin ni ting lch s

Caesar b st hi, v Brutus va hon thnh bi din vn trc ton th dn chng gii thch v l do ng v cc ng minh lt Caesar. L do c mi ngi chp nhn, v dn chng tin tng ng. Thi im , Brutus l ngi c n phc v c lng nht thnh Rome. Chnh v vy, nhng iu ng ni c mi ngi chp nhn mt cch d dng.
161
Antony xut hin trong th i u vi Brutus. Dn chng t ra nghi ng v ngh rng ng chng li Brutus. Bc u tin, ng c gng trn tnh tinh thn ca dn chng v a h tr v th cn bng, nu khng, ng rt kh xoay chuyn cc din vn . ng ng thi cng trnh tuyt i mi ng thi t v i u hoc phn bc Brutus. y l nhng iu cn thit trong ngh thut thuyt phc m ng, bn phi khin ngi i din cm thy t do trong mt trng thi m; v tuyt nhin bn khng nn t chng i bt k ai. Antony: Nh Brutus ng knh, ta c mt cng vi mi ngi ti y! (Tin vo bc trung tm). Ngi th t: ng ta ni g v ngi Brutus th? Ngi th ba: ng ta ni nh Brutus, ng ta ang c mt ti y cng tt c chng ta. Ngi th t: Ch t ng ta cng khng ni li xc phm ngi Brutus ng knh. Ngi th nht: Caesar l mt tn bo cha. Ngi th ba: ng vy, chng ta cm thy thnh Rome tht may mn khi lo ta b tiu dit. Ngi th hai: Yn lng! Chng ta hy nghe xem Antony s ni g no! Antony: Hi nhng thn dn yu qu ca thnh Rome Dn chng: Yn lng no! Hy nghe ng ta!
162
Nhng lc th ny, mt ngi nghip d s ngng bi din vn ca mnh, tin thng n gia bc, gi cao nm m v ni vang: Hi thn dn Rome, cc bn l nhng ngi bn ca ta!. Nu Antony hnh x nh vy, lch s Rome s khc vi nhng g chng ta bit ngy hm nay. xoa du s cm phn ca mi ngi, Antony ni iu g? Antony: Hi dn chng ca thnh Rome, nhng ngi bn ca ta, hy nghe ta ni. Ta n chn ct thi hi ca Caesar, khng phi tn dng ng y. (Ha gii). Ti c ca mt ngi s theo h mi mi, nhng nhng iu tt p th dng nh li b chn kn cng vi s ra i ca h. i vi Caesar, u cng l nh vy! Brutus ni vi mi ngi rng Caesar l mt k y tham vng; nu qu l nh vy, th tht l mt ti ln, v Caesar phi n ti nng n. Ta n y, c Brutus v nhng v khc cho php, - v Brutus l mt ngi ng tn knh, v tt c nhng v kia cng vy, u l nhng ngi ng knh - ta n y c vi li cng cc bn trong tang l ca Caesar. ng y vn l bn ca ta; i vi ta, ng vn trc sau nh mt v rt mc cng bng. (D i vi mi ngi, ng y c th no th i vi ta, ng y vn l mt ngi bn tt, v vy ta trn trng ngi bn ). Nhng Brutus ni rng Caesar l mt k tham vng, v Brutus l mt ngi ng knh. Caesar bt gii v Rome bit bao t nhn v lm giu cho ngn kh bng nhng khon tin chuc; c phi v vy m Caesar c v tham vng
163
chng? Khi nhng ngi dn ngho than khc, Caesar cng ri l - lng tham vng ng l phi st hn mi phi. Nhng Brutus bo rng Caesar l mt k tham vng, v Brutus l mt ngi ng knh. Tt c mi ngi cng chng kin ti Lupercal(*), ta ba ln dng vng vng min, v c ba ln, Caesar u t chi. Nh vy c phi l tham vng? Nhng Brutus ni Caesar l mt k tham vng, v chc chn Brutus l mt ngi ng knh. Nhng li ta ni khng c phn bc Brutus, nhng ta y ni ln nhng iu ta bit. Cc bn tng yu qu Caesar, vy nguyn do no khin cc bn quay lng vi ng y? i, tr thng minh phn on, ngi chy trn vo u c loi cm th v tri, v con ngi mt c l tr ri! Hy lng th cho ta, tri tim ta cn nm trong chic quan ti kia, cng vi Caesar, v ta phi tm dng li, i cho n khi tri tim ta quay tr li. (nh vo yu t tm l ca mi ngi). Antony hon thnh bc u tin ca ngh thut nh vo tm l i phng thng c dng trong kinh doanh. ng bit rng h khng th gi im lng qu lu, v v vy, ng gip h c c hi pht ngn v suy ngh. Tng t, mt nh kinh doanh cn phi cho khch hng tim nng ca mnh c hi tr chuyn trc cuc phng vn c th nm bt nhng im yu ca h.
* Lupercal (theo ting La-M c i c ngha l Thn chn nui) c pht hin trn i Palatine gn ph tch cung in Hong ca triu i Augustus Caesar thi i rt hng thnh trong lch s La M c i. Hang ng c chiu cao khong 8 mt, c trang tr bng v s, hnh khm v cm thch. Theo ngi La M c i, y chnh l ni mt con si ci nui dng cp song sinh Romulus va Remus ngi sng lp thnh Rome.
164
Ngi th nht: Ti ngh ng y c l do khi ni nh th. Ngi th hai: Nu cn nhc k, chng ta s thy Caesar b oan khut ln. Ngi th ba: Phi vy khng, cc bn? Ti e rng k thay th li cn t hn Caesar na y ch. Ngi th t: Cc anh c nhng li ng y ni khng? Caesar chng nht quyt khng nhn vng min sao? iu cho thy ng y khng phi l k tham vng. Ngi th hai: Tht ng thng cho Antony. Mt ca ng y hoe nh hai cc than hng. (Thng cm). Ngi th ba: Antony l ngi cao qu nht thnh Rome. Ngi th t: Hy tip tc theo di, ng y sp ni tip y! Antony: Mi hm qua y thi, ting ni ca Caesar cn khin c th gii phi khuynh o, m by gi ng y nm kia, khng c ai t tic thng ng. Hi nhng con ngi thng thi (tng bc), nu ta c kch ng s cung n ca mi ngi, ngha l ta gy bt li cho Brutus v Cassius m cc v , nh cc bn bit, u l nhng con ngi ng knh. Ta s khng quay lng vi h. Ta th xem nh ci cht, quay lng vi chnh mnh v vi cc bn cn hn l quay lng li vi nhng ngi ng knh .
165
Khi Antony ni rng ng xem nh ci cht, ng bit rng iu s khin dn chng mi lng; khi Antony ni s quay lng li vi chnh mnh, ng nh thc lng trc n v s ngng m ca ngi dn; v khi Antony ni rng ng chn quay lng vi mi ngi v quyn li ca nhng ngi ng knh st hi Caesar, ng to nn mt ln sng phn n ca dn chng i vi k st nhn. (Hin ti, Antony ang kch thch s t m trong dn chng). Antony: y l mt cun giy da c con du ca Caesar m ta tm thy trong phng ring ng y; l chc th ca ngi. Nu dn chng c nghe bn chc th ny, - m xin li cc bn, ta khng c nh c cho cc bn nghe, - th tt c s ko a li, hn ln nhng vt thng trn thi hi ca Caesar v ly khn tay hng ly nhng git mu thing ling ca ngi. Vng, h s ni xin mt si tc ca Caesar gi lm k nim; v khi cht, s ghi si tc vo chc th truyn li cho con chu nh l mt gia ti qu bu. Ngi th t: Chng ta s lng nghe bn chc th ca Caesar, xin ngi hy c n ln, Mark Antony. (Bn tnh con ngi lun mun mi chuyn rnh mch, r rng). Tip theo, chng ta hy tip tc quan st s khn kho ca Antony khi ng thc hin bc th hai trong ngh thut chi phi tinh thn i phng v cch ng lm khi dy s quan tm v tp trung trong ton th dn chng. ng lm iu ny bng cch khi dy s t m ca h. L d nhin, ng c nh c bn chc th
166
ca Caesar, nhng ng ch t vn khin mi ngi phi yu cu trc khi ng thc s lm iu . Dn chng: Bn di chc, bn di chc! Chng ta mun c nghe bn di chc ca Caesar! Antony: Xin hy dn lng, hi nhng ngi bn ca ta! Ta khng nn c bn chc th ny, khng nn cc bn bit rng Caesar yu qu cc bn n th no. Cc bn khng phi l g , cc bn l nhng con ngi bit yu thng, bit hn ght. V chnh v c cm xc, khi nghe chc th ca Caesar, cc bn s rt xc ng. (y chnh l iu Antony mong mun). Cc bn khng nn bit rng mnh chnh l ngi tha k ca Caesar; bi v nu bit, th hi i, c s s n th no! Ngi th t: Hy c chc th, chng ti s lng nghe, Antony. Ngi s c cho chng ti nghe bn chc th Bn chc th ca Caesar! Antony: Cc bn c dn lng c khng? Cc bn c khoan cho mt lt c khng? Ta e rng mnh i qu xa khi ni vi mi ngi v s tn ti ca bn chc th ny; ta e rng ta s lm thit hi cho nhng ngi ng knh cm dao st hi Caesar. Ta e l nh vy. (Antony ch cp n k git ngi. Hy ch quan st dn chng thnh Rome phn ng nhanh chng trc li ngh ny nh th no). Ngi th t: ng knh ?H l nhng k phn bi! Dn chng: Chng ti mun c bn di chc! Bn di chc!
167
Ngi th hai: H l nhng k c, k git ngi. Hy c bn chc th ca Caesar! Antony: Mi ngi nht quyt mun ta c bn chc th ? Vy th cc bn hy ng thnh vng trn quanh thi hi ca Caesar v nghe ta ni v con ngi vit bn chc th ny. Ta c nn xung di khng? Cc bn c vui lng cho php khng? Dn chng: Hy xung gn chng ti. Ngi th ba: Ngi l ra phi lm iu ri. Ngi th hai: Mi ngi hy trnh sang mt bn v nhng li cho Antony v i. Antony bt u cm nhn c sc mnh ting ni ca mnh, ng quyt nh s tin gn n dn chng. Antony vt qua hng ro chn trn khn i v bc xung. Hy quan st thi trn trng ca ngi dn khi Antony yu cu h nhng li cho ng. Antony: Mi ngi hy li li no. Dn chng: Tt c li xung v hy nhng ch cho Antony. Antony: Nu cc bn yu thng v qu trng Caesar tht s, hy chun b khc thng cho ng y. Chng ta hn cn nh chic o chong ny, Caesar mc n ln u tin vo mt m h ti khu tri ca ng, ngy hm Caesar nh bi b lc Nervii. (Antony ang khuy ng cm xc, lng trc n v cao lng yu nc).
168
Nh vy, chng ta thy c rng Antony tm cch nh thc nhng tnh cm ca ngi dn thnh Rome i vi Caesar. Nhng xc cm ban u khng r rng nhng qua s kho lo ca Antony, chng sng dy v lan truyn trong khp dn chng. Antony: Hy nhn y: ch ny, mi dao ca Cassius xuyn qua; cc bn hy trng, Casca hn hc chc thng mng ny y; v qua l thng ny, Brutus sng i m Caesar mt mi gm ch mng. Khi hn rt li kim ra, mu ca Caesar vt ra theo, ta h xng ra xem c phi Brutus hay khng, v Brutus, nh cc bn u bit, li chnh l ngi thn cn ca Caesar. Hi cc thn linh, cc ngi hy xt cho, Caesar tng trn trng hn n nhng no! Nht kim ny cay c hn c, v khi Caesar cao thng thy Brutus st hi mnh, th s bi bc kia tc ng mnh hn c cnh tay ca nhng qun phn bi, lm cho ngi hon ton sp . Tri tim cao c ca Caesar tan v; ko vt o che mt, Caesar v i ng gc xung chn pho tng Pompey m mu. i, tht l tri nghing t sp, hi ng bo ca ta! Khi , ta v cc bn tt c chng ta u ng xung cng vi ngi, trong khi s phn bi m mu tng bng hn h trn u chng ta. i, by gi cc bn khc: ta thy r l cc bn chnh lng thng cm: y l nhng git nc mt ho hng. Hi nhng tm hn nhn hu! Ch mi trng thy tm o b thng ca Caesar ti nghip m cc bn khc ri ? Cc bn hy nhn y! Chnh thn th ca ngi y, rch nt ti bi, nh cc bn thy , bi bn tay nhng qun
169
phn bi! (Dn chng chp nhn ba ch k phn bi v nghim nhin kt ti nhng k m mu st hi Caesar, trong c c Cassius v Brutus nhng nhn vt ng knh). Ngi th nht: i, tht thng tm! Ngi th hai: i! Caesar cao qu! Ngi th ba: i, mt ngy ti t ca thnh Rome! Ngi th nht: i, cnh tng m mu! Ngi th hai: Chng ta phi tr mi hn ny. Tt c: Phi tr th! Hy i tm v git nhng k phn bi! Khng th tn no sng st! Antony hon thnh xut sc bc th ba khi dy lng ham mun ca i phng. Ngn la hn th ang sc si trong dn chng thnh Rome khi y ng nh nhng g Antony mong mun h. Chnh ti giai on ny, rt nhiu ngi tht bi. H sai lm khi vi v tin ngay n bc th t p t quan im ca mnh ln i phng m khng thng qua bc th ba. m ng khng th sn sng n nhn quan im m ngi khc dung np cho mnh. Tuy nhin, Antony l mt nh hng bin khn kho. ng c gng thuyt phc dn chng phi lng nghe mnh, ng kt thc bi din vn ng lc nhm trnh gy xo trn trong dn chng, c th khin h quay lng vi ng. S khn kho trong ngh thut iu phi cm xc
170
gip Antony ginh trn cm tnh ca ngi dn thnh Rome. Sau y l phn kt thc bi din vn rt kho lo ca Antony: Antony: Hy yn lng no, hi nhng ngi bn ca ti. Ngi th nht: Ny, yn lng! Hy nghe Antony cao qu! Ngi th hai: Chng ta s lng nghe ngi. Chng ta s lm theo li ngi, v chng ta s cht vi ngi. Antony: Hi nhng ngi bn tt, ta khng c dy ln mt cuc bo ng trong dn chng. (Khi gi v nhn mnh kht khao tr th ca ngi dn). Nhng ngi lm ra iu li l nhng con ngi ng tn knh. H c nhng mi him ring lm chuyn , m than i, ta khng c bit. H l nhng ngi khn ngoan v ng knh, v ta chc rng h c nhng l l xui tai tr li cc bn. Bn hy ch ngn t ca Antony v thi cng quyt ca ng ngay sau , khi ni v nhng k phn bi. Antony: Hi nhng ngi bn! Ta khng n y nh cp tri tim ca cc bn. Ta khng phi l mt nh hng bin nh Brutus, v cc bn bit ta l ngi th no ri y mt ngi thng tnh, n gin v yu qu nhng ngi bn ca mnh. Ta khng phi k mu mo, khng bit dng nhng li hoa m, khng ph trng, khng c ti n ni khuy ng tinh thn ngi khc. Ta ch ni
171
nhng iu ta thy v ta ngh. Ta ch ni nhng iu m cc bn s cm nhn c, ta gip cc bn hiu v Caesar v mn nhng iu thuc v ng y thay ta ni ln iu cn ni. Nhng nu ta c nh Brutus, ta s khuy ng tinh thn cc bn v lm rung chuyn c thnh Rome ny. Tt c: Chng ta s vng dy. Ngi th nht: Chng ta s t nh tn Brutus. Ngi th ba: Sau , chng ta s i truy ui nhng k phn bi. Antony: Mi ngi, xin hy nghe ti ni! Tt c: Im lng, ka! Hy nghe Antony, Antony rt cao qu! Antony: Sao mi ngi li mun lao i lm ngay ci iu m cc bn cng cha bit r ngha ca n? Th no, Caesar c cng n g xng ng vi lng thng yu ca cc bn? Than i, cc bn cng khng bit! Th th ti phi ni cho cc bn bit. Bn qun mt bn chc th ca Caesar ri. Antony d nh s c bc chc th ca Caesar, nhng ng ch tr hon cho n lc dn chng tht s t m v khao kht c nghe n. Bn chc th mt khi c xng ln s gip tho g nt tht cho mi vn v gip Antony t c nguyn vng. N chnh l qun bi ch ca Antony, v ng tr hon n cho n pht quyt nh.
172
Rt nhiu nhn vin bn hng do vi v mun trnh by nhng im vt tri v sn phm ca mnh a ra con t ch bi trc khi khch hng tim nng tht s sn sng lng nghe. Nu con bi ch khng sc to n tng vi khch hng tim nng ngay t u, bn s rt kh thc y cho mi vic v sau tin trin, v c nguy c mt hp ng ngay trn bn m phn. Quy trnh bn bc cn phi c m bo, b qua mt bc no cng s khin bn ri vo tht bi. Antony tip theo nh vo lng tham ca dn chng thnh Rome - mt bn tnh v cng l mt im yu ca con ngi. Tt c: ng ri, bn chc th! Hy li v lng nghe bn chc th! Antony: y chnh l bn chc th ca Caesar c c con du ca ng y: Caesar gi tng mi ngi dn ca thnh Rome 75 ng drachma(*). Ngi th hai: Caesar mun nm! Chng ta s tr th cho ci cht ca ngi. Ngi th ba: Caesar vn tu! Antony: Mi ngi hy lng nghe ti no. Tt c: Im lng, mi ngi! Antony: Ngoi ra, ngi li cho cc bn nhng vn cy, nhng li i do ca ring ngi, cc vn qu mi
* Drachmas (s nhiu): n v tin t ca La M c.
173
trng bn cnh con sng Tiber hin ha; ngi tng vnh vin nhng ni cho cc bn v ngi tha k cc bn sau ny, dng lm ni vui chi cng cng, cc bn n do chi v gii tr. chnh l Caesar ca chng ta! n khi no chng ta mi c li mt Caesar th hai? Ngi th nht: Khng bao gi, khng bao gi chng ta c c! Chng ta s ha tng thi hi ca Caesar mt ni cao qu v dng nhng thanh ci cn li ca l ha tng i t nh nhng k mu phn. Mi ngi hy nng thi hi ca Caesar ln no! Ngi th hai: Hy mang la li y! Ngi th ba: Hy ph nhng chic gh di. Ngi th t: Ph gh ngi, ph ca s, ph hy mi th! Antony tin n bc th t. Thuyt phc thnh cng dn chng thnh Rome lm theo mnh, Antony lm ch c tnh th. Nu bn lp k hoch bn hng theo trnh t cc bc m Antony thc hin trong bi din vn ca mnh, hy c gng hon thnh k hoch v m bo trn vn quy trnh bn bc. Bn s cm nhn mi vic dn tin trin hn sau mi giai on, nhng li ni ca bn cng s tri chy v ph hp hn, kt qu sau s tt hn kt qu trc . Mi s chng i u s c loi b. Trn nn tng mi, bn s pht trin ln mt v th chc chn gip bn vng vng trong sut qu trnh. Khi , thnh cng s khng cn l mt iu xa vi i vi bn.
174
10
Hon thin bn thn v lnh o tp th
175
Nhng cuc chin tranh th gii l mt du n ln trong lch s loi ngi khi n gip chng ta hiu rng v lc khng phi l phng tin c th kim sot v iu khin con ngi. D khng i su phn tch v tng thut chi tit nhng cuc chin tranh th chng ta cng bit rng v lc, s c ti chnh l nn tng thng tr m ngi c p dng v tht bi. Ch ngha pht xt c to mt n tng mnh trn ton th gii, nhng n li tc ng theo chiu hng hon ton tiu cc. l nguyn nhn dn n s sp ca ch ngha pht xt c. C th ca con ngi c th b cm t hoc b kim sot bi v lc, nhng tm tr th khng. Khng mt ai trn tri t ny c th kim sot tm tr ca mt ngi bnh thng v khe mnh nu nh ngi khng chi b quyn c t ch trong hnh ng v suy ngh. Tuy nhin, c mt s tht l hu ht chng ta u b ng lm theo s sp t ca ngi khc m khng dm th hin r ci ti ca mnh. H sng cng mi ngi, v di h thng gio dc cn nhiu bt cp, h khng bao gi nhn ra nhng sc mnh ang n su trong chnh con ngi
176
mnh. i lc, mt chuyn xy ra ngu nhin s gip h thc tnh v khm ph ngn ngun kh nng ca mnh, t bit cch s dng chng pht trin bn thn. Kt qu l: mt thin ti mi xut hin! Tm tr con ngi thng tn ti mt im gii hn, ngn chng ta khng th nhn ra th mnh ca bn thn; v ch khi mt chuyn no tht c bit xy ra th n mi c th thc y con ngi vt qua im gii hn . i vi mt s ngi, im gii hn ny rt thp, nhng i vi mt s khc th li rt cao. Vi khng t ngi, im gii hn ny khng c nh m s di ng gia hai thi cc cao v thp. Ngi no bit cch kim sot v iu phi tm tr ca mnh cng nh c kh nng vt qua im gii hn mt cch thng xuyn s nhn c nhng kt qu tch cc, min sao h kin tr n lc v khng ngng rn luyn bn thn. Ngi no bit cch truyn cm hng v thc y tinh thn ngi khc h c th t vt qua im gii hn ca mnh m khng li nhng h qu ng tic s tr thnh ngi c cng khai sng nhn loi. L d nhin, chng ti khng cp n nhng loi cht kch thch hay ha cht gy nghin. Nhng cht ny tuy to c cm gic hng phn tc th nhng cui cng, chng s mt tc dng khi thuc tan i. Chng ti mun cp n mt trng thi tinh thn thun ty to nn cm gic thi thc v phn khi nh khi bn ang theo ui mt s thch hay nui dng mt kht vng
177
Ai c kh nng lm c iu ny s c cng rt ln trong vic gii quyt vn nn ti phm x hi. Bn c th yu cu mt ngi lm tt c mi vic nu bn bit cch tc ng n tm tr ca h. Tm tr con ngi cng ging nh mt cnh ng mu m lun sn sinh trn n nhng v ma ti tt, nhng gt hi c bao nhiu cn ph thuc rt ln vo loi ht ging m bn gieo trng. Cho nn, vn chnh l bn cn hc cch la chn loi ht ging ph hp v cch gieo trng ht ging mau chng ny mm v bm r su vo t. Mi ngy, chng ta u gieo vo cnh ng tm tr nhng loi ht ging trong tng gi, tng pht, thm ch tng giy, nhng qu trnh li din ra mt cch v thc v i khi khng c h thng. Chng ta phi hc cch thc hin qu trnh thng qua mt k hoch c th v theo mt khun mu nht nh! Nhiu loi ht ging cng gieo trng trn mt cnh ng s sn sinh ra mt v ma khng ng nht, v khi va kh phn loi m thu hoch cng khng d dng! Lch s loi ngi ghi du rt nhiu trng hp mt cng dn tt bng, lng thin b bin cht tr thnh mt k lang thang, mt tn ti phm nguy him, ngc li cng c trng hp nhng tn ti phm hon lng tr thnh mt cng dn tt ca x hi. Trong mi trng hp nh th, s bin chuyn hnh vi u din ra ngay trong tm tr con ngi. T mt l do no , h to ra trong tm tr mnh hnh nh v iu m h ao c, sau c gng hin thc ha chng. Cho nn, nu mt ngi tht s ch tm v tp trung lu hnh thnh trong
178
tm tr mt hnh mu no ng thi nui dng chng bng lng kin tr v quyt tm th chc chn h s sm bin suy ngh thnh s tht hoc t ra l nh dng mt cch r nt tng trong u mnh. l nguyn tc t m th m chng ta cng tm hiu nhng chng trc. phm tr tp th, Gideon H. Diall trong quyn Psychology of the Aggregate Mind of an Audience (Tm l m ng) nhn nh rng tr tu tp th s thng hoa di tc ng ca mt din gi xut sc. Chng ti gi qu trnh ny l s hp nht tng khi mi c nhn tm qun i ci ti ca mnh v cng hng v ci chung to thnh mt c th mi c lp, thng nht c kh nng a ra nhng tng vt tri, nhng i li, rt kh tp hp sc mnh v ch ca c th mi ny. Nh tm l hc ngi Php Gabriel Tarde cng a ra nhng l lun tng t. Gio s Joseph Jastrow cng tng nu ln quan im ca mnh trong quyn Fact and Fable in Psychology (Nhng phm tr tm l hc ca con ngi): t c gii hn tm l ny, cn thit phi c s xut hin ca hin tng lan truyn cm xc yu t ng vai tr ct li trong qu trnh tr tu tp th thng hoa. Gia ci thin v ci c, bn no vt tri hn s vn ln thng tr tm l chung ca tp th. V di tc ng ca hiu ng ly lan cm xc, tr tu tp th s thng hoa. Mi hiu ng ly lan ban u u khng r rng, chnh v vy rt kh
179
pht hin v ch n thi khc quyt nh, nhng mm mng cm xc c nh hnh s pht trin thnh mt sc mnh ht sc nguy him tng t nh trng hp lan truyn cm xc nhng xc cm tiu cc nh s hi, cung tn, hoi nghi, m tn Ni chung, kim sot m ng v to ra hiu ng dy chuyn nh mong mun, chng ta phi cn nhc b sung mt cht mu mo bi v tm l m ng mt i phn no tnh duy l vn c ca n. Nhng php s, nhng ngi c mnh danh l ph thy u bit cch kim sot tm l m ng, bi v h hiu rng rt d khi dy t m ng lng ngng m v s thng cm, rt d khin ngi khc qun i chnh mnh nu a h vo mt th gii tm linh nhim mu. C th ni trong mt s trng hp, ting ni chung ca tp th li xut pht t ting ni ca mt c th khng my vt tri nhng bit cch kim sot v iu phi tm l m ng. Gio s Gustave Le Bon, trong quyn The Crowd, vit: Khi nhng cm xc v tng ca tt c thnh vin trong mt nhm hp nht v pht trin theo mt hng, thc ring l ca mi ngi s dn bin mt cng ha vo tr tu tp th hnh thnh da trn nhng c tnh ni bt ca m ng. Lc , m ng s tr thnh mt tp th c t chc, hoc gi mt cch chuyn bit hn l tp th hp nht. Cn tp th th tr thnh mt khi chung c lp v tun theo quy lut tm l m ng. Nt c trng ca mt tp th c t chc, hay tp th hp nht chnh l: nu tp th c hnh thnh t nhiu c
180
th ring bit th d quan im ca mi c nhn c ging hay khc nhau th khi ha mnh vo tp th hp nht, tt c nhng ngi ny s l mt mt xch to nn hiu ng tp th, h s nhn thy rng mi hnh ng, suy ngh v tri nghim xc cm lc ny khc xa so vi khi h l mt c th c lp. H s nhn ra c nhng suy ngh, tng hay cm xc m h khng th no t n c tr phi tham gia vo tp th hp nht. Trong mt tp th, khng c s tn ti ca s kh kho, cng khng xut hin mt tr tu bm sinh no, t duy c th v ci ti ring l ca mi ngi s dn bin mt khi tr tu tp th thng hoa. Cc quan st chng minh mt c nhn khi ha mnh vo tp th trong khong thi gian di s cm nhn c trng thi tinh thn ging nh khi h b t vo trng thi thi min. Ci ti ring l ca h hon ton bin mt, lp trng v ch c nhn cng khng cn. Tt c suy ngh v cm gic u pht trin theo hng iu phi ca ngi th lnh. Di tc ng ca s m th, c nhn s ch thc hin mt s hnh ng nht nh mt cch dt khot. V trong trng hp tr tu tp th thng hoa, s m th li thi thc mi c nhn hnh ng mt cch dt khot m khng th cng li. Lc m th tc ng n mi ngi l nh nhau v s tng tc s khin lc tc ng ngy cng mnh hn. Hn na, do mi c nhn l mt mt xch ca tp th nn khi ha mnh vo mt tp th c t chc, h s khng hon ton l mt con ngi duy l. Nu l mt c th c lp, h c kh nng t duy cao nhng khi tn ti trong tp th, h s c xu hng mt kh nng t ch v hnh
181
ng theo bn nng, ngha l trong h tim n hai thi cc: ci thin v ci c. Di tc ng ca hiu ng ly lan cm xc, mt ngi s bt ph v lm nn nhng vic khc xa vi bn tnh vn c ca h - tt nhin, vic lm s vn xoay quanh hai thi cc hoc tt hoc xu. Mi c nhn trong tp th l mt ht ct, v lung gi tm tr s c th thi bay ht ct theo bt k hng no. Gio s Frederick Morgan Davenport trong quyn Primitive Traits in Religious Revivals ni rng: Tr tu tp th c th c so snh vi tr tu ca mt ngi nguyn thy. Mi cm xc, suy ngh ca mi ngi trong nhm c th khng ging nhau hon ton, nhng cui cng u cho ra mt kt qu tng t. Lc tc ng lp tc thi thc con ngi phi hnh ng, l tr khng cn l yu t kim sot hng u. Ngi th lnh cn c kh nng trnh by tt, nhng quan trng hn, h cn phi c kh nng dn dt tm l m ng. m ng thng t duy bng hnh nh, v vy hy chc rng bi thuyt ging ca bn mang tnh khi gi v thc y kh nng lin tng ca mi ngi. Nhng hnh nh ny khng trc tip lin kt vi nhau, nhng chng s hon i v tr cho nhau nh cc mt ca mt chic n lng thn k xoay lin tc. C nh th, tr tng tng ca con ngi s khng ngng thng hoa to ra ngy cng nhiu nhng hnh nh khc. Mi c nhn trong tp th s c lin kt vi nhau phn ln bng yu t tm l ch khng phi bng l tr. Xc cm chnh l si dy rng buc t nhin v con ngi linh
182
hot v cm xc hn linh hot v t duy. Chng hn, trong mt tp th gm mt nghn ngi, s lng nhng cm xc thc c to ra trn thc t gp nhiu ln tng s cm xc ca tng ngi cng li. Kt qu ny c th gii thch l do tm l m ng thay i va ty vo hon cnh mi trng, va da trn s iu phi ca ngi th lnh tng t nh s cu ri linh hn trong cc bui hi hp tn gio. Tm l mi c nhn trong tp th u b tc ng nhng ch mt phn l do h b tc ng tht s, phn cn li l do h bit rng nhng ngi khc cng b tc ng v hnh ng nh mnh. iu ny cng tc ng nhiu vo tm l ca h, to thnh mt lc v cng ln tc ng vo c tp th. Nh i vi vn tm l ca ngi nguyn thy, sc tng tng v kh nng lin tng khng ngng to nn nhng dng cm xc mnh lit trong h, c khi l trng thi vui mng phn khch, c khi l s in lon theo ng ngha ca nhng con ngi s khai. mile Durkheim a ra kt lun da vo nhng nghin cu tm l ca mnh rng mt ngi bnh thng chu tc ng rt ln t mi trng tp th xung quanh v nhng ngi c c tnh c bit khc vi h. H khng ch phn ng vi kiu m th ca nhng nh truyn gio m cn chu tc ng ca kiu m th trc tip qua vic bt chc nhng i tng m mnh tip cn hng ngy. C ting h ca ngi chn cu ln ting ku leng keng ca con cu u n u vang ln r rng, v ln lt n cu c xu hng lm theo nhng hnh ng m con cu pha trc lm cho n tn con cu cui cng.
183
Nh vy, ch cn mt con cu u n lm mu mt hnh ng th c n cu s lm theo mt cch v thc. Hin tng ny cng p dng tng t nh i vi con ngi v tht s khng phi chng ti ang phng i mi chuyn. Con ngi khi s hi, lo lng hoc khi ang c mt cm xc mnh lit no u c xu hng bt chc v nng theo hnh ng ca nhng ngi xung quanh ging nh trng hp nhng con cu bt chc hnh ng ca con u n.
184
11
Quy lut n b
185
Mc tiu ca chng ny l gip mi ngi xu chui tt c tri nghim, kh khn v tht bi thnh mt lp v thc s vng chc dt thnh quyt tm hnh ng; v khi nhn li nhng s vic qua, chng ta c th nghim ra bi hc v cch i mt v vt qua nhng th thch trong i.
Ci cht ca mt ngi bn thn, ngi v, anh ch em trong gia nh, mt ngi tri k s tc ng rt ln n mi con ngi, bi v n to nn nhng nt tht trong cuc i. l nhng bin c c th li mt vt thng sut thi th u, lm tan v mt gia nh hoc tc mt mt cng vic m chng ta hng mong c. Tuy nhin, cng vi thi gian, cuc sng s mang li cho bn nhng s n b tha ng khi bn bit chp nhn v lun vng tin. -Emerson
Quy lut n b tc ng n tt c mi ngi khng phn bit sang hn, khng loi tr bt k ai. N bt bin v tn ti vnh cu cng nh nh lut vn vt hp dn. Nu khng, hnh tinh m chng ta vn gi l Tri t s
186
khng th chuyn ng xoay quanh qu o ca n trong khng gian v thi gian. Ni cch khc, quy lut n b to th cn bng gia nhng hnh tinh. Quy lut n b khng cho php c bt k khong trng no trong v tr. C mt vt th mt i th s c thay th bi mt vt th khc. Chng ti khuyn khch bn hy c qua bi vit ca Emerson v quy lut n b. Bi vit s cung cp cho bn kin thc nn tng v mt khi nim m chng ti tm gi l tm n s cn bng mt t cht cn thit cho nhng ai mong mun vn n nhng thnh tu cao trong ngh nghip, trong cng vic kinh doanh cng nh trong vic khng nh mnh. Quy lut n b l ngi bn ng hnh cng thi gian, con ngi s n nhn c hnh pht v phn thng trong mt khong thi gian di. Mt tai ha ca kip ny s c chuyn ha thnh mt im lnh ca kip sau. Cuc sng ly i ca con ngi th g th cui cng s trao tr li n cho cc th h sau, c khi l trao cho c mt dng tc. Quy lut n b khng phi l php th ca s la bp. N tc ng r rng v dt khot n s vic, hnh ng v suy ngh theo nguyn tc c thng c pht vi cng mt mc chnh xc.
Tnh yu, tui tr, nim vui v s tn th c hnh thnh, ph v ri ti xy dng nh mt quy lut vnh cu trong tm hn mi ngi.
187
Ti c v hnh pht lun xut hin t cng mt ci gc ban u. Chin tranh th gii l mt c sc ln cho nhn loi, l thm ha ca ton cu, tuy nhin, chng ta c th phn tch di mt gc khc thy c nhng h qu tch cc ca n i vi th gii ngy nay. Chng hn: Chng ta hiu rt r cnh tng nhng k t cho mnh l ng b trn p t t tng ca mnh ln ngi khc m khng cho h c hi ni ln quan im ring ca mnh. Chng ta hn cn nh cu ni bt h ca Tng thng Lincoln khi ng ra quan im v mt nh nc mi nh nc ca dn, do dn v v dn v quan im ny tr thnh mt cuc cch mng thc s. Cng nh th, chng ta tng chng kin s vng dy ca con ngi u tranh chng nn phn bit chng tc, h c th sc si ch u tranh v mt c tin, mt l tng ca mnh. Cuc chin hay ni ng hn l mu thun gia o Thin Cha v o Tin Lnh, gia ngi Do Thi v nhng ngi khng theo o chnh l v d in hnh nht. H i din cho nhng tn ngng tn gio khc nhau lun ph nh i phng v tr thnh nhng k i chi ln nhau ch v c tin ring ca mi cng ng. Bng cch no , chng ta c quyn tin rng bn trong mi c nhn thuc cc tn gio khc nhau lun c mt tinh thn bc i cao c, bi v h l nhn chng lch s tng i qua chin tranh, tri nghim hiu rng s ha hiu gia cc cng ng ngi thuc cc tn
188
gio, sc tc khc nhau trn th gii l iu hon ton c th xy ra, ng thi y cng l c mun thit tha ca mi ngi. Mt v d khc: chng ta vui mng khi nhn ra sau chin tranh, con ngi bit dung ha mi s khc bit, cng chung sng ha bnh, v xem y nh mt phn l tng ca cuc sng. Nh vy, s khc lit ca chin tranh mang n mt h qu tt p l con ngi ch ng xch li gn nhau hn, thay v ch i vin cnh tng t no s n trong mt tng lai khng chc chn. Trn tt c, mt th gii chung c dng xy trn nn tng ca tnh yu thng v s bc i lun l kht khao ca ton nhn loi. Cn tng no v i hn th na? C trit l no ph hp hn nim tin rng mt phn hnh phc, s mn nguyn ca con ngi s thnh hin thc ngay lc ny bng cch nhn din quy lut n b v bit cch lm ch chnh mnh. Quy lut n b lun mang n phn thng v hnh pht cho con ngi! Hnh pht cng nh phn thng u xut hin di nhiu hnh thc khc nhau, c khi l do mnh t to nn, nhng cng c khi nm ngoi s kim sot ca con ngi. Tuy nhin, c mt iu chc chn l n s xut hin khng bng cch ny th bng cch khc. Quy lut n b th hin r nht thng qua lng knh ca lng tm. Con ngi thng cm nhn r nht s trng pht ca lng tm mi khi tm v vi
189
chnh mnh. hiu thm v iu ny, chng ti gii thiu cu chuyn sau k v mt nhn vin ngn hng bin th tin ngn qu v b trn. V quy lut n b trng pht anh trong sut mi tm nm sau khng lc no ngui. Mi tm nm sau, ngi n ng tr li M. Anh thanh nin lc xa nay bc qua tui trung nin. ng cm nhn lng mnh dng ln mt cm xc mnh lit: lng can m tng gip ng thc hin nhng kht vng tui tr nay bin dng thnh mt th hon ton khc. ng nh li ti c ca mnh. V cm gic ti li khin ng dn vt, ng quyt tm phi tr li ni bt u kt thc mi chuyn. Mt bui sng, ngi n ng i n cc cnh st a phng v ni: - Xin cho, ti l Bill Johnes. - Rt vui c tip ng, ng Johnes Vin cnh st tr li m khng bun ng dy cho. Ngi n ng thong v bi ri. -Ti c th gip g cho ng? Vin cnh st hi mt cch lnh lng. - Anh khng hiu u. Ti chnh l tn ti phm m cc anh truy ui t rt lu. - y khng phi ch a u. Vin cnh st ngh rng ngi n ng ny b in.
190
- Khng, s tht qu ng nh vy. Mi chuyn xy ra cch y rt lu. Ngi n ng va ni va a tay lau vi hng nc mt Ti chnh l ngi nh cp ba nghn -la t Ngn hng Merchants Loan. - Chuyn g y? Vin cnh st t m Sut mi nm nay chng c v n no lin quan n mt ngn hng c tn nh vy c. Ngi n ng hoang mang hi liu ng c th ngi xung. Ri ng min man suy ngh kh lu, trong lc , vin cnh st chm ch quan st ng v t ra kh chu. Ngi n ng c v nh ang tri qua mt cuc u tranh ni tm d di khi c gng ni ra mt iu b mt lu nay ng hng che giu.
Hnh pht ca lng tm

- Anh c lu h s ca nhng tn ti phm b truy n khng? Ngi n ng hi vin cnh st. - C. - Liu anh c th tm gip ti khng? - c ch. - Vy cm phin anh truy lc h s ca v n xy ra vo thng By mi tm nm v trc, v tm xem c ngi thanh nin no tn Bill Johnes b pht lnh truy n v ti cp ngn hng Merchants Loan khng? Vin cnh st bt u truy lc h s nhng chng c thng tin g v trng hp ny. Tht ra, ngn hng
191
Merchants Loan che giu v vic v gnh chu ton b tn tht v khng mun nh hng n uy tn ca mnh. V ngi c tn Bill Johnes tuy cao chy xa bay nhng sut mi tm nm sau , bng ma ca qu kh khng ngng theo st ng. L ra ng c th sng an ton ti mt t nc khc v khng lo s b ai pht hin, vy m cui cng ng khng th trn chy khi ta n ca lng tm. - Ti t trng pht mnh trong sut nhng nm qua. Ngi n ng ni trong ting nc. Khng lc no ti khng t tht go vi chnh mnh! Ti t trng pht mnh trong sut nhng nm qua! Chng ti mun bn suy ngm cu m ngi n ng ni trong lc tnh to nht: Ti t trng pht mnh!. Mi ngi u c sc mnh v kh nng tm v phn thin lng trong con ngi mnh cm nhn trn vn mi hnh phc hay kh au, kh nng y c th hin nh th no l ph thuc chng ta n lc n u tin tng v lm theo quy lut n b hay bt chp tt c i ngc li quy lut y.
Mi th u c th n, c th i duy ch s tht l tn ti mi mi.
Khng c quy lut no do con ngi t ra l nht thnh bt bin, cng khng c quy lut no l tuyt i. Tuy nhin, cha c mt tr tu no khn ngoan c
192
th tm ra k h ca quy lut n b. Ni cch khc, quy lut n b nm ngoi s kim sot ca con ngi. Chnh bn thn cuc sng l minh chng hng hn nht cho quy lut ny. Mi s chp v hay g p u khng th gip chng ta thot khi s tc ng ca lut n b, tr phi chng ta nghin cu tht k lng v lm theo nhng nguyn tc ca n. Ngc dng lch s, chng ta thy rng hu ht v nhn nhng ngi m tn h sng mi cng thi i u l nhng con ngi tng tri qua nhiu chng gai, th thch, phi hy sinh rt nhiu, v cng tng gnh chu tht bi no n tuy nhin, h vn gi c tinh thn lc quan v mt tri tim thanh thn v bnh yn cho n cui i. Lch s loi ngi lun ghi du nhng con ngi nh th, t Socrates trit gia Hy Lp c i, bc thy v truy vn cho n nh vt l, nh thin vn v i Galilee v nhiu bc v nhn khc. Trong c mt trng hp c bit gy ch cho chng ti bi v n khng nh rng quy lut n b n nay vn cn nguyn gi tr - chnh l trng hp ca Knut Hamsun.
Gii Nobel Vn hc dnh cho mt cy bt lang thang

Gii Nobel Vn hc tr gi gn 50.000 -la thuc v Knut Hamsun(*) - mt tn tui m c l khng t ngi M s vn nghe nhc n trong nhiu nm na.
* Nh vn Na Uy c trao gii Nobel vo nm 1920 vi tc phm Markens Grde (Nha ca t, 1917).
193
Hamsun c nhiu nm lm ngh sot v xe in Chicago v bc vc ti b bin ca thnh ph New York. ng tng l th ra chn trong mt nh hng, cng nhn xc than trong l un hi, th sn, cng tc vin vit bo v ti khoa hc, anh gc cng trong khch sn, v mt ngi lau qut boong tu Ging nh O.Henry, ng tng sng trong s c c, khng bn b, khng nh ca, phi lang thang khp ni trong nhiu nm. Khng c tin, khng c thc n, Hamsun thng xuyn ng nh trn nhng chic gh di trong cng vin. Gi y, Hamsun vinh d nhn c gii thng danh gi nht trn th gii - gii thng ch trao cho nhng thin ti vn hc sau mt qu trnh sng lc v xt tuyn cc k gt gao. Hamsun tng b ui vic khi cn l mt nhn vin sot v xe in bi v ng khng th nh tn cc con ng. Ngi qun l i xe Chicago ni rng Hamsun qu kh kho n mc ng khng th lm vic trn mt tuyn xe in bnh thng. Vy l Hamsun i n New York v lm vic nhiu thng trn tu nh mt ngi qut dn. Sau , ng tr thnh thy th trn mt tu nh c v i n Newfoundland (tnh cc ng ca Canada). i n u, Hamsun cng lun ghi nhn v mi trng v cuc sng ca nhng vng t mi.
194
Kt qu l ng cho ra i quyn tiu thuyt Pan mang m cht s thi. Tc phm ny c chuyn ng sang mi by ngn ng khc nhau. Hai tiu thuyt ni ting nht ca Hamsun l Shallow Soil v Hunger. Hunger l quyn tiu thuyt khng c ct truyn, khng m u, khng kt thc, thm ch nhn vt chnh cng c che lp bi danh xng ti m khng c mt ci tn r rng. Tiu thuyt k v mt ngi n ng khng th bm tr vi cuc sng mt thnh ph ln d mit mi lao ng c v tr c ln cng vic tay chn, cui cng, ng tr thnh trng tay sau khi cm c ht qun o v mi vt dng ca mnh. Tiu thuyt miu t rt thc chn dung con ngi khng bn b, khng gia nh, mt k v danh. Bt k ai tng c Hunger u khng th no qun c hnh tng nhn vt ny. Bi v n ghi li chnh cuc i tht ca Knut Hamsun. tui 60, Hamsun tr thnh mt hin tng ca th gii. ng nm gi gii thng danh gi tr gi 50.000 la v mt in trang xinh p Na Uy. Cnh cng nh Hamsun lun l im tc trc ca nhng k sn tin. Mark Twain ni: im khc bit duy nht gia s tht v h cu chnh l h cu phi bm st v da trn nn tng nhng iu c tht, cn s tht th khng!
Con ngi ang bt u nhn ra rng h khng cn phi ch i n khi bc chn n mt th gii m mnh khng bit r - ni m ngi ta vn gi l thin ng - tm hnh phc.
195
Chng ti xin khng nh: tht bi v th thch s khin con ngi ngy cng mnh m hn! Nghe c v khng thc t nhng nhng ai tng vo hon cnh tng t, tng nm tri mi v tht bi t s c mt ci nhn hon ton khc. Cui cng ti cng nhn ra sc mnh v gi tr ca chnh mnh, v ti s lun ghi nh trong u rng quy lut n b lun lun ng nghim. Ti bit rng tun theo quy lut ny s gip bn thn ti tm c ting ni chung vi con ngi v mi trng xung quanh mnh. Mi nm tri nghim dy ti nhiu iu v quy lut n b. Ti tng chng kin n a mt ngi ln tn nh thnh cng, v cng tng chng kin n ko mt ngi xung tn y x hi, tr v ni h bt u. Mi hai nm trc, ti c quen mt ch ngn hng Washington. ng xut thn l mt nha s, v s phn dng nh rt u i vi ng. ng bt u bng vic cho mi ngi vay nhng khon tin nh vi li sut cao. S vic din ra tt p, ng tin n thnh lp mt ngn hng v c bu lm ch tch. Cng lc cng c thm nhiu uy quyn v danh vng, ng tip tc dn sang lnh vc bt ng sn, ng thi nng mc ph giao dch qua ngn hng ln kh cao. Mi ngi bt u phn nn v chi ph li ct c v cch lm vic c ti ca ng. B ngoi tai tt c, ng tip tc thu tm quyn lc v sc mnh ti chnh.
196
Ti l mt khch hng thng lui ti ngn hng ca ng. Khi ti cn tin, ng cho ti vay, nhng mc li sut lun ph hp v khng qu chnh lch so vi nhng ngn hng khc. Ti thng t hi v sao ng li phng khong vi ti trong khi i vi ngi khc th khng h nh vy. Ti s hu mt ngi trng chuyn dy v k thut, c kh y trin vng. V ti dn dn tm hiu l do gii thch cho s phng khong ca ngi bn ny. Tht ra, ng rt c hng th vi ngi trng ca ti, v cui cng, ng chim c n. ng u i cho ti vay tin vi li sut thp v ng bit rng trong trng hp khn cp, ti s phi gn n ngi trng thanh ton n cho ng. V ng thnh cng. S vic l mt c sc ln i vi ti. Tuy nhin, mi v sau ny, ti nhn ra c khi li l mt vic tt, v c l l mt trong nhng bin c quan trng nht lm thay i cuc i ti v n gip ti thot khi mt cng vic y tnh cnh tranh v khc lit. Thay vo , ti chuyn hng cuc i mnh sang mt lnh vc khc c ngha hn l gip mi ngi ly li c s cn bng v nim tin yu vo cuc sng nh cng vic ti ang lm ngy hm nay. Ti khng th chng minh tht bi ngy l mt phn ch trong k hoch lm thay i cuc i mnh theo hng tch cc hn, nhng nu tn ti mt sc mnh no lm ng lc cho k hoch tr thnh hin thc th c l c sc m ti phi i mt khi y hon thnh
197
xut sc vai tr ca n. S mt mt ca ti mi nm v trc bng cch no c n b xng ng, trong khong ba n nm nm tr li y, ti lun c sng gia s trn qu ca mi ngi. Quy lut n b ng nghim vi ti, v n vn ang mang n cho ti nhiu iu th v mi. Tuy nhin, ti mun cp n mt kha cnh khc v ngi bn ngy trc. Hai nm trc, ti tr li Washington. Con ngi mt khi quay v chn c thng tm li nhng ni tng ghi du trong h c nim vui ln ni bun. Ti do bc trn con ng s 14 v ngh rng ti s tm thng tin lin quan n ngi bn c kh qun ny, v d sao chng ti cng quen bit nhau t mi nm trc. Bc vo ngn hng, ti nhn ra mi th thay i. Ngn hng lm n thua l, v khng gian sang trng ngy xa gi bin thnh mt phng n tp th! Ti i ngc xung ng s 14 n khu nh ln tr gi 75.000 -la m ngi bn kia tng s hu, nhng n thuc v mt ngi ch mi. T nhng s vic trn, c th hiu ngi bn giu c ngy xa tht bi v bin mt vi nhng l do kh c th hiu ht c! Vi cch lm vic c ti, ng khng th gi vng s nghip ca mnh, vy l lm n ngy cng thua l d rng ng s hu mt c ngi s v nhng mi lm
198
n trin vng. ng sau tht bi chnh l s bt mn ca nhng nh u t tng c ng li ko gi tin vo ngn hng, l s bt mn ca nhng ngi ph n ga chng khi nhn ra ti sn ca mnh b bn rt thng qua nhng v tch bin ti sn, v l s bt bnh ca nhng ngi c ti sn b ngn hng yu cu th chp m bo cho mt khon vay no . S nghip sp , ngi ng u ngn hng b trn, nhng ting xu th vn cn lu truyn! Emerson ni th ny: Trong ci ri c ci may, trong ci may li tim n ci ri. Nn mi vic xui theo quy lut thng thng, nu g p hoc lm dng s to ra nhng h qu tiu cc v tri ngc. Tr khn nu b lm dng s to ra nhng quyt nh kh di. Khi nh mt mt iu g , bn t hn s c nhn li mt th khc! Bn lun phi nh i mt iu g c c thnh cng. Nu c nhiu ca ci, bn s c xu hng tiu dng nhiu hn. Nu tham lam, ban u bn s c tha mn nhng khng sm th mun, cuc sng s dn ly li nhng th trong tay bn v bn s khng c yn n. To ha thng khng thch c quyn hay ngoi l. Nhng con sng trn bin khng ua nhau tm kim mt nh sng mi khi chng t n cao tuyt i, nhng thay i t nhin cng c xu hng dung ha mi tc ng. Nhng ngi gii nht, mnh nht v giu nht lun c cng mt xut pht im nh mi ngi!
199
Khng c cng vic no ngha hn vic gip mi ngi em tt c tht bi, sai lm v kh au c thnh v bc vng vng ca lng quyt tm v n lc hng n thnh cng.
Trong qu trnh t chc xut bn Tp ch Nhng nguyn tc vng ca Hill, mt ng nghip ca ti nh mt l tng ngh nghip m anh tng theo ui l tng hng v nhng gi tr nhn bn ca ton nhn loi. Anh khut phc trc s cm d ca ng tin, v ti tht s tht vng. Anh y khin ti i n quyt nh t b mt ngi bn khng cng ch hng. Trn thc t, iu ny c ngha l bao tnh cm cng nh nhng n lc chng ti cng chung sc thc hin trong hai nm u tan thnh my khi. Nh vy l ti phi tm kim nhng mi quan h khc vng bn hn, v ti phi bt u mi vic li t u. Tuy nhin, ti ch mt ba thng khng nh vi c th gii rng ng tin khng th che khut tm nhn, l tng, c m ca ti. Ti lun t li ch tp th ln trn ht. N lc ca ti ri cng c n b khi nhng ngi bit chuyn ch trch v quay lng li vi ngi bn kia. ng thi, h cn truyn cho ti sc mnh tinh thn v ng h ht mnh, gip ti rt nhiu trong vic xut bn tp ch ny. T nhng kinh nghim ca chnh mnh v nhng bi hc qu gi c rt c sau khi quan st tri nghim mi ngi, ti c th khng nh mt cch chc chn rng nhng khi phi lng l gia yu t vt cht v tinh thn,
200
hy chn tinh thn; v trong trng hp li ch c nhn mu thun vi li ch tp th, hy t li ch ca tp th ln u! Nhng ai mun khng nh mnh trc ht hy tm thi tri nghim nhng mi v ng cay, ri n mt lc no , h s nhn c s n b xng ng khi quy lut n b thc s ng nghim. Mt trong nhng cch hay nht dy mt a tr rng cn trnh chm vo nhng cc nc nng l gii thch cn k cho chng hiu rng nhng b mt c nhit cao s khin bt k vt th no chm vo chng b bng. Sau , bn hy quay lng i v mc a tr lm mt th nghim nho nh bng chnh ngn tay ca chng. V chng s nhn ra ngay bi hc kinh nghim cho bn thn. i lc, chng ta - nhng a tr nhiu tui - cng cn hc hi theo cch nh th.
201
12
Cha kha vng dn n mi thnh cng
203
Ti ny ra tng thc hin chng ny khi c dp c tr chuyn vi mt nh khoa hc c tm nhn rt thc t, su sc. Nhn ra rng tng ca mnh v nh khoa hc c nhiu im tng ng, khng do d, ti nhanh chng phc tho nhng lun im y ra giy v tin rng nhng iu c trnh by y s gip bn tm thy cha kha vng dn n mi thnh cng cng nh hon thnh nhng mc tiu ln trong i. Ti gp v tin bi th v ny vo gi n tra ngy hm qua. Trong khong hn hai gi, ti rt thch th khi c tr chuyn v lng nghe nhng trit l sng ca ng. ng l mt nh khoa hc ni ting trn ton th gii. ng a ra hai nhn nh i lp nhau. u tin, ng khng nh l khng phng thuc no c th tr dt nhng cn bnh hin ti ca th gii loi ngi. Sau , ng k ti nghe cu chuyn v cu trc c th con ngi, bt u t s pht trin ca nhng t bo nh nht. ng tp trung ni v s hnh thnh cc t bo cu
204
to nn c th, v ng ch cho ti thy mi lin h mt thit gia hng triu triu cc cu trc tinh vi trong qu trnh cng m nhn chc nng chung l gi cho c th c khe mnh. Tt c phi hp nhp nhng vi nhau theo mt quy lut thng nht. Cu chuyn ca ng rt th v. ng kho lo truyn t quan im ca mnh thng qua cc v d minh ha v php so snh i chiu. Khi cuc tr chuyn n phn si ni nht, ng a ra mt kt lun khin ti ny ln tng phi thc hin mt bi vit v ch ny. ng ni rng c th con ngi s b hy dit nu mt s t bo ni quan ngng hot ng hoc khng lin kt chc nng vi cc t bo khc. ng cn ni min l cc t bo duy tr hot ng v h tr cc nhm t bo khc, c th con ngi s pht trin ton din v lun khe mnh. Trong mt lc, ti c gng dung ha hai quan im i lp y: ng ni khng c phng thuc no cha c nhng cn bnh ca loi ngi, nhng li khng nh c th con ngi c th duy tr c s sng mi mi nu cc t bo lm tt chc nng ca mnh v h tr hot ng cho cc t bo khc. Tm tr ti khi lin tng n mt nguyn tc c bn khng ch nh hng n cc nhm t bo trong c th con ngi, m cn nh hng n ton b th gii loi ngi. Nhng g nh khoa hc trao i vi ti v tnh nh thc tng mi trong ti. Trc khi tm bit ng, ti phc tho trong u mt lun im - chnh l
205
nhng iu ti ang c gng truyn t n bn y. Ti mun ni n mt phng thuc c tc dng cha tr cho cn bnh ca loi ngi hin nay. N cng c vai tr tng t nh quy lut trng trng gi cho cc hnh tinh ng v tr. N cng ging nh nguyn tc cc nhm t bo trong c th hot ng phi hp thng nht vi nhau nhm to nn v duy tr mt c th khe mnh, nu mt trong cc t bo ngng lm vic, con ngi s khng c kh nng chng chi vi bnh tt. Hy vng cc bn khng c cm gic y l mt quan im tru tng hon ton mang tnh ch quan ca ring ti. Nhm gip bn hiu r hn, ti s trnh by nhng suy ngh v nhn nh m ti cm nhn c trong lc chuyn tr vi nh khoa hc. Trong tr tng tng ca ti, ti trng thy loi ngi cng tp hp li thnh mt khi thng nht. V nhn t xa rt xa, khi thng nht tng trng cho mt con ngi v i. Ti c th nhn thy con ngi v i khe mnh, thnh cng v hnh phc khi tp hp nhng c nhn to nn con ngi chung sng ha hp v khng xy ra bt ng. Ti trng thy mt s ngi ang cy xi t trong khi mt s khc ang gieo trng ht ging v chun b thc n. Ti li trng thy mt s ngi ang may qun o. Mt s khc ang chi nhc to nim vui cho mi ngi. Trong bc tranh , con ngi chung sng vi nhau mt cch ha hp v yn bnh.
206
Mi ngi u c tht nhiu thc n v qun o. Ai ny u ti ci v mn nguyn. Khng th tm thy bt c du hiu no ca au bun hay tht vng. Bt cht, trong dng suy ngh ca mnh, ti nhn thy mi vic mt gc khc gc tng phn vi cu chuyn v mi lin kt cht ch gia nhng t bo trong c th con ngi m v tin bi nu. Trong con ngi v i khng phi l khng c im yu im yu y c hnh dung nh mt bn bn chn ca con ngi v i. T gc khuyt ny, ti trng thy hai con ngi ang tranh ci. H bt u to ting v x xt. V cuc u nhanh chng lan truyn sang nhng ngi bn cnh khin cho khi thng nht ban u b ph v. Nhng t bo trong con ngi v i khng cn hot ng tt, mi ngi khng hp tc, khng v ci chung nn chia r l h qu tt yu. Con ngi v i nhanh chng mt i th cn bng khi mt bn chn gy. D c c gng, bn chn gy cng khng th nhc ln c. Dng ng ca con ngi v i bt u xiu vo. S khp khing ca bn chn khin con ngi v i khng cn lm tt nhng cng vic ca mnh, v n bt u suy yu. Con ngi v i mt dn sc sng. Bn c th so snh hnh nh ny vi vic mt con ngi chng may mc bnh, cc t bo trong c th h dn b hy dit v cui cng, h i mt vi ci cht. C mt phng thuc c p dng trong trng hp
207
ny v t nhiu kt qu tt: chnh l vic ti thit lp s lin h gia cc t bo v c quan trong c th cho n khi chng hot ng hiu qu tr li. l cch duy nht cu sng con ngi v a con ngi tr v i sng khe mnh. Nguyn tc p dng cho nhng t bo trong c th con ngi cng c tc ng tng t khi nhn rng i tng l th gii loi ngi, trong mi t bo chnh l i din cho mt con ngi c th.
Mt trit gia ni rng chng ta khng th buc ti c nhn loi. Nhng, cng khng th mong i mt con ngi va l mt nh trit hc v i, li va l mt doanh nhn thnh t.
Nhng iu tc ng n mt c th, xt trong chng mc no , s tc ng n mi trng c th ang sng; v nu hiu rng hn, s tc ng n ton th gii. Nhng bt hnh, thua thit m mt gia nh phi gnh chu khng tc ng trc tip n mt gia nh khc, nhng bn c th tin chc rng s hon ngi lun c th xy ra. Chin tranh th gii khin con ngi tin rng mt quc gia hoc mt nhm ngi c th b dit vong m khng nh hng qu nhiu n ton th gii. Chng ta ang phi gnh chu nhng hu qu ca chin tranh, bt k hu qu xut pht t u, v do ai. Khng ch
208
gnh chu nhng hu qu thm khc do chin tranh li, chng ta cn ang t gnh nng ln vai nhng th h tip sau. Mt khi con ngi khng th chung sng ha bnh th tt c chng ta s sm b dit vong, cng ging nh cc t bo trong c th con ngi c th nh cng v kt qu l chng ta phi i mt vi ci cht. Ti ngh nhng php so snh nh vy l qu ! Chng ta hy quay v phng thuc m ti cp phng thuc thn k s to nn s ha hp gia nhng con ngi cng sinh sng trn mt hnh tinh to thnh mt th thng nht v vng chi. Phng thuc ny chnh l mt Nguyn tc vng gip con ngi tm thy gi tr ch thc ca cuc sng. Tht ng tic khi mt s trng hc cha ng dng Nguyn tc vng vo chng trnh ging dy cho sinh vin. V s l mt mt mt ln khi chng ta ch tip cn Nguyn tc vng nh mt m l thuyt sung m khng vn dng n vo thc tin cuc sng n nhn thnh cng v hnh phc. Cc bc s phu thut, mi thy thuc cha bnh bng thut nn xng cng nh mi bc s tm l cn c truyn t v tm quan trng v ngha ca vic gii thiu Nguyn tc vng v p dng n vo phng php cha bnh ca mnh. V mi lut s cng nn nh vy: bn cnh vic hc chuyn mn ngnh lut, h cng nn c dy cch ng
209
dng Nguyn tc vng vo x l nhng v kin trc ta bt k khi no c th. Nguyn tc vng cn c chun ha thnh mt bi ging c h thng v a vo ging dy ti cc trng lut trn th gii bi v bt k lut s no khng th gip khch hng kim sot v iu phi nhng mi bn tm ca h bng Nguyn tc vng s b quy kt l nhng k bt ti. Cng nh vy, mi ging vin ngnh thng mi cn c hun luyn gip hc sinh ca mnh ng dng Nguyn tc vng trong tt c cc tnh hung kinh doanh, bi v s am hiu v Nguyn tc vng s gip h tr vng v thnh t trn thng trng. Tht ng tic nu con ngi vn cn qu th v cha chu xem Nguyn tc vng l nn tng gii quyt cc vn trong cuc sng. Th gii ch chp nhn nguyn tc ny trn l thuyt. Tuy vy, Nguyn tc vng vn l phng thuc tr bch bnh ca con ngi. Trc khi bt tay vo vit chng ny, ti v tnh c lt mt bi bo v lp tc b cun ht ngay bi ci ta kh n tng: Ch ch con c tha bng sau khi kh lim tay cu b Thm phn Daniel Mickey ca thnh ph Evanston tuyn b trng n cho Spug mt ch ch mc khng thun chng trong v kin Spug b buc ti xm phm cu b Arnold Martin mi hai tui. Spug cn Arnold.
210
Arnold Martin, con trai ca ng John C. Martin sng ti s 921 ng s 10, thnh ph Evanston, th tay qua cng nh ng C. F. Hess sng ti s 1335 i l Gregory giao bo. Ngay khi Arnold rt tay li, cu cm gic tay mnh b mt th g tr ko li khng ai khc chnh l Spug. Cu b hong ht ku cu v sau chy v nh k mi chuyn vi cha mnh. Cnh st lp tc bt gi Spug v ra lnh yu cu Hess n lm giy bo lnh. Ti phin ta, cha ca Arnold by t s tc gin ca mnh. Hess ch nhn ca Spug cng t ra bt bnh. Cu b Arnold phn no bt cng thng v chuyn xy ra, trong khi Spug nm vy ui ch i. Arnold Martin bng nhin cm thy ch ch Spug ng yu v cng. Spug nhanh chng nhy phc vo lng Arnold v lim lp khp gng mt v tay ca cu b. Arnold bt ci khc khch, ng Martin cha ca Arnold cng th pho. Trc cnh tng , Hess xc ng n ri nc mt. V kin kt thc. Spug c trng n. Ti hy vng bn nhn thy bi hc n cha trong cu chuyn trn, bi v n th hin kh r Nguyn tc vng v ch ra chnh xc hiu qu ca Nguyn tc vng mt khi c p dng ng. Spug mt con vt b nh nhng bit cch vn dng ngun sc mnh ca c v tr, sc mnh gi cho cc chm sao c nh mt v tr, sc mnh quyt nh
211
s phn ca loi ngi v kim sot tng chuyn ng trong v tr. Hy c li cu chuyn trn thm ln na, v trong n c n cha mt nguyn tc quan trng gip bn tm ra cch khc phc kh khn, vt qua tr ngi, v cng hin sc mnh v li ch chung ca x hi. Bao lu na th chng ta nhng a tr trong v bc ngi ln mi c th vn dng Nguyn tc vng vo cuc sng ca mnh nhun nhuyn nh ch ch nh thng minh kia? Con ngi s phi chu ng mt cuc sng y s la lc, ganh t v thi tham lam n bao gi na? Nhng th h ni tip chng ta s phi gnh chu hu qu ny bao lu trc khi chng ta nhn ra Nguyn tc vng chnh l cha kha dn con ngi n bn b thnh cng v hnh phc?
Nhng tn Thin Cha v Tin Lnh, nhng ngi Do Thi v nhng ngi khng theo o u l anh em ca nhau v chng ta khng c l do g xi gic h bt ha ch v vn tn ngng v tn gio.
Bt k mu thun hay s hiu lm no xy ra gia hai con ngi u c th gii quyt n tha bng cch p dng Nguyn tc vng. Hu ht chng ta u thch th vi vic yu cu ngi khc thc hin nhng iu m chng ta mong mun.
212
Chng ta nm trn trc c m c ngh ra mt k hoch m nh , chng ta s thuyt phc ngi khc hnh ng theo mnh. Chng ta bit chnh xc lm th no kim mt triu -la, hoc gy dng mt cng vic kinh doanh tt, hoc lm th no ct gim cc khon chi ph trong cuc sng, hoc lm sao c c nhng dch v tt nht. V mi vic u trong tm tay nu mun thu vn l mt ch nu chng ta c th thuyt phc ngi khc lm nhng vic ta mun! V dng nh chng ta khng thy rng iu ny hon ton c th thc hin c ch n gin bng cch i x vi mi ngi nh cch mnh mun c i x, v duy tr thi cho n khi h c s phn hi. Bn thu hiu ht mi ngha t nhng iu bn va c ri ch? Nu nh vy, xin chc mng bn bi v bn s khng bao gi phn nn v sao mi ngi li khng lm theo nhng iu bn mong mun h. Bn hc c cch n nhn bng cch cho i! Hn na, bn s khng bao gi gy ra li lm khin ngi khc ri vo cnh khnh kit, au bun hay tuyt vng, bi v bn bit rng nu lm nh th th mt iu tng t cng s n vi bn trong tng lai gn. Nu bn cm nhn c ht tt c ngha ca nhng iu ni trn, bn s khng bao gi t ngi khc vo tnh th m bn khng mun chnh bn thn mnh ri vo.
213
Nu bn hiu v tin tng Nguyn tc vng, bn s gio dc cc con ca mnh v ngha cng nh cch p dng nguyn tc ny vo cuc sng hng ngy chng trng thnh v ngy cng hon thin c v nhn cch ln tm nhn. Ti nhn ra thng ip quan trng v Nguyn tc vng khng dnh cho tt c mi ngi, n ch dnh cho nhng ai chim nghim v thm tha ngha ca Nguyn tc vng bng chnh s tri nghim ca mnh v i chiu vi nhng iu ti nu. l nhng con ngi tng c gng v tht bi, ri li c gng v li tht bi cho n khi h sn sng dng li v t hi bn thn mnh u l l do khin h khng thnh cng. Bn c th kim tra chnh bn thn mnh trc khi gp quyn sch ny li, rng bn ngm v thm tha nhng iu c vit trong y n mc no. ng b qua suy ngh ny v nh gi thp s tri nghim. Mun p dng Nguyn tc vng vo thc tin cuc sng, bn phi tri nghim t chnh nhng tht bi v au kh ca bn thn, bi v bn khng thuc s t nhng ngi nhn ra chn l rng mi vic xy ra u c l do ring ca n! Ti vn cn mt quan im na mun chia s cng bn: Chng ta s hc c nhiu hn khi chng ta truyn t cho ngi khc, chnh v vy, ng t bng lng vi s am hiu hin thi ca bn v Nguyn tc vng. Cng
214
c gng o su tm hiu v vn dng n, bn s cng nghim c nhiu bi hc qu gi cho bn thn, v n mt lc no bn s nhn ra rng: loi ngi s bo v c mnh nu bit cch p dng sc mnh ca Nguyn tc vng. Ai s l i tng hng li nhiu nht t vic p dng Nguyn tc vng vo cuc sng? V lm th no mt c nhn c th n nhn c nhng kt qu tt nht khi p dng Nguyn tc vng vo cc mi quan h vi mi ngi xung quanh? y l nhng cu hi chng ta nn t t ra cho mnh v phi lun nghin ngm tm ra li gii p. Mt ngi kim sng qua ngy bng ng lng t i ca mnh, lun chu cm gic chn nn khi phi kim tin ct lc m vn khng sng, th s rt kh chp nhn Nguyn tc vng. Hn na, anh s lun b m nh rng cuc i bt cng v i x t vi mnh. Anh cng cho rng nhng iu anh nhn c khng tng xng vi nhng g anh lm. Anh lun nhn thy tt c nhng ngi khc u c sng trong mi trng tt hn mnh. S phn khng mm ci v cha bao gi sun s vi anh! By gi, bn hy tht s ch tm bi v iu ti sp ni sau y l sai lm c bn nht m hng triu ngi ang mc phi khin h khng t c thnh cng v hnh phc l ra thuc v h. Nguyn do chnh l h khng nm bt v ng dng mt nguyn tc ct li cha kha m ra tt c cnh ca mc tiu l Nguyn tc vng.
215
Nhng ngi tri qua nhng bin c ln trong cuc i s hiu rt r th no l s bt cng. V h s biu hin cm gic ngay trn gng mt ca mnh, th hin thng qua nhng ng tc, c ch ca c th, v trong c mi thi hay cch phn ng vi mi ngi xung quanh! V tnh h t to cho mnh mt lp v bc chai l v gy cho ngi i din cm gic e ngi, khng an ton. Chnh v iu ny, h thng l nhng ngi kh c n v khng th tm c mt ngi bn thn ng ngha. Trong lc nhng con ngi t c lp mnh thm ln n nhng ngi ch v cng ng nhng ngi m h ang phc v th nhng ngi ch v c cng ng ang tm mi cch nhng quan im tiu cc v cuc i ca h khng nh hng n hiu sut cng vic v nhng ngi cn li. Hy ghi nh iu ny: ch tn ti hai ngun lc trong v tr - mt lc ht v mt lc y! Bn thn bn l mt ngun lc, v bn s chu s chi phi ca mt trong hai ngun lc . Bn c th to ra sc ht cng c th to ra sc cn i vi mi ngi. Tng t, hy ghi nh rng nhng ngi m bn to c sc ht s ng cm vi hu ht quan im ca bn v cuc sng. iu ny gii thch v sao bn gy c n tng ni h. Nhng ngi giu c v thnh cng lun c sc ht ln nhau. Cn nhng k lang thang v nhng ngi sng ry y mai li c xu hng ko nhau li gn. Quy lut ny ng nghim vi tng phn t, tng hin tng xy ra trn hnh tinh ny.
216
Yu cu c nhn th lao lm vic trn ngy trong khi bn ch tht s lm vic phn na thi gian, ch ngh v bn thn mnh v nhng iu thuc v mnh m qun i mi ngi khng phi l s p dng ng n Nguyn tc vng. Yu cu ngi khc lm mi vic mnh mong mun m khng p tr h bng nhng vic lm tng xng cng vy. Hy t vn bn thn liu bn c ang phm phi nhng sai lm trn hay khng, v nu cu tr li l c, bn s bt u nhn ra nguyn do ca nhng cm gic bt an, nao nng v chn nn ca mnh. Ngha l bn s khm ph ra nguyn nhn gii thch cho s thiu may mn ca mnh tr phi bn thuc nhm nhng ngi t chi c hi vp ng nhn ra gi tr ca cuc sng v ca chnh mnh. Bn c th thay i quan im ca mi ngi v bn trc ht bng cch thay i quan im ca mnh v mi ngi! Hy dnh thi gian c li nhng dng trn thm mt ln na! Ngi ang vit nhng dng ny khng nh vi cc bn mt ln na rng hy t mnh tri nghim cng vi Nguyn tc vng, v bn s thnh cng bi y chnh l nhng li tm huyt c c rt t tri nghim ca chnh bn thn tc gi. Bn s khng bao gi bit c nguyn tc ny c ng nghim hay khng nu bn cha tng p dng n. Bi hc ny c th s khng c ghi
217
nhn nu bn khng th ng dng nguyn tc ct li m chng ti nu. V c l, Nguyn tc vng cng s khng tn ti nu bn khng ng dng n vo thc tin cc mi quan h vi mi ngi xung quanh. ng quan tm ngi khc ang lm g, hoc h c ang ng dng Nguyn tc vng hay khng. ng quan tm n nhng bt cng hay sai tri cn ang hin din trn th gii ny. ng quan tm n nhng ngi khng th p dng Nguyn tc vng trong mi quan h vi bn. Nhim v ca bn l hy t rn luyn v n lc ht mnh theo hng m bn chn la. Nu mi ngi xung quanh bn khng tun theo Nguyn tc vng th l s sai lm ca h, nhng i ngc li, mt khi bn c vi phm Nguyn tc vng, ngha l bn i chch hng v khng th c tha th. Khng mt ngi hoc nhm ngi no c th nm gi thnh cng mi mi, tr phi thnh cng c xy dng trn nn tng nhng nguyn tc c bn. Bn c th tm thi t c mt quyn li bng cch no m khng cn p dng Nguyn tc vng, nhng trng thi khng duy tr c lu bi s c nhiu tc ng lm ph v nhng quyn li tm thi . nhn c nhng hiu ng tt t Nguyn tc vng, bn khng nhng phi hiu m phi cn ng dng n vo thc t. Bn phi gii thiu v truyn t Nguyn tc vng n vi mi ngi. Bn phi gip mi ngi nhn ra ngha v tm quan trng ca vic ng dng v n nhn
218
nhng hiu ng tch cc t n. Mt khi bn tin tng v ng dng Nguyn tc vng trong tt c cc mi quan h x hi, bn s cm nhn c rng bn hon ton c th n nhn nhng kt qu t n mc cao nht. Nu bn thu hiu v cm nhn c ngun sc mnh tim n trong Nguyn tc vng, bn c th tp hp v duy tr sc mnh trong vng mi thng tip theo t c mc tiu hnh phc. Bn c th cu mong hnh phc v thnh cng. Bn c th vn dng n bin k th thnh bn. Bn c th dng n gip bn t c nhiu thnh cng hn trong ngh nghip ca mnh. Bn c th dng n kim c nhiu tin hn ch vi mt ci xng, mt ci cuc v nhng cng vic lao ng n gin. Tuy nhin, bn s khng t c nhng iu trn nu bn khng tht s hiu v p dng Nguyn tc vng vo thc tin cuc sng. S am hiu trn l thuyt khng th gip bn toi nguyn. Gn nh tt c mi ngi u tin vo n, khng cht nghi ng, nhng vn li ch con ngi t ra qu b ng. thnh cng, h phi tr nn nng ng v sn sng ng dng n. y l cch duy nht gip con ngi t c v nm gi mc tiu trong tay mnh. Nu khng ng dng Nguyn tc vng vo mi tnh hung trong cuc sng, bn s khng th tin tng hon ton v truyn t nim tin ca mnh n vi mi ngi. Ti nhn ra nhng tc dng tch cc ca Nguyn tc vng khi khm ph ra rng y chnh l mt phng tin thit thc gip con ngi c toi nguyn trong cuc
219
sng. Nhn t gc kinh t vi nhng tiu chun rnh mch, bn s thy Nguyn tc vng c tnh ng dng rt cao, mang li c gi tr vt cht ln tinh thn cho nhng ai chu tip nhn v ng dng n. Mi ngi u c mt din mo ring trc ng knh quan st ca x hi n c th tt, c th xu nhng d th no, n cng biu trng cho cch hnh x ca bn i vi mi ngi. Mt vic lm xu, khng lng thin, gp phi s chng i ca nhiu ngi c th khin bn ch nhng khng th no li du n su sc trong tm hn bn. Mi ngi s nh gi bn da vo n lc ca bn khi i din vi ci thin v ci c. Khi bn ch thit lp mt tiu chun nh gi chnh bn thn mnh trong mi quan h vi mi ngi xung quanh, hy chn Nguyn tc vng, v bn s dn dn to dng gi tr ring cho mnh thng qua vic nng cao s t tin, rn luyn ch v cng c mi quan h vi mi ngi. Hy ch iu ny, nu bn ly nh lut vn vt hp dn l c s nn tng ng dng Nguyn tc vng, ngha l bn s cn nhc, chn la k cng nhng ngi, nhng vic m bn quan tm, c hng th ri sau mi p dng Nguyn tc vng trong cch hnh x vi nhng i tng ny th ti khuyn bn hy o ngc quy lut v xy dng danh ting ca bn bt u t nhng vic b nh, khng tn nhng vic tng chng nh khng mang li hiu qu thit thc no ng k vi tinh thn
220
v t v ho hip. Dn dn, nhng ngi xung quanh s nhn thy nhng gi tr cao p ca bn v nh vy bn t nhng vin gch nn tng cho danh ting ca mnh. Mt khi to c n tng tt ngi i din, ng thi bn cng s gy dng c lng tin ni h, iu cng c ngha l bn ang nng cao kh nng thnh cng ca mnh. Quy lut ny cha bao gi sai! Cui cng, v c l l iu quan trng nht: nu bn am hiu nguyn tc t m th, bn s nhn bit hiu ng t mi vic lm ca mnh ngay t khi chng cn l tng trong u. Nu trong tim thc, bn lun duy tr mt nim tin rng bn sn sng p dng Nguyn tc vng trong mi mi quan h, bn s sm to dng c s t tn v cng c lng t tin, v khng c bt k iu g trn th gii ny c th ngn bn t c nhng iu mnh mun. Mt khi Nguyn tc vng nh hnh v pht trin trong chnh tim thc ca bn, n s mang n cho bn ngun sc mnh diu k. S khng mt ai hay bt c ro cn no c th ngn cn con ng bn chn. Hy vng tin si bc chinh phc nhng tm cao!
221
Mc Lc
LI GII THIU
1 2 3 4 5 6 7 8 9
5 13 19 45 65 73 87 107 137 155 175 185 203
DI TRUYN X HI V DI TRUYN TH CHT T M TH S M TH QUY LUT TNG TC SC MNH CA TM TR XY DNG LNG T TIN MI TRNG V THI QUEN RN LUYN KH NNG GHI NH CHIN LC M TH CA MARK ANTONY I VI DN CHNG THNH ROME HON THIN BN THN V LNH O TP TH QUY LUT N B CHA KHA VNG DN N MI THNH CNG
10 11 12
223
FIRST NEWS
Chu trch nhim xut bn NGUYN MINH NHT
Bin tp Thit k ba Trnh by Sa bn in Thc hin : : : : : Thnh Nam Nguyn Hng First News Thanh Bnh First News Tr vit
NH XUT BN TR
161B L CHNH THNG - Q.3 - TP. HCM
T: 39316211 - Fax: 38437450

In 3.000 cun, kh 14,5 x 20,5 cm, ti Cng ty TNHH mt thnh vin In Phng Nam (160/13 i Cung, Q.11, TP. HCM). Giy KKHXB s 722010/CXB/21-01/Tre ngy 15/01/2010 - QXB s 856B/Q - Tre cp ngy 08/12/2010. In xong v np lu chiu qu I/2011.

Nhung Nguyen Tac Vang Cua Napoleon Hill

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nhung Nguyen Tac Vang Cua Napoleon Hill

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Cng Ty Samsung Trn trng gi n bn cun sch ny.

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

Bin dch: Kim Vn Xun Dung Giang Thy

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

Lm th no pht trin tnh cch thng qua s t m th?

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

Gi tr ca vic lp ra mc tiu r rng trong cuc sng

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

NAPOLEON HILLS GOLDEN RULES

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL

Hc cch s dng tm tr tuyt vi ca bn

NHNG NGUYN TC VNG CA NAPOLEON HILL