You are on page 1of 1102

L>

<3C

<cts_c Sqli^J<
C<
<

*<smJt

<*

v^C<(

'.'<
;

<
<

c
<

<c-

<

<c
<cc<

c cc
CTCO

G<3C

'

C <&._
<
c

cc
<~C <K
f

L:l< cc
<$'
<<

<C1

5E
!

r
<c_

c c<

<C <c
<tr
c__

C(( <X
<

CCC CC
C
c
<:
.<
"'

<cc

C
C
cc

c
c

<___

C__

co
'"

<z

CC<C1
c

C<C

<

cc<c:
<

<r

*"

<<_

<r <c
cc

<x

c
c

t( c c C cc C <C C
<<

<C cc C
cc

<C <c <S ,^_ v<dCC <C


_.

<

<C

o flg

<y
CSjrc

<\ C<

,'

CK;.

c.

cc
<

ccrcc cc cc CC cccc cc cc <c<c cc cc cccc ^<c


<cz<c 'r
<i_c cc
j< c<7
ccr

<c S c c<r CTcc cc c oc\<c CCC S CC O CCCCC^^CCccCccc^ tc^ cc CC cc cc <x cxAcc c<c cc c: c.cc C CC CC <<, <S^ C CC ICC cc cc <z<trcc ccc< <l<c c c cc ccr \cc <c<c, cc c c cc cc cc <r<TCC CC~"C <?C.rc CC cc fvC cccc :o
cc
<c\ ^c

<C

cc
<C

<r cc cz < <:

<cy

C <c

<c <C"

<c <c<c <r

<X<c <c <c


cc

,_
<
'

<

c<r <c' <*""

<acj' <C<

cc
<r'c<
'.'

5^

cc

<C <c

^<< T

cccc

cC

c<

<

.<3C

<cr

fdC3Cj

4C<C

c<ccr 3

cc

<^CCCC ccrcccc CCC GC< ccc< cjc^ CC <K CC dac CC CC Ccc CC <rc <:.<c cccccc cc <lc <ccr<:cc ccc d CC cc CC CCC CcC CC <rc cc

c,c

cr<<

d cr

c C_c<
c:
cc

c cc

<; cc cf<( gccr<c :CVc<

OCc

v.

crcccc

<S<03

cctccc
crcc

ccccer

^cc
c

cc
CC

5ct

r<t rcr
^cc

cc
cc
cc
cc

cc <

^cxc
<a OC^cc

<rco
c < c
cc
(
f

"

Cc

co
cCi<

Ccc ^c&c
i

<C cc
j

fcs cc: gcs cc


o cc
<
<

Ccc C3 C CC c
c<

<C!

<g

<r

VILLANOVA COLLEGE
Villanova,

LffiRARY

cc

cc

Pennsylvania

<c

Cc

<xn cCj
c

cc
^

<:<

<c
ct
<

<<C'C?c
c

c c <__

<

C C <2

This book was donated

C
i

'

cc Cc
Cc

"Cc

C< cC
cl
cit:

cCTc cC
c
<

CCCl

cc
CC
:c

3-4r-49

<g

ccc^
R.e.Y-...lA.~

by

cc c& CC C
"

c
<

c<<:

dc;

.ullIvan T ...0- r S-.-A,

(3

CrucjC

CCCcCc;
C<

CCC<8
;

ccc
^ Cc

...

..

_g CgVc

C
c?

ct

'

cc

CCC Ccc CCC4 ccc^CT^ cjcc

CICC
rcccr_cc

c?c
'

CcC

<

(C Ccc.

c cc

cc cstcj&c Cc/

c<
C

WTdC drccc
c

^CCC_S<CCC CccCjl' C<C '^ CCCC C^<CCC Ccc^Cj"" CL C crcc <Ccc CccCCc C cc <^c <Ccc CccC <Tc C CS cc cccc cXc <CC'
1

l.c

C
JC

cc
" ((
c"

<r<r

dC QK CO<C C<X
'

C<.

'

^<
(i
(

C<C
-

c<r

<sc

G<

CCCC

CC

C^c^
C'(

cc
c c

OC'^
i

CC

cC
cl'

cc cc

c C

cc
c<

C<C"

c.c
C:'C
_

d 'cc
r<
<<

oc

Cc

dTC CC
c

(tfiTC c cc
<
i

c
c

^ ccc C Ccc C^ C-cC CC Cg Ccc C C_K Ccc C C CcCc < C cVcc


cc
<:
<

C Ccc C ^CCa C'


CC
(

q
<Z<1

<

<c

<

<

cc

c c

C<c C<c
cc

cccg ccc c
<CCC Cc^
c cr cr c<
c<
< <

<

<X

Cc

cccc
c c<
c
"

c c
c

Cc>

<Z~'
r<

c
c

C<1
<

c<
c<

'
1
-j

ccc dc CJC

CSC
(

cc
cc
(

(c
<

<
-

<r
<<
<<;

c
c
<

cc

<C <c
;

"

oc

<3

<:

( cc c<

<

v^

Ct^TCcC CjT

d c: c: <r

<cO
<
<

c:

<

c<.

<

<

^
<

cc
<'<<

C3
ccc
<: <c

<^; ,r<c7
<<

Ccc<~

C CT' <c c<<C<

cc<

C/C

cc cc

<

ccc

CC CXT
<i<c
_ d_

CC

c
c
s

CCC CCLC
<3? CT^
?cc_ 4C
:

<
(
(

'

ccXcc

CC
(

cj

rc ^j

ccc/3 <Zjgr C<


"
'

(
<c

<

*_

<r c~
(

<
,

cc
cc

^CT>

C 7<
<
<

c. ^cc c c c c; c<c <<^<3c C crc


i
<r

<
CC

<c

<C

C.rcc
<
.

<c
cic: <xr

<C<CTcc cr

CCCCd
<cc

<C < <C <c c <c <r C cc CC

00
<c
i
.

<0.0
c<

<r

<r

cc ^C-Cf(<c<S cc CC rqc cc
<c
*
c
i

^^pccc CC C^CCCc^ >C


j.

C Cc
<

<c

cr

<

<cc<r

<

<<C

('
-

cc
(
.

_ (<C_ ^

c
<?<"

__
<<.
<
<

<o
rc<

C
f

JRCL<C< Cc<
fl

Ccc <c cccc ^ xrcccr CCCCcc 0( CC <o c


cc

CC

c c sc<d ccc c< <rV( c o <fc<ac.K ccx c< * < c % cC >V : ^^ CCC C
_L
<

<

<

c:

cv

cc

<
-

CC

^ ^cSr OCc?^ 9 PS^- <Tc! co^ ccf^? ^cc^ ^ cs cc< cc<


<r

CTCCC

<<-

ccc
'

<c<c

<

fe rcc c
<* -SK^-

cccF-< *>>:- 5fc^


ccc

? C

? CCC CJ 5 55
<cc

_P S C C
<

cc<

^ r^

" Ci <C7
<<
.(

C
c

c< <-<

cr

rc<rCr
(

CE"-

Cc'
1

'

cccc
cccci

<<

'

cc
C C"

'"<

<

<K<z^cc
,

CC (CCC
c;<

^fc

cc

:,
CC

cc cc
CCC
ccc

g C ^ cc c<
c c

<C CC CC
<;

C.C

ccccc

<<
r <<c

<"C

cr

C3 c^"

ff %<3
crcc
<c

<7 f%&

c-cjc Ccc C C(
(<

c<
<C

<^ ^ ,c<c
C <C
cc
cc

cHc ccc C ^crcc 55 c?c:cc C<rc cc CCC CcC C<<" d cc cicc ^C ^^ C "cc< fjcc
ci
cfc

ciFc"^^?
-'S <r Cccc -v"C."
c<GC
r 55<.
:

ccc

ccc
cccccc

Cc?c

<c..

Cl

CXCd -CCC(C ccc cccccc cccccc cscc.


C<c
<CC
ccc

c c c CJ
<<
4Tc
<rc

(''

CC C

ccr

~cc< <cc ccc

cc

c
(.

c< <c3cc cf CC< <dCTcr CCcc <CjCCCC


<(

cCCCCc CC<
Cfc

CC

<CCC
<

cCC

<

<

<T

<c,

<.

<CCCC7

<C<
c<

co

cc c <c
ccr

<c<

<

<c

_CXCTC "<?
C
.

;
i

j CC

<

<S CC> SJ cc<

<H

cc cccc cxcc cc: CCCC" CCCC: (C CCCC CCCC


'<
'

cc

c cc c

ccc

<c
'

cc^
<

CC.CC

5JCC CCC<

CCCC CCCC? cccc* cccc. yf^ c<C 5'^ C<CC KCCC


<
<

<
<"CC
<<5C

<C

SC
1

fSc^ _^?>-S^'

cccc

CCJCC7 C< cCCCC <

lCS cCCC c <cc.c


<

CCCc

c
'

C2

<
.

CCCC'CC<

CCCC'CC

Cccc

cccc<

^r^ <<c
.
c

C /^^ c <<

^^ ^5^'
<

c<c<c
<

5^Cit^cr C(C<<< cccc <c


rt
C
c

cc

<rccr< Cvccr< CCccT c c <t cccc-cc c c> <r<crcc


<-

_S3 CCCCjc <C<CCP

Cc- c <o CC< c <3 c<


<,c

<CC

<c

C|CC7c

Cccc

^"'C CC Cc C c
c<((
c<c <<<
<<

<?<<

CCC C
.

CcCjCC.

C<<
CC<

<C

(. <c

CSQCjC

ccccC Cccc
c

CC CC cc CC <C CC C C C Cc CC OC c
C<C
c c cc

CCCC C C

cc C<C(('C.C<

c
:

CC' cc<
<

c^c<

CT<

o c

Ccc

ACTA

SANCTORUM

rAlllSHS.

KX

TYIS

V.

GOpY,

VI

GAIWfNClftRf,

Parisiis

&

M.DCCC.LXVIIl ROM^.APVD VICTOREM PALME.

ACTA

SANCTORIM
Ex Latinis
et Graecis

aliarumque gentium Monumentis, servata primigenia veterum


Scriptorum phrasi

COLLECTA, MGESTA, COMMENTfcRIISQDE ET OBSERVATIONIBUS


IU.WSTRATA
A

C.

SUYSKENO, C BYEO,
J.

.1.

BUEO,

GHESQUIEBO
THEOl.OGIS.

SOUETATE JESU PRESRYTERIS

EDITIO NOVISSIMA

OCTOBRIS TOMUS TEBTIUS


QUO D.ES ^IWTUS.SUXTUSETS.PrnUSCONTINENTUR

PARISIIS ET
apud

K0M
bibliopolam

VICTOREM PALME,
1868

Tbm

II!

T~.

Waotrnfthsu

-i'i-

Maria

Antonia
f i

ARCHTDUX AlKSTRIA.
etrc
.

A2.
^tr.^7

MARI/E ANTONI/E
RKGLE PKINCIPI
HUNGARI^), BOHEMUJ, CROATMI, SLAVONUE, DALMATIiE, HIER0S0LYM51

ARCHIDUCI AUSTRI^E
duci Burgundiae, Brabantise, Luxemburgi, Limburgi,
Silesiae,

Styriae,

Carinthise,

Carnioliae, comiti Flandriae,


Goritiae, etc.

Hannoniae, Namurci, Tyrolis,

jametsi

Augustissima Parens Tua,

SERENISSIMA ARCHIDUX,
veneratione,

pro ingenita

Sibi

be-

niguitate

vereque Austriaca
Se Ipsa Patrona,
ac

in

Superos

vastissimi
'esse

de Actis Sanctorum
voluerit
;

Operis per

veluti

perpetua
loli

Mater
orbi

jam pridem
magis
I

^juo

tamen hoc Suum


spectum
foret,

tam singulare
Ipsa
et

praesidium

Christiano

magisque perimagines,

vivas

Sui et

Auguslissiun Conjugis

Francisci

Sere-

>. nissimas nempe ad unam omnes Prolcs Suas, ejusdem Operis patronos gratiosissime iiidem

>*jam pridem animo


i

destinavit.

Hinc ab

Archiduce Regioque Principe Josepho, AugusTIs^


generis
decore,
Re^iis

*) sirao

nunc

Romanorum

Imperatore,

humani

dicam, an
Fralribus

delicio,

fclici

duclo exordio,
prout cujusque
ties

mox

Archiduci
serics

Mariaj-Ann.T
ferebat,

o-i<>risque

Sororibusque.
vcluti

natalis

tomos omnino undecim nuncuparc. ac

to-

repetitum

pro

acceptis
/11.

ab

Augustissima

Domo

Austriaca

beneficiis
i

grati

animj

Octohrm

Tomus

wcligal,

73

8/

Svnopsis exni b e,

seX us Martvrious S.

il ^ -J
CH.DUX,
et

*-* -~ ^ - ,,.

rM

ceteria sui et Bacehus, ac pr* Marlvres elucentSS. Sergius prooi.is ** per universam rere Europam
.

_ ^ ^ ^,^ AR
,4

Au

ue ust,s,m*Gen,tr,c,, tot.q

ue P a t rouo DomulAuslriac , propi tiosperpe,uos q

exoptamus,sedetDeumenixiss,meorarenondes,nem
Fidelium,
ac Sanctorum

^ ^^ ^ .^
8

pro prassertim nro

,.

suis su

Principibus vota erant,

eadem nunc Ipsorum,

propius suae

Parent. detque adeo August.ss.mae exaua vota exaudiat, admotorum vnta grati throno

LFratricueAugustissi.oC.sari losepho
J0ro , exerc U s forus.

longe exsupere, Per Te v.deat amant.ss.moru* desideria cumu.um impertiat, qui ve. ipsa Tui amisit, immensaro reparan r nn *> nuoer summo suo dolore quae nuper suluwu Gallia, tot Regiorum Capitum, videbit, non solum pr.sagit animus, per Te per Te videat, et, ut bene ja cturam egeheroYcam pietatero, amplissimam
,
;

*.

,^-T *~'
*"
;

,4

/^, W

u,- F** *"

Tlbi Ver

6Um b n

Regin* Leczinsk*. religiosLssim* Ulius Galliarum

Kn. m

sacras roumficentiaro, nos liberalitatem, Regalem in aades


Fidei ardorem
et

Ormissimum tueod* dholic


gloria

studium ^quali paratbsimumque omnibus bene faciendi


Sponsi optimorum Parentum una

exmben, sed
beatam illam

destinati

Tibi

cum

clarissimis dotibus

quinque ex Maria-Josepha Austriaco-Saxonica fcecunditatem repraesentari, qua, qui abs natis plunbus ex Te nacituns es, a totidem, quin et Regiis Nepotibus se salutari avum gavisus
aliquando salutan utriusque sexus Pnncipibus se proavum
ut

Rex Ludovicus gaudeat. Denique,


seri

universam

Domum

ut Austriacam summis favoribus Deus cumulet,

Omnes

in

ccelum

exorare non omittemus redeatisdiuquelajti intersitis populis, impensissime

SERENISSIMA ARCBIDUX

SERENITATIS TUiE ACHIDUCALII

Devotissimi Clientes

CONSTANTINUS SLYSKBNUS
COBNELIUS BYEUS

JACOBUS BUBUS
JOSEPHUS GBBSQOIEBUS

SOCIETATIS JESU.

SYNOPSIS
TOMl TERTI)

DE ACTIS

SANCTORUM

OCTOBRIS
Hic primus,
mum
lomus, totius Operis quinquagesiraus
nificenlia, adversisque proEcclesia Dei

temin

dicsquintum, sextum ac scptimensis Octobris complexus, San-

pore

schismatis fortiter toleratis clarus, ac

castro

Lambaco, ubi

colitur,

mortuus. Ejus

ctos Beatosque octoginta et

unum nominatim
partitis

recenset, dequibuB in
eo,

quatuor classes

Vitam prosaicam, alteramque melricam, et Librum miraculorum recudimus. Artaldi quoque, ex Carlusiano Belicensis
scopi, ac denuoCartusiani,
Fastis HabessiDis
in

quo occurrunt, dierum ordinc pauca bre-

Bugesia epi-

Vitam iUustramus.

vissime hic pra?mittimus.

Die

vii

ex

EX STATU ECCLEStASTlCO.
Qui die v primus
est Thraseas episcopus,

menium, qui Alexandrinam in

memoramus Eu^gyplo catli


litui

dram septimus

lenui

Seculo

iv

summum
sit

Ponlificatum non integro anno ges-

seculo secundo senesccntc Smyrnae quam Eumeniae, martyrio coronalum

potius,
fuisse, in

Marcus Papa confessor; cujussacricorporis

Translationes ab

Anonymo,

verisimiliter syn-

existimamus.

De

Diviliano, Suessionensi

pauca Gallia episcopo et confcssore, non nisi

chrono, scriplas, ex Vaticano apograpbo damus; discussis in Commentario pra3vio, quae

Maroota sunt ex Flodoardi Historia Remensi. cellim Ravenhalum antislitis sedis lempus et
ordinem, vulgatamque tradilionem de Spiritu Sancto in aliquot primorum ejusdem sedis
praesulum electionibus apparere
solito discus-

pro ejusdem

possessione ex-tra

Romara

alii

produxerunt.

Palladii, Mediolanensis

Santo-

num

cpiscopi, cultum,

gestaque, non omnia

laudanda, collegimus.sanctamque postremam vitae ipsius periodum exposuiraus. Pauciora

simus. Apollinaris ValentinensisSegalaunorum episcopi Acta, a coasvo conscripta, e veteri

habcmus de
Mediolanensi

Adelgiso, Novariensi in ducatu


anlistite.

Diesv duos exhibet


Autissiodorensem
in
in

Ms. edimus, Commentario praevio illustrata.

diaconos,
Galiia,
el

Firmatum
Meinulphum

Bieronymum, Nivernensem pariter in Gallia sub Carolo praBSulem, sub Carolo Magno, non Duos quoquc HisCalvo, sedisse, probamus.
paniae episcopos,

Paderbornensem
S. Placidi

Westphalia, quorum primus, a

Be-

nediclini martyris socio distinguendus, pa-

Froiknum Legionensem,

et

rum
sec.

notus, fortasse sec. v aut vi Doruit; alter


ix Budicensis monaslerii
.

Li7anumZamorensem,damus. Dievioccurrit
Sfl^ansepiscopus, Laodiceiein Phrygia passus,
et a nonnullis, forle
stoli

conditor duas

Vitaa habel

alteram auctore Sigewardo, alte-

perperam,

S. Pauli

Apoan

discipulus crcditus.

Incertum

est,

Probus, Cajelae in

Italia cultus,

seculo x Caje-

ram Gobelino Persona ambas damus, amplo Commentario a nobis illustralas. Helan presbyterum in Remensi Galliaa pago memorat dies
\ i.

tanam, an prioribus temporibus Formianam sedem oblinuerit. De Renato Surrentino episcopo,

CUJU8

quoddam

vilas

compendium
in

quem suum quoque


illius

fuisse,

Andcgavenac
in

Pipionis diaconi Belnas recitamus Beculum verO, tinensi tracluparitercertusest,

Vas-

ses contendunt, plura

disputavimus,

quo

vixerit,

ignotum, gesla fabulosa.

primis prodigiosam

historiam rejecimus.
in Gallia episcopi

obRomani Autissiodorensis sedis et tempus scura fere sunt omnia praeter Vaneque plura de Bartio vcl Barsio cultum;
>ioncnsi

EX STATL MONASTICO.
Benedidi Dic v celebres sunt Placidus, S. Benedictinum Ordidiscipulus, Sociique, qui

deque

comitalu Vindauscensi praesule, AmApollinare Bituricensi liabemus.


in

nem

martyrii

laurca sub

Magno pliorem Syllogen concinnavimus de Heracleensi in diOpitergino, deinde primo xi Herbipoli in tione Veneta episcopo. Seculo
pia muFranconia fioruit Adalbero episcopus,

Messanam

in Sicitia

sublesta? fidei sunt;

annum dxli apud exornarunt. Eorum Acta quorum quae Gordianum

secundo mentiuntur, primo loco exhibcmus, prasfeaulem, qua3 Stephani Aniciensisnomen


runt

runt.

nus diligenter dlBCUS s mentita inslrumen.ia,


iu

Tam

hmc, quam

*
in

*'

*
et

*"!L
Ptaad. sub

probatur, ceteraque S Benedicto monachatus gesta, marlyr.um ad ejusdem Sociorun.que pert.ncnt.a prohxe;exac gloriam posthumam P referimus elog.uu, ponuntur. Eoden. die Florcnt.m Hierosolym.tam,
,

Commentano prmvio,

quo

EX STATU SECULABI.
occurrunl Palmaiius
Maxentius
,

Die v

Ua,
,

,uitis

Justinus, ConstanLnus, Crescentius, Ormisda, Papirius Constans Alexander, Sotcr,


,

Leander,

Hetruria culti.

ManDe Matthao quoque

presbytero tuom, Ordinis Pradicatorum


signis in
,,;.

m-

et Max.eUovianus, Treviris sub Diocletiano Tyrso et Soin passi, sed, cum pridie

ejusdemproximum charitatis viro,


miraculis Syllogen
.n diaconi W.ltonue

culius progressn ac

collegimus. Acta Ywii,

miano Trevirensibus generabler cs de Martyribus remisso, bic solum actum sit, lectore illuc Bohemiam, quacdam de Palmalii reliquiis in
acfortasse etiam in

non tamen annumerandi, recensemus certo Bened.ct.nis, m vero Waractens.s ex Capgravio; Pardul,M V.tam annoDccxxxviidefuocti,
Anlia,

monachis

verisimiliter,

UsRaniam,

translatis

me-

recensemus minimus. Die v. ex Martyrologiis clSaturmnum, Marcellum, Castwn, jEmilium Campania Felici; Rogalum,
fortasse

Gallia abbatis,

Capum

in

excudimus ex membran.s, a suppari scriptam ejusdem Commentario, in quo ctiam


prmmisso

Martialem Saturninum, Faustinum ac

m Afnca;

Januarium vero

et

Ammonum

forte Boniae,

enarravimus. sacri corporis translationes praefecOriente vir illustris, cetas seculo in


functus, lura Sicilias verisimiliter
induit,

W-

omncs

incertis seculis

martyrio coronatos.

monachum
Menfflis

vemultaquepro sacrarum imaginum

habet in neralione passus, elogium recudimus.Praereliquiscelebris quod


Grjecis,

Bruno,
ci

mortuus, Vitam

CartusianiOrdinisinstitutor.licetanno inilio seculi xvi vetustioloco exhi-

sit PrudenNescituretiam, quoseculo passus Burgundia quo Besuae in lius, cultu celebr.s fuit. anno dccclxxxiu translalum corpus illius Translationes ac Qualiacumque hujus Acta, Besuens. moMiracula sec. xu a Theobaudo, edidimus. Marnacbo, scripta, ex Labbeo quorum frequens in

celh el

A/wW^artyrum,

pnmo rem non habet; quam cnim


damelogium
loco

Mrll

antiquiorem.ca quodbemus, scculo xm non secundo potius est, quam Vila:

quodcaex

prmterm.simus, die mi esl menlio, Acta sanct.que SS. Nerei et Ach.llei,

datam

scripsil

Puteanus sec. xvi;

tertio

et BIBmenvenna editam, Surius ex Puteano recurrendum fuit ad adornavil, Quam ob rem noke vctustiora instrumenta, ex
alia

Lino suppos.tis, conPelri Apostoh Actis, S. non recte sib. notos sutasint. EosCapuam eorumdemque sacrae reliqm

pndemcoiuere,
br.ores

probae

quiescunt. Celeab anno dccclxxiv Placenliae non inlimi nusunt Serjiuset Bacehus,

conficiendus Commentaiisque amplissimus ab ortu usque ad obltum, rius qui gesta itlius chronologiee expomt. Inter

litansordinis

viri, in

Syria coronati,

quorum

martyriiadjuncla.insignemquelaminOrienle,

quantum

licuit,

exposuimus Comm. quam iu Occideule cultum


sclicet auctor.s prievioAcliSgeminis, Latinis Melaphraslis a Lipomano anonymi, Grscisquo Quartitm ^MarceUinum, Capuae

quoque discussa habes, cetera in eo operose doctoris Pansiensis anastas. ,|;e pro damnati
assercnda impugnandaque
varii

produxe-

versisLatme.
passos,

Nobis minus opinio, quae prodigium


runt

difficultatis

habere videtur

ex

solis Mrll.

novimus. Ut martyr co-

illud in privatis aedi-

Colon.ae litur Geroldus,

bus quam
rat
'

qum

publice in templo factum nar-

dum
tam

sacris

Agrippmmnatus, sed, apud peregrinationibus insistit,


\.lnsubna trucidatus, cujus
,

de morte illiuse

Epistolam encycbcam Vitis subjccimus Turritana cartusiascnptam,

Cremonam

in

responsa ad illam a Titulosque funebres, seu Appendicen. de compluribus data; ac denique Uie vn Gallia duos ejusdem gloria pos.huma.
alios
niul

pr8etern.is.mus ; utpote recentiorem ubi corpus ejus quiescnltum vero Crenionae, templo SocieColoniaeque Agrippioae in c,l insigncs rebqu.as in eo latis Jesu ob depositas

lem apud Bituricas. illius astas ducensemus, sed intricata, unde vi tamen polius referenbia redditur; ad sec. mediumsec. vi floruit, dus videtur alter posl
:

simonachossuppedital, Leopord.miro, abbaAugustum marlyrem, Albiniaci; et Prioris gemina Acla re-

docemus.

EX SEXU FEMINEO.
aliamque Flaviam Praeter Flaviam V. M.,

sed ex

solis fere

Martyrologiis et

Gregono

cclebrant Turonensinotusesl. Jtfortmumsuum BelHispaniCistercienses, primnmmonasterii


lifontis,

vel Flavianam

abdeinde Vallis-paradisi appellati, ejusdem ex batem; cujus gesta cultumque collegimus. Irdinis Annalibus
i

de quarum prima simul cum de sec.inda cum FtrPlaeido Sociisquc MM., PeregnnamV. M. malodiac. egimus, damus e Bomano S. Priscilte cceme-

sola sui corporis


terio extracti

Carnioham translanolam. CAorilinos V. tione cultuque ibidem Ponto passae, Acla ex Grsecis forle Amisi in

Labacum

in

Metaphrastis

Metaphrastis Lipomano interprete Latina recitamus; de


Tullia

que scriptam, ac Miracula,auctore Bernardo,


Andegavensis scholae magistro. De Erotelde

vero

item

virgine,

Ma-

nuascae in

Provincia Galliae culta, Syllogen

M.

nihil praeter

inscriptam Mrll.

memoriam
in

historico-criticam. Gallai,
filiae,

Symmachi

consulis

invenimus; quae de Enimice V. abbatissae


dicecesi

illustris

viduae ac sanctimonialis

Romae

Mimatensi regiis natalibus gestisque


nec
etiam constat de

(non tamen Benedictime) elogium exGregorio

narrantur, plane incomperta sunt, at certus


ejus est cultus;
gestis
satis

Magno exhibemus, praemissis in Comm., quae ad ejusdem genus et ab homonymis distinctionem, celebremque iconis Dei Genitricis

Epiphamce V. sanctimonialis Ticini in

Insubria. Sublestae pariter fidei sunt supposititiaque Acta Justince

apparitionem pertinent.

Feliculai V.

ab homo-

V.M. Patavinae

cultus

nymis distinguendae solum cultum in territorio Autissiodorensi comperimus. FidesY So.

vero celeberrimus, maxime


corpus honoralur
egimus. Juliam
in

Patavii, ubi ejus

templo, de quo pluribus


in

ciique

MM. Aginnenses

in Aquitania
in alias

amplio-

M.

Syria ex Mrll.

mema-

rem

differendi, cultusque

quoque re-

moramus;

Osithai

denique vel Osgithi V. M.


sunt, aetas incerta, cultus
in Anglia fuit.

giones propagati expouendi, maleriam dederunt. Subjecimus Acta,

sanctimonialis in Anglia Acta ex Surio

quorum vetustatem
stilo ligato

fidemquetuemur,adjecimusqueFt(/isTranslationem, a biuis Anonymis


soluto-

xime dubiae fidei tamen olim insignis

FACULTAS
R.
P.

VICE-PROVINCIALIS

SOCIETATIS JESU FLANDUOBELGIC

ET SDMMA PRIVILEGII CJISAREI.

Arch.ducum AlHispaniarum Regis, deinde Serenissimorum nov.ss.me Caroh H ac Principum, rursumque Ph.lippi III, berti et Isabell, Belgii Provmc.ahbus SocietaUs tosu et 19 lulii 1094, Regum, confirmatis 2 Decembris 1698, ehgend. typographos et s.t futuris, potestas facta per Fl ndrobe.gicam pro tempore retmpnm ere, exclusiouem, sol. .mpr.mere ac b bhopolas qui ad alorum quorumcumque eurant.busque ejusdem approbata, rite endere pos int hbros et Opera qumlibet, e non consueto su* MajestansPr.v.leg.o, edita aut porro edenda, sub

rum

Ed.cti8

Philippi

II

SJSTpSL
1Z
tutis,

let
ut

ando,

quam
ipsis in

in

scriptis

dqTe sub

grav.bus pcBois/.n

licenUa prarf.ct. obtenta et prmexhibit. contraventores aut ahter

Prov.oc.a-

latius in

paten.ibus litteris
dilionibus,
S.

appare.

cum

et.am
;

^^TJj
,ua

Oesarea

Majestas

idem valere voluerit

R.

Impeno

subjectis

.,
AJ*J*>J-*^
- *"* "***> _
fis

Xtfrascr.ptu^
ex more nostr, V endendi mfrascriptum Opus.
ocmta
s

qu

tum

et

W^-^^^-^^I^^.
Corne ho Byeo a Constant.no Suyskeno,

illustratis

Societatis nostne

ptas, consuetoque nostri

quorum presbyteris Theolog.s. In mun.tas, ded. Aotverp.* officii sigillo


fid

^^A ^Lx. ^ J^p


SUMMA

SUMMA

PRIVILEGII

RE6U

CZZ^
in

are*
J,

et

Regue Apostolic*
Constantmi

Majestatis diplomate

Suvsfceni

e ^etam

et Successoram, Aeta Adjutorum orumdem, de

ullo

modo mpnm

^^J^Z JP-^ ^
^
,
:

Ssncio^
ve
aut

Tomos

W^Z *

V*

"^X
edendos

di. di

SepKmbra

an.o .>

^,

UEN >ICY

APPROBATIO ORDINARH

protll t

Pd.es

^xr^ " r
,n

iucem Tomns

ejusdem mens.s,

* ^ U**
fa.
d
2

^cSil^ ^J^
^

Ghesqu.erum Societatis Jesu suc " Tom,i ,,s se * ""

cessive

expressi.

Antverpia'

Apnta

Cathed Ecolesias B. scopalis Ptteses,


.

"
g

Scmiliani

Epl .

M. V.

Archipresbyter, ExannCanonicus grad., .. _ PnneAP librorum Censor. nator Synodalis,

PROTESTATIO AUCTORUM

tfMS WSsrr =
.

nn^tri

in

Opere, hoc de Actis Sanctorum

INDFA

INDEX

ANGTORUM
IN

TOMUM

III

OGTOBRIS.

(i

dalbero
1

epise, Herbipolensis et conf.

\
:

Lambaciin

Austria

Superiori. Comm.

catu Mediolanensi. Sylloge Sancti cullus sacer, 33tas, el in ecclesiam suam munificeniia 6 jEmilius
lus.

Adalberonis, unico iMartyrologio inscripii, aoliqous cultus Lambaci proVila et Libellus miraci.loruui, atquc batur Vitametrica, recudenda 151 n. Illusaltera tres Beati parcntes et cognatio pia pueniia

1~\Pr/EV

cum

9 V.\ Marcello etc. Vide d/arce/Palraatio etc. Vide Pal-

5 Alexander
matius.

cum

educalioin episcopalu Berbipplensi studium m academia Parisiensi valicinium monachatuseiperperamadscriptus elevalioad episco:
:

Ammonus cum
Syllqob.

Rogalo. Vide Rogatus.


Bituricensis
in
illius

6 Apollinaris
Gallia
dis el

archiepisc.

De

154. ui. Lambacensibus clericis Benedictinos subslituit,dotatque an n< mim. ex quibus verisimilius primos

patum Herbipolensem

colonos

accepit

roonaslerium

Lambacensem ecclesiam
que anno
mt.xx.xix

inslaurat,

Melhcense, dedicat-

Elogio 413 monacho Snn-Sulfitiano in suburbano Bituricensi. Ex Nova Bibliotheca Mss. Philippi Lab445 beitom. 2,pag. 3i et sequenti SApolIinaris episc. conf Valenti Sega

tempore seElogium, auctor,- anonymot


cultu,

456 iv. Monaslerium Slephani apud Herbipolim Benedictinis S. Schwarzacense monastetradii, dotatq.ue Henrici IV regis GermaniaB rium instaurat legationem ad Saxones obit alia ejusdem m
: : :

launorum

in Gallia.

Comm. Pbav.
aliisque

Sancli in
:

Martyrologiis Elogia varia


nuscripto
nobilitate
inslitulio
:

classicis
:

memoria

illa

Actorum auctor ex quo maedenda 45 u. Sancti faunlia,


pietate
illustris
:

ac

ejus patria et

episcopalu gesla (5.9 v. fliographi in alleganda B. Adalberoriis exsiliicausa error corejusdem Beati fides et constantia in rectus
^poslolica Sede adversus schismaticos defendenda 462 vi Beato exsulaoti subslituitur

tur, atquc hinc


lis

tempus annusejus natalisetemortua-

gesti episcopatus assigna-

Meinhardus; hocque pulso, ille restituilur, ac denuo expellilur, et exsul morilur ac seauctore pelitur Lambaci anno mxc M>5. Vita, seculi xiu inchoanonymo monacho Lambacensx
cx editionc Hieronymi Pezii tomo ptorum Austriacarum. Projouus 169.
ati,

eruuntur 48. iii. Sancti gesla et varise de quibus apud biographum nostrum nulla fit mentio 50, iv. Sanctus occasionecanonis, in Epaonensi synodo adversus incesias nuplias lati, a Sigismundo, Burgundionum rege, in exsiiium millitur patratum
Miiuics,

ab eo

in exsilii

loco

miraculum
inde

reddiladi-

Scrii.

vinitus

regi

sanitale,

revocalui

Quo

Cap.

Beah Adalieroois illustresparentesel consanguinei


:

pia puerilia

inslitulio

poli, deinde Parisiis ad episcopalum evectio secessus Lambacum 470 Cap. ii Lambacensis monasteru, in lo;

primo Herbireditus Herbipolim

tempore haec contigerint 53. v Sancti iter Arelalem el Massiliam versus pietah ergo corporis mirabilis ejus obitus susceptum
:
;

sepultura, translationes et patrata tem miracula 50. Vita, auctore

postmor-

Eladxodiacono,exveterxMs S
, IIW

<

audn >Uato
l

cum clenconim
B.

Adalberonem

substitutis Benedicjinis, per ejusfundatio el dedicatio


Libbr Mi-

Mss.

Accincti

monasterii,

rsxcampi
tom.

et
I

Cisterciensi, item

cum

editiontbus Lobbe\
et

dem

Beati obitus et sepultura 474

Biblioth.

Mss. pag. 689

Edmundx Martene
pag
el

baculorum, aucton eodem monacho Lambacensx^ eadem sed in ftne parum auctus ab alus, ex Scriptorum editione Hieronymi Pezix tomo
\ustriac Vbius capitum Her Paralyticus puer ulroquepede 477. Cap. duae cjaudus, vinilor, cui brachium aruerat, ex divinitus puniia?. et vir nobilis mulieres incolumes diuturno morbo pene confeclus, 178. Cap. u. Gravibus morbia reddunlur per Beati patrooinium sanitate poi

tom vi Amplissimai Pr^fat.o;.n Cap. i. Sancti


()l)

Collecttoms

/79.
:

patria

genus

incestumvirumauUcumsacracommunione
in

partitio. Pr-efat.o

exclusom
,,,,-a,

exsilium Sanctus pelUtur

per-

iiuc

miraculum

arege, quematlactu

curaverat, ab exsilio Jestimenti sui divinitus 59. Cap, ii. Sancti nayigatio per revocatur VrelaRhodanum. energumeni curatio in pecunias deperditaa

tensemurbemadventus

conflictati

tiuntur 4s
liaque per

Cap. ui

Alii

variis

morbis ma-

ejusdem

beati Episcopj

opem
487

libe

rati 484 Cap. iv. Aliquol aiii Beati tu.mbam incolumitate donati

ad ejusdem
Viia
atatts,

bbkm^ hbtrica, auctore anonymo


bacensts

incerta)

excdiUone reverendissmi Joannis abbalxs Lanv


,

Adelgisus episc.
Octobris

Novarien

conf. in

* OJ du-

G Galliae provincia censisconf. in Beugesia, Artaldicultus,natalesetvita3 Comm Pa\ Si-B ArtaldusArveriaBCartninstitutum778.ii B. v.rluOt Beliccns.s rpiscopus,
siau. er^.l,
2

duorum adscnpta invent.o ejus mentis ... ejU8 da3mon.acon.rn allera curatio : mira 61 civitate Valentina obitu vis.o ob.tus in Marcello Vide Marcellus. 7Apuleius cum Beli Artaldus, Ord. Carthuan. epiSC
:

t.bus

Tomus

III

INDEX SANCTORUM

Brts sarn*5ss
rthil

losti

moma

u;, .,.,;<*

quiUariusiensisvM *--m nr0 1 ciq q vni An scnptonnus, q l' r r.untur 0*0. S xiu. ** cunlur b*3. & XUl. a ulinnadjun,
t 1

doctoris Parisiensis

asla

^?S

\uiusaue

Theo-

SSiSS= t*w* see


::::::
i

- snic rn Mrll. memoria, Sancti in iurii. iii^mv/.

cultus, --

reuqui*

uiuiivi-i ve ciionho vei ^- Brunonis,

s
>

::::::: Guigoni

Launoius pireiuiva
s.len.io

xvi iu debea 5 quoru m 66J quas Launoius e* fonclu^iones praecipu, stutui

---

^Tp^n.manliquo.L.aseaductm-nmslentio

B
V.de Ssrjiu*. 1 -n Acchus cum Sergio.

format,

yuia discutmnlur 569. xix

contra prodigiosam
cont. VaXDf, Barliusseu Barsius episc. Vindauscens, sioDe in comitatu Cartus.anorum tun6 Bruno conf. Ordihis

ES
Parisiensis

"*;,.*

sese

damnalum, pubhcee

teretro

negro primo

2o

daLinCalabria.Co.P^.i.QaVite diverse, e quibus hmc sint sei Lta edenda seusub:

em um falea., et an, s,lent irr.e.iamveros.m.iemposs.n.dhor,i

universalescriptorum forie el.am s.ru.ulo e. Ooroerant, gesiam seculo laben.c, hoc stante, certam

ommum

aut iuuslrabuntur, fui confecta fuere, horumque unum ad seu documenta, sdia edendum 491 u. Actorum calcem etium petria, lempus nntule Nomte Sancli genus, fueri, Qualis Sanclus in pnentia

adducla 573. testimonia antiqua supra sesedamnatum An prodigium, quo doc.or, cerutmjtut puhhce adstantibus denuncar.t, universnh lenftoverosimile, stante

xx

SdMD

491

SmcusneS^^^ Gall.as aoiu, causa


rum
litleras

lin

discend,

ei

magistrum in Philosopbia an ib Berengarium Quo Sanctus Turonis, habueri 502. w. contulerit, qmd tum Serengario relicto, sese

5 rto um

egerit,

quundounm

Rem.s docere

reddere Jjm Al.a quasdo non possit tradilio o77. quo doctor Par.s.en,, focientia P ro prodigio, publ.ce adatenti mulutud.n. sese damnatum, mom, n.a rationum e fere.ro denuntiarit, landem dlud veroc. an cx his aaerunlur, fial, exam.natur US. simile utcumque non d n .n.ri. nrndlLnillll mtia ""~ v 5 XXII Vjpimu, 4"=>
aute

dictorum

silent.o.

m
'

Sque

obleritBOMv.QualeaSanctus hos boms monbus discitls habuerit, qu, qu* quam Bttetii informar.t.el
nou minus

coram paucis evemsse orivatas defunct. sedes


statuit,proponitur,et,anvelut.nepn,n,n,erepudianda non s.t, exammalu, q e conficta mereatur op.nio, i87 8 xxiu Quam fidem anastasim in^pmai.s qu8B doc.oris damnati paucis accd.sse ,.,.,, uius asdibus coram hac e.iam Uacons.de, -a.a e ,n,d .andem de xx.v. Rem.sne, an Pansus
I

M
s

dotes ac virtules emtuerm n c in eo animi archiep.soop, Nefandis Manass.s $ vi occas.one sese opponit qui hac sui conatibus induere promiha passussil, monachnmque Manasses Rornrnm conposuer t 516. vu. luelur, suspens.on.sque
:

censendum 593.
Sanctus
in

So C

causam suam latam^aPonmen.iam, in se Augus.odun.


rescind. obl.net
:

quid tum p.ae.e.ea

uam id eremum

quandosolitudinem secesscr.t, Cnrtinw tnnc recla fecerit, et an I uo9G. & xxv. Sancti ad
,

tifice

egerit,etquitandemBrunonem.npr,stinum

honorem

->>\ res.ilucrc jussus fuer.t

vm

et.am in pris.inum, aut Qui et quandoSanctus restitutus fuer.t et meliorem slatum Remis Manasse ex hac urbe d.sposl suum sub umquam ahas Par.sns doces u..,, aut etiam An a Guiberto de Nov.gento

^essus quales ejus exstilent 601. xx\i sacerdotio inilialus iugredttur : qunnSanctus Cartus.a.. eremum xxv... Qmd San donam id acc.der.t 607.

episcopum, aconem, Gratianopolitanum fuerint socn e. an u,nc

adierit

ctuseiusque

socii,

Cartusiam jam ingressi,

primum

egcrint,
I

e,

cueri

o2G. .x. solilud.nem secessus vera S B.unonis m an adl.unc prmler em.scausa assignetur, e.

Cerintlie.
vam Regulam D

xxvu, An Snnclusjoet

quem

vivend.

modum

8^monachicihabitu9induend.votumraBruno .nd.guent 532. x. t.one aha graviori anas.as.s, qua Bruno An doc.on, Parisiensi prarterno, quod pro seculo Kueril conversus, fuer.t

an ad ullum nominat.m Benedtc iex ante scrip.is ac se suosque disctpnlos Uan, observandam II IPapn
scripsent,
dstrinxerit

Brev.ar.o Romano fato haberetur, e arvel tunc, vel ante expuncta, et qui hanc et qu. lnsce coninceperint,

020 .% xx.x. An Victor approbar.t, ct qui Cartusieusem Ordinem Gratinnopob nnum epiSanctus Hugonem,
,

scopum,
,,

rofcprimum
t.a r

KSSjar 2
585. . Scr.ptorum sesc opnosuerint ese ii , vvian iiniiiorumdedocPnrisiensin,

Ue

eremum

habuer.t, Cnrtusiasui reverentem donan impelranl 623. sibi


,

kxx

Sanctus, a

su.umo Pontifice

arcessilus,

Cartusiam,

ritefiam

ordinatam, mcqlnrum-

qui

damnationem suam e

IN

TOMUM
:

III

OCTOBRIS.

que numero auctarn, deserere cogitur quandonam id, ct quanto discipulorum Brunonis luctn factum 626 xzu. Sanctua Romam ad Urbannm Papam venit, discipulis, ut Car-r
tusiam repetant
.

ab

xlv. Qua in crcmi aliis acccperal 684. Turritanae ecclesia Sanctus fuerit sepullus, ct quid de miraculis, sepulturam ejus secutis,
aliisquc nonnullis,

ad eum

utcumque spe^
seu

suadel

litteraa

his ad Sigui-

ctantibus, ac tempus, quo in Sanctorum,

num abbatemaPontificc
curia in

irapetrat,
et,

archiepi-

scopatum Rhegiensem recusat,

utsibia

cremum iterum secedcre liccat, ab Urbano oblinet 031. uxu. An Sanctus a


Ito-crio Calabriae comitc,

venationcm cx.cr-

cumsocente, in Calabriae specu, in quo sc quo, rclicta fuerit repertus ciis abdiderat, cur Pontificia caria, primum concesserit, ct
:

tunc Cartusiam non repetierit 635. xxxni. Sanclus Turritana Calabrise eremoacomite Rogeriodonatur, eique deinde a Mesimerio, Squillacensi episcopo, ac post ab Urbano II Papa donatio haec confirmatar 639 5 xxxiv. Quid post factam a Rogerio comitc eremi
Calabrinae donationem Sanctus
egerit,

Beatorum album rclatus fuit, pTaegresLeo X Papa sis, sit censendum 689 xtvi Cartusicnsi Turritanum in Calabria S. Ordini Stcphani monasterium jubet restitui, cuHumque Sancti ecclesiasticum permittit 694. xlvu. An Leo X Papa Brunonem etiam canonizarit, et quaenam, ad gloriam Sancti posthumam facicntia, concessam ab hocPontifice cultum ei deferendi facultatem proxime sint secula698. Vita ANTiQiaoR, auctore primorum quinque Cartusice Priorum chronolocjo anonymo,
potius

ex antiquissimo Bibliotheca Cartusianorum Coloniensium Ms deprompta Caput oricum. Occasolitudinem sio conversionis S. Brunonis
. :

qui

hanc deindeRogeriusdux conflrraarit, terminisque Rogerius comes circumscripserit Gi xxxv. Sanclus construclam in eremo Calai

brina ecclesiam
,

magno apparatu

consecrari

curat ct licncvolum crga sc experitur 047. xxxvi. An concilio Placenlino, in quo Praefationem

magisac magis comitem Rogerium

petcrc statuit, alios in idem proposilum attrahit, Gratianopolim pergit, in Cartusiaeeremumsecedit, ad Pontificem, cxhacevoca.us, se confert, solitudinem repetendi facultatem abeo impetrat, in Turritanam Calabriae eremum se abdit, ibique moritur 703. Vita altera, auctore Francisco a Puteo Cartusia

Ma

de Beata composuerit, Sanctus interfuerit, et cur, si ita sit eo celebralo, ad Majorem Car xxxvn. Gravissitusiain, non redierit 651 religiosi Cartusi Mamam, abscnteSancto,
,

Basilea anno circiter 1515 adornata. Prologus., Cur Sancti Vitam describcre aggrediatur, auclor exponil 707. Cap. i. Occasione defuncti, qui scsc damna-

ns

Priore,

ex

editione,

tum, inter solemnes exsequias

e feretro

pro-

joris

incolae

tentationem

paliuntur

natum

comiti Rogerio filium Saoctus baptizat, novoque abs illo beneficio afficitur 654 xxxvm. Mortuo Theodoro Mcsnnerio, Grasco Squillaepiscopo, Joannis de Nicephoro Latinus
censi
ut subsliluatar,

clamat, in solitudincm secedere Bruno statuit, iterque alios in idem propositum attrabit, Gratianopotitanum epicum his ad Hngonem,
scopura, suscipit 708. Cap.
sociis

mdc

Sanctus suadet, et ab hoc deprivilegium amplissimum, quod et a Ponlince confirmari curat, Turritan eremo, novojamin hac constructo S. Stephani monasterio, impetrat 058. xxxix. Sanctus co-

Hruno una cum li Gratianopolitanum coobepiscopum, venit,Cartusi3e|eremum ab in hac vivit, ac post tinet, austcrc admodum vocircitcr a Pontifice evocatur
suis

ad Hugonem,

sexennium cantique obtemperare


Sanctus e Cartusia

staluit

713. Cap. m.
secu-

Homam

se conferl

mitem Rogerium praesentissimo periculo per


visionem,

qua hujus illum monct,

in

obsi-

dioneCapuana liberat, novumque hac occaconfert, sione, quo plurima ei bonaRogerius xl. Quo tempore Rodiploma obtinet662.

Cartusiam repetant, tis huc discipulis, ui inCalabriae, obtenta a Pontisuadet, ipseque recusatoque Rhegifice secedendi facultate, abdit. l>oensi archiepiscopatiMleaerlasese

nevolum ibierga secomilemRogenura babet,

comes Capuam obsederit, ct an coanno, quod id accidit, diploma, quod, dem Brunom hic prmceps civitate hac subacla,
gerius

acmoritur718 anum et Blomenvennam


Cap.
i.

vivit novas ecclesias condit, sanctissimeque V.ta tibtu, i Vitxs per Putescriptts, a

Surio

coltecta.

contulU,

benevolum.nse.term 6li8m Larlu Sanclusexper.lur, visitur aLanqu.no


1

datum Rogeriam
'

fuerit

005.

xu.

Duccm

'

"9'*

"";;:''"'"',

.,

frali es h tu se dimittit, adCartus.ae

bit.Ha^unacum.iUerh[.J^utotaB

^S
rassor

nnblice oroclamal

g*"%$>^
,

Defunctus sese damnatum, spectaculi hujusoccasione seagend

e leretro

^am
C(im

a|

ol

allis

qSidem 4
Urlhu
>-

1...-

faciendum movit, ad Hugonem iter arrip.t luiniim episcopum

dem

producuntur mi. xm. S. Commentarios in Psa.mos et .0 Sanctus


scriptis,

h.c

JJjgJ^, ._..&

hp0
.

eremum Sanetusingreditur,exhac,
^
;

J^
ab

7
j

Ca.

u.

,,,.

Papa

PauliApostoUEpUtolas.qmn

.neejuscir-

INDKX SANCTORIM
marly
d.sc pu Turritana ereroo

rologosmeroo,-,a,..logiuroetl,u j

us

c..s
(j

soiaaq
,

anima

suffrag.a

seu

responsori. Skt.o Sect.o.v .752


..

P^"JJJ precedentem divers* ad ^pi^ P


W.
|*.

CU

6 Erotevs M.

in

Grmcia,
cont copi

e*

IM^
in

2" s

Sec . Sbc _
fld

, ,nUo episc 7 Eumenius

Alexandriae

s32

nom.W
g

T,

Mo y,.760.
,onam SonCli

Ar.

ftt5toStaVone posthuma^
.

,x

recensentu.766 X vn, anto annuro

lande recensenlur, et qu.


i

universam

*^ ^52
adg
or ,.m
cj u

^ ^toS'lWi m^

All(i""'

palrala,

ad

&>~

ruxv. 5 \auiian.a. lomm.

<M i,.

n-

'''"rj:;*

h-

reliquaque, quae
feciuut,

magisque

v>denu. u *
.

m edium

profernntn, 7

De

^ ^^

Anonym,,

,.

<

'
_ ,

|0|l( , r ,, in

ere .

icciianun etillseeK hoc

Auctorum,

tomi dicta sunt.

epastus cum
i

MarcelMaroello etc Vide

f hiritina viro.

M.

forte Aroisi in Ponto.

iir.Vsanc.mabhoroonvroamariyre
in disanctio : ejns elogia leropus martvrii palestra et stis
:

norisS

?,,=::, SSg novam


Fidis in

bas.l.cam iramdat.

Ecio^FaActorum
1

magnificentiss.me collocata. nars capitis eius hcam P in novam bas,

Jh
"U

*7 Suceue s.analo

8.

Lah*

rem npud

Lipomanwn tom.

v,

o paj.

oConstans curo Palmatio

etc.

V.de Palma-

udcn, P eracta a,,oAne.q,,andoSF,d.src.qu,a3 a,qu r sml ? '278 '' in Hispaniam iranslalse P cullusS.FidisinAginnens,,etpr^ernom.n. desia erecMejus

corporis

Ks T
,in

n Conchens,

van.adcssacraainGalliis.e.una.ns.S...
luroin Aragonia,
variis

Palroatio elc 5 Conslantius curo


':Crc S

Vide Pal-

cent,uscuroPalmaUoetc.V,dePn/-

propno, m Ecclesiaslico, S F Wes olcio Cod.c.s m.raculorum regionibus cul.a


e,

..>

>

Angl.a

281.

&vu

j:
et

infra edend,,

auctor

l.ujusquc fides
.

malius.

miracula edenda 28. cur non omnia

Acta

D
Suessiones 5-nivitianusepisc. conf. apud

863. riL SueL sujnato M.

288.Ta*NS,.AT,o

Wu,,,-

tJca S

FtBTS v,ac. et

aU

mo S ateuCon
et

M)onaluscumPlacidoetc.V.dc/Wus,
E

Sylloge in Gallia,

"
T ^sut.o^teha
]|!
'-,41

S' F..,s

v.nc.

mat

Lsmmn CcncbS s,
reoina,

C^nimia

et abbatissa in virg. forle regia

H,^,co-c,t,ccs.

Comm. Kdiceccsi MimatensiinOcctama. Sacra illius apud re..

quemartyrium.sepultura.aodein corporum as F.d, mvenlioetelevatio:patrataAg.nn


miracula

Auum.
:

S^WT'r,
94- Car.
i

Coreononymo ex Itr.
8 F.d.sSocorum-

cultuscercentioresmartyrologos memona: relocus, in quo ejusdem tus ad hunc diem: i,

noucl,n^n,,,n.,,ln.a,tesada,,fc r cnduro
Cap AginnenSes ug,S Fidis corpus 295. sanctae Fd.s Ar.madum ,,,,., cnm corpore frustrainsequunlur:faclumFig.ac,miraculum l monaster.um perfe corpus ad Conchense ten.a a magnus ad iltad concursus
I

Conchensis coenobu

stlus,

A,,n,s

^ra al Pn.ibosopiniones W6.Su. qms s.l S lieraj ,n opinioncs expendun.ur:


ffio
.

scrvantur: compendmro propriis; van* dc ,U,usct lectionibus

U Mab,

de eadem Sanctae procertis habcr, qucant W8. nctfvfrgine Slephanus M.ma, Chana, pe, quam
gestis

memoratns:

qute

fruslra

nmt-rc Bemardo,Ande felosium 297. MiBACou, magislro, comonfta, gjemeuhol*

translatio tolius corporis

S.

F.d.s

fw

locuro S. tcnsis episcopus,


d',,n

BumM restauranin

ac

abbatue possidendum Saln.ehacens,


Ticini v.rg. sanc.iroonialis

"milicne ^6eonoom.2^B,W,C^. >ed,pao 581. 9

Ua
0E,Mphan,a P
,nsubr ia

Stu.oge.

Sanct V.rg.n.s

apud

Potocus Atctows, Cooftiioww lom iv.Annoiwm Bni,clv,(on J|faM//omana ,. 703. 300 M.acuuouum Libeb norum pag.

1N
Cap.
i.

TOMUM

III

OCTOBRIS.
bilis

De Witberto, cujus oculos radicitus


ii.

apparitio

iconis B.

Mariae in Poriicu

evulsos S. Fides redintegravit 302. Cap. De Gerberto siinile miraculum 306. Cap.
Injuste irruens in

i...

monachum S
:

Fidis, praeci-

acriplorum coaevoruin testimonio, uti Benediclus Papa XIV scribit firniar. poss.t 154. ~ miiab.l.s apparitio ... ^j~~~rr iv. Ejusdem iconis .
,

pitioet morte punitur niS Fidis assurgere,

puella renuens imagi-

quantum ad subslanliam, constanti

membris contrahitur, poenitenssanatur. Filia viduae caeca difacti vinitus visu donata 308. Liber u. Cap. i. De muliere, quee usurpavit annulum, quem
de improaltera de puero, in quo quapunito bo mercatore de caeco dripartitum gestum est miraculum claudo divinitus sanato 310 Cap. u. De et eo, qui a suspendio furcarum S Fidis auxilio de eo, cui ad conteremlo^ ferliberatus est :tl i reos compedes S. Fides malleum attulil
moriens S. Fidi reliqueral
; : :
:

anliqua suis probalionibus firmafidehum tradit.one, ta, prudenler credibilis ostenditur. Post banc apparilionera monaslerium ad S. Pelru.u,
et

alterius,

quam
,

Benedictini Ordinis, S,
p.e

Galla
.

ingressa osl

ibiquc

(leluucta

-i0

Acta

ex lib. iv Dialogorum S. Gregorii Papce I cap. xui edit. Pans.anni 1705, tom. 2. col. 302. 162 7 Geroldus Coloniensis pro Martyre cullus, apudCremonam inlnsnbria Snt. BistoricoSancli apud perpaucos marlyrolocritica ejusdem gesta unde primo gos mcmoria
i

Cap.

a S. Fide per lii. De eo, qui praemonitus fenestram lurris saltu evasit et de mirabili asino3l3. Cap. iv Aliud de Gerberto miraculum. Item deperegrino captoet vinculatosu-

accepta, et a quibus scnpta ei lypis edita 955. u. Praecipua v.tae illiuscapita examinata
:

C83dis

lempus

et

causa

corporifi in ci-

bitoqueS Fidis auxilio liberato 31 o I.iber iii. Cap. i. Bernardo, terlia vice Conchas profeconcto, tertium de miraculis S. Fidis librum prodigium, quo scnbendi occasionem praBbet sanavit S. Fides gladio percussum mirabiliter De quodam Bernardo de morte 318. Cap. u suscitatoetde mirabilibusin ipso,adS. Fidem De veniente, in via palratis 319. Cap m. de reperto accipimulo a morte resuscitato de puella contracta et de contraclo, ditre Epilogus. 324 Appendix miracdlorum rectis 321
:

vitatem Cremonensem translatio, sepullura, elevatioet honorificentiori locointra eamdem


canonizalio Sancti leviecclesiam depositio potens patrocinimii 957. lll. ter asserta Arcbiepiscopua senatusque Coloniensis Sancti mandibulamaCremonenaibusimpetrant bu. :

mdclu jussollennis exaltatio Colonia3 anno febres, etiam ab ipso ardepulsae grassantes
:

intemplo chiep.scopo cultus annuus ibidem (JG0 Societatis Jesu


:

S.

i.

Cur haBC miracula edantur.


subilo convalescit
:

Invocans
frater

H
7TJelanus
5
nsi in presb. conf. in Pago Remer 83 Silloge XXtJallia. Sylloge -Gall.a. p GalNiverni Hieronvmus episc. conf.

invocatione S. Fidis gravi morbo mox curamulus, invocato ejusdem patrocmio, tur mnlier, ei annulum offerre vitae redditns facti pcenisubterfugiens, divinitus punita ejusdem patrociraulier sterilis tens curata quodam Raimundo, nio fcecundata 324 u. De
.

Fidem

auctoris

ia

Sylloge
I

oJ

liberato: naufragium passoetS. Fidisauxiho S. Fidis miracula ex Labbeo cur hic quaedam 3l7 non edila soror Flav.a seu 5 Firmatus diac. ejusque

6TanuariuscumRogatoetc.Vide/?o^n. J ;,JovianuscumPatmalioetc Vi.b: Palmatiu*


883 Sylloge 1 Jul.a virg. M in Syria. Ital.a Comm in 7 Justina virg. M. Patavii Acta subdititia, Prjev i. Sanctm Martyr.s Martyrologiis, et sacer per Italimemoria io amcultus790. n.
tvriom. An lin. Teraplura
alii

Flaviana virgo
L0GE

Autissiodori in
.,i

Galha. Syl-

163
Placido etc. Vide Plactdus Flaviana cum Firmato V.de
ni
J

5 Flavia

cum

5 Flavia seu

S.

luatio genus, e

mar-

Firmatus. 5 Froilanus episc Legione Comm Pr*v. Loci notilia Sancti


:

m
m

, Hispan.a.

simul
S.

cum

illa

passi sint jJo.

Marlyro-

looriis

praecepta recentioribus memoria conannuntiatio,cullus in H.span.a Romano vixer.l, discussa et troversia de aetate, qua 228. Acta, qualia ejus Acta edenda definita
,
:

lione

quo

is

collecta ex Breviariis etiam vetustis Hispani apag. 380. tyrologii

tom. o

Uar-

QuotemporeconditumfueritS I ustmae moeidem dicalum nasterium. Teraplura novum sanct Martyns alio805 vi Reliquiarum
nllll , u ,

Ursaii et Fonlanini retellitur 803. templi conditore, opiuio

JustinaB conditum ab Opi" 5 teraporc floruent de Opilione, S. JusUdib

s s

v.

80<) vetus translatio

G
5/^alla viduav, deinde
VJTr wTcomment. Pe*v.

..

vu Earumdem rehoovum Iranslatmm se lltirum in templum * S. J tmonachiS JustinaB 813 viu &naUorumqueSanclorumreUqu.intem

templum Sanctorum inventio et in

monialis

Roraae.

plum

novi.n.

solenniter

transferuntur
reliquiffi

M7.

Sanclae in Fasl.s sa-

i.

diebus. cris raeraoria variis


siolosiis Benedictinis
:

An

recte in

Ha-

locumsuumsolennilerreducuntur8i9 Acta
Bublestmfideiet sabdititia
gtiose f?enue el

Extrahuntur S

Justin

etm
Ju'

annuntiata ? bjus elohomonymis matronis liuin ex Fcrrario ab Acto.uuUidesU7. u..llustres ad eara probaSancta* natales et cognatio Fulgentius Epislolam scripsi b.l.ss.rae S.

m Mombnto

martynum

Ectio

5JuftinuscumPaimatioetc.VidePa!maii

marili consolatione super niorte

et

de sta.u
iitcum-

ejus viduarum: hincannus nat.v.iat.s An, qua* S. Gall*, que def.nilur 150. lU. facla perhibetur rauajuniori adhuc viduae,

eand )T eander
Ljtius

cu.n

Palmatio etc

Vide Palma-

TLeopardinus

in raon. M. Albiniaci

Pago Borbonico

INDEX SANCTORUM
Borbonico.

r , Co. Acla;quosen,,o

n sv

*__ mv

i.

Sancti Martyris S anct. s f

TMartinusconf

primusau-Mh-ron.^

ol culUls

Btem

veleris ao

JJ^V
g>

Martyrologiis,
g estanndere.

s^fazXz
Cap
*'

;;;;

i
bint

nSomci^eccSstica: U
9sceptum

nacpatm: Sancticogno . p | a J4.. * ferenda -S? ?. m -pt'oclura 111 hofec


sacerdotium '""'" spitio pauperum ', aq ue Gstercien s se. ,!, Ordinif
.,,,
,

5Si r

n On Martvns nccem
Suhn!,, apud

^^
|)S0 p

liS
424
e. se_.

Philipjw Lab-

M
I\L racleensis
coni.

deusdem

iu.

M _ rtvr0 -

952 ^ r nn _ monasteru fortuna concessaB cont. uiu. imm "* ^ uauDu8 Mantuanus 5 Matthaeus 0ucalu MediolaPraedicatoruin, L
l
,
:

factse

rclK u

**"

i^^ioe.niopreetereaimpetriaai-ans,

jMarceimu
,

corpons et concessa-.cuHusejnsdemimpugna
.

NT.H's ia .CoMM 8

sacr , e t

re3
'

P^cipu

qmSaiwume

"""

Kon

qS

Sancms,

aliique priores

uo ^^
(

scnpto-

firmatus:

^ umcium concessadceodem M.ssaet

S^iSt^
cum Palmatio
etc.

Vide Pal-

Maxentius

,.,.,v

s,

MonasteriiBndicensissitus

Ssancu

r^Trirur^nventioettransialio
Uqniarnm
n
\i

Sus
lio
>

Jo,oriainFaslissacris:Actaaqu,busscr,eiarata, et qme eden-

Lasius,/^ -us,C a stus,/E.mHusctSaturn,n,,s 6 Marcellus, Zsx felici Campama fehci. E* m\i loiio Capuae in mto rte Bl.n. M Mar-

irr-cllinus

**$ Vld e ^^ cuin ^uauu.


*

0arts. v

CH Snpusnata\e116.mBapti8mns,edncaquod :n S%. donam susceptnm auan


iribuwuuu* V uac institutum
.

antiquioribus Sancti genus, patna, 4 ii. lUustre


> -~-, qualeque.d 179. n
i

teMO

Mapivrum

in

329

r^ Tt
et

ConditmonasteriumBudicense, qu.
cujus id fecerit, et
instituti yirg.-

tum

et

rebquias

speclanua

^
Pb/bv. >

RommCoim. IMarcus Papa conf. sacnsFasUs


S,,

v. Sancti ob.lus. nesmeo collocarit 187. corpons elevat.o 193. a cOTultura, miracula, epU Sancb ',.,, inrassnm reliquiarum Sancli e ? r' incassum s vn Tenta.a transla t.o monasterioBudicensi Paderbornam
cl

quando

cS

etnstis ac recentionbus

Regularium .ndu"actaque in id canonicorum reliqu.ee truriata >oTj6 5 vm. Sancti

nistorimndeS

Quid censendum a SS. Damasoei.x nore quod Florentini ^S esse existiman donauim Csio

ett|se S pendimr891.^v cor_ v.dealur de S_Mar


quibusS. Maici

euUus ejus apnd Regnpopuloque canomcos 199 ix. Mna ares Budicenses monasterium Budicense cla a .empore, quo iBcanonicosBegularesfu.ttranscr.ptum ad patrocmio patrata ;mmim usque Mcm.v Sancti canomois Budi02 v x Sanei, reliquima

Ubto,

censibus

V,

f,

Duo

alia loca,

a,

LT PusiiescerediVitur897.H.!

routaANs-

206. Vwa, di^ecesi Paderbornens. ;,m ex hfMM OrrW-.m, ouclore Sijeioordo, UaraesFraqmmtis Browerianis et apographo ai.ter. PaowGOs i09 Paowous
ct
al.b.
,

cum

aliis

communicat, cultus

in

hJlnocollata. baptisiniis, litterarum Cav i Sancti natales, progressus m mistudium, vitfe institutum, propositum, nujus monastcrii
,., Condendi

..,, corporis in

ccemeteno
et

S.

Balbmse

strum S
,
,

JStiO

secunda adCastrum Sacri corpons e castro ,o(| Cap n a eccles.am Romam ,' nn aa sui non inis ibidem n.ox miracula qua^dam
Silvestn,

i.nraci.lum, obilus - u. exsecutio, visiones, upost obitum, corpons cle Cap u Miracula 21 i. Vita aweba, ttucoreGo5ehno

muiolevatio
Pffsono
c

Budtcenets canobti Possionoli


/'.

prpa-

Georw Gamefelt Carmeno Ms. insijfni cuw Puocoocs 210. collata. tlmiani apographo Cav. .. Nobiles SanPROtoocs acter 217.

0b n 6 MLlialiscumRogatoetc.VideBo^.

IN
cti natales, patria,

TOMUM

III

OCTOBBIS.
138

tum, condendi
jus

baptismus, vitae instituinonasterii propositum, hu-

phi obitus

exsccutio, visiones praevia;, obitus, temporaria resuscilatio, sepultura 218. Cap. u.

Labacum in 5 Peregrima virg. M. Roma Carnioha translata. Sylloge equesHieros. S. Joannis, 5 Petrus delmola
)

Miracula postobitum, corporis de terra levaAddenda. tio 222. Yide etiamad calcem tomi

Florcntim in Hetruria. Syll.


7
Pipio diac. .conf.

245
iu

Belnae

VastiD
illiua

Galliae

traGtu.SuL.Hismico-caiiicA.de
1

N
OlSJicctas Conf.
Sancti
tus

cultu, gestis et aBtate


Graecia, Comm. Prjev
in Fastis sacris,
:>

965
lavia,

Placidus, Eutychius, Victorraus,

memoria

cul-

Donatus aliique
Comm.

MM

Mtessanae

in

Sicilia.

ecclesiasticus,

natales, distinctio ab ho-

inonymis, vilae series discussa, Acta e Me444. Acta ex Menffiis edenda, qualia sint ** interprete C. B. nccis GrCBCfS

Pr*v. gi. SS. Placidus et Socii marantiquis tyres a recentioribus alii, alii ab ut apparet, ad hunc diem meraartyrologis,

.">

/^vrmisda cum Palmatio etc.Vide Palma-

morati 65. u. Placidus, discipulus S. Beante senedicti, vere exstitit, cultusque fuit primuni in lucem culuiu xu, quo ejus Acta Acta 5 Placidi protracta fuerunt 70. m sedomnia sublestae fidei 73. & IV. m multiplicia,
Placidi Instrumenta varia de rebus gestis S. v. Discuttuntur, conGcta rcjiciuntur 78. de S. Placidi natalibus circumferuntur

7 Ositha vel Osgitha virg. M. in sui norainis oppidulo comitatus Essexiae in Anglia. Comm. Piuev. i. Notitia loci, ubi vixit, passa-

quae

que acculta Vita edenda

Puil

memoria
:

in

Martyrologiis

sublestae fidei

ant, illam seculo

vn

floruisse

quaenam suade936. n. ReSancta seculo ix

oblatio S. Be80. vi. S. Placidi nativitas, una vita monastica Sublaci, dum nediclo, abiit 84. vu. Benedicto inCassinum

cum
S.

S.

feruntur rationes pro eadem illiganda, ac pro seculo vn verisimilius pronuntiatur 939. Vita, auetore anonymo, ex Laurentii Surfi collectione Sanctorum mensts
Octobris

Placidus Sublaco Casinum tendit conct ditatur a dilur Casinense monasterium, Placidi patre 7. vm. S. PlaTertulloS.
:

9* 2
P

7 "palladius episc. conf. Mediolani Santonum in Aquitania II Comment. Hist.

Sancti cultusa seculosaltem xistabilitus: Lectiones Breviarii Santonensis ei propriae annuntiaejus in quibusdam Martyrologiis
g
].
:

plunbus miracuhs cidus in Siciliam abiens, S. Placido moclaret 91. ix. Conditum a barbari qninam hi fuenasterium invadunt S. Placido Mesrint 94. x. Variae conditi a 99. xi. Insana? monasterii vicissitudines apud Messastauratus sanctorum Martj rum 103. xn.

nensescultusetcorporummventio

V et Paulo V sanctis Cultus publicus a Sixto SS. Plandi Martyribusdecretus 107. . xui.
et

tio
cti,

et

apud varios
natales
:

scriplores, ut vere san-

Sociorum Messan

festa,

rehqmae

vartis

memoria 924.

u.

Antistitis nostri illu-

locis dispersae, Officia in

eorum honorcm re-

stres

adiU episcopatus epocha sat

Pseudo-bordiano, citarisolital 10. hcikauclore

prope definita. Interest Parisiensi


lime interfuit
:

synodo an-

verosimilno 573 Sanlonensi vero anno 576

GundobaUU, in Fraucorum regem aquibusdam levati, jussis plus aequo Guntchramno paruit 927. ui. Palladius a
rege acerbe increpatur
ostenditur.
:

Benedictxnorum tom \a ex Actis Sanctorum lMandi S V,. PHOLOGUS 114- Ctf.l. V aa Cap. exord.a 5 eenus et vitae monasticae
1 I

'

e1 pros Placidusiter in Siciliam arnpit, Cap. m. multitudine clare! 120 disiorum

ter ei

non pejerasse

Contumeliam unam sibi illatam fert; non item alteram. Insynodo moderate ob Faustiani ordinationem Matisconensi
mulctatur
castiat
:

Sanctus iter suum promovet, pellilur,ibiquemonasterium condll


el

Messanam ap-

I^.Up.

sui obtrectatores severe rursus et immerito vcxatur indigne


:

clericos

vita sanctitate floiv Messana? prodigiis Fratres et Soror v. S. Placidum ret T>7 Cap Saraceni irruentes in monasterium invisunt Hospites saevmnt Monachos, tum in
:

930iv.
eximiaexstruit
norifice

Reliquum
:

vitae

tempus Sanctus
;

tum 130

in

pietatis

operibus impendit Sanctorum rehquias hoecclesias


transfert.
in

varias

Ei S. Gregonus Magnus Angliam directum comS Augustinum nuspiam mendat. Ejus emortuale tempus J66 definitum
praecise

capitetandemminuuntur, et aGord.ano Cap.vi. MonassepuUur* mandantur 133. etsanctorum Marinstauratio terii Messanensi Stepnacultus 136. Acta ahbr kfuctore
ciati,

iterumque cruCap. vi. Sancti, iterum

tvrum Lajetam tomo no AmciensiexedUioneOctavu


PHOI.OGCS

JeSanctisSiculisapag.
ALTFU
ibid

Constantius, tre5 Palmatius, Maxentius, Leander, Alexander, Soscentius, Juslinus,

172. Peolojhk 439. B PlaCldl 0, Ctf


i

Coustans et Jovianus ter, Ormisda, Papuius, 18 Stlloge MM TreverisinGalliaBelgica.

5PapiriuscumPalmatioetc.VidePa//m//M Waracti in dioecesi 6 Pardulphus abb. conf. ParGallia. Comm. Ph*v. 1. Lemovicensi in ogos et martyro dulphi Acta, memoria apud natales visacer 422. u. Pardulphi cultus Ul. &. monastica tum solitaria tum
ta,

commoratio et m.ssio in aoud S. Benedictum u. Sanct.inSiciliam.tr., Sicil.am1i0.Cu>. et Messanensi plunbus prodigiis iUustre LnasteriidificaUoU4.CAP.iu.S.Placidi Snriorunique martyrium
Cajet in G Probus ep.sc. conf. Silloge Romana.
6 Prudentius M.
tus tvroloffos tyrotogos s

Campama

m^

429. Vita, Pardulohi obitus et translationes P , ex veteribus mmbralnim,o

Besu m Burgundia culComm.Pi^v. LS.Prudentuapudmarpamenuu, mentio, tempus necis mcertum

vwvan

lsiSlr3i

& II ^a. bon n . .. .: , qqi n. Nnrbonene t cultus antiquus 333.


.

^F^^.-^^.u'

pss ajRsr^^.cSS f O. u. Pardms.

U us

******

Pardulplu miracula 43o.

8.

m m.
m.

INDEX SANCTORUM

ei ejusdem acl lanslatio corporis Divionem reduclio 340. J-iv. Besuense mooaslerium

m.

S.

patrala Prudent.i m.racula, Besuae

nionasteru vicissitudines, Variae Besuensis n.iracula,quibus nonnulla relimia S. Prudentii spegtaniia adjungunad sacruro ejus culluin
tur

Marcello etc. Vide Mar6 Saturninus curo


Ce/

Oagarisepisc OSylloge
S

M. Laodice

in

Phrygm.
.

..

monacho, descrrptaex dore Teobaudo Besuensi

au344 Acta,TranslationesbtMuucula,
codice

Lahheum tom. tBMwet edita ver Philippum 605. Phologus 348. MiracuiheccB Mss a vag.
L0B0M LlBER1

)Is

Tmmsiper Franascum

Chiflletium,

Cap.

Sancli Prudentn naiales,

eesla

aliquot,

martyrium

Narbooem 349 i. Besoam allatae 352. L.bkr ... Cap. reliquiis, vana Besu S Prudentii

et ecclesia prope S. Prudcntii reliq.u Cap.ii.

Depos.i.s
ibi

mira-

etc. Vide 6 SaturninuscuroRogato Syria. (.omi. Sergiuset BacchusMM. m 7 in Fastia aamerooria p R *v |i. Sanctoruro publicus 833. cultusque ecclesiast.cus cris quibus prolixius elog.um e 6 ii Acta Latina, aliaque Acta Graeca Ado Sanct.s adornavit cur ambo edenda 834 m. qual.asint, el cond.tio, roartyn, locus, Militaris Sanctorum adjuncta 839. iv. senus, terapus, aliaque sexturo vencOuaenam Sanctis ante seculum Sergio, fucnt delata
'

Rogatus.

eduntur 3-.) cula ad lllius invocationem Besuae patraC AP ii UUerior in.raculorum


toruni

ratio

acnominaiiroS.

enarratio

359. Cap.

iii,

S.

Prudentii

trasferuntur sub finem sereliquia? Divionem seqnenti vero Bcsuani reducnntnr cu li xx celebratum Libbb ui Cap. i. Concilium 361 nonnulla miracula S. Pruprope Besuam Caf. u. jEdes sacra Senlii ineo patrata 363. ejus reliqu.aeeo transS. Prudentio condita
: :

latae

captivus carceremiro modo carHi Tresalii non absimili roodo Libbb iv. Cap. i. S. Pruceribus liberali 368. paralytidentius sanat brachium aridum et ultione divina liberal 370. puellam cam moriuis Inter alia miracula tribus n Cap morlui ad vitam reddit 373 Cap. m. Aliud huic mox a vitam revocali miraculuro quid Teobaudi ad lectorem morte acciderit 3 ' epilogus
liberaius
i

seculo vi Variae ecclesiae Sanclis in Orienle praecipuecielata exslructae, aliaque Veneratio vi venerationis officia 849. nominat.ro S. Serg.o, seculo ac Sanct.s, eliaro in Occ.denie, sexlo ac paulo serius, locave tura Occidelata 85o v.i. Eccles.ae quibus vel turo Orientis sacra, in dentis aul cerle a temSancti' post seculura sexlum ecclesiastico fucre affepore incognito cullu etiam eorum l.psana aut sunt vel sacra cti mwtoreanofuerunt asservata 858 Acta,

84o

& v

aut

nymo-

e codice

nostro

Ms
et

memhram-o, su/nato

Q Ms
collato

cum duobus

aliis noslrts

Mss

xtxdem

membranaceis

codicibus

eddione

Mombntn

Cap. I. Ad Maximianum et tanquam Christiani deferuntur Sergius deprehensi ludibrio ab eo haBachus, lales morte eliam, bentur,' ad Antiochum ducein custosacrificent, afficiendi inittuntur,
ni diis

imperatorem

diaeque ab

hoc

includuntur
in

863

Cap.

n.

Q
7

Sanctorum apud Antiochum

fide constan-

/^uartus et

V^pania
ni/mianis

Marcellinus, Capuae in CamE Martyrologiis flieroItaliae.

tia,mors hincillisillata, miracuiahancsecuta,


sepultura, honorqueiisdem a Christianisdela-

R
6

Renalus
i.

episc.

conf. Surrenli in

Regno

Melatus867. Acta altkra, ouctore Symeone Medicceo Bibiothecce regia> Paphraste, ex Ms. tom. vi a risiensis, Latinc versa a Upomano 317 Cap. l. Sancti tamquaro Christiani pag apud Maxiroianum accusantur, tales ab eo deprehenduniur, ludibrioque habentur 871.
Cap.

Neapolitano.

Comm.

Histo.uco-ckit.cls.

Sanch dies emortualia non satis certua ejus hocdie cultus apud Surrenlinos, hujusque tum in Italia, tum in Gallia antiquitas
fertur, hisioriae epiloroe 380.
S.

p r0(li

q 11SB de

S.

Renato vulgo circum-

Sancti ad Antiochum ducem mittunvarie monentur, ab eo, ut a fide desciscant, morlem usque Bacchus tur. flagrisque ad caeditur 875. Cap. ni. Sergius crudeliter torii.

u. Prodigiosae

quelur, gladio martyrium consummat, tem-

Renati historias nullus satautiquus aucior patrocinari ostenditur 384. ui. Traditio, monumenta, Bcriplorumve leatimonia, ex

879 ploque post ejus sepulcrum honoratur 5 Soter cum Palmatioetc. Vide Palmatius
5 '-phraseas episc. M. ver.similins Smyrroij 7 -L in Asia ni.non. Syll. Ciutica 5 Tullia virg. Manuascae in Provincia Galliae.

quibus prodigiosa S Renati hisloria panter adstruitur, expenduntur, et nihil cerli evincere demonstrantur 387, |iv. An Sancius Andegavensem epiacopatum prius, noster
quaro

Surrentinum, certo adroinistrarit, in-

quiritur.

Reliqua ejua geata, rmortuale tempus, aepullurae locuset corporis translationes 390 referuntur, Varia ejuselogia 6 Rogalus, Saturninus, Fauatinus et Marin Africa. ltetn Jauuarius et Amtialis monus MM. forte Romae. Kx Marlyrologus

Syll Historico-Cr.tica. Sanctae in quibusdam Marlyrologiisannuntiatioet Ecclesiaslicus gesta ejus desumenda ex Actis cultus
:

S. Consortiae.

Tullia S.

Quatenus haec genuina sinl? An Eucheni vulgo Magni tilia fuerit ? 39 Quandonam circiter obierit?

MM

V
5

332
6 Komanus
Syllogb
episc.

Aulissiodori

T rictorinus cum V dus.

Placido

etc.

Vide Placi-

in Gall.a.

396
6

ywius
r

diac, conf.
S.

Wiltoniae

in

Anglia.
Fastis

J- Syli.oge.
sacris,

Ywii memoria

in

cullus, vitae profcssio 400. Acta ex

Capqravio.

404

INDBX

IN

TOMUM

III

OCTOBRIS.

INDEX

CH RONOLOG
SKCULUM
I.

IC

US
a S. Dulcidio, Agin-

Sub ejusdem initium corpora SS. Fidis virginis

acSociorummartyrum

Forte

hoc seculo sub

biitS.

Nerone martyrium suJustina, virgo Patavina 790 a

Forte eodem seculo ad finem vergente passi Romae sunt SS. Marcellus et Apuleius 826 b

nensi episcopo, translata fuerunt 270 f, 271 a et seqq., 272, 273 a b c d Forte inter annos 425 et 433 Manuascae in

Provincia Galliae obiit S. Tullia virgo 39


Circa

c,

44 a b c d

medium

obiit

SECULUM
Anno 130
S.

Renatus episcopus Sur-

II.

rentinus

380
fuerit

Anno 453 consul Opilio an

Eumenius creatus
in

c, 392 a conditor ec1

est episcopus

jEgypto 832 e Anno 143 obiit S. Eumenius, episcopus Ale832 b c xandrinus in iEgypto Circa annum 171 passus est S. Thraseas epi-

Alexandrinus

800 ef, 80 a et 803 a et seqq. Anno 499 jam exstabat Romae titulus, seu ecclesia S. Marci Papae 887 d
clesiae S. Juslinae Patavii

seqq., 802,

scopus, verisimilius Smyrnae in Asia Minori 7 b c e f, 8 a et seqq., 9 et seqq. Anno circiter 175 S. Sagaris episcopus marlyrio coronatus est

Versus ejusdem seculi finem, vel seculo sequenti Acta SS. Scrgii et Bacchi MM. verosimilius

conscripta fuere

M37 d e
VI.

Laodiceae

in

Phrygia
e
f

SECULUM
Hoc
S.

26

f,

262 a b d

seculo aliquot annis mchoato in Gallia obiit

Helanus presbyter
in

905
GaJlia
fuit

SECULUM

III.

Anno 517 celebrata


Epaonensis.
Circa

c d e f synodus 53 b

Sub annum 287 verisimiliter passa foit S. Fides virgo cum Sociis Aginni in Aquitania

263
Circa
hujus seculi
S.

a,

270 cd e

annum 520 obiit S. Apollinans episcopus Valentinensis Segalaunorum in Gallia 45 a, 50 c


520 Vitam
S. Apollinarisepiscopi

ximiano

fnom sub Diocleliano et MaPalmatius cum Sociis coronatus


1

Post nnniiin

8 ab martyrio Trevins fuit Anno circiter 296, vel initio seculi sequentis, passi in Syria sunl SS. Sergiuset Bacchus

Valentinensis scripsit Eladius 47 a et seqq.

ejusdem diaconus 48 a b, 58 et seqq.

Anno 524 cousul

Opilio an S. Justinae ecclesi-

am Patavinam
Subannum 54
1

exstruxerit

804
in

844

c et seqq.

SS. Placidus et Socii martyrio

coronati fuere apud

Messauam

Sicilia

SECULUM
Ante annum

IV.

304 probabiliter passa est S. ChaAmisi


in

ritina virgo, forte

Ponto 20 b, 22
f,

23 a b c d

Sub ejusdcm

seculi initium obiit S. Divilianus,

67 b, 99 a bcd Anno 512 Chrosroes Persarum rex Sergiopolimfruslra obsedit852b etseqq 853 ab Forte anno 546 Romae obiit S. Galla, ex vidua monialis 47 c, 162 b Eodem <inn<> 546 Roma a Totila capta fuit
I
, I

Suessionensis episcopusin Gallia28b, 29ab Circa ejusdem etiam initium S. Marcellinus


creatus
est episcopus

162b
Psot

medium

hoc seculum corpus S. Ursini, prifuit 923 b et seqq. idem seculum obiit S Augustus

Ravennas 36 c et seqq 37 a b c d
,

miBituricensisepiscopi,revelatumetexterra

levatum

Forte ejusdem
S. Julia

seculi

imtio

passa

in

Syria est

Post medium

Verisimiltus ante

884bc annum 31 2 passa S. Peregrinavirgo, Romapostea Labacum iranslata


virgo
I

presbyler apud Bituricas

2 a

Anno 561

vel sequenti

S.

Romanus

creatus est

2 b,

7 e

Verisimilius ante
teis

annum 324

passa est S. Ero-

378 a e f Marcus creatus Pontifexet mor887 c et seqq. 888 a tuus est Anno 346 obiit S. Marecllinus. episcopus RaAnno 336
S.
,

episcopusAutissiodorensis396cd e f, 397 a Anno 564 obiitS. Romanus episcopus Autissiodorensis 396 a f, 397 a Anno rnciirr '610 S. Palladius creatus esl episcopusSantonensis 927 d Anno 573 celebralumest conciliiiin Pansicnse
IV, in causa Promoti contra canones ordinati

vennas

30

a,

36c

927

f,

\)->8

SECULUM V
Hoc
seculo

jam exstabat

SS. Sergii et Bacchi

MM.

ccclesia

Rosaphensis 845 e f, SW, 847, 848, 849 a


III.

A/irtu579celebratum est concilium Santonense in causa Nantini comitis 928 b c d Circa annumoSti obut S. Bartius, vel Barsius, episcopus Vasionensis 399 bc e Anno 584 Gundovaldus in Gallia se pro rege ferebat <28def, 929 a b c d Anno 585 celebrata fuit synodus Matisconen3
sis

Octobris

Tomus

INDEX CHRONOLOGICUS
931
S1S

def
SECULUM
ffoc

*;<; Palladius, rauaai , Pos, annum 585 S.


tonen 9i8..corpsS.

episcopus Sani

IX.

E.n.opu, pr

^^
cm
(luorum

Magno S. Hieronvmus secdo sub Carolo f. ^creatus I episcopus

Nivero^

Eodem
sis

circUer iemporeS

P allad u.

episcopus

a.

447 d c

Sanclorum
,

corpora

*vmrt- gfcrn
g

JSfe

indmt

obiit S.

H.eronymu^piscopus Ni836
verisim.l.us condi

^iesK
BtrU
*

obt n U l ! on s

episcoPalladius, Santonensis T-onensi^Martino


II,

4,i:ni A

in,er ct

T;,u me stBudeceseS
i

Me,n

b.n o-

;?

wl
feCit

fhosroes

Persarum

rex,

votum

Ar sSrprobabUUer
Anno 842
sis

ob.it S.

fa*. UJ
Novarien-

iZrSrs^5*Sntm copu
X.rSanton;nT^pi S
Eodem anno 596

nTsTcKr^ "abc *
S.

episcopus S. Adelgisns

PaUascrip S it O
c
,

subscripsit decrelo

synodah provmc.* 946 c


_jpijc nB Addm
,

Med.olanens.s

fe

Suh

mdxum

hoc

seculum obut S.

Santonensis cpiS. PaUadittS,


1

EoS
>
I

S Vasiimartyriscorpusaedficavit935ao obiit vd sejuenh .ncfoalo flcc uJo eaaunle,


"idem S. Palladius vel sequenU Forlasse eliam hoc seculo,
floruil S.
,

<em,L ,H. Santonensis, ecclesiam -t no(i,n S S Acc.e S ia m _ad.econ (!;


ft
,

Sanctorum rehqu.as scopus varias 934 o r, J^ a Greeorio I Papa obt.nu.t g epBcopus S. Palladius,

episcopus Novariensis \ nn imperator diplom DoAnn o 854 Ludov.cus II ep.scopo conccss l 946 d doni, Novariensi veris.mdiusobiU.S. Mei-

*"" I 859 con^S ^


^.'
Galha
.n

Anno 85?, "o847,

et seqq. 1 94 a b c nulpbu diaconus 93 d P Romani, Autlssiodorensis , ^nno 8 9 corpus


1
,

Lcopardinus, monachus et

mar

Autissiodori ep.scop. ffi nova f 3gg & fa 397 f, 898 a b 'anslatun_ fuit Rosci, episcopi PaAnno 974 data est charta ecclcsia? S Justinae
tavini,

de xenodochio

907cetseqq.,908,909abcde

add ito

805

f,

06aetseqq
f

807abc

seculo AutlSSlodor. ra Forte hoc vel sequenli Firmatus d.aconus ct Gallia obierunl S. l bt> e 1 63 c, vugo Flavia vel Flaviana

odcm

flnnoverisiiniliusconditumfuitS.Aysti

ejusdemque ac Placentinum monasterium, reliquus ditatum SS Marcelli ct Apuleii 830 cetseqq., 831 a
Portia-

SECULUM VH.
Anno603S. ApoUinaris
scopu S Bituricensis
creatus estarchtepi*
0,
*I

S. Anno 873 Carolus Calvus prioratum monastenumtranstuni ad Trenorchiense 9I0 d e

Lingonensis Anno 883 Geilo episcopus


quias S.

reli-

Ann ?

* 1<5C *'* Magnus creatus est piCirca annum 630 S. * scopus Opilergmus et Opiest civitas H.raclea Anno 638 condita
'
'

uV^ SAP Bituncensis

^c tWl5a
a
.

Prudentii martyris Besuam deluht

336 ef, 337, 338 a

bc

6 d, 35 -S

de

f,

353

terginusepiscopatusadeamtranslatu^
Magnu8 epjccn Fortesuhannum 660 objU S b, 421 hj**** 416 pus Heracieensis
ngwnlii^obiU SuFLjus seculi /Sam,d*im *0U a in Anglia S. Ywius diaconus

334, 3o5 880 vel 887 corpus S. Fidis V. M. e subAnno Conchense urbana Aginncnsi ecclesia ad et monasterium translatum fuit 273 f, 274 seqq

Eodem

circiter

unno corpus S. Vincentii, marfuit

ad Conchense monaste278 b c d rium Iranslatum 887 inter ac 896 verisimilius S. MeiAnnum nulphi diaconi corpus e terra elevatum fuit 193 a et seqq.
tyris Aginnensis,

SECULUM

VIII.

Anno 898 vel 899 corpus S. Prudentii marfuit 341 tyris Besua Divioncm translatum c d e, 361 c et betseqq 342, 343 a b
,

seqq.

Anno 737

^inGdlit4Mc 4Mf 480tb^


i

ob.it S.

Pardulphus, abbas
i

WaraAnno 921 corpus

SECULUM
S.

X.

Anno 741 antiquior Roma3


diaconia

SS Sergiret 8o a 857 Bacchi MM. ve Cynni Quinni Hoc seculo medw corpus S. Bavan martyris Roma ad Segernseanum 898 a lml monaslerium translatum Paphlagoma nalus cst S. Anno circtter 763 in 440 a b Nicetasconfessor
fuit
,

nc Besuam relatum

Prudentii martyris Diviofuit 344 b c d e, 361 f,

Anno 936

Anno

cxrciter

793 natus

est S.

Meinu lphus dia-

362, 363 a b c 937 Hungari Burgundiam mfestaa b runt \ CalmeAnno 951 ecclesia S. Enimiae virginis 411 def, liacensi monasterio tradita fuit 412 a etseqq., 413 a b Anno circiter 963 inventum S. Marcellini epic

conus o n L Epiphama virgo Fortesub annum 795 obnt S. 439 sanctimonialis Ticini non 799, baptizatus est S vel 798,
.
.

njb

C(1

scopi Ravennatis corpus, et poslea in metropolitana ecclcsia Ravennae depositum


fit

37 ef, 38, 39

Anno 797 Meinulphus

180abcd

Eodem annocorporaSS. Aderiti, Caloceri, ProAgapiti inbi, Proculi, Dathi, Liberii et


venta

IN
venta, et

TOMUM

111

OCTOBRIS.

Ravennam

translata fuere

38 a et seqq., 39 a

Eodemanno velsequenti S. Bruno, Cartusianorum fundator, Rcmis recessit 516betseqq.


517 act seqq. Alterutro annoS. Bruno, Cartusianorum fundator, verisimilitcr

Anno 970 Gauslinus, episcopusPatavinus chartam dedit de monachorura monasterio ecclesiae S. Justinae a se addito 8U7 c, et seqq. 808 a b c Anno 982 ereclum Venetiisest monasteriuiu S. 808 d Georgii Majoris
Anno 990
Froilanus creatus episcopus est Lcgionensis 230 b et seqq. 231 a et seqq.
S.
,

interfuit

concilio Claro-

>l 8 a bc montano Anno 1077B. Adalbero, Herbipolensisepiscopus, jam excesserat inexsilium 465 f, 466

et seqq.

Eodemannoxn synodo Augustoduncnsi


in

lata fuit

iManassem,

Remensem archiepiscopum
518cet Beqq
>!9a

SECULUM

XI

sententia suspensionis

bcd
1
,

Hoc seculo Saraceni Siciliam infestarunt, ex eaque a Normannis expulsi fuere 102 d e f Sub initium hujus secu/tcorpusS. Partlulphi abbatis Waraclcnsis, Sarlato

Eodem anno S. Bruno, Carlusianorum fundator, denuo recessit Reciacum 5 9 d e f 5 20


521 a b c d fuit concilium AvenioAnno 1079 celebralum nense, in quo S. Hugo datus est episcopus
Gratianopolitanis

Arnacum

trans-

188 a b [atum fuit S. Froilanus episcopus LcAnno 1006 obiit ensis 228 a, 229 d et seqq., 230 a ct

613

de

Eodem

Anno 1009

obiit S. Attilanus

seqq. cpiscopus Zaraorcliquiae

anno, vel initio sequentis S. Bruno, Cartusiimorum fundator, verisimililer fuit canonicus Cunibertinus Colonia2 A.^nppinaB 524 a b

rensis in Hispania

Anno 10l2inspecta3fuerunt Andegavi


S.

Hoc

393 d Renati episcopi Surrcntini Miracula S. Fidis Aginnensis V. M. scripsit Bernardus, Andegaet vensis schol magister 280 d c f 287 a 300detscqq ,301 etseqq. seqq.,288ab
seculo adolescente
, 1

Anno 1080 Manasses archiepiscopus Remensis exauctoratus fuit in concilio Lugdunensi 524 c ct seqq. 525 a et seqq.
,

Eodem

habita

mmo a Calholicis Germania- pra2sulibus synotlus adfuit Quindiliburgensis

Amw
est

circiter

1030 Colonise Agrippinae natus

f, S Bruno Cartusianorum fundator 501 502 ab

Anno 1031 dedicata Anno


ni,

fuit ecclesia

Aquileiensis

898 b

1040, autcirciter, corpus S. Leopardimonachi martyris, e terra fuit elevatum


obiit S.

versus Guibertum pseudopontificem 465 cd Anno 1081 aut paulo post S Bruno, Cartusianorum fundator,Remos reversus,inpnstinum o28, stalum restitutus fuit 527 a et seqq 529 a et seqq. Non anteannum 1081 S. Bruno, Cartusianofundator, necParisiis, sed Remisin so-

rum

Utudinem

secessit

596 aetseqq., 597

et

Anno 10 45
lensis

912f, 913ab Bruno episcopus Herbipo456 c

Eodcm anno

episcopus B. Adalberocreatus est

seqq., 601 c d e reliAnno 1082 Andegavi recognitas fuerunt Surrentim 393 d quia3 S. Renati episcopi Bruno in Cartusia3 ercmum se

Anno 1084
contulit

S.

Herbipolensis

45G

615

def

Anno 1050 corpusS. Quirini, martynsRomaRoma Noni, ex dono S. Leonis IX Papae 89 8 d translatum fuit vesium 1050 inler ac 1060S. Bruno Cartus.aAnnum b norum fundator coepit Remis doccre 510
et seqq.

donationis CartuAnno 1086 data est charta Gratianopohtano siaa a S Hugone episcopo
sociis factai aliisque S. Brunoni et *

62o

a et

seqq.,626ab

Eodem annoB. AdalberoHerbipolensisedisuaB


restitutus

Anno 105G Adalbero Herbipolcnsis Lambacensibus clericis monachos substitmt 456 ef, 457aetseqq. dotavitque Herbipohm caAnno 1057 suburbanum apud in ipsam urbem transnonicorum collegium
latum
trad.ta
fuit, et

cpiscopus,

Anno 1089
clesia

fuit,eodcmque aut sequenti anno 466 f, 467 a et seqq. ex ea denno expulsus ecdedicata fuit Benedictinorum

Lambacensis 457 d e

f.

458 a b t, 459 a b c
tuit

LeopolEodem anno Mellicensemonasteriuma

eorum

ecclesia Benedictinis

do

III

AustriaB marchione

fundatum

l58 d e

Anno 1060

S.

chiepiscopus

459 d e f, 460aetseqq. Gebehardusconsecratus est ar462 b Salisburgensis


inter

Anno 1090 Thiemo

consecralus est Catholicus

Annum 1073
tum
et

ac

1085 corpus

S.

Marcr

462 e archiepiscopus Salisburgcnsis Hcrobiit B. Adalbero episcopus Eodem anno


bipolensis

408abcde
CartusiaB

Papa3insuburbanoRomaeccemeterioinN.;n-

ad castrum

fuit S. Silvestri translatum S'.)2c et seqq.

Eodem anno

S.

Bruno ex eremo

aa

Schwarzacense Anno 1075 monasterium


.

a B.

ep.scopo restauAdalberone, Herbipolensi 461 a et seqq. ratumfuit Herbipolons.s episcoEodem anno B. Adalbero,

Eodemanno

est summum Pont.tice.n evocatus profectus 627 etseqq.,630 cetseqq. 626 cet seqq., Bruno,recusato archiepiscopatu
S.

se contulit Rhe-iensi, in eremura Calabnaa

633cetseqq
Eodem
anno S.

634aetseqq.
in

regeprocompus, abHenricolVGermaniae *W cd legatus fuit ponenda pace fuit schismaAnno 1076 Wormatiae habitum S. Gregoticorum conciliabulum adversus 463betseqq. VII Papam
fundator, Eodem annoS. Bruno,Cartusianorum

Bruno TurrUanam

Calabna

Calabr.cc coeremura a Rogerio Sicil.ae ac b et seqq. 640 a b 639

miteaccep.t

Eodem anno Rogerii

comitis charta de donata

rium

cremo, a Thcodoro S Brunoni Turritana episcopo conhrraaMesiraerio, Squillacensi 644ab 641 a et seqq., 642, 043,
,

cancellariusfuitecclesiaeReraensisoUaDC

ta fuit

INDBX CLIRONOLOGICUS
Eodemann Petrus Fodem anno
632 d c f Papa ab Urbano II Anno 1091 cclebratum A conc.l.um Benevun.anum boi n cu Guibertum pseudopontihcem
.

s oci.s a ^ e => uino

Zi

J5 1092
Anm

M D^n^^JiS
II

fu

6 33 e t seqq.

signe S. riais rium fundavit

rexjnSancti Aragon.as monastei n nensis A

m e

Arialdus

ex

Anno nensisinAngliaexstructafmt

OrdineCartusianoepiscopusBelicentts^^ Agm ecclesia S FjdV.Moirciter 1 1 07

283^28*3

AnnoHietressynodiapudLmgoneshabitm
c Prnrlpntii M. Besua ad ? m. Eodem anno corpus S. Piudenti ^delatnm fm Jo synodum Lingonensem e f, 364 et scqq. df :U6abcd, 363 d castrum
ere

1093 Urbanus
ll

Troi Papa concilium

Kiti Ro Tumtanae
eremi
firmavit

Apuli* g erius con S Brunoni factam 646 abc 645 betseqq,,


c

^ do-taed
<
<

AnnoHHcorpusS

MarciPapae ad

comes Eodem onno Rogerius Calabnm favorem S alieram chartam in

.Bnwj

Julianumtraoslatumfuit V. M. eccltbia Eodcm onnoPatavina S.Justin

e 646 cetseqq., 64/ ab Calabrim comes eccleAnno 1091 Rogerius S Brunone,siam Turritanm eremi, a

terrmmoturuinampassaest
inn0

** ^;dc

donisquc struclam, dedican curav.t a A 648 aet seqq ,64'.). 6o0, 651 a erUi^ ollinans Jhfa, onno corpus S \ P ad ba.ihcam nensis Segalaunorumep.scopi d fuit sui noministranslatum abbatis Pardulp lu fcm ann, corpus S.
,

^auxrf

M.eccl<-s.a.nAn,liaincanonicorum olle936 b et seqq 937 giumconversafuit


,

M20

r</ Biroitof

Cichensis S. (fciihae v.

Anno1124vixitTeobaudusmonachusBesuensis,translat.onumacmiracuo.umS. e f, 8ttet martyris scriptor 348 d


dentii
i

u-

Anno
l////(

Waractensis adsedandam 4di a D movicum allatum fuit concihum PlacenAnno 1095 Urbanus IlPapa
tiae

pest.lentiam

Le-

25 corpus S. Feliculae V 226 Genabum seu G.omum translaumfuil


1 1

adcastrum

Hi:^<a..usiaArvcriens.s,allabor^tcB^ 780 b c d, 78* a b Artaldo, condita est


Bcll.fontis,

celebravit

Eodemonno natus
et a

? >f Rogerius Sicilim rex, Brunone baptizatus 606 b et seqq 65" a b c d e


est
,

&1

de

Anno 1137 monasterium Castellae et LeAlphonso VIII, al.is VII, et C.sterciense gion.s rege, conditum fuit, et seqq., 9,>l a b lnstitulum admisit 950 d
Inno
|

faventc

Lnno 1096 et episcopatum aliqua S. Brunoni donavit, 6o7 e f Sauillacensem redditibns auxit

Rogerius Calabriae

comes rursum

Anno

Cartusianorum i^Cartusia ArveriaeaB. Artaldocom1 l

I3N jamexstabatChron.concontractius W1 e f, 492 a b c d e

Annocivciter 1097 S.

658bc monastenum S. Bruno

modiori loco exstructa est


1

780

c et seqq.,

784 b

Stephani

iu

eremo exstruxit 658cetseqq., 659,660 abc


.Turntana

episcopos Anno 1098 Joannes Squillacensis Brunon. factas confirmavit, donationesS.

Arveriensis Anno 1 44 Lucius 11 Papa Cartusiae 784 b, 785 d dcsignavit limites ad innocimier lUbcorpusS. Marc Papae Romae translatum ecclesiam
suau.
l

novaque

adjecit privilegia

660

c et seqq.

in

urbanam S92 a, 893

c et seqq.

894

b c

661 a b c donationesS. Eodem anno Urbanus II Papa Brunoni factas confirmavit 661 cetseqq.,

Anno 1151 reliquiae S. Renati, Surrentini epi393 d scopi Andegavi recognitae fuere
,

Anno I452

obiit

S.

Martinus,

pnmus abbas

Anno 1099 Rogerius

Calabriffl

662 a comes Capuam

tum Eodemanno Rogerius Apuliae dux


,

obsidenspraBsentissimo vitae periculo perS. graBrunonis merila ereptus fuit, seque et seqq. 663 prSBStitit 662 b et seqq.
al.qua do-

932 a b c Hispania anno SS. Sergii etBacchi reliquiac HieEodem ecclesiam rosolymis acceplae, in eorumdcm Andegavi illatae fuerunt860b etseqq 861 a
Bellifontis in
.

navil S. Brunoni Eodvm anno restauralae S

6/2

Joanms
fuil

Baplistae

hospilale ecclesimMessanensiadditum Bierosolymitanorum 102 f, 103 a equitum

Anno 165 vel sequenti scripsit Alexander III Papaad B. Artaldum, tumCartusiaeArveri782 def, 783 a ens.sPnorem Justinae V. M. aliorumque SanAnno 1177 S. ctorum reliquiaePalavii inventmsunt 840 c
I
.

et seqq.,

811

ab

Subejusdemseculi finem vel iniiio sequentiskta^) Urbano II tilanus Zamorensis episcopus

Anno

circiler

1184

B. Arlaldus

ex Priorc Car-

tusiae factus est

episcopus Belicensis 783 a,

784 d
Anno
circiter

Papa

in

Sanctorum album relatus


a oi

fuit

24

scqq., t'ii a

1190 B. Artaldus, abdicato epi-

scopatuBelicensi,adCartusiamAivri..nscm

Hbcsecttteverisimiliterjamobierat S. lel.cula a, 226 f, 227 a virg0

m
Xll

SECDLDM
Anno 1101 dinloma

Rogerius Calabriae comes aliud

783 b, 784 c 1200 S. Hugo, Licolniensis episcoiu.s, Anno B. Artaldum ex episcopo Belicensi Priorem t, Cartusiae Arveriensis invisit783 dc, 784 785 a
regressuscst

obiitque S. Brunoni concessit, 684 ef, 685 bcd, 686 def, 687 ab Eodem anno Pasclialis II Papa omnes donationesS. Brunoni factasconfirmavit687 b cd Eodem anno S Bruno, Ordinis Cartusianorum
fundator, in sua Turritana Calabriae eremo obiit 687 d e f, 688 a et seqq., 736 c

SECULUM
Anno 1201 natuscreditur
Agrippinae

XIII.

S.

Geroldus

Coloniffi
c

def

^^' c Anno 1202obiit Joannes, ex Abundantiae abf batc Cartusiauus Arveriensis 783 b c, 784 A nno

1N
Anno 120GB. Arlaldus,
Prior
ex.

TOMUM

111

OOTOBEIS.
Mantuanus Ordinis Praedicalorum 248
b,
f

episcopoBclicensi

783 e, 785 1), 78 (1 Eodem anno Joannes Angliae rex advocatiam


Cartusiae Arveriensis obut

251 d e

Anno 148 4

abbatiaeS Osithaeepiscopis Londinensibus


conccssit vcl confirmavil

IV Papa conccssus cst cultus B. Matthaei Mantuani Ordinis Praedica25 \ a b c 253 b et seqq torum
a SixAo
,

950

Eodem anno COipuS

5.

Magni, primo Opitergi-

ensis, deinde Heracleensis episcopi, lleraclea Venetias translatom esl i-iOf, 417 a bc

SECULUM XVI
Srculn

;lnno1207

obiil

Bernardus

II

ex Cartusiano

xm

mchoato quatuor Viloc S.

Brunonis
scriplae

episcopus Belicensis Anno \i\i dedicata Lemovici est S.


ecclesia

786 a
Valeriae
''*-

fundatoris Ordinis Cartusianorum

494 ef. 495 ab c d fuerunt Anno 1501 ccepta est nova ecclesia Patavina

IIoc seculo adolescente scripta est Vila B. Adal-

beronis, Herbipolensis episcopi 452

453 a bcd e
e
f,

809 cd e S.Justinea V. M. JustinasV. M. reliquias Patavii Anno 1502 S. ad veteris ecclesiae aram translatae fuerunl
81
1

Anno 1232 corpus S


Bellilbnlis,
in

Martini, primi

abbatis
c

f,

812

a el

seqq.

peculiare sacellum translal)

Anno 1504 Patavinum

S.

Justime V. M.

mo808
f

tum cst Eodem anno

953 Ferdinandus III, CastHhe el Legionis rex, diploma edidil prosituet nomine monasterii Bellifontis mutandis 952
S.

nasterium caput Congregationis Gasinensis,


S. Justinae dictae, evasil

Anno 1513 Leo


phani
iu

Papa monasterium

S.

Ste-

def
Anno 1241 occisus apud Cremonam
est S.
in Italia

Calabria Cartusianis restitai jussit (595 d e f, 69(5 a b cd e

Anno 151

Leo

X Papa annuum

Brunonis

GeroldusColoniensis

937

Annociroiter 1250 verisimiliter antiquius

esl

Officium Cartusianis concessil 696 e f, 691 a etseqq.

ChroniconprolixiusCartusiae493betseqq.,

Eodem anno corpus


S
Mai-u-e ecclesia

Anno 1255

494 a S Renati, episcopi Surrentini, in novam pretiosam thecam Ande393 e gavi translataa fuerunt
reliquiae

translatum est

S. Brunonis e Turritana ad ccclesiam S. Stephani 701 a el seqq.


a

Anno 1515

iii

celebrato

Cartusianis generali

Anno 1261 monasteriumdeColoneroinhonorem S Placidi, monachi et martyris, in 104ab Sicilia conditum est Papuli, episcopi martyAnno 265 corpus S. 787 a ris, Tolosae inventum dicitur
l

esl capitulo cultus S Brunonis praBscriptus 098 e f, 099 a b c d

capitis S. Brunonis Cartusia701 e Friburgensibus concessa est fuit aiterum CartusiaAnno 1516 celebratum ('9'.) de f normu generale capitulum 698 e, Eodem anno pars capitis S. Brunonis Cartusia-

Eodem anno pars


ois

SECBLUM XIV
Anno 1320 obiit B l>etrusdelmola,eques Hie245 c, 246 d e f 247 a b rosolymitanus Anno 1354 Carolus IV imperator SS Sergii, ecBacchi aliorumque Sanctorum reliquias clesia3Pragensidonavit861def,862abcde Anno 305 insignesS Fidis AginnensisV. M. Hispaniam reliquiae ab Urbano V Papa in fuerunt 280 c et seqq., 281 a b c d
,
1

ms

Agrippinensibus donata

fuil

10

bc

Anno l540OfficiumS
Bellifontis,

Martini, primi abbatis

ium ad aniversam Ci Conereaationem Hispanicam extensum est s 948 de

i'

Adelgisi, Anno 1 553 corpora SS. Gaudenlii el episcoporum, iu ecclesiam Novariensium 945 e f illatasunt

S Vincentii Anno 1562 S. JustinaeV. M. aliorumque

missae

SECULUM XV.
Anno 1409 monasterium Budicense canonicis Recularibus traditum est 198 c et seqq
.

Patavii ctorum reliqui83innovamecclesiam 81 3 e f, 814 a ei translatte fuerunt 815 el seqq., ^Oc oc/emannooscorpons6. Magni, primo Opi. 1

I99 a

bc d

deinde Heracleensis, episcopi, Marci basilicam Venetus a d ducalem S. * 17 e fuit translatum


teraiensis

Anno

895 a et seqq., 896 a el seqq, 897 abcd Anno 1453 Veneta S Justinac V M. ecclesia
postvarioscasusmonialibustradita esl /93 OpitergiAnno 1 454 annua S. Magni, primo epiacopt, meinoensis, deinde Beracleensis solemuitatibus urbis Venetaa
ria praecipuis

Marc. Papa? cnrpuMuler ivpcrta est Florentiae sacra corpora fuisse creditum
1

444

Apolhnans Eodem annoCalvinistaeossa S


dissiparunl chiepiscopi Bituricensis

ar-

S.

415 b
[)

,,, dvinistasetiamAndegaviin
sacras saevierunt \ duooni reliAnno 1571 aliquaeS. Meinulphi

*M c ex S. C. annumcrala cst corpons 1462 facta esl prima translalio Anno e S Pipionis diaconi 2 , pro HeiiiII Papa Bullam Anno 1469 Paulus
'

(l

quiaeconcessaBauntedicecesiPaderbornensi 206 i. Wfi in Hispaniam transferendaa insigms a Chrislianis fuil dem anno relata Turcarum classe apud Echinadas tnsulas de 787ef,788ab,792f, 793 a b victoria
.luslma
\

Eodemunno*
latafuit

l'..iax.na

:>

-u."

'

reVeneto inter reipublicaB suae Patronos

792f,793ab
,

censtadiensi a b c SS Sergii et Bacchi MM. dedit 861 Bacchi, MarAnno 1470 reliqtiise SS. Sergii,
celli

collegiata

ecclesia,

cultuque

et

Apuleii

apud Soriam

reperta^ dicuntur 831 1

c el seqq.,

Hupania 832 a, 8G2 C d 6

Eodem anno

vel

sequenti

obiit

B.

iMaltbaeus

SociorumAnuo 1588 corpora SS inventasunt 104 cel seqq que inart\ iuui bcd e 105, 106, 107 abc, 109 f, 110 a honore Eodem anno Sixtus V Papa sacros Placidosociisquemartyribusdeferendosdecrevitl06def,l07dcf, 108, I09ael s.-.,,, Anno
Placidi

INDEX CHBONOLOGICUS
Anno
590. consecrata ilhusque ac S. Adelgia, Gandentii ecclesia, reUqm* Novanens,.,,,, episcoporum,
1

m f.,;.nnvaS Nono3 fu.l nova S

eamdem
Anno 1 601
ni >
t

iranslatae

* B * a

Eodcmam.ocorporaVitaUaDietPra3ped.gna3, P Patawi nov g narentum S. Justinas V. H. c fuere 823c et seqq. 824 a b thecaj inclusa Romani, corpus S. Anno 1636 recognitum foit
,

episcopi Autissiodorensis

398

c et seqq.
et

SECULUM

XVII.

Anno 1 640 Ferdinandusarchiepiscopus

We-

SurrenreliquiasS. Renali.episcopi

senatusque assensum Foncior Coloniensis,

CaWinistaru impietatisperst.tespre a ,osa3lheca3Andesav,.ncusa3ferunt394a

pro S. Gerold. reliquiis tificium obt.nuerunt

ecclesia S. Rena 1 in Anno 1003 Surrent. in SS. Renat. 3t Vaventa sunt duo corpora, c credita lerii episcoporum

^ 3222SS&
i

^b
.

Cremona accipiend.s GcroW. Colomam Anno 1651 reliquia S. eleva tffi Aarippinam allatffi et solcmmter 961 e f, 962,963, 964
g rina3 ~ p^dium hoc seculum lipsana S. PereadveP stmeaiwn nw w**<*<- i
-

yM

fulrunt

Ano

oanmsRapt.srumcorporain MessanensiS. suntdetecta109f,110ac tseqq^ ecclesia prnm abbal.s 1619 corpus S. Mart.m,

1.M.RomaLabacum,nCarn.o.iamadve V M Roma Labacum in Carnioham 12cef,13etseqq ctasunt


ecclesiae

Anno 1664

Bellifontis in Hispania,
sterii

adeccles.am mona9o3 e Vallis-paradisi fuit translatum

Ravennati concessum esi Marcellino epiOlTicium nroprium de S. 39 b d e scopo

SECULUM
Anno 1623 Greaorius
misit,

XVIII.
Bel-

XV

Papa'officium et

reratare perMissam de S. Brunone omnibus indulgenti.s ejusdem

primo Anno 1701 OfficiumdeS. Martino,

concessisque

Cistercicnsem lifontisabbate,ad universum

cultum auxil

"71

f,

772 a

et seqq.

773 a
a et

Anno 1624 festum S Brunon.sCo


ninse solemniter celebratum 1

on.ae

Agrip-

?*** Ordinem extensum est Legionensis episcoAnno 1716 S. Froilanus,

fu.t
,

773

pus, Martyrologio

Romano

^?*

eeqq

7 /4 a

d c

Anno 1625 ex Urbani


pugnatus
fuit B.

VIII Papa3 Deoretisim-

Anno 1723 corpus B.


Hierosolymitani,

Matthsei Mantuan. cultus

Petri Imolensis, equitis honorificention loco de-

positum

fuit

llla,a

eS lE.

**>
822, 823 a b c

-agnoVduns
cessae fuerirot

MeUtensis Magistrc>

con

247

i,

248 a a

ACTA

ACTA SANCTORUM

CTO BRIS
TOMUS TBRTIUS

QUINTA DIES
SANCTI
,

QUI

III

NONAS OCTOBRIS COLUNTUR.

Sanctus Thraseas
tyr

marverosimilius Smyrnse
episc.

chius, Victorinus, Flavia, Donatus


et alii.
lis,

>

^ g.^

.^

in Asia Minori. S. Peregrina V. M. , Roma Labacum in Carniolia translata.

S. Galla vidua, deinde monia-

Bonue. SS. Firmatus diaconus, ejus-

SS.Palmatius,Maxentius, Constantius, Crescentius,

^
TreV i_

que soror Flavia seu Flaviana virgo, Autissiodori in


Gallia.

Justinus, Leander,

S.

Hieronymus

episc. conf. Iti-

.^

Alexander,Soter, G&uia Ormisda, Papinus, l BelKi _ & Constans, etJovianus.


S.

verni in Gallia. BudiS. Meinulpnus diaconus


cse in diajcesi
si

Paderbornen-

Charitina V. H. forte Amisi in Ponto.

in circulo Westphalico. in tcrritorio S. Felicula virgo Autissiodorensi in Gallia. Froilanus episc. Legione in
S.

conf. S. Divitianus episc.

Hispania. conf. XamoSuessiones in Gallia. S. Attilanus episc. conf. Rarae in Hispania. S. Marcellinus episc. eques HicB. Petrus delmola, vennae inltalia. rosolymitanus S. Joannis, Manuascse in S. Tuliia virgo Florenti in Hetruria. Provincia Gallise. Matthams Mantuanus, OrApollinaris episc. conf. Va- B S. Prsedicatodinis Fratrum Segalaunorum in Gallentise in rum, conf. , Viglevani
lia.

apud

__

__

MesSS. Placidus,Euty-)MM.

ducatu Mediolanensi.

PR.ETERMISSI

DIES RELATI PR^TERMISSI ET IN ALIOS


Ordmts Observan^enedicti cum Beati Franasc^ transI > Uum Rerormatorum S. ecclestam ccenobn S Matitulo,

I I

"JfeslpanormitnSrciUaMdteannunUatu^
Zoctavio Caietano
in Jdea Operts

latio e

sacrario in

VUs

sancMalisiUu Sanctorum Siculorum, famave cognomento N.ger. SSm. Est hic Benedic.ns
tus

Anghcano ed Uonxs Wilsonus in Martyrologio laudans Camstumin annis 1640, in margine Germamco, tpstpas. suo Martyrologio, nempe Catalogum Sanctorum HtbersZadscriptcet Germamcum Sed quod ad Martyrologium edttionu Dtting Znet, in hoc utmusque

Z
rne

anni 157

:i

et

1599,

occasione S.

eTaWaddtngo

cognomtnaetiam . Sanfratello

apud cujus dies nalalis


Af,ote*io (sed htc

Arturum a MoBe.t .

vldulde quadam Benedicta Ursulanarum^ lerum hanc non e societate


lectorem rcmitlens C ad diem 5 Novembris Hibemix pro hodterna talogivero Sanctorum Marlyrologrum GermaB,nedicta citanl xdem

GaUx memimt qutdem,

ginumfacit, seddicatam

DeovvgtnemRom*

bno* m

oj

Prxternassos relatus fuit. Overe noslro inter de eodem apudnos sfdecultu ejus constiterit, Supplemento ad cttatumd.em ^plterU

L^.HemMOctobris.quoS.Vrsulacum
Bencncta cujus

de .;,,,, s,ns colitur. At

Vel.ad quem ex
8

aliis inter

Prxtermissos etiam

Ma7yrologiumGermanicum,vulgoCMntstanum m menhonem S. Gallx, hodie dandx,


ocasione

Gregom facTactum apud nos est ex S.


Dialoqisdie
Placidi confessoris

Magn

mSS Ms
mtefin

Faslis Coptms. Exqui penes nossunt,

n,artyris

W hodie exstatin
cum
S.

ZuL

Kalendano excuso JElhiopum sanctus Martyr omrn Ludolfum. Hic

apud

est dubio procul unusidemque .*** Alexandnx seu Metrano sene, persecut.one.quam Dectana populo idololatrico martyriumpasso, alque haud diupost excepit,

Metra

hoc die mentio fit in PhilipSanctorum qui \i Ferrarii Generali Catalogo Martyrologio Romano. Eumdem lon sunt in tam in eodem Catalogo ille etiam prxmisit,

n/,,/^

quam

T^osfamdatoaddrem^nM^yr^
notatur,

Sanctorum ltalix, ad diemj Placidus dictus, ac OrdiJunii. Est is passim cujus gesta et miracula nis Apostolinorum, Junn noster illustravit dicto die v
in altero

Papebrochius

Romano SunA^memoriasignaturtnSynaxamo l-auli


tttdemMss
Anachoreta in Florentn-e.De hoc sancto a

*"

B.

Joannis Vincentini (seu Ordinis Pradicatorum ris

Sirmondiano Ms. et in Menxis dd pp Prxdicatorum conventus S. Marci

Ope^

con essohodie habent Additiones Mss. in margi?ie adscriptam Majores nostn t Cartusix Bruxellensis, quem legitimo cultu non constaret ex illius
Yicentiui)
,

memonam

quod de aliis ad

s'rir^o prefconfes -^ Valenti*


Znoria

S o ri ,Ordi;.UC,;,r.

mensis JuniiinterPrsetermissos remelius posuerunt, sed postea de ejusdem cultu


5

in

GalUa hodtepo-

edocti, illius

cum

Beati appeltatione gesta ittu2

Hugonem Menardum tn nitur apud solum

strarunt die
culdei In Argadia, S. Murdachi,

Julu

et ereinitae. Ita

sctlicet die anMartvrologio Benedictino, quo celebrarx, etiarn niversarium illius honorifice fratres lom. ..Galtix asserunt Sammarlhani Episcopis Falentinensibus col. Christiarue in eodem exstat memoria 1118 Verum nulla de

Catalogo ad hunc diem Philippus Ferrarius in qui non sunt in Margenerali Sanctorum Annotatis Katyrologio Romano, laudans in
,

lendanum Scoticum,

asserensque,illum

cathedralis ecclesix S.Apolin Offidis propriis anno linaris Valentix.quzhabemustypisedita Cisterctensts , In Kalendario Ordinis 16* an161" Divione excuso, Joannes ille

in veneratione haberi.

magna Katendanum Forte per


Tholegi-

Scoticum designavitMenologiumScoticum mee Dempstcri, in quo ad eumdem diem


:

anno

Sanctorum.Beatorum.et illustnum vero in serie virorum, dic 86 ejusdem Ordinis Cisterciensis


Apritis
at de

nuntiatur

d,e 21

Junii;

apud Chalemotum

Murdachi, culdei, cognoln Argadia, tur mento Bardi, subditurque breve etogium manihic non descrifeste fabulosum, ac propterea

eodem

tam

hoo,

quam

alns

Museo noslro exdicbus altum silent, qu<e in Martyrologium laudati Breviaria et stant Romani MartyroloOrdinis, postrenue editioni XIV faclec, inter atia qii aucloritate Benedicti
,

bendum. Fiorarium nostrum Ms. Sanctowm Murdndii episcodie 15 Septembris meminit decessormeus in Pnetermissis ad eum l>\,quem diem utcumque suspicatus est, forte diversum

non
rei

esse

ab hodierno Ferrarii, ideoque hujus

calcem adjectum monastica Marlyrologia ad ad nostri, tum in Prxtermissis Porro Majores Bucetino, ac diem 26 Apritis ex Chalemolo archieptAnnotatis ad Vitam S. Petri tumin
scopt

examen ad praesentem diem remisit. At Murdachus hodiernus, nec apud Ferrarium, nec apud Dempsterum, episcopus appellatur,
sed solum Culdeus, seu monachus, aut clericus, et cretnita. Inter Missas proprias Sanctorum patronorum Francive et Eibernise, auctoritate Clementis Xllsummi Pontificis Parisiensibus typis editas,

Tarenlasiensis, tom. 2

Man,

pag. Ab

Opens promiserunl de eodem quo obiit, 21 Martn, si nostri agendum die, laudatam interea ejusdem Vitam a Marchesio quam cum nondum habeamus, fuerimus nacti consentiant scrtptores, deque illius cultu non abstinendum, excensuimus, hicquoque de eo ad Supplemenlum die speclandumque usque r xxi Miutii
in Supplemento
;

una occurrit
t-piscopi
et

die xi Julii
confessoris,

festo

S.

Muredachi,

Alladensis patroni generalis.

Verum, ut hunc

diversum credam ab hodierno, prseter dignitatem episcopalem suadet etiam locorum diversitas.Argadia enim, seu Agathelia, vulgo Argile, provincia est Meridionalis Scotix proprie dictce,sedes autemAlladensis est inConnacia,Occidentalis Eibernise provincia, teste Colgano in Annotatis

exvirginibus societatis Benedictom, velut unam Colonix Agrippinse hoc die celebrat Ursulana;

DIE

QUINTA 0UT0BB18.
atque W10in Romano Martyrologionon sunt, nium in Appendicead Martyrologium Bene>hi>

Annotatis ad Vitam septimam S. Patricii pag. iso, iiini/. 1:31. sed snnrtus /VteMurdachus, seu Muredacbus, ibidem dicitur coli in sua ecclesia, ac Martyrologiis inscriptus esse die 12 Augusti. \l\\Y&<\c\\\\mapudFerrarium exDempstero

ctinum

memoratum non possum ex horum

fide

inter Sanctos Operi nostro inserere ; de Altadensi autem >/>iscopoagipoterit in Supplemento

ad

unum e duobus memoratis

diebus xi

Julii,

dc Ligno viUe. Posterior hic, quem secuti priores sunt, illum Convallanum appellans, inter eos Sanctos reposuit, quoi natales aut ignoran/i" aut nulli cotunturm Ecclesia quod Wilsonus quoque in priom tioneper *i/>/>ositum asteriscum indicavit. II 10qui, >>/ dixi, aliis pr&ivit, laudavit Lelib.
:3
>

Vug-usti
S,

mlib.

de Rebus gestis Scotorum,

apud

Apollinarem, episcopum Raveyxnatem Wdndel bertusinsuo metrico Martyrologio apud Ache-

quem ego,ittum fuisse, lego, insignem H\ sium monachorum abbatem, morumquemagistrum, sed religioso aliquocultu, velappellationeSancti honoratum non invenio. Faustiniura confessorem hodie breviter ac locoultimo sic annuntiat nostrum Ms. Ftorarium Sanctorum: Item beati Paustinii confessoris. Paustinum Hlum nominat Us uardini Mari
logii auct

rium tom. 2 Collectionu scriptorum, pag hodie duobus hisce versicutis celebrat Ternastum NonasAfcollinaris honorat
.

Praesul,

templa Ircquens cujus Ravenna coro-

nat.

Eumdem jam

annuntiaverat in eodem metrico ibidem pag. 50 ad 23 Jidii, ubi sic canit Uinc decimam prseolarus Apollinaris hono.-

Lubeco-Cotoniensis apud Solteconfessoris.

rat.

riumnostrum, ubi pariter in /'< Eodem die, beati Faustinii legitur


:

sacra memoriain Martyrologio Romano, gestaque apud nos exposita sunt ad eumdem
lllius

Grcveni, similiter brevissime Consonat inquiens: Faustini confessoris. Accedit etiam


editio

diem
13.

xxm

Jnl,i

liallum,

AugustxPnvlorue mPedemontio

epi-

scopum, e martyrologis, quos consutui, solus lellanus in Marlyrologio suo Universalime-

nciscus Maurolycus,in Martyrologio suo Item Faustini confessoris. lequejejune habens inter martyres ac confessores E Novimus quidem
1

morat hoc

die, quo ille obiisse legitur in epitaphiosuo. Haudscio, an Gallus hic hoc, aUove ,/,,/,. diecultum aliquem habeai Opere nostro addieml Septembris occasioneS. 76 Qrati, vel Gradi,ejusdemsedisepiscopi,pag.
,
\

ejus nominisaliquos, at nescimus, quis hic sit sine loeo aliisque acQjunctis annunHatus. Hoc ligui Pauipso die inter martyres Messai

stinum memorant. An is forsan a reliqua classe martyrum avulsus fuerit, et velut confessor

seorsum repositus
Gualterus
a

data Appendix est de lo. id de eodem noinqua legere es/ lector locum asmus. Adeat igitur studiosus Scptembris signatum die abbas Ayraardus, seu Ademaru Umardus, hoc die, quo obiit, cum Sancti Cluniacensis, Menardum, apud Wionium titulo legitur Cultum illius indvDorgainumet Ferrarium.
enti
alli
.

Mauritania sacri Ordinis PrsemonS.Martini stratensis, prtmusabbas monasterii deindeejus civitatis Laudu* Laudunensis, ac

nensis episcopus,

cum

Beati titulo

memoratur

a Joanne Chrysostomovander Sterre in Natali bus Sanctorum laudati Ordinis. Beatum illum etiamnominat Joannes le Paige in Bibliotheca

oavitJoannes Trithemius lib. 8 de stribus Ordinis S. Benedicti, cap


:

viris illu-

M8

in fine

ejusdem Ordinis part. 1, ubi a p">/. .5 neuter tamen ejus cuttum etiam Vitam dedil iratenses docet. De eodem prxter Pi
> I
.

Cujus festum agitur brevis elogii ejus dicens Cluniacen es [dibus Septembris. Ast Maapud
billonius in
,,
.

Actis Sanctorum Sxculo

v Benedi-

tom. 9^ agunt Gallim Christianas continuatores episcopis Laudunensibus col. 533 etsequenti in rursum col. 602 et G6;i in Syllabo abbalum
t

ac

Trithemiiverbasicexcir~ acceperit Trithemius id unde pit: vetustis de Aymardo mentio est in D am oulla nulla mentio in divima Breviariis
g Nesoio,
haec
:

S. Martini Laudunensis, terura de saint Maurice appellantes.


,/,,,,,
,

idrobique illum GalConstat

n et
;

insignibus virtutibusoma-

Cluniaoi
Offlciis.

Lmmo
|

Wioniiac
non
1(ll

Benedictino Martyrologio meraoria ejus habetur, Menardi)


in

illiusnec sed c tur.i mrum fuisse F Beati vocahoc seriptores, qui prwterea a apud buloabstinent.necapud alios etiam Praemon-

uti

OctoSeptembris, sed tertio Nonas et Sanctus A*maudvs oi Sanotitatb,

invcmamus, stratenses assertum probatumque eumdem inter Sanctos Beatosve


non possumvs
recensere.
.

pnrdica tl.f. S:.I1 MIRACULOKUM GLORIA CELEHRIS tametsi eum Sanctum non infitior, Ltem Mabillonius, qui pronuntiare non ausim. Hxc nu titulo Sancti abstinens a
historicum dedit. sensis tcrtii, Elogium cultu nobis non conNosvero, cum doillius Bento hic agere non pos:

ibidm minus ejusdem

Beati

Aymardi

abbatis

Ordims Gucnvieus, Waldsassensis in Germanxa velut Beatus hodiclemachus, Ordinis Menologio apud Henin quodam Catalogo Sancto et
riqv acI;
, 1

laudati Ordinis, a
>'

Sigismundo

stet

,us
tius

ubiinter

quidquam cernon enimdecultu illius U Septembns, novimus, quam ad diem Opere nostro recenPrxtermissos in

de eodemvelut

rato. Alberti anno 1718 Monteregali et conversionis Admirandam Annota(inquit huius beati Viri historiam moxlaudatus Eenriquezius narrat tis suis multa videre eniua loco citato, ubi Leotor autem Gasparem Brus< Laudaver!

poterit.
;,,.,

.sifus fuit.

abbas Oon^allinus, vel Conwallanus, *


logi

Hnensis

....

n Scotia,hodieoccurritinWilsoniMan
Jlicet 1608

oAnglicanoutriusqueeditionis,anmrum Davtdem Caet 16.0, et apud


lib

inChronologiamonasteriorum Germa, primam habemus, qum cujus solam Oenturiam usqueadmonasterium illud non perttngtt.De

mmonasterio
tio

et

Guerwico

/>

po-

fortitudtneetc, 3 de Scotorum qui Ferrarium in Catalogo generati, Phitippum

mrarium

Lugustinus Sartorius in CJsterciobtstertituto Beati abstipaq. UV25, verum hic a

Qctobris

Tomus

III.

PRJJTERMISSI

sanctum eumdem

rire.

rffem 28

Januaru

uU

Majo,e

Essrr sss
JEmil, Jacobus Donzellus in Nicolaus Amans iu Galha,

&-

xwii Octobris

lam

mdxciv

et

xxn
C
.

faoultatem fac.en anm moc, i quibus Offlc.um Pncdicatorum recitandi

Um

m Beati

confessor.s

Ordims

Monte

Politano, ait, Lect.ones

^S" J ***g*
m
Quam

MSe

Vita a B.

Baymundo
seripta
.

eJU s
(

Ord.n,

TiiuKvnone in Lusitania,

cum jseaw

r^erali Magistro,

fidefiter

frSitbeafusRaymundus.Magistergener nemo Bgre feret, Prrcdicatorum . Ordima omn.bus auctor eumdcm ei titulum cum
)

nuod

Ea> hisce Ordinis nostri tribuam.


fti

*!*

|c/fara S

JsZn
ait

Ordu BiWfottwa Scriptomm sui texens, eumdem^upsius elogium


<*

ZZJlanaat,
Obiit

enerationevero

fbldemecclesia

Nuriberg anno mcccxix, sepuUus. cum non


nostr.a

etitatisopinione, .u.de in titulo vulgo inaignitur.

^ahbusBa^
et

Ibidem

apud lauda-

dicitur corpus tum Lajonumprtelerea

depositum quod jusconventus S. Dominici ncsciri addit Lafonus. tamen ubi modo sit Raymundi Opuscuhs
, ,

^S
sou^

7aZ

in nostra

Adlwec Sabinus, HiecerUauctoris Synaxario. certl memorant, ; pVi^Theodotus etiam

Menxis Grxcis Mss.,

et

m [>*-

ZnSTs.Marcimorenti^VemmneGhos,

xllius

Zc^^llisaln we^ alMvememoratos


invenio

hujus venm-abilis Majores noslri bina dedere

Ex

Vitam sciUcet 8. ApmAonetisdeMonte PoUUano ad diem 20 Senensis ad 30 VUamque S. Catharime lis quod de ejusdem ejusdcm mensis. At dolemus, ntlul novenmus quod vri cultu ieneraUUs Actis Sanctorum vendicare ei locum in his
; I

Iwmonymi Zadi^ulleraidi hic memoratis 'H cum quoy, velum neutrum ex his Quod autemad ZseTerarepossumuseumdem. pertinet, quemadmoMalpbetem^ Theodotum Qrxcorum quam Latinodum Fastisacri tam nullamprorsusSanctamcuinomen excusi

nsinscriptos 9 reperiuntur Sabino Sancti quidem

et

rum

Zerii

episcopum BixfiSm, UltrajectenseminBelgio Benedxctim ReOrdxnxs velut Sanetum.suique Wumus hoc die celebranl Arnoldus ligiosum, Kalendarto et in in Ligno vitx, Dorgainus Benedictinis.JoMenardus in Marlyrologio etiam Ritzfredus Ricoest Rixfridus, alias
tus

morant; Catalogo, queni inEphesinorun 672 e seqq. suppedttom iOrientissacripag.


tat

nec Theodotum, Malpheti, recensent, sic archiepiscopus } commeoui Ephesinus fuerit non fit quod ultimum prceterea etiam

Uwv<ii* seu MichaelLequien. Sabinus itaque, Malphetes, quos laudati Herais Theodotus et

nobis satis noti Fasti sacri hodie celebrant, eis, tamquam de Sanctis, non sunt, ut de

Ryckfridus appellatus, xn fridus, Ricsfridus et

Ullrajeclensium, xnquzcatalogis episcoporum

obtinet, sed absqueSzncti bus seplimum locum cultum etiam frustra ac Beati titulo. ln illius Kalendarhs dioecesis, indagavi in Breviariis et

cui episcopus prsefuit. Lusitania abbas, qui USuerus Macenarix in disciplinam in illud monastenum sterciensium honoratus, primus induxerit, velut Beati tilulo Chrylegitur in Menologio Cisterctensi hodie credimus, illum ipse sostomi Henriquez. Facile pace quieopinione utait, sanctitatis opinione, ut ait, in

aqamus. martyrum commemoraAbahor et Susia3 et filiorum signatur in Mss. nostris Fastis Coptitio hodie Susia?, qui hic absque nomicis Filii Abahor et verosimilhme non sunt ne memorantur, diversi liberis, qui hodie a binis SusannaB cujusdam etiaminscribunturKalendario Mthiopum apud Agatho. Ludolfum, ibique vocantur Horus et et Agatho, nec Abahor et Susia nec Horus

Verum

noti seuSusanna, illorum parentes satisnobis Sanctos trivel uni ex eis locum inter sunt, ut
,

magna
visse
;

sca uo sed ut

.i

..j

**. eidem
.'J rt
t,-

lv,it>Y. Sanctos Beatosvehic inter Finvirlns Rp.atOSVe tllC

buamus. JT'

requirimus legitimum mcum demus, requimmus legUimvm cultum, locum ex laudato Henriquezio, neque ex quem neque de Brito lib. 5, lomo i Chronicorum Bernardi capA,quemtocum ille laudat, possumus probare.

^^^^c^tdm m
J(

^^ J^
*

Vacasii marty rum meminit posterius Seldeni. Idem etiam

Ludolfum a liud KalendaCopticum, ita tamen ul in hoc rium itidem et masculina terminatione efferatur Belaphius,
pro Vacasio scribatur Wachasus
rectene id ansecus, non magishabemuscompertum, fiat, Belaauam quo nomine aut jure Belaphia seu
:

Turpini

Remensis episcopi

depositionem

cum

hodierefert nostrum addita Sancti appellatione

phius,

,,

DIE QUINTA. OCTOBKIS.


phius
Vacasius seu Waschasus in binis lauadeo, datis Kalendariis Martyres vocentur. Illos prseterea satis cognitos, in utpote nec aliunde auOpere nostro accensere Sanctis, neutiquam in Martydernus , qaumvis etiam a Castellano
,

et

rum
num.

Stiltingus Dissertationis supra laudatae


90, re

'.

maturius discussa
,

expungenda

qux in Opere nostro de Petri recte credidit exiet Alexii sanctitate sunt dicta ; ita autem Catholica, quod tum de fide eorum stimavit
,

rologium Universale videamus visio hodie Cosmre monachi tremcnda et utilis magnis Qrsecorum Mcnxis exmemoratur in Verum hunc cusis et Menologio Sirletiano. Onentis Cosman, qui sub Romano Lacopeno, monasticam, rehcta aula imperatore, vitam post Constantinopolitana amplexus et brevi ad Sangarim seu Sagarim fluvium monasterio vel Sancti narratur fuisse prcefectus, nuspiam
illatos.
,
,

tum etiam de

cultu apud Russos cum EccleCatholicos non satisconstet quod siaunitosseu


;

ultimum tamen de

cultu, ut apparet

imme-

morabili ante decretum Urbani VIII debet inquod hodie a Russis unitelligi. Ita autumo
,

saltem aliquot Petrum et Alexium coli, indicet Ignatius Kulczynskius e Russicis Ordinis S. Basilii monachis unitis SS. Sergii ct Bacchi ad montes Romas rector. Etenim Operis sui,
tis,
,

solito hoappellatione vel cultu Sanctis deferri adeo in Opere nostro noratum invenio. De eo visione illa tractari non debet acproin nec de quam, qui voluerit, fuse exposieidem oblata,
,

quod Specimen

ecclesiae Rutbenicge

cum
,

S.

Se-

tam

legere poterit

in
,

laudatis Menans,

uti

de Apostolica Romana seraper unitae inscripsit, parte i annoque 1733 Romx prxlo edidit Anthotogio suo, quo pag. 9 et 62 affirmat , in neque enim illud aliam ob cauipse
scilicet
(

ctiam apud Raderum qui ex Viridanum redditam, in suum Sanctorum


tulit.

his illam, Latine


in.

sam

quantum opinor

suum

vocarit

is scri-

Petri

thaumaturgorum memoin Ms. Menoria seu festum hodie onnuntiatur 1688 cum Majoanno togio Slavo-Russico generoso domino ribus nostris prsenobili ac Sparwenfeld communicato. Menobarone de accedunt Synaxarium Ruthenicum,
sium
et totius

\lexii et Jonae

metropolitarum Kiovien-

aliique adeo , ut verosimile apparet ptor HoraBasiliani monachi uniti ad quotidianum uterentur, Officium rum Canonicarum pensum
)

Russife

proprium de Petro metropolita Kioviensi,


poni.

aliud-

proque de Alexio metropolita itidem Kioviensi

E
.

Damiani
sorlivii
,

Jeremiae Prosorlivii et Matthsei

Pro-

logio huic

Russici Fragmentum. Ac pnet Kalendarii mumquidemebinishisce e posterionbus monu-

Crypticorum seu Cryptensium in Rusmentionem etiam ad hunc sia monachorum nostrum quodjam supra fuit laudiem facit datum, Menologium Slavo-Russicum Ms. his
,
,

David Soaetatis mentis, quod a P. Georgio missionario sub seculi prxteriti nostrx Mosciuv Octoaccepimus, sic habet Tota die ( 5
finem
tri
:
)

verbis

quasi, Patrum Petschiuricorum Crypticorum seu in Crynotatur in margine qm sanapresb. ptis habitantium ) Damiani
:

It<?m

cai.itur Vloxii

PeOfficium trium sanctorum

tor erat

omnibus

Jonx

et Oni

Kyoviensium
;

et

totiUS

Jcromice

infirmis oratione et S. oleo cujus sermo reliquos Prosorlivii


,

Russice

Thaumaturgorum
,,

postremum vero

etiam et studio laudati Sparwenfelinsuper nos docet festumitlud dii tcnemus, 7104

et Matthaii Pronachos in ecstasim redeg-it tempore Theodosii Heg-uraeni. sorlivii. Hi fuere


,

anno secundumMosco-Russosorbis

conditi

magno a Theodoro seu Christi 1596 fuisse Jobo patriarcha MoscowMoscovuc duce, et inslitutum, ut ac proin a schismaticis tico nihil omnino pro sanadeo ex eodem festo haAlexio et Jon* asserenda
ctitate
,

hic mcmoratis monachis nusp Jeremiam signatum reperimus, ut plane alibi Operi nostro innobis sit ignotus ac proin inserendus. Quod autem ad ter Sanctos non

tribus

omni dubio duos reliquos spectat distincti hi sunt a Damiano et Matthaso monaprocid non per Ignatiwn Kulczyns* chis Cryptensibus
,
,

Petro,

altunNec hanc, quantum apparet Quo id probatum dede sat certam effcceris. Hicquidemvemus aJanAducamvs mitium. quam Jonas qui Merosimillime alius non^est, Russicis moxcitatu nologio et Synaxario moitcrumque priori c bims lusce 30 Martii metropohLv Kw15 Junii sub numentis ad verum k%c appellationc inscribitur
,

,i,

ad hunc parii
i

in

Spa aRonotatis.

clesixRuthenicx cum S. Sede -\ mana sempw unitx parte pag. W


,
,

Suadet id tum adductum ibidem hoc scriptore Matthari elogium

cum

viensis

tenuit,

Jonas ille schismaticus Moscucesedem Licirca mcdium seculum xv nihilominusmetropolitx Kiotitulumquc

quos, sanitati restituisse narratur ; missum elogio monitum , quo

pag. scq.ab quo initiatus, multos infirmos, sacerdotio esset inunco jubente abbate, oleo benedicto
et

tum etiam prieambos


,

Damia-

iw9 probabilissime

est

Eegunum scilicct Matthsmm, sub Theodosio docemur. Jam vero cum htc meno floruisse,
Theodosius
l,ius

non

stt

2 Adi Prxliminar,,,' ad lom. Russorum SepZbrts de convcrsionc et fide seqq. , ubi oLrtaHonem num. 105 et bims
,,,,,..

'l

uam

adhibuit.

Kiowensem, a Jona Hleznam, metropolitam


,

eticm

Papcbrochzus contra ac sensit

Jonam

TheodosiusPieczarensisadKioviamabbasseu hegumenus, quem anno L074 ob lh Domino,parte eadem Operis moxi itat\ pag.
scribit

iam J

quiad 15 Junii Menologw ZeHturiZ ,cssediversum,SancUsque Orthodoxum non annumerandum


dicto\

Russico

Me

auod

Kulczynskius de Damiani et Matthflei Catholicadubitandum idcirco non appa ex dictis st eos seculo xi foruisse,
,

utut etiam

*
SancH

Quod jaM ad Alexium et 12 Februartt, Henschenhcs guidem ad diem Gneco-Moscts fi?ratts Ephemcridibus Q uo in RussicisWc^mctropohtaKioaliisoue Fastis memoratur Vitam hujus,tamqmm
,

PeW perW.

fuerint Catholi sequens, tuncque Russi tomum2 Septembns in Disadmodum ante et fide Russorum sertatione de conversione
s vl dilucide

probat Stilti^igus. kdhxc cum Kulczynskius elogium, quod addictum ex Ustavo suo, ct MatthaiO adornat

Damiano

typist>uigamt

alng^ee^b^

3E

//m// ,, (oco

non unodeYeXvometropohtaKiode Sancto, fuere


locutt; ve-

Horologio seu libro ad Offictum ecid est Catholicis adrh^iasticam a Russis Vnitis seu affirmet partm* deprometiam solito
,

hiberi

tamquam

ptum

8
v

de illorum *P"* , cdtu <hb Litos.saltemBasilianos monachos nonvtdetur, guodht landum pariter iddrco

ptum

PK.KTERMISSI
os

%m-

oetobris.velut ipsi

emortualem,

dem

slatuunt. veneralioni dicatum, recedunl A legavensestn nibuslonqe

J jj* Ab hsom
Oalha
>-

*
,

Horotogio.alnsquel,

titnZeccU
luumquoa
Ng

t*

< or\ui,Lolent,aliOS,ut ,;><> " ooluntgue. Sanctis habeni nt juam guos pro

Wi

quams adHorarum

Canomcarum pensum

bHsvenermtur.adqu^d^emmMaj^es >
>>;, ,A> nostrideeodemapud nos acl> habitacongr, Utut sit, nos,

^SSSSi '^Zam MalZs


-'<"< Octobru
:

MaJencum,JtanteipsometKulczynskwjn EorolefoerissuiPrxfatione, Ustatmmseu *"**>**8 .logioinscril gium,cuic


Matthaus non
cilius

promiserunt.
eod,

lonedici,qwS.tenSi^tcditorde
,eredecrem
stvero

quam anno

L6/9 /ue>

ZntraLmunemSurrentin^etAndegaee>>,>,
aliguando "/;/<""> ecclesiarum sententiam Surter Renatun, diversum a Andcgavensem potertt asstgnalo de iUo eliam agi essc itaque '"'^"^'^ die 12 Novembris. Vide

,'

habeam pis ecccusum, nec aUunde ms ante demonachi centut tum, a duo hi << L6S4 emtssum.a cretum Urbani VIII,
RuthenisunitisseuCathoUciscultuecclesiasttco
in Operenostrotnfuerint affecti, referreiUos

->-

ter Sanctos nonaudemus. Gallia hodie inscnpia S Fides V M. Agenni in Tiola Sanclorum vul'legitur in Uartyrologio,
.

meminit GreveOsythrcvirginisetmartyris hodie Vtrgo regta.ab alm nus. 'Notatest hmc sancta irelata, utiapudnos ad adZ,abaliisad\J
hos dies
>

qoappellalo. Ea>

ddbimuscum Romano
vi

aliis-

que Kartyrologiisaddiem

Octobns.
episcopi,

imin Oallia S Apollinaris, Bitu, solusConstanlinusGhiniusinNatalibussanctoB


28 Julti , unae nostrisob rationes in Prxtermissis a Majoribus

rum Canonicorum meminit ad

in Marlyrologio quo etiam ejusdem Vite annuntialur die Octobna exhibel Laurentius Surius confessoris mentio sitinAdd Clari episcopi
, ,

Prsetermissis observah Anglicano aliisque

est.

Ast

n.lobns. ibidem allatas remissus fuit addiem 6 memoria ilhus agi Revera hoc posle>>>> die Roberti ,, Qallia Christiana DionysiiSammarSammarthanorum fratrum,
i

bus Mss. Bruxellensibus quemNam risimillimeindicatur B.Clarus, Minori primum suum epttenses in Britannia dicenda <>' scopum colunt. De eo igitur vide Martyrologttsest, x Octoquo inscriptus

ad Grevenum. Ve-

diem

'

bris

tham

Ms. Calendarioecclesi.e Bituricen-

sis.AtinHagiologioFranco-GalliatLabbei.prt quo die eumdem obiisse die, seu 5 Octobris Joannes Chenu in Chronologia archiescribuni
,

in veleri Ms. Kalenda S Scubilius hoc die legitur sis in Gt Aniani Au> S.
rio ecclesicv
lia

diciturque ibidem tunc coli Offlcio


duplici.
et

<

piscoporumBituricensium, CatherinusinSan-

Lectionum ritu

Baud dubie Scubil


,

etanonymus scrvptor Elogii ejusdem A.pollinaris opudLabbeumtom.


ctuario item Bituricen$i t
2 BibliotheccvMss. ,]'</
36.

hicalias Scubioulus

Apud nos quoque


,

In Commentario de S
sei i.
/o))i.

Sulpitio Pio

ejusdem

Souviculus dictus, unus vel Nicasii est e sociis martyribus S. quorum omin pago Vilcassino passis, gasii translatio in Opere nostrv
,

niumcorporum

16

promissum
:;

est,

WJanuarii.pag. fore, utde hoc S.

167,

num.
,

A.pollinare

Octooris ageretur.
,

Rursum

in alio

Ms. Calendario ecclesise habemus Octobris. censis memoria illius ponitur die
varieTn hac Calendariorwn, scriptorumque potius amplectendum quid nescimus tate lectoremque remittimus ad diem vi Octobris.
, ,

quod Bitury

Martyrologiis annotataest in Praetermissu diemlA mensis Junii, ubi et 6. Scubilius re mscrimissus est ad diem quo cum Sociis xi Octo legitur ptus Romano Martyrologio
, ,

bris

Cisterciensis , monasterii B. Mauritins Ordinis traxit, in Corisopitensi Briquodabeonomen


,

sit,

Beati

Romani

Aditiones Est hic haud

memoriam hodie faciuni Bruxel\enses ad Usuardum Greveni.


episcopi
,

tannise Minoris diozcesi abbas, inActisMss., de eo in scriniis nostris invenio asservata hodieseu tertio Nonas Octobris obiisse asseri,

''

dubie S. Romanus episcopus Autissiodorensis de quo cum Romano Marh/rologio aliisque agemus postridie sive die
,

tur, ideoque a 22 Septembris , qua Menol in gio Cisterciensi ab Henriquezio inscribitur


,

vi

Octobria.

ciS. Renatum, Surrentinse inregno Neapolitano quem hodie annuntiat Anomtatis episcopum nymorum Chronicon tom. 2 Eistoriae Casinensis, pag. S48, eodem die ad Superos emigrasse scribit David Romseus in Quinque divis Custodibus ac Prxsidibus urbis Surrenti eique consentiunt Philippus Ferrarius in utroque Catalogo Sanctorum Julius Csesar Capa,

Opere nostro huc fuit remissus. Verum Acta eanonmultum utcomperio, differunt ab n dem Sanctis Actis e quibus in Cistercienses Annales, a se conditos, varia Fragmenta intulit
,
,

adi dictoin his autem Annaliumtom.S,pag. 456 ) S. Mauritius rum sed tertio Idus seu die 13 non tertio Nonas Octobris diem ctausisse extremum affirmatur error adeo in ea quae penes non sunt

Angelus Manrique
,

cius parte 3 tomi 9 Thesauri Antiq. et Hist. Ughetlus tom. 6 Italiae et col. 107 Italue contra vero Vita S. Re,\c auctae col. 596
, , ;

nati excerpta

ex Ms. oodice archivi episcopatus Surrentini alteraque accepta ex Biblioquam theca RR. PP. Theatinorum Neapoli Ms. habemus Usuardinus item coutramque dex Vaticanus apud Solterium nostrum in Auctariis Joannes Antonius Summontasus in Hi, , ;

storia civitatis

et

steltanus in Martyrotogio

regni Neapolitani Universati

et
,

Ca6

diem

Acta forte irrepserit. Utut sit, Mauntius equidem qui praeterea ab Henriquczio perperam erroreque, hinc vocatur abbas sancti-Martini verosimitlime nato a Sigismundo Alberti in Alphabetico Ordinis Cisterciensis Sanctorum Catatogo in duos diversos Mauritios distrahi tur, non magis hac die, quam 22 Septembris, qua ex dictis ab Henriquezio annuntiatur cultu ecclesiastico a Cisterciensibus afficitur, affcitur vero (vide Propria Ordini Cisterciensi Sanctorum Officia, uti etiam magni Bullarii Romani tom. 6 emissum de his anno 1710
, ,
,

die

DIE QUINTA OCTOBRIS.


die 25 Septembris a Clemente
ftMtJtertio Idus, seu die,

XI Papa

decre-

S.

qua proptereadeillo, Sanctis Cisterciensibus a Chaleetiamtuncin

annuntxaMamelchta seu Mamelta marty r hodte Grxcorum Fastis, et ex his tur variis sacris
in

ad moto, et in Martyrologio Cisterciensi, quod calcem Romani, anno 174.) Romas excusi, adjinocitur, celebrato, ex instituti nostri ratione
bis erit
S.

nos aCastellano in Martyrologio Universali quo minus de hac Sancta, nisi ferte quidquam, invein Opere nostro locum obtineat, obstare

agendum

Octobris
,

Teresiam virg-inem Antonius Balinghem tn Epheremidibus Marianis,et aliquot Kalendaria heec hoc die commemorant. Colitur celeberrima Ordinis Carmelivirgo, Fratrum ac Sororum

agemus ad diem, quo in Romano ho* VI Octobris signatur, dierno hodie Severini, Coloniensisepiscopi, Translatio S. Sanctorum, signatur in Ms. nostro Florario atiquot editis Usuardini Martyrologii
niatur,
'

atquein

tarum arctiorisobservantiae materacmagistra, illustranda venient, die, quoejusdem gesta


xv Octobris

apud Sollerium nostrum. Wtur ille acMxriiirnlogioRomano inscriptus est, dabiauctariis


(

turque

jLxmOotobrifl

DE

S.

THRASEA

EP.

MARTYRE

VEROSIMILIUS SMYRN^

IN ASIA MINORI.
U
c

SYLLOGE CRITICA
E

TilRE

C. B.

B
,NVi
|

IHCITER

ClXXI.

Sanclu

moi lyrologitt

1 i artyrologhtm quse Phrygim Pacatianxm IVI hodieEumenix, Turcis modoVi[TjAsta Minori civitasest,a
S. xalhisar seu Einashisar nuncupata, breviter hisverbis annunepiscopummartyrem episcopi, ad Smyrnam co tiat Eumenia; Thraseaj Martyrologu Urouati.qui unus fuit ex antiquis. qui S. Thrase (neque lius antiquissimi auctor, Tarso, ad xxvn Octobns xn
:

Romanum Parvum

seu Vetus

traditione pr.omati, qui unus exantiquis, quasi ex

Thraseam

Salvatorem se accepisse assemit Apostolis suis, ut ante duodecimum pisse ab Jerosolymis ne discederent. At

rum,

pn

num

consilio

satprobandaidfecit Viennensts marty


r^
i / /

enim hunc cum

WNeutiquamsane prava emm Eusr deceptus Chi V er Rufinum interpretatione adApollonium ap perperam attribuit, quod
:

rologu*

tteque,

m
'i

asse-

Adone

ea

Rufin

S.

HieronymianisPhrygixadscripto,putoeumdeti
ecunctis martyrologis tiationemhanc ex Eusebii per Rufin
tur,

primusmeminit,annunmterpo

lati,quemsxpissimeetiamalibiductoremsequ *';* verosimillime depr lib. 5, cap. 84


titteepiscopo quippe a PolycrateEphesiorum secundum Papam pro ea, ris ad S. Victorem I

manifesta sime refert Eusebius. Ut res Grxcum, quem hi ipsum textum iariter!>,cap.l*,deApoUonio ecclesiasticofacienssermonem supp
lamus. Sic habet u.tattpov p^oviuet.
:

evadat
'

Kai
E

^^
t

8*

nvo q

rcov

ro

* - f

quamAsianiPaschalefestumlunadec>nn,,nara
tuenda exaratxs, ctacelebrabant, consuetudine hanc in Asiascrvassent, tssimosinter oiros, qui hoc modo : Simihter Thraseas episcopus recensetur
'

fl QUS <oerbissane t nonq\ non pet adoptavit Rufinus sedheec,uUqmsque


%

nitusinlinguaGrxcat
bitur, interpretatio convenit (Apolioniusscilicetl cujusd
:

Memimt etiam
,

consamma
I

apud Eumeniam, sed et Traseas episcopus verbacum Smyrnam martyrio consumatus * Qum

apud

tus

quantum ad substantiam prcecipuam annuntiatio signifcent adducta Romani Parri

idem,q>"

Lmporummartyribus.Adb*c.tamquameitradUotionerefert.ServatoremApostoHssu.s,

etiamantiquis $eu cla*-

illis, ac / verosimillimum sane est, hanc ex per Rufinum Eusebio, profluxisse. ex interpolato auctor, ve Porro non solus Romani Parvi

neintraduodecimanno

ubiassertumdeintellectoextradttioi

auodServator

Afiostolis

dederit.ap

rum

multos, quos hic reprieter recentiores bene


est, tres

Z2n7umrefirtur,acpr<
nterpreta

lebratw

non censere operx pretium

martqrotogiantiquioresseudassui Ado hodie panter Usuarduset Notherus, Sanctum orattone paulo acprior quidem ex his
celebrant;

*"*"<* Eusebiiper Rufin ^^^rcsecutuseUa.uest^acrcs,, scihcet


,.1

00

toZori
,

Tln-asca

Ammadvertil menttonem fier ih ase apud RufiniEusebium hb o Zn solum loco proxime czt., verum eUam autem Memini ubi hmc occurrunt cap. 1S contra Montamstas (Tpoltoniusscilicet in Ubro, * cujusdam martyns qui TharseaB
ilprcestat.
:

C;^:InEumeniabeati
aD ud Smirnam
martyrio

annunttationem ttaco alecta Adonianam


consummati.
l /

l'i
I

tl

i>C3C

^IZnZnimodxaccuraHonislaud^

ZZV^ogus.CumenimSanctu cS

scrwto)
quafi

acoepisse assediscipuhs suis, uti ruerit, Salvatorempraecepisse ab Jerosolymis dine ante duodecimum annum quam Romanum Parscederent; hinc breviori, c Pa vum suppeditat, annunHaHoni Apud Eumeniam beati lhiasubstituit ctiorem

et

traditione priorum

se

f nuntiat.Remsicostendo.
s^lnFastos p*m"LfatUlata,,,,
auiilli aliquando

ScoroLtu>.*nolel,,>a ZnU>acoiinsistensve

cyc cr ; '>*'

*>
S.
'
I

'

Eusebius, ex qua tervolatus per Ruftnum sacrosjam taudatos co

*to
;

f>*"

Eumentse

fuerit

setB episcopi

apud Smyrnam martyno consum-

us^m^acit, \t vero^utUme

Sanctus

^dZ^ Mta
aetatus,

nv
8
A.CTORS
C. B.

THRASEA
-

EPISC.

MABTYEE.
D

vel %Tproper, cumLnta mt

r rf nos utpote aui nec sacro hoc honore, tempore fuerit 9* sus nrobari nullo umquam raUoneculUsec-

J**g^ %/^n pariter interpretationem, I^J^' ,am nunc probo rejiciendam ia

patebit, laborat defectu, ut dicenda consideranli

%W^m
t

e.sse,

ic

Eumenien sem seu Eumenuv

fa-

Smyrmeque posse videalw; .Metem annuntiari ab U suardoperpe ItZunus passus notetur ac Romam Pavi Adone ramsaneef aa hoc.et ab prxlucentes habmt. annunUasibi

rn^y
y

enlfuisse >seu

aZoTeq uos

^ni,
potuisse

pr_ pate-fr- &**- f <f f" forsan


rffom ._- disserendis a6 5tf...... _( P0.
habuil.

a/ 9 e __

<* ei S .

Bft re!P$a

gggg^ ^
*

^^
verois
,

subiissemartyrium, aperte __

B(,^; *

Psuar
--

localur

Eu-

meni*

rigisweunprxgressisann^r*^
Eumenicc, aumenm,
*

"' m
..

tuamad

du0 ultima marlyr, vocabulum ^pr... Laixne !-* vocabulum ___.


M(

^ ^"^W M l^ ^"

^ Thrase am /Hw _?gessisse episco-

WJ

ensemepiscopum seu Eumenix

eniscopus;hocenim,ututavero forle
',.//,,; ,,,,

l^^fL^llZnon
alie

^Z^isa^olycratesignifieatumvehs^dem nsdema Poly marlynum, nsdem a P \uoque eum subiisse martymum, aoae
cratesignificatumadmittas. Quisadeopro

legiti-

utdicendaapementneqmt
Sanclu

Zbariconsonum,

nisi simul stalualur

num.6 maadmittaKidemde Romani hodierm

lidempassux martyrium; quod, disputanda ahenumnon eiiam a vero secundum cum altera a du*,S sitcomponi lamen non polest annuntiaUoms parle martyrologis suppedilata coronatus martyaua Smyrn.-e notatur Thraseas antistU sanctorum riO. Adhxc fuere, no n _ ^antar ritatibus, quas moderati
tyrologis affigi, nisi ahus, Hxc Notkerus, ulpote qxa
fuerit.
ll

^uamfoHe

interpretatiodataannuntiatione eslo judicium) etLango aptatam, nem Polycrati supra a Rufino

fuisse episcopum aua Thraseam quidem Eumenuv. non tamen etxam ibigessisse episcopatum,

seu de,n,sed

WW;* yj^ 9>^


tu

annunhet'Smyr dem Eumenix Adoms exemplo


nse

*"**

"ui-

etLangt SAtque hwc pro improbandis Rufim eas modo, quas interpretationibus dicta sufficiant, conctnnarunt, h ct Chri stophorsonus verba proxime hic Grxca Polycratis
scutiamus.
recilala, si

Smyrnx,

^^^SjSS &X ^^
i
i

tamen passum non

notet, forsilan

observa,u

ooservarinl forsilan et Baromus, eruditissimi manuiit (n/w- .- .^,-. manum hodiernum reformavere , a?guorf in hoc Thraseam, non // su^^cor,

^fufO'

est

WW.
dem

P ressoloco,cuiejus
die fv

affigatur

memoria, comnieepiscopi

Thraseas Eumem -. episcoqui christophorsono _._. .,,___._ __,,. Thrasea, epihis verbis concipitur rpreeplacuit, oriundus, non seu scopus et marty r, Eumeni-e natus

sane moseorsum accipiantur, duoUs scculus quidem< ^

haM

^
.

idfaciunt,ha>csunt:Vo. morent. Verba, quibus

Odo&WsJ natalisbeati Thrase*, martyrio eonsummati. Eumeni-e, apud Smyruam Sanctum nostrum Eumenix SicilU rectequidem recte etiam nonannuntiantes; verum anne hunc Smyrnaeoue episcopum, faciunt Eumeniensem

converti. Ita ineptequeunt in linguam Latinam modi in ipsomet quodambo hi

autumovelexeo, quidem Eusebio fuyxdamentumhabeant, acpnor


EcclesiastiCcV,

quam hic

nec hic,

-''<

'

verborum jua
dc eo Polycrutet

notant? nihilominus martyrio coronatum verosisane id fteri, Sanctumque 6 Pcrperam coronam, necepimartyrii nilius Eumenice nec adeptum, intelliges ex interpretaUone, scopatum hisce a Polycratesu, q Jeaptandasitpaucis quidquam prxterea, suffici-

rLv lib. b,capp. 16 "Ai/i_; et, ba Wiavo? .Tiiffxotro. tio 'AT.afxe.a_, KoXovew. tm P*H. nwirXio. IouXios o.r.h Az^>r.. interpretibus LaeTnV/orro- a^ omnz&ws ^rorsws Juita redduntur tine quantum ad substantiam et sew Apameee episcopus Apamenus
et 19,
:

scriptor contexuit, Histoquorum heec Greeca ver-

lianus

laudatoCncquecnim

suggerunt scriptores antienter huc faciens, alii Eusebium lib. 5, cap. ~4 oui) suppeditatis apud Callistum lib. 4, cap. et apud Nicephorum ^Thrasea Grxcis verbis 0pxe. >uxi
.

Blius Publius Julius Ecclesiasticne episcopus; posterior vero ejusdem cap. 10 si.o finem, cujus hsec (< Eistorix lib. 5,

Develti

Colonia^ ThraciaB

ca verba Kai
vpovcov
sv

roiro aXyj&ec
rv^

-epov

A7raf_e_
vj
roifi

7rp6?

Matavaptp

r^y Z av.

.yjaevov,
r

Jrepi

raiov xai
Trpo3>]Xov

'AX-Eav^ov
./a
ac.

a7:6

Eu

tprupnffa<r
:

r.'.-oi.m
,

adrnpdumsignificationissunt,
fecit

a Lanqo, qui Callistum

Latinum, tnbusque Rufino scilicet, ChmstoEusebii interpretibus, diversis Laphorsono et Valesio, quatuor modis quidem e quatuor invenio. Ac prior

sonan. La.me stris temporibus Apamese


sita est
,

Atque hoc verum


,

esse

et

no-

qu_e ad

Ma?.andrum

g-estum

in

Caio et Alexandro
,

Eume-

martyrium nifc natis, qui passi sunt festum.


9

est mani-

tinereddita interpretationem hanc: Thraseas illis scriptoribus qui Smyrnae Bumenise episcopus, idemque martyr. illam Thraseas episcopus secundus
: :

mortuus est; martyno conapud Eumeniam; sed apud Smyrnam Thraseas episcopu summatusj tertius istam Eumeniie natus, qui Smynue ex hac luce martyr, m sn ivit;acquartus denique sequentem proponit: qui SmyrThraseas Eumenia. episcopuset martyr,
l

Adhxc non minus apud alios quoscumque elChrtsl()p horin adductis ex Eu- nmu adornw scriptores Grxcos. quam hic dum nonnotatu, ''^^l sebio exemplis, nomen locale,
Prxpositione a-o prxcemotus, genitivo casu, vel locum, quo quisnatus sit, dente, expressum,
'

;^. /K|

sive unis, sive significat,vel certesubstantivis, ad qux refertur, denominationem, ab pluribus,

ipsomet
tribuit.

loco,

cujus est nomen, desumptam, at-

nae requiescit.
7
(,

E quatuor
partem

inlerprelatiombus disphcet hisce interpretatxonibus dxspUcet

,/,,

Btationi/

Ims

ti

in primis vei idcirco verborum Polycratis, quoe

*>"* jam huc


transcnpta
r.a\

sunt

pao-ea* *a) iitiwoitoi


:

fxapru? arro

ergo ad hanc Grxcorum normam sunt Valesius et exacti sint bini, quibus hic usi e interpretatioms modi, non est 2t"horsonus, ZecuZtteruter indubitanter habeatur pro sane, cur alteruter inlubitanter Grxca, quibus resi nempe, ut dixi, hxc

Cum

inepto,

Thra^eas episcoita reddat Latine qui sane interpretandi apud Eumeniam; quod Graemodus, utpote Latinum vocabulum respondeat, non includens, omnx

spondent, num.

()

iterumque num.

hucjamtran-

xai tiaprus airo scripta verba 0j_a_--:a: >cal hri<xxo7ro. at vero, si, ut deseorsum accipiantur;

cohuicww
dubioprocul

bent,

cum

his

(adi

num.
*o. ev

6J

proxime apud Posiderentur.

sat exactus

non

est.

Adhaec eodem,

lycratem sequentibus

Zuupvy] /e/.o^r.rai con-

siderentur, solus brevius dicam, interpretatio, a Christophorsono admittenda. Etenim 3. Thra-

DIB QUIIMTA OCTOBRIS. Smyrme, sed requiescere interpretandi modus, seu, ut


a,

vel

requievisse

vxxol-

ACCTOII

C.B.

adhibita, videtur

seam, non Eumenise, ut fert Valesiana Christophorsoniana habet, tatio, sed Smyrnx, ut extremum obiisse,Grxca proxime huctrandiem uti tnfra, scripta verba verosimilius significant, conducentia annotaro nonnidla eo

interpre-

ubi Rufinus simpliciter vertit consumraatus. apud Ita ille, qui, cum Polycrates, loco supra cit. loquens de Thrasea, translate seu meEusebium

taphorice verbum xoiuixo&xi accipiat, per verbum requiescere hic haud dubie intelligit idem omnino, quod per verbum dormire, translate itidem seu

postquam

verbum dorostendam. Verbum KoipAxBw. uti et respondens, accipi polest vel propne mire huic Priori modo accevel translate seu metaphorice. ad somnum significat somnnm capere vel

ptum

metaphorice sensu jam dato acceptum, intclligiobsertur. Sed quid ad huc transcriptam illius rationem ? Polycrates, fatendum est, diserte non conasserit, Thraseam Smyrnx fuisse martyrio anne etiam hunc Sanctum summatum; verum

caniendum

se

componere

cate^se mortuum dormitione mortis deinceps fassit) ad libusque phrasibus uti hic quemadmohanc e vita concedere cum enim, laboribus vacant, positadum qui dormiunt, a excitantur, ita que mora, e somno evigilant aut tanqui sunt mortui, a laboribus vacent etiam, resurrectxonem sint a morte per carnis
-

posteriori vero signip,vel quiete inortni propria seu gaudere aut etiam (his simi;

nostrum,quem equidem obiisse, non docet ?


11

facit

martyrem,Smyrn&

Res sane, quam verbis recitatis in dubium etiam vocare videtur Sollerius, ita omnino sese haberet,si ex his Grsecis Polycratis de Thrasea tertiae personx *oq b Suupv/i xexoiuvjrai verbis
, ,

^^T
v

fieatimmi

demque
milari

prxteritvn, Kexoipjtw, necessario foretad Valei exemplum, prxterito pro prxsenti per Kaallagen quiescit seu dorinit, accepto, Latineverh
id
mortis capit; veest, requiem seu dormitionom rumpotestetiam, quodet innuit Sollerius, pr ei inest, signifi* rito secundum ordinariam, qux requi.vit seu dorcandi vimadhibito, apte exponi
mivit, atque id
it<>

excitandi, potest
,

mors non immerito somno assiquod soac proin verbum Koipair&xi,

mniim capere aut ad


B vel mortuum
seu
esse
,

somnum capiendum se proprie significat, pro eo ipso, quod componere


vel

quiete

mortuis

propria

etiam ad dormitione mortis gaudere, aut translate seu hanc e vita concedere significat, in hac signifimetaphorice usurpari, reque ipsa 'ormire tum etiam r
ione

E personce prseteritum dormivit idem dumtaxat, mortis dormitione quod quiete mortuis propria scu apte g-avisus, non necessario significet, utpote
fuit colliges, ad etiam, uti ex jam prcemissis facile mortis concessit, seu ex hac luco midormitionem quo V. G. in o-ravit valens significare eo modo, his,qu3eapudCangium in Qlossario
<

tum

illud

apud
accipi diver-

frequenscriptores sacros seu ecclesiasticos


.

iissime usurpatw 10 Adhxc cujuscumque

modi prcctemtum pei

simodc

'"/- JU,

translate seu metafectum, a verbo KoifxArSai, formatum, accipi potestvelfiVhorice adhibito, ordinariam, quce prsetertto nurate, vel secundum vim; si figurate accipiatur svinest, significandi

/>alum dormire transcripta invenies, Tht rrrbis, Post baptismum in triarchce Alexandrini

clerum promotus, in clero maneat,


Hcet) dormierit, et
post

orattone pissimepro prxsenti per JSnallagenm saltem e multis huc fanc ponitur; si in his apudJoancientibus adducam exemplum,

wsor Llla si baptismum oura ea seu futurum dorrera non habmriti prseteritum exhac luce migrarit, Yiino, quod mier t id
|

significa
hic,

roprseter

mincasi

nem

^rAv^i^x M ,prmteritump^ Ml
dicam

cap

xi

).

xi

Christi

verbis

U-*":
i

* verb0 prxsenti per enallagen adhibito formatum, pro omnino, auod reqmescit seu usurpatur, idemque mortuis propna seu dordormit, id est, quiete utt Lattne stgntficat mitione mortis g-audet , textum qui Gixco Scriptur*

mate

puto re ipsa in postcr de quo nos verosimilius accx gnificatione " rrrh "Polycratis mox li
!

si-

"
l '

xefaninci,

ita

i\

ll!

8myrnffi
:

luce migravit quo en\ functus est seu ex hac >ta requiej vel verti, Qui Smyrnas possent
accipi, ut
pria
ta vat

Sanctum Smyrnse

quiete mort, mortis fuisse gavisum mitione

Latinum sacrx

moxrecitatorespondet, una

cum fttspro^me
:

significarent, esset prorsus,

thcet
*
'

consideranti patebit C eidem subjectis

tlTprJritum

quod si ausecundum propriam, quxprxte-

rttoinest,significandimmacdp^ tempore urpator quodex natura suaimportat, DionysiiAreopagiLv nomu quse sic apud Operum, Merarcht* EccleneciZmferuntur, auctorem Partiapn Kexoiw.uevoi, 7 Prxteritum
siasticxcap.

loquendo,vel tunc, cum a tatem necessum, ut aut aut certe ahquando ante S. scrivsit Polycrates, seu reSmyrnie jacuerii Thrase* corpus

conditum;qmmquamautem,

ut

tai

>od

a verbo

xo.^a. *S**

a quod ex candi vim, seu pro eo, e zdemque frequentcr usurpatur portat, tempore idest qui vita Imnino quod qui dorraierunt aut ; luce miffrarunX sunt seu ex hac
,

cundum propriam,

, setranslate ^anslate accepto formatum, qu* prxteno inest sigmfi-

^ftofo^ums^

Ephestacx noster svopondi, ostendam, Sanctus cameterio fuent secunLope Smyrnam ecclesi* severosimilius proxime ab obttu

dum dicenda au

""

V"

ratione ra

^ ^o
l

^^ .^ ^

!iilr

Smyr .

recondiium> nullo otest prodari, ut


t

adeo^rrta-

rUm
haud po

^^ ^ ^
h ,, h
,

^ Mc polimmum dispu

ut

functi

dormitione mortis suntga etiam qui quiete seu aptejaUst


certe szc ll^Latine significat, aut

gamus.Solleriusnosterin Usuardtasetl^ ,annun qua Thraseas memoratur ti hodiernam,

,on^^^mm^,^rmz^mmo^^- P
>

^otel ita observat


Kufini sensura satis

d Textus nostr verb^i an plane con, a exacta sint, non


:
,

^^ ^ f^^^^i^.mm^mi, ^ J^ ^
llis

significationis ,
sit

verosimilius

vertendum Si Sancl huc transcript is Pohjcru

ac

m
ad

taHspect

significetur.

htc sign ificari existimo :etentm

Ephe-

'"

m
semel c
II

, nl'' s
'

THKASBA KPISC MAKTYEB. '"" A


-

per singulare tern.v

,*>,..,., pr.rh-ri-

uffljS

JJJ^JJJJ

obierU Thn ea Eumenue toal 'jihmc* * **

i>

f
-

smgulare ibidem S3S p* Aoe prsetentum 9** perSon*


afc S illo fit
.,,,
si

,,,,,.,.

,,./

tertiee personx W*terfm ficatienem habeat idemque eUam factt Chru>loexponii Ztine
,
.

xquivalentem sigmper alterius verbi, quod

per mortuue

est

seu

eX

heo luee m,frravt,

Zpr ^ f *
sxngu
s

****<* "^, J F L.vEusebioFrag,nentumlib.deIUustr*bu


,

dore)H a

rf.

'
,

<<*'
ujmpa

^ow ^^
'

ug cap 45

eftaffl

suppedUal,

pneteritum
faciens

***?**
.

sermonem,
Fateor
/grle
.

^erpret^anhw oui ambo Eusehu phors attigertnt, cur dubitemus? Polycratis mentem
;

AdhmcPolyerates priori e quatuor

dtctis

meibus,

/-'*""-'"" ,,,/ ,i, s. Thmsoa personse pr.rterjtum Mfq ,/,,. terlm rw modum k usurpat. loquitur hunc
'


P
K

J sVseouLm,

>

mus Sanctum

xtate Po i ycra ti S jacuisnec hincque mmus accurate loquens,


,

^^

s Smyrnm ,seu ponostrum quam ad s^./^onem,

lnlvr reqnieM .t

g<nW

:.-<

am f ad hujus me>ltem l

,,

J.

cr

vlpjt*. *v v<rrT<

Mtet rou eepiev e* ts tem r:,-.,- una person* preeteritum

cum
,,,,

suo

umine

terpretatur huju i ,.-'

Latme per inath phrasvn Megn. quouodammodo exetinet. sunt, recte, ut apparet, mphrasis Valesius quam ob remcum
;

"

'<< dorm-tione mortie ouiete mortuis ,,>;> retatus. Certe Hieronymum Merp pt
'

^,

Q x0lllas

M etiam inesse noverat, pra-

dormit, id /,,. Pequiesoit Sl>

summo,,accu

"^^^-^
o

polycrat is

de Sanctonostro verbis SMTO n0 n esse, wl ex eo ti-

,,,.. ,.,.,., K ^ote ia^ne ad verbum sosuut, /,,, i isie megne lumiua exstinote resurreoture suut, Domiui ,,. h ,. tus Ib* significarinonvideatur,quam
:

i>*.

'/'''

P^?e ":ansm

a Oree- E ZnelTesso, pronomineque eadem, quod modum fecerit LaZleZabesl adjecto,' hunc in l , (ThTasea8 mOM; quie|m tina.i

mo ,,,

ita

fuucti suut,

frwi

sn e ?a<or

memoratis vicibus, quibus de Thrasea est, per singulare terti*

dum >P 2^Zdhuncsermoest,Latinereddidis*~*" ^ K


^tePolycratis prxteritum
c
***i

^~
se

^^

tanti ;

s Hieronymum
.

recte et

V^son^^m

sermonon

Swtum ]l^T7mZn X

Polycratis

^ M ^i
:
/

Tcl'tribusreliquismcibus,quibus

/,./,,/,

ptontafMNAi htNi^ " SSL. dnrf /oan,m ta Apo-

^^^^^^Z SSSSSS aSSSSSSS ^X^^


ig^sign^are^.
evinterprelationibus, quas eis s-pra Valesiuset
1

^^^ZlmEtenim,
dormit
sfc

^,7,- m7,
hoc 6

non autem Eume-

scripsissepossit Polycrales, ut hujus xtate jacuemt S. Thraseas necesse erit,

quo id accenseat, per illud pariter prxteritum,


,,,

cum
sus

fien nequeat, utJThraseas, si


sit
,

"uove xqmvalentis significationis formatim, intelligitur, significare velle videtur. C Victorem Jn sua ergo plus semel jam laudata ad hujus Fragmento singulare eui stola seu potius in in eadem, /rr/rr personx prxteritum ! .,estWMexhaclucemigrarifc quibus , lt s i Qnificationequatuoromninovicibus t non loquitur, usurpat fam tmro cum ^Thrasea /' Polycratem in illo ipso, in quo id facit, id ita brevi adeo scripto idem istud singulare tertise r prceteritumsola illavice,qua deThrasea
,

ZZl uiL.idem omninojodperpr*teritum, verbo

*U martymum Smyrrue jacuent


mso eo
.

^*P Poxtate

lycratis sepultus,

vel tunc, vel ante

Eume-

nia translatus hujusmodi autem translatio alicunde non probetur, imo ei tum Smyrnx abEu-

menia quadraginta ut minxm um leucarum iiallx- F carum distanlia, tum tempus sxmssimis in Christianos persecutionibus tunc turbatum adversan videatur,verosimiliussaneerit,Smyrnx,nonau: tem Eumenix, S. Thraseam, si prsetentum xwwiwzou,Latine requiescit, recte et exmente Polycrar
tis,

rmonem,

in alia significatione accipe-

rr parum verosimile apparet, lum prorsus, quo fiere id a se,


,

maxime cum nul-

ut tantisper dedimus, interpretatushic sic S. Hieronymus,martyrio fuissecoronatum,utadeo, cum equidem prxteritum xfxoi>nrai significare etiam ex dictis possit mortuus est seu ex hac luce

indicium apponat UUs, de quibusantea generatim fuerat locutus, luminibus seu viris in Asia exstinctis annumeSanctum itaque Smyrnx obiisse seu ex hac migrasse, Grseca haec verba, huc jam plus
.

utcumque prodat, Thraseamque etiam magnis

migrnvit, Christophorsoniana num. 6 data verborura Polycratis interpretatio, quidquid etiam sit

de Hieronymiana, verosimiliusdebeat,utjamdictum est, pro legitima admitti, rejicique Valesiana. Neque est, quod dicas, haec Polycratis verba,
Spouriaq
*a\
briTxoiros

mr simplici transcripta oqev luvpw jeexoifttjrai, tam ipsa Polycratis mente, quam veritate, quse eis inest, spectata, verosimilius significant. Hinc porro jam consequitur, ut interpretatio tum iltum proxime antecedentibus (videsis num.
Polycratis
verbis, &packaq a Valesio .
,

Hieronymum

km uaprvq xitb 'Eupeviag, interpretari, Thraseas episcopus et


, ,

Sanctum sicque innuere martyr de Eumenia Eumenise fuisse martyrio coronatum; cum enim idditum Qrsecis ver(adi num. SetO) airo
1

bis,

Bpavia^ xa\

EiriffxoTro?
,

xal

uaprvq,

non neces-

xai

inicxoTcoq xai
,

sario significet aliud

aptata

utpote

quam Eumeuiae natus, ut quid apud Hieronymum necessario aliud quam


Eumenis

A Eumeniae
ctum
?

natus, significet de

DIE QUINTA OCTOBRIS. Pionius myrtum Eumenia, Latinis


:

11
vocat) oriri

Deus

fecit,

quae

huc

Hisce Thraseat episcopus et martyr, verbis adje-

qui 16 Atveroerunt etiam fortassis nonnulli, factodtbw, matureimdio- u u e rius, ut, vel ipsa Polycratis eetate, vel ante,
,cque expensis,

Smyrnamtranslag Thraseam fuisse Eumenia tum, ac proin in priori e binis hisce civitatibus, martyrio verosiut fert Valesiana interpretatio, qualicumque modo probent, militer coronatum, presbytecontra jam dicta opponantS. Pionium marlyrem, illaque hujus apud nos tom. %
ferentes vero B. Bucoli eorpus ad
dictse,

usque plurimis morbis curationem praebet. Ita laudati Fasti Grseci verum sive his, qui forte etiam de alio, quam de quo Pionius, facto agunt, sive, quod magisputo, Pionio quantum adtempus,quo planta seu myrtus in Ephesiacse prope Smymam basilicce ccemeterio prodigiose salutaris sit orta,

assentiendum

runt verba, EfJanuarii in Vita S. Potycarpinum. 20

coemetenum

basi-

juxta Srayrnam sitae, illud licje Ephesiacae ubi nunc myrtus CTescit post translacondidcrant, corporis S. Thraseoe martyris, accipienda

equidem scriptor, si, quo dixi, modo intelligatur Sanctum nostrum ibidem tumutatum, recte indicare videtur. Cumenim, ut docui, verosimitius $hwyrn& passus sit ynartyrium, verosimilius etiam haudprocul ab hacciritate fuerit sepultus, ex more videlicet antiquitus communiter usitato, quo defunctorum corpora, non in ipsis civitatibus, sed in coemeteriis, prope
sit
;

hic

tioncm e loco contendant de translatione, qua S. Thraseas primum tcrrx manSmyrna semoto, quo fuerat

has

sitis,

solerent tcrric mandari.

Nec tantum ex loco, quo Thraseas verosiassimilius subiit martyrium, discimusjam mox
18

"^~

"^

eopa '

Smyrnam basilicae datus, ad Ephesiacx prope delatus, cum jam, aliquanto ccemeterium fuerit persecutionum sseobitu ejus tempore elapso
ab
,

gnatum locum, quo verosimilius paritersitseputepiscopatum gestus; verum etiam an Eumenise


serit.

Cum
'

enim, ut supra docui, Grsecis hisce


;x*>
E7rneo7ros

Verum, mpaucisad hocrespon* itata Pionii verba possmt H deam quidnietiam Smyrna
vitiesremitteret.
>

verbis

*ai papTU^ xitb 'V.j-ji-

detranslatione,quaS. Thraseas subierat martyrium, ad seu eo ipso ex loco, quo cmmeterium, ut in eo inhumareprxmemoratum
intelligi

lcari a Polycrate nequeat, Thraseam Eumenise gessisse episcopatum, quin eum etiam ibidem subiisse martyrium, iisdem simul signifi-

docui, cetur; Thraseas autem, ut pariterjam


Elll

non

vivis excessu fuerit depi tur, statim a felici c Z MonuCerte ea sic accipienda putcvoil tom.

sedSmyrnx,spectatisPolycratisah
recitatis (adi
n\

qux jam nunc

tus?

ment pag

Pioniumutqueat confutari opinio. Accedit, S. '& (adi tom. i Februam pag. lotc anno ab cetate S. Thraseas, qui ex 2,9) martyrio a/f Chnmox probandis anno circiter 171, fuso pro paulo esse remotiorem, sto sanguine, vitam finiit, nostri translationem ut adeo, etiamsi Sancti
i

Tilletnontius,necwdeo,quih3ecejus
I

uriorieduol

datis acceptam, dt-

ierit subduntur, Grnecis verbis, verosimil illi,quse martyrium, verosimilius ctiam verbis huc suni his prxmittuntur, quseque mocoiterum Polycrate nonsignificatur,Eu transcripta, a inteniseSanctum gessisse episcopatum, quamvis rim utifortesecundum jam disputata* etiam fortassts fuitin hac civitate coronatus,ita munerefueritperfunctus. Ceteibidem sacro illo

propterea atque omnino serteassereret, certa hsec etsi certa fkret, retata haud fieret ; nec,

scriptorirum, cum nec ex antiquis monumentis satproban queat, busqve, a Polycratedistinctis,

induU

cte

mtestra
rit

Sanctum pro indc concluderetur, habuisse cum etiam,hocdato,potueEumeniam,


in

El(

scopusseu

Sanctus noster fuerdepiepiscopatum gessct, Smyrnseque, ut


,

an

alibi

obitutumuac proin nec proxime ab I, nunq certe exloco ab Eumelum nactus videtur, alio

is,sinon Smyrna,qua

urbe,ut}amd

martyrio, eyusdocui, vcrosimilius vitam finierit

urbem )aceat,/>< oue etiam corpus prope hanc


hinc
et

niadvoerso,quoprimumfuissetterr^mandatust
ad rium postea fuisse translatus.
;

propeSmyrnambasthcxcamete'

no Parvoseu aue ex Adone

pnmo ex omnibus jam dictis consequens, Annuntiatiombus, e Romadem ut S. Thraseai emVeteri, e Romano hodi
et

Usuardo supraadductis, tutius


episcopi
:

u*+m
appwt.mw

nitaque,q

'

nprobabde non

/toseam ^ff^^^T^S
sit,

S.

S. Thrasea. \ueat hxc substitui Smyrna ut quo loco Sanctus vero, et mnrtyris; deinde

"/'

tum ulumprocoimeabobitufueritade^us,
,,

U
in

verosimihustasu0iisS e maHyrium, non ibi,sed Smyrnrn frisr/ hocillum .Porropropehanccm^temetuim (lll


Si

neutiquampossttprocerto F episcopatum gesserit,

^'Mvero,
dem, quo

quamvis id

ita sit,
i

fc

^ctenotetverbisnum.priBced.huctranscriptn quem posteriori locodedz notetPiointelligenda Vico, si recte


,, S int

posuit, potest sat

circiter coronatus luto definirt;

tempusequi, cde- << iyrtol quod provn


,

lum demartyrii palmtralocoqu


fueritepiscopus,satissuper
faciend

>^<

>

uiai !,,/!

dipsum,quodiisdemetiamverhste -.r^erio EphesinopropeSmyr


ue&adidtranslationemeceorta,*

nunc

est.

Epistola,

quam ad

S. Victo-

rem Papam

dedit Polycrates, qu
l
i

mplu-

Znius,adviFebruaru

^aconsonanUperkrcfxumeditoAnmo-

^^f'
^I"",
tl
.

slaudavi,<

f'" erud
<>

cirritcr

190 scriptastatuitur,ut

!TZ%rZ
Ula

XsThraseas,
%,

utpote qui

tyrioantehancep
matus.
lib. 5

Zio faetumindieai
l%Znctus,terr^

Uotempore,quoS
",

%.
Valesii

Verumq

loquidemidU
ap

%r?citius

>Eusebiusexinterpretatwne
HistorivEcclesiasttcx,

2
i

L8^&

n
;

UeGrXcisredditaLaUna,qu^ dictoAntkologioelMenmssithxcsun /:l^

USquam v,ro
1M b

(S.

Bucolus) migra*

ita,

1;}-

Zl
1

faeTitaprodit

>n>:Ceteru

pseApol-

n acdoctorem ratione demumipseexhumani

^em}XThe(Smyrnensisciltcet)i>*Btopolientium oYium conset

Montantstas mmiIneodem Ubvo [contra ^" cr ber rum scripto) testatur, tunc, cum / f' 8 adu nrquatogesimumfuisse,exquoMontanu

^/

Cumu-

,om (mEphesiacsenimirumpropeSn r.^e/erio) coTpore, v\an\*m(hanc


Octobris

nn,M,tu,. K^r t.Addit erinarani:m1 w-oplH.tiamco cujus a priore scripfc ,, UM , Zoticum illum,
1 l

Tomus

III.

imj

<:

THKASEA

EPISC.

MAB.TYRE
usque 180 imperii

o 161 ad annum

Romam D

Kk

C.

cujusdam TUrase, qu. bitum. Meminit etiam hrxce seupolius, cu,n tempora martyr fuit,

,-

Lc

afn>

otonaum ad/mctt(

sf,

*ncto

wr tf paMePdye<

Vi tto

T? y no **.

m "'

"

a f

tofSS /ni impi*

Z^ipsLatim

3o e US eo ipso tepo, suas propheprophelissis una, fictas nl a ni autem xnsana xUa ccepit hoc Montanista rum 0 Cat

Maanm.ito, e /W-

^^ ^ocu
/

'

po( J

<e

anmcxrcx ter taphrygum, quam verosimilius

in
"

f^Tloco, proximeque post S. Polycarpum Joanne marmyrnensium episcopum et 'i *

clarissimos xnter vxros, p0S < A.postolM

I4S o

toto&Ws, tom. 2 ilfonumcn ^cel Moltanistas pag. 660 recte


fiarosos eaorte

iWa

TMemmUu,

~o
:

^.

Jfl

,,-

hxc in laudem
ttSe& .o
.
,

Mfe A aW o, "/^ simUxusetxamS.Tk^e^cxrctiva^m


fuerit adeptus.

martyrUpalmam
pra

^ncporrojam

^
mem
*.

to

^ ^ num. prxced. huc transcrxpUs mm ^mhic ContraMontanxstasseu p m eo de


;

ejus cedit

idem

et,

conseluitlr, ut hoc et annxs viginti ante Polycratis

lam, etsub

Marco AureUo

Vxctor e > mperatore, utpote ab

ep^o fi**^ ad

lZU!fit,
quarnj^

^^
V.

non

ali

.^

r.ljlur oo causam f,e /,tfc 0.

^^ ^^,

DE

S.

PEREGRINA
IN

M.

ROMA LABACUM

CARNIOLIA TRANSLATA

SYLLOGE
TfiROII

EtsiRomani
,

r . martyres, recenUom meinomae

instrumenrtnritate urotonotarius, confecit,

kWTI

** ff^
-

^,
"
et

CCCXll.

,/,om .Ws p.oos


i

uknUdem
IJ_

'

,.,,,,,.,,. e RomaMO
sm
flfi

Prfccte ccmote

ti,

nis est in Operenostro pr* prorsus, vel certe parum.condu,


hil

ad sacram anUquitatem

^slmZ

losiusquev nes tamen mtverstm,


sese offerrent, et bu S alias
stris

-''-^'-r^ZnZo tZrTmces quoaammoao cum


el ult

cerent, aU* ad.uncta miorem"T'ZltTaZorZZJ^ Nobis adco norum


effl

^^^ZZlZlZe
,

remrendissimo dominoMarco Anlonio abbale Oddo Eminentissi m alma Urreverendissimi domini Cardinalis in ecctractte, in Labacensem gerente, Disca i ceat orum S.AugusHni eremitarum

mstrissim0

ZmZfuerint

TdZ
,
.

fuerunt prmtermtsst.

q ui transcript*; deinde vero jam aUatas, rite approbamt, Labacum fiMiwn vene ralioni ecepom, supph,

vesligiis,

dum

nil

imp

Pereg-rinam virginem e

PriscilLv

cwmeteno extractam Lab

^'^^^
,

nstere assu

cante, |.ft

,. :r f,do

Labacensiconvent,,, ,,;
,

ducatus Carniolix metropoh,

rumDiscalcealorum
donata,

>entu, cui

* anno 1659/K.t

ab Assumplione ,,,,, reverendissimus dominus lelit ceLsimZs ac s Labacensis episcopus. Juverit Tquod pleraque jam dicta probent, tum ambo tum quo v a ,
;

Zo

qumta

Urire visum non

piissimxaue pnnapes WiliemxusAu %^Wilhbnus Auhuusque avunculus, Leopoldus aua StrUe archiduco, solemm
sett

^J^J%Z m
est

cu

*duo

^LtjSn '^, P
^

transcri-

'uam Schontebenus supdescriplione. Ut res eo, quo sunt gestx, pedita vit, poUus a >, ordine tradantur, ab apographis, seu inslrumento Schonlebenus,
.

a e,us Upsana Labacensts conventus S.Josepho prxmemorati


po,
,

Ztmtn^em mUM inxdem

exordL.Tale hujusest initium exo


n

j^ ^ ^

In nomine Domi-

sacram fuere ittala, suppheatxonem memoratuque ^oremfceS ua illu S triorem

V^entta

^^* wicum tum >n*pertn, to>


P

instrurae ntum et transsum-

^^ ^
.

lecturi vel andituri, qnod *

ego Jo&a

~?^i^JrZttSZ mr
Ludomcus Schonleben SS Theoiogtx aocw
Camiolix Inferioris archtdtaconus,
,

ei

orbiht-

terarioeditainlucemlucubraUonenonunasaUs notus.addecessoresnostrosannoianuUrosubquorum alterum Romiserit una cum duorum

^
c

^l^^Z ^~o^^ ~
U

etc. subinserta hor ateTpoTstoiica protonotarius iw per ad ,. R p. j ose . t ^Ord. Eremitarum S. Angustini
i

tormolw. sul

Pno e X. Priorem

et

Latecensis in dncatu con cionatorem prop

iL!irS?W-.

^ ^0^.^
0<e

ni p l. *

^0^

carentm .nvem.

DIE QUINTA OCrOBRIS.


idcirco illa copialiter describi curavi et in

13

hanc pu-

ossa corporis S. Peregrinae V. et

M. reconditas

et

Mjcroai

/{.

P. Jonnm-s

Gregorius o
Jesu Maria,

Auguslinianu*
Excalcealus,

blicam transumpti forraam redegi. 3 Hxc ubi py^xfatus est Carniolix lnferioris archidiaconus plus semeljam laudatus, moxe binis memoratis apographis primum subjungitur tenor autem hujus, ut ait idem archidiaconus et protonotarius hic est In Dei nomine. Amen. Praesenti publico instrumento cunctis ubique pateat evi;
, :

collocatas in quidam capsula lignea alba quadrata cum bombice intus, ac nominis dictae S. Virginis inscriptione,
circiter,

longitudinis

altitudinis

duorum palmorum novem digitorum circiter et

latitudinis

denter, et sirnotum, quod anno a nativitate ejusdem Doraini Nostri Jesu Christi raillesirao sexcen-

decem digitorum circiter, vitta serica rubea adinstar crucis alligata, et sigillo prsedicti Eminentissimi vicarii cera rubra Hispanica impresso munita; quara quidera capsulam sic sigillatam, et
in

cum

dictis

sacris rcliquiis S. Peregrinse


F'"

tesimo quinquagesimonono, Indictioneduodecima, die vero vi^esima septima Maii, Pontificatus autem SS">i in Christo P, et D. N. D. Alexandri divina provideutia Papae septimi, anno ejus quinF r Joannes Gregorius a Jeadn Rd s P r to procurator generalis RR. PP. Discalsu Maria,
.
.

ea reconditis idem
dicti

mine supra
tuit,

Rd us P r adm Rd P
1

Fris

Mauritius noJoannis Gre,

gorii procuratoris

generalis

ea majori

qus

po-

reverentia et devotione ad seipsura recepit,

et grati:is infinitas

asportandi dicto Rd

Deo egit, animo illas illico P" procuratori generali, et


P'
1

ceatorum S. Augustini mihi cognitus, asserens


cto

Congregationis Itali, et affirmans mediante ta,

ad efFectura, ut ipse
re, aliis

procurator

grli

possit

et

valeat dictas sacras reliquias penes ipsum retine-

pectore

nuisse, et

more solito penes se semper retiadhuc retinere sacras reliquias spu ossa
,

pcrsonis donare, extra

Urbem

ad quaintransmitti
sacello vel

cumque mundi
facere,

partem

triiicre S eu

sibi corporis S. Peregrinae virginis et martyris virgo instrumenti rogati per Acta Cae.sii notarii Bminentissimi et Rd'"> D'i alma; Urbis vicarii

ac eas in

quacumque

ecclesia,

loco pio publicae veneratione X ri fidelium exponere, vel exponi curare omni meliori modo etforma
etc.

sub xvi Aprilis prateriti donata ab illmo e t ad B Rd" D Carolo Barbetta presbytero SenagalD" ,,m Carolum dono liensi, et per ipsum Rd " Dno Oddo etc. ejusdem illmo et recepta ab
1

Super quibus omnibus


fecit

et singulis praemissis

petitionem
pto,

me

notario publico infra scri-

eminentissimi D"' almaj Urbis vicarii vices geren8 sua te, mediantibus litteris patentibus a do"** ejusque illma die xxv Februarii mdclvi subseriptis,
munitis, ac originaliter insertis in praefato instrumento donationis per acta Ceesii prsefati rosiffillo
grati.
lifji

vel plura, publicum seu publica, atque traderem instrumentum velinconficerem strumenta, prout opus fuerit , et requisitus ero. Actum Romae in domo inhabitata a d no Martha

ut

unum

Faccalumi, signatum ad campum Flora3 praesentibus itidem & n0 Jacobo Casinario de Leoni Spoletana? diocsesis , et d felice de Felicibus Lucense, testibus ad orania superius expressa vocatis,

a R. do-

11110

Carolo

Barbetta

msertione 4 Quod quidem instrumentura cum habens prasdicta in publica forma pras manibus mihi notario ad dictus R. P. Joannes Gregorius et alligandum in praBsenti instrumento tradidit
sequentis, viconsiguavit, prout in solio tenoris nomine D" Araen. Praesenti publiIn delicet evidenter et sit co instrumento cunctis pateat Jesu notum quod anno a Nativitate D n"
: .

habitis et rogatis.

Marcus episcopus Hierapoli-

tanus vices gerens. 6 Tenor supra dictarum litterarum patentium Marcus Antonius abbas Oddus, utriusque talis est signatura? referendarius majoris pra?sidentia3 abbre:

/ul

Ma

Car-

dinalisin
'

viatorum, et in alma Urbe Eminentissimi Alexandri Papas septid<" Cardinalis SS'ni D. N. D. vices gerens, universiset singulis praemivicarii
et

Rd mi ^"^'a"!

Christi

millesimo sexcentesimo quinquagesimo mensis Aprihs, nono, Indictione xn, die vero xvi
Pontificatus

quod sentes inspecturis fidem facimusetattestamur,


uos ad majorem omuipotentis Dei, et Sanctorum suorum gloriam et honorera tradidimus et consignavimus ad"> Rd" d" Carolo Barbetta Senagalliensi reliquias, seu ossa

autem

SS>i

in

Christo

P,

et

favente clementia PaD"' Alexandri divina notarii publici septirai, anno ejus quinto in mea pa3 prssentia prsesens et ac testium infra scriptorum
prasentialiter

corporum Sctarum

re-

constitutus

illmos

et

ad">

J)mu

Carolus mihi cognitus


ctore

Barbetta presbyter Senagalliensis


.

Barbara? virg. et martyrum, e cceniiterio extraPriscillae via Salaria de mandato Sanctissimi praedictas reliquias ctas, eidemque dn Carolo, ut
griuas et

asserens

morc

solito

mediante facto peaffirmans, penes se semper re,

et

apud
et in

se retinere, aliisdonare, extra

Urbem

mittere,

quacumque
ei

reliquias, seu ossa S. tinuisse, et retinere sacras raartyris, sibi ab ill, et Peregrina? virginis et n" Oddo, Eminentissimi D"' almae Dr!;,!

public fidelium
locare possit

ecclesia, capella seu oratorio, et vencrationi expouere , et collo-

una cum ossiBarbarse donata mediantibus litbus corporis S. xxv Fepatentibus a J) sua illm die
vices gerente bis Cardinalis vicarii
teris

prssenteni facultatem in impartimur. In quorum fidem d"" concedimus et Romae ex adibus n ria lli ^ xv Februarii
valeat,
etc.

Datum

MDCLVI.

Marcus Autonius Oddus


Loco
tsigilli.

vices gerens

bruarii
nitis

mpclvi

subscriptis,

ejusque sigillo

mu-

quas

pras

manibus

originaliter tenens mihi

notario tradidit prsesenti


tenoris prout
presbi/tcro
Stnagalliensi,

instrumento inserendas

Etquia d

l,,ls

Petrus Capillacius secretanus. Sebastianus Cesius oaus. Our.


d"> Cardinalis vicarii

nentis<irai et Rd"''

notarius

infra.
,

ac uti velle declarans faculQtens igitur d vices gerente sibi coutate, ab eodem ill reliquiis aliis donandi ad oessa, de dictis saoris omnipotentis et suorum Sanctorum majorem Dei donavit et largloriam et honorem specialem etc. ri Joanni Gregofuit dicto ad"> Rd" P" F
5
g-itus

ego Ovidras de de prasmissis rogatus fuit, ideo pub. Dei g raAustrilles sabiuus et civis Romanus,

d- SeApostolica authoritate notarius offlcii adiuinistrator pra^sens instrumentum bastiani Oesii


tia et

subscripti.

Locofsigilli.

rio a

Jesu Maria procuratori generali P Italue, scalccatorum S. Augustini Congregationis Mauritio a S. Firmo P F tum absenti , Bd eo cjusdemCongregationis sacerdoti professo pro
Dij

AlbaNos Martius miseratione divina episcopus


E. presbyter Cardinalis, Ginettus SSmi D. N. Papa3 et alma3 l rbis nuncupatus, Bomanscque curue ejusque vicarius generalis facimus et judiciarius, universis notum
nensis S
R.
,

sacras reliquias, seu prasenti et recipienti prsedictas

districtus

attestainur

DE
..,
s airtos dd"

S.

PEBEGffiffi* VIRG.

MARTUlE.
etc.

Sebastianum Ce-

ln qnorum fidem

^ to

Datum Romse e*

asdibus

n D

VIlMaU

^Lnardusnotarius.
relxquM Labacum

ciunt scnptu, >uue

WP
etc.

fnigse>

et

ZZrMtamum^nmuminstr,
poiius hujus

Roma una cum

S.

Peregrinsa

*****

v ~ b,

quurum bdem tosfamur r^dbus n, bacdie xvin


In

^rd-otanno
soripsit.

Pino notano

Datuin au Aprilis dclvi. Jacobus Taxus sub-

apographum; ciconfectum.hisverbisconrtpdurrOitnlndLn episcopus Labacens ex comitibus a Buchhaim

f^^f^gS

L
mi

et princeps,

S.

Cies.

arcanus

SaJd

D. N. divina

providentia

SST

,Etet
p

U .ivelled f c.

rLatoU.V

Caro.0 Barbet,,

=
.

M ^lta|e
a per e,

prailatus domesticus et

consiUanus Alexandn septiPontificii tbrom assi-

stens

1
'

Deionm.p..s.asdonaud, admajorcm
:t

doriame, honon,iarum S anctarnm 8


r

ta

p , ffi inserto
,..*

H omnibus donav.t

**^ "Xriw U
^ ^*^
l

Josephl ,, blll conveutui S. Augnstim absento, Bd Discalceatorum S. ejusdem OrdmisJ&soal F ri Mauritio a S. Enno orum pro eo pra eorpons S. Peregi nas sacras reUquias seu ossa
;

nis

Passaviensis canonicus, am Maffdeburgensis publicam attestationem, siset singulisbanonran. Peregrinae virginis et M. rehquiaseu sacrarum S. recognitionem rum authoritate ordinaria faotam salutem in audituris visuris, leoturis aut legi fidem indubiam adhibere. Notum et praesentibus P' F^ sitetcunctispateatevidenter, quod ad' R
ct

cathedralium

ecclesiarum Salisburgensis,

D%

^ "^SglS
Virgmis msori

Simplicianu, ab Assumptione, S. Augusticisdivi Josephi OrdinisDiscalceatorum noviter aquisitas relitempore Prior, Eoma
ni pro

conventus Labacen-

d m capsnia lignca, dicte biceintus, ac nominis


ptione,
et

..reconditasetcollatasmquacnm bomalba. quudrata


S.

autboriteti quias beatae Peregrime virginis et M. -ordinari recognosoendas obtuD r episcopali et

de eisdem attestatioue, et facullerit, et pro publica venerationi exponendas numillime tatead easdem
supplicarit.
.

long.tudinis

duorum palmorum cncter

vitta scrica latitudinisdecem digito.um,

10

Cum

iffitur

justum

sit

ventati

tcstimo

EminentUsimi aUigata, et sigillo prasdictt panica impresso mumta ; cera rul


nuidemoapsulamsiosigillatam
cris reliquiis S.

viearii

niumperhibere,

et S. Trid.

Concilium

quam

et

cum

dictti

idem K ejusque Rfi. Pl lis oonventus, seipsum reoepit ua potuit, revereutia ad


r

Pc P

Peregrin, in eadem recond Manrittus nominedicti veneramdori

Sanotorum singularisside veneratione et reliquiis relime caveat et inbibeat, ne Sanctorum ullae recognoscente et approbi quifflrecipiantur, nisi
episcopo,
ideo
die
vi

Novembris
hro
1

ai

tias infinitas

taudi ad
.pbi

asporDeo egit an.mo i.las ilhoo vo.ierabilem couvcntum b. prsfatum


,

Labaci,
ut dicti

illiusque
in

efle-

Philippo assumpto nobiscum ',n P " i' rc Qabrie] Terpin etc, ad M tanea Ordinis Conventualium S. Francisci SS. Theologiae magistro etc, et aliis, personaliter dictum S. Josepbi monasterium ingressi inquisiyivicario

ge^

ctum,
ratioui

KR. PP"'
capella

eornm

eocl

mus primo
vene-

de authenticis

littcris

Libet

iUius

seu altari publioe

rum, unde

videlicet, et cujus licentia

barum reliquiadesumpt,
Laba-

tidelium exponen

possint et valeant

a quo primitus impetratae, et a quo huic

omni

etc.

iper

quibus omnibus

et

singulis pnemissis

petitionem fecit a
pto
iit

me

notario

pubhco mfra

sori-

super quibus quaesilitteras autis attestamur, nobis exhibitas esse Komie xxvn Maii antheuticas, quarum datum
conveutui
sit donatffl
;

unum

vel

plura,

pubUcum

seu pubJ

no mdclix,
cio, curiaB

notario

publico

Thoma Paulucnotario
cui

IBiustrume. conficerem atqne traderem et alia quascuuque, Bi opus uierjt strumenta, et

causarum camera Apostolic


atus subsi|

subscript

requisitus

ero.

Actum Bomas

iu

officu

mei

re-

uti notario publico in judicio ct extra fidem ha-

gione Pontis, praesentibus d Gregorio Ueatino, et d"> Jacobo Cablicano, ndm Augustini de Saxo Ferrato filio q

Cellio,

b er
d>n

et

l
i

Oduardu
Apostolicus
,

protonotarius
n ri Papffi

utriusque
,

eccbiarellus $ Bignaturaa

referendarius

et

causarum cu

diocaesis,

testibus ad

omnia

prasdicta

e1

sinj

Pro d" vocatis, habitis specialiterque Petrucciolo curias causarum camerae Dominico ego Thomas Aplicn notario de praernissis rogato
rogatis.

camer Apdstolica generalis auditorsua syn. ione sub eodemd pha, et magni sigilli
|

attestaturs
11

Secundo attestamur
,

ex iisdem
reliquias

authenticis

prsssens instruPalutius ejusdem curiae notarius mentum subscripsi et publicavi. Nos Oduardus licus utriusque siVeochiarellius protonotarius ApP

litteris

praefatas
Pi

sacras

ex
I

mandato
via

SS" U

D QI n"

coemiterio
1

Salaria

S8 mi d"> N. D. Papse referendarius Uco generalis nec non causarum ouriffl camerae A.P Roinanaeque curiae judiciarius , un auditor
gnaturse
,

sis

fidem

dd nos

supra dictos facimus et attestamur Thomam Palutium de supradicto instru,

d n0 Marco Antonio ab ill mo ct rd"" abbattc Oddo, in alma Urbe Eminentissimi et gereute dni Cardiualis vicarii vices rami dni anno mdclvi extractas esse, et xxv Februarii padein ab hoc H" Carolo Barbetta d" rdo
,

mento

qui pro

d"

D nic0

Petrucciolo

subscri-

psit et publicavit,

rogatos fuisse, et esse tales, quales sese faciunt, notarios publicos et legales privatis authenticos, suisque tam publicis quam judicio et extra semper adhibitam Bcripturis in
fuisse, et

Joanni Gregorio a Jesu Maria, procuratri F" S. Augustiui, tori generali Fr"" Discalceatorum eundem venerabili conventui S. Josephi et per

Labaci

ejusdcm Ordinis Discalceatorum

S.

Au-

uti gustini, traditas esse et consignatas in eadem, ligatuprimitus datae fuerant, capsula, clausura,

de praesenti indubiam fidem adhiberi.

ra

et

signatura eisdem. Tertio inquisivimus de


ipsa

DIE QUINTA OCTOBRIS.


ipsa cistula
et
,

15
IUCIOM

et

contentis in

reperimus eas in cella, super mensa tapete


positas,
in

ea sacris reliquiis, digniori ipsius monasterii

nominis
dinis

strata, reverenter decapsula lignea alba, quadrata, cum M. inscriptione et dictae S. Virginis

citJoannes Marcus Rossetti, canonicus et parochus Labacensis; verum, cum integrum, quod duo num. imemorata apographacomplectitur, SchOn-

C B.

longitudinis

duorum

circiter

palmorum,

altitu-

novem digitorum
digitoruni,
sigillo praefati

circiter,

et latitudinis de-

cem

vitta sericea

ta, et

adinstar cruois ligaEminentissirai d"i D. Carvicarii


,

dinalis in

alma Urbe

cera rubea Hyspafalsificationis

lebenianum instrumentum huc transcripsisse, ad finem hic intentum suf/iciat testimonium illud prseteriens, ad descriptionem supra taudatam progredior qua qui sacra S. Peregrin tipsana in Labacensem Augustinianorum Discalceatorum ecclesiam fuerint illata, a Schonlebeno hunc in modum narratur Dum sac. Caes.
, ,

nica

impresso

et integro

absque

ejus indicio aut suspicione fracturas vel aperturae itaque sic ullius optime communitas. Cistulam

majestas Leopoldus augustus haereditarias suas quas Interiorem Austriam nuncuprovincias,

pamus
rus,

homagium
muclx

Vasallis
ct

suis

receptuveluti

aperuimus, et sadeforis perlustratam reverenter supra et infra, et a lacra ossa cum bombice singula, teribus involuta reperimus, omnia et
prout in buntur.
appt obantw
(
.

anno

invisit,

pcr

eas,

peregrinas, Peregrinam virginem et M. Eomanam Labaci obviam habuit, urbe ducatus Carniolis metropoli.
1!

litteris

authenticis accuratissime descri-

Lustrata
,
,

jam

erat

Styria inter applausus guiiunoU"

venc-

Iper-

miUuntur,

cujuscumque 12 Omnibus igitur et singulis Christi fidelibus tam nru conditionis status et hoc pudiocsesanis quam exteris quibuscunque quod ex dilitestimonio fidem facimus blico
,

et triumphales arous erectos a fidehssimis

/.,,

stati-

hacumadve-

bus j peregrata Bimiiiter Carinthia, cum die vu Septembris sub vesperam ingenti totiufl pene Carnioliae

accursu
et

g-enti
ill :is

facta recognitione praefatas sacras reliquias


ipgaa

tiva
est

omnium
caesar,

gaudio, in splendidissima comiordinum Labaoensem urbcm ingressus


et

avenerimu

de ccemiterio

persolutis

primo ad divorum pul-

Priscillffi

dn

extraxit de mandato SS"" Eminentissin in alraa Urbe Cardinalis vicarius etc.

vinaria

D.

Nicolao

iaudatorio hyrano in aede cathedrali episcopo sacra , ad pali ium episco-

easdem Idco n episcopali ordinaria authoritate virginis et martyria reliquias esse S. Percgrinse capella et in quacunque ecclesia

pale divertit. Pauculis post diebufl,


praestandi
S.

dum homagii
sacra
lipsana
ttis

solemi V.
et

Ltur,

approbamus

Peregrinae

M,

EB.

PP.
;

veneratione exponi vel oratorio publice fidelium praesenposse decernimus, et declaramus, et per
tes
,

vitta

eadem

facultatem. eras publicam concedimus m clausimus in cistulam, et et pro interim usque ligavimus
,

Augustinianus Boma allata sunt qua fieri posset pompa niori S. Josephi, cui memorati Pal
,
,

qu;e ut solenin

mt, col-

Iocarentur., placuit differre tai Virginis, donec sua Maji S.

triumphum
'

receptum

dum

capella

propria,
qio

En

quam
suaa

publice venei

magium, redux
quo similiter institi Labebaturin vesperam dies
sacra quarta Ootpbri
,

Goritia et Tergest
ij

antur,

fabricas

complementum

iter,
I

obsignavimus,!etibidemcom-

8.

Franoiso
iiporto

ico

'

Josephi
,!,.

v i(

observandas. A.ctum Labaci in dioto monasterio, praesentibus , ut supra, alietc.,Rdo P- p.c magistro
Cattanea,

diffiVili

per Alpes Julias itim


defluxit, et
rea

Labacum

Joanne

BaP

Janomo

Pi-

denuo palatium episoopale repetiit. Labacenses per omnea totius urb


bus

storiensi,

n
ire ,

prasfecto palatii, et hujus conventus 3uxnpre simpli-

suam de
'''
-

felici princi-

pis

sui

reditu

in

,]l

pre

pe

Christoforo a

S.

Michaele,

re ancisco Wenccslao a S. Maria, P a SS>" TriniI"c Alberto a S. Wenceslao, P" ssa vocatestibus ad omnia superius tate qnorum omnium fidem habitis et rogatis. In tis n.i 3 nus nostrae subsoriptione et ep
r

adornaquentem, qua3 erat vOctobris, solennem bant supplioationem. ant in medio cathedralia ecc 1^5 i) ei
S ia3

sacra D.

pcri tro

nino

vitro

pellucidae inclusa, et

fe
t

iUi

DieviNoappressione fecimus communiri.


nno
sid<
:

Mane summo, pretiose ornato imposita Officiis a clero dicl divinis


et

th dralis,
i

congregatio etiam

extraneo
tota
"
!

Pridericus
;

pleuo
i

Uigu
ttiniaiu
>

sigilli. Locu 13 Sichabet secundi, quod nu

astas omnis et concurrit civitas voluit augustus, tametsi tati tam rane deesse
,

ord

Lus,
'

qui
>uis

uwi

nt iapographum,cuiintegretransc

euto

impet

lebenussupralaudatussubjungit memoratus protonotarius lip ra


.,,,
|

bgoita*>-

AP
i

Schonleben fidem facio et attestor, publica, a me repraeinserta gemina instrumenta ipsorum et cum originalibus P electa, verbum omnibus ac singulis de verbo ad ac concordare. ln quocorrespondere copiam apfidera authenticam hanc
Q
i
,

a dera1 plicationibus solent, tribus artificui ordine; tum labaris et vexiUis longo c 0h orp " jEpaternil
un;i
,
'

tametsi

ajgi

an
:

'

'

'

fere oivitatis et

mercatoribus sub suis etiam signis.

runTomnium presso meo sigillo


anni

xxi Octob. firmavi. Labaci die


J.

familias , patres primum His successere religiosas <iuorum solennitas agebatur , Diacaloeati , Observanti Patres Cappuccini Franciscani Calceati, gestantes manibua ardentes gustiniani hos subsequebantur mag-no uu,

cereos.

mdclwvii.
L. Schonleben.

Proxime meronobilesjuvcnes, qui laureis corouati

serti

Locus t sigilli. se contulisse ClausuUe huic, qua cum autographis concordaretestatur apographa, heecquecum illis ' subditur etilU ltl oUx Inferiorisarchidiaconus, qualem sesemxlr testimonium,quo,huncesse.
-

candidisfunalibusinstructisac non minorc numi undique ambiebaut. Adhaec vestiti, flore^ adolescentuli, angelico habitu

""
|

yiam

spargebaut
pretiosis
et toti

Peretrum
,

octoni

sacerdot,

dalmaticis

am

ApostolicumMemque lanominat, protonotartum meren, testatum /ainjudicio et extra indubiam

nulum

supra humeros emiornati populo spectabile deferebant. Modico

DE
processer unt
dei d

S.

PEREGRINA VIRG. MARTYHE


num.Setquinqueseqq.recitatiautographoati

C. B.

ordinari epia "> ?n lentia ? eoelesia , ac demu idemque pw "Pn Petinenaia pi enffraganeu Maximilia-

VT

cienc hn

-- ^,^

"Zriptal
et

ad mortemcxsx, Labacumque aUaXum TPmZacquisivisse,


martvris, plumbatis, ut
ait,

in

2""^^
:

Ub
qui

TlUTf Ps
^en
proeedentiu
,

ut fertissimus stipabat lacryrais oculi, et piis iu

~
,

Suffl^dexipeterat

hujus in Exalceatorum civitatis cui prmrat, anno rum conventu, Augusti deposuisse, testatw
1

A^Ts
1659, cue

i*

mult01im

genua

orr inl m\terram


.

subsi subsl .

*--*
?

* **"-

'"'"

heti"uxitverooraniuratara pietatera quam patruo serenissimo augustissimus c*sar cum

mox dixi, novenio nunc ad eam, quam Est corpus S m. His verbis concipitur integrum cum ampulla Peregrime nimirum)iere extrasancta3 Virginis in qua sanguis dtre a ^eno Pontifice, e clum ; A lexandro VII nna cum nomine S. Feregri Phscilhe via Salaria
s

''" "-

twnvlo

ma

ampullam
vitream,

B
,

1303

tiam Wilhelrao, gui supplicatiom arohiduce Leopoldo extra urbem esse, et longara satis viam et Josephum pedibus relegere c-ithedrali ad S.

nofabsque magna
runt.

lassitudine

oomrtan vdue-

ammata Exeraplo prinoipum


aderat, tres
et et

umvem
,

aula,

qua3 tuuc

pnncipes
,

Lersoerffius

Gonzaga

Lobco tiu., gemiuarum aulaium


;

pro fide UnriSli V. M., qua3 ferrcis catenis tormenta Deo reddidit: verberata spiritum inter hapassa sit quo imperatore aut praBside sed v .OctobriS dies ctenus ignoratur. Translationis classis Offlcio deinceps duplici prim quotannis Paucis sane sat peragituraPatribusDiscalceatis. hic tradit ,,dta,paulo accuratius expendenda,
,

aliique etiam ducatus Carmoli* procerea, iugeus post se proadveme comites et baroues ecclesiam traxeruut agmen, ut ad B miscui vulgi vix pignus erat sacrum iu qua collocaudum potuent Canhabere centesima pars accessum episcopo solenms Missa,

WectTportia

Sehwartzenbergius

cum

his

35?

viac primo quidem ampullam Peregrin sanguis, corpon tream, in qua sit S. Excalceatos Labaci asejus apud Augustinianos Verum unde illa sangux adjunctam.

Schonlebenus

servato, esse

neimpletaampultatFueritneforsanapudsacrin.i extractum Sanct* corpus in eodem, e quo hocfuit


sarcophago seu tumulo reperta pater Simphcianus 19 Reverendus admodum iterummoxlaudatusprceter Notam, instrumentt Romaniautographo a tergo ex dictisinscmptam, Majoribus nostnsparialiam insuperquam cum Schonlebenus, in instrumenti, ter communicavit seqq.jam Labaciconfectihicque num. *et tribus tergosignatam, rehquit; recitati, autographo a corpus, statux lihac autem, qua sacrum Sanctx Labaci fuisse cetate sua asservainclusum,
huivre

prrpxa

sanguint
|0|l

tin-

suffraganeo fcata ibi a sonantibus tubis et

Hll-

tympanis ac svmphomMaj. uua cum seremssimo CUi >ac. caas. acis, usque devotissime Leopoldo archiduce ad finem sacrum pignus est postea interfuit. Delatum donec oratorium Congregatioms
ad sacristiam
,

plttam.

mortuorum sumptu sac.


sacellum
i

ecclesiai
crcs.

contiguum
corpore

liberahssimo
eo
S.

Majestatis, et iu

pi

rvando

pecuhare Peregrimn

gnete

munere serenissimi Leopoldi liberalitatis Quod quidem paucis post anms extrueretur. dum ista scribimus, proposita
absolutum, nunc,
in
altari

tum,insuperdocet,itacommemorat:VeTieYtLTitom plumbatis concaput (S. Pereginaa scilicet) totum


imaj tusum, subcapite formata? ex ligno reliquiis membris aliis reliquiis adestj in nacura in duobus sigillatisex statuaa ligneaa alia ossa ac
viridi

lium

vencratiom sacra lipsana exhibet, suspensis anathematis indies capit patens, et


fide-

serico

sacculis
;

incrementum. "' et CarnioError in tem17 Hactenns sacrse Theolog* ssepissime jam lauv orc, quoLainferioris archidiaconus lamdam adhuc de San';,;;;:;;da tus, narrationi Labaci aejus lipsanis, inductoque

Sanctrc recondita

sic

etiam de corpore ejusdem et terra una cum sanguine


,

ZZ

cta,

sacris

C pud Discalceatos

S. Augustini

alumnos cultu

ec-

clesiastico notitiam

mox

aajungens; verum, ante-

quamdehacagam,paulohicsistendumest.Idemis docet, arehidiaconus verbis num.lZet ilrecitatts


sacraS.YeTegv\nxlipsaiiapaucisdiebus,postquaM luLeopoldus imperator, anno 1660 interiorem

qua3 in poculo vitreo prope sanguine rubet reperta, quod poculum quibus verbis sane, utut pacaput asscrvatur E rum concinnis, sat aperte indicut, ampullai tream, sanguine impletam, aut certc tinctam propesacrum Sanctx corpus in eodem, c quo hoc seu tumulo fuisserefuit extractum, sarcophago pertam. Et vero cum hujusmodi ampidlam, aSancta3 in charta sigillata
,
:

liunde

quam

e Sanctse

tumulo extractam, sacris


transferendis Romse fu,

stransAustriam,septimaSeptembrisdieLabacum Augustt"s, Eosalceatis civitas hujus esset


nianis
sit, ante annum lius cruditi testimonio standum adSeptembremusqueprovectum, kaudeyeexuviasjam nerit. Verumsacras SancUc nostrx

ejus reliquiis,

Labacum

Roma

fuisse allala, ut hoc, si

modo viri il-

hasque inter ilisse adjectam, credibile non sit, memorat ampullam, plus semel jam lam, quam exalaudatus, qui easdem reliquias attentissime minavit, P. Simplicianus ab Assumptione haud
dubie invenerit,ei utiquehic assentiendum appavit rei $a nguiret, etsi interim amputl&seu poculi

abanno

1659 ad Labacense Excalceatorum gustinianorum monasterium fuisse delatas, ex transcripto, pubtico, num. 9 et tribus seqq. huc illasjam ium in hoc ipso instrumento, utpole quo monasterio rite recognitas approbarit Labacensis

ne

quod in Sanctee tumulo fuerit repertum huc nulla omnino vel in binis instrumentis supra
tincti,
,

transcriptis, vel in testimonialibus alteri


6 insertis

horum

episcopus,apertissimeliquet.Err tum ad lempus, quo 8, Peregrina fuerii

leoquan-

RomaLaba-

cum

translata, in

proxime

hic recitata,

quam

con-

atque ad Majores nostros Schonlebenus misane non sit,descriptione indubie commisit quod cumprae manibus habuerit possumnon mirari, nonmodoinstrumentum illud,verum etiam,quam
li
;

Eminentissimi Cardinalis in Urbe num. vicarii vices gerentis litteris mentio occurrat. Hinc porro jam consequitur, ut, cum ampullse seu vascula vitrea sanguine impleta aut saltemtincta, quw corporibus reperiuntur in coemeteriis adjuncta, pro certissimis martyrii indiciis apud omnes modo habeantur, de SancLv nostrse
I

inscripliom
que,
iii

>"

-/""

"'

txdut Virginih

habuere
jlinrldlll

'"'

cum majoribus

nostris communicavit, Notam, a p.SimplirianosupralaudatoinstrumentiRomani

martyrio ambigendum, minime videatur. Dispiciamus modo, quid de ejusdem nomine, quod una cum sacro corpore e Romano Priscitlse ccemeterio

DIE QUINTA OCTOBRIS.

17
AUCTOIB

Schonlebeniana docet extractum sitcensendum. Cistulse quinum. ISdata notitia, dem, i?i qua sacrum corpus Roma Labacum fuit delatum, S. Peregrinaj nomen fuisse adjunctum,
terio fuisse

a lebrata, et Pragae tripoli et metropoli BolicmiaB stylo metrico et auagmmP. P. .E.aS.J.B.A. E.

maticoadumbrata, anno 1660 typis excusus hoc autem Opusculum,in quo prxterea, utpote fere
;

in binis instrumentis supra huc transcriptisapercumillo e Pnscillae te innuitur; ast fuisse hoc una in iisdem inslrumentis non coemeterioextractum, innuitur attamen cum Peregrina tum in his, tum
i

vagas dumtaxat mPeregrime nomen, formataque carminibus ex hoc anagrammata, allusiones perparum limatis innexas, complexo, nihil omni,

no notatu dignum occurrit, plumbatis Sanctam


hujus, fuisse occisam, sat aperte indicat tum ipsa a plumimagine quam in fronte praefert, batas tenente, tum distichis tribus diversis, ad hocipsum martyrii instrumentvm, quo Peregri-

in in testimonialibus Eminentissimi Cardinalis Virgo constanUrbe vicarii vices gerentis litteris, titulum vel ter nuncupetur, illam equidem hunc

qux una in epitaphio vel in inscriptione quapiam, nmsacrocorporee PriscilLv ccemeterio fuerit induco. Utut extracta, prxtulisse, in animum sanguine impleta enim Sancta ex ampulla vitrea, autsaltem tincta, pro martyre merito haberi,
i

Verum qu credendo Sanctx tum ? Libelline illius auctor per plumbatas martyrio sufpciens forte, quo dehastitutus fuit P. Simplicianus, fundamentum

nam cxsam

innuit,

alludentibus

simidque vel ex
set,

solis ossibus inspectis,

virne

es-

buit

an mulier, dignosci potuerit, virginem tamen absseu innuptam potius fuisse, quam nuptam,

Miiiii/n',,
I

quo

coro

nata fneril,

queinscriptionis subsidio nequiitresciri. Peregri21 Verum anne in hacpratulerit etiam pro certo asseverare non ausim. Eten&nomen, nim duplicis generis Sancti, quorum alii abs u B ullo nomine aut inscriptione, alii cum alterutro cum utroque reperiantur, ex antiquxs
vel

Id equidem evinci vel utcumquc posse non e Sanota evolarit reor. Quo ergo martyrii atque incertum apriino ad Superos, dubi paret.Pariporromodo de tempore, quo >/ factumsit, est loquendum, ut proinde ignorari sub quo Sancta tum pra
?
t

peratorem,

passasit, recte saltem in Schbnl quidem 818, scribatur. Attamen cum ante annum quoMa.rrnhnm tyrannum debellavit Constanti-

'

etiam

ccemeteriis eruuntur, nominaque pnoribus, qui idcirco Sancti baptiza sacr< Cardinale vicario velab episcopo,

Romx
tur, a

horum

nus Magnus, postver


cti,verosim\

Christiani

admodum
<>

frequentes,

lerintm irtyrioaffeante
indicavi,

Pontificii pr&fecto, solent

imponi

hinc autem

jamfU,

Uubuun omnino maneat, an Martjr Sanctorum genere nostra utpotee primo forsan inqua virgo fuerit vocahic recensito, ineadem,
id.

supra in margine proChristoSanctaeffuderit. 23 Atque hsec de tempore, quo


passa,dixisse suffciat, restat
ejus

sanguinem
Per.
ut

ibid

nm+mp*
ra murtyre

num

de

annuo

tit

hahenda

ta,

epitaphioVevegrmx inscriptione,aut alio etiam ccemeteno prxtulerit, ac proin an hoc e nomen fuisse extraPriscilUB una cum Sanctx corpore notitia ctum rectenotetur in Schonlebeniana
certiusapparet, tur, inter tormenta,exspirasse

quemtandemetiam notitia Schbnlebentana itos Augustinianos L docet, Labaci apud


Octobns cultu paucaedisseram. Quintam pompa in LaPeregrina anno 1660 solenni quaS bacensem AugusHnianorumExcalceatorum his q clesiam fuU illata, fuisse deinceps ab nis,peraliquotsaltemannon /l1 " primxclassis Offi< annuum hunc culty verum an lebeno credo odiequepergant rehgtositUi Sail
' 1
,

coieniaqn.

diem,

ec-

Sam iam,

catenis

veleUam
r l,.
nit,

wZ Schbnlebenus, ferreisverberatam. undeen quiprocatentsferrei& p.SimpUcianus t tuultera e supra memoratis notispos svevum illud didicit, quod Sancta An fuit id forte in inscnpttane vrtyrii genus f foi Ucta notatum, aut an fuerunt vel ambo eti vel catenx ferrex, vel plumbaLv,

,-e

me

faeii generale,

ab Inn

XIIapprobatum t decretum,quo a sa Congregationeannoimfuitprohibit


San
utut
ssiis

hSecmartyrii u cophaqo seu tumulo reperta

ulmSam
I

tiartyrologioR

mo

C JaP.SimplieianoautaSchon velaUundepotestprobari.

^mQUOd
erveniente,

""

habeantur,

num.

sanctie Virginis

inficiam, venerandum 19 ait Simplicianus, vecaput totum esse contusum;


i \

rum
affir
tt

batis, iehoc pl factumrescimt?Nequtttneahtstnstru-

com nostraAugustinianiLabacensesl iro.Ullreskab,U


\

ctahsan quam an

V^nhumve-

acMarty

loteslqueeuscorpuspublicxadi*

liim

mentis Sanctaet apui contundtf ttam, llAdhxc novi quide soh ftosse P. Stmpa non plumbatas moT\ quem etenim penes nos exstat,

fgetop

Smtnentts illudpignus t non ab

mo,sedabhwusdumta*ai
^esQerentefuissedonatumiinl ^,,

eianocreditum:

unacum documaUis
jam J misit, parvus
len ni as

su.ru Schonlebenus laudatus


libellus,

^''''')^sub hoc

Prag*

^^?S
UUdoSo

23J
inst

nto,

supra huctranseripto t
,

etM. Laba ci Priscilla, extractorum dri VII e ccemeterio clen metropoU CarnioliaB publica

hpsanorumD. translationis sacrorum jussu SS.- D. N. D. PeregriBiB

cationeadecclesiamdiviJosephiRR.P^-^^
torum
S.

Augustini

die...

mensis... anno mdclx ce

^^ W^^ ^/
^ita
V.

<HW P
cm
,

^^

*+
P

^altem con

Roma msext>^
rtoneWJ

rantur rorpora,

ux

ipS e verc

Sanctorum

Mart^urr

ese

indubitaHsque indieiis

habuertt pospe-

C^^D
DE

ACTA SANCTORUM.
18
101

TOM B

DE

SS.

PALMATIO, MAXENTIO

LEANDRO CRESCENTIO, JUSTINO, CONSTANTIO.


JLE x0,

CONST.NTE ET SOTEBE, 0M,SM, EAPnOO,


BBLGICA TREVIRIS IN GALLIA

.OVUHO

SYLLOGE
StB DlOCLETIA-

KO ET M\MMIANO.

De

liis

iancli*

Murit/ribus

jum

uctniit

Ul

Diocletiano et arhrrum Trevirensium sub Treviros ob Christi fidem Maximiano apud Acta tom. * a Rictio Varo interfectorum 330 iv ejusdem mensis a pag. Octobris ad diem quorum cumpars universim commentatus sum naPalmatius illiusque Socii, Actaque fuerint S. Trmrensibus ceteris martyribus

fuisse adductos aliisque temporibus Qnos omnes, inquit tom. 2


affectos
;

suppHcitsque

AnnaUum ad
comme- E

Ml

annum

anniversana solemnimorationis fasce conjunxit


tate pridie

308,

num. 1M, Dei

ecclesia unius

cti sint

cum

non est illic dicta B communia, necesse LaudatumitaqueCommentarium, et huic subneMartyxa cum Annotatis Acta adeat, qui horum
:

repetere.

almaNonas Octobris. Quapropter I Constantem et Joviatium, Ormisdam, Papirium, hisque dies num secreverit Baronius a reliquis, Martyrologii Romam rexii Decembris ex mero licet conformatorumarbitrio fuerit assignatus
,

rumsivemartyrii, siveinventionis, sive denique pauca tantum cultus uberiorem nolitiam cupit S. Palmatio et Sociis peculiana adducam, qu<e recentiora ( antiquis sunt. Varia Martyrologia Romano Parvo, Bedx, Adoni, Usuardo, enim, ut Commentaru ad hi Martyres noti non sunt) dedi

Trevirensis ecclesiie tra fidem monumentorum traditionem, ut Commentami ante et veterem loci
nostros dvversis temtur maxime, cum Sanctos poribuspassosfuissenultus, quod sciam,veterum Trevirensis dixent,nec simuttanea eorumpassio Maximiano statuiadecclesicB sub Dioctetiano et exposui. versari videatur, ut iv ibidemfusius inventio, anno 1071 3 Martyrum Trevirensium sequenti facta, descriptaest ex au

laudatinum. Vldictum

est

at his tutius

credf

ActaMartyrum Trcnrensium

prsevii prit

hic ibidtm

it-

ceterts Sanctis, de quibus nunc agimus, prse

aliareest,Baroniumpartim ipsos Mari inseruisse, et quidem logio Romano nominatim distraxerit harumqu ita, ut in duas classes
;

vel

370 et duabus ctore xquali tom. 2 Octobrispag. reliquiis late dispersis egi ibiseqq. De iltorum

proxime

ctn

teramaddiemv Octobris t alteram ad legitur bris consignarit. Priore loco sic


sanctoruin

dem a

pag. 307,

\i et

Treviris
in

martyrum Palmatiiet Sociorum, qui


suo

S. Palmatii reliquiis feci. Pauca de his

nominatim vero de num. 90 mentionem modo addenda. Hontheimius

xn

pag

3o3,

persecutione Diocletiani martyrium subierunt.


2

Rictiovam

praside

Ristorize

Martyrum Trevirensium
:

xvi

de S Pal.

matii retiquiis luec scribit

Os brachii hujus
,

S.

Quod

hic Palmatii Sociorum


,

nius intellexerit,

nomine Baroverum idparti non expressil

Martyres,

tumba

exemptum
:

in

theca

servat
:

collegiata S. Paulini

caput non habet eadem


:

ex Sigeberto, quem laudat in Annotatis, partim ex iis, quee ad diem xn Decembris scnpsU, non
difpculter colligi potest
:

nec reperietur hoc in ejus sarcophag-o annis abhinc duodecim circiter curiosiores quidam
studiosi universitatis

cum enim

nam

Sigebertus ad an-

sarcophagum aperirent
:

te-

num
xii

prxter eos, quorum Baroniusad diem K)7 Decembris mentionem facit Ormisdam recenquos ad set, Papirum, Con.stauteni, et Jovianum jungere censendus est, diem v Octobris Palmatio ne eamdem martyrum ctassem bis memorassi caiur. Ad diem autem xn Decembris sic habet rreviria sanctorum Martyrologium Romanum martyrum Maxentii, Constantii, Crescentii, Justini
1 , t ;
:

et mere, visa sunt ossa paucula cum cinenbus, et cinercs S. " Os^a tabula, in qua scriptum Palmatii cousulis et martyri.s. Recte illustrissimus ccque ac dotissimus auctor nam potiorem
:

Palmatii partem Carotus-IV imperacorporis Bohemiee 7-ex, sacrorum pignorum studiotor et


S.

sissimusjam indeab anno 1866 dono nrceptam,


deferri

et Sociorum, qui in persecutione Diocletani sub r Eictiovaro preeside passi sunt. A e vero dubites, quinam fuerini horum Martyrum Socii, ha c od-

dit

Baronius in Armotatis
i

Non tantum

lii

trcs

sunt quatuor alii, tjuorum haec nomina, Justinus, et Leander, Alexander et Soter. Dequorum corporum inventione agit Sigebertus in Chronico anno Doirissimi ejus civitotis lenatores tunc passi

Pragam voluit qua de re itlustrissimus Pessina Samandriensis in Hungaria episcopus Phosphori Pragensis pag. 519 in reliquiarum in S. Viti Pragensimetropotitayxa ecctcsia asservatarum Indice scribit v ( Octobris ) S. Palmatii Trevirens. M. brachium et pars cap. cujus corpus attulit Caiol. IV Treviri; et hasce partes donavit ecolesiaa Prag. Reliquum in tcmplum honori ejus sanoti M. dicato Carlstein reposult, ubi hodieque
;
:

mini mlxxi. At cur Baronius in duas classes illos Martyres divisit ? Existimavit ille plures Christianos aliunde Trevirim ad Rictium Varum
aliis

servatur.

Autographum donationis servatur

in arce

Carelsteinensi,

DIE QUINTA. OCTOBRIS.


dc s. Palmaiii
reliquiit

19
in

Caretsleinensi, cujus hoc apographum habemus sann os Boemundus Dei et ApostolicaeSedis gratia arobiepiscopus , saori eoelesise Trevirensis ctae
:

omnia omnino
et as
iio
.

tliesauro dictaj

ecclesnemvenin
J.

In fidem horum propria manu e1 deoanatus munivi. Aetum m decanatu mej

a?en> imperii per Galliam et regnnm ajrelatense decanus, et ca eancellarius, nec non praepositus

Oarelsteinensi
sigilli alia

xxx Ootobris mdclxii.

Ad

latera

manu

scriptum

le

[dem, qui

tulum ecoleaitt S. Paulini extra muros eivil ad universoTreverensis in Campo Martio situat,

rum

notitinm volumus tenore prassentium peryeinviotissimus prmmre Quod oum serenissimus et cepsetdominusdominusCarolus IV divina favente

rm/em, supra dns. Denique a tergo apogrnphi, scripta leguntur haec Kxemplar qua illud, manu -"V\ litterarum super corpus S. Palmatii,ar Carolum W et oapituli Treverensis Boemundi ad
traldatum. Elabentur ei venerantur in Castro corpore. Templum ejnsdem Sanstein una cum (nlia rnnau tnhlUo cti similiter cernitur ibidem quod dicitur hiBC vox est) ad aquas seu tiumen,
<

clementht
eo Bacras

Komanus imperator aemper augustus et

post susceptaa ab Boemias rex, dorainus generosus imperiales infulas,ad urbem Treveren-

sem primitua

accessisset, et a uobis devoto

animo

Misa
7

martyris Palmapostulasset, utcorpua sanctissimi ejusdem urbis Treveoui consul et patritius tii arbis Romanae rensis olim extitit, et a Ricciovaro cum Maximiano imperatore jubente praefecto, ejusderaque Thebeae beato Tyrso duce legionis pro fide Catboiica et sancto Cbristi sociis, fuit
,

Porro ex verbis tum Pessinx, num <radonatio, n ex iis, qux proxime ex conditam a se pho descripsimus, Carotus IV in

Praga distat versus modoB. Palm Austro-Occidentem) arcem sed et templum ejusdem saw*\ reliquias intulit,
lrihll
,

iaribus

nm

oomine
(

apud eamdcm

urbem

Treverensem

ampo
i

NlartiodecollatusetiirdictaS Paulini eccle-

BaUnnus deMartyris honori ibid&m excitamt. regni Bo cadis i Miscellaneorum Eistoricorum


mise
lib.
8,

multitudo tidebonoritice tumulatus, obi etiam corpusomm liumejusdem sancti martyns Palmatii
terapore
et veneran doeidem domino v.-neratione debita visitare darevellemus mimi Q ostro imperatori, exbumatum

cap.

8,

Spostquam
/'''

dixit, S. Pal-

devote humilitcr studuit


,

iii

Bolu

et oonsiiio considerwtione ecclesis atsi fcaatum tractatu super hoe habitia, tbesaurum alienari a uobis, cor.l

caput aliasq matii Treviren K sacello S. Catharinae in arce CareU quias in templum est cis nensi servari, hxc addit Cujus Env nerationem mn mu.i sub arce. Sic ille at a Carolo IV Pragam allatarum, ,
:
i

Nos

diligenti

orffidietaa

tns
s

unxmm mmis
tam
.

existeret,

tanti

tBMJMierventibus
,

Uauiarum tam hal inde ab anno 1368, ut apparet, confa exemplar a P. Theodoro Moreload muSi cujus Majores nostros anno L652 transmissum
j

ac domini

devotis

i:.mque

qua ad diem
s

Maii

haec

habentm

ESodem die

tate

valenteB, unanimi volunP e Sistere oon quo consenau monumentum et pariter

ipaum positura fucrat, in ejusquondam imperatons praesentia, dem domini domini nostri
oorpua
lanidibus, quiadvoluti

qm decollatus est Palmatii martyris consulis, sexus uxore et riliis et aliis promiscui una e.irn Bens xxxn. cum quibus et Simplicius peliquias Ldem Carolus s. Palmatii
est

fucrant

revolutis

ape-

attulit ad

ei donavimus, concessimus, Ldemque corpus viri et bus, magis autem incineratum Dartim u, oss duobus durataxat puWerera jam redactura in in .-orporis ejusdera cinenbus ossibus et paucis domino nostro, domino imdicto
,

Hujua sub eodem castrum suum Carelstein, ubi honorcm ejusdem Sancti fundavit parocastro in id Pa' chialem ecclesiam. En alium

temph
ac in

ledicatum fuerit. Palmatii Roma attulisse, rtyris reUquias Carolum IV Carelsteinensi etiam reposu\sse,non arce
Paimati-

Romam

ipso

tumulo,

et iterato rcpositis oeratore consentiente raeraoMartyris meraoriara pro ejusdera sancti ft aumm dc ecclesia rese rlta 8. Paulini oriatur, prasentes aliquod hisullo tempore dubium
, ,

dubium est; at hui< Verostmthter Enutemplum Carolus condidit!


merationis.

rtretges

Af.

.umwquivocationedeceptusfuu

sarae dicti litteras ad requisitionera


fi, r
'i

dorami nostn ^illorum nostrorura appensione mcimus/et

aueBalbinum, gui sua a


-s

Societatts nostrse sacer'

dotc,a OMepit;nequeCaHsium,Careistetm

mulHsinwrceCare^inenst^sido,

C
u
,

m s*ribebatPhosgwrum,8.

vaiit

"Trestes autem,quisepulcriipsiusapertioni, cmtedicti exceptiom acdonn'^


sacrique corporis Vener*bilis m Cbnsto P, niintrfuerunt, sunt hi: ; Luthensis (c- m,/,i ii d omlntt Jobouncs
-

mdecmumretmefmraixEnum
partm
pag.

m,

partmseq

^tprob

ium,to>cinpun<toaltter,acBn*
verostrmte

m*ratiowsauetor,sine< sa semme patranosacrumtgnoraes^


Z,aediemiUiu
8

duorum illorum San Sed et altera ex eadem Uo : Cardosusjn ctarvntA \tano,annoW I(ll/Il> !,

,,,

,, dl

,,/,

SlLvMaiiS.Pal

laici ride
1

curi* imperiahs,
digni.

et

Albertus

come.de

aa'Zconimbric*inecclesiacQ

Bgeetvene

ZriumS.Crudsduduminhi

Actum

praefata S. Paulini ec

a^l^^^

sa

Trevens tertia et datnrn hora noct. qnaai

innotatis a ms^eserib tno.^raputpossident, Zs.I'<>i

rwx

wotannis
.,;,

Qctobris, qut

dtes, utpote

S
simo

TrevirenHsacer,hunc,nonmurtyrem
//r
%
l

sexto,

U^xhinc d mu atera vero hlc legum M


WalbertM
decanus regh pelta
Octobris

raensis mensi. v Indictione nona, die bidiotione aoua, apographi facie in Tsubjicitur penduU locus:m atque inde sigiUi

pmma

^ *

(MMu

*^X^*SL

B& Theolog.. taooriwVetsro-Bolerta^mert

eus fovmatus cnnonics

Carcl.lainens.s attcstor .ta

Gasp Opusculum i^nsdosRcisdceo^m, upusrul (nM 126) de toanno 1596 conscriptum) pag. 116 vorsus: $ Palmatioleyanturhi san-umisha,
Macte animodiffiiusRomani
b

^"<:\ miicu ^

lt

MStK
,

um,Vio%turtnaGarc. i M hbro

:lilll lll[V

Tomus Ul.

Jure

DE
20
J. B.

Sft
;

PALMAT10, MAXENTIO, ETC.

JuretibisubditMartiaKo::.c

.put.

Ut ubi devicto

boite, victoria nobilis

IQHenscheniaruBsentenH* favet L595 in Conxm ptio reUquiarum, anno

solennis exce-

1)

*"* **m
<

Cruciscanonicorumliegulariummonas^ eodemqueannoaGasparedosReisdeLeymaLr
typisque vulgata tano idiomate exarata sallem e Germanix partienim, si non Treviris, ll
ln l

srnLusU,,^,, ll li^rrr,^
est,

:r

,l,n.y^
ittis S.

dicantur verosimilius

accensitas

Pal-

?Zia ?,TrevirensisMartyris,quamRor Trevirensi, mx mielog manifuisse;sedR

roiog*ioRomdnoirxcriptummd*^
tyri Trevirensi sacrum errorem applicuisse.
niam
,

martym Romano per


>#

nussibinotcjamtuncapphcwsseS. Crucis caeadem de cansa favent nonicos. Henschenio item Gasparem pag. 13G hi, qui apud citatum
versus versa leguntur
Quferitis cxternis

fatetur, vel

anUquioHbus, qut dxem

sl 9 proprium Romano martyrx n Romanus quibus pr Trevirensi TJioribus , nondefir martyr arrisent sed utris t pro n it,quodtranslationismonumenta, jP^V"* Conimbn: >

mT^ 2:
[

ens

Divum

cur sancta penatesr"

linquitis ossa doraes ? Dicite, Cur proprias

spreverat, ipsum Impia nos dudum Germania

Deum. Nulla etiam traotans relliffione aliis mansistis in ons At quia * Christadum haud

u, cur Jt

Roma,an camallatum, *
itm
,,/.

Treviris caput illud edere quia caputillud Treid fecisseanUquiores,

^T,

integrumpossident,ut Conimbricenses, certe non


exdictis dereliquiisillius Pragzet nnUieQi servatisliquet.Sedefr verisimilius ^. Palmatn Tn mania (atque adeo
rensis)
in

Borro

Non,quinoscolerenttara reverenter, erant. Palmatii caputpossid si Trevirensis

Carehtemse
-

erant;eterroremrecenttortbusacts probabilius oenseo,quod bere. Idque eo, inquit, inveniatur adscriptus Trevirensis Palmatius non Gallia inltaliam Martyrologio Usuardi, quale ex adeoque non potuerunt atque Hispaniam transiit; Romanohodierno, >nem accepisse ex errandi Baronius hac parte auquod nondura erat, quodque
xit cx

Lusitaniam allatas reliquias


Ulyssiponensis
do

domus

Molano,interpolatuminhacnosmlnfenon
secuto.

Germaniaexeraplum

nostra professa CathoticiadRodulphun Borgice.Philippi II regis pompa imperatoren, legati acceptas solenm II impressa ut ex templo S. Roch ico anno exceptionis Lusitana relationepar
t
i

us.

DE

S.

CHARITINA VIRG. MART.


FOllTE AMISI IN

PONTO

COMMENTARIUS FR^EVIUS
J.C.

Sanctae

ab

homonyma martyre
:

distinctio

ejus
:

elogia

in

Ecclesiasticis

Fastis

martyrii palaestra et tempus

Actorum

fides.

iWwL.Tt*
ccciv.
S

""
'"

yrem Charitinam, quam -\llustrem Chris LaI omnes Fasti Grdeci et recentiorrs quidam annuntiant,a Chonltnamartyre, l/nri hoc die qucv in Menologio Sirletiano die w Septembris um celebratur, omnino iiversamesse, ips<
ratio,

fato, qiuvque

hodierno die in memoratisjam n


>

Menologiis commemoratur. Eamdem tenuisse sl 'opinione, ,Cardinalem Baronium, id Menoloyi/s illis di\ mo, quod Charitinam, in Januarii et v Octobris relatam, ipso nonpri<></
die,
v Octobris dumtaxat inRomano Martyquod certe facturus annuntiarit fuisset eruditissimus Martyrologii concin nai

.,

']$('.

quibus utraquepassa

Nostra quippe, ut menta Graecavelexpresseveltaciteperhibent t sub Diocletiano imperatore, atque adeo vel exeunte
seculo in, vel probabilius inchoata seculo iv, martyrii palmam retulit; altera autem sub Adriano

manifestumred communi consensu monuest,

sed

rotogio
nisi

<

eamdem

esse

Martyrem

credidisset, quse

versis h\

us in ut roqueillo

Menotogio

cele

bratur.
2

imperatore, ac proin ante medium seculum Z martyrio coronataest. Utrum vero Charitinanostra diversa etiam ab ea sit, quee xv Januarii in Basiliano et Sirletiano Menologio refertur, haud ita primo aspectu liquet. Distinctam esse, hasc

Et

vero, prseterquam

quod eosdem Sanctos

di

suadere possent, quod Martyris nostne certamen die v Octobris, illius vero die xv Januarii ibidem signetur, quodque nostra Claudit cujusdam, illa Claudiani, Christiani hominis, serva fuisse, nostrasub Domitiocomite, illa sub Domitiano comite pro Christiana fide acerbissime cruciata fuisse dicatur, Nihitominus tamen decessoribus nostris Bollando et Henschenio die xv Januarii in Pr&termissis eadem visa est sancta Martyr, quse prde-

non infrequenter memorentBas/,/<> Sirlelianumque Martyrologia, prout exem plis ostendi variis posset, tam exigua est intei Claudii et Claudiani atque inter Domitii et Domi tiani nominadiscrepantia, ut, etiamsi heec primi tus compendiariis yiotis, ut factum fortasse est, conscripta non fuissent, tibrariorum seu incu seu festinatione unumpro alio exarari facilepoversis diebus

num

tuerit.

Mihi quidem

tanti

non

est

qualecumque

discrimen, ut idcirco Charitinam nostram ab ea, quse xv Januarii in geminis illis Fastis memoratur, diversam statuere ausim,cum
illud

nominum

nernj-

DIE QUINTA OCTOBMS.

21
:

nempe non
qucB

tot,

quirC plura concurrant ind

tudine attonitos reddidit


tibus, pr;poisisque

postremo evulsis
ac

den-

A<:CTrt*F J
I.

unam eamdemque Martyrem demonstrent. Wtenim tam huic, quam nostrse, idem Charitinse

mannuura

pedum

dlgitis vi-

tam
nis

tinivit.

Consonat hic Petri Arcudii Latina

nomen est,eadem professio servilis,idemque martyrii tempus, nimirum sub Diocletiano imperatore. Hsec insuper communia Charitma nostra cum
altera prxtensa habet,

versio

apud Ughellum Itatise sacrae tom. x editioVenetae, Anecdotorum col. 269 et seq., consen-

quod ad comilem

delata,

tiuntque, quantunt nrl substantiam, excusa Gr, corum Mcii,ra <></ hunc diem, Synaxarium Sir-

Christianam fidem coram eo libere et intrepidesit professa,quod tyranni jussu attonsum rasumque ejus caput ac mox ignibus cruciatum, quod in mare projecta, incolumis inde cmerserit seseque attonitojudici stiterit t quod deinde rotse alligata,
carbonibusurijussa sit Quid plura? tam sibi similis utraque illa Charitina est, ut prodigio simile essel, unam eamdemeique evulsi dentes fuerint

mondianum, Maximus Margunius, Cytherorum episcojms, ct Menologium Sirletianum,nisi quod


in

hocpro Domitio

comite,< UD typographico forsan

mew/o Dionysius comes semel srribatur. Sedde


istoinfra num. 13. etomma, 5 Simili fere modo S. Charitinae martyrium Menologio Basilianoad referturin laudato prius Jjjjjjj

diem xv Januarv

uh tamen omissa quasdam

in

nllerQf

queMartyrem non esse.Potest fuvc nostra decessorumque nostrorum opinio cxinde etiam stabiliri, quod nec in Typico S. Sabx, Menwis excusis Ephemeridibus Grxco Moscis, neque in Menologio Slavo-Russico diversa illa Charitina die xv Januarii compareat, ac demum quod non alio, quam v Octobris die, Charitina sub Diocletiano

priori elogio tormenta


s,

ex sanctde Martyris Aci speciatim recenscntur, prout idrumque etogium


rrmferentimani festepatebit.En ")<> i^ud, ut sese habet parte 2 ejusdem Menologii pag. 10
1 :

'H uaprvq

JUpiTtvy]

vi

[UaucTiavou -rAz
B7ri
cTe

Xptc-navoj ovro?, xai


b>\.o-/J:r-iy.vo j
r
v.ctX

vSi.-Ayyj;'

zri fiaed&las
tTtapXyjSercra,
svwttiov
ieai

Lquztiolvqv

/.ou.rjo;
Jtat

martyr annuntietur

ut adeo duas

homonymas

l-i

7>sj

\pio-zo-j crePerat,

^oar^/;.

-xpio-rr,

martyres esse, jure merito Baronius decessoresdonec B que nostri negassse videantur. Quapropter,

ro 5
Xoio-rtav/i
eaTI,

/oy^a^ra rov \ci7rov.


rjTT-rat
c-r-.-.
v

W/yp^^ojg-^v
RUTyfc

W
Kai
o:o:

crudelt mat ly
,

quis distinctas esse, melioribus ericerit argumende S. tis, opinioni eorum lubens subscribo,queeque xv Januani, EcclesiaCharitina tum hoc die, tum sanctse stici Fasti memorabilia exhibent,edendis Martyris nostrse Actis prxmitto. 3 Agonem ejus die v Octobris ita refert Me-

Xa/iv.
o /{7yi

xai
IttJ

/ary-ao-o-rzt.

rrv

>t8<paXy,v

dptpurai

/ai

asra

/aarraow
aireppty]
ev

ra:
r/5

TrXeupa?
^aXao-tnj.

learacpXeyeTai. EtTfl

cTe&etcra

tlao^

'2-

cw^cio-a, xat uytyj?


r'o /oy./,rt.

ry^;

ra/
o

sX&oucra, irapearyi
/>a/,:,
i ._

K.l

id&V

xMv
rpo Z ov.

::

--/iyr
l

/ac

i/,

nologio Basiliano '

nologiumGrxcorumjussuBasiliiPorphyrogenneUrbiniantse imperatoris Grxce olim editum, et 178' studio et opera Annibalis Cardinalis no AlbaniGrxce et Latine typis vulgatum H papws
:

Ttpoara;

ysveo-Oat
rov

xat

dzwxi
Etra

rlv

aytav

rpofcov

re3y]vai
^>"-'-

,.roa/ac. K.ai
Et;eppi?ca
atpopyj-

rojroj yvovvcj,
roj: oaovra:,
Jtai

BX

r/.z

rro>././;;

oqjv^:, /ai roj

70V

XpUTTOV
xai
7repi

tocpiTtVYl

'jKfp/p
y.6uy,toc

67TI

AtOxAyjTtaVOU TOU
ouara
'>

toj -ovo-j jrapedtoxe ro -v- jy.a rt? 06cp.

pao-cAew;,
olo-j

boueuov

dovlr\

k/aj-

Quovero

quitibet facilius nosse queat, quse inLatinum


parftorverio,

nVo 5j

**WS

aKOucras,
ttVT)

ypacpei

XVTVJq

aTTOOTetXat

~oo:

ajrov

*^:> iizwu 'o;


XuTnj-

Xpio-Tiavriv

u7tapxowcrav.

'0

$k

Jtuptos

auryjs

aut dilucidius in hoc elogio Juerint priori adjecta Latinameins versionem ew memorato exposita, Grxcorum Menologio huc transcribo. Ita hab<
Charitina
piique

$elq

oAvmov
uiuSeiTO

iv$v<japtvoi t

eSpyjvuet

aury>.

'H

6k

Uyova*' Wi Ivnov, xupte uw. roVv ti&v RTa yap Xetyava u.ov t urtep twv kuyv xal
ajrov,

imperatoris

martyr Claudiani OTjJusdam Christianl temporibus Diocletiani horainis serva, quod delata et Domitiani comitis
, ,
,

panTWfAarwv
/at Md

JtCMfu. '0
.

de

eiW

Mepyjffd
rqi

uov

brt

Christum
Bistitur.

coleret

comprehenditur,

et

coi

PacriXecJS.

Tdre

aTreoratoi

xo>yjrr

Xptortavyjv Xptcrriavyjv

iuvtw eauryjv

dpoAoyyjtraaa, o^op*^

W!*
,^/^ojot.,
eve-

stianam

Christum autem confessa, seque Chrideinde esse professa gravissime oaditur


:

^""capit,

Wventes^uttaB, acerrirauraque

ace-

Sed
6aO'
(

tfop eU
oavtffOr
retj, rr.v

(jZK-io-p.*-

y.c.i

-w

itofinrt.

tai
-

crajaacrav.
/torov /ai

Tdr roj:
-o^ci)v

ixpt^wSefo
lovq a-o/orrsfoa,

divinitus erepta, et sana coram comite, qui ea visa

mari evadens,
|

rwv

roi

que rotam
carhonihus

fieri,

obstupuit, eique Sanctam alligan, subjectis

comburi.

Quod

oum

factura

ETeXetta^yj.
l.tilui'

4.

Quceverba eruditissimus interpres


vertit
:

ita Lati-

l(Hl

ne

ribns Diocletiani imperatoris, serva Claudii cujusdam tis,


cdin..,

Charitina Christi raartyr et Domitii


:

fuit

tempocomi-

dentes illievulsj Bunt, est Charitina. et intolerahili labore conquaB gravissimo dolore,
spiritum Deo tradidit. Hactenus multo Basdiani recentior interprest
Joo-tAsfasAtoxXyjTtavot
\

Tum

Menologn

ir^rirrsys.sr-
mitteretur,

de

qua

tum

htc,

dominumj ut ea ad se haberi quod de ea tamquam Christiana dominus muerore nem oporteret. Tum
et

propterea
quaestio-

=aa
,

lertavou xofi

inhunc modum

Latine vertit
i I

Cemporihus D.o-

affectus

imperatorig,

Domitiani comitisj

sortem illius deplorahat. Illa Ne te affliconsolahatur veio dorainum ego enim rehquias inqniens, doraine mi ctes, tradara. Cui meas pro meis, tuisque peccatis
sacco
indutus,

suum

Domitiu exadverso Arcudius DomiUanum seu rit, quod mo imperatorem

cum d
cerll

Qrseco textui

et veritati

historic

ille

memento

raei

apud
capite

caelestem
et

Regem.

Igl-

refragatur. quod sanctam Pugtlem no7 Unum superest,

f,

tur missa ad
professa,

comitem. Beque ipsam Christianam


raso,

primum
;

candenti car-

bone consperso
lap ide, p ti sm o
lomitis
in

deinde ing-enti c collo ejus

appenso

pro baraare demersa, aquam maris Uude egressa, ad couspectum habuit.


vcnit,

stramillustnorem reddit, martyrii adjunctum. ecitatissupraelogiisomninoprsBtermtssum.St inr Uenmorum n S.Charitin63 Actisbinisque fides po$sit,non tam lis haberi usquequaque

;;;;;<;'-

animosque adstantium

rei

magni-

potormentorum, quod tamen insinuare videtur quam fervidx orationis stenus clogium,
I

et

nl

rn \i;iTlNA VIRG. MART

>'

M)RI

,,, ,,,,

lasato corpoHsm-gasttdo,

li

in

VartyrologioXispanoad
;

.^ ^
>>

*" chtpresby"""
beruditusimo

"

G.

audi

tSaud*U,iUvdM
subiit, Oui post precea mortem Chanti pe. ostpTeees mori impetral r p /,-<'tea suis preci c.

Vl
t

hydras, ioues rfrosas mendaci >rum

oniZnoltris,

.v

ipmimpetrasset ui , /projecta, in, *. IdbeneflciiperChrisi.tncrucepostf post rtta.svapreceobttnu^


,

Tcol

Inl

supralaudatoaliisqueprofitgatas

eiintemec

datas.mcquidq^mpseudo-De^

priusquam pudicitim
vlatar,

suse

proh

cimivsJiquisprovineixBasttcieconsularisi t fuerit.Quippe,tametsUnr,

supraelogiispro Domitio legideberet

posset.i

isiniqui*
.,,.,

'reatortsuoco,

'" one

,,

r/

,,

contendit Bivarius, nec oelst

Quo

forte spectavit
i;

mus

Baron

tri,
straconficei

m pro Carthaginensi palxCartl


hcum
provtncta

Martyrologio ea

cmn
bu

inde
alisc-i
i:

dicere,trih
"

erigere et sanctam Martyre,


B

,;

:;;:;;;;

Mta

}ue secutus,

designavit,

ita

soribens: In

S
V
-

:;;.';: /,iri'/no

haritina> virginis

etmar-

y
1/,!//'

g Contra
non
i i

hanc
s

S.

Charitinas
to

pate-^am redain

:!-/! k"" l & TT Hispanoi pseudo-Decctn ejusque sequacium gaspro meritisexplosisset. ChaTitinam non in Oa l u, Carthagine Spartaria, martyrio affectam
. -

maw^CMW
laudati
,S>/,7,/.

D.a?^o

Chronico scru
'""' u
'

quod vetei >endismartyrumsuorum


\

m
G

'

ptores Hispani, a

T
'

CArfe

,:,
(;
-

CSa

nusq\

"' V
!

'"

quenon
(ll
,

aliunde,
.

quam
i

monumentx
trans<
in

sub Di
.

0"asulibus pas.am.

ir

n Qdlesinii atque hodiernum

Martyrologium

Romanum

Martyns

Baronius

Notis suis >


co

pal
sati

\uam reperirent
e< 'se,

ant\

Qam
Carthagine anno
lubet
i

n Hispaniam proChr

tum antiquis tum recentioribus luidem pala

comm
hic ostend

r0

un lequaque

siquando Menologium Basilianum


tum
C q,

aliaqv,

AnnoCi eonsul m

anumaugu
i

um monumenta Martyrem aliquem


annuntiant, nihil his solemnius
est,

sed fuisse, negari quidem non potest; insutateAa&utMe CW..,,, Ulocolleg veritate alirnnm est, sptnum, td profectotam , <ji!<><! nxt.rime, j.ruut CuMfo FttStOS OfWtt>>
I
I

Relandi

><

oww0 ^v/. consulatum


.;:,!,,,

-///,,/

Chlorum curn Diocletiano lamantomniaibidemmonu-

verbis ejusquam diseri antiquiusque Ma% tyrispalsestram indicare utiSS.Agathx, dem ntii aliorum{ lauren^ strare in promptu est ac proinde, um >hai palsestram monumentaGrseca nominatim non ex
i

'

lo-DeaiRelan loadducta tempore nobilissimum '/'""ter Diocletianum eo anto-/'/ Offisarem appeUaP, cum hic tamen iam duodet im, seu Carino II et Numeriano teannos " Augusti titulum dignitacos5,.'/"/"''"
'

temque mox consecutus


Constantio, Galerio
,/,,,,,,

esset,

nec

umquam,
gavisus
Lrrepsil

primant, indicium satevidensest,Sanctam illam p ad Occidentalem Ecclesiam nequaquam spectare, eamque <>> Oriente pro Christo passam fuisse,tametsi Mena orum Vfenologiorumque si riptoribus senomennoninnotuerit; quodtamen mirum neminivideri lebet, quandoquidt Hngere facilepotuit, ut ex innumeris ferme san-

Maximiano
I

aliisque postmo-

ctorumMartyrum

in

Oriente passorum Actis,quo-

eontigit,
i

nGbilissimi

sesaris titulo

rum compendia

fuisset
codici

erum,

inquit Bivarius, tnend


i>ro
'

Dextri, qui

Constantio Chloro) babet

Crispinum. Quid tum

Num

ea Diocletia-

non usquequaqueintegra ad eos pervenerint,vel /<v/ n i<mta ita diligenter fuerint conscripta,utrerum Sanctorum multitudine gestarum characteres
ipsi exhibent, vel aliqua
<

<>

Augustus, nobili_simu_ C nus, Uticdictus /'ucrii, aut num ideo Oharitina Carthaginein Hispania passa anno Christi <]>">,,> ex Orientepedem intulisse^ecc nultis eritin demonstrare possunt flde dignis instrumentis proui Nicolai Antonii scripta posthuma Hispani,

jam pridem

/,,,,,,,</,/,/,
1 1

i,.s

(rliosque

'''" le

j>fcV se ferrent.
,/

,.

Alterutrum ac fortassis utrumque acciderit

,-rol

3.

Charitins Actis, quie Symeoni Metra/phrastse, ejus MartyriumGrsecc edenti,prxluxerunt.A.pwl huneeni/m uti et in Menologio Basiliano ac Mepitin-fi

oi

onteti'

non obscure indicant. At non solus Dexter, sed


)
1
,

et Julianus, arToletanus, in Epitaphiis Sanctorum chipresbyter /,n /uVrChantiniim Carthagine Spartaria sepul11

tam a Claudio fuisse

testatur, ut

apud Tamayum

nusquam ipsiuspalsestrse, w&zChapassa est, expressum nomen reperitur, Si tamen in re obscura conjecturis locusest, nescio, an ex Menologio Basilia?io et Menxis excusis, cum Metaphrastse narrationecollatis,illa eruisat probabiliter non /josset. Juverit tentasse. Chariti.

excusis

ii

am

DIE QUINTA OCTOBBIS.


<

28
i
1

martynam nostram sub Diocletiano imperatore


"

ties

rio

coronatam fuisse, diserte tradunt contigisse, Menotoqia atque Menwa M ^ro non primisDiodenno 290, seu uti Surius refert
;

Eusebtotesteltb. tiani imperatorisannis, quibus, erga Ghrtsttanos bcni8 cap.iEccles. Historix,


nntts
.-.csiiiit

uod Eusebiuslib atque crudelitas. Accedit, L VI cum rccensuisset 8 Rislorix Ecclesiasticcvcap. Cappadocia, variatormenta, quibus in Arabia, Mesopotaynia aliisque locis ructattmartyresfuesuppliciorum generint, eademtestetur in Ponto
1

.1

roM G

ra adversum
te

rni/mator^sedpoHussubannum
tncenfor* Galerto MaxtmiaChristi-

sux

'hrisHanOs adhibita fuisse, auta quw atrocitatis modoabiis non absona,


'

Christi 304,

^aro,

Charitina, ut Menologia,

Menxa

et

Meimphnstes
ctts

ibunt,perpessafuit.Necveroconjecturam

icujusqueordtnts noMtrocissnnan indtcare mdetur anos commota erat pcrsecutio ialnmartyn Metaphrastes,cum<
,

stram evertit t quod in


,

S. Clementis

Anc

teritemporiilligat,qmmquotomin&t\xmtii<yi*niyH doobtinuitimpietasetimperatoresfuroi tenebanl advereus eos, qui Ohristianorum Ortentetemsi quod unquam fuit in

multa Baronio displicuertnt. pra laudatis mquamenim hyperbolicasuppliciorumauxe(hia fuissewsa illi esset, sis ih iisquandoqfr adhibita

Amtsenorum non propterea tamen Domitium hoccetemporeexsHHsse, negavit,nec ofectum

nem Etenim, verba congruere pus, cui hxc Metaphrastis


,

<

eum a Domitio

Charitin tyranno

di\

quo Galenus ctiusqueant, ittuda cumanno 303 DiocU tianum adpropoooimianus,

Ma-

aliuscerh:. ipse statuit, aut quisquam li^ue diversum esse, hactenus ostendit
la>s/ril
is

apa-

nostrm simulque ipso

situmcrudeiissimsep hrtcum eo in omnis sexus, setatis ei conditionts crudelissimamque carnx stianos impiissimam
<

martyrix tempore, quantum in ictorumejusfidem eX j auctoritatemque prog


'

renon omntno

,,

UtU
,

C/n
pi

i-

iffanoi

r-

lecufiont,

cinam ewercuit. Tuncnempe, ut Lactantius cap. ihtestatur, eamstionem promiscue Christiam in Oriente ad molar.hns marx mersi, rapH alligatisad collum inauditaexcogttata, etquaB tormentorum genera V*

M
rthlhl

icta

hiecquseexGrxco
esse

Latx
U,

genuinum
n ti

Symeonts
in
,

Leoni Atlatio

Dta

tia

in

Actis

S.

Charitina

prxterquam
rus prxerat
tur univei
,

in

referuntur. quibus Constantt,

SymeonumscripHspag LM eU26 coi un quantum quidem novi.eruditi ad


Quiavero hodiednmapudqnosdtimlnY.
itisdi oah Uetaphrastes r
,

teste

eodem Lai tan Romanis subdtta, a


,

et
,

tres

mdelicet Diocletianus

Man>s,

nomen

praeferunt,

San
.

anmianus Herculius
itosaviebant,

et

Galerim Mn.v

utmeHto
,

x subdidertt tdi
centnm [supple Bmt)
,

lingU8B

a <) P era ex trimalem ludi magistrum

qualem G
1

oraque

centum

ferrea

vox

omn.

compre
rere

i:1

Pn arum
tf*

Hospinianuseumdepingunt, atconti lum pro ,,,/,, iad


f

nomin;
intulerunt.

nipalatii

magistrum.atqueadeoeummum
filiis

iustia atque innooentibus

mia

mnoGaleriusMaaimianusnec*

teraul&imx peratorum ir)s

usseustricteimperatoressetjamen, [umjaminde a superato Narse peratonbus tum acnomine imperate censeret, Diocletiano, utut itatetamenacpotestatenommpar,
,,,,,

tam evidenter ostenderunt Prxfationeadtom.iJanuariipag.


tius
in
i

Boll

ei

LeoAUa-

lata

DiatHbapag.
'

25,

utpudoresuf'"

fundi debeant,qui<
tion

""

''''

,h
>

* """ f
one

MieumMetaphrastesimyMtovemet* Maanmtanum forte ad imperatorem eodemtemporeRomaein ChrisHanos umt


t

runt

ascenderit

Adtantm Symeon Metaphrastes,


p

dignitatis fastigx

imperatorefactus fuerat
atur,ca
,,,-

smientem

respeant. Utui

id sit,

adducta Meta-

r,lo ffothe1

in Chrtstanos ohrastis verbaatrocissimam satts atanno 803 commoveri cceptam, cutionem

Uarius,?

itGuilielmusCaveinsui&
Ta

lucide indicant
n(6 in
frl

et

eatenus BasUiano Menologio


se

oms

" ns/

"

'"

[>ii

Merueisque consentiunt lucemque ein Ortentaltbus cum, l3 j

IMIISI

Pon/O
ini-

persecuplaqisDiocletianiet Galerii Mawimiam

iauctoritatemcelebritatemquefuis18, ut quoiidie 111 asseritlaudatusAllatii

ecclesiispublicescriptailUua legerentur

Domitio,
1

titn ui

eorum mcartus, Amtstad tione Domitiusaliquis,

ma,
,,,,,,,,

pario

Pontwn Euxinum

ad quem sancti Ancyranus ei Agathangelus martyres Ctemens


exstiterit
,

tudarentur, sententi^que

BU83

pondus additum existimarent,


e

si

perductifuerintabeodmsmodisexcruc* vrouteorumActatom.ZJanuarttpag.
t es

auffietipai.illuma

tantur,facilecrediderim,hunca mfern ssimoquecomiteDomitio,sub quo Chantma esse, eamque protnde passa est, diversum non erexerat, marAmisi in Ponto, ubi is tribunal quo Amtsus uros tyrium subiisse. Itaconjicio, vicinamarisit,inquodprojectafutsseCh*Titm* mnrhrru sit c,us narratur, quodque nullitm
l

ndeatur,multa idaseqratisdich asserttonem sua conaerit veterum testtmonia cttato si lubet quee comprobantia abunde
,

demonatrassent. Allatu

loco consule.
1j

Al

inquies

Uelniiliru

eastantmilesfabul*
,

xvtro.tu

adjunctum, quod, ut consideranto quodsatmuh palxstr* non congruat; deinde, conjuncHmsumpta, ta indiciaconcurrant, qum,

patescet, hutc

ca redet .Verum.prsdilo, profectas esse, ne Vitxsowbus Londeo, anilesquidm fabulas xn dtvendi nomine perper

i,d<buso>-nato l ell., l s ,r,r,l l 1

dum sub
solitis

Metaphrastis
;

reperiri

sedhasger

isauUeaesa

eumdemDomiHumturannumprodant Paremm
,

19! seqq. nemaqistriproles esse.rectissimepagA

par

nomen par \nnseno Domitio nostroque par </"Christianos inquirendi furor ,

gatjamsxpelaudatusLeoAUaUus.Futeor^ni.

DE
>.

S.

CHATUTlNA VIRG MAKT


vet ipso

....
J

r*irts reo ^ronologicts rebus Metain historicis xquc ac ler0 * phrastem non minus quam P *7omres,

susc\vere aunia cjus soripta solu S. Gharit.ns *">*** derem verum, ut mdetur, antiquioribus desumpstsse insistam.sasotan andis
.

hallucinatum

^jj^
^"^Zda
<*"

ld te forte D Tirgo atrooffendet> q uod virtute divina suffulta succubuerit, quodgue cissZistormentis illico non
dictu

incutiunt

horrorem.

incolumis c mari emerserit

At plcni sunt hujus-

modi
rf

anilm saptat au tfid q uod fabulam ?".'/" ''"'"' urtdica prxmissa, qt <odmul plagx ferreumque co llaretnpaat ur?A t cap. 18 s.ne uUapro wa/iw , teste iac^an^o / supphca hatione arf ipsamet eatrema martyru ad confessmnem eo temposeu, ut ipse loquilur, mwstrt seudtare damnabanturpresbylert ac sancta Martyr judrcem suumr coni. An quod
>

Wfi% *"

mnam fidem superare dices, f^aZe, aul ,J

prodigiis Ecclesiaslici Fasti, de quorumfisa ^us a mbigit. An demum anilem fabu-

"''''\^'^SSSr OwtoM
,

^JTrginem

tormentis ^nvictam

Intumelia affici, eximia castitate prxditas atque etiam virgines, Deo devotas> ienon ibus ad omne genus turpitudi-

judex

prceceperit.

probro ac At mulieres
,

^eWum ^at^ J

fc

^^
feptt.

weM0
ita certe

f ^" J* J
1

/taid

mo-

ce

1ls

e0 ntinebant hujusebio ut contra> eodem in Ponto marlyri-

teste

*eap

quibusdam >

S SgZZSZZ^SZZ
;:

tMachaZus

ITosia.n locutus fuisse, haud


>

Jl0. iMachab. cap.lconmartyres


dedifficile foret
S.

,, ,,,.;..

ntJsub DioeMano
iddisplieebitin

Sucaoi.es cruciatL afcsoueuUa mi.eratione *, ferri juberent. Non ergo ex hoc capite ncoue ex atiis supra recenstlts, hmc S. Chantm* Acto veluti Symeone tndigna ; nec, qu.dqmd contra obnxtanturnuperiscriptoresmarlyromasUges, ut omni fide indigna, repudianda sunt. Illa adeoex apographo nostro eodiczsMs. Regxnx Sueciic si* gnati num. 13, una cum Latina Lipomam versioneedendaexistimam.

^^

Hs ouodgravioraet moribusRomanorumnon conqrua supplicia ei illala dicantur ? Sed Lactancitatum consule audi et Eusebium tium >.., apud PonB lib. 8 Eccles. Hist. cap. 12: Quse g-esta sunt adversus Christi marlyres )
' 1

ZSSLL

Charitin*

tum

ACT A
Auctore Symeone Metaphraste

Ex

Ms. Regince Sueciw signato num. 13.

Latine versa apud

Lipomanum

tom. vi

apag. 313.

-r-^

ominatum aliquamlo

ohtinuit impietas et im,

qui LJprr.-itores furore concitavit adversus eos opinionem a. Satellitum (liiisiianorum tenebant autem et ministrorum erat officium scrutari Chri-

'T^y.oizn norz :i:/;; a<xe(3eia xai (3ariXei$ eiri rovq -L-/r Xpiariavw ypovovvras ^aivev. lizaxrniorM de ipzwav Ipalrolq xac vrnipitai rhv rwv Xpiffrtavwv yov hroiowvro, >tai nolve&eiq rotq eutrei3etTtv r-iuryro
fiacravoi.

intentabatur mina3 multiplicium r stianos; et piis tormentorum. Ad quendam erg-o comitcm b geuerosa quoque defertur virgo Charitine. quod non sed etiam solum in honore habeat ChristiaDOS multos inducat ad suam religionem quin etiam eos, qui opinionem susceperunt Chrhtianorum tutiores reddat ad suum cultum. Ad eam ergo et seorsum accedit comes c in spe hahitantem
, ; , ,

Myjvuerat

ovv

Jw^n

rtvi

tai

/,

yevvato-

y
'

ra-y;

pj povov ra XoK7navwy uTrapxet ri^waa, a//a xai itollovt; jrpoej rv aur^g 0p>jxeiav* wrayerat, xai 8r\ rovq ra Xptartavwv Hollzvo-j^ *aXaptrtvyj, ort
tpaXeorepoutj
ewi

ro

otxetov

trei3atj

7rapatrxeua^et.

^rarai ojv
ra.

6 v.6u.r,z a-jrr,

itf eXirtdi xaroixotJtrY) xai

xa-

povaq lawnjre
oe xai
evrelvet,

truvyivof*ev>j
irAyjpyj^,

xai roi 0etj.

E^io-ra-

rai
rr,

Ovpov

xai

irapaurfxa
Treptri^yjtTi,

TrXyjya^

auJi-

iim

et

cum Deo versantem.


statim
ei

Accedit auinfligit
,

JtXotdtfre

oidripovv

xat

rriv

tem
et

ira

plenus et
ei

plap-ns
;

xatav v-naziyjh
padidwaiv.
ovj ooyava,
trryjtrats*

rro

irapa

?:avra

adtxt^

tTixaory;

7ra-

ferreum

collare

d imponit
judici.

et

eam

tradit
et sta-

'0

01 rare

consulari

injustissimo

Ille

vero

rr,v

rv Maprjpy-z

xoXdeereoov
ro)

tvQv$

npoTiQr,-

avrou

(jr\u.azi

-apa7reCpa>

tim proponit instrumenta suppliciorum \ et Martyrem curasset sisti ad suum tribunal


serere
,

cum
;

OKxretpov,
troStppovt

e?7re, irp6 rfii

rwv xoXatrryjptW
Xoyttrp,$,

"Mi

aurrjv,

^pyjara/xeyy]

rtj

xai

rotc
rot

inquit
,

tui

antequam periculum

facias
;

aQavaroic

Ovciav
v.zpdavtlc

-Kpoo-iviyv.t.
ro're

Jpia yap av ojtm


0euv xparo

sapienti utens consideratione suppliciorum immortalibus ofFer sacrificium. Sic enim tria es maxima. Nam et fleorum potentiam
;

et
lu-

^eyiara
ryjvre rtav

rfiv

e^iXewayi,

xparouvrov suftevetav

nzicTzaa-r,

xai ro errav-

tibi

Oovv

ry;;

&pa^ ov

(3aaav&)v dpipvuTrji u.apavziz.

et imperatorum attrahes benereddes propitiam volentiam ; et florentem speciem acribus tormentis

non
2

facies flaccescere.

"'"'""

'"'

contraidoia

Martyr ad caelum quiquod illinc* proficisciture dera vocans auxilium sigDO autem Christi munita e -^ ait varius o consularis g mor jb us quidem sed ad nullam utilitatem vaferque et callidus
Hsec

cum

audiisset
,

tollit

oculos
;

2 Tourtav r) Maoru; av.ojaao-a rtpbs ovpavbv u.h aty ra 6'auara, rw exetflev zv.vaiovu.ivo (3oyj0etav, Uouilo^ u\v zi rtj> tterou oraupoO ypaiau.zvr\ Q-riuziy
rov Tponov,
~riioc,
z^r,.

vnaTiv.k, v.ai

ro

r.Oo;

uTrouXoffre
o*oi

xac

a:ra-

'AAX'

elq

avdptyjrov*

o-/.o?.iov

roOrc

x-

^vovr.rw

apcrte

,;

DIE QUINTA OCTOmUS.

25
\.

<yacpas
erei.,

a7roP>iaerai.
oi.re

"Oute yap
xara7T...j._6._,

pie
oii

x__.axei.-_v

ip/i-

arreiXwv

_T,__.(_ouXeua>v

^e6*ii

aperte tibi redibit haec perversitas; neque cniin me capies adulans , nec me minaus perterrefaciea

MtlA-

1'IIBASTE

rajreio-at

duwio*/?,

oud.

ua/a;at
1

ro

lv
>
;

euoc

rou

nec

consulenfi

me

poteris
id,

in

aliam
est in

traducere

XpioTov 7ra5eiv 'irpdri.psv


0e$ire..o-0a xa.
Berxa.
Tourtj)
Ifio.

_7r.

:m ;/w

yap xa.
_<afi_

aXyjOei

sententiam, nec mollire

quod

me

prom-

ro

.rav tyj.

:_/,._

avare-

ptum propter Christum

patiendi studium. Confi-

EK

n
wvq 6

owv

__ce.0.i (

ffaurov fw-AXov

oKxTeipov

rr: y-y-r,:.
etrrt,

2aur$

.7uf_.|3ou..eucrov

T xpijordrepa *
irepl

&wp
&_v

to
irou

goavo..
yi/xerepos
y.oLi

xcacpo-.

7.poo-av_xeiv,
ev

do enim in solo et vero Deo /*. Si mihi ergo creaas miserere potius tui erroris. Consule tibi ea, qu_e sunt utiliora, nempe surda non colere si-

u-i

7rpotp^Tyj$
yrjv

jrveuptarf

0eoi,

mulachra; de quibus alicubi


pheta in

dixit

noster

Pro-

otTbvovpavbv

rh

oux

ETToiyjtyav,

a-o/eo-Owo-av.

spiritu
,

Dii

qui

cajlum et terram
:

Kai-Oi

rve0v_-V oaifwvta. tal iraXtV Ta s._to/a rv E0vv xpyvpiov xai ^puaiev, epy /sipwv avOpwTrwv. "Ouotoi uroi. ye.o.vro oi rif--_VTe_ aura.
0eo.

non fecerunt
d_emonia
:

pereant;

et

Dii

g-entium

Dominus autem

cielos

fecit g.

Et

rursus
ii

Simulachra gentium argeutura

et au-

rum, opera
8

manuum hominum.
fi.

Similes eis fiant


t/iMirc ufi/ 111

qui colunt ea

3 'Erre^ toutwv
faoirfciaOelfc

tfxou<xev

*.x#v,
ev

V pf twXiv

Postquam

ha3c

audivit judex, ira rureu

auro? uev .xeAeuev

MtaOptra
leyiaTov

8xiiy.Tia
aurt.

Sy.vero.xal

x p$ ra; nfc xetout aup*


xarA-Of-os

MMtv
dvumk
n
.

yap

xe<pXi

quidem ejus capillos radi m superIllud autem factum est, el maximum ficie i. conseeutum est miraQulum. Oaput en.m pursufl
PletUfl, jussit

ion sinc

Ml6-

MCUld
ni/ij, a/^ci-

xl

irMovi

eTrireonvai
,
...
..

xaTayeeaQat, ra A
.

.'.'aAyyjoovwv
r_.v
-^

_,,'__' rrpoaraTTet
.

y.ivrfisU vOpa/.tav '.,_, J -,y : nr !$, l o^o_ aur/j.

Wt
.>

coraatum.

Ex quo judex majore


imponj ejus

ira

etra

/___

jubet prunas ardent.r i

capiti,

deinde
,

r ojrw optourepa -ape-

__

etiam tl"

acetum
,

ei

rafundi

dolores sic

prae

^ ^
ire,

vooevoc.
rtv
'

Etp f
. .

oic

yewata'
_'

l ILupte

-.: waou
i

-; \,,^--- et-Lptare,

erri

aot

_,

R D

7re7rot8or(_v ._
7ri
-

r,

i aatpaAy].

*,

/aj

, poyjGeia,

roi-rro-j:

aytouc Tpetc ,'..-/">''


atpAeyerouc
'

Kaiooevyfc
.

__* 9/0-

acriores. Propter qua3 g-enerosa Viryo , Domine i / . _ te fidu.-mra dixit , eorum, qui Jesu Christe ,posuerunt, certum et firmum nuxinum, qui tuos

v
i

f^^

yoc '
'

fl-T_ ffTa5
rr.lTot r

TT&oc tc w ,
T-h./3.

awtTyjpyjaac,
.
.
.

auro. oot
,
.

-ta
.

ae
fl

xoAaaei.
6i7reiv

alrfi h.^ a/.r


:

br
<

0e

""P^

byQooi.

..:.: ~
Euot
aTrep

_.'._ xai vuv r.y.o^_ ,,.;_-_eviayuaov, oyjyroT<


'

sanctos

yevoiro
/

1, IIo-j

utv Kl

medio Oamina quuquc nunc mitu ucombustos conservasti k ^^^^ . 1 cipiuntur, hi adsis, et ad ea. qua. -u-*-j r J . ne quando de me hceat diconfirraa supplicia
,

tres

pueros ra i

\>
l

0eov.
;

WZova*

rov

Ilpo.

'

J
aurt.

ooium?
a doloriu|

^TSS
!"'

u7rnxo_

^>st preces autera relaxat; P

r,ta<

x^
ftc

Ti

i^-xw<Jro<

ric<N

peet 1 JveEs
rSc

_vro- ro

Ep_ro 5
P

^p*-
^rrrero-

^
/ai

Martvria
llo,

? P<1 ^upov Xp<ov


x<

dm-

irAeov

^f*
'..;-

';

^ "'
r <

ace^debatur; deinde etiam jubet lampades i_uia ejus admoveri lateribus. Illa vero, etiam dum lam-

^ ^^ ^
_idem

ergo

gravi

ei illato
._

torm.

ferreia illis ooeliseis

oonsum
.

clu jstum

V-p< vefler_
/.at

po s ro 9eovo_.

. cruciatu rela _ ata3 vis fiebat; ut _ tionlb 8 Sed

ie_ poiiiu

9eot_ rivayxa^ero,

dii3 saorificaret.
i

1
y;v

Eirei

6*e

jcapJia
ETria)

^eiXeaiv

af_eTa5eros
51X0.0)^,

Uum

r^v
rro z

ou.oloyiy.v,
jwexfi ,.*,..

rrv

esset

ini em

. rov
(3.6oC

.v^rao-iv ~_-._ aviv^or^. WV, JteXeuei TUVTYIV ' ._,_ __ .:. v T i px^ exJefl^,,,! o6ro.S -

"

flX_ffris artopp<<?v<-

ovmp ^yevopevou bve(3o,

tormentie ucjici m dejici ui betlapidem colloejus alhgan bet lapidem collo ejus alligan et sic eam ' ldum ma ,, . Quod uide_, ,u, factum ofui

autera et corde et labris iu confessione bilis, judex, qui Eeque atqui constans, ad raalum erat obstinatus, ju-

nide

^
r

z _p,orc.
J.
[

oo,.

Kup<e,

Mprv
<
ro

or<

(U <e/w<v
ovop,

__*t~,ixep-v

ov

evlo^c

r
l

Domine marinam
_
,

r__; _)> . .3e.";ov. ;

eupeflvi

<
"-\

rnv

e. _>,. vv

-""
e,

izi
.

z,i

"^"
.e,

^"

?"

8vo^

rov S <_v s .

.,'J^'" Apnv. .vr euroc^iwi


_
rov

n0__ en , nl, Ju m muIlda in dl nt semper, nunc q ni8; S -dtua t, qe U> me miracula, per _um magnum iu secula seculorum. yiorificetur ^

_J '.^

.^j^.

Xo
rpo

rtj

r,, vJ_r_v

oi

epe,

ejr^vo^
_d _.

_* ^ :^ m
rr,xov

_u^ro,

au

eope.ero- ev ro U

Je rov

*f ***" ^o-

~ J _SSS U MD
__"

___ autem

peo

a,vr_r :

_1

ro

~r_i
Xipoj,
e<

aep,

mep
Aeye

*
i

l^

^^
,,,

raculum I) firmo ac doraum maria,

^.^
et
,

^^
cum
S

^___^_.

at ,

^exoftevov,

virarae,

___
esset

_.

Interim vero
expor,.
dicit
.

_ia.p,iZpn_elv5v<rvvn_W

epe rou

^,^'-'.

manente m cousularem
futurus

__itUS

oea.rc.

_p 7 rev-p
.

n,
fo.

_...._,
<po,

_porSpo. s epp,.:va,

fleXjKre.,,

_._0_v.

r.

6e

_.

*^"6vp
f*ev

f Wv
*

""

..

go
n

,;

ti

teneuri3

ad ve ram Iucem accessens,

m
pLibuS

T.r,v
,v,

xrpa_ro ? *
^i ie
,., ro Hai to

r.

en er, _^TToVe
kot. xi

7repi _ep.

aur/,v uwv

eauroO, *i

cp^ca

J'CI-5

^;

mihi
tu,e

-;"/-
p<

RortfAnffi

pAi.

veyeyxcbv a

Wv.

oux

ep.^ero

- ^_ andus execran
ret vir

rum bouorum,

quidcm cris causa multoautem auim^e toteritum


libertatem
^

cum uou
quod
in

eo

au tem

eam

acciderat,

ACTA
A. Meta

S.

CIIARITIN
,

VIKG. M VIM
r* yeyevyjui x t
6 tX$$c
A

acoiderat,
discessit,

miraculo

esset

obstupefactus

se

<py,fflcU-Meyotty,vofeff0at>

eumque

vox

et

Bermo

detecit.

Cum
qw-

L&oucti

rouTaXtXafou riv Nvauiv &Xov *XX' eyctye yot


Tretp*ffOttt.

I)

autemvix tandem ad se magnam badem inte iii gere. Dixit autem: Qt persuadent ea, potentiam lilsi p putem esse
,

rediisset,

uolebat

iliioya^iva

rura

Ourco?
sirt|3aXcov

ctvrixa rac \ roh Traoecrrcoffcv ,;,,, ev u? d mpioyMNnfMi JwMr| n


7rpoffTrrei

tyetc

unt;
potioa
eos, qui

sed ego couabor ostendere


praestigiis q.

ea

rpotfn
ryj

rrpoffoyjffai

k*\

<xcopscv

KvBpaxtov

facta

esse

Sic dixit

et
, ,

xtfroto

uTroffrpcoffai **\

xai tov vpoybv eXirretv cruX

astabant, statim oculos conjiciens post tereos'stntim uudare Sanctam et manibus

jubet

vorioov, orco:

y.xrx

$p*%v

ueXcov bnpifii

xartttow
o-

Maprv; 7raXXyy5
uroc **r* r*xos

ryfc

t>yjc.

Ta

uev
i

g-um

vinctis

eam

rotas

allig-are et

carbonum

ripTirioxi

H rov RXy^Mev K*hv


xai

incura ferreis quibusdam secantibus frequentius cirstrumentis substernere et rotam ciim ut contritis paulatim merabris

cumulum

imxovpia ra
xai

ffuvyjSyj

w* beoVxvuro
i

ajytAoq
xai

xaraTrrac rr,vn rov


TYIV

vB
\ffjp

r\6ya

effSevvue,

cumagere,
gravi

roV *npw

S&XvtV

rov

rooybv

dolore

Martyr

vita

excederet.

Atque

IXc7rretv uyjcfatfcoc:

dvvaoBat.

macbina quidem statim fuit perfecta. Supernum autem rursus auxilium solita quoque nunc osteudit

nam descendens angelus et flamraara carbonum extinxit, et robur carnificum dissolvit,


:

ut

nec
ere.

rotam quidem

possent
et

omnino
pjane

circumignarus,
ev

ii,

,i

puiiu ju'//.

llinc

animo perplexus,

KavrO0a

roivuv

o?pxMV
ovx,

^iaTropoufAEvos,

6'y.ro;

dicU probo
/,, ii ,,,1,1
,

hi

pit morftur.

quid ageret, praeses nou dubitavit alia excogitaapplicia. Jubet ergo manuura et pedum ungues ei evelli. Et i lli quidem protinus fnerunt

TaiqBaaavoiq SXXa^ hmvoeiv


ovv 6-^yx; vrfiq xa\
o\

Mpw
6*6,

Toiiq

t&v

yei-

p&v
y.txi

r.oow

lxffirao*0Tr5vai
-r\

irpooraTrei,

<ih
y\

u jj;
f

e^exoTrrovro'

'>:

iriyvj

k*roi^

amputati Tormentura autem ab tur, periude ac si alius pateretur

illa
s.

reputaba-

axpvToq,

fido-avoq

ivov.i&ro

*a\ Tixhv

vrbq
k)

Ipse

autem
peiv,
o-xeiv

rA:
O o6vr:

frepa

irpoo-riQsU,
a//.'

i/y.or.rjy.i

ry.-Jrr,;

rou?

rursus prioribus alia adjioiens, ei quoque jubet sed quomodo praeses in gravidentes extrahi
:

hvtro'
ourca
///,v

SoTrep

heivy

ra.

6*eiv (pe-

^ol
6

yjrb;

Tialiv

deiva

iiijol-

bus

inveniendis,

ita

nec

illa

in

gravibus feren-

ovdau.&$
:

anyjyopeuxev. T(3pio*ai
u.ixpb;
\

rotvuv ro

/pQaU7T>jpe-

fuit defatigata.

Itaque

purum
,

ejus

OOV a jzr,c

a-rj)u.a

lu&VOZl K*l ~ph;


rauryjv,

TOV^
eai

corpus

probro

afficere
,

cogitavit
,

sceleratus.

Et

raq i-inryy.zu;-

llti

nva
>ta-

eam inquit accipite ad rainistros conversus medium aliquem locura duciet in excelsum et regionem te et praBCones euntes per universam ad probrum ei afferendum convocent finitimam,
cliorum impudicorum.
et

rcov inpyjXwv xai fxeo-airavwv

rfam

iyayere.xyjpuxeo-Te

ra

7rao-y;;

rriq

TrXyjcio^wpou poiTMvrec e^'

uppei
u.era

ryj

raurb

mi

Koldaroiv %opbv
u(3plff0y}vai

GvyKhl5a>9V
u-t

yovv

txavw;

npoc
r-x

ndhv
u.oi

ina.vy.yy.yiri,
'II
6*e

ftfSTi

Postquam autem probro


affecta
ei
:

TrpoareGyp/at raury; k*\

Xemo^ev*.

to'j

Xptorou

contumelia

satis

fuerit

eam ad me
Chri-

Mapruc
6;
pov,

-00;

aurov*

"Effn
QeXvjffei

Xpiffro;,

airexpivaTO,
veu^aaros,

reducite, tyr

ut ea, quae

desunt,

adjiciam. Mar-

Travra aeTOffxeua^cov
y.a.1

fxovy] Jcai

poTry^

autem

Cbristi ei respondit

Est mihi

rhv

\u:},v

tyvyr,v

o.tkCkov

TrpoffcTe^erai

stus, qui
oipiet

omnia

sola

voluntate

solo nutu, qui etiam

meam animam
tuis,

immaculatara,

transmutat, et hodie suso prophane, dispersis

r'%

ffa,

Pe(3yjXe,

Jiaffxeaaffac.

^o-j/E^yara.
xal
bu.u.y-x

Taura
'E7rei

el7rouffa,

yy.pv.o-n
rcp

&um

xac

(ppeva

npbc ovpavbv
6*6

xpxo-y.

7ro0ouuevcp

0ecp

TrpoT^J/iro.

et

dissipatis consiliis.

Haec

cum

dixisset,

ma-

xai

r;Ax.ro y.zf etpyjvyj?

aurcp ro
/.ai

Trveuaa
rcp,

ira-

nus simul,
oravit

mentem et oculos in caelum tollens, Deum quem desiderabat. Postquam au,

p0ero,

y.xSJxobv Ovaaaa. y.ai


r.x.o

owu.a
ro,

Trveuaa

6Y

bvnxvrx
Xov,
/,

oudei

(3eXrtov

a7ro0avetv

uaXyvwp.v
?

tem oravit, cum pace apud eum deposuit

aniei

Jtat

Trapa

yvwa*

au.a.prz ; v xptvaffa.

mam

sacrificans

purum corpus

et

spiritum

propter quem omnia pro nihilo reputabat, melius judicans mori, quam peccare etiam prseter sen-

tentiam
6
se
HKi?e projeilmii,
ill.tsum

t.

Qui

autem etiam

post

ejus

mortera, apud
,

K
6 'O eaurco
(5e

xat

//sra rov

immortalera
in

sularis qui

volebat alere insasiam conmachinatur? Jubet ejus corpus cum

ryjv

u.a.viav

aurw? Qa.vxrov y.Oxvxrov nap' arpi^avtiv * eOs/.wv J7rartx.o; rc ttyjro rauryjg


x.ai

,,,,

/x.vxvdry.1; "Ev ffaxxcp


770//.-:
cpylvai

ffco/xa

ueraye ij/auuou rpi^etvr


BvaTTopptr-6

multa arena
cians

mdt
epeli

fundum maris
,

saccum injici et projici in pronon magis illam deinceps cru,

\/rOr;jxi //ut,

TCp r/;; OaJ.aaar,;


-^

^u0cp, oj

uaXXov

execvyjv
y.al

Xptffrtavou;

X01
x.j-

et volens eos privare quain Christianos divitiis et gloria reliquiarum u. Atque sic quidem ad effectum est deductus consularis jussus;
et in

riucapouuevoc, xat n/ovrov

doh\c bnr,; xr.oanovv


Iu'/_-:

tov; rcov

Xect|aviav

(3ouXduevos.
xeXeuffp.a,
Epptrrro
-

yv ouv

o-jr&);

rcp
>:-

iiTrarcxcp 7repac

to

xat

xara xuuarcov
roor'.) oou,

undas
qui
;

projectum
tui

fuit

corpus Martyris.
eos
qui

Kpog
rtv/,,

7,.:

Maprupo;
xat

aXX' oucTev

Sed ne tunc quidem

oblitus est, o Charitiue,


,

roo; OUTOV 'Joiz^vra; avrtcJofa^ov 0e6{

Deus

vicissim

glorificat

ipsum

ro

XXa

vuv,

w;

'0o;,

tteyaXeia

ttoccov

BTrer,

gloriflcant

nam tunc

quoque, ut solet, osten;

6*etxvuro,

xai rpec^ uev oXag r,u.ipac rov


/.tv/
(

v;/pov

nyzv

et tres quidem totos sus est faciens magnalia pulchre servatum , et dies corpus tenuit mare
,

0aXaoffa, xaXcog
cyjvauevyjj
ffav

*
rov

(^vXayxaa xai
xocvov

u/jcTev

oXcog

,.-

aXXa
xai

ro

(5ffTror/,v

Ozpanzveira
r<;
r/,

: -

/: r""J -

nullo penitus detrimento affectum.


,

Deinde corquod communem coluit Dominum, pus idem ipsum quoque omnino reveritum amice tradit
,

ffwfta

auTY]

Travrco;

x.aratdeffOeiffa

yecrovi
6

^epffM

7rpoff<pcXfis

TrapatJto^cofft,

xai
xai
iv

av/o,

K.XaucTcog

ovoua

brceixyjs
ex

r6v

rporrov

uerpcoc

propinquae

autem quidam cui nomen Claudius x, moribus mitis ac moderatus, qui Martyrem aluerat ab ineunte aetate,
terrae.

cuidam

Vir

0;

xai

ryjv

Maprupa

Trpcoryjc.

^p'/6;
u.vpiaa.c

7rtffrw;

aveXduevoc,

Xaurpcog

re

y.aX

r.ipi-

orefXac Xau.7rp6repov iv nvt rut(cd


aur-/j

roTrcjj

xareOero, raojov

cum

id fideliter

sustulisset,

et praeclare

condiis-

(jyzdiy.ax.;,

ovy m;

ixefvyj

TrpeTTCOV,

aXX'

cog

sot

DIE QUINTA OCTOBKIS.


A

27

tv Tr xporovvrav yofa r.iruyz. Toiourovr^XpMJToOM^ryp XaptTtws to reXo;, irepwrv fcyovros u/vo: :yv :m rijvixaura toO 'OxToPpioo ^<x xl 76 *p/ao,v, $ SptoTou Irpti r$ xup^
y.yiph; i-Voc-j,
v.y.l

sct,

in

quodam

venerando
sepulchro,

loco id

deposuit, ei

raptim
tunc

constructo

cebat.sed ut tempus
rerum

non ut illam dequi et eorum dabat


,
,

r,

q rout;

aicova;

rv atevav.

'AfM*v.

potiebantur y, prescribebat metus. Hic fuit finis Christi martyris Chantines, qumto mensis Octobris. In Christo Jesu Domino nostro.

Cui g-loria et potentia in secula seculorum,

Amen.

ANNOTATA.
a Vide,
'

gum de epocha martyrii

S. Oharitinffl

ex conjectura diximus in Commentario num.


alia

11 et

\ Huncalia Qrsecorum

monumenta Domitium,

Domitianum vocant. Consule num. 13 et sequens


Basiliani
et
'6

Menccorum verbis num. um, narratio concilianda est, ut Domitius <omes, et A utraque et seaa recitatis. Sed fortesic npsent quo Kic eam prius ad Claudium, Charitinae consularis, ut nobis videtur, judex administris suis legant, qui eam ad se vinctam perduadsemitteret, ac mox comitem quemdam ex , .... ceret suoaue sisteret tribunali. /t.-a* Charitin infiicttsvidests gu* tommenta, aDe 2gis a ntejundicam ullius criminis probationem narratur, Collare autem, quod Uiristi Martyri tnjectumfmsse rio subinitium numeri 15 dicta sunt aut hctorum mambus collum consiringebatur, ne e satellitum
Menologii TTilsonat nonnihil hxc Metaphrastis narratio a
-

eratvinculigenus, quo captivorum

"f<
SSTSl

"To^retro

prxsertim, dumquid E tempore Christianis usitatum ac solemne,

m
cubr:
ad

se,HMa,

^cunque

nos e

-. **

crucis

efcm

.0

t,

^Z:S^^^ ^Z:^ ^,TdZa^,


m
|

liletl

duriora hxc Porro non esse a vcri specie alicnum, quod

m tyrannum verl

ftn*

credeb.u, sieis martyrum eorumqm crucatibus p Vide Galonium Tractatu de instrumentis


,as iore sui varte in acutam cuspidem desinentia

Ul,7

l
I

kLegesisDanieliscaput*.

m
M
I

C doque

latembu " ' Incensas faces, non tantum ; ; persecv.t. & p. testalur LaetanHus de Mort
'

fuisse,

***>*
.

ra , bail1ur

^
.

,
-

Bal

,,

^t^ vasa ^aZSusplto v qu*damlato h "" laudatus


s

P MW

m<W

Desu
rel

aliquantulum ma-

Pittseus,

,, deinde

Bum.no ad arotiorem

,,,.,,
v: ,.

Erant. Btq e adstringebantur.

^C?^^^* autem
B a,
x

versa, a e p

^ami

dia inatar

ri

;1

nM
a
I

B88tui ia

ips,e

eummo
ad
ea,

paulatim adatnngebantur^^gn
.

duibuedam

quadrat. , et srnul

colW aepte
;
,
,

o^
^

lampade

-;;"'

J^^~ lM
'

^^
a,

nteSigemus, quinque
citalo Tractat

,,

Galonius

sSitC
essent.

"rr;:.:;,;::;
.

,.

iTs^^ZS^^^^
/, 0S e

A^on^hi nmrimwn.

^.

-*''"' s

ex conjectura docuinum.Vt.

pe sS mm
fU

^ft //' Apostatam,

qu,

etmbuemve

eniui pei cultores esse, fateri cogei , simijudices, ne Christianos veri Dei

U
r

m pecumprodigiaiUa,totaqua^

mdmmonum^rmtigmadscHmant,
Oclobris

Gattomus pag. Hvjusmodi ferc rotam cxhibet

<<

d ardentium carbonum
?

CMW ,,/,

Tomus

III

.PTA
28
,

S.

CHARITIN.E VIBG. MART.

^usnonsit

HocautemroUsurri^nmscepenumeronon

"'iVcspecZtEusebiiverb^
Jarforum
et (a Diocletiano

""S Sf5K oSr rSff^


ocr,

M^* censuerunt, ue quis ^os sepu.ens coud.to, m adora,*, n- *- * n


cognominem,
cui Charitin

Aw mm

/te*

^" M^ aph>W ^,alS^rZn sib n

afenem

DE
B

S.

DIVITIANO EP. CONF.


IN

APUD SUESSIONES

GALLIA

SYLLOGE
esta

ClRCi IMTIU.M
I

in

tribu Mar>iis

melioc

Tm
h

Sinieii,pnmorum RemenSS *n Suessionenuumoue episcoporum Kalendas Septembmj bpere nostro ad Up ck-a-7. ,' KiMSsionensium prxSixli et
,

Suessionis.Depositio sancti Dilegitur his verbis : vitianiepiscopietconfessoris.


17, dum in HistoriametropolisRemensislib.icap. (ubi ounota striotim aft : Martyrologium Remense nomeu habet, brevi orreferuntur) nudumDivitiani Quiuto Calend. ISonatum prasconio, his vcrbis et conDepositio sancti Divitiani episcopi n vemb Marlotus Depositio su&di*
:

Martotus i?Vtos<?<?um^m codicem laudavit

moratur

mihi

"

fessoris

Ztoi

ftfc

H 7

ApudSuesnones vVfta tecsf: oorpus^apud sanoujue ! titwuiaui episcopi,


,,,,,

autem ea

est,

quahomo

vinculis carnalibus absolu-

cajlum, lutus, liber iturus ad

s&r
'

:
pervem

terreuum corpusdesermone de depositione S. ponit ex S. Ambrosio Remensi codice Eusebii Vult itaque Marlotus, in Divitiani diem , non sepulh*,, emortualem S. tempus signari. Non cxamino, an
translationisve

istesermo, quiin novissima

Operum S.Ambrosn

receyxsetur ,vere ithus editione inter supposititios depositio co, quo apuct sit; nec diffdeor, vocem

,,,..',

primns inpaoe guberemotus, ecclesiam et

na"
rl

quam
,,,,!

in

momti tramitem justitue sanet.s

Marlotum,modopassimadhiberi;non tamena ausimasserere^eamdemkicitaaccipiendwnesse,


de consignato pout nequeat superesse suspicio Divitiani corpus in honoration die, quo S.
tius

eSus
.J.

ita feUoiter deduxit, et

inhocbremelogiodtspUcea,.,',

ilui co,,

fU
i

notant die v Octobris obiisse,

Sammartham fl -

utroms tumulo aliquando fuerit collocatu,., hic exponenda sit exprxdictxs modo ea vox dem liquet, S. Divitianum saltem ratione cultus
-

,/,

tes

guique

nwrZeruditi

ZZ, nescias ZTfiU anejusdemcultui sacrum.Eu^^ expresse ettam asserit Clafms


S.

RoBenedictini; Claud^us vero Christiana, fa U.^arul item in Gallia utrumdiemv Octobris mhttpstemortua-

conHhorum GalUam Christtanam

ad hunc diem v Octobris pertinere.


hactenus legi, qui dicat aliqua antiqua exstare; si vero rece S, Divitiani Acta nihil quoque de insigni hoc Vira tioresconsulas, ilhus faapud hos reperies, prxter mentionem Remensis cap. 8, I Historix ctamaFlodoardolib. quamexeditione Colvenerii transcnbo. Sanotus episcopus, etiam Suvero Sixtus, Remorum primus ecclesiam, et B. Simessonicam * fuudasse fertur cooperatorem suum incium, collaboratorem et post ejusdem S. Sixti deibi constituisse; quique
4

Neminem

tamen hodic coli, Regularu abbaUx Dormay, presbyter canon^cus SuessionesinHstorux de Vineisapud

cap 5 GalUcemejusdem civitatis, tom. i, H. 2, ipsum (Dimtianum) ab EoSuffecerit scire,

JoannU

alii Sucssio

nicom

Liens

ep.scopum, Plesiacoli.utSanctum.etlmjus eivitatis


illa ecclesia celebrar. die eiusdemque memoriam ab in Ms. codice Remensis v Octobris Verumtamen Apollinaris, apud Solleet ecclesiie SS. Timoihei Usuardina laudato, nostrum inter Auctaria rium xxv.u ejusdem mensis ad diem

sancto Divitiano, cessum, nepote suo, ut fertur,

Suessoniase pontifice ordinato, quoniam adhuc tenera foriustituta Remensis ecclesia lacte necdum ad onus pontificale te fovebat pignera, perferendum
uoviter

Depositio Ulius

DIE QUINTA OCTOBRIS.


Remis archiepiscopalem perferendum robusta (ea cogente necessitate) subiit cathedrara. Hxc, ex nec plura de Divitiano historicus Remensis; conjicias, quam levis deipsius gequibus facile
,

29
AUCTORI

episcopatum post S. Sinicii obitum ultra duo seprooacula vacasse, quod nulla verisimih ratione
verit.

C
,

S.

stis

memoria exstiteritjam indeamedio seculo x, Marlotus: quo istescripsit. Desuo tempore inquit
Tanti
tis et

Marlotus, cujusverbanum. Zdedi, credi vosciticet, luit, S Divitiani g-enus mortis, violentane an naturalis ea fuerit,ignorari. Itaforsitan exis7

'

* Ucon

'

Praesulifl

genus morejus memoriara tempus annnm, gestoruni

cursum in

pontificatu,

edax obliteravit.
S. Sinicio

tuc/'

Non

exspectet

igitur plura lector.

Ipsum

timavit,quod ejusdem essetcumSaussayosententicvdetemporemissionisSS.Sixtiet Sinicii aegreque posset cum acerbissima illa Ecclesuv cetate componere naturalem mortem S. Divitiani, aut
inter
sedis vacaidoneo teste affrmare. Atqui Divitiationem sine nusetiamin Ms. codicc Rcmensi, quem Marlotus expresse vidit, laudavitque, cum Confessoris titulo

cessii oirca

mm

iecuft

Suessionenomnes Catalogi in serie episcoporum S. Sixto,secunsiumtertio locorecensent,primum ullam sedumSinicio constanter tribuentes, nec memorantes. Quam ob rem, cum dis vacationem levissima, noscogat ratio illam adstruenulla, vel re, Divinati sedis

hunc et Sinicium tam diuturnam

tempus ex eo

quo proximus
;

eruendumest idejusdem decessorSiniciussedit, faciendumesset, si,quod Floqueetiam certius Divitiadoardus dubitanter asseruit, constaret, ad Remenfuisse nepotem Sinicii, etabhoc num fuisse sem sedem commigrante, in Suessionensem porro, qui, Flodoardo duce, suffectum. Fuerunt crederent,SS.Sixtum etSinicium primo Chnstiapnncipe nx ccrx seculo a S. Petro, Apostolorum B Roma in Oallias missos fuisse verum hanc senKalententiam,tum alii, tum Stdtingus noster ad Sixtoac Sinicio, satis das Septembris in iisdem arciter 300 sxiperque refutarunt, eos ad annum Eadem de causa Castellanus in Marreferentes. PaUniversali, et auctor Martyrologn
,

annuntiatur, neque alium codicem protulit Marmartyrii laurea adlotus, in quo eidem Sancto legitur nonne ergo rectius eumdem nascripta
:

morte perfunctum dixisset, quam illius Sixti ac mortis genus ignorari, ex male fixo S. tempore aflirmavit ? ConfessoSinicii missionis seu rem itaque cum Remensi codice, seu gemino,
turali

unico, atque recentioribus Martyrolo<j

su-

praproduximus,
les

S.

Divitianum appellamus, qua**


-

Sinicium etiam decessores illius, Sixtum et fvisse, diximus. apud S. s Quod de ejusdem Sancti corpore
quiescente Pa CHspinum Majorem_
.

stellani

Martyrologiaasserunt, consentiunt bammarthanifratrestom^ GallicV ChristiancVw Suessionensium , inqua pag. 1041


, r
.

iilMll(l
ni

i_

,.*/...

_ao!

/1/... C/J11 /l 1/1.7

.V/71M.-

Majo-

ris.

episco

tyrologio
risiensis

Divitianum circa meo quidem judicio refloruisse, annoiarunt; ac prorsus incertum mihisit, illecte sictamen, ut tertn, anpost nepaucis annis ante finem seculi quis enim zd sit initium quarti obiisse credcndus dtvim tantis tenebris palparvi
, :

eumdem annum

300

S. tertio loco sic habetur pus in D. Crispiui Majoris


:

Divitianus,

cujus cor-

sed cum quadam Benedictini tom. basilica S. Crispini Ma: Corpus in cautione aiunt traduut Sammarthani, forte ra ioris conditum
,

Non

conditum est ecclesia. dissentiunt ejusdem Operis continuvi

in

nit

111,11 li/i

i"

num. Saussayus, in cujus verbis,


displicere, dixi,

relatis

tublulut

/'"'

auxdammihi

sententia, qux, SS.

SiwH

et

cum in ea esset Simcu misswnem S

principi, attrtbutt, eosque, Petro Apostolorum maatyrio e vivis sublatos non naturali morte, sed facile posset tempus sedis asserit nec (ut opinor) omnes S. Sinicii sine ullo medio
;

Non est hac basilica loco ubi postea aedificata recitatis verbis indicare e nistimo,Sammarthanos obitu suo in laudata voluisse, S. Divinatum mox ab tunc temporis minime exstabat, ecclesia, qux verbis insinuasse fuisse ; sed nec iisdem sepuli ubi dicta in S. Lricensendi sunt, illum eo in loco,
condita spini basilicapostmodum cum sic vere loqui matum fuisse
;

est,

pnmo hu-

S Di vitiani,
SUlt

quem

/,

nominant, confessoremque

obiisse,

pridiris persecutionibus seculi tempore remotura mi illigare, eumdem a S. Sinicii primumque illum fiusse vixisse, commentus est, 'csiamm episcopis, qui e Suessionensibus c Sed fallitur nam neque Sixpace g-nbernavit. floruerunt, ut dixitus et Sinicius seculoprimo utlaudataeomartyrio coronati sunt,

memorant, tam

dosacrum
V ore, in

illius

-"scribebwi tcmcorpus eo, quo

eadem

mum

terum

<

abbatia Ordinis S BeneCrispin le grand, sita est supra dicti, tHifcoSaint ad fluvium Axonam, de quiilla basilica et

tempore

debasilica quieverit, quocumque aliunde fuisset delatum^ Ceilluc

urbem Suessionum

mus, nec !rm Acta ,,

et

Commentarium ns prcxvium

Adde, quod legentes facile perspicient. dicere cogatur,Suessionensem inhacsua opinione

Saussayvt

Qalli*Christian*CQnbus consulipossuntlaudati 394. Plura (quod dolemus) tinuatorestom. 9, acol. Episcopo nescimus. de hoc sancto Suessionensi

ACTA SANCTORUM.
30
u
.

IUIII

.(.

B.

DE

S.

M ARCELLINO
ENKA
IN

EP.

CONF.

1TAL1A

COMMENTARIUS HISTOBlCUS
I.

pr*cipui, Fasti sacri et scriptores

qui

Sancti meminerunt.

M
Ro
'

ccmv,.
'",di -

^nterpriores undecim

S.
,

Apolhnans,

pnmi

iRavennatum
",

u ccessores,

m sacrahorumse omnesad hanc columbse d\\ quos


episcopi
S.

suo innammaret ut servandas exemplo maxime ac multisdfflmultosa daemoneopressosliberaret, ad divinam opem confuinsidiis petitus,

monum
iriens

eos superaret.

Denique

in

magna rerum
,

ie

s,unoexceptoProculo,Fasttssacris
Marcel-

perturoatione

et Ecclesias persecutione,

invenioinscriptos, decimo locooccurrtt


<

imp.
et

B anus gut,quamquamquidem,utS.Severus,praibus vimusejus successor,Martyrotogiis sti in Romano tamen non seu classicis inscriptus
,

Maura

episcopo (sub quo, eo adhuc nutrix martyrio coronats


iii

Aureliano Fusca virgo

afflictus

Papa.

telice Non. Octobris migravit e vita suavissimum odoiv-m B Cujus corpus fertur
,

e dccessoribus hodierno, non secus ac octo <Eleucadius,Martianus, Ci

sepultum. misisse in a>de S. Probi Sanctum exornant, 3 Nec tantum hisce elogiis

Liberius et Agapitus Probus, Dathus Proet hi quidem cuncti, siunum commemoratur diemnulhsprorsusXabum ante, x Novembris
rus
,
:

Ra verum etiam pro fonte, e quo ea hausemnt, Rubei Histonam assign vennatem Hieronymi m Annalh Euicporro etiam, Galesiniui
;

stis

sacris

> i

exceperis

sa

>

ho-

proindein Opere nostro nore ad varios, quibus

datiiamsunt,

lecedentium dies

ajjl-

Ferrarius autem eclores ur0 is Roa clesiseRavennatismonumenta,adjungunt. Verum scriptores qui qualesve illi Annales seu horum
,

ciuntur Marcellinus vero hod sunt mostremum ibidem fit,pauca hsec


sancti Marcellini n Eunc porro Sanctum nostrum,

hoc Raven-

quw

qualiave

illa

monumenta

sint,

noned

episcopi

et

confessons.

qui hodie etiam Ravennate quotannis colift Officio mecclesia insuisad Martyrosacris hujus tabulis, quales

Opussane, quod sub Annalium R( nonnori; qv tulo concinnatum sit, hactcnus vero ad ecctesiae Ravennatis monumenta a
,

rario laudata, pertinet,

mgium Romanum

Notit

"'

Baromus, pulo
prO-

>/,.

rrmsimith

hagiologus, Sanctis, subinde etiam aliis agens Ravennatibus ejusdem ecclesise, quas tamen antiquas (adi in Agapito ad xvi Martii opus nostrum) pe
S.

cumhic

in binis Mss., fiuxerii annuntiatio, qua

peramvocaris,lectiones laudet,
illorum partem
hse forte

monumen
u\

n0

antiquioribus , Florentinis Usuardi a SolleCodicibus, Medicseo sciticet et Strozziano, Praefatione ad Usuardum num. 254 rionostroin
.

cum

Tabulis, quas, ut

non exiguam faciunt supra n

ecensitis,

ctaria relatis
ih
,

ab eoque deinde inter Usuardin hodie invenitur, quamvis ibatur, Harcellini perpera
<

/ nius, quasque prsecipue esse opinor quibus ad diversos anni dies di Catalogosve
,

celebratus
Marcelli
SOi
i

hunc
ejusdem

in

modum

l-

nnss sanctiet

//, vel nomine tenus dumtabrevi elogio, cultusve eccl siastici eis deferendi praecepto sint

vers i

yv

xat} rc

civitatis

episcopi

confes-

m-

% Usuardino huic Auctario


cri a Galesinio, Ferrario
et

isa-

lieronymo R res hdbeat , nihil totumque fere beo consonet, habet Galesinius, quo Sanctum Ferrarius exornat,
i

Castellano contexti.

in Wartyrologio suo Uniiisdem plane, quibus id in Romano fit, versali

Ac Castellanus quidem

verbis, Galliceredditis,breviter

Sanctum comme-

historico est depromptum. Ut de queatjudicium,juveritet hujusverba, re ferri huc facientia, transcripsisse. Ag-apito, inquit lib. i sub finem Marcelli4,

dem Ravennati

morat

Galesinius vero et maxime Ferrarius, ilhic in Geru le in suo anni 157^ Martyrologio, Catalogo, oratione anni 101:3 Sanctorum Italise
;

paulo prolixiori idprsestant. Amborumverba describo. Prioris hsec sunt Ravennae sancti Mar:

altenus successit Ravennatum archiepiscopus rum et trigesimum circiter annum supra ducentesimum ab ortu Ghristi , Urbano adliuc Etomano Pontifice. Quinquagrinta annis Ravennati ec,

Kube0

clesiai praefuit

ut vel tanta sanctitate viri episcopi sola opiuione honiines a maleficio deterreret, et ad leges divinas oolendas innammaret ; pocellini
,

Marcellinus tanta sanctitate atque ut vel sola opiuione homines a mainnocentia, servandas leficio deterreret , et ad leg-es divinas ac colendas inflammaret. Saepius cacodaemonum

Marcellinus x a S Apollinare sterioris vero ista episcopus, columbae indicio electus, eccleKavennae
:

furorem
stantia
pressit
,

tanta

in

illo

fuit
)

mag-nitudo
nullo
111

et prae-

benignitatis

divinae

labore
i
,

com,

siae

Ravennati post
Pontifice
,

Urbano
tanta

Agapitum anuo Sal. ccxxx, Maximo, praefuit. Quam eccleS.

cumque Virum sanctum

dispositis

insidiis,

vallatum tenerent ac circumvenissent

eo

siam per annos L


sanctitate

sive
et

ut
,

alii

pietate

traduut xlvii adjuncta pruden,

Deum
reque
rias

suppliciter invocante, stafira prostrati, mise-

administravit, ut hac opinione tia, maleficiis absterreret, et ad divinas

homines
leg-es

a ob-

afflicti sunt, Hactenus itte, qui deinde, vaRomaniimperii vicissitudines, ptures Barba-

rorum

DIE QUINTAOCTOl'.

31

A rorumin

idirruptiones, gloriosum SS. Fuscseet Mauree martyrium, SSBVOS in Christi cultores perRasecutiones aliaquenonnulla,qutB, gubernante vennatem ecclesiam S. Marcellino, accidisse vull, paulo prolixius exponens, ita tandem de Sancto Sub iu tempus (Aurelianu sciHcet imconcludit
:

ditione manciparet.

Transactoque plurimo nnnopontifieatura amisit et


,

crroni

C.B

rum

curricul" Bpatii

vi-

tam, cuju> tanta corpua odoratnenta flagravit, ut pretiosissima mirrhae, inoensi, odoramenta sepelientium nares sentirent. Sepultus est, ut fateutur
alii,

in basilicaB. Probi. Sedit


. . .

autem annos.

Bavennatum antistes perante) Marcellinus perturbatioue vario reruu eventu misere tanta graviterqueafiFectusanimara exhalavit tertio Non. duceret, ejus caOct. Dura extreraum spiritum
, ,

in

mens.

daver ferunt unguentorumsuavissimorunidivinum Tiobi. odorem nfflavisse. Sepultua est in divi


'
'

hactenus Agnellus, cujus hcecetin, idcirco prsedpue, quod usui infra futura adhuc sint.de Sancto nostro verba voluihuc transcribere, quamvis interim praeter scdis S. Htercellini diuturnitatem seputturteque locum n
lies.
.

Ita

hilfei e notatu.

dignum edoceanl. Sanctum quidem


>

mpfo " /,M """


/

<

n
f

\"\

;;';,

supra huc Gonfer W unc hsec cum binis clogiis mdebisque Galcsinium et Ferratranscriptis Hum horum tm torest ex Eieronymo Rubeo, qui
5
,

pneterea,velutipastorem vigitantissimum lepin gun t nei dubito, quin reveraisia gregem sibi
, '

.rmissum diligentissime invigilarit


nvigilseii" '"!"'- gregi num insidias tutandi cura
1

attan
"'-

tereapriorum undecimS.Apollim
t

oes-

ad episorum columbse divinitus illapsx indicio electionem loco non uno docet indubie scopatum
hausisse.Nectantumidfleceruntambohi hagiologi tVerm
inlibro, Italicescripto,
iqus2

omnibus omnino pasto\aude conspicuis,

nhus seu
sit

episcn,

commu)t>

quem

sacra

quismonumentis

forte s utut speciatim in antinon notatam, Sancto nostro, ne

W:

icripsit, annoque Hom d anse mymusFabri,mi

alioquin ejus Vita apparerei nvmisjejuna

canonicus, in Ravennatun mellaudahdus, aliique nonnulli, qui B L57, quo primum prodiit Hieronyn
toria
scri
.

lusnominatimattribuerit. " sua ut Bacch

<

in

eum

Disserti

post

annum
iisve

de Ravennahy,
'.

cap. i docet, nullaomnino vel S. 8 Ravennatumantistitis t veletia Acta

Hos

omnes, utpote
ins

</">

Uubei de Saneantt

conjectv dit,frequentersi

ct0

assertanecr

hlh
hlc

haustum non

uperantioxiK RavennaU
8 4 ,/,,
;

ai

tptoribHsantiquiSiquo ini.prog
Bibliothecae Esti

mum

\m non est,pergoque
,,,

(nequi

hisrecentioreshici
adi

tiam pluresahos uos 'i


''"'"

ineodem Ms.

queadconh
jam no

vennatem

dhi-

Eieronymus Ru'

Agnellilibn eruderarat Bacchim scoporum Ravennatum,

oopulum
pusculisinvenit,ea

etitulus

PriorestAgnellus appi
t

Andreas,
'-

,
.

iin conscnpsit. flYitlQ .,A.. n ^.i'r,pi/ Opus 14,0 fieum anno circiter *an*de ibbas S. Uctm Bacchi
e

natis

11

Scn
ob. utietiam lucubrati
complei

iritJnPi
bus,quipos\
I

LacromaOrd.S.BenedictiC

Ms. Bibliotha oariequeaseillustratumtyi Murator publicijurisfecit, idemque deinde cumcodiceEstensidenuocollatu


,

**
*

l,s

lumfli
itaril
i,
!

brispag.mn
oporumRavennaU

nc
cv
g

Scriptorumtom.2 una
DtssertaHor'

inid Observation

Vita

ide
|

mh
nv,
i

am
\ qua*tateflorueritet Mbuslah
\

SUl
mii longi

quamhx

defectibus.dilucideexponunt r

ctantia,eBacchiniiPrxfatione
Julii pag.
'''"'

a\ ''""

'

nosto

studioselector.vel

""

<"

rOPM ea !? a

hujusi
>

torii.siad,

Prvfattonemproamphon
>

'

trmsl

// S

>

'

'/

'

"'< i

*
,

'

ssn

oerintellig

,part.i,pag.md8anctoim
umcosubhoc

appellat, capile Wt, ordin*. deoimum


ujnt
" ll,r

vi

i
'

,,

\\anlW,

7 Marcellin..s ,..onibus

**"'" x, inqvit, JUStnB


i

cuL,,,

translatio

,
;.; ist

nua
s:evit

da.monum c.s.ra .mp.,. Domin" ei tradita fuerant,


iile

;,?v,t,

ne

imm,n,,imu S
snffi

V^^. W^mV

.suoloco.

S5S
tirtie

evelle.^ ex suis ov.bus i-dam Omn animns, quas sanctus V.r ou Cris*ianorum ^deadquisierat, belu.no gUttUM otenti Domino v.ncuhs connexis gehenna, ne infernalibus e

et fuvit, cnstra

eccle.<E lan.are

:;;;;,

,s-

u(w

ut

ducendumest iniiium.

11.

82
MTTOHi

DE

S.

MARCELLINO
i

EP.

CONF.
argumenta prsecipua qua
t

non
<:.

fuerint,

singuli in 1>

B.

II

Ouse prosint

et

qU9e COntra OD-

sint

7t) ofnm tiaditiom, qua Ravennatum tr^itinni nua SanrtUS aliique priores decem S. ^dncius, ani ^
4
^

verbts, rem suam adducunt, vet ipsis contracta descmbo, 00vd certe in CO mpendium opportunum congruservationibus etiam, ubiid

enmmdem

^^^..^/.w-M^/.v^^Ah^M^^
ronymusFabriaffert exordior.
t

Apollinaris in sedeRavennatisuc Crv^Un Qanrfn in qnp. ceSSOreS a bpintU banClO ln Spec\p

^
cr;i

ffiC
,., xl
.

polumbae apparente feruntur

queimtypisVenetisedidit,part.i t pag.mettnmorum 5^ omniaprorsus, quibus f< Spi\ undecim S. Apollinaris successorum a ad e\ Sancto incolumbx specie apparente

scriptorinOpere,quod, utjamdixi,8*nt&inscripsit,anno im:i .., m 4ll8B Monun.


i

s, r

-;--iUiuU
,

electi.
e/ws in

patum electionem
sedeRa-

fulciri posse animadvertit.stu-

Sanclum mtraculo

SanctoMaroeHinus wouemffwe

fuim

deiignatum
episcopum,
popularii,

Sevevennated* ressores et proximus successor specie columbse surusa Spiritu Sancto, qui sub praeligendorumcoput apparuerit, ad episcopapopulaprodigiose fuerint assumpti, si modo viget, crediturque, traquse apud Ravennates
ri,

hancnonnudam diosissimecongerit t moxque t ubi Ravennatis traditioesse simplicemque ecclesise nominis kistoricis affirmari /?

nem,sedamagm

Use

nobilissimis
t

plurium

s<

onumen tis,asseruit diversosdiversorum


motemporum, qui prodigiosum illum electionis doveconfirapprobarunt dum calculosuo recenset. His porro deinde, marunt, scri, quibusetiam musivum seu tessellatum Ursianse pus alis apud Ravennates e< seu
t
|

standum Verum quid tandem dehac statuendum ? Fuisse re vera S. Sevcrumcolumbse divinitusapparentis indicio episcopum designaab eruditis non revocatur in dubium, seculonono anis interim ida s< riptoribus
ditionesit

umentistamen potius quam scriptoribus an- E


interserit, varia

are HquioribuSj annisque minus quadringentis inveniaproditu gestaremoUs, memorias


novemqueejus tur; quod vero ad S. Marcellinum septem ex his in Opus nosdecessores pertinet, Majores uti, quse num. i dixi, sat aperiunt,
,,
,

numerandum,

antiqua

eumdem

ista, nostri jam intulere verumsuper traditione proutsimulet ad S. Severum, et ad Sanctum lecessores, seu ad omnes nostrum im priores S. Apollinaris in sede Ravennati successoresseseextendit, nuspiamapertementem suam declararunt. Etsi enim monumenta scripto,
.

illam electionis modum provinllicet eccl adjungit, Raven Erfordiensis de S. SeKalendaria, Breviarii dierum cultu vero Lectiones editum de festorum nale Ruvereo Urbinatiu% e Julio Feltrio Ravennate, in concilio provinciali iepiscopo decretum,antiquissimam ecclesur S. Jacobj
indicantia,
t ;

monumenta

Picturam, antiquum Ms.

quod.in ca<

pituli

natis archivo servatur, Missale t ac


,

erba, illam
bindi

non obscure insinuantia,


lebat ratio,

su-

tunc retule-

quae dlbam in campo rubro tande hujusque a dexlris albam itidem columbam, viri>o inrostro instructam, complectundis ol tur ecclesise Ravennatis insignia. Accipe modo
t t

disrint, essentne tamen hsecveritati consona, an minime pronuntiarunt, remque, Ravennasona,


lesise
<>

quid
12

ui

omnia

hsec

monumenta

scriptoresque,

iisdem prsemissos, observandum occurrat.

pluribus jam seculis constanter cre,

Hos

inter Bollandus noster,


et

tamquam

qui in

una euw
nullit,

>-

ditam,

opinor, quod ei integreque pro i;<m;matum desiderio probandsedocumenta idonea non suppeterent, di-

maxime idcirco quanlum

invicte,

Eleucadio Ravennatum epi$copis,tom.let2Februariidatis,factampriorum undecimS. ApollinarissuccessorumaSpiritu San-

SS. Scvero, Calocero

ligentius aliis discutiendam definiendamque

huc

upi

qu
I

non

pt'0-

nunftandum,
adilio

usque reliquerunt. particula10 Etvero, cum antiquas p ecclesiarum traditiones indubitanter ut falHum sas commentitiasque absque ullis solidis et posiargumentis rejicere rationi tivis, ut vocant, etiam consentaneum non sit, taliaque adversus nnfiquamillam Ravennatum traditionem militare, verosimiliter non compererint, optimo sane prudentissimoque consilio id fecerunt, illorumque idcirco, cum prxterea non magis ad Sanctum nostrum, quam ad ejus decessores, in Opere nostro jam datos, illa speclet de prodigiosa ad
\

etoinspeciecolumbseapparenteelectionemproprO' bata habeat, computatur quod quo jure fiat, haud equidem perspicio. Etsi enim ibidem Bollandus nonnulla, quibus supernus ille electionis modus F
;

adstruitur, auctorum anteriorumverba transcribat, Juvc tamen nec adoptat, necan veritati consonent, edicit. At vero, utut id ita habeatt merito

episcopatum electione traditio, vestigiis hicinsistere, penitusque ab hac, super qua sane nil temere pronuntiandum intelligo, tum admittenda, tum etiam rejicienda abstinereest fixum.Attamen cum id omnibus, qui res controversas dubiasque decidi rationesvesaltem, iisdemmatureexpendendis librandisque aptas, proponi desiderant, futurum fortenon sit gratum, non tantum, quod apud nos tom. vn Septembris in S. Aderito num. 2 factumjamest, ad Hieronymum Fabri, qui traditionem totis viribus propugnat, et ad Benedictum Bacchinium, Muratoriumque qui, qux illam fatsitatis reddere suspectam sunt nata, proponunt, lectores curiosos remitto verum etiam in gratiam eorum, quibus forte tres hi scriptores ad manum
,

equidem prseterrecentioresnonpaucos Desiderius Spretus, Petrus de Natalibus, Ricobaldus Ferrariensis, ac tandem etiam B. Petrus Damianus patria Ravennas, S. R. E. Cardinalis episcopus Ostiensis, a Fabrio pro electionis, de quo hic disserimus, miraculo adducuntur, uti etiam musivumseutessellatum, utpote in quo priores underirn
,

>!<<

plures, S. Apollinarissuccessorescum ap-

parente supra singulorum caput columba cernuntur expressi, ecclesise Ravennatis opus, etiam a Majoribus nostris inS. Agapito ad xvi Martiidiem alibique non semel laudatum. Verum et hoc, uli ipsemet docet Fabrius, ante annum 1112 non fuit exstructum , et e cunctis nominatis scriptoribus antiquior est B. Petrus Damianus, qui tamen ante seculum decimum prope etapsum (adi Operis nostri tom. iii Februarii 41BJ natus non est, quique proinde an una cum antiquo illo ecclesise Ravennatis opere, memoratisque sequioris setatis scriptoribus prodigiosam priorum undecim S. Apollinaris successorum, quorum postremus S.

Severus

DIE QUINTA OCTOBRIS.

33
v
i

A Severus anno 846 sedcre incepit, eleclionis

histori-

am, a quasex amplius scculis, interannum circicertamatque ter lQQbetannumMQelapsis,abfuit t


indubitatampossitefpcere,aliorumestojudicium.
que annoluri
oonvBnit, i"
-

phetino spiritu de propria futura electione Agnelliana proxime huc transcmpta. verba forsan pro-

rosi

<:

b.

ponuntur,

[SAdea.qu&etiam inmonume Estparirari convenitjam progredior.


ter his

nuntiasse, autumat, opinionem propendet , idque, quantum opinor, ob rationes contentas in ratioat, cinio.quod ibidem etpag. anteced. p quodque eo fere reducitur Agnellus de prodigio.

omnibus,quantumopinor,B.PetrusDamia-

nus antiquior, nihilque certe, quo medium. Ait apte evincat, Fabrius adducit in loco laudat, ecclesix Ravenquidem, qusc idtimo
annis esse antiqun natis insignia mille arnplius
Utpote abhinc ipsa,

contranum

sa S. Severi acl episcopatum electione ita etiam pag. 163 scribit: Cujus {S. Severi nimirum) Domino tantum sacerdotium ab Omnipotente
i

ditosco
567

qux ex opinionc a\ vmius modo recepta ab anno


ccurrit,

prredestinatum fuit, ut in illius electione Spiritus Sauctus missus fuisset in Bpecie columbae , quam omnis populus viderunt corporalibufi oculis,

et

adannumcirciti

eajarchorum

bium

super ejuscaput requievit, unde in proveretc; quibus verbis innuere seu explicare

verumtamanRavennatum setatejam usurpata; quo hic plura disputare non lul tiguum, de nec, etsi p insignium illorum usum nec probat, ut is ex baret, propterea esset certo cou dh,quabapparenteinspecie columprodigiosa undecim S. bx Spiritu Sancto facta sit, priorum elein sede Ravennate successorum

letur specialem anteaque

Ravenme insolitum,

qui per Spiritum Sanctum, sub columbx forma

apparentem,in S. Severielectioneprimum enituemodum, huncque pr vterit, divinx providentuv rea suo decolumbajquaeindecessorum S. Severi
(

electioneapi-

silentio, in

omnium horum

Apollinaris ad ctioneprimitusfuissetinductus; quocl tamen requiri, nemo iem a Fabrio intentum necessario monumentxs dequinonvidet. Porrohic scriptor corollarii quodammobusmodo notata sufficiant,
,

Vitisubiqueconstanterservato,sufficientersuadet. 16 Ad/uvc Luidolphus presbyter. qui alteram Moquantum


scripsit
iiubitanttm S.Severi Vitamt a Bollando tom. iFeRavennatem, E bruarii pariter editam, monachum

litantiquamS.SeveriRavenOperis nostri naUs episcopi Vitam,aBollandoin priores S. Apotutom i Februarii illatam, quse, electos, tom. ctt.
narissuccessorescolumbceindicio
veissime docet num. i inCommentarto rumhmc, cum anonymum, uti secuh misso num.Sdocet Bollandus,

quem ipsemet audierat, inducit num. 7 de S. Severo ita loquentem


<

pag. 89, Orante aude-

tem populo,

ecce,

subito

columba

qucedam

vao

82 et seq.

l\

decimiaui xtaxaid ai Petro Damiano non multo B habeat, scriptoribusmoforteetiam recentiorem,

cprotn

oernensuper volitans super caput ipsius, ounctia quidam pro signo accipitibus, consedit. Quod judicabant aln entes, eum sacerdotio dig-num ferentes, quod tam vilibus vestimenvero indigne civitatis stare prasumpsistis indutus inter primos ei uxor evenire optaset, eum inhoneste, sicut altera aucompulerunt ,t, de ecclesia exire volens, etiam per coIT, tem die in proditus sollicitabat corda intuentium.
:

mtisqueaFahrioproprodigiosatllxelectioii

lumbam

ne
, i,

allatis

magnum pondus haud

addit.

^TvnUdiusnonnihUprOi
Fabriztsnonmdit, quemauealtoqutn
.

Tertiavero die, cum in ecolesiap< qui non o-num a Deo praastolarentur , ille corde videt et judicat, quas facie, sed in
,

[uod

si-

in

,-ocassel, potest argui.


ilu-iis
I
i

Etemm

isscri-

tiem 'illorum increpans,


monstrnvit.
17 Quibus
r
!

eum

"''

'"""

otor

acpr uiseculoutmmmumaraeB.PetrumDama'-/""' 9S S nu{!>


,;

gui e .r.

mtisttlum Vttas

lurabam sacerdotio dignum

sicut prius per copalam omnibua de-

,.,.., 840

UUeris eonsignamt,
-

otdetur

Spintus
!

\etcri\

""'

de <,', quonovi Rave,


Zeressel\
sese conferre

episcopt

meditantem,

hs)cverb*inducitloquenl

>*m

'

e yii

W
'"

electiont

:m

Sancti sub co vennatis antistit nS.Apoll inS Severi t priorum m cessorumpostremi t electionepri
eni\

speciesupra

me-

mirabilem.quomododealtocielooolunilm

?"Z

ipsohujusoreaccepit relatto
t

Ihus narrat lumba.aliquosex


t

ZbvisiWcolumbxformainRa
X

ui etim

Uoarevidentur^uamv^
,,,,,
,;.,
i

nuh
leccspectaverinti
,,;,,
.

Agnellus,

qu*htcde S.Semro

omniaacciderenonpotuissent, eocpr
iflcum elecHonibus

dumtaxat
hauserit,

smUo

ab

pluriumaue S.Apolhn*omnibusprioribus undecim

^
'

compertum

"""

.,.,

Ao

abfuerit,

nonin

*/?"
olumbm^

et, episcopun cuius d eodem seculo nono nnari. Jam vero cum etiam Luidolphus presbyter, dictis Aanellus,

dRavennatesfuisset aDeo
t

ntendi,prodigiosamhor

Mctioncnr.
exhisconcludatur.Ravc

torisilliusverbtseer-

tom Fel
ri vrsevionum.

cit.inCOmment.adVitamS.Si
Bollandus docet floruertt,
t

Zmseculodecimoautr
nulli sentiunt,
undi
i*tu
fto

Uo esse

^ ****
et Mtt)

tum detlla t,adto


non-

non
dat

ctiam ad seculor* labenteaut

proxime

recitatis illorum verbts


fi

unl

^Z:
i.,,1

15

At vero
,

si

Bacchinio, cu/us

; alorn ar _

producenda sunt,

*"**
Obsern"
,lh
-

Bacchiniu* rai

,,,

iiu

I),

undeforsan

tuidem idcirco ortam suspicar, auts rjueat


,

h**JJJ moxn
Vr
.

atamfuissepronante.neculiaremS.Sevi qumpos columbse indicio electionem diaiosam riiribustemporibuscommuniscreditaestoi usque Ravennatum antisHtum t quiaS.ApolUnari in Ravennati cathedrasederunU adS.Severum
t

,L
i

arUiauitatem admiseris;m senptor quas Vite S. Sever, .;,,., 1

L8

Xta

::,:; 9

: l;a9 .inineam,quaSeverum

institutumaBacchiniolococit.ratvidesis, tum an eo, xn quodsi putes legitimum,

W^ ,^^3S
quum
^

JJ^

DBfi
34
I

ttLLINOEP. CONF.
j)

M
C.B.

ffSSW^-^^TTS
.rfo.oso V>r* wdecn S.

HI.Tempus, quo Sanctus sedere


inceperit
et

Apot

obierit.

K
,

fuisse Ravennatibus saltem, videatur

ssa'non modo scculo.n cathedral laudatum Ursianx seu

;*"% a a
'

hruarii

priorum Ravennatum anhloco non uno FVditum serie chronologiaque primam Fead quidem tractarunt, ac in primis episcopo diem, S. Severo Ravennatum
-n

K aiores

nostri de

Sanelu
eonlra ue
J/a.

forei noiiH

aliquamh

solito

more,

gw* ewfliow.^'"

nodvm
.,,,

tangunt, ajjecHs,
w-dcrn recrtota,

^sstma fin Apn^


videl ce
,

;/-

<

,.

Severi auemus, ,ww*'

scripsit,

scrm. i dc S. Severoae dtaM, uxoriSanctum huncdicento


vi.lebo visionem mirabilem,

iamephcopiUtulo,memoriasignaturannutincm Severo, quem ad diadductis, de posteriori hoc jam mtulectum Januam diem Opus nostrum
mnt)
alii
i

Vetam
l

et

Juomodo
l(1

elecU columba de o*lo veniat et super


isideat.

Ravennapronuntiant Cum de martyre Janu. coli, Rubeusaiti teSevero, quem Hieronym.


ita
>.

,-umi solito "' traditione

y^enimverouHthm
illius

ortam,

deRavennatum quemtandem hdbeant,Muratorius, ad

venio, longe atiam

originem suspicatur. AuEistorise Spiotlegto verbis ita loquen-

nocorouatum episcopum illum

subMaximlaKebr.referui.t.nihil constet,nisi su picari fas sit, an non martyrio


,

fuisse

sed

cum

ejus Arta

late-

di

ivsummettom.iScriptorumltalimpar^
!inea, qrnrn Ravennatis
,

confessoris celebriorem conrent, posterioris Severi At severe pronuntiat Ugliel-

servatam memoriam?
lus

Prxfatione suis Drxfiant ' (RavenVmmadversus velim, vulgoibidem

nx nimirum)
ibfli

creditum

Spiritum Sanctura

sub

episcocolumbae specie priores duodecim Equiclero et populo eligendos. pos indicasse a (Ravennatibus) eridem persuasiouem hanc iis Attamen suspican nou pere mibi non est animus. opinio invaluisse potucrit hujusinodi
desiuo,

quidemj sed quo pluivs Severos. Nou asserimu lirraet vir doaro-umento severam suam censurara ecertecelesatis perspicimus. Puifi
i

tom.2

ltaliie sacra^,

mendaciura esse, asserere

otissimus,

non brem jam olim op


um.
det

de

S.

^evero ep. H ivenrespon-

natemartyre,patebitinferiuses Vita perLuidolfum,


5
ita

uasmonachus

male intelleota. Quum ex pietura aliqua veteri ab ejusdem cleri enim episcoporum olim electio atque in ipsam mfluere, populi votis penderet,
et et

an

non

init

episoopo

ita

oujus tu Vitam scire desideras, dc martyr, sed confessor. Brgo Luidolfus, ut percunctatus erat
existimaret^
si

martyrem eum
ro,

quidem

qui

quidem merito, putaretur divini Spiritus

seere-

interrogationi responsio.

quoties in sanctos Viros ta motio, ac prffisertim illorum episcoporum pictores .-,t, efformantes, supra eorum caput Para-

tis

postquam de S. Severi Ravennaquo episcopi confessoris setate, seu tempore,


et obierit
,
,

8'l$]l

>'. s'et

marlyi' """

issedere inceperit

iraaginem ut sencletum sub columbae specie appingebant, tantum quod invisil.ili sibile oculis exhiberetur
.,

actione peractum fuerat.


iii

nonnulh Rubeum 2 disputarvui num, 13 Hieronymum S. etiam subjungunt Si quis antiquiorera fuisse probarit , eique sucoessisse Severum Marcellinum
:

piceliu

secuProinde ignarum vulgus subsequeutium pro historia, etfilorum accipere facile potuit typum certam. Ita ctioncm pictori licitam tamquam rem post abscissam eervicem non vulgus tot martyres prodigio supervixisse, suumque oaput
20

aliquem,

dioat

uos

fuisse

Severos,

ipso

iagenti

propriis

manibus alio detuli se,sibi persuasithac maniunaratione, quod eos in pictura caput suum
pictores nihil bus gestantes adspexisset,quum fcamen significare voluerint, nisi martyres illos caaliud diminutione mortem pro Christo suBtinuisse. sexcenti hujusmodi errores, sive opiniones

non omnino repugrnante Baronio, sed posterioris si celebritate prioris obscuratam esse famam. Quid diximus episcopus fuit Severus ille martyr, quem Kalendis Januarii coli, sub Maximiano interfectu diximus, Multi ut supenori et ad illura diem ituunt. Neque ex episcopum et martyrem e
,

i?

uulla extant, probari po1 episcopum non fuisse. Sunt itaque, uti c binis

Actis martyrii,

quffl

<

fiuc

jam transcriptis

temtibus palam

est,

Majores

Sunt et quibus tantum male suffute perperam a pictorum licentia


,
,

origiuem dedit
posteris

accepta

atque explicata. Liceat suam mordicus tueri; sed et mihi licuerit di exererc. tionera meam hoc in loco exerere. Habes nunc, erudite lector, qu* faveant, et qux contra adversentur Ravennatum traditioni, cui an assenI:

itibus traditionem

picati,anteS.Severum,episcO' confessorem,acproin etiam ante pumRavennatem Sanctum nostrum, utpoteproximum hujuss* dum ipsosmet et dicenda decessorem, in cathedra Ravennensi etiam sedisse S. Severum marlijrem
nostrialiquu,

n,un , su, supra memoratum,quemeMamprxcederepotuerit Marcelhnusalter ,a Sancto antiqutor Verum S. Petrus Chrysologcs et ipse
.

cun^n^y,

^]' ^**^^
, .
W

tiendumpotiussit.quam dissentiendum, quisque pri arbUrwstatuat. modo *

Ravennatum episcopus ante annum cccuurn, auo e vivis excesnt de S. Apottmare p imoRavennatum antistite Sermone 1 2S locutus fuit in B. Apollinaris primo sacerdotio hunc modum
,

solus hanc
^-*

ecclesiam Ravennatem vernaculo atque inclito martyrii honore decoravit. His autemverbis dilucide docemur, nullum omnino, si S. Apollinarem exceperis, Ravennatum antistitum, qui ante Petrum Chrysologum vixere, martyrio fuisse coronatum, ac proin in horum serie

ante

<

DIE QUINTA OCTOBRIS.


A ante Sanctum nostrum et S. Severum confessorem, anno circiter 390 vita functum, collocari non posse S. Severum martyrem, sesquiseculo circiter, utideeoapud nos tom. i Januarii pag
.

35
S. Apot40CTOif
C. B.

ecclesix opusexhibent, decem dumtaxat

linaris successores prsecedant, necesse est, ut ad seriem istam, si non vel S. Severus martyr, vel Marcellinus Sancto nostro antiquior, atter certe

20 notatur, ante Petri Chrysologi setatem marhj-

rioaffectum.
\i,
,

ellinum

tlum anli-

quioi

rm,

cur propterea Majores nostros hic sed suspicando dumtaxat sint locuti, non usque adeo scrupulose memoratumque in rem debuerunt inquirere Chrysologus de S. Apollinare, non quem Petrus de S. Severo martyre, habuit, sermonem consulere. Adhsec suspicionem illam ipsimet, quam, cum anno L658 prsefatum ederent Februarii tomum, insinuarant, decennio dumtaxat post, secundum vulgantes Martii, inS. Agapito, />>oximo ex di> cendis Saneti nostri in sede Ravennali decessore, deposuerunt. Etenim ibidemde musivo seutessellato Vrsianeeapud Ravennates ecctesix opere supra memorato, quodantea e Leandri Alberti Ita%%

Nec

est,

alterius nominis, qui ante S. Severnm confessorem hujusque decessorem Marcellinura sederit, S. Apollinaris successor adjiciatur. Adhxc, perges, in Ravennatis Historice Spicilegio, tom. i, pa Scriptorum Itatix a Muratorio inserto supraque laudato, pag. 552 anonymus Vitae, ut vocatur, S.

incuses:

cum enim non asserendo,


,

Proculi Rarennatis episcopi auctor ita scribit: Sita est(ecctesia S. Theo>/on< nwmuniternominata) inter muros oivitatis ftavenna, ubi haae miraculosa et mirifica {Spintus Sancti in Specie cotumbse descensum intetligit) semper in electionibus Ravent

natum pontiticum

a glorioso transitu beati Apolli-

naris usque ad beati Severi antistitisejusdem ecclepontificatus sise tempor.i, qui beato Apollinare in

ordine duodecimus
traditio

fuit,

g-erebantur, prout iata habet

utcumque dumtaxat cognorant, tumque ipsimet Ravennx coram aspexerant, atB qite admodum antiquumcompererant, itanum. 3 loquuntur: Nos sane antiquae isti picturaa multum defcrimus, et quamdiu potiora Qulla suppetunt mo
h,r descriptione

nunc communis, et satiscerta assertioperpum his autem exverbis idemomnino, quod it& S. Severi j^roxime recitatis, conctudendum
j

videtur,
sic* non immei queetiamreipsaMuratorioin Annotatione, quam textui huic subjecit, est visum. Verwu quis pro certo edicat, an anonxjmus ilte auctor, ab accura-

E
iii

25 Fateor, sic potest

AgneU
utn ex-

jnettum, dc$~

Bumenta, ex <inibus

in

vitium niiquod

MOrem non
habnil.

irrepsiaseostendatur^eidem Btandumessecensemus: episcoin hacautem, quam hisverbis memorant, novem dumtaxat seporum, Ravennatum serie

tione

minime tacdandus, S. S< non faciat duodecimum colun

ronfessorem
'"-io elect"

qucntes, Aderitus nimirum, Eleucadius, Martianus, Calocerus, Proculus, Probus, Dathus, Lil Agapitus seu Agapetus, qui ante S. Severum /rroximumque ejus decessorem sancov/ ctum Marcellinum sederint, orrurrunt, ut adeo nostri, utpote qui a serie illa non rece-

ipsomet annumerato S. Apollinaris successorem, quidem mibiH coS. Apollinari, qui, quamquam ssaesignoepiscopusdesignatus lumbx divi, '' S Sancti inspu haudfuerit, speciali tamen Spt
> <
'

Majores

cit. nihilomintis consueexposui, de S. Severo martyre rint, Marcellinoqcc antiquiori suspicionem jam depo* tomum suissent, cum anno 10Gs secundum Martii

dendum, locoprowime
suam, quam

antistes ratione credipotest primus Ravennatum nequeat sensu ano/sse con.stt/ utus? Cur simiti I verba ded\ ipnus Vitx, cujus etiam num. prxced.
) '

Desiderius Spi S. Severi scriptor intelligi? Ravennx Origine et Amplitudine lib.llucur

urbis

lentisstn

<

docet,

duodeam
,

s. Apollinaris succes-

publici juris facerent. Et sane reipsa etiam tfevemartyr, Marceliinusque, SanctO nostro antiquior,
serie,

sores cotumbie divinitus missx

indicio

ad episco,>en

patum
linum,

fuisse evectos

singulc

mox
-

idcirco videnturea:cludendi,quadetiam

Ravennatum episcoporum numero vel inhorum productx ex musivo eccleutpote qum jam
r sit similis,

recensens, novem dumtaxat,

qui anteS.

proximum S. Severi decessorem, sedr

suv \jrsianx opere plane

ab Agnello,

Opere et scriptore ex dictis, et ipso hoc musivo antistitum scnptoribusomnibus, de Ravennatum successwne tractantibus antiquiori assignata q noncompareant.
, ,

diserte, S. Seveassignat, additque nihitominus Hi\u m ulfim "/?z,inquorsseRavennatumantis prorum electione Spiritus Sauctus divina quadam

videntia desce/v/crt/

Idem etiam,quamvisminus

aul

uMtlffl

21 At vero, inquies fortassis, in S.

Seven Ra\jam
lau-

Agnelh aperteJacitAppendicis, ad poni >/icalem auctor anor Ubrum a Bacchinio adjectx, ntssuccum duodecim 8
scriptoribus,

alium, quidquitl

appo

vennatis episcopiVita,superius priori loco data, atque apud nos tom. i Februarii auctor anonymus: excusa, num.Mtu memorat .,, siquidem urbem (Ravennam scilicet) meriii ejusdem sui triumpbatoris B. Apolprascipuia ti
fi

cessores aiunt columb

iectos,

hiscem

Apollinarem,prorsus inusitasere ipsummet S. tumhaudvideatur. Ututsit t cumequidemebmis jamlaudatisSeveriet ProcuH Vitarumauctortr prior quidem, vtnum.Yldixi^non
bus anoiv/nns antesecu/vn, decimum
>>> sterior vero,
<>' etiam mdecimum,pO' ipsemet mo.r pst rrrh,exeojam dectmdicai, non ante seculum tertium

nensetpiusrex

Christus, praeceille

terisdeoorandoinsignivit,ui exquo

m.ios i.dix

martyrii laur eatua corona Apostolorum apicis. duodemini <ui, instar dnudcni cumcula auccessores per varia annorum

intravit in

gaudium Do-

redtata
tiores

AgneUolongerecenfloruer it,ambo sunt illtsstandum mdefit,uthuicpotiusq

c,m illi snppleret^nonlmmacfaeleotosindustria, sedpotius


lllNlua

quorum cahts autem duodecim S. Apolverbis clarissimeindicatur,


vocatos providentia, et super columba pitaoslitus missa requieyit
;

successores columepiscopatum futsse hr divinitusmissx indicioad

HsinsedemRavennatm

"? acproin ut, quidquid scribant, verostmthus Severumconfessorem,proanmumquehw anteS Marcellmmn nullus etiam alius.a ius decessorem du martyre Marcetlinoque antiquion S Severo Ravennatum fl| s/ntctus, quem Agnelliana Ravennensem S. Apottu eries non eashibet, ////;/
S

/,

tatmeqiu

designatos.Jamverocumec

tisRavennatnm

naris cathedram occuparit. seriei illt seupottus vt nnrro, r nr praeterea


..
(

s.

AgapUo,
cii-

(m itmio

episcopis^uihujusmodimiraculoferunturelectt,

omnium
ser/r
qi

ulti

s,

uU

lo

inter erudttos satts

/tmuyuc tn itS. Severus confcssor, muswum Urstanx n Agnellus, et

inhuncscriptoremlHssertattOj a serttt audt onte,undehiciUam) l9def nepag.n ,


[

W**

^^^defermdumsU^intelUgas^Ba
Ubeut.

oauen tem

nbris

Tomus

III.

30
AUCTORB
C. B.
:
,

DE

S.

MARCELLINO

EP.

CONF.

inquit, veteribus pontiloquenlem Novimus. satis fuisse e* Dyficum seriem et nomiua nota

habemus plurimo
,

seupotiusion^s^annc^

ptids

senioribus,

orquibus inter Missarura sollemnia per ex quibus pontificum Radinem recitabautur vel a veunatum seriem collectam ab Agnello sive ex Urqui notitias suffecere
,
, , ,

Ravennatispontificatum, ut spatio qessit ecclesue Hieromjmus Ruhunc per recitata num. 4 verba
beus, qui

qua alibi se nutritum ab inest. Ita ille, cui eunte retate dicit, consentaneum nocum hic subscribendum appareat, Sanctum Agneuiana m,i ** Agnelliana serie ex tis, quod m strum, cuiexdictis, quoa in stntm, ew Severum pressi non sint, decessores fuisse S. Marcellinum quempiam antiquiomartyrem et rem.non reor, S. Agapito in sedem Ravennatem, quod nmc in eadeJ serie, nulU, mtcrmedio
siana ecclesia
,

in

Agnellum Ms., utut eum ibi non laudet, quinquaginta annis, sibi prselucentem habuit, 231 ad annum 281 excurquamvis hos ab anno non absque fundamento risse perperam indicet, cum anni dumtaxat quadraAttamen
definiat.

qinta, aut paulo


r>ore -.

adhuc pauciores,

dum

de tem-

s~

^f"2!Z! ^^.MpSmdeterminatO mum anuo.uu *


stersuccesscl. non
'''''''

sermo est voquo quis episcopus desiderit, *-~ um seu longissilur p i unm J. id SAgapilo SanctZs no-

persuasum habeo. Verum.utadchronologiamjamvemam.quotempore id factum ? Hieromjmus Rubeus (vide ejus verba num. 4 descripta) pro anno circiter 281 pronuntiat verum nullum prorsus affert antidatur, proxime successtsse,
;

^'Z^^Zl^Si^Z m ^
cend
i

'''^^ *%*
,./,,

'

,,.,. ; imttum aul Ctrcu aniwriunatiquotlatitudinemcomr Wl nipote <pu quamquinplectatur, deducunt tamquadraginta, anno 346 quo ex dictis Marcelquaginia anni, ab
| ;

quiorem

vadem, nec hoc veritati puto conforme. Esto enim tantisper,ut addit,annis non minus quinquaginta ecclesix Ravennatiprafuiseffati sui

retrogardo computali. Cotlige quanto circiter tempore serms, quam jam, Ravennatem Rubeus statuat, S. Agapito in sedem
linus obiit, ordine

consequens, se MaTce\Y\num,eritvetsicneccssario serius, quam anno 281 e vivis fuerit suut isnon
blatus,

cum

eo deducant

anni quiuqnuyintu, anno

B
sed,
qilO
iit
(il)ii

231 adjecti.

Marcellinus fueritsuffectus. 29 Posset porro propius, quam ex dictis, res mc coneiw circiter S. Agapitus, pro- ''*''<; definiri, si modo, quo ximus Sanctinostri decessor, abierit e vivis,an8.

""ii"
i

il

Marcellinum, ipsomet fatente Rubeo, proxime exceperit, concilioque Sardicen27 At vero,


si,

cum

determtnato,

anno

347, uti inter

omnes

convenit, celebrato,
ut hic, si

nus aliunde haberetur eaiploratus; an hic alio modo, quam quoaditi a Sancto nostro episcopatus initium jam utcumque determinaviiit

verum

nescio,

interfuerit S. S(

necesse erit,

us, sat
/i

apte tutoque possit assignari.


concilii

Hieronijmi Rubei calculis standum

sit,

annis ut

minimHui se.mgiiita sc.r sedem Ravennatem occuparit; imo cumanno circiter 390 adhucin vivis fuisse superstes, a Majoribus noslris tom. i Februarii pag. 80, num. 9 probetur, uno amplius quod cum prorsus seculo in episcopatu vixerit
;

redibile appareat, necesse est,

ut et serius,
;

quam anno m, quam anno

281, obiisse Marcellinus


&31,

et

serius

ne alioquin
sit,

nimium etiam
in

ejus episcopatus protrahendus

sedem Ra-

cur unc /n finem adducas utplerique volunt, 337 sub Julio I Papa celebrahis S. ti, acta, Majoresque nostros, qui, quod in Ravemiensis episcopus memoretw Agapitus tom. Martii pag. 426 Sancti hujus obitum aditique a Sancto nostro episcopatus initium ultra dictum annum 337 distulerunt; Acta enim tempori quo S. Agapitus illa determinando obierit, et S. Marcellinus sedere inceperit, apta fideque prorsus non sunt, utpote supposititia
,
,

Nec est, Romani, anno,

vennatem S.Agapito statuatur suffectus. Verum quanto quidem tempore serius h&c Sancti ad episcopatum promotio evenit? Id ab anno, qui ei fueril emortualis, partim dependet, huncque proinde pnevie hic. designo. Cum S. Severus concitio Sardicensi, anno, ut dixi, 347 celebrato, episcopus

indigna, uti ex

dicendis palam fiet quod autem ad Majores nostros pertinet distulisse illos ultra annum 337 S. Agapiti obitum, adique a Sancto nostro episcopatus initium, non est,

mox

cur quisquam

interfuerit, serius certe

clesiam
\

quam hoc ipso anno ecRavennatem moderandam non acceperit;

enim anno
ctus,

id,

346,

magnopere miretur fecerunt Agnellum, a quo S. Marcellinus, cum uti ipsemet ibidem statuunt, vita fun:

piurimorum annorum spatio in episcopatu

anno autem 310 id factum, Majores nostri tom. i Februarii in Commentario ad Sancti Jiujus Acta prsevio num. 9 probant ex Vita, per anonymum scripta, in qua num. o diserte traditur S. Severus, Constantino IV et Constante III AA. Coss.
sive

vixisse, luculenter traditur,

nondum

vidissent,
y

cumque prxfata

acta, contractis

adhuc nimium

sanze etiam moderateeque criseos habenis , pro supposititiis traducere,autetium /n suppositionis

jam

dicto 346

c/eatus fuisse episcopus.

Et
qui
sit

sane citius id

nisse, vel

quam hoc anno non eveex eo apparet, alioquin Severi, utpote


,
, ,

anno circiter ut jam dixi 390 in vivis adhnc fuerit superstes, episcopatus, ultra quam
sat o-edibile
,

foret

protrahendus.

Jam

ve-

seriem, cui ex dicHs standum, Sanctus noster S. Severum in episcopatu proximepreecesserit, verosimillime eo
ro,

cum secundum Agnellianam

.",
\

,i'<

ini
-

anno vitam hanc mortalem cum immortali commutor/i 2S Dispiciamus modo, quanto circiter tempore serius, qnam statuat Rubeus, S. Marcellinus
ipso
it

suspicionem dumtaxat revocare, piacuto forsan a nonnultis ductum fuisset. 80 Adhsec quo minus adhuc mirum accidat, Majores noslros, ut S. Agapiti obitum aditique a Sancto nostro episcopatus initium post annum 337 differrent, preememoratis concitii Romani actis fuisse permotos, non soli illi fuere, qui lusce muttum detiderint; Baronius enim in Mariyrol, Hieronymus Rubeus et Annat. idut etiam Agnelti habuerit copiam, in sua Ravennati Historia, et Ughelius tom. 2 Italige sacrsein Ravennatum archiepiscopis, ut hos inter S. Agapitum,
, ,

'<
/

"'""

quem

in diciis Actis

memorari videbant, apte


,

lo-

carent,assignatamab Agneiio musivoque Ursia-

um

i"< iii

rtleriuccetsil,

Ravennatum creatus
'

antistes.
.

Agnellus

(adi
i

num.l) de Sancto ita scribit Transactoque plurimo annorum curriculo spatii (id est, quan ^yw VVVV * tum opinor, piurimo spatii per annorum curriculum transacto) pontificatum araisit et vitam Sanctus ergo secundum hunc scriptorem, quo antiquiorem, majorisque hac in re auctoritatis non
I
l

nseecclesixopereexpressameorumdemRavennatum archiepiscoporum seriem,in qua Agapitu>r/ Marcellinus, Marcellimum Severus, Severum Liberius II proxime excepit, sus deque inverterunt: et Baronius quidem ante Severum statuit proxime sedisse Agapitum; Ugheltus vero et Rubeus Agapitos multiplicant, hic post Severum comminiscens

'

DIE QUINTA OCTOBRIS.

37

niscens alterum Agapitum,

ille

ex uno tres fa-

sis episcopus, utpote

qui

felici e vivis

excessu ad

tUCTtiftl

secundus post S. Marciens, cellinum, ac tertius denique post S. Severum sedem Ravennatem occuparit. Tanti olim illa concilii Romani Acta, quee tom. 2 Conciliorum apud Labbeum exstant inserta, tres hi scriptores pro-

quorum primus

ante,

Superos jam migrasset vel anno 305, ut tom. Julii in Commentario ad Acta sancti hujus antistitis precvio num. 8 probabilius putat Cuperus, vel anno 303, ut Papebrochius et Saxius in Episcopis Mediolanensibus contendunt. Plura non
addo, cum allata, quantum opinor, suffciant, ut laudati concilii Romani Acta supposititia a Tillementio et Bacchinio esse luculentissime demonstrata, quisque perspiciat jam vero, ut tandem huic finem imponam, cum id ita sit, illa sane Acta neutiquam evincunt, vel S. Agapiti obitum, vel aditi a Sancto nostro episcopatus initium ultra annum 337 differendum, aut etiam aseculi iv
;

1$

xime
nullo

laudati,aliique plures fecerunt contra vero omnino in pretio apud recentiores critico
; :

modo

habentur, et merito quidem esse entm, quidquid interim sit de ipso concitio ,quod re forte vera fuerit <<lebratum, certo supposititia, Tiltemontius tom. 1 Monument., Nota 2 in Julium I Papam, Bacchinius Dissert. in Agnellum plus semel jam cit. aliique nonnulli luculentissime demonstrant quod ut studiosus lector perspiciat, aditique a Sancto nostro episcopatus initiumpost annum 337 non locandum, prsecipua, quibus id in wstant, argumenta quantum ad substantiam
1
;

initia

removendum

% IV. Locus sepulturse, inventio et


translatio reliquiarum, cultus ho-

describo.
tuppo$ilili,i

31 Acta illae characteribus chroviris diiwsis,

tamrn

essi

quos continent,
tio

initio

quidem signantur ConstanFeliciano

diernus.

etConstante aug-ustis anno quarto..., Indictione

sexta; in fine

autem

etMaximiano

viris

Quo

loco

sacrum

S.

Marcellini cadaver,

quod

Sam "
n

rorpus,
Clas-

clarissimis consulibus; verum ftoc collegium consulumintota Fastorumserie nuspiam invenitv Indictio verosexta cum anno imperii Constanti et Constantis augustorum quarto, quod hic annum

statim ab obitu suavissim

um

spirasse odorem^
in etogio,

fertur, tumulo fuerit mandatum, supra recitavi, docet Agnellus paucis hisce de Sejmltu.^ est, ut f;itentur alii, in Sancto verbis
:

quod

xinu

S.

Probi

fuU

conditum

designet, neutiquam ut vel ex hoc solo capite Actorum suppositio suf[i< /enler seprodat. At ver<> kanc ipsummet concilium secundum se coyisideratum adhuc evidentius

Christi 340,

illa 34-7

cohceret,

basilica

15.

Probi

ita illi

quiquamquam rem ex

traditiona, ut innuit,dumtaxat acceperit, a

gendum tamen non videtur,quinreipsa in S. Probi ecclesia Sanctus noster tumulum sit adeptus, cum
in ea

demonstrat.Constat enimdumtaxat JulUPapx in Arianam hxresim sermone, qui nihil plane continet magnitudinis ingenii, qucV in nota Pontifns kujusad Orientales epistola elucet, nihilque conIra offert,quinIsidoriMercatoris,qi>i dinas eidem

postmodum, Petroquarto, aliis quinto, Ravennatem ecclesiammoderante, sacraejus lipsana fuerint mr<',tta, uti infra docebo. Erat porro illa S. Probi ecclesia, de qua ridesis etiam Operis nostri

JuUo epistolasaffnxit,barbarie sit dignum.Sermo dirigitur, ac dein ille primO ad concilii Patres
degenerat inepistolam,ad episcoposabsentes s< ptam,qua rogantur,ut concitio ,quod nihit omnino definit, subscribant. Notandum quod est, tertiam

tom. vu Septembris pag. 401 et$e>j., in <>/>pido Ctassensi sita, quod tribus circiter milliaribus mare versus Ravenna hodiedumdistat, quod

queolim celeberrimx hujus urbis partem constituerit,si, qux Rubeus lib. 4 Hist,pag. 22 1 suppediRavennae autem tat, veritati consonent ha>c verba
:

sermonis illius partem avocibus, eos enira, qui dividunt etc.,usque ad wces, sed hnbet antesaecula,
de verbo ad verbum continuaque serie esse
'<-

promptam
C
demonst)
actitin
n

e concitii Sardicensisepistolaenajcliconcilii ca, qualis in Historia tripartita,genuinse

epistolse finem, orationisque,

huic a Theodoreto

tur, teviut
' '

adjunctse, initium complectente, invenitur. ilinr jam' ft, ut Acta, quorum suppositionem a Bacchinio et Tittemontio probarc
<

quinque partes aeque nobiles fuere Classis, Caesarea, ma, Palatiolum 't Tauresium. Esec deloco, inSanctus fuerit sepidtus, de corporis ejus ventionetranslationequenuncdicendum.Jacuerat hoc una cumaliis Ravennatum aliquot antisi secuiis corpoi-ibus in Classensi S. Probi ecctesia nonminussex reconditum, cum tandem omnia
:

secuto x inventa,

Ravennam

translata, atque ibi-

stimo, merito sane


in
i

'nticis

a ad annum Christi

nonnullis, <jvibus

Pagius

rsianaseumetropolitanaecclesia, utijam in / deposita. nunc dicenda aperient, honorifice fuere

881 assentitur,

apud

Ulnventionts translationisque Histona


S. Probi,

Vitse

niiiio eirt

Labbeum Conciliorum tom. supra cit., pag. 1-7 Isidoro in Nota Marginali vocentur farrago ab
Mercatore
<

quamapud

Muratorium tom.
exhibi

Scriptoflai
-

ntum,

nnamque
u>>

rrtita aliisque in concilii for-

mamredactv. Hujus porrofatsitat em st sitionem etiam episcopi, quorum nomino recenut sentur, apertissime produnt eos enim inter, omitceteros, quiperperam pariter nominantur,
;

rum Ttalia part. 2 R< gium pag. 554 et tribusseqq. serta. Hanc auctor anoi
ct

r Spicile-

ttuntlatum.

tom. vii Septembrispag. b08, remque, cui %ptitiam invenies, in litteras misit,

mujus hic num. \ num. 25 eCZGno/.'"-

anonyn

sem

,.

curante l^-troJuniorequarto
antistite,

Mediolane tam, quarto loco comparet Julius, ignoratus; Baronius episcopus, toti antiquitati quidemin eam inclinavit opinionem, qua Julium
illumtMediolanensiiunepiscoininixoij.torv.nuttvnt insigne de fuisse Maternum,et ab illo ipso, cujus religionum Opus, sub Julii nnisteriisprofanarum

vennatum
tom.

factam

scribit, ut adeo,

cum
idem

hicabannomusqueadannumMO,(a
vn Septembris pag. ccuparit, natemcath
103,

intra

HVudtempc
tradunt x

annos excui spatium, quod inter binos hosce

nimirumcircaannum

968,

ut nonnulli

wtciMaterni V. E. nomine habemus, tingui, in animum induxit. Verum,pri


q UOd diolanensi episcopo
,

non

dis-

a fuerintinventa Ravennamque sacra il qui translata.Octo hsec numero fuerunt;acprimo

Bacchinius hunc auctorema \latemo,Mecui propterea alterumJulii affingi^delucideprobetdiversum, nomennequeat


nonpotuit concitio Romano, quod anno 837 Mediotanenbratum fuerit, interesse Maternus,
cele-

Probi, Aderiti ei Woceri fom tria ex his, quae SS. \)enta,refert laudatusanofuerint,sol simul,quo ordineacmo* ,,, ;P ostquam autem \sthsecdelata,quanto gaudio, fuerint
<

doRavennam apparatuetpompaab

archiepiscopo, populo cepta

DE
3S
II

S.

MA.RCELLINO EP. CONF.

CTOBI

C.B.

metropotitana excepta atque in -' '-'';"'"']

expLu,,

^JjjJj
pat

Probi.qnod eratadmare, Ravennam,


ita

deni

I)

Es
corpo.

Zcort^l>o

ssrft Uavennatem P^Ssx


complectUur,

'J

Ursianam,

mus
pli

transferenda
tert.

memorav,nt supt- (Nb.inmp*) iisque ommtras aancuravit,


ejusdem Urs.an. temet dedi-

ctissimie arehiepisoopisaram

qui kononh.lr.n, canilie venerandum,

m
.

Non. Mart. oonsecravit forsan suo fte cavit. Fuerintne templi ara 88. Martropolitici apud Ravennales

maximnm

&?"""
, .

cellini,

a tn con.Ula, hisce iUu

Hnx qi

rW.
,

juste,

orum non
:

^
,
.

''
.

laue

s P"-*>

ul

ii-

Lecorpon,a,v,sa ibique * non ab sevistis


;

one qmnque sed al os ex.s eis, quos detulietis,


.

iV-.t oJVmg omnium quod verbis r, * ^"T" corpora vu Wrumcurpuru __eo ipso tempore, _.__/j._>..\.7../0 tlCtorum ' ______._, p0 " e ~ a >: c '" e l Pem> P Aderxtiet _fes .pai /.u.>es, a tehs f Lta ? e remv ttl SS. Probt, Cafocw\wonauteroSS.Marcellini ?]0na!((emSS M arce.liui,Pm: ; tunc verosimihter Liberii, Upsanis
.

luc recensi,

V"

^^.W
i^fl.
et

P^ ^
y
,

"

*
ttenn.r,re/e,lur,

tunt inferiores. 35 0*c pt^bliiffi

{ solcorponOus soi_acto-w inveniendis corporibus ,Hm a.u. Sancfcn-um inveniendxs{o*iof>h& nonnut_ ...... AM ,'onnulintep^ts

UcUudinem exponU

m^

mo *<"*
tumque,

V ro

., um

^llaautumo.quod srri^a

Mjjiji

ibusluvcSS.Proculi,Dathi,Liberu Aga,

^ ^ ^^
.

spectantta, wr6a,orfS. Mareellini translationem Atltirlll rr Ci Ti...s\hi gs Pro6t Ade. ifc mo, lril)lslationem eomp UcUtr,

piliet MaroelHni, edocet, Ha prosequitur

/
:

S-C Hp^nale,
Quibus FmmoI oognitis i6. sct-tce. an.e_t

^, lertio Nonas, seu die quinta Martit, fcme luare,'quod,quantumputo,summum iis


.^ .

eumdem Natbhueum, 8 u

^opaitana
.

ecclesiaeonsec,
.

corpora tn 9u Probi, Aderiti et Caloceri ill.usque a^ibus cum primatibns qnibusdam,


;

J'

J^^f^^ rumquequatuortranslationem,eodc
narrationi aute
ym[aUo

civitat s

nempe Procuh ad horum (sanctorum


tfk_mlltaii)

mqu.rer.te_ 111 prdaganda direxit. Quffl streoue mnlto tamdem _,;,, .epmsbeati Probi de, duo 8 diversoque cum sturepererunt, sudore sepulehra aperta, et in altera horum dio latentia mgenioseque humata vi.lere eorpora. ttt
tria, in

Dathi,Liberii,AgapMet

^porai^

no quo SS. Probi, Aderiti et Calocen, nihil omnino adjungat, ctis factam, commemorat, basilica tertio No ex quo, illis in eadem Ursiana dedicatum fuisse attanas, seu diequinta Martii unde utcumque inteltigas ut plane nesciam,
re,
;

exjam

di-

idetiam

altero d.io
li ff nei_,

autem ex

quiaadmodum

vetusta.

erant,

capsis abstrahentes, et in

sindone eondientes, Ra-

hymnis, vennam detulerunt multis cum

maguo

udio

erat secundus exultantes. Sed quia dies Dom.mcs. AscenBo-ationis ante celebritatem ipso prwsule, ut pra-diBiouis, tota.plebs cum Tunc quidam mfirximus, obviam venit nobis. maniam vocant, mitate aretatus, qnaxn mediei

tunc factum, Hieronymus Maxima ecclesia urstanse dicerit, ac proin ut ex testimonio SS. Marcellmo, Proara, quxexitlius quinta Martn die culo, Datho, Agapito et Liberio audeam anno 963 fuerit consecrata, inferre non fuisse sacra horum Upsana in eadem illa ara tunc
iis
,

Rubeus

di-

aPetroarchiepiscopo deposita, maccime cumoprecitatopositum statuendum sit e fine jam mox

dum Sanetorum

corpora ad
tiliis

Ursianam gestarenvalde furibundus ipse erat possibile, vorare

rumverborumanonymi,quemantequintamillam certenon Martii diem,qua res fuisset peracta, colligere ewjam dictis. scripissepronumest
88 Utut
sit,

tnr eeelesiam, a suis quos, ut est delatus,

ei

morsu

nitebatur;

sic

tamen coactus

usque ad

tub$mmio fuisse equidem sacra Sancti nostrt. mel opoHmi aliorumque quatuor pluries jam nominatorun lipsana in principe Ursianse basilicx
,.

Sanctorum

J C

est perductus, praefatam ecclesiam cura eisdera multa vi est suppositus istisque ac tribus prioribus c ehcto, quamquam non illico, SUO pramedicnte nondiu illorum ereptus, tameu esset a languore quod sanitati precibus protelatum est tempus, satis raode.tum postmoest redditus; quem nos pr_3dictorum corpora Sancto-

postmodum ara, utpote in qua hodieque serventur,


deposita,certumest atque indubitatum. Atqueid quidem jam seculo quarto decimo factum fuisse apparetex anonxjme Vitx S. Proculi Ravenni
episcopi, Historise Ravennantis Spicilegio supra pariter insertm, auctore, utpote qui lunc cit vixisse mdeatur, itaqm sub finem scribat-.No-

dumac devotum

ad

quoque, si bene rum supplicantem vidimus. Hunc sumus ita se reponebat Sanvaleret, percontati
:

mina ipsorum almorum poutificum, et aliorum p Sanctorum, quorum praesentia coruscat sancta mater ecclesia Ursiana, et quae atriis suis servat,

tam-

verecunda facie, ctorum, non suo merito, prece, nihil de prsetenti Deo favente, sanum esse, ut Horum sed sentiret. imbecillitate languoria Sanctornm nondum denique quinque corpora sindone manent condita snnt hurao. Adhuc enim involuta ecclesia. subter super quamdam camerara
testudine.

quam thesau_um
lo

pretiosissimum efc margaritas incomparabiles, hodie reverenter pra_senti Opuscu-

ad perennem meraoriam duximus exprimenda, 1'robus Aderitus, Caloce.ua, quidem sunt haec Ag-apitus, et Mareellinus, quoDatus, Liberius,
:

rum
tiosa
iii.

catalog-o et

sarcoph&go adsorrbitur
almus. Qusa
procul

iste

Pro-

36 Ita hactenus
I

ille,

non tantum sacrorum S.

culus
!(

\ptO

Proculi videhcet, Marcellini aliorumque quatuor, translatioLiberii el Agapiti, corporum Dathi, etiamapernem inventionemque doeens, verum
,

confessor eorpora de beati Proculi ecclesia translata ad ecclesiam Ursianam et collocata manent
et altari,

dubio pre-

venerabiliter in sarcophago

quod Arca
:

nonlissime sub finem indicans, sacra illa lipsana h<vc scriberet sub metropolitame dum tunc, cum quo tamen ecclesix ara maxima fuisse recondita ; /><</<postea fuere affecta, uti ex dicendis honore
scet.

Sanctonnii hodie commuUiter nominatur hascille, in quibus /<>men, ut apparet, error cubat quan-

Mareellinus et qua S. ad Ursianam ecclesiam fueatiique hic recensiti

tum ad cedem sacram,


rint translati.

Hieronymus Rubeus Strpissimejam laudatus


Raven.
:

ita prodit me Petrus (quartus scilicet, ut morix Hoc tempore divorum Aderiti, supra dictum) archiepiscopus

IUst.

lib

ad annum 963

H9 Ilodie

enim

existere, vel

umquam

untea

Ra

altarifnU
poii-Ufflj

<'**

vennse, aut prope kanc civitatem, sive in oppido Classensi sive atibi, cr/ttisse wdem, S. Procu,

Galoceri,
piti,

Probi,

Proculi,

Dathi,

Iiberi

lo

Ravennatum

antistiti
S.

sacram, nuspiam com-

Marcellinique

sancta cadavera, ex templo

perio.

Adhxc

Marcellinum, Aderitnm, Pro-

bum,

DIE QUINTA OCTOBRIS.

89
i

fcwro,

e S. Proculi ecclesia translati, verbis recitatis narrantur, xn Classensi S Probi ecclesia inventos, indeque Raad metropolitanam ecclesiam translatos,

Proculum aliosque omnes, qui

a sacra Riecclesia colit, Ofpcia composuil, quev

rou
B.

vennam

ditucide

secundum jam dicta docet anonymus Translationis scriptor supra laudatus, anoiujmn itli Vitae S. Proculi scriptore multo antiquior; Agnellus utpote qui autem etiam adstipulatur eosdem omnes Sanctos, si unum Proculum, de quo
,

tuum congregatione approbata typisque excusa ad Majores nostros ipsemet, uti tom. 2 Martn porro ea pag. I&6 notatur, dono misit. Officium inter de Sancto nostro quotannis ad quintam Ocdiem sub rituduplici recitandum occurrit hoc autem in Rubrica, quam prxfert, desumendum totumprxsaHbitur ex Communi confessoris pontificis preeter Lectionem quartam, integram exorfere e supra recitato, quo Sanctum Rubens nat, elogio depromptam, idi liquet ex illius cum
tobris
ccollatione,

<:.

Probi se dubitare ait, exceperis, in Classensi S. singuloecclesia fuisse sepultos, affirmet, ></< in
que, quin in anonymi textu proxime scribaS. Proculi pro S. Probi ecclcs iap sive potur, sive interim id mtii ipsimet auctori,
I

m apud ipsum elogiis est videre. Non dubito itarecitato

quam

ut

quisque facerepossit,

lec-

tius librariis

adscribendnm sit. Verum, utut id Marcelita sit, recte equidem hic in illo tradit, S. quos memorat, wtate sua fUi linum aliosque, servatos sub metropoKtanse ecclesine altari, quod Arca Sanctorum nominaretur, quodquenon ambigo,sacrx ilHrn aedis altare summum seu princeps fuisse,subquohodieque SS Mar ce\Um, aliorumque septem,quos hic plus semel nominavimus,sanctorum episcoporum corpora honorifice asservari, supra plutestis est Hieronymus Fabri in Opere
ries citato.

tionem etiam <lescribendo Commentarium hunc claudo. His verbis concipitur Marcellinus, Deo per columbam caBlitus indicante, Agapito Bavennatum antistiti in episcopatu successit, qui eximia
:

adeo sanctitate atque innocentia flormt, ut homines a malenVio deterreret, et ad legesdix inas -mandas suopotissimumexemploinflaminaret, Siepius etiam damonum furorem, tanta in eo fuit magnitudo ac praestantia beniynitatis divinae, nnllo labore compressit.
siae

Quinquag-iuta prope aunos Ravennati ecclesanctissime prrefuit, et tandem iu magna rerum perturbatione, et Ecclesiaj persecutione anno Salusecundo, iu Nonaa b tis ducentesirao octuag-esimo
Octob. (diem Sancti emortualem ij^nravitAgnellus
</"< ergo eum scire potuit Fabrius seupotius Rubeus?) obdormivit in Domino cumque extre;

B
Sant
-

ius titvu diiplioii Oflicto

quolannii colilur.

40 Atque hxc quidem, quod hic jam dicendum, una est cultus species, qui Sancto Ravennx hodie prxcidefertur; alteram nunc etiam, eamque puam, accipito, Hterewymus Fabri, seu, ut parietiam Fabrus, ter scriptum invenio,de Fabris aut

mum

spiritum duceret, ejns corpus caelestiura unguentorum odore fragravit. Quod in divi Pn-bi juxta metropoliclassem basilica tumulatum, et inde ad

Ravennatibus qui supra non semel citatum de librum contexuit.ex archiepiscopi Antiquitatibus de capituli Ravennatis mandato Propria etiam
et

tanam aedem translatum, ibidem sub ara maxima


honorifice conditum
filit.

Ravennensis singulisSanctis, quos metropolitana

DE

S.

TULLIA VIRGINE
J.G.
:

MANUASC^EIN PROVINCIA GALLI^

SYLLO&E HISTORICO-CRITICA
Sanct*
Ecclesiasticus cultus quibusdam Martyrologiis armuntiatio et genuma Actis S. Consorti*. Quatenus h*c gesta ejus desumenda e, vulgo Magm filia fuerit? Quandosint? An Tullia S. Eucheni

nam
i

circiter obierit ?
Adonismanifesteevincitur. Et hic quidem e/nscopi, quem sione S. Eucherii, Lugdunensis Ua de tllaejusque die xvi Novembris annuntiat, Du ipsorura (Euchesorore Consortia loquitur altera Galtce) filiie quarum una Consobha,
occa:

OHTI
\

ulliam cirginem,
iCCCXXV

quibusdamJuUamperperam

\\l M
i (

(AXXIII

lullia.ab

T m

Benschedictam, S. Consui-1'.r, cujus Acta


nius
et

Adoneet reoribu*

mat

(i/rologi*

Papebrochius die xxn Junn illustraomnibus, quos inrunt, germanam sororem, ex solus Castellanus seorsum a veni, martyrologis, ManuasccB et Galla hoc die
parentibus tiucherio annuntiat, eamque vet aci in Provincia Gattix hoc die ilhc coti Superos migrasse, aut saltem
et

rii et

virffinitatis gratia et sig-norum Ti i.lia vocabatur,


o-ioria

crlithioi".

*sione

Adoni consonant panque occaTuUiain ad eumdem diem xvi Novembris


clarnerunt.

innuitpag. 983 in Additionibus V%rM.nturologiisuiuniversalis. Hunc sancta> unde eruerit dihninis natalem cultusve diem,

Correctwmhns

accensent inter sanctas Virgines


,

Floranum

nos-

Galtuc, ""^tigagens itleSanctorum.prcesertim incompertum mihx est.Temere tor, ipso tacente, Quare et tamen id fecisse, non facile credidertm. se non offerat todeea hoc die, cum opportunior sanctitate ejus et cutu cus, agere statui. Itaque a pndem initium duco. Tulliam jam Ecclesiastico

Usuardinus, uti et trum Ms Bruxeltensis codex Sollerii Usuardo Grevenus, quos videre est in recentioribus l Adstipidaydur ex
illustrato.

sanctarum
Gallll

Virginum choro adnumeratam


cosevo scriptore
,

anonymo
b.

Martyrologw Lahierus inMenologio \irgiRomanononsunt, Arturus a num, Saussayus in Mrl. Gallicano, Simon de Peyronet m Monasterio in Gymcceo et Catalogo Sanctorum, quos on potutt asserenda Tullia^ sanctitate hal>< secutus est, hoc soto et procul dubio eatenus
in us in Catalogo Sanctorum,qui
t

infra

memorando

tum ex Martyrologio

40
fcCCTOM
J

DE

S.

TULLIA VIRGINE.
D

G.
Ctt-

Manuaicx,

jus nolttia dtur, a Caslel-

caneuJiaCus.solius

"^""""Z JS^ifiXSSSE
;

auandoamOem,

lano hoc

iit

annuntiatur,

in Provincia Universalis : v Octobris Manuascae sororis S. Consortiae, cujus Tulli virginis, S.

oppidum in ecclecorpus honoratur prope idem autem Manuasca, prout JoEst


sia ei

illius vero caput Cuqinis in Santutliana ecclesia rchqux sacn curone asservetur; utproinde sotse Nunc ab aspartes Anicii esse possint.

dicata.

Virannes Columbus, patria Manuascensis, in Romigeriana pag 63 scribit, urbs Provmciae gine Durance) non procul Druentia fluvio (Gallice la ab Khodano per sedes olim hyberna comitum VapinAptam Juliam et Sistaricum civitates ad quos ditione tenebant, censes et Lbredunenses sexto lapide ab Folcallatissime dominantium aestiva domo lontequerio eorumdem principum
.

corporis serta,Tii]Uc*sanctitateejusqueEcclesiasticaveneitlustranda sinit ratione ad ejus gesta, ut res progredior.


,

4 Exstant

hxc

in Opuscuto

quodam, quod Pe-

r.etlu pjiucj.

itant
71118

iii

</,,

que

o-entilitii

nominis.

Eodem testepag.
,

64,

habet

vel certe ante ensis a multis seculis curarunt, Paschahs PP. annum Christi llli tenuere,cum B Gatlise ChnII in Bulla Pontificia, quse tomo i

Manuasca, Gallice Manosque dicta parceaas alteraaDeipara duas quarum altera a Salvatore, Hanc monachi S. Victoris Massilinomen gerit.

eruditus in suo trus Chiffietius, S. J. presbyter anno Christi 1662 pubhajuPaulino illustrato, 69 tum temporis fecit, eruderatum, utipsepag. Jurensis ex codice Ms. S. Aug-endi ris scripsit v.detur et descriptus qui ab annis fere nogentis Ms. ) congruunt tres est bonae notse ... cui(codici et unus Giguiacensis. //alii codices Lug-dunenses
, ,
;

s.

101 !'" Aetii

lud autem Opusculumitaibideminscnbitur:Conversio sancti eius

Eucherii

et Vita

duarum
:

episcopi et Gallae uxons filiarum Tulliae atque Con-

sortia3

virginum quse tituliverba cur Mabitlonius in eoque Sxc i Bened. pag. 248 susdeque vertent,
titulo,

stianx auctse inter Tnstrumenta diserte inler liensis pag. 115 et seq. extat monasterio S. Victoris Massihcnsi possessiones recenseat Celattributas et a se confirmatas ut tradit in qua de Manasca lam S. Mariae scriptor pag. 66, corpus S. Tulliae laudatus jam pridem sepultum jubentibus Petro abcollegio bate et Sanvictorino ccenobitarum est. Verum, diu disquisitum tandem inventum Sanvictorino id sub Petro I, contigeritne Gallia Christiana aucta teste qui, abbate
, , , , , ,
,

ecclesise

Massi-

expunctaS.Tulhx
et

Vita, solius S. Consortice

i.

Vitam

B. Eucherii
censuerit,

et Gatlse

conversionem

reti-

nendam

non

ita

facitedivinavero,

cum

Opusculum ittud, etiam utabittoeditumest,seque nec in hoc S.Tullia ac S. Consortise gesta referat, adTulhnm attinent, Mabilquidquam eorum,quce expunxerit. Porro, quis Opuscuti illius aulonius

cosevum tamen ctorsit, inexploratumhactenusest; ostendunt hsec, quse toto num. xi verba iltum esse,
leguntur-.^o.uouvcMu longum est narrare omnia, quseperservos suos Eucheiium et Gallam et filiain eorum Tulliam Domiuus mirabiliter operatusest

an tom. i col. 083, anno Christi 1048 floruit corporis inventio Petro abbati hujus contra sacri nominis II, qui anno 1130 Sanvictorinis prseadscribi 'tebeat non satis dilucide exponit
; ,

pauca de gestis B.
ctia

Cousort.iae referam, quae a san-

fratribus
,

cono

fuit

Columbus

nec ex eo aut aliunde quidquam sat

tum certi habeo, ut tempus illud definiam,, quo suburbanam ecclein Santullianam Manuascse retiquise siam, tum adaliaspartes sanctse Virginis
delatcv fuerint ejusque cultus Ecclesiasticus ibi-

non et sepulcrum ejus Deo servit, referentibus audivi atque adeo scriptor itle anonymus eam mereturfidem, quse tribui illis auctoribus solet, qui ea,quse referunt, ex testibus oculatis hauserunt.
;

Uranio presbytero et Celso subdiadum adviveret, adhaeserunt uec qui ei Aureliano presbytero, qui usque nunc ad
, ,

r/tta

"/

'

""/"

dem
cofifHrgue uari locis,

inchoatus.
,

ubi

reliqui

tuitrvantur.

certe S. Tullia non Utut hsec se habeant tantum in agro Santulliano Manuascse vicino, sed et Cucurone sex fere leucis horariis a Ma3
,

Nilulominus tamen recentiores critici quidam, iique admodum eruditi, Acta itta, ut sunt a Chifftetio, Mabitlonio, ac Papebrochio vulgata,
5

i vanl, """

MOMunl
quaqui

iwffl

vel arrodunt,

vel plane repudiant.

Et

est sane,

c nuasca
est.
i

non vulgari pietate coli solita Testatus hocjam pridem fueratBoucheus tom.
dissito loco,
et

ut verumfatear, curpartim interpotata aut imperita manu transcripta credamus. Si enim ea,quse

Historisechronotogicse Provinetiam ex parte consentiebat Arcisepag. 594, cui turus a Monasterio in Gynseceo pag. 450. At

Chorographise

cum viderem, hunc non undequaque ceteris scriptoribus consona tradidisse, veritatis inquirendse studio adductus, Avenionem per litteras confugi, unde pro sua humanitate et eruditione amplissimus dominus de Brantes ecclesise Avenionensis
,

tliesaurarius et poznitentiarius, tale responsum submisit, quodomnemihiin subjecta materie du-

de suscepto a S. Consortia ad Chtotariuml Francorum regem itinere, deque istius cum Hecca viro nobitiineundis ex Sigeberti regis concessu nuptiis quisquam illic traduntur, pro veris aut genuinis admiserit, admittere et is contra ipsius anonnmi et S. Adonis testimonium debebit, SS. Consortiam et Tulliam a S. Eucherio Lugdunensi ante adirum episcopatum ex Galla matre procreatas non cum fieri nequeat ut iltius, sub annum fuisse 50, uti Tittemontius tom. 15 Monumentorum
:
,
1

hoc igitur pro certo assero S. Tullise festum etiam die xxi Maiitum Cucurone,

bium

sustulit.

Ex

Nota

in S.
<

Eucherium

ostendit, e vivissublati,

filia s.

tum inSantuttianopago

religiose coli,

nultum

ta-

men Sanctseproprium Officium Ecclesiasticumaut Legendam exstare, unamque dumtaxat Antipho

namadhymnum

M&gmlicBXeiessepropriam, his
i
:

onsortiasub Sigeberto, Francorumr<<j< seu post annum 561 speciosa inprimis puella et adhuc nubilis fuerit, qualem tamen num. Y)Acta ittaeam depingunt. Hinc varii, qui Opusculum ittud undequaque genuinum esse, contendere vi-

conceptam verbis Dixit beata Tullia matri suae Cur me velut amissam hlges, quam Dorainus iu
consortium sacrarum virginum introduxit. Quod vero ad S Tulliae corpus attinet, quod laudatus Arturus in oppido dc suo nomine Sancta Tullia

dentur,SS.Consortiseet1u\\vparentemadstruunt Eucherium iltum episcopum, qui quatuorconciliis sub S.Ccesario Aretatensi habitis absque utliussedis nomine anno 524 et sequentibus subscripsit cui, ut ipsis placet, non secus ac priori Eucherio,

GaUa

DIE QUIOTA OCTOBRIS.


Galla uxor, proles gemina, et, ut verbo absolvam, idem postea episcopatus et par in omnibus
culo v
et

41

vieademfere fortuna

usi sint, haec ta-

AOtVOftt

men

fortunaobtigerit.Verum,prxterquamquodatter .-.. .-n, tp..~i t ..~j..~~~;~ .. p^/,o>.ii/c 7. ille Eucherius Lugdunensis, seu Eucherius Junior, antiquis ecctesix Lugdunensis Fastis ignotus, imoet fictitius videatur,prout supra laudati Chifftetius in suo Pautino itlustrato pag. 80, et Papebrochius in Commentario ad Vitam S. Consortixpag. U9censuerunt, ac post eos Josephus
Antelmus, Foro-Juliensis canonicuset P. de Coloniatom. i Hist. litter. Lugdunensis apag. 203 nonminusoperose,quameri"/i/c,i/emonstrarunt; Euchein illa etiam hypothesi, quod Junior ilte Lugdunensis in rerum natura unquam exrius et stiterit, sua his Actis, prout edita sunt, fides
,11,11
II
I

conjectura subsistere prorsus nequit, quin in pnefatis Actis, prout hactenus vulgata su7it, erroresaliquot cubare, seu ubique pro Regiensi ecctesia eturbeli\igdu.neusem perp eram positam fuisse, fateri necesse sit Quapropter ad detegendam, si quo modo possit, veritatem nlmm visum mihi est inire viam et, an vetus Actorum ab anonymo elucubratorum exscriptor non in pluillius
.

J.C.

res,quam enumeravit Papebroch


declinenturque, non
,

us, impei/ertt

salebras, lubet hicinquirere, ut, sihte detegantur

modo sua anonymo

coaevo

lllltl

historica con|

ihm

accuratio stare undequaque non potest. post 6 Quippe nec sic concipi potest, qua ratione Christi 561 S. Consortia puella nubilis annum et speciosa admodum diciqueat, quse, si Actoru sexageut jacent, verbis standum sit, tum certe
ilta

servetur auctoritas sed et cum S. Adonis, Lugd hnensis Ilistorix non imperitid.ucis, disertis rerbis, quibus hic auctor S. Eucherium vulgo Magnum seu Seniorem, SS. Consortue et Tulli nostrse parentem statuit,concitiari non inepte q ueat

Interim, donec argumentum hoc addiem xvi No vembris in nostro Opere, si Superis placeat, />/

naria fuerit. Etenim, quod in tum thesi negari non potest, Eucherius ille jam hU Lugdunensis, ut ipsisplacet, anno Christi illa episcopus erat. His accedit, quod, ut Acta B innuunt, Eucherii aconjugediscessus toriqw paratio, e/usque in specu solitaria vita annos ali quot episcopalem ejus consecrationem prxcesserint. Itaque, etiamsitiberaliter concederetur,

etiam hypo-

ractetur, quo die etiam de Ulustri matrona S. Eucherii uxore agipoterit, assero, nihil tn primigeniis S. Consortix Actis a cosevo horum au* ctore dictum fuisse, quod tam hanc, quam Tulliam

sororemejus, S. Eucherii, Lugdunensis episcojn, sub annum 450 defuncti, filias dici impediai proin possemeojudicio utramque hanc Virg a seculi vi fine ad secutum v non itaprogri
sat probabiliter reduci. 8 Opinionem hanc ut stabitiam, hoccauste meae fundamentum et robur pono : videlicet Acta S.
Consortice, quibus
S. Tulliae Vita continetur, nec

Eu-

cherii illius a conjuge discessum non contigisse ante annum bZQJam tum certe Consortia vigesiquippe, cetatis annum prxtergressa erat

in Ai Aciit,

men
t

parte

mum

firtiliit,

expun

qu&. ut Acta

illa

num.

testantur,

m annis pueripriusquam
filia,

libus posita, religiosum

aniraura h;>bere ccepisset,


esset,

ineptam fabutam universim esse, nec veram universim lustoriam seu, primigeniisadscitit ia ve;
.

gcnd* UtU

acproinseptennissaltem puella

parentum

an.-t.-i

est spes, acoepta

alia

quam
quo

tustisnova, legitimis spuria, veris falsa admixtaesse, contendo. At priorem quidem assertionis

Tulliam vocaverunt.

Cum

igitur eo tempore,

se EucheriusinspecumabdidiUjamidsetatiseS' soror septennio junior, set ipsa Tullia, Consortiae ipsa possetjnveparentumpossessiones ut ceque ac prout nun sewfecultatulas regere acpossidere, hypothesiest, ut in illaetiam
dicitur, consequens

hujus partem quod attinet, hanc putem,sat solidehinc confirmari, quod Actorum illorum <mctorem cosevumesse, exverbisnumAreciUias manifestum sit, quodque Acta illa tanti feeemt S. Ado,
Viennensis postea episcopus, ut, cwu Lugduni conficiendo suo Martyrologio strenue incumbeex iis ea depromere veritusnon sit, quse deS.

qux Tulliam jam fere aduttam septensuperabat,prxcedentisecuto, aut certe non nio nata fuerit, atque adeo post annum Christi 500,
Consortia,

Eucherio litteriscommemi
seutientem etiam
hnhv.it

a in

re sibi con

Florum Lvj
verba
in Holtec-

utsub Sigeberto rege,

qui, uti

apud Bouquetum

diaconum, utvidereestapudprxfatum Chiffletium

inScriptoribusRerumGallicariuninrii.lniispa-

pag.mjaudantem ejusdemFlorx

tet,nonanteannumChristih^regniGatUciparQ ess< tem capessivit, sexagenaria saltem qux Eueheilta etiam hypothest C Uasint, nec in patrem riumJuniorem SS. Consortix et Tulh*
>l

tancisdeelectioneepiscoporum a Papirio Massonocum Operibus Agobardi editis, Hisce

quodprxter aliaquaedam,<i> <i


I

N.

Eucherium,

innr nonnulla
iii

iis

correxit
ochiut
i

etaccuratio oonststere sua his Actis fides puellam nubtlem et potest, dum hcec Consortiam quie meta multer et speciosam nimis faciunt, temports debu anus satis grandxva esse tum Papebrochius noster, cumque 7 Expendi/ hm mu-raUonc luvv Uln sunt,
statuit,

salva

|, ,1

miilti)

plu

Eucherio cerneret Consorneutri ex memoratis ^seseconftliasattribuiposse, tiam sfTulliam tocum pr.ebens, /lUumi ve rtU,etinrciUdn

Actorum t

Ut

>>ient, Gallamejns uxoremet 'onsortiamfl rr/er.ttnr, nihUinhisAciisdrX.TiiUiaspecmtim quodvel uni etiam e severioribus criticis displicuissenorim.Quodveroadalteramassertioneparseqq.disputemspectat, tum exiis, qum num, 5 et paU tatasunt, lumex momdicendis liquido eamdemobtigissesortrm, mActis masubinde,tum Sanctorum t tum imperato

acregum Acta infecta fabidis fuerunt, q< proinde exptodi universim deberent, haud
multa,qux
vel Ecelesiastica

velprofanam
t

Luidocerevoleu^^
B ed

ubi SS. Conutparatus discere, exsUuloa, vixit,nempe prope MasortiJet Tulli* pater quinque teucis RegiO

nuascam

censuit vincice urbe, distantem,

^WjJJ?" V^fatisE'h
,,,..

possent At, sctscthistoria, haberi pro sat certis quxnam igitur ex Actis illis ut taberis, exstant, a atque etiam typis culgata adscititia sunt ? Responut spuria et

mam

riisEmetenumRegiensemepzscopnm.n/my
aui anno

eliminanda Papebrochio aliisquetn deo, eaipsa esse, quse ut ne Consortiam et Tulliam S. Eumorafuerunt,
,

Vnchenumdictum.substituiposse.eumrt./r/icr v subsu tpstt 540 synodo Aurelianensi

vulgoMagni

fliias statuerent,
/,

nimtrum,

Verum,quodsatva eruditissimi

ctoritatedictumsit,ututtant conctptatw pai %isvideturt ineodifficultas ut

decessorts metau* noncssct, .juanU,

Vrum-nm ConsortiaChtotarii.nt adiisseetsMbSigebertQ,ejusfiUo inm*trimontum


i

^imn./c

nnibusappettatorwn,qwse-

futsse dtcatur ab Hecea, nobili viro, expetita seu ab anttquo A aux, ut adscititia et spuria
*
ctoi

um

DE
**
u roM

S.

TULLIA VIK(iINE.
proposito, dehominibus servandx virginitalis
j.

G.

nimirum

iter

us ctorum exscriptore inepte hujus Acio haudpluribusopusest quam dantur. exhtbere rum partis narralionem VI paulo post '*" 9 Sic igitur num.

.,,wten-

^.^lrto-

dlse nultaienus censeripotesi.


lu$
'

Interea dum rpsa,

impense vasacrilegx nupti*. ortitioni s adesl, qux Domini in somm


0P t rU sumsponsum,nequaquamnuphas pJdicit, monens, tum ut conm,

S. Contorli.r

pr

^o Lcre
:

narratio,

ad Cliloturium, regem Fruncorum,

natur

Consortia, qu*, ut fxcttix

solent, egregia formaac

speciosa nimis puella est, longo itinere ex

^J^lZmrenZ
Deo

~^*fiZ *"* ^

u m IZmintrum
vio
,

wcw P rofi
rata

^^^ZeZ J ^'\^
^SSSSi ?^
f ;^~'
'
.

Heccx exc ipiat, tum ul adventuro triduum condalur, param sepulcrum, quO ispost tendaf, hunc, mox ut re t de cetero obviam ei proprio gladio ac prx tein conspectum venerit,
inlerilurum.
11

nimirum (quis emm deservire Slbi liceat, causam animo figuret <)vel aliam hujus ilineris % virgmibus\nefas esse, A P 0SlMC
injussu regis

titia

f^iZbZlduta
h
(a

cum hxc, Vaticinationi eventus respondet, pauperumque psatlent t um


HeccX procedit obvtam, isque de Druentiam fluvium Iransibat, prxgauine
,

/"

= <
,, s
s,

pressa facultate ^itatemDeo^eU^

Uum

sequi, vel se

tutam non fore, nisiex gu>e*-

appropmquat P al tune, cum visum Dominus per noroo dolenem


regis

lanceam n> Zincautedesiliens, sublapsispedibusin


{rruil et con f ssus exspirat.

sanitaU

W^WjJ ^J^^^^ZZ ^^XfSSSaStoE*


;

Mox

illa

cum

ZTyn

i s,

Deo tamin gratiasagcns, dcfuncti

cor-

*SSSZSSZS2ii2ASZ
scia,

r^^M^ssuispa^ ^xszssisssssiii febnbusipsa


ei

ipuiurxmandat, dum

interim lieccxcomx-

denunUare ejL inforlunivm Sigeberto regi


-

contra accepudori suo abs rege metuit at assurgit rex, denti puellx de solio venerabundus prsesiobviamque procedens, sibi orationum ejus pristinam valetudinem dium, filiae vero aegrotanti decumsupplex effiagitat. H.vc tandem exorata
,,,cipiscubiculumingreditur,post oenfr acgram salufusas cum lacrimis preces, pacifice ut inscio, si Superis placet, rege, mox tat, qucv,
,

--,, SOrtiam,quu-rniMVMtx, r.*yw ~, ^ZgUc^usoperacurataafebribusipsa . opera curata a essevirginem, cujus principem mittit, fuerat, epistolas ad Provinciae Consortiee molestussit, sedliceat quibus, utnemo coneessoaChlotarioprivilegiofrui, auctoritate

regiaprcvcipit. Hxc omnia, partim ipsis descriptoris verbis expressa, quse Tillemontius tom. 15 Eccles.pag. 858, et P. de Colania part. i

Monum.

Hist. litterar.

Lugdun.pag. 215 etseqq. tamquam

/,-,

qua torquebaConfortia pedem intulerai palrtio, nuntium mox febre liberata erat. Ad laetum iomts, visoque prodigia, quidquid Consortia in suo regno petierit, concessurum se

fabulosa et ut ab interpolatore inepte intrusa jure merito sugillant, si cr S. Confortix Actis, alias antiquitate plurima venerandis, eliminentur, ut sunt re ipsa adscititia ac spuria acpriora dumtaxat numeri\2 verba, nimirum, quzede Consor;

x tllaidsibiinvotiepotissimum esse in cceplo virgisubjicit, sibi ut ex regis permissu proposito permanere secure liceat, quaeque nitatis aut sacratis Deo locis suisque famulis contutit,

p0m

ticv

in ecclesiam

S.Stephani

et

in pauperes

mum-

ficentia, dequefamulitiisui manumissione agunt, si cum numero 20, cui optime cohserent, nulto medio conjungantur, jam nihil, ut Acta pervolventi

rala collatura deinceps esset, auctoritate regia moxad permaneant quibus cum rex annuisset,
;

patebit, in

illis

occurret, quod S. Adonis ipsius-

rt

nuplir

ii'-

euntlx ex juttu
Sigeberti,

Pruncorum
regii
;

propria se Virgo confert de servando suo propositojam secura Hsec,mihi quidern fabulam eamaveri que satis ineptam redolent. Sed en alia aliena. specie multo magis 10 Si Actis illis num. 15 et quatuor subsequentibus insistamus, cum post Chlotarii mortem ex Sigeberti regisjussu eprimoribuspalnt i i quidam, gubercui Becca nomen, Provinciam Massilicv
,

queauctoris anonymi, Consortium eJTulliam Eucherii Magni filias statuentium, amplecti sententiam nos impediat ; nihil, quod, salvis sanaecritic& regulis, utrique sanctae Virgini adscribi nequeat, nihil denique quod cocvvi scriptoris anony,

mi aptiorem magisque connexam nonreddat totius narrationis seriem. Tuncenim sic ejusverborum
sensus et connexio, ut ab illo die, quo Consortia S. Stephani ecclesiam ac xenodochium de rebussuis exstruxit, et, erogata inpauperes residua pecu- y
nia,

nandam

ex quodam incola essein nomilocis puellam intelligit, speciosam nimis,


suscepisset,
is
i

ne Consortiam, pet imia nnumerabiU nec non ministerio potentissimam. Ut fabulam prosequar, mitto hic descriptorem antiquum multis redar1" 'l quam antea pecunias suas in paupeguctc erogasse familiamque suam liberam fecisse res dixit pecunia innumerabili nec nonministrorum copiapotentissimamrursusfaciat S. Consortiam. Eecca igitur per honorarium ephebum nuntiari Consortiaejubet velle se hujus colloquio frui mox
<

famitiam suam tibertate donarit, tantam ei gratiam coram hominibus Dominus dederit, ut quasi unum ex angelis eam cuncti haberent. 12 Ex his S. Consortiae Actis, in hunc modum exvurqatis seu eatenus ,quantum conjectura asse* -ffj jj.i qui possum,nativaefxdei suae redditis, ea nunc recensere lubet, quse SS. Tulliara et Consortiam S. Eucherii, Lugdunensis postea antistitis, vutgo Magniseu Senioris dicti, fitias fuisse, ostendant.

quoiu
'

"'

""

.-,

mit$vem
,

((

.<>metsubsecutus,eollatocumillafa?riilia?*i t ser-

pra laudatus, num.


cAiii.iiuc.-vnai.wiiw, ex ordine senatorio,

Ita utriusque Virgines natales coaevus auctor, sui describit Fuit quidam vir
:

excipitur;nec mora riusjruis zuu moneconvivio excipuur nec mora, hospitis sua pulchritudinesermonumqueprudentiatamblan' j_ 14.. *~ ,.1*. n ~.i oi.ao nwM^Mnn nr,n,.xn r,t,nnt vi rw, de capitur, relureut suos amores aegre queat ;non paiefacto tamen animo,festinusadregemconvolat eamque sibi,(utu/ vii gim m Deo sacramesse, nescirenonposset) a regeuxoremtradi petit el impetrat. Mittiturrursus ad Consortiam ephebus, ei
; ,
.

Eucherius nomiue, habens uxo uu^uiuouuuiiu^uuuupuaurem, nobilibus ortam natalibus, nomine Gallam; nnnc nnirlpTTi MTnnla possessio e1 nnmi'rn< familia, quos quidem ampla nnsspssin pt uumerosa f-imili-a

aurorumque copia
sed timor Domini, qui

claros iu
est

seculo fecerat initium sapientiag, in


;

utail nuptias die tr igcsiriio jjust iuoundasseprtBparet, denuntia Ita us


.

<

ui illd,

siActorumdescri

omnium clarius exornabat. Cumque liberos non haberent deprecati sunt Domiuum, et exaudivit deprecationem eorum quam votivo nomine Consordans eis tiliam
conspectu Conditoris
,
,

ptorem num.

16 a udiamus, id'genus responsi dat, quod, salva coram Deo veriiate, salvoque coram

nwi

vocavemnt

heredem
sanguinis

videlicet

illam

et

propagatricem

sui

habere

cupientes.

Cumque

DIE QUINTA OOTOBRIS.

Cumque eam
in

in timore

Domini educarent,

et illa

bus non meminerint. Etenim, prceterquam quod


levioris

AUCTOtK

annispuerilibus posita, reli^iosum animum habere coepisset, nimirum Dominoeani ad consortium regni caelestis, secundura prtesagiuin vocabuli ejus,
occultainspiratione vocante, aucta estspea illorum, accepta altera filia, quam Tulliam vocaverunt,

momenti habenda sit qusecumque mere negativa argumentatio, nullum prorsus eapondus
habei,
esse

J.G.

cum auctores antiqui et fide digni, quales anonymum nostrum ejusque sequacem S. \em, nemo inficidbitur, illud ipsum diserte
quodab
aliis scriptis

dixeruntque

Multiplicabit

Dominus per Con-

testantur,

traditum non re-

sortiam et Tulliam seraen nostrum, sicut mul-

tiplir:mt p (T Liam et Rachel in domo Jacob luTedes. Anonymum sefuturaB promissionis cutus S. Ado Viennensis, in suo Martyrologio die

peritur.Et sane, cum celeberrimis istis auctoribus supra laudatis, de Eucherii filiabus speciatim scribendi occasiovel certe ex singulorum instituto
necessitas fuisse

patre xvi Novembris SS. Consortix Eucherium, Lugdunensem positidem statuit S.


et

Tulliae

non videatur, quis utramque virgineam protem, quam prsefato Euoherio anony-

quem ipse teo. episcopum, non alium utique.quam solwr <' unicum novit,nuncx>uigaricognomento,
Magnuin ut a probabiliter fictitio distinguatur admirandas, ut subjungit, seu Seniorem dictum, et doctrinae virura et ex nobilissimo tidei, vitae
,

merum alioS. Adoasse, i rumsilentiumeieripiendamjureeanstimett Quippe si id genus argumentationis negativx eo u

mus cosevus et

>>

apud quempiam
et

valeat

pari

is

ratione 88.

Salonium ejusdem Eucherii filios negare necesse habebit, quandoquidem necanonymus an-

senatorum ordine procreatum. Eidem anowj rursus consonat laudatus Viennensis antistes, cum SS. Consortioc et Tulliffl matrem Gallam appellat, quse, ut subdit, in

UUus progenie tiquus nec S. Ado, '>>> fadunt. Quidergo? nerunt, uspiamd> falsus cstS. Paulinus atque aerem verbera-

Num
vit,

sancto habitu

D< o

/>ost-

modum

in

spelunca

servivit,

queeomnia

in Actis

noster S. Consortm num. 3 et seqq. anonymus fusius enarrat. Quapropter, cum S. Ado gion usque adco imperitus autineptus diciqueat, ut B tempoin recensendo historico facto, suis etiam aberrantem ducem sequi o, ribu
voluerit,

merito sane
/i'es potest.

et

ipsi nostroque

anonymo

habert
13
ni

///<

tpeciem ud-

iii tauiia

n-

ulioi itm

dissimulem, quod opinioni Eucherium Magnum SS. Consortise el Tulliae paUos ituenti adversetur, fateor, praeter recentiores, Vapebrochium tom. iv Juquosdam Septembris pag. nii pag. S&49 et Perierum tom. ct Tullioe patrem se, SS. Consortkc

Ne quid tamen

sua ad E>>> ./... tola, atludens ad Psalmi Ul vers>>s me infcecundumeorum conjugiumfuisse, innuit w>s Dominusea benedictioitascribr, ,., ,,,,:, bi aedicitur nomo, qui feimet Dominum, per- E curabenedictavobiscum petuici. >tis vestne?^inobilissim; Deo progenie ita recte S. Paulinum ad Eucherium et tur, si Gallam scripsisse credamus, nihil vetat, tametsi nominatim non is beatorum conjugum progc niem uti ex Gennadio et in recensuerit, quo minus Salviani ad Eucherium epistola apud CJiiffle-

cum

in

>

;,

,,l

PcwUno

it/i'Strnfopay!/.i>\etl>:>, Vf
filios

num et Salonium Eucherii


ita
Vi

statuere

licet,

nec fuisse nec esse potuisse


,

Eucherium jamnunc quoque* eatcepto anonymo ? laudatum, Fateor n Consortice como,qui S. j^fioni prmhmt, celeberrimossrrr/i v scriptorcs bmas hast
nesEucherioMQallxparentibusnonadscripsisse.
i

parilerex anonymi monio Consoriiam et Tulliam ejusdem Eucherii


vulgo
L5

lis tcsti-

Magni

filias

statua
acprononra

Talesjam pridem, discussis utrimque argu'

adPap
respondeo, eos

l
-

citatis

legenda, aitinet,

sortidm

et

Tulliam Eucherio

ejus uocori nonabjudicasse, nisi in

Magno et QaU& uommuni olim

Chiffletiusin JPj*J ntis, statuendas duxit laudatus pag. i, ita prsefatam 8. conclllil suo Paulino illustrato EuPaulini epistolamcommentans : toro cherii et Gallae) benediotam pn itur Paulinus, duos tinem (epistolse illius) bene prec
;

filios

interpretor,
iHa

Salonium

"'"..

quiapud
toti

sentenMa, quse ConsorU.r adChlotariumregem ipsimet Actoiter et Eeccse \>iri nobilis historiam Atqueita etiam Perierum auctori adscribebat. negat, <dlam rumintelligidebereeanstimo, cum negat uuam intelligx debere eanstimo,
>

quefi] parentis (|11(


. >

erantinS. Honprati disciplina: tTnlliun, qi.

manuin LeiofinsulaLi
.
is

educabantur. Qua '

sem
.

prmfi
legitimis ejusdem

- ss
1

fiUQS

& Eu
,

)'"'

Eucherii fihxst loquidem nempe ftert m illasmeistitisse, r ^hentfiUa tentianequit, ut ConsortiaprxfaU

*S*Z1 ^nmmonem
(

Z:

verba producit, acpro


,

herii

^HSiS seuc
ajusdem
in eo
S.

^tri

Opusculum
2

^^
>

ct

Ad
in eo de

Sa

<'

[ herit, qua plus integro post

"n ''Tr memorat Fuchent

ejusdem 7nSolat
I

seupost annumm puellaadhuc cssct. nubilis ct formosa nimis statuenda sola interpolato Consor cum hxc S. nonsatis, utvidetur, '', scititiam irisquondamdefalsitatesuspectaveldiscus : ti sv
,,

q filiismentio

^^
'

sitt

culpamomnemininterpolat
\

>

seC ulari

rum

>

innitatur,nih
*avit,*
traill

itis,quibustemporumrat

ce Actorum descrtptorts "'."." t ._ ^> ..,' ,*;. cn


_.

mta enatantis, primam stationem, Le>*i ex " h Hilario Paulino denomidesignatam et a


i

-'

m >nijrllafm,silentioh
jus e

<SCUli

opm

*m
et

potest

qua excosem scnptons

S. Adomstestt
tsu-

ttm
i
'

monioutramque memoratam cherii Magni prolem fai it mtra >>s multum fa


i i

Virgmemb.

deEucherii filiis silentio, nihilcontra .jrarumnominaetgrsln rr/r

contra CMffletium potest, cujus


propti

l, ;ll,lt<nil<<

fi,

ncfiinfiif

nostro cosem aut oerrimi auctores, S. Eucherio ""' s ,,,da Hilarius A : Salvianus, \amertusClaudianus,GennadiusalnConsortio e^Tullia tamquam Eucherx
vecle
soris

amplectendam duxi,
improbabiii circa

sic

tamen

ut

aliorumnon
entes

Tullire et

Consoi

"

Nunc
cetera,

Tomus

Tll

DE
H'1'TORh

S.

TULLIA

VIRGIIS
pontificali cathe- D dataeius. Meus etiam ffenitor, veniet, et erit magnus in dra sublimatus, post nos mea Coiisortiamanebit

1.6.
S,

tere aqqredior.
16
,.,.,

Tullia post

Qnandonam
in

S.

Euchenus,

relictts, ut

appa-

vitam ali-

quamdlv
solimdine

fn

SWI
,;,,

cumcomuge Lerinensi insula filiis,una ex Lero insula inco filiabus


specu Sese receperit,ibiquein
in territorio

conspectuDei:porrosoror multa passura in virffinitate, pro qua

est,

donec et

nm

adMonvitam
so-

actam

tem-Martium quidem sat Utariam amplexus fuerit, conjecturat


verisimili statue

Aquenst

sita,

ipsacoronam vitas percipiat. voce exultatioms tem S. Eucherio retulisset, ille in ago, ait: Gratias tibi et confessionis erumpens siihilis tui consolator, Pastor bone, quia non est
tuos, qui diffnatus es consolari servos

Qum cum

post quie-

et redciere

us est laudatus Chiffletius

mo
jans

Paulino illustrato, factum illud


125, quoU verum fati at, ut nihilvetat quo illa Consortix et TuMte cum
'

g-audium post lamentum

et ultra

noluerunt

eam

annoCh

vel
;

anno

pore

id Statui

noster, ex guocorrtflere. Hactcnus anonjjmus in Addit. et gendus cst Castellanus, pag. 983 obitum &. sui universalis
Tullias statuens

nihil occurrit,

parentibus in Provinciam queat Neque eiiam seu exanonymo certo o,seuex alio scriptore antiquo erui nosti vmquepotest quida 8. Tullia toto adolescentix

secessio sat

prope

et

sucetemporc
prsefato

<

gestum fuerit
S.

Idunumex
Euche-

ect Martyrologii 4bJ. tum sub annum Christi ac Verani enim S. Tulliam Consorti* ct Salonii Magni prosororem, ac proin Eu herii mlgo nostraque opinione lemfaciat, fieri inhacejus mortua . nonpotesL ut hmc anno Christi 489

anonymo quam inspecumillamse


discimus,
'/'

Tulliam nondiu

qux,

abdidisset

_B

ci morte exornah rius, ad Superos migrasse sepultamque fuisse in agro est, suo, nomine Thele, qui locus alias Tete dictus Papebrochius tom. v, ut scribit m Saniv Junii pag. 258, ab hac sancta Virgine

ginitatis gratia

num. 6 innuit, jam non parum ante, in vivis esse desierat etiam Eucherius, Lugdunen quamejuspater, S. 480 suamorte sedem occuparet, quamsub annum Tullte annus incxtts deseruit. Rectius igiturS.
ut

anonymus

noster

natalisinter

Thullei

nomen habens, sesquileuca (aut paulc 5 ea infraManuascamsitusAnonymi Ingressus Ltaque speeum S. Eunarrani
li
:

cheriu

ic

undique locum obstruxit, utnullus ad

eum
lam
ipsa

valeret inffredi, beata ei Galla per fenestelquotidie cibos ad vesperam ministrante, ut


petierat. Post
filia

annum 441, quo E autcertenondifferendus Lugdunensem cathedram tenuisse, Eucherius passim creditur. illustrem fu18 Ceterum miraculis nonnullis inem Tulliam, haud obscurem- jj^**isse sancta tusanonymus num. xi scnbens, lonultra
/ f

annum^

et

433 figendus mdi

gum

illorum,

non multos dies conversionis eorum Tullia, in virginitate persepultaque est in spelunca duplici,
:

Tulham Eucherium et Gallam et filiam eoruin qudB aperte etDominus mirabiliter operatus est
;

fore narrare omnia,

quae per

servos

suos

manens, miffravit ad Dominum, agro suo, qui dicitur Thele in quo audito, S. Eucherius ait

iam

testatur S. Ado,

cum eam

uti et sororc

Consortiam siffnorum gloria claruisse affirmat


prout laudaius num. 2>amphsHodiedw adversus simus dominusde Brantes perscripsit,
,

Dominus
:

abstulit

sit

Dominus dedit, nomen Domini bene-

sicut Domino placuit, ita factum est; dictum exhortabaturque Gallam, ne super hac re contristaretur.
mnuni

qui, capitis doloresa fidelibus S. Tullia invocatur, malo, in subterranea ejus specu seu ilto afflicti
sacello

nonnumquam lapidicuidam, quem sanctx

ijjoi

ffui

mafrji

17 Reliqua, qusehuc spectant, ex eodem anonymo pergo recensere. Ita ipsenum.Q Cumque nullo modo cousolailla (Galla Tulliaa mater) die cum post matutinos tionem reciperet una hymnos membra sopori dedisset, vidit in somnis chlamyde aurea ful13. Tulliam, stola candida et Cur me indutam, adstare sbi ac dicere g-ente

Viryini cervicalis loco fuisse tradunt, caput superponere solent. Si indigenarum traditioni quis credit, S. Tullia, cum a venatoribus e specu suse abducta esset in locum, postea San-Tullianum Otctum,non sine prodigio post fusas illic preces,
,

inspecum suam m

amissam luges, quam Dominus in consorC tium sanctarum virginum introduxit? Te quopraepaque me ad Dominum secuturam scito ravit enim tibi coronam, quoniam implesti manvelut
;

transvecta fuerit, aquo tempore m'/i4ic Vm/Wjc vna.nnn. in vp.np.ratiane fuit, aui veneratione fuit. qui vicinis incolis magna illi obtiderunt, quos ipsa fiorum et segros suos odore prodigiose sanabat. Sed hsec, sola, ut apparet, populari traditione nixa, discutere aut
illustrare

visum non

est.

DE

DIE QUINTA OCTOBRIS.

45

DE

S.

APOLLINARE

EP.

CONF.

VALENTIiE SEGALAUNORUM 1N GALLIA

COMMENTARIUS PRJEVIUS
S
I.

Sancti in Martyrologiis classicis aliisque memoria

Elogia varia

Actorum auctor

ex quo manuscripto

illa

edenda.

ANNO CIKCITER
l>XX.

alentia Segalaunorum,

quam

S.

Apollonaris,

Valentix Se-

galattnorum,
cujut notitia

V
r

incolis S. Aiplonay dictus, multis

virtutum

dutur.

exemplis vivus, nec paucioribus prodigiis illustravit, eadem urbs est, quam Bertii Ptolemeeus in Narbonensi Gallia pag. 55 collocat,

licet cum Apolnostro, Usuardo, Wandelberto censet) coufundat linari Ravennate cum (ut ipse RiNotkero, Martyrolog-io Fuldensi, Ottoboniano,
,

mortuus

quseque in

yeteribus Notitiis (PJtnto tamenetPto-

lemseo recentioribus)... inter provincio Viennensis Notitia civitates xiv, sextoloco numeratur, utiin Galliarum, verbo Valentia pag. 581 scribit Hadrianus Valesius, cujus verba idcirco adduan et

Gelchenoviensi, Augustano et Labbeano. Meminit his Ecclesias/icis hac die cum aliis. lonense venerabilis Fastis,uti et partim ex Libello anna li Collectionis r. Amplissimse tom.

Ex

Bedcepresbyleri,
naris elogium
in

EdmundiMartenepag.^

edito, sancti Apolli-

Martyrologium

Romanum

ho-

cum Ptolemxi

geographica enarratione contuli,

ne quis de diversa hic agi Valentia existimet, quam modo in Narbonensi ,modo in Viennensi provincia collocari intelliget. Porro hanc urbem Baudrandus in suo Lexico geographico itadescripsit: Valentia,

diernum aliaque recentiora, quorum probx in hsec catalogum hic texere necesse non videtur, Valensia? in Gallia S. Apollmaverba illatum est
:

ris

fuit illustns et episcopi, cnjus vita virtutibus

urbs Galliae Narbonensis Ptolemaeo, Seg-alaunorum caput, nunc Valence incolis, Vain Galli;e lenza Italis, urbs ampla et culta Delphinatu, est in Valentincnsi tractu ab ea diepiscopalis et sub archiepiscopo Viennensi,
,

mors signis ac prodigais decorata. succincta qui3 Elogium hocegregiv stabiliunt meritse testimoma dem, at plena laudis bene Agobardus, Lugdunc^^s antistes, lil W& prsesv cis superstitionibus, et Ado, nostroscriptisreChronici suiaetate 6, de Sancto
I

>"^
h1onit
,,co,

liquerunt. Ille
ris

nempe 300

circiter post S

\|

Uma-

cto,

cum

arce

et

academia

celebri

ad

Khodanum
pau-

obitum annis ad imperatore

Ludomcum

fluvium et c regione Vivarieusisprovinciae, in Ehodanum. lo infra confluentes Isarse

PiumcontraJudaicam perfidiam, superstitwnes


errores, post adduatque innumerabiles scribens
cta
C>,sanctorum Patrum Hilarii, Ambrosn, contra Judseorum obstmatam prianiet Athanasii atque exempla, impietatem gravissime testimonia i>nquos ad Patrum concilii Epaonensis, societatem fugienmis S Apollinaris, Judxorum 'am Christianis, decremt,

Qiuv

princeps hujus urbis ecclesia est, testeJoanne CoValenlumbo lib. i de Rebus gestis episcoporum Comelio et CyprtOr tinorum, pag. 216, olim SS. dinunc S. Apollinari, de quo hic agimus,
no,

cata
pi

est,

illustrique

canonicorum

collegio nobili-

tatur.
i

dam

penitus

ipuc coli-

tur, annuntfa-

(urque

<

Marll. S. Apotlif

ccepit, prout classiscum Octava jam pridem coli propria Valentinse ecclesise inspiaentima)//;,-ia /'"'" )ltam at vero,quandoname>
t

per Vatentinam 2 In hac sacra sede, uti et duplici esim Sanctus noster Officio

statutadc auctoritatem etsynodalia

nifestumfiet

impensafuerit,nihiloccursolemni rituveneratio certo possit. Magna rit unde definiriutcumque retro seculis in veneratione fuisse, eum a multis classicorum annunostendunt Martyrologiorum transcnbere supervatiationes, quas omnes huc Unus pro omnibus audiatur

F sancHhujus AntisHHs,nonsecusacSS.Hilarius, etAthanastus fecerunt Ambrosius, Cyprianus exemploquenon Jtulxosexecranhs sequo JudictO sux pondusaddat, eum sanctitate leve orationi * ridisqueetiamsuotempore*
t

^'f^

mc modum
clesiae

episcopuseclaudat: S. Apollinaris, quantus fuerit et sit, non solura Valentina.,


soripta, sed

gestade eo usquehodie

et

crebra ejus rairacuhi

subliraiter testantur.

Ado verocita-

caneum existimo. ad hunc Ado Viennensis in suo Martyrologio


sconi

8. Apollinare tolocode S. Avitoejusque fratre Avitus quoque, Vienhabet

ad annum

mhmc
,

Apollinans epiIn Qalliis, civitate Valentia sancti


cujus et vita virtutibus insigrnis nihilominnssignisetprodigi.sdo.o.atu,
:

nensis episcopus

eloquentia
Isicii

et

sanctitate prae-

fuit , el

episcooipuus^cujusfraterApoUinaris, Valentia

DUs

annuntiationiad ejusdem Adoapicem consonat Dominicus Georgius ope nis Martyrologio, quod Vaticanserecogmtumet adcodicum BMiothecse typus vulganotationibus illustratum, anno 1745 Adnotationisubjectis ad hunc diem vit ubi in

mud Rosweydum nostrum

ea, quse legitur in

episcopi, duo Lumma, postea Viennensis viri Qux hsec de S. Istchto, S. Apolelarissim] fiUi. fratre, S. A Hnaris patre, deque hujus Viennensts anttstes, em protulii S.Ado, mediu

miraculis

insienis,

senatoris

pnraum

infra dicendis, ac vel

mammeexjamprtdemdt-

Apollinaris, Valentin eco bus hccc observat:


colitur l.oc

e-

sice

in Galliis episcopus, a Rabano. Adone ronymianis, ut indicat Sollerius,

die a

Hie-

2 Martii ap, etis in nostro Opere tom. - a pag. 660 nvnu/rste patent i Febr tomo tum ipse, tumAgoilla vercqiur de Sanctonostro etiam verissima esse, ex hujv bardus protulit, r

Commentaru

DE

APPOLINARB

!L
lectori

>

**

perspicuum

fiet

ssuzs^rxussEP.

CONF.

UN

POiwritti

SpirilUS
cavit.

et

vui.ui.io

**

Affluenti

71 etpag. *0exeorum prxfert, emendata, pag. quidem ffymnus acl Vesperas de stant. Atque ita
s

Deum

ctissimai

siquidem doctrma, flagranti et sanamorc, oviura eximia dilectione etiam conversationis exemplis signisque
id

admirandis

pnestitit,

ut vindicata
justitiffl

mox

Cbri-

Apollinare canit

Exulta
i

cleri

concio
,

pristinum resumeret, stiana Keligio vires et decus


,

^aude plebis devotio Apollinaris gTal

incokeque in ambularent.
7

vias

pacis

et

unammiter
liostis
7"'"'
s

Felix plaude Valentin. Tunc * sancta generositas


an llunc

Et generosa sanctitas

Dignum

fecit

splendescere

Pontificali sidere.

Ilonestce vitse merita,

grate tulit lividus piorum adversator. Cum viarumque Dei perpetuus curatoris fisci Sigismunimmisisset in cor Stephani libidinis ustum, ut defunctffl di regis, tantum sibi ilicito conjugio copnlaret, conjugis sororem Apollinaris zelo justite et honesta-

kin
tfai

Non

id

tUiologio

Gallicano

Virque Dei
sicut

Mundo

signis exhibita
beati Prsesulis.

tis,

Deolaravere populis

Eamam

pridem Joannes incensus soelus ne postquam saepe reprehendisset, fandum io sum illum pertinacem in foetore luxunae
,
,
i

Regis uxor obtinuit, Quod ipse rex non meruit Nam per vestis suffragium
lata

synodo,

quam cum Avito

fratre

metropolitaque

febrium.

In una triuo gloria


Sit laus

suo et comprovincialibus episcopis E habuerat, gladio anathematis percussisset illum perditum peccatomovit tum dffiinon per considentibus ita regis animum, ut sanctis
,
j

eam ob rem

rein

non transitoria,

prajsulibus,

alioquead

Qui sublimavit inclytis Apollinarem meritis. Amen. Hymnus vero ad Laudes varia, quibus Sanvenient y
:

quaeque

potissimum vero beato Apollinari dira interminaretur, ni exclusum sacris ho-

minem protinus in communionem reciperent.Tamen remisso uonnihil (ne simul tot ecclesias orbaretpastoribus) furore, episcopos quidem caeteros adhuc in synodo residentes jussit adpropria reprimarius in causa verti. Sed cum Apollinaris, qui
videbatur,
illi.iis

Laudes subminittratur

iltustranda ctus ciaruit, quxque postea miracula his verbis recenset

quam fcelix suffossio, Potum negante fluvio Qua donum Christi cernitur
,

sua in sententia persisteret, nec aut terroribus posset ab illa deduci,

ullis

tum
qua

Bt Vir sanctus reficitur.

rex in

eum omne
:

odii

evomuit virus

et

Dura tumet unda rluniinis, Vento furente turbinis,

injuriis,

Mox

cuncta fiunt prospera

Tranquillitate libera.

Prasul passus injuriam Sua sponte dat veniam


:

qua insidiis petitum, cum fidis igitur aliquot asseclis beaexcedere recepit, ubi tus Pontifex desertum in locum se ingenti laborarent, siti cum illi arente humo suorum oratione sua fontem aquae vivse levando
,

solo et solio coegit

ardori obtinuit, qui,


ciis,

eo absedente hinc
est.
,

cum
qui

so

posnsB

subditum

mox

exsiccatus

Malignum fugat spiritum. Columnarum proceritas


Et cereorum claritas Testantur vitam Pnesulis
<

Conligit

interim

ut

rex

ipse

bea,
i

maximo
parit
''''

tum Priesulem nec


cujus

Coruscare miraculis. In una trino gloria etc. Alia quoque tum pie, tum prodigiose a Sancto gesta, in Valentinse ecclesix Officia ei proprio, sparsim in Antiphonis Responsoriisque cum iaude

in perniciem <nttcti febrim adco gravem incideret, ut exitio proxi- phb, mus a medicis crederetur. Eo in discrimine in- F

volebat nec audire juraverat, Deo volente iu


videre
,

sutnptumex

valuit

r<

*des

quse pietatis alis subvecta,

td

Pontificem beaiisMinuin properaus, fervida Ipsum devotione oravit, ut injuri iramemor, gratis Lmpi Buis Deo precibus regi incoluraitatcm
ret.

resencentur quorum plcraque cum Saussayus in Martyrologio suo Gallicano ad hunc diem, eo ordine, quo hsec contigaHni in epitomen contracta, satis apposite itlustrarit, non abs refore, arbitra$um t ut editum ab eo sanct/i l'rxsulisnoslri
,
.

Q.ui

desperatioue fletibusque
,

religiosa?
ipsi

prin-

.i|ns

concussus

cucullam suam

dedit, cu-

subduurmu
-

prseconium productis jam nunc etogiis maxima exparte subjungal"> vai.-utias oegaiaunoU'.iu naoec Valenti Segalauno6 Ita pag. 690 habet subViennensi prima (Ptolemei tempore sub rum
<:

jus attaotu lcl.rilis ardor protiuus restingueretur. Kediit regina tanto fulta pigmore j firmaque fide, ubi vestem Viri Dei super regem expandisset, graprotinus is , effugata infestatione morbi
.

tiam

Multa alia ut cum Rhodani ..,_i-uimt ^^ B * . Divinus, edidit prodigia Vir * bumentes fluctus aurasque vehementis rapressit,
percepit
perfectie
sospitatis.
quffi

Narbonensi censebatur
..~; scopi
niinfl illius
ftitritAtia oivitatis

sancti

Apollinaris,
v\v\ viri

epimirsp. mirae

ct. et
\

Ronfftflaftris confessoris,

sanctitatis et signiferse
ris

Lrtutis.

Qui

Isicii

senatofrater

Viennensis subindeque prsesulis,


A\iti

tilius,

vero sancti scopi, post


(

ejusdem

atchiepi-

longum Valentms Bedis intcrponti(quam Maximus Bectator Manichajorum quam Maxunus sectator Manichaeorum ficium rlcium haeresis sua3 impietate et topi vita icedaverat eamque ob rem jusse Bonifacii primi Papaj ab
,

quatiebant navira in qua erat, dasmone obsessum libcrapuerum Alinhium nuerum a dsenione o Aliphium vii et presbyterum eadem infestatione vexatum. Postremo post gloriosum excursum ad sedem reubi micaus justitiie testimoniis et Doininidiit cis prasmunitus Saoramentis feliciter migravit ad pininium. ikcluu^. ,<ulu priemium. Praefuit ecelesia3 Valentinae annos tri-"^ " quaator. llactenus ex S. Apolhnaris bwginta
, :

grapho depromptum hmcqueinde aSaussayo or-

natum

DIE QUINTA. OCTOBBIS. A natum Sancti


eo

47
,

ndstri elogium. Reliqua vero, quse

ex aliis hausta fontibus laudatus martyrologus de

memorare pergit, in aptiorem, quem postea habitura sunt locur,,, tantisper hic transmittam, ut de laudati biographi setate atiisque ad eumpertincntibus prius lector instruatur, quam ex

w rou Edmundus Martene et scriptores Historice litterarise Francise jam laiulati, eum m ,,,, unanimi sententia anonymum slatuunt, nec sinc cmsa quidem, eum nomensmcm nusquam ipse Eiadi\u,fuiuo
1

Labbeus,

(,

dem scriptoris
deat.
tifamili

fide et testimonio sancti Prsesulis nostri res gestis a nobis ordinari componique vi-

diserteexpresserit,nec illud tiUtuatiquiscriptores memorise prodidisse reperiantur. Aliqua tamen, eaque non inani ratione impulsum fuisse arbilror

'"'

irum
cum

Chifftetium, ut

Vitse 8. Appollinaris,
et
<>

veteri Ms. S. Claudii nobis descriptw.


S.

se

Q
cl

Hunc
,

Apolliuari

non modo

cosevum, sed

familiarem, rerumque, quas narrat, multatonciimortm 0r/ /,,/, testem fuisse, tam luculenter ex edenda inferius Vita et jam mox huc transcri-

^^

bend/s testimoniis conficitur, ut, nisi temere, moveri de eo controversia non possit. Ita enim ipse num. wloquilw Hisactis, dum a cunctis grates
.

Mss. collatse, /uvcsua manu prsemitteEladio eji ut videtur Auctore ret verba (S. Apollinaris) diacono. Est porro Eladius hic c.r ChiffletU mente idem ille diaconus, qui apud Labbeum tom. i Bibliothecse Mss. pag. 691 Amplissimse Colleet 002 et apud Martene tom.
aliis
,
, , ,

ctioniscol. ISZfortassis ec
dii

ptoris mtio

llau-

divinas potentiae redderentur, in conspectum Areki-

nomen habet, quique plus semel in sancti AnVitarecurrit.


|

tensium urbis Rhodano famulante PBRVENlKtfS qua voce se S. Apollinari, Arelatem navi proficisceati itineris

tistitis

Exquo autem

indicio, qua-

veratione taudalus

comitem fi&isse,apertissime
:

vndi

cat, uti etpaulo post ita loquens in quo Loeo dum morarum spatia earitatifi causa protraheret, (nem-

us conjecturam hanc fcccrii, tdbioijrajihum nostrum Bladii nomen habuisse nec a memorato diacono dit ersum fuisse
scriberet,

nuspiam

ipse edixit. Suspicor

tamen

pe

S.

Apollinaris) Arcutamia

senatrice
qiu,

pmpinqua

sua invitante, Massiliensium NOS vota suscipiunt.

Et num.

agensde Paragorio,

dxmonein-

lectionem veteris Ms. Sanclaudiani prcetulisse ceteris videatur, ea ratione motum fuVitse S. Apollinaris, isse, quse ex verbis
euni
.

cum

stigante,alapam sancto Prassuli infliaerot t immatusque ad ejus lectulum haerebat, iis verbis -bio-

prout etiam in Cisterciensi

el

Ursicampano Mss.

graphus noster

utitur, >juibus se

decumbentis ex

inflrmitateAntistitiscubiculumingressumfuisse, m eco ipsomet ejusore <<<totiusque rei ges tettexisse, diserte testetur audi illum Nos vero,
:

codicibus teguntur, infratranscribendis, in hunc modumdesumi potest. Qui, uti in histribusMss. legitur, ex Leubaredo, sancti Antistitis nostriar* chidiacono, cur a divino Officio sanctus Prsesul
prseter
abfuerit, eatquiswisse narratur,
Vitse S. Apollinaris scriptor est, jrroul

redditis

Deo de more
qui

prceconiis,

cellola nobis n-deuntibus patuisset,

dum cubiculi eum (Paragovidi-

cmet

his verbis

num.

xi liquet rEtrevertena

eausam ab
ille

riiun,

vinctus stabat,
:

locum tenere

eo hujus

inofficiositntis

ExquiuEiiKM

vero

mus inconcessum

indig-natisque nobis, cur, quod reverentia vitari solet, praesumptio vindiearet, causamreig-estretainverbis ipsiusSancti, quam hoeren-

sit

.Hincquanta biographi nostriauctoritas, nemo noninlelhprse ceteris git, qiu inter historiographos t dignos,eorum esse supremum gradum novemt, littequi ocidis explorata et sibi intime perspecta
t[s(Paragorii)tnc[\\\vn\t^>><<
/

absenqui Leubaredo archidiacono post tuecausamin haecverbarespandii Bstj lidem, at exultare narras, gaudiorum timore confectus, sed sine ullodubio, te eonvenit etc. ille, inquam,
:

em numeri verba ferunt nomine Bladius. Oum


,

<

ntia
aliis c

PrsesuUs a
nov.

Hacono inquirere

ris consignant.
i

iiam ojut
hic

Ki

Quod vero ad ipsum tempus, quo Vitam


conscripserit, altinet, nihil
re-

abfmssel, a divino Officio sanctus Antistes remotis arbitris, non


.

nadhuc

verisimile sii t eum, quiar<

tcripiit

lonachxu
itrn$is,

hancbiographus peri,undecertumannumsolidedesignarequeam. Cum tamen edita postmodum ad Sancti tumulum ad sua miracula, quse Agobardus supra laudatus ,a/i tssimobwusque temporaperennasse memot/
hinc eum paulo post o\\\nnv^ohitumVitam ejus clucubrassc,admoS AV auatque itaei,
silentio
;

diaconi responsum mox altero responso eumdem iltum esse.quidePrsesulisabseni qusestionemprius instituerat, prout in familiari
colloquiode tibususu
rei insolitx
i

ausa studiose

)let;hind,arb

*ram
'/'"'

C graphus involverit

eamque non imprv


ut)amdiximus,absentise
i

dumverisimile

fit;

l ctores Eistoriselitterarise 143 Anautem Vita hsec a

3,

pag.
Va-

monacho Li>m.

Battletus primitus conscripta fuerit,prout


id bula critica ad hunc diem tradit,
,

emmvero eindubiumvocatur.utpotenuUoan,.",.

*chidiacono exquisivit, q\ sanch Pijasuli& glorioi lus de quam dolendumpronuntiavit. subneansque 1% Utut sit, saltam ex hoc facto
i

..

',,..,:

tiUnno ituliciu

H rmitt um. An

rum EistoriseUtterarU
sequissimojudicio.perqum taj n >aret,quoe* capite&.AV o)) sti
araphus Lerinensis monachus
asst

lertt.Utut

rtoci
'aphi

religio

,,. pag. L43 et M, Lutempestiva loquuntur ubi Qallice ita ferme biographum indiscretaque mode ti
,

;77

pv

:;

lumBailletopossit.RestatiUtinejus

,,,;

hmcipse, Qulla eorum

facl

atione,

nomen,siquomodoprobabilitei

llluI11

sine conanarravit, quaa sibi ultro ac


tu

^
J-

DE
48

S.

APOLLINAEB

BP.

CONF.
D

eaque s*l0 tu in meutem veueruut,... pcrplexo ut multas B et est adeo reduudaute posst euarrasse, dioi Sine .Ujurs bis perpaucas res part.b Prsfatio eetens Ejus ad Saueti Vitam elo su eo quod ioept* seeul. est,
otacurior
,

F
<m
t-

editos, alusepte locis bros, hortatuS. Apollinaris compellat, tum ipsemet Sanctus sese eius fratrem . A,,.. *.illum Epistola

nsteralum

s A*r

queuti* studuit. Hactenus

illi

Hosam

seculi v.

/ImmhH

* "*"
:

ui**.

non forte quembium ullum superessepossit, an qmhbct Sratum nose invicem episcopi

admodum
l

minevoeitant,

%
P

prxclare a sancto Antislitc gesla conquerunlur.lubensassentior intacta fuisse

abcodem btograr

^ZZm^iinChristofrater.nmverose. r
Vos^aud* ewnde
Poemat,
verba

^e ^
S.

ita S.

Apollmaris

spm<aJ d*-

Verumnon video.quojureeumdejejunaloquenM

^XX*
pietas tua, vel de religione

g.

jUJ
^
:

ger manus inleltigi in Prxfatione ad conso latoria laude

proflucntia tam scvere acc ipse usus scripserit,qucvpaucioribus verbis,quam enarrari non possent. Ut adeomasit, seque plene Vitam laudato Martenio S Apollinans

um

sat

multa

scnptum, in hcec castitatis ad Fuscinam sororem Meminent antem Apollinari loquentem


hunc ipsum, quia
sic

,_*-.*.*-,

vocas hbcl um,

lim cum pnsque vins brevissimam dicere, cumque eruditis quam judicio stare scnptorum in pretio habere,

Historix litferaricv Franci.v, dum rebus ipsis verbosiorem seu vocibus locupletem,
rl ir,iamesse,definiunt.

Vitam hanc

paeentum communium, veJ <ie familiariusdisputantem, virginibus nostraB familise legendum dare, quos revera
illis

tantummodo

nobis

ex Ms. Petri
Chiflhh
positis aliis

VdNunc, cur ex

variis, quze

habem*,

fiujus

excusis, tura Mss., illud Vitse apographis, tum edendum censuerim, quod nobis Peceteris

apogrni

infraedendum
est.

trus Chiffletius, Societatis nostrae ratio est. Prseter olim submisit, reddenda mihi B lacunas aliquot, tom. 6 Collect. Vett. scriptorum Reginx Suecix Vitam inspicientibus

vireruditus,

aut proposiitaque cum tum religionis adnectit. atque adeo et ceteri conutrique Sancto parentes posteaquam sanguinei fuerint, necesse non est, 660 in Vita S.Aviti et tom. tom. i Februarii a pag. ropiosius actum de ns fiat ce
ant vinculum propinquitatis

Communes

Martii apag. ad S. Apolheodem hoc argumento, in quantum disnominatim attinet, uberius iterum hic
2
1

narem

excodice obvias, nonnxdla in eadem

vitia

sunt, in

q\

Grammaticx tiro
'nvdihHenm
cst.

non impingeret, qucvque a

bio-

grapho, non tam Latine imperito ,profecta

fuisse,

Accedit,quodphrases nonnullse endem turbatse aut luxatx exstent, quce in eain dem Vita, ut est a Labbeo ex veteribus membranis Ferum cum et edita, mtegrioresplanioresquesint.
,

utut lacunis vacua,na>vissuis

non careat,qui

Cisterc. tom. 6, num. 40 et in apographo ex Mss. Ms. Ursicampiecgraphoreperidesumpt'o,inque

utriusque proximenonattinent, sufflciet hoc loco Adone,partim ex parentisnotitia.partimexS. S. Avito desumpta. ante num. 3 cita15 Et Ado quidem, jam Aviti patrem, quem Isitus, SS. Apollinaris et primtnn dignitate cium vocat, asserit, senatoria catheornatum,postea ad Viennensemin Gallia luvc, suppresso tadram evectum fuisse. Eadem Avitus in men parentis sui nomine, indicat S. carmine de consolatona laumox laudato
suo decastitatisad Fuscinamsororem, ubiversuQbl
et seqq.

serere Omissisproinderebussatmultis,quaehuc

V atim

-M

untur,descriptum ex codice Ms. Claudii cumque Ms. Accincti monasterii a laudato Chiffletio judicio, collatum Vitce exemplar ,utpote aliis,meo emendatius planiusque ,pr& ceteris edendum cenquam ad rem non parum me movit, quod sui auctor VitcV S. Aviti apud nos tom. i Februarii pag. 667 vix non ad apices simile exemplar secutus fuisse videatur, cum ex Vita S. Apollinaris
:

postfasces nempe secularium dignitatum senatoricvaliarumquc hujuscemodi,ad popuputa infulas lorum Ecclesix fascem, seu episcopales fuisse patrem suum, hisverbis canit assumptum

Pontificem

sacris

adsumptum

respice

pa-

trem,

Cumque

tibi

genitor vel avunculus, undique

ea desumpsit, fuerunt.

qux

S. Avito

cum

eo

communia

mag-ni, Post fasces placeant populorum sumere fascera

Suscipe quos humiles patrum ad consortia y


frat
i

II.

Sancti

familia
:

nobilitate

ac

Officio similes nectens ecclesia junxit.

Idem vero Avitus suam, atque adeo


.

et S. Apollina-

pietate illustris
.

ejus patria et ingesti episcopatus

stitutio

tempus
,

^^4

Ci

ris,matremapertissimedeclarat,cumeamA\idenppellat,acposteditamultimopartuFusci\i ama

^^

cum

con]Vljr

,,

Tsichi0j

perpetuam

assisiiatur o

ataue hinC annUS eiUS ^

natalis et emortualis eruuntur.

pari consensu,et ex voto quidem, servasse castitatem, versu 19 et seqq. ita tradit Edidit ut quartam g-enitrix Audentia prolem,

Teque dedit
S
Apollinarie,
qul get
/, ati
'ii

manwu
hahuit

A
in

pollinarera nostrum ex utroque parente fra.^trem habuisse S. Avitum, Viennensem in

S.

Avilwn,

Gallia episcopum, diserte tradit biographus noStepliani (ae SJ, ster, num. 2, ita in causa incesti Stephani (de n ^ o-.._ i . i. ?_.. Qua ,1^ utrumque Sanctum laudans r\..- de qua infra)
. i

g-eneri partu foecunda suprcmo Confestim parcara promittit ducere vitam, Ac deincepsparibus castum servare cnbile Constituit votis carorumcura parentum.

16 Porro, tametsi w*o, loron-tf,^. ccclites,

superna jam ^/>


et

nobili-

tate donati ,nobilitatem carnis et genus


et

proavos,

re sancti ac beatissimi

apostolici

viri

Avitus et

quse ipsi

non fecennt ,inter sua non computent

Apollinaris
Christi

qui

secindim

oahotm

oermani

ritu

vero opere famosissimi fratres,... spiunum congre)... simul in gati, ipsum Stephanum sacra communione privari sanxerunt. Nec alio, quam biographi nostri sensu, intelligi debet, tum ipse S. Avitus, qui in
fervente eruditi
titulo

tamen,quia juncta nobilitati sanctitas mortalibus illustrior apparet, quam nobili pioque stemmate ortus sit Sanctus noster, juverit hic exposuisse. Ita S. Avitus in laudato plus semel Poewa/e ad Fuscinam sororem departeet avo suo versu 6B3
etseqq. cecinit
:

Prologi ad quinque

Poematum suorum

ti-

Quos

licet

antiquo

mundus donasset honore,


Bt

DIE QUINTA OCTOBRIS.


Ettitulia monstret gencroso semper ab ortu Plus tamen oruavit divimim insi^ne g-e:

rentes

Ordinc quod proprio sanctas meruere cathedras.


et avus dumtaxat, sed et atavi proaviqueS. Apollinaris, seu conjugii legibus defuncta uxore soluli,scu amjugis r<>/ ualute. pt pctuu.ru thoro separati, sacerdotati dignitate non minus, quam antiquo mundi honore et avita nobilitate terunt. Avitum rursus de his loMusl,

Neqne pater

populorum ecclesice fascem assumptus fuerit, S. Sidonium designatum fuisse, censent; palernus gru vero, ut iis placet, qui prseter Ecdicium et colam,aSirmondo in Notis ad S.Sidonii epistolas memoratos,Aril/ i>u/>e> ntoris fi.lium statuunt, aut cum uno ex istis confundunt S. Isichium, aquo
anle uilitum ejjisio/jutum s. Apollinaris noster mundo datus est.Quidquid idest,certesispectetur usitata t\ poris tmsuetudo, ut ab avis vel a
i

tOCTOM
J.

G.

<

>

sum

aepoles filiive nornen sortirentur suum, ip Aviii nor> no fratri S. Apollinafuit,.

quentern audi Non atavos


Vita

nditum

/iotest,Avitum imperalo-

jam

nunc tibimet ppoavosque


quo
/>>

retexaxn,

sacerdotea

reddidit

inclyta

di-

gnos,
Igitur, Viennensi ho>
'sesule teste,

Sanctusno-

illi fuisse, unde SS. lucem sunt.Sedde hac utriusque Sancti origine,de reliqua ejus cognatwnepostea acturus, jam satis dia isse me arbitror. Quaread locum, ubinatus et institutus fuerit S.

um

familise

llinarisecftfl in

ster ex parentibus undique raagnis genus


tra.>

suum

Apollinaris,
10

inquirendum ./<<>>>
ita
Litnr (S.

>><></ ><<! <<>>.


t

De hoc
fuisse.

subtimide locutus
poterat certe,
si

est Bailletus

ad

natu

irwcftu-

17
lussc imj

An autem

intei
i,

ogenitores
tus
A.J

Apollinaris) Viennaj ua

****
iigutHf

Cassiodoro in Chro Maximum in Gallia sumpsit 4mperiura , posl noster tom. Februariipag. 660 in Hensi
teste
i

biographun

confidenter omniao, eum apud \brogumetnatum et institutum proIgitur beatiare. Biographum audinum.
rat,
1

ausim quandoquidem S. Avitus, biographus noSS, Agobardus et Ado supra laudati t nusquam Avitum imperatorem Sancti nostri avum
,

tus

Apollinaris,

n-i S.

Isichiipat
'

"''
//

sunt.

Yiennam eorum etiam confutatur opinio, qui Sanctum strum in Leriensi monasti rio, sexaginta. cin
l

Valentinsa urbia episcopus, apud et natus ei institutus est. Quibus verbis


i

Sunt

tai
t

""'' S. a.polli-

ev

naris nostri orig

similem vero reddunt. Quod enim S. Avitus de avo et patre suo scribit,
onatos, illustriores erasisse, Ordine quod proprio sauctas meruere cathedras, hoc, si cui hujus temporis viro ilus fascibus ornato, certe lustriet seculan Avito imperatori (nam de S. Isichio nihil hic at,

fuissevi phi nostri U


y,,

Allobrogum dissito, profectotam


raliin

institut\

biogra-

ssunt hasc, quae

ChronologiaLerinensipag.
ln

eos, utut antiqui

sntam
Apollinaris episcopus
,1,.

de Natalibus
QalliisoivitateValentia,...
:
-

q U0

tabulsa Lerinenses

Sanctus Apol

Linaris,

dicere

igruit, utpote qui

ex

senatore Arverno anno Bouteste Mario Avenlicensi in Chronico apud


t55wa
j

claratus,

Etenim, cusum, onsulentiperspi* uum


lib.si, '
-

episcopus Valentiaa et monachus Lerinens 198 exut cuilibet Opus Equilim


fiet,

nihil scriptor
>

quetumtom.Z,pagA2,postmodi
e1

peJoanne
Pla-

Varana

coss. factus est episcopus in oivitate,

deSancto nostro refert, j Mum num. 3 S. Adonis de eo Elo<j* >quodpost Caput \:v ejusdem libr\
>

utiJornandes ibid. pag IS.AvitusSanctinostrifrater p0H mrum illustrem Apollinarem, S. Sigermanusad parentes ftlium, scribens, hujus suosque communes faciat:'suis Viennensem episcop Ynimura namEpist. \~> loquentem accipe
ceni
rurn,
|

iperte u
'""

quosibi

nire, nisi

genitoris im que, utaitvesterpoeta, subiit cari retractavi, usque ad nostras quaralibet ut memoria
dispari professione personas,

eorum s.tametsilaudatusEquilinus eum non faLerinensem monachum; talem tamen contabuUe,prout Vtncenstanter faciuni
\

istisnihilpenituspotuisseinvenomina et dies festivitatum. At,

quamdam pabentum
:

LiusBo, sinthsetabul

ibit.Sed,siveteresf siauthi

earum fidemque non


!

sortem parilitate laborum, iuvidia exeQuotiescumque quente, perduci. Et paulo post


COMMi
jitjm

bomputandut

'

familia noappeti visa est, criminationi subjacuit crimini. stra, non conjiciens epx jg Sirmondus noster ,non temere Apollistolam hanc datam a S. Avito fuisse, cum

-" tl " s nonproducit? Si re : indicat,< ettamst ns tanti momenti nonsunl, ul centiores, aliorumque recentiorum accederet auctoritas
.

allatenus biographi

coxvi testimomo

prxponderarepossintMseritquidembtographx cucvtnoslernum. b,sanct> AnHstitemnostrum

rege,apud quem naris,S. Sidonii filius,ab Alarico ittxsa gratia rediisset, ad memodelatus fuerat, Aviti ratajam mox verba ita annotat Tanta erat Sidoniana con(Viennensis episcopi) familiae cum
.-

Burgundionum regina super regem zgrotantem nraistaripostulavit, ut


lam
gestasse,

quam

sibi

sleracret, at qui inde

eum Lerinensem monachum


oiros,

et est, ut episcopos ornnes fuisse contendit, necesse

nomina transjunctio,ut eamdera faciat.vieissimque Quapropter, cwn teste S. Greferat et commutet. Turonensi lib. 2 Hist. Francorum cap. 21,

cujuslibet condiHonis

qui ante pileorum

gorio Sidonio Papianilla, Aviti imperatoris filia, S. Apollinarem dnupserit ab eoquefilium habuerit lum, quocum sibi parentes communes esse profitemdetur, ut tur S. Avitus, consectarium hinc fieri Sidonii filii, Avitus imperator, qui Apollinaris, maternus certo fuit, etiam S. Apollinan

cucullatts vesttous nostri temporis inventionem pariter Lerinenses faciat. utebantur, monachos ua.quemadmodum de utroque Sanctt
.,

f*

;/

quo is vet natus vei stimonio couslat, de ipso anno, expressa nobis suppetunt av, denalus sil, ejus ffinc utrumque natalem

||(|

-^

erum documenta.

annum

avus

striet S. Avitiavus exstiterit; a S. Avito laudaut iis videtur, qui per avunculum ad quod post fasces secularium dignitatum tum,

maternusquidem,

exacte acpro certo derminare el hmcnatales Est tamen, unde Sancti xtas

nonausim.

anm

salpropeeruiplausibUiter^ssnd.Sicnempebionostram scnbit graphus noster num. 7 ad rem

APOLLINAHE
LOCTORI

J.G.

superna nmmoniauno venerabilis vitaa oompleret, consacerdotes propmtionecommotus^ad risendos dicens ante tranguosqueeuos ^roperare decrevit, celeriter imminere, dmna situm suum ( quexn jam 8. oognoverat) velle se tam limmibus
elatione

Cum

pontifieaiia offioij

quarto cursum tricesimoet

CONF. minimead- n nostrx supra memoratx chronotaxi Chronico, dum ad anm ater & Ado in
EP.

Sanctum cum loco citato non doceat, utrumque episcopalem ordinationem susccpisse, anno illo
ante episcopos creatos, tunc maxime ac deinceps doctrina et virtutibus fulsisccclese,insinuarevideatur. Quod si adVatcntimv apparet, suo pastore sHb ante annos plurimos, ut
ut potius eos,

dumtaxat

SS. Aviti

et

Apollinaris rnemmit,

jam

Genesii mertyris,

quam

bus
;ii

pra?bcre

propinquorum Cum itaque,biographonostroteste,anno episcopatus suimors oeleriter, utdivina


S.

conspectibus atque aflatipWBsentanea contemplatione

viduatcv,
ri

miserandumstatumrespiciamus,

bot rerelniio,

Apollinari imminuerit, forte is

mirum poterit,non
Vpollinarem
ei

anteannum

circiter 4s

eodemanno,
tali

vel

saltem insequenti

mortalem cum

prsefectum fuisse, quod tamcn

commutavit. His junge annos m ad Valentinam sedem everabat ; exurgent univerkeretur, 8a sit. sim anni cirviter 67, quibusversah>s in terris
mta

requisitos factum non fuisse, putem, quodis annos necdum ante id tempoa sacris canonibus non certa fert, uU ris attigisset. His ita, ut res
ideo

Quod autem

hi ultra

aut removeri infra

annum Christi annum 150 non


Anno

BSl cxtendi,

Valentina synodus ad Rhodaw tis habita episcopi, Vita S. Cmarii, Arelatensis proui in epiet in Vita S. Cypriani, Telonensis 43,
est

odum

ostendo.

possint 589 vel initio sequen-

aninno Christi circiter completi subducantur, quos nempe ni ferme 83 exegit, ad ante aditum episcopatum S. Apollinarj" circiter 1-53 redibitur, quiejus interris
'},,, s

annum

natalis fuerit.

num. 1-5 a nobis jam dictumest. Quoniam Apollinaris (id enim **./> huio nnn intorfuit S. Auolli vero huic non interfuit proptetur, quod, munbiographus, qui se aperire
scopi,
'

num.

(F
*>

\\\
_

Sancti gesta et vari3B VirtuteS,

,
.
.

de quibus apud biographum no-

B
:

se

propinquante jam termino Sanctum recoleret, ejusque adeo exsilium deindeque


wtffi
,

strum nulla

fit

mentio.

gesta retulit, silentio non invqlvisset ) oportet, ut jam tum sanctus Antistes in vivis esse desierit,

atque adeo ut 3 cpiscopatus ejus anni eo se eoctendere nonpossint. Sententiam hanc egregie confirmat S. Ado in Chronico, JZtate 6, ad annum
1
I

O^tabilitis ex biographo nostro Sancti nobilissi-

s.

.\

r \k

Oma

cognatione, patria atqueinstitutm


fieri

gnatoque ex eodem, quoad

propius potuit,

ubiS. A,poIlinarem jam tum episcopum fuisse, staex quo consectarium est, utanno 531 supertuit
:

stes in vivis

non

fuerit,

cum

alias

non

31

aid 35,

ortus, suscepti episcopatus et obitus tempore, ab illo nunc, ut ne, quas ipse explicatenon recensuit, sancti Antistitis gesta virtutesque, omnino tacita

sed 2>9avi 10 annis Yalentinam sedem tenuisset, quod cum biographi verbis supra adductis facile
conciliari nequit.
ac probabiliii
r

prsetermittam, diverteretantispercogor, ad eum dem lamen mox reversurus ducem, cum de rebus,
a
S.

Apollinare sub vitce finem gestis, agendim/

mortuus
sub

est

annum
520,

ita

Quapropter non rideo, quid Cointium impotuerit, ui ad annum Christi 534, num. 9 dc Sancto nostro scriberet Tunc in vivis adhnc
I

erit.

Si Joanni Columbo, ex fide veterum Monumentorum et Mss. codicum archivi episcopalis

iux

esse potuerunt Saeculatius, episcopus Deensis, et

anno cireiter
67.

Apollinai

feopus Valentinus.qui eoncilioEpao-

quatuor libris gesta episcoporum Valentinorum et Diensium studiose complexo, si Sammarthanis fratribus tom. 8 Gallise Christianx pag. L109
aliisque scriptoribus adhxrereliceat,
ris
8. A.pollina-

nensi sub Sigismundo Burgundiasregeinterfuerant, Quin contra, vel ex hoc capite, quod S. Apollinaris

Epaonensi synodo anno 517 interfuerit t nectari in Arelatensi concilio, anno 524 habito, inter prsesules illos, quibuscum ipse una Epaonensi subscripserat, vel per se velper vicarios compareat,
c

Valentinam sedem tenuit post Maximum hujus nominis I. Hicporro, ut Sirmondus inEpistolam Bonifacii I Papse apud Labbeumtom. 2 Concilio-

rum

cot.

orum olim
culari judioio

1816 scribit, itle idem fuit, quem Manisecta involutum, homicidiique in sse-

$atprobabiliterconficiposset,eumjamindeabane vivis excessisse; quasquidem mortisepocha Castellano non displicuisse videlur, quandoquidem Sancti obitum anno 5S0 innexuit. Certe objam dicta plausibilius videtur, sub annum mi, seu inter annum B18 et 52 ejus obitum contigisse, quam inter annum 525 et 534-, uti adstruit Mar! i

damnatum et multis insuper flagitiis coopcrtum, accusarunt apud Bonifacium (hujusno- F minis, ui dixi, I) clerici ejusdem ecclesiaB, asserenllum delegatis constitutisque
g-n itionibusades.se
in

provincia

'>

tyrtilot/iiiiii

stellani igitur
, i

Parisiense anno 1727 excusum. Caepocha tamquam probabiliori, ad<^oi/, est,


bvi> ut

i/riDi-^in.iig "M.'.mi missa, consequens Valentina/m sedem

anno

l*lli(U

isfrrfc-t^' circiter

> &86

) i

ti/tt

ad

s.

kpollinaris evectus fuerit,

nti iiii nrtnn /ii/nfi/nr' cirrifnir* atque adeo quatuor circiter

/immk Whc mmrtt S. annis prius, quam S

Sirmondus aliique communiter minor frater episcopali dignitate fulgere cceperit;quam <'" l mS.Avito dignitatem circa annum 490 collatam fuisse, ostendit Hen/oi.< '..///-. Ol.iic<o schenius noster tom. i Februarii pag, 661, ItUIII, '." iii K /'",'/ / "" num. 6 et in Annotatis suis ad ejus Vitam, in qua S. kpo\\inaris t certequodnatumajorerat t anteS.Avi-,
Avitus, ejuSt ut
censent, natu
t
< < ,

(I

'

omniaque semperjudicia subterfugisse Pontifex, quia is Bon non venerat, intra provinciam judicandum de 'ri nens, synodnm episcopnrum die praafixo c jubet, in eaque Maximi oan suti e1 senten" j'i<t-> um, ijj 01 v tiam sivo in praesentem sive in <ii'-'lMilll proferri. Ll absentem OJl Quid hominireo ab episcopis actwn sit,nusquam Iiffc,-)\ proditum ivi.iip.vii Id oovtiivn litteris nrnil itnnr inveni. Tfl certum, Vnf/mfitiiivn Valentinum gregem sub pastore, ut in Epistola Bonifacii tom. cit., col. 1581 dicitur Mahichseorum caligine... et commissis involnto undique fla<xitiis non potuisse non multum detrimenti capere llUlll.VtrjUV [II UIIO OLlLlCZ&Ult ti/ Ud O. il| multosque proin successori ejus S. Apollinari IIH exantlandos labores, vigilique cura impensissime
voluisse,
<l
1 1 .

minime

..

i i

<

>(

)!

I I

desudandum
nrrrr.wn

fuisse,ut fidei

morumquepuritdtem,
mi rr,\;,,i
.,.-,,

t.Uiii

iiiiin

iiutlvs

l'l.'it.;<ii<Oil

iilrni

rtuhnit

xr,-i n/n.-ct

Ylnrimi

tlne/riiin

,,,/,,

DIE QUINTA OCTOBIUS.


. A

"''

ul

Sirmondus

censel, episcopus creatus,

Lugdu-

falsis testibus,

ni lecto affixus fuit ! uU eum S. Viventiotus, mproul ex 17 S. Aviti Epislola liquet, amice Apostolicos S. lisit et consolatus est. Hos guidem sigilApoilinaris labores aliasque ejus virtutes,

***"'?? Wfirtad^rn f^ J^Jfl^gSJS 9^.P.M^W


maxima doncum
seopus, ab eo Sed t
ret. Visitatore
,

ai

roBi
*.

J.

Catholicx fide
propnqiitinil
et

propagan(irdent

&M
lus.

:t dse '"

non exlatim biographus noster ut jam monm, sed amUgendum tamen de iis non esse , pressit ; episcodocent nos ejus verba, quibus generatim est, imparem se, qui pales ejus dotes complexus professus. singulas digne recoleret,num. i aperte episcopales virtutes non infimum Eas inter gradum tenuit ardens Calholicx fidei propagan._._.'___ m nrtnnn^flllovtfi Ht c/ II rltHYY>. hxreseosque Arianse canvellendse studium ,
,

^^^^~^^S^
cum porum damnato,
hoc ut sequum erat, rejecto et una episcopseudopapa Laurentio insynodo
1 _

^o^dar^r^M^
Symmachus,
tamenadversariorun

S.

innocentise suse

sibi conscius, impetitus

il

'

summis viris, quod ei cum tum fulgenUlus commune episcopali dignilate coram rege Testatur id Collatio episcoporum
S. Avito fratre aliisque
,

lumniis, cessit jure suo et synodi suo consensu congregatse judicio se subjecit, ut sic sua int> Potuisset tas onmibus manifestius innotesceret. Italise episcopis in Symmachum lataacongregatis cuv, scnlensententia non adeo iniqua res videri,
tia

hmc

illum,

coram Deo innocentem

et

quantum

oraines respicit,
tatis

immunem
i

ei

liberum ab intenno,

fuit.

Gvnrlelmlilo adversus
legii

Arianosanno

ut in Spici-

Acheriani tom. 3 edit. 1723, pag. 304, e* Galhc. pag. apud Longuevallium tom.Z Hist.Eccl. mhabita,cui Valentinse urbis opi^Udicitur, quiatiusaS. Apollinare nostro, prout ex
,

criminibus declarasset Galliarum episcopi Avitus


id consentientis

verum

Apollinaris, aliique
licet

omnes, quod de Pontiflcis Romani causa,


,

%n

judidum

ferre inferiores ausi

e^scnt
25

R eorum zelus, ut

scopus, esse neqmt annis ejus episcopatus ostenditur, quamquam Cathohcontlerfuisse narratur. Et parte rum prxsulum conatibus non omni ex eventus ; id tamen effecit responderit exoptatuS Catholici Burgundionum regis
et pl subditi in Catholica fidepermanerent,

et Hinc S. Avitus, ut in sua ad Faustum Stmrmachumsenatores Urbis epistola apud Lab-

tummum
dinm,
et

stu-

pwr-

rlara in Rorere-

beum tom.

cunctis Gal- manum Pon4 Concil. col. 1862 asserit, a

licanis fratribus,

n acproinvel maxime a suo frarenlia, tuendis SS. Canonum tre S. Apollinare, qui in patebit E ut infra in causa Stephani prscscriptis,

mi

iriani, utut vpse

Qundebaldus rex Tnnttajs

prx

nec Aridtequalitatem nec publice profiteretur, ejuraret, tamen ad pceniteutiam

sum non

ad hoc ipceteris strenuus ac constans erat, craam per litteras minus per mandata ,

oneratus fuit, ut

nam
rl
i

perfidiam
,.,

,,,,

,,.,

:\

H x\iA<\\es,quemadmodumtom.
Uv.-,\U

peut
tom

oaa m,col.Zrefertur,hn V apposite advertit laudatus Lo\


a iltsi.

f.iennt;

nem-

M**

Eccles.

Qamcanxpag.
i

B54,

qma Pho-

tini vel

canonWconrih,

erant, quos Pauli Samosateni sectatores etpostea etiafn canon lb

concilii Arelatensis 2,

anno 452 habiti

baptizari

Gallicanse toquibus illud in rationis testes, litteras daret, carpsit quidam neoprimis, quod tamen prolerve lu sacerdotibus ca.tericus, observari meretur quid forte uutaverit, rcforman at tcris potest, si vocatur in dubiura, (seu ut,])r cvmisi Papa Urbis superior judiceiur,) episcopaserat ab inferioribus
: :

sux omniumque coepiscoporum Sedem veneecclesise erga Apostolicam

secnndum Hos autem

,^ S: PhotinianossivePauliani.tos opoiaVre. patrum rastittfta haptizan Galliam inhsereticos per Ihbc tempora
advcrtit
,

vacillare. 7 pawfo lm vidobitur, nonepiscopus pastorem proprium terrere, Non est ^reg-is, rjost midtcV virtutes, qu sedjudicis. Suntclalicv
:

Sirmondus in Notis ad tpist. cap. Arelatense n S \r.7,, indicatconcilium xn lib. vi ad Paticnxvi et Sidonii Bpiatola beatus -opum Lug-dunensem. Unde et
Utl
,

Apollinari

tcvpons Avito fratre aliisque sut soUicitudo veputa, episcopis communes fuerunt,

cum

communione, ad hemens, ut ad Catholicam

t0 ,n

,,,,,, Avitus

Lsimus
ferti

l>hotinianorum h*reticorum vahespttgnator dicitut ah iptatffe

,0+

nhaccoflationeutrtmquea

Catholicis

cit. tom. 3 gesta et dicta sint, legesis pag. 304 et seqq. : ubi et n Spicilegii Acheriani prxsulum subnieritoS Apoffinaris aUorumque

A ,,

retur Constantinopolitana Pontificem reverentiaamris plane in Romanum rursus tdemS A mi que submissio, de qua becubxt Po, Eoist 87 ad Hormisdam (inquapro(sola) Viennensi rus non d.cam de prxciputs sedemoccu- F vincia Apollinaris unam e devot.one polhceor , pabat) sed de totius GalU
.

ecclesia, utx et singuta-

^uesauperStatutideM^straracaptarcscncnt.ara

S. Aviti biographus Arito, ut Acta Collationis dignUate et xtatescalnque insinuant, episcopali promptoque anxmo id nioresesscnt, libenti tamen
,

Sedadeas,qu* Sancto
tdes

nostro propruB fuerunt,


,

nunc progrediamur.
cimia viU

huicdetulerunt.utsuoomniumnominesoluscon. rege verba faceret. Adeo protra Arianos coram

aliisque coepiscopis ejus abecul a Sancto nostro vEcclesise damnosa fuit rat, qu<c sxpe alias

endikonorisproprii augendmque

glonxmt

aatailaioquitur: ^atia Dei e tvo merito ub, ror ipee tem cumulus debeat virtutum occasione hmc prolaU, b notuaest. Qua aulem taM hic recensere. S. Apollmtfl Vienme Allobrogum defUnet*
,

Apparet liquido, quantn t aut quantus eonj.ca ,

purita,

fvmclQA

, ,...

digni-

ht<i> Sedi*

Apastot"

somnospeciesfl^ ^tutZ^TiiiguibusCathoUc^ "'-mZaemii, guibus Catkolic* Religio niliil loguentemauti* extinctio cord> estmM SHm!liel S ^oUinaren. propagatio lu-eresumgue - _* in visione, ***>*& ^am ut ApostohcxSed 'f2J B0C te, LlijiL habent. quod eonsedens uxtame naiqniias auvwr w* '1.0 '''>W^rX'21 r;busnV,- :,,e ra t,quode nsedens juxta me ftUmanlbus meisluBserat, ^ nv
_

%Zrin oJem. nocte qua ^at^rsarium, se absente, celebrab^.


,

-___,.._*,/. _./_*//_ /c/

^^oMat^in
.

"

S. Apollinaris

concessit.

Symmacht rat occasione eleetionis S. Theodorvco, latoin ejus favorem a Znschisma, anno mKalen. .elebrata Arialio rege, judicU, et synodo exstinclum mde batu:,
Octobris

Rcm paulo

nulli e collegxs sms altius repetamus:

m
.

.t hac pare

ll

quod fue-

y*/''

eolore rubea eolumba n tissima, sed inusitato quon.inn,,,,, Cumque expergefeotn. . ?e,i borrorem reco^ amdem manuum mearnm immerito nibilom.nus mer^m Ted purgari me ambi unm, seu guul objc

disMartii Romx Subornatis Tumilludacerbioriconatu recruduit.

S Zis em dum ipsum mtestus mecum atque porJnderet, Ttecis

Tomus

III.

DE

S.

APOLLIN
,

\ V.

TC

stimulo percussus Ulisius volvo.repentequasi recordatus. Jam qu me suu re iquati fmnoris c


presserit amantudo, hinc confusio, quieque

trem suum S. Avitum

nempe

quodlargum,

ut solebat

quotanms munus ad
.

ex hujus Epistola 25 , ut invitarat : in has autem ecclesias liquet, enixe profudisse videeo usque S Apollinaris suas opes penuria cogente, non, nisi paucos , ad tur, ut,
dedicationis festivitatem evocare ausus ita ad Huc alludere videtur S. Avitus Epist. 25 rogassete dieum scribens : Quo circa licetpaucos
fuerit.
cas,
te,

oblitus essei, annivcrsarii celebrationcm mittere Avitus;verbis pietassaucla perpendit. Ad hxc S siibjungit Dum tis respondct, iisque sup, se convincere, quod iustus accusator sui conatur in
:

licet

laxato
:

aulico conventu relevatum esse


co-

humilitas crescit confessionis veritas ad reatuin. nou ad meritum Excessisti,fateor,consuetudinem sedpietatisaugpeccare nou potuit
, ,

coutiteutis

gaudeas

si

qua tameu mihi excurrendi

mento semper
Ostendistis
lectet,
est
,

diei

hujus meminisse dignamini.


sic

supervenerint, invitapia fiet, vel invitos, qui multitudini tibi conbis. Providebit Deus epulas olei cado et farris hyvivsa. Ibi pauperum cibus
dria persistente cumulabitur.
Ibi
si

vel quinque

qnanta

spiritalitate vos exercere de-

quod

prajterisse

doluit.

Vere secuta
revelatio
:

panes fuerint,
ciat,

geminum piscem
fidus

providisse suffi-

dignitatem delicti vestri sancta dormiente supplicmm et tale repertum est in Dein expoquale fuerat in vigilaute peccatum. qua fratris sententia sita sua de illa visione innoccnpietatem sanctissimaeque vitae praedicat, ita epistolam contiam etsimplicitatem supra dictum cludit Ampliastis ergo quidem, ut assuetum nec illud tameu consuetudiest, fcenus
, :
:

Illud

autem

post haec

miraculorum

perimenta quanto plusuorum conventui minime defuturo,


ra populorum
reportabis.
millia
collegeris,

promitto,

quod, Christo

pauperum

plures

cophmos

in Sancto nostro non vulgams fratm succensere r*wjn munificentix genus, quo in eos, quibus Jrrebatur. Avitum injuriapotuisset, 28

Eminuit

et

non

quod putastis. Nam nocti ipsi, adhuc vos excitante Christo, nou licuit ohlivisci, vestra nihilomiuus de abundantia superioris anni
ui
defuit,
,

quam

fratrem, ut

(annuam forsuaememoriam intelletassis dedicationis ecclesias tamen is ut xit) impensissime rogaverat, nec
festivitati

occurerret,

^^^ m
t

esemicm

luxit oblatio.

Sic ex

quodam supernae

benedictio-

Epistola 63 scribit,
S. Apollinaris

festivitati

occurrerat.

Ergo *

singulis, suffiuis irriguo, quod impenditis aunis ut hoc etiam mihi piecit multis. Deum quseso, hinc, quam tas vestra quandoque dependat. Atque

rn ecdeiiut

magna
Uta$1

libera-

noxse etiam fueritS. A.pollinaris integer vitse et purus, quam in praemortuos consanlevissimx guineos pius, quam in ccclesias liberalis, existisquepotest. mare f 07 jji ver0 in medio relinquam, quse de villa Apollinare dou0(n one Valentinae ecclesise a S.

quem vel latebat, vel certe latere , obsistente necessitate, fratrem suum copoterat, ram non interfuisse, cogitaus atque pertractans indevoinofficiositatem fratris sui, seu, ut hic ait, declinata uil dignius judicavit, quam si
tionem,
injuria
,

nihil segnius intentaret,

nec aliud sup-

nata sine authenh* testimonio lib. 1 de Rebus gestisBpp. Valent. pag. 245 traditJoannesColumbus,
liberalem certe munificamque ejus in ecclesias inEpistola 79, n manifestat S. koiti dolc, Apolliuari, de muneribus, qux ad ornaqua is S. tum Viennensis ecclesise, cum ejus festvoitati adgraesse non posset, miserat, his verbis summas Innexus pariter ac gravatus vestr ditias agit gnatione sollicitudinis, magnitudiue muueris, consuetudine pietatis, qua digna vel gratiarum actio:

pliciigenus in fratrem adhiberet, quam quo vinciturin bonomalum :proptereasuppliciitocomunera ei misit. Non potuit non insolitum idtionis genus S. Aviti animum movere qui et illud ve;

hementer non minus, quam lepide laudavit, utque pari pari supplicio tam sanctum ultorem afficeret, studio, missis donis, remuneratus fuit. Fracum
trum amore dignus conflictus ait recte Sirmondus in Notis ad Epist. 62 et 63, imo et Christianas munificentix ac fraternae charitatis insigne documenlum. Atque his quidem, praeter alias multas,
virtutibus ornatus fuit sanctus Antistes noster, quas, quia biographus intactas reliquerat, ex

ne, non

dicam obsequii
multipliciter

sedulitate,

Nisi forte

respondeam? invalidus eadem in hoc


onerat.

sustenter gratia vestra,

quae uos

Conce-

dat vos ornatui ecclesiae, cousolationi et rcfectioni sonostrie omuipotens Deus , ut, quia revera non

aliispuris fontibus eruere, atquepromiscue, cum ordini chronologico alligarinequirent, recensere necesse fuit. Nunc, ut pollicitus sum, ad biographum nostrum revertor, ut hoc duce, reliqua Sanctinostri gesta prosequar, et, ubi res fert, genuinis aliis documentis illustrem

lum vobisvivitis, peraliorum solatia vestra merita cumuletis. Fecerunt quidem peccata mea nou qualemcumque necessitatem, qua nos iu die susceptae

festitatulae nostree corporali vestrse pietatis praesen-

tia fraudaremur.

Sed reddidistis ac repraBsentastis uobis vicissitudinem vestri aspectus in lumiue, oris iu sermone, tactus in opere. Spero in Dei misericordia, quod non meo tantum tempore sed etiam secuturo, donum vestrae oblationis ecclesiola nostra
,

venerabitur. Quod sicut ego, dum vivo , in testimonium iuexhaustae iargitatifi servare desidero
:

ita

mihi

Deus
,

praestet

ut

etiam
,

ei

quem
vestra

post

me

cum Deus
,

jusserit

electio

decreverit

comQui vero in Viennensem ecclesiam, sibi mendet. affinem tantum, tamlarga manu dona conferebat, ut pares munificentise gratias agere S. Avitus nequiret, in sponsam suam Valentinam ecclesiam
peculiariter
auctoritas

vestra

minime parcus fuisse censcri debet. Hinc propriis


ejus sumptibus gedificatam fuisseputem utramque aedem illam, ad cujus geminam dedicationem fra$

IV.

DIE QUINTA OOTOBRIS.


fuerunt,
piat.
si

58

quis frater

germanam

uxoris suse acclfisci rert

AUCTOM
J.

G.

31

Fcriebatur hoc canone Stephanus,

ercommuni-

% IV. SanctUS OCCasione CanOnis, in ^ Epaonensi SVnodo adverSUS ln,

CeStaS nuptias

latl,

C' A a ol^ismunuo,
*

gnprxfectus,ejusque complex Palladia. Atque hinc, cum is Sigismundo regi inpnmis carus et gratiosus esset, erat sane, cur timerent Epaonenses Patres, ne hoc canonico fulmine percussus, quadOlis, qua calumniis, regem conveniret, in
j)rsecipuosauctoresnorissct,Snjisnivn'lianimum exacerbaret. Prior tamen, ut strenuos decebat an/i'e/>7/>c jTij'c fuit Ecclesiasticarum lenumim A/)7 FrrlMina/.inarum legumimmutistil.es, ipsis nitas omni injustx persecutionis formidine, et Deo magis quam hominibus obsecundantes, sancti

cuto.Stepliaiw.

Sigitmutidi
rcgisfiscipr.r-

fedo,

Bursundionum &
mittitur loco
:

rese, in exsilium
m

^pW v,^ M

,,/;vr^;r/, yM nen^,

patratum ab eO
:

in eXSilii
.
.

miraculum

reddita divinitus

regi sanitate, inde revocatur.

Quo

tempore

hsec contigerint.

prout biographus num. 2


i,
ij

et beatissimi apostolici viri Avitus et Apollinaris, ait, synodalem institutio-

nem servantes, cum reliquis pontificibns simul in sum Stephanum sacra commuunum congreg-.it
,

Lato

iii

pao

Laudatus

jam sxpe biographus noster

cum

M/H0</0

hoc sibi animo proposuisset, ut ea >fumtaxat, qux a S. Appolinare sub vitse fincm prxclare gesta
fuerant,posteri/>>i> committeret, gloriosis candis his Sancti actibus exemplisque ut loquitur, excitaret, de cemulatione laudabili,

nione privari -anxerunt ut, calcata scilicet humasuperna nae frag-ilitatis impudicitia, quod justitis non audeat vindidimnavit, inhonest;i praesumptio
:

quoeampr,

per synodalem institutionem bioAgathensem synodum an graphus pr&dictum canonem 30 Epaonensis synodi, an
care.

Num

hic

intellexerit

F/iaonensi synodo, in villa Tortilliano seu Ebaone, loco Yie<>


>o, vel,

utriusque concilii constitutionem inexploratum mihi est, nec ad rem nostram mulum fto
<o
,

Ienna, super
fecit.

Rhodanum

ut aliis placet, in vico sito, coacta, cui 8. Apolnullibi mentiorn

Id ipsius Lugdunensis
cit., col

con>

id

Labbeum
S.
,

linaris interfuerat,

expressam
concilio,

Ab hoc tamen

anno Christi

517,

timonio indubitatum est, tom. Apollinarem nostrum, ac decem episcopos Epaonensi synodo una cum eo interfuerunt,

>,

in

ut eruditi

passim censent,

celcbrato. si ab ori-

repetere gine acti ntexsilium Sancti historiam Res velimus, deducenda narrationis series est. Victurius, ita sehdbet. Eodem fortetempore, quo

nomine Triniiatis congregatos iterato in causa Stephani, incesti crimine pol


in
visse, ut hoc

unum,
re-

factum suum,

</

ationem
ite sociavit,

us vel

illius,

quam

uno con-

Gratianopolitanus antistes

S.

Avitum Viennen,

sem

quid de Vincomalo, Gratianopolitano cire, qui defuncLv copularat, uxoris sororem sibi in matrimonio

episcopum Epist.

14 consulebat

servaren sensu subscyHpscmn/. inviolabiliter prsefatis eisdem personis pla-

quodnonso!> de

statuendum sibi esset, accidit, ut, quemadmodum regis biographus noster refert, quidam ex officio nomine Stephanus, qui super omnem Sig-ismundi, dominationem fisci ejus principatum gerebat, defuncta
iulicite

quolibet loco cuit custodiri, sed in omnibus, qui detecti. Ita vel tempore in hac fuerintperversitate i concilii ) hotenus canon fe anno Christi 517, ut Labbeo aliisque
,

quod eodem

ejus

conjuge

sororem

uxoris suse

sibi

consortio copularet,

Non

infrequentes
>

multis videtur, celebratum fuit. Cum igitur congregatis Lugduni rpiscomala , pis fixum animo esset, omnia potius in coercendis incestis quam Ecclesiasticam
ti,

li

nuwull

Sanetu,

quam

ut his exemplis liquet,

apud Burgundiones

quibus detemporis erant incestx illx nuptix, uxoris sororem in suum thorum mariti functx

C inducerent.
dui
< /

itu in

30

Cum

vero, ut

ex ejusdem episcopi Victurn

sln *

nupffoi

episcopis cpistola patet, non ita ratum fxumque quid de tali causa decemennonnullis esset
,

Agathensi synodo, communer impunevio/dperlandampermittere, prxsaga immin ut, si ita canone 2 statuerunt, secutionis mente, causa quicumque eorum tribulationem V hac de quamcumque vel amaritudinem aut commotioteste

Ep.

tcste S. B iplinam, tam Ecclesix Grxcse, ad Diodorum, quam Ecclesnv L>


L97

Ecclesix ditei-

fuctari.

dum

an nempe incesti illi conjuges communioni subtrahendi, an pcrmittendi essent, quidam statuequod alterutrum .non sisi trepide ut hac via iretur malo obtantum abfuit,
sibi foret
,

nem

omnes uno cum


quidquid vel
susceperit,

habuerit tolemre, fortasse potestatis necesse eodem animo compatiantur : et

dispendiorum obtentu
et

oausffl

unus
pra3-

con^olatio fraternce
:

anxietatis
si

relevet

bant,

ingravesceviam, ut contra, ne indies contagio periculum immineret. Igitur, qui a S. Avito ret,

tribulatos

canone

Quod

se

rex

cellentissimus

ab Bcclesia vel sacerdotum

c.mII

a/synodwmoctaYoIduurnSeptembriuin

in paro-

munione

apud Kpaonensi, ut illius Epistola tractoria har iv Concil. col. 1573 indicat Labbeumtom.
.

locum ei dant. ultra * suspenderit, antistites Matris greraium venicndi, saacti dilatione, prout cuiabsque uUa in monasteriis se
,

nllin?

bendam coactffuerant episcopi, Sigismundi inter alws de gundionum regis imperio parentes canones, ut serecclesiastica conditos
,

Bur-

disciplina

concipentimalo remedium afferrent,Agathensis regi ab episcopis, Visigothorum UicanonemCA, pan causa Alarico sub litis, anno Christi 506 in edkveruntque cnwN/u,,i, inter suos adoptarunt
,

reeipiant, doneo pacem que fuerit opportunum caritatis plenitudinem couservaninteoram, ad & restituere pro dam sanctorum flexua preoibus, dignetur. Ita ut non pietate vel sua potentia quo quicumque prius de raonasteno, in

quam cunctis elegerit habitare, discedat, fuerit pax promissa vel reddita. literfratribus
,

A^

can
,

30, se Incestis conjunctionibus

nihil prorsus

ullo conjugnnomisanaverint. tncestum vero nec prster illos quos vel nomine nr.crrfandum, hunc esse inter alws cennare funestum est
,

v ,,:,.

reservare,

nisi

cum adulterium

separatione

Stcphano suo tamen Sigismundi regis dignitati sententt& impensissime deprecantis,

pro

>>', id que nihil plane deferre voluisse ut canone 6 dicitur, regri temperamenti priestiterunt, ut Stephano praatentiam secuti
,

dicto

51

DE

S.

^POLUNABB
,

BP.

CONF.

J. G.

dictovelPalladi^^.-^^', jWns q ad oratHHiem 9 M o,.,; usquc 0M ,_- usque ad legeretur


'

et vir tutibus fert

Uus

securus,^oonnon ignots potcnt* et ec e drs.snntum so ad locum a Deo exhiben quo exh praoepit suis sarculum
,
:

uost

tuanffdia

bito%
aperite.

>le*a,di*itaueos:In r atloee M
et

-,

ne Patrte
ttm uliis
cfiitcopi* in

Filii

et Spiritus Sancti
,

buno locum
qu. aqu s
,

Hoc

facto

annucnte

illo

rex dirtc

insania
,.,',

tauilium teccdit et lotui re-

mL

est,

beafissimos

furore permotns .* o.rStephani artibus calu >ns, pontificcs accrr.me.


,

et.m

fcrvere jubet iu corde


t

teme

fons exortue e t

injunare dias prwteudendo,


apostoUoi

atque veneral>ile 8 imperns caslestibus ar regis minime formidantes, qiMilnlo nc.uerunt, ut, mati, itasejustii

uon des.nebat. Sed rfri mtnas terrew

beatissimus Pon.ifex Dei aquam sibi plabenefieio omuipotentis egt post d.ecessum m scmper baberc promeruit : omnes a{? nos eit ^/fons sieeatas est, ut

quld.u
,

ibidem moratue

reu t,meritisServiDeifontemi P cursum fuisse detulisse , et ad prfstinum


S

sumobsequ

rever

infcrrcutur, nt SOOU passiobet supplicia eisdem Visum emm jllis est, uum, tormenta tolerarent. Lugduucnsium, quod uunouut in oppido civitatis
.

"^

tamquam ex.l.o deputati, patur Sardinia Quod qwdem ao au.iliauie Domino comitarentur. posquo sensu episeopis non sponte sua,
pariter
i

aures perventss, x, Sigitmmk miracidum.si ad Sigismundi - ,c,j, immerenUt animum permovere, ne


ejus

a Potuisset divinitus editum

S.

ApolUnw j^J-n*

Mm

Jem.cujusinnocentiamsanctitatemqueSuperii
etordigiocomprobarant.diuHuspropna atvelStephantvelahorum auhco' J,u teneret: tuisse mdetur.nw rumastu, nihildeeo regi ab ussore sua, guee Sanpostqmm, ut apparet,
i

mandato, setbiographus, sed, regis cogente diu tamen ..,, faisse.arbitror. Non
,

iosingutostenuitSigismtmdus.VitenseteMm, nn eorum .ucorruproul biographus u,


ptibilen

abiranond

poutifioes, qui ibidem reverlereatur, et sn.ffillaresidebant, ad propria oppenri debetim per singulos men.es regem couApollinans rent Scd quia beatissimus videbatui (forStepbani perseverans

cl,' Antistii
,

m <-*^P*
;

J_3& Apollinarem
/.,S
'

,-precatura accesserat, faissk Certeante id tcmpo

IIUIIIU ti<l""-"
'

fc "

'-i

/Vff,

ut con*
..
i

tra,

e teste

Zgrapho biographo
v

, ,

Lcum Virum illum apostolicum

nec vidcre

sd mag-is insidiae pra

&

m
>

atotentiCumtandemDeusfbiographiverbarursus imorum et imqui est meritoruu:


sunt)

dem
te

mhtl remoneri Stephanum ad agenlaxare, nec tantum

quod de

summo Canonum

rigore

menss virtutis iaudabiUa judex nem demonstrans effecit, ut ipse


,

celerem
rex
ita

ultio-

vim

dam publice pm pamarum omnix


pelli cellet)

,um

ninationibus ad %d comipsmn primum [rex) studu

ut potius ranel febrium incurrerel esse crederetur. Tune regina 1]


,

aam
prio-

Lis

seu
eoosulem revocatis aliis episcopis , solum lacrymisdivinam do. Tuuc omues (reliqui episcopi)
potentiaui

fUiam, JorSigism undi conjugem, Theodorici Ostrogotho vocatam nande cap. 58 teste, iret, urbitror) fide accensa, et, Deo morbi causa recte aug de immissi a

obseoranl
illud

Lerelinqueret
ione, profecti sunt

va-

ledicentes, celeb

P<

adlocum, ubi beatissialacri festinatione pervenit petebat, mus Pontifex residebat et avida devotione

quodnam

sit

Lugdunensium

cimtatis
di-

utintercessioneipsiusdominussuus^zmwwtoj
incolumitatis donuin reciperet.

territorii aut provincise


S. Apqllinaris,
et

oppidum, Sardinia
i>

relegatus fuit ctum, quo Sigismundl regis jussu


tacentibus
Valesio,

Sed Vir D eundi Pamuli cata mundanae elationis efferentia, Mag-isque regina ill: La omnimodis dencpravit.
vel cucul] mis pedes ejus rig-ans, poscebat regem sternere deb pMBstari, quam super cessit. Quae cum, tribuente Deo, Vi.tus fletibufi
,

nuque Eistorim Bouq\ Baudrando Franoisescriptoribustom. $,pag. litterarise


''

Annotat., looum esse,edicere ego

hum hoccetemp
non ausim,
situ parco
in

ognitwn
conjecturis de
S.

Hmc
et

n Sardii
deo.

\jus

ad

Apollinarem

supra virum snum iiduciali constantia fuisset velsi F pansa, statim effugata infestatione febrium,

ex-

qua aliaimpug-natio videbatur,prosperitatis munus


emeruit
i

onni
polio

r'"

hocsui exsilti loi o moram fuerit sanctus Antistes, exprO' trahere coactus rat biogradigio,quod illic ab eo patrai
34

Quam longam

Ita incol
r<

sibiq ue redditus
os facinus,

bonusp
i

honoi

<i

cep S ,

quod injusta
iicet

eo indi

"'""'

u,

nliim p(t-

trat,

quidi si phus intelligere in promptu est ut Sirmondus, auctores HistoriselitterariseFn


,
,

rum
s i one

persecutione admiserat,
r
,

grandi confu-

ultaus,
,
(

quod

suftVa-

cixtom $,pag.

98 aliique existimant,

re ipsa

gante Pontifice

S. Apollinare,

quem

ceteris epi-

paulo post Epaonense concilium, aliud Lugduni ab undecim episcopis celebratum fuerit, eo\ absoluto, statimhi inexsilium depulsi sint. enim biographus dicat, Apollinare in exsilio adI

scopis diuiius ecosutem detinuerat) per vestimenti tegmina pristinam meruisset cousequi sospitatem, praBOurrens primum Btuduit, uttantimisancti ii tautaeque virtuti- latices , seu fontem
Antistitis opera divinitus in exsilii sui loco exortum, aliisque, ut innuere videtur* biographus,

huc degente, ab ardenti

Rhodani ita tepefacta fuisse, ui a sitientibus ex eo aqua potari non posset, consequens est, ut, reductis in suas piscopis, ipse sedes circa anni 517 finem c
sestu fluenta

ad usque anni insequentis aestatem vel autumnum


episcopali sede extorris manserit. Suis biographum verbis rursus loquentem accipe In quo spatia, necessitatis causa 1' ico dum Vir Dei morarum Bustineret, ab ardenti aestu flueuta llbodani tepe:

prodigiis aut beneficiis insignem , oculis viBibilibus cernere mereretur. Mox agmita virtutis gratia, venit ad Virum Dci et amplectens pedes ejus co-

ram

positus

cum
:

exultationis fletu

veniam po-

stulabat, dicens

Peccavi, inique

g-essi,

dum

ju-

facta suut, ut a sitientibus ex eo aqua potari nou posset. Et quia nullus puteus, neque fons, unde ibidem reperiebatur deberet aqua hauriri Vir Dei firmans se Spiritu Sancto beatissimus
, ,

Hactenus fere biographus inflictum divinitus Sigismundo morbum ejusquedeadmissacutpapcenitentiam


stisindig^nassgepe intulerim tribulationes.
,

describens: qui,tametsi ibi aperte nonedicat, redu-

ctum tum temporis ad sedem suam a Sigismundo fuisse S. Apollinarcm id tamen satis innuit, dum regem
;

DIE QUINTA 0CTOBKIS.


.

55
U-CTO!
j
<;

reg

a sc commissi veniam submisse postulasse scribit, ad eaque sancti Prxsulis gesta statim progredilur quse eum su&seditum restitulum a rege fuisse, satis aperte ostendunt. Atque in hunc modum contigit, ut suus Ecclesiasticis legibusvigor steterit, et incesti Stephani se iis submittere renuentis superbiam, regisque ,miseredecircumvcth, ,racunaiamrepresseru imcepti aut circumvenh iracundiamrepresseritim
ioti
,
,

que adeo
advertit,
dictus,

prout laudatusjam supra 8irmo\


Christt 516 rex fuerit
sit
,

nonprimum anno
credibile

tamen

non

regium

statim atque ad Catholicam /idemseu utcumque, seuperfecte, a S. Avito conversus esset, a Gundo-

perterrita Prxsulis nostri injustx persecutionis


tolerantia.
,
,

bado patre, potiticx arti temporique nimium serviente, non sine Arianorum principum subdito-rumque indignatione concessum solemniter fuis> ."<*- ..^^.^.^ -.;. ; ;~ Lugdunense. Unde cum Siy
sis inscriptione

jam iam

regis

sequi nomine nomxne gaudeat, sequi-

U*c

u><

37
eSi9 Um

a,i

reUqua Sancti gesta priusquam pergam,

tur, ut

iUud

um non sit,

quo tempore

is //-

""" a

"f

'''^'T'"
Bailleiut vuit,

convenicmh>s mihiest Bailletus,qui Lugdunensem synodum pr&sulumque exsilium fam nunc memoratv.m anlr /jrrfrclam Sigismundi ad Catholicam

fidem conversionem synodumque Epaonensem cotlocans, a probahiliorr, i<( raihi quidem videtur, sententia discessit.Et sane multa sunt,qux contra Bailletum faciuni dum solus ei S. Avitibiographus, Adonejunior et in designaml/s chronotogide eis notis infelicior, utcumque favet, cum agens
.

de Catholicus essc inceperat, nedumante quam a S. Avito retigione Cathotica imbutus esset, ne alias etiam tongius, quam Bailtetus, Lugdunensem ab Epaonensi sijnodoanno, ut dixi, B17 ceteaiorem principem, multo brata, remov prius, quam id veteres patiant" <dde gundionum regno admove> vivente adhuc Gundobado, imo multo anquod si, ejus jussu, teste Fre te, quam Sigismundus
,/

Sigismundo, a S. Avito infide pietatis erudito, non ex Adonis Chronico, sed de suo addidit, id factum esse postS.Avitiexsilium;gi/ in re,utpote a Sancti noslm /rniporibusnimium remotuset antiquorum
testimoniodestitutusvixidlammeretvi fni, m.Quse vero Baitlcti opiniou/ refragantur, fixamque conB tra a yxobis chronotaxim vix non
,/,,,,

Epitomecap

34, in

egnum

subtimatussit,
.

Lugdunensis synodus celebrata


r<

fuisset

no\
vel

s" pliciter tempore Sigismundi regis, Sundebadi debadi

Gunr mundi

reg-umtennuore habitafuisse,in com


i

\li\

Sigismundi
in
17
B,

iabi-

ne dicta 39 Contra vero,dum Lugdunensis s rectissime illa Sigismund nensipos*


,

cele-

anno
517
' |

tam Lugduni fuisse synodum phani, hancque ab Epao non longo temporis intervatlr

causaincestiStecetebrata,

pore coacta fuissr


tro consule, ut

Ingdur

Ma\

ius

Ai obiisset
,

ronico
ntige-

apud Labrlc obscrra''

scribit

rex Grundobagaudus
esset
,

levai

beum
vit

H Sirmondrs
tom.

''<
<

in

regnum ejus
,

fi

liusejus S ig ismund
511
iro-

in Notis,

id

quo consentiente
regni
episr<

anno
Septi

utraque synodo Sigismundi

iduum
ex

anumorr
Epaonensi,
busadt/.
I

ropi,qui

'

'"

""'"" fuerunt. Ut

,Jm '
31

docuimus, Lugdum
sserants
seu
odo,

sesPatrescanor secundajan se ut quodante,

a ltfs a i par in ipsareg


ej v

Bailleti opinione consectai

,undecii
lobadi Ariani principis se

ausaStephanicongregatoses-

inEpaom
ibomnibv
Quapropter,
/.

synodum cogere ausuros jus maximevi


<

com
tuleraw
ne, servandum rurarent. letusconstarevelit, n
si sibi

Bail-

ioneexcU gratiossimum ab Ecctesix Aut cur si Gundobadus tempore declarurent. non ab eo


,

m*.

dumante per-

fectamSigii
'

mn

Lugdunensecontantum annis /
,

antistes L Sigismundo rege in exs episcopi, sed a pulsifuerunt?Hxr aliaquea oero abson
S.

Viventiolus

cemabEpv

nnoveat, sed d reluctanttbus ancanonisijam citati verbis, huic totidem anms uH ex Epistola 27 S. teponat; quandoquidem

chronotaxi nostra
lostroaui

dunm
conciliari negueat,

Quodvero,

A#iti,nomineSigismundiregisadSymmachum
Papamdata,atqueexadjectaSirmoi</<> ante hujus Ponti/r nifeste patet, jam pridem Sigismundus anno Christi 514 defuncti, obitum, robeCatholicusexsHtit,atquehocnomtneRomje P perquam benigneet faolim a Symmaoho Papa

adannumf>n,i
Luffdunenseu.

non

hancLugdunihal

apertissx
ite-

miliariterexceptusfuit. Badletus die 38 Quid * auod ipsemct

Man
'
,

,.

m
.

congrregati audi: In nomine Trinitatis tur Stepbani b ratoin unum, in causa urbe deger ,,olluti,atquein Lugdunensi h,sca " ide0 * u :> Sir

Ea

vimu

,,'!>

Z regnum Ztotiuspaterrueauteadm,
,

* muUo
"

VltaS-Sigtsmtmu.hJ"'"'"'"""--'-: :, a ,..,,., ,,, e-m n ante, quam rmo 516 6 sancttt suecederet pietate sua
!

,ttri

in
-

et.-uit struit

Pagius, Lugdunensem vocat Pat/ us, Lugc

a *:

nensis episcopus

et

/>

~2*t,

^utjammoxd

ntlir.

rertissc

umiud^

ul

proni, uh supraja

synodilocumatS' ;, dUi canoniLugdunum habit*


srrUssime assignet.

sir.asequenterloquivelUBaUletus. utramque a se sy nc dicam annispluribus, Lpaonensi nodum dimovere et Lugdunensm gatur Quam opmntotidemannisprvponer /m nescio,aneruditossibiadsUjjidantesnunr ne, canoms Lugdunensts sit, aut qua ratione
,

biturus

concthan apte Iverba cum Epaonensi decreto tametst Stgismundus, Accedit quod,

TexcademS. AmU
uc

ant.

Symmacho

Epistola tiquet v, atPapa.vegis nomengesserit,


,

6V,

50
AlltTUlU.

DE

S.

APOLLINARE

EP.

CONF.

J.

G.
! f lYiaSSlSailCti iter Arelateill et

impuSalutare presbytero, qui et ipsc dsemonis Scvpe znfestabatur energumeno puero gnatione manus imponere, quoprcvstito, tum energumenus
,

Ti/r

V.

^^
i

puer tumipseSalutarispresbyterperpetuuminredciiU sunt. Dumqueinterim deaccepto beneficioomnipotentiDeogratescunctieajsolvunt, AreAre latem appulsus ApolUnaris, a S. Gmario,
et

1,-orr, ham

vprQiK versUS
'

niptatis erSO pieiailS ei gu

SUSCel

ntum *
.

mirabillS eiUS obitUS


,
.

COr-

pOriS SepUltura,

fl ei tranSiatlOneS fl}
,

atensi prmule, atquea Liberio, Parthemo er reolohonorificentissime,concurrentibustotius

precibus ur0is i nc0 lis,excipitur, ubi cunctorum

natrsts nnst patrata pOSt

mortem miracula. mOI leill UIU dbuw.

ommoexoratus,pautodiutius quam, mu llisque a consanguincis ditatus muncrinon bus est, qucv ad sublevandos inopes incolas vix

^^
mau*

^
Pracogmio iua
mortit tenpote,

-4

hhitn*

FMnnpnwmet Luadnensem
honorifice
,

statim exhausit mi>,u /leentissimus Preesul. De his prolixius cap. Z biographus noster,

,fc

7MO ru

Arelalcm

Sanetiu proficiscilur

J^s^ ZoZ
'

tolalZ caZdram

ut

num.

36

mgilantiaetsollicitudine intendit, ut,

saluberrimeinambabussynodisdecretafuerant, watissime suo quxque tempore insuadiaecesiprxstarentur. Ast Lc non diu post tam vigili

proarbitriocon^ulatMutavereangustzorzbushorum terminis haud ita utoporteret, Munde exponi valent, qruvde uno exjam consanguineis dicendaveniunt, de est. Ferreolum, disserere ms
t

"^ & eoim^

Pastore gavisa

est

dioinitus auippe de im-

Lnentesibiad immortalem vitam transduadmocum pontificalis fflcii onrsum, ut biogranitus ait, tricesimo et quarto armo phus noster num.
,

nio Apollinarem ^strum,eUamsumm^, poterat, honoribus excepztnon ess rum prxfectum, quz Papx clarzssimi filiam, uxorem duxit, ^udopusest

V^**+ qubus
M':

\*W
^

nerabilis vitse compleret

superna amraonitione

commutus ad visendos consaccrdotes propinquosque suos properarc dccrevit, diccns, ante transitum suura (quem jam celcriter imminere, divina revelatione cog-noverat velle se tam liminibussancti Ge)

multis probare, quadoquidem is sub Honono imperatvrr floruit atque adeo uno circiter seculo Ande hutistite nostro exstiterit antiquior. Verum an
jusFer-reoli
cui Tonantii Ferrcoli nomen erat, actum non fuit ? Ita quidem exihic a biographo
fitio,

nesii martyris,

quam

conspcctibus pontificum atque

eontomplatioaflatibus propinquorum praesentanea ne praebere. Erat Arclate hoc tempore, uti etmulto ante,

quemadmodum Cuperus
et

Augusti pag. 124

noster to, 1BB demonstravit, in primis


,

celeberrimurr S. Gencsii martyris sepulcrum tque ad illud solemnes institui peregrinationes sodegebant quoque in Arelatensi urbe S. lebant CcVsa?Hus, cjus episcopus, et de S. Apoilinaris consanguineis viri illustres, Parthenius et Ferreolus. Huc ergo defluo Rhodani cursu navigare Sanctus noster instituit, quosuam erga celeberrimum martyrem Gencsium vencrationem pariter exhiberet, et consanguineis suis ultimum vale di;

stimasse videtur eruditissimus Edmundus Martene, dum tom. 6 Veterum Scriptorum cot. biographi nostri de Ferreolo verba ita excipiti Ferreolum illum eumdem esse oxistimo cum Ferreolo, de quo Sidonius Apollinaris Nemausura profectus Inter ag^ros amoeII.. :,Epist. 9ad Donidiuraait nissimos apud humanissimos dominos lYrroolum
:

ii

/'

Apollinarem tempua voluptuosissimum exeCum enim hcvc Sidonii verba, nec de Ferreolo, PapianillcV supra citato conjuge, ncc de hujus exfilio nepote, infra memorando, intellexisse potuerit Martenius, non de alio, quam de Tonantio
ct
ii

gi.n

Ferreolo, prxtorio Galliarum prcvfecto, ad quem plures Sidonius epistolas dedit, vir eruditus in

ceret.
,,

,.

m.

grpi<

wii

suo7e con-

3T ^

41 QiicV in hoc itinere a S. patrata ab eo sint miracula, cum a biographo sa^s fuse eXp 0S i( a fuerint, eorum hic summa dum-

Apollinare gesta, quec

"
<

" } unum prsemonere taxai ca2)iia rr rontentus, non hic de illius Genesii, qui Romcvex
>

sua Adnotatione loqui voluisse censendus est. Et est sane, cur credatur Ferreolus lib. 2, Epist. 9 a Sidonio laudatus, idem cum Tonantio Ferreolo, prsetorio Galtiarum prxfecto, omnino esse; quandoquidem iltumeadem Epistola 9 Sidonius sibi consanguineum facit, Virumque praefectorium vo- p
,

cat, qualis certe fuit


rius, Afranii

mimo gentili Christianus ac deindema iyr effectus


cst,scd de alterius Gencsii martyris sepulcrosermonem esse, ejus nimirum, qui, Usuardo teste

Syagrii

e filia

Tonantius Ferreolus praefectoncpos Lib. i, Epist. 7 ab

Arelate exceptoris functus officio quibus Cliristiani puniri jubebantur


,

cum impia
,

edicta nol,

let

excipcre

martyrii
cepit,

oomprchensus atque decollatus jialmam proprio cruore baptizatus ac,

de quo consule, si lubet, hic Annolat" in lib. b et tom. v Augusti a pag. 123. cap. 2 Hcvc igitur rerum a Sancto nostro in itinere ge,

eodem Sidonio hisce iisdem verbis memoratus, de quo plura, si lubet, vide apud Cointium tom. i Annal. Eccles. Franc. ad annum Christi 451, num. vi. 43 Quod autem de hoc Tonantio Ferreotointctligi nequcant, quse ex biographi capite 2, num. 9 jam supra recensuimus lubet in hunc modum contra Martenium ostendere Ferreolus hic jam
,

hic paulo futi-

w disseitdumfuit,

tu/m
tila,

/"-:<

starum summa est. Jam secundo Rhodani defluxu in conspectum Avenionensis urbis ventum erat cum navis qua S. Apollinaris cum suis vc/iebatur, oborta subito proceUa, d& monisque ope,

frrinsprdetorio Galtiarum fuit cum Attrajecto Rheno, Aureliam usque pcnetravit


,

ra,

ut scribit biograjihus,
,

vehcmenter agitari,
,

prout ex Sidonii Epist. 1 lib. i etprcvsertim annotatione 1 adEpist.\%,lib.lSirmondusnostermonstravit, et Cointius ad citatum annum 451 aliique docent. Hanc autem AttilcV expeditionem anno
Christi 451 contigisse inter eruditos convenit. Accedit, quod Sidonius lib. 7 Epist. 12, Thoris,

unusque e pueris

nomine ab insiliente intro cacodcvmone miserandum in modum vexari ccepit. At mox utriquc malo obviam ivit sanctus
Alisius

Prgesul

dormiens proet dajmonium ab eitatem represssit undarum nrrepto corpore evi gilans fugavit, jusso nimirum
,

et

ut ait biograjihus
,

ndum Gothomim regem, quem Aetius prxlio avertere non potuisset grarirt inusUata Ferrcoli
,

eloquentia inflexum prandioque exceptum

ab

Arelatciisi

DIE QUINTA. OCIOBRLS.


Arelatensi urbe, qaam rex
fuisse, testetur
,

57
AUCTOIE

ille

obsidebat ,remotum

cesserit, et

quse resultra

annum

Ghristi

">!
I

Pontificis. At

differri
tet,

minimepotest. Cum igitur, utiexhispaFerreolus sub annum Christi 151 acVAvir

et

auctoritate et cctate gravis ac venerabilis esse debuerit,nonpotuit sub annum Chrisli 519 Apollinarem noslrum Arrlalr nssiiluo, ut biographus loquitur, venerari occursu, nisi 70 circiter annos, qui inter Attilse ac Thorismundi expeditiones et Sancti nostri Arelalense iter interfiuxerunt ei superaddas,atque adeoFerreotumsenem centenario majorem statuas,qua de re mirabiteprorsus esset tum biographi nostri, tum aliorum, quos norim, scriptorum omnium attissimum sitcntium.
,

Quapropter

relicta

Mar/rnu

njrinione,

memoraesset

alapa non timuerit vuttum violare pro nefando opere pcenas illicu miser luit, el toco, ad quem temere accesserat, d\ vinitus tamdiu immobilis hcesit, donec reversis ab Ecclesiastico Officio Sancti ministris,sanctaeiab hoc precibus exorato abeundi postestas est.Itafere num. 10 biographus cui, utpote testi oculato viine gravi habc' fldem merito possumus ,quam pariter et ipse meretur, dum prodigium aliud in ipso Sancti obitucontigisse, ita fere num. xi narrat. Dum Leubaredus, archidiaconus sanctiAatistitis, de valetudinc ejus /. dlicitus, ad wgrotantis ceUam summo maneaccessisset,et hanc insolito splendentem lumine conspiceret, rei novitate attonitits primitm hcesit. Cumtamen, quan,

J.G.

tuma biographo
reoli

nostro Ferreolum

eum

to

seo, qui prcefati Tonantii Ferreoli filius et

Fer-

toeviden

I ac PapianitlcV m /itit, cui prseter Tonantiinomen,quodeiSidoniusjam ssepelauda'

tus, Epist. 13, lib.

et

alibi tribuit, Ferreoli


et

etiam
fu-

nomen non

secus ac patri

avo paterno

inditum.Opinionemhancmeamfi
,

m
,

deiii

irelate

Mauilitun
tendit, innh
'iii

nius citata Epistola 13 certe ante annum 488, ac forte sub annum 4-70 conscripta qua Tonantium hune adhuc juvenem compellat utadeo Itic, natus ut Cointius citato loco existimat, ante annum Chr\ aut eo certe non serius, facile potuerit Aretai sub annum Christi 519 pere,jam Apollinarom noslrum debito I ipse vir setate provectus nec annorum numero Apollinari nostro impar. 44 Sed dum morarum spatia caritatis causa ut biographus ait, protrahentem Arelate Pr.vsu;
,
,

SidoChristi

magis prodigiosi I "tgor crescebat, tan ulum agnosceret, resumptis tantisper an\ pit attentius omnia oculislunre. Et ecce, Prxsidcr suum jam vita functum conspicit, eoque compositum situ, ul ambabus manibus ad ccehtm oculis apertis vultuque ad supema porrecto, mentemsequi cori .

pore, suisquc oculis ccelorum regna

le-

j;

retur. Erantque ante eumetpost columnaeduaemirabiliproceritateconspicmc, ardenti lumine radiantes,

cereosque sinyulos
IIccc diffusius

g-emino gestantes in vertice.

ex Leubaredo archidiacono et ocuum annum, quo h, tari teste biographr gesta siiti n<m expresserit, eum nosutcumque eruere uuni. ;l) conatt sumus. Eo proinde curio.

sus lector, si
16

vett/',

recurrat.
rJnjue factis
Sanci

Dr Sancti corporis sepultura

rc-

lem tantispernos elucidandae

veritatis gratia deti-

"/siil

nuimw

nunc prosequamn, CumjamsucC ergaS. Genrsuhnmartyrempietati suorumque consanguineorum votis fecisset satis, Massiliam, quo ab Arcutamia senatrice, sua itiiter

ejits translationibus num acturo, utinam mihi pariterscriptorumsequaliumtestimonia praelucerent, quibus suo qiueque loco el tempore quam proxime saltem statuipro certo possent ! At, quod ,"/ >ir hai- argumento mt, aliis h"

accidit

ita
I

non suppetit documenim entius Barrati in Chronoloedidit,


,

demconsayigitinrn

,/

,trihth's

)<rrat,Arelatensibus
,,iinistro de-

vale dic/o, disi essit, in perdita, quae ex largissimis Sancti eteemostjnis

eoqm

tum, quam quoti gia Lerinensi /<

sibi,

itt

scribit,

a Reverendissimo domino
ron, episcopo Valentiffl,

Petro Andrea de Lebe-

adhitcsupererat,pcrt'nm snnc/i Antts/itis nieritis feliciter recuperata est, acpaulo post energn iusuper et mutus erat, mo no, qui et kyo\Y\ni\T\s jussu sacro oleo apresbytero inunctus ac fuisset, reddita ejusdem orationibus valetudo

communicatuin e\ antiquo

manuscripto sucessionum autistitum Valentiensium. Cuiquidem instrumento non in omnibus plenam

fidem esse habendam, ex eo liquet, quod San obitum tempore Clodovei primi Francorum n
Christianissimi contigisse tradat
,

qui mox ad sujue pium obitum premum Sancti morbu prosiliens, qux Massilix ab eo gesta sint, quave
salus. Ita hactenus biographus,

cumtamen
tse,

S.

Apollinaris Ejmortensi syno>>


di,

Burgundionibus imperantis

anno

via Valenti 'a roex his,qiuv de


L2 tn hsec

'ssits sit, silentio involvit.


S.

Por-

Apollinare biographus

num,
,

verba subdit. Ipse remeandi (Massicaelia Valentiam ) tantum spatium consecutus quem scmper conterapserat, los petens, mundum, v su ' mox reliquit, sat Variremu," Sancti morbum, quo eum num. 10
>

517 interfuerit, atque adeo annis certc 7 Ctodoveo regi, anno 511, ut inter eruditos jam convefuncto, superstes in vivis fuerit. Sed tan

cumea,

>

qiuv de Sancti sepultura deque gem reliquiarum ejus translationibu s illic memorata sant, falsitatis aliunde non convincantur, illudque documentum forte ex satis antiquo desum-

posse, ac

~*

rrrt/s

t/pographicis mendis, verba: Sepultus

lentiamapputisse,

gressus est, licarumprcvmiarecepturus. F>u,-ii hujus adjuncta


ii

cum laborum suorum virtutumque aposto-

beatse setermtatxs iter

m-

rfiui

exeodem biographo tubet hic recensere. Cumpost dies a reditu paucissimos inaquai:,
1

beatus Apollinaris in ecclesia sanctorum Apostolorum Petri et Pauli iu Ruburbio Valentifie. Va 47 Exinde vero tempore Damberti, episcopi sextum ab ipso S. Apollinare quem lentinensifl
fuit
|

''

biographus a it seu segritudine im moi tus Antistes, ad matutina Officia ex persolvenda consurgere nequivisset, accid suv utquidam ex cubiculi custodibus Paragoriua noad mine, d.vmone, quo arreptus erat, instigante, decumbebat Prsesul insano ausuacubi
i

tate , ut

episcopum, /tirentibus antiquis facit Barraii) devocrescente multitudine fidelium maxima cum
,

tione

quia ecclesia

S.

Stephani

aug-ustior et celebrior erat,


linaris

reliquiffl beati

protomartyris Apol-

eandem basilicam

ab ecclesia Apostolorum Petri et Pauli ad beati Stephani sumraa cum


et

locum,

sunt veneratione concursuque populorum translatie

DE
58

S.

APPOLINARE
mi-

EP. CONF.

recondit*. et ibi honorifice


fcUCTOftl

J.G.

Wo,

drca annum

Dein, interjecto GhrisH 1060 ut UUc infra

*+
:

Zr, patrato, de auo

agendum

alteram

VITA
Auctore cosevo
forsan
,

translationem Sancti reliquiarum quarto corpus vero millesimo nonagesimo \inio translatum est secundo ejusdem sancti Apollinaris basilicam mnjorem suo ab ecclesiasancti Steplianiin collocatum, et in majori altari nomine insignitam, decore permansit et veneratione. ubi cum summo Barrali Quod vero in eodem instrumento apud
loco citatoadjicitur, in

sic recenset

Eladio

diacono a

summaveneratione futsse

BmcHUpsana

quibus

usque ad haec vicina tempora Calaequat viniame ha?resis, quo * et basilicse solo voracibus consumpta ct sacra lipsana Sanctorum isti vel resunt flammis, hoc certe instrumento vel si eademomma centiori manu additumfuerit, aperconscripta sint, juniorem ejus setatem

Ex

veteri

Ms. S. Claudii, collato cum


Accincti
et

Mss.

monasterii

Ursiedi-

campi

Cisterciensi item
i

cum

manu

tionibus Labbei tom.

Biblioth. Mss.

tissime

h&cverba produnt. Atque

haec sunt, quee

translationibus comde Sancti sepidtura ejusque 5 reperi, quscque etiam laudatusnum. memorata elogio S. Apollinaris ad calcem super-

pag.
vi

689

et

Edmundi Martene
Collectionis

tom.

Amplissimce

pag.

Saussayus
addidit.
1,8

779.
nu.rATio.
Sanctorum beatis

cl

palrala

potl

mortem

miraculu.

De patratis per multa secula ad Sancti lautumulum miraculis, ut cxAgobardi, num. 3 essenullumpotest. At dati, verbis liquet, dubium

B ex

iisnullasingillatim descripta ad nos pervenean temrunt, quod nescio, an veterum incuri%, adscripseris Ex iis vero iniquitatirectius

Quantum
senti

se

omnium

vita

S. Apollinuri$

porum

prorUgiis,qucepostAgobarditemporacontigerunt unum laudatus Barrali refert, quo auctore aut Panon edicit, depuero a nativitate muto,
t
,

non solum praeactibus sacrisque virtutibus saculo, sed asternitatis quoclarificavit in


;

ur
ris

littt

maniotu
sc

que

storello

nomine, qui, ut ipse narrat, cum in eccleLaudes siaB. Stephaniabhebdomadario vespertinaj usque ad canticum inchoarentur, ventumque esset meangelorum exclusive Allf.luia scilicet)
. .
.

tantum fidehum * extulit in futuro abusionis exhibent, si, linguae sensibus reatum neglegantur o. taciturnitatedenegatis ^pra^coniis,
titulis

'

Marien

culis
*

nl.

negligm*

praesentia gaudia laborum Et licet sufliciat eis memoria * fraudanvicisse compendiis*, tamen
,

tnr
b

Lab. COfflpP

primam vocem emittens ritls beati Apollinaris Alleluia decantavit. Altera duo cum toto choro laudatus supra Joannes Columbus lib. 1 de Rebus Ihlrecengestis episcoporum Valentinorum pag
,
.

vivacia si succedentibus sobcuIis tur et * posteris licet orbis totius facta silentio deueg-entur. Et
,

dibus

Lab. memoi

spatia

gestorum
sit

nullus

Christiani

admiratione nominis locus


,

complevennt,
,

et

ricc

qui aut ele-

Marten.

ctorum gloria careat


des ignoret;

patrata, suit miracula, in S. Apollinaris ecclesia quorum unopuella, nomine Richildis, multis annis contracta
facta
est,
, .
. .

tamen nos
pontificis,

aut operum felicium lauammonent Apollinaris

summi
votis

facta

ne praetereat

sedulitas
'

statim sic erecta et incolumis

* quod ncquit * lingua exaequare successi-

tofr.vocis
ibid.

quasi

numquam renum

ac

crurium

bus

nequivalel

c.

dolorem sensisset. Eodem quoque tempore, inquit ex Breviario Valentino idem scriptor puella ex patre Ragequaedam nomine Ermengardis dffimonio vexabatur. Ilanc ecclemale a barto m intrare spiritus malig-nus nullatenus sine, ,
,

ijuam

A^NOTATA.
a Consule

num.

xi,

quo,

Eladium diaconum
V

curata Hcec, prout Columbus refert bat est, voto facto; quod cum frater non impleret, r ad lectumque rursum a daBmone arrepta est
etc.
,

g-loriosi Pontificis

ductam
:

in catenis

ferreis

de-

feruit

sed biographum potius dsemon Ita ille nostrum, rerum a Sancto nostro gestarum ocularem, ut diximus, minimeque suspectum testem nunc audire juverit.
.

dia poshujus Vit& auctorem non improbabiliter se, diximus. quo usus est Labb In veteri codice Ms. cujus apograitem in Ms. Ursicampi beus phum nobis anno 1666 communicavit Fr. Lud.
, , ,

Nicquet, bibliothecarius Ccetestinorum Suessionensium, et in apographo Cisterciensi tom. 6 Mss.

numAO

ita legitur

Si

linguae taciturnitate de-

bitis prajconiis negligantur.

Hac
,

et

sequenti pe-

riodo, satis obscura


,

et

implexa significare vult

biographus injuriam Sanctis eorumque virtutibus fieri si scriptis non transmittantur ad pos,

teros.

Imparem

profitetur,

quiomnia

se hic et infra num. i biographus S. Apollinaris gesta singilla-

(SD

tim pro meritis prosequatur. Porro lectorem monitum hic relim, non pauciores in ipsis Actis, quamin Prdefatione jam edita variantes exstare lectiones, quas omnes, tum quod numero compluy

res sint,

tum quod non adeo magni momenti

deinceps adscribere, operas pretium non duxi.

CAPUT

'

DIE

QUINTA OCTOBIUS.
ne Stepbani perseverans

59

p videbatu r
,

ipsum
se

pri

co*ro,
l.i.

mum

studuit

observare. Tunc omnes lacrymis

iuii.vn

cin

divinam

potentiam

obsecrantes

ne

derelinprofecti

CAPUT
Sanctipatria
et

queret,

valedicentes, celebrata oratione

I.

sunt.

4 In quo

loco

dum

Yir Dei

morarum

spa-

"'"

fontem

genus

ob incestum

tia necessitatis causa sustiueret, ab ardenti stu fluenta Ebodani q tepefacta sunt, ut a sitientibus ex eo aqua potari uon posset. Et quia nul-

/n odigio elicil.

virum aulicum sacra communione exclusum in exsilium Sanctus pellitur


:

perpetrat

illic

miraculum

unde aqua bauriri delus puteufl, neque fons beret *, ibidem reperiebatur , beatissimus Vir Dei firmans se Spiritu Sancto et virtutibus non confert se ad locum ignotai potentiae securus
, , ,

c.

possct

rege,

quem

attactu vestimenti sui

designatum sarculum r exbiberi

Deo

et
:

secretius

praecepit Buis

divinitus

curaverat,

ab exsilio

re-

quo exliibito, oratione exIn nomine Patris et Filii et pleta, dixit ad eos Sancti hunc locum aperite. Hoc facto, Spiritus
:

mox annuente
vocatur.
corde
terrae,

illo

qui aquas
:

fervere
et

jubet in
beneficio

fons exortus est

quamdiu
est
,

tissimus Pontifex ibidem

moratus
sibi

omnipotentis Dei babere promeruit


Suncti
i".'i> ii'.

aquam
:

placitam

seraper

1..-itur beatus

inttitu
1,11
I

pus^pud Viennam
nobili

II

tuhs

Apollmans, Valentimn urbisepiscoet natus et institutus est. Qui titulos generis ortu conspicuus, natalium
cura

post discessum vero ejus fons siccatus est, ut omnes agnoscerent, meritis Servi Dei fontem ipsum obsequium suura detulisse, et ad

E
i

Uim.
(i

a, dum Pastoris mentis fastigatione sublimans paterna gubernatione foveret, sibi creditum B o-reffe m emicuisse virtutibus, quaspro multia eum constat maluit impenta immensitate gestorum praeterire meritaindigms adgressa prss umptio b ue tanti \
;

pristinum cursum fuisse reversum s. nec 5 Curaque rex Virum illum apostolicum
videre vellet
,

Itex u

Bed

deret

qui

est

magi^ insidias prsetendere stumeritorum rectissimorum et im-

IU veiti-

mentiejiu
i

\ltnl

iinne

,lsi

mandoi
|
'

nontantummandarenturdictis,quantum quod,verbn-um'confunderentur * injuriis. Tameu, egisse vits propinquante jam termino, mundana*
affragUfl

mensa3 virtutis laudabilis judex t celerem ultionem demonstrans, illico contigit ., ut ipse rex lunebris ita vim febrium incurreret, ut potius quam vitalis esse crederetur. Tunc regina ipsius U Me accensa, alacri festinatione pervenit ad lo-

hll

.'lllllll

dcrctui

prasentibus eum, recolimus, tam


plisqufi

quam

futuris

pnedicaudis actibus exemsaBCulisaperimus C, ut mulatione laudabih postenta,


gloriosis,

iih

Uicetlum
sat
i

^f Sue
u

accidit

ut

quidam ex

officio
,

regis

cum, ubi beatissimus Pontifiex residebat et avida devotione petebat, ut intercessione ipsiua Dominus suus x incolumitatis donum reciperet. Sed Vir Dei abdicata mundanse elationis efferentia, eundi famulatus omnimodis denegavit
:

,,ii, i,in

Siffismundi

eomnui
jn
ii

omnem
<f

qui super nomine Stepbanus ejus pnncipatum dominationem fisoi e

niiiiii

f
\turi vilio

uxoejus conjuge, sororem / conjugii consortio copularel mlicite ris s83 sibi beatissimi apostohci Oua de re sancti ac (qui secundum carnem gero-erebat, defuncta

Magisque regina illa lacrymis pedes ejufl ri-ans, posoebatvilcucullam ejus y sibi prsaatari, quam super regem sternere deberet. Victus fletibus Que cum, tribuente Deo, flupra virum it.
suumfiduciali constantia fuisset
ex]

vm

'atim

se cumtilarcl

Avitus et Apollmaris

oobi
litolis

opere famosissimi framani q, in Christi vero tempore openbus mauciin Tves, omni semper * eorum cogmta, prttdivinis, nobilitate
pati
:K1

qua alia imeffugata infestatione febrium, vel si videbatur, prosperitatis munus pugnalio
i

ruitjff.
(i

,doctrinissacns,spirituferventeeruditi)
institutionem

l nodacm
Lpbanum

li;i
,

h servantes,

cum

reli-

in quis pontificibufl simul

unum

congregati, ipsum
:

quod His actis, reminiscensrexillefacmus, grandi confusione repletus, taadmiserat, licet per men exultaus quod suffragante Pontifice, meruisset convestimenti ejus tegmina pristinam
, ,

veni
inii

ii/ii,

petil.

r
oa
idat
i

sacra

communione pnvari sanxerunt

sequisospitatem, praecurrens aa
ut
tanti miractili

pnmum

stnduit,

vl

t.

snperna damnanicestum, quod justitia non audeat vindiinbonesta praesumptio i,


rex
dirae

,i,aiu scilicet

buman*

fragilhatis impudici-

tices

quos

tantasque virtutia Largitate * laDominus Servo suo benignitatis mu-

irgitotc

I,

ctilium

^TtuUC
deudo.

insanifB

furore

permotus,

niltititr,

accrrime insidias pretenbeatissimos Pontifices, apostonon desinebat h; sed injuriare


J

cemere mererenerVtribtut, oculis visibilibus venit ad Viruni gratia, tar. Agnita virtutis cum ejus coram positus et complectens pedes dicens ftetu veniam postnlabat exultationis
I

Peccavi,

iniqtie ^essi,

dum

justis

indignas

I,

J
'

U/lUli
,

Ifoi
oclcsli

llllv

Vin , minas atque venerabiles arimperiis caalestibus * Uliu ime formidantes, vinculo nexuerunt, ut quaLta se justiti* , ti ut socu mferrentur
!ih ;, a

t,rrcui

regis

qua^ expugnan neiutulerim tribulationes. Nam boc Lpso, quo impugnatur scit justitia caalestis qui u caelestis Regis indulgentia,
.

Uio

iropugnol

fortior

es1

eisdem
iu

alum
\m
8ium
est
,

tormenta

tolcrarent

l.

quame^iro
iiintul ,

pailter tamquod nuncupatur Sardinia n> auxiliante Domino, comiepntati


d
,

m,

ut

oppido

civitatis

Visum emm Lugdunen-

perire, sed cu peccantiuin animas non vult famulum snum Apolvirtutum gloria, quae per

linarem, refutatis pi tiaclaruit virtutis! Deniquc ad-i Jtena irbiamreprimit, tumidamq


mortali, etorationis efleotu, a languore

mundialibus

curis,

gemma

gra-

epitj

rexille, constantiam eouon desinens, iucorruptibilem esse , ab ira ibidem pariter resiut Pontificefl, qui
Vl(1

quodetme

ro

batur, absolvit

bb

Lnhli. iil'"-

bsolvilu

bb

adpropna ,V k mt,

r.

atur *,
in

rt

iWtfU*
II

menses tim per singulos beatissimus Apollinaris S ed Juia Octobris Tomas 121.

regem openti deberent.


condemnatio-

ANNOTATA

60
\

EP. CONF. VlTV S APOLLINARIS

,,,<<>

ohsan Budio.

AXNOTATA.
aDeSancti patria
et

loco cducationis

num

19

de nobilissimo vero ejus


;

o/ actum est num. 18 genere


.

quasve smdelusus,insidiasepiscopis struxerit tacente biographo, aillatim eis intulerit injurias, tamen da atroces frustra divinavero. Non has clici possit pius alioauxesi fuisse putem, ut sine I furore permotus fa eptscopos
i

et tribus seqq.

quos legesis. Hos, utut

prtmis

fastigatione, ut tosublimiores fecit, seu mentis

et Cisterc.

Mss. Urswampi quiturbiographus, suUlimavit. fastigatione; sed perpemcntis


legunt

m scopisin Zugdunensi enim biographus allusisse videtur. fucrint Eo eo in sua sponte, quam rcgisjussu,
concilio statuta hac

^^
;

^ ^ .^^
tam

Commen tario numero

32, qucc

ab epu
re

m Non

ram.Esse enim nomen a verbo


sumitur,

fastififare,

quod

eassilium

yinesepiscoposdeportatosfuisse,credinisi forte

extollere et elevare PUnio, Solino aliisque pro .....clar.usest.quamutproban

derim

araumentis debcot. atttngere ausus non b Sm virtutibus illis, quas Epistolis S. Aviti alnsve est biographus, nos ex dignissimis aliquot recensuimus
testibus
.

optionem eis dedent pnnceps, deligerent. ut, quemvctlent, exsiiii locum u Locus hodie incognitus. ecclesias orbaret pastoo Sciticet, ne simul tot in Elogio S. Apollinans Saussayus

ribuM nquit Id tamen revocatis ab

exsilio episcopis injunxit

fide 22 et sojq.

Commentariinum. 29. Burgundionum rex, d Est hic S Sigismundus pag. 33 etseqq. ab Hencujus Vita tom. i Maii
c Consu/r
,/io

eld
scu^

nostro illustrata fuit. est,xv & vn regii. Vide


igitur Stephanus
;

7:'"'/

B mus

prxfectus carus, quantaque apucl


jici facile

Cangium verbo Rillexram regn sum<juam vero fuerit Sigismundo

eum

gratia valuent, con-

opei princeps, ut per singidos menses regem Mss. Ursicampanum et Cisseu reg-i adhaarere, ut nnbusdeberent, eo terciense legunt, suis singuli inier se conjunfortasse consilio, ut, qui prxsutes erat, ctos ad suam pertrahere sententiam coactum, eo dissociatum qucmque sibi adhxrere tandem adduceret. K p Consule num. 33. vulgo le Uhoue q Notus Galliarum fluvius
^
,

ex

iis

episcoporum n adversus eos intentavit. nusquam reperi; at f Demortux uxoris nomen nomen fuisse Palladiffi, ex canoincestce complicis ne6 concilii Lugdunrus,s indubitatumest.
<

poiest, qua> optimus et alioqui ejus causa ,,/ issim us princeps

dictus.

g-

SS. Apollinarem et Avitvrn

germanos fratres

in Comseu communibus ortos parentibus fuisse, mentario num. 14 demonslratum est. ubi h Legesis num 30 et seqq. Commentarii
.

confiPorro ex hac biographi narratione ad anni probabilius citur, S. Apolliuarem usque principium cpiscopati 518 xstatem vel autumni Consule num. 34. sede extorrem fuisse. instrumenium est rustir Sarculusseu sarculum horti purgantu cum, quo segetes vel Vitis. sSimilialegunturin variis Sanctorum quera mentoita legunt t Mss. Labbeana
:

h&c
i

illustrata sunt.
hgec ita intelligendasunt, quasi

rum rectissimorum demonstrans, illico conjudex celerem ultionem et* Mss. Ursicampi et Cisterciense
tigit,
;
:

laudibihs et iiumensfe virtutis

Non quidem

jurenatur.! veldwinoirritaessentconnubiainter primo gradu affines in linea transversa; com duas rium enim exemplo patriarchse Jacob qui Liam et Rachetem duttits evidenter lisorores quod plures quet, et in Lege Nova palet ex eo, est in divina Pontifices, penes quos non
t

ut etc. patet. Martelegunt quera sed vitiose, ut iam meritorum rectissiQui est nius vero ita habet judex et immensse virtutis laudabdis

morum

summi

lege dispensare

inprimo gradu

affmitatis tineie
,

nus

transversx jam valide dispensart.il puta Martiklexander VI, Julius II, TJrbanus VIII,
V,

contig-it, ut celerem ultionem deraonstrans, incurreret etc. Quibus rex illico ita vim febrium Deum verbis significare intendit biographus S. Apollinari injuquissimum judicem, factam riam vindicasse, tam ardenti violentaque febri ut illico hic inde corripiendo

lpse

Sigismundum

Innocentius X, uti nicotib. 1. tit. \A de consanguinitate


2,

apud Pichlerum injure <anoet affinitate

num.

27,

ad

6,

testisest Clericat. de

Uatrim.

morti proximus biograu Prior S. Sigismundi conjux, de qua hicegisse, autumo, teste Jomande de Ge- I phum tarum sive Gothorum Origine cap. 58, Ostrogotho

esse videretu,

decis. 31,

num.

50.

Cum

igitur incestas Stephani

nomen

habuit, fuitque Theodorici,


teste,

Gothorum

biogranuptias justitia superna damnatas dicit lucnuptix prohiphus, dejure Ecclesiostico, quo bitx sunt, loqui voluisse dicendus est. De simih prorsus casu ita Epist. 160, alias 197 5. Basilius

regis, naturalis

Jornande

Magnus ad Diodorum
quod
in
ejur-uimli

scripsit.

Primum

itaque,

strum objicere quod nobis a

maximura est, morem nopossumus, ut vim legis habentem, eo


rcbus
viris

Xtaliam venit, nutSunt, qui ei Amalaberg-ae nomen indunt, at, Ad Catholo, ut arbitror,antiquitatistestimonio. licam fidem, non secus ac maritum communemque fdium Segisricum, ac filiam anonymam, con-

ex concubina filia, in Mcesia genitam, mox ut in Sigismundo in conjugio copuiavit.

quam, eodem

sanctis

traditte

sint

regul.

versam non
sit,

fuisse, suadet biographi nostri narratio,

Mos autem

ille

est

ejusraodi,

ut

si

quis impuri-

tametsi, ut

verum

fatear, hoc seque indubitatum


illa,

tatis vitio aliquando victus in illicitam duarum sororum conjunctionem inciderit neque id ma,

cum

id de

quemadmodum

de

aliis,

trimoniuin existimetur, neque omninu in ecclesise ccetum admittantur, priusquam a se invicem dirimantur. Similia in Agathensi synodo et in Epaonensi, de quibus vide num. 30, decreta tum fuerant ac proin incestas illas nuptias justitia super-

nulla S. Aviti Viennensis episcopi Homilia ejusve titidus diserte testetur. x Nempe Sigismundus rex. Etiam in sacris
Litteris legimus, maritos ab
tulo compellatos.

uxoribus Domini

ti-

ua damnatas

dixit,

quod nempe ab

iis

damnatee

essent, quos, qui audit , Deum audit, juxta illud Lucx cap. x, y 16 Qui vos audit, me audit, et qui
:

vos spernit,

me

spernit.

k Quas Sigismundus, Stephani artibus misere

y Qui hinc Lerinensem monachum fuisse S. Apollinarem contendcret, omnes omnino cujustibet conditionis viros, quibus tum temporis mos erat cucullatas vestes gestare, Lerinenses monachos statuere per consequens deberet. z Quam plurimos degros attactu vestium qui bus
,

DIE QUINTA OCTOBRIS.


bus viri sancti induebantur, subito sanatos fuisse, tumsacrx Litterx, tum Ecclesiastici Annales et Sanctorum Acta evidentissime demonstrant. aa Solus Martenius legit Pcrcurrens priraura
:

61
A.coiv.i
DIO.

fessse

paaggressione confudit, quodetiamsequens


,

tefeciteventus.
naturae fir8 Namque cura jam in conspectu matam raunimine arcera monstraret Avennio g
energumenum
untifli

pw

*-

cerdotom

Prxplacet nostralectio; ea autembiographus indicat, Sigismundum, excussa divinitus febri, ad ipsum, ubi Sanctus degebat, exsilii locum
studuit.

> a d.inavigium, quod sanctum Antistitera gerebat, suemis- mone infetlabitancis fluctibus cxcitatis, ccepit diabolica oborta lum, c. Lta ut posset navigantium sione vexari
:

moxconvolasse, tam utprodigioe i>/umfontem, dequoaconjugesuaverosimiliterreddituscerfior erat,suisoculisintuereLv>,i"> ut admissi a se sanctumque ipse delicti ueniam supplex rogaret suam sedemhonon(h<> deduceret. Antistitem ad bb Non extra noxamfuisse in tuendo Stephano suo Sigismundum regem, res ipsa loquitur.Non
hinc tamen piissimi regis evertitur sanctitas, cum <jmt/qv/>/ in hoc negotio labis contraxerii

desperatione turbari
dorraicntis

li

cura esset

potius

valde

gubernationc seourius, Tunc quidara diaconus, Eladius noraine i, in partem ipsius lelibrum sancti llilarii k leetionis ctuli residens
,

Btudio

percurrebat

qui respioiens, vidit

unum
I

ex pueris L nomine Alifium *, dEemonis impuquod non solum perturbatione gnatione vexari membrorum, verum etiam hinnitu, mugitu vel
:
,

* al.

Aiisium

pecorum

fatebatur.

Cumque

cerneret pe-

digna eum eluisse poenilentia, biographus dicat, cedit, quod prcecipiti potius animo et Stephani
artibus dolisquc circumventus, aut forte Ecclesiasticarum de incestis legum ignorantia poti

riculum uavis miseri


tnin

istius successione

sumrao-

m, statim Sanctum importuna adgressione a somno compulit excitari. Curaque ab eo quoquam que ipso Yir Dei tam calaraitatis seriem
,

quam propria animi perversitate nedum superscribit, bia et insania, ut per auxesim biographus
,

metum

praecedentis periculi
:

cognovisset,

ait

ad

animadverterit. in sanctissimos episcopos acrius

drande certaraen cum adversario eos lacryruans huraani generis nunc gessimus in sopore. Quod demonstravit exin veritate constare, .subsequens

emplum nam et dormiens procacitatem et daemonium ab arrepto sit undarum


:

repres-

corpore
*

CAPUT
Sancti
navigatio

II.

evigilans effugavit. Quajvirtus ut periculum quo* eum v> que evaderet vanitatis, per Salutarem

Mart.

per

per
:

Rhodanum
in
:

luit curare presbyterum jussione compulsus, et


,

qui vix

tandem

-iimn

Antistitis

manum

ei

imposuit et ad

energumeni
tensen

curatio

Arela-

urbem

adventus
inventio
:

pecu-

revocavit. quietem pristinam, discedente diabolo, da?raonis Et quia ipse presbyter impugnationem hoc mag-is sanctus intendit Episa?pius sustiuebat, 8alscopus, utab eo adversitas ipsa n 'va nomine

niw
ritis

deperditce

ejus

me-

adscripta

duorum datmonia:

quem infestatione vatoris'se depelli <-og-nosceret *, cognoscrrctur uterque sasuperare. crebra adgressus fuerat orationibusinse perfecisse salutem

\h

Cisl.

Nam

nitatcrecepta,

suam, perpetua curatione nostrum docuere

Pontitio

corum

altera curatio
:

mira

in ejus

cem
9

o.

obitu visio
lentina.

obitus

in civitate

Va-

nis

nctis

dum

a cunctis grates divinaa po- cumS. C*tai

ilnm Arelate

tentifE

redderentur, in conspectum Arelatensmm

'ii

eontan-

urbis

p Rhodano
,

famulante q pervenimus

ubi
r

guineit tuit

sanctus atque pra3cipuus vir domnus plebis quoque comitatus episcopus


est,

Cassariufi

obseqniis

amiuarecur
iii
i

itlur

Sanctu*

n/io-

danonavigant,

TVgnum
JJtur

ergo

ut

silendo non denegensuis


,

qu

Divinitas in servis

operatur

oflicio stipante pariterque Liberius s prasfectus, occurrere studio et lffitia circumdatus, et sedulo

patefiant. ErDeo auspi-e sed nopulo credenti, tncesirao et officii cursum cura pontifiealis ff o vitffi complereta, supernuarto anno venerabilis ad risendos consacoramotus

eum

excoluere

sermonibus

confidentes

quod

divinam misericordiam excepisin adventu ejus populorum Hoc oivitas ffavisa prflBsidio , sent
Apollinariscivibus exultavit studiis. Hinc sanctus ubi precibus moras indulsit annuens, paulisper consanguineis suis Parthenio t et rerreo:

na araraonitione
cerdo te 8
dicen s,

decrevit propinquosqup suos properare suum (quem ,am eelen tei ante transitum

cum
lo

cognoverat) velle imminere b divina revelatione sancti Genesii martyris c, quam .0 tam liminibus atque affatibus proconspectibus pontificum, contemplatione pnebere. pinquorura praasentanea navigationis ampuit U Tum iter dispositura cursu P pernie^/ Khodani fluen a

occursu, quique pro u assiduo veneraretur multis eum oneravere munetis suss commodis, prope totum qua; indigentium mauibus ribus devota quod dederat. In quo loco retinuit urbs
salu ,

dum morarum
Arcutamia

Lvis

ca3tero.

spatia caritatis causa protraheret, senatrice propinqua sua invitante,

tamenin confidentes.intemndarum minas


err erent,

raen ipsius sancti Pontificis


tuti

>s

MassUiensiumynos*vota

suscipiunt.

bi

dum
,

secundis
casi-

tibus
I,,,

properabant;

ut

deditum aranera
periculis

, tunc

n"tern

manifestum sit caruisse et non ergo Regis amrairanda

Sem-

igrnota po-

i^I.^^uJsanctissuisflurainasubd^tqu.
quondam quora
qM

m ,, tlf ,ra

et fluvius, ffressibus patefecit f: terrere pnus noverat, rapacitate

a diaconus aa festinaret prsacedens memoratus Leone bb nomine veridica responsocio itineris, solidos cc, qui eleemosyms sione cognovit, ipsos quo ligati erant salvo dd linteo superfuerant ille meritorum Pontificis nerdidisse Tuno diaconus contidens, ait ad eum ee Succenseudum
, , ,

bb cc

securitate
i

.bi^nepereat^quodestpauperibusdeputatum.
totos solidos protinus Itaque revertentes, sparsos nec potuitrem saera larg-itione*jam invenerunt, arenarum, quaexoeperat, fraudarecon'

Lubb

fcro

LsioneDominicadidicitfamulari.Jamquesomno, navigium sopou,,,n despecte ferocitas* per


(1

Labb. sacra,im

lars H"i"

citali

^corpora solvebantur;
monstraret
:

ita ul

beatus Antistes se-

pauperum,
geries.
lii

lum,"quemspeinsomnitate

diabo qui taraen viribus msopitus, mentis indevicerat,

clarum vel hoc ipso operante miraculum. Nam quidara suidum et muo-rande B tuiu
Accidit
,
,

62
A.

VITA quam

S.

APOLLINARIS
,

EP. CONF-

QOWOj
ni

tum
tiB

rOM&B KiM'i"

causam daBmonis

filium exhibentes ( assiduitas veteritate

^" JST.
m it.
nutne
salutis

S^ ^* ^.^^
ouae flevit tunc

amissum urbs decora

Pontificem,

nunc gaua se ad superna assiduum, Domlno nostro Jesu Pegna nt.et potestas -

* Urefc

meryum<
iuo
<i/>

co Ci-

rantw
ff

Sonlslti^^^
:

imperium Christo, cui eatvirtus, honor,

99

suum secretiuseccie Ouem ille per presbyterum dum fuisset oleo sacro gg siam jussit induci ubi praeceptum, ut fuerat pontificali jussione
liuitus,

cum Patre Ameu ss.

et Spiritu

Sancto in saecula saeculorum.

statim'imbecillitate
diabolo
'

submota

Slart.

I""-

deque post
dies aliquos

hh

fugiente, promeruit. * ut Sacerdos ipse hh inaequahtate dematutiua Oitentus ii consurgere ad dependenda in lectulo suo toticia hh non valeret. Qui dum causa quiesceret, quidam ex
post dies

praemium Secutumque est


,

ANNOTATA.
a Mss.

Ursicampi

et

Cisterciense ita habent

cursum tncesimo et Ergo cum pontiticali officio superanno veuerabilis vitas compenret,
quarto

lerandse infirmitatis

kk
ii

nomiue donstodibus cubiculi, Paragorius II ipsius mmonio instigante commotus, ad lectum adversarn sania ducente pervenit, ac ipsius vultum viopersuasus audacia, alapa non timuit
,

mm

Sed nostram na commonitione commonitus etc. nemonon eiON huicprceferendam esse tectionem, et quarto Porro cum biographus dicit, tricesimo de instanti sianno venerabilis vitae preemonitum
bimortefuisse
S.

Apollinarem, id non de tngesitrigesi

lare

Pontificis.

Quod opus

nefarium

propna

moquarto

<etatis,

sedde

mo qitarto
ex

episco-

religatione

est, ut Pontiausibus necteretur. Nam graficis viribus suisque statim haerens , manbato , cui admotus fuerat Nos oo vero, redditis Deo de more immotus.

condemnans nn, faclum


,

patus ejus anno

intelligi debet, uti

dictis in

sit

B
|f

prconiis,

ll.ir

bus patuissent,

dum cubiculi cellula nobis redeuntieum *, qui vinctus stabat, locum


:

patet, ne Commentario num. 20 etll manifeste 517 Epaonensi conciho alias, qui anno Christi anno 492 episubscripsit et teste Adonejam tum admodum puer E scopatidignitatefulgebat, hanc omni prorsus suscepisse dicatur, quod quidem

III

Ms

'

Lal>.

wmli-

core auderel

nobis, tenere vidimus inconcessum indignatisque praesumptio quod reverentia vitari solet , cur ipsius vindicaret *, causam rei gestae tam verbis taciturnitate cognovimus. Sancti, quam hserentis
,

verisimilitudine destitutum est. anno. Sanctus eodem, uel subsequenti

b Hinc quohcVceirevelatiofactaest,ad immortalem


dicipotest.

vi-

Tunc
J/i. Citterc.

capto

absolutionem fugato diabolo Servus Dei * indulsit, factoque in uno precibus exoratus
, ,

tamtransiisse, nonimmerito censet hoc loco, S. hec Edmnndus Martene

nesium, de quo biographus

agit, Arelate

cum

sa-

viliotee\ oralu

gemins
rat,

claruere virtutes, ut

quem

potestas vinxe-

benignitas liberaret.
11
,

repraesencra Christianorum in theatro irridendo illustratum et ex mimo Chntaret divino lumine

mii o
ODifu

ifi

'/i's

ui'io :

VP

archidiaconus Leubaredus pp quoque Dei eo tempore obsequiis inhserebat; ipsius Servi nobis qui dum ad matutinas Laudes reddendas

<l'l

'

ul

deest

consurgentibus defuisset, et revertens causam ab Remotis, eo hujus inorSciositatis exquirerem qq. sollicitudinis voto ad inquit *, officiorum sociis
,

inquil

quam cum cellulam domni Apollinaris accessi conspicerem, amoris inimmenso lumine fulgere stinctuintegritatemipsiuscupiens investigare mi:

Arelatensi stianum factum esse. Sed hsec minime luculente ostendit Cuperus Genesio convenire ubi num. nostertom. 5 Auqusti pag. IM et seqq., Martenii annotatione loquitur 9 in fine ita de manifestam duorum In hac annotatione videmus confusionem, quae superius abunde remartyrum viros etiam futata est, et inde discimus, interdum circumspectissimos turpiter hallucinari, quod huputamus. est, et ideo a nobis alienum non
,

raculi

studio

devotionis

exarsi.

Cumque

inter

manum Quam vero

patentes jauuas inserto lumine videre cuncta pos-

'

me, credidi; quamquam magna claritate terretanto rer, tamen quanto fulgor magis creverat evidentius noscebatur. Nam noster miraculum
se
,

frequentes ad hujus martyris sepulcrum peregrinationes antiquitus fuerint, ex hoc praesulis Vasioloco atque ex Actis S. Quinidii laudatus Cuperus nensisaddiemlo Februarii,

Patronus
recto
I

et pontifex

utrisque

extensis, oculis apertis,


,

manibus ad caelum vultuque ad supernapor;

mentem

sequi corpore videbatur

ut fide

palci

na

non dubia patentia * regna cselorum etiam corporalibus oculis inspicere crederetur. Erantque ante

Varl
i

""
ctei
'i

etpost columnae duae mirabili proceritaardenti lnmine radiantes, cereoste conspicua? * singulos gemino gestantes in vertice. Qua que

eum

pagg. 124 et 125 demonstratum dedit. dlnde, ut nonnutlis placet, a MassiVensibus, idioGrcecis ex Asiana Phocnea advenis, Grgeco propterca quod mateVoSavbc dictus est hicfluvius, omnia Gallix fluviorum maxime rapidus esset Galliarum ac torrens. Jta fereValesius in Notitia Ututsitdeetymo,prsecipiti certe aquapagA12>. rum decursu memorabilis est Rhodanus. Hinc
Strabo

olaritate deterritus et

gaudiorum magnitudinetrelectulo

qne

mefactus

revertens

membra

prostravi.

Tantum enim sum

visionis ipsius

ordine pavefa,

ctus, ut oculis hauriens seterna mortalibus


ferre tcrrenis sensibus cselestia

suf:

non valercm

ita,

rapidum ae difiicilem sursurn navigantibus, Annieus Ftorus lib. 3 de Bello Allobrogum lmpigrum, Seneca in Satyra praerapidum, Claudianus velocem ac ferocem, Ausonius prssoipitem vocavit. Silius Ttalicus vero lib. 3 tumidi Rhodani minaces n^celebrat, eumque ita descrilib.
1

que victus jacui et vigure laetitiae mole succubui. Tunc saepe dictus diacoEs quidem ut narras, gaudiorum nus iuquit tiinore confectusj sed exultare te convenit, quod cernere meruisti visibus altiora mortalibu&. Deus enim omnipotens ad confirmanda pectora fidelium suorum tanta incitamenta semper tribuit, ut suo gubernet imperio.
:
,

corpusculi depressus

bit

Prosilit

Aggeribus caput Alpinis et rupe nivali ingentemque extrahit Celtas in


,

amnem
Spumanti Rhodanus proscindens gurgite campos,

Ac propere
veo.

in

pontum

lato ruit incitus al-

12 Haec retuli gesta


/niii/"
>ii
i ,

quae

raemini

quae ter-

ii

ris Magister ipse affectaus caelos, insignibufe reliquit ipse remeandi tantum spatium conexemplis.

Nam

riftaui

i>

reditf.

caelos

petens

mundum

quem semper

contempserat,

mox

reliquit.

At vero Valentia ?v,

e Notat AmmiarCus Marcellinus lib. 15, Rhodano aquis advenis tocuptetiore naves vehi gran> dissimas, easque ventorum difflatu jadtari saepius adsuetas utadeo mirum et prodigio simitebiographo videri potuerit, prscrapidum ferOi
:

alias

DIE QUINTA 0CT0BBI8.

63
forte

alias

/luvium, ac proin adversis casibus obno-

n Ita

omnia apographa; sed

legendum

ad-

* **>,

r<*

xium, tam pacate undas suas tum devolvisse, ut secundis quidem xstibus, quo cogitabant,navigantes

vcrsarius ipse, scilicet dcvmon,


vocat, et tunc sensus

ut

eumnum.10
.-

BM

Elau, -

properarent, nihil tamen, ut alias, properantibus periculi seu ab aquis seu a ventis esset. f Alludit biographus ad mare Rubrum,quod lsraeliLv, Dei omnipotentnt utrimque instar parietis divisum, sicco pede transierunt Vide Exo.

planus erit. QApudLabbeu.t hiecitareferuntur

Nam

uter-

quesanitate recepta, orationibus sancti sui Pontificis in se profecisse sua salute perpetua docuere.

dicap.

vires prodigium certo certius superavit, at, quod prseter morem tam prospera per Rhodanum navigatione primum usi sint
14.

Hoc naturge

Apographa vero Ursicampi et Citerciense quantum ad voces adhuc magis a Sanclaudiano codice discrepant sic enim habent Nam uterque, sani: :

tate recepta,

tantum tamque

stupendum miracu-

lum

ApoHinaris <>/usquecomites, nonausimprodigio adscribere, sed speciali potius providentiee divinse, res humanas sic suaviter et opportune in
S.

dignum erat, uon sibi, imputabat. Idem tamen quoad rem utrobique indicatur,nimirum, utrumque Sancti meritis precU busque perpetuam sui a dxmonio curationem demeritis sancti Viri, ut

Sanctorum suorum gratiam disponenti.

buisse.

Avenio seu Avennio Covarum, vulgo Avignon

p Arelas seu Arelate, Gatlice Arles, etiam Rho-

dicta, sita est

ad Rhodani ripam sinistram, distalq "< recta visa a Valentia Segalaunorum 20 cir citerlcucis Gallicis.Cum olim Burgundionibus parebat, munitissimam fuisse, em eo liquet, <//t.od,
ut

dano

adjacet, septem</<"

oirciter leucis Gallicis

GcstaRegumFrancorum cap. 10 testantur, affliversus,


sit,

Cto exercitu

gam
sus
B

Burgundionem, Guixlobadus in fuAvenionem super Rhodanum ingi

thiquese reluserit,

ctor obsidione capere potuerit.

neceam ClodoveusviDe munimentis

hujus urbis meminit etiam S. Gregorius Turonensis Hist. Franc. lib. 6, num. 1, et auctor anony mus Austrasius apud Bouquetum tom.2, pag. 4o6, ubi Avenionem urbem munitissimam ac montuo-

majoribus, quarurn viginti unwn gradum efficiunt, Avenione, ut apud Bouquetum edita Charta geographica indicat,dissita est.Plura dehac urbe videsisapud Valesium, Baudrandum aliosve geographos. q 1$ est, prono seu secundo Rhodani decursu. r Arelatensem sedem, prout Stiltingus noster tom. vi Augusti pag.hl censet, S. Cicsarius tenuit ab anno Christi 502 usque ad 542, mortuusque
est,

litur 27 Augusti,

ut ejus Vita testatur, anno xtatis sux 73. Coqua die in nostro Opere ejus

gesta illustrata sunt

sam vocat.
Mss. apographa.Alia legunt navigium sanctura Antistitem, quod gerebat alia nostrx lectioni ad apicem consonant et paido post alia sic habeni Eta ut posset navigium

hNon consentiunt sibi hic


.-

rebus

siVe dicta repetam, vide quse de hoc viro, tum gestis, tum virtutibus clarissimo, tom. \
>

Augustipag. 78 in Ai a Stiltingo mo lau lato di


>

ad

ta

itam S. Cxsarii sunt Liceat tamen


I

obruta desperatione turbari, cum esset valde dormienti^ -ubernationesecurus. Sed vitiosm huic locutioni nostra,utpatetf tametsinonnihil obscura, prxferenda est, qua indicare vult biographus, oborta sabito tempestate ethincvectorum trepida-

his aliqua addere, quse Sirmondus in Ennodii episcopi Ticinensis lib. o,nonvero, ut errore ///-

pographico
libri 7 ,

in

Stiltingi

epistolam

primam

Annotatis positum e praeclare de Liberio


illustris.

scripsit.

Nihil hahuit, inquit loco citalo

dus, tasilla Liberii

nomine

Sirmon1'rimumenim

naufragii discrimen eos sese adductos credidissc, cum tamen prxsente 8. Apolliu
tione, in

utut dormiente, nihilsibi timendum esset. Non dissimilem Jtisiori<unlegesisin Evangelio S.Mat-

pro Odoacre adversusTheodoricura rideliter stetit ; repost. illo devicto, sub Theodorico, quamdiu is honoribus perfungnavit, suramis togae militiffique multa in Italia et Gallia pra-clara cum laude
ctus,
gessit,

thxicap JfuncMss. apographa Ursicampi Cisterciense, Accincti Monasterii, Labbeanaet reginxSuevClaudium vocant. Rcctiusue, quam Ms.monasterii S. Claudii, non habeo, unde asseverem. Cetera is mihi Claudius cel Eladius ignotus est num vero pro biographo S. Apollinaris haberi queat, discussumest in Commentarionum. xi. k An S. llthtrti, Pictavensis episcopi, Opera, libros i, an vero S. Hilarii, Arlatensis puta Vitam /<<r>ssoris sui, S.HonoraU, HomiUas,
8, >, 2
I-

et seqq.

itemquesub

Athilarico. Theodati etiam re-

gisleg-atus ad Justinianum imperatorem delectus, copiis ada Justiniano denique ipso militaribus et Sioilia pnepositus, ovvjp, ut in Italia

versus Gothos
TCJ

Procopius tcstatur.
J

/;'>>-

ai

ay3o? iia^EpovtaQ,
IICL ~

Tfi

,!' ctenus laudatissimus scriptor, Casswdorum pluribus autores cu copium et Ennodium locis

tans.PrxclaraLiberiigestai brantur epistaphio, quod patri olim

irt-

Honorato, Massx conscripta Opera, d


aliave, teste

-tscopo, a\
leotionis stu-

miniposilum est his, ut Sirmondus Eptsi. lib.QEnno ceptum verbis


::;,
\

on ~

dio pervolrci

/(,

nihil,

unde deflniri

possit, bio-

Humano
Hanc

graphus suppedHat. Tllius Hilarii Vita apud nos dataestad diem \m Januam. hujus vero Hilarii Acta *'"' Maiiet tomovuM<<<< in Appendicepag.
:.:>i
i

g^neri legem natura oreatra dedit, ut tumuli membra sepulta


gant.

te

superstes Liberii soboles matrique patrique

steriummente dedere
im
,

pia.
te

Ulustrata sunt. Puerorum nominesct \p a sacris auctoribus fa,

membra quidem,
QCl iinin, titulis

sefl

famam non

midos designari, notissimum est.Al forte hic puer et Ajisius, cujus vn sacris UUeris all
,

Nara tmat

prassidevirtutibus institutioni S Appollinaris vel


bat, vel invigilabat,

Rexit Romule<-

uescia faraaraori. ourrentibus annis,

designatus a biogrupho fuit. bnjiM mA/<t/ Labbeum desunt

hm

Hos non

Successu parili Gallica jura tenens. irabelli pretio meroatus honores,

successionej inCisterciensi autemapographo raccensione Significat biograp se


:

vi

t <

Sed pretio raajus detulit almn fid Ausoniispopulis grentiles rite cohortes
sanxit Poedera,jura dedit. Cunctismente pater, toto venerabilis b
:,

mittentimeritissancHPrsesulisnaufragiipericulo
aliam calamitatem$uccessisse,seualiudaUo e malo fuisse depulsum, dum tandum, Pontifice ab utroqueimmunes redditisunt. somno excitato,

Xerdenis

Lustris

proximus occubuit.
<

VlTV
64

APOLLINAEIS

EP.

CONF.
appellatio ante Constantini
.

quantum beno
un Eusio
recedunt,
Nescil fcma

# gesta valent

wi
.

oum mem eum mombra

eorumque

in ftluit

Magni tem- D argenteos hic Solidosne aureos an

mon,

Lucida

'
*

tmu mi*svocatur.Porroestis,mfrUor Part


<p, tofcal

tln^.r^m*^

partP .

intellexentbiographus^ipsononedicente^quis de aureis cgWo aS5(? m< ? PicMi niktlommus yenteis.eumeavompossecurn ',.,.,,/,,, ,,,

germanamm m

Vicinensis episcopi, ut hic

* m***
u
1

no .

rn*ffliusincitatusstimulis,Bomam
(

ftstinatiuyisere.Ad e twJ1a'estuaturaUseruditio Sirmondo, emsUt Parthmium judiee subdmcom anno Cftmft giac , carmen Aratoris ditum, quod lom.\ Operum varw-

* Frrrrnln r/r/s ei opibus et dignitate florenUrauneribus, nec verosifr- mnWl /kiMi oneratnm gracos Prmsulem iter agcntcm, mile apparcat, oncraprctii argentcorum pondere viori minoris
,

Appollinarem a 7^w/,, ?

m-

lirciler 5S5

rum Sirmondi

te anm 1728 col.Uitedit. V, Annotatwn,e ad hb. ,/,.,,- est, ct cujus etiam in meminit idem scnptor. in 6 Evisl i Ennodii mEpislot.v, stmams, hujusporro carminis seu Vrator appeUat, mag-mscriptione, Partheni proecelsum, magistrum offic.ofioentissimum atque primisque versibus generis

ut ego quidem re voluisse. Quod si rcipsa biographus egerit existimo, dc aureis solidis hic yuidem, haud lcvis fuit tum facta jactura Epist. x, Sex Variarum, teste Cassiodoro lib. voluerunt. millia denariorum solidum esse(veteres)
;
i

Plura videapudCangiumverboSoli&us. Suecix habet dd Pro salvo lintoo Ms. reginse utrobique est, deperditos fusoluto lineo. Scnsus retento tamen lintco marsupio,
isse ipsossolidos,

integro quidem

et

salvo, at dissoluto edidit


poroat,

et

aperto.

rum atque patricium moresque nobilii"'


;

ita

laudat

Si

tibi,

parenmagne, velim fasces memorare


in

eeMarteniushcVcif" censendum Est nobis, ne


:

Ait ad

eum

suc-

qui sensus du-

plicitervitiosusest.

Nectamen

lectio nostra,

tam-

tum, Vix daret

tergo pag-ina lecta modum. stemmata proavis atavisque potens tu


cis

vin-

apographis constanter etsiinaliis omnibus VitcV ut apparet, eadem, mcndo caret. Cum itaquc, tum diacono Elasigniftcarebiographt'* voluerit,
>

tuis Moribus, et meritis cedit origo

Alquc

smrrihtatemcrude ^ediderim cujusingluviem i typiamacdeniquefunestissimumini

Unc Parthemum

^t^lT^l
cap. 40

jicit,

lib. 3, cap. 3b teritum S. Gregorius Turonensis hocloco condescripsit. An vero t quod Martenius cpiscopum, ab Parthenium, Gabalitamnn

dio,tumLeoni,itineriscomiti, id officii munus E dcstinatam pauperibus pecvniam solli^culaWent, veroLLcr non sucoensendum, cite custodirent, verosimiliter incumbendum ahudsed studendum, connitendum, verbum adhibuit, ut sensus sit; synonymum
ve

eodem

S. Gregorio lib.

t,

memoratum

bio-

suppeiphus noster hic designarit, nulta mihi auctoritas. stabiliam, antiquiorum

connitendum est nobis ne pecunia jam pereat seu deporamissa, perpetuum pauperibus ac propterea illi statim regressi dita mane.it; amissamquiesituri ubique, quatransie,

casu

int,

gua
,i

id

u
r,n

De Ferreolo
li.nl.

illo

vide disputata in

Commenta-

n rant,pecuni<i,n: qua in rcprotinus ita votis omnessolidos tusrespond.it, ut totos seu ad unum
in

cr,

nrcna sparsosinvenemnt.

r2 Ct 53.

Matrona hsec apud Martenium Arculamia, Arcucamisa, in Ciin Ms. apographo Ursicampi
x

vero vetenbus sterciensi Arcucanisa, in Labbeanis Arcutamiavoet in Ms. Sanclaudiano membranis cui estque, nifallor, eadem nobilis femina, catur,
6, se S. Ennodius, Ticinensis episcopus, lege constrictum profitetur, :!4 consanguinitatis quamque lib. 7, Epist. 14 supra claritatem geneluce sic profecisse scribit, ut filio pres-

filn Mss. Ursicampano et Cisterciensi corrupte veteralegitur veterane; rectius apud Martcnium tamenpro nutribat legi debet torie seucallide; ubi
nutriebat.
licramento extrcmm Unctionis agi, aperte ex eo miser ille filius moribundus nonesset; quet, quod sermosed nec de Sacramento Confirmationis hic

gg Non hic de sacro infirmorum oleo seu

de Sa-

lib.

Ep.

ris

raorum

nem

bytero^quireligionis studio ad Lerinensem eremumse rcceperat, exemplo atque incitamento esseposset.Deeadem mentio etiamfitin Epistola
gis ad Marabadum et Gemeltum Theodorn apud Cassiodorum lib. L Variarum, Epist. 1%, ubi, quemadmodum apud Ennodium exigua vocis
<

exeo, quod hujus ministersit epibiographus scopus; illam vero unctionem, de qua Ceterum olei agit, simplex peregerit sacerdos. sacramentali ScC- F sacriseu benedicti unctione non fuisse pc Sanctorum meritis curatos a suis malis
esse, patet

plurimos infirmos, Sanctorum Vitas legentibus passim occurrit


Apollinarem hic vocari sacerdotem, subintellige-onmi ordinis, ut a simplicibus presbyteris, gwisecundi ordinis sacerdotes vocanhli

mutatione Archotamie appellatur. yMassilia urbs Gallicv notissima, vulgo Marsei\\e dicitur,

Cum

audis,

S.

dequa uberrime Valesius

in Noti-

Galliarum aliique geographi egerunt, quos


consule.

tur,episcopum distinguas. Vide Notas Sirmondi inSidonii Ep. XI, lib. 3.


Id est, aegritudine, invaletudino seu raorbo. Vide apud Cangium hoc verbo, quam frequenter xh inaequalitas hoc sensu sumatur. pag. kk Scriptores Hist. lit. Francuv torn advertunt, lacunam, qiuv in Martenii 144 recte editione est, bene a Labbeo sic expleri ad Matutiii
.'3,
.

Einc biographum rerum, quas hiccommemorat, oculatwn testem fuisse, manifesto liquet. aa Eladius nempe, aliis vocatus Claudius, bb De hoc Leone nihil reperi. cc Eruditissimus Muraiorius Dissert. 28 de tlirersis pecunix generibus itaadrem nostram loita et apud ItaliQti apud Romauos, quitur Gothos, Langobard rancos et Gercos reges pecunia? specie publicum comtriplici raanos
z
, I

mercium peragebatur aurea scilicet, argentea atque aerea.... Nullum autem usitatius nummopum genus antiq.uitus fuit, quam solidorum. E,

morbo correptum assistere de more matutinis Ecclcsix Officiis non potuisse. Paragorius is mihi aliunde ignotus est.
naOffieia, utsensussit, S. Apollinarera
11

mm

Videsuperiuslit.

n.
:

rant aurei

primo

deinde

fuerunt ct argentei

nn Variant hoc loco apographa Cisterciense panumloco parpro propria ftaSe< prope; ETrsrc omnia condemnans legit condempnatur ticipii
;

tan

DIE QUINTA OCTOBMS.


tamen habent
religatione.

65

Sed fortelegendum

pro-

Leubaredo, quem pp De archidiacono

Ms. Ur-

pria religione seu conscientia, eo

nimirum

sensu,
se pa-

sicampanum

Leubureduin vocat, nihil novi.


:

w ro,roi-

ut Paragorius,

mox

ut opus

nefarium a

tratum fuit, ipsemet scelus suum agnoverit et condemnn, ii nihilominus tamen supplicii loco S. Apollinaris opera invisibili constrictus vinculo, immobilis lecto adhaerere compulsus fuerit: nisi condemnavelis, insanumhominem in suisceleris tionemseseipsum semeliterumque Ugasse.acPonconstrilificis viribus ita invisibili vinculo adhuc utnecloco cedere, nec movere se ullactumfuisse,
tenusposset.
oo Vide

xi. qq Ita 3 Mss. Consule Comment. num. At vero Valentina rr lixc ita Martenius habet urbs, quem tunc flevit amissum, urbs decora Pontificem destinasse ad superua assiduo nunc gaudet advocatum. Sed minus recte, utpatet. ssDoxologia hsei \ quse apud Martenium deest, ita a Labbeo et in Mss. Ursicampano et Cisterciensi refertur: Kegnante D. N. Jesu Christo, cui est virtus, honor, imperium et potestas cumPatre et

Spiritu Saucto in Triuitate perfecta in ssecula ssecu-

Commentarium num.

lorum. Amen.

DE

SS.

PLACIDO, EUTYCHIO

VICTORINO, FLAVIA, DONATO, ALIISQUE MM.


B
MESSAN.-E IN SICILIA

COMMENTARIUS
$1. SS. Placidus
et Socii

I>JR^EVIXJS

B.

martyres a recentioribus alii, alii ab antiquis memorati. martyrologis, ut apparet, ad hunc diem

gUD

WMM
Placldus
iik"

DXLI.

Sanctum Placidum, Sociosquemartyres quirecentiora juxta ac vetera hodie


rologia
,i

Marty-

Passionem
2

scripsit.

Sociinuo

alogit

certalim celebrant sed ita, martyrum classis, an diversa in illis signetur queat. Annuntiatio recenambigi non immerito distinctior; tiorum, ut fere fd, pdssim uberioret brevior obscuriorque veterum: paucaex contra
;

ut,eademne,

Fontem,exquosua Maurolycus hausit, postremaejus, qusede Qordiano, S. Placidi co periodus abunde declarat sed lutulentum illu
;

(um recmtto-

esse,ac Gordiano falso adscribi, manifestum

fiet,

cum
,.

de

S. Placidi

Actis agetur.

Molanum

inte-

Quod modo in usu est, MartyrologiumRomanum Ua habet: Messan in martyrum Placidi moSicilia natalis sanctorum
itlis

laudassc sufficiat.

audiamus: Apud Siciliam, inquit, natalis beatissimi sanctorum martyrum Placidi, monaohi
tlll

aliorum triginta Benedicti abbatis, Eutychii et quidem l suardina sunt; sed Placidum 8. Bequse
:

et fraabbatis nachi, discipuli beati Benedicti virEutychii et Victorini, ac Flaviae trum ejus Firmati diaDonati, ginis, eorum sororis; item
,

additan nedicti discipulum fuisse, Molam charactet est, alio propterea


S. Placidi Actis, a Motano in sua ad Annotatione laudatis, haustum. GalcPlacidum Plaoidi AcHs, tum siniusvero tumexiisdem S.

iisdem

S.

coni

Fausti

aliorumque triginta monachorum,


sunt.

C qui a Manucha pirata pro Christi fide necati Martyrologii Romani emendatoribus prsem Qalesinius : ex Belinus, Maurolycus, Molanus et
discipuli S. Behis Belinus S. Plaoido titulum Apud Sioiliam his verbis nedicti primus adjecit sanctorum martyrum Placidi monachi, natale Euticii: et beatissimi Benedicti abbatis disoipuli,
:

eSiculorum de
oilia
,

S.

Placidi martyri<
:

la,sed

i-

sublestce pariter

(klei, ita scribit

Messanas

u> Si.

sanctorum

martyrum
Flaviai

Placidi
sororis

monachi
,

Euthichii,

Victorini,

Fausti,

Manucha Firmati et aliorum triginta U a Hispaniaj rex miserat, grai quem harbarus ti
ter

aliorum trigiuta.
Messanas, inquit

Maurolycus longc
ille
,

prolixior:

pro Christi

fide

excruciati

demum necem

in

freto

Siculo sanctorum

martyrum
tis

Benedicti abbaPlaoidi monachi, beati Eutychii, Victorini, et Flavi* eoruin discipuli,


Fausti
, ,

Hisceplures e recennon addo, tioribusmartyrologis hodiemo Romano Mariyrolotus unde, quci- in


constanti animo obierunt. aio teqitur,
'

rman, Donati,
triginta

Firmati,
a

et

ahorum
pirata,

/>"<'<>

sS

Placidi el Soci -

monachorum

qui

Manucha
rex
,

quem Abdala, barbarus

llispauia-

miserat,

Gordiano autem socruciati et perempti sunt; a in ipso urbis htore cio, qui pavidus secesserat Joannis Baptistae, ubi juxta aedem S. sepulti anno Sanctorum oratorium; passi sunt autem
, ,

morumannuntiatio, in qua Suror, et Sociorum demque nachatus, Fratres et exprimuntur. Non numerus diserte accurateque Martyrologiaantiquiora loquimtur-ab UxeroS. Placid. palaestra,

ita

nymianis initium capio. tCodex Eptemacensis,


ratus, ita habet: aliorum viii. el

initio

secultvuiexaEutici
et

,,

erat

quadragesimo primo; lpse Salutis quingentesimo Tertullo traditus autem Placidus, septennisa patre
Benedicto, agens

In
alibi

Sicilia natalis

Barici,

Victunni.

Lu-

tum martyrium

autem annum vig-esimum sexpassus est; Gordianus autem eorum

censis
tici, '

et

apud Florentinium ahorum xxx. et alibi

In Sioilia Placiti, EuBarici.

Victorini.

lausti.

BXG MM. DKSS. PIACIDO, EUTYCHIO,


6G
il'CTORE

I*isti.Pelag*,(^

nominibusewpressilegmtur; tum SJwti eorum festum maniPontiftcis, Bulla, qua


I

Ro-

Octobris
sit

nuperam vero inventionem atque transAugusti celebrampermilationem pridie Nonas


i

isapudntstom.nJulnRf^^
cl lia

oii .

At#urfanua ^orm^ern S.WflH


Apollinaris,
Eutici

et aUta Eueticii et aliorum octo,

a i*.

Yalentmiani,
ftiesiodori

Fausti,

Pelagii

Firmati,

** llavianaeMr

num 5 tfo Mariyrologii Romani bimestre ^rtyrologium Martyrologio toquens,

Nemo

decemtt. Nikilom kus Castellanuscontrarium ad pmmum miretur, fttfflifl *i Prxfatione


illud,

fete

ls

L&^.Placiti,

Valeri, ApoUonans,

>s festorum 8 nfonachi Benedicti utpotl sed nec meminisse Benedieti et S. ScholaBticae non legi illic S. admirationcm OUipiam moveat,
.

Opus

, -

Flavnue Mrgiuis. Corbeiensts Eutici et a^oru^riffinta. P1 acentietPlaciti,

bremor: Ln &ciba

Maurum
ptum

monachi S. Placidum sme scriad id nsque tempus, quo titulo;cum ncmo


,

Legi

autem

est,

pro binia

illia

Sanctis

monachos

de

rum piacidi etEuticietaliorum S n nathuic Barberinianus; *%? laubtum w"toca<, Victormum, cidum m mOta Uieronymianoalibi ^na^. Atf

tnginta.

Conso

obtrudere. quibusGregoriusinDialogis, tentasset verosimihter Rabanus, Ita ad diem v Octobris


rl/ rl(
.

^ >^

lllinvnl

sir,,

apud Canisiumtom. SAnttscripsit


:

quarum Lectionum
tici et

In Sicilia natale Eu-

e\ alios triginta

reducietiampossunt I* Spicilegii censet Dacherius lom. n0 soi, u< et Morba, conscriptum, paq. 12 ^n Pr*fatione> Anecdotorum col. 1568 ap>ll J Martene tom.S l/ mwWtim prowrto, u* at<, Aat* r tftem, d seculo ix

tumlssL

^nmseanr

Ra00

Placidum al.orum triginta. Prxterit igitur istellanus tamen, quid de S.


I

memorata, ab antiquis martyrotogis prodit nifesto Sollenus ],, eamdem sententiam


.

sentiat,
.

ma
lloc
i

ivtt

,;

certe indubitatum

videtur, inquit in

ObservatioEutychi-

^*
,

tia
sti,

Autissiodoro ^pollinaris, Butici, Victorini.


Pelagii,

Fau-

nead Usuardum rum martyrologorum

d.ie v Octobris,
,

nullum antiquo(

dum

Placidum,

Pirmati,

Ki

pnis.

Bocvero:

um

sed

num

S.

S. Btttidicti

codices Bieronymianos haud frupaulo in medium adductos, stra hic a mefuisse illorum vartetas et pparebit tn^ens sne osque eorum a nativa stncerttate

Placidi, Valentini, Pausti.

4Pom>

anonymos memorant. vel per umnedum B bram cogitasse, monuchos ipsos quod profecto, qui monachi ct ipsi dictinoa fuisse,
e1

Socios

tot

erant,

fainsinuare non neglexisscnt, ut passim

ciunt.

nimirum A<h, Usuardus, Notkerus, Ra-

indubitatum facit: nolim tamen hanc siquidempurtvtdentur labem universis aspergere Lucensis Florentinn et BtuCorbeiensis Acherii, Florentinium jam indeab ius apudeumdem atgue hoc solo a Lucensidiexaratus,
se,
;

Rccentius banus, Benedictini instituti monachi. SS. I'laParisiensis ecclesix Martyrologium hodie triginta in Siciha cidnm, Butychium atiosque Ijectis in margine hisceparticu

mm

annom

quodpro^Mcihabeaf&u\X. ltaexistimo tumquod interhosflitterularumentmahquot convemat; tum rimen non moror) apprime Martyrotogtum, lAdoet Usuardus, quibus PlaBieronymo wdgoadscriptum, prseluxtt,^. S
screpans,
,.

quosdam anno dxli, quibusnon annus mocum Soeiis S. do, quo martyrium subiisse sedquinametiamsintistiSiciliamartyres dicitur sit, non pauca vocari videtur in dubium. Utut
j uxta
I
I

sunt,

queemein

Castellani

et Sollerii

sententiam

i(hl

verbis Fastts ue Socios iisdem ferc Ado Apud SiciUam, natalis rint. Sic tngu torum Plaoidi, Eutychii et aliorum
: :

martyres alios ab abire compellunt, ac affirmare, Hieronymianis, Adonianis, Usuardinis aliisq vetustiombus Martyrologiis hodie memorari,
alios vero a

Martyrologio Romano recentiori. Ac noquidem, quod ad Martyrologia Hiem


attinet, licet in iis

mrdus
.

Apud

Siciliam natalis sanctorum mar-

miana

passim tantum nomen,


^

tyrum
us
est,

triginta. Placidi, Euticia et aliorum


illis

Id etiam pecultare Bieronymianis apographis

ut

ad hodiemum Martyrologium Romanum,

aliosque Fastos sacros recentiores, laudatos,prseceterisaccedn,,i projnus. DispiciOr

num.ietl

qualitalocus et dies passionis, omissis martyrum exprimantur. tamen tibus, ceterisque adjunctis, passim non nisi antiquiores Ecclesix martyres in memorari consuevere, ut Ruinartius in

iisdem

musmodo, num Bieronymiana apographa, Ado, meUsuardus, eamdem hodie martyrum elassem Marlyrologium Romanum, andimorent, quam ex vcrsam: Bedam enim et Florum accessionibus
purgatos,
ne<

suadeS. Placido Apologia ivnondiflUetur; atque iuirn s. riaridua, in illis memoratus, cum S. suis Dialogis do, 8. Benedieti discipulo, de quo in
I

(am
re,

guam
nf,

anligui hodit

annunfti

Wandelbertum prsetereo, quod nec quoms die Marty hoc, mentionem fecerint: Notherus Adoni et Usuardo consonat; de Rabano agetur infra. diemAnnotatis, 5 Florentinius in suis ad hunc Hieronymiana, S. Placuh inter apographa sua Bistoriam et Romanum Martyrologium partim
et

alio

Qregorius \agnus,arecentioribusfacileconfun~ otuit,ob nonminimam qua nter Hieronymiana aliaque Martyrologia et Plaoidi, S. Benedicti discipuli, historiam intercedit, consonantiam. aKm 7 At, inquit Ruinartius loco citato, difficultas neminem debet: etsi enim Martyrolo illa morari
, \

gia Bieronymiana passim antiquiores Ecclesia

Sanctosmemorent,hinctamen8. Placidumejttsgtee Socios in illis memoratos antiquioribus Sanctis an,i

convenirr
/./
/

partim discon,<r,,,rc, nniruadvertens,


in re vacillare

umerandos pariter esse,


quippe
in

confici

nequaquampo-

mum quidi m ha<


suosque
codii
illis

uideiur "itan-

dem,eamdem utrobiqueMartyrtmclassemindtcainibus aliquot

Martyrum

,,,1'tilatos,

ex

supplendos corrigendosque ex-

tstimat. MovitFlorentimummaximetumKomani tstimat Movit FlorentiniummaximetumRomani Uarturologii emendati am lo, itas, in quo prxter

Placidum- Eutychium ei Socios triginta, Victorinus Plavia lirmatus, Donatus et laustua, in Bieronymianis apographis desiderati, signatis

quibus etiam recentiorum Sanctorum, et S. Bem du to posteriorum nominanon raro legantur, etiamsubindein ipsafrontelaterculorum; quod sane eruditissimo viro dandum est. Martyrolou / mi j^ulus ^t/a <.w#v Lucas Dacherius tomo iv Spicilegii *i~r y ~ ;/,', ,(,aiv..i'/...h.i ewhtbet, .11 fiiin faet(\*"tMl Bieronymianum ayy.liihat in quo festorum gium anmmtiationes non paucas, temporum lapsu Fatest:

^"

._

stis

distinmt

Bieronymianis adjectas, diverso chan in fronte quidem latercutorum et


,

DIE QUIKTA OCTOBKIS.


festum Parificationis beatae Mari.r ad diem 2 Februarii, et Oninium Sanctorum Kalendis Novembris. Mirum lamen, nonvenisse illi in mentem, ut

61
u
i

addiem vOctobris8.l*cid\iannuntiaiionemsimili mododistingueret, quod ad diemwiMartii in S.


Benedicto facere non neglexerat. Eadem cura Florentinium tenuit in edito a se, notisque illustrato S. Eieronymi Martyrologio. Multi illicquoque Sancti, recentius adjecti, acpropterea diverso a
reliquis pariter charactere distincti,

paucis primo loco occurrat, postremo tamenin Epternacensi vetustissimo, in Richenoviensi,Augustano,Labbeano,Corbeiensibreviori,Corbeiensi llieroet GellonensiDacherii, utiet antiquissimo nymiano a mille et amplius anniscompacto,et Morbacensi apud Martene tomo Anecdotorum a
col. 1517.

rom
B

Twnvero ,quis ceteroquin credat,Hieronymianorum codicuminterpolatores?\B.cidoBene'

maxime

in

laterculorum, occurrunt; frontem autem occupant S. Austreberta ad diem \ Februarii; SS.

cah

dictino,quotquot illius meminerunt,pene singulos id honoris habuisse, ut ejus nomen nonprimo loco signare velut sibi ncfas duaterintj nec tantumdem S. Bencdicto, sanctitate rebusque gestis Discipulo

Vualframmus ad xwi Marad S. Chilbertus ad xix Aprilis S. Ccratus tii S. Julii vuJunii; S. Vandregiselus a S. Leodegarius ad 2 Audenus ad xxiv Augusti
Vuando, Asbertus,
;

et

suo non minus celebri, ex iisdem muUos tnbuere


voluisse
legitur S. ? Num forte in his ultimo loco Benedictus, eo quodomnium, quos dieixxi mensis Martix laterculus complectitur, fuerit setatepoContra veroS. Placidus, Benedicti discipulus, primo in iUis loco constanter occurrit,

Octobris SS. Genesius

et

Hilarius denique Kaait,

iii

conlrurium

lendis Novembris. 8 Quod igitur Ruinartius

codicibus Hicro,

tiicat,

nymianis recentiores subinde Sanctos etiamin mo jure in fronte reliquorum adjectos fu\ verum prius alterum eximi mihi dubiumvocet: scrupulumvelim, quam ob opinione de Placidi in llirronymianis apographis memorati a Placido Benedictinodiversitatc discedam. Si SanctosMar,

quod ceterorum, qui die v Octobris in II s signantur, wtatem prxverm fa antiqwor it? Atqui hoc Vlwi&o paulo saltem ValenticV ad Rhodanv S. Apotlinaris subscrips, tus, qui annobVt concitio Epaonensi antiquiores forte integro seculo Firmatus et Fla' >
i

i,

tt/rologio

Eieronymiano Dacherii
t

adjectos, et dit

versocharacterenetatosinspicio via)unoexcepto omnesincalcelaterculorum notatosinvenio;quod


$i

viana seu Flavia ac multo denique forte antiquiquoores Pelagiusac Baricus quiad hunc diem liscodicibus insa ibuntur. queEier
;
,

Purificationisetomnium Sanctorum primoloco inillo compareant, facere id potuit tum imnscribentisin Beatissimam irginem venerafesta
\

admiratio,si f quem hoHieronymianaapographa Plaoidum referunt, die


10 Subit etiam

animum

fl

/<

'"

"wr''

ne S. Benedicti discipulus fuerit,

unum quid

alterius solemnilas ac celebritas sintio, latercuhcapigularis. ContraS. Placidi nomcn in


/ >

ex iis omnibus esse, quod Messanae memmerit. Certe S. Bened> apographaRhinoviense Ri tiant apud Sollerium
t

tenotatum invenio: neque id inunodumtaxatDaverum etiam cheriano exemplari advertere licet, ceteris mx non ommin codicibus Hieronymianis vel alu quibus, quos vel monachi Benedictini
,

chenoviense,

et

Reginx Suecix

utadeomga

8.

per universos, Pla.-idi in Sicilia annuntiatio, quse Hieronymianos codices mamderim,

quos quidem nat^exdeterminatxpaUestrceinsKit


Sancti in
ittis

oex

cumque transcripserunt. Primo


1

loco occurrit in
t

memorati

antiquit,

Pladdi socius pnmo Ftorentinium, pnmo in Placidus in Lucensi apud


nternacensi Eutichius,
8.

quod ipsa Hieroaliunde profecta videatur. Quid verba quibus hodie Plact nymianorum codicum
,

Blumanioapudeumdem,inAugustano,Labbeano, vil Junn, in Cerbeiensi breviori apud nos tom. apud altero Corbeiensi, et Turonensi
Morbacensi, Casim Martene tomo 8 Anecdotorum. Accedunt
se,

^m suum
essea
clarent

ilUusqueSociosreferunt
<

aliumm

abund( Placido, 8. Benedicti discipulo t socios Pseudo-Gordiano *


Si
,

ColomenseS. cellanum, Trevirense S. Martini, Romano-Galli<u< Lucse DaMariie ad Gradus,


i

Barberianum, Baronianum

S. Cyrtact,

aUi-

martyriimcid\usBenedictinushabuit-&iiticmm, Firmafum, DontfVictorinum, Plaviam, Faustum, denique imjintaanonymos.Ai cv tum, monachos codicesn&cido , prvter Soctos
tatija
flfan

'

apographa. His adde Cherii, quorum habemus tomo 13 AnecdotoGeUonense apud Dacherium Hieronymiu n rum Unus Ruhcnoviensis e tot
i

ointaanonymost unumdumtawatad)tciunt p
t

/weButicuiumjDonatini

minit;i
,,,,,

vliqms passimaUbi stgnant

:*

.licibus,aut eo accedentibus,jamcitatus,seruutamen, ut Eutxdoloco S. Plaoidum collocat sic annunhet, ut Plncidi sociwn primo loco
;

sitad

lumsimile, ActorumS.Vlici&iBe-

ohium
g

S.

num.
in antiquu

'6

conjunctim sumVorro exutroquehor capite Placidus in codiabus Hierony<pto quod nimirum modo in illts pene mianis memoratus, locum non

videre

dictiniinventorem,sparsahincmdehocdieper irtyrumnomtnacorraEieronymianoscod etproarbitrionncitt sui Bospitibus una sisse


ne
,

est.

cum\llopassis,afflna;isse,seTvatotrigintaanony

morummartyrumn ero:utadi P"f' ^cidum unacum But^hio^ codices ///-.7triointasoeioskodiememorant,


th ;nce,
'/>
I

omnibus, sed etiam

primum

constanter obHneai

,*t

nnh^snihisuspinohiom, adprtmig*

-i

Faustum, duphcem item


distingue-

FirmatumetFlavianam seu Flaviam


re rentinius facit.

2w
tum
\

Hs Sanctis

quiprimario Hieronyrmano-

,quodinsuisadhuncdiemAnnotationtbusFlo.

^,,,^,,/,,^,^^^^^^^^^,-,-^
nantur aut saltem non cmstanter SancU num. 7 relaU et apud

rum codicum

alterutexlui subinde accesserunt,


''

^ren^

'

''^

M ffaudequidem oscitantiaseu inscitiamulces ,/, , ubentiumseu


tis locis

'"'.''"<"'

insigniter depravatosi
t

vm

p
t

wuu

ipse S.Benedn^s. fronte taterculorumpositi,tum

Maudavi fohoctoco,saltemiis quosnum.


cidisse

td<

*i exemplaribus *J^fSJa Momm illiin exemplambus *f~2E * uorum ~ t?in*aintiYiium. aliisaue a


L

teiensi Dachvrii

_ l apud

Solleriotomo.nJunnedrUsautomn^
tur , tur

^^Zint^2
,

autpassimme dl0
:

vel

S. Benedxctus vero

^^
quamquum

C^m

ibidem dioci.Quodst s argumenta occur nondubia forte depravat Placidum ejusque Sodos rZ,vel Mnc susjicor, tQuenotos Zmsmemoratolad antiquc qutbusnon Ecctesix Sanctos pertinerr raro L2

existimem

Octobris

Tomus

III.

68

fttXTOBK
J

B.

Z?ttXZ2S?Z^* ipM
i

PLACIDO, EUTYCHIO, ETC. MM. Ecclesix martyrum nomina non recensuisse, u**ihu* ac fama vas*. arjZ lt m, c

DE

SS.

*****

vel

gestisq

errores

Eptemacense
euft vii
i

initium a Laurentio quodam, Epterna alumno ; in censi monacho, Benedictini instituti habuit S. Willibrordus ( quemsuumfausuvero cerenondubitant Benedictini ut in Preefatione
I

moriam signan

s. Agath,

aliorumque Sicilise Sanctorum, licet mawime ceSiculos itlebrium. Frustra sit, qui ea decausa
los

-:;;: ?:s=;;i::;::;,'l

Sanctosprimorum martyrum numero eatpunde Adone et

*?

'
.

<-

-*- *-

,L S. Plaoidi, OrdimsBenedicHniprOZmSyris nomen, saliem apud inslituti sui cceris tractu

culuonsuasdeSanctislucubrationesado tnum vidU uterque Hierony


hoc in subsuUum
se

ancnl.

*t*^"

noUtaslonge tamen kabet


octo.

late.ue increbuisse neeesse est. Sic ln Sicilia natalis Eutici et aliorum

Mutitum sane hic est Eptemacense apographum, et uitiosum exemplar Laurentius pree manibus habuit sed, si Messanensium Martyrum isthic mentio fieret,
Et
alibi Barici, Victorini.
;

hoc Ado taudat expressis verbisad diem wiv Februarii. Verba, quibus uterque S. Placidum ad

^^^fT^/^^^:
v Octobris
; :

cownpU aseMartyrotogn se-

diem

nonne supinae

vel ignorantiae vel negiigentiae arS.

gyenduserit tum Laurentius, qui

Placiduni si-

lentioprxterierit , Eutichio socios tantum octo tribuerit, \ ictorinum a Sociis divellerit, Baricoque,

B ad Messanenses Martyres nihil facienti, conjunxerit tum ipse S. Willibrordus, qui errores tam
;

memorat, dedimus num. 4 quaerimus, num Plaoidum Bcnedictinum, an alterum? Adonis verba describit Usuardus, nec dubium quin eumdem uterque designet videamus itaque n hic Ado intelligat Adonem ipsum, prxluxisse sibi bina potissimum Martyrologia, alte- E Bedie a Ftoro auctum alterum ab urbe
,

multiplices atque palpabiles vel non norit, vel cognitis

ut in

Aquileiammissum,seuRomanumPi Pra fatione ad Usuardum cap. 2, art.


:

2 Sol-

emendationem nullam adhibuerit ? Malim neutrum um ista scriberet vel legeret quidquam de S. Placido S. Bencdicti discipulo ,
opinari,
, <

sed Eutichium ejusque socios pro anti* sibi cognitis Sanctis habuisse. De Martyrologii 117. n oaymianiapographishactenus. Sed prius audiendus est Ruinartius, qui Placicogitasse
quis,
,

etparum

insuo ad lectorem Prologo testem habemus prae manibus quoque habuisse Martyrologium Eieronymianum expaulo ante dictis evincitur. At cumnec in Martyrologio Bedx, a Ftoro aucto, nec in Romano Parvo S. Placidi menlerius probat,
,

tio fiat,

dices

Ado autem iisdempene vet^bis, quibus coHieronymiani Lucensis, Blumanius, et Da-l

dum Mieronymianis
superadditum
dit,

codicibus temporis

lapsu

monachisin sua Apologia conten-

quam de ceteris vetustiombus martyrotogis monem faciamus,


Anliqua Martyrologia duplicis generis
:

videlut

12
tuit,

sta-

ut alia in ecclesiarum secuiarium, alia in

monasteriorum usum conscripta sint illaprimorumferemartyrum nomina complectuntur; ut in Romano Paruo, a Rosweydo edito, videre est hsec a monachis illorum Sanctorumnominibus passim
.-

cherianus num. 3 et citati, utatur; e simili Hieronymiano apographo in Martyrologium suum ab Adone transcriptum fuisse S. Placidum, verollimum apparet. Porro Placidus, in illis memoratus, S. Benedicti discipulus, nt supra ostendimus, non fuit necproin etiam is, cujusAdo et Usuardus meminerunt. Verum qu.id hicsenserit Ado, ex ipsomet quoad fieri potcrit, non aliun;

de,

aucta sunt, in quorum ipsi communionem gtoride et societatem veniunt. Porro cum in his passim desideretur vero in S. Placidi nomen appareat multis ecclesiarum secutarium Martyrologiis
,

argumento id essepotest, Hieronymianis

codici-

eruamus. Quid lucubratione sua prsestandum Ado susceperif, docent heec Prologi verba Dcinde collecti uudecumquc pa-_sionuni codices animum in ut nou solum praeteritas tantum suscitaverunt a Floro aucto ) dierum ( in Martyrologio Bedae festivitates verum et aliorum qui per totum
1
1

dcAdont,

bus, qui Benedictinis in usu fuere, ab iisdem 8. Placidi nomen fuisse adjectum, quod unus ex iltis

anuum
apen
in

ibi

notatim positi erant lberem. Recte habet


i

latius et paulo ^
;

una ex omissis

Sanclisesset,quospcreuni sa/ /e/// aiundart ,,,<,,,<>rix sua speciatim intererat. Ita fen Ru martius etsi subtimide qui quidem recte dissereret, si id
;

Bedx Martyrologio a Fioro


,

aucto, S. Placidi

festivitas est
S.

/o igitur

ut

Ado

si

quid de
, ,

Romana, alieeque seculares ecclesiie sibi propositum habuissent omnium et singulorum primorum martyrum suis Fastis memoriam consigna,

Placido sive ex collectis passionem codicibus sive atiunde novit ( novisse autem debuit si de Placido Benedictino agat ) pauio id tatius, aper-

rent, nec e Sanctis, quos singulcc sibi

potissimum honorandos censuerunt, detcctum ullum habuissent Martyrologia vet o a uobitica, piurima pri;
<

iiusque declaret. At ecce, dum Placidi Benedu ti ni historiam cum Adoniana annuntiatione com-

parare aggredior
tioremque comparent
,

non modo non tatiorem aperinvenio


:
,

sed

mancam mutilamque
i

morum
sent.

IS

-rtesiae

martyrum nomina nonretinuis:

illic

Placidus et Eutyohius

omparent

At longe aliter sese res habet Martyrotogia ccenobiticaSanctos,ad Ordinem monasticum peculiariter spectantes,plerumquepost antiquiores Ecclesice martyres collocant sub /inemlatercutorum,

monachi nempe, si italubet, quos in vitx societatem adsciveratVlncidus: sed ubi Victorinus et Flavia ejus germani ? ubi Firmatus et Paustus ? ubi paicxstrae iocus Messana ? Scio Adoalii triginta,
,

ut iltainspicientimanifestum evadit.
S. ?\:^u\uui,qui7wnin

Hinc igitur

uno atterovedumtaxat,sed inpiensque, ut supra vidimus, Hieronymianis codicibuslaterculorumfrontemconstanteroccupat,

nem,passiones Sanctorum paulo iongiores, maxi mecirca finem laterculorum Martyrologio suo

pnmorumEcciesiaemariyrumnumeroexpungendumesse,effxanequaquampotest,Martyroiogiavero ecclesiarum seculariumsingulorumprimorum

mutilam adeo, vel in fronte latercuU, si de S. Benedicti Discipulo , et Ordinis sui


inseruisse; at

Proto-martyre
fuisse

egisset,
;

annuntiationem daturum

non reor maxime cumvideam Adoniin

supplendistumSanctorumriominibus, tumpassio-

num

DIE QUINTA OCTOBRIS.

69
MJCTOKt

num

qu<v in prselucentibus sibi Martyrolodiligcntiam non defuissc , Adonem cum Romano Parvo comparanti id manifestum fiet ut ad diem xxvni Januarii ubi Leucio ct Thyrso, a Romano memoraiis, Gallinicum ad diem vn Martii ubi Perpetuce et Felicitati, Revocatum Satuminum et Secuntl"
locis,

giis dcsiderabantur

dum, quo laudatus Usuardi Pralensis editor quserenti, cur Usuardus ad diem xvn Junii dc S. Gundulfo tantum scribat In territorio Bituriccnsi, S. Qundulfi episcopi, nec, quam sedem occupont edicat affrmate respondet id exploratum non
: ,

j.b

fuisse Usuardo, qui sedem appellare non omisisset, si nota ipsi fuisset.
17 Sane nec Ado nec Usuardus, cmn ad xx Novembris SS. Ampeli et Gaii memincrunt Messanam, eorum Palxstram,omiserunt Usuardus vero Sanctorum positiones, in Adone deside,

lum

ad diem xxvi Martii, ubi Theodoro Irenccum Serapionem et Ammonium superaddit quod et alibi non raro fecit. S. Lucianum ad diem Junii vn S. Basilium ad diem xiv Junii,SS. Germanum, Theophilum aliosque addiem in No;
, ,

uti ct
IIO

de Raba

vembris lu Cappadocia Romanum Parvum annuntiat Addit Ado Apud CaBsareara Cappado: :

cias.

Januarium ad diem xi Julii in Armenia Minore collocat hic addit Civitate NiChristinam virginem illud ad diem xxiv copoli
Illud S.
;
: :

pjvstlrmmensis Circa lacum Vulsinumin Italia; adTn Tyro, quae est circa lacum Vulsinum. dit Ado
:

t Usttardo,

qui Adontm
sccutus ett,

Theodolam cum tribus filiis in Bithynia addiem 2 Augusti addit Ado Urbe Nicaea. 15 Hieronymiani Martyrologii, Bedse, Flori, imo et Adonis vestigia Usuardus pressit, sed ita, vel perperam relata ut, quas in illis deerant B erant,addere et emendare curarit At si quid,
Iloii S.
;
:
,
.-

raias, suanon raro supplevit. industria StcadYi Januarii S. Macram, sine loco ab Adonc memoratam, territorio Rcmensi; sic a</ x\ sis S. Macariam JEgypto sic ad xvm Martii S. Gertrudem Nivigellx monasterio Usuardus assignat nec desvni hujusmodi plura. At, inquiet nonnemo, non eam sibi lcgem, inviolate servandam, Adoet Usuardus induxerunt, ut singulorum Sanctorum positionem pcrpetuo et determinate referrent proin fieri potuisse, Ut S Plaoidi /./"laestrie, etsi probe sibi cognit<c, detcrminate non meminerint. Sed esto, legem illam haud sibi indixerint faciunt equidem idpassim, idemque hic
,

inquit in Prologo
in

praeter

quod ab

illis

accepi

hoc Opere actum vel mutatum est, sagaci a me indagine id perquisitum agnosci poterit cujus rci specimina aliquot juverit proferre in medium. Ad diem xxiv Januarii apv.d Rosv-ei/rli <,-,> Ado S. i! addit tres parvuBdbylse sine sociis cum eo passos Usuardus, Urbanum Prililos danum, Epolonum. Addiem sequentem S. Pr
: ,

ssent, facturos fuisse,si Placidi suipalsest/ B haud gratis prsesumi potest. Ut Messanam ita Victorinum, Flaviam, Firmatum, Paustum, Donatum silent, non facile, sinovissent, omittendos;
,

utraque omissio ex eodem fonte profecta ridetur. Porro nec eam sibi tegem vetercs martyrologos indixisse, ne alter atteri quidpiam addcret, ex dictis liquet. Qui ergo contigit, ut ne unus quidem ex illis Victorini aliorumque, de qicibus pro-

ctum
'/,;,

sine socio
et

jecto,vl/

memorat Ado; S. Amarinum Prsead diem xxiv Maii S. Felicem quatuor


oratis
[j

ximc mentionem

fecerii

Quaammi

distrat

Julii S.

Usuardus adjunant. IHermolaoSS. Hernem-

pum et Hermogratem adjecit, quodAdo nonfecit. Quemadmodum igitur alios Ado, ita Adonem
mrdus, Sanctorum nominibus,si qu<v forle ex eadem Sanctorum classe desiderabantur nominatim expressis augere studuit. Unde colligere fas
,

abreptus Rabanus, Fuldensis seculo ix monachus, et eruditione insignis, prxteritis non modoillis, sed ipso etinm S. Placido, scripsit Iu Sicilia natale Eutici et aliornm triginta? Nisi forte hic mendum cubet at vitiosum codicem, Eplernacensi
;
;

exparte consonum, secutum


igis suspicor.
,

hic

cs.sc

l\

est,

idem facturum fuisse quoad S. Plaoidi Socios; wecVictorinum, Flaviam, Mrmatum et Paustum silentio prccteriturum, si illum S. Benedicti disi

nutlum e veteribus martyrologis 18 Accedit qui S. Placidum, de quo quidem agunt hoc esse, die, seu abbatem, seu monaclnnn, seu S. Benedicti discipulum dixerit;
et

dicendan*

nullum, qui Placidum

auxitquc,

sed propria auxit scripta, adjectis Sanctorum nominibus editoricredimus: Usuardus,si UsuardiPratensis C nam, ut quidem is refert in Observatione ad diem Augusti, Usuardus Claudio duos tantummodo passionis comites Asterium et Neonem primo quod ante illum Florus quoque fecerat Uce, in in D& adscripsit, quot tantum regia Lutetix servato, signantur. At
<

tpulum existimasset. ir. Non alicna dumtaxat

Eutichium fratres nominarit, aut utcumque Idoni ei Usuardo, si non y indicarit ; guod ccrtefamiliareestadmnluni. Horum e/J

nium exempla utrumque martyrologum vel spicienti obviamfiunt EocipsodieSS. Firmatum


i

et

nisse germanos, Flavianam AiUissiodo non siluit Usuardus. A', inquit Ruinartius , S. ad Placidum Usuardus martyre\ secundum S.Ambrosii de S. illius laudem satis,
>

Bibliotheca

Usuardus,consultis Actisipsorum 1'roconsulan-

Neoni socias jjr.cterca binas, Do5Z mninamet Theonillam >gitur causx afferemus , cur adjecit. Quid
bus, Asterio
ct
'

''*

parem dilicensendis hoc die S. Placidi Sociis quatuor saltem S. gentiam non adhibuerit, ct omnino indictos msi Placidi Socios reliquerit quem memorat, Placido Benedi,

Appellabo martyrem, prasdic Agnete effatum verum unde Ruinartio liquet , satis. Audio Usuardum S Placido nec abbatis, nec monachi i titulum prqpter necdiscipidi S. quod martyrem dixerat ? Martyres cerevoluissr. dixit Usuardus Liberatum a<) diem xvu Augusti, Anastasium ad diem umJanuarii, Sinerum ad diem x\m Februarii, Paulum et Xsidorum ad
:
:

quo</ Placidus,

socios ctino diversussit, nec plures illius

quam

diems-vu Aprilis, Eilarinum ad diem xvi Julii, sed ita, ut Liberatum prseterea ei alios alibi
;

exploratos? Siquos retulit ,habuerit Usuardus Messanam S. Placidi Be militer quxrenti, cur palxslram non expresserit Usuardus,
,

abbatem, reliquosvero monachos fuisse, luculente exprcxsi-rii. Dicet forleulius, nonaliumtunc tem~
porisnotutn fuisse prseter Placidum, S. Benedicti discipulum ac proin supervacaneum antiquis re t martyrologis visum fuisse ullam nota Benedictinus ab alio distingueretur qua Placidus quxrenti cur Usuardus ad ita enim Sollerio
, ,

nedictini

alterius Placirespondere possemihi videor, quia Benedictini mentionem facit, cujuspadi quam accuratius ecoploIxstram non habuit Usuardus

ratam aui utique Mcssanam

S. Placidi

Benedicti

ignorasset, nec exprimere neni mlsestram nec meminisset ad eum /ere mogievisset, si hujus
;

diem

70

DE

SS.

PLACIDO, EUTYCUIO, ETC. MM.


quifiqmentosuoconciliandxauctoritatisergoGor\ U

di
t

tamen scipulum nominant, nec gavmsemS.Benedicttdiscipulumdixent,r<rere


spondet

xv

Jamarii

S.

*, % %,* Q Afachanum.S. Antoniidi-

""'"'"'

f*

JJ qui e 8

Placidi

xit g ed neutra ratio

S ociis fuerit, nomen affa Basnagium juvat; primum


?l

^.
i

*que de Usuardi Pratensis editor- sed

iiobii

apparet.

Usuardimentedivinat:namUsuardusprseterAt' quorum alter X. talum et Droctoveum abbates, diseipuhis /uerut Columbani, alter S. Qermani nota distmnullum norat; utrumque tamen hac xit; nec id supervacaneum credidit l9Deniqueanteseculumxu,quoineunteS. PlaOccidentem Constancidi Vitam ac Passionem in nemini mdetur umquam tinopoli allatam ferunt,
i ,

^ZZum
,

aseculosexto

usque adduodecimum usqr innotuissecuipiam, perininconsulte affirmat nam Leo Marside falso ac novit, cum canus seeuli xi seriplor IMacidum ita scrtpselib. i cap. i Casinensis Historuv de illo Benedictus) nt Posthaec a pastoribus repertus (S. Romanse quoque et deii.um b pluribus agnitus, a
,

a hodie venisse in mentem, ut memoratum Plaoidum, 5. Benedicti ditiquis Martyrologiis qui illam monar fuisse, afflrmaret nam

duodennem ab Wurbis nobilibus frequentatus a Tertullo vero patritio IMaciquitio Maurum dum, adhue puerulnm, monastioa disciplina insti, ,

scipulum

feCasinensiumrogatue expolivisse, Stephanus Aniciensis, cissc dicitur cl ad hunc laborem suum Cismensibus nuncupans, nimis dimodum loquitur Nec in nos aliquis vel velit calumlig-ens, vel minus cautus devolvere Martyrem niam, qunsi senescenti mundo novum modo antiqui inducamus. Timet itaque, ne non Martyris novam historiam, sedetiam nenovum
'

tuemlM. aceepit. Quin et Placidi sanctitatem et ad ignoravit ; Siculos missionem idem auctor non prxtcrea habet Beatum nam eodem capite hxc etiam Plaoidum disoipulum suum vir Domini Be:

nedietus tuno ad Siciliam misit.

Opus suum Leo

Oderisio abbati Casinensi nuncupavit, anno 1105 e vivis erepto ex Camilli Peregrinii calculo, seu decennio circiter prius, quam S. Placidi Acta in

Martyrcm introduxisse

videatv

rione ab

Occidentalium notitiam pervenerunt, anno .rlatis suee quinto, ut quidem scribit Petrus diaconus apud Octavium Cajetanum sequenti citandus
21 Seculo
ix

hujusmodicalumnia sibi timere Stephanus potuit, quujn profligare nullo negotio poterat si MartyB Adoniana et maxime rologia Hieronymiana
, , ,

quem tamen illorum inventorem Basnagius putat. ^


Bertarius abbas Casinensis, idem;

"< e *ecu/um

quemartyr,

fuit

meminit

is
:

Placidi in

carmine
un

Usuardina,longelateqiietumtemporispervulgata, putabanli" >? Plaoidum Benedictinum memorare locutum fuisse, illius conatusprodit, Serio tamen

de Vita S. Benedicti his verbis Assiduam Placidus dum ferret


dara
Perg-ito
,

gmrg-itis

Cum, quo hanca se calumniam depellere studuit autenticus sit Martyr iste, non rudis, neo inquit, quod ne gratis dixisnovilius, sed antiquus
: ;

Obsequiis
,

sanctis

hunc
,

tulit

unda

fluens.

Maure
,

celer

Pater

illico

providus

inquit

sevideatur,

itaprosequitur Gordianum ecclesia, qu iriumphos illius per Grseco venerata est ab monaehum expressos in
antiquo
qui Justiniano imperatore testante caVig-ilio Pap:e directam per Sacram imperii, sancti hujus Martypis Passionem. nonizari fecit
,

mox

.-Teste Orientali

Jam

trahit

unda

laci

praecipitem

Puerum.

Jussa ferens, propoi-at


rccurrit

super

undas, atque
gradiens.

Erepto

Puero, ceu

per

humum

et

Ante Bertarium jam pridem Placidi meminerat etiam Gregorius Magnus in Vita S. Benedicti, seeuli

et quiSed quorsum attinebat ad Grsecorum suo loco dicetur, sublestce fidei monu dem, ut menta lectorem remittere, quorsum de Latinorum
,
-

vn

initio e vivis ereptus

log., cap. 3,

primum- lib. Diaubi hxc legere est Tunc quoque bonae


'2
;
:

spei

suas

sobules

JDquitius

Maurum
:

Tertullus

incuria et silentio coram ipsis Casinensibus tantopereconqueri, si inter Latinos seu Occidentales Placidiani saltem martyrii testes tam luculentos habebat ?

vero patiicius Placidum tradidit


rus junior

cum

quibus Maubonis polleret moribus m;ii>istri


e
,

adjutor cospit existcrp, Placidus vero puerilis adhuc indolis g-erebat annos. Tum cap. 5, ubi heec

habet
cte

g II.

Placidus,
,

discipulus
,

S.

Be-

nedicti
fuit

vere exstitit

cultusque

Quos blande consolatos dimisit et noeadem cum parvo puerulo, nomine Placido cujus superius memoriam feci, ejusdem montis rupem ascendit, ibique diutius oravit. Et rursum cap. 7, quo de Placido submersionis periculo F
:

prodigiose erepto agit.


xii,

ante seculum

quo ejus

Acta primum in lucem protracta


fuerunt.

Ex quibus manifesto effxcifalsum esse Basnagium, dum Placido, S. Benedicti discipulo, ne locum quidem interhomines reliquit, et vel ipsius nomen ad secidum usque duodecimum omnibus ignotum fuisse quod quidem ex paido post dicendis uberius confirmatur,
;

bitur.

S. S.

Placidum
Benedicli

diioipulum

jjriraris fortasse, lector, dum quieri hic auHyYdis, exstileritne umquam in rerum natura S. Placidus, Benedicti discipulus ; verum mirari
desines, ubi criticos nonnullos eo severitatis esse provectos, animadverteris, ut illum ne homiid

juvat. Sint

22 Porro nec altera, utdixi, ratio Basnagium omnin0 incoActa S. Placidi erroribwi inquinata gnitumf^
;
.-

nem quidcm, nedum sanetum


se,
:

aut

martyrem

fuis-

existiment itaDasnagius censet lib.Zl Hist.Eccles. cap. 4, tum quod, ut ait, evidens sit, a seeulo sexto ad duodecimum usque SS. IMacidi et Sociorum nomina et martyrium nemini nota fuisse, tum quod Actorum multipiices et supini errores facile arguant, non alium illis fuisse parentern quam ineptum seculi xn fabidatorem
,

quantumvis enormibus auctorem habeant quantumvis ineptum fabulosum, recentem ergo (juidtjuid liuic libet fingere de homine commentitio fingit, et ne nomine quidem tenus noto. Quid istud consequentix ? Vixisse aliquando Placidum et seculis xi, ix et vn notum fuisse ex dictis liquet neque fieri semper solet ut qui fabulasfingunt, commentitios homines fabularum argumentum faciant. Stephanus Aniciensis, num. 19 laudatus, calumniam timuit ne novam orbi Martyrem obtrusisse diceretur novum, inquam,
,
, ,

QUINTA OCfOBRIS dum institutum, gestaque supra inquam, Martyrem, non hominem, quinumquam
DIE

T1
i
.

Simeon presbyter, qui, ut quidem apud Cajetanum tom. \de Vitis Sanctorum Sicu lorum pag. 183 Petrus diaconus refert, anno 1115 S. 1'lacidi Passionem Salernum attulit, aJoanne,
invivis fuisset.
S. Laurentii prseposito

dicto anno inaucertam habuisse, quasiet ditafuissedicuntur, ut hanc in dubium aut falsi crimen vocare nefus foret. Cajetanus equidem verbis supra citatis S Placidi cultum apud Messanenses, Saracenorufnjugo

roti
II

polilani
esset

nomen

veteratoris Constantinotulit; non quod Joanni S. Plaeidns


,

oppressos, desiisse fatetur-. at mentoriam illius anno \-Z(J6nidlamfuisse, nondicit. Dicuntalii, pt '

plane incognitus, sed quod Simeon multa de S. Placido, multa de illius Passione, Gordiani, ut aiebat, manuexarata, et apud majores suos hactenus servata dixisset, quse prudenti viro non poterant in falsi suspicionem non venire. Apud eumdem Cajetanum pag. 184- narratio texitur, qua anno 12GG duobus sellariis Messaneusibus nomen, ne S. PlaciMws miparuisse, et S Placidi Messan.i quidem, ubi passus fuit ac sepultus, ad
,

dictam S. Placidi apparitionem in causa fuisse, cur primum cultus illi sacer exhiberi cosperit levi nir quod si ita, ut aiunt, revera se habet sane de causa id coniigisse, nemo, ut reor, m
,
,

diffltebitur: atlonge sese aliter habet.

Facenim

tantisper, apparitionem illam seculo xiii ad eum, quo ferunt, modum accidisse ,ac tum festum diem

S.Placido

apud Messanenses constilutum; quid


instituti ratio?

ni

fuerit istaapparitio Placidiani cultus postlim inio

id

usque tempus auditum fuisse dicitur sed ut velut fide indignam hanc legisse sufflciet commovendum magis, quam respuas, et ad risum ad persuadendum accommodatam dicas.
; ,

restit\dioccasio,nonprimum

Nul-

lum

antiquioris cultus vestigium emstat. Atquicontrarium jam ostendo. Verba LeonisMarsicani, quiante allatam, ul
dices
,

ied

non

Ba$nagiw

23

En
,

illam
B.

Antio

a Partu Virginis
Sicilise

mcclxvi,

postquam
pavit
tura
,

Carolus

rex
,

Placidus

S.

re<rnum occuBenedicti indutus habi,

aiunt, in Occidentem S. Placidi Passionem scripsit Beati seculo xi,num. IQdedi, quibus ille Placidum in Siciliam missiom m titulo insignivit, ejusque
\ravit.

" ol "'"

Raymundo sellariorum B jussitque festum sibi sellariis apparuit et Florello om ad id usque tempus inusitatum diem
Messanae
in vico
, ,
,

Ruinartius

111

cido Breviarii Casinensis, sub


illi

kpologise pro S. Plahujus no<

minis I Casinensi abbate, seu seculo

xi scripti

celebrarent.

Ilaud abnuere

illi

sed quoniamin,

auditum adhuc fuerat Plaoidi stitutum hominis, atque res


ostenderetur
sibi

nomen
g-estaa,
,

nedum

in-

qusesierunt,
fie-

fl&ura eorporis

plauumque

Litanias insertas t in mentionem facit, aitque Placidus una cum S. Benedicto , ac alquibusS. porro tero hujus discipulo S. Mauro invocatur consuli illud posse apud PP. Oratorii Lutetuv via
.

Profert ille conret, quid ipse tandem gessisset. Vita conscripta erat. festim librum, in quo ipsius suam vero Jubet, populura ne historiara celent Primario in templo, reliquit.
:

Apologuc pro S. S. Honorati, habet cap. 4, 1 missione. Alteras prsetefea LiMauri in Gallias
tanias idem auctoribidem citat, a Cardinali
in

Bona

effigiem hoc

modo

prasentibus iisdem
,

sellariis

Jacobo ipse aderat, effing-ere Monachum expnmit ipsura exemplar inspicere. veconversus, rogaturus Mox ad eum pictor nec ne, ediceret monachum rane esset effigies
,

et Seriserg-io ajdituis

itemque presbytero qui et pictorem seque jubet imaginem


,

videt

nullum

Rem verbis eayponit fluxerit, dein Cajetanus his accepisFlorello, avo suo
:

fores.

Hxc

quamvis essent ocelunarrationis series, quo fonte proabierat


ille,
,

Appendice Rerum Liturgicarum editas monaslem dice M. Cardinalis Chisii, olim vero S. Benedicti, haud procul S. Vincentii Ordinis Vulturni fluminis fonte siti, una cum fi agmento Missx, haud absimilis illi quam Mathias Ulyricus in medium protu{it. Quinque monachorum et eremitar m classe in illis Sancti nominatim invocantur hoc ordine S. Benedicte, Maure, S. Placide, S. Severine, S. Romane. Co,
:

S.

dicis scripti

epocham
:

nalis

ipsam
se

ita se

ab ipso

in Placidi festo die et

pro concione

saspe

dixit

cap.

Baymundus Doctor

n se u

Prior conventus Pradicatotam Plac.dus Camtorum. Sed historiam hanc monasterio monachus legispulus in S. Placidi qui Sodalitatis 8. Placidi
,

Bona afflxit num. 1, decirai nimirum saeculi est codex nam characterem Longobardicum quo Chisius
12,
,

seculo x vel initio 11 CardiEjusdem ajvi, inquit lib.i,

desiisse viri periti scriptus est, in fine ejus sseculi colligitur ex Sanctis, ameconsultiasseverant. Idem

qui prima parte

libelli in Litaniis

recensentur,

cam

servabatur. TumadMessanaB in templo raaximo Sarahistorias, quod Id facit ad veritatem dit


,

se'refert in

libro

Passionis coli decenis dominantibus, memoria Sicilia, diu adhuc festnm sierit, recuperatfl *ero

invo cum omnessancti monachi singrillatim annum millcsimum tur non tamen illi, qui circa mi deinceps floruerunt. Notae quoque
et

quibus
in

in

ordine Misssa praanotantur


,

ex-

non celebraretur
sorio dicitur
:

quare

En Officio
,

Placidi. oc-

wC elsis et

instituto sione ejus miraculi

in

quodam Respon-

Dominus vobiscum - illmsunt, quse usuerantanteQuidonemAretinum^w, utS


flo-

suban.i bertus in Chronico scribit,

Vera Dei

Exhilaret mentes,
lentes.
perperam con
endit

vei a3tas , pietas, cui militat ordo Placidi nova festa co.

^Adhxc
tanicv

Ltin Vaticamv basilicx Bibliotheca teste Mabiltomo asservantur, in quibus,


,
:

nte^
\n fmttc, sed
1

tiam

Basnagius inde conft24 Audiamus tamen, quid modo apparitionem pro ciat Primumdescriptam injuria hic quidem milusus fabula habet; jure an acidum anno 126b 1 * AitLrnnr&terea S. dequeest.Aitveroprxcercu,o. P nonnotujn Messanensibus non modo involoendum, msi tune perenni etiam oblicione -

/M[
l

Raymundo et Florello sellariis WV* fncu,,H ^ec!o,Basmigiun^omn^uidcni V


el
,

i>ro Sal Itineris Italici pag. 14+ hoc modo Sanct! mvocantur sancto quidam A1.1Gregorie, sancte a.ugustine, sancte Saucte Beda, sanc sancte brosie sancte llieronyme, Basilie, sancte Betonic sauote Paule, sancte Maure, stncte Placide nedicte, sancte argutt Ruvocalivis in ie hic terminatis,

tom

(i

Litanias
,,,.,.,,,

illas

jam

ante secutum
i.

ut,

quidde Plaoido futorum

fuisset,

"""

,;

ita sentiot, cap.

i-pp-

'

sellariis se manifeslasset,

perspexent) alte,am
,.,,-.. . /".'
_l

loaixpr o Missione S.

uniusejusdemquenarratioms
cidi

teram contra,

ulosam, ,.iwUionem complectiturui fab Sancti nomen, ne nimirum

a Me nu fi YocaUvose Jl .ru,u,l, , nomm umpro t ,rwru.a

^^ ^^.
,

Mauri

in GalUas apertt
,

^^.

qua

^^ ^

Ana l e ctoru,

stan(

72

DE
in illis

SS.

PLACIDO, EUTYCIIIO, ETC. MM.


cido verba
,

AVCTOBI

J.B.

nomina sic terminanproliwas Litanias ab in his nulla. Sis addo compositas, Alcuino, Caroli magni prxceptore, eo modo termiin quibus pariter nullum nomen natum occw-rit. Idem in Litaniis Corbeiensibus, lib. auai alias Menardus in Observalionibus in
bertina:atpauca

Bibltotheca Colstant ilem Litanix Caroli Calviin

velut

prima manu exarata,


Casini anno
1

reliquit

intacta.

Vidit
et

eumdem

685 Mabit-

125 Musei Italici hanc In retuato Calendario Caillius mentionem fecit : sinensi, quod annos sexcentos prfert, haeo ad-

lonius,

tom. i, pag.

scrinta sunt aureis partim iitteris. Tumrecitatis supr supra Martyrologii seu Calendarii verbis subdit:

T2Ztorum S.
Meibomius tom.
i

Gregorii Papxpag. 156, alias Rerum Germanicarum pag.

Hc
et

primaria

man

sed
sit,

Octav*

>la .d,

minus antiqua. Durus

qui viro eruditissimo


ott **dunt,

762 exhibet, videre est.

Qux quamquam

ita se

habeant, tanta tamen harum Litaniarum quitas mihi indubitata non est, partim quidem ob Mabillonianum loquendi modum partim vero
anti,

oculato testi hic fidem deneget. 29 Atque hsec quidem monumenta sunt magis probata, unde, ante protracta in lucem seculo pri-

mum xn

etiamob nonitajam inde a seculo nono ubique obliteratumhujusmoditenninationumusum t quin interdum adet in Litaniis multo serius scriptis
euttu tacro

hibitus reperiatur. 27 Quidam, inquit

Mabillonius
Antonie
:

Sancti
, . .

in-

ejusdem apud homines missionem in memoriamviguisse, Marsicanus, cultum Litanise num. Siciliam Leo martyrium denique codex Casinensis 25 citatde mox laudatus non obscure testantur. Adjicit his Ruinartius Litanias, quas Pontificale Romanum,
S.

Placidi Acta,

conficitur-. ejus

affectum

vocantur hoc modo

Sancte Gregorie
,
. . .

sancte

in Bibliotheca regia servatum, habet

antiquum
,

Ambrosie
silie.

sancte

sancte Ba-

Sancte Aug-ustine, sancte Hieronyme ctc nihil insimuitinn, mhilsinguindilare et observatione dignum legis : id igitur

Cum preeterea
,

legis

nec Litaniarum zetatem SS. Benedictum Mauprodit solumque ait rum ei Placidium continua serie in illis invocari prout etiam in Litaniis e Cardinali Bona alid vocat
,

at nec illius
,

tantum

uisse Mabillonius videtur Sanctorum nomina in Litaniis istis Vati,

quorumdam

latis
tis

fierividimus.

Sumpsi mihi,

in

hismonumen-

canisoccurrere, quorum Vocativi casus recentiodesinant; at re loquendi scribendique more in


i

ubique agi de Placido, 5. Benedicti discipulo, quemquidem Leo Marsicanusac Casinensis codex

non obscure designant. Sed nequede

alio

quopiam

in

illis recepto ante seculum nonum morc in e terminentur: quamquam nomina non desint in iisdem ejusdem generis alia, qux in i consueto mo-

incilnlis Litaniisagi, proptereajudico, quod S. Benedicto, magistro suo, et S. Mauro condisci-

re terminentur.

Jam vero Operum

Venerabilis ac

Eminentissimi S. R E. Cardinalis Thomasii, a Blanchinio editorum tom. i, par. 2, pag. I?r>, LHaniaehabenturexcodice itidemVaticanoseculi xdesumptas, in quibus legere est S. Ylarie S. S. Laurenti etc. PorBlassie uti et S. Corneli
:
,

ro

etsi codici seculi \ insertse sint,


:

sunt tamen eo

monumenta
'iirid

quippe in quibus S. Dominicus Calciatensis, ut ibidem adnotatur, invocatur, qui seculo xiauf xn floruit, qua de revidetom. Maii pag. 167. Ut adeo Vocativorum aliquot in ie terminatio indubitato nequeat esse indicio, Litqnias. in quibus reperitur, ante secidum ix fuisse conscriptas at quia frequentiores saltem siint hujusmodi terminationes in Litaniis a Ruinartio et Mabillonio num. superiore laudatis, verum fortassis est quod de earum antiquitate Ruinartius C judicium tulit. Edidit Muratorius tom. vn Scriptorum Rerum Italicarum a col. 935 Excerpta quaedam ex antiquo Casinensis ecctesin Mnrtyrologio, in quibus hxc leguntur in Non. Oct. Apud Sicisecuto recentiores

pido proxime Placidus subjiciatur neque enim fortuito id contigisse videtur, sed considto, ne ejusdem institutimonachi, etarcta olim necessitudine conjuncti, aut a se mutuo, aut a communi magistro discipuli sejungerentur. Hinc S. Placidus, etsi martyr, inter sanctos monachos ac eremitas in illis verosimile relatus est. Coaevi quoque S. Benedicto fuere retiqui sancti monachi, qui in Litaniis e Cardinali Bona citatis post S. Placidum nominatim invocantur nempe SS. Severinus et Romanus ( quorum ille abbas Agaunensis anno 507 obiit, hic veroS. Benedicti nut? itius fuit quantum quidem conjicere sas est) ut adeo Maurusquoqueet PJacidus in illis pariter memorati. Benedicto sequales fuisse, ac ad illum pecutiari
: , %
,

quadametiam ratione pertinuissevideantur, sicut


et S. Scholastica,

S. Benedicti soror, mox post mniiachos primo inter sanctas virgines loco memorata. 30 Adducere hic nolim ad confirmandum antiquum S. Placidi Benedictini cultum Litanias, quas e Bibliotheca Casinensi eruit, ediditque Arnotdus Wion lib. 5 Ligni vitte a pag. 620 licet in
;

mitfif tnonui/ienOf /"

liam

natale

S. Placidi
,

beatissimi martyris cura


aliis

illisp'rriterSSJ}enedictus,MaurusetPla.ci&ustea7tu non interrupto invocentur

sociis suis Eutichio

Victorino, et

triginta.

Placidum S. Benedicl/ discipulum hic memorari, ostendunt qux illic proxime sequuntur Pro quo
,
.

has ille charactere Longobardico exaratas ait, quod quidem non inficior at, quod addit, per Gregorium Magnum,
: :

pater ejus Tertullus patricius


trimonii sui curtes beatissimo
lit.

deoem
P.

et octo pa-

Benedicto obtu-

grassanteinUrbegravipestitentia,quaetiamPelagius Papa,Gregorii decessor extinctus fuerat, sub


finem seculi sexti fuisse ordinatas, nescio, quo vade affirmet. Inserta illis Litaniis SS. Gregorii Isidori et Columbani nomina, qui, vergente ad fi,

Casinensis archivi cu stode, part. 2 Accessionum ad Ristoriam CasineusemjKig. \l\ litteris Longobardicis idexaratum fuiti dbbatis Desiderii ( alias Victoris Papse III ) jussu, de quo Petrus diaconus sa p 68, lib. 3 Chronici Casinensis, tom. 4 Scriptorum Rerum Itali,
i .

Teste

Erasmo

Gattola

nem

seculo sexto,

nondum

e vivis abierant, re-

carum
los in

inserti, scribit

Codices

hoc loco descrihi prajccpit


:

namque nonnulquorum nomi,

centiorem earum eetatem arguunt. Leguntur in illis prseterea, quse sequuntur Ut Congregationem nostram in Sancta religione conservare di.-

na haec sunt nimirum inter alia plura, Sacramcntorum cum Martyrologio. Accessisse huic Martyrologio sive ad marginem, sive calcem foiiorum, Sanctorum nomina idem Gattola tradit
,

qui ab antiquis recentiora loco citato distinxit, ne sua codici periret antiquitas sed citata de S. Pla:

g-ncris Verum quis hic, non Pontificis, sed monachi potius, loquelam non agnoscat ? Quod si cum Wione quispiam adstruat, interpolatorum hiBC esse additamenta qusero, unde liqueat reliquum Litaniarum textum ab inter potatione intactum permansisse, nec e monachis Casinensibus unum aliquem fuisse, qui itlis S. Placidi nomen
:

pro

DIE QUINTA OUTOBRIS.


pro sua in hunc pietale, etiam post allatam, ut aiunt, in Occidentem S. Plaoid! Passionem, addiderit ? Nec obstat Longobardicus Litaniarum character quippe qui secido etiam \n Casinensibus
;

73
AUCTORI

loco

non possent, quas laudat ^Wion, Siculorunp adS. Benedictum, et Gordiani altera adS. Maurum, altera ad Vigilium Papam, alimque generis ejusdetn Epistolse
tate constaret
:

J.B.

in use fuit,testeJoanne Baptista

Maro

in caput 47

Petri Diaconi Casinensis de Vivns iltustribus Casinensibus, ubi sic habet Item (exaravit Pelrus diaconus) llegestum pervetustuni sig-u. num. 86 characteribusLong-obardicis iu membranis scriptum ex mandato Senioretti abbatis etc: hic vero ab
:

modo de illarum sii>< verum de his infra quse enim hoc dicta sunt, per se sufficiunt, tum ut refutentur ii, qui S. Placidum, nec in vivis quidem umquam
;

fuisse,
trnlii

necprius inEcclesia cognitum, quam prolurc/a Acta ejus


('

/,/

uerint, conten-

dunt; lum etiam,ut

anno
de

1127

adannum

quornm

31
psit,

Nequc Petri Damiam

1137 Casinensibus pr. qui seculo xi scri.

sacrum qualemcumque cultum ante seculum duodecimum S. Placidus obtinuisse,


saltem in Italia, ostendatur. Itaque adejus Acta progredior.

antiquitale

noldus

hic utar testimonio, Wion tib. 3 Ligni vitce


:

quamquam

de

illo

Ar-

ad hunc modum loquatur

ad diem v Octobris In eadem libraria

(Casinensi) pulpito septimo reperiuntur noiinulli versus heroici de eodcm Sancto (Placido,) qui ex inscriptione videntur esse Petri Damiani. Hu~
jus, inquam, hic

III.

Acta S. Placidi multiplicia,


fidei.

sed omnia sublestse

tum quod versus illos ipsemet Wion Petro Damiani dubitanter adscribat tum quod hujus Opera opementionem non
;

fecero,

Sancti

rose collegerit, typisque ediderit Constantinus, monachus S. Nicolai de Arena Catanensis, Congregationis Casinensis
<>r<iniis

S. Benedicti, nec

Placidi martyris Benedictini res gestas Acta s. Pfa^"""'M'ac passionem posteritati plures transcripsisse monachus. Petrus feruntur,nimirum Qordimus Diaconus Casinensis, et Stephanus Aniciensis de

B tamen in his prxdictis versus locum habeant usquam. Assevev^antius quidem de Theodino paulo ante hsec scripserat Wion T). Theodinus mouachusin cjusdem Martyris (Placidi) solemnitate alios duos sermones ad fratres habuit, et primi quidem
initium est
//
:

quibus Arnoldus Wion lib. SLigni mtse in Annotatis addiem v Octobris in hunc modum loqu tur Passionem (S. Plnriih <>t Socioi-um) scripsit,
:

imperatore
Graeco

Justiniano
et

jubente
,

duplici

stylo,

Hodierni

'liei"

alterius vero

Prae-

chus

sentis festi

memoria

qui

omnes reperiuntur Ms.

mouaet Latinam adferunt Lipporaanus tom. Gr^eca vero, in Latinum Surius tom. 5 hac dic
videlicet

Latino

Gordiamia

4-,

inlibelloquodamcameraell. P. Ai.batis deputato. At quis hic Theodin npore istos de S. Placido ad frafuer/f. tres sermones habuerit, tacuit Wion. In Casinenin BibliotheoaCasinensi, et

conversa
tali

extat Ms.
:

in coenobio

exordio

In claro et

renitenti

montis Cnsiui triumpho

sium abbalu>> Catalogo apud Erasmum la ad catcein Casinenses Sistoriee pag. 95]

Gatlo-

bini

hujus nominis Casinenses abbates occurrunt,quorum prior anno 1166, posterior inter annos ltH at cum Wioni de 1-263 Casinensibus prxfuit
et
:

est apud Surium tom. 7. Secundo loco eam A.niciensis episcopus composuit D. Stephanus m sic incipientem " Sub 8. juam vidi M disciplina. n Tertiam itidcm repperi n Spiritus nomine Petri diaconi, quam se composuisse sub

qu

idem
qua3

Petrus fatetuT
sic

lio.

1,

cap.

<'>

s
|

al

inoipiebat

Gymnosophistarnm mos.

Theodino monacho sermo sit, de neutro intelligendusvidel"i Tertiusin Catalogo Monachor Casinensium dignitate illustrium ibid. pag 955 o II occi \ui subannum 1061 ab A purPonti/ice e monacho Casinensi ad S.*R. E.
.

,/ensem Bibliothecam Mabillonius Anno 16 '9quoque lustravit; is tom. i

\roead<

hxc habet:Ve
ibi

Vita

S.

Placidi

apud Casiuum
S.

dilig-enter inquisi\

de Vita
Placidi
I

puram

evectus, ut refert

Chronicum Casinense

Mauri. Triplcx una jam vulgata

reperta beati

Vita

(a

Surio Trimestri

a pag.

Theodinus lib. S, cap.26; atqueidem videtur, qui rodinus ibidem appelleaWione memoratus,licet lib. l Eistotur. Cerle ita etiam sensit Ciaconius Romanorum ad annum 1061 de
riee
:

no&ii

conttat.

Pontificum Theodino Cardinali, prseter alia, scribens ScnPlacido. psit, ut refert Wion, sermones de S. ibitt duo vera 11 32 Ex quibus, si de S. ligimus, alterum, sermones illos ad fratres Theodinum, prtPlacido verosimillime habuissc ad usquam ab Alexandro II, qui ac anno IMl 1073 Pontifkatum protraxn annum usque mana purpura donarctur alterum vero, jam
\
:

Qo,etrecusa in Actis Sanctorum Benedici Gordiai Sec. \a pag. 55 Bub uomine monachum Casialtera per Petrum diaconum ac tertia per Grejrorium prassulem nensem ad
:

j,

Stephanum Aniciensem.

CJtraque inedita

Cajetant "pus derat forte Mabillonius Octavii 1657 Panor, de Sanctis Siculis anno transsum) et ex Grseco (sic isti auctores aiunl ) folia anteannos septingentos dePrimaaVitaa
lata.

scripta ad

compingendos

alios codices detracta in.


.

venimus.

una cum

S.

Placido Oas
<to-

ca Gor-

S. atque adeo hinc etiam efficitur, primam Occidentem Actis Grxcis, seculo xn in notitiam Hyprimum allatis, non deberi. Tres prxterea

tum Casinensibus in use moriam quotannis festa

fuisse, ut S. Placn!

nachun
sesisset
t

"

$icili
QordiaM
:

co ' d,anus

solemnitate recokrcn/.
Placidi

quinetilliusmarty

rem fuisse, Acta ipsa quse venditantur, expresseperhibent

magm promde
si

mnosMss.exBreviarioqicodammemOranatto^ mnos Mss.ex Breviario quodam membranaceoccenobii S. Zenonis Vero descnptos, etin
b. l laoioi

faciendaessentActaataliauctore conscnpto, ipsa ad nos modo et hxc vere dicerentur, et Acta '" fundate satis ^enissent. Sedneque
s

Sociorumque laudem compositos


exhibet; al nihil
nuit.

idem autio,

Raynatdus Casinensis abbas, triiimpa^ter Hymnorum in laudem S rr/rrt,auctor,amiodumtaxatnsiCasnjoisisc^ hot Jhii ^vfecturam accepit.Denique prxtertn nobiiprxfecturam accemt.Denique pr<

illQ

^t

^ZrZr

^^^IcV-

adnosintegrapervenerunt. Falsum primoapparet, quod Mon\ait, GordianumActa n p Grxce SC/ lJiSlssc ^


.

t^ Qordianw
^j^

SCripsisse dicii

^.^

quidem id illum prxstitisse, habent est.ln claro quor um tina, tum auorum exordium

Acta La-

^^.

et re-

DE ss
AlCTUHk

PLA! IK).

EUTYCHTO,

fcTC.

MM
martyre, vera sunt, et hanc
I)

ad vos de
J.B.

B. Placido

mwwmi

'''"''''

nuUa diano eonseriptis,

''f^ xbtdem

I"' "*'?*
G,xce

^L

in

^Lrdtamm.f.^_resgest^m>hm
,,
,,

Wion quemquam
./,

dictt

sux

testem facxl

";';,
" ^mtZZs
C

t0la

Stephanus aCajetano tom.i de Sanetus S^cuUspagv^..-

Anidenm

in sua Castnenses

^^ j~2SK
p
nnm num
37
fifiSC esse.

famulus ejus demanibu, teneo, Gwdianus meorurn rehquit, eripsT lt in domo parentum ,,,. Slc ,i,, niv mapud ahquos
invenit,

non apud Joannem. situm> qui t idem Petrus

S.
re-

C^num
et alter

ferre constanter

.V/6 *'< /-" i<A iujj \Ji\j\j\j *

rt/lV aln Petrus Casinensis ptures affirmarunt sed neque Aniciensis antesecudiaconus, neque Stephanus acproin recentermmisuterque lum xii scripsere, Gordiano Grsece ut Vitam S. Placidi a

rwm ^Cfrim apud Martene col.W;


i

'

~,

07. etpost hos n //ie/ i.nc

Aderat prxterea

quidam monachus,
licet ho-

ho mi ,

Capuani,qui, .U,nne S dictus,monasterii

scripsit,

Unper35 At, inquies, peramcredim dian0 conscriptam


,u "
:

antiquitas tacuit, conscriptum fuisse, quod omnis fateri nos cogant. Vitam S. Placid. Grmcama Gor-

suspecta habmsse minis Grseci dicta primum sive Simeonis rogatu, videatur, deinde tamen, aliquam tllius dictis sive auod fidem deinde MaGrxca Casinum mitti curavit adjecisset,Acta ussuveea : adRaynaldum % cujustirnnl uehortatu 1

-inld

uterqueprsemambus haouit, Stephanus Aniciensis ac Latinam fecii ita enim hoc Opus inPrologo: Quapropter etiam nos ad
*idoDeiminusquedigmi,neroagnaliaDeinostrisup""" " M "' '"invidia vmearour, exacto Dressisse sUentio velut ex
,

dem

se Latino

bit loco

sermonedonasse, ipse Petrus scrilaudato. apud Octavium Cqjetanum supra

Verosimile

Acta

nm pro

n;i

coenob.o mil.tai. prec prece sanctorum, qui Deo in monachi simul ac martyns nensi, B Placidi

ota^qMsmter

t^

illa,

fabida vel

nec Casini defuisse, qui habuermi Gordiani nomine palhata, falsique suspecerte suppositionis

admodum

sit,

ipse ctp

sionem, Deo favente, suscepimus describendam, quaroaGordiano,patrisBenedictidisoipulo,etejuBB dem Martyris socio, Graece et minis fere in Latinum
ut translatam, eo styli g-euere prosequamur, Nam citatus Ita etiam Petrus num. superiore temporibus in Casmensi cum abipsis B. Benedicti
i

8. ad Vitam g< laquippe in Prologo suxvigesimo tertw Latme cidi,ffuam anno setatis auctorem esse, diexaravit, Gordianum eorum
I

% numerandus ^ quidam
tr us

^
,

Vide-

Y)

serie affirmat ; scnpsit neversinensibus, quemsetaie grandior deGordiano occurrit,Ucet Faustum, bum quidem

at in libro de Firis illustmbus Ca-

alterum

gymnasio sapientes quam plurimi fuerint, istius Passio a Gordiano, utpauto antedi( S. Placidi) xerat, descripta ) de Graco in Latinum fcranslata per nos tempore fuisset, hocque omnipotens Deus Vitam S. dignatusest. Sic habet iro implere
:

discipulum, et Vitse S.Mauscriptorem, Casinensibus scriptonbus, ri, ut ait, inserere quos eo libro ex instituto prosequitur, neglexerit idem procut dubio GorS. Benedicti

nequaquam

Placidi a

Gordiano conscriptam fuisse Grseco auctores illi crediderunt sed facile nimis, mone, et ut exallatee in Occidentem S. Placidi Passionis, Gordiano adscriptse historia in primis ostenditur. Contigit illa Petri setate, ac, teste quidem ipso Petro apud Octavium Cajeianum tom.\ ie
;

quge ahas diano facturus, si Acta illa Grseca, ipsemet Gordiano adscripserat vero a Gordiano conscripla fuisse, tum temporis existimasset.
,

88

Quod

si

Petrusa priori sua opinione

post- iuW/MH

nonnuMii

ex Sitn
eu/ufd

Sanctis Seculis pag. 183, ita fere habet. 36 Fluebat annus secvXi duodecimi decimus quintus xtatis, vero Petri quintus, cum S. Plapariter homicidi Acta hactenus ignota ab ignoto Grsecus is erat, noin Italiam allata fuere ne
:

modum desciverit, nseidille juste recteque f< Videret enim Actis illis errores contineri graves sane nimis atque midtiplices, quam ut a Gordiano committi potuerint, ut suis locis liquido appareDe illis nimirum erroribus loquor, qui Actis
bit.

tum a Petro, ut volunt, interpolatis tum a Stephano Aniciensi Latine versis, communes sunt,
,

et

mine Simeon, conditione presbyter. Constantinopoli Siciliam, inde Salernum PicentinCrum meC
tropolim adiit,

annumjam agens,

sicredere lubet,

centesimum decimum. Munus secum detulerat, quod sane gratum Benedictinis fore exislimabat,
Passionemscilicet, S. Placidi,

Gordianimanuexa-

ratam. Itaque

cum ad Salernitanum S. Laurentii


divertisset,
S. Placidi et

monasterium morare de miraculis

nonnulla hicsenex mepassionc ccepit, quibus ut fidem faceret, S. Placidi Acta et Gordiano scripta exhibebat, eaque postS. Placidi obitum majoribus suis, apud quos Constantinopoli hospitatus fuerat, reliquisse Gnrdianum.a/firmabat. Ef/luxerant a S. Placidi martyrio anni jam forie 574; et nova quaedam, nec prius audita, de

quibus proinde Acta Grseca, Gordiano affic/", inquinaia fuisse oportet. Acta itla a Gordiano r/pta fuisse, sola Simeonis suadebat auctonlas at hunc narrationi suse nonnulta, quse si non y aperte falsa, suspecta equidem sunt admodum ac parum verisimilia, inseruisse perspexerint. Eujusmodi est, quod de Gordiano pauio post Placidi martyrium Constantinopolim profecto, aii. Itineris hujus causas afferunt Acta a Mabillonio edita num. %\,tum quod Gordianus, marty-.<
,

rum

Simeon referebat mirum quoque videS qui batur Benedictinis, Passionem S. Placidi
Placido
; ,

corporibus seputturse traditis, quid feceret, tum quod nimia in vel quid diceret, aesciebat redeunti discrimina imminerent. Si Qor Ualiam diano apud Siculos nihil negotii reliquum erai, quid, quseso, caussefuit, cur Constanti?iopolim ierit? S. Benedicto, etiam tum in vivis superst/h. nomen dederat obedientiamque debebat licuitne Gordiano, illo inconsulto, regiones transmarinas
;
,

in Siciiia passus fuisset, Constantinopoli scriptam, ac indepost tot annorum spatium in Italiam

adire, solique, qua vellet,vagari iis in y^egionibus, in quibusnulla erat Benedictinorum colonia, nul
lus

demum

allatum

unde ne

sic

quidem

dictis suis

idumnus? Morari saltem S. Benedicti jussa debuisset, aut certe eodem,unde venerat, Casinum

fidemfecit. lgiturcum talibus dictis (P^rwm diaCOnum audis) unllns praeberet assensum senex
,

redire. At torruerunt

lum ipsum
tinitarum

scilicet,

hominem quem varia

vise pericula ; discrimina et

il-

in-

ille

cis

Simeon in lacrimas resolutus, lignum Crutangens dixit lVr istam swcratara Domini Cru:

ipse

cem

et per

sacrosauctam imaginem Salvatoris


,

undarum certamina (sic alibi Gordianus ad Vigilium Papam scripsisse fingitur) ab arripiendo itinere Constantinopolitano non deter39 Prseterea

quae ibi depicta est

qui haec

quae locutus

sum

ruerunt.

DIE QUIN TA OCTOBRIS.


89 Prseterea
yrationi

75
AUCTOKB
J
li

(juomodo verum
fuisse,

est,

apud Sicutosnon
fuit
ru
'<

quod ageret ? Messanae invasio, brevemque illic

Qordiano Repentina
a
Placidi

traxere Saraceni, ut Acta laudata habent imo quinto post S. Placidi martyrium die Messana solventes in medio Phari naufragio perunt. Villse vero Benedictinse dispersm erant
''

moram
;

Mabillonius in suis ad Acta Observationibus. purum Placidum vero Justiniani nepotem fuisse, non est, ut sequenti dicetur. Tum commentum IUmodoS. Plaoidi ortum, gesta, ac martyrium his etiam, teris se consignasse ait sed addidisse ab iltius quce in B. riacidi Messanensi coznobio
;

obilu contigerunt
post loco in Actis
d

Adjun,90
Vigitii

inquit,

peromnemSiciliam

multse, utquidemaiunt. Num propter destructionem unius forte mmasterii Messanensisnulla erat habenda Gordiano tot nllarum prsediorumque adhuo intaetorum ratio ? Non deerant igitur possessiones plurim&, quibus

Jam

dicto evenare ooBtwbto.

qu Quo

num.

Papx

successores

conservandi

daret

poterat colonos dis-

videre nonpotuit, ob49, quot certe Gordianus Tertullo in Sicilia S. Benedicto possessiolatas a nes confirmasse dicuntur. Prxterea sub finem trinmEpistolv ait Denique Opus istud, quod
:

<juassata,atpersos colligere, poterat, resareire alia non pOUca moliri. Neque hujus generii

que

ignorahat, paucos ante annos

3.

Placidum in
alienis

S<-

sanphatoris iDvicti Justiniani jussu cuderam, Conn..va3 Roinae ii:itn rrh:i' Eutitio ostendi in Becretario Majoris ec;i

stai

dliam missum

manibus ermt, eriperet, <<< monasterio Casinensi, cujus probe norat. ab officio suo vindicarr/ atqueadoo abesse longissime, bona ilta idoneo pnesidio des
fuisse, ut
illas

clesiie,

dum synodum

clv

episcoporum una
Justiniani
2

vo-

i.iscum jussu domini no>tn aug-usti celebraret. At ex collatione

perpetui

conciln

tituta

deserere,

ct

alieni dppetentium oupiditati

cilio

conConstantinopolitam secundi liquet,Vigilium moraretur, conisti intcresse, licet tumibi

objicere. Adhas*
V

11 icidi

fingamus tantisper, Qordiam Acta Constantinopol oon iwtasse. Fer<

stanter remrisse

ne B diturwn

mortuus. turillein SiciliamrediieseetSyraeusis >eat, Gordianum itlucreQuissibifa ewemplar quidem Actorum a se scri-

episcopos autem adidoonve sexaginta quinque, ait Zonaras in nisse centum Vita Justiniani. Denique scriptam ait /
;
,

anno'll Justiniani, consulatu BasUii annoxn Signare debuerat annr


,

Ivi
ilii
!

ptorum

"' Ulucjam su<v addddisse sarcii tum Ordini suo, tum Ocreversum scripto attero eteris nonexposuisse, quse viderat ?
i

j,ostconsid<>
Beli

"0-

decimum: consulatum enim imit


,,,

Gordi

cidentaUbus idfaceret,persuoslicuis$e9 Gordianus parv,i Potuisset quidem huiclabori quod fingere nonnulh\ placuit, Acta illa
fi

vero :iil,* adeo annus duodecimusutriusquein annum Justiniani vigest Basilius

septimum, ChristibbS, concur,

cere

si.

cunt

Oocidentis ecctesias per Orientis Justinianus, per Sed longe lateque dispto
Vioilius

Papa

ad Vigihum 42 Iisdem fere vitiis Justiniani itulw n Epistota, in qua pariter ASneath- 1 laborat Mnea genus duxisset Jueiimanus, tuc ab
,

P^
Jutlvriu
f

" frustra fabulis fab< eohabuisset, enimvero altquod saUem siitase mexemplar alicubiin Occidente conservai exantiquis sonptoribus, fuisset- aliquis saltem wnnullam illorum mentiomarime Bencd<< posteaquam annos n%m alicubi injecisset, neque, ''. Constanl inopolita ms lalatuissenta tebrissubitoacprseter omnium exspecta Romanis Bibhothects, erumpere debuissent at in
'

"

quinque ep<mndit l, centum quinquaginia Vigilio Constantinopoli congrescopos una cum nepotem qatos a, et Waoidum suum vooat inscnpta sit Vigilio Pap.r, Eutitio terea, cum Alewandrtn Gonstantinopolittoo, Apollinario
sibi "

'

in

Benedictinis archivis> aut


Hri,

in

Occidentahum

Eustachio Hierosolymitano y co\ ouinquaginta episcopis ConstanUnopoU sonciln fuisse opori tis scriptam Justtniani 27, stantinopotitanisecundi, sive anno Uqu* consulatum BasH* La, Ch
I <

nost

ecclesiarum scriniis in luoem protrahi. illorum obrepsisset obUvio, illaplausur Benedictini equidem magno ubiminus catamttatum, aticubi saltem,
scnt
et

indeque

ser

nx.
I

'

rl

con,.^^nlMm ^nxvn.,-n<nl;
riesimi
01

ui;::>

l;

i: :m-;,
;

annonono.
SCript
'

lubscripito

',

Vllucrruno.ost
Uau>,

quam
<

wlut auro preitosiSudia, pr Neque prxdictts figmenUs a Laconservassent. tmpe utteristimQordiano, tum JusUmano
in
tori et
si
i

oonsu latumBasiliianno,(Chrt, l*,qutppe


(

quemanno F

CastnenVigiUo Papxaffictis, et Gkronico opcra Jacobi du Breut mostiulio et

menseApriUtJuitteusSemori* )am dtcta JustPUaidomvit. Deniquecu,


,..;

Tiam
t

Rescriptumccrq\

nachiS GermaniaPratis,ano Drouart typis edUo subject%s ponet Eieronymi mpertte cmfir dusullum accedUi ita videUeet quawtpsametAeta rlls utfidemmhitomajorem quisquts leg mereantun ut fkciie eredat, subnectimus. nam a, </Uce inde
t
t

\m Ambn

ncem

est,quamquamnondeMntal%a l
ssemonstretw

ousetilludfictii

tantumRescriptt lubetatti*

>rfo

tr^nimperiumgratiad^maTtyre

Ptaj

oidointuente^naciimdommaTheodoraangustaet WrttiMBte: Justiuwni ad w"

mjmdi
iiani

ii

Gor-

personatus ille Gordianus, cauquibus se ad scmbensas ViaiUoPapx eayonens, impulsum ait, prxterahas, da S Placidi Acta
11

Primum

mooime
.

justimamimperatorisjussumhisverb^aUi
triumpha*M Lccedeba* ad hoc, quod dtftt Kn^i:, jam icft aepotte g. U stus Justiniaww ns Pasaionem exaraiv .anxerai
Placidi

anaui ar-

,'T guidemgenuinaess*t,jamduBtt:sedaesoriptmfutssejamindeabannoJusttntam mi tonsutotum Bas4Hinonar td est,anVvgilimlongosan mttf*JfBlO-j quipotuit Theodorxaugustxprecu", quxji


n s/
,'s

d0 re

n.^.iw.l.ili

exMmussim

ejufl

Act,.

oractetttl-

Que agnoscei?e; JEneadx

titulus

Justimano

in

trieuiVurnum.s.Sed huncneeaJu\etis imperatorw* ad* iiiniano, nee a quoquam , !ll>/ ;orrlrri nesseJutc,ur Jsseur Qctobris Tomus III.
:

GotM( <> toW** liqat;quod cum annoi>rj,eri, sui Proeopms scriM hb.i, nus suscepemt, ut atatus

lorseoMPumanmejusdembelh

i*tf-

L.8,,
Gbthici.
14.

loucurrttannusJustm* Item Ub. 2 de Bello Perstco

Wh

c,,,.

r>F SS

PLACIDO, EITYCIUO, ETC. MM.

7G
r ,

,<.,

imnerii 23

CU
J.B.

Sium "r^orloraaug-ustasupremumdicm
fsewlarpUt1',

ZT,Z venera^ab

sup "rio

meminisset.mox " J-nnes Cappadoj Byimperatore acoitns


:

con/icta sunt Auctorem tempore, quove auctore

tunc

ob.erat.

cum SaZn, post initum liberos procreasse a fa ex ea niZ, legitimos TZtiniano in Compendio Chromeo **:

*** *< rede assequort Tkeodora matrum-

puta

14 ' Fwjtaex eo oolligimus, quod fic atum vixisse, Sicilia donationes Tertulli fices recensens, qui Papa^ numera a Vigilio factas comprobarunt, Vagilio d uovem. Totidem emm a quadraginta
,

qrfsquisestnonanteJohannisOotaviPontt.

us Manasses

scribit

Qui tallbus abu ndaba

tibusimperator,

femineam,

pter moriturus.

habebal. quaJ ipsi succederet, natu excessurus, et terris

^^'H^< m
yuapio

Bomam PontiJohannem Octavum numerantur annum 872, quo Joanante fices. Haud igilur Vlllrenunciatusest EccUsix Pontifex.connes rf mnUo serim

iSL* JtorfJo a

eum imperatoconjectis oculis sorore Justinum mvitaS. Sabseper Cyrillum rem desi^uat. Et S Sascripta legitur Theodora

umqucim ml ,amlnm de illis umquam proaut usus, neque quidquam ante Simeonis, homx ditum /uisse sciatur,
Grxci ac
ignoti, in Italiam, seculo

mjam mchoa-

"ZLoUtan
bZorasse
t

impetraretjid utsibi filium a Deo

Deinaejar to,seu vcrum seu fictum adventum. in Actis Latine redditis teri neccsseest, nullum Grceco ad Latinum apparere indicium, unde et translata fuisse conjictas nec aliq\

telenumtom^Monumentorumeccleszm^c^

sermonem

^VeoZa)

ln

Ausic habent Vil et sea Latine versa eum (S. Sabam) veroexcepil posteaque salutavit totitia et venerabunda fum pro me pater ut de est Ora his verbis adhortata Bespondit Sabas et dmt mihi Dominus filium. ves:

uspiamGrseci textus easemplar repentur. a nonnulliautumant, quidquid de hisActts,

(*or-

et victoria Deus glori* in pietate Mosrorc autem aftVcta est Augusta, trum conservet. annuisset. Causam quod petitioni suse non Credite milii, patres, respondit roqatus Sabas
:

impcnum

non ex ventre

illius fructus

egrediatur, ne Severi

Petri Casinensis diano Grcece conscriplis, fertur, a se Placidi diaconi inventum essef quo confictis d si concilia Actis majus pondus ac ftdem mentitus estsplenitare vero est, nse ille quidem absquecertionbusargu- B dide mihi rero Petrum abjectx reum agere rehgiomentis fraudis adeo persuasum ni est, quamquam ex dictis hactenus non esse ix (quisquis ea finxent) habeam, seculo
i

doffinatibus lactetur,
:

pejusque

quam

Anastasius

antiquiora,
est.

quodad eorum fidem elevandam satis


lior.
\
i,

Ecclesiam perturbet unde si qui Justiniano et auqustis Byzantinis ait, Theodorseadscribanturliberi, ex nefasto alteruesse,apud quemplura trius contubernio natos
Sufficiunt hac de re legi possunt.
'

Cangius in Famihis

AclActaLalin"

WCertumest, Petrum Casinensem chaconum , v*u* partem in his aliquam habuisse lib. 4 Chronici M.tom.i Casinensis, quemipsemetscripsit, cap.
:

enim hacU

Scriptorum Rerum Italicarum p


ilto
:

^sec

de

(m

dicta,utmonumenta adducta, ad fidem facienconscripta fuisse, dam Acta S. Placidi a Gordiano Nec iis in Prsefatione Actoinepta credantur.

rum Benedictinorum,
lonius uti voluit, ut
dicaret,

aut in
S.

Annahbus MabilGordiano vini

Acta

Placidi

std

illi

re-

sset, S acl quod utique facerc non n accommodata existimasset. id apta atque a recentioris 44 Quin imo Acta illo Gordiano

diallis porro temporibus Petru3 teguntur Incamationis quinto deciconus anno Dominicie mo centesimo atque millesimo, primo atati oblatus lustroa parentibus suis beato Benedicto abbate susceptus, et habitu eta jam dictoGyrardo sub eodem sancta3 conversationis indutus, atque bis iv eruditus, vicesimo primo abbateper annos

auno

cenfioi icVw

setatis scriptore afficta fuisse,


.

priore loco Mabilpalam fatetur lonius suspicatur ad Acta Sanctorum Benenam in Prsefatione
altero vero
:

suse scripsit ad Odcrisium secundum Gyrardi successorem, Passionem beasupra dioti ejus, tissimi martyris (supple Marci) et sociorum
artatis

Vitam

egregii

confessoris

Fulconis,

Passionem F

lornm
'

rv

ita scribit

Petrus diaconus

Cafi-

sinensis,

saeculi

xn

scriptor

non malus quidem,

patris sanctissimi martyris Placidi discipuli beati Benedicti etc. Eadem legere est in Opere, quod

seduousatisdiliffens, S. Placidi ejusque Sociorum scripta vel intergesta a Gordiauo, Placidi comite,
polavit, vel supposuit.

At Annalium Benedictino:

rum

Optandum 6 ila loquitur rebus ab eo (S. sane esset, ut accuratiorem de Placido) gestis scriptorem haberemus, quamGordianum illum personatum auctorem, qui ejus diUb.
3,

num.

de Viris iltustribus Casinensibus Idem Petrus Actorum scripsit, cap. 17, ubi nulla u trobique Qrsecorum mentio sit, licet priore loco lib. Hevce regis Arabiee depretiosis lapidibus e Grseco At in Latinum sermonem transtulisselegatur.

apud Cajetanum Octavium de

Vitis

SanctorumSi-

scipulus atque itineris socius fuisse, ejusque

Vi-

culorum tom. \,pag. 188 et seq. ita de se hquitur " Petrus: Quam (Passionem Grsecam S. Placidi

tam

QrflBoe

scripsisse

dicitur.

receutiorem

arguit
et

imperita
nisi in

Scriptorem longe narratio, plurimis

Simeone acceptam) ille (Raynaldus Casim tum monachus, postea abbas) aecipiens nostrae

exi-

respersa erratis, quaj

rum hominem,
non possunt
;

quidem

posteriorum tempoimperitum, cadere


fal-

guitaticontradidit, praecipiens, ut diligentius illam

nec modo interpolatorem, sed sum auctorem omnino arguuut. Non minus

se-

verehsec Acta excepit Papebrochius tom. 'SMaii pag. 606, ubi, cum de S. Mauri Vita dixit, merum sequentis aevi figmentum sibi videri, de Vita mox addit Ei simile, quod de S. Placidi martyrio S. Placidi et Sociorum sub nomine
:

Gordiani
solidae

eorumdem
vel

ministri, habetur
inter
tot

cui quid

veritatis

subsit,

monstra nequeat
definiri.
15

mendaciorum per conjecturam prudentem


scripsit,

At

si

Acta

illa

Gordianus non

quo

emendans, futuris generationibus habendani contraderem, hac jussione conventus parui, et ad Regis aeterni laudem beatissimi martyris Placidi Passionem excultiore stylo digessi etc atque aclcu Petrus S. Plaoidi Passionem Latine condidit,vel certe ab alio conditam interpolavit. 47 Quam hic e Grseca Latinam fecisse se, ait, sed forte interpolavit tantum Petrus Raynaldi jussu S. Placidi Passionem, eadem videtur, ac illse, quam Ruinartius et Mabillonius tomo. i Actorum SS. Benedictorum inseruerunt, et nos ex illis p?*imo loco recudemus : nam et atteram Petrus Casinensis diaconus Passionis S Placidi e Grseco
:

'"

"]

fonte

:: ,

DIE QUINTA OCTOBRIS.


fonte scriptionem adornasse legitur tomo 6 Scri-

77
cditis,

dum

ptorum veterum ab Edmundo Marteneet Ursino I)<"-andcollectorumconM etseq,, ubi inPrologo Petrus ait, id Operis se suscepissejussu Gregoris prsesulis (dubitat Mabillonius in Annalibus
cinensis,
tertio,

Benedictinis ad annum 584, num. 25 Tarraan Suessani) anno eetatis sux vigesimo
,

id est, Christi circiter 1133.

Hanc

qui;

dem Petri lucubrationem non vidimus hactenus diversam tamen ab ea, quam Mabillonius edialiud in utraque Placidianae Vitx exordium, alius item finis indicare videtur illud ita habet
dit,
:

Postquara

summi Regi

dignitas lucis suae radio


,

in Actis S. Placidi a Mabillonio dianus velut iltorum auctor falso lectori obtruditur, ita et hic inane cassumque Stephani Aniciensis nomen vet Petrus Casinensis, vel alius quitibet dolo malo obtruserit, ne solus Petrus Acta Grxca, quae a Gordiano scripta finguntur, vidisse putaretur quod ut susj>i<cr, faciunt potissimum duo. Primum quidem, quod, ut supra obiter innui, quis tandem fuerit Stephanus ille Aniciensis, penitus ignoretur alterum, quod ipsa Slcphani Aniciensis versio Petro Casinensi, demptis Epistota ad Casinenses monachos, et Vitae Prologo, asseri posse ex monumenfis ejusdem
; :

Gor-

J.

tenebras pepulit ac procul fujravit multos per orbem Ecclesise suae donavit viros, ita et hi ejus Ecclesiam qui seu sidera eeelum vita ac rairaculis adornarent ctc: fintS vero ita
, :

idolorum

Casinensis Bibliothecx rideatur.


50

Quod ad Stephanum
,

attinet,

nihil ipse de $itamentc


:

se scripsit

Beatissirai Placidi gloriosis meritis intervonieuti-

B
aliaque Ste-

bus Domini nostri Jesu Christl, nulllis ambigat usque in hodiernum diem pro nostra salute Virginis qui iu ventrem descendit, devictcque munprincipe di captivitatia formam vehens secum
,

locavit in arce, qui vivit etc.

unde quis fuerit, conjici possit non fuisse tamen Benedicti instituti alumnum, suadere videtur loquendi modvs, </}<<> ^<isinenses monachos attoquens S. Placidum, vestrum martyrem, commilitonem, patronum appellat. In codicibus Mss. Casinensibus dominus Stephanu> Aniciensis tantum modo nuncupatur. Amol>' Wion lib. 3 Ligni vitx in Annotatis ad diem v
,

Siephmvi Amc,er""

48 Fertur et Stephanus

quidam

Aniciensis,

phanus Aniciemis ferlur


e

auctor ceetera ignotus,

S. Placidi

gesta e Gr/vco in

Octobris episcopum vocat. Secundo loco, inquit, ^ eara(S. Placidi Passionem) composuitD. Stephanus,
Aniciensis episcopus. At e quo fonte Stephani episcopatum hauserit, tacet. Neque sedes ejus epi-

Qrxco

<

tiite,

vertisse sermonem Casinensium monachorumrogatu. Stejriianiversioncn* primus lypis

Latinum

edidit Octavius Cajetanus ac anno/atis illa.stravit

scopxlis c.rjAorata habetur

tom.

Vitarum Sanctorum Siculorum

qux

au-

tem apud Stephanum de S. Placido ac Sociis recitantur, ex eodem fonte prodiisse, unde sua Petrus Casinensishausit, tum Petrijum Stephani versionem inter sese conferenti manifestum fiet verum id inter utramque discriminis interceil/i quod Petri versio, utlonge prolianor, variisque
additamentis <<Hundepetitis fcecundior, itaet Ste-

ad episcopos equidem Anicienses referri non polest. Nam Anicienses seu Podienses in Vetaunis prxsutes tom. 2 Gatl/.r rhristianx auctx a col 687 enumerantur, nec inter illos ullus apparet Stephanus, qui scculo
:

xn ad annum

33 circiter provecto vixerit.

Ste-

phanus tertius anno 1077 sua sede pulsus est quartus vero sub annum 1220 Aniciensium prsesul electus.
51 Non deesse autem Bibliothecae Casinensis monumenta, e quibus S. Placidi Vita seu Passio, qux Stephanum Anicienscm auctorew prsefert,
,wn $u
fi*

phani versioni verisimilitudine multum ce</<<' Porro nec Petrus Slephani, nec Stephanus Petri usquammeminit,ut adeo neuter alterius versionem vidisse videatur nisi forte Stephanus Petri versionemtaciteind.ini. cum Casinensibus monachis ait in Prologo Unde et Placidi martyris ves.

awtor

tri

triuraphos pariter et a^rones, qui Latinorura inio sepulti erant, cum apud Grascos cur a (l
j

Petro Casinensi diacono adscribipossit, docet me Edmundus Martene num. 4-7 laudatus nam /jost exhibitum Petri Casinensis diaconi in Vitam S. MaPlacidi Prologum ad Gregorium prxsutem, a
finem, prosequitur. Post hanc Passionem sequitur Sermo Petri diaconi
I

egregie
xistis in

vixirint atque floruerint, de Graeco produ-

et billonio Casini descriptum, Vitseitem initium qux supra num. 47 dedi, ita Martene
in

lucem,

e1

ut

eosdem

stilo

mediocri editos

codice
s in

'i M

verbis ornatioribus et mag-is propriis debeam colorare, potestaiiva> precisinstantiapostulatis. Verum,

Passio-

'

Simeon Grxcam S. Plar-idi VitamLasedminus apte, interpretatus esse ac reddi disse dicatur a Petro Casinensi apud Octavium Cajetanum tom. swpra oitato pag. L83, Simeonis potius, quamPetriversionon istis verbis atttgi&suspicio est. se Stephanum, vehemens mihi

cum

et ipse

Sermonis hune S. Placidi martyris Tum pariter Petrocompositi hoc exordium exhibe jus a
scnatoria- dignitfttis tusiyitur Placidus ex linere qiuindig-ena fuit elc erurai>ensRoman:eeivit.-.tis
;

tinc,

Stephano busrerbis cum etiam VitxS, Placidi, initiumconcipiai AniciensiadscripLv, Martyi discrimine, quod Plaoidus in hac Christi
hic appelletur; quae alios Stephano adscribitur, Is prceterea est Passionis Petro videtur adscribi. Stephanoattributcvepilogc.s, utpro concione festo nses reipsa dicta videadie ad
S. Placidi

dubium
jn
ioi
'
'

iilei

iptw

Octacio Cajet/ino cst, uter alterum prast esserit, utersccutussit. StephonusS. YlacuWgesta Orsecisquidem litteris celebrata fuisiterwn atque iterum repese, at non item Latinis,
\\)

Tncertum

prsecessisse rnlc-i r otest: at titi unde Petrum m Petrus ' Prologoail Gregorium prxsulem hisverbisaftlll) g Veterum Scriptorumcol.lM
i
.

tur: sic enim habet

[nsiffnis M.-uiyr,

et

omni
in

tam
leuti

aetati,

quam
,

sexui reverendus,
meritis
in

coruscans
viveus,
se

terra

virtutibus

C82lo

co-

firmavit
,

Nara
,

cum ab

ipsis B. Benedicti tempori-

gymnasio sapientes quampluriini


Passio de Gra^co in

etamanti eoclesi Casinensi indrfessus pasolemnia celetrocinator assistat, et sua semper


brantes
sic

fuerint, et istiusfS. Placidi

in prassenti caalesti r-conciliet grratiaa,

hocque omniLatinum a nullo translata fuisset, Deus per nos tempore vestro iraplere dipotens majori altere-natus est. Nihiligitur hinc pro
utrius antiquitate
effici potest.

faciat coronte sua', Jesu ut in futuro companicipes larg'iente, cui decus eatetimperium ChristoDomino Qitid hac de iufinita siecula sieculorum. Ameu.

per
re

Petri

ncsionem

sit,

docere nos Casinenses possunt.

p au

lopostea}polivisseStephanum,eaiBibliothecx tftauCasiaeusis monumentis Mabillonius num. quemadmo;,, //(s tradit: vereor vero ego, ne,

IV,

7S

ETC. MM. DBSS. PLACIDO, EUTYCHIO,

Olympiade
I

Olgmpias

respondet

anno D

B.

TV
tur.

Instrumenta varia
.-,

gestis S.

_ Placidi conhcta rejiciun.

de rebus

impcrii sui oetm 525, OUJUS die ix Julii annum Justtnusej.vrsusest. Subncctuntur ,tcnique 0rw*vw w. ~~vum VUIH -J suffseri^ fe* r.<flgo Teri

hxtestium
tius

\ f symachu nianus mc:r sigQO roboravi Bo&tms bis consui pat con , nl SU b S ,.-ripsi. Ego subscripsi serf BUbsoiipsl. Bgo Vitalianus o iBSUl oonsul fuit anno nihile melioris notse. Vitalianus
;

Flgnu

ti toco

A/l/w/ldlOH

ParisiChrontCQ Casinensi, anno L608 typis 760 subnectitur non edito, a pag ensibus
.

sed in Oriente mense consulatus sui


520
,

et

wi

Constantinopoli vn vulneribus confbssus


et

i palatio cum Celeriano suis interemptus est, inquit

Paulo

satellitibus

exiguaprivilegiorum epistolarumque collectio, e quibusvaria/adS. Placidi res gestas spectantia, magnum iis pondus, utpote a synchronis ac S. si quiYlacido familiaribus profecta,adderent
;

nico, cui

Marcellinus in Chro ragriuset Theophanes consonant,


ille

mm

UaqueJustini quintum Vitalianus


illo

non

\>idit,nec subscribere

anno

Tertulli

dona-

dem genuinahsec forent* aeomnino talia, quaha eorum tituli indicant, Quis enim luculentiora,

Honipotuiti prseter hune autem, quihiscetem poribus consut fuerit, non novi alium.
Prssterea,
sul

quemadmodum

Vitalianus con

r/uocl piuribu

quam

Tertulli, S.

Ylaci&i patris

quam

Gordiani,

ejus consanguinei ;

annis aliquoi Gordiani ulterius

quam Siculorum, apud quos moratus, passusque fuerat quam


et

anno quinto Justini

super^stes

non

fuit,

ita

S.

Mauri,

illius

commihto-

inter consutes Boetius, qui bis oonsulatum gessenon repet/tur. Flavius Boetius consulum ca-

num;quam

Pontiftds denique, et augustorum Justiniani ac Theodorse testimonia requirat? Verumdolendumest, sub tam speciosis Htulis nihil prseter figmenta latere. Quo tempoVigilii

talogum suo nomine aumitanno

1-87

sed hujus

nomen Fasti consulares non


Eutharici
et
GOlleg/i,
->::

repetunt.

Ad annum

quidem&kQ Anicius Manlius Severinus Boet


ad annum Symmacho -.sedexduobus unum
j,ii>ncator

B re primum

hsec conficta sint, definirenon valeo

Usdem Fastis inscribitur, uti una cum Q. Aurelio Anicio E


Tertulli Charlae
.

at ante Petri Casinensis diaconiet


x

Stephani Ani seculum xn nusquam ciensis setaiem seu ante citata reperi. Leo quidem Marsicanus lib. i, cap. (quotnumerantur etiam i decem et octo curtium,
de quo infra) in Sicilia sitarum et a Tertullo S. Benedicto donatarum meminit ; sed fuec aliunde discere potuit. 53 Atque hsec quidem citatorum monumentorum auctoritatem unirersim minuunt at /idem longeminorem apuderuditumlectoreminv.enient si seorsurn singida perpendantur. Hinc inde aliqua, unde de eorum valore judicare lector possit, e singulis delibabo, ne, si singula huc transcribam, aiU singulos eorum errores referam, prolixitate nimia teedium ac molestiam lectori creem. Primum quidem eorum, quae adS. Placidum spectant (de iis enim solis loquor Tertidli est, quo octodecim suascurtes, insolo Siculo sitas, S. Benedicto donat velconfirmat, in quo vixsani quidpiam reperias. En illius inusitatum perinde ac
in Privilegio
Tertidli,
:

Quamquam verosimilius consuti eadcrn nomina fuerint, neueyxim utrique ter lamen secundo consul ddcitur, contra a<
conftavit
/\ illis

fteri solet

et

Boetius
t

adannum

522,

secundo c6nsulfuisset de morepraspositus fuisset Symmacho, qui kmprtmum consul proqui enim anno 485 consul fuit Symmacedebat
si twrn
:

tnitrwnenlwn
mii,

ehus, Q. Aurelius Memmius dictu$fuit, ut e.rantiquis Boetii exemplaribus Sirmondus in Anno-

ad Wnnodii Epistolam Ifolibri 7 tradit. Ubi etiam dooet, Symmachum, anni 522 consulem,
Boetii

anno 510

consulis,

fdium

fuisse, et

Sym-

machi Senioris, qui anno 4S5 consul fuit, < ftlia Rusticiananepotem. Idem rero deinde etiam adstruit de Boetio, anni 522 consule, Symmachi Junioris proinde
/
)

alre simul

et

collega.
:

Neque immerito ita Sirmondus docuit certumenim in primis est ex Procopio, temporum
56

orroribu im

la

c'

illorum scriptores

lib.

2>de Bello Gothico cap. 20,

ridiculum initium Tertullus Dei g-ratia invictissimae reginae caeli, terrseque civitatis Roiname pa:

tricius,

dictatoribus, mag-istratibus,
,

senatoribus,
tribunis
,

eonsulibus

proconsulibus

praefectis,

centurionibus, decurionibus et

omnibus hominibns per totum orbem commorantibus Ilomanaeque ditioni suhjaecntibns, salutem et perpetuam pacem. Formula, Dei gratia, primus usus est Pippinus
Francise rex, ut Mabillonius docet lib 2 de Re diplomatica cap.'-\,num. 0, propterea quod exnec ea traordinario modo pervenerat ad reg-num aut Romanis seu priratis, seu quaJustiniano cumque dignitate omatisin usufuit. Quis Romam in scriptis publicis ac solemnibus invictissimam cseli terraeque reg-inara vocitavit ? Quem denique hic loquentem audis, Romanumne patritium, an
:

Boetium, anni 510 consulem, Rusticianam Symmachi, anno 485 consulis, fdiam matrimonio sibijunxisse, eamque, Theodorici Gothorum regis jussu occisum superstitem reliquisse Iliuc Roraa- f in ipsique adeo senatores ait Procopius ni prirnis uxor olim Boetii, eademque Symmachi filia
.

Ru.^ticiana,

quae facultates suas eg*enis

erog-ave-

rat, eo redacti sunt,

ut in veste

sri-vili

ac

rusti-

cana panera aliave cibaria ab hostibus petentes lustabant tunc victitaverint. Et paulo infra Ciotthi, nt Uusticiana mactaretur supplicio inexereitus Roinani ducibus quod simulantes
: , , ,

ampla
mariti

larg-itioue corruptis,
,

Theodorici staiuas depatris


,

turbasset

quo

et

Symmachi

et

Boetii

Iniln S

/<<-

Augustum ? 5 En modo Tertulli donationis finem non minus absurdum Si quis autem, inquit, hoc decretura nostrum violare praesumpserit, wi millia talenta auri ])urissimi Romano solvat iraperio. Scivitne,

caedem ulcisceretur. Cei^tum pariter est, duos suos filios ad consutarem dignitatem simul promotos vidisse, quod ex ipso Boetio Sirmondus probat, qui lib. 2 de Consolatione Philosophise Prosa?>,quampaido ante necem sibi Theodorici jussuillatam in exsilioscripsit,liberorum suorum una consulum, his verbis meminit Cum duos
.-

qui hsec finxit, quanti auri talentum esset ? Prseterea notse chronologicse, donationi additse, non cohserent. Ita habent Actura est hoc decretum xv Calen. Julii, anno imperii Justino quinto cccxxvi
: ,

pariter eousules liberos tuos (sfiipsum

lloquitur)
,

domo provehi sub


dicam
liberos

frequeutia patrum

bis alacritate vidisti.

Et iterum Prosa 4consulares, quorum jara, ut

sub pleQuid
:

in

id

aetatis

DIB
aetatis pueris, vel

patemi

vel aviti

sperimen

QUINTA 0CT0BB18. num 535, nec ann<> relucel


bello

79

sari in Italia potuit

ingenii.
otlendilur

tunc Persico occupatus.


OUl Siru/orun

57 Porro Symmachum socerum, magni admodum, utpar erat, fecit Boctius, cujus rei testem habemus iterum Boetium, laudato mox loco ila

spectant, habet citata

loquentem

Atqui viget incolumis, illud pretiosis-

simum
et,

generis humani decus,


vitae pretio

Symmachus

socer,

non segnis emeres, vir totus ex sapientia, virtutibusque factus, suarum securus, tuis ingvraiscit injuriis. Unde non immerito Sirmondus censet, Boetium duobus suis liberns,

quod

anno nempe

5*22

consulibus, alteri suum, alteri

vero soceri honoris gratia nomen imposuisse. Filiorum quidem nomina Boetius non expressit, sed itlius temporis par alterum consulum, quibus
illepater fuerit,

qux ad S. IM.ieidum Appendix Siculorum de S. Plaoidi martyrio ad S. Benedictum Epistolam. Nihil illa continet pneter S. 1'lacidi martyrium brevibus relatum, et supplices Siculorum ad S. Benedictumpreces, utnovosin Siciliam discipuin tos mittat, nullo anno aut nomine signata Actis tamen primo loco edendis num. 81 Messalini et Pompeii Cylii, rei Benedictinx in Sicilia procuratorum fuisse dicitur. Mentio in eo f'> AbdaLc, Saracenorum regis vix dubito, quin,
59 Tertio loco inter ea,
;
,

od S

elum,

non

invenias. Scio, inquit Sir-

qui Epistotam finxit, eum inteltigat, quem Acta at Saracenos non in llispania regnasse aiunt nisi sub annum 713 Hispaniam invasisse, suo
:

mondus
8,

in Annotatis ad Ennodii Epistolam 1 lib. aliter visum auctori Vitse Boetii, qui rilios ejus

eonsules

Christi d

faeii PaMeiuan et Hypatium, qui anno consulatum una iresserunt. Verum haec profecto nimia est allucinatio. Prterquam enim, qund meminisse oportebat, Graecos et Oientales illOB

Et utnihil in e<< lateret er suppositionis tamen suspicionem non eva>< eadem offlcina, qu velob hocsolvn> liquxjam memoratx, et alise, de quibus i></ra,
loco videbitur.
,
\

certo fictitim, prodiisse videatur, Ea fabricata videtur Gordiani ad S. Maurum, Casi'

consules fuisso,
.

et

a.l

BoStii

familiam nilnl

\\

pertinere

revincere
scilicet

poterant,

qrae

modo

cit.ata

nensis ccenobii Ptwposttum, Epislola, qua lorum ad S. Benedictum. Substantia utrii

I'

sunt

(num.

superiore) verba
filios

Boetii,

ex

eadem

quibus

liquet,

hosce ejus
fuisse,

consulares jetate
sui
(

adhuc pueros

eum
sane

exsilii

consolatio-

ac pncterea idem, paucis mutatis reridem xjaificantibus, exordium. Tta Epistolamordiuntur Siculi Universali monachorum
est,

bis, re

>

nem

scriberet.

Quod

dico

lege dici vel

institutori atque doctori Benedii-tn servi et

rilii

i-ju>

dicere) nou poterat, si ante annos xx, eoque plures annos, consules fuissent. Quam vere Sir

desolati et destituti pastore

eum

subjcctione reveVBSTB^
IIIS,

rentiam

mondus dicat, Patricium

et

Hypatium, adBoetii
\

GNITVM

BSSE

Quia niiiii, PATBRNITATI BATUM DUBIMtJS, DB


,

INCO-

Ql.t

APUD

famitiamniUil i><>tinere,tiquet e Procopiilih. de Bello Persico cap, V ubi inter quatuor betti Persici duces tertio ac postt^emo loco Patricium Ae prafecti miet Hypatium recenset his verbis nimirnm PatritlUS Byzantii litum, qui erant atque Hypatius Augusti ( Anastasii Phryx
:
,

VKSTBAM SANCTITATBM NOS ACTITATA SUNT V0LUMUS, RBLIGIOSISSIMUM AO SANI Pl 3IM1 M discipulum Placidum etc. Gordianus vero in ... Dominico L evitsa Mauro hunc modum
SCIRE
:

Gordianus
ridei.

ex

sorore

nepos.

Hssc

sufficere

arbitror,

ut

et

Snlutem in Domino et spiritum Quia omnibus modia desiderandara aobis totis ftbrarum prsscordiifl amplectendam san....

Tertutti,

de qua

agimus, Charta pro spuria ha-

CTITATEM V.

NlitU.

PATIMUB (GN0BAB1

B(

>TU 01

quaiu
insti-

beatur. :>s Est rcroinsuper feduserror tam huic Ternec tincenoris Gordiam tulli donationi, quam Gordiani, quee ittam in cita notu proximesequidonatio, ta chronici Casinensis Appendicr Benetur, communis utraque enim donatio S.
:

maxime

quse

ad
li

augmentum
i '

sanctitatis

tutoris uostri ac

ftTiNi

"
EA
,

OPERjE TBMPOBIBUS
Ti

PKETIUM
ISTIS

DUXIM1

lNNOTESCERE
ET
i

OIBOA BANOTUM
i
.

DOMINUM MBUM

commoranti facta dicitur. Atque sub annum dumtaxat W\ relannobi\vt V/taprima Casinum S. BeS. Plaeidi num. xi diserte habet. nedictus venit. Qui igitur anno Justini seu quin*
dicto Casini
to,

na etc. Es icmuM in Sn iii Evi ] rj &ordianum Epistoh vero, quidde Mauriad sponsoria, qux Gordiani Episto scTpe Appendice proxime sequitur, eensenoJum
sit,

qui y is fa c ile statuet.

ut

in

Gordiani

Tertulli donatione, seuquarto, ut in legitur, fieri ista* donatio potuit, oum

00

Mauri ad Gordianum Epistolam

in

Appen-

<<;"

Justino anno 527 Justinus exstinctus sit ? Quod si Justinianum successorem substituere, volueris itliits quinto aut nec sic donatio itla own anno

dice Chranici Casinensis sequuntur Qordia ad Vigilium Papam, Justiniani <>

donattoats hoc quarto comhtnalntur. Gordiam nomine Domini nostri Jesu hriexordium est In Inearnatmnis ejus.lem qmnsti Dei seterni, auuo
I

responsoria, quas num. 41 et duobus sequentibus confutatas habes. 1 demfariwesuntEpistolaJustinianiad Placidum,


lii

ad Justiniamim

nepotem suum

item Theodorce a<l eumdem aUerum deniqueJustiniani deCasinensis ce


;
i

et

doraini nogentesimo vigesimo uono, imperii vero ac triumphatons Justini perpetui

striconservaudi xiv. augusti anno quarto, Julii die

Non

advcrt.t
<

immunitate Scrifltum, quibus refutm non lubct accipe tamen, quie de his pridem Baronius tom. 7 Annalium ad annum
-.

Incamatioms nrtr imperitus fabutator, annos mensium dies numerandimosti aut hodxernum m. Pauto nondum fuisse a

541 scripsit

Et ut luec obit.r attin

tant

ibidem

liltene

ejusdem Justiniani
dataB

a.l

IMaeidum, neipaius

potem suura,

anuo duodemo

Jastini-

rem id temporis

Ualtanus tntcrct infra donationi Symmachus quorum neuter anno 5:29 in viws fuisse dicuntur, conccserat.Sub/inem Chartie mulcta Gtmdmm mtnus rtdicula imponttur non
l

quingenaui Imperatows (qui est annus Domini simus trfgesimus octavus^ sub conBulatu
quorurn nulla addito anno tertio quod nna simul g^aserinl oonsuiatum, est mentioj 'sed diverso tempore iuter se, et a dii e remoto. Siquidem toris anno lon^e mo quarto consnl fuil anno Domini quii ro sub anno Bortius 4uing-eutesirao deeimo
et

Cetheg-i,

sionem violayiti Romadecem mittium tatentorum auripunssimi Subscnbunt donatiom iolvendorum.


no imperto
tius

-.

BoeiterumSi/mmachus et Vitatianus consules, vide pauto <mte bis consul. dc quihus

Uem

dicta

Quin et Belisarius tamquam adeptus ante anconsularem digmtatem non est


consul,

qm

duodecimo Justiniaui Joannes

et

^olusianus
vidin

ut

80
AUCTORB

DE
)

SS.

PLACIDO, EUTYCIIIO, ETC. MM.


inscripLv sunt litlenv, Passionis

II!

subjicitur, Theodor* fcpistosura eorrigas, qnx ei consulibus et anno lam ad S. Placidum, iisdem

vidimus

pariter cenconsulatum gesseruut. Qua

diano Grxcis

litteris

S. Placidi a Gordescribendx mentionon f,-

Baroniojam

pridcm

ejusdem majori indig-ent castigatione Litter illn iisdem Imperatoris Justiniani nomine es.se Cassinensi moconjunct, quibus salva vult parens, quieve nasterio, quae Tertullus Placidi coenobio contulisset Justiuus Senior imp. eidem et nempe villas, rura, castra, oppida, civitates
61

d.itam.

Sed

ciunt,quodillenumquam pr,vstitil, ut in supeLitteras reliquas rioribus ostensum abunde est. quia ad res serius gestas pertinent, Appendicis, dictis colliges, suis locis attingam. Interim ex
tuta fides ad)ici posnihil sinceri hactenus, et cui
sit,

exeafuisseallatiuii.

parva municipia ibidem recensita, et quidem non At quaenam sub Theodorico, vel exigua numcro.

V.

Discutiuntur

quae

de

S.

Gotborum

reg-e,

esse poterant alicui

Romanorum

Placidi
tur.

natalibus

circumferun-

Justinus impatricio oppida et civitates ? vel qu ejusmodi in Italia existentia potuit donasperator imperatur Orientis se non sua ? nec enim g-lebam Et quid sub Theodorieo reg-e in Italia possidebat.
illud ad
..

finem

Ex minio manu propria

sub-

Quo loco apud


nes
lis,

scripsimus

eum,

teste Suida, Jusciuianus litte-

superiores ras penitus ignorarit? Et quomodo ( ut data legitur sub consulibus Boetio Epistola. ) eadem

fuerit, etiam id temivipubliccV auctoritas pe2)oris, quo summa consules erat, Aniciorum familia, nemo ne-

Romanos

s.

Phcidun

scit, eo

atque Cethego, anno duodecimo ejus imperii.? Et qua? insuper ridenda illa subscriptio testium Theodoricus rex aquilifer, Belisarius Draconifer,
:

maxime nomine apud Christianos nobiquod e senatoriis prima nomen Christo dedey,

Mauricius leonifer, Tiberius lupifer:'

Ac denique
Gothorum
decessisset,

quomodo
duodecimo
rex, et

subscripsisse

potuit ei privilegio anno

impcratoris

Theodoricus
inde

hinc S. Placidum paterna linea, materna vero gente Octavia sub initium seculi vi prodiisse e memorant ejus Acta, prolixiora num 4. TempoAug-ustus iu Sere, inquiunt, quo Theodoricus Senior et niori Roma, in Nova vero Justinus
rit
: .

cum
post

longe ante haec tempora

eum
Vitig-es

Athalaricus
eo

Theodatus,

ac

postea

anno

duodecimo

Justiniani

Justinianus Romani imperii sceptra retinebant, Sedis * vero Apostolicae Joannes primus et Eevir nobilissimus ac lix prcesidebant, Tertullus,
praclarissiraus,
perii
et in

Scdi

regnaret? Sed missa isthaec faciamus, quae dolemus ab aliquo ocioso conficta. Miramur vero maeadera ab ejusdem sacri Ordinis monachis, viris
doctis,

utraque curia Romani imnulli seeundus,

post

Aug^ustos

homo

illu-

strissimus

ac dilectissimus, in

Seniori

Roma

pa-

non fuisse rejecta

et oblivione

omnino

se-

pult
rrject.f.

Ql Quamquam eequa sil hac Baronii censura, non tamen hanc omni exparte tuerivelim nam primo, quod Volusianum Joanni, anno 5I3S consu//, comitem adjungat, id contra antiquos consulares Fastosfacit, in quibus unus Joannes illo anno consul signatur. Vide Pagium ad annum num. 10. Quod autem Justinianum litleras omnino ignorasse dicat, pariter nonprobo id quidem
:

triciatus retinebat habenas. Qui ex Aniciorum stemmate sang-uinis lineam ducens adeoque sapientia, fortitudine atque prudentia viguit, ut ab imperatoribus omnique Romano populo i-ateh

patrle vocaretnr. Ilic de Octavise gentis farailia ducens uxorem,corporeacmoribusspecin.vi-sin.am, bonae arboris bonos fructus ex ea suscepit. Pri-

mum

namque Placidum, secundum Eutychium,


"Victorinum
,

tertium

habent codices Suidse Mediolanenses, sed Vaticani pro Justiniano rectius Justinum habent, quem Procopius cap. C Eistorise Arcantv ivakvpa^YjiTov, id est, litterarura expertem vocat. Justinianum ,,"/,',> ii/irrn, " m expertem non fuisse, late probat

quarto autem loco dum puellam enixa fuisset, pro eo quod ex Octaviorum et Flaviorum stirpe descendebat, Flaviam nominaverunt. Stephanus Aniciensis, seu quis-

C Nicolaus Alemannus in caput \8ejusdem Histo,7/, quem vide. Sequuntur deniquediuv Gordianl litterse, urnv ad Messalinum et Pompeium Tyllium, seu, ut alibi legitur, Cilium altenv ad Con;

quisfortesub hocnomine latet, Tertullum modestius simid et verius laudat, queyn solum per varios hoyiorumgradus patriciatusculmen adeptum ait Placidum rero Romange civitatis indigenam, p natum senatorio stemmate, matre vero e gente
;

Octavi.i.

64

Placidum quidem, S. Benedicti discipulum,


,

JtltllC

/"

stantinum abbatem Casinensem, S. Benedicti suecessorem. Agit utraque de Gordiani in Siciliam


redilu.
est,

Tertullo patre

eodemque

patricio,

natum,

testis

Roniono nu
/iim.

Verum quam parwm ex dictis verosimile Gordianum a SS. Placidi et Sociorum nece Constantinopolim navigasse, tam verosimile est et has l/tlcrasesse fictitias. Primas privterea scriptas eo tempore fuisse oporteret, quo necdum nova Benedictinorum colonia Messanam advenerat, ut sequentibus EpistoLv verbis declaratur State
.

locuplesest S. Gy^egorius Pontifex lib. 2 Dialogorum cap. inter Romanos nobiles qui filios suos
;;
,

S. Benedicto obtulere, Equitium et Tertullum nominatim recensens his verbis Tunc quoque bonae
:

usque dum... fratris nostri a Casino ad monasterium restaurandum treniant. Idverotemporis nulli erant in Sicilia Benedictini, uti ex ///viriliter...

Siculorum ad S. Benedictum, quas vide in _._._. DP l_f. _._. ___ Actis num. 85, colligere est, ct tamen Gordianus, 11/>Ofin (11/nf TlfltrOS et fratres nrt J^.v^nol nllf\r.ni nescio quos, patres t fl'otr_i_ ea Epistola alloqui
teris
s-t
l

Maurum, Tertullus vero patritius Placidum tradidit. At nihil ille de Tertulli stemmate Aniciano, nihil de dignitate ejus, tam in Oriente,quam Occidente ab Augustis secunda, nihil de matre Plaoidi, Octaviorum stirpe prognata. Gregorio de Placidi genere plura non scripsit seculo xi Leo Marsicanus, nec ullus ut non nisi ex traditione inillo antiquiorum certa, vel dubix fidei monumentis, vel denique
spei suas soboles, Equitius
;

/->//-

n Tir.1 e Petri

.._-,'

^.'h/iam^' n _>V*i__v_ P1P mtt fi 7//_v-V #o ....,'.... diaconi Casinensis, aut alterius cujusf~*
.

fingitur. Messalinus et

Pompeius
,

Cilius,
laici

quibus
erant,

nominatim Epistola inscribitur


Tertulli olim
stris

cumque, sed auctoritate non majoris, invento Anicianum et Octavianum S. Placidi genus seculo

in Sicilia procuratores,
his ipsis
litteris

quorum
vir illu-

primus prseterea in
appellatur.

gnare

Qude vero Constantino abbati

vulgo obtrudi, librisque consiplacuit tamen ea res adeo recentioribus quibusdam, ut non inutile visuni ilcceperit
\

primum xn

lis

DIE QUINTA OCTOBRIS.


fuerit in explicanda S. Placidi genealogia eruditionem suam et laborem collocare. Ex his nobis ad manum est Arnoldus Wion, monachus S. Benedicti de Mantua, qui Anicianam familiam, in suos gradus late distinctam, ex instituto descripsit tractatu separato, quem Ligno Vitx
lis
,

-i

tullus Probus, Anicii Justiniani filius,

C.

consni

watou

Faulatum gessitannoChristi dii cum RufioM il' sto Anieno Juuiore V. C... Genuit ex uxorc .V s.ibi aequivocum Tcrtullum, quem ad gradum Anicianum 21 anni 523 cum Flavio Philoxeno consulem et S. Placidi patrem facit. Qui anno 502 consul

prcv/ixit.
R iw Itaud
fuwlate iati

65 Proposifunt mihi non esf, qiue tlisseril ,'tiscu-

processit Probus, nusquam Tertullus dictus repenam ritur, neque Justiniano patre natus fuit
:

tere singula, sed ea tantum,

qux factum nostrum

Placidum attingunt propius, facto exordio a gradu Aniciano decimo septimo, seu a Sexto Anicio Petronio Proho, qui anno Christi 371 una cum Oratiano Consulum Fastos auxit. Probus hic ex Anicia Faltonia Proba ty^es liberos masculo suseepit Olybrium, Probinum, ctProbum; atque ita geminum Aniciorum stemma invexit alterum Proborum per scipsum, alterum Olybriorum per Oiybriiim fitium. E Proborum stemmate S. Plaoidum derivatWion in hunc modum Probo Juniori natus esl filius t quem Anicium Justinianum Probum
, :

Eypatius, Pompcius et Probus consobrini et Anastasii imperatoris nepotes fuere, teste MarceUino ad Post consutatum Lampadii et Orestis; quorum primus anno 500 alter anno 501 postremus anno 502 ab Anastasio consul dictus est. Procopius quoque lib. de Betlo Persico cap. 12 id est, Probi meminit, quem Anastasii \ ex fratre vet sorore nepotem, vocat. Porro Ana,
,
1
' .

stasius

Flavium Bypatium et secundum aliquos Paulum, fratres habuit, ut <' Procopio et Marccllino in Familns augustis Byzantinis Cangius
docet

Porro ab hoc Justiniano (altero a Justi<it nianoimperatore) p> oi fuere fllii tres Germanus, Eupropius et Tertullus. Postremus ex ftis (Flavius Anicius Probus Wioni dit / us) consulatum B gessit anno 502 ex quo denique prodiit Flarius Anicius Probus Terlutlus altcr, seu Junior, anno
appellat.
,
i

sororemvero, quam Theophanes pag. 125 Secundino nupsisse tradit. l/aque vel Hypatius, vel Paulus, vel denique Secundinus Flavii Probi, anno 502 consutis, pater fuit, non Justinian
;

ut

Wion
68
525,

seribit.

Neque verum

videtur,

Probum anni
, i

523,

dei-ivavit.

imo

cum Philoxeno

consuleh
Tres

Christi 523 eonsul, et SS. Placidi, Eutychii, Victoriui ei Flavia? pater. Ita quidem Wion hactenus
patemu

502 consulis filium fuisse.

Probi anni E lim Probi, q

ab annoZOZ usquead am

sulatumges-

linea

an verc sotideque nunc dispi 66 Probo Seniori tres fUios fuisse, OVybrium, Probinum, et Probum Juniorem, neque dubium at Probo Juniori fdium est, neque controversum Justinianum nomine, unde didicit Wion ? fuisse, Attum apud veteres de hoc Justiniano silentium unde adgradum Anicianum decimum nonum fa:

serunt, distinguendi videntur, nempe ann primo n >> um 502, 513 et 525 consn numeralisnotain Fastis abjicitur. Dein Probus, anni Wlconsul,in Oriente, reliqux duo in Oc<

dente creati sunt.


in Cristicis.

ut

Anno

bat r>><;ius 502 consul Probus sine addito


.

tetur Wion, res ejus gestas in teyiebris latere, ut Duo tamen vix invenerit, quod to, claruisse nemprotulit; alterum, loco <>

et pellatur; at consut, anni 513 Anicii qfibusdam Fastis Probusalter dicitur. Tertius in

pe illum

tribus tiberis, de quibus infra alter ubi in Martyrologio ad diem xxi Martiipag. 112,

Justinianum illum Romanis consulibus adnumeRomanorat, verosimiliter ex Indice Consulum

denique knioius Probus Junior dicitur Anicius, ut ex eadem gente qua secundus ; Junior, ut secundi,non primifilium fuisse, intelligas. Quod rero Wion consulem Anicum Probx nominet, ac S. T" Tertullum
;
,

fl

faciat, id

non modosine

veterv.

wnio, sed

rum
to,

ipsi

laudat

Roma transmisso, quem loco, cum tamen ceteri cdnsulum


:

prius allaFasti hunc

etiam contra refutata superiore Casinensia Monumenta, quibus tamen non raro nititu,
cit: in illisenim Tertullus
.

Justinianum ignorent. Quos przeterea ad gradum

Anicianum

19 laudat

Wion

scriptores,

Petrum
secus
aliiq
i;!

re ipsa fuit,

tantummodo patri nusquam consul scribii


,

reCasinensem diaconum, Trithemium aliosque, haudsatis \m enlioressunt <'<vlrempers prx se fert idonei. Plusculum tamen vetustatis Epitomen Chronicorum Anastasius Senior, cujus (BaroCasinensium, sub annum 754 Stephani II

ac Gregorius
idfure

Symmachus

Vitaliam
H
.

Whn

<"'

grtvhna Aute/auvvt
profert,

2.1

in-

strumentum quoddam
Casinensi depro
di

Cuini/iil pro-

antiquo

ibidem laudat; nio III) Papx jussu conscriptam, ut pcrsonatiis iterum hic obtruditur auctor, sed 2 Scriptorum Rerum Muratorius censuit tom.

Italicarum insua ad eamdem dicta Epitome oa ne ubi inter alia, qux in prse se fert, abhoret a seculo vm, quod illa runt, seculo vm nullo pig-cum rent, hxc ait Denique Lotii uungobtjm mento coraponere possis populorum terris hanc constet, tunc ifrnotam memoriam, quum Sicet ante fuisse. Reliqua praBtereo.
:
;

Epitomen Prxfaho-

patrem, ac Gordianum Gregoni tffl ac cognatxon trem Aniciana stirpe progenitos eo eh fuisse conjunctos, apparet vinculo rocat et inter paAniciura sese diserte Qordianus TertuUum memorat rentes ?u consanguineos
:

quisinte

onuminstrumenta
>

appellationem

Muratorium Bollandus

eensuit

tom.2 Februam

id tantum dicit AnastaV aa. 400 et seq. Ceterum avum fuisse, Justm.anura sius ille, S. Benedicto non gente Aninomine, non dignitate consulem,
cia, aut

manum porrigunt, et tvo sibi auxiliarem sunt, non festoseu spuria seu interpolata quo loquimur, instrumentum, tur nc et hoc, de adornatum (neque enim ill etsi cautius fortasse integrumexhibet Wion) perinde ac alia, sii oHost <m, aut hac saltem ex parte inh h0h depravatum? Interpolationis equulem
polatione

Probo consule satum.

67 Pergit interim

Wion

S. Placidi

, gcnealogiam

texere; et ut

tribuit sed funEupropium, et Tertullum filios Tertullo ad gradum damento nihilo solidiore. De

jam monui, Justiniano

^TZ'

non esse immune ipsius instrumenti enim /<<;,"<> Wione reeitata, osletv/vnt datum ejusdem domini N. (J Anno iv Post consulatum Julii, die xn niJunioris) anno 2, Ind. n, mense mensium dies numerandi ratio ea temqux Annusprxte pestate nondum eratin usu.
i

verba

S^aOito^M.-HaviusAnicinsTer-

tus

P C

quo Justini Junioris, Christi 569 fuit,


nesi

s,
.i
.

1)K 8.

PLACIDO. BUTYOHIO, ETC. MM.

roni

an Bonitus, cui, ut abbati dictum ms/rumentum rios fundos et rillas per Casinensibus pr.vfueri/. Scnbit
nescio,

Casinensi, va-

mano huic

Vitalianum
,

Germa?ium alterum, n
Justinianu?n i?npera-

MathasuentcP maritum

et

Gorr/ianus donat,

torem filios tribuit


liquet
,

1)70, Simphcium, Catertium, Longobardorum temsinensem abbatem subductum ut pestati divina proridentia fuisse incursionem, cuhic Jjongobardorum in Italiam Mnbillojus initium anno 569 illigat, seomdum successitf huic nium non viderit. Simplicio Vitalis

enimMabilloniusadannum

quibus concessis, satis quidem qui Justianus imperator et Tertullus


;

Junior duorum fratfUM


rint
:

filii,

feu \Zdto\yoi fuo*

Wion ad gradum 20 Anicianum de priori Germano agens Si quis tamen


addit tamen
repererit
:

aliter

eontentioni

cedo

et

merito

quidem.

vero Bonitus, sub quo postea Casinense ccenobium ut a Longobardis destructum fuit circa annum,

idem auctor

uit,

580

atquea<'<'<> verisimiliteran-

Anno 569 Casincnsibus Vitalisprxerat. Marcus Casinensis Congregationis monatonius Spicio, Vitalis chus, in Elogii Abbatu< tnsmensium ad annum 5S;j usque producit regimen
.

quo notior est apud illorum temporwn scriptorvs Germanus, Mathasuentse ?nar//us, et Jus/ininni nrm frafer, sed fratruelis, ut Jornandes scribil de Rebus Geticis cap. 14 festo,
72

Nam

''arj
1

cap.

ultimo Justiani imperatoris fratrein vocc/ et a Procopio, Justi?iia?ii c.wUo^ seu ex fratre nepos constanter dictus; eo apud eosdem scriptores
,

nfftil

Theodoia

AnicianumS. Placidi genus tacite confirmant illum litterse, quas Justmianus et Theodora ad
70
?nisisse

finguntw,
:

dum

in

illis

Tertultus Jusii-

fuit.

radelphos, Plaoidus rero ejusdem n< vocatur sed nec. Aniciis Justinianus aut Thcodo?w, nec Justiniano Tertullus sanguine junctus Nihil certe knicvis cum Theodora, Acacii

Gcrmanus Germani hujus pater obscurior est nemque quidquam, e rebus ejus gestis, qu </>/ quam forte in vwis fuerit, inve??ire potuit Wion. Ad virum quidem iltustrem Germanum nomine,
,

Ursam filia cujus ortum ac projmdiosam educaXrcmur <<>}>, 9 descri H tionem Procopius Ih hii commune fuit. Jusliniano pater Sabatius suis fuit, Istokus ablllyriensibus, id est, gentibus
.

ScripsitHormisdaPapa u pud Labbe tom. 'onciliorwn col. 1607; at hunc Justiniano patrem fuisse, nen/o veterum dixit Procopius autem Sabatio diserte id tribuit,ut dictwn supra est. Sabatio porro, no?\ Gemwno* ad quem Hormisda scripsit, nu- E pta fuit Bigleniza,Justi?ii soror, cujus nomen BiI

g-lenizne,

inquit

Alemannus

i?i

cap. 12 Historiae
in Vita

maier uero Bigleniza, Justini imperatoris soror, quos obscuro genere in Thracise Illyricique conftniis oriundos scriptores veteres tradidere. Justinum Procopius citatus cap. agris exercendis fuisse assuetum scribit,priusquam egestatis vitand.v causa militise nomen dedit; cujusquoque uxorera, Lupieinnm nomine, servnin et barbaram nuncupat ut hi omnes ab Aniciorum claritudine
dictus
(>
;

Arcanae procopii, Theophilus


prodidit
:

Justiniani

nec eni?n alia fuisse scitur Justino soror. Unus denique a veteribus qui sub Justino et Jus/rniano augustis floruit, Vitalianus ?nemoratur, isque genere Scijtia, ut Marcellinus ad Co?isulatum Senatoris ncc Germani filius aut Justiniani frater; sed Patriciolo natus, ui lib. de
,

Bello Persico cap. 8 Procopius tradit. Adhfec quse


Vitalia?io et Justiniano essc cognatiopotuit,

et

consanguinitate qua?n longissime abfuissevideantur. Sunt, qui velint, Justinum, cu?n senator

cum

Joannem,

esset,iu A?iiciorum

famiUam adoptio?ie transiisse,


lum anliquinummi,

quodtum Fasfi
:

consulares,

in quibus Flavius Anicias apellatur, testnr.

Uur at longeverosimiliusapparet, Justinum, imperatorem factum, quo generis sui vilitatem


ab populo oblatum, ratum habuisse. Sic et adulante uxorem ejus Lupicinam, inquit Theodorus lector, posrteaquam augusta nuncupata est, populus Euiii miam nominnvit eademque lia Marria Eupliedicitur in nummo, quem Cangius de Famiia liis augustis Byzantinis pag. 88 exhibct. Yulgarem hunc loquendi morem secutus estJomandes, cum de Germano, Jns/tn/nni pronepoteex ftatre, ct Mat1iasue?itde, qute Theodorici Italiae regis e sororeneptis erat, fdio scripsit tib. de Rebus Geticiscap. ultimo Ln quo ooujuncta Aniotoruni ^cns cuin Ain il;i stirpe, spem adhuc utriusqne g-eneris,
tegeret, ultro id sibi no?ni?ris adseivisse, vel
i

Germani, Justiniani imperatoris nepotis, nffmitatem, quod Germano longe esset familieedignitate i?iferior, vix sperare ausum fuisse, festis sit Procopius Histor. Arcanae seu Anecdotorum cap. 5 ?Frustra WionJustiniani ad Hormisdam Epistolam allegat, qua Vitalia?ius Justiniani frater dici/ur ; sed non eo sensu, quo
Vitaliani nepotem,

Wion Justiniani verba


V6 Js

interpretatus est.
whiideniqu
'

iii

enim erat ea te?npestate viris principibus mos, ut super sacram mensam fraternam mutuo sibi fidem jurarent quem ritum a?xtiqui Pat?*es, i?iquit Alemannus incap 6 Anecdotorum
:
t

"<"<
mi$
.

i(

l '''

,
fl

Procopii, sacruin
vertere
illas

fecerunt, quibus

curse fuit e,

/.

lnlni.M-unt

ut refert
lus est

quas BJd non solum barbari et Orientis populi, Luoianus in lib. de Amieitia, cui titu- y
sed

humani

cruoris

potiones

Domino
udb dum
7
1

prasstante, promittit.

Nequeporro,quopactoJusti?iianus imperator TertullumJunio?'emYixade\iA\um suum ?wminare potucrit, perspicere possum sunt enim -i^o duorum fratrwn aut sororwn fitii Tertullum autem Seniorem et Sabatium, Justiniani e Justi?ii sorore patrem, fratres fuisse, nec exjam dictis verosimile est, nec ullo idoneo teste firmari potest. Quod si Justinianum Justini fitium adoptivu?n statuas, jam Justinum et Tertullum Senio:

Romani ad ainicitias, addens /> terea, paride causa Strategium, Felicem Papam IV, alias III, cum laicus esset, et Theodoricum Gothorum regem Justiniani fratres dictos fuisse. Neque por?^o dubium est, quin Vitalianus una cum Justinia?io hujusmodi fosdus inierit. Ewlincto eTo<*api;,

etiam

foedera et conjurationes stabiNei d.ts

nim A?iastasio imperatore, in quem arma Vitalianus ?nove? at, ac rerum jam potente Justino, Ju%

stinia?ius, teste
illico

Procopio H istoriw Arcanic cap. 6, vocatum misit Vitalianum tyrannum tide


promissa
,

publioa, irnpunitate

rern fratres fuisse necesse est refragante non soIwn Procopio nwn. superiore laudato sed o?nni etiam antiquitate. Wion ssepe citatus hac ratione procedit Jus/i?iiano, de quo num. 65, tres filios fingit, Gemxanum,Justinii?nperatorissorori maritatwn, Eupropiwn S. Be?iedicti patrem, et
;
,
.

et una suseeptis igitur ob sangui nis cognationem,sediniti fceder/s ,n>t<'ss/ //<<// iiem,

Ohrifltianorum mysterida.

Haud

juratamque fidem

Tertullum Seniore?n,

S. Placidi

avw?i.

Tum

Ger-

??iutua?n Vitalianum Eratrem Justinianus appeltartt 74 His plura addere necesse non arbitror, ut Pseudo-(:<rr<i/ni, Wionis, aliorumque de S. Hacidi cum Aniciis et Justiniano cognatione opinio partim valde incerta, partim liquido falsa habeatur.

pta
I

"'"'"'"Jj' '''''' ''"

DIE QUINTA OCTOBRJS.


A tur.
in

83
ii

Jdem

fere

argwnentum Mabillonius

tractat

Appendice attera tom. i Annalium Benedictinorum subnexa, in quade Aniciano S. Benedicti generepag. 676, a recentioribus tantum asserto, heec seribit: Post Trithemium, quidam auctores e nostris sanctum patrem Benedictum ex Anicia
g"ente perillustri prog-natum dixere
:

sed qnis pri-

mu^
a

iii

'npserit,

non

ita

exploratum.
et

Nuce

ejus

opinionis

originem

AngehlS progressum

Joannes Petrus Villadecanius prodidit, eamque Faustinam dionl, sororem Elpidis, Boetii a Theodorico rege occisi uxoris, et T. Annii Placidi V. C etOos. filite, t Wionrefert post gradum Anirinniiui i/esimum, ubi de Aniciorum Boetiorum gente disserit. Nos vero id non audemus affirmare, cura veterum testimonia desint caute hic ait Wion, quae tamen in illo cautelanon raro desidei
,

J.B.

ratur, ut
77

tum exjam
e.r

dictis,

tum exmox dicendis

tribuit Wioni,

eam

Yepesio, Bubeo, aliisque, quibus asserendam relinquit; quibus ipse Mabillo-

apparebit.
Tertulli et uxoris anonymse con- qwtdematcrw Pseudo-Gordianus apud Mabillo- '""" rnr jugio natos ait nium sequeac apud Cajetanum liberos quatuor, natu ut volunt. nuiximum, ViS. Placidum ctorinum Butichium , et Flaviam, omnes una

Porro

nius Simonem Mitetum, et Johannetn Seifridum Wratistaviensem, Zwetalensem olim in Austria


abbate.hi, adjicit.

''

'

'

in

Tum et Haeflcnum Proleg. 11 Vitam S. Benedicti taudat his verbis llanc g-e:

nealog-iain Benediotus

Haeftenus, vir religione et

eruditione insigmis, ex "Wione


vuit,
es-e,

commemorare manon
ita in

quam adstruere, ratus id cum non adsint veterum

promptu

idonea testimonia,

S. Placido passos. At c latercutis Hieronymianis emendicata essehxc nomina, ac$. Placidi Fratribus ac Sorori afftcta,quodvera eorum nomina Actorum inventori comperta non essent, ob

cum

uftitti

dixiste

quibus genealogia ha3C adstruatur. Mox fundnme nt u m duplex affert, quod Wiocontexendse S. Benedicti genealogix materx ,a occasionemque prmbuisse videtur; alterum, S.Benedicti patri bupropio; avoautem Justiniano no,

dicta

i.

num.

LO

non omnino injuria suspicari


,

;>

quispotest. His quintam addit Wion, videlicet, ut Aniciam Silviam illam nominare itti ptacuit

Probam; de qua ad gradum Anicianum


scribit
:
,

H ita

men fuisse, quod primus omnium Petrus


nus dixit,
forte,

diacocitata,

inquit Mabillonius pag.

Anicia Silvia Proba , Tertulli rilia, nuut aupsit Ilduino Martio duci Mediolanensi ctor est Thomas Porcacchius lib. :j Familiae Ma" mater effecta est Accini Martii, <| Martio cognomento relicto primus familise E Malaspinae nomen intulit: et Alsuindae Martise, uxoris Garimbaldi Bajoariorum regis. Voluitne hic sibi credi Wion, non allato veterum testimonio, qui pari de causa Vitladecanio paulo ante non credidit? Quaporro auctoritate taudatus a Wwne Porcacchius, SilviamS. Placidi so fuisse, vel certe Silviam Ilduino duci Wediola?

ex monasterii sui monumentis ac traditione; quibus verbis metum suum prodit, ne idforte Pe-

num.

13,

laspi

I:

qui

tri, aut alterius inventum sit, quodtemporumlapsuin Ordine Benedictino invaluerit. Alterum eidem vero, et in quo 7-ei cardinem versari censet, avo, patrem fuissseProJustiniano, S. Benedicti bum Juniorem; huic porro Sextum Anicium Pey uod tronium Probum, Probas Fali

de suo addidisse Wionem credit, ct idoneis pro* bariposse argumentis optat. Denique,cum id sibi compertum non haberet, salis habuit S. Benedi ctum liberiori, quod e Gregorio Uagno liquet, seu, ut cum Ftoro interpretatur, nobiliori genere

nensi nupsisse affirmet, necedicit Wion, necmihi

exptoratum est, cui sulere non licuit.

citat

icchii

Opus con-

ortum dicere. Nobis itaque etiam, Mabillonii atio-

rumque supra taudatorum exemplo, cum eadem


in S. Placidi genealogiau Wtone contexta oa rant, S Placidum Tertutlo, viro patricto, quod >se, dixis* itcm ex Oregorio Magno Uquet,

WAttamen, qiuv hoc loci sicc de suo Wio sive e Porcacchio narrat, haudsatis mihi fundata apparent. Albsuindom quidem a Paulo dia>/> Met tib. 2 de Grs/ts Langobardoru memoratam invenio, sed Alboini Langobarseq. dorvm regis filiam, ad Tiberium imperatorem a Longino Ravennx prmfecto Constantinopolim

cono

Quantus autemessetpatriciatus honor ex lib. 6 Variarum Ep. 2. Cassiodori disoes, ubi concedisosoli consulatuiinferibr dictturmeque
sesufficiet.
lebat, nist
viris illustri toco natis et
;

me

unde Theodoricus rex apud conspicuis c laude eumdem Cassiodorum lib.W Variarum Ep. had

.Tiberiidedirectam vel ad Justinw RaAgnellus in Vita Petri S> cessorem, ut ribit, Oemini quoque ><iem episcopi, vennatis << Paulus Oaribaldi, Bajoarim duot
s
.

unius quidem
et
29.-

lib.

Importunum
decoratus, tot

scribit

Tot

ig-itur

parentuBD

laude

alterius

cap. 21, et lib. 3, cap. 10 vero lik '. cap. U. Sed utrl
i,
;

etiam

morum

luce oonspicuus,

sume
rnia,

poal consu ares

aeritos, patricia

queconjugem tribuit longe aliam Watd\ Francorum scilicct, Cuswaldseu Theodobaldo


/"< iflis I gi prius nuptam, Garibaldo Qaribaldo II Qisulfi Foroju joariseduci, sed

re-

tuarum munus plenarium dignitatum; etcani norisinfulisaduUamoingecaMariem^quimerxtorum


laude tatis praejudicia superasti g Pl
^

ho-

Ba
tlfi

,,ere.

tnceriupamc,
'.

76 S. Plaoidi ru i sse

Nunc matrem e gente

de paterno pauca de materno.


c

Ea

sisducis filiam. Lib. enim i. cap. Quaa postea filiabus ita loquitur Pautus.

oa

oriundam

sisa Cacano, Avarorum rege, earum pareHti>


juxta nobibus) per diversas regrianas venundatas, suam diffnia sunl nuptiia potitaa. Cfam litatem aiamannorum reg-i, alia vero dic

pseudo-Gordianus ait verbis hufus prtnapud Siephanum cipio relatis, idemque legttur non est, qui fidem dtctts suts Aniciensem sed is ipsenetd pt indubiam faciat ; neque liquel, finxerit,anetraditionemajorumacoeperH Tarqti tem Octaviam, Velitris oriundam, lueadsov in senati franstulit,
:

una earum
tur
cir/l
\\

Bajoariorum
</,,

prinoipi

nupsisae.

Dem
mortuo
inis
I

vero
filius

scribiti

Hiis temporibns
ftUti

silone

duce Bajoariorum
in

PriscusRomam

ejus Qaribaidua

ni Servius Tidlius patriciam fecit. unumOOtranslataconsules quinque, triumphum sedillamordinipatriciorestttutti .Jultus tinuit:

Adplebem

affunto a Slavis deviotusast. Garibaldinomen, quod cap. -^ reIta ut Paulus n Utui ticuerat, earpressisse vulcatur cap.

Cxsardictator, quaevariis auctonbus Nomenmatrxs Pitiscusin Lexico Antiquitatum. Pseudo-Gordiano, ut apparci,tgnotum, S. Placidi,
Octobris

congessit

neutn Garibaldo atias uwores tribuunt quide reFetserus, bus Boias ex instituto scripsere, ut Sedjamad alia progredien Brunn&rus aliique.
ditempusest.

vi.

Tomus

III.

st
i

DESS.

PLVHO, BUTYCHIO,
81

ETC.

IflC.

CTOH J B

oblatio S. VI. S. Placidi nativitas, SublaBenedicto, vita monastica


ci
,

Quod vero ad annum, quo S. Benedzcto am quidquam certi oblatus est, attinet, neque de illo setatis sit.v septimo statuimus: cum tamen anno utraqueActaoblatumafflrment, et quidem adfi* nemjam vergente, vel completo, ut apudStephanum Aniciensem legitur annus vero S. Placidi
,

dum una cum


Gasinum
abiit.

S.

Benedicto

inde

v...

' A^/^!"rn^^a^^'^no
'

<

i-

K cta

S. Placidi

dia Mabillonio edita natum

septimuscompletusyseuoctavuspartim inannum &M,partim in sequentem inciderit, eo maajsinArtis rlinamnr, vt anno potivs 5'!3, quam 52 in Mabillonianisexpresso, idcontigisse putemus; et A< torum ronvel ir/ro maanme, quodposteriorum ante mecinnator Joannem Papam, cujuspaulo videatur, non inerat, hoc auoquehco indicasse
ejus decessorem
t

Inoar-

>

,'nntn

decimo ac quingente-

dudum

ormisdam, nedumJulium tum vivisereptum. Sedquidqutd sit deanno,

al^dUirrSlfti
tegimo
'

[ncarnationisannosxii
/7/

^nn

.to

Mn{te ri .,,,,,,

-,-

,.,,,,>*

demas uerveram eodem


t

lw0 s

-, ,S V vir n ctus) diu in eadem Bolitud n f^toMiiM succresceret, multt ao eo in eo tutibus signisque

^^ ^
2

^ ^^

/,/.

*mHgUfin**r. UndeMaUUomusnm
I

Julii

dJoannisI,

aendu ra ,. i .-,/,., .///,/,' e7


tndt<
,

Aetfs memoratt, " < *w ?> ac(0 e< a " e e< > 52? substi;
le

Dom.m I ' '' 01 e omn.potent.* Jesu Chnst quibus statutis patr.bus duodenos eonstrueret,

o secum retmuit, e monachos deputavit; pau. os adhuo in sua prssentia aptius erudir. jufocaq

Pontifieatt

Toannesadet

vit.CoBpere etiam tunc ad


biles et religiosi concurrere

eum Roman urms


le

no-

ium Anastasius apud B idtt. annum sub consulatu Maximi, qui in legitur S. Placidi oblaEodem quoque anno facta
est, ut scribit

ei filios

omni-

potenti

Deo nutriendos dare. Tunc quoque bonsc

spei suas soboleg Equitius

nExtractoJoannisPapseXXIIexlibrissummorum Pontificum, quod post Chronicum G citatum videre est ac ita >">l><'< Anno nense
ssepe
t

patricius

Maurum, Tertullus vero Placidum tradidit e quibus Maurus Ju:


,

niorcum bouis
coepit existere

polleret moribus, Magistri adjutor Placidus vero puerilis adhuc indolis


r "'^

Domini dxxiii
fuerunt a
S.

beati

Maurus

et

Placidus

recepti

gerebat annos.
82 Ipsis Qregorii verbis, eadem narrans, subindc utitur apudMabillonium Pseudo Gordianus, tlrtrgat. Quidut consultum a se fontch i>raindeprsetereamemorat desplendido Terquid
tulli
rii

Benedicto. Scculo xiv Joannes


\

XXII

'

Ecclesise prsefuit sed quse sit Pontificalium antiquitas, unde id qusc. ibidem de&. Plaoido ac Sociis

librorum illorum
t

uii

et alia,

ntur, ac-

cepta sunt, ignoro, gO Arin vero t quseapud Octavium Cajetanum .-ttvelannoxStephani Aniciensis nomen\ septimo ad finem vergente, vel octavo tatis suse
inchoato,

Benedictum adeuntis comitatu Romaniimpe' optimatum, <i" singulari illius apud imperatogratia, ac denegotiisimperialibus, figmenilla

rem
tis

annumero. Et vcro qusenam imperialia

Placidum Benedicto oblatum fuisse, Parentum diligentia nutrihis vevbis memorant sicut oportunum fuerat, tus Puer, et tenere am jam soptennis pueritisa metas atedu<
S.
,

Theodorici? negotia, quibus implicabatur? At is, teste Procopio lib. de Bello Gothico cap. r,
i

Num

tingeret, beatissimo patri

Benedicto

qui terri-

Romaniimperatoris nec insignia nec nomen usurparevoluit mxitque regis appellatione contentus, necalium ipsi titidum scriptorespassim frihnmit:
,

torio Sublacensi

ma

vitam angelicam exrrcebat, norinstitutionis monastica? regulariter imbuendus

oblatusest.
logo, ac
te,

HorumActorumconcinnalorperinde

Qrsecum fontem seseconsuluisse,perhibet inProqui Acta, de quibus num. pr, nec tamen annum, quo natus est S. Placidus, quoS. Benedicto oblatus quo in Siciliam missus, quo denique martyrio coronatus
ille,

conscripsit

Clodoveum, Francorwn regem, etsi ab V Anastasio imperatore consulem et augustum honoris gratia salutatum, imperatorem aut augustum, cum de illo loquuntur, passim nuncupant. Nui7i Justini? Is vero in Oriente imperabat; nec satis apparet quibus sub Theodoriconeg<>
sicut nec
,

fuit,

determinavit unde conjicere fas est, hxc omnia Actis 6rsecis si revera aliquando exstiterint, adjecta fuisse ex Benedictinorum qualicumque traditione;annis equidem Incamationis usus non est Gordianus hic enim calculus, etsiab anno B82 a Dionysio Exiguo compositus, longepost
:

TertullumRomsecommorantcm implicitum tenue rii Nihil horum apud Stephanum Anicien legitur, quirem totam verbis num. 80 transci ptis absolvat; ut is figmenta hujusmodi vel in Aciis Grcfcis non invenerit, vel inventa, velut a vero
i

aliena,sibirecidendaverosimillimesit arbitratus. 83 Illud prceterea ex eodem Gregorio certum sit, pueros, quos parentes S. Benedicto offerebant,

""''

usu receptus est, ut docet Mabillonius de Re diplomatica lib 1, cap. I2>;qui scriptorem Victore Tununensi, qui annum ab Incarnatione Dominumerat in ni 567, sed vice tantum simplici summa annorum, quam suo Chronico subjerit, antiquiorem non invenit. Haud itaque certus est annus S. Placido natalis: quia tamen anno 515 natum esse, communis est scriptorum assertio, nec hsec aliunde falsi convincitur, ille et nos tamquam vero illius natali utemur.
.

non hunc solum in finem offerri solitos, ut itlos artium profanarum disciplinis imbueret sed vel
;

maxime

etiam, ut virtute ac pietate institueret t quod, recte inquit Mabillonius lib. 2, num. 3, ad annum 522 in Annalibus Henedictinis, perspicuis verbis declarat Greg-orius cum eos tradit snos
,

etfilios

omn

otenti Deo ntttribndos


RomaB
erudiri
,

dei

seiquos
lis

satius fuisset

si

dc sofaburentes

scientiis,

ut

quidam novatores incpte

lantur, et

non de moribus ac pietate eorum pa-

DIE QUINTA OCTOBRIS.


rentes potissimum curassent,
Sic
uti

85
S. Benedicti veluti

certe curabant.

eo tiquet,

secundae darent. Nec ultus dubitandi locus est, quin Equiliuset Tertullus liberos suos, Maum,,, et Placidum, S Benedicto eadem mente obtulerint, vo,

tamen

quod

jam tum Ca:

ut congruae

cruditioni

OCTOM J B

sinensis abbatis meminerit his verbis Concedo tibi in perpetuura patri patrurn Benedioto, et
tuis succcssoribus
nit
c.

iu Casini

ccenobio etc.

Mem

luerintque, utexmagistrisuiinstitutisreligiosam

ejusdem donationis Leo Marsicanus lib. i, i, et vetus monasterii Casinensis Katendarium,


o"

vitam perpetuo ducerent. Sed an solemni


tu,

illo

ri-

quem
oblati

in

sua Regaila Benedictus proBScripsit,


fuerint,

Deo

nius loco

mox

inquit Mdbillonon liquel laudato. Dubilationem Mabillonio


,

quod Benedictina Regula, ut num.lscribit, quo tempore Placidum in discipulorum suorum aumerum S. Benedictus retuhl concepta tantum et adumbrata, postmodum vero 1,1 monte Casino absoluta fuerit. Eo tamen proattulisse videtur,

pendet, ut solemniori illo ritu tiberos suos Benedicto obtulerint : Quamquam non levis hujua rei
coujectura, inquit, ex eo deducitur, quod amplissi-

25 a Mabitlonio laudaneutro factse donationis nnnns exprimitur; adeout nec deillo certi quidpiam statui possit quamquam itlum cum anno obtationis S. Placidi Mabillonius confundat. 86 Quod autem n,i locum spectat, in quo Pla- Ft Su, religiosx vitse cidus S. Benedicto oblatus et rudimentaexorsus est, hunc Sublacum fuisse, ubi jam duodecim monasteria a S. Benedicto erecta visebantur, e Gregorio Magno nulubitatum est. Sic loci hujus situm in Thcsauro Geographico delib.

knnalium num.

tum

at in

7"
'' i,r
'

'""

scribit
circa

Ortelius

Latii

Mediterranei

oppidum

est

mt
rsd

simul

cum

illis

praadia,

magmasquepossessiones
/i-

Auienis
c/

fontes

Quadra^iuta

millibus ab

donjis^e
an oblalio
mill
.

memorantur.

Urb>- abesse, scribit Diaconus. Italis


tur.

Subiam

<Uci-

84 Ritus suscipiendi nobilium uc puu/tcrum


tios,

de quo Mabillonius, in Regula Benedictina lib. de Concordia Regularum, notis et observationibus a Menardo ittustrata, ita descm filium Si quis forte de uobilibus offert bitur suuin Deo in raouasterio si ipse puer n.inore B
cap. 66,
:
,

i/mologiam docet abbas Angelus de Nuce in Annota/is ad cap. ViUe S. Beuedicti. A-

Nominis

pud aliquos

inquit

reperio

Sublaqueum

sed

ajtate
est,

est , parentes ejus faoiant petitionem (id scripturam obligatoriam, inquit Menardus in cap. 65) quam supra diximus: et cum oblatione ipsam petitionem et manum pueri involvant in palla altaris, et sic eum offerant. De

Sublacus vel Sublacus retinendum e>t a situ , nam sub lacu positum est ca>trura Sublacus Anio emim fluvius inter Simbruinos montes in JE- E obstructis a Nerone vel a quicolis excunens mdio angustis illorum rnontiura faucibus, ad
:

mille circiter pasMis

Bupra praBdictum

castrum,

aqua> in summo stagnare fecit et in lacum collig-i alque extcndi, qua?. postea cx prasruptis catar.;
otis

rebus autem suis, aut in praesenti petitione prosub jurerando, quia numquam per mittant se, numquam per suffectara personam, nec quoaliquando dent, aut tribuant libet modo ei vel certe si hoc facere uooccasionem habi ndi luennt et aliquid offerre voluerint in elcemo,
:

praecipites

cum

fragore ruebant.

In

eolacu,

cujus superfjcies sacellum S. Placidi, quod ctiam num dsitur, aequabat, Placulus a Mauro aquarura vorticibus ereptus est. Nunc vero disruptis

claustrorum obieibus, resides

aquffl

pristinam
,

li-

bertatem

adeptfp

inferius

fluunt

factitio

illo

faciant ex syna monasterio pro mereede sua quas dare voluerint , monasterio d rebus
,
,

lacu cessante,

oujus fossa tantum et cavitas nunc

tiouern
otuario,

reservato sibi

(si

ita

voluerint)

usufru(alibi

Atque
.-

ita

oranm
ut

observantur
nulla
perire

legitur

obstruantui)
per

suspicio remapossit

ueat puero,

quam

deceptus

quod
faoianl

absit)

quod
nihil

experientia

didicimus.
liter

Qui

vero ex
,

toto
et

habent, sim

petn

cum

oblaiioi.r

offerant filium suura

coram
imr,
-

testibus.

85 lloc igiturnobiliorum ritu


tutlo

Placidum a Ter-

i/Unm
Mlllilllnnlllr,

edui

patre S. Benedicto oblatum /aisse, exobtatis nibus Masimul amplissimis pr&diis ac suspican seait. verum billonius non leviter, Actisabilloeditisplane s ibihicsumitMabillonius t
,

duodecim monasleriorum supra Gregorio memoratorum nomina exauctore eoe dem in Annotatis ad cap. 3 Vitse S. Benedicti Cosmas ct Damira Specus: SS. ts n Scholastica. 8. Angelus pos< laanus, nunc S. cumS. Maria,nuncS. Laureutius. S. Uieronunus. Joanuesab Aquis. S. CleS. Joannes Baptista, nunc mens prope lacum. S. Blasius, hodieS. Bomanus. sacraspecu: S, Victo- y S. MichaSl archangelus sub radices montis 1'oroarii, S. Andreas et nuus ad Idit Mabilnunc Vallis sa Vita ffiterna Omnia. si duo lonius in Annalibus ad annum 520
apparet. Adjicio
.
1

;i

exceperis aut pnora, qua3 hactenus Buperstanl aut certe in simplicia oratoria seu in parietinas,
.

contrarium est. in his enim num. 5 Tertullus S. JMacidum Sublact Benedictum accepisse

sacella pedacta sunt.

obtulisse legitur divinaa Lncarnationis

annoxxu

ac

qum

_,

o.

',

num.
t

!:

et

seqq. manife-

Dialogorum cap. Plaoidum, quem lib. Magnus, septen5 Puerulum vocat Gregorius /" /'/-'7'"' dicunt, cum S. Bever0 fuisse, A<
8?
S.
-i

'-

*mit>

nem

sto colligere cst, S.

Benedictum,

relicto

Su

nedictooblo

,inSubla<
.r/a/eswi
in
<

Une
irtute ei

prius Casinumadiisse quam ullaa diapossidenda acceperit;Benedictiveroad mon.1"tem Casini accessum Mabillonius ipse lib 8 528 inneclit. Privilegium nalium num. b t anno Casinensi Chronico, mihi pag.

Tertulloprse-

insignembrcmpro
sail
.

morum
Placi-

ibtantodud acmagistroprogressu

feoisse t nullus merito neget.

Sanequod

<i e

quidem Tertulli, subnexum, quo S. Benedulo

eo Acta docap. 1 laudatus mox Gregorius, et utraquereferunt, humilitatem ejusetobedientia

patnmonu

magno/x
tur, S

>

ommendant. unde nimirum


ticct
itlust

inteUi
>'">" '"'

concesstt, djf sui villas, quas in Sicitia habebat, Justini quiuto, die tum legitur A.nno imperii annum vero s\ Calen. Julii, qui annus et dies
:yl',

Placidum,

obeunda

vilissima etiam minis/cna,

<' a>i

qiuens

'" << quidem usimperium sit consecutus. Atqueita privilegium donationem illam eodem saltem oblatus est s Becircjter tempore, quo Placidus verum \d factam essevidetur innuere. ac denuo cx jam dictum esi ante,
designant;

cum auno

518 die

'"

magistrisui imperiaperagenda protnptumpa potius,quamActumqueseexhibiusse.Uri rerodie, inquit ilie , dum taadiamus. Quadam
consisteret, [dem venerabilis Benedictus in cella

'

pnedictus Placidus pner

san

t.

v.n monachus,

ium

egreaaus est: qui ad hauriendam de lacu aquam in aquani iucaute submitvas, quod tenuerat,
tens,

esse,

86
AUCTOBB
I

PLACIDO, EUTYCHIO, ETC, MM. te logwtiM secutus est. Quem tens, ipse quoqtie cadendo profutnra narras et ad multorum iedificationem cursagittse moxunda rapuit, et pene ad unius miraoute, quo plus bibo, viri Dei eg-o autem boni sum eum a terra introrsus traxit Virautem Benedicti, cujus meriet eo plus sitio nimirum S. agnovit protinus intra cellam positus, hoc conservatam S. Placidus non obscuMaure, tis citamsibi Maurum festine voeavit dicens: Frater Gregorius post re acceptam retulit, ut narrare hauriendam aquam curre, quia Puer ille, qui ad 87 retatu perg t. Addit ibidem Ba~ verba num. lacum cecidit: jamque eum lon-

DE

SS.

MMMr ^^2!^!?
:

I)

perrexerat,
g-ius

in

Res mira, et post Petrum Apostolum inusitata. Benedictione etenim postulaad patris sui imperium conta atque percepta loperrexit Maurus: atque usque ad eum citus cum, quo ab unda deducebatur Puer, per ter-

unda

trahit.

Placido principio fuisse vitse rattoparum sape* nem, ut Xtatis imbecillitatem non calleo, Puero mo rent; idest, si Bailleti sensum principio fui res pariter non parum pueriles
iltetus,

eam

sed dein
derit.

ita

emendasse, ut Christianx ac retigiosee

ram se ire cxistimans, super aquam cucurrit, eumque per capillos tenuit, rapido quoque cursu
terram tetigit, ad se reversus et quia super aquas cucurpost terg-a respexit risset, agrnovit, et quod prfflsumere non potuisset, ut fieret, miratus extremuit factum. 88 Quo anno id contigerit nec ex Gregorio, necex Actis S. Mauri autS. Placidi confici porediit.

perfecHonis,aemaximeobedimtMCulmenas(
Bausit id verisimUiter Bailletus e verbis Maurus .luGregorii lib. citato cap. 3. E quibua maffistri adpolleret moribus nior, cnm bonis jutorcmpit existerej Placidus vero puerilis adhuo
,

Qui mox

ut

indolis g-erebat annos.

iiominn
"'"'
,li

""'
.

liu

iiIiiiiU-

test: refert

id

tamen Mabillonius adannum 58


,

-i,i

sexennio circiterpost oblatum S. Denedicto Placidum, quo tempore hunc noritium adhuc fuisse, existimasse videtur Mabillonius tom. i Actorum
H Benedictinorum pag, 9 in Gregorii

At aliud est puerilis indoaliud puerilis indolis Wtia suis vnnos gerere, ious easprimere. JEquiora de Plai ido sensit Zacharias Paprn, Gregorix uerba hunc in modum dh ttlohufos vioq in uwapxft winterpretatus
'
.

WTtxoiq

novoi%

rhv

Plaeidus vcro,

cum

iauroi veorw* xar asceticis puer adhuc esset


,

huc transcri:

laboribus pueritiam
vel forte

edomabat.

Quod

efficere jjo-

pta pauloante verbaita annotans


Ordinis nostri saeculis
r.ovitii

Nam

primis

terat, licet imbecillae setatis ciiiis vel

numquam

E
s

vestem saecularem et capillos servabant. Stricti nominis monachum tunc fuisse, Martenius lib. 5, cap. 7 de Antiquis monachorum ritibus contendit. Verba illius sunt
5
.-

raro succumberet

90 Faccre huc muttum poterat singulans, tum V Ihn Pfacidn r, tum cura, quam erga Plaoidum 5. Ben nii modo ei ctus habuissevidetur. Coltigi id potest non cipidn
[i

aw

Confirmantur hsec omni a (dixerat fuisse monachos, qui forcipibus capillorum superfluaincultesibipraesvindebant, ita ut, cum nonnihil crevisseyxt, manu facile apprehendi possent)

num.

ex ex

sed etiam iis, ques cap. 5, tib. 2 Dialog. idem Qregorius rcfert, et post illum Acta tam a Mabitlonio edita num. 8, quam ab Octavio Cajetano
iis,

qum jam

dicta sunt e Gregorio

ewro,

ex

lib.

2 Dialogr.

S,

Qregorii Papae, ubi refert,

Placidum puerum S. Benedicto ad aquam hauriendam missum, et in lacu delapsum, a S. Mauro percapillos apprehensum, ex aquis extractum non enim placet, quod ad hanc sibi obfuisse
:

Tria nimirum e duodecim solitudinis Sublacensis monasleriis rupibus erant imposita, unde periculosus ac difflcilis erat ad lacum, e quo aqua monachorum usibus necessaria hauri-

num.

7.

jectionem

respondet

Benedietus

Ilaeftenus

S.

Placidum ad huc puerum a patre Tertullo jam tunc primum oblatum, eo tempore fuisse novitium, nec proinde ante solemnem professionem nam et illa solemnis oblatio vim proattonsum fessionis obtinebat, puerosque Deo ita consecrabat, ut ad sseculum deinceps redire non possent, ut probamus in Commentario ad caput 59, eaque semel peracta veri censebantur monachi , C unde et ipse Placidus licet puer tamen a S et a Fausto in Vita num. n Gregorio ibidem Sancti viri Monachus appellatur. Neque Mabillonius in Annalibus Benedictinorum adannum 528, num; 2 id inficiari cidetur, ubi Placidnm a Mauro per capillos aqua extractum memorans, missa priore obseruatione de habitu seculari ad professionem usque a novitiis servato, Nam monachi tunc ad cutem reseita observat cti non erant. Et num. 8 hsec insuper habet Pueoblatio pareutum monachos adultos sua ros
:

Suorum itaquc commodo consullurus pius pater, noctu ad montisrupem progreditur, fusistjue Deo jjreritnts, fotde.ru in ea loco suis commodiore siturn impetrat. Quod Cum faceret, unum e discipulis suis omnibus sibi comiri debebat, descensus.

tem, reique spectatorem voluil

P-lacidum.

Nec

minus paternam

S. Benedicti erga discipulos

suos curamprodit, quod exGregorio itidem Acta

Mabilloniana narrare pergunt a num. 9; silentibus hic Actisab Octavio Cajetano editis sub no mine Stephani Aniciensis. Florentius quidam presbyter, stimidis invidiae percitus, veneno Benedictum e mediotollere frustra tentarat: at qui magistro vitam eripere nequiverat at?'Ociorem discipulis cladem inferre studuit,objecto puerilibus ocutis fcedo perinde ac periculoso spectaculo. 91 Versabantur discipuli illi eodem, quo Bcnedictus, loco eorumque, ut apparet, curam per
t
;

i/uihu!

Caiinuni
placidl

<"*

se ipse gerebat
Ise

quemque

num
89

igitur ad an522 S. Benedicto Placidum oblatum scribat,


professio faciebat.

Cum

quarein hortum S. Benedicti cel propinquumnudarumpuellarum chorum,proterveludentium, mittit Ftorentius, quarum aspectu fragiles puerorum animi ad libidinem ommo:
i

ex tunc quoque monachum


videtur.
ncc
iii

fuisse, hoc loco falen

Baillei
iini
i

i,

Porro

non sine prodigio Plncidum a


fuxsse,
:

S.

Mmii

Placidum

produnt Mn ] manifesto

Mauroundis creptum

Gregorii verba sat Bailtetus tamen obscure ad-

verentur: quod ubi S. Benedictus advertit, custodiri pueros sedulojussit, nec eo contentus, compositis iltico rebus, tyronibus suis multo magis, quam sibi a Ftorentio timens, paucis comitatus monachis Subtaco recessit. Itafere Gregorius. At

<*.

modum ea de re scribit in Vita S. Placidi, cum ait, Maurum nando aquas subiisse et calcasse
:

si

nando Maurus Placidum undis erupuit, ridicule id Gregorius, tamquam rem post S. Petrum Apostotum inauditam recitavit, quod de tanto Pontifice suspicarinefas; nec minus ineptePetrum

Pseudo-Gordiano apud Mabillonium Gregorii dictis nonnidta addere visum fuit. DiscipiUorum nomina, qui Benedictum Subtaco abeuntem comitati sunt, non expressit Gr^egorius; hos interPsru do Gordianus Maurum et Placidum diserte numerat num. 12. Preeterea num. 10, Benedichtm Sublaco recessisse divina revelatione admonitum, quod

DIE QUINTA. OCTOBRIS.


guod td negare prgefracte non ausim,
nec pertinaciter asserere; cum nihil ea de re occurrat apud Oregorium in Vita S. Benedicti, idque Marcus poeta verbis num. 100 citandis videatur innuere. Quam vero Benedulo num. \\ monachis,
ita

sT
i i

supra raemoriara

Si igiturhic non necessario verborum ambitu usus sit Gregorius in Placido, quid ni et usus forte fuerit in Mauro, etiam omissohoc,similive additamenio, cujus supra memo
feci.

rom
B

riam

quos Sublaci retinquebat, vale dicenti orationem tribuit, non discedentis Benedicti, sed, quid in illo discessu contigerit, divinantis inventum esse,

feci, quod non ubique Gregorius adhibet. Utut dubia videri possint Gregorii verba, mihi equidem apparet verosimilius Maurum Equitn filium a Gregorio cap. 8 verbis num. 92 supra
,

non dubito. Pl;cidum vero Benedicto Casinum abeunticomitem fuisse, verosimile mihi admodum
apparet;

adductis, designatum fuisse; vel

tum propter singularem, quam de illo Benedictus gessit curam, tum quod, teste Gregorio cap. S, Ftorentii invidixcesseril, quod lapsum adhuc tenerioribu^
te

maxime, quod laudatum Qregorit textum ita manifesto intellexerit Zacharias Papa, Grxcus Gregorii interillum sic Graeco idiomate
i

pres, q>"
Touro

reddidit

^eocauevo?

ivwrepta

itoXkaxu

disoipulis, 6

quorum numero
attinet
,

cer-

Placidus erat, pertimesceret.


92

Mxjpocetc. Id cura vidisset sgepe aupra memoratus Mauius etc. Quae verba desolo Mauro, Equitii filio, intelligi

at iion

cwn

Quod vero ad Maurum

Pseudotra-

possunt. Zacharias certe, qui anno

Ifaui

o,

Gordianus discipulos iltos, quos inpemiciem

741 Pontificiam

sedem occupare

cospit,

ticet

here Ftorentius moliebatur, fuisse Maurum et Placidum, num. 10 et seqq. diserte afflrmat, ac propterea num. 12 non modo Placidum, sed et Muurum Benedicto Casinum abeunti comitem facit;

suaauctoritate, utpote a seculo vu,sub cujusinitium Gregorius obiit, intervallo satis longo remotus,

utrum

recte,

nunc inquiro certum


:

est,

Vitam
,

S. Benedicti a Gregorio

Magno conscriptam

certam facere nequeat, Pseudo Gordiano tamen midto antiquior est, et fide dignior.Quod autem Maurum Sublaci Benedictus reliqueriU procul etsi iltius seque ac Placidi insignem curam
dubio gesserit,mirum videri non debet -.altiores Qnim Maurusin mrtute radices egerat, eaque de

ActisS. Placidi auctoy^itate et ponderc plurimum Gregorius prxvalere. Atqui lib. 2 Dialoa
H Benedictum Sublaco Casinum abiisse sine Mauro ait : sic enim habet : Nara eum praedictus presbytzv (Ftoi-entius) staus iu solario, Benedictum discessisse, cognosceret et exultaret, perdurante im-

causajam

ante, ut Oregorii cerbis utar, Magistri

ifi

mobiliter totadomus fabrica, hocipsum, in quost;.bat, solarium cecidit,et Benedicti hostem conterens,
extinxit.

adjutor exstiterat. Sublaco Casinum 1)5 Si annus quseritur, quo Benedictus petiit, quem ammm52 8 montem una cum Placido Qregorius tacuit Pseudo Gordianus expresse prodit his verbisnum. xi. Hsec cum dixisset (Be,

jgJE^*

Quod

viri Dei

disoipulus,

Maurus

noraine,

statim venerabili patri Benedioto, qui adhuc a loco eoderuvix decem millibus aberat, stiraavit esse nuntiandura dicens Revertere, quia presbyter, qui igitur vite persequebatur, extinetus est. Fuisse
:

tesimo

ius) anno DominicaB Incarnationis quing Justini tem vig-esimo nono


,

JusUnianx Justinusenim hujus decessor impera redesiitanno 527) monocratoris, oratoria cuncta, construxerat(SK5ia',Jadjunctisin unoquoque
quse duodenisfratribus, sub statutis Praepositis ordina-

detur Maurus ex eorum numero, quos Benedictus Sublaci reliquerat, dum interim ipse Casinum pergeret; ac, iter prosequente Benedicto, Subla-

tduobosangeliSjtribuscorvissecomitantibus,

cum, unde venerat, redn


gui
"'

Pf"

do-Gordiani

Placidi

ad Acta S. locum hunc erroris argml tlis, inquit, adversatur, ex caput octavum VitflB S. Benedicti apud Sublacum remansisse quo S. Maurum tura Annalium ad annum intellig-itur. Verum tom.
'.'.;

llinc Mabiltonius in Annotatis

loquitur , cum Ftorentii mortem S. Benedi: Maurusiste (qui ait nunciavit) an Bquitu fihus cto Casinum abeunti ita S. Mauri, dubitant qmsit, etsiasserit liberd.- \ nec sine fundamento tum quia
528,

num.

haud

ita ajfirmatc

ad Cassinum castrum pergere ccapit. Verumh Pseudo-Gordianus certum facere nequ\ quibusannus a tiundecertasuppetunttestimoniat vigeilledeterminetur. Pro anno quingentesimo quingentesimum vigesimum octavum simo nono, anno 1G03 Palego ad calcem Chronici Casinensis impressipag. 700. Camillus / risiis BeneduU s,<h Serie Abbatum Casinensium S. et ad castrum Casi lacensimonasteriodiscessum alws num accessum alios in annum Christi 527, referre 528, alios tandem in arw annum
<>

in

dam

nostris,

ait

Benedictura

S Maurus mel Mauro

Sublaco discedentera coraitatus nominato setura quia Gregorius,


Equitii
tilio

est

neque multopropiuscu^lonius in Annalibus Benedictinis

Mabildefinivit,

hsec
:

tantummodoscribensadannum

528,

num.

llic

(cap.

V Muurum

sim"

(capp* ' '' '' sem plieiter in eonsequenfabus arabitu Vihio longo verborum per vocat cum N0M1NE, appelU DEI DISCIPULUS, MAURUS
:

Caainum montem gancti patris (Benedicfi)in statuitur jam inde a multis saacuUs anno ventus quingente,.,imooctavo, vel insequenti supra parte certt erroris Pseudosimum, utadeo hace.v Gordianus arguinequeat.

letur

sco-

sententia, qum 'nontamen tale,propter quod

Fundamentum equidvm

hic

ahquod agno-

Maurum una cum


aiunt,

Benedicto Sublaco abnsse sta-

VII.

S. Placidus
tendit
:

Sublaco CasiCasinense

Maurum

S. Benedicto

mitem fmsse,
rfupljcandui
110)1

sibi

Sublaco abeuntt coquod evictum dare desumunt,


e ^peMur,

num

conditur

monasterium,

et ditatur a Tertul-

ruli (ui

**** urget raUo, qu quoMau^m, FlormK, mtrtts ^Tl^X enimuiemPontiJex


rius cap. s appettavit. Etsi

lo S. Placidi patre.

ZtlLtfSi
eodem

Tertulli filiura

*mn
nm.

nonatoi nominarit; tamen cap.J dito Placidura iutitur, ita de Placido j liliverborum ambitu oujus nomine Placido, tn\ Cumparvulo puerulo,

capitefverba Utiu* habes

^_
,

acmox

Ulaco dtscessum, hujus occasionerfi ac ad lib. 2 Diatog. cap * tem Casinum accessum
m0ret,nihiltamendeiis
refert t

r^regorius Magnus,

licet

Benedictx eSub/i/.<

rl

me

l/oui

\utecun

qum m

tllo

,/nm Acla

nere

ss
ftUCTOM
J
:

DE

SS.

PLACIDO, EUTYCHIO, ETC. MM.


Erasmusmartijr quo dc hic sermo est, Formiis in Campaniaannunciatur, illiusque Actaad diem tJunii illustravit Henschenius pag "21) et seqq. ubi Commentani pr.vvii num. 5 ex his ipsis Actis, S. Benedictum Erasmo marlyri additum fuisse videri, retatis Actorum verbis mox citatis obsert
.
.-

Actis, nere contigerunt mque altum de his in et ab Octavio CajeStephano Aniciensi adscriptis tano editis, silentium est. Uberiora hic sunt, ut itaini alibi, Acta a Mabillonio edita. Esec post verba num. priecci/cnfi relata qucamlianius ita prosequuntur. Cumque juxta civitatem AlaAlaterinam) ternara [lege , inquit Mabillonius ,/rrenisset (cum SS. Matiro et Placido S. Benedi.

I)

vavit.

ctus) in
ni

monasterio
est,

S.

martyris
S.

hristi Sebastia-

Servando diacono, ut proxime sequitur. Est autem Alatrwn, quod et Aletrium, veteris Latii civitas in Hersusceptus

nimirum a

nicissita,

etsummi

Pontificis hodie subjecta do-

minio. Alatrinorum prsesulum seriem, quorum lucit Paschasius, qui una cum Vigilio Papa Constantinopolim adiitet Theodori C.vsarccnsisepiscopi condemnationi subscripsit, Ughellus e.rliibet tom. i Italisr Sacrseauctcr col. l^ctscqq.

Mabillonius in Annalibus rem hanc silenanquod fidem his Actis non habueritf An quod Maurum, Sublaci forte a S. Benedicto retictum, huic operi manum non admovisse crediderit, atque ex itta additione, si non certo fatsa, certe dubia, cetera quoque nihito certiora, et proinde Annatibus non inserenda putarit? Sed neque mihi hsec certa essepossunt ob <hibiam horum Actorwn fidem, nisi lucxlenhoribus testimoniis aiiunde probentur. Nihit interim ea de re apud Gregorium, nihil i)t Vita S. Maum,
99
tio prscterit;

illius
lit

ditcin

Quinto Verulis lapide, Casino vero trigesimo distat. Porro exstitisse S. Benedicti tempore in

nihil

apud Stephanum Aniciensem

invenias. Ut-

Campania

(intellige

Romana,

quse, ut

Baudran-

dus scribit, complectitur majorempartem antiqui Latii, in quo erant, praeter ceteros populos, Hernici) monastei ium, eui Servandus diaconus praeerat, Gregorius ssepe ritatus docet lib. 2 Dialog. B Alio quoque tempore Sercap. 85 his rerbis
:

equidcm ittic attquando exstitisse monasterium, ex Ughetlo scmbit Augustinus Lubin in Notitia brevi abbatiarum Itatue, cujus in hunc modum meminit Abbatiu tit. S. Erasmi, cujus
ut sit,
:

ecclesiam incoepit

S.

Jienedictus
-

monacborum

iu

Occidente patriarcha, perfecit s Placidus, ejus diE scipulus, in dioec. sive agro Verulano, seu potius
.

Sublaco

Atu

nbbns ejus monasterii Campania? partibus a Liberio quondam patricio fuerat constructum, ad eum visitationis gr.itia t'\ more convenerat. 97 Quse vero deinde narrat Gregorius de Berandus
diaconus

ntque

opud Verulum tribus


sita;

quod

in

pass. millibus ab Alatro disnuncparocbialisest ecclesia, cui inserviunt canonici sub superiore, abbate nuncupata *, et pro-

Duocupato

pter abbatiaeseculanzationem vocatur abbas secularis

ab Ug-hello tom.

i,

pag. 384

*,

quod

assig-nat
di

itvm

profecl*

hotpitantw

upud Servan
rfitm

apud eumdem Servandum hospitante, luculente ostendunt, non exiguam inter S. Benedictum et Servandum amicitiam intercessisse, quse
nedicto
forte

COI.

-_>!>-

an. 1574-. Estin Latio, sive in

Campagna

Koma.

nlil. imrt

Ad Actorum
1UU

seriem revertor.
et

Dum Maurus

Placidus operi sibi im-

monttu

Pseudo-Gordiano Gregoriivestigia hicpassiin legenti, occasionem preebuere asserendi, S. Benedicto, dum Sublaco Casinum properaret una cum Sociis suis Servandum hospitii jura porrexisse. Hunc S. Benedicti hospitem Sanctl hh>Io Acta Mabilloniana insigniunt; at alibihoc hhdo ornatum non inveni. Liberius coenobii S. Sebastiani conditor, idem est Baronio in Anna,

posito incumbunt, S. Benedictus iter

suum

Casi-

Marsicumlfa'
dit,

num

versus promovet;

et,

angeti duo sub

juvenum

disciputis absentibus, specie iter agentem co.

mitantur, et qua eundum sit, commonstrant Ne vero quhquam id, aeque ac cetera, quse solius

Pseudo-Gordiani auctoritate nituntur

falsi sus-

libus

adannum

52(5,

qui Liberius patricius, prse-

Galliarum sub Athalarico prsefectus. Favent Baronianse opinioni iemporum notse, ctpraeclara, quibus a scriptoribus sequatibus Libertus ornatur, elogia. Inter alios Ennodius, Ticinensis episcopus, multis itli nominibus obstrHctum scribit lib. 9, Epist. 2:3, qua in ejus laudes late excurnl Virum beneficium fuisse, ex ejus Epitaphio, quod Arimini a filiis ilti positum fuit, ac integrum habes ex Sirmondo hoctom. 63, liquet, in quo inter ceteras ejus laudes, viri beneficentia commendatur hoc versu
torio
:

pectum habeat, tubet id testimonio tuculentiori confirmare, nempe Marci, S. Benedicti discipuli, qui in carmine de eodem Sancto apud Mabittonium tom. Actorum Benedictinorum pag. 29 ita
i

canit

Ad quam (arcem Casinensem) cum moute * venires,


Per deserta
tibi

tu ex alio monitus
*

Sublac

Namque

duos

dux, via Christus erat. juvenes bivium perduxit

ad

Cunctis mente pater, toto venerabilis.aevo.


i
1 1

///,

incho//.

II

1,1 III

U n.

nedicto S

Alatro S. Benedictum Acta Mabilloniana esse progressum, alteram Latii in Hernicis civitatem episcopalem, Pontifici Romano subjectam. Quidvero illic actumsit, ita eccponunt lnde quoque vir Dei receden tucto Servando diacono valefaciens, cum discipulis PJacido atque Mauro juxta civitatem Herculaaam (lege Verulanam) devenit in locum scilicet, qui Auheola ab accolis appellabatur in
(

omne, Qui te rirmarent, quod sequererisiter. Exeodem fonte haustum videtur, quod Acta subdunt ln eodem vero loco sanctus quidam vir, nomine Martinus, tunc habitaculum habebat, cui divinitus ita dictum est
:

.<s

rulum aiunt

llis tu paree locis, alter amicus adest. Sic enim rursus Marcus, sed suppresso Martini

nomine Hic* quoque


:

Ilis tu

parce

viventi justo pra3dixer.1t uni locis, alter amicus adest.

Gbristus

dum

quo

agnovit per 8piritum Sanctum, congreg-ationem relig-iosorum viron.m ibidem esse futuram, fundamentaque ipse pro ecclesia construenda manibus suis faciens praecepit
discipu-

pervenisset,

suis, Placido

atque

Mauro

dem ecclesiam
sti

honore sancti Erasmi se fundatam ad finem


in

quatenus eam martyris Cliri-

Addunt porro Acta, Martinum in montem Marsicum seu Massicum, in Campania Italise situm prope Calenum, Italis Carinola, abiisse; unde tiquet, hunc eum esse, tum quem Gregorius lib. S Dialogorum cap. 16 in monte Marsico solitariam vitam duxisse ac S. Benedicto notum fuisse,scribit; tum quem Martyrotogium Romanum memorat addicm xxiv Octobris, ticet immu,

tato nonnihit
8.

nomine, his verbis

Marci
101

solitarii,

Bicque

Cassinum

perducerent venirent quod et fecerunt. S

In Campania cujus praeclara opera S. Gregorius


.-

scripsit.

Haud multum

temporis

spectatis Acto-

rirm

DIE QUINTA OCTOBIUS.

rum
"""tmJdT'
wmtibw
i

verbis perficiendxS ErasmiecclesiseVlnci>

dus

et

Maurus

(si

quidem

hic ea in re
:

partem

imonu*

turiumeon,1,1

habuit) impendissse videntur wam diebus multis, ut Verutis Casinum, quod Sublaco quinquaginta
circiter passuum millibus dissitum est, S. Benedi-

)>,

Rebus Geticis ; quamque hsec deinde in Galtias, Hispaniamet Italiam una cum victricibus armis intulit. Arianismo certe jam inde a seculi v initio Gothorum plurimos nomen dedisse necesse est, quo Alarici, Gothorum regis, exercitus sacro Paschatis die, licet ob diei veneralionem

"UUH
i

ctusperveniret,
nisset, ut

haudopus

fuit.

Hunccum

adve-

invitus

Acta referunt, dies quadraginta oratio,

pugnam tamen
teste

inire coactus est propePottentiam,

ni dedit

quibus etapsis, conterendo Apollinis


i

idoto, a>'is subvertejidis, su>

idendis

lut /s,et

con-

Italin

dendo Sasinensi camobio, discipulorum suorum Placidi etMaurioperaadjutus, incubuit. Ut proinde illa S. Erasmi ecclesia primitus operis non magni fuisse videatur. Scribit tamen inmarg/.i* Maurus et Placidus S. Erasmi moMabillonius nastcrium construunt, ut non modo S. Erasmiecclesiam, quod Acta habent, sed et monasterium
:

lib. 7, cap. 87. Superfuisse autem in him <> idi usqueadseculumwpaganismireliquias minus illi mirum videbitur, cuiinmentem venerit, quae de paganorum vet in urbe Romana sub imperatore H onorio seculiv initioe

Orosio

condidisse Mabillonius videatur adstruere cum tamen id Acta non adstruant, imo tantum dicant agnovissc S. Bcnedictum per Spiritum Sanctum congreg^ationem religiosorum virorum ibidem esse
;

multitudine paulo ante citatus Orosius scripta posi tur (Radagaiso) Bomanis arcibus imminente, fil omnium paganorum in i'rbe concursus. Elostem esse cum utique virium copia, tum maxime praesidio deorum potentem Urbem autem ideo destitutam et mature perituram, quia deos et sacra perdiderit. Magnis querelis ubique
:

agitur, et continuo de repetendis sacria celebran-

subsecuturis nempe, ut apparet, tempoibus. Neque scio, an tantitlum temporis condendx eccle onasterio suff< itsi quis velit forte monasterii

futuram
i

disque tractatur. Postrema quidem


fuisse

<>

ba

indicant, idotorum cultum paganis


;

tum Romae
.

</

Vereoretiam aliunde,neplusculum hic, qnam par est, Placido tribuant Acta nam ex horum calculo anno 522 septimum vel octavum ->>> um agebat ?h\c\dw ndeodegetat >-'.), quo secuncimum circiter et quim
intelligi.
:

ereptum at quod eatempestate non fiebat Romse, factitari alibinon modo tum potuit sed etiam multo turbatis contii uo rebus ItaUcV, velArianis Gothorum regibus rem Christia-

**

nam nonadmodum
104

curantibus.
e

Pauca modo

hic lubet,

quse ad (nutramona* t *rii, evjui

>>

dumeadem ActaSublacoS.Bem
qucc
idololutriam
(
, , i

recessit

quidem oetas tantis rebus curandis et exseidonea. quendisnon 102 Verum, fortassis nonnemo inquiet, qusead

insignis Casinensis monasterii, in quoannosalio ac quotS. Placidus sub ipsius Benedicti >> Casinusm ons disciptina e.

in extremis
confinis,

Samnii finibus, Latio Campaniseque ">>> editiori gemino vertice surt

iii

,ju

tcm
J)Ut

nam

ista de Apollinis templo, idoto, aris et lucis narratioest? \ nne postjam dudum illatam Itatiee Euangelii lucem illic erant gentilvum suipatse, ut publica etiam perstitionum tenel idolorum templa reliqua forent, quae Benedictus everte/ei'.? Atqui Casinum ipsumjam pridemChris/i

Cairus

sdnense monasterium, undeet

hocnomen

trahit.

Inde ad oppidum
s il r

S.

ni o* 1 radit es

mort

nilliaria de-

scenditur. In hujus latere ad Orientem Mstivum veteris Casini opidx rudera non pauca, eaqut
gnifica conspiciuntur.
\

fidem profitebatur, cujus alter episcopx '"-' RomanO sub Hilaro alprarius nc ter vero, cui Severo nomen, concilio iiem Romano sub Fetice, soicscente sec. \, subscriptus legitur.
;

Casini oppidum eodem


onasterii
i

loci,

antiquum quo conditum est Ca ibit t averoabt


Casiniin

Sic tamen se res habet id enimActorum cotn innator non sine teste asseruit sed e Gregorio Uagno deprompsil, quilib. ZDialog.cap.S hsechabet:
: ;

noscatnr; perinde secuti fueruni


'

ut

illi

q\

gnam partem
.

in

oppidum
i

S.

Germani deducti

s/ll//i

tharius abbas t qui ab

Ubi

vetustissimum fanum fuit, more gentilium a stulto ruin quoex antiquorum sticorum populo Apollo colebatur. Et paulo post Illuc itaque vir Dei de Benedicto sic loquitur
(in castro Casino)
:

leadannu
rium moderatus est. Rapidus fluvius interluit
S\

nsemona
'><>

planitiem

et foecundat.

Plura

jadcap
txS. Benedicti,

perveniens, contrivit idolum, subvertit aram, suc-

Erasmum
ei
\i

Gattullam in Rist
>>< "<

abbatiseCasinensis,

Itinere Ita-

multitudinem prasdicatione continua


cap. 10 a monaste o v.cu uou muuma multltudo hom.nun, .d erat, iu quo eshorfidem Dei ab idolorum cnltu Benedmt, fnerat
:

105 Hoc monastei nedictini Oi dinis capul A(


,

loniana

Noa longc autem

>

J^ *P
(

tatione oonversa.
, ivi
,i

numquam

v\ne\ia et

Mauro Caainenae fundavit monasterium,

^
,,

///v

n .Js

^ ri

Cum

^^

,,,.,.

penilui extlii

palu fuitte
,

,<! (iii

ret,

cti

Benedi prise* gentilUaUs reltquta* <m S. ersl,>rs ,,,n^n ^taUafe xtatefuisse suP
(

Ca^n

WUm
Z.Z suis

^^
deNuce

^^^
E,,

an numwm,n,,.,.
,

Su-

^,
^nolaUs

hxreseos sectatores >, ad qu:ama

riamrumparttum xmperatore.Qotlm Jomandes scrtbtt fuisse traductam,

WJ^ '""f
cap. 5 de

in

cap. in cap 29 lib

i Chroniei Casinensis subne-

ETC. MM. DK ss PLAOIDO, EUTYCIIIO,


AVCTORI
I

late discnssit,

nc pro

B.

?f

^^E

immorart necessem, entmftfcrpJ>tM nos


sese res habeat, detri AcJ Mabillonianis, utul Itaque ad aut pondus ullum accedat.
:;;;:;

&

> ** *

^^ri
;

locum devenimus t ubi fingenui Mllonianorumauctor nus< ttiam suam vet hutw Ucentiammani/estoprodit. Stc autemf-rc Tertutlus erat, num H Casitatis fundi dominus conditum ittic Pb.cidi pater. Audit hic Romse,
108

Ad

Actorum Ma-

^W
^ ^ Uu Arln
,

ienlm
idificalioni

mOf
eienie

Pseurfo-Gordianumredeo. Gregoriwn descnbere, 106 Pergit porro ille Casino binas ecum ait, S. Benedictum in monte Martino,eo loci ,ubi ctesms, alteram quidem S. alteram vero S. Joanfuerat Apollinis templum vicinam ApolUnis ra fuerat, excitasse ,. sacra convllitwfnn-m adChristiana
,

S ineoqueversan essea S. Benedicto monasterium adeundi, vicienCasinum igitur filiuru Placidum.


,

.mtsm Tertullum cupido incessit conventui dies dicitur. ultro citroque nunciis, Tertullus paAdvolat statuto tempore Casinum
dique
Placidi

tricius t comitantibus

Romanorum

nobitissimis,

puta, Boeti

Symmacho> Vitaliam

^niu^

gentiln

specte stbtcon sp\ vertissc ac dxmonem orporea destrui imcuum habuisse, indignantem scilicet
<

dirinoNupiafanaarasque; nova autem templa dcemonis voces la<aquidem \aini excitari cujus
,
:

Equitio.Boctiumet Symmachum, necatos rcgisjussujam ante annum 520 thor potutt, ut Qui igitur fieri fuisse, alibi diximus. recessisse lequo Sublaco S. Benedictus anno 529,

TheodonciGo-

gUurnum.
t

inquam omniaeGregortoPseudoGregortum W.l Gordianus; eadem enim apud et minime


.

ii.rc,

Dialog. cap.

pressisseveroPseudo-Gordianum t saltemmterpO' acidum quod latum; eaverosimiliterdecausa, S. Benedtctt dtsctprxcipuos B et Maurum, velut individuos habuent Cetepulos, comitesquepene constitisse templum Apolhnis, rum non eodem loco S. Placidi tum ex ejusque uraui tiuu e.r Actis AnA.ra enm. er,t. uotante colliqitur
1
,

MaurH

leguntur excipe tamen, expressisse Gregomum, exina


-

Placidi

AnmeunticomitesfuerintiCautior Stephanus TertulU conuttbus ensis fuit qui non modo de his qiwtem Ierlulmentionem nullam facit sed ne Equitius, de quo scribii.
;

xi,

Casinum adaut serius Tertutlo

lum Casinum venisse cujus Uberahtatem ac hic, S. Mauri pater fuit, cwnobium mque easpermunificentiam Casinense tum diciturac TcrtulU
;

scriptori Vitse S.

Mau>%

locus ergo erat idoneus aliquid saltem eade re

Greqorio gelode Nuce in cap.


:

est \ iv, ut iis

tamen ibi nec aptoem Utleris ronsignandi, dequa verosimihter ex fictiinvemes. Hausta sunt hxc quibus abunde actum tUs istis monumentis, de longius hic immoran non debea
beneficus admodum Casmensib^ et 19 in Actis Tcrtullus fuisse fertur, ut num 17 est. Verum nemo prudens Mabillomanis videre utut inanimum facile sibi inducet, Tertullum,

8 ViLv S. Benedicli, extra

sub dio Bebant, non templum ob situm hoc motanien loiigea templo. IJtriusque
sacrificia, quae
:

mCeterum

J^-^j

do describit
,,!,,

sanctuarium
:lll

monJohanms, et nuno dein oraculuxn sancti aram ad OcbasilicsB Casinatis. lnfra


Apollinis ara eral in ipso apice

fortuncvopibusaffiuerttemjinsscojmlct',
ut tot, quot ibidem sal cictnles ctu.n^portus
,

vieo,
villas,

sed in S. Majoris ecclesix lavero sediculam in Aquilonari constitutam esse, pariter ex eodem au tere modo ad annum 528, ctore discimus et e Mabillonio
;

oraculum beati oratorium hodieque superesse, mu.S.Joannis S. Martini Benedicti uomen transisse
erat

numerantur, non modo


ct

fanum, cui

lusulos S. Benediclo

uum.
tnvldia
nii

6.

d*nw

Tnvidus daemon, </e quo num. supenore, monasterium condeS. Benedicto, dum Casinense prsebuit verum etiam modo spectando se
107
ret,

possidendas. Beneficium tamen Casienim seu nensibus fuisse, inficiari nolim villas sitas Tertutlum S. Be urtes octodecim in Sicilia diserte affirmat nedicto donasse, Leo Marsicanus monachi etiam hodie Casinenses tib. i, cap. i, et annuajusta testandi grati animi sui causa,
it
:
,

illi,

persolvum

quam

in
:

rem Angelum

rle

Nuce

ita

non

Acta Mabilloniana num. 14 et promoventibus moras, quas seq. memorant, opus modo saxo sic insidebat, ut loco poterat, injiciebat moveri non posset, modo discipulorum oculis illudiscipulis
,

vt

commentantem audl Tanta vero Tertullus erga ut sacrnm Casinense eoenobium pietate flagravit,
moriens sepeliri apud nos voluerit aute triclinium, quo monumento ing-redientes egredientesque eceno
bitae munificeutissimi benefactoris piissimos

manes

<U, modo, quod illi sedifiearant, etiam eversi parietis mole contriverit. ut puerum Eadem Gregorius narrat cap 9 et duobus sc<j</

debat,

prosequerrMigrata pecordatione, requieque precata, Emortuali Casinensi codiee K tur. In Necrologio seu scripto 17. Decimo septimo Kal. Aug-usti ( factse
-,

nm
;

Acta dictum est rant cur autem id facere videantur, unde id quidemprobabile oideri num. superiore: indubitatum. Pueri potest; at minime certum et ruina oppressi nomen pariter Gregorius
parietis
auctori nostro Severus dictus est quod Petri Casinensis diaconi additamentis Angeadscribit. Etein cap. xi Vitte S. Benedicti
silentio pressit
;

ubi hic S. Benedicti discipulos gcneratim, laudata Plaeid um etMaurum continuo memo-

donationis die) Tertulius Romanorum patrieii benefactoris nostri (solcecismum non mor ex
antiquo
ritu
,

quo die Casmates


ducti pietate
(
,

et

proprin

et

Zacbariae

Pontificis

sanctione

de qua mox infra) ferali machina frequentissii mis cereis lllustrata, solemnibusque Officiis, benemerittesimo Sacrificiis, quotannis etiamnum
principi parentant.

lus

ixter Casinenses codices Petro antiquiores, qui signatvr 85, hanc habet capitis xi quam viepigraphen De Severo Dei parvulo

nim,vt

ait,

tiosam esse facile est animadvertere , ac legendum De servo Dei parvulo, ut omnes alii codicefl Petrus habent, inquit Angelus. Vitiosum ergo hic
:

Fertur vero Tertullus S. Benedicto concessisse montem Casinum, aedes suas, Romae in monte Cselio sitas, et dein mxdatas in monasterium S. Erasmi, e quo sub annum 672 Adeodatus ad universeeEcclesice regimen evectus est,ut apud BlanchinumAnastasiusscribit deniquepossessio nes piurimas sive in Italia, sive in Sicilia, quas
110
:

l.braliiei
'""'

codicem secutus fuerit, si idillius additamentum Qui alioquin (citati auctoris verba sunt) praeest
:

num.

17 et

19 late, licet vitiose satis descriptas


t

cipitem se in ju<lio:mdonon raro prodit. Unde Petri auctoritatem in iis, quae de suo addidisse non ra-

habes. Casinense coenobiumin solo Tertulli patrioii fuixlatum fuissejiis ipsis verbis legiturinApostoPapde,quseest de celebrmi lii (i Jussione Zacharice

ro creditur, sestimabis.

da quotannis Commemoratione

Tertulti, et Placidi
quuh',,1

DIE QUINTA OCTOBRIS.


^

01
AncToa
I.

quidcm per Missas,

die xiv Julii, posl Chroni-

scisceret,
et

quam alioquin minime erat reperturus,


:

cum

Casinense editionis Parisiensis pag. l^iexcusa. At sequitur ibidem Privilegium aliquod sub ejusdem Pontificis nomine, quod Baronius adannum 7 18 suspectum habuit, tum ob prolixitatem

suam, tum quod Indictionem i, quse cum anno Zacharix septimo concurrit ,confundat cum anno Zacharix primo adeoque vereor,"' priori magis
:

quidem meritus est alter vero,S. Placidi inmartyrio socius, licet aliquanto prius pro fide occisus. Porro itineri se cum sociis Qordiano et Donato S. Placidus dedit eodem anno, nempe 536, tcrtio devimo Kalendas Junii seu die xx Maii, ex num. 21 Sed hsec, ut pauto post patebit, cum consequentibus non cohcerent.
nv
sic
.

tuto fidi possit,


e.rstat
;

quam

posteriori, prout ibidem

112

Eo

igitur die Casino

mane digressus S.
:

tineat,
tni
c
-.

prxterquam quo<l vt Za<:hariae Jussio conpropter quod fictitia interpolatave videaverbis situm: Nec non Tertullo patxi-

oidua vesperi

Capuam
B.

attigit

Campaniiv Fcticis

Pla- qui Capuam,


,

civitns est, getate

Plaoidi inter

in his

IAtemum
<>',,/,

fiuvios sita;

seda seculo

Vultumum et i\ adeum to-

plenariam ao solemnem Commemorationem linnquoque anno persolvant (Casinenses monachi) die \iiii Julii mensis; quibus de S. Placido hxc subduntur Et beatissimo Plaoido similiter eadcm die
o
:

vbiolim pons veteris Gasilini erat Jmnslata. In Tabula chorographica Campanise Felicis <</>ud

CamillumPeregrmum

tom. \\Th<

Hstoria*

Commemorationem Missarum celebrent. Nec enim Zacharias illo mensium dies numerandi modo usus fuisse videtur.Si considas Zacharix litteras non paucas vel apud Baronium ab anno 7413 usque ad annitml^l, rv' apud Labbeum tom. 6 Coi
liorum a
col. 1494, nullus inillis mensis alicujus dies occurret, quin illum vel per Kalendas, vel

rumltalisepartel, Casinoper Teianum Sidtcinum,Cales et Casilinum via Latina, quam verosimiliter tenuit S Plaoidus, Qa/puam ducit.PrsB' erat urbi Capuanx S. Germanus episvopus, ad diem \\\ Ovtobris Sanctorum Fastis inscriptus;
defunctus vero sub <innumb$l,utscribitUgheltus. /sS. Placidum cum Sociis benigne excepit pro amicitia, quam cum S. Benedicto habebat, qui defuncti hujus rj^svopi animam in ccelum ferri
vidit, teste

per Nonas Zacharias explicarit, sive in litteraB rum subscriptione,ut passim in illis fit ,sive in ea-

Gregorio

Magno

lib.'l

Dialog. cap. 35.

rum
est.

Hinc

decursu, ut apud Labbeum 2, in quo de antiquo

col.
S.

1500 videre

Ceterum hoc

loco S.Plaeidus

Placidi cuttu

egi,de hacZacharise .lussioneseu sanctione men-

fecisse videtur, ubi capitis nasse.nev non cseco visum restituisse fertur
:

prodigiorum initium </olore taborantem sa-

tionem nullam feci.Ceterum stcphanusAniciensis donatioues illas omnvs prirtertt, prxter unicam, Leo Mar\pe Sicutam, cujus, ut dixi, meminit
sicanus.

coram enim ante miracida patrasse, loci episcopo nec quodsciam,tegituruspiam.I)ifJi<ile sane credam num. :il S. PlaOidura, quod Avta Mabillonianx Romannm miraaiunt, }am tunc pertotum orbem
t

tfulorum Fama radiasse. 113 CapuaS. Plaeidus Calatiam

ivil

ita

legir

<'

Caiaiia,,

tur in Actis, a

MabMonio
24.

vchtis, et hic

recuden-

VIII.

S.

Placidus

in

Siciliam

disinfra num.

Sed Galatiam habet Stephanus Anivicnsis. Cluverii Tabula geographv </"<'


.

abiens, pluribus miraculis claret.


Benedir loncessis a Tertullo in Sicilia bonis
si xsctinm familix diu quiete frui non licuit, calculo standum est Actorum Mabillonianorum
j

tom. 2 Anti<i<<:v Italise Samnio et Campania ca, Calatiam ad sinistram Vulpag.l" turni (ab ostio admare Tyrrhenum adverso fest,

mine versus ortum

S. Bnneihrlu*

Plac
Sicilia,
tit,
i

ejus procedendo) ripam inter tabuCajazzo Italis dictam odiv lanas Ptolemssi GeographLv subne

<<'<>-

vix en im rapacium fluxerant quinillasenserint


viotvntns nianus.Anno
:-

svx scptemve a donatione facta anni

ef-

hominum

habemus non expnmit)ver(annum Stephanus Aniciensis una cum Placido S.Besanti in Casinensi vwnobio fuit, vastari Congregatioms nedicto nunciatum nullum percipi inde ud Siculos bona, fructum n.npliusposse, nec v <r> penes illorum p sartailla tectaque servare. Obvtandum

iter qucedelta!"' Antiqua est, eta Clu\ opposita m Vulturnirtpam concinnataatatice ad situm <<!<<!<' supraCapuam Similiter, PerePeutingeriana Segmento quarto. Camillus "mlaCami grinu prseflxa Calatiam stnti de Campaniis oeterum dextera vero Qalatuxm coh stra Vulturni ripa, a
I

<>

locatCapuam

inter et

Caudium

Dubiumtgitur

tore esse nec efficaaus hutc mato credidit S. Bvnv<hvtus,

^rbes fuertni estp, etQalatiai Dein, sidiveri

Calat%a{^
'.hacne,

quam sieo retundendo adhiberi posse remedium, quipaternanuper bona sua s piacidum mitteret,
Verba, auc:toritate tueretur.
allocutus est, scipulum sanctus pater
'

an illaS
attinvt

n^msiterhabuerit.Quodadpnmum
prseter

quibusabeuntemmsi

CalaHam, cui hodie Cajazzo noVulturnirt menesLaltera etiam ad opposiiam

Acta

mmdvitasCaudiuminteretCapuamvideturoltm
titafuisse t

MabiUonianapenerefcrv.t num. Actorumscriptorsuisipseaurtbusperceptsset:

5S
f
,

i/lll

, r Lrdianotoquitur,utab<nn,,!

vmse

"itaque S.Benedicioverbatributt,nonjM

,.,,.,

Wm ,
QUO

jJn.Ussetssciturisedquaka^^ ht m tentiamque,suspicatus est.


lnl

sen

stodeiis,qu*S.

VroaHgia*deret,inconseqM^
,nasse, sufficiat.I/
>

^u^

rarotradU.qio

rissociim^dodaHsuntQordtanuset

Donatua,

rumiUeRomanuseral,litterisGrxciseruditut

cuiC*l*ti*pariter,seuQ*l*ti*nomen sede aliquando <asignis. fuerit eaquv episcopali Nam utPeutingerianumltinerariumprsBteream, secol. amd Ughellum tom. 6 Italm Sacr, bertiCdpuaniarchiepiscoptdtploma ]r necclesiam 97 ad Caj< exstatsubaa cuiusinitiumest ; Probabilibua deaidenia datum uatarditatia:fratremjame1 coepiacomlill attu u m stPumStephanumvabiaordin Dumn0 !> Stephanus CajaciensisseuCalatmus (lot( m St teordinatus erat, atiam profectc vrxsul
i

ilapndvm i^rimisMBenedictinr famiU.v haud Vitam nrusilln* adscriptus; cui hanc Sancti

nuisseoportet,qu\ eidem diplomati

in

hnncmo-

dum subscripsit

Eg. Alderieua
1")

lalactma eeclesieB

auctontatemque ad^.r/oraffinxit, ut fidem sibi Octobris Tomus III

cpiscopus consensi et subscnpsi.

UlMichn.-l

T)V SS

MM. PLACIDO, EUTYCIIIO, ETC.


Sa

92
AUCTORI
J. B.

Wehael monachus
,

'

%*

Ma-daloni

/.

B80

wtew
/mt,

Calatiam, hodie Ca-

CH

et

territorio

ejuedem

Mari,

de Caiatia.

^la^J^
.

<

haud wocul Caserta, hanc

inter el

Notam noia

pus advenaqwdam qui tunc fore Capu* ferecoanominis episcopus, creditet merrto. Nonid Mic>

auemus
i

Zninoenio ZarlsCapaciitom. Wstoriarum

Neapohto,,, in Tabula regni

.M

Itah.v supra
,,,

*&
Oici et

mHinc

Recognitione Michael Monachus <n

Cajac^ A polcsl imuit Stepha Hi,lemfuisseepiscopum;sedlocu m sem q '' de " no cessisse Hc enim epi; , e Znus S tp hanus Calaotinum mti polerat;nec
,

ur
,

non
t

iftbrA. sei ffrio

mmA
,

'.'/";;;'.;

UMonachus.-Beo,inQit, Ulornm temporum barbaran, dednctnm esse Cal, , autem eB) eivitaa alvorum
l

^TZtTkc^ UbuW- Cas*


Calacb

ideoqw

adscribendus mter Calmihi arridet, et Aldericus Leo (qm ui veuses episcopos, quemadmoduni B Suranus scnbitur, muplomatis subscripHonibus
recensendus. Z.mfffi tato o in u) inter Soranos Soranum, citatis auctoribus fuisse

Laiacunu& ei, Calactinus est, vensis. JfonacAoscttatasnttW. mgJ lussubscribit: IUbc Monachi,

ul qui dicitur hod.e i

"*

epUcopus Ca

^
a
-.

^ lSo S^ *^ "^
pum
*
I

imaiaT teTTX eccleai* Calatoe episco itur omnino dicendum, lod circa Ma-

n--i

o endum

quoque inde traualatum ,


Cll8ertanum

^ Casertnn. Diu Ho. 1 t iubulla episcopi et ep

CuA( nv seu c
..

L TI

^ c^
eam

"?

Ceterum

W
si

** W^rtOiM

Arfd

lemque Pe-

U*c jam male nota

tfaTte'-

atto

eum looum eademque, ut ulVhodie^IsrMa^aroni Wtellum, docet, a Capua aDitinerarium Peutingerianum certi possumus millia passuum
fuit sex
,

^
1

^^

Calatia,

episcopum faileassentior.Aldericumveroepiscoi
Calvensem, non"Jtem.
115

ifuisse

qu* Cajazzo Ua~


/'

Huc moveor maxime

Roberti

bit <l"

principis diptomate , o C?ata< tinxecclesise situs

111

Capuam
*
.

Imodum muri parent indicia fossae atque supersunt exigus uonnulla ainpke urbis, cujus desolata templa. Ab hoin campestri loco et et dedicarum maximo, quod aliis est integrius Apostolo, tractus iste nomen hatum S. Jacobo ab nomine exstinctffi urbis
bet, qui. alio

istic loci fuisse,

apubi hodieque manifesta

modo

ivitate

dwer-

appellatur

etiam le Galazzb.
:

sus assignatur. In

Hum um
\

sic

diplomate paulo post loquiturRobertusapudcitatum Ughelillo

Ttahse deEpiscopis Gasertanis tom. citato


percon,

tiarum distincHone haec satis fuit, punctopauca tero, quo.i supra propositum quam nempe e duobus cognomimbus dicamus;
aut fere cognominibus civitatibus ad Capua profectus acBeneventum properans illustrarit? rit, acpatratis prodigiis bis, mihx Mabillonius his Acto,
117
S.

de Calarestat, ut et deat-

Verum

Placidufl

Sacrxauctx ??cvYior principale scriptum in conccdimus et tradimus petuum damus


,

firmamus
riie,

in ecclesia Calatina,

in

qua

dominus
copus;

vocabulo S. MaEainulphus, Dei provisu

"

praesse videtur, omnia, modo possidere quaB prsascripta ecclesia Calatina


Casertan]
videtur, et
sierit,

qu* in ai Unde inprimis

le-aliter acqui-

dura recessisset, 24 Indequoque Sanctus Domini Calatiam iter ageret eto. haec puam ac juxta civitatem esse faii: subjicit: Pro Calatia, Cajazzo, scribendum
tur Michael MoGalatium seu Galitiam, Sanctuario Capuano pag\ 330, alias nachus in (inquit) xleviura et longiusculum fecisset iter. Quod et mihi verosimilius apparet si enim Ca
:

^^

Ca _

intelligitur,

Calatmam

ec-

tempestate paclesiam Casertanis episcopis eo civitas proprium jam tunc ruisse.Atqui Calvensis nam, teste Ughello tomo 6 habebat episcopum Calvensis episcopi mentio est in col. 477,
.

citato

c '

quem Historia Translationis S. Marci Solitarii, suam anno 1004 e monteMassico ad cathedralem episcopus traduxit S. Bemardus Carinolensis Capuanus anno 1141 et Calvensi ecclesice Petrus IteRobertus peryit pr&sidebat. Dein-vero ita
: :

indeper Furcas pua omnino ter Caudinas Benecentum petiisset


Cabi

hodie Cajazzo;

et

Vultumum fluvium superare debuisset. Primo cum Casino Capuam iterumcu Capua Calatiam,
.

'

rum

damus, per hoc videlicet principale scriptum


et

hodie Cajazzo, utponimus-.ac tertio cum hincper Furcas Caudinas Beneventum properavit, quse via sane tortuosa fuisset. Contra rectior via, quse

tradimus

concedimus ac confirmamus
,

in

prae-

praBdicte domine dicta ecclesia Calatina, ut tu, et successores episcope Casertane Rainulphi, terriet vestri homines in Calatino tantum tui,
torio

Capua Galatiam, et hinc per Furcas Caudinas Beneventum ducit ut adeo S. Placidus eo tractu instituisse videatur, qui in Itinerario Peu;

habitantes, potestatem habeatis animalia vestra, et vestrorum hominum ad pascendum in montibus et planis et in paludibus nostris, et ligma de silvis nostris tollere, quemadmodum milites Magdaloni habitantes hactenus
igitur usualiter habere soliti sunt et habent. territorii incolis diplomatis hujus vi iisCalatini

mittendi

tingeriano hoc modo describitur Capuae. Calatie. ad Novas. Caudio. Benebento. Porro quid hoc loci egerit Placidus, vide in Actis Mabillonianis a num. 26 usque ad num. 28, qude apud Stephanum Aniciensem paulo succinctius descripta
:

sunt.

Cum

dem locis pecora pascere ac

ligna cxdere licuerit,

quibus et militibus Magdaloni morantibus, hos ab illis intervallo saltem nonmagno remotosfuisse necesse est. Quin et in ipso Magdalonensi tertitoriositam fuisse ecclesiamS.Marix de Calatia, ssennes ^apuanus arcniepiscoliquet e bulla, qua Sennes Capuanus archiepisco-

Miracula illic pturima patrasse invenies, vellem vero, quse commentatione non indigent ad manum esset, unde magna illa miut aliunde raculorum, quse tum hic, tum aliis, in decursu memorandis, locis patrasse perhibetur, multitudo solidius confirmari poss^.S.Plaeidum alio abeuns

tem nunc sequor.


118 GalatiaFurcas Caudinas petht,paribus fere prodigiis hac itinerantem comitantibus sicautem prumyno nu<, wvm* wnww****** sunt Furcse Caudinse in Hirpinis, Romani exer:

Purcal

^^,,^ Bmwwxm

pus Rainutpho Casertano episcopo ,de quo supra, varias confirmat ecclesias, et has inter in castro

citus clade memorabiles, et Stretto d'Arpaia nun-

cupantur,

DIE QUINTA. OCTOBJ

A cupantur quas
;

lius,

perperam fixit OrteTnde Beneventum, tum Canusium adiit uin Apulia


:

Commentario ad Acta S. Sabini num 8 jectura, qua S. Placidnra anno 530 aut non
di in

ii

...w_
It

lon-

troque loco, ut Acta aiunt, a locorum prxsulibus perhonorifice exceptus. Beneventn.Snm nitum olim urbi et Colonix in Hirpinorum confinio, prseerat S Marcianus, ad diem xiv Junii inter Sanctos relatus, de

gepost
vult.

et certe annum 536 in Siciliam abiisse Huc accedit et Mabillonius in Pr&fationead tomum Actorum Benedictinorum iv inquiens
:

In

adprcedictumdiem,

quo Pa/iebi-ochius tom.%Junii et Ughellus tom. vmltalise Sacrse auctae col. 17. Observat autem Papebrochius, antiquiorem de Marciano mentionem

num. xx ( apud ipsum) iter ejus in Siciliam anno Domini nxxxvi consig-natur. Mallcm anno dxxxiv ante bellum
vulgatis
S.

Placidi

Actis

Gothicum, prsecipue eura Sabinus Canusinus

epi,

non

reperiri, hac,

quam ex

Actis

S. Placidi

modo

attingimus. Episcopum autem Acta recte appellant, eo quod nondum S. Placidi xtate metropolitance dignitate sedes Beneventana gauderet, quo
itlam honore Joannes Papa anno 969 insignivit, ut scribit Vipera de Episcopis et archiepisco^ns

scopus , quem Plaeidus tum invisisse dicitur anno dxxxvi Constantinopoli versaretur. Et sane in hacsententia Placidua mdere Canusii Sabinum potuit,non ante annum 535 Constantinopolim pro-

fectum,

et

tempus
,

sufflciens inter <Unationem bo-

norum Siculorum, Benedicto anno


Acta factam
et S.

529

secundum
,

Beneventanis pag.
Cnnusiumquc
adil

69.

Apulia L19 Canusio, episcopali quondam in civitati, modo Barensi archiepiscopatui unitse, prceerat S. Sabinus hujus nominis II, cujus Acta Februarii ad diem ix ejusFamiliaris hic S. Benedicto fuit i/em mensis. nam hunc visere solitum, scribit Gregorius lib.

discessum id Acta interjicitur, ut ea interim ab alienis narrant num. 19, minus fortasse novi et religiosi viri hvmilitatem, quam viri primarii potentiam jnrtimescentihus, ocruparentnr.
Placidi in Sicitiam

apud nos habes tom

Extremam Calabrise <>ram, qua hmc Si- OamiaUzciliam respicit, Rhegium occupat, quo in Siciliam Jjjjj^jj
'

'2

trajecturus sese recepit

S.

Placidus, ubi a loci epi:

n Dialog. cap. \bhis verbis


tistes

Prajterea Canusinaj an-

ecclesise
,

ad

eumdem

Dei famulum
vitae

venire

consueverat

to valdedilig-ebat.

quem vir Idem

Dei pro

suaj meri!

habitus hujusepisco/ji scopoSisinniobenigne memoria alibi, quam in his Ac//s reperiri non videtur. Inter sanctos Rhegienses episcopos numeest

tom. 2 Februariipag. faciem oran sti famuh


viri
Italire

legitur in S. Sabim 321. Igitur prsdicti Chrires


et

prsecipui

ro
et

saipius videre cupiebant, ct cum viUnde iino cselestibus pabulis epultari.


ecclesiae

raturab Ughellotom. ix Ilaluv Sacra? auctee col. Non meminit tamenillius Ferrarius in Catalogo Sanctorum Italix, nec Politus lib. de Sanctis CalabricV. Ughellus testem nultum adhibet9 sed soI.

lum Acta

S. Pl

r\d\

prcV oculis habuisse videtur,ita

conveniebat. Sed et cum crebris famiharitatibus famulo in Cassiuo castro posiBencdictn Christi
to,

cum Germano, Capuanae

pontifice

deillo scribens

S.Sisinuius, civis etepiscopus Rhe-

ginus, floruit anno 536. Sedit plus minu< annis 25. HicS.Vlacidum, D.Bonedicti discipulura, inclytum-

euraque inviseassidua amicitia loquebatur, Qui cum S. re'per sing-ulos annos consueverat.

que Christi martyrem Uoma Messanam tendentem perbenignc biduo Rhegii hospitio recepit, tandem
vitaj sanctitate illustrisad

conjunctus erat, Benedicto tanta necessitudine


credibile

caelum evolavit, dies ta-

admodum

est, et S.

Placido

amicum

fuisPlaci-

se ut vel hinc nefas dus,

sibi

emstimare potuent

mcn ignoratur. Qua porro visa Canusw disrcdens quasac Rhegium /n-operans Placidus incesserit,
que civitates adierit, netdraActaexponunt.Quod

cum Canusio
Verum

iter

ageret,insatutatumprx-

temre
sed
fflnl

vnm

t>3(>.

Casino monte discesActa Mabilloniana Placidi e 21 et quidem diei *0 Mah,quo sumilligant num.

120

cux qui id accidefB potuit anno 536,

auiem Ughetlus mox laudatus Placidum Roma in id plane perperam facit Cai ;
t

apud S. Qermanum hospitatus ? Ininvisit. Post deBeneventum adiil el S.Marcianum legitur, a S.Sabino a36 aliquos dies, ut num. mantissimeexceptusesttapudquemtriduomomoratum esse tum Catus fuil demus totidem

Gapuam

venit

neque Casino Rhetergo gium euntibus Roma transeundum, quam a Tandem Rhegio navi solvens lonqe relinquunt. cum sociis Donato et Gordiano Mssino enim
eo profectum aiunt
,

Placidus

una

sanam.

Sicilise

urbenh adfreti Siculi oram feh- F

[forabafur

Messanx

ea tempestate Messalt m*t,

7/ "",

'

i\

naterna bona

itluc

advenerat, id sategit

sabatur

nam sesvom
et

tinopolilani anno

536 sexto

P"^Nonas Maias seu Z^MaZTeu


postrem* p>
>
,

ZmandatU

guo habebat, impleret. Itaaueeodem,

d^Maiicelebra^tamauamSedtsJ^^ ^onas
legatus interfuit, ti

^^colluia.de^UbonU^s^ Messa

fapostaliquotderebus dxmnts ewn


,,,,,,. accessU Dee.d,
.

Junii

.r.^rZeest.Postcelebralumveroo^
,,

telut

apud Labbeum tom.

Conciltorum
'

~
n
,

Mabillonia,,,, mxbx
.

num. ,

m
revet

,,,,,

ia

qiljl ,,

,,

tyci ,,. tur

prim defle^t, ;;;;< im de non nisi anno

umjam

vrwecto, vel sequenti

Canusium redux

J*

/-' i [um adco ndendum pou

^S

"* ^opropeMe,,

^^^^

mm

xdoneo,
;

dnenmo

94
..

DE
;1

SS.

PLACLDO, EUTYClllU, ETC.

MM
D

Mllll.

nusadam,
MPorromirari
n

referendumesse, pa-

B.

hic subit, cur

horum

Acto-

Placido mo IX. Conditum a S.

Messunensis e
piscopus,

A-

qui fabricatorem vel interpolatorem,

GerSi-

nasterium invadunt barbari

qui-

ctoium
littr ign

tcri-

ptoriverosimi-

manum Capuance, Marcianum Beneventanse, episcopos nominattm n ium Rhegiensisecclesise


> ,

nam

hi fuerint.
ut

ravil,

episcopi b usi >xp essit h icMessanensis ww/ientfr.t/tw/"Mi ~- ...,-, ^ ..i L Stephanum Amcienquo nulla prorsus apucl
*
(

...

#1/1

., .1 _

fde

^rnmnnprat ronum erat, ' *


<

prieciara vitse institutio tam prseclara vitie inscuiuu ^ CQnstru aJ)


. .

noKtrium
Frutres,

ln

uiiutu iUtui

nomen ignoravent, vel cauxe suppi ess^ u /^te .y/'."oworf Eucarpum aliquem anno 504 eaj seatfa celebrai do Romana sub Symmacho Papa
<
,

quibus se Uineris adjunxerunt, ut Acta comites Faustns et Pirmatus hxc novidentur innuere sed aliunde forsan
chius,

Victurinus

et

Flavia,

Pontificatum aliquem sub Pelagio II anno 577 ad nenmen evecto, qui Eucarpo M(

minasaltempartimmutuataesse.diaa

i.

\fessa-

sisecclesixvisitationeminjunxit,Mesi didicerat nec tamen ausus fuerit


;

lisse

Ew arpum
57*3

no-

minare, quod annum tum


ecclesice S.

504,

tum

ab anno
iarit s ut

540 intervallo nimis longo distan

itiaJoannis \o ;nec alium nosset,quituncecclenem adscriberet

fuerit.
Placidi

spectata
prseter

S.

mWm*, pluribusque prodigiis Messanse


effecit, ut

iUusi

Donatum
,

et

reGordianwn, quos secum Casino add monasterium ad triginta uscens ase conditum que alumnos numeraret, qui sub ejus auspiciis se Benedictino instituto et obsequio divino man-

nam feliciter proced/, olassem, inquiunt Acta Mabilloniana num. 58, in littore solvunt, ccenobium dentesque dc na\i, ad sancti Johannis videntesque Fratrem, repleti sunt gautendunt, ^fas dio mag-no, qua de re c, Acta loquantur, est: sed vide, num consequenter dum subdunt Et priino quidem non cognove E quia ex quo bcato Benediob id scilicet runt viderant et cto oblatus est, illum ulterius non et mospatium vir post tanti temporis abstinaohali habitu indutus, atque pra? nimia
: ,

nentia ac enormitate vigiliarurn, corpore tabefasalinus, ctusetannihilatus erat. Q

rerum

Tertulli in Sicilia procurator, forte Placiet

ciparunt.
iii

dum numquam mderat;

tamen appul
t

et

alumni

primum id monasterium fuit, quod Bedinus Ordoextra Italiam habuit. Glannafo\uius habuit \UO nullw tiensis mona in Galliis, constructionem ad annum 543 Mabil125
l

< Siciliam Placidum (quem jam tum '" et ac tate maceratum fuisse, suspicari anni abhinc quatuor aut quinque) vix co\ quin illico Placidum e vultus forma ac linea,,
tis,

oru

ad annum 5S7 Siculis Bei

nedictinis pt

nis et Gallis antiquitatis pal-

concedit; at iltam prse Gallis Hispanis tribuit, fundatum eo anno scribens monasterium S. Petri de 'ardenna in dioscesi Burgensi.

nmmsponte

quibuspatrem referebat apprime, agnoverit, equoque desiliens ad ejuspedes fuerit provolutus. AudiActa num. -11. Vidensautem Messalinua fortum Placidum juxta maris littora stantem
,

mamque

ejus vultui
,

Tertulli

patris
',

ipsius

assi-

adpropositum nostrum aonadmodum idcertum Yepesio imposuisse Pseudo-Mafacit missis, ad 1'laciii Chronicon. Bisce igitur dum Messanse agentem redeo. Dubium esse non potest, quin Messanenses monachi sub Placidi auspiciis religiosse vitse numeros omnes accurate

Num

vere,

milantem, equo

quo insiderat
Rectius,
,

descendcns,
hiec

ad
de

iii

iii

pedes ejus Messatino siluisst

cecidit.

ut opinor,

uts haecActa seu scripsit

seuinterpolavit, prout situit Stephanus Aniciensis. Sedad S. Placidum, ejusque Germanos et Ho


spites

quibus hic exemplis prseluxerit Sociis, exponit Yepesius ad annum 536, cap. 3 Mabilloniana S. Placidi Acta, milii num. 51, sic contrahens Si cellae seu penuariae seu vinaxiffl catioexpleverint
: :

127

redeamus. Vix diebus aliquot mutuis colloquiis con-

1-'

,d>i

a barbant
'""'

versationibusque sese recrearant, cum omne eo rum gaudiuni inopinatus omnino casus gravissi-

inopinuio
\fonuchi,

musque

turbavit.

Noctumis Dei laudibus

cu/m

niur,

nes ad calculum exigas, sanctus Pater perpetuam Quadragesimam egit. Sub jejuniuin autem vernum

diebus

Solis,

Martis ac Jovis aiiquid panis


:

et

aquae

FratribusceterisquecojnobiiMessanensisAlumut.'; vacabat Placidus, cum, effractis monasterii foribus, nihil tale suspicantes invadunt barbari, in
vinculaconjiciunt, actandempost dierum atiquot toinienta, crudelissime irdcrficiunt, quse quidem a num. 59 Acta Mabittoniana fuse ac prolixe

indulsit aridis faucibus ac inani stomaclio

reliquis

a mica etiam et gutta abstinuit. A quo tempore se Deo nuncupavit, horrido cilicio indutus semper
fuit, frustra

indignante pelle. Plerumque diei et

enarrant. Rei gestde adjuncta proecipua hsec sunt.

noctis contrivit quiio legeudo,


fessis

genibus niti sessum se recipiebat, quse illi pro cello et lecto erat. Multa dein ex iisdem Actis (Stephanus Aniciensis Jiorw/i non nisi generatim meminit) hausta commemorat de Sancti in Deum amore, sui abdicatione, mundi contemptu, monasterii cura, morum constantia, gravitate, affabilitate, de studio pauperum, de virtutibus ceteris, quibus procul dubio discipulos ad sedulam sui imitationem non mediocriter incitavit.

nunc orando.Quando jam ampliusliaud poterat, humi

Annus quidem

Christi 541, ut diserte habetur in-

fra num.83; classis barbarcc prsefectus Mamucha, Abdalee Hispanice regis idololatrse dux barbari denique, Agareni seu Saraceni et pagani.TZn, inquit in hunc Actorum locum Mabillonius, erroruin labyrinthus. Non pagani Hispanias saecu;

lo

sexto,

quo

S.

cupabaut, sed

maximam partem

Placidus martyrium subiit, ocGothi , Callse-

ciam Suevi, utique Ariani, illi quidem sub rege Theude qui ab anno dxxxi ad dxlviii Vesigothis imperavit hi vero sub proprio rege Hi pagani appellantur S\iased ignoto ceni infra num. 74 ( mihi 80. ) At Saraccnos Hispaniam invasisse cera dumtaxat dccli , hoc
, ,
,
. . .

est

DIE QUINTA OCTOBRIS.


est
,

:>;,

anno

Christi

dccxiii

lera vero insequente

vioto
tisse,

occisoque Roderico, regnum (iothicum evertradit Kodericus Toletanus in lib. 3 de Re-

Du Hisp, cap. L9. Similia Oclavius Cajetanus observat in Animadversionibus in Vitam S. Placidi, Stephano Anieiensi adscriptam. Itum ergo est ab eruditis in diversa, ut rei saltem substantiam tuerentur.
hot i">rbaros

ita Quse sicut in Arianos no, nec hos martyrii auctores fuisse necesse est; nisi contra Actorum, si quam hic haheut, fidem, qui Sanctorum necem perpetrarint, non modo non Saraceni fuerint, sed nec idolotatrie. Constanlinus Bellotus aliose vertit in Apologia pro Joanne diacono, ut refert Octacius Cajetanus supra laudatus, et Paganos, in Actis memoratos, Gothos
diis vitas.
,

AHCTORK
J.

B.

Tcpesius ex A

28 Antonius Yepesius in Chronico Ordinis S. Benedicti ad annum 64>1 eadem fere, qux Mabillonius et Octavius Cajetahus, observat; neque
1

fuisseexistimat; Abdalameumdem,qm Theua aut Agila, Hispanise uterque rex\ Mamucham


vero, ejusque socios Sai acenos,qui

Sam

tos s

me-

eo tempore in Hispania Abdallam, sed

Theudem
testes

dio sustulere,

Mauros

idololatras ex Africa in
,

regnasse, non
ducit

paganum, sed Arianum,


et

ad-

Prucopium,

S. Isidorum, qui xtate illa

Hispaniam accitos; hsec, inquam, Belloti opinio est; nuncqui ex ea Actis manum medicam adh\
berenito
131
ipe. ait,
"'"'
Gotli0 *'

vixere.
la

Nec Mauros ex Hispania in Siciliam vefacere potuisse ait, qui midto post, anno, ut censet, 714 rerum in Hispania potiti sint. Itaque Yepesius illa Actorum verba num. 59. Qui
(pagani) in Hispania inhabitabant, Gordiano ab imperito histoi rpolatore adjeeta esse,coniendit, ei Saracenos seu Agarenos ex Arabia et Africa in Siciliam impetum fecisse, arbitratur;

nemini mirummderi debere, Gothos Hispaniam incolentes,licet Ariani secta essent, Gordiano ta-> P ganos dictos; <j<<ippe qui Ar/i',/,r impietati avitum quoque idolorum cultum conjunxerant. Quod si Arianos ab idololatra Porphi/rio Porphyrianoa Constantinus

Primum

gnus nuncupavit,
illos

ei

sancti Patres

Maeosdemob se-

deviat, ut quod postremum fortassis a ex dicendis apparebit, At vero per interpolatiolam, verbailla ab nem, Gordianx Histo \atore fuisse assuta, mihi probaB bilenon est, tiin quia Gordianum hsecActaprise, gratis, imo tota illorum
>

Uladeoaniut

Gothos sub
fotila

suadente contrarium, sibi sumit Yepesius; tum secum ffi quia Stephan us Aniciensis se ait, Abdalam toti Hispanifontem cons xnx&prsefuisse, etiam scribit. patricius MesL29 Philippus Villadecanius 'ores, teste Octavio Casanensis, hujus c& jetano supra laudato, Gothos fuisse, existimat, ac
,

idololatris c<>, unt;quidni Gordianus paganorum nomine nuncupare potueril? Tum vero ait, Abdalam pro k.gi!a s& psisse Gordianum, errore tolerabili facih um vel inter E s< riptore non Hispano; mawime Hispanos de hujusregis nomine non conveniat, ab illis Aqu ab his igil de causa AbdaLv Gordianus mentionem fecit,
i

quam

quod, Constai/' Agila regnabat in Hispania. Addit Abdalam nus-

quam
bant
:

in Actis

Saracenum
et milites,

dici,

sedMamucha
Mamuchee pareT//>

illiuspraefectum
de, sive

qui

Totita
vit
,

fe,cum rexeorum Martyn Sicilise arma intulit, Messanam <>/>]>ugna.

hos denique Mauros fuisse, auisive a ab Agila merced

reliquamque Sicili
hic, inquit

pulatus

est.

Etqui-

Mabillonius in Prmfatione ad Ordinis Benedictini iv, vulgftActa Sanctorum tis S. Placidi Actis cura nonnulla satis conveni-

dem

adversus Romanos missi, Messanam insig\ de attriverint. lta Constantinus, teste Cajetano. Verum quid de h 13-2 Gothos i/i II/\j>",i/>i dominatOS esse tum

quipartim

ant

conaentit, <[uod praedoELbegium ( quod paulo ante Gothis se dediderat) utrobique petiiese oavigio feruntuT. Id ta,

tum

illud

maxime

tum post annum 511, De eorum vero religionc ita universim


ante,
i

scribit
I

Procopiuslib. ide Bello Vandatico


'
i

caj>

>n,ni-

men

discriminis inter copii de ecspeditione TotiLv in Siciliam et Acto-

ntramque narrationem (Proo) est,

eadem sacra, Ariana qq \)n b Hoestdeidolorum Nullah personis cum hseresi Arioma co
lcii.es,
>

scilicet.

que

rum

de

S.

Placidi

quod Totila

feli-

citer in Italiam

appulsua est (secundum Procoesto,

testimonio Bellotus stabilivit ritovocat",- "/ d\


sir
\eos sive pessimorum n
t,

pium) Mamuchavcro cum suia naufpagrio pi nec dicitur. Adde, nec Totilam fuisse paganum,
regnasse in Hispania, Sicitiam vero sub

Arianos

rumco>
tos fuisse

aoadicti

annum

tum a

Cont

dumtaxatbbo depopulatum esse


lib. 3,

nam

Pro^
Si>

tribus

certe /Uos idolis sacrifcasse,

mctt s I'< non dic

<

cap. 39 de Bello Gothico Totilv in

exped
afflgit,

annoejusdem
cujus

belli

iiui,

n. p

initium num referttib. i, cap. 5, Ghrisii i35. de sanctisVir130 Gallonius in Opere, quod S. Flavia age qinibus Romanis inscripsit, de
J
-

decimo quinto Justinimi no-

onrunt. SicS. Athanasius Orat iom tra Arianos scribens Qui enim hoc in loco divinum Yerbum a divina Inoarnatione sejungunt
:

ac

idem ipsum imminutum putant. cum audiunt, oarnemfactum esse, proindeque idem omnino sentiunt unt, cum divinam Inc g-eutiles, uti si
i

niam incoleu centet


:

cum illius martyrium Saracenis Rispaniam

inco-

lentibus adscribi non posse f*rJ*'2Z hcet Chnstum Deum nis adscripsit. At Ariani, tamen cuttuaoesse infaarcntur, ab idotorum Mamucha, qmque nuic horrebant. Abdala vero, in Actis parebat, barbari sic descnbuntur sse '; idolorum cultores fuisse, n
>

nationem mutationem Verbi esse suspicantur; s\ scribens Athanasius ostendil quidem,

auosa^auit

^^XcTibere, at

hm eticos gentiliw

bus aliqua

re vera idololatra
,

omnes Idotorumnomina,Motoc!/i:>^ .-..a./. vmva.. memorantur. J\um. wcnoranti. infra num. 59


eos
5'.
.

^ jAgj
bb
L.
:

aui

universim vocantur, his verbis instat VI Mamucha ipse Martyribus nostro Christum vestrum Deum esse et Neffate

uti et alibi

nonsemet. Num.

serj 133

jg
,

CQnsuevisse non (t// nostros s&oierunt, non pra fa Martyres mQdQ opinion i us imbuH, sed ct idolorum

pradenso Gordiano, iisque


est,

veVuti diis

Sed neque verum


scripsisse
,

Gordianum quidc/
:

^,,,,,,,

/l(

/,,

more Luciferum
colite

Sidus Dei nostri

Rempham

ex-

ut frui possitis

una nobiscum hujusgau-

sed Agilam intellewisse Abdalam diserte inne Placidi martyriwm anno 541 nam S. sed Theudis in Hictitquo regnabat non Agita, Chnsti !531 quo spania si enim xrce 569 seu anno

Theudc

u roM
.

B.

PLACIDO, EUTYCIIU), BTC. MM. barbarorum, qui Martyres nostros trucidarunt, xn Ware ccepissse, Isidorzcs scrbi ad non undequaque dissimitis hunclibro 3, cap. The adjecerts 17 altos, RistoriaRegum Gothorum, Procopius hoc modo describit Unuraenim Deum,
l,K SS.
:
I I

I)

Constantinopoli S. Placidi Acta sed GorctiaGordianum exarasse nonnulli volunt Acta scnberet m nus non Ulum regem, qui, cum Hispanns prxHispania regnabat; sed eum, qui sunt t pr0cul duoio erat.cum Marhjres exstinct designare designavit. Dicere autem hunc quidem Qordianum; sed Agilam seu animo habuisse
hic quidem,

sit

Agila. Regnabat forte Theudisclus, ac deinde

fulguris effeetorum,

Dominum hujus

universitatis

cum

solumagnoscunt, eique boves et cujusque generis Prreterea fluvios colunt et hostias immolant qu:rilam numina (deuuovia Grcece nyraphas etalia

unde Mabillonius vertit daemones) quibus omnibus operantur, et inter sacrificia conjectulegitur;
:

ras faciunt divinationum. Ita fere


citato.

Mabillonius loco
adductu

Abdalamper errorem

em

expressisse, nonne est erdescribenauctori res sua memoria gestas


,

L86 Parum efficax est nam primo Sclavinorum

viri doctissimi ratio in


*,.

Thraciam
S. Placidi

et Illyri-

i*r

fiam

litteris ap/ > ti,etlsaunisvrriecisquvcuiu, t au,w "<><-' ti, et Latinis Grxcisque

utaiioit. -
-

cum _

irruptio aliquot annis


k
a

martyrio
PiJihIk

n Mnhil/nnin

eademoperastabilirevelle, et convellere? quo nusquam in II Additamentum vero


,

etilludannobtt conceptis terminis affxgentibus omnino sit recedendum refert enim illam Pro:

repugncmtia
tradit

Abdalam Actis legi asseritur, ipsummet regem idololatram fuisse, Actis quoque Saracenum, aut
:

repugnat ex his enim perspicuum fit, Mamucham cumsuis Saracenos ac Paganos fuisse; atque ex iisdem perspicue colligi saltem potest ejusdem ritus fuissetum Mamucham cum suis, tum MamuB ipsummet Abdalam. Sic enim Placidum Christum Nega cha alloquitur infra num. 00
:

copiusad annum belli Gothici decimum quintum. Hoc autcm iniit anno Justiniani nono, Christi 550 nos 535, atqueadeo adannum Christi circiter
deducit Sclamnorum in Thraciam etUlyricum irruptio sed ita non congruunt tempora, hinc a
:

tuum
paulo

et dic in

eum

convicia et juxta ritum invictis-

simi regis Abdalae

Deum

adora, et diraittote.

Et
Vos

infra sic ejus in

martyrio Comites

quid dicitis? Obtemperabitis prsaceptis excellentissirai reg-isAbd.-ilae,

utChristum relinquentes,

Deum

nostrum
in itunc

adoretis'^

Rursum num.

72

Mamucha
Deum
es-

Procopio Sclavinorum in Thraciam et Itlyricum irruptioni, illinc S. Placidi martyrio inActis assignata. Nequeper Procopium licet hac priorem Sclavinorum in Romanorum fines irruptionem E fingere nam teste eodem lib. 3 de Bello Gothico cap. 38, ante irruptionem illam ne tentaverant quidem nraquam hi barbari incursionem facere in Romanum imperium. Immo vero ante illud tempus, quod supra dixi, numquam cum exercitu fluvium
:

modum loquitur
ate,

rAssentite nobis et pronostri

Christum vestrum

RemHortor et commoneo phara excolite. Et num. 76 vos Crucifixum neg-are, et adorare Deum, cui excellentissimus rex noster Abdalacervicem suam flectit; sin alias,acerrimamorteperibitis. Ejusdem
se, ef oostro

more Luciferum sidus Dei


:

Istrum videntur trajecisse. Capite quidem 40 Sclavinos dein toti Europ83 damna gravissima intidisse, Procopius narrat, Totilx forte gratificatos, quas tunc atiquorum, teste eodem Procopio, suspicio fuit. IIuc si oculos intenderit Mabillonius, cum Sclavinos verosimiliter Siciliam etiam, praeter

Thraciam

et

Illyricum inrasisse dixit, definitum

itaque ritu utrique fuere


Gy*aecis,

se, ut ait,

neque aliud ex Actis consultis, conclusit Stepha: :

in Actis Placidiani martyrii annum non curarit, ut conjecturee suae locum faceret. Nunc, quee ad

nus Aniciensis, cujus mentem minime ambigua verba declarant sunt autem hujusmodi Tempore, quo beatus Placidus apud Messanam urbem Si

Sclavinorum ritus, et solitam eorum feritatem spectant, examinemus.


ti

ciliae

morabatur, Abdala
el

Siracense gentiset ritus


dicta sunt, infra ex-

nefandissimi capul
debat. Quae de

princepstoti Bispani prsssi-

Mauris supra

agemus. C aminabimus, cum de Cajetani sententia Mabillonius in Prxfatione ad Acta SanMabillonius, Sclavin ctorum sui Ordinis iv rationem aliquam esse,
i$$e, uti

amqui

dicipo$$c,

martyrium Sclavinis adscribi possit, affrrmat. Promit illam e Procopio, qui lib. 3 de Bello Gothico cap. 3S Sclavinos Thraciam et
ob
S. Placidi

quam

Saracenorum ritus in Actis memoraSclavinorum a Procopio traditis comparemus, nihil, quod Mabillonianae conjecturae magnopere prosit, reperiemus. Quantum quidem e Procopio (verba habes num. 135j cotligere est, praecipuum Sclavinorum numen id fuit, quod fulminis fabricatorem putabant secundaria cetera, ut flumina, nymphse et alia quxdam nu137 Si

raiiom
ail
'

cum

ritibus

mina, ut Claudius Maltretus


vertit.

P)-nrnj)ii

intcrpres

Ulyr

ub Justiniano depopulatos tradit adMabillonius, nec Siciliae verisimiliter pepercisse, a Totila forte conductos. Prseterea, Scta:

vero deorum omnium excellentissimum Luciferum vocat ex Hieronymo autem in Vita Hilarionis cap. 20 apud Rosweydum pa:

Mamucha

tet,

vinos iisdem suppliciis fere soevire in victos consuevisse, quibus Martyres nostr/ affecti fuere;

qua derelaudatus supra Procopius


Obvios non ense, non hasta, non
to mortisgenereconficieb:i)ii, alio

haec habet quoquara u ita-

ed depactis valide in

terrara sudibus pneacutis,


ta vi

raiserorum sedes raulnates


palo-

Luciferum et Venerem praecipuo in honore hobuisse Saracenos. Verba illius sunt Pervenit Elusam eo forto die, quo aniversaria solemnitas omnem oppidi populum in templura Veneris congregaverat. Colunt autem illam ob Luciferum, cujii cultui Sarracenorum natiodeditaest. Et cap. 5 in Amos haecprophetae verba Sidus Dei vestri ita
: :

impingebant

et infixas inter

rum

cuspides adig-entes usque viscera, illis vitam extorquebant. Pra^terea defossis hurai lig-uis quatuor crassioribus alligabant hi barbari eorum

quos ceperant
pentes aliudve

manus
ferae

ac

pedes,

dcinde capita

fustibus assidue tundendo,

veluti caues aut ser-

bobus

genus mactabant. Alios cum quas in patriam abducere non poterant, in tuguria compactos immisericorditer in quos incidebant oremabant. Ita Sclaveni neeare erant soliti. Ritus quoque Sclavinis fuit
et ovibus,
,

commentatur Quod I-Iebraice dicitur Ciiochab, id est, Lucifer, quem Saraceni huc usque venerautur. Verum non video quse inter Luciferumet Venerem a Saracenis potissimum cultos, et fulminis fabricatorem Deum ceteraque Sclavinorum vana numina, aProcopio memorata, connexio intercedat, ut eadem dicipossint. 138 Quod jam ad tormenta pertinet etsi Martyres nostri tormentis aliquot affecti tegantur in Actis, quae ad ea, quae Sclavinis in usu fuisse Procopius num. 135 laudatus scribit, accedant;

verum,ut
ouenditur,

nonnulla

AUCTORR

J.B.

ivti tsujew

utvurn. oci* iviuuiuuniu /ictv/


;

//

/n/^
>

ww

v/iuionaui

u\j

i/giwj.iuic

Jll

Nonnulli naraque palorum vectibus ora reserautes,

foetidura

tibus et

in tibiis

coenum ingerebant. Alios in frouremugientibus nervis torquendo

error intolerabilis visus est atque adeo, de m liando cumtemporum illorum historiis A< Si iptore non sollicitus,satis habuit,quasdam barbarorum in Siciliam excursiones protulisse, qux,
/

T-.-4'

.'

.'

../

.*,'n/i.V/

VsMKlaMI

[jetanus

..

etiam ab uberibus landum maternis rapientes, insontem infantiam elidebant a ad terram. Alios e regione pedes tenentea
urgentes. Parvuloa
,

Placidi,

madi
111

Stephani Aniciens/s nomineedita, Anibus. Hunc denique audiamus.


in
Vita<>
lacidi,
Cajetanut

Animadversione 15
i,
,

meatu prorsus naturali, usque ad arcem


aptante^que fustes
in

capitis

quidsenti"''
t ur>

succincte exponil his >

oigiSiciliam

n ntex

dissipabant. Aiiicandentis ferri laminis adusti sunt.

quoa

Gordianus

scribil

MawHtonia
Ji<

modum

ferrarum ex palmis

afllixisse,

Placidum
et

Socios pro fide Christi

ana Hiam

in

cum

stirpibus

et dorsa

Christianorum

cum

illis

occidisse, Sarracenos

dEemonum

superstitionis cul-

l>iftr vult,

flag-ellantes,

non tantnm ossa confringebant, sed

torea exstitisse

in

Sieiliani e\ M;i

etiam terebrantes aculei intrinsecus remanebant dissipatisque carnibus, viscera pandebantur. Nonnullivero, ligatia pedibus post terga currentium inter spinosa loca silvarum ducebanB equorum ducti et reducti, dumosis lignorum acutur, ut,
,

vigasse, quse Gordiano

Hispania dicta

est.

Ac

pri-

est,

cundum Octavium < Oordianum Mauritanise dedisse

B
r

men :id enim antiquorum scr


fecit,qui Mauritaniafi
,

nomen
,

leis

ac diu et saspius tibias torquendo tinnientibus chordis constringe-

eorum corpora carperentur

" ; de Honorio accepii, Hispaniam ap\ Notitiarum ohs< rvat OrteSexto Rufo, et libro

bant.
non odmodufn
JBCti

lius verbo

Mauritania.

Dein

>

'

est,

139 Feminas autem per unum pedem appendentes palis rainoribus dentatis rectis * in capite, ac vehemencrinibusque in eisdera colligatia
,

Mauros. Tingitanse
no
(ut ille

nempe pr<>
,

quidem

censrt

mihi vero hic tantisper


:

fingere lubet) Saracenos dictos

tius

stringentes simul

cum

capillis

omnera
in

pel-

liculam

auferebant

ingentia pondera
ferri

uno
con-

pede eolligantes, et Iaminas mamillis ac lateribus apponentes. ventri


,

ignitas dorso,

quamquam enim Arabum gentem Saraceni peculiarem ad Arabcs reliqut rint, nomen tamen suum Marsic Scenitas Arabes Ammianu pagarunt

En

,,.//,,

op. 15 Sarrac

nullus gestas suppliciorum facies satis multas : dicitur; e Christianis palis humo infia>us tamen defossishumi nultus, cum verberibus tunderetur, nullus tugurio inclusus quatuor lignis alligatus
;

pellatos scribit.

I
qi<<
rtt

cenisorti sunt Mauri,

Viau\ itani
:

provinciam
iis
Oi

fwn.

scribit
/'

enim P
cujus

nwsdeBelto Vandalicold
ortos esse, quas e

[Q,Mau

igne combustus, quse tormentorum genera scribit. Sclavinis familiaria fuisse Procopius vero genus, quo Martyres nostri penere, Mortis familiare erat Sclacinis, sed ne
ita
,

tunc pars erat Josue; qum primo

PaU
>

conten

non modo non usitatum quidem


describunt Victorinus,
:

ayptum, ac dein

in

A/W
Josue ab

dlud Acta infra num. 7s

gsiUasjxxLm^o^MndB.nte^fUissescrtbat,
verosimile est et Arabes nrare compulsos, et in Africam ut notat Ortelius , Mauros te

ita
,

Cumque

sancti martyres Eutychius

tnbus et virgo Flavia, cura trigmta Araen , flectentes gesuis respondissent Sociis bcatissimo Placido. decollati sunt una cura
,

m
^laeabes hodie

i-'

nua Sclavini Obvios non ense, teste Procopio At quoquam usitato mortis genon hasta, non alio ex usitata Sclavtnonere conficiebant ut adeo wmsxvitieettoleratisaMartyribusnostrissupvlimsefficineqwat,Sclavinostamhorrendtssupdebacchatos, mentoque lliciis in Sanctos fuisse esse rationem alidixerit Mabillonius tantum ob dictis non admodum effcacem) ouam (sed ex
, , ; ,

nominant Hispani, Olivario auctore enim articulus rent Ara,.

U
t

icenos,et Hisadde, Arabes cv artem occupasse ex Hieronymo,


hir

%abes

mm
!

M;eratenim

Elusa,

quama
''

Saracenis habitatam wa.SiveigiturexArabtaMauPalo


Gordianus, quode.v Arabibus, cenos diccerit Hlos
ri

h:<

HveePalmtinainAfnca*
f

np.n-ntt

^,advtr*
fanleni

quam
(jregorii
y ,w
II

S. Placidi

martyrium

feroci

Sclavmorum
Siciluv

aenti possit adscribi.


'"'-

140

m/iore

Martyrum
cxdet non COtlligit,

cladem gno contigit

Geminam prxterea Mabillonius alterasub refert, quarum


;

auietSMa.cemdicHsunt ortumduwertnt. Plura prxterea ad confirmandan

<*WMa-

alteram Marcelhm conttnuatotM

"

m6inusAchrmi^Moissmc^eapvdChe^m
S.

Cajetanus con, tiam Paliestinw popuhs,idolum f et Ammomtis, moribus Mawos et Moloch dictum; iisdem
,

W suam

tiore Bnccct-

Imn

memorant: llama tom. 3 Scriptorum Francix remotam fatetur MabtlPlacidi Jate nimium
lonius,

Saracenos veteri odxo < monachos bes vixisse, ac quie Mau bella fiaarasse Denique et

martyrtum subest de secunda irepouerit. Idem porro dicendum malimus. Jus^uan* recedere

quam

ut in iUa Placidua

Tjustimanumintercessere.8ed,uM CajetanbsatisforteprobaUmerdi^nt^ satis accurata via hisbellis habet, haud

ntLb
V

h<eccontigit;sedAgdain His auidem imperante,

Actis plane

^
?n

ie ,Procopio,Jt^^
vertisse
;

"''"""

Mauros arma

male pugnluce9 annottl

quZ annis

aliquot a S.

HupaPlacidi martyrto

Mauris,amissiscopiisunar

ttJCTOfll

taTZ Xt

*.Rau4,inquam,hxc
Mentur.duplicemenimtantum
Procopiusme-

aMauris Justiniani copiis, quam quidem o iiiatam cladem alteram sed quam anno cap. 19, 2 de Bello Vandalico

Primo sacerdotum et miniabsimilia leguntur copiosissimam et maximam turbam in strorum rxsilio crudeli long-inqrais et extremas regiones utpote verosimillime per Mauros
:

(Hunericus
gentiles et

justinianm,ChristiMadAbigamflumumtoud
GontharisJustiniaroe Bagaitana accepU quam Salomonmox no sub Salomone militans at animos pnor quaeqregie ultusest; ut Maurorum ac brevi admodum efuictoria parum
.

ad persequendos Christianos animosiog-enus frumendetrusit. Quibus bis acutum res) edere concessum est, neti, quod jumentis solis sed manenquaquara'industria raolari contritum
,

te

liscumque
\V6

pro miseratione loricatum Actis Mabillodari prteeepit. Ut plane, quae in vera sint, Maunianis num. 63 leguntur, modo
furfuris
cortice
,

ferre potuerit.
Procopium
lia

Alleram vero
:

lib.

citato

cap.

21

qua
,

ros sapiant.

bere videlur,

Salomon Justinianei

easercitus duco a

Mauris
1

<,-

stindusest at illam annoJustinwm <, annum ut perperam huic 543, Procopius illigavit; Cajetanusassignassevideatur.Nam Justiniani 14
<

hristi

Adducere denique ojrinionis suse confirmandce causa Cajetanus prseterea potemi va


L45

illalaUarlyri'

post

Aurasium expugnatum a Salomone montem


narrat,

anno Justiniani 18, ut cap. 20 Procopius Eomanis parebant, staAfri omnes, quicumque sub moderato ac valde combilera adepti pacem omni regimine, belli cogitatione

quibus in S. Placidum et illius Socios Sccvitum iis plane similia est, suppliciorum genera quibus Vandali sxpe per gentiles Mauros feritatis suceministros, Catholici ritus Afros "//?cerunt sub Geiserico et Hunerico, Vandalorum namsub Geiserico quidem, teste Vi\ toregibus
, , i

modo
tur.

Salomonis foelieissimi videbandeposita, mortalium oinnium

tum in Africa vivebat, lib. num.1 apud Ruinartium Vandali aliis palorum
re Vitensi, qui
i
,

Mauri Ac proinde tunc quidem ab armis rursus ad lentur. Quandonam vero ,i, moxseq. capitis initio Salomoms Procladem simul et interitum relaturus, idem
hsec copius declarat his verbis In contrarium post anno, quo impern fselicitas versa est quarto ac decimum septimum agens Justinianus Cyrum Bacchi, fratris Salomonis, praefe-ium filios igitur Cajetani sencii urbibus Africae. Procopius aduersari Mdetur, nisi ad annos duos aut tentix anticitres S. Placidi necem differre vel totidem
i

vectibus ora reserantes, foetidum coenum ob confessionem pecuuiaB faucibus ing-erebant nonnulnervis reraugientibus los in frontibns et tibiis
: ,

torquendo cruciabnnt. Plerisque

aquam marinam amurcam liquamenque et alia aliis multa atque crudelia tamquam utribus imbutis
,

acetum

Saapposita sine misericordia ingerebant. cerdotes virosque illustres stimulis ferreis ad amSed etiam parvulos ab bulandum urgebant.
ori
. .

pare quis velit mda non sunt

tanti
,

enim

S.

Placidi

nt

id fieri vetent.

Acta faciCeterum id

uberibus maternis rapiens barbarus furor iusontem infautiam allidebat ad terram qux omnia in Actis (vide supra num. 13SJ legere est verbis fere iisdem. Acetum quoque asperum et acerri, :

PlaCajetani opinio singulare habet, ut Actis , S. Abdalse duci, cidi necem Mamuchx,regis Hispani

mum Eugenio
to
,

Carthaginensi episcopo,
fuisse, scribit
,

licet invilib.

ingeslum
xi.

idem Victor

adscribentibus prse reliquis opituletur quamr quam illihaud faveat, quod Acta Stephano A ciensi adscripta Abdalam dicant toti IlispanisR
;
,

dominatum; quod de sola Mauritania Tingitana haudcommodevideturintelligiposse:verumquod


hic de Hispania sine addito legerat, de suo forte

qui S. Placido ac Sociis nenum. cem intulerunt, barbari Siculas feminas palisminoribus dentatis rectis (lege potius erectis aut jacapite (vide num. 139j criuibusque in ctis) in
Si vero

de tota Hispania interpretatus est. 144 Cajetano item favere apparet, ut ejus dictis c adjiciam atiquid, tum quod Abdala et Mamucha
fa\
1

Lem colligatis, simul cum capillis omuem pelidem fieri sive per liculam capitis aufcrebaut Vandalos, sive per subjectos sibi Mauros Hunericus jussit. Audi Victorem lib. 2, num. 4. At ubi F abhomineDci (Eugenio, Carthaginensi episcopo)
j

nl

Ardbica sint nomina tum maxime, quod in Aciis a Mabillonio vulgatis infra num. 63 his verbis legitur Cumque omnea (S. Placidus ac So
;
:

tale

responsum
ecclesiae

acccpit (Hunericus)
collocari

statuit

in

portis

tortores

qui

videntes

feminam

singillatim unus
fuissent
,

hoc ordine oruciati dari unicuique Sanctorura pugillura uuura hordei crudi ad manducaudum et paululum aquffi ad bibendum. Hujusmodi enim cibus Mauris Africanis ea
post
jussit

uuum

dux Mamueha

in specie suaj g-entisamminoribus dentatis jactis in bulantes, capite, crinibusque iu iisdem colligatis ac vehementius stringentes, simul cum capillis omnem

vel

masculum
palis

illico

pelliculam capitis 116 Quos dixi

auferebant.
, ,

tempestate familiaris fuit 2 de Bello Vandalico cap.

audi Procopium
G.

lib.

geutia pondera

Pane,

inquit, vi-

no
far

,ii'

mitioris

wctus commodie carent

autem
nec

igni,
tu.

coramolit;i

olyram atque hordeura, nec raitigata mauduut juraentorum ri,

Quin et Mauros ad illius cibi esum Christianos non rapo compulisse, colligitur e Victore Vitensi tib. 2
/
,
i

/onis

Vandalicx v.wn. 12 apud

in Christianos sxvitie prseter alia hsec habet Keliqui habiliores ad Bolitudinis Loca Mauris ducentibus, ut paulo ante habet) perveniunt, in quibus collocati, hordeum ad vescendum ut jumenta ac-

Ruinariium

ubi de

Maurorum

cipiunt.

Ruinartius Victoris Vitensis Historise jam

barbari ut aiunt Acta muno pede colligabant et laminas lerri ignitas dorso , ventri mamillisac laVandali vel Mauteribus feminarum apponcbant ministri,ut ait Victor proxime citatus ri eorum num.l, virgines sacras torquentesgravi suspendio, atque ingentia pondera pedibus colligantes, laminasque ferri ignitas dorso,ventri,mainillis et Meribus apponcbant. Mauros autem Vandal/cw feritatis ministros non raro fuisse, cottigi ex Victore potest:?os\. vero, inquit m(m.l2,imperatuni est Mauris,uteos, qui ambulare uod poterant,Iigatispedibus similia iterum Acta habent S. Piacidi longiora num. 70j velut cadavera animalium mortuorum ubi pritraherent per dura et aspera loca
,

'"" ni$i /'"'


/

in

ntioi

''

trio oppHw**'
$et.

rao

DIE QUINTA OCTOBRIS.

99
AOCTOM j. B

mo

vestimenta, postea membra singula carpebantur. //,<< <le Siculis universim narrant Acta

de Martyribus vero nostris aiunt, fustibus, suspendio,fumonon semel tortos /wisse, S. Flaviam pedibus in sublimse et prorsus indecore suspensa?n S. iMacido linguam praecisam sed sine illa non minus commode locutum quibus similia rursus habet Victor lib. 5, num. 1 e/ 6. Hxc, inquam, ad confirmandam Cajetani sententiam non parum facerent, si Gordianus, ut ille existimavit,
; ; :

una cum Placido ceterisque cjus Sociis jungitur. Mutationis ratio fuit, quod maluerint illius auctores illum ceteris ad \ <)< lobrisjungere quam pridie annuntiare, cum ex utrisque Actis inter Donati et Placidi necem dies multos
v Octobris
;

intercessisse necesse
tebit.

sit,

ut illa vel inspicient/ pa-

Dies undeviginti Cajetanus numerat ex collatis invicem Actis, tum quse ipse Gordiani votum Stephani Anicicat et Mabillonius edidit ensis quo pacto vi Septembris Donatus marty;
:

ista scripsisset

verum ex ante

dictis et collatis

rium

subiisse dicendusest.

Actorum cum
lioris auctoris

Victoris narratione verbis, recen-

ea esse, qui sua ex Victore aliisque corraserit,etbarbaris,qui S. Placidum interfecerunt,quos libuit,mores forsanaffinxerit,quivis facile intelliget Porro cum in tanta sententiarum
.

^ 5

Variae

COndlti

S.

Placido

Messanae monasterii
nes.

vicissitudi-

varietate, ne

una quidem, cui tuto possit fidi, occurrat, manifestum est, quam difftcile s/t, male combinatis S. Placidi Actis medicam hic manum adhibere, et quinam Martyres nostros peremerint, statuere ac definire.
1
'

Pa$ti

tum

Nihil de anno, quo passus


legitur

est

8.

Placi:

Fusustot Martyrum - i rum crudelitatv


litent,

Martyres forte dus, anno 539,

apud Stephanum Aniciensem Mabillonio edita num. 83 ita habent ^cta a

at

sanguis impiam barbaro- Meitanente cznobium, \titit\ verum, ubi deanimadvertunt Christianos, quos furori suo JJJ^ esse
in S.
tunt,'ct in

**

Pas-

Domini SUa est autem beatissimus Placidus, martyr nostri Jesu Ohristi pracelsus, anno setatis suae vi-

Placidi monasterium furorem verconditumab illo S. Joannis BapUste

jj

lum sacrilegas manus


mis tradunt

injiciunt

gesimo
chio,

sexto,

cum duobus
et

fratribus suia Euty-

Victorino,

sorore Flavia,

Fausto,

Pir-

mato simul ac monachis triginta (Donatus jam ante occisus erat, Gordianus vero barbarorum sub saevissimo rege ,>us evaserat ex num. 59J duce Mamucha tertio decimo anno \li
SiciliaeciJustiniani imperatoris apud Messanam Octobris. Unde anno 539, vitatem tertio Nonas

in temrtunt et a fundamentis vero S. Joannis Baplistae ea committunt, plum quxinfra in Actis Mdbillonianis num. 80 sine
est, horrore non legas arduum tamen creditu Pribidem his verbis legitur quodde eodem
:

illud fiam-

celsitudinis
intra

vero

magnitudine, ecclesiam,

quam
in ho-

monasterium suum beatus Placidus


S.

decimo cujus mensis October cum anno Justiniani concurrit, S. Placidum martyrium subiisse tertio
consequitur
;

Johanuis Baptiflt dificaverat, cum essuccendere (ne quiset ampla et alta, Saraceni in id incubuisse dicuntur) dem quatriduo, quo
nore

verum paulo

Martyrio coronatus coluvrent. gentesimo; qux cum prioribus non

post ibidem legitur quadragesimo primo ac quin:

His sive evertere potueruut. post occisos Martyres die, quinto

peractis,

barban,

Urbani Breviarium Romanum,Clementis Vlllet auctoritate recognitum, priorem U VIII re tam notam retmuit hanc et ego, si quid in nam ex est, retinere malim incerta audendum Mauros necis S. Piacidi auctores fuisse
: :

Messana solveyindicta; naminipso runt, seddivinainseqion/r navigantibus adhucfreto Siculo Rhegium versus
ui Snracenos, tanta repente tempestas incubuit, >' Stephanus Aniciensts, er: quotouot Saracenos ima depresserit. Naves centum,

maris

ante dictis, Africamincolentes, dum quidcertius afferatur, Mauri probabiliusexistimo; et anno 539 iidem dixi num. ltt, ^mTustlniano, ut ex Procopio ferifacile potuit, utSicibella gessere, ac proin BeUsanus Justimani dux tiam, quam Gothis ac Martyres ,.,;Jat, tumuttuarie sint adorti staouia tamen nee zd sa trv,-i.ln.-il noslros sub annum 5 apparet, S Placidi necem

octingenlos numerant Acta vero sexdean, mille Atquc h*C qutMabilloniana; quo teste, ignoro. monasterii Placidiam clades <L>m primafuit in maris littore mhu* 150 Jacebant interim

abarbarisde-

**''**
,

mtum

* ^"f 'Zfas /Ul ctorinid ^' ,J J,,, reconduln


s h
-,
>
i
i

^nus^a m0
.,-

fuga

^
rtis
>

supplicium j
.

P^ ^
8.

Pla-

die V Oclobris,

txcepto Donato,

signaviprincipioCommenlani. marlymum cont^ 148 De die, quo S. Plaoidi eonvemt nempe tertxo NoActis git, utrisque
:

^
,,

.,,

Flayi fa S. lesia ; monaclwum vero tr,ecc

in quo jacebant, /

tnense Scp-

tembri occiso.

XIII 'mZo^U Plantinianisexcuso, - ^SSZ excuso quar iRQft^M


russu
quari Plantinianis anno 1586 typis his verdie iv ejusdem mensis Octobns, nas nltnhris seu c Don ati monachi ia, lu S, bis memoratur BenedmU discipuli sancti et martyris, negare cum ChristUJ tus a Saracems,
, :

pr.r/jv >atum, 00Octobris; quo omnes, Martyrologio liomt rlicunt Donatus vero in

^
quaw
s,,,,,,.

-"^,,, nus <-

J
'

* Ultore.
;

Ubi

,,,, (/ , 3 .

ab usse oHcitur
.,

,ii,

jN
:

.v^

^^

hinamque tnstaurando siculi fuisse feruntur adjecissedicunt S Placidi monasterioanimum Benedicto disdpulorum colomam novamque a S. ^UsadillumUttertst quasinl<<>num.
tiiss l
s(

* ^f ""?
t

quod uUesl.parum

SoUeriopercuesuseBt.^^-^ lus 10.


S us

(1U1

caP
est

anno dxu...

pndie

dohaslitteras t

sedetBenedtcHadsuos audtto9
.

patere.ur.

Ad eumdem dxem

a. SSSSSSS. Ferranum - -- sssasisiBSstsi verum *> AclisaMabillonw apud


rologioBenedwttnoMenar,',,
,
,

KaU

**. <"
_

orationem, qutsquts tn tltas vel Placidi martyrio, orc ut fictitias habiturum eatsti l oculosconjecerit, ocu losconjece,<l

deQuibu s nihil

apud

s
:;

S&E5SSK23E Sl ^
TmZxfixo,
uti et
:

l-

,!,!,*

porro nar,

Octobris

Tomus

III.

100

ETC. MM. DESS. PLACIDO, EUTVdilO.


statuuni!. SuuloannoU'6 e vivis abiisse annuisse, ac novam ad Hbenter a l!t lnnbari,restitueret
;

tim e Paulo diacono de Gestis


:

nuem
J.B.

?rA
IZvois
mOi

M*
:

^olumlololm transmisisse
Uanadvenla aua.rersamum l %2em ntu publico acsolc

ab Inyus tnSrczel

Langobardorum proxime sequentibus lib. 5, COp. ki & duobus 3. Hsec sic loquitur Paulus mp. hausta est Sarracenorum, ^u Alrvmdnam et g-ens
audiens
;
( ,

l>

S. Placidi

Socu,

E-yptuin pervascrat, subito


11|(Mlt

ecctestam vero Siculos celebratum; S. amisso hOniine pristino, extnde Baptistte, Romanis Siciha/mt. cidi dictamfuisse, dumsub dicam, certa tamen Quce tjnidem, etsi Q u:c quidem, < falsa non

usuque sia te/w testimonio aut certa traditione

on^. fliSIfSL!^
* -

^Ss mS.Joannts

,s

Siciliam

OUin multis naviinva.lant, Siramisns m-

n. 1 ,.

lintiir.

mnltnmque

strag..-m fachinl

populorum,

vix

paucis
ct

evadentlbus,

qui

pcr

muni
Auteir,
lllud,

cnstra

^*~J ^ *
nnnnnp nredam
a

jUga confugerant

montium nimiam. et omne


ab stulerat
sicqUG

quod ornatum in
re "

MifanoniHVteam.
reslituitur,

floretque

bonorum, in portuum, piscariarnm ac ceterorum Tertullo pro dono concessorum, Siciliaet Italia a libere Jruerenproventibus, fructibus et dominio illud Vigilianum, quod laudat, tur at diploma num sincerum magis, quam eidem Pontifici
t

contigisse wlebtmus. stenum, docenU quapost part.l, NoRocchas 1'nras SicilicV Sacrx lib. 4, monachos a Vigitio titia 8 scribit, Casinenses confirmaPapa (sedit ab anno 538 usque ad 555) pra^diorum, villarum, tionem obtinuisse, utsuorum

151

Mifalfum tomen /tat

^*

^. _^

re et di

Sa

sP feclebuS '

AlexaDdnam

([e

Sicilia

g^Miirt PWtfw em Messanensi quoque

**

un i ve rsim, ac maxime dLcit, Petrum Casi


cosnobio apphcuissc,
i

^*.*"""

certe

perspicuum fiet i>orie verba confer&nti id verosimiliter B majorWA traditione ro fecit illorum temporum scriptorem non ndvi

traO> illudde Mcssanensi camobio nominatim quos poPaulus, rit. Neque id Theophanes, aut utut tissimum Petrus consuiluit, faciunt. Sed,

actum
sterii

-JtacuuuLUtto-cdc quibusmnn.Vl snpra est? Addit Pirrus restituti mona;

bonapia etiam fidelium liberalitate tempoin quo lapsu non mediocriter accrevisse vero absimile sit sed quidem nihil reperio, quod admodum rebus istis Benedictina familia haud Constante imperatorc diu gavisa est. Etenim, est Syracusis occiso, vehemens in Siciliam frcta irruptio, qua denuo Messanense Saracenorum
;

per Saauctores veteres de everso ea tempestate silean/ nihM racenos denuoS.Vhic\d\7nonasterio nec obest, quominus Petri dictis ftdes habeatur E singularia versanU enim minuta queeque et hujusmodi argumentis historici persequi sem\
:

Siciliam vero longe lateque Saracenorum furori paiuisse, mox laudata Pauli verba abunde declarant. Quod autem ad tempus attinet, quo
f
;

cladesilla

cum

Sicilise,

tum MessanensiS.

Placidi

Paido diacono liquet, remonasterio debere ad id temporis, quod Constanferri illam


illata fuit, e

ccenobium, occisa iterum illud incolente Benej protritum tina familia, ingenti clade ac ruina
fuit.
usque ad Conslanlis imp.

152 Petrus Casinensis

apud Octavium CajetaS.

Mezentii (MeMizizium et Miziziuum Theophanes) qui imperatoriumnomen, Constanti occiso, arripuerat interitum proxime fuit
tis

Syracusis

occisi, et debellati

cetiuin

Paidus

appellat

num
Vitis

in

Fragmento Passionis
'//

Placidi

tom. ide
gestee

tempora,

sanctorum Siculorum pag. 181


hoc

rei

subsecutum. L58 Constans vero,ut refert Paulus cap.

xi,

ouio669,

Terapore illo, quo ConNovae Romae impcrium in stans imperator voluit Seniorem Romam transferre, ab urbe RoraaSiciliam veniens remoratus est ibi per annos sex. Cum autem balneum Daphne, quod apud Syracusas est, caussa lavandi ingressusfuisset, cospissetque sapone Gallico deliuiri, Andreas, filius Troili, sumenssitu-

modo

.lib. 5, ing-ressus est Siciliam per Indictionmn imperator in Sicilia an ptimam... Mansit autem

Indictioneseptima usque in duodecimam sed tandem tantarum iniquitatum poenas fnit, atque dum se in balneo lavaret, a suis extinctus est. Anno 668
:

lam, dedit eam in vertice imperatoris, fug-aque lapsusevasit. Ast imperator cumtardaret in balneo, insiliunthi, qui foris erant, inveuientesque impera-

'

Constontia

torem occisura, sepultura? tradere studuerunt, et in loco cjns Mezentium quemdam absque voluntate Eomanorum elegerunt contra quem Constantinus imperator, jam dicti Constantii * filius, cum Roma;

Kalendis Septembns hulictio duodecima sumpsit exordium. Anastasius quidem in Vitaliano Papa bidictione xi, die xv Julii Constantem oCciSUfa verum, teste Pagio in Critids ad hunc anaii num num. 9, Indictioni xi substituenda est duo- F dedima prout in exemplaribus Anastasianis
:

Mss., regio,
aliis, uti et

occiso,

Saracenis

norura exercitu veniens in civitate Syracusana illum morti addixit. 153 Haec dum ad notitiam Sarracenorum qui jam iEgyptum pervaserant, devenissent, subito oura

Thuaneo, Mazarino et quibusdam a Mariano Scoto signatur Constantem autem anno 668 post diem wi Septembris et ante diem vn Novemhris Syracusis occisum ex Actis Concilii Constantinopolitani tertii moncf quod sane Pauli diaconi verbis supra relatis magis congruit. Porro Constantinus Pogonatus
:
,

raultitudine
,

navium venientes,
iDgrediuntur
,

Siciliara

invadunt

Syracusas

multaraque

strag-em faeientes ChriBtianorum, ad beati Placidi monastcrium deveniunt, illud prasdonum ma-

Constantis successor, Mezentiatose tyrannidis cerex Histria, Campania, Africa et Sardinia coeuntium militum ope Mezentium Sytior factus,

nibus direptum ad solura usque prosternunt, solam tantum ejusdem Martyris ecclesiam relinquotquot ibidem inquentes. Monachos vero
,

racusis cepit quo vita exuto, Constantinopolim rediit post hujus vero reditum Saraceni in Sic liam inopinato irruerunt, ut ex Paulo diacono qiicB rerum gestarum a Constantis obitu liquet
; : :

venerunt, diversis suppliciis affoctos letho dederunt, vix paucis Christianoruin evadentibus, qui
per munitissima castra et juga confug-erant montium ; aufcrentes quoque praedam nimiam et omnem ornatum illum, quem Constans augustUs

series,

hanc Sieilisea Saracenis cladem anno nr, illigandam suadet, quod Hermannus Contractus Saraceni, qui jam ia Chronico his verbis facit
1

multis depopula!tis provinciis, iSSgyptnni tenebant,


Siciliam hoc tempore invadentes,

magnas hominum
Alexan-

ab urbe Roma abstulerat in aere et diversis sj)eciebus, Alexandriam redierunt. Hccc Petri narratio partim e Theophane pag. 292
et seq.,

strages faciunt

et deprasdata

insula, hisque, quie

par-

ConStans impeflratOT driam redierunt.

ibi collegerat, ablatis,

156 Baronius

DIE QUINTA OOTOBBIS.


nontub
Adeodato,

101
AUCTOBI
J

Baronius in Annalibus ad annum 6G9 Vitalianum Ponlificem. hoc anno sexto Kalendas Februarii obiisse ratus, illam sub Adeodato, qui Vitalianum in Sede Romana excepit
}

56

nensi Congregationi tunc Laterani degenti ( non absimili nimirum calamitate involutum ea tem-

pestate Casinense
fuisset, qualiter

monasterium

jacebat,

et

Ro-

mam Casinates monachi


di

sese receperant) relatum


dioti

contigisse, tradit exAnasta.sw, qui iltam in Adeo-

Sarracenijam
,

martyris Placidefulti

Non ignorabat quidem Baronius tum Siculorum qui Saracenorum manus evaserant,
dato refert.
,

monaaterium ruina?
,

et

monachos morti
,

dissent

"Vitaliani

Papse admiuiculo

cum

ad Lateranenses monachos, tum ipsius Vitaliani ad Messanenses, quibus illos ad monasterium s. Placidi instaurandum hortatur, litteras sed suinquit Mabillonius in spectas habuit Maxime Annalibus Benedictinis ad annum 669 num.
; , ,

ingenti apparatu mittentes in Siciliam, idem monasterium restauraverunt. Datas ea de re sive a

quod Anastasius hanc Sarracenorum in Siciliam impressionem sub Adeodato Romano Ponquem Vitalianp. tinV" accidisse <lic.it, noo sub 669 obiisse hoc anno p xperam exiBaronius stim.-iN -it. Sic est; ea de causa Baronius prxdictas litteras suspectas habuit sed, quod ad Siculorum saltem litteras spectat, quid eas Baronio suspeipsis Baronii vei^bis ctas potissimum fecerit
73
,

ad Congregationem Benedwtinam Laterani degentem, sive Vitaliani ad Siculos litteras huc non transcribo, tum quod genuinse non videantur, tum quod illas Mabillonius, licet a Baronio tertiam a rejectast non defenderit. Nunc e Petro tum Sicilix tum MessanenSaracenis illatam idem audiasi S. Joannis Baph mus de Sicilia qxddem hxc habet Postquam univero idem imperator ( Leo Isaurus ) carnis multorum annorum est versffi viam ingressus
Siculis
,
:
:

cmensis curriculis, tempore


roli filius
,

accipe

Hactenus, inquit,

litl

autitteras) quse
civi-

in Seuiori

Komam

quo Ludovicus, Caaugustale sumpsit


in Sede

tem tum Siculorum, tum Vitaliani

imperium, Joanne VIII Papa


praesideute
,

Apostolica

nobis paruni arrident ob


tates plures

id

potissimum, quod

in

Casinensi

vero
,

ecclesia

Leone

(nonaginta

et octo civitates villasque,

ut aiunt Siculorum ad Congregationem Laterav) inSioiliahoc tempore possed nenseh monachi dicerentur, quaudo nec ipsa llomana Ecclesia vel unius oppiduli, ut
civitates haberet. Id

primo anno orabbate cathedram gubernante Dominica? Incamationis anno ejus diuatu.nis mensis Augusti die i Sardcccc lndictione iii examen a Babylonia et Africa ad mstar
,
,

raceni

ipsum pos minaesset^necimperatoripse, lnsukedominus,


illic

ll

armm cum AlV.hyrao impUssimo


,

rege suo veni-

tot

teris

non

in Vitaliani \ii conlegitur, sed utrasque ob mutuam

quidem

nej
157

nm

fictitias

Baronius uerosundder
.

luvenientes itaque pacatam entes Siciliam intrant. a-mina tendeinsulam, quaquaversum impietatis depopulabantur, mccndio et hobant, devastabant, Messanw a Samicidiis cuncta tradentes. At quid

racenis gestum
Vitalx

existimavit.
sed
Vilatiano

Poniifice.

Ceterum Baronii de anno obitus Papxopinio recenlioribus hodiepass/m ln Operenostro ad xxvn Januarc
:

159 Post
alia
captivitatea

tan.as i.aque direptiono .,,,'


,

post
'

^O^
.

displicet.

quxdam Pelrus
,

oooaoi

" de
est

Aveotus Vitaliani Pontificatu disseritur Maitmus per Theodorum Calhopam Eoma S.


Kal.
Jul.
feria
iv.

gens Sarraoenorum ad expugnandam devemt. CumMesaanam civitatem Pladdi ingreMi que monasterium beati martytis
ssvisaiipa
fuissent
,

xin erat F. S. Ludcl.h, quo littera Dominicalis menscs ix, dies xxiv. duos genius sed.it aunos quare electus videtur circiter Ubiitque % Junii constitit, Martinum x Augusti; ubi nempe certo Romam reversuChersonam relegatum nec esse non geseo vivente Pontifioem se ,
, ; ,

Brgo

anno

Chnsto

evaginatis gladiis

untur Quod dum conreligionem venerari compellunt. moomnes in eodem loco , una cum temnerent, abbate suo djqui ibi nb nacbis Casinensibus ^arracenorum gladiis occisi sunt. fuerant recti
, ,
,

illosque Christum uegare

monaclws aggrediet nelandam

Illis

rumBBPit

etsi

sed

vicanum

Pontificis.

lost

ejus
,

mortem
eodem

qnoque hoc ordine pro fide Cbristi ecclesiam sanct, mnrmouasterium omne pnster
,

jugulatlB,

va.-avit

episcopatua mensem unum


fim-in Julii

dies xxix.

r Subrogatusest suh C
,

Vitalianus
,

menses n, seditque aunos xiv anno ncLvi MUED. Eodem anJanuari. an. USque ad xxvii in Propylxo nomortuum Papebrochius scribit Vitaliani successons Adeodati Maii. Pagius
,

desttuotnm est. Dem, twis Placidi a Sarracenis prosequitur Devic a p nonnullis inlerjeclis ita destru Us i.aqueac.ubjnga.n.Sarr.oeni, S ,e, l,a monasterus civita.ibus et villis, ac Liparitanam .nsulamadeunto ,

!*

nobio pertinentibus,

MahtUaZnumprimum Christi 672 innecM ^akum MZsvelo e Mdone Mui Vitahanum anno 673
t
"

menium cum

Sioque^ omrn usqoe prosternunt. urbem lauioAugust, versi die Knlendarum ad solum villis et opid.s reliquis
,

S.o.l.amr,-

SaTlun/Asse tradit
P in

nenedictinorum pag. 407

oivitatem usu eprosternu.it, solam Jtf annoDomi-

M
.

parum Chronologia Pontifieia 88 tom. i Februant pag^ tumHensd ius


f

-JJ^T \tum ^ochiusQsten(minPmylxoMaii ^


;

nam beitiPhK'idic,-ele,i,m
ni dcccciiii Lndiot. vi.
Ififl

rdiuquen.os

f**^'

de

Vnautas Petri asscrtioncs JLititmobservo,multa Petrum


JKJ

t"
*

non discutio velut ab annp


:

qlumulla
-

adannum

._-

003 gesta, ym.c/iM/im


,

icei

ur-

**

wui

.*..

Taurome-

nmuurtt
clade$

sanensis exciaio sanensts eceeutto,


,

mu* *"*'
Itaque

dam

Casi-

staurationemitaprogreditur.

101
UCTOftl
j.

DE
Hoc anno
f

S.

PLACIPO. KUTYCHIO, ETC. IW.

lego:

B.

ro

w*J 0 **? pri C*m rf* 827


>
;
.

fe

.*/ 6836

OWW
%

rii.Sicili.rliberatorisJussuconscrtpta.Hichb.
vocat, narra<> Bet Mmenem> gUKm, ut ; victum, Rhegtum mi /aldum, a Belcamedo prxlio
.

Ad-

Anno 6386 (Christi 832 ; capta est Panormus... vicesnno pn(Christi 878 ) captae Bunt Syracusae

mo

pag. 68 stc haVenetiis anno 1570 editus, tes ab Africre Saracems, quo Captis ... Syracusia bet ab anno tempore Basilius Macedo ( imperavit tota 886) imperabat, etiam annum
,

mensis

WCaii

feria

q u arta.

Joannes Curopaa-

itaque ille nore illum patriaque privavit. Pulsus ad Koberti ducis Rheg-ensis confugut a Sicilia
,

Rogerio auxilium. Gaufredus cap. 10 captam a a Roberto Messanam ait anno 1060; Petrus , anno 1068. Teste iterum Gaudfredo cap.
duce
17,

anno
)

1061

cum Bechamet Petro


et
:

867 usque acl insula occupata


sola excepta
luti

fuit

urbes eversa? ac dirutaa

citur

Robertus

Balchaoth di( prselium iniere proRogerius

Panormo, quae superfuit, Agareni quodam propupnaculo profecti ex

unde ve-

reg-ionem contra sitam occuparunt, Chronico Siculo paulo ante citato ad di 6409 Christi 901 haec leguntur

tot cladibus vo mensis Septembris. Cum igitur fUerint a SaraceB ea tempestate identidem affecti quo determinato nis Siculi, plane incertum sit, eademque postrema ccenobii Mestertia illa,

r
(

Rursum in annum mun:

cepit

ranormuw

cu

X^:
,

Abul-abbas

fU

i^Oc.a.
, ,7

,z,,.

pecastrum Joannis Normanni milites 700 tantum 15 vero habebat Bechamet armatorum milvictoria tamen penes Normannos fuit, delelia ut Gaufredus tis decem miliibus Saracenorum, in Saracenorum acie equitum scribit. At Petrus, quind eci m P editum.verocentu nUia (uisse,div/ n,i,nt Saracenorum, auiinillo vrseho perieaddit, Rnvnrprmrum. quiinillo preelio iperie, :

re,

vix

colligi potuisse

stianis ne

E numerum contra e unum quidem sauciatum, nedum occi;

anno

sanensisclades acciderit,utut multussit Petrus in assignandis Notis Chronicis certumque aliunde Tauromenium sit, Ibraimum subseculi x initium

expugnasse.
contigit ea

Petrus igitur hic partim falsa, partim, quse fidem superant narrat. Porro ex Gaufredo captafuit Panormus anno 1071, Tauromenium 107S; anno denique 1090 Rogerius, Roberti frater, omni Sicilia, sedatis undique motibus,po-

sum

fuisse.

forte tub an-

num
i

880, die

Augutti,

in re a Petri dictis discedere nefas sibi duxit auctor Epitomes Martyrii S.PlaSanctis cidi, apud Cajetanum tom. i de Siculis 161

Neque hac

tius est.

163 Porro Rogerius insignem

non modo ab

quam

Bogeriut

expugnata armis

Sicilia,

verum

etiam ab instau-

Sicilix t-oniM

Animadvi sionum in no 1610 Messande typis excusee qui postremam hanc Benedictinorum Messanas cladem potius aci

eorum

Vitas pag. 161, an,

rata ibidem re Christiana, cui non

parum deln-

dem

cidisse conjicit
,

anno circiter dccclxxx Kalendis Joanne VIII Pontifice, Ludovico Caroli fiAugusti Leone Casinensium abbate. De lio imperatore
,

menti sub Saracenorum tulit. Messande jam inde ab anno 1081, teste Gaufredo lib. 3, cap. 32, Ecclesiam... in honore S.
Nicolai...

dominio accesserat, lau-

cum summa

honorificentia construxit,

vel reparavit et diversis

possessionibus auxit.

Idem
li-

die vero peractee cladis,

consensio est

moxmemorato omnium unde Arnoldus Wion occisos po-

et aliis in Sicilia locis prssstitisse

Rogerium,

strema hac clade monachos in Martyrologium Benedictinum ad Kal. Augusti hisverbis iutulit:
Messana^ in Sicilia, Passio infinitorum
est )
( paulo
li-

quet ex diplomate Arnaldi, Messanensis et Traxjnensis episcopi,apud Pirrum lib. 3, Notitia 7, qute In nomine est de Prioratu Messanensi. Ita habet
:

Patris et

tilii

et

Spiritus

Sancti.

Amen.
x.

Anno
men-

sanctorum Monachorum, beralius hoc dictum Abraymo Saracenorum duce profide Christi qui ab necati sunt. ILlis autem Octavius Cajetanus in Martyrologium Siculum ad eumdem diem Mes:

ab Incarnatione Domini mcxlvii. lndict. reg-nante excellentiss. Rogerio se Junio


,

reg-e Si-

ciila'

sanae,

Passio sanctorum
,

Benedicti

Monachorum, Ordinis S. a Sarracenis, duce Abrahimo. Id vero


est,

ducatus Apulise et principatus Capuse. Eg-o Arnaldus Messanensis et Traynensis ecclesige Dei gratia electus pro Dei dilectione et animee Ro,
:

g^erii

comitis beatae memoriae


;

ac

uxoris

ejus

Wioni hic singulare


,

apud Benedictinos
;

bis

sub Abrahimo passosdicat, primum quidem anno dccclxxxiv sed ignoto die,ex Domini, ut ait dein vero Anno auctore Martyrii S. Bertarii vi prima die AuIndietione Domini dcccciii gusti ex Petro diacono verum quse hic Petri au; ,
,

redemptione qui per multas tribulaDeo auxiliante, tiones totam Sieiliae insulam ibidemque plurimas ecclesias diligenacquivit ter construxit, atque de facultatibus suis eas sufficienter dotavit quamdam nostram ecclesiam snnctae Mariae cum pertinentiis suis quae juxta
Adelasiae
,
,

ctoritas est, ut,


tuperttite ha-

ctenutS. Joannit Baptittx


eccletia,

quod Wion ait, evincat ? 162 Porro gravissimum, sub quo Sicilia a seculo ix usque ad Normannorum principum tempora gemuit, Saracenorum jugum, ne jam tertio destructum S. Placidi monasterium instauraretur, superstes tamen et huic ( quod sane mieffecit
:

Vaccariae rivuium antiquitus sita

est,

consilio et

assensu Messanensis
spitali S.

et

Traynensis capituli

ho-

Joannis de Ilierusalem libere et quiete

dedi etconcessi.

rum) cladi fuit S. Joannis Baptistse ecclesia ; sed seu Saracenorum injuriis, seu ipsa sui vetustate

multum detrimenti
Normannis, expulsis

accepit

dum tandem

sub

e Sicilia felici

marte Sara-

cenis, instaurata est. Qui pulsi a Normannis Sicilia Saraceni fuerint, Petrus diaconus Casinensis in

Fragmento Historise Vitse et Passionis S. Placidi et Sociorum apud Octavium Cajetanum de


Sanctis Siculis lom. i, pag. 1S2 enarrat sedaliquanto aliter Gaufredus in Historia Siculx Roge:

Sequuntur tesUumsubscriptiones, quas brevitatis gratia omitto. 164 Rocchus Pirrus Notitia 3, part. 2, lib. 4 intertemplaa Rogerio Sicilic-e comite condita,vet restaurata vel denuo erecta, Messanense S. Joannis Baptistx templum recenset in quo prseterea, ut scribit Not. 1, lib. 3, anno 1099 domum hospitalem erexit quam equitibus primo Hierosolymitanis S. Joannis dein Rhodiis nunc vero Melitensibus concessit prseposito illi Priore Fr. Gubaldo. Rogerii Sicituv regis hujus nominis primi, et Rogerii comitis filii diploma laudatus proxime Pirrus adfert, datum anno 118(i
;
,

reparavit*

in

DIE QUINTA OCTOBRIS.

103
effi,

in quo ecclesixS. Joannis Baptistae, olim a S Placido conditee, et bonorum Hierosolymitanis equitibus a Rogerio comite concessorum,patema dona

ad

eum

conversus, rogaturus, verane esset

>

confirmans Rogerius Siciliae rex sic meminit Totum locum et tenimentum Mtum in campo Messanre extra muros civitatis, ubi est ecclesia, quae in honorem S. Joannis Baptistae sub beatae recordationis glorioso comite Rogerio patre nostro constituta
.-

gies, necne, ediceret, monachum videt nullum abierat ille, quamvis essent occlusse fores Rsec aparitionis series accipe modo a quibus auctoribus profecta sit Rera ipsam ita se ab ipso
; ,
.

J.

Florello
die pro
et

avo suo, accepisse


concione
saepe dixit

in S.

Placidi

festo

Eaymundus

doctor
:

Prior conventus

pie noscitur,
divisis

cum

omnibussuisaedificiis, ccemeterio,
. . .

historiam
libro

Fratrum Praedicatorum hanc totam Placidus Campulus

sed
in S.

dicto venerando Priori conventui ac eorum suc(Gubaldo) et ejus sacro cessoribus concedendum duximus et perpetuo conet pertinentiis

Placidi monasterio

monachus

legisse se refert in

sodalitatis S. Placidi,

qui Messanae in tem-

plo
facit

maximo

servabatur.

Addit

Cajetanus

Id

tirmanus. Petrus Casinensis diaconus apud Cajetanum ait, hanc S. Joannis Baptistte ecclesiama Normanorum in Siciliam adventu corrupto no-

minedictam vulgo

fuisse

S. Jacinthi,
;

erroremque

in re refra illum sua etiam gari illi non cupio ; verum a tempore, quo in illa sepultce fuere exuvise S. Placidi, ab eodem Sancto
cetate viguisse
S. Placidi

qua

ad veritatem historiae, quod Sarracenis dominantibus memoria Passionis S. Placidi coli desierit, recuperata vero Sicilia, diu adhuc festum non celebraretur, quare officio S. Placidi occasione ejus rairaculi instituto, in quodam Responsorio dicitur
pietas, cui militat ordo vel aetas, Exhilaret mentes, Placidi nova festa colen-

Vera Dei

vocitatam fuisse,

quod tum Acta num.

93,

ut

tum Petrus proxime laudatus addunt, veltem, certiori testimonio possem confirmare. Diplo,

tes.

ma equidem

paulo ante adductum, et Petri eetate datum, satis ostendit etiam tum antiquo illam nomine, quod a S. Placido acceperat, etiam notam fuisse. Hactenus de S. Placidi monasterii vicissi:

167 Historia hsec, relatis modo adjunctis ve- b " stita, nonuno ex capite fabulam sapit. Primum

Saracenit

enim,

quidem non adeo mirum fuisset, duobussellariis neipsum quidem S. Placidi nomen id temporis notum fuisse, magis enimvero miranetsi

fci

B tudinibus

nunc, ut ad Sanctum revertar, rerum

dum

ordo exposcit.

esset, usque adeo Messanx S. Placidi memoriam fuisse tunc extinctam, ut nec Messanensibus ceterisS. Placidi nomen tum innotuerit.Etvero non

XI. Instauratus sanctorum Marty-

rum apud Messanenses


corporum
inventio.

cultus et

desunt de rebus Messanensibus scriptores,qui quidem ignotum tunc fuisse Messanensibus sanctorum Martyrum sepidturx locum, ac cultum deacconstanh siisse, fateantur;perpetuam tamen Messanenses traditionem fuisse, contendant, apud
in S. Joannis Baptistee templo, loco tamen occutto, illorum exuvias fuisse depositas et conservatas.ln

hisValtrinus, qui sanctorum

Martyrum

inve
L85

Gravissima annorum
aZamL"
newei

circiter 230,

ut auctor

tionemapud Cajetanum supra citatum pag, describens hxc ait Verum, cum posterioribus
:

synchronus Historise Messanee a Saracenis liberatx scribit, Siculorum a Saracehis oppressio, & Benedictinorum excidium, ut rei Christia universim insignem procul dubio cladem intulit, non itaet S. Placidi apud Messanenses memoriam Salutis mediocriter obscuravit. Sed ecce anno
hb. mcclxxvi, inquit Pirrus notitia 3, part. 2, Veteri et Novo Mo4 de S. Placidi de Colonero
nasterio, obliterata
ria, facta

culis

impio barbarorum dominatu

eivitas

in-

Sansulaque esset oppressa, incensa aede, in qua perturbatisque reliqui* asservabautur ctorum
,

ipsiu* sepulchri signis,

memoria
nis
divi divi
illa

eultis

paulatim uua cum loci quoque honosque Sanctorum


perman.sit tamen
;

obsolescere visus
Placidi

est

commuin
lo-

constansque opiuio a majoribus accepta,

Sociorumque martyrum
;

corpora

jam pridem

S. Placidi

memo-

Joaunis ?ede condita esse

licet,

confusa

divinitusMessanensibusquibusdamopi-

apparitione, revixit. Brevem apr ficibus Sancti paritionis hujus historiam,quodpauloaccuratius alio remittam, hic expendenda sit, neve lectorem repeto Anno a partu Virgims supra

versus esset, absidi inscriptos


Hic

Sanctorum ignocorum memoria, ipsura proprie Dictorum vero testes adducit raretur sepulchrum. restiUUum duos, templi, cum a Rogerio
ita habent : RelliquiasPlacidicelebres, Messana, perennes. necem. jacet, hic saevam pertulit ille
:

ex num. 23 mcclxvi (Pirrus supra

legit

mcclxxvi

post-

quam

Carolus

rex
S.

Siciliae

regnum

occupavit

beatus Placidus,

Benedicti indutus habitum,

Raymundo et FloMessanee in vico sellariorum, diem apparuit, jussitque, festum sibi rello sellariis celebrarent. tempusinusitatumomnino
ad

cujuscumque demum sit iUius ap- ,, a regesta ram, paritionis 'descriptio, recentior est et certa illi fides addi debeat remotior, quam ut Placidi Campuli, qui, ut Pirrusseri168 Dein,
(

nslau .

cum enim
bit

monasteriiS. Placidi de Colonero


t

,,,-

adhuc sed quoniam inauditum nedum institutum homifuerat S. Placidi nomen, qu8ierunt, ostenderetur sibi nis atque res gest*, tanfieret, quid ipse figura corporis, planumque

id

usque

abbat6magebat,meminerit
no 1206
vel 1276

apparitio autem an,

Haudabnuere

illi

lum

plus quam sec\ interet itktm intercessisse, integrumhanc


contigerit
est.

necessum

Adhasc vocori

lubium po-

dem

gessisset.

Zur

populum ne iP^us Vita conscripta erat effigiem hoc modo historiam celent. Suam vero
:

160

Profert

ille

confestim

librum

quo

jubet,

reliquit.

Primario in templo P^sefbus et ^bep^er itemque presbytero jacobo BeUariis efljn


,

nsdera

homo fortassis simphcions test num Florellus, Haymundus, etlectaa aC credulinimis ingenii, ejusdem apparitionishistorm Placido Campulo qux mihi ignotxcetatisest, ea quoqueadjuncta produ quibus hicvestita illa appantio
tuteruU,

mo

BBdituis,

pictorem, qui

et ipse adeiat,

Denique, ubi terrarum liber ille canservandus,visus estumsane studiosissime tandem evasittNihdo ubi servatus?aut quo nuam?

Vit*

S.

Placidi,

spicere.

Monachum ipsum

expnmit

pictor.

Mox

autprodign tamen secius apparitionem aliquam


t

sal/>

104

DE
factu

S.

PLACIDO, EUTYCHIO, ETC. MM. inventionem compenlib. 4, num. 16 corporum iS occasio-

I)

bulam ante annos


1876 sew
1(19

fere ccc (atywe

adeocirca

annum

po^us

1266)

NN.

dilutis oleo coloribus

Sociorumexusium traditione, qua S. Placidi et templo, loco hcet ignovias in S. Joannis Baptistae
to,

]>inxisse traditur.

reconditcB dicebantur.
171

/ii

Aonvi

'"

S.

Ptacidi

mona

rtrium de
Co/onero.

Sed in hanc rem longe quodlaudatus Pirrus sc?'ibii; nimirum monasterium, S. Placidi de Colonero dictum, duodecim distans, mill. passuum Meridiem versus Messami cujus et nomini fuisse erectum, ejusdem honori historiameprimigenio ipsius monasedificationis steriiMs. ita refert Anno Dom. mccci.xi honesti
illustrius
est
:

Tum
de

ita

prosequitur

Accessere
,

prae-

l'*i)ii$, ui

terea divinitus osteusa

prodigia

quae hanc

ho-

aiunt,

Sanctorum Martyrum sepulturae loco contirmarentque. Feopinionem comprobarent superioribus temporihus inter ejus runt enim

minum

templi
doti

clerieos, antiquae

virtutis aetatisque saeer-

et nobiles

viri

Messanensis

scilicet

venerabilis

presbyter Robertus de Gilio, Marius de Spetiariis diaconus, Loonardus dc Anastasio subdiaoonufl el mi.s de sancta Cruce sa?cularis,omnes parivoto,
saeculo renuntiantes, novitialem habitura sumpserunt S. Mari LatinsB Messan. Qrdinis 8. Benedicti. Quorum desiderium cum innotuisset presbytero

ad noetunias preces exsurgenti *aepe visos monachos complures, a laeva templi parte , binos candelis accensis ingredi supplicantium ritu,
atque ante aram

maximam
,

sistere

sese, inde

mox

qua3 ad dexteram ad divi Placidi aram pilam erat, flectere subitoque abscedere. Alter item cjus ordinis sacerdos. Frauciscus Caraman,

absidis

na,

summa

religione et integritate vir,

dum

vi-

Nicolao Mustazosio terrae Milarum et habitatori MessanSB eis praediolum pro incolatu dedit in quo r:t ecolesia S. Aloysii de Calsidiro, udi nunc est
;
.

veret, multis
sibi

audientibus

narrare solitus erat


ingredienti frequepter

ecclesia S. Plaeidi Veteris


et

quam

etiam reparavit,

sub auroram templum monachos visos esse tres, ante sacrosanctae Eucharistiae aram psallere, neque dubitabat affirmare,
sanctos
rent
:

o/faj

(.

multa jugalia, nec non et alia necessaria proviilit tam ipse, quam venerabilis presbyter Gende Gangis * et honorabilis vir Nicolaus de
imo,

illos

addebatque fore,

esse Martyres, qui in ea ecclesiajaceut, se mortuo, eorum sacra

qui plus

aliis praestitit.

Patres interim,
,

publice
in

corpora inveuirentur. Quare licet sanctos Martyres jam pridem colere desiissent, multi tamen

dum

ecclesia et

habitatio reparantur
dictara

in

antris

eotemplo privatum

illis

cultum, precesque adhinpparitionibtu


aliquot,

habitibant juxta
latione
,

eeclesiam

facta

dein

bebant.
ctis,

suseeperunt a et elapso Messanae anno mccclxi professionem emiserunt. Postea ab Alirnando de S. Sepulehro canonico Messanensi Dionysii arehiepiscopi Meset vicario generali
praedictum
Priore
L.

hubitum

Mariae

Latinae

172 Simile quid, si non idem, mutatis adjunlegitur in Epistola domni Mauri a Castro

sanen. (imo a F.

Lucido de Murcja Augustiniano anno 1363 die x Novembris, inquit Pirrus ex ejusdem monasterii tabulis) licentiam impeloco congregationem trarunt ut in praedicto sub Regula S. JBenedicti sub vocabulo S. Placidi facore possint Officia, Missarumque solemnia celebrare. Prioratus primum fuit hoc S. Placidi monasterium; in abbatiam id erexit Urbanus V anno 1369. Verum cum loco parum apto haec sita esset, eam Placidus Campulus ejusdem abbas IV, de quo supra mentio facta est, in amceniorem locum, a comite Andrea Vinciguerra de Aragonia ante concessum, et a veteri monasterio duobus milliaribus distans, transtulit, accepta ad id facultate ab Eugenio IV anno Christi 1432, ut Pirrus refert. Hinc denique, ait idem auctor, in monasterium MessanenseS. Mariae Magdalenee An,

Joannis ad Bernardinum Vegium anno IbH&die ultimo Augusti scripta, quam Latine redditam habes in Appendice Chronici Casinensis saepelaudata a pag. 802. Illic ita de se ipso Maurus a Castro Joannis scribit Quando ratiocinaudo progres;

si

eum

certiorem facere cogitavi,


affecta

me

a sacerdote

sanctimonia claro aliquando accepisse; qui rursus a sexagenario (90 annorum lego in Epistola Italice scripta et a Wione in Martyrologio ad diem iii Augusti relata) ejusdem ecclesiae sacerdote audivi.sse diceret nocte intempesta medio in teraplo preMtiouibus matutinis post altare M;ijus, altari S.
aetate et vitae
,

quodam

jam

vicinum vidisse monachum qui tribus ambulacris totnra templum dimensus esset, continuoque locum undc cmigraverat, repetivisse.
Plaeidi
, ,

ipsi domino Priori (equitum Hierosolymitanorum mox nominando) locnm etiam indicavi. Quidquid sit de relatis modo visio-

Haec

ut enarravi

nibus, quae

olim contigisse tunc dicebantur, sed

no mdcxxxiii tota
migravit.
/>ein laui '"i

fere

Benedictina familia... trans-

170 Instauratus
S.
i

mii

\furly-

Placidi cultus

rum

Messanae qua dixi occasione, ab anno 1588, quo illius et So, ,

abomnibus verosimititer non credebantur; eo loco saltem, quem Maurus indicarat, post inventa sunt Martyrum corpora, ut certior jam edocebit
Valtrini narratio.
nensis, cujus

wyora,

iorum corpora tandem


rnodo, sed
et toto

clesia

in S. Joannis Baptistie ecfeliciter fuere detecta non Messante


,

173 Recensito archiepiscopi cujusdam Messanomen typographi forte vitio omisest, irrito
,

u ii no

1388

Hynaldo de

insigne in* Sanctor^um Martyrum inventionem, editosque ea occasione a Messanensibus ptausus singulari Opuscuto, Philippo Austriaco Hispaniarum principi dicato, et anno 1591 Messanse excuso, Philippus Gothus, eques Messanensis, accurate descripsit idiomate Italico, e quo Mabillonius tom. i Annalium Benedictinorum

Christiano orbe

sum

crementum

accejrit.

ad detegenda Martyrum corpoy^a Hoc igitur rernm statu famaque anno mdlviii Kynaldus de Naro Syraconatu
sic pergit
: ,

Saro eq" ile


Hieroiolymi
lano,

cusanus
clesiam

militaris
S.

Ordinis

llicrosolymitani

ec-

Joannis

enim. Ordini
restitutam
lius,
,

dem

prioratu accepit. (Ei a Rogerio comite , ut dixi

cura

prioratumque
Siciliae

Rogerius

comitis

fi-

ac primiis

rex attribuit anno mc-

XXXVI

DIE QUINTA OCTOBRIS.


A
Is,

L05

cum
,

decirao tcrtio Kalendas Julias

Messanam

ditur

humus

sub

altera

ara

duae

erant enim
i

venisset

~ !_ gonis Cardinalis

niliil prius *_ /".__.!! _


,

habuit
;

quam
__:

ut Fratris Un!iti>-n1vin; Hierosolymi-

magnique
,

totius

tani Ordinis Magistri jussu

sancti Joannis tem-

plum
non

formam elegantiorem reconcinnaret spe aliqua sanctorum Martyrum in reliquas inveniendi quas fama inaudierat teraplo jam diu ignotas occultasque servari. eo archiepiscoHe- igitur cum Antonio Lombardo po juratisque civitatis patribus communicata quinto Kalendas Julii, aram maxiraam in adversam templi partem qua fores erant, cura eho
in

sine etiam

ex utroque absidis latere ) sub ea igitur ara, quse wl rlnvtup-ilil liil-im TTt\ ejusPlacido dicata ad dexteram pilam divo Plnpiflf fllP.at.A , ftlllSdem tabulam prisci operis habebat pridie Nonas Augusti , altius molientibus terram ad decimum quintura dodrantem inter duos parietes, ad
r"l i -

i. /;

,./,..

,./.,-i-

"'"

iustar oryptBB cujus.lam fastigiatum


ritiae

primo

late-

ro transfert
ta

ara translaloco, unde novas fores perforat in aream, viaraque publicam totamque ecclesiae faciem expli:

ipse in eo

fuerat

postremo ex vario marmore sepedum circiter octo longipulchrura apparuit tudine, latum quattuor. Quo aperto mortuorum hominum corpora quattuor capitibus, relequisQtteossibusomnibus iutegrisinventasunt Quatuor horum, uti et corporum ceterorum, situm vide in subjecto schemate, quod ex Philippo Gotho imistructurae
, , ,

care constituit. 174 In harum

rerum fundaraenta

dum

effo-

tandum ouravimus, suppletis litteris M, 0, Quid siQ, qux apud Gothum desiderabantur. bi vclint liltcrx, dabit addita earum expticatio.

complura sexti dodrantis fu.t, intra septum, quod seordine quodara c.rca tem cadavera reperta, pecapu ad collocata, singulisque
pnTchrura
,

rem

ebibisse

admodura
,

verisiraile

est.

Viseban,

otusve siugulaB

apposita, vitie

fictilesque ara-

combustorum oss.um tur quoque passim quasi furnulis quilaterculis ruraque acervi tolorumque ex tere cooperti diligenter
,

c.ne-

nnU*

terra raferanguinis plena,, aut cruenta cruoe vulnenbus raanantem nerape quara

etiam sagitte quifottfl frag-mentis admixtis , in maximam adra.duaguitesunt; porro quod u rationem
,

busdam

106
UICTOIU

UJ5SS. plaCIDO,
deoei debet. ex Ipsta y apod omnes facere a tabem oonsum ,t> tot annornm
. .

EUTTCHIO, HO. MM.


osdit, ut

rationem
sibns P er
'

de ceteris conjectura frnpOSStt. Quid Valtrinus memorel, audiamus.

J.B.

^^ ^ ^
, , ,

JPS0

dam . itemque B m.^/^^ *fc ji^amus pauhsper. 9


dettgu

1KJS
: ,

'** ou^ efflabS

cbiepiscopns iactns u .episeopus iauiu S


,

iu D. in v.

^M. ^
_

D
Me, *nnen$ii

debuit

ar- archiepu^

---

inspectisque coram. rebus


sit

omnibus

An dihgenter, jus- Lombardm

aedem .

venit, -~.

et Phihppus verbis liquet, die vi auod Nulla tanrenhas gestx mterfuit, facit. i rei die enim repugnantia est inter auctores hic tatenter afossonbus lertia Avusti noctu clam et detecta fuerunt; aie
i

Joannis loculwn istum e 175 il/flwrus a Castro corporadietertioAugusti nuatuor in illocontenta rattrrot* MfO, detecta scribit
,

Thoraam Calvum abbatem

in miracula, quae

%~
Gothus

facta dicerentur

que testibus scribam recte

studiosissime iuquirere ; eacomprobata in publicas tal)ulas per

atque ordine referri. Tum adhiduodecim doctissimis, bitis medicis ohirurgisque aliqua ratione posset, quaBsivit ex iis, num sciri lapideo sepulchro illa essent ossa, quae

quorum
tente

Martyrum corpora primum

per urbem vulgata vero tantummodo postero res ut conspectui patuit. Ceterum, omnium ordinum corpora, tumulosi refert, quatuor illa
Gothus
rato inclusa,
capite in

seorsum condita essent. Qui, capitibussingulisatconsideratis, ex ossium magnitudine ac fi,

gura

aliisque

artis

anatomicae praeceptis
,

con-

autem, Meridiem spectarent, quartum in Aqmlonem. quod feminx erat, situ contrario illic esse inventa Complura item alia corpora nempe tnginta tria Valtrino Gothus vonsonat, tumulum sita et quorum novem circa priorem jacebant ultra septum co?iclusa
peculiari septo
;

eum situm

habebant, utex itlistria

corpora virorum sibi stant.r responderunt quartnm vero puellae ; idque etiam, tactis videri ,
tria

rite sacris, contestati sunt.

179

Cum autem
ut
episcopis

plerique

ab

nrchiepiscopo

dc omnibu

efilagitarent,

pro ea potestatc,

quam synodus
,

Tridentina

concedere
reliquias,

vi.leretur

ipse

Jltridlc

sanctorum Martyrum matione miraculisque


;

hominum

JJJJJ^ f"
inttruU,

existi-

vindicatas,

publice

ado-

schemate conjiceterat quantum quidem e Gothi quindeam tantum cere Hcet, quod extra septum

re vulgata,

ac additin Annotatis. Redeo ad Vallrinum. nova corporum iuventione per ur176 11 ac

esse et atia, corpora exhibet. Prseter hsec inventa triennis Cajetanus inter cetera corpus pueri

randas exponeret is, ne quid temere in re tanta statueret, in consilium advoeavit ex suis elericis religiosisque familiis litteratissimos quosque, fer-

me ad

triginta, et

quamvis

tres

mares cum puel-

la in eodem sepulchro reperti , sepulchri praetereaipsius sub abside situs ac species , locus ipse,

bem

vulgata

licet notje nullae

sepulchro essent

historiarum

monumenta

majorumque

traditio

inscriptcfi,

quae

rem mdicarent, nemini dubium


sanctorum Placidi, Sociorumtot saeculis

fuit, quin ea

ipsa

que essent corpora, quas

occultata pio

nec uon admirabilis odoris iragrantia, certissimaque inquisitione explorata miracula, inventi tandem thesauri fidem facerent, neque in iis vindicandis de archiepiscopi potestate dubitaretur; tameu, quo majorem auctoritatem minore cum dubitatione
obtineret
,

quaesita. Itafuerant potius, quam felici labore aedem statim hominum concursus ad que magni

innumerabiles, alii D. Joannis fieri coepti utque quae ad ioppressi, cum aquam aliis morbis mum sepulchrum scatebat, bibissent aut etiam suos ipsum sepulchrum contigissent, Deo magno sanati Bunt. mirabiliter glorificante Martyres
: , , ,

apud nationes universas


tota res integra ad
est.

haec inventio

Komanum
,

Ponti-

ficem Max. rejecta 180 Itaque idem


f ectus
,

archiepiscopus

Uomam

pro- aq u

acro$

rem

Sixto

V
,

1'ontifici narrat,

rogatque, ut

itonontS.
plac,doel
Socii$ impc(r(l(

Pauca ex illisprodigiis OctaviiCajetani, quiMessanx societatem nostram sexennio ante, quam h&c (ierent, ingressusest, verbis refero. Primum,
ille, quod sancti Martyres ediderunt signum, inquit fuisse fertur. Hunc enim ipsa in Josepho Frassica

pro sua auctoritate r

quod tot rerum argumentis . , ostensum erat et comprobatum ratum faceret. Pontifex, latus rerum eventu, cum purpuratis patribus rem communicat, et de communi sen,

tentia

B8.

MM.

Placido Sociisque

et

eorum

nocte

qua

inventae

sunt

sanctae reliquiae

ca-

reliquis Messanae inventis, caelestium honores ha-

asportantem caeput esepulchro in suas aedes iram incessisse tradunt; ut e templo pelestium dem extulit, repentinohorroreconcussus, aegre centum passus confecit ulterius pergere nec animus
;

necvirea permisere, quare rursus in sepulchrum,

v<ii iit pi o-

dioiti confir

quod abstuh-rat, deportavit. 177 Mariano Marroco rediit exesa vis luminis, Spuccio elapsa in oculis aqua re*persis: Vuillelmo

mata,

pravum

brachii ossa, nervique feliciter integrata.

prescripto diplomate et bendos esse decemit Messanam ab archiepiscopo allato ingens laetitia tum demum decretum a Messacives pervasit neusi senatu, ut anniversario ntusolemni pompa p ac supplicatione festa Sanctorum lnventio ad iii ISonas Augusti celebraretui. Hactenus Vattrinus satis accurate nec omittendum tamen, quod Gothusmemorat, inventum ittic quoque hanc procul S. Placidi sepulcro Pompeii Citii tumulum, hac
,
, ; i

Breptus Joannes Luparus e morbo difficili, ueque hnmaiia ope judicio medieorum superabili. Francisca Blasia diuturuo absumpta tabo audire
pej quietem
S.

inscriptione notatum
liiro;
\\o'ir.Y,ioz

$oi$Q$

arro

Poar,c

zQtxkz

an iv

Si

irat.

visa,

convalituram, simul
Orto
,

acaquam
,

Placidi

ebiberet.

sole

excita
,

neque

Sextus Pompeius
jacet.

Id est Phoebus ex

urbe

Roma

hic

propere quod audierat jussa exequitur, et fidei pretium incolumitas fuit, longa tabe corporis per emissum sanguinem exorata
luta.

vanum somnium

Liberati

Thomas Yivianus ex apoplexia


Tis-

Idem nimirum, qui in Actis a Mabillonio editis num. 42 portui Messanensi preefuisse dicitur, cum ittuc S.Placidus primum cum Sociis appulsus
est.

Marianus Carozza ex paralysi, ex hydropisi

sa (Jotha. Puellaobtrita curru, fronte lota, convaluit, aliisque eonversae ad usum manus pedesque,
aliis aures, aliis occuli
:

pulsi ab obsessis cacodae

mones. Denique plurimae tabellae templo Sanctorum affixae miraculorum multitudinem centestantur. Hcec e multispauca sufficere Cajetanus credi-

181 HcecMartyrum inventioHistoriam martyrii inventioni* ipsorumyion parum confirmat, et Acta de illis con- adjune c scripta, utut male co?isuta erroribusque respersa, anc JJL, non omni ex parte fabulosa esse,ostendit. Tumulus mr> iltequiquatuorcorpora triaquidemvivorum,quartumvero feminie, continebat separatim a retiquis,
flr
t

inter

DIE QUINTA OCTOBRIS.


A ter quatuor hos Martyres non modo passionis societatem,sed et peculiarem quamdam necessitudinem ac connexionem intercessisse, omnino insinuat quas Placido, duobus ejus Fratribus, et Sorori loco non uno tribuunt Acta. Pompeii Cilii qz&que tumulus a Martyrum sepultura non procul remotus, utrorumque familiaritatem confirmat, quam adstruunt pariter Acta num. h%. A rulsa a co?*poribus capita, vel corpora sine capitibus inventa martyrii genus indicant, quo eo~ rum aliqui perierunt. S. Placidum cum Fratribus et Sociis ZScapite truncatos, aiunt Acta num. 7'.). His quidem plura corpora lapsu temporis inventa fuerunt sed neque id Actis contrarium nam num. 70 non modo in est, irno conforme rdictos Martyres, sed etiampassim in uirii quc se&us /ideles Saraceni sxviisse dicuntur; imo inter cetera vero occisorum corpori in pueros ra inventum fuisse pueri triennis corpus, Cajetanus scribit. Reperta illic ossa ignis fidiginc aspersa, et carbones cineresque congesti argumento
;

107
U
.1

Tf.HK
li

XII.
et

Cultus publicus a Sixto

Paulo

sanctis

Martyribus

decretus.

Superiore et num. 178 vidimus, Antonium Lombardum archiepiscopum Messanensem Urbem adiisse, v,t sanctorum Martyrum reliquias suo calculo Sicctus V approbaret, acSanctorum honohabendos esse decerneret dlumvero roti compotem factum Ixtumque ad suosrediise. Sane Pontifex Messanensium votis cumulatissime, re neque enim <a, fecerat satis tamen matur sanctis Martyribus sacros honores hadumtaxat bendos esse decrevit; sed geminumetiam in eorum honorem festum instituit alterum tertio Nonas
resillis
: ;

SlxtU(

y taun

torum Varty'""

suntMartyrum nonnullos igne tortos fuisse sed et hoc supplcii genus num. 70 Saraceni adhibuis:

Octobris. quo passi sunt,Messanse acin tota illius provincia sub ru% duplici; sub simplici verototo

se leguntur. Denique fama est etiam (utique recens H nec dubia) inventu in sepulchro (S. Placidi) vasculum, in quo S. Placidi linp-ua asservabatur, quod argento gemmisque ornatum Messanensis domus professa Societatis Jesu obtinuit, ut item CajetaPlacido autem prseter illata iUitorn/'s scribit meu/.t cetera, liftguam quoque fuisse prxcisam, Juibes Auctorum Mabillonianorum, quse hictau.

orbe Christiano celebrandum altemimvero, nempe Inventionis, pridie Nonas Augusti in S. Joan- E
-.

nis Baptista Messanensi ecclesia sub ritu pariter duplici. Ailhcvc, ut fideles ad sanctorum Marti/-

rum cultum vehementius excitaret, indulgentias plenarias die Inventionis inpreedicta ecclesia tucrandaselargitus est ; edito his de rebus Brevi Apostolico, Idibus seuxm Novembris, anne 1VS8, Pontificatus sv.i quarto. Integrum Ulud /nbes
apud Cajetanumtom. iSanctorum Siculorum in Animadversiorubus ad eorum Vitas pag. \'u et , A/>obinis seq$., apud Ruinartium in A apud Wio* subnexa, apag. 17 logic-e S. Mauri
1

infi,
..,
, ,

num.

74.

,.

non imfu oba'"''"'"^ '''""''

pore
HIUIII

quopri

is >iova hic animum subit de tempore, .,,,, primum S. Placidi Acta conscripta fuere, suspicio. Satis quidem certum apparet e.r di*

eonjectwa

di

non ante seculum xn hsec Acta, in lucem .,..,. protracta, sed s&noi citius, ac ad id usque temporis /atere potuerunt et vero id revera conaii.t $
*
:)

,
.

nemLigm

suadcre videntur heec Arinrumnum. uO Id Lpaum fecerunt Mn-ccssores ejus (Viverba Papa) numero xlix cum enim a Vigilio gitii Joannem VIII perPontifices Wnumerando ad srh rojns nempe tempora postrema VCi
tigissc,
: ;
,

Appendice VUselib 3 a pag. 253, Chronici Casinensis apag. 807. Frolixam bullam ettoties recusam breviter tantum perstringani, sictamen, ut, qute moo) dixi, ronceptis bullx ver-

a s
Hlat,,
f,

is Messanensibus Benedictinis clades r/rr/ur suspicor, tumcirciter,extra;

bissim confirmaturus. is a prooemio Pontifex S. Elacidi mtss ei Jfo martyrii brevem historiam teadt\ in qua Placidum a Saracenis occisum ait quod ab illo, ut lorice et ex aliorum fide relatum, non ut Pon'
|

dupL efenttm

Historix meditione tunc vigente, ne S. Plaoidi prorsus evanesceret, hanc aliquem httens moria suscepisse, cujus lucubratio ad se-

tificixauctoritatis oracuto definitum accipe.Dein, quarerar serie Martyrum corpora post longi

oonsignmdam

tenebris involuta latuV culum usque duodecimum nwenta, et Gordiaeri i, dumtandem,oasuaMcuh\


'

Casincnsi aut alio quovis, ni forte credita, a Petro absque interpolatione, sub illius notamen

temporis intercapedinrn inventa sint, explicat. Tum ait, se Cardinalibus concdu Triden terpretibus inventarumreliquiarum negoh rerum gestaram processu diligenter prorei gra- ^ exeorum vitate discuHen lum <ledisse,at tandem
Apostolico concilio et assensuauctoritate
,

decermt

non

ne in lucem missa fuerit. srndo ix per Saracenos Sicitea usque

Sane ab occupata a
''"'

seculi sii

dianimartyriinotHmut tot et tam smgulana supenore recensui, UUus adjuncta, quot num. 1588 eorporm nufequefacta demumanno
tioomniumoculis cxposmt, seculo potuerit. Atque hmc scire ne dicam, divinare tam pauca de S> jnrte Leo Marsicamts seculo xi
in Casinensi Ghronico Actoru Mabillonium anno 1085 horum
L>iftcido

mntam

distmcta rmrtsseapparetP/ar,.

sanctorum martyrnm Plaeidi et le-itirao Sociorum dies festus, quo illo bono et cursu absuluto gdoria certamine pro Christi et fide servata, nobilissima martyrii consummato, MtaMudecorati ;,d ca&leatem patriam migra.verum%

eorumdem

nimirum

Nonas Octobris

in

omnibilfl

Cliri-

qutsqt

partihus sub Officiu Bimplioi, in stiani orbis * et provincia dupiicij Mefisaoensi vero oimtate v dies festus Inventionis eorumr
et

scripstt.

Am

dem
s
|

pridie

Nonas

Augnsti in ecclesia praefata Messanensis durataxai, sub


a cunctis

,,,>

UaUllomi judmto mA jam qu<v san ad seculum x referendum. Sed consecuta sint, nrum Martyrum inventionem

annos septmgentos Gasini vidisse, quod ante scnplnrr 4* Italici pag. 125.)
atque adeo,

,,,',,,!,,.,
fil .i S)

pariter Officio,

personis eccle-

sccularibus, ac

,w.

,le

quorumvis Ordinum reli.^ommuni plurimorum Martyrum, ubi


perpetuo celebretur.
ut
in

p^prfum
,,t

deeritj

Tum
,

sic

Pontifex.

is:.

Volumusque

Kalend.ino

quo P re$crUih*
,

/leamus.

nmicnlitur, sicut

in

liomano
Calendariis

Martyrolog-io, et

antea in quibusdam

habebatur
17

ad

eum

Octobris

Tomns

III

DE
I

SS.

PLACIDO, EUTYCHIO, ETC. MM.

II CVftftl

nomina adscrieum diem corumdem Sanctorum MissaisetBr evio novissima bantur, etiamsi in prmtermissa Ad Romani cditione ea fuerinl rii

jam inde a ribus Messanensibus illam


l

S.

Plaoidi

usquewmulSociorumque mariyrioad seculum mterruptamperdurasse, creumquam tempot e


damus.
188

&SZ
festum
matris

utriusque sexus Christi martyrii^diem Messanensis incolas, ut eorumdem observent: et, Pie ac religiose colant et
sanctffi festis de pwecepto sicutiin reliquis diebus openbus Ecclesi* moris est, a servilibus

AM^iM-

Jam

vero, seculi xvi

hominem,

qui, non- cgti u ,


t

tisMarlyrumcorporibus,detraditionis l etec
nobis tantisper, credibilis, veritate dubitet,
bett fingamus. Videat
st

licetadeoantiquxatqueconstantis,etpersenonin.
lu-

.V demum ad augendam Martyres devotiocrg-a cosdcm inclytos populi ardentiori pietatis nem, utque eo frequentius et sepulchra, quo studio confluant ad sacra eorum ffratiae hoc aberius cognoverint, se per omnipotentis Dei misendonis esse refeetos, de beatorum Petri et Pauli Apostolorum
abstineant.

Chnstian,

con* is casu potius, quam Benedictinis monachis, sed abequite silionon a

HierosolymUano, in quemsinistrasuspiaocadere sub ara studiose nulla poterat, corpora qumdam


recbndita retegi; videat signa

martym,

et
i

mihsec

raculasuprarecensita quotusquisqw habeat, intuitus traditionem illam suspectam falsi

cordia
ejus

et

auctoritate

confisi

Xf nTZ**m m
, '

eisdem
r

Chr.s

eanimirumexparte, quasanctorum Martyr


corpora illic conUneri perhibebat f Quin et ipso fatea, reieventu comprobatam hac ex parte ipiat? Tum Musdeillasentm 1 turt a C1 inclusa videat tumulo separato corpora aliquot numeri sexusque cum traditione animadvertat congruentiam necdubito, quin traditioni pondeccessurum. Denique multo ante r i s aliqm
;

sacer-

l ab

ordi
'

locorum

approX

batis confessi
stije

fuerint,

ac

sanctissimum
,

- \ Euc]

sacramentum susccperint

et

pra3dicta3

In-

ventionis die festo dictam ecolesiam, visitavennt corpora requiescunt, devote !ta preces fudennt, plenaatque inibi pias ad Deum
d

ubi

oadem

omnium peccatorum suorum indulgentiam

dicta

et

in Actis recensita, illa

elargiremissionem perpetuo concedimus et etc. u mur. Ono circa promovendi 6 Hsec quidem Si.rtus V ad Sociorum in fidelibus cultum ve S. Placidi et
et
i

culii

potissimum, q igessimus,eumiiscomparet qumsuis mprofectofallor, nisiabsque


t

Vj

hsesitatione traditionem

illam,

spectata saltem
""''"""
^

substaniia rei, veram esse, pronuntiet.

rumsatx

nhocnegotioSix-

tus? Bailletus enim in Vitis Sanctorum addiem VdeS. Placido agens (verba legesisinfra num. m velut hac in re minus 191) p 0l
.

Sanc

caute versatum, sugillare non irtyres fuerint, quorum corpora anno 1588 Messanx inventa sunt, qui locum sepulveritus
est.

Quin

gna martyrii num. L74,ei miraculanum. Ponlifici legitime probata 176 Ua opinor, vocabit in dubium, considerarit, nemo,
, ,

IfflPosteaquamautemPompeiiCiliisepulcrum viderit, non dubitabit quin id tlliussit, cujusin Actis num, !- mentio est. Etsiautem, num Mesfortassanensi portui Tertulli nomine / quin sissit dubitaturus ;nonambigettamen, ramaliquam S. Placido, comobium suum condei prxstiterit, suumque in illum amorem et vem tionem, delecto non procxd a S. Placidi tumulo
<
,

sepulturcV siuv loco, testatum esse voluerit

atque

itapari fere

tum Pompeii

Cilii,

tum

S.

Placidi se-

neqr

dletus infidas

ivit.

Ai fuerintne cor-

pulcrum,
tentia no><

licet

hoc nulla inscriptione insignitum


-

pora
nisi

,.

non SS. Placidi ct Sociorum ejus, Bailleto dubium et incertum est numrecte, dispiciatraditio fuit, S. Placidum Messan
. i

reperiat, securitate agnoscet, et in suscepta sen-

sanensium

(roditio,

confirmabitur Sola igitur Messecundum prcccipua capita


.

Benedicti discipulum, hujus Fratres, Sororei


Discipulos pro fide Christi Messanse fuisse occisos Vigebat et in S. Joannis BaptisUe tetnplosepultos.

rerum eventu probata, utut alia omnia defuissent, lv sufficere Sixto Vpotuit, ut corpora, anno S. Joannis Baptistx templo Messanx inventa,
SS. Placidi et

ud Messanenses ea traditio seculo

xi,

quo ad

Sociorum

esse, citra

levitatisnotam

annum sexagesimum
.

provecto,

Messanam

ptistas

eripuisse Rogerium, ac dein S. Joannis Batemplum instaurosse, vidimus supra. In-

declararet, ac sacros illis honores habendos esse, decerneret. Laudat prseterea in Bulla Pontifex

atq stauratum autem fuit sub S. Placidi nomine, iniita vocatum seculo sequenti, sub cujus

tum antiquas historias tum monumenia, in quibus, maxime


nino certi atque indubitati
affirmare non ausim L90 Sed Acta, inquies
,

& Messanensis
in his, nihil
K

omrepertum fuisse, ego


S.

natus est Petrus Casinensis, qui

eam

dicti

pliappellationempermansisse,ait,adsuamusUcet corruptesub S.Hyacintbi nomine. que at alia hujus ap187 Fatetur id Bailletus eam, quam dixi, trapellationis causa, prseter ditionem, assignari nonpotest. Ex eadem quoque profectum est, utinstaurati a Rogerio templi apsidi, quod loco num. 167 citato Valtrinus refert, Placidi Sociorumquemartijriumfuerit appictum, cujus rei vestigia sua etiam retate superfuisse,scribit. Porro traditio illa neque ex miraculo S. Placidi anni 12G6, ut perseliquet; nec ex Pseudo-Gordiani Actis, qux, nescio, ubi gentium scripta, se.

Placidi

subdititia
:

osiendiw

sunt, recentia, fabulosa, nullius ftdei. Esto non traditio Messanensium Actis, sed Acta traditioni

suam debent originem proin


stimanda, ac admittenda in
tioni,

haec

ex

illa

sunt

se-

iis,

in quibus tradi-

fuit, consentire

hsec rerum eventu probata noscuntur nec porro sequum est, eadem censura verum perinde ac falsum perstringere, modo sit, unde alterum ab altero secernatur. Sed, item inquies, Sancti cognomines ad hunc eumdem diem in Martyrologiis antiquis notati reperiuntur, et quidem a S. Placido Benedi-

quantum quidem

culotantumxuprotr"'
\

t<i in lucem, hominum manibus teri cceperunt nec ex eventu aliquo singulari, qui Rogerii tempore contigerit, cujus videlicet nulla usquam mentio est, originem duxit nec alia initse traditionis epocha seculo xi anti-

cti

discipulo ac ejus Sociis verosimilius diversi

forte ergo

horum Martyrum corpora anno 1588


:

quior, Placidi vero setale recentior, nisi gratis omnino, fingi potest. Reliquum ergo est ut , nisi
,

Messanse inventa sunt, Placidique et Sociorum ejus per errorem existimata. Sic habet in antiquis Martyrologiis Sanctos cognomines, et anostris verosimilius diversos ad dictum diem notatos invenimus sed nusquam in illis Messanee passi
:

temeritatis

notam incurrere velimus,cum scripto-

sepultive, aut eo translati leguntur, sed

tantum
late

DIE QUIXTA OCrOBRIS.


a
tate in

luo

Sicilia

annuntiantur,

et

nequidemom-

describeret.

Verum quidem
.

est,

nullam inventam
esscui detecta
J

nes

Firmatus enim et Flavia Autissiodoro tribuuntur. Levis agitur causa est, ut Sanctos iltos, cetera prorsus incogyiitos, de quibus, quas in inventione anni 1588 detectasunt, nullus umquam dixit,Messau,r /,, S. Joannis Baptistx tempto olim
:

fuisse inscriptionem, quse,

quorum

corpora, proderet
fnit, u, \de

sepultos exstimemus

cum neque mirum

sit, iis-

demnominibus S. Placidi&ocios venire, quibus marti/res illi: Pseudo-Gordianus enim, cumvera Fratrem et SororisS. Placidi nomina ignoraret, ac in antiquis Martyrologiis ad eumdem diem,quo suus
Placidnspussus
lia

ui nihilne propterea detectum eorpora istaS. Placidi et Sociorum fuisse probaretur ? Nihitne huc faciebant quatuor illa corpora, quarum tria virorum erant, quartum vere feminsBt tumulo separato inclusa ? Nilui Pompeii Oilii sepulcrum, nihil adjuncta cetera supra retata, quas antiquam Messanensium traditionem, quam verbis extenuando aliquam Bail-

fu/t,

Ptaculnm qucm/tnm
illic
;

/u Sici-

letusvocat,quantuiu adpr&cipuasaltempra rerv.m copita, ve iceramque fuisse osten-

passum

inveniret, cujus
et

bnntur Eutychius
S. Placidi

Victorinus

Socii memorahorum nomina

derunt

Porro
i.rn!

<j>">

flde

Bailletus ait,

judicatum

/l0f

,,

tur

Denedictini Fratribus applicuisse videquemadmodum virginis Aidissiodorensis


ejus Sorori applicuit,

eorumque in itinere socium Firmatum dixit. Iisdem quidem noniinibus illos Sixtus appellavit sed morari Pontificem nomina non debuerunt, ubi de re inpcrsonis illi constabat. Nunc Baitleti supra citati verba Gallica, Latine reddita expendamus.

nomen

corpora martyrem aliquorum esse potuisse? Legerat Ruinartium, legerat Mabillonium, quos in margine taiulnt atqu.i uterque ex Gotlm equit Messanensi ei reigestse
fuisse, inventa
i

mmto$cribent
-

teste ocutato scribit,

ne
S.

Messanensibus quin
,

Placidi

dubium quidem fuisse et Sociorum corJoannis Baptista? tem-

pora invenissent, quse


plo loco
,

in S.

licet

occulto, sepulta fuisse, traditione

c Baillelxu
intimtti'.

Detectorum auno mdlxxxviii 101 Sic habent (Messanec) corporum nulla inscriptio fuit, nota B nullit, quae quorum corpora nomina eorum,
:

antiquii
lica

detecta fuerant,

indicaret.

Nihil
ista

pariter

animad-

>cti fuerant. Sic Gothi verba TtaLatine Mabillonius reddit lib. Annalium Benedictinorum nwm. 16. Et quiaantiqua ferebat traditio, sanctum Placidnm Sociosque ejus in illo
I

versum
Sorori

fuit,

unde corpora
Placidi,
rig-inta

itim

*.

monachorum, aut duorum ejus Fratrum,


ejus
fuit

teraplo, sed

incertoloco humatos fuisse, luec eor-

Rcligiosorum
t

fuisse,

Judicatum mtummodo tibus quibusdam, a reliquo corpore


probaretur.
iliquot

ex capi-

separatis, ex

instrumentisve

martyrii, et

ex in-

fuso

corporibus quibusdam

plumbo,

aliquorura

ises. pora eorura esse, non dubitarunl M Foverintne aliquando ActaS. Placidi, Gordiai afflcta, Messancnsinm traditionem, nec ne, nihil interest viguerat illa dudum, priusquam Acta nec, ut rigere pergeilla in lucem prodierant ret, hujusmodi adminiculo opus hdbuit. Videtur
:

martyrum esse potuisse. Verum haec conjecturae cum quadam illius patria traditione, quara Beuedictini monachi Pseudo-Gordiani ope fovendam

Bailtetus hic
bulas,

magis male consutas Actorum faet


,

visae,

curarant, ut

conjuncts,
reliquias,

Sixto quinto sufficere sunt

sub

pavimento
S.

ecclesiae

S.

antiquitatem traditionis hujus cum inventionis adjunctis congruentiam, quam denique Sixti in examinanda re diligentiam considerasse, qux ta-

quam vim

Messanensinm

tjuuni

Baptistae

Messauensi.s deteotas, esse cor-

pora S. Plaeidi, discipuli sorum, Fratrum et Sororis ejus,

Benedicti, Religioin

men negligenda nonerant undejudicium minus um equum tuni de recentiori 8


.-

quadam

ex-

scensione Maraucliae, praefecti elassis Abdalhe Saedita martyrio affectorum, racenorum regis, Novembris ejusdem anni declabulla die

de Sixto Pontifice tulit. Fatsus quoque Baitletus liscipuest, dum S. Placidum velut S. Bc,

lum, SS. Eutychium


fratres,
S.

et

Victorinum,

velut
;

illius

xm

Plaviam,

velut

soror

machos

HM11 appareal

Saraceni
nisi

rcg-is

praefectique

adjunin

XIII, Sii
typis

"~ ,s

jussu edito

et

anno
i

ctum, uihilque,

dubium ac incertum,

hac

Plantim

corporum recens invcntorum approbatione occurSociis sanctitas rat, poni in monacho Placido et ab co 1'outifice decreto. digna, potest, cultu, illis
et
referri

qyibus utitur

Romanum hodiemum num.


leguntur. Ulud sic kabet
Ltalis
:

lau-

datum
,,.,.,,,

Mei
Placidi
,

Sanctorum martyrum

coguomines,
sed

martyrcs alios tempore occisos, Martyrologiis antiquis ad diem v Octobris,


bullae

exseoutio
certos,

ad

mag-i.s

alio

monachi, discipuli beati Benedicti abbati etfravii-iuis trumejusEutychii e

eorum
,.],,.,

postremorum
scriptos.
jmiutii

festo a

Sixto quinto delectum, in-

sororis, .-ilioruraque trifirinta, qui pirata pro Christi fide necati sunt.
I)c

Uimu-

jubet, 192 Aliud igitur faciendum Pontifex aliudcontru Bailletus monet. llle Placidum S.

Benedicti discipul
,lo et

f andos prmcriW h
.

Soctos Saru>torum cuttu


-.

f***. \ -

Sociis,

quam
i

forte habueruni,
alios

*****
><>

lem cuUu

martyres, oetusto imr-

~
y

^Z>J.
^,^,,

corporibuS anno 1588 S Joannis Bapi m hactenus, quorum numerum universim ad&i n repara Ve jse, Gothus scribit. umb(j atia aUaque, simil,
1!U

Martgrum
plo s.

"

<xemptv

,_.

,,
,/,,
,

oriptos, transferendu

^
.

///; , v

lllvention , s

suis uini/cntemBaittetusvoluit^meminissedebue-

AnuoDomini mm.wwhi cumaram

tem-

possit hil singulareconfici

tatuenda esset,

dum

pro jaciendis

illiua

fundameutis

110
J

DE

SS.

PLACIDO, EUTVCIIlo. ETC. MM.


Vejttsdem Congregationis judicium anno 1611 h aonflrmavit kujjusmodi bidla Paulus PapaquinVil perpetuara rei memoriara. Reg-is Martyrum Domini vices Apostolorum Principis Sede, licet immeriti, gcrentes, illorum corporibus m
.-

li.

tumulus quatuor mentis eruitur tcrra. non solum ecclesiam feMartyrum, Fratrum, ct Sororis, intra deinceps Soeiorum sed re sub altari deteg-itur, terra, sed intra aliquot corpora in ipsa quidem usuaecclesiam alte ad aqiuescaturig-inem palmis
riis

circiter

quatuonlecira

effossa

reperiuntur.

tam asserimus ex
nem, qui
pti,

officii

nostri

debito veneratioexercitui

Quin ex
mentis,

ais aliqua

sub
sit,

ejusdem

templi

fundaMessali-

candidato Martyrum
caslestis

ad

ut verisimile

monachos per

prjemia

reg-ni

percipe dignoscun-

num

et

Massanenses a beato patre Benedioto

im-

tur.

petratos, et in

templum
pus

locum Martyrum submissos, iutra transtulisse, quos Gordianus, ut temarena,

197

Cum

itaque, aiout

nobis nuper exponi

eullximpubli

tulerat, effoderat in

effectumque, ut

templum seu
seculis a

sum, Normanni auspiciis


civium

vetustate oollapsum seu multis poBt Saracenis, rerum in Sicilia potitis, e Rog-erii illis jam Messanensium virtute et
tota
Sicilia exaetis,
:

runt dilecti tilii Comraunitas et Homines civitatis Messanas, dura de anno mdcviii et successive usque ad anuum mdcx incluflive ibdercnt fundamcnta ecclesia^
S.

)>os*e,<l,

Jo.

Baptist.E,

quam
erg-a

iidem Comraunitas

et

Homiues pro eorum


civitate coustrui

Deum
multa

rclig-ione in

dum

pia

curant,

sanctorum

relig-ione reaedificatur

et in

ang-ustiorem

corporum inventa
nostri S.
ecclesiasticis

fucrint,

et venerabiles Fratres

formam redigitur, quorumdam Martyrum igmota jam oorpora fabric fluffundari contigerit, et mulin ta extra ecclesiam relinqui, <\ his etiam, quae
il-

R. E. Cardinales,
praBpositi,

ritibus ct casremoniis

quibus

processura a vefa-

nerab.

Eratre Petro arohiepiscopo Messanensi

lam immissa
195

fuerant.

Piacidi

verc

et

Sociorum
Systi

aliquot
Pontffioifl

reli-

ctum, totumque neg-otium examinandum commi>imus, mature et dilig-enter omnibus in dicto processu contentis consideratis,processum hujusmodi esse leg'itimuin, et juridice confectum, ex eoque legi- e time constare, illa esse corpora sanctorum Mar-

jam

inventis

et

ma-

B ximi auctoritate probatis, et quanta fieri potuit pompa et celebritate expositis; dum templum,
in

quo nntur
tur,

sacra pig-nora defossa

fuerant, sensim di-

et publico sumptu magnificentius restituialiorum aliquot cadavera deteguntur, quae reverendissimus Frater Bonaventura Secusius, patriarcba Coustautinopolitanus, et tunc archicpi-

tyrum, nobis retulerint, ribus hujusmodi, qui


de

nos,
s

ut sanctis

corpo-

decoris meruerunt

manu Dei,

Ohristi

fidelibus exhibeantur,

debitus cultus houoris ab omnibus et iu Sanctis suis

exaltetur

Altissimus,

de

eoruradem
dicta corpora

Fratrum
in
fos-

scopus Messanensis, facta sibi a sacris oanonibus, et demum ab cecumenica Tridentina synodo facultate,

consilio, Apostolica auctoritate

tenore praBscntium

decernimus et declaramus,
sione

ad

prius

inventa

apponi, et

cum

illis

exponi

brica ad

Cumque auno mcdviii jam faextremam percurreret partem, qua nerape templi facies, januis ad campum et ad oram maritimam reseratis, extruenda erat, atque inibi ut fundamenta locarent, non longe ab inventi
curavit.

fuudamentorum praedictae ecclesia? S. Jo. Baptistae de anno mdcviii usque annum mdcx inclusive inventa, esse corpora sanctorum Martyrum, ct pro talibus ab omnibus Christi fidelibus coli et venerari debere, quibuscumque contrariis non obstantibus. Datum Eomse a pud S. Petrum
sub anulo piscatoris die xix Martii mdcxi, Pontificatus nostri anno sexto.

sepulchri et aliorum

corporum loco
deinceps
alia,

alte

terram

nentur,

alia

et

sane

multa

sanetorum
concursu,

Martyrum ca magmo civium mag-na omnium ordinum frequentia, multis ad terrae et sacrorum ossium contactum, raultis ad haustum ejus, in qua jacuerant, aquce, proferuntur. Conjeeditis miraculis, in lucem ctura autem est, ex his ca, quaa ad eamdem aequa-

XIII. S. Placidi
sanae
festa,

et

Sociorum Meslocis

C litatem cum beati Placidi Sociis huinata, nempe profunde et ad aquam reperta sunt, omnia eorum esse, qui sub Mamucha una cum S. Placido ag-o-

reliquiae variis

dispersae, Officia in

eorum hono-

nem primum
minus
alte

feliciter

confecerunt
et

reliqua

vero
intere

rem

recitari solita.

tumulata,

jam

raemoratis,

jecto aliquo terrae spatio, superposita,

eorum

qui posterioribus seculis secundum et tertium certamen fortiter subiere. Nam cum orauis earegio

arenosa
et

sit,

torrentis in

mare

defluentis illapsu

succrescit, ut decursu temporis alii aliis superponi

nstitutum a Sixto V anno 15S8 sanctorwn MarInventionis festum, Messanenses anno proxime subseqiwui illustri admodum ac singu-

Prxtt

<

I txirum

wncioruw
Uartg ""' natalem W"
sunenses

attumulari potuerint. Qua3 omuia corpora seor-

laripompa, variis

laetitiiesignis, et supplicat/'""

diligentiasime asservairtur, dum Sedis Apostolicae auctoritate ad cultum et venerationem publicam exbibeantur.

sum

solenni tridui spatio, a secundo mensis Augusti die ducto initio celebrarunt. Rei tun
gesta; seriem

maxime

tmu
poi

t"i uni

L96

Missus ad hunc finem

Romam a senatu Mes-

,/UH

povibut

sanensi cum legitimii nventioniset miraculorum documentis ad Paulum VJacobus Charybdis Societatis Jesu sacerdos Paulus vero rem sa.-

Phitippus Gothus eques Messanensis ac unusex iis, quibus urbis senatus solennitatis rite exsequendae curam demandarat, singulari, ut diximus, Opusculo explicuit, quem rerum illarum curiosus consulat. Deinceps vero ejusdem
Inventionis solennitas inter dies festos civitatis praecipuos, ac sotennis die iii Augusti supplicatio ex decreto senatus anni 1588 quotannis est habita.

crorum rituum Congregationis

subjecit examini,

quae cum corpora illa sanctorum Martyrum esse, declarasset, et tamquam talia a fidelibus colenda censuisset, ut ex Dominici Pinetli, episcopi Ostiensis, sacri collegii decani et Congregationis sacrorum rituum praefecti, apud Cajetanum saepe

Ordinem hujus
bis

e Bonfitio lib. 5 Descriptionis ur:

citatumpag. 159 testimonio publico

liquet,

Paulus

Initium pompae, inquit, coronatus praealto curro *, cui quatuor equi juncti sunt, impositus, qui strictum acina-

Messanae accipe
facit

puer

currui

cem

DIE QUINTA OCTOBRiS.

* l

cem, cruentse mortis indicium, manu tenet. Sequuntur longo ordine pueri nobiles tuuicis se,

Paulum

V, ne sacree retiquise suis loeis rentur. Butlam hanc typis anno 1621 Messan.-r

AtCTUM
J

B.

ricis

induti et capillis peregrinis coronis, que, quales geuiis adpingi solent, exornati
,

alis:

impressamac Officio sanctorumMartyrumsubuc-

ha-

xam

stas

illi

feruut, quibus affixse tabuluj miracula jab

his Sanctis, post inveuta


praosentaut...

eorum cadavera

facta, re-

Centum
,

fraternitates flagellantium,

habemus, his verbis conceptam Paulus 1 pa quintus. Ad futuram rei menoriam. Conservationi, nec non honori Sanctorum et Sanctarum sacrarum reliquiarum quae, ut accipinm
:
,

prffllatis vexillis et

crueibus, cereos accensos

quibus mors cruenta imagines Sanctorum et submersio classis Mamucie, antequam pbarum praeternavigasset, adumbrantur, cingunt
fereutes
,

manu horum

in ecclesiis et locis
rifice
tes,

piis

civitatis
,

Messanae hono-

consulere volendecenter asservantur supplicationibus Vcn. fratris archiepiscopi


et

et
diem Inventio-

deducunt.
L98

Has fratres multarum religiosarum famiin ordines difitincti


:

Messanensis, et dilectorum filiorum Commuuitatis et hominum diotse civitatia super hoc nobis hwmiliter porrectis iuclinati, ornuibus 6t singailis,

liarum consequuntur, suos

tam

ecclesiasticis,

quam

aliis

qulbusoumque

per-

quorum

sunt Ordinis

S abbatibus suis, Prioribus, et archiinandrita, vestibus sacris et sacerdotalibus amicto. Denique sacerdotes templi catheultimi
posl

fratres

Dominici Graeci

S. Basilii,

cum

sonis secularibus et regularibus, cujuscumque digradus ordinis et conditionis gnitatis, status


,

existentibus, ne reliquias prsjdictas

aroiB,

vasis,

vel

dralis, canonici mitris suis conspicui

et,

archiepi-

scopus inceduut. 1'ost urnas vero abbates et monachi familiae S. Benedicti, sacerdotalibus itidem vestibus induti , cernuntur. Quatuor urnze qulpanno aureo bus ossa Sanctorum' contiuentur
,
,

aut aliquam eorum partem rauro clausas ilo umquam extra ecciesias et loca pia pra tempore, quovis praetextu extrahcre, seu cxtrahi sub pcena exfacere audeant , seu praesumant
,

communicatiniiistolica

Latffi

sententiffl

auctoritate Apo,

tenoi

Qtium

interdicimus

et pro-

pretiosissimo

eoopertae

sunt.

Prima

quas corpo-

trium Fratrum et Sororis complectitur. sub Cffiducitur ut vocant a senatoribus portato lo quum trium reliquarum cuela a monachis t;uitum
ra
,
, , ,

hibemus. Non obstautibus eonstitutionibus et orB quiC dinationibus ^pQStolici


,

buscumque. Datum Romffl apud


nostri

S.

rcum sub

anulo niscatorisdicvuiFebruarii .\mc\i Pontifioatus

Ordinis

S.

Benedicti sustententur.

Tum

vias ea-

rumque ornatum, per quas hvec e prioratu S. Joannis educta, eodemque reducta, transit populi frequentiam, tormentorum explosiones Bonfdius
;

memorat, quee bremtatis gratia hic omitto. Huc refer, quse ad diem iii et iv Augusti in Martyrotogio Sicuto Octavius Cajetanus s< ibit nse Inventio SS. MM. Placidi abbatis , EutyFlaviffi virginis sorochii, et Yictorini fratrum Mcssanae transris, etjxxxni Monachorum. Item
/ , :

Messanenses sanctorum Martyrw rint;utietex eo, quod de Eugone Cardinali, igistro, Wioni equitum Eierosolyn anno t. Institerat diem iv Augu
J
i

anno ^exto. Colligi htuc potest,quant<


,,,

UnUtum,

apudSixtum V llugo
BB.

Cardi%

eliquiai

Placidi et

Sociorumpar/

nsulam Me11

latio SS.

.,,..

MM. Plaoidi et Sociorum. 00 Alterius item eorumdem Sanctorwn translatioms ad diem xvi Mat> mentionem his verbis
habet
:

litam transf duxerat, vJ jam bulla, cujus verba recitat condita esset, qua petita facultas Eug

stros batur. Sed Messanensem senatum p etwr.Sicnirm regis'egisseait,utbutto

Messame
:

translatio

SS.

MM.

Placidi et

ex

litteris

Romani
ait,

Potitiani, ab

^nsts,
;

Sociorum ex Veteris ecclesioe in sacellum Novum idem Bucelinus Menardus et Fer et aram rius in Martyrologio Sanctorum, quiin Romano non sunt, fecere sed Ferrarius in Annotatis Horum inventio et trauslatio anno Doaddit
, ; :

eadere ad
ignorare se

se missis

Wion

intellexerat

quare

num pt

bulla

eff*

comemta^Veruminsignemdictarui

partem Philippo III regi

Cai VIII, ante Pault jrrohtbtttoPontifzce C/rmente


ll0

mini
tigit.

mdlxxxviii sub

Philippo
si

II

Hispan.

con-

nondubium est;binaenimea nia,exLipsanologioMs

d<

de Inventione ilde translatione, torum intettigantur verum C contigtt, ferrario illic sermo quee die xvi Maii

Qux quidem

vera sunt,
:

si

sit,

ea anno 1688 accidisse nonyotuit


reliquise det<
rint.
1

cumnon

nisi

mense Augusto ejusdem anni sanctorum


Magts sus&17, quo Mes-

Laurentit, vulgo Escurial, eo arohie^scopt Mes alterum Francisci Vetardez, Jacobi Framontana sanensis, alterum vero Messanensi de Messana, qui illas

adPhilippum
a03 Ar<

in

Hispaniam
1

detruUt*

Murtyrum

picor hanc contigisse sub annum tutetaribussuis, nosanenses S. Placido et Sociis, cum ara in templo S. Joanms Bavum sacellum
docet, vtistcu posuisse, inscriptio

'i

'

,Vn/ ^

dem
sis
iati
|

facio

ego Franciscus Velarde de

la

Conch, D(
)A

etAnostolicffiSedi gfratiaarohi

Lohcfflmaj.

quam marmori

Pirrus Prioratus in sacello chori insculptam


8

M*

attestor,

Uttens, hodie acceptis infrascriptis

sanensisnotitta~,W, psit D. 0. M. Philippo


:

ad)
III

necnon Phil DrincipemSquillaois Stratecotnm,

inChristo ihi per dilectos

Don Petrum Borgiam

looi

SS. 1 dignitatem vencrantes, 0*1 sacrffl asservabantur >acelSociorum MM. reliquiffi olim pie ponendum euravelum cum ara patrono optimo

^^^Vmu;
1-udi et

pUxn

Cicala,MarcellinumCirmo,ID

cano

runt an. mdcwii.


201
/'"'"'*

''"" ";

Additporro eodem lod mcusx /ueauibussanctorum Marh/m,n etDUVtX

'

Porto Joannem Pellegrino, Don Mauntium li, hujus Dobilisurbis Baptista., et Joanuem ut exhibitis, quarum tenor est, Messauffl jurato "O is t quiutrumque iufra Paucahii Sequitur, mquit htc exscripsil
,

testtmonium
epistola

LtaUca,

in

qua

significatur,

PontifioiRo

nnt

verojam oL Bulla AposloUca pZfeZ

vetu,sse

8omanoplacere^utqnffldamreliquifflS v ad regem Ca&olioum. ciorum MM. mittantur Velarde c perg Deinde prffidiotus Pranokcus Proillarum e inquit item testimoniiexscnptor,
*

nntiruucutione

112
1

DE
ad

SS.

PLACIDO, EUTYCIIIO, ETC. MM.


personaliter
die

CTORB

cutione

eorumdem

instantiam

xxm

mensis Novembris mpciv. In cujus

rei

I)

J.B.

cnm

infrascriptis

canonicis

me

contulisse ad

ecolesiam

hujus metropolitan S. Joannis


liospitalis

litteras fieri fidem et memoriam has testimoniales Bubscripsi praedicto loco et manu propria

quornmque pontificaliter propriis manibus, omni reverentia reliquias iufra notatas, illasindutum desumpsisse deque in pixide aurea pretiosa, gemmis ornata,
bitis

Baptist hujus urbis, prioratus maxnna cnm Joannis Hierosolymitani , ubi S. auotoritate religione conservantur et A.postolica Placidi, Euthivenerantur sanctorura martyrum relisororis chii, Victorini fratrum, ac FlavifB Sociorum corpora ; et trig-inta triura
,

ejusdem

tempore. Reliquias vero sunt haB esedem qux supra. Eg"o F. Don Jaeobus a Messana tradi dictas Prior monasterii Montis regalis. Porro
:

nimirum,

reliquias Philippus jussit monasterio S. quam ipse rex conutii et, habita suppUcatione, anno tari voluit, in altari S. Marise Virginis reliquias collo1606 die v Octobris ceteras inter cari, ut docet Notitia Hispanica transcriptis

Lauren-

modo

rae benedicta, epositae ceremoniis ceremonhs a me benedicta repositas oonsiJacobo de Messana, raona eho profes guasse Don Montas regalis so Ofdinis S. Benedioti, Prion Ordinis ad id specialiter electo et per eos-

J^

Marl J
-.

testimoniis subnexa. sanctorum 206 Hisce nonnulla alia, quee de annotata inveni, adreliquiis sparsim

*
:

ejusdem

dem
tem

juratos deputato ad
fideliter deferendas.

suam Catholioam majestaIn cujus


rei

fidem praesen-

ac praedictorum canonicorum subscriptione munitas et sigillo archiepiscopali die xi Apriroboratas expediri mandavi. Messanae
tes proprias

manus

In sancto Benedicto de Padolyrone Benedicti monasterium cst in agro (Ordinis S. Mantuano, vulgo Polirone seu del Po dictum) hac ootuagesimo die anuo millesimo quingenteaimo

Maii

ita habet

v^^ ^ .^^^.^^p^nlvmne
..

utittin

*.

,,

primum

,,.

nono (ab inventione reliquiarum proximo) faota comitiorum gefuit processio solemnis tempore monachorum, pro neralium, ducentorum fere
receptione reliquiarum S.
Plaoidi prothomartyris

liS

MDCIII.

B
irutrunu ntit
tntenditut

804.
:

Reliq

>"

enumeratio
,

ita se

ha-

Quatuor frusta ossium e\ tibiis sanctorum bef ac FlavijE Victorini fratrum Eutichii Placidi unum longatudinis digitorum decem sororis; aliud vero quinque; aliud novem, aliud sex S. Placidi ex nec non et aliud ex capite ejusdem magnitudinis parparte squamosa petrosa aurium, vaemanus, cum eorum schedulis. Aliud frustum
,
, ,

Ordinis
ejus.

monastici

et

nonnullorum

Sociorum
:

Quibus in Annotatis Wion haec subjicit

hsec (processio) cui rae interfuisse pro

nere reputo, facta est rum, tum populi qui tunc aderat, devotio Mediosic jubente R. P. D. Seraphino Fontana
,

magno mucum maximacum monacho-

lanensi

ex capite unius e\ triginta tribus Sociis S. Plaoimanus cum di ejusdem fere magnitudinis parva aliis frustulis ossium ex corporitrig-inta duobus ejusdem bus et reliquiis ceterorum MarUrum Sociorum et Monachorum. SubscriS. Placidi
,

aliisque

comitiorum illius temporis praeside KR. PP. definitoribus. RepositaB vero sunt praedictae sancti Placidi et Sociornm reliquia? qua in primum in quadam capsula eburnca datae ab erant ct aliorum Sanctorura reliquiae, Uaimundo S. R E. Card. nimiill. et rever.
, ,

pliones hujusmodi sunt Pranoisous archiepiscopus Messanensis. Nicolaus Andreas Maurus cantor. Guilius Caesar Minutulus ahbas etcanonious.
.

rum anno
est.
m>;

lbOO, die xxvn Octobris

ut in do-

nationis Exemplari, quod

Wion

subjicit, videre

Don
tarius

Sidenius
e1

Portius

DD. Apostolicus protonoTheodorus Costa U.


J.

canonicus.

D.

si

Domui professcv Societatis Jesu Messanenmentum inferius capitis S. Flaviae cum de-

,,,,,,,

seuante,m
i'

cauonicus.

Franciscus Placonius Bernardus de Arce y de la Concha abbas et canonicus. Eg*o Don Antonius Stizia canonicus Messanensis ecclesia3 et magr. notarius magnaB curiaB
archiepiscopalis ejusdem praedictis
fui,

canonicus.

Don

dentibus, quos incisivos dicunt, cessisse, Cajetanus habet in Animadre-rsioiiibus in inventio-

cem

08 '

p ""''

omnibus

inter-

et

de mandato dominationis suae reverendisin

nem S. Placidi et Sociorum pag. 156, praeler linguam ejusdem, de qua num. 1^1 mentionem fecimus. Bonfilius in Descriptione Messanx sub initium lib. 4 dentes tantum binos S. Elaviae domui
ProfesscV Messanensi attribuit,sed adjicit nonnul- y
las alias SS. Placidi, Eutichii, Victorini et Socio-

p simse publicum instrumentum


curise

Actis ejusdem

confeci.

Ego Franciscus Marna publicus

mittK fuerant

regaus et Apostolicus notarius praedictis interfui. 205 Testimonium alterum his verbis concipi-

rum martyrum reliquias Eodem


.

loci,

partem ca-

pitis S. Flavias

tur

Eg"0

Don Jacobus Framontana de Messana,

Prior monasterii S.
Sicilise,

Mariae de Monte regali regui Congregationis Casinensis Ordinis S. Benedicti, specialiter electus et deputatus ajuratis nobilis civitatis Messanae cum consensu et benedictione sanctissimi domini nostri Clementis Pa-

Patribus Dominicanis Messanensibus obtigisse, afprmat. Idem lib. i inter reliquias monasterii Novi S. Placidi, de quo egimus supra 0, quasdam ejusdem sancti Martyris et num. Sociorum ejus numeravit. Ferraruv quoque parl

|;

'meorum

pae octavi
in

ad deferendum et superiorum suorum Hispaniam fideliter, et preesentandum nomine


-"

praedicta- nrbis regiae Catholicae Majestati Philippi

III invictissimi doraini nostri

venerandum

et,

prereliet So-

tiosum reliquiarium, continens Bacro sancta


quias gloriosorum, Christi martyrum Placidi

ciorum, fid^m facio


cras
et

et testor

ipsasmet numero sa-

tem capitis S. Placidi, uli et sororis Flaviffl argento inclusam servari, scribit Marcus Antonius Guarini in Compendio historico deecclesiis looisque piis civitatis et dicecesis Ferrariensis lib. 2, pag. 64, ubi de ecclesia S. Benedicti. Pr& manibus prcvterea habeo Catalogum Sanctorum, quorum Ofpcium in domo Professa SocietaUs Jesu Romana celebratur, anno 1720 Ronnv impressum; in quo ad diem v Octobris Juvc lego SS. Placidi et
:

reliquias,

secundum qualitatem, numerum


in

Soc.

MM.

Rel. insignes in sacrario.

De Comm.
,

plur.

quantitatem

pi\ide aurea

gemmis

ornata, et

Mart. praeter prop.


ut legi- prohibiHoM* Papebrochius noster anno L661 """" " tur in Ms. ejus cum Henschenio Itinere Romano
2()S
l
'

benedicta repositas, et mihi consignatas ab illustrissimo et reverendissimo D. Francisco Velarde delaConcha, archiepiscopo Messanensi, me praesentasse et fideliter obtulisse nomine praedictae urbis Messanae eidem regiae majestata apud urbem

Vallisoletanam in superiori oratorio regii palatii

Casini ridit in sacrario S. FlaviaB reliquias, S. Placidi i-ostam, et duo brachia Sociorum Martyrum. Bailletus invitaS. Placidi, hujusbrachium,utcreditur, Parisiis in abbatia S. GermaniPratensisasservari

DIE QUINTA OCTOBBIS,


\.

servari monet. Michael Monachus in Sanctuario Capuanopag. 54 in luecKalendarii Capuant veroa iii Non. (Octobris) Placidi et Sociorum ejus, sic annotal Nostra jetate sancti Placidi inai1

oiguisse, ostendit loci

num,

gnia reliquia
reposita in
patris

Sieilia

Capuam adducta

fuit

et

antiquum Martyroloyi"/, laudatum quse autem illi interpol \a ibidemmentionem feci, adjectaest, argw mento est, sancti Martyris festum cum Octava dein celebratum a Casinensibus monachis fuisse.
&8
i

AUCTOHI

J.B. O/ficiuqwdam
sanetit Murtiji

itnu

ecclesia S. Elig-ii, opera et industria Marci de Ang-elis, clerici regularia et Ca-

P u:i

Raissiits pag, L60 in Hierogazophytacio Belgico inter reliquias collegii nostri Angloi

Similiter et Sublaci celebratur Missa, et Officio proprio semidupli / /'", quod anno 1709 Preeneste iterato impressum, et ab anno 1696 a sacra

rum Audomaropolitani
cidi

recenset os parvura

S. Pla-

etSoeiorum martyrum. Csesar Caracciolus in Opere Italico de Neapoli Sacra pa% te :. pag. 307

inter reliquias ecctesiae S. Marise in Porticu reli-

quiasetiamS. Plaoidi numerat, nimirum, ut addii in Indice, frustum excapite. Inter cimelia domus nostrse ProfesscV Antverpiensis numeratur pars ossis unius e S. PlaoidiSocMS, quod una cum digito
S. EleutheriiJPater Scribani
gufitino Vivaldo,
ditatu

anno 1612 a P. AuGenuensi rectore, dono accepit.

209 Ita hic in suis ea de re litteris, sigillo Sotatis nostrsemunitis, et propria ejusmanusubscriptis
:

rituum Congregationerei<>>jnit<" et approbatum habeniUS. Missn [,rvprtil cnih-m r\(, tjitcf /n MisQctobris. Officii mdi sali Romanocii iiiini hss autem Noctwnu lectiones proprias habet x Actis fere S. Placidi vitse compen petitwn; sed illius martyrium anno B39 afflgit Lectio sexta. Lectio septinm ea Euangetio Matthaei [n illo tempore sedente Jesu super mon<>pi tem Oliveti etc, quod excipit S. Eilo Disoipuli Dominum interrogant. De Homilia Communi Martyrum dicuntur eetera. ldem Offlciumjam ante a Paulo
\
.

Augustinus Vivaldus
Societatis

rector
in
in

coll<

Genuensis

Jesu.

Omnibus

quorum
Domi
Patri

insertum est Bn tiis anno 1623 excuso. Breviarium Benedictinorum Lusitanicv, anno 1007 Conimbricae ea

batum,

manus
B

hae littera?

venerint, salutem

impiternam.
Carolo

Cum

admodum
rectori

reverendo

Scribanis,
Societatis,

ejusdem
giti S.

unum
episcopi

Antuerpien ex articulis unius diet

collegii

Lect. 8 S. Placidi mortyrium anno bWmem<> contigisse. ?Ai Messanse vero duplex Ofl prium, alterum die v Octobris seu die natali,
lotn
<

Eleutherii

martyris,

filii

S.

Messanensi

lan

Anthiaa
sia
S.

martyris,

quem ipsemet
,

Joannis,

ubi ejus,

Reate ex ecclematrisque sacra corpocxtraxi anno millesi-

dum. Alterum die iv Augusti, seu Invention uti et Missam utroque die partim prppriam.
Introitus Missa, utroque die eadcm, sic habet Deus, qui autem justorum etc. Oratio Salus nos coucedis sanotorum martyrum tuorum 11. ejus Natalitia (vel Inventiocidi et Sociorum Epistola ex libro Sap nem colere etc. Justi autem in perpetuum vivcnt etc. cap. 3 Graduale Clamaveruut .justi etc. Euangelii
-.

ra

honorifice

reservantur

mo
domini
rii

iitesimo
Iloratii

cum

facultate

reverendissimi

Gentilis, in ea civitate
existentis,

tum

vica-

Apostolici

donaverim,

ac praeter-

ea partem ossis unius e Sociis S. Placidi martyris, quorum corpora, Messanae divinitus inventa, uoiissimus dominus noster Paulus V declaravit, vere esse ipsorum corpora ne liujusmodi
;

Joanne
suis,

In

illo

tempore

di
,

discipulifl
nisi

de prasmissis omnibus, his litteris, manu mea subnptis, ac sig-illo Societatis nostrae muuitis, fisacrae
reliquiee

debito

honore frustrarentur

Anien amen menti etc. Offertorium


:

dico vobis
:

grauum Justorum anhme


ei
i,

fruetc.

m
u'n:a tertia

facerc

volui.

Datum
.

Rornae
.

die

vig^esima

Postcommunio Quod dico vobis ctorumMartyrumdienataliSi


7,
,

san*

isreci'

mensis Januarii, auno a Nativitate Dominj .januain, auuo ixutiviiaie uumiui _ , . . millesimo sexcentesimo duodecimo. Aug-ustinus
\

luaiuu^.

Lectiones secundi Nocturni contractam _, ... T ... .7^^/ nariter eu, ac paiuer eas Actis S. Piacidi Yxtam comp ', ,,- h , lo Lettioloci reliqrts o> mr.v tliebus aluv

q *

uarum

adjiciunlw

Adhsec apud Franciscum de Magistris lib. Status ecdesice NeapolitancV pag 2] inter >eli210
. !

/-,,,, nes emAmbrosio, Augustino Die porro dse proponuntm


.
. _ .
.

/ et

iv

,inYi Cypriano Augusti,qu<


1

C quias templi SS. Georgii et Severi hiccnotata reDe capite S. Plaoidi abb. et M. Frandsci perio Opus additionibus suis auxit Josephus de Magi:

ventionU Nocturni desui


cap.
c/t
.

'^ur, Lectiones

pnmi
1;

Hbro

Cum

in

v,

de reliquiis, in templo servatis, lego S. Placidi mart Cartusianorum cum ampulla ipsius Sanoti. Cajetse quoque in monasterio S. Angeti SS. Placidi et Sociorum monachorum reliquias servari, ait in Descriptione CajetxPetrus Rosettuspag. 1%. Ex iisdem Brescix,
stris,

adquarum calcem

Persidem ducerentur Patres vero inventionis historiam, qua


et seqq. ea

mpra num. 171 Utrumque deniqw


tari concessit
l,. v
,

<avit,ac
L611,

Paulus Vanno

dievm
in

equidemm
et

iueOfficto,Mesoerpsi.

sanxeodemannoPetrtr.
213 Accipe

Hymnos
Sociorum

aliquot, olim

Ofti-

uymniqu*

Monte Regali, Aquitx, Isemise

per Itareperiri, docent ne Coltectiones nostrxMss. Uam sparsis si i/r Sanctorum reliquiis per Italiam
et alibi
:

eioS. Placidi et

recitari solitost quos

tamen ubique de S. Placido, Benedictino martyre, agatur-nam et MtisinusinBononiaillustrataad diem xi Octobrisait,S.Placuh corpus apudSan-

anBreviario S. Zenoms Veronse membl apparet, ignotse mihi tamen twue quidcm, ut sit ac Annotatis suis in diem Wim
cetatis,
>

v Orlubrts uisrruit.

repertn, Roctimoniales SS. Vitalis et Agricolse XV, altatum; quem ma illuc, annuente Gregorio

gYMNl

\i'

Plaude, turba

BH ftAS. monachorum,

esse, retata mox a Placido Benedictino diversum dubito, qum vaadiuncta abunde declarant. Nec eorumdem Martyrum reliriis aliis etiam locis conserreperiantur, ac debitoipsis honore

De triumpho Sociorum, Quoscoronat Rex cajlorum,


Inter choros augelorum.

Laude

satis

non

tacere,

ouiiv

ventur.

Hispauca addo de
recitari sotttis.

Ofjiciis, in

eorum

hoxi

Cemens
Et
in

tuos praivalere,

meusi consedere
caeteris tyrouibus.

norem

211 Casini

quidem

S. Placidi

cuttum secuto

Cum

Qui

114
11
(

DE

SS.

PLACIDO, EUTYCHIO, ETC. MM.

TORF
B.

Qui pro Cbristo cruentati, Et de pugna laureati, Velut reges purpurati,


Bt jn thronis collocati.

ACTA
SS.

Magnos habes Advocatos,


Super
ecelos exaltatos,

Sumrao llegi semper gratos, Ad rogandum prffiRaratoffi


Quorura
raexitifi

1'LUIPIETFRATRUM

snlvari

Poscirans et illustrari,

ejus Eutichii,
sororis, nec

Yictorini,

ac Flaviae

Super nivem dealbari,


Et in
cselis collocari.

non Donati, Firmati

Regi Sanctorum omnium, Sit laus per cuncta saacula,

diaconi, ac Fausti, et aliorum tri-

Qui
iM eot u

istos per

martyrium

ginta

Monachorum Martyrum.

Magnos
l\
I

feoit in gloria.

Amen.

ELSMWUS \n XoCTURNOS. Orantes Christi Martyres

Gesta miranda caniraus,

Auctore Pseudo-Gordiano.

Quorura torraenta corporum


Dira fuisse eernimus. Genis quoque rubentibus,
Vestro cruore roseo Fulgentihus. eandentibus

Ex

Actis

Sanctorum Benedictinorum
tom.
i

a pag. 45.

Omni
H
II' is

decore niveo.
roseis et fulgidis

Plorum coronis

aureis,
eauitis,

PROLOGUS.
triumpho beatissimorum eorumet

Cum Agno melos

Super montes aroraatum. Nos quoque tibi psallimus,


Ignosce delinquentibus,
Hostis confractis viribus,

jn

claro

et

renitenti
ct

Gordianw
Acta
S. P/dfi.

XPlacidi, Eutichii

Victorini fratrum,

que sororis Flaviae

virg-inis,

Sociorum

trig-inta

d\ ikI Dei,

Nosque redde caelestibus. Deo deorum omnium,


Salus, honor etgteia,

ac trium a laudes aliquas addere otiosum quiddam et supervacaneum est. Quos enim Christus
in
lis

eoelesti

reg-no

locavit,

quos etiam

cum

ang-e-

215
iioUta

Qui tuis per martyrium Donas imraensa praemia. Amen. Hymnus ad Laudes. Justi per orbem canitur

et archangelis individuam Majestatem laudaonstituit , hos nirairum hominum laudibus

Sacrum schcraa certaminis,


Monacliorura extollitur Praecelsi decus Ordinis. Quorum de arce prodeunt, Triginta quinque milites *

non egere, monstravit. Verum quia omnes spiritus et omnes creaturas ad Doraini laudem Psalmographus vates invitat, operas pretium reor ego Gordianus, patrifi Benedieti discipulus, ad Eeg-is aeterni gloriam, eorumdem Martyrum passiones
almificas
Arg-olicis

apicibus annotare b.

imo 52

Qui cura triumphoredeunt,


Poli scandentes limites. Nostri sunt decus Ordinis,

Tanta enim miraculorum praarogativa, tanto virtutum jubare sanctifisimus Placidus , horum Martyrum dux et prsevius, splenduit, ut non so-

Nostri sunt duces agminis

lum fideles, verum etiam infideles in laudem exclamare cogantur Et merito


.

Christi
;

nam
P

Nobisque
(

foeda crimiuis,

juxta raagistri sui Benedicti pneceptum, Christum


toto

Dimitte, lli-xcertaminis. Dona superna scandere,

Sacrosque
A 1 Laudes

hymnos promere, horum Mariyrum,


Patris fastigio,

Infunde jubar luraiuum.

anima, tota virtute dilexit, et pro ejus nomine cum supradictis Martyribus suum sanguinem fudit. Hi namque sunt coeli, qui enarrant gloriam Dei. Hi lux muudi, qui sedenveram lucem reducunt. Hi tes in tenebris ad
corde, tota
sal terrge
,

Summi

qui mentes, ne

tsedii

terapore

defi-

Laudis melos dulcissimum,

Aciaquuei

Qui nohis per martyrium omne praemium. Amen. 210 Sequuntur Acta, a Mabillonio Sec h Benedictino edita, et Gordiano falso adscripta,
Largitur
:

eiant, saliunt, et ad cceleste regnura inducunt. Freti naraque Dei omnipotentis virtute, ejusque frementem mundum , velut sapientia dehriati
,

contempserunt, et veram fidem opportunc praedicaverunt, et pro eadem aniraam postercora,

quod illapassimsr,/ ],/<>,! \ rt')tsi>/'is suis perstringunt subduntur >ero et illa, quse sub Stephani Aniciensis nomine in lucem ab Octavio Cajetano fuere emissa, tum ut hxc cum illis conferre commodius lector possit, ac dispicere, quam frequentes in itlis interpolationes occurrant tum quod Ii3ec illis minus saltem vitiosa.
;

suerunt.
2

Hanc namque Dei magnitudinem,

virtutem
:

eir/iM '"

""'
''

et sapientiam

MaDavid admirans, dicebat gnus Dorainus Dens noster, et magna virtus " ejus, et sapientiae ejus uon est numerus c. Magnus siquidein cum nos himarniliiliter ex luti
,

tyi-ibutWS
tudo
elucei

rjlot iatn

materia

condidit

et

ex nihilo

cuncta creavit.

Magna

virtus ejus,

cum

tartareas legiones dirupit,

mundi principem vinxit, vasa et arma ejus abstulit, regnum destruxit, humanum genus suo pretioso sanguine redemit, pacis coagulum inter Deum
et

ME
A
et

QUINTA OCTOBIUS.
sociain cce-

115

hominera reformavit
ac
filios

terrenis coelestia

vit,

hominum

de terra

elevans,

quam sibi adscivit


e

lupernarnm Virtutum ordinibua junxit. Intonet ergo jam sancta et universalis Ecclesia, et cum codem eeleberrimo sublimique citharista coelestia harmonise tympanum sumens, devota promat cantica, dicens Magnus Do:

d Hujusmodi honoris titulum Justinianus num- A pmd>GotM** nec ab JEnea originem suam duxit.Vide num. \\ Comment. praevii.
;

teris,

Nituntur haec ipsis Justiniani et Gordiani litsedplane fictitiis de quibus consule num.
,

k\jam citatum et

seq.

" "

miuus

noster,

et

magna

virtus ejus, et sapien

tiasejus

non

est

numerus.

Magnus

utiqueipse,

magna
re

virtus ejus,

et sapientia,

qui ab ipso fepiscatores et

CAPUT
S.

I.

mundi

principio

parvulos, senes, insipientes,


,

sapientes, armentarios

ruricolas,

Monachos seterni regni oratores et milites contra diabolum feoit. Ad quam rem nobis idonee conadest eum Sociis et sorore Flavia firmandam virgine, ac duobus fratribus Eutychio et Victo,

Placidi

genus

et

vitce

monasticce

exordia.

rino,

Benedicti discipulus,

Placidus sanctissimus et beatissimus, Patris qui terrenis coelestia com,

mercia mutans, patriarcbis, prophetis Apostolis, martyribus ac confcssoribus similis apparuit, in carne adhuc lutea positus, labcntrs delioias et,
ut quisquilias sprevit, et
k
Juttiniani itnp

Tempore, quo Theodoricus Augustus in in Nova vero Justinus niori Roma a,


nior et Justinianus b

Se- s Pladdum, Se- ^nidagnt*

Romani imperii
Apostolicse

sceptra repri
i

Crucis mortificationem

tinebant,

Sedis

vero

Johannes

jugiter in suo corpore pro Christi nominis araore


portavit.

mus

et Felix c prsesidebant,

Tertullus vir nobiet


in

lissiraus ac prasclarissimus,

3 In

hujus

itaque Martyris

passione
orsus sum,

expli-

Roraani

imperii

post

Augnstos

nulli

utraque curia secundus,


in

[>]

)u$su tcribere
aggreiln ii,

canda, cujus ad jussum agere

proin-

homo
ri

illustrissimus ac

dilectissimus,

Senio<*

mam.
victi

Divus
'

enim

Justinianus triumphator,

lades d, dum agnovisset, qualiter jam dictus martyr Doraini Placidus triuraphalem lauream susccpisset, illico nostram exiguitatem ad-

ex

vocans,

praecepit,
,

ut passionem
ipse
filiis

illius

atque mi,

Patriciatus d retinebat habenas Qui Aniciorum sanguine steramatis lineam ducens, adeoque sapientia, fortitudine atque pruab imperatoribus omnique ut dentia viguit Romano populo Pater patriae vocaretur. Hic de

Roma

racula
rarer
tanti

prout

oculis

prospexeram

exe-

Octaviffl

gentis familia

ducens

uxorera, corpore

rens, sanctae Bcolesiae


e.

Cujus

ad lcgendum morigesaoratiBsimo imperio parens ad

ac moribus
fructus ex

speciosissiraam, bonae arboris

bonos

passionem describendam animum omnia, quae fuerunt voluutate et permissione consiet snnt, et Dei stnnt et permanent. In hoc tamen Opere stuMartyris
dedi, sciens

indubie, quia

Priraum namque !'laciEutychium, tertium Victorinum, dum, secundum quarto autem loco dum puellam enixa fuisset. pro eo quod ex Octaviorura et Flaviorum stirpe
ea suscepit.
descendebat,
lere docuit,

diosi

leetores

non

panegyricum requirant, sed


ipta

Flaviam nominaverunt e. Hos cura dicto patricio peperisset, viam Domini illos cosectari

veritatem. AUi

pbaleris

ornent, pro;

patientiam, humilitatem, so-

nos, mentes, quod turpe videtur et tenebrosum obumbrationis, nudum ostentaoraissa purpura luculentum. bimus, quod in se honestum sit ac autem ecclesiasticorum virorum, mol\ ()ll esi
,

brietatem,

castitatem et caritatem. Patres siquidem erant pauperura, judices viduarum causara autera, quam nesciebant, diligentissime investi:

gabant.

Ipsiufl

autem

patrioii

animus,

licet

ira-

delicataa

orationea appetere,

quae raentes

perialibus

negociis

iraplicitus esset,

semper

ta-

homiuum

ad prava et noxia quaeque illiciant, sed comicorura et tragoedorum Ut faciunt castitatem, integritatemque quaj ad puritatem, ,mim, asdificent, et ad vitara leterll|( aU(
; ,

men autcirca ecclesias, aut circa raonasteria erat, temseraper ea, quffl Dei sunt, quaerens. Eodero
pore beatissiraus ac Deo dileotissimua BeDedictus,
radiabat velut Lucifer inter astra, apud Sublaoum loco ad eum raulti /" Cceperunt deinde in eodera

Qte

,.

Quod autem Deo dilectiasimi Sociorum ejus passionem rusticano despiritaiia horao, qui scribimus calamo, nou ideo qui nescit, quaasunt -,,,,. [catomnia, utanimalia, cumsola,quee sunt rda aurepraetereat,
,,,

perducant.

Placidi et

spiritus,

sapiat.

Superni itaqne Regfis

mununme

Eedemptoris jugo cordia K et sub Leni edomare, multique ab eodem Patre m cervices servieadem regione ad oranipotentis Dei sunt duodecim monasteria cium coadunati ita ut illic Praepositis duoconstrueret, in quibus sub statutis monachos deputavit nounullos vero secum denos
confluere,
;
:

fultus,

tantorura

Martyrum

passionem

scnbere

retinuit, quos

adhucin sua praasentia aptius erudiri


totum Roipsam & omniumque urbium
replevit
.

aggrediar.

judicabat.
5

Fama
qu:e
i

ANNOTATA.
Prxter Plaoidum, Eutichium, triginta anonymos nomiiam et Monachos 69 et seq. Dona,/, exprimunt Acta num.
a
,

rnanum imperium

itaque tanti patris per volitante, urbera


'" ;mi
sol
"I"'<' 11

mam,
Victorinum,

caput. est,

ceu

radians,

;m

|lUS

ut Tertulli patricii cum * optimatibus Romani


Julii Papaa g,

perveniret

ad

aures.

tantum, Q.m
G.

imperii

temporibus

riVnn^nm-.omneszgiturstmul
cst,adconciliandam his
Actis,

divinaa

autem Incarnationis anno


ad patrem aanctissimum
vir

"W"

xxn

ac quingentesimo,
in

Bcnedictum pervenisset,
impcratoris
o-ularis,

excellentissimus, et
praecelsus
et

auctoritatem frustra excogilonge seriusnatis,


aliaque, qu* Gordiamfutatum Errores mutti, decursu observabunnon possunt, in illorum

^CoZmentum

orbe
ejus

Romano

ac siu-

purpura

mdutus, g-emmis
provolvitur,
flagitaret

auro ra-

tZm
tur. r

dians, pedibus

'p

Salm. 146,

f. 5.

Sed, utpaulo infra.

commissis Domin. exposcebat. Vir autem lacrymis atque singultibus


13

utque pro suis clementiam, cum

Domini

Octobris

Tomus IIL

ll6
\

ACTA
patrioli
et

SS.

EUClDI, EUTYCHIl, BTC. MM.


beato Mauro non est permiflflum conspioere. Dic, tibi dic nunc, coluber \enose *, quid profluil
sasvitia? n>i est nuno victoriatuaf Ecoeterebra ereptm Christi perforatum est guttur tuura sanctus, super cujus oasu aon ab aquis Plaoidus beatissfmi viri admiranda raediocriter g-audebas. qui, quod suis effloi non dubitabat sanctitasl meritis, disoipuli potius adscribendum censebat
:

Domini Benedictus,
;

GoBDIAHO.

eumlevavit,

hmnilitatem adverde his, quaead ter-

ven
|
'

Idem im attinent, suffioienter Lnstruxit. delectatus, eo vero patrioius servi Domini doctrina
Deo et eidem patri Benedieto Plaoidum filium suum septennem h, nutriendum et erudiendie obtulit

i"" ""
1

dum secundum
est.

regularera

sioque benediotione

normam institutionis munitus, ad Urbem reversus


i

obedientia3.
6
II

Placidus autem
et

sanctissiinus

cum sub
in

beain

Ex

his autera

monasteriis

qua?

iu

eodem
sursura

tu>

lo

tissimi Benedicti

reg-ulari

mag-isterio

oresceret,

loco Benediotus

pater

exstruxerat,

tria

"""

sanctam
crescere,

Deo placitam vitam

omnibus dusuc-

Quem vir Dei cernens ad alta ac sicut proprium filium illum unice diligens, de his, quae Dei sunt, sollicite instruevitia, re ccepit, ac contra tentantia praBmunire
cere ccepit.
*

rupibus montis erant, et valde erat fratribus laboriosum semper ad lacum descendere, u1 aquam haurire debuissent, maxime quia ex devexo montis latere erat grave descendentibui in
periculum.

itinere

Tunc
,

qui ab ipso pueritia? suas tempore abstinentiam ae \ luilias est seoutus h. Cursu namque prsepete ardua et sancmlestem tendens ad patriam noctibus atque desinebat ctiora appetere non
,

dem
nobis

tribus monasteriis,

coDeoti fratres e\ ad beatissimum patrem


dicentes
:

Benedictum
valde,

venerunt
o

Laboriosum
quotidie

pater

propter

aquam

qua? Dei sunt horis ac momentis non eessabat. Obedientiae vero ita sibi quwrere oallem vindicavit, ut pro hoc ipsi sanctissimo

diebus,

usquead lacum descendere; et idcirco necesse est, ex eodem loeo monasteria mutari. Quos venerabilis
pater blande consolatus,

ad

dere jussit.
tissimo

Nocte

vero

insecuta,
suo,

sua looa eos d sce una cuin bea-

Benedicto

admirabilis

haberetur.
deesset,

Quadam
:

vero

Plaoido,
,

discipulo

montis ascendit
faciens,
posuit,
illis

ad hauriendam aquam de lacu Placidus est beatus egressus qui dum vas, quod tenebat incaute in aquam mieadendo secutus est, quem sisset, ipse quoque unius saet pene in continuo unda rapuit
die,

dum

aqua

in

oella

verticem
ad

orationemque
loco

ibidexn
sig-no

tres

"

petras in eodera

pro

atque
alio

suum una
,

cura Placido, cnnctis


rediit.

nesoiendie

tibus

monasterium
lte

Cumque
fratres

pro neeessitate aquss


dixit
:

praedicti

venissent,

g-ittae

cursu a

terra

introrsus traxit.

inenar-

ad rupem illam, in qua tres super inviinvenietis,


ihi

rabilis

clementia
custodia

Salvatoris!

ticiens
di

super ejus eleetos


!

0, inquam, indeusque in finem munfuit

cem
vate
;

petras positas
valet

modicum
,

ea-

diviiia

Ule namque

cido

in

aqua, ne oecaretur, qui fuerat

eum eum

Pla-

Pe-

tro in

Psaltes prsefiguraverat,

egregius In mari n viae tua3, et semitae tuae in aquis multis /. Sed quid praevalet contra Dei potentiam antiqui hoJ Mox enim, ut sanctus in aquam Btis versutia
mari,

ne merg-eretur.

Hoc

ille
:

cum

dicebat

dignetur auferre. Qui euntes, rupem jam sndantem inveneruut. Cumque statirn aqua in ea concavum locum fecissent
itineris
,

montis laborem tanti

enim omnipotens Deus etiam in illo ut vobis cacumine aquara producere

repletus
ut

Placidus ceeidit,
qui in Sanctorum

eventum
cordibus

rei

Spiritus

Banctus

emanavit atque ab illo nunc usque ubertiin defluat montis oaoumine usque ad inferiora derivetur. Nemo erg*o dubitet, beatissimum Placidura tan
est,

qua;

tara

sufficienter
,

principaliter obtinet

ti

miraculi

participem

extitisse,
sig*ni

quem

beatus

Locum,
e

Benedicto patri sanotissimo revelavit. Qui

mag-ister solum

hujus

voluit

habere con-

vestig-io

beatum Maurum sub magna


:

celeritate

scium n.
9

Maure, curre velociter, rooavit, dioens quia puer Plaeidus, qui ad ad hauriendam aquam
Fratre
perrexerat, iu

Cumque omnia

loca

eadem
long-e

in

amore
fer^

Do- luml

mini nostn Jesu Cnristi


rent,

lateque

lacum

eecidit,

eumque jam longius

C undatrahit.
,,

et smcularem vitam multi relinquerent quidam presbyter Florentius nomine o, anti, ,

Vaurum

7 Ues mira, et post Petrum Apostolum omni"- bus retro seculis inaudita Benedictione enim po!

qui hostis veneno debriatus, sancti


coepit

patris studiis

aemulari,

quosque

etiam posset, ab ejus


se

'"'

atulata
cite

Maurus

atque percepta, ad patris iraperium couperrexit, atque ad eum loeum, quo

visitatione compescere.

Cumque jam
quasi
pro

conspi''

ceret ejus profectibus obviare

non posse, panem


benediotione

rn

sanotus Placidus ab unda trahebatur, et per terram se ire existimans, super aquas cucurrit

veneno
actione
in

infeotum

ei

transmisit.

Quem
,

vir

Domini

cum

g-ratiaium
lateret

Placidumque beatum per capillos tenuit, rapidoque cursu rediit. Qui mox ut terram tetigit, ad se Maurus reversus, post terg-a respexit, et quia super aquas cucurrisset cognovit, quod pra3sumere non potuit ut fieret, miratus expavit factum; reversusque ad patrem, rem in se tam maturius per ordinera pandit. Vir autem Domini Benedictus hoc nou suis meritis, sed Mauri coepit, deputare obeditioni contra Mau, ,
,

suseepit

sed eum, quid pestis

pane, non latuit. Ad horara vero refectionis illius ex vieina silva corvus venire consueverat, et panem, quera presbyter transmiserat, vir Dei

aute

eorvum

projeeit,

eique
tolle

praacepit,

dicens

In noraine
tali

Jesu
loco

Christi
projice,

eum
alis,

in

hunc panem, et ubi a nullo homine


ore,

possit inveniri.
sis

Tunc corvus, aperto

expan-

cirea

eumdem panem
si

coepit discurrere

rus

pro

solo

ejus
in

imperio lactuin dicebat


illa

se-

et croeitare,
velle,

que

conscium

virtute
in

non

esse

quara

neseiens lecisset. Sed

amica contentione, accessit


ereptus
vesiisgcnus

est,

puer.

Nam

hae hurailitatis mutuae arbiter Plaeidus qui dicebat Ego, cum ex aqua
:

traherer, super

c pili

vd

pcl-

abbatis melotem * videbam, ipsumque me ex aquis educere considerabam. Hic plane respieiendum est qualis sub patris Benedicti doctrina Placidus fuerit, cui omnipoteus Deus illud donavit cernere, quod
,

eaput

meum

et obedip implere non posse. Cui vir Dei iterum atque iterum praecipiebat diLeva, leva securus, atque eum ibi proji cens ce, ubi inveniri non possit. Quem diu deraoratus, quandoque corvus momordit, levavit et recessit. Post trium vero horarum spatium, abjeoto pane, rediit et de manu hominis Dei anuonaiu,

ac

aperte diceret,

et

tamen

jussa

-.

quam
pater

consueverat, contra

accepit.

Venerabilis

autem
tis

vitam

suam

inardescere sacerdo-

DIE QUIN TA OOTOBMS.


A
>"'*'"/'"""
'"

IIT
,

tis

animum

videns

illi

raag-is,

quara
quia

sibi

do-

vir Dci

recedens

ct

sancto Servando aa dioe<

luit.

10 Sed

praedictus

Florentius
,

magistri

non potuit se ad extinyueudns ita ut in horto Discipulorum animas accendit cell, cui Benedictua tnerat, ante corum ocuquaj coram los nudas .scptem puellas raitteret
corpus

necare

eis sibi

invicem manus

tenentes

et

diutius lulibidi-

dentes, illorum
nis

mentrs ad perversitatem

inflainraarent.

Quod sanctus

vir

de cella con[

no valefaciens, cum discipulis auis Plocido otque Rffaaro bb juxta civitatem Herculanam cc devequi Aureola ab incolis nit, in locum scilicet agnovit in quo dum pervcnisset appellabatnr per Spiritum Sanctum Congregationem religiofundaraensorum virorum ibidem e.->se futuram ecclesia construenda manibus suis taque ipse pro faciens praBcepit diaoipulia suis Placido atque Mauro, quatenus camdem ecclesiam in honore
,

spiciens,

lapsumque tenerioribua
eos

discipulis

Pla-

sancti martyris Christi

Bn

Befundatom

cidoetMauro] pertimescens,
cepit,
l.ireque

custodiri prae-

invidias

dum
(t

sollicita
tali
,

secura

locum disposuit. Haec revelatio mente tractaret


,

ad finem perducerent, sicque Casainum venirent, quod et feccrunt. [pse autera pater sanctissimus
inde procedeno,

Cassinum

tendebat.

Sed

cum

coelestis

quid

illum adhortari est dignata oraculo dulcissime ac dilectissime Benedicte,


peminisceria illud
, ,

perignota Looasolusviatorincederet, abioumque dixibivium vel trivium occurrebat duo, ut onte


,

tristaris ?

Nuinquidnam non

is,
:

in

fignro

nuod ego discipulis meis locutus sum


q

dicens

Si

me

persecuti sunt, et voa persequentur q.


,

tanto patri dirig-ere deberet

juvenum aderant Anycli qui quo g-ressum per moutium deserta


,

Tibi

cnim alia cst eligenda via aliud Lter qurendum. Te namque elegi e\ omnibus incolentibus

sanctus quidam
est.

indicabant. In eodem veroloco nomine Martinua ce tunc vir


,
,

habitaculum habebat

cui divinitua

ita

dictum

orbem.

Tu

Euangelii

mei tuba

ccel.

existens,

Surgejam, vade ad castrum Cassinum, etpopulum ejusdem


spiritu es

meo

repletus.

et

adest //. His tu paroe loois, alter amicus divinis jussionibua aurem llle autem contiuuo

//

B provincim
ser vit,
e1

qui adhuc idolorom nefandis cultibus versutia in quorum praecordiis BOtanaa


uihil

accommodaus,

moutem

Morsicum

<jy

petiit,

99

conibique vitam virtutibus gloriosani aanctofiue

B
ti*dj*nr*m
;;

re

Lj

sciuut ant dicuiit

oisi

quod

in

cori

sorum veterno

18 Curaque ad Cassinum

ca.trum hh Benediper quadraginta diea

sermone

verifico
;

pra

meum

ad eul

ctus

pater

pervenisael

ii,

quia tecum eg-o ero , et tumoonvertere stude et eonfundam omnes adver qoh te deseram, ad pugnam Proiiciscere idolorum
rios

omnipotennou longe a templo ApolUnis Deum vero contnvit idotem orans permansit. Demura
Buccidit Lucoa lura, subvertit aras Placido et Mauro disoipulis suis
,
I ,

atque

cum

tuos.

ose fun-

confortare

et et

esto

dam,
erit.

illic

nim tibi qo robustus tui inperpetuum sedea nominis


,

davit monastcnura, iUudque quie llegulajque descriptione

m
,

^
'omormn,

caput

omuium
:

11

Talia
,

dum
:

sanctus

dissel

buos ad sc disoipulos
,

susestfari
,i,

.,

sooii

Auditc mc in promis o ftegis

Benedictus auevocans, siceisorcoherefratrcs et tilii


pater
,

templum monastenoruni constitmt. Ubi autem ubi ecclesiam beati Martiui ApolUuis erat,
ro ara Apollinis
nis construxit,
los
fuit
et
,

Oraculum*

saucti Johan;">

asterni.

Nam

mi-

circumquaque mai.

praecepit, u1 Dominus raeus Jesus Christus iuolorum exterminandam arternaeque ad culturam tradendam castrum petam Cassmum
i

oblivioni

voluntatibus modis ideoque voluntas Dci oostris Notis praeterea et be oranibus anteponcnda est. quantasque insidias ne notis, quantos dolos intulit, qui me veneno mFlorentius presbyter Placidi et et disoipulorum raeorura tcrficere
,

antiquuf adChristi fidem convertit. Sedhffio ferens, non occulte, vd hostia taoite non ejuadem patm se somnium, sed aperta visione Placi ita ut etiam voces lUms
oculis ingerebat,

dus

maginemimMaurus audirent, quamvia discipulis suis Placid nime cernerent. Ut enira corporalibus ejua oouMauro idera pater dicebat,
et
lis

Mauri animaa extiugruere

voluit.

Quapropter

ce-

etsucoensus apparebat, qui diabolus teterrimus aaevire oculisque flammantibus |B cura ore

dendum nuium

..

\ fugite
I

*terni Kegus e loloco est, juxta illud fuerint in una civitatc, Si vos persecuti Bt quia ita est, jussioque in aliam r.
nostri

ba

nQuadam
oid

vero die
lapis
io

dum

s,

usetMourus]hobitooulocmi
medio
ja.-,bat
, ,

*menaia
qut

Jcsu Christi immmet, p* Bjusdem Domini eundum est. Super hoeeutem et


pe

Itrui^nt

. *
m^o-

debemus,

illanobislexest^utviscerapietatisommbusapeamore ommbus caritatia riamus, et fraterno et nos SlCUt confcra.nus mortalibus juvamen Vos autera Ohristo. acc-pimus a Doraino Jesu
,

dificium levare deoreverant. plures adjunoti sunt vcre non possent,

Cumque eum
s

sed ito
t-rra te-

mraobilispcrmansit.acsiradicitusu, inteUip quod auper ut palara daretur Tt etur quem


ontiquua hostis sederet eura i pse :::,L virorum monus raovcre Dei Pls footo ed viruxn Diffiouitote igitur et orando ho ut veniret miserunt

pj

ae

conversatrane in g-ratia et et perraanete statc dubio scientes , quia, procul sanct reUgionis, perapirituaUbus disciplims
,

et

1U n o studfosius in

nmnseritis^tantomajorapraamia
s.

jfa *

Maurus tera Tpcllcret

ut

Sapidcm
dedit
f

miois die peroipietis qumgentesnno vige no Dominicae lucarnationis


,

toocaintet^

m!x Tvenit, nrationem


oabSsset
in

et

tanta

lapis

Lo Tno.temporibu.Ju.tiui qu
,

u f ^unoquoqu^duodenisfratribus^ubstatut
,

oratoria

cuocta

pergere ad Cassinum castrum 'isse comitentibus,


1

L.isUnav.t

et

duobus

^^^
Pr*
cst.

^^^

**~^

Tunc coaem loco

in

conspeotu
,

vir.
;

Dei ploou t

terrara

foderent

penetrassent fod eudo altius siuveuerunt. Quo ad

quara dura ssreum ilUe dolum horam casu .n co-

atouc

IU "'

^Cumque "

SSW

, b-H*
!

dejuxta civitotem Maternom y martyria Cbrieti raonasterio sancti

XI

.USOeptUS

Inde quoque

qua jaoiendo aquam et itfuem ostendit Cumque q eodem^tu^uL-endo perstre P ereut,ipulsatus


1

Plocidi et aliorum difioium elusdem coquinae

iratrum ooulis, quio

118
\

multu

vir Dei advenit.


,

ACTA SS. PLACIDI, EUTYCHII, ETC. MM. cum universis pertinentiis Qui eumdem lguem m
esse,

suis, atque a SUO pro,

GORDMNO.

in suis vero nou oculis fratrum esse siderans, caput protinus iu orationem
,

con-

flexit, ct
,

requos pbantastico reperit igne deludi eos ut sauum illud vocavit fratrcs ad oculos suos liamcoquina? aedificiuin assistere cernerent , et
,

eidera patri tradidit priojure illum abscindens ad se in perpetuum possidendum. Convocansque juxta testamentum reipublicie priraiscrinium oo
,

oo

mas, quas
*terto
.-

antiquus

hostis

tinxerat

non

vide-

reut.

morcm Roraanura couscribi mortalium jure atque dominio locum eumdem perpetuo mansurum alicnum dccernens. 17 Pariter amodo eidem patri obtulit castra,
fccit
,

ab omuium

Tcrtuii Uii

lu Rursus dum sanctus Domini Nacidus cum fratribus parietem paulo altiufl ledifiearet, viro Dei iu oratione coustituto diabolus apparuit, et quia ad laborantes fratres pergeret, indieavit. Quod vir

villas ct possessiones
ria

pertinebant

in re heredita/;/;, qu83 sibi cum universis appendiciis snis,


:

/r

Dei per uuncium celerriine mandavit quia advoshac ceus Fratres, caute vos agite
,
:

fratribus di-

tum
lus
IA

hora malignus spiritus advenit. vix verba corapleverat detulit


,

ls, qui
,

manda,

et diabo-

al> una siquidem parte fluhabentes hos fines ab alia fluvium Ligirlauura a a quarto latere municitertio fluvium Sacrum cum uuiversis quas in pium Carsiolauum praedictos fines tuuc temporis habcbantur Domum vero, iu qua Plaoidus filius cjus, natus

vium Wlturum

parietem

qui aedificabatur

evertit

atque
Sevein
so-

fuerat

in

urbc

Roma

in

Cielio raonte

bi

unura
rura

puerulum

monachuin

nomine
,

kk]

opprimens, ruina

contrivit

quem
,

sago ad patrem

Benedictum portantes

non

lum membra, sed etiam ossa contrita habentem, in matta * , qua sanctus pater orare consueverat orationemque faciens , hora eadem projecerunt
,

illura

sanum

restituit et

valeutem, ut prius
,

at-

ut ipse que ad euradem iterum laborem misit parietem cum Placido et fratribus perficeret de cujus se interitu antiquus hostis Benedicto insultare
,

quod

S.

Plae

credidisset.

ii pater

Romance 16 Igitur cum ad aures Tertulli quod sanctus Domipervenisset cunae patricii ejusdem patrini Benedictus una cura Placido Mauro, in sua poscii filio et discipulo suo sessione Cassini monasterium construxit, gavisus est gaudio magno, Filioque suo dirigere studuit,
, ,
,

ut patris Beuedicti voluntatem super suo advenvelle enim se tu perquireret, ei sibi remitteret
;

Domini placeret et Cassiet Placidum filium suum vinense ccenobium dere. Quae cum idem sanctus Placidus patri Beaiebat
,

si

id

servo
,

nedicto reserasset,
re
,

vir

Dci respondit sibi place,

ut tam idem patricius quam amici ejus ad monasterium visendum venirent. Placidus autem certum diem Tertullo patri suo quo ad C03nobiura visendum venire deberet, et juxta quod pater Benedictus in mandatis dederat trausraitQui confestim accersitis ad se notere studuit bilissimis de civitate Romae viris Boetio scilicet , Symmacho Vitaliano 11 Gordiano atque C Equitio mm, ascensis equis, concito gradu ad praediura possessionis suae, quod ei de paterna hereditate obvenerat, Cassinum pervenit. Cujus adventus
, , ,

Erasmi noraini dicans, concessit. Obtulit etiam ipso die Deo ct Sauciis ejus medietatem de lacu Lucrino, necnon e1 insulam Caprariam iu salo Neapolitano locatam et toporturaque Trajesensem et Ultraneusem tam piscariam Lesinenscm una eum fasce sua simul etiam trcs insulas Diomedis et fluvium Lauri juxta piscariam Lesinensem. Propria vero, que in Apulia habebat rog atu 1'lacidi filii sui pari modo concessit quorum nomina hsec sunt Podenscra villn Canusia fundum Melitensem Baboliacampun Caliensem lam Pertusam num viculum , et ecclesiam sanctae Marise in eadem Canusina civitate coustructam cura corcampi patibus istis Mirazanum 1'lazanum scua, Lacum Romauum. In tcrritoiio Capuano, fundum Patenariensem et Amortonum. In territorio Corsino fundum Ourritanum , Laudancnsera Melassanum, Funiclirum ncc noa et res snas in Mag-ella , ubi postea ab eodem patre Benedicto monasterium Domiui Liberatoris constructum est, una cum omnibus quie ibi idem patriciu^ possidere videbatur, regionesscilicet has; Theate, Aprucium, PinnaB Asculum, Firmura, in mari adriatico portum Sabini et portuiu Maurini, iu Lig-uria cortes has; Adili Musaliuum, Montironera Eraguianelum Rougalia Carapodulsnm
patri .-anctissirao
, ,
, ,

ez toto

Laurentianuiu, Argelie

Rag-ogusosa

Calderaria,

Frassevetulam

Seratam, Petrosam, Pontem lonsalo


,

gum

Berseli,

Gremanum, Moncerionem. In
;

Gadeano insulas has Palmariam , et portum

1'ontiara

Pontatcriara

fluvii Gariliari. ista orania


filio

Tertullus patricius cura Placido,

suo

patri
,

Benedicto per scriptum tradiderunt iu perpetuum


possidenda.

dum

patri Beuedicto nunciatus fuisset

cum

di-

scipulis suis Placido et nasterii in ejus pergit

Mauro ante januam mooccursum. Patricius autem


,

beatissimum patrem Benedictum


abstinentia
erat

corpore
,

prae
,

bonum Kquitius seipse una cum filio suo Mauro fuudum Gentianum cum cella sancti Ag.ij.iti
18

Hunc aemulatus
et

ad

<'

iii

,;>

i<"

""

nator, obtulit
et

exhaustura
,

per.^picieus

de
,

equo
ita

cortem suam
ecclesia

in civitate

Neapolitana locatam,
Sariintravi
iu

quo * insederat
auro

celeriter

descendit
,

et

ut

cum

sanctae

virginis Christi Caecilia^ ct

gemmisque oruatus

in

terram cor-

aancti

Severini.

In

Surrentoni

ruens, deosculabatur vestigia ejus. Quem pater sanctissinius a terra elevans, et ad pectus suum constringens deosculatus est. Demum vero in ecclesiam sancti confessoris Christi Martini nn
,

quibus postea
sunt,

a patre

Benedicto ecclesiae

sitie

necnon ecclesia sanctaB Maria3 in Cosentia. Gordianus quoque Romauae urbis vir spectabilis
delectatus
,

horum devotione

obtulit
,

pro
in

se

et

inducens, et prae gaudio in fletum prorumpens, illum et reliquos in fratrum couventum dedudeosculata omni Cougregapatrem Benedictum quatenus eum fratres dignarentur in suam recipere societatem. Qui cum celeriter ea quae summa devotione poscebat una cum patriciis consulibus ac senatoribus qui cum eo venerant impetrasset, obtulit Deo et eidem patri beatissimo Benedicto totum ex integro Cassinum montem
xit.
,

Tertullus vero

tione,

rogavit

suburbio Aijuiucnsi locatam cum pertinentiis suis interhos fines Ab uno latere Silicem et Rivum, qui ex nomine beati Mauri postea nominatus est ab
:

Silvia uxore sua villam

Encheliam

altero

Campum longum

ct

Rivum, qui vadit per

agrum de
lum
;

Matilia famelica, et fluvium Caruelab altero a rivo Silvarici usque in Siliccin. Pari etiam modo obtulit fundum Granarium inter hos fines, qui incipit a sancto Firmano , ct

vadit directe in

Camarda

ct

inde

in

fluvium Melphua,

DIE QUINTA OCTOBKIS


A Mclphua, vadit ad

119
'
,

fundum

sub Granarium , et montem sancti Angeli. Concessit etiam Reginffi inter hos fines; ab uno latere
in
,

inde

limitem

De
S.

S. Placidi

viam
f

genere vide dicta 5 ubi et Sil- Placido sororem, sed nullo fundamento, a

nonutlis tribui, dixi

num.

77.

habet viam Latinam ab alio Silicem ab alio fluvium Melphua inde et viam Campaniam
, , ,

in

Portaritiam, et vadit in
Ilsec

fossam, et mittit in

quamplurimis rebus eidem sanctissimo patri Benedicto idem GorSiliccm.


aliis

omnia cum

dianus
ampli poite

vir

illustrissimus

obtulit jure

perpetuo

possidenda.
19

Eodem tempore jam

dictus Tertullus pafilii

nombu do

tricius hortatu sanctissimi Placidi

sui obtulit

Hcvc et hujus numeri reliqua ex Gregorio Magno hausta sunt loco moxcitato. g Anno 52*2 ?\uttusRomx sedebat Julius sed nec Joannes sup?'a memoratus ad lit. c. Sedebat vero S. Hormisdas. Substituendus forte annus 528. Vide num 79 Comment. prsevii. h Dubium, an obtatione sotenni. Talem fuisse Mabitlonius suspicatur ex donatione prxdioru a Tertullo tunc facta verum secundum Acta do;

beatissimo ac venerabili patri Benedicto decem patrimonii sui cortes quaa in Sicilia et octo
,

natio illaatiquo/

ick

'

'om~

habebat qq
possidebat,

et

in

diversis
et
,

loci.s

vir

prsepotens

bonas valde
silvis
,

magnas cum
,

portu,

bus

suis

aquis

piscariis

molendinis

aquarumque decursibus ad easdem


nentibus
,

cortes perti,

cum

servis

septem millibus
,

exceptis

uxonbus eorura

et filiis cum procuratoribus earumdem cortium atque a proprio jure easdem cortes abscindens, eidem patri per praeceptum tradidit in perpetuum possidendas poena
, ,

ment. prxvium num. 84 et seq. Atque adeo tunc pueri offerebantur non tum ut profanis a? tibus, ut hsereticis fabulm lubet, sed etiam ut retigiosas mtse disciplinis erudirentur. Vide Comrtuni prtev, num, 83. k De S. Placidi///"' ritia sinistrenonnihilloquitur Bailletus, Gregorii ve?'ba no?i recte inte?'prei
l

tatus, ut iii.n

num.

89.

\Psaim. 7G, s L9. m El huic miraculo plus, quam par


tus detrahit.
1

est, Baille-

apposita

quatuordccim

millium
Ilis

talentorum

au-

mox

citatum.
1

Q
deswn- E
5.

ri,

qui id removere tentasset.

quoque diebus

ex

lib. 2

Dialogorwn GregorLi cap.

hsec

Gordianus rr quidam natione Romanus, litteris ad venerabilem paGraecis apprime cruditus trem Benedictum pervenit, seque ejus magiste,

pta sunt.
n Vide
o

Eadem
est,

hcvcapud Grego?-iu?n lib, cit., cap. de Florentio Qregorius cap. 8.


pro dono.
15,
*.

rio

subdidit,

Placidus autem beatissiraus


in

dum

p Id

robur

virilis invasisset aetatis, se

omnibus ma-

qJoannis cap.

20.

gistro suo Benedicto subdere studuit, et sub ejus prsesentia angelicam vitam in terris ducere ccepit
,

quern pater

Benedictus

ac

sicut

proprium
industria

filium

unicum

diligcns,

cum summa

r Sic fe?-e legitur Matth. 10. f. 23. ion ipsa s Oratio hxc, S. Benedicto att scriillius Casinwn abeimtis ad suos verba, sed exhibet qi<< non absimiles ptoris Actorum stylum
,

de

his,

quae Dei sunt,

sollicite ac

diligenter in-

orationes a seexcogitatias
bi

S. IMacido a
suffi-

struxit.

non raro

attribuit

quod semel mo?iuisse,

ciat.

ANNOTATA.
Itatiae a Theodoricus Amalus, occiso Odoacro, dominatus est ab anno 493 usque ad annum 520, chronologico ut scnbit Labbeus in Compendio profanae part. 3 Hunc Historiat tum sacrae tum Actorum concinnator, licet Itatiee rex tantum-

tLegendum
iib. b.

Justiniani. Vide hic A?\?\otata

ad

u Id

est,

qui solus

rerum imperio potitur,


i

seu,

ut voca?\t,

monarcha.
de s
i

x Leguntur eadem in carmine Mavri nedicto apud MabiUo?\i"^< tom. A


t

rumpag.M.DeAngelisS.
Benedicti comitibus sic canit Namque duoa juvenes bivium perduxit * ad
chriitui

modo

fuerit, vixeritque,

ut

Procopius

ait lib. 1

appetlatione conde Betto Gothico cap. 1, regis scribendi more, Aunon usitato admodum
tentus,

omne,
Qui
te

gustum ex Jornande

quod vocat fecit tamen id verisimiliter, Rebus Geticis cap. 57, aliove de
:

firmarent, quod sequereris,


:

iter.

De

co?*vis

imperatore auctore nosset, Theodoricum a Zenone esse factum, et consutemque Romanum

vero Credar ficta loqui,

nisi tc, ne soius abu subito corvi promeruere sequi. Tres


:

patricium Francorum in tilium adoptatum. Clodova>um

re-

y Lege

Aletrinam

est

autem

Alatrum

^'^SS ^STM-Sgis:
^hJuZinus
ue imperavit ab a?ino 5bb Justinianus excepit.anno
vivis ereptus.

"MtWCKSS-- - "* w ~---j^Hrt2E5_- , -,,* t?jz ^.^ ^' ^Pute num m,quem ^^^ p
_<_

'

ew 526, cum c Obiit Joannes 1 anno pc 523, die 13 Augusu dram tenuisset ab anno usque Felix 111 seu 1 V illum rexit Ecclesiam
i
.

{h
,

^^ ^. num Memin
^
~^obns. Octobris
r

Verulnm alteram Latii in He< mHfici parente agro Verutano nodd Monasterii S. Erasmi in
,

99

Comment prW vn.

nnnum
lib

TZrivum
2

Labbeus supra cUatus. Magnu* guoque vocat Grego^us cu;us verba nabes nu Dialogorum cap. 3,
52'.).
.

it

Martini

^.

^ Martyrologium Romanum ad diem

^^

exscriplus

^^ ^
g
est
.

^i Gregorius lib.

3 Dta-

gg Mons

m
a. r
CiOBDIVnh

\(

r\

SS.

PLAGIDl
fti

TYCIIU ETC. MM.


devastarentur ndeo ipsa? a quibusque procuratoribus nullo mod<> possenl defendi, ut a ueque debitum pensum a possessoribus exigi. Ilis,
cortes b
,

pg Mons
Campania
nula.

Marsicua seu Massicua fttiu crf

I)

Italuv

prope Calenum,

Italis

(ari-

e^seg. tomhh Casini notitiam habesnum. 101 Porro qu.r hoc numero et binis semagnam tibus Pseudo Gordianus narrat,

v.

gregationem

n.rabilis pater, auditis, omnera convocans Conquse in suis possessionibus acta,


.

partem e Gregorio Magno Commentarii prxviinum. lOfc,


ii

desumpta sunt. Vide


106 et L07.

sibique nunciata essent, per ordinem pandit. vero ex consulto Cassinensis

De
itio-

mum
nis

Nimtrwm

arcno

W,

ut

quidem PseudoGor-

iitsupranum.il.
cuit;

disoipulum suum, Placidum sanotissimum sustinendnm aptissimum j U ob id vel maxime, quia nullus easdem dicans
,

ad tantum laborem
,

Pueri pariete oppressi secutus Severum Pseudo-Gordianus dixit, codicem, quiproDe servo imiliter vitiosum De Severo Dei parvulo. Vide ar vulo habet

nomen Gregorius

ta-

posseasiones, sicut ipse defendere et custodireva-

evocat, illumque ad tuitionem carumdem Ad suscipiencortium dingens, dixit ad eum laborcm, dilectissime, accinge sicut dum militia
leret,
:

mmenLprxvii. ^w Pseudo Gordianum in fcedum errorem 11 Benedictum prolapsum. Diarit supra num. xi, abiisse anno 529, gwem, constructo Ca Casinum
hicait, invisit. sint monasterio, Tertullus, ut
,,v

vir

lumbos tuos

quem
,

per
qui

me nunc
faotus
est

tibi

da1

Rex omnium Christus


usque ad

obediens

raortem.
:

ejus discentis

Non

Reminiscere igitur sermones veni facere voluntatem meain,

Sed Tertulh comites faciat; Boetium,


et

Vitalianum. Boetium, Symmapost anidi Theodoricus jussit, qui quam Justiin r/ns non fuit t et ante t ,us,quianno bZl imperare cmpit imperium
;

sed ejus, qui misit me, Patns c . Non te long-i conturbet austeritas; recordaie illud Apo" Quia non sunt condignsB passiones stolicum
itineris
:

//

hujus temporis ad tuturam gloriam, qua3 revela Per varias tribulationes bitur in nobis d, e1
:

oportetnos introirein

regnumDei
vita

e.

>

I'ro

hnsii
ln
^

nactus
,

est,

td

paulopost Boetii et Symmachi necem Procopius lib. de Bello Gothico capp. 1


1
|

namque nominc,
scilicet,

qui in hao

decertavnmi

futura aeternam remunerationem accipient,

illain

et

italianus

autem

hic

idem
:

ut opinor,

quam nec oculus

vidit,

ne^ auris audivit,

qui commentitio Tertullianse donanstrumenio subscribitur at is jam i\

nsulatusimul et vita eamtus fuit. a fi a 'omment. prgevii et seqq. 5 Vide num. Mauri patre ut liquel ex num. 18 m S
,
1

Deus nec incorhominis Jesus (hristus autem Filius Dei diligenlibus sc. perducat te ad vitas aeternae semper sit tecum
ascendit, quffi prffiparavit
,

consortium.
21
tanti
Hffic itineris

dum

pcrorasset, dedit commilitom

Gordiannra et Donatum,

mandans,

infra.

nn Hujus ecclesix mentio

est

apud

S.

Grego-

ut ita beato Placido unico sibi ac oarissimo, sicut nmo536


et sibi eatenus, in omuibus obsequerentur. oscubeatum Placidum et benedicens, dimi,

rium

tib. 2

Dialog. cap.

8.

oo Libellionumprincipem.

iue
sit

pp Tn
titium

Appendice Chronici Casinensis commen-

a se, anno Dominicffi Incarnationis quingen/

Justiniani imperatoris diploma legitur pag. 781 et tribus seqq., quo Tertulli donationes Casinensi monasterio factas confirmati possessionum nomina paulo aliter exprimuntur ; sed

tesimo
et

utrobique corrupte. Sunt inter has non paucae, rum situm frustra quassivi ; reliquarum vero situm hic describere tsediosum magisquam utile

trigesimo sexto f. Igitur benedictionem osculum suscipiens tanti Patris, tertiodecimo Kalcndas Junii beatissimus Placidus cum duobus famnlis suis Gordiano et Donato, ascensis equis, primo diluculo iter ag"grediens, advesperascente
die,

jam

nig"ne

Capuam cum suis


episcopo

pervenit ad
a
,

beato

urbem g, ubi beGermano h ejusdem


,

9
/,

futurum

lectori, existimavi.

civitatis

susceptus

est.
,

Primiceriua

meminit Leo qn Donationis hujus dumtaxat Marsicanus; sed generatim, tib. 1 Chronici Casinensis cap.
1

vero ejusdem Capuanae ecclesiae

nomine

Zoltas

laborans valde pessima infirrnitate capitis, qu.iui

1.

medici

Grasco vocabulo Cephaleam vocant


illic

ubi

rvls ipse nimirum, quem volunt horum Actorum scriptorem, </ 8. Placidi in Sicilia socium, Syracusis tandem mortuum, de quo vide, quse habenturapudOctavium Cajetanum tom. 1 Vita-

comperit,

adesse IMacidum, beatissimi patris


,

Benedicti discipulum

cnjus

jam per totum


fama
:

or,

p
I

bem Romanum
procidit

rairaculorura

radiabat k

ad

ejus

pedes

dicens

Adjuro
ut

te

rum Sanctorwn Sicutorum


Beati
el

pag.

187, ubi

etiam
ilto

Placide

serve Dei

snmmi, per venerandum


magistri tui
Bcnedicti,

QO
di-

Sancti
est

titulo

affxcitur.

Actum de

men

pretiosissimi

brevibus
ssis.

ad diem

xvm

Martii in Prseter-

super caput meum manus tuas sanctafl imponere ac preces Redemptori et Salvatori
g-neris
,

omnium
credo
,

fundere
quia
,

confido

enim
,

et constantissime

si

hoc

feceris

continuo recipiam

sanitatem.

CAPIJT

II.

S. Placidus iter in Siciliam arripit, et

ab eo- etCapwtproverba audisset, pavo- diaiorw re perterritus omnimodis contradicere ccepit dicens Kecedite, qnia hffic raea non sunt, sed
,

22 Sanctus

autem Domini Placidus

dem

primicerio talia
,

dum

prodigiorum multitudine

claret.

beatissimi patris
vatori

Benedicti, et

illorum,

qui

Sal-

omnium
Sanctus

placuerunt.

Ego enim

peccator

sura,

et perfectissimorum

digens.

vero
servi
et

virorum suffrag-iis inGerraanus episcopus una

cum
Turbatam
in Sieilia
1
i

clericis
et

suis

er

idem
in

tcmpus
Sicilia

procuratorea

cortium

a,

p:quaa 1

audiens,

Deo

Domini Placidi ore htec homiuibus illum oarissimum

Tertulius

nedicto concesserat,
fl

patriciua patn BeLegatos Cassinura ad beatis-

simum patrem Benedictura direxerunt,

ac dilectissimum esse, prsenoscens, primicerii precibus victus, pro ejusdem languidi incolumitate
illum rog-are iustantissime
coepit.

eo

quod

Vir

autcm

Doniiiii

L'l

QUINTA OCTOBRlb.
. .

[Zl

A mini supplicationem tanti patris minime eoutemuendam ducens, erexit se, surgensque manum
capiti ejus imposuit

cem, extorqueute morte, raninain, aut mihi tilium , restitue, aut pariter cum ipso funeratam me oo.

'

(.iH.i

coelum oculos elenostri Jesu Christi, cujus virtute nihil Isbsus, sam ereptus de aquis, a quibus trahebar, adjutus meritis et o tiouibus magistri QOBtri Benedicti si fidem ha,

et

;id

tine.

Indulge, pater Plaoidi


fcuum

8e,

per magi

vans, dixit:

In

uomine Domini
,

sirwiu

Benedictum te adjuro, quam dolor reddit audacem. Qua flebiliw-r i^^rnir, mo\, ut beati Plandi dr\tra .-ii|.ra x|uraniem Mjjinnn saiutiferse

bes tantse credulitatis restituat te Deus in pristiuam Banitatem. Cumque omnes, qui aderant,
,

pore,

Oruois expressit, quasi evigilans de somatris papillas expetiit, qui jam Erigebatin
ita in

mortem.
tis

Amen, confestim dolor capitis, quo per multos annos fuerat fatigatus, ab eo diseessit, dicei coepitque lamlare et benedicere Deum
respondissent,
,

Benedictus
Christi, qui

Deus

et

Pater

Domini

nostri

Jesu

me sanum

fecit meritis et intercessio-

momento temporis tilius de moriamatcr t-dlitnr de maeroris lnn utr, tia Creatori et g-uberuaton ab omnibu edipatris Benedicti Banctitas cunctorum catur, qui talem dignus fuit nutrire disc pulum, a quo morbis ju^iiter ac Languoribus imperaba*
fauce,
tur.
Pos1

nibus

beatissimi

patris Benedicti
ejus.

per sanctissi-

aseo oblatu.-

quidam paralyticu

mum
Snifium/heii

Placidum discipulum
ttaque

dum
,

beati

Plaoidi

sanctitas per ora

omuium
ciferantis

volitaret

quidam

m-cii-

iuopinato

vu-

populi

terrogare ooepit,
st-ut,

clamore perculsus, sollicite inquid esset Q.ui cum respondisBenedicti,


aui-

offioia, universorum membrorura damna, nullumque vigorem retmens plantsa vel de qui d ma lai Sanctus autem Domini Piacidn ruprae->tabat mortalibus, super eum sali cis signaculum fecit, confeatimque morbus exclu-

quod

Placidus, discipulus beati


fide

ditur

salubris vigor

illabitur,

reoreatisque

venisset,

csecus

fervens

duci se

sceribus, melius renascitur salute,

quam germinej
l'

tum Placidum fecit, rogansque eum per sanctum et terribile aomen Doraini, et obtestans, ut suis
I,

plus acquirens

el

plus

Bumens ex munere, quam

sumsit
::;,

ex origi
^iiu
.

sanotis precibua sanitatem impetraret

Domino.

vu-

cum quartano
de

typo
Di

m
Vir

aiatimn

Sanotus autem Domini Placidus, more sibi solito in fletum erumpens, jussit, eum adduci ad se, cum appropinquasset, super ejus oculoa et gnum salutiferae Cruois faoiens, oravil ad Do,

graviter

afflig.-retur,

fidens

beneficio

"^'

beato occurrere studuit Plaeido,


attritum conspioiens
,

quem
fudil

sanotu

orationem

ad
qui

num, dicens
Apostoli
tui

Domine Jesu
Petn.
te

Chrifite,
I

Domisocrum
joIo

minum, dicens
descendisti
,

Mediator Dei et hominum, Domine Jesu Christe, qui ideo de coBlis ad terram
:

puemmque

verbo ourasti,
servi

qua
ostende.

'

mi

ut sedent
,

mortis illuminares
stro

Benedicto

tenebris et umbra s qui beatissimo magistro uofcantam gratiam contulisti, ut


et

tui, mag-istri

nostri Benedicti, huic

languido
finiei

portum
et quasi

salutis

Necdum

rorba

omnibus hmguoribus
per ipsius merita

vulneribus snbveniret, tu
cseco

huio
,

lumen

restitue,

flt
,

impetu fluminis ita quartanaa febrisignis laudem ditus est, sanusque consurgens, His porro diebus quidam clauMtissimo.
,

patrem, te videns magnalia tua adoret. Bxpleta oratione veneretur et


te

dominum
,

Sauctus

nomine Domini, oonversus ad eajcum, dixit: In coeli ornamento ipsius, qui solem et lunam in quos natura et caeco nato oculos, constituit adjutus mentis sauctiscondonavit negaverat
,
, ,

est, atu x b duobus advectu qui'erat mutus et claudus,.lingua vigebal immofuneelitu palpitante, pars eral

videntibus oculis reliquum esset cadav saluti Super quem misericorditer ut signum , Placidus pater impressit, confestim omnis
,v,

ut

simi mag-istn nostri

Benedieti,

surge sanus et

in-

viror per

membra

diffunditur

venarum

fluxus,

Dei. Ad columis, et pra^dica oranibus mirabilia hanc vocem sanus exurgens, ac, improviso sanoculi guiue manaute de Lumine, salutem suam ut lucem Mox vero rairabiliter receperuut.
,

ac

si

nervorum imberivulus esset, susoitantur, excutitur, naturali inotu a.l Mtalem stupor
tota

couspexit, ad ejus
,

vestigia ruens,

pedes

illius,
,

deosculari avidissime ccepit insatiatus gaudio compunpariterque Gordiano et Donato praa

reuovatur. Mox LingU83 pletenduntur, pedum ctrum, digitorura glorai viscerura moles. ttoc fuit ses solidantur, totaque tangere, ae convalescenPlaoido viv.ticare, quod

usum

fabrica

te

medela, Deo
.

grratias

referens,

Sand

a>

laudabant magnaha, ctione deflentibus, qui Dei restituit. Sed haac quiquia eidem creco ooulos sancto Germano episoopo, g-esta

labatuI

fioquoque tempore quidamvir,


aul

Bupplic ad Banctum Domini accedens,

ut

,,i

amicum suumautipse

dem

p]

sunt.

lude

uuoque Sanctus

Dommi dum
.

receb-

cil.s,

fuil nirent 8ed quia ServoDomini pammper distulit. Alteraque

uHdi
toi
|

ad
est

eum accedere studuit,


pressus

qui

rab
inde

or.

duphci

quidam lang-uidus ei factus t*dio Ls, quod accola^ regiouis illius grap adminins. illius fidem laborarent. Vir autem Dei
Crucis vexillo lanoratione prmmissa, salutiferae *ou* guidos ounctos, qui prasenteserant,
pristin saluti
rest.tuit.

obvius, conque-

hm ,
nere

valetudine

erat,

crm-iabatur.

Qucm
,

oratione,

s.ynav.t
direotis,

manibus
solidato
tatis

de

Domim, pr eodemque momento debilis, ianguore longmq


Vir

prosiluit.8eo.ut dapUcaretur

tunc
iu

im
uno,

Tunc tempor

quadam

mysterium, sanitas,qme
a,l

pr83oessit

habens mulier, filium parvulum

ultimo

flatu

nervenit
26

alium.
nuidain
,

mor.turum, ttte palpitautem, jam jamque Plaoi obtulit, dicens ctum Domini Placidum fjaudia quamsanitatis
:

\,m
e.
Viri
i,i;.

vir

tabena

filiam

mu
n,

e^cam
Baneti

surdam

exponit

rivnm
Patei

nadaver

v,-n,,,,

dioensi

">-,,.

qui de, pater honestissime,

plunmis reddidisti, respice suscipe preces, attende fletum cillas tu, positum,
,

quaso

voces a

,1

Inde.

Nam

languwte im de medieina reatat, huio teservatum eaae , oredimua


,

tibi

Sunicumtiliam,

jam
,

in

extr, ,, s

vacua gaudio Tedde, ut plena mugnalia. Vides laudare possim Regentis

^;^

quo pietas insignia eyooatur g-ermine o. Tunc sme Plae.dus belhger crymis. Mox ad militia ^1 arma

rreatituta sanitate, aoquirata

te,

./

m
PdoGorduro.
A.
,

ACTA

SS.

PLACIOI, EUTYCIIII, ETC. M.M.


Virgine constituisti, qui mundum, in peccati fovea jacentem, misericorditer per jam dictum Filium tuum erexisti, qui beatissimum patrem no-

Crucifl

obtinendam victoriaiD prearraa convertitur, ad auinter oratores orator. \ ir ce8 offert summus salutiferae exurg-ens , tem Banotus ab oratione super lauguidum laciens, eo
Biguaculum
in

strum Benedictum Ecclesiae

tuae

speculum

et le-

nomine trino depulao Lanooulorumque guore, statim patefactis aurium muta loquax meatibus, plaudentibus cunctis momento,
Trinitatis
,

g-islatorem dedisti, qui dedisti ei potestatem metu deri omnibus vnlneribus atque languoribus sanctam intercessionem huic misero, in per ejus
,

surda audiens, CBBca Altissimo, et Plaoto, universi laudem dederunt Benedicti discipulo. Alius cido, beatissdmi patris

videns effecta

est.

Quo

fa-

tenebris constituto, lucis g-audia condonare dignasuper ejus ocure. Cumque orationem complesset,
los sig-num

luciferae Crucis

imprimens, dixit

-.

II-

pneterea Romanae urbis incola,


P

cum pessimum

ty-

lumiuet
Dei
,

pum p

infirmitatis incurrisset, ad
Banitati j.ristinfe

Sanctum Domini

deductusj
terea

redditus est. llis taliter


reliqua.
,

mox

Dominus noster Jesus ChristUb, Filius qui caeco nato lumen restituit. His dictis, ut super ejus oculos signum Crucis exte

prffilibatis,

prosequamur
,

et

Quidam

prae-

pressit,

lux

effulsit,

et

totum

laborem

medici

in vulnere

non ignotae gentis municeps missa manu tota intumuit, hinc grascujusdam

virtus Crucis cessare fecit.

29

Quaedam
sancti
Viri

interea mulier,
,

dum
fama

putresante fervore, tota pars brachii relaxatur mittens, ut dine. Hic Sancto Domini nuneium

iufirmitate

detineretur
,

audita

gravissima nvtonmh. miraculo- A '" ,a '"-

rum

sollicite

interrogare coepit, un-

ad

se

diverteret,

precibus

fusis

obtinuit.

Sed

mox, ut ejus brachium Vir Dei sacro Vexillo muquicquid inerat ulcemirificus medioua nivit
,

Qui cum esset. de tantum gaudium quod eo Placidus, beatissimi parespondissent tris Benedicti discipulus, transiret, qui CfficOB ilin populo
,

ris,

pretioso

signo restrinxit.
contractffl

Alii

interea viro

dum manus
H ^ig-no addita

fuiasent,

ad sanctis.simum

luminat, daemones tatem patientibus


,

fugat, omuibusque, necessidivina dona irapertit; mulier


,

Virum, morbo

instigante, percurrit,
,

quem, sacro
restituit.

fide in
i.l

Deum

spe in Sauctum Domini fervens

oratioue

sanitati

priori

Mirandis plus miranda ad gloriam Christi succedunt.

accedere studuit. Vir autem sanctissiraus, videns mulierem venienpraescius futurorum ,

eum

Quidam

praeterea vir,

dum

spiritu

immuudo

tem

interrog-are coepit

acriter

infestaretur , ad sancti Viri pnesentiam curandus deductus est Quem Pater sanctissimufl videntibus eum circumadrestituens sanitati
,

eum

venire

voluisset.
dixit
:

Illa

unde vel qua ex re ad autem vestigiis ejus


,

provoluta,

Diu

est

Pater

reverende

stantibus,

velut

fumus,
tempore

de capite energumeni Viro Dei


oblatus
est

umbra
pauim
nrat:
illu

fucata egreditur.

quod, diutino languore afflicta, sanitatis beneficium ex toto amisi. Unde supplex tuam Paternitatem exoratura adveni , quatenus preces an-

:l

Eo etiam
,

cui duplex morbus inerat, inde velanguidus hinc caecitas, qui salutem depreoari vertustas, bis trementibus incepit. Qua supplicatione Plalanguidi senis et debicidus pater permotus
,

lis

oratione praeccdente

sanctae Crucis signa-

culo lucemae oculorum reddunt lumiuis radium, tenebrae diffugerunt. et dato speculo Crucis
,

Qui

illuminatus

Deo

Patri

reddidit

gloriam

per quein Christus operatur, Sanctique praeconia circumquaque diffamabat ; dinumerantur morbi
ut Christus glorificetur
,

exaudias confido enim et fiducialiter quod per tuam sanctara intercessionem ostendat in ine Dominus gratiam suam. Placidus mulieris fidem et devotionem admirans, expanoravit ad Dominum, sis in coe-lum manibus Lux, aeterne Deus, vita, via, dedicens quaeso sapientia celsa tuorum expelle cus ancilla tua omnem languorem, ut, sanitati reab stituta nomini tuo sancto gratiarum praeconia persolvere valeat. Vix in oratione Placidus sancillae tuae
:

credo

ctus verba compleverat

et

fons Placidi patris san-

mulier ad verbum

Viri

Dei festina
ccepit,

redeunte sanitate consurgens


confitens,

ctissimi. Quidam namque languidus ita capite, oculis et totis hydropis morbo tensus erat vinbus, ut in utris similitudinem quasi totus

facienti mirabilia in

coelo et in terra

laudum muPlabencfi-

nia decautare devotissime


cidi

interventu

sanitatis

sibi

advenisse

veuter

e.sset

pertractus in vitalibus, et, velut vicutis

cium.

trura, perluceret intecta

extrinsecus, qui a

medicis desperatus ad
Borte
,

Beatum confugit, extrema quique mox, ut vestibus exuet sacratissimae Crucis est signo munitus, tus hydropis inclusus liquor Bacri Signi impressione consumitur. Sic modo admirabili nec intus huremedium
,

circummanentium serperent, quidam vir pcr quamplura tempora febricitans decubabat in lectulo. Huic dum bea30 Haec
per ora
tissimi Placidi
,

dum

/'"'"'""

miracula relata fuissent

cursu

beatum adiens Placidum, postulaquo poterat bat ab illo benedictiouem. Quem Vir sanctus vivificae

mor

retentus

est,

nec foris egressus, arte praesig-no siccavit. Is

Crucis vexillo

muniens, dixit
Sion
,

Benedicat
vitae tuae.

dicabili

autem, qui languidus fuerat, divinum beneficium per be

humorem

te

Dominus Deus ex
itaque
Viri

ut videas, quae bona

sunt in

Hierusalem omnibus diebus

simum Placidum
laudare
et

in se

patratum advertens,
coepit,

Deum

benedicere

dicens

Domine

Jesu Christe, qui mihi sanitatera reddidisti meritis Banotissimi servi tui Benedicti per pretiosissiraum Placidum discipulum ejus te bene, ,

vocem valitudo languons recessit, dolor fugatus est, omnesque adstantes in stuporem ct admirationem convertit dicens, quod vere Deus visitavit plebem suam, qui tantum ac

Ad hanc

tale

dico.
od Fu Caudinas jo*28 Vir autem Domini cum jam ad Furcas Caudinas q propinquaret quidam caecus lucem postulaturus ad eura accessit. Quem Sanctus Do,

dignatus est transmittere do\ ir, licettanta, magistro suojuvante, patrarei e1 stupenda miracula, humilihumilitatem modis omnibus retitatis amicus,
illas

ad partes

num. Ipse autem sanctus

nens, ultimum se

omnium hominum
et

judicabat

mini ut

vidit

jussit,

dum

appropinquasset,
,

ejus clausos iraponens mina vertens, oravit ad


raundi, Deus, qui in fine

perduci ad se. Et manus suas super oculos atque ad coelum sua lu:

illum

dicens:

Dominum, diceus Lux temporum Filium tuum, Dominum nostrum Jesum Christum, incarnari de

non homo, opprobrium hominum et abjectio plebis r. Post patratum itaque per beatum Placidum in languente miraquidam debilis inanu contracta ad eum culura

Vermis sum

accessit.

Quem dum
coelum

sanctus
,

Vir perspexisset,
:

oculis

in

erectis

dixit

Domine Jesu
Christe,

DIB
Chriflte
,

QUINTA 0CTOBM8.
re,

123

qui

ad
fores

claudum ad
'

inventum Apostoli tui Petri templi sedentem mirabiliter


buic contracto manum digitos ejus suis san-

ita

ut

vocibus
repente

ejus

omnes

percellerentur.

Et

ecce

cohaercntia coeperunt inembra

ercxisli

existi *, tu per intercessionem dilectissimi servi tui

revolvi, atque, decurrente cruore,

paulatim crura

Benedicti, magistri nostri,


restitue.
ctis
ruit.

Ad banc

vocera,

dum

et manus, diutino glutino coarctatae, in pristinum vigorem restitui. Sicque factum est, ut aeger,

manibus contreotasset,

Btlbito sicca

palma revi-

qui alienis manibus

delatus

Iisdem porro diebus quidam vir, graviter a spiritu immundo vexatus, ad sanctura Doraini Pla-

jam sanus

incederet
et visuin

vestigiis.

advenerat, propriis Et ita est in eo


ut in uno
et aures

plenitudo restaurata salutis,

eodem-

cidum curandus adductus est. Cumque pro eo omnipotentis Dei clementiam exorasset, raanu sua
signura Crucis super eura faciens, statim a circumstantibus, deejus naribus flointillante igne, fumus
visus est, cunctisque patenter innotuit, pravae cogitationis auctorem in specie fumi ab eo

que tempore
et

oculi,

auditmn,

pissent

lingua ejusdera recte loquendi pristinura receofficium. Quidam vero, dura per anuos

quamplures

raanuum ac pedum, sed


officio,

et oculo-

egredi

rura fuisset privatus

ad Placidum, patrem alraificum, veniens, universa debilitatis molestia


liberatus est. Alius quoque adolescens,

qui erat
imraobilis

discessisse.
cc

quovit rnor-

31

Jam
sine

vero

si

exequerentur

miraculorum

a renibus
rigiditate

bo luborantet
sanut
:

singula, quae in
h;i'C

tali

loco gina. beati se convertit praesentia, aulla morboruin gequia, neribus ejus interventu defuit raedicina
,
:

numero ln quocumque enim

praecipue floruerunt itinere, essent, nec esset raodus in pa-

usque deorsum merabrorum, ita ut manibus innitens


,

omnium

ubi

Placidi

universum post se corpus traliens, ad instar vermium per terram reperet Hic, ad sanotum Placidumadductus, Balutem integerrimam recuperavit in omnibus membris.
33 Per eos dies dum sanctiflsimi Placidi mi- et u * f,r,u racula per ora hominum volitarent, Deoque ac patri sauctissimo Benedicto, magistro ejus, BUper % 08, tanta prodigia gratias agerent, quid
-

quot se obtulissent languentium vulnera, tot super cegros fundebat salutis semina. Nam beati 1'lacidi quis exaequare poterit priraa ad ultima ?

B Cum

per signum Crucis salvaret languidos, curarct energumenos, ante quem, quamvis occulte venisset antiqui bostis versutia, statim se mauiconfestavit fraudulenta fallacia. Hao de re a non poterant, nec spectu sancti Viri, quia celari
terribili ululatu sua getolerabant praesentiam passim per loca violenter exincendia mebant ponebant crimina, suspensa per aera frequenter
,

duci se ad beati Placidi praesentiam, fecit, clamans et dicens Plaoide et serve Dei vivi, adjuro te per magistri tui Benedicti dulcissiraum
:

nomen, ut mibi a Domino Salvatore, illuminatore omuiura, visum impetrare digneris. Confido
enim,
et
fideliter

credo,

quia, quicquid

Do-

mino

et saenec interroganti confitebantur et nomina, ad sanctum Virum pe suo impulsu currebant crucianda daemonia, pendebantque religati ener-

Sanctum autem Dodiscipulus, more sibi somini Placidus, pietatis misericordiam flexus, vivifieum si-num lito ad Domi super oculos ejus faciens, dixit Crucis
petieris,

irapeirabis.

gumeni

aerio vinculo,

et,

debant vestigio. Cumque

quasi clavis defixo, teniter ageret, strages dae-

ne

Jesu

Christe

qui caeco

nato

oculos

quos
tene-

naturn
tui,

negaverat, reddidisti, et sedentes in

monum ante Placidi beati obtutum cadebant effusa, baec catervatim, per vestigia diversis modis
muta,
illa

brisetumbn

clamantia;

illa

fixa,

h0 lubrica

et

mortis llluminasti, tuper meritaservi oculos magistri nostri Benedicti, hujus 083li tua, sanilluminare dignare, ut, videns mirabilia

ferrent, non effuvelut ante judicem dum gesta praeconium giebant tormenta. Sed ad sancti Viri

ctum nomen tuum,

([uod est

beuedictum in

saecula,

quanta est haec laudatio, cum raomento et stupenda fierent sub

ineffabiliter

multa
vero
fuerit

a oiroumstantibufl relaudethic et sponsum fuisset, Amen, illico aperti sunt oculi ejufl,
ubique.
ccepitque laudare

Cum

s? Jam

Deum,

dicens

Benedictum

sit

quantum de miseria egenorum relevanda


,

nomen Domini

glorios:>simi,

qui

me

illuminavit

C
inquibut tUb

tantum enim, prodigus, explicare quis poterit ? In miseriaa et egestain itinere constitutus etiam studebat, ut jure cum Job tes aliorum relevare infantia crevit mecum mi. Ab dicere posset
:

Benedicti, et per per intercessionem beati patris Placidura, discipnlum ejus. Fit vox sanctissimum muUeribus, lsetitiaeperoracunctorum, pueri cum et Salvatori Do- F juvenescurasenibus, Dominatori laudem deoantantes occurrunt,

minoJesu Christo
:

seratio

t.

tM

tres,

juvenifl 82 Tunc temporis quidam membrorura destitutus oflBcio, ut calcanea fuit

tantum

affixa. raanusque natibus quasi clavis inlnererent retro hinc inde costifl ad mamillas et bracbia necterentur, oculis quoouasi quodam glutino neipsique linguas propria erant que et auribus, impositus in adjutorio suorum
o-ata
officia.

clamabantque Gloria tibi, salus ac nostras dignatus es rum, qui tantum ad partes transmittere donum.

vita cuncto-

ANNOTATA.
a In his

Pompeius Cilius, infra num. 42 memoloco,

Hic,

sibi pueris, sistarcia u, comitantibus

Placidum pervenit

ad beatum prostratusque pedibus ejUfl,


succurreret

ratus,quieodc>
fuit.

quo

S.

Plaoidus, sepultus

rogabat, poscentem Sanctua Doflebili voce misericordiam

ut sibi solita pietate

Quem
.

mini cnra perspexisset,

inquirit,

nnde ven.sse

b Idest,villcVpr vdia. raeam, cJoannisb, i. 30 Nonquflaro vdluntatem voluntatem ejus, qui misit rae. sed
e
.

Tum

nequaquara de polpatria pa.-cntibusque relictis, securu,, sed Christi virtute licitatione dubius, Adbasc Sanctus, erehucadte sanandua adveni. oranipoet oculis, Dei
ctis

ille,

Propter te, inquirit, Pater

Banctissime,

Ad Romanos

8, i. 10.
1

in

tentis

ccelum manibus clementiam devotissirae

cospit

suppUcare,
misero so-

Apostolorum cap. 1, *. 21. P tNonpotuit Casinoeo anno proficisci S. >'in Ap si Sabinum, Canusinum dus 36 asseritur, invtsepum, quod infra num. ad catit. e in Annotatis rit. Vide dicenda ad
eAi-t.

ut
i

Bolila

comsuccurreret. Curaque orationem a * pietate vocibus ccepit olamamagnis plesset, languidua


Octobris

per

menta

flanctissimi Beuedicti

put

8.

gCampaniae

cum

,;ntas t nunc in eum toerat pons VeterisCa s xl translata, ubi olim h Colitur 19
Fe\icis

Tomus

III.

MM. ACTASS. PLACIDI, EUTYCIUI, ETC.


A. PSEUDO-

coluitquc amicitiamcum h CoIiturSO Octobris;


S. Benedicto, qui

GORDUM'

Uliusanimam

in

mlum defem

CAPUT
Sanctus
iter

ITI

primus in quolibet ordine, heic i Primicerius, Annonrima diffnitascanonicorum. Mabillonius in


(iiiis
...

suum promovet,

M<>s-

tempus miraculum k Nullum tamen ante id


fecisse scitu

sanam

appellitur, ibique

monaste-

XDuplexhujusnominis prope Vulturnum flu alvium ivitas episcopalis olim fuisse videtur Cajazzo Italis dicitur, Casinum tera,qu& hodie
.

rium condit.
nde itaque Placidus, beatissimus pater, egredi I ens, Beneventum a devenit, atque a sancto po ob amorera beatissimi patria Martiano l
Benedicti cura omni reverentia susceptus est. Ibi itaque vir Domini Plaoidus. dum oum eodem san5anc/ u,

inter

et

Vulturnum, altera trans illum


intelligi.

hasc hic

aS

tur

Vide dicta Commentarii pr,


rr;, sigm/iavoceGr. in morbis remissionumque re-

Vmtmt

num.
cani
volui

18 et

mFebriqx

nLegati, sivequossuo nomine mitteret.

oA

vitate?

p Vide lit. m. qLi Hirpinis,

inter

Abellam

et

Romam
vulgo
r
:

us clade memorabiles.

Beneventum, Dicuntur

claudus quidam, Malo c episcopum eumdera commani nomine, juxta qui non aliter, quam genibus repens, cum scaverrebat, comperit a Gord mo bellulis terrani
cto pontifice
resideret,
PlaDonato ac civibus urbis, illuc advi beatissimi patris Benedicti discipulum, cuoidum, jus sanctitatis et virtutis fama se jam per totum orbem extenderat. Hic nisu, qno poterat, bea- E tum audiens Placidumj coapit clamare, dicens:

et

Stretto oVArpaia.

Psalm. '1. f. 6. beic ex Portunato, inquit hoc loco s Qnaedam B Mabillonius. Ita nimirum Vincentius Fortunatus, Pictavensis episcopus, scribit in Vita S. Gcrnsis, anno 576 defuncti, P apud nos tom. vn Maii pag. 786, col- 2. Sed si quamur miraculorum singula, qua^sui

mani, episcopi

Adjuro tc, Placide, serve Dei excelsi, per tionem mag'istri tui sanctissimi Bencdicti, cujus liberatus es, ne ab sicut audivimus meritis aquis hedi potuisses, ut me sanitati rcstitnas. Et
i

praesenti

floruerunt in vita

h;ee sine fine sunt,

co3pta nec erit

modus
:

in

pagfina

se convertit praesentia, nulla

qui qnocumque morborum ^eneribus


:

cura a sancto Martiano episcopo et ab omnibus etur, jussit, eum adduci ad se, ct stans, su-

defuit medicina

et

quanta

se obtulerunt lang-uen-

tium vulnera, salutis fudit tot semina. Nam quaa prima pontific quamur vel ultima, cum per salivam oris sui multa curata fueriut ulcera, pura sint energ-umena P Ante quem, quamvis occulte venisset hostis nequitia, statim se manifestavit fraudulenta fallacia: ac
viri,

per illum orationes fudit ad Dominum, dicens Domine Jesu Christe, qui totum mundum, cura esset perditus, restaurasti, tu per merita beatis:

simi patris Benedicti' adesto nobis et huic


lo

famu-

tuo,

opem

salutis

ei

inferendo, ut, pristina

sanitate recepta,

nomen tuum

g-loriosum benedi-

cat in sacula saeculorura. Et sent,

cum omnes

respondisi

quia celari

deconspectu sancti non poterant, nec tolerabant prse-

Amcn, protinus
Dnmine Jesu

consolidataa sunt bases ejus

planta?, et sanissimus surgens,


tibi,

clamabal

Gloria

sentiam, terribili ululatu sua gemebant incendia, sim per lcjca volitantia exponebant et crimisuspensi per aera, frequenter nec interrogati confitebantur et nomina, cum sa^pe suo impulsu
na,

Christe, qui

me

salvura fe

per beatissimum Placidum, discipulftm sanctissimi


tui. Habitatores autem civitatis Bencventanae, talc rairaculum per beatum Placi-

Benedicti, servi

currebant ad sanotum virum crucianda dcemoni.i.

dnm patratmn
Deum,
terra,

videntes, laudabant et benedicebant


:

Cujus minister quo loco Sancti tenebat baculum, illic energumenus pendebat aereo vinculo, et, quasi clavis aflixo tenebatur vestigio.... Cura
,

dicentes

Jubilet

et

psallat tibi,

Deus,

pontus, et plebs fidelis

hymnum

decantet,
concessisti
i'

qui servo tuo Benedicto

tam pretiosum

C vero pedem
res strag-es

efferret de domo vel dasmonum ante tanti

ecclesia,

vide-

discipulum.
35 Talia dum quidam cascus audisset propinquorum manibus ad patris Placidi prassentiam
,

pontificis ac tri-

umphatoris obtutum. Cadebanl


tervi
illa

circa
;

Sancti oaluec rauta,


et velut

tigia, diversip

modis effusa
;

se duci, fecit, lacrymosisque singultibus clamabat,

clamantia, illafixa, ha3C lubrica

ad

diccns

Placide,

serve

Dei

dilecte,

qui

meritis

judicem dum gesta referrent propria, non effugiebant tormenta, Sed adSancti prneconiuraquanta est
haec
laudatio,

magistri tui Benedicti

adjutus,
,

sanitatis
,

gaudia

quampluribus reddidisti
miserabili
caecitati,

succurre

quaBSO, mea?

cum

ineffabiliter
,J

multa

et

stupenda
est,

quatenus,

deletis tenebris,

ab eo fierent momento

Manifestum itaque

non Gordianum; sed e recentiorum numero unum Fertunatide S. Germano verba S. Plaoido applicuisse quodet alibi his in Actis ex Viciore Viten;

lucem possim adspicere, et cuncta Reg-entem cum cordis jubilo valeam collaudare. Sanctus vero Domini Placidus ad misericordiam flexus, erectis

in

siprsestitumesse observavi
t

numX^et

binisseqq.

Christe,

ccelum manibus dixit Domine Jesu lux vera, qna illuminas omnem homi,
:

Comment.

praevii.

nem, venientem

in

hunc mundum, tu permerita

tJob cap. 81, ?. L8. u Sistarcia nropxia, commeatum aunonamve significat apud Graecos apud Latinos etiam re,
:

mag-istri mei, servi tui

men

Benedicti, huio ca?co ludonare digneris, ut, videntes mirabilia tua, laudent et bencdicant nomen tuum, quod est
"

centiores sitaroia et sapius, sed corrupto nomine, sistarcia sumitur pro cista aut canistro vel mantica, qua edulia continentur. Ita Mabillonius in

m
S;i

in S8D, ula.
,

Hi vero, qui aderant, cum


,

resP on dissent

Amen
suo

tem P

cto

exaudivit Dominus Servum suum, caBcoque


sit,

de
po-

Annotatis.

scenti

lumen

restituit.
:

mabat,

dicens

Tibi

Qui, sanitati redditus, claChriste, laus, honor,

decus

DIE QUINTA OCTOBRIS.


A decus
et jubilatio
,

'

qui

me
tui

illuminasti interces-

diligeritia

suscepit,

sione sanetiesimi Bervi


rei

Benedioti
ejus.

per beatis-

tinuit.

Itaque,

dum fama
beati

duobusque diebu.s seeum re- A. Psbudoper omnera provinciam Go,w


Placidi

simum Placidum, discipulum

Fama

hujus

Calabri
leprosus
Bancti

de

adventu

volitaret

omnem

continuo

replevit

urbem Reneven-

tanam. Ad tantura miraculum ruunt cuncti obviam, cunota Regentem cum magna exultatione
laudantes.

quidam, audita opinione miraculorum Viri, venit ad eum, el dicens


:
,

Placide

serve

Dei,

adjuro

te

per

magistri
,

tui

Benedicti Banctum et venerabile


sanctis

nomen

ut tuis

oS

Sav

36 Beatissimus vero Placidus sanctum Martianuiii episcopum Balutans in osculo sancto, post
aliquos
dics

precibv
a

atia
:

plores

Domino
et
c

ideo

gratiam pro te Dorainus

me
ad

im-

has

ad

Canusiam d

Apuliaa

civitatem

partes direxit,

ut languidis

et debilibus sanil

cum ingenti gaudio et dilectione ob amorem l)e;iti Benedicti a sancto Savino e ejusdem civitatis episeopo susceptus est. Idem sanctus Savinus episcopus tam be;itissiino Plaqui <um eo venerant, cido, quam et omnibus omnem humanitatis ouram exhibuit. Sanctus autem Savinus per tres dies beatum Placidum secum retinens, dulcia iuvicem perennis vita? inter
devenit, in qua
,
,

tem
fudif

cordi.s

conferas. Vir
in
:

autem Do-

mini Placidus, erigens se

coelura, orationem

ad Dominum , dicens Deus omnipotens, salus sine tine et iuitio, qui totum mundum creasti

ex

niliilo,

qui in fine temporura Filium tuum,

Dominura
de
sti
,

nostrum
,

Jesum Christum
patibulum
solveret

incarnari
i

Virgine

et

Crucis

subire

quo
,

vetustum

proprio cruore pec,

se

serebant colloquia, et per intervalla horarum interrogabat illum de virtutibus, qnas per beatissimum patrera Benedictura divina exercuerat
Majestas,

catura tu per merita sanotissimi servi tui magistri mei Benedicti lmnc leprosum dignare

emundare,
cepta
dicere
bilia
est.
,

ut, sanitate

corporis sui animaeque re-

imul etiam de vita et melliflua ac discre-

nonien
coepit

tuum

sanctum

collaudet

hic

et

tissima doctrina ejus.


Q, nw
i

ubique. Confestiin itaque sanitati redditus, beneista dicuntur,


et
illa

Lnterea,
,

dum

refe-

Landulfus quidam nomine, manum aridam et incurvatam habens, ubi eomperit, illuc B advenisse Plaoidum, discipulum beati Benedioti, flens et ejulans venit clamavitque: Placide, viroruntur

per

et laudare Deum, qui tanta mirabeatum Placidum os*tender< latus

39 Hasc

dum ad
vir

notitiam
diutino

cuuctorum perve-

Hlllie

mdem,

nissent, (inidam

rum

avit,

sanctissime, adjuro te per eum, qui cuncta et per magistri tui Benedicti sanctum

languore vexatus, ad Sanctum Domini venit, procidensque ad peCredo, Pater des illius, cum lacrymis dicebat
:

tequentiim
'

nomen, ut raihi sanitatis beneticium implores coufido enim, quia per te ostendet a Domino in me Dominus misericordiam suam. llasc cum
:

sanctissime,
meritisj
in

quia

tuis sanctis

intervenientibus

cum ingenti luctu, aridam manum beatissimo Plaoido ostendebat. Idipsum omues, qui in eodem spectaoulo erant, et qui occurrere poteraut, una cum sancto Savino episcopo supplidixieset

exposcebant, rogantes eum, ut pro eo omniut erat potenti Domino supplioaret At ipse ex iutimo cordis trahens longa suspipiissimus,
citer
,

Deus petitioni meae dabit etfectum. Pater autem sanctissimua litati pro eo orationem ad Dominum fund et qui semlvivus venerat, cunctis mirestituit rantibus, incolumis rediit. Non solum vero ibi, verum et per omne itineris spatium ad laudem et gloriain sui nominis multas virtutes opei dignatus est Dominus Jesus Christus per beatum
recipienda
sanitate
:

Plaoidum, meritis

et

orationibus

beatissimi Be-

ria

cumlacryrais orationem fudit ad Dominura, Deus omnipotens, cui nihil est imposdicens et omnia, quas sibile qui ccelum, terram, mare

nedicti magistri sni intervenientibus.

in

ex nihilo creasti qui dedisti huic famulo tuo 'in baptismate remissionem omnium tu hunc per merita beatissimi papeccatorum
eis

sunt

Cafecis oam. que visum reddebat, surdis auditum, exinanitis am restiet stolidis rectum sensura, claudi tuebat, daemones effugabat, leprosos mundabat,

omnibus infirmitatibus subveniebat. Ob quam rem Deura in oranibus glorificantes beati Plamerita magms pneconus extollebant, dicenBenedictura sit noraen Dorara. glonosum anctisqui per a sa^culo et usque saBCulum discisimura servura Placidum, beat. liened.e pulura, tales ac tantas virtutes operan dignatus ,
cidi

tris

nostri

Benedicti

in

pristina

incolumitate
nostrura Jevivit et

8 iXcirUtum
eoivt

reLe^rare-dignare,perDominura

tes

Filium tuum, qui tecum


in

s^ecula

sa^culorura.

IIc

cum

Sfit
'

Utraque raanu sua raanura ejus aridara


ait;,

apprehendens
dara
illius

extendere Christus, qui d.gnatu, est


,

^J^^J[~
mani
ra a.i
,

^n
q
I

Uaque extensa in Synagoga. Cont.nuc et pristina sa et racurvata arida manns


restituta est.
ta le

nitati

Sanctus vero

pus

miraculumper^urajlac^
Dominum
dicens

advertisset, glorificabat

= J ^^^ ^ ^^ ^ ^^
^^/^iUam mutum
qucmdam
clepicum cle^
,

Donatus pneterea, ejusdera beati Placidi cura qua>reret navera


nav.gare,

obvium habuit lum, nomine

Gra-

cum

v.ta Vita

Balusque, qui BBlUSque,

profluebat. Hic, quamvis ^ ii :*+, omJciojpt.

auditum

et

loqn

Benedieto talem nutrire conbeatissimo servo tuo per quem cesaisti disoipulum, placitum. Sit nomen tuum benediffia patrari, sit
'* die.umexhocnuneetusqueins.eu.um.M.nntem, x hoc nunc et usque

^'^,
au ad
tus
{

sripnt.i:i

tamen
vi(rebiltf

a"'no,,
,,,.
,

^f^Zff"^
[

quam milxime

'^*",

videntes, qui prmsentes erant, hoc ,urasanctissiraura Benedictum Deum, patremque

^^^^^7^1 V^
t;mI(1

corporis snstentationem eongro.

eranl

infortunio
f

depressum

et
,

aggravatura
quia
lo-

eQfi

ui

comillu ,

ex re tantte
ei,

JjJJJ^
QU elara
4
et
,

iquirit.

Dictumque
vi

est

(i

Si

mis adoriis / extollebant. beato bavino epiSanctus vero Placidus,


valefaciens, et inde
iter

auditum

long.e infirmitatis amisit.

accelerans, po

nhegti
(ui
9

sanctus Sisinius h, nvitatem Quera ci quam m sanepiscopus, ob reverentiam, vitatis P cumorani babcbat atre Benedicto

ejusdem

ci-

Donatus a civibus dum verba cepisset, camiseratu8| ad Virum Dei illum perduxit, atque ad pedea ejus projicieos, n m [pse namque prout eiat, per ordinem pandit.

^.^^

Smo

operam daServus Domini tunc residens lectioni


bat,

126
\
I

DE
et

SS.
,

PLACIDI, EYTYCHII, ETO. MM.


onden domibus laicorum stationera haannl omnibus modis Or- / bere; quia contrarium est ap ;^ vestrae nobilitati non nWeria dini nostro. Quapropter, si eamus, et provideamus lohabetur contrarium cum in possessio-nibua patris mei, in quo monastcnuin construere valeam, non aedificare enim

bat, cumque a civibus

GOMNiltO.

ad eum ut pro eorogaretur visitandi gratia venerant, dem languido omnipotentis Dei exoraret clemenrogatiam, surgens paulisper intra se Dominum conversus suas manus super caput vi dehinc
clericis

qui
,

monachum

in

<-

infirrai
*

posuit,

plasmasti

tens, qui ien, qUI

bominem UUIUIUCIU
in

inspirasti

Doraine Deus omnipoUC IIUIU lClliC jjaaiuiaon , - de limo terrae psalmasti *. et faciem ejus spiraculum vitae, qui
dicens
:
,

tu , Dodignoseentiam boni et mali mine, per orationes et merita sanctissimi patris


dedisti ei

supra fundameutum alienum decrevi. Venien.sque ~ r .. post luec ad portum maris, invenit locum liabilem ad monasteriura construendum, et cum baiu culo, quod manu gestabat, designavit locum,

nostri

Benedicti,

et

omnium

mouachorum

qui

sub ejus magisterio famulantur, dignare adesse nobis, et per nos humillimos et peccatores, servos tuos, oecurrere huic famulo tuo, conferendo ei sauitatem, ut omnes videntes et audientes dent
gloriam nomini tuo sancto, quod est benedictum et benedicatur nuuc et per ante orania saecula infinita saecula. Cumque omnes, qui aderant
,

quo Oratorium Baptistae Johannis, in quo domum suam et omnis monasterii ofiicinas construere valeret. Posthaec beatus Placidus, couversus ad Messalinum, dixit Praepositus istius portus Messanae eivitatis ubi est, et quo nomine nuncupa:

inquit, prope est Hic Et Messalinus iuterrogasti, scias, quia de nomine autem, unde Pompeius Cilius appellatur. Tum Sanctus jussit

tur?

respondissent,

Amen,

illico

solutum

est

vinculum

illum vocare ad se;


ejus.

qui

dum

venisset, cecidit

linguae ejus, et apertae sunt et sanatae aures illius, et audiens planissime loquebatur sine offensione, laudans et benediceus Deum et patrem san-

beatus Placidus e terra elead pedes vans, praeccpit, quod de pretio, quod de portu
acceperat, construeret
suis habitaret, simul

Quem

domum,

in

qua

ipse

cum E

ctissimum Beneditum.
M
venit,

41

Alio

vero

die

valefaciens

beato

Sisinio

Muianamper- episcopo,
k
l

navem conscendit, transfretansque Farum k, Messanam l Siciliae devenit ad urbem. Gordianum Cumque descendisset ad terram famulum suum direxit ad civitatem mandans,
,

etiam et ecclesiam ad honorem beati Baptistae Johannis, in qua die ac nocte omnipotenti Doraino deserviret. Et dixit Tuum volo ut sit, artifices in hoc ad illum
: ,

loco

ad operandum
,

Siciliam inveneris
ancillas

ubicumque eos per totara adducere necnon servos et


, ,
,

Messalinum, civem Romanum, Tcrtulli patris sui amicissimum, ad se vocaret, erat enim ditissimus. Quem ubi invenit, ad littus maris, ubi sanctus Domini Placidus morabatur, secum adduxit. Videns autem Messalinus beatum Placiut

dum
ejus
cul

stantem, formamque assimilantem equo, quo * insederat, descendens, ad pedes ejus cecidit. Quem sanctissimus Placidus a terra elevans, osculatus est eum atque benedicens, rem, propter quam a sanctissimo patre Benedicto directus fuerat, per ordinem pandit. Messalinus et vero beatum Placidum diutius complexans suum adstringens, lacrymas quoque ad pectus deinvicem prae gaudio fundentes immorati mura quoque idem Messaliuus Gordianum et Donatum famulos ejus deosculans apprehendens
juxta

maris

littora

ad lapides et quaeque necessaria sunt comportanda adunari ut hoc opus ipsum celemaxirae tamen domus, in rius possit expleri valeam. Et ut haec omnia citius qua habitare fiant, omnes praepositos portuum et procuratores cortium tanto labori interesse, volumus, dando
,

vultui Tertulli

patris ipsius

sumptus
praepone
expieri.
et

et

qua. Filium
:

quaeque necessaria sine dilatione alivero tuum vice tua super portum
,

tu vero insta fabricae


,

ut cito possit
,

Praecepitque

ut de redditibus cortium

portuum pecnniam llomam ad columnas et epistylia emeuda transmitteret. Dein quo signavit etiam coram Pompeio Cilio
de

censu

loco

dormitoriura
et

refectorium

coquina

cel-

larium
rentur.

omnes monasterii

oflicinae

construe-

(j

iterum dexteram beati Placidi ac diu exosculans, cum ingenti honore duxit ad domum suam, et repleta est omnis civitas Messana gaudio super adventu ejus. Messalinus autem , dum in domo sua cum beato Placido resideret, et nonnulla de
his,

audiret, requisitus ab

vitam attinent ab ipso Servo Domini est de servis et anpossessionibus ac portubus de quae ipse una cum Tertullo patre suo in cillis perpetuum possidenda beato Benedicto tradidein rat. Desiderabat enim videre singillatim loca quibus possessiones erant. Rogavit etiam, ut adquae

ad

seternam

43 Congregatis itaque quampluribus artitici manumadmo bus jactisque in Christi nomine fundamentis vet. coeptum opus certatim et sine interraissione periu qua p ficiebatur. Prirao namque ibi domum beatus Placidus maneret, amplara satis extruxerunt. Messalinus autera interdiu aptissimam mansionem beato Placido assignavit, in qua li,
, ,

eodem

bere posset solus sedere


vero afterebant
ei

legere et orare. Cibos


illius,

et suis servi

et

omues

amici patris ejus. Idem quoque Messalinus cum familia suasequestratus in alia domo manebat. Pompeius autem Cilius, juxta quod sibi beatus Placidus imperaverat, vice sua posuit super portum Messauae
civitatis filium suum, nomiue Pillium Vitelliuin, juveuem prudentissimum,sapientia et bonitate raul-

ventum suum omnibus amicis


notificaret,

Tertulli patris sui

quo ibi habebat, ostenderet; procuratores quoque quos jam dictus genitor suus super easdem cortes praeposuerat, ad se accersiri jussit. Messalinus vero, Metellum filium suum evocans, praecepit, ut cum uno ex servis suis cortes et possessioncs Tertulli
necnon servos
et

ancillas

ta pollentem.

ANNOTATA.
a Veteris Samnii urbs, olim episcopalis, nunc archiepiscopalis ab anno 969. b Actum de illo est tom. 2 Jun. ad diem 14 ejus-

patricii percurreret, et earumdem cortium procuratores ac portuum custodes cum amicis jam
dicti patricii

ad beatum Placidum duceret. Qui pa-

dem mensis, atque observatum, mentionem


non reperiri hac antiquiorem.
c Alias, inquit Mabillonius, Maro.

illius

ternis jussis obtemperans, uno tantum servo assumpto, ascensis equis, quae sibi injuncta fuerant, im-

plere sollicite coepit. 42 Illucescente vero die, beatus Placidus MesNon decet, salinum evocans, dixit ad eum
:

si

d ApulicB civitas olium episcopalis, nunc Barenarchiespiscopatui unita.


e

Hujus cum

S. Benedicto familiaritas liquet

ex

DIE QUINTA

ITOBBIS.

127
aegroti et languidi coadunati
A
i'stno-

A ex Gregorio Magno
Placidus
,

lib. 2 Dialogorum cap. 15. Sed illum anno 536 Canusii reperire non potuit

itautexomni insula
ad
,

eum
45

GoflDUNd.

perducerentur.
iniermirocula,

nimirum
,

absentem

Error

est,

Constanlinopoti tunc procut ubi Apostoticx Sedis legatum agebat. qui in testem eorum, quas narrat, ocu-

nio correptus

His quoque diebus quidam vir a daemodolendo exitu cruciabatur. Roga,

tus itaque vir Domini


nipoteutis

Placidus

ut pro eo
,

om-

tatum, certe non cadit. f Id est, laudibus.

Vide num.

119.

g Catabrix, qua
scopatis.

Siciliam respicit
hic,

civitas epi-

Dei exoraret clementiam jussit, eum ad se attrahi, et stans, super illum orationem fuDomine Jesu Christe, dit ad Dominum, dicens
:

qui

mundum

diabolica

fraude

seductum
illius

de

h Qua de causa Sisinnius Sanctus dicatur, non novi.


i

etab Ughello

ejus potestate liberasti, qui


xisti,
cti, raag-istri uostri

regnum

destru-

De

illo

sermo recurret infra in Annotatis in

per intercessionem dilecti servi tui Benedihunc homiuem ab hac dae,


,

caput v

lit. e.

k Maris Siculi pars, eam Calabrise partem, in qua Rhegium, a Sicilia dividens. archiepiscopalis. 1 Sicilice civitas, nunc

mouiaca vexatione diguare muudare ut videntes nomen tuum sauctum collaudet in saecula saeculorum. Curaque circumstantes respondissent, Amen, vir Domiui Placidus signum Crucis couimmuuduin spiritum ab tra vexatum faciens
,

CAPUT
Messance prodigiis
B
s

IV.
sanctitate

eo effugavit. Hi vero, qui praesentes erant, ccequi per sanctissimum perunt laudare Deum Placidum beati Benedicti discipulum, tam insi, ,

et vitoe

gne dignatus est operari miiaculum. Igitur cum fama per Siciliam exisset, quod esset in eadem
provincia Placidus, beati Benedicti discipulue, qui E EBgrotantibus mauus imponit et sanantur, caecis

floret.

Placidus

Quadam
nasterii

vero die

ad

dum a constructione modomum suam quain sibi^Mes


, , ,

reddeus visum, surdifl auditum, claudos erigens, daemones fugans et omnes iufirmitates curans ; necnon etiam de Africa conveex tota Sicilia nientes, omnes intirmantes iu unum congrega, ,

sanctus Domini Placicommodaverat caecum dus rediret, obvium habuit quemdam Romanum qui plonatione nomine Silvium decem et octo rando lumen amiserat, et per non viderat. Illo namque tempoanuos penitus habitabant mcore omnes, qui insulam Sicilise qui caePuer autem lae Romanorum erant a.
salinus
, , , ,

veruut

Placidum

rogautes, ac per patris Benedicti nomen ut illis sanitatis gratiam attestantes


,

impetraret a Domino. Sauctus autem Domini tantis calamitatibus condoleus , simul etiam et Domine Jesu ( hnfidem admirans oravit sic
:

ste,

patrem sanctisco dncatum prsebebat, Placidum, dixit ad eum prospicieus venientem

qui magistro meo Benedicto dedisti potestatem apud te irapetrandi quod vellet tu per languoriipsius sanctam intercessionem omnibus
, ,

simum

beati Benedicti Ecce sanctus Domini Placidus per ab Italia veniens de quo discipulus, nuper appropmquat. jam totam Siciliam rumor exivit verba auautem ex ore pueri talia dum Ca3cus magna dicens Adcoepit clamare voce disset
, ,

bus istissalutem conferre dignare, ut, sanitate perEt dum cepta, laudem referant nomini tuo sancto. fuisset, Amen, sani effecti suut, laudanresponsum etiam miracula tes et glorificantes Deum b. Quanta Domiper beatissimum Placidum illis temporibus
enarrare nus Jesus Christus operari dignatus sit, valde longum esset, de quibus tamen ea omnia

serve Dei , per cruiuro te, Placide, beatissime Jesu Christi et sanguinem cem Domini nostri quem pro salute huraani illius pretiosissimum ad ut digneris pro me intercedere fudit ff eneris
, , ,

aliqua dicemus.

46

Dum
viri

enim

in civitate

Messana maneret

et gui

qwd

Messalinus

cum

amicis juxta
obtulerunt

eum

resideret, qui-

,,

oculorum meDominum ut reddat mihi lumen quia per decem orum quod plorando amisi lumen caeli videre non e t octo annos omnino et Messalinus cura famulis suis, potui. Idipsum civitatem qui una cum eo ad alii quamplures
, , ,

dam dam

eidem Servo Domini paralyticura quem-

ita afflictum

scernere

compages
,

ut nequiret quis dimembrorum. Kogante vero


,

itaque redibant, exorabant. Tantis motus Placidus supplicationibus ni


iussitque
,

vir
,

Dorai-

substitit

cacum

adduci ad

se. Et,
,

dum

vernsset,

posuit

manum

super oaput ejus


,

orans intra se
Si-

parumper. Completa oratione

sacrosanctum
,

guum

super oculos ejus faciens


,

et

manus suas

supereum imponens

Doraine Jesu Christe hominera lurainat oranem


,

cunctis audientibus, d.xi qui es lux vera


,

erant, proeo, vir Messalino et his, qui praesentes oratione faeta, coutrectansque Domini Placidus ln nomine Domini dissolutosactus*. dixit ad eum: cujus virtute vivi FUii Dei uostri Jesu Christi, adjutus meritis sanctissimi universa consistunt , surge sanus et incolumagistri nostri Beuedicti ejus opus tuum. Statim itaquead mis, et perage Deum et patrem benedicebat iussionem consurgens, Quod rairaculura yisanctissimura Benedictum.
,

al , u ,

qu^
hunc
e

vementera

in

muudum.
dedisti ei
.

qui

c*cum

a nativitate

^umraas
et

lumen, quod natura


i

&*\***
audera

ad glon. lum ina oculos istius caeci ., p.trp pt o^uif" ratre ei, Sniritu

U,

dentes Siculi, benedicebaut tantam gratiam dil.gentibus se sum Christum, qui est. conferre dignatus " diebus quidam Siculus ad ^ i- Simio^paruir 47 His quoque rogans et multa prece devenit

Dorainum nostrum

Je-

rum Domini
nore

nnmims aui cum m : r eTnas%eus i


.

Sancto vi\n

-*-U

s-u.oru.

OCuU Stotim vero aperti 8Unt

qM

**

Amea

cidentes

iu

terram

beaedicebant et glo

resSmlrliu.peruaiver^SicUia.,

his Obsecrante itaque eo una cum ad lectum aegrotantis acceaderant r *sentes funorationemque ad Dominum Sert studuit Christe, altissimi Patns ait: Domine Jesu dens jacentem solo verqui paralyticum in lecto Fli intercessionem dilectissimi serlo curaati. tu 'per paralytiraagistri nostri, hunc v l tui Benedicti, cum
,

ex multo jara temut sodalem suum noscens sua visitatione paralysis languore detentum,
,

qui

sanarel.

128
A. PSEUDO-

ACTA
lecto doloris absolve,

S8.

1'LACIDI,

EUTYCHll, ETC. MM.


in Sioilia et Africa et in toto

cum a

quatenus curatus a

GORDUMJ

Oriente inveniebatur

f>

gratiarum tibi in Ecclesia tua referat actionem. Completa oratione, sig-num Crucis super eum faciens, de lectulo consurgere justanto Janguore,

praeter
tur.

Placidum

qui plus inter

homines mirar-

Confestim ifl, qui prius nequaquam propriis viribus prae aBgritudine et dolore surrexerat, ad
sit.

Et sicut inter multas gemmas prrtiosisHma raicat, et jubar solis parvos stellarum culos obruit et obscurai ita m Orienteet Meridie

gemma

cunctorum virtutes
interomnes,
se dejiciebat

et potentias

Placidus solus suis

Piacidi

qui aderant tanto perculsi magnificabant Deum, facientem mirabilia solum coeprruntque ei certatim innrmos offrrre quos ille signnns et benedicens, incolumes
mis.
,

pniMTptum Omnes autem


,

sanctissimi

surrexit
,

incolu-

virtutibus superavit.

Minimum namque se faoiebat utomnium major esset, e1 quanto plus


tanto

miraculo,

magis
erat

Omnibus namque
bus bonus;
milius
,

a Christo Bublevabatur. clementissimus omni,

nihil

animo ejus clementius,


,

nihil hu-

liat.
el

numeroplu-

H3

quoque
,

tempore

quidam

vir

nihil bJandius fuit. Elebat, ut semper gauderet; despiciebat ut semper amaret fugie;

rima,

daemonio obsesaus ad beatum Placidum adductus est cujus virtutem ut sensit hostis nefan,

bat

laqueos
In

contritos

ut fontem

indeficientem
vir

reperiret.

dus
est
,

clamare
Placide
?

coepit per os

ejus

dicens

Quid
sim

51

talibus

itaque
variis
;

exercitiis

quidam

variaqu

Aniinadvertis,

quod ipse

daemonis

infestatione

quatiebatur,

quem aute
,

quem superatum esse, paulo ante gratulabaris Sanctus autem Placidus, conversus ad vexatum, dixit Dominus meus Jesus Christus, Filius Om:

Placidum
cruciatibus
trabat

quoque
coepit

daemon

ululabat

nipotentis
restris

cui

omnis creatura
ipse
tibi

CGBlestis et

ter-

obtemperat,

in

virtute

Sancti

Spiritus, per intercessionem sanctissimi patris nostri

Benedicti,

imperet, execrabilis daemon


intrpeundi in

ut

recedas ab hoc homine, et ulterius non ha-

fremebat serpens mugitum dabat ut taurus, rotabat caput et post tergum terram vertice tangebat. Miserebatur super tanto vexati infortunio Plaoidus, et lacrymas fundens Dei oranipotenti clementiam deprecari ccepit dicens Domine E
ut canis,
,

tunc torquere luporura raore laut leo , sibilabat ut

beas potestatem

eum. Confestim-

que
rant,

ab
in

homine
dedit.

exiens
ili

strepitum
,

immanem

et

terrificum

autem

qui spectaculo ade-

cnnctorum restaurator vitae protector et portus qui hominera ab antiquo hoste obsessum tuo pretioso sanguine liberasti tu per in, ,
,

Deus

stuporem conversi, benedicebant Deum. Quidam vir, mentis depressus insania, cum ad Sanetum Domini perduotus fuisset, orationem super

tercessionem magistri nostri

Benedicti diemonia,

cum

virus ab

hoc servo tuo expelle

ut

pristi-

nae sanitati redditus,

sanctum
valeat.

et

eum faciens, benedictionem dedit, sicque perditae mentis effectus est particeps, ac si dementiam nullo umquam tempore perpessus fuisset. Reversus vero ad patriam sonora voce patris Benedicti merita
,

venerabile noitaque

men tuum

glorificare

Ad hanc
,

precem vexatus, sanus


benedicere Deum. r ol Iisdem porro

effectus

laudare coepit et
vir
,

diebus quidam
fuerat
destitutus

omnium
adeo
ut

opwatur,

et

beati Placidi

praeconia modis

omnibus

praedi-

membrorum

officio

cabat.
el

numquam
caeci
,

absque
ad

magno

dolore

manum

ad os
va-

qualitate

49 Tune temporis duo

audita fama mi:

ducere
leret,
tnr.

vel

arabulandum pedes movere

racnlorum sancti

Viri,

dixerunt ad invieem
,

Cur

exterioribus tenebris obcaecati

interioris

hominis

lumen perdidimus P Quicumque enim languidus ad beatum Placidum accedit sanus abscedit,et nos torpentes desidia in tenebris remanemus. Eamus itaque ad Virum Dei quatenus per ejus sanct.iin intercessionem donet nobis Dominus Jesus
,
,

quoniam durius natibus adjuncti tenebanEratque ei mors ipsa vitalis quia in corpo,

reejus, velut in quodam vasculo, intrinsecus latebat anima. Qui dum ab affinibus ad sanctum

Domini
tione

Placidum

suppliciter poscerent

perductua fuisset eumque quatenus pro ejus libera, ,

Christus gratiam suam. Haec


fuissent
,

dum

inter se collocuti
,

propinquorum adminiculo fulti ad patrem Placidum pervenerunt. Hos sanctus Pater ut

vidit

illorura

caecitati

condolens
et

elevatis

in
,

coelura
Pili

oculis,

dixit

Domine Jesu
Spiritu

Christe

Dei,
qui

qui

cum

Patre
,

Jesu Christo Domino preces fundere dignaretur illorum Sanctus acqniescens postulationibus, ait Domine Jesu Christe Fili Dei vivi, qui es lux vera salus, decus et vitageneris humani, qui confractos restauras, et restaurando conservas qui elisos erigis qui compeditos
;
:

principio cuncta creasti


ruisti
,

qui caeci

Sancto in nati oculos ape-

solvis

mundum

in

peccati coeno et in te,

nebris et in
virtute
i

tua potenti ad verae Iuois splendorem reduxisti, intret oratio mea, piissime, in conspectu gloriaetuae, inclina ad me aurem tuam , et exaudi me, et per
Buffragia dilectissimi servi tui, patris nostri Benedicti his lumine privatis visum restitue, ut tuum
,

umbra mortis jacentem

misericordiam tuam restaura repara ac consolida hanc creaturam tuam, quam de diaboli laqueis liberasti, ut videntes mirabilia tua nomeu tuum sanctum benedicant in saecula. Expleta oratione, signum Crucis super debilem faciens, dixit Sanet te DominusJesusChristus, qui dignatus est curare paralyticum in lecto jacentem. Mirabilis Deus in
, ,
:

tu

per

ineffabilem

sanctum oomen benedicere valeantper omniasaeculorum saecula.


ilhutri

Sanctis, qui glorificantes se in Bua prascepta ser-

50

dissent

Cumque hi Amen
,
,

qui praesentes erant

respon-

exaudivit

Dominus de
,

templo
lu-

sancto gloriae suae Servum

caecisque

suum
:

men

restituit

clamantibus et dicentibus

Benedi-

ctus Dominus Deus lsrael a saeculo et usque in et benedictum nomen gloriae suaesansaeculum ctum qui percutit et sanat, vulnerat et medetur, qui illuminavit nos orationibus sanctissirai Bene, ,

dicti

per beatissimum Placidum discipulum ejus.

Sicque gandentes et exultantes

cum

benedictio-

ne sancti Viri ad sua reversi sunt. Nullus namque

vando glorificat et in moraento exaudit. Nam ad verbum Viri Dei sanitati restitutus, laudem decantare coepit omnium Redemptori. Populi autem, qui ad spectaculum venerant, hoc videntes, ingenito Patri et unico Genito'simulque Plamini sancto perennem gloriam et laudem decantare coeperunt. Sanctus autem Domini Placidua licet fcanta per Christi Domini gratiam patraret prodigia, tanta exerceret undique ad se venientibus stupenda miracula, a constructione monastern sui nequaquamcessab.it. 58 Die autem trigesima Metellua filius Messalini cum servis suis, simulque cum praepositia
, ,

portuum

Ueuunerui monailerio
irndo
Intenlxu,

portuum omnium et procuratnrih COrtlnm multitudine amicorum Tertulli T'

DIE QUINTA OCTOBRIS.


et

eum

perfectissimus raagister suus Benediotna

In'

''"">"
"

tum Placidum
cura

veni.-ns

deferens,
aceipiena,

Quam
urbem

ad patriura solum Roraanara direxit, ex qua


erait,

%'* R^Xnm $*'


d
,

necuni.m

' ?

strnxerat,

est

col, ra

tylia

ld
et

qu!B

cum

dekt.e fu

issent, locari jussit in ecelesia

nrnm tnn
,

etrnebal

,,..

vilUcisauteraet ,,,,,'
ratorib,,.,

cortinm din

i^Tp^ mnltnmqne
e'locutu
illae

tteiaX^i r ^
a

^ ^T? T" ^ ^ ^ ^ ^ ^? ^ ^
in

de die

n "

diem profieiebat nt.,,.e M ali m ducen *'


-

cre-

mnlum

sprvl,m

J"

m wr
""'

''"

*'
'

'

'"

""

"e

'

V '
divi,,,,,1.

Si S P"uperem v.dehat

snetinebat
,,

si

*d

efa

" eudum
'

bortal

uind

""

ob qnam rem ad partea


stro suo

et"

",S

eanotieeZ

Benedioto directne fuieeet, retalit rfd dideruntque einguli rationem vMieatfonU, en de cortibue et portubua Tertulli patricn quaa tenuerant. Post h^c oran b COmUlUne nu e nrnnit f ,* < J * iq " ,'" que nue a ,lil, t fiilatmne quot.die nnpendei-ent I, d 1,12
,

ma^ at
v m

?
,

f"^ ?'
'

tJ

f freflUPUter

T T"""
'

" $?!" ** "

""'"
'

^C

V* \T" -">>. aemum "'-'";"-, ''"'V


C Om m0d
|

m * m e ?""?
n Vfi :.'

00n9' eb8nt

'

<l-ra
iu

rf

^
,

56

Q"" rt0

>

auuo e

P***
!
.

"WlUin
'"''-

'

'

vel

I m

t^

sanc t us Doraini Placidna ve


< a sat s decentei atq

mona
:

coenobn

at() " e V S,itU P constructione necessarium pjp, neces ^ l "" m es8et

mne una cum

cccl " s " 8ancti

l;, '"

dixitnnH

omnes

*ri po Fn. Eg-o veniam visere vos, et possessiones, quas pater meus in hac provincia tenuit, ideoque ita agite, ita studete, ut nostram gratiam obtinere possitis. Hoe scientes indubie, quia, si me scandalizaveritis, scandali-

m omm
ipo

"

constructione

perfectum,

ejusdi
ti
i:
i-

quinto Kalendas iugu gavit etiara idem Sanctus episeopura /; ut monasterii ambitum aqua e
et

to

eret,

zabimini.

llsec

cum

orRiionem daret, sicque


est

in

dixisset,

cum
in

eum Sanctus
relinqi

Dorai-

benedictione
sua.
ea,

ni ingressus

sancti Viri redierunt


[pse
th rliai

cum

suis

ad habitandum. Coe-

unusquisqae

peruu
qu

nonnulli
Plaoidi

autem Pater sanotissimus

mundum

sub

beati

magisterio eordis caevic

suo Benedicto didicer.it, modis omnibus implere satagrebat. Refulgebat sane dootrina
pietatis in eo
,

breve
g-inta

namque temp
loco

tiura

tri-

fratres

Kn

eodem

ad omnipotenl

tionis doctrina

dilatabaturque sanctae conversaagrura serendo justitise. Unde

servitium congreg-ati sunt.


57
Post
hasc oblatus
eBt

eidem servo Domini


,

'

factum
los ejus

est,
,

ut per

beatum Placidum ac Disoipu-

Plaoido

quidam energnmenus
irretitus
,

qui

diutius

sata-

Benedicti et Cassinensis coenobii veneranda religio per totura orbem terrarum diffusa sit et diffaraata. Idem vero sanctus Domipatris

laqueia

dire

afficiebatur.

Quem

cum
tati

ni Placidus, Spiritu Sancto

repletus

sine inter-

missione castigabat sanotum corpus suura, et in rvitutem omnem redigebat ut merabra quaB sunt super terram mortificaret. Sermo vero ejus aliud non erat quam raundi hujus delicias
.

Vir Dei ita attritum vidi compatiens orationem fudit ad Dominum dicens D Jesu Christe, lux vei.,, q pius, clemens et raisericor ie nto
,

tuo per intercessionem


stri

noul
b

Benedieti inimicum ssevientem,


ereptus,

hqueo

spernere, onera orbis relinquere, ut


stura,
illud,

Dei Filium,

libere

Jesum Chrisequcretur, memorans


est:

laudem dicat nomini tuo orationem comple nura Crucis contra vexatura faciens, antiquum lmstera
insidiatoris

sancto.

Qui,

cum

quod

Dorainus

locutus

Nisi

quis

renuntiaverit omnibus, quaa possidet, non potest

ab eo protinus effugavit. Igitur quia longumesS et evolvere quanta per eum Dominus operatua
,

meus
nita

esse discipulus

C.

In

sermone autera ejus


solus
quotitlie

e st,

ad ejus gloriosissimam passionem

gravitas, quanta raodestia erat, enarrare

veuiamus.

quis valeat?

Orationi et lectioni
sa;pe et

multum, cum meditationi inserviret, lacrymis fluebat; habebat enim spirinon diebus, non tum magnaB corapunctiouis
insudabat, ac
,

AWOTATA.

noctibus a colloquiis divinis et psalraodia cessabat, orani terapore Quadragesimalem vitara ducens,

m
(

* Siciliam Justinianus per Belisarium

Gotlus

vinum uuraquam
die
,

bibens.
et

In

Quadragesifena, pane

bNondubiumest, quin hic miracula 8. Placido Actorum SCriptor attribuat sane liberalius, guam
ver itas patiatur. Sic ergQ Qmn[
.
.

ma Dominico
omniuo
ufi

tertia

quinfa

tantura et aqua contentus erat,


recipiens.
Cilicio

alns diebus nihil


est
et

ex vobJS> qui non n

rilUH

1;lt

om _
jipu-

nibus, quai possidet,


,

nonpotestmeu

tutique

m-

55

semper ad carnem usus

lus.

Luc.

i,

v. S'6.

cnmbcnt,

fatigatus essetab oratione seu a genuflexione, quam jacendo somnum capiesedendo potius

cum
bat.

&Luc.
e

3, f. xi.

Ex auctoris calculo,

anno B40
.

Nemo
,

illum

umquara
,
,

aliquando

vidit

in

aliquo actu
luiinilein

commotum
,

mini

gravem nemini invidentem nocentem


est,

sed sempcr honestum , mansuetum , benignum , ne,

nemmi
omni
aliquando

Canusii fQui C"/juanum, Benecc e tReghiensemepiscopossuonomineeamressil episcopx detur hic Messanensis epis< ^etur ///r ignoratione, quoddici de Gordiano nequit Consule

quod malum
hora
alicui

quasrentem
plenus.

erat enira

num. 124 Comment. prcm

gratia Dei

Numquara

homiui locutus est, nisi necessitas coegisset, seu bonorum horainum aut fratrum affectio
,

exposceret,

pauperum, aut cura semperque spiritus ejus in Deo posivirtutibus, in quibus tus erat. Sed in omnibus
vel

monasterii

necessit:

OAPUT

130
A. Psicno-

ACTA

SS.

PLACIDI, EUTYCHIl ETC.


giens evasit;
erat,

MM.

Gordutio.

Donatus vero, qui jam senio affeetus absque aliqua interrogatione capite truncatus
Sanetus autem Placidus
,

est.

CAPUT
S. Placidum Fratres

V.

60

una cum

fratri-

"nacnnPtacj.
monachit,
'

et

Soror invi-

Victorino et Flavia virgine, bus suis Eutychio Firmato f diacono simul etiam cum Fausto catenis vinctus, Mamuchae Monachis triginta
, , ,

adspectibus

praesentatur.

Quem
:

truculentus ar-

SUnt

irruenteS in monasterium Sa-

raceni

tum

in

MonacnOS, tum in

Qui vocaris? Sanbiter ut vidit, dixit ad eum Christianus sum. Dnx respondit ctus Piacidus dixit: Nega Christum tuum, et dicineumconvi:

Hospites soeviunt.

cia, et

Deum

juxta ritum invictissimi regis nostri Abdalse Sanctus Placidus et dimitto te. adora
,

Eutyclum.
Vielorinum
ei

Fltn
S. Placi-

idem tempus dum in Urbe fama crevisquod sanctus Domini Placidus a veneset , rabili pater Benedicto ad monasterium construen-

Per

Ego Domiuum Jesum Christum numquam negaturus sum, et pro ejus nomine mori desidero. Dux vero, adhaBc sseve indignans, dixit
respondit:

Flaviam Fau a d Eutychium et Vietorinum stum, Firmatum diaconura et reliquos triginta


,

dum hotpilan- dum, retiuendas tet,

apud

et cortes ac possessiones Tertulli, patris sui,


,

Vos quid
quentes,

dicitis ?

Obtemperabitis
Abdalae
,

pncceptis ex?

in

Siciliara directus

fuisset, et

quia

cellentissimi regis

ut

Ohrifltum rolinSancti autem


:

in coenobio, a

se

coustructo, triginta

jam Fratres

Deum nostrum
quasi

adoretis

Bubpatris sui
tv.hiiis et
\

Benedieti

regula aggregasset: Eu-

Martyres

ex uno ore dixerunt

Quod
:

in

germaui ejus, quorum suuna cum sorore sua perius memoriam fecimus Placidum fratrem vivendi desiFlavia virgine
it-toiiuiis,
,
,

derio ducti

et

in

ejus

amorem

ultra

modum
;

animo insidet vestro, perficite. Unus enira nobis quaanimus est, una fides, unus ordo vivendi propter ea,quae a primo ;nidisti,ab omnibus dictum esse, putate. Pro amore namque Christi parati su-

acceusi

Romam
tesque

ex consilio parentura suorum urbem navem conscendunt danegredientes


, ,

musanimam ponere. 61 Ad horum itaque Martyrum famina dux


Maraucha vehementer
,

dirr cxtot,
caroeri mon>
dat,

ad portum civitatis Messanae applicantes, classem in littore solvunt; descendentesque de navi, ad sancti Johannis ccenobiuni tendunt, videntesque Fratrem, repleti sunt gaudio magno. Et primo quidem non cognoverunt eum, ob id scilicet, quia, ex quo beato Benedicto oblatus est, illum ulterius non viderant: et post tanti temporis spatium vir factufl et monachali habitu indutus atque prflB nimia ;ibstiuentia ac enormitate vigiliarum et orationum corpore tabefactus et an,

carbasa ventis

Siciliam

adeuut

et

iratus
,

jussit sanetos Dei

nilul.itus

erat.

At

ubi

per

indicia

aguoverunt

eura, in osculis ejus ruentes, et se diutius comple-

xantes,

ob nimietatem amoris et gaudii in fletum moximum proruperunt. Post ha3C cum omnia monasterii habitacula perlustrassent, ac convenienter constructa laudassent, aliquautis diebusapud beatura Placidum, fratrem suum, remorari

Placidum Eutycliium Victorinum ac virginem Flaviam cum reliquifl Sanctis expoliari et gravissirae fustibus eaedi, dieens Verba verberibus cedant. Sancti vero Martyres exultabant et gaudebant in Domino quoniam digni habiti sunt pro nomine ejus verberum supplicia pati. Videns vero irapiissiraus dux, quod jara in extrerais essent, dixit ad eos Dicite, morti destiuati, si relinquere vultis Crucifixum an perire decreviBtifl? Sancti Martyres dixerunt Nos, Dominum Jesum Christum verum Deum esse, corde credimus, ore confitemur et ab ejus cultura numquam recedemus. Fac, quod vis Christiani sumus. Stupefactus ad haec crudelissimus arbiter, dixit ministris: Iterum fl;igellentur, crudelissime torqueantur, verbera verberibus addantur, forsi,
:

decreverunt.

59

Eodem tempore apud paganos a


,

qui in

tan resipiscent hi, qui in errore decreverunt pi -manere. Ministri itaque juxta ducis imperium flagellantes et torquentes eos, clamabant dicentes

Hispania inhabitabant b Abdala c, impiissiraus noctu irruent in tnonatteriChnsti inflectator et hostis, reguum administraum Mamucha, bat. Hic Christianas religionis culturam fundia
b
c

Negate Christum vestrum, negate. Sancti autem, dum torquerentur rojrabant Dorainum dicen,

tes

Domine Jesu
,

Christe, Fili
et

Dei, libera nos

tus de terra eradere


oiferi

et Molochi templa et Luculturam augere cupiens, centum navium expediUonem congregavit, et super eas quemdam crudelissimum Agarenum nomine Mamu,

ab omui tentatione
iniquitatem.

ab scandalis operantium

cha,
xit

ducem

preficiens
,

contra
,

Komanum
,

dire-

impenum

raandans

ut civitates et castra
Christianos

Martyrum tolerantiam permotus, praecepit, ut, manibus a tergo lignt.s. et corapedibus vincti includerentur per septera dies, et neque panem neque aquam eis dari, ut deficerent, procrastinans eorum interitum, si forvero, ad
,

Dux

igni cremaret

ecclesias destrueret
,

te

ad diemonum Molochi Kempham et Luciferi d oulturam compelleret non consentientes diversis Bupphciifl enecaret. Cujus ille iraperio parens, cum plunmnm stragem nostrorum dedisset, post
aliquantos dies, in qn.bus Eutychius, Victorinus et mavia virgo ad beatum Placidum venerant,
cura Iratres nocturnalem synaxira in ecclesia decantarent, jam dictus Mamucha in navibus cum

plagis corporalibus fatigati, ejus nefandis jus-

sio nibus

obtemperareut.
a

Sanctus autem
colloquiifl

Dommi
non
die-

Pi ac idus, in tanto supplicio constitutus,

bua neque noctibus


tione cessabat

divinis et ora

haac agerentur, terapestas raagna in exorta est; barbari vero ob aeris incoraraoditatera, dura ad Hispanias se reraeare non pos-

62 Dura

etpott al"l""'
diet /iisttbui
i,
i

mari
se,

ii,H

pagan.s sexdecim milhbua octingentie adveniens, fores inonasteni confringi et omnes in vinculis
,

adstnngi. Quod dura factum fuiaset, Gordianus jara dictus qui cum beato Placidoa Cassinens, ccenobio ad Siciham veuerat cum esset juven.s, per quamdara posticam domus aufujuflflit
.

perspicerent, ira perraoti, circumquaque cuncta igni ferroque deleverunt et adulteria ac innuraerabilia raala in ecclesiis et in horainibus
,

coramittentes

ob Christi Messanas inefiabilia ma la intulerunt, sanctosque Dei martyres Placidum, Eutychium, Victorinum et virginem Fla,

et

viros

ac

raulieres

fidem

trucidantes,

civitati

viam

DIE QUINTA OCTOBRIS.

l-.l

A viam cum
lllis
;

terram suam transferre decreverunt. Itaque, dum maris inclemontia viam


in

Sociis

mortalitate ac

g-loria

perenni

remunerantur.
judieii

A.RwuoCoBDM8 n

quam
1

terribilis est,

et

quam metuendus
Apostolum

obtrusisset, videntes,
et

sanctum Plaeidura cum


Christo gloriara
fer-

Socns absque cibo

idveniet,

in

quo juxta
treraent, qui

potu

quisque

reeipiet

secundum
qui

re, mirati >unt. cursuque concito ducis tentorium adeuntes, quae acta et dicta fuerant, per ordinem pandunt Qui, belluina rabie accensus,

suum

laborera.

unusIn

quo

etiara ang-eli

ac justi

terrebuntur,

non peccaverunt, Domino placuerunt.

Hunc dicm Propheta


Di
n
tnli.-i'

designabat,
dies

cum
et

dicebat
val-

jussit, sanctos

Dei

Martyres
G83di,

per

sing-ulos

dies

illa

dies iwe, calamibatis et miseriae, dies

aoerrime fustibus potu dimitti. Et

et sine aliquo

eibo

vel

et

elangoris,

magna
h

amara

dum

caedcrentur

clamabant

de, dies nebulae et turbinis

plena indig-nasol

pagani
et

Neg-ate Christum, et dicite in

cum

convi-

tione,

qua

cceli
ei

magno impetn movebuutur,


tuna non
coelo,

dimitt. -uiini. Sancti autera


:

limo ore, dixerunt strum negamus, neque convicia in eura, qui Creator est oranium, inferimus facite quod vobis
,

MarUres, quasi ex Neque Christum Dorainum no-

obscurabitur,
stellae

dabit lumen suum, ac

cadent dc vebuutur.
G5

et virtutes

ccelorum mopi

videtur.
-

g"nam

Jam adversus commuuem inimicum puarripuisti jam eaput serpentis autiqui


, j

,s

rop

pl " '*""'/"'

tra

63 Barbari vero, de Sanctorum constantia ulmodum rairati, cursu rapidissimo ducem adeuntes, rem prout erat exponuDt. Dux au,
,

conculcasti

constantiae et fortitudinis
fcela

arma

reti-

ne, ut possis

el

jacula

ejus scuto fidei

re-

pellere, et juxta

A.postolum

indue armaturam
.

tem, solita inflammatus nequitia, jussit, sanctum Placiilum eum Sociis, pedibus versis, suspendi, et flagellis lnnc inde erudelissime laniari, etsub capite uiiiuscujusque furaura horridum submiuiMrari.

Dei

ii

vigila strenue, quia adversarius vcster

diabolus
//

tamquam

leo rugaens circuit, quaerens,

qucm

devoret k

cui fortiter in ride persistentes

resistere convenit. tuae

Diern
,

supremum
simul
et

ante mentis
die,

Quod dum factum


contra Sanctos

fuisset,

clamabant mo:

oculos revoea

nocte

horis

H re solito

pagani

Negate

Chri-

stum vestrum, negate. Sancti vero Martyres, paganorum monita velut stereor.i contemneiaiies,
clamabant ad Dominum dieentes Si constiterint adversum nos castra, non timebimus mala, quoniam tu nobiscum es Domine. Cumque omnes singillatim unus post unum hoc ordine cruciati fuissent, jussit dnx Mamucha, dari unicuique Sanctorum pugillura unum hordei crudi et paululum aquas ad bibenad manducandum ilnm g. Dicebantque ad Sanctos Si negaveritis, Christnm Dcum esse, quicquid petieritis, dabiet annumerabimini inter primos mus vobis et eritis quasi amicos ducis nostri Marauchae fratres regis uostri Abdalae, ac domini iu omni regno ejus. Sancti autem fratres Placidus, Euty,
:

atque momentis, et quam fluxa, quam brevis E sit hujus muudi g"loria, quam caduca, et qnibus aerumnis subjaceat. Adverteque, qualiter illara
turbo repentinus auferat, et sedula mente pertracta. Ubi tune erit sublimium honor et g-loria reg-um? Ubi diveset princeps? Ubi fbrtes et divites ? Ubi

tunc erunt, qui ex obliquo eg-enos despiciebant sua locutione indignos censebant ? Ubi arg-entum aurum? Nuraquidnara nou ceu puivis praeteriit,

et
et

et

velutumbra evanuit? Jara

(f

crebi prorunda descendit, in

rum non

morietur, et tunc potentes potenter tormenta pas^uri sunt, et


tioribus cruciatus intolerabilis
,

jam transiit, ad quo vermis impioignis non extinguetur. Ibi


recessit,
for-

erit

ex quo non

chius,

Victorinus et sanctissima Flavia virgo, so,

dixerunt, Si polror eorum, quasj ex uno ore facturos dominos orbis terraliccremiui nobis
,

educet pater filium aut tilius patrera, nec sodalis erit, qui redimat, neque frater, qui eripiat. Leva cor tuum cura manibus ad Deum, dicens cum Deu> meis Eripe me de inimicis Propheta
:

rum, noi negabimus Dominum nostrum Jesum Ghristum, qui pro nobis mortuus est et surrein coelum, vivos et mortuos xit, aacendensque
et

mens, etab iusurgentibus in me libera me l de raanibus odientium erue me. Jam pug-nare cceimmortalita pisti, pug-na, ut vincas, et coronam

tis accipias.

orane sieculura pcr

ignem judieaturus advee*tis,

66
tias

nict.

Quiuimo

vos, qui miseria pleni


addicti, vos potius

qui

Audiens haec beatissiraus Placidus, eg-it Redemptori oranium Deo. Deinde


ad

g-ra-

adeom

coi

""

aeternae morti

oredite in Doet

versus

minum nostrum Christum


tis

Jesura,

salvi

eri-

in

beati
saeve
tradi.

1'lacidi

BBternum. Dirissimus autem Mamucha, ex ore talia dum verba audisset, ac

verborum vocemus,
et posse.

Gordianum, ambagibus Vineentem


dixit
: ,

Omissis,
velle,

fralei
in-

mundum

rog-antes,

ut

qui

dedit

donet

Hlum enim

desidero,
cui

illum

suspiro,

indignans, jussit,

eum cum

Sociis carceri

ad illum pergere cupio,


vovi,

animam meam

de

'

"'"'""

vero adveniente , Gordianus jam caqui terapore, quo beatus Placidus dictus vcnit ad eum in ptus fuerat, fugiens evascrat, pedea ejus, oonfortabat eaioere, procidensque ad 64

Nocte

nomine paqui me digaium fecit pro suo er Et post haec, Vide, inquit, ut, quicquid ti. ga me eveuire prospexeris, in scriptis notifices necnon condiscipi mag-istro nostro Benedicto,
lis et

consanguineis meis, Mauro


enira
el

et Peliciesimo

uni

dieeus

Constans
quia

esto,

domine mi
est
ccelesti

Placi-

Eg-o

jam

delibor

jam

alligatus corpore,

de mini

et noli tiracre,

tecum

manus Doregno
to-

alligatus

spirrtu

vadam, quo me duxerit Do-

qu i

tibi

mansionera in

instructam. cavi t Lapidibus pretiosis noIJ fuori.it secutores verbis blauditi


,

Si tibi per-

miims Jesus Christus. Testisenira mihi est Deus, quiaomnibus hominibus puram exhibeo carita-

Hlis adhi-

tem

rog-aus

Deum

omnipotentem, ut

nos,

in

berc consensura

si

aurum

vel

argentum, aut
ani-

ue accommodes lapides pretiosos obtulerint, mtende, potius illum respice, illum mum, sed
et

protectione defendat, periculis constitutos, sua tempestates hujus mundi ilet et intcr procellas sanctaa custodiat, et pacem Ecclesiae suae
laesos

terram, et mare, ui fecit ccelum et enim martyr.o laudabiin eis sunt. Nihil Q u honorabilius mvemliil cxcellentius, nihil adjutor Christus Dominus quippe cujus niti ; r imeum diiig^Bt et cupiunt, ilK,

omn.a,

quantocius

tribuat.

Hajc

cum
:

dixisset, expansia

La
eat,
'

oculis in altum erecti in ccelum manibus, et Unig-enite FlIiDei, oravit ad Dominum, dicens protege ac defende Bc \,rbum incarnatum,

<iam tuara,

tuo

pretiosissimo

sangume rcdem30

et

M-

ptam,

Octobris

Tomus

III.

132
a
r

ACTA
,

SS.

PLACIDI, EUTYCHII, BTC. M\f.


in

GORDISNO.

ptam, conserva Cassinensem ecclesiam victo religione, meque ad te venire


jube.
07

sancta

diabolo,

Praevaluimus adversus eam. crudelissiraus censor ait Si


:

rit,
iterat tertto

maximum

regi

nostro
:

Conturbatus adhseo non fueAbdalae conferet deista extincta


, ,

Mane

itaque

facto,
jussit,

tormeuiu
barbarn$>

inflammatus furore,
Sociis suis sibi

dux Mamucha, rabido sanctum Placidum cum

praesentari.

Cumque
dixit
:

aute impiis-

inquil frontein Eie trimentum. Et post haec et maraillas, necnon et brachia torquentes dissiSubtus vero fumum acerrimum submiuipate.
strate,

simum ducem, manibus


fuissent
,

retro ligatis, praesentati

variisque tormentis

corpus
toto

illius

excruci-

indioto

silcntio,

Testes invoco

deos,

excellentissimumque omnium

Luciferum,

quia nec interrogatione dignos vos nostra excelleutia judicavit. Ilinc autem, non ut criminis obnoxios, sed ut fratres, vos alloquor, ut deponentes pertinaciara vanae

raentis conamine ando necate. llli itaque Nega Christum tuum, clamabant perficientes quia jam turpissima et omni dedecore digna
,
:

parata

tibi

decurso,

imminet mors. Itaque, m talibus die dux Mamucha sanctam Dei virginem

Buperstitionis, acquiesoatis

gis nostri Abdalae, et

salntaribus monitis, obtem})erautes praeceptis remagnificum prophetam nosi

deponi, et cuin beatoPlacido aoReliquis in carcerem includi jussit, iraque coramotus, proecepit, ut, qnot-

quot Christianorum invenissent, diversis supplioiis


enecarent.
70 Jam vero quis digne enairare valcat quantis suppliciis Christiani eo tempore in Si,
.

strum Moloch venerantes. Hoc


jus vitBB gaudiis
feliciter

feoeritis,
,

hu-

vobis

et fruemini infinitas possessiones et uxores


;

dabimus quod si
Sau-

e<

mil
'terot

non

3,

diversis

suppliciis

interibitis.

cilia

sint

affecti ?

Nonnulli

namque palorum

ChrUtianot
liubet.

Neque nobis blandimencti tis suadere poteris, nec minarum asperitatibus terrorem incutere valebis. Tunc nefandus arbiter, sanctum sit, furore et ira magna accensi
Marlyres dixerunt

vectibus ora reserautes, foetidum coenum ingerebant. Alios in frontibus et in tibiis remugienti-

bus

nervis

torquendo

cruciabant,
et

Placidum cum Sociis suis expoliari, et fustibus B caedi, et membris omnibus crudelissime torqueri.

aquam raarinam, aeetum, araurcam et alia multa et crudelia, tamquam

plerumque liquamen

utribus im-

Cumqne
rent,

ministri

iuiquitatis ducis

jussa perfice-

Gordi iim omnibus Christianis, qui Mamuchae manus evaserant, cum fletu inDomine Jesu Christe, martyruni genti clamabant
ducis
:

butis ori appositis, sine misericordia porrigeb ant, stimulis ferreis ad ambulanduin urgentes. Parvulos etiam ab uberibus materuis rapientes

fortitudo et palma, veni in adjutorium Placidi, ser-

hujus agonis discrimine constituti ethoc diebus ac noctibus postulabat, sine intermissione
vi tui, iu
:

pro eo Iacrymarum

et

orationum hostias Domino

immolans.
et

insontem infantiam elidebant ad terram, Alios e regione pedes tenentes, a meatu prorsus naturausque ad arcem capitis dissipabant. Alii canli, dentis ferri lamiuis adusti sunt, aptantesqu in modum serrarum ex palmis cum stirpibus, et dorsa Christianorum cum illis flagellantes, non tantum ossa confringcbant, scd etiam terebrantes
aculei intrinseous remanebant,

inlntmaniter

G8 Idem autem sanctus Domini Placidus,

cum

dissipatisque car-

paganis ultra
tissima

modum eum
i

Sociis cruciatus fuisset,

nibus,

viscera pandebantur. Nonnulli vero, lig.itis

suppliciis

amotus

est, et

bea-

pedibus
spinosa

post loca

terga

virgo Flavia, incredibili decore micans,

silvarum

currentium equorum, inter ducebantur, ut, dicti e1

Iribunalibus est praesentata.


stia

Quam
eam
:

trueulenta beDic, scelerata

reducti, duraosis lignorura aculeis

eorum corpora

dum

perspexisset, dixit ad

et

prsaceptis
crevisti
?

omni misericordia prorsus indigna, adquiescis regalibus, an in stultitia permanere de-

carperentur, ac diu et ssepius tibias torquendo tinnientibus chordis constringebant. Feminas autem,

via

Ad quem fespondit Ego


:

beatissima virgo Christi Flastultitiam

numquam

habui,
;

appeudentes, palis minoribus * in capite, crinibusque in eisdera deutatis rectis colligatis, ac vehementius stringentes simul cum
per

unum pedem

jaciis

quia semper Christum, cuncta

Habebil

regentem, dilexi pnecepta vero regis tui, velut lutum, quod pedibus conculcatur, adjicio. Dux autem, advervirginem Flaviam ingenti ira succensus, dixit ministris Expoliate hanc, et, pedibus iu altum ublime suspendite. Ilabebat * honoris erectis, in
:

capillis

pondera

omnera pelliculam auferebant, ingentia in uno pede colligantes, et laminas ferri


"

ignitas dorso, ventri, mamillis ac lateribus appo-

nentes n.

ANXOTATA
a Pagani, de quibus Acta,

sui

dignum commercium,

quae salutaribus

mo-

cervicem flectere renuit. Pagani vero, juxta quod dux iraperaverat sanctam virginem Flaviam, pedibus in sublime erectis suspendenitis cordis
, ,

Agareniseu Sarace:

fuisse dicuntur szepe infra.

runt.

Quam dux

ita

allocutus est, dicens


,

Stul-

tissima

omnium feminarum
:

non

verecundaris

h Anachronismus insignis est nam Saraceni Hispaniam nonoccuparunt, nisi sub annum 713. Sed forte Hispauia Tingitana,pars Africse II ispaniae obversa, intelligi debet. Varias erudito-

in turpitudine

ulpi

Virgo Christi ad haec Sacra Scriptura testatur, quia Deus est conditor viri et feminae, ob quam rem de sexu nulla mihi adscribetur injuria * pro eo, quod nu da sum; neque nuditatem tantum corporis sustinere parata sum, sed etiam gladium et ignem
propter

nuditatis tuae? Et

rum

sententias de barbaris, gui S. Placidnm que Socios interemerunt, vide ix Comment. i> vii. Quse prce ceteris, ibidem memoratis, arrii

deat, vide

eum

qui pro

me

denudari et flagellari
di-

num. 147. cAbdala nullus anno 54.1 sive in Hispania, in qua tunc Theudis regnabat, sive in Africa, aut
alibi regnasse scitur.

et crucifigi
lavitm cru-

voluit.

69
xit

Dux

vero,
:

ministris

ad haec carnali furia fretus, Quid agitis ? Fustes afferte

et

eam

sine intermissione acerrime flagellate.

Cum-

que milites sanctam virginem Flaviam crudeliter flagellarent, Virgo Christi clamabat ad Dominum, dicens Domine Jesu Christe Fili Dei vivi, adesto nunc famulae tuae Flaviae in hujus agonis stadio, ne dicant inimici tui, ne dicant
:

de quo 3 d Moloch idolura Ainmonitarum Reg., cap. xi et alibi. Moloch et Remphae meminit S. Stephanus, Act. 7, f. 43. Porro Luciferum inter deos a Saracenis habitum, scribit S.
,

Hieronymus
notatis.

in

Hilarione.

Mabiltonius in An:

e Sacris Fastis inseritur die v Octobris

sed

mense Septembri occisus fuit,ut ex sequentibus sequitur

'^ ^UtTad^MT"
1

DIE QUINTA OCTOBRIS. C mmenL Pr*"etinfra iniqui perseeuti sunt


Deus
noster.

138

nos, adjuva nos

Domine

A.Pooo.
GomiAwo,

fFi

'

inaAclorum auctor aut intev

72 Quinta vero die,

videntes pag-ani, quod *,


i

lacidum

Fratrct.

rmatus monachi fuisse non videntur, sed Eu'

7
"

1Ct0 r n
KJ j 56 S

et

F,av,a comites

num

nam tum
et

hic,

Placido '

PNtor Donatum

Gor-

w Qum, monachi fuisse dicuntur 30

qu i alioqui

32 fuissent.

g Hcec Wandalos indicare


144.

videntur. Vide num


le-

Sophonix guntur Dies


h
:

i,

f.

15 et 16 hoc ordine ista

quod una cibum caperent. quod segregati ab aliis starent, quod simu) soli orarent, mirati sunt et dicebat alter ad altcrum Isti affinitate coni sunt, ideo ab aliia dividuntur. Interro&ans itaque Sanctos unus ex paganis per interpretem quo utebantur, dixit ad eos Quam genero>itatem fertis intcr vos? Eesponderunt hi Quatuor germani fratres sumus, ex uno viro et femina ge: :
:

irse dies illa, dies tribulationis et angustiae, dies calamitatis et miserite, dies tenebrarum et caliginis, dies nebulae et turbinis. Dies

nerati.

Ille

vero rursus percontatus est eos


ista

di-

cens

E\

patria estis,

an ex alia regione?
:

tubsetclangoris super civitates munitas et super angulos excelsos. i Ex Pauli Ep. ad Ephesios cap. 6, f. . k Ep. i Pelri 5, J. 8. 1 Psalm. 58, *. 1. m Alludit hic auctor seu interpolator Actorum ad flcHtias Gordiani litteras, de quibus, aliisque

Et responderunt Sancti, dicentes Romani sumus et Christiani. Et ille Bene contingit vobis, quia hominum omnium genus semper voluistis humi:

liare,
ti

et

dominium

exercere, nulli
colla.

voluistis subdere

umquam genSed dicite nobis, quae


sanctus Placidus
mei, Eutychius

sunt nomina
et

vestra?
:

Ad

hrec

proloquens, ait
Victorinus
et

Hi duo

fratres

vocantur.

Haec

autem
ille
;
,

soror

consule 3

et 4.

Litterx ipsse habentur in Ap-

mea
tor,
tite,

virgo, Flavia
nobis,
et

dicitur.

Ego vero
Et
vobis

pecca-

r;

pendice ad Chronicum Casinense, Parisiis typis editum anno 1608. n H.rc omnia ex Victore Vitensi de Persecutione Vandalica sparsim excerpta sunt. Vide num.
145 Comment. prge

Placidus
inquit,

Monachus

vocor.

proderit
,

Assen negate

Christum vestrum Deum esse et nostro more Lufiferum sidus Dei nostri Kempham excolite, ut frui possitis una nobiscum hujus gandiis vitae. Respondens autem sanctus martyr Placidus
,

dixit

A.bsit

hoc

nobis

ut

Deum

nostruiD

CAPUT
. . .

VI.

Jesum Christum, Creatorem coeli et terrae, negemus, et liominem perditum pro Deo colamus, qui jam a Domino Jesu Christo cum diabolo et angelis ejus damnatus est in inferno, perpetuo igni
exU rendus.
73

bancti, iterum iterumque cruciati, capite

tandem minuuntur,

et

a Gor-

Haec pagani ex
,

Martyris ore

dum

verba
><;,

audissent
jussit,

diano sepulturce mandatur.


dum in careeris ervero virgo Flavia ulo cum Fratribus esset retrusa, Placidum, Jam sacris fratrem suum, alloquebatur, dicens Placide frater, faventibus, intuis orationibus
Sancta
,
:

Mamuchae duci nunciare curarunt. furore nimio accen Ssevissimus autem dux
,

mbtt

.-

sanctissimum Placidum cum duobus Fratribus et cum sorore Flavia tamdiu virgis mactari
,

/'/

uni
,

Vanw imwn
'""
ctcdi.

donec

inter

manus

deficerent.

Quod dum

factum

quidl

'"

pagani, existimantes eos morn recesserunt. Sed Deus oranipotens, cui cura est,
fuisset,

uorum

misit

angelum suum
,

san-

choavi martyrium
jistaa

nuuc vero, obsecro, ne deinchoata perficere. Ora attentius, rogo, ut


,

ctum
chii
,

<

sanctopum martyrum Placidi


et

Eutv-

Victorini
et

virginis Flavis roboravit cor-

q dignum

faciat

Dominus

Jesus Christus desiderium


gloriae siue, et
tri-

pora,

curavit

plagarum

oulnepa.

Mane au "

cordis nostri ante

conspectum

tem

facto,

buatnobis, quodproimttr.etlignatusestsuisfidelibuSj

ctosquc
cientes
,

pagani, redeuntes ad stadium, sanperspiMartyre* Dei illiesos o


dicebant
ad
eos
:

etomnibusquarentibusgratiamsuam.Sanetus

Aniraadvertite
nsi
,

et
el

autem Domini Placidus , aperiens os tyohium et Victorinura, fratres suos,


vi;,in,

suum
el

Euvirginem
,

videte

quanta
vos,

misericordia
in

sunt

Deus

propheta noster
interficere

vobis,

qui

cura debuissenl
Re-

sororcm suara
dicenB
et
:

Sociosque triginta tres

contulerunt vobis sanitatem.

consolabatur,

Forti

nnimo

estote,

su-

icite in ccelura

'.vntom
'
,

ut

precibus exorate cuncta Repatris Benedicti intercessione nobis


donet.
Alia
,

sam, imquite ergo vanitatem et sectam qui prsestiterunt vobis sanitatem, rate eos e t adi
.

iendi

tolerantiam

vero
jussit
,

die
,

dux

Samucha,
;'

residens in consistorio
Placidura
,

sanctos
Victori-

guberncnt tara restram. Sanctus Placidus Vos potius relinquite diabolum, qu respondit adoratis, et adopate Doramura nostrum Jesum
et
:

martvrcs

Eutychinra

Ghristum

qui

lc;.t

ece ura

et

terrara
,

raare ct

r 'sM^tJ
strum
,

et

dicite

in

eura

^^
convicia
,

et

dabiraus

Posthtec sanctus marV0 bis bona hujus raundi. ccelun^ ocu s Placidus, erectis tyr Chrysti Mrra er dicens . at ad Dominum,

promissmn r que rainis, neque promissionibus Sancto culturam valerent inflectcrc, acta su:i_ m

"

ni

autem

'

cnm

id

nt' qu

nc

^ Dei
sa3

d ad /,,;,,/.

<>

rl:iin;lb

.nobis
tttfl

iniqni

Domine

fabulationes, sed non ita, u ^entas, Orania mandata tua


a.

^ ^^ ^^ ^^ ^ ^ ^ ^^ ^ ^ ^^
rur;inint
.

et dicta

Dux

vero

ddoUngw

Pratribus

suis per

pedea suspendi
nistrari,

acerrimum submi .

is_
nistrari
:

ACTA
, ,

SS.

PLACIDl, EUTYCilll, BTC. MM.


oonsuetudifeoeritia,

clamantibus paganis juxta Quod nem Negate Christum vestrum negate. beatus Placidus dum factum fuisset, clamabat Victonno^ ac una cum fratribus suis Eutychio et ex uno ore, dicentes GraFlavia, quasi
vir^iue
tias
:

ignis vos sBternus excipiet.

Mamucha

vero

posthfflC conversus ad sanctos martyres Eutychium, Victorinum et virginem Flaviam, dixitad 808 DiCruciiixum, cite, Lnfelicea et miscri, derclinquitis
:

aucum

agimus, Domine Jesu Christe, qui conin te sperautes. At durissifortas servos tuos dux, dolore et ira permotus beatissimo mus omnimartyri Placidu, qui prae omuibus et pro
tibi
, ,

Placido seduotore perire decrevistisi Sancti Martyres dixeruut Jam saipius tibi diximus, quia
:

uullaque ratione Dominum nostrum Christum relinquimus, monita vero vcstra, Jesum abomiveluti lutum, quod pedibus couculcatur,
nullo pacto

bus loquebatur,
;

cum lapideoset

arterias confringi

namur.
Tl

Si non negabis Christum tuum, jussit, dicens vero et tu et alii mala morte peribitis. Sauctus

Uis auditis,

svissimus Mamm-lia Victorinum


et

nimiis uj m _ mac /,t.


V\

furiis incitatus, jussit, sanctos Dei majjtyres

martvr Placidus
tias tibi ago,

glorificat

Domiuum,

dicens

Gra-

Domine

Jesu Christe, qui

me compu-

4iguatus es in uumero servorum tuorum. IVon fereus autem impiissimus dux, quod sic lxati>simus ira magna Placidus siepe Chri.stuin uomiuaret jussit, ei linguain radicitus amputari. accensus,
,

Sanctus vero Placidus clamabat, liugua prs Benedictum nomen ct virtus Dosa c, diceus mini nostri Jesu Christi, rujus nomen et virtus permanent in secula, qui et liberat nos ab omni
:

Flaviam stricidura, Eutychium, tibias eorum anchoras naOtius ligari, et super vium poni, et super anchoras lapides magnos Christura hoc dolore corapulsi superponi ut jussa iniquissimi ducis Pagani vero aegarent. ChriNisi rie pcrficientes, clamabant stum vcstrum Dcum esse accrba inortc in tali
, , , ,
: ,

supplicio consuramabimini.

Cumque

>

et

otus

tota in tanto cruciatu perdurassent, el Domini Placidus psalleret, et Soror ao Bra-

malo sempcr.

tres ejus orarent, et

B
nilui

75

seut,

Cumque Amen, pra_ nimia


,

Fratres ejus
ira

et

Soror

respoudis-

saevissimus dux
fu.stibus
caedi.

jussit,

eos

frendeus dentibus iterum gravissimis


virginein

Dco gratias agorent, dic illucescente /; pagani ad Martyres videntesque, illos immobilcs in fide Christi
1

altera
tat,

&
,

persi-

stere,

Sanctam vero

truculentus arbiter pra_cepit, tradi nibus de exercitu suo ad corrumpendum, dici luvitate ad turpitudinem ejus omucm excrcitum.

Flaviam quibusdam lcuo-

Num vobis comeas fibras, num dicebant qui salutaribus consilapidosa pectora nutritis 1 l.espieite vosmetipsos, et liis non acqmescitis
:

Christum

Deum

esse,

negate, et^dabimus vobis


pallia

aurum

Sancta autem virgo Flavia, prolatam sententiain in se dum agnovisset, suspcxit in cceluin, et ait Deus, qui sedes supcr thronos et judicas aequi:

//

'

mihi in Deum protectorem, et Suriu locum rofugii, ut salvam me facias e. iniquus, mordcus carnes meas rexit in me judex misit truces manus ad verbera caniua rabie appensa suin , fustibus accrrime verbepedibus

tatem d

<<

csto

//

<

deaurata, et lapides Sanctus Placidus respondit Neque pro auro, pro argento, sive pro palliis deauratis, aut lapidibus pretiosis vestrae iinpiae et perversae suggestioni assensum dabimus, ut Christum negamus. Justitiae namque rigor et veritatis via flecti non noet

argentum,

pictiosos.

Id ipsum sancti beata Flavia virgo Dei Eutychius, Victorinus et


vit,
si

forti

pectorc retinetur.

afiirmabant.
7S Adhaec satellites
satanae

omnibus membris crudelissime torta rata fumus horridus sub me administratus est, sum, iinpinguatur dux sa_vus sanguine meo tuus est amor tua fidelitas pro te Luec omnia patior respice in me, sancte Deus Sabaoth, ne polPwbluant inimici famulam tuam, uc dicaut

sum

veberaentcr

irati,

, C aMui tnbita

rem

prout

erat

dtici

per

ordinem
,

pandunt.

Seevissiinus vero

Mamucha,

terribili

furorc ct ira
:

suceensus
.

Placidicens sententiam Viotorinum, Faustum, pnedum qui a Judteis et Christum cepta contemnentes
,

dictavit

Eutyohium,
est

valuimus

et ecce subito adversus eam. Oravit virtus divina super Virginein sanctam respiciens, suo illam munimine sepsit. Nam, cum ad ducis
,

imperium lenones sanctam virgiuem Flaviam vellent stuprare, vim ei inferre volentes, quicumque manus ad eam contingendam misisseut, stupebant q nervi eorum, et arefiebaut manus et brachia illorum, et prae dolore ex intimo corde mugituin reddebant. Ipsa
fui.sset,

no.straiuque Deo colentes Moloch aboculturarn uostruinque prophetam miuantes, capite caedi jubemus et corpora eorum inhumata lupis ac canibus et voluoribus Nequissimi autcm micaeli devoranda relinqui. nistri concito gradu revertentes, ejeceruut San ctos de custodia, in qua clausi detinebantur, et usque ad littus maris in qna decollaudi eraut

crucirixus

pro

,,

autem beatissima virgo

Flavia,

cum

sicut

jam diximus

cum

Fratribus suis

multoties pro Christi nomine caesa et torta, et diversis suppliciis affecta, immobilis iu fide Chn.sti

Quo duin vcnissent ObSanctos proloquentes, dixerunt pagani, ad secundabitis jussioni invictissimi ducis Mainuchue,
eos flagellando perduxcrunt.
:

ut Christura negetis, et
et colati.s
?

Deura inorc nostro adoretis


die iv Oetobrii
oi

permansit.
lundem
tyi idni
.-/'-

gnundit A-ar-

ctos

impiissimus dux Mamucha sanEutycliium martyres Placidum Vi. ctornum et virginem Flaviam suo examini fecit assisti, quos tumenti pectore, facie furibunda
76
Posthaec

79 Sancti
cantes,

Dei

dicebant
,

autem Martyres, eorum monita abdiNumquam Creatorem nostrum


:

negamus

vibranti capite, ita est allocutus


sipientes
et

Quousque
,

in-

numquam ab ejus cultura recedimus. Alium vero Deum omnino nescimus, neque adoramus, praeter Domiuum nostrum Jesum Chiistura

'"""""

vos

nostra

commoneo

vos,

clementia? Hortor Crucifixum negate et adotolerat

ficium offerimus.

rate

Deum

cui excellentissimus
;
.'
*

rex noster Ab

sin alias, acerrima dala cervicem suam flectit S~\ i _ C _ 1 _ morte peribitis. Sanctus Placidus respondit iufelices, quare mentis vestrae oculos, atra or* \. !
_-.

r.

uosmetipsos hostiam vivam iu sacriChristiani suraus et pro nomine Domini uostri Jesu Christi magis mori quam vivere desideramus. Jam perficite in no i/liif >t an n V II n rn C ubi dicta dedequod vobis videtur. llasc ii bis
,

cui

W.

.-.

-1

*-\

it

i %

I -.

t~\

C\

runt, beatissimus martyr Placidus, oculos in coe-

* cali ^ ine ' lob ductoi? Datos

non

exeritis

Credite in
coeli

Domiterraj,

lum elevans

oravit ad
,

Dominum,
,

dicens

Do-

num Jesum
et

Christum, Creatorem

et

diabolum , quem adoratis, et falsum vestrum prophetam relinquite. Quod si non


dimittite

miue Jesu Christe Fili Dei vivi qui de ad terram descendisti, et pro nostra salute Crupropitius esto nobis cis patibulum sustinuisti
coslis
,

famulis

DIE QUINTA OCTOBKIS.

135
prius ab
'>
,

famulis
stij,

tuis,

et

servi

tui

per iutercessionem magistri noBeuedicti, da nobis virtutis con-

sepelivit,

Btantiam, ut partioipes gloriosissimaj anastasiseffecti, hujus agonis atadium intrepido animo, mente robusta percurrere valeamus, ne humani Qerifi inimicus aliquod obstaeulum nostris anteferat mcntibus, ne princeps tenebrarum et complices ejus impediant. Sed augelus te.-tamenti
,

omni Sarace a norum immunditia. Nam sola eadem ecclesia, ^ ut supra descripsimus, ex omnibus monasteni
83difioiis

mundans eam

* 01 *"

reraanserat.

Reliqua

vero sanctorura
,

tri-

ginta

trium
,

Martyrum corpora

miro

odore
,

frag-rantia

ibidem , ubi decollati fueraut in arena sepelivit, ubi beneficia sua Jesus Christus,

tui

Dominus
Placidi

Michael nostras animas in pace suscipiat quia tu es Deus benedictus et gloriosus in stecula sfficulorum. Cumque janoti martyres Eutychius
Viotorinua
decollati

virgo Flavia cum triginta tribua Sociis suis respondissent, Amen, flectentes genua
et

beatissimo Placido, tertio Aonas Octobris, apud Siciliam in portu Messacivitatis.

sunt una

cum

meritis sanetorum martyrum Soeiorum ejus intervenientibus, prtestare non desinit usque in hodiernum diem. Cujci namque ibidem illuminantur claudi eurantur, surdi auditum recipiunt, leprosi mundantur, dyamones effugantur et omnes infirmi sal
,

noster

et

vantur.

82

Tali

mod"

sanctiflsimus

martyr

Domini

s.Placidi,hoe
'"

nte

Jacuerunt

nem
n
iini

corpora

eorum

autem post decollatiojuxta mare diebus qua<

Placidus

cum

Sociis

suis

diversis tribulationi-

bus
in

et

suppliciis agitatus, dealbavit stolam

suam

quin-

tuor g. 80 Post

sanguine Agni, qui


sequitur

J**
',

,,,-

passionem vero bi Plaeidi martyris et Sociorum ejus Mamucha, impiissimus dux Saracenorum, necdum saturatus de sanguine Sanctorum, quem innoeenter effundi fece,

modo

Apostolis,

tollit peccata mundi, quem per paradisi amoenitates, insertus quia totum reliquit Martyribus
;

quia martyrium
stinuil
;

pacis et persecutiouis in se suConfessoribus, quia Christum coram fi,

rat, praecepit

ut monasterium illud

quod bea-

tus Placidus asdificaverat, in quo etiam et habiinceuderetur et a tundamentia everteH taverat retur. Sicque factum est ut per quatuor dies
,
, , ,

delibus et infidclibus confessus es1 Virginibus, quia virginitatem cordis et corporis custodivit.

His insertus choris, Regem immeiisum dare non cessat, ferens coronam rosi-j et
textain
,

collauiiliis

in-

in

quibus

post

decollationem corpora

Sancto-

c.ntansque canticum
infatigabili,
et

in exultatione

rum
i rll
,

jacuerant in littore, monasterium omne incensum, et solo tenus eversum est*, ita ut etiam fuudamenta monasterii Saraceni evellerent, et lapides in mare projicerent. Interea hoc mare sedatur ventorum turbines pacificantur nautis via panditur. Quod crudelissiinus dui perspiciens, imperat, ut omnes Sai ad mare re, ,

gaudio voce

merito.

Nam
Ltiterat

hunc
antea dida ,

facta est Cassinensis ecclesia jiurpurea, quae


in

patris Benedioti opi

can-

dirent,

Aurora autem quinti

cum

quatenus, signo dato, navcs conscenderent. diei illucescente Saraceni duce suo Mamucha naves ccnscendei
,

exemplo plurimis in Christi bello extitit doctor. Hic Benedicti patris temporibus primus contra paganos proelium ccepit. Hic inter Christi milites autesignanus, hic iuter persecutionum furentium Lnil
quia
et

primus ex eodem verbo

cum

ipso

infestationis

principe

auotore

MainuIdeo-

eha congressus,

dum

inexpuguabili

firmitate
fecit.

aequons alta sulcare


vero magnitudine
,

cceperunt.
,

Prae

celsitudinis

versarium

vicit,

vinccudi cetcris viam

nastenum suum
Johaunis
et
/,

quain intra moecolesiam beatus Placidus in honore sancti

que nunc cum his, qui tieum novum d

Agnum
non

sequuntur, ean-

ccssat.

Apud
et,

hui

Baptifltffl aedifieaverat,

cum
,

alta

Saraceni suceendcre sive


/i,

ampla evertere non


esset

Agnum
nes
ut,

dignetur pro nobis intervenire,


expiatos,

maculi

omnibus

potuerunt
rant
,

sed modis
in
,

omnibus

quibus pote-

representans eidem,

nos vellere velit induere. Omquem sequitur, Agno,

polluerunt et profanaverunt.
intus
ecclesia

Nam

trabes,

quos redemit sanguine suo,

non sinat

juri

quas
runt

inveneruut,
adulteriis

minutatim
eoinquinaveet,

subjaci re alieno.

praeciderunt
,

ecclesiam

83 Passus est autem beatissimus Placidus, martyr


aei.i

altare

Domini
vel

stercoribus et urinis foedaquicibi

Domini

nostri

Jesu Christi

praBcelsus,

anno

verunt, et super illud secessum ierunt,

vigesimo sexto,

cum duobus fratribu


I

quid pravum

dici

vel

cogitari potest,

C dem exercuerunt.

Et,
,

sicut

ante

descripsimus,

quanta instantia poterant, naves conseendentes navigare coeperunt. Cumque jarn m Phari medio esseut,

Victorino, et sorore virgii Fausto et Firmato diacouo, simul ac Mo via, sub sajvissimo rege Abdala et nachis triginta
suis Eutychio,
,

].

duce
tertio

Mamucha,

tertiodecimo anno k Justiniani


Sicilis

(nam Rhegium tendere disposuerant)

imperatoris,

apud Messanam,
Octobris,

em,

subito
retro,

tempestas magua exorta est, ita ut nec nec ante, ultra procedere possent, sed comprehensae a currentibus undis in mcdio Phari, justo

regnante Domino nostro Nonas Jesu Christo, qui vivit et regnat cum Patre in unitate Spiritus Sancti , Deus per omnia s&oula
S83culorum
,

SaraceDei judicio centum naves simul cum octiugentis demersae sunt nis sexdecim millibus in profundum maris i.

Amen. Dies autem


,

vitae

beatissimi

Martyris
tre suo,

ita

numerautur. Oblatus
et

est

Deo

a pa-

Tertullo patrieio

traditus beato Be-

Martyrum Corpora vero sanctorum et nulla jacebant in littore, ubi nulla fera, :; huc suavissimum odoavis ea tetigit, et pro fcetore qui beatum rem emanabant. Gordianus autem,
Sl

ad-

anno aetatis sua?; habitavit cum eo apud Sublacum aunis quiuque, commoi] ratus est iu monasterio Cassinensi, quod
nedicto,

septimo

secutus Placidum a Cassinensi ccenobio

fuerat

ut supra retulimus, Sanctos qui et requirebat ejufl fugienfl evaserat, dum essent nootistempore, et confortabat , martyris, dobeati Plaeidi

quique

tempore captionis

una cum magistro suo Benedicto et condLscipulo annis noMauro in proprio rure aedificavcrat patrimonio monasterium vem. Construxit in .suo apud Siciliam per annos quatuor. Prfflfilii anni dem monasterio anno uno qui simul fiunt Dominicee Incarsex atque viginti. Natus anno
,
i

carcere, tulit oorpufl

et ** corpora sanctorum Eutyohu Blav^, ac sanctffi virgani, ctorini, fratrum ejus, jungens corponillius, et capita eorum sororis Baptrt S. Johannis in ecclesia bus, prout potuit,

BU

nd.

et

quintodecimo ac quingentesimo. Marac quing tyrio coronatus quadragesimo primo


uationis

tesimo.

ANNOTATA

ACTA
A. Psiido-

SS.

PLACIDI, EUTYCHII, ETC.

MM.
D

GordiaNo.

ANNOTATA.
aPsalm.
118,
f.

85.

CAPUT

VII.

b Evurtius et Victorius male legitur in Vita con~ tracta S. Piacidi apucl Mabillonium tom. i Actorum SS. Benedictinorum pag. 80. cSimile miraculum refert Victor Vitensis lib.b de Persecutione Vanrfaliva num. 6 de Typasensibus Martyribus in Maurilania Majori his verbis
:

Monasterii Messanensis instauratio

et

sanctorum Marhjrum cultus.

Qme cum
ut in

initem
cepit,

quemdam cum

(Hunerico) innotuisset, coiracundia dirig ens, pra> congregata illuc omni medio foro
reg*i
,

Explicitis his
martyris

quae ad

provincia,
fcus

linguas eis et

abscidisset.

manus dexteras radiciQuod cum factum fuisset, Spiriita locuti

Placidi

passionem beatissimi Sociorumque ejus pertine-

Intethetaa
$**'

tu
tur,

Sancto prsestante,

sunt et loquunsi

crednlus esse

quomodo antea loquebantur. Sed voluerit, pergat nunc Constantino-

quis in-

polim, et ibi reperiet

unum

de

illis,

subdiaconem

bant, nunc ejus destructionem restaurationemvel qualia quantaque post ipsius que coenobii decessum loci incola? sint perpessi, curabo posterorum mandare raemoria? a, sive ut rei notitia habeatur in promptu, sive ut in eorum multimoda
,

Reparatum, sermones

politos sine ulla offensione

mirabilique erectione
laudetur,
cipit
,

Domini misericordia

col-

loquentem. Factum in S. Placido simile miraculum seque indubitanter crederem, modopariauctoritate et testimonio niteretur. Sedisti super thronum, qui judicas justitiam.
il

qui flag-ellat

omnem

filium,

quem
,

re-

et post

lacrymationem

et rletum

exultaartifex

tionem

inducit.

Postquam perversi
exercitu suo in
,

doli

Mamucha cum omni


funda demersus est
pervenisset
,

B Psalm.
e
f

9, f. 5.

Psalm.
Ho3c
S.

30,

f. 3.

qualiter

maris proet ad Siculorum notitiam sanctus Domini Placidus

Sociorumque certaminis poillius durationem ita colligit Octastrema fuit vius Cajetanus animadversione 17 in Vitam et Passionem S. Placidi et Sociorum: Donatus in noPlacidi
:

cum
set,

illico

Fratribus et Sociis suis martyrium suscepisex tota insula innumerabilis turba ocsciscitans
,

currit,

qualiter hoc evenisset.

mi-

num.
sisti

tuina synaxi, ac proin a media nocte occisusfe# 59 hic) Placidus ceterique ante Mamucham
et
fustig-ari
,

nimo namque usque ad maximum acerrimus fletus omnes tenebat. Mcssalinus vero'et filii ejus, audientes, sanctum Domini Placidum martyrio
coronatura,
pite,

Stephanus Aniciensis orto jam sole (num. 2S) a quo dies numeramus. Exin a Mamucha inclusi per septem
jussi.
ait

Id factum

scissis

vestibus,

ad sepulcrura vpnerunt.

pulvere asperso caPosthasc Messalinus

dies sine

cibo (ita Acta hic

num.
et

61.)

Ubi de-

et Pompejus Cilius, consilio habito, leg-atos Cassinum ad patrem Benedictum direxerunt, desti-

fluxere

revocantur

ad

tribunal

cruciantur.

Quatuor per dies torti ex Stephano (num. 29.) Deinde in custodiam trusos Gordianus nocte invisit.

nantes epistolam, ha^c continentem 85 Universali Monachorura institutori atque Martyrum doctori Benedicto, servi filii ejus desolati et de- w*e
:

>

Mane

ad

Mamucham

reducti,

torquentur

stituti pastore

cum

subjectione debita obedien-

decurso in tormentis die, retruduntur in carcerem

ex num. 68 hic ) sole exorto, ( ex num. 11) rursum exeruciantur. Quinto post die (ex num. 72) virgis ad mortem mactati sed curantur ab ang-elis. Postquam illuxit, diversis suppliciis affecti die ac tota nocte (ex num. 73 et binis seqq.)
(
,

Quia nihil paternitati vestrae incog-nitum rectum duximus de liis quae apud nos actitata sunt, scire vestram sanctitatem volumus,
tiam.
esse,
, ,

relig-iosissiraum

Mox

enata luce (ex

num.
si

16 et

seqq.) damnati
re-

ac sanctissimura discipulum vestrum Placidum tertio Nonas Octobris post multa tormentorum g-enera g-ladii animadversione migrasse ad Dominum. A duce namque Sarace-

decollatique.

Quos

dies

colleg-erimus, xx

norum Mamucha cum


mato
et

fratribus suis

Eutychio
,

C periemus. Igitur si Natales ipsos connumeremus, Donatus undevig-inti ante Placidum dies mortem
Placidus iv Novas Octobris, Donatus xvi Kal. Octobris. Jta Cajetanus num. 148 Comment. prcvobiit.

Victorino ac sorore virg-ine Flavia, Fansto

Fir-

Monachis
,

trig-inta

captus
,

post

verbe-

rum mactationem suspensionem fumi administrationem membrorum omnium tortionem,


,

vii

laudatus.

g Sepidta quinto post martyrium die. h Triplicem cladem monasterium passum dicitur hancprimam, securidam anno HG9,lertiam sub annum ssu. Videwum. Ibbet \\.Mirumest plum illud, non modo post hanc,sed etiam post
;
.

dentiura confractionem, necnon et abscissionem capite cum omnibus Sociis tpuncatus est. Unde suppliciter vestram pat.rnitatem poscimus, ut ad cortes et possessioet

arteriarum
lingujB

nes retinendas discipulos mittere dignemini b etc. 86 Exhibiratus itaque de sanctis apioibus pater sanctus,
eg-it

/.

Oencdictut

binasalias barbarorum irruptiones,superstes ut


t

palmas ad

alta
,

sustollens

gratias
tibi

aiunt, fuisse.

Rederaptori

omnium

Simile quid Alarico Gothorum regi, SiciticV excid meditantif subinitiumseculi \ contiait contigit.
i

ExJornande de Rebus Gcticis cap. '';/' annum Just v, vel Incaryxationis 39 alias h temporum notae non congruunt. De
'

nunc prorao, cunctorum i'ructum labiorum meorum dilectis>iranm Plaoidum, sing-ularem et unicum mei pectoris filium, ad

Grates Vita salusque, qui


:

dicens

tuum
tyris

fecisti

ctissimus proclara.ms,

anno, quo

S.

Placidus et Socii occisi fuere, consule

conscendere solium. Hsec pater sanet super beatissimi Marpassionem ultra mo.lum spirituali ltetitia
,

num.

147

Comment.prxvii.

congaudens concionem
filiorum,

omnem
talem

Cassinensem
eos
in

ad

protulit

convocans orationem
:

Sicut patris est

g-audere

suorum profectibus

ita et filiorum est aug-mentura patris sua lucra reputare. Quapropter noveritis dulcis-

siraura

1>IE

A simum

QUINTA OCTOBRIS.
ctissime, qui, superni

Placidum, martyriali trabea adornatura, migrasse ad Dominum. Jam enim meis intenoribus oculis ejus immaculatam
hostiara et

filium

meum

137

Regis vallatus muniminc, A.Pmodo


^
" 01 *"
-

Deo beueplacentem deduxi

mundi conculcasti principem, intercede pro nobis ad Dominum, quatenus, suis suffrag-antibus meritis, per tua vestigia iucedere et coelica gaudia capere valeamus.

in alta coe-

lorum.

Hunc nempe tempore, quo illum a patre suo Buscepi, memineram esse mortalem, nec fefelht opinio. Nunc non est, quod conquer
Deo gratias agam, quia semper optavi, ut de fructu cordis mei omnipotenti Deo sacrificium offerretur. Nihil enim hoc saci ficio habui pretiosius, nihil amabilius, nihil canus. Eleg-it namque Placidus pro
Christo

89 Hffic et multa
corporaliter

llabeo,

eum

quo

parcebant,
ut
Lta

dixissent quasi lacrymis nequaquam sine intermissioue sanctum dcoscu,

alia

cum

s.

Phadi

s,-

riderent,

^nmwnerafur'

lantes sepulcrum.

Odor enim paradisi


raanabat
,

Buavitate,

dicam

ex sepulcro

irrigabant
,

taneam mortem, et pervenit ad eum, in coelesti solio ad dexteram Patris regnantem. Ob id enim Christus pro omnibus mortuus est, ut nos, non
nobis,
sed
Christo

momen-

viveremuB.
refero,

omnium

Kedeinptori

Grates autem quia ingratus esse

non possum. s7 Con udeDdum * qu0d :i;;;;;:t t;,lem Discipulum habuerim non dolendum toniamhteiuocl amiserim. Nara illud muuus fuit lunammitiit, l hoc debitura, scilicet, quod functus sum famulatu Placidi, disoipuli mei quamdiu Deus voluit et post, qui dedit, recepit. Quod natura comB munis, fuit, Placidus pro Christo posuit, et, quod singularis est gratise, meruit. Cur autem ego doleara raihi Placidura filiura meura, ereptum, cum ad salutem Qostram Deus Eilio suo non pepercerit, sed pro nobis omnibus tradidit

laorymis, ievigabant ingemiscentes exosculabantur delectantes. Epiflcopufl namque Messanai eivitatis, ubi patris Benedicti discipulos ad monasterium restauraudura et cortes ac possessiones gubernanda- venisse, comperit, ad eos accederc studuit, salutansque in osoulo sancto, dicebat ad eos Non passus est Deus opera,
:

a
I

u *w*,
,

labores patris sanctissimi,


di

Deo

dilectissimi

sed quasi post transmigrationem Israelis de /Egynto, restituit filiis Sem pi a Cananaeis regionem Palajstinae propriam quibn propter naturalium filiorum ejus opus, pater eorum, heres mundi, cum Juramento confiriri,
,

perditum

mavit distributionis testamentum , ut nullo aliquaudo tempore diriperent invicem poflsessiones,


ut
et

ante cataclysmum fecerant,

e1

iniquitatibus

sanguinibus terrara contaminarentj ita et super beatissimo Placido, patre uostro, justa retribuens, fecit Deus noster, transmitteudo fratr
ejus et
filios ad monasterium gubernandum et restaurandum, et cortes et possessiones illiu tinendas. Etenim juxta Scripturam in multas ationes Deus bona tribuit, qui secundum Mosaicum obitum spiritum Placidi restituit Patri. Siquidem ille audivit Ascende in montem et ibi morere d, Hic, Exi, inquit, a Cassino, Pla, : ,

illum

Quis uraquam exceptus est a conditione


qui

Non ergo defleara Placidum filium, quem scio, transi se de morte ad vitam. lnillius namque raorte gaudendum est, non dolenduiu,
quia illam pro veritate et aeterni Regis fide gustavit. Nara cur ergo te, Placide, fili carissime,
defleam, qui
?

moriendi, nascendi ?

non

est

exc

conditione

mil

reptuB es, ut
perdidisti

omnium

es-

cide

Non enim

usum

naturae tuaj, sed

post paululum diens, per martyrium


,

et

Siciliffi

insulam

ingre-

m
Deum.
Facta
ideo

transibis vitam
est,
et

legopotitu
separabilis teu

fcpaiau,

commutasti. Ante corpore inseparabilis * a Deo existens, nunc individuus cum Deo es permanens. Felioia verba, quse in te expendi, felices labores, quos in te sustinui, dum viveres mecum!

atque corruptibilem.
impossibile
cido
est,

Igitur Deus verax


Sic

raentiri

accidit

Pla-

beatissimo patri.
nara

sunt

autem
,

dispensatione Dei;

Maraucham
,

oru-

Non
c

te Tertulli

patris

tui

amor a me

divel-

lere potuit,
tulisti,

nec ipse mihi umquam patrem prasquousque ad aeternam vitam migrasti c.

Christianorum persecutorem et lontse vocis vcntosum surreptionem tempcstatem luctum atque turbationem ad ha
, ; ,

imum

Ila-e et his sirailia patre Benedicto proloquente, ex et * consilio totius Cassinensis Congreffatiouis quosdam ex discipulis suis ad Siciliam direxit,

venire permisit
Discipulis
suis

ut

Placidus

cum

Fratribu

n praacipiens illis, eos citius properare ad prasdiad monasteriuin beati martyris ni insulam Placidi restaurandum, et cortes ac villas Tertulli
,

Dirumpens igitur vinculum ligaturffi corporis sui per medios fluctus vita? prassentis volavit iu alta coecoronaretur.

martyrio

lorum.
90

vi

In

talibus

die

decurso,

episcopus
1

cum

..

//,

appulta,

gubernandas. ss Qui pra'ceptis obsecundantes , dura ad Siservos beati martyris Placiliam pervenerunt dixeruut Ubi posuistis lumen cidi evocantes
patrioii
, , :

multitudine populi, qu83 cum eo venerat, deo- ,, sculans sanctum sepulcrum, recessit ad sua. Au- riumwwcum
niversario

aiemque

ejiu

autem passionis

die

beati

Placidi et

mundi
dura
,

et

decorem Cassinensis
Benedicti

ecclesiae
?

Placi-

patris

discipulum

Dicite

no-

Sociorum ejus adveniente, turba raulta cum ce thymiamatibus ad sanctissimi Placidi et raartyris et Sociorum ejus sepulcra convenientes,
oootuque
ecclesia,

bis, ubi pauis requiei jacet,

ubi ccelestis Begis


Illi

ad

ejus

honorem
fl

persistentes

iu

abscondita est pecunia, et multa his similia. autem respondentes dixerunt, illos ad ecclesiam
sancti Baptistae Johannis
PlaoidUS,
Christi
testis,

Domino
i

laudes

decautabaut;
viris

omi
mulie-

inquam, convi
res

usque

ad

esse, et

locum, in quo

et infantes, oblationes

et

vota regaliter com-

derunt.

sepultus jacebat, ostenQui, ruentes in terram , cum timore et

gaudio mag*no sanctum sepulcrum deosculari cceagentes, quasi perunt, exequias ut ita dicara
,
,

portautes e. Oportebat enim sauctam festivitatem celebrare in lumine scientias, et intelli splendoris populum adorare. ilis quoque tem-

quidam angeli carnei beato martyri Placido,


passione cujus passioue
cceli

in

poribus beatissimus pater Benedictus plenus rir tutibus et sauctitate feliciter migravit ad Domi-

, patuerunt , angeli incubuelastata homines exultaverunt, terra laetata est.Vi, runt, itaque fratres sepulcrum, in quo Placidus, dentes

num

anno Verbi Incarnati quadragesimo secun/',

do ac quiug-entesimo
coenobii

cum

praefuisset in Cassi-

erat, cum singultu pater sanctissimus, reconditus Virorum sanclamabant, dicentes etlacrymis
:

regimine anuis quatuordeoim aensis sepultusque est ibidem ante aram sancti Baptisanctus Papa stas Johanuis <j. Iluic sanotissimo patri
Vigilius

138
A.

ACTA
ao

SS.

PLACIDI,

EUTYCHIL
ipsius

ETC.

MM.
i

PWCDO-

Vig-ilius

GonouMO.

tes

Sicilia

confirmavit omnes corper privilegiura patricius in possessiones, ouaa Tertullus fecerunt successoei obtulerat. Idipsum

ficatur, aperte declarant

Qualia quantaque post


sint perpessi,

!>

decessum

loci

incola

curabo

res ejus
-

numero xlix

/?.

um

/<ii

CPo-

i, ,,,

ubierat

Gordic

His taliter succincte libatis, quid Gordiafamulus, egerit, Opusculo nus, marryris Plaoidi Postquam enim idem Gorprasenti tradamus. sedianus sanctorum Martyrum corpora tradidit
91

posterorum manaare memoriaa. Neque enim hwc Gordiano, ante sccundam illius camobii cladem dudum e rivis erepto, nota esse potuerunt. Enimvero Petrum Casinensem audire hic mihivideor, qui quamquam hoc loco quod tamen verbis
.

mom
/,

relatis pollicitus est, de

secunda

et

tertia

nesciepulturn quid faceret vel quid diceret Sic bic maneam Dicebat enim intra se bat. ad Cassinnm redire si ultra proficiam nihil scio voluero, omnino impossibile mibi videtur mibi in,.,,;-,, quants pericula in tanto itinere
, ,
,
:

Mcssanensis ecclesix clade ne


fecit id

tum

Quod

si

tamen alibi, Commentarii prsevii videre est. Petrus S. Placidi Passionem exaravit,
10
et

verbum quidem feu.ti tum apud Cajeta-

Passio?iis illius adjuncta,

cumbant.

Hsc dum secum

tacitus

volveret,

dubia ui minimum,
sunt.

numero sane multa, valde incerta censenda

beati Placidi et
lootibus die adveniente,

Sociorum ejus suffragium diebus exorabat attentius. Quarta interea


,

b Fictitiis monumentis has ad S. Benedictum

valde diluculo navis, Neapolitanorum mercibns onusta in portu Messan oieorum vitntis devenit, descendentcsque nonnulli

Johannis Baptistae, in quasanmartyr Placidus cum Sociis suis ctus Doraini ecclesiam devenerunt i. Quos erat, sepultus
;1(
1

,,

ancti

annumera. Quid de hac et similibus orationibus, quse in his Actis non raro occurrunt, statuendum sit, dixi supra in Annotatis ad cap. i, lit f.
litteras
c

d Ita fere Deuteron. cap. 32,


e

}.

">'.

Tam antiquum

s.

Placidi
}

Gordianus
;

adspiciens
est,

post

salutationis

officia

co db illius obitu
rit,

ac
,

deinde
vel

percontatus
,

est eos, tanditis


)

dicens
iter?
et

Qui

estis
:

unde

et

quo

Tum illi Neapolitani ( inquiunt cursus noster Constantinopolim tendit h Gordianus vero, talia ab eis dum verba audisset in g-audio ngenti perfusus est, datoque naulo
,

sumus

tempore jam non habeo, undeconfirm< f Alii obiisse volunt anno 543. g In oratorioS. Martini sepultus est secundum Vitam S. Mauri. Sed Actis S. Placidi hic conso-

cultum, qui pauinde inceptus fue-

nat, utrisque auctoritate longe potior, Gregorius

eornm navi conscendit, longissimaque


aera cum pervenit ad urbem; in cujusdam potentissimi
eis

raaris

iti-

transfretans, Constantinopolitanam

quam
viri

ingressus, in domo annis quampluribus

Magnuslib. 2 Dialog. cap. 37. h Deducunt /ii nos ad Joannem VIII qui sedit ab anno 872 usque ad annum 882, sub quo probabilius contigit tertium Messanensis monasteris excidium. Vide supra lit. h in Annotatis ad
,

hospitatus
uli s

est.

Plaeidi
'/'''
/

Aclata

jussu Justiniani impevatoris l enunecnon Passiocleatius Vitam atque miracula Placidi et Sociorum nem beatissimi martyris
92 Ibique
,

atque ad posteritatis memoriam quibus apprime imbutus fuerat Grsecis literis, Iatius annotare curavit. Illi autem, ha^c audientes, glorificaverunt Deum, utique secum Gordiaejus
notifiearc,

cap. prcvcedens. Igitur quarto die ab obitu suo, et quidcm valde diluculo, in S. Joannis Baptistie templo S. Placidus jam fuerat sepidtus. At num. 80 Saraceni Messana solvisse dicuntur tantum die quinto
i

sum

mane. Verosimilius existimo, post horum disces8. Plaeidi corpus in S. Joannis BaptistcV

templum

fuisse illatum.
sapit.

nus

eadera urbe maneret, hortati sunt, quod et fecit. Post aliquanta vero annorum curricula, Gordianus ille valefaoiens, Passionem martyris
in

k Iterillud Gordiani fabulam


38 et seq.

Vide dicta

Comment. prxvii. num. Vide num. 37 1 Altcra fabula.


ment.prcvvii.

et

seqq.

Com-

Placidi et Sociorura ejus,

quara ibidem

ut su-

pra taxavimus, Gra?cis apicibus exaraverat, apud ipse vero, navera conscendens, peliquit m
t
!

Siciliara

ad Syracusanam urbem in pauco illic tempore supervixit deveniens vivendo finem vitas quo semper pie sancteque iplevit, adquirens sibi regnum jrternum, inquibus fuerat tercedentibus sanctis Martyribus
rediit
, ,

atque

m Id quoque fig?nentum apparet, ut hsec Acta a Gordiano vere aliquando fuisse conscripta, crederetur, inventum. n U?iirersi?n id vemmi nonest nam S. Joa?inis BaptistcV?iomi?ie appellatur in diplo?nate arrni
:

1136, citato nu?n.


o

164>

Co?n?nent. p?*cvvii.

De tempore, quo

Sarace?ii Siciliam occupa-

famulatus.
.

runt, vide dicta ?\u?n. 160 Com?nent


die

pr vvii.
c

ciu

93
rcclesiu
ii"

Ex

vero
et
in

qua

sepulta sunt
,

Onntl

sanctorum
ctorini

martyrnm
,

Plaeidi

corpora Eutyehii ac Vi,

Placidi
iin

fratrum

beatissimSB virginis Flavire


illa

p Petrus Casi?iensis apud Octaviu??i Cajetanum hunc eumdem locum, quantu?n apparet, laudans, hcVc addd [taque dum jam dicta insula Francis
(

in

,1,,,

lllt

sororis
tist,

eorum,
ultra
est

ecclesia sancti

cata

non
,

jam basilica n, sed in honore Sanctorum


,

Johannis Bapsancti Jobannis vo,

qui

intus erant sepulti, sane.ti Placidi ecclesia quando batur usque ad tempora seilicet illa

omnibus etiam Siciliam amiserunt o temporibus, quibus Saraceni Siciliae doraiuati sunt, ecclesia ipsa ex beati martyris Placidi noraine

Romani

No?"?nannos intelligit ) rppleta fuisset, ecclesia, qua S. Placidus quiescebat, non pjusdem Martyris nomine, ut antea diximus, sed S. Jacinthi nescientes proprietaillam nominare coeperunt tem nominis, ntpote homines exterae gentis et superadvenientesj ideoque usque in hodiernum diem, semper eamdera eeclesiam eorrupte S. Jacintbi nomine appellare consueverunt.
in
,

vocabatur p.

AXXOTATA.

Q:
a Hcvc verba quide??i auciore??i eumdem prse se ferunt, qui S. Placidi Passionem exaravit sed
:

hu?ic

Gordianum
et te?Hia

no?i fuisse,

hncc verba, quibus

secunda

ccenobii Placidiani clades signi-

ACTA

pIE

QUIN^

OCTOBRIS.
Et tanta
potius
est

139
A.Stohaiio
Ar,ciumi

vos,
tara.

novi, esse fontem aquze viva salientis in vi-

eloquio

ut hujus Martyris claritudo raeo infacundo satis et tenni obnubile,

ACTA ALTERA
Auctore Stephano Aniciensi a

tur

quam

elarescat.
,

Supponam

tanto

oneri cervicera

pondus subjectis huraeris substinebo, ut Placidi monachi pridem nunc raartyris; commilitonis olim veet

meam

imperii vestri

stri,

nunc

tutoris

pariter et

patroni

sincerissi-

mam

passionem, ea, qua possum, sermonis integritate perstringam. Nop erit opus, raartyrium b ati Viri rbetoricis sententiarum vel ornare coloribus, vel floribus investire;

Ex

editione

Octavii

Cajetani tomo

cum

tantu.s

sit in

de Sanctis Siculisa pag. 172.

hac Eistoria
rura, ut

pietatis splendor, virtnturn

vel

ope-

PBOLQ01

s.

rerum, quae exprimendae sunt sermoncm coloratissimum extorT quere possint, etiam ab invito. Ts ec in nos aliquis, vel nimis diligens, vel minus cautus, devolvere
ipse, et
,

proprietates

velit

caluraniam
iste,

quasi

senescenti

jam mundo
autenticus
sit

novum Martyrem
(Jumum
i6u

iriducamus.
,

Cum
,

pre-

aucioi

C Octis

ub Saucti Spiritus disciplina degentibus sanviris,

MartyT

non rudis
Qrientali

qui

iu

ecclesia Casincnsi coenobialis

W>
illius

teste

nec novitius; se$ antjecclesia quae triumphoa


c

ipterit

exercent militiae pietatem, Stephanus Aniciensis, indignus et ultimus servus eorum, spiritum Ecclesiie duplicem promereri. Thilosophos cjeli vos B esse, et cslestem philosophiam professos, spiriet ipsa rerum tale tyrocinium vestrum docet clamat electio meliorum. BLegistis partem optimam cum Maria, et, de Ilur Chald eorum egressi,
, ;

P er

Gordianum monachum
est,
,

expressos in
,

Gra;co,

ab antiquo ct Justiniano irnperatore testante, qui per Sacram imperii, ViS lho Pa P directam d, canonizari fecit sancti huJ ua Martyris Passionem. Nos quoque eorum sequcntes vest.gaa expressam ab eis in Gra veritatem reformabiraus in Latmo et quasi in
, ,

venerata

^ffyptique tenebras fugaenies,

montem sanatum,
conversatio-

via veten
criter

novam semitam ^antes,

ita

medioet

montera eoag-ulatum baoth videre possitis


hominis
vilitate,

et
,

pinguem, ut Deum SaDeposita vetusti

^edemus,

ut et satisfacmmue negotio,

singularitate

nis et vitas spqcialiter obtinetis.


in
cailestis

aurium vestrarum delitias prohxitate superflua nunime vulneremus.

Adae transtigurami-

ostio cum ni novitatem, et sedentes in speluncje suspensis desideriis ad asterna, sentire vos Elia,

ANNOTATA.
g

credimns sibilum aura3 tenuis, vestris sine sono cordibus insonantem. Ad solatium peregnnatioalii demulcendas nis, et ajrumuas tempoi strenue puteos Scnpturarum, foditis diligenter et viva. Et in nocte mortahtain quibus est aqua pxigitte ao amiistius tres panes Euangelicos
tis

D& sto&anp
,,.

Aniciensi vide dicta num.


prattil.

ti

,.,,,,,,,

r/

,
.

b
in

Q>/i

/Jlin /l/n

Ai
,

,,,

s Hacidi Constantin*

///l//ili;i

,,,
t

/(

amibendasit
. (

vide 8

Ci
,

"'H.

co, ut
liditate

aqua

rcfectionis

potati,

verique panis sohujus,

cibati in fortitudine

oihi
al

montem

Dei Horeb,
gatis.

sicut viriliier

ita

felioiter attin-

Sccuri

jam de adipiscenda cohabitatione


viros

Sanctorum,

confessionis

et

gratiae,

qui

a S. Placidi Constantinopolim profecto, ubi S. Placidi A conscr ipser>t hic dioitur, fdbulam sapit. 1 svii. dicta rtum.Zb et seqq ^ Justiniani dd Viailium UUerx prorsus ficiittlur niim. 42 Comfnentarii tia> sunij
, >

IJuidquid de Qordiano

C commilitoncs
r eo-no

vestigiis impresvobis scmitas perennis vitaa suis .mctis, et colatis quasi scrunt, ea teneritudinc concives in in bello; sed futuros
;

pra> vii

divinis

cultibus

bonoretis

eorumque
et n,t
.

PIIOLOGUS ALTKi:.
-rmmortales Beatorum triumphos, et Maii.vnuu Iperennes viptorias prasconiis efferre caalestibus, *
..
.

(ui

qucc

..

similitudiuem panter pro viribus induatis quos colitis. Placet vobis imitari "uram i * opprimit terram Caqui ne fames Christi Dei,
,

Sci-ip

*.

*
C 0mP el

,lm

TTiX.rtL*

patriarchas

peregrlnari

,t

divinis

titulis

honoi
eat

o t canonicas, Scripturas^ronica

frvadat, post Sanctorum passiones et geaanororumj

C le. sic legentibns

.Aa.am honestum jucundum Prsac

put

1.

1.'

arce

^^ ^ ^

sunt

^ ^^
acti

^^

inctorum,
SI
.|
. <

ef

e^
et

radio virtuti

lu iris

lumm.s

al

gepulti

^nt, cum
et,

apud
ut

^os
eosdem
,

e^effic vixe-

-^-

de Grsco rint atque floruennt,

duxistis lucem,
editos,
verbis

ornationbus
,

et

^ mjj
ma b is
prec^
pi
i

eru

>v

^^ ^
.

colorare ooo.

dcbeamus
postulatis.

colorare

potestativa3

^^ ,BUpp ctona exactona


aim deamur, exa
,

^^ ^
(Juapropter
re ssisse silentio,
i.rece pi

quQ potegtj eloquenti: , ffcner e etiam nos ad hoc


ne
,

velut ex mvid.a, min


i laciui beati Placidi

Sanctorum, qui Deo


, , , ,

2 Auctoritatis
UOJ miii

vestrce

vox qu od tara solemnis paupere.c n timeo, ne fistula sed quia appareat USibUS impar u V estris 111. Octobris Tomus

}\ exigit,

mQ

^nressus de

^\^' nw
i

munus,

obio ccenobio

militant

Casincnsi Casinensi

mo-

Passionem, Dco fanach i simul et mart.w; suscepimus describendam , quam a Sorn I


^
Benedicti
discipulo
21
#

et

Martyns

140
A. Sn \m, uuni.

ACTA ALTERA
,

SS.

PLACIDI, ETC. MM.


divino
,

Martyris socio

Graece

descriptam b

et

minus

parentumque

devotione

vel

fide caeli-

6 c

styli genere fere in Latinum translatam c , eo prosequamur, ut et seriem actionis , veritatis rebus , Domino et compendio perstriugamus dedicatis, debitre proprietatis gratia non negetur.
,

tus assignatuin, ut peritus Ecclesiaj hortulanus, rivulos cadestis doctrinae admolilio pubescenti veret, et sub ejus magisterio vel ducatu tenerrimus flos virtutis in maturitatem crumpcns, suo

In quo tamen negotio non erit necesse, martyrium sancti Yiri vel flore rhetorico vel sermonum coloribus investire quia tam preciosa est ut etiam in conspectu Domini mors Sauctorum
, ,
,

terapore

martyrii
,

fructum daret.

Dignissimum

plane

fuit

Puer, qui

ut vas electionis et gratiae futurus in Martyris nomen et meritum fuerat

inculta vel nuda piarum suffragia non mendicet,

series actionum aliena nec verborum flosculis


veritatis
et
illud,

egeat
beati
tur,

coronari.

Martyris
et

ln ea puritate exsequimur, ut
,

actus

promovendus, de speculo Benedicti formam sibi sumeret sanctitatis, et vitse innocentiam quam et ab illo susceperat, caudidatu confessionis purpura martyrii coloraret. Religionis habitu
, ,

quod

invenimus apud Graecos


nostrae relationis
,

SUffi

integritati redda-

ita

vestitus Puer, magisterio Benedicti, sicut assidue, etiam strenue adhaerebat. Rigabatur novella

ingeneret
aistat

sed

honestas non fastidium devotionem pariat audienti. Ascordi,

plantatio caelesti doctrina,


disciplina

et

sub Sancti Spiritus

veritatis

Spiritufl

pariter et ori meo,

possim reverentiae Martyris subservire, quatenus idem Sauctus meo labore posteris inqui pie notescat, et ego cum lectoribus meis
ut
ita
,

ad perfectiouem conversationis et vitse, aetas adhuc informis et tenera formabatur/'. Subarraverat Pueri devoti mentem spiritus pietatis, et in tabula cordis ejus amoris rudimenta
depingens, ad virtutem humilitatis et obedienconsectandam gratiae su largitionibus intiae
struebat.

susceperint opus

istud

mercedem

in caelo

me-

reamur ampliorem.

Cum
ANNOTATA.
B

his
,

virtutum
et

studiis

animus

puerilis

cujiu meiitu

intenderet

felicem

processum

Legendum

inidonei.

b Vide supra lit. c. c Acta igitur superius recusa non viderat Stephanus.

ex raore tur, de flumine ad usus necessarios deportare , ver- E Roinani bum jubentis obedienter ainplectens ad flupatricii Filius aquarium vas assuraens men devenit; situlam minus prudenter in aquam
, ,
,

moliretur in anteriora monasterii jussus aqi

submerswnu
/-

ricu

CAPUT

i.

deposuit , eamque iucautus ipse sequens , cum vase, quod infuderat, quantum jactus est sagitunda rapiente, detracfus tse, a terra in flumen, magister ejus Benedictus, et est. Venerabilis
Spiritus Sancti
radio

perfusus

quo saepius

sole-

remotorum et absentium cognitor et discussor, quod de Puero factum erat, spirituabat


esse

S.Pladdi geUUSy apudS. Benedictum


commoratio
et

libus

missio in Siciliam.

oculis intuens, Maurum, plenioris a-t.in discipulum advocavit, et , quid circa puerum Placidum ageretur, significans ut iu ereptioue modemergentis cursu velociore contenderet
,
,

sto
idus,

vigore
et

spiritus

imperavit.

Beatus

igitur

Placidus,

Christi

martyr
,

ex

li.

liter

accepta

bcnedictione
,

Implorata huinipaterna Maurus


,

"igenere

Romanae nea senatoriae dignitatis erumpens et ad raundi hujus calicivitatis indigena fuit
,

ginem illustrandam, tempore Justini imperatoris, velut splendidissimum sidus, emicuit. De spina
rosei floris adinstar , genitura , temporali procedens, lavit in vino stolam suam, et in sanguine Jesu Christi pallium carnis suae
militiae secularis

mouachus ad flnmen venit et puerum Placidum, poene jam mersura inveniens instar Petri Apostoli, super elementum aquae libero illumque e cursus dedit, crine Puerum rapuit
,
,

medio fluminis usque


,

in

terram expedita et se-

mirabiliter purpuravit. Pater ejus Tertullus nomine; primo miles, postea per honorum fasces
et ofiicia

ni patriciatus
te

diguitatum exercens, in culmen Romaevasit. Mater ejus, ex Octavia gen-

descendens, partu sobrio satis, et utili hunc de quo agimus, quasi quoddam lilium puritatis, effudit a. Felix et tanti filii tam digna

ipsum

cura velocitate reduxit g. Dicat quisquis , quod senserit ego absolute definio beati patris meritum et virtutem id primo loco potuisse perficere; ut mobilis undae liquor impressi p stigium pateretur. Sed, hoc simplicem innocentiam Placidi meruissc, ut ad magistri impcrium, ad majoris gioriae finera mediis ereptus aquis Noluit posset, Deo sibi suffragante servari. pius arbiter aequitatis innocentern et minus cau, , ,

mater, non hoc solum


tis,

germen

protulit sanctita-

tam Pueri
di et
:

sui vitara

verum etiam
,

tres alios est

euixa Eutychium,

sed

eum ad

aquis rapientibus interclumeliora promovere disponens


articulo
,

Victorinum, et Flaviam virginem b, ut in quaveluti in quatuor fluminibus terram tuor filiis sitientis Ecclesia pudica fcecunditas irrigaret. Su-

ab

instanti

mortis

co

quo

solet

clementiae genere libcravit, et ad victoriam passionis cum gloria subeundam prastituto apud se

persedemus

in Placido terrenae nobilitatis efferre

praeconiura c;

quia tantus est

in

illo

splendor
virtutis

meritorum

et

operum

ut ad

gloriam
evanescat.

tempore reservavit. Demptus aquarum periculo, hic pius Puer quotidianis augmentis proficiebat in melius. Et sicut exterius ratione temporis
videbatur crescere per aetatem, sic interiori homine suo ad Dei imaginem renovari satagebat assidue per virtutem. magisterii spiritualis 7 In schola Benedicto patri humilis et devotus assistens id familiari, , ,

ejus, claritudo carnis penitus


iiiero

ira-

dilu* >

0i ni -

5 Parentum diligentia nutritus Puer, et tenecum sicut opportunum fuerat, educatus re jam septennis pueritiae metas attingeret d, bea, ,

et

eui

tissimo patri Benedicto,

qui in territorio

Subla-

ter aHiartt,

censi vitam angelicam exercebat, uorma instituoblationis monasticae regulariter e imbuendus


,

tatis et gratiae obtinere

tus est. Suscepit vir

Deo

dignus Puerum

nutu

meruit apud illum ut non solum publicis actionibus ejusdem patris communis speculator adesset verum etiam secretis
,
,

et

DIE QUINTA OCTOBRIS.


et intimis

H\
A. SrtroAVO

ipsius

precibns
,

sive

laoneus

miraculis testis

tanto verior quanto secretior , sajpius mteresset. Adfuit Puer devotus nocturnis suppli,

ANNOTATA.
a Tertullo, patricio

Aricicmm.

catiombus beati patris cum ab eo specialiter assumptus in comitem vidit et expertus est, quid posset meritum sancti viri
, , , ,

Romano

natum

fuisse S.

qui verticem
,

siccum penitus et arentem violentia precis suaj sudare compulit aquas vivas qua3 ad remedium fratemi laboris pariter et
,
,

rupis

excelsae

Placidum, ex Gregorio Magno liquet : incerta cetera. Vide Comment. prxmum 5. \ b Ex codicibus Hieronymianis deprompta videntur hgec nomina, et ab antiquis quibusdam

querelae, quotidiana suffragia ministrarcnt h. Credimus, venerabilem Benedictum eo spiritus oculo quo futurorum notitiam capiebat prsesensisse de Placido quantae excellentiae futurus , esset, sicut nobis renuntiat vestra simplex opi, ,

martyribus ad S.Placidi Fratres et Sororemtranslata.

Videnum. 10 Comment. prxvii. Satius id profecto est, quam illi cum Justiniano cognationem aliaque nullo fundamento affngere, qua de re consule 5 Commentarii
c
,

nid.

Hac de caussa pius pater


suis

prsevii.

lum

arcanis interesse publicis ejns sermonibus vel exemplis sumpserat formam vitae, de caelestis contemplatione secreti

felicem Discipuvolebat, ut, qui de

d Verisimqius anno 523, Vide num. 81 Comment. prsevii,


e

Idem habet Gregorius

lib.

cap. 3 Dialog.
,

-.

congruos orandi modos


tionis hauriret.

et

vim

non igitur ea de causa tantum

ut artes pro-

verae

supplicaPlaut,

Satis

congruum arbitramur,
interesse,

cidum debuisse magistri miraculis

fanas addiscerent (ut hxreticis nonnullis affxrmare lubet) olimpueri monachis a parentibus
offerebantur
{ Minus hic in S Placidum dequus est Bailletus. Vide num. 89 Comment. prxvii. g Ex Gregorio Magno lib. 2 Dialog. ca\ E

qui suo tempore miracula facturus erat , ex magistri qualitate vel habitu faoile deprehenderet, qua forma precis vel instantise suj)plicandi , necessitatis

articulo

de

vena pietatis divinsa

si-

Ex eodem lib.

2,

cap.

5.

gnorum potentiam Unde factum est


,

potenter extorquere deberet. ut magisterium caeleste se,

quens spiritualis magistri fieret imitator, et qui mirabilium operum dudum fuerat inspeipse quoque mirabilium fieret ctor et testis
, ,

CAPUT
bmctl
o
*
-j oin otClltam it&T

II.

ne lucerna succensa lateret sub modio, qui in Dei ooulis magnus erat, in oculis etiam hominum mirabilis apparebat adolescentiam
oper.it.)]-.
!'

i,

pluribUS pro-

digiis illustre

et

Messanensis

exuens et robur induens juventutis, beatus Placidus,inter scholares alas tyrocinii spiritualis
, ,

mo-

nasterii cedificatio.

in coenobio

Casinensi

castrensis
,

exercitium
,

di-

sciplinae
tur.
tuiandit Carfn e " s ""' 1
,

sub

Benedicto
eo

Dei famulo
de
,

sequeba-

Digressus
tempore
Sicilia

g Superveneraut

pro-

athleta

a praesentia beati patris Placidus#, p,, lic , n Christi cum apud urbem , quae Ca\
,
,

JT*"

mittitur,

qni patri beacuratores cortium quae tissimo retulerunt, possessiones et praedia Placidi beati pater , monasterio CaTertullus
,

et villarum

Capuana
susceptus
,

dicitur

devenisset,

felicis

memoriaB

a
o

Germano b

sinensi

patricia libcralitate

contulerat, ab incolis
,

terrge illius vastari et distrahi nistris


.

nec posse
*

mi-

aunuum censum

Casinensi ecclesiae resi

ffnari.
to

Cum
.

~. e fratnbus communicato consilio. bot.

,i

humanitate supra montem latere non potuit, sed publicas omnium aures rumor occupavit honestus sanctissimi discipulum PJacidum Capuanam viri Benedicti
est. Civitas,

episcopo

ofSciosa satis

jam erecta

et posita

civitatem lvlltllcUi
^-

c
\

sua
. .

praesenna pnesentia f
quas
l
.

uiusirasse. illustrasse.

rjrat Erat

m in
p

num "
ncm
C
et

visum
,.

est

Benedicti,

ut

ad-

pariter et

et in ocuhs c locorum lllorum reformatiotutelam Placidus mittcretur, qui


, '

v omnibus
.

M. a maxime
.

,.

Maiore ecclesia, J
,

beati
,

obani tituhs msigmtur micerii gerens officium


qui dicitur
doloris
auferre.
sui

..

protomartyns bte J A pnZoftus quidam


,

qui

morbo
.

illo

capifis,

Cephalaea
nullis

d,

[aborans
lenire

acrimoniam
poterat
,

ex vivacitate prudentiae , destitutis Iocis providentiam exhiberet, et tam auctoritate personae ,

remediis

vel

quam

excellentia parentelae
sufficeret

commissa

sibi prssdia

ac tueri. Ex deliberatione peservare communi Benedictus pater injungit Placido caecomitibus de eleste negotium , et , duobus sibi

Adventu cognito beati Viri et nociurnam mansionem apud episcopum civitatis Placi-

dum

accepisse, pnesentiens, conspectibus ejus ex8 eprsentem, qua molestia premeretur,


1

Donato patcrna verant in commilitio spintuah dimisit. Non humanitus factum puto, dictione
gatis,

Gordiano

et

qui
,

cum cum

eo suda-

^
g

erit>

ut per ejus

meritum curari
Esse
ha-

quantecumque
confitetur
,

potest, exactoria

supplicationis instantia
se

flagitat et exposcit.

providentia contigisse , ut sic sed divina potius ut, quod deberet in Siciliam destinari Plaoidus suorum meritorum , et temporis
,

certissimum
suffragio

tam potentem

beri in Placido virtutis etsanctimoniae veritatem,

ut

precis

suffl

inveteratum jam

mor-

credimns,

et

SUl:

Ula provincia et sudoris sui et terminaret , cursum, Deo sibi propitio , agone, triumphi caelestis suexacto passionis coronam. Quibus mcre * bravium pariter et Beatus iste, quibus illo miraculis floruerit itinere quantum ex illa via claruerit iu

bum
et

velocitate,

qua

velit,

omnino

sufficiat arao-

ordo

poscebat,

in

vere,qui, si ad hoc ctiam attentandum inferior impar esset possent tamen virtutes et merita
,

Benedicti
efficere
,

cujus discipulus ipse erat, idpotenter ut inveterata capitis agritudo qu;e moe,
,

rore

coufecerat

laborantem

suo
in

eum

lstificaret

virtutum radiis

demMartyrissocii,

Benedicti discipuli et ejust.nriftQordiani,patrisBenedictidiscipuUetejus. fl gjetoria (i..rdiaui,patris depreheudisse potui, non omit-

abscessu. 10 Placidus k)
militatis se

amicus Dei
,

custodiara custodiam
esse

hu-

rnpillt doi rtipillt ( { i .

erigens
,

cum

pie repelleret suppli- rmfvUir,


,

tam

cantem

et

supra

meritum suum

quod
;I

|,

Ul
\. Mt,l'JI\NO
Aniciensi.

ACTA ALTERA
illo
,

SS.

PLACIDI, ETC. MM.

lauguidus ille , cui petebatur, assererct , Beuedicti nomen mefuerat morbus iu caussa Placidum, ct addium interppnens contestatur

nomen

et

meritum summis
,

in urbe praeconiis cele-

ab

bratur. Sic Placidus

jurat, ut

ad

remedium

doloris

sui

eapiti
sibi

ejus
ap-

petenponere non recuset. Victus supplhatione exaudito nomine patris sui compunctus, et tis languensurgens de loco pariter et permotus
, ,
,

manum admovere

et orationis

medclam

amicus ct filius, coscis oculis lucem optatissimam infundit dum cujus sit apud Deum meriti mauifestam producit in se ipso in lucem, et auctorem lucis clarificans, quam potest divino nomini claritaparit eam
verai lucis
,
, ,

tem.
, ,

tis

capiti caoiti

manum

apponit
\

et, et.

iterato

nomine t

nomen Je^u Uiribti, ueneuict Jesu Chris Be^edicti patris **&** dolorem siibsecundans, signo Crucis .-.dmoto
,

humiliter
,

cum coeptum iter Mm 12 Egressus Capuae civitate civitatem illam praeter- uim r .--~ oicuiaui m.ui., in Siciliam maturaret means quaa vulgo Galatia cnuncupatur, obvmm

w^.~
, ,

habuit

lau-uescentem hominem languescentem

qui,

cum

infor-

prominem debitie saluti restituens, ad domum quam illorum qui tam sua priam communi
, , ,

qui diu latuerat inclusus, exclustt

totumque bo-

tuuii sui

modumet languorem

quo misere pre-

mcbatur, exprimeret, multos ex accolis regionis


illius

eodem incommodo laborare


,

cum gcmitu

aderant,

cum

exultatione remisit.

Odighumad-

Discipumiratione spectaculum! Operatur absens inagistri sui expetihe miraculum lus in nomine quoque sanitatis, et Helisaei propheta factum suo

et dolore testatus est. Orare et precari ccepit, ut cujus virtus diguis effectibus caVir Domini

rere

non poterat, misericordia moveretar,


prius
,

et se,

qui
loco

occurrerat

sanitati

restituens

primo

opere
prodit

figurans

qui
,

mag&tri

pallio

p
,

aquas legitur

divisisse
,

uiiraeuli uovitate

etsuum

pr&cepraeconium humilitatis inteptoris attolllt. Ita beatus Vir, dum lauguido manum grffi statum couservans, opponit, sed magistri vocabulum interponit , ex altero quidem vere miraculi patrator apparet;

meritum

et

proprii

poteutiam iu ceteris exhiSanberet. Miseri langueutis hominis misertus calamitatibus aliorum, ctus, nec minus compatiens

divinam

demum

in

tam ea completa et orationem se dedit quam alios, qui de illum, qui primus occurrerat, forma crucis mu- B diversis partibus confluebant
,
,

niens

et

consiguans omnes

illos

qui sibi oblati

sed in altero

quasi cavens ne sibi superbiae p magistro suo totum assignat , penitus et irrepat, adscribit. Fama patrati miracufi Capuanam im, ,

sunt, pleua incolumitate donavit. Virtutum Ministro virtutis efiicacia deesse non poterat. Etsatis qui studiis indefessis congruus erat ordo , ut
,

volvebatur in ore cunctopleverat civitatem rum languenti sanitas impertita, et de caelestis novitatc miraculi totus simul populus exulta,

virtutum cxercitiis insudabat, ad Christi laudem, virtutum signis gloriocujus gloriae mulitabat
,

haberetur.

Quocumque

tenderet San^

bat.
<t<*covi$um Capua \it

Erat in urbe Capua coecus quidam oculorum officio destitutum nox aeterna
11

quem

damua-

adventus ejus fama celebris anteibat. Lucerna dcnique lucens et ardens, quaecum eorum incolasad loca praBsentialiter illustrasset
celcberrimus
, ,

verat:
tatis

audito
verita

nomine

Viri Dei
,

et indulta? sospisit

amorem
debat.
13
tis

et

desiderium se videndi mirabilitcr accensanctita/'"'"

ognita
effector
, ,

quis

tantus opeinvestigat.

liim divinorum

diligentius
,

Dictum sibi est Benedicti Casinensis abbi hunc esse Discipulum, qui, magistri sui diligentissimus imitator
sic illius
,

Unde qua^dam mulier, opinione rilium parvulum illius accepta,


,

supremo

sicut fuerat socius in doctrina,

quoque esset haeres eificacissimus in virfiducia caecus ille tute. Concepta solidce spei seque deduci se fecit ad hospitium beati Viri sub oculis illius praeseutem exhibuit. Qui dum violentia suarum precum obtestaretur Virum Domini, vel rogaret, ut amissam lucem ccecis oculis perfundere dignaretur; amicus Dci Placidus sibi
, ,

jam spiritu soloque pectore palpitantem, B. Placidi pedibus lacrymabilitcr et anxie satis cxpovociferans et contestaus , ut eo pietatis suit spiritu, quo plenus erat , sibi condescenderet et
,

^^

maternajconsuleretorbitati, rcdderct sibi filium quem mors nimis immatura, ea violentia , qua cunctos solet auferre , sibi etiam onraino pTi
,

et tanta pere festinabat. Ilanc se habere fiduciam eo Placidus inDominum fide niti, ut, quidquid ab
,

eum
p missa
noctis

protiuus jussit
,

adstarc

et

oratioue prae,

beatus
posset

exposceret

sine

cunctatione

aliqua suis
vir-

invocato

nomine

Salvatoris

perpetuae

precibus

obtinere.

Non

posse carerc
.

horrorem patientibus oculis signum wunorrorem patieuuoua uoun sjguuui Cru-

itaque Vir beatus super oculos cis impressit. nifna r. t ^\ signaculum rviioia infnnrtni.** , Pt "Rp. et Beillius eoeci B?tioiTn Crucis infunderet
nedicti
sistentis

Cum

patris
illius
,

nomen saluberrimum
aeris hujus

iteraret, ad-

tutis effestu ^i vw-- Discipulum Benedicti , cui sancl i< r . ,. divm magistri vel virtus, sicut mirabilibus disciplinam, sic in mirabilibi. miuistravcrat discipliuam obtentu assiduo apud Domini potentiam hibendis

oculi subitam proruperunt in lu-

et.

Ita mulier, misera prorsus et


,

lugubns,

cem

et

visibilis
,

lumen
sunt

visibiliter

haurientes
detersa

ad videndi
prioris

officium

promoti

magni Discipuli summi prfficeptoris restituBenedicti nomen et meritum iuculcans


in viribus
,

peuitus

caligine
i

ccecitatis.
,

De

tionem
bat.

filii

cum

quondam misero
B. Placidi
beneficio solvit

vcstigia

qui adstiterant

ad mo ille pronus ruens de percepto quas debebat , et eos gratias in contemplatores virtutis adfactus felic
,
,

Induit,
se

obiestatione et lacrymis exigeevictus tandem , misericordiae vi,

scera

benignus llomo

et

magistri sui
,

nomen
puerulo
vix travivificze

apud
pcene
benti

inaniter iterari,
ct

non sustinens
,

jam mortuo,
,
,

miratiouem deflectens ad gaudium Jesu Christi potentiam in Servo suo gratulabuudus magnificat et attollit. Innotuit civitati virtutis opus quod fecerat sanctus Homo , et per ora omnium volitabat hic sermo Placidum amicum qua languenti capiti redea potestate Christi oculis etiam teuebrosa coecididerat sospitatem tate damnatis, videndi gratiam reformasse. Pit exclamatio generalisin populo, civitas tota tripudiat et exsultat. Jesu Christi favor,et gloria tollitur in immensum, et in eo Benedicti quoque sancti
,
;

dexteram super apposuit


et,

extremum spiritum signum

Crucis impressit
vitte

restituens

in

momento

de faucibus mortis ereptum, ita plene vivificat ,

ut reformet lamentanti prseoptata gaudia genitrici. Implevit loca fiuitima rumor Plaiste , pra^dicatur Beuedictus in discipulo suo resplendens et consona omnium veritate sic cido

vix spirantem,

magnificus in utroque Christus Dominus praedicatur.

sicut in curau14 Athleta Domini Placidus dis aegritudinibus animarum scientiam sumpserat
,

pa

DIE QUINTA OCTOBRIS.


A a magistro, ita etiam per magistri iuterventum simul et meritum in propulsandis molestiis corvitlas,

1*3

s" quse sequuntur, sicut divinitus, sic uber- A tim effunderet in locis illis. Vir quidam, pariter ******

'

porum cajlestem
bat.

iu potentiara mirabiliter exerce-

mutus

et

claudus

duorum

officio

praesentat
ling-uae

Oblatus

est ei paralyticus

quidam
,

in

via,

qui, ad benedictionem Sancti plectro


soluto, vig-orem
in

re-

oinnium destitutus officiis quem dlSSOlutio juncturarum sic in omnibus membris suis totum damnaverat et reddiderat prorsus inutilem, ut nec terrae pedem imprimere, nec apponere manum ori posset, nisi alienis suffrag-iis

membrorum

motus et locutionis excepit, pedibus, quos nervorum imbecillus stupor

et
in-

vaserat,

gradiendi sumpsisse meruit libertatem.


et

Aliura

morbo podagrico laborantem


,

vehemen-

ter afflictum

hunc hominem Servus Dei, et compatiens dolori ejus, contulit se ad Deum, in quo posuerat fidnciam totius spei, et vibrans in paralyticum sigmum Orucis, mysterium Trinitatis expressit. Ad beuedicfionem sancti Viri, debiiitata natura resumpsit suarum virium quantitatem. Succus vigoris diffunditur passim per
niteretur. Videns

Cruce Christi humiliter consigmavit, eumque protiuus, excusso morbo, bonae valetudini restituens, ad propria remisit incolumem. Puellulam oblatam sibi, quae simul fuerat oris oculorum et aurium privatione damnata
,

fusa prece pro salute illius

Crucis impressione

signavit, ejus sensus redintegTans diminutos, ut,

quae

muta

fuerat,

loqueretur; carens oculis plene

uervos et
sione

membra omnia
:it,

quae

contraria
et robore
,

pas-

videret; et surda prilis

patenter audire obtinuit.

m
Sicque

colore simul
est
,

repaillo

Roraanae civitatis indig-ena,


ope curatus
17
est.

cum

iufirmitate pes-

rantur.

factum

ut

quod

in

sima teneretur, ad Domiui Servum deductus, ejus


cujus tumor niBrachium cujusdam viri mius in putredinem simul et saniein laxabatur,
,

miSero deturpaverat origo corruptior, sancti ri virtus amplissima reformaret, et merabra


gaila,

Visin-

fttj

restituta suis officiis, facultati propriaj red-

derentur, adstat sanus et incolumis in moraento,

qui diu non sg-er, sed


in
,

poene mortuus, jacuerat grabato et mag-is proficiens ex S. Placidi munere, quara prius sumpserat ex collatione et pariter corpus et animum fcurse, erigit iirn gdorificans iu opere suo, Placido cujus ministerio sanatus erat, g-ratiarum vota gratula, ,

sigmo Crucis apposito, sinlstra vuletudine vacavit. Alterius contractam manum , cum ad eum morbo suadeute venisset sigmaculo Crucis ap,

posito

nervorum flexibus integratis plene resibi occurrentem, virstituit sospitati. Ccecum per quam operabatur haic omuia tute Crucis lumiue superfudit. Euerg-uraenum quemLi
,
,
, ,

bundus
quartanu labo'

exsolvit.

dam, qui
tidei

Christiau;e

magnis

virtutibus

cum in levotus cultor exercendis facultatem et gra,

tur,

solito

ab immundo spiritu pessime vexabaCrucis auxilio sic constrinxit, ut

ritus,

qui

eum

invaserat,

iustar fumi, quasi

de

revo "

tiam haberet in promptu aut segmis non ne


mili ratione
bat in et florebat ex

in

minimis quoque
sed pari ac
et
si-

erat,

vertice illius egrediens, sum sanum reliuquere


,

rainimis,

fructifi-

cum

mag-nis.

Quartano incommodo,

vir labo-

data priufl diutius deneg-atam, mirantibus


,

hominem, male po Senem cog-eretur. et lucem oratione, signavit


,

oculis mirabiliter

rans, occurrit in

eodem

itinere sancto Viro, intem-

infudit.

Morbo hydropico fatigatum, cujus venutris


,

perie caloris et frigoris sic exustus, ut pallore et macie putens esset, cum validissimoe febris incen-

ter

intumuerat instar
,

et

cutis in

morem
su.

vitri piaslucebat

signi

salutiferi

munimine
,,

uns diis

seutans,

Beati Viri conspectibus se praeueau viri uuu^uecuuus ac piccgenibus ejus advolvitur, supplices macujus signa lucebant nus protendit, raorbum
sestuarcx. sestuaret.
,

liquorem exhauidit, atque iu eo pestiferum > -, i h riens, corpus n,,,; e pen u


-

morc

siccato, sequalitati.pristma

>

Hm

se,

si

possit

Viri beatissimi

vel

orationem pro,-as,

mus.
18 Viator
boi

mereri vel tactum, febri propulsata, recuperatae pietatis nitatis g-audia suscepturum. Exuberans
visceribus animus sancti Viri,

ut dicitur, Caudinas g

attig-erat,

Bptum, rurlocum il-

,,,,<.

totum
libe

se
!

in

ora

lum

C tionem
Petri

effundit,

et illura

'

socrum
febri-

locura

tormenti, feoit e cui prius fuerat nomen cceci miraculi. Super oculos cujusdara oblatus est, mauum im .dem looo
t

sola
et

verbi

potestate

puerum

centurionis

paralysi

membrorum officiis instauravit, mwuui-wi-uu. *~~~ bentem, beniem, g-emebuudu. hujus quoque debeat miseren nem llim cum orandum implorat. Inter virtutem mirabihter emanandedisset,
, ,

decumut

diutius

pfgsmisit precem, Crucem infi amissum diem stupentibus oculis


iutirma,

instau-

orationi

".
.

ospii
,

implorato auxiMulicr debilis et orationem ejus oblatam meruit alium, deductum ad

^rf,

tem

de

Placido

sensit
ita

extinctavifebrium,
sanitati,
ffia

ut nulla jam in curaton, residerent. Agit gratias


submitti morbos,
subjici

egrotufl, et, totus ex mteg-ro ledditur co pnons morbi vesnet

penitus

pemis it
'

inoolumem. Manu

^^ ^ ^^
digitum
,

sub .

debilis acc

pramiisf
laxatis
artieulis,
.

iinpeno
ire

passiones,

sancti Viri

mebundus
sit.
uliuqut /-/'"

qui vocibus attestatus RUblatis in eaelum mcolumi, abet pallens advenerat


,

^ ^.^ ^ ^^ r^ ^
pata

Q0mine|

contrectasset

^^
^^
,

aiulurna

^^

reviruit

Co r

kesiom

visitatione pariter

ganitate

donatus e st.
qui

Possem ln infioitura paginam onerare miraculis,


16
a stidio

verba
sed
,

producerij

Pf rt

cum

super

quemdam
formara

prece 8a In eodem loco spiritu molestabatur


et

manus IttitaB
de
,

ne kctoiem et quas c^m nauseare, ..mpellat prolixa lectio est studhs a* refutare, quod sumrais

^.

scillt illante

nanbus
lie83ime
e , res ,us

ejus

de

mo

babitaculo
invitus

si,

e,t.

Ma-

14*
A.StlPBARO
Anicienm

ACTA ALTERA
illis

SS.

PLACIDI, ETC. MM.


21

erectum. Quot aegrotos, contraria


borautes, in

valetudine la-

Virum

partibus virtus curaverit


,

Jesu

siccitate

cujus bracbium cum manu arida prodfj torpuerat, oratione praemissa, subsecun- fama
,
>

sed Christi, nos quidem supersedemus evolvere illud totum, cujus ope et auDeo relinquimus et ad cujus xilio bac et alia diversa patravit quaecumque fecit. Nos sunt gloriam referenda interim simplicem Historiam prosequamur.
,
,

dato

etiam noraine
reparavit
,

Benedicti,

iu

statum
et

pristi-

num

adsistentibus

plurimis

tanti

miraculi novitate
culi viri
cis,

stupentibus. Paralyticum,

Si-

sodalem, virtute simul orationis et Crulanguore sanato, suis viribus instauravit.


1

per qu* (>"sit :

coruscans miraculis Placidus, minister Qhristi, Bencveutuin h advenit susceptus bonorifice a B. Marciano i, civitatis illius episcopo, claudum quemdam, Majorem uo19 Virtute pollens et

Alium quemdam vita carentem officiis et inutili in corpore jam excui longaBvitate durantem
, ,

tincto, superstes

spiritus

exauime servabant
beatissimi Placidi

anbelabat, et cadaver oculi vigilantes, ad prccem


totius corporis reforillius

miue, qui, geuibus ab postrema recurvis, terram


lellulis

plenam

quasi verrere videbatur, invocato noCbristi


,

mationem

excepit.

Quidam ex primoribus

mine
et

prius

postea

Benedicti

tibiarum

provinciae, elepbantina infirmitate percussus,

cum

pedum

naturali
,

restitutione
,

donavit.

Ibidem

nulla posset
lepra,

medicorum instantium

arte curari a

caeco reddens, quod amiserat et Marciano poutifici valefecit susceptori in Apuliam ultra progrediens apud Canusiam k civitatem, a S. Savino l episcopo multa cum bumauitate susceptus est. Ubi etiam Landulfum quemdam nomine, babentem aridam et cur-

eiiam

lumen

suo

quae invaserat corpus ejus, beato Placido mediante, mundatus est. Obsessnm a doemonio, per os cujus contumelias in sanctum Virum malignus spiritus evomebat , solo imperio verbi

vam manum
mans
B tem
offieio
,

benedictione data
in anteriora

naturali refor-

ereptum a daemonis potestate, beatus Placiet virtute qua dus antiquae reddidit libertati superiores sanaverat, in eodem monasterio posisui
, ,

progressus,

Deo

se et

tus,

opera ejus dirigente, Rhegium, Calabriae civitaadvenit , exceptus a Sisinio, venerabili epi,
scopo
illius

ad se plurimos concurrentes, qui morborum diversis molestiis premebantur, in Jesu Christi

cujus leprosum quemdam totam subalbam leprae color obduxerat Benedicti meritis et prece sua corporali munditie reformavit. Ibi quemdam clerimutum et surdum cui cum, Sicouem nomine sibi expositum ex auribus vermes defluebant
urbis,
fere
,

superficiem
,

Cruce salutifera mediante curavit. E 22 Conversabatur autem B. Placidus in loco el vila suo apud ecclesiam, quam in bonorem B. Joannis Baptistae in portu construxerat Messanensi, jejuniis et orationibus plene vacans et ceteris omni-

fusa prece, et interposito

nins

instauravit

ad

nomine Benedicti pleauditum pariter et loque,

Euangelicus Negomargaritam preciosis operibus mercabatur. Aggregabat sibi quos poterat, secum et qui vitam Apostolicam sequi vellent

no

studiis pietatis insistens

tiator vitae perpetuae

lam.
tandem Mes-

in

eodem monasterio coadunans

doctrinis spiri-

20

Die sequenti
aani

cum
,

suis Sociis

anam appulSUS, COtlditO

appulit, et
Tertulli
, ,

navim ascenapud Messalinum,


sui

tualibus informabat. Proponebat semetipsura subet formam disciplinae, cui ditis ad exemplura

Romanum
rem
.11111

civem
et

patris

familia-

rio,

pariter

amicum

mansionem

accepit
in

quo diem illum cum nocte sequenti


et fidei

Do-

deberent imprimere semetipsos, in suis actionibus sculpebat. In eum tandem numerura cobabitantium sibi fratrum creverat multitudo, ut
trigiuta
vel

mini laude
diei

collatione deducens, alterius


,

jam

essent,

qui,

relicta

lucescente crepusculo
,

cum eodem
,

Messalire-

pompa, nudam
:

Christi

mundi vanitate Crucem nudis humemagisterio subderen-

no descendit ad portum
periens
aedificia

et

idoueum locum
caonibula
,

ris ferentes,

illius spirituali

construendi

sua
funda,

tur

quam
rentur

gestabat in
diligentius

manu

locum

in

quo Joan-

qui religiouis et ordinis discipliuam in ea veritate, quam sumpserat a magistro , custodiri


et

nis Baptistae
,

oratorium

et

officinae ceterse

faciens

servari

censuram
opinionis

rigoris monastici

assignavit. Ita Vir


operi

Domini

pleno fama,

fervore

spiritus

sequebatur.
et

uudecumque
Sti

artificibus congregatis, jecit in Cbri-

fines Siciliae
et,

sanctae

Occupaverat nominis ejus

suo sedulus maturator adsistens coepti monasterii fabricam ad perfectum deducere conabatur. Quantis viituiibus ibidem floruerit, quibus signis emicuerit sequentia piet-.itis opera manifein loco illo tant. Quadam die Vir Dei, dum a monasterio
,

nomine

fundamenta
,

et

ipsos

quoque terminos
,

illius provinciae

potenter evadens
nationes.

refundebatur etiam in exteras


culta
pariter et ornata
et

23 Sanctitas

Placidi

snnchlalc
lebev,

miraculis, impleverat
britas virtutis ejus,

Romanam urbem,

cele-

condita raultiplicitate signo- F

rediret

domum

ccecus

illi

adfuit ex
,

uui

suffragium ejus implorans

oceursu , per oratiouem


integritate re-

ejus oculorum officium debita


cepit.

cum

Factum illud regioni statim innotuit, quia persona in qua signum ostensum cst indigena fuerat Romanse urbis, et notissimum fuerat pud omnes, eum, cui reddita dies erat, Silvium nominari. Glorificabatur Dominus in Sancto suo
,
,
i

et mirabilia faciens per

totam Siciliam nomcn ejus mirabiliter propagabat et famam ducebantur ad eum variis passionibus obligati, inter quos quidam vir, correptus a daeejus, per
,

manum

rum, populari favore ad sidera ferebatur. Ita se babebat Placidus, sic vivebat, ut apud convenientes sibi domesticae mansuetudinis gratiam ab exerceret et habens testimonium bonum illis etiam qui foris eraut in gloriam Jesu Christi communiter omnium studiis uteretur. Ducebat intra positus caelestem vitam et angelicae puritati cum pro viribus se conformans adbuc peregriuaretur iu carne, caelos tamen de:

votione spiritus gaverit corpus


vituti

jam

tenebat.
,

Quam

plene casti-

suum

qualiter domuerit et ser-

monio

cum
,

ejus conspectui

sisteretur,

eo in-

subdiderit carnem suam , singillatira exprimere, quasi superfluum judicamus Cum o-

terveniente

purgatus

est.

Paralyticus

quidam

cujus universa membra continuo languore defecerant, exbibitus ejus praesentiae, supradicto Messalino

mnes actiones illius et ejus eam perfectionem irruperint,


nis,

studia universa

in

ut

futuras

passioet conplenius
si-

veluti

quaedam praeludia viderentur,


in

assistente pariter et vidente,

membrorum

summandam

eo

virtutem

martyrii
et

suorum officiosam restitutionem emeruit.

redolerent. Gloria sancti Viri

sollemnitas

g-norum

DIE QUIOTA 0CT06RIS.

145
A

A gnorum

circum positas regiones prsetermeans, attigerat Romanas aures. Ore publico ferebatur panter et sonabat, qualiter beatus Placidus,
ejus,

versse

iermiiipatnciinlius,BenedictiCa^nrsis
lus, constructo in Sicilia

]i-oipu-

monasterio intra patrimo-

nn
ii

Fratribus

el

Sorore

sui nnes, tnginta sibi fratribus aggregatis, monachale propositum exercebat. 24 Eo tempore Eutycliius et Yictorinus,

carnis ingredi communem viam, sed eo genere largitatis, quo vere mirificat Sanctossuos, eum, quem fecerat confessione mirabilcm; passionis triumpho decrevit facere gloriosum cujus seriem Passionis sequenti stylo breviter duximus explicandam.
,

AkICIERII. '

B.

Placidi

germani fratres cum Flavia virg-ine sorore sub procuratione pariter et defensione parentum, patris intra domesticos parietes mora,

ANNOTATA.
a Ante
prsevii

annum

536.

Vide num. 120 Comment.


30 Octo-

bantur.
frater

Qui, accepta

relatione comrauni
in Sicilia fundasset

quod
locum,

eorum Placidus

b Vide num.
bris.

112

Comment. Colitur

tacti desiderio

videndi fratrera, ex parentum sense

tentia vel

assensu, navigio runt in Sioiliam proficisci.


lius

c In

tradentes, ccepevastitate
il-

Campania

Felici.

Emensa

A Grxco voce Keyalaia


:

maris

quod
atque

Roma usque
Calabrioe

Siciliam
e

Camlatere

paniae

fiues

videtur

e Duplex ejusdem fere nominis prope Capuam olim civitas fuit quee hic intelligenda videatur,

praeterlabi,

tandem prosperis ventis usi, Messanam applicuerunt. Ibi desiderii sui finem B. Placidum diligentius requirentes, apud ecclesiam B. Joannis Baptistae,

videnum. 117 Comment. preevii. f Adde et tactu, ex Matth. cap.


:

8, y. 14.

quam

gln Hirpinis. h Samnitum olim urbs

et

Colonia in Hirpino-

sibi

in

patrimonio suo

pro-

vidus Fundator erexerat, et in sanctitate et justitia sorvientem Domino reperere adsistentium


:

rum confinio.
sis,

q monachorum
dudurn
tres

inditio

compertura Fratrem,

quem

faeie ig-norabant, se invenisse, gavisisunt,

agnitione
ejus,
effusis
tes,
rari.

mutua
oculis

triuraphantes, Placidum et Fraporrectis


alternis

Vide tom. 2 Junii ad diem xiv ejusdem menquo de illo actum est. k ApulitB civitas, olim episcopalis, modo Ba- g rensi archiepiscopatui unita. \Acta ejus habes ad diem xix Februarii.
i

invicem

et lacrymis

Sicilix civitas est.

prae g-audio,

colloquiis se foven-

decrevere per

dies

aliquot pariter

commodiutius

Fruebantur
caelestis

alternatim
Placidi,

conspectu
majoris

exoptato, et ex
tidiana
liter

ore
vitae

quoseminaria devote ac humi-

natu,

CAPUT
SS.
Placidi

III.

audiebant. Incitabat verbis caelestibus Frater


suos,

monachus Fratres
ad aeternae
vitae d

adhuc

in seculari habitu

Sociorumque
rium.

marty-

conversantes, et infirmasacdebiles mentes eorum


i

Lerium

vel

anis serraonibus

animabat.
qui
et

amorem Non defuit

quotidi-

Spiritus

Sauctus

ori

ejus,

per Placidi miuisterium,


Flaviae cor illustrans,
in

Eutychii,

Victorini

In Messanam
dala,
toti

illo

tempore
,

quo

beatus
,

Placidus

apud

Interi

urbem

Siciliae

morabatur, Ab-

ea caritatis fortitudine solidavit, ut usque ad triumphum victoriae sequentes Fratrem, cum eo, cum quo non diu vjxerant, morientes, per ipsum pariter et cum ipso vitam consequereutur aeter-

Saracenee gentis et ritus caput et princi


Ilispanise
haec

praesidebat

a.

Hc

ei

unica erat
,

cura,

sollioitudo

fuerat specialis

ut
-

pro

regali magnificentia ritum attollere gentis

nam.
25
lo,
(

Meloch,

Rempham

et Luciferi

sidus
,

venerando,

Opportunum tempus advenerat,


vel labores

in

quo

et

viribus

deductis

in

cumulum

sudores Placidi

reponerentur in coeet quotidiaui agones illius, quos in palstra


a

nomen non deprimere


liariis
,

vel conculcarc,

Christianum sed omni-

monachatuspius belligerator exegcrat, dignis debereut

no exting-uere conarctur. Communicavit C0] baronibus atque principisuis secretum


terrae

Domiuo

compensationibus

praemiari.

bus

suae

et

hoc

esse

propositum
posset,

suffl

Trahebatur ad odorem
ct,

unguentorum, caelestiuin menteque pergustans dulcediuem spiritualium gaudiorum, ad eorum conpraelibaus

mentis, testatus
qui

est,

ut, sicubi

subita-

auimo

neum quemdam assultum


obtincr.-

faceret

in Christianffl gloria dignitatis

in Romun primum caput

pleuis desideriis ferebatur. secutiouem Iucaluerant ejus medullae, succeusa fuerant ejus
ct

palmam

amopracordia Jesu Christi patiter dulcedine et esse cura eo, ad re j et cupiens jam dissolvi et depositiouem tabernaculi sui, quod in proximo
fuerat dissolvendum,

tunc temporis videbantur. Fideles sui, qui tunc aderant, hoc ex officio dedere responsum. Romani nominis excellentiam in hoc non

mediocriter

posse

laedi

si

in Sicili,

quae uti-

summis
vita

studiis anhelabat.
, ,

que Romani juris certa possessio illo in tempoper Hispanam yentera daretur habebatur re
,

Erat

ei

temporaiis temporalis

iasuuiu fastidio

deformis '-

et

etadsosquallida videbatur species terreuorum contemplandam lam pulchritudinem Jesu Chnsti


.

aliquaudo militaris aSBultus. Assensione commue t in hoc verbo tantum prinq r batum est sen tentia requievit, ut, navibus pn
. ,

pariter et
cessu.

habendam
ad
:

a_4toto

Aspirabat coutemptor erat

,,,.,*;. rapiebatur exmentis nQnionnt.lir P.Xaeterna, qui temporalium

la

et quia

necdum

poterat

con-

lacryeliquabatur sequi propositi sui finem, capiendam meduinmas, et ad messem gaudii pauperum auditor Deus non tus aestuabat. Pius quierenti, sed audiens ejus defuit Placido, se

^.^
^
^

^n .^

'

quo d
de
f

fuerat
.

opportunum
Sicilia

militari ,
collecta

smu Hispanico, Ko manorum in


.

studio dilipos-

^^
^

io

^^ nom

invadat| et tantum inferat detrimenti,


fueri( et
^

et

RomanaB

virtllti

iniam
de

gloriam rcgui

HUJ

deducat
cetero

memoriam
Bligitur

pos teriorum.

nreces et salubria

vota complens, bonum, concessit. Noluit Placidum 1 petierat,

quoa

gregaria multitudine
gentis

quidam|

n0 mine Mamucha,

Agare-

ns

146
A.Stepuano
nffi

ACTA ALTERA

SS.

PLACIDJ, ETC. MM.


agentes
in

KmaHm.
invadun(,

molZZ,
Scwcio*

non infimus, Christianae fidei validissimus praBpugnator et hostis, qui electse militia3 dux exhiberet omnium se ^ ^^ .^ nocendo Romanis ampliorem. P#ratis navibus, dilecta ad militiam juventute, collatis rebus, quae ad transnavigau-

ex-

Mamucha ctis cum


ptem

sceleratus,
ferreis

Domino Placidum cum manibus post


annexos

suis
terg-a
,

Sociis

<*<"/.
//(

revin-

compedibus

per serla-

9eUi*<Uii eno ""''"'

dies cibo frnstratos ct potu,

carceri manci-

passet, suis
gellis atteri,

iterum
eis

conspectibus restitutos,
et in spatio

dum

viderentur necessariae, navigio

sese

pariter

fustibus laniari
eos

dierum

omnes committunt, carbasa prosperioribus ventis obpandunt, et, emensa totius pelagi vastitate, Siciliam attingentes, portum illum, in quo vir
sanctus
/brwiempo- statu
ris

quatuor
potu,

cum

nec cibo vellet indulgcri, nec


suppliciis
in
fide,

quotidianis

attrcctari prae-

cepit. lta perseverantes

gloriosos

mar-

nfista

Placidus cum Sociis Domino serviebat, contingunt. Intemtempori * arridente nox erat, et mortaliura oculis somnus in,

tyres Jesu Christi Placidum Sociosque illius, versis pedibus in sublime, capitibus deorsum pressis, foetente fumo Sanctorum naribus aspiranfce,

fuderat

gratiara

quietis

suae

cum blasphema
illud exo,

Crucis Dominicae gens

nefanda, litus
,

vir ubi Placidus comprehendit fortis suae de mane vibeatus, cum Tyronibus nocturnse synagilans et erectus ad Dominum celebrabat b. Agareni, qui portum xis solerania

ptatissimum

suspendens pariter et flagellans, iicrataB custodioe Ubi etiam sequenti nocte, cum in tradi fecit. Gordianus Dei laudibus Martyres excnbarent fecimus mcntionera latenter ille, cujus supra
,
,

irrumpeus
la

in

carccrem, pcenas eorum ct vinc.u,

partim de imraunitate locoapprehenderant rum, partim de silentii nocturni suffragio praeuiiiptionis solatium capicntes, egressi de navibus, primis assultibus portum invadunt. Con,

consolatoriis vcrbis dclinicns ad agonein Martyrii felices Sanctorum animas aniruavit. Sedie
,

quenti

cum

infidelis

Mamucha

bcatum

Eutychio, Victorino et FlaPlacidum cum virgine, Fausto quoque et Firmato diacono via
sociis

currunt exinde pariter, sicut fuerant adjudicati promptioree, ad monasterium beati Viri. Facto g impetu, fores exterminant, diruunt claustra, et quicquid inesse poterant munimenti, omnino dissipant et effringunt. Perveniunt ad locum illum,
in quo sanctus vir Placidus, futurus martyr, cum suis Sociis nocturnis excubiis, indefessis viribus, incumbebat. Sanctos omues, qui vigiliis caelesti-

cum
set,

Sociis eoruin

triginta, crudelissirae fustigas ,

tam stupendum in virgine Flavia voluit * ex- min hibere miraculum, ut lenones, qui c\ jussu ty- E ranni eam apprchcndere seu corrumpcre niterentur,

n,

,.

stupentibus

nervis,

brachiis arcfactis.

cum

bus

insudabant
in

comprehendunt
videlicet
,

Agareui improvise et subito uno tantum ex eis, Gordiano quotquot fugam lapso reliquos
,

et

manibus, dolore nimio torquerentur, ita ut nec Virginem tangere, nec suis viribus uti possent. Sic virginitatis amator Christus virginem suam Elaviam, cujus virgineos desiderabat amplexus, a vitio corruptionis illibatam servavit, utFlavia,

martyr
lestis

el

virgo,

sicut ex victoria passionis,

cae-

erant, distrahentes

in vincula conjecere.

In

illa

regni

tamen ravasione seditiosa penitus et minime circumspecta, Donatus quidam, beati viri Placidi quondam iudividuus comes in via, aetate jam provectus in senem, Sarracenico giadio decapitatus, et
martyrfelicis effusione cruoris regna sibi caelestia

paradisi,

purpuram obtineret, sic inter lilia quocumque ierit, sequens Agnum, canpuritatis
et

ticum

novum

sanctimoniae in suae
torment
^"

carnis cithara rcsonaret.

comparavit.
&8
detinet

30 Verberibus atque ludibriis beatus Martyr angebatur, et cruda barbarics crudeliter effrenabatur in Deum, et Sanctos ejus urgebat tormentis,
suppliciis a'trcctab;it. Placidus,
in

Distractis

rebus

et

effracto

monasterio
,

jam

confessor, sed
fide

beati Viri,

matutinus

dies

illuxerat

cum

.Ma-

proximo futurus martyr,


voce
in

'

hristuin, quera

homo, beatissimos Martyies, quos dudum vinoulis fecerat mancicum pari, Placidum, Eutychium et Victorinum Plavia virgine et Sociis eorum triginta sibi cele-

mucha, perfidissimaB

mentis

conceperat,

publica frequentans et itqrans,

eum

quo

reposuerat

terminum
,

spei

SU8e,

confessione multiplici celebrabat.

Moleste
prae

ferens
ore

aemulus nominis
Placidi Christi

Christiani

frcquentari in

riufi

exhiberi prajcepit.
blanditiis,
se

Quos,
postea

cum
,

lenisset

pri-

nomen, indignans, quia

omni-

mo

minis

terruisset,

videns,
tor-

eos ita

minantem contemnere
Hortabatur
serraone

acerrime
,

q queri

fecit.

quo poterat,

bus etpro oranibus loquebatur, cumosejus lapide contudisset, quasi deputans minus factum, linguara y quiciiuid minu> ejus summo tenus era^iicans
,

ut ritum fidei

Christianae penitus abnegantes, su-

liactenus

fecerat

nequitia

crudeliore

supplevit.
in

inionem gentilium sequerentur, et nisi facequicquid inveniret rent, se in illis expendere


,

Flaviam

vero

virginein,
,

ne

Fratre martyre

suppliciis esset inferior

bestialiter potius,

quam

supplicii vel tormenti

instantissime minabatur.

Qnicquid

crudelis

bestia

detonaret
hi,

cumque
,

desaBviret in Sanctos,

quantumspretis omni,

Sed,

humanc, mamillarum fecit extorsionibus agitari. Deo in Sanctis suis mirabiliter operaute, et
mart.yr Placidus, etiam praecisa lingua, loquendi

no tyranni tam minis, quem etiam blandimenet pro fide illius ti Christum vere se credere dccertare se usque ad sanguinem, constantis ime et lidei profltentur. Semel acceptam religionis
,

obtinuit facultatem,

mobilem

fidei

virgo servans iinfirmitatem piis in Christum laudibus


et Flavia
et

resultabat.
>l

Tyrannus autem immanis

magis

bestia
to-

ta

vcritatem nulla

se

posse
,

rationc qui
in

deserere, sed

dicendus,
ties

quam

horao

virtutcin

expertus

""

pro caritate Christi Jcsu

redemptionem
paratos
esse.

eorum
se

crucis

et

mortis patibulura non expavit,

quoque ad

raortis

tolerantiam
sibi

Christianam, scd fidem adhijjere ilcti-actans, post plagas et vulnera, Deo per angelum medente, curata, cum inter catenas et vincula,

cum

Non nam
jus

ad vitam aetertendentibus, sicut miseriarum exitus, sic beatitudinis ingressus esset. Velle se carnis huvinculis

timere se mortem, quae

inter
tibiis

anchoras navium,

cum, magnis lapidibus


,

eorum

superpositis

videret

invincibiles

animos innocentum, non habcns jam, quo concapitalem in Sanctos Dei sententiam promulgavit. Accepta deliberatione tyranni, beatum Placidum cum duobus ^ciinanis Eutychio et Victorino, et eorum sorore Flavia virgine simul cum Sociis triginta tribus satcllites
ferre se posset,

expediri et certo passionis tramite

Agnum subsequi praeeuntem, ut vitam, quaj fine aliquo claudi, non novit, per triumphum Martyrii
mererentur.
29
Sic viriliter
se

habentes et fiducialiter

se

impietatis

DIE QUINTA ocrroBRis


impietatis assumnnt
:

li?
,

de custodia

carceris

in

quo

clausi tenebantur, ejiciunt, et usque ad litus

marie, ubi fuerant decollandi, flagris eos et verberibus afficientes, cducunt. Ibi Placidus, toties jam martyr, et in desiderium vitfiB perennis nni-

venerabile A.Smkuico rant, gremio litoris illius infodiens corpus B. Placidi martyris in ecclesia S. Joannie Baptistse, quam ip' sibi in portu erexerat M
sanensi,
et,

dirutis aliis officinis, sola

super
.

cum

mo

et

devotione transmigrans
,

totus in oratio-

honeste prout potuit, tradidit sepulturae. Ita beatissimus


reliquiis

riermnnrirnra

suorum

nem decumbit
cti
,

et

spiritum
,

suum commendans

vir riacidus,

manibus Kedemptoris

implorato auxilio Benedi-

mul
et
,

de cujus magisterio id habenat, ut cadum sanguine raercaretur, protensam cervicem porrigit percussori.

monachua siconsummatus in brevi iii Nolctobris cursum preciosffi passionis explevit, de manu Domini iramarcessibilem coronam
Benedicti discipulus,
ct

martyr,

Venerando
,

capiti

spiculator

im-

accipiens, caelos, cruoris sui laurea purpuratus,


ascendit. Insignis Martyr

pius

/.

politus

vibrat micantem gladium in supcrstans cervicem et reddens abscissione capitis truncum corpus , reliquos tam Placidi Fratres quam So* cios, pari enormitate decapitans, funesta potius victoria, gratulabundus abscessit.
, ,

etomni tam

aetati,

quam

sexui, reverendus, coruscans in terra virtutibus,

meritis in caelo vivens, se colenti et amanti & clesiae Casinensi indefessus patrocm:it>r assistat,
et
,

i/m

ina

mox

32
c ha

imequentevindieta, et Ocei-

Jam immani cum omni suo


,

scelere

perpetrato
,

Mamu-

senti

sua semper solemnia celebrantes sic in prffiut in futuro crelesti reconciliet gratiae
,

comitatu

arridente clemen-

comparticipes

fariat
,

coronae
cui

suae,

Jesu
et

Christo

wumotta
diano

col

Ugente Gor-

tia temporis, navim subiit, quasi Rhegium pro ^ ;.,;, ^^ u, n,\*-. sanguinis ;.,,_ innoDeo in ultionem an fecturus. Sed centum severius vindicante pondus iniquitatis eorum mare non patiens sublatis undis in tumulos, tam impatienter inhorruit, ut navibus
,
,

Doraiuo largiente

decus

est

impcrium

per infinita scecula sfficulorum.

Amen.

ANNOTATA.
a Multo serius

allisis

penitus et subversis, inimici Crucis Chri>ti sub tanto et communi naufragio, quotquot erant, sequaliter necarentur. Ita damuatis c&lesti judi-

runt

forte

Me

intelligendi

Hispaniam Saraceni occitpaMauri Africx Tingi,

Gordianus ille Beatorum cio quem superior pagina prjesignavit ad hoc serpersecutoribus
,

tanx qui anno 530 in Siciliam irruperint et B Martyres nostros neci dederint. Vide % ix Com,

vatus ( ut credimus) ut Sanctorum humanitatis obsequium ministraret quatuor diebus inhumata jacuecorpora,quae
,

M;irtyribus

deeollatis

ment. prtevii. b Dic xvi Septembris ex Cajetani calculo. Vide Annotata in cap.
6

Actorum, supra recuso-

rum,

it. f.

DE

S.

GALLA VIDUA, DEINDE MONIALI

ROM^E

COMMENTARIUS PR^VITJS
K
I

J.G.

elogium ex Ferrario: ab homonym.s Benedictinis annuntiata? Ejus

Sanct*

in Fastis sacris

memoria

variis diebus.

An

recte in Hagiologiis

matronis distinctio: Actorum


c

fides.
E

HiHIL ANMI
DXI
.s
I
i

qux morum sancttInter non minus quam natahum splendore monia, ornamento
illustriores viduas
,

ctis

mum

Cujus opcribus intenta permansit. Gregorius Papa descnpsit transitum S.


recer,

Galla
II1

in

Mi
,

ecentio

ifjlU

Imc die

Dei Ordinique monastico ac dein R Galla, vidua Romana, censem opUmo aZdS Petri ecclesiam monialis, quo eventu, nescio, trevotest. Hanc infelici
Fcclesicc

AnnunHaHonihuic t quantumadsubstanttamhoc
episcopus, laus Brautius, Sarsinensis Philippus Ferrarius in Catalogo roloqio Poetico,

dieetiamsuccinunt hagiologi

iZuntl

Monaster Sanctorum Itali* Arturus a in Hemerologtosaa Car0(ll

inSanci

io

Romano
t

Castellanus al*

teuciui,, *.* Cn*i<iiQ vulqo adscnbitur,

tamma

BaronioalnsqueprsBlaudatismartyrolot

*Zhocdwertunt quod etsihorum

siiallam die v Octobris annunti 'enrectiusdieviApriliscommemo emortualem Jreipsa eo etiam die t quem ei
diffUSO elogio statuunt.alii succincto, alii
7
-

TZ^o
,

teste

abs rc ^d fUctum Magno S. Gregorto

ab^ F^
M,J
Dia

Octobris

Tomus

UL

11S
tOftt

DE
lemRomx,
vi

S.

GALLA VIDUA, DLINDE MONIALI.


in

rum
sani
vi

cap. 13, triginta diebus ante S.

G.

de qua

Benedictam Opere nostro


,

tum etiam
Aprilis,

tam-

<]uam anortuuli,
tn.

annuntia-

Maii pag, 107 actum est S. Galla xrumnosam hanc cum feliciori et immortali vita ero S. Benedicta die vi Maii mutavit.

ad diem

Historia Imaginis et Ecclesix S. Marise in Por- D /,,'i' in Campitello ltatice conscripta typis Romanis anno 1750 excusa postquam pag. L9 asseruisset, S. Joannis PP. I reliquias, in suse Congregationis ecclesia servatas, utut non
,
i

ad Superos migrassepassim credatur 9 communique hagiologorum consensu eodem die insacris Fastis memoretur ,consequens est,ut S. Galla, quse triginta diebus ante S. Benedictam obiit, die vi Aprilis; tamquam vero emortuali ejus die in Martyrologiis locum suum Jiabeat. Hinc cum Wione lib. 8 Ligni vitas pag. 1&8 facile crediderimitertium Nonas Octobris non depositioni sanri.r Viduse, sed corpot is tptius vel notabilium reliquiarum translationi cujus documenta etiam,

'ongregatiognes, ex concessione sacrse L'iini<,,i nis anno 1730 Officio Ecclcsiastico ritus duplicis honorari, mox, eodem ritu S. Gallie Officium rea<

tari, affirmat

ac denique,pag. ni Sanctos recenin

sens,

quorum
fit
.

cium mv,

<(d

eadem ecctesia simili ritu ()///diem v Octobris de S. Qalla mdua


/'"<it
;

diserte

ut proinde de illius hoc

num

latent, aut certe


;

commemorationi ejus conse-

sit. Porro, qusc ad sacras reliquias designandas atlinent, ea exprisatis jejune nec valde assec* mit ita fere Italice loquens Sanctas Galla? <

die cultu

minime dubitandum

sdem
,

cratum essc diem vcre vi Aprilis re ipsa ejus esseemortualem. Ita etiam censuissevidetur HenAprilispag. 532 tnnoster cum tom. ter l nissos ad diem n Aprilis de 8ai
\

put

in

ccclesia S. Mariie in Porticu servari


>s (

ai

serunt

veranus

et

Pancirolus, qui fortassis non

de integ-ro capite, sed de ona hujus parte locuti fuenut. Apud nos est, inquit , de sacris ejus reliquiis

nostra ag

verba scripsit

S.

Qalla, vi-

una

quaa dimidiatae ejusdem effigiei cui a S.

dua Romana et sanctimonialis apud S. Petrum, tamen hoc die ex hac vita migri pro certo nec ipse habuit nec ego habere ausim, imocum e.r nullo coaevi supparisve scriph
,

sertaest; habentciue aliam patres nostri Lucenses


in

sacra a^de
est.

Maria Cortelandini no:

men

Ac mox

subdit

De

antiquo

S.

Gallffi altari,

umain

cryslalliuam, qua multaj se

B nio compertum sit S. Benedictam ipsa die vi Maii defunctam esse, atque adeo nec certum evaS. Gallam die vi Aprilis ad meliorem
,

ito certe laudati m (ransiisse. Utut s\ ad diem sancta Vidua nostra

vi
jierperam la-

Aj
3

cerunt mentionem.
est.

Porro non

quod quisquam, cui Benedi-

nlis

Benedicli-

nt, Baronio Ordinis on aliisquejam citatis martyrologis succenseat, quod w'S. Gallam non fecerint monialem Benedictinam. Tametsienim scriptor Kalendarii Sanctorum Orctini

dinis S. Benedicl

npti

ex Ms. mo%

vabantur reliquia^, inventam fuisse, quas inter, e anctai nunc iu recentiori ara oollocatas, for Viduae caput existit. Quibus ex verbis nihil statuas de toco, ubi S. Gallas caput, quea gillatim ejus sa< poris partes seu Ro> seu Lucse, in veneratione habcantur. Disertius de Romana ecclesia, eidem sanctse Viduse dicata, laudatus scriptor pag. 6 loquitur, assei Ulesiam, jussu revequam S. Mariee in Port rendissimi T/iomie Odescaldu venerabilis Innocentii XI Papce consanguinei, destructam anno isse, ejusque loco sedi/icatam novam, cui
< ,

S. Salvatoris Ordinis Cisterciensis, die iv Octo-

S. Gallas 5

inditum nomen

fuit.
,

ganius, Menardus, Bubris W\ celinus aliique recentiores, tum Qermani, fum jiologi, eam FaHispani, Benedictini Ori ruerint eori stis suis ad diem v Octol> le congruse en tanta non est auctoriti
;
,

Descriptis, ut

monumentorum

ia sinit,

quisanctse Viduse legitime deferuntur,Ecclesiastim ei cis honoribus suhdcre nunc luhet ad


,

a Ferrario etogium, quo


teat,

veluti

ex brevi tabella pa-

quam

fuerit virtutibus insignis

Dei Ancilla,

antiquitatis testimonio monialibus Benedictinis


ac\ enseri debeat. Et vero in Marti quod Sanctorum Ordinis s. ad cali em Romani, a Benedicto PP. XIV aucti et moigati, subjicitur nusquam S. Gall niales hujus Ordinis comparet, imo nec ejusnomin% Mabillonius in Indice Sanctorum i Sxculi Benedictini asteriscum (*) prxposuit, qua nota germanos S. Benedicti ex utroque sexu alumnos,

Sancta nostra
logio

de cujus Ecclcsiaslico cultu a nobis actum st>jj>'" est. Sic igitur ille in Catalogo San< Italise

ad hunc diem pag. 680 et 031 .-Galla, nobilissima Symmaebi consuli.s filia niortuo viro cui nupserat, intra annum, numquam, ut alii
,

nuberet, persuaderi potuit tametsi post propinquos medici quoque illam ad sceundas ouptias hortabantur ne prae nimia ejus oaliditate bar:

bam

ut horaines *,

eraitteret.

Sed iu ecelesia
viryi-

viri

monet, <lesignatos voluit; quamquamtameu tor, an sat consequenter) ei Mabill(" clo Kalendario Sanctorum Benedictinorum ad diem vi Aprilis locum dederit sed forte tantum (sic enim secum pugnar<- dici non poterit) eam non ut germanam Benedictinam, verum ut suo Ordini affmem, et, nescio qua necessitudine alligatam, in Kalendario illo recensuerit. Quidquid idest,nonvideo certe,curS. Galla monialibus Benedictinis annumeranda esset,quse, uti postea patebit monasticam vitam annis aliquod ante amplexa erat, quam Benedictinarum monialium dux et antesignana, ut vult Mabillonius, cujus nempe de S. Galla, veluti Benedictina, opinio sibi non satis et cohserere ostenditur ,et infra, seu num. 4S, plenius refutatur. S. Scholas\'/< a primumsibi suisque virginibus fundatum
ut ipse
,

et ccenobio

apud
,

S.

Petrum cuin aliquot


,

nibus
niis

eleemosynis , jejuin aliisque sanctis operibus \ac.ivit. Quas


deg-ens

orationibus

mammillis sacro morbo exorto


xime
afxlig-eretur,
ii

cum

dolore

fce-*

toreque ulceris in lecto diutius

deoumb ms m
, ,

dam

Prineipe Apostolorum quasomuis eonsolante visitata est, deque obitu admonita; cum autcm illa ex virginibus Benedictam praecipue dilig-eret, oravit Apostolum ut illa secum ex hac vita decederet cui Apostolus, aliam monacham secum migraturam, Benedictam vero post dies xxx et ipsam in ctelum evolaturam, dixit. Quae, cum abbatissai narrasset triduo Sacris munita cessit e vita iii Non. Octobris. Hactenus Ferrarius laudans in primis S. Gregorium Magnum lib. 4

nocte

eam

iu

monasterium haberel.
Ronm
liqaie
el

Dialog. cap. Vt, quo eodem libro, at in editione Parisiensi diverso capite, nempe l'),sanctus Ponti/ex revera similia de S. Galla tradidit, excepto
solo emortuali die, qui

Luc.r
i
'

u'" et ejut
>

4 Praster S. Gallae in citatis Hagiologiis memoriam,commemoranda nunc veniunt ,quae ad Ec-

ex ejus verbis

iisque,

vanlur, prcipue colitur.

clesiasticam ejushocdievenerationem ceterumque ejus cultum faciunt. Carolus Antonius Erra in

quse

num.

diximus

potius die vi Aprilis,

quam

DIE QUINTA OCTOBRIS.

149
AOCTORK

^mhodie statuendus vtdetur. Anvero,

uti

Fer-

Eaefteno

IZIZ assetit,
rjuidnnque a6

ad fUem V1 Aprilis ea sub annum 542 T? obdormiverit in Domi*'

!?

<"

Mabillonio Prxfat. ad S<vc.


rii

no, infra discutiendum erit,


homonytnii
AUtinclio de-

Prolegomenis ad Vitam S.Beneditti, i Benediclinum 2, "tivilllcvo in Vindiciis Dialogorum S. Gregoin

J.G.

tom. 2

Interim, ne quis chronologise minus peritus, aut de quo Symmachojam supra actum sit, ne6

Operum

S. Gregorii

Magni

edit.Paris.

rtaralur.

scius,

stribus, quibus

Sanctam nostram cum matronis atiis illuunum idemque nomen fuit, con
duo hic diligenter Qregorium Maex eo Ferrarium, non de alio Sym,

anni 1705 et nuper a Remigio Cellier tom. L7 Hist. sacrorum Auctorum a pag. 205 aliisque
prseclaris eruditione viris confutatse etprotritse, ut nemo unus, qui sani cerebri sit, libros illos

fundendi discrimen advat


observata velim. Alterum

esi, 8.

gnum, macho

et

quam de Q. Aurelio exconsule orddnario etpatncio, quem Theodoricus, Gothorum in Italia anno Christi"525 per summam nefas occidi
locutus hic fuisse,
t

Memmio 8ymmacho

ntssit. jussit, de cuius viri cujus


:

summis dotibus infm ****** mmis infra sermo recurret alterum vero, hujuus Symmachidignissi,

xam prolem,

S.

Gillam nostram, sub finem

se-

culi v,

aut certe non serius,


est

quam

ineunte vi
;

seculo, uti infra ostendetur, in lucem jyrodiisse

ex quibus consequens
in Martyrologii

prout etiam

sentit

abjudicare S. Grcgorio Magno possit undenec transcribendis illustrandisve Catholicorum argumentis hic immorari lubet. At forte e sequioris noLr hodiernis sciolis non nemo objiciet, relatisa S. Gregorio Magno prodt nberi non oportere, propterea quod is, ut ipsi quidemadstruunt, in admittendis mirabilibus facilior, in iisaue referendis simplicior exstiterit. Nse homines illi, qui sic sibi iptoribus impiis muU tum Si identur, inepteet vehementer insaniunt. Nun' procul om o eruditione non minus>'p'''"' dignitate summus Pontifex,com bendic historise l<-ges multo melius novit atquead
.i

Romani Notis eruditissi?nus Baronius, nostramab ea Galla diversam esse de qua Q. Aurelius Symmachus L. F. et Orator lib. 6, Epist. 32 sic scripsit Non medin
, :

carum prsescriptum Opus suum


quidem
r
illi

direxit,

norint acservent, quos ipsi

quam nunchu

solliciti

nepticula? mese Gallas infirmitas contrnhit


Btri

otii

no-

nata sit vet e Q. vel e Q. Aur. Symmacho, Flaviano Sym nachi Oratoris nepote, qui um Aetio consul fuit anno 446, hsec certe ad medium fermeseculumw pertingere non potuit, nisivel centenaria major fuisset, aid saltem ad hanc ictatem pro.rime accessisset et utut sub annum 5 2 in statuamus, omnino tamen a nostradiver<

socuritatem

Cum enim hac.c

nime duces sequi clausis oculis ami inquirere, quo ex fonte procedant, q\ auctoritate nitantur, quseo protervisscriptoribus E non minus temei e ,qua m hinc inde impie, in chartas conjecta sunt. Aliam sane viam iniit S. Gre-

s Magnus, qui non minus imperiti semotis ino> fama conl

<

dffectibus,ea dumtaxat litteris commendavit,qu3e vel ipse prsesens cidcrat, vel exprobatissimisintegrxque fidei testibus monumentisque explorata

habebat.
S sta

vel c.r

hoc patet, quod nostm

mx

quin-

Ut vero speciatim de

<

Magni, ge-

uuetuniaset

quagenaria fuerit, cum seculo vi media fere sui parte progresso, idi posteo etiam /irobabitur, vitam cummorte commutavit. QuaUere, prteter
inferius dicenda, adi,
si lubet,

Fastosconsidares,

qiuvdam obitumque S.GnW&enarrantis, au>>, se hoctoritate et fide agamus,fateo rum oculatum testem non asserere doctissimum Pontifcem; at, si projiterea ejus narmtin m du^

M""'

a I'r/ro Relando editos, et Sirmo7idi nostri Notas in Ennoda Ticinensis Epistolam 26, lib. 7. iinnque nostramesse a Galla, Galli CxDivers
*

bium vocari aut ei fdes denegari possd, q quxso, tandem in Annalibvs historiisque viat non
quodhoccetitulo sublestse fidei omnil >psemet Gregorius arguatur? Et sane, non quse morienti Gallre non adstit de ea refert, suis oculis viderit, utpote >>dhuc c ad Superos migravit, pojunior,
.

saris matre, a Galla Augusta, Theodosii uxore, nec non a Galla Placidia, Theodosii filia, docet

tum ipsa temporum ratio, quibus has vixisse, constat, tum quod nulta ex his Symmachi, exconsidis et patricii, filia fuerit.
ctis

Sed neque cum sanmatronis homonymis, puta Galla, S. Eucheaut Galla vidua, 212, alias 103 honorabilem Dei famu-

tuitcerte-

;>

'

>>">'>-"',

!>"" <*post
.

annis ab oculatis
lissimus

et fide

dignis testibus

vnjuge,

quam 8. Augusti-

nus Epist.
l;nn
et

et

>udiUo;woha
vel

pretiosum Ohristi membrum vocat, confundi ullatewus hasc nostra potest, cum hse integro sint, nec prseter no> fere secuio illa antiq sanctitatem et nrnjugalem statum, quidea habeant. Numveronostra diversa sit ab illa Galla vidv, eadem, an quam S. Fulgentius epistolam super morte mastatu viduarum scripsit, sequenti

scentia insignis, memorue. quse ipsi tenacissimaerat, ipsa etiam prssstitisse,

vel in pugillares referre,

commendaerito

quam communecum

le illustrissima nostra dicendus est. Nihx L8, lib. i quodsihi, utinitii Vidua retulit, Dialogorwn testatur, personarum grravium .-.tque fidelium relatione compertum non fuerit. Quo

deque Fulgentii cum Actorum collatis expensisque


:

tempore sanctus Pontifeco

Dialogorum

libros

S.

nrbis, disputandum

veniet.

6'.

Gregoi

iut

Magnu
contra hereli-

nue

cosjciolosque
>iii
i

nlulos

quatuor Bialoqorumlibros,quorumquar!usiin L8 ahcomplectttur, non avot S Gallae gesta obitumque Magno, sed a Gregomo II qui Oregorio \ s conscnptos fu ,;, annis altero junior est, raHusmpraretuht,qumque /,,, y/ ,, Fef t
sectx hominibus objiciant
,
,

horumauctorUoii >nod autem ad non hic nobis heterodoxi cum hy spectat,


:

ymo 593 aui 594, ractum Uasserit, nunc (n fine capitis de S. Galla ]lll]t un usque in eodem monasterio manel memorabile, (seu pro gicque Ih o a praecedentibua matribus
ssetatibus monialibus) traditum, narrare illic solent subtiliter juniorcs, qiue nunc sunt sanctimoninlc- wrffiues, ac si illo in tempore huic

tam

srrandi

miraculo
ea, quse

et in

iuwii^nisi
fuissent,
*

libris tradidit, fide

Deipsae adfuissent. Diulogor >' ewplorataque

Um To^scriptorehaustaes^^^^ S.Gall^fcr
,

uriinfra^must mqyia\me^suppare
'

sunt fueruntque potius conjecturz,


-

? V*** *

^^Z^iZSeat
hm tam
solide

non tam imprudens fuisset magnus ille

Pontifec, ut eos Theodelindse,

Longobardomm re-

Ze
ous

ad Catholicam fidemtumreg,, tumgentilu subditispersuadenda

150
J
(i

DE

S.

GALLA VIDUA DEINDE MONIALI.


D

falsa, sisuspecta, si dubia aut imperii

oulgicommediumprotulissct, lectorum indignantain Sibilospotius, quam approbantium applauCathetdcx religionis,


,

/idisset, et

quampropa-

gare studebat et fabulis propagari non posse satis norat, ludibrium potius, quam sanctam exirfionem ubique excitasset.Contrarium autem De gestis Lancontigisse, ex Paulo diacono lib. gobu< cap. i, manifestum est. Quid? quod ibri, ut lucem aspeaserunt, summo omnium apptausu toto Christiano orbe excepti fuerint* tanta certe gratulatione a piis eruditisque non
<i

II. Illustres

Sanctse natales et co-

gnatio

ad

eam

probabilissime

S. Fulgentius Epistolam scripsit

de Consolatione super morte mariti

et

de statu viduarum
nativitatis ejus

hinc

excipiendi, nisi dc historica


ttiqua
I

eorum

flde ct

aucto-

annus

utcumque

ritate sat manifeste constitisset.

definitur.

quedest

Atque h&c, ut Actis S. Galke, qude ex Dialogorum lib. l,cap. L8 edituri sumus, sua contra hodiemos sciolos sarta tectamaneat auctoritas, prxmittere risum fuit. Nunc, qua occasione
9 et Galla scripse?-it quam ob rem non omnia, quse de illa nosse pouberius ea vpressisque etiam chronologicis notisenarraritfjuveritpaucis indicasse. Id nem-

Etsi

dumtaxat felicem mirabiteynque

S. Gallse

Suncta
'/"'
'"'''

S. Gregorius

Magnus de

S.

ad Superos transitun/ sibidescribendum sum-

/""<<,

n animo hapsisset S. Gtyegorius Mag >< eam a nobilitate generis dignis laudibus ,/,," celebrare; tamen, cum interplures iltustrissimas

lib. 4 Dialogorum tmnutSanctorumbiograproposuerat, non pft ret,quam eorum consulerct saluti, quos de vito. animx post corporis mortem dubitare compererat. Einc tum petitis a ratione argumentis, tum relatis, quae certa fide comperta ei post mortem aliis appalis et Suu

pe

sant tus Doctor prsesertim

sibi

renti
\is

'ionibus,

immortalitatem animse
,

et

futuram resurrectionem comprobat


t

eo

nimii -um fine, Quatenus fluctuaiiti animo, uticap ait, quod pleue ratio nou valet, eserapla lib. 7,
suadeaut. Cumque adductis aliquot exemplis docuisset, qualiter egredientes auimae visae sint, vel guanta ipsae, dum egrederentur, viderint, ita dem caput xi concludit Plerumque contingit justis, ut in morte sua Sauctorum pra^cedentium visiones aspiciant ne ipsam mortis suai poenalem sententiam pertimescant sed, dum eorum menti
: ,
:

matronas, quibus Gallae nomen erat, illam, qua de agebat, secernere proprioque aliquo charactere designare oporteret, non j/otuit non illam Romaniv urbis nobilissimam puellam et Symmacki, E consulis ao patricii, filiam vocarc. Hinc, quam illustri multis nominibus loco nata sit S. Galla, qui Q. Aurelium Symnemo intelligit, machum ejus patrem norit. Hic quippe ille est, cui Priscianus librum suum de Ponderibus atque Mensurts inscribens, insigne elogium texuit,
quod,
faciat,

cum ad
et,

Sanctse nostrse laudem

plurimum

Eccicsiastico cap. 3 teste, gloria hominis ex honore patris sui sit, hic lubens subjun-

gam

Ita laudatus Priscianus .Omni

te,

Symmache,

nobilitatissplcndorecelel)ratum,acomni natui-emunere praistantem, omniquc virtutis luce fulgentem, studiis etiam optimarum artium disciplinarumque

florentcmjustis.simequeprosperafortunaemeritis
tce

vi-

internorum civium societas ostenditur, a carnis suae copula sine doloris etformidinis fatigatione solvantur. Ut autem ea, qux hic asseruit, etiam exemplis comprobet, de anima Probi,Reatinse ci%41 <dis episcopi, deque Galke, ancitlse Dei, aliorumque
distinctis capitibustractat. itaque neminivideri debet, quod de anno natali sanctse Viduee deque multis ad eam spectantibus rebus, quse ad argumentum, quod tra-

probantem, famaj quidem anteanobis absentem, venerabilem faciebat nunc autcm praasentem ve:

ritas

supergressa

laudcs pradicati.^nis ostendit.

Mediocritatis cnim altissimae, quasuperbiaecalcas

Sanctorum transitu

tumores, et pietatis ponderibus gravissimis superas omnia. Ne autem hsec scripto)-is in Epistola nuncupatorio, utssepe fd,patrono suo adulantis ma-

Mirum

existimes, audi

ctabat, nihilo propius faciebant,

altum
,

siluerit

sanctus Pontifex, nec chronologicis notis vitse ejus seriem complexus fuse sit. Hinc si quid aliundede S. OdWu. plausibili saltem ratione eruitur, contra illud exigua, imo nulta argumenti vis
,

vera de eo prsedicantis verba esse, Procopium non minori laude de eodcin Symmach ><c genero Bocthio loquen- F tem lib. i Historise Gotthorum ab Ilugone Grotio
gis,

quam

partim
142
.-

vcrscc,

partim
et

in

ordinem

digestie

pag

Symmachus

raastirpe orti

Boctkius ejus gener, nobilissisenatoreset consulatum adepti erant:

quod a

silentio S.

Gregorii adversus nos pe-

ambo
\

sapientiffi studiis exerciti,

arabo jurisobser:

teretur.

multis civium, multis et extcruis promti solari inopiam, fama insignes, inde sibi acerbissimorum hominum invidiam peperere. Audi et summum sui temporis virum, homincmque fuci nescium, Anicium Mandici posset, erant

antcs supra,

quam

'

^D

lium Severinum Boethium supra laudatum, lib. 2 de Consolatione Philosophise Prosa 4 de Sanctee nostrse parente in hsec verba loquentem Vii

get incolumis illud pretiosissimum generis humani


decus,
factus
riis.

Symmachus
,

socer, et,

quod

vitaepretio

non

segnis emeres, vir totus ex sapientia virtutibusque

suarum securus

tuis ingemiscit

inju-

11 Esset hic, ut

mentario

Vitse S.

Avititom.

Henschenius noster in Comi Februarii pag 666


.

num.

32 pollicitus est,

plurade eodem Symmacho

DIE QUINTA OOTOBRIS.


matrem item
i

151
AUCTORb

itti-

mam, xororem
vero Ru$ticia~

nam

dicendi locus, possentque huc referri gravissimorum auctorum honorifica elogia, quibus summi hujus viri mbiUtatem, eruditionem, tum sacramtumprofanam, naturm dotes, mrtutes resque prmclare gestas recensent at, </uoniamnos in eo Papebrochius occasione Joannis Papml,
clio

Symmacho
nit, '"''<

comvi, tum. vi Maii a pag. 704 prmvecuriosum lectorem remittentcs, /i<lcm, ab Henschenio tom. Februarii datam ultra liberare prmtermittimus .Tam ctaroprogenitapatre S. Galla, haud dissimilem procid dubio habuerit matrem. Sed nec ejus nomen, quod doleni ,

exemplo Gallam ad castimonim, humilitatU mi sericordim aliarumque virtutum exercitium <:< stimulare: hinc ita Gallam aUoquitur: Hanc eTgo (sororem tuam, Christi virginem, Probam) tibi tamquam speculum pone et ex ipsius consideratione, quid tibi jam insit, vel quid adhuc desit sanctorum studiorum operumque cognosce, et licet illa egregio praecellat virginitatis munere, comitem tedebetin ceteris habere virtutibus,
-

J.G.

ittis

nimirum

<juas ipsa Galla, uti 8. Fulgentius

verbotenus cognoscebat,

plenius videndo

dumsummopere,necprmclara
II
1

ejus gesta
) i

memo_

rim proditainveniuntur. Dignamfuisse SymmaOllfl uworem, dignamque sanctissima prole *H/i i'/j. /'..) v/7 ".)// e v ili H\*.f\ln cho mause prseter S. Qallam, ejusquealteramprobabilissime, ut infra docebimus germanam sororem, nomine Probam, Rusticanam quoque, numquam satis laudandi Boethii uxorem, non
1 I
i

II ,1 II

,1

II i'

/t

quam ipse posset sei monibus explicare, Qumomnia familiarem certe vit uetudinem, necalium, quam qui inter germanas soi i/_v_ n usum rores ncc-n solet, quotidianum i/o-/-_v_ inter f. Gallam esse c-r\lnt et Probam viguisse, easque consanguinitate si
**/->__> c>

/-../_-_/

rl

>_

__->

-inn I /it.

>

res fuisse, non obscure indicant.


13
test,

At,

inquies
Ful\

dubitari

non imm\
""'""'"""

modo mundo

dederit, sed et piis sanctisque

mor

bus informarit, merito credi potest. Poi rode hac SanctcV nostrm sorore, Rusticiana, suaque conjuge dilectissima, ita Boethius loo citatoi Vivil
13

adaliam mduam,anostra prorsus distinctam, prmclaram illam dederit Patrum edit, 9 Bibh epistolam, unensis pag. 86 et seqq. exstat. Etenim
an non
yi.

lus Antistes Gallam vidur


psit,

scri-

uxor, ingvnio modestu, pudicitisepudore prflecellens,


et,

avo

et

patre,

i<<>o

et

avis atavisque
:

natam
machi

omnes ejus dotes bn lam, patri similis. Munificam ejus in egenos liberalitatem ac
ut
,

consulibn
filiam vocat, qualis certe nostra fuit. A

miseratr

capta postmodum a Totila


toler
his

urbe Roma, dbvenit, calamitatis verbis laudatus Procopius tib.


pressit: Sic
evenit,
ut

abuissetestetur,

qum de Sancta

vm consu' nostra
i

856 exB

pian

Magnus. Accedit de-

tum

alii

um,

tum etiam
Eusticiana
iil.i,
,

senatorii ordinis

viri

ipsaque adeo
,

Boethii

quondam

uxor

Symmaohi
ita

nique, quod, S. Qregorio Magno teste, S Gall;i, mox ut ejus maritus defunctus est. abjecto ad omnipotentis Dei servitium BflBOUlari habitu
,

qu
servili

fuc-

sese

apud

beati
,

Petri

Apos
ea>

im

mona.

rat,

au1

rustico

habitu tec
,

ili

misene-

modo aliud quid modo panem , cessarium rogantes viverent. Nec eos, paulo ante tara speotabiles, pudebat l> domo in domum
ricordia
i

adverso cidua illa quam Fulgentius scripsit, etiam posi menses ad nonpaucoi, ac forteposi unum alterumve a sui secularem habitu manii morte am
sterio

tradiderit

cum

pulsare ostia et miserifl


diri
.

eblan-

Et

flagrabanl
est,

Rusticianam quidem interficere Gotthi Sed Totilas uihil ei noceri passus

abjecisse mdeatur, prout ex capite\ej\ stolx non obscure eruitur, ubi S. Fulgentius Vi., sum hisverbisloquitur: A.nte menses aliquot

seuquod Symmachorum sanguinemipsebarturt seu quod ejus mirabili moi barus n


integritate

squam mrili inperferen fortitudine captus, in ipsa hoste calamitatibus i,eta sercata tam insigni matril

ex diaconi mei (Roma nempe in Sardiniam ad Urbe meantis, oerta S. Fulgenti obicomperi non solum tui co narratione
itum propositi tui tramitum, verum illo deducente, qui tem, in quo jam ambulas
,

immortalemparere
,

in

animo

est

ritas

et

vita.

Hun
LS

nque,
ni

upp

'

nOMl.N ProI III, II,


,

Prmter Rusticianam Boethii conjugem , uper S. Gallae sororem fuisse ali aliarumque ne Probam, qum virginem pudicitim ambigere nemo potcst, le< ore emicuit, virl Fulgentius qui Gallam illam viduam, cui S.
12
,

eopatet, quod cap.

ea
ui

horteturm
provocet,
co:
,

''
,

tlem habitum

non ad lasciviam exoite qui non illioiat


id
,:i
;

lentiam
,

sed ad libidinem timorem, ac dein cap. L3, ut ta-

iti

msisepiscopus, de Consolatione super dequeviduarum statu epistolam


.

solent delicias

nostra unam eamdemque ess< ex persuasum sententia, infra confirmanda, ronii

cum Sancta
sibihabet.

Ba-

lib.

habeal participes, quae non carnis Laudare, sed cordis, atque oum ta'' convivia,

EtenimProbamvirginem,
:

avisatavis-

que natam
cat,

expresse voconsulibus, Galla3 sororem

ita cap. 16
si

enim,

ad hanc scribens Dispommus vixenmus ad Dominus voluerit, et si


virginem fto,

OEOlU xn^M sanctam Christi tempore PP" bam, quam Domiuus hoc taU, et dig-natus est -^mi dare in urbe Boma
jejumo et orataone humilitatis exemplar, de quam sicut iu ep.stola qui scribere, cuju^ continetur: pollioitatio
dedi,

pascit, ad m cibifl corporalibus sanote conversationis accedat, ac de ritum mum nec talibusnunc mensam suani repleaf de qualibus eam replebat, quando cernali lis, inquies, fruconjugio serviebat. Qualia monita, mariti obitu, dedisset fulgenUus si statim a
ut,

cum

eas

sibi

Mg
t.bi

sese in utdeS. Galla tradii Qregorius Magnus, suscepto mmastico haccenobio ad Deisc tradidisset. Unde laudatam a bitu, hmc vidua

Fulaentio viduam, ab ea,

quam

celebrat S. Gre-

goAus, omnino diversam

esse,

indubitatum woeesse,
iit

mea

est in nnecipui. saucta conversatio natet consuavis atavisque anda, qu^, cum sit , . . tanta illi iuest humitftas jam nesciat. (fribus
.

omnlbus "

"upaieor, argumenta hmc ejusmodi

UbosJ

r&~*

5^-T^^&
se
,

lam

aliquando fuisse

***--

vtdeanonlccitcr quati primo intuitu apta ad hmc responsio non cu Verumtamen

Baroniana sentenUu

iis

evertt

--

multasigna

com

L52
rcTo

JG

qureS. Gallam a ridua, GUi

GAIXA VIDUA, DEINDE MONIALI. Symmavlwm fuisse Symmachi Fulgentius svripsit, DE


S.

diversam non esse indicent, vnondo alitsque sentire, quam a communi senoridus argumentis recedere. Pori enll rationibus suam Baronius opinionem yuibus stabilierit, audirejuvat. Ita ipseadannum Chrisii '504, num. 59 disserit: Sed antequam ulterius

malim cumBaronio,

injuste ocvisi,

a Theodoricorege patrcm, acper consequens S. Gallae


t

avum, nemo, arbitror,

infivias ibit.

Ipsum
,

Symmavhum,

sanvt.v Vidit.rnoshw pat rvm

anno

campum
casione

narrationis Ingrediar,

quem

scilicet oc-

485 consulatum gessisse, Fasti consulares etiam clamant, et ipseS. Gregorius S. Gallam Symraachi consulis et patrioii filiam compellat. Itaque eam avo </ patre, imo etiam, cum horum majores

Operum

inquit,

Fulgentii ingrcssus erat, Viquot signis habes expressum, eamS.


,

de qua scribit dem Gallam viduam gentius, unam eamdemque esse cum ea
ag-it
S.

S.
,

Pul-

de qua

Gregorius

nit

quod

Primum enim nomine convequod Romapatria Galla dicta


;
,

na;

professione,

quod

viduaj

quod sub Gothorura


a suis raajoribus S.

rcg-e

tempore etiam, (Theodorico) et quod

accepisse

testetur.
,

Gregorius, se ea de Galla Convenit insuper et consu,

Symmachus, Taviani vollega, et L. Aurelius Symmachus, Gallicani collcga avis atavisque natam consulibus csse, extra controversiamest. Socerum vero et maritum habuisse, etiam considari dignitatv omatos, ostendi quidem ex antiquis pari modo non potest, cum horum nomina nec S. Fulgentius nec S. Gregorius Magnus expresserint attamcm mihi quidem dubitandum non videtur, quin S. Gallae maritus et
fuerint L. Aur.
,

latu patris
filia

fuerit,

Tioinensis

quod Symmachi consulis ad quera nonnullae exstant Ennodii quod Vdde denique epistolae
nirairum
,
,

considis filius et saltem honorarius vel designatusconsnl, fuerit, si non et ipse tamen consula-

tum ordinarium aliquando


16

gesserit.
,

Ut ita sentiam

koc

adolescentula
riter in

adolescentulo

sit

orbata

viro

risimile

nequaquam

sit,

me movet quod veSymmachum, S. Gallae

utiettmnia

cum Fulgentius
ptuin.

aeque testetur, virum ejus celeipso jnventutis flore ex huraanis abre-

His alia duo indicia, quse eodem spectent, B adjicere liceat: Galla vidua, de qua Fulgentius, Garnis filios non reliquit, prout cap. 18 ipse scribit sed neque Vidua nostra, quse brevi temporis spatio marito orbata fuit, ex eo prolem su;

apud S. Gregorium Magnum aliosve leQuid? quod S. Gregorius Magnus, cum narrat, nostram secundis nuptiis continentiam vidualem prsetulisse, ipsam S. Fulgentii sentenin Epistola dGallam suam exprestiam serat, adhibuissv videatur, unde ct eamdem viduam, cui hic scripsit, et ipse S. Gregorius designasse non temere dicipotest. Audi Fulgentium
scepisse,

gitur.

patrem, qui filiam natu majorem Rusticianam alteri quam Anicio Mantio Severino Bovthio, consulis filio et ipsi consuli, collocarc nuptui noluit alium sibi generum cui Gallam daret, E assumere voluisse, quam qui Boethio, priori suo genero, non dissimilis esset, quique et consularis essetadoi< et consutatum adire etiam ipse aitihi.m aliijtmndo "h vo vonposset. N( sidatum opponi potest, quod, judice Baronio su, ,
,

pra laudato
durn
r

adolescentutus dumtaxat fucrit, 7 quandoqv.i /ssi;

'

mi

scriptoris verba non alio scnsu

exponenda

sunt, quam quo S. Fulgentius eum aetate juvenem di.ni qualem dicere hominem quadragena,

cap.

viduamsuam alloquentem
deducente,

Comperi... etiam

ctum
Las, illo

propositi tui tramitem, in

quojam ambuper

qui... fidelibus suis novit

momentancam tristitiam donum sempiternaelargiri lsetitise. Audi nunc S. Gregorium, non aliter de r uali continentia, quam S. Galla amplexa erat,
/

disserentem

Elegit (S. Gallajm&gi* spiritualibus

nuptiis copulari Deo, in quibus a luctu incipitur,


d aeterna

ronio loco citato dicere fas

gaudia pervenitur. Ut adeocum Basit, Plane nihil esse,


aleas,

quod dubitar

num

alia illa

ab

ista sit

rioaut co minus juniorem nihil plane vetat, qui ct pmiudv nihil af> niniv impedimenti habuit, quo minus oh aviti generis splendorem prseclarasque animi dotes seque ac Bocthius consulatum adire quiverit. TJtxd id est, cum tot tamque convenientia aptissima perspicuitate concurrant indicia, qux ut num. 14 ostcnsum est, unam eamdemque Gallam viduam dvsignent, Baronii et Sirmondi sententiam, sinon utomnino indubitatam, certe ut probabilissimdm haberi posse, existhno. Neque, ut mihi quidem videtur, hujus probabi- ^ litati quidquam officit, quod S. Fulgentius vi-

Galla, sed certo scias,

unam earademque

fuisse in-

duam,
rit
,

cui scripsit,

Symmachi
,

filiara

non vocaS.
,

Prima,>i,n
r "'""

sigme decus et ornamentum Christianae pudicitiae q nobilitate generis atque splendoribus natalium auctam. Esset hsec Baronii sententia pro ccrta ex.'.
i

quoque S. Gregorius Magnus


socero
,

Gallara

objiciivr diffi-

piorataque amplectendn, aS. Fulgentius, uti innuit Baronius, Gallam suam etiam Symmachi filiara cjpresse appellasset sed hic illam marito bus illustrem avo, patre, socero tantummodo vocavit, suppressis horum omnium nominibus. Ex hoc tamen S. Fulgentii silentio, Utpote cui minime necessum fucrat in sua ad iallam Epistola horum nomina enumerare, de BaroniancC sententix probabilUatc nihil decedit, nisi quispriusostensuniihihrit, fiallam nostram
: ,
i

marito consulibus illustrem fuisse. Etenim neuter eorum propterea, quia hsec tacuit, ea negasse dici potest, tum quod hsec, utut veritati vonformia, rcferre ad utriusque institutum non pertineret, tum quod aliunde satis superqv nota essent, nec proin adeo expressa commemoratione indigerent.

non dixerit avo, patre

17
tror;

Atque

ita
L3

quidem primic
proposii

et

secundcV

diffi-

ac tertiasolvi""'

cultati

num.

occursum arbi-

avo, patre, socero, marito consulibus illustrem non exstitisse, nec tamen statui posse. Sed tantum
abest,
i*i

hoc dilucide ostendi valeat, xd potius

contrariumpartim >.* ipsis scriptoribus antiquis, par/im plausibili raiione demonstretur. Anno Christi 1<> cum A<f,io tertium consule consulatum gessisse Q. Aurelium Symmachum, Novella Valentiniani tit. i,l. 1 et 2, ac Fastis consulares Relandini unanimi consensu testantur hunc autem
1

ad tertiam igitur me nunc converto. S. Fulmenses aliquot ab obitu mariti Qa\\vidua5 conscriptam, perlegenti, nemini non in mentem veniet, eam tum temporis nondum se in monasterium aliquod contulisse, aut habitum induisse monasticum. Nec tamen ideo vidua hsec diversa statui a S. Galla potest, licet de hac ita scribat Gregorius Magnus lib. 4 Dialogentii epistolam, post

gorum

cap. 18 Mox ergo , ut ejus maritus defunctus e.st, abjecto seculari habitu, ad omuipotentis Dei servitium sese apud beati Petri ecclesiam monasterio tradidit. etiamsi laudatus in ,
:

Nam

Parisiensi

DIE QUINTA OCTOBRIS.

r^ensi

153
AUCTORE
I

editione anni 1705 Beccensis Operurh *.u? egorn Magni Ms. codex in eo minus accuraius esset,nec genuinam quodassererenon ausim,
}

tra.lidisse,

lecuonem exluberet ,cum simpliciter re/fer*,S.Galiam mox ab obitu manti sui ad omnipotentis Dei ODsequium in ecclesia B. Petri se convertisse
,

quandoquidemetabjectio habitus magnificiqnr apparatus, ac rei domesticseper annumordinatioadperfectuminmon rio omnipotentis Dei famulatum viam strai et hsec citius, quam anni unius spatio
fieri

I,

nulla

nimirum de

ejus in
;

ingressu mentionc facta rtus adversus nos S. Gregorii verba nonsic deberent in summo rigore sumi, ut inter mariti ejus

monasterium subito tamen adducta supe-

19
'"'

non potuissc videantur Ceterum ex laudata S. Fulgentii Epistota v 'toslram utinum. lietseqq. docui, ,

obabilissimescript

Sancu nativi'""' /"*/<" S' erUW

/s
,,,

obitum et secessum S. Gallae in monasterium vix pauci dies medii intercedant. Etenim quominus
sic intelligi

debeant aut possint, ohshii tum ipsa rei gesLv, temporis intervallum aliquod exigentis,

annumxdcwmque deftntrr m, S. Gregorio Magno lib. 1 Dialogorum necdum S. Galla adol erat cum nuptui tradita est viro illi
,
.

" ep l

cap. 13

egressa
i

tu intra unius annis\

modu
llOHC
u iiin S

natura,tum non infundata eruditorum piorumque hominum opinio qua 8. Galla antequam se in monasterium reciperet, sedessuas in ecch convertisse, communiter creditur. ls Igitur memorata 8. Qregorii verba vel sic
,
,

vidua effecta est

quaoccasioneS. Fulgentius pac *>ensibus lam illam misit, qua super morie mariti Gallam consolaretur et ad servaniiam multis addm $anctarum viduarum easemplis, velincitai
i
,

expone, diebus
,

Gregorii
gni.

Ua

mox, seu paucis ah obitu mariti sui Galla abjecerit secularem habitum magnificun illum quo pro natalium suorum splendoreindui >r?*ito, solebat, siut
S.
,

tius, vel

firmaret abundantius. Sive ergo non aliter de Leg a utrimque statuasannum setatis l&el
i
i

ea\

L.

inos
12 us-

sivecu,r PUnio adolescentem voces

abanno

mduarum

Inctui

quea'
pergit crescer

suoqueservandsBcontinentisepropositoconvenien-

q tem assumpserit, ac postmodum tantum, seupost annum unum, conversojam in sacram sedemsuo
palatio, sese monasterio,

cumJomande episcopoRavennate,S
cosevo, adolescentiam, uti ip

Deo ibidem

in pe

tuum famulatura,

tradider

das

particulam illam mox, a S. Gregorio adhibitam non tantum de abjectis splendidioribus seculiornamentis, sed etiam de sccessu in monasterium lligi, qua ratione probabis, particulam mo\ nonpati hic atiquam is amplitudinem, non tantam quidemvolo, quantam dpud Virginmorum circiter lium lib. Georg.vc
,
I

bus Geticis, anno setatis W mque, ut vulgo ft, anno 25 concludas co d es nostra redibil, ut eo tempore, quo biit ea 25 annos n nensibus certe non excesserit, acforte annos nata fuerit viginti dumtc et quatuor. Talen juvenilis mtas
;
I

>

stitutio

ad iterandum thalamum
.

vocaret allia
su/irii
('

viginii,
lib.6 in

nec tantam, quantam apud sin-io,tium Nerone num. Qpatitur, annorum videlicet u dicit, Ncronem infanundecim (cum fuisse, qui tamen tem a Claudio Nero eodem Suetonio num. 7 teste undecimo dumtaxat anno adoptah"< ab eo est ) sod tantam saltem, quantam apud auctores apprime Lat\
,
,

que, dubitare non sinitlaudatus Magnus. Si ergo uti infi

\, quam auno 523, nec anno 5&0 prse) est Viduam nostram tum tet /e haudplures quam 5i5 p<
,
,

;>>am

tos

numerasse,uf/i'ifc,

cum traderetur nuptui,

adolescentiseh

i'

Roberto Stephano verbo mox citatos patitur, ubi

deiml' seupro indefinito subsequenti tempore, licet non admodum longo , usurpatur ut adeo eadem particula u\<<xpro dehsec particula
,

mox pro

anniuniussp> sub !

nundo

fuerit data, no

pro-

pro uniits aut alterius annispatio non secus atqueab his scriptoribus Latinis, aS. Greinde, seu
,

inde annis Rusticiana sorore Bocthio liberi


'

itur, nisifoi
ic auam sua Soror, nupserit, aut nt , aanuc aao- ^ " 'l , lfiKrrrh' ad consulatum evecti fuennt, uti cre~ iestiuim/,< rnnvn i nnsolaipsemetBoethiusl derenon vetat
,

C J

,,.,., Ihibita

dicatur.
,. tibi

eius eamositio ejus e culam illammoTL,in ordina

i4minus apta vtdeatur, et partt/icationc

autc Sm ...
4

j,

,de ingressu

S. Gallaa in
,

mona
hinc,

intel-

tionephilosopkix Prosa
ros vocat.

\.

ubi e

lam

esse velis

nondum tamen

quod

ectum ii sententiam cum, ctiamsi menses aliquot, imo annum dabis-, integrum eoqueplus temporis insumpsisset S. Galsuumque palatium in la ut mundo vale diceret, converteret, compositisque Deo sacram
,
i

20

Quod

Ki' 1

fataepistola non antean-

postam
tat itaostendo:S. Fulgentius t

utpoteimet 20/'
'

cum

samundo, Wandalorum

r<

monasterium ordinate rebus domesticis, sesein


reciperet nihilomirlustamenidmo:
<sse
,

sul deportaretur, testeejus discipulob apud nos tom. i Januarii pt

ito

se

diciposset Boc amm moxfieri,


tur,

eritodmperficttur

inder Sanctum
Viliateo
]

Spiritum
repletus
,

Juliateo
noli

alias Juliteo et
ita

viro peligloso prsediant,


flere
,

eumallo
ad
,

quod tempore, quo

fieri potest,

nuntium remittere brevissime. Cum vero mundo et domestica ordinate disponere de ampla re summadignttar monasterium ingredi, matrona,
te illustri

quens
vos
,

Diutius

cito

revertemui

CatholicaB Ecclesias liberate reparata

vide-

opibusque

afftuenti,

non

sti

btdutaut

tridui, sed

mensium

etiamvetsicdicipoteritS.

complurium opus, rectissime Galla, w, utejus


abjecto seoulan habitu,

utapparet, uU % hoc S. Fulgi tra triennium. tenuit secundum cum, eodem biv, exsilium. Itaque Mors Trasamundi regis et mirabilis 28 cap
bitis'nos,

Non diu ergo, nec certe


,

bonitas Hilderioi

, maritus defunctus est sese omnipotcntis Dei servitium ad

monasteno

annum

525

ut Pagius ad anno 523 16 ex Norisio docet, renum.


,

gm

154
Atcront
J

DE
incipientis
,

S.

GALLA VIDUA, DEINDE MONIALI


AfntesteCarolo Antonio
aliquos, quos

g. n are

Ecolesia Cathohcae per

Erranum.

laudato, prneter D

cam

rcstituerit, oonstitut libertatcm

reversus in Africam sit non potcst, quce ex cito reversurum prxdicoerat; durante hoc exsitio, ad Gallam data est Sardinia, anno 523 epistola, citius anno 520, nec serius
scripta statui, nisi S. Fulgentium, am Africam appulsum, non cito, ut vaticinatus f><ccontra ejus biographum rat, reversum fuisse
'

eoque anno S. Fulgentius, prout se

ex sua congregatione Clericor </. 1 et 2 prmfati Operis Regularium Deip


auctores ipse recenset rel exprofesso, vel obiter egerunt Cardinalis Baronius, Onuphrius VanvU nus, Octavius Pancirolus, Justinus Miecoviesus
,

statuas, ejusque

secundum exsilium ultra triennium parilerprotrahas. Utautempateat lauda* tam supra Fulgentianam epistolam durante secundo ejus exsilio, eonscriptamfuisse,lubetadt
,

ducere prasfati illius discipuli verba cap. 28, ubi de secundo hoc sancti magistrisui cxsilio agens ita loquiiur: Seripsit eodein tempore Carthagi,

nensibus epistolam, sublimi exhortatione perspi-

Georgius Colvenerius, Ambrosius Nbvidius, Joannes Lupardus, Andreas Victorellus, Franciscus Scotus, Ftoravantes Martinettus, Bartholomdcus Piazza, Marius Crescimbenus, FelinuS ex Ordine Servorum B. Mariee, Caroccus e Societate JesuetP. Casimirus Ordinis Minorum Observantium, aliique multi, quos hic enumerare longius esset. At, inquit verbis Italicis a me Latine al c non confundendu- cum aliis redditis tra laudandus hic prae ceteris est Bminentissimus Prospor dc Lnmbcrtinis nunc ( anno 1760,
,
, ,

cuam. Et postpauca: Jam familiares episti ii quibus tamen spiritalis sedificatio continetur, in et ibi et apud Sardiniam commanentibus et Africa degentibus, et Romanis prSBCipue senatolauribus, viduisque ac virginibus, quarum fama
frequenter dircxit. Ad Probam virginem Christi de Jejunio et Oratione libellos duos conseripsit, illos nempe, quos se scripturum
dabilis

quoexcusum Caroli Erra Opus

est

Benediotus

XIV
satis

feliciter
lauil.-iiulo

regruans

qui

in

cruditissimo ncc

Opere suo de Beatificatione etCa-

habebatur

nonizatione honorificc de admirabili illa imagine meminit, collaudans sacram Rituura Congrequod ecclesice S. Marise in Porticu g\itionem
,

proprias Officii Ecclesiastici e clericis nempe , ut mox dicetur


das indulserit.

e
,

LectioD

Regularibus E

esse

cap.

inswaadGallam, Probse soi orem Epistola 16 pollicitus fuerat. Paulo igituranlc, quam
,

Congregationis Matris Dei in Campitello, rocitanego eruditissimi Pontifieis, uti ct B laudati clerici Regularis Congregationis Deipa- \'F * rse, prse ceteris verba huc adducam, tum quod h nuperrime argumentum hoc tractarunt, tum quod ,,, cre .
2

ad Probam virginem nia scripseritjam ad Gallam viduam epistolam, qua de agimus miserat, eaque proinde, ut omnino apparet, una ex iiscensenda est, quas Fulgentius alterius sui exsilii tempore Romanis viduis, quarum fama laudabilis habebatur, biographo ejus
<h.ios illos libellos
,

inSardi-

Uujus

et

,/,

monumenta, quae ad faciendam rei gestac fidem potissimum conducunt vel protulerunt in me,

twn

teste, direxit.

% III.

An

quae S. Gallae, juniori ad-

dium,vel ubi haec asservarentur et qualia sibi visa sint, aperte professi sunt. Illa egopro meo munere, salva utriusque scriptoris venia, quam veritatis illustrandie studium meretur, in examen postmodum adducam, nequis, si promiscue spugenuinis testimoniis hanc iconis beatcB Virginis apparitionemprodigiosam adstrui ac firmari videat, fidem potius propter illa detrectet, quam propter hiec lubens volensque adjungat. Atque ita quidemde illa apparitione Benedictus XIV
riis seque ac

huc

viduae, facta perhibetur mira-

bilis apparitio iconis

B. Mariae in

Porticu, scriptorum coaevorum testimonio,

tom.

utiBenedictusPapaXIV

scribit, firmari possit.

i laudati Operis parte i, cap. 1, tiwn, etiam in ipsa editione tertia auctiore et castigatiore, Romanis typis anno 1749 excusa, deverbo ad verbum loquitur Officium proprium una cum Octava die xvn Julii recitatur in Urbe a cleri< ,
.-

Quo
Deo
Oehacuppa"
'

tempore sancta Vidua nostra tumsibia


insitaepietatis affectu,
sui, teste S.

tumpartim mariti
i

quondam

Fulgentio cap.
,

operibus

Regularibus Congregationis Matris Dei ex. p indultosacraeCong-reg-ationisdiexiiiJuniiMDCLxxix in commemorationem apparitionis sacrse imaginis imagisanctae Mariae in Porticu. Fertur enim
,

lcr

misericordis, laudabili

exemplo partimque ipsius

nem
Urbe

beatissimaj Virginis
,

quae

modo
S.

colitur

in

mo$, cqetunl

Fulqentii adhortatione &

commota

orationibus

et
,

signanter in ecclesia

Mariae in Cam8.

jejuniis et misericordidB operibus, instabat, et quidquid,u illecapAQei suaserat ,suis apparatibus

pitello
lae
,

mirabiliter apparui^sc in aedibus

Cial-

subtraxerat

esurientibus
,

tribueoat

et quid,

quid

egenis expendebat eo, inquam, tempore, quodejus in coenobium secc um antevertit, contigisse in ejus sedibus mirabilem iconis Deiparse Virginis apparitionem, qusedeinsibi

deduxerat

theatrum intra porticum Octavise, Joanne I sumrao Pontifice dura eadem Galla duodocim pauperibus ex
patritia;

Romanoe

prope

Marcelli

quotidiana consuetudine in honorom Dei et beatae

Virginis Mariae
indicati.

epulum

praeberet.

Ita

Legitur
Oflicii

in

Lectionibus propriis
1'6

secundi

Nocturni

ceps sacra imago Romx summa in veneratione I rhique et Orbi adversus ingruentes sxvientesque calamitates salutare proesidium exstitit, pia est nec minus quam recens, Christi fidelium sententia, eo habenda, quoad facti substantiam, firmior
'
,

modo

Hactcnus eruditissimus Pontifex


rci gestcf
,

qui
rei

mox
bujus

et

Mss.,

monumenta, quce
sunt
(

fidem facerc
;

sibt visa

Galls
'

in hsec verba recenset

Et pro

/mn/

solidiorque, quod rei gestse commemoratio Officio Ecclesiastico una cum Octava, ex sacrx Rituum

admirandee iconis apparitionis) veritate oon tantum militabat traditio immemorabilis sed r tota contincbatur duobus versibus sculptis tem,

Congregationis legitimo indulto, die


7io

1679 edito

xm Junii anpublice Romae in ecclesia sanctte


,

Mariae in Campitello quotannis die xvn Julii soiemni ritu celebretur. De hoc argumento

Gregorii VII in ciborio pervetnsto cccleMariae in Poriicu , ot duobus antiquis inanuscriptis exaratis tempore S. Joannis 1 sumrai

pore

5S.

siae S.

Pontificis,

quorum

alterura asservabatur

apud

cle-

ricos

DIE QUINTA OCTOBIUS.

155

ficos ttegulares

Congreffationis

Matris
S.

Dei,

al-

terum Urbe

in
,

bibliotheca

Angelica
alio

Augustini de

insnper

addito

manusoripto biblio-

theege Vaticanae sub Martino V. Igiturjudice


,

Emi-

nentissimo scriplore postea Benedicto Papa XIV, quo \empi <reluecscribebat,auteo certe, quo prodiit prsefatum sacrx Rituum Congregationis indultum, non immemorabilis dumtaxat traditio, sculptique in ciborio sub S. Gregorio VII versus, sed et, quod notandum hic potissimum est, duo antiquamonumenta, /cmpore S.Joannis PP. I, seu eodem, quo res illa memorabilis contigerit, aut subsequentianno,manuexarata, prodigio, de quo quo ex capite, si hic agitur, fidem faciebant recte hic scripserit eruditissimus auctor, apparii ;

* T o ca sua documenta recenset laudatus Erra Manuscriptum aliud, priori quoad substantiam simile, rnriuque ab eo quod m insigni bibliotheca Angelica S. Augustini memorala de Urbe, a Benedicto XIV pariter assignata, ex- documenta Uo m.endosum et aliqua ex firumliu stare, ats< ri,
'

parteajierte falsum esse, pag. 5 tradit. Tum de tertio suo Ms. Iwec Italice docet : Antiquius ma-

gisque authenticum est Manuscriptum bibliotheanno mcccclviii in sub Pio II cae Vaticanae a S. Marias Majoris vicario Pontificem clecto
,

confectum,

cui

hic titnlus

est

De sacra Ma-

TRISDeiImaOINE, qUiINBASILICAll.Lir8
MAJOitiRoM/ESEiivATUiijubi (prxfatus vicarius) de nostra agens
TJT

imaffine, ita ait

11

.*:c,

tio illa historice certa atque indubitata evaderet, utpote non traditione lantum immemorabili ac nionumento, sed binis, quod rei caput seculi testata documentis synchronis, quorumalteest, rum apud clericos Regulares Congregationis Mai

AIUNT, MIRO 9PLEND0RE PULOBNTBH SESE prodidit. Tum de quarto suo Ms. itamox pro-

sequitur prsefatus Errai In eadem bibliotheca (Vaticana) aliud Ms. exstat, nnnis aliquot anpopuli a Nicolao Siffnorili tea compositnm qni anRomani secretario, jubeute Martino V,
,

alterum in bibliotheca Angelica S. Augustini de Urbe, ipso tcste, asservatur. B 21 Nunc laudatum supra Carolum Antonium
tris Dei,
Cloroliw

no

mococxvii summus
titulus
est
:

Pontifex creatus

fuit.

Euic

DeJuribus ALMiE Hom,e. In


GallflB

eo etiam

de traditione passim admissa ciroa proiraaffiuis apparitionera, S

16

Erra de ea dem

iconis sacrte apparitione disse-

digiosam hujus
im, his

mreverba

renlem audiamus. Ita ipse quantum ad substantiam sermone Italico pag. 3 et sequenti Saeram Deipar Virffinis in Porticu imaginem in S. Galla? ob Ohristi Domini amosedibns, cum hae mirandum in modum prcebebat rem epulum
:
; ,

verbis

sermo

est

Dicitur (imago
DOMINJS

MIRACULOSE

APPABUISSB

Galla
PTEREA

Mari^

qUAM PROPATR1TL IN DOMO SUA, BEAT^ VOCABULO AD ECCLESIAM SUB ad longe antiqui reduxit. Tandem
duosversus

apparuisse, inter
id

omnes, inquit, convenit. Verum

commune habet haec apparitio quod a insignibus reliquiis factisque prodigiosis,


.mandata nou fuedein subdit, eorum testimonia rit velquod,uti lateant, aut omnino interiennt. aut etia
.,,

cum

multis

ut loquitur, monumentaprogrediens, in Porticu Leoninos, in ciborio ecclesuv S. Marix illiussetate sculptos, pag. 5 recitat,dequeciborii

nonnullapostmodum
,

disserit.

Quid porro

cibo-

scriptorum vices At, inquit pag. 4, hujusmodi publica, quas Bl repusupplet U-.iditio famaqnr maffna ex parte historias maxime
,

obiter indicasse. viivoce hic designetur, juverit scnptores inquit Cangius, appellant Cibobi. u Komanus tegimen et quod Ordo
Ecclesiastioi,

uouluM

ALTAHia
:

vocat. Illud

autem sw

testatas

oportet.

Ac paulo

post,

non hxc

n,que insuo Lexicodescribit Quatuor colnmnis t..nnam attoUebatur et in fastigiatam Ltii

quasi vero illaapaliaque a se dicta esse, asserit, Hptorum auctoritate paritionis historia omnt n

svh
complui. peta t

.iitulaesset,Cumo^^o,znquit,
atque

quam descrt eductum, totum altare contegebat, quee omitto, exempla AVtionempr.iJr, <,Ua, Bibliothecarius, de S. Qregorto
nastasius

apprime
testimonia,

authentica nobis sup-

quibus appantionem ipseautumat. Ac primo Ula Quidemtocointerillarecensei membranam, Laxnino stabiliri,

Pecit beato Petro loquens, confirmat his verbis columnifl suis quatuor Apostolo ciborium cum
:

ex arffento puro.

{tquehxcquidemsuntcomptora
luesissesequ,

illaet ap-

,,

sermonc sum Congregatioms ratumexemplar, abantiquis ocults m prima S. patribus inventa, omniumque dtrta, ecrlcsta, nunc s. Galke MarminPorticu
hujusque Italico tine conscriptam,

citc

'--"''k

Sm
s S

esse.paa.iprofiteturjamsa,

o^ewosito.gvxinswarchivo.eodemnempe,

qwdipsa ^ZiOperiscalcen

";" se

quoBc

"

"'"

temporeJoanms

t^u^nejusdem

Uanuscrtptum decursupaisim laudat.nos


<
fl

Imanuscriptum porrr.rsfiirr^jisc./^^at.Dehor^.^jnOSum-

PP

servariadstruit, hoccetem-

matim appariHonis
nuscr iptum

ilUus iconishistonarefertu.
Pauli

sciplZn^,
ZZrpro,
r

subl ,.,, ue totius argumentum /-,'" re,cr,:o, l aut, qv,v de Ifitedicturisumus,

Sctorum

Kssubjici,

""'f strat,

ipn.bmrlnnprobet.In.

ZIZ
ttn

temponbns circa praW onm QU83 subsecutis cum, qu* ivcentionbus mulimaffinem
nnnti ff erunt c<)nii ciu"t

temponbus hoc Pontificatum adepti,

m -*M

D.

auno

Sausest:B
l

postnonnuUa qmbus
i

n scnp

rupt.^ erantoetn Snlsglorio8a.TirgliitoMMisB.quiBm.racuS.Mari Ko^oeatffaitmeooleaia.iua.dic deverboad verbum pag.U et ,,. Ue

7rum^umhlc,cuiapudeunU^<^olumSrra

conciUarc II, "./' ra vit ipsisPauli temporibus, vera nit,


in eo scripsit,

^^^^resse
'

memtq

ln habet- Temporlbus Joaunis XSpoprii/ustinianiAugurti.^.etTheo.


.,
,"

Papas l'nm.,

cumen ae promde do

^^S*

,,/

uaecumqU e

alia ,

,;.l, s

Qothorum
;

hretioi

Itaham op,

mi-

fuit

n Urbs
et
'

puella

potent.ss.ma
-"'" ros "

Svmmachi,

consulis

patooii,
uv,,iis
ri

hl.a, nomroe
:

ssr w"

K manos

""

^SCemerTS
Octobris

taperfectieei-

^De^lntrcompturaetapprimeauthenti.
Tomus
III.

enim temporalibus usa

est bon.s,

ut

le^emj^

156
J.G.

DE

S.

GALLA VIDUA, DELNLE

.MONIALl.

mini non desereret et a divinis raandatis nullatenus declinaret.


Mariae Virgidare in suo palaconsuetudinem nis habcb.it tio singrulis diebus recreationem duodecim pau27

cu ecclesiam a primis Vesperis festi inventionis ejusdem sacrosancta- imaginis, ac consecrationis

Mt.

iii

Ad honorem

Dei,

et

beatas

menlMtfij yuo

ejusdcm ecelesue, quod fuit pra-dicta xvn dic inensis Julii, usque ad ultimas Vesperas ipsius Octavi
inclusive, devote
visitantibus, et

appai U

manus

adjutri-

HHut ttmput

peribus.

Et

quia Christo sedula servire curavit,


et
sirailitudi-

ces pro illius conservatione porrigentibus, indul-

suisque in se Creatoris imaginem,

gentiam,

et

plenariam oinnium peccatorum suo-

nem prndeuti
gfiucm per

circunispectione integram, illiba-

tamque servavitj Christi, et beatae Marise imamanus sanctorum Angelorum in suo meruit haberc palatio. Quadam enim die, dum familia sua cum duodecim pauperibus circumBedentibus
pranderet, supra
et
Filii

a poena et culpa remissioncra, perpetuis tcmporibus duraturara, dcdit et concessit. 30 Postea

rum

vero

temporc sancti Gregorii Papae

"'"
'"'

primi,

dum

ingruerit pestis saevissima, praefatu s

"""

propinatorium

be-

nedictas Matris,

oinuipotentis

veneranda

sauctus Gregorius una cum toto clero Urbis proit ad eandcm beatse Mariae in cessionaliti Porticu ecclesiam, ubi sacrosancta imago eral
,

Imago in aere nimio fulgore apparuit. Cujus immensa lucc propinator verberatus ante Dominam suam rtdiit; et, quod accidcr.it, territus nunciavit. Mox Galla surgens a mensa yenitad locum, et lucem quandam splendidam vcnit sed ima,

et estj

et accipiens

eam manibus

proprii.s proci et

sionaliter

usqne ad limina Apostolorura Petri,


reportavit

Pauli portavit; et in crastinum iterum processi"


naliter

eam ad locum suuin


uuiversaliter.

etpestis

cessavit

Tunc

visis tantis rairaculis

ginein decoram videre non potuit. Habito igitur


consilio,

pratfatus sanctus Gregorius

multorumqne procerum comitata con-

cursu ad Laterancnse palatium festiuavit, et sancto Joanni Pontifici lucis apparitionem religiosa

gravitate narravit,
ni

et

piis

lachrymis

postulans,

ac inagnis prccibus petens, ut ad Ancillas Domiubi,

palatium dominus Papa dignaretur venire Deo dante et revelante, rem novam plenius
,

esset cognitnrus.

JM prodigiotn ntljuncta,

28 Cujus sanctis
acquiescens,
civitatis,

precibus admiratus

Pontifex

cum

episcopis, presbyteris ct diaco,

cum toto clero, majoribus populo Romano processionaliter pedibus cum magnis luminaribus ad Gallse Palatium venit, et ad locum accedens, expansis branibus Cardinalibus
ct

presdictam indulg d peccatorum remissionem a poena et culpa confirmavit. Successive Alexander Papa secundus eandem [ndulgentiam, et omnium g peccatorum remissionem a paena et culpa per sanctum Joannem Papara primum, ut supra dictum est, concessara, confirmavit. Deinde Gregorius septimus praBdictam ecclcsiam, pra3 vetu te dirutam, restauravit, et consecravit, indulgentiamque, et omnium peccatorum a posna et culpa remissiouem praedictam confirmavit. Caslestinus Papa tcrtius dictain indulgentiam et omniuin peccatorum remissiomera a poana et culpa confirmatiam,
et orauiuin
vit.

Tcmpore
in

Callixti

Papas

grassante

urbe, dictus

tertii, maxima peste Pontifex jussit portari

chiis,

et

oculis

levatis
illico
,

ad
et

coelum,

devotissime

processionalitcr per dictam


,

urbem prsefatam
,

sa-

intra

lucem
ac

oravit.

omnes

crosancta?
e1

Lateranensis

campanae saApostolorum Petri

Pauli,

totius civitatis ccclesiarum a semcti-

psis

cum maximo gaudio pulsare coeperunt, Cumque venerabilis Pap;i audiens maximum sonum
campanarum orationi duorum Seraphinorum
,

insisteret
vidit

inter brachia

ChriMarise virginis matris sua? iinaginem, ad quam cxtensis manibus oravit dicens Mater Dei sanctissima, dig-neris mihi concedere
sti,

saerosanctam

ct

Beatse

tantam gratiam, ut manibus meis tang-ere possim istam tuam sanctissimara imaginem Quam qui-

dem venerandam imaginem Seraphim


tes posucrunt, in

in aere stau-

manibns ejusdem

Pontificis.

Qui
la-

eandemsaciam iraaginera inter brachia suscipii eam adorandam circumstanti multitudini cum
mis
tiraoris, et

crosanctam imaginem et illico cessavit pestis. Qui quidem pontifex indulgentiam et oraniura peccatorum remissionem prtedictani conrjrraavit. 31 Paulus Papa secundus, audita fama pul- alterumprochritudinis ejusdem sacrosancta; imag'inis, jussit $"'". eam ad suum palatium portari per episcopum Forensem *. Quam nocte posuit in sua cappclla seParenseni creta; et, facta mane. volente * respicere dictam M)l(.'|ls imaginem, non reperiit * eam. Tunc man reperil eundem episcopum, ut iret ad locum, ubi ceperat eam. Qui ivit, et vidit praefatam sacram imaginem miraculose esse translatam ad locum suura. Qui quidera Paulus Papa secundus videns tantura rairaculura, supradictam indulg-entiam, et omni- F um ]>eccatorum remissionem confirmavit, et dedit et concessit omnibus vere contritis, et confessis,
.</
'

amoris, ac g-audii, totique

po-

pulo monstravit, et illico pestis gravissima, quae usque ad illam diera, qine fuit decima septima

prsefatam ecclesiam a primis Vcsperis festivitatis Assuinptionis ejusdein beatse Virg*inis Mariae usque adultimas Vesperas ipsius Octava- inclusive devotc
visitantibus
,

mensis Julii circa annum a Nativitate Domini quingentesiraum trigesimum quartum mirabili, ,

indulg-entiam, et

omnium

pecca-

ter grassata
i

fuerat, cessavit.

torum suorum remissionera plenariam in forma Ecclesiaa consueta, perpetuis tcmporibus duraturam.
32
ecclesia

icrt-

lanlibi

dulgenl

&9Post haBc Galla Patricia tanto ccelitus dotata munere, in eodem palatii loco ad honorem, laudem,et gloriam Dei, et ejusdem beata? virginis matris Marise
,

Admirandum est igitur nobis quod dicta exlonga temporum vetustate, et frequen, ,

.,

"'".

sancta
est,

Maria

in

ecclesiam fabricavit quaj Porticu vulgariter nominata


,

ut ibisanctissimaveneraretur imago, ubi, sigmo

lucis per

manus Banctorum Angelorum


;

allata,

Christus sedem ele<rerat

ipsamque ecclesiam palatii et omnium possessionum suarum haeredein instituens, per manus ejusdem sancti Joannis Papae consecratam, religaosissiino dotavit affectu.

tium tempestate bellorum consumpta et diruta luii sacrosauctam vero Dei Genitricis Virginis Maria3 imaginera inter tot tempestates et frequentes ruinas illaBSam, et incorruptam usque ad hodiernum diem sua Pominus custodia in eodem
;

loco servavit.
loravit

Admiranda
,

praeterea est nobis haec

Ima-

ginem vero prtedictam intra altam iconiam debita veneratione in eadem ecclesia pio studio conduxit. Qui quidem Pontifex omnibus vere contritis, et confessis eandem beatas Mariae in Porti-

signavit, nec conec sculptoris errautis, sed formavit, et benedixit Omuipotentia Conditoris, qui sicut cum ad ilicem Mambre cum tribus personis, ut ab Abraham adoraretur, apparuit, et in

sacrosancta imago

quam nec

manus

pictoris

camino iguis ardentis cum

tribus

pueris similis
filio

DIE
A fiho hominis quartus assistens, deelaravit,
nosaB, et sanctissiraaB Galla* palatio se

QUINTA OCTOBRIS.
,

157
l'CTO
J

in g-lo-

nologicis historicisque nsevis non paucis laborant.

orandum

quandovoluit,
Inpideis,

et

quomodo

7brW W.per monstravit. Digitus quoque

voluit

iraaginem dequi in
,

Dei

tabulis

Moyse

intra

vendum
tifici

lsraelitis

ad recte vilegem sculpsit, Iiomauo Pon-

nubem

orante

Quapropter non propriis oculis ea instrumenta >sse, sed aliena non satis fida relatione accepisse, quse scripsit, Eruditissimus Pontifexdu cendus erit.
,

lucem oranti a.l ChristianaB relig-ionis emolumentum venerandam assig-navit figuram. Et


intra
sicut,
I

Doraino raandante, aeneus in eremo exaltatus serpens, ut laesi a serpentibus ad ejua intuitum

35 Ne autem hxc a me temere prolata fuisse imo 900 cirdquis existimet, ipsum consulat Carolum Erra, ,er n "'"* s post lectum Benedicti XIV Opus de Beatis. et Ca- Gmlta ecenliiit ctte, nonizatione Sanctorum, postque habitum matu-

sanarentur, sic et hasc in Urbe exaltata est iraag-o sacr;i, ut ad ejus visionem populi concursus antiqui serpentis

venenum non
,

patiatur,

nec pestis
beatitudi-

rumdiligensque Mss. monumentorum,quxlaudat, examen, antiquitatis patmam con/ecto sub Martino V Manuscriplo concedentem, qui Pontifex cum annodumtaxat 1U7 Petri Cathedram asceno

-ionem.
el Gull.r iln-

nonvidet, servata in bibliotheca Cte-

3ii

Quanti
fuerit

meriti

et

quaniae

vitae
.

gtum

</'' (ui

nis
i

memorata Galla
13

patricia

beatus Gre-

inlegrum
recilatur
.

ricorum Matris Dei et in Angetica S. Augustini de Urbe Manuscripta, utpote sub Paido II ac Pio
JI
,

g-orius describens patenter ostendit in qunrto Dia-

nm

Martini

V postannum

1457 successoribus con-

libro cap.

dieens

rum tempore hujus urbis Symmachi consulis, et Patricii


elegit
in

Galla (iothonobilissima puella


:

fuit

filia

quam, dum

fervente raundi copin, ad iteraiidum thalamura etc. magis spiritualibus nuptiia copulari Deo

quibus a luctu incipitur.

et

ad g-audia aeterna

pervenitur;
a

quam

carnalibus nuptiis subjici, quae

betitia semper incipiunt, et ad rinem cum luctu tendunt. Beati, qui sibi comparabuntur, quoniam in hoc saeculo merebunt videre Virginis Mariffl fig-uram, ct inaliofaoiem Domini desideratam a laesioneque antiqui serpentis , et pestis et angu;
,

sti.i

mea

quacumque ubique liberabuntur. Nunc quse sit de lienedicti XIV nnm. 22 et 23 recitatis v, deque laudatis a Caroto Erra monunsententia, candide pro veritatis amore edissero.
34 Veltem ego quidem, ut salvis sanse crx
regulis, eruditissimi Pontificisjam laudati verbis

annis a Joannis PP 1 tempore remota esse, contra ac Benedictus XIV inprxctaro suo Opere de Servorum Dei Bea///icatione et Beatorum Canonizatione lib. 4, parte 2, $ cap. 7, num. 6 affirmaU Et sane, si hsec vivente Joanne I Pontifice, seu intra a>/ risti 523 et 526, exarata fuissent, scribere non potuisset horum artifex, apparitionem ittam imaginis Deiparse contigisse circa annum a nativitate Doraini quingentesimum trigesimum quartum, idest, an7iis octo post ejusdem Joannis I obitum neque necesse ei fuisset particulam circa adhibere, cum ipsum annum, quo haec sub Joanne 1 contigisset scriptori ejusdem temporis exactissiaie definire ni primis facile esset. Accedit,quod in Manuscriptis, a Benedicto XlVlaudatis, prodigiosce apparitionis epocha per annos a Nativitale Christi defecta, nongentis circiter
;

probalurque,
M.\

iiimi non

signetur

adeoaniiquum,

productisque ab eo instrumentis omnibus hicmi' hi stare liceret, quo sic apparitionis illius historise summum auctoritatis a scriptis synchronis pondus accederet, eaque /nsforice certa evaderet. Verumenimvero hsec ejusverba attentius perpendenti et cv<" praefati Antonii Erra dictis conferenti, nemini non admirafio movebitur maxima. Vel enim duo illa Manuscripta, quse ab eruditissimo Pontifice tempore S. Joannis I, snmmi Pontiseu intra annum Christi 52:'. ct 526, exarata dicuntur, eadem cumillis sunt, quse prsefatus Erra pag. 4 et 5 in iisdem, quas Benedictus XIV indicavit, bibliothecis servari asserit, de quibus a
ficis,

qui annos computandi modus anno aut 526 necdum usitatus scriptoris erat, prout recte observat Mabillonius de Re Diplomatica lib. 2, cap. 23, pag. 176, littera C ita etsi ab anno Christi Uic calculus loquens
;

Dxxxm

a Dionysio compositus
long-o

non tamen
adraissns est.

sta-

tim, sed
historicis

post tempore
(

Ex
lli-

vencnbili> Beda

qui

secv.lo 8 fioruit
in

hano epocham primus observasse videtur


storia sua.

Quidplw Q Hpsummet M a Carolo Errapag. 136 et seqq. editum


II,

ad

usque tempora Pauli Papx

anno

UM

electi,

nohr,

num

et

25

jam actum

fuit

vel

Manui\

servato semper, uti ipse afflrmat ocidatus testis, F eodem litterarum charactere pertingit, qc;cque etiamsub eo gestasunttComplectitur ; atqueadeo,

scripta illa ab his omnino diversa sunt. Sidiversa sint, eaque, uti laudatus Pontifex asseruit, re C tempore S. Joannis Isurami Pontificis exarata/werint, mirum est, hsec Carolo Erra clorico Regula-

quandoquidem, fatente eodem Erra, servatum in "oad otbliotheca Angelica-Manm substantiam simile est annoquelibl recentius,
hsec Mss.setatem suam temporeSJoannisI longerecentiorem,apertissimeprodunt. 36 Quod vero ad utriusque Ms. auctoritatem quodt utiostendimus,ni- trroMum, spectat,ea,pr commendetur, etiom in hilab xtate habeat, quo

ambo

Matris Dei, tdbularium suum omnino de re diligentissime perscrutato hac nemine in lucem fuisse incognita mirum, hsec a appaedita mirum denique, ut cetera omittam, imaginis Deipar&s, de qua hi ritionem illam
/

i congregationis

midtis rebus, quse

illi

"''"'

tam aperte

pia Oredulitate

tur, si duplici,eoquesynchronofidequedignissimo sed ut testimonio nitatur, non ut historice certam, traditione ntxam et immemorabdi

exigw, imo nulla

est, ut, nisi

necesse esset, pude-

retmeerrores recensere ac paucis etiam confuta-

re.Acprimoquidem
,//,/

in

ipsonarrationissuse
)>t
i

aBenedictoXIVadstrui, nec eum diansse:Cmmirabiliter apparuisse ti-m BS^imaginem Virginis Fertur S.Gallffl; sed hmc dumtamti inaedibus
, (

(urpiter lubitur

Mu rtescri

iwe/nr,

dumJu-

nlI11

imaginem

mirabihBeatissimffl Virgrinis.. ...

stinum imperatoremproprium JustinianiAugusti avum facit, cum tamen Marcellinus Comes in Ghronico ad annum 527 Justinianum exsorore
Justinina/'"" fuisse,disertetestetur,cuu sibi scriptores omnino consentiunt. Deinde mox am turpitercontradi<nt,utnuttarationeveltani&
t

ter apparuisse etc.

Si vero, utomnino apparet ,eaquseerudUusPontifex, %intdocumentaMss. t Erra in iisdem locis iisdemque augeaue laudatus

lutnsibiconcilian queat. QuippecumanteadiaHs-

JoannibiMimniixu.. .-Mss. i7totempore&.

contiaisse ac

pwfa/ion Pontificem,

168
J

DE
clero,

S.

GALLA VIDUA, DEINDE MONIALI.


priis
iioet

bus cum toto llomano DPO(

minaribus ad ,am ima-inem


brachia datam
tudini
.

majoribus oivitatis et populo * pedibus cum magnis luGall palatium venisse, ac eandexn
a duobus Seruphim sdn adorandam circumstanti multi,

tantillum his iudulgvntiis simile relaxassei

I)

Komam

ipsam ad

poeuitentiaj

impositionem

inter

monstrasse
cessasse
,

et

Ulico

pestem gravissi-

mam

...

mbjioit,

h&
oiroaan-

factaesse decima septima mensis Julii trigenuu) a Nativitate Domini quingentesimum

aimum quartum, quando nimirum necJoannesI,


,,,

Theodoricus amplius in yivis

Veque reponi potest, descriptoris vitioan* 584pro524 exaratum fuisse, nisi probari

mlpossit, velaliquo intervallo anteannun emordio gravissimam pestem velhujv aotum m, Julii Romx sseviisse
,

criminum reis convenirentur, non puto, iu animum inducturum , Pontifices illis sajculis indulg-entiarum tantam gratiam fecisse. Vi\ enim tantam poenitentiarum canonicarum gratiam seculo idi duodecimo finiente in pari causa locisscnt ipse in praeclaro suo Opere de Admiuish-atione Sacramenti Pcenitentise multis locis ostendit. Papebrochii verba, ne protixior sim^pa> <> recensere, ut eorumlocovencrabiUs servi Dei Josepia MariseCardinalis Thomasii luculentum ea de re edictus testimonium referam, </"<' ipsen XIV in sua Epistola encyclii a anno 1751 pro ex,
.

tensione Jubila/ in hunc modumlaudavit. 89 Super quibus verbis (nempe UrbaniPP. II, oncedentis iis,quipro indulgentiam plena

luem illam nefandam illico cessasse, quam quidem utramque memorabilem imprimis prxter Ms. illius auctorem, nullus Kactenus hic ^nne minimo quii
icone, storicus,
37
r' b iplorib '"

demum,

ostensa populo

recuperanda ab infidelium manibusPai eam regioucm sepugno


lis

servusDn

Jose]

in

Us.

illo

narrantur,

(verba sunt Benedicti XIV) quem iu hac potissimnin materia libenter citamus, quum olim eidem olarissimo viro collegae fuerimus in oflicio consultoris
pra3posit;i\ ita
"

adceqiu an sat simile vero sit, S. Joannem PP.I eo appaporum t B ratu, ut paulo ante dictum est, h topresbyterorum ac diaconoru Hus cleri majorumque Urbis et poputi turba sti<
<

necdisp\

lndulg-entiis Cardinalium scriptum reliquit " Ilaucplenariam indulgentiam in qua opus iujunctum yravissi-

Cong-reg-ationis

mum

erat

sumptibus, incommodis, iaboriosissi-

patum. sese ad

S. QB.\\&palat\

periculis, , et imminentibus viue ut potius videri pos^it cwmmutatio posniti

mis itineribus

liscuus in

omnibus

lesiis
//
//

quam hujus
,

absoluta relaxatio etc,

hanc,

iu-

jam tum
tipsis,

campanarum utMs tfJwcMa&e^ oum maximo g#udio


fuerit

usus, eseque a semepult

//

sare ciEpeiint. Hac, inquam, missa facio, et ea io I, de concessis a- Joanne Papa I, II, Gregorio VII et Coslestino III ple> Alexandro

"
//

quam, plenariam indulyentiam pro Tcrra saualii postea suimui Pontifices semper concta firmarunt. Nec alia mihi occurrit indulg-entia plenaria usque ad exordium dcciim quarti neculi, in quo Jionifacius VIII illam elargitus est

nariis indulgenttis illic referuntur, nullam veri speoiem habere, nuncostensumeo. Profih dem ac pro indubitato habeo, indulgentiarum in*

//

pro

anno

Jubilasi

m.

ccc.

"

llaec

doctus

ille

l)iusque
scripto

Cardiualis iu

quodam Opusculo manu-

stitutum ab ipsis Ecclesiae incunabulis quodam modo mguisse, amplissimamque solven li etiam a usque hs delictorum poenis S. Pt a Christo Dolegitimis successoribus collatam mino fuisse potestatem ; verun\ etpro indubitato seu S. Joannis PP. I temhabent eruditi, seculo indulgentiarum modum et formam latem pore
\
i

quod brevi forsau in lucein prodibit inter alia ejus Opera quorum accuratissiraa editio hoc tempore adoruatur. Jlaclcnus laudatus Benec?i ts XIV, cujus de eodem argumento <UserPo iwiculana indutgentia alia non minus ta verba videsis tom. 2 Octobris pag. 898, num. 103. Ex quibus omnibus luce meridiana clarius
,

nou

fuissc, qualis in

Ms.

illo, a

nobis supraedito,

desoribitur, nec tamliberalesin relaasandis cano*

Pontificesseu tunc temporis seu diu post fuisse, ut occasione inventionis cujusdam sacrse imaginis seu dedicationis ecclesiee plenarias iudulgentias a primis Vesperis festivi
nicis poenis

Romanos

non tantum recentioris xtatis sed et exigiue, imo nultius ex se auctoritatis esse memorata superius Mss. instrumenta nec digna esse qiue pro authenticis habeantur aut pro satis ex se idoest,
, , ,

neis, ut admirabilis apparitiu

in &dibusS.

QaHffi facta, historice certa

imaginis Deiparx, hincred-

tatisusquead uttimas illius Octavse, in farorem piorum locorum honorandorumveljuvandoruni, in perpetuum duraturas eoncederent. Longam auctorum seriem, qui mecum sentiunt eoruraque, quibus id demonstrant, argumenta, haud necesseest huc adducere,cum proomnibus eonsuli de eare possint Mortuus dc Administratione Sucramenti Poenitentise lib. x, cap. 20, num. 9 et et cap. 23 item Papebrochius noster in seqq. ad exhibitionem errorum per R. P. Responsione pag. Sebastianum a S. Paulo evulgatam parte 18ti et seqq., etrursus part Zpag. ti6 et seqq. 3S Et itte quidem, postquam objccta sibi cit.
,

datur.

(iliin

num.

9 testimonia diluisset, his verbis cap. 20


:

conctudit

Saue

qui animo revolvent, quanta


,

cum

severitate seculis octavo


Pontifices

nono

decimo
et
;

et

undecimo

peenitentias canonicas colue-

rint et imposueriut,

quarum cxeinpla
Pontitices

decreta

plurima toto libro septimo relata sunt


se perpenderit
,

quod

apud nnsquam leganqui


scriptis

tur

in

probatifl

auctoribus,

aut

pro
IV.

DIE QUINTA OCTOBEIS.


batur erga cultum venen.ndte imaginis Dei
fcricis
I

159
J

Mariee, <iuae fuerat Gallee Pl.nidise

IV. Ejusdem iconis mirabilis apparitio, quantum ad substantiam,


COnstantl et antiqua fldelium traditione, suis probationibus firmala, ta,

patriciae,

(imo Gnll ut pag. 22 recte eliam adcertit Carolus


.

Erra)

collocatae.

in ecclcsia, dicta B. Marias in

.lomum De ipsaautemvenerandaima^nevetusistainscriptio
^rticu, sediticavit juxi;i ipsam hospitalem

infirmorum,

quam

ct

redditil os

icupletavit.

TrKTTS.

,, ,,,,
Gallffi

Ma

prudenter credibilis ostenditur pruuenier creuimns osienuiiur. 1


,

Qu83 discumbenti
parens.

patuit metu

Post hanc apparitionem monaste-

u.u

num

j o Ti l n ad S. Petrum,altenus, quam

rum
itl

Quibus versibus

cu

Benedictini Ordinis, S. Galla in-

quod wmmum .J, ditio, nempe imaginem illam mira Im


>
,

ttm .
Dei\

ginis,

gressa

est,

lbique pie defuncta.


gio

beret,

apparuisse
pefavetusto
illi cil

piam Viduam veh ctam, Ai quonam tem\


nempe, in quo
fuit,versusill
i

COHSlUllli /i-

Quxjam supra a me ""/'""^;;'


^nedicto XIV n
'

'*s ;^'7

laudata a Bc-

delium tradilione,

et

Carolo

A-

rr^T

pti

fuerunt? Silaudati BeS.

testimoniadisputatasunt, non eo spectant, uthitiorise apparitionis imaginis Veiparse fidem


15

om-

dumsit

nem abrogarivelim

imo vero

hsec

non altocon-

^^
.

^ mn%
,

cont

,/,

Qregorio VII atque

hui(

du0

in

am ut silioameprolata in spurus instr^mentis, quibus hxc perperam stabilint

oatrocinar
i,
,

allerum,

pie pru 'enterque eredibilem ostenderem, nimi>> rumeayantiquissimafideliumtradii virorum, qua numentis firmata, communique

worativersus ex eo genere sint, quos Leoninoa riK llllt h jllt versuum genus non ""<tempora altaris umbraculum seu cirum uero,quodillud oor ium ,'jubente eodem Gregorio duobusaliis r/l / l>atU r )U ti colligi Ipotest ex
_

<

eruditione, </>iapietate, illustrium con bus, cumniliil aliunde ob<-si pia prudensque haberifidespotest. Ututenimpro apparitionis illius
,

verba Septimus hoc


.

pra^sul

Rouiauo culmme

irc-

veritate non militet ea tratitio Ecclesiastica, quee m deest irrefragabilis et

tus,

tamen ei inferioris ordinis tra<liti>> quam si absque solidis in contrarium rationibus repw lies,
,

multa etiam itlorum

tollas, nece>,

templum Christo sacravit in vum. Carolo Erro, 42 Verumtamen, si """ *X Y ftrwmiiwiitioiyi * laudato argumento disserenti eodem
Gregorius

ae-

sed
_

et

mulia

anteviguisse,

Ecclesia. pridem religiosa pietate servani imaginis Beiparse Quidporro constans de illa >n,dionetraditio doctorumque hominum con,t

recentu sensus ferat, lubet hic recensere. Ut a num. bus ad antiquiores ascendam adducta sacrse CongregaBenedicti XIV verba, laudatum C instrumenta, d< tionis indultum, ipsaque Ms$ actum a nobis est, indubiam fldem quibusjam
, {

Vl

xistimaruntcommuniterreiantiqi 5 >e Gregorio 1 LI adscribi, ciborium illud non posse S. non patiebantur ciborii stru uon solum quia id
quia lneroglyobaracteres et stilus, sed etiam effbrmatum, ten i.bicum, opere etiam musivo
ra
'

ir " "
/;

phicumipsumque altaris tegimen seu vetusS.Mahodiedumnon exstat, cum anno L688


inPorticuecclesiadestrucb
nova

mu ltoantiquiusdenotabat.^wtf?wi

ctbortwn

faciunt.a tribus jam certe seculis passim adm lam, quantum ad substantiam, qux n fidelibus fuisse, tatemquevisn^, oculis pubheis rum Pontificum Bomanorum
IrnUs committi, inqut. ecdesia S. eatenus cu expom (idelibus posset. Et

hislonam

it

to>

exstrueretur.quvnun utriusquetamenfi
,

est

fuitqueciborium

W
vero

MarixinPorfr
qutdem

pag.laffirmanti, assentior Carolo Antonio Erra vicanos in id semeorumque

UMsiuleciborioS.Clem, Monumentorumpag. W,tao. narte 1 Veterum proinde cunosus naura 1 exhibuit, quem
44 lectorloco citato consulat;

^STS

summos Pontifices

^oglyphtcum

,v uwigilasse, ut, ne

omnino fabulosa aui

Eistona P. Josephi Maidem CarolusErraex

n^tUiafactainecolesiis0^oneren^ tmetSt piorum hominumilluderetur rehgiWi


seculo

rajainhuncmodume.vhibet:
t

^vnon

eo sese

sempcr

,,

solta

fuerit Pontificis

mcariorum studi*
sinerentt

^atto

^I2mnullam,seu
ZcLisappendi

^^ JM nmj^mmhm
connotis exacttsstme

iadiunctisomnibuscumacourat$ortso\

^Zonologimque
Ve
qtu """ '""~
ihiii

"

'

P^rm^ t Nec JiZnstansRommfuitfideltum


6

tantum tribus quatuorVB

consens, im aginis appamUone

SSSW1SM ^Z* w w" "*

*~ *fa f

-J&*~~
Porroperc^cemsineipsapattentis*

160
J.G

DE

S.

GALLA VIDUA, DEINDE ICONIALI.


29 recte advertit, acoidere potuit, ut reperirontur poet, qui artem pangendi similes versus amarent _tftenMW cuw jooe^ ineuntis medii sevi versus

ab antiquisChristianisdesignatum,abiisqueper

A
nis

et i_
1

Christi divinitatem, utpote qui Apocal.


ct
-z-i

cap.

Alpha

ei

Omega, prinoiplum

et

ti-

nemo inficias ibit, quiveterum Christianornn, nnmogrammata ete.vhibita apud laudatum Ciampinum part. 2, tab. 24 et ssepe alibi monumenta consuluerit. Unbium non est, quin etian, hic Christum Docrucem ejus vero divinam naturam per A et L> indicare voluerit, qui hujus hieroglyvocatur, significatam fuisse,
t

rhythmicos, seu, quos nunc Leoninos dicimus apud aurei seculi scriptores Latinos invenirent putahunc Virgilii lib. 12 ^Eneidos
: (

)r ;i

et

apud

citatorum dextra contorsit equorum Ovidiumin Oratione Utyssis :


aliquid restare putatia

Si Troite satis

ex

ctor aut artifem fuit ; ut adeo inde atque insculpto huic ciborio monogrammate

ac rursus in Epistola Hermiones ad Vlyssem


Vir precor uxori, frater succurre sorori, et amid Quint.iMn.nm hos Marci i\.m/ apud Quintilianum h** M** Tullii
utut, ipso vivente, a nonnullis
.

MPOY
quod
est

Cedant
Dei
,

:irma
g"ua3.

togee.

versus, explosos Concedat laurea lin-

M :-.", 0_oO, seu


et

Mater

hierogly-

phici hujus
2)0ssit.

ciborii setas ac

per consequens
osU

litionis antiquitas

num ipsis
t

fortunatam, natam, me consule, Romam Cum, inquam, /><>, ,/ 77V hajusmodi versus apud antiquos mvenirent, potuit id genus carmi!
.

*3
____ . fneroglt/plnrn,
i

foru teculo
neonfecto,

""

certum non sit quod qui* * """ cn contendunt, hujuscemodi hieroglyph iutut
, '

Etenim

arrisisse, seu quodeuphoniam aliquam llhs inesse crederent, seu quod hujusmodi versus

Ephesina synoB do apud Catholicos invaluisse, quo vel sic Nestohrrresim, Virgini Matri Deiparre titulum
-.31

r " statim a

cetebrata

anno

num ipsis fuerit id genus carminum in monumentorum inscriptionibus adhibere. pt vero ante nn VII 45 Et nvitei n* Gregorium PP. rrrr
r

homotonosseu rhythmicos lnnlius,quam alios, memorise mandari existimarent ac proin pro;

"" tjcv nvyuruvm, detestarentur, impie negantem, aeiesiareniur, eamque

0e< Weoro/.ov

P.

X7VY) >/ 1

//?,'

</>

/7swi1.aa

>.....

tamen

est, esl

seculum vi in usu fuisse, cum, teste laudato Carolo Erra, Ravennee in celeberrima ecclesia S.
Vitatis circa

Hum

huwglyphtca hieroglyphica ejusmodi

in Italia ante

annum

517, ut

Ciampinus

tum m versibus id inscriptis ex casulae regice regni Hungarue. apud Frblichum pag. _0, \um ex bulla plumbea,appensa diplomati
1

ni/esle ostendilur nifeste ostenditur

JZvTS
T
_ _

in

E usu wmcfl
,l...
.

parte

2, pag. 65 etiam ostendit, musivis picturis decorata, similehieroglyphicumparis antiquitatis conspiciatur. Unde et supra exhibitum, ab iisdem artificibus, qui Ravennw in ecclesia

edito, in cujus postica parte efiigies Rom cv sculpta visitur cum hoc versu: Roma caput mundi reg-it orbia frena rotundi.

Conradi Augustianno 1038

Diploma
Italic.

illud videsis
cvvi tom.

apud
8,

S. Vi-

Mum Inr,

;,-,.

Antiq.

musivo operi incubuerunt, confectum fuisse, datusjam saepeErra non abs re suspicatur. Nou diffltetur quidem hic auctorpag. l.hieroglyphica itlaetiam postea sub Paschale 1 circa antalis

medii
548,

Dissert. 40,

annum
CUlum

Quin imo, ut eruditissimo Cardinali Baronio ad

col G97*

num.

x videtur,

yi jnuvforibusecclesicv,

ante medium sequam Belisarius

S20 adhibita fuisse, k\,inquit, nonnihil haec diversasunta nostro, quod exaetissime consimile usest, qualibi conspiciuntur sub Joanne Pap

num

utoffensum Numen conciliaret, erigendam curavit, lapidi, eojubente, incisi fuerunt hi rerSUS
:

anno

dcci rontitice

Romanofacta.

Cum

igitur nihil

occurrat, unde pro <crtostatui possit,

^ anne

an sub JoPapa vroxim tsreejussuccessoribusoh iis,

amicua veniam condidit ecclesiam. Hanc iccirco pedem sacram qui ponis

Hanc

vir patricius Vilisarius urbis

Ob

culpce

in

dem, qui Uavennx laborarunt, artifcibus, confectum fuerit ciborium illud,musivo opere adorum, an vero sub Joanne PP. Vlanno
i

aedem,

in medio relinquo, altissimam sattem antiquitatem ei attribuisse contentus Neque ex adductis in fine num 41 geminis versicutis consequens est, ciborium ittud non ante S

701,

rem

circiter

illam

taudatus Muratorius pag. 689 ut certam non naoet Attamen, inquit sunt, -qua. suadeant saculo Christian_e ssraa sexto
,

Ut miseretur eum sjepe prccare Deum. Tantam quidem hujus inscriptionis antiquitatem
,

inscriptionem

se

positam.

Vix
xi,

GregoriiVII tempora exstructum fuisse, cum versibus dumtaxat asseratur sanctus Ponti,
'-

(seupost seculum

enim post multa sascula quo similia carmina inva-

''"!''' s Marice in f'-' Porticu, antea scilicet restauratum, Christo inxvumsacrasse, qua>

petraret.

luisseferuntur) rog-andua fueral populus, ut prpcibus repetitis Belisario misericordiam a Dco im-

rissinu, sunt,
tis

ve-

cujtu aniiquitatetn

tantam nun
cverlunc

Lconini

instaurato antiquius esset 4 Reponi tamen hic posset, tametsi ciborii U. hus structura, characteres et hieroglyphicum majorem, auam Gregom VII, anno 1073 pontifiais electi, mtatem indicarevideantur, recentiorem tamen ejus tetatem manifeste ostendi ex inscriptis et Leonxnxs seu stmiliter cadentibus versibus,qui tantum secuo^ et subsequentibus passim usurillo
i

templo

etiamsiciboriumiltud^auth secu-

suum
vet 7

Ciampmus quoque homotonorum

ver6

cvtatem ut valde probabilem aut saltem 8 refert.

ad seculum

ZZZ'p

Q9 ''2H

Etenim parte 1 Vet dGJanUa GCClesi *> S-Pudentiamv


.

sus rhythmicos hi leguntur

Occurritspons<, Praxedis lumine claro

Nos P la ^axedi
edis.

pr

;II1(

confer

ad

<><>

'iiuii^aot
tu ..n.juodam

^ _W seu
0T

similiter

in

pmmis

Leonepoeta^secuti, qui ea
znde ta nulliversusrhythmici
,

;;

In hxc verha loquitur Conjectari si li, ea t ;---.e,-ibu S qu;im ex a ,ni 9upra iab bgura, existimo (januam
, ,

^ Z

tam

kanc )
,

re dolere

affectavit, Leonina dicta sint 'sequens esse,ut

conc.Imbul!

.,

sive Trullani

etstm* nnt

^ManteseculumJc^
: t

TZZ
agnum
synodum

tccleam

P Seudos^d^ "la corngere prajsumpsit


,

ubi ausu

iiomanam

Quovis qnippe s_eculo ut CiamlTnus supra laudatus parte 1 Vet. Monim. cap. 6 a p g.

parie.i appi ngere

quaa

Walem
Q_.
vel

consuever!"

(attjue adeo vel seculo

v vel vij

paullo

DLE QUINTA OCTOBJUS.


A pauilo post (ac proin sub seculi vui initium) in dicti canonis confutationem. Plura hujus generis carmina, nunc Leoniua dicta, habes apud laudatum Muratorium tom. 8, Dissertatione 40, col. by et seqq. et apud Ciampinum Vet Monim.part. l ag etse fampart. l pag. 5 r/ i65e*
'

16]
AUCTOIIB
J
,

if Mauhssa Emend. acAddit., Mediolani anno 1729 edita, num. 4. Qws omwes inscripliones, Leonino metro conceptas, ad sec. xn initium aut u awfom
t

M-

morare. Qui hxc pernoscere exoptat adeat is Carolum Piazza decade 2 ViUe S. Gattx et editamanno 1750 a laudato saspissime Carolo l Historiam hujus imaginis, ubi multa scitu digna, sed qum ad hunc Commentarium non attinent
pertractata reperiet. Porro ea supenus disputata sunt id quoque co r lo, quam merito credatur 8. Galla post maritt obitumadtempusaliquod, utiS. f> /<,,, ,/n-s ,>,<,.
,

ve7e

46
;Ja

SS2 ^J^. ^' ^


tum ad 6uaniiam prudmtcrcredibitoacitfruffur.

removere, nescio, an sat tutum esset. Mid WY e 7; 6 j ersw Leonino,


f

^irod*

A^^t

buttse

ftMcrtjpto,

,^aen^r

13 etiam innuit, puta annum plus in secido mansisse, ut

unum

aut pauto
<

uas, in

n03

orfo imaginis Deiparse

ex hoc capite, quod Leonini sint, ad seculi xi exitum aut sequentis exordium referenrf os won WW| .,.,. iis contra memoratae tradi>
^ocaratos,

veneranda Deiparx imago prodigiose apparuer t, in ecclesiam sub ejusdem Dei parse in tione Deo consecrandam converteret non de entissuis facultatibus partim in ecclesiarum,
%

tionisimmemorabilemantiquitatemlegitimequidquam concludi. <Jodsiquis tamen omnino velit, versus illos, nonsecus acrecitatos in finenum. 4,1 ciborio illi inscriptos fuisse S. Gregorii VII temporibus, haud equidem tantopere refragabor, si modo aliud nihil contendatur, quam sanctum
,

wminatim in S Stephc e,earumque ministrorum subsidium, pa in egenos Hstributis, nonplura sibi re quam unde per suse vitse decursum, larg teste S. Gregorio Magno, indigentibus eleen
iu

opera impendere posset.


ut

48 Superest, ut, an Ordinis Benedictinx

\llum Pontificem,

cum anno

1078, teste

Baromo
S.

nasterium,

quidam

num.

volunt, deinde ingress


651

l>urt(tii

81, instauravit et conseoravit Mariae in Porticu diotam, ciborium

diaconiam
illud

Galla, atque,
i

an sub annum

inontui

ibiUoPetrutn,

una cum
,

nius Ssec.

ipso templo restaurasse, ac pro antiqua hujus inscriptione soluto forsan stilo concepta
,

Benedictino pag. 118 adstruit, tem obierit, nunc paucis investigemus. Acp

qua

mtrabilis illius imaginis Deiparee apparitio referebatur t aiiam inscriptionem, ejusdem reitestem, quse facilius, quam antiqua. legi et memoriae

quidem cam germanis Ordinis S. Benedicti moiindibus accensendam nonesse, agnovis


ipse Mabillonius,

dum

in Tnd\

Sa

s,i-

culi Benedictini S. Gall^

mandari posset ex
,

invalesi ente

lum

usu, rhyth*

mico metro am incidi jussisse. Siveigitur, uti apud laudatum Erra pag. 7 contendit Petrus Felini, veneranda illa Deiparx imago, q use
inasdibusS. Gallaa mirabiliter apparuerat, ab ij S. Joanne I in iborio. vela se. velasancta Vidua nostra instructo , collocata fuerit sioe prout
i

nomini asteriscum (*) ut num. bdocui, non praeposuit, quo chara sui Ordinis stricte dictos alumnos sexus designare assolet. Quiatamen nihilominus complures B< vi hagiologi eam sui Or
i

alumnam

faciunt, lubet hic, ut

itus

idem Carolus Erra conjicit Joannes PP. VI, construc 1 s cjusmodi operibus teste Anastasio
,
1 1

sum, ostendere, eam annis aliquot ante monasticam vitam amplexam fuisse, quam Benedictinis monialibus primum conditum fuerit ccenobium, atque adeo monasterium illud apud B. Pei
iam, in <juodS. Galla secessit, Benedicti.
dinis tunc certe non fuisse. Ei oero, etiamsiMabillonio in Prsef. ad Ssec. i Benedu t. num. 18 ft
aliter concederetur,

Bibliothecario, addictus, illud tegimen seu cibo-

rium

confici jusserit, in eoque, ut natione Grse-

cus erat, illud A et 11, hieroglyphicum Grsecum, Grxcoque habitu vestitas Deipane imaginem, mira apparitione iltustrem, collocarit sive demum
;

quod tamen,

<i>s<>

fatente,

incertum

est

S. Scholasticam

subito

plurimaa

ciborium illud, cujus tamen structura, charactrres hieroglyphicum et monogramma commuq niantiquariorumjudicio,testeJ3rra Gregorii VII temporibus antiquiora suut, ab eo Pontifice ex parte instauratum, ac nova inscriptione Leoninis versibus concepta exornatum dicatur tdsemper nnebit intactum tam immemorabili tamque
,

instituti sui socias ac participes in cellis seu

biis habuisse,

has tamen

in ipsa

ur
p>
,

non habuerit, antequam juxta Cassinum


seu, ut veteris cujusdam
utar,pri/i\</"">"
a;di,

sibi suisque monialibus erectus Parthi non


po>Vir^-in.-i! si>i>ui fratris

conjuxerat

constanti traditione ac forte etiam scriptis testimoniis jam ante tempora S. Qregorii 11 apparitionem illam firmatam fuisse ut. cumnihilin
1 ,

quod, cum Cassinensi, a S. Benedicto anno 52S condi cwpto, anniscerte aliquot posterius sit,

cmtsequens

fit

ut

monasterium apud
S.

S.
<

ecclesiam, in quod

Galla

s\

583 aut

nec

ei obcst et

S.

Gregorii

contrarium valde militet.ea quuntum ad subst tiam prudenter a fidelibus credi possit. 47 Nec mirum adeo videri debet, nihil de ea apparitione, S. (iallaj facta, locutum fuisse S. Qre-

seuanno uno

alterove post maritx obitum, ut

exnum.

19 et seq. colligitur, sese recepit,

primo

parthenone Benedictino

mm puucis

Anastasii si-

Itntium.

gorium Magnum cum is idi num. 9 docui, ejusque minime sibi proposuisset S. Uallae Vitam enucleate describere at solum ejus gesta omnia mirabilem ad Superos transitum. Quod autem
,
,

medio integrove seculo antiquius sii. 1,9 Novi quidem, a Pancirolb in Thesauris
absconditis almae urbis Romas, regione Petrum olim 7, pag. 509 dici, apud S. monialium, quse inprivato quodam bium fuisse
i

i/HOll IIOII

fuit

idtmt
S.

Bentd

AnastasiusBibliothccarius in Actis SJoanmsPP. id mI de apparitione illa etiam non meminerit, est, quandoquiden magismirandum
hilo

Ms. archivi
;

S. Petri Monaohffi S.

ti

vo-

cantur, indito

earum

S.

Catharinaa no-

gesta utut tempore S. Joannis I

ad ejusdem

mine sed prasterquam quod nullatenus probari Cathun, possii, i" Ulud ccenobium S.
potius in aliud e vicinis
,

spectabat. Letera, Pontificis elogiumproxime non cuttum, qiuv nempe ad hujus imaginis figuram.

de quibus V<

cade\,cap.

devote venerantxtranslationem concessaque eam histospectant,cum imagims ilhus bus beneficia

Vitse S. Galla- agit, sese san recepisse, documentum illud Ms.,


9

non riam non scribamus, nostrum

est hic

comme-

quodque Pancirolus ab antiquitate non laudat, Piazza pag. 50 non parum suspc* urxfatus

162
AIXTORE
.1.0.

DE

S.

GEROLDO COLONIENSI.

tanlam auctohabet,vel recentius est, vel certe allatas a me ratioritatcm non habet , ut contra Galla secessit, nes monasterium illud, in quod S. possit ante condi<>s fuisse, dici BcmCassinum, ut MabiUonius scribit, pri-

ACTA

tumapud
S.

Scholasticx camobium. Acccdit quod et nsi laudatum a Pancirolo documcntum esset, nihil inde tamen ad:i'.um et genuinum
,

versus opinionem nostram evinci posset, cum monasterium illud olim quidem, ut Pancirolus vutt,

Ex

lib.

iv

Dialogorum
I
cap.

S.
edit.

Gregorii

Papce

xm

Paris.

Monialium Benedictinarum fuisse potuerit, cum wl diu, ccthaud ita pridem post con,

tum

anno

1705,

tom. 2,

col.

392.

ditum inimumparthenonem ditataricoepitearum institutum tametsi propterea illud idem ccenodio suo, nec S. Gallae temporibus Senedictini Ordinis exstiterit. Ceterum quaen. Galla illa fuerit religiosx vitse Regula, quam S.
;

-i-nterea

neque

hoc

silentium

arbitror,

quod
Cjall,l
>

Xmihi personarum gravium atque fidelium est relatione compertum a. Gothorum namque temporibus b Galla, hujus urbis c nobilissima puelpatricii rilia d, intra la, Symmachi cousulis ac adolescentiae tempora marito tradita , in unius auni spatio ejus est morte viduata e. Quam

mino

nobili moriii

secuta

est,

an

S. Basilii, quse

nasteriis Italicis viguisse institutoris, tacente S. GregorHo rius

tum passimin movidetur, an vero alte-

tecundat

ni^'.

tia rejmit t

a
6
r

Ma-

gno, ego definire non ausim. S. Galtain50 Quod autem ad cmortuale sanctas Viduae grcnaett greua eit, emjms determinandum attinet, dissentiunt noni ibiquc iub tSHutJT nihil inter se Mabillonius et Ferrarius ille dum nurn in Scvc. i Benedict. pag. 113 S. Galke obitum ex dtfuncta. B S. Gregorio rcfcrcns, hunc circa annum 550 contigisse scribit, hic vero, dum in Elogio S. Gallaa, quod ad diem vi Aprilis edidit ejusdem obitum anno Salutis circiter dxlii affigit. Ast uter verosimilius statuit? Mihi quidem nihil suppetit, quo lualem Sanctee annum certo determinem;
,

dum

fervente

mundi copia ad iterandum

thala-

'>'iC<

et opes et setas vocarent, elegit mag-is spiritualibus nuptiis copulari Deo, in quibus a lu-

mum

ctu incipitur, sed ad gaudia aeterna pervenitur /; quam carnalibus nuptiis subjici quae a lretitia semper incipiunt et ad finem cum luctu ten, ,

dunt. iluic autem cum valde igmea conspersio g quia corporis inesset , coeperunt medici dicere ad amplexus viriles rediret , calore nimio nisi
,

verum

si co?ijectu?\v hic locus sit

nescio
,

an

illustris

Vidua nostra captdc anno 546 ul MuraAnnalibus Iialise scribit, a Totila urbi Romse superstes vixerit quandoquidem Procopius, cujus de Rusticiana, S. Gallae sorore, verba dedi num xi, de sancta Vidua nostra ne verbo
,

contra naturam barbas esset habitura h quod ita quoque post factunj est. Sed sancta Mulier nihil exterioris deformitatis timuit, quse interioris Sponsi
:

speciem amavit.
foedaretur,
retur.
SS

Nec

verita

est,

si

hoc in

illa

quod a
i

caelesti

Sponso in

ea non amamonialit
faelt

Mox
,

ergo,

quidem meminit, id verosimiliter alioqui facturus, si et Juec patrias urbis cladi superstes fuissummamque suse sororis calamitatem viset
,

est

abjecto

maritus k defunctus seculari habitu , ad omnipotentis


ut ejus

cancro
lur,
<t

aflligi-

iwm
j-

disset, aut

leste S.
l

parem fuisset experta. Cum tamen, Gregorio Magno, S. Galla in monasterio

Dei servitium sese apud beati Petri Apostoli ecclesiam monasterio tradidit l, ibique multis aunis simplicitati cordis atque orationi dedita, lar

obitum
notcit,
i

*
/

S. Petri ecclesiam multis annis simplicitati

cordis atque oratkmi dedita

<C

Deo servient, hujusque exordium, ex supra dictis ad an523 aut 52 \ referendum videatur, ut num anni illi numero multi tanto verosimilius invesanctx Viduse noi queant, haud abs re erit, strde vitam, contra ac Ferrarius fecit, ad usque entem annum Christi 516 protrahere quo forte anno , ne patriae calamitatem suis oculis vre ac prseter gravissimos corporis dolores, quibusconfiictabatur,acerbissimamsubirederumnam cogeretur, ad seterna gaudia virtutumque
monasticx
vitse
>

eleemosynarum opera impenm. Cumque omnipotens Deus perennem dit jam mercedem reddere ejus laboribus decrevisset, cancri ulcere n in mammilla percussa est. Nocturno autem tempore ante lectum ejus duo
g"a

indigentibus

candelabra

amica
porales

lucis

quia videlicet sed etiam cortenebras odio habebat, Quae, dum nocte
lucere

consueverant

non solum

spiritales,

suarum mercedem a Deo

evocatafuit. Ilabe

modo
:

ejus Acta, quse S. Gregorius

Magnus sub

titulo

quadam ex hac eadem jaceret intirmitate fatigabeatum Petrum Apostolum o inter vidit ta, utraque candelabra ante suum lectum consistentem nec perterrita timuit, sed ex amore sumens Quid est eique dixit audaciam p exultavit dimis9a sunt mihi peccata mea? Domini mi
:

Pe Transitu Galla, andlke


.conscripsit

Dei, lib. 4

Dialogorum

Cui
pite,

ille,

benignissimi ut est vultus, inclinato cadimissa, veui. Sed, quia annuit, dicens
:

quamdam
:

sanctimonialem
ceteris

feminam
diligebat,

in
illico

eodem
Galla

monasterio prae liogo, ut soror Benedicta q subjunxit Non, sed illa veniat. Cui ille respondit
:

mecum
talis

veniat tecumj haec vero, trigesimo secutura s.

quam

petis,

die

erit

<2D

3 His
tis

itaque expletis

visio Apostoli assisten-

cl

rum

'"'<

et colloquentis ei ablata est.

At

illa

protinus

ciatnoriK"altera dein

Cougregationis accivit matrem t, eique, quidve audicrit quid viderit indicavit. Tertio
cunctae
, ,

subseqWt 1,

autem

die

cum

ea, quae jussa fuerat u, sorore de,

functa est

x. llla vero

quam

ipsa poposcerat,

die est trigesimo

usque y

in

subsecuta. Quod factum nunceodem monasterio manet memorabile.

DIE QUINTA OCrOBRIS.


sicque hoc a praecedentibus matribus z traditum, narrare illic solent subtiliter juniores quae nunc sunt sanctimoniales virg-ines, ac si illo
Ie
,

103

vita S. Gallse negari non potest. etsi his vecbis h<vc diserte ibi non exprimatur, ex iis

Nam

iu

tempore huic tam

grandi rairaculo et

ipseB

tamen, quse S. Gregorius in fine hujus cap. narrat, manifeste patet, eam in monastetno

xm
ali-

adfuissent.

quo in simplicitate cordis Deo serviisse. m De his actum est num. 21 et 47, quos proin,

ANNOTATA.
Primus codex Carnot. in laudala editione habet Quod mihi personarum civium fidelium. Sed de fide et auctoritate hujus narrationis actum satis est in Commenlario num. 7 et 8.
a
:

si lubet, adi.

medici distinguunt
ulcere consistunt

Notum morbi genus, cujus duplicem speciem Quidam enim cancri, inquit Gorr&usverbo Kapxivogj sine ulcere, quidam cum
n
;
:

b Nuptui tradita videtur


Italia

S.

Galla anno Christi

qui sine ulcere sunt, a veteribus occulti fuere appellati.... Cancer autem ulceratus assidue erodit nec sisti potest et saniem pessiraam

Gothorum in dominantium rege Theodorico. c Nempe, Bomse, ubi S. Gregorius Magnus \ libros Dialogorum scripsit. d De illustri ejus prosapia adisis Commentarium a num. 10. e Contigit adeo mariti ejus, cujus nomen litteris prodiluin non inveni, obitus inlra annum 520 et
circiter 520 vel 521, atque adeo sub

teterriraamque exudat.

oActaejus apud nos exstant tom. v Junii


tom. vn in Supplemento

et

Addendorum
;

p Tametsi Salustio in Catil. audentia fortitudinis sit audacia vero temeritatis hic tamen audacia in partem bonam sumitur, videlicet pro
,

annum
B

523,

quo tempore S. Fulgentius in Sardiexsulabat.


lit.

nia etiam

Consule
b.

Commentarivm

sancta quadam. fiducia et securitate qua Apostolorum Principem sibi apparentem libere alloqui non timuit. q De hac sancta moniali vide tom. 2 Maiipag. E
,

num.
f

20 et superius

107.
r

Videtur S. Gregorius alludere ad verba S. Fulgentii in sua ad Gallam viduam Epistola. Vide Comment. num. 14 sub finem. g Id est, corporis constitutio vulgus comple;

Qudpnam

illa

fuerit

frustra quis divina-

verit.

est.

xionem vocat. h De calidioribus et siccioribus in humano corpore humoribus quatenus ad productionem barbae faciant, consule Gorrseum Definit. Medic. verbo Qwywv aliosve medicos. Quo sensu particida illa mox hic sumi possit debeat, disputatum videa num. 17. et k Teste S. Fulgentio, consulis filius is fuit et ipse consul; sed an honorarius tantum, an solummodo designatus an vero ordinarius fueaut per annum integrum, rit aliquo lempore
, i ,
,

ipsa h&c prxdicto tempore illam secuta Sed an die vi Maii, quo in Romano Martyrologio S. Benedicta annuntiatur, ex antiquorum tcstimonio compertum non est. Consule
s

Re

num. 2. t Hinc
vocetur.

patet, quam antiquus ille mos sit, ut monialiu) prcvfecta vel abbatissa nomine matris

u Jussa, id est, prsedicta seu praenunciata. x Hinc manifeste sequeretur, S. Gallara die vi Aprilis obiisse, si antiquorum auctoritate certum esset S. Benedictam die vi Maii ad Superos
,

transiisse.

cum

de nomine illius non constet, quis dejiniat ? in laudata supra editione 1 Beccensis codex memoratus ita refert Ad Operum S. Gregorii
,
, :

y Scribebat lurc
uti

S.
8.

Gregorius anno 593

vel 594,

diximus num.
,

omnipotcnti.s Dei obsequium in ecclesia beati Petri Apostoli se convertit, ibique multis annis simplici

z Editores novissinii Operum S. Gregorii Magni notant hic etiam nomine raatrura venire sanctimoniales, ma.rimeeas, quse provectae setatis

corde, orationi dedita etc.

Hinc tamen monastica

sunt.

DE

SS.

FIRMATO DIACONO
VJRG.
C B

EIUSQUE SORORE FLAVIA SEU FLAVIANA


AUTISSIODORl IN GALLIA

SYLLOGE
SECll-0 PORTl
Al)T VI

Sniirli hodit

Bieronymfa

V Y

Florentiniun * 'v itniiu majora apud ai Pirnmtum diaconum S. lirmatuin miana apographa scufU

Hierony-

Gallia

civit.ite

Antisiodoro
id prsestat

depositio
et

sanctorum
wrgi
Corbeiense,

hujusque sanctam sororcm

sub arctxie Aidissiodori, quie episcopahs

MW

germanorum Firmati diaeoni


nis

Flaviane

Deo
in

sacrate

verum

initio tamen utut Lucensi etiam satis congruat,

quidem, ennlionant. Et Lucense habensad hie lectionem mrianlem TTnullam se.uentihus rerhrs, Et m hisee

m Dhoan

XsZZonat,
Octobris

Deo sacrate omit AnlverpiensB seu Epter tit, quod pariter facit depositio, San nacense, omittens prxterea vocem Flavianam ctosque nec germanos appellans, nec adhuc usurpato scribens sed Flaviara more alibi
Et
Gallia civitate, in fine

24

Ad

Tomus

TTI.

ln
mk roai
C.

DE

SS.

FIRMATo

])L\C.

EJUSQ. SOR01

=
,/,,/-x, /
. ,

::::; ;:::::;

atsr^rsSC
Sanctorumdumtawatrum^looum
cisevivis excessus

n , vr
';/

'.

fftotmy
,,.,

*
"

m.,
id

rilormal) brevissime an-

expnmere

solent, a

ogiapno **J*

adjungU.Atque

i}

/M "

"/""'

Virgims

tf

Germnnon.m

ivW/.nuflt monasterii S. Udalnct.ei

Bieronyr,iiamscoilibusip,>ii<n"i""sceieor,

g^K
'"

SsSSk:
gwort

:rt=5SSttStS
sii&inefo

reduxerts verum Aausws et p removendi, e/piavia Autissiodorensibus Sanctis,


:

aa

///

, mwsaFirraato .rety

,,,.;

/.<

mimorata Hieronymiana

episcopi, vir^i rtiom diacom, presbyten, .uteoex captadiunai nmite Wu& oq "' ms Rrmati e ^a * nihil obstet, quo mmus Sb. te

:::;::;:::!:::::::.::^*
'

::

:;::;::;:::;;:::t:

sSSizSZESSZ i5S3SSSE
;:::;:;;::;::::;::::;;:::;::;.!::
'. .:. ;,... ,;L/ Hieronvmianis, Antverpiensi

r
i

S
'"''::;':;

;:.::;':;;:::.'..:,:;;

'':'''::;';;;:.: svim "" "'""""' circum/e,


,

"

W ^-r*-et

',:.."::::. <"

;:,"' Bluma

KiAdone
g
p>'0
/-<''

55rfi=S
'
'''
<

'""":":-::

::;;:.:;::;:'::;

" "J

'

/'""

-'

'/

''
,
,

'

Martyrologium suum conannavil, ex ZZerpiensi et Blumanio similibusve


,

Adontant co eui preeterea tres

Adonm wm. Georgio in Prxfatione ad l hanc Sb. 1, , t. neati, suffragantur Adoi i , an annuntudwnem, veluli seu """"" "'; <",/ 8 pr '" '" r^:
|

nrxivisse,

Bedamque

po
r

>^
,

iVw/WtoM m. 64 et dem Sandos nostros> etsi a


sive Flori

H i
in

el

Florum

in con-

adhibuisse,

#m profert
et

Zi g

B aslepuro,
,.

opera suppleto,

Zos, aliunde tamen

suum Marlyrolo-

';,..; ,;,, verbismitam^eyd^Ad^t^a^ \^J * os Notherus nonm emorat, Adoma uose ^ hodierna sua ad Usua, dum ^ mm umversn
;

Fiav

"-""'

";:,;;;;

soiieAL,

Um
.

^u^

et

;>

Sollerius in

vationeidcircomiratur.q

Ihan,
et

,-,

aealmm

qua Placidum, Eutychium hodie c Ipud Siciliam


'-
Placidi

alios

t.ignta

""" h
'

'

<jusque

socws ex
I

^'^^'IZ Te^meronyZanU 2 '<'/


1tu

^ ^

^^
. -

!<,,

anet,cur^exnmet %rsan, Krmatun, w

_'-

B"l.

-";
/,,
.

"

^Xrus
U

Ls
,

nonesse

proadddisaGaU,oan2 "
hodiermsad Marly

^^uZ^pt^ntm
oloyi>'

^"J

rejectos, si; R osweydo in Appendieem reper- F e t in Usuardo et in Notkero cunctanterpomattribui, insua I ^,/,,,,, / non a^Usuardum Prxfatione num. quosvel Usuardus, vel or0 *terea (a^en omnes, non memoral Adoni illico idcirco abjuWt am ste(K!< M<i Dominicus sua < Adonem Prvfatione num. 8 sin

IMW

J^
.
,

.^

hah adscriptum, Annotattontbus e< Morentinius pro suo arbttrto


,

n
>

movulgo ./

perpe ,-am existimasse vuletur. r <


,

hos**ttes,

modo tandem omnta hxc habeanl ,i Ado ,,:,,/,.,/,., / ?\w*Hieronymianis r


,

nnutam

sdlicet et '"" *> ff^. antiq SoUertus. etiam revocat


/

Itaviwi. m ftj flJBwo wd" " m


'"' 0aJ!mt

^"

6!

f^

Ao(Jj e s (

^. tol,. //-

^^ ^ ^ ^ ^^ ^
|

>-,
,

^.

,,

ro accedunt

'""""'

s^adUsuardumP^fatwm^^^. >: "


Bm Sollerium) Martyrologmm ""' '" "" haiut eitius ;< / lassis teLtvm.eccurabipsohtvusauetoreTu
;

3 Et sane non

immertto

'^
t

m "
,

non quidem, quos el es adhuc hagi ologi, S eu omnium anttqutsstmt, sed aln, {. 0! vocamus * , Franc0 Ga iua Labbeani ^,, ,, ipse lllltiquus parisque aut et, moioris antiquitatis Autissiodorensis, quod apud Scriptorum a col. Veter tom

^ ^

^w
,,

';;; tateo, ,-' >iequtartnlf


.

"'

"-"

,j>! >

,;

,/,. , os c^kdi top .* nostri scilicel Florarii ,.,., Iljres


,

.^i <>
Ms. auclor,

DIE QUINTA OCTOBRIS.


rimi,
est.

188
AtcTone
C.
H.

quorum omnium nomina hic recensere, neaumannuntiatwnes profer, ,,-& pretiumnon


,

inveniatur.

Quod autemadS. Firmatura diaconum


illo

pertinet,cuminuno veteri

Attamen

vi

h,,s

omnes sub uno

veluti con-

Labbei Hagiologio Formatus, in antiquis autem Faslis sacris, supra

rum

rmatus vocitetur.
Firmati
diacoui
et

Flavianae

virginis

In

Plantiniana Martyrologii Romani editione, anno l~"l fiiri.a, Sanctus noster, non Firmatus, sed Firmanus appellatur, seque, cur id fiat, nescire, ait in liodierna sua ad Usuardum Observatione
Sollerius. Quidsi igitur <//,othetarum dumtawat sphalma dicatur? Certe Firmatus uti in ejusi
,

dem Martyrologii
restituitur.
Plat idi Bene-

editionibus,

annum

170]

prse

gressis, fuerat, in posteriori anni 1746 editione

dirlim

I0f'0l 8,

pro tOClO hi, nuUtu oOtrudituj

Castellanus, qui Romanur,, hodiemum, in linguam Galticam conversum, Martyrologio suo uniuersah /nseruit, binishodiein margine appositis notulis

nonobscureindicat, ineaseseopinione versari, qua existimet, S. Placidum martyremSicidum, in tribusHieronymianis mnjoribus apud Florentinium apograplus, quahic esse pura, inCommentario, Actis S.Placidihodiepraemisso, nunr merito sestimantur, cum Eutychio et triginta sociis anonymis hodie signatum, pro S. Placido, S. Benedicti discipulo, in Diatogis GregoriiMagni memorato, sanctam.que virgiuem noi

cur ss. Pirmatus <iiaconus ejusque sororFlaroaseuFlaviana, in Hieronymianis, ut jam docui, hodie notati, seorsum a S. Placido Bencdr hnolnr (l,,,i h,r,yiectamen seorsumabhoc etiamdantur Eutyehius, Victorinus etFaustus, in Hieronymianis pariter hodie notati, qui aPlacidi Benedict ini biographo nomina sua non m in us, <?uam Firmatus </iaconus et Plavfana seuFlavia virgo, nominetenus ignotis S. Placidi in martyrio. Messanse tolerato, socis habent ufficta, sicii hisce, a quibus nihilominus verosimilli me sint diversi, perperam mdentur obtrudi f Est sane, cur idnon neminimirum queat verum dici potest, primo quidem Eutychiurn, Yictorinuyn et

8 At vero

Cnr * eortum
"''
'

m
''f
,

,/,

mianis,
h,

Faustum notos esse e solis Hieronyquorum cum annuntiationes, quibus tres


"K

stram Autissiodorensem Flavianam, mutatam in Flnviam, sicuti etiam alias vocatur pro sorore
,

ejusdem S. Placidi Benedictim infabulosis hujus quod Actis, secuto xn demum inventis, obtrudi;

diaconum sane, uti etiam iniisdemS. Firmatum ^is, pro uno e sociis, cum Placido Benedo

Sancti hodie celebrantur, in Commentario de Placido Benedu Hno transeript3e,sufflr cienter simul de illis fuisse ibidem tractatum quod etiam qu renti, cur <le ipsn saltem S. Placido Bieronymiano, <i<',,i</ne de S. Pelagio, num. i et hicmemorato, Hieronymianisque hodiepariter inscripto, seorsum non agatur, esto responsum. Accedit non undeqiw</,<r certum esse to Placidum Benedictinum, Eutychium et num fratres ejus, Faustumque in martyrio socium a Placido et Eutych io Hieronym ia no sociis que triginta anonymis distingui; Firmatum au&.
-2
, ,
1

1<

verosimiUimum apparet vel ex eo, Actorumilloruminventor (adi Commentaquod rium, Actis S. Placidi ad hunc diem ptwmissum,
venditari
,

tem diaconum, sororemque ejus Flaviam seu Flavianam aS. Placidi <<> >m<rt,jrio socio Firmato sororeque Flavia et in ipso Martyrologio Romano,
utpote quod alia hos, atiaillos annuntiatione uno

num. lu; sparsa hinc inde hoc die per Hieronymianos codices martyrum aliorumve Sanctorum,
Eutijchiividelicet, Victorini, Fausti, sanctorum

eodemque hocdie
et

celebret, su

distingui,
tos,

reet/<"<< ipsaomnidubioproculessi

nominavenostrorum Firmati atque etiam Flavias corrasent etpro arbitrio Placidi Berosimillime
nedictinisororiJratribushospiiibusqHe, cum
illo

Messanxpassis,quosnominetenusnor norat, interim, servato affinxent, praeter Eutychium Hieronymiana mox laudata, hicex quem
etiam, adjungunt, trigintaanodictispura, Placido suo

uti liquetveteo, quod S. Placidi Benedictini m >rMesmartyrio socius Finnatus, Flan,, Firmatus ejusqi sanse in Sicilia, noster autem Xutissiodori in Gall<<> ad Superosfero,

SO

Uci obitu migrarint. .)Accedit, S. Placidi Bern


(
,

fTtO

anmartyrium,
""""'-

nymorum martyrum numero. etiam jam consequitur, 7 Hinc porro


"

et

sororem^ue, nominibus affictis Firmatum Yh\x\nu\vocatos, pra tet quam quo


ostri,proasimse cognationis
inter

J^

ut,

cum

perpcritiK eot !'!

duplical

renlintw

hisce utique proptc

maiUS

Uicivu/tiio

y^

v,. w.

necessenonsit,eademilla, qux Placidx

um

ettrigintaalus soctis anonyEutuchio dumtaxat muHla dicere Bteronymtana mishodie signant, dupUcemque Firraatum et Fiavmnam

"rapha,

Slaviam,

restttutts,lO' qui >nhisce,integntati


facit

dubium, uti \am nuncostendo. majortInplerisque Eieronymianis apographis c desupra laua bus aliisque Fastis sacris Sanclorumnostrorum nominibus // positio modconfessoreseosarguerevidetur -

^admodum

est

nimvox

illa,

uti Admon. 9

prsema Florentinius

Hieronymianum Annotationxbus disttnctione ii r>rvterea ibidem pro

Ftorento
ilUx

rectedocet.secundum veteresscriptoresecclestas>que martyrih

nonincongrueeHam

SI
ram f
Sancta

ZeZLgiulogium

Franco-Ga^

odetur, frequenti\ sepul/nrr persecuttofessoribustribuilurseu iis, <y" eatra in pace obdormierunt. Attamen, procellas

num

mm m nieronymianisaliisqueFastis sacris Flavia nec martyres


tenuscitatis Kirmatus^
confessoresdiserteeteaipressenitncupenturfSint-

oue quiutroquehoctUrio

in

Bieronymtams car

rSStisasssi M^*-^**!

commemorationem

166
illTOKt
C. B.

DE
,

SS.

FIRMATO DIAC. EJUSQ. SORORE.


ractOB, eam Catholici status cultam appetlat, ac Euricum uon

wimemoratfoHero. "* martyrumjwdiefieriprxseu, ut. Wh cipiens,tume(iam Bargedeus senatus


Autissiodorensis assessor cant, pnrsiduilis
:

valetudinem 00-

l>

tam Romanis

hic

urbibus

qnam
;

leg-ibus Christianis iusidiaturum

enim
rio,

Sanctorum Autissiodorensium Katendaexstat, quodcontexuit, quodquepenesnos Ms.


in Gallicis,

videri sibi

quae

omnia non

indicant,

Euncum,

hodie Sanclosnostrosverbis Autisredditis,itacelebrat:S.V\rmfiUis diaconus soror sanctimoniahs siodorensis et S Flavia ejus Evrici perAutissiodori prirni fucrunt, qui, durante
secutione,

Latineame

martyrium hoc

die sunt passi,


,

mb

Eurieo

Virigothorum
rege,

ex suppeditans 10 Ita ille, ea sim.ul etiam tempore Sanctos nostros pasquibus, quo circiter
sos

quodscripsitGregoriusToromxsisJnCa/hnh, cxdibus passm> Arianse perversitati admrsan/es, panter ut, dato ctiam, quod sxviisse. Unde fit, Bargedeus, ad i Julii in Kalendario cit. affirmat subactum armis ab Eurico Audssiodorum fuisse sub eopro fide certum propterea, Sanctos nostros proinde hic scnfuissenecatos, non foret, ittque
antiquior,
12

existimet

haud

difficulter colligas.

Cwn

quam sit, esset ptor, id asseverans, etsi etiam, hac in re fidem haud indubitatam sibi
adjungeret.

enim SS. Felicemet Moderatum Gothorum aut, si Evarico seu Errico, Ariano magna Gattiamaris, Visigothorum rege, qui
t

Autissiodori ao

manct habeant Bargeceus, nontantum.quidquid etiam scnbat

Jam vero,cum hxc

ita

perserum parte occupata, sxvam in Catholicos fuisse affectos, ad cutionemconcitarit,martifrw


i

Sanctorammartyriumincertum, verum etiam, ips quod alioquin satprope fuisset defimtum,


quo ii, sive martyres, sire con/ess* id idcumquc altO obierint. Dispiciamus ergo, anne Kolendario, quod Brenequeatmododefnnri. In anno 1786 emviarium Autissiodorense recentius, Notula, quam Marty* cusum, prcvfert, itemquein
tempus,

jrr ^
f
^

Evncus indubie designat. Jam vero cum Eoricus (vaseu Eurieus aut Evarix, seu etiam nomen effertur) rie enim a variis regis hujus B annom^occiso Theodorico fratre, Visigothorum (adi ad annum factm sit rex, annoque 485 annum 481, num. 24 et ad num. 2 4G4
ptis
, ,

scmdiem in laudato Kalendario etxam Evricum, sub quo Sancti nobat,hunc ipsum huc transcn subierint marhjrium, verbis
Julii
stri

rologium Parisiense,

annoWt editum,

hodie sibi

cum morte commutaBargedeus S^. Firmarl t conseotarium a nontum et Fliviam seu Flavianam, quam, aliisque Virrecensitis nullis martyrologis supra
Vaqium
in Criticis) vitam
sit,

ut

Firmatus et habet inmargine adjectam, SS. verum, vi e vivis abiisse signantur seculo v aut Notutse auctores quo fundamento ? Kalendarii et saltem modo qui temporis cmortualis, ita a sa lato rationemnon addunt, Sanclis nostris assignati, Flaviam verosimititer crediderint, Firmatum et dictis putavit Florentimus, Hieronymianis,utiex
:

r,

sanctimoginem Deo sacratam appellatam, ipse eotemporis sparorof, mar/yrio e vivis

nialem
tio

quod inter annum 463

et

annum

481

exi{-

esse adjectos a Gallico antiquario dumtaxat seculum v, utpote quos aliogum hincque eos ante HieronymianoMartyrologiopuro.. aut ipsoforsan
,

currit, fuisse sublatos, assertionis le nullum plane


.

veW

Verum
,

scriptor
ait,

sec. v

autsequenticonfecto, inserendos fuisse,

'

"-

qua Sanctos sub


va-

stimarent, evivisad Superosmigrasse,intulennt.

Evrico '"

Ewrico martyrium subiisse

dem

et Flavia wwW//ut sola sua auctomtate Firmati tempus, mdu* rium, nedumipsum etiam hujus antiquior bitatumpossitefficere. Nec etsi foret in re fidem adcertam proptera dictis suis hac Euricus, Visigojunqeret dubium enim est, an Catholicos, quemadmodum thorum rex, adeo in Scvaerd, Ihn-gedeusputavit, fidei oausa passim martyrium sat apte queat atSanctorum
,

in

medium

adducit, estque recentior,

quam

AdhxccumeosdemantiquissimisHnromjnnnn Epternacensi et Blumanio apogra/>!ns, quorwn altcr alterumjam inde indeaseculi vni initio, viderent inscriptos, anno 772 exartuam est,
rintforsan, Firmatum
vit

et Plaviam in antiquiorx apographis habuisse loeum, busetiamsecvU siis/dcnti.sicque illorum obitum, quem idcvrco necin secidum vn audebant differre, sub disjun

tandem ctione vel seculo v vel vi contigisse, jam su\ cluserint. Et verocum Sancti, utie.c

ut ei

tribui.

C
ifui

11 Scribit

quidem

Historiae

Francorum

hb.

2,

pattim

cxdibut "i
i

gravem in Gallns cap. 25 Gregorius Turonensis, concitaspersecutionem Evaricem seu Euricum


se

atholicoMi*ii"
ii

homines perversitati suse non consentientes

viiite,

uidetw,
n
-

mb-

i/ii

pissimobtruncasse, clericos invincula conjecisse, pepidisse, parttm sacerdotes pnrtim in exsilium


sjnnis interfecisse, et ecclesiarum aditus
jussisse
;

> dicHs fas est colligere, a Gallico antiquario Martyrologio Eieronyntira forte dumtaxat sint ano adjecti, fuerintque hujus apographis indeaseeulovjifbrsitan inscripti, non ommno v aut inepte eorum obitus late loquendo secuto hmcque idrumque hooseeuUm sub viinnectihn disjunctione, adjecta etiam dubitandi partieuta
j
,

obseran

forte,
1:3

verum Apollinaris Sidonii ad Basilium

hausisse, loco episcopum epistolam, e qua haec sese


est, cit.ipsemd adjuagit.prrperam inl<>, Valesius, et &39 ut lib. 5 Rerum Franeicarum pag.
/

supra in marginc adSi u /psi. Atque hiec de mortis, quam Sancti o\ supc rint, genere et tempore dicta suffwiant, in duccesi Aui ut nunc pauca certa de eorum odorensi cuttu subjungam. In antiquiori seculi
et xvi Autissiodorensi Breviario 88. Firmati commemoratio ut jam supra innui hodde vise
,
,

rl

qnn l"ll"
dUeceti

\utiiiiodoren
si

a/pclanti"

annum 475, num. post hunc Pagius in Criticis ad epistola laudata, uti 4 recte observant etenim in
:

V<b,num. hanc vel apud Baromum ad annum Operum variorum toSirmondum fc8, velapud moiinter Apollinaris Sidonii Epistolas lib 7, dumtaxat 6 inspicienti patebit, Sidonius
cap.
tos
scribit,

prxscribitur.

Idem etiam

fit

in recentiori,

Au-

tissiodorensi item, Breviario

ymxime

laudatp

quod prxterea lectionem tertio locolegendam si<i>/>.<>< leguntur Elac dre peditat, in qua de Sanctis
ui quint Octobxis Autissiodori sepulti sunt soror ejus sancta Flavia Finnatusdiaconus et
i

Crocum et Simplicium episcopos relegaPetrocorios ac esse, et apud Burdigalenses,

plerasquealiasurbes, in quas Euricus obtinebat

imperium, summos sacerdotes morte truncatos, nec ullos in defunctoid est, sua morte mortuos, sv/p>ctos,desertas rusticas parochias, rum leoum
lapsa ecclesiarum culmina, aditus nibus avulsis, basilicarum
aut,

Flaviana,Deosacrataviryo. Reliquiarurn hujus \ C Ferreolumindiosceg-inis parsqnadam adsanctum


coligiAutisaiodopenai delata foit, ubi etiamnuin Hxcprsefatateetio nec alia fidei magis pro t\ir.
\

valvnrum cnrdivepribus ob-

batt-evelde ipsis Sanctis

veldeeorwn apud Am

tissiodorensescidtuinvenirequivi. Saussayus qui-

dem

DIE QUINTA OCTOBRIS.


in Martyrologio suo Gallicano de SS. Firmato et Flavia hodie ita prasterea memorat i Autissiodori

167

dem

cum

hsec
et

ficio,

ex diaconi, quo Firmatus functus est, ofex vi?*ginis Deo sacratae qualitate, qua

it

sanctorum Germanorum

Firmati diaconi et

Flavianae virginis Deo sacrate, qui, pura castitatis ot tidei obsequia Christo toto vitae cursu im-

Flavia seu Klaviana etuxit, consecta?ia fere dumtaxat sint. nihil valde notatu dignum ad suppe-

pendentes, virtutum locupletati meritis ad sempitern gdoriae g-audia commigrarunt Verum


;

ditatam hactenus aliunde de Sanctis notitiam superaddit, nec, etsi quid superadderet, fidem faceret, utpote

scriptor dumtaxat recentior.

DE

S.

HIERONYMO
IK

EPISCOPO ET CONFESSORE
NIVEKXl
GALLIA
J.G

SYLLOGE
Nivernum,
cios

Mn*S

t
j

Bcc etia

episcopalis Galliarum urbs ad fiuLigerim Nu-erimque sila, preeter inclytos sanctitate prgesules, JEoladium, Agricolam, Deodatum, Itherium, Aregium et Eidalium, de quibus suis locis in nostro Opere actum est,

tamquam de

indubio Sancto, mentio ftt, adficu turque in unius ex his Auctariis margine dies v Octobris, seu quod atiquando, hoc die e vivis excessisse llieronvmus creditus fuerit, seu quod e- %
jus

memoria

Officio Ecclesiastico

eodem die

cele-

ZinLZ

'"',

gloriari merito potest

aclesti sibi

munere datum

B etiam fuisse

3.

Uirronymum nostrum, cujus muni-

ficentia ac pastorali sotlicitudine suus nonparum sptendor accrevit Quod autem, ut non nemdni ri-

mirum poterit, sancti Praesulis nostri nusquam mcmncrint Ado Viennensis et Usuardus,
deri

quieodem

seculo,

quo

isobiit, satis provecto,

sua

brari antiquitus SOlita sit, uti ex vetusto Nivernensi Breviario supra citato a< \ vernensi Kalen* darto anno 1637 edito, erui quoque potest. Atque hinc martyrologi recentiores, puta Saussayus, Castetlanus, Franciscus Giry et auctor Parisiensis Mrl. annoll-Zl editi, Sanctum nostrum etiam celebrant die v Octobris, et nos paritertum horum exi

Mrl. conscripserunt,in causa, arbitror, fuit, quod vel necdum anno N58 imo nec anno 875 apud Nivernenses multum vigeret, vel e.rtra horum term
<

nos haud ita explorata omnibus esset Ecclesiastica


ejusveneratio. Ut ut sit, nonest, cur delegitimo ejus cultu ultatenus nunc ambigamus. Etenim,

prxter Nivernensis ecctesise Breviarium,

teste ho-

Vwernensisque emplo, tum laudati Br,wia rit M& Kalendarii auctoritate nixi, tametsi resistere rideaniur (li<i<loCoquiltiuset Sammarthani fratres, qui festam S<in<:t,i turein statuunt diera vm <><tobris, de eo hodie, quantum per instrumentorum inopiam ticet, disse?'ere deerevimus.Martyrotogorum, quos jam laudavi, uti et Florarii nostriMs.
.

exadierno ejus antistite, sub Hieronymi nostri festum die v Octoratum, quod bris statuit, Ecclesiasticum ejus cultum itidem tcstaturMichael Cotignonus, Nivernensis canonicus
1450

annum

manu

annuntiationes,propterea quod aliseprseter S<irii nomen dignitatemque nihil singutare referant, aiicv vero, quxpauto fusiores sunt, veritat/ unde quaque non consonenl, huc transcribere su/jcroa-

archipresb., insuo Catalogo historico episcoporum Nivernensium, anno 1610 typis edito, ubi pag.
et

caneumdn.t

36, in abbatiali ecclesia


(

Nivemensi S. Martini, sanctus noster sepidtus fuit, exstare ni qua et sacellum asserit ejus nominidicatum, sanctasque honorifice asserejus reliquias in lipsanotheca non m\ vari fidelibusque in veneratione esse, submissa ad me de Sancti affirmat. In
disertc cultu gestisque notitia addit

i. Sufpciet adeoproomnibus MsMartyrotogii Parisiensis annuntiatio, quse pag. mi inter Addenda et Emendanda ewstal hisverbis

concepta Tertio Nonas Octobris Nirernis sancti Hieronymi epiaeopi t.-mpore Can.li Magni imperato:

ris,

vera

quiVjiisecclesiiemnltadonacnniulir. liquescet. sit annuntiatio, ex infra dicendis Praesulis nostri Acla spectat 3 Quod ad sancti

Qu&qmm

lM<to*tu6
Qfoio Coivo

humanissimus vir mernensiskistoriaB,quam dominusParmentier, primum in lucem edendx, auctor eruddus, in deaurato memorata lipsanotheca, qux ex ligno elevationis ejus corconfecta est, servari Acta Nivemensi epipons, eamque ab iltustrissimo Dulys bis reseratam rite fuisse, scopo, Eustachio nempe hic anno 1615 die vm Novembrtf

quorumdam Ni ittius, haut secus atque aliorum vemensiumantistitum, Acta primigenia sincera* que vet nobis invidit obliviosa aut indih
stas,

vel rapuit bellorum

temporumve

injuria.

ut, qux Aliud ergo reliquum hicnon cst, guam n unum atibi de eo testimoma em sparsim utcumquc cotlK/antur, </uibus hic Chnstiano orbi,

cum

innotescat. Idpriusquamaggrediar, lubens profir

ecclesiai S. \ ictons altare pnnceps paroc/nalis desumpsit, quas huic pro consecraturus, ex ea reliquimore Ecclesix insereret sacn corporis

i^^mevirohumanissimo^dominoMercier.nune,

cumhxc

*i - Octobms ac rursum, cum anno 16W Bertrandi in ecclesu, prtoratus sacellum S. sotenni ritu benediB. Marice Virginis de Fagia
as,

eduntur, reverendissimo abbati S. Leo degariiSuessnmcnsts, plurimum rursus debere; quippecujusdiligentissimaetoperaetcura D. Joannes Antoni uttum illustrissi
est,
s

Tinseaude Beltay,
S

Nivem. episcopuA
'^

upralaudatus,tumeru<liinssuiu

ceret.
,,,,,.,,..,

2
13;J8

Bis adde bina auclaria Usuardina


taudato Nivemensi hodierno

anno

,,"'" die
'"

prsesute teste,

conotibus mets auctor novcv Nivemcnsis Sistoriae per ft aspirarint, ac tandem, cum sibt

" ,7/
'

,r/

'

'"'" ur

oonscripta t qum JSeclesiastiexS.EieTOJiymiveneraostendunt. In utrotioms antiquitatem uicumque de Antistite nostro. que enim ad diem v Februarii

dUucidaseruditasquesubmiserintnotitias qutbus xtate g nuam anteampleasusfueram de Sancti


t

sHsouealiquotsententianhetabundeconfirmata
et

L68
et
J

DE

S.

HIBRON1

M<>

NIVERNl
tinetur.

EP.

CONF.
ita pergit

non una ex parte illustratam fuisse, taeto gratoque animo agnosco. Sed ad ipsa nunc, quae de

Et post pauca,

idem Carolus
si-

I)

Sancto nostro in disceptationem cadmit, praecipua capita veniamus; alqueprae ceteris, an ille anno Ckristi 848 sub Sergio PP. II et Carolo Calvo, Francorum rege, uti Cotignonus pag. 81 et 85, Saussuyus in Mrl. Gullicuuo atiiqv.c nuluhitanter adstruunt, Nivernensem cathedram tenuerit ,eam-

aequivocus Calvus: Doranus et avus sequivocus noster, cut in auctoritate geuitoris nostri continetur, ad petitionem Hieronymi, qoondam ejusdem civitapro commercio animae suae ac reHS kpiscopi .-jusdem ccclesi, loci ipsiu muneratione
,
i

que anno 848 suo obitu vacuam fecerit

an con-

tra.uti Coquillius in sua Nivernensi Historia pag. 818 episcpII <<ffirmat,jam ante annum Christi

reddidit psis rebus propriis villas et ccllulas cum mancipiis vel aliis facultatibus, qu dndum ipsc locus melius abstractae fuerant, quibus et servitium et sibi et Dei subsistere potuisset
,

palem sedem cum


dispiciamus.
sedsub Carolo

ccelesti

throno commutarit, in-

dicatis utriusque litigantium partis monumentis,

suisque suocessoribus liberius ibidem peragi. bus verbis nemo qui eruditus stt , asseri non Magni an viiet, jam ante emortualem Caroli
,

Qui-

num, seu ante

8!

1,

Hieronymum nostrum Niver-

Si Cotignonum pag

35

loquentem audiamus,

Magno
avo,

illms

non antiquis tantum Legendariis, reteribus carNivernensis tis, librisque manu exaratis, sed et ecclesicv insignibus, vetusto Breviano communiqueindigenarumtraditionesuasententiafulcitur. Qucvvero ad stabiliendam oppositam priori sen''</ M) monumenta laulentiam Coquilliuspag.
dat, hsec

nensis ecclesix antistitem exstitisse, tantumque ascenderit, abesse, ut anno 848 illius cathedram ut contra jam tunc certe binos, irno quatuor,
judice Cointio ad annum 841, num 6 et seqq. a suo obitu in eam successores haberet. popularibus 6 At, quia nonnullis plus aequo

uli rl r.r uddi

traditionibus addictis, unius charhv testimonium

/ionr ud ron
i

uhu non

sunt,

quam

veteres ejusdem ec-

quas tamen ipse non magis, quam singillatim indicat, si unam excipias Colignonus, a Carolo Calvo datam, quam pag. 39 haud satis
clesicB cartae,

impar videri poterit, quo adductofum a Cotigno- sicuse unni no documentorum complurium auctoritas eleve- siO probatw dilucidum tur, audiant illi et aliud non minus quod prsefatus Herimannus, Sancti E testimonium,
nostri remotus successor, in
ditavit.

iliutn

l'nri-

accurate Herimonni Nivernensis episcopi cartam appcllat iit nileo prmiu froritesoloquelaudatorum ulrimque monumentorum numero$pectato,pOtius
.

a Cotignono, quama Coquillio sfandum pronundiploties. Verum, si rel solius laudati Carolini emissi, auctoritatemfidemmatis,anno ChristiSHi que cum Mabillonio et Cointio consideres, eaque, qux de Hieronymo nostro illic leguntur, attente perpendas, manifestum evadet, memorata a Cotignono documenta nec id aetatis nec auctoritatis
habereposse, ut contra Carolinse cartee testimonium minime recusandum, Sancti nostri episco-

rem nostram suppeExstat hoc apud Harduinum tom 5 Conciliorum col. 21 et 22 in Additione ad concilium Parisiense, anno 849 habitum, uti et apud Cointium in Annalibus eccles. Franc. ad annum 841, num. 3, ubi de Hieronymo et Jona, quos, ul dictum est, in Nivernensem sedem decessores habuerat,

deque redditis
loquitur
:

mannus
et

vemensisj oum
perturbatione
olesise

ecclesiae suae bonis ita Heri Puit enim olim ipsa civitas (Nialiis suae parochise* locis nobiliter
:

'

i. e.

dicccc-

canonice ordinata

sed

praepediente hostium

geos

regumque

discissione, res ipsius ec-

patus initium anno 843 ex iis statui plausibiliter possit. Etenim in hoc diplomate, anno, ut jam mox monui, 8 1 cdito, memoratur Hieronymus, civitatis Nivernensis episcopus, et, quodrei caput est, memoratur, non xd in vivis, ast contra ut non modico
1

convulsae et dilaceratae exstiterunt, sieut plenius cognitum est, omnisque ordo religionis funditus annullatus. Sed dorainus Carolus, invictissi-

mus Augustus, (cognomento Magnus)

clementia

antetempore defunctus, quandoquidem inter Herimanni Nivernensis antistitis decessores computatur, neve de eo, quo sederit, tempore ambigendi locus supersit, eumsub Carolo Magno, atque adeo ante annum *\^episcopum fuisse, villasqueet cellulas ab eodem imperatore ad ecclesiae suse usum recepisse, disertissimis verbis ejusdem imperatoris ex Ludovico Pio nepos testatur. juverit ex 5 Quae ad rem nostram faciunt C
,

Dei tactus, partem ex rebus memoratae eccleloca sia3 reddidit Hieronymo episcopo, ad sacra qua? loca dum canorestauranda vel munienda migravit e\ hac vita. nice restaurare vellet,
:

Postmodum Jouas in quantum potuit

episcopus,
ct

antecessor noster,
dictavit,
in

tempus

ipsa

itaque sanctus Episcopusnoster, sibiexparte redditis a Carolo Magno ecclesiae suae bonis, sacra dueceseos siuv lo- F ca canonice restaurare decreverit, hisque omnibus
ecclesia laborare non destitit.

Cum

ex diplomat
prrfaii Caroli
Calvi.
i

"/"

Mabillonio de Re diplomatica lib. 6, pag. 527 /uc rrrba recitasse. Ita inter alia illic loquitur memoratus jam mox Caroli Magni nepos Quo
;

ad Superos miJonam, qui illius ccegrarit, nactus successorem

necdum

restauratis, ex hac vita

verbu parlitn
recitantur,

circa

notum

sit, ...

qualitcr

vir

venerabilis

lle-

Balupta, ut potuit, promovit, atque dein, teste Capitularia tom. 2, col. 1112, Pazio in Notis ad
risiensi concilio interfuit,

rimannus, Nevernensis
tudinis
nostrae

ecclesiae pontifex,

celsi-

adiens

clementiam
vel

deprecatus

clarius

fit,

hinc meridiana luce non posse Sancti nostri episcopatus ini-

est serenitatis nostrae

potestatem, ut pra3ceptum

auctoritatis
fieri

immuuitatis ei juberemus regali celsitudine corroboratum,


sive

electionis

sicut

suis

antecessoribus
insignis

Hieronymo

et
fieri

Jonae,

tium temporibus Caroti Calvi regis ilhgari, qui nec certe non ante annum 823 in lucem editus fuit, ante annum 840 regnare exorsus est. villae et 7 Quc-eret fortassenonnemo, quandonam
ce\\u\se,aCarolo

Detempore
ablationi boiii iiiii.

poutiticibus
vit,

prosapia nostra

decre-

MagnoU\<vouymo nostroreddit&,

bonae memorise invictissimus Augustus et Bequivocus (nempe Carolus, cognomento Magnus) nec non et genitor noster
videlicei

avus noster

Nivernensiecclesicvabstractaefuerint,seuquaenam
illa sit

'

Saneto noilro
a
i

ab Herimanno relatahoBtium perturbatio regumque discissio, cujus occasione ejusdem ecclesiae


serresconvulsae etdilaceratae exstiterunt? Non hic monem esse de catamitosis Galliae temporibus bonorumque ecclesiasticorum direptionibus , quae fi-

arolo

Ma-

gno rtttituta
fuerinii

piissimus imperator (Ludovicus Pius) germanusque Pipinus (Aquitanias rex) devotissime fecerunt,
in

per quod res memoratae ecolesiffi tirmiter omnibus mundanis actionibus ac qnerelis quiete teneri ac defendi legaliter potuissent, quod
in

liorum Ludovici Pii inpatrem

suum

conspiratio-

nem

auctoritatibus praedecessorum nostrorum

cin-

tignonus

Coet rebellionem consecutae sunt, tametsi S. Hieronymi icl conaliique in Elogio

lendunt,

DLE QUINTA OCTOBRIS.

A tendunt, tum ipsamet Caroli Calvi verba, quibus ecclesicv Nivemensi facultates dudum ante sua
strant,

habere,

tempora abstractas fuisse asserit, aperte demontum etiam ex eo liquet, >juoda Caroto Magno Nivernensi ecctesise restitui nequiverint, quse huic non nisipost ejus mortem, nepotum suorum adversus Ludovicum Pium conspirantium occasione abtata bona fuerunt. Si augurari in re non satis expressa nec explorata liceat, putem, non de
ali/

quam itla referunt de S. Cyrici ac furibundi apri in somnis apparitione, deque hanc subsecutabonorumecclesiaerestitutioneliistoriam Et quamquam nonnulla etiam bona ac mancipia quibus postmodumsub Ludovico Pio, nimirum

roRi

rebellionis tempore, uti inpraefato diplomate 0> citurt ea:spoliata fuerat, Nivernensi ecclesixa Carolo Catvo reddita fuissc videantur, potuit h'.ec

restitutio fieri

absque ynirabiti

illa

somnio ac S.

Nivernensis bonorum direptionibus hic agi, quam de alterutra ac fortassis utraque quse Caroli Martelli tubulcntis temporibus coit/tgit, cumnempe, Francis inter se dissidentibus
e

Cyria apparitione, de quibus nuttam etiam mentionem rea


Sfivernensis instrumenta

quc

facitinillo diplomate, quo eccicsise amissa renovat, factasantiquitus donationes confirmat. Accedit

plurimaque

civilia bella

commoventibus

uti

apud

Labbeum tom. \ Bibliothecselibb. Mss. />ag. 429 narratur, Savaricus Autissiodorensis episco/' a status sui on//,ic ticciinans et secularibus curis
t

plus,
alios

quam

deceret pont/ /><


ditiones,

pagos seu
,

<m msistens, prteter Nivernensem militari


,

quod facta a Caroto Catvo bonorum ecctesiae restitutio, /</ diploma inspieienti manifestum fiet, nihilplane ad Elieronymum, sed tota ad Herimannum, remotum ittius successorem, spectet 9 Fiamm igitur certumque maneat, Bieronymi nostri episcopatum non Caroli Calvi sed avi
, ,

Nonprobotiw
a

" erluaC-

manu invasit suisque eo demum tempore,


tra Chilpericum regem

d'it ionibus subjunxit

vel

<ji><>

praefatus Marteltus con-

et

Ragenfredum Majorem

domus betlum

gessit, sibique Chtotario


in

quodam ac

Magni temporibus seu annis ex parti -salfem innectendum esse. Cetera, qusead Sanctum attinent priusqua osequar,cOiLce;uei cs>tlaudatus Coquitejuu
culi
-

Carolx

ix

\tmuqueeeeUtia

H dein Theodorico

regemconstituto, res ecclesiarum suis militibus, et episcopatus laicis sibi fidis dedit, uti Hariulphus monachus in Chronico Centulensi tib.2, Adrevaldus Floriacensismonachus,

lius,

dum n
ii

'

in

asserit

prsefofi Caro/i

vtate

tam inopemfuisse ^

Virdunensis Chronici auctor apud Bouquetum tom. 3 affirmant. Quse tandem ecclesiastica bona vel adregium fiscumjam devqluta, autalaicis adhuc possessapiisstmis nnperator CarolusMagnus, cum verosimiliter ex m/egro non posset
et
,

Nivemensem ecctesiam ejusque antistitem, />t lur cum canonicis suis in S. Martini monasterio alendusfuerit, nec habuerit, cum >"' nationale concifulium sese conferret, unde atia, quam a
ra uteretur vera sunt, consequi videtur, ut,qiuede instauratis ab Qieronymo exstructisque de novo ecclesiis perhibenli >r, a veritate aliena
i

ex parte saltem Hieronymo restituit, restituive prcecepit, ut eorum subsi<//<> sanctus Pr&sul 8 et, sacrasq ue xdes s iie sua? necessitt itibu s p collapsas'restaurare agg redei etur qux et propastorali sua sollicituOline manum operi Ulicoadmove/
,

sirt!.

Ast

expendamus

obitet

auctori-

ijusque conatus, uti infra dicetvr


.

,/,,,,

,,.,

sota mors stit/f 8 Atquehincrursuspatet

Legendariorumchar-

'""" s

lZ"o ftota
ftngiiw
nihii

non-

ihssen-

lui

quibus Cotignonus nititur, sublesta dum occasione som, fides juniorque setas CaroioCatvoob/tttt,* Hieronymo ecclesise suse bo n a restituta fuisse narrant. Pudet recensere proHxam tlll rnti\ionem </uam ptane confictam esse nemo diffitebitur, qui adverteritjam ante, quam aatusesset Carolus Calvus, Prsesulem nostrum

tarumque

tatetantam Nivemensis ecclesise et Episcopi pauperiem Coquilliusasseruerit.Quotidianam ejus a canonicorum in S. Martini ccenobio refectionem >>itprimus, quodsciam,tradiditCotignon liopaucis annis antiquior, acproin sineveterum de tam antiquo facto testimonio minime admittendus tesi o ad nationale com ilium >juittius ullo ornatuani famulitio jn-o/ecfi adstruens, solum laudat S. Oyrici Legendarim /em de cujus antiquitate cum silcat, su
csse, vel

non melioris

notcV,

q\

Co-

oparitionem, sutignonusrn, pra refutatam,dest ripsit Quidquid id est, neutiquam admittendam essetantam Antistitis nos

defunctum
(

fuisse, nec fieri potuiss,

/</

<t

S.

Amal

/ore, Autissiodorensi episcopo,

anteannum

sub aetatis swe septua sti 344 verosimiliternato et gesimumannum defuncto, S. Cyrici reliquias Hieroirymus accepertt. qui illo quatuor circiter se-

inopiam, cum erudito domino Parn nmnstrarevisiwi est. p iii Quae priorem Coquillii assertionem admiltt ,/ur tama, pro vera vetant, in primis hsec sunt quod >\ Hie- < """ mo
,

rOnvmus,

S/it

,,,/uns tilm c.r /,i'/cr,i>> /ir,r,/,/o /c


.

' ,

'"

" "
s
.

"""""

culisjuniorearstitit.Mittoconfutarealiaabsurda, quibusnarraiio ,n scatet quaeque nihilo m possvnt ob confectas a paucis


i ,

certeexlegii/iixt acqutsitione, utx <> autograpna CartaNivemensi,anno ^\'< data, liquet, in


. .
. .

.,

Cllit

Varli-

'

niad

nsi territorio

bona possederit, quse Antidio,


,

rredebilia fieri

culispicturasautNivemensisecclesiseinsignia

quxS

Cyricumaproinsidentemexhzbent t qualis

popularem

bonorumque CarotoCalvo insomnis apparuisse, occasionem dedisse fertur, ecclesix restitutioni traditionem cummonumenttt haec, quibus addeet iisconsentientem, mimts antiqua nec
saiis solidasint, ut

nteOdiloni et Berndico suis, ut laudt rius conjicit, heredibus transmisit, quseque et ipsipostea S. Stephani Salviniacenst oratorio do>'<>/><< in me~ narunt deindequod, teste Carolo morato supradiplomate,a Carolo \fagno reddillieronymo fuerint f/ia et cellulie cum maw
. 1

tx

dataa CotignonomonumentaviditprxfatusG
, ;

proptereaa Caroh Calvi et - autfabulosm llrrimanniauctoritate, rrntioiii'eltanmafidosad)ungidvheat Lau-

quibvs et ipselocus cipiis aliisque facultatibus , et Dei servitium tam subsistere posset melius quam << successoribus ejus li,,/, flieronymo
,
,

berius ibidem peragi, quse

nequaquam condliari
i

doCoquillius,cumederetan,<> L66 Vivernensem jvrc tlla sprent nec Historiam at meritissnno


,

cumillaassertionepossunt, quse Episcopum

xtrahorumac Lem inusrecte,quamsiio Hieronyaf/irmavit nendariorum testimonium regnante Carolo Calvo nonvinnmnostrum, simul insinuans t se etiampro fabulosa
cisse

causaadsuburbasu0 dero quotidie cibt sumendx ccenobium indeque ad cathedralem ecclesiam facit His sanctt Antistitis bonis
concu rsantem acpiissimi addequotidianas fidelium oblationes, Caroli Magni ex testamento collata itnperatoris non

ita

170
AUCIU"!

|)E S.

HIERONYMO NLVERNEN.
,

EP. CONF.
scribit
,
.

J.G.

mamfestum noneoinonon viliadona; fietque hpiscopum fuisse cum suo clero puv redactum utnUenoautemcndicatocibovictitandum nostrum Ast hiec dumtaxat ansibiinillo ccenobiofuerit. ecclesiae factam jussu Caroli Magni bonorum
te

Ms. sua Notitia ad annum 806 ita Nivcrnensis episcopus Hieronymus


,

S.

1>

reparatis

S.

Coquilhus vorestitutionem contigisse, adstruere Verumneque sic ejus admtttenda luerit. Sitita. quandoquidem in illa etiam hypotheest assertio,

Genesii seu beatae Marite Vir^rinis coenobiis, cutbedralem ecclesiam ( anno 806 De novo S. Stepbani Salviresedificare incipit. S. Vinccntii ecclesiam exstrui jubet niacensem

Martini et

S.

si,

in

episcopo ac

Nivemensis tuncao suaad me missaNotitiarecteadvertit, minimefreclero alimentorum gratia


Historiae uti eruditus auctor Novae

quentandum

quod, fuisset S. Martiniccenobium,

moenibus exclusum utpote Nivernensis urbis furore haud ita litum praedonumque Ucentia ac

mi-

vero Magniacensem ecclesiam instaurat. Hactenus ille, laudansin margine Nivemensis ecclesiae Cartularium, cujus monumenta huc spectantia cumnecdum typorum beneficio mihi prasluxerini non hdbeo, unde Parmenterii de initio episcopatus Sancti nostri, deque instawatarum sacrarum aedium anno sententiam aut stabitiam aut infirmem, quamquam nullus mihi dubitandi locus esse
,
,

immune

quodquea Vandalorumdevastaticipsaetiam fc. Hiene necdumplene erectum,post


erat
;

videatur, quin diligens

ejus successor, illud stum mansit, ut Herimannus, reparatum, 16 utcumque a Sancto nostro antea dederit,atcanonicis a se institutis inhabitandum ecclesiae suae bonis aue tum ex propriis, tum ex
,

opibusque ronymi tempora suis incolis

ita

exhau-

Denidem Herimannicartailliceditavidereest. habeatur ratio factae utcumque anB que si velsola ccenobn reparano 806 a Sancto nostro ejusdem Martiniani ccenopotius tionis, dilucide patebit, fuisse ab Antistite nostro sustentandos bii incolas iisquotidie inillo quam hunc cum suo clero ab
ccenobio fuisse nutriendum.
et tine utto

stipendiaconcederenecessehaunde hi alerentur Cointium in Annabuerit, prout apud laudatum annum 841, num. 3 ex ejuslibus eccl. Franc. ad

accuratusque scriptor Hicronymi chronotaxim in hunc modum ordinarit, ipsique adeo in hac re haberi fides non immerito possit Falsvs hic ergo fuerit Cointius, dum in Annalibus cccles. Franc. tom. 7 pag. IfiOari annum 811 Niveruensis ecclesicv antistiiem Galdonem statuit, cum eo tempore jam annis ll> huic praeesset Hieronymus noster sed et a veri specie longius aberrant Coquillius, cum eumdem Preesulem qui quatuor ecclesiis
ille

non temere gestorum

S.

uno anno
nis
dit, ut

reficiendis instabat

ita

tum paterfuisse, tra- E

tum ecclesiasticis bonis destitutum

ne quidem haberet, undese suosque domesticos aleret, sed victus quaerendi causa S. Mar tini coenobium,quod ipsemet exparte instauravit,
adire compelleretur 13 At ex Herimanni verbis, num. 6 recitatis nonnulla adversum Parmenterium objici diffiut vel cultas posset nimirum qui fieri queat Hieronymus tam ex integro tum ab anno 806 quam ex parte, aliquot sacras aedes repararit
, ,
,
,

ciijut */>" fmi

ua sub annutn
SOti
,,,,,

11

apparal u ad
concilimn

dam

alteram Coquillii assertionem refellenquod jam progredior, aique etiam admisso,

Ad

raria

ilt-

sese conSanctus noster ad Turonense concihum

Tw onente

ire

debuerit, imo

ferens,

hzc vcritimilr hs non ett.

ma

Legendarium tradit, hinc mhilpro tuendasumvcctura usus fuent, jam inopia confici posse cum laudato
tam
vili,

ut S. Cyrici

qui eodem Herimanno


ta
,

teste
.

migravit ex hac

vi-

ejus

cum

locu sacra.

canonice rcstaurare vel-

ipse, Galsxpe Parmenterio contendo. Ita fere binc, inquit, Hco tamen idiomale, disserit. Cum summam S. Hieronymi egestatem adstruit Conon observavit vir aliaB acri judicio

let, seu, uti

innuere videtur,

cum

ille

minime ad
,
,

quillius

agendi modos suos sing-ulis jetatibus peculiares Hieronymum ex Cbristiana fuisse , ac potuisse sponte sua bnmilitate modestiaque ea vectura egestate compulsum. Et postpotius quam
uti
,

quam sua

dicta
,

idem sciptor tum Joannis

Constantinopolim cum tali jumento Scholastici ingredientis. exemplo, tum ex Theodosolenniter asino vehijuri Studitde, suos vel pedibus ire vel
bentis testamento, sub

annum

813 confecto stabi,

livit, ita

mox
)

pergit

Credibile est
,

(lempore

S.

llieronymi

vecturam illam

ut

epi.-copis de-

bujuscentiorem babitam fuisse, visamque esse Domini exemplo ut eam Jesu Cbristi modi abborrere antistites minime deberent. Quae uti quie de eodem argumento, deque Praealia
,

exitum sua ccepla deduxisset, ut adeo vel serius quam anno 800 sacras aedes reparare coepisse statuivel citius, quam anno 816, uti nos cum eo Verum resmus, obiisse Sanctus dicendus sit. pondeo Herimanni verbachronotaxim illam minime evertere, cum non asserat ille nullum planee sacris diceceseos tocis ante Hieronymi mortem reparatum fuisse sed potius, hunc ex hac vita migrasse, priusquam omnino omnes, quas restaurare voluerat, sacrasaedes, ac nominatim cathedralem ecclesiam ex integro et canonice restaurasset, prout sequentia Herimanni verba etiam indicant Postmodum ( id est defunctojam antecessor noJonas episcopus S. Hieronymo et tempus dictavit, in ster, in quantum potuit
,
,

et

sxdis

ejusdem in ecclesias munifica liberalitate ac subdit, atitiquitatis testimonio conformiora probabiliorasunt, quam assertaa Comulto certe
quillio et sinistra

adversus superioris seculi prae-

cathedrali Nivernensi ) laborare quo minus S. non destitit. Nihil igilur obest Hieronymus anno 806 ac paulo etiam ante reficiendis ecclesiis manum admovisse nec tamcn ante 816 ad exitum ccepta omni perduxisse statuatur, relinquens suo successori pastoralis sollicitudinis, quod imitaretur exemplum et exercenipsa ecclesia
(
,

sules interpretatione respersa sancti Episcopi nostri inopia, quam tantum abest, ut monumenta adsatis antiqux certaeque fidei confirment, ut ex

die suaeparitermunificentiaeopportunitatem prae-

Clwonologiea
terie

verso haec illam credi, omnino vetent. 12 Quae cum ita sint, reliqua Sancti gesta, munificaeque ejus in ecclesias liberalitatis ta ex ordine prosequamur. De his
ecclesiae

magna

documen-

sentissimam. 14 Ceterum, quae ab anno 806 usque ad 81 3 praeclare gesserit Sanctus noster nusquam litteris prodita inveni , siletque etiam Parmenterius jam sxpe laudatus in sua ad me missa Notitia Ms.
,
,

rjutdem
1

conciliO !"
,,

ntia

ejut in cxtlrui

ndii

laudatus Parmenterius, cui vel autographa Nivernensis

Ex

dictis

tamen dilucide eruitur, eum totohoccc

CUIU,

dere

diplomata vel eorum certe apographa vipostquam) Hieronymum anno 7H5 Nivernensem cathedram ascendisse statuisset, in
licuit
,

tempore reparandis semper in melius sacns suae dicecesis locis strenue intentum fuise, nec intcrxm,
ut credi jubet Praesulis sanctitas
,

ovium

sibi

commissarum saluti minus vigili cura ac per se


ipsum

WB
</>snw incubmsse, donec

',(

INTA OCTOBRIS.
potuit.

,-,

lesix utititate haoitum, seseconferre.atqueidoneum administrum wnusper gregi suopraftcere, necesse habmrit. Atsciscitaberis /brte, cum Turonensis illius con ciln subscnptiones non exstent, nec alia monumenta antiqua Hieronymum nostrum inter hujus COneiUi Patres recenscant, qua ratione nos eum huic synodo interfuissc statuamus ? Ad hxc pro responso sit, nosidearationc faccrc,

annonidprotoUusQall,,

ad concilium Turonense

Haud

ergo absimile rero

est, die,,<

bruarn, qui in Usuardinoauctano supra laudato ei sacer notatur, emortualem ei obtigisse, diem
a\ Octobris,incerta hactenus ejus

We-

1.4*.

mihi ex causa
Utut
in-

venerationi przcipue fuisse dicatum. sitdc hoc r/eterminato emortualidie,

anno Turonibus ooncilium unum exitlis quinque sit, quce, uti AnnaHsta Loiselianus apud Bouquetum pag. 6 aliique 'radunt,'tempore sestatis fussu CaroliMagni uperstatueoillo
!

tum

olesiarum eorrigvndo per


,
1

to1

''" ,,r; "

'

",'

> \* u ^d' sy*o,ubid ^egoHtsagend lecernendum9

im Galliam ab episco-

dubitatum est, emortuatem annum cum Cotiqnono alnsque ad annum 84^ , non posse> ac quidem ad annum 818, contra ac Cointius tom 7 Annahum eccles. Franc. pag. 496, num innuerat; quem tamen erroremtom.Bpag.m num. (i nobiscum sentiens, his verbis v< ri amam otor, ex parte correxit Jonas in episcoi (NivernensemJ sancto Hier uccessit.
:

ex dictis

In co-

lice
,

Nivernensi du;e chart duodetricesima


ac

videli

quadra ffesimasecunda,qua3 Vnt

que eral, sanctum mgilemque Episcopum, jussu


Caroli

Magnia

<<ictropolii'

\vocatum,abescredibile
est.

se ulla ratione voluisse,

nequaQuam

basilicam sanoti Cyrici munificum ronymo j.roxime subrog-ant Jonam, et hunc testantursedisse i.\ kbnse Ootobbio, uhi fecitdiestreih

praXn? Hm

^
.

AKNO
toke, id

ni

\\

Porro hoc Turonense concilium, non ex provindmtantum Turonensis episcopis, sedetemtrium etiam Aquitanicarvm iregatum fuisse, ad annum , num. 104 recte advertit Cointius, apud qut exstant, sed, velui apud Labbeum, sine antistitum,
i

est,

inn HEGNANTl LUDOVJOO PlO secundum diversas epochas

IKPBBA.-

imp

kndoviciani vel anno Redemj.


quenti.

relse-

Hactenus Cointius,
,,

jam monui, quanb* annum Christt quem tamen Sancto emortualem stat<<
/

\uidem,

ut

816,
,,'.

tius poterat,

tum quodin

qui
ac deniqut

edita an
,

ei

interfuerunt, subscriptionibus,

tempn
decla>-iin,iir.

Elapsis a Turonensi synodo annis circiter tnhus, s. Hieronymu cum etlatosin eacanones
15
.

nensicarhi A,,>>stes nosh nus quondam Hieronymus episcopi

domUs

quondam

praBsuI

sua

in dicecesi exsecutioni mandari ourafisei, seduloque, uti etiam apparct, instaurandis ecclesiis

annum
unice
tii
,

817

vocetur, quse voces illum ante obiisse innuunt, tum pr&cipue et

t,mortalem ouvn immorktli vitam com'',,i, uti laudatus Parmenterius asserit probatque, anno Christi 816, ac quidem die \ Februarii probabilius, quam v Octobris quo ejus festum coli assolet.Etenim in Nivernensi Martii anno 816 ttata, quam pr vfatus auctor taudat, omparet cpiscopus Jonas, Sancti nostri successor, ac proin Ilieronymus ad usque <n v Octobris cju\'ie<<< anni <<< m esse non
inci

mutavx

quod in alia Nivet anno 810 alila Ilirn.uymi in Iram successor Jonas compareat
.

/S
.

em

v.ti Cointius loco mox citato subdii, Saviniciacense seu Balviniacense oratorium quod deces,

sor

donavit.

Hieronymus erexerat, canonicis ecclesisa 8U83 Ptura de hoc Sancto, quod vehementer
,

<

doleo
veni.

salva veritate

commemorando non

in

<

DE
BUDH
E l\

S.

MEINULPHO DIACONO
PADEUBORNENSI IN CIRCULO VTESTPHALICO

DIOECBSI

COMMENTARIUS
^
I.

JPR^EVITJS
memoria
in Fastis sacris:

C D

Monasterii
a quibus

Budicensis

situs:

Sancti

Acta

scriptoribus antiquioribus exarata, et quae edenda.

V\n
ii

BROSIMI

n Pailerbor,

culi

Westphalipi epiSGO-

DCCCLVII

patuBurenam

aut cincntn.

Monastcrii
Hli.lir,

IIoul
Iikic.

<<der et Paterbo rna <</ haud% dextera ftuvii AVmee ripa adjacenteqye

niter Bodeke seu Bodeken, Bodeke, Lat Boddechen avi Bodekeu


;

Boddi

Bddeoa,
ooii,
<n<i,

BodiCB

Bridica
,

<'et

Bodi-

nx,s

II"

<n<:r

tribus circiter mittiariis Gallicis


,

Me-

litia oai <"'/'"

iltiwetSanvti

WevelsburPadcrboraa distat gensi an -c, situm est non ignobile canonicorum Regulan um Congregationis WHndesheimensis monasterium, quo<i, quamquam subinde Boddike
ridieai versus

tandem modo,ideoque hic


\ .

c//a<<<

et

quidem
natur. Sact

panda, appellais wr )usseu sanctimonialibus, quibustandem temRegulares s lapsu substitv.it fuere canonit
lica

seu Bod'

seu

Bfi

Bodik--,

ll.nlikiM),

lUidiken,

Bude-

idii id

primu
S.

kem, Bodekem, Bodeohen, Btfdehem, aut Bodioken vocatvc inveniatur, Westph&Meeiamen eo


Octobris

e,sylvis wuiiquegeminisquecelsissiqnismon-

umdata,

Meinulphu
bor,c

ider-

Tomus

III.

172
UCTOfcl

DE

S.

MEINULPHO DIACONO.
antiquo adeo monumento, utpote
his
S.

secus atquetllud, bornensis diaconus, qui, non


efforvarws apud varios scriptores nomtnts Memulsortitur, utpole abalas quidem matwnes MayphusssuMeinulfus, Meynulphus, Meynulfus,

C. B.

sut

verbis Sancti

Mainulfi diaeoni

Meinulphum hodiecomme,

1)

phus nuncupatus. E diversis

nulfus,Mainulfu8 aut Mainulphus; abaliis veroUeMenolfus, Meynulphus, Meinolphusseu Meinolfus, aut tandem etiam Maginulnolphus, Maynolphus,

morante, sacram hujus, quam cetebrat memoLubeco Colon forle deprompserit Usuardi aut, quod non nemini forsanveniensis auctor,

Paderborna rosimitius apparebit, e notitiis, vel


velex ipso Budicensi monasterio a< ceptis. ap4 Certe ex hujusmodi notitiis profluansse quam ad hunc diem paret Sancti annuntiationem, *------^

in Florario

hisceSancti non

leligo ctatiouibus hic vei ittcirco ueuyu clationibus Inc vel idcii

omnium pno^-^ -

nOBtro Ms.,

nv//

ini/

(/lt

ndannoUM
/me assemt opr
t

diversos adhibitam. Eeec interim, ne ad Sancti,tum conditt modos, quibus tum ipsiusmet ab eo monasterii nomen in Commentarii h\ studiosus lector decursu inveniet expressum datum cosnobii Budicensis visum cst ad

se complevisse, ipsemet auctor

Sanctorum

Florarium. Ita vel idcirco

quod annuntiationi adjungatur elogium, multa, qux a mox laudato Calendario absunt compleetsiprolixius.huctranscrisU. Sic psisse, quod usui infra futurum adhuc Paderbornensi nahabet: In Westphalia dyoc
ctens. Juverit
ittud,
tale

eat,

prsesenti situm adjungere, lubet nunc adhuc scriptorum, qui res, ad S. Meinulantiquiorum phum spectantes, litteris sunt compleati, notit subministrare unacum Fastissacris prsecip

Meynulphi archiniaconi et oonfessoris Made Ordiue Regularium, qui a beato Karolo


beati
g-uo

quibus ipsius nomen ho

ibitur.

Ab

hisce

de

sacro
scientia

fonte

Levatus,
etate,

postmodum

cre-

duco

init\

B
fiie, etii

Mrll.

martyrologis antiquioribus, quos cla memicos vocamus, nullus omnino S. Meinulphi


%

clasticis inftl

n ec mii

vnes

enim ante

annum

876,

non

q U0S( publicalegitimaqueauctoritateSMeiBul^hnsfuein rat adeptus, Martyrologia sua (adi Sollerium etsi l'r.rfalio)te ad Usuardum) concinnarunt
;

UcendisnondumSanctorumhono

tanlum profecit K scente quod ejusdem Loci episcopus ipsum Fratribus monasterii prsefate ecclesie adunavit. Huic Dominus locum per visam multitudinem cervarum ubi monasterium construeret, in quo innotuit deserviunt usque hodie canonici Keg-ulares Deo

cum

in

vero Castellano, qui Notket um,

omnium

illoi

em, ad p

annoa

scripsisse, in sua Martyrologii Romani Gallice versi


''

tniraoulis que usque docclvii. Sintchoruscant. Obiit anno Salutis certeconne omnia, quse hic traduntur, ve facileeruet.Pergo lis sona, quisque ex di

ad

sacra

ejus

ossa,

tomum Admonitione

pag.

afflrmat, esseforte
foret
,

nunc ad Usuardum Greceni, anno 1515, iter que anno 1521 Colonix kgrippinse excusum,
,-iaa Solterio que inter Ui relatum. signatur 5 Meinulphus inhoc hodie ita
,

cur mirareitiendum, nec sic tamen hujus de Sancto nostro silenmur martyrologi tium hic enim, utiinfra ostendam, cultu Sanctis proprio legitimoque,sacris ejusexuviisa Bisone,
.

ponhr
:

In
,

xn

Grevi
10 aliis-

Paderbomensi
rari

episcopo,

cle

terra lecatis, hono-

monasterio Budicensi Paderbornensi dioacesi Meinulphi, diaconi et confessoris. Qui temsaucti


pore Karoli
ecclesite,

que

aslis

hodie

velpaulopostannum$9,vel guod si autem primum ut quid, quseso, Meinulphum commemorasset Notkerus? Si secundum rem procul a monasterio SanGallensi, in quo monachum agebat, recentiori memoria gestam verosimillime ignorarit. Utut m mai tyrologus, non secus ac reliqui sit, is omnes classici, hodie omittit Meinulphi memoriam At vero quamvis res ita habeat, non pauci

primum

coepit

Magni

certe

non diu ante


,

vita et

fundatione Paderborn' beato fine miraculis inclytus


in
,

idebratur.

'6

quievit. Annuntiatiohdecpartimiisdem feredum supra taxat verbis, quibus Lubeco-Coloniensis aliunde accehuc transcripta, partim additione Cum pta constat. Verum quid de hac censendum? pronum erit colligere Sanctus, uti ex dicendis nec sub Carolo Magnonec miraculis inclaruerit, migrarit, e notitiis indubie beato finead Superos verosimilerroneis fuit deprompta. Obscrvaritid
,

in Fastis sacris a se contextis conalii, qui ramen Lubeco- s ig nen t recentiores martyrologi occurrunt.acin f

eam

UmetandemMolanus,

utpotc qui, illaipsaaddi-

UHCtO,

primis quidem inter Usuardina apud Sollerium Auctaria Usuardus auctus, uno eodemque anno 1490 binis vicibus, altera Cotonice, altera Lubecce, typis excusus, perque Usuardum Lubeco-Coloniensem ob accuratam utriusque editionis in omnibus consonantium designari a Sollerio solitus,

tione,quaminpriori Usuardi a seillustratieditiousurparat, a pone, anno 1568 Lovanii adornata, resecta, sterioribus ejusdemOperis suieditionibus
breviter

dumtaxat

in his

Sanctum

ita

ommemo-

Sanctum hodie

ita

memorat

In territorio
,

Paderbornensis, ret : Budicae, monasterio dioecesis oonfessoris. Porro sancti Meinulphi, diaconi et qui post Qrevenu alii adhuc, nec pauci Fastos sacros typis vulgarunt, recen,

Molanum

depositio Paderbornensi, monasterio Bodecensi ti Maynulphi, diaconi et confessoris. Atque hujus quidem Usuardiauctor, seupotius (utihic

tiores hagiologi

hac voce fas

augmentator, omniumest,qui hagiologorum antiquior apud quem Sancti memoriam hodie inveniam signatam Verum unde hanc hausit is scriptor ? Exstat penes nosantiquumecclesicePaderbornensis Calendarium Ms., quod Joannes Grothausius, Societatis nostne sacerdos, qui itlud, in Herisiensium canonissarumecclesia repertum,secuto praeterito uobis descripsit, cetate Caroli Magni imperatoris existimavit confectum, postque Sanctis, ecclesue Paderbornensi propriis, sub Imado episcopo, qui ab anno 1052 ad annum 1076 sedit, aut etiam nonnihil citius fuisse auctum. Ex hoc
sit)

typis exstent excusi,

Meinulphum hodie pariter cetein Canisius scilicet seupotius Walasseri' brant, Fastis Martyrologio Germanico, Rosweydus in Sanctorum,Ferrarius in Catalogogenerali,Balinghemus in Kalendario Mariano, Gelenius in Fastis

Agrippinensibus,Castellanus in Martyrologio Sanuniversati, ac tandem etiam, licet interim


ctus

professus haud fuerit. Wionus, Dorgainus,Menardus et Bucelinus in Hagiologns

monachum

suis Benedictinis

deAt vero ut quid Meinulpho locum non qui dere in Martyrologio Romano eruditissimi, id reformarunt, viri, plerasque ad Usuardum additwfactas, quas apud Molanum reperere, id verosines adoptare alioquin soliti ? Fecerint millime, quod anno 1584, quo Martyrologium
6

Cur
in

id

tilvn

Ruinano

hodierno non
fiatt

Romanum

DIE QUINTA OCTOBRIS. 173 A Romanum Gregorii XIII Papx jussu correxe- videntur, ipsumque auctoris, qui ea concinnavit, runt auxeruntque, 8. Meinulphi sanctitatem non nomen in obscuro reliquit idem hic Sancti biograsatis habuerintperspectam.ltaautumo,quod Baronius, qui unus ex his fuit, Annaliwm Ecclesia-

ii

ctori

C.

sticorum,

quorum tomumprimum anno demum


:

1538 typis vulgavit, tomo 9 ad annum 816 rfeS. Meinulpho ita scrihat Fnit hic diaconns ecclesiae

Paderbornensis, qui egregia olaruit sanctitate, ut ejus vit.se Acta sig*nificant; videantur nnlem eruditissimi 1 i viri Sanctum Romano fuisse inser1

phus, paucas etiam dumtaxat suppeditans notas chronicas, easque tales, ex quibus non nisi late rerum gestarum. quas "fficiunt, tempusqncat determinari. Adhsec quis ipsemct fuerit, quo seculo, quave xtate vixerit, nuspiam vel veri><> prodit, nec aliunde, ut apparet certo quisquam defi,

niat.
9 Laudatus Overham.us Vitam Obsei^vationibus sic
lo

in suis ad Meinulphi girfpw&aWWu


scribit
:

turi,

cum anno 1684 in hujus reformationem operam suam conferrent, sanctitatem illius eo, quo eam postea se novisse, hic innuit Baronius, modo habuissent compertam. A Fastis sacris, quibus Meinulphum hodie insertum, modo docui, ad antiquiores, qui res ad eum spectantes calamo excepere, scriptores, seu, si mavis, horum lucusi,

Habuit

Mindensia ecclesia ab anno mcxxii usque eaderaquo foad mcxl episcopum Sigvwardum re tempestate Albinum sive Albuinuni antistitem eccWiTi Mersbnrgensis verum fucritne Sig-ewarxii
, :

dus
ierit

iste

Alhini

hujus

;iliquando

discipulUS

o-

mnino
,

incertura est. Propius fortasse a vero ab-

brationes
Sancti Vitam
scriptit Sige-

sermonem

converto.

qui

Sig-ewardura

teste

Sehafnaburgensi

Has

inter primo loco

memoranda

venit Sancti

wardn

quam integram, e veteri Ms. Bibliothecx Abdinghoffensis codice descriptam, anno L681 /</piS Neuhusianis, una cum SS. Meinwerci et HcVita,

anno mxxxix Fuldensem factum abb;ttom, auditorem antea dixerit fuisse Albini sive Albuini

meradi

Actis, in

lucem

primum

protulit Obsei*-

quem chronolog-us Ilildesheimensis (vide Clicsnium tom. 3 Scriptorum pag. 583) ad annum mxwiv in philosophica arte eruditissimum, Hi
feldias

vationibusque illustravit Adolpkus Overhamus Ordinis S.Benedicti Werthincnsis monachus.Praealter defert hcvc Prologos duos diversos, quorum lectorem directx, dicationis,alter prxfationis, ad locum quodammodo obtinet. Ab ipso statim prioris Prologi seu dedicationis initio auctor um, tum etiam illius, cui lucub\
inscribit,

prcepositum et prius scholas ihidem magi-

strum

abbatem denique Nienburg-ensera (eodem scilicet anno 1034 creatum)


faraosissimum
,

celebrat; tuto

cum

hi et

loco,

astate
,

sese

propius contingant

tum

su-

m suam
:

Abdinghoffensis vetustas, ut tatem referri queat; quamquam


intra conjectunr lim

vitaque instieaque sit codicis ad horum fere a3ct

Ikec

opinio
ille,

nomen, prodit binis hisce versiculis

tt.

Hactenvs

Albino patri digno constanter amari FilioluG parmsfideivinclum Sigewardus. Albinum hic memoratum, qui litteras politiores ut S. forte docuerit, quidam ex amicis orarat, nondum sat apte limateque Meinulphi Vitam
,

et recte enimvero, ut quis, qualisque fuerit Al-

descriptam elegantiori comptiorique stylo concindiscinaret, hancque itle provinciam Sigewardo, commendavit, qui et magistri sui ea pulo suo, se praebuit. Docet in re voluntati obsequentem in priori pariter e duobus pmememoratis\Profurc etiam ibidem inlogis ipsemet Sigewardus, aperte lucubratione sua scridicans, sibi in adomanda piorem antiquiorem prseluxisse, cujusasserta o,

binus seuAlbuinus, quis Sigewardus >j>>>> se quave xtate ambo floruerint, eo saltem, quo edoceat e duabus aufieri potest, modo lectorem quaseam in rem verbis huc transcriptis fatem, autumo posteriocit, conjecturis probabiliorem iam rem, nec,quavis adhibita ditigentia ,al Sigewardum, cui ea, qua de hic invenire quivi
t

lo,

sermo

est,

Sancti nostri Vita seque apte queat,

quam
bui.

idtimo,

per Overhamum assignato.

attri-

Quod siporro hunc illa, ut habere potuisse videtur, reetiam vera habuit auctorem, uno am10

coiuamfidem
"

mnia sententiasque accurate expresserit, ita tamen ut, si quando hic vel exaggeraiione vel extenuatione usus

hunc ille seu emendarit; quod tamen excessumseudefectum nec satis inlelqui/aceteiuiu/ju aui facere tuto potuerit, nec edicit,
sit,

qualemcum.j,..-

plius sesquiseculo, cum Sigewarch> quidem Albinus vero seu Alb>> no 1030 Fuldensium nusanno 103-1 Nienburgensium factussit abbas,
,

>

C
i

TM
,',
;

mum

.s.nsmetverbisloquentem. Cautio

post 8. Meinulpm obttum, anno ex aut circiter verosimilius statuendum ut fidem omnino tndv cuora ta V nonmereatur. Neejumt ..-. ,m e tia, hypothesi

it.

,,,,nt ..u in historiis Bacrio plus

nudam

plore antiquiori, ut

)am monut

fla

am-

ridi interpretis. scientem subire cogunt vinm iter; quia me quidam in ejusn, alienum co cujus me non dem Operis oursu prmoesserat ,

Di-

diuetiam

narret unout minimum

post, ut apparet, secuta Stgew circiter seculo a


i

mutare sententias, magistn ordo mei lus tantum verborura


relinquitur of&cio
:

't.

So-

imovero, obitu scripsissevidetur, SanctibiograpMm, cum Sig

dum

^ "1

stili
si

immo

etiam,

disponendus quidpraces-

densium abbate, multoeti n itusnonconstett


vseri i

mox memorato esse eumdi


us forsan scn-

pmo
t

vel

diminutione lang-uit, vel ex-

dubitarique idcirco
>>

non immerito
uti in

ionis

incremento, hoc sanandum permittitur nonnulhs devnde Licamenl


,

me*

anubique

iis.qusedeS. Meinulpho
attigerit,

i.fomnsitis. interposius, itaconcludit interpositis, ita concludit Opon lector accedere huic

"""-",

: :

Si

quis ditfnum ducal q > ., nostro , huuc per il-

K?7eritatM ^^S^S^Wtfi.
hujusdecursu
<

Commentarii
.
,

,,.,.,/,

el

ttuni uulfnilt ,inoc>n,i.,ue


.

()) lin()/ e lU lempore jw


,
.

tad extremi jndioii receus dictum .., iterum nbsenro. ne meum recene uw atque itr,, m obseoro, oui lert, non m menduoii oulpe raltt notare,
, '

quissimnm examen

imim

..>.,. ... *$ ho
>

sancli nostribio,,, aphus. hoeeguineo antiquiorm, dem suiy r .i an . } nh nmus ^Meinnlpho traetet, habeamus, stan,

l""'

Ci'" Tti Aca ^M.urascf prtmtttva S.MeinuIphi Acta, scriptura seu p et fidem sese sequi, rum auctoritatem penitustnterctaisse t e itatisprofiteturSigeivardus
'

qw

,.

I( ,

ileljuemt falsitalts

"el

emmnci,

el

merito reddi suspeeta.


post

,i

m odum

antiquiorem, adeo eliam posl scriptorem

Sigewardum, a eq*o

is

hausit,

174
AVCTORg
;.

DE

S.

MEINULPHO DrACONO.
ing-eniose, ut putab.int, isocolis et antistaechis
cffi-

hausit, floruit Gobelinus Persona,post alia, quoe

Paderbornw obah munia Forensis ctiam paslor Dmpostnium s ac fp cia i/ ibidem, et ecclesix cottegiatse S. Mab.
'

ciebaut; stylo

aulem longe

dissimiti in Cosmodro-

m!s",

rimBilveldix decanus, coutexto universali Chro-

miosuo utatur Chbelinus^ ideiroo salt&m,<wi hunc illa verehabueritauehnem puluisset revocare in
,

Sanca biograpliut
:

quod Cosmodromium seu Mundi cursum inscripsit, orbi litterario apprime notus, qui anno 185S fadi, quam Cosmodromii Gobeliniani edihonibus, a se adornatis, prxmisere Senior eiJunior Meibomius, Gobelini Vitam) in Westphalia natus est,seculoqueproo)imesequenti, non tamen ante decimum octavum, utpote ad quem ab orbe
nico,

ihibium.
13 Certe hac de re in pr&viis sms ad Qobelini Cosmodromium Monitis re ipsa illo ex capile tom. i Rerum Germanicarum dubitavit Meibo-

uan

mr

Gobetinitit,

dubUatur
Miilniiiiii,

condito

suum Cosmodromium

deduxerit,

itlius

sane non immerito at vero, an Vita, quam, stylo mulato, Gobelini nomine edidit Surius, Gobelino reipsa dcbeat atiribui, ibidem etiam is ambigendum duxit, tum ex eo,

rmus Junior,

et

funioi

annum,

se.ragenario verosimillime majorewce$sitevivis monasterio Budicensi, in quo a san-

quod hanc cum


ln

Vita, e

qua Browerus Fragmen


,

ctimonialibus ad canonicos Regidaresjam

tum

translato, canonicum Regularem negotiorumpertxsus tandem induerat Alteram hic Sancti Vi.

per Sigewardum scriptse, paraphrasim, notis chronicis tamen, aliisque additamentis subinde auctam, coneinnavit ex diversis seripturis antiquis et ex rerum gestarum uti ipsemet loquitur sibi cognitarum occursu in Prologo, in quo etiam indicare videtur,sese id cum nondum diu canonici Regulares, fecisse dicendis anno 1409 evenit, in monasterio B quodex
tam, seupotius
Vitse,
, ,

nliquod protulit, non secus atque hie seriptor, perperam putarit eamdem, tum etiam ex eo quod Gobelinus, cum in Cosmodromio suo setate Vitam illius 6, cap. 40 de S. Meinulpho agit quod postrese scripsisse, ne vel verbo indieet
,
-.

mum

(deprimo enim jam dictum


refellam, nequiit Vitie
S.

est)

argm

tumut

Budicensi sanctimoniatibus fuissent substituti. Verba ejus huc facientia describo. Canonicis Reg-ularibus, inquit, in villa Bodeken ad reformandam ecclesiam illam, qua corpus praedicti Sancti
(Meinulphi videlicet) requiescit, vix institutis lajtus obsequia exhortationis impendi, et ut multi gratiae qui una spiritus illius possint esse participes
,

MeinuLphi a se scriptdecitato Cosmodromix cap. meminisse Gobeimns, illam enim nofi prius, quam cumjam hoo exarasset, in litteras misit, Rem sicostendo: Meiniilphi Vilam, ut docui, non concinnavit Gobe linus, nist cumjam canonici Regulares Bu fuissenl sayictimoniahbus substituti ante aulem,
;

quam hoc fieret, abjectum Cosmodromii caput eum i'onseripsisse, velex eo liquet, quod alioquin
hisce verbis, usque ad tempora nostra perdur.i\ it, desolationi proximum est, quse niinc vero
.

mecum

in

chordis et

org-ano

Domiuum
et

laudent,
Dei,

ex diversis scripturis antiquis


sancti

ex rerum gestaaedificationem

monasterio Budicensi, pro sanch<><<> nialibus per S. Meinulphum exstructo, faciens sermonem, pronuntiat, alia hxc sequentia, usque ad tempora nostra perduravit; nunc vero ad canoibidein, de

rum mihi cognitarum occursu ad laudem


Meinulphi honorem et
ad

nicos Re^rulares transiit.awd certe eequivaU fuisset substituturus, uti quisque,

proximi de vita et miraculis istius Sancti nec non gestis aliis, ad haec iufra dicenda opportunis, collegi.
ucufri "'ii,

nor, fatebitur, qui

peram
belini

igitur,

quantum opirem malure expenderit. Peran Vita, quam, styto mutato, Go-

12 Ita Gobelinus, quiverosimiliter etiam Sancti


litteris non mandarit,nisi cum jam Budicse, quod quo anno primum fecerit, non comperio, canonicum Regularem profiteretur. ILr<- Gobelini lucubratio, quam Prologo mutilam, styloquemu-

cum

^igt

Acta

irui tlimi rini

nomine edidit Suritcs, Gobelino vere debeat attribui, in dubium idcirco revocat Meibonnus Jmiior, quod lucubrationis iltius mentio in Cosmodromio a Gobelino omittatur.
14

/uniltlur a
'.'/

owero,

Ea

ster, alia

nihilominus de re etiam Bollandus no tamen ratione impnlsus, in Commenin

Idem etiam
/i!

a Rolltindo

tato, insuam Vitarumcoltectionem intutit Surius, aberrare fecit Brouwerum hic enim illam, quse
:

rio Historico, Actis S. Liborii, p?'imo seoe


editis ac dein in
.

llOilt'0

non slylotenus tantum mutata a Surio, sed etiam interpretandi liccntin, vel nb lioe ipso scriptore, vel ab alio varie interpolata, ipsissimam esse putavit Vitam, e qua in libro, quem Sidera
fuisset

C Qermanise inscripsit, Segmenta aliquot Actis S. Meinirerci, a seibidem editis, subneocuit. Verum hdecalia nonest, quam Sancti Vita, a Sigewardo conscripta, uti quisque, qui hanc cum Segmena Browero vutgatis, contulerit, facile perspiciet. Nec est tamen, cur propterea mirere, id non perspexisse Browerum cum enim hic scriptor anno 161(5, quo sua Germanise Sidera pubticijutis,
;

tom v Julii illatis, prsemisso, cautatn, num. xi dubitat, imo vero insuper conjicit, lucubrationem ittam a Gobelino non esse elabm a tam, quod in ea, cum de occasione modoque ditia S. Meinulpho Biuhcensis monasterii sermo est, voti a Sancto apud Cenomanos de inonasterio ^ itlo exstruendo nuncupati mentio non ftat, cujus tamenin Cosmodromio tetate 0, cap. 41 memnni
i

aliam 06

Gobelinus, de S. Liberii e Gattia in Westjji/"liam translatione sic scribens Auno ig-itur Lode wicifPeY irnpei'atoris ) xxiv translatus est san;

ctus
in

Liborius

de

civitate

Cenomanica

GalliaB,

ris fecit, integram Sancti Vitam excusam, utpote quae anno demum 1686 typorum benefieio illiusque Ms., prodierit, videre non potuerit usus est, exemplar ad modum exemptaris, quo quod apud 7ios e codice Hardehusano descriptum exstat, binos supra memoratos Prologos, quorum prior auctorem, aliunde minime dignoscendum, Sigewardum prodit, non praetulerit, qui, quwso, vel conjectare potuisset, fuisseab hoc Sancti nostri Vitam conscriptam, hancque esse eamdem
,

qua quondam ipse fuerat episcopus, ad Pa derbornam Westphaliae Aldrico Cenomanensem et Badurado Paderborncnsem re^entibus eocle,

sias

....

nensiSj
vidit in

Ido

Et quidam clericus ecclesiaj Pad qua; conscripsit miracula nomine


i-l.
;

translatione sancti
ecclesia

scripta in

et habentur Liborii Paderbornensi supradicta. Et


,

Erconradus diaconus
bit

ecclesiflB

Cenomanensis
episcopi

scri-

eadem miracula, prout ea Et ipse scribit, quod leg:ati

se vidisse testatur.

Baduradi

cum

? Attavulgamt, Vita exarata est, pronuntiet , Character sermonis tritum illud cacoethes rythmicae locutionis habet, quod ilta,

qua Fragmenta aliquot ederet


stylo, quo,

pro reliquiarum sanotarum receptione missi Genomanicam principales fuerunt Eolodagus ad,

mencumde

quam

vocatus

episcopi
,

Baduradi

Meinulphus
,

archi-

diaconus

Adelbertus presbyter

Aldricus d Et

nus

et

Drudwinus subdiaconus.

quod Meinulphus

DIK OUINTA OCTOBRIS.


nulphus
I

'

Cenomanensi vovit monasteriura sanctimonialiura fundare in honorem beatas Marias et sancti


Liborii
in loco,

in

ecolesia sancti Vincentii

qui

QWitur Bodicon. Eodem tempore poeta, abbas Fuldensis


i/it.i

floruit

Rabauus

aliquem repperi quo miclu satisfactum crediderim faraosius taraen nichil iuveni libello eo, quem auctor suus Cosmidromium id est Cur, ;
,

B.

sum

tih

Over-

ecclesiae

ftumo impug-

nutw,

inquit quantum ad substantiam ad S. Meinulphi Vitam Observationibus pag. 416 Adolphus Overhamus, in membrana-

15

Verum

suis

raundi intitulavit Bilvendensis posuit, vir, ut liber


Pradictik> iste

quem quidam
per
ee
i,,t,

oanoi
,

nomine Gobelinus
iste

com-

docti

eru.htus et multarum
sia

ceo Gobetini codice, iis omnibus, e quibus sc7-iptoris hujus Cosmodromium fuit typis vulgalum, codicibus antiquiori, citato xtatis 6 cap. 41 solum hiecleguntu,- pt imaria manuscripta Anuo irn:

rerum non iguarus Gobelinus primo ,i, Forensi ecclePaderbornensi pastor, postea canonioi ln
i

Bilveldia

ppo divino amore et honore rura laborabat .... tandem apud


g-ulaivs

perii

Ludewioi
de

xxm

translatus est sanctus


Gallige
,

Libo-

non

qua quondam ipse fuerat episoopua ad Paderbome civitatem Westfaliae Aldrico Cenoraanensem et Badurado 1'ulerburnensera reg-entibus ecclesias. Et quidam clericus Paderburnensis ecclesiae, Ido
,

rius

civitate

Cenoraanica

in Bodiken manens utrum in oabil non compertum habeoj vitam hnivit

in

dem
17

sepultos.
liiinere

nomiue,

soripsit miracula, quce vidit in transet

latione S. Liborii,

habentur scripta

in ecclesia

Quibus ex verbis sane manifestum fit, non Qobelinum Paderborm hic, Chroniccv auctorem, hancque proinde frust\ in subsidium pro asserendis Gohetuw vet h bus in ambabus Cosmodromii Gobetiniani e nibus votum apud Cenomanos nuncupasse
essc

nonpi

ooeftti

COiiduditur.

P&dfirburnensi supradiota.

Rabanus poeta,
7iiutt is aliis

Eodem tempore ttoruit abbas Fuldensis ubi una cum


;

verba

z7/a,

clesia sftnoti Vincentii

Et quod Meinulphus in<cCenomanensi vovit monasti -

B rium sanctimonialium fundare in honorem beatae Mariaeetsancti Liborii in loco, qui dicitur Bodicon,
S. Meinulpho apud Cenomanos nuncupatum memoratur, ab ipso textu absunt; cum autem nihilominus legantur addita ad marginem alia manu et charactere longe recentiori,

nulphu^ asseritur. Hincporro jam consectarium ea a S. MLeinulphi, quam sub Gol nomine edidit Surius, Vita absint, no pterea /uvc uno itlo argwnento Gobelino a\
est, ut, etsi

quibus votum a

canda. Et verogenuinum contra esse illam scriptoris hujus fcetum, suadent tum Msi eazempla E ria, penes me exslantia aliuque, qux omnia Gobelini

nomen

preeferunt,

stytus, qui stylo, quo


est,

tum etia Cosmodromium

exa<

fuerint verosimillime in textum seriemque historicB dumtaxat recepta a librariis, qui codices
recentiores, in quibusea reperiuntur, conscripsere. Ita fere, ut dixi,

quantum ad substantiam Overhamus, cui minime adversatur tom. i Re-

omnino est similis uti ex utriusque collc quemvis judicaturum reor. Accedi a commenta, quae de Saxonicx gentis origine, deque Westphalias et Paderbomxnomenclatione modromio occurrunt par/tcr obtrwi,
,

rum Germanicarum pag. 34-9 Junior Meibomius; suffragatur vero etiam, et merito quidem, in Monumentis Paderbornensibus anno 1672 editis, pag. 220 Ferdinandus Paderbormensis
,

QuseGobelino tribuilur.Lucubratioheecduaspariversas, quarum altein Sancti Vitam, altera miracula, post obitum paratc /s.jue de terra lerationem enari-iit.coinplcctilur, <jun uti etiam inplerisque, qiur <<-/<,/, itseper Sige\

episcopus.
'/u-vgiie

wardum
cur pro verbis
illis

scriptse

supraque

m
innui hujusfere

eum,

16

Nec

est,

Cosmodromio,

congruit.

ut,quemadmodumjam

nnrala
in

ttlaill

seu, si mavis, Gobelino huju&auctori vindican-

dumtaxat paraphrasis

esse oideai

iubsidium

Puderboi nerwi
i

dis in subsidium voces dicecesis Paderbornensis

18 Ittam nihilominus vel idcirco,

quod

si>

iiimi h\
,,on

/ntiiii, a

Chronicam Ms. in bibliotfieca nostra asservatam, in qua cap 9 Gobelino etiam attributa ut Botlandus Commentarii supra laudati nuyn. 17 affir-mat, iisdem fere verbis, quibus in ambabus Cosmodromii Gobeliniani editionibus, a Meibomio Seniore et Juniore adornatis, S. Liborii e Galtia in Westphaliam translatio memoratur; qua?nvis enim Chronicon illud verba supra recitata, quibus votum a Meinulpho apud Cenomanosde condendo Budicensi parthenone emissum prodit, reipsa etiam loco per Botlandum cit. ex,
,

turum sit, nt cum Sigewardin" quod a Browero et Meibomw J,

lucubratione,,

$e-

iftud

jam

docui, leinceps non confundatur, Coiommt tariohuic, servato genuino Gobetuu styto, subhuic tnbdetur, jungam non secus ac Vitam, per Sigewur F concinnatara. Atque hanc quiden\,qu3e prio

locum obtinebit, ex editione Overhamiana, cum Fragmentis Browerianis nostroque If<< scollata, recudam, no,apographosa/<i m\ ita tamen, ut. cum Over-hamus totum Opuscu
<>

lumin binos libros,hosquein

varia* apita,

q\

hibeat, titulumque, quo Gobelino Personae diserte adscribitur in capite prxferat, auctorem tamen, Gobelinum uti hinc arbitratus est Bollandus Personam nonhabuit. Liquet. id ex ipsomet, cui
,

singulis etiam titulos,< me depromptos,afJinxcrit, pro mero suo, paret,arbitrio fuerit partitus, aliam ego

mi
)

tionem mori nostro

quam prsefato tituto utpote recentiori dumtaxat manu adscripto, fidendum est, Chronid Prologo,itacirca mediam sui pa?'tem habenmagis,
,

commodatam,

rehus hu adtuhiturus sti.,


in

<jr<<

libris qui<jiu-

dem capita, capitibus vero nu dem subinde duos aut etiam pl

te

Quia particularia gesta proborum

virorum

(dicecesis

tam secularium quam spiritualium istius patrue Paderbornensis scilicet) in codicibus hinc nomiuatis non habentur, feci, quod potui ubicumque comperantiquos michi codicillos
:

Quod jam ad Vitam, a Gobelino exarai tinet,quatuor hujus apud nosexstant apogr* diversa, quorv.m duo, unde deprompta sunt,nulia
docet nota apposita; e duobus V\ rumeBodecensiscaenobii Passionali pergai

perire

potui
et

accommodavi non

sine

aliquo

la-

bore

sollicitudine.

Nam
fni.

in

liberaria

summi
sed voti
aliifi

collegii Paderbornensis

scrutiniura feci,

Ms. insigni, alterum, <//'<<</ etiam Annotatic nonnullas ad calcem adjectas habet, < Scfo Mss. P. Georgii Garnefelt, Carthusix
(

'<<'

mei compos factus non


locis

Similiter et in

quam

plurimis scrutando, interrog-ando vix

sacrum in antiquorum eremitat alumni imagines Elucidationum auctoris,guiet ips


,

176
m
i

DE

S.

MEINULPHO DtACONO.
sit,

roni

C.B.

acceperit, ludeMs. monasterii Budicensis codice notatur Annotationibusque mox dictis auxent,

desumptum.

cum posterion collucuhrationem, in capita latione, Gobelinianmn

priori, facta

incollapsx in religiosis familiis disciplinm hacque occasione staurandse impense studuerit, Bilveldiam Paderborna secedere fuerit compulMeibomun,, sus, uti inejus Vita apud utrumque
loco

etnumerospro more nostro, ut commodiusvietiam, sum est, distinctam, excudam, additis


ad Vitam, a Sigewardo scriptam, faA,motationibus,quibus, qiuv obscura sunt, dam, inxtur, corriganturque, qum correctione quod
ct

supra

citato est videre.

auctor cum de tentataaPaderbomensi episcopo, astuque a mulieribus Bwliccnsibus impedii reliquiarum Budicensi ad VaderborS. Meinulphi ex ecclesia
21 At vero

Opusculi

de quo hic

usui tubindt

crunl

digent, siid sufficient, r in praestitum non fuerit.


ful deV.)
,

'o

nmentario prxvio

nensem translatione sermonem


refert hasce

instituit, fuisse

ciusvduo
p> .>!<

Oputcithi.

quorv,

Porro duo adhuc quae nonnulta, ad S. Meinulphum spectantia, edocent, penes nos exstant antiquiora Opuscula, alterumanno demum vulga173J e tenebris erutum Monachiique typis alterum hactenus ineditum. Primum ex lum
,

ab illis, quodam equonnn stabulo


(Budiccnsis
scilicet)

appropinquante
,

<>jscopo,

turri

ipsius

eccle*i*
,

versus Austrum affixo

sub

paleis occultatns;

id vero retro

quandnm capsam

suo intra ecclesiam factum,aii in Cosmodromto occurrente msetat. 6, cap. 00 Gobelinus; quo hic
ter

his,quod Chronicon monasterii Bodecensis indiversas, scribitur, divisum est inpartes quatuor de monasterii Budicensis fundaquarum Regulares translatiotione, ejusqueadcanonicos Priore, ne, secunda de primo ejusdem monasterii anno H20 usque ad tertia de sexPrioribus, ab V&Ultod ipsum asceteriummoderatis, ac

hunc scriptorem
fit,

et

Opusculi auctorem dissen-

su

d ut,an issit Gobelinus, magnopere alter h niiero nonnihtl mrxime quod styloetiam dissidere videatur. Vtut sil, Opusculi equi minons auctor, quem prxterea, utpote rerum momenti scriptorem, nominetenus nos-

dumtaxat

annum

S. Meinulphi inB quarta denique de mirm idis, per subseptimo Priore patratis, tractatercessionem

Auctor illius est Joannes Probus, e Congrein gatione Windesheimensi canonicus Regularis Hic, cum esset monasterio Budicensi professus. canonicis Recesis Paderbornensis clericus,
tur.

scmse,non multum rcfert, suismetoculis, qucV qucmadmodum E bit, pleraquecousiK.nl, suamque, anno 1417 ipsemet in fine indicat, lucubrationem expensa, qucV Joanffc-ec, aliaque supra
absolvit.

nem Probum

primum inductis, sese ibidem socium una cum uti ipsemet binis aliis Paderbornensibus clericis, 6 docet, statim adjunxit, vitamque part. i, cap.
in sancto illo instituto

gularibus, anno 1409 in monasterium

Bud

habet auctorem, in Commentarn excuhujusdecursu, etsineutra typis integra sit erunt,maxime cumde modenda, usui subinde transnasterii Budicensis adcanonicos Regidares instauS. Meinulphi ibidem perhos cultu
latione,

hanc Saneti rato, miraculisque, instaurationem patrocinio subsccutis, scrmo instituetur. ejusdem
Usui
erit et suis

ad annumutmini:

Paderbonensibus Annalibus Ni,

patrocinio 1455 (miraculum enim, S. IMeinulphi indubie tunc patraium, part. 4, cap. 6 narrat)
protraxit, ut adeo in narrandis
iis,

colaus Schaienus, 8oi

quse, sive

monasterium Budicense,
spectantia, medio
illo

sive

ad

S.

ad Meinulphum

nostrcV sacerdos recentioaliique scrip)tores sive antiquiores, sive nominares, quos, cumresferet, fieriquepoterit,

tim

cxp-i-essos in

medium adducam.

temporis spatio, interan-

accidere, sumnum\metannum quam an etiam sibi mam utiquefldem mereatur


14"i6 elapso,
:

daiurnoiiiia,

ljungat,dum nonnullaalia, setatem suamprseiissermo gressa, refert, indecursu, si quando de discutiam. occurrat, hactenus ineditum , 20 Ad Opusculum Ms. pergo hoc, quod magnx admodum molis jam canonicas Reest, monasterii Budicensis ad
,
:

genus, % II. Illustre Sancti

patria,

tempus

natale.

SaNobillissimo sane genere apud antiquorum


tom.

E
<

non

gulares translationem, ejusdemque reformationemexponit. Auctor nomen suum nuspiam pro-

xonum gentem(mdesisde hac Operi nostm .Meinulphum natum, 2 Octobrispag.l0)$.

'^^

nonnullatamen suppeditat, quibusesseidem, scriqui alteram e Sancti Vitis supra memoratis queatnon immerito videpsit, Gobelinus Persona
U;

Fuit enim, uli ipsemet docet,

Joannemde Wa-

canonicorum Regularium Swollis Priorem, le, monasterium Budicense, antequamhoc ille reformandum acciperet, anno 1408 visitantem, comitatus,postque ecclesiasticum, cui Budicensis parochia ob unius e Wevelsburgensibus fratribus dynastis contumaciam fuerat sitbjecta,intcri'^

Sigewardus, antiquior ejus biographus, a quo lamen quemvis dis- f hac in re nec Gobelinum, nec alium invenio, lucidentissime num. 6 docet. sentientem TemVerba, quibus id ibidem facit, hdecsunt (Magnus pore, quo g-entem Saxonicam Karolus nimirum) imperator imperio suo subegit, BUb:

actamque de idololatrifl ad fidrm Christi transtulit, natusestdeeademgente (Saxonum, antiquorum


scilicet)

Mainulfus utroque parente admodum nomatrem nunbilibus. Ita ille, quiprwterea Sancti

m, in quantum

id

jusque

ecclesiam spectaret, curavit

monasterium Budicensc hulevandum

cupatam fuisseWigthruth, num. 8 memoruvproparentis ejus nomen, dit. Verum, quod fuerit rel
vel

nobilissimum

illud,

quo ortus

sit,

genus,

adhcec contra nonnidlos, uti ipsemet parite\ Wilhelmo cet, capituli Paderbornensis canonicos Montensi, Paderbornensiumepiscopo, Budicensis

nuspiam edicit,nec scio, an hoc etiam, idonus a quoquam definitum sit, vel apte monumentis antiquis,deneisad iddeficientibus
finiri

vcl apte hacte-

monasterii reformationem atque ad canonicos Regulares translationem quam maxinv ranti, constantissime adhsesit, cumque Sccvissimam deinde adversus se motam cemeret tempestatem,

queat. lnter illustriores

antiquioresque

Paderborna alio se contulit; qux omnia in Gobelinum Personam optime quadrant, utpote qui et ofpcialis Paderbornensis munere functus

WestphaUm, qum Saasonimantiqumparsfuit, fain dgnamilias non infimum locum tenuit, qruv, Biiranam in episcopatu Paderboimcns, ad stiam Baronatus fluvium Almam positam tituloque denobilitatam, diutissime dominata, prmtexito Burano qui, mum seculo defecit in Mauritio
, ,

cum

DIE QUINTA. OCTOBRIS.


ultimus esset masculus clarissimse gentis susesurculus, diuque tribunalis csesarei Spirse
egisset prcvsidem, seculi tandem, in quo,

177

cum

rum numerum

cooptare.

Tale

vesti

eorum

CTORI

nuncu-

pato etiamjam inde ab ineunte adolescentia castitatis voto, cselebs mwerat, omnino pertscsus, Societati nostras nomen dedit, in eaque, cum sociis, non minus exhibitis virtutum ea&mplis, quam
collatis beneficiis profuisset,

quibua investiti fuerant, militas et minister et fideles dicebantur Germanice Knecht, !:.iabe vel schalk qusa voces puerum aut ministrum
,
,

B.

significant

quarum postrema mansit adhuc in Marschalk, quo verbo BignificatuT is, qui equilis praefecturam gerit, et a stabulo est, aliterque
,

tam cum immortali,


j

uti merito confidimus,

mortalem hanc vianno

Comes stabuli dicitur. 25 Mar enim Germn<

amilia Bui

1661 commutavit. 23 nobilissima

illa

Regulorum Burensium

:ebatur equus, et merrha, vel mercha pro equa hodie quoque apml multos in usu est. Quatuor porro generum erant

SiiBonia,li,

" i, i" htc

"' r,lautur '

niM, ut Geiin-

alogix
aiiclot
,

Buranu

S. Meinulphum, in FaAgrippinensibus anteadhuc laudatis ait Gelenius. Nec tantum id tradi asserit, ast et\ pro vero h<ii>ct Genealogise Buranse, anno 1029 in lucem editse, auctor, qui, si hsec in titulo recte notet, alius non fuerit, quam (iaspar Scioppius verum Opusculum illud non Scioppium,sedBalthasaremdeBunnighausen,Mauritii Biiram laudati quo>< lagogum ejusdemque deinde, Camerse Spirensis jam prsesidis, multis annis os-

familia oriundum tradi


stis

ministeria

quse militea
Alii

investiti

dominifi

^uis

praestabant.
alii

erant

ad

meusam seu
alii

dapiferi,

ad

cameram seu
seu

cubicularii,

vinariam

pincernse.

alii ad cellam denique ad equile

sivc mareschalci,

velut ex Ditraari libro quarto discimus. Tales ergo miuisteriales, et oppida sibi

subjecta qui habebant, eos exploratum


se regulos
,

est,

fuis-

conomu.n/

et

indyna

nnalocumtenentem,

duces, aut margravii vel marchiones , aut lmdgravii vel sive comites modo aut comites provinciales adclingi vel birones audirent, nobiles domini
sive
illi

pri

aut

habere auctorem, in Notitia,

quam exemplari mi-

etsi

recentior
illos
IL'r<,

est

baronis appellatio

hi prsetucenti adscripsit, diserte affirmat Joannes

omnes
dunt.

quos
quse
'

Regulos

dixi

qua multi comprehen-

Grothausi "S,Societatisnostrse sacerdos supraadR huc nominatus, qui, quamquam, unde id didicerit, non edicat, vera tamen vet idcirco prsedicare uidetur, quod, ut libris, qui falsos mendacesqi<<' titulos prseferunt, solemneest, typographi

ille,

utcumque omnia probanda E

non

ap/j<'>

eani

itamenn
,

nen

npudan

nomineordinariiqueapprobationecareatBurana, de qua hic, Gcnealogia, nec uspiam compareat


Scioppii

idem, <juod Saxones pra lus , Germanice Edel herr Lati>> significasse mihi ridetur, idque ita ut, qui hoc titulo !/"" lerent,verosimiliter, nonsecusacposttiquos

ea comites, duc<
les, clientes

is

nobi-

Operum

Catalogo,

quem

tom. 35

Mo-

beneficiarios

/ectos,
''

terrasque

cpublica litteraria illunument. dc Vii stnbus a pag. 178 usqus ad pag.MO Niceronus exhibet. XJtut sit, illius equidem lucubrationis
auctor, quis
plniiii

seu oppi

>'"

obnoxia kabx

Meinulphum

quidem, utpote qui,


nobilibu
gis

ut docui, parentes

admoseu

dumnobiles habuerit, ex hujusmodia


nis,unde\
el

demum is fuerit,
ut

S.

Meinul-

facit,

jam mpra innui, familia Bv>


,

adhuc

nt,

esse indubie p

num.
1\

Is

porro
in

inquit

de

S.

Meinulpho

sub
ini-

ba, -

suarum

Buranum stemma Annotationum

fioftti

de Biiren. Ut autemqui fuerint apud antiquos Saxones adelingi, studiosum lectorem edoceat, verbis /"<>< recitatis hsec sequentia, ab instituto nostro, uti ex dicendis patescet, non omnino aliena, proxime subjungit: videhSic enim, ait, tum in Saxonia (Antiqua
n, erat e\ ftdelingis

nemo est,quieat inficias. Verum illum esse etiam, uti ex jam dictis mtU Genealogise Buranse auctor, e derterminata, qux seculo prxterito in Mauritio Burano extincta est, illustri regulorum
ensium familia oriundum, unde constat ? An
ex
eo forsan, quod, ut etiam vult

idem gen

logus, familia illajam tum Caroli

M
tobiles

late,

aut etiam citius intei nos locum obtinuerit


26

domi-

honoris oaucit, Westphaliam etiam muiplexa) est, ii, qui in cisa appellabantur Reguli, hoc miniaterialea impecolonos et mili ves
,

Verum, utut
ut

hoc,
g

quod

nescio,

an

ull<>

tioneprobari queat,

men,

Sanctum familia fuisse Buranum,


F

rium obtinebant
nia Titulatos
, ,
,

quos hodie

in Italia et llispa-

in

Germania
,

Hoch undt wolge,

inclytos Benenatos id est borne rem pertiaut illustmsimos appellant. Hanc ad sang-uinis heros nent quse Nithardus Carolini filiorum Ludovici pibit lib. 4 de Dissensionibus gens omnis in tninquit Saxonum Pii consistit sunt enim mter n bus ordinibus divisa
,
:

illustres

evincat, nihil om>< citim etiam ab ipsa Caroli Magni xtate aut probarit in illo terrarum tra minatam fuisse

quicomplectebaturpati

inqua

><

<>

monasterium Budicense condidtt. MeiAnimadvertit id haud dubie anonymus, qui '"". 6i / " v nulphum efamilia Burana ^nte, conten quodam Scripto,
hic post
'"'
,

Frilingi, qui Edelingi, sunt, qui illos, Latina vediountur qui Lazzi illorum lingua ingenuUea ntque Nobiles, ro ling-ua hoc sunt Cavalleros , hi. serviles. . Quos vcro Hispani aut id est, equites dalgos aut g-entilhombres Germani Edle aut Itali Gentilhuomini nobiles nobiht vom adel , id est , Nobiles , aut de centum annos hodie dicunt, illis ante hos tribui saltem nobilis appellatio , in Germania modo Germanice audiebant sed Vesti solebat in coloquasi quibus jus aliquod
: ,,
:

sunt,

in hoc enim, quo

deBurensibus

Sancti natales probatos det, reguUs ita proloquitur rAnte temillos

doramiasua poraCaroliiMagni circum circaBiidiken


documentis demonhabuerunt, veluti es antiquis olim QOD tanin districtu cnim Burensium
stratur;

tum

m
,

Almenam, Brenkcn, domimiin Winnenberg et Sintfeldiam, in qua Wevelsborg,


dicitur, sed etiam
et

baronatus illam partera, quas adhuc

comitatu (veluti Vesperte situra, in ipsorum constituta Un^. pubhca antiQua acripta sonant )
seripta

docent.

Ita

ille,

mox

etiatn

qu*

htc
<t<-

id

est,

nos et
esset

confirmatum servos superiori auctoritate et feudale verbum ex quod haud scio, an

firmi,

Investire

formatum

Vestofuerit, quasi esset in

s"><> laudat, publica scriptaadducens qutdem cone quorum priori plomatadiversa, P 101 familiam Buranam anno

"'<'

stat,

DE

S.

MKINULPHO DIACONO.
1284
,

CB

xtesque bsne/tciarios sibi hahuisse obnoxios, e

anno Winnenberg quae omnia loca a monasterio 1370 t Brencken, Budicensi valde remota non sunt, ac anno deniin cwWevelburgensi dynastia que meditullio idem monasterium, uti ipsemet yus
1384
fn
,

religuis vero intetligitur, feldia, anno 1308 tn

eamdem anno

tft

quod eam tunc, cum a sanctimonmh bus ad canonicos Regulares transiit, fuisseparoecialem, in monasterii Budicensis Chronico Jo annes Probus (adi de hoc seculi xv soriptore num.
suspicor,
V)) loco non uno indicet, quodque in dicecesis Paderbornensis parceciarum Catalogo, quem penes me habeo una dumtaxat parcecia, nomine Bodeken nulla autem, nomine Alt-Bodeken, occurrat. Utut sit, quo ad rem jam veniam Joannes Probus in Opere mox laudato pag. 48 et
, ,

I)

ium nt
diibinm,

situm est, fuisse adhuc dominatam. 27 Keruwi ^uirf tum ? /n omnibus illis anlis, a6 anonymo productis, ne vel verbum occurrit, e quo Burenses regulos in memoratis locis vel ante Caroli Mgni tempora, vel
pto)'i

ipsa imperatoris hujus setate, quod tamen scriilli 1'i'issi'l prohnndnm, rerum fuisse pol dos utcumqr lcias. Imo vero Bartholdo de Bu,

39 refert, in vieo, dielo Alt-Bodeken seu AltenBiidecken, ictate sua a monasterio Budicensi haud procn' /ihrariorum vitio quasi ad tridnum millia
re loco cit.

perperam notatur) fuisse tiliumadmo, .

renpartem Wevelsburgensis dynastise, cum heec primo a comitibus Arnsbergensibus ad Walde:es, ac deinde ab his ad ecclesiam Paderbor"1 ab Ottone, s/issi'1, uuuo der. neus in feudum fuisse concesPaderbomensi episcopo, sam, exantiquis lilteris, a Ferdinando, Paderbomensiepiscopo, inMonumentisPaderbom pag
,/

S MeinuJphi t iliam idcirco appellatam, quod sub illa hic, tM idem scriptor e senibus monastern Hndiecnsis accolis, progenitorum traditione rem noscentibus, sese audivisse, loco cit. ait, a mafre sua Wieh/rude, Caroli Magni exercitus metu ex sedibus profuga, fuerit in

dum annosam

lucem editus.
29 Tiliam admodum annosam, S. Mernnlphi <h ctam, invico Alt Bodeken xtate sua fnisse, asseverum illam vel furen/i Joanni Probo credo isse tam vetustam, quam innuit, vel a Sancti na;

l0CQ

seq

recitatis,

liquet

ut adeo quidquid vel

latus
l<

anonymusvelGenealogiseBuranas auctor

scribat, familia

Buranaanie CurohMngni lempo-

raaut ipsaetiam imperaloris hujus ;viate in We burgensi dynastia, acproin in (errarumtractu, paternam Sanc/i hasreditatem, in qua hic monasterium Hudicense condid/f, complectente, domino/a fuisse, non videatur. Adhsec, etsi etiam \em tunc dominatam, tantisper daremus, nec esset consequens,ut S. Meinulphus familia Busic ranus certo exstiterit. Ut quid enim adelingi seu nobiles domini, e quibus Sanctus oriundus est, in mdam Saxonise tractum imperium, quale in An/iqua Saxonia adelingis seu nobilibus dominis competiisse, diari, obtinere nequierint, simidque
>,<>/
-

tivitate, quse

K sub eadem acciderit, accepisse nofacit ea,

men, fidem non


rusticani
vulgi

quam

allegal,

Asserhv nihilominus titise S. Meinulphi vetustati favet, nec traditioni, quie Sanctum sub illa natwn, prodit, refragatur Joannes Gamansius, Societatis nostrse sacerdos, in Mss. suis, quas seculo prseterito ad Majores nostros misit, de S. Meinulpho Notitiis, In his de S. Meinulphi tilia, quam ipsemet videExtra monasterium Bodeepn.se rat, ita scribit
traditio.
i/
:

Imna a/</ne rn/er luvc fundum, mquoSanpostea monasterium Budicense exstruxit, in

adelingorum seu regulorum Burensium ditione


sidere?

amoenissima per multiplici arborum vulchre quercetum .... aditur et visitur S. Mainulfi juxta eonsitum ad quam ipse a matre ex viam publicam tilia Furstenherg- raetu Caroli Magui Stftdbergam obmedii
quadr.-mti.s
,

spatio

via

*rnr

Omnibus itaque mature expensis,


Meinulphus
e familia Biirana,

sessuri fug-iente fuerit in


Lpse in vivis plantavit.
tertia

lucem editus,

vel

qnam

fueritne

S.

an ex

Ad haucsingulis

annis Feria

alianatus,

admodum

est

mcertum. Nec certius

Ulj

cliam
-

diaece i

derbo*

est, quo loco et quo determinato anno fuerit in /vccm edilus. 28 Ut id primo de loco natali ostendam, Sanguo n/i n/jnd omnes in confesso est, atque ex dieendis patescet, bona nonpauca, a parentibus ad C se devoluta, in quibus et ex quibus monasterium ise exstruxit ac dotavit,in Paderbomensi

WestphalicV- dicecesi possedit

at

; unde ('</, it, illum natum, oero sane non apparetem esse in hac absimile verum cum Sanctus possessiones plu
:

res vairiis ejusdemdiozcesis locis nh/inuissevideatur, quo hujus illum loco vicove nasci contigerit,

Rog-ationum parochii Hareusis, hora una supplicatum ( an forte ad Budicense Sancti monasterium ? ) veniens stationem suam habet. Heec ille, docens scilicet, tiliam S. Meinulphi dictam, nomen suum ab hoc non quidem definite idcirco, quod sub illa Sanctus natus sit, sed tantum sub disjunctione vel ex hoc, vet ex K eo, quod a Sancto, in vivis adhuc superstite, fuerit plantata, traxisse, illamque adeo, quod hinc, utrolibet admisso, perinde est consequensjam inde a Sancti eetate stetisse. Verum quid ni tilia, quam vidit Gamansius. S. Meinulphi vocari potuerit, non quidem, quod hic sub illa natus esset
dissita
,

nondum
proculo

propterea explorantum habetur.


loco, 7 "o
I ,

Haud

aut

eamdem

plantasset,

verum quod

vetus/iori,

Sanctus monasteriumBm H condidit, Ans/rum versus abfuit vicus Bodeken appellatus, seu potius hujus, utpote in quo ittud ipsum monasterium situm fuisse videatur, parcecialis cum adjacentibus domibus ecclesia, a qua ut monasterium a se exstructum Sanctus distingueret, sacrum istud asdificium (adi Gobeliun m in Vita num. 18J non simpliciter Botleken, sed \ini srn Neu Bodekeu, id est, Novum Bodekeu nuncupavit. Hoc tamen temporis lapsu nude et illa simpliciter Bodeken vero ilt-Bodeken, quod idcirco idest, v^etiUS-Bodeken fuit vocata forsitan factum fuerit, quod, cum penitus esset collapsa vel saltem ruinx proxima, vicani
\ ;

Meinulpho plantatae, ideoque S. Meinulphi nuncupatcV, fuisset vel proxime, vel post unam aut ptures, quibus idem propterea adh&sisset nomen, suffecta ? Quid ni etiam a Sancti effigie, quse ei aliquando fuerit affixa, aliave ignota cx causa ita appellari potuerit ? Nec aliud de tilia, a Joanne Probo memorata (hanc enim a tilia Gamansio visa, utpote quse isti pr (v vetustatc jam fatiscenti ac caducse, verosimiltime fuerit substitu/a, reor diversam) est statuenduni;ut adeo ex titise, S. Meinulphi dictse, appellatione argus nequeat, vel hunc illam plantasse, velsub eadem

S.

esse
30
sit

natum Et vero
penes

alibi indubie natus fuerit, si vera > /" anno

ea deserta, ecctesiam, rnonasterio Budicensi adjunctam, in parseciatem suam, legitima interveniente auctoritate, acceperint. Ita
,

exstans de eo Notitia;secundr,n hancenimin Furstenberg,dio2cesis Paderhnrnenalia


sis

me

/"" "

j"

DIE QUINTA OCTOBRIS.


cujus ipse fuerit dominus cujusque in Notitia Gamansiana, proxime huc transcripta ,
sis loco,
los,

179
AOCTott

mentio

fit,

fuerit in

lucem

editus, testantib>

antiquis talndis,

>/i>"s

sese legisse,

Gamansiono-

stro setate provectus monasterii Budicensis pro

curator asseruit. Verumcum non addatur, >ji>,r qualesve fuerint HUvtabutx, nescio, an fidem inlr<jrammereantur,nihitoque certior indeevadit locus Sancti natalis, quera nec aliunde tutoeruas
.

Quodjamadannum,quo M e nulphus natus sit,spei

illum nec Sigewardus, Sanctibiographus aliivescriptores antiqui, aeculla probatx atque


ctat,

qui eara anno 777 perperam affigunt, in annum dumtaxat 779 aut proxime sequentem differat, esse nihilominus eamdem et/">" diutius <hffereailfn, i/n/sque, quantum opinor, ex jam dictis statuet, maxime cum certius etiam in opinione jam assignata, qua anno ci, cite r 793 illigatur evanescat periculum, ne, quod cautum prseterea loco cit. Schatenus vult, Sanctus nostcr tonmxisse adstruatur. gius, quam verosimile sit i" illa tempus ejus emortuale ultraanijfert num 84-7, cum quo a plerisque scriptoribus componitur,a nobisdifferri; ,n<ifus enim exhis,utpote
,

B.

indubias fidei certus


,

monumenta
est
,

>'-t

plane

sit in-

quiomnesa Meinulphi
rint,

necessum

diserte exprimunt, aut

etiam quid suppeditant, cx quo


finias.

eumdem
sit

aptede,

Sigewardus tamen exhibet indicia

ex
la-

quibus saltem,

quandonam natus

Sanctus,

getate remotissime floruecertam atqueindubitatam fidem facere potest nec illammortis,abhoc obitae,dilationem longiori, quam Sigewardi, >/>>i Sanctum xtatejam maturum seu senem abiisse e vivis scribit, auctoHtas
,

mde tiorimodo habeatur compertum, l>' ejus verba num. 1i recitata) factum scribit tempore gesti a Carolo Magno adversus Saxones antiquos belti; cum aidem hoc ab anno 111 ad anYtum usque 804 uti inter omnes scriptores convenit, per continuos triginta tres annos (ita Egin,

exigere videatur, annorrm spatio infra definie-

mus,

ita scilicet

faciendum

rati,

non

'

id

auctoritas

quxpiam

irrefragabitis

sed quod non longius,

quam

compellat , necesse sit ratiove


/,/
>
,

suadeat,a communiori receptiorique sc r etiam recentiorum opinione recedere,


,

>>

m
g

sit

con-

ho<-

liimrn
I

hardus in Vita Caroli Magni loq uitur) durarit, temporis fuit secundum Sigewairtum intra illud spatium, quod inter annum 771 et annum 805 e B ,/, S, Meinulphus in lucem editus. 31 Se>! tempus Sancti natale ex S% paulo etiam propius modo determinemus. Hic
ba, adinstiSancti biographus , cujus on tutum nostrum hic spectantia,utdicendaclarius iatelligantur, huc transcribo, num. 9 et 10 sic ha-

sv.ltum.

III.

Baptismus
:

educatio
,

vitae

institutum
fuerit et

quod

qualeque

id

ptu
i,

iii

ex xlai

quandonam susceptum.
mox patris ejus
de stupro
,

,/11,1

ano-

nicis

Pader'I

bori\cusibus te
llln
i

bct

ascendit

Puer autem Mainulpua sub jure seholar; diapositii disciplinam dispositus litterarum, ex et quod scientiffi ad habitum earum
i

-pv elata Sancti nativitate

obisibi

Sacrit

\tu?n
a

matris

Wichtrudis,

habuit

usu
,

operis

devotus

excoluit.
,

Quippe quia viam


g-ui

qus

et ang-ustam existere

scivit

artam ducit ad vitam jam de tenero un,

mariti defuncti fratre illato,expostul<'> Carolummagnum accessum, hujusque occasione

baptismum, parvulo Meinulpho, qui


sstas
ei

iifeel
,

studiis

asperioribus

raentem
,

formavit

ooncessisset virtutem ambulandi


..

S.

Cum autem

excessit excederet e scholis mente miLderium mundani honoris, integra legisinloco, qui grans ad propositum cononicaa Patcrbrunno. llic eum .-jnsdein ioci pondicitur
tifex,

etiam

tamen undis tinctus nondum fuerat

tm
i

mum,

quidem virtutum pioriosus artifex Baduradus, benigmissima cura nutriennomine dum susL-q.it, susceptumque lnrg-issimo paternirefovit. HiBC Sigewarfhis, tatisel gratiarum sinu quilus colligendom videtur, Sanctum sane
ipse
,
.

ipsomet Carolo Magno sponsore, num. 7 et 8 oaarrat Sigewardus, antiqum biographus. Atque heec quidem omniaannolto innectit Annalibus Paderbornensibus pag. L7 Schatenus verum, cum Sanctus, ut p\ probavi, diu ante annum 793 natus non Perptori isti nec hic assentiri queo. Gobelinus
;

'

ex Badurad non diu ante annum inesscnalum umaro, iis, quse apud nos in S. Hath enim, uti ex ejus in sede Paderbornensi decessore, nroximo '.5-2, num. V) et binis seqq. ditora. 2 Augustipag.
ante cta suntt facile colliges,

sona in Meinulphi Vita prov.t mutato styto Surium ad hunc diem exstat eacusa Vnno Dominioc-e Inca initio sic scribit
, ,

annum

8]

septig-entesimo septuagresimo septimo,cura nunc WestMag-nus eam Saxonia^ partera, quam oranes raajoegisset phali:mi vocant, bello Bub
,

Carolus

non

cum ergo abs itlojaw episcopo, prout >pta inverba proxime huc Siqewardi adhuc juvenis et nuunt S Meinulphus admodum
ccepit
;

eura Padernatu ejus reg-ionis venerunt ad derapto Witikindo, viro prim bornam uno
res

quera nonnulli
trantur
expiati
Ii

srholisegressus canonicis Paderbornenlum queat, ut hicdiu sibus fuerit adlectus, qui fieri

ducei alii regem qui ad Carolum autem


, ,

salutnribus oranesin eodera loco


sunt,

venere baptismi undls

visumque
oonstituere.
tertio

est

Carolo regi QUc epiipsomet Curolo

ante
,1,11,11

793 natus sit ? id factum ;3-> Nec diu etiam post hunc annum maturus seu granmihi suadet Sancti, qui tate Vita num. 26 dmus obiisse, a Sigewardo in

annum

scopi

onno 793 mcidissc


'

videlur.

abannoMl,
,

im cui a plerisqur scriptonbus Fuerit itaque Sanctus : r foretremovendum.


r:i

quod nimts ahoquin aditur tempus emortuale,


t

anno parvam lbi camque. quod iocua construxit ecclesiam. Herbipolensi episcopo tum dura munitus easet, Porro anno inde deoimo quinto
34 Itaque

sedem

ahhinc

Atagno s/ionsore,

coramendavit.

canonicura ecolesisa
,

Herbipolensis

Hatumarium

Etsiporro Schailiterannocirciter 793 natus. Paderborneusibus pag. lf> et tenus in Anuatibus consequens consignet, ex quibus *ea ea Utteris nonnutMeinulphi natmtatem contra est,ut S. " Octobris Tomus IIT.

exjam dictispronumesteruere,nontmpro-

oae
institnit;

Westphalum, primura
cujus

illic

episcopatus
ejus

Uo

Pontifex

Romanns,
,

pulsus, ad primis venit et ab eo honorifice in hornam auctoritate conptus sedem illam Apostolica

mulisRoma

anno nominis tertius, ab sbregem Oarolum Fader-

episcopum quarto Leo

180
vit;
:

DB
ew
efeinefe,

$.

WELNURHO
**

DIACUXO.
D

/*Wo pte* '">

wguen^ffl dam opulentus


fco,

wft/im^

Per

id

T" tempus vir qjiilo-

et nobilis,

non longe ab eo

in dicecesi Paderbornensi ad Visurgim cosi.ro, in quo Carolum Mognum, diviso per adj. veent es regiones exercitu, anno 797 hybemasse, in Ann.

religione jam mitiatus, co habitans, Christiana uxocarnis ingressus est, relicta viaru univers etea qui filio ilica Wigtrude, et parvo
, ,

Paderbom. pag.
habuerit, quid ni

oG docet Schatenus, domicitium illo ad hunc principem sesecx

necdum posset per aetatem ambulare jam ergo men baptismatis fonte renatus erat. Ea ad Carolum Wiotrudis , oaptata opportunitate ,
,

regem cum

Filiolo

suo fideuter

accessit

atque

studuit promeren. ejus gratiam et benevolentiam humaniter et pie aeeipiens, At rex fueminam et eum ejus coram se euravit baptizari,

parvulo Mciuulpho potucnt cunfcrre? Sed ut demus etiam tantisper, Paderborme hunc fuisse salutaribus baptismi undis expiatum qui ibidem Carolum Magnum anno 797 aut sequenti non fuisseprobabis? Etsienimhuncprincipem Paderborna? anno 797 commoratum, non meinorent scr/ptores antiqui,

Filium dc sacro fonte suscipiens,


imposuit.
85 Tta hactenus
c
(.

Meinulphi nomen
:

ei

cum tamen, ut dictum est, anno iUo Heristalli hybemarit, esse utique videh cur hinc ad vicinam Paderbornam subinde tunc
excurrisse credatur. Adhdec

cum

Corolus Ma-

non mdnbie. ui notat Coin-

apud Surium Gobelinus


.

San-

gnus (adiinAnn. Paderborn.pag.

3s

Schatenum)
i

um autem anno

iftw,nie799j

isse a Wuium,
cis

799 sacro boplismotrs Cointius in Annalibus Ecclesia


,

Francorum tom. 6 pag. 695 e duobus UUs conclu* Gobelinianse apud Surium Vitee textibus
Et vero stando,
ut facit, Gobeliniance lucubra-

anno79B,subactaOstfaliacompositisqueper Tl phaliam sacris profanisque rebus, Aquisgranum ubi etiam discesserit huc illum Paderborna sese tum contulisse, verosialiquamdiu hseserit, mile apparet.
,

,lit.

aSurioeditse, auctoritate, non immerito. Cum enira in horum postcrtori Gobelinus seu potius Surius, Sanctum per id tempus (cujus fuisse, scriB scilicetantememinerat)baptizatum singulari numero utatur unice, ut consibens, id temderanti patebit tribus hisce cocibus, per
tionis,
,

37 Quod si modo Sanctum anno lW,quoLco III PapaCarolum Magnum Paderbornx convenit,
,

Uttenuque
de ""''

haud baptizatum fuisse, praefracte adhuc velis equidem magnopere refragabor-, cum enim Mei- e nulphus, dum sacrolavacro fuitabhUus, quatuor

pus, designat annumsedisHathumari, nensisc/nscopi, quartum, anno Christi 799 ct Gocalculis congruentem, quo Leonem III Pabelini

Paderbor-

pam Paderbornam ad Carolum Uagnum


jusservato
stylo,

acces-

wum fuerit hique forte,utjam innn ad annum 795, manebit vel computati deducant est pracipuum, sic, quod supra statui, quodque post annum 793 esse naeum saltem non diu tum. Utut tandem sese res habeat vix equidem
>

Verum sisse, ultimo prioristextusloconarrarat. primigenio scriptoris h etsi Gobclinus in Vita,


edenda Saxonum ad Carolum
nnibiMagnumPadc, Hathumari ad sedem Paderbordem exstructam,

nensem promotionem

Leonis III Papse ad Ca\Lagnum accessum, ,,onsecusatquein rolum per Suriuminterpolata sit, num. 6 comw heec exhi illaque omnia facta iisdem plane, quas
et
I

quin Sanctus, scculo viii jam pro\ dubitem us elapso,sacrobaptismatis fontefuei quod latiori hoc modo definiisse jam sufficiat. Porro Sanctum fuisse etiam a Carolo Magno "' Ann. I'aSt in tutelam susccplum 1" affirmat etsi vero id nec Sigederborn. pog. wardus, nec Gobelinus diserte uspiam edicat, a
,
,

/>iio vero tamen abhorrere neutiquam non est quin hic prin epspuevero dubitandum
, ;

anno enim 770, cui Carolum bapti numerosumSaxonum ad concursum manifesto errore, nonaGobelino, sed
bet
,

notis

chronicis

(pro

rum Meinulphum quem desacro


.

fonte lcvarot
litterisque

honcste

ac Christiane educandume

alibrariis profecto, illigat, annum 777 restituam docebo) ibi eu fra in Annotatis tamen non per id tempus, cuSanctum
afficiat,

imbuendum curarit. Et eum quidem scholaribus disciplinis apud Baduradum, Paderbornensem


cpiscopum, fuissemancipatum, Gobelinus in Vita

num.
38

9 scribit.

jus ante meminerit.sed, usurpatoplurali

numero,

Verum cum
i

temporibus baptizatum fuisse qua loquendi formula non solum


illis

subjr

quartum, quo Leo III c Hathumari bornam se contulerit, sed, ut consideranti palam totum itlud quod ab anno 777 usque ad Jiet
,

annum sedis Papa Pader-

quam anno citius, quam anno

Sanctus, ut docui, non serius, irciter 793, natus sit, certeque non
815,

,,,
Gobel

ad Paderbomenscm
,

caJtic

""'"

qui thedram Baduradus fuerit evcctus puerum scholaribus, ut Meiuulphum adhw

lo-

annum

799 excurrit, temporis spatiu


,

gnat,

nnbuenquitur Gobelinus, disoiplinis seu litteris queataccepisse?Necjuvat hicdicere, Badudum

ut adeo non obstet quo minus etio/m citius quam anno 799, Sanctus credatur fuisse ba/ilizatus.
teda

portw

jyjwlteymti ""' "Wtfwj

Et vero Meinulphi baptismus anno potius 797 aut 798 idcirco videtur innectendus quod anno, ut ^prxced. docui, 793 non improbabilitcr cum baptismum suscepit natus sit, quodque virtutem ambulandi, ut Sigewardus ipso narrationis sux contextu num. 6 innuere videtur per setatem vix habuerit, triennisque proinde dumtaxat aut ad summum quadriennis exstiterit. Nec Paderbornie baptizaest, quod opponas, Sanctum Carolum Magnum autem, qui eum tum fuisse esacro fontesuscepit, anno 797 aut sequenti Paderbornam nonadiisse.Primo enimunde constat Sanctum baptismo Paderbornoe fuisse initiatum ? Verosimillime quidem Wichtrudis, ejus mater, haudprocutPaderborna habitarit -,verumcum simul etiam haud procul ab Heristallo, Saxonico
36
,

radum^nondumepiscopum^onerihuicsesesubmi' Gobetino episcosisse, tantumqueperprolepsina cit.ita pi titulo insignirii Qobelinus enimloco episcopus Postquam Hatumarus primus habet
-.

Paderboruensem
gensi, radus,
octo.
.'.
.

rexit ecclesiam
ei

cessit, et successit

quidam de clero
,

anuis octo Wirtzibur,

nomine Badused natione Westfalus annis quadrag-inta qui rexit ecclesiam


,

Et sic Baduradus cathedralem ecclequam Carolus Mag-nus siam Paderbornensem apud quem puer consummavit
inchoaverat
, ,

Meyuulfus scholaribus disoiplinis est mancipatus schoquibus verbis sane, puerum Meinulphum
; ,

excolendum Balaribus disciplinis seu litteris fuisse durado, jam tum creato episcopo, datum
hquet avero autem hic aberrare Gobelinum Baduradus,cum in episcopum etiam vel ex eo,quod HeroiPaderbornensem electus est, inter clerum potensem
,
,

Gobelinus sat aperte tradit, uti

nemo non

videt

BIE QUINTA OCTOBIUS. A


*lio >'o iigcre Herbipoh egisse videatur, nec eo educanaus Uttertsque ac ,,/onbus Christianis informan* -: , ,. e Westphaha missus /uisse uspiam legitur puer Meinulpbus.

P^nZ'f 7

USl qU

u\

T^

%t

e e Schatenus in

A '

<*

memoral f*
>

Sanctus
Ad
rto.

sub Baduradi jam epi


<

est

sciplina puerilem

xtatem exegerit UtteZsque tunc ab eo fuerii edoctus, quod a vero alienum , su//> -~M .w, , quantum opinor, mododicta
,

i<

cunt.

vitseinstitutum a
,

\\

ithoqneex
eapite fortan

38

Vidit

quoniamde eo mentiojam incidit, sermonem nunc


1 1

.u\ v ho

susceptum,

hci-c

verosimiliter Schatenus, ideoque


,

contendet,

Ann. Paderborn. ad annum 7s:i pag. 17 scrihit puerum Meinulpbum non Badurado sed quod a vero neutiquam abhorret, sacerdoUbus edueandum impense a Caroto Magno commendatum, factumque xtate maturiorem ab Hathumaro Paderbonensi episcopo litteris excultum
in
.

Sanctus
<>tis

born.-r, "/

litteris jam probe excultus, Pader* x<<;iewardusverbisproximeiterumjam

Paderboi
eanoni
<

docet propositum seu institutum canonicse fuit nu/jAexus, id est, canonicis nomeu <'<-

collegio

nomen

dedit,

dit.
et

Verum quod qualere id fuit vitse institutum, quandonam a Sancto susceptum ? Cum Meiuul,
< <

/'"isse

ris nostri tom. 2

seqq. )

quodpariter, cum Sathumarus (adi OpeAugusti pag. 453 num. 18 et ante annum 815 e vivis non abierit
, ,

phns utsupm docid, anno >< //rrlW&natussit, juvenisque adhuc et vixdum scholis egressus, uti exverborux/ Sigewardx num. 'i\ huc transcripto-

consonum, sive interim is, ut in Annal. Paderborn. pag. 29 et seq. docet Schatenus, anno 795, sive, ut Ekhardus in Commentariis de Rebus Franciee Orientalis lib. 25, num. 78 et 110 contendit aliquot annis seriusadepiscopatum Paderbornensem fuerit evectus. Ut itaveritati potest esse
,

rum
bus,
ctis

cont<

canonicis Paderbor,
.

postquam jam Baduradus ep\ ante annum 815 non creatus, dignitatem hanc

esset adeptus, sese adjunxerit, idverosimiliter vel

ipsemet Hathumarus et Baduradus Carolo Magno a devicta Saxonum gente obsides inter B ceteros nobilium adolescentes olim dati, posteaque ambo alter post alterum, Paderbornenses
</"'
, ,

non midto seAtque ita quidem quo ci< tempore canonicisPaderbornensibus Sanctus se junxerit, innotesci/ q"n</H"irm perlinet ad qusestionem, qua quod </ualeve vitse institutum sic E
evenerit.
<
,
,

ipso anno 815 vel sequenti aut certe

per hunc principem episcopo Herbipolensi educandi Christianisque moribus fbrmandi traditi, ita volente eodem Carolo Meinulp&usaJ Hathumaro Paderbornensi episcopo
episcopi, fuerunt
, ,

susceperit inquii itur alii illum <.<- hoc Benedir/irinn monachum ahii canonicum Regularem
,
,
,

seu potius sa neti


si rcs,

hujus antistitis
is esset

aut certe

antequam

episcopus, accidit,pr3e-

sulis llcrlii poiensis ,dicecesim

Paderbornensem
,

i>i-

faciunt. Et primo guidem iWw, qui Meinulphum um, accensendi cerfaciunt Benedictin r n to sunt supralaudr/i qm in Fastos sacros, Sanctis Benedictinis celebrandisa se contextos, Sanii intulere Benedictini kagiologi, et BuceliWionus scilicet, Dorgainus, M<
.

cario

munere tuncmoderati, cura fuerit


,

verosi-

Herbipoli in illvme educatus a sacerdotibus Paderbornensem rnissis qui eum non dioscesim tantum litteris sed etiam Christians; religionis
,

priores nidlam omnino, ob quam Ordinis suiSanetis Meinulpbum annumerent, rationem adducuntin medium ultimusveroelogn, ornat initio ita ad hunc diem me<:!>,,! tres
. .

rudimentis, virtutumque studio egregie imbueapud Overhamum sola nt. At vero, oggeres ve7^ba,num. 3] huc transcripta, "<<> paucis aliis,
,
<

morat
Mag"no

ls

S.

Meinulpbua

ni

Carolo
,

ad rem non

wardum

facientibus, integram Vita?, perSigescriptx, caput conslituwit, idque Jtunc

el imperator^ a aaoro fonte susceptus iii colleg-ium denique cathedralinm monaoborum Paderbornensium adscriptus, sub Regnlari insti-

tuto

magnis profeotibus
,

claruit

et ul

generis praei

prsefert titulum : S. Mainulfus radio ingenue eduoatur.


a Baclurado, cdoclHt
scholisquc
li>

ab

antistite

Badu-

stantissima nobilitate

sic

humilitatem<

rara vitas sanctitate refulsit

mus
se
v'i<

/<<-<

Fateor, sic habet : verum quid tum ? Overhamero suo arbitrio Utulum illum effinans-

dictinum

rgtvttut

letun ita autumo, tum quod is ab apographo nostro Ilardeshusano,num. \1etalibijamlaudato\ absit, tum quodintotoisto capite nulla planeMei11

rum

Henelcathedrale canonicoPaderbornensium collegium, cui ille m

"sergo Sancl

i/KO tut
1100
/,,

UaiJiatn
',

monachis

Sanctisetateconstitisse existi-

Paderbor-

marit. Necalia ratione, quantum opinor, ducti

C nulphi a Badurado vel educati vel litteris ex< " mentio occurrat. Sigewardus quidem ibidem de Cum autera excederet 8 Meinulphi) ita scribit exeessit etiam desiderium mundani hosobolis noris integra mento migrans ad propositum caqui dicitur Paterbrunnonicffl legis in loco
:
,

s '">BucelinoBi F etimonachatumasseruerunt. Verum/uiti Msconstans cathedrale Mfeinulph >collegium?Emonachissaneverosi,./.


.

no. Hic

ipse quidem nomine Baduradus, virtutum g-loriosus benignissima cura nutriendum suscepit verum

enm ejusdem

loci Pontifex,
,

militer tunc constiterit, si ab ipsasui initio, cum Sancti setate forsan conjuncto, aut certe hanc non ultumpr3egresso\promonachisfueritinstitv

artifex

verumidr
t

mice significatur, fuisse Sanctumjam his quod bene notandum est, egressum, canoscholis, m , Badurado > mcis Paderbornensibus a uw** adscriptum, is raaeroorncnziuu* u
ne susceptum, eo nutriendt L tunc canonici cathedrales in
,

achorumt necabhisadUlosadid usquetempus,quo uisse Sanctus e uivis abiitffltissetranslatumjam nwnc ient.Collegium ilbult velabHath\
i

^ scilicetmodo,quo
communi
viven-

episcopo,velsan-

-..,

,
<

ctodloaui/si/ir

, ni

mn,

1,mu- dinnitate.m nonncdzgn*

dum

eved",

mittum accepu t ui communts ferc


sed cle>ico> ttm
i
i

hnnis

X
'
,..,-,

IS
ixisse

Hdivites essent

swe, sipauperes, ex ecnutriH seu ali solebanl. Ec


,
.

maeho um, w> ma,-usen, in pr

/<

mmu

>

^11 ',',,

merism inqenue educatum > quoaiipoi netest, <,uod reponas Sanctum, ii !.,.,.. mTest nonicisjamaggregaticm a Badurado au tsaltem
,
.

ipumet chricus, ecUro Wtrcebux bipolem ad cathedram Padwbornenemassum. ' ,,, ,,, ipiuinostom. yJutam II / p ,'

rJ=S25SSSSK3

S
.

';r>

*%
&

DE
182

S.

MEINULPliO DIACONO.
sedctericorum,primitusexstiterit. Etsienim Mabillonius at<<

hujus slyter, seu polius ex

anonymus. Quod

si

reUUime auctor_S o autem ante aditum abHathu-

Hilulominus,etiamhocdato, non monachorum

monachit pa~
,

riwn .<quum,
vieario cpitcoi>i

acceperU, ettan maro episcopalum inilium pnmttus exsn..,, on momchorum, sicci:

iptores Benedicti Ordtnisuo


his,

munere
1

Megingozum seu Megingaudum Herbipolensem


episcopum adscribant, anne tamen

u(o,

cum Her-

sive a

Bursedem

chardi prori-

mo

in

Berbipoletistm
succesturc

antequam Hathumarum r' miqueepiscopum, nactaesset ad Hatbomeusis ecclesia, vicario hanc munere administrarunW <> ari usque promoUonem

4$Rem

sic

ostendo

P^

reipsaexsttbipolensem adhucageret episcopum,

Mrgingozo,

,u,>. ceburgenses seu Herbipolenseseptscopt,uti Annal. Iaderin eruditos convenit, probatque adannum 783 Schatenus, qui mcartamtlborn. admintstrattonem lam dioecesis Paderbornensis He> Burchardum, P nm primofuissepenes S. ibidcm eliam docet dubipolensium episcopum,

teritmonachus,undequaque(adilib.UComment. FranciseOrientalisnum.Metseq.Eckardumsucertum non est pra plussemeljamlaudatum propternec rt sicertum omnino foret,quidquam inOcadeneacontra nos posset inferri. Etenim
)

talew Antiquse

SaxonuvplagamseuV.cstphnliam

Bemwelfum, qui, non monachus,sedclencuserat,

ad annum us, Vitam litterisestcomplexus, memoruv pronue 701 in vivis fuissesuperstitem, uti Gfiorgius S. Burchardus

^
.

aU(

Egilwardi,quiS.Burchardum,

c/ns.o/n munePaderbornenson dia>ccsim vicario Megingozusmisit,quitam<m readministraturum t stm verosimiliter fuissei m\ monac) xx+ cathedrati seu primaria ejusdem d*

sia,nonclervicariim
'

'

monachosvoluisset cotlo< ar\

AdhxcBernwelfus,quiMegingozijussuacnomtne
'aderbornensis

d it V erum cum OricnlaUs Eckhardus lib. 23 Rerum Francuv antc S. bomja num MtoeubntissimeostendU, < mtinum archiepiscopum, anno
,

munus

gesstt,

martyrio sublatum, utaut certesequenti, e mvis nequiit sane Paderbomentimum diem clauserit, quo bellum sem ecclesiam, utpote ante annum 772, estexorsus, Carolus Magnus primum Saxonicum unere certissime non & ectam, vicario
in sedem administrasse. At veroS. Burchardo

monachts, nontantum erat clericus, oerum etiam BeMabillonium Seculo utpotequos (adi apud FttaS.Burpart.i,pag.n$Egilwardumin

ned %i

chardi)eprincipeseucathedraliWirceburgenst^. Kiltaniecclesia,utprimumposteaHerbipolenstum

v.

oxime successit Herbipoleni nthtlsamcarium illud munus attribuatur cui si ne vero fiet abs imile. 1 Megingozus enim, uti apud laudatum PaderbomenOrientalis num. 1 tem r lumlib. HRerum
,
1
1 <

Mcg>

eumtunc monaquod cum ita sit, Paderbornse mgregasse,parumverostmtle chorumcolh Paderborn. Et sane (videsis in Annal. apparet.
paq.
2:;

ropusfactus erat, eliminarit,

paru

aequus

Schatenum)minime id tum fectssc hemPaderbomensi ecclesta welfum, sed in primaria docet vetustum clericos constituisse, non obscure
Franconise Chronicon supra citatum 78.., quo Quod si porro ex eo, quocl ad annum sibia Megingozo HerbiBernwelfus resignatum
polensem
.,,atumadivit,
$ive deniqiu

oeJ

per se vel

j>rr B'

tum,

6batum invenies, dicecesim quoeam sem ab anno 752 ad annum usque 785, est resignavit antistes moderatus Bernwet/o curajam vicaria autem ecctesise Paderbomensis mdeabanno 780 Wirceburgensibus seu Herbtpodopiscopis mdetur fuisse commtssa cap. 38 stc belinus enim in Cosmodromio detate 0,
)r
,

Ilerbipolen-

ubulteroebini8
pj

oximit

Westphaliantmtum
locum monumentoflcollegfo

\Jegingozi

hdti mutibus turbatafigendoPaderbomse,

successovibus

rum

sive

monachorum,

ronuu

scribit

ex veteri Chronico Francomae Schatenus P. Joannes Gamansius coramuniC quod nobiscum J Megingaudi ac cavit , Bernwulfum , successorem 24
,
,

ecclesiam Erexit igitur Carolus quandara comniisit episcopo Wizzequam in Paderborne episcopo posset burgensi respiciendam, donec dc Et haec ecclesia U3 eidera loco tuto providere. octogesicept^ rstauuo Doraini septingentesimo in Annal. Paderborn. pag. inquit mo. Adhccc
:

dedissenonvideatur, antiquo illi cottedem deneges, cathedrateque canomcorum Bemwelfo qium Paderbornse sub Megingozo a sic etiam nondum episcopo inchoatum nolis nec
,

fWI%

monachisrepetendum iltius initium a collegium ante Hathypothesi enim, qua dictum

evtncesln

missura ante tertium Herbipolensera episcopuin per aiiquot episcopatum suura in Saxoniam et episcoannos Paderbornensem ecclesiam vicario ita fere ad pi munere administrasse , constat
, ;

humariadepiscopatumpromotionemprtmofutsse inceptumJantisperhicadmittimus,necesseommsinonsub Megingozo, no est, ut idem collegium, Herbipolensi jam episcopo , V Bemwelfo equidem proximis ejus succesaut certe sub altero e binis indubie Paderborsoribus, ante annum 811, quo
,

HaJhvmanensium episcopus creatus jam fuerat


lib
2(5 et

rus,evita(videinFrancuvOrientatisCommentariis Eckardum)jamereptis, tnttiumacce27

verbumloco cit. Schatenus cum autem Megingo752 zus seu Megingaudus,utj<<n, docui, abanno Herbipolensem cathedram ad annum usque 785 diuque mdubie ante hunc posteriorem
;

pisse statuatur;

cum vero

do

occuparit,

annum Bemwelfum
,

in ctero suo

numerari

Bernwetfo ante Herbiquod enimvero episcopatum, ei ex dictis anno 7S5 colpolensem Herbipoli in Saxoniam seu Westphalatum gestoque ibidem abs illo per aUmisso liam
hic de
,

primo suo auctore e nebit adhuc, fuisse illud a monachis, conflatum, ut clericis, non autem e aditum ab Hathumaro adeo sive ante, sive post episcopatum initium accepertt, Paderbomensem

locis

proxime

hi omnes, uti exEckarmacitt. tiquet, cterici fuertnt

quot annos vicario nere ex antiquo Franconise Chronico asscntur ]ubent< fuerit verosimillime, Megingozo vel ut adeo hic tunc Padersaltem curante, effectum,
,

Paderbornensis episcopi mu-

autem monactcricorum equidem primitus, non chorum,exstiterit. consonum extsttmavtt 47 Atque idadeo veritati Paderborn. pag. 35 Schatenus ut in Annalibus
,

manieritq-*
Sancli
Klate,

"'""-

unde eccieaffirmare non dubitarit,nu'laprorsus, originem a monachts repesL Paderbomensis ettamagnoexstare aut vestigia; quod
tas, indicia

c/ium hicpro*
fessus non
est,

bornensem ecclesiam non quidem per se, sedper Bernwelfum, proximum suum in sede Herbipolensisuccessorem, vicaria curagubemarit. 45 Jam vero, si sub Megingozo cathedrali Paderbornensi collegio datum fuerit initium, illud

utpote qui cathedravisse videtur Mabiltonius, ecclesiis, quas tnttto

Ubus Germanix
Benedictinis
111

^mchts
cum^mnl

occupatus futsse
accenseat.

Sxculum Benedictinum

Pacler 111 contendtt,

**ff

bomensem non

Jam

vero

DIE QUIOTA OCTOBRIS.

183
conciliis, seculo octavo et

A omnino

etiam suppetat, unde cathedrale Pader bornense collegium, primitus ex dictis vel ab aliquo e tribus proximis S. Burchardi in sedem Herbipolensem successoribus vet ab Hathumaro 'tuprimo Paderbornensi episcopo/pro cler tum, fuisse deinde aut ab hoc, aut a proximo ej successore Badurado quem Sanctus noster in
, , ,

rxcipue
V.)

nono

cele-

CTORI

C. B.

bratis, ostend.it.

Omnesporro, utibidem Thomassinus etiam


...
,
.

mpoiequod

docet, posteriorts hujus generis canonici, quo-

" ,ul u ut
Sanctus
flo

rum

morte vel prsecessit, vel certe quam proxime exsuspicwis; imo cepit, ad monachos translatum vero cum id aut ab Hathumaro, aut a Badurcvio factum, credibile non appareat vel ex eo, quod ambo, utpotee clero Eerbipolensi, utisuprado,

alu cel xntra vel )uxta aedes episcopates sub ipsomet episcopo aut alio prseposito, alii, qui collegialium erant ecclesiarum seu in civitate opales seu etiam ruri sub prxpoextra <r sito ac alii denique in monasteriis (eorum eni' omnium sede, non secus ac monachorum, raonaria etiam vocabantur) ccenobiisve sub abbate rtorio el. dor agebant, co>><<,, ,

cui, ad catkedram Paderbomensem assuntph, lerici exstiterint, verosimillime sane, si non


< i

torio

et eoeliam / to, idem Paderbornense collegium pore, quo ei nomen dedit S. Meinulphus, et tota kujus setate clericorum,non monachorum, fuecollegii, cui se rit, Sanctusque proinde, utpote institutum haud dubie secutus, clerr junxerat, non monachum canonicum, fuertt canonicum non professus. Et sane Sanctum monachum iv Benedictino, fuisse, nonobscure etiam Sxculo eum enim ibidem part. I fatetur Mabillonius
,

cum suo .v" episcopo seu /jr cvposito seu abtam utebantur; etsi autem ita in claui bate munem ducerent, essentque etiam subinde ex omnibus illis, qui possessionibus suis bonisque remitterent, quisque t< temporalibus nuntium

men patrimonium aliaquebona

retinere poterat,

ani canonicorum illorum congreganec tiones,quee votuntarav paupertatis coto, ut hoessent erni Regulares S. Augustini canonici,
obstricti. Liquei id

inter Prxtermissos refert, aitque


BCPiptu
e

Meinulfus iu

potissimum tum genernti, c.c utroquepr ime memorato seculo celeconciliis, quibus bona bi^alis, qux alios canonicos quam
i

Martyrologio nostro (Menardianum designa


v,

temporalia patrimoniumque retinere fas

es

tametei nihil de ejus


Actis legitur.
/

nuspiam memorent, lum nominatim ew concilio E Aquisgranensi, quod anno Blfi sub Ludovit Pio
fuit cetebratum,

monastica professione
niie[ _
i nodi-

in ejus

nunc fortassis, Regularem S. Augustini ergo canonicum


,s .\/

quodque

in Regula,

quam.
,

L45

vero, sciscitabere
... o

8.
,

Mei-

mno"'"""'""'

o W^ /.rtMiiynw? fl1L\ qui anonymus ml p iis professus? Scriptor pmemoralum, Chronieon Bodecense, num. 19 etiam, quod ibid juris fecit pa blici pag. Annotatipnibus atumt M0 osnonioi Regufcffunt hanc suggerii notitiam q>nto Octolares Congregat. Windesheimensis S. Meinulpho, taniuam bris sub ritu duplici de
. . ]
,

Cflcapitibus ceu totidem canonibus servandam decrevit can. seu nonicis deinceps pronuntiat cap. 15 imiversim de canonicis ita
.1

Quamqunra enim
bus
illis

canonicis, quia

in

sacris

canomin-

prohibitum non legitur, liceat linum


i.usvesci,
i

duc
y monachis
et
,

res

<

uii

humilitate etjustitia habere,quod

qui

secundum Regularem

institntio-

um aliisGermanicmutrmsdeSanctoOnlii SS. Bonifacius, que sanctis patronis, quales sunt Wilibaldus, Chihanus, Bupertus, Udalrieus ex his ver,etc. Sanctum ergo, uti Wo Ordini suo canonicorum Reguet, is accensent Regularium S. Auguslini vocato Windesheimensis canonia. lares Congregationis natali Joannea Joannes Mauburnus, Miasaloco qui et ipse e Congregatione
,
, ,

nem

arctiorem ducunt vitam, penitus Lnnihitum vitiis et amplectenest, non tamen Ln cavendis
dis'virtutibus eorum

achorum

de-

manifestum fiK bet vitaj quibus ex verbis sane nense concilium, seu ad ad Aq usque cetebmh quo id dixi num usque

m,

concil nonicis a sacris prxcedentium

nibus inhibitam non fuisse eisdeinde possess'


seculoix,
r,

de

C exeunle J
nis

S. AuguWindesheimensi canonieus Regulans libronotaloapudnosiMs. 168, ,,, stinifuit, in Sanctorum Ordiseculo xv concinnavit ac

Bru*

Uis dictus,

,>"''"

planevia

fat

Canonicornm Kegularium suo canonicorum RegulaS. Meinulphum sil cap. 123, quod De rium S Augustini Ordini archidiacono Padeburnens. msano.to Meyuulpho sibique hac tn Zibitur, pariter attribuit,

Venatori.im tnscrip-

seculovaii lerm Regulares F m canonici sese obstnngunt, professi S. Augustini


consequens
est, ut

/taupertatem, cui

non fuerint.

Jjamvero,cu
tttam

eanonicorum Pa aut seculo oclaco exeunle


,1,1
,

"

initio

ongregatt, noni ex dictis

m-

kabet, quorum ommum etiam alios assentientes recenseo, sed nec canontcumRehic nomina non qut canonia Reguaularem,quales modo sunt, nost, Augustini audiunt, Sanctum xr* ChnsUaZisse.nuncostendo Ante octavum cUrici seu presby. nTseculum eeclesiarum seu ecclesixcm ex hujus Ziacanone matriculave

,r fuisse seculo ix sponta,

, ,,,,

lt,s

ZesS
'

ttumgue ,<-omde, utprofessione constrictam,S, ieum Reegerit, tune oote aui ittos inter quales modo sunt, qu, Cagularem exstitisse, '' S.Augusttntnum innici &<-> ,,<-

ver0

5,
'

;,

inscripti, dtcebantut C Uis alendi, erant nosteroM, >*, quo Sanclus seCulo aulem clerict, quoad , inde ab octavo, quo
-

mtnatm auodadSanctumnosl voluntarue paupertatt obeum tinei non fuisse acproinnecad modernorumS. Av strictum, ,namcanomcum,ll itdum, Mnicanonicorum <.., lexeo,quodBudicense rliinilSI ,, e t?infradocebo,inp<arim<mtsmf^f*stru>

J,,,,.

congregationes et
cocpere,

communem tam
essent

.,

',,.

compingi

primum

non amphus ab Ulc

SsiLcanoneseumatricula,cui

mscn-

;;;;

LrJU*-*^^'"
hincque loco
S.
,

dupropriis suis faeuUattbusjam


xb,der ctt

ocsc,.l<cgulavit*,esacnsca. scnptis contextaqu* q lus sanctorumque Patrum suum ac-

burnus supra laudatus, ,, ml ra spontaneam


lem
l

Memnivh, paupe,l
conslrucOone, in p,o;

desuv DiscipUna

nomen SS en,anda pr X seribebatur, de vetene namJ^ riebani, ut Tkomassinus dwe, tom. ., lib. 3, cap. Set^e

*/* ZJnonposse.quodadsanctum^t^sabs.
,.,/.

Budicensis e monasterii

>a

nb '" fac a argm

184
AUCTORB

DE

S.

MEINULPIIO DIACONO.
illi

que episcopi sui facultate manus non admoverit.


Foteor, id Sanctus absquepr.vria cpiscopi Sui far um anne hanc idcirco petiit, quod, ea non obtenta, de patrimonio aliisque temporalibus bonis disponere, nefas illi esset? Id sane Mauburnum, qui ita ratiocinatur existi' masse necesse est ast qui hsec ejus queat pro,
,

Pail

nses canonici in cXaustro exegeinterprettt-

I)

C.B.

rant.

Sane quo minus ultimoro hanc

bari opinio haud satis perspicio. Cum ent>a, invitis aut non annuentibus locorum episcopis,
,

non sit, de novo exstruere monast quid ni e solo hoc capite factum esse queat ut Sanclus Budicse condendi monasterii faadtatem a Paderbomcis/ jnscopo, cui locus ille suberat, flagitarit ? Ad/uvc anne ergo moderno Regulari otiorumque S. Augustini canonico pati ooralium bonorum dominium ea lege, ut de hlSCe absque Supcriorooi snorum consensu non
,
,

disponat, sibi retinere fas sit?


quidquidetiam
contra

etsi ac proin Sayicto jam canonico hujusi etiam darem, dumtaxat vinculatum, ut aiunt rerum suarum \inium fuisse, consequens ideirco non esset, Ut is talis, quales hodierni sunt Regulares S.Aud gustini canonici, canonicus exstiterit. Nec est, quod hic modo opponas, Wilhelmum, Paderbornensem anno 1400 electum episcopum, et GobeUnum Personam, quorum ille in litteris, quibus 51
/'/

equidem non apparet

lur Gobetious, ipsa locoproxime cit suppeditata ab eo verba non obstant quod ut /juisque possit perspicere, illa huc transcribo. Sic habent Sub isto Bernardo (hujus nominis IV Paderbornensium episcopo in ecclesia PaderborQensi adhuc observantia Eeg-ularis intor canonicos ejusdem eeclesiae viguit, et sub eo immntatio faeta videtnr de Regulari observantia ad Btatum canonicorum secnlarinm. Ita Gobelinus qui, cum ea sensu proxime dato in litteras fortc dumtawat miserit, opinioni sane, qua seculo ix Paderbornenses canonicos ac proin Sanctum nostrum, utpote e.v his tunc unum, canonicos Regulares non fuisse, arbitramur, minime adversator. 53 Nec si adversaretur aliter sentire nos cogeret utpote sequioris dumtaxat xvi scriptor cujus auctoritas rationibus in rem nostram supra adductis, prseponde utiqua/m possit. Ceterum ex omnibus hic jam dictis pro,

vitKimtitu-

tum, ted ad

Rcgulam
Aquiign scm

num est colligere seculo ix Paderbornenses canonicos, ac proin Meinulphum, non fuisse etiam ex illo clericorum genere, qui canonicorum secu,

larium nomen modo sunt


,

sorti/i; hi

enim, priva-

tae vitde addicti diversas fere singuli sedes incolunt , nec ad ullam certam fixamque Regulam

apud Gobelinum Cosmodromii zetate 6, cap. 90 nobium Budicense in Joannem Wael, canonicoruni Rcjnlnriim monasterii Swollensis Priorem, anno 1409 transcribit, ita loquitur Meinol-.

phus ejusdein

monasterii
illius

(Budicensis) fundator

Bupra dictus religionis

(canonicorum Regu-

larium) ereditur fuisse professor; hic vero, catheiles Paderbornensis ecclesise canonicos usque ad Bernardum IV, Paderbornensem e comitibus Lippiensibus episcopum seculo xm creatum, Regulares fuisse, Cosmodromii ectate 6, cap. 64 innuit cum enim Wilhelmus seculo demum quinto
;

vitam exigunt; Paderbornenses vero seculi ix canonici, hosque inter S. Meinulphns e sacrorum canonum prxscripto vitam communem, utut bonorum temporalium abdicationi non obstricti in uno eodemque claustro seu monasterio duxerunt. At vero, inquies, si hsec ita habeant, consectarium est ut nec canonici Regulares nec seculares exstiterint. Fateor, sic habet imo vero ne canonici quidem Regulares, aut seculares fuere nuncupati, quod jam nunc, uti etiam quales cano, , , \

nici exstiterint, ostendo.

Cum

Regula,

quam

ca-

decimo Paderbornensium fuerit electus episcoS. Meinulphum, jam inde a seculo ix functum canonicum Rcgularcm fuisse , nemo prudens persuasum sibi habebit ex eo, quod 117/helmi Paderbornensis episcopi setate ita / <io.ni; quod autem ad Gobelinum Personam jara pertinet, cum hujus cctateseu seculo xiv senescenteet xv ineunteplurimse canonieorum, quicanonici Regulares dicerentur, congregationes exiQ sterent ,forsitan is scriptor antiquiorum ,quiusque ad seculum xm fforuerunt, Paderbornensium canonicorum congregationem, non secus atque illas, temporissui more seu instituto ad anteriorum tempus,
,

nonicis deinceps servandam concilium Aquisgranense, sub Ludovico Pio celebratum, preescripsit,

anno

816,

quo circiter
S.

vitse

dedit, initium acceperit,

eam

canonicse Sanctus se canonici Paderborillo

nenses, ac proin
spatio,

Meinulphus, toto
,

seculi i\

quo hic

illos
,

inter egit, verosimillime, ne

dicam indubie observarint sicque cano> secundum Regulam Aguisgranensem in a


viventes, exstiterint.

54 Ad hanc porro qui seculo ix vitam exe- cunomcum gere clerici, nec Regulares nec Seculares ca- eyil. nonici sed simrpliciter absque addito (adi Hie, ,

rarchiee Au<j> partis 3 prodromo, Observatione i Corbinianum Khamm) dicti fuerunt Ca-

porum morem seu institutum perverse translato,


e canonicis Re,gularibus constitisse, existimarit,

ut

hio opi
tiur,

non sit, cur illum, nimis prxterea a re, quam memorat, remotum, multuro hic moremur. 52 Quod si id displiceat cum seculo xv ad fnem vergenle, quo simid et initio sequentis Gobelinus floruit, Paderbomenses canonici, pr tam tum vitam agentes, domosque separah lentes, canonicorum secularium nomine venirent, fortassis hic auctor de antiquioribus, seculum xiv pr&gressis, Paderbornensibus canonicis, quod ita
,

hos inter et illos apte distingui cerneret, veluti anonicis Regularibus fuerit locutus ratione
,

habita, non quidem Regulze, quam hodierni pro/ilrninr Regulares canonici, sed Regulse Aquisgranensis , anno 316 e sacris canonibus san-

non immerito, utpote a cay\ont> /\, Regularibus quidem bonorum temporalium pro'ate seu possessione, a secularibus vero vitee communis in claustris seu monasteriis sociei jjlorimum diversi. Atque ita modo quale fuerit vitee institutum, a Sancto susceptum, definii ut porro etiam, qiicV qualiave fuerint illa claustra seu monasteria, a canonicis in communi viventibus olim inhabitata, studiosus lector e Paderbornensi antiquo hujusmodi monasterio utcumque saltem cognoscat, huc verba, qxuv de hoc Sc/tatenus in Annal. Paderborn., anno, ut jam monui, L093 e.rcusis pag. 34 suppeditat transcribo. Sic habent Bxtal hodiedum (Paderbornre) maguificum in quadro aidinVinm choro basilieai circumpositum seu illud ab Ilathumaro et Badunonici, et sane
,
;

.-

ctorumque Patrum scriptis contextse,ecujusprsescripto vitam communem patrimonio tamen aliisque temporalibus rebusnon abdicatis,antiqui
,

rado, sen
dius
;'l>

ad primam

collegii

formam

splendi-

incendio a Rhotario et Meinwerco (Rhothui-io hic anno 100M) in sedem Paderbotmensem


successit)

DIE QUINTA

01

K>]
)tis,

185

successil) exstructum
te

sit,

Circum

in inferiore par,

scriptor
fuit,

peristylia,

iu

supra dormientium ct
oubicula,

medio ccemeterium clericorum literis studiisque vacantium

Cenomanus
sce
i

Saxo anomjmus, aUerque scriptor itidem anonymus.


,

Hi-

r b.

singula suia habitaculie discreta. A.c nescio, an ullibi clericorum in communi olim viven-

tium illustriora magis certioraqu Aa. Hcvc Schatenus, quxatiis, de mtxinstitido, quodSanctus fuerit sectatus, disputatis, corollarii quo~
'<
i

\>i(

'<'

addidisse

jam

content us

//

porro Gobeli?ius Cosynodroniii prout ,.oc utrumque Meibomium exstat, aetate G, cap. 41 Erconradum, ecclesix Cenomanensis diaconum,etiam adjungit. Verba, quibusidibidemfacit, etsi supra una cum nonnullis aliis recitata jam sint, iterum modo,quod accuratius e.rpendenda hic veniant, huc transcribo. Anno i^itur,
inquit, Lodewici (Pii imperatoris) xxix translatus
est sanctus Liborius de
liae,

nem impono.

$ IV.

Monasterium condere Sanctus


;

statuit

an ad

id voto

etiam sese

civitate Cenomaniea Galqua quondam ip_e fuerat episcopus, ad Paderbomam AVestphalke aldrico Cenomanensera Paderbornensem regentibus eccleet Badurado Et Erconradus diaconus ecclesiiE Cenosias. manensibus seribit eadcra (in S.Libori translatione in
,

obstrinxerit, et

an

ecclesiae

Pader-

patrata) miracula,

prou

ridisse

testatur.
,

Et

ipse

bornensis archidiaconus
fuerit.

umquam

pro

quod legati episcopi Baduradi sanctarum receptione missi reliquiarum


scribit,
, ,

Cenomanicam

principales fuerunt Folodag-us episcopi Baduradi , Meinulphus advocatus Aldricus archidiaconus , Adelbertus presbyter diaconus et Drudwinus subdiaconus ; ct quod
,

SaiictMitatuit

Virtutem, quam
serto, -

Sanctus, seculo

no<>

Meinulphws
in

in

ecclesia sancti Vincentii


A

Cenoma-

monaitei iuwi
,

in teneris etiam annis

minime negle-

nensi vovit monasterium sanctimonialium fundare

r-li Ul

xerat, cathedrali r>"icrbornensiumcan^ ts studiosissime excotuit, collegio jam > r>"'erbor>e in illa sub Badurado, secun>'<>
scopo, a quo fuen itext lictis in nensis eccl protjrcssum non eanguum amfehoc cooptalus, cisset, Deo inspirante, accidit utidemBad dus, cui Meinulpbus et in amoribuserat ct rebat assiduus, ceteras inter quxstiones
>

honorem

beatae

sancti Liborii in loco,

qui dicitur Bodicon. Ita

cum autem B memorat, translationi S. Liborii ipsemet adfuerit, resque adeoineagestas optime potuerit habere perspectas, dubitanad condum sane non videtur, q /queCenu \terium voto nis quo a Badurado pro impetrandis S. Liborii
Gobeliit"*

Erconradus, quem

hic

quasin comm
te

Hndeproponeresolebat,
>

reliquiis

missus fuerit, sese obsi


iera,

si

modo

exquireret,
cap.
8
cffili

Christus

vellct hisce

apud

quod

vei
voit
>

Matthceum
volucres

uerbis :Vulp<
Filius

tinent, litU

Erconradus,

ecclesise

nidoa:

autem hominia
r

Cenomanensis diacon
,

ubi caput reclinet;cw?w aui

a Servataculum impensisi aditu ad illud per i, nec tamen, re peccata nostra prxcluso, impetrari, hacque de
i

-i, quam Erconradus Ceno57 ye manensis diaconus translationis S. Liborii histo riam,unacumr,>

$ed

/""
"

d'

iraditur

nobis explorai
\ri

est
i

potestq*
,

apud Matthxum
'isset,

queri,

quidam

e
,

etiam, an hancverc

Sanctus, hisce auditis

immeri
veluti

in

quamdici queat, commotus, adjanuam

cor-

qui id fecerit,

E rconradus non dubium. Efsienimillv.,,1, utrumque Gobelii


l

graviter ostri Christum frustra pulsare, 'laquerela sesattea ingemuit, atquc ut in corde suo, non caderet, non solu^ Christo in dare levissimo etiam quoi umq ue peccato,

Meibomium
tatis

luculentisst.
*>is,
,

xereci-

Cosmc
atl

non

esse

tamen hxc
'>it

Gobetino
q uas

verosi

pra productse,
io

excluso
locun>

verum etiam mono

i,inquoDomisonas,

forte contenr

t-

nus, velutiinsedesibisai ratio servitio suo mtaeque puritati singulan constitutt. perpetuo habitarei exstruere ctas
,

de t
qui
/,,,,

firmari

eo,

quod,
usi

^"%

Cosmodromio Qobeliniano plurimum et num. 10 laud> A'

Ita

ferequantumadsristanttamnum

Zu apua
auctor,

, ^rnins.aniiquiorSanctibioi consi.tucrat, addens deinde, qux post, quodpie

*
).

*
?
\

^cap.M,)

9,

eaden

exsecutioni etiam

Meinulphus mandarit; verum votoetiam ad saanne hic, antequam id faceret, sese non obstnnxit ? crum iltud opus in baUus Sacra S. Liborii Ccnomanensis
S.

omium Cosmodromii
s,

^
,

Paderborntmsis
,
t.

Go-

56

-,/

ST

de S. Meinulphi ad Cenomanensem urbem \rteprolegatione votoque ibid enim,ut biniilliscriptoresidfenuid f tlilL nl ,u " ldaxai ea cerint fa
t

'

J !<
(1(1
J

MW vw

to,ii*i>o ii/

w^.v^

solennitate
lata
t

acpompa Paderbornamfuere
t

trans-

vitwn , s

ad qenuinum
i

^y
?

.^

utiapudomncsinconfessoest.Wansiaiiom*

r(lUonessanei ob quas

nacummiracults hujus Historiam U misere, tjuos <q tis, ru litteras


tra

mtuapur
""<

odromi
.

ta

proxir.n Gobeliani verba Gooelino abjudicanda opinor, ex


a>

JuUi in CommentarioActisS

.^r>.7i^^eUdo<Bresbyterseupoti

^f^

iS5^^

Paderbomensis Chronicx neuUquam infirmantur, manetque adeo, ^niverosimillimenon esse


Kranlzio
et

hevc Go-

L86 roM
C.

cum

genuina

Saneti Vita,

u Sigewardo
scripla.

At vero sciscitabere Nullo plane modo notus ,0 habent auctorem? cquefit,ut,translatioms S.Libon uti per verba illa indicat, fuisseao inErconrado conscriptam, sola sua auctoritate
58
, ,

DE S. MEINULPHO DIACONO. MVerum, quid quemnam tandem

errorcm, quo, quod alibi frtiimfak invenerat, in Sigewardina Sancti Vita se trgisse e.vistimaril, Schateno obrepsisse, dicamus? Ita sane suspicari fas videturex eo, quod, cum Oversi hic

^lSm^
Gobetino

dubitatum haud faciat, maxime cum hujusmodi, qiuvab Erconrado fncnt ante contextum a nulli omnino scriptores, qui ta,
lucubratio-

Cosmodromium
.

floruerit,

mentioncm

eadere^no-

'

j;./:,7,' #ov>/iiffacic fnrsan. . e notitiis dumtaxatinfidisetmendosisforsan dubium hauserit. Binc porro jam consequitur, ut quod tamen, si nsetiam sit, an Erconradus,

hamus, quam edidit, Sigewardinam Sancti Vitam ex antiquo admodum bibliotheccV Abdinghovianx exemplari pariier acceperit, hoc forsan ab emmplari, scu archetypo, quo se usum esse, ait Schatenus, non fuerit diversum, nectamen,ut a Sanoto in Galliam suseepti jam ocui, Ui niiiicunatimenliQncni faciat. Quod nntinui. ibidem nuncupati mentionem ai-iat.QUOa votique ihidr.t.i

si id

displiceat, plusque aliquid, ne

Schateno stes,

quam

suspicionem requiras, Stgewardinse lucu-

dem

verbis fides, legation nulphi ad civitatem Cenomanensem


illis

indubie

fecerit,

S.

Mei-

que de condendo monasterio nuncupationem


narrarit. XJtut sit, narratio h&c, unde, an Erconradum habeat auctorem, magisadhuc suspecta , quod dubites, falsitatis apparet ex eo emissi, nulla plane, Cenomanis

brationis exemplar, a Schateno adhibitum, si, quale illud hic scriptor facit, rcetiamverafuit, pro interpolato, seu, si ?navis, pro auctoex addiserit,

umquam

quxei a manu neutiquam primaria accesverosimitius esse habendum, nunc ostendo. Legationis a Sancto obitse votique emissi mentio
tione,

a Sancto mentio occurrat in genu\ contra in eo fit conantiquiorique Meinulphi Vita,a Sigewardo Sancti factum, si fuispta, qui tamen illud cum modum set, non ignoraturus, scitumque qua monasterium Meinulphus occasionemque
voti,
,

R construxerit, exponat, nou praeteriturus fuisse novidetur. At vero, dum hsec in litteras milto, Schatebis hic adversantem invenio Nicolaum
qualit,

tantum abest a Vita,perOverhamum edita hicque recudenda, verum etiam ab Hardeshusano, quod penes nos Ms. exstare, supra monui, ejusdem exemplari. Ad/uvc abest etiam a Vita, quae Gobelinum hdbet auctorem, uti etiam ab ea, quam suis Qermanise Sideribus intexuit Browerus cum autem e duabus hisce Vitis primam Go- g non belinus, secundam Browerus, methodo licet Sancti Viuna, ad eamdem tamen Sigewardinum
;

tam exegerint,omniaqnc inorsvs

facta,qu;v in hu-

qu*

Sr/iatcno
)'>.>

/uxit,

Etenim in annalibus suis Paderbomensibus ad annum S37 scribit hunc in modum Iloc cum felicissime res Christiana pnEterea anno
59
: ,

procederet in Saxonia episcoporum contento stuBodecense, opedio et fervore, D. Menulphus


re et subsidio
,

jus, quibus usi sunt, exemplaribus reperere, accurateexpresserint, abfuerit et ab his legationis a Meinulpho obitse votique nuncupatimentio, ut quatuor ut minimum,hac carentia, Sigewardinse lucubrationis exemplaria modo habeam Jam vero, cum is, qui omnialuvc, quo<l legationis a Sancto obitcV votique nuncupati non mern inerint, ac mutila pronuntiaret, longius a veri

Corbeiensium nostrorum monachovoto monasterium condere agressus est rum quod superiori anno in primis urgente cum translatione D. Liborii Cenomanis in sede D.
, ,

truncata

specie abiturus videatur,

quam

qui unum, quod

Vincentii

Joannes Probus (idem de quo jam hic num. 19) caS. Meinulnonicus Bodecensis auctorque VitfiB dumtaxat gesta phi scilicet, cujus lamenpauca ad anii persti inxit) primordia hnjus m
conceperat.

haud

dubie,

Schateno prxluxit, ejusdem Sigewardinse lucude brationis exemptar pro interpolato additioneve nuncupatione aa< to haSancti legatione votique adhibuit beret, hoc sanen&vo, quod Schatenus

num

hristi

dcccxvii (su\

"

>><

Operis,num.

19 hic memorati, part. 1, cap. 1) revocatj id quod priori anuo in concilio licet verisimile , Menulphus facultatem eonstruendi Aquisgrani monasterii ab imperatore, ut diximus, impetr

memoretur; quia tamen Sigewardus, qui Vitam conscripsit, D. Menulphi post alios, ut fatetur
,

Albino doctori suo dedicavit, id non nisi post libri hsec reditum ex Gallia factum perhibet ad hunc annum referre. Certus nobis prre aliis
et
,

hic

cujus archetypum Vitae S. Menolphi ex bihliotheca Abdinghoviana acoepimus. Nam qusE Gobelino tribuitur scriptori aut quae
auctor
cst
, ,

exemplar fuisse infectum, verosimilius apparet. manet profecto aut n0HSIIIt 61 Quod cum ita sit vero ad scribat Schatenus quidquid certe <"< apparet, quod supra asserui, lemodum simile wm gationis a Sancto in OaUiamsusceptx,votique addi/ioibidem nuncupati in genuina seupura non maculata, quam Sigewardus nibusque ha psit, Sancti nostri Vitamentionemnuspiam itlud F falsitatisque adeo ex eo, quod et iter beri, suspectam reddinarra* et votum commemoret, concetionem, verbis num. 56 huc transcriptis ut fides ejus ma ptam. Hsec porro, quo fit, adhuc vacillet, cum translationis S. Libonx
,
,

,,,

gis

Browerus habet, ex hoc auctore contracta sunt. h;ec iutegra fide damus. Quis ig-itur usi, Illo vero ille Albinus sit. cui hanc scriptionem d cat, adhuc dum nobis incornpertum est. Hactenus hsec Schatenus, ante inceptum monasterii Budicensis exstructionem fuisse a Sancto nostro impeiranais o. uiuv/ u / cGalliam ct iter in uauiam pro impetrandis S. Liborii rel monasterii l iquiis susceptum et votum condendi A ?. .- IL.~~u.u~ *i. MMU indicans obscure .WbTMMt* Cenomanis nuncupatum, non atque in rei hujus probationem Sigewardum. anHquiorem S. Meinulphi biographum, cujuslucu-

cum hujus auctore Saeequalinon satis etiam congruit. xone anonymo immerito, Etenim hic, qui ab accuratione, nec
Eistoria, aut, si mavis,

plurimum

laudatur, cap. $,num.lO(adi Oper%s Badurado Panostri tom. v Julii pag. 418) de memonx Ad derbornensis episcopo ita prodit
:

episcopum) huncergo (Aldricum Cenomanensem caesaris Ludovici [COcum v> ^u^ consensu et prsecepto t r +- r,orlnc /wn pro gnomento Pii videlicet) nuntios desUnanaos ( eleffit, exckro qui rehquns elegit, ex clero quiimnetrandis sacris reliquiis) impetrandis
ordiniprobabilcs personas et in sacns et quosbus relig-iosam vitam duccntes; nec non industnara dam laicos nobiles , quorum fidem et

dem suo

brationis
ris

archetypum (non ipsumpropria aucto-

manu scriptum autographum, sed hujus, ut reor, antiquum admodum exemplar dumtaxat
intelligit) et bibtiotheca
rit,

Abdinghoviana accepe-

allegans.

veopus idoneam noverat. Clericorum praeest quibus id negotii commendatum ro Ido cognomine, cipuus erat quidam presbyter histonam, et signa, qui omnem sua3 profectionis r 4 qua3 ad
tale
,

DE8 nrixTxV 0CS?OBKI9.

187
ACCTOHr

quffi

in

ea

dwimtus ostcusa perspexerat, partim


partim
Iitteria

so.naprxtereainparochos, decanos ipsosque


archipresbyteros pollerent auctoritate, mim a SanctO gesti muneris, si umquamabseo gestum fuisset, mentionem ne quidem tacitam, Meinulpho, v.i >liaconis et presbyteris, ita etiam
fin/i/diaconis in
loco

viva voce iutimat;i,


tata,
S.LiboriiHistoviu, dubia,; -

breviter anno-

ampli

II

arj

QOBtram
ille,

feeit

Qotitiam pervenire.

qiuiicireo
esie concludi-

tw,

Jilonem presbyterum e clericis omnibus, quos a Badurado pro sacris Sancto, Ujjsanis ab Aldrico Cenomanensi episcopo impetrandis Cenomanos missos refert, apertissime faciens pracipuum
rii
,

R&C

proxime

cit.

exemplar proposito, factu< non fuisse Sigewardum, nescio,

hujusnum.

14)

rerumetsi(videsis Commentanarratio, de cujus hic fide di-

an

sat verosimile queat videri.


diaconanu.

sputtunus, tjiwmda ,,,'y, clesicV Paderbornensis clericum, nomine Idonem, miracuta, quse in translatione S. Liborii vidisset, titteris consignasse tradat, sicque eumdem, quem verbis recitatis translationis S. Liborii auctor,

Quoquo modo se res habeat, Sancti arch idiaeonatum, altum de eo silentibus Sigcwardo omnibusque, qui ante Gobelinum floruere, scriptoribus antiquis, pro cet^to habere non ausim, ma&imecum omnesprorsus Fasti sacri supra re''I

Idonem presbyterum memorare rideatur, hunc tamen, quem nihilominus translationi S. Liborii adfuisse, non obscure
etiam innuit, ctericis iis et laicis, >/nos e legatis, a Badurado Cenomanos missis, pnccipuos fuisse proihi, minime accenset, ut sane hic Ristorim
translationis S. Liborii auctori, qui ectericis.pro

censiti quibusS. Meinulphue inscribitur, diaconi

dumhi.nii litulocum condecorent. Gobelinus q> >/<'in, Fastis illis propeomnibus antiquior, Sa,i-

ctumnostrum Cosmodromii Mtateb,cap. I0e#serte vocat archidiaconum verum hic scriptor


;

reliquiarum impetratione Cenomanosa Badurado missis, Idonem presbyterum, utjam docui, luculentissime facit prasdpuum, non satis congruere, ne dicam, prorsus adversari, videatur. Jam. vero, cicm hoc ita habeat, sitque prceterea e mullis

amplius seculis j)Ost Meiuulphum floruit, poris spatio Scepiusque inrebus, a quibus >'ur. Nec est, cur hic abfuit, aber in subsidium etiam voces antiqua, sive Paderbor- g
pii.Kju.e
/

ncnsia, sive Budicensia, Breviaria omnia enim Gobelino posteriora sunt, solaque, ut apparet, scriptoris hujus flde Sanctum nostrvm faciunt
;

etiam ante

dictis

falsitatis

admodum

suspecta,

ecclesiee

qualit ttiatn

apparet

sunt profecto qusecumque sive de Erconrado, Cenomane./s/ </i<i<ono, qui Historiam translationis S. Liborii scripserit, sive de S. Meinulpho, qui legatus aBadurado Cenomanos missus fuerit, voprodit, pro tumque ibidem nuncupa >> ue fidei relatis habenda. dui 63 Uti porroan Sanctus legationem pro Badurado episcopo suo ad civitatem Cenomanensem ib obierit, votumque condendi monasterii rationes supra adductas est dununcuparit, ob bium, ita ob easdem fere, an fuerit ecclesue seu
i

>/

Paderbornensis archidiacomtm i quod fereetiam diccndum de scriptoribus recentioribus, si qui forte ex iis cum Schateno nostro Sanctumvocent arcJiidiaconuyn. Ab hoc interirn titulo Overhamusinsuisnl MeiuulphJ Vitam Observa-^ tionibus, Mabillonius loco supra cit. aliique, qui recentiori memoria de Sancto traetarmt, non

paucicaute abstinent, ita verosimillime facienindubidum rati, quod ejus archiacorwi his, id qiwestioni huic tatonon haberent. Atque non immerito flnem jam imponani, addi etiam
<

episeopi Paderbornensis archidiaconus,


t

amfoi-

gendumapparet;etsienimeadem deqmjamphira
iisputata sunt, narratio (adi iterum

num.

14 huc franseripta)

8.

verba Mv\nu\\A\um nominet

Ferposse videtur celsissimus S. R. I. princeps dinandus de Furstenberg, Monasteriensis et Paderbornensis episcopus anno 1083 vita fun,<ir>>mamantissimus antistes ctus. Hic enim li/i< laudatus Sanctus nostrum in ad-

supri adhuo
jecta

archidiaconum, quemadmo>/i>m /nmenvoti apud

Cenomanos in legatione abs non faciunt, sic nec obih

eo emissi mentionem h/ h<iconatus memi

nere, qui ante contextum a Gobelino Cosmodromium floruere, scriptores antiqui, ipseque vetunoster biographus Sigewardus, qui
Stior

etiam tamen,si Sanetusvere


conus,
tur.

quos primus cum ejus Observationibus mox iterum citt. efflgie, testein epigraphe pag. 417 Overhamo, cudi curant, diaconum, fuissetque archidumtaxat inscribit hic non parsurus, si ,li;ieoui titulo verosimillime dignitatem hanc certo iltum fuisse evectum,

numm

ialibus,

ad

vmawm

fuisseard

credidisset.

remhanc Etenim in secundo lucubrationis sux C Prologo seu Proxmio sic scribit Annuente g
:

silentio praeteriturus fuisse

non

S. Spiritus,

Vitam

etmtplarque levitis scripturi


i

tibuSj iui

inspemexsumus.immoetiam ipsis plurimumexultabuntinreddenda


sancti Mainulri tevitse

V. ConditmonasteriumBudicense,
qui et quando id
fecerit,

et cujus

aaQerdotii

w in N8 Diaconi vixerint quibus sane, non gujoulatiQue Hmc Sigewardus diaconum tanlum fuisse S.Meinacerdotem, sed obscure indicat, nullam plane , 111 llll m, non
ratiows,
;

collocarit. instituti virgines in eo

u ; nec atibi mcntionem faciens


l
,

,,

llll

ctcreaabeoarchidiaconal
;

'

mm Q ,,,. ^dcrw,
muUn,
>
.,,

,oposito intensove desi

quamvisautem aai

J^

^.^

roinlent HIO-

huc, utiapud

Thonn/ssnmm tom.
lib.
'-.

de Veten

et

rtnon

accesstsse,

prmetenti edocui,

j,

niiileriiiin,

Nova Ecclesuv Disaplina


et

cap.

19 et seq.
eetaie,

est ndere,seculovm dumtaxat ad non sacerdoles, sed diaeoni

ixseu*. Mnuulph.

ar-

cvehi, banrhuliaconatus dignitatem possent insignitum, argut ctum adeo hac non fuisse sacerdoth gradi non queat ex eo, quod ad

mandamt, nunc exconsducm executwm conderestatuerat, mononam Etsi mduUe, quod >num videre naHerium a fUndamentis

su

Simctusdesuicr,;! opcri oractum impensissnnc quO lUud illico wnar/mon/. q uo>l,


,

lamen

manum

c0 llocaret,ilulnus

't""""

h"

m
IVCTOftl

DE

S.

MEINULPHO DIACONO.
quorumalteroSanctus,cumjam,qv,,, petiet at ,- D andi in loco sibi prodigioseostenso monasterii facultatem ab imperatore impetrasset, sacras Sanctorum reliquias, in monasterii emsVruendi temalterocerplo collocandas, divinitus acceperit, quiintercornuaDomnitrr Crucis signum, vum,
spectarit miro splendoreeffulgens, ferret, eo n>so quopostea Budicensis monastern ara j>rinloco, etsiquidem cepsfuit erecta. Quod admepertinet,

C. B.

posierior / Schatenus consonat. Etenim opinione, conceptum diuanteconptor et cujus exsedendimonasterii consilium in Budica sese covit, hcvsitacuturum, Cenomanis S. Meinulphus voti hujus tionem illam seu animi perplexitatem de qua videsis prsenuncupationi ex interpolata, Vitasubjungit ced. , SigewardinaSanctinostri inter et Sigewaniv m quo taquce altera est, eum
,

men

hic standum apparet, discrepaniia

interce-

didicisse
tnircu

hunc

in asserenda dens. Verum qualiscumque hsecsit, mocirca locum, quo exstruendum esset equidem animi pernasterium, Sancti h.rsitatione seu tradendo plexitate ambo consentiunt, uti et in benignitas expedient. rnodo, quo hac illum divina hunc quidem in Annal, Paderborn.

omniajam memoratamiracuta,

quse monasti BudicensisiniHaadmodumillustria redd\

66

Et

pag. 112
;

et seq.

narratw

Pastor,

Schatenus hisce verbis eooponit quem [sanctus Meinulphus) habebat


in

traducereut certo falsa, animus nonsit, eatamen, utut locis jam citt. ab ipso antiquiori. S. Meinulpbi biographo Sigewardo relata, habere etiam pro indubie veris non ausi comparatus 68 Idcirco prseserHm ita animo

veriim

pecorum

patrimonii
videt

agris,

dum
monaste-

gregi invigilat, rium (Budicense videlicet)


;

locum, in quo
est,

et dum dore illustratum causa accedit, conspicit rei

miras luoia splencuriosius explorandaa

cervarum greg-em

modo

chori instar

sacri stare,

modo

circuire lo-

sum,quod, cum scriptor vetus, quem Sigewardus,aSancHnostrixtate(mde,qusenum. ,ctojamsunt)uno ut mmimum irciter seculo delectu ususnon abfuerit, debitoque in scribendo s nirear, an illa noscatur, ambigendum populum vigente acccperit sol mium non ad traditione aut fama, neutiquam sane apta
1

secutusest *<qm*

<->

cum. Quo

insolito spectaculo perculsus ad Me-

nulphum B
le,
hifl

properat, et qua? viderat, enarrat. IIcog-itationem auditis, statim, ut erat, in


sibi
;

acfidem faciendam miraculis, q\ accidisseque nihitominus, qucC ab impocidant, multo, quampar & storibus eraw conficta, facilius
<

venit,

divinitus

monstrari
lsetusque

locum,

in

quo
epi-

esset,imperitumplanemirabiliumqueamoreprxsuspecta postere abreptum vulgus olim crediderit, non indubiis habewh,, fere sunt aut certe pro undequaque probatx ac notae, quanisi
tis tis

monasterium collocet scopum accedit, cui


,,

Baduradum

dum

ba3C exponit,

Non
et

nobis,

inquitille,

vana hajc sunt, quando

cum

fidei

per pastores Deus augustiora vit iu nascente Filio. Verum

ctiam denuucia-

cum

iu

bujusmolucis in-

profecto non est popularis traditio, scriptoribusve nituntur. Necest,cur,

documen

di scepe

compertus

sit

da^mon angelum

duere
buit

Menulpbus noctem istic bumi

consultum baad ludificandos bomines, indicium. Quam in rem certius explorare deductus a pastore ad locum, quum
stratus precando transigit, lo-

Sigewardo, de quibus hic, veteres monamiraculis in Budicensis litteras infra huctranscribensterii Wilhdmi Paderbordas, atque, ut apparet, in
dico,

pro

relatis a

medium adducas

jam multo
dit,

cervarum greg-e, rursus et splendore lucis et videt. Hic pastor ante ritu circumfusum, et quo relaetior Menulpbus ad Pontificem

cum

hic nensis episcopi privilegio num. 104 etseqq. Memulphus recitando etiam citatas, inquibusS.
divinaerevelationis instinetu cs&lestique visione incondidisse asstructus monasterium Budicense /uv littercc in fine etiam habeseritur cum enim .Mcinulpbo vivente in monaant, ordinationem,a S. invectam, per plures annos, eo Budicense
;

ex integra denarrat. jubet terno Nec tamen bis confisus episeopu*, Obsequutus ad veritatem sigmo explorari. rei ex propinquo inbrec Menulphus noctem iterum eadem, qua? ante, iterumque ter preces ag-it cum fulgore lucis objecta. species cervarum
et

qua3

ipse

viderat,

sterium

jam

vita functo,

adhuc

sletisse, liquet, illas

diu a

Qui

ubi

pontificem

retulit,

Nibil,

>

ille

in-

ambigas, locus tibi caBlestibus quit, Menulpbe, monstratus est, quare opus ag>gre sig-uis satis
//

dubitarique u Sancti obitu fuisse conscriptas, Sigewardi videtur, anipsa etiam vel circopossc Sigewardo antiqui, qui vel saltem scriptoris unde conseprwluxit, cvtate posteriores non sint ; ilhs, utpotc quitur, utfidei indubitatse miraculis xgerrime creabsque vade synchrono ac ccquali
dendis, conciiiandoc

dere.

ea omnia, quiv Sigewardus, Gobehsibietiam hic consentientem habens, prom Uxioriorationenum.lZ ettribus seqq. enarrat,
67 Ita
ille,

i-

parum

conducant.

1-'

m
que duorum
ijnVtti

compendio complectens. Verum cum Sigewardus Budiduobus saltem seculis circiter amonasterii Sanctum nostrum facta, censis fundatione, per antiquior, e quo abfuerit, huicque etiam auctor haudexstiterit, nescio, anmisua hausit, eequalis racutum,quo Meinulpbus tocum aedificando monarnasterio divinitus didicisse, verbis recitatis sola, qua nititur, Sigewardi antiquiorisratur, que, qui huic praeluxit, scriptoris aucioritate fiinventurum sit apud omnes omnino eruditos ,
utut etiam pii ac religiosi, fere pro commentis, unice ad illustriores reddendas monasteriorum origines inventis, habere solent miracula, quse horum fundationes exstructionestamen in scriptoribus ve comitata feruntur, nec synchronis fideive indubise monumentis fundata inveniuntur, Eamdem etiam ob causam dubito, veris admissuri sint iidem eruditi duo alia

dehissit, San69 Verum >/uidcumque tandem monasterii propositum, ctum equidem condendi Budica quod animo conceperat, exsecutioni est atque extra omnem contromandasse, certum biovcrdampositum; ita enim tum ambo nostri omnia, tum qraphi Sigewardus et Gobelinus,

Mona

J^S^
MMo
tlalwt,

fundationem tangunt, quce Budicensis monasterii unum qui monumenta antiqua testantur, nec

e scnptoriremvelneget, vel vocet in dubium, recentioribus invenio. Vebus sive vetustis sive

rummultum
tempus, quo
lonius

dem quorum nonnidli,

quantumad abest, ut it inter hos fecerit, conveniat Mabilid Sanctus


3.,

Annalium Benedictinorum hb.

num.

eique assentitur Sigis80 annum 860 assignat, sacerdos, Anmundus Calles, Societatis nostr.v Ecclesiasticorum Germaniiv tom. 3, quem

nalium edidxt, pag. anno 1757 Viennse Austrise typis Bodecensi sive Bodickhei428 sic scribens.Ve
mensi
ad
virg-inum ccenobio in

anpro

Paderbornensi diceasseutiendum, qui ejus origmes cesi Mabillonio

miracula, a Sigewardo num.

18, 19 et 20 relata,

bunc annum

f860

nimirum)

refert,

nulla

con-

DIE QUINTA OCTOBRIS. 189 A conditorismentionefaota.Ifoi/te,- verum utquid tamen una cum Badurado Paderbornensi episcoMabillonio hic assentiendum pronunciat ? An po habuit, sacrum asdificium nonprius inchoa quwi Bwlicense monasterium anno 860 exstrui quam cum id /aciendi facultatem a principe, cui
fuisse cceptum, solidis argumentis probet hic auctor ? Sed nullum adducit. An forte, quod an'"'"' 860 Mabillonio recte assignari, laudato
ii.

C.B

Paderbornensis episcopatus atque adeo etiam cus Budicensis tunc suberat, impetrasset. Ita
culentissime

vi-

Annatium isticorum Germanix auctori ahunde constiterit? Verum id nec ipse edicit,
l

nec facile credidero qute enim Sigewardus antiquior noster biographus quo meliorum ut jam monui, de Sancto tractantem scriptorcm non habemus et quo propterea, dum nihilobstat, standum demonasterii Budicensis constructione memoricV prodit, neccssario videnlur exigere, ut id certe ante annum 860 condi inceperit 70 Rcui sic ostendo Non diu post risionem, Schateni verbis num. 66 hic memoratam, qua ter repetitaS.Me'myx\ ph.uslocum,condendomonasterio aptum divinitus didicerit, datum fuisse monasterio Budicensi initium, antiquior Sancti Vita,per r>n exarata, non obscure indicat, uti Sig quisque, qui hanc a num. Yladnum. usque 22 evolverit, facile deprehendet .kdhsec visionis illius S. Mcinulphum, cum primum pastori suo seu su,
,

num. 17 docet Sigewardus, subdens deinde quatuor proadme seqq. numeris etiam ea, quibus non obscure prodit, non diu a petilo impetrataque facultate illa manum operi a S. Meiuulpho fuisse admotam. Verum quis </.alisque princeps fuit, a quo erigendi Budicsemonasteriifacultatem Sanctus obtinuit ? Ut id palam fiat, verba,
quse loco

proxime

cit.
;

Sigewardus suppeditat
,

consideranda sunt sic habent : His ita peraoti B. Mainulfiis, simulque episcopus ad fidem visionis divinitus incitati, cedere tamen decreverunt
regise auctoritati, humiliter adimplentes illud pra-

ceptum
ii

Suhjecti estote

si

omni humana.

creaturae
le

propter

Deum.

Sciehanl enim, quia


oaretarte.

vitium

culpse ducil ruga,

Nam si

monasterium

hoc reg-isinjussu construeretur, forte aliquibus suspicio nasceretur, quod hi non essent legitimi monasteriorum constructores
.

qui

vicarii Uei

id est

fierent

contemptores.

Quod ne

fieret,

B.

bulco fuisset oblata, partieipem feoisse praedictum


pontificem, idest, Paderbornensem, utpotede quo
solo pontifice ante

mentionem

fecerit,

episcopum

Baduradum, eadem
15 notat, ut,

Vita seu Sigeioard

monasterium Budicense, Badurado Paderbornensem moderante ccclesiam exstrui fuisse verosimillime coeptum, e Sigewardo ma,

nifestum appareat.

Jam

vero in Corbeiensibus

monachi anonymi Annalibus, quos anno 1098 e Ms. publici juris fecit Christianus Franciscus Paullini,adannum 859Baduradus seu, utetiam tur , Bathuratus Paderbornensis ao aia
epi
t

functus signatur his verbis

.Mor-

ur

ooster episcopus Bathiiratus. Quie

in pace.

Et hancquidem Baduradimortisepocham alibus adeocertam putavit GeorEckhart, ut in suis dt Rebus Frai gius ab itaprollis Commentariis lib. 31, num. 53 Le anno mortis Baduradi, nuntiarit Soha

episcopi

Paderhomensis
rehus
gestis
esse.

incertus

est,

conjicit

tamen ex
DCC(

eam
A

in

aunum

Christi

Mainulphus cartam testamenti ab imperatore rogavit, 4iiam rogatam, ipsius videlicct reg-is annulo insignitam, accepit, acceptamque sccum revexit. ItaantiquiorSanctibiographus,princ <m S. Meinulfus pro obtinenda monasterii condendi facultate adivit regem simul et imperatorew appcllans, ut princeps,cui Westphalia tunc paruit, imperatoria dignitate verosimillime fuerit ornatus, Jam v Westphaliam Ludovico Pio imperatori ab anno 814 , quo certe nondum conditum erat P>>"iicense monasterium usque ad annum 180, et ab hoc anno usque ad annum 870, quojam dudum obierat Meinulphus Ludovico Germanise regi, Ludovici 1'" filio, qui perator numquam fuit, paruisse constet, consectarium est, ut a Ludovico Pio imperatoreconstruendi monasterii facultatem Sanctus im rit, acproin, ut monasterium Budicense, utpote non diu post datam hanc Meinulpho facultaU exsi lictis coeptum, sub Ludovico Pio, atquc adeo ante annum 841, quo hic princeps jam
,

erendam evinount, in quibus rasse, Annales Corh " dcccux. mortuus vicinus nostcr cpileg-itur
:

vero ipsum

non aher-

obierat, initium accepe


Id aliasmodo, quaeabaliisscriptoribusfun
.

dationi monasterii Budicensis assignantur, epo-

Bathuradus. Quiescat in pace. Successit episcoporum Pa Luithehardua Saxo. Catalogi prasterito ad finem inderbornensium, seculo

ohas

'i
i

.:
i

ediamur,

i
'

letypismlgati.auZtor.atqueipseSigismunc di Kd^CauZieetinterimexdictism ectat, Baduradi 0 ,


,

c Z
/

, episcopi obitum annopariter 859 / et sane ob Annalium Corbeiensium >'.. nol alio, quam hoc anno Badura,

Paderbomensis episcopus, utnarratx 56 verbis transcriptis num. 14, iterumq S. Memulph conceptamtn quantu >mfacta, intranslattoneS.L ^me^adturco^ ri diinBudv futet, in Monumentts Paa^rbornenstbus M0 e
i

tiiilii _

seq. scribit

a ..

apudCenomancs auncupati
nolpta,
aprinit

fit

menUom

tafl rab V.taS.


con,

;,,. causi iw 4(/iwo tbUur, utpr


,

Budicense
t
-

w* -'*
Tmn
uuic

"'

^'^eli^Zm^mt
anteannumoQv ncw-u*
Sl ^T,l

,,

ri

iwnr.itiuni

^ m .^ QoWtom
^
,

adversan vidctur

"dtiphu^jamlte.quamadCe
gationem,

^
,

quam

votum, quod hic revocatur

7i ti

Aftnmpn curn auuuvc Aitamen cum Annales


,

,, ,; Corbeienses non ci^


^,

Uus

seculo

"
rc.le.rli,

'"

'

proveco,

ut>

Psuo
..

oa , rt

/fithium c sujjt <* i auoium, e sunranum 58 et tribus seqq. dictis apnarpt) iret Ludovjcum Pium imperatorem suasu

lr q ,.c lrte

r Wurum T/on T" >4mmnw


!!,

^^ SSbmSJ
J
dov.co
^,

m
etqU od

^
I

aeeeeeeri.
,

faeuUatem Bdmeandi

iml ctraturas

86 9 mvis abiisse

Baduradum, aiw
t,-

ar

^^
cilans

nlim %e0,imo etiam


,,,,,

< ^\I,,sos

tendo.EtsiS.m^^c^juo^ma^um
Mmmtus jam fuisset edocfus, consultum

nn

f J J
,

mtieamu pro se etiam tm uoq dem:h

Annalibus

190
i\
<

DE
ad armum
Blfl

8.

MElNt LPHO

DIAC03STO.
I)

roRi

C U

(Pttntmtrwm prodit :Hoc anno tertio Ludovici constaf couveueratoris) ab eo celebratum tum provincialem Aquisgrani, in eoque sauctuni
Meinulphum
,

siffc Ecclesiasticis

fta

mevnorxm

(itlem

cil/Oque

acoepisse, licentiam

dificandi

mo-

Virginibus eanoTlicis Reg-ularibus, havit ejus Acta a Gobelino conscripta. Sanbeut itaque, jam inde ab anno 816 facultatem <uendi monasterii a Ludovico Pio imperati Aquisgraniin concilio provinciali impctrasse ,tam
riurn
i

non faccret tum ex eo, quod a Sancto conAquisgranensi quinque amplius seculis remotus maerit,tum ex eo, quod Meinulpho fa euUatem illamin concilio AquisgranewsiannoSlQ nonfuisse concessam ,ratioucs non leves videantur crmcere. Quidenim? Sanctus, ut supra jam <><>cct, anno 79-J aut forte etiam non nihil serius mundo natus est, ut anno 816 tertium dumtaxat
,

upravi ges
\

mum xtatis siue annum verosimillime


apparcu/, mgin
,

attigerit,

ui vero sat credibile

Baronius,

quam Ferdinandus Paderbornensis

opus existimavit. Eis autem etiam consonat severinus Binius in suis ad hoc concilium Notis Sigewardiet Overhamus in Obseroationibus ad nostri Vitam amboque, non secusac Saneti Baronius et F< w dina ndus Paderbornensis episcot

ium solummodo annorum juveni aui con di monasterii, in quo sanctimoniales collocaret consitiumincidisse, aut id faciendi faeultatemin Pio concilio Aquisgranensi anno 816 a Ludovico imperatore factam fuisse ? Adhsec Schatenus,qui,
perperam pariter pro
se

Gobelinum citans,

licen-

|fi f-

pus, in rem suam laudant Sancti noslri Acta, a Gobelino conscripta. 73 Quod si porro qualuor hisce scriptoribus

tiam monasterium pro virginibua canonicis ftegwlaribusinstituendi in concilio Aquisgranensi anno


816 accepisse S Meinulphumi cum Baronw aliis* que supra laudatis vult, in ea opinione est , qua

iuiI/iIio

ex

Ino "I"
lr inli llrrlii

m sit, consectarium cst, ut, quodhi assen etiamexistimarint, monasterium Budicense, utpote brevi post facultatem exstruendi camobii, m Sanctus a Ludovico Pio impetrarat, condi exdictisorjtlu.m, anno circiter 816 aut sequenti
initium acceperit. Verum facultatem illam nec B anno 816 in concilio Aquisgrancnsi impetrasse

Sanctum tunc
',:>

ltii

scilicet

fuisse <Uaconum, emisUmat. statuendum, verosimiliter

duxe
a

cxunmatie
"*

nt, quod Sancto non prius,

quam cum jam

diaconatus ordinem fuisset promotus, licentiam illam seu facultatem datam fuisse, arbitrarc

04

JJJ

Sanctumnostrum, nec tunc impetratam tradi a Gobelino in hujus Vita,jamnunc dicenda aperient. El primo quidem, ut id a Gobelino non traprobatum dem,eadumtaxcat, quee hanc inrem
Annalibuseeclesiasticis Francorum adannum SSZnum. 80 Cointius observat, huc transcripsisinquit de Gobelino Vitae se suffecerit. Auctor
in
. . . ,

qua quidcm in re fatsumeumnonesse, verosimilIfimum apparet ; ast sanctum jam indea concilii Aquisgranensis tempore seu abannoSlb diaconum fiusse, credere idcirco nonpossum, quod dumtaxat, ut jam docui, supra

jj

gesimum

zetatis suse

annum

egeritt fueritque, ut

non innuit, illum (Sanctum Meinulphum) anno tertio Ludoviei (Pii imperatoris) in Aquisgranensi

conventu acci pi sterium Virginibus


consiliura

licentiam
cauonissis

sedificandi

mona-

Regularibus. Sed tautummodo testatur de construendo monasterio

Thomassinus de veteri et nova Ecclesise Disciplinatom. i, lib. 2, cap. 69 docet, duobus tribusve regnantis Caroliu;, familise seculis seucerte seculo a Christi nativitate VIII et IX, quo posteriori monasterium Budicense est conditum, e sacrorum canonwm prasscripto cautum, nequisan*
te v ig (

ab

illo

susceptum esse

cum Ludo-

quintum nus ordinaretur. Nec


,

setatis suse
est,

annum

diacoin illa

quod opponas,

filius imperabat, et Ordo CanoAquisgranensem conventum florere nicarum post coeperat. Textum superius allegatum denuo

v.rus Caroli

Magmi

Ecclesite lege seu priescripto 6b morum gravitatem, egregiasque anvmi dotes, qnae in ordinandis etsi elucebant, dispensatum aUquando fuisse
;

repetimus. Etsi vero de illo eligendo loco ad structuram templi jam nulla apud eos, id est,
ii

enim id vero minime alienum sit, e tamen vera nominatim quantum ad aliquem fuisse dispensa<>
i

n
i,

..

-/

apud Bftduradum Paderbornensem episcopum et apud Meinulphum diaconum, relieta esset ainbiguitas, censuit tamen episcopus hac in re ut sine illa nidcierendum authoritati regisQ hil operis ibidem inehoaretur. Ea autem tempestate Ludovicus, filius Caroli Magni, imperii
,

tum,non

creditur, nisi cum id factum, suadent rationes graves ac sotidie, quales cum pro Sancti nostri ad diaconatum ante vigesimum quintum
eetatis sute

veniantur,

annum promotione militare, non infuisse eumjam inde ab anno 816 dia- F
,

ii

ii

habenas moderabatur, et in concilio provinciali apud Aquisgranum anno tertio imperii ejus habito,

ii

Ordo Cauonicaru.n, quas seculares vocant


institutus crat.
n

./

titur circa hano vocem beoens

Tota quuestio vercujus significatio , duodeeim et amplius extendi potuit ab .,,! annos auetore, qui scribebat seculo decimoquinto seu post aunos septingentos ab Aquisgranensi couveutu et ab mstituta Canonicarum Regula. 74 Hactenus Cointius, cui deinde in Criticis ad

tum recens

conum, non apparet verosimillimeque proinde nectunc condendi monasterii facultatem, utpote eiprimum a suscepto diaeonatu verosvmiliter ex dictis concessam, a LudovivoPio impetrarit.Hinc porrojam consequitur, ut monasterium Budicen seMpote ante impetratam illam faeultatem condi ex dictis non coeptum, nec anno circiter 816 initium acceperit, contra ac Baronius aliique scriptores supra laudati sensisse videntur acporro debent, cum dubitand/um non sit, quin Sanctus,
monasterii exstruendi facultate obtenia, manum operi statim admoverit. 77 At vero, inquies, quo ergo tandem tempocirciter ct ' octc

,1111111
.....

816
redi
.

annum

eitnm
i

/..<....

dei u"i

re816 et 882 etiam assensus est Pagius ta autem hic a Cointio Gobelinianaverba,etsi Gobelinum Actis :ti e Sancti per Gobetinum Actis, prout ea, stylo muburius eaiaic, <hrmtaxat aeprompca qeSuriusedidit aumiaxai deprompta ge tato nuinum Gobelini sensum, uti cuique Sancti Vitam ipso scriptoris hujus stijlo edendam, num. 15 inspicienti patescet, ad amussim exprimunt, ut jam inde ab anno 816 condendi monasterii facultatem in concilio Aquisgranensi petiisse impesseque S. Meinulphum, certissime in hujus Vitradat. Etvero,etsi traderet, ta dobelinus non
;
,

tediUotrnn-

aut anno monasterium Budicense ex- /""'* re * '* MIUMta .M ci7^^ ^/ '/<"' sirui coepttfCum nec ante annum S17 nec post J^ ,.

**'*
"b

""""

annum

dictis vronum ex jam (Uctis pronum est collidatumfuerit initium, congere, sacro itli aedificio sequensest, utid ilto temporis spatio quodabanno 817 ad annum usque 841 excurrit, factum fuepropius dc/irit. Verum nonne res pauto etiam

___

ft4-1 841, uti

mm m

niripotest? Verosimileapparet S.Meinulphumrfwos Budicensi ut minimum annos circiter sedificando

monasterio ejusque templo insumpsisse, hocque


statim
,

DIB
\

QUINTA OCTOBIUS.
dat in BouVkr; quse ita possunt accipi, ut
cessario significent,
S.

191

statim,
citer

cum ad apicem

fuisset

perductum, dedi-

cari curasse.
habebiitius

Annum

ergo, seu tempus, quo cir-

non neMeinulphum anno 837 con,

UACfORS
C.

B.

monasterium Budicense initium accepc compertum, si, quo tempore circtter

templwn, ei >ijunctum, dedicari contigerif^cons* pererimus. In hoc igitur inquiramus. Budicense templum, ut Sigewardus num. 22 docet, n Ldue, id est, x Novembris die Sanctus dedicari fecit, ut adeo hiec dedicatio, cum ecclesiarum ded w!i

riolimsoluerint, vcrotionesdiebus Dominicis simillime facta fuerii aliquo anno, quo x Novem//'.

dere ccepisse Budicense monasterinrr sed taxat vel hoc illum tunc absotvisse, vet, quod significationi verbi fundare apud medi.c et mfl Latinitatis scriptores magis congmiit, jam absolutum redditibus annuis, queis nutriri possent ejus incolx, auxisse. Utut sit, anno 837 condi ccepisse Budicense monasterium, vero idcirco simile non apparel, quod sie templum,ei adjectwm, utpote quod anno$$de /< atum non /nsse jamdo*/>>>,>-

brisdiesin diem

cumab anno
non
coepit

817,

Dominicam incidit.Jamvero, ante quem certe condi e.r di

cuerim,anno

B88, uti

ea jam

dictis facile rolliges,

Budicense monasterium, ad annum us<!>> que 850, quo ex dictis pariter conditum jam idem monasterium quinque dumtadum fuerat
,

dedicari debuisset, verosimileque non appareat, sacrum illud edificium intra unius anni spatium

adeo fuisse promotum

\>

otuerit.

xatanni,

821 sdlicet, 827, 8*2, 888 et 840, quibus

x Novembris dies in Dominicam incidit, inveniantur, aliquo e quinque hisce annis ecclesise BudicensisdedicaHoverosimillimecontigerit. Atque hoc primum / q od pro hac arctiori tempo<

monasterium Budicense eo temporis spatio, quod ab anno 825 ad an<< curr/t, condere ccepisse S. Meimilphum, verosimileapparet. Dispiciamus modo, qui idem monaita sit,

Quodcum

>

>

ris termino

illiganda occurrit

coeptum mo

ante annum 841 seu obi/i B Ludocict Pii imperatoris, ut jam docui, condi coeperit Budicense monasterium, verosimileque

prosequamur.

Cum

sterium Sanctus nostere bonissuis fundarit. V.) Veteres monasterii Budicensis Literge, in ne o<r Monumentis Pad Ferdinando Paderbor- 9" *"'" """ nensi episcopo paq. 221 productse, opportune Irgttut comt * , r> \t Beatas m\\\ nuiiQS institutum nostrum sic habent u J, f
i
1

*.

divinfe

revelationis

instinctu

ealestiqu*'
,

visione

nonsit, aut huicet templo adjecto aedificando decem circiter annos fuisse impensos,aut hoc non
prius,

instructus

quoddam
,

phalica

ling-ua

quod \\'< 1monasterium quasi parvum dolium Bodeken


,

quinque annis cvrciter umbilicum fuissct adductum, dedicandum curasposse se Sanctum, in annum usque 849 differri dedicatio. Neque etiam anno non videtur illius

quamcum

appellavit

in terra

:triinonii

sui

approbaute
solemni-

jant

imperatore, qui tunc Aquisgrani


ter construxit
,

linr.it,

ipsum monasterium de boi suis temporalibus, quas multa erant. largiterdoet


tavit
,

jam dicta factam fuisse apparet, quod sic ob monasterii Bulocari deberent anno circiter 819 condi tunc dicensis initia, quod tamen a Sancto
821

et inibi

nobiles iemiuas et devotas


,

qu
inati-

vulgariter
tuit,

Doem -Vrouwen nuncupantur

nonccepisse,aitasejus nimis parum adhuctum condi abs provecta suadet, quodque midto serius v cceptum, vel ex eo apparet, quod Sigeillo fuisse

quibus sauctus Vir oinnem foris evagandi occasionem in vim majoris stabilitatis imecludere volens, provida

migeros

dispensatione constituit .-r\ artanquam procnratores circumjacentes


, ,

monasteno wardus, dumdemiraculo, quo locum didicerit, num. 15 et aptum Sanctus


ledificando

monasterii praedicti
ter di-tribuit,

quibus bona
villis
,

suft

abundan
g^Pangiis
,

tam

iu

quam

\Qtractat,deeo,veluti de perfecto tnginta

jam

annorum
crcnrrit

viro, loqui

mdeatur,

ut de his bonis monasterio prsedicto certis temporibus ..nni omnia necessaria pro vietu et ve
stitu

con-

78

de,everl,hni>'

tio vel

Restat ergo, utecclesiseBudicensisdedicadenicel anno 832, vel anno

ininistrarent. Sed et

aliis

vasallis
fepsi

bona pheodalia

contulit, ut et

esseut
et

fid<

anno

827,

consectanum que 8oS acciderit. Binc porro jam monasteriumBudicense,utpote cui temest, ut anploque adjecto xdificando duos ui n Sanctus ex dictis verosimil nos circiter
sumpserit, initium non serius

defensores monasteiii p Propter hoc omne jus iufeodandi

nDjeeti eidem.
,

oonferendi

quam

circtter

ipsa bona pheodalia transtulit in ipsas dominafl munitioiubu> et earum raonasiorium. Porro his feminarum non coutentus sanctus pater Maynul-

vel

anno 825

vel

anno 830

vel
,

que 836 ac proin decennio illo excurrit, verosvmiMter 825 ad annum usque 836 BudiAt vero, inquies, monastenum acceperit. aggressum S. Meinulcense anno 837 condere Annal. Pain Annac^aphum, Schatenus ad hunc annum xn eique etiam derborn. affirmat, laudati. * a '> s nales Corbeienses supra Sigeverum Schatenus sola xd assent fide bet

anno deniquod ab anno

potentiorem nobilem de viciuis eonstituit omuium in prcefectum, et Buperiorem defensorem ae eausarum emergentium, F monasterii bonorum quantumoumque certis flibi bonis, ac pensionibua unus hujusde singulis officiis , ut commodius deputatis, ut his vallata portare posset,

phus

modi

etmoribus pwBd ict*

feminflB

Deo

^^slcla "

Srentur
babet ur
nui
t ,
11

obsequii, Cujus quidem ordinal


mona8terio; et

dUpositio literi* sig.llai,- expressiufl et ms i^ c t institutionis


ordi .

wardin* SanctinostriVitx,

tem habuit, A autem ad Annates ptam, num. 60 edocui; quod horum Corbeiensespertinet.pc./rr^am quod secuto xjjam citius quam auctor, utpote qui non hac in muttumprovectoscripserit,fidem certam 837, cui monasteni refacere non possit.annum dumtaxatforie Budicensis I cni.ii tonemiiinectit, in Cosmodronnillatis per librarios collegerit ex

9*"^ T %Z SS *-*" **"


,*

quam s>bi prxucen-

^ ^^ ^ ^
%

**"*' ******** "? monas terio, a se exstructo, i


nobili gcnere ortas,

'*
Doem

mu tieres,
id esti
,

^
%

r^

cauonissas

nuncupatast
taxat

Sigewa , dus

m
in

{amm

Reguiam
hanc luc
Iti-

umlbelinianumverlns.^
num.Mhuctransc-ripsi^uxqueq^
testie fidci,

T^professx, cum

non edicant,

^SLnuncOSt ^

dmundus Martene

in secundo suo

./k.-

non 10-

192
\rcTonc

DE
nseribo, prout ea scriptor a

S.

MEINULPHO DIACONO.
tf,

quem

mnt receptam
censibus

fuisse a primis

canonissis

Br.dde-

C.B.

VudicensisChromcon isadmona adjecisse, jam monui, LaU moraium num ne reddidit.Sic habent : Monasterium Boddeken
Padorborno dissitum undique Bolitudine, sylvis et montibus cing-itur. squallida funInitio eraf abbatia monialium Benediotinarum etiama S. Meinulpho diacono, cujus corpus data
tribus

mox in ipsa priraaeva fundatione. Hactenus anonymus Chronici Budicensis editor, et recte sane; etsi aulem antiqua, ex quibus abbatiam Budicensem ab initio pro canonissis sub Regmla Aquisgranensi militantibus fuisse funilatam constet, monumenta non nominet, non dubito tamen, quin sacrse virgines,quas$. Meinulphustn monasterio a se condito primum collocavit, ad Regulam Aquisgranensem, quod etiam BusenbaumSocietatis nostr (v sacerdos existimavit, obser-

milliaribus

mun

magna populorum relip-ione colitur. Postmodum cum moniales relaxarent institutum


ibidem

monasticum, nomenque assumerent canonissarum


scccularium, eo increvit

morum

dissolutio,

ut

ab

vandam fuerint
82
psi,

constrict.r.
,

loco copo Paderbornensi suppress, et earum Congregationis Windesheimencanonici Etegulares Annaliintroducti sint. Ita ilfe. Schatenus in

bus Paderbornensibus ad annum 837 verbis num. Whuctranscriptisscribit, S. Meinulphum opere qui ab ct subsidio Corbeiensium monachorum
annoscilicet incoterecceperant, Bcnedictiniquc instituti erant,

novam ad Visurgim Corbeiam

vetustis quas mox huc tran- Aqyiegranenti de monasterii Budicensis fundatione lit- mUUuMef teris doem-vrouwcn, id est, canonica3 seu canonissae appellantur; concilii autem Aquisgranensis, anno 816 celebrati, Patres, raonente Ludovico Pio imperatore anno impcrii cjus tcrtio, constitutionem seu Regulam ob animarum (verba sunt ipsiusmet concilii) sanctimonialium canonice de-

Heeenim in

ti

monasterium Budicense condere ccepisse, idque adSigesesc alicubi legissc, Ovcrhamus in suis observationibus pag. wardinam Sancti Vitam Marteneus vel 420 affirmat. Idipsum forte etiam ipudalium quempiam scriapud Scha
hincque Budicense ccenobium p, abbafuisse initio monialium Benedictinarum motiam, conjecerit. Verum Schatenus, quod de subsidio monachonasterio Budicensi, opere et Corbeiensium per S. Meinulplmm inchoato, Sigewardina Sancti Vita, interpolatione corrupta, exiguseque proinde, ut jam supra doerit,

gentium, id est,canonicarum seu canonissarum, salutem, divina inspirante gratia, cx sanctorum Patruin auctoritatibus velut ex pratis vernantibus quosdam flosculos, collegit et in unum con,

g-essit

atque

communi

voto

communique

con-

sensu sanctimonialibue tenendam observandamque perceusuerunt; jam vero, cum sacrse Budicenses

virgines post illud

demum

Aquisgranense conci-

lium,

utiexjam supra

dictis liquet, fuerint in-

aut poHus nullius fidei habenda, dumtaxat melioris forhausit, uti ipsemet indicati nec in
cui,

san notas monumento, quod se nlicubi legissc ait, Overhamus invenerat. Adhxc, etsi opere et subsi monachodio Corbeiensium Benedictini instituti rum ad condendum Budicense ccenobium usus fuMeinulphus, consequensproptereanonest, Benedicti ut potius, quam hi profitebantur, S. adhserebat, canoniRegulam, quam,cui ipsemet
issct S.

verosimile non apparet, aliam ipsis Regulam, quam qusc a Patribus Aguisgranensibus pro sanctimonialibus canonice deg-entibusseie canonissis fuisset constituta, observandam proposuisse S. Me n u phu m qui et ipse una cum ecclesicV cathedralis Paderbornensis canonicis, quorum unus fuit ad Regulam, in eodem Aquisgranensi concilio canouicis /" :rs< //>fam, vitam exegit, ut supraedocui. Canonicae ergo, sub Regula AquisstitutcV,
i
1

cserti.r institutum a

Sanctimonialibus,inmona-

sterio a se exstructo, deinde constitutis, observari voluerit. Et vero rem aliter sese habere, ex jam

granensi militantes, utscriptor anonymus verbis mox recitatis loquitur, non autem moniales Benedictinie, fuerint virgines sacrze, quas S. Meinulphus in monasterio, a se constructo, constituit. Verum, sciscitabere modo, Regularesne, an Seculares fuerunt iltse canonicse ?
88

monica
tub Regula

nunc dicendis unicuique, quantum opinor, verosimillimum apparebit. qui Martenei verba pro81 Audi interim xime recitata seu potius ipsum Marteneum lau'jynus in suis ad Chronicon Budicense dat<
,
<

Seadares utique non

fuisse, liquet

ex

eo,
llH( rilll
,

quod, qucV postmodum


noniccV, voto castitatis

dictse fuere

becutares caobstrict.r, iis-

non fuerint

iinjnfan

que, si

quando

sese offerret occasio ,

ad nuptias

Votis
,

/".7.II8 excipiat. Quod... vir clarissimus

abbatiam Boddecensem ab initio fui esse pro monialibus Benedietinis , nescio truat fundamento ac dommento vemonumentis teri. Certum enim est ex antiquis illam ab initio fundatam esse pi latiam
, ,

transire licuerit; sacree autem virgines seu canonicx, a Sancto nostro Budicse inst it u/:r. ad c/tsdtatem servandam tenerentur , utpote ex jarn di- F uti ilquse castitatem ctis Aquisgranensem
,

necSecularu anonu-
.

nonissis sub
i

Eegula A.quisgranensi militi atrum nabendsesint pro Eegularibus vel Doctam cularibus, non est hujus loci disceptare
,1.
|

i;i

pe

Dissertationem edidit adm. E.


,

P.

HLer^

mannus Buflenbaum
i

celebris scriptor
libello
,

Soeietatis

in

suo

praclaro
id est,

Lilien

ONnBB
,

Lilia inter spinas

ubi

solum endit, Eegulam A.quisgranensem non eanonissarum saeculo nono in variis monasteriis observatam esse, sed ejus observantiam in monasterio ad S. Cseciliain Coloniae usque ad an-

lamlegentipatescet,prxscribebat, Regulam profess<r. AdhcVC in concilio Aquisgranensi prsecipituriis, quae se castimonialis nominis professione Domino vinxerant, ut in monasteriis jugiter resideant omnes in dormitorio dormiant, iisque in refectorio comcdcntibus et relig-iose silcntium tenentibns, cnntinuatim leg^atur lectio. Et cap. xi prsecipitur abbatissis, monasteria Puellarum undiciroumdent munitionibus, ut nulli q Ue firm nisi per portam pateat aditus. Cap.\modus statuitur coercendi intra septa monasterii sanctimo;

num

McrccT.xxiv

perdurasse.

Idem

testatur ca-

nonissis

Assindiensis monasterii (in Essen)abAlepiscopo Hildesiensi in litteris fundationis frido anno dccclxxvii Regulam A.quisgranensem ca-

nonissarum pTscriptam

esse;

atque eandem

affir-

nialem incorrigibilem quia nullatenus huic saeculumrepeti-n' fas est. Qucvomnia cumcanonissis seu canonicis secidaribus minime congruanl Regulaque canonissarum Aquisgranensis nihilominus pr (vscribat, sanctimoniales, hanc professsc canoniccV seeulares non fuerunt, ac proin nec sacras virgines, quas Sanctus BudiccV instituit. At vero, inquies, ipsas canonissas, in concilio Aquisgrancnsi
,

DIE QUINTA OCTOBRIS.


nensi instihdas, seculares in Sancti nostri Vita

193
(

num.
dictu fuisse

reg-num Militi suo


noluit

15 facit Gobelinus.
:

Meinulpho nimirum sas contraantiquum serpentem concessit \u


S.

gloriotorias
; ,

ioi

rou

C. B.

84 Fateor sic habet

verum

hic Meinulphi bio:

ntur.

eum
ei

ultra extollere fortuna bellorum

sed
la-

graphus ibidem ctiam

sic scribit

Sanctus Mey,

maluit

pariter conferre et

praemium

et

fiuem

nulfus divinsa Majestati placitum ... csse pie praesumpsit, si in loco memorato ( Budicensi vico

borum. ld ipsum quoque

ipse Miles emeritus sitie-

monasterium pro husjusmodi canonissis(o*e

sotis,

in concilio Aquisg7*anensi institutis, fuerat locutus) de suis bonis et in patrimonio suo fundaret,

bal ardentissime Cumque et Domini et. Servi velle concordaret familiariter, sicut huie Domino velle, posse et esse est unum Non. Novemb.,
,

m
,

ut

voluil

transtulit

ad se Servum suum
,

qui

sub custodia oastitatis devotum Deo exhiberent famulatum Gobelinus ergo canonissas in conciiio Aquisgranensi institutas, coto castitaibi
;
,

ut

de terris ad caelos translatus in monasterio , quod ipse construxerat terreum corpus cognaue terne reliquit.
B6 Ita antiquior

tis

fuisse obstrictas,

existimavit

acproin

eas,

biographus,Sanctum setatejam

more

sui temporis, quo plures canonissx et nomi,

ne et re, primseva relicta Aquisgranensi Regula secularesjam eranl, adanteriora tempora rclato, Canonissas Seculares perperam facit: quodetiam de quibusvis temporum posteriorum scriptoribus et monumentis, si in iis forte canonissx, in concitio Aguisgranensi institutx, Seculares vocentur, est dicendum. Necpropterea tamen eas sanctimonialcsque, a Sancto Budicse statutas, fuissedictas canonicas Regidares, concludas uti enimcanoniciRegulam Aquisgranensem professi, absque
:

grandxvum seu senemobiisse,sat aperte indicans; verum cum nullam prorsus, e qua, quoid anno cirfactum colliyas, notamchronicam adjw tcmpus S. Meinulphi emortuale aliunde utcumquc conemur eruere, necessum est. Gob.
ut

Vita
stru

nw
<

tribus seqq. docet,


.

',

Sanctum nocumjam, quinqua-

ginta

'dter annis ab obitu ejus elapsis, Arnul-

cJUitovelsecularis vet Regularis, simpliciter, ut supradocui, dicti fuere canon>


nissis,

Regulam Aquisgranensem

professis,fa-

ctumvidetur.

pkus Romano impei ator et Biso Paderbomensi ecdesue antistes prseesset. Arnulphus non quidem anno S91,ut loc<> pr* mlt Gobelinus, sed anno S96, uti a</ hunc annum Pagius in Criticis ostendit, Romanoi >or fuit ruronatus, annoque 899 es s. Meinulphus vel anno 896 vel aliquo e tribus seqq.
de terra fuerit levatus, utquc proinde, cum anni circiter quinquaginta, quibus,cu>> id factum cst, e vivis jam abierat, ab a.< ado computatideducantad annum $4,6, rii,<,, >,,,,, mortaiem Cl ,, immortalivel hot ipsoannovel e tribus sequentibus commutarit, si re Sanctus, ut scribit Gobelinus, ru.,,i. citer post obitum annis, Arnulpho jam imperatore, deterrafueritlevatus Et Schatenus quidem huic fere inhaerendo calcui nostriobitum anno S17 innectit, inAnnal. Paderibens : Licet annus born. ad hunc annum iptoribus tam plamortisjS. Meinulphi d iignatus non sit, adhunc tamen [annum M7) perindiciareff Q est, q,uodamorte ejus usque ad annum dccclxxxxvii quo corpus ejus soanni quinquaginlemni ritu humo levatum est Arnulpho r idque elfluxisse referantur ta factum memoratur ut jam et Bisone episcopo hunc ei annum supremum viretro iegendoannos
,

jj

miro ^ VI. Danctl ODllUS, Sepuitura, mird|,

r,

ttt

1',

cula, corporis elevatio.

Budicense monasterium
plura
ijesiu

erexisse Sanctum, vi-

tx sanctitate eluxisse,
nse egisse, prscsertim

canonicum Paderbor-

lilterit >n in

nu ndata non

mnf,

ex antiquiori ejus biographo jam docui Verum plura eum gessisse, utut posterorum memoria dignissima qux litti commendata non sit, verosimillimum apparet, ut falsitatis habere suspecla vix audeam, quse de eo <<>Schatenus in Annal. Paderborn. pag. 11 his per bis commemorat Nihil a Menulpho ferventius omnem vitam actum quam ut Christi relig-ionem hominesque rudes iuter populares proferret
,
1

quos ex barbaris Christianos tas


Christi

illa

formabat,

ipinari

lic
,

legibus

et

disciplina exrolerot.

Quo

in

soropere mag-uum virtutis et laboris campum probavit , ut illum inter priraos ita se titus et sanctissimos PaderborEuang-elii doctorcs posteritas venerata sit. Qua in nensis cleri viros
,

re,

ut in
,

aliis

nihil

ex

ffltate

illa

magis

desi-

Schateno porro hic assentitur quern num, u0 <l l$lauda< argumento in Mss. suis ad Gobelinianam hic anno Christi Annotationib obitum conjungens, aliosque pt sn Meinulnhi sibi c enumerare necessum
87
'

deramus
.,

quam scriptorum

qui prseclara ejus

re

com
dicendis o 897
,

habet.

fncinoro

enucleatius ad nostransmisissent. Hsec iUe; sacra haberent, sane majorem etiam verl speciem quse nostrum, non siquodinfine innuit Sanctum primis Euanut Sanctum, sed etiam ut e
,

quam quod ex
vel

non
,

sit,

Sam

ut

Si

tantum

^etletoribus a

posteritale fuisse

>>,,,,

eam
dei

gewardus, qui

omnino eofaaens suppeditat,monasteriiBudicensisfundaUonesa^ sanctimonialium in id crarumque virginum seu quo combustum inductione relata, miraculum peplum mtegrttatx 8. sanctimonialis velamen seu adhiu narmt Ueim \ vhns restituerit dumtaxat edocendum felicemSanctiev> iii nxauead Postquam Rex "Zrosiliens, num. micscrtbit
et

nec /.nec scriptoris antigui testtmonto ,n ii queo. biconfirmare sat probatw documento
, '
,

aliove e tribus anno S9G soQobelini calculo sequitur, uti ex unde hoc quinq 2 Sa?icti obitu fa" Quidem inpriorisuo c(Ull/) c,'o

nuip

~ZZ '
,

Proloao woiog
antiqu

hic noster biographus, sesc,

ipse nihil

^^^

^^
sibi

qu& de
.

Mei-

BOp ptupig
,

pum
,

occu quasque s\ qualesve , quas laudat antiqtUB fueri.U se innuit, scripturx


cat

^ ^^
C()
,

ruit;U UI11

uxis-

primumquePaderborm arum, guem ante annum


i

uon edipiscopumHat816 vita nonesse


/)',,
i

sump

L94

DE

8.

MKIXl LPIK)

I)IA(

ONO.
\)

Augusti a functum, ex occurrente apud nos tom. I desanctohocantistiteCommetitariosatissuperque


constat anno 795 ad cathedram dumtaxat octopost,seu fuisse evectum, annisque sequenti abiisse e vivis, scribat, du,io 803 aut quemadmodum bitari non immerito potest , an
,

Mtiqua de Meinulpho Offtcia,quxv Octobris diem,

Paderbornensem

tamquam ei natalem, expresse signant, ut sane Novembrisne an Octobris 111 Non. Sanctus e vivis excesserit, possit non immerito revocari in dubium.
tee,

Gobelinus, quiut jam docui, novam Vitam quam paraphrasim Vinon tam

Imoverocum

scripturx antiqxue , ex quibus hoc postremum erroQobelinus hausit, erronece indubie fucrunt, scripturaeantiqux, equinexpariter nonfuertnl

bus Sanctum quinquaginta circiterpost annis de terra fuisse lcvatum, didicil.


sed verosimilitlS

obt/ioc

ttMlO

circiter 887

itasit, Sanctum anno*\~ ad 8uargumento e Gobeliniana Sancti os migrasse, nonpotest. Nec Vita hinc deducto, certum esse moriuaiem ctnu <mno ww *.* Sancti emortualem cum uunu Christt <- annum commonendum Annales Corbeienses supra laudaB!

Quod cum

aSigewardoscriptx^concinnavitfPlurahujus exemplaria sibi prselucentia habuisse videatur OctobHsque nihilominus, nonNovembrisiwNon. cui Sanctum. obiisse, non secus ac Browerus Lu unum sattemexemplare]usdemSigewardin<e oubrationis prseluxit, in compendiosiori hujus
, ,

editione
bris, in

mox

dicta, notet, Oetobris,

non Novem-

primseva genuinaque Sancti Vita, per Stgewardum scripta, positum fuisse, verosimitius y-~ -r>r~

idcirco videtur, quod,


colliges, ctis facile cotlioes,

V quemadmodum
'

_ jam ^ m
**

di-

Aivorio vnionf nrccxLvn mncunt etsi enim hi diserte notent, dcccxlvh inultis miraouli pius Meinolphua moritur
'
.

......

**,

h,-

exempla duo dumtaxat hujus exempta ria Novembris, tria autem ut minimvm aut quatuor, quibus prseterea Fasti sacri,
, ,

auctorem tamen, utijam supra


Saricto

satis

innm

Sauctum hodie
Octobris expri-

exhocanGobclino habent recentiorem9 ut forte

num, quem
xat
ille

emortuatem statuunt, dumtais

hauserit, acproin, ut

hino nihilo certior

commemorantes suflragantur mant. Hinc porro jam consequitur, ut Sanctum quinta die Octobris, non tertia Novembris, e vivis
excessisse, verosimilius pariter debeat mderi, 90 Ab anno dieque, uti etiam mense, quo Mei-

evadat. El ccro Sanctumjamindeabanno^vidivere desiissc, pati non videtur, qua tamen ex

E
muttfogu. ri

ctisstandum,antiqmorSancti Vita,per Sigewardum conscripta. Cum enim, uti ex hac num. anno " seq. docui, Sanctus non citius quam si anno 8 17 obiit \r natus esse queat, qui eum, utiineadem setate jam grandasvum seu senem, obscure ex dictis Sigewardina Sancti Vita non
5

nulphua vita funclus

sit,

jam examinato

atque ut-

,,m ''^'unufn 'f^ hic


ni .,iin
i

cumque definito, ad miracida, qusepost ejus obitum magno numero patrata narrantur, jam progredior. Hcec inter primo locooccurrit, quod Goqui id ad anbelinus num. 20 refert. En num 847 in Annal. Paderborn. comptiori ornanatiorique stylo Schatcnus exponat. Fuit vero, ut per omncm vitam D. Menulplms inquit
, , ,

dubiwn,

traditur

excessisse e vivis
si

verum

esse queat

ad annos 47 adjicianlur, Certe anni septem, quatuor supra quinquaginta annos dumtaxat quinquagenario quis autem vvrum effciunt
;
,

sanctitate conspicuus in clero Paderbornensi , ita inter quae ilmortuus pluribua sigius Plustris
;

detate jam grandsedumtaxat paulo majorem senem recte dicendum putarit ? Ftorarii n seu
,

lud memorabile

quod,

dum

eorpus

mortui ad
saoris

tumulum

deferretur, ac

funebribus
,

per

cum anno

nostri auctor S. Meinulphi obitum culinum. 4,) Christi 857 componit, qui cum auctus
{

annis septem, quibus Sanctus antesecutum ix vixit, pro toto temporis spatio, quo is in vivis egit, annos det quatuor supra sexaginta, videaturque, quitot annos aut paulo dumtaxat plures habuecetatejam grandsevus seu senex non immerit
,

Sanctum nostrum anno circiter rito dici posse 857 felici e vivis excessu ad Superos migrasse, verosimilius autumo,supraque idcircoannum illum in margine adscripsi. dic 89 Atque ita quidem annum Sancti emortuav Octobris (c/ Superos lem utcumque determinavimus uti autem hic, migravit, n prout jam dicta ostendunt omnino certus non
,

resupinum idem actis, attonitis omnibus, e feretro se erigeret corpus Quos qui aderaut, ad tam in.olitum speotaeulUH) ;id opiscomquit Ite Sanctus benigne nftatus pum, et dicite, qutecumque a Congreg-atione h&c virginum electa fuewtflbbatisaa, eam uon impediat num 112 [secus antevoluisse Sanctus Sequentia adirc munus, etsi conditione recitanda indicatur) laborc hoc ancilla fuerit; nam qua sollicitudine et scitis. Quid vero construxerim ego monasterium Bcolesia ab illis fieri oporteat, qui pastorum in

humo

integ-endum esset
,

munus gerunt
dici.

ergo
,

exutus

corpore

mortali
,

Quibus

in feretro se

rursum oculos reposuit humarique jussit. Ita


dictis

clausit

et

itle

qui Sancto supremus fuerit omnino exploratus habetur. JEtseu iii Nosi enim Meinulphum ni Nonas vembris die (vide verba num. S5 huc tranrtlam cum morte commutasse Sige scrijilc
est
,

sic

nec

dies nec mensis


,

qui a Gobelino, etsi quidem non ac maxime p in adjunctis tamen nonnihil differt, restituerein eo, quod Sanctus, ut vitse tantisper impetrasse, in suo tur, a Deo per Deiparam sese alloquio apud Schatenum, contra ac

in rei substantia,

adadstantes

ab Overhano edita atwardina Sancti Vita que, quod penes nos exstare supra monui Ms.
, , ,

Hardeshusanum apographum expresse tradat, in additamenlo tamen, quod huic ad marginem adjKilur, mensem Novombrein pro Octobri perpe-

ram

poni signatur, quod cur


insuis ad

Overhamus

fiat, sese non capere, Sigewardinam Lucubratio-

apudGobelinumfacit,non dicat. Verumquidde coninsigni hoc miracuto quod Botinghemus in Kalendarium Marianum etiam intutextum a se Etsi in rem suam scnlit, censendum apparet ? antea adhuc (in priori scilicet sua> pturas veteres, deSancto Lucubrationis Prologo ) a sese lauda,

tas,

nem

Observationibus pag. 420 afflrmat. Adhsec

omnia Gobelini penes me exstantia, aliaque, qu& Overhamus habuit,apographa,Surianaeditio, uti


etiam ipsaSigewardinaSancti Vita, quam Browerus, rescissis dumtaxat, quge ad rem non faciunt, digressionibus, e Mss. exemplaribus edidit, ni

Gobelinus loco cit. diserte laudet, cum tamen, ne vel quee qualesve hsefuerint et quo aevo scripUe, habendum verbo prodat, solo harum fide pro certo non reor rarissimum illud resuscitationis miranoculum, maxime quod Sigewardo, antiquiori id non memoranti seque stro biographo utpote suam nihilominus, ut si quid pbis ad notit,.im
, ,

Non. seu v die Octobris obiisseS. Meiuulphum tra dunt. Addi possunt tum Fasti sacri, supra adducti, qui Sanctum v Octobms die, veluti qui ei in
ccelo natalis fuerit
,

ex sancti Viri miraculis pervenisset,


riaeque

stilo

memo-

actum

cotraderet, voluntate divite et benigna ignoratum num. 27 in fine seribenti , ,

annuntiant, tum Budicensia

fuisse videatur,

minime tamen,

si

factum

fuisset,

ignorandum

DIE QUINTA OCTOBRIS. A ignorandum. ut apparet, scriptori, qui alia me* corpus D. Menulphi e terra levat, moratu minus rtigna et comperta habuit et in lit- cultu venerandum exponit. Vixdum
teras misit.
>
1

19')

ac pnblico
hac
praesti-

iuKk

t n

ta

patratit mi
raculii,
,ie

Ad alia modo prodigia,qute proxtme hicjam


;

riedditus.

memorato discussoque Gobe!/,/s >/c>nde subjungit, sermonem convertamus ea non in solo hoc
scriptore antiquisve scriptums, ab eo citatis, vermm eftam in ipso Sigewardo, antiquiori Sancti biographo, sunt fundata atque hic <j>n<tcm, quod
:

cura Meinhardo presbytero visus est Recte hactenus e Sigewardo et Gobelino Schatenus ; verum anne haec, seu potius factam Sancti (de hac enim potissimum agen<h<,,> hic

sunt,

nunc est)de tumuloper Bisonem Paderbornensem episcopum levationem recte etiam ad annum
eHristi 897 refert?

eta Gobelino

fit,

magnum ad

twnidum pauperum

Sancli jam sepi/< Christi,quorum ain m/ ,,,,>,


exciti, alii /'/, <,/>,,

08 Facit id

haud dubie, quod


,

Sa/ncti <h terra

"a "

<"<"""
'

l&vationem non prius contigis

lorum prseteritorum fama

<>/, quam 88: "

cum jam Armrtphw


j.
.

quod anno

demum

exspectatione incensi accesserint ,factum esse con-

cursum,nemineynque exhisspe fuisse frustratum, num. 28 prsefatus, duo patrata miracula, quorum altero Sanctus pannum /ineum ab igne servarit illcesum, altero famutum olim suum, cum tertio ei in somno apparuisset, ad meliorem frugem </
,ox narrat, alia'que deinde, memoratu ,/,,/, >/ssima, subjungit,quibus demwm factum est, ut sacrum Sancti corpus<! ierra a Bisone,<j>i/-i<> Paderbornensium episcopo, solemni mtu fucni /c-,,/,,,. Narrationem paulo prolixiorem, qua B posteriora heec miracula subsecutamque Sanci/ </< terra levationem, Sigewardus quidem num. .H et quatuor seqq., Gobelinus vero num. 25 et tribus seqq. sunt eomptexi, Schatenus in Annat. Paderborn. pag. 254 compendio exhibet, quod, ut rem
,

ihi.rmi

Jactum, Gobelinus perperam scnbit, ad Romanuni imperium fuisset evcctus. Verum an Sancti nostri corpus, Arnulpho Romanonun jam imperatoy*e, de terra fuerit levatum, incethUm esse ac dubium,jam supra c<l>.<<, idque <''<">n me ostensurum, spopondi <jo</ proinde, ut ftdem '< berem, prsestandum nunc est.Sigeivardus, Saneti de terra tevationem miraculu qvce /><<nc proxime gressa narraturus, primum ex his tempo
,

/-

s97 f"'''""*'"" liu* fuil lva( , IS ,

ribus...

Arnulfi reg*is Bisonisqne 1'atherbrunensis

episcopi

accidisse

nxm.
s<'><

\\

memorix

prodit
/<><

ArnulftJnis imtrrn

morat, alius non

iotam, etsi mtemm fidem, non secus ac visione$, de quibusnum. 66 et binis seqq. actum,aegre apud omnes, et forte non immerito, nircnturu sit, stusum lectorem paucis edoceamjiuc transcribo.

me- E qv.am Arnulfus, Carofomanni Bajoarice regis filius nothus, qui i Tnburiensibuspri <</><',,> romitiisannoM rex Germanise, et Romge anno 806 imperator crc<>/s est, annoque 890 excessit e riris. Jam vero, cum Sigewardus, dum princeps hic rex esset, mdla
est,

Ar,nd l's, qtCem

planeimperatorrr
I > /

</</
<>

<j, tutlC

/'>'<<>

rrcrtus,

Sic habet Dum in Bodecen.si basiliea(quadamdie, nullamdeterminando,scribitSigeivardus) .solemni


:

ritu sacrificium Missa? perag-eretur, ac diaconus Euang-elium caneret, xv Caleud. Februarii (diem hunc notat Gobelinus) cippus, qui sepulchro Menulphi irapositus erat, mag-no sonitu in quatuor partes rumpitur, attonitis omnibus, qui aderant; ac mox, ubi ad sacrae Hostia3 elevationem perventum eat, ing-enti rursum fragore idem lapis in minuta

digmiotis m&n OVte [i<cta,Sancti nos ra r r ationem factam doceat, est sone. an hxc, A/-nulpho jam imperatore, contigemt, txd bium imo vero, hoc principe dumtaxat adhuc
I

rege,contigisse,verosi,<i<s tdotroQ r><lriirr,quod

dumtaxat rex a Sigeioardo, non imperator, loco cit. vocetur. Hinc porro jam conseqtdtur^ ut, cwn ex dictis Ar/txl/i/njs anno 8S7 r.r, annoqw

8%

frusta sectus dissilit

cum

92-

nir actila

Rei
,

novitate

obstupefacti
,

accedunt

ad

miraculiiaecedtrent.a
Bitone Poeptscopo

sepulchrum
tecta fucrat,

videntque terram

qua tumba m-

secessisse in latera sepulchri, ipsum-

sarcophagaim totum se in conspectum desimul tam suavis odor afUatus e -epulchro, tanquam his sigaiis ostenderet J' u eh vationem n corporis faciendam Quae ubi ad Bisonem epiq Ue
disse,
.

imperator fuerit creatus, Sancti 7iostri de tiBtftte determinato anno 897, ut Sclxii' ' <<l>is'i.c /ilocet, neque aliquo e Iribus .</>'<*<> i/o-s, sedeo temporis spatio, quod ab anno HS7 ad annum usque <Si6 excurrit, a Bisonc, Paderbornensi episcopo, quem ab anno 886 ior moad <><<> usque 908 sedisse,
terra levaMo
1 1

<

do

est

eruditorum
est,

Opinit),

verosimi/ins frtafue1

:'i

Sec
</

quod

hic

scopum

relata sunt,

atque

ille

inter

incerta? fidei

Sanctum
ginl
'/,,,,,,,/,,

haec habcret, censuit sepulchrum sua humo et quo fccto, liaud mullapide rursus integrndura ^pulchrum, submoto cippo, arcana vi to pos< disjicitur. Consultus denuo episcopus. nec qnid:
.

prtuss rnirr nh obitu ejusa?ini essent


7io

Oppoms Gobelinum, qui guam eum jam >/i</l/>s/,

flcljlie llller

-,*,,.><

n-ia-

de

llu -

/n/ssr/rratum,/r,"<<-/"
c<- />

"/>/.

h/ittre

i/jlnr/s ill/xs ,,arr/il ),

falsitaH$ ""-ritoha<"''< diviis !><jct.

beri posse suspecta,

quam ratus divinae monitionis subesse, jubet deuuo sepulchrum componi. Inter haec D. Menul
phus prcsbytero Meinhardo
in

Porro cum SanctUS

</<

///<>j<" f>sset levatxs,


>

proxima Attelensi

ileinhardum paroecialis hujus eocleparochia six rectorem Gobelinus, non Sigewardus, facit) episcopnm per somnum offert monetque se
,

frequentior indies, quo saofm ejus <-i/<jis risitarent ,fiebat fideUum </ Budteense monasterium >>/ Sigewardus et r ,,,,,,/< r, <!, "<<. ac Gobelinusdocent, in conc,

ail.-.it,

et pro osteusis

siijraifl

ossa

honorificentiori

quoque iterato loco collocet. Id negligeret, ratus se vana imag-ine delumonitus caecitatem tertium se offert Meuulphus di liberandus, quam comminando, a qua non prius

cum

pre.sbyter

favorem evenirci miracula, Mtoinulphufi mayis magisque sanctitatis /<>><> inclaruit ei vero imme< Sanr'<> <//< cnmmizato poterat non
,

Jiaberi,

cum
c.>-

'"

qjus corpus

am

fuisset
Viri,

</><' >s

/<>' /'/, et soterent oli> beati


:

juasa

explerit.

Mane
Ita

ul>i
effiOUfl

dilaxit,

oculis

se

quibus id honoris ab episcopis fuissei c.rht~ "' rt tuium,pro Sanctis canonizatis hc

ptum
I,

advertit.

manuque ductus
sibi

ad

episoopum,

eacponit,

quid

evenerit,

quid

tc>-/m <<<<<' />,/>/ <!>>'<'/


/>/ir//o?ie

<" <".</ s/r /isscnta/fccl ',/<< /""'-

r,iui:.<itione seu potius bea/,<ih<'ri,

M-enulphufl fieri

velit.

Tum tandem

Biso ep^

pOSSd

uti B/'/lc<t'/<ts

XIV in
Atvero

Bodekam scopusintellig"ens, ac sibietiam metueiH, ritu sacerdotibus proficiscitur, et solemni

Oj/crcsno </cScrrorwn Dci !<c/itifationeetBeato,r,r <<'<<>/ ://onetib.i,cap.6,nu>


26
,])>/s

cum

Octobris

Tomus

III.

igg
AICTORE

DE

S.

MEINULPHO DIACONO.
scopus in Monumentis Paderborn. pag. 222 et 888 docet; ab iis ipsis autem, qui sanctimonialium commodum procurare debuissent, insigni damno fwt ajfectum, quando hi bona, e quibus

C. B.

cuUus fuit quisqualisque Melnulpho, ut Sancto, loco dtscuttam, ac suo delatus? Rem hanc infra
rio Bwl ptus, exponam.

^quemcultumSanctusinmonaste* o, quem alibi fuertt ade-

% VII.

Tentata incassum reliquiaSancti e monasterio

sanctimonialium victuiet vestitui prospiciendum imo erat, in propriam utilitatem converterunt erubuevero pro propriis suis bonis habere, non runt, uti intelligitur e veteribus de Budicensis
,

rum
censi

Budi-

Paderbornam

translatio, fa-

ctaque in id canonicorum Regula-

monasterii fundatione litteris, num Whucex parle transcriptis, quseverbis, ibidem recitatis, proxime hsechabent subjecta Sed heu, convenerunt inimici omnis reliffionis, dignitas RTncris, oeium et voluptas, et oastra Dei ao patrimo:

rium inductio.
dubitandum non sit, quin sanctimoniales tu a Meinulphum, s. \ jam levaPaderbornensi episcopo dt ^isone afecti sai fon cujU s hoc honore nondum
isi
.

nium
runt,
li

Christi

funditu
dicti
sibi
officiati

es

nihil

relique-

proinde

bona
et

deputata
tcrii

'>[) et (adi num, ministratione nepro

u-iorum

mona

sub appropriarunt, vendi-

Budkcuses
-"'

ui>

derunt

heredibus suis

tamquam

propria, nei

cura venerationeque, teste in VUa urarant,stnnum. 2S Sigewardo, custodi*


'us S

umma

gulariq munificenUssimum terque deinceps veluti


'

,constan-

mona-

Atque sanctimonialium in cuUs hisce maximaetiam tia accerandis tutandisque rebus suis ne, 100 tandem est, ut anno c dente, factum Budicense una cum ecclesia ei admonasterium
contradicente, reliquerunt.
!

Undatorem, benignissimumque apud ste Deumpalronum, honorarint.quo tamen id cultus


habeo edicere, genere fecer, altum si apud scriptores omnes anticum ea de re m uspiam r quos silentium, nec et
ecclest
{

postquam a Furstenbergiis fuisset sta,velnumquam ex integro a sanctimoniaUbus instaurata vel certe iterum deinde ruinam E passa fuisse videtur, in miserandum illum statum Joannes Probus in Budicensi lerit, quem
juncta, quae
(

num. 118 ) monumentum ocpossit e quo quidquam eo conducens currat quantum ad culMelius se res habet
de lamen
,

infra

elici.

msiacanonicis Regulattmt exhibitum virum hac dere, ibus Sanctopost '" sunt ordine, proponantur, ut, quo qua prius instituam, quam cum de reSC/ "' dictum monasterium induligiosis illi ex hoc sacrarum Sancti reliquiaie ctr h una cum monasterio in illoru .) Q
ni

moi

Con- <->hnodum mcccc dictum monaste- 1**** Hffit inquit circaannum rium (liudicense) non hostmm mcursione, sed
tinea

'hronico pag. 3 lectori ob oculos ponii 07 En verba, quibus id ibidem facit.

ab intus latenter corrodente,

ad

tantam

venire paupertatem, ut prasfati manasterii reddiWalburg*, ibitus, ac prpventus soli abbatissse dem in vili tuffurio degenti ad ejus tnopiam
,
:

lf

rum potestatem

venirent, Paderbornam translatractaro. Budicensis sanctimonialium contione, s alide,a vitse instituto gregalio,non secus Regida, canonissis in oncilo Aquisgranensi seu
\

nam repellendam minime sufficere potuerint aut alienata fubona monasterii mag-na ex parte in erunt, aut aliis obligataj itaque monasterium redactum videbatur solitudinem quodammodo tsreecolesia ipsiuset turrismaffna absque teotis,
,

sentibus
repletas

arboribus, velut
faerunt,
infixaa

in

saltibus,

superius

anno 816 sub Lud


p{ n nes, qucv
\ris

peratore prmcri-

quemadmodum

radices

earuncla-

lapsuita descivit, ut sacrxmrgu ei nomen dederant, nec castitatis voto occasio, deessent constrictse, nec, cum se daret dubitarent; etsi autem, serto mona \terio, nubere quo circitertempore itaa primeeva disciplina vituequerigore sacra illaaS. Meinulpho instituta
congregatio defecerit, exploratum non habeam, Ueres tamen, quse huic sese junxerant, jam voto castitatis non e a seculo quarto decimo

dem

testudinibua

adhuc hodierno die

non tantik rius manifestantj ita ille, cui cum verum etiam rem distinctius exponat consonet, Opusculi Ms. plus semeljam laudati auctor, concimia, verba ejus huc facientia, utut parum ecclesia Bopariter describo. Postquam..., inquit, circiter decensis seu ejus monasterium per annos sub fieminei reffiminis quing-cntos quinquaffinta confragilitate steterat, declinatib ejus jam annis
tinuata plurimis tantam

j.

subindequeetiam, relicto, quod susceperant, vitse instituto, ad nuptias transiisse, plus semeljam laudatus Joannes Probus in Budicensi Chronico pag. 46, et Opusculi Ms. jus num. 20 notitiam dedi, auctor anonymus,
ictas,

vergebat

in

miseriam,
va-

quod

ecclesia,

cum

toto monasterio incendio

ct granarium, et stata, rusticornm dormitorium stabulum est effecta. Pavibrutorum animalium mentum ejus fimo bestiarum duorum pedura al-

ambo

rei gestse sequales, luculentissime indicant,

titudine

cum

egestionis ingduvie quasi per totura

re ut tunc Budicenses sanctimoniales et


tv-r.

et nonec immerito, canonicx seculares haberenmine,

una cum fuit coopertum. Muri et testudines ejus et octo turri imbribus patentes et nivibus decem
toleraannis continuis stillicidia se penetrantia oontinebat runt, sola illa parte, quaj chorum Calices, liejusque latera, in tecto reformata. varia, oensus, redcampanae et ornamenta
bri,

mque
isteriwn
ni

miteran-

tfltt

06 Hanc porro a primseva vitse disciplina defectionem ingens deinde, quae ultimam tandem monasterio ruinam attulit fionorum temporalium jactura excepit, illata partim ab extraneis, partim ab iis ipsis, qui sanctimonialium emolumentum ac commodumprocuraremaxime debuissent. Et ab extraneis quidem maximam cladem monasterium accepit, quando seculo xiv, ultra mediam sui partem multumjam provecto, a nobilibus de

imraobilia atque jura ipsius aut titulo, et nonvenditionis aut impiffnorationis rapinse aut usurpntionis fraudunumquam furti,
ditufl,

bona

lentae

vitio

manserat tandem
sterio et

vicissim alienata fuerunt Non reaidificium ex illo toto monamopertinentiis ipsius omnibus, quo a
se

Furstenberg ex Waterlappe una cum ecclesia fuit combustum, ut Ferdinandus Paderbornensis epi-

lestatione pluviae vel fervore solis

posset ho,

mo

tueri

prseterquam domuncula
,

qua^dara

in

qua

DIE QUINTA OCTOBRIS.


qua sola abbatissa cura farailia grandi degebat sub aerurana. Arborcs et arbusta in capellie ejus, quarum introitus murorura fragmine prohibente bestiis non patuit, et super earum altaria, tanquam in saltu sueoreverunt. Omnes tam ea,
,

07

nonissse

quam

clerici,

etiam presbyter parochialis,

reliquia

Sancti inde

Paderbornam

loeum deseruemnt. 98 Budicensi ergo monasterio una cuma<t/<<i/ cta ei ecclcsia ad ih'i <" adeo statum aliquamdiujam redacto, de asservatis ibidem ad iUudusque tempusS. Meinulphi n <juo decentiori honestiorique loco ha> collocarentur Pa,

modi sacrum corpus sui Patroni de loco prodcportandum, brevi super hoc concilio celebrato praememoratum corpus cum sua capsa de suo altari tollentes, ad vile jumentorum stabulum magnae turri contiguum versus Austrum collocabant et straminibus operientes absconderunt Ilis ita gestis supradictus prseposiprio ad extraneos
,

tus

multitudine
intravit
,

vallatus,
et
,

templum
quod

tollere

venerat, in
,

Hoddeken venit, sacrum corpus altari, quo sibi consue-

dum

tum

stare fuit

non invenit
fecit,

de

ipso
de.

celeriter

quaestionem

fieri

nulloquc

inhabitanti-

derbornam transferendis est cogitatum, fuitque etiam vere, Wilhelmo ad Paderbornensem cathe1406 evecto, translatio illa, irritolicet conatu, tentata. Qui res facta sit, proxime laudatus scriptor exponit , in Ms. suo Opuscido, penes me exstante, sic scribens Anno igitur Na:

dram anno

bus locum ad placitum sibi respondente, undique de eodem corpore inquirendo sollicitus fuit, cistas etiam ecclesiae ob eandera causam jussit aperiri quod quaesivit, Deo disponente, non sed
,

invenit.

quadringentcsimo filius ducis de Monte elesexto Wilhelmus ctns Paderbornensis, per eapitulura suum super Meynulphi, et translatione reliquiarum saneti
tivitatis
,

Dnminieae

millesimo

100 Hactenus Joannes Probus, qui, quan quidem in loco, quo sacra Sani ti lipsana mu<<

veneraiio ac

lieribus Budicensil"

\t

abscondita,

cum

re-

latione

bonorum

ipsius

monasterii

licet)

restantium ad ccclesiam Paderbornensera tentareliquiarum, ut major eis honor imin tus,


pcmleretur,
sed non in
et aliis

num. praeced. huc transcripta, con iimul tamen et ab hac et a Gobelinoin ain eo, quodcolissonat, ac prsecipue qu natum, sacris S. Meinulphi reliquiis B pensum, non Wilhelmo epiecclesicV aufert
scopo sed t contraacQobelinusdictaequerelationis, n.mque is sit, auctor faciunt, Renrico But

bonorum

translationem,

verbis et faeto consensit.

Nam

idem electus una

cum decano
ministerialib

quam
non

pluribus canonicis et

rano,

Paderh
etsi id ita
sit,

posito,

adscribat.
'

Ve-

isecclesiae Paderbornensis su-

rum,

apprime tamen, quo

orumque Bodeken
adesse,
lationi.N

comitiva
se direxit
,

modiea
loco

versus

villam
sunl

cumque
illius

jam
istos

visi

mulieres
praedictae

villse

du,

ob trans,

putest t illuminteretbinoshosscriptoresqum adtenlatam impeditamque sacrarum Sancti relium adecclesiam Paderbornensem e Budise fuisse locum,

causam venire
et

suspieatee

se

ad

conttflerunt,

abrepta archa
,

reli-

censitranslationem convenit, ut conatui h uic reapcertum appareat atque indubita-

quias

continente

supra dictas

eam

in

quodam

equorum stabulo, turri ipsius ecclesiae versus Autrum affixo, sub paleis absconderunt. Et dum
isti
,

nve Henautem is Wilhelmo ep Paderbornensiprseposito debeat atrico Burano tribui unice fere a summa in Sanctum sacrasque

tum

sive

chorutn

eeclesiae

ingressi

constipatim,

ar-

cham

in loco suo non viderunt, ab illis mulieriquo ;ircha devenisset quae bus soiscitabantur
,
;

entioriquelocum <olloejusexuvias, hone videtur dictatus. Neca candas t veneratione fuisse acra Sancti liminus affectuimpi

tanquam

rurales,

astnti;e Rachelis
fallere

expertes, plaPatroni zelo

psanae B"

i<

ne mcndacio inquirentcs succensse non vcritoe, illam ad castrum Wevelsburg vicinum sibi responderunt fore deductam. cistas ruIpsi tamen vcrbis earum minus creduli, sticorum plurimas, quibus ecclesia repleta fuerat,
aperiendo, reliquias istas in eis et ipsins ecclesise
locis

sui

fuit eoo eximio amore, summaque saplane in S Meinulphum crarum ejus reliquiarum wstimatione,qua non
fuit suggesturn

initum

scilicet id

particularibus sollicite
frustra

se

c
tranalatiofi u-

confusi

viderunt rcdierunt.

laborare, via,

quwrebant, et, dum qua venerant,

peris

tantum, qux has, ne auferrentur, occultavere, nonpauci Budicensis vici mulieres, uerum etiam utifas <stconaliihujus incoLv fuerunt affecti, eodem vico e Wevelsburgensis castn, in e aod Joannes Probus Olynastarum pag. 4 siu jam ssepius cit. part. i. cap. 2,
\

mirritum
Meinulphi

stra tentatur

hisce verbis jam relatum sacras S. reliquias e monasterio Budicensi au-

etseq. refert.

Verba, quib

vponit t etsi

et-

onatum memorimetiam produnt GobeliCosmodromio mtate 0, cap. 00, et Joannus in part. i, cap. i, nes Probus in Budicensi Chronico quidem etsi non pag. 3 et seq. Ac Gobellinus binis Budicensibus inloco, quosacra pignora a
,

pleraque scriptoris inconcinna ac barbara, huc tranalia, plane


scribo.

borg,

Ravenno fratres ,u ca$ti iin, 101 Sic habent: Friderious et Ubur* Brenkeu et castri strenui doraicelli de gtnu, negotium (sacra S. Meinulphi hujusmodi antu
/.
i

mulieribus
i

fuisse occultata, scribit,

in rehquts

lipsana
dine,

,,..

, /,, //s

cum

relatione

,,,,,.

congruit; quod vero

modo data satexad Joannem Probum


:

. auferendi conatumj fleri audientes subditorum multitucommotis visccribus cum moleones jam privandi, catulis, ad
.
,

ta,

velut

pertinet, is

rem

loco cit. iia eayponit


,

Venerabieccle-

llcnricus,

nobilis de Biiren

ejusdem

praepositus, beati sis rathedralis Paderbornensis) honorem ad majorem Eoclesiae M,.u,l r hi corpus eidem aufterBodecensi de same dicto monasterio equiAdscriptis itaque sibi quadraginta

ffradu nasterium BSddecense se ibioptabant namque discrimini mortis runt: suam parochiar dem exponere, quam ecclesiam Meinulpho tam dilecto suo Patrono (S.

concito

pervene-

lem

spoliari.

Sed,

B.

Meinulpho nolente,
fundi, pra
Boddficensifl

proptei
tur

suum corpus sang-uinem


incolis
villae

redecrcvit.

tibusversusprasfatum monasterium sed Deo di. QD us deexeroitu (non oasu, ,.,,,, vemret, imante alios versus Biiddeken
iter

arnpuitj

domiccllis ab

mtimaad-

quod
,

B.

Mcinulphi

corpus

nequaquam

quaproptcr partes possent invenire:


viri

udem

snonente)

provise Loquens,

causam

nudavit, quamcum amatrices, aegre ferentes huciales B. Meinulphi

a.lvcntantis prsepositi deaudirent duaa mulieres, spe-

domicelli,

rentes,

quam

ouo venerant, H

magis pacem inquimontem Maelh.T-, movere rcascendunt, et i-n cacumine i.


prudentes,
lites,
^

psius,

198
u
i

rum

psius,

absque quo usque pnepositus


monasterio per

MEINULPHO DIACONO. dum accipiat, cumque ,vgre prior, quod reliquiis cum
DE
S.
;

miscran- D

C.B.

suis a

vallem

versus PaderborB.

sacrura corpus cum omm qin pndem re,, decuit, tollunt, et eum secum ducentes ad castrum contuligiosus fuit

quo factc>, Meiuu ipbi periculum in sua desolaia corpus ad ablationis descensum montis ecclesia diutius permanere ecclesiam Boddecensem ingredientes, petunt, et
aeclinaverat, diu JrTmemorati domicelli

nam

substiterunt

nolentes

pnefatura

reverentia,

do nimis in statu monasterium invenerat, episcopotandem asscnsisset, illud hic, a Walburge de Walde Hodecensiabbatissa sub pensionis annute ei pendendce onere sibi jam ipso anno 14.0 s resignatum, anno proxime sequenli, xvn mensis Julii, in eumdem reverendumdominum Wale, Zicolquo interim re nondum omnino lis tandem
,

iiiterepiscopumaliosqucjKh/itos.s/K-ctulHiLionfecta,

Oexquam magno desiderio hujusmodi saleruut deportataJ fuenv n-liqui^ ad ante dietuin castrum conservatas non deportaVidclicet, ut inillo
erunt
aufferre laborabant rentur ab adversariis, qni eas Meinulphura non delectabat 102 Sed quia B. in castro aliquameasdera suas reliquias ibidem necessariura erat, aliquod fieri ,idiu permanere, compulsi prasdictas ffnum per quod Castrenses propnum reducerent monasterium. ad
reliquias

concesserat, post novem menses reversum, pubtico instrumento seu pririlegio transcribit, uti nos docent in Monumentis Paderbornensibus pag episcopus, Jo2-Z'6 Fcrdinandus Paderbornensis

i,b

huju

coli$, divinitut

liincse punitos
ratit,

annes Probus in Chronico Budiccnsi parte i, cap .), Opusouli Ms. num.dS et 100 kic iterwm laudaU auctor ae tandem etiam in Cosmodromio aetate 6, cap. 9<) Qobelinus Persona, ibidem etiam ewhi

ud tno-

natteriuin Uu-

dicente reftI

u,iiii)\

Contigit

ergo,

quod

eodem

tempore
oastell.

et
,

loeo

eam concepit, Privilegii seu instrumenti partem, quo a sanetimonialibus in canonicos Regulares seu, si mavis in Joannem de
bens, prout ipsemet

duodecim porci uuius ibidem furibundiam incurrentes noraen Ravenno erat, castreuscs videntes, maintenrent; ex quo facto aggravatam num Domini super se in malura cum suis sacris rehquns prmdictam arcam cito
,

eujus

Zwollensium canonicorum Regularium Priorem,monasterium Budicense transtulit WilkelmuSi Paderbornensis episcopus. Illam uelidcirco,quod omnia, qum swpra de miserandoBuWale,
dicensis monasterii statu dicta sunt, egregic e firmet, iniegram huc transcribo. exhi- cujxuhicpan 104, Hispe a Gobetino Persona loco cit.
i

^monasterium 3. M-mulphi admodum viri Azoti feceruut;


ipsis
,

reraiserunt, querahi

namque, quan* adductam, videdo propter aream, Non maneat runt plagam super se dixerunt apnd nos, quoniam dura mafcrael n arca Dei nos. Ktiam quod suprau nus ejus venit super plaga propter prffisentiam sacrarum mortis
a
foris
:

betur verbis

electus PaWilhelmus de Monte ad perpetuam rei derborneusis et eonfirmatus memoriara. Quamvis Doraini est terra et pleni.

wittuur,

tudo ejus,
tiori suae

certa

tamen loea pro cultu frequen,

dicta

fuit, reliquiarum in antedicto castro existentium eognosci potest; nam quam cito esdem ex hoc monasteriura sacric reliqui ad prmmemoretum con solum prffinominata mortis delatie fuerunt
,

majestatis singularibus sig-norum indioiis quae quanto consuevit plaerunque consecrare

omnia eum jncuuda plaga cessavit verum etiam castrum rerum prosperitate inhabitantibus idem
,

majoris corporis negiiguntur incuria , tanto majori neglig-entes ipsi rei Dei redduntur injuria qui rursusa Deo neglecti, et in desiderw eordis nonnunquam sic in vanitatibus suis sui traditi
:

evaneseunt, quod loca et personffi,

diviuffi justi-

arridebant. Esec

adjungms,

Joannes Probus, WQW prmtevm narratione ea, quam prxmisit,


8.

contrectatione mutua tatiffi dispensante secreto, bescentes , ipsa cum personis loca vileseunt. B1

liquidopatere,

Meinulphum tunc

uotutssc,

ut

sacra sua lipsanae Budicensi,

auam exstruxerat, miserandmn proecdcsia, utut in statummaxime Verum, quoquo modo res hm lapsa, iollerentur.

quia deviis a tramite veritatis veritas dicit -num Dei aufenvtur a vobis, et dabitur genti, ad honorera nominis divini fructus facienti vepribus si plurimura cedere non ambigimus
I :

ita multo post habeat, divina benignitate haud canonici Regulares, a quibus tan~ factum est, ut demsacer illelocus, Sancti nostrt reliqum a&setr* destinatus, contento studio ac labore fmt

et

spinis ab agro

Dominico funditus

extirpatis,

loca sanota inhabitantium culpa in despeetionera circuitu deducta, noveilis olivarura , quas in

vandis

instauratus, sanctimonialibus fuervni in


;

mona-

'/lo./

il
/'

illul-

mhj
hiii
iii

quod qui aceiderit, sterio Budicensi substituti nunc expono. ex ordine clerwus, e Wtl108 Duecesis Paderbornensis uelectiacrn.i/irnntitPaderbor.wnstscpiscopi canonicodomesticis, ad Benthemiense S. Marise diverterat, cumque rum Regularium ccenobium ab his ofpciosissime humanissimequefuisset cxceptus,ad dominum suum reversus rcltgiosorum
,

mensaj diviuae constitutos Propheta commemo- p i^itur monarat, studnerimus fcecundare. Cum Bodeken, nostne dicecesis, quonsterium in villa
Meinolto dara ab almo Christi confessore sancto
djftgOUQ,
inclitai

j"vt:i

seculi

fastum

viro nobili,
,

quem
,

memori*

lvnrolus

Magmus

Francorum et postea Romauoruin postquam getem Saxonum Occidentalium


Cliristiau:e
jiig-o

tunc reX impcratnr


fid.

li

illorum virorum hospitalitatem, innocentissimos mores vitxque sanctitatem summopere laudavit, plurimumque, ut indicecesimsuam canonicos Re-

subjecit, de sacro fonte levaquae Canomvit, pro congreg-atione fffiminarum, sin^ulari quodam di,,: .Wulare.. appcllantur
'

viia,

gutares induceret,episcopumcst /tortatus. Placuit huic consilium cumque rei exsequendx aptum ei visum fuisset collapsum Budicense ccenobium, re,

prievento, quod admodum vetetestimonio didicimus, fundatum, rum literarum partim oasibus fortuitis et partim neglig-entia depatriffi inourrentibua , sic penitus statu
.ini.iculo
,

malo

solatum
ipsa

-nspicitur,
ecclesia
,

quod ex Qmuikua

ipaiu

liqiosum ac devotum dominum Joannem Wael aut ut alii scribunt, de Wate aut etiam Weit, monasterii S. Laurentii prope Zwoltas canonicorum Regularium Priorem, quorum summum retigiosamque disciptinam aliunde citcV rigorem
hdbebat compertam, datis litteris anno 1408 ad monasterium Budicense lustraturum se evocat, instauranaum canomcisroaataue, ui la instaurandum canonicis mitlii mittit, rogatque, ut id

plus taraen, firao et imffiditiciis besti mun.licia ejus testantibus, pro receptaculo .xlnbitione in quam pro Dominici' cultus
i

mm

X^rlbutdemceptpomdtndvmacincolen.

eidem capellis parte reformata et in vero dirutis, iiniu. supei quondam aunexis, nunc in saltu vir^ulta ipsa altaria ci.pellarum, sicut tam canonicae, quam rectur cusuccrescunt, unde sola abbatissa ibidem ri* w etiara clerici ceteri, n*# ao r-i,r.tiipnm rusticano degente, b> tugurio
ecclesia?
,
,

(M<^^

DIE QUINTA OOTOBRIS.


tanquam
Pi ivilegio, (n

m
ttLTOBK
C.
Ii

eis

versara in salsugiuera, adhorrentes,

locum ipsum dudum reliquerunt. 105 Nos ad loci supradicti reformationera pro
divini cultus
ralis
allecti,

nicoi

restauratione, pietate
intensis
desideriis

curae

pasto-

Hegulare$

aspirantes,

ue
lo-

de quo inter omnes convenit, eamdem hanc Julii diem preefert, ut sane tunc, non autem mense Maio, Pmvilegii seu titteramim concessio, ac prom etiam, utpote per hanc facta, monasterii Budicensis ad canonicos Regulares translatio ve7'osimillime, ne

ficuluea

infructuosa

rursus

terram

perniciosius

occupet,
ci

eundem

locum,

militia

temporis,

qualitate et sexus fragilitate pensatis, non sub

hnjusmodi canonicarum secularium statu, quera Sedes Apostolica approbare non dignatur, sed sub cert<e, per eandem approbatae, religionis titulo, cujus professores sexus virilis non solum carne, sed et adversitatis turbo non terret, nec arrisus tallacis fortunae dissolvit, decrevimus reformare. Hinc est, quod, abbatissa, canonicis et
rectore parochiali, ceterisque ecclesiastici juris in ipso loco sibi quicquam vendicantibus supradi-

dicam indubie, acciderit ; quae qui simul cultui S. Meinulphi, in eodem monasterio aut penitus intermisso, aut certe non parum imminuto, instaurationem attulerit se ,

quensaperiet.

S VIII. Sancti reliquiae translatae populoqueexhibitae, cultusejus apud

ad nostrara vocatis praesentiam, de loci prdicti lamCntabili desolatione, non sine suaculpa ad tantum progressa dispendium, et de ipsius reforraatione relig-iosa per nos concepta, tractatu diligeuti praehabito cum eisdera, abbatissa primura
ctis

Regulares Budicenses canonicos.

Hebdomadce
nem

vix sex a transcripto

in Joan- uonatierH
Bujircnsu
"'"'' a "
-

ipsius abbatia? dignitatem,

deinde canonicae, de-

de Wale, Swoltensium canonicorum Regul<iri/imPriorem,Budicensi monasterio erant


elapsee,

hinc rector parochialis et demum beneticiati caeteri canonicatus et praebendas, ecclesiam cum cura

lensi ccenobio canonicis

ipsarum,

et

beneticia

ecclesiastica,
in

acomne

jus,

quod
aliquo

eis

et

eorum

cuilibet,

praeraissis,

aut

praemissorum, prout ad eos, et eorum quemlibet conjunctim et divisim spectabant, in raambus nostris communiter et divisim sponte
resiguaruut.

ad se e Sxoolincolendum instaurandumque commisit. Atque hi quidem, in novum e hoc domicilium ipso S. Joannis Baptistx Decollationis festo seu xxix Augusti die inducti, al<> tale non mediocri opus statim sunt agressi etsi
evocatis aliquot
;

cum hoc itle

autem monasterii sibi

traditi mdificia

omnia

/>ro-

pemodum

ii

ttuscnbit

106

Nos

ig-itur

hujusmodi
ratas
viris,

resignationes
et

ad-

mitteutes,
tes,

recipientes,

gratas

habenPraepo-

collapsa aut etiam destructa invenirent, tixcque omnia aut a fundamentis denuo <, igereaut certe instaurare, rem cernerent n,id-

cum
et

honorabilibus
tractatu

dominis,

sito

capitulo ecclesiae
praehabitis,
sio,

nostrae

Paderbornensis
delibe-

<////ir//<<fibusimplexam, animum tamen minime despondentes felici tabores suos exitu corotis
,

prsedictae,

capitulari et raatura

ratione

nasterium

ut

abbatiam, ecclesiam et mopraemissum est, in mauibus


praerogativis,
pri-

uostris resig-nata,

cum omnibus

nandos, spem conceperuntpartimesacro, qi<o<l in Meiecclesia instauranda penes se habebant, S supra narratis, quibus nulphi corpore,partime hic Budic<e xdificandum monaste,Hum (iidwisset,
visionibus divinitus oblatis ; quod enin< S. M -iuulphus (adi num. 66 et seq.) in loco, quo monasterium Budicense condidit, primo ceroas instabiles, posmonastemt tea vero cervum quiescentem vuUsset,

vilegiis, libertatibus, immunitatibus, bonis et rebus mobilibus, terris, agris, cultis, pratis, pas-

cuis,

inviis,

aquis, aquarum decursibus, viis et ac pertiuentiis eorundem universis, honoPriori monasterii in rabili' viro, Johanni Weil, diaecesis, tradimus, conceSwollis, Trajectensis
silvis,

acanonissis,

quantum ad sexum

instabitibus,

ad

dimus
ei

et

assignamus per
ac

praesentes,

ita

quod,

monasterio supradictis, prout lpsa ecclesia congregationem facultas suppetit. reformatis,

virorum Deo devotorum canoniRegularium, religioni sui moc corum, videlicet J conformium, juxta nasterii in Swollis supradicti exigentiam ibidem instituat, eiusdem religionis
convenientem
praesertim

canonicos Regidares translationem a Deo, qui proinde susceptum ab iis opus fortunaturus esset, >>it. prsesignificaiam fuisse, in animutn U Ofjusculi Ms., cujus num. 20 et scq. cnlumimde l()s AV,/,,/,, notitia, auctor, qui ipse canonicus

Qaem- ^*"MmW gularis verosimilUme fuit, sic loquiiur : traditionem illorum, qui no- "<s"> admodum juxta
bis de

V.ta

Miraculis
in

Baaeti

Meynulphi
11)

(vide

sanctus Meinolphus, ejusdein moilhus fundator suprad.ctus, religiouis nasterii Ita habet laudati Pncreditur fuisse professor. in quibus ad canonicos vileqii seu litterarum,

Sigewar<lum

VUa num.

Bcripta

relique-

cum

loco illo runt, ipse per cervaa feminafl in iustituendas, et per cervum censi vico)

[Budi
I

ari-

Budicense sanctiRequlares translatum fuit a GobeUno monialium monasterium, producta


in

admonitdone stum loci defenaorem Msiouum (quibus scdicet S. Meinulpho pnmo dictarum
objecta) cervarum, ac dein cervi species fucral remm exper^ sic nos, ibi desi-uan erediderat, edoeti, quid amplina entia )am planinfl
|

autem etsi pars Ms. Budicensi <<integras, et litteras illas dandam tamenuc Tomptas penes me kabeam, recitatam duxi quod hxc

Cosmodromio

loco

cit.

Diviua portendi volue aeD1 yisiones Provideutia possuiuus explicare. Cerw quidem motirit,

dumtaxatpartemjam

spectantia conquxillce ad institutum nostrum exhibeat Unent, omnia accurate primtegu seu Utterarum c0 ctt. subdit Gobelinus,
.

bua
ruit.

inatabiles,

V^W*t

liquerant,
Sic

priua visaa, dum cervus sig-uum crueis

jam

[ecuni re-

bajulauB

appa

postquam locnm

iatum (monast\

erroneumapconcessionem menseMaio factum f

varet.EtenimFerdinandusPaderbornensisepis-

cowsin Monument.Paderborn.pag.~~^nonasteriumBudicensedecimaseptimaJHiit'iu'n.10-

annemWaelseuincanonicosRegularestrn^i
v tum exemplar,

quibus id notat, litterarumq.e, annum IWJ, penes me exstans, prccter

W' ^

suas inatinotu tastabi Biulicense) fa^minae uaturie (Meinulphi hujus saueti Viri les . virilis ae ^iigentes merita, dereliquerant, instinotu stabilia, teudare Domihl , st(H11 Beq uenfl

^ ^^ ^ ^^ ^
^
,,,,
in e od,,n

locojam

suc.
I

fllllinis ,

Similiaetiam habent in Budicensi

200
ACCTURK

DE

S.

MEINULPIIO DIACONO.
nerandum
et

C B

00 part. i, cap. i et 3 Joannes Probus, nonobscure simul indicans, canonicis Regularibus, ac nominatim Joanni de Wale, Swollensis monasterii Priori, e cisionibus, quarum prioriter repetita 8. Meinulphus cervas instabiles, posteriori

validum

diem hoo sufficere putabatur, campanarura strepitum inibi


Divino
itaque
:ic

nisi

prae

g-audio
te

froquentaront.
piiefatii

Officio ri-

c.ol('1)r:ito,

capsa cura

sacris reli-

quiis extra

eoclesiam deportata,
aperta,

super eminenticol-

vum cubantem

vidisset,

animos ad refor

orem locum ad hoc prssparatum honorifice


locatur,

<h"n instaurandumque Budicense coenobium additos fuisse. Quodverojam ad Sauff/ fuf/ius, in


ecclesia Budicensi instauranda existens,pertinet,
illud sibi prsesens

eaque

venerabilis

suffraganeus

habebaa

ita

cerosimilliine

reverendi electi Padiu-bonipnsis ecclesisB una cum devoto domiuo Joanne Priore Swollensi B Meinulphi sacra ossa t:mtae supradictas multitudini,
qua3 ob

Sancti, veluti patroni, pro monasterio a se exstructo apud Deum assidue intercessuri, praesen/i opem inmolestiis quibuscannf,- ac
perit ulis seseexperturos, sperdbant.
Eceluiam
Kcrcfcbt

hoc

iindique

devote
decuit,

omni
facto,

reverentia,

prout

convenerat ostentabat

cum
:

quo

praedictum sacrum oorpus a pra^fatis venerabilibus bajulis, raultitudine consequente, ad

sem cultm
ad eamqw
trantftrri

,h

vino aptanf,

porro hanc promereri etiam sibi poshabuere antiquius, quamut ab ipso statim susceptas instaurationis initio cultum San\ui una cum ejus monasterio derierat,
L09 Ut

sent,

nihil

pariter instaurarent, atque etiam, >j"oad /ieri posset, augerent quod ut facerent, ab honorandis Sancti reliquiis duxere initium. Qui res gesta sit, expono. Fuerat eo tempore, quo primum canonici Regulares monasterium Budicense sunt B ingressi, Budicensis parcecia ob unius e siti in ea Wevelsburgensis castri dynastis contumaciam, quse circa quid versata sit, nuspiam invenio, in~ terdicto ecclesiastico supposita cum autem canonici Uegulares divinum cultum (verba sunt JoannisProbiin Chronico part. i, cap. 4] apertisjanuis pro majori devotione habenda exeroere cuperent, ecclesiam Kerckbergensem positamin vicino ab immunditiis suis purg-averunt, cumque sequenti Dominica post B. Joannis diem reverendus Wilhelmus Paderbornensis erclesia? electus per suum suffraganeum eam fecisset dedicari, in eadem praenominati canonici a terapure, quo monasteriuin Budicense reformare coeperunt, fen an, ,

propriam ecclesiam (Budicensem videlicet) cum gaudio reportatur. 111 Tale instaurationi cuttus S. Meinulphi, cum Ovitumtitunt tribus nondum mensibus integris canonici Re- ul a pparet. gulares sanctimonialibus, seu potius canonissis M" sa P'" Secidaribus, in Budicensi ccenobio fuerant substituti, datum fuit initium verum quod qualeve deinde incrementum ille acceperit, nuspiam in Budicensi Chronico edicit Joannes Probus, qui ta;

men cum nonpaucamiracula, quorum partem

in-

quando tandem pr&fatum interdictum, in quantum id Budicense monasterium spectani spatio,

bat, fuit levatwn, divinum Officium apertis januis mag-no cum fervore peregerunt, sacrasque interim
S.

Meinulphi

reliquias,

quo

illustre ejus

nomen,

apud nonnullos fereobrutum, in memoriam revocarent, solemni ritu addictam Kerchoblivione

fra exhibiturus sum, oetate sua seu non diu a proxime memorata rc/iquiarum translatione ad S. Moirmlphi ravocationempatrata, narret, hunccce- E pisse tunc magis magisque coli, imo vero f jamtumsuo saltem natati in cselis die Budicas quotannis a canonicis Regularibus et Missa propria et Officio proprio honoratum, dubitandum non apparet. Et primo quidem Missa propria honoratum fuisse, etiam colligo ex Joanne Probo, quipart. 2, cap. -7 meminit Sequentise, eetate sua usurpatcC, in qua de nola mortis prsenuncia, S. Meinulphi dicta, infraque hic memoranda, ita decantabatur quam sig-num sing-ulare, quo ad mortem praparare monet sonus cyrabnli. Gamansius sxpissimejam laudatus Sequentia,,>. hanc Sigewardinse Sancti Vitse, a trecentis aut quadringentis, utputavit, annis scriptce, recentiori manu, ducentis tamen annis circiter antiqua, prsefixam in codice Hardeshusano invenit,
.-

illamque,

una cum hac a

se descriptam,

ad Ma-

bergense"m ecclesiam ipso natali Sancti festo seu v Octobris die transferri curavere, populoque publice spectandas exhiberi. Rem refert in Bicdicensi Chronicopart.
i,

jores nostros seculo prseterito transmisit. Antiquum illud cultus Sancto delati monumentum,
ego,

cap. 5 Joannes Probus.

c
pulo
I i

Sam

110 En ipsa, utut iterum parum admodum concinna, ejus verba. Quia igitur, scribit, B. Meinulphi laudabilis fama multis annis silentio

utut eo loco, qucm punctis implevi, mutilum huc ne id studiosus lector desideret, una cum

titulo,

ii

reli-

quiai.

vidimus, iterum comraendare Reg-ulares namque postquam ingressi sunt monasterium Boddecense, audientes, B. Meinulphi reliquias jam per longa tempora in arca sua latentes, die natalis sui proxime tunc sequenti omnibus adventantibus eos ostendere decreverunt, et ob hoc circum circa in vicinis locis hoc ipsum fecerunt fieri manifestum. Itaque praefato die, populorum multitudine ex devotione ad dictum monasterium (Budicense) concurrente, sacrum B. Meinulphi corpus cum sua capsa humeris
ftiit,
r

obruta

dignum

duxi,

JU ge

mag-nifice propilare

et scriptis

quem preefert, transcribendum duxi. 112 Seqiientia de sancto Mainulfo. Kecolentes magfniiica Patris nostri solemnia Christi decoret gratia Voces votaque cordinm
;

F
equa
ftit

Seguentia,

Tu laxa dator munerum Ad promendum canticum.


Sanctus
iste vitae

florem

Suavitatis in

odorem

Consecravit Doraino,

Praemonstratum instauravit

Locum
Adhuc Velum

istiim et ditavit

Larg-o patrimonio.

yivens dono Christi


fleuti reddidisti

quorundam venerabilium
Paderbornensis censi usque in
tione
et

canonicorum ecclesisa impositura ab ecclesia BoddeKeickberg raag-na cum devomelodia,

mutua

multitndine

populi

Consumptura incendio, Reparatam ter fregisti Tumbam, quando te jussisti


Transferri de tiimulo.

locorum sequente, deportatur, ubi ob majorem solemnitatem peragendam non solum U na Missa solenniter cantabatur verum
viriiiorum

Quod praesumpit
Datur
illi

ordinare,

revocare
sing-iilare,

etiam

ex

devotionis

fervore

plures

Missse

in

De

praelata nobili,

portatilibus

leg-ebantur, nec

ad

hujusmodi

ve-

quam

signiim

Quo

DIE QUINTA OCTOBKIS. Quo nos morti


praeparare
Apparitio Sci

20 1 Mainulfi. Accedit
IDGfOM
C. B.

Monet sonuscymbali.
Vir jussa ferre praesuli Tardat, caligant oculi,

Corpus sacrum dum levatur, Aquis ipsis reparatur

Uua

noFlor strum Ms.,a CongregaUonis Windesheimensis canonico Regulari, ut apparet, contextwn quod ejusdem miraculimeminisse etiam mdetur,dum adeumdemxvmJanuarii diem, quo nos Sanctum interPrsete ulimus, sicnoto ntio Sci Maynulphi archidiaconi et con quibus
,
I

paralytica.

llmic Patrouiini veneremur, Dulci voce modulemur


Im ejus

nibus ///, ut verosimillimum appo ,,ionasterio Budicensi hodie celebrari non tantum natalem Sancti d ad
,

solemniis,

Apud Christum subleveniur, Ne damuemur, ut raeremur,


Ipsius sufftagiis.
tt

aliud, quo
'

Ofjii

>

113
fei

Quod autem ad
e
I

Officium ecclesiasticum

piio dotull
,

jam pertinet,
Offivio

init,

pra

7e nalii

italii

tttran$latiomg

dictis Buhonoratus fuit Sanctus, pariter proprio honoratum ibidem eum


'rob/.

Missa propria, qua ex


cvlate

ad Januarii apparitio seu mit a quodSancti translationem exdi <esserit illoque Januarii die, si Gobelino fides, fafuerit, commemoratio agatur. L5 Porro ., cultui nlphi q
uli,
i

wm

bris ftat t verumetiamfi

post Joannis Probi

tunc fuisse, c<>,icl udendumapparet. Quoquomodo res habeat, tal lem Sanctus postea in monasterio / \tum fuit adeptus, uli ex
dicendis patescet. Ad manum habeo liPaderbornse typis Heidenrici Pontani anno 1627 excusum. Hunc prsefert titulum OffiB cium S. .Meinolphi, confessoris et monasterii Budicensis fundatoris, studio R. P. F. Gerhardi Sonnen-

seupost annum t55, quo circitet hic suo B\ ultimam imposuisse manum mdetur, canonici Regulares enses studuerint, argumento etiam esse pos1
i

Ixntn-

nu
inenta,
//110-

510)11

sunt

>

numenta,sivepicta, siveseri,la\
ersa Vitse San

jamnunc
bellum
,

aut ad lianc ipsumve Sanctum aut /uias spectantia, quse in Budicensi ccclesia,ase instaurata, aut in novo ei adject Sin<

gulorum notitiam adMajo

osmisitjam

schmidl

dicti

monasterii Prioris, editum;

duoautem

ut minimum diversa, unde Officia potius quam Officium libellus debuisset inscribi, de S. Meinulpho

Ofp,ciacom\

nialterumnataliSancti

slaudatus Joannes G cipua ejus verba eo fa< Budicae, inin medio psallentium choro occurrit moquit numeutum 'lapideum quadratum duorum pe, ,

die duplici primse classis ritu

cum

Octava, alteOfficia,

dum

altudine

et

latudine

rum

translationis festo, ritu

non expresso,

tudine,

cum

lamin
:

trium fere long-inpfrimposita cum hac


,

um
quorum
nasterii

prsescribitur.
lectiones, 8.

Porrocum duo illa

circumscriptione
"
"
ii

.Meiuulpho proprise, e Vita,

translatum est
fertur,

per Gobelinum scripta,sunt depromptse, a mo-

Anno Domini mcccci.wxii summura altare de loco isto et quod S. Maynulfufi \idit cervum cum
:

itulohuctran-

scripto liquet, sint contexta,

paret
nis

dubitandum nonapquin seculo proxime elapso a religiosis


"
ti

cruce hic cuhantem tibi Trinitas. La minse incisus ipse S. .Maynulfus g-enuflexus habitu diaconi ante cervum cum cruce in fronte,

Budicensis monasterii incolis

memo
ta,

festis fuerint

quotanpropo-

sita.

Verum an modo non

in hsec Offxcia mutatio

queedam

seupotius an ad duos festos dies, quossibiin Budicensi canonicorum Regular/Kni (inobio consecratos olim Sanctus liabuit, tertius modo non accesserit, dubitare me facit Over) insuis ad S. Meinulphi Vitam Observ pag. 1-2 ita scribens ; Beliquise 8 Meinulfi plurima cum religioue adservantur in coenobio Bodecensi, in quo praeter priraarium tutelaris Sancti festum vOctobris, celebraturetiam festum Translationis et Commemorationis. 11 Adhse* penes nos exstat Ms. Sanctorum qui eam congessit Joannes Collectio quam
i ,

humi jacentem cum hoe superscripto ejus Jam mihi quio {adi num. &0) " spes certa promittitj quod ille, n quondam eodem vexillo inferni claustra
,
: <
|

elo-

qui

loci prote^tor erit. Eadera una Meinulphi et accubantis cervi imago omuibus quatuor lateribus insculpta cum
n

travit,

hujus

genuflectentis

hac epigTaphe
h

Ilic

cervus cura cru

vit.

ii

ti lapidei,

Qamansii verbis hic


i

-,i'/\

ad Sigewardinam Sancti pag. 419 Overhamusi verum ea a Oamansiana, escet, nonnihx utiexaa ue discrifert. Oamansii verba, menddrem non faciat, pergo describere.
I
i

illime

ant,

Gamansius, Societatis nostrse saccrdos, Ecclesise Paderbornensis Sanctuarium inscripsit. Atque nostrse a Grothausio hoc, quod additionibus item Societatis sacerdote, adjectis, subindeetiam
,

110
taris

Ad comu
surami
in
t
:

Epistola:

inquit ,

tabulaa

al-

notitia

latere afflxa alia

tahella

scripta,

quae

u u
ii

Oci.

nctye

et

Anno Domini mcccclxxxv in individu&B Trinitatis, qme


ista

auctum, primo quidemad xwn Septembris diem e Kal. Budicensi, quod citat, sic habet quo ad xxvi Septembris (hsec Lslatio intcr Prsetermissos recensuimus, proin Sanctum
est
: ,

ecclesia simul
tari

tunc fuit ipso die Bonifaoii, consecrata est cum novo choro et summo

al-

ii

alibi signatur)
tioviano

S.

Mainulfi,
(ita

ix Lectiones; iu

Ab-

autem

additur

manu
,

Grothausii)

n
//

ExaltatioSci Mainulfi Jan.,additione a P.Grothausio facta instgne illud

diaconi ;addiemautem xvm

miraculumsemelaciterumBudicsefactummemoratur,quo, ut vidimus, S. Meinulphi corpusde


addi' terra levandum, divinitus fuerit ostensum, miraculum in Kal. perantiquo Ms. turque, idem canonicarum secularium in Bodeken, itemq ccrbts Kalendario prsesentiamtm celebrari hiscc
.

ii

//

,,

BaMaynulphi confessoris et fundatoris hujus monasterii a reverendo in Christo ac domino, domino Johanne Thefelicensi episcopo, suffra^aueo tuuc reverendi in Christo domini Simouis de Lippia, patris ac doraiui episcopi ecclesia? Paderbornensis Summum hoc altarc in hunore sanctie Trinitatis consecratuni g:loriosae Virginis Marise est , et in honore
ptistaj,
S.
|

in honore sancti<siraie Virg-ini.s M tris Doraini nostri Jesu Christi, S. Joanuis

u
//

sanoti Joaunis Baptistaa

sancti

Aug-ustiui epi-

scopi

S.

Maynulphi

S.

Autonii confe.ssoris

et

202
u
'

DE
sunt reliquiae infra
S.

"

MELNULPHO DIACONO.

et impositre

scriptae.
,

San-

118

Porro

in

iisdem

Gamansianis

Notitiis

reliquiatqm

Meinulphus quorum reiidum conquicV summo ecclesue Budicensis allari, recensentur, serraretur, fuerunt impositcV, hic ac deinde Gamansius ita prosequitur Ad latos
cti,

hosque inter

Buangeiii obeliscus praealtus lapideus, sculpturis muro chori ante sumet coloribus varieg-atus excaaltare adhreret, cujus inediae basi et eancellis ferreis elausae, imposita capsa vatae
,

additur,in Budicensi rhoro rircum altare quatuor etiam exstare scrinia, in quorum uno, unde etiam singularis in S. Meinulphum veneratio elucescit, asservata olim fuerint sacra lipsana, qu fv, etsiquidem partes corporis S. Meinulphi non essent, Sancti

qrmqun

ud lanctutn

""lM),|r

cuslodmuui

tamen reUquiis accensebantur, quod


:

mum

Ugnea
.

colorata

cum
aute

fastigiali

tecto cupreo

in-

aurato. Tabella,
patris nostri
visitur

eancellos
:

apposita,

cum
sa-

:iiiiv;i l-is.riptione

Capsa reliquiarum san

cti

Maynulti.
Meinulfi

Ad ing-ressum
,

crarii

S.

iraago

vetus habitu

cum rubro diaconaih, vertice larg-iter attonso libro sub figura in dextra templi Bodecenais axilla sinistra, et corona radiorum circum caput cum cervo ad pedes et inscriptione Sanetus M.ynollus. Hanr imaginem, qua>S. Meinulphi u
,

sunt seu peplum, dalmatica, crux autem nola, velum argentea.De singidis hisce lipsanis pauca annoto. Nola , S. Meinulphi dicta, est tintinnabxdum quod, quotiescumque BudiCcV sanctimonialis brevi esset moritura, sponte sua, quemadmodum Joannes Probus pag. 46 et Gobelinus in Vita num. 31 et binis seqq. exponunt, sonitum edere olim
singidari
,

quodam modo ad eum pertineant

altari votivo aliisque, notante

Gamansio,

ecclesi.r

Budicensis locis etinm ly^nngitur seculo prseteriRoovere to ceri incidicuravitA. R. P. JEgidiusde etiam chalcogra Budtcensis Prior, dediss&mque pho nostro imitandum illius, quod penes me haBudibeo, exemplar, si archetypum in ecclesia seculo quinto decimo, qxto eanonici censi positum

Sequentia, num. 112 huc transcripta, in qua cantatur, Oqu;im signum singulare, quo nos morti praepararc monet soniv* cymbali jam indea sanrttnmiiiidium setate Bvdicge in usu forsan fuerit, ac proin ut Sanctum ihidem jam item protum et Missa propria , et Offcio
soluerit, ut
,

prio

ho7W>-a/-i,

forte acciderit. Hcvc


,

iis,

quae

sunt adjunge. Inceptum prosequor. Veium est lineum illud capitis tegmen, a Sancto ex combustione, id ambo ejus biogiwphi,

num.

96

dictia

Regulares in Budicense ccenobium fuere inducti, existimassem antiquius.


hic ex patte
1

primum

ct binis seqq., GoSigewardus quidem num. belinus veronum. 1 narrant, redintegratum, in


i'-l
(

.>

datar, erexe-

1 7 Imagini porro laudatus Priorinscriptionem WestS. Meinulphus confessor hanc adjecit


: ,

runt,

phalus, cathedralis ecclesiae Paderbornensis archia Cadiaconus, monasterii Bodicensis fundator de sacro fonte levatus circa rolo Mag*no imp.
, ,

quo, uti, qui id viderunt, Gobelinus et Gamansius aiumt, adustionis adhuc vestigia cernuntur. Dalmatica est vestis sacra, qua Sanctus, dum in Missa suo diaconi fungeretur ofpcio, usus fuisse
(

cilitur.

J-oannrs Probus agit,

Hanc, de qua etiampag. Setpag. 17 jam olim per miittes HoL-

an.

dcclxx

floruit

miraculis clarus;

cujus

reli-

landos una
uj

quiae in dicto nus "70, circa

Bodecensi

mon.

quiescunt.

An-

cum pluribus aliis ecclesicV Budicensis namentisablatamesse, notat Gamansius. Quod


<

floruisse hicnotaerroneus est, uti ex jam supra tur, haud dubie dictis liquet. Hisce observatis, a sacrarii ingressu

quem Sanctus

jam adcrucem argenteam pertinet, idcirco hanc, quoda Sancto in memetnwn rucis, qucveiinter
cervi cornua divinitus apparuerit curaia esset.
S.

ad

chori sedilia
et

cum Gamansio pergamus. Supra


affixae
,

hcec, inquit,

utrimque tabulaj duae, muro


affabre pictae

Meinulphi dictam fwisse, susjncatur idrm Gamansius, additque, etiam illam, quae novem ti

permagnae

quarum
:

altera sibi

brarum
tam.

fuerit,

per militesjam pridem esse abta-

Sanctus adjunctara habet inscriptionem hanc Maynulphus multis facultatibus; altera vero

istiin

" Templum hoc dotavit, haeredem solum Christum depatavit. Alis utriusque tabulse
:

exterius Chriafci pasai

historia,

interius vero alis

% IX. Miracula a tempore,

quo mo-

tabulisquc Vita? S. Meinulphi series per capita et intervalla depicta visitur. fcxtra chorura {iterumverba sunl Gamansii) adsinistram egredien1i>

nasterium Budicense in canonicos

Regulares

fuit

transcriptum, ad
Sancti patro-

.iltaiv

propriura
,

ipso loco erectum

Meinulphi spectatur quo olim Sanctus jacuit


S.
,

eo
se-

annum usque mcdlv


cinio patrata.

pultus,
ta
,

ut tabella lig-nea
,

in

eodem
,

altari repftfr

inscriptione

quam
in

praefert

testatur.

Ad

eamdera sinistrara

odaei superiori

perguhi ad

angulum utriusque coeuntis muri jnxta primum


Meinulfus cernitur grandi satis statura, habitu eodem, ut alibi, in rauro jam olim pictus relictusque etiam cetcris temlatus senestrae majoris
S.
,

Monasterii Budieensis ad
,

pli

partibus dealbatis

cum

sententia

lste rae

canonicos Regulares ut cultus S. Meinulpln intr anstationem stauratiOyitanon pauca, quse hujus patrocinio patrata fuerint, miracuta excepisse narrantur.
QucV a translationis iltius tempore ad annum usque 1455 accidisse audierat, in suum Bwiirense Chronicon intulit Joannes Probus, sa'pissime jam
laudatus.

Sanclu-. v'"
nionaiieri'

'

Budiceniitinttaiiraliinii

adlnboranH
/mis
ii

Mii^nus de sacro fonte levavit devo Carolua tus. A.l Latua oppositum habitu imperatorio n cum scuto in quo tria flava lilia, Carolus Ma,

II'

Iste Maynulg&us est depictus cum sententia raeus Ulfius, ortum ducens ex id est u phus regibus. Atque itajam habes monumenta pree cipua, in Budicensi ecclesia S. Meinulpho erecta, quse Gamansius in Notiliis, ad Majores nostros
:

Undecim ex

his prsecipua,
,

quorum duo

ii

missis, recenset, qutvque ea ipsa, saltem exparverosimillime sunt , quae ad annum *'M te
,
,

Annalibus Paderbornensibus laudat pag. 113 Schatenus.

tertium pag. priora Opcris sui pag. 24. et seq quartum pag. 3i quintum pag. 03, sex:32, octavum et nonum pag. 'i et tum, sepUmum quinque seqq., ilrrimum pag. 109, ac undecimum tandem pag. \\'\ et seqq. suppeditat,praesenti hoc , ne, quod ad Sancti gloriam maxime conducit, omnino tacitus prseteream, ipsis Joan,
,

nis Probi verbis, etsi

minime

castigatis

lecto-

rem

DIE QUINTA OCTOBRIS.

203
tUCTORR

A rem

hic edocere, est animus, observationibus interim, ubi id res exiget, subinde etiam adjunctis. Ut singula jam assignato, quo id Joannes Probus facit, ordine proponam, a binis, qu*e pag.

24

et seq.

sterii

monaBudicensis, ad canonicos Regulares jam


refert
,

quceque, durante adhuc

mitatcm aliquantulum diu ab ipso sese al> vit, et reversus infirraum in aqua reperit nasse quapropter gravi racerore compulsus clamorem validum fecit accurrit Prior, accurrunt fratres, et dum ad eum, qui infirmus erat, pcrventum fuit, Prior et Pratres nullum indiciura
*' ;
,

translati, instauratione, facta simt,

duco initium.
Prior (mo-

bb

in eo

Sic habent : Quodara tempore nasterii Budicensis) pro structura lapides cum curribus adducere fecit, contigit aurigam, juvcnem videlicet quatuordecim annorum, dum equi

dum

ideo

Dominum Deum

con<iderantes raortunm judicabant, et sancturaque Meinulphum


is,

pro ipso humiliter implorantes,

qui ab omni-

bus raortuus

cum impetu
traherent,

onustum currum

in

profunda via

sicque rota onusti

de superiori loco ante currum ruere, currus utrumque ipsius crus pertransivit, et per hujusmodi rotationem velut currui imponitur, ad monasteinutilis factus

gaudium magnum vivus est receptus. Non raro factum est ut submersi, etsi etiam diu sub aqua delituissenl, nullumque prorsus viLv signum ederent, re tamen vera cum ex aquis extracti aliquamdiu fuissent, in vivis adhuc agere fuerint comperti quam ob rem dubitari potest, an Prior Fratresputabatur
,

in

rium
tur
,

ducitur
ubi

Prior

pra utraque

beati Meinulphi fergenibus prostratus infirmum subrachia jacentem habuit, sanctum

ante altare

que Budicenses in judicio, quo laicum, verbis


recitatis

memoratum
non

vita

functum

arbitrati

Meinulphum
:

pro sanitate ipsius suppliciter inclamavit; quo facto, infirmus statim loquitur in Nihil mihi deest ac nocet, et ita, heec verba ante altare P. Meinulphi debilis pedibus qui
portabatur, omuibus, qui preesentes crant, Deum collaudantibus, ad pristina sua opera est rever-

Budicensis quarto temporis spatio sub aqua is chronologus, latuerit, non edicat. Utut sit, tum hunc, tum utrumque proxime narratum casum recensere hic volui quod pro fribus ntimculis diversis,
sunt, falsi

fuerint,

maxime cum

H sus.
atqueaitcrum,
inpericxUit
ttrvutte,

Meinulphi patrocinio patratis, a Joanne Probo proponantur, quodque re etiam ipsa in iis partem habuisse Sanctum, non omnino improbabile
S.

120 Alio quoque tempore

ex quo turris ma-

appareat.
[:! Porro hcec omnia, utpote quse sub primo Budicensis monasterii Priore, anno 1420 a aots sublato, facta notet Joannes Probus, certeque ante monasterii Budicensis per canonicos Regulares anno 1409 inchoatam instaurationcm non evenerint, eo temporis spatio, quod ad koc jiosteriori anno ad annum usque 1420 excurrit, acciinfirmopturo
lanttattm

praefatus Prior g na piane fuerat absque tecto, et cum snis structuram ligneam pro habendo tecto quale miraculum circa hoc convellet erigere
,

non tacebo. Malus namque dictre fabrimedio collocandus, cui tota lignorum macae in quando de terra per gyrograchina innititur phum sursum in aerem ducta fuit ita ut jam
tigerit
, ,
,

magister operis deberet supra murum disponere, ut praedictus malus su accessit volens per eundem turris murum commodus duceretur,
attrahi
,

disse necessc est

quodeodemex

capite

/Hcendum

etiam est de quarto miraculo,jam nunc hic memista hunc narmorando, quod Budicen
rat in
Sifridus

oasu

malus ex quadam ne glio;entia magna cum velocitate descensum ad terram faceret, praefatumque magistrum operis se minus custodientem arripiens, eum ad unius stavisum dii spatium ab aedificio, prout a pluribus protefuerat, cjecit, sed, Domino Deo ipsum pie gento, statim quasi in momento absque ulla laeaccidit,

quod idem

modum
,

in oppido

Erat quidam clericus, nomen Gescke cujus fratris filium


,

tantus

membrorum

dolor invaserat, ita


;

quod de

patei vero ipsius eo nulla spes fuerat sanitatis multas miserias in eo animadvertens magis desiderabat, eum defuuctum esse, quam viventera
in segritudine

sione, cunctis

eum

intuentibus, sedere videtur su-

.,
'"

pra murum quin B. Meinulphus volens sui reformandi mopraefatum maginasterii continuare processum intercessione praestrum a pcriculo mortis sua non servarit. Primum e binis hisce miraculis
,

prsedicta^ turris. Nulli itaque

dubium,

quia idem pater simplicis ac prout mihi optime constat, qui bonffi vitae a divina consolatione nequaquam viium QOVi nam cum de saucto Meinulfuerat dcrelictus pho pio patrono ssepe dicti monasterii relatuni
,

et

fuit,
,

erat.

quod potens

esset

apud Dominum Deura


infirraum
filium
,
,

accepit

memoratum

ejus

et

omnes fortepro indubio miraculo habebunt quod autem ad secundum pertinet, dubitabit fortassis nonnemo, an S. Meinulphi, utpote qui ne quidem
invocatus fuisse videatur, patrocinio fuerit patratum, etsi interim hac de re non ambigendum existimarit Joannes Probus, Budicensis chrono-

ubi dum cundem dedicto adduxit monasterio bilem ac sospitate alienum ante altare B. Meipra?sentavit, sanum de altari reportavit,

nulphi

sicque factum

suum

fuit, ut is, qui pridem intirmum filium tristis adduxerat monasterio , jam

fratremqut laicum Budicentein

vwretutci

tertium modo ex undecim hic memorandis miraculis progrediamur Ex quo Begnla121 His verbis concipitur quo monasterii B. Meinulphi eo tempore res primum dictum monasterium reformabant, mulloqus.

Ad

eo per preces et laatabundus


rit.

B
ad

Meinulphi sano
propria

facto,

cum

ipso

gaudens remeaveinsttpueli

123

En

nunc, quod modo recensitis ex

tuuui

tussc, natTO-

lur,

gravibus laboribus, prout ipsis necesse fupius Dominus Deus ita cum erat, intendebant quod rarissime dispensabat misericorditer eis vacantiam debiles aut infirmos, quibus curam vel
tis

proxime subjungendum est, ^;""""" tuti nostri ratione quintum miracidum. Budicensis chronologus, nonnullis, qua> sub Daniele tertio monaaliis
,

et

Priore , absque Sancti nostri sterii Budicensis narratis miraculis, refort a< dderint, patrocinio verbis : Restat adhuc unum miracuillud hisce
lura,

non valebant, pras operum multitudine impendere enim contigerat, unum inter ipsos habuerint. Cum infirnomine Dedericum Roes de laicis suis
,

quod sub regimine tertii Prioris (monosterii MeiBudicensis nimirum)yw intercessionem B.


exponatur. Krat quaenulphi contigit, dignum Ut Salzkotten, cnjus fllia ambodam mulier in oppido ejus visu privata fnit, et dum mater

mari,
rii

et

quadam

vice

ob infirmitatem
hic,
,

ejufl

de-

pellendam balneo

sociari,

qui loco

infirmainfir-

eum

respicere habuit

propter ejusdem

rum oculorum obhocplurimum

tristaretur,

sanctum Meinulphum
29

humiliter

Octobris

Tomus

III.

204
i

DC

S.

MEINULPHO DIACONO.
Deum
pro
ouli

B.

facta,

Dorainum humiliter inolamavit, ut ipse quod saltem unius filia sua dignaretur exorare, recipere. Qua inelamatione oculi visum mereretur mateT vero, unius oculi visum recepit
filia
;

magnitudinem a devoto tnm temporis mo- L videlioet a Eratre Joanne WarnaBterii oustode
, ,

in

circumferentia

ejus acu
et

cum
,

filis

bi

ois

nitidissime

oornatus

cleboratus

fuit.

quodsanitatem amborum oculorum non rogasset,


dolensaitin haec verba:
oculorura que arabos oculossanos impetrasset. Daniel secundo monasterii Budicensis Priori, quiocto tantum

magnum stupondumque miraculum


factum apud
illos,

0! si pro visu amborum sanctum Meinulphum invocassem, uti-

est

temporibus

quod nomagnura, inquam,


,

qui B.

Meinulphum

cujus

pia

in-

mensespraefuit, anno

mfuit suffectus, annoque li-2i (adi Joannem Probum pag. 56, 57 et 83J jam nunc hic officio sponte cessit, ut miraculum, indubie \um> interannumUlQetannum
1

tercessione faotum hoc nou ainbigitur, magnum iii cordibns suis habent. Idem etiam lumen *, * erat, oujus ardoris vis ad hoo divinitus sublatus apradicto panno noceret, usque ad hodierna tempora in dioto monasterio reservatur de

i.

cer cus

'sublata

'

'>

consultu

oujusdam
Frater,

devoti

Fratris

spera^

uamque idem

evenerit.
,n,

re-

hic re124 Serius nonnihil ex undecim, quee

novato
ollm patrarat
u

censere statui,
ulo,

miraculis sextum, septimum octavum et nonum, etsiinterim annus dete natuscuique assignari liaua queai acauen iw natus cuique assignam haud queat, acciderei ea
,
,

quod tale lumen, per quod majoris aliquan>ns hoc miraculum factum, quod rainime imposesse do utilitatis futurum
,

aibile oreditur.

enimJoZesProbuscollocatsubArnoldoEuls, monasterii Budicensis Priore, qui, qu


i

^^^
L26

Tempore,
Prioris

quo

pistrinum *

lapideum

in iqnumgue
vc- ''''o.

solicitudinom

nerabilis

Arnoldi
,

Huls jam magma

'"

1 ex

L* n

admodum idem hic scriptor pag. L432 ccenobium cet, anno demum

70 et 92 deillud

lum accepit, annisque decem et serie, quod navit. Tria priora ex his continua B ita ab ipso Budicensis Chronici auctorc recenseantur jam describo. Cum miracula divina, quibus humanum g-enus (verba sunt Joannis Propotest, absln ad melioris vitae statum provocari scientibus taceri posque culpa nequaquam a dig-num duxi illud, quod relatione devoti sunt
,

guberocto guber-

et necdum in eo constructum erat quod lobium factum sed pro tribus fiendis
,

ali-

lo-

unum
rat

super

aliud nudis

trabibus Ln quar-

tum pedem ab invicem


prasparatum
utilitati
,

distinctis

duntaxat fuc-

idcirco

ut

idem pistrinum eo ^
,

deserad quara fuerat factura primo cum straminibus absque intermixviret et dum ad hujusmodi teta g-leba tegebatur faciendum fratres laborarent, unus ex iis, ctum
citius
,

nomine Hugo

mei supradicti (Budicensis videlicet monasterii, cui hoc contigrerat, pra?sentibus traoonfratris

, ad hoc deputatus, teg-eutibus supradictum aedificium stramina ministrabat, qui dum quadam vice in sublimi dicti sdificii sub

dere soriptis;

Gestis sancti confessoet acris Meinulphi leg-itur, cereus in se retortus census (adi in Sancti Vita num. 28 et seq. Sige-

nam

ut

in

tignis supra

curaulum straminis
per
tres

staret

et

gra-

dum

stationis
et

minime observaret,
lobiis

labi coeperat

de excelso
faciens
in

wardum,
opertum
ir,

et

num,

pannum, quo

praadicti

Gobelinum) supra nudum B. Meinulphi sepulchrfim


intermedio ponecujusdam devotaa cano-

tribus fiendis

trabium situationes pro unum super alium casum

fuit, absque quolibet

nissffl,

cusU

qui et neg-lectu dicti sepulchri custodiam (sepulcro Sai famulam , non canonissn, fuisse
loco

terram cecidit, et corpore prorsus illa3sus apparuit; postquam vero uuo die ob conceptum timorem baculo innixus incesserat, deinde sauus factus ad pristina opera perficienda laetus accessit. Mira res, non tamen in oculis Domini,

admotam,

proximecit. scribit Sigcwardus) nec ardorem finem suum habentis, per aliqua ejus parte Uesus apparueidem pannus in quod mulrat. Et quia idem miraculum ex eo
,

omnia optime disponentis, quia


ti

nisi praedictusFra-

diviintus fuisset custoditus, utique super unam de multis trabibus, per quas ceciderat, ad extinr

tis

temporibus actum

do in

quodammoquorundam hominuin cordibus jam jamfuit


,

et

heu,

, '

pius que vetustate temporis minus veneratur, Meinulphi sui Dominus Deus ad honorem B. dicti moconfessoris volens aliquorum ]?ratrum Meinulphus forsitan non a quibus B. nasterii fervoris ignisatis honorabatur, ad devotionem et ampliorem sui Patroni venei culum, imo ad nem, excitare, supradiotum miraculum, videlicet
,

ctionem vita3 cecidisset; quod si per dictum oasum non statim mortuus fuisset tamon debilis et iuutilis factus esset. Audiatur nunc, quomodo a Domino Deo fuerit custoditus. Dixerat namque
,

supradictus Frater
S.

quod

dum

labi
et

ccepisset,

Meinulphum

invocasset.

pium

optimura

Patronum, qui fidelem servum suum conrepara- ^ torcm sui monasterii, quem ad hoc deputaverat, apud Deum sua pia intercessione maxime, quia a morte in necessitate sua eundem invocaverat
,

de cerei
innovare.
06 igneillxUHI.

combustione supra pannum

disposuit

praeservavit.
,r.mmad In districto castri Wewelsburg colonus m0 vitamremat, quidam habitaverat nomine Conradus Molners, in gritudinis quadam infirmitate tactus qui et dum lecto comrauni morte fiuem vitae fecit, planctus uxoris ejus mortuus fuerat, luctus et

127

1-25

Nam
,

praememoratus
,

Frater
,

cui

quod

jam

relaturus

vocabatur

Arnoldus Callicus accidit sum postquam tempore qui quodam


,
,

Missam suam celebravcr.it, et sacristiam se oxuvidit a longe lumen tuius jam intrare vellet lapsum jacere supra nuardens, de candelabro dum pannum raensae illius de qua sacerdotes
,
,

et filiorum

vicinique et
habitantis

subsequebatur prout naturale est occurrentes cum dovieinaj citius


,

sibi lentibus compassionis dolorem de morte

co-

ad celebrandas Missas sacris vestibus se vestire tardo insolent. Quid egit? Damnum tiraens ubi hoc festinavit ad locum cessu derelicto incendium erat, et lumen ardens, supra pra^fatum pannum lapsum amovere solicitans putaverat onim, ab incendio supradictum pannum sed ecce idem omnino consumptum esse
,

multum

dilecti viri

habuerunt. Et quan-

pannus absque ulla sui la^sione aut corabustionis signo reperitur; quique incendii locus ob mira-

mortuus do idem Conradus evidentibus signis quorum intere dicebatur ab astantibus, et illi domus ut corpus defuncti de lecto supra rat deponere labosicut moris erat pavimentum cicasu supervenit defuncti soror de rabant nomine Adelheidis et invitate Paderbornensi , quia fratrem ejus jam defunctura
,

telligens h830, de lecto iu terram ponere

laborarent, velocissi-

me

DIE QUINTA OCTOBRIS.


\ meaccessit,
verba

205
!cior

et

ambobus
,

defunctum fratrem

brachiis circumoingena rn valida voce erupit in b


,

rum piam
retur
;

hunc de non enim mortuus est, Bed \ivit, et invocans sanctum Meinulphum ita loqnrbatur Sancte Meiuulphe, rogo te, ut sicut aliquando
Nolite
quaeso
nolite

lecto

lolere

intercessionem snnitatem conseqneet ecce , domina sua una cum medieo monasterii superveniente et coram famula exiBtente, genu antea fractum, nunc sanatum et plane cousolidatum reperit Quo facto , dixit fa, .

c B

mula ad dominam suam


//

lacrymautis canonissa3 tui monasterii in cineres pri bi reddidisti, redactum peplum per tua preita et nunc mortuura meum fratrem tuis Ego quacibus ad vitam digneris revocare
. ,

sana facta

sum ex sono

Jam Gratias Deo (audiverat enim va!

lidum strepitum
//

ei
//

et sonum ad orationem factum) quem audivi. At domina interrogando dixit " Jam me adpresentiam tuam superveniente,
:

liscumque etiam fuerim, spondeo,


die

me

crastina
iu

souum audivi
u

eirca te

erat ille souus,


:

de quo

'

cereum dimidii rem tuum allaturam.


qui
retorsi

talenti tuo altari

hono-

Qua

spousione facta,

mortuus fuerat, visum oeulurum suoquod dum illa advertein sororem ret cum gaudio magno interrogans fratrem O amice siugul.-il"4iiebatur in hunc modum
is,

rum
,

ita , dilecta respondens ait u domina mea protinusque de terra sine alicujus hominis adminiculo surgens , iter , quod prajdicta domma et sanata ejus famuta facere coead ecclesiam mouastefrequentantes peranl gaudio magno pervenerii B. Meinulphi cum

tt

llla
:

//

ris

et

ubi tu

ftiiflti

Bespondit

ille

/-

Abii,

runt.


//

et

jam reversus sum,


;
,

vidique Banctum Meiuul\

15

tum taphura dixitque ei soror: Frater quod pro te feci (exprimens id, quod le voverat) ad ecclesiam B. Meiuulphi ieram. soror, Soive Bespoudit, qui revixit, frater nam dum ego magis recom quod vovisti luero meam ad B. Meiperegrinationem
:

Accipe nunc, quod inter miracuta huc henda decimum locum tenet. Ua habet Erat quidam devotus sacerdos oppidi Geseke qui nabebat siugularem devotionem ad B. Meinulhabebat in Brehauc cau.-am et ob l>hum quud consuede eodem viario suo suffragium
150
/

fnM1

menii reddii,

//

//

nulphi reliquias, assooiatis mihi duobus,discalceatus lineisque indutus in gratiarum actionem me quod et adimplevit et facturum spondeo
;

houorem ejus quotidie persuivere. Conquam Deus tantum notigit vere ob causam vit, ut idem quasi ameus factus a suis parentiverat ad
,

-g

die ac nocte custodiretur

aliqui

e1

cer-

pristiiue sanitati penitus est restitutus.


fractam wwlierit
91

dotes oppidi Geseke Breviarium ejus, ne ex ho-

Talia sunt tria sub sexto Budicensis monasterii Priore Arnoldo Hids Sanctinostri patro:'. 1

rarum
pite

suarum
totus

leetione

quia modo.debilis ca-

censi Joanne

opatrata continuaqueseriea chronologoBudiProbo recensita miracuta, de quibus quid censendum sit, prudentis lectoris judicio

furibundus redderetur, clandestiue abstulerunt; tamen quia B. Meinulpho prwsolitus dictus infirmus sacerdos in precibus suis per ejus piam intercessionem inservire , erat
erat,

ad aliud seu nonum ex hic dandis, sub eodem quidem Priore quod ut dictum est Huls contigit, non tamen una cum triArnoldo bus proxime, relatis continua serie a Joanne Pro
rclinquo,
,

apud
cte

Deum
,

miserendi tempus advenit

nara no-

et

bo narratur, jam pergo. Verba, quibus a Budicensis Chronici auctoreexponUur, hic sunt Gertrudis iilia Keueti militis de Brenken castri We:

quadam praesentibus suis eum custodientisacerdos bus, somno autem oppressis, surrexit de quodam angulo juxta focum et et abivit Breviarium suum extraheus aperuit, et oratio,

nis suffragium
facto
,

de B. Meinulpho persolvit

quo

suorum sensuum
;

welsburg, postquam in vestitu pompani sreculicentia a strenuo peregerat lougo tempore li suo viro petita et accepta , propter consecutionem leternorum bouorum vitam solitariam ge,

tatem

post hoc

cum

cceperat resumere sanieadem ccepta sanitas


,

aliquale habuit incrementum

qui

eam per

intertale

cessionem B. Meinulplu

sibi

adesse

novit,

rere

cupiens, Prioris monasterii B.

Meinulphiet
,

loeum ejus conventus cousensu interveniente Kerchberg, quae est filia supradicti monasterii, usque ad anuum iudefesse habitaverat, quae, dum quadam vice devotiouis causa cum devota sua ecolesiam in Boddefamula, nomine Sophia
,
'

ken dictafamula
frangeret
,

visitare vellet

contigit

ut in itinere prae-

in terram

et debilis sit effecta

ruens genu suum graviter ad ulteriorem g t;i -

dum
./

faciendum.
,

>m im lirn tionem samu,

to

Quod dum Gertrudis domina ejus, cerfamula ducta iudicio, verum esse comperit
!.)
,

etsauusiu suis sensibus factus permansit, cum duobus sacerdotibus sibi sociatis Bacras ejus reliquias iu gratiarum actionem visitare Miraculum hoc sub septimo monasterii infirmo>dm 131 Jo- cidesaao Budicensis Priore Amoldo de Holte cotlocat o*ii quoniam hic quiid adeo annes Probus, ut osper Budicense Chronicon ultra annum dem suum ^ cero Budicense crenobium 5 nonproducat, ille anno L449 Prioris munere moderari primum ccesea seperit, vet hoc ipso anno indubie evenerit. Eodem etiam tempoquentibus

votum

feeit

ut veliet

quod etiam adimplevit

'

ns

spatio,

c/

quidei

licincluc

ter-

ibidem supra terrara sola relieta, veloci medicum vocat, eursu monasterii fores petiit ejus per ipsum curareac cum eo, ut famula iufirraam dereire ccepit versus locuni ubi tur sola quo tempore intirma famula Dei Lfquerat: antequam domina ejus cum mediejus
,

minato anno U55 undecimum, quo hic adhuc dandum restat , miraculum diserte afligit
Budicensis chronologus, ita illudlitteriscommen' dans Ail honorem B. Meinulphi levitffl Christi quod ejus pia audiatur subsequens miraculum Auintercessioue apud Deum aocidisse oreditur

jam existens co ad eam venerat


,

beatam Yirginem Mariam


imploravit,
tang-ere-

et

sanctum Meinulphum devotissime


pnstiua
ei

ut sanitas
g-enu

redderetur ne iufirmum ejus

Domini mcccclv ipso die B. Incarnationis nomine Ilercolonus quidam Lucia? virgiuis Thonninges, inhabitator vilhe Brenemannus
no
,

ab aliquo
,

masculo

denudatum
,

faota tur aut cerneretur; et oratione spe mag-na et fiducia, cta famula

supradi-

quam ad

beatam

Virginem

Mariam

et

sanctum
fore,

phum

habuit, firmissime

freta,

Meinulutperipso-

ken, Domiuo Deo pie disponente, improvise et subiqua infirmitate perdurante , tauie infirmabatur putabatur, et, quia pastor vill* Breagonizans neken pro quodam negotio Paderbornaa tunc
;

temporis

morabatur

ideirco hi

qui

prssmemorati

206
rati iufirmi C.B.
tiinn.Tir.it
,

DE

S.

MBINULPHO

DIA.CONO.

singularem cnram fferere videbantur, cundeiu innrmum ahsque Ecelesitt Saliac


,

obstetrix presfatum
prasn.i..

monstrum visu

horribile su-

cramentisab
ctura fuerit

vita

migraturum
:

Sedquidfoquia

audiatur

nani

ille

iniirmus,

snnu

in
,

mt
ms

M'a sua B. Meinulphum pracipue hojam ct infirmitate constitutus meruit


,

peceptum manus viro prasdictre parientisad majorera etiara ipsius confusioncin et horrorem ne consimilera violentain rapinam mo,iu 13. Meinulphi dc cetero inferre pra^u;iit in hcec verba meret, cclcritcr ostendens
, ,

ntquffidam mulier iu lecto aagritudinis suaa


stens divinitus
exorarel

assiin-

Cerne puerum tuum

isti

namque sunt

poroi,
.

inspirata 8.

Meinulphum

sic

suis precibus

exorabat*, ut pradicto inlirrao saltem tamdiu apud Deum vitam suam doucc Sacramenta susciprolong-are mercrctur
,

monasterium B. Meinulphi spoliasti n quibns Qui raagrao perculsus horrore , et pudore confusus raonstrnm istud satis horrendum ab oculis
suis auierri

mandavit

Justum namque
fecit
,

fuit
,

ut
eos-

peret.
i

qui porcos

a monasterio violenter abstulit


interfici

prorO'

132

Qua

invocatione facta
ievius
se

dictus

intirmus

demque vulnerando

puerum

raor-

gai

ali

de

infirmate sua
,

habere sentiens,

in

miracula,

amici tamen et consanguinei Deo la^tabatur resumptioejus de tali virium suarum aliquali eum securum esse volentes ne miuus conteuti nunper muuitiouem Ecelesiffl Sacramentorum videlicet ad opviciniorera parochiara tium ad
, ,

tuura etmonstrosnm vulueratumque accura pelle porcina contectum per uxoris suae partum recipere mereretur. Hermanus vonder Steke anno 1427 idque mumonasterii Budicensis fuit ereatus ad annum usque 1432 gessit, nus annis quinque seu
,

pidum

Byrcn,

mittentes

sacellanum in dicto
,

necessitatis

articulo

nuutio negotiura sibi ab illo jam cofirmura visitandum properavit ram infirmo prsssente de venerkbili Sacramento quibus sic Ecclesiastico B provisum est infirmo
,

iire petunt ad q celeriter ad exponente


;

m-

Probus pag. 69 et 75 docet Hermanno autem eodem anno 1432 suffectus fuit Arnoldus Huts, uti exjam swpra dictisliquet. Jamvero, cum relatum modo prodigium post gestum abHermannoBudicensis monasterHpriout Joannes
;

tuncque, dum nondum huic de novo , E Priore fuisset prospectum acciderit consecta-

ratum

morc peractis, dicto sacellano


infirmus
crederet
,

adhuc
,

prfflsente,

rium omnino
illius

est, ut

cum eodem anno

1432 debeat

migravit ad

Dominum

et

quis

non

quod infirmo dicto meritis B. Meinulphi impetratum fuerit, ut in infirmitate constitutus antea mori non potuisset, nisi venerabile

epochacomponi. Quocl siporroplura miracula, quibus S. Meinulphus puniria Deoi trarit inmonasterium suum injurios, quisquam
forte desideret, is apud Joannem Probum, unde voto suo fiat satis,pag. 37 ettribus seqq.,pag. seqq.,pag. 4,5, pag. 97 et seq., pag, 10 i et binis

Probus Sacramentum susciperet. Porro "'" plura adhuc in operesuo velutia Sanctonostro ad ulciscendas monasterio suo illatas injurias patrata
,

111 et seqq., et pag. denique 115 et seq. inveniet.

alterius quod,.
.

,odoqenerisnarratmiracula,q\dbusfactum sive sit, ut, qui inBudicense SancU monasterium detractione aut calumnia furto aut rapina, sive fuissentinjurii, divinitus fuerint puniH; verum
cu)nadverscefortuncecasusseuinfortunia,qucehis
suis ilobvenisse refert, a Deo, ut injurias, servis ulcisceretur,fuisseimmissa,plerumquevel latas, non coaslct, vel certe an ea, de quibus id constare videtur, a S. Meinulpho, monasterii sui patronum apud Deum agente, fuerint profecta, dubitandumappareat, ex omnibus iis miraculis unumego dumtaxat de partu monstroso, quod

X. Sancti

reliquiae a canonicis

tj

bu-

dicensibus

cum

aliis

communiPader-

catae, cultus in dioecesi

bornensi et
uamdiu

alibi

sacrse virgines seu sanctimoniales ESan


,

aliundeexauthentico bbstetricis testimonio,penes me exstante, compertum etiam habeo, speciminis

huc transcribo. C quodammodo loco


,

quibw
iinuiii

hio

cul/iue
ai
.

id Budicensis chronista pag. 75 et gesta, mulseq. his verbis : Audiatur nunc res
rt

dulur, palt
ie ii

tum

udilw

postquam euim praehorrenda (quintusmonasterii Budicensis) Prior (Herdictus mannus vonder Steke ) bona* meraorise dum adhuc in vita erat, et de monasterio B. Meifiulphi ad suura proprium ( B. Catharinse virginis prope Neomagum) translatus fuerat, et nondum canonicte Bbddecensi de novo Priorc proauditui
:

visum

erat,
,

quidam

railitaris

nec Deum bornensis rens , porcos Regularium ( canonicorum Budicensium videlicet) violenter abegit et ad ca-

timens

dioeccsis Padernec hominesreve-

inte- quiitpan^ Budicense incoluere sacra omnia ejus grumsancti nostri corpus seu JJ^JJJb, ossa, n ullo prorsus distracto aliave cum nede sacra millcn da, communicato,inecclesia sua asservasse videntur, diutissimeque,ut apparet,omnia pariter sacra il- f lapignora,cumsanctimonialibusfuissentsubstituetiam ii Regulares canonici ineodem monasterio custodiere. Verum anno 1571 factum tanclem est,ut pretiosissimi thesauri partem, in Hispaniamad serenissimam regni hujusreginam, Philippi II e Maximiliani II imp. filia uxorem, dono mittendam,postularit Joannes abHoya,celsissimusac reverendissimus ecclesicV Monasteriensis episcopus, ecclesiarumque Osnabrugensiset Paderbornensis adminisirator, cujus sanepostulato piissimo non potueruntnon annuere Budicenses canomci. Itla

rjnonasterium OJ

strum suum ducens eosdem mactari fecit. Quo peracto uxor ejus vicina partui quoddam mou,
,

strum
riit
,

in aliqua

sui parte simile porco


,

partu-

nos ipsx litterse,quas hi ad ceUissimum illum andocent, tistitem ea occasionescripscrunt,opportune IlisLitterasillas, utpoiequse Sancti reliquiisiu adjunctx, paniammissis testimonii ioco fuissent in LipsanoiogioMs. infoiio regalismonasterii S.

sicut

una de obstetricibus
,

quae praeseutes
;

crant,
tura,

nonuullis

inquain buitque pedes versus suram reflexos et a loug'e prospicieutibus tanquam pedes porcini imcurvati
,

pnrfapostmodum referebat monstrum mortuum erat ha-

Laurentii Escorialensis anno 1722, mense Februario Cuperus noster, ibidem tunc degens, exscripsit,domumque reversus, Mss. nostris de integras, S. Meinulpho Notitiis adjecil. Eas ergo nonnulla, ad institutum nostrum spectantia quod
nos edoceant, huc transcribo. Revereudissimo 135 Sic habcnt
:

apparebant; habuit etiam

magnum

dum

et

apertum

sed non

vulnus tumicruentatura Dicta


.

iu

Chnsto
prffisuli,

DIE QUINTA OOTOBBIS.


Jounni ab

207
accidat,

Eoya rpiscopo
per lilteras,
i/nx liic reci-

tmiw

simul ac illustrissimo priucipi doraino ili, .1 Kinni OsnabrugenJoauni Monasteriensi episcopo autem et Padi rlxjrnensis cathedralium ecclesi.s siarum administratori, comiti ab Hoya, Domino Rcvercndissime praesul ro clemcntissimo.
,

rum fuiquam
<

cum

illud

D.

utiejus editor

anonymus

in prsecia

Opusciuum ad tecl<>

AlCTijRfc
,

C.B.

illustrissimeque princeps,

elapsis aliquot diebus,

a venerabilibus eximiisque viris dominis Conradecano et officiali do tcr Mollen licentiato


,

nec uou Ilenrico de Colonia, quondam


simae celsitudinis vestrffi literae

illustris-

de prol)atis aliquorum Sanctorum reliquiis pro sercnissima IIInon spauiarum reg-ina conquirendis destinataj solum nobis exhibitffl fuerunt, verum etiam nos
,

Admonitione <focet, usque adprsesentis secuU tium in tenebris latuisse videatur.Adfuvc, fv.isse luamsacrarum Sancti retiquiarum capsam a decessoribus suis reseratam, facile etiam persuasum sibi habuere, quod eam aperire, ips< Uti in recitatis litteris apertissime indicant, reli<St seculum sextum gioni duxerint. Atver<> decimum floruere Rcgularescanonici, non ita religiose ab aperienda Sancti nostri lipsanolh<< <<
cenextrahendisque ex ea reliquiis abst nunc in medium adduc<>>'<s suere. Res ex i<< patescet. Inter Mss. de Sancto nostro Notitias ocquas Lovaniense n.nt testimoniales
i
>

sumina
aliquam
patroni
ipsis

ab eisdem diligentia
de
n<istri,

cxhortati

ut

illu-

strissimae C.

V. requisitioni satisfacientes partem

>,

beatissimi

Maynolphi

confessoris

S.Martinicanonid
asservat, 8. Meinulphi
S. Trudone, Priore S.

><monastc

illustrissinne C. V.

praasentandam,

commuuicare vellemus. apud nos praeter supradicti patroni

Quamvis
nostri S.

autem

Martini Lovanii,

a Petroa et con-

nolphi paucse reliquia; probatas iuveniautur, uopretiosum, antea a bis etiam thesaurum illum

greg. Windesheimensis generali, conscriptse, atque cum Papcbrocluo nostro sec. proxime elapso
<

nemine nostrum

vel

apertum

vel visum, sed ab

ouuiiunicatx. Hasce , quod ad prxsens insiii i>tum faciant, etiam <<<>>< Uhrariimendis huc transcribo.
1:37

antecessoribus nostris

summa

cura

magnaque

re-

verentia custoditum et religiose conservatum, non solum reserare, sed et dissipare infandum nefas

His verbis concipiuntur Pro terna memoria ac fcestimonio. Particulam


:

verib.anc
/

Utra,
"
/
I

I'"'

''""

B visum
jussis,

fuerit,

nihilominus tamen plus


nostris
affeotibus,
,

ill.

C.

"V.

irem reliquiarum
archidiaconi
eccle

S.

Meinulphi sive Menolphi,

||

lllKn
i

dem fa>

quam

dandum

fore cenqi

B
1 1

suiinus, ideoque

tumbam

in

qua sancti

Patroni ossa ab ipsa translatione recondita pieque conservata fuere, in Dei nomine anxic recludentes,

Priore accepi a R. adin. P. ac D. Matthia doncauo, anno Doraini sidcxc *, xxn tembris, desumptam cx osse longe mediocirciter,

'

legendum, ni
ItiTii

partem brachii jam


debita venerationi

dicti

Patroni nostri ex easancti


,

pede, quod

K.

adm.

P.

ad

domnus
el

Theod

rus

dem

sublatam, uua cum

Me

prsedecessor ipsius,

capli

Wind

ejusdem nostri
prout cadem

Patrtmi Historia, sive Leg-enda sia majoribus ad nos pervenit nostro roborata I. C. V. tideliter transg-illo miUendani supradictis domiuo officiali et cnn, ,

cellario tradidimus

obnixe petentes

eadem

1.

hcimcnsis coramissarius cum licentia R. adm. D. ;irca reKquiPrioris Bodicensis acceperat ex ipsa monasterio in choro ad arum ipsius in eodem visitationis latus aquilonare servari solita, tempore ibidem per ipsum factae. Alteram autem particulam
,

C. V. hanc qualem animoruin nostrorum humilem devotamque promptitudinem ulnis gratise amplecti uosque sibi commendatissimos suae
,

minorem
an

dentem cjusdem S. Mem Dei mdclxix *, meu<e Junio ex


et

Iphi

ego

ipse
'

ipsa

cista seu

conigen-

habcrc

dedigmetur. Datum pridie Nonas non Martii anno mdlxxi. ReverendissimaB illustrissim*que C. V. humiles devotique sacellani Prior Ordinis Canonicorum ct convcutus iu Biideken Reg-ularium S. Aug-ustini, Paderbornensis dice,
,

ejusdem Bancti extraxi, prajscutibusetconsentientibus R.adm. D. H cmanarca reliquiarum prsafata

ihnll, Kf ptllO,

1609

no

Criiel Priore et

Joe Hermipennio Supei

dcmque dentem candemque particulam miuorem Amato curavi K. adm. amplis.sirnoque D.


offerri
vir;, Coriachc archiepiscopatus Mechlinicnsis vacante,vicai nerali, ceterisque dominis, sede \ D. mlklxvii mense Decembri

cesis.

,,.,

vel salte?n

Accipe modo, quse vel in hasce litteras, earum occasione observanda o<
i

mediante supplica
lara

N. Afai tini

moiio

7^unt.Non exprimunt ,quanta fuerit brachii S.Meinulplii pars quam ad Joannem ab Hoya,Monaste-

ac

deutem
a

S.

qua petivi eandem particutamquam Menolphi


,

indubitatasque reliquias,
norari

riensem episcopum ecclesieeque Paderbornensis aiin.niistratorem, miserint Budicenses Regulares canonui verum hanc fuissc ut minimum sexdigitis longam, docet Notitia, a Cupero a nem adjecta, quse a sacris S. Meinulphi lipsanis fuissc hujusmodi longitudinis os in Hispanias missum, prodit. Porro cum pretiosissimum Upsanorum Sancti nostrithesaurumpost factamejus

populo posse, P ad quam nram petitionem responaut DD. viderunt ilmi D. ordinarii con>ensu approbatione aut liceutia opus non esse,
dignarentur
cariatus
eo
:

exponi ac hodeclararc ac permittere


publice

quod ego ipse


fui) ipsas

testarer

uti

ip

pto tepraefato
reli-

status

propria

manu cx

lu pfatorum firio seu aroa deaumpsissem. mea subscripsi. A. D. mdclxxiii, dem has raanu

translationem seu de ierra levationem numquam sunt, fuisse ad illud usque tempus, quo scriptae apertum vel visum, diserte ediaquoquam vel qut cant, non ciderant aut certe non legerant, canonici, sxlitteras illas exaraverc Budicenses pissimc in hoc Commentario jam laudatam Joannis Probi Lucubrationem, e qua (adi num. HOJ sacra Sancti nostra ossa, aperta, quae hmc continebat, lipsanotheca, ab episcopi Paderbor,

xxvn

Martii.
Fr. Pct. a S-"
s.

Trudone

Pr.

Lov. etC. VY. G. seculo proxime elapso sac LS8 Bis itague
M..:
t.
'

ommuniMtu,

liquiarum8Meinulvhithesaurum,monasteri
referarunt pan nsis Priore annuente, monasteno exhoc cum Lovaniensi S. Martini extraxerunt Regulares canocommunicatas
,

aputqut, poslulante id
,

$rdlinimlii
/'''-

stenhci v

vosi

Liacsemetquidemidfecit,
t

qui testimoniales

suffraganeo, atque a Joanne Wael, monasterii Swollensis Priore, anno U09 publice populo fuisconstat.Verum qui fase exhibita, luculentissime ignoraut ipsum monasteriisui Chronicon ctum, estsane,cur id miretigiosi illi ciri? Non
rint

Lovami S. Martini Windesheimensis GeneraUs gregationis LoR.adm.P.acdnus Theodorus Mesmo

aS. Trudone Prior

lwMerasscripsit Fr.Pet.aS.1^^ Frater Petrxx SMart. Lov. et C. W. G., ul est, et Con

DE
iimi
C- b.

S.

MKlNi:U'M<> DIACONO.
includilur argenteinii Smirti hcrmam ex dictis /i< curavit, a Budicensibus Regularibus canonit
/

capituli

argenteam, runtnobis in sacrario niaguam crucem <\ eodom metalsex aut septem pedibus altam, sex duos hermas item lo, cruci quadrantia, candelabra, capita S.LiboriiCearg-enteos, quibus suntinclusa

Paderbomeeasexn ecclerario loquens de rebus, sacrario visis, verbis Gallicis,LaCathedralis 239 sic scribil Monstratine a me redditis, pag.
i

Windesheimensts commissarius. Adhxc MteMdmundus Martene, in secundo suo Ittnere

cis impetratum utproindeki S. MeinulphUzpsanothecam non tantum binis supra memoratis vicibus, verum etiam alia adhuc,qua ex illa dandum Ferdinando Paderbomensi episcopo Sancti capuc extraxerint, seculo prowime elapso fortassis reserarint, (Juoquomodo res habeat, msignem
t

eguidem,

utt

exjam dictisliquet,reliquiarumPa-

nomanensis episcopi, ecclesia cathedralis patroni,


corpus CeetS. Menulh" diaconi, qui Sancti hujus Dona sunt pii juxta ad eruditi nomanis advexit.
episcopi,

Ferdinandi lurstenbergii. Caput ergo Paderbornensis S Meinulphi possidet cathedralis communiut adco, quo illud cum hac lesia, adhuc ex carent, iterum post annum 1571, quo

tronisui partem cum cathedrali Paderbornensi ecclesia communicarunt. Verumcum ita$it,quo cxinde in hac cultu ecclesiastico S. Meinulphua fuit affectus? In cultum, quo v Octobris die ibinsi modo gaudeat, dem ei in dio inquirendum curavi, fuitque Augustino Atden1

integrum Sancticorpuspossidebant,arcam comprehcndenscu capsam, sacrum hoc pignus Budicenses canonicos tem, rcserasse necesse sit pretiosam illam nisiforte, quod tamen non puto, partem, quse penes Pa> corporis S. Meinulphi derbomensem athedralem ecclesiam modo est, una cum altera e partibus, cum Lovaniensi S.
dictis
i

bruck, Societatis nostree sacerdoti, qui eum infibornam dare litteras gravatus non Meinolpho fuit, rescriptum inhsec verba-.Ve S.
aliud hac ro urbe (Paderbornensi scilicet) et reliquadicBcesi statutum nihil est, aut consuetudine receptum, uti et oretenus et exdooumentis studiose isintelligo, quam quod in templo cathedrali

memona quasdam
cesi

Octobris celebretur, et in

dioe-

Martini monasterio secundum dicta communicaad cathedralem Padertis, extraxerint,donoque

sub

ritu duplici

oblin,

iidiendi

eodem Missam

die,
et

non tamen cum

abstinendi a labo-

bornensem ecclesiam transmiserint.


princeps 139 Celsissimus ac reverendissimus sdepissimejam suFerdinandus Furstenbergius, pra a nobis laudatus, episcopus Paderbornensis qui, Poetices non minus quam Historise pentus,
ut Marteneus,
sibi

ribus servilibus. ii Quinta itaque Octobris die, quse Sancto in Smctoin


I

kcu

MuSkm
veneratione

ccetis natalis est,

etiam

Overhamum consentienar-

tem habens, verbis proxime recitatis docet, genteum Sancti hermam cathedrali PaderborMeinulphi nensi donavit, preecipuaetiam VitxS. penes me exargumenta, uti ex Notitiis Mss., Sanstantibus, et ex Overhami in Sigewardinam complexus est cti Vitam Observationibus disco, Padervotivo, cui titulumhunc, De S. Meinulpho,
mirabornensi diacono et indigena, oui multis Bodecensi loco natali in coenobio culis olarua Non. Octob., ptwfixit, Epiquiescit et colitur

moratio dumtaj-at, ui forteltic memona Stgntficet athedi ah Paderbornensi fit, ut ilin Offii ium iaslu o honore in hac, in qua lum amplion egit canonicum,e vivisjam sublatum, Sanvivus
'

de eo non officium, sed comme- *J*""

>

ctisque adscriptum, non


ri.

affici,

mirumqueatvide-

Exstat penes non Katendarium Paderbornenquodtittese, ab annis amplius centumexcusum, Sanctos atios, cum ris rubricis eoplanemodo, quo obligatione audiendi Missam etabstinendi ab operibus servitibus colendos, notat ad v Ociobris diem S. Meinulphi nomen exprimit; unde, eum et Paderborncvct in totadioecesiPaderbornensiampliori, quamquo modo gaudet, cuttu ecclesiastico
,

grammate sequenti; Non pietate minus quam sanguine


vito

clarusa-

Meinolphus, Paderae

g-loria

prima su,
tellure levan-

Heic

situs est,

postquam monuit

dum
Sponte sua visus dissiliisse lapis. Devenerare sacri custodem pignorisarcam, Quisquis es antiquaerelligionis amans. Licet ostensum cervi inter cornua NuDic
:

olim esse gavisum, nemo non conjiciet. Verum etduplicis, si hoc ita habeat, Offlcio saltem ritus mo.r huc transcripta Paderbornensi Notitia, teste in dicecesi Paderbomensi Sanctus noster natati suo die hodieque colitur, nec dubito, quin id partim constet e Lectionibus, c Meinulphi Vita depromptis, eique proinde propriis, quales ex antiquis Paderbornensibus Br&oiariis in Notitiis nostris Mss. subinde citatis invenio, qualesque forte etiam in dicecesi Paderbornensi lectte fueutpote rint jam inde a Gobetini Persome setate, scriptor Cosmodromii JEtate qua ibidem, utihic
6,
j.

men,

Mystam
Et

oculis

captum

virgineumque pe-

plum,
tot praeterea miracula, quae prior aetas

"Virtutes,

Et stupuit praesens, fas siluisse foret, Meinolphe tuas tamen ipsa sepul,

v cap. 40 testatur, natale S. Meinulphi festum velebrari pariter soluerit. Porro SanOctobrisdie Sigewardinam ctus, ut Overhamus in suis ad
sibi

cri

Certarent, rupto marmore, saxa loqui.


fuit, ecclesix

calhedruli

pus

140 Adhsecidem celsissimus princeps episcoFerdinandus, utjarn supra ex Overhamo do-

Sancti Vitam Observationibus docet, sacram habetparcecise, quse Dornhagen vocatur atquexn quod dioecesi Paderbomensi sita est, ecctesiam in dicecesi cum sit uitimum, quod de cultu Sancti Paderbomensi commemorandum occurit,adeum,
;

Paderborneini
concettum.
Cultus

Meinulphi effigie, Meinulphus diacohacque adjecta Epigraphe, S. nus Paderbornensis, signatos, cudi primus curanostrum fue> vit, ut singutari plane in Sanctum veneratione atque affectu. Hinc porro fit, ut, rit
cui,

nummos

imperiales

S.

quo
1

atibi
l:
;

gaudet jam progredior.

Etsi sacrae Sancti nostri retiquise,

cum

apudneguta-

Lovaniensi canonicorum Regularium monasterio seculo proanme elapso, ut supradocui, commumcatx et per PetrumaS. Trudone, Lovanii S.Martini

|j^

cum

preeterea Sancti caput,

quodmodo cathedra-

Priorem, ad approbationem obiatse,iegitima

1661, lis Paderbornensis possidet, ante annum quo Ferdinandus primum factus est Paderbornensis episcopus, fuisse penes hanc, noninveniam, suspicio incidat, sacrum illud pignus fuisse per hunc Paderbornensem episcopum, qui, cui id

litordinarii auctoritale, uti ex ejusdem Prioris approbatse anno teris, num. 137 reciiatis, liquet,

167o

nondum

fuissent, honorfice

tamen

uti

ex

1694 litteris, ad Majores nostros Lovanio anno tunc temporis cum aliis aho datis, disco, fuere

rum

DIE QUINTA OCTOBIils


venerationi exponi sotitis, ibidem asservatae. Verum sacrailla pignora post annum 1694 ab Humberto a Preecipiano, Mechliniensi u< hiepiscopo fuere tandem
fl ,

;KI'.)

rum Sanctorum

reliquiis, publicce

etiam approbata. Ita in litteris, Lovanio huc datis ad amicum, a quo illa de re fuerat, me curante, epistola conventus, docet R. D. A. I. Melaerl iusmet S. Martini Lovaniensis alumnus, addens etiam, in hujus sui monasterii ecclesia sacras, de quibus hic, reliquiaspublicse venerationi ea;poni,esse<//"' in illa sacrUidit.m, in quo S. Meinulplii custoditur imago, adewtris sibx habens appictam puellulam cum adscripta vernacula epigraphe, qua huic, nomine Elisabeth Verhoj fuisse oculos, ex ustione bis Lvsos, Sancti patrocinio
:

sequead Visurgiumseu Weseram extendit, ul, etsi vicum Gtintem, in quo Sanctus altare sibi consecratum aut habeat, aut certe habuerit, in Tabulis Geographicis expressum non inveniam, ejus tamen situs sat prope innotescat.
tusest,

WCTOt
C. B.

VITA
Auctore
Sigewardo,

II

uulesliei-

mensi$ cano>
nicos,

anno 1707 sanatos, indicatur. 143 Sanctum porro et in dicto Lovaiur.tsi S. Martini et in omnibus aliis Congregat. Windesheimensis monasteriis Ofjicio ecclesiasi ,o quotanmihi mox suaserant scriptoris anon ymi num. 48 huc transcripta verba. Verum, ut e Directoriis, Propriisque, quge in Belgio nostro dictce Congregat. usum vel sunt vel fuerunt, modo disco, Offlcioistic Sanctus hodie non colitur, etsi (irrmania a prsefata B interim hoc eum honore CoiKjregatione afflci, ex impresso hujus anno 1710 Colonise Agrippinse Proprio, utpotein quo ad v Ociobris diem OfflciumdeS. Meinulpho batur, concludendum appareat. Ceterum ut
'/

Ex

editione
lis

Overhami cum Fragmenet

Browerianis

apographo

Hardeshusano

collata.

niscoti,

1'UOLOGUSa.
Albino Patri digno constanter amari, Piliolus parvusfidei vinclum Sig-ewardus
E
b.

1 1 1

Inter

eos,

mi Albine, doctorum
raliter
vitia.

doctissime, ju- Opusculwn 'itclor utuntur amicitia, qui amico-

rum non
mittit

nesciunt nescire
consortio
illa

Horum

te,

Pater

\lbill0

inscri-

Int,

jucuudissirae,

simplex animi tui ad-

omnia, qu cv ad Sancticultum quocumque modo Itare pertinent, expediam, locus ad


sibi consecrtihim habet, atit certe, Lutheri ha

intentio,

qui salutari >eductu.-> erron

nequitiaeimperitiaeque mirac
luisti nescire,

deformem

vo-

quem tam

arduaj rei judicabas consitiens

commemortt.clns est. Docet hunc Joannes Probus in Budicensi Chronicopart. 2, cap. 12, pag. 27. Verba, quibus id ibidem facit, et quibus simul miraculum, 5. patrocinio patratum complectitur, hsec sunt Ivilverman, unus Erat et aliu^ Frater,
exorta,

nondum

habuit

venire.

Nam

quidam tuorum familiarium,


non antehac

illum oris tui fontem aureum, attentavit te precibus, ut beati Meinulfi vitam
satis
li-

.1

bero ore expeditam, tui stili venustate corrigendo velles deaurare. Tu autem, o viator imitabilis, ut seraper ratione duce progrederis, cousilium tibi
provideras subtilius
:

ex
rii

his,

qui

cum

primis rcforraatoribus monastein

scilicet,

ut id operis potius

B.

Meinulphi

BodekeD

traiismissus

fuit,

presbyter senex et devotus, quia specialem gratiam habuit verbum Dei pnedicando seminare. Lste dum in magna paupertate mouasterium cerneret
constitutum, assumpto socio
sibi

ad iutegrum ex tuopenupropinarcs, quam veterum dicta increpares. Sed dum tu plurimis occupationum
irapediris curis,

me

inter

omnes auditores tuos

infi-

mum, nec
2

inter eos vocari digraum, operis tui digna-

deputato, petitio-

tus es vicarium.
intentione, tui qure tantopere seque expectat discipuli, niliil antiquius exi- quod ln. pra3Couium jnssu s< stimo sed ne id mei culpa iu contrarium cadat, ril, metuo. Quia cum arreptam sarcinam perferre ue-

nem in prsedictaj reformationis subsidium cireumquaque fecit, de qua non parvam pecuniam attulit ad structuram.
144 Contig-it etiam, dum iu territorio comitis de Schwowenberg- in quadam villa, Glinten uomigcnsisvicoGlinQata prope -vYeseram petitionem suam faceret, et lcn delalus. .. c lbidem mulierem, ut pro reformatione monasteq manum porrig-eret, rii B. Meinulphi adjutricem precaretur, eadem mulier audiens B. Meiimlet

Qua quidem
:

ifl

m comitatus

Schauenbur

.,.,,.

quivero, non solum mihi haesitandum est in luto, sed culpa deficientis cadit in injuriam praicipientis
j

postremo tametsi me noverira imparem esse imperato operi, vereor tamen resistere a te imposito oneri plus quidem volens, ut imperitia? mca? m:

phum
haec

ii

uominari, cum laetitia mcntis Dilecte doraine , ob honorem B. verba nam Meinulphi libenter munus vobis dabo
])i*orupit

in

famia me probet benig-num, quam obedieutiae transgressiouequeatdiffamare malig-uum. Pneterea spero, immo certum scio; ne tu, Pater suavissime,
filii

tribus annis privata visu fui, et consultum mihi

tui

opus prodire patiaris

in

publicum examen,
castig-et

n n

ut pro receptione visus altare nulphi, quod apud nos in ecclesia meraorata?
erat,
li.

ni tuje correctionis lima prius illud

ad
rrteris aucto

unguem.
3 Certe.
si

villae

ad honorem spopondi

ejus constructum
;

est, visita-

privati juris ag-gressus

essem mate-

qua sponsione facta, statim hos oculos claros, quos habere me, cer nitis, per intercessionem B. Meinulphi recipere promerui. Schwowenbergensis, seu,utcommunius scribitur, Schauenburgensis aut etiam
rem,
visitare
// //

riam.qua mihi arbitratu meo licitum esset evagrari, nunc aui spero etenira, ne tibi essem pudori anim*, qua3 iu historiis sacris plus nudam cautio
:

<n

se-

rei veritatem.

quam

luculentae orationis lcporem

Schaumburgensis, comitatus, qui vicum Glinten, verbisrecitatismemoratum, complectitur,quique, proprios otim comites sortitus, nunc partim COmiti Lippi<v, partim Hassix prindpi paret, in Germania inter Brunsivicensem ducatum ad Ortum et principatum Mindensem ad Occasum si-

jubct exquirere ; et artissima lex alieni itineris me scientem subire cog-unt viam fidi interpn autem alienum iter quia me quidam in ejusdem mutare operis cursu praecesserat, cujus me non
:

sententias,

raag-istra veritas

tum verborum
linquitur otlicio

ordo,
:

imperat c. Solus tanmei stili disponendus reimmo etiam si quid praecessoris

210
A. SicEw.\nnn.
[

VITA
vcl

S.

MEINULPMI DIACONI
D

diminutione hngfuit, vel excesr s m ei sermo, qqc B inamlnm permittitur sit incremcnto curationis inedicamento. Ag*e modo, mi Pater, age, inquam, mi gratis>ime Pater, ab omni telosini-tne
,

CAPUT
studium,
vitce

I.

me, precor, sub clypeo tuae imperios defensionis neque lioc, aunuente Deo, tibi erit actu difficile, quem sapientium nemo rnoliinterpretationis tuere
:

Sancti natales, baptismus,

literarum

tur latere.
uc veriiaicm
sectari pro/itctur.

institutum,
,

pro-

non moror, quorum latratus nullus comitatur morsus et quorum non justus in me aditus patet detractioni, nisi quod tam sacra mihi comrnissa sunt peccatori. Sed, si quis eorum sine peccato est, mittat in me lapidem. Ne autem multis occupationibus tuis mea loquacitas addat fastidium, hoc modo in calce aistimo breviter anuectendum, quod Deum secretorum cognitorem testem habeam, tuaeque personae probatissimam mnjestatem, nihil me in Opere hoc locutum esse praeter veritatem. Quapropter,
4

Iuvidorum

autem

hiatus

gressus in virtute
nasterii
cutio,

condendi

moobi-

propositum,
visiones,

hujus exse-

miraculum,

tus.
grnteni Saxonicam a Karolus imperator imperio suo subeg-it, subactamque de idololatria ad finem Ghristi transtulit natus est de cadem g"ente Mainulfus b, ntroque parente admodum nobilibus c. Sed jam in tenera aetate per necessitatem mortis destitutus est pa,

Tempore, quo

lisimo gtnere natus, iptomei,

si

quis

dignum ducat

lector accedere

huic Operi

nostro,

mum
meum
re,

hunc per illud extromi judicii aequissiexamen iierum atque iterum obsecro, ne recens dictum mendacii culpa velit notatestimonium perhibet
auctoritas veteris

tre. Quo defuncto, nondum iste Puer mysterium suscepit baptismatis sacri, licet jam aetas ei con-

cui

scripturae.

ANNOTATA.
a Vitse Sancti nostri, per Sigewardum Scriptae exemplar, e quo aliquot hujus Fragmenta Actis
S. Meinwerci in suis Sideribus Geywianiae subnexuit Browerus, Prologo hoc fuit midilum quo etiam defcctu laborat Hardeshusanum, quodpenes nos est, ejusdem Vitas apographum. Adi Comment. praevium num. 12. b Quis Sigewardus, quis Atbinus, cui Lucubrationem suam ille inscribit, probabilius fuerit, itemque quam fidem Sigewardus mereatur in Comment. praevio num. 9 et \0 exponitur.
; ,

ambulandi quia g-ens illa adhuc E Catholiea relig'ione, nondum moris habuit teneros infantes baptismo consecrare d. Et ut plenius loquamur, ipsa gens nondum continuatim
:

cessisset virtutem

frag-ilis in

ad fidem pervenit, quodsequendi exemplo patenter


liquebit.
7

Namque cum
marito,
virginitati,
:

hujus Pueri
id est,

mater primo

vi-

ud qucm

cju$

duata

conting^ere vellet

proximam

pal-

ie nr

mam

abstinentiam
pag^anus,
,

thalami
visitavit

juria expotlulatura, confu


1

secundi

ecce,
et re

defuncti conjugis g-ermanus, ipse


et

gerat.

quidem
volvens

professione

eam indutus

specie

consolationis

sed

animo

fomitem
sibi

incestus hospes,

turpissimi sceleris. Quippe ille in cujus corde hostis antiquus

certissimum

hospitium

collocavit

fratris

conjugem

Lucubratio scriptoris antiquioris, quam sibi praetuxisse, hic iterumque infra innuit Sigewardus,penitus intercidisse, videtur.
c

devotissimo hospitalitatis onicio se suscipientem, heu nefas invitam adulteravit e. Illa vero quam celerrime manus evasit corrupto,
!

ris,

absque dilatione properavit ad


Imperatoris
/';
:

praesentiam

praedicti

ipsique, quas dolor dictavit

PROLOGUS ALTER.
Si rtplionit

in corde, libero pronuntiavcrat ore nimis sancte obsecrans, ut se a tanto persecutore tueretur, qui aeterni Tutoris vice in terris fuug"eretur. Imperator

scopus.

vitam sancti Mainulfi levitae, in spem exemplarque levitis scripturi sumus, immo etiam ipsis sacerdotibus, qui plurimum exultabunt in reddenda sacerdotii ra-

Annuente

gratia

S.

Spiritus,

vero condolens nobilissimo dolentis dolori, aunuit


rog*ata rog-anti.

8 Ibidem quoque Filium ejus per lavacrum regenerationis, infra sanctae matris Ecclesiae uterum

Carolo Magno
tponsore, vaptizatur,

tioue,

hujus Diaconi a vixerint aemulatione. Ad summam, nullus est ordo, de quo male mereamur haec scribendo, cum sit necessarium aeque omnibus, tanti hominis refoveri interventione cum sit utile, ejus instrui imitatione. Sed nos pauca de pluribus hujus Viri miraculis complectimur, eademque pauca humilis stili serie prosi in

admitti fecit, ipseque

eum

a baptismo suscepit.

Et bene quidem divina providentia Servulum su- F

um,
ri

sequimur
ctor
stili

commodius judicantes,
nostro quasi

ut doctus le-

domi baptizacohortem vel curtem g baptizandum reservavit, quo procul dubio plurima populi collectio confluxit quatenus jam in ipso limine vitae pluribus eum notum faceret, ex cujus notitia plures proficerent. Mater autem ejus,
potuit,
reg^is
:

qui

ab ad

inferioribus personis

stilo

iudocto

detrahat,

qnain

cui Reg-is sponsio certara securitatis


est,

spem
:

largita
in visibi
vitae

acumen minus capacibus capiendi aditum intercludat. In hujusmodi namque scripturis minime captanda est inutilis aura favoris, sed commodum internae provectionis. Sedjam exordium
nostri

cem

spe gaudioque comite reversa est magistri timorem amoremque


,
:

et

Dei

constituit

ad

quorum disciplinam omnem


vocabulum

suae ordinera instituit.

ag^grediamur.

vocabatur, quod
ritatis

praesag-io

Ipsa quoque Wig-thruth quasi quodam vesortiebatur quia pro Christi


,

nomine cum

vitiis et

concupiscentiis bellum gesscholari ad ex dispositione

ANNOTATUM.
a Liquet hinc, sacerdotio numquam initiatum fuisse S. Meinulphum, ut eum in diaconatus Ordit

sit

legitime h.

Puer autem Mainulfus sub jure


di.-^positus

lilleras ditcit,

disciplinam
literalis

litterarum,

ascendit ad habitum

earum

et

quod

scientiae

ne usque ad vitse finem permansisse, Gobelinus

habuit

usu

operis

devotus

excoluit.

num.

10 recte scribat.

Quippe

DIE QUINTA OCTOBRIS.


A Qnippe quia viam, quae ducit ad

211
-

anguatam
docet
:

existere scivit,

artam et jam de tenero ungui stuvitara,

dura raore solito in pascendis raoraretur gregibuaj ecce, improviso mirae lucis splendorem aspexit in
loco, ubi
sistit.

^^w*tr,o.

diis asperioribua

mentem

formavit.

Nam

ut

quidam

Qui studet optatam cursu contingere metam, Multa tulit fecitque puer, sudavit, et alsit
:

Abstinuit vino et venere

i.

Cum autem excedcret e scholis, excessit etiam desiderium mundani honorisj integra mentc migrans ad propositum Canonicae legis in loco, qui dicitur Paterbrunno.
v it*canonicK

nune idem monasterium Deo auctore oonprasterea copiosam cervarum multitudinera, modo stare, raodo circuire locum eundem. O ineflFabilera Christi pietatem quae dum Servi sui honorem dictavit nativitatis suae miraculum suscitavit. Namque ut illa primum reVidit
! ,

velata
nasterii

est

visio

pastoribus, sic hujus construendi mopastori innotuit primitus. Hinc


dilectus

patet,
loci pontifex
,

quam

10

Ilic

eura

ejusdem

ipse

qui-

pulchri futurum
tione mirificavit n.

Deo iste fuerit, cujus selocum tanta Dorainus revela

dat 1'udcr-

dem

virtutum gloriosus artifex, nomine Haduradus,


'

''"'

iU
'",
.

duradoepisco-

benignissiraacura nutriendum suscepit, suseeptuml l que largissimo paternitatis et gratiarum sinu rei vit k. Sed quia res monuit et locus, non gravabi-

14 Certe, quod haec res pastori inter paseen- tquohan dnm apparuit, 9ignificat, quod illo dominicus ""'"""

mur

saltcm

unura recitare indicium


TCcce,
,

de

hujus

pontificis

virtutibus.

xxvn annis

post se-

pulturam ejus exactis vestes, quae cum eo sepulehrum subierant, ita integroe, et sanae apparuerunt, ut nec una fimbria ex eis legem pateretur putredinis. Quae res liquido exprimit, quod ipse vivens integer vitae, scelerisque purus extiterit. Huic tantae virtutis viro dum beatus Meinulfus
,

grex dominicia reficiendia pasouis ^enturua fuit sed quod pastor fuit ipsius, id est, Mainulfi, exponit quod oranes incolae ejusdem loci, Bcilioet pastores eum orani sibi coraraisso grege, debeant
j ,

post

Christi,

sancti

Mainulfi

praecipue

servitio
,
,

studere.

Quod autem cervas, non cervos vidil gregera illum Dominicum ex faemineo sexu col-

adhaesit

contiuuus,
innocens
,

cum
et

sancto

sanctus
electo
in

cum

lectum iri praefiguravit. Si quis enim quaerat E mysteriura de viso lumine, nihil prohibet eum prasentiam S Spiritus per luraen intelligere
quae et
rere.
olira

innocente
electus.

cum
esset

apparuit

Apostolis per

ignein

voluit,

appa-

Cum enim bonus


virtute,

puerili aetate,
:

melior tamen factus est in juventute

quoniam

ascensiones in corde suo disposuit, quatenus de virtute iu virtutem sem-

una non contentus


per transiret.
meque,
rxpo ~

exanimatua solicitus fuit de grege nihil visione sed tirauit, se jara ad praesens extrema passu,

Praedictus

autem omnino

pastor

hac

rum

esse.

Verumtamen cum

postea vix reeiperet

aninum, festinanter perrexit ad Dominum suum,


instinetu,

luter h83C divino accidit

ut prae-

illique,quae vidit vis i,perordinem cuncta discusait.

dictus

proponeret

mysteru sermo Luangeheus Vulpes fbveaa habent, et vocontineret, dicens lucres coeli nidos Filiusautem hominis non habet,
: :
:

pontifex quid

ita

quaestionem circumstantibus

15 Vir

Deo plenus,

cordis

arrectis in

verba dieentis, ubi dicens

corporisque anribus Badurado dicendi fi- pandit,

nem

fecit,

auditor leetissimus pro gratissima fama

ubi

caput

suum

reclinet l~

Quam

quasstionem
dicens
:

Ohristo sacrificium laudis imraolare eoepit o Certe quo percoepit, cceptumque honestissime perfecit
:

mox quidam,

sicut res habet,

Bolverat,

fecto

Quia Christus cordis nostri habitaculum quaereret, nec quaerens inveniret, quia scelus nostrura quaerentis introitum irapediret. Quod verbum ultra, quam dici valeat, in pectus Meinulfi descender.it. Doluit namque intrinsecus, Christum ad januam
cordisnostri humiliter, sed frustrapulsare, cum nemo pulsanti velit reserare. Itaque e\ illa hora, eum
ant>

pem

praBdictum pontificem famae hujus particifecit, quem quoque gaudii hujus socium

esse speravit.

Nec sperans hac spe dekiaua est, quia Christianissimus pontifex gaudenti vere constatimqne divinam intendens migavisus est
,

serationem, festive allusit ad pastoris nomen dicens Ne nobis vilescatabjecta persona pastoris,
:

cum

}>rimuin pastoribus ipsa uativitaa effulaerit


.

bonus, jam ut ita dicara, factus est in bonitate novua seseChristo pandens in terris hospitium, quatenus ab eo reciperet aeternae mansionis
;

Salvatoris

ldera etiara plenus oculis ante et


fidei

retro,

prorsus nihil

etiara

<iuandoque
Idcirco

in

habuit diabolo, quod se angelura lucis soleat trans-

commercium. 12 Ergo quia Christum voluntarie suscepit C Christus susceptus apud Susceptorem suum manterium
,

forraarc.

elegit

consilium

iterura

pro

eadera re consulendum esse Dominum quippe ut secundum exponeret indicinra, a quo priraa jussio
cepisset initiura.

condcrepropo""

sionem fecit. qua fortunae


terfamilias

nihil licebat,

Felix mansio sub tali raansore! in quia in ea tantus Pa-

16 Cui

beatus

.Mainulfus

praebens assensura

vicem obtinebat. Sed nos ad planum narrationis ordiuem redeamus ne dum imperiti laudamus, tanti Viri Laudes oulpa
dispositoris
,

ingenii deteramus. Nam si quem dignis laudibus nequeas extollere, liune laudas pulchrius; si te imparem fatearis laudibus ejus. Beatus igitur Meinulfus,

duce pr83ttictum locum, ibique sonec somnum oculis lus cum solo pernoctans sed merabra cura aninec quietem dedit labiis ma ad orationem divinam erudivit, ideoque iupastoris visionem es ter orandum praBSCriptam
petiit pastore
, , :

*;"';' ."

integro vidit.

cum omnem

virtutem,

qunm

po-

teatate habuit, aotu etiam adipisoi studuerit, certus

jam de Domini

sui fide erga se. erubuit fidelifi vus fidelissimo Domino se solum offerre quocirca miro ardebat desiderio monasterium construendi,
:

visamque pontifici cetulit. Vidit Quipontifex visionem numero trinum Conditoris nomen cupiena aequare, suasit ei tcrtio visionum obedientiam Ille autem fidem exploratum ire. Domino placere sciens quam victimam, plus
,

tus

ivit,

sed

laetior

redivit,

quia

tertii

re-

sed id ardentem tardavit mora locum aptum quatenus diviua pietas illud construinveniendi
:

ctum tanto majori pretio examinaret.quanto Servus ejus pro construendo constantius laboraret. locumqu.quo 18 Cnm autem Dominus jam vellet Servo lafd aciat,viboranti parcere, dignatus est ei sua? pra?destina$ione,primo ^lon s locum ostendere. Namque subuleus ejus
\ ,

pontifiei solemnds deunti comes fuit, Hic vero exultatio. Secure enim soivit, nihil illuaccessit nbi sancta Trinitaa sionia huc poase subrepere,

tnque at jussionis fidem feeit sui similitul personis, unus vero in majeDeus trinus est in nuniero, unit state; sic h83G visio trinitatem certe una Bademque confessa est in re

tem

tuhulco SHO

30

re

Octobris

Tomus

III.

212
A. SraawjADQ.

VITA
uno eodemque modo
17
ter apparuit.

S.

MEINULPHI DIACONI.
loci
g-at

res,

monaxtn

protector
//.

contra
finita,

diabolicas

ii

vires

exurultra

1)

His

ita

peractis

eondendi facullatem pelit,

B.

Meinulfus, simulque
s.

episcopus, ad fidem visionis divinitus inoitati, cedere taraen decreverunt regiae auctoritati hu,

21

Voce hac

cervum non viderat


sigrais

7"<Wia CpJ
f"'"""

militer adimplentes illud


b

i-stote

omni hnraanae

creaturae

pneceptum Subjecti propterDeum p .


:

Sciebant enim, quia in vitium culpae ducit fug-a, caret arte. Nara si raonasterium hocregis injussu construeretur, forte aliqnibus suspioio nasceresi

Christus suo praelocutus est Militi, quae post haec oportuit fieri Namque ut in praescripta visione , famulas
!

quam consequentibus

Dei praefig-urarerant cervae; ita hic per cervum, qui apparuit solus, potest accipi ipse famularum

suarum custos
cet nobilissimo,

Christus, cui soli

tur,

quod

hi

non essent legitimi monasteriorum

construotores, qui vicarii Dei, id est, regis, fierent contemptores. Quod ne fieret, B. Mainulfus

ibidem

collectae.

sponso videlidebent adhaerere sacrae virg-ines Invenit etiam beatus Meinulfus


,
,

cartam testaraenti ab iinperatore rog-avit, quam rog-atam ipsius videlicet regis annulo rasig-nitam accepit, acceptamque secum revexit q. Attulit etiam secum aliud multo praestantius donum quod sine periculo licet confiteri donum fuisse Regis sempiterni.
,

baculum in eodem loco quo viderat cubantem cervum qui locus nunc principale ejusdem monasterii continet altare, quod bene praefig-uratum
;

est
tari

in ligneo

sig-no,

praesidet,

quia ipse Christus, qui alregnavit a lig-no. Hic quoque


construendi
ei

omnem moram
Vir
addixit.

abdixit, quia
22

eli/jnias in

18

Namque
,

monasterii sanctus negotio proximum diem

revertenti
,

quidam familiarium
ipse
inter arbusta
invenit.
,

ejus

novo ttmplo
eollocandat
divinitut invenit,

capsam
forte

obtulit

quam

non

sed diviuitus

pendentem

Quam

velut ab ipsius Dei raanibus acceptam, Vir Dei

veneratus est quia cum multum quaereret, et B nullum tamen ejusdem capsae dominum inveni:

ret,

cog-novit,

quod ipse Dominus


contulisset
pietati

dominantium

Hic vero amica studiorum concertatio vi- *,., insudabat operi divino passim arbores coniit, caedebant, nulli veprium vel arbustorum parcebant pars grandia trudunt obnixi pondera humeris; pars agrnina cog-unt, castig-antque moras K ipse vero usquequaque libram adhibuit discretiriliter
: :
:

tale

Servo
nobile
!

suo
,

beneficinm.

do-

num

datoris

aceoptorisque

voto

Ita, qui Deo Sanctisque templum construere voluit , quid ad hujus supplementum gratius aptiusve acciperet a Sancto sanctorum ,

consimile

Sanctorum ? Harum vero tam pretiosum, tamque copiosum reperit in capsa thesaurum, quantum eloquentia nostra exprimere non sufficit, quia et hoc vires et personam nostram excedit. Hic jam ad construendum Deo
reliquias
.

quam

operumque laborem partibus aequabat juVetus enim inde cultus defecit, videlicet ad veteris hominis destruetionem, novumque opus surrexit ad novi hominis honorem Et beatus Vir laborem illum credidit requiem duramodo inceptum ad summam perduceret nobilem. Quia
onis
,

stis.

templum
nova
cucletli

laboravit instanter , inceptum absolvere meruit eleganter. Absoluto autem opere templum, quod construxerat, constructum Deo ejusque Genitrici iv Idus Novembris dedicari fece,

enim

confidentius exarsit
hae-c

quia

tale

divini

supplementi pig-nus accepit.


19

Inter

divinse
loci
:

vitione

Mainulfus, praedicti

eundem locum
piscit aniraus,

videre

aspirationis indicia B. coactus amore, perrexit quia quod instanter concu-

Quo dedicato colleg*it illo sacrarum virginum t non modicum greg-em; quem Deus usque ad terminum mundi sibi custodiat fiderat.
,

lem.
23

Cumque grex
in

ille
,

hoc ad satietatem videre non valet oculus. Cumque pervenisset ad locum, invenit iterum quoddam divinae revelationis memorabile

vitam ag-erct
intervenit.

terris

dominicus angelicam antiquus hostis callide

whmmm
""''"' ,t

sacramentum. Vidit enim praestanti corpore cervum, membra quidem prostratum, sed cornua in sublime arrectum utpote sic praestolantem Viri adventum. Qui viso Dei Homine quodammodo indicavit, sibi non licere in adventum ejus ac,

Ig-itur suo nequaquam officio fung-eDei famulabus uusquam adversaretur. Primo qnideiu castitatis sig-illum eis cupiens ab-

retur,

si

rnmpere, nunc hos, nunc illos aditus omnem que pererrat arte locum', variisque assultibus irritus urg-et; eo quod eis ipse Christus a facie
,

inimici

turris

fortitudinis

existeret.

Sed

quia

cubare sed se festinanter erexit, et quasi per orationem suam advenienti Sancto assurrexit. Sanctus autem visa tam terribili bestia, nequa:
,

non valuit intrinsecus, si non aliqua nocuisset quaedam ex ancillis Dei


recreandi
,

ille

non

esset

hostis

vel

extrinsecus.

Nam
,

frigore

depressa

spe
doexut

quam

perterritus aut ob hoc mente fuit minus valida, quia justum et tenacem propositi virum nullus terror mente quatit solida quo,
:

quandam
;

raonasterio
in

contiguam
;

mum
pedito ignis
set.

est ing-ressa

quam cum ad ignem


accidit
,

circa

propiue accessit,

ut ex fine rei

ortum

di-

animo disposita fuisset omne velamen capitis ejus

consumpsis
pectinis
,,

dicitr.
tecreatui

occurrentes jam cominus obvii essent, iterum cervus praeconium sancti Viri confessus est, humiliter se prosternendo,
20
cui prius assurexit sese erig-endo.
Ille

Cumque alterutrum

21

Nam

illa

muliebri
:

more

officio

vero hunc
nisi di-

novum

sordes inpugraabat capitis consumpto enim ve lamine, jussit eam census brevis lacrimas effuudere sed lacriraauti Deus ad honorem servi
:

bruti

anirr.alis

gestum
:

nulli

rei,

sui

Mainulfi solatium voluit impendere.

Moxque
intra-

vinae cleraentise asscripsit

dinem acutius advertere


ter

ideoque dum rei orstuduit, ecce vidit in-

per ipsius
verat
hil

donum domum. In
ei

B.
tanti

Meinulfus eandera

enim

Viri

praesentia ni-

dere, cujus splendore


peratoris, cognito

cornua cervi Dorainicse crucis signum splenomnem auri decorem vivexillo

habuit juris inutilis mcestitia.

Nam

ut proximo-

rura compassio

inremota comes

fuit, cograita re,

sus est superare. Bonus autem Miles optimi Im-

dolentis dolorem aegre tulit, obtectusque

faciem

simul cog-novit Dominum suum praesto esse in auxilium laetitiamque cordis voce sibi, pronunciaverat Jam mihi certa spes promittit oris, dicens
sui,
:

Domini

manibus, Christum puris interpellabat precibus, statimque illo rei seriem diligentius exquirente, allatae sunt ei consumpti velaminis fimbriae
,

videlicet
ei ille

fore, ut
ii

ille,

qui

quondam
claustra

eodem

armatus
,

ignis inutiles reliquiae, ostensusque est locus flammae, quae peremptrix fuit vestis in-

vexillo

inferni

destruxerat

hujus

teremptae.

25Hic

DIE QUINTA OCTOBRIS.


25
integi iuti<

213

II ic

subito pro dolore ingens stupor gauest,

minus

diumque exortum
pienda
etiam
dio ignis rediit u.

dum

vestis,

de qua reci-

prodigioic
reaiKiut.

spes omnis abiit, integra de

me!

O miraculum

merito admiran-

dum, et, nisi apud electissimos, inauditura Sed hujus excellentia signi Deus palam fecit quod hic Athleta suus etiam aliis siguis fulserit. llle autem non signa, quab eum reprobis electi communia habent, sed virtutes coluit, quibus reprobi
funditus
,

Cosmodromio JEtate 6, cap. 40 commemoret, idcirco forsan fecerit, quod ad res, a Sancto gestas, nihil omnino faceret. f Cum S. Meinulphi Baptismus ( Adi Comment. praevium num. 3) acproin matris ejus ad Carolum Magnum accessus anno circiter 797 accnlein

^ Sicewoo

carent.

Neque

enira

idera

si-

gnum
quam
tiae,

cujus nuper mentiouem

fecimus,

quio-

rit,tuncqne isprinceps imperator nondum fuerit, hoc titulo hauddubieperprotepsim, historicisnon raro usurpatam, a Sigewardo hicinsignitur. g In Hardeshusano nostro apographo dumtaxat legitur ad regiscohortem, poniturque inmargine,
id est, cuitim.

superbiae addidit ejus venerabili consnen-

quin

immo de mentis
,

ejus

testimonium

perhibet Ecclesiae. Signa enim nou merentur pesed virtus recludens immeritis renne praemium negata tentat iter via ccetusque mori caelum vulgares, et udam spernithumum fugieute penua. 26 Postquam Rex regum Militi suo gloriosas contra antiquum serpentem coucessit victo,
,

h Nomini Wigthruth, pro quo alii Wicthrud aut etiam Wigtrud, significationem aliquam inesse, Sigewardus hic indicat. Apud Anglo-Saxones,

quorum,

affinitatis habuit,

diemgneexlre
mtiin

Hndicx

claudil.

rias

noluit

eum

ultra

cxtollere

fortuna
ipse

bello-

rum; sed
et

raaluit ei

pariter couferre et

praemium
Miles
et

antiquorum Saxonum linguamuttum Wiga olim, ul Camdenus in sua Bntannia pag. Juu docet, heiiuam; Kad vero, aut etiam pro dialectorum varietate (ex hac forte dictum quoque alicubi fuerit Rud) livdet Kod cousilium significabat. Quid si igiturWigtmd hic soet

linem laborum. Id ipsura


sitiebat

quoque
ipse

emeritus

ardentissime,

quidem
,

net prudentem heroinamr' Certe inlerpretatio hxc renda videtur alteri, quee apud Budicensem

aetate

maturus,

et virtute

dignissimus

coelestis

capitolii
et Servi

assidere senatoribus.

Cumque

et

Domiui

velle coucordaret familiariter,


,

sicut huic

Domino velle Novemb. x,


suum, qui de nasterio, quod
cognatae

posse et esse est


terris

uuum,

Nou.

ut voluit, traustulit ad se

ad

ccelos trauslatus,

Servum iu mopro

ipse coustruxerat,

terreum corpus
ille

terrae

liquerat

y,

quod

felix

Biogra/ilii fn

hoc obn

pond e deposuit infirao, sed nos illud jure amplectimur pro venerabili pretio. Nam signorum mdicio jugiter patuit, imrao patet hodie, quia hoc Deo sit acceptabile. Patct, inquam, sed multo liquidius pa27 sicuti est, exponere valeret, teret, si quis hoc inferui perioulum quantumquantum evasisset nunc in regno Dei sui possideat praemium. ve Sed quoniam Deus se diligentibus praeparavit,
, ,

chronistam pag. bOoccurrit. Aut versus aut versuum partes e diversis poetis orationi, uti hic, ita etiam alibi,subinde interserit Sigewardus; verum quos singuli quos affert tewtus, poetas habeantauctores, et quo quique apud hosce inveniantur loco, assignare operse pretium non duco. k Baduradus ante annumblo Paderbor/n ms um abs illo episcopus creatus 7ionest, acproia, Padcrbornensibus Sanctus fueritadCanomcis
i , ,
<

scriptus, hic illud nt.-r institutum ante eumdem susceperit. Htnc etiam liguet, a Baduradojam episcopo Meinulphum a<Uiuc puerum,

annum non

utpote qui anno circiter 793 nalus esset, litteris

excultum non fuisse. Adi Commentani preevii

num.
1

8 et btnosseqq.

Ita fere

Malthxi

8, V.

20

et

LucceV,

y. 58.

quod nec oculus vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit; sufficiat terrenis animalibus de regno illo hoc solum eflfari, contemplari et credere, quod ibi sit gaudium ineffabile: de caeteris quidem necesse est taceri, quae impossibile est scire. Nos autem etsi voluutatem uostram praepediat ingenii vena pauper et maligna,
^,

m Sic etiamapograplam
(nri

n Est scilicet nasterio Budicensi, cui xdificando locus visione


hi,-

llrrdeshusanum; sed forte legcndum diapeDsatoris. Sanctus sepuicrum adeptus in mo-

memorata

fuerit ostensus.

voluntas dives et beuigna, ut stilo b tradamus, si quid pJus ad notitiam memoriueque m m 4 ,. , v c nostram pervemt ex miraculis Vin hujus. Sed ea,

cogu coe-it tamen

hinc inferas, Meinulphum sacris opwatum hxc esse, acproin sacerdotio fuisse initiatum immolare -.-. '" hristo sacrificium laudis - verba, (i,u enim vtuuf

oNe
"

'.

quae per ijisum hoc coriiore indutum Deus operari dignatus est, hic terminamu-; ad ea vero, qua3
post sepulturam ejus
transire paramus.

are possunt, imo vero cum ' -*- /v, ijn.r Quse in Annot. ad Prologum 2 et %n Commentarto Sanctus tota vita mansedicta sunt, in diaconatu
cogpit. sitnutn "*l' 11 'J
'
<

*\

Dominus per eum

ostendit,

Christo grareipsa dumtawat hic significant, laudes dicere coBpit. Sic apud nos tiasagereatd tom s Jariuariipag. L157 in Vita S. Thiadildis ginispostcoelestem gualocusmonasterio Frecrit,

v ir

A.NNOTATA.
a Antiquam videlicet, quee quem terrarum tractum in Germania incoluerit, in Opere nostro

tom. 2 Octobris, pag. m).etseq. exponitur. b Carolus Magnus in subigenda atque ad fidem

kenhorstensixdificandodivinitus/ueritostensus, dicitur, hac audita, B. narratam num fundatort qui tamen,utpote maEwerwordus,iWiM5 erat, Deoim>nio toincjunctus t sacerdos rem t-.H-misconsiderasse. molane b tcr ficium laudia

mm

mn

aaaucenaasaxonumgemeaoannu, adducenda Saxonum gente ab anno 77s2 ad annum


us q i^Uaborard,u>le,i:i

^s

lll/

y~'^ J V
({
, l
i l

2,/. p Epistohk Petrii.cap I)iploma,curV.imU'^;mu'i\Unt)iOgrapho/ucap


' ,

13.

n,letato
;

<

M,,n.l P ho
|

condendi mouastcm fa

.,..,

dumtaxat modo Sigewardus hic in Comment. prsevio num. 31 et


circiter

definiat
seq.

nos id

cultasfi
ct

ad annum
2.

oHinuit,

Videsis

Commentanum
,

prsewum
,

referimus,

cDe
lectio

nobili Sancti generc

ade Com. prxv.

d Browerus legit Conservare; verum nostra prxstarevidetur. S. vvicnirunviau*. Meinulphi e Stuprum Wichtrudi vidux
,

"*"

num.ll. ....... rflilegendum sit disceret, qmd sibivelini ma luvc verpa, haudsatis intelligo. hac atiaque ter repetita, qua s Quid de nsione Sanctus locum mdificando momstfiriodidicmU

matri,adefuncti mariU fratre Matum, silentio rem nilulopressit Gobe/inusinVita;quod, cum vressit

^ miraculo, quo sacras Sanctoru Uemqu


Uquias

dmmtus

accepe? >J

ppa .

214
A.
Si
i

VITA

S.

MEixNULmi DiACJOM.
dicit.

rea^,

Commentario prsevio num.

Q6 et binis

seqq. ediasi.
t

mitati, iterum apparuit


tieret

num.

Cw/ws instituti Jue fuerint, in Comment. prxv. 80 e/ quatuor seqq. discussum est.

Sed Sauctus, hominis coudesccndeus intir- D ei, ut repetita admonitio ei verae visiouis expositio. Illc autem nec
visioni

u Vetemen hocintegrumoum ignis vestigio seculopr&terito Budiae adhuc vidit Gamansius noster

Adi Comment.prsev, num.

118.

x Novembris pro Octobris perperam hicponi, in apograp/io nostro HardesJiusano ad marginem notatur, et recte quidem, uti ex iis, quve in Comment prxvio num. 89 disputata sunt, apparet.

habuit fidem. Sanctus Dei nondum crssaus a sagemiuis visiouibu* tertiam addidit lute viri " Nescis, ejusque duritiam hac voce corripuit " miser quam crudelis captor tuae canescis
31

adhuc

Sed
,

uct c ,i Wci
aPPar<nt,

"
*/

ptivae praesidet menti;


sto,

qui te et mittenti Chri-

"
u

mihi misso, cogit reluctari. Certe cum male viveudo desiperes, nec desipere spoute deet
si^teres,

y Hinc

coltige,

Sanctum

et obiisse et

sepultum

monuit

te revelatio

divinn,

ut vel ad-

esse in Budicensi monasterio, cujus, ut apparet,

" " "

sanctimonialibus coJiabitarat prsefueratque.

monitus resipisceres. Tu autem, stulte, perniciose illuderis, qui revelationem veram pro ilnulli euim credentium dubium lusione accipis
:

CAPUT
mulo
Sepulto
umulum
I

II.
ii

expers sit illusionis, qmein\natrix est Christianae religionis; quamque si a quolibet vigilans audivisses, negligere nequaest,

quin

illa visio

Miracula post obitum, corporis de tulcvatio.


Viri corpore

"

" "

igitur

beati

ad sepulchruin
i

ejus
exciti

ubertim

coeperunt pauperes Cbri,

" "

debuisses. Nunc ergo cum te corrigere nequcant verba, jam verba verteudasuut in opera. Nam visionem divinam, quam tedissimulas iutelli^ere, expediam tibi planissima expositione, quae auinium tuum dubio exuat, cuuctisque te videntibus pleuam certitudincm pariat. "

quam

fit

po -

onfluere
,

tam

fama praeteritorum mi-

ncursu

B quidem

quam acceusi spe futurorum. Pars raculorum adveniebaut sanitatem deprecaturi cortantum pars vero requiem animarum porum voluntas optavit beneficium cujusque quod pro hoe impetrando , B. Mainulfum precatonec quisquam Deo grarem misit Domino
, , ,
:

et mox dicta probavit. Vir 32 llar dixit, laciciu persensit namque de somuo excu>sus
,

ad meliotm f" u em J

barbamque comiuus iuvenit non illa nocte quicquam loci in eo somnus habuit, sed pro somuo eum pudor et dolor oppressit. Quid faceret ? stupor cujus animus in amaritudiue fuit, nec tamen
barda

viduatam

divulsam. Postea vero

tias,
iij

frustra

se

orasse ploravit,
lnesitavit.

si

modo
factum

oraus.
est,

cum quo

hajc veutilaret, familiarem habuit

fa-

corde.suo

nou

Quo

ut et indigeuae et advenae beati Viri sepulchrum


colerent houorifice
le.s
,

nec nou ipsae sanctinioniaob Sepulti amorem, vigilauter satagentes circa sepuldui houorcm , pro rei suae modulo adoruabaut illud velamiue lineo. Elegerunt et;

miliares quidem potuit plures habere, sed ipse mallet omnibus ignotus, quam notus esse. Tanquod tamen actu erat dem eligens sibi uuum videlicet, ut necessitatem verteoppportunum ret in voluntatem,quam citissimecucurrit ad ecclesiam, ibique per S. Maiuulfum mirifice Dei conse,

bouae intentiouis famulam, speimponentes scpulchri custodiam a, a quo illa non recedebat, quautum corporis iutirmi lex aunuebat. Quam quadam nocte, postquam oraudo vigilandoque plurinium noctis ex-

iam

quandam
ei

cialiter

cutus est misericordam. 'M Nam cum matutinas


presbyter
"

laudis
:

jirincipiuiu

exordiretur,
"
:

dicens

"

Domine

labia

mea

aperies,

iste,
"

qui prius litterasnon didicit,

rat

ut exercitatum

corpus

solet,

libido so,

Cui devicta obtemperans concessit membris somni necessariam requiem sed


devicerat.
;

mni

requies trausiit in sollicitudiuein.


um
lt-

29
nebat,

Evigilanti
subito
,

namque
quia,
Attouito

de

somno
illi

venit

memoriam

dum

sojior

ad immi-

Et os meum auuuntiabit lauQuam bene iste inscius se Domini dem tuam. quia non laudes aununtiaturum esse promisit verum omnes hujus rei eognitoi solum ille pro eadem re Domini debent esse laudatores. ut Est uamque unum de praecipuis miraculis
excepit, dicens
" "
!
<

qui se

lecto collocavit laicum,

sese erexit cano-

tem dereliquerat.

candelam ardeneuim animo surrexit, bud magn.-i festinatione ad sepulchrum perre\it; et inter euudum inagnum super oblivione sua moeroris .>u.->tinuit tormentum. Sed, ubi pervenit Uei clementiam cousolatricem inve,

supra velum sepulchri

si omuem illam noctem intamen notari posset de otio, quaudoquidem cum hujusmodi procederet negotio. Nempe B. Maiiiulfus servum suum ad professionem cauonicam barba nollet destituere , uisi ad canonicum usum gratius ei vellet pretium

nicum; uequc euim,


duceret,

somnem

nit.

Nam

ardor finem

fecit

candelae
:

prorsus

restituere c.

tamen
ardeudi

cessans a panni

laesione

quia candelae,

31
fuit

Deo ohlatae, parcere non ausus est; panno autem ad servandum cougruo ig-noscere jus.sus est. glorio.sus Deus iu Sanctis suis!
causa
qui patenter cxponit dig^nitatem

Jamque his exaetis miraculis, non longa medii mora temporis, cum iterum revelaute

cuviqu
V*

gratia Dei mauifestius patuit dignitas B. Mainulfi. Temporibus quidem Arnulfi regis d, Bisonisque

ad

cujus

defuncti reliquias
proferre

hujus sui Militis, hoc tam nobile si-

Patherbruunensis episcopi

die quadain

diacouo
lapis

Euaugehum

recitaute

iuter recitandum,

g-uuni

iterato

voluit,

quod per ipsum


b.

corpore viventem antea protulit


i

imitliim

'"

ii

Sed hoc signum aliud non inferius sequeper quod quidam ad salutem intrare batur apparuit namque Vir beatus cucompellebatur suo in visione, erudiens eum amica biculario ut mundo pompisque cjus abreJiatioue et ad seterni Regis militiam transmiliuiitiaret graret. Ille autem ipsam visionem pro illusione
'60
,
:

beati Viri sepulchro superpositus, ad instar crucis divisus iutonuit, praesentibusque cunctis validum stuporem incussit. Cumque eos iste cou-

cuteret stupor

ecce alius subsecutus est major


Corporis

habuit,

nedum

fecisset,

quod per visionem

di-

Sanguinisque immolationem lapis, nuper quadrifariam disperdissipatur. titus in iunumerabiles particulas Lapis quidem iste bonus beato Viro testis erat cujus dum potestatis non juxta suum posse erat laudare per sermonem, laudabat autem per
quia
iuter Dominici
, ;

mox

disruptionis

DIE QUINTA OCTOBRIS.

215
quffl

A
tuhiidcnte et-

disruptionis vocein.

has reliquias miracula, intei


hujus Viri laudes fas fuit
,

35

Nec etiam
suose(iJt
,

ipsi terrae,

tom,g*tocuUunteg

reticcre.

Resolutaeuim

in superfioie sepuleri, deor-

gum

censemus hoc A-Swapwwo. dici et audiri dignum quod jam nunc referre A i ua i ua StmctirtUquiM i voluraus m medium. t qua ponIgitur aquam nt u
>

*.

esse destitit
praebuit.

more mirabili, ejusque sepulcrum cujus loculum libere spectandum Hinc patet, quam reverendus iste sit sub-

tificis

nam spem

num
quae rura

jussione sacrae lotae sunt reliquiae, in boreservabant Dei famulae , non in vacredentes eam dignara reservatione , quia,
,

stantiis rationalibus, cujus sic

praecouium confessa est irrationalis tellus. Confessa est enim, ne sibi licitum forct hoc corpus suis occultare latibulis, quod multo rectius coleretur in altaribus sacris. Praeterea cum Bcissura petrae casuque terrae tanta
jucunditas exorta
est.

salutare corpus lavando tetigerat


poterat.

salutari

tactu carere non


,

Certe

quia fides ea,

bona simplex et prudens fuit fides bona ad bonum opus ascendere meruit. Nam mulier quffidam paralytica, longo scilicet tempore omni

suavissimi

odoris,

ut

non
Ilic

membrorum
miraculis,

officio

destituta,

cognitis beati
,

\ iri

vana
vere

fidcs sit, affuisse sibi

auetorem suavitatis.

Scinditur incertum studia in contraria vulgus.

rogavit a parentibus suis ut ad praedictam portata pervenirct ecclesiara quod ibi diviuara per S. Mainulfii merita experiri vellet mise,

ricordiam. Denique rogavit


petravit.

nec non rogando imforet


,

36 Certantes enim diu


liisset,

tenderet

quid hoc siguum porelegerunt tandem episcopo Bisoni rem


,
,

40

Quod

cum

compertum

famulabus

mulierparaly.

hanc

palificare
lite.

quatcnus

ille

eos componeret, diju-

Dei

statim plenae fuerant bonae spei


prassertim

nihil pe- rfeanmaiur,

dicata

Ule autem edixit fracturam sepulcri redintegratum iri. Ex ejus edicto sepulcrum repa-

nitus haesitantes in corde suo,


seratiouis auxilio:
,

super divinEe miquia ipsa mulier,

ratum iterum, paullo post est ex divino jussu dissipatum. Quod cum compertum foret episcopo, ille superius edictum iteravit ejusque edicto populus iterum obtemperavit. Sed in hoc episcopus non notandus est dementiae rectius quidem divini,

qu83 spe

curationis advenerat, constantis fidei in


fuerat.
,

Domino
Euangelii
Itaque

Didicerant

enim

ex

doctrina
jj

quia

omnia

possibilia suut credenti.

mulieris

paralyticae

semivivuin

corpus

tatis

asscribitur providentiae

,
,

quae ideo eos

ali-

aqua perunxerunt, perunctumque Christo per merita S. Mainulti commeudapraedicta salutari

quautulum dubitare permisit ut per efficacius et ab illis et nobis omne dubium abstersignum
,

veruut.

Sed
,

ille

quia

in se

sperantes deserere

serit.

37
tet

Igitur

iu

eodem

terapore

B.

Mainulfiis

nec harum fidem deseruit. Nam infra non novit paucos dies mulier ex illa acerrima corporis attritione convaluit, etad tantam valetudiuem refloruit, ut nec aliquod
infirmitatis

Mamardum quendam
visione
BUfl
,

presbyterum e admonuit
pontificem
incusaret

signum

in

ea

re-

quatenus
:

super

manserit.

transgressione
tulit

presbyter autem divinae ad,

nustimorem prseponens episcopi pedem. Sed Vir Dei iterum secunpresbyterum admonuit predo sicut priufl sbyterum autem sicut prius iterum timor pro-

monitioni

quam
,

Nec nos patimur, sanctam Ecclesiam clam ouilitcr ibidem Deus cuidam alteri sucesse curreret foeminae, quae laborabat peste immen41
,

aliaqueacan-

saet miserabili
culi.

et ideo
,

major

est majestas mira-

hibuit.

Tandem
et

mollitiem
elictum!

ejusque socordiam accusavit. Et quia eum


et tertio
ei

apparuit,
noluit
:

cui mediciualis auctoritas Morbus enim dexteram ejus vulnus vocabulum indidit Cancri et post grada .mamillam mordaciter contrivit
, ,

seternffi

volnit

ultioni eripere,

ejus hic

impunitum dimittere
,

dilectum* sed minatus est


,

absentiam videndi ejusque rean mallet caecus vivere an lenimis gationem absulvere. Qui expergefactus quod iraago somniorum nihil ei aegre tulit
ei apertis oculis

v.:m contiitionem funditus exedit. Qua exesa usque adeo obsedit etiam carnis contigua loca ut etiam superficiem costavis ejus prffivaluit
:

liquit

arbitrio

rum

destitu
satis per se

quidem

igmine carnium. Eminet hoc nec eget expositioue, si hffic ,

essct in gravi amaritudiu^ cordis,

quam

sic exas-

mentita
Biac

fuit.

perabat dolor corporis.


quia
reliquo
caecitas
iter
ei

Nam

etiam fcrtur, ut ipsa

38
,

Tamen
et

iuimica
:

familia-

aperte profiteretur, se malle mori,

quam

tanto su-

ris

fuit,

nequaquam
expedivit,
,

distulit

sed,

ductore
ba-

peresse dolori.
-12

advocato

itineris

supplemento para,

Tandem
ancillae

cura
suae

divina
,

miseratis compati
inspiravit
in

rilnl

C to,

iter

comite scilicet ductore

voluit

morbo
:

ejus

quod prius per se siue omni quae acciposset molestia consummare. Igitur nec verba uarravit omnia pontifici deraut ei ejus eguerunt artificio, quibus ipsa caecitas proculo et caecitate
, , ,

raentera hanc cogitationera

ut

quod apu.l hocrederetesse


decrevit

p**-

mines

est

impoj

apud
vivificata

Deum
,

possibile.

Hac

spe

Domi-

babilis

erat

expositio.

Ad

haec

pontifex

vehe-

meuter expavescens, timuit periculum vitae suas, quia et ipse sibi conscivit super eadem trausQuapropter superare sedulis, sepulcrum sancti Viri adiit humilis. Ibi quoque sacrum corpus de sepulcro traustulit, trauslatumque in eadem ecclesia revebeati renter coUocavit. Iu trauslatione autem rediit adempta oculorum corporis de sepulcro sanitas presbytero /'. lu quo laudanda est clemengressione.
festinans
tia 1

num per S. Mainulfi merita invocare , tendens offerensque sestatim ad reliquias sancti Viri videpenuria census exigui cum, quod dedit
, ,

licet

errata

officns

quoque, Sed mino sanctoque Mainulfo preces direxit. cor contritum et humiomuipotens Dominus noluit roganti renuere liatum non despiciens
Ibi
,

'candelam ad sui vulneris instar formatam. Dosicut prius mente disposuit


,

Militis sui menauxilium utpote astrictus per rediit , sed redeuuti Chnstus tum IHa quidem precatorem exposuit, quod sibi gratum
,

celeriter

multiplex optimi Domini per merita qui corporali verbere egregii Militis animae et tamen eidem plagam recidit futuram corporis celerem exitum concessit medi-

et ora-

transmiserit.
i

Nam mox
sit,

iusequenti
cutis
,

die

ccepit in superet
:

tionem

ficie

vulneris novella

reviviscere
infra

ut
,

breve

quod dicimus

verberi

tautam
pectori

cus

utilis.

39 Multa quidem

et

alia

fecit

Jesus

prope

resurgeret ad

sanitatem transiit iutegrum,

septem dies in vuluus ut mamilla


,

cujus nec do-

216
*

IV

8.

.MEINULPHI DIA( ONI.


quidem
verosimilius evenerint. Adi Commentarii praev.

li.KWARM).

lor aliquod

ibi

reliqtierat

vestigium. Hoc

estdictum mirabile, sed tamen sanismentibus est credibile, quia Christus mirabilis in San-

admodum

num.

93.
,

e Attelensis vici

a coenobio Budicensi haud


facit Gobetinus

etis suis falso diceretur

si

in eis nulla

mirabilia

multum
in Vita

remoti,

parochum hunc
,

meritaplurima fecitetfacit miracula; quorum quEedam superstes lingua famae annuntiabat nobis, quaedam
operaretur. Ipse

quidem per

servi sui Mainuln"

num.

27.

f De hoc aliisque miraculis Sancti de terra levationem aut comitatis aut proxime praegressis,

vero taciturnitas invida sepulcro condidit oblivionis.


Potettuttm

videsis

Comment.
*

praev.

num.

91 et seq.

g Marci 9,

22.

plurapatrundi

44 Plura etiam signa B. Maiuulfus potestate quae actu miuime protulit. Potestatem autem modo non dixi secundum dialecticam
habuit,
,

sed jnxta vocem Domini


possibilia
sint

dicentis
Si

quod omnia

VITA ALTERA,
Auctore Gobelino Persona

indubitanter

tem habuit
quidlibet

Beatus Domino credidit quidlibet agendi potestapotestatem igitur atqui credidit


credenti
,

g.

Domino enim indubiest mandata ejus fideliter adimtanter credere consequens est ut hic Domino videatur plere unus adhaeret Domino adhaerere. Qui autem spiritus efficitur. Semper enim desideravit, desiut cum deratumque promeruit B. Mainulfns
agendi habuit.
, ; , ,
,

Budicensis ccenobii Passionali per-

gameno Ms.
Garnefelt
collata.

insigni

cum P.

Georgii

Creatore efficeretnr uiiiis spiritus; sed Creatori ali-

quid esse impossibile, nemo vel insanus praesumit

Carthusiani

apographo
E

B
miracula Sanclus hubuit.

credere.

45 Hic

vero

ordinatim

consequitur,

ut

hu-

jus possibilitatis non careat participio, qui unus


spiritus

pter

si

B.

no
sed

fieri

meretur cum Domino. QuaproMainulfus unus spiritus cum Domipromeruit, signa etiam operari potuit
fieri

PROLOGl

S.

meruit
igitur

unus
signa
nobis

spiritus operari.

cum Domino
,

fieri

Dum super sedimus


est,

flumina

Babilonis
et
,

Paderfontause
salicibus
ejus

Auetor teriptioniicautm,

et

flevimus

in

potuit

necessitas
quaestione
fecerit
fuit.
,
,

si

Cujus conclusionis ut non egeat vel pauca, vel omnino nulla sigua
discutit

suspendimus organa

nostra

sonus organi inter

aperte

novellas olivarum, pro salicibus plantatas, noviter tunc suspensi, per quod Spiritus Sanctus operatus

dummodo

ei

Ei profectui

signorum potestas non abquidem auimae nostrae saluejus


, ,

honor videlicet beati

Meinulphi

confessoris

Christi,

reviviscens interiorem cordis mei pulsavit

brius esset merita

quam
nostrae.
Curaliquot,

signa

exemplar

more?que et virtutes, ad quarum videlicet formaremus modum et ordinem vitae


cognoscere

auditum. Unde scintilla spiritus illius, qui Zachariam et Achaeum ad exhortationem reaedificantium

templum Domini quondam inflammavit, mente

qux fecit ICM


,

carnaliter viveutis, 46 Sed quia meritis ejus nos praesentes interesse non contigit, ecce autem
,

succensus, praefatis novellis olivarum fratribus, videlicet canonicis Regularibus, in villa Bodeken, ad re-

formandam ecclesiam
Sancti rcquiescit
,

illam,

qua corpus

praedicti

not Deut voluerit.

divina providentia aliqua de signis ejus notitiae noquatenus signorum certitudo nobis strse contulit
,

vix mstitutis laetus obsequia exa

hortationis impendi a.

exponeret quod magna vitae puritas actuum castimonia praecederet. Nunc igitur polut licetur nobis certa spes divinae miserationis per eum animarum nostrarum medeatur languo,
,

sanctaque

2 Et ut multi gratioe Spiritus illius possiut esse et unde, qu* participes qui una m< cum in chordis et organo ' ibu* hauUm Dominum laudent ex diversis scripturis antiquis '"'"'
,

ribus

per

poribus.

quem vires restituit tot languidis corQuod ipse B. Mainulfi precibus dignetur
Mainulfo principium fuit et victurique contulit bravium infinitae
B.

etex rtrum gestarum mihi cognitarum occursu ad laudem Dei, sancti Meinulphi honorem et ad aedi- F
ficationem proximi de vita et miraculis istius Nancti,

annuere, qui ipse


finis

nec non gestis


eollegri.

aliis,

ad haec infrascripta op-

victoriae,

portunis

gloriae, qui

regnandi nec initium habet necfiuem.

Ipse

dicendorum intellectu tempora pro primo recurrendo digredior, lector meus curiositati non
Et, si pro

pleniori ad longe superiora

Principium, vector, dux, semita, terminus


idem.

imputet sed affectui pronuntinndi magnificentiam gloria? regni de quo scriptum est Regnum tuum, regnum omnium sjeculorum b, magis ad,
,

ANiXOTATA
a Canonissae, non famidae, sepulcri Sancti custodiam demandatam scribit Gobelinus in Vita num. 21 sed Sigewardo standum. b Alluditur ati combustum sanctimonialis peplum, integritati a Sancto adhuc vivente restitutum. c Hanc ter repetitam, qua S. Meinulphus famulum olim suum a prava vita retraxerit, apparitionem, hujusque adjuncta prudentis lectoris
;

scribat.

ANNOTATA.
Gobelinum non diu admocanonicos Regulares in Budicense ccenobium inductos Sancti Vitae scribendee manum admovisse. b Psalm. 144, f 13.
,

Hinc apparet
post

dum

judicio relinquo.
vatio
est ut Sancti de tumulo lemiraculaque hancproxime praegressa, quse inter annum 887 et annum 896 hic subduntur
, ,

d Hinc consequens

PROLOCJUS

DIE QUINTA OCTOBKIS.

217
A. GoHLINO

PlONA

li;OLOGUS ALTER.
Qui
e

ANNOTATA.
pri-

Macedo-

Postquam

Alexander Philippi Macedo, qui


in Graecia, percusso

nibun

mus regnavit

Dario rege

Persarum, contra regem Indorum Porum properavit ad bellum, inter Riphaeos montes circa mare Caspium exercitus sui partem ex Macedonibus collectam ad illius patriae custodiam collocavit.
,
,

Cumque, subactis Indis et reversus Babiloniam veneno interiit Macedones tunc circa montem Saxum Marpesia? a quodam duce Amazonici exercitus nominatum, commorantes, mortem ejus co,

gnoscentes, animis conturbati, in Macedoniara per terram se posse reverti, propter odium gentium, quas bellis attriverant, plurimum desperabant. Quapropter praeparatis navibus in Caspium
,
,

Fabulosa sunt, tam quse de gentis Saxonicze, de nominis, quo hsec compellatur, origine Gobelinus hic memorat. Et sane cum a maribus omnibus, uti modo contra Melam, Plinium aliosque nonnullos antiquos geographi omnes docent, mare Caspium ita separatum sit, ut ex eo nec ad Septentrionalem Oceanum, nec ad aliud quodvis mare namgari queat qui Macedones, immissis in mare Caspium navibus, Oceano Septentrionali ad Albis fluvii ostia appulisse queant? Schatenus Historiae Westfalicseltb. "5, pag. \liet seq. non immerito sic scribit Tot fabulis inspera

quam quse

sam invenio Saxonum originem, quot Francorum, tanquam et Saxonum scriptores gentis suae decus non
Francis
,

mare
lis

per vastitatem SeptentrionaOceani sedes sibi quaerendo diu navigabant,


se
,

mittentes

satis

illustrarent

nisi

cum Romanis
Primus isque

Frisiis

ceterisque nationibus ab cxteris

Saxonrs
'

orli

ex quibus tandem post multa pericula maris naves viginti quatuor ad ostia Albiae fluvii in loco, qui Hadelon, Latino quidem sermoue, nunc terra B Hadelariae, Bremensis dicecesis dicitur, applicuerunt ad terrara. 1 Et ex illis Macedonibus Saxonum sic ex
loco
,

adventitiisque populis arcessereut.


antiquissiraus
Historiae

Saxonicas scriptor Wide,

Garnefell

videlicet

Saxum

Marpesiae dicto

unde

Saxo

vocatorum natio disseminata refertur. Unde quidam ex eis terras ibidem circa littus maris Oceani viribus occupabant, qui postea Holtsassen ex sylvis et paludibus in quibus degebant nunc vero corrupto nomine Holtstein Bunt appellati; alii navibus fluvium ascendentes, Thuringos tunc juxta montera llartz versus Septentrionein dominiura tenentes invaserunt, qui nomen Saxonum simpliciter obtinuerunt. Cumque hi Saxones et Thuringi mu,

progressi fuerunt in mare,

kindus , Corbeiensis ad Visurgim monachus multa hic (lib. i Annalium scilicet) inquirit de origine Saxonum, quae ne tum quidem explorata fuit asseritque, alios eam a Danis et Normannis, alios a Macedonibus deducere sibi vero certum esse, navibus advectos Saxones in Hndolaum quem locum Hadereliam non longe ab ostio Albis in Bremensi archiepiscopatu statuunt.
, ;
,

Undenam
rint
alii
,

vero

aut

cujus
Igitur

gentis advenae fuepost

non
hos

expressit.

Widekindum

primos Saxonum advenas ex Macedonura reliquiis, qui Alexandro M. prius railitarunt, Ac ne fabulosi hi in Germaniam introflucunt.
scriptores

quicquam concedant

iis

qui Francoreliqniis

rura

origines a Sicambris Troianorum


fiugunt, Alexandro mortuo
,

tuis se
ter

bellis

pro sedibus obtinendis, frequen-

traxere,

Macedonas

impeterent, tandem Thuringi, ultra raontem

Hartz se recipientes, Saxonibus loca dimittunta. Sed quia omnes isti Saxones militaribus armis vix alter alterum sibi inservire consueverant praeesse sinebat. Unde quidam ex eis latius quaerendo sibi sedes flumen Wesaram transierunt, et quasi usque ad Rbenum fluvium omnes incolas
,

postquam alia loca spoliis exhauserant, mari se commisisse ex quorum naufraga classe viginti quatuor tantummodo naprovectaeque longius in ves in Albim delatae Thuringorum fines appulerint, fugatisque incolis,
hosce
ccc
,

triremibus

terram

eam

ceperiut

in

regionis illius

per sylvas et rura dispersos

in

servitutem
ei

uidc gens

Ii

Unde

redegerunt. armorum militarium nimia pluralitas


necessitas
inter

rursum nugae; quibus tameu persuasi Gobelinus Stadensis gensis abbas Furmerius, Wittius aliique hac somnia
,
, ,

possessionem. Canorae UrbsberSiffridus


,

aifirinare

audent

nullo
Ita

antiquitatis scriptore
,

in

medium

Weitphalicu,
e

et servilis conditionis

Wesaram

qua Sanelus

ortUi,

nomen

traxent

ad tempora nostra perdurant. Et isti postea Westphali maluerunt appellari quod ea de causa dicitur accidisse. Dum Carolus Magnus, rex Romanorum et Francorura priusquam ad imperii sublimitatem ascenderat fidem Christi susibi bello subactos Saxones susceptam fidem et tancoegerat ipsi scipere
et
,

Rhenum usque

hactenus Schatenus mox etiam p cumprimisque recentiores Hinc alii subdens scriptorum, Goropius Becanus, Peuceru.-, Reineccius, Letznerus, Cisnerus, Saxones a Sacis Sasadducto.
: ,

sonibusve Asise populis ortos et in has regioues quam ut nec aliud agunt migrasse tradunt priorem fabulam nova fabula aceuinulent haud
,
,

secus
tur.

dem juramento retinere promissam saepe relinquentes, ad paganismum fuere relapsi. Unde a
veris
tur.

quam qui a Saxona fluvio in Muldaviam labente, Saxonum nomen gentemque comminiseun,

Christianis fallaces

et

vacillantes diceban-

Sed quia
regionis

isti

inter
,

omnes Saxones primo


et plagara Occideuta,

Credo equidem, ubi aliqua nominis similitudo hanc illi tanqaam erraticum aerifl ignem nullo antiquitatum scrisecuti sunt, uullo duce
se obtulit,
,

fidem Christi susceperunt

lem

illius

tenuerant

postquam
in
fidei in

fides

ptore, aut vestigio certo veritatis, recte senserint, qui cum Crantzio,

ut ii dennim Conrado Celta,

Christiana apud eos invaluit , insigne, quoniam ipsi primitiae


te

ipsi

religionis

sua gen-

lingua sua Westphelinge, quod sonat lingua Latina Occidentales vacillantes, appellari maluerunt b, et ab ista gente Vir iste, sanctus Meiforent,

Althamero, Wilichio, Cluverio ceterisquc Saxoqiuv in ipsa nes gentem indigenam id est quam habitat, regione a parvis initiis in gen,
,

tem excreverit,
Germaniae

scripsere

quales Tacitus ornnes


tradidit
,
.

populos
in hisce
.

nulphus,

est exortus.

sim fere
se?n

verba importaut episcopum fadi Monumenta Paderbornenpag. 88 et seqq.) consentientem sibi habet sia Schatenus

Ad amusomnibus qux jam recitata Ferdinandutn Paderbomennobis

218
A.

VITA ALTERA

S.

MELNULPHI DIACONl.
runt ad eum a, solnm * Widekindo, qui fuit unuS de primoribus eorum, quem nonnulli rog-em, alii dueem fuisse arbitrantur b, excepto. Et illi qui venerant, fide Christiana suscepta, omnes in eodem loco baptismi Sacramentum pereeperunt, cui
,

Gouamo

Persom.

Saxones Schatenus, uti etiam in nominis, quo origine, de qua in laudata Westfalix vocanlur, Historiapag. 176 postquam scipsum interrogavit, Quantum conita,paucis prxmissis, respondet Saxones ab oblongis culjecturae locus superest, quibua gens tris gladiisve, quos Saciiz dixere,
:

Gurnefdt
h

legil solo

loco rex ipse,

fluvium

illius

similitudine ortus

pug-nabat

nomen

traxcre
lliec

haud secus quam a


vetUsti

quiri
beiensis

Quiiites.
historici

Witekindi
,

Cor-

opinatio
,

quocum
, ,

senserunt
,

ex tribus fontibus in Padi maximi fluvii Pade appellans Paderpede Alpinm surgentis, bornae nomen indidisse creditur c, ipsumque pro
Italia?,
,

Greg-orius Turonensis

Lipsius,

Meibomius,

Gobelinns Eng-elhusius quod et Lindebrochius

e\ legibus Gothorum observatum. Diserte Viterbiensis Ipse brevis gladius apud illos Saxa vocatur,

sede episcopali ibidem fundanda elegit. Anno ig*itur tertio dehinc sequente rex Carolus ecclesiam parvam in eodem loco fundavit d, quam quia locus iste necdum munitus extitit, episcopo Wirt,

Unde
Placet
et

nomen Saxo peperisse notatur. h&c mihi eorum opinio, qui Saxonum
sibi

ziburgensi seu Ilerbipolensi tune commisit. Anno vero deinde sequente quintodecimo ipse rex quendam canonicum ecelesia? Wirtziburgensis, Hatumarum nomine Saxonem seu Westphalum na,

oblongis cultris, Sachz dictis, repetiehisce Schutenus perperam hic accenuti quisque perspiciet qui qucB set Gobelinum scripior iste hicet in Cosmodromio JEtat. v, cap.

nomen ab re verum
;

tione,

in

bellis prioribus

obsidem prius

sibi

tra-

ditum,
tuit

primum episcopum Paderbornensem instiin eodem loeo e. Cujus pontificatus anno

xi scribit, considerarit.

b Videtur

et hscc

cantur, origo, a Gobelino non in Cosmodromio jEtat. i, et

nominis, quo Westphali votantum hic sed cap. 5 adstru,

quarto Leo Papa tertius, aemulorum persecutione suorum Romana fugatus ab urbe, in hunc locum ad reg-em venit f. Qui, mag-no, ut decuit, honore susceptus, sedem episcopalem ibidem Apostolica
confirmavit auctoritate.
7 Illis itaque temporibus vir quidam dives nonon long*e ah eodem loco habitans fide bilis viam universse carnis Christiana jam imbutus
,

E
Sanclum
i

cta, esse fabulosa. Certe prneplacet

quam

iti-

dem in sua Westfalise Historia Schatenus pag. Westfalos Ostfalosque a 421 tradit his verbis planitie camporum ( Felt quippe in veteri Teu:

ju$ tnatrem
benigmeaicipU
dc sucro fonle
leval
'

est ingressus g, qui

tonum sermone regionis planitiem significat) nomen inditum habere, vel inde certum reputes, quod Annales Francorum in Saxonia Transalbina Osterfali et Westerfali, diversas a nostra Ostad fifalia et Westfalia regioncs. ita compellent
illud anno Christi dcccvih, Danorum vero nomen anno Christi dcccxiii leges. hoc

Wichtrud

et

uxorem Catholicarn, nomine Pilium parvulum aetatis quidem


, ,

beneficio ad

ambulandum promptum

sed

non-

dum baptismatis renatum fonte , reliqnit. Quae, opportnnitate eaptata, Carolum regem una cum
Eilio

suo confidenter adiit

ejusque gratiam de-

nes

vote efflagitavit. Rex ig-itur, muliercm suscipiens, pictatis affectu Filium ejus coram se fecit
baptizari

Ad hunc modum Paulus Warnefridus

de gestis Long-obardorum et. ex eo Aimoinus. Egressi, habitavernnt inquit, Long-obardi de Kug-iland, sermone barbarico qui in campis patentibus
fi
,

eumque per seipsum de sacro fonte atque hoc nomen Maynulfus seu Meilevavit, ut arbitror, nulfus ei imposuit, non absque ut in Vita &ancti misterio singulari. Quoniam
, ,
,

Feldt appcllantur. Quo mihi nunc errare videntur , qui Westphalorum nomen vel a Wanpriscos Sadalis Walliisque, vel Vesta dea apud a palis terminisve regionum xones culta , aut

Hermaehorae
tur,

primi episcopi Aquileiensis, legibeatus Marcus Euang-elista, a sancto Petro ab urbe Roma missus ad llistriain pro Euanquod Ulg-elio Christi praedicando , et per hoc
, ,

dicimus vel a pullo equino, quem Valen a g-entis insig-ni deducunt. Tta ille quam
,

tan,

ad-

dens deinde nonnutla, quibus Crantzium, pro idtima de pullo equino opinione stantem con;

filium Ulfii principis Aquilegiae civitatia fium baptizando mundavit a lepra h, ab ipso principe et majoribus civitatis illius tantam consecutus quod ipse fidem Christianam absest gratiam
, ,

futat.

que resistentia
praedicavit
,

et

persecutione

in

eadem
ad

libere

omnesque eos

conversos

fidem I

CAPUT

I.

baptismatis Sacramento purgavit. quod per hunc 8 Rex pio concepit animo Puerum, tanquam de majoribus regionis illius exortum, fides Christiana leviter *, sicut per Ul,

Meinulfi

><"-

l;n

ill

fium

spiritualem
,

beati
in
,

Aquilegiae

foret

Nobiles Sancti natales, patria, baptis-

Unde eum Meinulfum


quasi diceret
,

profecit Marci filium hac regione profectura. meum Ulfium id est


,

mus,

vitce

institutum, condendi
,.

mo-

Hinc

est

meus

Ulfius

sicut
i.

ille

beati Marci fuit Ulfius, nominare volebat

Quod

nasterii propOSitlim, hujUS eXSecUtiO, visiOYieS

autem utrumque

prwvice, ODltUS, tempo-

raria resuscitatio, sepultura.

Maynulfus et Meinulfus scriptum reperitur in libris, hac de causa con stat accidisse. Nam Meum pronomen Latinum apud Bayaros seu Bavaros Mayn, et Mein apud Francos Orientales, inter quos et Westfalos sola Hassia media est, ling-ua vulgari dicitur, qui omnes illi temporibus sub Caroli .Magni
videlicet

ai oli

Scmon
parlr, quae

nunc Wetlphulia iicitw,

nno igitur Incarnationis Dominica? septinA.g-entesimo septuagesimo cum Carolus Mag"nus partem illam Saxoniae, quae pro nunc Westomnes maphalia nominatur, bello subeg"erat locum Paderbornse illius in natu partis
a
,

ditione fuerunt.

Westfalis

Et cum Pranci viciniores sunt primus clerus Paderbornensis de Pranconia, ut puta de ecclesia Wirtziburg*ensi seu Herbipolensi cum suo episcopo fuit assumptus E littera in prima syllaba hujus nominis
et
,

qui

a fluvio Pader,

ibi

surg-ente

dicitur,

vene-

communiori mansit

in

usu.
9 Postquam

DIE QUINTA OCTOBRIS.

219
,

A
FU
/,,

Inc Puilcrru

anoni-

9 Postquam Hatumarus primus episcopus Paderbornensem rexit ecclesiam annis ooto, decessit, et Buooessit ei quidam de clero Wirtzi,

auditis, pio conoepit animo quod per hano su- A Co DEI bulci visionem divina gratia locum sibi quo Perioka.
,

cui

iam
quia
scopi
adiit
inliil

foret
in

constructurus

indicasset.

Sed

burgeusi,

natione Weatfalue, nomine Baduradus, qui rexit ecclesiam annis quadraginta


.sed

hoo, Biout decuit, ab>que ipsius epiconsilio diffinire prcesumpsit, episoopum


ot
oi
,

octo, .cujus

octavo anno sanctua Ludgerus, primus episcopus Mimigardifordensis ecclesiae, qui nunc dicitur Monn biit h. Bt sic Baduradus cathedralem eoolesiam Paderbornensem, quain Oirolus Magnus inchoaverat, cnnsumma-

r,

qua;

Bubulco

percepit,

indi-

cavit.

13

repletua
'

Quibus auditis, epiacopua gaudio raagno aiebal Non nobis


:

qnoidfadat,

ile
'

cat,

cura priraura pastoribus innotuit


Salvatoris
nostri.

Xa-

apud quem puor Meinulfus scbolaribti sciplinis est mancipatus ?n. Cumque Beientia et cetate quantum opus extiterat BUb disciplina scholari profeeit, Baduradua episcopus ipsum fravit
/,
,
,

Attendens tamen quod nonnumquam angelus sathans in angelum lucis se transformat, adjecit Expcdit, ut al:

tivitas

tera vice

locus iste

visitetur,

si

ina

tribus praadictae ecclesias, ut sub vita Kegulari devotione proficeret


e1

moribu

oommendavil

attente n.

Ubi,

ffitatis

matnritate succedente, profecit in tan-

clementia aliud indicium suffi voluntatis indi care dignetur. Sanotus igitur Meinulfus cum subulco locum illura adiit, et, noclis caligine terra

tum, qund episcopus, attendens in eo morum gravitatem et varia virtutis indicia, ipsura in secretarium

oircumfuaa,

dum

devotis orationibus
luoia
el

genuflexus

intendit, splendorem

fTvarum gestus,

sunm
ac
''"'i rfia-

recepit singularora o.

prout subulcus
n-xit, et

quippe ingenio acutus, corporo castus, mente devotus, juatitia pollena, tempepraeditus, providus in consilio, fortis in adversis, elcemosynis largus, lingua facundus et B forraa decorus tandemque ad sacros vocatus ordines, diaconatu- ordinem attigit, in quo usque ad finem vitffi permansit. Quod etiam episcopus iste Buduradus, cui Meinulfus sanotus
10

Erat

ille narraverat, per omnia vidit. Qui, laudans Dei magnificentiam, ab oratione anr-

episcopum

laBtus adiens, ei

quse vidit,

enarravit.

14 Episcopus vero
tulans, tale dedit
ii

ei

sibi de dono Dei eongraresponsum Ut omnis ex:

d,vinu% edoctus,

cludatur

ambigniitas, tertiam
re

Domino

visio-

"

nem super hac


num.
,
ii
,

postulare videtur opportuillura

Quare aanctua Mcinulfus locum

contubernii

sic

adhaesit
illi,

obsequiis

vir

inagmaB

hurailiter repetens

devotis effusis precibus, vi-

virtutis extiterit,

qui suia extitere tempori-

sionem
propter

buSj posteris boc per scripturas suaa experimentum singulare reliquerunt. Nempe post obitum e.jus, ut ainnt, annis transaotis viginti septem,

quam prius viderat, denuo vidit. Quamaximo repletus gaudio, regTessus ad

dum sepulchrum
rat,

cjus ex causa aperiri contigeinduraenta, quibus corpus indutum traditumque sepultura fuerat , tam sana et integra sunt inventa, ut nec quidem fimbria ex illis esunde de ipso set resoluta vel tacta putredine quod quia ipse per intepia processit opinio
, , ,

episcopum, gaudii sui fecit * csse p;irticij)em, ei Garnefelt secundo, quod viderat, nuntiando. Ipsi igitur, uddu cum mutuo sic congratulantes gaudio, summre gratias egerunt Trinitati, quce, quia n>ia est in easentia,

trina

iu

Personis,

idem mysterium

trina
re-

visione

sub eadem forma dignata fu velare. Quamvis vero oranis circa loci illius

electio.

nemjam

in ipsis cessavitdubietas, episcopu-

tam

ruisset

gritatom aeternam

mentis ot
,

purifatem vitam raevestium tanto tempore humo


vitee

anctoritati regiae in hoc deferendura censuit, ut nil

ibidera inchoaretur operis, donec regis interveniret


auctorit.

subrutarum
ci

conservatio
vice

certnm

pra-beret

indi-

um p
11

15

Cumque
in

illis

temporibus
sceptris

Lodewicus

fi-

propoiMm*1

monattorium
eondt
i

Quadam

BaduradUB
:

episcopus inter

lius Caroli

Magni,
concilio

imperii

t deai-

caeteras sibi solitas collationes oircumstantibus se

septis,

provinciali,

derul gcu proponit

Quid Christus his quaistionem talem proposuit Vulpes foveas habent et volucres coeli verbis nidos, Filius autem hominis non habet, ubi caput
'

ni celebrari fecerat,

imperii sui
,

Komnni Sttquod Aqui.sgraanno tertio staquae Sieculares


et
bestiss

JJJJjJ

^^

}teralore (H1/ ,,.


trat,

tum seu Ordinem Canonicarum


appellantur,
soliua

ii

tunc

noviter statuorat,

auum

reclinet q,

volebat intelligi.

Ad quam

quidam de oiroumstantibus, Meinulfo


spondit
/:

praesonte, re-

Christus, Filius hominis, cordis nostri aibi qua^rit habitaculum, et, peccatis nostris obQuod responsum abepin stantibus, non invenit. sancti Meinulfi animum scopo mox approbatum
"
>
,

sexua faaminei in loco visionum prjedictarum apparuerant, sanctus Moinulfus divina? Majestati plaoitum et imperatoris gratiae acceptum
esse, pie pnesumpsit
,

si

in

looo

memorato mo-

tanto desiderio Christum in sui cordis recipiendi hi .spitio vehementer acceudit, ut non solum cordis
sui sed etiam

nasterium ]tro hujusmodi canonissis de suis bonis et in patrimonio suo fundaret, ut ibi sub custodia faraulatum. castitatis devotum Deo exhiberent
Accessit

terrenum habitaculum, videlicet ma-

mentis SU83

terialem ecclesiam, sibi praeparare


VOtia optaret.
locumqui
*

summis animi

pium praasentiam desiderium, qui, grato petitionem suam aeceptana animo, literas suo signatas annulo super sui consensu gratiose conigitur

imperatoris
ei

pandens

]2
rct

Cumque
valle

de

loco * hoc apto sollicitus fout subulous <jus,


sui
solito

cessit s

Guinr/ili
id

plurimum,

accidit,

dum

in

dum
16

iter

Meinulfus autem ab imperatore regressus, agitat, novo quodam dono pluriraum

quadam

patrimonii

more
,

por-

consolatur.

corum gregem pasceret, e* improviso splendorem miras lucis inter arbusta videret ot dum splendor apparuit, stupefactus, in loco , quo
;

capsa qiuedam , pro Sanotorum recondendia apta, Inter arbnsta prope reliquiis iamivi.un pendens apparuit, quam quidam do

Nerape

M*iittu

curiosius

cervnrum multitudinem locum eumdera nunc circumeuntium nunc stantium in eo, cernebat. Subulcus itaque tam insogrege relicto, dominum hta visione perculsus viMiura Meinulfum quaarit, et invento, qua3
intendit,
,
,

apprehendens, illam sibi prsasentaquis domivit; cumquo pcrcunetando undique


liaribua ejua
,

nus

illius

esset,

mandaret

inquiri, et nullus, qui

illam ad
divina-

se

spectare

diceret,

compareret, ipse

dit,

uuntiavit.

Vir igitur iste


III.

Deo devotus,

his

Octobris

Tomus

muneri illud ascribens, illam sibi nec tamcn a Deo transmissam pie prasumpsit, 81 am,
gratiffi

220
A
I.

VITA ALTERA

S.

MEINULPIII DIACONI.
vatur lineus, qui peplum supradictum fuisse dici- D tur, in quo, quamvissanus et integer, ignis vestigia

PlRSORA.

eam, nisi episcopo praesente atque jubente, aperiendam fore deorevit; uude protinus ipsam Bd episcopum perduxit, qui, ea reverenter aperta reliquias Sauctornm multas veneratione dignissimas invenit in illa quorum tamen Sanctorum
,

ad posteros deductum minime constat. Hinc ad construendum Deo templum sanctus Meinulfus confidentius exarsit, et dum, eum couselocum prcedictum iterum visurus quenter solus adiit, ut capacitatem loci cum aedificioruin ibidem construeudorum qualitatc peusaret, aliud ei diviuae aspirationis indicium patenter
reliquiae

fuerint

adhuc patent. 20 Dum tempus, quo Dominus servum suum movitur, re vivboit, ad. Meiuulfum ad aeterna? vitae convivium invitaret, stantesquc ul~ instabat, ipse plenus virtutibus aetateque matu- locuius, iie. rus, tertio Nonas Octobris migravit ad Dominum, rum obit, spiritu quidem inter angelicos choros assumpto, quam in corpore vero intra ipsam ecclesiam * ' GumtftU praefato loco fundaverat, collocato. Sed dum adhuc corpus uddit post auimae recessum a corpore ipsum
. ,

feretro

supinum

iuhaereret,
,

prout

in

scripturis

occurrit.
honoralu*
miruculis,

antiquis

17 Quoniam in eo loco, quo dudum cervas viderat motibus instabiles, cervum praestuntis corporis, cornibus in altum erectis, vidit accubantem, qui, viso Viro Dei, tamquam sibi in adventu ejus accubare non licere, g-estibus indicaret, se festinanter erexit. Cumque Vir Dei, tanquam confidens in Domino non territus, cervo accessit propius, iterum

reviscriptum repcritur insedendo se erexit, et , apertis viscens, feretro oculis, ad circumstautes iu haec verba prorupit
:

corpus illud

//

//

//

//

cervus,

tanquam

Viri prasconium evidentius innue-

ret, se prostravit in

terram. Ille vero hunc


in

novum

bruti animalis

g-estum in corde suo divinae ad-

scribens

clementiae

Et, ecce, inter

cervum intendit acutius. cornua cervi videt signurn Domisplendor visus est

nicae Crucis, cujus

omnem aun

Quia viam uuiversas carnis vobis praesentibus ingressus iterum vitam promerui, summae Triquoniam vestri causa fanitati gratias agite ctum est, et precibus apud Genitricem Dei hoc Non factum obtinere merui. Et iterum facile mihi videbitur, secundo me, licet non acerbam gustare mortem ita ut nuperrime ite, precor, ad episcopum, et quam multis hoc mouasterium aedificavi sudoribus, admonentes, petite, ut, quaecumque hic a congregatione elig-atur abbatissa, licet ancilhe filia sit, fieri non
,
:

fulg-orern

minum
//

super&re /. Quo viso, Vir sanctus Dosuum, cujus vexilli signo ketatur adesse,
:

cog-noscens, in hujusmodi verba prorupit Jam mihi spes certa promittit, quod ille, qui quon//

hoc 1111 dicentes, quia exutus cor pore didici, quid de illis fieri oportet, qui pa stores ecclesiarum esse videntur. Ilis itaque dictis, reclusis oculis, se reclinavit in locum, unde se
contradicat,

dam eodem
vit
,

vexillo

inferui

//

hujus

loci protector

claustra penetracontra diabolicos erit

prius erexit^;.

incursus,

et his verbis

immorans cervum non

ANNOTATA.
a Carolus Magnns bellum, quo antiquam Saxonum gentem subegit, ante annum 772, uti in-

viderat ultra.
cxtecutioni

1S

llinc Vir

sanctus, vocatis operariis, sinet,


cresis
,

gulis opera distribuit,


dicatisque
spinis
et

arboribus era-

protinus , quo purgato suo monasterio , quod


fecit dedicari.

vepribus locum purgavit fundavit ecclesiam cum quarto Idus Noveinbris


,

omnes convenit, aggressus non est, ut omni dubioprocul frequentissimusSaxonum, illam Saxoniae Antiqux partem, qux modo Westphalia
ter

Multa de paternis bonis eidem loco conferebat praedia, et congregationem ibidem inquae cononissae ut supra stituit canonissarum
, ,

dicitur, incolentium,

ja??i ab eo fuissent subacti, concursus

dictum

est,

appellabantur

JSacculares,
,

appella-

quod patria linvitque ad differentiam novum doliolum sonat gua villae antiquae ibidem , quae Bodeken jam tunc et ad differentiam istius postea Vetus-Bodeken di-

locum

Nien-Bodekeu

ad Carolum Magnum, cum cum anno componatur. Verum error adeo 770 perperam hic ,doribus ejus manifestus, non Gobelino, se< Etenim Suriana editio, nonannum attribuendus. 770, sed 111 exhibet, quo revera multa Saxonum millia Paderbornam ad Carolum Magnum venel

re,

susceptoque Baptismo, Cristo

nomen

dedere,

cebatur u.
tnnbuttum
ii

19
accidit

Postquam moniales
,

in

ipso

monasterio

niii

praedicto aliquantulum in

statu

suo profecerunt,

ut Anuales Francorum Tiliani aliigue fidem faciunt ; ne autem in Suriana editione unice ex adhibita a Surio correctione annum 777 recie
legi
,

ii retti
tnit,

quod una ex

eis

domum quaudam mo-

forte autumes,

p nasterio vicinam pro


,

frigoris hyemalie asperitate relaxanda introivit, cum igni se applicuit, ct denudato capite pectine vellet suos discriminare capillos, peplum , quo caput tectum fuerat,

etiam

annum

Georgius Garnefelt hunc F in aliquo, quod penes se habuit,

Gobelinianee Sancti. Vitas ecsemplari crpressum invenit, idi ipsemetin suis ad hanc Mss., quas

penes se incaute deposuit , et statim illud flammis illapsum flagrare incendio vidit, quas subito manum flammis ingerens, vix fimbrias illius, residuo redacto in favillas, retraxit ab igne. Dum
vero alio velamine
,

penesme habeo, Annotationibus testatur. Adhsec Ojlicium, quod libeltus, in Commentario prcevio num. 113 laudatus, in natali Sancti festo recitau<h'.n- proponit Lectione quarta, S. Meinulpho propria, ingentem, de quo hic Saxonnm ad Carolum Magnum et ad Baptismum concurst>m
'

lacrymosa

lamenta

quo caput tegeret, caruit, produxit; Vir sanctus iste

eidem anno 111

innectit,

ut

hunc adeo,

cum

non
tis

casu, sed divina disponente providentia, do-

mum

eandem ingressus est. Et videus puellae flendeinde facto gemitus illam verbis primo vultu namque dignabatur consolari mirabili
,
, :

Lectiones omnes, in Ofpcio ilto Sancto proprue, e Gobeliniana ejus Vita sint contextse, istud hujus

exemplar, e quo

illse

sunt

desumptse

pariter

suo inter

nixis oravit

manus suas devote demisso, precibus obDominum, et collectis adusti inutivelaminis,

expresserit. Duo itaque ut minimum, qucV pro anno 111 stant, lucubrationis Gobelinianse exemplaria modo habemus ; quodcum ita sit, est sane,

libus reliquiis
tuit

ipsum velamen

resti-

cur credamus, hunc


tijpo priiiiitus fuisse,

praesentibus

injunxitque singulis tunc ibidem ne hoc factum tam mirabile cuiquam. revelarent. Unde usque in hodiernum diejulanti
,

ac proin supra

eumdem annum in archememoratum

repsit,

em pannus

inter reliquias sancti Meinulfi conser-

errorem,quiinBudicensenostrum exemplar irnon Gobelino, sed descriptoribus ejus attribuendwn. Atque hoc idcircoprsecipue monstrare

DIE QUINTA. OCTOBIUS.


A

221

ZbrihtiotZ^t/%

te

^et ZdcVn^t Budicense hujus, uicei, quoa, contra ac T) T-

V """

F"?1

quod

mus, exemplarfacit, Gobelinus anno 777 numerosum, de quo hic, Saxonum ad Carolum Magnum concursum in Cosmodromio JEtate 6, cap.
38 innectat. b

f% m marus
'

edi-

tomjameSt,videturSueewm,qu*ibidempag. nUm * et hinis *W **** * Batkl


'

a.g, Conr.i.ixo
'

serius,

quam anno
evectus.

795

ad fidem Pader-

bornensem fuisse

seu , ut ab aliis scribitur, Wittehindo aut Witehindo, qui contra Carolum Magnum diu armacum Saxonibus gessit, factusque tandem e gentili Christianus felici fine
,

De Widihindo

iAnnus 795, cui ex dictis ad lit. prseced. aditi ab Hathumaro cpiscopatus Paderbomensis initium Gobelinus affgit, annis quatuor

annum
doceat

auctus ad uttuncLeonem Papam ad Carolum Magnum Paderbornam accessisse, hic


799 deducit,

ad Dominum migravit, in Opere nostro ad vn Januarii diem


,

demfadiad huncannumPagium
illo

quo ccelitum honoribus

colitur,

actum jam est, discussumque, an rcx, an dux tantum Saxonum fuerit. Et regem quidem proprienon fuisse, ex Beda Historiae genlis Anglorum lib. 5 cap. xi et ex vetusto (adi ejus
,
,

Sancti nostri biographus, cuietsiquiin Criticis) hac it,dubium i<><,)raest,ananno Leo,uti proxime subjungit, episcopalem Pais

derbomensem sedem,
g Fuisse
cess/t,
8.

utpote tunc forte erectani, Apostolicaau

nondum

Meinulphi patrem,

cum

e vivis ex-

fide Christiana

imbutum, nuspiam

Operis nostri tom. Januarii pag. 381, iterumque tom. 2 Octobris pag. 180 recitata,) poeta anonymo apparet; neuter enim regem in antiqua Saxonum gente agnoscit. Attamen, cum hsec, ut Beda loco cit. etiam docet, insurgente bello ducem cui omnes non secus ac regi obtemperarent, missasorte eligere soleret, Saxonibusqnr, adversus Carolum Magnum bellantibus, B Wittekindus dux prrf ,-to ctiam sensu
,

verba

edicit

rex forte non inepte dicipotest. reque etiam ipsa anonnullis, ut Gobelinus hic recte ait, rex rocatur. c Eadem fere Gobelinus etiam habet in Cosmodromio JEtat. G, cap. 38; verum aut urbi Pa-

Sigewardus, nec scio, idne exprobaU >onumentis didicerit Gobelinus, an tantum ronjecerit ex eo, quod relicta ejus vidua fidem Christianamfueritjam tum profe h S. Eermagorse, seu, ut hic scribitur, S. Hermachorx, Aquileiensium episcopi, Acta in Opusnostrum ad xn Julii diem, quo is Sanctus Romano hodierno inscribitur, exstant illata;in hisceautem Ulfii, viriapud Aquileienses prima. ftlius, quem 8. Warcus Euangelista B<n>tismo a lepra mundarit, non Ulfius, uti hic, sed
A.thulphus,
latur.
i

irot, ut

aliasscribitur,A.tautfuBappelsi Gob-

Imposuerit ergo,

lere hic
fcfeinulfisew

derbornensi, aut fluvio, Pader appellato, a quo

limus, Carolus

Magnus Sanctonostro
,

Carolum Magnum indidisse nomen, a vero apparc/ alienum. Adi Operis nostri tom. v Julii pag. 4*15 ct seq.; e quo loco
hsec nominatur,

Maynulfi nomen, habita ratione Ulfii, qui, per S. Miircxni a lepra mundatus fulei Christia,i,t apud Aijuili igandee plurimum
profuerit; verum,
ni, Ulfiua

etiam intelliges, cur n<>/>r/i,)ussupranum.i civiem, </",>,)>. ob rcs, ectate sua ibidem confusas,

Babylonem appel/a/, Paderfontanae cpitheto


gniat.

insi-

d Cum ex dictis ad lit. a Sancti nostri Vita, qualis vere ab ipso Gobelino scrij>la est, numero-

prccced.jam non non netur, Carolus Magnus Sanctum nostrum, non Ulfi Aquiteiensis intuitu, sed speconcepta,fore, ri propagnn i;c cones fidei auxiliumsibt abs illo ferretur Meinulfum seu Maynulfuin
is,

cum

uti

ad

lit.

in S. 11

Actis

sum Saasonum ad Carolum Magnum


ptismum concursum anno
tertius,

et
,

777 illiget

ad baannus

quo post hunc concursum Carolus Mai

aliove afflni modo veronisi forte non Carolus, sed similius appellarit <juod ab eo viduitati Filio mater Wichtrudis

idest,

meum

auxilium,
,

gnus parvam ecclesiamPaderbor,i:r

/ifcasse,

hicnarratur, in annum 780 secundum Sancti Vitam, ijuam Gobelinus scripsit, incidit; cui etiam anno istud Caroli factum idem Oobelinus in CosIromio JEtat. 6, rap. 38 diserte afflgit, sic
ibens
Erexil i^-itur
Ivarolus

sme auxilium et solatium speraret, id nomen indiderit. Sane tam hsec, quam Carolus, apte id facere potuit, cum mein quidem meum, ulf vero
seu ulph au/ etiam hulph eo modo, quo nunc hulff, auxilium apud antiquos Saxoncsrl Teu tones significarit. Henricus PantaU on ait, S Meinulphum s part. bus German fuisseprimo Dlfuosaum appellatum, cumque Ca- rolo Magno, cui in amoribus erat, semper ad.'

quaudam

eccle-

Paderborne, quam commisit epi^copo WirC zeburg-ensi respiciendam, donec de episcopo possct eidem loco tuto providere. Et haec ecclesia

siam

in

incepta est anno Domini

septingeutesirao octo-

gesimo.

Quoniam Gobelinus inter factam a Carolo Magno parvse ecclesise Paderbornx exstructioe

nem, quam ex
nectit, et

dictis adlii. pr.vced.

anno 780

in-

Hathumari ad cathedram Paderbomensem promotionem annos quindecim hic intet nit, consectariumest,ut, Hathumarum anno 795 Paderbornensiuin <'< lum /uisse episcopum, rxistimarit. Atque id quidem tunc factum, in Cosmodromio JEtat. 6, cap. 38 expresse tradit his rrrbis Anno Domini nccxcv Carolus ecclesirr quam in Paderborne fundavil quendam canoHatumarum nonicuin ecclesia? Wirziburg:ensi>
.

hicque princeps illum ,-e Mein Ulph, Meiu Ulphi adsis, factum tandem esse, ut is Meinulphus fuerit vocatus. Verum cum Sanctum Carolo Magno ta quenter, quam Pantaleon putavit, adhsesisse, iis, qux in Commentario pr& viodisputata sw iptorem illum, non appareat, non est multum hic morenit quiprseterea
esset,

soleret

'

mur. k Duplicem errorem chronologicum ! mittit Qobelinus, um enim l 'aderbornensem Hai

thumari sedem, cujus initium ex dictis ad lit. e anno 795 illigat, octo dumtaccat annis dcfiniat,
est, ut Sathumari obitm consec post hosce octo annos contigisse ait, in <<> aut sequentem conjiciat. Adhsec cum Baduradi, qncm iu sci/em Put/crburnensmn nondiu <>/> Hathumari obitu su/fectum docet anno octavo S.
,

de Saxonia ortum et tempore superiorum bcllorum sibi a parentibus obsidem datum, prajfecit episcopum; verum de Hathumaro, primo Paderbornensium episcopo, ad ix Augusti, quo hic,veluti Beatus, colitw, in Opere nostro

mine

Lw/ijerum, seu, ut

scribit,

Lutgerum, prii Mimigardcfordensiu'

VITA AIiTERA
\

S.

MEINULPIII DIACONI.
actum non
815 et
sit.

Uoklino

xquatis Altfridus biographus, tempus aut certe coxvus S. Ludgeri diserte Sanctt hujus emortuale cum anno 809 id in Actis, bi Opus guibus ponit. Vi ad xxvi Martii, S. Ludgero sacrum Defunctus est itaque (S. illatis, facit, hxc sunt Ludgerus scilicet) auno Dominicaj Iucarnatioe

um seu Mimiaardef est, ut hio scriM, consequens scopum anno cirater secundum illum sanctus hic antistes
i

Monastertenstum

epi-

Verum,

etsi

etiam (adi ad

annum D

ciris abierit.

Verum

in Annal. Paderbor. Schan)ut Hathumari, ita <n<oque Baduradi ossa ,it et ab Imado Paderbornensi episcopo anno

ad anhum 858

1015S

elcvata,

ct

ipo,

a Fcrdinando, Paderbornensi pristina wneraHoni anno 1666

restituta,

uis

septima Kalendas nono sui ohiAprilis, et tricesimo secundo die sancti mirifice fratus, hoc est, vii Kalendas Maii
octingrentesimo
,

Hathumarus communius, quam Baduraduspro Beato habetnr. Lucas. Adi jam Annoq llafere Matth&us et tata ad Sigewardum. r Fuit is Baduradus. Videsis Comm.preevii num.
70.

grans in loco praefato sepultus est; quod vero ad tempus S. Hathumari emortuale jam pertinet
t

Princeps, a quo Meinulphus condendi monasterii facultatem pcliit, fuit vere, ut hic Golovicus Pius imperator. Adi Oelim
s

annum usque 815 essehocut minimum iis,qiue eam in remapudnos rendum,ex


in
t

di/Je-

tom.

Commentarii prsevii^VtUbi ctiam ostendi, ca s.sas,in concilio Aquisgranensi anno 816 mstitutas,

2 Augusti pag. tiZet seq. dispulata sunt quis* que intelliget.Estego hi in anno emortmli, tam Ludgen, quam Hathumari assignando erroneus Gobelini calculus, huncque unde vere Goh
t

nec nomine, nec re, quates

modo

ptu-

res inveniuntur, canonicas secidares fuisse. Nec obstat, quodpaulo aliter senserit Gobelinus; p)\v-

terquam enim quod Comment.prxvii

loco

esse, clarius patescit, vn

cap. iOetiam sequitur.

ram

etiam, ut

Cosmodromio Porro hicscriptorperpe apparet, tempus sedis Baduradi


JElat. 6,

me

confutata sit ejus opinio, non sat sibi in re constare videtur hic scriptor, utpote a Sancto lUnlicense cocnobium pro canonissis secidarib k
cit.
\ ,

B annis octo supra quadraginta circumscribit; Baduradus enim ante annum$15,utpote quo ejus
i

qualet concilium Aquisgranense instituisse cap. 41 ait, hic et Cosmodromii jEtat. 6


,

et

/)>

cessor

Hathumarus

in vivis

adhm

fuei

it

super-

Paderbornensium episcopus factus non est, annoque 859, ut Schatenus ad hunc annumin AnGeorgias Eckhardus Rerum nal. Paderbom. Annales et num. 53 Francicarum lib. 31 Corheienses, a Paullino editi, notant, excessit e vivis, ut ad summum annis dumtaxat 45 sestes,
,

isse exstructum, num. 18 hic scribens, can< casque nihilominus pro quibus illud Sanctus exstruxit seu fundavit canonicas Regulares
,
, ,

quales tamcn (adi Comment. loco

etiam non fuerunt, in


40 appellans.
t

proxime Cosmodromio JEtat. 6,

cit.)

derit.
1

Adi hac dere ad annum


Schati

815 in Annal. Pader-

bom.

m
iii

Anhocveritaticonsonet,in Comm. prxv.

hac, de sacris Sanctorum Meinulpho obtatis, ite< reliqviis divinitus visione ter repetita supraque hic narrata, qua locum sedificando monasterio prodigioseis didicerit censendum appareat, in Comment. prievio

Quod de msione

dicussi.

nura. G0 et binisseqq. edixi.


plenins infri suo loco dicetur;

Baduradus Sanctum commendavit seu potius foide Sigewardum num. 9 et 10j adscripsit, erant canonici, ad Regulam, concilio Aquisgranensi anno 816 canonicis prcBScriptam, in communi Paderbornw viventes, quorum sedes, non secus ac monachorum, monasteria dicebantur. Adi Coramentarium prxvium
n Fratres, quibus

u In apographo Qamefeldiano additur, de quo verum cum de Bi>-

dicensi vclrico vel monasterio

horumque loco>

ctiam invenies, canonicos illos, contra ac hic velle videtur Gobelinus, Regulares non fuisse, quales modo sunt, qui Regulares S. Augustini C canonici vocantur, etsi interim sano sensu Regulares etiam dici potuerint. o Sanctum a secretis Badurado fuisse, non magis apparet certum, quam archidiaconi Pa 3, ubi
s

nomenclatione plura infra non dicat Gobetinus, verba illa redundare videntur. x Miraculi hu/jus non meminit Sigewardrs, dubiumque velidcirco apparet, anveritaticonsonet. Adi Coram.prxvii num. 90.

CAPUT
ra
^epulto
beati

II.

Miracula post obitum, corporis de


levatio.
corpore
faina

ter-

munusobii

mlanumquamobin

ierit

admodum esse dubium,

Comment.prxv.

iv ostendi.

p Baduradus Beati titulo insignitur in episcoporum Paderbornensium Catalogo sub seculi prxteriti ftnem edito, legitimusque ejus ac immerabilis cultus iisdem fere argumentis, quibus hic Hathumaro, proximo Baduradi insede Paderbornensi decessori, tom. 2 Augusti pag. 448 et seq. apudnos asseritur, sufpcienter stabiliri poPadertest, uti vel ex ipsis textibus, qui ibidem e
,

Meinulti
ejus
,

multi

ad

Pannum

a6

miraculorum preeteritorum, alii snb spe futurorum excitati famnlic vero Dei sepnlchrum illud confluebant
)sepulchrum
,

alii

crval

fwumi

ob reverentiam linteo cooperuerunt, et unam ex se sinulariter Deo devotam ad ipsius et luminarium ejus custodiam deputarunt, quse qua,

dam

vice

sopore

depressa
,

lumen

bornensibus Schateni Annalibus pro Hathumari cultu afferuntur, manifestum apparet. Hinc non nemo forte mirabitur, curt quemadmodum in Opere 7iostro de B. HathumarO ad ix Augusti diem 9 quo hic Necrologio Abdinghoviano inscriad bitur, actum /amest, ita pariter de Badurado xvn Septembris, quo prxsulis hujusnomen, teste in Annal. Paderborn. pag. 149 Schateno, in Necrologio Herisiensi et Abdinghoviano signatur,

modum

ipsi linteo circuli retortum supcrpositum reliquit inextinctum. Et soluta somno, lumen ardens se super pannum sepulchri rccordatur; unde vehementer animo rcliquisse conturbata festine cucurrit ad sepulchrum. Et,
,

cereum in sine medio

dum

oculos

in
,

locum
favillis

subito direxit

inventis
sui

panno prorsus

illaeso

quo lumen reliquerat lumen ipsum ardore consumipsius


,

ptum

DIE QUINTA 0CT0BR18.

228

ptum
post

esse, conspexit.
,

Domiuum
tificavit.

qui

Unde mag-nificabant omnes per ignem sancti Viri merita


iterato no-

inortem ejus, sieut eo vivente a,

r tanta suavissimi odoris exorta est jucunditas, ut non vuna tides sit, ibi adfui tatis Auctorem. Conteudentibus igitur cunctis, ad quid hoc siffnum nortenderet signum portenderet

, ,

famulwn
..,,
,i,
i

olitn

22

Non longe post

transitum

suum ab hoc mundo

res ipsa dedueitur,

qui, singulis

examinatis
"pi edieto

clr-

temel,

Vir sanctus cuidam suo cubiculario in somni visione


apparuit b, admonens eum, ut mundo et pompis ejus renuntiare non postponerct, et ad militiam
EBterni

cumstantiia
iri

sepulchri fracturam redintegratum

uni

prfficepit.

Sepulehrum
itcrum

re-

paratur,

et

paulo post 'livina

ordinatioforet
,

se

transferret.

llle,

visione

illara

ne dissipatur, quod

cum compertuin

illu.-ionem reputans, se miniuie

emendare

curavit.

scopo
edieto
ravit.

ille

superius dictum

reiteravit

cujus
rcpa-

Sed BanctuSj iHius intirmitati condescendens, eum, ut prius, apparitione secundaria admonere di^natus
est.
ippari nt,

populu.s

obtempn

puichrum

23 Et eura nec sic quicquam emendationis vitae :i^sumeret,tertioVir sanctus ei apparens, ipsum
his verbis

temporf quidam presbyter Meinhardus ecclesiam parocbialem et ruralem non in villa Attelen Paderbornensis dioecesis
27

Eodem

ig-itur

^^
miraeu i v

dhue

alloquitur

Nescis

iniser

nescis,

long-e a

villa

Budeken
captata
divinse

constitutam,
episeopi

rexit

oui

quam crudelis captor tuse captivaj prcesidet mente et inittenti Christo et mihi ab eo ti, qui misso cog-it reluctari. Certe cum male vivendo
desiperes,
te revelatio

sanctus
ut,

Meinulfus

in visione

apparuit,
,

prieseutia

eumque, ipsum super


circa
sepul-

transgressione

adinomtiouis

//

Uec desipere sponte desisteres, monuit Item admonitus redivina, u1

chrum
sbyter

sui
\

facta

incusaret,
,

admouuit. Sed pre-

ir

simplex

//

sipiscere possis.
illuderis,

//

//

Tn autem, stulte, pernitiose revelationem veram fantasticam putas esse illusionem. Xulli enim credentiura dubiuin est, quin illa visio sit expers illusionis,
qui

tioui praepouens

timorem episcopi ailmoniepiseopum non adiit. visionis


,

//

quas invitatrix. est Christiana? relig-ionis, quamque si a quolibet vigalans audivisses, negligere

Quaiv Vir Dei, secundo ei apparens, ipsum, ut prius, admonuit; presbyterum autem, ut prius, E timor prohibuit, tandem et tcrtio ei apparuit, comminans ei oculorum cfficitatem, quam nunquam
evtuleret, nisi prius le^ationis officium

ad episcoilr

//

nequaquam
ba.

debuisses.

Nunc

erg-o,

cum
in

te

verba

pum

non corrigunt, jam vertenda sunt

operaver-

//

visionem divinam, quam te intelligere dissimuhis, expeditiouem plenissima te intellefaciara, qiue animum tuum dubio exuat

Nam

adimpleret. 28 Presbyter ipse solutus a somno tulit aegre, quod ei imag-o somniorum mentita non sit, et, apertis oeulis, sensit se peuitus non videre. Quapropter,
petito baculo et ductore itineris

twnxi

vatur,

assumveniens

oraui.

pto

iter

arripuit

et

ad

prffisentiam

nd vi'm

*'-

Vir igitur
ciei suae

tusque muta-

sensit

excussus e somno mentura barba viduatura, barbamque

fadi-

episcopi, omnia,

(juag

sibi

acciderant,

enarravit.

Quibus

auditis, episcopus,

ipse sibi metuens, su-

vulsam cominus, dum hinc inde palpitavit, invenit. Hinc somnus ab oculis ejus omnis aufumentemque ejus cum pudore dolor oppresg-it, Surg-ens ig-itur ad ecclesiam se contulit sit. sanctura Meinulfura suppliciter invocando postulavit, ut sibi suis precibus apud Deum mise,

bito versus Bodeken uua cumpresbytero se transferens, sancti Viri sepulchrum adiit, et corpus ejus de ^epulchro transtulit, ipsumque in an

deceuti eonditum in ipsa <-.-lesia, quamipseSanctus eondiderat, reverentcr collocavit. Et statira


'

Meinhardo presbytero adempta oculorum


rediit,

sanitas

ricordiam impetraret. Et, ecce, dum presbyter dicens Officii matutinalis exordiretur initium, Domine labia mea aperies, iste vir, qui lit: //

prout ipsius Sancti oraculo fuerat sibi aute


li.

promissura
craj

Aquam
iotffi

igitur,

qua

pontificis jussione sa

teras
//

non

didicit, subito respondit.

Et os

meum

annuntiabit laudem tuam Unde tanto obstuclepefactus miraculo, per evulsionem barbae suse tonsuram sibi fuisse desigmatam, arbitrans, ricatus suam ad militiam clericalem se contulit, et vitam

sunt rehquiffi, servabant famulae Dei


,

emendatam
vitc.
<

in bonis operibus et salubri fine fini-

bouam spem siw reunde qusedam muher paralytica lougo tempore merabrorura officio deferente destituta, beati Viri miraculis, fama Bodeceusem perducta F ad ecclesiam cog-nitis famul ipsius humiliter petivit suflragia, quam
; ,
, ,

Dei,
unniueposieu,
,

25 Post

obitum
,

beati

Meiuulfi

circiter

annos
et

ati

Meinulfi

perunctam hac aqua salutari, per merita bemulier Christo commendabant. Et


reversa infra paucos dies ab
illa attritione

dissiliente
l

.,//

(/im

quinquaganta orum d

dum Arnulphus Romanorum


reg-iis

domum
corporis

iti/iiili

Domini

agebat in sceptris, quianno octing-entesimo nonagesimo septimo Rosuscepit


,

convaluit

ad tantamque

refloruit

tudinem, ut nec aliquod intirmitatis


reraaneret.

signum
morbo
._ in

in ea
,

imperium e, quarto episcopo, Paderburneusem eecleregente Paderburnensem eccleBl so uomine, Bi & o nomine quinto deeimo KMendas ,nen s ,s lebruarn, siam/-,

manum

rabat

diaoono*in ecclesia Bodecensis


citante,
lapis
,

Euang-elium
Meinulfi

re-

fuerat

teST ^ZJ^oZ^ fa ^ ^" J ^


M
Alia

qu^dam

mulier

eanori
.

abo;

p.
ut

eoc

absumpta,

adeoque

vis

illius

ea

sepulchro sancti

super,

valuit,

praad instar crucis divisus intonuit cunctis validum stuporera incussit g. sentibusque
positus,

rentur

circuitus sui

"'nious denudata cost* cereum, admensuram Hffic mulier lumen ad ecclesiam in factum vulneris
,

vide-

Cumque

omnes accurrerent
esset exortus,

unde

ille

sonus

vemens Bodeken magna cum devotione


Viri meritisse

ant.

tam fortis aliudquam

volentes inquirer-', ml fracturamdiseernere valuerunt. lapidis Officium Prosequente vero presbytero Missaj lapis canonis immoraretur misteriis, ldem dum dissipatus, et terra, in partes innumerabiles est
,

et iu multis laervm. cras reliquias obtulit.

obduci

recommendaus, domuin repedavit nova cmpit Mov sequenti die superficies vulneris carms et sic infra septcm dies
pellicula,

superficie

resoluta sepulchri,
beati
Viri

primens loculum
prcebuit.

libere,

deorsum se despectandum

quod omni cessante doiomammilla muliepisangustia ad statum pristinum


auo-eri coepit restitutio,

26 Prseterea

cum

scissura petru; ea^uque ter-

reducta. miraculosum non qui31 Aliud etiam factum veterum relatiodem scripturis supradictis sed ne
ris est
,

22
a. godblino
1'ersona.

VITA ALTERA

S.

MEINULPHI DTACONI.
D

Nola,

cum

mouialis Bu-

'dicx esset

mo

ritura, soni-

tum
edens

sponte
,

nos usque dcduotum iu pratfato Mouastecontinuc suo tempore contig-isse. Nola quaedam bene sonora in ipso Monasterio tanto reverentia conservatur i, ut laicag persona3 non ilceat, teste panno, quo circum amicta traditur, illam nuda manu tangere. Qua3 quoties aliqua de ipsius

ne ad

rio dicitur

ANNOTATA
combustum sanctimonialis velaadhuc superstes redintegravit. Adi hic num. 10. b Quod si hanc apparitionem non diu post
a

Dum scilicet

mensen peplum

in vivis

mona>tcrii monialibus fuerat in brevi decessura,

sonum per
nissae illius

reddcre fortem.

absque humano ministerio solebat Quod uon solum elerici ct canomonasterii, verum etiam pcrsona? laicae
se

Sartcii

notet

transitum seu obitum accidisse, recte / Gobelinus, lapidis sepulcralis, sponte sua

sexus utriusque Parrochias illius sibi constare veruni esse dixerunt et dicuut, illud, quod scriptum est, Auribus uostris audiviraus, et patres nostri an-

nuntiaverunt

nobis

k,

constanter

alleg-ando.

Hancnolam inter reliquias sancti Meinulfi, dum de sepulchro transferrentur, inventam, omne rant. Sed quiade causailla, quare cum funere suo fuerit tradita sepultura?, se fatentur ig-norare, non tamen absque certo mysterio omnes hoc factum
fuisse, arbitrantur.
undi
>i(
iii

/<"

tnm,
ii

Sam
ila,

sepulcro fuerit

32 Super quo tlum imag-inabar attentius menti mea3 se talis ing-cssit ratio Quod ex quo sanctus Meinulfus diaconi fung:ebatur officio ad quod tunc forsan iu elevatione Sacramenti dum Missa Conventualis peragebatur nolam
:

in nonnullis conventualibus, et colleg-iatis ecclesiis hoc ad diaconum vel subdiaconum spectare dignoscitur visum est illis, qui corpus ejus sepulchro condiderant, quod nola suo appropriata officio dinefelt

hanc pulsare spectabat, prout adhuc

digne

g-na * foret recondenda secum sepulchro, prout adhuc moris est ab antiquissimis etiam introductum temporibus certas personas cum sui
,

intemplo Budicensi dissilientis, miracutum, quod Meinulphi de terra levationem exiguo dumtaxat tempore pr.vcessit, citius indubie, 7/"//// anno circiter contra ac infra num. 25 docet, quinquagesimo, imo vero quam decimo post ejusdem Sancti nostri obitum acciderit. Sigewardus enim quo standum, n/ Comment. pncvio docui insigne illud prodigium non diu post apparitionem, cui Sancti mortem brevi solummodo tcmpore prxivisse, hic scribit Gobelinus, Budicse factum esse, num. 34 tradit. At vero, cum Sartcti, qui anno circiter 857 obiit, de terra levationem, etsi quidem non annis circiter quinquaginta, ut Gobelinus vult, annis saltem sejUem circiter supra viginti post ejus obitum evenisse, ex iis, quas de solennitatis hujus epocha in Comment. prsevio vi >tatasunt,appareat, Gobelinusapparition de quahic agit, non long-e post Sancti transitum seuobitum contigisse perpera, n hic scribit nisi fortc ab hoc biographo nostro, qui annis amplius sexcentis post Sancti obitum scribebat, harum vocum non long-e post significatio ad annos circiter viginti quinque potuerit extendi. c Vide huc facientia in 2 Sigeivardi cap. ad lit.
,
,
,

status

insig-nibus tradi sepultune.

Quemadmodum

cjam
si

episcopus

cum

patena et g-num nolae supradictum usque ad ultima completa3 desolationis ipsius monasterii tempora non cessavit. Multi quidem adhuc sunt superstites, et quam plures nostris temporibus decesserunt, qui sonitum
liujus nolae, quoties aliqua

mitra et baculo, presbyter cum calice, de more tumulantur. Hoc si-

noiata. d Orientalium videlicet, seu Anstrasiorum aut,

mavis, Lotharingorum.
e

Arnxdphus, non anno

807, uti hic notat Gobe-

dc

colleg-io inde

etiam

non solum per mortem temporalem, sed etiam civilem in proxinio transmigratura fuerat, se testati
suntaudivisse.
nidonum prodigiwn 7;

33 Etenim mulier quaedam ibidem


rat,

quas

dum

die
,

lmc

fe-

ecclesia

deposucrat

seril.

adhuc perquadam, panibus, quos in acceptis , ad egrediendum

ecclesiam se divertit, nola supradicta sonante fortiter, tanto fuerat timore perculsa, ut, subito dimissis in terram panibus, lunen januae, per quam
iutraverat, veloci

cursu transiret. Praeterea

dum

anno 896 Romanorum imperator fuit creatus, utiin Comment. prwvio num. SQea> Pagio jam monui, iBiso ad cathedram Paderbornensem anno 886 autsequenti fuit evectus, annoque 908 vitafun est, utiad hunc annum et m Annat. Paderborn. docetSchatenus, Videetiam Comm. prcevium num. 93. g- Pro anno, quo circiter hoc miracidum contigerit, adipariter Comment.prseviuni num. 93; quod autem adxvm, quo id factum fuerit, Januarii diem pertinet, solus hunc assignat Gobclinus,qui cum notas chronicas aduiterinas alibi y subinde adhibeat, nescio, an hic genuinam usurlinus, sed
t

super translatione status illius raonasterii l jam tractatus fucrant inchoati, illius nolaa sonitus a
multis auditus est ; unde Abbatissa, iludera adhuc sola de colleg-io deg-ens in miseria, se in brevi mo-

pet.

rituram vehementer expavit, et hinc iude discurrens, mente stupida sing-ulis his verbis aiebat.

h Videsis, qusede hoc aliisque miraculis, S<<>ide terra levationem aut comitatis autproxime praegressis, in Comment. prcevio nu n 91 et seq. edixi.
cti

Aunquid

tu audi^ti

sonitum campanula:

j
:

Et

cum omnes, qui audieraut, se audivisse referebanl, ipsadesua vita desperavit. Demuin vario sic agii
jam
mentis cruciatu, tractatibus de sua translatione habitis reductis ad meinoriam seipsun et
,
:

alios praesumpsit consolari verumtamen sic ipsa terrore perculsa iu trauslatione sui multo facilius postea consensit, hac in corde suo prassumptione .suscepta, quod, si loco cederet, sui translatiouem

ab

hac

vita

tempora

per

tempora

long-iora

differret.

Denola S. Meinulphi dicta de veto seu pepto, dalmatica et cruce argentea, quce, etsi corpons Sanctipartes non sint, inter sacras tamen reliquias religiose Budicx asservari olim sotur. atquehodie ex parte asservantur conside Comm. prxvium num. lls. Hisce porro Sancti lipsanis alia adhuc ejusdem generis Joannes Probus in Chronico Budicensipag. Zadjungit, videlicet sanctissimce Viy^ginis Marice iynaginem argenteam, quem S. Meinulphus, cum in suo dia coniofficio ad Missam ministraret, altari imponere soluerit, et codicem EuangcliorK,,, quem una cum dalmatica, S. Menulphi dicla, periisse, in Notitiis Mss., penes me exstantibus docet
i

<

Gamansius.
k Ita

DIE QUINTA OCTOBKIS.

225
a.Gobeunu p " b0N4
-

Psalm. 43 J. 1. 1 Ad canonicos Regutares scilicet, quae quidem quo anno facta sit, in Comment. prsevio vn exposui quo vero cum religionis canonicorumque
Ita fere
;

Regularium incremenlo, id suis ad Sigcwardinam Sancti Vitam Observationibus pag. 1-21 et seq. docet Overhamus, seepissime in Commentario
laudatus.

DE
IN

S.

FELICULA VIRGINE
IN

TERRITORIO AUTISSIODORENSI

GALLIA
C.B.

SYLLOGE
VEIIOSIMILITER
INTI

uod
I

in Sanctis, in
,

Opus nostrum inferendis,

subinde accidit ut de iis prseter ecclesiasticum. quo gaudenl, cultum vix quidquam multa Acta exploratum habeatur, id maxime hodie in S. Fetiant, riiiin licula locum tenet. Acta enim hujussanctne Virecclesi ginis quam cultu ecclesiastico a tempore rmmehodieque gaudere in morabili esse gavisam Autissiodorensi ex antiquis cesi hujus hodicrnisque Breviariis constat, titteris consiH gnata non exstant ncc qiuv qualisve fuerit aut quo definito seculo floruerit ulla docent, qux noverim monumenta antiqua. Joannes
Miuni

i*

de capto liberatoque Autissiodoro Lucubrame facit. In hac enim, alteram simul jam nunc hic dandam Notitiam subminislruns, pag. 259 et seq. in locum, quo a Calna omnia ac profana Giemi anno 1567 vastantibus, S. Feliculae religiose ibidem asservatas reliquias impie fuisse dissipatas, docet, ita
dit,

tione arbitrari

observat: Iteliquiae illae (S. Felicul scilicet) eTdint(Giemi nimirum) in collegiata S. Stephani
ecclesia.

Le-Beuf, ecctesuc cathedralis Autissiodoreneditis quse ad cisis canonicus et succentor


,
,

citatis Autissiodorensis

historiam

tum

ecclesia-

Erant illaB ipsaa, quaa Gilo, Giemi olim vicinorumque locorum abstulerat e S. Brictionis castro quo detectas atque e monumento quod prope Brivoduruin ad Orientalapideo, lem fluvii Ligeris ripam esse norat extractas sacerdos quidam detulerat. Omnino etiam ve,

sticam, tum civilem spectant, Monumentis, aliaque, qua capti ab Hugonotis seu Calvinistis, deindeque, hisce pulsis, in libertatem asserti Autis-

rosimile apparet, dynastie hujus liberalitatefaetum


esse,

ut Valeriacense
notabili

pitulum
parte

rep

siodori historiam complexusest, Lucubratione in tteraria notus, qui et ipse de S. Feli-

ibidem
tur.
ctae

cula nJi", quam qux ad ejus cultum pertinent, monumenta non invenit, varias de hoc tum in

quondam post Primam legunt, in colleg-iatam hanc ecclesiam multum beneficus fuisse inveniSolemnitas
Feliculae
,

in ducatu Bituricensi caejusdem Sanctse reliquiaruin fuerit ditatum. In libro, quem

qua Giemi recepta fuere san,

laudata sua de capto ac dein inlibertatem asserto Autissiodoro Lucubratione, lum in diversis, quas ad Majores nostros dedit litteris Notitias suppeditat. Easce ego onmes, quod pli que, qux de Sancta nostra probatioris fidei viquo daise dentur comprehendant eo ordine onversas huc sunt, elingua Gallica in La\ transcribo, additis etiam nonnullis, prout conducere arbitrabor, ad calcem Observationibus,
,

reliquiae

v Octobris ibidem

cele-

ur

verum a

tribus

quatuorve

seculis haec

Saucta cum Magna Felicula Romana, cujus reliquiae ex Italia numquam sunt egressae, confunditur. Felicula Giemensis et Valeriaceusis capitulorura, qua3 invicem satis suut vicina, verosirailius illa est, cujus memoria a quing-entis annis ut ininimum ad 1 Augusti diem cum solo Virginis titulo in dioecesis Autissiodorensis Kalendariis est
si-

quibus

et Notitias illas illustrem et quce

ex

iis

guata.

Eodem

die

in

aliquot Usuardi

exempla-

de

7110

atque ad Sanctam utcumque spectent, studiosum lectorem edoceam. 2 Anno L721, cum de noco condendo KalendaC mcris- rio, cultuque S. Feliculae, aliquamdiu tum "'' misso in ecclesia AiUissiodorensi restituendo Autissiodori ageretnr, in cpistola, adMajor< st?'Os xxv Aprilis data, laudatus Autissiodorensis canonicus ac succentor sic seWM.-DaturS.Felicula,
consectaria sint
i\
,

ribus sub Facinuloe aut Fanicul*, simpliciter Virginh, nomiue invenitur, loco, quo colatur, non designato.
'ibus ultimis

ex

verbis,

v.tpote

nulta du-

y
iU

iMajorc*

parttcula affectis, consequens est, ut, nottrosNotuu et, laudatus Autissiodorensis cacum /U nonamplius, utiantefecerat, dubitarit, nonicus S. Felicula sit ca ipsa, qux ad 1 Augusti diem

mcLi
i

culta

Augusli (olim nimirum Autissiodori cx dicendis) quod Saucujus memoriam restituiinus


, ,

ctam indigeuam
,

putcmus

cujus
,

reliquiae

par-

dioecesis Autissiotim sunt aut fueruut Giemi -is oppido partira iu dicecesi Bituricensi sed Valeriaci ad Ligerim. Patroua est Giemi
,

sub solo Faciuoke nomine in editionis LubecoColoniensis et Greveni Usuardo memoratur. Atquc hac de re eum post annum 1721, quo priorem suprahucjam transcriptam Notitiam cii,ini apparet ex Nodedit, non dubitasse, satts
titia attera,

quam anno

1726,

cum

capti

libe-

a seculo xin
confunditur.

cum martyre Romauo homouyma


Ita
,

mox etiam subdens , quiilte bus sese dubitare, edocerique velle innuit, an Felirula, quamAutissiodoi-i rnlfam olimfuisse, rat, ca ipsa non sit, quas ad 1 Augustidiem in editionis Lubeco-Coloniensis et Greveni Usuardo sub
nomine
Facinolaj notatur.
atis,

Historiamjam vulgasset, in ad Sollerium nostrum data, suggessit epistola, Quod si novum nostrum (anno scihis verbis
ratique Autissiodori

licet

1725

excusum) Kalendarium
dubie ad quiutam

accepisti

in

eo
S.
ni.

haud

Octobris inveneris,
Aug-usti die compo-

Feliculae

obitum cum
ejus

Verum hanc

dubitatio-

ncscio quibus, edoctus, post

deposuisse videtur.Ita laudata sua, quampostanni 1721 vigcsimam quintam Aprilis diem edi-

nostri* Kalendariis a tempore immein signata, id est, retrogradiendo ad semorabili

Re vera omuibus

memoria ad

hunc diem

fuit

culum

226

DE
fere

s.

PELTCI LA ^IBGINE.
in qua sacrailla pignora fuenni/ dcposita, eccle- D <> Sanctse ultu solemncm quotannis exstitisse, 'hibitarique idcirco potest, an eam tunc in eaecclesia, nisiforte bis in cnino cultu fuisse
<
t

culum
C
B.

duodecimum. Verum
usque
fui

a long-o

jam temautem

pore mibi oogitatio incidit,


nicare

quam tecum commuoblitus.

huc

Est

alii,

(ura primi mensium dics plures , quam Sanotos exhibeant, factumne esse queat, ut
his,

aliquot ex

dum

verus

biisseut, ignoraretur,

mensis dies, quo primo ejus die fucrint lo,

o-

ibidcm affectam velis, commemoratione, ad iAugusti diem in Ofjicio seu Horis Cmumicis fucienda, honorari contigerit. Quoquo modo res/uvc Jiabeat, Sanctam equidem tam Qiemi, quam Autissiodesiastico adv Octobris diem modo doricultu gaudere, eNotitiis huc jam transcriptis atque e recentioribus dkvcesis Autissiodorensis tam Breviariis, quam Calendariis manifestum est.
i <

ut S. Fanicula seu Hinc evenisse potest Augusti diem in quibusdam UsuFanicula ad i in ardi cxemplaribus consigneturj Ms. enim Pratensi S. Germani monasterio a me visum, quod de S. Sanctae hujus Officium inter id aliudque, quod de S. Augustino Bartholomaeo
cati?
,

At vero, sciscitdbitur modo non nemo, an

</ /,,

.,,,
,, v

propouitur

collocatur

meminique
,

in

hoc

il-

alibi etiam,
culti '<
<

quam

in

dicecesi Autissiodo?*e,is/,

unius alteriusve litteFascinulam ruhe mutatione non semper exigente, ut Sanfaciactos, in quorum nominibus haec occurrit

lam vocari

mus
4>

diversos.
,

dantur,

Porro cam anno 1733 prodiisset Op\ nostri primus Augusti tomus, nihilque in eo, quod ad S. Felteulam spectare posset, praeter haec in practermissis ad primum mensis illius dicm
,

Sancta modo non gaudet? hi '"'< dii cesi Bituricensi ac proin extra Auiissiodorensem locus est ad Ligerim situs, qui GalliceLeve scu dicitur, Latineque a Catherinoto, quem supra etiam in Gallico hoc nomine Latin.iatedonando sum secutus, in ecclesiasticorun, dioecesis Bicnsis beneficiorum Catalogo pag. 5 Valcr
-i
'

lcsiastico

cum

reddilur;
/<

cum autem

in coltegiata ecctesia,

oecurrentibus, de Facinola verba, lacinola, ibi dem (in Greveno) etiam signata, aeque mihi ignoinvenisset Autissiodorensis ta est hactenus
,

us ille complectitur, quamque anno ci, 'ci ter lli.iu fuisse fundatam, laudatus Catherinotus loco ai ait, SanctcB nostrx maxilla,pretiosae then
.

/ sua

centor Le-Beuf, daretque anno

4-

ca? inclusa, uti

ad decessores nostros epistolam, schedulam huic adjecit his verbis conceptam : Solleriu3 adi Augusti dicm ne vel verbulum dixit de S. Felicula virgine, a tempore immemorabili ad hunc diem
in diGBcesi Autissiodorensi
culta,
uti

Beufjam

exNotitia,idtimo locoeJoanne Ledata, constat, religiose hodieque asser-

antiqua hu-

jus Breviaria ad

ea usque, quae seculo praeterito

fueruut in usu
terruptus
diern
esl

fidem

faciunt.

in

posteriori

Breviario

Cultus ejus inad v Octobris


esse dies trans-

vetur, ambigendvni saitem apparet, an ibidem quoque cultu ecclesiastico Sancta non afjiciatur imo vero hoc honore Feliculam, cujus praeterea atiquot reliquiarum fragmenta in Prioratu Charitatis ad Ligerim ewstitisse, in captosuo liberatoque Aidissiodoro ad calcemposterioris Notih.f. 2 ex hoc Opjuscula datae, etiam docet Le-

restitutus. Creditur hic

Beuf

/uni nnle a seculo

\uin

ecclesiailla fuisse

lationis
civitatis

Feliculaa virginis,

Sanctae

indigenae

et

affectam, vero videtur >\on absimile. Haec enivn

Giemensis patronae, cujus reliquias CalVita ejus ignoalia

jam tum Sanctx


ri e binis Notitiis,
ptis,

vinistae seculo xvi dissipavere

num.

reliquias possederit, si poste2 e Le-Bcuf hic transcri-

ratur,

nec

quara

quae

ad

ecclesiasticuin

sua modo, id consiarc apparet, reapse etiam

cultum spectant, monumenta invenio. Inantiquis Giemensibus librisde hac Sanin qua ei attribuuntur cta invenitur Legenda omnia, quae ad xm Junii diem de Magna Felicula Romana (in Opere nostro nimirum) sunt dicta In Thesauro capituli Valeriacensis, quod Giemensi sat vicinum et in ducatu Bituricensi
sanctae illius Virginis
,

constet fides. Ita autumo, quod secundum eam quidem, quiS. Feliculae reliquias, e S. Brictionis
ecclesiae

castro ablatas, collegiata? S. Stephani Giemensi donavit Giemensis d/jnasta Gilo, collegiatas Valeriacensi ecctesiiv sacras San< t quias pariter donarit eae autem, quibus Giemen;

sis collegiata ecclesia fuit clitata, fuerini

jam

in-

c
.,//,, '<<

olim

fuit atque ho</,,

situm est, vidi S. Feliculae, Autissiodori cultae maxillam, capsse pretiosae inclusam. blta terminata schedula praefata, estque ultima eNotitiis,ajom saepius laudatoAutissiodorensi ca~ nonico de S. Fcliculae seu potius de ecclesiastico

novissimum </"> resis Autissiodorensis Breviarium, quo hic standum videtur in hodiemi Officii Lectione y quarta prodit hisce ad ^anctam nostram in ea
delatae, ut

de a seculo xn ad eam

"//" ''"'

Autitiio

Et sane, ut, quas in itlos observandasunt,jamexpediam, hunc esse,quo Sancta in 'ticecesi Autissiodorensi adiAugusti diem olim fuit gavisa, valde antiquum, ex antiquis hujus
hujus cultu dati$.
Breviariis recte
vel
is scriptor docet. Ita mihi suadet solum penes nos exstans Autissiodorense Breviarium, quod seculi xvi initio aut citius notatur excusum, quodque ad i Augusti diem S. Feliculae

spectantibus verbis Sanctae Felicul virginis, olim ju\ta Ligerini in territorio A.utissiodorensi
.

sepultaa, sacras

exuviashoc etiam die (quinta Octo-

bris) ante aunos sexccutos ad

Genabum

seu Gio-

castrum translatas fuisse, festantur omnia sancti Stephani Genabensis monumeni> 7 Ita recentius Autissiodorense Breviarium anno\7Z5 primo excusum, a quo anni sexcenti, ante quos Sanctas reliquias Giomum fuisse transverbis recitatis id docet, retrogradiendo ilrducunt ail annum 1125, quo proinde sacra Hla pignora Giomum fuere secundum praefatum
latas,

mum

Tempw
obtorit

virginis

commemorationem

praescribit.

Verum
ad

anne Sancta

in tota Autissiodorensi dioecesi

illum Augusti diem antiquitus ita culta fuitfCum Giemum seu Giomum, dicecesis Autissiodorensis

ad Ligerim oppidum, quod ab aliis, etsi ut apparet, minus recte, Genabum etiam vocatur, S. Feliculae reliquicV, ut Le-Beuf in posteriori ebinis num. 2 datis Notitiis docet, fuerint olim, seculo

Axdissiodorense Breviarium translata. Ex hac porro fa< -H hujus epocha consectarium est, utS.
PeKcula eerte non serius, quam secidi xn initio vitam lincmortalemcumimmortiiH<'<)mnn<tn,d Verum anne annus aut saltem secutum, quo id evenit, certo definiri non potcst? Feliculom ante secidum x obiisse, Kalendarium, Breviario hodierno Autissiodorensi praefixum, notat et sane,
:

nempe xn,
delatse

uti

ex infrahuc transcribendis BreviaOctobris


videtur

riis Autissiodorensis verbis apparet, v


,

verosimile

diem, " multis jam seculis in collegiata hujus civitatis S. Stephani ecclesia,

hunc Octobris Giemi, ac pnccipue


,

cum

Sanctx lipsana fuerint ex jam dictis sccido xn, non mxdtum provecto, translata, factumque
sac7*a

DIE QUINTA OCTOBRIS.


A ctumque facile esse queat, ut, antequam id fieret, ducentis circiter annis Sancta jam jacuisset sepulta, excessisse eam ante seculum x e vivis vero non apparet absimile quanto vero tempore citius id evenerit, nemo, quantum opinor, defi;

%\1
ArcTnni
I.
i;

ti$siodorensis Virginis fieripotuisset, fieritamen id debuisse idcirco non virfrlur, quod , contra

ac Le-Beuf sensit,

admodum dubium

appareat,

cientibus

monumentis antiquis, sat tuto Kalendarium Autissiododefiniet, hincque ego cit. unice secutus, supra in margine rense mox
ad
id
,

an distincta haec non sit a Facinola, utpote nutlum prorsus, e quo cum Felicula esse indubie eadem credatur, characterem habente sib/ adjun
-

hxc verba,
ditur,

verosimiliter ante seoulum x, satis ha-

bui adscribere.

Addiem,quo Sanctaobiissetra-

sermonem modo convertamus. In Kalen-

dario Autissiodorensijam laudato hodie seu ad v Octobris iiem e xpresse signatur, Obiit (S.Felicnla
videlicet)
Cur de ea ad
Aitgusli
iii
i

Opi

nostro

nihildictum.

Aug. Et vero, cum Sancta, uti inunaatque altera e Notitiis, supra huc transcriptis, docet Leantiquis Beuf, ad i Augusti diem in omnibus
1

ctum. 9 Utut sit, quo sermonem de Sancta nostra, de qua, quod hodie ex dictis colatur, agendum hic fuit, modo absolvam, eam Le-Beuf, si forte non recir cum Facinola eamdem, recte eq> a Felicula Romana, ad xm Junii apud nosjam data, diversam in Notitiis,supra huc transcriptis facit. Etenim Sancta nostra in omnibus omnino,
teste

Di$ti\
s "'""'

LeBeuf suprain

Notitiis, rfuecesis Autissio-

dorensis Kalendariis solo Virginis h i ulo insignitur; unde fit, ut martyrio fuisse affecta non videatur; Feticula autem Uomana, arf xm Jwtii

rit;

ecesis Autissiodorensis Kalendariis tur, hoc illa die reipsa forte ad Superos migraverum, etsi res ita habeat, id tamen tunc ac-

consigne-

cidisse, vel idcirco,

quod non raro


,

aliis,

quam

diem Fastis sacris inscripta, marlyr in hisce omnibus diserte vocatur, reque etiam ipsa sulnvit martyrium. Adhxc (adi Operis nostri tom.
2 Junii, part.
2,

quibus vita functi sunt diebus Sancti inveniantur Katendariis Fastisque sacris inscripti, certum
esse,neutiquam potest, necpro certo etiam habuit Autissiodog ssepissime jam laudatus Le-Beuf ac succentor, uti in Notitia rensis canonicus num. 8 huc transcripta, non obscure prodit. At vero, inquies, cum Sancta equidem antiquis dioecesis Autissiodorensis Kalendariis adiAwj diem in Opere sit inserta, cur de illa ad hunc
,
,

manx
ex

retiquice,

si forte,

pag. GD6 et seq.) FeticuLv Roquod tamen non puto,

sentit Le-Beuf, fuerint

ac supra in Notitiis egressx, in Galliam ta men iltatx fuisse non videntur, ut velhinc a sancta illa virgine et martyre S. Felicula, cujus reItalia

umquam, contra

tiquixprxcipux olim Giemi exstiterunt ac hodieque maxilla Vateriaci ex dictis religiose asservaS. Fetur, diversa debeat videri. Accedit etiam, Romx,utiin Operenostro loco martyrem

nostro ne vel
cn l ;lj u a
co,
e
,

verbum fuit prolatum ? Cum


lictis

Peli-

liculam

liquet, cultu ecclesiasti-

citato invenies, sepultutw traditam fuisse

Feli-

ad i Augusti modo non gaudeat ut olim sane inter Sanctos de illa ad hunc diem agendum non fuit. Nec video etiam, cur inter Prxtermisnemoranda, cum nullaprorsus vel sosfuer

culam autem Autissiodorensem prope Brivadunoppirum dioecesis Autissiodorensis ad

Kalendaria vel Fasti sacri, quibus Sanctx nomen ad i Augusti sit inscriptum, penes nos exstent, morisquenostrinon sit,interPr3etermissos recenSanctos, quorum nomina in Monumentis,
sere quae consulere seu Hagiologiis Kalendariisve possimus, consignata non sunt;etsi autem ipsimet Augusti diem inter Preetermissos fuead saltem hujus ocrit relala Facinola virgo sicque
, ,

dum, tumulum nactam esse, uti in posteriori e Le-Beuf elsi binis Notitiis num. 2 datis docet hxc, uti et reliqux quas supra ex hoc autem ns, qux scriptore retulimus, fidem integram in
;
,

ad

alia,

quam ad

Sanctse nostree cultum perti-

tamen pondus nent, non mereatur, qualecumque pro distinctione inter Feliculam noargumentis, jam prostram et Feticulam Romanam facienda etiam utcumque pro ductis, adjungit, militatque distinguenda a Virgine nostra Aidissiodorensi

utpotequam LeBeuf'cufEeliculB,Atft'ffNotitiis num. siodori culta, in posteriori e binis Au2 datis faciat eamdem,mentio Sanctx nostree
casione,

an quibuscumque aliis homonymis, Ucet interim, revoaliqua exhis Sanctanoslra siteadem, cum cari non inveniam in dubium.

82

DE

Octobris

Tomus

III.

223
J.G.

ACTA SANCTOKUM.

DE

S.

FROILANO EPISCOPO
LEGIONE IN HISPANIA

COMMENTARIUS PR^EVIUS
Loci notitia:
Sancti in martyrologiis recentioribus memoria, praecepta in
annuntiatio, cultus in Hispania:
:

Romano

controversia de aetate, qua

vixerit, discussa et definita

qualia ejus Acta edenda.

Anxomvi. oilamu
"'"*

f\uae Ptolemcco Ub. 2 dicitur Germanica Leg-io I Iseptima Brig-ascinorum, in Itinerario Antoni\Jni Auausti Leg-io Septima g-emina vocatur,

Wion

in

Ligno
:

eum
scopi

celebrat
et

vitae, part. 2, lib. 3, pag. 325 Quinto Nonas Octobris... in Hi-

spauia depositio sancti Froilani, Leg-ionensis epiconfessoris,

H estque urbs Hispaniae Taraconensis in ftnibus Asturum Cismontanorum, indigenis et plerisque Europae gentibus Leondicta, Italis veroLeoue di Spagna. Urbs haec,prout etiam in Divisione dioecesium et parochiarum Hispaniae, Wambae regi
vulgo attributa, apud LoaisaCollect. Concil.Hisp. pag. 136 et 137, apud Aguirre tom. 2 Concil. Hisp. pag. 315 et Harduinum tom, 3 Concil. nec non col. 376 et seqq. asseritur, sedis reg-iae civitas sacerdotalis et reg-ise praeclaro titulo gau,

doctrina et sanctitate con-

spicui.
Itb. 2,

pagina 326 eadem ferme habet, quae pag. 325 de eo scripserat in hunc moS.
, , ,

Tum

dum

rupto

qui et corFroilanus sive Froyllanus llispanus vocabulo Florianus vocatur monachus et abbas de Moreruella prope Zamoram, creatus est episcopus anno Domini dccoxx,
:

det

ac per
libertate

Romanum Papam gaudere


atque
alicui

perpe-

tua

metropoli

nunquam
.

ut vult Villegas, sive, ut morales asserit, dccclxx. Fuitque in ea potestate annis quinque, verbo simul et exemplo oves sibi concreditas incessanter pascens. Migravit ex hac luce anno dcccxxv sive dccclxxv aBtatis sua3 lxxiii, quinto Nonas
,

ibidem etiam afftrmatur Praeter ...nn-as Dco onsecratas sedes, cathedralem ecclesiam habet insignem, ex quatuor totius Hispaniae celeberrimis unam, et a mirabili pulcherHmoquestructuraeartiftcio,multisqueSanctorum t ac nominatim S. Froilani, reliquiis summopere commendatam. De urbis fundatione antiquitate et inditi nominis occasione multa tradidere scnptores, tum antiqui, tum recentfores, et hos inter in primis Athanasius de Lobera monachus Cisterciensis Ordinis, in Hispanico Opere, anno q 1596 edito, cujus titulus ita Latine sonat Historia
fuisse subdita,
<

Octobris.

Consonant Bucelinus in Menologio Bene-

Hugo Menardusab diem iii quod hic in neutro suarum Observationum libro, ipsum tempus, quo Sanctus ftosive quod assignatas a Wione ruit, designarit
dictino pag. 6S4, et
Octobris, nisi
;

etBucelino chronicasnotas errori conjunctas esse, sibi merilo persuaserit, sive quod alia nulla ipsi praeluxerint instrumenta, unde aetatem sancti Antistitis erueret. Beueiliclinis hagiologis quantum ad annuntiationis diem suffragatur Tamayus Salazar tom. 5 Martyrol. Hispan. pag. 383, ubi Sanctum nostrum hoc exor?iat elogio
:

mag-nitudinis antiquissima? insig-nisque urbis et ecejusque episcopi ac patroni clesiae Leg"ionensis,


S.

Nonas Octobris

..

Legione

in

llispania S. Froi-

lani,

Froylani. Sate fuse etiam

Hispano idiomate de

ctini

eodem argumento scripserunt Gonzalez Davila


in Theatro ecclesiastico Castellarum tom. i, pag. 343 et seqq., Rodriguez Mendez Silva de Popul.

ipsius urbis episcopi, qui cum ex BenediOrdinis Congregatione, ejus virtutum odoribus instantibus, ad episcopale fastigium eveheretur, sic in prassulatus munere sanctissimis vitam

texuit facinoribus, ut miraculis admirabilis, prae-

ni
tioi

\t> ii

'

n-

rbui variii
i

tliebut

futUB,

Hisp. cap. 8 et novissime Henr. Florezius ex Ordine S. Augustini scriptor eruditus, tom. 4 Hispaniie Sacraepag. 227 et seqq., apud quosstudiosus lector, si ampliorem loci illius, in quo tantisper hic vagari oportet, notitiam desiderat, reliqua, quae ad ejusdem urbis situm et commendationem faciunt, commemorata reperiet. 2 In hac urbe, quae regni cognominis caput est, eximia pietate colitur S. Froilanus seu Froylanus, episcopus Legionensis, qui in Annalibus Ecclesiasticis eruditissimi Baronii ad annum Christi
1027,

mium
S

indeficiens

confessor

eximius pro labore


S.

receperit

Yideri

mirum

lectori poterit,

Froilanum,
-

,u e \0ctobri$
">

qui, uti infra

apag. 2'iGprobabiiur,S.Attitanum

Romano
?*L

in disciplina mo nastica alumnum et in verbi Dei praedicaiione comitem habuit, nusquam seu ad iii, seuad v Octo-

Zamorensem postea episcopum,

onn "n
ti

ann0

\-j\q

editi,

num.

14 Florianus presbyter

minus

recte

nominatur. Sanctum hunc Antistitem Ferrarius in Catatogo generali Sanctorum, qui in Martyrotogio Romano non sunt, ad diem v Octobris ita annuntiat Legione in Hispania S. Froylani episcopi, ejusdem civitatis patroni. Eum contra die Octobris Castellanus, die vero iii martyrologi Benedictini referunt ; atque ita quidem Arnoldus
:
i

Molani anni 1568, Germanico anni 1573, et Galesinii anni 1578, imo nec in ipso Mrl. Romano, cum sancto suo diseipido comparere; cum tamen in Annalibus Ecclesiasticis ad annum 1027 utrumque Sanctorum honore dignumjure Catalogo ipsorum adscriptum reperiri, Baronius asserat. At, quaecumque demum
bris in Martyrologio

fuerit praetermittendi olim praesertim in Martyrotogio Romano Froilani nominis ratio, in quam

operosius indagare necesse non est, defectus ille anno 1710, sub Ctemente XI Pontiftce maximo, subtatus fuit, edito Congregationis Rituum
,

decreto

DIE QUINTA OCTOBKIS.


1 decreto
,

229
,

quod exstat Bullarii magni tomo

seu

quam
beat.

nunc, solemni

Continuationis ejus pag. 439 editionis vulgo Luxemburg-ensis dictae. Hinc Satictus no2

tomo

dubitari merito non de-

JG
,

ster in Martyrologio

Romano, a Benedicto Papa


locum suum habet die
ut
, ,

XIV aucto v Octobris


Fruihmus
fuit
,
,

et castigato,
;

sic

tamen

qui in

illo
,

forte typographico
illo

mendo

decreto vocatus

veriori suo nomine Froilanus appelletur. Porro ejus elogium, quod


in Martyrologio
%

ab Eminentissimo Cardinale Ot igo compositum atque a sacra Congregatione ipsoque summo PonLegione in Hitifice approbatum fuit, ita sonat spania sancti Froilani ejusdem civitatis episcopi monasticae vitae propagandae studio beneficentia in pauperes, ceterisque virtutibus et miraculis clari. Consuli de hoc elogio potest erudi tissimus Pontifc.r, supra laudatUS, lib \ de Servorum Dei Beatificatione etc. parte 2 cap. 18, num. 16, ubi decretum illud die xv Februarii anno 1716, non autem xxx Maii ejusdem anni, prout citata Bullarii editio habet, datum fuisse, scribit ut adeo in alterutro Opere, jam cilato,
:
,

5 At multum abest ut ipsum etiam tempus, Emonuaie r quo Sanctus obierit, extra controversiam positum / fenipui, ,lequ(" artM sit, cum inter magni nominis auctores Hispanos '"""" $entenlix. alii seculow, alii x, alii ix ejus obitum statuant, et sic quidem, ut qui in idem seculum consentiunt, in ejusdem seculi designandis annis dissentiant, prout ex ve?*bis Wionis num. 2 adductis, et ex iis, quse infra dicenda sunt, videre est. Sed qudenam ex tam discrepantibus sententiis amptectenda prse ceteris est? Respondeo illamesse, qux seculi xi initio seu anno Christi
, ,

1006
venit,

S.

Froilani

mortem

innectit.

Hanc
,

vel in-

vetprimus, quod sciam, stabilivit Atlianasius de Lobera jam supra laudatus eique AntoniusdeHeredta, Tamayus, Yepesius, Mabitlomus aliique adhasserunt, testimoniorum, qu^e Lobera protulit, auctoritate j> ue convicti, Hsec priusquam eyo in medium adducam, duo prxmonuisse ex re erit. Alterum, Hispanicam
eeram, ut Ftorezius in Chronologia Hist. Hispan. part. i, cap. i, i aliique alibi jjassim statuunt, vulgari nost irigintaet octo annis prx^ currere alterum, uti idem Lobera pag. 137 et
;

typographorum diligentia el accuratio desideretur. Sed levior hic defectus est, quam ut 7ios, ad
B Sancti cultum pertractandiwi progredientes marari debeat. tu. 4 Ceterum tametsi haud ita pridem Romano
Martyrologio inscriptus fuerit, nihilominus taa tongo tempore in omnibus. Hispanise ecclesiis cathedralibus solemni venerationis ritu,

tolennem

men eultum

dm
ClUI

cinte ia-

Cangius in Lexico, verftoTestamentum, Cardinalis Aguirre pluresque alii docent, nomine Testamenti etiam comprehendi quascumque donationis
seu largitionis chartas testium subsc/-/j>>iouil)us seculoxac deinde in Hispania firmatas. Primum igitur testimonium quo pateat, S. Froilanum
, ,

Ul

iii

menjam
et

Hispania.

duplici quidevn 2 classis, ut testatur Directo-

rium

Valentinse ecclesiee metrv;

soictus

Antistes coli coepit; imo et in nonnullis Hispa,>/:/ ificecesibus ritu duplici i classis ad diem v

tum

Octobris Ecclesiastirum de eo Officium cetebrafuit, id manifestum est ex Ordine recitandi Officium divinum Matriti anno 1684 typis excuso,
:

ubi sic legitur


v
(

Legionensis diaecesis et ecclesi*


episc.
et

lctobris

Froilani
i

conf.
in

praecipui
tuta dioe-

patroni dup.
cesi
siae.
:

classis
:

cum Octava

et

dein illud
!

Palentinae dioecesis et eccleet conf.

v Octobris
is

Froilani episc.
:

duplex

cum Octava

quse verba de Lucensi di-

eecesi et ecclesia repetuntur.

Solemnis ejus cultus antiquitatem ostendit Ambrosius de Morales chronographus Philippi II, Hispaniarum regis, s edionno in suo Chron ico generali Jf. tomo '6,pag. 151, ubi verbis Hispanicis testato,
">
\

non anno Christi 875 nedum anno S25 uti quidam contendunt e vivis abiisse itat nobis Veremundi II, Legionensis regis cJiarta, die xxvi Novembris xra Hispanica 1028, seu Lobera anno Christi 990 data, quam suh> exhibet pag. 114 et seqq. Hxc autem eo teste, Beremundus serenissimus prinita concluditur quod sponte ceps, votum et holocaustum meum ego Deo meo pro remittendis peccatis meis et absolvendis delictis hunc * testamentum offero et iu concilio manu propita * signum signavi solito more et amore Dei et dein post episcoptorvw Armentarii Dumiensis Pelagii Lucensis Pe,

.-

lioc

pp

qui sub seculi x finem vixerunt, sequitur Sancti nostn uti apparet , regii scribse manu confirfacta matio, in hunc modum concepta Clarus et raa-

tn Liensis
,

et

Ximenii Astoricensis

tur, iu cathedrali ecclesia (Legionensi) exstare S.

Froilano dicatum sacellum, ejusque, utpote Sancti indigeuae festivam lucem magna solemnitate
,

gnus Froilanus, Legionensis episcopua confirmat. K\ qua Bubscriptione, inquit Angelus Manrique y Annat. Cisterc. ad annum Christi 1131, cap. 8,
videas

celebrari.

Quin imo,

teste

Athanasio de Lobera,
nostri,

reverentiam

in

Froilanum
,

atque
vel

ejus

num.

laudato,

tam sancti Prxsulis

quam

apud omnes venerationem


|,i;esentemque et solum
Bpaniae
prassules

quem

viventem
Hi-

S. Attilani, ejus quomhuii discipuli, Ecclesiasti-

inter tot
et

ac tautos

cus cultus non ita mutto post utriusque mortem initium duxit. Ita ipse in Protogo ad lectorem Historuv urbis et ecclesuc Legionensis, Hispanicis vocibus a me in Latinas versis paulo
, ,

Clarum instrumenaut forte sine exemplo publica vocant ta hxc per transennam dicta cum rarissimo. Sed
,

Magnum

sunto.

ante paginam penultimam disserit Ut scnptis monuraentisque antiquis constat, jam (hoc est, an:

no Christi 1596, quo liber ejus excusus


quing-entorum fermc annoruin spatium

fuit
,

effluxit

ex

tt^np^u nrimiaeniis verbis, quibus dati diplomatis tem~ fftspanice versa dumtaaat edtdit, n pussignetur, juvcr/i ejusdem Veremundi regis diploma, anno
/!<Christi 999 Nonis Januarii datum, partim tamquam ex ipso fonte ltut hinc, scribere
,

(i

Quia vero laudatus Lobera pro Latinis ac n

leminu ge-

quo
festi

Sanctorum illorum

Froilani

et

Attilani

dies celebrati fuerint, quibus sine ullo dubio


,

Sanctorum Lectiones Antiphonae et Responsoria, quae nunc recitantur, antiquitu> etiam inquit taudatus in usu fuerunt; coufirmatque scc/ptor, eorum antiquitatem tum veterum chatum ipse orationis stylus. Ut racterum ductus proinde ejus testimonio de antiquo Legionensium Antistitis et Patroni cultu, utut fortassis rninus,
proprias
,

queat, sub hoc rege S. Froilanum


illos,

una cum

moratissupraepiscopisfloruisse,acproinerrasse qui eum ad seculum ix vel initium t removent. Diplomatis verba, qu3e

Yepesium

in

Appendice

huc faciunt, ap\ Centiunv 8 Chrontd


j
,

habent Ord. S. Benedicti pag. 433 versa ita se restaurationis tituloFacta series testamenti vel

rum

230
kVGTUKK
J.

S.

FROILANO

EP.

LEGION.

G.

unc rum (monasteriiS. Laurcutii de Carbonario,n dicto principe BereinunCarbuero dioH) a me jam
aera tuno discurrente post do, ipsis Nonis Januaris, septima, post jam peraota millesimam inchoante

autem anni exitum non pervenisse 8. Proilanum, lurex cu probabiliter concludi possc, quod
nditionis charta, in Legionensi ecclesia ser* vata, quse mense Aprili sera 1"Ij data scribitur,
Froilani, scd Munii seu Martini, ejus in Legionoisi sede successoris nomen legatur. Tta rursus idem Athanasius de Lobera pag. 149, cui

tricesima (id est, sera


Christi
998J
,

stamentum

Hispanica 1037 seu anno Beremuudus rex iu hoc factam tead confirmandum qilod fieri elegi
,

non

El mom ante alias sacerdotum mrorumque principum subscriptiosequt nes, hx, qux ad rem nostram attinent, Dumiensia tur Sub Ghristi nomiue Armentarius, Pelagius Lusedis epis. conf. Sub Domini auxilio

manu

propria signum injeci

quominus plena

fides

in

his

habeatur

nihil

prorsus obstarc culco. Hinc, tam tum non sil, S. Froilanum, anno Christi 1006 fam senescente, adSuperos abiisse, id tamcn, id dian
t

sat verosimile apparet,

necavcru

abludit, die/n

censis

sedis

epis,

conf.

Sub pondus timoris Doepi.

v Octobris t qui sancti Prxsulis cultui sacercst,

mini Petrus Yriensis et Apostoliose sedia

conf.

invocatione) Trinitatis indivisil.ilis f/orte ctees* Legionensifl sedis epis. conf. Froilanus

Sub

Demum,

eidem etiam fuisse emortuah 8 Hic tamen nodus aliquis fronte non adeo facili solvei

Oi

'/uod

gotio. <J>dppe

quidam

jxrpt.

ram
duo

volunt,

Facundi, Pr in alia charta, qua monasterio SS. multas Tyrsi, De Domnos sanctos vocato, mitiviet Froilanus possessiones liberalitate non vulgari S.
nostra firattribuit, clarissime etiam sententia barbare Latina audi rnatur. Verba, utut etiam
:

antiquarum rerum tius, quam Lobera

ecclesise

qui non indiligenLegionensis tabula',

Froilani

rscrutati sunt, vetustis, quseibi <'cposita instrumentis insistentes, duos Froilanoa

quod erit ictum textum acriptur notum die Octobris ra mxxxviii decimo octavo Kalendas regnante rege Veremundus in regnum avorum Dei gratia B suorum. Eg-o Proilanus episcopus sub Legioneusis sedis episc. in hauc cariulam tcstamenti, quam fieri volui et legendam cognovi,
, ,

contirmavi. Ego Veremundo rex confirmo et roboro etc. Integra hsec charta

manu mea

M
,

temporc Legiouenscs episcopos staemSanctum nost tuunt i alterum quid volunt, annis \, nempe absera Hispanica 1010 esse eram 1014, seu ab anno Christi 972 usquc mt 976 sedem illam tenuisse, afflrmant; Froilanum, a Sancto nostro diver- E sum, uh sera Eispanica iOZSusquead 1089, seu <theab anno Christi 990 usquead 1001 ean '<> nonfradram occupasse, adstruw
\em fere
gili

citata Appendice potest apud Yepezium in vi pag. 445 versa et apud Mabillonium Sseculi servata illam ubi Bened. part. I , pag. 00
, ,

nativa phrasi, Yepezio edidit secutus ccram substitueyidam Veremundi II


,

tametsi soloscismis horrida ex quem in omnibus ad apicem quoque 1038 signavit, cujus loco patet tum ex esse seram 1037
,

epitaphio apud Ambrosium Mo1037 17, cap. 23 relato, ubi hic rex dera rales lib. quod pace quievisse asseritur tum ex eo in Octobris anno Christi 999 seu sera Hispadie succcssor, nica )0:{7 Alphonsus V, Veremundi
,
,

fulcimine suam stabilire sententiam conenliquetex eo, quod ipsammet S. Proilani chartam a Lobera cap. '60 cditam, et anobis num. 5 citatam, ipsi pro se adducant nam, inquiunt, curn hssc in autographo proferat seram M.X ncccsse est, ut, deductis ex Hispanica sera 3S annis, S. Froilanus ad annum Christi 972 Legio sis episcopus fuerit. Cum ccro, Sabaricus,
;

Legionensi regnojam tum prseesset, uti ex ejus agit, diplomate, de quo Lobera pag. 131 versa
tiuiuiturgue H ue Legi-

" nte
'""

'

"""T
c

aperte conftcitur. opera, qua Sancti setatem 1 Ut autem eadem pariter gesti episcopatus exhidemonstro, annos eum ab beam, pergo recensere diplomata, quse annoChristi 990, quo anno Sabarico, sub mensem Martium, ut Lobera pag. 114 probat defuncto successit, usque ad 1006, seu seram Hisp.
,

quatuor ab eo firmatis chartis, et fatenic j><<g. 113 versa ipsomet Lobera, omnino manifestum est, sedem illam mcunteanno ChristiMQ occupaverit, ad L0&9 seu abanno ac rursus ab sera 102 1001 Froilanus aliquis LeChristi 992 usque ad gionensis prsesul in antiquis chartis compareat, hinc gemini, inquiunt, Proilani procul dubioadmittendi sunt, prior quidem, qui Sabaricum prsecesserit, posterior vero, qui eumdem Sabar* fuerit proxime subsecutus. lta ipsi, Sancti nostri
episcopatus initium anno Christi 990, seu Hispanicic anno 1028, obitum vero anno Christi
1006 perperam anobis innecti, invicto, ut primum apparet, argumento contendunt. evanescit difflcul9 Sed hcec tota , quanta est cuneo is solvitur nodus, si veterum tas, facilique
,
<

1044,

Legionensem sedem tenuisse, probent. Laudatusjam sxpe Lobera pag. 133 ait, se de verbo <<>,ad verbum ex Latino in Hispanum idioma citato S. Froilani chartisse exhibitam a se loco postam, qua hic multas ecclesise suse cathedrali Huic autem diplomati, teste sessiones attribuit. eodem scriptore, qui autographum in archivo LeHispagionensis ecclesise servatum, inspexit, sera nica\Mi),diesvero?ixi Decembris apposita est, atque adeo, anno Christi 1002 ad finern vergente, Legionensi ecclesise adhuc Sanctus noster prsee-

F
JHSCOI"
re Itm-

Castellanorum arithmeticum characterem, qu% in jm Veremundi regis charta in hunc modum (X) effl matus est, non denarium numerum,sed quadrage-

admitten-

num denotare, cum Loberapag.


quo
teste
,

150

agnoscamus
,

in Antiq. Hisp. part. :l pag. 579 videre esl, exaratus olim fuit, sitque

mero X etiam apud Berganzam

calami ductus qui nusupereminet, pro numerali nota l, uti


retortus
ille

Quod autemanno Christi 1306 in vivis etiam manifeste patet fuerit idem Legionensis Prsesul, chartis, ab eo subscriptis quarum ex geminis 18 verso testatur, altera, ut idem Lobera fol. Hispanicam 1044, diem vero xv Januarii; scram vero i Martii altera vero, eamdem seram, diem ut supra prsemonui vulrefert. Cum itaque
rat.
,

adeo aniiquis Hispanis idem plane numerus X,


qui nobis nunc est xl. Non diffltetur quidem laudatus scriptor, in nonnidlis documentis antiquis etiam numerum quadragenuyn figura nonnihil ab ni per parassignata discrepante exhiberi,ni n tern litterce \ inferiorem ducta transversim linea obliqua, uti curiosus lector apud Stephanum de Garibay in suo Compendio historico Chronicorum Hispanise lib. 9, cap. 5, pag. 338 numeralem illam notam videre potest. Verumtamen, inquit Lobera pag. 149 versa antiquus ille Legionen1

1 /

1'

38 annos prsequi sera Hispanica 1044 vertat t necesse est, ut, chartis suum nomen subscripserit, anno

garem seram nostram Hispanica


qeminis
Christi

1006 in vivis

adhuc

fuerit.

Ad

hujus

sis

DIE QUINTA OCTOBBIS.

53}
mjciom
J
-

manu exaratus, quem vulgo el tumbo redondo vocant, sic in diplomatis publicisque instrumentis, quze exhibet ,quad ragenum numerum semper exprimit, ut loco characterum xl relortus ille calami ductus numerali litterse X supers< nsis codex,

ris,

Maurorum ducis contra Legionensem urbem


certe hsec ante sec. \ statui debeat,nimirum sub Veremundo II,cu.

expeditio illigetur,

cum

Quod cum vel nescirent illi antiquitatis scrutatores, qui duos Froilanos statuunt, vel salbatur.

tum jus nempe jussu > Froilaii aliorumqueSanctOi reliquias et regum corpora, ne 'M5 ludibrio essent, Ouetum translata fuisse, lauda.h S< riptOres tradunt, consequ<
est, ut ante annum Christi 1000 SancLus nosterin vivis esse desicrit,

tem cum id attentius non considerassent, pronum


sententiamnostrx oppositam fidentius nn 4, anire; ac per consequens non ptv nostri episcopatui adscribere coacti nos Sancti fuerunL. AL si, ubicumque arithmetica illa veterum Hispanorum nota reperitur, loco numeri denarii q uadragenus intelligatur, prout ita intelligendum esse, merito Lobera contendit, omnia tunc sponte fluent, nec adeo consequens fxet, ut
ipsis fuitin
,

atque adeo, ut nulla veri specie ejus obitus usque ad annuni Chnsii LO00 a nobt 11 Ita quidem argut contra sententiam wostrampotest. Verum, cum laudatus Petagius totoseculo post Sancti obitv.n, elapso Breve Comit, at ex pag. 77 linea pendium suum
era penultima editionis Sandovalt<<><i. >>. Hispanica 1147 mentio fit, diluci que Rodericus Toletanus et Lucas Tudensis duSancto nostro /,".s/<>riocentis et amptiv wn cum de rebus sua eetate res sint, tan
t

iefunctu$fbt*'

",'

um,

aliis

<im,AlpItonadverScT opinionis absur<l< s / sum V, qui una cum sua matre cera Hispanica MX donationis a S. Froilano facta diplomaLi pari forma arithmetica subscripsit, anno Christi 972 Le1
< 1

'<

gcstisscribunt, auct*

> cL
>

quo iempore gionense regnum administrasse nondum certe natus erat, cum ex communi veterum recentiorumque sentenlia quinquennis dn
,

veneror, ea Lamen in re no:


deris non ptores in
ante, uti
esL, ut

iantx \>on-

manifesto plurium diplomatum

testimonio contraire ausim. ELenim

cum

taxat puer fuerit, \uimundo II in Legionense regnum succc bus cum manifesLc pateat, arithmeticum illum characterem \,non alium, quam quadragenum numerum denotare, consequens est, ut Froilanus non sera Hispanica 1010, seu anno Christi 972,

dum anno

Christi 999 Vere-

parachronismum Adaulphum, Compostellauum


eo:
l

quando
epist

multo ^
Fl<>
"J-

tellana Historia apud

tom.ZHispo-t. Sacr&in Appendi


lix et lx, et Lib.
6,

cap,

1.

num.

341

Bibliothecse

Veteris Hispani.r patet, defunctum, a

Veremun'

seu anno Christi 992, Legionensem cathedram tenuerit, ac proin non Sabarici decessor, secl successor fuerit, ut adeo minime necesse sit,duos YroWdv.os Legionenses episcopos statuere, cum uni eidemque annos 16 episcopatus ab anno ChristiQQQ usque ad 1000 attribuendo, omniaaptissime in concordiam adducantur, ne< quii iq v.am absurdi, uti in aliorum sententia, admitti a nobis sed

xra

104.0

do II objectum indomii

narrant
I

quidnieospaulopos

nslatoS.
>'

etiam corpore scribunt, in anachi psos esse dicamus ? ULut sit, cerU S Proilano regulis constans dipl gnatorum testimonium, auotoritati ptorum, nequidem sub3equalium t prsepondei
:

si-

omnino

debeat.
,

IIC(HS

10 Fateor

aeseeuli x e.viium,

1006

S.

tamen me cum annum Christi Froilano emortualem statuo, preeter non, ,

quod oirum eruditum ejusque Qallicum interpreJoannem de Ferreras tem dJHermtHij, cum adannum ChristiSMai
debet.

Nec

cst

bo, San.

ol6 obiisse,
i'

nu n os recentiores, etiam antiquos aliquot


ptores adversariosineo pati,

Pelagium

scribunt, aut hic audiamus, Oui mus, eumeorum ha c sententiat

ute -

,/

Ouetensem episcopum, Rodertcum Xtmenes, lotetanum archiepiscopum et Lucam Tudens<<",


inclytos

tx

mendum non
,

sit,

ex

iis,

tamen quee num.


si

i<n>oLhe7

dicta

omnes Rerum Hispanicarum

scriptores,

qui Froilanum ante seculi x exitum vita functum quidem Pelafuisse, aperte innuunt. Atque ita antiquissimus, in Brevi Compendio C gius, horum II, a Sandovalio edilo, pag. 63 in Veremundo

sunt manifeste erroris co 12 Atque utinam, qu ex lynchronis obs<

ntis estt

>

resabeoprxclaregcs
patratadn-. busve scriptoribus
At,
rdUa
'

t,

Legionensium rege, scribit Igitur propter pecpocata memorati priucipis (Veremundi II) et Agareuus cui nomen erat Almanzor, pulix rev una cum filio suo a Damielchct (cum Rodc Abdemelich vel cum Luca Tudensi Abdamcl<h
:
,

quod dolendum maanme,

nemine,

;
-

oculato testc, vel etiam scriptore eiuscommendata lUterisesti aut,st

Vtta

mquamOjmXabillofe '

jusilludea>stiterit,hastiumquefurori

quembductumfeliciteri
niit

legendum puto) cum


liatis

Christianis comitibus exiet destrucre et

disposuerunt venire

depo-

pulari

Legionense regnum. Cum vero audiviset Astoricenses sent et cognovissent Legionenses ccesuper eos civcs, illam plagam veuturam erant sepulta in Legioperunt ossa regum, quse Pelugii, quod ne et Astorica una cum corpore S. altare beati Joannis Baptistae. posuerunt super Quidam autem ex civibus Legiouis levaverunt
,

laudatus Mabillomus nebris erutum est. Hinc ita loquitur: pag. i, Sxc. vi Bened. parte Hispani scncecentiore Froilani gesta plerique quamvisnemo antiquusqui curarunt,
ptis

mandare quidem notus i d ua mirx

sit,

ejus Vitffiauctor

habeatur Neque
seculo

nderi debet,

cum a
xtv,

vm
anex-

seculum vix ineunte usque ad

qu

dem

durissin
nihilo

BispaniaMaurom

jugum
littei

corpus

sancti

Froilaui
Caesar,

episcopi
et

infra

Pynneos

montes

His quantum per altare saucti Joannis Baptistae. Roderisubslantiam consona tradunt laudati

in Valle

posuerunt

eum

mi-

orbis parte datus scriptoribus locus in illa ferme Nicolaus AnLu.


Ila

r//ss//

minus quam frequens

stt.

'

ab Lucas Tucuslib.bde Rebus Hispan. cap. 14 et pag. S7. Itaque, sive densis in Chronico mundi
ChrtStt cum Mariana aliisque scriptoribus anno cum Joanne de Ferreras in Histona 9S5 sive

Hispanise parte

4,

anno Christi 996 Almanzo-

veteris Bispaditus,qui etiam tom. i Biblioth. 319 hsec pposiLe adrem nost, nix pag. liujus calahU Nec miraberis lector, inagiue viros illos doctrma omitetis defuisse tempore terrarum orbe mclytos lim inter nos ac toto Karas albo insereremus.
,

quorum

nomina

huic

MZ
AUCTORI

DE

S.

FKOILANO
ab Auopus,

EP. LEGION".

igitur scriptorum spicas, quibus malig-nurn

I.G.

stro et Orieute veuiens pepercit sydus, ac tritura

Saracenorum uon excussit,


ac veluti disciplinae

leg-ere

nunc

erit

ig-nis fere exstincti scripturas

hujus gremio, ne pereant, confo2 Bibliothecse suae veteris mctores aliquot S. Froilano suppares laudatus Antonius producit, quit sin minus fuse et erudite, saltem brevissime et incomposite, ut tunc res gestas notare in more ipsis erat, sancti Praesulis
historiae

quasdam

ACTA Ex Breviariis
lecta tom.

vere.

Equidem tomo

variis etiam vetustis col-

5 Martyrologii Hispani

nostri Vitam conscribere potuissent ; at neminem unum qui id reipsa praestiterit diligentissimus ille Bibliothecae scriptor commemorandum inve,

a pag. 389.

nit.
i

ex va

13
llcel
,
-

riitetiam

Neque aliunde multum subsidii exspectare

Froilanus

origine

Hispanus
,

in

suburbio

"""

aniiqwtcollectu ium, edcc vinmttt.

Quippe monasterium Morerolense , cui S. Froilanus abbas praefuit, et in quo proinde quaedam de eo monumenta exstitisse, credibile est, tam fuuestum, teste Lobera in Prologo tribus vicibus passum est incendium, ut scripta orania antiqua ig-ne consumpta fuerint. Quod vero spe~
,

naialt
.

urbis Lucensis a provinciae Galleciae, ex nobilibus parentibus ortus cujus mater Froila b
fuit,

inilUutio,

>cce$iut in

patris

vero

nomen
,

adhuc
cordis

ig-noratur.

Ab
ti-

cremum,

infantia

sanctis

disciplinis

imbutus,
sui

Deum

mens,
aethera

malo recedens
,

intima ad

tabularium, in illo, ut idem scriptor, oculatus testis, asserit, plurima quidem iustrumenta vetera servantur; verum jiud siugrula contiueant, non sine diuturni tem" poris spatio et labore improbo cog-nosci potest. Accedit, inquit, quod ex iis multa litteris exarata sint Gothicis, atque ita, quod rei caput est, tempoecclesicV
,

ctat

ad Legionensis

sublevans terrena cuncta despiciens et operibus bonis getatem illam transeg-it. Adolescens factus, praecog-nitis humaplenus
fide
,

nae vitae periculis,

patria,

parentibus

et

mundia-

cum decem et octo esset annorum ad eremum evolavit c, cupiens solitariam vitam ducere. Qua inter sylvarum E opacitatem et montium hirsuta latibula delitelibus honoribus relictis,
,

rum

vitio

exesa etcorrupta,utleg-i nullatenus posse

scens,

Deo gratus

et sibi

laetus

plurium annorum

idem Lobey^a testatur, nulla, quae sint alicujus ad rem nostram momenti, aut qua3 ante Alphonsum, regem Leg-ionis, hujus nominis VI, data sint monumenta,
ecclesia, ut

videantur. Zamorensis

autem

exeg-it curriculum.

quia vas electionis pra> destinatus erat ad multorum illuminationem, pra?dicationis officium,

Sed

experimento

non sine prodigioso sui ipius accipere conatus est. Nam, cum
,

insuo tabulario possidet. In

summa

igitur docu-

quadam
bi in ore

mentorum, Sancti temporibus aequalium, penuconstitutis, reliquum nobis nihilest, quam ut Loberae, Tamayi, Yepezii et Mabillonii exemplis
stcntes, in

die dubius insumere licere,

accitis

an pra^dicationis munus sipruuis ardentibus et

ejus missis,
,

dorem

nullum adustionis sensit aruno nullum ignis sig-num suae operatio-

unum
S.

beamus, quae de

collecta lectori curioso exhiFroilano in memoratis num. 4

antiquis Lectionibus aliisve Breviariis aut scriptoribus consignata litteris exstant. Cum vero ejusdem Loberae de hoc argumento Hispanicum Opus, prseterquam quod multa ad S. Froilani gesta nil conducentia contineat, nimium quan,

nis in ore reliquit d. Igitur hinc tanto prodig-io fretus, grratiis Deo actis, protinus ad opus praedicationis se accinxit, et ut officium illud Dei benedi-

ctione perag-eret, in oratione positus auxilium a Domino cordis ardore et mentis fervore deposceret,

intempesta nocte nimiam vidit in eremo claritatem fulg-entem, duasque palumbas in ore suo intrantes,

tum prolixum sit, ut integrum Latinitate donetur atque hic locum inveniat Yepezii vero et Mabillonii lucubrationes non tam pro ipsis Sancti Actis, quam pro Commentario in ejus gesta haberi possint, convenientius visum est ea Acta recudere notisque tum criticis tum historicis illustrare, quae laudatus Tamayus ad diem Octobris ex vetustis, ut vocat, Breviariis Legionensi, Composteltano, Zamorensi, Burgensi, Lucensi aliisque, uti et ex variis scriptoribus in unum redacta vulgavit. En adeo illa, prout inMartyrotogio Hi~ spano, servatis, ut arbitror, quantum fieripotuit,
:

quarum altera, quae flammei coloris erat, eum demulcebat e. 2 Quibus sigrnis laetus assurg-ens, eremum multo mane deferens, ad plana descendens, populis fre-

verbi Dei pr*


dicalio
el

fac-

quenter praedicare coepit, ex cujus ore mag-nalia lum ab eo proatque dulcia eloquia, praeclara verba exhibent et digium recensuavia.

Quod munus

tentw

cutus est populorum


cto
accessit celebre

praeconis verbi Dei tanto exeprofectu, ut eum Spiritu San-

repletum communi voce conclamaretur. His miraculum, quod iis temporibus

evenit;

nam cum Homo Dei secum semper asellum,

qui librorum sarcinam deferret, haberet, isque no-

is

Breviarium verbis, tom.


quae

5,

pag.

5,

pag. 389
fidem,

et seq. exstant,

quantam mereantur
,

quadam a lupo interemptus esset, beatus Vir, Dei misericordia fretus, animal rapax voce praececte

tunc eruditus lector manifestius dispiciet cum in lucemprodierit, auctore laudato Ftorezio, tomus ille Hispaniae Sacrae, qui Legionenses episcopos complecti debet.

ptiva vocavit, ut coram se praesto esset, et de asello devorato protinus rationem redderet. Affuit interpellationibus Viri Dei funestus lupus, plurimis, qui

sanctum Virum sequebantur, praesentibus,

et,

de-

misso capite et ferocitate deposita, ad pedes Froilani provolutus, pcenitentiam de facinore, a se commisso, petebat.

Tunc Dei Servus,

ut sarcinam libro-

rum, quam asellus portare consueverat, super ejus humeros perferret, mandavit qui onus accipiens, mansuetus et humilis per multos annos Viro Dei adhaesit, omnibus populus praebens humili; ,

tatis

exemplum
f.

et

Froilani

sanctitatem demon3 Post

strans

DIE QULNTA. OCTOBRIS.

A
Monaslicam
vitam ampleDiMj S. Attila-

m in

fu*ere loca constituit, fu"efe1oorint t

aU
t et,

T
ut

Vlt nS

f creditur,

'

PUDliCa cucul-

faCere V0lens
et

sanctum V^um, taraetsi invitum renuentem, in episcopum Legionensera ordi'

Ummmk.

num

libi

ad-

icii iV,

^
rat,

S eDS AUUanus e, SabaguntinenMS ccBnob.i alumnus, ut perfectionbus doctrims imbueretur illum inquirere destinavit,

et

spiritu

prophetia,

illum

decoravit, quo mul-

toties futura

etm montem eumdem,


ascendens,

quo Iroilanus

secesse-

sanctum
ab

Virum
eo

Unde mortis suie terminum cognoscens, congregata multorum caterva clericorum atque monachorum cunctis lamentantibus,
deposita,
illa anima, corporea veste comitata angelicis, in a triumphans cslos intravit iv Nonas

praesagiebat.

invenit,

cujus

eajlestis

benedictionem accepit, ilhque omma sui cordis intima propalayit. Tunc Froilanus locum, ubi etiam *dicu-

gembus

provolutus,

choris

sublata,

Octobris u;

lam construeret,
meditationi
vit
stri

demonstravit,
Attilanus

qua

orationi et

sanctumque corpusculum pretioso sepulchroa regczconstructo in Legionen.i eccle^ia


reconditur y.
6
sia

insisteret.

protinus obedi-

et,

cellula constructa, vestigia sancti

Magi:

Quod postmodum Agarenorum metu


S.

in cccle-

humili submissione insectatur. Ilic sancti Eremitae vitam angelicam aliquantulum egere sed cumillorum celebris fama totam pervolaret B provinciam, ad eos audiendos populorum frequentia confluebat. Ilinc vero Froilanus, multorum precibus flagitatus, ad oppidum Vesum k
descendit, ubi confessorum
ceret.
ardifteatiiqtu

Bjuscorpus
rp " oru '"

occlusum z, inde in Vallem-C aa, post in coenobium Moreruelense bb, et diffne ad suam ecclesiam LegVonenTeroT aliquoV sacr!
Petri

onem
^nn.
na
cc bb

cceuobio ejusmodi, translatum fuitcc, ubi hodie honorifice requiescit, et summo

lipsanis relictis in

turbas alimentis non


refi-

populiplausu et totius dioecesis, qui eum Patronum agnoscunt, veneratione colitur. Prout et Ordo
Benedictiuus,
qui

solum spiritualibus, sed etiam corporalibus


4
ibi

sanctum
Lucensis

Praesulcm

fat

tut

alumnum,
Divino igitur
favente
auxilio,

civitas

GallffioiSB,

quffi

illum

coenobium
congregatis,

coenobiis uli-

Eediticavit,

trecentis

monachis

quol,
*

civem indigetat, et tota denique Hispania, qua? ipsum suura Accolam et naturalem Divum conclamat.

edoccnte
in

opinante

Fioilano

quos pabulum caelestis doctrinae edocens * et monasticam disciplinam propinans, *, brevi domus illa ejusque monachi ministerio sanctorum Abbatis et Prioris, domicilium sanctitatis et thelirus perfectionis vocata est. Hic crebris miraculis Froilanus summam acclamationem adeptus, et assiduis virtutum cumulis celebrem f.imam consecutus cum res Christianee in ulti;

ANXOTATA.
a Lucus Augusti, inquit Baudrandus Callaicorum Lucensium caput, in Ilispania Tarraconensi Plinio et Antonino, vulgo etiam Li urbs est Gallaeciae, episcopalis sub arehiepisco,
i

mo

vitee

periculo

conspicerentur,
ita

frequentibus

po
tius

Compostellano, ad

Sarracenorum
meretur
l,

victoriis,

ut passim excidium deposcentibus,


ti-

versus ejus fontes. In hac


libus

Minium fluvium sedens autem urbe, seu po-

alterum, peccatis

nostrorum

suburbano ejus tractu, e parentibus nobi-

illius virtutes ,et

prodigia

ad Legio-

natum

fuisse S. Froilanura, constans est


i
,

tum

nensium regem m devenere, qui ejus sanctitatem exaudiens, ad se ut veniret, rogavit. Cui cum maximo honore suscepto causam adventus propalavit, ut statum regni, Agarenorum insolentiam et temporum angustias detexit. Tunc sanctus Abbas iram Domini propter peccata populorum et procerum brevi conspiciendam et experiendam, uisi poenitentia Numiuis furorem placaret, publicis concionibus mauifestavit, et
regi,

scriptorum tum indigenaram opi o Cum <,-ro, ut Loberapag. 12 versaex Breviario Zomorensi refert, annos 73 Sanctus vixerit, consequens est

ex iis, qucB num. 7 et seqq. de anno dicta sunt, ut anno Christi


tus fuerit.

ejus emortuali
!)33

mundo

da- u

b Hcvc, ut scribit Mabillonius parte i, Bened. pag, 58, ita perfecte vitae Christianffl partes egit, ut publico cultu in dioecesi Lucensi
vi

quid faciendum esset, praedixit. Qui sancto Viro ad fratrum sustentationem copiosam offerens pecuniam, potestatem in toto regno suo, ubi aptius et commodius sibi videretur, ccenobia condendi dedit n. Hiuc ad suos reversus et ab Attilano et

celebretur,

in

cujus ecclesia

cathedrali

visitur

sepulchrum. Cultitm eidem sanctee matronae etiam adscribit Castellanus in Aemerispag. 914, testaturque Angelus Manrique, Quse illius merita ad miracula usque proteudi.
etiam nunc
illius

benigne susceptus, Dei amore inflammatus et tantorum monachorum prole contentus regioque diplomate o fretus, novas monachorum colosociis

omnia si verasint, mirari satis non possum, nullum huic matronae elogium in suo Martxjrologio

Tamayum

texuisse, qui Sanctos, etiam

nias erigere decrevit.

.Edificato igitur Taborensi


aliis

ros, obtorto collo in

Hispania?n trahit,
1

p monasterio,

multisque

juxta

fluvium

Estolam, seu Ezlam q, sibi habitaculum Morerolam r nomine ccenobium, ubi ducentos fere monachos congregavit, sub se abbate et Attilano
Priore construxit.
consecralur
flll
Ull
lll ii

genas illaudatos ire perm 1 h c Nan vitam sotita?nam in eremo, sed ovnobit

Eo tempore
tantara
in

Legionensi
orbatis,

atque

Zaraorensi

UC

ecclesiis

pastoribus

cum

rex

Legio-

miibus
lii

mi

,;./,

nensis
id

viro Dei

/,;

ui mori'

divinam
enixe

gratiam

conspexisset,

Froilano virtutem et clamori populi


desiderio
satis-

tUf.

poscentis,

proprioque

ticam in monasterio 0? dinis S. Benedicti a?nplexum tum fuisse. Mabillonius aliique volunt. Atcu?n ?iullu??i prose adducant antiquitatis testi??ionium, prxstat cum Thoma de Heredia tom. 4 Vitarum Sancto?*um 0?dinis S. Be?iedicti pag 15 ?*em hanc in medio relinquere, ac cum eo dicere, dubium esse, quam prius vitam (S. Froitan/<s) sua, amplexus sit, anachoretirelicta patria cam,
f
.

284
Bx Bmmnns.
C am,

ACTA
an coenobitieam
?

S.

FROILANI EP. LEGION.


nabantur, inquit Mabillonius lococit. De miser- D Christianorum in Hispania statufuse ad tempora agunt Mariana et Joannes de FerhiBC

Spintus impulatatem explorasse, sine quo SUI eatemplum nonrelecerte mortalibus imitandum
iest,speciali sancti
quisset.
e
,

reras, quos adisis. Fuit is, ut Lobera,

dissimiles viris sanctis, seu dormientivel ocuhs Ous,seuvigilantibus, objectas animo suamque Deum voluntaspecies divinitus fuisse, nbiguis quandoque insohto quodeclarasse, vocari in dubium nonpodam signo etiam Sancto nostro con-

Non

aliique recte emistimant, Ramirus III, qui Legionensibus ab anno Christi 967 usque ad 982 quique, ut ait Mabillonius, desperatis preefuit, jam tunc quasi rebus, ad Dei praesidium confugere
f

Tepezius,

Mabitlo-

Btatuerat.

test

Idemautemreipsa

tigisse,vellem, 1 monstrari posset.


f

ineaypugnahili probatione de2]

exponit, n Nempe, ut idem Mabillonius recte monasteriis) pro sedandis ut viri reliffiosi (in suis
tuinultibus Deura exorarent. diploma, e tenebris o Neminem novi, qui illud
i

Ulud miraculum, inquit Loberapag.


urbis acoolis

versa,

notissimum est, montanis, Leg-ionis traditioue, certum ab ns haetrecepta per manus fides huictradibetur ctpag. 22 Quanta autem veteres ut, Iuculente ostendunt tribuenda
:
:

tioni

pictura3,qu83hocprodig-ium exhibent.
. .

Namquein

jam choro Leg-ionensis ecclesi. prarainenti opere sculpta S. Froilani nis exstat sarcinam deferentis adimaffo et lupi librorum 1596 scripsit Sunt juncta effiffies. Itaipseanno miraculoha~ tamen ,qui, ut fidem certam huic id probetur, antiquitatis beant efpcaciora ,quibus
n testimonia postulabunt. fuisse Ordinis S. Benedis Ascetam aliquando scriptores at incertum, an in S. ,U consentiunt monasterio, an contra in SaClaudii Lr
;
>

a ducentis an-

erutum, excudi fecerit vocat. Laudatus porro p Tabarense Mabillonius TamracondiYepezius pag. 201 notat, in valle tumaSanctis his fuisse monasterium, Moreru Tavara, dictum, atqueideovocaUim Moreruela de Ezla seu Estota, didissitum una leuca a fluvio versumque a Morerolensi monasterio, quod hodieque exstat.

q Estola,
1,1:13,

rum,

inquit Baudrandus, fluvius Hispael iuo Esla, oritur ex montibus Astununc deinde in Meridiem fluens per regrnum

Leg-ionense,

Leg-ionem

ventum,
Orbico et

(alias

urbem Benaventum)

rigat,
et

et

Beneauctus
se ex-

postea

aliis fluviis rainoribus, in

Durium

onerat ii.tr

ftiirandam ad Occidentem

et Senti-

fuisse Claudianiascet.r, qui, S Froilanum suum nescio quam, umnum, adstruunt, traditionem, chartam a pro se adducunt Sahaguntini vero Hispamca 1030 daWroilano abbate <era
\

Sanctusinduent. haguntino ccenobio, monachum

Orientem. Ceterum cum Mabillonius permulta illa, Yepezio existimat potius a Oirca Estolae fluvium sita monasteria quam de novo excitata fuFroilano restaurata,

oam (Zamoram)

ad

quodam

isse.
r

iSanctus noster episcopus jam esset, potest. Exstat quidem haec charta ei attribui non Sahaguniinis a S. teste Lobera pag. 16,
Ch
rharta,

m,

allegant.

Yerum cum

aera illa seu

anno

ex hac colligi non nostrum in Sahaguntino ccenobio potest. Sanctum Lobemonasticum habitum induisse, prout idem fatetur tametsi tamenaliunde Sara lococitato mhaguntinorum sententiee faveat. Litem hanc de Maneta decisam relinquo, cum, tesie Joanne omnium Sanctorum Hispanide lib. 5 Hist. eccles. non sit, ubi S. pag. 133 versa litteris proditum professus fuerit. Froilanus vitam monasticam et de Corh Mons Cuturrinus, vulgo Curueno inquit Lobera pag. 15, in ,os dictus, situs est,
Froilano episcopo data
,

quod a Cisterciensis Ordinis qui illud nunc incolunt, S. Mariae de monachis, progresMorerola nomen accepit, primordia et descripsit Angetus Manrique in Annasus fuse Christi 1181 tibus Cisterciensibus ad annum consxde. Situm capp. 8 et 9, quemproin, si lubet, Hujus
ccenobii,

exponit vero ejusdem monasterii ita pag. 231 fluvio, in huinih EstMorerola non long-e ab Ezla impediplanitie uliginosa, atque ex vioini montis eoque ad salutem mimento minus pervia ventis,
.-

nusapta, utSancti

illi

tem acquirendam ex

instituto,

quassiisse viderentur virtused in infirmitate

obnoxium usque ad hodierna. Utrimque habet Zamotemporaefzara Benaventum, distantia fere asquali, quaperficiendam, cui raonasterium

ram

et

'

septem ab hac civitate reg-no et dioecesi Legionensi, Tepezius in Centuna 6, pag. leucis. Consentit Curbeno xndi200 ubi eidem monti etiam nomen tum esse, scribit. Pars est regionis Montanx,
quse Valcei seu Valcessar
et
3-2

tuor ab hoc leucarum, sex ab


f Non rum coenobiorum

illa.

fuit is

Ramirus

III,

a quo aedificandorecte

facultatem Sancti acceperant,

Valdecesar nomen versa et pag. 33, habet. Subdit Lobera pag. qui hodiein medio Cuturrini montis fontem esse, quea S. Froilano nomen habet. postmodum Zamorensis episcopus creatus
i

Is

est.

attinent, vide pag. seq* Cuturrino monte in vallem k Ab alto asperoque dictam, Oueso, seu, ut Yepezius scribit. Obesso gratia descendit cum suo discipulo prsedicationis

Qux ad hunc Sanctum

sed ejus successor Veremundus II, qui, uti Mabillonius scribit, defuncto Ramiro, Leg-ionense regnum suo Callaeciano addiderat. anno Christi t Factum id est die xxx Maii, cum successit, Pascha 990, quo Sabarico S. Froilauus apud inciderit in xx Aprilis, uti etiam videre est chronol. parte i, pag. 298. Labbeum in Concordia u Seu die iv Octobris. Undenam vero hic emortualis dies ut certus hic adstruatur, prorsus
ignoro.

S. Froilanus, ibique,

prout scribunt

auctorfs

rao-

x Alphonsus, hujus nominis

Legionensivm

nasterium fundavit. Ita rursus Lobera pag. Huic monasterio, teste Mabillonio parte i Saec. prsefuit, Attivi Bened. pag. 58, S. Froilanus sub se habens lianum (seu potius Attilanum)
Priorem.

JM>.

pretiorex, hic designatur, quem Sancto nostro testimosum mausoleum extruxisse, antiquorum

Hispania tunc, ut nemo nescit, vnriis ealaintestinis mitatibus erat attrita, quae non rainus
1

nio probare non possum. quo oay Cum octo vel novem annis, ex ecclesia polluta dirutaque a Saracenis thedralis esset, S. Froilanus vita functus sit, indubitatum
est,

inquit Lobera pag.

14-7,

Maurorum barvexabatur dissentionibus, quam fere ubique domiillic tuuc temporis io qui

tunc temporis uon


ctor,

fuisse,

hac sepultum existimatque idem au-

enm

in

sepulturam primo nactum fuisse in

eccle-

sia

DIE QUIXTA OCTOBRIS.

235

sia S. Petro sacra, quse cathedrali vicina erat. At, cum ultimi sui asserti antiquum testemnon laudet, fides sit penes Loberam. z Allegatam hic translati corporis S. Froilani causam Lobera improbabilem censet, cum tunc temporis timendum a Saracenis non fuerit, aut,
si fuisset,

apud eumdem Lobera a pag. 156. Id unum aliunde certum est, S. Froilani corpus, parlim in Legionensi ecclesia, partim in Motwolensi honolegesis
rifice

depositum

esse,

prout Athanasius de Lobe-

rajam sxpe laudatus, Yepezius aliique ?nulti testantur. Quam vero diu ante annum Ohristi 2
I I
1

non ex urbana in suburbanam

S. Petri

ecclesiam, quse hic designata videtur, transferri Sancti corjms debuisset, utpote qux magis,

>nem pars corporis S. Froilani revecta fuerit, nihil etiam occurrit, unde definiam. Sa?ie non
ultra
illam,
<>.r Sistoria t ranslatio?iis corporis S. Isidori, episcopi Hispalensis cap. \, nos tom. i Aprilis pag. 86] expressa mentio f/ de 8 Froilani co?'pore seu corporis ejus

quam

cathedratis ecclesia, hostium furori cxpo-

hunc annum manifestum


'

differri posse translatio?iem


fil

sita erat.

aa Mirabilia, qude in hac transtatione contigisse,

Lobera apag. IWnarrat, apud eum


est.

legat,

cui
tio

ad id animus
facta fuerit.

certa sint,

quam annus

Vereor ego, ne hsec tam inet dies, quo illa transla-

"/na pa?'te,

qux una cum

aliis

Sanctorum

re-

/n/idissotem.ni supplicanti >'-,,> ritu per Legio?ien-

bb Morerotensis abbatise antiqua Missalia h>>jus translationis memoriam indicant die xvi Januarii, utiait Loberapag. 156 versa. At quonam anno hxc facta sit, definire non audet laudatus scriptorpag. Ib&versa. Ceterum prodigiosam hujus translationis histo?Ha?n, qui mirabitibus delectatur,
efi

sem urbern delata fuit per Joanne?n ejusdem urbis episcopum qui cum sedem hanc an?io
;
I

1133 ascenderit, eamque, uti in Catalogo Epi-

scoporum Legionensium tom. Martyrotogii ///spani pag. 98 traditur, non ultra annum Ch?*i>

sti
te

annum

1142 tenuisse videatur, consequens est ut anillum 1142 e Morerolensi monajterio


,

apud eum tegat a pag. 5 Hujus translationis memo? ia agitur


1
I

in Le-

H gionensi ecclesia die xi mensis Augusli, idi Lobera pag. 15N testatur. Ceterum, haud multo aliis
certiora 'sunt hujus translationis adjuncta, quse

Legionensem ecclesiam itlaUv fuerint illx 8. atque adeo ut translatio illa sub Manrico Joannis successore, qui ad usque annum Ch?'isti 1161 in vivis fvi/ non recte abali*
in
Froilani Reliqui&,
,

\*

quibus statuatur.

DE

S.

ATTILANO EPISCOPO
ZAMOR/E
IN HISPANIA
J

COMMENTARIUS PR^EVIUS
Varise de

G.

Sancti

setate,

cultus initio,

deque ejus episcopatu

sententise:

diversus est ab episcopo Atila; S. Froilani discipulus


ditur, episcopus

et dein, uti

osten-

Zamorensis

fuit:

Benedicti

PP. XIV de

ejus canonizacultus,

tione et

episcopatu verba

expensa: Sancti in Mrll.

memoria,

reliquiae: qualia

Acta edenda.
de Lobera, s<vpissi??ie sujma laudatus, pag.Mo versa Hist. Magnitud. ecct. Legionensis et alibi alii Sanin sui Operis decursu Ixrutente ostendit, generalem Hispaniarum per Mauros etum ante secuto vui devastatio?iem alii temjiore Alphonsi su II, Legionensium regis, cogno?nenio Caati, aUitempore Alphon ante annum Ckristi 84fc;
;

Froila?xi edendamque c rryimetsi inter editam S. I S. Attilani Vitam ea connexio esse videat "' "V" pariter maxima ex I ut, qui illam norit, ha?ic '"'"'" nec appareat, stabilita variis diplopartenorit; " matis S. Froilani xtate, difficuttatis quidquam /wresse, ut S. Attilani quoque, quemcommunis monastico insti tuto ,///, /irumconsensus iliius in sat prope definiri xtas queat discipulum facit, /nnicu, si ?*es pe?iitius inspiciatur, variique, qui
,

III,

cognomento

fcfagni,

seu ante

annwn

912

de hoc Sancto scripserunt, auctoresconsulant>'r, non omnem de Zamorensi Prxsule nostro cnodatam difficultatem, imo ne illam quidem, quae ad eumnominatimpertineai, in transcursu /amedi?iemo non maniti Commentarii attactam fuisse,
festc mdebit. Quippe,

eodem nonnihdl mortali mtacon /,,-ngresso, morta/rn euin alii Zamo> tasse, asserw'/ et rursus,
denique seculo

ineunie, oMi

prseterquam quod, co& rum tcstium defectu, non ita certum videatur, Attilamini nostrum S. Froilani in monastico intamque stituto ahimnum exstitisse, tam dissona scriptorum de Uhus inter sepugnantia g?-avium
testi?nonia ocxtate, episcopatu et cultus initio ut, in quam te ve?'tas partcm currunt,

Legionensem, aUi dstoricensem, alii region riumtsinecerta sede episcopum faciunt. Det nihilo made initioe.rliihi/i ei ab Ecctesia cultus um midtos convenit, cu Ois inter auctores PP. L alii ab Urbano PP II < Sanab Urbano ctorum mtmertm relatum fliisse seribant.
alii

Non multoea

eoiparte,
<>'
\

pedttudifficiHs kie locus esi


facile quorumdam de

<

Sancti setate
'

et episcopalt

sede assertionibns

f,

satis.

Nam, quom
88

primo

intuitu tuvreas.

Et vero,prout Athanasius

nusS.\U\kmus,/>rour

in Vi/a S.

Froilam referh
huj us

Octobris

Tomus

III.

236
AllCTOIlK

DE

S.

ATTILANO
-

EP.

ZAMOK.
l

(..

xstituto ad annos aliinmonasi. quot socius, ac dein anno 990 una cum eo secratus episcopusstatuipossit, utaliorum infun-

ftu/ws

subscriptum
sedes

datas opiniones,
gent,
tarfi,

et

qux

vel

parum

vet nihil ur-

nomen sit, ipsa tamen episcopalis nusquam exprimitur. Atque hino cum auctor ille [Moralesius) S. Attilanum /amorensem episcopum fuisse sciret, hunc eum esse ratus, qui
diplomatibus
illum
illis
,

argumenta nobis adversantium transmit

subsoripserat

inconsiderate

obstare penitus videntur Ordonii II, Legionensium regis,diplomata,sub annum ChristiQlo edita, quibus S. Attilani nostrijam tumepiscopi, nomen subscriptum esse, Ambrosius de Morates torn
I
i i

non sine veritatis historicae daAttilam Zamorensem episcopum fecit. Ita memoramno, tus Lobera, qui nisi eruditis testibus perspecta
x

ceterisque certissimaretulisset,

non impunect

ta-

Chronici generalis Eisp.


et

lib. 15,

cap.

onfit

lentissime
I

tamquam

oculatus lestisaf-

centibus Hispanis omnibus, tantee oscitantise regium chronographum publicearguisset.

firmat.

sito

vero ne Zamorensem episcoici,

4
vet
,

Fac etiam, Sandovalium, qui Moralesio


fuisse,

fa-

ec su6 Al.
/

abanno ChristiQQQS. Attilanum dicamus,


proh
xiii
i

archiepiscopi Tole-

scriptoris, alioru)

signium

a verba ,qu ib usZamoren sem

urbem, non,
elapsi

tradi

integrum ab Attilani morte opatum erectam fuisse, n audi lib. 6 de Reb. ntur. Ro
nisi post

lum, in
'<

epis<

hallucinatum non monasterioSahaguntinoscribens,asseritunumqlterumve diploma exstare, in quo Attihi ittc Z<< morensis episcopus dicitur,eumdemque hutu ginitate S. Mar\ itto esse, qui librun S. Ildephonso compositum, manu sua transtulit,

dum

pag. 66 de

,/

""""

III aui
li ( .

Ordonio

PUl/ttf|.

macho deDomnossanotoscreaJws Numantinus


seu Zamorensis episcopus, prout apud MabilloniumScVc. vi Benedict. part. ipag. 82 refertur, Moratesio etiam concedantur. hsec, inquam Num kinc solide conficitur, hunc a S, Attilano
,

Hispan. cap in fine tragoricensem, seu, ut loquitur, de partibus Petralominus Bernardus metropolitanus ejus et
:

Eum [Hieronymum

I'c-

primas, (inchoato
\it.itc

posuil
in

iquot seculo xn) Zamorensem, ut ibi episcoqu.-i

palia

exerceret,

[Zamorensi urbe) nou,

nostro diversum nonesse, nec unius alteriusve seculidecursu duos Attilanos in eadem episcopaU E

nec ecclesia Cathedralis. Duxit etiam de eisdem partibus Bernardum quem post mortem llierouymi fecit episcopum in ecclesia Zemorensi et iste fuit priiiins proprius episccpus Zemorensis. Audi et pro recentioribus Qarziam Loaisa in Collect. conduin
fuerat uec

episcopus

cathedra sedisse ? Atquietiam in Sandovaliana sententia nisi hsec, qux adstruo, ut veritati consona admittantur, necesse per consequens erit, ut velcontra expressam plurium diplomatum /idem S. Froitanus, Attilani nostri magister, ante secustatuatur, li mexitum sub Alphonso III floruisse scriptorum opiniovel ut contra communissimam nem.constantemque ecclesiarum Hispanide tradiAttilanus Froilani in moiuisfica cita dins fuisse, negetur.At scipidus deindeque co 3 pag. 161 et seq. nihil abs\ Moralesius tom.

cii. Hisp pag. 157 vel eruditissimum Cardinalem Aguirre tom. Concil. Hisp. pag. 312 hsec
',

'2

Zamora, inquit, Alejus verba transcribentem phonso VI oratore, Callisto II Komauo Ponti:

tionem

S.

fice,

aunum Domini mcxix in episcopatum adeoque diu post annum Ghristi 990, quo nos Sanctum Attilanum episcopum Zamorensem
eirca
ereeta,

statuimus.Ai
iu fra

<

/jjua suntdif/icuttatum

explanandarum
sunt,
in

cupita, quce
j>>
:<

quod

soli Atti-

pj

obatur per~
i

ccdenti Commentario apte discuti non potuerunt, ac proin necessario kuc remittendse fuerunt. 3 Ac primo quidem quod ad Moralesii, sulaiin pri>i>ri,v

ia

con-

pra

laudati, sententiam attinet, qua

is

loco citato

ftmcli

iim

guodatn

'"'

-<.o/)0,

sub Ordonio II circa annum Christi 920 SS. Attilanum et Gennadium Asturicensem obiisse,certum existimat non eiinhac parte refragabor, quas S .Gennadium spectat,cujus obitum etiamPapebrochius nostertom. vi Maiipag. 94 circaan;

num

925 collocandum censuit

.-

at

consentientem habebit,

cum

S.

non sic mesibi Gennadio Attila-

iu eo invenit, ut sub Alphonso III S. Froilanus potissimum floruisse dicatur quin imo id ipsum pluribus ipse contendit. Id quidem non me latet. Verum num suam Moralesius antiquitatis testimoniis, ut nos nostram supra stabilivimus, sententiam firmavit? Num adducta a nobis diplomanon ta vel rejecit vel ita exposuit, ut sua his Neutrumvireruditusprxstitit evertatur opinio ? imo, ne unum quidem ex tam multis, qum Lobera recensuit, diplomatibus ab anno 990 a S. Froilano /irmatis, Moralesio notum fuisse, non temere conjectare licet. Neque vero cum eodem apud Loberam pag. 368 argui contra nos potest, dum Ordonius II sub annum 918 ex proprio palatio, ut Lucas Tudensis in Chron. tom. 4 Hisp.
;
\

num nostrum coxvum

facit,

nixus, nescio, quibus

diplomatis, Zamorae db Ordonio Ileditis. Etenim tametsi verum sit, sub eo principe Attitam quem-

dam episcopum

uni pluribusve diplomatis subscripserit an propterea Attila ille (ita enim itlic nomen ejus scribitur) nonalterius,
exstitisse, <jui
;

pag. 81 loquitur, Legioue ecclesiam fieri cathedramque episcopalem in ea statuit Attilanum nostrum una cum undecim atiis episcopis solemnitati illi interfuisse quandoquidem, non in edito hac occasione Ordonii II diplomate,
illustr.
fecit
,

modo,

quam Zamorensis

urbis, antistes fuit

certo idem esi cum Attilano, inscriptus, hodierno die in Mrl.

AiU an is qui Sanctorum albo


?

Romano

celebra-

Lobera testatur, nulla Attilde aid AtZamorensis episcopi, mentio facta est, tilani omnino ab Attila vet ut contra, eodem teste Zamorensis antistes, nimirum Attitano diversus, Joannes,chartam iltam suo chirographo muniisse
ut
,

tur?

Neutrum

profecto,

mea quidem

sententia,

legatur.

Mo7-atesius inde confectum dederit, cum, teste Athanasio de Lobera pag. 367, diplomata illa Attilamquidemepiscopum praeferant,at sineullo episcopalis sedis,quam hictenuerit,indicio.Neve ambigas, utri

Quod vero, contra ac laudatus chronographus apud Loberam pag. 366 versa asserit, sub eo5

uipote S. frj/
(

.miiio10
i

defaneto,^o
junior

dem Ordonio
liquiarum
S.

rege

S.

Attilanus translation/

re-

W*

major

in hac re

asserit loco citatopraefatusLobera, se

adhibenda fides sit, idem tabu-

ium, quod Moralesius commemorat, suismet oculis etiam vidisse, iisque, qui Moralesium eo pdi-oduxerant, prsesentibus,diptomata illa pertuinquit tametsi Attilae episcop sirasse, quibus
, ,

Froilaninon interfuerit, nedum aa illam multum ipse contulerit, ex iis, quze supra de emortuali Legionensis Antistitis anno dicta sunt, mani/estissimum fit. Quid ? quod sub illo Legionensium rege,cujusobitum anno Christid2Scommuniter scriptores ittigant, necdum natus esset a S. Froilanus, ut suprapariter pag. 233 Annot. ostensum

ditcijnil**

Dl K

QUINTA
Offlcia ecclesiastica rite illica clericis

237

A ostensumest.At nec eodem tempore Attilanum nostrum mundo datum fuisse, vel ex eo etiam evincitur,

peragereni

Froilano annis n //</><>, junior et monasticse vitee instiin ipulus ab omnibus passim statuatur. Sed forte subibit aniis S.
i_'

quod

tur,necdum tamen eisdem stabilis episcopus, pote cujus /Egidius omnino non meminit, sed

i,

ut-

illius in

nerabilior aliquis e clero prxessri sacerdos, eaque prseditus auctoHtate, ut, si rationi congruum <><stimasset, legitimein
altari

mum

quo id fundamento fiat. Responquidem cosevorum testimonio ewplo tum dicinon posse; attamen praeter traditionis
sciscitari,

deo, hoc

constantis et Breviariorvm veterwn <iuctoritate?n, <ji'.r id suadeat, non ><><iifmnendumexstaredocu-

S Udephonsi conditum sub corpus investigare mul* traannum 1119, seu,ultrade novo institutiZamorensx primordia differri neque\
.

ant,

lens est, ut corporis

S Ildephonsi

in-

mentum, quo

illud satis solide stabiliri possit. Josec.

annes JEgidius Zamorensis, exeuntis

xni

ventionem sesquiseculo saltem ni illius recensita de SS. Ildi


narratio,conf<<i>sritqu
<

ToletaLttilano

auctor, in Historiae Translationis et Inventionis corporis B. Aldephonsi, seu Ildephonsi, archiepi-

scopi Toletani, cujus

apographum ex authentico Ms. Zamorensi desumptum, nobis anno 72-2 com1

et in v municavit Joannes de F> plemento Januarii locumsuuminveniet, laudatus, erepta inquam, sec. xm auctor, narrai
'

hauddiupost utcumqut /istauratamaFerdinando Irege Zamoram, atque adeo v/ non parum ante se< ><m Hispaniam vulgo invaluerit fama illa, quse Sanctum uosii-nni s. F roilani socium facit, jam tum opinionicum se nemoa\
tassis
<

\,

ri/ilor <>/>/jtia(,

fjffift

est,

barbaris Zamora,
taio,

divino<j<><'

>

<<Hu in ecclesia d\

quominus
7

illi

sat certa fides


8.

adjungi >/>
n
>><o-

venisse virum quemdam ToletaDidaco iltius ecclesia <i>" ceteris clerico sua peccata secreto confessus super-

Zamoram

At, inquies, si

Attilanu

ttmuu

num,

nastico instituto S. Froilo de anno Christi 990


etiam, ut assignato jus anno adstruit
a

'""'"

his ipsi pa nayn et coelicam H verbis num. ^recenset: Asseruit namqnc (<<>// Aldefonso se in virtute dele Toletanus) a B duetuin fuisse ad ecclesiam pr&libatam (de Za>

emortuali hu
viy,

rstes

aliquamdiuin

visfueni.
be,
\ta

i>i

>/<>i>i,

cum

S. Froilanus, teste Lointin rfiploIttilani

[4,

ptus centumet
di\

morens
g-na, quae sibi

sermo

est) et

omnia
revi
et

si-

suo

chi?'ogra/)/t>>

firmarit, nullis

B. Aldefonsus,

Deo juvante,
,

nomen

verat,

oculis

carnalibus conspexisse

ut ar-

gumentis necessariis probaretur,

<i""

fl

divinam

eodem tempore scriptum legitur? Rem hanc ram prima fronte w


editis
>>ici,

revidationem impresserat apici mentis ejus, locum, ubi corpus B. Aldefonsi jacebat recondiadjiciens, quod ibidem cortum praeostondit
,
;

contendo

S.

en hinc Attilanum eodem tem pore

pus beati Attilani, qui


ficali
effodereni

in

cadem

ecclesia

pontiet

functus fuerat
si

officib,

quiescebatj

ob

locum ipsum eflfoderentur*, B. Aldefonpignus sanctissimum invenirent, in altare quod eo tempore in ecclesia veteri videlicet fuerat in honorem Virg-inis almifluffl dedicatum,
hoc
circa ejusdem almiflure Virginis altare corpus sancti Attii.ani pontiticis, beaiissimi Fboy-

m cathedram <<>hi tenuisse. I Za< tametsi diplomata, quse ha tenus io Chrisunt, sancti Antistitis nos hibeant, consequens S H 9QQ hinc non est, nullis regiisprivatisve chai forsitan adhuc in tenebris latent, S. Attilanum ad
i

ubi

e. Sed tamen, ne sola hic ea tempora Anniti conjectura videa III aut tistes noster nullis umquam

i.ani

socii,

reconditura esse, dicebat, sicuti reve

Alphonsi propterea

svl>

his regibus floruisse, negest

'umne tu Idsi
ilest

latio dcclarabat.
utieiinepi
scopatucoiicgu.

facias, quot

\m rero,
acj
se,

cum

revelationem hanc, quantum


,robarit erenlus

noneruntsan> titate incly quorum mtse epocham, utut al unde

vel scriptO'

g Udephonsi corpus attinet, non inanemfuisteste

rum unanimi

consensu

vel <></>

aris

eodem

scriptOi

traditionis testimonio firmatam, dv

quid, quasso, obest, quominus etiam iis, qux de S. Attilano ex revelatione se didicisse, vir pius asseruit, habem fides debeat, atque adeo ut non ex sota ecclesiarum Eispanise traditione ac Bre-

incertamquetibiesse f pronuntiareperconsequens debeas? Et vero, <j"<l ex diplomatum silentio <'<contra admissam aliunde Sanctorv
i

promitur argumentum, nemo non

videt,

quam F

viariorum auctoritate, sed etiam << facta divinitus rerelatione S. Attilanus Froitani SOt
recte statuatur. Quod si nonnullis severioris supercilii criticis hoc argumentationis genus, quod

mum
disat
chirog

sit,actw liplomatasuo

lUerveantistesnonconfirmarit

a facta hominiprivatorerelationeducitur, >>inus firmum habeatur, i<is aliud argumentum oppono,

KUtalois, t/nr t<>/ rrm noslrttm faciUnt, prX termittam haecab TepezioChron.gener
t

MC

..>

pl iut
,

h,veiatur.

quam

plausiUlis

s^zi/^rfiS^i rjs;
Horaanorum electo, regnante, et venerabili pag-utre domino Su^erio Zamorensem ecclesiam illam corporis S.Ildephonsi bernante, contigisse inventionem, Joanni de Ferreras aliisque asserentibus, credi merito potest factam vero Toleseu si maris ejus de tano viro revelationem relationem annis plurimis ipsam C\ S. Attilano poris S. Ildephonsi inventionem prxcessisse, sa/Egn/ms, <i<>"< //s insinuat laudatus Joannes Zamorensem eccleToletani ilUus hominis ad siam accessum iis innectit temporibus, quibuse Saracenorum manibus erepta Zamora cultusque
; ,

ohirographo oharta erat, nullo negotio reantistes sui a.lscricnrreb.it. quo hano sanctus im S. nominis firmaret. Contra ptione
pali

Attilanus ab aula regia

abessi
i

t,

ea

ro vi-

ribus

fug-itarct,

mirun
dl

est,

nulla

ejus

chi-

rographo
inquit
,

roborata
bclla
.

inveniri

Accedit,

i"iv]ucntia

ad

Zamoram urhem eo
eut

tempo

fuisse,

sanctumque Attihmum
abfuisse;

adeo nullis piscopali urbc dudum inteUectu diplomatis regriis subscripsi se, eum idiomate Tepestus. Bispano
proclive
sit.

Itafere

divinus eatenus in ecclesia

illa dilatatus erat, ut

Exquibus omnibus anea qucv nobis


t

judicel nunc eruditus lector, arguersarii ob t

menta

238
I

DE

S.

ATTLLANU
tis

G.

menla,id ponderis habeant, ut a communi scriptcrum consensu constantique ecclesiarum Hispa* nUe traditione, tametsi revelatione ccelitus facta recedendum sit. Si stabilita non esset t propterea
auctoritate hicstare merito liccat, concum S. Froilanusabanno Chrisectarium

Christi 1119 episcopali sede " e l>iicopo, ctinduBi illustrem faciunt,pro setamquam Achitleum ar- 7o vel u n gumentum adducunt Divisionem fcerminorum di- Cttfo \n
oecesiura
e1

ZAMOR. seculis ante annum


EP.

o/,'.
.

parochiarum Hispani,

Wamba?

re-

autem

tali

est, ut,

regnanti, attributam, gi, seculo mi in Hispania quam Garzias Loaisa in Collect. Concit. Hisp.

supra demonstratum est, ad usque annum 1006 Legionensem cathedram possedcni,


sti 990, sicut

pag. lo5, Cardinalis Aguirre tom. a pag. 303 et Harduinus tom. 3


col.

2 Conc. Hisp,
Collect.

Conc.

etiam

Attilanus, ejus in monastica vita socius exitum et et in episcopatu coltega, sub seculi x
S.

subsequentis initium

Zamorensem sedem

occu-

Y.amoi
urbitj

</>*

VumantM
nomi
n unti i-

passe statuatur. Sed ex opposito capite alia eaque implicatior difficultas, in eonempcsitn, quifieripos* Utilanufij S. Froilani socius, Zamorennobis recte dicatur, si quidcm, sis episcopus
<

376 et seqq. bunt, ex libris Mss. ecclesiffl Coletansaet eooli in quo Historia Ovetensi/s, cujus titulus est Itaoitjs, Alanorum in Gallaecia, et postea Wandalorum et

ediderunt, desumptam,

ut scri*

Suevorum et demura Gotthorum regnm scribitur. Porro in hac Dioecesium Hispanicarum Partitione non modo Numantia (Zamora postmodum
dicta) "i episcopali sede nobilis comparet, s< prorsus, quos nunc Zamorensis dicecesis

unnutn Cln
'90,

Roderico Toletano aliisque multis, non, nisi pos/ integruma Sancti obitu seculum, episcopali sede Zamora nobilitata fuerih Qui a nobis dissen^
teste

iidem

habet, limites ei attribuuntur.


:

tiunt, recensitis
stentes, ,,,

num

testimoniis jrresse insi-

turposseambigi, an ante Callistum


Christi 1119

PP. II seu ante annum


.

Zamo<

"

unde et plerique quisquam rjl t>etsi episcopum ante id tempus s. Attilanum, non diffiteantur% tamen non Zamorensem, sedvel Legionensem, vel Astoricensem vel regionarium fuisse, certissimum autumant; imo eo usque alv qui progrediuntur, uteum sotummodo archidiaensem faciant. Contravero cx iis, qui a nobis stant, nonnulli, authenticis, ut stW
sederit,

hujus verba habe Penagodisse usque ad Tormen super illos Baln( os nsque de ValledeEeg-e usque Dorium d- Vilalalle Bivulum siccum, usque Oterum de Fumu secus de Tavara usque Dorium. His Sedium Breto
:
:

Tpsa instrumenti De Nuraantia haec teueat

Hispanicarum Catalog-um,
litteris
,,,,,,,,
j, ,-oh.it

>jki

in

Ovetensi codice E
ut

Gothicis exarato, exstat,

potentissi-

rsuadent, conciliorum Actis veteribusque dicentes, non tancesium Uispanise Catalog/ reunte, quo S. Attilanus floruit, vetuti

imian adjungunh cum in hoc, t apud laudatos conciliorum colh tum subdiol. 37<i ad oculum patet, inter tas Emeritensi metropoli >,)iscopales sedes, NuZamone vocabulo, Yttia ci superaddito quidem nseatur. Verum enimvero cum adductajam a, tametsi longissimo tempore nunc ,/

rum etiam muttoante Maurorum


expeditionen
tant.

in

Hispania
nobili-

pro antiquis et geniis habita, ante medium seculum xn vel interpolata vel ex integro forsitan conficta fuerint, prout Florezius tom.
181
I

episcopali sede

Zamoram

Hisp.

Tam

sibi contraria, quae ultro citroque in

edium proferuntur testimonia, utvelrejici vel exponi apte queant, idque hac via nostra stabiUatur sententia, nonnulla hic prxnotasse ex re
erit.

Zamoram,

quse,

ut

Baudrandus

scribit

urbs Hispaniaeest in reg-no Lcgionis, ad Duriutn fluvium, episcopalis sub arehiepiscopo Compo.<td lano,... quseque fere media est inter Salmanti-

Asturioam ad Septentrionrin, multi scriptores Hispani Numantiam iUa celebremesse, aiunt; multi vero negant. Ututsd, Hlud ad institutum nostrum facit, ac propi<

cam ad Meridiera

et

argumentis quamplurimis Sacrse a pag. ego tam altam Numantinse seu ostendit ex itlis Zamorensis cathedrse antiquitaiem neutiquam adstruam, neque aliquorum exemplo vel ante annum Christi 520 Zrorenses episcopos in melem ad rem nostram dium proferam, quo exsatisest, <'' seculo \ Zamorenses episcopos Mauro stitisse ostendamus, sive interim ante rum in Hispaniam adventum Zamora episcopali sive dumtaxat postmosede illustrata fuerit dum Zamorensibus proprius antistes fuerit con,
,

cessus.
11 Eoc
illis

antiquitatis testimonio comp/vbnrufum nunc venit, Zamorensi urbi, quacumque demum de causa C id factum sit, ante annum GhrisU 090 Numantise nomen fuisse inditum. Testatur id eviden-

tamen

mox memoratis

instrumentis,

ac certe
S

antt

utut judice Florezio, seculo xn confictis, nonm hilprsesidii nostrae opinioni accedit. Etenimsi

Mifanttfli

iieoffM'

ditw

tissime

Veremundi

II,

Legionensium

regis, di-

ploma, in ecclesia Compostellana servatum, ubi hgec disertissima verba leguntur : In oivi \um;inti.i, qu modo Zamora nuncupatur. Cum autem illud diploma iv Idus Februarii ErafJSTiseu spanica) post millenam tertia et deeima anno Christi 975 editum fuerit prout tom. 4 Hisp. illustr. pag. 354 et tom. x Annat. Eccles. Baronii ad annum Christi 975, num. dere est, csecus sit, oportet, qui hinc non videat, Zamorensi urbi Numantiae nomen ante S. Attilani tempora impositum fuisse. Mitto tum di, ,
,

Pelagius, Ovetensis episcopus, uti laudatus FloHisp. Sacraepag.WZ et seqq. os rez tom. Hispanicarum dit, prxfatse Divisionis dioscesium auctor sit, alterutrum necesse est sequi, ut
l

ante vel post aditam Ovetensem cathedram fictioest, ni operam dederit. Si primum consequens
;

nisi
ut

eum futurorum exactissimum vatem dixeris, Flocerte ante annum Christi 1098, quo, teste

rezio tom. 4 Hisp. Sacr. pag. 201, idem Pelagius Ovetensis episcopus consecratus est, Za<o-

rensis seu Numantinus episcopatus cujus expresse ipse illic meminil, erectus fuerit, atque adco, quod hinc manifeste consectarium est, ut
,

plomatum infra enumerandorum, tum monachi


Tudensis aliorumque veterum scriptorum, quse hanc assertionem nostram abunde comprobent, non minus aperta testimonia, et ad discutienda illa progredior, quibus sententia
Siloensis, Lucae

nostra, quse

pum

statuit,

ad annum 990 Zamorensem episcoiam oppugnari, quam propugnari


sub Numauti* nomine mul-

queat. 10 Qui

drca annum Christi 1119 non primus Zamone episcopus sub Callisto PP. II fuerit concessus. Si vero post id temporis Pelagium Ovetensem hanc Hispanicarum dicecesium Divisionem adornasse velis, nonrefragabor quidem; at, nisi eum impudentissimum mendacem,nisi impostorem maxime incautum, nisi viros omnes doctissimos, qui lu~ cubrationem iltam pro genuina et regis Wambie
temporibus sequali
tot secutis

Zamoram

habuerunt, bardos
stipitesque

Dltt
,

^ULNTA OCTOBLUS.

289
G

ccclesiasque Toletanam et shpttesque facias esiutn Dvviswnem in Ovetensem, quie illm diligentissimc asservarunt.crassisuis tabulariis simde ignorantuv et ineptx credulitatis arguas, fatearis necesse est,ficri nonpotuisse,ut Pclagius sub Wamba regeseculo vn Numantinam seu Zaurbem episcopatem statueret, si urbs

morensem
illa

certehoc ipso anno,quandoquidem in Verer >>> regis diplomate, hocanno edito, II Leg Zamorensis antistes, inter alios, qui diplomaut ti illi subscripseruat, ipse Satomon compareat, cui sub annum ChrisH 990 demortuo S. Attilanus proaHme successeidt, uno die, ut communis scriptorum opinio et traditio fert y cum R. Froilano, suo
13

sub suis oculis circa annum Clwisti 1119 pg vero ante in episcopatum erecta fuisset. Ei w seu Nunwahunc seculi xn annum Zamorenses sunt, qux suatinos antistites fuisse\ cnm mutta
i

quondam institutore,

episcopali dignitate
r i

ornatus.

hac episcoporum Zamorensium serie, <lmetiam Gongalez Davila in suo Theatro ec- tobisXn.no.

Ex

u,h "

dent,tum mmifestissimeevmcunt nonpaucat adAthanasius de Lobera a pag. 862 diplomata perscrutandis ,ducit, ex quibus ego, ittius in strumentis diligenUa et it\ referendis optima flde, l,et Angelo Tepexio centuria w, pag. m,eol. Annal.Cisterc. ad annurn L81,cap. Manrique in nonnulla liam valde probata, merito confisus,
i

qum

clesiastico to

393 et seqq. partim ewhibet,

atque

extammuUis
,

Legionen

>i, >i//,/o-

BenuwdiZamormtuepi""

matibus

quibus

Vumantinas seu Zamorenses

episcopos subscripsisse ostendimus, satissupi nitantur adverque liquet, quam nullo f


cde episcopos ittos exi sarii,dum a Za\ dunt quos ante annum Christi 111'.' morti obiisse constat.Nec quidquam adversariis patrocinatur, quod Bernardus, Zamorensis prsesul, anno Christi 11 1,9 defunctus, in epitaphio, quod
ei in sacello
est,

hic recensebo,
.

qum /eannum
;

Christi 990

Nu-

,,orum seu Zamorensi* episcoporum chlS. rographum exhibent ut hinc emdens fiat, non secus ac decessores suos anteseculi Attilanum Zax exitum defx mctos, posse optimo ju R enseri, tametsi morenses epis<

majori cathedralis

ecclei

>im

primus

r>'iscopus Zamorensis
,

B archiepi^piToletanULoaisxMaHanxaliorumr icl seveque testimonia, quminfra discutientur,


rissime prohibere videantur.
plomalit
ei
_ _

si integrum legant, ipso epitaphio proprio gladio sese adversarix ju,

tati

sese habet
llic jacct

apud laudatum Davilam pag

twn

Zamoi

\lPrimum igiturt quo assertio nostra fim me stabUiatur, testimonium '" fjTmte^suTel L

is ZamorenBernardus, primus demodernis, obiit ssra mclxxxvii, quibus Hisis que es ano mcxlix, spano idiomate subditur

qVodILatine sonat

gui est annus Chri.ri


sit, s.

<

clesia

ti^sulsocuUs tdbulario, ubitllud suu ocults

Q^rere nunc

testatur, diltgentei se vidisse, Lobera pag. 302 paasservatum, quo diplomate idem rex possesswnes mulnica 954 seu anno Christi 916 attribuit lllud autem,eotas Legionensio lesise antistiteslc, prmter Qrdonix regis demLobera noIriensis ct Lcgionensis confirmantium
i

exstllri , L ut ouid ,,,. nt, ui quid e.< primus e modernis dicituri Vbwne vel hoc go ipso additamento sat clare epitaphium illu >atus sub iUum,exquo Zamorensis astaura1119 de novo ereci

non Zamorenses episcopi nQn

^^^ ^.^.
fas

ante

Bm

tus fuit,
,// n

primum quidem

episco/

Orum

fu-

tumque

Jounnis, Zamorensis episcopi,subscr%pttolaudatus chibet, eamdemque, ut


SC

isse,quinoninterrj,i seriead hodiernum usque

omnium

ntur, nonveroabsolute, s primum extitisse, 7"/ quovis tempore

riptoribidemasserit,tresaliaidonattoQumchar910 ediUv, spectand Lv sub annum Christi Exquibus manifestnm fd, saltem bims
vbent. iisque completis ante

annum

Christi 1119 seoults

antiquitus Zamw vero epii"!' 1 " "" '"""' " nl " s ^dversarii, fortetaobjiciant, illis ego edendum mmen llh
1

:.

Za,n,r;necdesiamepiscopahssedismajestate

exornatam

C superabundanti Dobera pag


qiuv
.l

Ut autem a Joanneillo, quem Za,orensemepiscopumvocare kujus n ad S. Attilanum pervenialiceat continua serie suscepimus ex tur \taquc quod probandum evincaynus, quinque ob eodem
fuisse.
inis I
,
,

epitaphium, Zamo quod Uabillonio antiquitatem sa\ cropositum, rst. majori ratione oppono, quor> yisum
1

s. Attilani

Froilani feste traditur, S.


ante dot

anno

L006, ut

morcs<

usquead

diplomata suppetunt, Christi 920 Inc rursus ostendU, ab anno Zamorensis epi84,0 Dulcidius, addito
/(a

num
'

Christi 1119 contigisse,

nemo

ducertt.

gravium
(

Miquumest, ut, antequam opp testimonia eayonam, scriptor


satlS.iii

u/rersariorwnargumentofacnn
U iun t
,11,.

scopi titulo, sui adscriptione

nommis cum

ahts
fol.

saltem

'/->

episcopos
^ttila

episcopis roboraril. Ilis

adde taudatas a Sando-

monasterii valio inDescriptione chartas, editas sub annum Christi 900 -19 verso episcopus,< Zamorensis in quibus Dominicus, putem Jomnem, paret cui proxime successisse nonnis II facio. Utut id esi ad
i

SahagunHui

abexitu seculi x fuisse usque nuraa& anno Christi 990 ad


t

L009 sed

illamtenuisse eccurnonmodoSanctustlli

reaum Legionensiu,
,,,,,,,

diplomatt

/sedneqvc

orumejus ad

auem hujus

annumChristimMlainauthentimchartealw
iaexstat? Adprt monumentispublicisme quod attmtt, ia mam huj^ 1UsiHpaHem quodnuttxprorsw, 9* 8. itti,,,, ui/pothesi, prxferat,swpnvat*s<mregixet>arn

assertioms nostne stabilimentum

sufficit,

hujus

Joanms Zamorcnsis

antistitis

mumerat laudalus jam sxpe Lobera, pag qut inveniri, alque ita qmdem, , ex aralum

/,,(, vi Christi 970 in variis

m vw donationum

nomen adam

chartis, quas

m ^inome

,,,,.,,,

in

tenebns

eHamm

Lmonendun, cmsui.Sed Zamorensiwm a***> seriemprosequamur. Joannem II MeeptM vet Salomon vel ante ann. ChrisHm
videtur

"J modo posset calamitatibus ^ consolmdo unice intentus,


,

^persojegx
ui protn

ei-

mi,

S.

ATTII-WU BP ZAMOR.
Christi L088, nufn, 12 Bernardum, archiepiscnpu??i TolcUinum ac primatem supra memoratur/i
.

I.

c.

videri non rfcbeat, si nulla regwn suorum diplos adscriptioneipseconftrmasset. mata sui ejus successores spectat, quorum Quod vero ad nullam unius seculi rfecursu exstare memoriam,

primum

illius

urbis (Toletanee) prsesulem

compellat,

primum

videlicet a

Saracenorum

adversurn contendunt; Respo?ideo id rotunde negari posse, quandoquidem, teste Davila, sudra Laudato,pag. 3%, Gomesa?ius, Zamorensis episcopus, anno 104U, wi Februarii Ferdinandi I, CastelUe et Legionis regis,diptoma subsignasse reperiatur. At fac tantisper, quorf tumcn />robatum iri non arbitror, hallucinatum in eo Davilam fuisse; num /iropterea, quia post iteratam sub seculi \ finem Zamora? vastationem Attilani
t

Toleto expulsione, non veroomnium primum,qui quovis te?npore Toletanse ecclesioe antistites pree-

fuerunt.

Quod

si

hancverborum
;

Roderit

expla-

tionem admittere ut nativam ac primigeninm ul non J/ropteritniis, iio,i rcpuquuln) /nutjuojie/-c ea allegata sc?'iptoris,S. Attil.-mo ?iou synchroni, verba hoc apud ?ne e/ficient, ut rejecta tot diplomatum num. \l uililuctor/iu/ ct Murd/rologii Romani infra laudandi auctoritate, ipsi meclausis oculis
,/i'ni

successorum nulla subsequente seculo memoria in instrumentis publicis servata est, non modoseculo \i nullos

dedam, et Zamorensem seu Numantiepiscopum, quem monumenta antiqua plux exstitisse


\

omnino episcopos Zamorenses

fuisse

rimique scriptores saltem seculo


hibent,

adstrues, sed et ante urbis csiitatem Zamonc episcopalem cathedram merito eripiendam des ? Qua Dialectic<v reguta hoc sequatur, fateor,

non prius quam xn seculo aliquuntum progresso institutum fuisse, exipsius testimonio
nittam.

necquemquam asquum istimo, quitam debili adversariojudicem fore ea ru?n argumento applaudat. Non dissimulandum
?nep?*orsus ig?iorare,serf
ore?isis ecclesias,

postqua?n hanc

c.ala-

mitosa tempestate admissam deindeque summo labo?*e admi?iistratam suo o&#wAttilanus afflictissimam fecisset,tam luctuosam fuisse faciem w ne vix unus episcopay-i, ut sat dudum vix aut

Novi quidem etiam Joannem Vasseum toiecre '"" ,h scriptorem Roderico multo recentiorem in suo " Chro/uco Ui.spanix tom. H/sp. ittustr. paq. fi30 i>"iiut f unaeun x. Jt expresse asserere, episcopum Numantmum num- /, qu.-iiu fuisse. Ai hicscriptor aliud non vult, quam celeberrim.c illi Romanorum tempore Numantige K numquarn episcopnm fuisse datum, quandoqui16
, , .
,

' 1

"'

de??i,

ut ipse m<<.r suintit

Numantia (antiqua
Christi
:

illa

lem

illius

sedem expeteret, aut

idtro

oblatam non
episcopo-

nempe) multo
diruta,

ante

salutarem

natalem

detrectaret, ut fortassis

Zamorensium

series propterea plurim uni mterrupta fue?nt ,illiusque dicecesis cura plus se??iel vicino Astoricensi episcopo dema?idata interim sit,donec Zamora e ?mi?iissuis emergere ac tande?n postulante Alphonso VIII, Bispaniarum imperatore passi?n dicto, a Callisto PP. II sub annum Christi 1119, ut Loaisa alii-

seculo xi subi?ide vel forte

nullo posl tempore fuit instaurata qua de re disputa/c hujus loci non est.Quam vero laudatus Vassevs alienus anostra opinione non sit, ipsa ejus verba tom. cit. cap. 21 satis ostenrfuni //imonMisis an alicui (anfiquo Iin /hvc se habcnl
.

episcopatui exstincto vel translato) sucoesserit,


tanta
rei

in

antiquitnte non est

interpretntn facile.

que scribunt,in episcopatunf e?Hgi seu potius pristinse dig?iitati restitui cceperit.
scd nec
riei

Sunt tamen, qui affirment de noyo institutum petente Allbnso (seu restauratwn) episcopatum a Calixto secundo Hispaniarum iraperatore
,

ToU

tani

verba, tamelsi

contra nos fa
ccre vidcntur,

Eu?n igitur Rodericus, archiepiscopus Toleta?ius, lib. 6 de Rebus Hisp. cap. 27 asse?'it, ante Hieronymu?n Petragorice?isem, ?ium. 2 memoratum Zamorse nondnm fuisse nec episcopum nec ecclesiam cathedralem, non de rerum Zamo15

Romano

Pontifice,

circa

annum Domini
eaquede

mcxix,

Pontificatus Calixti anno primo,

re extare

rensiu?n statu,qualis seculo x aut preecedenti tempore fuit, sed de illius ecclesise statv qualis \n
,

seculi initio erat, exponipotest,ut sensus sit,cum

instrumenta Pontificia et imperatoria in archivis illius ecclesiae. Primura vero (post de novo inZamorensera episcopum stitutum episcopatum quendam Bernardura Toletanum eanonicum ( hunc Joannes Mariana archidiaeonnm vocat) qui obiit anno Doraini mcxltx. Hactenus
I

Hieroni/n'1's i/le, Valentinus i?i Hispania episcopus, amissa sua civitate, episcopalia munia Zac moi ccexercere aggressus est ,Zamorensem urbem post denuo illata?n exeunte seculo x vastitatem, sub ea adhuc tempora ita partim ruinis suis involutam jacuisse, ut aliarum dicecesium instar nec proprium seu illic assidue commoranU?m episcopum,stabile?nvedemortuisuccessoremhaberet, nec cathedralis ecctesia, i?i quapro dignitate episcopus sederet, ex aedificata seu instau?'ata esset. Cum vero laudatus Rodericus mox subdit, Bernardum prxfato Hieronymo succedentem, fuisse primum proprium episcopumZamorensem, won atio modo,quam quo Bernardi illius epitaphium num. 13 inteltigendum est,etia?n exponi posse videtur, ea videlicet signifcatione, ut Hiero?vymo, qui

Vasa?us, in ?nedio

quidem relinquens, an
,

Za??io-

re?isis civitas alterius exstincti

aut translati epi-n

scopatus sedem exceperit minine tamen Zamorse seculo x Numantiae nomen eripiens, nec eodem seculo proprios ejus exstitisse episcopos negans quin contra cwn ab iis dissentire non videatur, qui ex i?istrumentis Po?iti/iciis et imperatoriis Zamorensem episcopatum de novo sub Cattisto II institutwn seu innovatum asserunt, episcopatum hunc multo antiquio?'em seculo xn nobiscum /acere, censeri potcsi
?iobis laudatis supra scriptor P. M. Ftorezius, tom. Ilispanise Sacrse pag. 243, dum Za?norense?n episcopatwn post Maurorum secuto vm in Hispaniam ir?*uptionem erectum fatetur, et i?iterrupta ob devastatam urbem episcoporum serie, Cal-

17

Conse?itit

et nominatlt*

eruditus, R.

cum Ftoreut
nob "faveL

vices egerat, e vivis erepto,

Zamorensis episcopi Bernardus ille post instauratam Zamorensem ecclesiam, primus e modernis episcopis, propriam illius sedem titulumque Zamorensis episcopi ad ??io?'tem usque gesserit, a quo Zamorenses et re et nomine antistites ad Roderici usquetempora non interrupto ordine deducebantur Haud ita absimili modo Urbanus PP. II apud Baronium in Annal. Eccles. ad anValenti?\a civitate exutus,
.

annum 1119, ut Loaisa instauratum seu de novo institutum scribit. Ceterum, cum memorata jam mox instrumenta Pontificia et imperatoria, ex quibus calisti

II temporibus sub

tradit,

thedree Za?norensis iterato constitutscannum alia-

que adjuncta verosi?niliter discere

liceret,

vel

numquam

typis edita fuerint, vet certe

ad nos

non pervenerint, dubium mihi manet,

a?i Zamorensis

DIE QUINTA OCTOBRIS.


morensis sedis instauratio Callisto PP.II, anpotius Paschali II, Catlisti decessori, adscribenda sil, ijim,t>/<f/ii/,>i anno Chrisli 1115, quo Cattislus II necdum Pvtn cathol ra,a ascendcrat,jam
etsi
cet.

241
UICIORI
l

canonizalionem illam Urbano II non abjudiNihit igitur nobis inde suppetit, ut sanctum

Variorum auclorum

Prwsulem nostrum anno L095 vel 1098 Mediolani inter Sanctos solemni ritu adscriptum fuisse, sat tuto af/irmemus titniBcraarilitsZai, rpiscopus /iicrit,t'uque 20 Niliilo ptus lucis nobis in hanc rem sup- S.Auilmi nomine Ovetensi concitio apud Aguirre tom. 3 pedttat B. Urbani II Vita, a Ruinartio scripta, Concit. pag. 827 unacum aliis Kispanise prasquam habes inter ejus et Mabitlonii Opera postsulibussul Utut tamen hsec sese habehuma, neque Codex Canonizationum a Justo impediant,nilu/, uti ex jam disputatis liquet, quemab xtateS. Fontanino editus, in quo quidem Apostoticse Urmento est, quominus 8. Attilanus, bani II litterge anno 1090 in Romana sy< Froilani dimoveri non posse docuimus, ab anno datx, de peragenda ex forma commissaria ut Christi 990 Za mon msis antistes anobis recte cum an- vocant, B. Nicolai Peregrini canonizatione pag 9 stitua/ur; ex quo consectarium etiam est, exhibentur at nihilprorsusdeS. Attilano, eodem no xix episcopatus sui ad immortalem vitam,ut issis lempore cademque forma inter Superos tenet, sanctus Antistes transcommunis opinio Quas adscripto,'. illic rommemojmtum invem A.C ~ * teriC, WelUSOUllUS, tametsiDe rcr ,Vtf*o ad ierit, ut ejus obitus, lUtHCLSl UC iWreras T. rr r, ,, J Uhtterasad h debeatr ergo Galesimus Apos/< 1024. contrariumteneat t A.C. \009innecti /inwiYiti/lflnvii/nni r. __. D ....... ./ O nostr V Y1/...//-I t OVkl 111 itatem in comprobandant. Prsesulis in Sanctols Nunc, <j<icv ad Episcopi i/ationibus citat, suis ad Martyrolvi ejusqueEcclesiasticumcuirunt ulhmn relalionem I 'untcuLiiio itoii /ir,-rlu.nsse oporte/, ncc, ubi tum attinent, discutere aggredior. Sunt nonmd/i hse reperiri queant, quisquam edocuit. Nihilo scriptores, a Tamayo Salazar adhuncdiem pag. nus, tametsi et annus et tocus, quo Sancti canoI relati, </<o B. A.ttilanum ab Urbano I'P. <<ius dici fuit adscriptum tradunt Caetitum albo solemni ritu nequeat tamen, quin hsecab Urbano II in magna sedhos xtatis S. Attilani et chronologim Pontifi* atiqua synodo pro moreittius temporis facta sit, certe B cicB rc/ ignaros, vel immemores fuisse,vel ac proin vix non inter primas sotemniores com- g insit
1
I

w-

._

/ 1 l. / / I

/ ft

<

,i

irrpiter aberrasse,/

ns,

quam

dubitatum

rbanum

I seculo

m Romanum Ponminu

putanda
potest
,

tiftcatum tcnuisse, necpi Sancti nostrt obi/um annis potuisse C&litum illi honores decernere, nedum id solemni aliquo ca-

oin octingentis fereante

canonizationes dubitari merilo non cum Martt/rologii Romani annuntiatio


sit
,
<

nor

sritupm

>>

seculo in

me

usitatum /uisse.periti omnes apprime norunt.

Paxdo rectius Sanctum nostrum seculo xi inter tom Cxtites adscriptum,LuciusMarineus Siculus Laurentius Surius i Hisp. illustr. pag. 84J etexeo < ambo non immunes ab ad hunc diem st omnt erroresunt,dumid ab Urbano II ad annum
luo

</ eamhanc illi Pontifici <'/sertis verbis que unanimis scriptorum eruditorum auctoritas con/irmet. Ceterum quid laudatum Benedictum XIV moccrit, ut Sanctum nostrum Zamorensem seu Legrionensem episcopum vocaret, omnino me la/et neque etiam video, quo pacto,satva antiquioossint, rum auctoritate, hxc cjus verba auctor Attilanum nostrum Za21 Sienimhic
;

epiicopu

morensi simut

volunt,

cum tamen,

ut constans ac

au/iquorum recentiumque sententia tenet, anno dumtaccat 1088 Urbanus II Pontificatum mulla \em beato e mvis <<cessu post adi anno 109 (J, xxix Julii clare feliciterque gesta
ccr/a
i

^expendun Legionctst ecclesise praefuisse, asserere votuit, non modo diplomata sai multa, sed et plerosque auctores eruditissimos sibi reclaet

deposuit. Porro, ab hoc Pontifce in

Sanctorum

manteshabet, quippe quorum testimonio, non S. Attilanum, scd S. Froilanum ab anno 990 usse, cerque ad 1006 Legionensem sedem tumevadit cuiaccedit, quod nutta
-

catatogum relah><<< fuisse Antistitem nostrum, testaturMartyrotogium Romanum ad hunc diem, nec unum vovi auctorem, prseter supra confutatos,

hibeant,S. A.ttilanun_ aut veterumtestimo, Legionensi cathedra succcssn, sui magrsin in


fuisse aut episcopatum hunc Zam< curx unquam fuisse demandatum. Si vero scnsu,

qui id in dubium vocet. in urbe 19 At quotoPontifwatus sui anno, quave

utaiunt,disjunctivolocutusfueritsupralaudatus
scriptor, i/a ut
S.

idabUrbanoIIc/fectum est ? Hxcego monumentoXI de canorum,quce hocrefera7it.de/rr/ rilr/intrenonausim. nizulione C Asserii quidem eruditissimusCardinalis,Prosper XIV, de Lambertinis, postmodum BenedictusPP
Benedicti
\
'

Attilanura vel /<<

"''

Ub.

de Servorum Dei
II
iii

Beatificat. etc, cap. 8,


lib. 4,

Legionensis ecclesise episgopatui '" medio, F ficatum voluerit, relinqur determinate occupant, non utram exhis sedibus > R apparet,quid et de recta Martyrologii

num.

12, teste... Puricello

oap. 81,

Urba-

annuntiationemoveredubiumpotueritt

ntsi fo
1

mim
tyres

(amw

Blarcivitate Mediolanensi inter sanctos [QMvel 1096) retulisse HerChristi

Baroniiad annum
abcrraatts

a vero Christi 10*7, num. 1 Froilanu.,, luxatO auctoritas. dum S.


.

lembardum. et inter sanctos Confessores Attilanum, uti etiZamorensem seu Legionensem episcopum, ad diem % Martyrolog-io Romano

dumtaaat, et S. etiam hujusnominepresbyter.; Legionensem episcopum eo tempore Mtilanum


statuit,

quo itleevivis certoeaicesserat,

ei

>

am

legitnr in

Pagi in Vita 8. satoa eruditissinu scriqubd UTbmUverum nec Puncetlus ptoris auctoritate dictum sit
Octobris, et latius
.

prosequitur

oredi potest ;cui adde, diu superstes fx Davitu, ., ab ullo auodnecab jEgidio htstoriographo ul.orc v, ,/
<

cit.

cap., nec cap. 79, ubide S. Herlembardi ut nonizatione ex professo tractat, vel verbo uno, 1647 editum, consutenti cuilibet ejus Opus, anno numcmanifestumfiet, deS.Attilani inSanctorum adscriptione mentionem fecit nequc Francirum Htstoricochronoloscus Pagipag. 521 Breviarii

ca-

Legionensisecclesuv Legionenses prtesules S. ptore satantiquo inter Quapropter, cum nuila Attilanus computetur.

oroferanturdoa
nostru,

nta,

qux sanctum Antvstiti


'"

gico-critici

Pontificum

Romanorum

auctorem

eorantiquatradxtA standx dumta.ud annuntiatione, quee eum Zamorensem statuunt eniscopum


Reliqua, qu;e

^f! '""
A

anunum antiquum producit, qui aut locum aut expnmat, tamnum retali inter Cxtites Attilam

tum

faciunt, prxter

Sancdculad EcclesiasHcum qux in Actis ei Anno^ Uta,

242
II
c

DE
commemoranda
:

S.

ATTILANO

EP.

ZAMOR.

TIIRK

tatis

erunt, lubet hic recensere.

G
el

Sanctiin M>li.

memoria
ejut

(ultus, eaput

Toletum

Martyrologium. die v Octobris eum fus Eodera die sancti Attilani , verbis annuntiat quera Urbanus seoundua opi Zamorensis rcpcriturque in Sanctorum numernm retulit iatio in Martyrologio Sanctorum Ordinis S. Benedicti, quod Romano, a Benedicto PP. XIV aucto et castigato, subjieitur. i'<msen-

Romanum

Motanus Qalesinius, Wion, Menardus Bucetinus. Hic tannen in eo ab aliis discrepat, quod deinde ex uno S. Attilano, ab Urbano II in Ccelitum numerum relato, duos Benediotini Qrohnis alumnos duos Morerotensis ccetiunt
,

et

reHquHs impendatur, pronum est cogno- D Ceterum, unde itclati Tolelum capitis S. Atiilani historiam hauserit Yepezius, nusquam ipse edicit, nec proin decidi facile potest, an itti l'.l potior, quam Manriquio, ad annum Christi cap. 8 integrum Attilani corpas Zamora? servari a/jirmanti, habenda fides sit. Id tamen ea> memoratis eruditissimi Pontificis Benedwti XIV verbis mihi indvh/ini iim fit, aliquas, easque insignes, Sancti nostri retiquias, Toletiasservari, ob quas recitandi ejus ecclesiasticum Officium Toletame
Attilani

scere.

ecctesiee facultas concessa sit, tametsi,

quxnam
ne-

hae sint

documentorum penuria edocere

nobii Priores, duos Zamorenses episcopos, duos

denique Attilanos comminiscatur, sibiin omnibus anno similes, nisi quod unus, ut ipsi ptacet
,

Christi S20, alter


tilanura credimus,

anno

00

ad immortatem
8.

citam migraverit. Nos

unum eumdemque
S. Froilani

At-

socium ac seculo x exeunte coepiscopum exstitisse, supra ostendimus.Sed Sancti cuttumprosequamur.Ejus

quem

queam, 41 Reliquum est, ut de Actornm S. Attihni jam nunc edendorum auctoritate nonnutta disseram. Ac primo quidem, qiuc in superiori Commentariopag. 232, num 18 de S. Froilani Actis dicta nec enim sunt, hic pro insertis haberi postulo illis certior quam his adjungenda in omnibus
;

cur

hic eia\

tm

Officium ecclesiasticum
rensi,

commune

fuisse

Zamo-

Compostellame, Salmantimc, Legionensi, Tioiasonensi, Burgensi aliisque Hispanige dicecesibus, teste Tamayo Salazar adhunc diempag. B US, ex harum ecclesiarum Breviariis manifestum est. His nominatim addo Totetame ecctesix Oflicia Propria, de quibus Eminentissimus Cardinalis de
tific.

cum omnia quae iltic referuntur fides est ex synchronis supparibusve scriptoribus aut documentis hausta esse nullo ex capite constet. Quia tamen Acta illa non tam Tamayi cujus
,

Scepe in antiquioribus fides nutat,

quam traditio-

nis

non contemnendas

et sat
,

veterum Breviario-

rum auctoritate nituntur

interqude, siAthotn

Inter

Lambertinislib.\deServorumDeiBeaetc partc t, cap. 6, num. i ita loquitur : Offlcia pxopria Sanctorum Toletanae ec,

clesiae et

et

dioecesis edita Antverpiae auno 1091 signanter in Calendario proprio festorum prae-

de Lobera pag. 229, num. 4> laudato credimus, nonnulla vix uno seculo a SS. Froilani et Attilani obitu remota sunt, visum est Acta illa, quandoquidem primigenia nobis inviderit antiquorum temporum iniquitas, adjectis Annotatis
recudere, ut lectori rerum S. AttilaEn igitur illa, prout ex plurimis Legendariis, prgesertim tamen Zamonostris,
liic

dictorum Sanctorum

a summis

1'ontificibus

ap-

ni curioso sic fiat satis.

probato; die ix Eebruarii in ecclesia matrice recitari videmus Officium S. Reinoldi mnrtyris, di(

Eebruarii Officium

S.

Aldeg-undae, die v Octobiis

rensi ,variisque scriptoribus a Tamayoedita sunt, quibus, quod notari meretur, eruditissiruus Mabillonius Sa>c. Bened. vi, parte
i, pagg. S2 et 83, Yepezius in Chron. Bened. CenU vi ad annum Christi 985, et Athanasius de Lobera in Vita S Attilani quantum ad substantiam consentiunt.

Officium 8
in

Attilaui episcopi et confessoris... quia

eadem

ecclesia matrice asservautur insignes re-

liquias praedictorum

Sanctorum.

De priorum

reli-

quiis quia

actum apud nos suo

loco est, de S.

Attilani vero

corpore quia in ipsis Actis sermo

recurret, ea hic de sacris ejus exuviis

comme-

morabo, quorum nidla in


ceelesiu a qu

dam
,i,

sik

lalutn /'.<
,

qm

ju

quix Zumoren*es rer<

mentio fit. 23 De his Yepesius in Chron. generali Ord. S. Benedicti Cent. 6,pag. 205 verbis Hispanicis, ut ante, a me Latine redditis, ita loquitur Fatenturindigen(Zamomes,)corpori S. Attilani (otim in Zamorensi S.Petri ecclesia deposito) caput depropterea quod sacrista quidam ecclesiae esse
actis
:

ACTA
Ex
Breviariis variis etiam vetustis collecta tom.

5 Martyrologii Hispani

S.

c meriturum

optime insignem corsacrum aliporis S. Ildephonsi ei impertiret qiiod caput abstulit, (^uot re ipsa non S. llde1'etri

ritus,
,

se de

Toletana

ecclesia

si

partem

aliquam

a pag. 418.

phonsi

sed
in

S.

Attilani
inclytis

erat

ita

disponente

Deo

ut

tam

nerationi foret.
cticoy^pus,

Eodem

urbibus honori et veYepezino teste, prseter San-

Saluberrimum siquidem est gesta * cognoscere, tum uteorum memoria, multis semper recensita laudibus, in

Cur Sanco
,

-11,11

geslo

quod Zamorani serwmt,plurimi etiam faciunt supeltectilem <iliquam,quaSanctus est, puta episcopali annulo, baculo aliisquc hujusmodi rebus, quse ejus memoriam renovare natae sunt, additque laudatus scriptor, ipsam hospitalem domum, in qua Sanctus a peregrinatione redux diversatus est, etiamin honore esse, ibique
drjjictam cerni admirabilis pcrcyrtnationis ejus infra in Actis recensendse, historiam subdit denum, ad locum hunc, quem solitarii incolunt, festis praecipuis solemni supplicantium agmine Zamorenses ire sotitos esse f ubi vel ab epi/i0 vetab alio prgecipuo sacerdote sacrwn Mis Sacrificium celebratur et e suggestu verba ad sse
,

perpetuum eluceat tum etiam et maxime, ut illorum opera nobis documenta sint, vivendi iter ostendant. Et quamvis et sancte eos tamen Sanctos omnes venerari jubeamur
;

conicrH
'

tupplt

ctorum

celebriori laude decet extollere, qudbus

peculiari

quadam
sulis

devotione et charitate praecipue devincti


est
,

sumus. Hinc

ut sanctissimi

patris et

prae-

laudes et gesta nos Zamorani prosequamur officio singulari , quem apud omnipotentem Deum patronura egregium et prsenostri Attilani

cipuum advocatum semper habemus, cui Pastori optimo nos, ut oves propriae quondam custodiendae, commissi sumus a. qui urbem Tarazonam b 2 Ilujus parentes
,

S. Att>i"'

pai
,il,

niumvotih

nulivUM

populum

fiunt.

Ex

quibus, quanta veneratio

S.

Hispaniae incolebant, cujus et erant nobiles cives, cum prolis habendae percupidi essent, multis

iiislilnti"

'

monatti' b

<}\

I.XTA

0CT0BM8
i

luia orationibus

jejuniis,

oblationi-

testabatur,

qui eos

aeterno supplicio

damecce

[x

Dvuwn

bus

Deo elargiendam poBtulabani Quorum vota Deus exaudiro dignatus, juxta eorum desideriuzn filium conferre deit. Sinc caelesti revelatione mater moniet
ibi

eleem

Jamque
cuncri cives,

discessura

parabat,

cura

uno pectore

cebant:

Ne oves

et ore olamantes, di Pastor deseras, te, quocura-

que

gravida effecta est et filium Dei servitio mancipare promisit c. Tempore itaque '-"11 tituto, e leTatum con* tulit filium quem Ann\ suw vooatum ab infantia snnctis et bonis moribus imbuerunt. lluprotinua
,
.

ta

dicitur,

quae

eis

ieris, sequemur. At beatissimus Praesul, benedicens, futurum reditum brevi promisit. amque itinerans, dum urbis pontem, qui divi Laurentii templum est pertransiret,
,

annulum
n

pontificalem

extrahens, b

verbis in flumcu dejecit:

manarum
tus,
in

atque sacrarura literarum studiis tradi-

diebus pauois
urbi

Cum

vero

mirum in modum profecit. annum quintum-decimum ag-eret. in


,

Quaudo te revidero, omnium delictorum meorum veuia? certus ero xi. " lnde cum uno familiari comita arripnit. Quo post aliquol dies clam rcl;

mouasterio

Tarazonre proximo d,
e,

ubi pa-

monachaleni habitum sumpsit. Hic autem aliquot annos / eingulari oranium virtuturn specimine et monasticae discidonec sancti abbatis plinae observantia vixit vitamque ei adhaerere Froilani g audita fama
rentes ejus incolebant
,
,

mutato habrtu, sub paupere veste solus mendicans, loca sancta visens bienuium peregri,

autem vocen:
divit,

sibi

dicentem
:

caeiitns emissam au- oiwww Attilane, propera visere 'weriijutna

piscopatum
u

exauditae

cii

111

illo

agere decrevit.
obtenta abbatis suis fecultate h
,

tuSE

./

u,

Quo

audito

namque sunt preces jam vesperascente di'


,

B
SfalK (Ul 8f CO-

;,

Qui,

el
,

cum
ubi

teucbris
\

exortis

tribus vale dicto

gTessus

suos ad locum
eo vixit

ad
cto

S.

inccntii de

Zamorae appropinquarel Cornu parvam aediculam, san-

mUemS.Froi' . Froilanus dclitescebat,


(cmo a
e(

perrexit,
,

cujus comes

'/'""/

i<

monachis

factus

aliquantulum cum
et

quo usque

Scpulcro vicinam y, anhelus et defessus di'-micolae vir atque uxor recivertil

E
"'

Prior praflei
h

hominurn auras vitarc


cernentes, solitariae

vitas

publica fug-ere loca dehabitaoulum quaerentes


i

aptum

ad

montcm Cuturrinum
aediculam

sre
/.

pieus*, tenui coena praestita refeccruut. Qui sequendi dic luccscente , iu palatium ale pro sportula potenda (ut consueverant) profe,

ubi unusquisque Bibi

construxit

Sed

cum eorum fama celebris protinus per tot.un audiendos poregionem eos ad pervolaret multollinc confluebat. pulorum frequentia rum precibus flagitati ad oppidum Vesum l
,
,

Attilanum sibi iu domo Bua quiescentem et custodem reliquere. Quibus cum pisciculi pro eleemosyna largirentur, sui Hospitis memores pro eo etiam portiouem postulant. Quibus unus
cti,

magiaus
versi,

piscis

datur pro
dimissis.

illis

tribus, reliquis exi,

num

turbas

bus divino faveute ibidem -monachis cong-reg-atis


,

plures accolas alimentis spiritualibus et corporalirefecerunt. Nam constructo monasterio


,

et

aliarum

reg"io-

^eiculis

Qui
pro

ad

ssdiculam
et

re-

grandem illum piscem


tradunt,

Attilano exeuteran-

dum

dum

tpsi

aqua

igne qiue-

auxilio, illico trecentis


,

rendis eunt.

Tunc vero sanctus

Praesul

dum

iilius

B.

Attilanus eorum
,

piscis lactes evolveret, intra illius

uterum aunur

Prior adsignatus
Ohriatianitatis
in

est.

Tunc temporiB
victoriis

cum
ut

res
fre-

lum

perioulo

conspicerentur,
n,
ita
,

reperit z.

quentibms

Saraoenorum

con-

alterum tinuo , peccatis nostrorura exig-entibus timeretur excidium, Froilani abbatis e1 Attilani Prioris virtutes et prodigia ad Legionensium requi, eorum sanctitatem exaudevenere g-em
,

quoudam in fluvio dejeotum, Tunc genibus flexis, manibusque in caelum levatis, Deo ing-entes g-ratias ag-eus, dib Benedictus Dominus, Deus Isracl, qui xit
pontificalem,
:

,,

visitavit
g-niriceut

et

fecit

redemptiouem

servi sui.

Ma-


//

diens, ad se ut venirent,

rogavit.

Adfuit Froila-

nus, cui rex regmi statum, Ag-arcnorum insolentias angustias propalavit. Ast Abbas et teraporum BBnctissimus regi et proceribus iram Dei propter

r*

b
//

misericordiam tuam omues, qui no* verunt te, qui tempore opportuuo ostendis miserationes tuas, et famulos tuos extollis meruit anima mea Doinine altas. Quando vidcre munificeutias tuas et quando consequi
-

opem

in

medio

tribulationis meae
,

beuedictus F

Indc

peccaraina detexit, et, quid eorum et ut Numinis misericordiam promerefacienduin rent, pra^dixit. Quo * in monasterium reversus
populi
,

,/

in aeternum,

Domine

qui facis mirabili.i

ma-

//

et

copiosa
ubi

pecunia

donatus,
et

nobium
(

construxit

Taborense p postmodum Morerolencoe-

,,

g-na solus et timentes te glorificas et g-lorificantes te, das* illis escam temporc oppottuno. /brfadam Quis sum ego, Domine, ut misericordias, quas

/,

hodie dextera tua mihi

pnemisit, indignUS ho-

cum

Priore

Attilano

aliquantulum

vixit.
1

aftu epi

4 Et
sj s

tcojmtZamorcHsi$
v.t

et

dein

peregi inalioncui imtiluit


.

rum
lecti
,

cum eo tempore ecclesia? urbis ZamorenLegioncnsis prassulibus orbatas essent, hog anc torum fama rc\, clcrus et populus alAttilanum
Zamorae
,

munculus promererem. 6 Quibus dictis, continuo totius urbis oam panae/nullo pulsante, sonitum ex se dedere aa.
//

,,
/

Quod miraculum

videntes aniversi

oives stupenj

Froilanum

Leg-ionis

perquirunt; et cum tesque, hospitia et e< certum invenirent, dispensator episcopi ilnihil
lius

rur

pontifices elegere et in die Pentecostesr solemniter consecrantur. Attilanus itaque in cathedra sub-

paupcris

recordatur,
petierant.

pro

quo
,

eremicolae
civitas

eleemosynam

Quo

audito

u-

populos sibi comlimatus, protinus clerum mira solertia regere s cXBpit ac missos et per decennium continuos pertulit oratione frequenti labores. Scd cura sua& juventutis aliqua-

templa

niversa ad 8Bdiculam illam propere confluit. Quibus Attilanus ctsi veste dirupta, sacco atquecentonc antc
visu
'

indutus
ac
se

<

tten

statim,

mirabile
orna>

caelesti

pretioso

culti

pontificali

rum imperfcctionura
instituit et

recordaretur

poeniteutiarn
,

peregre profioisci abesseque poeagere nitens decrevit t. Quod ut absque nota perficecausas rationemque abeundi suis fideliter ret quibus redditus episcopatus paudemonstravit
,

quajsitum obviam venientus civibus ad egreditur bb. Quod cuncti videntes admitibus et cum grandi g-audio rati Pontitici gratulantur sincte bi pompa eura iu urbem deducuut.
I

hh

et

peribus dari Uctobris

preecepit

si

aliter

vero

fieret

tn atque pie viveus obdormivit die v mensis Octobris anno Dono

post

septenniuin cc

Domi1

'61

111 111

Tomus

III.

ACTA
K\ Bntmwi.

S.

ATTILANl EP. ZAMOIt.


Oaesaraugustano, ad fluvium Qt
est prope
teris,
i

BBtatis suoe lxx , pontificatus \ix dd. n mx Cujus corpus lachrvmis omniuin tumulatum ad ejus sepulchrum hoc iusculpsit epitaphium
i i
,

tosdictum,... sita
11 Ye-

montem Caunum,
a
\

in limit

tleucia

Tutela distans inOcca


8, a

dcvotio.
7 Continet haec fossa Attilani praesulis OSSa,

Soriam Calagurim

num

ersus

Bilbili 10, in

am hyberSeptentrionem
nobili

autcm urbe ex

phium

Qucm Zamora
Iste

diu est vcnerata decoi


vivitque
Prioris

stemmatenatum

fuisseS. Attilanum, asserentibus

sub abbatis Priolani nomiue gratis

Duni

monachus
obivit.

munus

Breviariis et, quotquot de ej auctoribus, cum nihil aliunde obstet,


to potest. c

ut
i

Denique Pastoris baculo exaltatus honoris, Oinnibus ornatus virtutibus isteBeatus Et populum rexit nec juris symbola
;

Wadem

Iwec

Athanas

:380

v&
fleil

lit,

Zamorense Breviarium, utietLe-

xit.

Hoc Benedictini Ordinis monasterium una

Pauperibus
ctus

factus

pater

cognomina
et illis

na-

leuca Turiasone dissitum fuit,ut censent Lobera

pag
:

Est pia, pupillisque magisti

Distribueus paucs

reprimebat robore canes


erat,

edum, inquit hic Hispano idiomate Centuria 6, pag. 208, illius ruinae visuntur, exstatqueetiamnum ecclesia,quae a S. Be-

Omnibus

in locis elegantis fulmine vocis.

nedicto
Fla-

nomen
S.

servat, vicinusque
in

campu

Et viduia tutamen

nam

pectora

aru lmpus appellatur atque


FAiosdicto,
recoluntur.

men
Imbuerat tantis dogmatibus inclj
Vixerit
ut

adjacente loco, Los Benediotiobitusettrai

Pnesul

charismatc

plenus

et

cxul

Antiquae

(Utfieretque Deo g-ratus) funi vitce plorans peccamina


;

ms
trita?

rope illv ac <J< is gratia nonnumquam eo S. Attilaui parentes accessisse, scribit Loba a pag. ". /"' ipsum forte subobscuris Actorum w
itis
//>/.

Transegit binos annos ac denique humanos Convertens g-rcssus caslesti voceque pi


,

Lobera
;

sus,

us laudatus pag. Attilanum ad at dicti s\ \ut testem non pro,

S.

<>'<

Amplectensque bonos, quos mittunt cymbala


sonos,

ducit.

g Vide de eo
,

hic

/><<</.
,

SJ83 et

seq.

Urbem

concedit

Sanctusque

ad

munera

h In Legionens
sui facultate,

gno non
*

i%

reddit

Pastoris g-rata. llinc conscendcns astra beata

anach

dbbatis dimissa
6,

Xobis
8
pei
/'/'
i i

in

hac fossa

et vota

ol

et

os-

saee.

nobitica, ducerent, Yepezius r, ZQQdocet, va> al ib i / -cla t is e,


strat.

pag.
,

\on -

Hinc

cum

pluribus

clareret

miraculis

et

Deus
g-iis
II
,

assiduis

ejus

//.

sepulchrum houoraret prodiinviscbatur imple-

quibus

Hispania tota

VideAnnotata ad Acta k Adi Acta S. Froil


i
1

S. Fi
n. 3.

h.

ta//',

Urbauu* II, Pontifcx maximus, sanctum inter Sanctorum numerurn adscripsit anno Domini mlxxxix vel circiter gg. Cujus saPrajsulem
cra pigmora in ecclesia
S. Petri,

Eadem

hasc referuntur in Actis


k.

S.Froih

et lit.

qurc tunc cathe-

i,h

dralis erat hli,


jori

honorifice

elevata et in ara

ma-

reposita,

intra arg-enteam
,

quando permansere
pore
ii

arcam inclusa alidonec, ibidem invento corpraesulis


illa

C Christiani

quod reconditum in Hispaniae cxcidio rcliquerant, illud juxta S. Attilani sacras exuvius simili arg-eutea thcca su,

S.

Udephonsi,

Toletani

Toletani

in

ecclesia

Consule Acta S. Froilaninum. !. n Vide Annotata in Acta ejusdem Sancti lit. 1. <>'< o Nempe Ramirum 1 1 quo adi Annotata in S. Froilani Acta lit. m. p De Taborensi seu potius Tabat sterio actum i>< Annotatis lit, p. p q De Morerolensis coenobii situ Vi lem
,

lit. r.

pra arcum loco majoris arae


/./.

ferrea crate custo-

r Anno Christi 990, ut plerique censent, atque adeo die xx\ Maii, ut in Annotatis ad Acta S.

ditum et septem hk clavibus obseratum, reposivisitur. Quorum Deus meritis Sanctorum huc usque mirabilia facit hominibus, opem illorum impiorantibus et fide plena ad eorum sepulturas concurrentibus, ut innumera ad parietes templi pendentia testantur spolia, praestante D. N. Jesu Christo, qui cum Patre et S. Spiritu regnat in secula. Amen.

ilani
s

lit.

tdictum

est.

tum

Cum ante annum

Christi 990 ab Almanzore,


<

Maurorum

Zamora edibilius est, S. Attilanum potius de restauran


duce, destructa
et

utcumquc templis
gitasse,

quam

templa,

adunando disperso grege copopulum et clerum mira


,

solertia regere potuisse.


t Peregrinationem a S. Attilano susceptam, Marineus Siculus lib. 5 de Rebus Hispanicis Manriquius in Annalibus Cisterciensibus, Surius aliigue hagiologieodem ferme,ut sequitur, modo
,

ANNOTATA.
depromptam a Tamayo
;

a Prxfationem hanc ex Zamorensi Legendario fuisse, ipsa res loquitur.

referunt.

At quanta Zamorensis codicis hujus antiquitas nec quidquam mihi suppetit, sit, Tamayus sitet

unde hcec ostendi possit. b Tarazona, quse Baudrando Turiaso


ab hoc describitur
:

est,

ita

Urbs Celtiberorum iu Ilispania Tarraconensi Ptolemaeo et Antonino quae Turiasso Piinio , nunc Taracona urbs Hispaniae
,

in

Arag^oniae regno, episcopalis sub archiepiscopo

u Simile quid de S. Arnulpho, episcopo Metenin ejus Vita narrat cosevus ejus biographus tom. 4 Jul. pag. 436, num. 7 et Scvc. t Bened. pag. 150. x S. Attilanum ccelestivoce a peregrinatione sua Zamoram revocatum fuisse , tradit etiam ejus epitaphium sub finem. y De ecclesia S. Sepulcri Zamorensi meminit Davila tom, 2 Theatri Eccles. pag. 384. z Diceres
si,

DIE QUINTA OCTOBRIS.


\

245
B*

Diceres, historiam hanc ex memorata S. Arnulphi Vita depromptam esse, adeo altera alteri consonat, pr&terquam quodillapro Hispani bio7.

graphi genio non nihil amplius exomata suisque adjnnclis roslifa magis sit. ii Cum anno Christi 1002 necdum Zamora ita e ruinis suis post illatam ei ab Almanzore vastitatem emersisse videatur, ut
,

tem S. Petro sacram cedem ecclesiam cathedralem antiquitus fuisse, diserte testatur Joannes ius Zamorensis, seculi xm cceuntis scriptorin Historia Translationis et Xnventionis corporis B. Ildephonsi,
rii edituri

hmum.

quam in Supplemento Januasumus, desumptam, teste Joanne de Ferreras, ex aidhentico Ms. Zamorensi, in quo
hdec expressa leguntur

et

turres

et

campanas
quis illam

Christiani

residui

passim haberet liceat interim, vel tum "istauratam ostenderit


illo

dum

de prodigioso
;

manuseva-rnmt rostatorum (Arabum seculo vin ac deinceps Hispaniam i<i>opulantium) tamquam


fideizelati

qui

campanarum sonitu nonnihil ambigere quin

atissimas ecclesiarum reliquias,


eis

imo etiamsi tum icmporis campanas Zamorse passim exstitisse, certum esset, non hinc tamen prodigium illud indubitatum fieret, cumanullo
aequali scriptore,

juxta quod

possibile, collegerunt , ut in Asturias deportarentur, inter quas corpus B. Aldefonsi, Toletani archiepiscopi, deferentes, cum eo-

erat

nedum

aurito teste, memorise

Iradiluni ropcriatur.

Zamoram venerunt, et in ecclesia B. Petri, ubi sedes cathedralis fuerat aliquando, pig-nus sanctisdera

bb De ccelesti illoac pretioso cultu pontificali, quo subito S. Attilanus ornatus fuisse hic dicitur, silent alii passim scriptores. Quo ex fonte iltud

simum
ii

reposuerunt.

haustum
cc

divinare nonpossum. ut vulgo creditur, complelum, ut adeo narrationi huic non adversentur alii cum dicunt ^Sanctum postea vixisse annos circisit,

Nimirum
,

H ter
tem.

octo

sanctis

semper

operibus

incuraben-

dd Si hxc recte docet communis sat veterum scriptorum consensus, natus fuerit S. Attilanus anno Christi 039, et Zamorensis episcopus, ut etiam supra dictum est, consecratus anno Christi
990.

Regnante non Alphonso VIII, sed hujusnominis Legionis et Castetlaj rcgeX,et Assuero,seu, prout in authentico Ms. Zamorensi, mox laudato, legitur, Sugerio episcopo Zamorensem ecclesiam g-ubernante, dum nempe anno C/iristi 1260, ut Joannes de Ferreras scribit, ecclesia S. Petri repararetur, hanc corporis S. Ildephonsi inventioE nem contigisse, auctor est laudatus /Egidius Zamorensis, quinon modo, ut ad marginem Ms. illius authentici adscripta verba testantur, Sugerii

episcopi tempore floruit, sed etiam ex ipsius ore

nonnulla, quse refert, audivit. kk Angelus Manrique Annal. Cisterc. ad an-

ee Cum Fpitaphium illud nullas exhibeat notas chronicas, ejus antiquitas exacte definire nequit. Si tamen conjecturis, dum veritas certo erai non locus detur, suspicor illud, vel exeunte potest
,

seculo

'

'

(fiso

seculoxu,quo tempore usitatis-

num Christi 1131, cap. Sin fine, trium dumtaxat clavium mentionem facit. Utri autem hic assentiendum sit, an Actis an Henriquio, non est operee pretium disputare. Porro lubet Henriquii verba, quie huc faciunt, recensere. Zamo,

simum

erat,

rhythmum seu monotoniam, neglecto

subinde syllabarum metro, in versibus qutvrere, hoc Epitaphium Sancti nostri sepulcro positum fuisse. Certe etiam eruditissimo Mabillonio antiquitatem sapere visum est. fiDolcndum sane, vel neminem prodigia illa litteris complexum esse, vel ea ad nostra usque
tempor,i diligenter servata non fuisse. s et seqq. gg- Vide Comment. nUm. hh Hujus ecclesix mentio fit in Historia Revel

ram, inquit loco citato, Atilanus integer ornat, pestilenti contag-io (vide Loberam pag. 415 et seqq.) per ipsum non semel liberam, juncto sepulchro qui et ibidem quiescit et Ildephonsi Toletani
,
,

cui ut hospiti

cedit

nomen

basilicae

caetera
,

83-

quales. Reserare eancellos nemini licet absente aut inscio abbate Morerolse , penes quem una
e tribus

thesauri clavibus.
,

Sed

nec

in

publi-

cum

prodire visus est

ipso nostro sseculo

quidem hoc (nempe xvn, quo laudatus


et

prodiit

lationis seu Inventionis corporis S.

Iklephonsi
;

Manrique hxc
ccenobii.

scribebat) nisi delatus a

filiis

sui

apud nos

die

xxm

Januarii pag. 538

hanc au-

DE

B.

PETR0 DE IM0LA
S.

EQUITE HIEROS.

JOANNIS

FLORENTLE 1N HETRIRIA

SYLLOGE
w-\tsi nulliprorsus hagiologi,sire Itali,sive alii, itcums.^ur,,, |j seculo prsesenti antiquiores, B. Petrum, de fartyoto'" Jjjlrnola seu deForo Cornelii, qux jEmiluv, nomnoucccxx
""'',",.

C.B.

S.

Joannis

Hierosolymitani

Prior

Roraanus.

.*""/"'

oilis

ltalix regionis, sub ditione Pontificia-Bonoet Faventiam sita urbs est, a loco navulgo cognominatum, in Fastis sacris, a se
,

intulit Cattel-

niam inter
lali

'""" v

Jacobus Bosius sacri Ordinis illustrissinicvque comMiliticV S.Joannis Hierosolymitani,i[^i )rdo modo Melitensis Ordo vocatur, Historimunius amanno ]">''i typis Vaticanis RomcV in lucem editio multo auctior sesit, aliaque Operis hujus
<

concinnatis,

commemorarint cum tamen in Marsuum Universale cum id anno 1709 tyrologium hunc typis Parisiensibus edidit, Castellanus ad
,

diem

intulit
:

Gallicis hisce Latine

me

redditis

c binis culo proa!ime elapso prodiit. In postcriori Honibus, quarum sola antiquior penes 13 nos cxstat, de B. Petro nostro part. 1, K&. scripta inveniri A<-ta, tractatur, nullaque hvjus

verbis

Florentiae beatus Petrus de Imola, eques

auctor docet, uti ex Josepho Maria Brocohio,


scriptore

246
ino,

DE

B.

PETRO DE IMOLA EQUIT. HIBROS.


Melitensis Historia part. 1, lib. 1*8, g-loriosorum facinorum, a Beato illo in vita patratorum, uotitias
ijikp

C.B.

Ad
Ui
et ij>se

infra laudando, intelU ejus seu potius dest Ughellus*

periisse

occasione

rnagmse

inundationis

Ftorentinus, tom. :s Xtalise Sacr%, scriptor anno 1017 publici juris facto, in arehiepiscopis Florentinis col. 13S sic scribens Consecraveral item olim (Joannes SCtlicet, archiepiscopus Florentinus) una cum Raynerio, episcopo Fesulano,
.

anno

hdlvh

Plorentiae obvenit;

unde

alia

de eodem superstes non mauserit memoria, qu summa prudenfuisse eum profunda doctrina acrl vita virum, et, oum essel tia sanctissimaqufl
,

ecclesiain

smcti Jacobi in campo solymitanee militiaj equitum nobilem (Florentiee


Corboliuo, Hiero-

Hierosolymitani Ordinis, dicti Melitensis, eques, im csse prioratus Romani Priorem, cumque
postea
rie

Florentiam
Italicam
sit

ad

commendam
,

ita

hic

commeniliin anno mcovi,


majori altari saora lipsana beati
equitis

in

qua sub
de Imola,
veneratio,

commenda

Gallice commend'-

Petri

Hierosolymitani
,

summa cum

cujus meminit Lucas Ferrinus ne asservantur in Catalogo eeclcsiarum, piorumquc locorum Florentinaa urbis, Ex hoc Ughelli loco, aut ex Luca

Latine exprimere) S. Jacobi in eumdem Ordinem speCorbolini, ad po otantem, fuisset translatus, gravissimo mortifero morbo ibidem afflictum transiisse tandem ad seternam in caelo beatitudinem anuo Salutis nostrae
fas
aicccxx, die quinta
tonius ruiu

Ferrino t ad
au<

manum
>

ma

eliam Qrdine Melitensium equitum ia Beati nostri notitiam forsan

mihiri nl is bir

tente,

quemhic

Octobris.
M,in,-i

Pneterea
in
I>.

dominus

Manzoni

lmolensium

Historia narrat,

sua episcopoPetrum sub


inser-

iinem xenodochii cujuspiam servitio Floren


sese addixisse,

hauserit Castellanus, eumque in Martyrologium suum Universale inferendum dumerit. Quoquo ovoillo modo reshsec habeat, Peta suo Hagiologio non immerito locum dedit, uti ex p jam nunc dicendis patescet. ~ Jo Maria Brocchi, sacerdos, protononBrocchio* s Apostolicus et seminarii Florentinirector,

[bi

in

xenodoobio segrotis

viens sanetissime decessit,

pag-.

coxxxv. Sepul-

tus deinde

maguo cum honore

fuit in diota S.Jacobi

ecclesia, quaa

sub finem anni mccvi a Joannc 8. Prediani Lucensis quondam Priore, episcopo Florentino, simulque a Eaynerio episcopo Fesulano
fuerat consecrata.

-g

duasparles de Sanctis et Beatis, Flontinis Opus idiomate Italico haud ita pridem r annoYl^l prioriquideme.i vulgai lucem aspexityde Sanctis et Beatis ,quorum festum Missa et Officio apud Florentinos celebratur, ex instituto tractat, in posteriori vero de Sanclis et its iqu lem festum Missa et Offtcio Bt non celebretur. reliquiis tamen etimaginibuscuh ise tus publicus db immemorabili fuil delatus. Postcrioribus porro hisce Sanciisac Beatis B. Petrum <le Imola accenset tum in Incto, quo Operis sui partei dice,adpr sui Operis Sanctos ac Beatos in ultima pa, idos in anlecessid/i enumerat, tum prseci-pue in hac ipsa parte, in qua sat prolixum, Beato adornat. Td qaod Vitam inscribit, Beati emortualem,cultum sacris ejus cxuannum nis delatum, ac alia omnia, quse de Beato train
<

ti

Quo tempore ecclesiam, in qua sacrum Beacorpus tumulo fuit mandatum, consecran ante contigerit, parum interest, ideoque antiquam ex anno 1206 factum esse, qua id ut dixerat Brocch ius h ic probat ecclcsix illius h iscriptio omitto, et ea, qua in jam data scriptoris h> verba notanda occurrunt,sUbjungo.Beatum fuisse ssimum, prudentissimum sanctissimumque Iministrasse Ordinis suipriora* Virum, tum, gravissimo ex morbo Florentise anno 1820 obiisse, ibique in S. Jacobi in Campo Corbc ecclesia fuisse mandatum, Brocchio ea Bosii fide narranti credendum mdetur-, verum quod etiam ex ejusdem auctoris fide refert, Petrum nostrum fuisse a Prioratu Romano, qu gesserat, ad Florentinam S. Jacobi in Campo Corbolini commendam translatum, dubitandum
1

ammidMei,
sepuiiwam,

l.

reor,
,

iur,intcgrumqueidcirco,utita, quee ad Petrum nostrum pertinent, lectorem edoceam, huc transcribo paucis dumtawat, qu.vad rem non faciunt, ?*escissis, Annotationibusque,

dm

an veritaticonsonet. Ita animo comparatus quodde translatione illa, seu de Florentina,

quam Beatus umquam administrarit, S. Jacobi in Campo Corbolini commenda altissimum sit silentium in Inscriptione, proxime huctranscribenda, quam tamen qui adomamt, muneris illius a Bcato gesti, si vere modo ab hoc gestum aliquan- p do fuissct, mentionem videtur fuisse in illa facturus, utpotequa monumentum, quod epitaphii Beato posueri/ in ecclesia ipsiusmet toco esset Ftorentinse, quam hic administrasset, S. Jacobi
,

ubi id necessarium congruumve arbitrabor, subinde adjectis. Hisce quse exlingua Italica in bis concipitur Abstinendum Latinam conr non videtur a recensendo inter Beatos, qui ad dioe, :

cesim

modo

nostram (Florentinam videlicet) quodam Imola qui quamvis orig-ine Florentinus non sit, quoniam niliilominus ultimis vitae suae temporibus Florentiae habitavit, ibique tandem, sacro ejus orpore iu hac eademcispectant, B. Petro de
,
i

Corbblini commendae. Nec refert, Inscriptionem tunc primum, cum de terra Beatus
in

Campo

fuit levatus, ac proin d

vitate

adbuc quiescente,mortuus

est,

Beatis nostris

meritissimo videtur annumerandus, civitatis Imolanse g-loria, quae, quod illi sub seculi tertii decimi finem nasci dederit, suis eum accenset,
idcirco jure

non imminuta,
:;

Jlac inductione, veluti procemio

quodam seu

-,

itji

prologo, Beati Elogium orditur Brocchius, ita prosequens Celebratissimum itaque est tam apud saororum canonum, quam apud leg-um peritos B. Petrj nostri uomen ob insignia Opera, scripta
i

ujus obitum posietsienim id ita sit, cum Inscriptionis auctor Romanum Beatiprioratum habuerit compertum, reque etiam ipsa commemoret, guifar ctum, ut Florentinam ejusdem Beati commendam ignorarit, hancque nihilominus Bosius, qui post Inscriptionis auctorcm floruit, optime habuerit perspactam, litterisque in sua Melitensis Ordinis
'

tam

fuisse

Historia cousignarit
5

?
,

ab ipso in legfum materia, in qua erat vcrsatissimus, ab auctoribus tam sacrifl quam profa-. sub nomine Imolensis commuuiter citari nis
olitus.

Antonius Maria Manzonius supra a Brocchio lawlutus, in sua Comeliensium seu Imolensium rpiscoporum Historia pag. '235 sic scribit
:

^,,,,,,/,,,,,,,,

,','.

lupid

in$cripim,

Flornit his tcmporibus (secuto


tus
P

nempe
,

xiv)

beallie-

aobilis
in

eques Imolensis

Prior

Eefert Jacobus Bosius

in

sacri

Ordinis

rosolymitanus

Urbe

obiitque

Florentise

quinta

DIE QUINTA OCTOBRIS.


A quinta Octobris anno trecentesimo vigesimo supr mille imum is postquam operam jurisprudentiee dederat, in qua mirifice excelluit, divino servitio mancipatus, ubi Florentiam ooncesBit,
i

tum

dubito, an futurum sit, ut apud sanx etiam moderatseque criseos sectatOres / lem indubitatam inveniat. Retiqua Bru< ba, quae jam recitatisproximesubjungit,pergamus exscril
7

CB

ibi

in

xenodochio aegrotis inserviens Banctissime

Spargitur, inquit, miraculi adeo stupendi ru- zulam


tacrutjvu

decessit,

numatus
ille,

in

sede divi Jacobi,

vulg-o in

Corbellino. Ita

nullam omnino Florentinee


Corbolini seu, ut scribit, in
,

S. Jacobi in

Campo

Corbellino commendae , a Beato administratm mentionem faciens. Quidsi igitur Beatv


tentise spiritu

mor, magna populi concurrit multitudo ad v..nerandum sacrum Beati corpus quod dec rem postea locum obtiuuit, o dioto (inquonempe, ut num. 5 narratur, supra ten am le ,

impulsus, Ftorentiam, abdicato, quem Romce gerebat, Prioratu, concesserit ibique segris inserviens, Florentina S. Jacobi in
,

Campo
strata,

Corboliui

commenda numquam adm

ad liomiuum m/i/rarit? Idsane recitatis Manzoniiverbis apprime consonat, mihique longe,

quam oppositum,

verosimilius apparet.

En

nunc ipsa inscriptionem proccime memoratam coiiiplectcniia Brocchii verba, Corpus B Petri, mquit, fuit post (cumscilicet

positum) sepulcro extractum, et sub altari majori coilocatum, ubi postea decentem capsam, in qua nl deposuit, tieri curavit eques F. Aug-ustiuu- M,go , commendae a S. Jacobo in Campo Corboii denominataa commemlator. Creditur, cum beati Petri corpus sub altari post factum supra dictum prodiglosum eventum primo fuit am, in fnoriam prodigii hujusmodi a corpore fuisse avulsum brachium, quod hodie separatim horatur
,

cum
,

evidens

appai-cat

fuiese

id

aliquamdiu jacuisset

seputtum) quatuor ciroiter cubitissupra terram ad partem iateralem dexteram in ecclesiae (S. Jacobi
in

idem corpus fuisset >ub aquis, qiue hoc iu supra memorata inuudatione (Adinum.Z) infecere, omuibus ossibus inde effectis

avulsum

antequam

Campo

Corbotininin,

ressuoollocatum,

nigris carneque orbatis, ubi contra dictum

ubi modo conspicitur tabula lapidea, q opeN ricbatjinquaejusdemBeatitogntieffigies estexpressa cum oruoe Melitensi ad humerum sinistrum, radiisque circum

brachium
non mortui
sublati
,

optime
a

conservatum

est

carn<' alba

aequaliterque colorata
,

vestitum, ut esse vidcatur,

quatuor

amplius seculis e vivis

corpua

in

signum

laureol83 Beati,

sed

alterius,

qui brevi dumtaxat tem-

hacque
"

praBterea in praedicta tabula antiquo chara-

porc fucrit sepultu.-.


'-'"/""" 8 Brochii huius pignus sub princine dictas ec-

ctere leguntur verba

Petrus de

Hic jacet domiuus Frater STmola juris utriusq. professor, vene:

olesiaB

altans quotannis expouitur

pnmo Man

fe-

imignepvodi

ginm,quod

Domini " mcccxx, die v Octobris requievit in Domino. 6 Videtur colorari curassi t.m tabulam eques \ui-!l.i 1! Jrj quoniam qua3 Siib
randus
l'rior

Prioratu

Anno

sto,

quo tempore etiam d< tegitur capsa sub alta existens, iu qua reliquaB requiescunt sacratis^iiui
corporis partes
,

'I ii

novissime cr.i cui


;

ornata

cryet

stallisque praemunita a felicis

memoriae equite
Autclla
,

eadiui
f

gentilitia

insignia

domus
Bosius,

ejus
illius,

sunt

commendaton
joris

'.
I

Iraucisco dell'
prae

qui

nou

I'ainiliu3

Beati,

ut per errorom

qui ei

praBterea totam ecclcsiam

apueque
,

altaris

ma-

notitias

dedit, scribit citatus

qui

etiam
proi

tribunam

instaurari cux&vit,

faciens etiam

erravit pouens

vocem quondam ante vocem

expoliri ac colorari,

ut dictum est
,

supradictam

sor, quia ibi (in inscriptione scilicet

mox

dala)

antiquam tabulam lapideam


fuerat Beati nostri
festo ( natati

qua; pro operculo

sola littera q oonjungitur gniticat utiuusque.


Ibi

voce otrii 3, quod si(nempe in tabuta lapidea


ad

cum

sepulcro,

ad veneranda cuju>
prffisertim iu
'>

sacra ossa frcqucntes accedunt,


videlicet seu die

c'}\\>

supra
caput
,

dicta)
alter

duo sculpti sunt parvi augeli, unus


ad pedes,

Uctobris)

cum

quorum

hic ultimus

cum

thuribulo iu
prsefert,

mauu

Beato thus incendentis speciein

quod supra nominatus Bosius non notavit tabuhe descriptione, quam ipsemet fecit excudi. Vellem, ut hisce quse in tabulam, quam memorat inscriptionemque huic incisam hic obC servat Brocchius annum etiam quo ea sive tabula sive inscriptio, fuerit posita, adjecisset ! icmpus quo, quod narrat sacrum Ita Beati corpus supra terram fuerit collocatum
iu
,
,

mag;na devotione Florentini. Idem sacrum corpus postea de novo houorificentius sub fiuem anni Prior is mdccxxiii componendura curavit
iinensis
quffi
n

KCarolus de
Petri

Ricci,uti liquet csequenti,


est
,
,

praefata? capsai

adscrijita

inscriptioue

Corpus beati
laurea
ac

ab Imola
Prioratus

utriusque juris
;o-

./

Komai

inmiere insigniti,

honorificentius

componendum

posset quamproanme determinari, Verumannum

illum Brocc/iius verosimitlime non habuerit exploratum. Ututsit, cumis equidem nec aliunde posse erui videatur, elogii, Beato nostro a Brocchio contexti seriem prosequor. Quod e miraculis, a Deo per Beati hujus merita patratis, uota,

anno aimcwiii T audem cum motuspietate iu hunc Beatum regnaas modo piissiums Melitensis Magnus Ma^ister F. D. Emmanucl INuto de Fou mdccxlix, quo insignis aliqua n Uquiarum

lus deRicci Baiulivus


'.)

,/,.

pars
sibi

iu

eci
,

iua

conventuali
ro^asset
,

collocanda,

daretur

iustauter
\

missum

ei

tu mag-is dig-num narratur, hoc est

Cum

aliquando

fuit lemur a episcopo Incoutri

-simo domiuo nostro archi,

quemadmodum
dict83
litteris

evidenter

pa

|iioS .Jacobi pneniemorata (S. Jacobi in Campo Corbotininimirum) ecclesia ornaretur, ornansque, qui ornamenta serica aptabat, longas scalas prope

tet e

sequentibus, quaa
[ncontri

reliquiarum
:

additse

//

fuerunt, authenticis
Dei
i

I^anois
Lposti
el
-

Caietanus
iica-

ejusdem Beati sepulcrum asceudisset, deolinare lias qui iis accidit; unde celerrime una cum viro iusidebat, in terram fuissent prolapsffl, Disi ad cum miraculo Beatus accurrisset retiucndas extendeus prodig-iosc extra sepulcrum braohium,
,

gratia

archiepiscopus Plorentinus,
jniuceps.

Romani

imperii

Uni

ingulis

//

has pricseutes nostras litteras in>pceiuris tidem facimus atque testamur, qualiterhao infrascripta
die illmus

//

dnus

baiulivu,

el

MagnusPrior
lniju-

quos scalas sustiucbat doncc dictus vir dcscendisset in terram. Insigno enimvero prodigium !
,

//

Carolus de Kicciis

pWBceptor

-/

sancti Jacobi commeiuia' Corboli&D

quo factum Verum cum nec tempus necvadem testimoniumve quod exprimat
, , ,

sit

con>>>>((-

gioui liierosolyinitanus perpetuo un oustentia infrascnpti D. archiepiscopalis nostw

firmetur

in rnedium adducat Brocchius,

2is
u
i

DE
vice-cancellani
.

B.

PETRO DE IMOLA EQUIT.


//

IIIEROS.

roni B.

"
ii

ria?

qui

>le

inandato nostro ad

Emo

D.

M
erit
aliis

,1,)-]

tro

trausmittere valeat,

infrascriptum effectum ad praedictam ecclesiam e\ pervetusta arca lig-nea, caeruleo aci colore depicta et in parte deaurata, in qua ossa corporis B. Petri de lmola, equitis Hierosoly

ii

ouifaoultas
sia,

n se retinendi,
//

dictam sacram reliquiam apud donandi ct in qualibet eccleservandis, exponendi et


pwedicta;
<-ollo-

oratorio aut capella publicsa fidelium vene servatis

//

ii

rationi,

mitani, relig-ioseasservantur, existeute subtus al-

"
m
//

candi.

Ne

autera de identitate
ullo

s:icr;e

majus pradictfle eoclesicB ad consulemlum votioniEminentissimi dni Mag-ni Magistri praedictsB sacrie llierosolymitanae Religionis qui LS preces porrexit, ut aliqua praedicti B. 1'etri
fcare
,

rcliquiie

umquam

tempore dubitari contin-

gat, has testimoniales litteras, raanu nostra subscriptas nostroque sigillo firmatas,

"
ii

pereumdem


ii

//

femur dicti quod statim per praedictum nostrum Vice-cancellarium involutum fuit in papyro, vitta serica rubri coloris undique
insig-nis

reliquia sibi coneederetur,


extraxit,

infrascriptum Vice-cancellarium nostrum expeDatum die iii Augusti anno diri jussimus.

sacri

corporis

"

mdccxlix.

Franciscus Caietanus archiepiscopus

Elorentinus. Aloysius Vignalis J. U. D. et Vice-

//

colligatum ac ]iarvo nostro sigillo in cera rubra Hispanica pluribus in locis obsig-uatum, necnon
illino

"

D. F. lloratio Sansedonio equiti Hierosolymitano, praedicti Emi D. Magni Magustri mantraditum ut eidem tario il)idem praesenti
,

" cancell. de mandato etc. " Litteris hisce egregie etiam, quod Brocchius supra docet, confirmatur, summo Florentuc in honore haberi Beati reliquias, de quo cum nihil amplius, quod dicam
}

suppetat, Syllogee liuic finem hic impono.

DE

B.

MATTHJEO MANTUANO CONFESSORE


ORDINIS FRATRUM PR.EDICATORUM

VIGLEVANI
c
s.

IN

DUCATU MEDIOLANENSI
r>E

SYLLOGE
I.

GESTIS ET
:

OTJIVDTU

Locus cultus: memoria


alia

in Martyrologiis

elogium ex Taegio: pauca

ex

aliis

accepta

aliqua miracula post

mortem

tempus

obitus.

AKKO

U< Dl KXIj
I

VBL MCDl

Nolilia loci,

ubi coliliu

kh

fa

iglevanum, quod alii Yeglivanum, Vig-lebanum, Vig-evanum, Vegivanum, alii etiampaulo aliter, 1 tali vero vernacule \Ig-evano appellant, parva, sed elegans, Insubriae civitas est, haudprocul a Ticino fluvio Papiam inter et Mediolanum sita, sui nominis comitatus caput, et a Clemente VII episcopali sede, sub metropoli Mediolanensi, anno 1529 in gratiam Francisci Sfortiee, ducis Mediolanensis illustrata. In ejusdem S. civitatis conventu Fratrum Prdedicatorum Petro martyri dicato, seculo xv sancte obiit , ac nunc etiam honorifice quiescens colitur hoc die B. Matthaeus, ejusdem Ordinis Prsedicatorum , a patria sua Mantuanus,a familia vero, ex qua nasi tus est, De Carreiis dictus. Ex martyrologis exceperis, unicum novi Philippum Dominicanos Ferrarium, qui illum annuntiat, in Catalogo generali Sanctorum, qui non sunt in Romano Martyrologio, ad hunc diem v Octobris paucis sic me-

v;

probabo, postquam pauca, quse de ejusdem gestis novimus, exposuero.Lucas Castellinus in Tractatu de Certitudine gtorise Sanctorum canonizatorum cap. 2 de eodem sermonem faciens, Cujus, inauit, praeclara gesta referunt innumeri scriptores, F Leander Albertus HieroAmbrosius Taeg-ius n}'mus Bursellus, Seraphinus Razzius et Joannes Taegius apud Michael Pio. lllorum primus Echardum in Bibliotheca scriptorum Ordinis Praedicatorum, ejusdem Ordinis habitum induisse dicitur Mediolani in ccenobio S. Marise gratiarum, tunc recens anno 1485 erecto quse temporis locique vicinitas, Ordinisque professio facit, ut ille de Matthaeo, tunc nondum viginti retro annis, nec multis milliaribus ab urbe Mediolano, Viglevani videlicet, erepto e vivis, optime
, ,
, , ;

instructus fuisse potuerit. 3 Scripsit autem Ta'egius,ut in laudata Bibliothecalegitur, Chronicon generale sui Ordinis in

quiposi r

morans Vig-lebaui.B Matthaei, Ordinis Prffldioatorum confessoris. Tum in Annotatis ibidem h&c
:

addit Is patriafuit Mantuanus, Obiit Viglebani anno Domini mcccclxx.ii, ubi in dies miraculis ful:

gens Sedis Apostolicae concessione


iii

colitur.

paucit Mui
:

Ad eumdem

Octobris diem

Matthaei

memo-

lyrohgiii

inrcs,

riam cetebrant Dominicus Maria Marchesius in sacro Diario Dominicano, et Jacobus Lafonus in Anno item Dominicano, ambo Ordinis Prxdicatorum, vitxque illius compendium exhibent, inferius usui futurum Legitimum cultum infra

sex voluminibus Mss. membranaceis distinctum, et in supra dicto S. Marise gratiarwn ccenobio servatum. Verisimillime in eodem loco hujus B. Matthaei elogium, quod habemus, manu propria descripsit Papebrochius noster ex Fr. Ambr. (ut prccmittitur)Taegn Mediol. de Insigniis Ord. Pnedicat. Tom. 3, sign. N f. 11. Tum subditur viIncipit Vita B. Matthaei deCarreriis Mantuani quam Viri sanctissimi. Etogium tamenpotius, ta appellabitur, quod admodum breve sit, sicque illum
folio,
,

^ ^^' drum Alhcrli


i i

um

'

DIE QUINTA OCTOIii

paucn gesta ewponat. Taegio aut synchronus aut certe\ vit, secundo loco apud Co laudatus Leander Albertus seu AlberH, <odem teste Echardo, Ordinem Prsedicatorum anno 1405 Bononise ampleiflitnt

celebret, ut

<

Tunc
te
tibi

pyrata
sociis

ait

Bone Pater
:

sufficit

quod
sit

cum

abire permitto

de his non

At Vir

anis,

qui et illius Chronici meminit, et eo se in scribendis libris de Virisillustribus sui Ordi\

curae; quia de eia aliud agendum rit. Dei in petitione perseverans supplicans iterum ait Propter eum, qui te et totum mundum suo pretioso sanguine redemit, m< tine e1 has duas mulieres liberas dimitte. Mo, : ,

3,/X"
Hmiterit:

usum

guta '"""

quoque lib. 5 ejusdem Operis recitat clegans Matthi elogium ex Taegio acceptum, sed stilo etiam paulo <innatum, neque ullo omnino Bcati facto [ Hieronymum AlbertuHum Bursellum anno
esse, profitetur. Is

Micti

Viri

precibus dixil

Vade,
video
,

et

pro

me Deum
es
,

Vir Dei
ai

et

deprecerisj quia, ut observantias reguli

Non solum
mu!
titudinem
dispone.
ris

ed
tibi

<

me

1497 obiisse, scribit pag. L53, ejusdemque Opera

pro quib a , tiam totam hanc hominum muldono de omnibus ad iibitum


,

Mss. servari Bononise dicuntur apud Echardum in Bibliotheca. Potuitergo etiam ille B. Mal non est gesta probe nou ittius Opera consulere. Suspicor tamen, in illis vet nulla velpaw ade eo lem legiprseter relataa Taegio et Leandro, quorum saltem hic illius Opeerunt Seraphinus Seculo Razzius et Joannes Mic) mo loco a

cum
Ltias
,

Bedditis ergo gratiis, navi dim


hortati]

et

omnibus

libe!)eo

agendum
et

oa-

verent

futurum secundum doctrinam viverent Christianam. Mater vero cum filia Virum sanctum oum muneribus hOJ luerunt; quibus Vir sanctus dixit [ti . et Deo
in
:

gratias

agil

i>e-

oitate liberavitj et

quantum
felici

ejus
y,

Gastellino lau\

orum lu

nes

typis

offensa cavete.
8 in
itu.

editas habeo ; sed hi

isunt
missi. Alios, quos innume-

De

ejus ultima gegritudine, et

ab

cctatc B.

Post

miiltn
pi
,

labores,

quos

diu

ritaHs,

quam trespra

vinea

Domini
studendo
in

ros ait, scriptores Castellinus

non nominax
n.de

do
est

as
ineidit
,

"

'

tasse hi recenb Beato docent, ut colligerelicebii

eegritudinem

quam
do
in-

cipe igitur illius Vitam,

ndis.Acper
.

magna cum
,

patientia

gratias

Creatori suo, portavit.


cato Priore

Cum autem

languor

Taegium, quale
stro desc
5

illud

habemus a Papebrochio

no-

apud Viglevanium
et

constitutus,
:

vo,

Incipit Vita
viri

B.

Matthaei de Careriis Man


i.

suo , dixit pateroptime, quod ex sgritudine hae


confessore
a

Sciatis

mpriturua
,

"""
"'"'"'"
,

tuaui,

sanctissimi.

De

oe

et

sum

nam

pluries
vita

Domino

petii

ut

ante

dicatorum

ingressus * ejus ad Ordinem, deque ejus sanctis moribus. Beatus MatthBBUS de Carrerns Mantua-

meum

ex hac

deeessum de sua dulcLssima

aliquid
et fecit.

mihi

gustandum

da

aod

nn ingressu

nUS ex hom
ortus
profecit.
di

piis

p
tri

vclul

ln

Nam
;

cor

meum clavo a Domino vulnei


>

emicuit.

Litteris

haud

parum
aun-

In

annis juvenilibu

Ordinem Prffidicatoquo studio litterarum sacrarum perma_ime intentus in tautum profecit

obleetammta
ingressus

fugiens,
in

rum

est,

in tumsentio tantu videtur: mortali oorpore amplius vivere non hoc Dominus cor ejussuadulc vulneraveral sima passione. Post non multos dies, sumptis devote omnibus Ecclesiasticis Sacramentis, anima illa
*

ut prredieator efficeretur ferventissimus et d tus, corde humilis, caritate diffusus, spe patienmedioratione devotus tissimus , fide plenus
, ,

sanctissima carne s< anno Domini mcccclxxi


bris.

avit
,

die

vi

mensis
per]

Octo-

tatione

suspensus,

animarum

zelator ferventis,

9
tis.

ufi

iiuam

videre

simus, observantia? regularis zelator maximus ad Christi Crucifixi passionem devotissimus, uon* aut one quasine lacrymis et suspiriis dam et profunda meditatione videri non * pote,

ivDe miraeulis post mortem ipsius Post mortem beati Viri quam p]
ad ejus

lllcu .

ta

sunt

invocationem miracula

prout

'"

rat.
,. ,

imagmes ac arg-eutese, et cerei multi. ad ejus venerabile sepulcrum dependenti.-i pr< im tur, quea cnanare longuim esset, e\ qo
cereaa

,,

ramffloutcaptivoa
s

6 ii De Hberatione quorumdam captivorum de manibus pyratarum. Cum vice quadam de Pisis versus Genuam navigaret \^r mare cum Fra-

referre

non

omittam. D. Stephanus, comes PlaLn

vit,

'"""

qui hc retulit Cherubino de Fabriano a pyratis intercepta navi, captus est. Erant autem in ea navi homines utriusque sexus quam planctus autem cum clamoribus ct ejuplures
tre
,
:

comitatu Placentino privatus ad ducem, qui tunc est. Viglevanium itaque veuit oatemporis ibidem morabatur.

tiium oastrorum

stellano sub

poBi

mitem ipsum
tforabatur in hospitio tristis si quo modo du,

eum
comes

ingredi
,

permi

latus

fit

maximus.
fecit
,

qui ibi erat, in


transferri

Pyratarum autem princeps suam g-aleam quosdam de navi


,

haud
,

parum

et

Fratres

qui tres erant

ad

cem adire posset, mente revolvena :interim quidam ex suis ex comitatu Placentino venier
renuntiavit
qualiter
,
:

in

oa

tria

iU

dn

pwesi-

terram

per

scapham ut deportarentur,
Vir

jus.sit.

Cum autem
liter

Dei audiret, vlderetque quaumiserabiea-

dam juvenculam nubilem cum matre


flentes,

eui comes, Scio, iuquit, et utidia posuisset pejusnon contingat! Timebatenim moruam mihi

eo quod captiva? remanebant,


in

tem.
bo videns autem ag-erentur tam tristem, dixit Quid habesf ocs comitem *"* ... -i|, n . vaiei Estne aliquid, m quo vobis auxiho esse
U

rumque

pudicitia
,

hominum
matris et

manibus esset impiorum misericordia motus super calamitate


procidens genibus flexis ante pedes
extensis

Dum

ha3c

/iii-'

niftu

filiee,

principis pyratarum,
orucis, dixit
:

manibus

in

Obsecro te, princeps, retine dummodo has duas muliereslibcras abire ptivum,
permittas.

modum me ca-

Iutellecta comitis afflietione


quiescitis,
est,
forte

dixit

Si

mihi ac,

liber

eritis.

Cui
,

inquit,

quod non faciam

Xihil eomes dumniodo mihi


ille,

Cui a principe daretur audientia.

Pergatis,
inquit
,

DE
oni

B.

M.YTTII

EO MA

ONF.
a cibis abstinentiee, ut ox

S
i..ii\ ris

M. * Ordinis Praeinquit. ad acdesiam Mantua13. MatthSBum oretisque dicatorum qui plnribus profcti Ordinis Fratrom nuiu clarel miraculis; fortassis, quod ;iliquod obtineCum autem comes eum debitis remedium.
B. Petri
, , ,

tanta erat

multorum D
,

orum
fauoes

ejus
i

testimonia
\

constel

illius

dentesque

nimia debilitate aliquando


,

conetricta

ut

eum

refocillandi

rideret

finaliterque
beati
Viri
,

acquiesceret

pervenil

ad
pe-

tumulum
'

magnam
si

se

daturum

addijpromi

cuniss quantitatein

*,

principe audientiam,

Sll

suaque oppida habere possit. De ecclesia autcm m! castrum, ubi dux erat pergens, per nranes porta adictione aliqua pervenit ad audivit a -nasquo adducens rationes dncem ac bonis privare deoreExterminare te duce sed nunc virtute quadam reram, e1 forte vita
,
,

generosoque liquore roborandi gratia, oportueril os ojus instrumento ferreo diduoi. Tum subdit Marchesius, eumdem propterea a magistrosuo reprehensum, prohibitumque ullam imposterum sui corporis afflictationem sine petita acceptaque licentia adhibere, et ex ejusdem magistriprudenti consilio ad cohibendos potius animi suisendivinaque contemplanda tam facile ani sus mum transtulisse, ui frequentes in ecstases rape,

retur.

superiori coactus te in

gradum restituo

pristinum,

omniaque praedecessorum tnorum privilegia cum castrie omnibus confirmo. A.biit ille laetus et gaudens, miraculumquo hospiti pluribusque aliisfideliter
I

conem
<ii.nl

\4iFuisse illum ferventissimumverbi Deiprse- """" Soncj nuiiUitte supra et apostolica charitate eximium
iii
,

enarravit.

obsei

11

H;t<\ necplura,

dehoc beato Viro Taegius,


nonontra.verit. Aiqv.e

vatitur

ler Alberti sic fere descripsit, ut

nulla eorum in compen

quidem

talia

sunt,

ut eccimiam de.B. Mat-

timationem mgerant, ac desiderium acndant cetera ejusdem gestacognoscendi. Quidquid autem Castellinus num \ relatus dicat, ea M ab innumeris scriptoribus referri, rectius Marincusant, deflentque majorum iisdem ad posteros transmittendis nec >/isi paucapraeter ea, quse Taegius n et Leander tradiderunt, reperire potuerunt.Mantuam, anUquissimam vulgoque notissimam ItaUcV civitatem, Matthaeo patriam obtigisse, Taegio consentiunt omnes, ipsumque Mantuani agnomen, quod Leander Alberti ipsi pariter attribuit, satis declarat. Familiam, a qua eumdem de Carroriis
chesius
et Lafonus

Taegius, idque etiam observavit in ChronU 17 1, ubi, teste, qui ea deSi ripsit co ad annum Papebrochio, de eodem sic ait Fuil etiam ferprssdicator ac animarum mirabilis ventissimue zelator. Consentit Leander Alberti in ejusdem elogio dicens Fuit vehemens verbi Dei co et animarum sedulus indagator. At honator rum neuler factum aliquod hujus generis narrat preeter unurn illud dcUberatiscaptivis e manibus
I .

consuetv
diet festos

inandi

darum, in quas oum

ipso inciderant.

Qua-

suorum

in

tuor alterius generis exempin referuni Marche- E sius et Lafonus, nescio, quam certis testirnoniis futta. Primum hoc fere modo exponunt. Dum Matthasus Soncini, quod ducatus Mediotanensis
in agro
est,

Cremonensiad Ollium fluvium oppidum


audito,

verbi divini prsedicandi causa

festo versabatur,

quodam die popxdum adtympano-

rum

tibiarumque sonitum choreis indutgere, de

sacrce lucis profanatione vehementer commotus,

pulsato turris eerecampano


et

omnesad concionem

m
ipsum

diuo scriptores appellant,


,

Marchesius nobi-

lissimam

Lafonus

illustrem dicunt, ac

Beatum
Joannis
Matthaei

in suggestum ascendens, tanto cum convocavit, ardore et etoquentia peroravit, ut auditores suos

in sacro fonte Baptismatis


esse, asseverant.
est, hsec
;

nomen

ad poenitentiam

et

lacrymas commoverit, profa-

Francisci, in Ordine vero

Prndieatorum
illos

numque
lerit,

iltum

morem ex eo oppido penitus sustunln

sortitum
12

Credibile mento idoneo accepisse

sed,

ex aliquo instru si qua tunc Mantux

exstiterit nobilitate illustris familia de Carreriis,

ne ex ea B. Matthmum natum credam, obstant \gius supra num. 5 solum docens, ipsum ex honestis et piis parentibus natum esse et Leander Alberti, eumdem sine ulla parentum stirpisve nobititatis mentione Carerium vocitans. Quo ille na~ C tus sit anno, a nulloproditum legi neque hic colligipotest ex illius anno emortuali,quod suprema, in qua obiit, setas ignoretur. Quia tamen anno
;
:

\hNesc'to,adidemne,anad aliud tempus spectent Soncinensis conventus Ordinis Pnedicatorum reformatio, et insignis conversio Luchime, ejusdem oppidi matrome nobitis sed vana et luxui
,

n
.

convtn

huii reforma,

,i

iuchi-

namconvertil

admodum
Martiatis

deditae;

quarum primam ex mandato


,

Auribetti

Preedicatorum generatis

Magistri, aB. Matthaeo feticiter perfectam, iidem duo scriptores affirmant Luchinam vero memorant ex unica ejusdem concione tam vehementer
;

motam
serit
y

1471, aut forte prsecedenti, vivere desiit, nec q uis* quam de ejusdem admodum provecta aetate mcmi-

ironii st"
<

dium

media,
ecsiaset,

verisimiltimum est, eum eodem, quomortuus est, seculo xv primam lucem aspexisse. Ignotus pariter mihi est annus quo sacrum Prxdicatorum Ordinis habitum induit, silentibus de eo omnibus, quos consului. 8 Multis illum in ipso tyrocinio fidsisse virde qua re nequit scribit Marchesius tutibus singidari itlius abstinentia merito dubitari. De unum refert, quod cum ex ejusdem coaetaneorum testimonio acceptum dicat, Marchesii verbis ex sermone Italico in Latinum versishuc transfero.
nit,
,

fuisse, ut perfusa fletu ad ipsum acceseoque magistro tantum pro/ecerit, ut Tertii Ordinis S. Dominici induta habitum sancte vixerit, merueritque sacris Fastis Dominicanis inscribi. Inscripta iis est ad diem vii Augusti, sed apud nos, quod de ejusdem cultu non constaret, ibidem inter Praetermissos relata. Porro cum Martialis Auribetlus supremum Ordinis magisterium bis gesserit primo abanno 1453 usque ad lJ.V.i; ac rursus ab anno 14(>;> usque ad I17."i,
;

quo,

teste

Echardo in

Bibtiotheca, vivere desiit

Mattheus autem anno 1471 vel forte pnecedenti, mortuus sit, de tempore reformati conventus Soncinensis
n;
licet

utcumque

tate statuere.

Quarum

B. Matthaei apostotici

zelispecimen

\liud ejiudtm
.,.//

Adeo
tus
in

erat

orationi

deditus
in

ut

in

morem

S.

Bernardi

semper

essel

intentus et

mente eleva-

datum, aiunt, Viglevani, et hoc fere modo enarrant. Festa S. Marci luce saltatorum comcedo

npecinw

,,,

c/afuffl

Deum

cumque

hoc fervore spiritus

rumque manus convenerat ante ducate patatium,


histrionia sua Mediolanensium ducem, qui Viglevani aderat, populumque publice recreatura Accurrit Vir Dei profana ludicra vetiturus

leviores reputaret usitatas corporis castigationes, ex solita fervidorum tyronum imprudentia oor-

pus
vitae

suum

in

eum raodum
incurrerit.

afflixit,

periculum

Nam

inter

ut evidcns cetera

cumque

sacris monitis nil proflceret, diviniho noris

DIE QTJINTA OCTOBRIS.

251

fioris zclo incensus turbas fuste abigit.

Et

ces-

cturum, ex

oo,

quod enixe

Deo

efflagitav' trat,

AVCTOtK

serunt tunc quidem pellenti, sed per aulicos persunscre principi, facinus hoc illi injuriosum csse, nec impune permittendum. Quam ob rcm iratus dux accilum DeiVirum acriter corripit, extrema minatus, si simile quid imposterum committeret. Verum ille nihil hisce motus, principem etn

ut se faoeret amarissimse passionis, antequam decederet aliquantulum delibarej quod quidem petens paulo ante voti compos factus fuerat
,

eo quia

persentiret,

cor sibi

veluti speculo con-

!, et tanto dolore cruciari, ut diu nmplius vivere non posset. Porro Christus Dominus noster

intrepidus arguit, quodin dominio suo, quod

a Deo acceperat,
relur, sed etiam

Dei honorem nnnmodonon

tue-

suo cruciatu, prout flng-itaverat, vulneraverat cor Worsitan taudnti recentiores hxc Leandri
et

minaretur sacris pr crconibus, qui in avertenda divinas Uajestatis lasione suo offlcio fungerentur. Addunt, hsectanta cumfiducia animique robore pronuntiatn esse, ut dux, quippe aderant, aulici arguentis virtutem admi-

supra relata Taegii verba de visibili Christi lum transitu apparitione promissoque celeri ad interpretati fuere. Alios saltem /eslesnon laudanti nec novi, quos habuerint pro factis assere>>
< <

Jito

ejutdcm,
viverei,
ei

rabundi suspexerint etlaudarint. 17 Duo quoque ab eodem, dum


in

in

<"-is erat,

dum

cadem civi/alepatra/amiraculareferunt. Pripueri curatio, qui,

miracula

mumest cujusdam

dum

pa-

quse ex eorumdem fide superius num. 1 et tribus sequentibus retuli. 20 Tn anno emortuati assignando (nisi solius ObUtteanno '" * typothetce error sit, vehementer erravit Castet/i. uoi annum a Taigi n ,, , . nus supra taudatus cap. 2, pagina 15, Leailtllll
)

valicinia.*

appelter ejus lant, et unum e ditioribus ejusdem civitatis nobilibus viris dicunt) beati Viri concionibus inter( quem Ambrosium

Gravellona

Christianse

L2

signavit; nec recte Razzius

annumWM
bucndum
et

erat, inobservatus in ferventis olei sartaginem protapsus manus mltumque fcede ambusserat.

quoque typothetx mtio triTaegius, Leander Alberti, Pius et Lopez in annum 1171 consentiunt ; Marchesius
;

nisi id

sit.

Lafonus

in

1470.

Cur autem hunc annum

Quocomperto, B rediissedicitur, ac tamdiu apud ipsum institisse, rritatem a D< ut pristinam proli s\ n suam regredijustraret, donec is illun ut puerum jam tum midto sit, pollicitus fore, ret, ac intra paucos melius se habentem
<'

cduxpater, adMatthneum

no 1471 prseferat, postremus rationem allegat ex quodam instrumento, auctorita/c, ut ait, pu- E blica confecto <'ic xxiv Aprilis anni 1471, in quo
itur mater qumdam filium suum, facto voto de B. Matthaei sepidcro visendo, e mortuo vivum

dies kaberet plane

incolumem. Promissis, aiunt, \um permisit lisse eventum, puerun suum dedisse. AtOrdini nomen teram curationcm obtigissc. afflrmant, cuidam annorum spatio Antonio Ferrari, quicx finxu sanguinis eturin/c, frustra tentatis remehanc suam calamitatem B. Matthao exposuit, usquebene sibi precaretur, flagielevatisin ccelum it, Ule misericordia motus, ocviis quodpetebatur, praestitit nec mora, sup.

recepisse, exsolvissc.

eodemque anno ac die votum suum Unde fere sic ratiocinatur Ex com:

um
nnni 1471 ad
accr
rc desiisse.
!i

sententia

K.

Matthasus obiit ^>'nse

Octobri; ut igitur dicta


illius

#&
voti solvendi

sepulcrum

ergo

si.anteeumdemannum
Eaud equidem
scio
,

an Lafonus ipsum

abaiu$anno
1i
'

authenticum instrumentum mderitt ansolumlaudaverit ex Marchesio, cujus verba </<W>n inferius. Si tamen ambobus vel alterutri ipsum autograpjium, aut saltem accuratum apographum, prseluxerit, omnino evincens est Lafoni argumentum, c/ in Tacgii numeris agnoscendus es/ cr'ores adoptarint. Vequcm deinde al< fadle admittere queam, obstat rumtam ipsemet Taegius eumdem annum in Chronicoex-

,,
'

plicem

imposterumimmunem dimisit. Aiunt denique, Beatum morlis suse <>raum,lo'"

Galcum, cladesque, quas Ludovicus XII rex


seculo xvi Ita/ix intulit, vaticinatum
') I
1

ror,

'

sse

eianteobitum,
''

unt Beato intellecta ea> ingenti cordis sui, utquidama,dolorelut spictdo confiasi, dolore sed addunt, Se U,U ' tunc inflictum fuisse a Christo Dorem hunc ei
.,,,,

ctiam Tacgio de instanti sibi

mor ( e a

primens,

teste

Papebrochio, qui ad calcem

etogii,

quod

dedi,
)

Taegius

mino
J

ut msibiliter apparente, spondenteque,fore


>et

sequentia annotavit : llem (nempe bcccclxxi: in Chronica ad aunum Octobris IV. Matthams mno', die vi

int

ad

ccelos.

Eju
,

de

<

Mantuanus

apparitionis,

non tamcn sponsionis, ctiam me Jonerunt Seraphinus Razzius in illius Vita

Nov;u-ion>i< diCBcesis

insiffne

npud oppidum
\

um
,

migra-

vi1 ad

s Michael

Pius

lib.

De

viris illustribus

Dominum, sepultusque est in ecclesia nimirum Prmdicatorum. Obsta/ sePratrum


. ,

Ordinis Prxdicatorcm cap. 11, et Joannes Locap. 15. pez parte 3 Wstorix ejusdem Ordinis, at, si TaegioscnUndeeadidic<>rnit,melatet;
auctorilatis, ptori synchrono, acproindepotioris

Leander

ptor, qui

eumdem annum

Alberti, ejusdem temporis retinuit his verbis:


et

propinquitatem credimus, Matthams sux mortis pr. non aliunde rdellexisse videtur, quam ex videbat compotem voti cto cordis cruciatu, quo se amansside delibando ante obitum suum paululo Christipassionis. Verba Tacgii habes supra mse etiam Leandrt Alberti, qui iacs, num. S, addo hic etiam Leandri Atoern, qm Taesyngio,ac forteetiamipsimet Beato, aliquando

Carerius Mantuanus, vir devotus accuratus , adco ut etiam in conscientia valde in coenobio Viglevani, oppidi

Matthama

minima

Libraret,

InsubriflB,

iniraculis clarus,

Deo anno

Silutis no

mcccclxxi

spiritum

devotissime

redd

verum emortUi L471; propterlaudatumta: frtee illius publimen a Marchesio ct Lafono instrumentum ,
Hcvc ergo omnino suadent,

^
i ii
i

chronus
apparuisse

V malui
'c

\'

annum J,,
/,
;

1171

rel

^ ^ ^. ^^ im
in

marg ine anno-

vixit.
(

19

Consueverat
affixi

inquit

ille)

Vir

sanctus

ideaiw

Christi Cruci

simnlacrum non

sine lachry-

rcstuatione, mis aut animi quadam maxima meditatione contemplari. In sine profunda

^ec
ulti-

ina

confititutus

BBgritudine
III.

prassidenti

coeuobio
vita

a dianOctobrt obitus a/tinet, is quoque firu r. tam Tucnio (nam Leander de eo non in Chromco, dies vi in Vita, seu etogio, quam ehicomnmo rehsignato mensis Octobris
oo

Q u od ad diem

detexit, se ex illa

omnino tegritudine

fun-

n^usvi^r.Cu^tame.aU^nt^

Octobris

Tomus

252

DE

B.

MATTII

F.O

MANTUANO
gendum
est.

CONF.
B. Matthsei
fi-

Benediclus
c.s.

de Bealurum canonizatione etc. cap. 21, 2, wm. 7, tllum die y ejusdcm mcnsis obiisse scribant, eoque die ex di-

XlVPapa

lib. 2

ctum intra quinquennium a morte

D
.

ctis dieendisque ille Viglcvani colatur, fortasse beata cjus mors contigerit quidem die v Octobris,
solis, acpropterea Taegius eamad diem vi retulcrit Italico computandi modem do, qui dies ab occasu solis orditur, uti etiam alibi in Opere nostro observatum fuit.

sedpost occasum

25 Quse praeterea Marchesius enarrat, mira- wratu,- u """"''' Puero cula ex Italico sermone Latine versa accipe 'etutcitato quiuque In loco Besate dioecesis Mediolaneusis milliaribus a civitate Vig-levanensi dissito, Anfilium habebat Bertramui Valli uxor tonia quiuto jam anno quartana febri laborantem, quae
.

in

contiuuam taudem versa eumdem ad extrema

deduxit. Mater,
versabatur,
horis

domum

quae incertis de causis peregre reversa filium suum aliquot

II.

Aliquot miracula
illius
:

post

morme-

dum
dit
ei

illa

ante mortuum invenit. Quo comperto, velut sui impos lamentabatur, inciin

meutem de
conciones

sanctitate Matthaei,

quem

tem

patrocinio praeterea im-

Viglevani

habeutem

petrata

translatio corporis et

moria annua a Sixto


concessa
:

IV Papa
concessa

que spe de impetranda illius vovit, se ejusdem tumulum invisuram vita ac, nescio quid muneris in accepti beneficii tecum Deus in Sanctis stificationem oblaturam
, ;

noverat; plenaprecibus suo filio

cultus

ejusdem impu:

gnatus, et confirmatus

eodem temporis momento filium suum salvum et incolumem restituit. Quare illi ambo parentes, ut votum suum explerent, Beasuis mirabilis
ti

de eodem Missa

et

Officium.

sepulcrum inviserunt,
auctoritate
die
,

ibique

scripto,

publi-

B
corpru
frugratte atpie in

Ti /r

agna

beati

jyxeo justa

populique de Viri sanctitas asstimatio verisimilia faciunt, quce


,

xxiv Aprilis anni mcccclxxi miraculum hoc testati E confecto instrumento fuere. Vide, quse hinc pro ejusdem Beati anno rtuali superius num. 20 et sequenti annoca
tavi.

appa
ruitsc dtciiur.

laudati Marchesius et Lafonus de Viglevanensium mox post auditum illius e vivis excessum, ad cccnobium concursu, deque suavissimo ejusdem corporis odore narrant ; quem tamen poste-

26

In

quodam

loco

dioecesis

Mantuame

qui-

ulterum de

dam

juvenis, Leonellus

nomine (apud Lafonum

moribundo
suhito sunato,

pro juvene mulier juvencula dicitur) post multorum annorum infirmitatem eo redactus fuerat,
facultate, in extreinae

quo tumidabatur tempore, alter ex juratis, ut inquit, multorum testimoniis, ex illius tumulo multis diebus erupisse affirmant qude utriusque relatio simul vera esse potest. Addunt, ipsum etiam visum esse, Dominicano suo habitu indutum, magnaque in gloria spectabilem e sepulchro surgere, quod Marchesius,ex publicis aurior,
ipso,
;

ut sibi relictus a medicis, et loquendi destitutus vitae termino versaretur.

Dum

itaque
ipsi

jam pararentur funebria

quidam
aeternae

amicorum

inclamavit, ut B. Matthaeo Mantuasi


,

no se committeret pro vita impetraoda,


suae saluti
tuit,

expediret.

Fecit

id

interna

ut po-

voce infirmus;

moxque

sensit velut
,

quemse

thenticisque testimoniis pariter constare, asseverat. Utut sit, miraculis illum post mortem suam
claruisse, etiam testatus est Taegius, et appensis

dum omnia membra


sanum
ribus
valuerit se
e

tang-entem
est,

ac

subito

validumque expertus

ut propriis vi-

lecto erig-ere,

clamaritque
;

ad

ipsius sepulchrumvotivis donariis confirmavit supra num. 9; quod etiam fecit in Chronico ad

per gratiam Dei et B. Matthsei sanus sum reipsa velut sanus comederit, et lecto egressus

Modo

ac

sit,

ubipost relatum ejusdem pium obitum et sepulturam in ecclesia Prsedicatorum Viglevani, mox subnexuit ista Ubi et miraculis claret, ut imagines ac vota cerea, ad ejus tumulum suspensa, protestantur. Huic adde Leandrum Alberti inejusde?n elogio dicentem Cujus admiranC dam sanctitatem miracula, quae secutasuntejusdecessum, et simulacra cerea ad ejus appensa sepul-

annum

1471,

non secus atque nullo umquam malo


ptus.
27

fuisset corre-

Quaedam mulier VigTevanensis Aug-ustini Moscone filia, post multorum dierum in partu dolores filiam peperit, omuium, qui viderant, opinione mortuam. Hujus animee jacturam miserata ejus soror ad B. Matthaeum recurrit, sup,

lcrtium it

'"-

fante mortuu
creditu ;quat"

tumilemulitn
gravilcr souciulu
;

plicans, ut

infanti

vitam procuraret, donec


.

sa-

chrum apertissime testantur. 24 Neuter tamen horum ullum miraculum ">" "s speciatim memoravit prieter id, quod ex Taegio quibiu pott dedi num. 9 et 10 de recuperata Stephano colr
i
'

cro

fonte

ablueretur

Ultra

votum
,

obtinuit

nam

infans non

modo
in

baptizata fuit

iam multis annis


vanensi

vixit.

Dum

in

verum eteodem VigleMagg"i

oppido

domo
,

Francischini

<

claruil,

miti Placentino gratia Galeacei Mariee Sfortide,

Mediolanensium ducis, quodque etiam Leander,


sed brevius annotavit hoc centinus comes a Galeacio
,

modo Stephauus
:

ITa-

Sfortiae,
,

principe In-

voto emisso tribus oppidis spoliatis subrium novo quodam modo e ad beatum Matthieum vestigio recuperavit. Neuter etiam crimen Stephani, seu verum, seu falso impositum, quo eam Galeacei offensam incurrerat,insinuavit; verum ex iis, quse Muratorius in Annalibus Italiee ad annos 1468 et 1470 de eodem Galeaceo scripsit, nemo mirabitur, si is innocentem comitem eapcena multasset. Porro cum ex eodem Muratorio habeamus , Galeaceum anno 147G a suis fcede trucidatum fuisse, relatum, de Stephano fa,

ingens saxum e muro decidit iu ipsius uxoris dorsum, quee alia quaedam saxa colligebat. Ta\n lethalis fuit laesio, ut mulier multis horis deliquium animi passa ab arcessitis medicis mortua reputaretur. Tandem me-

quidpiam

fabricaretur

dicatis fasciis involuta, lectoque imposita, recepto

sensu,

tam vehementem experta cruciatum

est,

ut e vestigio morituram se , crederet. Invocato tamen interna, quod externa non poterat voce, B. Matthaei auxilio, statim fuit exaudita, ita ut postero mane e lecto surrexerit, velut numquam afflicta malo, quod de illius vita desperare fecerat

medicos. 28 Mulier ex
parietis

acervo
;

lapidum admodum
Christophorus

alti

praeceps acta

coementarius

DIE QTJINTA OCTOBRIS.


quintum, ttx-

253
sigillo publico ipsius civitatis

rius

sublimis

aedificii

tecto

prolapsus
vita

filia

dem
nitis,

civitatis,

mu-

IOCTOBI

tum

el tepti-

Joannis Baptistse
scalis provoluta,

Gravellonae
medici,

capite deorsum c

apparet, caput ipsius Beati honorifice re-

c s

fnunt d<

pw

i-

rliluntibus c

de quorum omnium
B.

actum

laptU

ocla-

esse voto

judicaverant

Matth^o cum

conclitum esse in theca argentea, in qua tur sequentia verba Beato MatthjEO
:

legnn-

vum
filio

dc sanalo
ducit
i

Sforti*

commendati incolumes evaserunt , plagis, quas e lapsu exceperant, repente sanatis. Galeaceus II (Sfortia scilicet, de quo egimus, qui fuit secundus e Sfortiis dux Mediolanensis , sed sui nominis primus) et Bona (Sabaudica) ejus vouxor, Modiolanensium duces, eidem **..~,, i.Av u.v.uu^uo.uiu uuv,vu i ~.*~ Beato tum fecere pro salute sui filii qui etiam con,

OrdiNis Pradicatoeum, p atrono suo, populus V iglev an iioc dicavit 1518


i

82

Bt

Ln

arca

marmorea
,

in

qua jacet

sa- reliquaom
"

crum

ejus corpus
:

sequentia verba paritcr cou- tHmbr mar ~

tibi puico f u i t, p at er e s t duntur :voquem caput argenteum tum civitati Vig lev ani zelus,j-% -..*., civilatt* marmoris arc a ten et i>i e 25 Avuii.i- L519. proaugendc
spiciuntur
II
i

festim sanitatem reccpit.


aliaque de
aliis

Duo
,

hi versiculi, nescio, cujus culpa, sine dubio

llUns r,lllH

'29

Eodem
,

patrocinante

Deus

illuminavit

vitiosi

genera-

tim.

gressu donavit claudos, lethiferas sustnlit acerbissimos ealculorura, pepulit febres stoniacln oapitis , intestinorum pleuritidis gangren pestiferre hydropisis, oppilationum aliosque innumeros cruciatus. Ipse mutis natis
Cfficos

rccto

Hic ; at quid in terris, tibi prxco fuit, nunc Pater, seu patronus, est in ccetis, o Viglevanensis, quem, seu cuswit
si

sic

exponendi

sint ?

jus reliquias, caput

scilicet,

theca argentea in

formam capitis elaborata, reliquum vero corporis arca marmorea tenet seu servat inclusa. Pergo Castellini verba recitare. Ex eisdem, inquit
teris universitatis
f

impetravit loquendi facultatcm, minis fecunditatem, partnsque

et

sterilibus fe-

\it-

felices.

Tot deut

et

communitatis

dicta? civitatis

nique

tantaque fuere ad Deo concessa miracula et


,

illius

invocationem a
,

beneficia,

cum

Viglevani clare quoque habetur, qualiter in publico cousilio nobilium atque civium ejusdem
civitatis

cx fidelium donariis exstruct.um ei esset praeclarum sacellum quod nubilis vir Jacobus Carboue deinde exornavit, corpus ejus e primo suo B tumulo in illud translatum sit, et super altari
,

anno mdcxxv,
fiat

die
,

xx Octobriut

fuit

bilitum atque ordinatum


stolicam
centia

apud Scdem Apout concedatur


li-

Lnstanter petitio,
faciendi,
et

Sacrum

Officium recitandi de
suffi

marmoreae
solura
ficio et

arca? irapositum

privata

devotione

ubi a fidclibus non colitur, verura etiam


;

dicto beato Matthazo in die

solemnitatis ex

voto facto ab

eadem

civitatc

in

honorem

ipsius

ex indulto

A.postolico

festum

illius

annuum
,

Of-

Famuli Dei.
33 Castellini dicta

Missa ex commuui confessoris non pontotaque in eodem conventu celebratur tificis quo die v Octobris civitate solenniter ag-itur
,

partim probavit ftrmavit- Utramqw


""

ille obiit.

Vide tamen de die obitus supra num.

22.
Steftu

IV Pocorporis

pa

concessil

Legitimum porro hujus B. Matthaei cultum vrobat, quem supra dixi, Lucas Castellinus
30
in Tractatu de certitudine gloriae Sanctorunvcanonizatorum etc, cap. 2, pag. 152 et sequenti, inter alias cultus concessiones, a Sede Apostolica

que Benedictus XlVsummus Pontifex in Opere suo de Servorum Dei beatificatione, et Beatorum canonizatione Ub.i et bagens de beatificatipnibas cvquipollentibus, et concessionibus cxdtus, a Sede Apostolica fa ctis idq ue anj umentum exem> Matthseum hoplis illustrans unde,
,

^JJj

""J^
nedictu-xiv

1'-.

illius

diernui" pertinent, juverit hic descripsisse. Lib. Adeo percrebuit fama cap. 21 haec habet 2 hujus Beati (Matthxi Mantuani,) ut sanctitatis
:

specialiter factas,

hanc quoque, de qua modo agimus, reponens. Ejus cerba habe His omuibus addi potest concessio Apostolica ad instan:

summus
pultum

Pontifex
ut
crat,

Sixtus

IV

vivae

vocis

oraculo
se-

concesserit,

ejus

corpus a primo, in quo


ad
in

tumulo
in festo

aliud

dig-nius

sepul-

tiam et petitionem Generalis Ordinis Praedicatofacta a rum, F. Salvi Cassettae de Panormo


,

crum
Petri

et honorificeutius
et

eadem

ecclesia trans-

ferretur,

ut

Sixto IV

'

/.

Iicroicas-

vin Februarii mcdlxxxiv in ho norem veuerabilis viri Dei F. Matthaei de Mantua, Ord. Praed., qui ob eximiam morum sanctitatem, ct ob eminentes eroicasque * ipsius vir,

die

Martyris ejus luret fieret; uti

Dedicationis ecclesiae S. memoria splemniter decan-

collig-itur
in

strumento, existente oivitatis tri Martyris


dit

archivo conventus

e\ authentico inS. Pe-

quc

tutes,

clarum lumen Ord. Praed.

(dum
fclix

viveret)

instrumentum
;l

Viglevanensis. Tum subquale hic ex eodem


, . ,

ab omnibus appellabatur, cujus cidit anno mccxliv (imo ultra duo secula serius, ut probatum est ) in couvcntu S. Petri Martyris de Viglevano, non sine mag-no splendore
sanctitatis et
trunslulionem,
ei

obitus ac-

refero.

5
latri
ct u Ue ,i,
Satvi Casset-

lu Dei

Filio

sibi

charissimis vcn.
et
,

seu Prassidenti, ac patribus Priori conventus Viglevanensis universis


,
,

fratribus

provincia
Fr.

31

annuom

tus est

Qua summus
dicti

miraculorum etc. concessione duo principaliter elargiille

Pontifex.

Primum
et

videlicet,

memormiii
caput thecn
ttrgentt
i

ut corpus
erat,

Beati a primo, in quo sepultum

Lombardiee Ordinis Prsedicatorum sacT83 Theologaae profesCassetta de Panormo ejusdem Ordinis humilis Magister et ac sor pacem in Doraino Jcsu, oservus, salutem et
,

Salyus

Jjjj-J^
dieatom h

turaulo

ad
in

alium
festo

dig-uiorem
Dcdicationis

honorifi-

mnium
ris

Salvatore.

Quum

eos

honor.

et

cele-

centiorem in

eadem

ecclesia

trausferretur.
ecclesiae

SeS.

bratione dignos cxistimemus,

cundum, ut

moribus

qui vitam prteclaea ac virtutibus ornatam duxeriut


,

Petri Martyris de
scilicet) solemniter

Viglevano
fieri

lius

meraoria

cum

de illo ( Matthaeo atque decantari possit iloratione, prout ab eo tem,

has omnibus recte sentientibus ratione ut prajclari mestatuimus leffendas propouere digni viri nequaquam tenebns laudibus
litteras
,

ritis et

pore

usque ad annum usque modo ( id est non sine mag;no populorum 1G2SJ factum est, oe eoaem Non tamen de eodem Woa concursu et devotioue Beato fit Officinm, neque cntatur Mjssaj t hbn P uaiiqui non reote sorpserunt. Imo ex cmtat.s V.glevanens.s subs.gnablids ejusdem propria manu consulum ac notar.orum tis et Joannis Angel. videlicet Portelli
. .

obducti,

deantur.
ui etsi hj-.

viaut merita commendatione fraudati Qraacos, barbaros Quod si Komanos


,

virtutibus clari, Christum tamen

ig-no-

.Ua.
.

^P
'

ing enii. adeo celebwto. et elo-

qu
qu.d

^ P

admiramur

e.

*Ui

sauctUsim0S viros , reM .

Francisci

^'^V*"^ ^^
sam timonia
.

co nspicuos, vel silentio

invohimus,
pat.mur.

vel

suarum

gplendore o
35

Pascia, notarii, et cancellarii

universitatis ejus-

Quam

05
XI
|
i

DE
85

H.

MATTII.EO
sa-

MAXTUAXO

CONF.

Quam

ob rem

cum ab

ineunte hao

Congregationem
Viglevanensis,
cet
Z,

Romx

Prior conventus
Ita

c. s.
iii

quibtuhic

*erip$it, te

roni a Si cto
iniiH iragge,

cra nostra Prasdicatorum tutibus et doctrina viri semper florueruut, qui, beato Dominico duce ac fundatore , in agrum

religrione clarissimi. vir-

et felicitcr evicit.

rursum

do-

Benedictus
cap. 24,

XIV in
:i ,

supralaudati Operis libro inter declarationes casuu,


.

uberrimos fructus attulerint, temporibus nostris vir sanctitate, visacris moribus et auimi integritae innocentia Fr. Matthaus Mantuanus, tate praBstantissimus
militautis Ecclesiae
acjsessit in
,
,

Urbani VIII decretis exceptorum ad pras propositum hanc referens Periain, die2 Decembris 1G2j
latio
fuit

Cong-reg"atio sancti
et

OinVii iu pa-

illustriss.

revendiss.

domiui Cardinalis
.Martii,

quem Deus immortalis, ut vitffl puritatc puum, ita et morte pretiosa sanctissimum
dit;

prciosten-

Bandini

in

reg-ione

Campi

corain

illu-

Striss. et revereudiss.

dominis

S.

11.

E. Cardina-

cujus integritas

sanctimonia

religio

mor,

et lmmortalibus sed ang-elicuin potius praestiterunt, cujusque ca ut pluribus et signis et miraculis sunt merita

talibus

non modo humauum

ini

Hunc

usquequaque
tatiouis

olaruerit.

Hinc * igitur, ne

tidelibus

jaceret ignotus, ceteris ad

exemplum propouendum

bene vivendi et imiet duxiuius


,

Inquisitoribus, in qua Prioris conventus S. Dominici Vig-levani lecto m riali, deerctum fuit, scribeudum esse epi ne impediat cultum et veneradictae civitatis tiouem exhiberi solitam B. Matthieo ultra centum anuos, cum sit de comprehensis in paragrapho
libus, greneralibus
,
:

pedes Sauctissimi in Christo Padomini Sixti, divina prodomini nostri videntia Papae IV, essemus, ab ejus clementia vivae voeis oraculo impetravimus, ut ejus sacrum corpus a primo, in quo sepultum er.it
nuper,
tris

cum ad

et

tumulo ad aliud digmius et honorificentius (sepulcrum) in eadem ecclesia transferretur, atque


ut in festo Dedicationis ecelesiae S. Petri Martyris de Vig-levano, ejusdem Ordiuis, ejus memoria

Declarans. 39 Decretum praedictum (ita pergit ibidem laudatus Pontifex) extat in Reg-cstis Decretorum in quibus sacrse Congregationis sancti Onicii ab eadem sacra Cong-reextat etiam Epistola gatioue conscripta episcopo Vig-levuni. Hic subdit eamdem epistolam, quam, quia Italico sermoneseripta est, Latino subnecto. Prior conventus S. Dominici ejusdem civitatis (Vigtevanen,
,

Offien

Co "9reytiont
>

endicattu

fuit,

sis)

sacrae

Cougreg-ationi
et

exposuit,

in

suorum E

solemniter decantetur et
86
Bealum imitandum, coU iidtmioui
hi tatur

liat

Quare fideles omnes hortamur in DomiSauctorum omnium meritis et exemplis no, provocati atque incensi bene ac recte vivendi semitam sequantur, et hujus religiosissimi et sanctissimi Viri precibus immortalem g-loriam se,
ut

venerationem impendi cuidam spatio centum et plurium ;mbeato Matthaeo norum velut tali honorato, idque jam a vestra dominatioue impeditum ob decretum hujus sacrae Cong^regationis, elapsis mensibus publieati de veneratione personarum cum sanctitatis aut
ecclesia cultum
, , ,

sperent

conseeuturos.

In

quorum omnium

fi-

martyrii fama mortuarum. Et quia

in

praedicto

dem mus

testimonium sig-illum officii nostri duxipraesentibus apponendum. Bene valete, et


et

Decreto mens Sanctissimi Domini nostri, sacraeque Cong-regationis non fuit, ut comprehenderentur
ii,

Deum

pro nobis orate. Datum Romae die octava mensis Februarii anno Dominicae Nativitatis millesimo quadringentesimo octuagesimo secundo.

ultra annos

piantur
etc

quorura cultus cosptus et toleratus fuit centum, imo cum illi expresse exciin parag-rapho Declakans etc, et in
:

llliu

UUCtUS

ejiigdem cul-

Hactenus epistola laudatiMagistri Ordinis Prsedicatorum. Porro, cum B. Matthaeus die v vel vi Octobris anni 1470 vel sequeyxtis ex supra dictis obierit, sequitur, ejusdem publicum cultum, qui statim a morte illius ex Viglevanensium pietate cosptus fuerat, undecimo duodecimove post eam~ dem anno a summo Pontifice coneessum [*< tumqv.e fuisse atque ipsum proinde Matthaeum pollenter, ut loquuntur, beatificatum fuisse. 37 Sequitur secundo, arcam tamen marmoream, et argentearn thecam, in quibus sacrae
;
i

bis verbis
;

propterea,

thaeus,

Longissimi temporis scientia cum in hoc casu sit beatus Matjusseruut me ad vestram domiuatiouem

scribere,
ei

ne continuationem cultus venerationisque hactenus exhibitae impediat etc.


hodlequi
scverat,
\>
i

ptum

Sane casum ab Urbani VIII Decreto excehic locum obiinere, manifestum est ex paragrapho in Epistola mox allegato. Sic enim is
40

habet
aut

care in

Declarans, quod per suprascripta prsejudialiquo non vult, neque intendit iis, qui per communera Ecclesiae consensum, vel
:

ejus reliquia? asservantur, primum trigesimo se-

beatificationem anno si recte se habeant inscriptiones perfecta esse, num. 31 et '62 relatie. Haud dubie post concessum

ptimo circiter post

eamdem

immemorabilem temporis cursum, aut per Patrum viroruiuque sanctoruin scripta, vel longissimi

temporis

scientia ac

tolerantia Sedis Apo-

stolicae,

vel ordinarii

coluntur. Atqui

Matthaei

a Sixto IV Matth&i cultum crevit Viglevanensium erga Beatum pietas et fiducia, ex eorumque collectis votivis

donariis ac civilatis munificentia

tandem annis millesimo quingentesirao decimo


octavo
et

illius capiti,

sequenti prcedictse theca argentea sacro arcaque marmorea reliquo corpori

et

poitea occa

honorifice asservandis confectce fuerunt. 38 Concesso a Sede Apostolica, quem diximus,

sionc Ot creli

Urbani VIII
ib epiioopo
iiii

cultu B. Matthaeum merito honorare perrexerant Viglevanemes usque in annum 1025, quo cele-

nti

impugnatug,

bria Urbani VIII Papce de veneratione eorum, qui cum sanctitatis aut martyrii famavel opinione obierunt, decreta prodiere, quibus nonnidlorum temeraria aut inconsulta in hujusmodi defunctis cultu exhibendo facilitas inhibebatur. Ex hisceenim decretis male intellectis Franciscus Romerius, octavus Viglevanensium episcopus, delatum hactenus B. Matthaeo cultum censuit prohibendum. At Beati sui causam apud sacri Officii

de quo hic, cultus jam tum inchoatus fuerat a tempore centum annorum metam excedente, quod annorum spatium per longissimum tempus, illiusque immemorabilera decursum in eodem Decreto indicari, etiam ipsemet Urbanus VIII declaravit in Brevi, die v Julii anni 1684 edito idemque cultus perseveraverat ejusdem longissimi temporis scientia ac tolerantia (imo et expressa concessione) Sedis Apostolicae (nempe Sixti IV Papae) et ordinarii, nimirum ab anno 1482 usque ad annum 1625, ut liquet ex prx;

dictis.

41 Perhonorificum etiam huic B. Matthaeo est, yuodqae vir quod Castellinus num. 32 asseruit, de litteris glevarumM* Sede Apottoliuniversitatis, communitaiisque Viglevanensium, ca petere vo1625, die xx Octobris in publico conex voto exaratis de instando apud Sedem Apostolicam pro obtinenda licentia Officium et Missam de eodem celebrandi verum, cum nec
silio et
i

eodem anno

vertuit,

in

DIE QUINTA OCTOJ


in Decreto sancti Offh /<, die 2 Decembris ejusdem anni, quod recensui, edito, nec in litteris

255
'

ad Viglevanensem
illius cidtu

datis,

episcopum de permittendo quas pariter retuli, de nova

12 Concessam tamen postea hanc fuisse a Sede Apostolica faculiatem, persuadent alii, Castc'U ...... ... no antiquwres, msi hi ahos, quos Castellinus re.

L
'

O/Jictoet A/u-

ta annuit

/lujusmodi concessione ulla /iat mentio, solumque caveatur, ne episcopus continuationem cultus vencrationisque
ei

hactenusexhibitce impediat,

darguit, teciter secuti fuisse credendi sint. Certe, demieeiiam B. Matthaum O/ficio et Missa Viglevani in con- ayiClyu ventu S. Petri Martyris, ordinis Proedicato. quotannis die v Octobris ex speciali indulto Apo-

'

<

videntur Viglevanenses, aut voti sui exsecutionem in aliud tempus distulisse aut si eam tunc eidem Priori convenlus ivitatis sux commendaverint, sua spe interim frustrati fuisse. Certe ipsemet Castellinus, qui Opus suum anno 1628 vulgavit verbis num. 31 datis expresse de eo Missam cantari aut Offcium negavit
,
,
i

stolico coli,

deinde etiam asseruerunt Marchesius


,

in Diario Dominicano, Neapolitanis typis anno 1G79 excuso et Lafonus in Anno in Domi-

fieri

suo

tempore

soluisse,

ut

aliqui

(inquit)

nicano Ambianis anno 1712 edito quos non temere ids crips isse, ersuasxin> mihi hab eoexssepe laudatiBenedictfXIV Opere, in cujus\ libro 4,,part. 2, cap.Z, num. 12 id ipsum etiam affirmatur.
,
,

non recte sqripserunt.

Dl

ES SEXTA OCTOBRIS
SANCTI
,

QTJI

PRIDIE NON. OCTOB. COLUNTUR.

Manctus Sagaris,
k^
S.

episc.

marS.

toniae in Anglia.

tyr Laodicese in Phrygia. Fides V. M. et Socii MM.

Enimia virgo,

forte regia,

et abbatissa in dioecesi Mi-

Aginni in Aquitania. SS. Marcellus, Castus JEmiliusetSaturninusMM. forte Capuee in Campania Felici. SS. Rogatus, Saturninus, Faustinus et Martialis Africa. Item

matensi in Occitania.
S.
S.

Apollinaris archiepisc. Bituricensis in Gallia.

Magnus
sis,

episc. Opitergien-

deinde Heracleensis,

MM.

in

SS. Januarius et

Ammonus

Romse. S. Prudentius M. Besuse in Burgundia. S. Eroteis M. in Grsecia. S. Probus episc. conf. Cajetae
forte

MM.

conf. forte Heraclese. S. Pardulfus abbas conf. Waracti in dioecesi Lemovicensi in Gallia.
S.

Epiphania virgo sanctimo-

in
S.

Campania Romana.

nialis Ticini in Insubria. S. Nicetas conf. in Grsecia. B. Adalbero episc. Herbipolensis conf. Lambaci in Austria
S.

Renatus episc. conf. Surrenti in regno Neapolitano.

Superiorh
conf.

S.

Romanus

episc. conf. Autis-

siodori in Gallia. S. Bartius, seu Barsius, episc. conf. Vasione in comitatu

Ordinis Carthusianorum fundator in Calabria. Artaldus ex Carthusiano S. in Bugesia. conf. episc.

Bruno

Vindauscensi. S. Ywius diaconus conf.

Galliee

provincia.

Wil-

PILETERMISSI

56

ACTA SANCTORUM.

PRyETERMISSI ET IN ALIOS DIES RELATI


eremit.v martyris reliquiarum ex Augiensi monasterio ad Einsidlense translatio signatur hodie in Martyrologio Germanico. De hac vide ad diem, quo ejusdem Sancti Vita data est, xxi Januarii. Quintiniani, scu, uti tom. 2 Spicilegii Acheriani pag. S et a Castellano ad diem xn Februarii nuncupatur, Quintiliani, corporis inventio quse

SMeinrndi

scere licuit, nidlum plane, ne

quidem

in

pr%-

fata S. Pauli ecclesia, ubi Quintiniani corpus conditum est, ecclesiasticum de eo Officium fie-

non festum cclebrari, contra ac Kalendapriorem perperam secutus, aliquando asseruerunt, non reliquias ejus publice honorandas exponi, non
ri,

r/i spiritualis, uti et Historici auctor,

die vi Oclobris

anno Christi 1490

contigit, ita

hodie a Menardo inMrl. Benedictino annuntiatur Lutetia Parisiorum invcntio corporis beati Quintiniani; a Saussayo vero, qui translationem inventioni perperam subjungit, et, quod
:

Canonicis horis, Litaniis pubticisve ittius ecprecibus ejus nomenrecitari, non in honorem ejus tuminaria accendi ut adeo publiin
clesicV
;

co cultu, qualis

corum

est,

quorum Acta
,

edi-

mus, Quintinianus hodie non gaudeat cum hujus sufficiens indicium non sit memorata superius picta tabula, qiuv potius ut />/,r. quee SS. Auream Eligiumque inter ct Quintinianum
olim intercessit, necessitudinis historica species

hic potissimum expendi debet, alia, quam qua Beatos, pubtico cultu gaudentes, refert, litterarum forma hic utitur, his verbis in Mrl.

Gallicano referiur

Parisiisin ecclesia S. Paubeati

li

inventio

et'

translatio corporis

Quinti-

consideranda est. Quod autem inter Sanctorum reliquias, quas prxfata epigraphe nominatim

-p

Saussnyus minori illa,quam adhibet, characterumformaindicat,


niani abbatis. Itaque,
uli

inter Venerabitespotius,

quam
:

inter strictino~

non exprimit, certo censendoe non sint Quintiliani exuvise, patet, tum ex ejus epitaphio anno 1490 j) s ^ Q uo w nondum canonizatus
>

Quintinianus seu Quintilianns noster computandus esset ex adverso autem, si Casteltanum ad diem xii Februrii Beati titulum ei confidentissime tribuentem, audiamus, inter veri nominis Beatos, seu, uti in Admonitione prasvia pag. 1 et 2 exponit, inter eos, qui vel beatificatione, ut vocant, for,

minis

Beatos

seu rite inter

cojlites relatus dicitur, ut

ab Ec-

clesia venereturj

tum etiam ex instrumento,

eodem anno de ejus corporis inventione confecta, quo asso-itu)', ex concesso, ei S. Audoeno Beati titulo probabititer tantum, non vero indubie
,

conctudi possc
esse
,

dictum
siii<r<<

Quintinianum
satis con-

mali, vel expressa tacitave summi Pontificis facultate Officio coluntur ecclesiastico, recen-

sendus

venit, Utrius hic


?

martyrotogi standum

Castellano certe favet, quod prseter concessum Quintiliano a S. Audoeno cit. Spicilegii loco Beati titidum, ossa illius sub altari sacelli, in ecclesia Parisiensi S. Pauli Spiritui

testimonio

personam, quamsupra ejus sanctos mores poputivede ejus pietate existimationem cadat. Quapropter de consilio deputaiorum lipsanotheca ejus non
ejus
altius aut eminentius,
erat,

beatum stet, an

nimirum cum haud

titulus ille potius

anno 1490 levata sayus perperam vult

sancto dicati, honorifice condita sint, ejusque effigies in publica ejusdem sacelli pictura una

quemadmodum
,

ante inventionem neque, uti Sausalio translata sed instrumenti illius alia verba
fuit,
, , ,

quam

(j

imaginibus hodieque spectetur, adjecta superiori ejusdem picturte parti Gallica epig r< <[>}[< quae ita Latine soIlic sunt nat reliquiffl muJtorum corporum Sanctorum. Verum adversus Castellanum, ita in Mrl. universali ad diem xn Februarii existimantem, vehementer militat MartyrologiiParisiensis, anno 1727 editi, altissimum tum illo, tum hoc die de Qx\'m\\msiKO sitentium, cui accedit, quod ipsemet Castellanus in suo Bimestri, jiost universale Martyrologium annis atiquot edito,
S. Eligii
,

cum

S. Aureae et

ferunt in eadem altitudine sublato altari, remansit in pristino loco, nec circa eam quic-

quam innovatum

fuit quod publicam venerationem ecclesiasticam certo denotet. Ceterum p cit tom. 2 Octobris varia de hoc venerabili
,

Viro curiosus lector videre potest, de quo, si interim ejus beatificationis causa rite institua/<>r, sermo etiam recurrere poterit in edendo,si

Superis placet primi Trimestris nostri Supplemento ad diem xn Pebruarii. 3 virg-inis memoria hodie Romje anS. Balbina nuntiatur in variis Auctariis Us< s a,
.

nulluin

bactcnus dc Quintiliano
,

festum cele-

bratum fuisse pag. 682 fateatur. Hx>c non abs re ancipitem me reddebant quo loco Quintilianus, de quo tom. 2 Octobris pag. 484 hoc etiam actum iri monueram recensen<h<s
, ,

pud Sollerium, qui suam de ea mentem dem sic exposuit Crediderim, cx aliquo
.-

ibi-

co-

Hieronymiano , ubi hoc Balbinam huc fuisse intrusam.


dice
tatio Florentinii.

die

sig-natur

De

ipsa eg-imus

Videatur noxxxi Martii.


:

hic foret, interne Ccetites, quorum 4 cia '-''''mus, an inter eos, quos legitimi cultus defectu, aliave decausa inter PrciHermissos referre solemus. Accuratius igitur in iltius cultum in-

Codex
ut
alii

Ug-hcllianus
infra.

videtur

leg-ere

SABiN.fi,

Balbinam hanc esse S. Quirini martyris filiam, de qua Majores mei ad diem
xxxi Mttrhi njerunt, consentit laudaius Fto-

quirendumesseratus, datis
tis

annoUGS

litteris

conveni Reverendum D. Thierry, qui proposi-

ame qunestionibus non minus officiose, quam

accurate respondit, submissa ad me ex Oratorio S. Maglorii Parisiensi notitia Ms., ex qua, pneter ea, qune Bruelius in Theatro Antiq. Paris. pag. 818 et seqq. de Quintiniani corporis inventione me docuerat, insuper ex grandxvi ecclesue S.Pauli presbyteri testimonio mihi di-

cur vero eadem hodie in suo veMartyrotogio etiam recurrat, hanc suspicatur causam, quod S. Marci Pap&, qui Balbinam singutari pietate prosecutus, illius in quo et sepultus coemeterium condidit depositio in eodem illo vetustiori suo fuit Martyrologio hoc ipso die memoretur ; hinc enim facile fieri potuisse, ut hujus sanctcV Virginis memoria simul cum laudati sancti Pontirentinius,
tustiori
, ,

ficis

DIE SEXTA
A.

OCT01,!:i
stulinus, seu

257

depositione ibidem simul fuerit celebrata. Pro eadem S. Balbina, die \ hujus mensis 0ctobris in aliquo apographo Hieronymiano meficis

Masculinus, episco/>us apud nos tom. 2 Septembris pag. 65 i in PraBtermissis

ad xxxiMartii. SabinamproBalbinatM aliquot Usuardi Auctariis legi, observavi supra ex Sollerio in editione Oreveni etiam Babilla scribitur. Vide mox dicta ad Balbinam et ad diem xxxi
: ,

morata, lcclorem

jam

remtsi

n forlassis est, qui S. BarFinbarrus (vide tom. 7 Septonbris pag. lii, num. L6J qui </. Maculinus dictus est; cdius tamen a Macalino, de quo agimus

memorati
vel

cum

priam habeat ad diem

Martii.
S.

Gangulfi martyris, velut hoc die passi, memi-

nerunt Grevenus et MartyrologiumGermanicum, vutgo Canisianum ejusdem, Qengulphi alias dicti, Varennis in Burgundia martyris memoria etiam ad alios dies in sacris Fastis recurrit, deeoquea Majoribus nostris actum est ad xi Maii.
,

Missam sibi proSc^tembris, cesisCorcagiensispatronus nominetur. Celerum atiumhujus aut huic affinis nominis inter II ibernos episcopum nusquam reperire potui, si
:':>

et

ille

in laudato Missali

Malcallum

Clonfr.i
</
,

defmctum

jdscopum anno Waraeo sed sme ullo


,
,

sanctitatis indicio, inter

Eskilli episcopi

ac martyris in Suecia memoriam hodie signant Grevenus, Molanus, Martyro-

logium
ttt/a, et

Germanicum

fl su i es re _ latum, excipias. Colganus nun< v.e in AnnoL tatis ad gesta S. MacaUni, seu ut vocat , , Malcalini, dboatis in Belgica, de quo supra, non alium hujus nominis Hibernum episcopum

Canisii vulgo

appella-

'erClonf
fatetur.
sali,

Um

se reperisse

Ferranu.s in Catalogo Generali Sanctorum, qui non sunt in Martyrologio Romano. Hujus Sancli Vitam dedit illustravitque Henschenius nosteraddiem L2 Junii, ubiiste Strengenensis in Sudermannia, Suecias provincia, episcopus fuisse dicitur. At in adglutinata ibidem a Majoribus meis schedula sequens annotatio Ms. legitur, quarn hac occasione hic
exhibeo.
In
dicto

Suspicamur tama,
alte\

in

supradicto Misuta-

facta unius aut

tione,
tini

pro Macalini legi

/'<,,-(<

debere Uurar-

Suspicionis ralio

es<

?ius,

S. Patricii discipulus,

S. MacarttClochorensem ec-

clesiam i> ostS.Pai xerit; atque adco verisimile / tronum Clochorenses elcgisse. Acccdit, S.

re-

pa-

Ma//a g t

Coramentario

(praevio

ad

cartinum, ut Porterus

scribit in

Compen<ho
,

Vitam S. Eskilli) nuum. i dicitur S. Eskillus sedem suam episcopalem Strengnesiae primus constituisse cum tamen post martyrium ejus
;

Annalium ecclesiastu
173, diem

suum

sexto

Octobt-is obiisse

ali-

videatur

illic

sedes

episcopalis

primum
S et

insti-

tuta fuisse. Deinde in Vita

num.
S.

xi

meresi-

saltcm judicio. Deniq u C are videtur Missas supra laudatse Postcommunio cum ejusdem Actis (qua?, licet mutila, vide

quorum

moratur
debat
divino

ecclesia
,

Fors,
et

ubi
post
fuit.

Eskillus

episcopus

martyrium
Haec

suum
anno
,

nutu depositus
in suis

explicat Edatis

ricus Benzeli

litteris
<

ad

me
F

Augusti pag. 209,) collata. Postcommunio quidem sic habet: Deus, qui sanctum Fontificcm nostrum Macalinum ylorificasti in conspectu reyum da, ut, qui eodem Pane cfiBlesti
iii
,

mdccxv

//

xiv Octobris.
^Eschillo

Ecclesia

o r s

u-

bi

B.

sedes

pro
,

habitu

illorum

tertio milliario temporum episcopalis fuit ab urbe, nunc episcopali Sudermaniie, Stren-

"
//

gianes

distat;

et

oppidulum Forsensi

ec-

elesiae contiguum hodieque beati Viri memoriara servat diciturque .Eschilsthuna. Iltec Benzelius Upsalice anno ac die praedi//
,

nutrimur, quo veyetatus delicias praabuit, et omnibus Christi tui bonus odor fuit, ipsi nos quoque veritate et u pleni placere tibi possimus et ad rediticationem totius lesise tuae fidei et virtutum exemplis clarescere. Per eumdem Dominum nostrum etc. Cum autem hic S. Macarti^ius in conspectu
,

regum

g'lorificati!

videtur allusio fieri


92
.'

ctis.

Hinc ad F o it s aunotatio fieri potest, qua3 nunc nulla est. Haec ibi. Pro ceteris ad spectantibus adi citatum diem S. Eskillium
,

adea, quae in ejus Actis num. ct apudnos deEchodio regenarrantur, quem S. Maccartinus, priussibi "ifestum, prodigiorum signisa-

xn Junii. C S. Malchum Lesmorensem seu Lismorensem inHibernia episcopum, annuntiat hoc die Bu,

micum
citur.

sibi et oeneficium reddidisse

ibi

Bursus cum

Christi

bonus odor fuisse

dicitur, digitus intendx


illud,

m
2

lum $

celinus inMenologio Benedictino de eo breviter xAug-usti. egimus


:

S.

Malcallinus tom. 2 Octob?ns pay.


termissis

825

in Prae-

mortis periculo eripuisse dicitur regis filium, qui sopore oppi*essus humi alicubi jacens, et ab equorum ungulis servatus ilLvsus, postridie, somno excitatus et adpatrem reversus incolumis, testa-

quo ibidem num.

ad hunc diem

rejectus fuit; cuinimi-

festum illigavit auctor Missarum Propriarum sanctorum Patronorum acTitulariumFrancixet Hybernix,jussu ClementisXII editarum, et anno 1734 Parisiis editarum. Veillius

rum

rum

sanctus

ille

Malcallinus

modo

nihilo 7nagis,

quam tum

seu Macalinus fuit, nobis no,

tior est. Missalis mox citati concinnator Nicolaus Ayitonius 6 Kenny, doctor Parisiensis, Missx S. Macalino proprix hunc titulum prasfixit: In festo
fessoris,
S.

apud Episcopum sanctura sub (seu latitare sibi visum esse) et optimum odorem naribus porcipere putat, seu, ut interpretor, se sub episcopivesl<- latitantem optimum odorem naribus percepisse. Denique num. i cum aliquando necpanem nec aquam Maccartinus habcrct, quibus
tus fuerit
,

se

vestimento suo esse

Macalini

episcopi

et

con-

ecclesise

et dicecesis Clochorensis (in


g-eneralis.

Agitur itaque hic de sancto episcopo, atque adeo cum S. Macalino abbate in Belgica, de quo actum est apud nos tom. 2 Januarii ad diem 21 a pag. confundi non potest. Sanctus item Ma385

Hybernia)

patroni

hospites exciperet, viprecum suarum obtinuisse fertur , ut frumentum e ccclo plueret, et limpidus aqux fons e solo erumperet. Deniex manna cflelitua data inquiunt Acta que
,

viri
bili

Israelitae

reficiuntur,

atque ex aqua mira-

saporem mellis, et dulcedinem prtetendebat. Quo spectare videntur illa Postcommunionis verba: Da,
refocillantur.
vini

Panis

aqua

z:>

PRJETERMISSI
,

Da

ut

qul

eodem

Pane

caelesti

nutrimur

quo veg-etatus delicias pr&buit. His de causis Maccarthenni / S. Maccartini seu

qui in Romano Mm-tyrologio non sunt, quem D in Annotatis scribit, claruisse visionibus et spiritu

Acta remittimus, dum aliter instruamur, si forte a vero conjectura nostra desciscat. Vide w Augusti. Balduinus, ex Cisterciensi monacho S. R. E. Carhodie legi<ialis et a \h 7 iscopus Pisanus, tur in Calendario Ordinis Cisterciensis consentiuntqueChalemotus in SerieSayxctorum etc.
>
-

Pro

prophetico , vixisseque circa annum dcxx. hisce autem taudat Kalendarium Scoti-

>

et Breviarium. Per Kalendarium indicat ThonicV Dempsteri Menologium Scotorum, per Breviariuni vero laudatum a Dempstero Breviarium Scoticum, maxime Aberdonense. Porro

cum

ro Dempsterus

adhunc diem

sic habet

Failbei

ejusdem Ordinis,
logio
,

ct

Henriquezius in Meno-

abbatis visiones supernaturales de futuro Scotiae statu. At quis hic Failbeus est? Colganus
in
fert

Beati titulo Pisis in Tuaddentesque, fuisse S. Berscia annuntiantes, \rdi discipulum. Tdem Henriqueziusad diem 15 Julii Balduinum alterum, Clarxvallis monachum sanctique Bernardi discipulum , ac inde ccenobii Reatini abbalem, annuntiave-

eumdem cum

Actis
,

Sanctorum Hiberniic, pag. 570

re-

quatuor

quidem hunc a Pisano archiepiscopo distinxit ; at non recte utrumque honorat.

Ac

recte

betvr.

ravit Beati litulo, qui soli Reatino abbati deMinus etiam recte laudatum Calendaet

darium

Chalemotus, Balduino abbate Reati-

lisso, Balduinem Cardinalem nopenitusp archiepiscopum Pisanum memorarunt, Non alio enim ex capite Beati tiiulus Cardinali arch iepiscopo Pisano additus fuisse videtur, quam quod aliqui (inter quos fuit Cardinalis Baro\inum Balduinum confuderint. Adi

\entarium historicum cfcB.Balduino, quo hic abbate Reatino in Italia ad diem xxi Augusti. Rcate publice colitur, S. Frontinianum, AlbcV Pompeiee in Italia velut martyrem cultum, Castellanus in suo Martyrologio Universali, in quo illum ad diem vi Septembris jam memoraverat, hodie repetiit.
,

De eodem
P.

breviter egimus dicto die vi Se-

ptembris.

Romanus hodie annuntiatur in S. Liberius Fastis Coptitarum JEgyptt et Mthiopise apud


sancto hoc Roano Pontificein Opere nostro actum jam est xxiii Septembris. ad

Jobum Ludolfum. Verum de

more tutum ac sanctimonise laude conspicuos ac istis antiquiorem, nimirum rterea unum seculo vii verum Jiorum omnium nultum hoc die coli memorat. Nullum quoqueYixWbewm. aut 'F&lveuminSanctornn/ HibernUe Catalogis Patris Henrici Fitzsimon, nullum in Breviario Aberdonensi, quod Ms. habemus signatum reperio. Cogor igitur hunc quoque prxtermittere, donec certiora de ipso habeamus, uti facere coacti sunt in synonymis Majores yiostm ad diem 3 Junii etxi Julii. S. Cominura, dequo Leslseus de Rebus gestis Scotorum lib. 4, ubi de Aidano, et Hector Boethius Schotorum Historise lib. 9, ad hunc diem referunt Ferrarius in Catatogo Generali Sanctorum Martyrologium Anglicanum, Camerarius de Pietate Scotorum, uti ct Catalogus Fitzsimonis Sanctorum Hibernise verum, non apparere ullum antiquse venerationis monumentum, jam pridem observalum fuit in 0pere nostro ad dicm xxiv Februarii in Prsetermissis, ubi de illo dicta consule. Volumen quidem alterum Monastici Anglicani fundationem Prioratus de Kilcumyn, in Tipperariensi comiiatu provincise Momoniie in Hibernia siti, exhibet pag. 1023 in qua is in ho norem sanctorum Apostolorum Philippi et Jatiandi
,
,

Failbeos, seu Falveos pronunHibernico, seculo viii floruisse vir-

cobi atquc sancti Cumini conditus dicitur: at

Qctava sancti Michaelis et omnium Ang-elorum signatur hodie in Usuardini Martyrologii aucti editionibus Lubeco-Coloniensi et Greveni, ac in Ms. codice Bruxellensi. De his omnibus prolixe actum apud nos est die, quo ejusdem sancti Archangeli ecclesicV Dedicatio in monte xxix Septembris. Gargano recolitur, q pene eommemoratio innumerabilium Treviris qui persecutione Diocletiani in martyrum
,

quo de Cumino, seu Comino


nobis

illic

sermo

sit,

haud
in

liquct.

Aptce Juliae

Amanruesii confessoris inquit hodieFerarius in Catalogo Generali Sanctorum, quorum non fit memoria in Martyrologio Romano, notatque sequentia: Ex Tabu- y lis ecclesise Aptensis nuper ad nos transmissis. hac die. Cetera mihi Ibi corpus , et colitur
Gallia
,

sub

ob Christi fidem vario mortis genere necati sunt. Ita post plura alia vetusta Martyrologia Romanum ad hunc diem. Verum de hisce Trevirensibus Martyribus partim egimus in SS. Tyrso, Bonifacio et
Rictiovaro
praeside

Sanctorum ait, eumOmanruesium appellari. Non ptura de eodem novit Saussaijus, apud quem in Supplemento Martyrologii Gallicani hoc paAptae riter die de illo solum hxc leguntur
ig-uota.

In Indice autem

dem

alias etiam

Juliffi

sancti

Amanruesii confessoris
in

praeclari

Sociis

iv Octobris,
in

cujus

sacrum corpus
ecclesia
,

majori

illius

episco-

partim

Constantis

v Oct< SS. Palmatio et Sociis Alexandri martyrum memoriam Curi;r in Wnsetia hodie signant Galesiniusin suo Martyrologio Romano, laudans Calendarium ecclesiee Curiensis ait Ferrarius in CatalogoGenerali eosdem pridie referens ex cjusdem ecclesicV tabxdario monet, eos die 5, non 6, Octo"bris ibidem coli. Utut sit, cum, eodem Ferct
:

palis civitatis

mag-no

cum

cultu con-

servatur

hodieque ibidem beata ejusdem depositio recolitur. Nescio an /uvc Saussayus Ferrario accepta suo modo exposuerit, an ex aliunde didicerit, quamque certse sint Tabulse
,

abeodem Ferrario
sius
,

tnujfnta\
,

Vcrwn Amanrue-

rario

teste,

ambo

passi

credantur Treviris cum

Palmatio, liquet, eosdem coli CuricV ob duo corpora vel reliquias Trevirensium Martyrum il-

cvque ac Omanruesius omnino ignotus est ceteris martyrotogis, etiam Castellano, diligentissimo Sanctorum ac Beatorum Gallise indagatori. Nidlum vero de Amanruesio vel 0manruesio Offtciumaut commemorationcm hoc
vel alio dic fieri in ecclesia Aptensi
,

Commentarium de sanctis Martyribus Trevirensibus die iv Oetobr. S. Failbeum abbatem in Seotia hodie annuntiat Ferrarius in Catalogo Generali Sanctorum
luc translata. Consule ergo
,

suadent

mihi tum Breviarium Aptense , quod habeo anno 1582 typis editum, tum ejusdem eccleanno 1664suv cathedralis Officia propria
,

Aquis

DIE SEXTA OCTOBRIS.


Aquis Sextiis prelo pariter vulgata, in quoLuca?
s.

259
1>

rum nuUo
vel

Amanruesii vel Omanrusii Officium

Tuscia Consecratio tnajoris ecclesi, inquit hodic Ferrarius in Catalogo Generali.


in

Commemoratio hoc aliove die comparet. Quapropicr ipsum hic inter Sanctos Bew recensere non possumus si tamen quis certiora nos docuerit de eodem agi poterit in hujus
;
,

Murci

episc(iji

depositionem hodie memorat


.

vetustius

Martyrologium Florentinii

at <" aliis

Supplemento. /><< habet hctor pauca, quuedeipso ex Tnterea > /<) iic Sa ussayo novimus. 1<\>, Odo, 5. Roberti abbatis Molismensis ae fun

mensis Octobris vel


-,
'

totius Operis

pariter oetustis et ki Romano Baronii sanctus iste summus Pontifex recolitur postridie quando in codem vetustiori repetitur. Vide ergo
.

di
S.

in nostro

Ordinis Cisterciensis , monachus inter odie recensetur ab ejusdem Ordinis /' 10 in Menologio, Chalemoto in SeHei
toris

mrgoei martyr Patavina hodie legitur Ms. Florario Sanctorum et in Viota Sanctorum typisedita in aliis Martyrolog
Justina
.

et in

Romano
,

>'", <juo dabitu

vu

lctobris.

S.

Adalgisum
p Wll
Catalogo,

Novariensem in Insuh
us utrique Sanctoi

o-

rie

Sigismundo Alberti in Catalogo chronologico Sanctorum etc. dicti Ordinis. Ut virum rognoscas, elogium illius ex laudato Chalemoto transcribo. In #urgundia beatue Odo , Molismi monachus et S. Ko-

Sanctorum

etc.

et

tum

Italim,

ex Tabulis
/,

(ut ait) ecclcsix

tum Generali, hoc Nova


iliter secutus.

die

idi et Castellanus Miirtijroloijio suo Uni,

versali

Ferrarium
I

At

berti

primis Ordinis

abbatis disoipulus, qui cum eo patribus c Molismo in


at

el

aliis

ex Ughello tom.
vari
.

Ital

eauctx,
'

ct

ex CaVonis
csse

Cister-

rolo ejusdem sedis episcopo


./.

lib.

oium transiens,

strictam

Regulse obserran-

:!su

habemus,

illu

pibus noveltiam amplecteretur , suis p linn plantationem illustravitj aunotatus inter

Octobris
videatur,

quorum cum potio de eodem agemus sequenti

die
Octobris.

Sanctos

Hugonis Lugdunei ''"l" sl legati Apostolioi, memoratus. Plura de illo non hdbet HenriqUeologio nisi quod ex Philippi SeOrdiais
,

et

in

resertpto

vn

B. Benodictad virginis martyris translationem in

guini
cap.
7

lib.

tit.de S.

Sanctorum Odone monacho


<

Cisterciensis

simile ipsius

elogium

Roberti primi Molismensis >sis fundatoris <jeOrdinisque { abbatis ib\ ,).us ad diem 29 Aprilis que in Commentario pr&vio num. xi recensuirecitet. S.
,

Auriniani monasterio, tet \tartyrologio hodie annw Hat Saussu ,,,., Gallicano,etposthuncArtur< prior cceto natalem cum ce0; ad 8 hujus mensis diem referat, viu Octobris. adcitaU
:!

,/

Festum
Ysaac

Abraham patriarcharum summorum celebrat et -lacob, hoc die his verbis


,

Rugonis diploma, Odoni interceRoberti socios inseriptum. Ai Odonis teros S. cultv/m nec a memoratis scriptoribus, nec ab aliis probatum comperimus, ut proinde ei Odom inter Sanctos Beatosve in Opere nO locum concedere nequeamus, donec aliter fuerimus edocti. Qrdinis Minorum, iscum Mirambellum apud Santones in Gallia pro Catholica Jide ab
,

nostrv.ni

Ms. FlorariumSanctot um.Pa A uctaria us de iisdem apud Sollerium inter eodem die sic habet Codex Flo\ Usuardina In Judtea civitate Ebron metropoli tinus ^brab, um patriaroharum depositio Quomm corpora in eadem <ccleLoetJaoob.
:
,
,

sia,

in

spelunoa duplici, divina revelatione


Latinis canonicis eju^dem ecclr

in-

velV,

hsereticis occisum,

cum

Bcati titulo hodie lau-

dat Artv

lartyrologio Franciscano.

Cum

eodem titulo ibidem recenset Joannem a Popula, alias de Soto-mnjore

in His-

pania, Franciscum a Luceriam Apulia, Julianum Salodiensem Capucinum Roti verum nullius horum cultum probat, tresque primos ad hunc diem quartum vero a Februarii sine isto titulo cuttusque mentione
,

etiam anuo Domini mc^x. Eosdcm Patriarchas editiones Lubeco-Colonorant Usuardinse Qer,sis et Greveni, xdi et Martyrol manicum, vulgo Canisii, ac singulorum elogia codex at solum Abraham hodie habet ,bet Hagenoyensis. Porro cum de iis Usuardinus in Opere nostro solis Vctcris TcstamcntiSanclis ageresoleamns, qui in U<>mano Marlyrologio
:

annuntiantur, prxtermissis tsaac quo eo S ibrahamum dabimus


,

et Ji
in

:obo,

laudato
;>>ris.

Romano
'

recolitur, die

memorat Ilueberus in Menologio Francisc<n<o. Prseterea quidam etiam alii utriusque sexus Regidx S. Francisci alumni, qui cultum non habent apud laudatum Hueberum legi pos,

sunt.

Coloniensem h< S Brunonem archiepiscopum Catalogo Sanctohabct Ferrarius in Generali illum ab aliis reponi observans simid ,,, addicmxi hujus mensis, ad quem iUum Codex Ferrarius repetit, tum Usuardinus
,

monasi Claram Builiam, virginem abbatissam Conceptionis Yalentix in Hispania, anno 1510

ipse Bruxellensis, Gelcnius,

0'
,

MoUmus
in
r

ac

Martyrologium Ger

ant.

mortuam ac veluti ibidem cidlam, cum Monasterio Beatas hodie annuntiat Arturus a Francisco et Gynjvceo sain Martyrologio Menologio item Frano. At Hueberus in Beatffl ubsttsiscano, ad eumdem diem a titulo cidtum essc todinet, nec publicum ipsius
,
,

Idem
nibus
dicn

ipse

Cartusi.v
I

Bruno^ Bruni nomine, BruoseUensis r&


>,

ad

quo Officiump
et

; ,v/( ,

Cathedrali

dioecesi

7'

cat his
colitur.

rcrbis

Brivata

dcvutione

ut Beata,

Belgio. At ibidem in Prtetem J Octobris, ad ad exhibet Laurentius Surius.


;
<,

'

>

lam
hris -

etiam

Kaien,Btephanus B.-.^iidis F. hodie memoraturtn Ludolfum. Vedario Mthiopum apud Jobum est, rum Stephanus ille nobis satis notus non nostro inter Sanctos locum obtiut in Opere

dicendadie / *Q ut ' Ag<< Dulcidii, Agennensis, seu meminerunt Qrevenus, tania episcopi hodie
<

Martyrologium Gern

Ca ~

Talo7oGe^eraliSanctor^

etmramum^ M

neat.

Octobris

Tomus

III.

260

PK.ETERMISSI.
in quo

strum Ms.,

tamcn posteriori Dulcis

vo-

tyrologio

Romano,

et

Saussayus in Gallicano, D

tur et A&annensis episcop'

ius scri-

bitur. Porro hunc S. Dulcidium, ab aliis etiam Dulcium, Gallice Doucis dictum, Castellanus in Martyrologio Universali annuntiat die, quo ejusdem festivitas Agi, dicitur tom. 2

de qua illustrissimus Joam olaus Hontheimius part. i Prodromi Historise Trevirensis pag. 3C7 tii/ preesens propositwn sequentia annotavil Modesta virg-o tertia abbati.ssa mo.

nastcrii

Horraensis ....

iu

Gallicv Christianse auctascol. B97, wi Octobris. SS. Caprasius, Primus et Felicianus, velut S. Fidis

(Trct irc.tsibus), seculi

Calendariis nostris
et scqucntis

notatur

Aginnensis virginis mwrtyris socii, recensen* tur hoc die in S. Beda?. Martyrologii apographo Tornacensi, nostroque Ms. Florario Sanctorum. Solum cum Fide Caprasium memorant Matricula Cartusise Ultrajectin.e et editio Lubeco-Coloniensis
:

ad diem quintam Novcmbris, quanquam in moderni Breviarii Lectione quinta die xx Julii ad Sponsum migrassc (pcrpcram, uti puto) dicatur.

contra solos
et

Primum

et Feli-

Philippus Ferrarius in Catalogo Generali Sanctorum, qfi non sunt in Martyrologio Romano. Accepta hsec sunt ex ejusdem S. Fiihs Actis interpolatis, quibus puriora hoc ipso die dabimus. Porro an SS. Primus ac Felicianus revcrn Agcunenses, cl non potius Roynani martyres sial de quibus apud nos die ix Junii actum est multum ibi dubiiut Papebrochius Controversia hsecin Commenta' rio S. Fidis attingetur et definiri forte poterit Aginnensis marty* die, quo et Acta S. xx Octobris. ris, examinabuntur SS. Caesarii Yeronae et aliorum e Societate S. Urslatio in Schonaugiensi monasterio hoc die signatur in nostro Ms. Florario Sanctorum verbis, quw subjicio In Monasterio Sconaug*ia translatio sanctorum Cesarii et Veronae virg-inis et aliorum de Societate xim virginum. Consonat Usuardina editio Lubeco-Coloniensis, sedpro \ crona Verenam nominat, In monasteinquiens translatio sanctorum rio Sconaugia et aliorum sociorum Csesarii et Verenas virginis eorum martyrum de societate undecim millium.
, ,
.

cianum Grcvcnus

Ex auctariis Usuardinis eam plura ad quartam Novcmbris, unum ad quiutam Novembris referunt Auliinii.ssimum Sanctae cultum probat Litania saeculi \, quam primo nostro Calendario subuectimus. Bjus sepulchrum hodicque in separato sacello ;ibbatiae S. Irrainaj ad Bqrrea cum
visitur. Hactenus illustrissimus Hontheimius. Porro hccc sancta Virgo suum inter Ofjicia propria insignis ecclcsue S- Petri Romarici-montis habet, Romanoque inscripta Martyrologio est, acproinde apud n urt

veneratione

S.

iv No\< die llugonis Lincolniensis in Anglia

<

confessoris Translatio h n aliquot Usuardini Martyrologii Auctariis apud Sollerium B memoratur, uti et in nostro Ms. Florario Sanctorum, in quo tamen pro Lincolniensi perpe-

Lingoniensis scribitur, etejusdem translaannus non recte exprimitur hoc modo Translatio beati Ilugonis Ligonensis eiiscopi et confessoris anno Salutis mclxxx. Fortasse legentiouis
:

ram

dum
n

csl

ultra

u nxj nam et certum annum 11S0 vixisse

est
,

S.

Hugo-

et

Bailletus

n translationem <<>tno 1280 vel 1282 solere illigari. Sanctus hic, ew Cartusiano episcopus Lincolniensis Romano Martyrologio inscripi cs est die, quo de eo atque de hac ipsa

asserit,

Martyrologium Germanicum, Canisii vulgo appellatum, sed pro voce Translatio habet Elevatio. Porro Gabriel Bucelinus tom. 2 Germanice sacrae quatuor nominis Schonaugias quodnam horum hic inccenobia memorat examinari poterit in Actis forte dicetur SS. Ursulce et Sociarum ejus die
Consentit
et
; ,

Translatione

ejusdemque tempore

agendum

apud nos
S.

erit,

xvn \ovcmbris.

Joannis martyris corpus hoc die 6 Octobris anni

ex

xxi Octobris.

inventum fuissc, discimus ad Majores nostros hac super re data, ex qua sequentia accipe. Cum Josophus Rheggynus ( in Calabria) Socictatis Photius saccrdos, archiepiscopi Rhcgyni nomine nostrse
1637 vel sequentis
epistola
,

Raphaelis archang-eli apud aliquos hic servatur memoria inquit hoc die Grevenus. Molanus C de quadam ejusdem sancti Archangeli memoria loquitur ad diem 20 Nove?nb/is, sic breriter inquiens Beati Raphaelis archangeli festivitas; Strozzianus vero codex Ms. inter Au,
:

facultatem impetrasset a

summo

Pontifice

Urj>

bano VIII
riluis

S.

Sebastiani cryptas, ubi cosmeterium

est Calixti, ingrediendi,

indeque a peritis fosso-

aliquod corpus sancti cujusdam martyris, quod primum inveniretur cxtralicndi, post aliquot insumptos dies sepulclirum tribus opertum
,

ctaria Usuardina apud Sollerium, ad 20 DeItem his pariter paucis verbis cembris Raphacl archangeli. Ad hsec Sacra Rifestum tuum Congregatio Decreto, anno 16S3 edito, concessit omnibus ditionibus regi Hispania:
,

deforis

lateribus

cak-c oblinitis.

Ea

praegrandibus inventum est in calce exsculpta videbatur

palma cx una

men hoc
i

rum

subjectis

annuum Ofpcium

et

Missam pro-

pria de eodem Sancto, die 24- Octobris ritu duquve de S. Raplici minore celebranda. Porro sacra Scriptura nota sunt, jam rephaele ex
,

decreto martyrii; ideoque inde extractLe sacrosancta? reliquite^arcula quadam crystallina, affabrc clabo-

parte; in alia prope in medio noinscriptum erat IOUANES. Ilabetur ex rae Congregationis palma pro insigni

censuit Stiltingus noster pine memorix ad diem 29 Septembris in Commentario Historico Michaele archangelo et omnibus angelis,

inclusgecum suis sigillispatri Josepho praedicto tradita? sunt, ut ille suam patriam, Rhcgynum nimirum CalabriaB , tanto ditaret thcsauro.
rata,

de S.

ni.

Vide igitur dicta die xxix Septembris

et

dicenda

* XIV Octobris.

Erontonis Petiagoricensis episcopi Translationem hodie refert nostrum Ms. Florarium Sanctorum. De hoc sancto Episcopo agemus cum

Translatio heec in iisdem titteris illuc facta dicitur, sacrseque retiquix ibidem in templo tunc Societatis nostrae sotenniter depositse, non Kalendis Decembribus ansine miraculis nuumque hujus festum ab eodem archiepiscopo Annibale de Affiicto decretum. Nescitur quis instruxehic Joannes sit, qua de re si quis nos
,

xxv Octobris. Martyrologio Romano. Modestam virginem Treviris hodie habent Pe8 Ferrarius in Catatrus Galesinius, Philippus Sanctorum, qui non sunt in Marlogo Generali

de eodem latius agi poterit sive alibi, sive i Decembris. assignato die Nicetium Trevirensem archiepiscopum hodte S.
rit,

habet

DIE SEXTA OCTOBRIS.


habet Bucelinus in Martyrologio Benedictino : ai },, Romano ad diem, quo dabitur v De,

261

ipsius

cembris.
S.

mentionem reperio in ejusdem ecclesix D propriis anno 1629 Ingolstadii typis excusis. Quamobrem, si deejusdem cultu meOfflciis

Cunthildis attbatlsaffi
in

monasterii

quod

dioi-

lius

fuerimus

instructi, agi de ipsa poterit diviii

tur Srenneshem vel Srennesheym, hodie legitur

cto die
S.

Decerabris

apographo nostro Katendarii Ms. Sanctorum Ordinis S. Benedicti abbatiarum S. Michaelis et S. Salvatoris Antverpix. Hugo Menardus lib. 2 Observationum ad Martijrologium Benedictinum et Arturus in Gynxceoitaddiem 8 Decembris reponunt, et Chunhildem, Cunhildem ac Guntildem etiam appellari
observant, eamdemquo esse, quam Othtonus in Vita S. Bonifacii archiepiscopi Moguntini Uh. Anglia in i, cap. 3S cum aliis feminis ab illo ex

Thomas Apostolus omnibus fere Fastis sacris tam Grxcorum quam Russorum hodie inscribitur;
inscribitur
et

Kalendario

JEthiopum

apud Jobum Ludolfum. Verum in Opere nostro de hoc sancto Apostolo agendum non est ante
diem, quo in
S.

Romano hodierno

signatur, xxi Decembris.

opum apudJobum Ludolfum. Sermo

(nrmaniam evocatam fuisse, scribit. Ambo addunt eamdem inter sanctos ecctesix Eystadienpatronos recenseri. Verumtamen nullam
%

David rex hodie signatur in Kalendario JEthiest, quanopinor, de Davide rege et propheta, qui in tum Opere nostro dandus est ad diem, quo in Martyrologio Romano hodierno annuntiatur xxix
Decembri-.

DE
B

S.

SAGARI EPISCOPO MARTYRE


E

LAODICE.E IN PHRYGIA

SYLLOGE
ANNocmcnE*
.xxv.
SanctuB,

b.

v"

::!;;:;

s^i

classwi, uaiuor martyrologi anUqutores seu I \nimii um Romani parvi seu veteris auctor, 1 J^/ TJsuardus et Notkerus, hodie S. Sag-arim

f\

tam antiquioresquam recentioreshagiologi, eumdem Sanctum nostrum, cum ibi, ubi obiit,
secuti

<"<

*<

auctor his verbis facit


.

* Romani Sagans epufcopi


. :

episcopum egisse videatur, episcopum LaodicenLaodicenamne, sem recte appellent, etsi interim episcopi mwnere Sagaris admian aliam ecclesiam
nistrarit,

de antiquis Tauli Lao annunliationi Viennensis martyrolohuic autem el Notkerus suntseous, quem deinde Usuardus Martyris adjecit, Sanclu,,, ita oomcuti,

Apostoli discipulis;

nne nuspiam edicat Eusebius. 1 duo martyrologi classici, Ado videlicet et Hdem

Romaniparvi

auctor, aliique

iitulum
:

memorans
disoipulis.

LaoBeati Sagaris Martyris etepiaoopi Apostoh fuit de antiqms 8. Pauli dieensis qui unus

Apud Eusebium
5

tam purum quam


4,

gia legere, recte sane antiquum S. Pauli Apostoli discipulum? Id Fuisse enim Samihi admodum dubium apparet. nve U discipulis, Eui

qui horum vesbSanctum nostrum factunt etiam


,

Sarime7\.<

hb. interpotatione a Ru/i.i >>datum,


ite,

cap

p.8iS.Sagarismehoocor-

genuinus.sivea Rufino interpolatus, ha cit necquidquam,un</r

necaperteedi-

Sancto
Sagaris

noster subitsse marty rits atque hic Sanctus quidem e binis illis Eusebu locis rium, priori

AdhsecM vindices, uspiam suppeditat.

diserteasseritursposterioriveromsityTettvisoo-

m
intercl

poiyerate.Ephesiorumfiscopo,
vivos.guiPasehalefestum
itiqua

disciputus, necesse F fuissequeat S. Pauli Apostoli Christianx anno 65, quo htc martyest ut osapudnos tom.b. Junii, pog.

Mrx

rium

subiisse,

tenditur,

annorum

ut

minimum

sedectm circtter
ut,

celebrare soluissent, luna decima quarta olim

hac Asianorum conm httens ad S. Viclorem I Papam netuenda ep seopum eunQ.uid Sagarim censitus his verbis

u fuent, sHterit; unde consectarium synchroni aut smparts iesre absque auctoris
:

uoa

timonio,Quodestituitur,fide
ri0 longe

ior obierit, utpot

ui

dicen-

,,

Laod.ee* e.t ..,. ,,,,v,om attinetdicere, qui


loco,

annocircitermsublatus

amnunc

mo ,.,,
Eusebu
parvi auctor

rhovretexaltero ,ammemo< utroque, Romcm aut forte eUam ex


Slai

in

Adoque, Sancti annunttattonem,

Zmhuicaddidit,
,,.

idumveros

B-

ad citerWscripl

Polycrates, anno oxrVictorem Papam dedit inter eruditos conventat, sse,

Gumepistohim

'

memoratam, qua
'

veluti vita Saffarisque (n ea,

functus

ore-

n:r
/"/'/

;::

;,

iPorro ,

tantumSanctiepiscopatusetmar-

tur dubitandum

*. Zuin htcanU

ium
q

isPolycratis ut hunc aaeo ,1,,,-cobiissetradatur, innotescit; """'"

*i< VTEiEK
''T^
nihodiernirefbr

MumfuerU
\ub

%rio coronatus.

Verum

?/"',,,
*/

Marco Auretio Antonino, annumusquelSOimpi


ratusesi

qui ab

am
/'

iriaPl laodice*,9.u*pr urbsest.Ri

SSSSSS
;

,J
v

licenZmerarenecessum constg," fiWfe sacris a se concinnatts iauctor,Moan^> V :: m

martyroUgv.quos aUique recentiores nonest, recleho-

ditorum

,, iriocoronat ante annum 1M opinio. ut

^^

GhlZosanguine.ma^H^

XLupar

edendumappareat.Atquetdqutdemonnocu r ^rJs,mititerer,

^J^

'

m
C.B.

DE

S.

SAGAIU EPISC. MARTIRI,


indubte
fe<*t.

Seb

"1

A^' r.ros.festum Paschale


migrarunt.

luna dc-

.,,

e vtvis exfacitordine, quo hi felici

ceZadSuperos
,,,,
,<
.1,

Etenimm medrum

tem hic ante annum 171 Operibus postremum vocat ex omnibus Melilonis libellum supphcem, pro verbis recitatis Eusebius Antonino imperalon Christianis Marco Aurelio 170 fuxsse huto a oblatum; illumaulc sibi etiam Chrorntradilum, Eusebn*.

Etenim V

Apostolum secun^ primo loeo PhUippum EuangeUstamter^ m Apostolum et

MeUton Alexandrinam su,fragantcm

Zn

proinde ante annum 171 elMe nico affirmat; ut quodsuppUciad Pascha Opus, uipote

J;

SC Polqcarpum Smyrnensem T, TZ'Zus"ub udus anno cirater 8 prior subDomitiano Mar tertius demque sub Traiano anno 100, ac SuperOS conces166 ad Aurelio anno circiler dicmprxcedn,Thrasex, de quo ad Zi Allxc quonunc htc,

<^

htomsde prxivemt, **>Marcum Aurelium Ubello noslcr pro Chrislo et Sanctus


ritconcinnatum,

tlmjam
cum
tyri
'

egimus,

et

Sagari

de

sanguinem e/fuderit. Ua argiu. nnteannum 171 collocando polest TMemonUus prwterquam quod ut tverum
nibus pag. 663

pro Sagar.s martyno


,

,,

^WonemSardememepiscopumsub^t,^
in Opere,
,,';

^MoJLent. I suis ^MHit^eA^ ^cet.duMand


et seq. recte

--

menUonemfccc Jam vc.-o cerUssime post hunc C Poiycratesque in recense^ sint,

tt, mat quod de Pascha elucubrai EccUstasttm '>> (AdiEusebnon HistorUe

W)

a Sagari tolerati,

ZZZ
-.
'
,

e vivis excessxt.

aliis

Astw virs duos profcrt.clarissinus


'

ap>x

an etiam posl annum 175, "Pintra Eusebius et ChrorUca Marcum Aurehum ItoeUus nolent, supplex ad librorum a Meliscriptus non sit, ullimum hunc vocare potest Eusebius non

admodum

sit,

~*~
,

qmcl

"JZ^ordine decUnarenon
Cit.

Eusebn

loco abs
;

<*g*3 M
,

loneelucubralorum, speclato ordine, quo scriplus


recenset, seu

est,

sed

quoeum

obser vart

con '"/<"verosimillimum apparet unde ibidem a Poycra post noster, utpotc B Sanctus secundum chctaad Thraseam, anno circiler 171 coronatum, claris diem ^vcedenlem martyno oblu Lu-cvirisaccensilus.afelici Thrasex rtem qui Thrasem altero,

enumerandtsMelitoms gw, sibi t habuil. Adh.vc Qrmea hsec Opcribus occurrentem Avrovuw 15.'Eirl iidvi **l tb irpJs
Eusebii verba, postremus qux Valesius Laiine verlit SXiaiov Antomnum omnium est libellus ad imperatorem Postremo l.ber a<l Chrislophorsonus ita reddit interprelatxo ad menAntoninumseriptus; qu<e Opera eo ordine quo tem Eusebii, auctorum plerumque non sohti oscriplasunl, recensere
, ,
:

Zipso anno

171 vet

Leperit annumque coronam sit adeptus.


/

181

prmessertt, marlyrn
.

,1

uc

,,,,11

ndi p"

te$t,

Eusebzus ex tnlerpreta4 At vero, inquies, Ecclesiasticm lib. 4, cap. Uone Valesii Hislorix Sardenst episcopo Opera, a Melitone Postremus scribit sic laborata, numerans

exacta.nequeulconsiderantipa,,<, oidetur modo exigit ut Melitoms ad Martebit, ullo Aureliumlibellus post scriptoris ejusdem ae
,

cum
sit

Quod cum Pascha Opus fuerit conscriptus.


fuisse hoc anle

ita

omln,

a Melitonesenptorum) nimirum pro Chnstanis) ad ,st libMlus (supplex Ceterum m l.bro de imperatorem Antoninum.

annum

171 a Melilone con-

(Ubrorum

scilicct

des.guat hw verb.s Ser pio Oneris sui [Melito) quo , AsiaB proeonsule , vilio Taulo , iuquit, martyrium perpessus est ma,

tempore Sagaris

gna controversia Laodiceae


jneiderat;

exciia

est

de a

so-

tempestive Temnitate Paschali, quie quibus etiam diebus hsec


perscripta sunt.

m
,

.llos d.es

nob.s

Marcum cinnatum.elempore, quo supplex ad profuil confectus, ncutiquam Aurelium libellus manetque proinde, sanclum nostrum, ut batur, anno num. 3 docui, post S. Thraseam vel ipso inter et annum 1M qui hunc lfil vel altero Atque inlercesseril martyrio fuisse coronatum. ad marginem anno c.reiter hinc est, cur, supra circiter anno c.axv adscripto, accidisse illud hoc quod perinde recte faclum fuerit, designarim;
,

Martyrium ergo
est Sagaris

utieverid au-

sive Sanctus

bis hisce palet,

passus

eotemporequo
;

duobus tribusve annis ante, sive tolisanguidem annispost eam epocham pro Chrislo

suum

elucubravit de Pascha Opus Melito

nem

effuderit.

DK

DIE 8EXTA 0CT0BRIS.


M
j
i

li.

DE

S.

FIDE

V.

ET M. AC SOCIIS

MM

AGINNl 1N AQUITANIA.

COMMENTARIUS PR^VIXJS

Actorum sancte Martyns

notitia

horumque

diversitas

edendorum

adversanos vindicata. antiquitas et fides adversus


excipms, pro librariorum arbitrio mutatas, wlemrecteetiam advertunt. hUinter sedifferre, quem in margine lauAt facitem nimis Bailteto, a& uditi fidm habuerunt dant) Mombritio Acta etiam nutla in re, edita a librariorum judicio E penes voces aliquot pro memoratis discrepare. Etecommutatas, ajam Cicho Sunonetie nim si ipsum Mombritii Opus,
,

Vbwsimh
ii.
|

lil

kNHUU

CLWXVII.
i

ia

n<

mnfou
/>< S.
''"''

""""'' s lerw s, Soo! '"/'"""' *f* prseter ut confundal fortia ,d Deus documenjalias e femine seccu marUjres (1: t*r uifradicendis erit S. Fide Ag f nomine ob inmctam in Chnsliana fide
,
,

illuslri

eomtantiam dignissima mrgo *< H suorum, auossuaintormenUs /orUtudme Chm,

W"<"

in stianos fecd, fcccundissima homonyma virgine, qux probabiUus Sopju ab matregue sororibus Spe et Charitate

(^1**-% Rm*

Medwtanensium ducum, ut aiunt, sei excuscriptumetanteannum L48Q ItaUcistypts

cum

martgmo coronata esl, omnino egel.UUus soro persepatel, ita probatione non Commentarw crihco ad

^"'ff'

sum,cum

Surianis Labbeanisque

.w^^^hs-

sent vidissent

primo oculorum

conjectu,

Mom>ra,

rumaue

est Sollenus nosi passim "ZuitoJ earuln Acta, ut nostro Opeterecuae h,r diana non esse, qua in

ac matris gesta

Augusti prosecutus

~
cnHcorm

ZnlrPron erit fortassis, gui, tecta

oritianaActasextuploeircitc, qualts ftiamreeorumque meram csse synopsim, Moysacensi et in nostro C< ^j. peritur in a sta eonventus sanct* 86, qui olim fuit rdiana ut adeononm r >- r Trajecto
(
,

niusc,

lwloraUo

inter impressa sanctie


-

Martyms

loslrx censura, eaetiam utpotequx horum eodem Opere locum habeant judicio nihU minvs guam ro m ad,un<.U popularibus tradUionibus, ,J contran^,

^%^\%Z

quant qux apud Fetrx strx Acta computetur,

P"9,^_

ZNatalibuslib.VAM,' -r-de naiauuus uu. -, v . o..; m s **. i, Bistor.tit. Z,capilido ; typis mdgato Labbeanamque edUiones compendia, qu.v nos prop

M ^Z
"f
,

hahilibus

imo ethistoricse sentatis

nime

redoteat.

Atque

a^

mera Aclorum hendimn, dum d? nominenon, tolln antiquitate ac sinceritate pei mus Sed neque his accensemus Act.
.,
,':,

C sabtest*

^orirZl-artTZncix

^r^^lZT^ores M
tom.Spag-

njm^Uiri^ nostrx
et

a Joanne de WestphaUa

Twfoeditionem, laudatis Actorum )ncogmam ;,auandoquidem h*c

scriptortbus o
ete-

ZTparaphrasimrecenternpotiusextubeal^.r uU biographi lurubraUonem veTerts cujusdam


,

^ZPSt' -*
1

mihiad ma

\nter I

paulomU

onb^ve,b,MJa^

^'"l^^^^ri^.
exsubjecta Actorum objectaresponsiombus
2
-,
,

^
Ada< seu
fiAei
(

mUce Afc. cod.ce U num exstat in nostro WO aut cerie ouu annos Henvhenio Hensaiemo nostro, ante grandion nostro coalle> >'* m "
.

Hj

manu

exarato

,,,

Dum

Actorum

*> quxad

ad stngula eruditus lector. udicab u -unt, anum habue,

fS r^U^sTota^clster^s f,, codicfusRube* Va,

l^lelS^Mss.

.. nomiamsitbmniiirantfavaat^ ,.(., litlerariee, recte et MtenwntW, Martyrium 8S,


:.,.,

^nW^HMorUe
sio

pag_i'*"

potius

upn*

ns enim apud Surium t **"*g*" \ua m Lab-

wlust is
laluit,

Mss. codicibus prius Ma edUu, bcus, quem prior

^.^"Juter ***

in Rhutems etS.CutTconchensis monasterii v-Bispania, Actor, :!7eValle in nec non T \t slluto oonscripla habemus, P abBUcleberto Cenomaneu stilo U9 atoa " "." Passionem , Kdi Ac)aesa, non tantum SS

Xlac

pro Chmsti fl "laTwciani noslra passaesl,certameneolempore ac auoMartyr JZ


fide

rZ

per UaaslaUone corporum,

6.

DuU

J^

, (U

DES. FIDE

V.

ET M. AC SOCIIS M\r.
quibus de Caprasio aliisque martyribus nomina-

J-G.

r lo *b. Sanmaximini Trevirensis codtce quidem S. Caprasius una Caprasii el Fidei, in qua meeodem die et loco pro Christo occir/li//S Primi et Feliaani, sus dicitur, at sineullaSS. erecUca eorumque cum ceteris translationis, ac commemoratione. Denique A-

nomim ecclesta expressam sinsuper est depromptaex rZtionllPenes

demS

/acivut

Kidis

nullus sermo fiebat, locuspatiebntnr, intermiscere, quod tamen haud usque adeo prospere ipsis cessit, quin se interpolatiosubinde prodat, ac vel in primis post nume-

eorum

gesta, uhirum.nu.e

rumexnostrapartitionequinturn,ubicumdictum Pide coroesset eorum complurium, qui cum S.

nam

martyriiadepti erant, ignorari nomina,mox


;

Dulcidio ecclesicx

ctorumMarhjrisnostrxMs.ecgrarlnnnhuhcnius tignato num. ex Ms. codice reginse S verbis, in quo quidem iisdem fere desumptum, martyriumreferinceterisfit t S. Fidis quibus
1

tur,

atde
,

('

lyrio ceterisque

r<

plane nullum occurrit. pra me discriminaseduloobservatavelim, Quse Actorum "d Sollerius in Usuardo iltustrapriusqu
spopondit, de censurx, qua eruditi pag. 5 xcriticiActaS. Pidis universim perstringunt, disputare exordiamur. quitate, an iniquitate, Historue litterarise scriptoribus,
'

subditurnominatissimiCaprasiiacdeindePrimi nomine martyrium et et Felicianipro Christi Labbeum verbis Eo namilludquidem las apud futu. a Deo electus martyrque que tempore Caprasius etc. ; hoovero non minus ru.< sanctua Duo fratres nomini et meritis Primus disertis-. aptam etFelicianus etc. quse quidem non satis faciunt et mcumprioribus dictis connexionem terpolalionem indicant. Deniquetametsi,nondij
: .

to

,Suriantibus scriptoribus Historiie titterarix sub S. Dutcidii Aginnensis tempora conna Acta gauscripta fuerint, mugnaque adeo antiquitate
aliisdeant, nostratamen, in quibus de Caprasio 8. Fide mortuis, que veluti unius diei hora cum nulla deque eorum corporum transtatione mentio

S.

FidiiActa

!>""<"""
c

dum Acta b. minusque sincera juniora Fi,i,s multoejus setate excusis, seu Mss. statuunt, de iltis tantum seu nos num.Spnmo loco reActis sermo fuerit, quae censuimus, abiis ego non omni ex parte dissentio,

Si laudatis Ulisque, quos hi duces sequuntur,


1

cum indubitatum

sit,

ea certe S. Dulcidio,

esse, ac cujus expresse meminerunt, posteriora aucta tom. I, proinsive cum Gallia Christiana quod mihi col. 807, sub annum Christi 405 , sive sesquiseculo post cum probabitius videtur,

ac fide non parum potiora cremartyrotogi classici, utpote qui, si paudiderint cissima excipias apographa, S. Fidem sine Ca- E prasio aliisque hoc die annuntiarunt, quod yerisiiuile non est, eos, reclamantibus Actis Surianis, facturos fuisse, nisi nostra Acta, in quibus S.Caprasius aliique nominatim martyres Aginnenses
fiebat, antiquitate

prxtemiittuntur, majori antiquitate


lere,

et fide

polConira eorum
antiquitatem

laudatisHistori;e littei ai <:>' S( r ptoribus ,ejusdem Dulcidii c/Uscopatum statuas, Acta lucc minime primigenia, ac ne supparia quidem
sanctse

perspectum habuissent.

Martyri nosU
his Actis,

que,

in

uti et

possunt. Fateorquoin recensita secundo

loco Passione SS. Caprasii et Fidei

nonnulla
,

tr<k

sint ceteris Acta nostra vetuex nostris illa, non ex iltis no stru derivata : attamen, cumstilo nostra ab aliis pent, sitque hicjudieio scriptorum Hinon storide litterarias tom. 3, pag. 2-73 argutior exqui
6 At, inquies,

stiora, sintque

farU eorum
s

m H8i

medicamque quse mihi haud multum placent manumexigere videntur, quee de re in Opere nostro,si Superis placet, fusius agendum erit
obris
hic sanctus
,

sitiurque,

quam

culis conveniat,

qui pmoribus xrivChristianae senon altior medio seculo vi ictas

quo in

Ecclesiasticis Fastis

adscribinostris etiam Aetis potest, Kaud dubium quidem est, quinprsesidialibus, utvocant, Marty-

Martyrpassim celebratur. Verum, si eruditi viri, uti quidem ex generali eom assertione apparet, Acta omnia S Fidis nul1

rum Actisnostra
;

nativie simplioitatis
stilo

patmam

concedant verum ab horum


deo,

obesse nihil vi-

discrimine ad secidum vi, idque non parum ovectum, ableganda ensuerint, cf/deimjue wieo censura etiam memorata a nobis tertio toco S. Filo
(j

dis

Acta infraque a nobis edenda,

perstricta vo-

lueriut

eorum ego mpossum. Etenim,cum


,

subscribcre nequain his, utpervolvi

patebit, nulla de facta a S.Dulcidio S.Fidis trans-

/in/.,

nulla de exstructa ei ecclesia mentio qu.v inuwit i/it/esmodi sunt, ut a biogra*

quo minus saltem sub SS. Ambrosii et Augustini tempora a viro quodam gravi conscripta antur, utpote cujus dicendi ratio ab eorum haud stilo non miuus subinde argulo exquisitoque ita abludit, prout Ambrosianam martyrii S. Agnetis narrationem apud Ruinartium in Actis undeepag. ioo etAugustim wrielatos cum Actis os sermones ibidem pag patescet. Quin imo st hsec in* nostris conferenti ter etS.Vincent/i tesaraugustani martyris Acta,
i

Fj

pho his juniori


ce!<

Surianis, Labbeanis his affinibus Mss. liquet, commemofacit hoc Actorum nostro
1

jamtuin sub Augusti.no


comparationem
stilo

legi

in

ecclesiis solita,

an quidquama obesse censeas, quo minus nostra haud seinstituas, nescio,

usdem Dulcidii ten tium, tum ut ea ante ra conscripta fuisse, non temere censeri qucant,
>\

cus, atque illa statimpost

tum certe ut adversariorum corruat fundan tum, quo universim juniorem Actorum selatem
stabilierunt.
icndu im

redditam Ecclesisepadicantur.Nimirum, cum, ut ejuscem conscripta no apicidemS. Vincentii Acta testantur


I

annotari

Martyrum sub

orum
cerit

gesta

5 Accedit,

quod

si

cum Surianis

aliisque his af>

Acta nostra attente conferantur, continuo teappareatnostrorumantiquiorsetas, utpote a quibus illa partim promanarunt, tum "in, facta per S. Dulmpe, ui 'iijirasii aliorumque Agineusium mai tyrum translatione, cre.di rv.lgo ccepit, eos planc omnes, quorum corpora eodem nporetransferebantur, etiam uuius dici hora, ut Suriana aliaque sribunt, proChristo mortem diu ante oppetitsse qw. quidein ojjiuiuue du>

acerrime cavissetDaeianus pi Martyrem nensium erga illustrissimam vntiprimum tempo religio, ut opportuno persecutionibus itlius pro fide certamen, busque
ne atias ejusmemoria interiret, litteris mandare/identitu,\- idque reipsa etiam hic contigisse, eo usadstrui potest, quod, teste Pontioin Vita S. olerent Christiani vet de Cypriani, jam p et catechumenorum passioipsorum plebeiorum nibus mutta aut pene cuncta describere, uti apud nostom. kSeptembris pag. 325 videre est. Qua in re Afns Hispanisque concessisse Aquitanos, haud
facile

Agin-

<

ctis

pronum

fuit,

antiquioribus Actis

7iostris,

in

putem.

1 Sed,

DIE SEXTA OOTOBRIS


A.

265
tlCTORK
i

7
f

Sed, uti supra lowhiii scriptores asserunt,


in Actis 8
Fidis

neoqusconira
,i
,

j 1liV

stes,
tUttibw
lia,
i

prodigiavari"

memorantur visiones ccele/ aque parum probabi-

seusacrificidoruminstigatione,seusparsis adversus Christianos atrocibus calitn

ftionibut

imo

antiquitatis testimonio adversantia, ea

Quidenim? quia Lugdunen ns populus anno 177 Christianos ad Wi


Christi athletas sseviisse.
depoposc.it iisque petulanter insultnni,
Th>j<

prodigiitque

altiorem medio seculo vi antiquitatem Actis adscribi


vetant. Audio, et quantum ad risiones illas attinet, respondeo, censuram hanc nequaquam in Acta nostracadere, cum in his, ut consideranti patebit, neverbulo quidem de ul la ccrlesti visione mentio ftat et, ut fierct, non continuo ex hoc capite ad seculum vi /< parteprovectum >'ducenda forent,uti ex antiquis

<jia

de

omnino

.dsincestisque (Edipi nuptx


Ct

tilibus servis suis accusatos, tantis sp>>

ipsa

'<is ,

existimabat; aut quia


166 S. Polyt

J>>

ique

Smymenses anno

arpum,

fuerat, neci addictum, aliquamdx

sunt,

certumne ideo indubitatumque

fiet,

Agin-

sincerisque SS. Ignatii martyris, Polycarpi, Cypriani aliisque a/>>>>/ RuinarlinmActis mdereest, quo etiam teste in Notis ad ejusdem S. Cypriani A(ia editionis secundse pag, M \ Pauca sunt ex
antiquioribus et sincerioribus Martyrum Actis, in quibus ejusmodi visiones non habeantnr. De

mpopulum, sub
fortassisc.i parte

seculi ai
'>>>>

jam

affectum, nec com. vem suam, nec ><


potuisse,

beneerga Christianos me in tenerrimam Ci-

prodigiis variis,

qux in Actis nostris c/ vanum quxras, eadem esto sententia nostra,simileque Ruinartii responsum in Notisad ActaMcrpag. 828 Ex hoc aliisque portyrum Pala
:

cum eam non alia de causa, q\ nomen dedisset, in lect 'eis coarct membris extendi, mnc
Christo

candentem craticxdam provoln


buritatera, conspiceret?
9 Sane,
'

et

atrociter comi no
ii

Martyrum ActaapudRuii

""

tentis,

inquit, quae passira Eusebius narrat, col-

nartium inque nostro Op


Si

Tillcmontio

lige

rejicienda

non

esse,

seu ut falsa,

seu

ut

mperacobfirmatea magistratibus vulgus


'hristianos fuit, utpotii

juniora, Martyrura Acta eo noraine, quod quandoque in eis ejusmodi insolita rairacula a fidelibus interserta sint. Quamquam interim quo loco habendasint singula, quse in Surianis aliist

ipsisque, ut Tillemontius contendit,


i

iniquius
\judi-

cum

conspectu abhoii'*

! >

abeor\

crudelitate.

que SS. Fidis et Caprasii Actis referuntur ,> gia ac visiones, hic non definio, cum ea res, ut jam monui, ad diem xx Octobris S. Caprasio saum pertineat. Venio nunc acl adjuncta illa, laudatorum scriptorumjudicio parum probabilia ipsique h isloricx veritati etiam repugnantia,qu3e attiorem seculo vi antiquitatem etiam Actis nostris adscribi prohibeant Atque utinam qui>i>->>> nini singillatim, qusecumque sibi ip S
la.dopere displicent, recensuissent, cum Bailletus,quemin margineeffotisui vadem constituunt, nihilo distincthts enucleatiusve ,quam ipsi,edisserat,

apertissima Christianosque comn signa ederet ipsumque etiam judicem tla justx severitatis publu testor, adq>>>- Tillemontius provocaai S. Polycarpi et Sociorum Acta, >>> quibus illud
'

,<

vulgus, quod eorum


sa

tormentorum

atrocitate,

nonsin
:/l

aspicere poi sertisverbis traditur.Flevisse populu se, nec vulgaris commise\

<'is-

sse,

cum Cyrillum puerum, Paulum PaL>


tyrem, nnjinesseptem S. Theodoti AncyranisO' item, Pe cias, infantem S. Rom
.

quxnam pa rticulat im pro

suspectis fals

habeat.Restat igitursolus Tillemontius,ab iisdem in margine laudatus,ex quo illa utcumqxo

et Felicitatem,

Agnetem mrginem
Ai

alit
<
<

ty-

res dirissuppliciisaut mortitradi

\rneret,i

orum

nptobabillbiu

possimus. tom 8 Atque hujus quidem judicio pag. 752 Nota 1 in Acta num Eccles.
,

V<<

apudRuina/ ti>'>> et judicum in


l

S.

Eidis,

""'""
17 "'"'
i

imo etveritati historicas, uti parum prxsidis innuit, contrarium est, quod Daciani
probabile,
'

num

anos sententiam crudelitO' >siapublice detestatos, fuissr >e alenTingitanum, Genesium Arelaten
,

tinam Csesareensem mulierem Ph\


ApoUoniisocium,al

S.

Kltftll

populus injustitix imC crudelitatem Aginnensis narretur, cum ex


pietatisque nomine traduxisse

artyrest quosexeot
sinceris

apud Ruinartium Actis


versu

enumerare
"d, quou

lon-

Christianos adverso a magistratibus adversus populuspro suo more staret, ac prse ipsis infen-

aiusesset.Quo usque t;mdem, ex media furba ad-

etiam sior Christi fidelibus esset. Fateor, ceteris, han verba legi nostris, xque ac in

m Actis
:

adeo crudeliter

meam

torquebi.
'

Viden-

P utes,idapaucis

fuisse,

,,,.

fatebor re.Uati absona esse.TUlemontw


siuv

me, tametsi ad assertionis S.I olycarpi, ad Acla Martyrum Lugdunensium exponendanon censmt
aliaque, qu,v nominatim provoceo. jiw***> conMenter is provocet. Etenim, confidenler

confirmatwnem

dimiserunt, atquc coutcmnenmulti spectaculum MEaximum. Mau murmurantes advi


tes

Lbanl

militibus ximus autem mandavit


qui
3

suis,

ut

eos

tnstabOe non omnibus urbibus sibi simiie vulgus, necin visis atrocisurbe, maqis incredibite est, una in nobilissimx Virgini in simisaux at commiseratione in eam, atque
est

discedebant
audiret.

notarent

ita

ut

postmodum

f**^ 9
quam

Hactenus memorata *ciaupu ,icHaclenus memoraia Actaapud Riuevidens iumpag 445. Q u0 vel solo exemplo _^.^ mmum% nedum ap

'

^ ^^
.

tficiis,

tione

injudicem commotum

fmsse,

m alia,

Actis nostms ads fa \ sum in ' ul u D ac ianum, at

ne

m tenellam
gtnem

DKS. FIDE
AUCTORS
i

V.

KT M. IC S0CII8 MM.
C

*<""

s '"

c.

Z,

9 u

P rop(erca, *

"''j'

Itfa^Zordinariam promnciartm

alh ab

*;;;";::::;::,. ,,, ^mantiquitatemsincentatemqm ifi


,

-** m

.,,-

KKJ J ^Jf
a

'

adma

^zrS
i

agendum prompttor,

A(, inquit

W-

se ?et

2
.

Zperatoribus Dioeletiano ChrisUanos persequenpostquam Hispanias

!nJa. J*". Maxrmzano Dacta'" a

SC,tP

prowneuepro arp,xte antiquuum morem uni preeter cmles ac(us Wrwj vero etproscmconde mnationes

^^

don

existimes ,'ea non a ex quo merito

HrwA-n /*?.
"

^Zpaulojuniore,sedabiis^nm^e
ffi
,

1l "7" T^ff"*
;
.

mftMM

tf^mtw '"'""' **g


mntt

/,"< * pro6 CS c,r, poteratuu Aaw


conttanter moi.(w,

,(.

M(
,

^
.

:/

hmm0

/-7 W*** * '"';/ ?T2 Js Zlqui. dmmmjjm* 'hristianosprosequentem ststunt, """""""'"' t!Ta Ztcurplopterea.quiaidaesemntpostmedtum !^ < f <f Xwfo Zrai too* f AtaSiM !>' coweftmata /Ute, dM tfe6ea( H

pan modo B

norum seu

o tTm detanlo Dm

t,;pore, "tque adeo eerte ante Mfcrf/Mn e2 ea(,

annum

*/

,S1

B
,,

Daciao, sato auo scnp/ore

-/

p^sidi.martyriumS.Y^,^''"'-^

adversus eam,
,,,.,., lt

quam nos

Actis

Ualem

alemque

adscribi-

habeamus, vel hrncconlra pro undequaque eerta iriptores Histori* Utteran* X Acte orfr o P*' tlfZll anleab contendunt sed "^oante ao citatis locis ipsi

mus

^
\"'

JTJJ

Aquitanoaliquo pauloposl /"'""/"' " U,


eert
teste

<^^.^fZl^ms!a^Zuis "'

^^^
l

mpP ZoZnt Z^^etUmA.pag^i^suNe^/tsanctorum Martyrum Aclishabel, imdicUs


*ei

B norun, JSSllacrttoj*. atrociaque id detrectanUbustlcarent.prxmia, Ucia,quX omnia TiUemontius lom. i Moi

^ ^^

conversio

ttrf

tania secunda, atque adeo


U

TfnlZ Aginnum

Tssitlel eessit,vel
c

atque, uti videtur, inter facta sibi

parum proba.

g
est, o,-

um

Adone alnsque, Clodoveus

*U. -'/ eripua, suoque imperio ua am nurie veniamUS.


sell

cum Aginnum

^ J^*gjaj^J55
Zt?DacZus'
pr
i
<

^^^nTolZrZ J>l
S mJ

hensaZlul Etenim non miL credibUe


casione martljri i cao

drm

S. Fidis

ses nonnullos>

eonversos ad Christi /! nuam ju re me-

rito

appulit,

Htspanmm

Aquitaniam Christianorum atque utrique regiont eodem


si(lls

,,0 prxfuisse

Ut

eam *V^ ^r^^n^elmlPaZoZ SXo Qum *-**parte corruat.


""'
"

P^.^^Tx
e

grasVWfH f^Z\ ac lniqufudicem popul eum, a f < S Apollonii diaconi, uliosque ^* casoZmarUjriiMartyrum constantia prodigio,

credamus, tres milites, martyrii S. Victoris us Zes, custodes item carceris, quo S.

Minfhatur

eos pariler, qui antea tn

oe-

coZZZ
*

imo nec

stabauamcre^^nmo.^^^
D
ac 7eZde gubernant, ac''''..;" anno nempe SOi el 804

v/sa . ctesti, etiam subito Christonomende sincera eorum Acta apud Ruinartium

Quod

ZTpVxfectura posita, SZ^ZI pneses Hispamx prxses ex-

qui Christo nunoum reiis a Daciano prxmia, PubUum, Urmitterenl, diisque litarent, etxam S. Felicitalis fdio, pra>fe ctum, S. Januario,

J^

ad

,;

A^w^nLirum

cap

17 rccc

tZotZTl^qZitani*
16

t"etu^queantea
Tumouevia parere

hwrt, eeprovineiam tantisper

toMnnrt

( Christianos illic inseadversus eos decretis qua-

narrannos(r Ofata /i.M (ormcn/a, tn superare aut ,tur, hxc tamen humanam fidem atrocxora probabiUa esse, nemo dicet, qut multo
aUis martyribus itlata fuisse, apud

mta

cogeret, relicta interim ordi-

narThujJprxsidi (si tamen hic ab imperatoZaUerutra alio evocatus aut mortuus non erat,

Eusebium, AugusUnum, aUosque cumta^obmaholegerit, ad gu* mirum est

-^osP^
adx

L^tanUum
m

rum essent exempla.non satis ammum


crilicos illos, qui eo

ttsse

auodUamirum non
modi

eelerarum suw prorerum. Nec habet ejusvinciie administratione Aquitanix gubernatio, cur a vero atiena
foret)

cx capile Acta arrodunt aut repudiant.

anttqua martyrum

DIE SEXTA OCTOBBIS.


:

267
MJCTOM
I

consentitque etiani Rabanus apud Canisiu, scribens In Galliis civitate Ag<enno natale sanoti Fidei martyris. Accedunt Autissiodorcnsis S.

(,

II Sanctae in Martyrologiis classicis

Germani, Gellonensis ac Labbeani Martyrologio-

annuntiatio

ejus patria
et

AginAlver-

rum

annuntiationes
tis

martyria, similisque,

Ag-enhis verbis conceptse qum in Bedse auei

num. An SS. Sabinam

ctariis Atrebatensi, Tornacensi

Barberiniano
nifl >>e-

tam habueritsorores; an martyCaprarii eodem die comites SS.


sium,

tomol Martii prsefixis legUur, ubi m nomen,nec ullum feminei sewus indi
,'

Primum

et

Felicianum,
sit,

et

sacris est,ut proin, cum p sibi Htulus, quam matirotam virginibus debitus nis sui sexus indicium adscribatwr, hicqx

quo tempore ac die passa


quiritur.

m-

trum

stisdici.

nequeat Pides virgo designata h Acta nostraa antiqua, Pidem mrginm modum, ui passam tradant, altissimumque hoc die Aginni tum cetera monumenta historica, de
fiat,

Verum enimvero, cum

tum
hon
qvi

hsec,

'''

Smaa

E-

purmaiui
/(,,,,,,

\)

r\uss hactenw
r,

dispulata a nobis sunt, ea suf-

sgiomnesnon wrum
sibi

dubiumest, nomine, Fi-

""'"""'""'
ex/iycssa

scriptores Ihslorne non par pa, UUerarix, Francuetom.S,

.IV.-

ce ,-c arhitror,ut, qu:>

sumus,*. H-

dem, sed puellam, notissimam suis Fastishodie in

martyrem,
illis

ensium incuria factum


Uli,

sit,

ut in in

v.nius

R tribui tunc temporis conscripta

sincerioraqae staluamus, deCmiunt, antiquiora s fidem, quse ahas habea Joindequeeamhis Martyrum Actis solet, quee a mrogram
fu

sione vir aliquis

iutatione,inhisverounius martyr annuntiai


*,hicpra
.

verba, kctorum, qumjam laudavi, disertissima

<*m vel
,

mar-

fuisse 1,,,-iitestesadhucin vixis super

vel eerte

puWcaque fama adhue constans illius memoria igitur nune ittibatmmguissepotueruni Ad alia idtprogredior.qu^cireaMartyremnosi primo quxdem quod mt. Ac m n sceplati em attinet, annunliat ju S insacris Faslis ade Epternacensis codicislection mantiquis simi sislamus, abcssc ab
si
i

queeinfra manifesta mart yro logo rum contentus,quibus prioresill plc tiones minus accuratas

mnuntia,<

n uo d tom.
ni
i:

2
'

Spicilegii Acheriani edit. an'

virgoti

Eieronym
no\

nomine insignitum, tam manifeste

',, genusepassum.substituidedere.continuopromm-

Hieronymiams Pid mAgm.uelocoFehccmahquem,

eamqueMartyrcm sed rirginem, nullumuthac deredubium mi


i

nostra
supersti
ag

Ejus

verbaaudi:

Eieronymtanaapogtatiabimus. Verumsicctera quibus tumha c tum Actano1,, classi, osque, martyrologos consulaeisse videntur, ObservaUon^us musnon abs rc cum Sollerio in
,

Pridie Non. Oct... Rtcheel martyris. natalissancta Pidia vmsiNie virgi7 Junu edttum, noviense,aSoUeriotom.

ristitulumpariter exprimit vginno Bdis vmoiNia Qallia,Wandelbertus hoc unico metro Ma

inhunc

ln

Consonat
Uci

iumetDominicoGeorgiomAd,,,'' r usZ\d m.asseveranterstatumus,* scoli.mderxgye hocdieinHieronymi ZsTr taurenHum, codicis scriptorem

pridie hinc canens: Vibgo In Ado vero Viennensis hts verbis: tpiumphal *&* Agenno Galliis, oivitate
;
.

morte

martyris,

S Z
C

Zer

tensis

,,',

Fidem in Felicem, ei a.gremmm Florenttmus immutaese, uti eliam


affinitas aut

Se-

Oanrasins

,, nemNotispag.msuspicatur

msms E

ad agonem Notkeri, Martyroh Usuardi,

exemplo martyrn ammati


cujus
6

i,c.,tus

ec7esurapudMartenetom.
simse
col.

ne ipsa nominum P

perturbata for

72

antiquissimi ecclesix Bomano-Gal-

OM
*

tsiodorensts

gj

Zapud ^toim
m

nos

Ms. Ua

P"
satts

testimon,,

S Marfyrologii
aiundc non

Georgtum Ottoboniani apud laudatum


voctbus scriptori, qui retenUs Affenno exara

sensuvelipsisverbisconsentiai

^elui/n,
Weronyml
cZati Fasti
sexusexsi

icmvxi
ea> nostris, ut

" y superque
ei
,

C,ZJ nihilomius.iGenn*pro Gcnuenst mar, y Tccrtc, cum de Felice illo apudmartyeonstet, ncc ejus

apparet, Actu

nomen

ITnnVLi
C mP
S
.

Hieronymianas annuntiattones

ZLtJonvtrilis^utnon^n
^entur
i

ac,

sed feminei

stTau^eO^strinstulerunt.uspiamhoc,,,. potest, cum inHieasseri non temere


i

Srfto
"\
a
'';',,

iLillom ronymtants
{

m ** Aginn enscm martyrem; * f :: mX^nomei legerint, id pro mendo


annuntiasse
tom. % Florentinmm, Achenum

codicibus repertum non fu,s-

CtSK*2 m
,, tynuin nnini.iui
.

lemqusillamessemrginem, ,erbatim fere desum-

--;
adi

^8OTpio^itusCapra S l
"ou,nsuu ml 'el, e O
martyrologos, uH
vel

""^^T$K
p

m:

anniVn.pag.netSollertumtom.Uuntiatios

T,. niia lios-

!l;^ v/ 1,1 mi
aliiSQUe
1
,
'

w -/"

transcrintis iwy anscnpu* elogiis patet, de L

in-

'

,;*

7f

;;;;,;,

^-

rentinio

SM
s

---^
,

<>

*0-

War^m nostrx ad ?>. nund Florentiniiverbis in suis V". " t Virgml ne Mar;.,.,, ,.,,,,,.,,,, 8 "
wtfmtfo
i

nomme

dtss

srw? 45
;

A :.,,nsi

MMpotagta.

OcJo&ris

PDwws

i//.

268
*.

DE
.

S.
ftt

FIDE

V.

ET

M AC
.

cumBeda,
ronius
enio
se.l

J.6.

Usuardo et abique
Fioei,
ut

ibi notat

Ba-

sis,

SO IIS MM. nedum Aginni cum


certe

nomen scnptum m:

Hujus
ci seu

Sabimv
,

non

amanuensis aut typogra-

naaliaque his

afflnia,

Fide indubie passa sit. nec Acta nostra, nec Sunanec martyrologi seu clas
S.

apud Ljbit Notkerus "WapudRabanum, Pi nes prseterquam rectequtdem, lumreperiri.BxcFlorentinius.et /-"- annotattone ,//,/ eajcipias, god ft s
nhi e'rrore
;

nec diversimode alios legitur subditque, apud antiquos om-

recentiores

si

speudo-Dextrx sequaces

monumenta oetera excipias, neculla,qusenorim, eritisstsinceraquememinerunt, utproin etiam pr&termiserit. eamBaroniushoc die

mo

Emeritensn At inquies, Sabinse, civis spaniaetmartyrisAginnensisinOal

Ih-

adstruit. Quippe 9 tametsieruditLs*t<s

lisnomen

Fidei, w<

Grammatim
suis

reguhs confor-

mius, adhibeat,

ad Martyrologium Bedam, Romanum Notis rulgatum suo tempore laudet, nusqi Usuardum, Adonem aliosque
inque

I ctri corpusscculo viAginnoin Ayemn fuisse, labasilicam in Cathalonia translatum xxvm Octobris ex Antomo Do-

mayusaddiem

revidetur, tamen, contra ac Florentinius adstrw illudipsum Pidei nomenapud Baronius affirmat, - Sollertus martyrologos illos legi. Et

insuoUsuardoillustratopag. 582 advertit, disertissime meminerunt dis non FnM, 7irgrinis suardus et Notkerus sub ado, ffieronymiana Fxdbi. eadem inflexione, et solus Rabanus
I

ix-

menecco,qui translatiom tradit; ut quis Mss. deprompsit, asseveranter eccstitent , et adeo illa vere in rerum natura Aqinni,undeejussacrxexuvuv in Cathaloniam una cum S. Fide pro 'hnsto mortranstatcvsunt,
'

antt "

it.ltaquidem t fateor,

Tamayus ad

De Beda a Baronio ante


leri
i

alios laudato tacuit bot-

At ndeprxfatttm diem pag. C.GO rursus sentit. fundamento. Quippe si sis, quam nullo rursus Domeneccum, cujus verba Hispantca Tat

XoninHi, r a|'<<"

quamqx nomenhocdiepariteradhibeant, minis inflexione nos reterum martyrotogorum sumus. exemplo jam ante usi ac porro usw Venio nunc ad eam, quic Aquitanos
i
i \

Fide non menm a genuinus de S. laudata lidis et Bedse auctaria supra qua etiam no-

etHispanos
patria,
ant\

complures est de nostrae


illi

Martyns

"' ""< aes '>

itroversiam. Et tum Aginni passam, sed et

natam

quidem, non tanesse S. Fidem,

jusActisnian,confidenter,pronunHant; hivero,quibusetSammarthanos fratres in Episcopis Aginnensibus partim consentire, n\iraberis,demartyriiloconihildissentientes,eam

mento

ipsum mayusLatinafecit acapiteadcalcem p. umillu repenri, miraberis,neunumq\ martyrem, cwjus unde Sabinam mrginem et fuisse, B translationcn, refert, Emeritensem civem indein Hispaniam transaut Aginnipassam, aut Talatam dicas. Hc-cc de qua penu deprompserit rere et Domenecci verbis inservr ius qusead nequeo, nec an id eo consitio fecerit, ut iis, aliquod adjipondus diemviOctobris ceret, suamque ita fi miaret sententiam. \$8ed de his jam satis. Ad alia, quxad S. Fidem attinent, disceptationis capita me nunc an utconverto. Ac primo quidem dispiciamus,

-'
J

rc

"

etdomoet genteortuque Rispanamnih\


confdenter faciunt , de eo solum ambigentes 9 anin urbe Emeritensi, an vero in Civitatensi, mundo data sit. Si Tamayo, Hispanarum paredas,opinionem hanc tium acerrimo defen

cumque certum sit, germanam illi so eadem etiam, se, nomine Alvertam, quse in

uis-

uti

consensufirmatam pari veterum ac reo m dixeris.At si testium,quos laudat, antiquitatem invenies, cui fidemque expendas, ex his nullum Etenim Flavii thaberifldesinhacrepossit. Dextriet Epigrammatam, ut vocat, antiquissimi testimonia pura puta esse figmenta, a re consarcinatiore aliquo minime dextro scriptore lam quod maxitajamesteditisexplorai me.Perezii cero, Vassei, aliorumque, quos adducit testes, nidlam de re

insinuatar, persecutione pro Christo occisa sit. videnIta inprimis Sammarthani fratres sentire Christiana tom. 2, pag. 70 tur, dum in sua GalUa de S. Phcebadio, Aginnensi episcopo, agentes, S.

Alvertam disertis verbis statuunt germanam


Fidis sororem, itidemque

S.

Aginnensemmartyrem.
:

Hcs, subtimide tamen, sequitur Henscheniustom. Fuit S. Phoebadii iii Aprilispag. 3G6 itascribens Petrocorios cum relicorpus multo tempore apud
quiis S. Alvertae
virginis et martyris Aginnensis,

tam antiqua,

prseser-

Aclis, auctoritatem q tim reclamantibus vetustis J nemo eruditusnon videt. Quapropi>r esse posse, Tamayo ceterisque, quos hic sequitur, prudentior Fidem Florez tom. 13 Hispanise Sacras pag. 306

cum hac potest referri Alvera virgo in Marad tyrologio Ms. monasterii S. Sabini in ag-ro Tarbiensi apud Saussayum ad xxv Augusti relata. Consentit Gallia Christiana aucta tom. l 9 col.
g-ermana
fuit S. Iftdis et
sit

vi

Octobris, nisi

S.

896,

Alvertam virginem sine

ullo

hsesitationis

virginem,
tis

quam renitentem
omni
vi

multi Hispanise gen-

indicio et S. Fidis germanam sororem et Aginnensem martyrem pariter definiens. Verum cum

Hispanam traxescriptores certo jure atque ex ipsa veterum Brerant, tam


in

viariorum Totetani

et

Hispalensts fide Aginnen-

scriptores illi nultum ex antiquis suse assertionis testem laudent, eorum, tametsi alias magna sit, efficerehic nonpotest auctoritas, ut Martyri nostree

sibus restituendayn censuit, ut de eo ultra contendisse, ipsojudice, frustra contrivisse tempus


sit
,
-

sororem germanam pariterque Aginnensem martyrem sat certo adscribamus,ac vel ideo ma,e, quod nec in Actis nostris, sed nec in ipsis
Surianis aliisque his affinibus idtus de sorore S. Fidis pariterque martyre sermo fiat. Accedit, quod neque in Actis translationis infra edendis,
utta de corpore S. Atvertse,

18 Est

et aliud,

in quo
S.

Tamayum

merito rehic in

prehendas,

dum nempe Baronium, quod


Fidi Sabina?n,

"""

Romano hodiemo

Emeriten-

sem virginem, martyrii sociam non dederit, in suis adUartyrotogium Hispanum Notis censoria virga perperam notat. Etenim, quod Tamayus
ex perspectissima nunc fabularum farragine procul dubio constare, eas iFidera et adstruit Sabinam Emeritensem) junctim hoc die ... passas procxd omni dubio tam pro Christo in Gallia, id ut merito ambigas, an vel unquam incertum,
,

nedum

ut

germanae

soroms S. Fidis, mentio habeatur, quodque etiam credibile non sit, S. Dulcidium, uti in his narratur, ejusdem S. Fidis corpus seorsum ab excuviis ceterorum martyrum mausoleo inclusurum fuisilla se, si hos intcr germana ejus soror erat, ab sejungenda tumulo, cui et sanguinis utique non
vincuto et martyrii et societate tam arcte constricta
fuisset.

est

inrerum natura exstiterit

ilta

Sabina Emeriten-

Ceterum laudata jam

mox

Henschenii
verba.

DIE SEXTA OCTOIUUS

269

verba, eague, nuse decessores nostri ad diem xxv Augusti inter Prtetermissos pag. G de S. Alvera et Alverta protuterunt, hic me tantisper subsiste-

de qua non-

nuiiadis$c

recogunt, ut datam abiis fidem tiberem. 20 Citata pag 6 Majores nostri sua vota signierant ficarant ut major quam ipsi tuncnacti
. , ,

censevero BedcV auctarium, tomolMart,, prafixum, prxter Caprasium, S. Pidis socios adscribit Primum et Felicianum quibus adde Sarlatense aliaque Galtix Breviaria et Saussayi Martyrolo;

runtur.

notitia de hoc

argumento ante diem vi ad quem rem illam remittebant, alicunde subministraretur itairrita eorum [uisse vota, dolens experior. Hicergorursus, uti ante, indulgendum mcestigaconjecturis est, cum postseduLm, rei ittis, magis certo tionem, non mihi nunc, quam wrgtnes constet, an,et quot sint distinguendx
,
;

Ot lobris

gium, ubi eademasseverantertraduntur. Verum, quod attinct ad S. Caprasium mihx tahti non adducta trshmonia, ut illum eodem die, quo rxemplo a,i martyrium animatus fuit, etiam agonem suum crudeli morte consummasse, indu,
i

Qux taquibus Alverae seu affxne huic nomen fuit. propiora vero mihi visa sunt, lumen xn hac re eruditus quis affebetproferre, quibus ut lucem segreget, avide etiam ab indubiis
rat,

bitatum habeam. Meo quidem judicio obstare illosilendetur Actorumnostrorumsummum de 7"' ''" ''"' lie tium, acprmertim, quod eorum secuti sunt ignoran cum S. Fide martyi eadem Acta tradant. Accedit quod noraina Martyrologia prsestanHora, puta Hieronymiana, hmherAdonis, Usuardi, Wandelberti. Romanum
r>/
<
.

dubiaque

numai,

Alvenera seu Petroconos coti assent suadiei* Martii apud nuttaque urgens in consimilitudo det nominis autem seu Alveram u trarium ratio. Alveneram provmcia capul nrqinem, cujus in Petrocoriensi nominis prope locum, ecolesia sui
,

cujustransttus in tauexopto. Atveramvirgincm num. Martxjrologio ad diem xxv dato superiori sine ulta epochx Auausti admodum jejune ac eamdem esse cum S. locique nota refertur virgine quam Castellanus Atvera
,

lOctob Caprasium die eum postremo hoc dte ngobris annuntiant Pidia nem suum ad quem die vi Octobris S.
R
,

trtumpho exempto animatus ante fuerat pari ut ipstsmet insinuent. Denique consummasse
,
,

ub insisto Actis Surianis iisque affinibus exponenest, ut ego diei vi articulo, id

eiusdem

dum

Caprasiuse S arbitror, si sub vesperam 5.


Vtr-

vidit get rupe, ubi tatitabat, eminus Christo cerlamen, eoqueadagooinisnostrxpro

nemanimatusfuerit,}

facile

tantum tempo-

uoratur in

vulqo

Linieil,

uti

Castellanus citato die

Mar-

tiiscribit

,/iversamnonesseabea,dequaagitJoPetrocoriensis,i^a Lesiffi Petrocortenst ea quibus itidem in Alvenerx sacra ejus capul


,

lere, riseodiereperies,utisiterataspre< fontem e rupe elicere, ccvlestibusvisis recreari, abeorite

annesduPuypag.secundoMOperis.cuiQalltce
ejus verba
sia

inurbemseconferrejudicise b eo ad tdololatriam interroqari,btar


1

allu

S Alverxsen
,

h0

Cumitaquehcvc
,

innuunt. servari, traclit, sat manifeste uti ex sacro ejusdem cap,


ctu
.

quatuor digitorum spatio difac/ aiiaque asserii martyrto cofisso,constare idem aucio, dielatiusagendumaddiem Octob nisiiUaipsaetiamsit,quam dnS, ubt et ronato fuerit, fallor, lrasiumcoli,anir moalnque sub AtverLv virginis et Laben Vindiciis D. Sm arthani tur an uti in suis Et ita qutdem exirevp marturis nomine indigitarunt Caprasii Aginnensis, contendtt, nicus S. % nuod in transcribendishisnominibusprostime S CaprasiusAginnensisepiscopusfui Uttene seu omissio seu advras facilis sit unius ittamrgo ac Atvcrta %tio quodque Alvera xque quodtam S. Al,catur, ac denique ei Joanne du Puy, S. Atvertw, quam, teste eodem %;::: vero loci quove Etenim prmterqmm quod verxActa interiemnt. Ubinam ronaissioi AlChristo sit S. Atvera seu passa pro ThisacdeCaprasio^ c tempore viano tractu ac queprmstantia \farty verLan in Aginnensi aut hutc tium,nullasuntutc ien prxside Daciano propter quse Agmsub eodem ZdoZsiunumB habUa fuerit, an contraseu te
< .

cimvnisterreri,atortoribuslam - ad ,ew sententtaj men populis pra nrursus tmpellt delubraadduci,^ simicapite truncari, salva veri et litare renuens tuent. Sed de horum Itr martym ejus Acta narrant, fide, deque

isttno-

,.

StSZ
irs^oi >Uo -"' Ad

nensisMartyr
vore seu

quis, deperdttts marloco plane diverso, Ututhxc sserat HiActis,veleo,<>cr,,. seu Alcerte est cur Alvertam se habeani nihil
,
.

Zmagonempl
ZartvreihocdieA f
'

/<

veram illam
AneumS.
Ftdecodem dies.cupra-

S. Fidis

germanam sororem marty


ttlitombus inqut-

"dsic

Caprastus ptudifficto est t qui

;
'

potueriteodemdtecumj.
ntGri multodiffr
Slt

nquesociamcertostatuamus. Nunc illud deS. Kdis co

rendum

restat

cihic ,yr>vtcr sintnc prati

auom/mos *

illos

eoaem
,

^
rhristi

nomen

00,1

antepubtv
'P r avibustor .

ult,qutngentos,qut,visa nume ro,ut Saussayus in Dominum tiZinfideconstantia, crediderunt glonosam sunt co^bhristum, et cum ea eidem ettam amn.a.-.vrii consecuti

a^

Capra^

Ziuridicai m -

tasg^judia*

^
.

,,,,,

amdx ss

frsl^ual
at/inia,

Feltctanus fralaprasius acprimus et eodemque loco pro uniusdiei hora

Ss7Psi.Affirmant^
r/
,

dequoru,r mtiquttatenum.lei
Pide passum,

Mar*

SESrS Zrummta
1
,

haud tradunt. Afflrmantibus

LfralreS ,utAclaSuri

^z;;:;

cumS.

Martyrologtum seu Ca-

^Stablnsco^n^lcr^usco^,

Zm

apud Martenetom.viAmpltsstmmColtel, Vatica llZs coL 676, et Calendarium Donnnicum GeorM exaratum apud
seculi
'

mtdisertecommemorant;Toma-

mr
270

FIDli V.

ET M. AC 8O0II8 MM.
q ui
,

L_ m

quodet ex Greexstant reliquicv,


,

G.

KSS^^C^^ud^r^n
;"
'

narrantur nassi et sepulti


re*ii*

RrwM
I

<

SS

"

"
l
,

Lactantio eap. 15 de ne dissentire a msjorum , dl 1+ conventicula . id eat , pamtea , ;,,tr passua ea , jeruni autem Vterant , dirui
teste
, ,

MorUbus

pmw

eat in liomunbus , Dei templum, quod cst non^banhinc Llto probabilius

mcolume

ZmZsaui

mai

"/''
,

"_
.

,MII

um.utetgutBContraPapebrochUo^ nLemfaJunt.can&idedtn > po >rummarty PrimietFelieianiR sepulla DM ,.,.. in Arenario


1

^ZZS>'
'

^aTeTALndo

rZTmpc,tm
,

sedsubfinemsecuhertit rnpeMaxxmxano 11,inuadam persecutione, a fltisiZta S Fidem martyrio coronalam lucibus togaudar,
304,
,

guiin

Gatii^mper^
'

a, 5 iai
!a

/-

,'v

<atnwifesteinit;rtqme^wso
Historitelitteraritepostmed M fm netalibiostcc.H

loO legests,

ru

,/,,, IlercuUus ad ^'noratusestsua,,^^^ QalUispler '""":""/ ' '"' stianos rabiem scepc
,

r ant,unofercimpetu. u

tom. 4
Eecles.

Monument
lib.

Eceles.,

Fleury tom.
i<

IM

P J^sepUisaue,e*presSa
t
,

imoetFeUe

^c.C, ut Ag.nn,

*" "'"
"
'

l &/**& etego
287
S.

1, alnquepassm '"-";'"'; SaKica, &UCW,,/, eliamopud nos Vlde tom. quapropter s ,,aq.S54etZ*6acs*pealibi
i

Longuevallim

'*****

hujus Commentarii

initio

sul

FidismaWyrfww

verosimiliter staluendum
dtoque nor-

.7~PapeWW*rf^^^
,,,,,

.s./wmicor

colitur, rorro eodem die, quo S. Tidis Passio m anony reipsa etiam UUus Sociorumque Acta nostra insinuant martyrium contigisse
,

J**

dum postquamnarrassent, eam


.em,.o,-e

Sociosque, capt-

Ac/a SS. Fidis


Wel

Cap,
-

**?^S
*
,,,

nensium Primiet
,/...

c, conseriptaerant, utiex Aetorum


7v..y..,<'./.

p/a-

qu*,testeRuinartiom exaralis ^enturkqurio codieibls adannis 000 reshmcdte**. Mobrvm patet. Ceterum, cum discutiendasd, .uhdhtc VitaS.Cam Suod si forle ante hune definire volo 'ocumenta suppeditenlur
ribus,
< ,

''.'

triwnpho martytibusccesis,unius dieihoracum glorix simul pervenisse, diem itrii ad coronam passione nlum ita mox exprimunt De quorum illustrare vocundaNonas Octobris nos g-audere et Dominus noster qui gloriatur iu Sauctis Luit recentxores, JesusChristus. Consentiuntnonmodo
: ,
,

sed

..,,/,

Caprasn deoue P, auibus et de natali die S. ut quidam wluni ei Feliciano rt</*/t'><-'^<^< et reuciuuu Aginnensibus * , / .7... c verUas manitandem se v.oi' itn.fi inanimar.yri.tw, imdequaque
.

ewopto

mm

, >

festet,

pateatque, an,

et qui,

prxter Agznnenses

anonymos,,

dentes in

Christum, capitibus cxsis, glorixcum S. itriumpho martyrii ad coronam ,,, Uartyrt adjungi comttes
(lr/
,,;

Donnnum Jcsum unius dm hora cum

martyrologi antiqui, quos Classicos hoc die mus; nec dissonat Wandelhertus, tametsi pridie hinc felici morte tn> scribat S. Fidem non alium phasse; quippe qui per vocem pridie quam qui Pwdib Nonas Octobres seu sextus diem, ex simili ejus aiciiur, pru .uw niut g ^o^'/. dicitur, pro suo more designet uti __!...- 7i/T__.., /.v.-... /i \fmn. Aprili, Maio, loquendi modo in mensibus Martio, Bulla quoque PaJunio aliisque manifestum fit. Conchen schatis PP. II ad Begonem abbatem Aneodotorum extom. data,quam infrahabes Martene cot. 337 nihil adversus nos
et
,
. -

coca-

rt

Edmundi cum facit


:

debeant.

/i

S.

martym S. lidis mwttm--,f, <.i?ctr.a exeoir<werstat cad. , paucis eawc/tam argumenti trar pediamus. Ex omnibus 2ii auctor qui est Ms. nostri Florarii
.

..

,.

haec Pontificis verba ante secundum pndie Nonas Octobris ad vigilias jejuniumque, solita, re- F servari festi S. Fidis apud Conchenses emoriualem ferenda sint minime vero ad ipswn Nonas ex scriptis antiqui pridie S. Fidis diem
, ,

quis
est.

eodem etiam Pontifice

judice, statuendus

Ctarunt, solus
illius vit ,
,

tyrium post Dtocletiani mortem


ique
nifestissimo,
et

colloca-

coniradicen-

tibus

^^nbuscclens. tum Aclisomnibus, tum


intt

Al, lieel hos


tyri

romninoconveniat, S.Fidismar-

temporibus Diocletiani ct
,

Maximiam
<

O-

sepulg III. Anonymi, qui S. Fidis

iidcm eonsenliunt, ligandum esse non invieem persecutione annc.303 an durante atrocissima incentore Galerio Maxi; ,

turam,

corporis inventionem

et

ecclesiae in ejus

honorem

erectio-

adversus Christianos Diocleliam et Mamiano eommota an vero sub quibus onperalorum imtia ximiani Her< ulU quibusdam promnctxs exettatx in
wcfuliares

nemdescripsit, antiqua setas ostenditur


,

et illse

ex hoc recitantur

fuerunt per,,; uHones, idem illud sententiamsequiturBa.rotuendum s. Priorem Chri inAnnalibus Ecclesiasticis ad annum nius praeler ahos mullos Antoconsentiuntque
sti 303,
lib. i Rerum nius Dadinus Alteserra 297, Joannes Baiole in sua Hirum cap. 17 , pag. cap. i, pag. 70, storiasacra Aquitanise lib 2, &at<e Dionysius Sammarlhanus tom. 2 et CMmeo tem893. Verum Chrisliawe auctoe eol. Conslanlius Chlorus, pore in Galliis imperarit
.

martynumsta-

ecclesise illius situs


stinctio.

etab altera

di-

Aquitamca-

T^iscussis^qux drcaS.Fidism vanaque Dfastis memoriam, natale ejus solum, quxstionimartyrii adjuncta moveri natx sunt, pnmamque bus, ad ejus corporis sepulturam,

uionyino EccUsiasticis fa,


flUI
,
,

; M outvideW

>. Dulcidio

translationem

DIE SEXTA OCTOBRIS.


\ translationemnuncprogredior;de quibus cumni-

m
.1

hildiscereeooActisillisvaleamus,quibusnosantiquitatis palmam dedimus, in subsidium vocanda


hic sunt Labbeana, aliaque afjinia Ss. Fidis et Caprasii Acta, quie, uti ante monuimus, prseter

Martyris nostrse sepulturam Dulcidio Aginnensi episcopo


,

ejusdem a S. factam transla-

Aginnensis ecclesix Proprium, in quo S. DulciDeo volente, omnique dius, defuncto magistro populo acclamante in episcopali (Aginnensi) oathedra constittttua legitur, nimvrum ineunte se< culov, eum, testeutraque Oallia Christiana, eam anno 405 S. DuU-idius tenuerit, Ea tqua opinione
, ,

t.IIIRE

II.

tionem ecclesi&que erectionem diserte commemorant. At prius de eorum hac in reauctoritate etfidequsedamobservassejuverit. Actailla, utul nostris, ex Ms. codice reginx Suecias infra edendis, juniora; tamen sub S. Dulcidii lempora
conscripta fuisse, ipsa horum auctoris verba, inferius expendenda, insinuant, suadentque antiquissimi codices Mss., nec ipsi diffiteniur Tillemontius et Historix litterarix Francix auctores jam ssepe laudati. E,- quibus consequens est, ho-

consequens fii etiaan reliqua, quse ab episcopatus ejus epocha dependent, ineunti seculo v illi gan
esse.

%SAt,s<ns<ntdberis,utripotiussenl

rendum? Respondeo, neu


no certam
cere
,
i

,,,,_

posteriorem multo praspla- .wmdaew,

tum quod

priori mdlus utcumque vetus

aw
ter-

ctor nullaque urgens ratio suffra

posterior antiquior
ctoritate nitatur

communiorque
> ,

sil

quam quod Agirmensis B


,

aliorumque au-

rum
Fid:

scriptorem, utpote S. Dulcidio synchronum,


S.

ac fortassis oculatum translati ab eo prxsule


>is,erectmquei

firman queat. aliun Etenim, cum Aginnensis basilica S. Caprasn, ad ad quam anno 581 Ragnovaldi uxorem,
/

>testem,magnam Et quamquam
\iartyris,

mi

/'

"

et.venerw

utts-

in hiscerebusmererifidem. ptoris hujus, sepultur

scri-

cuine B quidem supparvixit, enarranUs, auctontas non pans momenti sit, h*C nihdominus tanti habenda Etenim est, ut ejus dictis fidem non a

gonus Turonensimumqueasylumconfug Francorum swbtt sis lib. 6, cap.

WM

tum seculo vi celeberrtma fuent, , ti Aginensium traditionecui m<*


cim seculis t>etustiora,patro

2
te,

ai/li

mcto

2TauZ ^Zti^
potest, seri '
.

m minus

rxendismartyriiS. Caprasii adjunctis ris momJi,etquorumpromlapsu xpartevitiaturmemorias


iis ta,

nusLrtenaziepag.U D
velsub tuS. Caprasn, eademh iv exitum exxdtficata passim credatw nsiu quens hinc fit, ac, si A, subsistat, fi ouaque
,

accuratus videalur, in dThZatis Ss! Fidis et Caprasit

orpo-

cum ct suis
,

ru,,,,.,,,,,n

etanlia ex
ctos

S m facile tnteUtgerepotuent, Vajm> ~ST*^*2 sangmnepannos, *b*a horum Martyr

r ,ctwrantvdere,

ipse oeulis ,,j cete aqtt httc spt ,.,,,./, c<>.

locum, ubi ho-

tumD,dcUta cum ecclrna illa

aprxlato prxsule ereeta P

iran f^JZXm^aZ
/uci it.tiii ettam t

majoribus traditos, una, ut credtbileest,

cun

tota

^^^
opu.
,e drt.t, ut

Caprasii attctor his verbis tes pus, ad igeaensia epi


p

** *>
c;u,^"""" oc ""

ul

rem

sac

'-

am

^H^s^me
'^mr

asservarant. j ,.. e ,ru, n,sepuUur^ -27 Superest tamen, l f, ,,,lwe Kdis^ vquetranslaliontsna,,,,!

%?%
mavit Dpnioueomnion/

^etVrZZTapudLabbeumaltos^

scriptore rccUamus, non lev, tancdependentepo slattonis, ceterorumqttc. OU* Transla. eha eontroversiam dtssolvere tentemus Agtnnenst eptseopo, rutsscsanta a S. Duleidio, acsoctorum corpora, concect.v Uarttjris nostrx
l rn, p Us q uidemverb,sl,lln,A,
l

^ ^
af-

^ZTu^o, supra ","-''


lojo

l..,,, atus,

'.-

1'ro-

^f^f-J^ ^~J
e

SS^hJSi**
qu, .n nost
.,.

"" en
et
.

"

Sal , aloris

Bu be*valli*

mHyHum
P" P

Cap

,,,-mat,

hujusPrxsulis lempora florutsse ^nnegant sgn tr n verum cum nec tpse, nec aln auctores

auem

et erudili, utt

ante monutmus

ub

re a

C cam

X a episeopatui S. DuMdiiadoecenrU **" TaZZsTZZ aptu, exa * sederO, m unde vel ipsum secxdum, quo
cum
.6

~^
st

iUSI

.
,<c

^
p

SS Rdta et Buocedentlum

unaestle tempodubiedilucideque deflnias, on

mi$

,no seculo paucis- a nis expon tur, quo m *


io

luor aul

m gu huc speclant, dliganda "ffflm tom. ^' nio. Ac Ttllemoi,


I

episcopatum cles.pag. 543 Dulcidii


ceicm,

.^ atque adeoet

siusmartyrii prxcip

moria
.

fa #^
f

m /i
.^

qucehincconsequuntur.imtiosecuUYinnectit.nontamenitaconftdenierquineademeuam
serius ftgi posse, ,,, ,,t Histon.rltihrti, ., sententUe scrtptorcs subsenbunt ,sea ei cpi tom. 3, pag. 273 non modo
scopalus,iudiceTillemontio,/orl,t..s,.-,,i,.ss,,,;it. seetdum n.medta su,

re au , tor

^^ Me
,

hAi
s<
/,/,,/,,
,

,,,,,,/

sub seculi
,

momas

^!)^
W ctnue

inUium

atqm

circiter

spatium ad usque

V*"
'

lufum, determinate

-tt,

"'

A,j luordecim annis post 8. uiss,eoaue prom ' n esse epocham $lalimis qua de agim us, figendam han ;/ ,, in ter qualDulcidium sediss %* eiusdemlU ctoris verba, quibus frequentesin Aquitania ,-,/ , ujam

Kdia martyrium

^^

mimm
m

--

pore,exeorumopinioneS.fidisalwrumqueAg corumque iartyrum translatio l,t, nensh


Al!
-

rer s,.tm,, ripta fuerint. Co,,i,u Diongstus Sa ""':'"'"" thani fratres acpost eos *""

ustomMGalU;rCI,r,sti,t,uva,l.,,i. > S.Phcebadii Agtnnenm eptseecidium non solum exilum defunett, dtaconum ac
ai

anonymi statumullum faeiuni ,< '' ^^^odS.m^sanctigMeCaprasiideeentiores A lumu ios patratis deinde miraeulis seribit.
au , chi essent nobis rU it e tama
t
,
.

a d primumattinel

scc " b

sub secuU

iv

tTdSnlm

,L;,lum

sed

et

ab eo jam senescente successotaudantque fuisJ, tradunt


,

l^^^,,^,,,,,^ in Au toreimperatori jIono e 1

,/;,,les > asUco,

DE
872
AUCTOnB
J.

S.

FIDK

V.

BT

iM.

G.

>" PV

'

ZrZl
.

.,

,,,,,,

rrnncoserauatnon ftwMOf , al non

n interque recmtiores Tilleantiqua Breoiaria ahique suum montius, Bailletus, Longucvathus primxquetrancalculum adjecerunt, sepulturx Tta ito hic sub)icimus. slationis narrationem pag. 580; tom. 2 Bibliothecx Mss.
,

AC SOCIIS MM.

awdLabbem,
(

:,

<**
-

iam>p***
n

-'""'
t

'" sU

Horum ergo ^mTcorpora,


i

B.

Pidis et

kginnensx

Marty-

tormentis miserabilibua
.

lamata,

, tatius tuncrestauratum.guam '"'""


culo
v,-o,,ayat

Aqudan

<,/,

; ^" -//

SiuTLpitlbusoU
,,..,

ZtXLpore.atlreoumtesinGaUm^^^ louset
Turonenstsvdrm nachos, S. Qregorius S. r>o de Providentia dwina, auctor Carminis

DM idest.certe sub secuUv initxum acnonpau^rTaavibusdamadsc^,


Zmt.Deniqueuttest

vota Christi neratione colligens

quse de bamquam neglecta reliqmt summa veplebecula Latenter cum


,

e1

aacri

effusionem

cruoria

mdigno tantaa sanmundissimis pannis extergens, ubi commendarunt loco sepultura^


ctitatia
In
j

iavarta.qu*

'-<"t ft*
,

quam non tam sepelisse pa tur Gravi cnim percus


,
i

recondidisse videren-

rebatur

num.

11
,

r*citaur

M> prxtermittam
,

ad S.

ante Martini Turonensisepiscopi exeauias iefuncH, U Severrn scrtbtt.conven^ miUia , ut

invidis Sanctorum corpora malignorum quod nefanum est aut transferrentur * mergerentur , gurgitis luminibus
; ,

ne aUas
sic

tetr s
,

et

>!

tliiinuiiv

vioini

,,.,
ta

Z,

multi easstxtertnt mona, Dulctdmspoaliauot convocare S. eorum turbas decenliorem locum trans/erendis in
Sec
ta sat

inAqu* Quumi ergoetiampautopost

Su^us

^"'^'f "^'XT^emsse
ht.tU

r,TtoliorumgueAg

nsium Martyrumcor.

malitiose abnegarentur. Sed sancta? Christianitati actum est ut urbs, Dei providentia a Fidclibus videinquil.nos, tripartito, ortus quaj cos babuit sepulturaa honore ditata, eosdem licet, passionis et Dei gratiam haad promerendam omnipotentis Hactenus anonymus bere mereretur et patronos. Lactantio quidem et Euac scriptor antiquus
, ,

curgitibus

poribusunacumeeteriscleri
comra

mintuas-

sebio

em

30
tinel

oppanipoiHni,

miracula perQuod vero ad iunumera illa scrioerei, QUX jam ante, quam anonymus
,

in iis, qux primo loco narrat quorum nempe lestimonio constat, consentanee, corpora m fluttrannorumjussu sacraMartyrum modo mariajactata sxpe fmsse, atiove mina vel

admodum

^ldissepulcrumpatrataerant^htncmmme non nisidiu post e,us corCO nsequens est eum Opus mchoasse, cum, voris recclationem suum
teste

stilo soauctore secundx ejus Translatioms, S. Fidis corpus hononfilutoconscript*, illico, ut conditum futt coBpent prasco loco a S. Dulcidco tantis miracuChristi Bponsa et Martyr
,

Martyrum mbducta,ut proin similem suorum abs Dacianojure mecorporibus sortem metuere Aginnenses, atque adeo magisde
rito potuerint
illis

tpsis essent, Chrtstianis, ne Iubc in veneratione

quehonorifice

quam utcumut poterant, illico recondendis, tumulandis solliciU esse dcbuemnt.


itle,

Porro locus

Libata

inim signis prsBfulgere, ut cascos redderet, energumenos curaret BurQifl auditum genera a variis languidis et omnia infirmitatum Trancui et auctor ejusdem secundx depelleret ita conseniit metrice conscriptx slationis corporis thesaurum FiPost revelatum canens
,
,

illuminaret,

horum corpora congestafueAginnensibus in veneratione est rant hodieque exuviis Martyrh nomen et a repositis Martyrum quod et etiamnum servat, uti Chesnius
ubi,

obtinuit

797 et in Antiquiiatibus Gallixpag. testantur. hunc diem pag. 695


3-2

Saussayusad

Jacuerant obscuro
S.

illo

loco coacervata potius, *

dis martyris

virgo saora prodigiis ccepit clarere

Fidis

Dulcidius erexerat , qui ne ecclesiam miritice paulo post <>< ,, demagens aderat, ac r prajsul urbis Solius autem Vtfginis corpus seorita pergit Ln condidit in quodam ssdificio, constructo
:

quindetranslatione, a 6. plurimis. Nevedubites, uterque scriptor agat, hujus anDulcidio facta scriptor diserte prmmittit, tistitis nomen prior Sub ejua quidem uomialtero vero mox subdit
, :

aliorumque Aginnensium quam sepulta corpora cum S. Duladius AginMartyrum quietem dtvimtus nensis episcopus per noctis decentwrem locum admonitus, transferendis in
Pidis
,
, ,

T^" J^
.

sacrisexuviis
contigerint
:
,

manum
in loco

admovit. Quo pacto hdec


verbis

suis

anonymum
(

narrantem
]acue-

audiamus Quo turx) multis annorum


,

prinue nimxrum seputrecursibus sancta


ablate

sum
bus

nrbio.Illo
,

in

loco

Dominus tribuebat
'

petenti-

quas erant

ejua patrocinia.

ria

aamque remedium
prasstabat

caicis
ctc.

lumina

mutia linguss ufficium, functis vitSB spiramina

omni gentilitatis runt corpora suscipeS. Dulcidius episcopatum prophanitate pro omnium sacuram gerens ret, et pastoralem omnia placuit vigilaret. Cui preesuli ante
donec
,

lute

ut Sanctorurn
silica

reliquias ab
,

ipso primse translapaucis subsequentibus contigistionis anno vel

Quse omnia

cum
est

co, in eorum veneratione


,

vel

in

lucem

efferrel

indecenti elevans lonova constructa basanotaB eccl(

S.

cur ob miraculorum ad Pidis tumulumpatratorum, multitudinem p


mdeantur, non
, \

Virginia

titulo

dedicata.

saurum
tu et

aufatwn ejusMartyrii acprimx Translationis annis removeam ctorem a seculi initiomultis eorum aut primse translationis minus, quam mox consecuta narrat idoneum synqux hanc /"'"''> chronumque iestem habeamus. Aqtne h;rc
, ,

aperiret , reverentia territus

Qui cum tantum thenon tamen incredulua, Bedme,

diutius

dubitaret

ad

ne negliultimum per noctis quietem admpnitus, confideliter ccBperat ^iuod genter dimitteret
,
,

quo primce 8. Fidis fusius disputare libuit translationis ejusque ab hac inchoati solemru manifecultus historia ipsaque epocha certiores
,

ae caeteri ordinis vocatis monaehorum tuibis quosecretum Buum omnibus detegit praelatis, perduxit. rum consilio adjutus ad effectum usque rdans Eorum autem votis csatera plebs
,
^

Sanctorum
,

reliquias

de loco

ignobili

honorifice
,

stioresque evadant. de hoc ar31 Nunc ergo ex hoc scriptore , cujus dictis et Vitx metriciB 8. Y^auctor !;";;l, gumento Cenomanensis episcopus, et m, fortasse Hildebertus,

quoet in locum sacrum statuunt erigunt omuium Lnnumera caesalutem meritis rum
litus

patrantur miracula qui nostro Jesu Christo


,

prsestante
vivit

Domino
omnia

et regnat per

DIE SEXTA OCTOBRIS.


omniasaecula sfEculorum. Aincn. Ita rursus laudatus anonymus, cujus tamen verba, cum non
satis distincte ecclesissanot&Virginis nosti tulo dedicatze, situm exponant, atque in una ea,

273
*UCTOE

demque a Dulcidio constructa basilica tam S. Fidis, quam aliorum Aginnensium Martyrum corpora honorifice condita
fuisse,

ea exstans ecclesia ad ipsumque passionis ejus titulum, eidem inscriptum, ocet, non <:' i duas adstruenti ecclesias, in quarum altera S. Fidis, in altera vero S. CaprasU corpus, teste etiam. Translationis metrice com

I.O.

pUe auctore, honorificeconditum fuit,deneganda


fides sit, prsesertim,

asserere videri
dictis ex-

cum et

aliunde, ni

possint, clarioribus alterius

anonymi

anonymo primse
manifestum
titulo consi
sit,

Translationis
S.

auctore cosevo,

cipereplacet, illius nempe, qui factam ex Agin-

nensi urbe ad Conchense monasterium S. Fidis translationem stilo soluto complexus est, de quo suus infra erit dicendi locus.
ecclttix in ;tll

Dulcidium, Aginnen scopum, ecclesiam aliquam sam tse <<> ginis


cui Uuijiiociddi

uxor
innuit

sese asyli loco comfi

33

Iin

fiic

honorem

erectio

rum dam

curricula,

num m

multr.

autem anno-

nonmodo non
gorius

num. 28

5. Gre-

ilium

furore remoto, qui-

vir sanctus, cui nomen Dulcidius, omnibus ad pontificatus dignitatem provectus ecclesiam foris murpm ejusdem urposthabitis bis (Aginnensis) ad Septentrionale clima in suburbio construxit candemque Bub acrae Virginis FHdis) vencratione caelesti Sponso consecravit. Hoc ergoteste, dicata S. Fidis titulo ecclesia extra urbis muros erat,, atque, uti mox subdit, virginem Fidem quie cceteros Beatissimam
,
,
;

Turonensis, ut coutra, dvm. h<<s/i/> adquam hsec mulier confugit, nude simpliciterbasilicam compellat, ab /11" que^
i

S.Fidis titulo

erat

<
pag,
797,

no di-

versam

statv

eatur. Cet
Gallise
A<j<
/

snioin AnUquitatibus
ecclesiam S. Caprasii,

^
e<<

sub

S.

Fidis nomii

Deo

ecclesia,

que, uti opinor, de qua

mox

laudatus

ui>

anonymus sermonem
nensi

fec\
,

\uidem Agindilatatis

(Aginnei
cellit,
iu

artyres)
basilicam

\n

palma martyrii

prje-

suburbio,

postea vero

rificentia

eamdem cum maxima honomausoleo precioso marmore cxciso (S.


in

pom<

innexa*

Didcidius) commendavit,
mppU cl ;vel
fbrte leg. anap|j

quo, ut

rei

gesta

plio

opcrc

usque hodie prodit veritas, litterarum anaglipha *, titnlus passionis ejus Bub fastigio brevitaus inscriptus e3t. Porro non in hac, sed in ecclesia omnino diversa, S. Caprasii,ac reliquorum fortassis Aginnensium Martyrum corpora a Dulcidio condita fuisse, apertissime declarat idem scrijptor ita pergens: Sanctum vero Caprasium
,

IV.

Auctorum, qui de Aginno ad


S.
et

translato

ex urbe

Conchense
corpore
:

monasterium
egerunt,
aetas

Fidis
fides

hujus

intra

muros urbis
v.t

ad ecclesiam,

Dulcidio,
cophi g

fert

antiquissima
consimili

ibidem (ab ipso traditio) fuuda-

translationis, cujus epitome datur,

tam, detulit, eumque

honore

in

sar-

epocha discussa
finita.

et

sat

prope deilluc

m marmoreo
qui

diligentissime deposuit.

Coni

et fortassis, uti

no illi prsevoit, triceconscriptcV, auctor,


ensecclesias, in

infra dicetur anoTranslationis secundse, me-

An eodem
delatae
sint

tempore
S.

inde

Vincentii

duasque pariter adstrualtera


S. Pidis,

quarum

in altera

Aginnensis M.

reliquiae ?

veroS. Caprasii corpus conditum fuit,juniorem ab antiquo anonymo in speciem dissentientem conciliat, dictisque lueem affundit, dum inuna

Acturonunc
ma

quidem eademque basilicaSS.Y idis, Caprasii

alio-

rumque Martyrum exwoias


c

in tucem elalas

devariis corporis S. Pidis translationibus, atque hoc quidem Ordim illa, quse otim Conchensi in Rhutenis

i ui

centerque compositas a Dulcidio fuisse, at sam Martyris nostrse corpus deinde in suburbana
ecclesia,

S. Benedicticomcibio t nuncseculari collegio, splendorem plwrx

canonicorum

Jj
lul0f

\asque p

aliorum vero corpora


:

in

ipsius

ma-

ita jori basilica decenter tumulata fuisse insinuat, iuveuede Dulcidio canens Iste diu absconditas

utriusque paulo ante opus contulit, non n setate paulo enucleatius disselaudati anonymi
rere, sed etin

Chronographi
oo

Co<<
,

ite-

uua cum rat reliquias Eidis, pweclare martyris, quas intra urbis mcenia in majori ecsuis Sociis,

nusidem argumentum
inquirei

tractavit
est,

visum

ut hi\

auetqritatem infra
i

capitalis aderat , decenter compoolesia, qua? seorsum suerat- solius autem Virginis corpus constructo in subconoidit in quodam adificio,

eantur, p< dicenda fidi Ab anonymo, Con< ciat.

dispt''
'

apparet, mo<

urbio.
rt

hlljim $itUt

At inquies,

cum

abaltei

cundse, soluto

stilo

saltem Translatioms seconscriptse, auctor de Stepha-

Transtationem secundam, seu ,<< 'dium Conchensem, stilo soluto prosecutus est >m duco, quod is multo uberx propterea translationem illam exposuerit, necsubseatter
nacho, qui
S.

Pidis

<

>

quentrn/ reliquerit intactam.

diitlm

iiii.

Eum,
.
.
.

utpote qui

i'

'/

SCUpi, UfJUf

cc

"<v

'

sam

mentionem, atque adeo plus quatuor via prima S. Fidis translatione remotus secidis auctoritas.ut primse xerit,impar cjus habendaest
fecerit

ante

annum
.^

^
bus

.^

Christi 937, num. supeno CUnl Jr /slo p r&sule anonymus


tn die-

$&rm\onm
qu0(lll ,,

instituens, hisce verbis utatur

suggerit, sat certranslationis adjunctis, quse ipse Fateor, nihil eum ab ietatc ha-

tamfidem

faciat.
l'"

bere, v <"'''

'

a t-verum,cwnidcm usoleumS.mis,suoetiamtemporein us aci ma

sula sua assertione hicextorqueipscfidemverbissuis Jactu-

raculorum utiinBernar ,ius,Andegavensis scholsemagister, , adicemuS)anno Christimopartim concinnamt, ' am suls tcmporibus apprime cognito,
tionem

Stephani, ac prseterea de Codice mis. Fidis, eo nimirum, uti videtur,q

DE
*1
1

S.

FIDK
fit,

V.

ET M. AO SOUllS MM.

>""'''''"'
, I

absimile vero hinc non

eum

Ziseculoxielucubrasse,

eo ta-

G.

Opus

s>

>">"

"^Zselagesimum

progresso,

m mi
,
.

Xc,
rum
,

narra ut cofitra m?s ScJw a se remotas corUemnenaUt,dimmonummHsantigtaoime a< eafaclarecense l


,

^l^flwnw
< /<""

/amen sinqulas ante


?"?,,,,,,

I umus se^ftwttct. Zu^^mmemoriamesolet.Qu^P rpter,cts, anUqutorum ab<B> * ordinanda


,

religiosa

domo eliam

stne

<-/,

Mlu

to-o anont/mo,

co S <a S t,era* S e

/ts

/,
ufi fl
'

mW

non tdea<r.

au thenticis translationum

Actts, vel procui

au

,'<>

Ugato

luinc detcrip-

ut.

y fatO -''"'" aue fnirtto *" V''.' '"... .;-r./ ,,,,.,//,oe cay translalione ,alc ;::::,./,,- < >""":S miraoulis, qu*
, '

inferre pocutt, to* tn suum Chronicon censeri jure polest. reipsa focisss,

prou

M"g*
//,

,,,

tllas tllustrareag. las.ut res fert, Iranslaliones

./,

ipsis

J
'

..

creatu Claromontensis eptscopus nmoa^,,,/ ,, /; ,enrt SS r /'''''"' r 7


; '

mm 1

leoinsuburbana Aginno ecclesia signis fulgere cwrat, iUico lantismiraculorum


Vit

^aL-.-iS-T. jMto r con.',.


lumconcursu
debeat,
,//,

'"^"fI auo S

lidis

cowwsa

Dulcidio, ineunte,

;;:

/ue-

deincepspopulotamque ingenti assiduoque


frequentari, ut
post,

Lm protn sibiprxlucentem,

,
,
,

tametst hoc

qucrque.quxadS.lidisietiqinas Mi mei""' """ * qui ,,,, .rabilia * <.,iM tnluto ad sm usque tempor Ittinebant ^njectarefa s sti Jola ,s ,,lexus est. Si a cum Acta marty, /, .. scriptor,
,

*J*>%

in Ruthenenst dtoecm hb ut Ermoldus Nigellus Pii testatur, insMuerat, ,. ae neuus de Rebus Ludovici l i tanm )nonacAos te cc/c6nt S ncrt 3 h .,

haud multo

mirum <** quam Ludovicus Pus

Huitani* rex, Conchense cwnobium,


;

nonymo, przcipuavero,,,.! euntenseeuloQ


degavensis schoUe

Mu '''''^"^^dor.
0V 09
'

"^ ^Jn'-^*~-

m ^^ <M*M flto6w ,
-

cccic-

siam, aquirend,
,'

.i.-si.icrio
>,,,,,,

issimojctumj,,^,

actos fuisse vehemenumAudam, Conchen.

(*(,

tamwiwHl
(

, con/crrc,

"T

""^SSSEI^it
non

S
A.

856 s s monachi, anno, """ </


'
'

rorartonc ora

rf

art,,-, carpw pro/fec, cona<m

tan na S /a ( toncm crpoS. * ad sua usque M,fv ?


historia

JJ^g,"*. ^ri^^^^a Z M "*S


rm ,ierea ropterea f^. transmiltereturposleris, ul et v
r.

S^

cZhensis

translat

b AcUs

trtce

conscm-

Tsua libcnore

stilo

exarata, substituenda duo*. toccan*.


antt-

/^cid sacra S 3 o Pc(o transferrent Conchenses a na aa se oe2 Anv.seum, hominem e SM.s, nomtne Annis.lum promptum, oum itmerts duee
I

y^ wto.

^
,

ValmHamHtspant* ad aS S yt """ '"^


''
"

pMid
>''

HaWto .^r

~I
I

consilio

manuque Aginnum dirigunt,

Zns ^uXl^^at^eHaM^d
C

exprofessoutaiunt, pertractam,

translatxom, ante anscmptor metricus Conchensi oslendetur ,peract^syn-

qui quacumque arte S. asportet ecclenanciscutut tww> *x reliquias nanciscatur, inque suam . .......'.j... *?,/, quorsum Aninnum venisergo, r,,inrsm Aginnum vems siam. Arinisdus primum studuit ut qua set minimeimmemor, qua blanditiis et assentatiombus,

nulchristim.ut infra fUisset.nihihminustammambonm cV.s ,. ab ea temporis mtervallo remotj ,,,,,/a certe succedentium mo, , per paucorumsibi ex ccenobii monumennac,!orum Zationem, aut memorabilem ac partim domt a

ficta pietate, custodiendicorports^.Yiin clericorum, quibus


lt

raincumbebat,consuetudinemamicitiamque
,

bene inescare sepenitus immergeret, eosque tam ovem ut tale opinantes ut ipsi, nihil
callidissimo seu thesaurum suum aiunt lupo unanimi tandem commisennt. furi consensu celaret consiRe aliquandiu, quo magis suum custodis Jamam lium, apprime gesta, sedutique auferendi sacn opportunam denique nactus
,

novit,

,":,:;
!

,,,,.,. ,,,-

tisrem adeo intelligere facde slsgeslam, Ulibata veritate narrattonedum quivLnt, o abs re earum esse detur. nihilaliundeobest, hic standum Chromci Conchenauctorem 37 Venio nunc ad qu la e l n0 sotum de ,,,. ,] J; sed et de quarta, sub translatione,

rum

S Fidis

f^rt
fecil.

corporis occasionem arripuit. Missarum sote39 Peractis Epiphanive. festo dum U solUo diumniis, coltegas suos orat, ut,
tius ob diei solemnitatem

accumberent mensx,
ecclesia,
tute-

OdolricoII,Conchensiabbale,forlassissubannum

menlionem Christi 1040 peracta,


i

Av.

uU ex Conchensium ante annum ultra Begonem


,

abbatum
1108
,

serte

quam defmtcHm
xn

ne quid detrimenti caperet assentiuntimprolaniejus sedulo gerat. Uttro secure vescentibus, ipsc vidi nec mora, hisjam
ipse
;

nonproduxit,

colligi

datur

ineunte seculo

mausoetiamomnium jam securus, ad S. Fidis hujus operculum pra> sileumconvotat, eumque


gillis ferreis

Ancedoorm a col. 1387 e<ii nasterii tom. 3 dipUmatis charltsque sm Marleneus, parHm trwHtinne commumque apud crnobii parlim ex composuit; atque hinc varia proresuos fama ejusdem estauctonlas. variis, quas recensel

integrum erigere nequiret, xn mfeet qua aariori parte mausoteum viperfringit, aditumsanctx Martyi w ta via, perquepatefactum pera comht voexuvias extrahens, mundissima primum per tenebras itineris socio, ut
catoque
11
1

bus

1 1

/ 1

1)11.

SEXTA OCTOBRIS.
ter loquitur
,

275

it, cum sacra praeda abscurrit. lgitur cum postero die nuspiam Arinisdus appareret, ac B,

Quem

8U8B

ditionis

principes,

ini.

Fidis

sepulcrum perfractum vacuumque


,

Kdversus ouni eonjurantes, a solio regio deint, et cujus loco Ottoni sru Odoni, Aqni-

G.

corpore fuisset repertum vehementer turbari omnes, dnlorc, siimi) Itimailiiri iriipruilod.iirm, et si quo moao e fuga retrahi cum fhvsauro illo Ariqb modo juga recrani vum invsauru iuu t\r+nistfusposset, nihil intentatum relinquere; at >tihil non irrito conatu ab iis factum Ttaque post varioscasus, qui in edendis iwfra Translationis a..i; A.. Arfis fuse .,,,.,*, Arinisdus attienuo or\..*n<? recensentur, Ai*ii'w/i/v ejusque comes nono itineris sui die incolumes ad Gonchensis ccenobii viciniam pervenerunt, ubi ab hujus involis summo gaudio plausuque cxcepti sunt, delataquenon minori apparatu Lvtitiaque inConchensem evclvsiam sacra Martyris nostra pignora, ibique deventissimo,ut per tempus Idcebat, lovo sub diligenti custodio collocata die zn Kalend. Frhruurias, quo dir hujut translationis memoria celebrari etiam solet. Ita fvre, at multo uberius umbo anonymi, supra laudati, quibus Convhensis
.

tanorum

duci, Roberti Fortis flio, coronam regni imposurrunt, et illum pro ea regunre clege1-unt; yui Garolus Minor, cum ab eo, cui Crasso ruutj qui uu/wn iavn,w

cognomen

quem Franci, postquam

diversus esse non possit, utpote se hujus imperioanno Chrisii 885 subjecissent, antcdiem xn lanuarii s ^ desolio ejecenmt, cujusqueloco Odonem. nnni SHS rfp snlin p.ivvp.runt. cuiusauc loco Odonem,
fuit,
du
<

<

Aquitaniaj,

,,ico

H Ademarus Cabannensis apud Bouquetum />>m. *, pag. '.>l

in
te-

statur,

regno elevaveruntj nevvssv est hi.x-contra Adoniani Ghronici tvstimonium consequi, ut s<<h fioc Carolo rege S. Fidis translatio favtasit,
in

eaqtte inter <<ri

885 et 888 oollocari debeat.


Vj

Huiv

vvrtv /rnnsliitionis

ilrovimndHv

diplomata vomplura, in favorem Conchensis nobii data, quse tom. GaUi&Christianx auctas a
i

coJ.

236 ct in

chronographus etiam consentit ita paucissm bens : A.b urbe Agromensi eum corpore beati Yin,

Instrumenfis ibidem, utietto iziumfn toniaeacol.M

furtim sublatum est corpus ffloriosissimee B virginis ct mnrtvris Pidi8, etad illudConchense ccenobium translatum, ubi digne et lcnorifice prope
ccntii

fnstrumentis domus Arvemim kabes, << >juibus mennulla ante Caroli Crassi tem}>r de S. Pide <'<' Varoli vjusdem />> ' Hs, >i" ///, cum
tio
>'

altare Salvatnris

Domini

est reportatnm.

His adde,

quod
quo
*

in

Adonis Chronici satantiquis vodivibus

Mss.adannum
S.

Fides

apud Aginnum passa,


,

Christi B88 testimonium cxstat, postea Confuisse, disvrte etiam asseritur. quo hsec <<>rporis S.
,

dvindv vdifa sunt, de 8. Fidi a 'eliquii v. -,h,h m Gonehensiecclesia conditis, disertissima verba legantur, quod non Ivw radiviumeSt^tti<ode Carolo Crasso rege, sanctm Ma ad Conchenstra: corpus ex Aginnensi ecclesia

tempore
t

vvl

Concha

chis *
iii

tr.iii-l.ita

dc CUJIU r/io-

Verum de tempore

cha ditcrcpantia Inter $e

Fidis Irtiashdio statuenda sit

non

ita inter ariti-

Sem hanslatumfuissc. omnino pu~ \l Verum adversus hanc epocham gnarevidenturlaudah chronographi Conchensis
./,

<,ui<eMi$

Chronos

A-

doniani Chroniei,

quos reventioresquescriptores convenit, utcontra, cum Adosi singulorum vvrba expendantur, nec ambo anonymi Transniani Chronici testimonio nev U lationis scriplores smpra laudati, ographo Conckensi, nec inter rvcentiores mxdto \ius noster cum anonymisillis,av

puibus

in

>.:\

Anvvdotorur Martet le

vol.

minus cum his Dioriysfots Sammarthanus, qui etiam secum pugnat, conviliari ex omnd parte
queant. Quippe, oum S. A<i>>, uti ex Mdbillonio scriptores Historise litterarise Francim tom.h, ostendunt, anno Okristd 87S ad meliorem crit, ac sub annum s:i r.rlremam Chronivo suo manum admovisse videatur, quem ///, ut Opus illud vel eo loco, ubi de S. Fidia eaque occasione de translato ad Con-

IZSltranslationemiUamquideminnectittemporised quem aCarolo bue cujusdam CaroU Minoris, mo:r innuit cdt. 1389, diversum esse Crasso Fran,/,/>nprajdictum Minorem Carolumreg> Oonchensis subianzrevuporasse, acRodte^M, anmasse, Qforisti 910 abbatis, petitionibus
,

srribit, quir ." /'""' ratione <

'

terolum Cras-

desertt sumcadunt, uti ex luetuoso efus suis >ni obitu, de q\ bonisqw omnibus ewuti WOfld < 881 ahosque ScotiChronicon pag. Bouquetx 8 ad annum sequentem apud
i

scriptores consule

martyno

Quapropter, ^< n routeditaibisunt t sta iir


,

meridiana luce clarius est. postremis <'>!<<>< Chronvn

^o
nempe
re-

chensecomdbium vjuscorpore mentiofitt a descriptoribus corruptum seu potius interpolatum fuekactenus, </<'><> norim, surit, quodtamvn nv.no hov dvtvrminato toco fuit, nedum saspicatusde eo loco sit, tisprobabile reddidit; vet, sigenuinum memoratur, translatio necesse est, ut, qiuv illic
876 collonon serius certe, quam annoChristi Ad<me,si sit cum evidens stt, ab Adonvsi suo cari queat omco rrfrrr; tempore necdumfacta eraL Fidis translatu^ nonpotuisse celebrem illam S. ante Adonis nem. Imo veroeam non parum Carnutensis de Miracupora contigissc, innuit manu exaralus codex, de quo Ma,

iUacontiger

annumU
qux
decessores
<">

abbati, donariorum,

QnmteCaroloSimplioe,quiRodulpho,Conchenst renibusobtinueranl,
v

i t0

ohronographm
fioa

entmepo

lantim
stiana

msit.Atqmitawrwmtto^
ustomi<Mt*ChrtvSt.lau&a
'

Zm swm ^,J^J ^arolo^noT


g
]

{siusSammartl

^
,

translationem illam

m
;
;
^

f//

mflr .

ZLmo, oujus
ni

notertto.uttmoxsub.

lis

S Fidis
1"

billonius

in

utriuique

><-

Conchensihns ut fertur Cwoh> capsa dtserproin ante annum SliaureaS. tussermoest. netranslaho ,Ua jamante 41 At ex adverso,
,

num

Annal. Bc pag 2I0 meminit


,

annum
<<e

ubi

1010, donaln M*gBO. ac

Wm
.

%Zbm
,,,,
I

ZteConchensisabbatia bonismctafutt;ui ludatiSammartt s '- 9 O*11 ,, 7 n . j, en ornm elVitate, ^ IBnuqr Annalibus Meltens. apuo tesUDus,A>

inr

^mmorwnqueejushbi

"S^STiW,-

[^"*
,

nymi, Trant
lationii ou-

Adonis obitum faeta credi


,

possit.

obsant ambo

qui Translationisauctorcsjo., s.rpe laudatl, Francorum Fm,,,-,,^ Minorts, limorts, iUigant temporibus Caroli
ejits nempe regis regio, seu de solio deposnerunt Franci Tomus TIT. Octobris
.

W^ ^
l^
,,,.,
,

,.,,.,>,,,,,- /,/,

aut poste-

41lepcn

Jane

!,,,,

Qnem

ut,

u.ws

mVjJ*
,

^^^

nm

, (

, 1

uti ai-

J* r ,

videhte, ,,,/,
,,,.

U Sk/-

276
><

C1 I

J.G.

ZaZTcnS^ TvZTpioarmis.coronaeta
tione donatus
fuit,

CnmH Calvi,

ET M. AC SOCUS MM. contraacchronographusConchen^ D proin illam inproin mcdio temporc Sammarthanus col 83 ac col 1889, et Dionysius .hisabimperatore temponbus Cavidentur, non contigisse

DE

S.

HDE

V.

interque

annum

^^Z
877,

statuisse

quo,

VirdunensiapudBouquetumtom. tesTe Chronico

1*
c

w>

pridieNonas Octobns
:

vxta

id otus est.Ipsa,quibus

Sammarthanus

facit,

Tempore Caroli verba sunt CoMhmse corpus S. 1-idis, eo (ad Luaovici, norncn huic ccecoenobium) fuit delatum, cujus Accedd, quoci nobio quandoque accommodatum. Sigualdi ejusque uxoris Aichartam Sigaldi seu

Calvi,

Un

egmmprimum roliSimplicis.in Vrancorx supra num. I dictum Zecti anno 898, uti laudata Szgualdt et Au QuiPPe* eum in mense medio (Maxo foraux uxoris charta, in g seu m regnante Odone reg-e tasse) anno i habes tom l Hison* fhrisii 888 data quam

h-ans888 editam, in qua de qa>. seu Aigux, anno S. ITiuis latisjam tum ad Conchense comobtum

tum quiescenti* S Fidis in Conchensiccenobw, deque indito ilh h us acrec^nditis, '"'",)"' '.' mtosnomine,quemadmod
] '

Occlaniatinterlnst^

^ff^
,

dictum

est,

habeatm mert disertis verbis mentio

reliquiis,dequehincindito sacrse mentio flt, idem vir Sanctae nomine manifesta laudet ut proin antei col. 39 da, s'J3, /iawc rolum Simplicem, seu ante an.wm baem statuisse, potius dicendus sit.
t

sedt

ejusa

Lnalucevelhincclariusest.tramlatw^ dumtamt Caroli Simplicis, anno


tione posse.

lam temporibus sublimati.a^inuite ra893 in Francorum regnum

pkus,

Sammarthanus hah aut utran quo pacto conciliari secum possit,


teor, ita locis citatis

n/

his sententiam probabiliorem

ipse habuent, ego

regem^uem 1389 Carolum xllum a* Conchensis abbas sub annum 910 RoduVphuS sub quo rchfacere videtur, Ut cumdem cum illo scr%\ S.Fidis translationem factam 'iarum dum
col.

Qua^lcr r^cnsis

chronogra^

satisperspicerequeo.Atquocumquehxcsemodo Carolo SimB habeant, certe ejus opinio, quae sub Adoplicetranslationem illam statuit, non modo
niani Chronici testimonio et utrique Transla nisauctori,sed etjamlaudatx Sigualdi eha aliisque, quas sub finem num .4] indicawnus, omnino adversatur; altera vero, qux eamsub CaTransrolo Calvo collocat, cum utroque anonymo pugnat ut lationis auctore non minus aperte adeo,contra ac col. 1330 illic asseritur, aliquid
;

rat

ex homoCarolum Simplicem cum alteruiro perperam confudisse, nymis hujus decessoribus illacolum- E omninodicendusest, nisi potiuseadem
aliquul innujus erinde ac alibi desiderari puta ejusdem Caroh Chronici editione dicamus, regiam aut simile Simplicis inaugurationem verba hcec Pbjediquid, quocum chronographi habeant; atque ita ctus Minor Carolus connexionem verbis, qua> tom. 3 Anecprioribus ejus
, :

certe,
lise

quod avero aberret, corrig Christianx tomo fuerit.


,

in eo Gal-

inhxrendo Aquitamee dotorum col. 13S7 habes, ante Odonis, utseu ante annum Chnsti 888, ducis tempora, jamanterelatab. potequem principem, non nisi
Fidis translatione, in

ii

Quodveroad Henschenium nostrum num.

regnum Francorum

subin-

Zlut

laudatum attinet diversam is ab hactenus recensitis opinionem tuetur, dum tom. 2 Junu
40

inquirens,
reliquicB
latse

an S. Vincentii, Aginnensis martyris, una cum lipsa?iis S. Fidis Conchas trans-

trasse scribit, etiam ex illius certe chartiv Sigualheecforet. Utut hsec habeant, anongmorum auctoritas potiori
di

mente collocanda

duorumque

loco

fuerint, in haec verba pag. L65 scribiti Quod nutein potissimum huc spectat, nou sunt Concbense ejusf-S. VincentiiJ reliquiae ad ecenobium una cum S. Fidis pretiosis pignoribus translat: haec enim fuerunt quadam furtiva industria ab
Aronisdo

monacho Conchensi

sublata et Conchas circa cum loco Caroli Simplicis


csset Odo Aquitanus,
uti

annum

propria ecclesia dcccxc devecta,


Franciai
prae-

Chronicon, saltem, uti edijure haberi debet. tum typis est, omni ut Hensche- c*ji46 Ex his consequens etiam fit, translationem 890 nius noster,tametsi sub annum Sammarthanus, collocans, propius, quam illam accedat, mad anonymus Translationis auctores horum dutisconsonon omnino

quam Conchense

^-

hilominustamen

regno

n Translationis, quai
oratione conscripta

accurate iudicant Acta habemus et soluta et stricta


;

Odonem na scribat, dum translationis tempore Simplicis regno Franciae F Aquitanum loco Caroli Caroh Crassi prxfuisse subdit Quippe cumante
anni 888 conobitum, qui Pridie Idus Januarias mensem Novembrem anni tigit, aut certe ante adhuc imperator et S87, quo Carolus Crassus, Francorum rex, in Triburia villa regia genera-

unde et
ND N

S.
T

Fidis
AR
I

de
ante

CON C HIS

MONASTEUIUll

ducent

Saramarthaui.

Itaque, judice Henschenio,


,

annum 893, qui Caroli Simplicis Francorum regis, primus fuit, nec tamen prius, quam anno888,gwo Odo Aquitanus Francorum regnum moderari ccepit, hxc corporis S. Fidis translatio statuenda ejst. Mitto alios magni nominis auctores hisce adjungere, propterea quod vel nulla assertionissuae documenta in mediumprotulerint, vel nos, nisi latiori modo, translationis hujus epocham definiendam duxerint. Nunc, qucenam ex
inter se discrepantibus sententia veritn propius attigisse, dici possit, quantum res adeo

convocavit, neque relem optimatum conventum

volunt, tamquam gis titulo, neque, ut quidam regnive gubernator,FranCaroli Simplicis tutor non potest, quie cis prsefuerit Odo Aquitanus, facta est utroque anonymo teste, die xivJanuam statui, nisi translatio, sub ejus admimstratione
vel ipso
atanno 888 aut uno ex sequentibus patet, certe non anno qiu, ut ex charta Sigualdi anno b8 889 aut 890, imo ne ipso quidem
:

tam

translatio potuit, die xiv Januarii contingere luec

implexa sinit, discutere, eademque opera certo falsa a veris aut saltem verosimilibus secernere
aggredior.
,."1
v,
,

facta Cautpote ex utriusque anonymi testimonio imperante, adhuc rolo Minore Fraucoruin rcgc,

110

SSS

utrimque controversa indubitatum quidproferam, certumqne limitem, extra quem translationis epocha figi nequet, simid constituam, sic plane existimo asseroque, translaUonem illam, de qua hic qusestio, non posse anno Christi 888 posteriorem statui, ac
i5

Ac primo equidem,

ut inter tot

anno 887, quera procul dubio non, nisi exeunte solio regio dejecesuae ditionis prin^ipes... a Odoni runt et cujus loco postea Ottoni seu
,

coronam regni imposuerunt Aquitanorum adeo et et citius, quam anno 888, atque itaque illa, ae ante Odonis administrationem regiam, debet. Suadet qua hicqucestio est, translatio figi Sigualdi charta, anm et id laudata jam sxpe
duci,

DIE SEXTA OCTOBRTS.


A 888 monse medio, seu Maio fortasse data, in qua, ubi de 7-econditis in Conchensi coenobio S Pidia reliquiis sermo est, nuspiam insinuatur, eas tum non nisi a tribus quatuorve mensibus eo adductas
'

277
,

iednecmuliis

anniicMus anno 887,

tamen si factum fuisset, silentio non pr vtereundum fuisse videtur. 47 Atque ita quidcm, quo serius hzec translatio fgi non possit definitum tempus habemus. Verum anne uii asserun t a mbo anonymi Translationis auctores, tempore Caroli Crassi, et anno quidem, uti ex his consequens fit, B86 vel ss ? anpotius, uti ex Carnutensis codicis Ms., num. io laudati, et Adoniani Chronici testimonio consequitur, ea annis aliquot citius, imo multo ante Ailonis emortualem annum, qui Christi octingenfuisse quod
(
,
^
;

Chronicon ad annum Christi 101 ubi de illo mentio fit, interpotatu,,, fuisse, seu Adonis re vera rerba non esse, quse illud Chronicon cilato loco exhibet profecto multo majori jure idem de eo loco, quo adannum Christi 288 de Conchensi\ qua de agimus, translatione sermo fit, suspica;

ri licebit.
19

Etenim cum sanctus Chronographus


illam

cete- o$tinduu/,

corporis S. Mauritii rcvelationeiii ">""<" um mn ' S. Theodoro episcopo faclam, ipsa>i>.queetiam sari istius corporis tronslnf.ioncm Si(/ismundi

brem

Burgundionum

regis voluntate deconsilio

fii)

epv

scoporum peractam, cujus etiam in suo Mo rologio partim meminit, altissimo silentio in suo Chronico, utpote ad persecutionem Diocletiani et
Maasimiani, quam illic enarrat >,ihil attinentem, involvendam duxerit, qui, quseso, furtivam coporisS. Pidis translationem eodem loco commemorasse credi potest, cum hsec altera multo minus celebris fuerit, nutlaque plane ratione ad
.

tesimus septuagesimus quintus fuit, translatio statuenda est ? Respondeo, prseterquam quod rba, bium mihi sit, an illa codicisCc quibus Carolus Magnus capsam auream S. Fidi donavisse fertur, revera sint Bemardi, <j>" san Martyris nostr fx miracula, suo tempore patrata, partim anno Christi i"' litteris compleasus est, rtjtote quiB nec in Ms. nostro nec in Labbeano rei

rem.
cedit,

<i>

tam S. Ado agebat, pertinere posset

'

Ac-

11

d periuntur, siandum borum Translationis auctorum

potius esse disertissimo

am-

quod hic Chronici locus exigere videatur, ut ne ii,quoseadem professione, eadem legione, eadem mortis causa, eodemque ferme tempore
junctos credidit auctor, ab se invicem sejungerentur. Eteccetibi hoc Chronici loco Gereoneo, inU
ac Victorem
et

-g

et Chronographi Conchcnsis testimbnio, qu hi sub quodam Carolo Minore, et adullo jam seculo i\, furtim ad Conchensemecclcsio>>> S. Pidis corpus delatum sseverant, quam incerto rumori, post duo ferme a

mediam

S.

Fidis

Mauritium cum sociis Theb<vis translationem ad Conchense -,<


I

peracta translatione secula apud exteros sparso, auctor se minime vadem et cujus prxfati codicis aurea (S. FidisJ scribit, dumitaloquitur: Capsa Carolus Magn us Accedit, fertur donavisse

rmarnasterium ! Quod Aginnei communr </<;,/ mitifibus Thehois > ()>>i<l iyrium ocihujus corporis translatio ad persecutit si>tatem, quam ita crudelem etcrebram flagrasse
,1,1
.
1

quam

intra

nnum mensem
Christo

decies et octies millia

quod diplomatum sub Ludovico Pio ejusque pooncessorum steris in Conchensiscoenobiifavore n ad usque Caroli Crassi tcmpora de perpetuum corporeS. Vu\\<silentium non facile credx permitjam tum sub Carolo Magno hujus ttartyris exuvias ad Conchensem ccclesiam delatas fuisse,
tai,

inveniantur? Haec Martyrum pro mihi quidem interpolati quodamminusperito, fortasse Conchensi monacho Adoniani Chronici suspicionem ingerunt, eamque etiam ex hoc capaesi
,

quemadmodum num.
.odices

41

sub flnem innui


s

pitenou infundatam,quodChroni(( narratio c\ Adoniaui Martyrologii annuntiatione, qu;v S. Fitranslatiodis Socios martyres, ipsamque illius

48 (Juod vero attinet

ad Adon<

omm ex
est,

nem prsetermittit
quodque

ChroniciS. Adoni*,qui hochcocor-

par te prxstantior illo codice auctoritas nomme lauda$pon deo, siillud, 7"""' sub ejus
ipsius esse, satis constates ftmonium revera vmtestimoniostanret,eopotius,quamanon<j temporibus transfore, quo hiCaroli Crassi dum ac proin hoscedememolationem itlam statuunt, arguere non dubirim lapsuvelindiligentiahic Verum cum Adoniani Chronici editiones tarem Scriptoribus l C omnes, teste Labbeo tom. i de innumerabilibus scateant men$iQ annis macodicesque, a quingentis et ultra
t

re-

in Chronico

haud satis recte conveniat eodem ipso loco trecenti et


/>t

viginti octo S. Qereoni socii adjungantur, qui

Sm*L

dumt ejus Martyrologiotrecentietoctodecim fuisse tradunfi<r. 50 Quee cum hunc Adoniani Chronici locum

nymorum

non indubitateinterpolatu potius auctoritate, quorum alter for


,

tassetranslationisyni

Uterquesalte

M 886wi

dis t

nu exarati,non modo

imperiti contmuatoms opet

vel ex 887. adeo remotus tempore abea traditione camobiive mo- F constantidomest,<><> ommendare quiverit numentis cerfo h prsesertim, quod neuter obieor, ac
>
,

h,rsto. ter

racertissimesubfinemauctifuerint,sedetahbi aliorum vitio, aseu ejusdem, seu descriptoru <i><; queant, uh ex adverissivo
dulterati fuisse,

scdexprofesso summoqueconafi- ac enucleaqux ad hau< Translationem faciunt, uterqueprosecutKs fuerit. Juveriteorum


tesingula,
>

.n.rhsaLabbeo
j ,

loco

cit.

emmplis,
;5

et

TiUemontit
Eccles.

Acta S lrenm Notis tom.

Monument.
t

hic repetiisse, ut, quam translationis epocha ex

,'<>//><'>>
iis

potest,

hujus

tandem figatur. Ita

mQ q

acdenique ex tom. v Histoi luZariiepag.mevidenterostenditur dubttart determinata illa fu ony non immeritopotest, an ex quibus translationem ilci Adoniani verba, lamanteannummcontigisse,contraeaipressum onsequensforet, utrvusqueanonymitesUmonix inter innumerabiles illas computanda non sint ehn.n endas,dequibusapud Labbeum, atque
9
I

metm

Ascriptor metricus de Gonchensibusmonachis,


reliquiis Aginnoadrinisdo cum sacris S. Pidis occrrcntibHs,canit: Cui turba Conchaveufonf, pro tanta illig-l-.ria eensium, Dei [audes sonantium,
IM
, i

processil

ol

ptisque reliquiis, di-

vlniscumobsequiis,

utdignum
Tunc
in

erat

facere,

runt lms reponere. reo-nabat Minor Carolua,

Franrorum partibus
post
l

quem

Franci

de

inter continuatons aut


tiones, de quibus Tillemontio Nota

descriptorum mterpolaalios

apud
:J

sermo

est.

Sane

si

soHm deposuerunt regio. Factr, Hdis martyris , in beataJ io


Februarii. Hinc

tue

die

nonodccnno

tnletulerit,

pag> in Acta S. Trensei tom. 8, quod S. Adoin suo Martyrologio vel idcirco, eptscopum , ?~'verum tamquam Viennensem Adon, suspicar, Ucuit
,

tgrltur apud Co Kalendis sit ffloria ccleberriraus, in quo Chri-to hic dies Alter vero Translatwper infinita secula. Araen. monarhis agens, tn h.rr nisscriptord' ' verba

DE
27S
* verbahqu
,

S.

FIL>E V.

ET M. AC SOCIIS MM.
reliquias

,/,. C '
;

Comhymnlsletaniarumque

oanti-

Aginnum direxeruntita

J.

C,SrC

pus

Tumn wrt^

iin:l

Chriati

Martyris cor(rferia

,Jesms seu Aginnum,


tlnia
quod

l.nnnr.-.n,,,

)
j

**

sawatona

locum,misisse, qui P] Lainnensis pagi Valentim m TvinTmtiilevit* et martyris znrvdum Audaldus anno 855
,

f^J^ -^I^^^S

I)

f2%. A-

ZnJusque
stodiaxixKa. leDiu
Carolo Minore

perducere Conchense ccenobium

Odoni

didit.

i
Slatl
hl

:
-

ConchensiFrustra tentata a Fidis in nobus totius coporis S. pars translatio

vam

basilicam

magnificentissime colcapitis ejus


B
tempui
s

:T

"s7 </

Quxhuiixtrmslationisoccasio-

locata.

Peracta tandem corpons E


basilicam translatio.

in

novam

An

Vittf

\gin

iSmacvelidcirco

TZhsni

strot

^"- -

"

et

aliquando S. Fidis reliquia? Hispaniam translatas qua3 in

-;::z

sint ?

Conchaseodem SX, ZSnimfieri,Henscheniuscemeret


Mtetf

tempore delatts, necdocu. t

Tsatisant
translationem
ei

t, mnectel fon^Zloa^l

pm
e

^elato subannum Christi 886, uti moBTprobareconali sumus, per Arinitdum ^eles^ nachL ex Aginnensi ad Conehens^

prwcedenti

,,,. w,

^;;
,

,,

oculishaberet,primoquidem pag.
gavit.ejusreliquiasi

M,eK

'*

cum

iTidis pretiosis

pignoribus translatas /um<?,

tncolis modo accolisqut ,.,, S Fidis eorpori, non ab sdie imanniversario translatt iilico ac dein sed et ad venerandas ;Sl- solennis cultus cuipit,

umquam ac nautopost, aneuevel asusest, moneri de cetero fuissent,subdubitasse aut eotransaberuditis hagiophilis exopians,si
constaret,

Conchas delatse

." a hascesacras reliquias piorum hominum rnulMu^ dequaque cmfluadl Oon u mo nas eaque subinde tam mgens,

H#

J^"'
t

Mm

illas esse, ahcunde latas, aut ibidem asservatas Nihilego in supeUeciUi nostrahttera-

chensis,

Ucet

tum ampltssimt, septa


el

'LlZlcaverLataueadeocon^vvwZ accide
turbx
rent
et sxbi

undejustoejusd
fuisse,liqueat;at,

qux

'facturn satis typis annum post

invicem
ce

monaclns molestx
Stephanus,
I

im

Qux cum

rei

mr

egregiee

Chronicon et Siguatdi edita fuerunt Conchense hunc eatenus supplent, ut 1 wicharta, defectum

sZctUatis.qui, uti Galli*


et

h^tiame aucUv tom.


(

annum Chnsti cen tii hujusreliquiasetiamante Conchensem ecclesiam transcectas fuisse, ad


manifestum reddant.
52 Ita
ipe,

anno h.isli Claromontensem episcopatum ab basilic* m eamque tiUenebat, condendx novx


i

*
ioi

eliam

enim

ille

scribit

Carolo Minore,

Ludo

^r^icorporisS. misCon^ensibusm,^ *. consiho, ut ^'' " auctorfuit, eo nimirum


1

idiexjam

dictis

conscquens

est,

Germa-

cognomen fuit) niseregis) fiUo, (cui Crasso ab urbe Agmnensi ,, inilll Francorum sublimato, couPomfiBBATi Vincbmtii furtim sublai

; confluentibus illudque visentatus cuictis illuc anonymus TranslaUobus a siduc pateret, proul

auclor jestaiur^ ^losoL conslipue hocpacto A^M>*

cum
tum

Oiam,
Offlcii

eorpus gloriosissima^ virgiuis et charta sanoti Vmin illa vero Signuldi martyris reliquiaa in Concentiiet sanetas Fidis ab his nomen chensi ecclesia requiescere et huic etiam traditur- ut adeo de inditum esse, diserte aliquando S. Vincentii reliquns amest

martyn,

turbar

^nasl.ead.sapt^.^ ccessutu rattoeo mmus detnmen diviniperagendi

uti

idem innuit,

ul

U^lp^t.PelJsitmma.hUs^^fP^
s.ai brm sulStepi /^'"''"f^ pv.U-.nti.di. genlissima manu, maxinne

^
ia

'
., s
,

Itidemrursus anonymus
...
, .

scnbit,

lund.nuo

translatis eo

bigendum amplius non videatur. At, sintyie hse Conchensis ab Atfinnensi urbe, ut Chronographus Martyrn cjus, ex an potius ut Acta scribit ecclesix Aginnensis Lectiombus tom:%
, ,

Virg.m^ eorpua tuconetrneta est, in quasacra3

mulationi l!nmendarctul jwtaao -iesia illa rite J> sublvms eonsecralaeral, detectique

antiquis

AginnenJunii edita, affirmant, ex Pompejaco, atque ita dioecesis loco, Concltas transtatx, sis reliquidem, ut priori loco nulla sacri corporis habeo, quod edisseram, uti pars fuerit, non
cta
translatio. Crenec cujus opera hccc facta fuerit Conchenses monachos, cum quavis via dibile est,

;"'" oui vrx ad loco submovcndam SLTf .cd.licatam cum .summa eede^ bum.lM* que ^n^usn^ ,rendum. prout conceptis verbis
uovit,'.'
,!,

ma^ ^.

,..

,,,,<-
,,,,,,,,,/t

ad sanctam Ctoatl celeris idonci forent

, o;

stcr

Sanctorum reliquiis ecclesiam suam ditare ad comparandas sibi S. Fidis lent, uti Arinisdum
vel-

. qua decebat, religione sublecatum pondere fixum illud dtvinitus tauto monta rursus anonymi sunt) ad

subdU; jamque

ilti

sacrum corpus,

o,nni

P"^* xw

'.

ut (verba

DIE SEXTA OCTOBRIS.

ius.lain

raodum immobile persisteret. Ergo ve,. delecti bajuh, ne non satis digne sacrum rentes illud pignus attigissent, jejunia precesque sibi, priusquam alterum conatum faciant, ultro in>U.

neminfra rQrensendara,imo jam tumanno d^^,..,;.,(. AvtfL0nn.np.ns1s Andegavevus quo circiter tempore Bernoyrdus, librum Miraculorum S. Fidis schoUe magister, agmine conscribere c&pit, solenni supplicantium
deferri aliquando solebat.

^K

UU"ClE J.G.

cunt, quibus expletis, rem sibi commissam rursus aggrediuntur at pari, seu irrito eventu. Qua;

propter acriorem

jam diuturnioremque

carnis

macerationem, ut sibi tertius conatus meUus succedat.subirestatuunt-.atinscrutabM Dei jutir immobUe ut cio, movere loco rursus conantibus sacrum corpus perstilU. Igitur incOBptuia prius, Miuiii illicitum cv u- wvi *- -suum im^iiuLu et a Dei niita, quemadmodum idem
1
_i

Etenim cum tentatam sub Stephano II cornulla,exquo illu poris 8. nou transtationem mm* 9 m*** *~ S. Fidis iransLauonem .j../../...-.. _./ r,^/<oM)cP .nuf. ad usaue .-i Conchas detatum erat, p ^emsse^ meuiurn cifviiut seculum medium circUer oclhh*1' ' .. -5"

in^aipn^

'^
,,,,.

*
,

nor;/feen/fif*'
ie

repotutni.

fuisse, seu integrx


tatio

orporisseu partisejus, transfit,

memoretur, consequms

ut

quss

_.._. ,,, anonymus

LCti

.-..titiim sibi cognoscentes, iuxta inquit, vetitum <ilii f.np-nnso.pntes. juxta saucti ac summi Salvatoris Jesu Christi
-..,.,,,/

,s/"/'""" <Ua_a uule a,,n, Lniu // aumt//<. s. Fidia non alio tempore, erant nonnulla e\us pignora,

altaris latus posterius

ex omni rutilantis auri gemcoruscantium pompa miriricae machinee marumque thecam fabricari conati sunt, sub oua digniflsima exstructam Virg-o (cujus corpus in recens nequierant) obsigMata Miciter transferre

quam quo sub Stephano II integrum corpus novam ecclesiam deferre Conchenses frustra transtata fuenati sunt, in eamdem ittam capsam
tn
<

siam
55

numllpari

suffragantur Cui quidemopinioni omnino verba 9 quibus SlephaConchensis chronographi itisS. Fidis venerabihter alicubi reposuisse scribit
.

imin
,

ttstes

in Christo requiescit.
tque factwn

ur iub

annum 940,

Haclenus jam sxpe laudatus auctor; qui anno hzec tamen, quoto Stephani II indicat. Si tamen facta sint, nusquam sat prope w ,,/, 1 V 4 B aliundeco, aiiuuae vuiyvi,i,<** ">"* <*^^- ?__*_. ,71 ofii. //'.s/e Ga../a Christiana tom. 2, te5<e Ga.^a Chmstiana ton iHwm, gwij swsew CZai col. 255, "-^M- CArifft 9S7 od abbatiam sibi ante n euec.ws, Conchensem commissam aut salt m abbatiaspartemnumquam ronographo dimisissemdetur,ut<

_____.__.__,

,1 *

,j t

_//-__*

1J

ftTST?

tlt'.'!''

persuaserd ut, cum a laitte, monachisque suis tereattarisS.SdMtorisdimoveriintegrum*.nsplendidissimam illic dis corpus non potuisset, _,..-. ,.,,,...../ ina0 vprn ... se con<""-> -i /iist inecam exot/ t ^"' ' -r statuaecuram susce- B Liendsepretiosissvmse ejus ri ptienax prcuust*. guam ad excitandam augo lamque poMrtf, m pietatem annuente Numine, capttis S. mquies in Fdis paWem aKguawi wiMmtt. A/

Ten^sZeTolZZ m
,

'e ConchenConchensi, egregiffl sanctital h utddatirien susceperat, camobii, cuju sis commodis solli um bus, quam de novee basilicse, in quam fuisse, atque adeo tum tentatam hujus Fidis transferretur, tum
<

S. Pidis. u Carnutensi Ms. codice Miraculorum Arvernica processtone /ci<s, cie miraculisejus,in Imago sauctse lisermo est, hxcverba teguntur
:

dis et

capsa aurea,

quam

fertur donavisse Carolus

corpus

S.

annum Christi in illam translationem sub pnus, quam posse, aut saltem aliquanto \ui
iniacense apud choaret, quod, uti

94U

Ms. onttqut reginx neque in noslro apographo ususesi in eo veteri, quo Labbeus Sueci.v, neque
.

aucUc cidere
Q uid

est,
'

Arvernos monastenum mChwtumx oit. tomo Galtiee anno Christi 945 conttgit At
ante ^udatus chronograStephano in hxc verba a
Roffiaco

uspiam reperirttetutututrohnjttyrprrnr^r, Translationis yeton potiorem utrique anonU mo Chronographo item Conchensi
Itque
,

pwlo

canoWitm translaUom S Fidisarf Ctonciw Magni postens assesub Carolo aliquo ex Caroli
Zrmterstatuentibus t haoendamesseJ
,,; s.

Ihus dum de eodem Mt Ilic deuique ecclesiam de

cum

uis
#

viUas in pertinentiis et plures alias

pago Arvermco gloxiosffi Vircouccs.it, atque ejusdem beatasFidi

Fidis capsa

vel

imago

liberalitatt

Caroh
.

Uagniperper
5S

Ubi Certur) auctor exstifi. ginis et Martyris... (ut venerabibter repoauit, Quoaue partem ipsius capitis monasteno ,ao aUabeneflcia, ut leyitur.
iultaq.f,
contulit?

o. Fiais tmnsla g *ia . 7cnto nunc ad corporis

***

Peraetota n-

tionem, Odolrtco na II tandemfeliciter su$

^e ^o^/

*na fam ^

y;

<

om

dmcorpori* lrmt . f

fu

nsi

mMb

lHlio

C
(,

fHI

po] c cons.nt-

ritjiutu Steplumi II

E&nundus Martene *"" Anecdotorum col. 1^9. Ursinus Durand tom. 3 est voce translalacunam, qux post r. martyr at
.

^..0

56

conjicit

tionis aut

huic af/ininommc

ecopl

'

id rrnhi
rios.,
tv.

quidrn non admodum

V^.<
Viv*

l:i90 .-Odolru---

..- /'

"

"'./'^

"'" "

loguxtur, ut Chronographus Stephano II re ipsa, ><< sub

"''""" st ,J Z*ambasUicamtranslatanm/M
ulaUn

leistranslationisS.T^auctori^^

ivulgoChronographitate^pol^^

S2ZU w
iniin fuerit

hisceverbts alnul forte hioscriptor suis quam H w* -01110-11, auam q uod -~r- ~di, ali corpons b peracta mtoto, no

s V&rss: " mno


aisdoveter,,..
.

* ^
'

Steph^U.or

,,, ,,.,/, hisejusverbu '""


ft

"' ,,,,,, WW'

;Jf^^r Verum,gtutlacunamsuoseguunav

de,ias. Pau i

"d

Eenrico

f ^ZZreoe Francorum rege

. ,,,,,.,

m s

Orfotodol-

qui
,

<i<

DE
280

S.

FIDE

V.

ET

M.

AC SOCIIS MM.

tradit Yepius in Chron. ex vetekibus monumentis Verumen ..*Benedictinis ad annim dcclxxviii. monumenta apud sijactata a Bivario vetera

lorlassis seculari
'

sitqueadeo xlta illa conligent, ] translatio dubiostaluenda *c leMo isto lempore procul nanno, quo sub Stephano II

,-,/,

etmieelartum

fit,

ul nec prius, q

vero,

ChristiTZ quxras, Yepezium ipsum ad annum Antonn Vincentn Dounum ibi laudari invenies Opus quz seculi xvn scriptons,
menecci, ineuntis

cassum tentata fuerat. basilicam 59 Celerum an per novam


intelligenda sit,

:;:::.
quaincumiue

JHS. 1 m cujus Stephanus II a exslruc "

^
teste

wi

quam

96 Zmetsi ad diem vi Octob s fol. -^nmo, ? Beda, Usuardo Adonef S elogiumex <ma-

M&Mta
I<<
I

auctonbus, uti aliisaue qravibus

et e.v

****-

ravit
S.

ver0 Odolrieusetiamnunn,,

exstruxemt, (nam,

Camutensi

^ceMiadimjMWM
mh*
supce, -todefi-

S. CucuphaUs SB rioMs.valde antiquo camobii tamen pro Hispanica coneinnasse dicat, nusquam ra,

itlatranstatione,

cutorum

Fidis,

deforis

tectorum

Conc/icnmbasilicatriformis erat) non atterutrum petunt testimonia, quibus

peracta vel ut Bivarius insinuat ac ne seculum quidcm, cit testem,


,
,

tamquamjam tum seculo unum produ^^Uacontv-

gisset translatio,

niam.

>maparte nonmodobasilicam integram ex quoque ex consummasset,sed unam

Mirum tamen non

foret

si et

Odolmcus

^sej^
W

crexisset utpote his partibus a fundamentis seu occasione vens temporibus, quibus, J>singularitum noS. Fidis, seu frequentium sanctam Martyrem plebeiorum, in mvii
,

uteumque designawtjut p otnde vetenbus, contra confutando Bivarii asserto non orari monumentis ntxo, acsibiis blanditur, mocitm, uti eridcns es longius necesse non sit, ex se veterum defectu itlud
i

srum reipsa ntane corruat. P

nm

Ln

B niurimis

quam %cclesia%tiex diplomaHs donaUonum 2i0 reGallix Christianae a col. tom.


i

censitiset vel

ex Odolrici successore patet

qui,

ui teste, sat opum habutt, eo dem Chronographo raultas rehquias camobii claustrum construeret,

Euangeliorum rieri faceret o poueret, textus monasterio faceret. Verumtamen, et multa bona ex Chronographi verbis uti supra dixi, neque aiundeindubiumsitt reipsaeedi!icaiamde ,, ecclesm Conchensis novo ab Odolrico fuisse eam transtulisse partem, in quam beatx Fidis corpus Conchensis ecclestx, quahs narratur. Habemodo supracttatx xtate scriptoris codicis Carnutensis ex Annalibus Benedictinis tom. erat, desumptam Est 215 qualemcumque descmptionem
,

nnU an non saltem aliquanmilseculo vin quam do, Ucet multo serius translatx fue- abfjatumS ; lud S. Cucuphatis monasterium quema<l\modu m ett Hymno c nnip ui(lt rint? Fidis reliquiee BreviaadLaudes, qui in Ms. illius monasterii ad hunc diem pag. 427 alnsque a Tamayo verbis assentur E laudato exstat manifeste his cucantemus solemnius humiliter Officium, Nunc Responsacrata pignora vcracitcr oustodimus?
61 At, sciseitaberis,
,

_.

^ ^
> i

jus

deo,

Fidis calcem apographi Actorum S. Cucuphatis habemus, nulquod ex Ms. codice S. corpore lam de translato illuc sanctoe Marhjns adhibita adjectam viderem nec

cum ad

mentionem

transquantalibet diligentia, inexcusis codicibus


lationis illius

cpocham ceterave adjuncta mcmo-

raricernerem t mevehementerprimum dubitasse, potius liomoan sanctx Virginis nostrae, et non in Hispaniam ad S. Cunym&martyris, lipsana
cuphatis ccenobium translata

4, pag.

dimensione basilica trilbrdefons, inquit, tectorum transeundi ammis qusB interius propter mutuam
,

unquam

fuissi

plitudinem

in

unum

oorpus coit
,

ecclesias....

Dcx-

sanctaj Matrum latus sancti Petri Apostoli laeva sancti Salvatoris titulo dedirimjmedietasautem Verum quia eadem medieta- psallendi
ta

est.

illuc ex proprio frequentata habetur anctaeMartyris (Fidis) pretiosa translata sunt Locc Odolrico II, Conchensi pignora, nimirum velsub corpore hic sermo abbate, si de integro S. Fidis II, si hic per pretiosa est vel potius sub Stephano cafitisparte Fidis pig-nora, nilaliud, quam ejus

iduitate

de eo ceneoque etiam vehementius ambigendum quod verisimile non esset, Conchenses insebam, ut corpus colas tam liberates in exterosexstitisse, splendorem deS. Fidis, cui sua ecctesia omnem Eratproinde, bebat, ad Hisjmnos transm it '< ent adjungenda non viderd cur certa fides adstruit, stanti, quam Tamayus sine documentis Hispanicae, qua S. Fidis nostra o.rpus
<

traditioni

Vein S. Cucuphatis ecclesia adservari fertur.

rum, cum tandem incidissemm Catalogum Ms.


abbaiam

S.

voluit, uti ditatam statuam indicare ilte scriptor indicare voluisse censendus est, si Beromnino re vera nardus, Andegavensis scholx magister,

quemadnos

monasterii S. Cucuphatis transmisit R. D. Joannes Ba/Aista cicade Castetarnau, S Cucuphatis monachus et in ejus Prologo interSanctorius generalis, atque

Vallensis,

hasc scripserit.
s

rum

FidHreli-

60

Reliquum

est

ut

quse de translato ex

culovni,

S. Fidis corpore Ihspaai adstruunt, in examen pariter auidam scriptores vocemus, atque ita prolixo de sanctx Martyris

Gallia in

Hispaniam

translationibus argumento finem imponamus. primoquidem Bivarius, pseudo-Dc.rh; intt rpres, annum Christi 300, pag. '611 de S. Eide

Ac

corpora, quee in hoc monasterio servam invenircm itlud S. Fidis etiam nnnumeratum cjus integro illo Catalogo alioque proti.ro voluto spectantta Ms. quo varia ad ccenobium illud %n recensentur, habui tandem, unde detranslatis statuere posreliquiis aliquid
,

Hispaniam
SCnl

S. Fidis

ad agens

asseveratque ex quibus inab eo monumenta laudari cautus labente audiens, sibi facile in animum inducat, Conchensem seculo viii, ac multo antequam ad Galecclesiam Sanctse corpus deferretur, itlud ex Cucuphatis de Vallein Cain monasterium S.
,

ea tradit

quilibet, vetera

thatonia
scribit

adductum

fuisse, ibique
;

ab eo tempore
citato loco

honorifice fuisse conditum


:

ita

enim

Ad

Ilispanias
,

adductum sacrum
S.

in dis) corpus cipatus Cathaloniae

mouasterio

(S. FiCucuphatis prinest


,

Ar primo quidem ex publico instrumento, tempore anno Domini 1256 Pridie Kal. Julii quod lauciaPetride Turricetta abbatis confccto, Ms. fol. 8 extus D. de Castelamau in protixo illo qui nominetenus noti hibet, et in quo Sanctorum, sat erant, asservata illic corpora enumerantur, conficitur, eo saltem tempore nondum manifeste lipsana ad S. Cucuphatis monasterium S. Fidis de iis mentranslata fuisse, quandoquidem nulla Sanctorum, in illo instrumento sit, cum tamen
62
tio

*
?ir0 , /((

aiwqnetru*

honoritice

conditum

ut

recenseantur ea minus insignium, nomina iltic Domeneccus laudat valde antiquum ut adeo, quod Lectionarium

UIE SEXTA OCTOBRIS.

2*1
gui<>

Lectionarium S. Cncuphatis, quo S Fidis Hispanica translatio stabiliretur, anno Christil%56 recentius esse, omnino dicendum sit, nec ex eo contra epocham translalionum Conchensium, de quibus anlea actuma nobis est, quidquam sol/>l>

modo Urbanus V a Conchensibus monachis,

opponi queat. Quo igitur tempore, inquies, in Hispaniam S. Fidis pignora delata fuerunt ? A<1 hoc pro responso sit, teste laudato D. de Castelarnau, qui in Abbatum S. Cucuphatis Catalogo sui
coenobii

bus etiam diu ante Pontificatum, utpote in vicino comitatu Gabalitano ac tredecim dumtaocat le Gallicis a Conchis dissito ortus ejusdemque Ordinis antea abbas, apprime notus charusque esse potuit, sacra S. Fidis lipsana saltem exparte impetrarit, idi et quam ob causam insigne S. Cucuphatis in Caihalonia monasterium iis nobiti;

Manuale

aliave

monumenta tum

hic,

tare voluerit nulla, quse mihi quidem prgeluxere, sat probaf.r fidei documenta tradunt. Fortassis
,

tum

passim citat, translationem lipsanorum S. Fidis ad illud S. Cucuphatis monasterium pe ractam fuisse sub Petro de Busqueto, qui, cum anteccenobii Prioret sacrista major fuisset, abbaselectus est anno 1351, uti ex fol. 112 laudati Manualis constare, idem Castelarnaus scribit. Juverit, quce ad abbatem hunc, factamque subeo l anslationem S. Fidis, ac erectum in hujus honorem a coenobii /rrseposito benefwium attinent,propria ejus verba huc transcynpsisse.
alibi
/

hic Pontifex,
r<-ijis

cum Petrum de Aragonia,

Jacobi II

brachium S. Ludovici, episcopi Tolosani, quo hic Cathaloniam ditare velle videbatur, Montispessulanis, teste Waddingo ad annum
filium,

1366,

restituere jussisset, loco pnrfati pignoris


S. Fidis

sacris
luerit,
liaret,

reliquiis Cathaloniam illustrare voquibus laudati Petri animum sibi conci-

eumque

devinciret inperpetuum. Sed hsec


.

ted $ecuh

03
,ij x
j

Ita habent
:i

Petrns

de

Busqueto,

gratia

intra conjecturx limites consistant Erit forte, et ut sit, vehementer exopto, qui Hispanicas huic S.Fidis translationi majorem afferat lucem, quique sua
sponte,

umtum

xiv

unc Castelarnaus quadragesimum quartum ponit) electus anno 1351, fuit monaconstat in Machus, Prior et sacrista major nuali 1356, fol. 112, et a pueritia optime inna
i,i,;i
/,
;

cum nobis hisce temporibus per litteras, seu ad Cathaloniam, seu ad Rhutenos, facilis non sit aditus, benigne nos de ea edoceat. quse in S. Caprasii Commentario ad diem x\ Oclobris, si
Superis placet, opportuno inseri loco queant, atque ita, si qua minus recte a nobis hic dicta essent, accurate emendentur.

structus,
extitit,
i

ita

ut

Decretorum

doctor

decoratus
totius Re-

constitutiones (Benedictinae) pulchre recompilavit ac in vidensque Sarracenos sajpe hac ordinem redegit vel illac insurg-ere, et in multis Cathalonias paret
[g ionis
;

provinciales

tibus in pluribusque locis,

villis,

ecclesiis et

in

VI. Celebritas cultus S. Fidis in


Aginnensi,
et prsesertim
:

inonasteriis ingentem perditionem et vastatiouem esse, ideo monasterium de bonis ipsius circuire et munire curavit. Hic semper ad cominodum et

in

Con-

mag-nificentiam (coenobii
,-uiiiis

supplendum puto)

pe-

chensi ecclesia
variae

erectse ejus

nomini
et

usus

fuit,

totum enim castrum del Vendrel

aedes

sacrae in Galliis,

cum jurisdictione et etiam jurisdictione villa? Sti Cucuphatis a domno Petro, rege Aragonum, emit,
monasterii ex scriuiumque scripturarum sumptibus con.^truxit. Hoc tempore, videlicet circa annum 1365 fuit translatum corpus S. Fidei in hoc inonasterium, concessum ab Urbano "V Pontifice Eomano, ubi in pace requiescit sub cujus in:

una

insignis,
in

tum

in

Aragonia,

suis

tum
iis,

Andia.
de elevatione sev priDulcidium facta

vocatione

in agere, salis in Prologo indicat, dum eam annum ccc pasC civitate Ag-en vi Octobris circa

Bernardus de Valeuca, mouachus et tunc prajpositus major, beneficium de bonis ipfinivit sius pr.Tepusitura? instituit, deinde vitam anno 1381. Hactenus ille, qui non viii Februarii de alterius, quam de nostrx S. Fidis corpore se

Ex qux num. Fidis^-5. macorporis


a
32
S.

(nsignitS.Fi-

dein translationibvs disarbisey-uimus, tammanifeste unicuique patere in Conchensi tror exhibiLv ei tum Agimu tum antiquitatem, coenobio ecclesiasticse venerationis argumentis confrmare minime ne-

transtatione,acde

aliis

f^J* JJT

ut aliis

hanc

sam
rfom
'

scribit.

pp

vtramf,,erHnl '

Verum, tametsi hsec seu ex Manuali cceauthenticis noo n seu ex aliis ejusdem abbatix
64
t

ut,qua>adsanctxMartyms cessesit. Quapropter, praeterdtnostrx cultum attinent, prosequamur, us Aclis, ea d cenda %n ipsis, quee edii m, quse ad ejusdem Ecclesiastit
'

taxat hoc ca>venerationiscelebritatemfaciant,qusequehanc

documeyitis hauserit Castelamcms, atqv-

signiaS.Yidislipsanaad S. Cucuphatiscanuh fidem fadono UrbaniPP. V transmissa fuisse, vix mihi inducere in animum postamen ciat MartyPontificem illum integrum sanctx
;

propagatam per Christianum orbem latissime Acprimoquidem non luculenterostendant.


fuisse,

sum,

impetrasse, ut illud ris corpus a Conchcnsibus iste donaret. Neque vox corpus, qua

Hispanis

omnino persuadet, cum alias sxpissime hocnomineveniant insignes Sanctorum relisub nequaquam conquiee, qux totum hominis corpus Cucuphatis stituunt. Et sanenonposse ascetasS. hanslato ad se vereintegro S. merito gloriari de ostenditur, quod, Fidis corpore, vel ex eo etiam tom. i, pag. 6, in teste Monastico Anglicano
utitur, id

adhucservareturS. Fidie sanctse Martyri delatus pus, avecto inde anno, uti osest cuttus sed etiam, sacro thesauro in887 hoi tendimus, 886 vel Dulcidii temporibus Ecciesiastica choata a S. minime intermissa est, uti ex ece) us veneratio "xejusdem Viryiuis Martyrisqwt clesiaa, semperserravit, atque ex Offao ejus Ecnomen quod, teste Simone de Peyronet pag.

modo,cumAgm,u
i

>nus

illic

clesiastico,

Tolosse 478 CatalogiSanctorum,

annoHOG

edttt,

Glastoniensi ecclesia antiquitus os

unum

S. Fidis

quotannis celebrari assolet, ornntsub ritu duplici Exstat et in Aginnenst no manifestum evadit.

cum aliarum honorifice asservatum fuerit, una insiqniumvirginumlipsanis, uti curiosus lector quaoccasione quove videreillicpotest. Ceterum,

FidiswtWWH honorem Virginisnostrx inditum S. estque itidem ex duodectm,jn jampridemfuit,

dicecesi vicus,

Duranio amni adjacens,

cut tn

DE
iin

S.

FIDK

V.

ET M

AC SOCILS MM.
/is

rom

wn dividitur, archipresbyteratibus quos duvcesis tUa nmdT col


n.

dwumw j^JB^

tur

statim drfinias, omnino sat propets statui est tamen aliunde, unde

annum

desidemn-

J.G.
S
";;
,

possit.
,,A

Martyceleberrimi ejusdem

jejunio sole.nu "9> l ' J MS inrfa&rf, ut


\lor, ;ris

aS -}

bhns, qui ultra annum nuerit Bego, Conchensti successores Bonifacw, Christi 1107, utiex ejus Christmn.vauctse col. 245 ad eumlom i Galluv eruitur, ritam non pro-

II obtiEtenim cwm hanc a Paschale PP.

fcm annum memorato,

rumen

Mer

alias

virgmes habea-

modio trmpn^nUcr 1099, qui Ponificatus h.vc Bulla Conchensibus Paschalis primus fuit, deindeque ab ipsis una cum ApotraxiUconsectariumsU, huncinterque annum
concessa fuerit,
illud S. Fidis in
sit,

vl

ad electionem episcopt advocetur. Bullam tpsam semper

OmchZis
,..

V schedis Colbertiniseditam

^Tam Pff^' habes lom.


W7

Sanctorum siolorum insigniorumque

nomimbus

MissxCanonelegitime reatatum

col. Anecdotorum Martenei et Durandi est.Ila huc transcnbere visum seq, inlegram

abessent, eximn quod sane, etiamsi cetera cultuecertissimum documentumest.

habel
Fidie

Paschalis eniscopus, servus

dilecto

<

hris.o tilio

Conchensis omnibuS salntem

abbati,
et

Begom, monastern ejusdem loci f.atnbus

*" U
W
m

MSedquoniamnuncad.ttnrtv Martyns

cul- utteti

Apostolicam bened.ct.onem.

confirmatum nec tum, Pontificia auctoritate devenimus, lubetetitvulgarimodoampliaium, recitare, quo Innolud Pontificium diploma hic

*-"

legt

immo

B nabiliterobservanti
jecerit

EccleOfficiorum tenor Lioet Eksolesiaatlooruto cons Utuhabeatur ordme rfwtteis Hbris legitimo prodesse tameu religioni (obesse) tus; nihil csdem Omci.s p.t.0plurimumc.vd.tnus, si quis quidquam et devot.oms ad-

mumy

honorem S. Fidis Conchensis Umberto ejusque successoribus ecclesicv abbati concessit.Ita ilmitrse et annuli usum anno 1845 auctx inter mstru lud tom. i Gallicv Christiantv

centiusPapalV

in

menta ecclesuv Rhutenensis pag.

55

.-

Innocentius

Samaritanus
stabulario

etenim
ad

noster,

cum duos
protul.t,

d .,,; ios

infirmi

curam

Bit:
//

-Siquid supererogaveris, ego,


tibi.

cum

rediero,
.

servorum Dei dilecto filio episcopus, servus sanctse Fidis de Conchis, OrUraberto, abbati Ruthenensis dicecesis, saludinis
S.

Benedicti,

tem
apiui

et

Apostolicam

benedictionem.

Ante

tnbupreci-

reddam

l'u$rhaUt II
l'P. Ir

67 In Jlhutenico igitur pago,

prassertim

nal

ubi beatae Fldia Conchense vestrum monasterium,

omnipotentis omnibus metuendi,

Judicis et aterni, ac per hoc

Sanctorum adjuvan
confidentes,
ipsis

ante secundum JSocorpus requiescere creditur, Virgo martynum nas Octobris, quibus eadem sicut ex more vos devotissime consummasse legitur,

bus

et

patrociniis

nirairum

placere
dullitus

deposcimus, merito
potestate

eorum benevolentiam meutque favorem valeamus flagitamus,


promereri,
libenter

agere audivimus vigilias, et


celebrari

solemne jejunium

ipsorum
qua3
illis

locorum

ministns,

annuimus et decreti firmamus: ubi enim beati


prasentia
requiescunt,
Ecclesiastica consuetudine

praesentis aTictoritate martyres corporali

adscripta sunt

titulis,

caBlitus

ex collata nobis gratias impertimur,

dignum

profecto est, et confirmatum, ut ce-

alios

privilegis rauniendo,

alios

honoribus

am-

pliando

etiam conlebrioribus Officiis honorentur. Unde Ordine Missas inter alias virgraes ut in

cedimus, memona ex ejusdem sanctae Virginis ac Martyris quoque seu minoinine celebretur, Passipnem a Gatholieis racula, quae de eadem sancta Virgine pro ejusdem creduntur, in ecclesia vitis scripta ipsius iwerentia Virgmis adprobamus siquidem
;

et terminis, alios loci eo prasditi rando, prout Sancti alicujus et inuotescit. Hinc cst, excellentia nobis exigentia virginis et marquod, expositis nobis beatae Fidis monasterio, meritis glonosis, tyris, cujus praees

etiam insigniis deco-

quasadeo virtute

fidei

dicitur

claruisse, adeo

fi-

dem suam
nitatis

tenuisse constanter,
in

numquara a

Dommo

mutans eam, quod pro amore


servato,

gloriosa3
tra

Virginis ac Martyris nataJatia,

tam

quem

ipsius, flore virgicredidit, quem dilexit,

sacro-sancta

Romana

Ecclesia,

quam

in

,-,-sataet secta

honorem Dei et commualiis mundi cum magna optamus devotione et nem salutem,
partibus ad
reverentiacelebrari.
/,,

totum corpus suum sanguine propie credendum est, ab y prio rubricavit. Un.le, ut Fides pr.unipsius fidei est agnominata vocabulo ct
de nuncupata. 70 Nos ob
. .

nxatu

G8
tyris

Ad devotionem quoque
et

supradictae

Mar-

ipsius

reverentiam

ex

consortio

amplio

mus,
et in

Conchensifl

monasterii Conchensis honorem adjicielectionem ut ad Rhuteucnsis episcopi quia debeat advocari abbas semper
:

compendium nominis occasionem trahentes, ad et praefatum ejus monasterium mitra pietatis,


annulo, qua? sunt insignia
mistica rationc caput duximus decorandum. Sicut mitra nempe fides mentera, quae, gestantis exornat, sic utique Apostoli, dum per dilectionem, juxta verbum Dei scihcet cornibus, quasi duobus operatur, inimicum. Andilectione ac proximi, ventilat
fidei,

Z7el *

urbe ipsa

eleotio

solet citra

ordinem ple-

rumque praesumi, et Conchensis locus adeo hapersona censetur betur proximus ubi, et tanta negotio deut pweoipue t.-mto ecclesiaB
abbotts,

beat interesse.
OOStriB,

Cetera monasterii vestri neg


speeialiUS
pertinentia,

'tia,

tamquam ad nos
sive

legtttis

nulus
et

qui

BUM

sunt, sive qui post futuri

sunt in

Galliis,

sollicitius

detinienda

inanda-

signaculum, quo tidelis auro constat anima Domino desponsatur, qui ex ambit, ex quo veet digitum illum
etiam
fidei

est

gemma

mus. Vestrum enim ccenobium et omnia ad idem pertinentia, quieta, libera et integra cum volumus prtvilegfia p.-rnianere. semper suis Omnipotens Deua sua vob gratia benedicat, et per vitam aetern-tae conversationis instantiam ad penlucat. Amen. Datum Laterani, nono nniii
Calendas Januarii. Bactenus Bulla Pontificia Paschalis II, ad quam nonnulla obsewasse juveMarteneum et Durandum rit. Apud laudatos diplonotie chronicx, exquibus hujus Pontificii

notari videtur, na dicitur ad cor raitti in quo ambit et ornat, quod fides, cum cor fidelis sapientia eflicit ipsum et actione strenuuin f& discretio comeruditum. In ambitu quoque digiti
;

des.gnat, mendatur, qui etiam sua rotunditate beatitudinem ivferat cuncta, quae a-it, ad asternam pretiosis tibi et obtinendam. His igitur insigniis pcrpetuo, ob devotiosuccessoribus utendi
tuis

ut

nem
Nulli

dictae

Virginis,

concedimus
liceat

potestatera.

ergo omnino hominum

hanc pagi-

nam

DIE SEXTA OCTOBRIS.


iiam nostrae concessionis infringerc vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare prSBSumpserit, iudignationem omnipotentis Dei et beatorum 1'etri et Pauli Apostolorum ejus se
uovcrit inoursurum
Octobris,
.

283
ipsius
l'< T.il.E

sematione et auctoritate domini Poutii clericorum suorum imdis venerabilis episcopi et mensis miserationibus. Deo multiplices gratiarum deberaus actiones qui nostris temporibus,
,

J.G.

Datum Lugduni
nostri

vi

Nonas
atque

collata caelitus

victoria,

dedit

Pontificatus

auno

tertio,

adjutandi
iliu

suam sanctam
,

nobis facultatem, Ecclesiam, ac de terris,

adeo, anno Christi 1246, etpaulo ante, quamlnnocentius Lugduno, ubi concilium celebraverat,

a Mauris detentis nostrorum dotare loca

nonnulla
et

Reli;iosorum
.

Cluniacum contendit, prout apud Franciscum Breviarii Pontificum Romanorum Pagi tom.
'6
(

inter

cetera

notum

sit

futurus Dei fidelibus,

Unde tam praesentibus, quam me, antequam Barbastrum


monaateria
restitueretur, dedisse

civitas sauctse Christianitati pag. 3Ul et ^U J videre est. sancto Salvatori et sancta idi de Conchis, atque Jfidis apud Conchenses cultu, 71 Atque hxcdeS. Prtclor varicu Begoni, venerabili abbati, ejusdemque loci mona.ImnttlOnCSill Apostoiica auctoritate stabilito atque non mediochis unam mechitam, meliorem scilicet, (id est, alia nunc f/us honorem, criter ampliato, dicta sufficiant. Ad ecdesiarumeccleiiarumunum e prxstantioribus templis MahumetanoMartyri in Qalliis eUo venerationis, sanctse que cecnones ' rum, qux Hispanice Mesquitas, et Gallice Mos..J..-J..-*ineinnia dncumenta. aux, ne insignia documenta, qux, passim exhibitx, in Galliis quees vocantur) quae esset in Barbastro, excepto singulaitlustrandoinftnitussim,paucisdumta de sede episcopali, ad construendum ibi monasterrxtcr donationes in 8. Fidis honorem rium. Ulli a Stephano Ara Siguatdo anno Christi t*i. 73 Etpost nonnutta sicpergit rex Anno ab In- faeta Conchensi abbatealnsvernensi episcopo simulet ce,uelur centesimo primo carnatione Domini millesimo ante egimus, que deinde factas, de quibusjam cum consilio et affirmationque capta Barbastro multasbonorumeccli Uias pra monasterialem ecclesiam S. E domini Pontii n peractasconcessiones, qux tom. i GalU.c Christiar ne post multas examiuationes taliter pacifice nxauctx acot. 140, inque Xnstrumentis Rhute- Pidis Domus Arver- ordinavimus, ut videlicet de propriis terris meis nensis ecctesix, et tom. 2 Ristorim ecclesiae S. Pidis decimai et primiW k84 et vineis nicx, a Batuzio conscriptx, pagg. 36, 37, Prseterea damus integerrime persolvantur Occitamx mter tise atiisque locis, ac tom. 2 Historix cum et sanctse Fidi, gloriosaa virgini, molendinos 217 ta cott. u, 21, 112, 100, 161, lns aquaeductu suo et hortos ad ipsara portam cum quanta atibi memoi antur, et ex quibus, mechita. balneis et furno, quai fuerant de ipsa religio ordinum hominibus insederit in 8, Pidem etiam cum assensu et favore pra3Concedimus hxc, inquam, veneratioque, facite coltigas prxter episcopi et clericorum suorum ecclesiam dicti nonpaucse in ejus honorem, seu antc secuomnia, rebu de Allinces cum omnibus ecclesiasticis Qalliisfuelum \iscu deinceps, erectseecclesim in Haec omnia supra soripta se jure pertinentibus. cxoptat, laudato tom. i runti quas qui uosccrc coufirDomino Deo et aanctsB Fidi laudando et auctx a cot. 241, et tom. 2 Ann. Gallix Chnstianx Chriut ipse Deus ac Dominus Jesus mando desiBened.poi). \tol,num.t,subflnemdenomme Virginis regnum stus per meritum ipsius gloriossB dumtaxat, sed gnatas reperiet non inRhutenensi et ad nostrum salvum et ineolume conservet etinAgathensiin Occitania,inMeldensi,quaPagloriam nominis sui, inimicos pacis honorem et Totosana, in Narbonensi, in Brigi sicque nos et omnem destruendo, amplificet quibus ex tpm. 3 Monastia aliisquedicecesibus t temporaprogeniem nostram transire per bona subdo, quam et Anglicani pag. 111 nominatim ut post istius vitae defaciat, lia Sibi serviendo Veterem vocat, ecValesius in Notitia GalUarum gloriam perducat. Quod si Normannia, cui cursum ad aeternam nosti desiaru S Fidis de Lmgavilta in Deusd ederit nobis, seu posteritati etiam comes Buckinghamise, UUbl donaraus postea Walterus Qiffard, Ylerdam ac Caesaraugustam eddo tstic ouamplurima bona concessit, uti ex unius Mauri de mehonbeat* Fidi hereditatera jn.lu^ateabundeliquet.Atque hxc pro S. lidis et vineas, hortos bus domos videlioet, terras, per Gallias egregte diflust per oultus longe lateque pertinentiis suis, ut ipse Deus cum omnibus qualicumque sufflciant. restituat Chn- F specimine ipsius nrbes ipsas sanotffl

m,

<

>,

..

intignii
ii

.1/

"-

goniu

ardor se Galliie jendis cjus m Unuit,quandoquidem, ut minusrtun 110. striaprmtermittamjam tum anno LhnsU rege, vn BarAragonensium
lesiis

nNec

illa in S.

Eidem

religio

magnatumque

nieritum

^T^Sania

transem si in Angl pariter cultus S. Pidis docun Ulic insignia


sit
,

s,

Jj^
iUerifili0p

a Pctro Sancu
bastro, sui

regm oppido, fundatum mB.


,

Mm

quo rem itte de hononn, monasterium fuit Mauros, sibi a Deo concessa, devictoria contra
bitas gratias
o-loriosie

referret, ac
(S.

per

meritum

Lpsxus

iemus. Unumpro reliquis sanNorthfolciensi ratus dc Horsham in agro nostrx honorem facta a Roberto ctx Martyris ejusquc uxore Si,/,,,, seu Walteri filio, i Moquorum hac de re diploma

fundatw pno-

bilta,

mUmo
416

Virginis

Fidis)

regnum
,

vum

incolume conservaretur deinceps posset. Dtploma, suos dcbctlare etiam stm, mliquido constant, ne longwr ex quo hxc dumtaxat hujus at ea
et

suuin salipseque hostes

nasHci Anglicani pagg.


scribere libuit. mini nostri Jesu
Ita illud
Christi.

416

hwctrm-

sonat:ln nomme DoAmen. Notum votoOhristl


tain pre,

mus

fieri

omnibus

fidelibus

verba,quxadrem nostram potisstmum fm Itatom.iGalliteChrist.auctxinter Instrm Rhutenensis pag.M, col. Isetlhus


ecdesix
,

Jrum

non describam

^ibS
Walteri
ficavimus
t

quam
et

filius,

futuris, qnod ego uxor mea, nomme

Bobertus
Sibilla, edi-

Morsham

ea>-

nomine sanot et nulividu ordium habet: In et rahc est testamentum firmum Trinitatis gratia eg-o Petrus Sancii, Dei tum quod facio constiet Pampilonensium, de rpx Araffonensium glorios* "., ordinanda ecclesia S. Fidis, uend8 Barbastrum, cum amrvirginis, apud civitatem

nartyriSi

erranostra,inhonoreDeietsano1Bidisvirgimset u salvatione , pro remedio et


et tiliorura

nostrarum

deliura viventiurn earadera ecclesiara et marsanotss Fidis virgims lis de ecclesia


.

S.

nostrorura et omnium fl Concedisive defunctorura Deo et monachs d


eccl-

pro^na

Et huic a nobis edificate

Octobris

Tomus

111.

DE
284
,

S.

FIDE
de

V.

ET M. AC SOCIIS MM.
M

am

,1p

Horsford, ecelesiain

Ecy-

nastic* bono

meUus persolverent, eGonch^i demde dedu.cerunt in AngUam ,>nt,strr,osrr onachos, qui novx Girard

^mm^ W
et

<

(hcodut

retpubhcxw

Benmrdum

bonorumqueejus IJZiden di nam ^oratus


sessionem adirent.
i ham

prospicerent colonix,

et

Conchensts ccenobn nomi-

posVariacu
S.
t'idi$ eccle-

Hna et de !*; , d con..regandam decimam. cuii iit>* unuin affrum terrie au


o4 Ct

a* dG

unoqnoque maneno
.

VISingulariaparitersunt,atquead

*""

P h, r ir1an-

'

damfundaH sh^usprioratusepochameHam jamsxpe Dionymis Qunt, qux laudatus


.

tiam

-ioi.un.degensinNormanniam

Henricus (nempe hujus

tasuner,

SK
'

quod eg-o Robertus, ,;', mea, Bog.


et in

fllms Walteri,

-olentibua

hoc

boi.o

operantibus,

prem "SSkT^S

tsiama, Horshametsupra, et monehiajOH DeTetbeate Eidei et Conehis D aDeo,.psa h dedimus, ut


intereedente

SSTlbisdeiurvenia, ,;
B

peccatorum n

etilla

qumpronn1

Fidi de Hors quod coneesserat sanctas ,J v ,, , 11 ., .n;confirmavit,feriamsciln, vigilia festa unoquoque anno triura dierum m seounda diefesti. ejnsdem Virginis, in die festi et Herbertus NorviHanc ecolesiam de Horsans vide Alfordum tom. 4 (de quo annum Chnsti E Anna^. Ecclesi* Anglicanw ad
-

luIIl!
/

11

oenlus v.d.t, fldelibus suis, que nec gaudia. Hec carta risaudivit, asseqnamur dom.n. Angloet .fflrm.tione

tpermissione

,n regis Henriei

et
Si

ordinetione et
quia

*****
vel

He,

,pi.

autem

genens
Sano

connum.4Q.et ad annum UQl, num. 38; sanctaeqne Virginis secraverat in honorem S. Maria quo eumdem Eberardns (seu Evrardus, de Fidis et num. 19, I ad anAlfordum ad annum 1119, in Norvicensi sede num 1121, nwm. 7 con 5W L093

noverit, se nl voluerit obesse,


et
:

Deo

et

sum,

ncc Chnstianuin, Anglorum regi contr.rinm, Hactenus laudatum esse antechristuin


.

abbati hanc eamdem eccleeam visitantibu, indul^entns siam confirmavit, et utique tum temports concessit, non communi in l.hrrtdthtir, et ex qua speaalem episcopis
successor, Bonifacio

KS
,,

tilkia

seriusannoUOIetlitum em anno PP III BullaPon63 aceessit Atexandri bonorumconcesstonem, auatumprwfatam

sanctam Martyrem Anglorum

juste fa, aUas factalac deinceps esse statutt.ipsm habendas firmis et illibalis

ta.
etri

pietatem non per vocem reuas. Ceterum, num inm quam laudatus Sammarthanus ex antiquo riam, Meinstrumento, quod sibi prseluxerat

S Fidisde Horshammonasterium eunosuslector suaaueprotectione suscipU. lUud

:abbcaUl

epotestat.l

MoMStm^A
bibho-

tn S. Eidis deprompsit, ternum festivum diem voluerit, quo sensu vox honorem indicatum adhibetur an vero tnduanas nunFenarum quse, teste Cangio in Lexico,
<,

dinas

, .

f.usse asseritur. theCX Cottoniatl* typis edit patratum a S. l'.de in76 Ceto-w an re vera

oKmis W-

41,

i*

" uutogravU

appellat nomine srpe veniunt, atque ita porro SS. Patronorum fei swn*,quod ut plurimum in
vitatibus
vel

.,.t

ulnm
'

""""
ditse

mense monasterium, lom. i Monastia conscripla c brana, Anglice utcumque dubium Anqlicanipag. 411 narratur, a u.../. uisigni de tam insigm si-,,1.1,1. tdriusque reddil. ulriusque conjugis
,

Robcrto et Sibdl* occtmonem Marlgn Horsliaprsebueril erigendi huic sanclee ut quidem ex anliqua mem-

signemiracul

P me

bus institutm non populorum ad Ulaa frequens fit ooncursns, Glossano seu in suo satis ipse seu citata col., tomi torruptioris Latinitatis sub finem vocum tamen, uti videclarandum *,""' aaaico,u,evi,urunu,u.irc censuit. Cum
,
,

ecdesiarum encceniisetdedicationieum scilicet vicinorum fuerint

addito,

i>

oiprxstitobeneficioaUissimum

...

__

-(/.'^.'mw.n ipso Jundatioinvn / un.fla.tin

nUdvplomatesiXentwm;tum quodmea quxad


hujusconfirmationem ibidem subditur 1 ontificia menUo Bulla, nutla pariter deeoprodigio ejusdem genems patrata a 8.Pide Quia tamen ta naracuia, ei /yn*/? *#.y munificentia illud aliunde in sanctam Martyrem nlereddunt, ejus qualemcumque epitomen
,

rr\f\i 11 C T X! ntinnnet potius aa detur reqia Henrici I confirmatione, dies celebrandas, opus ad festas * o % de triduan0 fest

'

fl.fl.

!j*
P

hic

g.

egoa rbitror. a i ia mque

>

^^^^^:ll SSL

Apostolosubdam. Red&untes a suscepta ad dein ad fanum S. Mgidn in Occitarum limina et pairiam Robertus et nia , egrinatione in suam
t

ato et 273 . Us ecclesix Lond^nensis pagg. 232 quibus jampriaem etiaminaliis regionibus,in cultus, subr/t,, viguit sanctx Martyris nostrse

J
fc

^^

erectam de qua etiam ie


S.

Fidi

,,ir
,

vu

thed

npectanlio

inciderant, vinculisqiieconstriciiferreis, castro quodam detinebanFidis, cujus miracula iur, cum pii conjuges S. opem subsidiumque supptiubiquecelebrabantur,
Sibilla in

pradonum manus

nullus dubito; invocatione Deo consecratas esse, inquirere non vacat, sed in horum situm operosius videtur singulas, nec tam molestx operee pretium Christianum orbem xdes enuS. Fidi dicatas,

per

abire i s,ai Uoeris aUre in ces implorarunt, ut sibi liberis

c^^rarunt,
/,-,.vW A.

patHam patriam

Pnst.ulantium cotis adfuil missima Postulantium votis adtuit pnssima Maro U ^., ^ dissolvit mncula et e uppu/ eo, ,*i lijr, lyr, eisque apparens, ferrea Quare Conchas profecti, cuslodia salvos eduxit. S. Fidi gratiis impendedies aliquot illic agendis quibus constricti fuerant, vincurunt, ipsaque, secum eo detulere, ac la inrei gestx testimonium
<

merare. Suffecerit, unam adhuc pridem sacra fuit ae ei Placentix in Italiajam mentionem fecit Petrus qua in Vita S. Francse Lo_ Ma Caipi pag. b q q cati hbro ae Pl"." eaU tioro de riace/uiric* .,<,* -.--*- _,,/, cot. coL Thesauri Historiarum Italix parte 2, 3 Aprilis pag. tom. et a Papebrochio nostro sane minime 399 in Annotatis recensetur. Qu*

indicasse,

qux

g ^Tg^qZ^ ^0^ ^
mediocremFidelium
in S.

m M

, ,

Fidem

^?

DIE SEXTA OCTOBRIS.

285
AVCTOM
J.G.
eter Breviai
<u

A latissimejam pridem sparsam fuisse, apertissime


demonslrant. Reliqua, quae ad ejus cultus celebritaiemfaciunt, sequenti absolutumeo.

Aquitania ex clarissimis orta parentibus, a teneris annis Christo virginitatera vovit, et eam po*t

ahquot annos propru sangumis efiusione nooilitavit siquidem M;i\imi;ino in ChristianOS sffl:

....

Meldenti

% VII. *

S. Fides Ofiicio Ecclesiaproprio, in r r


c

"f
aet,

te'

um

p .DwiamM
impia

ut imperatona

crudehtati

^~
,.

Uciiont

serviret,

SticO, ei

variis resio-

Fidei

dem
in a>
>

nom*M. [quod Christiana esset) ad prse continuo delatum est. Quod ub n civit
e t satellites instare
et
.

niDUS CUlta. Codicis miraCUlorum

ai

..pem
iilis

ejus, infra edendi, auctor,

j*

n .*<^i

l.,;,.,,

hujus-

deprecata
pe ivxit

cruei. _

Bigno
lhi
,

arn

im

nt epida

QUe

fideS

et

CUr non Omnia mi-

prima Lectio, Non eris inter


eris inter

cui subditurho

iorium
Ientes

virgiuos fatuas, dicit Dominus, sed

racula edenda.
Pro
ex

virgines prud

"leum

>

Praeter complura
n

provinciaeet dioecesis Tolosa,

veim
HttaH

Bholomagt

nx, Galliaeque universae loca quae, teste Simone de Peyronet in suo Catalogo Sanctorum
pnij. 'i?8,

Iffltitiee oum Lampadibus auis * Obviantes obviaveruntSponso eura palma virginitatis. y. Venientes autem venient cum exultatione, portantes manipu-

los SUOS.
'

Obviantes.
v.

a S. Pide nostra nomen habent, eamque uttutelarem venerantur, tot sunt in <'>><iiiis ecclemesiae, quaevel solennii in Sacrificio \i moratione,vel Officio Canonn<> sanctam Martyrem jampridem coluerunt, ut, si de singulis vel

Lect.

Ilane

Daeianus blanditiis
cui

pri-

' /"

mura, posl ducere, Dianara


Sed tentationes
presserunt.

Dei oultu tentavit ab-

proponens

sacw
in

faceret.

iilffi

gioriosiorem confessionem
anirao
et

Affirmavil

paucissimn proferrem

infinitus forem.

Quapromortera
conjicit,
iu

nimirum, sibi tormenta pro ChrietQ


confessione
BUbire.
iu

perpeti

pter speciminis loco unam dumtaxat pro reliquis hic describam, quae in Missali. Rothomagensi, anno 1585 edito, exstat, propriamS. Pidis Mis-

ejus
prffisea

Quapro- g

pter iratus

Virginem

catenis ferreis
,

colligat,

sam.

Sanctffi Pidia virgi11 fol Whxcse habet etmartyris festum trium lectionum. Officium i. Domine, quia fflquitas (nempr m:i, el in veritate tua oumili tsti me, e-.nfig-e timore tuo parnes meas, a mandatia tuia non me reprllas. ps. Beati immaculati in pia, qui ambuJant
-.

tes

distrahit

ignemque
-

cratem ferream quatuor parsupponit cura adipe


in

atrox cer'

membri-s
,

upplioium. Nee
divina
virtute,

ta-

men

vincitur

Pides

sed

pag. mus, sequitur Responsorium in haec verba


le

pateretur, non laeditur. Posl intelligenda sint, in Annotatis

fuo

cum modo

.-Siiniinae

ni

leg-c
n

Domini.
',

Oratio.

Qiuesumus,
Fidis,

Domine
vir^-mis et

est

regnum clorum decem


lampades
sponsffl.
y.

virginibus,

Deu

ut

nobis

beataa

accipientes

auas,
Pri

exierunt obviam

rtyria

tuffi,
:

hodierna

festivitas

salutis prestet

spouso
dibus.

et

rementum
,

cujus admiranda
I

vita salutare pre,

eperunt oleum

in

vaais suis

cum

lampa-

Domine ola Per Dnum. p bet exemplnm. Deus meus exaltasti. Graduale. Specie tua et
pulchritudine
na.
;,.,,:,

tua

intende,

prospere procede

et

Ver. Propter veritatem e1 ,.i deducet et mirabiliter dextera tua. iam Adducentur regi virgine Alleluya. Ver ejusafferenturtibi in iaeticia. Evangelium. proxime Offer. Offeren* Simile esl regnum cselorum decem. proxime ejus offerentur tur reg-i virgines posteam
.

mansuetudinem

miab 88 Lectio vi. Plurimi invictum Virginis anidesierunt e fictiles admirati mura et oblatis idolis thus Deum ci lente
. ,

in

a num

,\rTr
,,

V.

CU

,t:i
I

fo

n~
'

simul cum beata Fide Fuerunt autem eorum corpora Agenni sepulta temuno in tumulo, atque inde post multura ulo lancta Fidei, sub pus levata, in
I

capite

minuti sunt.

tibi.
, (

tamquam
.

primaria
posita
fctec est

Ag<

patronse,

co

80 Secreta.
,

Deus
,

qui
,

semper

es
fortia

Sanctis
,

tuis
in

qui

ut

mundi
quoque
suscipe

glonosus queque
pooblatio-

structa,

sunt. Hisce subditur hoc Respon- F

sorium
psii

confumlas
tentiffl

minimis
:

virtutem

vigilantem invenit,

tuffl

demonstras
tibi

ncm

quam

pro

hanc commeraorai

secum

ncte
:

troivit

cum

virgo sapiens, quam Dominm tmquffi, accepta lam] min * et, veniente oleura. Lnventa bona eo ad nuptias. f.
1 i
i

el martyris tue, offerimus Pidis' virginis ejus oratio, oujus ul apud te nos adjuvet prffista, sancta et gloriosa passio. Per tibi placuit vita Communio. Pecijudicium etjustitiam,

et

et margarita, dedit omnia sua Bl veniente. Gloria Bt

eam.

veniente.

pro

tertio

Noctumo
Simile
in

a
esl

>"

Tum Bomiha m
the-

Dominum. miohi Buperbi, ad Pomine, non calumnientur mandata tua dirigebar, orane.n viam miomnia
quitatis odio habui.

Evangeliam

regnum

cffllorum

sauro abscondito

agro,e/ Responsu

num,ex quoet Nocturnorum


\artyris
i

psaln

Postcommunio.

Prosit

nobis,

Saoramenti Ubatio, et 1)imilll ., quasumus, hujus martyri B martyris tua nos apud -kbeatffl Fid.s virginis et beatffl Pidis virgims

ceteraquedi quk de commuM

\tur.OraHone

te

gloriosa sublevet

taJ^^JSS
...

Uremario ^7

est

</"'"/"< incipii
,

[ndulgenl
,

u , ui11

etc.

huc pariter

EZ?>
uj/ii?. tio.
_

:;:::::;;:.;
'

iS
/,

'

...,,l,i .ii.,i

AV-

_..

"'" / / '" /

fl

Octo-

('<>;,/>/<*>,,

Hispania monaehi b

PE
286

S.

FIDE

V.

ET M. AC SOCIIS MM.
Bailletus ad hunc dari0 servatum fuisse, scribit

To!

C?fflSE *m~* Vesperas


Hymnnus ad
habel
:

f,

irCO cos

Miss:cpropricV,pro-

etUquetex Commentariohistonco diempag. t auctore J. Grancolas, in Breviarium Romanum,

edito,

ubi pag. 25 inter S.


S. Fidis

Adestdiesltiti,

Sanctseque Fidis gaudium, Quam vocavit Rex gloriffi

oue Dionysium seuAnglica, seu BelgiMitto enumerare cctera, aliaque Calendana anUqutsica, ca seuQ exquibus inregionibus illistan^yi sima, Ecclesiastwis O/i Sacrifkio, quam in aliis

Remigium sanctu nomen mediumponttur.

Ad summum
Hffic est

caeli

praemium.

Virgo sanctissima

De numero prudentium,
Sancta Fides clarissima Intor choros lffitantium. Fulsit Fides martyrio Servans corpus virgineum,
Salutis desiderio

lebre
lis

Um S. Fidis cultum fuisse,


nemo

88
S.

Regnum

aptans sethereum.

Virgo Fidesegregia, Ora pro nobis Dominum, Ut det per tua merita

ejusActa edemus, Chiffletiorum biex veteri Ms. Codice Bisontinv Francisco et a R. P- Petro bliothrcr descriptum,

hodiedum esse, Miraculorum Reliquum est, ut de Codice et Translationum Fidis, quem posl Uartyrii nonnulla hicdisseramus. Eunc,

et

persptcere queat.

iodici

m mira
s.
,ii,ii

culorum
iulf.

inw

nytmu.

ChiMetw, S. pus Labbeus

plenum gaudium. Gloria Patri Domino,


Cffilorum
Filio et Paraclito,

mnium

Qui vitam sine termino Det nobis caeli solio. Amen.

85

Hymnus ad Matutinum
concipitw ln matutinis cantemus

in

eodem Ms. Bre-

adMaiHiinum, viario his verbis

Sanctfc Fidis praconia, Filium Dei laudemus,

Qui det nobis

cffilestia.

Agenna gaude oivitas, Age Fidis memoriam,

Quam decoravit

sanctitas

Propter suam victoriam. Laudemus tantam Virginem, Nec non ejus martyrium, Ut ad beatitudinem Veniamus cffilestium.

thecx Mss. apag. codicisMs. reginxSuecixapographo,tnque Annal. Benedici nutensi, a Mabillonio tom 4 Codice Ms. exstat, rum laudato, rolo- E nsis schoLv magistn, 1 Bar totius 0desideraretur qusin Chiffletiano Codice >,, diant, atanauctorem Labbeusanon*,,,, leris post Christum seculo Uquum, quique undecimo deprehenditur. Et hoc vixisse, ex historia sua etiam patebit auidem, uti, ex dicendis apertius Labbeus verumtamen Libm omnino recte statuit Miraculorum S.Fidis auctorem, non anonymum, Prologus Opens sed memoratum ante, cujus scholae magist est, Bernardum, Andegavensis ad amm,,, 894 his esse Albericus in Chronico sanctum Fulbertum, opisco. verbis testatur: Ad Berntfrdus, scholasticus Andel
,

pnmuso. S. J. itidem theologus Vfow Btbhopublici juris f \ue, qui n 531, *


'

J. theologo,

ad

se

missum,Phihp-

pum Camotensem,
cavensis (ecolatre

Cantemus omneshodie Sanctffl Fidis memoriam, Quam vocavit Rex gloriffi

Gallice vocant ) edidit Libelsancta Filis de Conchis, quffi lum Miraculorum heato Capassa est Aginno sub impio Daciauo cum uti num. ~\ prasio, at die probabilius diverso,

Ad
""'""'"> luxc habet
:

paradisi gloriam.

ostendimus,

quem proin

considesis.

86 Denique, qui

ad Laudes canitur,

Hymnus

AdLaudes hujus Virginis Cantemus omnes dulciter,


1 i

ad fructum dulcedinis
alacriter.

Veniamus

laudatum Bernar- Andegai auctorem esse, omnino li- tchoU niagit dum prxfati Operis in nostro tcr, queat, adde ipsum ejusdem titulum, reginx SuecLvapographo his Codicis Ms. F conceptum Incipit Liber Miraculorum S. martyris, editus a Barnardo, Andega89 Alberici testimonio, ut
i
I

virffnis
viuffi

Clare voce cantemus


Sanctae Fidis victoriam,

Omnipotentem laudemus
Per fidei constantiam. Gaudeat praesens com De sancta Fide virgine,
Quae gaudel c15
solio,

magistro, cui verbotenus fe codice racmorato consonat, qui in Carnutensi tomo knnal. reperitur, quemqice Mabillonius cit.
scholffi

Benedictinorum pag.

:M

adannum
et

ChristilQlO,

laudatus Annahsta num 42 recenset, tum cui hunc librum Bemardus diexponit, occasio carit, tum qiuv hujus conscribendi
ubi
fuer>i

Splendena calesti lumine.

Nunc cantemus solemnius


Bumiliter Officium,

sedhm ipsummet Bernard\ hominum audiamus: Sanctissimo, inquit, atque Carnotano episcopo, Barmo Fulberto,
:

Cujus Bacrata nignora


Veraciter custodimu
,

nardus,
titudinis
attinet,

scholasticorum

minimus,
Carnoti

beavestra
:lUS '

donum. Cum dudum

pcl

87

Quod vero ad hujusmodi cultum


S.

sincera conv

quo in Anglia olim


. ,

Fides gavisa fuit, testatur

ut

n,

qnibu* cu(-

'pU

'

nfo

BreviariumsecundumusumecclesiecSarum,quod anno Christi 1499 Lovanii excudit Theodoricus


Martini Alostensis, prxter orationem, hisverbis Deus qui prffisentem diem beate conceptam
:
,

qu
clesiolam

Fidis martyndi causa vel orandi, S. urbis sita est, ecextra muros ejusdem

adirem. Qua de re raemini, quando inter confaoulationis colloquia


in

nos
incidisse
ejus,

mentionem

S.

Fidis

miraculorumque

Fidis virginis martyrio facis esse solennem, preecclesie tue, ut, cujus merito gloriatur, ejus
i

ccenol.ii, ubi sacroin loco Conchacensis quffi omnicorpus illius veneranter cxcolitur, sanctum

precibus adjuvetur, tresLectiones, S. Fidi proprias, quas studio hic non describo, recitatas olim in Ecclesiastico ejus Officio fuisse. Quin imo etiam post lugendum Angtisc schisma sanctse Martyris nostrse nomen in Anglicanx liturgiae Calen-

potentis

Christi

muncre

fiunt

assidue.

Quffi

videbantur, quiapartimvulgarium fama celebrari haud ahter partimquc inaudita habebantur rejiciebanquam inanis fabulffi commenta a fide quod verum erat, per vo,

tur.

Et tamcn cum,

luntatem

DiE SEXTA OCTOBRIS.


ileri

287

luntatem Dei silere * non poterat, verique opinio pene per universam Europam jam discurreret paulatim subiit mihi in corde tacita et oblivionis impatiens cogitatio, uti ipsum sanctae Martyris habitaculum eadem studio discendi adirem. Postrernoadeo res rediit huc, ut voti, inde faoti, tempus
diemque, nedaretur oblivioni, notaverim.
in

corum

in Ruthenis judicis, Ms. Ilistoria

OCTOItl

tatus et

30 libri

Comitum Ruthenicorum laudatur capvt inquenostro i quod ineditione Labbeana


o.

J.G.

manuali codicello

paf{{tn

onno

90 Hactenus
triennio,

1020 conpotuit,

Bemardus, qui tandem, exacto quo frustra opportunam Conchas adeun-

di occasionem exspectarat, eo se primum contuS. Fidis lit, tum ut de virtutibus seu miraculis sollicite per se ipse inquireret, tum ut ea dumta-

apographo octavum dumtaxat est. 92 At num ad unum omnia, quse tum in apographo nostro laudati codicis Ms. regime Suecise, tum in editione Labbeana referuntur miracula, reipsa a Bernardo conscripta, et sui temporis doctissimo Galliarum episcopo, Fulberto, nuncupata fuerunt? Respondeo, meojudicio in nostro apographo nonnulla esse, quae potiori jure Conchensi cuidam monacho, quam Andegavensis
scholxmagistroads< rth< r,t/ur; atque in Labbeana etiam editione esse, qxue Bernardo probabilius adjudicarinequeunt. Quodadprioraattinet,s<
,

nonomnio,

'^
(uri to/i
,

xatprodigialitteris commendaret, quorum testes inpromptu habuisset, qusequevera esse, certissime comprehendisset, prout ipse in eodem Prouti logo exponit. Neque semel tantum iterumque, Franciae tom. 1, scriptores Bistorix litterarise

ptorcapitis,

quod in apograpl", nostro

est rnjesi-

mumU

pag. 308
cis

et 309 volunt,

fectus fuit,

eam ob rem Conchasprosed se tertio id fecisse in yiostro codi:

Iseacdepuetta,meritisS agit, cjusmodi verbis passim hic monio liberata, nonobutitur, quibusse Conchensem monachum

Ms. reginx Sueciee apographo cap. 15 his verbis affrmat Bernardus Anno igitur ab Incarnatione Domini millesimo vigesimo, Indictione tertia, u tam S. Eidis amore raotns, quam Witberti illumina(ejus nempe, cujus initio sui ti gratia revisendi Operis meminerat ) tertio ad Conchas repedavi. Quibusex verbis etiam ipsum tempus, quo citius hoc ejus Opus absotutum no,< fuerit, definitum habemus. An autem uti Mabillonius in
,

<on* scure prodat ; quippe de puella ista, q <>>quitur chense monasterium adducta fw Ad nos est usque perducta ad expetenda noConstius Virginis suffragia; et paulo post
:
,

clamatur

nobis

S.

Fidis

interventu

saluti

esse restitutam. Denique ita caput Quam etiam dum scribo dit
, , ,

illud conclu-

vico

Annalibus Benedictinis

loco ciiato et scriptores

annum Uistorice UtteraricB pag. 309 scribunt, sub manum Operi primum Christi 1010 vel 1012
Id admoverit Bernardus, exacte definii Bernardi verbis certwn, inter primam tamen ex interejus ad Conchenseccenobiumprofectionem,
<'>.

non dubito. Qiur qu nisivehementerfa ^ostquam lx magistro attribuet; et cap Lidem et per S. vulnerato de milite, sagitta "h prolixum texuisset se\ sanato, sat hsec apparet, qui caput prxcedens uti
morari
,

addit

Quid opus

est
iter

verbis

sanitati

confestim

intervalla exstique secundam aliquot anuorum nostro laudato apographo tisse, uti cap. 13 in quod inter hanc autem et tertium,

Couchaseuse carpitur, ad redditur (miles,) veniens lajtatur ab eodera ipso nonos usque uorummona bis refertur, qux etiam ^n ibentem po que collegarum nomine sa
,

ipse testatur; iter, annum anno Christi 1020 instituit,Conchense ilprout cap. saltem et medium interfiuxisse,

non omnino etiam insinuat. Itaque, tametsi admodum probabileest, Beimarindubium, cerie suum de dum saltem non prius, quam anno 1010, ccepisse, quod miraculis S. Eidis Opus conscrihcre Christi 1007 ad usque dein Fulberto, qui ab anno
lic

Bernardum, Andegavensis s, indicant,priBsertimcumhicdesepas loquai* qulari, ut vocant, numero coenobium, non suum, S
vocare soleat. Adhiec, * avoarapfu nostri meo quidemjudi
.

dorem,

ehense
l6x *
'

caP ut
sa-

tisstiLmBema vtons morem


iptum,

1027 vel 1029


tionis et

Camotensem sedem sanctitatis fama tenuit,

m%su conscripto, utt

ante diximus, Prologo dicavit.

midtovrobab/
aisnostrit

.,

C
bro
'liiisil :

divisum tum ex Occitanuv tom. % 1 quod scriptores Histori* Qproducunt, tum potissimum Instrumenta col. isBernardiverbis,qua!mlaudatojafi }S nostrocap.lbexstant, xna semel apographo Bcrnardus diumevadit.Illic cnim, cum antc Conchas repedasse, ita scrixisset setertio ad

tres libros VlFuisse illud Bernardi Opus xn aliquo libritertn, Fragmento

Labbo. UUnl mcod in cditioHC

tpseretuw,?
possc

,,,

judicet lecior,

Mf
.,

completa solemm oraPost hasc autem, rite protinus (ex Conchentionuin celebritate, volentem

exnot

3J3
ti

,.,,-nobio

Andegavw
8.

>

redire,
,

instanter mterpellare
Pidis

coeperuntJ Conatque obfc

tertium

miraculorum
i

adderem
,

li

M?uemreipsa<

conscripssse, fcp.

s
s
I

tismMis.Ceterumquotcap^ajng^tuert,
haud facile mxhx du Uori complexifuerint,

tumquodBernardus
iumquodinU,,r,

ipse id nusqx

Lu
Wud

quam qutdern multo amplius fuisset


co,U,

.usOpus^eoo^.uocom necduminpuUicumjrod^ beofuU Lab


t

Zlogos

.-l-jj

tmpL

^S.Fidi.

;'

m;

^aemonoslumque beanaeau

d tom

**
g

on bDnlosam, sed Latoean* KUon si


ovia.-ntis,....:"

quor.u...|llima ui.tantiquiora,

ouerunt. Itaue,

c-n ea JJJ^.

m
J.

DE

S.

FIDE

V.

ET M. AC SOCIIS MM.
sti

l.ctoremhabeatBernorJ^^nrc^
G h
t

fidelibus

fuitj

vitam

naraque

teraporalem
quia .Tesu Chri,

w seuRobertus,Cantoiolenstsmonastertiabprodigii testem publtcum vocat

^vivisadhucfueHt.Atquitamen,stanno
imoetiam, ut liberaUs swi, si anno nequit, hoccaput nconscriptumstatuamus, fien rredibile est, ut Robertus ille minime
,,.

im

perdere voluit, ut possideret ipsis incunnbulis infantiae Dorainum

aeternnm

in

uuu

et suum Deum esse authorem *. Dcum c\ quidem temporc pnssionis ernt ffitate Juvenis Authorera pulchra erat sed sensu et opere senex mnncbnt; virginitatis quosed pulchrior mentc facie

stum

dilexit

il!

aut saltem

testem potuerit, utpateqm canitie satis Christi 1010 non tantum reverenda sedcentenano lonhonestus, quaUs Ulic oocatur,

vocan tum

in

vel

anno

que candore formisissimn


fereua.
2 Igitur

vultusque

hilaritate

jam tum ab qe major cxstitisset, quandoquidem episcopo, II, Claromontensi anno 945 a Slcphano

postCantoiolensimonastcno prsefectus /uerat,

quamjamante maturus setate


,

abbas seu prxpositus fuisset primxpag. lom. xi Spicilegii Acheriani editionis Mabillomdi plomate et apud fandatiorvs num. Annal. Bencd. ad annum Christi 945 in prodigium illud 'l\, 79 iridere est. Igitur caput dumtamt plectens, Bernardum, qui sua iUud g
setate gesta, et

vfr, Brwatenm quemadmodum

cum eodem tempore praeses scelerauomine Datianus directus a profanis tissimus, qui Diocletiano seu Mnximiano imperatoribus regere videbantunc Romanas nrcis primatum dolo intur f, Agennum urbem ingrederetur
,

a Dan.i
,u xsid

martyriun
)>ti tiln.

quntenus sacrilegos beneficiia atque Christianis, ibidem metu remuneraret g, ipsius lntentibus, atrocissimas poenns inferrct continuo beatissimara virginem Fidem ncccrsiri jussil etsuis conspectibus duci praecepit, At illa se sponstigratus diaboli
,

te

ministris offerens h, corpusquc

suum undique
orabat

quorum

testes in

promptu

esscnt,

haconscnbere voluit, nulla verispecie auciorem capitis potest. Hisce adde, quod hujus
bere, dici
colleauctor suo loquendi modo se tum suo, tum de aho garumsuorum nomine, loqui, ut spra B diximus, satis prodat ut adeo eum diversuma nardo esse, vel ex hoc capite non temere asse,

ad Dosigno sancta? Crucis i Doraine Jesu Christe, qui tuos minum, dicens: semper in omnibua adjuvas, adesto nunc famuet praebe ori meo sermoncm acceptaUb tua3

muniens

bilem,
;

quem

in conspectu

tyrnnni

hujus respon
,

E
,

et arraata sanctae denin sancto roborata ore pectoreque


,

crucis vcxillo

froute
,

spiritu

hilari

riposset.

animo
,

perrexit.

""

tam diffuse 94 At disputata? Respondeo, ut causam reddam cur non omnia, quee tum in apogra}>ho nostro, tum

quorsum

hsec

inquies

Cum autem
ait
?

adstaret
:

do sermone nominis tui


nulli.

Cui

ad enm consequenter

coram pra^side, blanQuod est vocnbulum


sancta
Fid

imin
1

-.
,
i

/ilrlin

fl|

blanditiai
I,

n
.

intcdenda.

n ei////nirl tdbbeana referuntur miracula, hic recudenda censuerim, eorumque hdbuerim <lelectum, quorum potior esset fides, tum ab ipsius Bernardi auctoritate, tum a testium, quos hic laudat, relatione. Ceterum, vel inter hxc nonnullasunt, quibus, nisi mirdbilem in Sanctissuis omnibusque operibus Dcum essesd&mus, eaque
.

metu perterrita,
vocor.
relig-ionis
:

et

opere
,

quit

Fide respondit Christiana sura,

Fides nomine inPraeses dixit: Qui cultus ha?c sancta ac fide tnas? A<1 Ab exordio juventutis raeae
respondit:
,

ani

pr

rtidit

\nit

et Domino Jesu Christo tota devotione deservio, illiusque nomen conmentis me tota devotionc committo. Praefiteor; illi

hicab eruditoet ecclesiastica dignitate praedito sacerdote memoriee commendata essent, haudadeo integram, nedrm facilem haberemus ftd Ipsa nunc Martyrii S. Fidis Acta habe quibus Translationum corporis ejus documenta, hisque Miraculorum libros tres, pro nostro more in capiia divisos, appositisque in margine veterum capitulorum nostri apographi numeris, ex parte
:

vero callidissimus simulata trnnquillitnte inquit Accipe paulo indulg-entius rcspondit pulchritudini atconsilium o juvenis puella que juventuti tuas necessnrium, et cessa ab hac
ses
,
: , ,

confessione,

et

sanctissimffl

Dianae

sacrifica,

quia ipsa est sexui vestro consimilis , et multis ditiorcm. Quam promiste muneribus faciam

sionem
ita

Christi Virgo

velut

nihilum deputans,

saltempost subjiciam,

et

Annotatis illustrabo.

respondit:

1'atrum

traditionibus cognovi,

quia
tu

omnes dii gentium daemonia sunt l, et mihi persuadere vis blanditiis, ut eis sacri- V
, :

ACTA,
Actore anonymo perquam
anti-

ficare
ait

ira commotus debeam ? Praeses vero quid deos no^tros (Ucmonia esse, Ut ad enm

dicere

praesumpsisti

Aut,
nnt

prostrato,

inquit,

corpore, diis sacrifica,


terire tormentis.

diversis te faciam in-

quo

a,

Tunc sancta Fides secura de praemio exemplo magnorum martyrura roborata m has
I

jllBtU 10

Ex

codice Ms. regince Suecice

signato

audiens minas, desiderans pernam migrare ulorinm,


prorupit
,

terrena
in

vita ad su-

lur

hac
pro

vociferatione

dicens

Ego
,

enim
non
sed
et

nomine
pati
in

Doejus

863.
Saneta
h
r

mini raei Jesu Christi sum parata tormenta


civitate c osjplen
-

solum

diversa

mortem

igitur b Fides
tuit, et

Agenncnsium

confessione subire desidero. Tunc prceses, magis furorc succensus, jussit satellitibus suis, ut san-

riunda

ex parentibus clarissimis
loci
in
-

ctnm Yirginem inferrcnt

in

lectum a?reura n et

didissima proles procreatn, alnmna


niiu, facta esl

ipsius

in

patrona

obituj nobilis

'

I.

fidt
\r

veterum et gcnerosa Btirpe p;irentum, sed facta est Christi munere nobilior, quae stola virgiuitatis candida induta fulgens fidei * in

quoque

extendi, ignerasuperpositam per quatuor part que supponi praecepit, ut cjus merabra tam crudeli disrumperentur supplicio. ltnque candentem craticulam sanctissima Virgo ultro conscendens, divaricatis mcmbris, per quatuor partes extenditur, lorisque o iV-rreis coaictnta

ii(J

luminc

Domino Jesu Christo, odorem suavitatis protulit. prima in civitatc Ag-enno d ilaec namquc
d(

per flammeam
ministri
ferreis

cratem

provolvitur;

cui

impii

scus et

exeraplum raagni martyrii cunctis Clni-

bacillis

DIE SEXTA OCTOBRIS.


,,'r
.
:

289
velit,

* adipe baoillis ardentes pruma.s subjiciunt


injecto
,

flammis

Plura quide hac urbe nosse

adeat

Sammnr-

uanm

ad latera torrida incendia subvolare covidentes, qui aderant,


:

thanum

loco cit. t Badrianum


:J76,

gunt.
at
,,

tuacon multoiad
,

Quod

una voce

cla-

Galtiarum pag. Geographico


.

et

Baudrandum

Valesium in Notitia in Lexico

ilofi

Cliristum con,

rrlit,

maverunt, dicentes O impietas, et injusta judiInnocens et Dei cultrix et primse dignitatis cia bonore preefulgens, cur absquo ullo facinore gra!

eDej unioi i M < /<// ts nostrse setate agitur etiam in Libro i Miraculorum ejus, infra edendo, capp. 1 et 2, quxproin adisis.
f

p
'/

vissimis suppliciis
tes sanctae

mancipaturp? Multi quorum ignoramus nomina q, qui ea


niorum

enirn sunt,
die viden-

De Daciano
ex
h

epor/n, uide disputata in


et 24, et

Dominum Jesum

Fidis constantiam a sacrilego da-mojugo pia colla solventes, crediderunt in Cbristum et gloriosam sunt co-

prseside, deque martyrii S. Fidis Comnx entario numm.xi ige errorem auctoris Hislorise
S.

Alsatix, anno 1727 editx, qui sub Decio passam scribit lib. 16, pag. 181.

Fidem

ronam martvrii consecuti, quos omnes ad juguconsertos mox ut lura mortis una conspiratione
deraulcere vidit saevus ille carnifex, blandimentis ullo terrere eos coepit : sed nec sic minisque

g Promissa quandoque a Romanis prxsidibus bona, honores dignitatesque fuisse Christianis, quiJesu Christo nuntiumremitterent,ostendimus in Commentario num. 12 sub finem.
b

modo

flectere

potuit, sicque

in

ira

commotus

Cum nempe ministrorum manus


tenell.

evade
ultro

sensit, quia se adversus eos nullatenus prvalere omnes simul cum ad ultimura data sententia duci ad beata virgine et gloriosa martyre Fide aut prjecepit, ubi aut diis immolare , delubra ficret vitam capitibus amputatis, omuibus certum
,

nulla spes

ni esset, forti

animo

undeqv se iiscapiendam obtulit. Binc mihi non placent Julii Cxsaris Scaligeri de S. Fide que
miniversiculi, quibus facile potuisse Virginem ita eam loquenstrorum manus evadere asserit,

finire illorum.
quibl

tem inducens
Si

Ducti
.
.

sunt ergo Christi Milites una


,

cum

nolim, frustra qussretis

tuto latebo.

pto
.,

^nn

VI

cum nulubi beata Fide ad praedictum locura, i n: A .,.>_...,. q ii.l ii n. OHcavi potuerunt compelli ad sacrificandum , la triumpbo pitibus cassis, unius diei bora cum permartyrii ad coronam gloriie feliciter simul
_

Terrarum Domino quae


Sed volo
:

loca terra neget?

__

quin cupio, frustra ergo quasritis

inter

venire meruerunt. De B Nonas Octobris r nos


luir.

quorum passione secunda


gaudere
et

illustrare

vo-

Tesqua, et inhumanis per loca senta rubis, Quae vobis metus, at uobis victoria mors est Quasque tibi pretium est, est mibi po

E
i

sus Christus, et Spiritu Sancto,

Dorainus noster Jequi gloriatur in Banotis cui est bonor et gloria cum Pater

fuga. _ Crucis Vide, quse hoc tomo de signo sanctse


.

Deus per omnia

sa^cula saeeu-

lorum.

diximus in Annotatis ad Acta S. Charitinx ginisetmartyrispag.lOM Lek De hoc falso gentilium numine varia in
"-s. anco Antiq. Rom. trad\ 61 Verba sunt Psalmi 95, tQuorum nempe in tormentis constantiam, parentibus, vel ex iis, a quibus Christia-

ANNOTATA.
a

De

fide et antiquitate

horum Actorum
1
J

cide

disputata in Con
haei

tyrii Act

autem Labbeanave ac metnca marSunana notanon edimus, discrimen sit,


<o, toto

oy.ale

vel

ex

nam

tum habes ibidem num. 8. quodam, qui b Vox hsec igitur cum Prologo

athsque nonapoqrapho nostro inque Conchensi Mss. desuleratur, conneanonem nutlis codicibus eo, quem Vattihabet. Himcporro Prologum ab

celtensiscodexMs. et apographa num Trevirense, Rubese vattis et Uttrajectinum sanctiSalvatoriseaihibent.diversumfutsscexeo Caprasio seque ac de B. liquet, quod in his de S. nostris eo autem, qui Actis r Fide mentio fiat, in mentio nequient cum prsefixus fmt, haberi talis nullus sermo fiat. in ipsis Actis de S. Caprasio num. patria S. Fidis consule Comment. c De Dionysius Sammard De hac urbe ita scnbit auctx col.tn thanus tom. 2 Gallix Christianx
' 1
1

Sanmammtnta-

fidem edocta erat, una intetlexerat. Marn"Vide Gallonium tract. de Instrumentis pag. 91 lit. c. tyrum eorumque cruciatibus ottur. Loo Species vinculi pro genere h corio proprie non ferrea, sed confecta ex ra enim vincula sunt. disputata a nobis sunt p Vide, qusc in hanc rem - et seqq. Ceterum htssupnum. inCom Fidem, quod tamen in Lerdiciis UUesam fuisse S. Meldensibus traddur, Acta no.

ctionibus propriis

straomninononindicant. ssanctaTimSocttsmartyrtb* Dea


adisis,

rConU,

Comm. numm. 5et2\. Commentano qu* de martyrii die in


irnus in

num. 25 disseruimus.

et

Nitioseu Agennum caput meos secunda P brigum est, et Aquitani* II recensetur in vecivitas tropolim Burdigalensem Nitiobnges popu h Galliarura Notitia. Porro teri conterimet Cadurcis Tolosatibus, Petrocoriis meminere Csar lib. T, ni sunt, de quibus Strabo lib. 7, Plinius 1A. 4. jMj, ca P 75 Lupum Ptole Siionius lib. 8, Epist. n ad

892

Aginnum

TRANSLATIO METRICA
s

HDlSVIBa KTMART.
KSTERIUM CONCHACENSE,

AD

Ausomus, Fredeganus et aln. Inter Gregorius Turonensis, laudatur, raaxim ctos Aquitani* urbes merito pragu pulcra, amcena quoTsit sita in regione F ranraaras lib.
2,

cap.

et

BM*

Auctore anonymo

a.

Ex
X

veteribus Mss.

terra, ut in ac fertili, cujus fehc tradit Papyrius Massonus, eL per numina ammet quod tnbus Sebis locupletatur, Garumna irngetUT. et Olto , Duranio bu

Descnptione

j-^ost revelatum corporis Tbesaurum Fidis martyris

b,

$.

Pidil

'<-

Virgo sacra prodigiis

TBANSLATIO METRICA
290
A. AKOSTMO

S.

FIDIS V. ET M.
I)

Coepitclarereplnrimis.

Subejnsquideranorame
Ecolesiam mirifiec
DoJcidiufl erexerat,

Vivebat solitarius. Hujus precatu Carolus 5 Magnus rex est submonitus, Ut Conohas raonasterium
C,

ejmdm
retlaurain,

per Ludovicuvi

Pium,

Qui praesul urbis aderat


Iste diu absconditas

Rcpararet potissiraum. Cujus rex favens precibus,


Praecepit diligentius

Invenerat reliquias d, Fidis, pr8Bclar martyria

Xatum suum summopere


Hoc Ludovicum facere. Tunc Ludovicua raaxime Coepit euram impendere

Unacnm
et

suis sociis.

a S. Dulei-

Quas

intra-urbis moenia

dio honorifice
conditat, mi-

In majori ecolesia,

Ad

raculitque
clarat,

Quae capitalis er.i1, Decenter composuerat. Soliusautem Virginia Corpus seorsum condidit

restauranda omnia, Quse ibi erant perdita.


Sic

regum juvaminibus
funditus,
coepit
eri

Jam reparatum
Id
6

monasterium
Conchentei,

lnquodam
Illo in loco

aedificio,
e.

praeclarissimum^.
moli detideriu
acquirendi
i>.

Constructo in suburbio

Dominus

Tribuebat petentibus,

Istiusloci incoloe, Ut dictum estsaepissime,

Admirabantur

talia

Fidisreliquiat

Quae erant necessaria, Per ejus patrocinia.

Sanotaa Fidis raagnalia.

JSgris

namque remedium,

Coeperunt ergo dicere,


Sese beatos affore,

Mutis linguse oftlcium, Caesis praestabat lumina,


Functis
Infirrai,
vitffi

SihujusalmaeMartyris
Ditarentur reliquiis. Omnes ergo egregio
Succensi desiderio, Artificantur provide r, Quod meus tractabat cupide.
Inter quos quidam aderat, Qui Ariviscus S fuerat

spiramina.

prout cuique

Opuseratjuvamine,

Convalescebant protinus
vSanctas Fidis virtutibus f.

Nullus orans corde tenus Bevertebatur vacuus, Sed impetrabat facile,

Quot
niagni concur-

erat

illi

utile.

Ex

tota Aquitania

Voeatus, honcstissime Res cunctas cautus agere Is rerum secularium

Procurare officium
Sciebat solertissime Absque reatu Regulae.

nu,

ci

hinc

urbiiAginnetu
loria.

Ad tanta mirabilia, Quae tiebantquotidie,


Plebs coeperat contiuere. Tantus fragor de Virginis Intonabat miraculis

Cumque, peracto subito


Conchacenses colloquio, Exploratorem propere Statuerent huc mittere,

Fcr partes quoque Galliae Et per oras Hispanise h.

Urbs

ipsa

Agennensium

Agennum
Et,
si

ut accedcret,
sors permitteret,

Condecorata plurimum,
Inter urbes finitimas Caput suum extulerat k,

qua

Quibuscumque ingeniis Transferret glebam Virginis.


7

Nam

exaltata splendide.

Tali fretus consilio,

Arivitcum

Horum signorum munere, Per roulta terrae spatia Fulgebat celeberrima. Sed quantum crevit altior, Dejecit vultum moestior, Remansit atque vidua
i

pergens socio, partium \ i.nii const inter Tenebant Agennensium Spemque habens haud dubiam, Pervenit ad ecclesiam, Ubi Fidis sanctissimum

Cum quodam

miltwu
num,

A(jin-

Conclienrit

Tanta orbata gloria l. 4 Nam Conchacenses monachi,


tt-

Corpus erat repositum.

monatlerii

i$ el 8xoi iia

In soranis saepe moniti m, De transferenda Virgine Loquebantur creberrime.


Est istud monasterium
Inter pra&rupta

Tunc stationem equidem Fmxit ibidiutinam,


Se gerens honestissime Totius vitae ordine. Quid verbis opus amplius Cunctis factus notissimus Fuit in brevi tempore
?

montium
[)endio,

Com

Quod

respicit Septentrio n.

Et patria

et noraine.

Sed quando huc pcrveniraus,


Placetnobis
e

qpressius

Intentus sanctimoniae, Eeceptus libentissime

Aprimo quidem tempore


Loci situm exponere.
Istic

Est fratrum in consortio

Parvo dierum spatio.

quaedam ecclesia
fundata fuerat,
o.

Sub

diligenti specie

Primum

Quam

devastavit funditus

Keligionis splendidai Severum gestans animum,


Jussis parebat

Saracenorum impetus
Sed, evoluto tempore,
Illic vir,

omnium.
qu i
Ibi cvitoi

8
p,

Dado nomiue

Et dum, quae illi omnia Erant injuncta, munia


Fideliter excoluit,

eceleiixcontti'

tuliu,

Pneclarus ipse moribus,

Fidem

DIE SEXTA OCTOBRl


Fidem sibiadhibuit.
Inde post pnuco tempore
Constituerunt * insequi

m
,

Terga praedonis

rapidi.

ttliqui
in

Cunctarum

fugientem

est ccclesiae

Persequutores siquidem,

Rerum

ei

custodia,
fideli, credita.

Tamquam

Conchas quse ducit semitam, Putantes sequi, per viam


IVrvcnerunt Wasconiam x. Sed cognoscentes primitus *,
Se deviasse longius,
auerunl
JC

Placebat simul omnibus,

Ibidem habitantibus, Hujusmodi officium Illi esse impositum.


Sed Ariviscus providus,
Desidise

n/

prolii ui

Domum
\l

reverti properant,

non deditus,

Explorabat et temporum Vices, et rei aditum.

Seque errasse nunciant. Recentiores denique Recto missi sunt tramite, Cura equis velocissimis,
Nullis frustrati dei

tandi
in

m
i

uliii
u(i

reclu

i nlrm
nofi

ag

Nec ob quam causam


Oblivioni dederat,

veuerat,

Ul,

Ab

his

cujusdam itaque

Manens licet cum fratribus Decem anuorum cursibus.


Sed tanta exspectatio, Nullo confusa tajdio,

Orto diei jubare,

Usque ad locum curritur, Qui nunc Albenca y dicitur.


Ibi

sub quadam arbore,


qiuercbantj quiescere

Ad tempus
landem furttm anfcrt

sibi iicitum

Quem
t,

Talem invenit exitum.

Dum

die Theophaniae

Missse peracto ordiue,

Vident defessum penitus, Sed non est illis cognitus. Nec, quem per annos noverant,
Recognovisse poterant Veri vultus notamine

corpu$S. Fid>s
t

Divinum post Offieium


Venitur ad convivium.

Tunc Ariviscus deerat, Cunctos namque rogaverat,


Curaret hora piandii

Neque similitudine. Tantum illum interrogant, An pertransisse quempiam


Vidisset
tali specie,

Res

sui monasterii.

Cum

pranderent alacriter,
sanctae Martyris
vestigiis.

Qualem
llle

se dicunt quaerere.

Custos ipse suaviter

respoudit equidem,

Ad tumbam
Suspensis
it

Prorsus vidisse
Transisse
illo

neminem
sub arbore.
\ginnwn,
infeclo,

tramite,

Et quia opertorium Erat sig*uatum nimium,


Sigillis strictum ferreis,

Postquam
13

sedit

Relicto eo, milites,

Nullius voti compotes,

Sursum nequivit

erigi.

Ad urbem Conchaceusium z
Nil respirantes transeunt.

tuntur.

Quare, si fas est dicere, Omni studens versutiie, Tumbae pedes marmoreae

Sed postquam desiderii In urbe illa proprii

Ausus

fuit collidere.

Signa nulla percipiunt,

Patefacto foraraine, Collectura corpus propere,

Agennum
Omnino

iterum redeunt. Pro certo Agenneusibus,


desperantibus,

Inde totum extrahitur, Et in pera reconditur. Confecto hoc negotio,


Facto noctis silentio, Ariviscus suburbium
Reliquit
Hi

Decreverunt obtegere
llunc casum coiitumeliae. Sed illis cnntristantibuS Ariviscus promptissimus,
u.
I/eetus veiut

C
u

Agennensium

Evadens manus hostium, Fi-iacumaa,

H cum co fugam arriptt,


jacluram miserc drfh nti

Trausactis vero tenebris,

Cnnctis a somno excitis, Cum crastina lux splenduit, Custos nusquam compnruit.
llnc atque illuc cnrsitant, Sese illusos cogitant,
\\

Quem locum

procul dubio

Coucharum sub dominio


Pipinus rex qui fuerat,

bus Aginnen-

Olim construi jusserat


lllo in loco

bb.

bb

Inquiruntque per orania,


oJ.Qin'

Qui * absit de ecclesia. Ad sepulchrum marraoreum


Stupentes jam perveniunt, Quod vident Fidis martyrie

tuuc erat Quidam, qui caecus mauserat, Qui tunc recepit lumina

lus

prxmoni.,ii

iinnii

tur

Per saueta- Fiuis merita.


iiic

Quod

diu exspectaverat, in somnis didiccrat,

'al. 1'ost-

i|uani VOTO

cjaidaci

iditj

Yacuatum reliquiis. Quod postquam qui acciderit*, Satis compcrtum sonuit, Nullum solamen miseris, Modus nec erat lacrymis. Nec minor fit commotio,
Mixto clamore vario,

Se in translatu Virginis 1/iturum dona lumiuis.

o dum vector corporis


Transiret Fidis martyris, Exhortatusdiviuitus,' Eorte adveuit obvius.

Procedens peram

tetigit, recipit,

Taugensque visum

Quam
Urbs

si

a saevis hostibus

Videus laudare incipit,


Fidis

periisset funditus.

Captu taudem consilio, Clerus cum omni populo


Octobris

Farb passim personuit. mater * quamplurima


40

'

Ml

iii

ii

iii''

Tunc

Tomus

III.

29a
A. A

TRANSLATIO METRICA
Tunc
Quib
fecit mirabilia,

S.

FIDIS V. ET M.
33,

inquit pag.
inter

una
et

et

simplex

fuit

Aquitama v

modo

praeterinisimus,

Pyrenajum

Garumnam
:

Ad
udtfe-

alia

nuno tendimus.

15

runlur
arli,

rcli-

quia \iv Janu-

Nil Ariviscusreraorans Coeptuin iter acceleraus Prope sua conriuia cc

qualis a Julio Cajsare describitur ejus termiuos usdiu post prolatos ub Augusto una esse perseveravii provinLig-erim .

ac Oceanum deiude etiam

ad que avx .-

rcgnante

quodam Cato
ln

Jam

defixitvestigia.

Minore.

Cui turbaConchacensium, Dei laudes souantium, Pro tanta illi g-loria

Postea Constantim Maximi ordiex una provincia duas factse natione, ut puto populis NoAquitania altera, altera a Novem
cia Aquitania...
,

Demum, remauentibus vempoi-ulana dicta Aquitania bifariam divisa est Novempopulis,


Aquitanicam primam
provinciaB
et

Aquitanicam secuudam
metropolis
facta

Gaudens
Divinis

processit obvia.

Acceptisque reliquiis,

cum obsequiis, Ut dignum erat facere,


Curarunt has reponere dd.

Unde Rufus FeBituriga>, gestarum popuh Romastus in Breviario Rerum provinciarum Gallias tres ni et veteres Notito
provincias Aquitanis attribuunt,

Aquitanicai primse secundas Burdigala.

rid

Tunc iu Francorum partibus Regnabat Minor Carolus,

Quem

post Franoi de solio Deposueruut regio ee.

Aquitaniam NOPHIMAM, AqUITANIAM SECUNDAM et provincias ab Auvempopulanam quas tres


:

g-usto

constitutas

esse

falso

Josephus Scahger
regiones.

Facta est haec translatio. Beat:r IM; martyris

affirmat.

h Notissimce sunt
i

Juv

Europx

Kalendas

In die nonodecimo Kalendis Februariis

Ah hoc versu incipit rhythmicse hujus lucuhsec dividitur brationis caput secundum, et tota
in capita quinqw k Vide, quce de Aginnensi urbe
.

Pebros
II

Hiuc apud Conchas agitur Hic dies celeberriinus, In quo Christo Bit gloria Per infinita secula.

dianmus

An-

Fidis lit. d. notatis ad Acta martyrii S. rem lubet transcribere, qux Diony1 In hanc

siusSammarthanustom.
ctcecol. 896

2 Galliee Christianas au-

ANNOTATA.
rhythmicos hosce auclor anonymus, qui cons versusdetranslatione corporis S. Fidis in Commentanum. 34 et 35 psit, altero, de quo lucu,mus, antiquior nobis videatur ri ante alterius Opus edendam brationem ejus hic versusjam tum a censuimus. Porro hujuscemodi curiosus lector videre potest seculo ix compositos Muratorium tom. 3 Antiquitatum col. ms
a

Cum

Bernardi, Andegavensis scholx n sxpe laudati , gistri, in Commentario a num. 88 Aginnum, inquit, suverbaesse affirmat. Urbs
olim Sauctoper omnes urbes Aquitaniaj multis quibus pene emicuit illustris rum patrociniis ignoto , quo netemporum processu omnibus remansit partim vi, scio, suo peccato, viduata Aquitaniaj vk,partim furto sublatis. luvunies,
, , ,

tor,

avud
paq.

etseq.,

Galhcarum actom.1 Seriptorum Rerum


_
_

30(*>.
i

...

ranslatique a S. Dulcidio consecutis mirmcuFidis, deque hanc corporisS. nostrum num. 27 et 5 lis consule Commentarium

hDeepocha invenU

div< experimento comperi hoc est corpus ilhus in locis, qui tibi dicaut virgimartyris ab Agiuno trauslatum hio illius vel tanta portio illius Sanconfessoris nis vel quorum unus Phoebadius habetur Petragoras

quod

ipse

cti,

allatus.

.,

sequentibus. probabicS Dulcidius, Aginnensis episcopus, v, uti in Commentamo lius sedit ineunte seculo die xvi num 27 et seqq. docuimus colitur aidem dicta quie de eo ad hunc diem Octobris. Vide,
;
i

ad Fieri quidem potuit, ut de transferendis S. Fidis reliquiis Concoenobium suum nonnullis at certe chenses aliqui divinitus moniti fuerint; fraudulentus ille modus s quo san-

a Deo non fuit Aginno Conchas delatum ctce Martyris corpus Ceterum Sanctor fuit, uti infranarrabitur.
reliquias furto auferre,
,

suntinPrxtermissis. d Consonant heec anonymi,

num.
e

S. Dulcidio uti a disertis verbis, quee 26 ostendimus, cOcevi,


32.

non nefas sed pium F monachi quidam, l plus opus, tunc temporis
cequo simpliciores, sibi in

aninum inducebant

habes in Commentario num.

ecclesia inlucem elatce Uquiie in majori Aginnensi runt veDulcidw compo, decenterque a S. rhythmxcus, non rum, uti et mox suldit auctor de qua in ecclesia, sed in suburbana,
;

Tam

8 Fidis,

quamSociorum martyrum

re-

dicecesi n Conchense monasterium situm est in Rhutenensiinter/luvios Oltumet Avarion ucis se.< statque Segoduno seu urbeRhutena

Galiiceco7n?nwiibusSeptentrionemversus;riculus,

in

eadem egimus sanctee Commentario num. 33 et seq. honorifico mausoleo conMartyris nostree corpus
,
'

Gal.Chnst.aucuiin diplomateLudoviciPii tom.i Dorduni, vulgo Dordog-ne, nomen est, ctse col. 236

montisseucollis^cujusctivoadSepU.ihn.n-mConchense monasterium impositum provincix ecutiin Tabula GeographicaAlbiensx clcsiasticceeodemtom.iGallice Christianx auctee in Annal.Ecantepag. lvidere licet. Teste Cointio
clesiast.

est,radices alluit,

ditumabeo

fuit.

auctor, S. Dulcidio synf Ita etiam testatur dedimus in Commenchronus, cujus narrationem
, ,

SS. Fidis Soctorumque scribens tario nwn. 32 omnium innumera ciehtus ejus meritis ad salutem

Franc.ad annum
acl

quechartis,
tibus,

num. 33, in plerismonasterium spectanConchense


S12,

patrari miracula.
g-

Aquitaniam

sjepe

Gallia disertis

verbis

priscos auctores , xndisttnctam reperias apud Valesius in Notitia Galharum, ouit Hadrianus nostro patet, qui eam a Galliae auod et ex anonymo distinguit. Multa erudite de Aquinartibus mox laudatus Valesius ex quo uec tania disserit visum est. Et primo quidem, saltem describere
,

pago Ruthenico m ecclesiae, qui super alveum Dordonis, Farracense vicaria Jesu Christi fundatus in honore Domini nostri sancti Petri, prmMariae Virginis, et
est situs
,

commendatur

locus

ille

sacer sanctie Dei


,

in

seu sauctai ubi Apostolorum nec non et clavigeri s nemet sancta Fides consistuut, sanctus Yincentius
,

r*

postquam * 2

anno 886

vel 887

Arinisdus mo-

nachus

DIE SEXTA OCTOBRIS.


k

293
A

nachus S. Fidis corpus eo attulisset dequovide, quse diximus in Comm. a num. 45 et infralitt. ee.
,

x Wasconia, seu potius Vasconia, sic dicta est A

De Conchensis

ccenobii cxordiis heec tom.

GallicV Christianse auctse col. 235 refert Diony-

a Vasconibus, &ispanisepopulis,trans Pyreneeos antea degentibus, qui a regibus Visigothorum bellis exagitati, quod impetrata facere, situ loco-

sius
si

Sammarthanus

Hujus monasterii exordia

rum

ejus Chronico fas cst credere,

referenda sunt

Novempopulanum

saltem

ab

nd annum ccclxxi, quo mille monachi idolorum cultoribus \el potius ah Gothis Arianis, interieoti dicuntur. Tunc exeodem Chro,

crebro sese cffudere in occasione bellorum civilium inter Francos usi, paulaHm ibi sedem cepere,
confisi,

nolebant
et,

destructum est monasterium 9ed Hilodoveus Magnus pergens adversus Alaricum, Gothorum reg-em illud rcstauravit et munivit posteaque sub Regula S. Benedicti coepit florere. Iterum taraen evertitur anno circiter dccxxx in qui et monachos occiSaracenorura incursione derunt, et chartas omnes abstulerunt, aut consumpserunt ftammis. Itcrum vero e ruinisexciqui accersivit Dadonera, tatnr a Pipino rege mirae sanctitatis virura. Hic raonachorum congregationem apud Conchas instituit, quibus ex
nico
;

totamque tandem obtinuere, uti scribit Radrianus Valesius inNotitia Galliarum pag %\.Estautem Vasconia sita inter Oceanum Aquitanicum, Garumnam /fuvium et Pyrenreos montes, uli iipml
.

Baudrandum
que,
ut
,

aliosque videre licet. Oportet ita> qui Arinisdum insequi in mandatis

habebant, mcnte capti fuerint, dum Garumnam fluvium transierunt, itaque in Vasconiam propec per Cadurcos rarunt dum oppositas Conchas ducit, insistere debuissent. Id nulu Dei factum fuisse, scribit alter anonymus Translationis auctor, penes quem fidcs sit. y Albencam, seu Galtice 1'Albenque, mcummedioitinereinter Aginnum et Conchas situm, reperio inmappa geographica Aquitanix apudBlaevium, utrimque distantem quindecim fere leucis Gallicis, estque, ni fallor, locus,quiab anonymo nostro indicatur, et ubi sub arbore sedens Aruusdus defessus, ab Aginnensibus, seu qicod alienam
;

serario

regio

lus

Magnus
,

necessaria suppeditabantur. Caromultis donis et privilegiia Conchas

Ludovicus Pius, et Pipinus Aquitahaec omnia, quee ex Gonchensi Chronico hausta videntur, non seque certa habet B laudatus Sammarthanus, ut contra Conchense wicum Pium non reccenobium paulo an
ditavit
uti

nia? rex.

Vcrum

stauratum, sed primum conditum fuisse, potius isdiplomate adstruat,atque ex prsefati im

probare nitatur. Fieri tamen potuit ut ante Sacenorum irruptionem Conchense ccenobium
,

vestem induisset, seu quod ab iis interrogatus statim, ne agnosceretur, mdtum ad terramcon* rertisset, minime agnitus fuit. z Discrepare hic mdetur anonymus metricus
,

eoquc ab iis in una exprioribus incurleinde t cum sionibus funditussubruto.CJ in devastata circumcirca regione adhuc aptior
exstiterit,

ab altero. Bic Aginnenses equites Cadurcumurasse scribit, ut,si eo bem, nosterCon jam fuisset S. Fidifl corpus, illud vendelatum
dicarent
-

locus se

xcr

non offerret, permodioum num. uti LudomciJRii diploma


illic
\

construtradit,

intellectu est

verum utroque eos Uvertisse, fac\ primo quidem Cadurcum, ac dein,


;

cum nullahicquaesitipignorisindicia

invenirent,

oldus Nigelquod dein ab hoc principe, in Commentario laudatus, scribit, t us nu in monasterium erectum fuit. citatus Sammarp Dado vir religiosus, inquit
,

Conchas sese contulerint, unde, re infecta, Agin-

num
%

repetierunt. aa Figiacum, quo Arinisdus se statim contuBenedicti

thanus

col.

237,

sanctitate

conspicuus, propriis
stirpa-

Ht qua Ordinis
cesi et
influit

8.

Fiacum dictum, est monasterium antiquum et illustre in dioa,

manibus locum, dictum Conchas, mundavit,

adeum vitque, ut ibi contemplationi vacaret. Sed post ipsum plurimi, quos et draldus acce si1 na sanctitatis attraxeratj utque paunf

qui pago Caturcensi ad Sellam amnem long-e a Di\ Olitim (le Lot) non in
us Orientem
;

Cadurcorum, situmque
propter
celebre

ubi

hoc

latim

congregatio

honore Domini

ecclesiam ibidem in et Salvatoris nostri Jesu Christi


orevit
,
,

construxerunt. Tuno Dado uis Btudiosissimus, rcmotiorcm

quietis et solitudi-

quentia condenda3 nem praabuit. Ita tom. Gallise Christianee a\ patre Ca col. 171. A.n vero a Pipino Seniore,
i

ccenobium populorum freurbis non iguobilis occasio-

locum, qui

di-

citur

petiit, desig-nato prius Mequi nt abbas nascenti con<rregationi prfeesdraldo,

GKANDEVAmu-M,

Magni, an contra Pipino Juni conditum fuerit, hujus loci non


nire.

tanise
est defi-

bb

Fig-iacenses, qui se
,

set

Non habeo

aliunde, quibus integram

hanc

Seniore, negant
abjectos,
tus
.

m0

ationem confl LudoviciPii,citatafol.medito,in lh/ boms ab eo bium est, Conchense ccenobium multis receptum fuisse. Porro auctum et in tutelamejus nostro caput Zdum. desinit hic in apographo lit.m. Yide Annotatahic invenitur. Alibi s Varie hoc nomen scriptum
Al ,

imenex

dicunt fundatos a ipmo Conohensibus ab exordio inquit Sammarthanus laudal

se

tom.

QdBim

Christ. auctsecol

285.

Contra

Figiacensibus prtvtteConchenses, jactatum a l(K() pi^aco coanobium Conchense m pipinii

tamquam membrum
jicitur
.
.

'

Mitnr

et

sub,

Figiacum
fuisse

adulterinum putant, eontenduntque fundatum Pipino, rege Aquitania,

a iioi
>i

Lrinisdus voeatur. Consule, quse

ut

perpetuo sub abbatis Concbensis jure

mo hocviro,dequepatratoabeofurto

diximusin Commentario num. 88. celeTheophaniB dies, idem qui Epiphanias, hoc festofuse Iratui que die vi Januarii.Variade Benedtctum juxta ac erudite disputata videapud D.N. Jesu Christi Matrisque ejus XlVlib. de
1

voluit appellari nopermaneret; ideoque illud rursuslaudatus Sa.mmarthanus VAsConchas. Itn Rhutenensis ed col iam eahibet, qua Conchens
'

de hacre
..,,,.
'

opii<>>> nosti

ique

anonymi

assertio

non

stabiliuntur.

Plura de his
et

mde

laudato

pp

festisparte

num. Metseqq. AginnensifuisseS.xw* u snam in suburbio etiam in Commentario num ecclesiam, docuimus apographo nostro hic clau33 et seq. Ceterum in
L,

tom. Gallix Christianee


a /lt nh caput iv.
,,

tom. Annal. Benea.

1,01,

Porro inapographonostrodesinithic
leucts

Cum Figiacum novem circiter


Gallicis

compotuit

caput diturmetricse hv,uslucubrationis

teri

munibus

a Conchensi ccenobio

distet,

TRANSLATIO MKTRICA
,

S.

FIDIS V. ET M.

-,

tuit

die Conchas pervenire, i* Arinisdus uno inde AtinisuiM

idem mirabilis
nui

expers succiduos Dispositor, exordii Vhilochnstos e deesse renu.t fideles, librariosque triumphum et palmam marty

eorum egregium

"TeTtempore hujm
translationis,

dequehoc

disputata a num. 40 tmOarolo Minore vide a ^shu,us rum non cst, quod contra fixam
objrctantur translationis epocham Benedict. pag. 401, uoi nii tom. 2 Annal.
dixisset Conchense

^baMaUm

cum
anno

vivend. ct pnerogatibus suis ad thcmata/'rec.e ram doctrinae reliquerunt. negoth v.ros suuus Inter quos tam ptmeleri rudis , om.numque nuidem ego ex modernis g sc.l.cet haIfiiT nec in numero tantorum stemate vel ceTnuilius sophismatis

Uaderent quas sequa, sive miracula, litteris

minimwn
iwliscrlum

,i

ette, tclat,

monasterium

exslitisse

Wufe

>

Xsimoprimo

Ludovici, tum primo, id cst.anno oclingentesrmo gis, quas Co.utms chartis ejus loci, In plerisque fundaEhutonico dicitur in pago ,it. situs Chris t, ei sennostri Jesu tus in honore Domini

M^orumre00*

ctm

rnm

AOINNENSIS,

ac sanct, Itata, Virginis sanctus \ d principis, uhi Fides Kr


,

chartam Cointius, seu Mabrllomus ex qua Uqueat ante analiquam produxil , 887 hoc einomen /uisse xnd%H .,' Christi SSGvel

monasterium S. Fid.s non pos transh^ srt nim, tametsi verissimum Fidis rchqmas, UXud S. ad Conchense ccenobium vmtsse, nusquum sub nomine S. Fidis passim
.

M. im *** U de Sdtar; e Vteraro appellatui


i
i

SC=S W^*gS
Uum

carb

tupplt

tnil

rone aridioris paulo t. rd us attonitus . xngenii culpa attritu contempla iva opitulatione accedo verumtamen, scnbere eandem pro viribus ordiendo rante asn inquam, non ad compro viribus, UBnSnem.utpote illustrium, qni trigeri * innumerabi n in Dela-us voluniinum tam
,

SS.

\amenseu

1
rifi

flantia,

non metuuu aitum tanti freti proteudere spiramina execrabU tei nec Bore* efferi mans teinee minaces tum.d.
infestant.

Lmsis

flatibus

Austvi extensis,

E
lamen
Trattt
latiiuirn S. Fiiit
i

SConsule

Gommmtariumnum.

39 etiG.

an veutorum animus tendit rapido 3 Sed quo exercenceleumata ut velox sagitta l cursu imo parvo lembulo do antevolans? Quiu velis carens, tus contis tangeus,

adi ililo

TRANSLATIO ALTERA
S.

undas tutus dore navaliis remigans pra, paulatim prodeumlo ad .am sulco , sicque fatigatus quaudemum
,

Pm?"* mmores
Opus
lectoi

tcribere ag-

greiilw
l

de

inatamVetL, tum

FIDIS VIRG ET MART.

h.c doque perstringo o. Itidem non facet.e urbanitats dficiosum ne qmerite,, eloqueutim profundiocutionem, uon rethorum vaciHantis ingenii paupertatem

ar

AD MUNASTERIUM CONCHENSE,

Auctore anonymo a.
Ms. reginm Sueciw in per gameno signato num .744.
,

em sed aretius adess^ cognoscas, qui, auctor.tatis causa, exer plius benignitatis quam ha3C tamen, summo d o huic Tmpl.citus *. Pr*ter pietate mag.stra Dei cooperante Opifice, ipsaque spontanea perven.re ,. opemque rorante, ad vota prout poll.c.tus sum, que desidero.eaqne persolvere,

^^^^T'^.

'

fbrte
ti
i

wpp

non recusabo.

Ex

veteri

A*\uTATA.
a num. 8 disputavimusin Commentario chrismate salutis in Baptismo, seu bUncIos seu verbounodiConfirmationis, ac, ut
i

a Consule,

qux de hujus anonymi mtate

et fide
1

PROLOGUS.
perpes

Chrismale

\nonymut,

Snni
hin,,, UpIlOi

exordium creaturarum mouarchia solus omnium -avienti* adhuc non esseivt em una cum initio dum fi secus mirifice prospexit, non

Mante

A/ragnificns

et

Rex

muudi

cielorum Patr.s mextncab.lis


,

s.cut

cam
res

anonymus hic stgm/wal. indicare volmsse Tvidetur anonymus hae voce Deo mysteriorum reveladivinas, factasve a
Christianos
;

tiones

vocem ahbt non quo sensu tamcn hanc


Chrisli

re-

O***""

qui propo^tum ..auctposthsc futuros elegit, assumpsere, qu et eota iatis a primis cunabulis hominis oculo intuentes beorlea c interiorie prmpolluere et in constanadeo privilegio fidei ut tyrauuica perstitere ?ia agonis !ncmpti fixi lenocin.a .nsuperque gentiliumque vafra aspcnant,,, ad ,do a i m iatormentorum genera persecutonbus vaua et damuosa a cervicosis blande aspereve iuflecti miuitantibus Jesu , prosed potius pro nom.ne neauiverei agonist* d fortiss.m. in hu-

^&Id est, pugiles scuathleta^ro V inPsa to|


Eademvo ce"utU,r
A.nobius
.nd.ca m.hi, Qu^eso te, agonista fortisstae,

nomine
1M
01
:

quo

lmpetusevasisti. dine hostium scriptores.qui martyeSeu Christi amantes

La

rum certamina

Ztem

li

UUeris commendarent. sumUur. hicpro norma seu exemplo f Thema unnumChnsti 1020, c Cum hic auclor post diximus Opus in Commentario

num

35

suum

conscripsisse videalur,

modernum Martym

L
,

^atoris

peraet

et cum peregrinationis prielio perseveravere, patriam redeuntes, mil.t. siJni troptneo ad receperunt. Quohravia a Domino suo
victoriffi

eorum,

an

ciucolas,

solemnis

meutio ut pcues terngcnas, veluti coustaret, pan prov.dcntm

s Fidis scriptoremmeritosesevocavit. prorhetoricaeteleganhondih sophisma hic pro sehemate fulci.u. auem ctione stema vero pro ***?* antiquatum participtum , Do apud S. A.ugustinumhb.1 de videntur. Sic captiosussedtamen crZaChristiana sermo.non lH "
,

abundanhus

Dlfc

8EXTA OCTOBBiS.
cajterisque compluribus spiculatorfe

205
gladio marA

\ abundantius,

quam gravitatem decet, ornamenta


Videam quoque

Amwnfo

consectans, sophisticus dicitur.

tyrium
5

apud Cangium in Lexico stema pro schemate. Itaque, sibeneanomjmumnostrum capio, indicat,
se elegantis dicHonis exemplar,

quod imitaretur, ante oculos non habuisse, cum Translationis historiam conscripturus erat. i Vidcntur hic voces qusedam deesse, quse sen-

consummavit. eorum vero Martyrum eorporibus parvulus adhuc mitis Christi grex, sollicitus, clam prse metu dira3 gentilitatis saerosanetum [corpus] colligens cura diligentissima cura, non
feliciter

De

'

" "'
j

,,,,,,.

f_

inent,

condecenti

in

loco

sepulturge

tradidit

d.

Post

sum compleant

vel /ortassis

pro ne legendum est

multa autem aunorum curricula omni gentilium cui nomen quidara vir Banctus furore remoto
,

nec, ut sensus ejussit, et necob eloquenti;e iraperitianitardius ad hocOpus accedo, sed pro viribus
scribere aggredior etc.

Dulcidius e,

ad

pontificatus

dignitatem prove-

etufl, omnibus posthabitis, ecclesiam foris murum f ejusdem urbis ad Septentiionale clima
iu

k Trigeri immani, id est, magna. Sic Ariulfus de Miractdis S. Richardi cap. 3 Fuit quaedam trigeris roagna et fortis, quae plena hominibus armatis cur.su veloci tendebat properare in Hierusalem. Sagitta, inquit Cangius in Lexico, navigii 1 species... sic dicta, quod velox sit. Adhibetur in
trirerai
.-

suburbio

coustruxit,

eandemque sub
calitus
et

sacra;

Virginis veneratione caelesti Sanctorum quoque corpora

Sponso consecravit.
per
honoris
visioreoffi-

nem
cio

somni
loco

admonitus

ab inculto
coudigni

minus

ligioso

cum summo
,

oharta Guillelmi II, regis


:

Sicilise,

in Bullario Ca.si-

Domino dicatum, transferre non ad locum distulit, ipsaque ab invicem sejuuxit, beatissimam namque virginem Fidem quae cieteros in
,

neusi tom. 2, pag. 191 Concedimus etiam prsetaxato monasterio liberam potestatem semper haH " bendi quinquesagittas inportu Panormi et mari, n eidem eivitati adjacenti. Plura vide dehoc na<

palma

victorip praecellit,

in

basilicam

eamdem
fi

cum mixima
rei

mausoleo precioso, commendavit, in quo, ut gestffi marmore exciso,


hntn.rificentia

vigii genere

apud laudatum Cangium.

Celeumata />ro celeusmata, quse vox Grseca est, significans cantum nautarum, quem in prosperis prxsertim concinebant, de quo vide Can-

usque hodie prodit veritas, litterarum anaglypha*tituluspassionis ejussub fastigio brevitatis inscriptus est; sanctum vero Caprasium mtra muros

'

W'BI
,

;llli . lvii|ll

urbis ad ecclesiara ibidem fundatam detulit,

eumque

consimili

honore

in sarcophago

item
g

gium

in Lexico.

n Lembulus est scapha exigua, quse conto seu longa pertica protrudi, vel remis agi solet.
o

raarmoreo, diligentissime deposuit g. 6 Cceperat enim prielibata Christi sponsa


,

et

''>-

'

Quid
,

sibi velit allegorico

hoc sermone anony-

mus mox verbis propriis

exponit,

dum
;

ait,

ser-

martyr Fides tantis miraculorum signis prwralsurdis auditum pei gere, ut caecos illuminaret energumenos curaret, et omnia infirmideret
,

^
tw,

monis sublimioris elegantiam in hac sua lucubratione a lectore quxrendam non esse quod verissime ab eo dictum fuisse, nemo non judicabit.

tatum genera a
ta vero
claritate

variis languidis depelleret.

Tan-

eadem
,

regin;'

virtutis

Fides a

Domino coronata modo per finitimas


nuit,

illico

fama

ejus
et

non tantumoto-

civitates

reg

CAPUT

sed etiam per quadrilateras raumli plag Fides ab ipsa' filia crcli et virgo sacratissima longe lateque famosissima atque glogente

omni
1.

prajdicabatur h, riosissima, per virtutum insignia

Post

seS. Fidis Sociorumque martyrium,

aliquantulum ergo temporis devotus pofrequenter pulorum concursus ad tumulum illius plurimaque diverse ajgrotantium raulcontluebat, circumquaque deferebatur, per quos ipsa
titudo

pultura, ac dein corporum inventio

maxima Martvr
gnalia Dei
-i

mirabiliter a
,

Deo
et

clarificata *,

etelevatio:patrataAginnia S. Fide
miracula: Conchensis coenobii
c
situs:

oranes, sanitate recepta

lati

incolumes ma-

mw

Virginisque

annuuciantes,

mde

re-

sunt.

7 Sita

artes Arinisdi, Conchensis monachi,

feriori,

ergo supradicta urbs in Ciallia Inquara P terluit fluvius. videMcet Gaest

Conefm$itea-

ronna

adauferendum

S. Fidis corpus.

dem
inata

sed in trina Gallicb divisione hse quiduanun, Qallia Cotertia ad ditlereutiam coguomine vocitatur k. Bst et Inferior
i,

J**^
h
/

uur ,

item

ejusdem

Gallue

proviucia;

monastcrium
in quibus-

CumS.PidU

nr empore
I

igitur
r eg n i

Diooletiani

et

Maximiani

::Z"
co,y!!,-*

regentinm tanta raut eorum l> Christianos funut bie. tvrannidis scilicet a illorum omnes terminos impern
fi

lei

sceptra

quoddam, quod dicitur Conchas l, undique dam convallibus statutum


,

prssruptis

montibus circumclusum
nemorositate opacum
in
tatis
,

ner

Occidentale, a Daciamari Orientali usque ad ab edictu ipsorum directo uo b sceleratissimo, crudecivitates persecutio hdelium

Meridianum polum duorum stadio.um spatio ambitu qualilongitudine extensum, quod in Couchaj videtur formatum, loci ad instar
ad

per sino-ulas liter exerceretur.

idem prophanus iugrederetur; duraque iens, Ageiiuum urbem


.
,

ut Accidit ergo ea tempestate, Occiduas oras transprrcses ad


fe-

***
,.

ro x

sissima virgo genere, ejusdem loci muola, Dei ancilla, Fides ,


seelestissimi
tortoris

fieret*, eene*oChristicolarum qutestio facta sed generosior sanct, a te pollutis


;

traxissc cognoscitur. indeque vocabuli originem ab ex.rciiu Saraceid ipsum quoudam Deuique armis ad omnem penorum, quando hostilibus devastandam egressi BUnt, funditUB ne Furopam ad et m, iLa ut regalia chirographa, destructum penrent. ipsius se habentia , dispersa

diGBcesim

Evolutis quoque post

aliquantulis
,

annis,

CarolO
iilio

manibus primum

allata est;

summo

imperatore

jubente
,

Ludovioo,
,

auam eum ad simulacra

compellere non

pttV*

prunaruraque ambuLet Post cratem ignitam Primo atque Feliciano c stionem cum Caprasio,

adhuc vivente coropatre eius qui sub ipso sublimatus est, cum prtvile* natus et in regnum lmo prscepto illius iterum rescriptis, ab o-iis

296
A. AWOWTMO.

TIUNSLATIO ALTERA

S.

FIDIS V. ET M.

fundamento honorifice ^^^-^^^/f^bifvenunc in eodera coanobio ye tur siouidem usque


cessores arduie QU i in successoribus, ut
dilatatur.
8
relig-iositat.s

forte, ut fieri solet, in custodiendaa ecclesia^, ne aliquid sinistri accideret, tanta latitia diei festi

Ucentiam ad quasque

monastica juris mimstena

more tenebantur

adhuc patet cernentibus studiose bouaruni virtutum augrmentis quotidie,


ascelx, ut re-

Uquicu

S.

/"'

di ntmt

lur,
(llltll,

Arim$-

dum Hi tanti honoris viri invicem sermopra taxat Virginis prodigiis ad interim suggestione excines conferrent, dextra apud eos extiex imprdviso causa consilii tati examinaretur quonam modo eventus rei tit salutem paut^sanctissimaa Martyris corpus in multorum ad se transet in redemptionem quodam monacho, tur o. Accersito igitur ejusdem qui iu parrochia nomine Arinfedojp, patrum communi utihtate ad cu,
'

ssepius de su-

omnibus postulaverat providenda obnixe ab concessearbitrio uno ore unanimes aui hoc suo dijudicavcrant. ag-ere et prudenter in hoc rant diu comfestiva mensa epulando in His vero in se, sed in Domorantibus, iUe autcm non Poliandrum l sacrffl \ irgmis a.lire

mino confisus, uon haesitavit.

r Sed quia lapis coopertonus r firm.ter se ad subteriorem sig-illis ferreis, quibus ab eo mteger immobilis mansit, et erigi tenuit,

collisus est, timulouequiverat, ex parte pedum corpus diligenn U e partim apcrto sacratissimum indeque illud venerabillime sutissimc collegit,
blev;i
,

mundissimo,

ovans

Deumque

magnificans,

intulit.

monasterii pro

iusdam
r-it

ecclesiae

curam agendani constitutus

fue-

qui in concilio providus,


et
iu

in prudentia strepra3via-t-

ANNOTATA.
a y, de dicta
in

nuus
ro

omni morum habitudiue erat


vero
rei

Commentario de epocha

ejus

clarus;

cum quo

totius

commoditatis

quomodo, si fors prout necessitas exigebat, artificantes, cum concederet, aperte perficeretur, consilium Affennum itineris duce post peractum
nue
dixerunt.

omncm

propositm

seriem disponentes,

.. martyriinum. U. .. Hispanns Gallnsb Dacianum non tantum in

sxviisse inChnstianos, que sedeliam in Orienle antiqua, qusesupra edidimus, necActa martyrii

nec

alii vetusti

scriptores tradunt.

B
millunt Aginnum, ubi
callidu* Htc
oit

um
venisset,

utique

talis

secreti

Legatus

lllo

per-

mentemque

cuncta degens, ut prosub peregrinique habitu ibidem suaque cuncta caute habuit, selitum decuit, se se oceultare quantum ad rem pertinuit, modeste perpetuam stationem pcrmanendi sub studuit boua?que conversatiospecie simplicitatis finxit,
postulaverat,
uis

res in diversa versaret, ut solerter perspexerat, secum

et Felicianum prooabi- B c Caprasium, Primum S. Fide passos fuisse,in lius non eodem die cum num. 21 et 22 docuimus, quosproin

Commentario

anonymus, S. Dulcidio d Ita etiam testatur verba dedimus in Commentano coeevus, cujus

num.
e

Qui ve<tudium veraciter omnibus praebuit. fulsisset, amabildum talis exempli forma ro inquilinis pro visibili limus extemplo subinde ei.^que notus fien et cxtitit corporis castimonia non patria incepit. A clericis vero
,

metrice Vide Annotata ad Translationem conscriptam, lit. c. num. 33 et seq. f Consule Commentarium Commentario loco mox citato. ide dictain metrice conh Adi Annotata ad Translationem
,

81.

scriptam

lit. f.

consortmm solum in amioitiam, sed etiam in sohto more eos receptus est. Cum rursus inter callentisque ingcnn ligena virtute claruisset, diviiue legis amator haud
exercitio
S

ribus et

Gallix fluvius,dequoetinfra. 2S9 tit. d. De situ Aginni vide Annotata pag. partes eres divisam fuisse, k GnlUam olim in

iGarumna

est

scribit

floruisset

extitit,

ubique proficuus
Haac

fuit

patientia et

humilitate

omnes

uibus
dia

obedivit.

cum

quo
cst.
tcclcti* S
'I

cunctis custoditorium ejusdem monastern q


l

antecellebat, et per omma ommorum laudabilis concorpleniter complacuisset, post ali-

de omnis divisa
lunt Belr;e rum lingua
,

etiam C Julius Cxsar Commentariorum Gallia est inquiens Bello Gallico lib. i, ita
. :

partes tres, quarum unam inooaliam Aqnitani, tertiam qui lpsoHi Celtae, nostra Galli appellantur.
in
,

omnes lingua,

institutis,

leg-ibus

inter sp diffe-

ofiicium assensu

omnium non immerito promotus


ecclesiasticum

dis custos con-

negotium curamque illius ordinabiliterque rite in bonis opedecenter gereret, magis magisque
li)

Porro

cum hoc

tractaret,

ribus

tam
,

docendo proipse faciendo, quaiu alios


causa tamen eo minus arcanum, cujus

cederet
rat,
'

ullis

ipin dilal

pectorii

temporum acquirendum facultas oportu r non d accedendi pro metu adversas fortuuaj mancns inter fra est, effectum voti suspendit,
brevi

a prosperis adversisve interceptum, non dilapsit*j sed quia suis antro intervallo ad hoc desiderabile

thesaurum

Garumna flumen, a Gallos ab runt Sequana dividit. EtpostnonBelgis Matrona et Aquitania a Garumna fluminc ad nulla subdit quaj et eam partem Oceani montcs Pvrenajos inter Occasum spectat ad Hispaniam pertinet, fallitur anonymus et Septentriones. Verum soli, ad differentiam duanoster, dum Aquitanicam innuit; Qaiiiam Comatam unc dictam fuisse Qallix, qum Romanis transah idemmnomentoti uti apud Bouquetum Vina erat, commune fuit, Porro Aquitaniam tom i variis locis videre est. lnferiorem Galliam vocatam desaris
Aquitanis
:

inteyi uni

jutdem Mur1,1,
,.-.

coi

pm
rt.

furto oufi

,ub diuturno locum opportunitatis expectando quoque tempore. laboraanxia mens persaepe 11 Interea dum quo ordine ureret ret, curaque intima cordis artam arduum opus perpetrandum aditum ad annuam magnaa quadam die orbitam
,

temporeJulii fuisse, nuspiam. invenio. monasterium situm quidem est in 1 Conchense Aginat in ea, quse Prima vocatur; Aquitania, situm est in Aquiut ante dictum fuit,

num vero,
cum

Conchensem locum in tania Secunda. Ceterum situm esse, anonymus traquibusdam convallibus tamen mappa geographica provincise
dit-

riperet,

festivitatis

hente

sumencum omnes ad communem refectionem solemniter convenirent; ipse pro occasione dam

Apparitionie Dominic s, sole revesolemnia post divina Missarum peraota

ecclesiasticx Albiensis tom.

Gattix Christianse

colli impositum exhiauctse Conchense ccenobium Fortassisuterqueauctoritaconciliandus est, bet. quibus Conchse habita altiorum montium ut
, '

cinguntur,

DIE SEXTA OCTOBias.


.

297
A
/
,

cinguntur, ratione, in convallibus sitx, seu, ut

batur

Hermoldus Nigellus scribit, valle sedere dicantur, cum tamen coenobium in loci editi
vitate

magna
decli-

ex longinquo terrarum intervallo suDervenientem, sibi praefecerint et tot mdig-enis ad hoc ministerium uptis, post, ,

quod alienig:enam

9 ,nncn,
,,,,

c-

jHII

exstructum
subluit
,

sit,

cujus rml/cs rivulus Dor-

habitis

eum
,

preeferrent.

Post infinitas autem

contrariavta;

dunus

et

eo forte sensu alter


et

anonymus

verborum ambages
inito

utitur voce suspendio, quo


Gallica pcnte.
ra

nunc adhibetur vox


lit. o.

consilio

et plurimas lameDtationes , unanimiter conspiravere ut , si


,

sors

fugitivos reduces
,

daret

aut patibulo suextinn-ueren-

Vide Aunotatapag. 293

spenderent
tur.

aut

oculorum lumine

n Vide rursus Annotata pag. 293 lit. o et lit. q. o Nihil hic de admonitione Conchensibus in so-

mnis

facta, de qua alter anonymus num. 4. p Consute rursus Annotata pag. 293 lit. s. q Universim ecclesix Monasteria olim dictx , exque prxsertim, quarum presbyteri communi

Missis itaque exploratoribus validis per viam, qua? ducit ab Agenno in partes Conchacenses , Dei clementia pro defensione servorum Buorum,
volcnte relicta ne totale exitium incurrerent ab ipsis insequentibus recta itineris linea flumineque Garonnse naviter quoque transmisso, ad
, , ,

utebantur domicilio
fiebat.
r

uti a elericis hujusecclesix


Ali

fines
Ili

Wasconiffi a regionis

festinanter

transiere.

Thesaurum neutro genere usurpant etiam


et

cquidem nutu Dei tam imraensa cordis ignosicuti feroci animo in ut rantia dediti fuere
,
,

cuinus Epist. 49

Poemate
8,

105, Folcardus lib.

Miracul. S. Bertini cap.

et alii scriptores

ffivi

ita aufug-ientes appropiando irruere ffistimavere ab eis retrogrado tramite recedendo sese elonga,

medii, inquit Cangius in Lexico.

vere.
I I

Yide Annotatapag. 293 lit. t. t Polyandrum seu Polyandrium, Latine ccemeterium seu tumulum raortuorum sonat. At inters

Postquam autem

in

se reversi

illusosque

"

se a transitu sinistro et

vauum

nove- nonagiw

runt

nimia mcestitia perturbati Ag-ennum repe,

dum

et sffipius

apud

tevi inferioris scriptores

(uti

hoc loco ) sumitur pro monuraento aut sepulcro a/pud H unius homiuis ita Cangius in Lexico quem plura m
;

davere et qualiter eis in via acciderit, per ordiarbis habitatores namque nem recitaverunt
;

iterato itinere rursus super boc casu commoti post fuga lapsos indagantes direxerunt, si forte concitato sonipede moram , quara prius fecerant complere ullo conamine pnevalerent. Qui sane
,

CAPUT
Aginnenses fugientem
ctce

II.

dum improba
corpore san-

agilitate

itinera agerent

quadam
-

cum

illucescente die contulit utrosque inopia in loco, Alhenca b proprio vocabulo

fortuna

nunc

pato.
cio

Fidis Arinisdum frustra inse:

Ibidem sub frondoso

sacri

corporis

vectorem
arboris
Ipsi

cum

so-

residentem
,

tegmii

causa

respirationis

reperere.

enimvero,

quuntur

factum Figiaci miracu-

quamvis
ita

lum

corpus ad Conchense
perfertur
:

monaad

infixa oculorura acie eum intuerentur, quem taraen mira Dei fortitudo afifuit c
,

non modo coropatriotam

quiu etiam civera


,

atet

sterium
illud

magnus

que clientulum indies domi conspexerant (y cui dietim consermocinaverant


, ,

concursus

tentata
:

frustra

neque statura eum inspibus oculis exca'cati vocis proprietatem audiendo agn ciendo, neque
runt.

totius corporis translatio

S. Fidis

15 Is ergo,

dum tanquam
talis

extraneus attentius
;in

elogium.
JUSUltCl/ ownv/v-" Posthffic scilicet nulli 1 * lentium prsestolans , advocatoque itinens socio, laeto animo cum raurecidivo tramite ad patriam
,

rogitaretur,
noctis
si-

si

formre homo, uti sibi notifi-

quieti deditus

sd

nusq caverant, ei visus fuisset , se prorsus meis vidisse verbis mcn-1 talem aliquem vir fecerat. De hac nempe interrogatioi oppido se Dei nimio timore perterritus
,
i

,<>,,.

7YZ;:;;~
""""

tetenderunt. Crastino dum eustos requisitua aDautemdie illucescente, C fuisset et raonumentum visitatum , vacuum cor-

2e

deifico

veloci

cursu

supra id, quod fuit, fingens, ratigata ne dignosceretur, huvelutiproquiete, ob hoc convertit prostravit, et vultnrn ad terram
,

membra

mo
ac

et tam omnes obtumultu permaximo in plebe etiam casumque rei m nlteruStupefacti concurrentes ut m arduare trum sciscitantes quem raptim cuncto pofama vulgo dilatavit, et fieri solet,

pore foret,

facto pretioso thesauro careret,


,

consodali

relicto,

solitarius

per

Catun
*

ses

fines

cum

sacris reliquiis iter oarpsit. Perint.,

autem Caturcum urbem

omn. manserunt diei sub spatio ibi industria investig^anhuiusrei vestigia perspicaci
tes
quffi
si

fecit. Ad sepnlchrura pulo regionis illius notura sacrascivitas conveniens er-o Virginisuniversa

fortuito

notitiam

desiderataa

aliqua indagatio illis occurreret rei inferret, q\

qu^e

reliquias

non reperiens
mcestitiaB in

cordis

omnis

rctas intrinsecus

iraraoderato dolore tacta, ita ut nulla


sede-

quam viam
derent,

insisterent, vel

solamina tanta^
rent;
coacti,

animis eorum
faciundaB
rei,

tando

sed quamvis tanto

mcerore sui

mfortunn
quos-

dum

i'n

tamen non immemores


,

dam ex

lter prpaequestri ordine commilitones ad

tandem cientes vare proficuosius

>rare sentientes, qmd agense frustra slab coujisolliciti hac re ambigua foret , omnia Agennum recidisuper

non

ignorarent.

quo perquirendo ten Postremo igitur scru-

intra

se

dicentes

elegerunt.

raverunt

qui

terg-a

fugientium
,

illud

secretum

sacrosanctum ferentium

celeri properatione mse-

creditur, lic.tuu, Revertamur ergo , forsitan, ut abire non est, qus pro Virgiuis meritis sibi * aliorsum transferri nonpatitur. nobisabstuli et

/.

ijuam n

qU

en 13 Mul'tis

loci clerus

enim opprobriis omnis ejusdem imhanc culpam sibimet non rainus


insultaa ca^tero populo ilhs

properabat, quam

remeantes , et cum E o videlicet pacto propositum eorum provein.vt sperarent quam et spe sua saltem in omni exquisitione
alifer
,

is

abslulit, Cl

taM

THANSLATIO alteea
I

8.

FIDIS V. ET M.
I)

^Mifrt.

domum

*.- Im <<" '"""""

adveuiontibus missis relatus a ndltus inauditus, ab "UVB __ tam inauditub, aD Martyris oorbdnctas Martvtis OOTquod a ctffiJVLar \ intouaret auribus, su.s molestu, reeuperarent , pc*t hanc
i

Tffi^" "^r
optimates
qu.
nil

pervcneruut

Agiunenses,

cu rumor

adversus eum conjur.ute8. ditionis principesinique Aqu.tenorum et Otton, * , asolio regio dcjecerunt, imposueruut, et ,llum pro eo regni
duci
,

feflf

Odoni

coronam

pus ultenus non iacturam sibimet

utilmscensuere quam sui iusilentio tegere, ne caTamitatis suaa casum dilvugaretur et in populo farn^ dedecoris proprii

regnare elegeiuut g. Translat.on.s d.em devo20 Supradictum vero pro Virginis veneraUon. tissima Chnsti plebs omn, ven: celeberrimnm et
a.ternaliter
fidei

ttc

moa /"

sibi

forutn d a,m(;i
,

corpui

servantu.

elegit, quem anuua oblartitia pnecipuum Cbr.st.au. asex uufversalis terra UUua
t

oncunui

uuc
totoque

modo

et ,

spirituali

futurum in De, laud.bus tnpud.o , omn.gen.s de.fic,


feetivun,

eultus ornamentis

omant, atque

reco-

vit
DUS

mulorum quominus * eruentas

mam s

Dei

usque hod.e quampluC luntA Ab illo ergo die pr.iat, em^apopu,orummu ltitndoad limina rel.quus vte Ufld Loue Christi Martyris p ,i pro couvenmnt , .t u ut dlffl creberrime undique pateat , al.cui u

Set
'l7 ioioeum wni(, uW crcui
i

Obtigit

siquidem,

cum

vicum

quem-

dam

Slm/vocatum,

assidua festmatione

Sc mcmoratum pbalangibusadveniunt

culter

u.s.

propriis obtut.bus * est, qual.ter obsttpantabus


i

nn moiiiDi

et redeunt,
,

qn

.,

nec ,mer nT

ntfrto.. piiffuil divinid.vmitua ,, iiiumtna ouidam, cui jam pridem quod iu ejusdem ?evelatum fuerat , illummaretur , udve.itus giQi s transmigratione boc a Deo prssag.uu corporis Ulius, ut n d B ftem ,d ipsum, lucem audaeter

Sm.nte?

f*Tt' _ m
,

a^
que

dum apte quautita monasteru struetu.a sit, Capere ,gnitud.nis

qu...nv. s

S
ov,lc

m;

demque lueubrantias
stenorum

sumct b ex more cum lumiuocturnas

my- E exercentespostorationum divn.orumque^ ad propria reexplet.ones cum gaud.o


et

S^
Signis

Varus.

Jostulando, petiit. et oculorum lumen .ece fum fuit, tetigit, repente Virgo vero eadem max.ma it Sed uon in boc plnribu. antum quin etiam in alii. subl.mata eat qu trans.tu a Domiuo
,

ut

ve amen

cto

enim pium ^Cwn populosum turbarum tam um J

mite monacborun, frequent.um ac-

hinc

/"

'

sttuctam no-

*
,

sancUquc servituus Chr.st. m.taut.a p c opo.tetraditione sutterre uon uatns Benedicti inquietationc et ipAue pro grav. molest.a d efavorem ducereut,

rmn
illnil

ba$l(icatn

iinnrfrr-

nrooter P

stili

prolixitatem

devitamus,

et,

ut lta

popolarmm
mgata g
rl s

d ca

per eam fierent, oi P ura mauu ircumcinctus, quo adversantium o n prxceps omni loco deUtnUt, sedula fuga ab

terrore port.tor

r
'

Tls autem,
sacravnm

T"

mcas""" cum sui corpons pmua se uauiuum ^" duf cum taero saun pqt ne est, ue ,,, Bm incurrere metuit, prasc.pue rogatus ipsum erga * prodere vellet, et qualiter

ab ipso qu. sanus effec.us est the port.tore , qm tanti rel.quiarum


*;
,

crebrum venerab,Btepham ft AWeruensinm bus qnoque ipso solert.ss.m.s qui et uuus ex l,s pnesuUa mst.gante , max,atque summope.e consulente monasteno adpulchritudinis basilica ipso miE post paululuin tempo, ,
,

l, a mndamento qua sacra, Virg.n.s corpus constructa est,

ZritaWD
sub.to eu.n

tumulatiom commendaretur
cunctis
illuc

conttuentibus

qno Uludque v.seutbu

MUM "^

assidue

pateret. Oratoni tg.tur

Lact

rei verttas sese

baberet, nequaquam

d.ffa-

maoh.natione architect.

consummato, atque leg

^^

"'''

a quoquam obrorteabcujus.njuria, offendiculum pra visus donum accep.t, poneret*. Sed et hic, qui magn.fi""" ac Ludio Deum Virgmemque laudans Iioc flagitautis precibus auuu.t. cans facilis se quam ceCbr.sti, colloquio fiuito, servus

maret, quoadusque

ad propria perteuderet

ne
,

tuua bened.ct.one *rtt .Hms matibus equidem sapient.busque

prrarcbimandritie oMisecrato,^

unm

uamque

intervallo, sed quas. duon nnibaudlongoterrarum ab eod.m v.co avulsus usualifus mibari.s
,

scilicetConchas,

S
',9

couveuieut,bus, simpUeiores Cbr.sti forent ad sauctam ele-erunt, qui idonei eccles.amquc , ad Martyrem a loco submovendam summa humilitate deferen-

WW
m
,

SrTdificatamcum
d

F
sollicito

putis

supramemoratum locum ft.it, ad jam nisu pereg.t, .ter iutentus omui

T;

corpus accedent.bus anlmo ad alm.ficum couamine rel,g,on,s Ulud

His

quoque

subl.mis mer.ti viris

ConchenM
Monaohi
'11^,
,

denis

om"

dM*9
l.oc

atque

;"'-

i(

onnfu

eSt
'"'"""
,m,,,a,ucc,
i, t

Omnis autem monacborum saciam L.. CUm mem sacramenti Sium cboms ,.m idem
,

Conchacenallator vici-

supremi e ut ad pondere fixum perman,.t sistente, tanto pers.steret.

Zus,

op.ficis Chr.st,

m.r.fica none ae-

aa,o

nitau

c/, ,cc, P i

advent atioue

procul in occursum ejus ipsms processioue sanct^s.m* sSItiabantnr, ex congrua


,

eorum

appropmquaret

v.del.cet audtta i-1^1ioet

ujusdam non Tui profec o


moutis
,

modum
sat
,

.mmobile

condigne

sacramen-

tum

attigisse

reverentes
ita operis

oratmin jejuu,or.n
pro

******

fidel.um turba obv.autes, Hartvri cum otera odore redolent., aromatum * cruce tburibuiis obsequiis Virgo beata citerisque dvv.nis bus jocund.ssimo , menteque uonore digno , corde est. Post ea quoque beuignaab omnibus suscepta religioseque peracto
,

^iPntes

nec

idnlteriuum perduxissent reputantcs, ne a- ieffectum maoerat.on. ded, uturn rursus parcimoni

incoept.o ad votum frag.l.tat,. vero adbuc culpee


,
,

nm

tertioque probantes,

sed minin.c labor

in

actu
s,

prffi coniorum

munia

r.te

cnm bymnis

red.verun totaniarumque cant.cts

1
per
eF

gcnd

Christi Martyr.s et beatirtim sub t,et gloria in templum, a honorificentia Cbr.st, speSalvator.s Jesu tulo sancti ac summi max.ma delicatum , intulere , et cum

corpus cum sum

fuUi

monastern v.r,, mardui nominis hujusce quoquam deeorum scientia inepta a


sive

rei

proficiebat.

Ne autem

tot

fam

casu super hac proterv.a untaretur, vel neu transcenderent, ex

SS>-

dal.ter

Ircentissimo sub dihgentasim cautela in Februariarum die venerab.uter custodia xix Kal. quippe tempore Carolo Mstatnerunt ; eodem
I

idem ad nlVctereutur, sacrificium tentare sese pemtn.de[ocum deportare ulterius

V^dW* prmlibatum
suum

>

uore

Francorum rege

imperante

quem

suae

incmptum 23 Deinceps videlicet Dei nutu veti.um sibi eitum et a

illi-

cognoscen-

DIE SEXTA OCTOBRIS


quapropter corpori iuper
tlruunl
tlic-

tes

juxta prsedicti

sanoti

ac

summi

Salvatoris

Jesu Christi altaris latus posterius ex omni rutilantis auri


mirificse

cam

mugni/i
U

gemmarumque coruscantium pompa

contempsit opima, Flagris, ense, crate, victrix spreto Daciano, Nobile vexillum revehens super sethra triura-

Pro

te

virgo Fides

ssecli

cam,inn<
U$ po$te

iclo

ram

machinse thecam fabricari conati sunt, sub qua dignissima Virgo obsigillata feliciter in Christo quiescit , ibidemque haud dubio ;ib innnmerabili populo frequentatur. Quas equidem adeo
multipliciter

phi.

Urbs Agenna rosa unda profusa Primo fovens corpus sod post
,

cruoris,

gemuit

silii

demptum

hoc

in

loco

Domino per
illius

Nunc

fruitur raembris

humus

his

Conchas quo-

meritorum insignia mirificatur, ut salutaris


flictis

que
Et,

sacriSj

opera in cunetis languidis, diversisque malis afostendatur,


taliterque
csslitus

Luciferi et talis radiis micat inclita tellus.

glorificata,

jubilat

Christo

geminis

ter

laudibus

de virtutc seaftdit in virtutem; hujus namque prudentissimse Virginis egrcgia gesta atsuramoteque prodigia, eo quod multnnn.li
quotidie
,

Agno,

non hic asserenda pesstrjnffj nequeunt quod scripta quin potius idcirco assumimus sunt, omnino praetermittirnus. ed si quispiam avidus voluminum scrutator est, qui horum notamina adipisci degliscat, Codicem Miraculorum

nusque

Qui decus hoc sumraum meritis concessit eorum. s stella, Fides, Supcrum tu maxima
CiV'
1

ul

concm

spes,

pompa, salus,
lux ^ ue
,

virtus

flos

gloria, "'^eripta.
-ancivis!

AstrilVi.i

quffl

cum

Domino
,

regnaris *

in

n ejus perlegat.
*$uppl.
|iroili-

aubi,

"s?

Quse lingua, o lector amande, quod pondus elegantise sufficit sat condigne promere Mar24
tyris Ohristi

Erige

tu

muiidum precibus
t...

sua noxa cadu,

cum

gia veliimiU

tam

inclitae

*? quisve
i

effieax

phi-

guid

Kp '-di.-t :id inlosophus mille raodis carmiuura tegrum Laudes ejus meritorum? Cedat nempe \cliademicum o SU8B virtuti potens studium ;

Quocirca, pia Virgo Dei, succurre pusillo, Plasmate mortalis sexus is est, quia pulvis, Pondere neu carnis Christi superetur imago.
Spiritus
a?therea redeal
,

sed viptor ad
sine

astra,

omnis ars sophistica p non prsevalet exprimere culmen ejus gloriae. O per omnia Virgo
nain

Pax

ubi

pergetua

lux et

tempore ve- e
cselica
re-

ra,

beata
in
sti,

paradisi incola

Angelorum

socia

quae

Sceptriger

Altitronus regit et

qua
,

carne posita, pectore anhelanti Christum siticui militaliter pugnando bellicoseque trium,

Haec

pie

nos

facias

Rex

rcgum

scandere

])hando

hostem

devicisti

trophaeumque nobile

oeli

super astra revexisti, et quem sinms desidcrasti, felix hujus mareundem sponsum accepisti. garitae meritum, et o magnum atque inaestimaCujus anima Dei bile jam dictura miraculum Filium amplecti meruit in caBlis, hujus rcliquise suo nomini speeialialiunde adveot, doraum ter adsignatam, possidere cupiebant in terris, ut misticum hoc non vacaret quia sicut sponsa in
! ,

Quo
Hoc

tibi

magnifica

modulemus laude per


,

se-

vum;
Pater,

hoc Genitus

hoc Spiritus annuat

almi:

ANNOTATA
;,

aula siderea Sponso cselesti juncta est iu excelejus habitaculo sibi copularetur in in ite
,

],

ra duvimus in Annotatis pag.

20:1, lil.

irais

quo dilecta dilecfcum nusquam desereret neque ullus locus dilectionis eorum vacuus con,

b Acli rursus Annotata ibidem,


c

Prodigio adsci
ut person

staret.

Ag,
, ,

int

deturanoi Arinisdu
sk

<juod
ile lle

Fides o alma 25 Salve , inclita filia Syon inter choreas collierusalem supernoe alumna dies ruscans Virginura , ceu rosa et lilinm. dies colenda, dies praedicanda, quse veneranda, talera florem in hujus mnndi protulit lucem. O
,

fieri potuit,

etversipellis homo , etmox

um
ix

fingens, faciem in terram conx

uno y
are

momento Aginnenses vultum


quiverint.

ejus

<

eensis, talis gemmse niraium felix tellus adornata pignore, talisque lucernse, quae resplencompfca tali ludes fulmine, gaude e1 plaude mine quod fnlget super sethera , ceu sol inter sydera. O decus sublime polorum, corona Martyrum, latnpas Virginum, facie renitens formosa, ut stella lucidissima, de thalamo llegis proI

d Cons
,.

otatapag.

98

lit.

zet an.

yide,qu& de Mgiaco diximus in An


Utt. aa.

sque

loci

distantiam exhibet

mappa geographi
c tlT
.

stianxauntaxat
putatis

erum anonymus
,

leuas Galh
anfractibus
loci

viarum
metitur.
in

cedeus
lsetare

decora
puella

ut

admodum

rutilans

aurora

utriusque distantiam

generosissima , pulchntudo enim tua meruit, Amatorem Christum, verum Solem, cujus splendor et speciositas oaeli superat fulgo-

rem, omnemque sestuantis


,

diei serenitalem.

Ipsi

quoque tngenito Eilioque ejus Unigenito cum Pueumate Paraclyto honor doxaque q corapar per
iiumortalia soecula sseculorum.

Comnvm. M> </isjti</ata a nobis su h Vide '" Commentario Bullam Pontifict Paschalis Tla numentario num. 58. { dicta
g yiole mvnliuin
t

quse de epocha tronslaiiouis

ii

:;i;

'pns.ulesis,
<<

quse de Stephano f/ dix\

Amen.
quae

dc*

26
I

Omnium Alpha

Deus,
*,

suut

tibi

r
/.

doxaque limbus
Orbis qui globulura Pulcher cunctigenis
ll.nid

cl

Itrmnus

finxisti,

qui vel abyssum,


et

nam

cerneris in creaturis,

Commentario n Legendum puto adjuxtata quas vox m\ 1 Porro vide sevo pro juxta posita adhibita fuit. 58 et 55. dicta /'< Commentario num. pro ni Sacrifioium hic, utietalibi sacramentum,
,

...v

secus in Sanctis

mirus fulges

enor-

mis
Octobris

Ceresacra seu sacro S. Pidis corpore sumuntur. terum de frustra tentata hac integri corporis
41

Tomus

ejus

III.

300
i

TRANSLATIO ALTERA ia
,-^n
nrli

S.

FIDIS V. ET M.

^slfTAVi **. * ;:J**'


c

Cnmmentarium a num.

o*.
,

"'" ioa

MIRACULA,
auctore Bernardo
,

"Tft^
verat

Forte anonpnus norecte copioseque disserendi. me


illud

Academicum

studi

kMUgU

artem

Andegavensis

oratorem, si sim, uou ex Rhctorum


Bpatiie exstitisBe.

Ciceronis modo sim


.-

Ego autem
aut

fateor,

officiuis,

etiam qmoumque sed ex Acamhus

conscripta a. scholae magistro,

lypseos

h. p Vide Annotatapag. 294 ft*. Sancto honor et glona. q Id est, et Spiritui principium /iiorffl illud Apocar Upha, H#rf, B: Ego sum Alpha et Omega,

Ex

Suecm, signaantiquo Ms. regina?


to

744, partim

collato

cumeditione

cap.1,%

prinoipium et finis. s Chere a voce Groeca


oet
t

y^z pro

salva, ave, aclla-

anonymus. , suDQumgne wrsus, qui in apographo nostro adeo male torsequuntur, vet anonymi inscitia

BibliotheLabbeana tom. 2 Novw cceMss. apag. 531.

mtio adeo luasatt natiet implexi, vel descriptons nulla ratione ad metn ac deformati sunt, ut quicennt. Quasyntaxeosque leges reduci a me censui, et cel ideo tendos propter eos l mdicare serUm, quod nihil notatu dignum

PROLOGUS AUCTORIS

px

Collatus tom.

cum

editione

Mabilloniana

deantur. ponitur oratio quse, u In fine apographi nostri u


.

4 Annalium Benedictinorum

uUarbitror, eademest, quamTillemonUustom.* pulchram Monum. Eccles. pag. 753 Nota satts
1

pag. 703.

vocat

Tntegramhicsubderemsum est quodnon et narum ad posthumam S. misgloriam factat


,

miraculisjamnuncedmdisfidemetiamconctltet.
Eis verbis concepta
des
,..,,!

est et

.-

virg-o
d

preciosa

Sancta et bcnedicta Fimartyr glorloaa, honor

Sberto

O auctissimo atque hominum Carnotano episcopo,


c,

doctissimo

Ful-

Qua /"
bi
..
,

Bernardus scho-

dala occusio
ibendi

beatitudinis donum. lasticorum minimus, summiB

mf-

raculaS.Fidit,
c

tradisi,
Cliristi

ca>lestis

Hierusalem mar-

Cum dudum
fruerer,

atione Carnoti vestra sincera conver scribendi cauaccidebat erebrius, ut vel

sponsa, dulcis ac dilecta Dei saecularium voluptatum ica, quas, postpositis tantum concupisti sitisti Christum illecebris marnec unquam desiisti, donec per

nrita

desiderasti,
tyrii

habes, nunc gratiam ipsum invenisti, nunc visoque sitenes,nunc vides, quem desiderasti, illum amdelectaris ne fastidio satiaris. In illo quem desiderasti, seplexaris, sub umbra illius, dulcis gutturi tuo. llh vox
,

martyris, qua extra musa vel orandi S. Fidis adiremd. sita est, ecclesiolam ros ejusdem urbis nos aliquando inter oonfe, Qua de re memini liin ment.oncm S. bulationia colloquia ineidisae Conchaloco miraculorumque ejus , qu in * co^nobii, ubi saerosanctum corpus illms censis omnipotentis Christi muveneranter excolitur e, Quae quia part.m vulganere * fiunt assidue.

Mabil. Ooni

chal

Nabil.

om-

des, et fructus

ejus

Ipse tibi impetua dulcis et facies tua decora. sublimat ut reginam , fovet ut rat ut ancillB , vevalida ut mors filiam, coronat ut amicam, Et quomodo majorem hac dilectio. fuit stra quam ut pro invicem dilectionem haberetis modo neponeretis; et ideo indissolubih
, ,

rium

fama

celebrari

videbantur,

mas

xa

est caritas, totiusque felicitatis plena vestra

aliliter, iuaudita habebantur, haud Vabi taa fide rejiciebai.tur (juio labulte commenta vol.mtatem Mabil.VA lutn per men * cum , quod verum erat, ileri * non poterat , verique opinio pene Dei silere discur.eret, panla- F uuiversam Europam jam oer imcorde tacita et oblivion.s tim subiit mihi in sancbe Martyns ha.

partimque quam maais

aipotenlia
bristi

'

paens

r spirans '
inclita

odorem tern et caelestis femina Eides


vitae.

Oramus ergo
,

te,

quam

post in-

Dei Genitncem Macomparabilem et omnibus sanctis Virginibus miraculoriam pene ut nobis peccatonbus insignia
deificam

* studio diseendi ad.rem. Pobitacnlum eadem ut vot. inde facti huc stremo adeo res rediit in maoblivioni diemque, ne daretur
,

cogitatio, uti

ipsum

Mabil

tempus

rum
in

praeferuut

prajsenti

vita

subvenias
,

atque apud pnssiet

mum

Redemptorem tuum
cernere

cere studuisti, et in

quem nunc

angelos

cupis,
et in

hac vita plasemper inter peccatorum nostrorum


cui in
judicii

nuali codicello notaverim f. qua ad urbem Ande 2 lnterea causa extitit exoratus nrbis episcopo g * ab ipsius ff avum per inafere per trienn.um fransmigrarem, ubi tempns Btudn confitear, nes nugas, Ut vemm qu.ppe botermiuum voti
.

inodO
eoi init
tewi

indagori^

Mo&.Ande,

.i-m

veniam impetres,

supremo

die ven-

maxiprecibus turi Judicis iram tuis sauctis nos miseros mam lenitatem ac bonitatem contra gehennse mcenconvertas. Quatenus ab ajternis
diis liberati, et

couterens, exceaei uam opp^ortunitatem

9
-

cum

faeliciter

Beatorum consortio conjuncti teaetemare mereamur in caelis. Amen.

qu succeexpectabam cnr occnpation.bus , adeo dentibus multiplicis nt vereddidit dclusum me alsa expectatione quo magis linea claustra captus, luti niscis intra malis .mpUcaconabar, eo gravioribus evpediri specie * advers.tatis Tandem vero ne sub
,

Mab

l.unni x"'

Mabil

oh

consulere, cum etiam 00desidi* mes viderer fraude mipene inextricabiles diabolica
cul os et
;

er

QSf

Mabil. r,rie * parari laqueos, prorsusque arhi persentfscerem abster- scntirem de bon.s te^nimica a cceptis cogitantem e -penterebus.addesideranm postpositis eri

"

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A. h

301
A.

g-loriosas
te,

Martyris

mausoleum,

Domino

ducenS.

Runi

perveni. Hic ergo

de virtutibus h
inquirere,

Fidis
di-

AXNOTATA.
a

ila&.post'i'"
111

priusquam*
davit.
,

sollicite coepi

tanta a

versis relatoribus ut,


nisi

audiendi

miraculorum affluentia abunessct ardens animus,


cerebrum.

Apographum nostrum
S.

antiqui codicis Ms.


:

reginae
ris,

Suecix hunc pnefert titulum


Fidis,

Incipit

nimio

tredio

afficorent

Vcrum, quia

Liber miraculorum
editus
a

virginis

et

marty-

jfofi.

ultionc

ipsum hominem, oujus oouli violenta avul ne* radicitus abstracti fuerunt*, et postmodum
salva
naturaa
intcgritate
in

stro.

Hunc

Barnardo, Andegavin scholae magiporro Bamardum, seu Bemardum,

Mab

fucranl

reformati,

ipse

videre

hac etiam hora dictandi viattestante universa prodcnte id, tamquara mirapriraum provincia, novi i culorum fundamentuin caeterorum, lectioni inserendum puto, non solum sensum e sensu, sed
merui, et

deo,

nunc eodemque

non fuisse vulgarem ludi magistrum, sed episcopalis scholse prscpositum, in Commentario num. 88 et 94 monuimus, b Idem apographum nostrum sic habet Incipit epistola ad domnum Fulbertum, Carnotanum epi:

scopum. Mabil. vero

legit

<

amotenura.

etiam verbum
tordiens.
'JfaW/.reli(jiiorum vcro

verbo,

ut

brevitatis alienus,

longam

ejus ore audio, lineam narratiosatis

ab

c Pulbertus, cui scriptores Historim litterarias ssepe alibi Sancti Francice tom. 7, pa

Posthaec

vero pro redeundi

festi-

Uab

lique

iuit
k

an fcrcnda

natione perpauca adjicere miracula reliquoruin* pulchriora, summa brevitate cursimque nc antiquiora, et quidem, quae aetate nostra non suut promptu, non fabulosam quorumque testcs in mesed evidentissjmam veritatem elicuerunt* k, quo in patriam, Deo duce, ferendum*delibero;

titulum adscribunt, vario nomine in variis Mss. appellatur; alibi Polbertus, Fulpertus, Iflbertus et Umbertus, alibi Wlpertus, Wlbertus, imo et Wilbertus dicitur, uti testantur laudati scriptores Historuv litterarix pag.201 Nota 1. Fuit sant m minus, quam doctrina illust7*is antistes,

cum
ctui

videlicrt diligentiori datus otio

abundantiorem

le-

B
uii
*

lectionem.

eur

pi

ergo,

mortaUum

doctissime,

cum

acce-

aliit ip

K ribat,

quidquid

quamvis indonon tamen simct recte dictandi imperitus, credenad audiendum, nec facilis ero ad
aut
potius,
si

tantum positionem milii narratum fuerit,

corrigej

nam

clarissimum sui temporis eccleGaUicanm lumen passim vocetur, atque in ue ejus morte studium philosophise humai K ac divinorum dpgmatum in Francia periisse et glortn sacerdotum psene cecidisse du atur tuni, cum epist opalem gradumanno Christi assecutus esset Fulbertus, adocendo non destitit, scholamque habuit discipulorum undequaque con-ut
ito
i

m&

dum;

ftedum

tibi

videtur,

stilum
tibi,

imparem materiae materiam polluisse, tute unice in quem & salva benevolentia mea nobile sapientisa gradum D iosum thema nobili gloriosoque Btimalo stilo corlo decoraturus sume, ne veritas
,

fluentium frequ noster Be<


bertus,
7 II
i

v""
Qualis in

inter fuit
>'

Fulto

ipulus

Adelmu
' I I

udatus

:l

/""./

Heu! quanta dignitate moralis indu Quanta rerum gravitate, verborum dulcedine
Explicabat
altiori
;

bus horreat, ac per hoc res optima tamvilescat; nam tantam talemque historiam, aapientibus, occupasse, praesumptoris
in
' .

potius erit

improbitas

nisi,

quia

causa

quam

ut

Mah. nccluni sicut

medio prolata me ab hac audacifiB noxa facit immunemj quoniam*, ut manifestius edicam, caBlestia miraoula}, nunc dum sunt indubia, a scholastico, quamlibet inn0 va* e1
:

Floruere, te fovente, Galliarum studia Tu divina, tu humana e colebas dog-mata, Nusquam passus obscurari virtutem desidia. Aprilis in Prsetermissis p n Prseter
i

856

Ch
st0
,

ta

col.

1113 et laudato tom.


eat

Bi-

pag. 261;

quibus etiam fa-

tponU
aiu tuii
haberi
lat.

fidt

m spe Qua*m ab ignotis mundi partibus o expectari. dubia oratorem Brgo non adeo culpandus mihi videor, si C exprompteradivina? gratiaa munera pro viribus ut id re* coiitendo, cum ipsa scriptorum inopia, expostulat. De catero, qui i agamj vehementer
!

docto,

tate

utcumque

tradi

litteris,

rina, quitali tantoque prsesuli fa-

miliaris prss

dE<<

arecen- y
71

um.
e

Commi
/,/

aliam
a
ir<

8.

Pidi

in Galliis ecclesiam.

yide

,/,,

,,,

ommentario
ui
i

num.

poilu-

hoc lecturi

estis,

moneo, ne

in

Mabtf.propalarc
/

Mtihii addit
i

misei

concordia soandalizemini, e rum quaarentes l ; non enim permittit me instans nisi redeundi necessitas ad purum investigare, sine detrimento fruotus* ininime sunt ea, quae scriptura prffitermittenda. [Jnde non hio in hac
libri,

hujus scripturaB atiam tempo-

fNontantum

quasivoto,

ores

arissFram
voto stricte dicto
s

ansse f ipsaejus

inann

j0re

dieauesumm
ciseib
isent,
Bt

" taL
resHistoria UtU
n ab And Andegavensi

quem

de

virtutibus

S.

Fidis,

Dpo
,

sed ordo rante, exordior coraponere, annorum concordabit sirailitudo, quorum iumiraculorum veritate diligentissime a me exqu i.ili pleno quia nil.il verius, precor, ut fidem relatui ne vobis sanctae Martyri corde accoraraodetis postraodum minus derogasse sit satius, aut po,

iscopo evocatum

fuisse, ut

schoi

qusequidem hocmunerefuissefu Bernardidictisconsonasunt,verumquoda


Andegavenst
Vindocii
>"

ipstus

f***
I

n"

,quinempe,ut8amma

tius,
*

Bi

rei

prodigiosaa inusitata

novitas vos per-

turbat,
Mub.
q
:i

VC-

,n

fralei ni

tatc

omnia corara* fraternit.tr 01 terratenus peto, uti nostro terapore procumbens et vos non tara orationis, quam eausa experientite,
id

BUper

H trestom.* Gallise Christianm pag Andegavensi ecclesise prsefectus anno 1010

>
ntsi

vel

Uquidem omninocertum nonvidetur, "' A Huh citius, quam anno 1010,

intempequoque, me regresso, huc veniatis, ne cujus veritatem falsum judioetis inexperti,


ultro propalabitis experti n.

degavensem sedem tenuerit;vel Opert admon0 ii.io, imo et 1012, manum quandoqutdem trtenirdus statuatur;
ntutn

MIRACULA
302
K,

S.

FIDIS VIRG. ET MART.

B..,..o.

niumfereAndegaviexeuca,,

priusguam

n se Con-

MIRACULORUM
cauli,prudentisque P artes omnes Bernardum, eas hissalissuperqueUquethto explevtsse

LIBER

Kwnf.
1

ur

*,*

rfo.-

refert.mertto
nn "**
,;/,/
-

CAPUT
De
Witberto,
evulsos S.

I.

habeamus fidem.
norum,

seu, ut Onttnet ehronologicum,

miracula

illa

facta *n<, ordinem

mUitudinem, quorum

esset ve certa explorataque

cujus

oculos

radicitus

Fraternitas

^ ^^ ''^f' ^2
cum ad

Fides redintegravit.

ZSLtar,
clericic
I

*t rf episcopi

WP%*f

.a*.

?'

'

butum etiam

simpUce saci OflH epwcopo a quandoque fuisse, vel hinc

Mri-

mamfe-

et beaadhuc in pago Roteuico a, ubi requiescit Fides, in vicinia vici ltissima virgo Geraldus noConchacensis presbyter quidem *

T gitur

cai

A suscepta
S.

ad

FidempercU
nti

grinuttone rcr,
i

^lnapographonostroadd
la

quenti,, de

Explicit episto-

habuit consanguimine, superstes habitat, qui Coufirmatione b filium, neum ac in Pontificali

U
'

Wr:lBcipiuntcaptulalibri8e.

wwm.
S
.

9U

<?o

quo vide a nobis dicta capitulorum elen94. Porro tta s<?


radicitus evui-

m ;*"""

habet jn nosoro apographo De Witberto, cujus oculos I.

vernaculum nomine Witbertum , suae procuratorem strenuum. Hic rerumque suarum gratia ad Conaliquando Witbertus festivitatis * perrexerat, completaque de more solenni chas

domus

(in

quidam
b

'

E
*

Lab. Con-

sos S. Fides redintegravit. miraculum. 2 De Gerberto simile

Cap.

3.

De

eo, qui irruens in

monachum

S. FidlS,

lucubratione vigiliffl c, in crastino, id cedibat tramite, ipso solemnitatis die, recidivo prtefatuin domiuum cum offendit sinistra fortuna commotuiu. suum, occulto zeli odio adversus se cum peregrino habitu oominus presbyter

est,

in

Hunc

occubuit praecipitio.
tempsit.

assurgere conCAr.4-.Deea,qua3 sacrs3 imagini

cerueret,
ita

et

atfatus est

* verbis pacifiois in primo ag-gn Bcce , Witberte, Romeus d, ut


:

Lub

omititi

video,

effectus

es ;

(sic

enim

in

eadem
r

patna
:

ct

CAr
Cap.

5.

6.

Defilia vidufflcaec annulum, De muliere, quae usurpavit

quem

reliquerat. altera moriens S. Fidei

Sanctorum peregrini appeUatur) et Fidis Etiam, domine, a festivitate S.

respondit

Cap
est

De improbo mercatore. quadripartitum gestum Cap 8. De pucro, in quo


7

Caf.

miraculum. 9. Item de
10.

casco et claudo.

Tum vero de caeteris quasi amicabiliter exquisito paululum sese dat licentiam abeundi. At cum respiciens post tergum Judaic proprterirent, sacerdotem, qui ditionis sacerdos *, (si tamen
vocari faa Bacrilegio sacerdotium contaminat, opperiatur se; quem jubet homini, ut paulisper a suis utrobique valiatum tencri
lotcs

Cap. auxilio liberatus est. ad conterendos ferreos coinCap. 11. De eo, cui

De

eo, qui a

suspendio furcarum

S. iidis

consecutus
prfflcepit.

mox

F
ille

attulit. pedes S. Fides martellum qui praemomtus Cap. 12. De eo,

8.

JMfi

per

et de mirabih fenestram turris saltu evasit,

asino.

Cap
toque

13.

Iterum de Gerberto miraculum.

nimio mctu mtresummam* cujus criminis arguatur, permiscens, dedit contari ccepit. Cui vir perfidus hujuscemodi* factum Malum mihi fecisti ct pejus
6

Quod cum

vidisset,

!i
/,,

uberto,ob
,

""

cui

.,,/

suspectw
Lub. suromo
Lab,

responsum
ire paras,

trat,
'

Cap! 14.
S.

De peregrino

captivo et vinculato subi-

et ideo

non

aliter,

quam ipsis

tuis ooulis

satisfaciensmihisuppliciumdabis. Nec tamen aperdesignavit modum culpae; tius, quasi pra3 pudore, zelotipio namque est sacerdotibus inhonestum de causa judicium; siquidem hujus mali suo agore
e

Fidisauxilio liberato.

minocitei

Barnardi ad S. Cap. 15. Reversio tertia illuminatus jam obiisset. quod Witbertus Fides gladio percussum Cap. 16. De eo, quem S.
mirabiliter sanavit.

Fidem

et

de Cap. 17. De quodam Bernardo Fidem venienti in via S. et de mirabilibus ipsi ad


ostensis.

morte suscitato,

Cap. 18.

De mulo a morte resuscitato. Cap. 19. De reperto accipitre. Cap. 20. De puella contracta. Cap. 21. De contracto directo. liberato. Cap. 22. De rustico a daeinonio quadam puella simile Cap'. 23. De

exorta. de suspicione stupraudae mulieris erat culpa? purgavero, ut erat rei ignarus, omuiffeuae Ecce, inquiens, tionem satis confidenter profert. quo tibi suspectus habeor, domiue, omne nefas, legaliter refellere pasi est, ut palam detegas, posse, quo pacto ratus, non ajstimo inveniri incurrere deiram tuam tuorumque fidelium Cessent , inquit, cessent

llle

beam. Ad quem

ille

superfluaa excusationis

ambages jam
;

emm dudum

miracu-

conclamatum

oculis oareas. est, data sententia, ut


insistere, lrre-

Lab. omiii<'

sagitta vulnerato et per S. FiCap. 24. De milite dem sanato.

At ille gladiatorio sibi animo illum* immineparabilemque suae destructionis horam cerullum preci locum fore ultenus re, nec prassenti difiineus, adhuc tamen , quamvis de Doaddidit dens salute, hujusmodi clamorem
:

illum

mine,

DIE SEXTA OCTOBIUS.


ininr,

^Oo
,

indulge

quaeso

veniam

et

si

non pro-

sopori

dedisset

astitisse
,

sibi

inerarrabilis ele-

a. Btn>.uuo

ambooouli ,,!,. nuaeoellunlur,

saltem pro amore Dei et S. Fidis , cujus amore in prsesentiarum gesto sacrum peregrini habitum. San7 Ad ha;c torva bellua ncc Deura, nec ctam ejus magni pendens, efFero furoris rugitu
pter innocentiam

meam,

gantise visa est puella


-

aspectu angelico atque j'j * e x. serenissirao, facie candida, roseoque rubore guttatim respersa quae inasstimabili vultus vigore
,

P ttannnm
a PP aret
l

omnem humanum
titas

superexcellebat decorem. Quanvero non alia erat, quam ea quae passio,

frendens
ita

diu conceptum blasphemise

venenum

nis
laris

tempore
,

fuisse legitur, id

est,
i
;

statura puel-

'

l.ub.

<|Uorum

Deus, nec S. Fides hodie, inquit, te liberabit, neque cos invocaudo proficies, ut a manibus meis irapunitus abeas, neque eo confugies, ut ob peregrini habitus reverentiam, cum sis mihi iniquissime injurius, te incontemptibilem inviolabilemque habeam personam Ilis dictis, jubet horainem dari praecipitcm, oculosque inuocentis violenter eripi. Sed cum nullum suorum ( qui tres tantum erant quorumque * nomina propter barbarismi prajtermitverbis evomit sacrilegis.

Nec

vestes erant amplissimae, auroque per totuin intextaj mundissimo ac subtili picturae varietate circumdatae.

necdum

provectae setatis

Manicarum
depeudens
gnitinlinc
capitis in
,

vero
in

quantitas ad vestigia usque minutissimas rugas prae sui macontracta


;

.-ubtiliter

sed et ligatura
binis perspicm
pusilli cor-

orbem complicata

bis

candoris emicabat margaritis.

Verum

poris habitudn nihil aliud mihi significare videtur,

quam quod
11 Oris

passionis tempore (sicut diximus) juve^


,
,

"

I.nb

ad tantum facinus impellere timus illura ab eisdem saltem gravari impotuisset petrans, repente idem elapsus ab equo, digitis quibus sacrosanctum Christi corpus contrectare*
horrorem
,
) ,

nis Legitur fuisse k.

autem qualitas

quantum

fas

rail

mirabUifor-

discernere , huic, cui haec visio apparuit mirabilis habitus,- non , ut reor, sine causa
titerunt;

"""

ex-

"^ "" "

lare

consueverat,

sui

filioli

oculos violenter abstraprojecit.

nam

pra;clarum

in se ha^c

eadem

ge-

xit,

humique negligenter
virtutis
,

Non

sine su-

premae

prsesentia, quae
et

non sinithomines
invoiuju-

runt portentura; siquidem vestes meusuram \* armaturun, >ivc protectionem sonse excedcntes
,

divinaB curas exortes

semper adest prope


facitque judicium

exuberantis
te figurat.

fidei

possumus acciperc, quarum ausubtilitas pioturse,


i

cantibus se

in

veritate,

reus fulgor spiritualis gratiae illumin^tionem aper-

nam
quot
(uiis

patientibus.
,

Quid
nisi

manicarumve
est
li-

Xam, qui tum ibidem affuere tinuo niveam meruere columbam


8

cernere conaut certe, ut


,

rugositas,
fert
?

divinae sapientiae

,.

viio

ipse

adhuc
qua3

patrator sceleris solet


piea
,

asserere
,

pica

,'ite,

Et merito in principali corporis parte, id per quas sunt visaB quatuor gemmai
,

'

Lub. vel

cxtitit,

id

est

*,

columba
in

ocellos

quido principaliura virtutum,


fortitudinis

prudentia.', jnstitia?,

miseri, recenti cruore jllitos,


eepit

ipsa

hora sus-

ac temperantia?
/.

possumus advertere
Fides, quia notitiam
t

supraque moutuosie telluris altitudine elevata, ad Conchas defcnv visa est/. Nec mirum, si Deus aliti picae oculos ad tempus servandos credidit, qui pei; corvos olim victum Helia? in deserto pnebuit vel forte ut Diviuitas voluit, ales dubia venit, quae nec bene animadverti potuit pica nec bene columba verum inter utriusque avis qualitateni non amab
, ;

humo

quadruvium
ta
Spiritu
,

Quarum

S.

perfectionemque habuit,
caeteras

ac penitus Sancto affla,

quoque

ab

his derivati
luit,

intra

viscer.

omni-

modis Altissimo placuit; ac proinde non


sumrai boni, sacro martyrio immolandim semet

curamque Christo obtulit ultroueam quem Restat faciei qualitas stam m.


,
,

holoi
licct

pri-

bigua

fuit

discretio
,

cum
nigro

hi

quidera
aliud

candidase

mam,
quia

ut a

relatore
in
,

didicim
est
totius

misissemua
nostra

tam columbara
perhibet,

ille

vero non

vidisse

ultimara tamen
in
,

expositione

pouemus

quam picam
irapiis

distinctam et albo.

eadem

qusB

vita-

summa

Sed quia Deus


pro
viso

terribilis, mitis vero

appa-

finisque

caritatem

siguificare
faciei
;

rebit justis, fieri potuit,

ut iusontibus quidem ac

scelere

tibus candida

couscientia ingemiscenspecies visa fuerit, scelerato vero


tacita

candorem videlicet dorem qui nitore


,

sentimu bene etenim pei cancolores

sui

alios

vincit,
,

confusa.
fusius.

Quod tamen idem cum


ductus,

vidisset sacripro-

legus, poenitudine

lacrimari eoepit

Cui ab uno sociorum ejus idem facere incassum tardeque, dictum est. Iudeque abiens saoram Mi<<;e celebrationem postea, aut propter aut quod perpetratum scelus non pra^sumpsit
, (

virtutum perfcctissima quem ruborem, qui martyriurn insiuuat, DO] nos ante ut a nostro relatore accepimu.s, praeabsurde misimu^, quia ad martyrii gratiam absque charitns

intelligitur

eminentia nequaquam pervenitur virtutcm Deo gratissima carissimaquc itaque


ritatis

'

l'i-

des

inviciabiliter

n servavit, quando pro

illius

vcrius videtur) propter


neglexit.
i

rera

saecularem omniuo

amore intempestivam morti^ accrbitatcm inhianter expetiit.

nl-

w U
/

ii

9 At vero mater hujus Geraldi, laesae innocenvehementi affectu compassa, praedictum WittiflB cunctaque sibi necesbcrtum domi receptavit saria, donec sanus factus est, benignissime sup,

VI

Mox

vero, ut ad incmpta
fulcro
cubilis

redeam

eadem VOnd/gu
ad;;;';

Beatissima,

innixa, supra dexl

dormientis

malam
infit
:

lcniter suavitcrqiie

manu

mota,
ait
:

sic

Dormisue

peditavit.

Cum qua etiam eadem tempestate

ob-

Quis

es

qui
S.

me
Fides.

Witberte? Cui 70casP At illa re


,

ille
ptui unij

versatus fucrat, uou tara ex prsecepto sui senioquam ris g, qu:un declinando atrocitatera ipsius, in illuin idem senior, saevior solito exercuisset,

dit

Ego sum
:

Ad quam
nifli

ille

Quid
At
\

causa3 accidit, Bera o, Nihil aliud, respoudit

ut

ad me venires ?
ut
te
S.

illa

visam.

rx quo
*

falsi

zeii

vulnus

in

corde percepisset.

rursus berto vero gratias agente, ipsum


interrogat
:

Fides

Z.u&

I- dcui-

que
ab
acccpil

culari

Isdemque * sanus effectus, eodem anno arte joh publicum quaeritavit victum indeque queestum occajpit *; adeo ut (sicut modo assoultra habere non curaret let referre ) oculos
,

jam dudum
respondere
:

Cognoscisne rac ? At ille eam, a visam, recognoscens, sic visus

est

Etiam bene
:

te video, Ileia,

et

opti>

tanta

eum

et lucri cupiditas, et

commodi jocun-

ditas delectabat.

solemni10 Evoluto itaque anno , impendente dum pridie ante vigiliam membra tatis die,

etiam mihi , quomodo te tua res agahabeas, inquit? quamque prospere rebus meis Optime , Hera tur? Ille respondit sunt erfortuna , cunctaque Dei gratia

me

agnosco *

Dic

tupp i et

illi

succedit
ff a

me

prospera.

Cui

illa

Et quomodo,

ait,

prospera,

MIBA.OULA
a

S.

FIDISVIRG. ET MAPT. somnn pene discrimen , utrum dubiu por veritate tam inauditum an rei iraaginatione qui pnus miraculum cernerent pnecipue his
,

]nra en caeli
aliter

non vides

Ille

enim

Lab omiUtt

dc sc

de se *. quam res erat, Qui mox ad hnnc finem mv dere putaverat. reminiseitur amissorum, terLatiouum, oculorum qui anno videre possim Bt quomodo, inquiens, festivitate remeans , injusti do prgjterito a tua miser perdidenm? Et illa mini violentia oculos graviterque Nimium, inquit, Deum offendit qui te immerisummi Artincis iram irritavit,

fit

u somnis,

eum
15

noverant.

ma

plicitatis,

tum

vigiha, erfl c^astina luce, qua3 emptasqoe duas candelas, perrexeris, KIS alteram unam quidem ante aram S. Salvatoris, corporia mei condita vero aute aram, ubi ffleba oculorum de integro reformamartyrii mei
,

corporis

detrimento

damnavit

verom

si

qui sibi dudum forte illum Geraldum, trepidatio solemniad publicam ut fit oculos evulserat, casu obvium adventasse, sibique denuo, si tatem renovatum ocuhaberet, fretum majore manu Idcirco ergo inter lorum decus excisum ire. qoo poconfusum proraiscuaj turbaa strepitum, nondum tamen ad elabitur,
j
, , ,

plausuque Inter ha*c res ridioula IU0 ruriui purissimas sim- malr melutnt a^cidit. Nam. ut erat Jiomo timoris ?I0X irrepsit eum * corde superflua
1

digmssi-

ilbi <>h

/,,,,,

(ii/

Lab,

ci in

cordc

est

apposueris,
injuria

torum decore mereberis gaudere,


illata
tibi

si

quidem pro
pietatem -

Meatia

Judicis

occultius * de recuperati luminis dono erat certusj num cum forte mtantus eum rei stupor invaserat ad ecclesiam concurangustias turbarum
tuit,

td

plc

unom
ter

promovi, Deumgenti clamore ad misericordiam precis instantia tanque pro salute tua sedute
ipse impetrat optionis effediu fatigavi, quandio facilem exorabilemque redderet.

rentium,

jam

claro die

asinum
,

offendit
virili

opj

tum; quem cum

fuisset intuitus,
:

seven

increpitans sic infit

Heus tu

homo,
,

quisqms

ctum
'
!'.

quam

'""

vUut,

coepit iterum atque 13 H83C ubi dicta dedit, pergeet, ut celerrime iterum abituro instare cemonere, imo.de pretio emendaa obuixius
,

tuum es, inepte, abige asinum offendiculum. Hic primum bus

re l

Ltanti,

ita

consulere

Mille homines, quos


;

ne fiat viatoride vcritate facti E fuga ad quemfactus certissimus, secessit praepete municipium in dam notum sibi militem u, cujus undique eminenti rupe situm ita natura rerum
,

datun praenunquam vidisti, inquit , tibi sunt negocium facihus peut tuum ter hasc tamen pmsenti * ditaeuto tdeoragas, perge festinus parochia (sane haec erat, apod
,

clesiam hujus antiquo bPARiAquam ocolos amiserat, qii83 ab ibique Missam aud.ens sex <leq vocabatur) At ipso pro connariorum r reperies datorem. grates rependente, .tionis beneficio condignas experrectus, rediit. Continuo ergo
virtns oaslestis

muniverat, ut omnimodis raachinis inaccessibile quam sexdevideretur, non a Conohis longius millibus. Ad id ergo propter inexpugnabihs cim aliquando a movalli tuitionem confugiens, vix multaque securinachis multa prece exoratus
,

ubi cum universis onraefatam petiit ecclesiam exposuisset ordine * omnes hanc visionem
,

donatus rediit. Quod cum plerique regionibus tam ex longinquis, quam proximis inaudito miraculo * eum cereonfluentes, pro nonnulla ei beneficia tatim videre festinant abeuntes gratulantuT x. Et hoc est indulsisse
tate
,

omnes,

tuppl,

haberenl

mnem

quod

ordinera

D ro deliramento
tens,

qmerens circumfusam rogitaret multitudinem e oateris tandem duodecim oppignerare denarios, aperta crumena quidam liugo se profcrens huic
,

cum

repotarunt. Nec tamen coeptis singulos singiliatim supplicando

diximus, dixerat sibi in visu S. Fides, ut ubi sunt Mille homines, quos nunqnara vidisti, in Scripturis, est daturi, finitum numerum, ut mos
:

ix
,

nummos cum

obolo porrcxit, qui tanvisionis

quem

in visione acceperat, excessit

ruiu';
fit

tunc ille, uou certior de futura


,

immemor
,

numedivm,
verbis

pro infinito ponens. locoque sta1G Porro denique, ut fiat notior bonie memoriffi Arlaldus y abbas bilior, dudum distradefunctus, concorsque fratrum sententia Dci mabenda3 cerffi, quaB ibidem copiosiore

ai

Conchat

Kllt

iiti

racula.

nu supcrabundat, eundem
multiplicem

pra?fieiunt.

Undo cum
,

promissioue.

Quid

quaestum coegisset,
,

coepit
,

u
sui

visionem prodit senioriopus est? Adit locum apponit altaribus, excuemit ccreos bus sacratissimas Martyris lmagibat coram aurea

humanum ingenium
miraculi

iusolescere
,

nactusque
facti
:

animi incestam mulierem


dignitatem
nc
id

continuo
dedit

se

oblivioni

sed et

ne

5.

C
\ingula

14 Girca
in

autem mediom
sibi

noctis videtur videre


locellos
,

oculorum
,.,

excisorom

geminas

nlos

o^uasi

ri
i

arboris

baccas t haud * plos quam laumagnas, desursum immitti, pemtus*


oonfusus

inultum auferret, rcpente sanctse qua? uno oculorum ho- F ultrix affuit damnatio eradioato minem cajcato non tamen penitus remedinin, lumini de inad poenitentias rcduxit Mox vero idem, ubi iterum
,
,

Virginis

uilllr

infigij

aut
*

Lab pcni

lusquc

qua statim reverbeTatione obdormivit. Cum rebrum, versusque in stuporem, agerentur, propter conautem matutime laudes experreceutum et vociferationem psallentium luminarium hoibi fulgentium
,

tegro restituens. relaberetur volutaatque iterura in consuetum ultimine* consecuto, unius oculi brum divino recuperabat, pcenitensque lumcn araittebat
,

divino

quod quc
.ai.inil-i,
,

minumque sese motantium pro interno ari. Verum


ie

quasi

umbram
minimc

cerebelli dolore

vero
,

cum

vitanda? moisi tuisset nobis studium mum potuissemus. A.d prasnotare intermissione mcisine in idipsum
oculi
olficio

DD

evenerit,

totidera

miracu orum

oblitus,

quod

rei

veritas erat,

cre-

disset,

utriusque

caruit.
c, se
et

Quoo

dulu8| somniare potius arbitrabator.

Tandem

cnra

ut

paulatim,
esineret,

quem

intra

ccepit

tempora conceperat, stopor jam apertius rerom formas


vi-

ba

perfectius delicta coronato capite

poeniteret
,

attonsa bar-

clericatus
licct

mancipavit
ilhteratus
sedit,

ordini

aa;

quam rem
id
ita

idiota

discernere,

atque in se vix reversus, recolit


appoBitis

fecisset,
oi

,,h.

;n Q(

Al

contreotat redivi* integerrime popillis oarnes V33 lucis fenestras, Ac * continuo , adhibitis in fronte reformatas.

sionem,

manibusqoe

tamen ulorom visnm resomere


tot
,

divinsa pietati
flagella

ot
li-

raeruisset. Idera

tamen,

post

castigationura

impatiens

testibus,

immensam
,

Christi

magnificentiam im-

Landibos. Fuit igitur inefFamensis prmdicavit -audium inaudita laetitia incredibilis stu,

nulla in idera coenum corruisse dioitur, bidinis succedcnte vindicta. Is igitor tamen 'corporali surasenex, ob turpis actionis facta ad

jam

mam

vilitatem

inopiamque

redactus

nunc

fra-

bile

trom

DIE SEXTA OCTOBRIS.


trum publica alitur aliraonia, contentusque raodico et plerumque vespertino salario, g-audet famis tantum refocillatione, totius levitatis molestia seourus.
Sihil " /' c
IffOlM "

05
A. Bermrdo.

filleul,

nuncupatur.
inquit

c Vigilia,

apud Cangium Joannes de


;

17

Testor

itaque

divinre

providentias
,

verita-

tem, absque ullo mendacii fuco


tinetur scriptura,
se,

ut in hac con-

te

eonfietum

ab

ipsius Witberti ore aceepis-

at mxdlit

gmtibut com-

neque me decoris causa plus aequo addidisse neque reor insuper, me inultum posse abire, si ipsam Dei dilectara et perpetuam amicara S. Fidem mendacis favore stili g-audere puto quam
,

Janva, dicitur dies profestus, scilicet dies primua ante festum, quiatunc in sero vigilis vacamus imo tola etiam nocte populum in solemnioribus uigiliis mgilare in Dei laudibus soluisse, ibidem tradit Honorius Augustodunensis. Addit rero Bernardus -'> lucubratione, ut significet, nonsine luminum splendoreS. Fidis, ui i et aliorum Sancto-

rum,
d

vigilias cetebratas fuisse.

Non

tanluni

//,

qm ad sanctum Petrum pix

constat pro veritate,

qure Christus

est,

funestam

martyrii subiisse sententiam. Denique cum conitat, nonnullos, quorum auctoritas satia recipitur
idonea,
to

res prodigiosas,

quamvis sua
ore

setate

mul-

antiquiores,

unius tautura
interfuerit,

relatoris,

qui rei

peregrinationis causa Romam tendebant, sedquivis peregrini, olim hac voce designabantvr. Tta etiam Vasconum lingua Romin vot atur, qui Gallice pelerin; et Rorainag-e eodem idiomate pro pelerinag:e adhibetur. Plura de hac re videapud

gestae

tamen non

contentos so-

Cangium verbo Bomeus.


e Vide Calmeti

lertissima descripsisse cura, cur ergo rem, mea aetate actam, quam et ipse oculis vidi , cuique
bb ec

Dictionarium Biblicum verbo

Zelotyjiia et rerbo Adulterium.

dd

Arvernia bb

Rotenica cc, Tolosanaque d<l patria casterique id locorum populi testimonium prasbent invincibile, quantuin ad nostra^ professioui> patiar? a perpetua memoria vacare officiura
,

ii

aesertim

cum

ipsa

ut

dudum

praemisissemus,

scriptorum negligentia, ut tantillus homunuulus tam periculosam tamque arduam praesumat materiam, pene violenter cog-at,
18

iln editione Labbeana >i<s)iitisequentes\\line3e d /'.sque Qnod tamen. g- Id est, heri seu doraini sui Geraldi. Frequenter autem amedu ,-rri scriptoribus heros domn/os scniorum nomine designatos fuisse, ex Lexico Cangii verbo senior, satis superque li- g
,

quet.

Nam

sicubi

in

hac patria
,

vel

rarus

di-

vulg-aretur
Betiio

grammaticus
an
dictandi

nescio,

pig-ritiaene

h De arte joculari seu potius dey ilaribus, imi seu histriones erant, vide Cangium hoc Supplementum a Carpenterio verbo,<
t

ignavia,
artis

quidem (si ignorantia permulti gdoriantur, qui se t,i les ipso effectu miuime produnt) tale quid dcscribcre vel sponte neg-lexit. vel ig-norat omnino sui ingenii ingratus. ldcirco eg-o decrevi poprofessione
tius insimulari audaciae,

>et, tum.Porr* '.-,' Witbertusilletumoi "< haud facile alias, quam agerepotuit. Quam uero , jusmodi /" Canumolimhocfuerit offi
'

gii,
i

verbo Ministellus

col. 771 facile conjicias.

rere

uoxam

dum

id

quam neg-ligcntia_' incurmodo recenti veritate stu-

De juniori nostrx Martyris


.

setate

agunt anPides sub

Artapag.

288, et rursus hic infra de


S.

deo annotare
si

litteris,

quod nullatenus potuisset,


:

scribendum posteritati servaretur, absque calumnia dubietatis vel damno veritatis haberi quas res ut cx omni parte dubietate careret, non <tim, ubi ssepe dictus Witbertus oculis privatus cxtitit
veillum divina miseratio sanavit toto anno a salute ut supradictum est rum , suspendit, arteque etiam scurrilitatis compluri,
,

ea sermo est,uti et cap. seq., ubi forma decennis puellx apparuisse

quens numerus

totus abest a

Labbeanu

hil tione, fortassis studio prmtermissus, continen/. Ceterum videtur Bernardus historici

S.

Gregorium

Magnum
in

imitatus hic fuisse,


in

simili fere

Uomilia \x\i candida cooperto et angelo, stola

modo

Er

in dewtris

bus suis provincialibus oculis captum notavit notatumque cunctis ad ultimum sanavit; in quo in nihil eo inferius g-estum est miraculum, quod Evaug-elio de caeco nato leg-itur, et etiam multo siquidem ipsa Veritas sequaces suos mirabiliu!
;

stpulcrum Domini sedente, ratiocinatur. Quadruvium seu Quadrivium codem w 1 Epistola no sensu adhibet S. Hieronymus
cap.
i.

majora utique, quam se, facturos esse, promiserit, inquiens Qui credit in rae, opera, quse eg-o facio, et ipse faciet, et majora horum faciet, quia eg-o " ad Patrem vado ee.
:

i-uramque Christo obtuht ol.tuht holocaustam hostiam, vel pururaque Christo

m Legendum

puto

holocaustuin.

ANNOTi
a Pag-us Kutenicus, seu, uti Bernardus scribit, Rotenicus, teste Valesio in Notitia Galliarum

n ld est, sine vitio, sine aendirm sit. inviolabiliter. ut Sanctas domio Usitatissimum Gallis fuit Sanctosvero Domini titulo imaut heraa nomine, ubtqueeaocompellarent; idemque mos necdum
;

defectu

nist

fortele_

levit.

pag. 492, nunc duas diceceses continet, Seg-odunensem veterem ac Vabrensem recentiorem et in in Superiorem Inferioremque dividitur, sive moutanum ac planum. Superior vocatur le Haut Rouergue, Inferior le Bas Rouergue. Porro ut vocant Conchensem tocum in Rutenica scribit in suo Marchia Inferiori situm esse, Lexico-Geographico Bruzen la Martiniere tom.
; ,

tario

theca, de qua xn Commenp Mirificx machinSB fortasse pro attaris tabula egimus
,

num.

tunc

drianum Valesium

in Notitia Gallia, neque in geographicis Bouqueti atiorumque, neIndicibus habemus, inque in geographicis Tabulis, quas

qua sacerdoscelebrabat. qParochiam seu vicum nomine Spariacum vicinum, neque apud HaConche?isi ccenobio sat
fuit, in

7,

pag. 223. b Sacramentum Confirmationis indicat Bemarcondus. Fuit itaque Geraldus ille Witberti sui in Confirmationis Sacramento patnsanguinei Gallice nus; unde et infra Witbertus itlius filiolus,

venirepoin. numraum promiscue quanaor Denarium et verbo Denarecte Cangiusin Lr.rico que sumi,
,

confrmaturque Bemardt norius animadvertit, nuraquo mox subdit, prolatos sex


stritestimonio, mos cum obolo

eum quem
,

in visione

\UWertus

MIRACUIA

S.

FIDIS VIRG. ET MART.

,^ Z.

56 eJ

H taw.

fortassis /esto sanctx

B^W* Martyns

htcdes,dte

CAPUT
De Gerberto
simile

II.

Bkow tauri irt mtnud ta .uagniludinis accerasammora. ,,,s,/ /; h r


Oinnde
patetl

/Wcte,

miraculum

a.

mdeat curxo Plura dehoc notnme

-r-vt

in Lextco. sus lector apud Cangium usque Labbeana desunt seguentta I In edilione 18. num. ad voces Qase res sub medium

quod in uno disponente providentia, ut,


credibile dictn

Eque

desidena perfioit, vo aquia bonitas Dei recta accumulat, evemt, d.v.na fidelium scmpcr

t:\piT.

ii

Narralioni
BU
I

dndum

l"l>>n,

LnmenpidttBexpetierem.nnncqnoqneMtamm
deam
Video,

Z
;, l

,,;//,> Christ

trauctxeol.

MOto

Baldus

inquam,

duobus etiamprieter spem in y paris m .aculi Gerhertum

r diverb,scoll igt llll ,.., ll ,,.,n.,,r,,na


<', defunctus fuerxt. verbo poenitere Itaclu,,,, A*moKus
s

datur,

anteseculi

^eorn

cujttS novUate mntilate ora reformatum, nn fecerim, mllnm epistola si in pMBcedeiiti

menUon

scm

pu o Juugat nam cnm de


;

Vv itberto,

m.h. nomina-

(Itom*M JpraHeritapcemtemus,

prasentia

neqne proreus ullo tim .JuesTto, primum dictarem, essemex uno, m.raculum modo, donec cxoccupatus clnusula
uti
...

accidit, aliud audire decrevissem, inopinatumque E exa.ti miraculi ignotum iam peue

,'il, ,,,!,
,, ',,!, A,
i,.,
1

,- liE ,ub aV a, emplnregni .;me,fereiuregmmed,tulho u


1
!
1
1

offcrrent et hunc divulgatus habetur, utpote multo celebriore fama

Gerbertum;

scilicet ille

pnor

transmissis

Leni

SeptentrioneBorbonensem prov.nciani.ab comitatum, abOccidente UarOriente *or siensem Mer.d.e Lemovicensem proviuciam, et a ol iam et s ffroGnbaUteno.ItoBd.nquemplwade /vvco Qeographieo, apud ,/s i
bP B<

manibus babemus, non nunc sermonem pr

ex qno s.b. de quo ecciderit. Alter vero, res hujusmodi

jam

circiter sex lustris b,

plttS

S"nlemMm
S
;

asser.t. triennio sibi praeteriisse Ht titulit argumentis soll rci veritatem quot 80 lluius com iliat B. uimis est revol!

iii

oittts

,., lM s,
.

de P agoRute^ uslU. ::tfuP erex Baudrandohxcaddere


l

,,,

..'.;,,,,,,,

guibus termmatur aMeRutenensis provincia Ortn G.b.lis a S-p.-n.none


,,

p.gmora sancta. Martyris mihi' parati vel supcr ads.stunt, gerere jurarcveljudicium ignitum e lurare, veijuuiuiuui 'o""""* stigmatum cicatr.ces scis.

vere-

indegeverim, tedioenm nam praster testimonium

illorum

qui

videas adhuc antiquas Lque cutis circa oculo


et

deformitatem borrcre;

Alvenua

foftriori,

et

proab Occasu Cndurcens.

noctis initio gesta fuerat, oet et res obscuro


.

ipse

Tolosanam, de qua Baucarevoluerit Yasconiam cepag. drandus tom. xndubilanter urbem, lebrem Gallix Narbonensis
.

"dd An Bemardusper Tolosanam

patriam indi-

hac

! ?**
inclinet

edicere

non audeo; quamquam agrum, seu comUatum , im Tolosanum seu


,

ammus

praseffossionem suscep.t tunc ante oculorum dictis fidem dant ampliorem. dictorum testium ambigendum nec asstlTJulli ergo de veritate narrare me. sive dc corde quis, inexquis.ta
,

subdur, caput improborum manibus qnee unde illm P lag illacque agitabat;

met

meo qnidqnem

falsi

excogitare, neo

* fantaeticttm
:
1'

non tantum exipso mtc Zsse Ceterum, cum Bernardus oinquo prodigia hxc facta sunl, trrum proacceperit, sed etiam ad
a,

tu, quam

desrgnatum solam urbem, ab eo hic

debet nom.nar. al.ospintum im.tari, ubi Deus omuino silere, quam verquin satius mihi esset

bum

Dei fallaciaadul.erare.
est.

Quod autem

proposu.,
Duiii '

huiusmodi
21 trat

populorum, qmbus WUvinciarum aliorumque atque

qux refek

qnidam Unigo d
,

testimomum provocet berlus notus fuit, se absque ullo meninsuper Deum testem appellet, enarrasse, non video, ut audivit, ,,,.' ,, insolitaque narranli, fidem cur illi, tametsi mira in Commentario num. ultimo
denegemus monui.
,

regens castrum, vocabnlo ferocissimo. Hic bumanissimus ingenioqne crttdelitatis tyrnnn.de aliquando consue.se

in pag-o An.c.ens.um, Cnlmilliacum v.r in-

..-..

(UB

'"

cum
t es

injutti

108,
il

Mnri* viros de terra S. captione teneret, dio-na


,,;.,,l.o
,

Aniciem-us eccles.ae e mneque eos jam, n.s. surei

uti et

protervo dcjeraindc evasuros, obnixe


vel

ee Verba sunt Christi

apud Joannem

cap. 14,
-,

,,,,
exittl

potius.nt

mox doceb

pejeraret,

tu

pro ordine suo haud tenebantur neUum /', qno ped.bus misericord viium
soiu

Gerberaceidit, nt quidam opmione, ante obscura


pcrtraus.rct
,

Tq

'

utpot^ qui 1

amorem

QS>

exclnmantes Genitricis Marw unaque 8. sHnctoeque ejusdem s. qunutocius, ne per.rent Fidis mnrtyris sibi ls autem jam tunc nnsubveniret.
,

De aliquot bujusmodi ob sol.us pnen^ie r i; dcmi,sct, una voce propriis fhnst. efflagitant, ut. pro amore

v*>
jam

qua

posset,

no transacto,

dum

per

peditione pergeret, per sanotnm

pugum Rotenicum in exKdem, non qui-

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A dem orationis causa
,

307

sed ut

Witbcrtum
,

illumi-

natura videret, divcrticulum fecerat nione jam a multo terapore audita

ipsum eatenus
sibilitas arrisit,
pro atnore
nititw
S.

vidisset,

cujlM op& non tnmen eumque nummis, ut pos,

densque, ut facile hunc divinitus relevatum adrecreatus statimquc poscens cibum verteres
,

Bi

est.

2i Post dies autem nonnullos


tionis

donaverat.

^7" haud immemor. ad sacrum Concbacensis *" recepit, 9 oculoi


'

hujus

appari-

utlreiptapoit

Fulit liberare

amoris
luit.

deinceps 8. Fidem intra visc super omnes Sanctos speciali amore coUnde his ad sc tam auxie elamantibus, sanItaque

coenobii mona.sterium
ro
,

se

duci

... prfficepit. At
incepta

ve-

ut

dictum est

servitores

senioris

tnet,tamquam
proditor, ocumulctatur,

ctaeque Eidis
pati
,

mentionem facientibus, non potuit


pro permutatione
succurreret
intra
vitae
,

deliramento deputantes, vel potius dedignati, jusita demum ab illo sa C03ci habentes neglectui
,

etiam

quin

eis

quantum
nomiuis
tralia
)

posset,
a

cordis

(tantus melliflui ejus subit pene-

discedunt, ut qui, fugiente fortuna, cadit. Verum itaque est, quod adversa fortuna falsos amicorum

vultus detegit.
sericordia^

nam statim totus coramotus pietatw rrymisque ora madidus quod potuit
,

tanvn nequaquam Dei miquorumdam amicorum suoptatum iter exequitur. stentatus adminiculo
Ille

diflSdens

festinans, pares cultellos ie birro q occultatos

quaesivit
attulit,

acutissii
fu-

datla etiam
,

nibus

raurali

altitudini
c

cohaerentibus

ea lege
erentur,

coerccns, raoraj imconfitentes perdcrent. At hi continuo,


benefioia

Omnipotentis ibiPerveniensquc ad mona E ura, dem invooal adjutorium, atque reversus in hospitium, ca-pit jam aliquantum videre. Ille vero enra se indiscrete de Dei sentiens miniculura jactat, tenebris denuo involvitur, nonraunere
fci ,

patientes,
ret,

antequam

furti

amica nox incumbein-

dum

prandio

peracto.
S.

Posthsec

aliquot

diebus

intempestive maturantes, praeciso nervo,


capitiS

cautius

fugam

corripiunt, scd rursus ini,

mica

luce

manifestati captique

cum

quis eo-

rum

tur

csset libertatis auctor, districtius inqnirereut meo Gerbertus fit manifestus. Itaque
,

benig-nissima interventione, visumque oculosque integratus, pristinum qui oris decus perfeotissime meruit recipere inceps, iterum iterumque ad pristinam railitiae
orationi
<-ans,

Fidis

viT.un

redire

summo

enitens conamine, divinitus

more loquar,
iam
futurus
arguitur.

in

bono
plura

castelli

etdeprehensus deditor, ab impio domino

scelere

statim imiediebatur.
16

E
inolyta
,

Postremo cum ab
coraitis

Quid

Nec passus

ipse crasti-

Pontii

conjuge

sibi

Theotberga m, aedeinfoS. aliquando persua-

num diem expectare, in ipso diei noctisque eonoculos viofinio minaeiter inexorabiliterque ejus evulsione excidi jubet. Nec mora lentissima solotenusque vallatus ab invitis commilitonibus,
prascipitatus, diu renitens, ut erat praestantissimifl

sum
ret,

fuisset,

ejusque servitutis
,

jugum
,

J*JJJ|JJ
rili ,

detreota-

manifestum inquit S. Fidem in ut non ad hoc tantum peregisse rairaculum te perielitainter mundana3 militiae fluctus iterum

cum

sit

cum bus, caputque viriliter detorquens diflicultate mutilatur oculis. In multa tandem
,

ca

stimonio
at lios recijii-

peluotatione tanta sibi nutantibusdigitisoirsolo teoculos infiicta sunt vulnera. ut hoc facilem praebeat fidem. quis contentus

sed ut ei perpetua familiaritate perpetuae gloriae portum salvandus adhrens, ad nec emerg-as, nequaquam ultra rebellis extitit, divina? voluntati contraire incceptavit n sapien-

turus

redeas,

te

matrona v.-hementer increpitus, salubriterque Quara ob rem Deo Sanctaeque ejus ffidifioatus.

Porro
cti

autem
I

hi

qui

in

captionem
gratia

reda-

nunc
sequio

in
,

eodem

loco

devotissirao

faraulatur ob-

cndi, sibi cp-

fuerant,

varcntr S. Fl
dc,

tpem con-

cipit,

bene sibi accimerita S. Fidis nolite ambigere. In omnino exoilie miser propriam vitam illa hora caprinum h bibiturus (fersus, adit rus, lac plaga affectus tnr cnim, quod, si quis id reccnti cum sumpserit, illico morte resolvetur) quod et idcirco ut fame 1.,,. nullus ei praesumeret
ita
,

nullam sui Dei jacturam; quod

detrimenti

monachorum prsebenda n contentus


,

pro

raorimodulo ac tempore nostro vir compositis oonversationis. Dnde hactenus ilbus ac sincer quos pcr omnia lo seniores loci bene usi sunt, nimio amoris colit affectu. Cerneres

obsequens
inter

pupillarura antiquas stigmatum cicatrices mque priorie natura modum ,c gemmas,

restitutos

deficiens
(

pcriret,
alio

octo

continuis

busque
oblitus,

etiam
acsi

eibo

jejunus
in

Qovissima

noctium

velut

diebus noctipernoctaret sui paulo extasi


,

sed
est

lentia vel

non vitreos contra naturam oculos ne rasocarneos respleudeiv Verumtaraen consilio, ut propinquorum
,

malesuado

humana

fragilitas,

aliquando forte oorruptus,


velit,

cernit,

decennem
,

jocundo atque inaestiraabilis arsto, in vestitu deaurato varietate oircumdatoj quae propius illum tificii

glnem

aspectu

apparere virindicibiliterque vcnui

inter

saeculares

reverti

oculorum
,

s.nister

divina

voluntate postea
S.

coepit defluere

fugato

tantum luminc o ^G In quo


biUs sanas, eisdera in
licita

Pides

tuae bonitatis lauda-

,,

intuita,

extinctae

fronti

dextra,

manu

sinistra

oculos infig-ere visa est cervicibus supposita. Ille

apparet:

oompassio,

quffi,

quos in corpo,

m
s

/,-

eontinuo
lecto
tialiter

somno excitus,
nititur

pra^propero

saltu

de

esj

solaniraa nihiloraraus raederi J corpons oculnra ,,;, ideoque exteriorem

exiliens,

ad sacra vestig-ia prsesen-

l.nnini

procidcre.

Qua evauesceute minimeque


,

ingenti clase miserum protestatur totum opplet diversorium. Experrecti- ergo more quidnam sibi duobus suis servitoribus k et percontantibus vellet hujuscemodi querimonia

inventa,

fiat lucidior. nt. subdueis, ut interior animffi tabulis cordis fideles, miraculura in Hoc quoque, Fidis martyns raenvestri exarate, Banotaaque bonorum operum exhibitione

,,que

iudicat,

se
sibi

herilem
oculos

Virginis

formam
,

vidisse

ad sepulchrum ejua vestrarum ficoneurrite, salutemque animarum non latet humaiue ratiopostulate. Nam

QUantopere
deliter

imitari sataffite,

eamque
'

reformasse
iri

seque ob hoc
*. lpsi
l

nis InteUeotum,

an proscctu

Conchas extemplo profectum

vero

in

rura ?

cachinnum subito
stultitise

elati,

senioris
,

conceptionem

illumiSummflB illuminandum. nati Witberti se quoque aBstimet

deputant

qui

more

in quae salutis beneficium corpore. in est hominis parte , id inferiori etiam in exce indulget copiose, copiosius sic petit, recte in anima , si quis lentiore, id est

eam

largituram.

Ule tamen crastino exurgens diluculo,


Oclobris

ita,

totius

gaumoestitia? pulsata nebula, hilaris factus est,

42

ANNOTATA

Tomus III

30S
A
Bkrnahdo,

MIKACULA
ANNOTATA.

S.

FIDISVTRG. ET M.\RT.
aliaque dein, qu.v ad Theotbergam et Pontium attinent, pro suo more ex documentis certis eochu bet. De his videsis etiam tom. 2 Historise Occitanise

Totum Ulud caput abest ab editione Labbe\em a Berhardo conscriptum fuisse,


igitur auctor, loquendi

pag. 145

et 146.

modus

satis

n Seu monachorum diurna cibi potusque portione. Adi Cangium verbo Praebenda.

ostendil.

b Id est, a triginta circiter annisj est enim quod lustrum, testeFesto, quinquennale spatium;
sexies repetitum triginta facit.
c

CAPUT

III.

Judicium ignitum genere


ni aut

est

ferrum candens

nuda manu portare. Fiebat

id olim sat frequen-

Jnjuste irruens ZU monacfllim b. bl&lS,


prcecipitio et morte

innoecntiam suam, aut rei, Plu../, reritatem probarc vellenl. q lw apudCangium, verbo Ferrum rahac dere vide
>

punitur

puella

oandens,

" Ignis judicium.


ille

renuens imagini S. Fidis assurgere,

Unigo, frustra apud Baluzium et scriptores Historuv Occitanuv, aliosque Uos indagavi; nec mihi notius est Camilliacum castrum in pago Aniciensi, Gallice le Velay dicto, si/r tat illicquidem Calmeliacum seu Cald Quis fuerit

membris contrahitur,

facti pcenitens

sanatur. Filia viduce cceca divinitus


visu donala a. E
CAMT. y-\st etiam fidelibus valde recolendum et iniDum in moquod sum scriptuJi-micis Dei formidandura nachwn s. rus miraculum. Monncliw* ejusdem Congregatioqui nenis quidam, nomim' Bergandus b, Deo sanct;cque goiioi m caui>riusquain sacrosanctum babitum assu- aiter agebat, Fidei
III.

B miliacum, quod
.

est S.

Theofredi insigneet

<

OrdinisS. Benedicti monasterium; at Unigonis castrum a Calminiaco omnino dlversum fuisse, ipsa res loquitw Quid si fortasse legendum sit Podcmniacum pro Camilliacum ? Potuit eo casu Unigo ille ex proavis illorum fuisse, quiAnicien,

ii

sis ecclesise terras,

villas et castella vastarunt et

meret, patrimonium
cesserat.

moenderunt, prsedas abduxerunt ct homines intererunt, ut videre est tom. 2 Historise Domus tom. 2 Hist. Arvt 66, quiq OccitanicV pag. WZasseritur, peregrinos, ad Aniciensem ecclesiamproficiscentes, capijussos, dein
pecu
e
'

suum jure basreditario conQuam ob rem cum nuper, ut cuidam


ex
praefata

nequam

pcrvasori

cessione leg-aliter

ogebant.
.
'

contradiceret, in boc scilicet anno, instanti temut quidara accidit pore messis eo perg-eret quod est situm in castro Albino c Raieno de pago Rutenico nescio, quo necessitudinis im, , , ,

a Podiensis in Velaunis S.

Macla-

ecclesia ob

imaginem Deiparx miraculis

natur, in primis celebris est.

cum triginta prosiliret equitibus atque pulsu ab eodem- bis ternis jam milliariis motus, monaforte cum suis equitantem comitibus chum
,
, ,

prolixum Opus conscripsit Odo GisDe seyus S. J-, quem curiosus lector consulni f Per nervum hic designari puto truncum ligneum, quinis binc et inde foraminibus, teste Valesio apud Cangium, certo invicem spatio divisis
ea saiis

eandem viam,
terire

cui

insistebat,

in

transverso proea

circumstantieminus cerneret. quinam cssent illi pertranseunbus tes, resciret, mox, ficta causa, equos auferre, ore
sciscitatus,

Cumque

frendens

colore exanguis

quam

proterve mini-

excavatum, in qua? foramina, tamquam in ocreas quasdam, pedes inferebantur noxiorum et vinculis
seu
gip
i

astringebantur.

Birrus hic adhibeturpro veste, seu tunica, vel cblamide, qua bonus ille vir cultellos occuluit.

b Seu lac caprarum. An autem caprinum lac, a recens vulnerato haustum, ei mortem re ipsa inferat, definiendum medicis relinquo. Utut sit, certe Archelaus, in Venetanostra Caii Pliniieditione in pergameno anno Christi 1469 peracta,
lib. 8,

Sane is a prasdicta monacborum congregatione ob malorum immanitatem, quae illis irrogaverat, jam diu excommunicatus fuerat d, cujus maledictionis nexu ligatus adbuc permanebat. Quid te protervitatis ejus verbis, quid minarum procellis n;irrando detineam, cum jam dudum atatem, eventum rei, quis fuerit, audire K
tatus est.

expectas ? 28 Continuo infelix


irrationabilitcr

miseraque
,

cupiditate

ex-

quid

>,

caecatus, elatus fastu superbi:e

furorisque

sestu minc

Raieno,

quam

cap. 58 laudatus, auclor cst, capras numfebri carere; et comitiali morbo obnoxias
;

drbaccbatus
reveritu.s,

nec

Deum

ncc
bel-

iujutte irruerel, /'"

Sanctain
praecipiti

cjus

cffrenis

velocitatis

lup$us, inierto

esse, Pitiscus in

Lexico Antiquitatum tradit unde facile invalescere polmi <>,,i,iio, recens Isesos, liausto caprino lacte, mox etiam febri vel comitiali morbo corripi, indeque quam primum extingui.
i Vide s quse sitperius de juniori setate sanctae Martijris nostras dicta sunt. Ex eo tamen, quod Gerberto visa sit decennis puella fuisse, consequens non /il, ut re vera non fuerit annis aliquot

luam vebementissirae calcaribus urget, cursuque


violentissimus in
iusontes
,

quam mox

irruere festinat,
cta
,

cum, divina praBveniente vindielatus

sydera, colla depressus ad ima , casu funesto corruit. Sessor vero, non minimo spatio antevolans ex torto collo, atque in frusta capite diminuto, periit; et, qui
eijuus

clunes

ad

cVtate provectior

bonaD obedientiaB fratrem nocere vel peuitus excidio anticipare festinabat, ipse prior, divino juexcipiens , remittitur dicio mortis sententiam
orco
,

dicebantur qui bene Latine servi seu famuli vocantur. Vide etiam 1 Senioris, id est, heri seu domiui sui.

Servitores

medio

eevo

comes
, ,

inferorum
alter

factus,

vel

prseda

dae-

monum

quem

cousodalis
,

ejus perniciter
,

consecutus

dicta pag. 305,

lit.

g.
,

Theotberga illa fuit Pontii comitis Gabalitani et Forensis, uxor, de qua Baluzius tom. i Hist. Domus Arvernicx pag. 43 et 44, ac tom. 2, pag. 49, ubi diploma anno Christi 1010 cditum,

futurum ut aiunt tamen congressum dirimere iu eodem quoque loco, quamvis in planicie, satis periculose labitur, fractoque tantum mucrone , ipse cum equo caslesti discretione illa?sus eva.sit. Gauderes, scbolastice, superbiam non jam imaginaliter , ut in libro
voleus
,

Prudentii

DIE SEXTA OCTOBRIS.


Prudentii de Psycomachia e legisti, sed praescnvelocitatis turtialiter, corporaliterque propriffl bine tunc ibidem jacere obrutam, ac de sublimi voia-tig-io prasoipitatam in infinitam
gloriffl
suffl

309
,

rum reverentiam dignus habeatur honore


sacrffi

quae a.Biwuo.

mentis diguitate convenustat


Bt quia

etiam angeest,

lorum ordinem.
33
aliquid
,

ut

dictum

in

me-

raginis

foveam, quam

fraus peccati occulte pa-

raverat, irreparabiliter esse


.

demersam.

Domino morato monasterio divinitus patrari, annuente, videre merui, libet id ipsum perducere
ad mcdium.
jrinos,

jjgj'^
cxcatubil0
v i, u donata,

fratet

tXtlhlCti

vwr-

monachus ille conspicatus quidem de ignorans, longe casum, sed causam finemque rei
29 Porro

Mulier quffidam vidua inter caeteros


qni de
diversis
ccaoffl
filiffi

tcm

ulcisci

quo abiturus

erat,

seourus

abiit,

ac, strenue pe,

xerant,

pro salute

partibus eo contluibidem pernoctabat.

volene, repentt
bcllo pcrit.

domum reunde venerat raoto negotio, Raienoms frater, vertitur. Ilunc denique prffifeti reum ulnomine Hector f, tanquam homicidii membratiiuque discerpere inexocisci quffirebat, ccelesti prffiventus vindirabilis minitabatur. Sed
retro,

Cui

una cum matre amiserat, in prima vigilia


filiffi,
,

vigilanti,

lumen, quod
irtute

noctis S.

teparatur integerrime. Quod cum custodes et monachorum aliqui qui illic pro consuetudine
vicis suae

[ntelligite hffiO, qui cta repente bello occubuit. malignitate vesl superbi estis corde, atque a

Ml.uuando

nc neve hora intempestive prajoccupet, vo< judicii enim repentinus obruat interitus. Non
recipiscentes
disc iacere,

excubabant h, factum cernereut, continuo ad hospitium meum incipiunt pariter pernoverant uovi nici accurrere cursu. Et quia me idem certatim alius, miraculi cupidum videndi
,

/,

incorrectos

IV.

semper injustitia pravalet, judicium. B vinum omittere 60 Neque omnino debemua


tioribus

nec

est vilis

res

di-

referre gestiunt. Bn tibi, felii alium e inBarnarde, miraculum , quod tibi a S. Fide votis monstratum iri optabas ante quiuut, summis
,

PucUa

qutt-

infirmantium

miraculis

vel de poplura adjicere.

quippe judicans, ut, qui discessum; miracula scripturus de longinquo adveneras, miraoula ipse non videres. Nam ipsimet monachi

indignum

dam, antea per S Fidem


iivinitxu *nala,
9

miraculum Nam quoniam multiplex gestum est quadam paupere puella, de in ea g, ideo dicamus compage debilitata, in quffi omnium membrorum
monasterium S. Fidis fuerat allata, ubi receperat, ut in ea peuitus ter artuum soliditatem vestigium remaneret. Haec nullum contractionis aliquandiu degens usu lapostea, in eodem vico redimebat viborandi, utpote pauper, proprium misericordiffl subsectum nec multo post opus
ita
;

exponentem

peregrinationis causam

decenti ho-

mtegri-

nei Bpitio exceperant, cuncta ad votum suppeditantes, servitorfts etiam strenuos deputanmonitis "btempetes, qui meis, donec adesscm,
it.

quitur severitas vindict,

ulciscitur superna

ve-

quo tuuc accubare gauintro monastenura, dio apud me, nonlento incessu candelarumque lumina et video virginem videre, sed et manum meam, denariumsibi discernere,
34

Mox

ergo de

lecto,

in

cceperam,

velociter

resiliens, fateor, vix prae

ifmeu

Non quod deliquit superba contumacitas. ritas hoc tale prffimissis de vindicta et ergo' supenus
dissonat.

pauperrimffi erogantem

quem

gratiarum actione

sustuiit.

Quanta

conspicata, cum et qualiasudivina tiunt

perdiversis intirmitatibus

illio a.>sidue

dum
s

imagini

Fidi

tjere renuit,

ticrum mein
briscontraln(ur,

cum in quodam mdiotffi 81 Interea namque, venerabilis imago h cum enorafflictionis jejunio sexus processionami constipatione promiscui quoque eveheretur, cuuctique de moforas
liter

oum miseratione,nonest nostri operis exprimere, meum,undecim morbidi,diverpauloanteadventum


sis

re
h

de propriis ffidioulis vicino prociderent, nec non e

prosilientes,

obviam

ei

solummodo malis graviter afflicti nniu restituti integerrimffi, neque tempore saluti sunt ut de his, quffl de Lnfirno^ id damus operam,
,

plerique in ocsupradiotffi
,

mi^

ibi

geruntur quotidie
vel

immensam

oonfioia-

cursum ejus convolarent, oujus textrino deserviebat elles domina,


ut xius
relicto officio

coepit

puhanc,

mus bibUothecam,
lorum gesta,

sed quae vel

ad vindictam ma-

processioni
,

assurgeret

obmIlla

eorumdem
ac

etiam

quomodo habentur inaudita, grandi parte resecta. parvum


volumen
l.

monere,
,

atque instanter

increpitare.
,

preciosum

edamu*

Verumtamen

vero

uec divinec timore Domini compuncta canentium sonoritate delectata, vonas laudes nimio operis oem dominffi monentis, velut pro statimque in ipsa hora prorsus neglexit,
studio,
coelesti

eorum adhuc

sponte dcsero, sive F quffi brevitatis studio adjisi post consuluerint, auditurus sum,
libellura.

ciam ad secundum

ferieutc

Lndignatione

per omnia

memA.NNOTATA.

orum
coepit;
et

incurva

spatia distorqueri faemina miserabiliter adeo ut, sicut residens complicata erat tota penitus contralieretur nervo,
telaa

rum

offloiisdestituta^nec
stricto

ustensilia

abjicere
i

a Capul hoc,
capitviis

valens, oui ipse


rebat.
,,

pugno radiolus
prffi

inhffi-

quodex tnbus nostHapographi est, a eon/latum est, totum, quantum


.

ii

nique,
]'

32

Tum

ipsa,

quffi

magnitudine divini
prae
,

Labbeana editione abest. Bcrgaudus ille mtht b Bergandus seu


tU
e

alias igno-

facti

beneficii

divinitut

curalur.

continuo insolescens superbierat angustia voce, qua poterat, raucitans, S. nimina nec tamen fatebatur Pidis ream se humiliter spatium cessare potuetormenta vel ad modicum universam processiorunt, quo usque ipsa, per portitorum labore post capsam auream uis viam aliquot nodevecta, in mouasterium rediret; ubi invigilans, gloriosse Marctibus sacris excubiis meruit iterato de suffragantibus meritis
,

Rainocastro Albino, fortasse l Hie iiaieno de ffiM I nis vieeeomitis, tom.


Instrumentis
eol. 71

memoraH, m

auodmal,

""'"''/;'

lensisetmarchionisGothix ex OdotmfiltaNo s% jumor adhuc fuent. thus aut hujus filius, Albinum hic intelhgi puto Porroper Castrum Testamento seu Codicillo Rau idem illud, quod in

tyris

contraotione

omue illius nemo imagiuis scandalum evacuatum est, quam detrimento sui. Nec potuit absque
fieri

erecta.

In qua re

fSJ quodque
binio

ci'aU. rocaturC^ Gallice vocatur Albm

c.

Kouer

'uti

dehonestare

mirum,

si

loculus

ille

ob tantae Martyris pigno-

pag.

727

GaUicarum tom. 9 Scriptorum Rerum seu^ autem asseritur. Albinium


,

w^

310

MIKACULA
cst

S.

FIDIS VIRG. ET MART.


nos successorem vidimus
,

Conchensi strum Albinum, a feyeleuasG.dUasdistat, situmque

^nas^otrWu,

nec tamen miraculum,


nostra
aetate

Annulwn,
mistum,
li\
i

S.

ad nvu inOltumseuOldum flumum exonelunlquise


excom<\Cumolim,uti apud Cangium verbo nonsoVuta municatio ostenditur,obsoladebita eescommunicaHo, mvrum flicta interdum fuerit illum, Lonadeo videri non debet, Raienonem injurium mfestumqueecclesiasti' chensi comobio
ra

quod dicere iuchoamus quem ejus uxor, noquius. Hic Austrinus anulo, moriens S. Fidi promiserat, * mine Stephana a , spousavit, proralteram nomiue Avigernam
,

fuit

anti-

Pidi anie prn-

mu.

gu rdetn

gestuw dire
1

tur,

'

sus prioris reputaus.


tiffi

coujugis

dicta

tanquam

delirantis

'/""'

Lab.

Verum postmodum proterv ncghgeniutolerabilis


justitia
;

deest Stephina

depiotus ostendi-itum, qui alieni juris auro

t.batur

tumore

doloris

ccelestis

coanathem
e

ussum fuisse,
iiomachia seu de

damnavit

Prudentius Clemens tia animi tibro Aurelius insidentem descncap.Z Superbiam effreni equo cursu inin Humilitatem rapido
oit t

ln suo

COmpugnan-

pene adeo , superaooresoente ca anulum tur&ens pustula ferro videlicet, ut auulus adacto
usque
ut totum
contegeret, ita

qum,dum

vehitur,

una cum equo

in

foveam

cadit,

et

proua

vectons presrueutis equi cervice iuvolvitur acsub su frncta iuter crura rotatur. Vide, B.eotoTillemihietiamalias ignotusest.
f
lit quse de cjus fratre supra diximus verbis colligo, hisacprascedentibus

non posset secari sine digiti a um compescendam 8 ad hauc vim mali neque allo at, medicorum remedia de toleran posset, passionis efflcacitas jam modo
ad
divmi
juvaminis
recurritur
confessio,

detrimeuto.

Oumque

auxihum

fit
;

palam injurios

culpa^,

deduoitur

de-

miraculum alterumve, a Bernardo conscriptum, apographo nostro hic desidera, in pag. 279 et h Vide dicta de imagine S. Fidis oapsa aupag. 306 IU. s. Porro imago illa infra

gEx

unum

sauctae Martyns mausoWlis mulier ad sacrum ... leum. assiduis excubns 30 Ibi cum geminas noctes

at

tand

continuat, tertia, 4 u
iu

fuit

Dominica, adjicitur;

invocalo suppliciter S. Fi-

rea vocatur,quod aliqum


insertcV essent.
i

S.

Fidis reliquise huic

dolentem vexa- dis uuxilio, miserrima vox per suo malo liut vociferat faeminae vit, Ad postre- beratur. totum noctis spatium non cessaret. matutinarum laudum intonarent E mum cum jam

qua

vis

doloris

ita

sa^vior

Radiolus seu Badius

est textoris
;

instrumen-

prasconia, ab

altithrona

summaa
visitatio

Majestatis descendit.

sede

tura,

quo

telie

annectuntur

Gallice uavette volib.

benignae
passa

compassionis
in

Non
pce-

catur, inquit Cangius, qui ex

2 Miraculo-

diutius

humana carne tam graves

rum

mox S. Dionysii episc. Parisini cap. 36 textrili opere labohxc subdit Adolescentula... mauui ejus rabat, cum repente ferrum radioli...
k Erant hi nocturnas
vigilias inS. Yi&is eccle-

pcemtennarum descevire cruces, nec lacrymas pervenire. Nam cum tis usque ad desperatiouem emuuxisset, anulus, forte luctuosa matroua nares inviolata digitorum salute, supra diximus,

quem

adhsesit.

siaagentibuspraefecti, tum ut noctumo tempore nullum ecclesue damnum inferretur, tum ut nihilprxter decorum ab iis fieret, qui illic ad S. Fidis
1

tanquam validissima arcitus balista tum longe in pavimeuto dedit. Et


ingenti

b
ideo

crepi-

gaudii
vici

tripudio

dies

illa

cum Dommica ab
;

ornni illius

populo

celebrata

fuit

quippe

corpus ejusve imaginem pemoctabant. Quod hocce loco Bernardus de se in numero,


;

iis, quse in ut vocant, plurali, loquatur, non obest num. 92 docuimus cummox rurCommentario et versus singulari numero, de se agens, utatur, quse subba hcvc Eu tibi, felix Barnarde, aliaque, sequuntur, manifestissime ostendant, non alium, quam Bernardum, Andegavensis scholcV magi:

S. Fidis auxiqui patrioticam suam ac viciuam tormento cernerent. Et funestro lio ereptam a etiam per certe multa et iunumera hujusmodi terrarum loca * c% S. Fide referuntur, diversa sed etiam dicere non solum scribere
,

Lab,

quaj

jam uemo sufficiet


Fidis
litteris.

est

enim impossibile, universa

S.

magnalia

vel explicare verbis vel designare


VII.

strwn, hujusque,acprcvcedentiumcapitum, vere

37

ad

S.

Mercator, Alvernensis * pagi c mcola, Fidem orationis oausa venit; hic cum vifacillimum cerae commercium,

Mercator,
j

in-

auctorem

esse.

disset

(nam

u $l,

auferent
S.

pro- cereum,
nhlmnm,
'

LIBER

II.

offerentium cepter peregrinorum frequentiam, notam su illico reos, multo vilior habetur) sic intra peritiam revocat ad memoriam artis
,

Fidi unteu

Lab. Arvci-

nensis

se cogitans

Quam

facili

quaestu,

si

ha3C stultus
,

CAPUT
De
muliere
,

I.

ac facere rescivissem, divitem me potuissem Sed quod hactenus ignorem constabilire.

meam
bus

rautia

distulit

hoc

amodo
;

pervigil
reditus

rccur-

Lab. distule-

frequeusque

repetiti

itineris

brevi

rit

quce

usurpavit

annu-

temporis spatio
ter,

perficiet

accingar ergo virih-

lum,

quem
:

altera moriens S. Fidi

itaque direique exordium aggrediar. Hoc plurima cer ponaditoque venditore sposito
, ,

reliquerat

de

improbo mercatore
,

dinumeratis dera diligentissime taxat, decemque massam ingentem, atque in comparat


solidis d,

punito

de puero

in quo

qua-

sacculis recondidit; et

jam gaudeus, mmimo


sic

sese

vel quadruplum lucraturum,

apud

se cogita,

dripartitum gestum

est

miraculum
sa-

bat

At

at

bene se

habet

principium

quid

de cceco
nato.
quoddam
ig-uum,

et

claudo

divinitus

rei tum, si plures vices Igitur superfuit pulnon debet nos remorari. cher cereus, qui e non potuit intra reliquum capere acervum. Hunc vir cupiditatis in sinum

redeo? Sed jam

exitus

applicuit,
CAllT.

eo videlicet

modo

ut quantitas

qui-

st

vico Couchacensi oppidulum quod sub ditione monachorum


,

quidam

Austrinus

praesidebat

dudum

cujus

fsubter cingulum cohiberetur, grabarbam cilior vero per fenestram vestis usque ad Speculatoris vindex promineret, Verum superni omnipotentia

dem

habitior,

DIE SEXTA OCTOBRIS.


omnipotentia non
audaciara.
tulit
,

311
A
-

ulterius

raptoris latere

Nam

cereus,

quem
,

dixi, ignis divini re,

claustra ipsa quibus pentino succensus fervore coepit vehementer adurere , inclusus tenebatur vaporesque flammivomos una cura fumiganti tur,

BiiSMoa cionem ad divinas laudcs cxcitarunt, illud frequenjocari S. Fiquod tr-r prflB nimia latitia rccolcntcs dem venerabilis matrona dixisset. ix. ut. sa- "* 41 Rursus quidam ccecus et claudus
, ,
,

nitatem

reoipeiel

ante
a

imaginera

S.

Mnrii o
mirifice

"

rciuetdau .
({us
_

Lub.

>

apu

bine soras emittere ; adeo ut rum globo vibrantc illi barba reluceret superiusque capillitiura*crcpit,anti ambureretursonitn,
,
,

micantium

scintilla,

confessoris pernoctabat
(ttspersflB,

virtutes,

multis

populis habentur

q
llluct"

moSissimflB.
tir.us
ei

Cumquc jam
irruit
:

diluculesceret *, repen
visusqu.
S.
eflt

liuni
*

Lab. in tc-

ncc linea interola * ventris protexit tergora ,cum etiam posteriores partes gyrantibus flammis arderent.

sopor
ut a

-ibi
,

vocem

so "

audire dicentis

Vade ad
11""
,

Fidem
,

non enira
per merita
bb-

lam
eo divinitus
,,,
,
i

datum
illiu
,

cst,

tua infirmitate

aisi
e

88

Stuperes

insanientis

horribiles

mugitus
,

salvari possis.
illuc,

responso
virtute

>o,

tam-

oalcitrantis

strepitinn, dentium
,

stridorem

ocucor-

ger
ctae

qua potcrat

repere
affuere

coepit

diiKnnburilur,

lorum vcrtiginem
poris distortionem
,

totiusque

immoderatam
,

:ue

* pervenisset ad
oblationis

locum, extemplo
aliena
suffra-

lU

iiin

donec ceram
refundati

cum miscr

intolerabiliter pa

Martyris

ac si sus hac illacque proceps fcrcbatur nunc proviso percussus coluber, qui sinuato globo nunc pernici tractu falmiseinsphaaram colligit,

de im-

gia p.

Nam

ubi

homo ad * ipsum aditumpapi1

p
t.lll
III

lionis sese

ingcssit, illico virescentibus venis ac


rei n.

vegetatis nervis,

nat

ac tortile collum porrigit captans fugam ; percussori insed debilitatus non valens, rursus ore festus, intorquet sanguineos oculos et sibilat miscr, huc illucque cursitans se haud secus iste
,

meruit di eurvo fieri rectus *.velamcnto pupillarum disrupto, praenam et cedcntera Banguinis eruptionem subsequitur lux
sercnissiraa
iii
,

nec

ei

quiddam

sanito

ut, cu-

membra

ccelestis

Medici dextera pertrecta-

B Lmpellit et repellit
;

modo pronus

modo
,

resupivis

vit.

o6

tamen

nec ullo modo rcspirare poterat quem nus major exagit-.ibut sed tantum * humani reaidua vena miserum redegit ad pcenitentiam cum qui btatim ad sepulchrum piissimre Martyris ingcnti clamore currcns universam inibi ceram quam pcenale incendium non celerius refudit
; , ,

ANNOTATA.
a De Austrino eju s q na, deque altera, nomine Avigema, nihil
<

a
'"'

litteris

proditum

inveni

evanuit.

Neque horao queritur


a

de damno

pecuniflB,

guodnam nominad
Conchensicon nou eospressit.
b
rialista esi
.

tormento possit evadere. Hifl itaque si bonioffendere putavcrim gestis , mirabilemque iu hoc tatem S. Fidis laudabilem ne commcrcii vilitas quod quoque praidico

dummodo

oppidulum cujus nomen Bernardus


ittud

nequaquam
,

deficeret percgrinis,

improbitatem

avaritiaa casti-

machina jaculatoria, qua sagitmagi nervi valido strepitu, Adhibet autem Bernardus
Lv, aliave missilia

gavit.
illud praetereundum arbitror quaa secundum multa Sanctorum corpora feruntur ad eoncilia h morem illius provincke g quasi principatum tenens, miracusancta Fides lorum effulget gloria, quorum cum sint multa

obsoletum
,

p>

rcitus loco vocis

emissus

39 Nec

quod

ue^expulsus.
c aj
i

j</
s.

tmagincm

inter

a\rvernicus

pagus earegio
in

h
I

guss Qalice 1'Auvergne dicitur

ide

a nativilate h

apud Hadrianum Vatesium


pag. l'. d Vide
,

Notitia Grallix a
acl

ue nimis odiosum * volumcn conLab. ouonum duo tantum annotare satis esse putamus. texere vidcamur
,
,

qux de

aolidis
,

di&n in Annotatis
,

Reverentissimus igitur Arnaldus


episcopus, suis
rat

synodum

Rotenensium i tantum parrochianis k conrlavequo de diversis monachorum aut


,
:

VHahiS. Apoltinaris episcopi Valentinx pag\ 64, litt. cc; de eorum valore ac diversitate consule ngium eodem verbo.
qubm non potuit intra e Legendum puto liquum capcre acervum, guodnempe eum legitiri punitus non emisset, ut proin ator, gui empt eupidus nn mil
:
,
i

canonicorum congregationibus in capsis vel imaginibus aureis Sanctorum corpora sunt evecta
;

'

n/iud Lub.
i

erat autem * distributa Sanctorum


toriis

acies in tenl
,

u
/

1-

et

papilionibus

in prato S. Felicis

disparatur ab urbe quasi uno tantum

miliario

quod m,

no><

venditore, a

vice addiderit.

erantque
ra
,

multa Sanctorum pigm>quorum numerus non commendabitur in pneibi praeter haec

(Pet vocem
sioi-

habitioi

w hic pars
a,

cereit seu inferior

senti pagina.
.

g Nempe Rutenen
csetera

Liu-

40

Ibi

inter

quodam

insigni mira-

.///

mrdtii
CHI

er

rnuftwdYvttlltll
,

ItlflU

tnpple prodigio

subilique * Omnipotentis dignata est f amulam bonitas. Puer a nativitate coecus am glorificare surdus et mutus a parentibus bajuclaudus
et
,

h Concilia illa ex iis fuisse singulisannisabcpiscojr


ter

ad qtUB
vn ipsa

lerumque
,

episcopali dvitate eelebrarentur


tfata

conoilia

quie in sublimi subtcrquc imagincm quasi horae positus honorabiliter habebatur divinam ibidem demoratus unius intervallo atque iutegerrimre sospitatis meruit medicinam vidonatus gratia exurrexit loquens , audiens feliciter deambulans. dens et ctiam inoffenso pede
latus
,

fuerum De hujuscemodi conciliis Veteriset No\ videapud Thomassinumparte%


Ecclesuc disciplina
i

plura

cap.

74, pag.

7i>b

et cap.

Arnaldus

ille

ab ineunte seculo

xi certe

ad

usque

annum

1028 Rutht
i

mnsem sedem

tenuit

Cumque strepitus vulgi super tali resonaret proqui considebant paulo seniores concilii digio cceperunt inter se conquirere , diremotiores
, , ,

uti liqueteostom.

Gallte Christianx auctxcol.


intelligendos hic esse
,

Quid sibi vult ista popularis conclamarespondens tio? Quibus Bertildis n comitissa
centes
: '

/,n/y.

jocalui

Eides Quid, inquit, aliud hoc esset, nisi quia S. joculatur *, ut solet? Tuuc omnes, re exquisita , contam stupore , quam gaudio, rcplcti totam
,

clericos etuim Regulares tror, parochos aliosque supra etiam innui. Porro dicecesis Ruthenensis, ut Sanctorum lipsanothei ad dicecesanas synodos alutsse, advehendt moremjam tw

k Per parrochianos

varte #

pay. 434 recte obSficuli iv Benedictini


servat

;jl

MIKACULA

S.

FIDIS VIBQ

ET MAET.

a. Bk K ardo.

vero id splendoris, an non edicil idem S( Collatio Reliquiarum. ptor. Vide Cangium verbo 1'ratum S. Felicis, uno milliari Segoihino seu
servat Mabillonius.

Num

religionis ergo, factum

sit,

CAPUT
De
eo,

II.

Rhutena urbe distans, a quo ex compluribus hujusnominis Sanctis ita appelatum sit nonsafortis exponit Bernardus. Siconjectare liceat tassis a Felice, quem vctus liber Ms., tom. 2 Bibliothecx novcV Mss. a Labbeo cum Notis JoanSavaro a pag. 707 editus, Sanctum pag. 717 vocat, quemque laudatus Savaro pag. 718 Claromontanum episcopum facit, hoc ei nomen indi, ,

qui a suspendio furcarum S. Fi:

dis auxilio liberatus est

de eo, cui

ad conterendos
Fides malleum

ferreos compedes S.
attulit.

tum

fuerit
,

nist

malis a S.Felice Bituricensi epi,


,

qui die i Januarii colitur pratum illud nomenaccepisse. Utulhcvcse habeant signatur in Mappa geographica Blaeviana locus Segoduno media tantumlcuca Gallicanadistcuis, cui a S. Felice yiomcn est, et cuipratum S. Feli-

scopo

Inter

castera,

quae mihi dc

S.

Fide adhuc per-

M'U. X.
i

genti, a diversis relatoribus, sicut


siderio indaganti
, ,

summo
,

de-

n quidam
jti -

dicebantur, istud

qnod nunc

ob furCum, o
se xo/i jn
i

/
i

&

ubi sanctorum corporum

acies distributa, ha,

umque concilium
arbitror. In editione

illud fuerit

vicinum fuisse
hic sequenMarii con-

Labbeana adduntur
praecipue
sancti
et sancti

tia

Hunc
|

locuin

fessoris aurea
j3

majestas aurea

Amantii aeque
sanctae Mariae

in orc * totius populi iestivo atque Irntiim, ad aggredior celeberrimo resonabat praeconio; quod postea palibulum certius ab liis, qui rei gestae interfuerant, exqui- damnaiu Lab. more situm alte memoriae tradidimus * NobilissiLab. tradi mus quidam nomine Hadimarus de Avallena a mus a cognominatus ( est enim regio Lemoviceusispa*
, '
, ,

con f,

episcopi aurea majestas, et sanoti

gi

Saturnini martyris

capsa

e1

montuosa ita nuncupata familiam clientem habuerat


aliquos furatus
,

inter
qui,

numerosam E e^uorum sibi


,

crux, et decorabant; ac dein .tae Fidis aurea majestas Erant praeter haec Sanctorum multa subditur pignora etc, utiin apographo nostro. Intelligit autem Bernardus pcr ro aurea majcstas auream
aurea imago,
et

Bancta3 Crucis

aurea

effugerat.

Hunc denique
,

alia

-.

tempestate liberum detim ci prunulis oculorum revulsis alterum vero jure sodaliinceps abire permisit ncc tamen praefati latrotatis huic adha^.rentem
, ,

cum

casu inopinato offcndisset, sta-

aut saltem deauratam S. Marii ac S. Amantii Con/f. imaginem seu statuam, sacris eorum reliquod uti satis ex eo patet quiis nobilitatam
;
,

cinii

cooperatorem acsi

reum
; ,

patris

facinoris

cui renitenti , atque nodis miserabilibus nectit conscientiam furti nihil profuit imo inficianti
;

scriptorille.

quam

ante vocavit auream

S.

Fidis

per
ant
sibi

S.

Fidem
:

reclamanti

tale

responsum

vir

tem

Porro de illo de quo decessores nostri die vm Junii pag 112 Amantius vero illeidem mihiesse videct/cruul episcopus quidie iv Novembris Segodun.
;

mooo ejusdem imaginem appellet. S. Mario confessore Iiic agiputem,

crudelis edidit
,

Quid ultra aliud

scelerati faci-

nisi

si

cum

fuerint deprehensi, * S.

Fidem
cla-

'

Lab. addic

Rhutenis annuntiatur, quique tom. GallixChriprimus Bhutenensis antistes ponitur Saturninus autem martyr, ille, ni falecclesiam lor, est, qui Claromonte in Arvenia nomine Deo dicatam habet, de qua mesub suo
i

stianseauctaecol. 197
;

advocent patronam ? Sed procul iste supplicio puniendus erit. Junctum erinque subtercursui caballino agit domum go ranco ac tenebroso prolundi penoris ergastulo custodiae mancipat futurum sane, utin crastinum

dubio

sialim

mor

furcis
!

appendendum
Quid
igitur

tradat.
a V
/ii

minitvetus liber de ecolesiis et altaribus quae in Claromonte consistunt tom. 2 Novse Bibliothecse
,

faceret miser ? Tota nocte tenebrarum timidus suspectusque in illo horrore quibus sapieverbis a somno mansit alienus Deum Sanctamque ejus interpellare non bat
|

Pidr, cu-

auxilium
tirat, se

implot

toiuppliclonon
lillil

l(HI

lltll,
.

Mss.pag. n Labbeus
,

7 '"

cessaus.

Circa

medium

noctis

aspicit de

parte

intelligit

legit Bertillis.

Ego

nihil alibife ea,

ostii

traditum C etiam sub hoc utroque nomine, memoriae praeter nudum ejus nomen quidquam inveni nec de eaprodunt eruditi editores tomi x Scriptorum

Rerum Gallicarum pag


o Vide
i

380.
lit.

ineffabilis speciei venire sibi puellam, ratus aliquam * esse cubiculariam nisi quia, qua erat circundata, non candela, non aliquod lucernae instrumentum lucem praeferebat. Haecaccedens, ccepit illum veluti ignara, qua de causa carceratus tene,

ab. denique

dictade S. Mario

m.

batur,

p Labbeus legit fragia, et sensus est, sine dilatione affuisse S. Fidis suffragia, quibus caecus et claudus itle tum visum, tum gressumdivinitusrecepit, qux lectio planior
est.

dilationis aliena affuere suf-

dum

rogitare Cui omnia exponenti, ac postmosanctam Fidem voce * tamen percontanti


, ,
.

ImIi

voci

inquit coeptis se esse, ipsa respondit. Et noli sed diffidentiam ullam habere nec desistere et clamorem S. Fidis habeto et nomen semper,
, ;
,

in ore

verumtamen

quod
:

tibi

interminati sunt,

cras subibis patibulum

sed

vivit

Omnipotcns,

qui te ab ipsis faucibus hiantis mortis revocabit. Hjec et hujusmodi prosecuta virtus ccelestis rediit
:

ille

uero

reliquum

noctis

ob

insolitam
transegit.
ili

Kuminis visionem in grandi tremore Sed quem bona pars visitaverat mens
,

turbari

non

potuit.

41 Facto
:

mane
,

eductus inde

sistitur

ante

iio

11

ipta

'

'

tribunal sed quanto crebrius homo sanctam Fidem nominabat tanto festinantius mens mali-

tio

tutpenMUi
-

loliei n pofi

bulu lolvilut
divinitui in-

patibulum accelerabat. Itur ergo ad locum nec satis fuit seniori b servis suis imsupplicii
tiosa
;

columii

perare

DIE BEXTA OCTOBRIS.


'

313
A. Bermakdo.

Lab. aolii

perare

scelus *,

nisi

et

ipsemet

'

an adfuissct?
Lab.

tante equitatu, abisset *,

magno comiNcque * umquam, qui


,

dictu

Unde putas, sancta Fides corporeum marculura habuerit? Sed non debemus ratione hu!

'

Ncc

Lab. lieneii

nexus ducebatur, nomen S. Fidis, ut erat praemonitus, deseruit, donec via vocis lineis, * coar,

mana divinum opus


credere.

aestimare, sed

factum

fideliter

ctata laqueis, suffocato gutture, intercluderetur

mox

deinde

pendentem deseruut;

et

cum jam
a

ANIJOTATA.

paululum
regressi
,

iu revertendo elongarentur, respiciunt, furcas vacuas cernunt. Tunc cum magno strepitu

hominem
rursus
,

sursum

relevant durius ligatum quoque, cum revertentes retro,

Hadimarum
1

lianc ab

Ademaro, vicecomite Le-

movicensi, qui tom. 2 Historix

Domus A>

humi secuudo furoifepum elapsum hauriunt. Et jam aliqui virtutem S. Fidi


spicerent

pag.

diplomaii subscriptusinvenitur,diversum esse, satis mihi >i>>idem videtur indicare Bernar7

dicebant

cum

crudelis

licllua

eos

minaciter

dus

dum Hadimarum
at

virum quidem

nobilissi-

mum,
est,

minime Lemovicensem

vicecoraitem vo-

cum

Tum

exprobratione increpitans, reticere coegerit. durius atque immanius hominis inulto


,

cat. Fortassis

Hadimarus isteunus ex Adem

guttur

ut fertur

renovatis angens
,

retortis c

Lub. vialc

rovertentea

quaudiu strangucum latum iucunctanter ptitaverit. Et tamen per clivum montis jara rcvcrtens * descendere quin non potuit pati male sollieitus ccepisset
tandiu pendentem observavit
,

qui a Gaufredo in Chron. tom. I Biblioth. Mss. pag. 283 ad annum 1028 recensentur, Porro de provincia Lemovicensi consule Hadrianum

Valesium
rius

et

Bouth
est, doininus.

b Senior, id

Consule dicta supe-

visoque miraculo, retorva luniiua retorqueret currit , reperiensque hominem solutum et incoca^teri vero lumem, nmsitabat, quid faceret
,
:

jam manifeste
,

virtutem uuanimes praescelestissimi facti dominum suura reum dicantes esse, conclamant, nec se ultra tam indignuin faciS.

pag 305 lit. g. c Retortae hicpro vimineis vinculis, aut funibus ilia, quie Cangius ad I sumuntur. /' vocem observat, olim, ut et apud Hibernos, ejus-

Fidis

modi vimineo

vinculo strangulatos patibulis afBxos

fuisse, constare asserit.

B nus
quo
vi*t>.

passuros.

Plebeio relatu, ut dixi, d Labbeus ita legil jam passim relatum, concordi monachorum senten:

"i

45 Videns
crare
ut
,

ergo seuior rairaculum, quod esset


ecepit illura

tiapostea relatum
e

est.
<>.

iiiju judex,
facti pa
././

factum *, duetus pceuitudiur,


,

obseac-

A/>"

desunt hssc

'

Gerbertum no-

sibi

ignosceret.

llle

nequaquam
,

S.

Fidem

pj ofielieitw.
'

tab,

dignum injuriam

'

Lab. cxpo-

ncns
'

Lab. liphcc-

bia

ut ad S. Fidem potius itum ire hauc exponat *, ait. Tum praifatus Hadimarus cernens viri obstiuationein et ipse * quoque cum quindecim suse domus Ephcebiis nudis pedibus et inermis ad sauctam Virginem

quiescens

mine. Is ruihi aliutule notus non est. f Marculus est pusillus malleus, teste Isidoro lib. 10 Orig.cap. 17. Tn titulo vero capituli apud

Labbeum
Martus
et

diocris, de

tegitur martellum qui est malleus mequo plura vide in Lexico Cangii,verbo
,

Martellus.

Cerneres ambos Hadimaros (nara utrique id uomen erat) ante sacram imaginem tauquam ante tribuual concertare, huuc accusautem, illum suum peccatum confitentem et emendatiofestinavit.

CAPUT
De
eo, qui

III.

nem
'

profereutem. At vero

seniores loci

interce-

Lub. lctlio

dentes,

dictata pro leto * hominis legali emendatione, inter eos concordiara feceruut. Hoc rairaculttm plebeio relatu, ut dixi, jam passim au-

prcemonitus a S. Fide per


:

ditum
rent

concors

monaehorum
d.

sententia
dictis
,

postea

fenestram turris saltu evasit


de mirabili asino.

et

mihi verius

retulit

Utque

fidem

Qerbertum e, memorati Iladimari consobrinum in nomine testimonium aecersunt, qui cum illo ad Conchas
,

ampliorem, quemdam juvencm

post

ereptiouem

suspendio

venerat;

sed

et

CAPIT. XI.

Cbpfivui o/iguil Blfffl nio


</o
iiln

ipsum Hadimarum, si niihi fuisset spatiura, vel per legatos voeatum expeetare, vel iter ad ipsum extendere, potuissem- viderej nec tempus plus quinquenuio dicebant, ex quo id evenerat, defluxisse, ipsumque superstitem esse. 16 Ruiflus de alio homiue rem mihi opinatisqui cum diutina carsimam unanimes retulere ceris custodia affligeretur, atque incessanter ad
,

ounctisque saeculis memoramirabilem Xvbilein et, etiara fostidiosis lectoribus succinsapientia otam narraturus , Deura
-pv era
,
, ,
,

vru.

xii.

in Huthenieo

iractu,

fideliter

deprecor

ut
raei

diviuce

sapientia3

ailliientiam

iutra peotoris

arcairi mflindere,

Sauctique Spiritus rore seu

ariditatem di-

gnetur irrigare, quatenus ea, quffl rera sunt, ad utilitatem audieutium * congruo rectoque serraone
valeara

Lub.
lllllCII

expromere
exor

ne

seutentia
,

mea

recto tramite

per inanes res


,

Mnm
11.
-i

eareere
rutus.

S.

Fidem exclamaret, mox

ei

S.

o6

Bancta

apparuit; qua3
se
,

cum

rogata, S.

Fides vigilanti Fidis * vocabulo

quam
quidam

ventas
,

habet

deviare

iuceptet.

Mulea

qui
,

Pides

mum

protiuus marculum f vetustissinominaret scabraque rubigiue obduetum pra^bens


illo

castro Perso
nobilissirai
,

erat in eaptioue in pago Rotenico, sub dorainio Arablanli eujusdam

viri

a,

datis

pro

se

obaidibus

ad
'

'

i.ub

ferirc

jubet

compedes feriri *, dein ferri fragminibus ouustum ad Conchas celeriter proficisci;


,

'

/.6. rccto

lctcndittraraite

pervio carceris perficiens cujus monita ille obstaculo , absque humano impedimento , divino fretus munimine, ad S. Fidem recta tetendit *, beneficio magnas gratias Deo et pro magno Fuit Sanctaeque ejus non ingratus reddidit.
,

negotium acturus , quod* S. Fidem oocultus veuit. Deinde statuto plaoito potuit, unde qualiter posf sese in eaptionem recepit
quaai aliud
,

Lub. qiio

aiiquaut.im

''

aitatione

evaserit,
situ

dicendum
ls Bst

erit.

Sed
ier

priraum

terraa

illius

qualitas paueis verbis repetenda.


patria

omnia

raontuosa
edita
,

et

etiam
(

ciyui iltscn

iiii

ibidem

'

(//.

destru

annos appensus insigne tanti miraculi peregrinautibus non ut deesset. Id nimis succensui, quod in memoratum opus marculum etiam destruxerunt *. Mirum

marculus

cireiter

tres

per loca
altitudinis

horridis

soopulis

ut

vix

vastitate
forte

queat exsaturari; sed


oceurrit
,
,

inter

hajc

ubi

planicies

frugum

pro-

ventibus

adeo

fcecunda

ut

pinguia Bacchique

xcrant

MIRACULA
314
A Bernardo.
D

S.

FIDIS VIRG. ET MART.


legitnr ad trinura conatum laborasse
0.

Ad

ex-

Baccluq-.e

o,,timi

ulla
.

tcrra feracior
.
,

^.^

niihi

l.ab. vide-

Tl.

rciui

r
ti

Lab. soli

,,.;,':,,,

quod sit his UOStris -, o,inor S immanitat* ri g i"eo .nberui frigoris t * vicinior. ntpote a,l Australem sitque solis rcstivo fervore cahdior
.deo
,

r..ffionibus

os,tus discrunine tremum ille in mfeerabili P penculo, audacia, ac posito d corde assumpta emittena foras , se pedes primum pei fenestram sed nunquam totum vasto crcdit pMBoipitio,

mollius

suavisque sua peneilis pluma


,

Sardana-

11*,

Propter

vicinitatem

pter

calore nimis exsestuat; altitudinem terrs nimiis

hyeme

sohs torve.o pro


r.get

palum

fovit e

quam hunc
,

oepit; adeo divina

lurissima rupes exut , cu, supportante virtute

fapmbU

naturs, quanto maps lur repngnantiis diversa r tanto magis exeoqmtar e ,us ili: urgetur, per hoc humor ae tium, atque exudat inutilis terrageduleiorisque gwnbu>

uWAusterliherioribushabenxsregnatl^

Z teest
ilr ix
-

hic plane natura negavcrat alas Quo miraoulo factus secunor, cadere videretur. adpra^cipitn saltum etiam multo profundioris summis scopulis, de dere non dubitavitj nam super innitebatur quos arcis tota moles super terrce solum teriuferiores ruens, ad certissimum
tio saltu perlabitur.

volare,

non

sed quia, ut disimus,


u1

1U ;.

mont.um scoouloanostro solo djscrepa diiuiH.udinc


,

tetioris

mEo mflait

prasnominati oppidi

fructura,

Mirum dictu et terribile mens humana tantum periculi


51
potuerit; nam uimio horrore
ctani

auditu,

quo ausu

ur rcperlo
'

invadere
,

unquam
atino

cxtpe-

lon S e per spatiosum aeris inane

cm.neut.or exmansio dc parte Ua urgatfporro oppidanorum babitabiliorque v.detur


,,

fateor et ipse talia narrando qui &anSed totus intrcmisco.


,

inem

suam

miraculo, dedit voluit glorificarc tali

praecipitio, huic non terreri tanto

quo

licet
,

lr

nua>

planior

mciliocri
* i.tih.

abms arcem erectam aTvidehcet plagam


pr^oipitio;
solario
herilis

in
,

editiore

* loco

qua *

altiore

quae

B
Ij

I.ilh.

deest senioT

sen.m camera erat, ub. plac.dum carpebat sopitus heros cum famiharibus quam cameram in eodem
ipse
pectore

dc qua etiam parte iu

n,t-

ad rwtu

nihil lassionis

reoeperit,

crepitus

tamen conton'

somnnm. Extra
de
parte

BOlario

aucm
i in flWfl

dixi,

municipn capt.vus mole fcrri crunbus inponderosa


reliqui

{Ul
,/,
',

i
I

nlu$,

mo-

m ntt

S. Fide,

custodia servabatur. trium vernaculorura jam dudum ad se querelos.s 19 Huic S. Fides peue desperauti vocibus exclamanti, jamque specie eonspicabllis corporah sopitis eustodibus, rogata ab illo quamam eaapparuit. Qu* cum

nexus

quidcm saltu us- Lab. conlusarum * bodiarum f in primo De qua re miles sarum que aures dormientis pervenit. succensus servis nimio furore expergefactus E furciferos reos culpat suis rem pranunoiat, imperat, ut quamiudioatj postremo minaciter semoris insequantur. Illi primum fugicntem habentes attriti cadaveris frusta monita ridiculo lecturos satLs in tempore, prose in crastinum acquiescens famittunt. Illis tamen nequaquam accendi, atque per aliam par,
, ,

ces, lampadesque

tem, qua

facilior
,

erat descensus

cursores velo-

set

sanctam Fidem se instantiaprecumilhus

esse,

responderet, protinus

imo etiam diutino olamore absolvat, venisse Quare tamen missam, ut cum Perrum,

adjec.t se esse fatigatam, a JJeo coactam

comprehendere priecedere citer unahauriens fulgorem prascepit. llle tiedarum persequentium vociferationem jam que sese

hominemque

ageret proximo audiens, iucertus, quid fem, utraque vestigia maximo pondere
,

utpote

S, 'Vpei

inneoflsP inquit, longas raoras ac per suramas raedium oamer


elabere.

fenestras

Cnmque ad

turns monent.s vocem

gravatus quam per sylvae ad cffugium * tamen parvaB vicinam natura perduxeprovidentiam Dci oppidi * qua poterat reptans, sese totis an,

Lab. cfligiem

rat

vi

Lub. produ-

evigilans senior male sohc.tus, reptare ccepisset, exctat* advertit motura. De.n ferri ti.micntis m.nac. cnstodcs cogat eubiculari, ut tardos
auctoritate jubet.

nixus'* viribus

contrahere

contenditj

nec ab

nerat

Quod cum

illa perfec.sset, e

tid

Lat.

conclave se recepit Post aliclauso ostiolo, in *.ecce, de integro S. quot horarum excursnra, aggrehominem , ut rem dcs apparens hortatur
diatur
,

necessitas impealiquo cogi opus erat, cui ipsa reprehendenda tarditas, qui, ut sibi virabat, nec debatur, scgnior incedebat testudine. laboraret discri52 Cumquc in hujus anxietatis * intra condensa arbuscularum mine, et jam se

Lob.annisus

ntfuga
elabilur.

Lab. omitlH

&&. addtl

cum

quod * ille statim faciens conatu regreditur. EurOlauso, in lectum vacuo tUB colhsione e, collisione pcrrcctus C sus /* ^ quoquc scnior quoque senior ferrea - Am c it . _-:..lUa *m.t. llln. neracto hepcdissequam, t prwa r cuoui& pcj wn pra-cepto, regressa, ostium
;
,
;

rcperto ost.o

modum offenaliquantulum colligeret, rairum in cujus faucibus nodata zona pro in


dit

sc

asinum
,

g,

= ^0
j

capistro

asinino
.
..

tergo

versis ex uno latere cruribus ver s

rili

tcm Dei apertum


50 Post bsec
nlla iui

dimisit.

lisione,

,.,.!<./

Lab.

dec*t iHi

omnibus multo gravion sopore tertio manifestata dunus oppressis, ecce S. Tides cumque ignaviam severiusque hominis arguit objiceret, seseque jam * impedimentum ostii ille mquit ferretj Noh
bis

A.-.n.rsna rnotll n V\ll t hOUCP procul dub Actum erat stalem virilem _.,*..._ i,; QO asinus tuii unius puncti spatio fugientem hic blandioreque cxpeditiore Xunquam
i .
i

. u^ ..

^^
more
,
, ,

insedit

faemmeo

propriique com-

rem

tolutatura

delusum,

quam

regalis h campitor i equus aut * asinus in eam cessit, quam per mediam regionem puiarepartem, qua fugitivus minus quaercndus non adeo securitransabiit. Interea sessor
tur,

m-

h
'

Lub.

CBpitOI

cquus

ac

graviter

habebie pervium iUa, dubitare, quia conndens te. Ille vcro , T)eus adjuvabit

itei

et
,

Deo
s c

qno poterat tandera cura raagna


ffP essu,

ccepit

raotare

se

ct

difficultate
*,

Luh. subslitit

*
1 1

ad ips as fenestras subsistit Fides, adhuc vehementer expavescens. Tunc S. comitata , et quasi viam lahantis animi hominem viriliter exhovtar, d0 * prscedens illum
aflfectan

penetrato cubili, casus altitudinem

I.uh.

:ill>-

mdo

co3Dit

Age inquiens tiducialiter jam evadere poterie. Sirailiter m odo


, ,

non aho

olira Israe-

animamque subinde aurem arrigit aciem subinde respectat, et retorquet reprimit, posset vel videre audire fi forte aliquem vel sajam octo pene peractis millibus se donec, et jam dicscebat tuto videret. Et jam tis in ad laboris mortales aegros aurora promicans Tunc ille, alligato ad quodexercitium cogebat. ubi silices duriores vidam virgultura asino quorum a semita se detorsit dit, paululum glacei rigor excipiens in modum
tatc
fretus
, , , , ,

ictiim

ultionem sceleris urbis babaa, liticus populus in

tribum

phum

antequam tnumdebellans divino monente oraculo, usque obtinuisset,


Benjamin
,

Inter ageudum facilem sui resolutionem dedit k. evauuit; nam respiciens ille, vero coelestis asinus

ferreus

neque animal ipsum

vidit,

neque etiam annnalis vestigium

DIE SEXTA OCTOBRIS.

315
,

vestig-ium, quantalibet investig-atione insistens, in cingailum verO ad aliquo penitus invenire potuit
;

pellantur
Boia.
g"

mototii

et

sermone

vulg-ari boias

vo-

Ber"

cant. Ita Cangius,

apud quem plura

vide verbo

ct

rccla ud S.

argaimentum miraculi, ubi ipse nexuerat, reperit. 58 Erg-o ad S. Fidem pedestri itinere recta
tetendit*.
ris

Hunc non
,

fuisse

brutum animal, scd benignse

Fidit rnona-

Nullum

pulchrius basilicam

S.

Salvato-

virtutis

Bterium

cum

aut speciosius spectaculum intravit ante hunc


.

angelum, infra conjectat Andegavensis scholasticus cui hac in re fidem , qui vult
habeat. h Tolutatura vox est derivata a verbo non satis Latino tolutare. Dicuntur autem equi tolutare seu
tolutim incedere, cum crura altius in currendo tollunt et.subsidtim incedunt. Gallice troter dicitur. Adisis

iptis vinculii

tuittendit

diera

neque aliquid

libentius populus
,

Lab. Intendil

censis aliquando aspcxit

Conchaquam quod noniltt vin

*Lab.

omiuu

olarissima persona* ac procera puloherrimi corporis

statura, ponderosam ferri massam g-estans hu* meris, per circurafusas solemnizantium turraas carcere fracto adscpuichnim perrumpit, tanquam leo , qui
iub. uddit
,

Menagium
troter.

in Lexico Etymologico

prorupil

grandi mole catenarum oneratus colls


sylvaa repetit refug-iura.

nativum Tunc homo coram orani


,

eodem verbo
i

Carapitor equus,

populo,

quam captivam
ac

ibidem deposito onere, hostilem saroinam, collo advcxcrat , libertate donat,


seniores

est cursor, stadiodromus cquus

inquit Cangius in Le.rico, Gallice cheval de ,

Lub. btSC

postliminio redux felici populo tanti miraculi novitate laetifieat. Dein amicorura auimos diu in moerore suspensos exnec aliquid plet inopinae reversionis gaudio cninec tristitise captivitas illa post hoc*intulit, successit , nec dctrimentura cordamnum pecuniae
,

cum omni

manege, de course. k Durioribus silicibus vincula disrupta fuisse, indicat Bernardus. Qui omnipotentiae sua? haaddit 1 Labbeus
i

benis

Sancto coaeterna Spiritu unitate reg-nat per scecula seternaliter manentia.


cura

Patre

et

Amen.

poris.
Aucti"
/toc

S4 Sed quid

putas

de

illo

asino

conjicienfuisse

miraculo

dum
in

esse, nisi benignae virtutis

angelum

obsematio.

figuram humilioris juraeuti manifestatum ? Salvator residcns, ut saeB Supcr quod etiam ipse pomps contnmacitatem humiliaret vioularis cum tamen potins voluit liori gestamine vehi Dominus, ille excelsus super omnes gentes
, ,

CAPUT

IV.

esset
et

Aliud de Gerberto miracalum. Item de


peregrino capto
et

super

ccelos

gloria ejus.
!

magnum

meriuni

vinculato subito-

tum unius

Puell

admirabile
!

donum

admirabilis et ineffabilis Fsemina concessum virtutes nec gratia uni Virgini prasstita, cujus lingaia humana jam nec etiam calamo notari tanexpediri poterunt j non cnim ibi S. Fides miraculis requiescit ubi corpore
,

que S. Fidis auxilio liberato.

Cp.

xiii.

tummodo,

sicut ab his, qui quotidianis pollet, sed etiam in iu terra didici ejus intersnnt virtutibus in infirmitatibus, in pericupelago, in carcerc
, , , ,
,

Revocetur ad memoriam ille Gerbertus a culijus mentionem jam dudum in superiore


,

pumGar&ertus, um
capftuoeufo,

bro

lis

multis

et

ut ipse
variis,

jam ex
si

parte probavi

evulsioncm oculorum, more illuminati Witberti b, illuminatum provida videlicet mirabilique summi diximus
fecimus, quemque
post
,

in necessitatibns

quis

eam
,

recto corde

Artificis dispensationc

ut

virtutem
.

cui in alio

interpellaverit

et ubicumquoque habet que S. Fides habet nomen, omnipovirtutcm ad laudem et gloriam Christi Dei
,

praesentem

sentiet
ibi

oongratulatus fuerat

atqne

cui

acciderat nltra
acci-

omnia

qn83 in
,

mundo
aiebat
,

felicia

putantur, beatifisibi
,

caverat

ut ipse

cum i>rimum

tentis

l.

ANNOTATA.
a Rujuscastri

hanc depwedictum Witbertum disset viderc ac proter in semet ipso factam cerneret, mum deinde tamen spem simili felicitate gauderet quandoque elatus ad desertaa mih; ,

ne insolentia
ti

hodiemum nomenGallicum

nus-

piam invenirepotui. Illudetiam eruditis editons, riptorum Rerum Galticarum ignobustorm ex eo conjicio quod tum in Indice
'

tum

fuisse,

justo Dei v ultra praesumeret stauratorum oculorum Lumen amiconsilio sisse, reliqua oculi substantia et itadeinceps dextriim vero integrum retinuisse rcmcandi sinceram in tranquillo, et absque vitam

malum

reverti

inipso Opere pag. 38u nihil pr/rirr nudum ejus Latinum nomen expressennt. Neque Amblardus ille, vir nobilissimus mihi mageographico, tum
,

llujus sollicitudine egisse scripsimus. itinere titudinem, sicut ipsi in priore

miracuhceraudivimns
.

gis,

quam

illis,

aliundenotus

est.

compendiosissime littei vidimus, inter caetera itins .-mendati post in patriam regressi 1 signatara,

b Per Cererem frumentum, per Bacchura vinum


intelligit scriptor noster.

usque digessimus At vero


u , paulo ante dixi,

dum

aliquot

annorum.

intcrvalla extitissent c, quibns

re consulesis Lib. Judicum d Fortasse supplendum timido ; nisi per cor voluerit in periculo ponere Bernardus significare
c

Hac de

cap. 20.

Jem, neque Concb Gerberto haud Lmpar dehoc

nec leg-ationem misissem, priori accidil miracudje ante plateam n furibunia

animos in periouio sumere. utpote omni e Sardanapalus, Assyriorum rex, molli certe, mollitiei genere ejfxminatissimus ut cetera taceam, lecto ususest. torques f Bodiaa seu Boite sunt compedes aut vinctorum. S. Hieronymus lib. 3 iu Hieremiam
,

B6
ff ratia

Nam cum
iudendi,

ipse

quadam

tempUspatiaretur,
in

pelleraque

.gniculi

veluti

manu

ventilaret,

mox

qui

Bamardus ( dam Burgensisd iUius villaa furibundus insiliv.t coffnominedicunt)


fnre

Porcellum

^^
umittit

itaniim %

etqwa
ipsum
,

^imUetergustransactadieperdiderat
*
falsa
,

cap.

B7

in

hoBc

verba
III.

F.vc

tibi

vincula

et

OATENAS, addit: sive


obris

jcXoioi/?,

qui

Hcbraice

ap-

non dubitaMt opinione delusus ac sobrietati unde/sicuterattcmulentus

'

tvppi<

furem

Tomus

816
A. Be.wiu>o.

MIRACULA
,

S.

FIDIS VIRG. ET MART.


proculdu^ D metas consequitur ad illam translatus, in qua sancta bio interminabilem vitam Fides perenni lsetitia virg-o et gloriosissima martyr Garberti consortium, cufruitur habens et ibidem jusinhocsaculopostreparationem mutilati oapitis nonestpassadissidium. quia excesserat, $uperttite 59 llunc erg-o sccundo itinere el imnutn vero antiquiorem Wit- n itberto, de videre non potui, illnm ex eventu i/uo liernnrqui cognomen IUuminati
catus, vit*
,
, ,

pos

absque
pei

ulla
ille

statim illiim

pr^editationifl discretione nequissimus convitns appetit

,-,,,

compellans, etiam legahcom-

probatioue latrociuii
dictam.
patiens
(

imprasentiarum tentat vin-

nou

commoveantur
par
pari

convitn imAlter vero objecti injuste mortales, qui nam rari perpaucique sunt etiam merito dehonesi
,

respondere, neque in aliquo intractabilifl nverbis illius cedere ; ita utrinque audire erat omnigena convicia x conflictu quousque ad pugnos venalterutrum objectari marte ditum est dnm ergo aliquandiu ;equo Barnardus, quem micarent, et aeuter eederet, ille e commisso certamine sajvior instigabat furia raptim ad arma recurrere coepit. proripiens
Bfcantar)

bertum,

vidi admodum senem habuerat, adhuc Dei gratia flentem ac dicenmultumque supcr reditu meo domine pater meusque tem Nunc reverteris ego, jam plenufl va et re et consilio adjutor
:

du

nonnulla

se

Verum

articulo sout in hujusmodi festinationis arma suppeopportumnn let obtingere, non fait Bed tantum veru reperto tere ad mannin ooulum lllum quo caro assatn decocta fuerat puconflictu penitus inspicate,
,

scio, rae senioque confectus Fides reddat et S posthac viaurum: Deus vita hanc cuqui de longinquo solus tibi meritum ac rctinere ut virtutes ejus audire
,
.

satis

non

te

hac

ramcepisti,

dignitatem venires; cnjus cgo oculos ob deosculatus rairaculi terque quaterque

ei

ms.gnis Vale

ocelli in particn pillaque terebrata f, reliquum vicinorum concursu didisjicit violentus. Postremo

um

repetito

ad Conchas rae dicens abscessi Porro si Deus misericordiara quandoque reduxent, per suam

adhuc eodem superstite


tanta3 vilitati,

illud

jam non hab.bo

B
rc$titiii<t,n
iri,

rimuntnr.

v
, /

Pidet

polli,

ri ip$a

Gerbertus, recenti cruore vestcm in ecclesiam captus tatus geminaque lucerna festinare , clamoresque ad coelum ductu alieno Deingeminare, ac S. Fidis auxilium invocare. per singulas nique totos tres menses continuos omnia innoctes coram sanctuario excuhavit
57

Tum

no-

nec a pectore alienum, celeberrimis scriptifl perpetuaB tradam

quommns memon,
<

amque cunctis ssculis memoral.ile. pessimam astatem faoiam, cum constat, hanc
(

Hndni

non

alibi

Sed jam maturo claudatur nimia dilatione nos suspendens,


,
,

miraculo. audisse nos tanto g-lorificatam ab his qua3 restant, sermo prolixus

victis

sanctamque Fidem S. Fides , Conchacentantius increpitans. inquit, non tucbaris ocuquare sium domina quem olim eradicatum reddidisti ? Quare
clamoribufl
fatigans
, ,
,

fine.

60

Peregrini

quidam

Lemovicensis

pagi

in-

wn.

Bl\l

lum,

quem tuo beneficio non'defensabas misellum et siservum tibi peculiarem acquisivisti ? Baec repetere uon cessavit, quomilia assiduis vocibus Nocte tivitas B. Michaelis g instaret. adui quae prascedit vigiliam ecce in somnis illa,
,

abeuntes ad S. Torenn ft, pecastellnm Oebali i, quod dicitur obvius quidam ejusdem oppidi quibus forte fuit Gosbertus nomicorum iniraicus
dio-ena3,

Fidem, transibant * pro-

Paeij'

juidam,

inju*

himliHtque
iclu$,
'

municeps,
ne
,

clericus quidem

solo

cognomine

sed actu
,

Lub Irans

terrenus

itaque

g y\
Stina die post Vesperas

visaest dicere

Vade

cra-

cum
,

processione monachoet ibi

rum
sibi

ante altare

S.

Michaelis

Deus

tibi resti-

qua tuet oculum. ln crastinum ergo ad horam,


jussum imraemor
,

fuerat

homo
S.

divinae visionis

haud

in oratorium

Michaelis

processio-

pro honore futurae antiphonam super Euangelium concelebritatis sapientia nilnl cinerent, ccele.^tis Artifex, cujus proprii figmenti supdetrimentum

nem comitatus

est

ubi

cum

requi , statim inventa causa, Domnus Ocbalu- * degit omues iu captionem. tunc , sed moxper forte aberat*, cujus conjux domna Beatrix l, hoc divortium ab eodem.deserta, si se unquam veht ut audito, mandat militi statim abire sinat, benevolam Romeos habere intra septa muninec prorsus unius horas spatio non audem At ille cipii detineat coactos. Bos, inquit contraire toto dominae mandatis dimittam , retento hoc solo, pro imperio dominre

Icranl
I
i.

miles

Lab. Oi

la

,,/.

abicral
l

qui

mihi

injuriosior
;

extitit,

quem impunitum
'

repperitdifficile,

diutinas laplere dignatus, non est passus ultra ac supplicia vota inaniter fundi, crymas dolentis conditam tertio unius oculi substantiam jam bis quateretiam in novissimo magnaerePeformans, nec tameu plures surrectionis die reformaturns; natura dedit, hic ooulos, quam reliquis mortalibus credendus est habituultiina reg-eneratione
iu illa

quod si ita sibi non sufflcit, abire Lab. impe etiam pro noverit non improperaturam *, quod facturum ; et ita, ualur.ini me S. Fide certus sum nunquam F illum unura jubet compedibus diraissis cteteris
difficile est
,

constringi

quos rustica lingua bodias n voent quorum clavi martello duriter obtusi, ut inextiifranguntur, ipsifl cabilis illa fieiet connexio, ultro frustatim compedibus conquassatis. Denique etiam petitis itidem actnm alteris compedibus mutuo
,

rus.
,,/

ouioi \Ut S,
>r>l,

58
ca

Cumque
,.

erg:o

UC

intuens
,

acies cuncta circircumpositorum formas jam claiv

novi oculi

est.

De
:

tertiis

quoque
,

eadem jactura
Fides
,

accidit

et ait

Ut video
,

S.

nisi
;

iiiin

[illl

poil
'"'

pit

moj

antequam in vocera campanaerumperet, ipse primus omninm ad


rneret
solarii praepum funes indomito cursu per gradus quod in aditu monasterii arcuata macipitavit,

tanti

g-au.lii

meum

mihi inimicum vi auferet possit uti res secus, quara autumat, nitar ego
evenire.
61
.

astu caveo verum an-

Tunc vero
in

arctis

chordarum vnluminiDUB
post
,

fffii

patroeiniti
nifro

sustentatum jam dicto altari subjiciebahuic ministri tur. Quem protinus insequentes ostensa coelitus virtunil jam de ofticio dediti universam signorum classem exag-ite cunctati
ceria h
,
,

lacertis

crucem circa collum utrobique haec utramque palmara inter humeros violcntissime recircumactam
,
,

ante pectus constrictis

modo <m"nitur.

tant,

pariterque

Te

Deum
cui

laudamus
j

chorus
hil

divinasque

laudes
potest.

intonant
in rebus
Ille

fit

omnis clamor
ni-

regyrantibus vincire fecit, sicque subter ascellas coarctari crudis nodis ligaminibus ventrem

et ineffabile

gaudium,

humanis
,

teque conferri

denique

interje-

modo Bic adeo ut ipsius inaudit connexionis ut anhelitus gra-ili miser constrictus suffocaretur, Cui ita m spiraculo vix sibi sufliceretnr * vita.
lanceatos solitario conclavi clauso duodecim erat quos aeque vesance mentis expertus ros instanter
'

'

Lu&.suflico-

vi-

iet

tanto gaudio bocto parvi temporis spatio, cum ineffabilibus mirabilibus glorifinoque testimonio

DIE SEXTA OCTOBRIS.

317

Lab.

iIIhiii

instanter adstare jubet. Qui,


i

viderent

ipsum*
evasisse

solvi

virtute

illioo

ne

vivu.

transverberagloriaretur, omnes uno Iotn pariter

tum

At post modicum Lntervalsitiens, lum, ille miserabili adductns angustia, tanta vm potuit ditticile verbis id exprimere obstruv culorum duritia orgaBftle tibras aqua, quos dixi, satcllitiim, peUta Tunc unus, gutturc eub cum deprimeret illaqueatos sub posset, haustum ori ejus aptare
obtruncarent.
;

gColitur hic sanclusArchangelusprsecipuedie xxix Septembris, quo de eo aliisque Angelis a decessore nostro P. Stiltingo fuse actum est. fornicem b Per arcuatam maccriam Bernardus
indicat.
i

a.btoo.

cx
rii

OebalustVfe idem est, gui in Chronico GauVosiensis, lom. 2 Novx BibliotheMss. pag. 200 Ebolus vocatur. Fuit Gidj.hr;

ut laxato mento
illa

absolvit ultro, >psis noilorum difficultas scse


nsticuli.s bierentibus

tautum
buolumfi
,,
i

bracbus

ipsie, qui-

bus fuerant apposite.


il
,

ttl

,e

ft't..

diviuitus solutum, 62 Ipse vi-, sentiens se effugere. At illi, statim coepit illino prssstrenuus

Archambaldi et Camba Putricognominati, filius, genuitque IrchambaV dum, cujus matre legltimfl ( hanc Bernardus vocat ) adhuc viveute, non legitime Beatrir, et Roaliam duxit, de qua genuit Guillermum lum. Jli< orbaldus castrum de ToreMM, Quod
de Tarribus,

juiii. cid

Phlew

tendit.

oonfodere,

w eonttnno divin moven quidcm ut nec obstricli in loeo hasere, pemtus verba ad quisq.am eornm posset, nec DomiSteque repente angelus alteri.trum dare. simulachra, imacsilapide
tants
virtutte
^

MBCepto

senioris

ipsum

mucronibus

adora

pater suus, teste laudato Gavfrcdo, acquisiisse Archamdicitur, Guillermo piocum consensu postmodum dedit. Plura de eo curiosus lebaldi
ctor
cit.

pag. 290 videat.


1
1-

_oe, ut,

B vocem
/,li

tantummodo mobiles permanerent Unus obscoen* angustias snffocationis diffloultate in dans mugitum, oum grandi c*tera, Vah, jam pcrgit
,

inter

Torenrfam vocal. De fmau* k Labba. cap. tradit Valesius in Notitia Ga temcastro multa }>o. liarumpag. 557, unde nonnulla h\uc emTorinna, mquit, scu Tur<
>

fV b
t,

mum,
tio sit

vicecomilalus titulo insig-ne,


in

cujus

meni

veterimifl

nosteifl

Annaiii)u<,

atque

iam apud

E-inhardum
in

in rebus gestSfl

Pippini,

erupit:

immotusque tamdiu
n
in-

perstibt, quoad

Ule

alter

ad
vit,

domnam

Beatrieem

tllgil

reciperet

Cui illa quand.u fines

transfuga * sese in tuto crastinum duces delegain tucastelli longe excederet,

; in
et

i.er

carperet, oui erat

tW

abu-

. Deuique

cum

sociis

ad Conohas att.ngens

anno Chriflti DOOLXVn. Et primum dicta post nonnullasvbd.it: ToEiNNi erg nomine ante annos nccoi po va, i in B mntato; deinde Tobbna, auhlata ac demura Tirlna, ex quo vocabulo n littera quod est vulgare nomen Turene
ura regis,
i i

ar ,u.n

esl

inibi Dom.no perahsol-tione sua grates reverHstua est ad propria BOlvena, post iude yirtutis, in te.-timon.um __8 , ligaminibns relictis pendential,. dixi lax.s nodis rfmansisae post secundam a dimidio omis Anno fere et mihi certo negotio Conch. rcversionem aooidit

Torinei castrum summo monti impositum. vicecomitatum pariem agri Lemoviani,

autem

S
d

atqueaSarlarcini et Petrocorici obtinere, usque ad Novw urbe, to, Petrocoriorum s :i0 tn leucas Fram ( Gallice Neuvic ) palere, ibidem laudatus Valesius longitudinem
1
<
i

Willelmi
ta

Z
a!

!,.,,

o , Pictavorum qua cun, domnam Beataoem

comit.s,

ad.re
v.de-

scrihil
1

seu Beatrix illa infra dicitur Richaredi

suo, a JUeharedo * fratre ardenter ejus .olloquiuu. com.te, illuo misaam, omp. supcr hoc m.n aggfeasus, iUioo rogitare monachorum Conomnia 0_lo Cuius verba, per

^magenmum

chardi,

nempe Uhujus nominis Rotomagensv

comitis, soror. AnnotaAdisis dicta de hac voce pag. 305 in

m
n

tislit.il.

ht.

_ f.

_
Per
rusti-

esse poterat probabile ohaoensmm oonoordantia, dubitoret iu ah.s etiam m, gumentum, si quis
hi

Vide Annotata pag. 815

debet cam autem lm-uam hic inteUigi tum temporis idioraa; de Francorum

vulg-are
cujiis

ab eisdem

narratis.

ANKOTATA.
r
eclitione cap.Zmcmorato, miraculum abest ab ex infra d%LabbeanajamScepelaudata.Porro

Ubro a Aliud hoc de Gerberto,

Miracutorum

inPrxLatina UnguadistinctionevideCa.vjnun num. mii, et AnnofationeadGlossariumsuum tom i Octobns pag. 523 tata in Vitam S. Beregisi
1

o^Est

cendispatebit,illum, tametsipag. 30/ monachorum cibi ac potus ruin prflebenda, scu Conchensi diurna contentus in camobw /tlll -tione

monacho-

dux
tum,

IV, Pictavensis comes et 1'dber. Ferabrachia di Aquitanix,


is

Wmelmus

Camotanum tyiscopum,

Deo soviisse dicatur,


nonfuisse. b De Witberto
illo

strictc

tamen monachum
.

olimmagistrumjmpensecoluit Recuriosus lector tonum t Scrtptorum


consulat

Bm mAW

lostrt

Oeeo

rumGallicarumilods
i

WB

non

adisis caput

hbn Miracui

...

lorumapag.MZnum. 90. c Adi Commentarium Cangium hoc verbo, utietiam d Burgensisapud seu villee ctauScV apud Bernardum hic, esl burgi
incola seu municeps. e Insuioare hoc loco

Jinceps, ad quem FMm**, P dus, epistolamdescopul supraplus sen


Carnotensts
epi-

u Richaredus

illeest Richairdtos,

nnnmens. Normannorum

%^amZidesistom.xScriptoru^RerumOa'
rumpag. Wl

idem sonat, quod invadere


,-rbo
s

^7wr

divcrso, Ub. i Georgic. ronuefacesinspicat acuto.

Virgilius, sed sensv versum itacanens ler-

(0D

terehmta fTewfcrars idem quod perfodere. Unde -nrrsse/uit, ut non tantum ridendi ocvh pwptfitti sed, uti Dernarfacultaie prtoaretur Gerbertus, ejusdem oculi,cru dus mox etiamsubdit, ut in paPtioims veru cuspideperfossi, retiquapars
dissilierit.

LIBER

318
\

MIRACULA

S.

yiDIS VIRG. KT MART.


pit

Bi

LIBER

depor intra se cogitare, ut ad S. Fidein se non crastina luce, nutu, quo posset, innueret, tari lrreparatameneo voto, ut de salute corporea, quw sed ut animae, vel bilis videbatur, ultra cogitaret;

jam

III.

inter vias, vel ad S.


ratio succurreret.

Fidem obeuutis superna mise-

CAPUT
Bernardo,
fecto
,

I.

tertia

vice

Conchas promiraculis
S.

secuta m- s. F.d*, ei 66 Ita fixa sententia, cum nocte tristitie gravius obdorter angustias mceroris et apparere visa est, fmt> miret, et * ecce, sibi S. Fides adeo venusta, adeo ctredundai puellari et eleganti,

**

forma

decora,

ut

nihil

illi

in

humani

formis posset

tertium

de

comparari;

quae

ubi

proprii

nominis notitiam

Fidis

librum

conscribendi

occa-

quo S. sionem prcebet prodigium,


Fides gladio
ter sanavit.

percussum mirabili-

Deo veroganti intimaverat, illico eadem, sese a ad S Finisse, adjecit, ut volentis, nec valentis dem tendere, succurrat votis. Et post htcc diPater nolucide et aperte pro eo data oratione, capitulo, putrefacto SMSE adjecit iu fine, finitoque Medica digitos ingerere, sicque dentes
ori

sagax

singulos

B
crn. xv.

Anno
|(i_'U

Clinsti

liernar-

dus, tertium

Coneha
feetut,

illuminati graamore motns, quam Witberti b quem Conchas repedavi tia revisendi, tertio ad admodum segre tuli, reperiens superstitem non terra viipsum, ut confido pax bona in licel
dis
; ,
,

Amo

K nno igitnr

millesiab Incarnatione Domini


a,

vigesimo

Indictione tertia,

tam

S.

Fi-

jam exhalante tabo labefactos infigere reformare visa est, deiude palma subjecta menac tum erigens illam hiulcam rimam rejunxit, ac pHBmortuam penduli vultus offam mirifice spiritn restitudivinae vivificationis animat. Et ita saluti grates agat, ad Contum imperat, ut S. Salvatori
chas properare.

ventium

babeat,

quem
;

hic

Dominus

tanto mi-

Cumque aurora diei ortum praisignaret, nontine$ue 67 *"" experrectus ora manibus contrectata reperit redut plaintegrata. Cujus miraculi certitudinem tlupore
'

nec de raculo glorificaverat et confessionem lllius rant, qui in hora exitus facilem viderunt ; nec taobitumque integ-ram
,

salute ejus despe-

niore

argumento addisceret
exerccrc

tentat

an possit

men subitaneum, quia


aiunt,

prsensisse horam ipsum quamvis nulla dolorum angustia praenunhasc

loquendi ; primitus excelso clamore vocat famulos, et quia longe famis passus inediam fuerat ; voce improba poscit cibum. et vesanum aliquem, qui tam Illi evigilantes , mane cibum roget existimant, et super sono

usum

m.
tertium de
miraciUit S.
Fidis librum

64

Post

autem

rite

completa

solemni

herilis

vocis

orationum celebritate,
.

eontcribere
iitur
occaeiont
rucnli,

volentem protinus redire interpellare, atque obtestan, cceperunt instanter Fidis miraculorum adderem hS. uti tertium vero summa vi facturum abnegabellum.
re
;

illa resonat,

stupefacti ; qua tamen vox cursum intendentes, accensis lumihaerent

naribus

prseter

spem inveniunt hominem

sal-

mu

cum prioribus non neque enim esse necesse inveniri; modo potiura, sed nec similia nequeant neque me in eo peropus esse, at illi instare, facto aliquid, causam captare posse, quod nesciant tale
;

Ego

vum num

incolumem. Quibus mirantibus et hesterpropositum et divin visitationis narrat somnium. Refocillatns ergo recreatusque edulio iguarus pergit ad S. Fidem, reditque festinus
et
,

idem, ut laicus et indoctus,

cui nihil praeferendum

in

divinis

operibus ipse

judicem; quod

mihi

ardenti

sollicitoque

animo
aiunt,

percontanti, venisse

dudum

ad
c

S. Fidera,

narraudum esse mosed postquam nachis tam grande miraculum domnus Petrus ha3c eadem narraverat, remissus ab ipso non modo sola, sed pluribus post vicibus repedavit. Testantur, qui spius ipsum viderunt,
;

quemdam Petrum ex Arvernia


re

clericum, gene;

in

modum

tenuissimi

fili

vestigia

ferri

rubra

clarissimum,

dignitatibus

prajpotentem
nostraj

cui

videri.

cum novellum
,

prima3

editionis

codicel-

designaslum exhibuissent, auctoremque nomine esse, vel defuisse adnimium conquestum sent suos non divertisventui meo, vel me per fines
cui quoddam puaponendum, perhibent.
se,
./iio

ANNOTATA.
F
a

narraret insigne et inter

prffici-

De anno, quo Bernardus

tertiwn Conchas

quidam
Itorren-

mili

de vulneratu

habere, llay65 Dicebat enim, militem se virorum quinquaginta pomundum nomine d, de vico Valeriis e pluraliter nominato,
tentem,

adiit,

quialiquando in dirimendo tumultu fulminei glalibrati, ictum adeo validum exdii, ex adverso ut nasus divisus per malarum medium, ceperat,

actum etiam est in Commentario num. 90. Porro tum hoc, tum sequens capitulum ab editione Labbeana abest. b De Witberto actum est lib. i, cap. i, et cap. 4, lib. 1, num. 55.
c

De Arvernia vide
Porro
is

mandibularum quoque una in duo desecta,

alte-

bb.

dicta superiuspag. 306 Petrus mihi alias ignotus est.

litt.

linguaj etiam raque ad medium fere truncata, hiatum sub palperadical gutturi disjunctum, immanem, ut divis bris patefecissent in tantum horreret pendula, quem fidelesetamiossa
faciei
ci

d
e

De Raymundo illo nihil alibi inveni. De vico Valeriis tacent Hadrianus

Valesius

referentes trium fere mensium spaobservant semivivum, cujus vita, insanabili tio quam erat, vulnere saucia, amicis plus tsedio nec buccae usus ad capiendum cigaudio, cum bum esset utilis, sed per hiatum, quem dixiduntaxat distillarentur pinguia. defruta

domum

in Notitia Galliarum, aliiqua geographi, quos consului f Defruta sunt vina cocta usque ad consumptionem medise patris, a defervendo sic dicta. Ita

Columella

lib. 12,

cap. 21

apud Robertum Stephadecoquitur ad

num

Mustum quam dulcissimum

mus

decoctum, sicut supra dixi, Defrutum vocatur. Virgilius 4 Georgic. versu 269 Pinguia
tertias; et

vitas Ita miser, odibilis

mora diu

protractus, c<n-

defruta memorat.

CAPUT

DIE SEXTA OCTOBRIS.

m
i

naldum b Tolosanis
ris

in

partibus

sanetffl

Marty- J.Biwudo.

CAPUT

II.

adrairandum promeruisse bencfieium, usuque * .' Lab omiuil et opere inopinatam * experiri ejus maginhcen- UmIe nomiue habebat enim filium tiain virtutura 1Barnardum * quem de more misit ad armen- "J*-?"? * Lub. inopitum in pascuis servandum. At ille, pastorah cura n&m ^. fiiium, suscepta, die quadam, surgente hespero k, armeuta domum reducens, per negligentem incuriam bo- qucra
; ,
-

De quodam Bamardo de morte


.

SUSCl-

vem unum
bostaris

inter

fruteta
l

dlmisit,

reliquos

vero

tato,

et

n n de mirabilious in ipso, aa
,

.,.,

nJ

^^

praesepibus
loco

inseruit.
.

unum
noctis

r S rtatut voiitwvv, O. Fldemvenientejnviapatratis.

furvas

noctis

tenebras

aDe se solivagua
>

Cernens igitur, animalj pascua per


repetiit,

sed

m agna parte
tione paret
?

illius

jam

elapsa, casso la-

bore qufflritandi, sine bove tristis ac moerens requo se verteret,' nulla ei radiit. Quid ageret
,

<kV. XMI.

Scriplor sibi

uoniam a l^sissiin* yirginis


bilis
l<idis

,., quidem
et

potlulM S.
Fidil putroci-

mmium
juvan

succensi

* ]f^^iu ^^^^Xrtmtam
flnm nn ti flag
.

nmore

fflorio-

perterritus,

nntm,

bendi otia rursus repetere ac tissimffl


raagnificis

Praclara civibus juncta Angeliois, pei nobis tacentibus, totum per orbem magnalia, coruscat; haec enim, suae potentiae prsedicatrix populis sese ofFerre nespecie licet corporali jugiter tamen patefactis miraculorum queat usquam terra portentis se manifestat; nec jacet nomiuis laude et polis sub ambobus, quae sui quas, nec immerito fama carere dignoscatur, auspiciis Virgo praeclar* indoha primis sub cunctisque omni pudicitise honestate floreus illud in sese conactibus auro purius fulgens
,

U?*"^ fXZe '^^^^^^ ^um


c
X

jcri cogimur. dhus sac

*eque,
q^

,^

Improbissima enim patris severitate eo sciente, tectum non audet subire,


ei

dancu
dagine

dobre corripitur

^jf

^^ ^ ^^ ..ck^ ^ cum membra admodum


amissa bovis
illico

acciderit, ullatenus intiraare. Tan-

iu .

defessa jactaret,

tanto

ut pene

omni ossium compain-

cre deretur,

quo dolore nimiura

valescente, et

motu artuum fraudatur


facto
,

et rationis

oflicio privatur.

71

Mane autem

ut
,

eum

pater

tauto

pattor, dtfan-

furore, bo conspexit correptum lauguore imminentem nati interitum ftebilibus mox super cmpit gemitibus dolere. At * dum vastis singulFidis S torum quaieretur ictibus opem magnis implorat clamoribus ut incolumitati ejus restituatur filius. At
,

"^
*

&*

salutiferam
pristinae
ille,

toto

sertum
iu

retinuit,

in

accubitu
b.

suo,

Dum esset Rex 4 uo dicitur nardus mea suavem dedit ei


:

in oorpore manens immobilis, summo duntaxat pectore videbatur ei palpitare * calor ritalis, atque tali iu stupore merabrorum dies peregit no-

odorein
idque
iiniiii

liluli exlolht

throVere supemo Regi in alto cctlorum sanctitatis et vitee coelino residenti nardus ejus quia tota odor halavit iragrantiam
bis
;

vem,

die, quffl

dulcem Apostolicam sentenbonus erat Domino juxta torndo mcentiam c, quffl denique in passionis pcenis acerrimis corpons dio vaporata, fracto
alabastro,
las

Decimo autem Dominica habebatur, ut viderunt pupilcontabescentes, gelidolas * luminum in morte ac genas rorantes, apposita que sudore frontem salire sentiuut, sed lsevo lateri manu nihil vivum
extinctis lucernis oculorum.

omnia

asterno sopori dedita evidentissimis

signis

myrrha

facta

est

electa,

cujus virgu-

suavissim

dulcedinis

per

diffusos

mundi

aguoscunt. Quid plura? funus parant, exanimeque lamentis cadaver sandapilffi impositum ululantibus
celebrant.
72

emittit

raagnificum

Virginis et eardines, in quibus gloriosie excipitur, et fflnomen pio amore

Sed cum luce crastina

ad

defossum

se-

ud .nvocuuo'

coramenternum memoriale digua veueratioue sicut mira ejus virtutum testantur datur. HffiC,
insignia,

pater impatienpulturae ejus locum veheretur, extincti gelidum nati corpus affectu
tis

dum

morti debita

in

tormentis

exuit

per membra. liberiorem mutata est in husiam d, per in momenti puncto C quam vehementissimo campos discurrens ubique terrarum vacuos aeris
, '

amoris omnem irri- F amplexatur, oculosque ac vultum amans lacrymis humectans locum omnem guis insolabiles gemiclamoribus, inter quos
implet
tus
crebris

poscentium in necessitate ejus suffragia


adsistit
prffisens,

nec habet jus kedendi

auribus quihbet

dem

morbus,
lendus;

re didicit, supplicibus votis conduficere, quae sancta Virgo,

ad ejus iuvocationis malachmata e demors quoque ipsa, quffl nemini parcejam dedocetur misero pallore ora m-

ut sibi dicens r/i

Iivocibus sauctam Dei martyrem lacrymosis obsecratiombus ac clamat, ingeminat, tilium reddat, ter et quater
:

Virgo Pides, dilecta Deo,


di,

lux

inchta

mun-

Quin etiam cta, pristiuo rubore velit accendere. more voracissimus orcus ab ore crueninusitato
to

soles, Auxilium miseris quse cita ferre sanctissima, vocem, Supplicis exaudi, Martyr

Quamque
sero.

potes,

posco,

defer

opem

rai-

intactas

cogitur

quibus insatiabilem Tanti pialem g semper inhiat infarcire ventrem.


Virhouoris prsemiis ditatur. a Domino clarissima tormentorum supgo, pro cujus amore diversis exexoruciata, mortis non timuit perpeti
pliciis

animarum offas /', cupieus lenire famem harreddere

Munere nemo

tuo, petiit si forte coactus,

retinente Discessit vacuus, te

manus.
quod

vana Credo quidem, neque


opto,
Ccelitus a

fides, te posse,

Domino promeruisse

tuo.

aliquantrema, cujus prasclare fama, inremissis ut pennis loca quaeque oberrans , cunctos, do oppressos, ad ejus diximus, angustia qualibet hortapatrocinii beatissimum asylum invocandi quia et auditu est facilis, et prodiga mutur,
neris.

Unicus ecce mihi natus, Occidit, una mei spes

mea
mihi

sola voluptas,
vita

etamor genens.
crctera

Quo

pereunte
perstes

modo

su-

moras. Protrahet ingratas fine carendo

Scd

si,

V.rgo Dei, miserorum

^estibus^

70

Unde * contigit,

quemdam nomine

llu-

MIRACULA
.\.

S.

PIDI3VIEG. BT M\RT.
nunciis
insolito

Bmnakdo

Funere
mt.i

Flecteris, et lacrymis vinceris irriguis, sopitos nati, quos cernimus artus,

timorc

tremebuudi

paruerunt.

Nec mora

fclicissima virgo Fides concito


,

irtdtui-

Ad priscara vitam, te rogo, nunc revoca. 73 Cumque his et hujusmodi quam plurimis
corpus incumbens paomnquereretur aderant, qui ad ultimum exequiarum obsequium deflentis pietate moti, fletibus ora rigabaut, ac
querelis

super

defuncti

animamque meam irruit rum manibus violenter abstraxit, atque ita corpori humo tradendo, sicut nostis, mirabiliter remedios cuneos
fudit.

impetu ab eo-

ter

cum

magno

ejulatu

quam etiam

Postquam vero hujus non tantum visionis, rei gestas veritatis p textum illc oriter

i>

dine est prosecutus, pater atque vicini

insti-

ut ad invocationem sui piissimam Virginein sancti nominis propitio vultu repiscere digneunanimes mixtis lacrymis prccibus exotur
,

dem

tuunt, sanctseque Virginisad monasterium cum eoresuscitato debitas laudura gratias reddituri
q.
q

gressus dirigunt

rant

76 Quibns per
,

devexum

latus moutis

ab

al-

rfefa

ad

Sic

quoquc continuo
itu!)
tetra

sed et (o mirabile di-

veo Dordonii r fluvii ad nubila caput porrigen-

''"" i""fi ci -

Mors

versa retro,

pra^dam fugitiva

reli-

quit,

descendentibus , quodam in procliviori luquia nondum bene brico animal, cui insidebat ab infirmitate convaluerat, pede lapso nutavit,
tis,
,

pat
ei\

,,,,,

Evomuitqne vorax avida de fauce rapinam. Protinus atque caput lento nutamine functus ln partcs vcrsat, gelidas recalente medullas Fomite vivifico ; subitoque per algida mem-

et

hasrens ipsum cum ingenti dorso deturbavit, et quoniam semita nifragore miura angusta in praecipitio montis patebat, vir-

diu

resurgendo

tute Dei ac custodia

sanctae

Martyns protectus
,

bra

totum dat viverc corpus, trepidantia lumina Erigiturque jacens


Spiritus infusua
,

continuo surrexit illassus. Denique basilicara expropter petentes pro resurrectionis beneficio Deo laudes cxul quod veuerant omnipotenti
,

vix-

tantibus

dum
Attollens, ac

mox

totos simul erigit artus

Et

stetit

in

propriis

membrorum

machina

plantis

Sanctamque debitis animis referunt muneribus venerantes adorant benedicunt, at- E que in virtutum mirabili potentia coruscantem hospitio se praedicant. Oratione antem expletn dum unde luminaribus compositis conferunt
,

Inde
qutque
mentit
tibi

domum

repetit redivivo tramite patris.

74.

Quo
prae

viso,

cuncti in gratiarum
tanti

eeuu

versi

gaudio

miraculi

actionem lacrymas fun-

ruente nocte sacras vigiliarum excubias ante sanctam Virginem celebraturi procederent, ille saspedictus virbius s,
hoste captentularum

Barnardus nomine
t

antiquo

dunt, sanctteque virginis et martyris Fidis virtutem glorificantes votis et muneribus sese ac suos ei supplices devovent; sicque ab ecclesia
S.

insidias

tendente, per hi-

antia tabulati operta ab exedris deorsum improviso casu ruit. Ad quem citato cursu comites
ita sancta Martyrc manum suppopervolantes incolumem repererunt, acsi pulvillorum nente fulcris receptus fuisset a proximo lapsu. Crastina vero die venerabiles hujus ccenobii fratres seorsum prioris mlraculi virtutem parum edocti illum faoiunt, omnemque visionis seriera sagaci iudustria pcrquirunt. At ille Deum quem nullum latet secretum, testans, ita omnia cxtitissc veluti in narratione continetur supeasserit u
,
.

Georgii
,

o,

ubi

humandi juvenis gratia convefilii

nerant
*

regressi ad propria, pater posthumi

Lab. male

ac reliqui contubernales diligenti perscrutatione *


die
sibi

peraecutiooc

quadam

ab

eo

sciscitari

studuerunt, quid
diebus, quibus in

visum fuerat

illis

novem

excessu animae positus, quasi mortuus, jacuerat, ac quomodo, vel cujus auxilio, ad sepeliendum postmodum delatus ad vitales auras redierat. At
ille

ab imo longa suspiria ducens, sic percontantibus Bpiritu actutum respondere exorsus est Ut coetera nunc ad praesens silentio prastereantur, quae mihi fine
,

adhuc trepidantia pectora gerens


:

riori.

77

Neque

illud
,

gnum ducimus

iu

sub extremo contigerint, certissimo et sine ullius falsitatis ambiguo brevi expedire non differam.
Corporeis vinculis spiritus

omnium Sanctorum
ab
rios
illicitis

pra^tereundum silentio diquo magniticie Virginis et comparanda^ meritis patrosanctitas fulget,


et

\oiatam

fHrtoielam
ni 11
1

modo
sim
iln

eiUli

nae nostrae Fidis admirabilis

meus

resolutus

teter-

conatibus, ne perpetrentur,

temera-

mino

S. FiAtt

curat.

rimis quibusdam ministris traditur, quorum crudelissimo ducatu ad hiatum usque vastissimi praecipitii protrahitur, iu cujus horridam voraginem dum jactari inenarrabili metu formidarem, (elo-

cohibet.

unius
scepti

anni

ut putabatur, quidem circulo, idem reparatus debito suF

Evoluto

repedabat
S.

quar an sileam
advenit,

?)

ecce vir splendidissimi decoris

obsequio ad S. Fidis oratorium comitante quodam Garsia x ex vico Orientis, qui vulgo Marciacus y fertur, oribeneficii
,

quem, ut postea didici, paradisi praepositum fuisse Michaelem archangelum, liquido patuit,

undo.
fit,

Hic Garsias

qui

Vuasconum
quaestus causa

raore
,

tali

insignitur noraine,

dum

ut saspe

cujus placidi itineris gloriosissima virgo Fides


adstitit,

comes
ottema fueriul,
t

quae super

solis

jubar cmicabat

splendore mirabili.

ccelorum praepositus ut more carnificum eos, quibus ad torquendum deputatus eram, conspexit, in verbera mea irremedia75

Hic

vero

ab eo incipitur, telam secum Lucasinam z ecclesiam gressu attingens a raptoribus invaditur et amissae telae damna pati cogitur sed illo amore sanctarum orationeque enim
deferret,
,

num
et,

et cceptum iter hoc raptura vilipendente peragente praedo ille pannatrices aa convocat
,

biliter

furere

quid,

inquam

malorum

artifices

ut sibi inde braccas bb faciant,

alacri
illico

in hujus tironis tormenta tanta desaevitis crude-

incitat.

Sed quid plura?

Diviua

animo uon de-

Quid animam, a summo Deo creatam perditum itis absque ulla miseratione ? Sinite jam nunc ab ejus gravi laceratione; quia Deo per hanc sanctissimam virginem permittente
litate?
, ,

fuit potentia,

pannum in silicis mutans duritiem, hffibetavit aciemque forficum velut ligneum surculum. Quo miraculo semel ac bis ostenso
, ,

Fidem
erepta
stri,

proprio refundetur in
potestate.

corpore

vestra

Ad hanc vocem

tartarei

mini-

intolerabili

per in

malum

formidine correpti, manus sempronas continueruut, coelestibusque

Dei ac sanctae Martyris virtutem reminiscuntur adesse prassentem qua? eas prohibebat raptam incidere sindonem. Cujus prodigii terrore pervasor nimium exterritus linteamen illud reservavit, atque redeuntibus peregrinis veniam ma,

lefacti

DIE SEXTA OCTOBRIS.


\

lcfacti petiit ac

supplex reddidit. Qui sanctse Viractione ad propria redierunt gau-

inuscipula adhibetur etiam

ginis hac in re virtutem prsevaluisse aguoscentes

Captensula
struere
dias.

,-

hic

apud Cangium verbo autem captentularum insidias


raoliri

A.

Binumo.

cum gratiarum
dentes.

sumitur pro

fraudem seu

insi-

ANNOTATA.
a

Apud Labbeum

cap. 18 haec et sequentia

ad

usque num. 70 edita non sunt. b Ycrbit fcrceademsunt, quie legunturin Canticis Canticorum cap i, i. xi. c Apostoli Paidi verba in Epistola i ad Corinthios cap. 2, f. 15 hic inteltigit auctor noster.
.

ojuiy.

d Per husiara denotat substantiam, quie Grsece VOCatur quse vox derivatur a verbo e Malachmata quod mollio Latine sonat, proprie Gnii sunt fomenta ad rem duram emolliendam corpori superposita hic autem vox illa adhibetur pro remedio, sewpatrocinio S. Fidis. Consulesis Cangii
,
'.),

u Vide tamen hic dicta lit. p. x Miraculum hoc abest ab editione Labbeana. Porro ignotus mihi aliunde est iste Garsias. y Vicus ille ita dictus est ut arbitror, a S. Oriente, seu potius Orientio, Ausciorum in Novempopulania episcopo, de quo i Maii pag. 60 a decessoribus nostris actum est. Ceterum, cum hic S. Orientis vicus, vulgo Mareiacus vocatus, a Ma)'ciliaco, nunc Marcillac dicto, et a Figiacensi ccenobio quatuor fere leucis dissito, diversus videatur, cumque etiam Marsiacum vel Marciacum, vicum in Astaracensi tractu situm, aus,

piam sub
/,

S.

Orientis

nomine signatum repere-

hauc

facile Marciaci istius Situm determi-

navero.
z

Lucasinam ecclesiam, seu Lucasinum vicum

Lexicon verbo Malachma.


II, n ,Hi,t ilaintelligivelim, acsi ex inferno, seuorco stricte dicto, erepta S. Fidis patrocinio fuisset Barnardi istiusanima sed quodprseservata scu ab inferni seu a piacularis loci suppliciis
i'

frustra apud geographos qusesivi. aa Perpanuatrices intelliguntur hoc loco midieres art
t

ndarum vestium
,

peritae.
,

bb Femoralia seu potius sagum ad instar tunicse manicatum, olim etiam Braccae dictum, g
luc designari videntur. Vide
o Bracffi.

B fuerit.

Cangium

in Lexico

g De Harpyiarum
lib.

voracitate adisis Virgilium

Z/Eneidos

<<

Eunaldum

vefsu 216. illum ejusque filium


.

Barnardum

aliunde non novi


i

CAPUT
De mulo a morte
perto accipitre
et
:

III.

De Tholosauis partibus seu Tholosano tractu actum in Annotatis pag H06 litt. dd. k In est, Vesperi. et priEsepe bostaris idem 1 Bostar, bostarium apud medise eetatis scriptores sonant, quod stabu.

resuscitato

de re-

de puella contracta

lum boum,

bovile, et statio

boum

adisis

Cangium

de contracto directis.
quidara (Jeraldus a, haud obseura per- cu. morabatur in pago Rotenico * in vii
quae
xvm.

verbo Bostar. ra Scriptoribus seculi xi admodum familiare tum ex fuisse, solutcB orationi carmina intexere, Gerardi Broniensis tom hoc loco, tum ex Vita S.
2 Octobris, aliisque abundepatet. Ac gloriosissiinani n Labbeus hxc ita edidit virginem Fidem mixtis lacrymis precibus, ut ad
:

lVlsona,
videlicet,

-k

iles

Villans b

nuncnpatur, distans
millibus.
Ilic

invocationem sui sancti nominis propitio vultu


spicere dignetur,
o

re-

oum Conchis fere aliquando rediret, accidit, ut mulus, qucm Roma a fratre suo Barnardo c clerico acceperat musex passuum

h
s
(

'^"''
"

ni ""'

unanimes exorant.

tuo, nescio, quo


set.

vitio

fractus

deficere

ccepi>-

ft

Fortasse illius S. Georgii, qui x NovembiHs a Castellano annuntiatur. voragip Si per vastissimi praecipitii horridam supra memoratam destinatum perpetuo nera, C damnatis locum, seu infemum stricte dictum, potius quam piacidarem locum, designare in
, ,

At ipse S. Fidis, quam ut viciuam miraculorum recordatus, vovit eidem pro Balute lougritudnicin animalis habianiraalis candelam turam, nec tamen couvalescens mulus, v&mm f multo magis gravatus occidit; quod
,

hab.b.it,

eumque jam suam animam


fuisse, asserere voluerit
<

re ipsa detrusam
ille

nemo hospiti suo venundat corium, cui cum preoium po uuissimus hospes quam minimum
rig-eret,

Barmardus, certissime in eo falsus fuit, cum fide certum sit, nullam esse exillo stricte dicto inferno damnatorum redemptionem. Porro haud ita mirum est, ut, qiuv sibi in visione exhibita fuerint, bonus ille
<

<livivus

ratus

quia

ctsi

nihil

daret,

rtidem

tamen haberet, ille per vanas ca^suras


sulcat

Qeraldus , valde indigDatu longo et in transver.^o in


,

cadaveris

latus

ne

ridelicet,

se

mde

abeunte, mfldelis hospes mtegro


ret

tergore

gaude-

juvenis re ipsa sibi contigisse crediderit, q Labbeus hsec ita edidit Pater et vicini
:

iter

instituunt
et

ad sanctam Fidem gratias reddituri reliqua, qiuv hocce capite sequuntur, praeter-

Denique, arrepto sua3 cuspide perfoduns cauextincti jumenti oculum Quid infit percutiens ita furibundus

peregrrinationis bacillo,

damque

misit.
r

De Dordonio

fiuvio vide dicta


vir,

in Annotatis

pateretur, nunc detrimenti sancta Fides htnc etiam mulo sanitatem alia sanitatum doua candelam sibi sortiretur ? tara longam
Si

inter

pag. 202 lit. n. s Virbius, quasi diceres bis


resuscilfdus a mortuis.

reddens Modo miser dupl.ci


,

vocatur, quia
ita
:

De hac
:

voce

Joannes

pedester remanendo , fratri persolvendo


Bolidos

discrimine ferior, mtei decies denos et in patria


i

tanti

emm

an.bo msi

Virbius, de Janua apud Cangium in Lexico Bis vir existens, a Bis et Vir seu qui binas havel etiam, qui bis fecit buit vel habet uxores
:

vicem germani de mulo

illo

conveueraut,

forte

mortis periculum incurrisset. 7c Ft viv ille ha3c pauoissima


verat
stitit

vcrba oompli

facta viro dig*na

vel qui resuscitatus est, ut La-

cura L^ivens rauh,

saltu
,

citoimo
a

co

zarus et Hippolytus. t Captentula seu captensula pro

captione

et

illum

quadrupes. Et ne quis in stimaret exilire


,

morte nisi *o puncto tempovera


1
I

A. B-M-N&HDO.

rig,

quoid aetum
universa

est

ctura*

detruncat* eut.s

^ ^^
1

MIRACULA S. FIPIS VIRG. ET MART. -.. ..nant in modum pi- faciat et inaudita
;

st,

tius

i
d
/,-/..

dixi d,

cca

sa

quodam Quo facto,


redit

r^SL^

* veternc,nitore lanuginis seu * velerno-

rlVl;

At nos dictuS At"

fas est, ut Boedivini operie machinas vel ait /., eunctae sermone. C omprehendere vel explicare dicere, dieere fas minimis, dicturi de rainimis, vel, si fae est

neque enim

o-avisus

memoratus Geraldus maxime domum Deoque ac Sanctae ejus


,

miraculi novitaoratias egit ingentes, factique nobilitas vin patem passim disseininavit, Nota qui ne temere vel riter et fides omnibus erat , videretur referre, mulum yul-

garrule quidquam

neribus

notatum babuit in pra.sentiaruin. complures, qui ipsum ipsi monachi, sed et alii postea plus millies videruut e. VerumGeraldum non lta tamen horum relatu, licet satis certus, quin per euncontentus, si adviveret, essem
,

Hoc

reflectaraus de jocis S. Fidis, diversum calamum ad incoeptum. Geraldus nuncupatus Con- Accijnter, tn\ 82 Quidam miles iummopretlo cujus raentionem cum de mulo accomm cbarum viciuus, ad omncs fuerat, esset loqueremur, dudnm fecimus, cum optimum militares aptissimus, accipitrem artes seniore suo poposcit Rotenicam a
, ,

urbem mutuo; cujus


apud

petitioni

senior statim favere


,

non

conventu ut, distulit. Facto tamen Geraldus illum acceptorem i fortuitu ille si Placmt beneficio ejus toto privaretur.
et affirmato

perderet,

dem digressionem
ipse

in

revertendo

faccrem

cum

utrique
diori,

istiusmodi Ut

conditio

illi

quidem
pcrvasione

calli-

bujus vicinise incola

parum me ab

itinere

detorqueret,
probat Ber-

nardu,

'/"'

'''

m nperit,
cur rjuimoili
prodiiji" tcrtbat,

sensu debihs et peccased non sim indignus to gravatus boc officio falsa , nec tam praedicem ita falsus , ut spoute
80

Quamvis enim

et

prodigiosae

rei

relatione

multorum

obtrectatio-

nem
tem

Cbristi

veritaincurrere tulissem, nisi indubitatam nossem. Est enim bumano terrore inesse quod qui faveritatem nefas occulere
, , ,

alienorum bonorum sua3 avantiffl gutalera occasionem insatiabilem vero ut tanti alitis holam compleret; buic k. Sed antequam nore vel ad tempus frueretur jam revertens ad domum suam bic Geraldus pagum Albigenperveniret, causa extitit ut in accipitrem sesem l diverteret. Ibi cum ipsum
,

per

mel emisisset, avis


aeris

illa

spatia

evagata
pacto

cassato jactu pcr vasta disparuit. llanc llle diu

ne eosdem Christus apud ciunt, valde metuo enim diPatrem in coelis tradat oblivioni; ipse
cit

insecutus

nullo

revocare

valens

nimio

jam

veritatem
et in

Qui autem negaverit me coram hominibus, qui est negabo et ergo eum coram Patre meo, Qui me erubuealibi iterum in COBlis. Idem Filius bominis erurit et meos serraones, hunc sua et Patris bescet, cum venerit in majestate Absit, ut erubescam et sanctorura Angelorura f. confiteri hominibus Christe, tuam
:
:

moefessus labore, domum secessit nimirum nota sibi dutristi ferens stus atque immisericordis domini crudelitas fuerat
;

mmium

dum

* implacabilis

ira.

Heu me miserum

mquit

supplc ot

et quam quam infelici forte astrictus angustior, ferociam pati cogor? Quid intrectabilis domini

jam

restat,

mam

ignorainiam

o dedecus o pudor bonis exutus


,

Quin ad sumredeam? Quin

libro
,

meo

scribere

ne et
,

tu

ipse

coram

me confiteri eruqui est in coelis Patre tuo deleas, et de libro tuo, quem scripsisti, bescas, quis ut ad finem verborum properemus , sed fore duinsanus ultra bomiuum resurrectionem
bitat in futuro
,

videor, cum etiam miser videre jam illum diem requi mihi mala volunt inops rerum ab his ejus undique puter mendicus. Cumque domestici conaccedentes, ut ejus Levarenl ffigritudinem
, ,

solationis verba
,

quaudo jam

in

praesenti resur-

<

\I'IT

XIX.

gunt etiam animalia ? quas 81 Sed g et de minimis causis,


loci
"

ineolae
S.

'unirisi

apud

fllOI fi,i,

ut est appellant, tauta


,

rusticus intellectus

Joca

Fidis

ibidem

miracula, Christo coo-

ni

,,,,-,

ntw

perante,
relatore

facta sunt,

ut et
facile

eorum

multiplicitas
sui

diu profunderent, non eos audised multo aliquo penitus acquievit nec in vit spreto conquestus usque ad vesperam fegrius edulio, mansit incibatus. viriliter acce83 Ad ultimum bona conjux mi te excrucias ? qaodam iedens, Quid, inquit, anime perditv moerore affi< ocationt s quidve maceras ? Quid tanto
, ,
,
,

noii

esice,

MW-

gricefur.

pro res ventatis siqua narrentur, credi possunt. Sed verum aut extingui potest cito suffocari
carcat
,

nec

novitate

Cur Quare inaniter super


te

tuse jocunditatis

J vultum luctu exterminas.

Fidii

re irrecuperabili tantos que-

non perfidia, quanto acrius incredulorum dilaceratur vigoremque perseverandi vira tanto efficacius
,

rimoniarura planctus exaggeras ? alligaveris, crastino mane ad

Tamen
S.

si

voto

Fidem nudis
,

retinet,

ac velut ardens lucerna quae inter majore radioprocell irapetus pulsa vientis obvum crine emicat , sic quoque veritas inter
sae, ,

trectantium treetantium

strepitus atrepitue
,

recto

VJUU UiU|jlu detrahitur quo magie v_v~-

ec

vertice , et ver-.ce, e vehement.orem eajnt

incedit

causam, qus munita aut defensa in apertiorem humana notitiffi lucem evadat. "Verum si
i

speprocessurum pedibus cum oblatione cerce age ergo vifore adjutorem ro in hac re Deum ncquc diffidas tuura riliter et confortetur cor posse Fidis Dei misericordiam per uffragia S. frontem exhilara vultum, ac consequi, exporge non di , cumbe ad cEnam; ; so.ta inde surgas ut lffltior difficile
;
,

-t" ~*r
enira
est

"**^^~L
Deo
,

"

vdere.

Nonne

extiterint,

qui

baec

credere

nolint
,

refert?

et Deus, qui operatur quando boc officium animavit, qui et ubi, et sil e1 credenfuerint, quibus ista credere datum stado proficere. Et quamvis a priscae religionis Scit

qaid qui m-

monuisse,
diffidenti;i

faemina videtur recte sapiens nfhil gravius siquidem in angustia

84

llis

verbis

vatusque ita epulas residet,

valde confortatus magnifice, voto prius dictato

bomo

re
,

mirom

ad

itm reverti-

iur

acsi

oihil

maBstitias

pertulisset,

deviarint, tu hac pessima aetate plerique omnes qnisque aberran t nulla post dcsideria sua quisque aberrant, nu t deeideria utj.ote Utpote
*
*

jam

tamen iciun u

uin sa_cnla
>

vel ~-

tempora .~_-_-. r

ommum
_
__. __.-_-*___.

**m

V.Ar. AT1ltY_

bonorum

Binil praeArtifex absque testimouio bonitatis sua? suos, etsi propterire, atque adbuc per Sanctoa

^^^^ P^ ^^^ ^.
se

nutu

divino

exhilaratura
. .

quodammodo

sentiens,

^age

inimrainensquc gaudium praesagiens; ,.~-\ ... ..l.on nnpuleherrimum) auea doa ICI (IgvUllU-U .W~ coimmestica m, foris de improviso advolans

^
^

raagnalia tamen ter peccata ct suae aliquando nou destitit exercere virtutis inexest investigabilis sapientije atque sicut ille ctiara virtutura suarura qualitas a quo-

hominum

rarius,

vas ambitum suqui fuerat perditus, intra cCBnaculi impetu. Et hoc fuit per ipsam rapidissimo irruit pago insigne nobilis miraculi, quod ab alio redient ales tanquam ex industria ad locum

turbat,

quam

statim

consecutus accipiter,

hauBtflB, sic

libet

comprchendi non

poterit,

quin

si

velit,

nova

quem non

noverat.

Quod gaudium

quffl

tetitia

DIE SEXTA OCTOBBIS.


tia fuit,

m
communibus A.Bbmwdo

cum quot grates in excelsa porrecta? et spes recuperandi benefinec opinanti seniori glorificatio miraculi augetur? cii recreatur, et Unde in crastinum pro bonitate Dei gratias ha, ,

biturus,
currit.
CiPIT. **

Deo

ac

S.

Fidi

persolvere

vota

cu-

bus fere leucis hodiernis Gallicis cum dimidia. sub c Labbeus legit Barnadus, qui mihi etiam hoc nomine haudsatis notusest. d Nempe capite 1 editionis Labbeanx de quo
;
.

85
ficia

Alio

quoque

Puetlo, hor-

per S. Eidis inclita


puella,
,

tempore n ad promerenda merita divinte pietatis beneofticiis


,

infra agetur pag. 325, num. 5 et 6. e Labbeus his recte addit heec mihi narraveomissis iis, qux in nostro apographo runt, et
,

rende conlracia, dtvinitut


}

omnium membrorum

disso-

mox sequuntur,

,er S.

Fidtm
;

luta

ereela

qua? incuCassiaco o ex vico advehitur scotrans ripam fluminis, littoreos ria bajulorum dimissa a Concbacensis vici lambentis pulos cujus mprietereuntibus eleemosinam petebat ,
,

sequentis verbis capituut ad finem verborum lum iii concludit properemus, etc.,uti etiamin apographo nostro
his
:

num.
Sed,

exstant.
f

Nempe Matthxi

cap. x,

y.

33, et

Lucse cap.

ix,

manu neque bospita facies et membra, quia eas de nocto a feris saepissivalebat baculo arcere Nulme, ut ipsa postea testata est, lambebantur. monasterium sublata plumiseratu ad
,

t 26.

g Totum hoc capitulum ab


abest.

editione Labbeanos

lius

sane rimis diebus in

nutu tanmoti ad dem Dei jubent eam in grabato deferri. Anmouasterium primum vestibulum diu excubans vitali

mansit miseria

b Verba hxc exstant lib. i de Consolatione Phiqiur de losophicv, Prosa 6 sub finem. Consulesis,
eij
,

seniores

loci

misericordia

si /

iptoreretulimushoctomopag.l^O,
est acci-

et

plura tom.
i

Maii a pag. 701. Acceptor apud Cangium hoc verbo


vi

te

cujus

debatur

ad

speciosam
Petri
,

vero sanintroeuntibus gratia orationis. Tandem facta Petrus, adDei virgo Fides, alter coelo cta B gloria vesperascente die, quam frondicomorum palmarum decoravn.i 7. ab huramorum ac mausomo erigitur et ad sacratissimae Virginis incolumis proleum, consolidatis plantis , tota quod mire factura astantes , ragenti
oreditur.

dus p

quondam

portam templi ut doeleemosinam petere ab


,

quem vulgo Spabvaeium reddimus. Et piter, ad rem nospost nonnulla hsec subduntur, qux mordetin Lege tram faciunt Acceptor, qui aucam legem E Alaman. tit. 99, 20 in capit. ad earadera Qanshapich dictus in Lege Bajuvar. tit. cap. 3G
:

20

2.

Talem hunc

fuisse

ex infra dicendis
col. 79,

patebit.

k Notat Cangius verbo Acceptor

ac-

Ob

gaudio profusi

Deum

cunctipotentem unanimes

prsecicipitrem fuisse primse nobilitatis insigne erudite moxproquod et pro suo more

puum,
bat.
1

collaudant, est dignatus in


tiam,
C*P1T. XXI.

conferre qui tantam suae militi Fidi splendore potenomni virtutum

tractus, Pagus Albigensis, seu Albigensis


,

Gallice 1'Albigeois

teste

Baudrando
,

provincia

86

Non multum

huic

dissimile

ahud

restat

item
nativiiate

miraculum, quod expectanti pagiuce Virginis promerenda tur inserendum. Ac sanctae


beneficia

nobis vide-

populi,

claudus.

Agennensium T s, ope parentum advehinomine Ilumbertus deorsum hvida natutur quem a renibus usque
quidam ex
territorio
,

Aquitania est pars OccitaniaB Supenons et Septentrione et ab Ortu lUmtcnensi terminatur a Occasu Cadurcensi ex parte, ex aha
Galliae in

ubi alias Helcuteri

nunc autem

provincia, ab vero et a Meridie Occitania.

prffimortuum qui ra matris ab alvo exposuerat plunmis anuis lbi cum devotorura misericordia visitatus sustentaretur, tandem divina pietate
,

Genitricis Assumpost celeberrimum sanctse Dei glonodiem subsecuta nocte , dum ante ptionis
sae
tis

Anser, Auca, inquit Cangius hoc verbo Itahs Occa; AuquETO Arco Occitanis Avc, Gans vocari. Hoc nostris Oye; addo Belgice qualibet avi domestica tamen loco fortassis pro apud laudatum sumitur. Plura de hac voce vide

Cangium.
n Ab editione Labbeana capitulumabest.

membra
.
'

Martyris propitiaturium in dolore nimio per languida aliis pernoctaret, atque cum ingentibus c(E, corripitur

vigiliis

cum mul-

tum hoc tum sequens

...

pit

mter doclamoribus emittere planctus, quos conclamare suffragia, S. Pidis non desinit lores cum lacrymis exorat. Inut ei propitietur et contracta iu directum extende'subito fragore et quae maternis a viscenbus duntur membra per sanctai Virginis mvocatiodebilia
, , ,

sit locus, Galhce Cassiaci vici situm, nisi forte commur dictus, quatuor leucis Qallicis Cassagnes versus distans, Ueridiem

nibus a Rutena urbe


definire nequeo.

Clodus pro Claudo mediaxtate p Dodus, uti et Cangn scripta inveniuntur. Adisis quandoque

Lexicon,

et

traxerat

nem

scabelhs, quisuscepit valida, sicque, spretis siquaudo alias tenderet , per , bus locusteos saltus intercceemittere solebat, solidis gressibus

q Dominica

Actus Apostolorum cap. 3. Palmarum sub vesperam id conti-

^t^sinrbeettractuv^dedictapag.
289KJ.
s
altbl mvem. De Humberto illo nihtl ex nostro Ms. codicis regtn* tQuam ob rem edam capiulv Suecixapographo hie eiiam non

terram teras urbas discurrere congaudet

d.

t.

....

ANNOTATA.
Scriptorum a De Geraldo hoc, tom. x nihil notarunt Gallicarurn. pag. 380 memorato , necegodeeo qiadquam cruditi illius editores;
notatu

fi

Rerum

temonio Uberato tnscr,quod de puella damone elxam bitur sequensque.

ouod

<i

rnstico a

Stolgttto
in^rin

vulnerato

et

per

8.

Pide^

Porro hoc apographi nocapitulum xvin rectius in editione Labbeana stri num. seq. ordine tertium esse, Bernardi verba

dignum

ZTumLet.eurea.inomm.hic^

inveni.

satis ostendunt. est, b Villa, Villaris dicta, illa fortassis

apud Blaevium in Mappa geographica Aquitanix loco duacomtal vocatur, distans a Conchensi
Ville

innostn Porro tria Ula eapitula excipit - Bemardo S. Zograpko concinnatum a Inc sub ejus elogium. quod Ztius miraculorum est. ' adjungere ,;t nomine jam editis

a num. rensuerim, in Commentano

wum

EPIIOGUS

Octobris

Tomus

III.

324
A.

MIRACULA
EPILOGUS.

S.

FIDIS VIRG. ET MART.


stitutos. Utut sit,

qiuvpag. 321 in Annotahs ht. V

Bermhdo.

docuimus. b Dekisegonihilalibi Utterisprodttum uwent.


tanta virtutum quadritidi raundi

Omnit
iii ii

<"

''<

namque hujus Virginis Oiu*imm, ut nec sparsa per


unt

ischiade morbo seu c Sciatioos-Bernanftw woca^ gravder affectos, ut erecto coccendicis dolore ita

lebiem

tam infimta oardinea colligi possint verbis, nec a^quora omnia, verecondi paginis. Ha3c enim uuiversas ante Deo, permeat, ha3c regiones in se Sanctorum omnium meritis, lustrat, ha3C hanc deadmirabili virtutum claritate coraparat, splendidum sub ambobus pociduo jam mundo solem Dominus ad lis

corpore consistere nequeant. nuspiam declaratum d Hujus nominis morbun/ tamen conjectare fas sit fortassis inveni. Si seu corrupta sangui* chyli, male elaborati, vitio,
,

Bernardus, nisi nea masta laborantes inteUexit


vitio malis credere, descriptoris
zb chihaci

loco

vocis chiragrici

expressum
,

fuisse.
,

ortum produxit,

dc cu-

jus praefulgidis radiis per signorum quotidiatellus omnis irradiatur , plebs uuiversa egrediennis beneficiis attollitur, herebi etiam recessus a. Hutibus, ea duce, animabus patent beneficia diversis crebrescunt in

incrementa

sunt coe^pileptioi, seu rectius epileptici morbo seu vulgo malo caduco labomitiali
,

rantcs

jus largissima patriis uberiora b,


ctissima ejus
ejus

quam

illo

in loco,

ubi san-

Notiorapassimsunt hxc facta,quam ut de sinDicitur autem gulis nonnulta annotari debeant. quod Sabanse in PannoS. Martinus Sabariensis, Superis placet, nia naius sit. De eo agendum, si
f

corporis

celebrantur
asgri

pignora.

Ad

die xi Novembris.
g-

tamen sacrum oratorium

frequentius

Agridiumpro

auxilio, seu ccelesti

medicamine
desi-

coeci venientes optatam promerentur salutem , sciaB lumen, vexati liberationem, aridi quietem ,
c

tici

erectionera

chiliaci

d medicamen,

aepi-

h Per sag-ula hircorum vellera hircorum Matthxum gnat, alluditque ad verba Christi apud
cap. 25,
i

leptici e salutem,

vitaeque desperati celerem re-

? :J2 et 33.

b:

Pidt
i

dical 0i

nat

dut,

parationem. 88 Hffic invocata bellorum frangit vires , sibi devotis triumphos parat insignes, armis melius pugnat viribus fortius dimicat; haec, siquando,
,

Subditur in apographo nostro oratio ad 8. lidem, quse Benedictio ad episcopum inscribiBenedicat vobis tur, hisque verbis concepta est : Filius Virg-inis, beaRedemptor humani generis,

ut Helias exigeutibus, caelum clauditur grabato, ut Petrus elevat; reserat; claudos a tetra maris uubila, ut Paulus, serenat; turbidas
culpis
,

quique eam tissiime Fidis intercedentibus meritis, verse fidei voluit martyrio decorari, ad exemplum facta sibi famulari , ut inter coelornra
ita

vos

mortuos, ut suscitat f. Haec in nulla Martinus Sabariensis cuiquam supernorum civium virtutum potentia totius sanctitatis in qua dignoscitur impar sine ambiguo Dei Genisumma coruscat; haec
procellas,

ut Nicolaus,
,

tranquillat;

cives

mereamini connumerari,

et qui

ad

Virg-inis

convenire, dignetur sua vosbeuedictione perfundere, et ad spiritualium


sacrae vos fecit celebritatem

pra^miorura
stare etc.

gaudia perducere

quod

ipse prse-

trici

familiarius

assistit

quia

et

virginitatis

candore

Virgo, preeminet felix et potens paradisi margarita ccelestis Spousi thalamo a clara mundi lucerna , tucasto corpore juncta decus Virginum, rlos tissima populi patrona
, ,

A P P E N D

MIRACULORUM

martyrum,

laus

angelorum, ornameutum
,

ccelo-

rum

salus patriae

vigor

Ecclesiae

praedo

ge-

curandorum corpohennae, janua supernae agridium g suavissimum lanC rum validissimura guentium anthidotum, tribulatorum invictissimum praesidium. Haec non solum membra debilia roborat, sordes sed, quod his omnibus prcecellit, culparum impetrat, tergit, veniam reatuum a Domino ccelitus
aulae,
,

I.

Cur

haec miracula edantur. In-

vocans S. Fidem subito convalescit


:

auctoris frater invocatione

S. Fidis gravi

morbo mox
invocato

cura-

rjiuque /i"- "


riiiin

precesque^upplicum, fidainterpres, auribus divinae


pietatis intimat.

tur

mulus,

ejusdem
:

homine*

lai

89 Cujus virtutes gloriosissimas devotis mentibus exoramus, ut, quae talia praestat ex terreno hospitio, nos jam pene pro peccatis Deo mortuos
suscitare
illo

patrocinio vitae redditus


ei

mulier,

annulum

offerre subterfugiens,
facti

dignetur a vitiorum

sepulchro; ut in

divinitus punita;

poenitens

resurrectionis tremendo rorum sagulis hircorum h, de laeva in vellere canubi illa provehetur ad dido mutet ad dcxtram faciatque nos in veste nuptiali illius coronam, ad cujus ej)ulas ipsa pruccenae acciri convivio
, ,

articulo exutos mise-

curata

mulier

sterilis

ejusdem

patrocinio foecundata.

dens Virgo
tura

cum

oleo exultationis intrabit regnaChristo , cui cum Patre et Sancto

cum

Quamquam,

qux ex apographo

nostro Ms.
edidi, con-

codicis reginse Sueciec

jam nunc

Spiritu est honor

et

imperium

in

saecula saecu-

lorum. Ameni.

ANNOTATA.
herebi, seupotius erebi, recessus fauces mortis, ni fallor, designare voluit Bernardus, reintelligitque mortuos patrocinio S. Pidis vitse

Per

scriptaper Bernardum, Andegavensem scholast/ cum, Miracula abunde comprobent, sanctissimam Mart/jrem nosir*am virtutum signorumque gloria vix uni e celeberrimis virginibusconcedere, acproin nonnulli, iique prcesertim, quibus prolixamirabilium narratio arridere non solet, mna me mihi succenserent, si aiia quzedam, qux tum apud Labbeum in Nova Bibliotheca Mss. tom. 2,

^
;

afnirll

liicedan

,,.

tum

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A him alibi ab eodem Bernardo litteris consignata exstant, hic prsetermitterentur ; tamen, cum et alii iique maxime, quibus Labbeanum illud Opus
,

325
AOCTOtB
J G.

ad

manum non
eodem

est,

si '/"./' nli

non immerito segre fer scholastico conscripta fuerunt,

quippe qui eodem anno similibus tormentis aliquos defecisse, videramus, occaepi super fraterna poena commotus viscera circurastautes efflagitare, meis meritis diffisu-s uti sanctffi Fidis exoraretur auxilium.
k

quseque insuper partim ad illustrandam utcumque Aquitanix historiam conducunl ilnUin


,

Quibus

id

prorsus

inutile
:

hanc

vocem
it

ipse

erumpo
tuas

putautibus, in .mnmubhoc '"'"" Sancta rides, qui


"

obvolverentur, hisce potius, quam rcl ctiam idcirco mihi prioribus facere satis quod et opera Dei revelare non visum est
,
,

ame silentio
minus

hisce nostris,quam

rlOriftcum ce?iseri debeat,ac

Tobix temporibus, hofragmenta historica

ubique praedicar et ipse circumdatus augustia a benencio adjutorii tui alienufi relinquor; redde fratrem, obseper te couvaluisse dubitetur, fac, cro, et, ne precor, u1 infra crastinum diem haec intolerabinnhi virtutes
lis

,,/,,.,..

primumedidisse autalibiedita suolocorecudisse, \rdiorita quam plurimos minime pamitu\ < fragmento, meaquique ab Operissup dem opinione inedito, quod ex Vita Ms. 8. Fidis,
in ArgentinensiCii' ih usia servata, describi nobis curavit, cumeaque die ixi Septembris anno L6G8
contulit R. P.

passio allevetur.
tibi

nudis pedibus

Quod sj feceris voto illum ducendum promitto. In quo


,

me

stulte egisse,

confiteor
et
,

mi^eratiouis Domini

in

nam ponere tempus huinanuin arbitiium


est

diem constituere
iurrn-is

ei

potius

divinae

irae

et

provocatio

quam
ijus,

misericordke.
sio
feoi,

Tamen
dato

Joannes Gamans S.

J.,

sxpissime

confisus

et sio

Sigebaldv
Dllffi
i

tan$, S.

''"''

patrocinio
subilo convu
lescit,

</uendeMuseo nostro bene meritus, nec m trr n nobis laudatus theologus. 1,1 prsefata Gamansii schedula post duoilla miracula, quge in apographo rodicis reginx Sueequiturunum, npitulo vni qui invocaus sanctam De eo titubts est
'

pignore
firmavi.

in in

raanu assistentis diaconi sponsionem


,

tamque efficax sanctse Tain valida Martyris statirn affnit intercessio, ut in eadem die,
non,
rerit.

ut

reor,

plus

duabus

lioris

exoursis,

illa

atrocium dolorum

tempestas sedata couquieverepentinus

Nam somnus

hominem

invasit,

convaluit, ac mox alB terum sub hoc titulo: Quod fratrem ejus (nempe Bernardi) sancta Pides a contorsione mem-

lem

mira

oeleritate

brorum mirabiliter liberavit. Porro his Bernardi verbis prius proiUfi" " refertur : Sed et iste meus Sigebaldus, seoretorum meorum mini1 1
i

scholasticus

e1

-onsacerdos

qui

mecum

salubremque sudorem pervii fluxere pori, atque reviviscentibua membris, paulatim moribundus paucis interpositis diebus, convaluit. Hactenus Argentinensis codicis Ms. fragmentum nostrum de quo supra sermo fuit. itidem hisee ew laudatotom. 2 Novx BMiothecx Svbdo Mss. miraculum, quod illic editum est pag. B84,
,

ad sanctam Fidem prffisenti anno (fortasse secunad S. Fidem peregrinationis ) peregTinatus fnit ouper cum atrociter miserabiliterque ae,

atque a Bernardo prxmissum UU fuil, quodin apographo nostro codicis Ms. reginx Suen.v capitulo xviii refcrtur, prout ex ejusdem
cap.
2,

g-rotaret

subitaneis

pervasus

doloribus

ita

ut

scriptoris verbis hisce, Ut de alio dixi etc,


jiatet.

abunde
ita
btulu* cu
<'"

prsenimio tumore cerebri etiam oculi caligarent, venenato humore quodque intolerabilius fuerit
,

1'oy^ro illud

apud Labbeum

citato loco

ciroa pnecordia

animam animum

eordisque receptarula rras^ante, subiit ejus pene suffocatam dimitteret memoria S. Fidis, ad quam pergere pro;

refertur: Veniens quidam miles de pag-o Tolo-nio, Bouusfilius nomine, eujus filiua adhuo superstes eodem censetur vocabulo, ad sauctum
Virg-inis

r/wtoio-

"/" u,ft

inittens, in ipsa

hora respiravit, miraque celeritate


acfeo ut nihil dubii relinqueretur,

locum,

eonvaluit, usque

Conchacensi,
,

cum jam non lougius a vico quam duobus ferme abesset milli, , ,

per

ipsum fuisse liberatum. Fidem num Sigebaldus ille, quem Br, Ceterum idem sit, tiolasticum et consacerdotem vocat
sanctam
,

quo nescio cui insidebat jumentura bus morbo pcrcussum, repente fit exanime. Conductis

ergo rusticis, ut
Ipse vero,
fundit

cadaver
pro

corio

detegerent,
iter egis-

qui Sigo Carnutensis, tom. 7 Historias Uttcrarix Francix pag. 57 laudatus, ut Bernardi in Carnotensis scholx prxfrrtura successor, defmienih',,* aliis relinquo, et ad miraadum alterum progredior.
UUCtii

pracepit.
set,

oujua

amore

Boloque dead sanctam prooessit Virginem,

eumbens

preces

expromit

vota.

perrime

Quid igitur nuimmeritissimo pro sancta Fide summi Patris clemeutia [dignata] est facere, quisque rne vanum ducat, non gravabor dicere, oum maxirnum debitum sit, ut absolvam atque
v,

Illud his rerbis conripttu.r

mihi

stremo ante auream F est. Nam ginem de amissione rauli conquestus pasneque inidem mulus prajstantisaimus, graviter nimis comparabilis r.iisset, propterea
Baoratissimsa
triste ulerat

Martyrffl

Poima-

amissum
Cujus

prajsertim
praBvalens

cum

in

bono
si-

opere desudanti inimioua


fidei
,

damnum

patefactum
/s,

reddam. Habebam germanura fr/i tom. Annal. Benedict. pag. 547, num. 58 Robertus appetlatur, dein f< Corme^nacensis abbas ) gravi incommodo laboranfcem, qui, jani dudum irausicto die, quo termiexspectabatur infirmitas, inciderat jam in tain graves corporis horribilesque cruciatus aliud ut imraanis artuum enim erat, quam putabatur
(

fallor, qui

non parva bi intulisset. ubi ab orationam laude videtur extollenda quibua jam tenebaue desiit, mulus pedibus. ut.umque rusticum caleitrantur excuriandus
soliditas
, ,

do longius arcens
,

redivivo promirura dictu media montiura caeumina atque per siliit saltu vestigiis prorumpit sociorum animalium inhians
(
!
I

ad vieuui
G

.nimal,

ut hi

qui
.

prsasentea
_

contortio visibus

humanis
,

oum

dolore pariter et
cerebelli inter,

fuerunt,

uem
ua

incuteret

quem etiam

lum
tare

eo stupidum quippiam huinauae rationis


confusio
,

reddiderat

ut

vix

persaepe nobis testantur graudio nuibruti sensus recuperatae vitea plateam ecclesia curaitau.lo per

f& adS Pidm juxta modu- ,-

coramqm-

responsum, diutina cum jam vocatione fatigatus ederet. Deinde omnino desperantes a salute rccuperanda nihil quam ipsam pene mortem intuebamur, aliud
,

nuodammodo
dat
iuraentis

Factoris

bonitatem
grates

sentire referre
,

ac
,

nroinde crebro liinnitu

Deo
,

qui
rustici

escam

ipsorum
,

et

pullis corvo-

rum

invocantibus

eum

quem

prcpites

APPENDIX MIRACULOR.
(

S.

FIDIS V. ET M.

-i

inaecuti,

cruentatos

adhuc gestantes
opiuio non

cultros,

tetur negligentiam.
sterni,

Mox

ut videlicet

recidivo

ergo, ut praecepit equum tramite ad sanctam


:

J.G.

<ni

contt nta

tupple reli-

nuit

resurrectionis

bus enarrant. * sed etiam quadara dcntium ore esset conterapta omnem arabiguitatis evacuaret expressa soriptura * recenhic in utroqne posteriore erure errorem vetustissimarum citium plagarum sulcos, instar eadem hora catricum, pilis etiam cauescentibus, donec superfuit mulus, solida junctura reformatos, Sanctaindicium. Miles vero, Deo
;

Et ut certa

modo

vi-

Fidem remearet, uimius ardoris remittitur sstus sicque sana it, et gavisa redit, non modicum lu-

que

ejus
,

pro
retro

gratiarura
,

actione uuura
Fidei
ei

aureum
remisso,
dele-

crum reputans permutare auulum pro salutc. Hactenus Bernardus. Labbeanx cap. 5, quod Artindi$, t 9 hlem auctor editionis ' ni c0 ' aureis inscribitur,narrareinstituit, De manicis Wilhetmi quo pacto Arsindis , seu Arsendis, Tholosani comitis, uxor, de qua curiosus lector tom. 2 Historice Occitanise pagg. 105, 115 et
.

offerens

unde venerat, revertitur ad pa-

triam: ipsoque animali sanctae plurimis postinde annis plurima


ffavit.
7

alibivariaviderepotest, S. Fidis patrocinio mauti scriptores scula prole non una, cum antea,
Historice Occitanix

donana
_
,.

pag

105 censent,

omnino

sle-

A/u/ie^

miuutn,
III

nii

.s.

Pi-

./<

annulwm
n

offerre tubler-

fuijn

Labbeana miraculumex apographo nostro, cap 8 refertur, vero 78, edijam siepe laudato, a pag. 321, num. quod apud nobis fuerit, transeo ad aliud, tum a hunc titulum Labbeum pag. BSB, cap.
Porro cum
illud,

quod

in edtttone

Ipsummet Bernarrilis fuissetjcecundata fuerit. dumhaecnarrantem sisto.Uw. vero, inquit, quanDomitaper sanctam Fidem hujusmodi miraoula
nus operari dignatus est, nemo potuit omnia ulli vacat retinere, neque ea qua3 retenta sunt, de his, quaa audivi, prasscribere; pauca tamen ita quidem ut nec nimio fatis volo subuectere
;

prcefatum
habet
:

De anulo negato et postea sancUu Pidi prsmississe juvent. Ut to. Atpauca tamen huic plerumque plus sequo creest muliebre ingenium B dulum, haud adeo mirum foret, si memorando matrona rumori illi fidem habueni, quo
infra

reddi-

peregrina7itiumannulosS.fi6.es in somnis pasetiam sim quxritare ferebatur. Verum tametsi Bernardus indubitanter reipsa,quodtamen nec

nec nimia verbositate odiosus videar. Scio, ante nos dictum, Omue rarum pretiosum, et ideo ad comparationem reliquae universitaIndulgebit ergo tis scribo rara, ut sint pretiosa. sciens praetereo plurima. Christus veniam, quod
silentio taciturnus,
(fratris Arsendis, uxor Willelmi, Tholosani comitis, Artaldo posthaec privigno suo, illiusPoncii,quiab vel dolo interfectus fuit ) habebat armillas aureas,

_,

spondere ausim, se S. Fides in sospectandammultismulieribus obtulisset, ut mnis nempe vel earum annulos aliasve res pretiosas sibiab iis dono dari postularet, eratne propterea nen, idque triduano supplicio dignum, postutradit, nec ego

potius (quod usque ad cubitum continuabantur manicas mirifico opere gemmisque pretiosis insignitas.

10

Haec

cum

in

non statim obsequi, eave sibiservare, quse ad decentem honestumque corporis ornatum spectabant ? Id ego quidem induci non possurn, ut credam; acproptereacenseo, non alia de causa
lanti

sola accubuisset, speciosissimae puellae

videt per

suo nobili stratu aliquando blati$S.Fm somnium ante se acsi pnthuktu-

formam

pertransire
tali

quam

jjj^jjjjj
f-

cum

prae

nimia miratur

elegantia,

rogita-

acuniatWi

tione aggreditur; Dic,


esse videris.

inquiens,

Hera,

quaenam

triduanis febribus afflictam divinitus fuisse illam

quam quod annulum, prius S. sepromissum, voti rea offerre subterfugeinnuisse mihi videtur rit idque etiam sub finem eam culpae suse recordatam, et Bernardus, cum neglig-entiam suam confessam fuisse, affirmat. Nunc Bemardi integram aarndionemaudi. matrona, audita fama de 8 Qusedam nobilis
mulierem,
xdtro a
;

Pidi

Sancta Fides humili respondit voce Sancta Fides ego sum, noli dubitare, At illa coutra admodum supplicans , virago. O sancta llera, utquid ad peccatricem acait cedere es dignata ? Tunc in eadem hora negotium adventus sui sancta Fides intimat perconroganti
: :

tanti.

Da mihi

inquit

habes,

pergensque

ad

virtutibus
PldfB ]>ut)i)Cii

sanctse

Fidis

illuc

abire

paravit.

vatoris superponito

manicas aureas, quas Conchas arae sancti Salhaec enim est causa, eas
, ;

Qute,

cum

utur.

peregriquantulum sancta Fides in soranis qua?ritaret nantium anulos mox ergo retro facit pedem, propriumque anuarcessita* cubicuJariae lum, de digito detractum, inquit, atcustodiendum committit. Cape hunc, forte sancta Fides que servato, dum redeo, ne mihi auferat. quaesitum, si detulero ad Conchas, tanquam alicujus cautela hsec astute,

iter inceptaret, recordatur a limine progressa, quod

jam

ali-

quamobrem tuam expetierim


prudens
fcenore
te

praesentiara.

Ad

haec

matrona,
passa abire,

non
sic

tantum munus
ait
:

absque
si

sancta llera,

Deus me mascula prole fcecundari dederit, F per id libenti animo, quod jubes, exequar. Ad quam omnipotens Creator, ait, sanota Fides: Hoc pro famula sua facillime faciet, si, quod postulo,
non negaveris. In crastinum mulier hoc responso sollicitata perquirit studiosissime, quo in pago vicus, qui Conchas vocitatur, situs sit ( nondum enim Conchacensium virtutum novitas, nisi raro, fines suos excesserat. ) Quo ab his, qui compeipsamet, peregrini functa oflicio, aureos eo brachiolos cum summa devotione Deoque ac Sanctae ejus obtulit, Ibique detulit
rerant, comperto
,
,

Nempe

auteprovidentiam, qui prawidet omnia. Quid pluraP lt quam atque redit orationum debita solvit mulier virginea species socum pace. Nocte consecuta
declinare
possit illius
,
,

fiant
,

Fimnianti apparet, qua3 cum rogata, notitiara innotesceret, prodis vocabulo suam auctoritate anulus, tinus ut sibi detur imperiosa Mox mulieri se anulum habere dissimumonet. quem abiens ad lauti suggerit Hera, ipsum esse, cubiculariae commisisne sibi daret

sancta?

Conchas

mulier divinara vifautasticum vel inane somnium, sionem, velut finem rei quare diutius immorer? reputat'. Sed mulier tam eificaci febria igne per uniHlico corporis spatium aestuare iucipit, ut vix
set.

Mane

facto

experrecta

matrona, aliquot Dominicae Resurresuaque praehonorabiliter agens seutia solemnitatem honorans, deinde ad propria divinae visionis promissionem rediit. Quae juxta peperit masculum, rursusque graconcepit et vida facta enixa est alterum, quorum nomina, primogeniti Raymundus, secundi Henricus. Uae
venerabilis
ctionis dies
,

postea manicae in opus tabulae


ptae.

fuerunt consum-

versum una hora consistere


passa rediit
in

possei,

Ita

tamen
,

triduo
confi-

se

reminiscitur culpa^

miracu11 Adaliud conscriptum a Bernardo lum,quodinnostroapographodesiderantur,prius-

quam

DIE SEXTA OCTOBRIS.


obwaiioad
uuus miracHii
narraiiontm.

3 27

'

ut, qU am procedamus, sistendum hic paululum, ultimae parenthesi prseBernardi verba, g uem accrtamus. injicere possent, scrupulum JamtumtStephanoIlConc/nusr.^abbatiammodeCommentano rante, seu anno circiter 940, uti in

13 At

quxnam illaest,quam Bernardus mox

rou
J.G.
tequenti$miraculifaciunt.

^^

/>irat3e recensent, Turlanda regio, unde advecti cum ftuctiln s Raicirca Afriav partes luctantem mundum in captivitalem redegerunt ? Rursus, quinam Barbarini illi, qui, vicl/s jj<ratis istis,

anum.

docuimus, frequens hominumundequaconcurque adventantium ad S. Fidis sepulcrum


54

sus fiebat, ac, teste


stilo

anonymo

Translationis, sotuto

conscriptse,

auctore num.M,ipsoqueBer-

cctate antinardo teste in suo Prologo, multa sua %nibidem miracula; qui ergo, quiorafactasuvi

quW,anno

annis etiam atilocus et patrata quot posl, Arsindi Conchensis a Bernardo adstrui fuisse, illic prodigia ignota
975, aut verisimilius

Raimundum... dupliciter captivum abegerunt quique et ipsi a Saracenis Cordubensibus superati captivum suum amiserunt? Denique quiw CordubensiAlabitae sunt, qui ereptum Saracenis Sanccione seu Sancio, bus Raimundum devicti a et ipsi demum amiserunt ? BarCasteli' gentium vocabula non sic ab antiquis bara hac at nihil usitata fuisse, fatetur quidem Bernardus, gentium illarum noHHam aliundesuggerit, unde
,

in topossunt. Respondeojiancfemhueprincipis dissitis, enucis

suxditionis negotns tritx ac domesticis aut certe intcnta>,ignoranpotius, quamrebusalibigestis videri non debere, eo \ tiamveroabsimilem

a Conchensicosnobiononparum

ris haurire queas. Si in re adeo obsc<<r< Ti<aetana, piraticajam sit, Tuvlnd.i regio a locus

aloco, pridem infami, diversa non fuerit, cui Tuizo dicto Turzolamhe ac apud Ptolemcvum
,

Porro qux B etiamexterorum,notitiampervenire. fratremque ad Willelmum Tholosanum comitem, supra memoratosatejus Pontium, et Artaldum
laudato tom. 2 tinent, videat curiosus lector
storicv Occitanuv, ubi et
IIi-

auctorc fide >hgno sertim tempore,quo necdum ab erant S. Fidis conscripta sparsaque per Gallias necdum adeo itlustna famiracula, aut fortassis poterant non ad omnium, cta erant, quiv non

fortassis Turlandte regionis nomen aliquamdiu memorati, permanserit Barbarini vero, supra dicttv longius ad fuerint vel regionis, Barbari populi, aut forte B=.rbarn, Occidentem extensi El Cabo Lusitaniiv promontorium est, vulgo
;
,

quod

lempag
niet.

538,

reliquam A columna lUtima enumeratam

pro-

Mauri, qui a Sarade Espichel dictum, degentes (nec enim.uti apud cenis Cordubx dominantibus Hispanicos scriptores cidere Ferreras aliosque nisi cum adversus Ch>>est, inter barbaros illos, conventebat) pnvlw, stianos res erat, apprime
nescio quo, victi fuennt, quo
seo,

inve-

editioCeterum, cur duobus hisce postremis capitibus hoc loco non subjungam, nis Labbeanx inter Instrumenquod tom. 2 Historiev Occitanitv caput 5, in causa libri 8 ta col. 6 exhibetur veluli
est

et suum captivum Ahb.tns haud ahos esse cenamiserunt. Ceterum quam Saracenos Cordubenses, qut Almahadi

quodfactum,ibidem relatum, prseter satis fvrme apparitionem, eamquequidem non


sertam,nilni facilenonpotuerit.
II.
fieri

S.Eidis
as-

casu fortuito

tyranni partes contra comite, anno runt, quique a Sancio, Castellse ut Ferreras ad huncannv Christi 1008, desideratis haud procul a Cordubensi urbe, turpiter fugati devichque ginta suorum miltibus,
14 Utut hcvc se habeant,

Sulcimanum

secuti fue-

De quodam Raimundo, naufraet

gium passo
:

S. Fidis auxilio

cur hic quaedam S. Filiberato miracula ex Labbeo non edita.


dis
iv

nam haud adeo la- DumRaimunoperosius in eas gentes boris pretiwn videtur Andegavensis scholasHct indagare, habe nunc Dicere etiam, inqutt, opportunum narrationem. Tholosam pagi Raimundo videtur de aliquo clanssimo, qui mugenere, divitiisque

*m W*

oriundo,

nicipium, quod

Boschitim
apud urbem,
,

PUStici

vocant

'""""

13 ^rogrediensadea, qucV apud Labbeumcap recensentur, patrata per S. iidem a Bernardo

eodem pago jam mitanum iter aggresaus,


parte emensa,
classe

pos.idet.

Hic aUquando
Li
I

^eroBO^

maxima

Mta

vocabulo

antiquis celebratam

apparata
citius

Mediterraneo pelago sese curcredidit , ut per marinum

abs re fore ar bit or, do Tholosati benefcia, haud quam par sit,scnptoris C nealioquinfrequentius, nonnula, narrationem ndcrumpere cogamur
aucv
loco

sum

Tholosano pnvmisisse. Boschitum, quod %n possedisse narratur , censet rtaqo Raimundusille SupptemenCarpenterius in noco Cangiani Lexici vero tomi x ; editores
(

ad

capitis illius intelligentiam

faciun,hoc

partes acce- F rectiusque Hierosolymce jam, aequons pergnmcum dere posset. At vero orta subi o sulcarent ca^rula di parte trajecta, Dh sco^ulis illsa mciditin fempestate , navis guberin partes ipsum naufraffium, disjectaque vorticibua absorptos rehnatorem cum reliquis Raimundo v.deh,

uamim sdcam fuisse tocumseu muniScriptorum Rerum Gallicarum,

qu
cet,

compellatum existicipium sic proprio nomine du Bousfortassis a toco, le chateau mant, quod Clarior est, ex qua quetr^o, diversum non est.
solvit
,

um:quorum

duobus reservatis, fidum adduxerat seservoque uno, quem navign parservus 111* perparv
littora

"x

Sue,

Hierosolumam versus Raimundus antiqum cap. 9, Lun*. a Cellario Ub.tGeographuv semel laudata, quam sic Baudran-

urbs

dubio marmi dominumsuum hospitem , cui repetit nuctibus esse nccatum est peregnins) pardominus suus (ut mos fdem Quam receptam cm crediderat.
prooul
,
,

i"uke hasrens, ad ItaUca

projectus

est,

q 417 plus

dus describit
primis dera

Luna

est urbs

Retruri

in

Ligurim

ex duodecim confimo Straboni, Plinio et Livio, una rucoloniis, nunc excisa, et ejus Tuscorum

em pecunio3 ^eriliconjugi^d^niusreferretvCni^sus^ sni sortem it mat. ctiam fatalem domim


i

exponens
i

*-

Tlhi l

Luna distrutta

dicuntur, ad ostia

Ma-

on

in
est

vero, simulato _* long-a w. , m aut lnnn-n ftiisoirla graves lacrymas


,

aUquandiu

dolore

,. pj

(ut

\aore$uain-

dici craefluvii, cui Serezana, quae passuum in episcopali sede sucpotest, ad 3 millia in Occasum ' 30 milliaribus distans a Luca, ce^sit Lunensis tra60, cum portu ; hinc Genuamversus

Nova Luna

moa
Uco

':riumque

bonarum feminarum) rem effecb, gans virorum spectatris HberUte amorem effren.
sic injectat species , et reperi, nanciscitur
,

WtM" lum

whMM

grm
quem

inti.

fnrmarum

KST^i

v.rum^ue.

ctus adjacen6.

APPKNDIV
i

MIB.AI

ULOB. S PIDIS V. ET M.
incassum hoc socio contingebant
gaudii
indiscreta
elatio
;

m
.I.G.

Dotuit

suffi

libidini
et

lum

dedit,
filias

opportunum reliquum honorem

cui e1
sic

castelet

verum

subiti
intertell
i

fedsset,

Bublti
:

mfortunii

ctiim

quas

Kaimundo pepererat ., ab

pa-

cupidine perdita, alienasnisi quidam cognomine Excnfriilus llugo, set antiquus praefati Raimundi amicus , pro puellis maternis injuriis objectasset, atquc, ne ipsae authoriindotatas ad ignominiam redigerentur
teruo beneficio, cceco
,

ruptione intcrduin castigatur nam, praelio comvictores tanto milite inter se et Alabitas
,

eomifc

1'ber ,

lln

um

,i,i

tate sui industriaque totius honoris


ter

medium

prae-

castrum
:

subsidiis

nuctum reeupernret,
virginibus

ac
suis

remanserunt orbati. Postremo bellum fuit his viro pocum Sanccione, comite de Castellis a quo Christi tentissimo mditiaeque peritissimo sed auxilio Buperati, non modo Knimundum etiam enormem Christianorum captivitatem amis.iunt; sed haec barbara gentium vocabula non
, ,

retineret

nec

de

maritandis

longa

erat

ambiguitns, cum utramque germanam

liberis
trlduo
<

nubere consensit.
disjectarum trabium
Itnliae
,

'

L6

Knimundus vero (ut ad superiora redeam


similiter

quorum ab antiquis usitata fuisse videntur per negligentiam ignaviffl * posteritatis pereunte, etinm gentium plerarumque nonut barbamina nut penitus oblivioue delcta
sic
,

industria

"" ignara

fluctibut lucta-

unnm

amplexus,
pulsus
est

rie

ingruente transmutatn habentur. Igitur Sanc,

turel S Fidem
rmn-liinli
I

non ad

sed

Africae

partes

>'

vocat, "

sanetae Fidis auxilium incessanter iuvoeans, nec unijuam nomen ejus ab ore rejiciens. Et jam
tertia

lux fluxerat

monstrum

vidisset
,

bus nttonitus lem tutandae B animalibus iusitam

nec hominem , nec marinis debacchationistupefactusque ut praeter naturabrutis etiam intentionem vitffi
,

ex quo
ita

hunc non solum comes cum accepisset sed ctiam nobilitate generis Christianum esse pollcre, miratus fortunns illius, quibuslibet donis remuncratum libertate etiam cum reliquis sed antequam Uiscederet ab Christianis donavit
cio
,
:

nihil

prorsus

jam

saperet

cum
*

ecce

de

improviso

rum phalanges, de
$ru rayojia-

obvias habuit pirataTurlanda regionc renientes,


classe
,

Ego Fides ei dormienti nppnrmi sum, inquicns, sancta Fides, cujus uomen naufragus tam constanter invocasti; vade sccurus, quia amissum honorem recuperabis. Surrexit er- K
eo,

snnctn

go, atque
marito,
id

in
,

patriam
audito,

rediit

castroque suo
alii

jam

sagenarum * bellicarum
clypeis et

telis

spiculis,

propiuquaus
rit

ronum

armis multipliciter instructas, et jam


sitientes
,

illic

nupsemanifeste apparere metuit, atque

quod conjunx

dudum praedam
invenerant,

ipso die jactnta

sorte,

ob

intra

domesticum
,

paupens tegetem

ali-

sese statim praedam inventuros. Itacaptumque bnrbarico repertum hominem genus conditionemque circumstrepunt fremitu interrogant. De fortuna autem non quisquam movebatur, quippe cum illum plane nnufrngum ut dixi cernerent. At ille insolentia fluctuum

quamdiu

latuit

expectans,

quid per providcn,

que

partim peregrini tiam Dei de se futurum erat nnm tria anhabitu, pnrtim aetate deformatus quo a patria exulanorum lustra abierant ex verat, propter quod etiam ipsum ultra rediturum
; ,

esse,

sui

oblitus

penitusque

rigore

membra
, ,

corre-

19
cula,

omnis spcs interiemt. Tamen, cum una dierum quaedam mulierejus olim
,

uli'

ii

nitilio-

ptus vix se

hominem

esse recordabntur

nedum

cum praesertim ad inquisita daret responsum nec lingunm eorum, nec mores eorum aliquando didicerat, postea vero, peracto cursu, in patriam
reversi sunt.
,<,
i

in superfusione balconcubina ad notas nudi corponei ei casu obsequeretur Tune es, ait, ille ris ipsa ipsum recoguoscens
,
:

ctila .-f/n<""

llnimundus, qui
aequore
adjecit
:

dudum

mersus
Iloc
,

Hierosolymam teudens illa credebaris ? Quo negante


, ,

npilur,
avariis

B( ii
l,n,

Quibus iterum interrogantibus, jam cibo otioque paululum recreatus Christianum se re17

inquiens

verum
, ,

est

nec

me
olim

tunm praesentiam
consuevisti.

celare poteris

cum qua
et
castri,

Im,

milltarem or
ilim
iii

spondit
oflicii

decus
est.

vero

generis
,

adscri-

prorsus

abnegans
sibi

professionemque agricolam se fuisse,


,

Denique clanculum
;

occultius festinavit ad

plut,

mentitus
rio
,

Unde

dato

in

manibus

fossoni-

fodere ei imposuerunt.

Quod cum

prae

ita invisum rumorem tum adventus illius emersit.

dominam primum
,

quo potuit, nunciaus


vile

per
,

scor-

llla

reducis viri

mia liberalium manuum teneritudine, ignotique laboris impatientia minus pleniter perfecisset ipsum jam impie tractate flagrisque inhumane
,

postliminio

tocyus, qua

coepit maturare quanconsternata via sibi * mortem occultam, ac sine

B.Ull

caedere adorsi sunt. Ita

demum

invitus

coactus-

infamin inveniret. At vero cogitando dilfertur, nec ad


nitas
et
sntis

dum
id
,

cnusa
sceleris

lethi ex-

opportu-

I'

quc seipsum
tes

aperit,

nihilque praeter militiae ar;

ctfienx

reperitur
,

voluntate scilicet,

se olim exercuisse, professus est


illico

de qua re

fortuna
cessit

discordantibus
periculo,
ipsc ante

facto

exnmine

armorum peritissimum ex-

mnis
sivit.

vitaeque

ammonitus in sotutamentum quae


nisi

periuntur, qui praeter caeteram bujus artis industriam ita se sub arma colligere, clipeoquc pro-

Quod paulo
:

fecisset,

sancta

tegere perhibetur ingeniose, ut abs quolibet difficile

possit

feriri.

Jam ergo

illum
in

in

ordiuem

Fides ad suum castrum cum nominatim venire divino nutu ita esse fajussisset sed credo ctum, ut perfidiam conjugis ad liquidum depre
,

militarem bus ducunt

constituentes
,

saepius

expeditionilaudis glo-

henderet.
filias suas claro matri20 Ut ergo comperit monio nupsisse , generorum petiit genitorem casus narrat , uxoris noxam detegit. Porro Hu,
,

in

quo

cum egregiam

tandem
hnna
iii

>""

riam brevi obtinuisset, jam in provectiorem boInterea vero inter noris gradum promovent. hos atque Barbarinos acto praelio, Barbnrini superiores
sisque,

"V

ral, mullipli'

tfieioS

go

Raimundum

caeteris

interfectis,

sparinqui-

dupliciter captivum abigunt; dein

situm et

ipsi quoque Jionorabiliter eum habere ad pocoeperunt, saepiusque in pericula ducere strcmum, a Sarracenis Cordubae victi , ipsum
,

amicorumque auxilio antiquumque amicum socerorum liberorum pulso mox rivali ) in honorem restituit. Prae( uti conjugem recipiat; sic terea decretum est nec juxta majorum instituta enim posse fieri ullum esse dedecus nam ille, qui hanc prorsus
Lxcnfridus
,

fidelium
,

Fidii.

rursus amiserunt.
18 At ubi et
isti

acerrimum strenuumque mi-

habebat, simul ac vidisset, commune sibi judicesserat justo rectoque, aliecium incumbere
,

litem deversis periculis experti sunt, ingenti laegaudioque tanto milite congratulantur titia nimirum quibus omnia ex voto, nec unquam

num
spuit.

jus

ta homicidae

tamen pro noanimo remajus vulProrsus cui prava conscientia


deserere paratus. Alter
voluntatis
,

ipsam

ab

nus

DIE SKXTA OCTOBHIS.


nus
intulisset,

quam

corporese castitatis violatio.

21

Ut autem in superioribus paucis suppleam, addunt etiam, illum a primis piratis potionem herbae potentem assumpsisse, et ita magicis prsecantationibus tactam, ut semel ex ea bibentes, adeo lethea oblivione hebeteutur, ut nec genus ultra, nec domum raeminisse possint; dein superna
sibi

scholasticus. Ceterum,

Hactenus jam sxpe laudatus Andegavensis cum ea, qux apud Lab-

j
ri(/
), s

miseratione sanctam Fidem apparuisse, et a stupore illius oblivii excitasse, atque in mentera revocasse, et tamen post illa meraoriam habuscilicet, ut anisse tardior. \m, diaponente Deo
tiquie

beumsequunturoctomiracutorumcapita,partim. ex apographo nostro codicis Ms. reginx Suecix jam ante edita fuerint, partimque, meo quidem Andegavensem scholastijudicio, Bemardum cum, uti ex variis loquendi modis illic adhibitis colligo, auctorem nequaquam habeant, ea in hac Appendice non invitis pluribus prxtermitti
,
,

,,,

tidll

miracula

^66*

""

posse censui. Videat ea,

si

quis

horum etiam

avi-

correptionis vestigiis
alii,

adhuc

testificantil

perpendant
absolverit.

quantis de malis

eum Dominus

dus est lcctor,citato jamsxpe tomo 2 Novse Bibliothecx Mss. a pag. 543, consulatque a me dicta, quibus Commentario finem imposui.

DE

SS.

MARCELLO
M. M.
;I

CASTO, iEMILIO ET SATURNINO


FORTE CAPU.E 1N CAMPANIA FBLI

EX MARTYROLOGIIS

E
J B.

Sanctorum Martyrum

in Martyrologiis

annuntiatio

vari* variorum de

iisdem conjecturae.

SECU1.0INCERTO

Sunclorum

Martyrum wria upud


veieres

Je
1)

sanctis Martyribus agimus,

quorum

qui-

martyrologos consulamus, lucis forsan aliquid


allaturos.

dem apud martyrologos, veteresjuxta ac reoccurrunt nocentiores, hoc die frequenter ceteraque vitte martymina ; sed xtas, pateestra, sunt, velpenitus riive adjuncta vel dubia omnino
ittorum in occulto tateni conservatam utcumque memoriam Hieronyad nostram xtatem usque codicibus, unde ad alios martyrologos
:

mianis

Quid derivati videntur, potissimum debemus. primum audiade Martyribus nostris memorent, habet codex Eptemacensis antiquissihi

veteribus martyrologis Bedam, Usuar Adonem, Notkerum et Rabanum in suis dum, ad hunc diem Annotatis Baronius citat Beda autem purus, tom. 2 Martii prcefixus, vacat hoc die: atinterBedxauctariaMartyrum nostrorum meminere Barberinianum et Divionense in hunc Apud Capuam sanctorum Marcelli, modum
%

Ex

nque

>nuruj,uiogo$

Casti,

zEmilii,

Saturnini.

Verbis pv

l,

mus mus:

sic

Mareelh, In Apulia natalis Casti et Emeli,

Usuardus et nullo quoad rem discrimine, Ado, utuntur. Rabani annuntiatio, ut apNotkerus
Et in Apuli.i Casti et paret, mutila sic habet martyrologos convenit, si Emili. Itaque hos inter
:

Saturnini.
;

At codex LucensisFlorentinii geminam homonymorum Martyrum annuntiationem cxlubet alteram quidemCapuee,quceCampanixFehcis tamen hic civitas est; alteram in Aputia, omisso Marcello, additoque Ammono. Verba itlius sunt
;

Rabanum excipias,

de numero et nominibus Mar- F de Capua civitate Campaniae, martyrii tyrum, quantum quu vel cuttus toco, de una denique,

In Capua natalis san.-torura Marcelli Casti. Bmili. Saturnini. Et paulo infra : In Apulia Casti. Emili

dem

apparet, martyrum classe. Unde conjicere 'orbeiensis Achelicet, Donateltum, quem codex
<

yresby tevi.LucensiCorbeiensis apud Acherium tom. 4 Spicilegi pag 6?(i editioMarcello nis antiquioris consonat ; addit tamen Contra Eptemacensi parSociis Donateltum.
Saturmni.

Ammoni

rii ceteris adjicit,

ad memoratos Martyres

ce-

rosimilius non pertinere. Similiter

Ammonus,
-

et

tim consonat Corbeiensis brevior, apud nos tom. vn Junii excusus, qui unam hanc habet anx
t

Capua natalis sanctorum Marcelli tiationem verba Casti, Emeli. Addo et Richenoviensem,cujus Apulia, Casti, Marcelli, Emili, SaEt in sunt
; :

alio verosim ceteris codex Lucensis addit, necenim infreqvcs in hts codtctbus lius spectat passi diversis, uni tamen est ut Sancti,licet locis 'ex Roms prseb loco videantur adscribi. EpternacensisAmmonumvideturadscrtberet ver-

quem

bis

supra
:

citatis

mox

ista

subjiciens

Romffl

presbyteri. Januarii, Aminoni

HSBC martyrolofft

turnini.

Hic quidem ad diem sequentem Mar


eo,

veteres

lum Capux annuntiat, sed alterum ab

hodie una cum Casto, Einilo et Saturnino rat,utinfravidebitur. Spectatis itaque citatorum codicum verbis, dubium est, tum duptexne, an

quem memo-

reccntiores? Plenque consonant, quodita ha\ Martyrotogio

quid

Roma^
>"*
Bmi-

lii

nataUssanctorummartyrum Maroelli, propteretSaturnini. Plura Galesinius, cujus


Casti,
-.

ea huc verba transcribo

Capua?
,
I

um
Emiiii,

raar-

una tantum homonymorum Martyrum ctassis adsit admittenda; tum, si una tantummodo mittatur, Capusene in Campania, an in Apulia,
alibive
r*int.

tvrum
tumini,
libro

Marcelli

presbyteri

Sa-

Bogati,

Antonii

et

Aviti. Ita
vi

quodamscripto, ut in Annotatis ad atem

marlyrii /jatmam protnerueAt priusquam de his disseramus, reliquos


fortassis

Octobris habet. liber scnptus, 3 Quis, qualisve fuerit

unde
ISltl

DE
MICTOM
J
B.

SS.

MABCELLO, CASTO, .EMILIO

ETC.

tnemoria ; quorum numS'

rum

ptut,
ttt,

quam par
Galetiniut

auxit

supra laudatis, cum Mn e martyrologis, conjunxit Antonius Galesinn, ac Miws Socms num. supeidem videtur, qui Ammonus, de quo
:

"^ ^SBSffl^iSSS
i

Martyrolo^ ntm
:

on prf

n *" * cte ? ^Uum


I

--*-*

Ucr.

in v

huncdiem

rummaryru

EE^ STt. ^u? JS S *1


H

ex opere tessellato ennt Sanetoe

SLS.
mis,
S.

a BSw8 triS S. Priscus. Post S. Panlns. S. C yP ria,


et S.

Susius,
S.

S.

Timoteus

Agne
S.

Post

S.

Rogatus vero ad martyrum Afncanorum die etiam ageclassem remittendus, de quo hoc codex, in quo forte Oassras tur. Ejusdem notse
riore
:

movit, ut in Topro Casto legebatur, Ferrarium Martyrologium Romanum ad vocem voaraphia in Casto, ^milio et Capua, enumeratus Marcello, Rom. omissus sed Saturnino, diceret Cassius in
:
:

Lupulus, S. Augustinus et S. brachia sanctorum Petn et Prisci tium subtus tamen, cum mduas habet imag-ines, breviores Quintus. Ex et Sanctus Quartus scriptione pallio induti coronam his, qui a sinistris sunt, Augestant Priscus, Sinotus, Rufus,

Priscum

Sinotus,

Marccllus,

S.

Rufus, S. Pelioitas. Spa-

manibus

qustinus, uti et Feticitas

quemadmodum

et

Galesinius. Hic nihilo magis audiendus, ut apparet, Ms. codice S. prcvterea ex eodem, presbyterum dixit, qua de re citati

quam

Cyprianus, Timoteus, dextris Petrus, Paulus, vero Priscus Capuanus fuent epiAgne. Cum
induti sint Siscopus, similique habitu, ac ille, hos quoque Capuanotus, Rufus et Augustinus, Lupulum nos episcopos fuisse, affirmat Michael : Priscum et Sinotum conspiciti", vero, qui post
uti et

Marcellum silent. Idem ante supra marO/rologi universi fecitin AdditamenGatesinium Petrus Equilinus
et Saturnmus Castus, Emilius die (pridie Nonas Octobns) tyres eodem eorum passi sunt. Petrus ex libro
to

ad

lib.

xi,

num. 275

his verbis
:

Marcellus

apud Sano Capuam Hieronymi, ctorum Catalogum ex Martyrologns pauca tanUsuardi et Adonis texit, de quibus ipsemet ait Catalogi pnncipio. tum invenit, ut nec Cum itaque Marcellum presbyterum fuisse,

presbyter,

mar-

num
sunt)

Marcellum, qui post Rufum et Augustilocum habet (terni enim et terni depicti Quartum et Quintum, conpresbyteros
;

tractioriformaexpressos, vult fuisse acolythos; episcopi, Felicitatem denique Augustini,Capuani

matrem.
G S.

Pctrum Ado, nec Usuardus dicat, verosimile fit, transcripsisse; exHieronymiano quodamcodiceid
ignoro, quicodex,cujus xtatis meritique fuerit, presbyter, necne, in ac proin,fueritne MnTceUns

ut Priscus, ut unus e Christi discipuhs, in Capuanus episcopus et martyr memoratur id de Martyrologio Romano die i Septembris; nec eumdem diem, quo ad illo negatur in Actis nostris quam pariter Cade illo actum est. S. Sinotus,

cujm
tur

puanum episcopum
illi

Michael facit, aliunde,quam


:

7/o

ai5(/Mondo8,

dubio sum. nostrorum numero 4 Exclusis a Martyrum Rogato, Antonio seu Ammono, Cassio Donatello, ea nunc attingam, quoet Avito, reliquumest, ut
in sub finem num. I mentionem feci. Porro rebus incertis varias hic sententias, ut fieri in comperio. Michael Monasolet, erwlitos abiisse vult, chus parte i Sanctuarii Capuani pag. 74

rum

meex hac pictura tamen illius Epternacense Martyrologium minit Idus Caad diem vn Septembris inquiens vn Fieri facite potuit, ut primis pua natalis Mnoti. episcopus CapuaEcclesicX seculis hujus nominis nomen, ut et aliarum antiquissinis fuerit, cujus
notus fuisse non videtur
:

marum

ecclesiarum vetustioribus episcopis freet perquenter accedit, temporum diuturnitate


deturbationibus fuerit apud Capuanos oblivione

cum Marcellum presbyterum fuisse, et una martyrium et Saturnino Capua> Casto, .Emilio imperatore seet quidem sub Antonino
S
subiisse,

letum.
tate

cundum Galesinium, quem citat nec men luec nec in Martyrologio ad hunc diem,
;

apud quem

ta-

S. Petri

Augustino et matre ejus S. Feticimonasterii pag. 135 citat Martyrologium Ms. Beneventum (quo eorum corpora apud

Pro

S.

C J

et Sociorum marin Annotatis invenio. Marcelli contigisse, ex Romano Martyrolotyrium Capuas (cum nihil de gio sibi sumit presbyterum fuisse Capuanie, ut fatetur ipse itlo in Tabulis ecclesise et GalesiMichaet, legatur) ex Petro Equilino Marcellum et Sonio probare contendit. Verum
:

opinatur) quod ab Arichio principe translata, xvn Kal. (Decembris) natale S. Auita

habet

o-ustini, C.ipuani

episcopi

et

Felicitatis,

matris F

S. Sophise ejusdem ciejus; Martyrologium item transcripsit Natale S. vitatis, e quo hxc verba et S Felicitatis episcopi Capuani Aug-ustini
: ,

cios

non
:

ita

Capuae Martyrologium Romanum,

quorum corpora hic habentur. Cimatris ejus quiet alia quxdam Martyrologia, tat prceterea
,

quin alibi patipout infravidebitur, annuntiat,


tuerint

Martyrolobus addo Epternacense S. Hieronymi

non Petrus vero Equilinus et Galesinius remotamatastate adeo ii sunt, ut rem ab eorum ab illis que incertam, aut ipsi, aut monumenta

giumvetustissimum, quod ad diem xvi Novemillius diei Fastos hoc bris a Capuanis martxjribus et Felicimodo exorditur In Capua Augustini
:

Neque vero id citata, sua auctoritate decidant. quapropter ahose latuit Michaelem Monachum quadamecchs, vertit.et exantiquissimapictura
:
,

tatis.

conficerevoluit. Quid S. Priscipropositumsuum is porro afferat, audiamus. vero


Mirharl MO
MldlUt,

Rufo Syllogen habes histonco-cntiStiltingo, cam tom. vi Augusti a pag. 9, auctore Martyrologia, qux S. Rufum martyubiplura rem Campanice Capiueve adscribunt.videreticet,

De

S.

saltem ut proetS. Rufiepiscopatus admittitur,


babilis.
7

Passibus circiter bis mille quingentis Capua vicinus, S. Pridistat vicus quidam, Maceratie Capuanorum episcopo, ibidem, ut sci, a primo inquo S.Pnsco creditur, passo ac seputto,dictus,
5

Octobris meminere KatenCapuanae tertiumet quartum apud daria ecclesiae CodiMichaelem Monachum pag. 420 et 4*3.

^.

S Lupidi Idibus

opi nio,

Matrona, si veecclesiam condidit anno 506 S. posita. De hac ecclera est Epigraphe in templo Michael Monachuspag. \'6% In ecclesia
sia ita S. Prisci
basilicJE,
:

Capuanae

dioecesis

extat

pars antiquse

quam
:

S.

coustruxerat

est

opus

Matrona in honorem S. Pn.-ci rotundum testudinatum

Hieronymiani a Florentinio ad supradicorructum diem citati Capuse S. Lupulum, ticet nomine, annuntiant, e quibus Lupto nonnihil unde veroln Capua Lupibli censis ita habet quidquid sit deejuspresbyteratu,a Mices item
:
:

simile

fit,

chaele

Monacho

asserto, S.

Lupulum etiam Capiuv

DIE SEXTA OCTOBIUS.


A

pux passum

fuisse.

De SS. Quarto

Martyrologium Romanum ad diem


,

et Quinto x Maii ita

loquitur: Item Romae via Latina ad Centum auquorum corsanctorum Martyrum


pora

\ere fuere. .Kmilio WSa9 Verum quid de Marcello, Casto, ^ sunt ,, turnino in Apulia annuntiatis? Dinstinctine

ii
.i

lun-

a sanctis

Martyribus homonymis

Capuanis?
>

</.

Capuam

translata sunt.

Hos quidem

Romx
;

sed passos fuisse, fatetur Michael Monachus nobiprxfecto provincix, quod fieri de Capua a provinciarum lioribus Christianis, quos prxfecti

Quamquam in re dubia nihil certi potliceri ausim, eo tamen magis propendeo, ut eosdem Marl
credam, tum qui in Apulia, tum qui Capux annuntiantur. (jt enim Eieronymianis codicibus sanctos Martyres inseruerunt, et in Apuliatutum annuntiarunt, velper errorem signare Apuliam, vel Apulix nomine

comprehenderant,solebat,Romammissos,indeque
vero Quartus postea in patriam revectos ait. At inquit pag. 35, Homano adscripti et Quintus, Capuam martyMartyrologio , fuerunt clcrici
,

res,

labatur

Romai !n via Latina. Neque ui gratis dicitut 8. In cappella, qu* nunc erimus antiquum altare, quod appelPeancisci, erat m Imiancisci, Quarti et
passi
:

Sanctoim
:

QuiNTl
te

voluit

cappellse

patronus,
illam

permitten-

Campaniam, ab illa annumerare potuerunt, non admodum remotam, sect. i Antomaxime, si verum est. quod cap. Apulxee nius Caracciolus supra laudatus tradU, Cau pania m totam a\ nominepartem Samniict uisse. Sane quosdam scriptores compreh secundum Caracciolum sub Apuliie noequidem
,

,;

archiepiscopo

Caasare

Costa,

marmori-

ine

Francisci, Qu*rti bus, marmoreisque sanctorum antiquum alQuinti statuis exoruare ; idcirco et eo loculus, duo sub tare dirutum est : inventus cum inscriptione , qu pro-

ctor

Campaniam etiam intelleansse mdetur ViCapuam Vitensis, cum de Geiserici quem


,

condens

corpora,

Corpora sanautem legi sita sunt n ctorum Clericorum cap. uic hanc rem tom. 2 inquit Henschenius in
potuit, ita se habct
:

legebatur pter antiquitatis situm tota non

quod

Capacius in igne ferroque abswnpsisse, tradit Felids Antiquitatibus et Histonis Campani* scripsit lib. l de cap. 27, in Christianos sxvitie Quae ?ero in Persecutione Vandalica sub finem Dalmatia, Calabria, ApuLtalia,
Hispania,
lia, in

Sieilia,

Sardinia
gesserit
ibi
ipsi,

Bruciis,

Lucania,
,

Epiro

vel

Ilellada

(Geisericus
id ego

Vandalorum E

Verum, Maiipag.

gre, ex tribus istislitten Quinlum Capua oriundos fuisse, SS Quartum vlexos ill* siextundas. Quid enim si casite ommno negas tienJ Ncque tamen id g-nifieent Demus autem Capuschenius sic enim pergit
556,
et
:
:

rex) melius

qui passi sunt miserabiliter,

bunt.
:

Verum

cum

Caraccio-

an anos indicare martyrium pua ad


:

cons.quetur, illos CaRomam missos fuisse r\on


ideo
.

editiones loassererenolim Victorisenim Vitensh non modo Apul quatuor consului, in iisque expressam m\ sed et Campaniam nominatim erpinari, sanctos Martyj Malim itaque

quibusdam Hicronymianis co<> quod Adoet Ucibus fuisse adscriptos, maxime,

rorem Apulite

in

'iTxegregio
improbabilite,

rnmmdu

venerandx antiquitatis moct tlli vHUt id Henschenms vocat, nv>men tO, uti duobus superionibus Martyrologiis, qiue
illo

accurasuardus, inter antiquos martyrologos non destu Ucet Hieronymianis codicibus tissimi, sancto, martyres adscntuti, soli tamen Capuse

mlani

verosimile bus numeris adduxi,

Auguslinum, Felicitatem,
forte Quartum et ter litteras cap. et

Pmscum, Ru/um, Lupulum,imo


sit,

SS.

U
flft

Quintum

(nec

enim

scio,

an

in-

accidere potuit, ut T() Hinc porro facile qui codices Hieronymianos deSi qui ex is,

vocem hic in inscriptione de

auanum.

sit, ut superiore, relictum sat spatn plexorum aliavc similis colloca inter illas vox inquam, ex hzs sit, omnes^ uotuerit) verosimile, naios, vel ibidem marty illos Sanctos, velCapux iltos S. Marcellus, rium subiisse. Porro cum inter conspiciatur ac prxtehabitu clericali indutus, Martyrologits aliquot, rea Capux in optimsenotse
,

exemplanbus runt, cum in his iltorum Apuluc adscriptos videres Capiwe, in aliis vero
signannt,

Marlyal-

ctassem rent duplicem Martyrum ac eaApulia, alteram Capux. Una teram in stgnart Florendem utrobiqueMartyr^n classis 0Annotatis addxem

tinioetiamvica est in Apuhaquidem passos ctobris- sic tamen, utin Socios, sed deinde Capuam Marcellumrf
translatossuspicetur-.suspici Suspi. etutcumqueprobare nititur his verbis: vetunostram obj.cimus ex M. cionem tamen Me vocat, Anseu, ut issimo (Epternacensi, ecsdem facile esse sanctos

xmpropomi

dici num et adductis,W*.Tce\\\nnosterpassus Monachi senten< Meatur, omnem cgo Michaelis detrahere notixseu conjecturx probabililatem irtyrium At,inquies,siS Marcellus Qw k lim ut nulla ejus ^cntio in est, qui factum esi passus habeatur, e)usantiquis ecclesuv Capuanxtabrhs penitus fuerit ignoratum, ut que nomen Capuae
1
l '.,

,,

^iensi

Martyres,

ur/cumL,
lia

Respondeo Capux ad Michael Monachos scribit ? cultum emyn Octobris S. Uarcellum militem verosimititer factum est, >d obtinuisse, ex quo et Marutrumque in unum confudennt Capuani, alterius Marcelli, ut idem Monachus miles
cellus

nostns recoiunqui Capua, in libns emm Apuqui Apulias. Dauui.^ Neapolitano dists ti regno non longissime in

nempe

Capua, facileque Capuam

iusignem
Martyres

urbem

po-

t^sent

transferri saucti

m
in

ronati; iisdem Lpuliffltribuuntur, ,ti V-idites


nostris

quippe nominibus

memoriam obscurapaq 74 opinatur, nomen ac


rii
1

NeaAd/ucc Antonius Caracciolus de ecclesias una cum Monumentis cap. 2, sect. politamv RomaBaronio in Annotatis in Martyrologium nobilissmnc ( apuaScptembris, num ad diem ium bellorum nse ecclesisemonumentaobmultiph' et deperdita fuisse midtum conquentur,

S
^m s
^

etiam ao'kmilium etSaturnium iisdem quibus et atos exhibent in Apulia, u siffn

Apulia coMartyro

quam

m
im

libns

uiu

teum Koimc

ldT'M
oc

uon in Apuha veneratum, a\ majorem ^etustisimum; cui propter locisaifltinguendisa^Hgejitiammagiseti ti


uiti

turbines

codicum multas eodem cap., sect. i Mss. Geisemco, Diocletiano, barbaris Juliano sub quibus fortasse SS. Maraliisquc Ulatas refert, certamina mvotuta et Sociorum pro fide
,
,

<tades

libult.

Nomina

mmajo^Z u^acFtorenUnio:! ^lass^mcod^EptcrnacensHndes^ndr


,,;

,Z

ns perinde favent,

7-

V*

celli

Octobris

Tomus

III.

DESS. MABCEIXO, CASTfiO,


MUVUO
in

ETC
exsulibits Afris trans1>

^n^daturnonwopterea
in

J.B.

Mconsequens.niluUin

iiium ,tn

nque ,/-"
Aliorutn d<
]

v-

JU

*****. **.

ex Africa

Sardiniam ab

m. ^iioif eadem
numero
t

cturss vimexcedunt. Martyest Baronio de sanetis l Ai longe alia nisi forteHierony conjectura, quxtamen,

dispersorum, ^J^^^"^ j^ quiabductassecumsanctorumMartyrum

tempestaie, fuisse ex exsu-

reliquias in

Campaniam

detulerint,

Capuanisque

non camiani puri sint, sua pariter probabilitate Romanum Suspicatur is in Annotatis ad Mrl. ret. Capuse vero hoc die,passosillosin Africa fuisse,
rehquias. celebrari ob translatas eo olim eorum Castus, sEmihus, SaPrimum enim Marcellus
,

ribus

Sanctorum concesserint. Ferrarius Octobris, Baronium ita inU Xtalix ad diem vi Maroellum et Socios ex pretatur, quasi is dixerit,
in Calalogo

quipersecuipsorum Africanorum confessorum,


tione Afrieapulsi in

Campaniam

venerunt, nu-

turninus martyrum sunt Africanorum Castus et Passi in Africa sunt circa annum 250 Martyrologio JZmilius, addiem xxn Maii, tum in Item Romano. tum in Actis nostris memoraix.

nomma.

mero
si ni

fuisse

Baroniv,,, addit etiam, secundum

deillisagiinTubidisecclesixCh^mn3B t quodfal
dixisse, ilhus arguit sed Baronium neutrum lnn<rdiemAnnotatainspicienti,manifestumest. de S. Augustini corpore creditur
:

Marcellus, de quo Martyrologium nonpaudiem xix Februarii. Saturninos denique


cos in Africapassos fuisse velsolus

Romanum ad
abunde
osten-

Ceterumquod

ditMartyrologiiRomani Tndex. Borum UquiasinCampaniamexAfricafuissedeportatas,


Victor Viprobabiliter conjici potest exiis, quse Persecutione Vandalica tensis narrat lib. i de
scilicet

verore-

asserere videtur Beda ad diem episcopi qui pnscribens: ln Africa S. Augustini barbarosSardiniamtrs modesuacivitatepropter uuper a Luitprando, reg-e Longobardorn,,,
:

xwm Augusti ita

latus,

Qia relatus et honorifice

GeiSi

Vandalorum regem, expu-

celli

conditus est. At simile translatis ex Africa SS Marnonium pro non habemus. et Sociorum Capuam reliquiis

etnobiles gnata Carthagine, fussisse t ut episcopi essent exsules, vel Vandalorum servi laiei, vel
<

cum Quodvultdeum Carthaginensem episcopum 'pom na maxima clericorum turba fractis appuqui feliciter Neapolim Campanias
,

Alteram Florentinius conjecturam suggerit ad * Sociis diem xvi Novembris, quse forte Marcello et SS. Vitale, Januano, applicari posset ibi enim de agens, ex AcJusto, aliisque, Capuae annuntiatis,
:

senatorum multitudinem in partes transGeisemarinas projecisse. Sub Hunerico quoque in Corore Africae complures episcopos
lerunt
;

Januarn Sebastiani (quae consule tom. 2 >t, Christianorum quampluet se pag. 275 persecidione, duce res, sxviente Romx Diocletiani
tis S.

sicamrelegatosfuisse,idr> Victor scrv

Papx consilio ex Urbe in Campaniam secessisse horum multos Capuam


Chromatib,
et

ex Caji

TrasamundusdeniquemultoseoruminSardiniam exsules misit, ad quos exstat apud Ennodium


lib. 2.
Conji

Symmachi Papx Epistola

consolatoria.
ssevientibus his

divertere potuisse , et aliquos ibidem SS. Marcello, forte coronatos; quod similiter de Saturnino suspicari quisposset. Casto, /Erailio et

martyno

12

Jam

vero,

quemadmodum

Sed divinationum jam

satis est.

Wandalorumin

Catholicos Afros persecutionibus,

DE

SS.

ROGATO, SATURNINO, FAUSTINO


ET MARTIALE MM.
1N AFRICA

ITEM DE

SS.

JANUARIO ET AMMONO
FORTE
];<>M
i:

MM

EX MARTYROLOGllS.
J.B.

SICULO

uosprimoloconominavi Martyres, Lucensis Hierony\et Corbeiensis apud Florentinium


ImianicodicesAfriccvadscribunt prseterit reIn Africa ro*Epternacensis. Lucensis sic habet
:
:

et Marcialis. Rogati Saturnini. Paustini, Januarii. Saturnini, JaSic Corbeiensis: ln Africa Rogati, inter nuarii , Faustini, Martialis. Euc accedunt

Sollerium hunc pariter diem, sedsine loco, apud Auctaria Aquicinctinum CluniacenUsuardina Lubeco-Coloniense Belinus se, Altempsianum et tribw veroet Molanus Rog-ato episcopi titulum LubecoColomensis Martyris Altempsianum et Clunia r ,h editio. Sed Aquicinctinum et auRogati nomen referunt. Quod nudum
t
:

cense

PauMi

Cyriaci Auctaria Bedm codices Vaticanus et S. qui sie habent Et in Africa Rogati, tomo 2 Martii, et Maroialis. SoHus Saturnini, Januarii, Panstini*

diversi) meminere ad Rogati (nescio, ejusdem, an

nomitem ad illos spectai quos secundo loco Martyrologns Lunav i r .r his Januarius in adscribitur censi et Corbeiensi Africse quidem aliisque primo loco signauna cum Rogato
,

tis

tis

Ammono

333 DIE SEXTA OCTOBBIS. Epternacensem lius Romse secundum codicem sed utrum Africse cum illis, an Romse cum nullum ex fuisse, existimo. Id certum, passum adscribendus sit, dubitare me cogit cocitatis
,
t

AUCTnK

J.B.

dex Eptemacensis in quo una cum Ammono Romee annuntiatur hoc modo Roma, Januarii Ammoui presbyteri. Porro Ammonum Lucensis
:

JEmilio Corbeiensis codex Marcello, Casto Saturnino in Apulia conjungunt sed cum in et pro Cahis Apulia per errorem videatur posita Ammonum probabipua, ut supra dictum est,
et
, ;

Martyrologiis Ammonum cum Marcello et Sociis Capuac annuntiare;proindequeGalestnius dum Ammonum sub Antonii, ut apparet, YlOtnine, nostris Hiero et Avitum, qui hodie in codicibus martyribus Capuanymianis non comparet, cum onjunxit, depravatis codicibus verosimillime

usus

fuit.

DE

S.

PRUDENTIO MARTYRE
BESU^
IN

BURGUNDIA CULTO
J.B.

COMMENTARIUS P RiEVIUS
g
I.

S.

Prudentii

apud martyrologos
palaestra
et

mentio,

tempus

necis incertum,

cultus antiquus.
E

B
SECULO INCERTU Betucnsit

mo

Benedictini ccenobium xn Besuense Ordinis a fonte seu fluviolo Besua sic Burgundia,
l

Tilam fnnos uv, c,,patum,Ararim interet distatque Dtvtone situm est in finibus Lingonum,
Condidit id, largitissimeleucis circiter quatuor.
litavit

percpreS. Prudentn martyrts Apostolorum corpus, ut infra fusiusdicetur,in Paulitemplohonorificecollocamt.SanPetri et


qui advi
i

tum

illuc

ctus hic

Martyr anle seculum nonum, qux

tem-

porum

iniquitasfuit,parum aul nihil habuitce-

Amalgarius, ampUe in Burgundia ^Anno^inquitChronicumBesuense


Dacheriani primm
editionis

lebritatis ct

famx
,
,

ut

mirum mtntmestt,
et classicis

iltius

Monem

in antiquis
licet

Martyrologns
<

non omni

omnmo

ultu, ut

Spicilegii

nuahic perpetuoutar,pa [h WO,

ab In.-,matione pnesidente sexcentesimo, Indictione tertia, Pomini Papa, Mauncio Gregorio sancUe Romana3 Ecclesi* in Repub., beato Columvero casare imperante

twuissc rideasuo loco observabti,. antiquitus nono celebrior, in Fastis sa~ tur Factusaseculo
cris
/,,

,7

apud recentioresmartyrologoslocv,,, quantum quidem detegere mihi Itcutt, pauet

mventt,

bano commorante

in

Burgundia. Et

hm qutdem

cos,

inter se

nonparum

subinde dissidentes.
..

not.v chro. m temporis conditi Besuensis videtur Clotased addere nicce sibi congruunt in Burgundia regnantis
<

Quosreperi,profero.
3

H
,

Chilperici

filii,

/(

,,

idaccidisse;
i

quem anno regm sui

trtge-

dario

Octobns in Sollcrius ad d\ seu Kal Usuardinis ex duplici Martyrologio Saltnensi alteroFranaltero Bizunticensi,
:

Auctarus

>a,i,j,oiogt

<tuo sim o labente, Francnc regem qundiceque dominum, ac totius cap. 42 et seq. Fredegarius soribit evasisse Christi 618, alii ad sequen.

Sigeberto, Austrasix Bur-

ciscanorum h<ec recitat


Menologio

tn

Bezua rnona terio,

mai exceptio eorporisS. Prudentii Benedictino aliquot

nus

Sanctorum

talogum,persingulosannimensesdtsrtbuto
randtsdesttnatum t quos, subiicit&sSanctisen non fueii certo Ordinisah licet Benedictini
rint

Serius i aque condi monastenum \eril cujus quidemprimordia Comr Besuense cwperit, at Mabillonius in Annalibus tius anno 616 afflxit nx ante adannum 6*9, num.
/.
> ;

nuod

alii

ad annum

Benedictinorum

ver

adillw tdmen peculiari quadam r^,atusest,quodinOrJussu<,r, ;n


l

rattone
,,

,us

annum

eanstm G30 condi potuisse propterea


S.

Zrum

corporahosi

quod primus illius abbas Waldalenus, annum 80 a bani discipulus, quem non ante suscepisseponit, suw abbatuv regimen et Bathilauartum Tkeodorici,ChlodoveiJumoris

Colum

ToTtobr^lego, qu*

: '"/' ; sequuntur : ln monasteno

l^Lincnnri^,,!
natoli
;

^mnum

ppellatum futt* LtopaJmBesuensea-M.j-tailun,-!! Bezua*


S. Prudentii martyris.

dis

reginm fiM*
>

est,usqueadan

irctter

SSdem reconditum

est

Bjus sacruiLcorpus ege Gei onej

,.r

relato in
i

Chronico Besuensi Theodortci


Spicilegii laudati

.indomate tom. nec admovitam protraxisse noscatur sea mum dum credibile appareat Waldalem etiam suautnumerasse aut 110 tum
; ,

pag. BOI et

Z Qamcanoaddiem^OctobHsita! loubenus ^. m territorio Lingonensi aatalis pro testimoB ai

in Martyrologio iwopoLingoncusi. Saussayus

Q tii

marlyris,
post
n( /

ibi

wtatis su8e nerasse.


2

Huju n o Jesu trucidati.

rpus io
tierlo,
,

tumu

o
,

gto-

'

diu

agonem

P-

notitio

"i

</""

porro incolume Besuense monastertum registempora qutusque adPipini Francorum usque Benedictinis ereptum fuii busid monachis Lingonenst adannum B30, quo, agente Alberico ad et annuente Ludovico Pto
Stetit
,
1

fontem Bezu SLi percolendum.


Pictavos,
S.

Atornense monastenum ^ratraustulit

Castellant

in

Martyrohgto
S. ,

Prudentius

Galhce
:

Proueni

episcopo,

dictinosrediitfUthabeturinutriusquedtplomate 50*3 I nsigne quoapud Acherium citatum a pag. monasterium a 6 que eodemsecido Besuense episcopo munus acc< Lingonensi yxc altero
.

mt)
modo

cultus velut

mar^r

Burgundia, ubi ex ejus rehquus


"eciiat*
S.
,

qut pag.

l*n

tnda monet

tec Prudentii annunHattom Prudentn reltqu^ Quas (S.

DE
I

S.

PBUDENTO MARTYRE.
paulopost successore valide
tis

anno dccclxxxv die ivSeptembria Geilo epis jopua attulit, et Sanctum Jiunc Narbonenaem fuisfle dixit. monachia Besuensibus archldiaconum Prudeutioac/ marAddi pr&terea ibidem vultS. ginem, quo loco annum Sanctorum emortualem solet exprimere, annum 11:;, ul adeo hoc anno S. Prudentium, nisiin his forte numeris mendw/n
,

refellit

num.

19, atla-

ipsius
:

bis

A.l

Agrimi multorum
piffi

in quodam suo diplomate verconstat pervenisse notitiam ,


recordutionis episoopufl preade-

qualiter Geilo

cessor noster,
,

cubet,
s

obiisse Castellanus velit,

quadereinfra

agetur.
ad
VI nel VII

sanctum Prudentium ab Aquitania uostrum episcopium Liugonense transferens detulit, et in Besua monasterio ad laudem et g-loriam nominis Dei solexnniter oollocavit. Exstat Agrimi diploma tom. 1 Spicilegii Dacheriani pag. 529
in

1*

nn-

nnnffanJ

Prudentium, quem, ut supra dian , Sollerius ex Martyrologiis seu Kalendariis Bizunti* censi et Salinensi Franciscanorum ad diem vii Octobris retulit,Bucelinus Saussayus et Castellai .

quod integrum dabitur infra. Datum futt anno Odonis, Francix et Aquitanive regis, sepauois annisab 'o, id est, anno ChrisHBS9
etseq.,
t

allatis

Besuam

S.

Prudentii reliquiis.
aliurn a

ejusdem mensis retulerunt. Sed e nus ad diem Majoribus nostris S.Prudeutium die vi Octobris coli, ante Solterium dixere Boltandus tom. 2 Februara ni Commentario prxvio ad Vitam ct Papebrochius S. Silvini episcopi num. 2s tom. Junii, parte 1, pag. 96, num. 2 agens de S. Medurdi curjjurc Diriunem traaslato hujus
\
i

.'-

verba describo : Bezuenses credo ipsosmetpatronuuj suum S Prudentium, martyrem Lingonensem, qui vi Ootobris colitur, Divionem detulisse ante vel
monasterij
Prudentii
.

S. Prudentium, Besua cultum, martyrologi tanquam singularem Sanctum annuntiarunt, qui forte idem fuerit,ac S. Prudentius Eispanus, cujus corpus in spelunca ad radicem montis Laturci haud proculJulioOrtga ad Castettx veteris fines sepultum fuisse dicitur,ubi et ense monasteriumest, S. Prudentii dictum ? Videtur enim ea de resubdubitare

Sed an recte

laudatt

Pmdentio

vastatiouein.

Sollerm assignata,
S.

Verum pro die, a aperte liber 1 Miraculorum

leguntur
Martyris
Patroni.

sub cujus finem hsec diserte ergo Besuse gloriosissimi eodem die corpore Nouas Octobris
militat,

Deposito

annuatim drcernitur
:

la&titia

pro tauti exceptione

mutasse ciDiem dentur Besuenses quod quidem existimo, non ob Saussayi, qui librum Miraculorum anno a Labbeo editum non vidit, nec ob Papebroclm
liunc in
vi Octobris
I

Mabillonius in Annalibus ad annum 050, num. 4u his verbis Quis sit iste S. Prudentius (a quo Laturcense monasterium nomen accepit) an is, cujus corpus e Gallia Narbonensi ad JBesueuse y mouastenum, Carolo Calvo regnante, a Geytone, aliis exaLing-onensi apiscopo translatum est minaudum relinquo. Et post itlum in Historia ad annam 257, niuu. ls de S. Occitanise lib. Prudeutio Claudius de Vic et Josephus Vaissete Benedictini, quorum vcrba Latine reddo, ita scn: , ,

'6

pserunt

Pieri

potest, ut

cum

aliquo

cognomiue
iis

Hispaniae Sancto confusus

fuerit.

Sed

uterque

dictum, <i<,,'. Saussayum incaute secutus, S. Prudentium verbis mox citatis martyrem etiam faciat Lingonensem, <juod non modo laudato Mi7'aculorum S. Prudentii libro, sed et veritati contrarium essc, infra mox ostendam sed ob Castellani at his rebus non mediocrem diligentiam et
;

ew

.-

accurationem. Enprimum martyrologorum inter sc dissidium sequitur alterum. 5 Ex verbis Ubri mox citati liquet diem sice vu) quem pa(sive is vi Octobris fuerit trono suo S. Prudentio Besuenses sacrum esse voluerunt , non fuisse diem Sancti natalem, seu quo martyrium passus est ; sed quo sacra illius pignora in Besuensi monasterio fuere excepta, ut recte Sollerius sci ibit unde Saussayum et Bucelinum arguas, qui pro die exceptionis reliquias. Prudentii, diem ejus natalem consignarunt. Quod si dies Sancti natalis quseritur, fuit
.

.-

Prudentius characteribus insignitur, ut dubium non sit, quin alter abaltero distinguendus veniat. Hispanus quidem confessorfuit, et Turiasonensis Aprilis pag. in Aragonia episcopus videtom. 587, ubi Acia ejus a Papebrochio ittustrata invenies. At Prudentium, Besuas cultum, qui iltius miracula scripsit, Teobaudus, Besuensis monacltus, martyrem et archidiaconum Narbonensem nec quidem immerito, quod ail illius marfacit tyrium spectat. 7 Etenim duo passionis S. Prudentii Teobaudus indicia affert quorum alterum suis ipse oculis vidisse potuit atterum vero ex iis audivit, qui viderunt; atque fidem meretur in utroque. Teste quidem Teobaudo num. ti, Besuense mona:

'6

Tuiiuonmi
epitcopo,

ris sat tuto ea in re fidi potest) dies


iv
.-

Miruculorum sancti MartyNovembris itaeniui infra legitur num. 6 SacratissimfiB palmam promeruit, martello contusus
quidem
libris
,

sterium suas inter reliquias S. Prudentii capul merat, in eoque, quod primum passionis S. f Prudeutii vndicium est, Teobaudi setate fracturse verba auctoris hsec sunt [\i o apparebant quoque sacri capitis haotenua fracturee apparent, puta non quales subinde sola vetustas facit, sed itlatie Martyri viotentce necis indices; quapropter
:
:

hoc est, pridemurario, quarto die noni mensi.s dic Nonas Septombrisj si nonum anni mensem, ducto a Martio mense initio, numerarit libn
\

mox addit Scilicet passionis vestiyia. Alterum passionis S. Prudentii indicium in eo situm est,
:

auctor Teobaudus
ces
illse

vet dies iv Septembris, si vo-

lloc est, pridie

centioris alicujus additamento,

Nonas Septembris pro requod forte sunt,

non

Refellonunc alterum Saussayi Quo num. superiore mentionem feci, quemque ex illo Papebrochium adoptasse dixi, Refert is (vide ejus verba supra num. 2) S.Prudentium upud Lingones pro fide occisum Sed lib. 1
sint habendse.
ireni,

matleolum, una cum S. Prudentii retiquiis, fuisse atiquando inventum, cum S. Prudentii reXiquiarum sub Stephano, Besuensi abbate, transtatio fieret; ut prrhibent, inquit, qui viderunt ut adeo non modo S. Prudentii martyrium, sed etiam mar:

'

tyrii

genus

colligi

ex duobus hisce indiciis non

Miraculorum (vide infra num. 1 et 8) apud Narbonem pro fide occisus, ibique sepulcrum atque
clesiam suo dicatam nomini nactus legitur : quodque Saussayum magis ferit, ipseauctor libri
ri
i

lonis,

Miracutorii.nl S.Prudentii illumex Agrimo, Geiqui S. Prudentii reliquias Besuam attulit,

obscure possit. Stephanus (pro quo Sammarthani perperam habent Gaubertumseu Josbertum) Besuensis abbas factus est anno 1088, ut in Besuensi Chronico legitur apud Acherium supra cttatumpag. 606. Superstesvero et abbas fuisse saltem ad annum*usque 11W ibidem pag. 662 et seq.legitur in Charta Joceranni, Lingonensis episcopi, anno mox dicto data. Teobaudus autem,

cum eodem

seculo

xn

fuerit

ut infra videbi-

mus,

Dlfc

SEXTA OCTOBKIS.

335
IUCTURI
I

A mus,

quid ni ex illis, qui reliquiarw Stephano abbate translationi interfuerant, sub qiue hicnarrat, audire potuerit ? Dubium itaque non ndetur, quin Prudentius, Besuensium patronus, aPrudcntio, Turtasonensi episcopo, distin creguendussit, quamquwm olim idem atgue ille
ditus fuetit, ut

stianos varii varia yroposuere, et in illos s.vnere jam inde a Nerone. Unde quidem dici potei mente Teobaudi, S. 1'rudeutium e primis Ecctesise seculis

l<

aliquo

martyrium passus verum quo


,

determinato seculo
,

num.

9 dicetur.

aut sub quo imperatore Romano, colligi ex ejus verbis nequit. Saussayus, ,,jvs rcrlm /, sub Wandalis passum
,

1ll0

diem ^ehos Tamayus in Mart>jrotoyio Hispano ad nymi*,quos XXV11I Apnits Prudentios ffispanos quinqmenue-

ait

Tamayw

merai doctruiaet sanctitate HVustres ecs his musilUest Prudentius, eujus in Actis S. Encra 7'"-'"' "'-'" /// '" HdtS ad xvi Aprdis mcutio fit, sed episcopum tantummodo conum n martyrem sed nominat. Set mdus est Prudenttuspor Pru* nus, scnptis suis orbi notissimus. Tertius episcopus, de quo supra. dentius Tunasonensis
.

prt-

fontem non indicans, unde id hauserit, sic forte non u/st r.. ou/c< tv.ro (orv./us. Vandahporrosub initium seculi quinti anno 406 Arcadio aut a\ et Probo coss. secundum Prosperum no 408 secundum Marcettinum, superato Rheno inGallr 0, indc in Hispuiiiam et kfrica irrupere. Gailiarum civitates prsedpuas tuncc.r,
,

et Quartus Prudentius, Trtcassinus episcopus^ atter, quintus denique J con/easor mnensisitemepiscopv adscribendisMispaniseSanctis losusautparcus, num ubiquerecte, non inquivo\
'

direptas Hieronymusin Epistola 91 j ../ Ageruchiam hocmodo enumerat: alm capta nobilis quoudam civitas Maguntiacum
cisas ""/
,
,

'

atque subversa est, et in ecclesia multa homi* num millia trocidata. Vaugiones longa obsidione
deleti,

Komauorum
,

urbs praepotens

Ambiani
,

nullumem hisommb , Besuensium superiore memoror pairuno, proprioset numero


idsolum dmisse
esse, gu\
sufficiati
S.

oharacteres

1'mdcntio

ToruaAttrebatae, extremique hominum Morini Nemeta Argentoratus tranalati in Germaniem. Aquitaniai, Novemque populorum, Lugr,

unus ex illis tos habeat, utuue adeo non essc, wr His igitur missis , adSanci /lussc dicatur.
1

praster pauduueusis et Narbonensis provinciffl populata sunt cunota. Quas et ipsas urbes,
,

gladius

et

intns

vastat
Tolosaa

fames.
facere

Non
men-

nostrum revertor, quxque

illius

vitafuerit,

em

possum
tionem
sancti
,

absque
quse
episcopi

lacnrymis
ut

;::i,

TeoOaudi /iu< provincia, nobilis 9 Natus in Narbonensi mampieapuerounacumliti gene re t eum in utrisgue progressum /eedocbus tatem
,

cit,

ut
:

Vai

bom

nsis

a\

tur
in

quo in munere

ita

laude

nemm
Ugiis,

versatusest, ut doctrinse beretur, h


ea laudeftoi r
is,

usque sstiterunt. mei Vastatas hic habes sub initium seculi \ 11 ovincias , guibus Narbonen* Q a ii, accensdsis provim ia nominatim ab Bieronymo s Pru" tur quo
Exnperii
j
-

huc

non

roen

GaUuset Bispaniis tunc multi


Variis
prseterea

iisgue magnifii

cla-

"m Vandalis apud Lingon dentium Persecutioipsit. Sane Ruinartius Historise uon paucos Gatcap. nis Vandai,
sub
1

ft>i

naturse doms ornatus , animarum fructum dum Hcuit uberrimum fidemque Christianam inter suos Chrislocolleyit, propagavit, dum tandem labores suos/cruit.
.

Use
geUl

mai
,

eeenset

quos
infi

hac U

Vandalis
ant
;

Ariana
de
(

labc

nec omninc

Mioiter Martello, inquit lici pro Christo morte terminamt,

et

ititionum alienis, occisos passt habet ita S. Prudentio guidem

num.
meuJis

6
,

contusus
hoe
est
,

demurario quarto
pridie
,

die

ooni

dicnntur \alePassi quoque iisdem temporibus archidiaLingo?iensis episcopi rius Desiderii


J

Hxc
t

fere

Teobaudus
,

Septembris. Nona qui cum meminerit sub

conus rologium Qallicanum


et

Prudentius martyres
,

quorum
quidem

M
die

prioris

ixn

riscoUb. \,principiumAnserici, Vesontio, seculv,,, mi non scrip ante pi c/ anni 1120 ndubiam meretur, um de rebus, mul-

Octobris,

alterius vero

nejusdem

mensis, festum
,

ne

serml commemorat. Nec aliterforte Castellanus illum.ut num. 8 dian, 8. Prud quamvisapud
tius

rernotis, scribit. I tis secutis ab xtate sua onacko Besuenst multo se tionis

annompassus

legatur

mm
-

Qotht,

auorumparsVmdalieran^dcccnnioseculivmiUoGalUasa/ll^rrnil.lrsirnuriurcrur^n.s.hPro. -<. ^dentiadivma subPrOsperinominemlgatt,tn^ro

(l

ninit
ts/u. ista

num.

L9 et

fcQ

ttfo tuntu, seditla to

nuracuta cuiecur-ruisse miracula videtur /

Whwh.^
p.
I

com
de
/,.s

8.

Prudentio narrat
..

exMs.

lib. 2. M. 2. Hujus } a sexcentisvi

Bu

apogra-

*~
,

..,

ra i,
quior,

iopatris Ckiffletit exarato: at naror seculo nonononfuit anti-

martyrio 8

^
,;

}l

^,,8

Caslel .

Prudentil

signarc voluvit

nmdomp -/
-.
m.a,,,,,,

cum
.

liguias,

scripseritpost allatas Besuam S. Pruguod eo seculo contigisse infra


etur guoad miracula

rZrirem,

poii

Zriyriumuligandi.neeauctoremahum.gu,

sc ,i

Ut,8. Prudentium

Turiasonen

^nm^dexHymnosubfinemCommenmdutariidando,siillius sit colligitur, fidem


t

"[:"uL

mruminGaU

rupi
'

m
"
,

biam
tus,

utpote a

S.

Prudentii setate

nimium remoI

wjhCroeo.iUorumregeseuiu '"' ,/' jZtmtorixOccit

toressupra

non meretur.
rudentii
,

10 Antiguiores, gui nos de rebus S


,

,,,,,

n
v.

ittii

instruant
,

SV
ru,

elLsZrupt
serioit
Pl,

emmemo,
leg
j

t;d

him
cst,

"i

ut nc seculum

guidem
!
/.'

Boso^usUb.iEistoriaru^

quo i.assus

certo sciatur.

Teoh
is p<-r

conpe-

SS*

lictispublii

iumfides ChrisUana, jam propagata, \artyrum agmina neci dabantur. tebatr Edictapublicaimperatorcselhum.

snb qu, ,wminGrilias lUnrtne estChroc. [nter alias ni pMai sunt.


irrnptionee

M ,

j;

dnei th ores vaviuu,

""
e

N-

^''"' tu >

"
,

""J^

336
AUCTOTIE
.1.
,

DE

S.

PKUDENTLO MAKTYRE.
gentilibus ipso
,

B.

vastationem ad annum quera Chroscura vocat Florentium et paasoa sub eo ChriBti ccccxu Lingonensem , et AntiIhl.irium, Desiderium Cui conveniunt dium Vesontioneusem scribit. quae ad manuscripta Desiderii et Antidii Acta At GreHonorii et Theodosii tempora referunt. gorius et alii plurimi , Valeriano et Galieno im,
.

quo passus fuerat


;

loco

vili

datum est tumulo in quo diu, ait, latuisse Sancti coi^pus, nontamcn sine fidelium veneratione ad
id orationis causn clanculum </ frequenter accedentium ; dum, tranquittitate reducta, eodem loco ecclesia ( sancto Martyri, ut clare num. 9 habet,

peratoribua
v.-itnin

Chrocum

Gallias ingrefisum
et

in Pri-

Gabalitanum

alios

saviisae
,

scribunt.

dicata) etsi non admodum magna, iltius conservandis exuviis fuit exstructa. Dictis ejus fidem utcumque addunt, qux his subjungit j Denique

assignatis variis nominibus quibus apud pergit : auctores Crocus subinde venit mox ita Quem sub Valeriano et Galieno Gallias perya-

Tum

ophagum ipsum
funus
tantse
(licet,

in
,

beatum fuerat
reverentiae
,

quo positum primitua apud Narbonam adhuc


habetur formidiui
aoiena

tantaaque
,

videtur, gatum fuisse amplius dubitandum non vei, capto Valerivel ante Valerianum captum, cajso, sub ano, sub Galieno, vel Posthumio demum seque ac Antidii Acta Comtyrannis. Desiderii
,

cum
ut
,

scribebat

S.

Prudentii exuviis va-

cuum)
setate
,

nemo
se

prorsu.s tangere audr.it,

pro certo

non impune laturum. Si Teobaudi


, ,

mentario illustravit Henschenius illius vero tom. v Maii ad diem xxm apag. 242 hujus Quamquam autem 39. tom. v Junii a pag. uterque in Actis sub Croco passus legatur
;
;

quidem

Desiderium tamen circa annum 264 Antidium vero circa annum 411 martyrium subiisse cenCrosuit, admisso duplici Croco, duplicique sub
,

co

Vandalorum rege in

Gallias irruptione
,

Pri*

tantus ejus sepulcro seu seculo xn etiam alio S. Prudeutii reliquis, est hatranslatis bitus honor, quod affirmanti ac dudum, ut ait in Prologo, in Aquitania versato y^efragari non au~ sim ; sane verosimiltimum fit, vitse otim suee iltic curriculum , et quidem martyrio, ut num. 7 <Uctum est , finivisse et sacris honoribus fuisse affectum. At quo loco apud Narbonem situs fuerit sancti Martyris tumutus, reperire potuinuspiam.

vati vero Gabalitani Acta quse, illum sub Croco passum, pariter aiunt, tom. iv Augustipag. 436

illustrans Cuperus, opinionem eorum, qui Croci

in Gallias irruplionem sub Valeriano et Galtieno factam statuunt, communiorem quidem vocavit , in eamque propendet, non tamen sat certam arbiut Privati martyrium Valeriani et Gallieni temporibus determinate illigaret ; quapropter seculum in media sui parte elapsum aut

II.

Narbonensis provincia

variis

cladibus attrita: his superstites S.

tratus est

Prudentii reliquise
tse
,

Besuam

dela-

et sacer illius cultus

ibidem

seculi

initium cumilliusmartyriosubdisjun'

inchoatus.

$eculo teriio
vel quinto

ctione copulavit. VandaL8 Non deerit fortasse, qui sub Croco, duce , S. Prudentii marlyrium contigisse lorum

etiam concesso, contigentv perinde incertum manebit. ne seculo HisloricV Occitanide auctores supra citati S. Prudentium in persecutione, a Valeriano circaannum
conjiciat
;

verum an
,

illo
,

Prodigio
tii

visum est Teobaudo, S. PrudenNarboniet vicinis regionibus a barbaris itlatas clades, semper tamen mansisse illcesum. Occupatum fuisse a Gosimite
,

Pi-udentH

tumulum

post muttiplices

"' hf H,<l$ > i

martyrium subire potuisse, aiunt minus tamen verosimiRomanis prsefectis S. Prudentium interfele,a ctum.Scvmt quidem Valerianusin Christianosper yptum, Africam, Numidiam et alibi; imo et in
excitata,

this

Narbonem

Otympiade-2'.'S,

subannum

Christi

quod quidem

fieripotuit;

413,

Galliis,illo

imperante,Gregorius Turonensismarlib.
i

tyres aliquot recenset


3

HistoricP cap. 31 et

Scriptorum Rerum Gallicarum pag. seq., tom. Cassium et Victorinum Antolianum et Li148, ut minium et Privatum, de quosupra sed hosomnes non Romanorum, sed barbarorum furori li; :

tatos scribit. Acceditet altera eorumdem scriptorum de s Prudentio conjectura; nimirum fuisse
.

illum fortassis S. Pauli, primi

Narbornensium

episcopi, discipulum, si quam ejus Acta auctoritatem hdberent : at cum illa sint penitus destituta, ne seculum quidem quo S. Prudentius in vivis
,

fuit,

medio retinquimus illius martyrium Cuperi supra laudati exemplo vel v initio vel medio seculo in jam elapso ea mera conjectura , adscripsisse conidque
exploratum
sit,

haec in

ex Idatiojam vidimus supra. At rursus sub annum 436 a Gothis obsessum Olympiade 303 sequenti vero, Actio duce et magistro militum, obsidione liberatum idem auctor scribit, v.tiet Isidorus Hispalensis; sed hic Gothos, sub Theodorico Narbonem obsidentes, fugatos a Litorio prodit Narbonem vero rursus traditum Gothis fuisse ab Agrippino comite (anno 464, ut notat Bouquetus ) E et a Gundebaudo Burgundionum rege(amio 608 ) dein fuisse direptum. Nondum abierat seculum sexlum, cum sub Recarredo insigni iterum ab Arianis clade affectus est, de qua audi Paulum diaconum Emeritensem, in Vitis Patrum Emeri tempestate inquit tensium cap. 19. Ea igitur eximiain urbem Narbonam hujus apud Cialliarum cemodi contra tidem Catholicam diabolus ezcitavil seditionem, cnjus caussse seriem enarrare perquam longaimest. Nam si hoc per ordinem persequi volue.

,.

rimus, tragasdiam mag-is,

quam

historiam texere

vi-

tenti.
propi

Sarbo-

wm "
uht ect

bo,

o ^sinnlwrestSanctipalsestra^nempeNarnon modo ex his, quxjam dicta sunt num. 5 ex


l

debimur. Sed brevitor summatiinque exiguam particulam enarreinus. Duo denique comites, inclyti profani tamen opibus et nobiles g-euere licet
,

tibidicalamha
buiite fertur.

Agrimi Cha?^ta, verum etiam ex iis, qiuv Teobnuant i,l s num. eodem laudatus scribi t; ex quo et iii Prudentii apud Narbonenses cultus colligi quusS. potest etenim, utnarratnum. 7 et seq., occiso Martyrc, primo ijiuilrm i)b metum gentitium cor, i

/,/

'

Graniata \idelimentibus et ig-nobiles moribus cum Ari.-mo episcopo, nomicet et Wildigernus miue Athaloco, vel alii plures compares errorum Buorum, graviorem in eandem reg-ionera feceruut
,

turbationem.
16

Nam

pus ejus prope Narbonem seputtum sed deiniterum clam de erutum avibusque expositum
,

cam,

adversus fidem Catholiinfinitam multitudinera Francorura in Galresultantes


liis

fj

,"<""'

DIE SEXTA OCTOBKls. A


liis

S07
;

introduxerunt

quatenus

vi

prsevitatem Ariapotuisset,

nae

partia vindicarent,

et, si fieri

regnum

viro Catholico Reccaredo (regnavit ab anno 586 usque ad annum 801 tam in Eispaniis, quam idem in Gothia Gallica) prceriperent. Interim per religiosorum tempus innumerabilera clericorum,
et

de prostravit ac primo quidem anno 732 aut sequenti in suburbio Pictavensi Chronici Moissiacensis verba sunt Anuo dcc.wxh Abderaman rex Spaniffi, onm exercitu magno Sarracenorum
: :

"f^

,,,.,,,,,_

omnium Catholicorum
imraensara
nulla
ig-itur,

interfioieutea
.

multitu.

Pampelonam et raontes Pireneos t; Burdigalera civitatem ohsidet, Tunc Eudo princeps Aquitaniae, collecto exercitu obviam eis
per
,

dinem,
haec

feceruut Btragem mora interveniente,

^ os ^*
sublisuis

exiit

in

praelium
,

super Garonna rluvium.


un
I

Sed,

imto
didit

prselio

Sarrace

udo

Deus, oranipotens atque mis excellentissuperno braohio repugmans, precibus prineipiH saflguinem innoouumulsimi Keccaredi
oiBcens,
fecit

hostibus

vero fugiens
:

et

maximam partem exercitus sui peT lta demum Sarraoeni Aquitaniam de-

prajdare

romphseali judicio protinus de inira ultionem. Seculovero septimo beUi facibus rebellione P<> exarsisse sub Wamba
,
i

vero ;id Karolura coepcrunt. Eudo Francorum principem. veniens, postulavil ei auxilium. Tunc Karolus collecto maguo exerci,

tu,

exiit eis

obviam,
,

et,

inito

pwelio

in
a

suburPran-

Julianus, Toletanus archiepiscopus


2

y
,

Scriptorum Rerufn Gallicarum a quibusquoque Idatium et Isidorum citavi supra. Narbo* Sufflciuntsanetotbellici motus cladesque, provincix UlaUc, ut mirum videatur. S. Prunensi superstiU dentii ecclesiam his permansisse quidemS. PruNuncaHam audiea>Teobaudo,qua gro dentii ecclesia signa vastata,fertur Sancti tumulo permanente. Tempore BiquiB tamen BliiChildem,inquitnum. SetV, lib j Daj ahundanteiniquitate, deherti regis Francorum, jam
i

fom ex
-

bio Pictavensi
:

debellati sunt

Sarraceni

ibique rex
iu praelio.

suo

Abderaman cecidil cum exercitu Dein iterum anno 737 Saracenos


fuU
in-

prsetio fudit: Posthaec prffifatus prini

idem Chronicum,
oiam
\

audiens, quod Barra

cateras civitates in circuitu depopularent, collecto mag-no exeroitu Prancorum vel Burguudionura vcl ceterarum in circuitu nationura, quie dominationis
civiiitcir.
illius

m vel

erant,

Avnnon

et

norum ex
lautiei
,

quod,

Saraceente charitate multorum, gens ft.thAfrica transiens per angustiaa Preti secernit Septe vocitatum, Africam

bellando inrnpit, Sarraceuos, quo.s ibi mvenit, mteremit, et, transito Kodano, ad obsidendum civitatem Narhonam properat. Quam dum ohsideret, Ooupa, rex Sarracenorum, ex Spania Amoribinailet

cum

exercitu

magno

Sarracenoruin ad prparreli
-,
B .Narbo

veab Europa, totam pervndit Hiberiam. Post annos Verbo humanato dooxxxih, rodecem,anno sciliceta cum uxoribus et flliis rehusque familiaribus tranAquiscenso Pyreneo, Citeriorem Uispaniam et

sidium Narboua * Iransmittit. Tunc Garolus -ui ad ohsidendam civitatem tem exe
quit
Ei
,

ncm

reliquam
exivit

vero partem sum]


in

nis

tamara uthahitaturi perpetuo ingrediuntur: urb oppida,castella,villas quaquaversum depopulantur


inter
quffi

m dum

ceni

vel diruunt ecclesias uhiqueetsacralocaincendunt

super Berre * fluvio. *ai.Wm praeliare cmpissent, debellati sunt Sarramaxiraaque a Francis casde mag-na << binis tmoeoidit in g-ladio. Primo itaque
prselio
;
|

Narbontmi
provinci*

etiam beatissimi Prudentii ecclesiam edax consump.sit incendium, uec tamen sacrum contingitur lipsanum. '"' </" <'-' m ,uc Teobaudus refert, sed, con'

memoratis prxliis, contra oc Teobaudus scribit, Abfl.eramun cecidit atque adeo secunduw non potuit; quod initum est sub Ocupa: Narbo,

nem

combifuso rerum tunc gestarum ordine, male nata: dumenim Saracenorum inR\ gressum anno decimo ante annum Christi 788, Dagoberto, Chitdeberti Francorum regisfilio, in

vero tenebant Saraceni obsidebat Carolus, cum initum secundum fuit, qua w fides, Moissiacensi Ghronii
;
i

in

re

Francia regnante,

tifftjit,

">/no 723 aut sequenti

Saracenorum indicatinllispaniam adventum contigisse. Atqui secundum ChroniconMoissiacense, qiwii abinitio regni Francorum usque adannum C 752 extenditur, Gothorum in Hispania regnum, devicto Roderico rege.a/' Saracenos anno circiter 715 devolutum est, postquam biennio ante pedem
ab in Hispania Saraceni fixerat/f /">> ? q/</<'<im anno 7 1 1 factum volunt : neque Dagobertus anno
723 Francis imperabat,

iatur quem vide num. 10. Teobaudu non ca19 Sed licet nxvis suis, ut reatTeobaudi de Saracenorum inAquitaniam idine tami n non ruptionibus narratio, ven decombustn per ittos * Prudentii <>t, quod
t

uianueladu

ecclesia, si

tum superstes

fuerit,

perhibet

id

enim illis non inusitaium fuisse, aliunde Uquet: licam S. HilariiPictavis, seu ><> suburbioPimasse, et S. Martini gedem F ctavensi, igw nit ue destinasse leguntur in Chronico

legarii continuato

etapudBurd
,

quem idem Chronicon,

Um

ecclesias

Dei

ooncremass

**

inis, consentientibus Annalibus Francicis 790 productis, obiisse aii ab anno 707 usquead

sub annumllh. Non multum a citatis Annalibus Rodericus Toletanus discrepat,qui Saracenos Bispaniam invasissescrib/i lib ZdeRebus Hispanise
cap. 19, currenteiC7*alb\,idest,anno1\2>,xravero proxime subsequente, occiso Roderico, Gothorum in Hispania regnum evertisse. Nec rebus tunc gestis congruentius loquitur Teobau Carolo infra, <>>"> <"'. post caesa anno 788 a

Saracenis illorum tempo, Aquitaniam vasl ini pene totam c0 ferroque superantes, etlate alias provinoias Igne infestatione depra&dantur. Bu.-un.liam dirissima entes, monasteria quo

que aclocasaorafo3danteseto;^ turn supei raro leguntur. />>, Si !'"'' " S.Prud(
vicissitudines, ut intertot rerum u SuraccuiS cladempra nensium

et

ahbinon
U
'

qux

Martello trecenta septuaginta quihque Sarace

norum

millia,

Abderaman, regem Cordubensem,

AquiLaniani tncasisse, Narbonem obsedisse, ac tum denuo Sa?*acenos ab eodem Carolo fuisse ad intercessionem usque deletos. 18 Carolus quidem Saracenos bis insigni cla-

nequi prius olim destructa fuerit; McUsuitestemlaudat. ipsever ullumhic nonscripserit nonid 'mhetau-

anteseculumxa

hocloct apudieoniofaciat.Sunt etnonnulla alia indigeant oaudum, qum casUgaUone Icohau" Annotatis. Habemus jam igiturex
in

338
ircr.iHE
.1

DE
destructamquidem
ecclesiatrij sic
S.

S.

PRUDENTIO MARTYRE.
lis

diotis

Prudentii

apud Nar-

HiStorise Trenorciensis pag. 103 Gcilo Trenor-

I)

II

ui/iuetupet"
$tilti

tamen, ut sanctus Martyr bonem rnt tumuloewuviisquesuisclademinfffrripassus non fuerit haotenus. Quid porro his acciderit, ex Teobaudo audiamus. 20 Ereptoe riris anno Chrisfi Mu Ludorico Pio, Francorum rege, Caroli Magni filio, atque Ludovico, et inter se decertantibus Lotkario Carolo Catvo, Pii fitiis, Normanni, Dani, Britones infestis armis Gallias identidem incursaruntetmodo has, modo illas civitates igne roque vastarunt. Ermentarius abbas, qui tum vivebat, in Prsefatione ad UbrumZde Translationibus et MiraculisS. Filiberti apud nos tom. iv Augusti pag. dZinhanc rem ita scribit Deinde (mortuo Ludovico Pio) insurgunt fratres junioLudovicus et Carolus, in Lotharinra seniorem horribilia bella veluti fratrem, Conglobantur
, } :

ciensis abbas

adkuc ninicupatur,ut sub annum dumta.rat SSO itlum sedem Lingonensem adiisse necesse sit Prseterea Falco Trenorciensis monachus, seculiti paritcr scriptor, apud Juenin ciInlim pag. 18
abbate,
et seq. sub.

intestina
serabilis

cedit

victoria

lug ubris
%

atque
fas

miper-

junioribus

fratribus

illorum

discor,

dia addit vires

extraneis.
;

Rclinquitur

gitur per nefas


ris
:

deseritur custodia littorum

ma-

gTascessant bella extrinsccus, Oceani santur iutrinsecus; augetur numerus navium B crescit inuumerabilis numerus Nortmannorum fiunt passim Christianornm strag-cs, deprasdatio-

Bernone, S. Philiberti inclinasse scribit, ac postannos aliquot abbatem renunciatum, destructa insula Hero, abbatiolam S. Portiani, ac dein ohi/miisse Trenorciu m, 22 Geilo episcopatus sui pri /' pio parum gra- exBUpmu " "" , tusforte Lingonensibus fuit turbasenim illi tem redux pore Stephani V (nonnullis VI) quasi invite clero populoque ordinatus fuisset suscitatas esse ex Flodoardi Historias Remensis lib. cap. 1 (ubi Elig-o nominatur) intelligimus. Atque ea fortas sis de causa, ut aiunt Gallur Christianss auc iptores tom. 4, col. 537, Compostellam S. Jacobi Si reliquias veneraturus abscessit at vero, sive id dicta de causa, seu pietatis crgo preestiterit, id equidem tiquet, Geilonem, ex ffispania redeuntem, S. Prudentii reliquias alicubi in Aquitania repertas in Burgundiam attulisse, utiAgrimi, qui Geitonem in sede Lingonensinon diu post excepit, e

nlum monasticam

.-

,;

>

'

verba,

num.

transcripta, legenti non dubiumfo-

nes

vastationes
stabit
,

incensiones
manifestis

secuti

quamdiu
,

seculuni

patebit indiciis. Ga,

piuntur ue resistente
riurn
,

quascumque adcunt
: ,

civitates

nemi-

capitur Burdegalensium, Petroco-

id factwn est, pluri busnarrat Teobaudus a num. 12, queeegocompendio referam. Cum ex Hispania in Aquitaniam Geilo venisset, ex itino-e fessus in villula quadam juxta viam pubticam substitit, ibique npii.d eccle-

re e.ristimo.

Modum, quo

Sanctoruzn
Tolo.^a

atque

Lemovicensium Eg-olisimi civitas Andecavensium Turo,


,
:

nensium perinde, et Aurelianensium oivitates pessumdantur. Easdem fere civitates Teobaudus recenset, sed

Narbonem, quem his adjicil, mtcr Normannis, Danis, et Britonibus ciw> aptas a tates apud auctores ijiso nnliquiores numeratum nuspiam inveni ut forte illum ex conjectura Teobaudus /< Opterea addiderit aliis Aquitanise civilohbus, quod ad argumentum, quod tractabat,
;

semirutse (erat eaS. Prudentii, matricularium sibi delegit hospitium. A coena percunctatur hospitem ccquis esset illius ecclesix patronus, quo is mortis genere obiisset.S. Prudentius, inquit ille, professione martyr, cujus illic essent reliquia?, sed ob pr tvteritorum temporum iniquitatem omni cuttu fere sacro tunc destitutse. Inge1
,

njusdam

muit ad hsec prccsul, adhibitoque in consilium


capellano suo,
S.

Prudentii reliquias, noctu furti-

propius pertineret
S.

eoque mirabitius appareret,

tumulum, grassantibus novis hisce Galliam, ipsamque Aquitaniam barbaris, ilper Igesum salvumque mansisse usque ad seculum ix, quo tandem senescente, S. Prudentii reliquix Be suam fuere attatse; quod et a quo et qui factum
Prudentii

Geilo Lingo

jam expono. Acprimo quidem Teobaudi eetate plerisque persuasum fuit, ipsosmet Aquitanos Saracenofuerit,
21

rum
<

in Gallias irrumpentium metu, atque adeo jam inde ab initio secuti octavi, Divionem, loum olim probemunitum et adversus barbarorum

incursiones tutum,S. Prudentii corpus detulisse: sed hos Teobaudus, ut diximus num 5, invicte

ex Agrimi, Lingonensis episcopi, Charta anni&M) aut seq., ubi id Geiloni, decessori suo, diserte adscribit Quis autem Geilo fuerit., llugo
refutat

Flavianensis, seculi xi
\

scriptor

in
i

ndunensi apud Labbeum tom.


. .

Chroi Bibliothccx
[

reetumulo, in quojacebant, extractas, postridie clam hospite avexit in Burgundiam, majoriillic /,i honore habendas. Ita quidem, ut dixi, Teobaudus at isthoc modo id contigisse, solo Teobaudi testimonio non certo propterea credo, quod, licet, Sanctorum reliquias farto non raro fuisse abtatns, non ignorem, probe tamen etiam leneam, hujusmodi furtum sacrarum retiquiarum studio- F sis falso quandoque fuisse afpctum ab iis, quos inonasteriorum suorum origines, reliquiarum acquisitiones, atiaque hujusmodi more poetari* m (qualis videri Teobaudus cupit) fabulis omare delectat. Quod si eo, quo Teobaudus refert, modo S. Prudentii reliquias nactus sit Geilo, tantum abest, ut, quod Teobaudus facit, illius factum laudem, ut plane improbem. auno 885 23 Satis igitur liquet, Gelonem, anno circiter vii Oclobri evectum S. Pru- Besuon 880 "'/ Lingonensem cathedram dentii reliquias in Burgundiam attulisse verum, quo id anno contigerit, non ita convenit inter
:

dit

Mss pag
gilo,

122 ita exposuit

.-

Geylo succedil Ey-

Flaviniacensi in Bwrgundia abbati) m b ab [ncarnatione Domini xxvi ( Caroli Calvi ) dccclxvi in episcopatum Ling-onensem promoin-,
et

auctores. Vig?ierius in Chronico Lingonens/ id illum episcojjatus sui principio fecisse a/firmat Una ejus insignis, inquit ac peue prima post
,

initam
et

po.ssessionem
,

Hunc
viniat

anno xxx Caroli succedit. igitur si audiamus, Geiloex abbate Ftaensi factus /ucritepiscopus Lingonensis anei

Sigardus

peregTinatio
toli,

fuit Composte) ex qua brachium S. Jacobi A.pocorpns B. Prudentis, Narbonensis olim

actio

arohidiaconi

no 870 sed fallitur Hugo. Nam apud Chiffletium in HistoricC Tr'enorcicnsis Monumentis pag. Charta occurrit, data, Isaaco, adhuc Lingonensi episcopo, anno secundo Ludovici Batbi, Christi 87 S et in Charta Bosonis anni ejus i, Christi 879, apud Petrum Juenin in Monumen:
i

secum

detulit

ac m.-u-tyris, aliaque saora lipsana Castellanus, cujus verba num. '6


:

Irnuscripsi,

anno

S85

.-

Tillemontius tom. xi Mo-

numentorum

Historiee Ecctesiasticse pag\ 546 sub

annum

SS7

Gaidtherotus de Civitate Lingonensi

Christiana cap. 4, pag. 215, anno S8.. Miror liicauctorumdiscrcpanhiini ,. maTeobaudus ipse,

quem

nTE SEXTA or-TOBRIS.


\

M&n nec

Castellanus, nec Tillemontius consuluGeilonem S. Pruisse videntur, diserte afprmet, anno ab dentii corpus Besuensibus concessise

Recte se habent in Charta Indictio

i,

Epa

MTCT01 i

cta
clus

i\

merata

veteri scilieet computandi mor< et annus Incarnationis 883, quo cyx.

u.

aliqua imnen

,,,. ,

octogesimo rno Verbo huraanato octinp-entesimo Teobaudo quis diffidat, tertio. Nec est cur ea in re recitanda, cui Geilo ipsein Charta, num.sequenti Prudentii rehconsentiat. Rursum Castellanus S. quiasBesuam a Geilone allatas scribii die iv SeOctobns ptembris; Gaultherotus autem die xx vere: nam Teobaudus Nonas neuter, ut apparet,
y

Lunse fuit
esse
;

Pro Begnante
est,

Carolo

Magno

dtpm

legendum
clamat

Regnante Carolomanno, res ipsa

satisque

perspicuum

hoc

mendum
de-

non

Geiloni, sed

eorum

potius, qui

Chartam

scripserunt aut interpolaverunt, imperitix vel oscitanticr tribuendum. AUer quoque error hisin
verbis latet: Die Dominico mensis Ootobris ldns ojusdem mensis quse postmodum Chartxad;

vm

Octobris seu dic


monairi-

vn ejusdem mensis

sancti

Mar-

fuisse depositum tyris corpus scribit Besiuv


locique
chis

jecta videntur

prxdia

quxdum
buit,

porro monachi, ex quo S. Prupossederunt, hunc sibi patronum dentii corpus quo illius exuvns pnconstituerunt, diemque mum potiti sunt, quotannis festum agi voluerunt Besua^ glorioDeposito ergo, inquit Teobaudus, eoMartyris corpore Nonas Octobns

U Besuenses

888, quo littera DoIdus Octobris seu dies minicalis fuitf, vm Octobns in diem Martis incidehni Incidit autem in diem Dominicum annis 881 et 8^7, quibus littera Dominicalis fuit A. At anno 881
:

nam anno
viii

ex Teobaudo nondum

in

Burgundiam erant

alla-

gissimi

t&S. Prudentii retiquix, nedum in Besuensi monasterio h-positas: anno vero S87 Carotomannus in vivis superstes non fuit, anno 884 mense Decembri, die vi defunctus, ut Labbeus scnbit in

dem

dic

nnnuatim decernitur

Uetitia

pro

tanti
b.

ut exceptione patroni. Geilo vero,

suum erga

testatam ntium amorem venerationemque monachis certos reditusconfaceret, Besuensibus destinatos, edito ea stituit, alendis luminaribus Chronico Besuensi de re instrumento, quod ex

Omnibus dignitatihuc, ut promisi, transcribo. mediocribua utriusque sexus et bus sublimibus ac qualiter ego Geilo, ordinis notnra esse volumus, Dei humilis episeopus ecclesiaB onensie
,
|

Concordia chronotogica. quxaGeilonit 27 Qux pro sua ergaS. Prudentinm veneratiomortuo, Vuatta- ^nn fluenne Geilo Besuensibusdederat,eo """ rius quidam invasit sed ab Agrimo, proximo a
;

Teutbaudo

Geiloyiis successore, legitimis suis pos-

commotus, beatissimum omnipotentia inspiratione Besuensi monaOhristi Pmdentlum, martyreni


.

sessoribus fuere vindicata anno 889. Exstat ea de quam, re in Chronico Besuensi Agrimi Charta, quod reliquiarum 8. Prudentiie# Aquitania in factam per Geilonem transtationem

Burgundiam
et

Bt erio
,

in

bonore

snnctorum collocavenm. -tructo, di^no honore

Apostolorum Pctn

probat,

non dubiam Geilonis


:

in Besuenses,

[ntroitum atni, et beatUS mnrivr ante miraenhs, ut ommWressu templi, acdeincepe ddelibus patefcetam rcnnwuaque

quamjam diximus, Uberalitatem confirmat,integrampariter huc transfero sic habet Agrinus,


:

Qi

divina

^fp Z

elaruit. tfutu
I

iUi

ditibusS. Mammetis
videlioet s

ergo divinss Majestatas prnebenda ex redaiiquld ad luminaria Supenori, cnpellam in Luco

pulsatus,

dispensante clementia, humilis episcopus. et Omnibus Ecclesiaa Dei fidelibus utriusque sexus locorum degentibus. Ad multoordmis, usquam Geylo constat pervenisse notitiam, qualiter

rum
piae

recordationis

episcopus,

praedecessor

meus,
,

nensi
ca v i

sms et Mareellini, cum nppenditns sexus, qna- ab episcopo V.rduipiis utriusqne eonimutnt.one evmdinnte pnueos dies digna
Pontiliacum etiam cum eodem lohonorc S Hyppoliti ul raartyri Prutam, eidem sanctissimo Kcclesiam quoque de Chasuit ad
,

sanctum Prudentium Liugonensc detulit, et u nostrum episoopium raonasterio ad laudera et gloriam noiu Besua
i

de Aquitania transferens

minis

adjacentiis suis et

5
iiiiu in

mi nto,

.,;,.

appenditiis suis eidem iuteffrum cum omnibus has donatioita ut ab hac die SanctO delegavi
;

iideat in perpetuum, solum a successonbus lloc ;lll(l contradicente. obmxis preciet propter Deura meia in Deum adjicere ahquid si deposco, ut aI1 do parva a nobis iant. Et si non, hsec
, ,
"

solemniter colocavit. Ubi ob amoPrudentn rem Dei et reverentiam cjusdem S. eeclesiae tua?, videlicel Pontiliacum quasdam res houore 8. cum adjacentiis suis, et ecoleeiam, in monasteno contuHyppohti consecratam, eidem Domiet Dei servis, ibidcm lit quatinus monachis futnris temporibns proficiant no famnlantibus, hac vita snblato, F auffmentum. Quo quidem de
Dei

sicnt reliquas

irrationabihter rea ecclesi* nostr*

ad votum diripientium distract ubi merat oue et Pontiliacus a loco,


to

sunt:
a

ita

quocer-

pra^fa-

pracsule collatus
est

est a Vnaltario
et

sicat

)lacu

tradita

qui, tentati,

Quod non demant, nec snbtrahant. invadere hc dona conati a diabolo,


i

tissimum

dege invasus

mdebite ahe-

fuerint,

nec permittatur

eis

locus

in

ecclesia

^BTJnde
aterii

Gualcaudus

abbas

praafati

monalo,

tth

hi

cura cfieteris Christianis. maledictionibus cum Dathan

Et, niei cito recipiscant,


et

Abiron

ct

cum

^m^tatemadienfl,
nnostramun,.

Be<ua3

cum

confratribus

suis

monachifi

prajudicium

poenis Juda, traditorc Domini, ulauri libras quinque [nsuper et ur pcrsolvant. eeolesiffl Besuensis rectoribus hanc traditionem Qeilo humilis episcopua

gehennahbns su b-

et, lacrymosis questibns mnotmt, iuiust. illatum, aind eb ite r e dderc..

Petn et P. uh ei reverentia tur P ro amore Dei sanctique Prudentn huApiostolorum principum

Bff0

STpr^eat.Npsi^rdepre^tienem
^"rpaternesuseipientes.eamqueeumndeUbu
oierteis ao laioispertraetantes.et eselesi no-.nc prosp.cientes m rationabilemque et rectam

pereg-i in synodali conventu Xhmo ab Incarnatione Doinini

ct

confirmari rog-avi. dccclxxxiii. In-

Eegnante Carolo dictione i. Epacta ix. harum redomini Geilonis episcopi Siffnum G Galcau Oberti. S Heli. 8. ; u m donatoris. 8. OdoArnaldi, S. Guntardi. S.
,

Magno.

Uo

et

consensu totins ecclesia, noslr,


,,

s,c

.ntecessore nostro
,

srcpe d.e to lo-

(ll

affueoranium, qui UU synodo nis et reliquorura vin. Idns ejnsOctobris die Dominico mensis

S.

Uelgaudi.

S.

Lconcessa; snnt
ncedTmus,
o,

et

nos qnoquo

hao noatr. anthorit,.o

* ..,.-

runt,

Domi nono S tro,in

perpetuum

-"-2

dera raensis.

Octobris

Tomus

III.

PRUDENTIO MAKTYl
autem prresens nostra
j.l.

restitutio

futuris

tempori-

et de eaetebus vigorem inviolabilem obtineat, nesciat pati jacturam, ro indebitam injustamque manu propria roboravimus, fideliumque nostroruui subscriptionibus confirmare jussimus, successoribu.s nostris per sanctam et inextricabilem Tri-

Besuensis item monachus, Teobaudo antiquior, D cujus lucubrationem Tcobaudus fere transcripsit, et concinnatis a se duobus pi tstei ioribus p, fxit.Docct ui Teobaudus ad alcem libri primi, a cundi auctore mse compositi, hsec de libri
i

quiens: Quantisautem quibusv ibidem, inbasilica


videlicet

ut, suggerentes inviolabiquae a uobis pie statuta suut, ab illis liter conserventur. Agrinus, sanotffi Lingonensis

nitatem

humiliter obuixeque

beatorum Apostolorum Petri

et Pauli, \ir-

tutum coruscaverit radiis, satis plano expeditum sermone,


stro

anescioquo

nostral

celebri effertur

me-

ecclesiae

bumilis episcopus, in Christi nouiine roboravi et signavi. Otbertus, Preepositus et ar-

moria, qus3 etiam virtutum insignia in boc Opere no-

dignum duximu

etc.

Et iterum
\

pj

cnidiaconus

trdus
sig.

arcb.

Big,

MaHelPul-

cipio lib. 2 ita loquitn

icundo nunc, quibus


irti

dalgaudus diaco.
ricus archid.
sig.

[saacarchid. sig\
<li;iconus

Emmarsig.

quantisque

pud Besuam declaraveril


scriptae sunt,

Euuardus
sigr.

sig.

bus,utolim

pationis ordo

gaudus

presbyter

Arnaldus arcb.
sig*.

culfus diac. Big. Albericus diac.


sig\

Acleuertus

postulare videtur, fides autem rerum ipsarum ad primum referatur authorem. Neque vero hic au
S. Prudentii miraculis ctor quoad ea prodii, exiguse est auctoritatis, siveres ab Uto scriptas, sive modum, sive, qua scripsit, setatem

subd. sig. Vulleus subdiac sig. Siquinus subdiac.


Eg-o
*

Irgc vii

Jbsselmus acolitbus sig\ Gislerius acolit. sig. Brantio, indignus presbyter, bauc restitutionem Bcripsi el dictavi n Id. Apr. Indict. vni*. anno u. regnante Odone reg-e; a morte Caroli Crassi, vel ipsius exauctoratione, anno 8S7 mense
volunt, facta:
ntis, obii\

es.

Etenim miracula quidem paucorum

orum

spatio patrata satis mulia, sed in qui-

Novemb
Januario ann
B
Coli S.
114

autem mense

busnihil, quod aut im redibile, aut vatde inusiil, ' tatum, aut ad augendum ><<< rem excogitatum mderi debeat, auctor illecon
,

Pruin

mdia
B

lllf,

Quo loco S. Prudentii cultus sacer seculo i\ apud Burgundiones fuerit, colligi ex dictis potesl quem verosimiliter non parum auxere miracula admodum frequentia, quse ad illius invoox a translato ipsius Besuam orjiore et deinceps, ut ex Charta Geilonis supra recitata quseque Teobaudus tribus contigerunt uet complexus estlibris. Vei his et sacri corporis translationibus agam seq.: quo priusquam accedam, idprseterea indictum non prseteribo, transcriptis, indicaCastellanum, verbis num. re, S. Prudentinin in dicecesi Pictavensi cidtum m sacrum obtinuisse. Quo tempore is ccepc
2
{

gessd Scripsisse vero videtur sub annum exorsus enim a miraculis, quse anno 8 Sconti
!
I

<

rigerunt, cum ad annum 92] pervenit, cuinon videatur bendi fec/t, ut nihil scripserit, ippar. His wlde, qute >'< <>'fuisSi tiquo admodum lucubrationis ejus apograplio di-

''>

<

quo loco viguerit vigeatve, quibus denique inrebus


nec Castellanus singitlatim edixit, nec ego uspiam reperi. An Geilo forte S. Prudentii reliquiarum alicui Pictavensi ecclesise partem concessit, sicut a Vignierio dicitur cathedrali suse
is

num. 9. Porro miracula,quserefert,commentatione non indigent satis igitur habuero, pleraque ad annorum ordinem, quo contigerunt, recocasse ac primo quidem anno 83 a mense Octobri usque ad xi Novembris ejusdem anni contigisse videntur ea, quseanum. usque ad num. :V6 cnarrantur. quod enim num. 0 deJoanne opitione
cta sunt
'61
.

*"'<">""

'

i|

situs

sit,

legitur, in ipsa
contigit;

S.

Prudentii corporis translatione

ecclesiseearumportionemimpertiisse? Aut an eo translatx postmodum ut in vicum Villam Novam, de quo num. 59, aliquando fuere delatae ? Geilonem cellam quamdam, S. Prudentii dictam et in Pictavensi solo sitam acquisivisse novi at nondum sedem tunc Lingonensem adierat, ut liquet ex dictis de anno suscepti a Geilone episcopatus, et ex Joannis VIII Papse diplomate anno
,

^'iXdati,

batiiv S. Filibertipag. 99 inserti

monumentisque recentioris Ristoriae abnequetum tem;

poris S. Prudentius, dc quo agimus, apud Pictavos aut Burgundiones notus cultusve fuisse videtur; ut adco alterius hic, homonymi tamen, mentionem fieri putem. Sed hsec n/onuisse suffciat.

quod veronum.ZSde Flaverta legitur, media uocte Vigitix S. Martini contigisse ait anonymus. Qux vero deinde sequuntur, vcl anno 88^ Novembri et Decembri mensibus, vel PaSCha anni 88-i, hodiemo annum coinputandi more, contigerunt: postremo autem contigit primo miraculum in puero Beriensis villx de quo Secunnum. ~5, utpote factum in die Pai do, quod in Emesegaudo, utpote factum in Paiersc/iate, in diem xix Aprilis tunc incidente tio, quod in Adisindi infantula, quod sub idem $ Pascha accidit; quarto quod in Ermenaldo factum die Ascensionis Domini seu xxviii Maii; quinto, quod in puetta Glismode, factum vi Junii; sexto, quod in pueruto Witfranno, factum
,
<<

lie ante Vigiliam S. Jonnui.s BaptistBB, cu) Nativitati dies xxiv Junii sacer est ; septimo, quod in Hetdeverta, factum Dominico die ante

Decoilatiouem
fuit xxiii

S.

Augusti

Joanuis Baptistss, qui eo anuo ; octavo deuiquc, quod in


l

III. S.

Prudentii miracula, Besuae


:

patrata

translatio
et

corporis

Di~

Agnalays dicto \quodenim de Gernunio subdit, extra ordinem refert) in Arleverto, Moringo, Agetia et Arisma ad eumdem annum referenda
videntur.
! Sed ad annum 885 refer primo miracidum, quod in Gautsetino num.'6l patratum dicitur , qui cum, anno 883 vet sequenti ex supradictis, atio jam fuisset a S. Prudentio affectus beneficio,
:5

vionem,

ejusdem ad Besuense

uugantur,

monasterium reductio.

flu*poi',

v
r,l,

/'/

ii

/.

nliui

Ex

quo Besuam

S.

Prudentii corpus allatum

fuit, crebris ille fulgere

miraculis continuo

cospit,

est tibris,

quae tribus Teobaudus, ut dixi, comptexus quorum binos posteriores ipse concinnavit ; primum vero (alias secundum) anonymus,

ac propterea ejus servitio se addixissct, aliquanto post Besuensibus sese subduxit, et anno abhim cundo mutus effectus est, eodemque anno die vni

Augusti

annum

loquendi facultatem recepit , quse ad 885 facile deducunt. Ad annum autcm 886

,.

EXTA OCTOBRIS.
:

quod num. 31 de Wlfaida habetur contigisse enim illud anonymus scribit eo anno, quo feria iv post Pentecosten concurrebat cum decimo quinto KalendaeJunii seu cum xvm Maii anno autem 886 Pascha incidit in diem xxvxi Martii, Pentecostein diem xv Maii, ac proinde feria a Pentecoste n in diem ti m ejusdemmenr sis nisi malis ad annum 897, quo lil xvvu Hii Pascha quoque incidit, id revocare. Ad xm igitur quodque annum revocatum est quantum quidem per anonymumlicuit,8. 1'rudenmiraculum db anno 883 usque ad annv tii spectata Teobaudi narratione, excepto uno altelicuit. Atte\ue, de quo id non ita tuto facere a 'allio altaris r .r his habes num rum
886 refer
,

citus Orientalium

Francoruin

missus est contra

Nordmannos in Galliara juxta Parisios coj Interea Sigifrid stentes. Addunt paulo infra magna multitudine Nordmannorum caetecum
1

ris,

qui ibi reaidebant, auxiiium

laturus

venii

ac Christiauis inagnum intulit metura. Unde quibusdam per Burg imperator perterritus
,

diam

vagandi
inter

rimam
Btatuto

promisit

dedit, quibusdam plupecuniam, si a regno ejus Iidem eos tempore discederent.

licentiam

Annales ab anno 883 ad annum 901 continuati


fi.

mox

obviam
risiis

PostPascba, habito genventu, imperator per Burgundiam Nordmannos m Galliam, qui tuuc Pacitato jpap.50
.

erant,

\bustione servato,

quodquidem miraculo anhi )ximesubjungit;sedcumpassimte\ et,ethoc mense Augusto, anonyn


1
|

Marchensi
tenuit,
11 1

usque pervenit. Ocoiso Francorum, qui id tempu


,

ibi

Henrico

>m

rea

iu sua.

parum prospere actis rebus, reverAnnatesMettenseseodemtom.pag.


.-

Petri et Pdldi pallii vero ab igne servati festo SS. junii accidisse scribat, suspii atus sum, seu vero n0 n forte id loco non suo retul
.

mad annum pariter 8Sfi


cedentes,
plicantes castra

N<
el

'

Lovon

re-

Sequanam ingredmutur,

Parisiis ap-

pommt

et

civitatem

obsidione

enseantiq

contigisse, ait, *rmo

clauduut

oontra

quos imperatoT Ueinricum duvernali tempore dirigitj

Alterumvencccxi mii. indictione 1, quodquidem miraculoa ro occurritnum 36,


iu Kal. Junii.

cem
,

cum

exercitu
ttit.

sed

minirac

I'.

886 rri 897,2'ri Wlfaidafacto,subnectit,sedp>i ouae PrKterito rbi$


.

>

annum

facti

miraculi om
s
'->

um

ab anno

usque

adan

-\

vix

Quod vero de Burgundia, pe tunc vastata, supra ex Annatibus Fuldensibus erbis relatum est, innuunt et Mettense PosthffiC imperator, Galliarumpopulosperlustians,
:

/_

ullum miraculum

8. Pi

mum,
m

quod anno

recensetur, prseter
die xxiix

Parisiis

cum immenso

exercitu
:

venit
nihil

lbique

Septembn
'

adversus hostes castra posuit


imperatoria

sed

dignum

calcem

libri 2 accidisse menum um Divione S. Prudentii

alterum,

meritis
,

cisum
post-

extremura
ra

Vd majestate in eodem loco gessit. regionibus, quas et concessis terris


,

divinitus accepisse,
e us j
,,

anonymus memorat

ecdesiam tran

Divionensem S. Stephani ac depositum fueraUqua de

Sequanam erant, Xortmannis ad depra3obtempedaudum, eo quod incolae earum sibi


rare nollent,
perrexit.
recessit et

recto itinere iu

Maman-

'

Normanni
obvia

islatione nunc agendv assiduis incursionibus 83 Qalliasea tempestate quibus cum solemne esset fatigabant
;

quaqueseusai

roque
bar/>

ssevire,

'<>'<

rofana igneferlocorum, ad queebarpatebat aditus, indireliquiis,

Jamitaque Parisiensem civxtatem niam Burgunanno 886 seu 887 obsessam, eodemque astatam. Normannts diam habemus a ad iterato fecere anno *ss, si modo nque
loquuntur:

annumiidem Annales ,,. Eodem annoNortmanni.qui


et

Parisioram

ja

gense

tum

sibi,

tum Sanctorum
alibi
\

quas

urbem obsidebant, miram

inauditam rem non


sstate fecerunt.

penes se habebant, vs habebaqueillorum eosistimabanon tur, quo vel barbarorun turperventurat velqusevalidioribus munimentis
si forte vis hostisepta spem faciebani fore, ut, haud lisingrueret, repelli facile posset Besua Divio, munitissimum id temp ,.,;/ aberat
.

solum nostra, Bed etiam superiore

Nam

cum

civitatem

inexpugrnabili

sensissent,

omni

virtute

omnique ingenio laboreli-

OBperunt,

quatenus, urbe post tergum


copiis P er

classem cum omuibus

sursum possent evehe.

Sequanam Qnamfluvium

Ararim, ut scrin Burgundia oppidum, Chromco burgiotduv, litchardus bit Vigneriusin prmerat, qui a fortitudine bellica ingens sibi nomen compararat. Huc itaque sub annum 888 Besuenses monachi, dum pacatiora redirenttemquidem pora, S. Prudentii corpus intulerunt, ut Teobaudusait, qui,dum translataseo sanctiMaranonymosibiprselucenti tyris reliquias narrat,et ptura addit de suo, vama narrationi susetunc mta inserii sed ita ut ex his nonnulla tcn
i
.

absque obstaculo ingredientes, Burg-undiae flnes autera omni instautia propenetrarent. Civibus ascensum fluminis, naves per siccum ti DUB passuum millibus trahunt plus quara duorum orani periculo, iterum eas
;

et

taUter
Qffl

deolinato

fluentis

immergnnt. Et

posl

paululum

,,,.,

anam subomni
:

relinquentes,

Ilionnam, ut d.sposueSenonis celeritate navigantes,

appliouerunt

menses mqu e pene Burgundiam


iucendiisdeinoliuntur.
Iltl
v/

ibique eastris positis, peroontmuos eandem urbem obsidione olaudunl


.

rapinis,

oasdibu

necantiquis illorum temporum scrinec ptoribus consona videantur Priusquam Teobaudi <llis verba adducam, qusedam huc fa< qusevere et contra qusefalso detibabo, ut liqueat,
veritati,
i\

,,,

Si

modoadillum annum (S^)

,iri.^one,ii-

mntur anno
,

886 conttgts

scripserit.
Normanno-

rumiu6/

ld vero constat in primis, Normannos sub flnemsecuh a non raro armis tentasse LuteHam

Mvttensibus coltigi po/> ipsis Annatibus Normannis dei ad annum 889 a pugnatam.ni,:,t .-/ annumvero It smneivi/ntr
890
t
,.,.
t

sechn

parisiorum sedetaliisnonpaucis FranciaGalex antiquorum tixque urbibus infestos fuisse ptorum testimonus compertum habetur. AnconHnuati nalvs Fuldenses ab anno 882 ad 887 Scriptorum Rerum Qallicarum pag. 46 tom. 8
:

non quarto, ut
;

alias dicere debutssent, sea

i,l

antttqissv tradunt.

inQuiunt, y
tes
,..

Nortraanni,
fluminis

Matrone
:

,evertuntur

Pcr idem tMnpa rtuvio exeunet quia omnimod...


probibebatur
preadx-

descensus

per

pontera

sic

habent ad

annum

886

Februario exer-

tertio castra

locant, et iterato certamfne

842
.1
, I .

II

ctam urbem impuffnant.

DE S. PRUDENTIO MARTYRE. Eadem tamen verbis dccclxxxviii, Indictione


anuo imperii
,,

n, pridie Nonas Oetobris,

B.

lemqueannum Regino habet, qut

sui iv

verius

anno

imperti sui

tum

temporis

Vedashi

sMi
quo
et

Paulo aliter Annales ndum hos prima Parisiensis obmprotracta anno 885 et
vivebat.
licta Lutetia,

quo pridie Cdus Januarii. Eadem soipsit Teobaudus Hugo Ftaviniaccnsis fuit, Sed quorsum ista Teobaudus ? Quia, inquit, tunc
:

Senonensem civitatem, n

itissimi

corpus Frudentii Divioni

oae|

Burgundiee partem sesunt. Anno 888 Meldai et egressi sunt quenti vero rursus Pai evastarunt. more suo Burgundiam de GeVedastinis Annalibus consonat Chronicon * eodem tomo Sa stis Normannorum
regressi tributum exegere
\

obsedisse

Normannos

aiunt.
et

Anno ^l Parisios

tum eorum (Normannorum) translatum long-is temporum illic permansit aniYactibus. Annus translalionis apud Labbev-' ecopressus est 887,-sed malim anraem 888; primo <jiu<< Teobaudus nu
40, S. Prudentii

corpus anno 021 nono Kalewhis


;

rum

Gallica

et

duabus seqq. Mabillo

Annalibus Benedictinis siensem obsidionem ad annum 6


nius in

Octobris Besuam relatum, scribit, postquam an nis 33 Divione permanserat anono autemKalendas Octobris nniSSS usque ad eumdem Octobris diem anni 92] anni ecocurrunt integri Secundo, quia translationem illam contigisse
<

Pag pariter adannumSSti, 1 in Criticis primam anno 887 scribit 8. Regressos vero Normannos ann 1 ad eumdemannum, et rursumad num.

nadannumlMJerUamadannum

t$90

cumjam Odo Francorum


saltem tutor constitutus erat, quod ante

:<""

annum

s^snonaccidU.
39

Eumdem

<juoque

annum
1

(888) signat au-

^"
awtQr

num.B.Sedsi ,*,./. Denique ,


B
I
,

adannum
890,

889,

ctor Chronici Bcsuensis tom.

Spicilegii Ache-

tertio

obsessam ad
,

num.

riam pag.

>iGet

duabus

seqq.,

cujusverba,quod

Eftui

/<a?c

sese habeant

Teobaudi verba,

obu

[07114

nt, quae quibus eadem narrat, nonnutta cum recilatis modo auctoribus st ve antiquioribus, Auno sive recentioribus, non facile componas

varias Besuensis monasterii clades atqueipsam Sanctoetiam corporis S. Frudentii al distinctius, n t7*anslationem,et subinde quidem memorant huc transcribere est visum Circa
, :

vero,

filio

Incarnatione Doinini octingenultimo Karolo puero, 110 octogesinio septimo, imperatoris , reg-nante in irauLudovici
inquit,

ab

idem fere tempus (mcminerat anteanni 891 et obiscriptum tus Geilonis episcopi) secundum quod
est,

risui nostro dolor

admixtus

est

et

extrema

gaudii

nostri luctus oecupavit.

Nam

venientibus

cia.

Odone
,

autem

filio

tutore regni , ra, immeusis exercituum collectis copiis , Franciam ingrediuntur. Jain euim prius Parisiacam

comitis

Andcgavorum Normannorum g-en* effeBoberti

perFranciam inBurg-undia Nortmanuis, monasterium istud Besuen~e penitus eontigii desolatum septies, inveniamus, locum Lstum a iri. Et cum
ai perfidis Ohristianis seu a pag-anis violatum

Rothoinagujm Ebroas, BaNeustria eivitates atrociter depojoeas et ceeteras pulati fuerant. Tunc vero Belvacum, Carnotum,
et
v:

urbem ptam

post

septem
istatam,

annorum

obsidionem
,

ca-

i-uetum,
rito a nobis
//

ultima d< empbatiee dicil


hajc

non
C

imme-

Desolatio deso-

Meldis

Milidunum

solo tenus evertentes

totas

long-e lateque, nullo penitus obsistente, pervagan-

turGallias, rapinis, incendiis, ferroque euncta pessumdantes. Carolum Crassum diem suum obiisse

lationum. Dieamus igitur, sicut in antiquis membrauuli.s nostris vix recolligere potuimus, ut quomodo et a 411 bufl sexies devastatum sit et atrocissimam desotandem ad banc ultimam lationem paulo latius disserendam accedamus.
,

anno 888 mense Januano, habent AnnaliumFuldensium continuatio altera, et Annales Mettenses,eodemque inejus hcum Odonem elegerunt Franci secundum Annales Vedastinos, Chronicon de Gestis Normannorum, et Reginonem. Fueritne Odo regni Francici tantummodo tutor, an Certe non ante annum 888 c vere rex, non inquiro. in regem, sive in regni Francici tutorem elesive
ctus fuit ; quodsi post mensem Aprilem contigeChronologica, rit, ut inquit Labbe in Concordia incidit, in cujus diem sepUmum eo anno Pascha
certe

Prima vice a Christiauis per intestina bella, qui bunc locum invadentes abstulerunt inde cum
aliie

etiam omnes eartaruHi

autboritati

meutiounde jam in prseccdeulibus aliquantulum


feeimus. Alia vice a Vandalis.perfidis paganis. Aug-usiidunum Tertia viee a Sarracenis, quando auuo ab lne.rnatione de.-,trnxerunt civitatem dcccxxxi. Fertur etiam, una viec a mo-

nem

Domini

fl

Teobaudus auctoribus mox citatis hoc loco adversatur. Adhxc Parisieusem civitatem plus vice simplici vel obsidione cinctam vel certe excursionibus
relata

mctum nachis hunc relietum fuisse locum ob cujusdam morbi, qui hanc vastabat regioncin. Pipini fratris Quarta vice tempore Remigii patris, per quamdam faemiMagni Caroli regis nam, nomine Angla, cui praxlictus llemi, superiohunc locum donaverat unde et nos in mentionem fecimus. Cujus rei ordinem ribus
,

Normannorum
:

fuisse tentatam, qui

qui plenius

nosse desiderat, ad

eam

descriptiowis
,

modo scriptorum monumenta legerit, non revocabit in dubium at ab anno 885 usque adan-

narratiunculam recurrat. Sed quod ex hoc tempore usque ad


et

hoc soiendum

domnum

Albe-

num

887 aut sequentem ne sufficiensquidemspaut

ricum,

qui

huuc

locum reparavit,
ilia

ab ordine
ultima dedo(uu
.

tium reperiet,
potuerit.

septemannorum obsidionepre-

tiU) iiiiiiuiii

s*s.

<ii

ijnitU

111

Multo minus eo temporis spalio mi )tam fvisse a Normannis, putabit, cum ejus obsidiones velpretio redemptas ,vel frustra fuisse tentatas, ibidem legeL 38 Idem tamen ex parte habet et Ilugo Flacujus Chronicum in annum 1002 viniacensis
,

monastico penitus cessavit. 40 Jam vero dicendum est de


,

omisit) quae nou solatine (unam e sex prioribus verum etiam totam obfuit solum huic loco neque Franciam ipsis Nortmaunis vastantibus
,

uspiam

Francis tutam

resistendi firmitatem

re-

Teobuudut

desinit, sic inquiens : Carolus ergo adeptus impequi Pari.-ius sepo.-tquam .Norinannos rium
,

Divioni perientibus, multa Sanctorum corpora et incastro invecta sunt, eo quod firmissimum

expugnabile
sunt relata suut ad
sionicis
,

videretur,

quorum quajdam
ibi

po.^tea
,

ptem annorum obsidione attriverant, sibi subdiillis pacem et quidem indeco( imo cum dit ram pepigit) obiit anno Incarnationis Domini
,

quibusdam

remanentibus

alia

alia loca trauslata.

Delatum

est a Sues-

corpus beati Medardi

episcopi.

Delatum
est

Dl>

est a

Taruanensibus corpus beatissimi Silvini beatissimi Sostri quoque patroni ruI11 ep copi corpus eodera delatum et in Prudentii inis permi collooatum beati Stephani
i ,
,

fecerant, acceptsetum cladis memores D transtulisse utadeonihd admodum urgeat


t ,

iuctiui

"/

J.B.
,

reticto

nonymus quidem

mansit.

Tandem

Deo

nobia

propitio

pace,

que

reddita,

beatissimi
Silvini

Prudentii
c<
1

corpus

in-

dedelatum, etbeati
Sicque
sl

Au
b
i

"

sit. AanonymOf Teobaudo adhsei aeque ac Teobaudus S. Prudentii :i Besuam reductum Teoquot annis ibidem permans se de suo baudus <<<

glia, ejus familiarissima,

alia
Loci

multa

m anonymum

'

factum est

ut
b

cum

hujus
ian

prote-

\ia

onem

principaliter

P*uw

prmuet

ceps

Lpostolorum Petrus, a
:,

emoratis em phoBesi Z&obiterobserva,Sih


diascesis Ta

citato Bollando

ehronogra pag
oto,

issimus

alterum
eP 18C0 '

cum
8trffl

venerabili

ben

'

'i

s%

"'"'

pus. Aliquantisper

qualiter

> putabamur 00 duo a Deo sinl pro ono postmodum desolati qu omisimus red< proeuiati. Nunc ad ea mus.
nobis
,

n,

protelavimus desolati nolentes silentio conteg

Taruun
Tarua.
'l

ue

qui

mortuus est GalliceOgw


Siccidi

AngUam
is

uero

alias

Anegliam,

fortecuttam
sotevcrit.
18

ut

matrem, (< Sanctam f sed cujus jam cultusobChronico B


os t scribi\

, edV eriusfor-

ZE*

tuiguforii
011
llll

\ortmauuorum adventum quidem Umorej quidam ad alia moac mortis se occultaverunt qnoniam Nec mirum nasteria demigraverunt.
,
,
, :

Audientes

hi

qui

hic

tnonachi

Vignei

""^"
,Zn

suei
loci

quihicremanserunt,^ A3 n uomina hasc sunt monachns. Sifa nesus mooachus, Beraldus Rodeo monaehus, Ansuinus pre monachus, hnsto omnea pro ter, Aldaricus puerulus. Hi Deo redaentes, sac jugulati taUonem
.

891.

Verba ejus sunt


|

Eodem (Agrino)
oc<

cathe'

dram

Lingonensem
B>

UCCCLXXXXI

|IU

noriim omnia devastantium

rum

lipsaim

Divionem
iones
reperti i,

fcfanstulere

...
,

sacyile

Besuam
in

spoliarunt
aine

*et Dei
re-

Deo etfecti suut anuo ab omn DcccLxxxvm. Nolim quidem afflrmare


auctor scribit quce hic Chronici Besuensis
:

tione

Domini
eoi

famulos,

ibi

odium
ille,
|

dubio
Cj

lig-ionis trucidarunt.

Uu

forte quod
vi

nico S. Benigni Divionensis


gii A(

anno 8b8 contigisse rationes en transtah ob quas S. Medardi Divionem Papebrochium 901 differatur, uti apud in annum Bollo.iJunupart. i,pag. 97 videre est. Et
tom.

nis Beivacum, Meldos


,

Melidunum

et

Carnol
\

dus tom. in Februariipag. 881 mde\ Silvini ad Divionense castrum anno anno 888 quo monachos Besuenses, afpgere. At aNormannis quisuo in monasterio remanserant,
,

27 translationem 8.

rem capta narratur et OJo Francorum Hia tempoi subjiciantur tus fuisse Christi oetiugeutesimus
.

hm

1,

mus primus
guntur eo
A

volvebatur

annus

sed
'

''"""''

adannum 891

ah occisos ait Chronici Besuensis auctor,

Normannorum metu fuga


se

sibi consuluerunt, fuis,

tum ex ablatum ac Divionem deportatum ad/cichs jam dictis, tum ex rerum temporumque verosimile quidem apparet .sedMs. Dimonensi
atqueadeo anonymo antiquiori,siquidem illud

contigerunt; uthii nsinatusreicujuslibet t quseibinai reliquiarum S. Prudentii haberi nequeat, lationis S. Chronici Besuensis auctor, <j< Chronxcx
licet

Benigni verba non raro

em
''

urbiumaNormannis
S

rrudentu reliquiaruti
'''

corruptum

sit

contrarium
,

quo teste, ad an|

quippe u<"

W&

\poribus gesta
'

m
y
bttti

num

usque 898 6. Prudentii corpus v\ ut secundum anonyti 8 ) BesucB remansit


translatio

unum
I

congerat.
is Besuenstbus ab
sut

$rattum

Uta anno 898 vel

899 contigisse viassertio

cadus Quidispersos monasterii euntibusNormannis^brevicolleg

monachos, ao/a

[hsuensl

deatur.
a n o8B8imJ

42

'

norem, tunc gestarum temporumque adj< verisimdlitudinem trahit : nam quam Teobaudi Besuense etsi anno 888 devastatum a Normannis ccenobiumfucrU jam inde tamen ab annopi
1

Ne Q uever0 anonymihaec

an

Agrini t seuAgrimi t Ling aua hic Bem W ^vasei nxwer autem 1

M,

datasiUutsupran insequentiseum
t

1-*
moScrtbit quidem

in

eaque Quaulcaudu

me insequenti rursus inhdbitatum fuisse amonum. 27 et seq. nachis, ex Agmmi Charta


,

prffi fetimonasteriiBesn

umco
r.

nachis episcopu

Burgu reoitata t conficitur. Porro ingenten anno 898, vel certe 899 a Normannis fuisse metum quo illos Richardus necesse est incussum Argentolium in pago Burgundia- duar, prope
,

rZ

BesZnsis

uiapmret,cujusmeni

urtn

EpUaphto
>

teSabbaUspag.i
Ssuccessioneinhuncmodun
ctoautemVualcaudoabbate,Vu
edistoobeunt. todefuncto,

^batum Bes uenDefon.


d

Sic o nodorensi ingenti prselio adortusjudit. Biblioittum annum apud Labbcum tom. 1 ad

tibrorum Mss.pag. 280 Chronicwn Ai eaa gavense, ex codice ccenobii Vindocinensis contea PraBlium faetum est Richardo duce ytum: apud Argentoin pag-o Toruodorensi paganos paganorum. VerO lium cum vietoria et caede
IheccB

bucc

uctmodum

rivosset tum Besuenstbus prxfuis ^ionem corruptionem m

Matiaoonensia episoopus, Galcaudus, terHo hic loco

^.f
';

;;

Undi n

memoratus,
htc

autem

fit

admodum

simile,

monachos tum Besuae

super&titesMmto^bwBwwndtoM
reliquias, S. Prudentii

quod forte anno 888 non

Luco pag. Zwtus. Consute potius Chartam de

abbas Vualcaudusobvarii trTtointerpolatorein du

""'

*"
516

PKUPENTIO MAKTYRE.
io
|

Vuarmum
;

J.B.

Teutbertum successisse Oalcaudo verosubstituendussit leut,, -, /7 .v ndem Milo successit, hrrh!


i

reperies

Vuarino ut Vualcado

ait

eraut,
tra
|

armatis his , qui cum eo Kotbertus vero Suessionica, utpreemittit) oon( sub urbe Carolum Simplicem, qui Robertum sibi re,

.-,

relatum

fikil

s.

Besuam

s ia

s Stepham
jsttun,
/

rriKlrntiicorpMsDiwionemrfeto^Mw? inecclehujus altare I 'mlo^nartyrisjuxta


fuit
,

belleminopinato agg?'ediebatur)pvoce8s\ Acommi ssoque-praBlio,multis ex utraqueparteoadentibuB,Botbertus quoque rex, lanceis perfossus, cecidit, die, ut paulo ante dixerat, Dominioa quse, tesle Odoranno in Chronico S. Petri Vivi Senonensis,erat xvn Cal. Julii seu dies wJunii; quod anno 923
;

/,,///">

tfigwe mawstfMsaMeadannwm inActisnum. U). Idemlegitur

quoque
-

in

Chronico
o

Besuensi pag. 581, Mod

t to

/,/
ii

igitur

Agrimo episcopo
fciic,

suc-

Vuarnerius episcopus.
b
i,

p<

tentibua mo-

beatum Prudentium
,

fcyren3

retulil

de

Divione

<-um
e

innumerabilibus
est.

congruit quo littera Dominicalis erat E Sedpaureductione dicenca, quse de 8. Prudentii Besuam da supersunt, expediamus. 47 Quaviaseumodo^. Prudcntii corpus Besuam
t

diexxmSe.

innumerabili utrius-

honoris tripudio susoeptus


p Bedioti

ccenobii
ei

cum

infinito

reductam fuerit quid idtemporisaclum sit, pluribus verbis Teobaudus disserit ego rem omnem compendiotradam.Jamannistrigintaetamplius
,
:

ptmbru.

monasterio
laudibi

tibus

oum immensis
Divini
:

obviam ocourrenptus est anno

dcccoxxi,
i

Kalen. Octobr.

m
srri/
,

xxin Sept< laudantes Gallix- Christianm auctse m \.,rol.:>\\Besuanf>.V\-n^nvAcor.

die quidem mox memorato, quod etanteipsos Vignenus /, B Ungonensipag. 71. Sed utrique /. /uod ita conficio. Gotselmus a ver0 gonensi episcopo, successit annoi Be Roberti, Francorum regis, ex chronographo Robertus autem Odonis t supra suensipag. regnavit a mense Junii anni mem nium anni 928. Gotselmus tgitur anno alterutro Vuamerium e vivis sublatum in nensi excepit. At Vuarm San-Benigniano, ut ipsi Galliae ChriXrrrologio

aiunt,

anno

922,-

Uivione Prudentii corpus in S. Stephani templo remanserat cum Besuenses monachi Guarnerium, Lingonensem episcopum, adiere, acmultis precibus egere, ut is sibi S. Prudenul corpus restitui a Divionensibus juberet. Paruit his quidem Pontifex at Divionenses id eegre habuit ilaque esani sui prassulis jussis specie tenusobtem peraturi, dolum fabricati dicuntur hujusmodi.
S.
,
.

<

Erat penes illos S. Silvini corpus e Belgio illuc E delatum quod Besuensibus monachis,quasi s. Prudentii esset, ad monasterium suum devehendum dedere. Latut/ frausper dies aliquot at
;

'>

'

his elapsis Guarnerio, Divione tunc versanti, in sonmo apparuit S. Prudentius, dolum detexit, monuitque, ut se Besuam perferri curaret, quodDivionensibus, licet invitis, sua tamen auctoritate
,

extorsit.

Revectum ergo, summoque omnium

or-

iptorescol.tebreferunt obiitxrv Augusti seu die xix Jutii. Vuarnerius


,

oberti

irte obiit,
i

regnum nonvidit, vel, si queein annum 92


921 vel 922

vidit,
'

inci-

r//s

,,

9 :'

quidem
IUl/

Julio,

(cum ex dianno non potuerit )obnt, et mense obire qui anno 922 S. Prudentii martyris
fit,

dinum plausu et pompa solemni exceptum. est Besux S. Prudentii corpus anno, ut diximus, 9 nono Kalendas Octobris, seu die Septembris ngesimo tertio. Eorum, quae de Divionensium fraude, oblataque Guamerio ccelesti visione Teobaudus narrat, penes ipsum fhles esto solebant enim
:

Septembris Besuam potuitretuut hac in re a Besuensis chrolisse? nographi verbis, anno 921 S. Prudentii ad Besuenasterium relationem affigentis, discedere

mi

I" '

quibus

miri (vere, an falso?) rebus maxime suis non raro affundere. Mira lum unum aut alterum, quod ex anonymo Teobaudus refert, interim contigisse, nihil commentationisindiget. Itaque ad librum tertium miraculorum S. Prudentii, qui Teobaudum, perindeac pri,11
,

us aetatis scmplores, quid

non
anno 921

sit

necesse.
i

mus, habet auctorem, progredior.

46 Itaque Galliee 'hristiananovissim&scriptoVuameriumanteannum '.>eviq ribus assenlior, ontra ac Vignerius scribit: verum anvisa

IV.

Variae

F Besuensis monasterii

no 922 Septembri mense

S.

Prudentii

<>rpusBe;

suam

reduxisse,

illis

itidem non dedero


l

utinec

vicissitudines, reliquaS.
tii

Pruden-

Robertum addunt, nempeanno 9 Suessionensioccisum quod regemfuissein prselio nense Junio contigisse dixi num. suanno periore. Verba eorum, seu jjotius unius ex illis

miracula

quibus nonnulla ad

sacrumejus cultum spectantia adjunguntur.


Teobaudus, anonymi vestigiis insistens,
Ltii

sunt

Succinit et

Cbronicum

S.

Benigni,

cum

Got-

zelini electionein
qui, et e\

fautam ait, superstite Etol) irto reuno tantum anno regnavit, et 922 reipsa anno cmxxii caisus est. C.rsu.u anno
ipso,

S.

Pru-

PM

anialH

fuisse

quidem id a Chronographo Beniqut dirtumvolunl, non video, qui id ex illius Roberverbis possit extundi, qui tantum ait postquam regnavit anno uno, Suessoniois tum Efficitur vero in campis trucidatum fuisse. aliunde, ad annumW6 referri id oportere. Ita enim Frodoardus in Ghronico Remensis ecctesiae annum 922. Rotbertus itaque rex Eemis apud sanctum Bemigium ab episcopis et primatibus

Robertum

si

miraculis, quse ab anno 1116 usque ad annum 1121 contigerunt, enarrandis librum tertium destinavit "'. quceres, nullane ab anno usque adannum 1116 miracuta S. Prudentius ediausim, licet mi? Haud equidem id affirmare
dit

921 Betun*

Ml

constituitui
i

Heriveut
die

ELemorum

arohiepiKet-

racula eo temporis spatio, quod inler utrumque annum interceptum fuit, ab illo patrata invenerim nuspiam sed potius suspicor ea litteris non fuisse consignata, ut fieri calamitosis ft poribus et relaxatis religiosse disciplinx instivero vitutis non infrequenter solet. Utramque
: ,

tertia

post consecrationem
est,

iu regis, Boilicet sexto Nonas Julii, id

die

cissitudinem Besuense monasterium subiit: nam primo quidem chronographus Besuensis apud A-

secunda ejusdem mensis.

Ad annum

vero 923

chen

DIE SEXTA OCTOBRIS


cheriumpag. 532 miserrimumfuisse,scribit, pas. sim per dioscesim Lingonensem monasteriorum statum, in rebus perinde spiritualibus ac temporalibus, cum anno 981 Lingonensem sedem Bruno adiret; de Besuensi vero nominatim hsec babeti
episcopo^Sedis Apostolicfie l.-*rato,ab(< n,qui Teobaudo JoccTanuus dictus c
a oonvocatis per edictum
tiue
g
I

kULTOM
J.

u.

pro\ incia

abbatibus, cfisterisque capitibus ecclesiarum Adfuit praeterea uobilium populique pene innuznerabilis

Cum
prout

vero de

modis

hujus Besuensis monasterii multiereremus, diximus, di desolationibus


ocourrere
potuit,

multitudo, erectis
,

in

quamdam
i

meinori

seoundum
,

sexies quod in schedulis veteribus invenimus Verumtaet fere adnullatum fuisse. desertum invenimus, postea diligentius per crutantea
,

men

hunc eumdem

locum ab Hungris combustum Vequinquies. (Idemlegitur infra in Chartade " />".'/ anni LOM tus-vineis
,

ciem castrorum hic iliic papilionibus, e1 que Bub mis arborum teotis viridantib amplissimo tentorio, velut portatiii templ ld tue .Miiin Sanetorum sa] sis auri w m genus comitiorum Pla< ptdw Dbi Ma ri aiuit, dixi re dk multa (de damnis et injuriis multorum: mt
.

v -

definita,)

nuUum
nec
loci

erat

a terreno prinoipe
inimiois

deffensaculum

ad resistendum
uobis
est.

munimentum.
bempon
dci

etiam ld ut absque graviore casu


,

oonnulla rejecta vel ci qui accurrerant (rratiam

'ta
,

ila:

Harum combustionum
rintnotura
Incarnati
Julio.
i)ici$si -

dua; quo

ii

turbis accidit]

imo

plurimorum
" ls
et

Auno namque
venerunt
dcccoxxxvii
,

tussoiutusqu

Verbi

Bungri
Incarnati
in

mei
\eroi
et

synodum
,\

illam,

quod

Teobaudus

facit,

anno
m>11!8

1116 innectens.

4,g

[terum
,

anno
filio

At

Galli

^anee not

ludinibus
ctati

jit-

Lucdouuico

Karoli

uncto

regem;
fl

auoad

anm
mno
1 1

"

nondum
Pranciam

eo anno evoluto,
et

Hungri

per

1<

eam

,unt
'

onnutn
ter 11 16.

per

Burgundiam atque a.quitaniam,


Unu
'

'

tom. !. col. baudi verbis


ii

m
.

L,

"i'

">

ft.ni

" e
ithedra (1

de^

Locoobfuit,ut

peru
[nc

(\

lue ad
\

intemeratae millesimo

annum
scopus
tuerit.

sciiicel

rnati

erbi dcco
praeficiti

quo
I

domus Bruno Lingonensi


respirare

ecclesiai

statum non porursus Besuensis monaBrunonemortuo,


ad

priorem

->" ejusdem miDis edictum omnes invitana ad conciUum

9J
\

Agnosco hicequidem
tom.
2

sed
,a>m

sterii

bona fuere direpta;sic enim legitur


citata
:

in

Char-

BiblwthecaenovxLali:

tamoa
Pa
loca

Posl cujus decessum,

sici

in serie
1117,

Sanctorum, loous Besuensis


.

dereptio-

abbatum Bem ubideStephano,XVabbate Bes<

prnem cecidit tunc, qui videbantur pacifioi, et seq. Becffecti. Rursus pag. 556 dones sunt suensischronographusscribit, abHugone,Lmgo-

nensi episcopo, per Halinardum

Divionensem

am sed 1116 lego. Nescio, num fort substituere illis msum sil oh illlanno L116 usu fuit, Versum,quiTeobaudixtatein esLannu, inchoandi modum; r
rumanniinitium Teobaudus sump Amiu Martii, ut hxc ejus verba:
tu
Vi
,
.

et abbatem,monasterium suum expuisos, quod fieri deinceps non monachos inde vi Olgericum, Beuit Leo IX, dato ad div quod idem chronosuensem abbatem, privilegio, idestiv et seq. ea>hibet. Datum graphuspag. Jo105fc. Denique pag. 604 Nonas Octobris anni Besuensem,munere suo cessisse sbertum, abbatem raptoriexterius existentibus innumens

fuisse direptum

odammodo

indicare

1/( ,

lus

illahabita sitexl

bismensis Junii dievui, n utsupr 1116 nonmodoveteri,sed, nun dierno etiam annum inchoandt hxc syno more. Ceterum diversa
aliis,eodem annoapudLingoi

s
\ue

duabus
'<*-

scribit

C fandem, utpaulopost scribit, Stephanus Josbcrrestituit, qui satanno 1088 successor, cuncta ti quandam incultem ad annum 1119, quo terram episcopo, accepisse tam a Joceranno, Lingonensi

bns, interius perioulis

in

falsis

fratribus,

dum

rumatiademorepostPasch, habita. altera post messem est


Chronicon Petri ivi AnnoMcw, abbas Arnaldus
I

Mem inil
,

Senono^ hunc m modum


misil

Ling
epi-

episi opo instrumenlegitur in confecto ea de re ab seq.) vide apud Acherium pag. 662 et to (quod potuent, ut vitam protraxit. Fieri itaque facile acti Besuenses motot rerum vicissitudinibus miracula,si qux tuncpatra-nt nachi Patroni sui mandare neglexerint vel perient
,

bertum monachum

ad

supra

memoratum

.pum Jo,ccrannnm in Qsuetudinem fit posl Pascha,


berti
a:

^dum
oum
httens Da
d

iopi

depr.

Unde respondit episcopus et Senonas ad ouriam se venturum

mandayil

vel scriptis

ante Teobaudi tempora, si consignatum. litteris aliquando


50

quid de

illis

fuerit

&SSL
fecitmlraQuta,

Teobaudus itaque,
ita cogente

vel

matertx

vel

docul

mentorum

penuria, nihil de

S.

ru

rorultiurU non con$ign*


i

un(

at

921 usque ad annum dentii miraculis, ab anno ab anno 1116, et1116 patratts, memoravit at numerandi more, quo S. Prudentn iam nostro Lucum dictam reliquix Besua in villulam habuit enarranda. plura translatie fuerunt juxta dv Translationis occasio fuit synodus, Vignenus eo anno celebrata, de qua ita villulam 10*: Anno MOXV3 in Chronico Lingonensi pag. mter et in amoenissima plauitie Lucum
:
,

quod et fecit. De ,,n locuturum cum abbate, diem apud Btiaoum uardo scilicet denominavit festi post priinam diera multa mbrrai., ubi abbas ivil OUffi Ljusto, neque judicem ^que respon-

^orissui,sed
soren.
invenit,

el

sic

delusua venit ad
fuit
|

propTeradaliarasynodum, qu*

misit itcrum abl.a, supradictum ctTonem fru^um,

WaTertura
evemnla
est
:

raonachura

cum

litteris

quarum

Domiuo suo Josceranno e*


itaque primo n LL16 die vin to
ait,
tingontnti

\% Ad synodum

auxexdJsanno
a f

non ad duas
verba,

attas,

gratissimus sub dio Tilecastrumextitit conspectus celebratus Viennensi Guidone, synodi sexto Idus Junias ab

vlanZi

cum

guas ad

mom
illam

atttgi,

refer

IZtorumcapsasaureasargentea,

iTOn
i

Tn his porro fUisse ontinebat, ita Teobaudus narrat quade causa humIllo vero in tempore (ncsdo, S. Stephanus, abbas noster, hic Htulum adhibeat) omnium vir sane pcr omnia maguificus BUper
vectas
pastores

PRUDEXTIO MARTYRE. rum incommodum thecam quxS. PruDE


S.

liber csset multitudini acces-

sus, S.

Prudentii corpus
ea

transferre.

Est

autem
tno su-

colliculus (inquit

Tcobaudus num
Bcilicet parte,

ccenobiorum

egregium

nomen
de
vili-

: Banotitatis et prudentiae cujus solemnibus praeoniis ne pauca dixisse dear, dum multis vix valeant comprehendi

ssecularis obtinebat

pereminens burgo, ab in summo vertice gestans ecclesydera condM inhonore ipsius Martyris consecratam in ];Mlli quam nimirumS. Prudentii corpus intulerunt, et
,
'

qua nox
;

qua tot prodigiis nomen suum illustrasse sanait ut ctum Martyrem, num. 57 Teobuudus
in
,

bris,
iloc

justius arbitror nunc Bilere, quam loqui. solum protulisse suffleiat, meritis ejus concessum fuisse, ut tempore suo tot tantisque bea-

quSBprtermittere,qusecontra scriptis traderedeEcclesix islius beret, sese ignorasse, fateatur. Grimeriumquemdam monachum, quem id ut fa,

tus Prudentius micaret


riosus

virtutibus.
Clavig-eri

pater

imaginem
Prudentii,

Is igitur glocoret cceli

ceret, in

somnis monuerat

S.

Prudentius ipse, sed

almiflui

quod ab eo

mirifice ar-

iapidibusque pretiosia exornatum gento non fuerat, ad idem concilium ferri feoit , nec est et Sanctorum aliorum pignora, quas longum devotissireferre, quae, a conventu totius synodi
et auro,

facit. ex suorum dumtaxat retation^ conditorem multum antiquis tcmllanc dudum, inquit, non ut ajporibus fertur quidam fecisse Grimeriusj omnia religiosissimus. Cui longo unt, vir per

Christo militantempore sub habitu monachico Cum auii beatissimus apparuit Prudentius etc.

me
illa

suscepta
ceru

cum hymnisono concentu

in prflB-

paratia decenter

collocantur tentoriis. Atque hsec


r est S. Prudentji translatio, cujus
i,

tem non ante seculum m, ad annum temprovectum, Teobaudus, ut ex num.sequen1124 salti

colligitur, scripserit, laudata

mox

ejus ver-

meminit, cujustwm fracturam in capitc 8. Prudentii, tum matteum, passio ejus, ut verosimileest, instrumentum. Quo fru-

idem Teobaudus Ub.

num.

que occasione visa fuisse

scribit,

Prudeutio ba, ecclesiam illam secuto xi fuisse S. et consecratam, videntur innuere. exstructam

ctuad synodum Lingonensem S. Prudentii reliquia fuerint translatse, paulo post dicitur postB quam tamende Sammarthanorum insigni errorc, quem in abbatum Besuensium serie admittunt, lectorem paucis monuero. Si ea, quam illi exhibent, Besuensium abUlo (dtqwit serie standum sit, S. Prudentii, de qua edtta mirucuh, batum nuncagimus, translatio non sub Stephano, Besui

* Grimeius quidam in Chronico Besuetisi apud qua MiAcherium pag. 559 occurrit, Donationi, concessit, lo de Beria prsedia qusedam Besuensibus veest anno 1026 subscriptus. Data quidem ea supradictx ecclesise conditor, rumidemne sit, qui an atius, ad manum non est, undedefxniam. Sequunturapud Teobaudum S. Prudentii miracuta
;

e multis
///<

pauca

quoe prolixis
:

admodum

verbis

"'*

ensi abbate, sed vel Gauberto seu Josberto, vel Girardo, contigisse debuit sic enim illii Qautus seu Josbertus creatur mlxxxvih. Indict.
:

persequitur sed quoniam vel nihil in illis pecutiari observatione dignum occurrit, vel, si quid occurrat hujusmodi, in Annotatis notari fapostremo Micile poterit, adea, qux lib. 4,eoque

raculorum

S.

Prudeutii

Teobaudus memorat
varih

M.
le.

Bpacta

xxv.

Roberto, Lingonensi

pra&snet

gradum
55

facio.
deincepida-

lnstaurator

monasterii
,

nominatur moxi.

abbate Lotonensi. Girarmcxiii. cum Valone MOxvi,qui recensetUT in Charta mcxvii, dusanno

Lingonensis antistHis. Verum ex jam Villenci iquet, Gauberto seu Josberto successisse Stephanum, quem UU ignorarunt, eumdemque reslituisse splendori suo monasterium Besuense, cxisse saltem ad annum 1119,- ut adeo
,

Teobaudus lib. 4 ea ex parte prosequitur quse ab anno 1124 fere S rrudentii miracula ad suam usque setatem contigerunt ah anno, mquippe quem diserte eocprimit quam, \u sxn principioi ad suam vero fere aetatem, quod lib. anwn. 91 duplex miracutum referat alterum num. 91, quo Simeonpucr undis submersus vitee
,
:
;

riil

fuit redditus,

quem,cum
:

scriberet, ait in vivis ad-

Sammarthani morari
Porro,
ut,

hic

neminem

debeant.

unde digressus sum, redeam, dum


(Galli"'
Til le
(
I

celebratur synodus Lingonensis in ptanitie quaJ

dam, inter Lucum

i
batel

et

(GatliceTrechateau vet

in'Lingonum Besua confniis Burgundionumque haud procul sitajria ad S. Prudentii invocationem facta miracuta singillatim Teobaudus refert; primum, quopuero,a nativitate cozco, occulorum tumen
restitutum fuit ;quod, cum sinistrismalevolorum alumniis peteretur, et a pueri parentibus jure jurando assertum fuisse,et a Burgundix duce ab amio at is tunc Hugo, qui Othonifratri
i

huc fuisse superstitem alterum num 98 et seqq., mortuus ad vitam pariter revocatus quo trecentis etiest, quod ait, non unodumtaxat, sed testibus comprobari posse. Prseter hsecaHa am quaedam S. Prudentii miracula delibavit, quse obii

ter perstrinxisse sufficiet. Sanctimonialis Veson-

Sancti nominc ac ope.paralyltt morbo semeliterumque liberata est. Puer quidam, cujus talus natibus inhserebat, incessu donatus erepabiit: atterjtempuer submersionis pericido
tina, invocatis
tus,

quoditemaccepisse seaitab

iltis,qui viderant:

L102 quo nico successerat) easaminatum, ait.Alterum, juvenis dasmone liberatus ; tertium,quo manus pcr septennium arida et velut emortua vigori suo

secundum Vignerium

captivus, solutis riueulis,patefacto carceris ostio, ctam custodibus in libertatem assertus cseci duo moet paratyticus sub uno Missx Sacrifwio, ut ista fierent, Besuic habitans, Teonachus,cum
:

naturali

et

communi vitte usui

est

restituta, quae

baudojurejurando affirmavit, sospitatem adepti duo prseterea mortui vita redonati. Hsec Teobaudus fuse contraxi ego, quod nec in his quidquam
:
;

et fusius a Teobaudo descripta habes num. 4.7 sex seqq. 54 Finita synodo, eorum, quos sanos effecit, reUejiuque humeris, comitante solemni pompa, Besuam re.,'" frequentari, ,in aiam '' m latus, eo ccepit hominum concursu depo$i quieti ac tranquitlitati non pale monasticcV miM rum molesticV crearetur visam itaque est Besuenmonachosibus, alium in locum, ad quem citra
n

discussione aut observatione

dignum

occurreret.

Verum his duo miracuta prsemittit, prope Vesontionemanno 1124 facta, de quibus, cum his alia nonnulla Teobaudus immisceat, quse discussione aliqua aut observatione indigere videntur, paulo
agendum. Quod ad miraculorum substantiam attinet, mulieri,uniquidembrachii, quem amiserat, ulatius

56

TeobmdU9
arial .,

SUS

ttijusvoba

DIE SBXTi OCTOBRIS.

8i7

sus est restitutus alteri vero, pulsa paralysi, sanitas reddita. $x adjunctis vero, quee observa;

sibi retinere voluisse.Rem

gestam Teobaudus, sed ex suorum relatione dumtaxat, num. 7<i his


bisrefert
reliquide,
:

^<^^-

tione aut discussione digna, ut dixi

primum

judicavi quidem, concilium, Vesontione suh Ansirico archiepiscopo anno 1124 habitum, nec alibi, quod sciam, memoratum alterum, S. Remigii reliquias tertium, translationem quamdam S. Prudentii reliquionon spectat. De concilio QuaproVesontionensi ita Teobaudus num. 73
, , ; ; :

Videntes autem, qui confluxerant, ar-

genteum brachium

(cui inctusa? erant S. Remigii de quibus num. prxced ) quod saepenumero apad Besuam in ecclesia Prudentiana viderant,
,

arbitrati sunt adventasse

Prudentiura

et

pter
detnr,

aliorsum

stylura

convcrtere

consultius vi,

ob id cong-lobatira ad nostrum proruebaut tentorium sed ibi profecto nichil ejusdem Sancti nisi nomen et virtus, erat non ob aliud tamen nisi
: , : ,

cong-ruum censeo a placito Dci quod apud Bisunticam urbem celeberriraura extitisse dig-noscitur, sumere narrationis anuo millesimo centesimo exordium. Igitur
in primis vero
,

ne vinlenter nobis auferrentur beatrc reliquia?, sicut olim factum constat. IS am fama est, illum quondam, ;i Bcsmuisibus ad ipsum locum pro re simili delatum, multisque ibi virtutibus deuti
T

\igrsirao qnarto a Puerpcrio Yirgrinis


venerabilis

illibatffi.

claratum,

hrisopolitanos vi detinuisse
volente,

sed post-

Ansiricu
dccrevit

archipontifex

Chrysopoii-

modum, Deo

coaotos

reddidisse.

Quod
sta

tanus, (Chrisopolis etiam audtit olim

Vesontio)
,

iramensum
<>

conflarc
,

concilium

quod

constare primo dixerat Teobaudus, tantum accepissese, innuit ;q\

mox ex fama

in diebus ( ni fallor Plaeidum D'i vocanl Pentecostes : celebratum addit in planitie quadam, Thisia incolis dicta, Vesontione passibus

mille quingentis dissitajuxta Duvium seu Dubim (Gallice le Dou rocant) fluvium. Extraordina-

rium fuisse oportet, si, B berrimum et immensum


(',

ut

Teobaudus
;

ait, celev.t

fuerit

nec tamen,

spiam alibi illius mentionem inveni. Harparte 2 Conciliorum col. 1117 duinus tom. cujus verba et 1118 ex Chronico Malleacensi concitia quatuor Gallicana anno 11'/ recitat, celebrata recenset, nimirum Camutense, Claro,

"sque non interruptapervenemt ad Teoh an seropost tantummodo nata sit, ignoro acproindubuv mihi uuctoritatis est. Ad calcemlib. Miraculorum S. Prudeutii miraculum adjicitur, quo< v< '.entiot is auctoris additamentum esse, Labbeus notat qua de causa, tum etiam quod ar- g gumento sit, S. Prudentium etiam jwst Teobaudi aetatem miracula edere non desivisse, huc vi;
1

sum

esttranscribere. Sic habet


,

Ann<>

iCC]
,

re-

montanum
nonmllahit

Belloracensc

et

Viennense

quibus

Teobaudo Vesontionense adjiciendum videtvr 7 At qualiscumque fuerit ea Vesontionensis synodus, ad illam Besuenses monachi se contulerunt non sine Sanctorum reliquiis Inter quos, inquit Teobaudus num. 74, ct janitoris coeli Petri nostri, pulcherrima ycona et capsa multa;
,

gnante domino Gaufrido ( seu ut reor Joffre do, Besuensi abbate) puer quidam parvulus in aqna Besiuma cecidit, qui usque ad raortem perductus cst, et in ecclesiam B. Prudentii apportatus, sanus et incolurais parentibus suis est redditus.

A Doraino

factura est

istml,

<>t

est
sit

mira-

bile in ooulis nostris. Erg-o Reg-i


et gloria in sfecula sreculorum.

reg-um

decus

ruin

reliquiarum
devectffl

cum

bracbio

beati

llemig-ii

a
fa-

Amcu. 2 Miraculorum S. S.PrwUnM retiqui* PmM Prudentii num. 37 dubito, an non modo Besiuv, 1'nul/acimiraculorum glona sanctus M<* sed et
Porro ex auctore
lib.

tris

sunt, ac in papilione, ad hoc


depositae.

cto,

honorifice

Non unus Beatorum

Sanctorum Fastis Remigius reperitur adscmptus. In Opere nostro ad diem xix Januarii actum estdeS.Remigio, Rolomagensi archiepiscopo, sub annum'~\ defuncto ; de S. Remedio, episcopo
seu forte etiam Remigio) Vapinci in Februarii de S. Remedio con/essore diem ad in agro Tridentino tom i Octobris a pag. 36 denique de S. Remigio, celeberrimo Francomtm apostolo, eodem tomoapag. 59. Quem hic ReGallia
(

tyr claruerit : Est autcm ibi, inquit ille Apostolorum sanctorura lionorem in eadcm in et Pauli) conservanturque
S. Prudentii

capella

(Pet
reliquiae

martyris, qui miris in prnedicto

mo-

nasterio jug-itervirtutibus claret. Dubium apparet, i,itfii>gatnemon>>sii' -i}<m,Besuensei quodpauloan>l

te,an capellamf quamproasimenominavit.Tum


,

ctam

Ut t Winegaudumquemda:,n,ccrnso capellam, invito loci custode Sigiberto, sibi

scio.

migium Teobaudus intellexerit haud equidem Minus vero apparet simile, S. Remedii, in agro Tridentino culti, reliquias, quas quidem va,

decerpere volentem, ab immani colubro fu consirictum, net eo priusfuisseUberatum,qu numquamseq"' hujusmodi deinceps admissu- F rum, Deo rovisset. Non procul Besua is vicui
Qallice Pouilli tus est juxta Vigennam fluvium, Catalogo bene/i dictus, Pouilleyum diciturin rum Lingonensis episcopatus, anno 162G Parisiis
edito, etin

riis locis dispersas esse scio, at,


lias
se.

umquam

in Gal-

missas fuisse, non novi, Besuensibus obtigis-

Neque S. Remigii, Remensis episcopi et Francorum apostoli, brachium vind icare sibi Besuencujus corpus non solum anno 858 ses possunt Hincmari tempore, verum etiam anno lf> o. bus suis partibus integrum fuit in gemina iltius inspectione inventum. Videsis Commentarii y<
;
1

decanatu Besuensi coltocatur. Hunc >no Besuenses Alberici, Lingonensis ex Charta Ludovici Pii, '<nno obtinere, utliquet
S3U

<

data,
507.

"

pag

Spicilegii apud Acherium tom. Exiguo hinc intervallo sittts est alter
I

n/ ad Acta S. Remigii
ut nlterius

et 19.

Restat igitur,
vel
;

verosimiliter idemest, vicus la Villc Neuve, qui apud Acherium mox citar qui in Charta, qux

cujusdam S. Remigii brachium brachii partem Besuenses ttenc possederint


/j>si,

tum pag.moccurrit,

Villa

Nova nuneupatur

at

cujus, videri nt

quorum

interest, et

inscium

doceant.
,,,',,

cuusa obscrro, quod ibidem S. Prunomini dicatam habuisse, dentius, ecctesiam suo Charta dicatur verba iltius sunt Pcr
..

58

Ex eodem

'

"'"

""'

us, S.

denique Teobaudi loco intelligiPrudentii retiquias fuisse alias aliquando

i^tempus^quodominusVuillelmusabba

oe-

Vesontionem detatas, idemque iis ibi accidisse, quod seu j>/-ius, seu serius, Divino itlis continin/irum Vesontionenses gisse, supra vidimus allatas co S. PruuVntn reliquias vi detinuisse, ac
;

(sub finem sec. \\. "' seq. se regebai monasterium quidam, nominc (iyrnr.lu rmtarm) mjles accipere aeci se non recta consuetudine vit ipsum mcwasterinjH :,-, ad

peitmuntis, v

qu:e

in

comitatu
47

Atoriensc

loco

nuncupato

Octobris

Tomus

III.

34S
,i
i

DE
.

S.

PRUDENTIO MARTYRE.
D num. 7 refutatam habes. His plura de S. Prudenproin huic Comnientario finem tio non inveni, ct
cogor imponere.

ruHi
I!

nuncupato

Nova

Villa . in

boaore

S.

Prudeotn eet
Prudentii

J.

ffymni
ejut /"
-

solitos, ex codice perant aui utpote quem a sexcentis tiquo Divionensi, crediscptingentis annis exaratum, P. ChiffltHus habemus quos denique dit, exceptos, in Mss. compositos, huc transcmlicet barbareadmodum cultus S. Prudentn testibo, quod inter antiqua

^Mos
t

aliquot in

honorem

S.

r+

cUariolim utapparet

ACTA,
n:
\ ,
i

\i

p.<

fflB \''i'LA

moniareferripossint.PrimusexhtsitahaOet:
Justitiue

dono meruil qui jure vooari PrsepollensDomini martyr Prudentius.ipse

S.

PRUDENTll MAKHUIS,

Auxilium nobis tribuat pietate rogatus, vitam, Et secum faciat sanctam nos ducere cum daemone semvictor certans

Quammemit
P er
>

Nunc cselo residet caeli Domino

sociatus.
cives.

Auctore Teobaudo

Besuensi
a,

mo~

Laus tibi semper, Trinitas, et perpete Gaudentes laudant superi quam

gloria perpes,

nacho

sunt depravaLv, Secundi Unsepriores linese ita e non potuenm ut ex illis sensum ullw habet reliqua vero Eymni pars sic se plausu digno mcitat, Honorquemsiosanetitatis
: :

Amen.

Descripta ex Ms. codice Trecensi per

FranciscumChiffletium,

et

editaper

amor sanctus angelorum conresulLaudes Christo debitas perstringendo


tat,

Philippum Labbeum tom. 2Biblio-


tecce

jubilans inaethera.
recreat, desti-

Mss. apag. 605.

(lamoni*

Almafides meritorum asgrotantes tutosjamin morteui nexi* Hos ad vitam revocat, zabulini impeditos bus hic revelat.
Psallat pulcras chorus laudes
nito,

summo

Patri inge-

PROLOGUS.

canenssimul...

Unicoque

Filio,

sauctum Pneuma venerando per


:

loriosissimi

athletee

Christi

Prudentii

prae-

>. Prudentii

seterna saecula.

(jTclara

correcturus

61 Tertiushisverbis concipitur

lescentulus sub

tum
Indicit

sacrati Martyris

genii acrimonia

aunus
I

versilis,

Quo

scandit ad caelestia

tyrhic rudens Dindyma. lllustrifulgensdoginate,

,in

'

lUS

Dictus Prudentius nomine * Ex Calagurri prcluis


Enituit Prudentiu llic, postquam consul

urbium
:

bare visum est, latus, Besuensi saurus, corpus majoribus, partim etiam in ipsa, in qua diutius obversatus sum, Aquitania, accepi a fide dignis quidem difficiet probatissimis auctoribus. Res dum incomprehensibilem ipsolis atque ardua rum miraculorum b numerositatem atque ma,

miracula , quie olim adoipsa studiorum et flagrantis insparcim edideram, primo prseliunde, et quando, et a quo deecclesiae tantus concessus sit thevidelicct ipsius, sicut partim a

mircu ula

Teobaudus
scribcre uggreditur,

Frenos rexit nobilium

Ad Domiui

vestigia

gnitudiuem mecum ipse reputo. Verum reticere valde de hujusmodi rebus iufructuosum, Deoque
displicens

tfundi vertit fastigia Relictis vanitatibus,

probatur.

Cum

lento

humi

defosso gravi

Se junxit spiritualibus,

Etmonachilem gratiam
Suscepit per prudeutiam, Sacra tenens certamina Sanctorum laude plurima.

Talium siquidem rerum qua3 semper mirabilis est


dicatur

servus pro taaddictus sententise. E promulgatione divina


deses
sit
,

in

Sanctis suis, prae-

magnificentia,

et

fortissimorum Christi
inagis

bellatorum per berrima coruscat gloria


crae

palmam
;

auditoribus

Ad passionis

gloriam

Hic venitperjustitiam. Nunc ergo, Martyr optime,


Ora pronobis sedule, Ut Jesu Christi lumine

devotionis vehemens eorum deposcenda suffragia,

magisque celequoque sainspiratur flamma ad


et robustissimae sti-

res sese muli virtutis suscitantur ad ipsorum (si siquidem imitanda vestigia prasbeat) beatissima orroborandos in caelestis Imperator ad
;

et

ipse

Tecura fruamur aethere. SitlausPatrieumFilio,


Plamini paraclito, Virtus simul potentiae
i

dimicantium auimos memoriam femirabilium suorum c, atque virtutem opecit rum suorum annunciat populo suo, ut supernam
acie spiritali

il

nanciscantur haereditatem d.
2

Omni saMulorumtempore. Ameu.


Prudentium , Pleraque hoc Hymno contenta S. Turiasonensem episcopum, indicare, liquido ap-

Et

msevo primenda

a priut jam praemisi ego quidem impuberis aetatis flore ad ea scedulis im,

,ui Uffl e

'

moria

pertot>

ad diem parebit Hymnum cum illius Actis nostroin Opere excusis, conferenxxvni Aprilis seculis septem circiter S. Prudentius, ti ut adeo a sanctus cultus, idem fuisse creditus sit, qui
,
:

Besux

Prudentius Turiasonensis

at

hanc opinionem

animum appulelicet temerarius sed hinc philosophicis occupatus Studiis ram , considerata et inde vero universoe materiae mole facuudiasque tenuissimoe inopia exilis ingeuii at ubi, multis opus illud intermiseram lustris omissis gyninasiis, desertor et transscholaribus
, , , , :

fuga

DIE SEXTA OCTOBRIS.

010
A. Ti
i

A fuga sacratissimre Christi rae reddidi militiaj, efflaut incepta perfig-itatus sum fraterna charitate
,

tk

cerem pueriliter edita corrig^erem omissa repeterem involucris obstrusa enuclearem et si quid minus facete prolatum fuerat, urbanae co, ,
, ,
,

MIRACULORUM
LIBER
I

mitatis

lepori
,

restituerem.

Tandem

assensura

praebui

ne videlicet

insignia,
t;i,

temporum
invida

beatissimi Martyris opera labentibua curriculis obsole-

oblivione

funditus

interirent.

Qua,

propter

ipso ad gloriam conabor virtutum ejus, amminiculante Sancto non omnia cum sit impossibile ) sed de innumequa? vel celeberriris pauca retexere miracula,

llegnatoris
,

Olympi

CAPUT
Sancti
quot,

I.

Prudentii

natales,
et

gesta ali-

ma

vel a veridicis coraperi relatoriopinione quibus anibigere nefarium est. Qaod si bus, de aliut fit ) oratio incuria aut ignorantia
,

martyrium

ecclesia

propc

forte

quibus in
tur

locis

suum nativum decus uon


invonustioris

videaiu-

Narbonem.
Postquam
ditum
,

obtincre

propter

eloquii

sulsam vapiditatem, id Sancto ergo suetudini


:

diuturnae imputetur decaelestis

dcvota committamus carbasa, ut illajsus secundo successu epioptabata e jocundissimura canendo celeumafad portum, invocata in autum feliciter perveniat
Spiritui

triduo

fruge a tartareis

reddidit horreis a,

\ilium Deitate.

umbris, sydereis se misso Sancti Spiritua imbre, sparsoque divini verbi femine per orbem, assiduis incremcntis tidelis coepit seges succrescere. Aremerg-ens

granum Frumenti, solo cre- Ormm cum multiplici animarum JJjJJJl^

ANNOTATA.
B
a

debat autcm beata colonorum manus sacris

in-

\\

cumbere sationibus
lias

ut ante

summi

Patrisfami-

Nomen suumgemina
expressit
:

acrostichide Teobaudus
I

<>

Prudentii

monachum
19,

Miraculorum S. ad calcemlib. vero Besuensem fuisse, colubi


S.

conapectus laborura suorum inferret fructus. Sed quid humani g-eneris antiquo hoste malitioanimadvertit sius? Mox etenira , ut divinura cuncta corrumpere, egregie pullulare agrura
,

legiturenum.
o

Prudentii miracub>
nostraturn, seu
aii
,

nescio quo (ut loquitur

Besuensipriusdescripta fuisse
appulit. Lib.
4

monaquam ipse
S.

eodem animum

Miraculorum

Vesontionensis arPrudentii num. 73 Ansirici, ab illo anno 1124 s,jChiepiscopi, et celebratx hunc annum etunodi meminit unde, non ante suam ad finem \perduxisse, evinci;

aut potius radioitua extirpare germina que cultoribus contendit supremi occasus infersuo,ut, qui re exitia. More videlicet faciens atrocissimas invidudum in Doraini sanguinera in servos etiam toannaverat dcxtras
,

cunctis-

dorum
tius

nequitia

robora.

machinantia Verum quia id per


,

impia
se

effunderet
,

solum
,

utpote

cubrationem

longe alterius natura*


aspectibus

quam

nos

et nostris
,

ab
per

tur ; quam olim, cum porro notitiam hapio Prologi, inchoarat. Besuse
bes a

junior esset, ut ait pnnci-

semotas
sicut

perficere

non poterat

sequace.-, pravitatis

suae pTincipes
in in
,

Prudentii miracuhs b In his quidem, qux de S. Teobandus meretur at prxter ea, narrat, ftdem spequx ad S. Prudentii miracida, Besux facta, Prudentii genere, de virtutibus, ctant, varia de S. martyrio narguibus in terris fulsit, de gestis ac quibus cum seculis aliquot remotus vixerat;a
:

num.

Commentarii pra

gebat:

nam

exortu

adimplere satasynagogae b sccdesasviebat

,,

ptrig-er Nilicola c

Hebraienm

m-

impiis obsequentes irapenascentis Eccleaiai diaboriis, suos apparitores Chrilus, rector tenebrarum, per infantilem mnostianara moliebatur extingucre lethifer adversanus contra licet sed centiam

fantiam per proceres

ita et in exordio

satis anrit,'necpro illis auctores monumentave >><s aliam non meretur passim tiqualaudet, in traditione trifidem, quamquxvutgan fiominum bui potest et debet.

admoveret decept.onum Christianismum mille diatim Catho- p machinas, tamcn diffundebantur


lica semina,
et

perinter vulniferos sasvientium

secutorura mucrones

ager Ecclesi*
illis

fascundabasatoribui

Psalm.
1

110, ?. 4.

Virtutcra
:

suo

ut det

operum suorura annunciabit populo illis haereditatem gentium. Ibidem }. 6

Denique

prostratis
,

priinis

quibus
fuerat
,

etl.

divini ab initio ad devastandam

cura

commissa seminis nU
to-

Domimcam messem

committit. e A Grzeco i-^A- rr-, qui navi se *bXsucj f*o? cxhortatio nautica est RsXeuo-aa scu sumitur hic pro cantu nautico, a nautis in even1

tibus prosperis,

et felici

navigationis termino

avide conspirat, et, veluti ta Romana respublica atrocium hostium raea-reo-iis pcrcmptis ducibus, tota mitiganda oruore bies non niai multo incuraantur offeratur * aginina

^J^
.

commilitonum

cffcralui

adhiberi solito.

beatie plane coh..rt-.

tantes, et pro fide, professi sunt, millcnis

athereo Regi digne milidlii quam sub re


proterendaa supphcns cx-

feralia

te, Christe, ponuntur: nbique locorum adversum et Chriatianum nomen, pendenl

omne nomen naoeouod juxta Paulum Buper DM verbis, scd etiam turrf, nou modo
inseotantur et ffladiis, tores certaminia interfecti,

,<

triumphant sacn prana-

meUusque ^onenao,

nocuneoa. vivcndo, hoatiles devfccunt pmhal SBCulia inaudita va sanc et transactia hna athlet Mcti, ut putabatnr, coronantur

quam

350
A.
I

lA
'

TKANSL KT MIR.
-

S.

PKUDENTII M.
I)

KMMI DU

regnant. et intcrfecti
pliciter

Soiendum tamen quod triantiquushostis adversus eos nefaudam pro,


:

Athlcta de hoste prostrato referens trophxa, oeterna donatus laurea, cieleste capitolium iugrcdi promeruit,
choris.
7

et duxitaciem, spiritaliter scilicet et corporaliter quidein , quia pravis suggcstionibu.s cospiritaiiter nabatur animos eorum a fidei tramitc dccliuaic corporaliter vero geinino modo , quia aut prosperis autadversis divina3 legis rebelles coutra eos debacchabautur, ut, quos videlicet malcsuada secunda
:

applaudentibus

hymuidicis
milite

Angelorum
Prudentio,
"biclampri

Perempto itaque

Christi

cum vesana persecutorum rabies, necdum satiata, immane adhuc fureret, artus saoratissimos
mausoleo atrociter erutos, in quo a fidelibu* furtim nocturno conditi fuerant silentio, feris avibusque diripiendos longiuscule ab urbe sub divo exposuerunt. Tantaenim furoris insania diabolus gentilium ut Christi militum punitorum exagitabat pectora
,

mo ventr<M
nem ablintfi

non flexerant.immanium frangerentad idololatriam acerba genera tormentorum. Sed quamvis ubique
arsine intermissione iuenarrabilibus suppliciorum gumentis Christiauatrucidaretur proles, oborieban-

tur tameu

robustisMiui prooeres, qui titubantis sta-

membra, a suprema arcentes sepultura,


alitibus projicerent devoramln.

bestiis et

tum

Ecolesiae

documentis erigerent

asquissiinis

actibus consolidareut, ad ultimum etiam purpurea passione decorarent. Quorum celebria pro sacra rclig-ione confligia, quaquaversum per orbem Christiaui vocabuli titulus porrigitur, solemni cantitan-

Superna vero profunus (ncque enim pcrire visione servatum beatum quod Omnipotentis dextera protegebat) poterat Christicolis noctu pia rapiua iterum abripitur a et pro tempore aggere in ipso, formidine pagano, ,

tur
rjuos inler S.

laetitia.
:.

Prudt
\,i
i

Inter quosinsignis martyr Prudentius, juxta divinam voccm lux existens mundi e egregiis
,

hone,

ab ipsis crevictoriarum emicuit laudibus, qui Christianis redimitus sacramentis , adhuc puudiis
,

potius obruitur , quam sepelitur tuubi etiam multis annorum latuisse dignoscitur curriculis , tametsi Christiaua devotio cl culo venerabiliter locum orationis gratia frequentaret. Tandcn superna Miseratione de coelo in

rum

vili

mulo

teuerrimus litterarum imbueudus traditus est gymnasiis. In quibus quam docilis, quam sagax ,

quamque solcrs et clarius postmodum


fecto arcana

eificax floruerit

res ipsa luce

assignavit

instruebatur pro,

ut audiret gemitus coinpeterram aspiciente interemptorum E ditorum et solveret filios Spon.->a persecutionum tempestatibus sopitis Christi respirare ad tempus radio tranquillitatis
,

Divinitatis

dispositione

ut futurae

coepei-.it.

lucemae lumen sacra3 doctrinae affatim exuberaret ad illumiuanda incredulorum et corroboranda fidelium pectora proficiebat quotidie sub tyrocinio Christi devotissimus Adolescens aetate sapientia et egregiis moribus , ut jam Sacri Pneumatis domicilium e.sse ejus non anibigeres Fuit autem, ut ipsius perhibent in pectore.
Christi
,

est basilica

Quapropter a non p
,

religiosis

in

loco

fabricata

''"n publict,
'

mute

capacitatis

quidem
,

c(

Uata

illi

f.ccletia,

nec

tanti

Martyris

dignitati

responsura

sed
V

tamen tali tcmpore fidelium devotioni opportuna. in quo positum Denique sarcophagum ipsura primitus funus beatum fuerat apud Narbonam adhuc tantae reverentise tantaque habetur for,
,

Gesta/', nobilissima oriundus prosapia,


'

Narbonen-

midini

ut

nemo
se

prorsus tangere audeat

sciens

archidiaco-

sium partium g indigeua. Denique archidiaconus* urbis ejusdem decoratus apice, longe lateque salutifera

nalus

doctrina

vita atque magnificis coruscabat

non impune laturum. Quod jam pro certo, ssepius quamplurimis probatum est experimenfuit ergo in eadem ecclesia multis tempotis q
:

miraculis. Tanto siquidem primum est, atque secularis radiabat philosophise,


ut,

spleudore divinae,

quod

rum
sus
rint

evolutis discursibus
(

nec ab ullo gentilium


)

vel Christicolarum
tolli
,

ut

res ipsa declarat


id

pror-

quamvis ea tempestate multi doctissimietfacun-

potuit

licet
,

quamplures teinptavesacrae
fidei

dissimi viri gloriosa pnedicarentur laude, nemini prorsus in Gallicis vel Hispanis oris haberetur se-

tam gentiles
utique

quam
idem
,

homines,
totaque inde
:

quod

clarissimi

vice posuerim miraculi.

cundns.
foci illiut i"

Nam

saepenumero
regio

sacer

locus

cfudiai

ptisxiti 9K0711C

dicilur

G Plurimus namque lepor et facetiarum nitor, jocunda et gratissima urbanitas ejus iuerat eloper quod ipsius sapientiee sale condita quio ager fecundus multarum fruges auimapectoris
,

circumjacens
barbaris

venientibus

hinc

et

, in heremi redacta est vastitatem r nec tamen sacratissima pignora ab ullo conting-i filii siquidem Dagoberti potuerunt. Tempore
,

rum

placita

ubertate

Christo adquisivit.

Deniator-

Childeberti
iniquitate

regis

Francorum

que qualis quantusque in divinis documentis que virtutum fuerit exercitiis, ipse rationis
do enucleare nunc
exigeret,
nisi textus

et

refrigesccnte

jam abundante charitate multorum


s,
,

Gesto-

rum

facere videtur.

ejusdem h etiam Ideoque de his scribere diutius supersedeo. Itaque postquam Vir excellentissimus
et passiones

curioso satis-

gens Saraceuorum ex Africa transiens per anguquod Sefte t vocitatum Btias freti Athlantici Africam secernit ab Europa, totam pervadit Ilibe, ,

riam u.

doctorque praecipuus mum augmeutavit,

sacrum ovile Christi

pluri-

hoste ferocissimo acerrimo congressus duello, taudem pro beata fidei confessione, variis atque acerrimis furore gentilium attrectatus suppliciis, ut in caelestis Hie-

cum

annos vero decem, auno sciliceta Verbo Ilumanato septingentesimo tricesimo tertio, cum uxoribus et filiis rebusquc familiaribus transcenso Pyreneo, Citeriorem Ilispaniam et Aquitaniam, ut
9 Post

qux seculo
SanctitW
cro,

vnii

illxto i"""" dm

habitaturi perpetuo
castella, villas

ingrediuntur

urbes, oppida,
,

quaquaversum depopulantur

ec-

rusalem
passionis

aptius

locaretur

aedificio, i,

sacratissimae

palmam promeruit
quarto
die

martelio contu-

sus demurario k,
est,

noni
l.

mensis,

hoc
sa-

pridie
(

Nonas Septembris

Qui

videlicet

clesias ubique et sacra loca incendunt vel diruunt inter quae etiam beatissimi Prudentii ecclesiam edax consumpsit incendium x, nec taraen sacrum contingitur lipsanum. Tunc Carolus
, ,

martellus

ut perhibent, qui viderunt,

dum

agnomine
metuens
,

Tudites

vel Martellus
,

y
et

filius

cerrimae ipsius

transferrentur reliquiae a pie re-

Pipini Brevis

(imo Heristallensis
,

Vetuli

cordationis abbate Stephano


Ul
d\
>

cum

beatis ad-

huc contineretur piguoribus


cri capitis

*, in osse

quoque sa,

ne forte etiam Franciam pervaderent, utpote major-domus , adversus eos profecturus

dci

a/iVyuid

hactenus fracturae

vestigia passionis

taliter

apparent scilicet ergo robustissimus

maximas molitus
pias
:

est

pugnatorum

conflare

co-

nam

tunc regalia per proceres administrabantur.

.,,

SEXTA OCTOBl
ille satis

351

regali exhauato sarario, opefl suppeterent, quibua stipemlia et donativa minime munificentia largiretur, regia ut moris est
ntur.

Cum

ergo

a.Twuuw. antiquus est, ut dictis suis de rebus S. Prudentii, quas hic vivusgessit, fidem faciat tam. Vide Commentarium praevium num.Wel

militibus, gravissima

oompulsus necesaitate, deci-

mas;

et [quod

sacris ininistris,

diotunefas est) eccleaias, ablatas dediteisdem militibuaexeroitussui.


irapetu

Annotanda in cap. ~, lib. litt. g Narbo (vulgo Narbonnej


i

ff.

Gallia

&

Nec mora
Aquitaniaj
,

facto

cum Eudone, duce


ibi

Occitania Inferiori. h Vide Annolata ad


i ;

lit.

f.

terga dant hostes. Csesa sunt

tre-

centa

et

septuagnnta quinque millia


quingentis tantummodo
ille

"no-

rum,
oastalu fuit.

mille

Erancis

oc-

B miUtibus luereditempora possessus, ut tario jure per succedentia Nec mulecclesiaj plerajqne neglectui habebantur. duodecim post Abdirama, rex Cordubensis, cum to conflatis oopua regibus Saracenorum, universia ipsamque obsidens Nartotam invadit Aquitaniara, pes'bonam, cuncta finitima rapinifl et inoendio ut solebat ) mtacto. Sancto penitus sumdedit lta conQuos iterum Carolus conserto praslio

cumbentibus z. 10 Exinde sacer

locua

Quo tempore S. VTndenWw imai 'tyrium subienl, Teobaudus siluit ex modo tamen, quo num. 4 de Romanorum in Christianos persecutione, et num. 5 de S. Prudentio loquitur, censuisse videtur,S. Prudentium ethnicOi um imperatorum, eorumve prxfectorum in Christianos furori primis
Ecclesiseseculis fuisse litatum
:

at

Romanorum,*

an barbarorummanibus, quove tempore pe xt Ucet id Wandalis recentiores plane in


t

prxplerique tribuant. Videsis Commentarium viv.ni \ i, num. IQct 3 seqq.

k Demurare idemvalet, quod


perfoderevel evertere
rius
:

xdificii

mv,

martellus itaque demnra-

trivit,

tum

et ecclesiis

vero exiut vix aliquis evaserit aa. Quem et sit Carolus pro decimis prtefatus sortitus quas militibus dederat, licet disgres,

idem

significar,

'etur,quod malleu
>

perfodiendis evertcndisve md\ adhiberi tunc sotitus.

parietibus

B sionem

praeter

rem

facere videar

quia illud pro,

paucis retexam. Defunctus enim est acerbissima valdeque terribili morte, sepultus Dionysii niartyris. Quo sepulto, in basilica beati tamque pestifer aer ab ejus tantus fcetor

futurum reor,

1 Recte quidem hic dies iv Septcmh, mitur, si Kalendas Januarii, aut xw Decembris t anniprincipivm facias; at Teobaudus annis In-

mox

mausoleo ut etiam longe seraotas et quamtabo inficiens auras multos leto dederit, gravissimo affecerit. Voces etiain luplures morbo
coepit egredi
,
,

carnationis passim utitur, quos t teAe Cangioad vocabidum annus, Francisub tertia reyum suorum stirpeaxxv Martii inchoare ssepe soleba<> Teobaudus morem Teobaudus forte secutus est. quodannos Christipassim Lnenim^prseterquam
carQBtionifl vocet9 subinitiumlilfritertiiMiri
,i

g-ubres

g-emitus

creberrime
filius

ululatus miserabiles exinde audiebantur. Quo comperto , Pipinus


et

S. Prudentii,

eoque reserare sarcophagum ex cujus ore mag:nitudinis patefacto, draco mirae halitus : de corpore vero
ejus

hanccelebratamait
tuVj
;1(

de Lingonensi synodo agens, ,utloquf annolM,m

jubet

bb

letifer

ille

procedebat
sit

Karoli

nichil penitus

tem

dictuiu

repertum est bb hoc auad sacrorum pervasores locorum,


:

celeberrimoVirginisintemciatie. "iopinor, Benedictini recentioris HiAtquehinc, num. 48, hunc storix Occitanicx scriplores lib. 3, ex Labbeo laudantes 8. Teobaudi locum

ipsum
v

risque qui adhuc violenter sancta detinent haireditates concedunt perditiom,.

Prudentium migrasse
Acta, die iv

e vivis, aiunt,
;
:

d-

hasredipetis

ANNOTATA.
qui tertia a morte die a Christum intelligit aerediens, triumphato diabolo, vitae ad vitam die Ecctesia, sacro Resurrectionis
,

verba vero illa Id Septembris velpro corruptis, est, pridie Nouas additamento l velcertepro recentioris alicujus quidem procul dubio lubensbuerunt quibus ego Frana que subscriberem, siannumtunc perpetuo inchoassent ct unum Martii

Novembris

m
>

queannumnumerandi modum Teobaudusubique tib. 4 retinent quod non facit nam


:
,

utcanit post nobis aditum, devicta morte, reseravit, et ccelos vi sua ascendens, die PenC dies quadraginta disseminatutecostes in Apostolos, fidem Christi
terna3,

MiraculorumS.

Prudentii

annum

Vesonttonensts

ros, misit

Spiritum Sanctum.
Graeca, ccetum quemvis
colligitur, significat
:

a Natimtate Chru F synodi, sub Ansirico celebratx, inquiens Igitur auno videtur, sic S H deducere ucpeviceaimo quarto a millesimo centesimo vulh utadeo, cx rio Vir-inis illibataa^,
:

Iw/uyc, vox

locum,in quoccetus

yel priore
,

loco

modo accepta frequenter pro ecclesia Judxorum sumitur Teobaudus vero hanc vocem ad significandumpopulum Hebraicum sub Pharaonis , de quo mox tijrannide constituturn, transtuliU
,

certum miht Teobaudus annum ewprimat. die Septembrts nonsit,sitneS Prudentiua mente defunctus. anNovembris, ex Teobaiuli
...

^rriumnum. Vide Commenturtum abbas anno Prxerat Besuensibus Stephanus m


1116
!
:

auo

S.

Prudentii reliqutx \n

mUam

hur

Nimirum Pharao, JEgypti ad Nilum rex

il-

i- -! *f est.

Zt

le, de quo Exodi cap rex novus super iEgypt quique Hebrxos, numero viribusque augeri studuit. ptos, opprimere summo molimine (Chnd Propter quod et Ueus exaltavit illum est super omne stum) et donavitilli nomen, quod

ipsa

haudo hic forsan sermo

Fxhis

capUis

S.

Prudentii f,

i.LZ
'

anno UIG

visis,

non

leve

ejusdemmar-

r^Zentumhaoetur;,

nomen. Ad Phitipp. cap. 2 ? f. 14. e Vos estis lux mundi. Matth. cap. 5 , qui S. Fuit ergo Teobaudo antiquior aliquis, f persecutus ; sed scr* gesta scriptis est
,

Prudeutii

elucubratio hoptor ilte, ac illius de S Prudentio laudatus hoc locoa Teodie ignota sunt quod si est) qux txbaudo scriptor idemsit(uti fortassis Miraculorum S.Prudentiiwnpsil
i

vagis

temporum

p><* notis, acsitonte


?

quitate, definiat

q Teobaudo

brumsecundum

A. Teobaudo.

dudum ac in A contraditionem*. Prudentii scpulturx spectat, ut nec ausim, nec velim vellem tamen, tum cere tum locum illum paulo enucleatius explicuisset,
,

ACTA, PRANSL. ET MIR. memoria gestas narranU, q Teobaudo, res sua era
versato, quo<

S.

PRUDENTII M.

CAPUT
S. Prudentii reliquice

II.

non impune ut experimenta, qui/>"s liquere ait, manus admoveri posacro ejus loculo violentas
tuisse, singillatim

debitis

medium, eaque num. testimoniis raborasset. Ceterum


adduxisset
in
,

Besuam

allatce.

apud Narbonenses hodieque S. Prudentii cultus vigeat,ac in eadem sepulturx ejus locus, qua olim,
veneratione haberipergat, necne, documentorvn, relinquo. Si riptorumque inopia inmedio varias vices vide in Commen. r Narbonensium
et seq. privrio nutii. s Obiit hic Dagobertus
!">

Al
tate

vero

10

Numiue Incarnato octingentejam deficiente quadragesimo primo


a
, ,

Geiln, Lingo-

nrnsis

Caroli Mag-ni prole sceptrigera a

exorta simul,

pus,cx Bi$pa.
m'a

'.

gravissima videlicet Ludovici

anno 715 ex Chronico Francicis Nazarianis. Moissiacensi et Annalibus Vide Comment. prsevium num. 17. totidem Mauritat Forte Septem fratres, seu ad fretum Qaditanum montes Tingitanee

Francia inter fratres filios de tiniCnroli Mag*ni filii bua regni, irenitore jam defuncto, barbarae g-entes
in
,

redicnt.

Normannorum scilicet Danorum et Brittonum cum copiosa multitudine Gallias depopulandas


,

nix

vocat, quos arcem Septensem Procopius

teste Or-

invadunt b. Fiunt itaque innumerae Christianorum, ruina urbium, oppidorum, villarum et sanctarum exustiones ecclesiarum
atrociter
strag-es

denique rapiuntur incly tas

civitat.es

de Gestis u Bsec ex Paulo Diacono, qui lib. 5 sic habet Eo tempore Longobardom,i cap. 6
1

relianis, Lpmovig-as,Burdeg:ala,

Andeg-avis, AuTolosa,Narbona c,
V,
,

B gens Sarracenorum

in

loeo
,

qui Seitem dicitur,

universam Eispaniam ex Africa ciim uxoinvaserunt. Deinde post decem annos Galribus et parvulis venientes, Aquitaniam,
transfretantes

beatotaque miserabili exitio traditur Aquitania defendente. Sed ha?c beatissimoPrudentio.su:) sibi aliis omissis, ad gaudia hactenus nunc vero
: ,

nostra accedamus. Qualiter seilicet ipsum beatissimi Martyris corpus ad nos pervenerit. Aliquantis

provinciam, quasi habitaturi

ingressi

sunt.

Saracenorum in num. seq. iisdem fere cerbis refert aitque illum anno VSo contigisse; unde anno circiter Saracenos Hispaniam occupasse necesse esverum Eispanise regnum , devicto rege set Roderico jam Saracenis cesserat anno 715. Vide Comment. pra>i" num. 17.
.

Aquitaniam adventum Teobau,


,

volumiuibus reelapsis Ecdesiae reg-um Carolo g-nante g-loriosissimo Christi longe lateque festiva per orbem pace floruerunt e. Invig-ilabant naraque sacri pastores suprasibi commissa ag-almata /"; rationales quoque

autem

temporum

pecudes, justis pro posse insi.sti-bant actionibus eodem itaque tempore, ut in Chronico g continctur, venerabilis Geylo Ling-onensis urbis pontificalem
:

Noninfrequens Sarai ensis fuisse,ut ecclesias igne ferroque diruerent docent exempla num. 19 Comment. praevii allata non tamen certum, ea temS. Prudentii prope Narbonem ecclesiam pestate fuissr combustam at dictum ibidem est.
x
, :
.

gerebat infulam h

vir

pra-clari

nea polleus
quibus

sed

illustrior

stemmatis lianimi virtutibus ,

admodum

divinis praeeminuit in rebus.

Qui

cum

y Carolus Tudites seu Martellus


,

(sic

dictus,

quod hostes instar mallei eonterere ut aiunt solius erat) anno 7;>2 aut seq in suburbio Pictar vensiplurima Saracenorum millia insignipr;iU<>
L8 fudit9 ut auctores Francici tradunt. Videnum. Comment. prsecn.
-/.

bene inoratae mentis habitu oraetiam longinqua celetioni incumberet assiduus paupere spiritu diSanctorum suffrag-ia brium tissimus praBSulum, exspectabat legcrat quippe,
inter cseteros
, ,
:

neminem per se posse salvari ideoque dilectorum Domini supplex requirebat adjumenta. Unde factum est, ut, Jesu Domino disponente, tam
,

fuelicis

via3

Ingens Saracenorum

eo praelio occisorum

minum
adiret
sita
,

auspicia pro suorum abolitione peccafamosissimi per orbem Jacobi Apostoli


,

multitudo, Francorumautempaucitasfaciunt,ut utramque ultra verum hic exaggeratam fuisse ,

in extrema limina juxta Oceani latus /.

peue

parte

telluris
I,

VI

existimem. aa Et hujus quoque prsetii, a Carolo Martello eum Saracenisiniti,ad annumpassm, 7M iidem scriplores meminerunt. Sed, Abderaman primo contra ac prselio esesum, aiunt, non hoc secundo,

Dum

igitur,

>o votis,

alacer repedaret
hi.iini) iln
1

religiosuspontifex, Aquitanicas tandem attigitoras, nec mulpost multa terrarum transmissa spatia
,

len$,S. Pniienliireliquiai

to

Teobaudus facit neque tum Abderaman, atiusve Snracenorum rex vet dux Narbonem, sed CaroTeobaudus lus ipse obsidebat, eontra ac iterum
:

cuncta cledisponentis, quadam die advespementer justeque pervenit ad villulam in strata publirascente ea l sitam ( ut prasmissum est) peneque desolapost,

Dei omnipotentis instinctu

fere dbique

rnllu

scribit.

VideComment. pra-r. num iv bb Hujus fabulae ortum,progressum,

res late petractatos habes tom. Commentario prsevio ad Vitam S. Eucherii 4 Consule etiam, si lubet, Hadriani Valesii
'

erroFebruarii in
et

in qua gloriosissimus eorpore quie.-cebat latam qui lassitudine cogente et temPrudentius poris instante densitnte, liospitium metatus est
, ,

suis apud ejusdcm Martyris eeclcsias matricularium m. Kt poterat utique vir egregius et multarum coniis ditissimus rerum largioris no-

cum

et

5.

Rerum Francicarwn lib. fc5. Nititur ea reveladistractas ditione quadam de Caroli Martelli ob
damnatiovisasque militibus suis ecelesiarum res episcopo, facta ne S. Eucherio Aurelianensi
,
,

biliorisque
in.igis

asdis

potiri

hospitio
,

nisi

ei

talis

placuisset mansio
conticinio

quae

solito

surgentis

noctis

ad

divinos
esset

decantandos

hy-

mnos domo

Domini

propinquior.

Susce-

tcmpore Pipini regis filiique Caroli Martelli rex corosed Pipinus sub annum 752 Francorum mortuo videlicet S. Eucheriojam inde natus fuit addo, ne actum agam ab anno 713. Plura non
: , ; :

ptus itaque offieiose cum suis comitibus, prout posAst sibilitas admisit, largis reficitur obsoniis. relicte rite thoris ubi pulsa fames et surrexere
,

si quis

tamenplura

desideret, scriptores consulat

quispercunctatur beatus Prsesul hospitem suum, quoque bonore finalis professiodiceretur nam
,

nis

jam

laudatos.

DIE SEXTA OCTOBRIS.

353
interventione,

nis,
is,

martyrii

scilicet,

cujus memoria in

an confessionia insigniretur contiguo ab incolis veneraba-

cita

protegeres
i

debillum
tate.

va consequente sospi-

tur oratorio.

Edituus con8ultus ait, Prudens vooitatur, Martyrii titulo cclebri famadecoratnr sequenQui primajvus adhuc Christi documenta
:

utinam sempiterno liberet Numini Lininferre civitati. Procul dubio sacerri,

,,

ma

ossa ha_c decorarentur auro vel secundi hometallo , qua_ hic carioso non circumte-

do,

Jam Juvenismeruitpalmam
Dansque polo flatum
tum.
,

fidei

monendo

guntur, sed potius deturpantur ligno. Age, tam copiosus, tantique pretii thesaurus lutulento eruatur
li.uhl

tcnet

istic

corpore straferre

loco,

urbanisque

inferatur

gazophylaoiis

Nunc

pia

vota

juvat

ad

corpus
ipse

bea-

furtum, quod Omnipotenti est probatur esse placitum, multisque mortalibus pro-

metuendum

futurum.
solet

tum;
Quippe ptti tum,
votis

favere

precan-

15

Talia

dum

dicunt

visuS

in

Martyre

fi-

evmtui co*i.io,

gunt,

Si perfecta fidcs fiagrel

ub

tore tantura.

velen Vela revolventes et noscere cuncta


M,,

ruerant huc same furores, Sed quia barbarici

mox

igitur,

quod

continet,

hic re-

^dibus
\

,ilam,

quam

prioi eversis, nostri periere cernis, credas nos destituisse

Hanc quoque basilicam


isse
L8
'"""""'

sine tunc cultore iu-

peritur, requie Discat, qui nescit, Prudentius bic domini testis fuit indiciis manifeatis.

Qui
Sed

BUb

el

hujusmodi

auditis,

reverentissimus
arcano, quoci

runt q, ea tollere disposuerunt quia Sanctum tangere paulo dubitant


.

''

vitant.

pectoris antistes profundo volvebat

postmodum, Deitate annuente, moror? Nox vit effectui. Quid multis

efficacitcr

manc,

tcrrarn so-

bene devoti, culpie forraidine moti, quod pavea- & Quid fbrmidatis? Nihil est hic,
tis.

B nta totam contexcrat umbra


tempesta.
coelestes

traduntur placido
noctl

mMcdio vero mortalia corpora somno. de more ad silentio, religiosus pontifex


consurgit laudes juxta Psalmicen sub typo Ecclesi quod ait regius surgebam ad confitendum tibi Media nocte justitia tua. n. Ingressi Domine, super judicia candulciter con autem basilicam divina mtur ab eis pei sacra ticaj deinde, dum dignusque episcopi pnuconia, vir vigilantissimus ecclesioperscrutans curiose o,

Non
j am

irascetur Martyr, quia mitishs

sturj

dudum

3iquidem

remorari

nollet

ibi-

cum

cle

iia

dem. inhumanos dimittere vnlt Aquitanos Vohiscum certe cupit ire, jubetque referre.
Mitis

religioso timore , auferunt totius corporis, adeo ut nil debeatas reliquias continuoque Hispasert-e relinqueretur arculas

16 Postposito ergo

ctoocf

etymologia

lam

retro altare

capsam, quje tandern ad ligneam pervenit sacratissimi Martyriscontinebat posita,

nica reverenter obvolut in&roiuntur crui auam diesceret, capacibus iocus isdem pene habitatione erat enim Lnfestatione humana destitutus, tam barbarioa

cariosa vetustate comsoma p, et jam pene tota lumine, qua fecile patefacta et illato putruerat; vilibus et diuima contemplatur ossa temporum consumptis pannis obvolu,

de qua

prafatus sum, quam etiam involentium, alterna digenarnm, eum sibi usurpare tale ideoque valde opportuuus ad pervasione, suo de caiN negotium. Aa1 ubi more

iam

satis

peragendum
din^ sur_.it

turnitate

Eoo

tlorigero

curru

fora

Oui

altaque protinus evocato capellano suo,

..__,
tura

* subHmissimo digne foret aorbem illuminatum _\ T_..^vU ../\l_.rl V.OO.P topaEcce tllllcandelabro. Proh dolor imponenda cunctas repelpretiosissimus, r ziou ille lapidura imperialique aptissimus diademati
i
.

leterme lucerna tam quod tam splendifiua lucis cum potius raodii angusti offunditur tenebris
,
!

a b imo'pectoris

ducens suspiria

Heu

inquit,

redux ingrediunremotis/conscensis sonipedibus, penitus accolarum ammadvertennullo tur iter tanQuffl enira in viro
te

quod factum
srravitatis,
furti
p.

fuerat.

t'

tantaque authoritatis haben


vero,
iUbet
,

su-

ut

alia

orait-

spicio

tam,

pontific.

lati

reum um-

qnam

audisse se

lens' larvas

celsaatirpe

humili diversatur in dubio, A 4 uitnm uossem beatissimo Martyri, sine remaneret urna tania nobis discedentibus, viduata
tanti

pulvere.

Sed

si

forte

gra-

mum,

sanotitatisque
latrociniuiu

raerainit, nedura virura pr*ob id late noti^non inopem^ Sed, o fel x

Ine
uncta
fale

hwto
,

per

aacu la

fruiturum

altithrona

Majeatate

Patroni.

nos vere felices


!

si

nobiscum

grat.ssmmm!
quid

sancte Martyr, hinc abire velles


yii
inii

paucula dixeVix lacrymas reprimens haec


,

rat herosj cui eapellanus

vir eruditissimus ur-

multoniin diaoimua jara post busta conplerosque, Deo in supens


J

pr.esu em Dicat aliquis nullatenu atteraptare, exempUs, sanotoa

sanctum
Sed

apmtua

banaeque

eloquenta
:

non

Mirari fans sic intulit aequissimus Arbiter recentissime pater, cur ille
satis
,

multa pro tempore hononnnequeo

oJ,

vcl

corporum suorum gratanter pati ,m salutem, suique raajorera


,

rum, qui omnia


disponit, tam cana dignum

neglecto

mensura et Virum, et ballitam exiguo, tamque araplitudine, nam, quancontineri sinat domicilio
in pondere,
praselari

numero

veu rationera ad

aiia

defeiri

loca.

Demque

pro-

[omartyrem
antinopolim

meriti

Saienam
,

Stephanum Mirea Barrum v, r, Nicolaum V, ; Mariam ab Aquensi regione


fideli

ab

Bierosol^ma

Oon,.

tum pnesentium remm


hic

colligitur

indicio

vix
,

Missa celebratur in anno. semel mansio? Hoc recondi -loriose Martyr, placet dum populis benigno non Vis fuvat angulo, absit a pio Viro hvida opitulari suffragio? Sed

Hasccine,

a Cas

forel sydereo raelius sane acceptiusque invidia ad judiciura raeum spectat quantura Reo-i placonstitutus in urbe supphoes si ^populosa

^pjssi
dMnor.
IS

SH
!

philosoi insum quoqne monasticte

to^eraTnedicmra
G
tnihi

furto

vel

m
u.

delatum legimns oras


faoinus,

tale

tanturaque patrarc

.audia

ita(l ue

beatuS P

wag =
.?<

"^Uam^mingentegandio.Aqmtann,

354
A. Tbobaodo.

ACTA, TRANSL. ET MIR.


grates referebat Majestnti divinae.

S.

PRUDBNTII M.
D
<i>i

liatn,

Tandem

vero superni

clementia

ei

Besuam
in

reduxit in

mcmoriam, quam plurimum

visceribus Cliristi

sancta complexabatur charitate, ut eam pauperem et egenam tanta ditaret opulentia. Ut autem
episeopii sui

contigit terminos,

tanta procerum,
et aetatis occur-

recidamus, hiantia supplearaus, miuus commode dicta, vel etiam vitiose, adgraormam dirigamuspr^r. Sed ne forte aliena sublegisse et alierius g*loriam in nos impudenter videamur transfundere , ipsis priscismiraculorum ejus virtutibus subsequentem libellum dicabimus, ut quid nostrum, quidve
, ,

clericorum

monachorum atque populorum mulconditionis

alterius

sit,

sagax

lector dispiciat.

titudo diversi sexus,

Explicit liber primus.

rerunt, ut conglobati coufestim per semitas pia violcntia ipsum sanctum pra\sulem remorari diufcius

ANNOTATA.
a ld est, Ludovico Pio, Caroli Magni filio, qui anno 740 evivis abiit. b Frequentes barbarorum in Gallias, eo tempore factas, irruptiones apud scriptores Francicos passim obvios descriptas invenies. c Easdem civitates a barbaris captas (si Narbonem excipias) nominatim enumerat Ermentarius abbas, scriptor eequatis, in Pncfalione ad

compellerent

videntes miracula

et

sanita-

tes,

quas beatus Martyr pie credentibus publice comferebat. Quid plura? Tandem post multas

difflcultates

cum

onere

illo

sacratissimo, copiosis

gratulabundus Besuanos subintrat penates. Susceptus vero officiosissirae peracti itineris ut tantum decebat prajsulem
Btipatua

agminibus,

accidcntia

ut assolet

fiftri

refert

Prudentiique

beatissimi g-loriosam rapinam inter alia commeobnixe ab abbate fratribusque qui morat
; ,

tantum taraque incomparabilem Tyberianis gazis thesaurum Besuensi concedit ecclesiae anno ab setcrno Verbo humanato octingentesimo octog'esimo tertio y. Nec hoc solum wrurn ctiam, ne Sancto deesset luminare interdiu et nocte, quasdam episcopii ecclesias eidem loco dedit liberrime quae nominatim exprimunipso beato antitur in rerum datarum Codice hoc idem ubique diffamante. Quantum stite autem Besuanara dilexerit ecclesiara qualiterve
exoratus
,
, ,

de Translationibus et Miraculis S. FiliberVcrba illius rieth nv.m. ,n CommniL prwcii. Notitia provinciarum et civitatum Gallix, Honorii Augusti, ut videtur, temporibus condita,
lib. 2
//.

Lugdunensi Lugdunensi SenoLemorices (Limog-es) Aquitanise BurdeniCcB lam (Bordeaux) Aquitanine II; Tolosam (Toulouse) et Narbonem Narbonensi I adscribit. Ex his Burdegala, Narbo et Tolosa civitates sunt ar-

Andegavum
terticc
;
;

Ang-ers

provinciai

Aurelianum

(Orleans)

j;

provexerit, in
deponit

eodem

libello

benevolus et studiosus

lector copiose reperiet.


ibiqxu
ilic tii

chiepiscopales reliquw episcopales. d Legendum reor Caroloraanno , ab a?ino 879 usque ad annum SSl,
,
.-

Francorum

ls Deposito erg-o Besuae gloriosissimi Martyris

OctO-

lnit.

corpore Nonas Octobris z , eodem die annuatim decernitur ketitia pro tanti exceptione Patroni

aa

Si enim olim Octaviani nec imraerito. ; triumphi exceptio festivo quotannis recolebatur gaudio, qui aniraam post letum ssevo tradidit

orco,

quanto

magis

beati

Prudentli
(si

mterna in
fieri)

superis gloria et honore

coronati, jooundissimus

quo obiit, rege Carolns enim Crassus, anno 880 imperator coronatus Ronuv a Joanne Papa, a morte tantum Carolomanni, cum Carolus Simplex, Ludovici Balbi filius, vix quinquennis esset, a Francis fuit evocatus. Carolus vero Simplex Franciee rex coronatus est anno 893. Ex Labbeo in Chronologia Technica adannos supradictos. e Non tam pacata fuisse ea tempora, ac Teo-

ad nos adventus perenni


cipari dcberet
celebritati
?

posset

man-

Notandura vero, quod plerique arbitrantur, beatissimi corpus Prudenab Aquitania detii non a venerabili Geylone latura sed ab ipsis Aquitanicis ob metum Satranscenracenorum, ab Hispaniarum partibus so Pyreneo, in Gallias saepius irrumpentium allatum Divioni bb propter firmissimam loci munitionem; sicuti corpus egregii doctoris llilarii cc et beatae Badegundis b Pictavensibus aliaque perplura Sanctorum pigmora ab aliis pro,
, ,

baudus his verbis insinuat,temporum horum Fastos legenti manifestum erit. \yy.'/yx Grsece simidacrum statuamve snepe significat hic autem sumitur pro dioecesanorum multitudine seu grege episcopi curse coinmis.

so.

,1,1

vinciis dd.
.

tettc Agi hni


,/ui fuil
i

19
i

Quod

profecto non
ii]-i

immerito ut verisimile
meraoriae

g Besuense Chronicum jam ssepe citatum Teobaudus intelligit, auctore Joanne monacho Besuensi, qui sub Stephano abbate Besuensi fuit, de F quo num. 49 Comment. h Isaaco Lingonensi episcopo successit sub annum. B80. Ex Chroaico Besuensiapud Acherium Vide etiam num. 21 ssepe taudatum pag. 518.
Commcni
i
.

pi o

posset,

vei
,

Agrimus,
,

prsevii.

imit

praesul
ec

Lingonensium

successor ejus
:

dam suo
inquit,
n

dixisset privilegio ee

quoAd multorum,
in
,

Comicis cujusdam, Geilonis pariter dicti, filium vocat Fatco in Chronico Trenorciensi apud

constat pervenisse notitiam


,

qualiter

Petrwn Jueninum
norciensis pag.
18.

in

monumentis
in

Historite Tre-

Geylo, piae recordationis episcopus


noster, S.
in

praedecessor
,

Prudentium ab Aquitania transferens nostrum episcopium Ling^onense detuli., et in Besua mona iaudem et g-loriara no" minis Dei soleinniter collocavit Ex quo liquido perpcndi potest, ab oris Aquitanicis pon"
ii

Nimirum CompostclUv

GulUecia,

quam

Oceanus Atlanticus altuit. 1 Iri est, in viapublica.

m Infra redituus dicitur.


n Psalm. li\ ad confitendum
tuse,
-- Grxcis cst, qui Latinis inspector, o obser\at-r, explorator, seu, ut etiam Teobaudi vocabulo utar, perscTutator.
'

y.

62

Media nocte surg-ebam

tificem saepefatum, nostrum illustrissimum


,

detu-

tibi

super judicia justificationis

lisse Martyrem et Besuensi oontribuisse coenobio. Quantis autem quibusve ibidem, in basilica videlioet beatorum Aj^ostolorum Petri et Pauli virtutura coruscavcrit radiis, a nescio quod oo,

sli.itum ff satis plano expeditura sermone, celequaj etiam virtutum insil.ri effertur memoria gmia in hoc Opere nostro dignum duximus in,

p Jri est,

corpus.

serere

ut

vetera

novis

copulantes

superflua

Gcilo una cum corpore schedulam aut inscriptionem, quae S PrudentB nomen et martyrium testaretur, invenisse.

Hinc videtur

rDe

DIE SEXTA OCTOBRTS.


Stephani reliquiis, Uierosolymis Constanlinopolim (absque furto tamen) allatis, Marcellinus ail (n Chronico ad annv m I89i Eudor

De

8.

y Hinc Castellanum, qui anno 8^5


tium, qui 8S7
/.

et

Tillemon- A Tr

S.

Prndentii corpus

Besuam delatum

cia

nxnr Theodosii principis

ab

Hierosolymis

scribunt, corriges. Td est, vi i Octobris

perpcram igitur signat

urbem regiam remeavit, beatissimi Stephani, primi martyris, reliquias (manum scilicet, ut aiunt)
quae in basilica
S.

hic Castellanus iv Septembris, xx vero Octobris Gualtherotus. Vide num. 23 Comment. prxvii.

Laurentii

positaj

venerantur,

secum deferens. Et Theodorus lector apud Henricum Valcsium pag. 568 Eo (Theodosio Juni:

aa Recentiores tamen, die vi Octob?ns S. Prudcntium coli, scribunt. Vide num. 4 Comment.
prasvii.

SS. ore) regnante, depositaB sunt reliquiaj S Lauphani, Laurentii et Hagnes in martyrio

Ste-

bb Burgundia? primaria civitas


cc

est.

prima mensis Septembns. Et usque eodem die celebratur illic eorum memoria hodiernum diem. At non huc fortasse respexit ad
rentii,

die vicesima

De S. Hilario, Pictaviensi episcopo, actum est ad diem xiii Januarii, et tom. vn Maii a pag. 504 verum nihil ibi alibive inveni de translatis
:

Teobaudus sed fabulam illam,qu;r apud Surium Augusti qmque S. Stephanicorcstad diem pusjamindea Constantini Magni tempore Convistantinopolim allatwn dicitur per Julianam
;

duam, quie

juxta S. Stephani corpus et auferre se rata, in simili tumulo sepulti, corpus Stephani corpus Constanhnoponon hujus, sed S. Marcellino et lim detulerit sed fabula heec cx
viri sui,
;

Divionem ejus reliquiis. dd De S. Radegunde regina pariter actum est mensis Augusti ad diem in Opere nostro tom. viii ubi in Commentario ad illius Acta prcwio um num. 85 S. Radegundis corpus usqio rombustum Christi 1562, quo Qalvinistaru

nonita dicitui fuit, Pictavii conservatum fuisse quin subinde alibi delituerit, ut in Quintamen, tiniacensi non procul Pictavio Bcncdietinomim

Theodoro Lectore satis refellitur. gnaturea S. Nicolai Translatioin Martydiem iv Maii his verbis BaB rologio Romano ad episcoin Apulia translatio S. Nicolai, rii quoque Sigebertus qua pi ex Myra, civitate Lyciae, de
:

monasterio ob crebras subitasque Normannorum irruptiones aliquando delituit. Ita fieri etiam potuit, ut, quod Tcobaudus ait, fuerit aliquando B
ob imminentium barbarorum metum Divionem delatum. Triplcx ejus translatio signatur, una apudSaussayum addiem Kxvra Februarii; alteFebruarii; in Florario nostro Ms, ad diem xi

apud Mireeum ad annum

1087 hsec scribit

.-

ln

auferre corpus\san[talia Venetianis meditantibus desolata, Nicolai a Myiea Lyci, a Turois cti numero cives, praeoccupaverunt eos Varenses venientcs a iv moxlvh, et ab Antiochia Myream
sibi ostennachis, tnntum ibi inventis, extorserunt qua eflraota, ossa Sancti Sancti di tumbam integro numero extraxeOlei liquore natantia cum g-loria attuleruut runt, et Varim (Barium) translatio anno dccxlv a depoFacta est ha?c

ra

tertia

ad xxiv Octobris
factx sint

in eodem.

et quo dictum Florarium non edicit. hauee Agrimi Chartam, unde ha c Teobaudus Chronico Besuensi num. sit, integram habes ex Agrimusinldnrietseq. Comment.prxvii.Sedit cathedra saltem ab anno SS9,wt ex eadem gonensi

tempore,

Verum quo binxhae translatmies,

sitione

Translationis sancti Nicolai. Historiam c.rJoannearchidiacono Barensi, qui illam hujus exphcatam hasub annum 1088 scripsit, latius
bes
S

annum Charta conficitur,monachus mortuussub monasterio. 910 in S. Benigni Tcobaudum monachum Besuensem Hinc
ff
,

fuisse,

colliges,
S.

uti

et

auctor*

apud Surium ad diem


(Vezelay)

ix

Maii pag. 116

et

Miraculoriun

Vnulentii,

quiproxime sequitur.
secuntranscripsisse

Tvefceliacum

Burgundise

oppidum

gg Ex his colligo, dumMiraculorum S.Prudentii non

Teobaudum librum

[ugustodunensi: eondidit ilbrsanest ti monasterium seculo nono Gerardus ctimonialium eversum et a Gecomes scd brevi a Saracenis instauratum monachi Bcnedictini incolu-

verbis; sed qunedam tn ipsis auctoris sui ubique supplesse, etst non adilto mutavisse, rescidisse, dicat, se dtcto h; licet paulo infra

modum multa

rardo
ere

Hujus
S.
:

loci

monachum

Badilonem

dt-

ctum

Marix Magdalenx

reliquias eo detuhs-

se

aiunt sed unde acceptas ? Id v Juln Vezeliacenseslatuisse, ait Sollerius tom. eam apud illos pag. 12; sed seculo duodecimo Teobaudus sequiinvaluisse opinionem, quam Provincia, S. Marix Magdalenx ex tur corjnts ad suum\ccenourbe imo ex ipsa Aqiu-esextiensi

ipsosynonarhus

Prudentii secundo ejusdem bro Miraculorum S. nt virtutes seu miracula ass> Martyris ea U Rem\declarabunt olim scriptae sunt. S. Prudenti, ex qucv in librum 2 Miraculorum a sexcentis aut septinge.ihs Ms Divionensi, quod censuit, infra annotaannis exaratum Chiffletius buntur.
t

1'

bium dclatum

fuisse,

furtim nempe a Badilone

Ll B

ER

II-

S. Manze Magsurreptum. Contra Provinciales remansisse, corpus penes se et fuisse, et daleniv ut verosxmxtlimx contendunt; quorum sententix quidquid in contranum va-

CAPUT
Depositis

I.

Sollcrius subscribit, lubet, illlius rii scripserint. Consule,si


>

Commen,

ubi hanc tarmm in Vitam S. Marix Magdalenx *'^ XIV multts est percontroversiam^ >* u
secutus.

ipsos ea de re inter Benedicttnos Translationis hujus Us est non exigua utut sit, monaHistoriam, auctore Adalberto Floriacensi notisque illustravit Henschenius tom.

Besuw S. Prudentii reliquiis, illius invocavaria ibi miracula ad


tionem eduntur.
sacra-

Verum

et

cho, edidit

ZMartiiapag.SM.
batur. Octobris

nonnullis, sed mate, putax licitum id olim a

X^ecursis

in

priore

volumine,

qualiter

Dtissimus martyr rmdentins,

host>bu

W-

Tomus

III.

350
A. ANOIfTHO
S.

A( TA,

TltANS. ET MIR.

S.

PRUDENTIt M.
Contigit autem,
\

ctis

Pnul, nftlM

rum
ti ^

polioam conscenderif aulam a, delatus ad ora or<ji,


laresj
in

quoqnc
,

.-.-

set.

ut,

paralyi
.

subierit
tanut,

secundo

ouno,

quibus
>rit

Besuanos quan-

gestatoria

basilicaa

rum
tyr

deferretur, qua

aliorum manibus Leotica n beatorum Apostolobilis Prudentius]

anuifi
11

r|i

virtutibus,

miraculis

ut olim soripti postulare vid

jnare rationis ordo im


tur

Officio,

omnes
,

eoolesia

publicabatur. egr
sui

Cumque,

peraoto

ur, nullusque
poti

adesset

qui jui

adprimum
iet
,,,

corpus reverentissimum
,,

authorem. Igitur dum ipsum adbuc eminus a monaLeferebatur Beq


,

ret, remansit sicque faotum


solitudinia
e1

ibidem
e
f,

egroto tribuerivatus;

,it

monachi advenientes eum,


causa

debilitatis

mgemiscentem

aumeria populorum quidam, Johannes nomine

vallatum oatervis
,

reperissent.
cti,

qui
opili
ei

quondam
in-

Quoc ca adstantes, miseratione duimmo magis divino instinotu, eo, quo fuerat
Bancto Prudentio
i

monachopum procurando
officio,

ovilia,
iv

Lectulo deportatus, imponentes,

asello

occurrit

obinfe-

obtulere
tione
vires

curandum

qui

pro

tnnis

pristini

liticam

inciderat gritudinem,
riorib,

adeo ut,
prostratus

membris
,

oum Lacrymis Dou recepit, omnium membrorum


fusa,
et
,

itus,

solutionem
,

nonnisi alieno vaderet admi-

promeruitj
ranl

petito

oj
ris

moxque humi

beati

Marty-

eorum qui baculo pedibus rectus stetit


,
.

invooando auxilium, tibiarum quidem extensione potitus est, ita ut aliorum sublevatus adjutorio erigeretur, denegato sibi adhuc
luotuose

omnibus,
bus.

ut par erat,

laudes

Domino
t

Vulfrada
adiit

quaedam
velut

a,

scentula
ques,
Libet

oculorum

o,

caligii

commcandi dam minus


ubi B

officio.

[n

quo

uti

oto

,
,

quid-

dum

praelibatum

locum

quo-

rectas fidei

creditur habuisse

dum,
At
et

imperfi

ex

quod voluit,

es

toto

impetrare non

potuit.
Petri

parte

illuminata

recessit.

templum

sanctorum

Apostolorum

um corpus ingressum
anu

est,

quaedam plebeia, nomine Christina, undecim annis contractionis laborabat incommodo, interventu B. Prudentii, cujus incessanter eundi reparato officio implorabat suffragia quo suis jara viribus loculum non alienis beatus Martyr ferebatur, gaudens subsecuta
,
,

qua3

evergente ourriculo, pu r nomen est Plexo h, utriusque subierat scilicet et loquendi,

Dicrum aliquorum quidam de villa, cui


officii,

audiendi
qui,
at-

infensamj
et

dum

limina SS.
ita

Apostolorum Petri

Pauli

tigisset,

queretur.

audiret et locuratus est, ui vevo, super mirifici operis spenlo grati lum gaudio remeavit
ftlater

ad sua.
23

est d.
''

Flaverta,

Lingonicae

urbis

indigena,

enervatwim,

m,

21

Postquam

autem

in ecclesia Apostolorum

moi bum letha


i,

laudii a
i

libru ni.

hit a

gram

tollit,

Jositum est, Martina quaedam infantula octennis, ab alvo matern ate damnata, dum a parentibus illo fuisset deportata, quo sacer quiescebat Martyr, divina in se operante virtute, subito lucernarum
Petri et

Pauli sanoti Martyris corpus

deoenni aatatis virore florescens, sexto mense ., redditi ferme ex) capula cum brachio et raauu lta /ieo/j fuerat enervata, ut nec quidem ea movere, nec uberat, contingere aliquid possetj haec dum biduo, quod r" Besuense Martini prascedebat festivitatem , S.

...

alia-

rntilos

coepit

intueri fulgores;
est
,

et

ut

nativus

coenobium attigisset, ipsius vigilia memorati S. Martini h, dum media nocte in eoclesia quiesceret
ubi
san(

infantibus tur,
lebat

mos

quo

sibi

propius exhiberen-

Prudentii

revercntissima

gleba

quo vatempus effluxerat, et femina quaedam, nomine Osanna adducitur, quae ita dirae valetudinis angore fatigabatur, quippe membris omnibus segritudinis
veluti pulcberrimae res et insolitae,

competenti frequentabatur honore, ipso mediae noctis articulo

modo,

coepit

deprecari.

Processu

tegrata est,
villae

l,

omui levata dolore, sanitati redinWandaldrudis quoque Adchiacensis octo quidem aetatis annos caecitatis
,

vero tres et
die veniens,

novem
quo
et

men.-es expleverat

quae ipso

'

Mt

'

aali

pondere
Clavigeri

pressis

et
:

.11

levissimos horresceret tactus

quae,

hominum etiam dum limina

superius

ourata,

Matutinovi-

rum

solemnitate peracta,
recepit.

gratia medendi in do,

Doctorisque egregii tetigisset omni propulsato dolore pristinam promeruit sospitatem. Wichildis etiam nonagenaria, ut puta-

almi

mo
sum

orationis SLans atque orationi incurabens

Soror

tamen
,

ejus imparis aetatis et

ipsa diu

cum

esset cseca

aliquantulum luminis

batur, quae
perdiderat.
aetate
,

usum
tam

pariter videndi atque incedendi

aegritudine

quam

provectiori

amrainiculo devecta, fuisset sacratissimo corpori [admota,] illico diu negatum recepit visum, et , gressibus rigido angore solutis, suis jam gavisa est vadere plantis. Nec dissimili privilegio pollet, quod Raynildis
dcfi.-ssa,

dum suorum

promeruit, clare tamen videre non poterat. Warneldis etiam de Mentusca m, jam duodennis nativo lumine frustrata fuerat; haec ad ppaefatam contendens solemnitatera , ut debilium est consuetudinis

Solumgiaci ruris e annorum ferme xxv jam longo 83vo siuistri brachii chiragricum incurrebat

atque e vestigio candelam obtulit omnesque ad laudes perclare lumen promcruit, solvendas Creatori perspicue incitavit. Ermenutpote decem et ^ octo anbertus pleiiae indolis
,

norum
llic,

Beriae incola villae


,

immundo
,

spiritu
o.

morbum,
casteris

ita

ut

manus

sibi

pollice infixo;

et

arreptus
fortiter

illius

acriter

vexabatur instinctu

digitis superpositis
;

pectori adhaereret, et

dum

a parentibus plaustro vectus


,

lorisque

modo divelli posset huic divini medicaminis mox virtus adfuit, et dum, fusa oratione,
nullo

adstrictus

Ecclesias
,

lorum Petri
Prudentius
ctis
,

et Pauli

in

principum Apostoqua sanctus quiescebat


,

limen

oratorii,

quo sanctus quiescebat Prudentius,

praesentaretur
,

suffrajrantibus

sau-

fuisset egressa, pristnue reddita sanitati, adstantes grates reddere Conditori incitavit.
ijrettum eon
-

Apostolis
,

immo

beato

niente

immundi
,

spiritus

Prudentio intervecaruit foeditate. Et

annorum decem
octo, vilke habitator
,

et

qu vocatur Solumgiacus
Prudentii virtutem exper-

quia ingrati hospitis diro horrore obtritus fuerat, diutino tamen laboravit inlicet sanae mentis

IIIUW
(oTuoIani,

f, praesentissimam
tus est
:

S.

commodo.
24
villa

undique membra subteriora ut ita sibi contractionis vendicaverat morbus * loco movere nedum incedere posjft.JMpfenM.non eo
r

nam

illius

hio,

noraine Winebaldus ex Alius quoque Burbureno p , eodem fatigabatur stimulo dum eidem basilicffi sistitur humi prostra,
; ,

perm it,

DIE SEXTA OCTOBRIS.


a

357

atque integerrimffl restitutus est sanitati. Quiudara eti.im femina partium sancti Sequani q, ut Lpsa fatebatur, octo annotus.

orationera fadit,

indicem. Sine, inquiens, puer, tangere

me

<

cem,

ecessit, el
i

ere
,

rum

expletione ita
,

nen
natibus
ad

ontractionem inhaerercnt
:

currcrat
esoebal

ut

calcanei

bfiBC

plaustro superposita

looum, quo sanctus qui-

viditeandem velul umbra paulatim diiucescente hio cmpit ex oculis ejus pendere crua m cum glaucomate egredi raedium autem lignum idem vir sustui i

Prudentiue, devehi <oepit: sedantequam propinquaret , obtentu almi man> Prudentii mirura in modum ita ourata est, ut,
coenobio
relicto

lit,

et

loc
,

it
;li>
;

inae monasterium

pergeus
D

templi
.

paulatim

attigit,

cx

u i,

[gitur fama boni odo-

vehiculo
Hia
ita

deret plantis.

rite

pi

quaedam
ntibus

grante
ita

loca,
,

non
,

sed etiam longe reraota multis evolutis diebus,


tri-

mina

nonnn curva manebat, ut sursum


,

quaa

annis,

omnino ne-

qul (ut ipse referebat ) ex quo auditu fuerat vi spleverat,


le

quiret

prropediente

infirmitate,

immo
bus,
petulil

in-

lat
ai

ad monasterium deferri postused ejus neoessitudini abnaentibus ounctis,


,

mirum

in

modum
die,

auditu recepto, gi
incho,

Deo.
ro

quomodo
sa

illo

deven

ispeita

11

jam mense Junlo


puella

opi

m iuam

rato sopore

depre
,

sed

mox

ante

idem

coenobium adventavit
caaca,

no-

petenlibut

ido, morbo levata est ut proprii cajteros male denegantibus pudorem incuteret .iem ad Deo gratias referendum secum super jam bi beneficio invitaret. Infans, longo Uuc cura matempore audiendi di
,

mine

Glisraodis de Areo-fracto
gratia nonnullis

y super
quee,

littu

ba3 z fluvii, quadriennio

dum

perandi

sustinuisset diebus,

ex

more

et ipsa,

monasterium cgredientibus fem aliorum manibus deduota, parit


,lnm
,

tre

sed, opitulante sanc devenit asse ouratus est. Juvenis etiam quidam
:

,
1-

ex
,

caeteris

suam

itibus

r ruris, cognomento Ermembaldus annorum, ab ineunte tal

viginti lerme
lus
,

Sancto-

rum
modo rdatif

patrocinia

expetiit,

et

integre sanatus rc-

sola extra portani remansisset viam quav ne eleemosynam rogitandi, paupercula dam infantula illuc deveniente , our ibi sola moraretur, ab ea stipula est, quaa dum retuf,

se ductoris axilio egere

illa,
,

data

ei

ma-

cessit.

prafatomoj>5 Beriensis villae s puer quidam qui ab ipsis cunabulis manasterio delatns est cubito quoque et scabrachio dcxtro
,

et, dum in nu, aute fores ecclesise reduxit dilucescentiticu parumper remoraretur, veluti

nu cum
pula
rentur.

bus tenebris, modicum

ita

riduatus

fucrat
P
,

Die autem
utpote

selebrantibus

prfiemortua vides, fratribus ex moccepit mag-nis insistere


ut

mox

ruit.

vocibus

divellentib

ab

invicem

oratorium Puerulus quoque pridie ante Viriaco aa praedio a parentibus amdeBaptistas ilie*ad joannis
,

ingressa,

lumen et promenomine Wlfranus , * de


ccepit intueri
,

olare

videre

Ms. D anno oatiu


'

ini

el infra,

membris,et. illico reformatus est sanitati. quodqui* pretium est illud etiam litteris all gare,

Oper

dam, nomine Bsemegaudus, ex jam quin l, ina


agens annum
,

villa,

quas vocatur
&tia
>
,

lt; ut decennio olaudus d locum emigraret. Ls ante Quadragesimam jam dictum coenobium petiit , ibique

loqucndi amitus est, qui rudis adbuousum easdem contractas serat e1 manibufl tremens, Apohic stans aute altare Principis sanctissimum almi Prudeutn corulorum, (iuo invicem pus quiegcebat, colUdentibus se ad
i

A/
ille

abetl

iuculode loco ad

rilibus
tati.

membris, plenissim

restitutus esl
..
,

sanctum Paschaspe recuperanda est eodem die divinam in se virtutem expertus officium, prout tempus dictaverat, sacrum C nam ut pietate exactum est, rigida diu membra divina
,

salutia sustinens,

cognomento UelBjdam etiam feraina nnorum quadraginta , Dominico


,

Decollationem

sancti

Joannis BaptistaB
tribus

Besuense
cscir:
B

ccenobium
rmis,

adiitj
et

hflBC,

anms
nullo
per-

ita ut, obormedicata, coepere paulatim extendi, inclamaret. Quo magnis vocibus tis laorymis,
g-uis

capitis
esl

superciliorum inoised a

a medicis valde

^exata,

ex

more

pulsatis

utriusque

sexus non minima multitudo gratias cum lacrymis coepit agere *. Eeferendum etiara, quod cun* SUpjil' infantula quasdam, non ft!jSfv.Deo. (Jtis perspicuum fuit -men partium Chohone u ex vill Adisindis,
> I

cur ata: quae adhuc in ubi olaudum et caBOum savenisset ad crucera memoravimus, a ductore affatur 3U pra
,

itmerc posita,

oum

KM
rat
)

nuv
velul

i>b:

at

illa

mentum manu sursum


,

66

est Sauste, diutino ca


pia

sopita,

tertia

poteenim aUter caalum respicere cosmt parum* ncbula desciscente


aspicere.

tf|
i,

/Im

medium Pascha ad scepedictuin et rium plebeia cum multitudine venit


ante
,

oratoinolita

pervexillum crucis
dore
et

Den.ummm.osu.

liscente

bouitate Dei quarta feria subsequenti, quo caDatori ruerat, lumen accepit, omnibus superno qui a seeulo operatur miragratias referentibus
,

tremebundi suffusa, m destinatumpervenit,quoutriusque


contenderal
duni
et

sexus
ibus,

nultitudo

qmbus |fnsine

Missarum
^at, aon

bilia.

umen

quod
U msit,

muli

iidum
-

nondbth

&6 Creberrima sancti martyris

Prudentii

fama

aSate
;:,,
,!,,
.,

ammiratione

Sed quid per

undecumque ad
pulos,

su

itionem consciverat po-

sset
rt

qua comperta, viv quidam, nomine ErmeFluriaaaldus, Magnimontensis accola, de villa esset cascus, sed imposterum a Deo co x, dum curandus, die Ascensionis Domini jam w
ad monasterium coutendit. Cumque venissi locum, quo secunda crux in via scilioet posita Prubeati erat, ubi claudus pcr iuterveutum a regente gressus suos curari meruerat tii ammonetur, ibi adesse crucem, olim patrata
,

quippe

antequam curand

dum
re de-

Lramdaret,
domui
diebus
,

.Uo
posl

Qit .
e

et,

Sed dum non multis


dezter

pot.ta sa-

eyer-

Sfbus

dolore gravatus,

coepit

ooulus ejus tumescere


intempi
ei

In

atqi

^U,
1

dum

* V**

KMH. uH,v,ur, sanctus

martyr Prudentius per

C5S
\

ACTA, TRAXSL. ET BUB,

S.

PRUDENTLI M.

\>oMMO.

cutiens, dixit:

ram

status tui,
,

Surge et eandelam ad mensuquo ego jaceo, citissime deferj sanitatiquc reddita est, et candesanctO Viro sumnia vclocitate

D h Nechunc reperi. Campaniae Burgundixque i Urbs est Galliee in


confiniis, Gallice Langres.

suirexit mulicr
i

am

sibi

iudictam

k Sic recte: male habetMs. nostrwm Divionense: memorati martyris pro memorati Martini.
villam frustra queesivi. In Chrouico Besueasi pag. 662 M"entusca sitalegitur in territorio Attoarensium ( in quo et
1

obtulit.
prodigion
confsrt.

cc

nomine Agnalays ex Floriacensis Comitatu Portuensi cc villas autem de eo amplius ladum sinistri brachii anuo uno medicorum redboraret iucommodo et a nullo per visum uxori ejus reveladeretur incolumis secum deest, ut candelas Ldem vir suus
29 Vir etiam

quidam
,

Hancquoque

Besua

est

)juxta Ararim, Qallicelu Saone.


(la Tilic
)

n Vicus juxta fluvium Tillam

prope

.tum

fereus,

saucto
,

cumque
latioue

mane

Prudentio devotus offerret jam iacto ab uxore super rcvese


,
i

magno studio compellaretur, morbi valetudine pra?.paravit. Et quia prte nimia eas fercndas poripse ferrc non potuit, statim ut integram promeruit mirabile dictu dedit
titori
!
,

Ms. Diviouois,, hic a 'Teobaudo omissa, salva tamen reisubstantia. Xcmirum hsea Qui non modo hominum verum
in
,

Besuam. oSequuntur pauca

sicut etiam porcorum gwideret dictum est, quia niger, hispidus, per qucmdam porcinum invasit horreus, permittente Domino
"

sanitatem.

Nec abs

re videtur illud
,

etiam
hi

huic
eren-

Operi , dd villa filium tur, mulier quajdain de Blaviaco nomine duodecim manibtis gestans aunorum monasterium detulit: hic ad Germinium ee
, ,

inserere

quod

antequam

gregem. p Vicus, ut opinor, prope Besuam, Gallice


ctus Bourberain. q Gallice S. Scine vel Seyne
:

di-

ir

quadrienno paralysi dissolutus velul lapis rigidus cxistebat ita ut tempore edendi et bibendi, aut potum 3 resupinato eo, matcr ori ejus cibum infunderet, tamquam cocleari in vas fundens monasterio deliquorem. llic, ut praediximus opitulautidemoratus aliquaudiu lbi vectus qui asse curatus est; et bus Sanctis ff, ex decedentibus diebus omuium memmultis jam brorum caruerat officio, pedibus propriis hilarirepedavit ad ter, populi subsequente caterva, suam
,

non unus hujus regionibus occurrit :proaHnominis mcus illis in mus Besucc, quique hic videtur intelligi, est vicus S. Sequani juxta Vincennam, Gallice S. Seyne
S. Seyne en Bache ultra sur Ving-enne. Alius Ararim; tertius, S. Seync sur Ignon. Primo pra3,

tereavicinusest viculus Tour de S. Seyne. pago Divionensi ait Scripton r Villa in editor Bouquetus tom. vn Rerum GaW
,

domum.

ANNOTATA.
a PhrasibuS poeticis non raro Teobaudus delequam hic policam aulam vocat, aclum sed hxc, si qiuv occurrent deinccps quia illi est
;
,

Indice Geographico, ubi scribitur, Lentiniaous Ms. Divionense habet Lentilliaci ruris forte est Lantcnais apud Guilielmum de VIslc. s Vide supra lit. n. nisi sit Courchamp t Ilanc nusquam inveni Vingenna fluvio. supra Besuam non procul u Guitielmus de Vlsle in Tabula Geographicse partis Meridionalis Campanix vicum Cohons non
:

procul civitate Lingonensij hanc inter

et

Mon-

ctatur:

tem Salionis collocat ; huno codea; beneficiot supra citatus Cohonet vocat, et in decanatu Mogii
collocat: nec alium hic intelligi reor. x Eloriacum opinor, quod in decanatu S. Se-

minoris momenti sunt negligam. b S. Prudentii miracida hoc libro comprehenMs. nostro Diviosa, cumpassim congruant cum supra ad litt. gg et in Comment.prsenensi, de quo vionum. 9, fideliterque passim a Teobaudo dedarenecesse scripta sint, illud separatim typis non judicavi. Siquid tamen iltud inter et Teobau,

quani Codex supra laudatus pag. G7 collocat situm est in finibus territorii Divionensis non nec hinc longe procul fluvio Oseara ( TOuche distat wcus Memont, Maguimontensisa Teobaudo
:

dictus.

dwu

sit

discriminis, lectorem non celabo.

yLocum hunc nusquam reperi.


zAlbasew Albula in Burgundia oritur Gal- y Campaniam permeat, auctusque alitice Aube quot fluviis dein in Sequanam se exonerat.
,

oPrimumigiturhoc miraculum contigit anno C 8S3 mense Octobri, vi vel vn die, adjunctis d Utrumque miraculum cum iisdem Divionense memorat sed ordine inverso Ms. Teobaudus secutus est ordinem quo utrumque
;
: ,

aa
sis

An Cirey vicus,

in Aussoniensis et Divionen-

contigit

Ms. Divionense prastereautriquemiraquod et alibi non culo versus paucos subjicif sed cum nihil peculiare de licet raro observare
:
,

prxfecturarum confiniis situs ? divinis publicata bb Addit Ms. Divionense


:

virtutibus.

S.

Prudentio referant, indictos prseteribo.

um dioscesis e Codex seu Catalogus beneftcioi Lingonensis, anno 162G Pansiis cditus,pag.xi refert inter beSolang-eyum ( Gallice Solangey Tomodorensis (Tonnerneficia curatae decanatus Selong-ey re): at pag. 74 Selongreyum ( Gallice decanatu Granceii, hic, ut opinor, memorain
)

pagus Pertensis (le Pertois GalluB tractus ad Matronam, hic significatur. qui Tlagny dd An Blaviacum idem forte vicus Guilielmum de Vlsle ? wope Besuam apud Divionensi. ee Germundus dicitur in Ms. et puero Besuenses ff Verosimile est a matre
cc Forte
)

patronos
fuisse.

hosque inter

S.

Prudentium, invocatos

tum

vicus est ad fluvium

(la

Venelle)

haudpro-

cul Besua,proutnotatur tum in

Tabulageographi-

capartis Septemtrionalis ducatus Burgundice,tum inTabidapartisMeridionalis Campaniceper Guilielmum de 1'Isle. locus, de quo proxime egi. f Idem videtur non reperi reor interim ad cr Locum hunc Vingeune, qui non procul Besuie fluvium ( la fuisse. fluit, situm
: , )

<2D

CAPUT

DIB SEXTA OCTOBRIS. rum Apostolorum

359
Petri et

Pauli, nec non

et S.
:

Pru- a

&oim.o

CAPUT
TJIterior ULier LUi

II.

cumque coepit loqui dentii sedulo invocans, libere ex deferri postularct, et quidani ei se aute altare
uno
latcre

levamen praberet,

illico
,

miraculorum iiui ULiiivi i*.

Besuce patrar

etetit,

cumqU c

tOrum enanatio.
/

atquc ad aita* lacced. .. surrexisaet, curatus recessit illo etiam fo> dissimo odore purgatur, quo hactenus graviter
;

reotus pedibua orationi im-ubuit,

umdem
,

-pivenis

,i

moniaoui,

Jdo

P-'--

mA*m zj>^^
i.iPTrprtus
;:,;,
t

omuium

immun-

offeudebat olfacti

S2 Nec

solum

in

hominilms
^rtus

verum etiam

BautMct,

paraiylicvM,in-

CUlVHK, CXCU.

ceretur, acrroa cum .n>erro ff aretur responderet,

:; W**"*" t TLxn^
quomodo
haberct? et
I
i ,

mauua

terr.m.s vma aiiare deportave. u " v altare ucpu^" v,-' unt

et on et Utt ao cons tun .


'

a*vri S

Ue

ut subaequenter pateacet. lemnitate SS. Petri et Paoli, apoeb


ccll, D ,,,tibs Besun

Nam m sc
I

""*

^
^,
age[ue co-

^.^ paUlmU)
ubi do

.tri-

l[wA lcc(um
,

et _pro_eo , * i? iterum sciscitautes , quid afferet? buerunt. Tunc cirab hostibus, eosque procul dixit, se dimissum orationi diutius mstantiLUia iterum curastare
.

^.

^^,.

cooperuerut, uec non et


corpoti9( ,,,,,

an-

,,,, t.bub-, ad

bus

cum

interrogaretuf,
se

si

aliquid

cerei jugi pedes Sancti posit , dt*, improvise ccntexerat. Siqmdem servantur ecolesim, luminaribus de tuus
i

J*^
B

ret? intulit,
videre, ct
T>

eosdem malignos incolumcm permanere,


ad sua proo

spmtus nou
vultu et redie
Pt

oandelas siam distributis, duas acceusas

ceri

aJ

,,,,]

nrti loeatie,

iufixerat,

qui

we

ram
ctis
Utt dam

alacri fratribus ct multitudine

pedibUfl

lem

parte nomine Monngus, ex sauats, rediit. Vir etiam, Diviouensi, annorum oirciter ut latcbatur,

pueruius dis,,lt nepuerulus dissolutionem p F -, -i A~A~* na oct ;; prmmortuus .h.d m deductus est

ad i- - mire g *
tuus,

qui-

lectuli Sanot. cereorum lumina diffuuderent, et ndiredderent aptiora. S oircumstantia


alia

intentua,

autem

duobus Nocturais exactifl, d prima Lectio legeretur, ut jam cturni


asdituufl

psrtem

palffi,

JNoNo .
di

DWro

quadraginta infirmitate ourvatus,

illio

tnduo P ro
neo-

sua recuperatione opperiens,

dum

redoret,

dum

oosolutus.suprem es terr.tor.o nomine Agel.a ^nus prasterea, cide villn Hysohioma a, urbis,
,

curvitatM morduobus milliariis eompletis, reddidit Cond. toru I

almithuribulo, altari ctiam lectum S. Prudentn cirque Pauli visitato, quod 01 cumiret. Prospeoto igitur, licm * cerei nimium vicina ad ncc pallium amovit , uec errore deceptus

cum

forte

caudelam
33
dimidii

Lingonla. deven.re c.p.ens, tatoluebat n.lensam, quae eo duoeretnr per vaUem. tm sedens equo a fi.io

monaster.u.u a parte Aqu.lonar., nurn respieit conve^ Besuensem fluvium adeas Ltequam ; n ts po,.tu qo ad domum Apostolorum, ct noxm Prudentius , elevansque ocu los erat clanssune v.dere coepit. humore detergens, euBpeat beneficio, iter, 4 n pro sibi eoilato ad laudes persolvcn
i

- ^bET*Interim,
10
...
i

cohibuit.

cereo,
,.*

pedis, quantum conjioi


l-i.

oan datur, longrtu-

lnm

rl

ur.i

>

:i

ume
Le

-o

dmto

d
aoo

nichilominu5 recUata,

w
mom
_

incan TracUmcan tati,

^ ^ ^ dum

1(

dum

II

peragens,
prorupit.
'

denique .^^
.m

Matutiu

DcU s, Deus meus,


i

de b 31 Femina quoqe, nom.ue Ar.sma c textrinomen est Burbureur e, dum ,; villa, cui manus ^us insudaret, snbito ambae
.

extitisset, ex

paUio candela semper ( aciem ferTens flamma lssit,


ves gium furentii *,et inoredif
,

us,

neo
li-

j,

nec

uo

operi

'
i

mutui
/
.1

/""
n$,

,/,

oli

contiah,, ito complicari coeperunt et locum ja. d.ctum >re tomstimulante augore, ad una nocte. diebus e pelleretur, qum duobus op.tulante d.una tandem, ^ravi stridore vexata, semper habens Oiomentia curata recessit oujus miserere d. Gauteelmus, Domin.-, ore meminimus , qui elandus ad mouas.eiU pra sanitate pobta, d.u .b. devectus

ut .nim..u.

^7^Zn
^' n
a
cere
<1

amm
,

lium> quod Sanctorum mi ctum iQ omuil)US videtur


deflttent ibus

summi

'-

tetorpa

*^ MU^USto^

mal ulatum
.

ut scil.cet et v.rtus

custodia ta

Ms

Di\

imo

rium fuerat cogente neeecemmoratus, nulla, ut patuit ante d.nbolo, serv.t.um dotate, primo qno ae ferret mii.orum extraordinarie Secuudo autcm anno uinposuit.
,

fi

^
t
>

Vriscorum luce miraoulorum corusc tc clemeu ia

deuique

luum,
nomi n
ado.

voluntan,

ire

mansit in villa Teio f, a tempore novelte secationis,

monaster.o
illius

remoU
messm,

aie j umg. Ui

summi

rrabile

.
,

quaUter collandandum, ,, ,, u on.,u

sc.l.cet

cuivulgo nome est Succurrere cujus insidebat tugur.o que a viro ammonitus, fasciculum mess.s colcomitante secum puerulo, imponeret, div.na mulctatus Hgeret. humeroque
in

jejuuis.

Cum-

^ m.
se

^
x

Apog ,olorum Peta


lauda,

iuli,n,.tate

^
i

quadam
,

,.

uomine ^.
i

Be-

o
ourata
in
eat.

v.l-

Qu*
,

Uctobrl;j

iucidit

U ngorem
usque
d.e,

JUi

inrcmelliubil s

obtiuuit

Kntondan

offie.um loterram eorruit, atqne uttione. Xuno, ducente qedi pariter et videndi amiait. loco ad locum devectus, p e rlo per villas, de monastcrinm deductns sexto Wun Lndem ad Vigiliam S. Laurent..luguntae, qod ent ante omnes. die in domo nedenn. *Qui etiam eodem

W
ta.

namqn e datarum
gcn
i

mgraunt

c l or

poplik

b memD

><

crunbus adsuffraglnes cn m libiarum adl.^sis, oBterwqUE in80 i u biliter 4 ^.^ yldellcet cum brac b,.s man.,

que couticescere

mauu

iuuuens, aud.ent.bus, qui


Virg.n.s, et beato-

W
stolan,

^ ^^^ ^
ct

carent!m

3,

perpr03-

inutilij) solaffi

mortem

Kalendans Jun.i, d.e v.del.cet


quartlB

beate Mari ^ derant uomen

ACTA, TliWsi,
A. ABOWTIIO

BT MUB

S.

Pi;i

DENTIl Msimulque
et

quartee feri,

In
fcem
rita,

ipsa

mediante m. festivitate Penteoote denique nocte vidit se per visuzo Btanante altare, sicut et antea jam similiter prsetequarta scilicet feria, in endem Bibimet
i

anti

pallore,

sudore

madentem, D

conspexer.il.
morli proxima,

mortemque extemplo metuentem sndi sibisniheiantem, met locum, si vires -npp" irivin sexum utrumque ad hanc vociferaiionem ourunirentem, insanum popnlum tremisccntem
,

Diluculo

igitur transeunte
,

jamque Titane
flebili

sublimi
ruut

more scandente

prsfatffi

coepe-

vcrsum scilicet admirantem, fidelem g-audentem. Qui monitus ab omnibus, ipseque in seinetipsum.
rsus,

tristia

membra

dolere;

qua>

illico

paren-

votum vovit Deo,


fuisset,

ut,

si

cx hoc perise
taliter

tum manibus
tur, cui in

tollitur ct

ad monasterium bajula-

culo ereptus
seruit, et

ulterius

jam

mide-

itinere,

dum

vectatur n, noxia

membra

nimi^ pcrpetraturum,
iter,

statimque serpens
roluit,

eum

continuo sunt visa dissolvi. ln ecclesia beats

quod

adg-ressus est.

Mirum

factum fratribus nungaudiuni omnibus, replct tripudium universos. Tunc, monachis illuc hilariter advenientibus, scxus concurrit undique uuiversus. Mox,
gloriosae Virgfinis ponitur,
,

in

modum homines

tiatur

fit

mortifera et

humano

sensu capaces sajviunt, noc generi ab initio vitauda, in-

domabilisque
temperat.

et virulenta natura,

quod

nescit, ob-

peracto Missarum Officio, clevatur in ulnis, cum ingentis isetitise laudibus ad monasterium deportatur.

ANNOTATA.
a

Januas ejusdem
,

illis

introeuntibus, sig-no-

addit M$,

Div. Dco

vocibus utriusque ordinis sonitu reboante ante sanctum coelum * laudes referentibus aJtare eam deposuerunt. Ecce g-eminae visiones ante altare stantis testanturduo altaria vigil cum gaudio deportatae o quae, iterum celebraCorpus et Santo divino Officio, extensa sedit B g-uinem Domiui sumpsitja, post haac propriis
in
,
:

rum

Videtur significari hic vicus


dictus,
,

Usome apud

Guilielmum de Vlsle
lionis

prope montem Sain decanatu Granceii dicecesis Lingo:

nensis.

b Ms. Divionensi habet


c

Arisina.

manibus

vinum cum
se

qui hic num. 24 dictus Burburenum. Vide Annotata ad ittum num., lit. p E

Idem vicus seu

villa,

calice

bibit,

quod ex die

nag-esimo,

qui cst ante


sine

Quadragesimum q,

nuraquam per
rat.

adminiculo alterius feceperactisque

cap. praecedenti. d Hoc loco nescio quid de segroto in Ms. Divionensi inseritur, sed adeo depravatus est illius
textus, ut

Nam
totam

ex praefato tempore Septuagvsimae, ac

sanum inde sensum eruere non

va-

per

diebus omnibus Paschffi festivitatis usque in illum alam diem, quo hsec acta sunt r, et nec tuuc,
,

Quadrag-esimam

leam.
e

Lib.

f Is

2, cap. ], num. 22. sur Tille prope Tricastrum in decanatu

panem omnino, numquam


simo
et

in ore sumpsit, sed levis-

Gfranceii, paulo

cibo, aut oleribus decoctis

corpusculum

rcfi-

g Videtur

id

antememorato, /m-tum anno 885. Vid. Comment.

ciendo sustinuit.
colnbre
implicitus

tempore priusquam hoc venit quia Domino perpetratum est signum dam vir, nomine Winegaudus, in Pauliacum 5 villam SS. Apostolorum Petri et Pauli Besuen36 Praeterito

vero

prsevium num. 32, li Ms. Divionense istud miraculum exorditus


his verbis
lunio,
:

Anno
:

dcccxcviii, Indictione

1,

men-

111

Kal. Julii,
,

festivitate videlicet Petri

sis

monasterii super littus Vinceunae flumiuis


,

si-

tam
paci

tunc quando rapax manus praedonum


primi
Est
fructus

ra-

et Pauli elc. qu<e nisi forte depravata sint (quod tamen ex num. 42 Comment., ut affirmemus, nulla necessitas cogit) Teobaudum arguunt,

ingluviei dedita erat, eo videlicet tempore,

qui infra

subannum

S88S.1 rudentii reliquiasBet

quo
lent.

cerasorum
capella

maturescere
in

so-

honorem SS. Apostolorum, conservanturque in eadem reliquias S. Prudentii martyris, qui miris in prffidioto monasterio jugiter virtutibus claret; nec non et S.
ibi

autem

sua Divionem fuisse translatas scribit nonnulla >iirum ex genio suo addens se antiquiori anonymo, quae brevius hic et universim tantum exponit, ut videbitur infra in Annotandis ad cap. '6,
lib. 2
i

almique Antigii confessoris u. Praefatus enimvero "Wineg-audus, intuens viridarium vicinum capellae, prospexit eminus, et vidit maturura, more suae jucunditatis ihcore
Florentii

martyris

Miraculorum S. Prudentii. Feretrum, in quo quiescunt Sanctorum cor:

pora.

k Melius Ms. Divionensi


incredibile est etc.

Attamen,quod dictu

rubens, concupiscibili
ctu,

sibi amore fervens, jam nomiuatum pomum. Adtractus desiderabili fru-

petiit patescere a custode ostium nemoris dehinc adversus ejus ferocitatem exiliens custos, nomine Sigibertus, taliter inreverenter minanti; mitig:ando est conatus prohibere ingressum, qui illico furore accensus , conspexit in sepe fora-

1 Forte Chevig-ny inter Tricastrum et Besuam. Alter hujus nominis vicus estprope DivionemjuxI11 fluvium Bonde. Tertius a Divione aliquanto relor ad fluvium Sanfandou

Id estf currente Octava Pentecostes. Corrupte Ms. Divionense seu illius apographum, quodpenes nos esl Qua in itinere ven
, :

minis aditum, per quod pntabat, se libere transiturum, statimque ut ad illud pervenit, elevato pede transiliendi causa, priusquam introrsus ter-

henti etc.

grapho Divionensi

o Desiderari hic aliqua videntur, uti et in aponostro, hicseque turbato.

ram
lii.nn

vestig-ium

tangeret

coluber

ejus tortuoso nisu fortiter

immanis tiambiendo con,

strinxit.
sibi

propilium

u7

Tunc

ille

sentiens

mortem suam

viribus,

p Calicis usum seculo ix etiam laicis subinde fuisse adhibitum, factum Fridburgis probat, de qua apud nos tom. 1 Februarii in Vita S. AnsPraedigarii, Hamburgensis episcopi, pag. 416

habent.

quibus potuit, ad se gressum retrahens, magnis vocibus Dei omnipotentis misericordiam cum pavore simul et gemitu invocare coepit, et suffragia sanctorum Apostolorum, nec non et San

cta religiosa
nitate
vita3
vitag

f.-emina,
et
fidei

Fridburg- nomine,
constantia

in

bodies

laudabUis,

ctorum cgeterorum sufifragia implorare. Videres tibiam homiuis flehorridiesimam belluam ipsum hominem asstuxibili motu stingentem
,

usque ad tcmpus produxit senectutis et appropinquaret dies mortis sua3 post discesum doraini Simonis nullus tunc ibi quod ipsa amore sacrificii adesset saccrdos de vino viaticum esse Chnsti anorum audierat
SU83

Cum jam

aliquantuluin

DIE SEXTA OCTOBRIS.

s61

A aliquantulum
et
ei
i

in

quodam

fec.it

reservari vasculo,
ut,
si

Normannorrum gens
colli

effen, immenflifl exercituum

*'

AMmB

'

idans,
infltaret,
ei

quando
quia

1'ranciara ingrediuntur

Jam enim
annorum homagum,
civitates

ultimum tempua

de ipso vino,
in

priua PaTifliacam

urbem
e1

m
b,
fto

sacririeiura

nou habebat,

09 distillaretur....

obaidionem captam
Bbroa
atrooiter

vastatam
fuerant.

IUud itaque vinum fcribus fere anni apud eam conseTvntam eat.MabilloniusinPrafationeActorum Benedictinorum, secuh terHi parti pr&
i

eufltrisB

depopulati

Tunc

vero
nullo

Belva-

cum, Oarnotum,
ot

Meldifl,

Rlilidunum solo tenufl


taftjjp,

VrtisS
lia)

Odil

seculo

pemtua
Ltaque
exnifl,

m (Odi>avofuit,hcectranscribit:C hi, in quo Dominioum Corpua el Sangui


adferri prascepisset, propriia maniflancta

rapmia, racen-

*
etia

^rroque

cuncta

pessumdantes. Jam
c hostaca

bebatur, sibi
ticipata

Jam
j-undia

Franciam
suae

manus

bua eum accipiendo, omnibu


,

Communi.
'

" hil

ommno aotam

credidit,

reddidit.

,:

crudelitati8 teroces expe-

Plura in hanc rem vide apud Mabillw


citatum.

\odo

q Dominicas Septuagesimx et Quadrage.s/


intellige.
r

Die

win Maii
prsevii

anni 886

sel

num.

32

Comment.
s

nequitia spiritu ingnsolito csBdibus, rapinis, combustioomn nibua ad internecionem usque debaccbantes tradiderunt, denique tandem ad locum pervencrunt quera antiquitas Besuum nuncupari !B, illic in voluit, a fonte scilicet ejusdem nominis,
riretui

gladios.

Quam

Pouilly vicus
rosimiliter

ad Vingennam fluvium non


is

procul Besua.
est

adeo ut
S.
tius

mar
,

terius

aquarum affluentiam nuvium largissimum praBter alammixtionem mire colligatur; tanta Biqui-

*ese

resolvente

mox
m

in

quem Castellanus in Martyrologio Universaliad xxvu Octobris Tricastriin Burgundia annuntiat


sub annum M4. d passun u Ilunc Ughellus Ital

tur,

u1

ipsorum multitudo fuisse perhibetm fluvium quatriduo ibidem ca-

>

in Lombardia episcopum CO i Fesed refellitur ab Eenschenio facit bruarii in Commentario prsevio ad Vitam SS. '!* Tel Faustini et JoviUe ubi Lingonis, nensis ecclesix de S. Antigio recitai civitate Galliae in territorip Magnomontensi, tran-.

antespenitus desiccaverint. Destructo ergo ejusdem loci coenobio d, quod ab antiquo beatis moApostolis Petro et Paulo dedioatum fuerat e, nachis quoque septem peremptis /', et aliis effuad similia perpetrand;. funestafi um obvertunt aciesj quippe ad Divionen aspirare, quamvis proximum sit, nec loci mueos
,

E
d
e

nitissimi tirmitas,

nec ducis lormidauda famosisejuireli

situs S. Antigii confessoris et episcopi

qui primo

simi bellicositas nullatenus permisit. quia tunc g 39 H83C autem ideo di\enm propter meeanctissimi corpus Prudentii, Divioni longis temporum lUic tum eorum translatum ,
,

ibidem sepultus, postea vero inde translatus et Marin Caioiaco villa in ecclesiam S. Mariaeet S. a domno Ilaymone venerabili sacerdote honorifice reconditus est. Deinde post non pluritini

'+*"

permansit anfractibus
-,ut
alii

sub ea Biquidem tempetanta mala, quibus fas metuebant, antealii


,

'

tot et

mos annos ob metum Normannorum

maximam partem

Pranciae ac

qui tunc Burgundiaa vasta,

erat,

ut antea

rirentur

experti; suspeoti ,

altoque
si

apud

se

verunt, ab ipso sancto sacerdote perlatus, et in Italiam adductus, atque in civitate Brixia in monasterio sanctorum Martyrum Faustini in Jovitas,

quod

ipse

jam

dictus veuerabilis

abba post-

sua nequipimabantur in Sanctorum diffendere vel occulere , saltem rent ad loca tupignora sibi posteriflque profutura
pectore,

quo pacto,

viginti ea per annos octo, menses quatuor, dies

quietres houoritice rexit, venerabiliter collocatus


scit.

r C

Colitur S. Antigius seu Antidius confessor xiv Novembris. Alter S. Antidius a Castellano annuntiatur die xvi Junii, Rufiaci in comitatu BurgundicV episcopus Vesontionensis ; de quo

transferrentur tissima et barbarifl inaccesflibilia exterrainio traderentur, bi truculenue peuitur tdemultassimaa gentis manibua obvenirei invecta, utSanctorum corpora Divioni sunt ta

pote quod

munitisflimum et
et

inexj

Le

pra3

wderetur,
Bichardi

egregii ducis

apud nos actum tom.

dem

mensis sed

diem xxv ejuscum hic martyr fuerti, de\hoc


v Junii ad

nomiue, ibidem poteutia enda longe lateque celebraretur

Burgundi, commanentia metu:

tuuc

anonymus

intelligi nequit.

CAPUT
S. Prudentii reliquice

Prudentii eo illatum est, etiam beatissimi corpus sex lustris h ibi permansit quod postmodum usque ad tempora multis coruscans virtutibus Guarneni qui quartus videlicet bonae memori* gessit infulam i , a saero Geylone poutitiealem vel qui accedeutes monachi Busuenses,
, , ,

III.

arma Normanuica quondam effugerant


xrant,

ad

quem

et reverfli

k.cum desertum restrufuerant, vel qui eumdem efflagitabant, quatenus H. communiter

Divionem trans:

^.

Martvrem ^
,

loco
lo

suo

restitueret

eui

eum

sacer

feruntur sub finem seculi nc


auenti vero H^'^ w

sc-

Besuam

reducuntur.

^^SSl^^SZ .,
(
.

quondam

dederat,

quorum ucry-

mldl depositum. nuracuiifl, /ia/rarucognitifl sancti Martyris tn At illi eum .umrao- uta tergiversationibun auibusdam usi
,

Sormannorwn mctu u6
fincm
tec. ix

nno

vero

Agentesimo
rolo,
berti

ab Incarnatione Domini ultimo octogesimo septimo


,

t^

oc mJtare-

uere P tr

retinere r

puero, gnante in Francia

filio
:

Ludovici
oomitls

imperatoris
,

^
pe

4
"

^ ^^ ^^^ ^
nitebantur.

Verum

quia priesuli

obtem .

llatenus va lebant

Odone autem
,

filio

Ko-

"um

^.

callide iniere oonfllp|a

aljum p
reddere

Andegavorum

tutore

regni

'

g62
A. Anoktmo.

ACTA. TRANSL. ET MIR.

S.

PRUDENTII

M.

reddere apild eos minoris fainae et g-lori, videlicet Taruuanensis episoopi quod , B. Silvini corpus
, ,

olim a reg-ione illa Divioni delatum propter pajam dinturno ibi detineorurn incursiones batur tempore. Quod etiam factum est, dato con,

episcopus mandat, Besuenses ut, venientes cum sncris ornatibus et apparatu tantae rei congruo antiquum depositum suum atque diutissime abjuratum cum ingenti tripudio maximaque honorificentia,

ut ardentcr sitiverantj reciperent,


cst.

quod
fle* u

ore

pro

Martyre
versutie

Silvino

k pro Prudentio

et

factum

aliquantisper quidem permansit, delusn pontifice cum monachis, sed diutius profecto persevcrare non potuit, quia omniquae

fraudis

43 Refertur interca beati Martyris corporis gleba 6acerriraa, super p.urum et topazion pretiosa, jo-

awrew,
a no

''" ntur

videns sempiternae Dcitatis oculus falli prorsus perpaucis evolutis diebus , quippe Prudentius, benignissimus ecclesiae Besuensis pa-

non novit
tronus
,

adest noctu saepefato prassuli


quiescenti
ille
,

apud Diper-

vionem in conclavi

quem cum

cunctaretur, an dormiret,

vero, se vig-ilare,

respondcret, continuo Sanctus ore quidem placido, sed quasi subtristior, sic intulit Eia, sancte pontifex, placetne tibi talis commutatio , ut alter
:

//

XXlli cundissimo postliminio auno Verbi divini Incar- septmbS^ primo l nono Kanati nongentesinio vicesirao cum honore amplissimo lendarum Octobrium saepius dicto venerabili antistite honorabiliter nonnumquam veheute propriis in humeris, clericorum monachorum et plebium innumerabili stipato multitudiuc, praecedentium sacram lecticam ubsequcntium. Dcnique, monachis praedicti ccenobii cum infinito populo eminus a monasterio ei obviam occurrentibus, cura immensis lau,
f

//

meam domura

meam sedem
commento
:

sub meo nomine


vero annis ter

//

possidcat callido

eg-o

//

//

turno

denis ct tribus, alienos incolcns peuates, diuclausus detinear ergastulo ? Nonne le


potius juvat
diutius

proprium
peregrino

habitare

larem,
?

quam
Qua-

dibus susceptus est in ecclesiam beatorum principum Apofltolornm Tetri et Pauli. Eodem vero villa, quam Veteres-Vidie homo quidara ex vocant, nomine Adalg-audus, diu lumine neas ex asse privatus, ibi adveniens partem luminis

//

iuvitum uti

hospitio

promeruit,

ita

13

//

//

propter consurg-ens accelera quantocius meo me restituere habitaculo, evacuato subdolag calliditatis

mearet

et

ut absque ductore ad propria rehomines, quos antea intueri oranino

ncquiverat, gaudendo vultu cthalituindiciis osten-

//

machinamcnto.
qui talia ferret

DivioMTuitnu,

41 Territus his episcopus


csset,
,

sciscitatur, quisnam causamque adventus evi:

Noveris, indentius declararet. Adhaec Beatus quit me Prudentium esse qui olim Besuam, cui dicecesis tuae vicum , incolere disposui
, , //
:

debat sic itaque per beatum Prudentium Besua promeruit adquirere egreg-ium confessorem Christi Silvinum n. Explknt liber secundus.
:

ANNOTATA.
a Obiit Ludovicas Balbus anno 879 successere Ludovico Balbo Ludovicus III et Carolomannus, Francice reges ; dein Carolus Crassus quo in ordinem redacto anno 887, Odoni Francix regnum delatum est cum Carolus Simplex, /itius Ludovici Balbi posthumus, nondum ad regni administrationem aptus erat Carolum vero Simplicem regvm Teobaudus vocat, Odonem vero reg*ni tutorem, quodverus ac legitimus regni Francici hee~ res Carolus esset, qui itlud anno >593 tandem est
; ;
,-

//

Geylo, pia* recordationis antistes, ab Aquitanico delatum solo me patronum ao protectorem deputavit. Divionenscs vero

adhuc retrusum, veassi;

luti

sub carcerali

obscrvantes custodia,

tupph

te

gnatam non sinunt rcvisere sedem an ignosti, deceptum * ab eis ? Non enim corpus meum
reddiderunt, Besuensibus, ut vos arbitramini potius aliud, videlicet beati Silvini antisticupientes me sibi subdole Bubposuerunt
,

.1

n
n
ii

perpetuo cedere.
Majestati,

Non autem

sic

visum supemae

cum

rum olim
elegi

pro Besua tot et tanta terratransicrim intervalla. Ibi enim di-

consecutus.

"

vinitus rcquies mea, et illic habitabo,

quoniam
,

eam

valde quippe iniquum est


vcrsuta gaudeant astutia,

ut
111

Normannis
'61

h Lutetia Parisiorum neque septem annis a obsessa fuit, neque capta. Vide num. F

isti

mc

diutius

vero
;

Comment.
c

prasvii,

//

et de Tutoris sui fidelissimi lug-cant absentia alienos invitus eg*o, amato privatus domicilio
,

Neustrla dicta fuit a Chtodovei morte ea Gallide pars, quse inter Mosam ac Ligerim sita

//

foveam

larcs.

Quam rem

profecto nisi corrig-ere

ii

maturaveris, tibimet, cui posse subpetit emendare, et ipsis delusoribus noveris multa infor-

At sub (Jaroli Magni tempora arctioribus limitibus circumscripta fuit, Sequana nimirum et Ligeri porro Eum in modum artatis Neustriae
est.
:

//

limitibus, inquit

Valesius in Notitia Gattiarum

tunia proxime eventura esse.

I-lis

dictis, cae-

ad vocabulum
ter
:

Neustria, pars

quondam

ejus in-

lestis visio disparuit.

mipompa

42 At pontifex, rerum novitate turbatus, extemplo membra corripit e stratu, vocatisque suis pro loco et tempore rei seriem pandit. Mane autem facto convocat eos qui se taliter derisui habueraut, ct, ut par erat, vehementissime invectione pontificali tautac praesumptionis redarguit, condignoque percutit anathemate quoad super temeritate satisfacerent quae repoet rapinam scebatur, ex integro redderent. Quid plura ? Liplurimumque recalcet plurimum repugnarint eitraverint, tandem, victi ratione atque justa praesulis violentia, reddunt, quod retinere nequeunt.
,

Sequanam, Scaldim et Mosam jacens FranciAdicta est et quoties Franciam a Neustria et Austria Gallica nostri scriptores nominatim distinguunt (quod hic Teobaudus facit) haud duhanc Euanciam portionem Veteris Neustriae designant, quae hodieque ex parte appellationem Eranciae circa Lutetiam et trans Sequanam retibie
sita sunt Rothomagus, Painde non ita procut absunt risii, Ebroicuyn, Belvacum, Metdse, Carnutum inter Sequanam et Ligerim sunt Bajocse in Normannet.

Ad Sequanam
Milidunum
:

nia

quse paulo anie

Dum

autem

haec ag-erentur

quidam

censuit.

anonymus nominatim reBaudrandus ad Neustriam circa Caroli


et

caecus

illic

adveniens clarissimum coram omnibus lumen recepit. Recepto autem sacratissimo thesauro beati

Magni lempora
a Parisiis

pertinuisse scribit quidquid Aurelianis inter Ligerim et Se, ,


:

quod secus altare B. Stephani protomartyris tempore prolixo jacuerat, venerabilis


corporis
,

sic quanam ad Oceanum usque interjacet ad Neustriam pertinebant Parisii Rothoma,

gus

DIE SEXTA OCTOBRIS.

363

gus, Carnutum, Ebrdicse, Bajocse

ad Franciam,

prout hsec Neustrix opponitur, Milidunum, Metdse, Belvacwn. d Loci notitiam habes principio Commentam
prxvii.
e

LIBER

III a

De tempore, guo

id

conditum fuit, acturn

est

ibidem.
f

Comment. Occisorum nomina habes num. 41


.

CAPUT

T.

prsevii.

g Imo usque ad annum


S.

898 remansisse

Besum

Teobaudus Comment. prsevii.

anonymo, 7"'"' Prudentii corpus videtur ex num. U interpolavit, supra laudato


'6,

Concilium celebratum prope Besuam

num. interpolatus tantum AnonymusaTeobaudo


h Ac praeterea annis
ut legilur
prolixo tempore. Geylonem i Post

seq.
ait
:

nonnulla
in

miracula

S.

Prudentii

eo patrata.

Agrinus, dein Lingonenses episcopi Guarnerius hic memoratus


Teutboldus,
fuere

Tffitur

mundo ad

declivia

prolapso,

Ecolesi,

..,

kVidedeS.
Pr
n
\

Silvino dicta
id

num.

4--i

Comment.

Anno

Galiiie

male adscnbunt Vignerius et GomChnstianie auctores. Vide num. 45


9-22

habentis quonscilicet Christi , QSffi rugam aut aliguid hujusmodi, dammaculam aut variia oausarum cceperat immutari pulohritudo e1 pnstim emergentium atibufl defmdat splendor enim sensim semiInsurgebant

non

ment. pnevii.

m Locus Besuam inter et


anonymus ipso Nou iffitur verbis
irrl

TUlam /luvium

situs,

decoris deperire. Jesu DomiChristianorum lupi rapaces, et in tua,

Qalliceyiesyignedictus. 3 fusius Teobaudus ren Quidquid hoc cap.


antiquio,
his c

ne

mitia
in

acrius

perfrendebant

ovilia

totas

namque

perniriem agnorum tuorum

vires exer-

plectttur

censeo

mdignum

arbitra

prolixo tempore ob memr.liter B. Prudentius Divion cafltro secus altare B. tum paganorum protomartyris oustodiendufl jaouitj in

posse eos permittebas, cebant, et, prout ipse infestabant. Turbabatur jam passim rapinisassidnis et undique obopax dudum quiete degentium, quas devote Deo copiae riebantur prsedouum monaateria: proinde an,

famulantum

Stephani

adveniens clanssimum ouo looo quidam ccecus ergo dolentes gravilumen recepit. Aliquamdiu monasteni de absentia ter monachi Besuensis
teati

nongentesimo vigesimo no \ erbi lncarnati divini inde cum hoprimo ix Kalendarum Octobrium episcopo Lragonensi sublevatus, Warnero ,,
priBsente
et in propria

Patris,

illorum

cum communi

oonsilio an-

vexabant pro pulsa gebantnr saori prasules ecclesiarum Qunpropter comraum dequiete oviura suarum. conglobata synodo, liberarunt tractatn, ut, multa anno ecclesiarum consulerent coramuniter paoi mtexnerata itaqueaConceptu celeberrimo Yirginu Lingomca promilUmo centesirao sexto decimo b, Joceranno c, viro motocathedrareligiosinominis
j

angana

">**

reor

clericis

utnOrdinis et. plebe innumera tripudio devectus est. usqne sexus cum honoris ccenobii, cum infiniDenique monachi pnedicti obviam oca monasterio ei to populo eminus susceptus est. laudibus currentes, cum immensis ex villa Ve1 Eod,m vero die homo quidara Adalgaudus, diu luinine ex asse
diversi

intelligit )

vehenti,

oum mnumerabilibus

edictum, omnes meinsdempraesulis late pervolat sexto Idus Junu. vitans ad concilium d Dei ( sic quippe vulgan 45 Iluic vero placito pr.stitutus fuerat lowMi dioitur consuetudine) quaternis fere .tadns distans burgo ter

d
,,

prop.
f

Besuano
e

quara L.icuni / nuncunixta villulam scilicet, enim ibi admodum grato pav t antiquitas. Est telluns lequalitate. e uhmties longa campestris placens gramine, proou

ffitoh

promeruit, ita ut absprivatus, partem luminis remearet, et homines, C que ductore ad propria gaudendo vultus quos ante intueri nequiverat, ostendebat et habitus indiciis

Vineis,

nomine

"motanemorum

aU densitate: ea satis congrua quae iramens* F enretnruegotio,utpote


gremra
,

rbosaTsuperficiei

mulutudini capaci sufflciat

lao

den

noTmulto

post

Uomuleum
v,x

suscip.ens
et

Papatump

lrli*ime
imperato

ad fiuem
silentio,

rexit.

omnes ora eont mue

J-W^~

<&D
et
,

ti^blrinrrususest.me.iiMutdici.

Jen

%
ter e

"n,m a-am
eJ

'

e"se. e,

non^oium non
;tiam pereutieuti
,

et aufierenU

et

pallium k, nunc v ero malo. Proh

more Christiam non


tribus

pudor!

= V^J^J
Beoe

-*-* m d^
^

rependere

ta-

d,v en,

^
Kccles iam

Octobris

Tomus

III.

364?

ACTA TRANSL. ET MIR

S.

PRUDENTII M.
:

ab persequuntur, et, quam tueri proprio cruore debuerant, miserabiliter mexortibus sacra fidei
vadunt
vipereo
et afflictaut.

Fama

more,

Laceraut plane filii matrem quain praeducem ad syderea de,

loquaces surgit in auras Qua? Pegaseis motibus acta, Cuncta citatis pervolat alis.

inquam, milites berent comitari palatia ; ecce Christi, sed diaboli, religiosorum incursant conventicula, diripiunt spolia, auferunt cibaria,
non
totosque pauperis

Sed Pharisaeo more refutant Credere quidam, pectora quorum Livor adurit caeca malignus.
&8

Nam
ac

nonnulli sacri

cleri
)

et

quod etiam
monasticae
a Hesuanis
poterant,

vinmreoiptt:

pro

Deo conversationis
:

vio-

me

pudet propalam

dicere

aliqui

lenter extorquent sumptus

bEeccine opera

Deus

professionis,

falso jactari talia de Prudentio bea-

Jesus docuit P Hisne factis paradisi patebit aditus? Absit: haec enim non ad caeleste, cui suquam spiramus, regnuni , sed ad tartaream abyssum. His et hujuscedevitamu.-, pertinent coepere modi declamatis a viro facundissimo
,

tissimo,
callide

potius sub obteutu lucri


,

commentata
,

quaquaversum
:

et quo magis divulgabaut invidia stimulante ad Martyris turabam arsimplicem plebeculam

genteam cum
convitia in

religiosis
,

muneribus certatim pro-

eorai"
quiit Sancti,

audientium mitescere pectora, et in pacis modestiaeque velle concurrere sacramenta. 47 Illo vero in tempore S. Stephanus i abbas noster, vir sane per omnia inagnificus super omnium pastores Galliae ccenobiorum, egregiuin

perare cousiderant

Sanctum

eo ardentius efferati , mille patcuti gutture ructant, et,

eo delatit,

quos valent, ab ejus veneratione blasphemis vocised quanto acrius revobus abducere insudant accurrentes ad salutis gaudia satagunt, tancare
;

nomeu
:

sanotitatis

et prudentia? ssECularis

to copiosius

divino
ut
ita

iustinctu
j

uberior

eo

iufluit

]-*

de cujus solemnibus praecouiis dum multis \ i\ valeant pauca dixisse videar justius arbitror nuuc silere, comprehendi libris, quam loqui. Hoc solum protulisse sufliciat, mesuo tot ritis ejus concessum fuisse, ut tempore tantisque beatus Prudentius emiearet virtutibus.

obtinebat

ne

popularis
delicet
dia, ut

dixerim fluctus. Quorum vioblocutorum eo usque processit vecor(

adauresetiam

illustrissimi et iuter principes


*
,

qui diu optimi ducis Burgundiai k personaret tantae novitatis in puerulo cum caeteris factum
,

ls igitur gloriosus pater


li
,

imaginem Clavigeri

cas-

mirifiee

corpus alinitiui Prudentii, argento et auro lapidibusque pretiosis exornatum fuerat , ad idem coucilium ferri i'enon et Sanctorum aliorum pignora, cit , nec
et

quod ab eo

proceribus sagaciter eventilans , et in dubium parentes pueri jubet directo satellite veniens tam ammirabilis rei accersiri , percunctaturus ut digestum et facti ordinem ; quibus accitis superius, reserentibus seriem cum jurejuran, , , ,

est

do, reverentissimus

qure

longum

est referre, quce,

a conventu totius

synodi devotissime suscepta, cum hymuisono concentu in praeparatis decenter collocantur tentopretiosi papiliones, quibus Christi () certe riis.

dux cum assidentibus justi obtrectatoribus nimium zeli substomachante ira indignatus, in laudem prorupit benignissimi Con, ,

ditoris

dignautur commorari
cut praedixi, ineffabilis

testes

Aderat autem,

si-

qui tot tantisque Sanctos suos consue, extollere praeconiis. Verumtamen quanto enivit maliloquorum stoinachabatur vesania , tan-

bominum

multitudo, nec

xius to lucidius

eximium Testem

Astripotentis *

ma-

'Dei

non et illustrium virorum diversae dignitatis non exigua copia. Fusa itaque sacri eloquii exhortaexordium et tione, quam pacis constat habuisse Sanctorum millia devota populi procursum
,

mirabile gnificabat clementia. Protinus siquidem subsequitur. factum non minus mirandum
50

Nam
,

quidam juvenis de villa,quae Placianequissimi


spiritus correptus
in-

obsestus
'

ut moris est, tumultuose perlustrant oratoria Saneti progressu papiliones vero depositi, uti ctelestia castra, per nonnumquam et collatis adjuvabant precibus
Buppliciter
sollicitatura

suffragia,

cus l sania

dicitur,

horrendo

nimium

et mirabili raptabatur

corporum adversa valetudine oppressorum clemenaderat namque numeroter fugabant dolores diversis incommodis tabescensus grex debilium, levamen qui, ob incolumitatis adipiscend
:

atrocissimis furore, qui adeo fuuesti possessoris ut ex unius ore horaiuis, exagitabatur calcaribus, multiplices crerabidos infrendentis sermones , ilproferri sonos. Tanta enim vi apostata deres pinguescere tahominum le angelus , qui gaudet membra ut ex asse bo, juvenilia sibi vendicarat usum vix a quinque transeuntis in
,

peregrinum
iufelix

tium*

patroadveniens, Sanctorum flebiliter efflagitabat

viris fortissimis

homo
,

cum longo tempore


,

possent aliquatenus domari. Qui tali opprime-

cinium.
nativitatt

multorum lmplorarent 4B Denique cum multi qui divino juvamina Sanctorum, inter capteros, quidam puerulus, captus indigebant adminiculo, sacra a parentibus deoculis a materna alvo, per

retur calamitate

per sacras nominatissimorum


,

Sanctorum

impetrandae lucis. Pro quo ferebatur tentoria spe

ductabaquamvis procul remotas merito suo, an alia tur basilicas. Sed nescio crudelis holatentiore impediente causa, tam non poterat violentia, tandem Dommi spitis carere
,

funderentur hbamietiam taudem Prudentiano na, spe dilata, non cassata, geniconspectui. Moestus et anxius

cum plurima precum


est

delatus
tor

pueri Deitatem tristibus commovent Martyremque beatum querulis solhcigemitibus,

Dei praenunvero nutu intonante, prasscripti placiti innodatus fune , ut cio , a cognatis suis multiplici temperaretur sajvitia, saltim ita furentis daemonis adductus est. Nec mora , perluilluc violenter

cum matre

Sanctorum quamvis plurimum


stratis

oratoriis

Prudentii

demum

renitens, sistitur ante prasen-

tant affectibus. Saepe gemunt,


rant.

orant,

caeco

pro

pignore plo51

Tum

vero

videres

miserabilem
,

immodi- dimotuWerar
""'
;

Kt,

dum

ploratur,

Martyrque

pius

rogitatur,

Nox

abit, infestis

puerum
caeca

quae presserat

um-

bris.

Panduntur geminae Lumine clara novo


Miraturque
Ille

Titania lux

sub fronte fenestrae. micat orbo:

spumas hiantia labia ricas ore provolventem reatu horrendum minari et ctu grandisonoque astantes sanguineos oculos, torvum obliquatos nimia intuentium miseratione autem conterrere Martyremque piissimum afficiebantur viscera
,
:

nimis inopina crepuscula lucis csecum matris quem fuderat alvus. puer,

piis

sawum implorabant singultibus, ut, obsessa pristinae virum redsede tyrannum pellens de Quid multa t et modestiae.
,

almi Hisitagestis, Martyris

deret

incolumitati

Flectitur

DIE SEXTA OCTOBRIS.


misericordissimus ad misericordiam Conditor oramine Martyris, moxque ab astrigero
Flectitur
divinse Majestatis solio

365

AXNOTATA.
a Auctore iterum Teobaudo. b Annum hic exorditur a xxv Martii, quo colitur festum Annuntiationis B. Mariee Virginis. Retinendus porro annus\\\G,pro quo Galluc Christian.r auctse scriptores 1117 substituerunt.

procedit

propitia jussio,

crudelissimum hostem de male dans voces per hiantia lapervasa domo egreferoces, angelus ille fugax concitus bra sulphureo ditur cum eo, quo habetur dignus , vomitu olido, tanta fcetore. Exiens namque cum
exire compelleDS
:

illico,

Ex

a>pergine, ut prasentes tartarei putoris perfudit auras. "Vacuato plane stygias inspirare putares hospite spurcissideuique huraani corporis antro parere sohmo, rcdditur sibi homo, qui alienis succedit furori sobrietas et imtus erat habenis, exngitationi mira tranpatientissira raembrorum pro eo jubilantibus Deo lauquillitas,

num. 51 Comment. prxvii. c Jocerannum seu Gaucerannum hoc tempore Lingonensem episcopum fuisse, liquet ex variis
Chartis, quas laudant scripiores paulo supra
dicti.

astantibus

dum
manui cmorino

preeconia.

con/utandam hax ne pauca videantur ad aliud etiam subnectam dementiam invidorum


52 Sed
,

d Dictum est num. 51 Comment. prxvii, hanc Lingonensem synodum a duobus aliis Lingonensibus, eodem anno habitis, distingui debere. Dictioe Id est, media circiter teuca secundum narium Trivultianum ad vocem Stade.
f

ibidem patratum, quod

celebri sermone ferebaS. Urbam Vir quidam tur per oramultorum.


, :

Gallice Lux.
Callistus
II
;

g Dictus
1119

rexit Ecclesiam ab

anno

numeris, morpartium accola, non congruentibus nec emm totus tua dextera, vivebat non totus
vivit,

usqueannum

1124.
:

cujus non omnes partes


lacerti

vivunt. Obstructo

i.l.n 6 id.

**

etenim dexteri

venarum meatu languido


:

adeo ut ncc nerv 1S laxatis torpebat posset fem assolet fieri ) collo depensa ( sicut ut pars jam muomnino, aut sursum erigi, sed femori quasi defuncta, appetens terram,
dextera
tilis et

Oculum pro h Audistis, quia dictum est dico vooculo et dentem pro dente. Ego autem sed si quis te percusnon resistere malo; bis prrebe illi et alserit in dexterara maxillam tuam, contendere et ei, qui vult tecum in judicio teram dimitteeietpallium.Afa. E et tunicam tuam tollere,
:

5, 1.
i

38 et binis seqq.

honori, sed oneri. semper jungebatur, non jam malens iunTorquebatur autem miser homuncio, membro, quam diupramortuo caruisse

Hunc Sammarthani in

Catalogo abbatum Be:

suensium prxtermiserunt
inveni.

Sanctum

fuisse,

non

defecerant erga eum turno excruciari supplicio; juvamina, et tota, cui suspipenitus medicorum solertia; ad^poratorbis, hypocratica cesserat hyeraes po.thabitis stremnm vero post septem fama siqnulera confugit huraanis, ad divina
,
,

anno liuz k Hugo, Orthonis frater, qut ab Burgundixprxfuit ex Vignerio in ChronicoBurgundiae.


1

ciente

ut casteri,

sules couflaveraut
spitatis

prasad enormem, quam sacri synodura, spe recuperande so:

nec raoratur, audierat nempe convenerat supra retuli , miraPrudentium peregisse qua3 ad locum, quo videbat confluere cula; contendit
,

Forte vicus Flacey inter Besuam et dictus in Codice in decanatu Besuensi, Flaceyura beneficiorumsxpius citato pag. 61 licetibidem 4 in decanatu Lingoet altervicus occurratpag. Gallice Flegey dictus. nm, nensi
;

Dwwnem
.
.

P
viijori rcili-

53 Qi

cum

adsisteret

tentorio

beati Marty-

Besuensis ; quod n Auctor, ut apparet, Chronici consule pag. 058 et 559. reliquias. o Id est, corpus seu

Locum hunc non

inveni.

luitur

r i8

custndem ipsius percunctatur

rusticana te-

diceretur esse Prumeritate, quisnam Sanctorum praereligiosae memoriae Johanues, dentius? Cui aut potius, indignans centor noster n, modice rustijocundissimus, ridiculo habens
ut vir erat
ron-averit, indice praetenso

CAPUT
Edes

II.

quod tam absurde interC cam percunctationem, Quid m,

sacra S. Prudentio condita:ejus p


:

respondit

austere perquins, cum qulens, Prudentium tam huc converte lueum pnesentem habeas? Huc, Prudentius, de quo tantomina, en iste ille eat His ille auditis, ante Sanctum
pere sollicitaris. corporc, toto posternitur
porrigit

reliquim eo translato?
cere

captivus car-

miro modo

liberatus.

ad astra vota
fide
'

-ri

aliisqne patratis

virtutibus, oompositoqtte

Martyrem fatigat supplicia, gloriosum plura ut sui misereatur. Quid funda


votam
finierat

pro-

Hecdesi.

s,at,

j i-.

Vii de-

supplicationem, et

jam supernam

propitiatur Omnipotens uersentit misericordiam, merito redintegran Uemisero, Viri sanctissimi Qui etiam continuo ad tatur mancus brachio. incolumitatis urnam Sancti nindicium recepta?
delissimis complectens Quo viso, pr*sentes iradio infundit lachrymis. confessionis clamorem tumensum exultationis et
ulnis, uberrimis
prffl

prasulum finitur placitum. " ''''."-. """' teat reliqute. q " Proiude revehitur I oprias sedes. P quos cuwerrt, duorum Pr deutius humeris commitante pompa. O qu lin virorum nobili " reeerare vox ferrea ad plenum dteerte, qu
i

Bereruntui fe

;*

hmoun

;:;::;;:;-

'

gau-

^tfqtt^W^triusqttesexusezaminaettmem

in commune collaudanlerunt ad sydera, Prudentii Heo proraerita. Quod factum a tcspraedicabilia die idera vircum sequenti babiliter perpatuit, ut ab eo loco prottemoniaco, de quo superius egi, detulerit beati Martyris glebam o uriis huraeris tripudns pro assiduis Christo jubilaus

rtW

eervitutie

Bttnw jugo
laqt

subj.c.end,;

Sotttts oppressi

C2Z
ta

et irretiti

ahsolvnntttr,
httttc

et

perenni

Ubertate! Liceat

miracula

Mnrtyns nr|tn Cx celebrem triumphum


prmtttlisse

^ten

dcnanta

"

ted
"

Besuam,

Octavianisque

&'** Jam

damno reformato.

3G6
OBAI DO

ACTA. TRANS], BT MIB.


corpore
et in

S.

PKUDENTll M.
Erynnis
scit
,

vero beati Martyris

basilica

princiccepit

Tristis

corde perurens

pace

quie-

pum

Apostolorum Petri

Pauli recepto,

confluere, suppefrequens et assidua populositas suppliciter efflagitare. Infirmorum tiasque ejus

Corpora Gurgite
Pectora,

sffivus decerit

angui8, nexa catenis.

mersi

spe

profundo

morte

resur-

multiphcibus (ut etiam nou modictB phalanges, diversa dona sanitatis detentorum morbis fit) imquisque pro sua parte importunis precibus
,

gunt
leti

pondere pressa, vivida fiunt Omnibus gris nnica spes est quarere San,

ctum
tis,

plorabant.
ttu

nio

65

Cumque improbitatem adveutantium

cla-

Posse mcreri, ni dubitent

spes

magna

salu

mona

moresque querulosos regrotorum pati diutius monacbi nequireut, utpote molesta monasl
non quieti; simulqueconcurrentcs proh ibere

Nemo
tyris

communi deliberant tractatu quidnam imsuper hoc agendum foret. Vulgares quippe
lerent,
,

reportnuitates declinare professionem nostram, arcere vero miseros a gularis decernit censura Sanctorum nimia judicatur inclem
:

immeuexpedire proposui, sed dum dispioio, quid pratermittere, sam numerositatem penitus tgnoro quidve stylo debeam committere, pauca de pluq possum, tamen sed si omnii
nostri et laudem rimis resolvere ad gloriam iraperat. Vir quidam, tentis, pia devotione
Lu

repulsam perpetietur, ni mcreatur. opera gloriosi Mar57 Mirifica quidem virtutum

in
nii

qua
i

/"

aculit
i

clat

'.

'/>"

but patu

Tcobuudut

Omnipo-

suffragiis
tia.

glonosi Quapropter constituitur, ut illuc ubi liberrime a fideMartyris exuvi ferantnr


,

libus

populis

expetantur.

Est

autem

colliculus

comperto saoranibus orbatus, Burardus nomine, adversum varias passiones veloci tissimi Prudentii

parte, Besuano supereminens burgo ab ea scilicet in summo vertice gequa nox sydera condit Martyris consestans ecclesiam in honore ipsius Hanc dudum non multum antiquis temcratam. ut poribus fertur quidam fecisse Grimerius a cui longo B aiunt, vir per omnia religiosissimus tempore sub habitu monachico Christo militanti beatissimus per somnum apparuit Prudentius,
,

citius mmedioamine, ad eum tenebrosos quam gemitu humimulto teudit gressus. Qui, cum affectum ad raiselique prece Sancti sollicitaret oculi recepit lucernam. rendum sui, unius tantum clarificari meruerit ful- E Cut autem non amborum non potest nostri, id est huniam gore orbium,
,

esse judicii.

jussitque, ut

domum

sibi coustrueret,

qui a mo-

vero in talibus conjici daex eo poposcisse videtnr tur, non plena fide aut beneficium semiplenum impetraverit

Quantum

aunacho percunctatus, quisnam esset, qui tanta Respondit, sibi aedem fieri imperitaret?
ctoritate

uumquid numquid non agnoscis, quem


impetict iuo. Frudeutius, qui
tui signis.

quotidie

assiduis

quod nihil futun sempiternam Dei providentiam, quam illius cupidi obstinatam latet, prasscisse animi lumen msarmara qua nimium post receptum i-itiam:
; ;

^"

'

'

ibus

ei

an luincn

.. fllQ .. Aquitanieis delatus oris Besnanaque olim potitus sede, multis longe inuo.

ab

Bospitatem, longo posttem mo, adeptus ex parte sospitatem, lo mo . adi

vel

ilonum

Ad postremum ego

ille sura,

qui,

cum

virtus in eo pore vixit, et ut inunitica Martyris rebua humanis interfi olarior fieret, quandiu

cun igero cceli et Doctore gentium hostiles impetus, non gerens, procul oranes arceo infestiores solum visibiles, sed etiam (qui vobis
vestri

aut

monachorum,

beati

ipsius

Prudentn corpon

famulantium,

officiis deservivit,

aut cunas nostr


Vir nobMii
moitlii Salio*
,,,,

peccatorum, pro sunt) invisibiles. Si vis itaque a postulas, maculis ablui, et, devictis quibus spe
iniraicis. Elisiis

portain serva^ 58Ingens replicaturus

miraculum , bemg

gaudiis perfrui,

domunculam meo

Conditoris construe nomini ad laudem et gloriam


nostri.
BUUt
.,,,
i
I

per quem mum supplex obsecro Paraclitum, idonee p. tiunt, ut mihi ad omnia Deo placita et a veritatis sequeudum indulgeat eloquium gravissima non sinat derivari veBtigium :
,

habitator,

orbita

56
paulo
i

Ilis

monachus

auditis, divinis

per

omnia

namque
est
tea1
,

res moderato
ioni,

circuraspectioreque agenda

am
./,,

,,,/,,

(i

it ii

ecclesiam in iort m prascripto ffidificat, et Prudentiano monticulo aiam Eo ergo honori pontifioali consecratione dedicat. Stephanus abbas noster, qui super his beatus C ingeuti triumphabat ketitia, connivente fratrum venerandum imperat pva, almiflui Martyris
cupiens

obtemperare

jussiouibus

modo; ne dispar

oratio materiei

dignissim
Est
:

quandoquidem samius apte


corrodat
insania.

perorata cynffidorum

au-

in epiproposui tem hujusmodi, quod dicere ab Lingonico, bis binis bis milianbus scopio

msaurbe
tur

(ni

fallor)

distans

inferri

bustura.

Quo

facto

tanto

copiosius ad

eum locum

convolabant millia, quanto sacra asili negabantur Limina: nulli aceedentium innumeris haotenus cmiibi ergo positus Sanctus sit eas scire, cuit virtutibus, ut pene impossibile
plebeia

natura sua commuOuod adeo Parens omnium tornivit

quod mons Salion b ab

incolis

castellum habenuncupatur.

Lum aliquis tentet stylo mandare. Grex miserorum duoitur illuc spe medicinaj, Quisque fideli pectore poscit, vota reportat.
,

quamvis

simplioi

Phalancisve ope, ut machinis arietum asquibuslibet exquisitissimis mentis, aut etiam inexpugnab.1^, sed Bultuum ingeniis, non dicam Neque enim ut in pleetiam inaccessibile sit.
(

rsquejcxaltarcpartetellusrupibuselatasu q

Wre
L.

Lumiua caecis restituuntur, nocte fugata, Muta refuudit lingua loquelas, ore soluto,
sancto Vocibus orissurda patesoit Prasule sequentum consolidauCrura pedesque curva
tur
,

fiducia sui facit oppidanos, timidos ao solheitos reddiJuaiis Looi planioies undique collecta huraus, longlOB ed potius

surgens verticem aluus riqie tractu in angustum sustolUt in auras; nonnulla po\ r eotum superas geatans domorum difioia. in summo caoumine dudum coactione ita Ouod forsitan cataclismi c aera ut recte a SaUendo

fortificantur. Brachia laxis languida nervis recefatigans febris anhela pulsa Membra

compositnm est,

mons

Salion

clara etymologia vocitetur


firraitatis

U.

dit,

Kupta

ligatis

vincula

ceduut,

carcere

ira-

cto

hoc denique tantte villa, quam nomiue Ascherius, hominem de les consuetud^ r Burbureuum e prisoa appellabat Tanta conjecerat in vmcula.

castro

quidam mi

sano. Mania multos dira relimmit, vertioe

ptum orudelissima Jtul"


i

quipi"'

DIE SEXTA OOTOBJIS.


iraoundia K quippe in eum desaeviebat unquara satiari lius crederetur posse
,

3tt7

ut vix

il-

tatibus

de
,

pcena.

Ceperat enim

eum
aut,

odio

doraini

sui

quem m-

casuum oppressis, benignum protenden multo magis uni ,ium, levamen impendisti conferre micbi potis es, si digneris, auxilium
;

mium

quod credibilius est, ob exqua plurimuui refertus torquendam pecuniam esse Ldem homo ferebatur.
odiebat,
,

iicet hoc infelix impetrare non merear. uber61 Nam hactenus quamdiu favit fortuna, n<>n, rima jocundatus rerum secuudarumopulentia,

ctutimein-"'"
'

59

Evocatis

itaque mancipiis
:

suis

minaoiter

ut

,itermm

'

Agite nunc ru imperat super infelice dicens abundare cum variis suppliciis quoad quibua qui etiam tametsi gazas existimatur, proferat msit debeat nulla, pro qua excutienda puniri sui caudomini ei opulentia, tamen odiosissirni vota sa mea satiabit poBuia suis iratissima in exercere nequeo quippe qu in dominura
, ,
:

debueram, suceurri constitutis in miseria. Quapropter aequissima divinae Jnstitiae senteutia onica et Buprehiec, quae patior, infliguntur mala
:

ma

Martyr) spea reatat ad te confugisse (pussime angustiia benigne qui tot obaessia preasurarum
fides, te prosubvenis. Credo equidem, nec vana ccubuisti, ut meruisse ab eo, pro quo dira erebi damnatoa etiam ima sede semper horrentis
|

servum
uppJesi

raichi

nunc arridente fortuna


absit)

explere
,

superas possis revocare

ad auras

quanto au-

Ucebit.
gerit

Qui * (quod

vestras elapsus

eftu-

tem magis me

ab hoc, quamvis

ferali et

mum-

manus;

.Eternitonantis
,

dentis juro

anffustias

quia,
:

in patibulo penqua ipsi erogare

Besset, specus damcompeditumque teterrimo subterranei


pnasse
oustodiaj

hiee ubi dictadedisposui, vos luetis supplicia postterfuniura voluminibus oaptivi dit, sinuosis duplici arctangura innodantur lacerti, ac gressus retruditur dotur compede, et sic obsourissimo tedium sornilitis. Quo in imo mus penu ipsius parum -plerij sed quas. et let arcisque vinctum, miserandum horainern Cfi&sum,

A.desto ttatissimo, ergastulo absolvere potes? quibus obaique, Vir beatissime, haec multimoda, argumenta g dissolve; ut libero gressu,

deor,

Limina sopitis custodibus, tua sancta spondeo certe coram divinia conspectibus rear; ad pnesena tibi hoquoniam si rae eripueris
,

vmininm faeiam et aunuatim debitura memorans talia perstabat pendam utservus,


,

aebat.
potentis
Dei

Cum

Ltaque

inci

omniei,

*>

sanctique

Martyria

Lnquietaret au-

er-astulo

excogitantur
,

novi

generib
va-

res, visitavit

eum
s

oriens
in

argumenta

immergitur
,

namque

qui iu

et

umbra sedebat
viara
pacis. lacertis,

ex alto, illuminare ad
,

Btissims finibus arcse


sera obsigna

quae clausa

et firmissime

oa pedes ejus

in

-mm

auperposito, fnoque pragrandi versus usque au sucooperculo directo sursura qua scihcet arte perni plantas camaculi, ne duorum supercuaperiri queat, custodura etiam industria. Bone Conbantiura pervigili munitur qmnso, mortalium tantum
ditor

fonibus abrurigidis cesserunt vincla manibusque solutis. Tunc deinde ptia penitus,

humero ad operculum
ruit,

arc83
,

impacto

ced
j

quod erat auperius

repagulum
arca

adeo
per

al

mira Martyris virtute


hians remaneret.

patefacta

illud
,,.,,,..

horao hominem, pravaluit vecora temeritas, ut Christianus Chnstianum deterius est


et

rerurn.quid

mancipare tormentam feralibus injuste audeat juxta Poetam, sola faraes tis? Pecuniffi sacra compellis : auggeris, sola facere
,

quod

Otudeb 61 Besemto deinde tam demersis sopo etiara lethargico stodibus sed adhuc captivus ille ab arc* ergastulo,
ditur

;;,.

compedum

retinetur

pondere
,

nimio,

cellariique

tenebrosissirai

claustro

tandem

vero
d,

diu

mulnoctis

hc pracipue

hnfauiiopemimplora,
tet,

hominibus , qui non _Um rarissimusque est in nempe causa tui en flagrantibus pareat habenis adducitur iste malia. talibua P ienda3 tot et hoi redeam 60 Qui miser, ut ad inceptum spelseo, et mdamnatur ribUi profundi penoris
:

tumque quadrup
silentia

per

umbrosa
Bradibus,

scalam

offendit, per

quam

ad

superiora,

vicissim

dispositis

nulbatur asceusus pervius.

Nec mora

quibi
,

appositlS sate obse ssus arca, vigilibus despefluctuabat *stibus bus, multis curarum raort ra penitus suffrngio de huraano rans appetebat, quasi equidera sumraopere nomimdalem, ut malorum effugiura sed in se
,

ccenaculura vaH.it. nisibus per eam plaoidam quo herus et herilia mancipia

bt,
carpe-

bn

taopori8quietem:quo8adeoletheu8(ut8.o
sit)

dictura

*J
nec

bodiarura
nl

ut ad mmmra occupaverat soranus quem fragorcra h repentis horam.s

ferreus exoutiebal
entur.

rigor, nullo mult.,


-,

modo F
.,
.

Denique

dum
more

)8i

nequibat DOte ligatus inferre gsquam aderat, qui ei crudelea Ommpotentem, ut Quantura autera valebat,
,

injicere

dexteram,

,o

Ls
se
illi

m^ Ha

letodederet, Imenta miseriarura


iufelici
e at

vitales infecerat

tantarum innam ealor quoque mtolera auras. flstas quippe


il

ad

S
, ,.

p tenderet, per solarinm poatenorem donon sine d.vino nutu ad templatu pervenit partem, abi

loLs

,J o tante

SL.nonpar.
Unuo

cllra^ Quid
obsessione.
osi

adeo ut graviorera ex

eo oontraheret cru-

ageret. quo se verteie


poterat
,

quando

nuidem nec vertere

prorsus ignoiabat.

utroque vest subiens, ut erat gravatua proptei ftangere audeba nenue enim oompedes inqmt, fort.sm)eia,

^oueTea

.utucl,.lvb'stu
,

Centi,

requenu percre Prudentiisignorum qumjam mehorem recordatur, Statiinque buerant opuuone, marc.da Hgans fletibusque
,

Cj

ere cmpUs, 1 desi noU, P^ tuosuffulilim-.etomninodes|HT,u-~u. '


'

concipiens

spem

Z,

fundit hoe nimium mmstua devotis mixtos precibue Btus,

de

01los
orbis
,

paM
beato

rum,

luxque
,

clarissima

totius

martyr

Prudenti dicuntur
ft

confer

SSssimo
guara.

dtopem mini misernmo et nuper quamphn^ omuium. Experti

BS. ^rrab
;;::;:,;.,

imraensara miserationem oollegisti laudera longe lateque

tuara
ttta

uude
exi-

non

fiura,

Qui

Jgo

raultis

variorum

incoraraodi-

dabus soMt j quod non ageret mfeUx uiraeuto. Qu.d

- ^
1

!:::-'

m.mmo

3;;::

"J^

368
A. Tkoi

ACTA, THANSL. ET

MIll. S.
f

PBUDENTII M.
,

Nam rediscrimine, aucipiti sub corde versabat, pristinisque subdi suppliciis perhorretrocedere, letifero scobat, nec minus itidem permittere se
natura repugnante , formidabile erat fenestra yEstuat ergo miser celsa remorando Iterum Prudentius inclamitatur Quid multa? iterumque centum votis flebiliter invitatur. Pro
volatui,
tinus adest beatus

Phrasis poeiica, idem valens

quod a morte

1)

ad vitam revocare. g ld est, vincula, h Id est, catenarum.


i

Lege

hsec, quae restant, te

praduce (seu duce)


:

exuperem.

Martyr, monetque hominem quatenus impiger ab alta demissus labatur fe praecipiti saltu delapsus ad nec mora nestra
:
:

prope Montem Salionis in Codice Lingonensis pag, 75 vocatur Aubigneyum et Succursus^arcma? Prothoyi (Protoy) in vicinia montis Salionis pariter
k Vicus est

beneficiorum dioecesis

ima

quae ibi olim , sed (o mirabile dictu !) diruta maceria demiserat; clementia, tanta lapidum exceptus est molliciei putari posset, ibi fuisse reginse Galliae pulviut vel Sardanapali pensiles plunaria et culcitas mas. Cousurgens itaque , vix tandem aliquando pervenit ad portam ejusdem castri, quse
decidit in

acervum saxorum

sitae.

nimirum prioratus est Ordinis S. abbatia Besuensi dependens, de quo Benedicti ab


1

Albiniaci

idem Codexpag.

77.

compeditus

CAPUT
Tres alii non absimili

III.

de more bus et repagulis obfirmata


reserata, liber egreditur.
Botuam evar
beratori

nocturnis horis firmissimis vectium obicierat,

qua divina manu


verbere
fra-

modo

carceribus

64

Illico
ctis,

compedibus

saxorum

liberati.

suo grales
aolurtu

Et quasi pro spolio victor collo sibi jactis, pedibus per devia Currere non 'cessat
,

tra-

Ty-rec minori

pene ammiratione
,

dignum
,

aliud

Tutfi cippo*
que incliuu.

ctis.

Utleo Getulus, vinclis virtute subactis, Liber oberrat ovans, metuit tamen ora
quentis
;

pari
se-

Sic pavet iste nimis pavidae cunctamine


tis.

men-

non et ju- E gestum est munificentia Martyris dissimilis sistum fore percenseo ut res non attestante mili per omnia mancipetur gloriae judicium in rebus siBoetio in Topicis, idem
,

JN

dissimile opus retexam

quod non im-

Interea rutilum Veneris processerat astrum, Cum studet ille citus post terga relinquere ca-

milibus esse. Quidam vir dudum captus fuerat quod dominatum obtinente castri a Garnerio vulgariter Sunbernum a appellatur, a quo etiam
,
,

strum.

Aufugiens

igitur

vitans

quasi

littora

Thrah.

cum, Contiguam villam pavidus subit Albiniacum


lngressusque

mauibus post terga revinctis arctissimoque vepraefati castelli vastse stigia immersus ligno intruditur. At is nomen virturri custodiendus tutemque Prudentii jam celebri compererat ru, ,

domum

pretiosi Symphoriani,

Vixcredit Sancto, formidine plenus inani. \;im timet insidias, ne denuo jam capiatur Nec monachis l credit, qui suadent, ne verea:

tur.

Verum non
:

patiens

morulas

sub

nocte

se-

more. Quod videlicet inter alia mirabilium, qu captivorum solitus esset operabatur prodigia superna enodare ligamina. Tunc quadam nocte qua premebarespectus miseratione, ipsaque beati Martyris recordatur, cogente angustia ab imo cordis longa ducens sutur, statimque
,
,

cuta Egreditur fert per tenebras vestigia tuta. Sajpe premit flatum, ne quisquam forte sequatur,

spiria,

seterne,

que

prsemia

verba tandem resolvens ora, Deus * cujus nihil subterfugit notitiam quiactuum cuique pro nostrorum qualitate succurre michi supplicia decernis aut
in tuec
,
,

su)i)il(

in-

Martyris eximii donec valvis potiatur. Ingreditur templum, persolvit debita vota,

misero solita

pietatis

tuas

ventum
equidem
patior,

gloriosissimi testis

clementia per intertui Prudentii. Pateor


,

Ac populo mirauda

refert de re

bene nota.

me

illustrissime

acerbiora

his

quie quae

A
r,

cunctis resonant praeconia celsa Tonantis. Laetitiae j ubilis, nequeo depromere quantis,

emeruisse;

verum non

ad

mea

;Era sonant

laudesque crepant

tibi

Martyr

amande.
Et vere grates semper tibi sunt celebrandae, (,)ui tot captivum virtutibus eripuisti. Nullus in hoc dubitet, quoniam bene promeruisti.

nulla sunt nisi paenalia, sed ad attendas merita , per quem tua indiobsecro Quidemm gnissimus gratuita imploro beneficia. qui pro te praeconiis negare possis sacris
illius
,

glonosa,

ejus

exponens cruciaminibus, jam diaimmanibus regnat m sudemate redimitus superno tecum


se
,

blimibus? 66 Clementissime

Martyr

auxilium laturus

solulis

ANX(

'i'ATA.

a Aliquid de Grimeio, forte sacrse hujus sedis conditore, ex conjectura qualicumque dictum num. 54- Comment. pr&vii, quem consule, si videbitur.

exutus caquam citius adveni, ut ab his per te Prudentn devotis Deo et tibi resultem laudi- syontc iiikhlamitatibus, suppliciter effusis, gra- lis, bus. His aliisque crebro crescentibus paenis, auxilium Sancti ca-

vocaliom

"' s

vibusque

pto benignum.

b Monsaujon vel Monsaugeon hodieque Gallis dicitur, estque comitatus Lingonas inter et Besuam distat Lingonis leucis circiter 6. c Cataclismus Latine diluvium dicitur. Si de dtluvio, tempore Noe facto, Teobaudus agit, r\dicula narrat. d Etymologise hujus ego me vadem non prsesto.
:

Emicat actutum vere memorabile signum, undique disscinditur Fraguntur cunei


,

li-

gnum,
Quo fuerant gressus nexu mordente Nec mirum
tati.
,

ligati.

beati. Vincula cuncta cadunt, Testis per jussa

summse grave quippe


illis
,

nihil pie-

Expeditus itaque peuitus ab


ctus
erat,
loris, libero

quibus

yin-

Vide annotata ad num. 24

lit.

incessu per turnculam

p.

nocturno

DIE SEXTA OCTOBRIS.

369
utriusque

nocturno silentio dcainbulat, invcstigaus .^cilicet quorsum evadat reserans * quippe ostium miuime audebat ne quo strepitu custodes cerebrum sommo excutercnt. Eursua quoque a praecelsae arcis delabi propugnaculis dementis csse hominis arbitrabatur supremae sortis fata ap, ,
, ,

felix ille truci

ctione, ut per

summorum

arctabatur constriungues articulorum cruor


tibiaB
!

a Teomodo.

largo emanaret profluvio, proh dolor Nec mora , rupta cutis constricta reliquerat
ossa

petentis
lius

sic

conflictant pcricula
,

utrobique diversa in animo \iri ilquod potius eligaet


, , ,

Carne sub exesa, cippique cavante rigorem. Concrepat ille miser gemitu nimium queruloso,

tur

quseAnimadvertat so, sagaciter prudens lector, quot meditatus illa hora sub tanta anticipitis criminis trutina miserabilis oircumrotarit. Quid plura ? Ad ultimum autem juxta Davidicam optionem melius existimans incidere in manus Domini, quam in manus ho-

diutissime ambigitur.

Tristibus etlacrymis suspiria jungit amara,

Planctibui elatia semper quoque oontinuatis. 69 Interea convivantibus quibu -d ain sexta diei

invotato Sanrl0 '

hora

h, ut

morisest, in eadem dom<>, qua captivus

ipse custodiebatur, non intermissis cjulans clamoribus, oborta est mcntio a quodam peregrino de Pru-

minum
nescio
,

c,

decernit
illi

summo

prosilire turris

dentio beatissimo

suberat vero

loco tectum

cujus officinaB ; culinae, horresco certe niraium referendo , gecurrit per intima pavor , quo ausu lidusque humana tantum invadere periculi praesummens
,

proximum telluri humilis ut reor autem

Qui,

cum

in

captore captoque audientibus. laudibus ejusdem Sancti aliquanta dis,

seruisset, adjunxit etiam

eripere solet, virtutem. ea orationem protelaret

famosam,qua captivos Cumquc diutissime super


frequenterque digesta ob
repeteret, rairaintenti

novae relationis

amorem compulsus

pserit.
, leseexilla

bantur plurimum auditores

vehementer

et

67 Et ut

viburnum cuprcsso r
,

hoc
,

Mxsiuprxc,pUai

cum comparem magno


Petrum a
moror
:

nescio

est * modian plus iuent,


,

peregrinae rei narrationem per singula dicta stupe-

bant.

lintre

in aequora prosiluisse

quam
Sed
,

Audierat

captus

quod

dix

to-

istum ad terram a
invocato

summa
ergo

arcis

crepidine.

tum,
Credideratqne simul.

Omnipotentis
,

auxilio

Mox

teudit ad sethera vo-

cum lau vexilloque Dominici trophffli armatus crymis beatum sic compellat Martyrem Ecce ,
:

tum, Atque trahens longos gemebundo pectore questus,

benignifi ime
tibi

Prudenti, corpus
,

animamque meam

ut aut victurum me suscipias committo aut moriturum commeudes ante diviruentem


,

nam

.Majestatem.
,

Dixeral

elapsus
,

racuas

se

credit in auras
:

res incredibilis

pracelsae turris

Anxilium Saucti rogitat tali prece moestus O boue Prudenti, qui diceris ista patrare, Quse modo vir retulit, cernere qui meruit, haec didiprecor Credulus audivi. Prosit
:

decidit autem super prajscriptum teab alto ut non modictum cum tanto casus pondere quantitatem secum ad nucam scindularum e dam terra? superfioiem cadendo contraxerit. Ad qui sub cujus decidentis immensum fragorem ii
, ,

cisse

Ergo

Est niihi quippe fides plurima , posse tibi. nimis misero mihi jam misere mori,

turo
Sul
i
i

dira confer

opem

cit

eodem domate
/

et
,

in

propinquis tEdibus dorconcite stratis ex,

miebant
cutiunt
,

experrecti

membra

continuoque agnoscentes

effugisse ca-

Non equidem merui. Nec me meruisse negabo Non taceo, culpani pando sed ipse meam.
:

ptum

cum numerosa

taeda variisque luminaribus

Sed

satis est poenae


to
;

peusum pro crimine mulboue


Vir:
eripe

fUgacis insequuntur vestigia , missis clamosis post ejus terga molos.-K Ille fuga celeri non novit ad ista vereri, Martyre confisus, cujus domus est paradisus. Prustra nituntur, ejusqui dorsa sequuntur Nam non prendetur Domini quem dextra tue;
,

p,i-

cor

me

la-

queis

Ut meritas solvam Christo pro munere grates,

Et tua iiber ovans limina mox adeam. supplicatione 70 Finita itaque lacrymosa

/(l

tur,

Ut coguoscatur,
68
"

quia, cui vult, auxiliatur.

'""".;

Tertium. superioribus gcminis cousimile copulare relatis statui miraoulum, uti illud nuper a gravioribus accepi personis, de quorum dubitare dictis nefarium plane judicares. Prasertim

continuo adest gloriosi Martyris dapsilis vir Divertus, fcrisque absolvit liomiucm catems. cippus / ; lpso in partem confractus dissilit

gj
F

sam

captivatore

et

cunctis, qui aderant, ingenti am,

oum

ipsi

ante illud factum

nc nomeuqui-

dem

tJ

Martyris nostri vero signi hujus fuisse dignoscitur celebritas ut apud castrum quod super Albam fluvium safirmiter constructum , Eirmitatem (j appeltis redoleret lantj Prudentianum vocabulum ingenti
, , ,

umquarn

audierint.

Tanta

tandemque non miratione stupcndibus ncquc redemptione; sed vi planeque precario oaptivus, omnibus adae divina egreditur ille ut nec mutire stautibus tanto mctu perterritis exiit autem multis iutuentibus audrr.nt;
, , ,

clam

ineum per medium


retinere

gratia.

/,

Siquidem in ipso castello patratum fuit opus, de quo series oratiouis ordiri paratur nam cum quidam miles ejusdem oppidi, quibus nescio causis, de Austrasiis h crebro prfled duceret, rusticum quemdam inter alia cepit, et ad domum propriam in captivitatem excruciatum miserum perduxit. Continuoque truculen:

castellum , sed nullo penitus eum habitum raoxque votum pervalente sanctum expetivit induens quoque peregrinantis utpote suo liberatori gratias ei Martyrcm advenit, enarrat redditurus in ejus templo quantaque protulent passui ftcerba,
; , , , , , :

fuerit quaa

supplex
vestigia

cruris

demon.trat Martyr, tibi verba, denique atque pio Testi pangit amara
,

tus captivator

immani
,

repletus furia

hominem

acerrimis innodatum catenis, gravissimo crurum quod tormenti genus Galtenus mancipat ligno i nuncupat. Quo adeo inlica lingua cippum

praBConia olara. in rerum la- nrthean^ 71 Propter inaequalitatem qua3 diversaturcupiditatibus, amortaltbUS mul- nabipnS. bilium Purutonrto, facinora. Ideo quippe indigcnta

perpetrantur

tes divitibus insidiantur

quia*,

undc

1111

>uperrlua

37Q

IA,

TRANSL. ET MIR.
isti

S.

PRUDENTll

M.

A.TWcoo.

flua extolluntur opulentia,

inde

graviter ta-

Firmitas super Albam, Campania; Gallicse opdicti,

bescunt inopia.

Denique
in

Jiac

de

ceperant queudam

martyre

num
iu

nuncupat antiquitas. Qui captus mox qnod super Lignonem fluvium sicastrum

qui

divitem de ea veneratur

villa
,

causa pnedones quam a sanctum Juha,

pidum est.
h Sic
i

qui Orientalem Galliarum partem

incolebant.

Eodem

sensu vocem illam usurpavit Gellius


7.

in Noctibus Atticis xvi,

Erat in.strumentum

tum

Rufiacus vocatur n

in

captivitatem

ab-

el ductus est, ibique, lacertis post terga revinctis complicollo ad crura ligata crudelissimo fune arctissimffl mancipatur custodi, truoulencato
,

inquit Pitiscus in Lexico Antiquitatum, ad instar factum ,quo pedes damnatorum vinciebantur,
1

1 1

Interea ad servandum appositis custodibus. premebatur, compelvero miser ille ipsa , qua
tis

aut servorum. k Idest, sub meridiem. 1 Vide lit. in Annotatis ad cap. 3


i

tib. 3.

Vicus

est

prope Divionem.

et lacrylente necessitate, Prudentium suspiriis quam verborum orepitu exorat ut mis magis
,
,

S. Juliani et Divionem vicum reperio, Rufey Gallis dictum, nonprocula fluvio

n Inler

vicum

sibi

subtanti doloris cruce

solita

pietate subve-

perstaret niat. Uum itaque diutissime hujusmodi advenerat, contiprecibus, conticinium noctis
iu

nuoque ca;lestis formae persona coram eo constitit, implorabatur, pase asserens esse Prudentium, qui si se ut illi quantocius opem ferret ratumque
, ,

Susione (Suzon :) scd aliquantum longius Ignon fiuvium invenio, qui Tricastrum prdetervectus in Tiliam influit sed vicum Rufflacum juxta illum non reperi reperi autem et Ruffiacum seu Rufey vicum, quem hic designare puto incohntatu Burgundnv ad fluvium Lignonem, GalUce Lougnon
; :

vellet sequi.
iptiappai tntt,
educitut
1

Quo respondente
posse
,

se

quidem
,

velle

sed
in-

ve/Ougnon. Id est,
.

S.

Prudentio

sub aerea forma

ipsi

mox non

vinculis et sex custotibus obsi-

prseeunte.

stentibus

ille,

qui apparuerat

ait,

illic

p Vide Act. Apost. cap. 12.

quiens , trepidas timore, ubi non est timor, dum obicibus divina morentur procul dubio nullis vincula rupta cadunt, surimperia. Nec plura
:

gensque captus nec jam captus, Bupernamsubcustodibus mira virtute comsequitur figuram sub divo conis: ut autem claustris egressi in partem indice mirabilis Btiterunt, ductor Ecce in illa domo habetur cornipraetenso, ait cujus tergo insidebas, quando captus fuisti. pes, Pergens itaque illic, tolle, quod tuum est, et vade. reperto domus ostio patente, Qui eoncite vadens
,

LIBER

IV.

CAPUT
S. Prudentius

I.

invenit

illico

equum suum

divinitus praeparatum,
,

sanai

brachium

ari-

sella scilicet et fraeno

impositis
spiritali

quem mox

con-

scendens
nit

praecedente
, ,

praevio o, perve-

dum

etparalyticam: puellam ultione

de Petro

quae protinus ( ut legitur ad portam castri ultro aperta est eis. Egressis vero p ait Liillis, longiusque pariter procedentibus berator magnificus ad liberatum Securus amo,
:

divina liberat.

do nec ulli omnino membra tradas ostio quoad pertingens Besuam Deo et Apostolorum pronec non et Prudentio pro ereptione ceribus grates exsolvas debitas. His dictis nusquam tua
,

Si

quot vincu- remporeetmapicibus annotare perstuderem eripuerit ,,; Ve$oniioaut ergastulis mancipatos noster lis signorum nenMmvi mentione Martyr, caeterorum suppressa
, ,

profecto

immensum volumen exararem


ejus
,

tot ete-

comparuit. B-umpit et

nim hujusmodi
dicia scilicet

ille

moras
:

Besuanas tendit
,

ad

coram
;

beueficia visuntur, per insacratissimi corporis ipsius


,

G
Vota

oras,

Deo
vit:

solvit

fuerant quae gesta

revol-

si Tulliana adesset faut F theca dependentia cundaloquacitas, procul dubio ad exprimendum

Qualiter exutus laqueis, ut fune solutus


rittutus,

non erubesceret. Quaidoneam fateri convertere consultius vipropter aliorsum stylum


se rainus
,

Sanctum percuncta secutus.

detur, in
,

primis vero

congruum censeo,

a pla-

Sed
tur

jam
:

fragilis

cymba

diu

pelago

jactata,
appelli,

portui ut

aliquantisper
,

quietura iuterim

stant sali
gat.

paulisper resumptis viribus robustius, Jesu opitulante ,

quae repraeterle-

quod apud Bisunticam urbem a celecito Dei narratioms extitisse dignoscitur, sumere berrimum centesimo viceexordium. Igitur anno millesimo Puerperio Virginis illibatae quo
simo quarto a
iuxta
,

Mantuanum rhetorem

Explicit liber tertius.

ANNOTATA.
a Gallice Somberuon, in decanatu S. Sequani,

ac toto surrexit Chrysopohtanus c, Ansiricus b, archipontifex decrevit conflare concilium d , quod immensum diebus festis ( ni in Dei vocitant
,

primum desnt, venerabilis gens aurea mundo


ferrea
b

Placitum

quibus feriati populi, aliquanfallor) Pentecostes: Sanraptorum timore nudati tuluraque solito
,

prope vicum Memont ( Magnum montem) de quo supra in Annotatis ad num. 26 lit. x. b Id est, Martyris. c Reg. 2, cap. 24 1. 14.
,

limina. Locus autem ctorum devotius student adire negotio aptissimus denuntiatur penes eamdem tali plus minusve ab ipsa distans mille civitatem quingentis passibus. Est etenim ibi planiciesdi,

d Vide cap. 14 Matth. a


e Scindulffi sunt asseres

t,

22.

stenti soli, grato vestiens se

quibus

domus

tege-

vocant

incolae,

gramine, quam Thisiam Duvio flumine e praeterfluente a la74

bantur.
f

Hoc

Doma sumitur pro domo vel

hic pro tecto.

DIE SEXTA OCTOBRIS

371
testifl
:

A
cetfahocjut
eiiquiaiUic de " e '
e ,aur
'

74
creto
,

Hoc

itaque
ciet
,

arckiantistitis

intonatite

de-

faraa

ver0

non po test

populos eo conflucre. Credi quot inillia promiscui sexus,


aceurrerint
illuc
:

* spondebo, qua? de rae sunt, tu tantura raei ) Indigena dictorum adsiste Ego ( Doraini sum villae, quae Menbriacus dicitur *, copulata
:

tatis

et conditionis

praaterea

quamsunt

connubio
incidi

isti,

quem coram
quae

videtis adstare

sce'firu

perlata recensere. pignora, quos longum est nominatim Petri nostri pulInter quos et janitoris caeli

plurium

Sanctorum

gloriosa

leribus autera

more * exigentibus, gravissimam


quatuor
annis
contorsit.

meu

crudeliter

cherriraa
/

capsa multarum reliquiadeyecum brachio beati Remigii f a nostris rum facto hononnce hoc ctte sunt, ac in papilione ad castel o Nec diu, ecce muliercula, de

ycona

et

hactenus Ast ubi nudius-tertius audivi, bcatum huc deferri Prudentium, vix a eonjuge impetravi, quatinus me birotae k superpositam ad eum deveheret , quae, dum medio
paralysim,

me

itinere

deposit*.

Karoli

g oriunda

dexteri

brachii amminiculo

arida

subito sanctum invocassem Martyrem nervorum ligamina cceperunt intendi et


,

funditus

beatum audiens destituta, enim balPrudentium, contendit ad locum jam martyrii nomen longe lateque samiticum ipsius
;

advenisse

debiles

artus

pristinis

reddi motibus

moxque

dinturno
livi,

exuta

languore,
festino

calleque

coepi
,

vehiculo concita exivirum praecedere


gratias
:

ingenti

efferbuerat
illis
,

opinione
in

prsbtus sum)

maximeque ( ut provinciis. Videntes autem


,

quoad
reddita

hnc devenissemus
ha$c tota
ratio,

pro

caslitus

incolumitate repensuri

h*c mihi causa


;

quod argenteum brachmm qui confluxeraut in ecclesia Prudentiasrepenumero apud Besuam


,

laetandi;

na viderant, et ob tium

tt

adventasse Prudenconglobatim ad nostrnm prorueprofecto nichil ejusdem bant tentorium: sed ibi non ob aliud erat Saucti, nisi nomen et virtus violenter nobis auferrentur beats tamen, nisi uti ne constat. Nam fama reliquia. siout olim factum ad ipsum illum quondam a Besuensibus, est multisque ibidem simili delatum,
arbitrati sunt,
id
:

qua gloriosum illud venialia teimpudeuter cxpetivi brachium tam quod demeritas; non nimium grave ducitur,
dixit.ter velquavotione peccatur; haec ubi flens

teroscula
repedavit.
77
,

fixit,

gaudensploravit,post

votadomum

Sanctimomalis ^~..

quaedam .

mwwirtHtiMrf Chr\sopolitani
,

Bmmtm
mnntaicm
'c

locum pro
se,

re

Chrisopolitanos vi detmuisvirtutibus declaratum, Deo volente, coactos reddi-

superni arbitru ju.n- tonltonmtm territorii mdigena, occulto inciderat languorem. Qua3 E paralysis cio, dirae ex nimio frigore conpassio juxta Ilippocratem, contraotisque vems tortis nervorum ligaminibus,
et arteriis, >olet

membris inoumbe

sed postmodum,

disse h.

racuumandum

75
tit

Ubi ergo

praescripta

temma

nostns adife
rugitu,
lacry-

vero juxta raortalibus irrogatur, catorum causa raiseris


cente
rat
u

cielestis auotoritatis

axime creduUtatem pecdi-

Sanctis,

cum

intimo

pectons

invocat, marumque imbre Prudentium laccrti et aridse manus sibi impotenti,

quatinus
reformet
tametsi
Bpiri-

paralytico Deo Christo Vade ct amplius noli peccare, ne quid


, ,

quem

de-

terius tibi

contingat

l.

Hac

itaque pawcipue

nsum; moxque
taliter,

absens corporaliter
restituens
so

Martyr olementissimus, tamen prasens aftuit


,

supplicanti,
illa, voto
(

Tunc

quam deposcebat, potita, eadem manu


)

pvaefata mulier inferi. de causa, ut reor m, tabescebat incommodo. Quae artuum crudelissimo doloris detineretur carcedura diutissime hujusee perferente aura, de mira Prudentu
re

Prudentii ut putabat orotensa, sacratissimum circumstantes conversa, ad accipit brachium, et virtutcm clara ccepit voce se

comperit virtute

celebratain
prasdicare.

in

Cernentes

autem
alacri

nostrates

monachi

continuoque per eum pristm mhil eum spem concipiens sospitatis , credebat, ad beati Martyris se medico difficilc ob postulat aulam. Quo vix im
;

rumigera

deferri

tamillustre signum,
concinunt praBConia,
currere
si

cum gaudio divma

valeat tabemaoulum.

salutare Besuanum cernere vel etiam eminus Inter alioa vero accurnt
Karoli.
in

agmina

vident illico popularia confelicem se quisque forc existimans,

difficultatem itineris parte ab ea videlicet


,

polo

circumvolvitur

tandem Besuam attingit, qua brumalis iitngOO Arctos. Ubi etiam media
,

castelli r ctcapellanus praefati miraculo perto tam egregio

Qui, com-

muhere SiW
:

optime nota, apprebenso ejus uuiltitu.liuem ad adstantem praefatur


tis

brachio sanato, sic Ne credaesse,

populi,

commentitium ullatenus

quod

sed procul dubio scialeritur de hac muliere, sex anni jam praeterierunt, ex quo quoniam ti s naturali succo viduatum, nulistud,

Jesu veet Matris Domini via glorios Virginis specula, ut ita in nerabile templum habetur oontra Aqu dixerim, totius vill divina ^agma vocat olsTmum spiritura, quem se solo teeo ergo devota rogat diabolura n: depom aede Msti* nus eoram beatissim qua desibi ostendi basilicam saneti Testis o invocat imxto geraitu pre..ustrata, sic eura
,
I

^S^Ecce
et

brachinm

lum

utile gestanti

exhibuit officium.

Nunc
:

vero,

an duest sanitati utcernitis, antiquae restitutum mea parochiana, haec mihi notior,
bitatis
?

exo deratissimam artuum


salu to o
I

ut diu gloriosissime, ad te, Prudenti, quo possura desiadvenio: et nisu , tuorum domum a longe
a,l
I

ood

<>

llsec

quam

sua domus non novi monachos istos, hanc certissime hodie uescio Sanctum eorum, sed et cuncti Dommo Dixerat sanatam perspicio.
alicui
: ,

eam utinam proprio .ncessu iac.nonbus infelix pe^ere valerem sed heu utpote uthusque cruns pi meis pra.pedientibus, >W*m.
tagru.v.derenonqueo:.ui.
retbrraa Martvr piissime. et semi-mortuo corpore, ell e in

usura g-lu-nd, ,un

quod gesserat in grates retulere pro tanto signo,


muliere. quaedam icemi76 His ita gestis, adest ltem irreverenter quidera, jed na cum marito, qu

quomam

satis

jam

rrpdo. te posse.

irruens, sanctum brachium d evotissime in Sancta ubertim rigatum fletisub nomine Prudentiano, deosculatur. Quae percunctata bus strictissime quaenam esset, vel unde et cur hoc monachis, maritum volentem pro se respondere a <reret ego ipsa pro me re'compescuit, dicens,

talia plorans Talibusexorans, et fundeus hsec monialis. pressa malis finiverat I on^is

JX'
Mox

audivit

Sanctus,

quod Konntpet.ster-

per loca etenim nervi gaudent sua

sanguine More suo ven turgescunt

P^nj^

suum

Octooris Tomiis III.

m
A. Tv
Arteriffl

\(

TA,

TRANSL. hT MIR.
sursum.
!)

8.

PRUDENTII M.
Si

rursum disount,
facili

se tendere

merito.

enim

in

Hebralsmo carnalis Judseus,


saturitas
a
est,

l)

Omnia, tectaoute,

prisoa raluere salute.

Tum
jjxilil

mulier nisu
; ,

(mirabile visu

cujus praemiura ventris bdf.madibus s.ibbai izat

quol

oe-

lecto: properal
viaj

Quodque

restat,

gestamine reoto \ pedibus curreus cito pr-

etiam ope Christianus sabbal quanto magis spiritalia debet a terrena actione ob Vigiliam Dominic

bono

Besurrectionis s
81

statj

Donec perveniat, satis rotis ubi fiat. Martyri pro recepta Redditis ergo Deo beatoque
Bospitate gratiarum
vit

Quod quia

lnec

meruit percelli ultione.


ni

non fecit, justissime tali Hoo autem spenumeat per

>hri,t

upuni%

'""

actionibus, alacris

suam

redi-

Divinitas aolel

in

patriam,

longo
v

viveus, sed quonii


tia]11

post incolumis tempore itatem corporisetaffluen[tiorum plerumque comitatur

cum

supplicium
Qtium
fieret
rei

corrigatur

latens

unius publitemeritas

multorum; unde,
hujusce
volant
dun,
,,,

nt et ilUus puellula multatio

emi

illico

rumiger
:

No-

oepit

involvi volutabro.

iterum deliciose vivendo voluptatum paCum eece repente


i

agmina

ralvsis incumbit, acrius,

quam dudum

corripiens

membra.
/(C ite-

rnuliercula cis; metuit quisque in se,


. :

per fcotum insonuil burgum adpromisouae plebis ad contemplanjustum judicium terni Judi-

quod

in ea

peTpendit

7'.)

AffLictabatur

itaque

vehementissimi dolo-

rum

crueiamenta anheli spiritus ris angore, et inter scelerum magis compungebatur. Nec conscientia optime sibi noprorsus spe medelas amissa, ad temtum reourrit Medicum nam pene sine ullo pectore, Prudeninterstitio Prudentius iu
:

conourritur ad Prudentii nec mora oratur Vir quatiente singultu flebiliter pectora Lementer subveniat adomiserrimffi beatu8 u1 continuo Sanctus, ut canit Prophe:

lescentulae:
ta regius,

poris
tius

fervet in

ore

tandem

vero

denuo

relata
siti-

Besuam,

Sanctoque
ejus

prsesentata,

quem

diu

orationem humilium, et scribautur hffiC non sprevit precem eorum, ut Nam mox redditur i n generatione altera t. isui. Sed, ut gratius Qcula im

Respexit

in

<>

verat, ante

aram

contracti strage.

tota prosternitur corporis Deinde frontis lumina, et pal-

mas conjunctas
pre<

tollens

ad alta,

has

erupit in

beneficium foret, lapis ille, quo sacrum violaAd batur Sabbatum, tenaciter palm inbfflret. sacratissimum ultimum vero tendit ipsamet ad et multas plurimis comitantibus Mcdicum
, ,

Rex

et

Kedemptor omnium

sanctissime,

Qui cuncta cernis sempiterno lumine,


Succurre, quaeso, te roganti morbidae, Multo tibi, quae displicet, peccamine Per testis insignispreces Prudentii, Cujus levamen jam probarunt plurimi
:

suppliciter rogat, ut, profundens ia impedimento, liberam sibi restituat nali decusso eram: spondetque, se deinceps sabbatismum perenni custodituram observantia, si absolverelongos finierat fluendo precatus, illi durus tur
:

pcs-

Quos

cogmoverim, Quae jam per illum tracta lectum liquerim. Qui summa caeli regna Martyr possides
inter ipsa clarius
:

flendo laerat quippe reatus, et justum fuerat, N commaculari. potuit quod stulte vaii
,

differt

Domini

Testis

d ere

excussus lapis

adesse tanto moestitiffl ponextra, it concitus

Et, quidquid

oras, a

Deo inox obtines

Dignare clemens his favere

fletibus,

Quos fundo fessa plurimis angoribus. Adsum gravataponderoso crimine Non erubesco vulnus altum pandere,
:

popuexultat mulier sospite dextra. Circunstans Sostupet ista, quam fari valeat Plato lus plus dominans Omnicreator , huphista.

Laudatur

mani generis rex commemoratur tis


tur.

et
,

amator, Martyr posse saqui nutu facili sic opera-

Quaero medelam de nefando vulnere, A te scio, quem posse statim dedere.


sancte Martyr, nunc adesto supplici,

ANNOTA.TA.
comitatu Bu, a Civitasest archiepiscopalis in Dubim fluvium, Gallice dicta Besaugundix ad
cou.
V

q
mi
nii,
i '

Priscam salutem conferendo corpori. Depelle saevam cruribus paralysim, Pro qua fuganda nunc gemens advenerim.
80

His

peroratis

illico

pristinffl

redditur in-

ob

columitati, tunc
pensis

devote
,

Christo Martyrique repropriis ad sua laetatur

ab anno 1117 b Vesontionensem sedem tenuit


usque ad

iolatum

gratum
ut
ait

praeconiis
,

annum

1134,

ex Sammarthanis.

remeare plantis
vere
u
,

qu*

alienis

eo devecta fuerat
,

c Id est, Vesontionensis.

divinus

Yates

Mirabihs Deus
Majestatesua,

in Sanctis suis

, gloriosus in

Qallia celebrata d Quatuor hoc anno concilia in tom. 6 Conciliorum part. 2, memorat Harduinus

faciens

prodigia.

Cum omnia

Conditoris aeterni

tamen opera mira recto possint vocari, utilissima majora, sed inusitadispensatione quaBdam non quae tamen tiora congruis reservavit temporibus ; quod contra natudicuntur uon idcirco mira curram fiaut, sed quia extra consuetum natura? facultatemque divina virtute proveniant
,

1117 et \\\S,Car7iutense,Claromontanum, igitur et VesonBeilovacense et Viennense adde


col
:

tionense.

e Alias

fSed Comment. prxvii.


ff

Dou Dubis dicitur, Galhce le Apostoh. Videnum. o7 non Francorum

sum
dis

transcendant

humanam
,

ut

caecis

visum

clau-

chiragricis gressum usum. Qua3 nostrum saepe


,

manuum
fecisse
:

reformare

Prudentium, ut

40 vidimus supra sibi retinere voluisse, sint Vesontionenses , nescio, idem conati
:

hujus notitiam non habeo. S. Prudentn rehquias h Divionenses aliquando


Castelti

num.

dicitur

lingua fatetur mutorum mulieribus solita, lescentula, Besuae ancillari politono, dum Sabbathi decima hora q, lapide muliebre verter rusticae vocant,

nam quaxlam

quando mihi notior villa est. i Nec ista vehicidum est duabus k Birota
GallisVTOuete.
1
-

rotis constans.

quem Liscam ret indumentum


suque

amens
ipso

subito effecta est,

sen-

quinquepertito
,

funditus
videlicet

viduata
lapide
:

quasi

mortua jacebat

quem
nec im-

tenebat, tirmissime adliaerente

dexterae

Joan 8, v XI morbis non Deus quidem peccata hominum non eflicitur, xd isti sanraro punit hinc tamen Teobaudus cZmomati accidisse at guod de ea habuerit forte aliunde perspectum

ait,

^^

DIE SEXTA OCTOBRIS.


a

nVidetur alludere ad illud Jer vp. i,f. 4 Ab Aquilone (qui diabolum hicex Teobaudi mente
reprsesentat) pandetur
tores terras.
Itl est, Martyris. p Psalm. 67, i. q Vespere post Occasum solis et pridie diei Dominn.i, cum ao operibus servilibus olimerat etiam abstinendum. Factum non valde absimile

populariter Vesol

omne malum

npei habita-

Visorium c a viconstitutum a longe dendo, eo quod in editissimo ippellarij qui pro re, videatur, congrue qua venerat, sollioitus, coram beatissimis pigmoribufi pervigil tota nocte excubat, clementiam Sancti indesinenter interpellans, ut sibi umbrosae frontis amissum restituat habitum ad gloriam com,

Latine

vero

A.Tiobatoi

munis Condito
Talibus insta

habes
.

Sasc, iv /:

106, quod in et tom. Uanuarii pag tione S. Genulfi', circa annum 170 facta,ita desoribitur : Quadam etenim mulier, Tethberganomine, dum messis tempore die Sabbathi, jam illuin ftesurreotionis DoCC:
,

Transla-

ucemque rogabat, Ut micuit raane, micuit virtua Lux nitet orbato, visu penitus repara
;

Miss

jatur

tibi

gloria qui

Christe,
te

da-

Quam
Auxit

batur, dixerunt tibi


ruut.
et

natum

cecine-

minicsa prima Sabbathi, ex multiplicatis manipulis est, ut ibimergeten merge manipulus


are nititur, Bubito digitis in vodem notatw m.-uius lara derlexis, ac erumpente sanguine, audax
et

Hilarius praesul, vox melle


r<

Quando

fulserui

'

int

misera
)

dirigaiit.

Laus reboat Christi, lumen qui reddidit i-ti. m Puer quidam de villa, quaa Fundrimaci nuncupatur, originem ducens, secundum ni
(

pr*.
falJJJ

Instrumentum, quo quid politur, Cylindrus

lor)

tertii

lustri

jam

percurrens

annum

pa-

"'"
j

Veteribus, Gallis Lisse, ait Cangius. dies quselibet dies

Dominica

olim dici consucn/

tSicfej-ePsal.m,
B

f.

18 et

L9.

Prudentio delatus fuerat. Erat enim crure reflexo adeo damnatus vestigio, ut monstruose taxillus natibus cum paucis diebus eoram beati e inhaereret, qui
reutibus
,

spe

recuperandaa

sospitatis

CAPUT

Martyris artubus divinae pietatis exoraret viscera, sanitatis sibi restitui gaudia, sacratissimo interveniente Prudentio, incessum recepit, ex integro

II.

grates debitas repeudens caelesti beneficio. Quod vilqui viderunt, Domino grates retulerunt. In
e dixi nominamiraculum, pro certo ri, hujusmodi g-estum fuisse ter quaternoa habente accepi. Mater cura filio molendinum adierat. Qu, dum molendi annos,
la,

Inter alia miracula tribus mortuis vi-

quam

long-e

superius

Lucum

tam

rcddit.

Vulieriehira .

ditori

^uamplura ipsiusmodi facta sacro intexerem aii(Jvolumini, ni vererer fastidmm mgerere et de ambigmis sed de plurimis pauca,
:

toto studio neccssarias rei occupatione detenta (ut incumberet, puer circum gestiendo lascivis motibus, ultro citroque agcbailla aatas assolet) Dumque leviter fertur, antiquo impellente
,

tur.

,11,,, quod chirag-ram nominatur, crudelissimnra Lncurrerat utramque eorquaB scilicel passio adeo atrociter manum ut digitis in palraam eom:

qua-dam hotissima sunt revolvenda. Mulier oriunda, ut ipsa asseverabat, de amilia Gagnorri a (ut vulgariter loquar)

hoste, fluminis,

ripuerat
ritis,

ung-nes prope

toti

inacileutae lllaberen-

quod Tyla f dicitur, alveum inqua violentissimo imcidit, ea videlicet parte cogitur amnis. Quo mox gepeturapaxinrotam ut sibi Prudentium inclamat nitrix comperto interea parvulus, prolem conservet incolumem priusquam volucri susceptus ab unda, velocissime, Bucourrere manus, in canalem perhumana posset
,
, , :

mulier acertur vol. Cruciabatur autem infelix omnino mediciC rimis tortiombus, nec ullus ei Taliter erg-o remedio. poterat Bubvenire nali g-loriosa Prudentii aristis , transactis septera spe recivisitatur opinione, protinusque credula, comitapiendi sospitatera inducta, eunn plurimo cui tandem expetiit ffidem tu ejusdem Martyris saniproximans, illico recidivam meruit adipisci intuentibus, ditatem, ita ut pro libitu, multi coraplicaret. Erat augitos vel extenderet vel queo, ea dies Parasceve, quantum meminisse
:

oiroumag-endam trahitur, ubi ad rotam volubiliter


tota vis incumbebataquie,
ut nulli

penitus du-

pueribium esset, rotali oircumactione et attritione membra, ossaque tenera minutatim dislia discerpi
solvi in frusta.

88

Quod
Dei

fieri

potuisset, nisi
virtus

Prudentii,

lmo

M eonteratWt
i

vero

omnipotentis
:

propter

Pruden-

mpi

tium
ctu
tre
)

affuisset
tutelffl

providit
!

miro rerum ordine puen Protinus siquidem (mirabile diqua3

tem,
ante

Quod divino provisu gestum fuisse, nnno Banum sapiens ambiita ut srilicet, quo die sydereus Agnus g-ere debet
Christianum
Phase.
:

divinitus, ut sic dirota in altum sublata qui a maest artus tedere pueri, catur, nou ausa Martyri. Igitur commendatus fuerat

eripuit purpurea passionc a pOBnis Averni totum etiam adimeret uni fieminae eorpomundum, eo contractarum manuum per Martyrem detn-

beato periculo, tandem a hoc modo ingenti elapsus vado rapaei puer .1eonourrentibus abstrahitur sospitate ^us mirantibus cunotis de insperata Conditon, Quantas tunc laudes piissimo illius im petulerintflacratissimoMartyripraual sentes
eo-o
Bitifl

mentum.
Quid autem gestum si1 >equente Dominica, Divinitaa, sacris beatorum 1,,,,. videlicet, qua proPatrum ceseratis bustis, oarneque ceaumpta Superos b t d> redivil ad pria, oum pompa nobili
s:{

lectori relinquerc deviso tanto miraculo,

crevi 'ing-emoso.
his

Deniqui

hoc

facto,

dum

quoque aliquamdiu dubiu


qui

em,
e<,

aocer-

interfuerant

eum

in

quo ge-

pandere stylus. Homo quidam, Sabbato, lumine orbium ntrorumque Verbigena lmperatur in tumulo quievitj ad quo adduotus es1 basilicam. Erat \| :ir iM-i-. .,,,,
votll
,t

relata est, ab ew stum fuerat sigrnum, rei, ut Martyns erupi edoctu seriem, eredulus tandem
1U

privatus

laudem.

PharisaieaB quippe
(

inoredulitatis

men sum

arbitratus

non ut est re vera) d.vm.s

autem

ut ipse

fatebatur

incola

eastelli

quod

crederc virtutibus. 86 Vir quidam

Humbertus

noraine

de

villa,

374
A.

ACTA, TRANSL. ET MIR.


quse
in

S.

PRUDENTII M.
,

Tbodu

villa,

vocatur Roseria
eastelluin,

sinistra

captus
vi-

eoplivutn hlierai

9 h

fassus sum dendo. scilicet, jam antea appellari ibique viuculis et oaptivitatem abductus est, ergastudo crudelissime mancipatus, qui , cum per aliquot dies ligaminurn constrictione , invisa solitudine, tenebrarum borrore et diutina

fortuna,

quod Visorium h, a

adeptus gratias omnipotenti retulit Medico. D Quid plura? Mira plane dicturua sum et quae incredibilia forsitan videautur aliquibusj sed vera esse, jurejurando idem asseverabat monachus, cui profecto fidem abrogarc, inconsultum videtur,

quod ab ipsa videlicet hora, qua plaue

illa

aalutaris arbor imaginaria in

somna

visa est us-

confectus sidua

esset esurie

ea

quffl

urgebat, com-

pulsus necessitate, Prudentium, nec ei opitulari ccspit voce implorare benignissimus. Protinus diutius Martyr differt siquidem adest supplici , laqueos nexuum dis;

ut liberetur, as-

que ad Octavas sancta? Pentecostes, diebus scilicct decem et octo, quotquot ad locum ipsum quamlibet venerunt spe sospitatis recuperandce
,

diversis gravibusque detenti aegrimoniis, continuo pristina incolumitate integerrime recepta, divmam

solvir,

compedes

obterit,

olaustra
,

patefacit,

liberum oustodes h-targico somno comprimit evadendi aditum per omnia tribuit, iter dirigit, ad domum propriam fugaceni reducit. Qui captus, sed jam solutus,

magnificantes munilicentiam, gratulabundi repatriabant. Quos etiam viritim istic revolvere, majorem operam videtur exposcere, cum nos ad alia tendere celebriora tempus seriesque susceptae narrationis

ubi

plenaria

potitus est

ammoneat.
dignatio
est

securitate, de apparatu itiueris ad Prudeutium Concipiensque dignissimam pertractare. ccepit

89 Divina

lenda

praeconiis,

quas

magnificis jugiter extol- quitru suis devote obsecun-

egregia laude sententiam Si (inquit) truculento praedoni, qui me ob extorquendas opes meas ceperat, coactus multa dare volui pro mea redemptione, quauto magis nunc gratis liberatus, Ereptori meo aliquid generosi muneris libentissime debeo conferre cum gratiarum actione? Et quidem ingratus divinis beneficiis existerem, si per quem evasi, grates debitas rependere ei
,

dantes praeceptis tanta munificentia solitae remunerat liberalitatis, ut non tantum post busta eos

apud se in Superis promissa donet beatitate verum etiam in conspectu mortalium (si fides
,

poscentium non
glorificet

haesitet)

persaepe

miraculorum
patere

exhibitione.

Quod

liquido
:

ex

his, qua3 praemissa sunt,

opinor

verumtamen
non
i

ne eui post

illa

incredulitatis superflua subripiat* 'ansubrepai!


praescriptis

sed rursus sacra prohibeor lege negligerem Dominicis conspectibus vacuus apparere. Proinde quaerenda est votis Sauctoque conveniens oblatio, quaj tametsi non ex pari, quantulumcumque tamen, in me collato cselesti respondeat bene;

astutia, quaedam suhdere libuit minus nobilia. Puerulus quidam


torii
,

Bisuntici terri-

de
,

villa

videlicet

quae
(

Cromariacus
ut assolet
illic
fieri

dicitur

dum cum comparibus


Lingonis
,

super
fere

littus

fluvii

k,

rapaci

unda
hora

ficio.
pui
/,

praeterfluentis

luderet
l
,

aestivo
,

tempore
praeceps
sinister

udunlur
Bi -

S7

Hasc
,

effatus,
satis et

monacho

nteum

jubet operose

illico

fieri

vasculum
,

diei

tertia

pede lapso
;

corruit

deauratum
inystica

ut Dei

Jesu Carnis

Saugumis
viffl

libetur victi-

ma
cto
,

ante sacratissimi Martyris pignora.


praeparatisque

Quo

fa-

amnem. Nec mora promiscuum ad locum ruht etiam non segniter


in
ritur luctuosa

rumor
doloris

vulgus
:

conflat

acour-

infausti parentes.

Quae-

sumptibus

ad famosis-

simum Prudentium contendit gressus, grates mepulcherrimum effert doritas persolvit laudum quasi su iiberationis pretium. Ora narium
, ,

multorum que calix


virtutis

aperit
ipse

in
ibi

multis

Martyris praeconium. Denipermansit diebus ad

sub aequore praeda, iucassum die tota rimantur gurgitum intima. Interea Phaebo jam pene sub Oceano roseas contegente comas, dum toto fluminis fundo rapaces conti penducorpusculuin tanlteque discurrereut fuscinae dem obuncatum ad ripam protrahitur. Quid
,

lata

testimonium. Mira quidam hactenus resunt, sed multo mirabiliora subnectentur.

plura?

De sepultura pertractatur
posset inesse
vitae
,

(juai

siqui-

dem

spes

Quidam monachus noster, nomine Guido, qui postmodum ex aocidente agnominatus est Calcujus suvus, tempore quodam ejusdem loci pra memiuimus, scilicet basilicae beati Martyris
,

tuisset

sub

aequore? At vero
,

cum tamdiu ladum miserabile

inter amarissimos lapraeparatur sarcophagum crymarum singultus orbata genitrix Prudentii

gerebat custodiam qui minicss Ascensionis illic


,
,

cum
,

se in Vigilia

Dovidit

sopori

dedisset

recordata, flebiliter eum compellat, uti sibi solita miseratione extinctum restituat piguus. JunSangitur supplicanti circumflua populatio
,

arborem quamdam procerse satis staturae, in quo quiescebat Sanab imo faciei altaris ctus, exurgere ramis, lioribus ac frondibus partim purpureis, partim vero niveis iueffabili pulohritudine decoratam sed pars purpurea, inclinatis
quasi
, ;

ctumque

sollicitant, quatinus pueri refundat artubus, suis meritis pegelidis vitam

in

commune

tentibus.
tas

Flectitur

tandem

Omnipotens
,

pie-

infusaque teMartyris almi interventibus nero cadaveri anima, frigida facit recalescere

cervicibus, versus altare

humiliter deiiectebatur,

veluti sacratissimam adoraret thecam. Altera vero, rami videlicet lactei, versus ecclesiae januas quasi

medullas. Concipit extemplo vitales mortuus auras Concutitur sedes anim?e, fibraeque tepescunt
:

ad populum protegendum protendebatur

nimipor-

Erigitur

sospes

scdet

ambulat

utitur

rum
qui
ulu s

divinae
,

miserationis

obumbraculum

esca.

tendens

quae

variis

prope futura erat super his vexabantur incommoditatum valetu-

dinibus.
iiiu ui

'
i

udt nlii
ii
ii

/i

ii/

tunit

pofi

videlicet ipsiu 88 In crastino cnim die cratissimse Ascensionis, dum sacro-sanctse Missae duo cseci diu ibidem celebrurentur Officia
, ,

Plebs ea miratur, Sanctumque Dei veneratur. ab eis- prxunaptf 90 Quidam nichilominus adolescens r0$ partibus oriundus, ardentissima correptus dem ut ultimum efflavit halitum ; moxque febre
, , ,

U t faclu,

amissum receperunt luraen; alter scilicet, sacerinchoante ; alter dote n Gloria in excelsis Deo
<i

cadaver fuuereis obvolvitur moris nocte sabanis m, et astringitur institis, totaque Adcrat autem mater, mcestis custoditur excubiis.
est,

ablutum

Bl

vero

"

Credo

in

unum Deum
paralyticus

iuuoepto
,

ad ul-

timum eadem

autem

quidam

priusquam
pleuissime

infeliciter urna, viduitate, inomoeroreque defunetae prolis nimium senio pia plangoconfecta, irremissis super filium ejulaus

gemina viduata
, ,

finiretur

Missa

sospitatem

ribus,

Prudentiumque

beatum

creberrimis

in-

terpellans

DIE SEXTA OCTOBRLS.

375
a.Tiobaudo.

terpellans

rogatibus, quatiuus sibi unici

reddat

affeotum pignoris,

oculorum suorum et baculum iniserandae senectutis. Quid diutius immoror? Jam mane inclaruerat, nec vetula hujuscemodi fatiflcebat olamoribus cum ecce ab altithrona Majestate propitia egressa jussio imperat, viduaa restitui extinctam sobolem ad gloriosi Martyris cumulandam laudem.
scilicet
,
,

lumen

lum

ad iuferos et reducit p. Quod videlicct oracuquamvis anagogica obumbretur majestate, tameo et ad literam recte posse intelligi, patenter
,

deolari

sa,

quaa retuli hactenuB.

ANNOTATA..
Locus mihi ignotus. Resurrexit a mortuis tum quidem; sed post dies 40 ascemhi ccelum. c Hanc vocem Teobaudus effinxisse videtur in Chronico S. Benigni Divionensis, ad annum
a
i)
.

more suo, fusus per viscera, flatus Membra calore fovet, gclido durata rigore. Fervidus efficitur circum praecordia sanguis animussibi vendicat ilios, Evigilaul Pondere quos letum valido depresserat ante.
[llico
:
.

Palpitat,
alte,

ora

movet

surgit

sedet,

oscitat

Funereas stupet induvias, gressusque ligatos.


Attoniti vigilea tanta novitate pavescunt.
Ilic fugit, ille

apud kcherium pag. 470 Ve1052 perducto SUllum dicitur. Est autem oppidum comitatus Burgundici id declivi ardui montis situm, cujus vertici castrum otim oppnh tuendi causa fuit im,

manet; verum timor urget utrumcitus

que
Solvitur,
cat,

erigitur,

ecclesiam

subit,

o-

positum. d Ubi situs sit hic locus, ignoro. e Vide cap. i, lib. 3, num. 45. f La Tille Gallice fluit non procul Be$><. g Vicus ad Vigennam fluvium non procul
:

Laetus agit
r;it,

grates

Domino
,

per gaudia

plo-

Be.s

h Vide
Sanctum
quod
coutulerit sibi
tani

lit.

c hic

Glorificajfc

B
q

Lsetitiai,
moi

tum munus solvit post lugubre fuuus. sed etiam quamplures 91 Nec istos tantum
,

Videtur vicus Cromarj in c.omitatu Burgundieead fluvium, de quo proanme. sin k Ftuvius est comitatus Burgund
limitibus Lotharingix velOuguon, Latinc Li
1

et

Gn

us

Lougnon
nostro

pristinis

eum

restituisse artubus,

processus assi-

gnabit cceptai orationis.


noster Burgensis,

Nam

Guatterius quidam,

Sub horam nonam matutinam more


Seu
linteis,

sauctum

agnominc Canicuxa, per ipsum nomine Martyrein reddi rilium sibi


, ,

civiti.

m
38.

pannisve, quibus defunctori>w

Simconem
videlicet

et

experiri mcruit et gratulari


,

qu*

puerulus

dum

lasciVffl

a^tatis

gestibus

corpora involvebantur. n De Besua fluvio vide Teobaudum supra num.


o Tolyandrum apud inferioris zevi scriptores etiam unius tantum hominis sepulcrum est, p i Reg. cap. 2, f. 6.

cum corevis super pontem Besuae fluvii n luderet, pede lapso , praeceps corruit in amuem teneraque exigui corporis virtute succurabente unda. illico rotabundus procul rapaci provolvitur lugubris percrebuit rumor, panulis, mora Nec ubique diffamantibus. qui casui interfueraut Accurrunt orbati parentes , ac longis vacuas implent olamoribus aurasj quibus auritea utriusdiversee cetatis et oonditionifl phaque sexus
; , ,

CAPUT
raculum
acciderit

III.

q
,,,i
-

misera prorsus rerum faeie permixtim proruunt ad aquas. Quanit poiliuctor fluotivagus enecti cadavcr pueruli , difficulterque repertum devehit ad littus. Eo viso extincto centuplicantur iacrymosi elamoresj statim denique gcmtor cum matre, super exanimes nati artus
langes voraces
ruentes, pene vitali destituuntur igne. Quid plura? Eunebres parantur iudu\ia3

Aliud mortui ad vitam revocati mi;


:

quid huic

mox a

morte
v

Teobaudi

ad lectorem

epilogus.
VobiUi rujus-

''"'/i

cum poliaudrio o neque euim iu pectusoulo quidquam vivum salieliat, sed omnia vitalium fibrarum seterno dedita frigori sentiebantur. Tunc
:

itaque prassentcs, quibua

mens

sanior aliquantu-

lum a

dolore iuerat, corpusculum ferri Prudentianam persuadent ad basilicam. Protfnus fertur, beatoto prosequeutc burgo. Interea mater ad

qnoque miraculum louge majoris glo bratum tertia ferla Dominicaa Etesurunmn soliim, rection:- fuisse, didioi, de quo nou si quis in eo sed trecentos producerem testes aliquo dubiaj fidei promoveretur scrupulo. Neque

A
k

liud

a( e " 1 "J

'

enim
loco,

in
iu

humili

tum cum lacrymis

convertitur Martyrem amplexa pignoris algida membra, pluribusquc eum compellans precatibus , ut sibi unicum reformet affectum, exaudiri promeruit. Junguntur obse,

castello

sed in celeberrimo gestum est scilicet, quod Dolum vocant


dolis

cranti
piffi

populares
fletus

cunei

favet
;

Teatia

piissimus
tristes

crea dolo fortasse, quod ipai oppidani namque ibi (ut non seberrime utautur a. Est mel palam patuit) erga rotabundos b iu honorem comites infidum variumque hominum genus mo;

,,

supplioum postulationi
,

surgit
,

mortuus de
sinrei

Iuih re

gUltUfl

iu

vertuntur in gaudia cujus divma pneconia


:

mirificae

do huio, modo illi mauus dans. ejusdem OOfltri iudigena, geiiere , proceritate ardentissima corfama, moribusque praidarus
,

Quidam ergo

testimonium

perhibere

Besuanu.s valet

nunc pene totus burgus cum eodem resuscitato


etiam

reptus febre,
tiunis

diutinaque

fatigatus

ignita;

attri-

adhuc

superstite.

Nam

postea plures vivenfl an-

senium beatissimo nos, propcmodum usque ad giates rependendo , devotum exhibuit Martyn auimum. Yere ut olim autiqua ceeiuii Prophe(

Stanc extremo imminebat, pertimescens aeterni Judieam, qux peccatis saeerdoti pateiactis ois cUseuBsionem vero V.aticum Christi devote percepit Interim

eroce,

coapit

agi spiritu.

dum

arcta depresso

tia)

"

Dominus

mortiticat et

vivificat,

deducit

coujux ejus,

atrocissimi

pectore trahuutur suspiria , moeroris sauciata raucroue,

ACTA, TKA.VSL. KT MIK. S PBUDENTII M.


A. Teobaudo.

crone, nocte
ti01)
,

[ue eontinuis

duoit

in

ejulasro-

inter

amaros fletuum
in

ffultua

Prudentium Divinitaa ei revocat euim mellifluum ipsius


remota
illis

me-

cta,lugubrestaliterprofunditvoces, cunctis adstantibus ei ing-cnti silentio velociter locum dantibus. mcesta cog*or loqui letho de convivio,

uomen
odore, multis

Cum

instet

mihi deflenda coujugis amissio.


facit dolor
tibi

,,.,,,,,.,,

3alutifero
in

consperserat

certe nimis crudeles et funestas nuptias,

nfeque

partibus.

Nam cum

Quas accrbus

mortis ad excquias
,

'

Martyris nostri

virtus

nota

tum
trans

praecipue,

nesoio, quo

charaque habeatur, merito, g-entibus


tanto effertur veneet

Dum,

Marite,
:

nupsi

festas

dapes

egi-

Ararim

c degrentibus,

mus Nunc, a me

te separato,

praudia parabimus
,

uis

araore, ut, excepto

Deo

Virgine Matre,
Prudentii

beate

vir,

Prudenti
tibi

te

spem meam
servum
,

fece-

nihil supra.
S.
I''

ram,

ud

!>i

[taque

assumpta insignis

cum

Et maritum
rara,

meum

sicut

dede-

pj o illo

opem

,1,,

dolori

mentione, intimo prascordiorum rugitu terrumpente dictiones, hoc movocemi accommodavit. Gemma caelitum
gloriose

Ut donares, adhuc eum in terrenis vivere Sed, ut ceruo, non dignaris aures ad
ctere.

me

fle-

nlffida,
ior,

polo terraque Phsebeis solibus Prudenti, confer opcm michi

prie-

Potes quidem
yere
.-

(nec discredo
culpffi

mortis jura

sol-

pabili,

ne
,

socio thori

in

caream (quod timeo) conjugalis quo spes mea ac solaraen totius


rccumbere
inter

Verum

obstant
sera3
!

meas; heu jam raihi mi-

transigendae

vitae

dignoscitur.

Cele-

imum siquidem nomen in hia jam


virtutibus
enituisti,

eximios

Sanctorum
meruisti.

provinciis

habere

Lugeus ad ram
Sed

te

deportabo lumen

quod paravetibi

n:nn innumeris hactenus

apud nos (ut aiunt) quibus animata ad credenimpossibile credo)


pie(

meum
ram.

virum non ducam, quem


,

advovefa-

,|,iin

(niliil

quippe

tibi

Restat
Si

unum horum duum


cias,

pie

Martyr

tatis

tuas

m)
supples

imploro unicura a

viscera.
te
,

Hoc solum, hoc


,

in-

Clementissime

deposco

ad

meos planctus moestos dignanter


cias
;

aspi-

beneficium, ut michi

meum

reddas vi-

rum

quem mors imraatura

vitalibus

pene jam

Aut me simul cum marit mortuam des mortuo,

excludit auris. Deinde conver.sa ad conjugem, ultimo anhelantein flatu, Te, te, inquit, marite,
piissimo
trado

Aut eum pro tua laude thoro reddas viduo.

Prudentio.
/.

quatinus

ei

perenni

O
97

araici

postulate Martyris auxilium,


his itaque similibus,

si

te eripuerit a mortis,

quosub
longitu-

Quatenus mihi reformet unicum solatium.

celeritate raperis, exterminio.


primo
r<J

Cum

super charissimi

V ivum reeipu

</""'' "'
i)i/i/'<

His
iri

dictis,

funem stupeum

ad

conjugis ora
turaque,

factum,

ejus eircuraliy.it

collo,

per

mulier incumbens, quereretur, vuloppanso velo absconditum irriguo la,


,

maritum,

ed, du

illum qn

mor7i<o

im,

ido ancto Martyri eumdelegans nec ideo tamen infirmus convalesut

abri.s,

sub mortalibus laamico lang-uente Lazaro e, ad


olim
Deitas,

jori

adesse, ut postea. defuucto maadhuc viita et isti subveniret miraculo Martyr ad auxilium differt adesse, quo ti, postmodum, illustriori ope resuscitando eum ns innotesceret orbi. Quid moras innecto?
distulit
: ,

populositas cirhumectaret nimbo miseratione nimia super his concussis cumflua visceribus, egrreyium humiliter sollicitat Prudentium, ut naturalem gelidis artubus, remeante vita, infundat flatum benigmo interventu. Talia illis

crymarum
,

orantibus

cum
:

fletu,

Horrida
Vivificus

mors prasdam refugax dimittit amafomes vitam dat corde locatam.


vig-ent
,

t.un

Moritur, abluuntur exanimes artus,

facies

lugu-

Alguda
Spiritus

membra
to
:

flatu

pulmone

leva-

ivitur sudario, manus gressusque ligantur instita, et cadaver, funereo obsitum sabano
/,

omnis adest homini


:

jam morte

g:e-

ultima desperatione conclamatur, continuoque per totum castrum doloris acerbissimi ferale diffunditur justitium g ; erat emim plurima opum atque consnnguineorum fortunatns copia. Personant itaque tragcedi muliercularum , singula
(ut. fit)

lato

Jam

quatitur

cerebrum
,

gelida recalendo me-

dulla

Jam caput
nulla

erigitur
:

surgensque sedet

mora

mortui iusignia in planctus revocantium.


abit

Oscitat et plangit
g-it

stupor ing-ens agmina tan-

Quid

niiilta ?

Nox

insomnis
:

defunctum turba

flet

Atque
Brachia

pavor
tus,

multus

nudatur denique
funes

vul-

omnis
rat,

Crastiua lux aderat


Mcbstis non
Deniqu.'

Phoebi calor
foditur

arva replese-

solvuntur

pedibus

adimun-

tur,

pulchrum
r

sed turpe

pulchrum.
iraponitur
sandapilai;

Ac animata caro signo stat vivida claro. 98 Quo viso, parentes, uberrime prae
rigantes Christo
g-enas
, ,

g-audio

mmn

advenit

presbytcr, nbi
/idrafur

elatum perferat ad ecclesiam, pro aniraae ipsius remedio diviui Saorificii


ut
illud
l

magraisonas imbre oculorum qui per referunt gratiarum actiones


,

'

rl

gaudi0

libetur oblatio.
96

bcatura Martyrem tot tamque mirificas dignatur eadem comitatus poexercere virtutes. Tunc
puli caterva,
dit ecclesiam,

mortui nxor ^nec jara

uxor, quae
et cleri-

vivus

nec
| |

illn

".,i

Son mtCl ptl

eonjuge
ilc

carebat) coepit
qui

cum

amicis confabulari

iucolumis ad ipsam tengratiarum redditurus praeconia


et.
,

lare denimt,

ajiparatu
,

prandii ejusdem sacerdotis

ad quam
ra

ferri

parabatur lamentabili feretro


,

fu-

corum
quia,

sacro de more Oflicio tristes prose-

nebria supreme
,

excepturus solemnia. Nec mo-

quebantur exequias. Tunc inter ejusmodi colloimpatientissimo mceroris vulnere compun-

cum fratre et sumptibus Prudentium; vota uxore alacriter insignem adit


paratis itineris
solvit

imi

SEXTA OCTOBRIS.
proiit

A
gcsia

solvit

benignissimo

Suscitatori

quzeque

erant justa*, monaohis percunctantibus evidenter edisserit, inter qu privatim curioseque perquisitus,

nere apud homines plurimis dudui tutibus, quemque conjus tua devo
intermissione pulsat ploratibus.
tales

A.Tiomc.

uttibi

adhu

quo , pectoris ligaminibus graviter brisque pcnitus exutus, fuerit abductus me suspirans, sic fari est exorsus. HfflC, qu a
;

resolutis,

mem-

impetrem aura coram 1 tutibns. Ego, inquam ipse sum


,

ct
,

pridie

redditus
te,

fueras

fune

circumdato collo
mitibus

sciscitamiui, non sine quodam iueiiabili futurorum timore revolvuntur nam, dum quantis, mortalem
;

egredientem a corpore, inimi cepi ulnis, et a cuncti


ideoque
gittis.

c\-

notionem excedentibus, tormentis anima solvatur, forinia corpore, recordor, totus pene immensa Sed naturali artuum compage resolvor.
dine a

Bis aliisqn

tplicitis,

Pru-

dentius,
rae

ignoro

inseril

quo rcrum ordine moribnndis totamque, qua diu iterum membris


, ,

quoniam
qui, 71**

hffic

ultro cuique

in ultimis satis inno-

tescent, cffitera
ani-

expediam.

BBgrotaveram , subito depellit febrem, vero nberi solemnizo iffititia, quando

Iuterdum
scilicel

ad

et a quo99 Exutus ergo corporis retinaculis, juventutis flodam, quasi prirao elegantissimffi tartareorum re vernaute , exceptus , innumeris ,uorum legionibu spirituum circumfuudor

mentem

revoco visionis ac verborum illius neprout remictaream dulcedinera. Erat autem g-uttulis indutus ostrea interula nisc
, ,

loca
nniitiiin

pulcherrime
prffl

su

staturas proceritate incre


ratos

compa-

oxistimabam pumiliones. Ili me jaculis misflammantibus, variisque pilorum impetebant quo ducebar ignoti genens arsed is silibus (ut matur tegmine clipeatus, cuncta umbone aspe spicu Lebal hostium erat) divino rel
,
:

nimio divaa claredinis fulgore intucri vix poteram. Hffic et alia plurima secretereferebat peritioribus, quera eximius resuscitaverat
suis meritis Prudentius
i.

102 Haec de innumeris Sancti virtutibus, ma tffidium igeratur lectori, stylo


i

ne

,,,

aet

ne vererer. micbi nimium formidolose inculcans, rogni umbriferara ingressi reInterea Plutonici

sufficiat.

esse

immanibus subditos spiritibus acrisuppliciis, a teterrimis quibusdam ne quorum nomina ter torqueri intuitus sum
gionem, quainplures
il.i
,
, ;

Sciendum miraculorum quando, abuudantc

vero,

non parvam
hac

utilitatera frwtuq
9"*-

prffisertim

tempestate,

multorum:nam
rique horainuin
nesciunt, quippe
sto cred

iniquitate, refrigescit obaritas prodigia nisi


|

duricordes

ad meloria converti

silenut reor non crcdantur, non insipienter ( Carnifices autem crudelis tio mancipare decrevi. momentura conofficin, viso me, impias ad
)

cum

nonnisi perea

mundus
dl

Chrifiunt,

Quae nunc qu

hoc
vitas

istius

advolant tinentes dexteras, dicto citius


risono clamore cupiebant At Ductor o-ere tormentis.
;

cum

hor-

ut his pravus animus tudinera convertatur;

ammonitus ad
ex

quo

me nempe

diris subi-

meus minaci
,

infren-

Astraa recessit, hoc est, fides, mortalium pectoribus suut explosffi


sfflculi
,

enim ad pax et justitii


,

nihil

mortisaeternffi dens authoritate, Absistite, inquit, lnamtuitioui ministri, animam, meae creditam ob id dumtaxat huc bus territare minis, quam vestn visu perdevenisse, coustat, ut essentiam

tumultuantis prodest inter hujus procellas (juam divinorum exhicorrectionem moruiu ad humana concussa bitio signorum, quibus meus

disceret regui,
ret araicse
acorpore
teparatx,

non ut particeps

immcntus

fie-

vobis perditionis. stygii concite per ioo His perterriti satellites nos ,-,,, 3Si silentia diffugenint CJESa mius pallia a abrurapentes nevero tandem densissimas Cocyti virentis campi cospites bulas, in tloridos semper contemplatione defievasimus, ubi, cum intenta spirituum , illic perenni fe:

ad se cognosceudam revertitur. Te supplex rogitat, de tequi talia scripsiT, Etherea regnans, sanctissime Martyr, in arcE, Obtim-as illi veniam pro criraiuc multO, Barachiam faciens sobolem veri quoque Ja
,

coB.

Aspera quffique fuga legA


;

nocituraque

cuncta re-

Ut

sacris junctus

choreis in caelite ccetu,

exoptarem subito, qua, nescio, de causa r ammisceri choreis, quod ego subtricceptum reflectimus gradum. Ad regrediebar molimine. Id tardiori
,

xus

beatissimorum stivitate tripudiantium


,

summopere

Diviuis odis jubilet

modulaminc DaviD.

JesU, Vita, salusquepiis, mundi spes unica, pietate precatuS. Supplicis exaudi solita Saucte , tua retuli prieconia lau,

Paucula
di.

stis

effectus,

Pra?vius

causamque perpeudens ad me convermcestitiie ad plenum intelligens Quid, inquiens SUS jocundissime interrogat j incursu tantis perturbatus esr" contrario mentis voce Domine pnssime, Cui mox humili respondi
itineris
illico
,

Semper ubique
di
k.

tui

miserere

pius

n Teobau-

AXNOTATA.

quem

nichil

latet,

cupiebam

istis felicissimis
j

conhoc,

jungi coetibus. At ille, ut his adsciscans sed ait, huc usque accessisti, clanus timere quidve sperare debeas ut quid flaramivomas baraaddisceres. Ideo denique tibi multiplicesque criminosorum crutri cavernas cffilestibus fidehter ciatus, nec non et eorum, qui
; , , ,

raodice sevenor

Non

^~ ^
b Id
est,
,

B urg

com itatus oppidum


.

ft

^^ ^ ^ m
et

etljmo logia

instar rotx mobiles c Gallice la 8a6ne. d Id est obsequio.


e
f

inconslantes.

faustissima ostendi parueruut edictis mores tuos ut hoc devitans, illud appetens, cula, actus ex mtegro ad verba modereris , corrigas
, ,

couveuti-

Videcap.xiJoan.
Vide Ut.
C

in Annotatis

ad cap. proa
;

Pr

suprema
$pcctanda oblata

dirigas.
est ciivinitus

proprie, juris iyitermissio


est,

hic vero, luctus

101
vivas,

Nunc autem meae concessum


adhuc
propriis

publicus.

fnaint

intercessioni, quatinus

rebus labilibus mter-

h Id
i

aureis.
8.

enarrat.

resumptis artubus, ad praetixum

Ego quipimmutabili dispositione diem victurus. musum Prudeutius qui Oranipotentis


pe
ille
,

sed mstot viiam redusse, non dtffiteor est,eu,n m Teobaudus addit, forte fabula
.

Mortuum quidem

Prudentn

pm
v

fin

ACTA TIUNSI, ET MIR.


.

S.

//

tnrpmaneccatisctimprobi-

PRUDENTII M. Subditur apud Labbeum recentius miracuk

DES. EROTEIDE MARTYRE


IN GR/ECIA

C B

EX

MARTYROLOGIIS
**"
de more albini hi versiculi, qui ad quid frigide explicare operse pretium non est, veritati ludant,

m.
nT
"

r ,irteianuro taofm ^'7 quoW Sanctos, awos hodie celebrat, Sanctam


ut

7 32W

Martyrologii intulere, hodie B pfares in id Sanctos e Sirletiano eamdem Sanctam afficiunt. quoque hoc honore sanctge quibus id faciunt, hsec sunt Item
Verba,
:

? wa 7" c <*9 sanctse virg-inis memorat Eodera die (vi Octobris) Christi araore accensa, igmis flam Erotidis, qu, eruditissimi mam contempsit. Baronius aliique reformatores, qui Romani hodierni L 7<7M0
<*<?
: >

endum

breviter lta

com

'

modo consonent. Verum quo loco ct quo tempore Sanctam pro Christi amore ac fide pati contigerit,

unde in obscuro relinquunt, nec quidquam, Maximus Margunius, idutcumque colligas, vel
nominetenus dumtaxat Sanctam commrmnrans, hujus verba vel Menologium Sirletianum (adi recitata) suppeditat, tacentque de S. Ero- E suj)ra
teide reliqui

Erotidis martyris, quae,

Christi

nmore succensa,

lta illi, qui, Ucet verba ignis superavit incendium. diversa adhibeant, a Sirletiani verbis nonnihil eumdem tamen, quo Sirletianum utitur, Sanctae Castelnomen efferendi servant modum ; verum annuntiationem, uti omnes Romani lanus, hanc

Grsecorum Fast\ sacri, ut profecto Maeam, utpote non aliunde, quam ex Menxis, Menologio Sirleximo Margunio hsec secuto, et
:

Sanctis actiano, quse subinde etiam indignos lectori hic velut Sanctam, censent, mihi notam, nisi Romano hodiemo invenissem inscripta

hodiemi
potius,
,///,

alias,

apposita in
in libris

margine Notula

quam

Mrl. suo Universali inscnbens, recte monet, Eroteis Erotis, scribendum. Etenim, ut adlegi;

seu Fastis Grsecis adhunc diem

>; a nominotivo 'Eponifc tur in genitivo quemadmodum autem V. G. 'Aiv :, propriumlineis, ita propmum bri nomen, Latine effertur M Latine efferendum Eroteis, non nomen 'Epwnfc

proponere ausus non fuissem, etsi etiam ante schisma Photianum, sec. lxexortum, verosimitius floruerit, uti ex jam nunc dicendis intelliges. Menologiis 3 Ad xxvii mensis hujus diem in etiam in Meneeis Sirletiano et Basiliano, uti ancelebratur Eroteis, S. Capitolinse martyris
,

JM
timiliu
rit
,

lemjni* vero-

htteraautem Erotis, uti quisque, qui Grsecarum libn valorem novit, facile agnoscet. Porro rum memorati, in quiseu Fasti Grseci, a Castellano legitur, alii non sunt, bus ad hunc diem 'Epo Mensea excusa et Mequam magna Grsecorum nologium,aMaximo Margunio, Cytherorum epihodiemorum lingua scopo, vernacula Grsecorum annoque 1529 Venetiis excusum ;in C conscriptum genitivo casu quibus sane Sanctae nostrse nomen, scribitur, elatum, Epoonjioos a nominativo 'EpwnAs Erotis, sed Eroteis sit ut proinde ea Latine. non

hsec inignem cilla et in Basiliano quidem dicitur ilconjecta, cumque ex hoc egressa fuisset fuisse martyrii palmam gladio retidisse. Hsecne Izesa, equiforsan cum S. Eroteide nostra est eadem ? Id nec negare audem indubitanter nec asseverare,
;

marty nnn

sim. Verum, utrolibet modores habeat, Sanctam nostram ante annum 324 subiisse martyrium,verosimitius apparet. Quod si enim cum Eroteide, Capitolinse ancilla, sit eadem, verosimitius saS.

neantedictum annum

subierit

martyrium, cum

Eroteis, S. Capitolinse ancilla, sub Diocletiano, qui anno 305 imperium abdicavit, pro Christo t sanguinem effuderit, si modo in sacris Grsecorum si quod Fastis proxime memoratis recte traditur :

vocanda.
/JIMIS lilOll/Ci-

autem ab Eroteide,

diS. Capitolinse ancitta, sit

xa(

i ii

rp/e6'
Afffiia fi.

dicta sufficiant; alia, quse ad eam nunc eoopediamus. Magna Gnecorum spectant, Mensea jam laudata nidlo plane 8. Eroteida cele-

Sed

hsec de

modo

quo Sanctse nomen

sit

stincta, verosimitius

etiam ante

eumdem dictum

annum
est,

324

martyrium

ejus idcirco cottocandum

efferendum

quod ante hunc annum, quo Constantmus freMagnus Licinium ultimo debellavit, longe
quentiores,

suppeditant brant elogio, sed binos tantum de ea etiam versione Latma, versiculos. Hosce, adjecta huc /ranscribo. Sic habent
:

quam
alibi

et zn post, fuerint Christiam

m:/' TrvprroXoucn notpBevoVi "Ecwn Xpiorou ffUV 7rpo7rup7roAovft6V)]v. Igne intlamraant Eroteida virginera, Christi araore jam annte inrlammatam. Igne ergo S. Eroteis consummarit martyrium,

martyrio coronati. Atque liinc adscripsemm, verosiest, cursupra in margine quodad Ceterum milius ante annum cccxxiv. nulla plane ratione patsestrampertmet,
Oriente
et
,

si

Sanctce Grsecxsesuassignare hanc queo,Vroteid*tamen cultum adscribo, quod apud Grsecos pra in titulo ut sacn aut obtineat aut certe otim obtinuent,

horum

Fasti supra producti fidem faciunt.

Q^^D
DE

DIE SEXTA OCTOBRIS

579 J.B

DE

S.

PROBO EPISCOPO CONF.


CAJET^ IX CAMPANIA ROMANA,

SYLLOGE.
seciioincerto.

-m^ r obos episcopos

sanctitate itlustresjam pri-

Octobris.

Verum,

si

Ferrario,
S.

S.

S.Probxufu
eritnceonpn-

T ronensem alterum aa aiem xn Januarn Reatinum alterum ad xv diem Martii his tertium hodie addimus, cujus exuvias possidet colii Cajeta, episcopalis in litorali Latio et Formiano
,

WJ W^

t ri)l

qeminos Operi nostro inseruimus, Ve r d . ...


:

rium

asserenti, credi certo non debet,

Probi martynum potior


vi Octo-

fides adhibendaColetoest,
,

Probum, die

non modo Cajetanum epibris CajettV cultum um, sed et e Cajetanis ducibus natum, afflriiian/i
J

sinu civitas, nulli metropoiito.no sed Romano Pontifici proxime subjecta. Sancti hujus Probi unus e martyrologis quod sciam, meminit Fer,

rarius in Catalogis Sanctorum tum Ttalise, tum Generali. Priore Opere ita habet Sanctua Probus episcopus et martyr, Prid. Non. OctobriS ab ecclesia Cajetana duplici ritu consuevit celebrari. Cujus corpus una cum sanctorum episco: ,

porum

et

mattyrum

Erastni, Marciani,

Casti, Se-

cundini et Lnnocentii corporibus in templo Majore relig-iosc asservatur. Ita Fefrarius hic ; ex Tabulis,

/'robum quidem episcopum Ughellus Cajeta- uft*tnum norum preesulum Catalogo mseruit;sea praeter inis Cajf(u nomen nihil de illo addidit. non Sanctum appella- , ieculo x, vit, non Cajetx ortum, non e ciuitatis illius bus natum, nou die vi Octobris cultum dixit. Quod si hsec Coletus, recentiorum quorumdam dicta hac in re secutus, dicat, quamdiu antiquio- E ra iis de rebus testimonia certioraque non videro, indubiam a me fidem nec Coletus,nec recentiores reliqui impetrabunt. Sermo quidem, num. i lau_

datus, ita habet in

fne

Obiit B. Probus, episco-

inquit, ecclesiae prsedictae.

Ad eumden
si

fere moili

loquitur in Catalogo

S<>

pus Cajetanus, pridie Nonas Octobris anno Domini Rocxvi, tempore Joannis X, Antia
i

mavis, Latio Caj NovoJ S. Probi, episcopi et martyris. Necplura de rebus ab illo gestis exspectes Acta enim ipstus, inquit Ferrarius, desiderantur. Sermonem, in dictum, exMss. ecclesix Cajetande

mpania Romana, seu,


:

mai

>ia in loco,
I

Majoribus nostris subministraQit P. Antoni Beatillus; sed quem typis committere non sit opera pretium, quippe qui nihil de S. Probo memoret, quod nonperinde de quovis sancto episcopo et confessore dici fas sit De quovis inquam, sancto episcopo et confessore hunc enim illi titu:
.

pultusest in cathedrali ecclequi dicitur ix corpo, juxta corpora SS. verum, cujus et ipse <etatis -.i-asmi et Innoceutii est, ut fdem mereatur indubiam? Certe diu admodum ab obitu S. Probi primum conscriptus mdetur; alioquin enim aliquid saltem e rebus ab
;

illo gestis

peculiare retulisset quod non supra monui. Quid, quod Probus, CV


,

facit, ut

Itus

die

vi

Octobris, scculo x
(

idemque, qui apud


auctee col.
ducit, et
S.
.

forte longe antiquior, Ugheltum tom. x Italix Sacrx


sit

Formianorum prxsulum agmen


;

supradictus Sermo diserte adscribit, cujus initium : Hodie, lratres ohariesimi, natalem hoc sancti confessoris Probi celebrrraus diem, qui, banc vitam laboriosam derclinquens, in vitam renatus
,,

hujusmodi ornatur elogio


,

Prohus, qui

Erasmi

vi ^ do ea dc re Ferrarius dubitavit ad diem


ProOctobris in Catalogo Sanctorumltatise, in S. bum sic annotans Au Formiansa fuerit ecclesiai,
:

sub Diocktiano mftrtyrium Formiis as condidii ex Artis cjusdem Sancti?

est

perpetuam, quo

finivit

laborem certaminis

et

^
rtyr,

percepit praerniuni confessionis. 2 Falsus itaque videtur fuisse Ferrarius, vel

vel

alterius sedis episcopus, et


(si

quo fcempore marsit,

dubiumesi:

usus forte corruptis ecclesix Cajetanie Tdbulis, dum ex itlisS Probum martyrem fecit. Cerlenec Ughellus in Episcopis Cajetanis tom. Italuc Sacrse auctcv col. 583, nec Nicolaus Coletus in suis ad Ughellum Additamentis S. Probum martyrem Probus UghelU vefta sunt scribunt fuisse
\ ,

tyrium

tamen martyr fuerit) passus


hcint
;

non-

(qux rerosidnm nostras non permiliter nulla sunt) ad manus


scirc

cum Acta

illius

yenerint.
i

Difficile

sane captu

est

Cajetants tantam <m Fomianu*

episcopus Caji tanus

guibus adjicit hxc Coletus Et liic de codem stipite ducum (Cajetanorum) proecdiit, cujua sanctitatis lauream celebrat Cajetana die vi Octobris ex eodem abbate Constantino, olesia
:
;

suiseducibus siu Episcopi, sanctita/e ilhatris, et secuittos perpetuo consercati,

#%+""*
seculiti

qui rn,

l(

n:ede Cajetana ecclcsia

scripsit, accepisse

inquit e vetustissimis ehartis ejus cathedralis. Ita Cotetus ex Italia sac?*a Julii Ambrosii Lucentii, quam citat. Confessorem autem diserte appeUat Petrus Roseitus in brcvi Descriptione CajeUv, an-

oriundi,apud obreps lotantum x de/uncti, dbhWdnem de rebus ab iUo gesthri nihil umquam lum resciant modo. Probi, qutseim loz.ipsosepiscopusrexerit t nullum referi tamen Bei tum Ughellus refert; norwn episcoporum, quos (ntei Dens,/, h ponit Probum. Bemardun

no 1694 Ncapoli Italice edita, Ubi primum pag.


5

de reliquiis Cajetanis sic hdbet


.

cujus Corpus S. Proiii episcopi ct con. cl rurSUm festum celebratur die vi Octobris pag. 28 diSCttrsu 6 de Ytris illustribus Caj< sic scribens 8'. Prdbus" 6piseopos et conf dic vi patria Cajetanus, cujus festum celebratur
:

OthonisMagnifuissescribit t aceccli subscriptus legitur Conctito pr efuisse ctnno 96 Bomano sub Qregorio V aniio 998, imi Otkonis iilrclebrato. Deusdedit se
1

fhettolaudatum, sedit Ca, nisimperatoris,coffnomento Sa^ inter 911 e vivis excessit; ut adeo

Le -

"o
a\
I

et

ol

annum

Octobris

Tomus

III.

DE
itCTOBE
J. B.

S.

PKOBO

EP. CONF.
cujus corpus,

sedem Probum verum ta sit oTcZLse, ouo Probus Cajetx sederit, noU J7Zoris, Anno ulem sanctitate illustremj an supra laudato; oio obiisse dicitur in Sermone est, dudum post B. sed cum hic, vt supra dictum

annum

954 aut 998, Cajetanam ex Ughello necesse

cum Saro

incursiontbus D

vexaretur

Sicilia,

Cajetcm, translatum dicitur.

Probi obitum eonscriptus


'

c rosimiliter fuerxt,
\

nec

Qui inde certi quidpiam elici potest. eptsco^us Ughellum sequitur Cajetanus apud anno iu.>l. MeStephamn nomrne, electusdiviinr

pag. 7S7. Simihhr Vide tom. 2 Junii part. 2, et Secundini reliquue tom iJul.pag.2BSS. Casii S. aliunde Cajetam dcvectx fuisse descripta fuere circa annum Eupurix miracula tom ra Maii pag. 575; 90G utait Eenschenius sedingenuefateturillorum auctor ignorari>*& hlBC virgO oriunda fnit, aut quo
,
t

quolocoautpatna

modo Cajetam

venerit.

Denique

S.

Albina dxe
\

xvi

phano Probum Rosettus supra


,

suo)W vatde obscura sit et perpaq. 31 et seq. ut adeo prxsulum chroturbata Cajetanorum illa xtate saltem quoad Probum ut dixi nologia, quod u;* illusi sanctitate, ut Cajetani votunt, d,/fictte possedennt que semper exuvias illi
citatus
,
,
,

Decembris Formiis in sepulta sit, ut axt Mrl. Romano, quod ibidem ad eumdendiem; add< rarius in Annotatis

Campania annuntiatur

deinde Cajetam fuisse translatam. Probus ex antiquis con 6 Quid si igitur ct S. temporum fucrU, quorum res gestx

^
d

captu
,,

,,-

:,,
rum,
/'"
'

/"'"'

ejusdem mensis, ibique oslensum S. Erasmi corpus paa. 212 Gregorio Magno, Gregorii xtale jacutsse ac H ecclesia Formiana nono translatum, deinde Cajetam fuisse seculo Saracenorum nempe sub annum 842, sub quem ob Cajetam transtuincursiones Formianam sedem defunctus arvno 544, lisssedicitur Gregorius IV, *u martyre actum est ad dtem

S. Probum, Neque vero aliunde desunt qu<e ' 9 CaieLvcultum For m Probi corpus suadeanl. Jacuit jampridemS. CraCajetana eathedraU, S. ecclesia f Erasnu et nnosmo sacra, juxta corpora SS. tom. i Actum est de S. Erasmo martyre

est.

'

ex hominurnm seu vetustate seu iniquitate corpus ipsius seu Formiis, ria sint fcre dclcLr, et seu ex Afnnrassantibus per Italiam Saracenis aut Wandalorum tempore t seu ca Arianorum Cajetam delatum denique atiunde atiquando Sanctorum modo mem et de reliquis rit uti
;
,

oribus

i0 r Vl

centii.

Junu addiem

jam obscrcavirerumab tllo gemus si quis ita E starum ignorantia? Sane quidem non video, quo ex capitere$u$p icari voluerit maxime possit prehendia Cajetanis magnopere

mbus factum

fuisse
sit

indeque Cajelanis tanta


t

cum

nos, ut in causafueretranslatx effecisse , ut sedis episcopalis, ita etiam


velut in

Formiis Cajetam tum S. Sanctorum corpora Cajeiam Probi, tumaliorum


t

absimde, Saracenec aliunde vero videatur

DeS

Innocenlio

Afrusanum Maii hunc aiunt, episcopum et Maximiano ex Afrtca Diocletiano


: ;

/uisse

locum, tutiorem a Saracenorum furore


;

sub loco quodatn Terraciliam fugere compulsum, in


;

m Ita-

transferrentur

Capratia dccto.connensis.ut apparct, territorii, corpus ejus fiusse servasedisse ac obiisse ibique ltaltam^Sapassim tum, donec, ingruentibus xn pariter deportalumfuit, et racenis, Cajetam eadem depositum. Basilica ecclesia cathedrali

mum

Joannes Casinensis postea II, a Papebroc/uo Gelasius Papa, hujus nominis S. Lrastom.iJuniipag. 217 laudatus, dicat, fuisse sepultum a ecclesia
et
,

prxtereaconlinet reliquias S. Eupuriee seu Exupemse, et S.Alel Secundini, S. Syracusanus futt, Unx S Marcianus episcopus

Marciani.SS lastt

ac Probus Probo episcopa qui forte idem fuit tom. i Concdzorum conille, qui apud Labbcum Sylvestro anno ZUcelebrato, cilio Romano 2, sub non longe episcopos ex urbe Roma, vel inter 139 quamquam non exsubscrtptus legitur,

in

Formiana

ab

illa,

presso sedis nomine.

DE

S.

RENATO

EPISC. CONF.

SURRENTl IN REGNO NEAPOLITANO.

COMMENTARIUS HISTORICCCRITICUS.
j. <;.

tum in Galha anUquitas Surrentinos, hujusque tum m Italia, histonse epitome. qu* de S. Renato vulgo circumfertur,
nunc ^urrentum, Picentinorum olim caput , in regno Neapolitano civitas, archiepiscopalis
,

I.

certus Sancti dies emortualis non satis

ejus hoc di e
.

cultus

apud

prodipos,

mi
I |

UBDIOU
v

>.

/',

nafui

quemSurrmii
.,/,-

w-r

solemni mtuveneSorr i e uto dicta, vi die Octobris media necdum sui ratur, quem suum seculo v,

Tyrrheno mari adjacens,

Italis Sorrento et

^coZteSurrentini desumptx nostnsque ^alipianePaulucio humanisszme commuJratl nxcatse.

tradunt Officii ejus Ecctesnoer *thera evolasse, codice archm arclneslIsicTlectiones, ex Ms. deces-

parteprogresso, antistitem fuisse credit,

S.

Rena-

passim recentum suosinterpatronosprimo loco multisque tum in Italia. tum in Gallia situm Nonas celebratum. Sanctum hunc Pridie
laudibus die, valedixisse Octobres seu hodierno

S^Si^
TdUsuard. num.

mundo

ad mortis diem, omnino Collectione Vitarum TheaUnosNeapotinobis Usuardinus VaUcaTe^iptl congruitque Codex wdsignatus,qui,testeSollerio inPr*f. nusnum. Longobardico 251, charactere
His \uantum U,q

ac

DIE SEXTA OCTOBIUS.

381
sit,

in Beneventanse ecclcsiae usum, Usuardo, Adonc aliisque collectuset copiose ecc parte auctus fuit inquo Usuardinis annuntiationibus hoc additaApud mentum adjicitur Prid. Non. (Octobris ) Surrentum sancti Renati confessoiia ,imo el cpiscopi uti laudatus Sollerius supplendum censuit. Adductis jam mox testimoniis haud du~ lib. i pribie subnixus Antonius Summontseus mae partis Historuv civitatis et regni Neapolitani edit. l,pag. ->> httncdiem S. [iruidoemurlualem cui et ex Gallis martyrologis diserte statuit
.-

Surrentina et Andegavensiecclesiis, Surrenti hoc die, atque Andegavi \n Novembris colitur; sive a Sur.io Prsesule omnino diversus adstrui debeat quse res ad pos/eemem Andegavensis Henatus diem defmiri tntius poterit, cum Gallise Chris//"nse auctse tomus ille in lucem prodierit, qui Andegavenses episcopos aliosque Turonensis archie-

unus idemque Sanctus

qui, teslibus

MKTOM
J.(i

piscopi suffraganeos, additis more solito instrumentis,complecti debet.lnterim,cum sine solido in contrarium testimonio db utriusque mox memoratse ecclesiss
teiitia

adstipulari videtur e-ruditissimus Castellanus


sali his verbis hodic

Sanotum nostruminsuo Martyrologio Univerannuntians


S.
:

communissimaque scriptorum senpedem referrenefas sit, Renati, ut unius

Surrenti in re-

gno Neapolitano
oivitatis.
aliidieprxccdcnii, alii

Renati,

episcopi ejusdem

ejusdemque Sancti, in Italia Galliisque cultum demonstrare pergo, ad ejus prseclara gesta prodigiaque ei adscripta moxperrecturus.
i

vcro dic

xu

Novcmbris
obiissc volunt,

Sunt tamen vel inter ipsos Italos haud ita pauci ut puta David Romxus in Opere cui tiQuinque divi oustodes ac praesides urbis tulus Ferrariusin Catalogo SanctoSurrcnii pag. 261 Gcnerali pag, 891 etin illo Sanctorum Itarum Capacius part. 8 tomi lisepag. 681, Julius Cxsar Ferdinandus ix Antiq. et Histori/e Italuecol. 107
2
,
, : ,

Prseter Ecclesiastica
,

quse

tum Andegavi de S. Renato dem solent Officia, ejusque


,

recitari

tum Surrenti jam pri,

jtm pridem in Italia Galliaqu Beclt-

utut

non

classicis,

in Martyrologiis, annuntiationes ejus eid/v.,,i


,

tiatlicum c\Uiiim rcrlo

manifeste etiam probant erectse in Itatia Galiisque sacrss ssdes Etenati nomineac patrocinio no,

n!

bites,

quarum apud Ughellum laudatum


Sacrss col. 596
et

tom. 6
in

Ughcllus tom. G Italix Sacrse auctse coL 596, aJque auctores, qui divcrsum ab assignato emortuape Octobris , lemdiem Sancto adscribun/ interPrxtermissos eodie lectorem monuit ou Hoscumprioribus in concordiam adducere,

Italise

apud Eviglonium

morata Apotogiapag. 110 etseqq. mentio fit, firmatqueeumnon mediocriter Andegavensium ab


octo circiter seculis, Italorum vero ab ipso saltem Christianse serse seculo vn stabilita erga Prsesuut Surrentinse urbis tutelarem lem nostrum sanctums religio cui,quantumad hosattinet,pro Beneventanus testimonio sit, quod Radoaldus cum sub annum 645 Surrentum obsideret dux,
,

mus.

spectata
fuerint,
,

nempe

diei civilis diversa,

quam

se

computandi ratione, in primis facile supparibusve monusi modo ex coxvis esset Octobns post solis ocRenatum die v mentis casum \eelitum sedibus cxortum fuisse, constaret;
, (

SS.

Renati
.

et

Valerii sepulcris
sic
,

aurum

argen-

verumenimvero,eamnecea, quse classica et puPrxsulem nostrum ra dicimus, Martyrologia ulla congrux antiquitatis incm ;,; </ocumenta ejus obitus annumdee que fidei

tumque

quo

ut falso

tamen rebatur, con-

suppleosobciliatissibi Sanctis,potiriurbeposset t

terminent,

nedum emortualcm diem tam prope


,

tamen munera postero die pauco, ut extra sacram his patronis 33 lem non exstructam, veluti Cxante tempore
tulisse legatur, quse
,

videtur,

de eopluribus disputare, haud controveropersspretiumfuerit. Quapropter nec et An</"'' laudatos scriptores inter aliam,

drcumscribant
siam

litibus invisa,

projecta reperit. Quibus eamdem ducis milites nonnulli quod ejusdem jresst t ten sacram deprsedandi ani
,

degavensesest, hicdiscutereacdefinire

msum

est,

meritatis susb posnas

mox

luerint,ac dsemone

C cum Andegavensis ecclesix monumenta scnptaauctana, quss que in Galliis Usuardina aliquot Renatum Surrenti defunctum lembris \
ejus pignora a adstruunt, quo nempe die sacra translata fueRainaldo, Andegavensi episcopo, prsedita sint, ut bis sat runt, non ea antiquitate Sancti diem attinet, tuto quantum ad emortualem

correptiadSanctorumtumulumexspirarint,ut\ apud erudtapud Ughellwv bmdatum col. 600, et Scriptorum ltalicse tissimum Assemanumtom. 2 mstrupag. 184 in laudato ab iis uetert
Historuv

mentofusiusnarratur, Te

""">"*

haberefidemliceat,repugnantibusprsesertimnon

pans pondens paucis, quxantealaudavimus, vel anUquitatistestimontts. Plura, vel altioris etiam 7 Apologxss silubet, eo spectantia vide pag 58 et Andegavensiscapituli, quampro S. Renato mscrtJoannem Launoyum anno 1650
.
1

adwobandam Andegavensium antiquammS tteMtompietatemEviglonwspag Metnproduant, ne ipse qmdem Laumitto hic recense antagonista,difftteatur,a Raynoi

novus,Eviglonii
nis

tem

smsalAndegavensis episcopi, te mporibus, delatum in Gallns S. lieab ineunte seculo x

ptam adversus

Gallice Eveillon dwtus, edidit JacobusEviglonius, rebus aliis infra conveniendus laussepe mihi de

n atoc W W duplici haberr sam historiam non satis multisque argumentis sua Dissertationeasseruit,

m^^,ciyus<am,An^^^5p^/

</.-

niitll

canonicus. datse Andegavensis ecclesise


(lC

0110 lilHU
dii
ii

:i

hoc

csl,

dc emortuali Sancti tempore consensu sub secuquod communiori scriptorum hunc vel sui parte provectum, inque media
3

Utut ergo
v,

sit

esset dubw /esiastica veneratio, tam fertur, histona, '.r.leenrnlnoerec


, ,

immums, SUm
erudttos
l , l

digiota cjut
hitloi ia,

lum

prsscedentemdiem relatum inveni, ego loco Ecclesiapotius ipsius dieir <i"<> in emortuali habet, obria accongruenti ratione, Sticum cultum decrev qussque dehodie de S. ftenato disserere xn Novembns, cessores nostri plus semel in diem sacrum expendenda reAndegavi Renati cultui una ope* ,-unt, ea hic ad criticss trutinam non quss revocabo, sic tamen, ut, tametsi ra nihtl pro certis habeam libet de co vulgata
,
,

spectata

^te^neritaHsnot ,, ns, nnxDiSSee,,,lo,US n,r/nrl,n emsi ssr/nr alia qusedam ejus Opuscuto sednequeRomx, ubi quo histoJtafuere.kocejusOpuscul oppugnat ab rTmllamTntrepide discutit et intactum. Verum, omnicensura mansisset
v
l

apud Christtanos

ll

rrsi
'<
'

s/

orls focisqm

dicam, tametsi Eviglomus, dimicans, Apologiam pro

S.

lneniSurgcnsomnimoUminecontc,r/,/,m,.

tamen propterea seu virtutiue

ejus

splendort

SEi

sive seuverwsanctitati detractumvelim,idque,

ntrum A Sanctu Surrentmam cathedram aliquamdru qual

tenu-

3^2
AOCfuni
J.
(i.

DE

B.

KENATU

BP.
7

CONF.
quantumque
per

pottsstmw isse,sedeumetiam( q ua Maurilii precibus ex stenl i et stiomovetur)S. asuamorteseptenorandceva matre natum, elapso quod omnium setatum nio, ad vivos esse reversum, esse, contentabulis ac monumentis testatum suEviglonius; ea tamen, quse probanda n peritiores arsceperat prafatus canonnxs, apud non pariticx viros minime evicit, ut proin GalUcanxecciesix historecentiorem 79 in rioqraphum Longuevallium tom. 2 pag.
,

Quale vero

eumdem Puerum Dominus

miraculum super beatum Maurilium,

""'"'ipro<

"T4m

papostquam samctffl Andecavensis ea ad corroboranoperatus est lis houorem accepit,


,

'

erbie,

dam
tus

fidem Bdelium
propter

lioet illud

beatua
oraiserit

Portuna,
,

imo memoria quia verum quia postacceptum non tacebimus. Quod tamen, Dominus feoil eo episcopatum idipsum pro exponemus. Deinde cap. 16 in loco melins

minus
est
,

credentes

et

res est

diffna

suo

Visis ila hunc modum Gallice scripsisse Launoyo, ut opinor, Eviglomo aliisutriraque (a esse ecque) scripta fuerunt censemus standuni Rectene an traditioue. clesiae ( Andegavensis )
:

quaj

Vitse

S.

quenti

SeMaurilii ita rem prosequitur die beato Maurilio antistite in siquidem


:

eadem

beati

Petri
,

Apostoli

basilioa

sancta so-

quam qux hacteprofiteor, me sine certioribus , Eviglonio, Romxo aliisque producta sunt, nusab assentiri iis non posse, qiue tum de

da aperient.

isuerit eruditus scriptor, Ego interimjam nunc in

mox

dicen-

advenit cum monente Puero lemuia celebrante ut sterili eumdem cui quondam matrona
,

antecessum

ceretur
suis

ante episcopatum apud Dominum postulans , ut meritis obtinuerat maDomiuo habendum obtulerat
,
I

quem

testimomis morte Sancti ortu, tum de ejus post elapsum a anastasi,dequekndegavensi episcopaum Andegavensibus tualiquamdiu ^rxclaregesto, ab scriptoribus passim traduntur. Etenvm,
aliisque cap.

nuum
daret,

suarum impositione Spiritum Sanctum antequam obiret. Sed, remoraute insancta


consecratione
1

Corporis et Sanguinis Christi

lnlum pnesule , Puer ex6essit. Quanti miraculum super eumdem Puerum post

septi-

utS.Augustiu/
i

tra

Academicos
sit
,

uiar, si

negotium nostrum non leve aut su-

perfluum, sed necessarium ac suinmum gnopere quierrrc veritatem mcliusque


,

maipso

mum depositionis ipsius annum per potenDomitissimum antistitem bcatum MauriUum uti quanquam operari dignatus est nus
, ,

sit,

jam diximue

illud

Fortuuatus omiserit
,

de Vera Religione cap. 55 qualeeumque quam quidquid pro arbitrio fhlgi potest, verum malo stabilita S. WennW E cclesiastiea veneratione
teste lib.
,
,

tamen minime reticebimus

sias contentus esse. 7 uam ,reclamante veritate, ea historice certa dicetestimoniis satis firmataaut simplirefacta, quorum pars magna si nudam eorum narrationem audias , sublestx (<cemque
,

quod verum Christi laudemquscimus, quia ad gloriam digna describi. Ac tistitis sui ( Maurilii ) res est post locos aliquot commudemum idem scriptor potentiam laudat, sic nes, quibus summam Dei admiraoilis hujus historix Prologum tandem Miraculum ergo qui non istud firme credicludit
1

bae,

diciaprsBse fert <iv<"" plurima. erudi6 Utautem de controversia rectejudicet Ki Andisserendum est, iieibue tus lector rerum de quibus hic seriem ipsismet primi narratorts rerhis ,quae, non S. Gregorii Turonensis, sed scriptoris, a ReMe$.
,

derit,quodin Sanctis
multa
,

et

per
,

Sanctos suos alia

quie

ut proemisimus

Dominus

operan

cn dignatus sit semper et operetur, nequaquam beato Papa testante Gregorio, fides valebit. Et sane, meritum, ubi humana ratio praebet cxpe-

ostennati letate multo longius remoti, esse infra hucexparte transcribo.Mn illaex dam, fideliter gemicap. G Vitee S. Maurilii prout in secunda ex nse Dissertationis editione pag. 3-i et seqq. et ParisiensiMss. Codicibus Andegavensibus matrona bus recensentur. Andccavensis territorii Andegavensibus Ecnonia Sur qusedam pernobilis ( conrentinis Bononia dicta ) nexa jam vinculo
,

non habet rimentum. scnptore illo pauto 8 Sed adremipsam cum Beatissimus propius accedamus. Ita mox ille
:

jHirlim reffi-

ig-itur

eaMaurilius expleto sanctce solemnitatis qui ab.,(iue chrismatis Pueri pltello, obituque
, ,

dono exoesserat
situdini

prsecognito

totum

id suae deir-

deputavit,

lacrvmis multo temporr


diu

,li

cum
,

viro

nobili

nomine Honorato
volunt
)
,

remediabilibus suaj culpam Cui cum nec ista suffieerent

lug-ens inobedientiae.
,

'

legi

adipi"

ex tempore qua? dum suae copulationis sterilis permanebat precaretur assiC pro adipiscenda prole Dominum valedue , et nequaquam votum suum obtinere natura in annos desperationis ac procederet

Cheotedro

ut

nempe vulgo

quidageret, secura auimo quod inter concives tantae negligentiffi perit ni singulans piaculum plene expiare nequiret civesque relmqueret. elapsus patriam propriam sereperto cousilio, occulto exinde
,

colluctante,

multumque tandem re,

ret

jam prolis, ad beatum virum (S. Mauseu Maurilionem, Andegavensem episcorilium pum) se tota mente convertit, sedulo flagitans,
adepturae *
ut
,

Tali igitur metipsum eripuit et *

et

ubundus

quod

illa

non merebatur

ipse

apud Dumi-

mpple eum

num suis meritis et intercessionibus obtineret, et, suis precibus seni fsemime filium impetrare si p otu is>et ipsum se Domino oblaturam et * perserviturum , tota fide ac voto pollicebatur. petuo
,

bus sancta Andecavensis autem persecum claves exportans. Cum batur Dei prodivina omnipotentis venisset ad mare m littoie qui manebat vidente clementia
, , , ,

sanctarum reliquiarum, quimater ecclesia decora-

Jtem

Intuens autem vir beatus mulieris mentem et nihilque apud Dofidem ac flVtuum ubertatem
,

sui exaravit maturator inoboati itineris ccepit processisset in altura , et quaex stere. Cumque cogitaret, elaves secum detulerit, re reliuuiarum ut dolorem iniraico generis insidiante humani

transitus

in

lapide

sicque

ascensa puppi

qui partum impossibile esse confidens et ad petitionem Heli sacerdotis fivetulae Saras Samuelem scilicet prophetam , sub sponsi

minum
lium

Dominum pro faemivoto sterili concessit Annas precaturus accessit, exaudivitque Dominus vina parrum et deprecanti fssmiiiffi conceptum deditet sicut promiserat, Domino consecraquem illa,
,

dolorem imponeret , repente Sancto Viro super aequosubmerguntur cluves de manibus elapsffl laerymis id fertur exclamasse Tuuc cum re probavit evcntus rei Maurilius, quod postea videre merutinquit, has iterum claves Nisi

patriam urbemque nunquam mari igitur effiigio. Transmisso


ro,

repetam quo ,
se

quam

quis
,

tum
vit

llabendum, nimirum, ut volunt,

S.

Renatum no-

esset

abscondere potuisset

mutato babitu, uni

professus regionis principum adha^sit,

strum.

lauum

DIE SEXTA OCTOBRIS.


jejuniis , lanuui fore, quatinuseorpua, quod castigare decreverat, ne extoto lij s e t orationibus U deficere potuisset, proprio labore pavisset.
vi-i-

883
sortiretur et

posthumua

hares.
,

Quod

fli

J.<;

tuitu lestimaverit fabulosum

Andecavei.
inveniet pretiofl]

currat ad urbem
nniii,

ibi

rinui

pro specimine retuU soriptoris verba t ut nequis nimium miretur, cum ex ejus narratione cetera recitar his multo magis avero aliena compendio
vero.
ac pariim ex
liidem

coufessorem Christi Maurilium immensis anvirtutibua florentem, et nec minua Etenatum

em, successorem
tera, prastante

ipsius,

miraculi

ooru
Christo, qui

Domiuo

nostro Jeau

9 Si

narrantem audire pergamus, Anaegar

cum

misere orbatt, venses, innoxii tamen, suo pastore minis cashtus crebris visionibus intentatisque subvertenxentur, suam celerius urbem prx ><' ut esse, nisi Maurilium (a quo, dam
post

oinpaire et Spiritu Sanoto vivit et regnat saecula aaaculorum. infinita per nipotens Deus sua Eabes, erudite lector t ipsum
)

hauseruntMarbodus Redonensis, Ulgeriv


Petrus Qantor, qavensis, Petrus Cluniacensis 8, Vincentius Dcllovacensis, Petrus de Natalibus,
,

elapsuma suamorteseptenm,,> ad
S.
>

vivos

vocandus erat
rerent.

\uaque perqui-

Antoninus

Eincexnobiliumplebeiorumquecommu-

insini senatus consulto quatimr virtute fideque Europam legatos anes viros quaquaversum per prtum mittunt t interpositointerdicto, ne, ntpntronumet pastorem suum reverpatronum et pastorem invenissent
,

Surrentinseecclesisealiique, ad xviii, vel ligato, vel soluto


nastasin

stilo,

miro
'/"'' ,/r

celebrarunt;dequorumau
t

tateinfrasermoe nato vulgodrcumferuntur,priorinarrattor

^VpZ
%i

pruaens

.tv/

sibitandemex votis cessit, tumOceanimarisinBritan ein littore navtn su perveniunt


,

divtno ductu ad por

UDe his
,,/.

audiatur ipse,,rt ,u \ndigavensis,proS.Xi


:

f
,/,,,,

scoposuopag.ib
uiumest,

Septimum

at, testimo

repertunt verba lantesresident, in siUce scripta A.ndecavorum epitransiit Maurilius, hxc Hic timor \n gaudium scopus. Vertitur infiduciam et ecce ttbt,haud luctus Lietinavim conscendunt,
y

rum

antiqui

imdloBoesis : Lectionerii majmeoripti

,<P*
I

exousa

omnium

editionnm

post

descnpl
inrUu

.rulalittore
prosilit,

immanis
t

piscis

quem cum

exenterant, reliqv

ln-

ortus hibent, eum,domesticadiscipli, informatum, tautos progr,

miraculum

degavensiumclaves quasMauril
attonitireperiunt.

>

adpietatem renere virtutum


ristri

fecisse.

ut omnibus admwatioju

Novus hinc animorum motus, Mauriliummarisubi


''

MSet, atqne
VUlffO

imitatta .M/ituMAV.LU,a,,|,cll ederet virtutnu.

at

velutemachmaDeus,
leponant
\d

auieosper visum admonet, futurum, \ode itinerer


inveniant.

dem olero Au,l cum majora in


MauriHo
vita

dies
1'uncto,

quam
,

oonaentientabua
ejus
in

orimum Maurilium ductuinAngliamja recto ttmere qu0CUmMaurilius habitabat, r/ >'-Wsuumproprio fcstinant, ubipastorem

Ergo angeUco ppulsi,ad aulam prwr

Squeani&aeiia.epiaeopum ,u eum ita !,,, suffcctum:a 4 ue


,
i

locnm
.-.

in-

enmmo

regisusum ferentem cari audiunt, et olera ad agniti pastons peaes sese aspiciunt.Moxitliad magnoquefleturogare t ut t ntsisU'
pru
et

delabro dignitatia eaueti* non tantum splendore scd miraoulorum fainiliam suam

vcrsam
a

graW

numquamreverteretur, Uli has opportm tandem co?isc u suli exhibent, idque isparere
,

prxstolaretur Andegavesium *i*i adhsec Iroprix subvem esse, se ac juramento obstrictum Maurilio, coto m patrn amiserat,daccsvideret, ut, msi quas

vremum

>

Deodonatum, morbos oratioude obs. sos mnndasse, damones tameu ad depuUs" .ntcr ha
;

lui

misilentiovcllct,,,

nisttatiQnemetbeneKeatarumrerum glonW
Miurilium auctoreiu referendo. lStont prateres fi2

aJ
.

'

Maurilius,

quem angelus

in vis

jusseraLettenaXumadvivos

revocai

inpol-

Ja 56; eum (S. Renatum) Scopalis cu,i admiuislralioi,,


.

'?* &<&* '"


ut>s,

...

obittu,

leput

-*,

san
l

multtsarege tici/us crat, secum in Qalliassolvat, adret ditatus et stupentxbus ribus prius

,.,

limina

risita.

accurrerant, Angux eventum,qui undequaque

me

S ,,.;

profeotns elong

!" hW. "

ete ecclesi* Snrrentim

compendio ex-

*10 namultoprotixiore orationc prxfatus scriquam ex subdens, non minori glona,


rtor

propnaexceAnqlia discesserat, Mauriliumin

mox

TJ&fSS^xz:1UU
;'

'l^Xl
pii

ptum

mquit, fuisse patria, Talilerque,

propnam
,,0 ie
!
,

q
lder
t

urbem,nimirumspeotautibustuxbis, B susad Pueri promissione securus ven>1 ad de Domini rastris discooperto quo (S. Renati) tumulum
,

invocat

Clni,tum. diutissime planctibus uterexpleta eum la.-rymis oratione autem et ruei oralione que consurg-unt , Maurilius de gratia quem septiformis Spintus morte de eventu vocavit consecratum, ex maneipatus et a beaOui divinis eultibus illieo promediligentius eruditus , tantis to Maunlio pouut post Maurilium ruit fiorere virtutibus
,

landem

- ;r comiu,,,,, --;.in::o^r/:.::;:;:,i-f
::r
:.
.

"nimlrnm et.am
b,t
.

saluti

.o;,sn

tandemq

diam

"
,

re

^ens~t,
ejnsqne

et

sepultus

in

eadem

ipsa BBdiCUia

i
,

secundumjuu,

tificalem

Audecavensis

ecclesiae

eathedram

et

memoriam codem

loco

cives

^ ^

384
roni
I ,

DE
,

RENATO

EP. CONF.
tunra

quod opere teraplura asdifioaverunt ut infenus refenobilitatum fuit ea miraculia


remus.
.

multi.s post-

sub

die

xxi

Augusti

attert* nd
4ri(fogat>?n<f*

13 Perg-unt libri nostri

corporii

iptor pay. 57J vensem legatos de


sui
rit,

narrare f*ta tauaatus clerum et populum Andi

MDCIIH. Atque hxc sunt totius controversix, de S. Renato ejusque t v iiqu\ is jam pridem motse rursusque

repetendo

corpore

Pastoris

Surrentum misisse (quo tempore id accidecompertum non est) et, recusantibus Sur-

pnecipua capita, quorum singula expendere lubet pro eo quaerendae atque cannunc dide asserendse ueritatis studio, quo nihil sacrae profdn.rru Ji/s/ort.r corn mentotori antiquius pohic movendiB,

rentinis,

summi
,

Pontificis
;

auctoritatem
,

implo-

tiusve esse debet.

Rem ipsam aggredior.

rasse, ut id

concessum
in

quo jubente legatis juberet reddi ne qua vis ac id asportarent ut


, ,

itinere
:

fieret,

praesidium

militare

iis

adjun-

revectum in patriam corpua sancti Renati ab Andegavensibus solenni supplicationis pompa exceptum in ecclesiam sancti Maurilii loillatum fuisse, et in capsa conditum idoneo

ctum

ita

II.
rise

Prodigiosae
nullus sat

S. Renati histo-

antiquus

auctor

patrocinari

ostenditur.

co ad fidelium venerationem pridie ldus Aprilis quo die translationis ejus memoria annive
(

episcopis
et

Bolennitate apud nos celebratur) praesentibus Corisopitensi ac Venetensi , abbatibus


viris

permultia cum magna populi frequentia. Haclenus praefatus auctor Apologi.v Yiumento,in membrana exarato oc qU i subdit pag. 58 et 59, S. Renati corpus Andegavi na in alteram, ut conjicio, capsam translanobilibus
,

Siderecitatam num. Renati orlu


S.
;

6 et 4 seqq.
et

admirabilem

r,

lld

ljiosm

anastasi historiam syn- s.i\enatii. *< ' nc chronus aliquis aut saltem subaequalis scriptor, Gregorius Turonen- ^'J' puta Venantius Fortunatus, sis aliusve ei cocevus, auctoritate ac fide sua munivisset si vel Justus presbyter, qui S. Magno-

tum fuisse aRainaldo, episcopo Andegavensi, secundo Idus Novembris, postea revelatum anno
Ghrisii 1012, examinatum anno 1082, acrursus anno 1151; denuo revisum anno 1255, quo et repositum in capsa argento deaurato de novo tecta, acdemum anno L601, quo sacra ejus pignora, ex Galvinistarum impio incendio reliqua erant, in novam capsam, auro gemmisque ornatam, recondita fuerunt; ubi, ipso tcste, ad sua

bodo pnvluxit, vel ipse Magnobodus, quiannis abobitu S. Maurilii plus minus ducentishujus E Vitam scripsit tam memorabile factum, sin minus particulatim, utcumque saltem verbis generalibus retulisset si denique alius quilibet Jiuic compar, nec conten\nendus, auctor ejusdem facti meminisset certea Launoyi, severions in multis aliis Aristarc/ti, partibus non starem, ut contra
,

illius historise

substantiam, tametsi non qiuvlibet

ef con'-''

'"-

anno

usque tempora quieverv.nl Ceterum, quid et Itali de S. Ilenati corpore lant, juvat hic recitare, ut ne de controversise,

aliisque noyinullis tuenddm susciperem. At vero, r rceterquam quod certum habeam,nullum auctorem synchronum prae-

adjuncta,

cum Eviglonio

J603 nSu
rcutiii''

statu lectorem quidquam lainfra discuti de eo Ughellus tom. 6 Italiae Sacrae auteat. Ita
ctaecol. 596

fata? historiae patrocinari,

adjungil

Magna, inquit, est controversia inter Surrentinos et Andeg-avenses de existentia corpoActis ejusris S. Renati. Surrentini apud se ex
:

ne ullum quidem subiequalium scriptorum genuinumtestimoniumproduci pro ea potest, quodnunc contra adversarios ostensum eo.Etenim in ipsa etiam hypothesi, quod Venantius Fortunatus Vitam aliquam S. Maurielucubrasset, eum tamen nihil omnino de prodigiosa Sancti nostri anastasi meminisse, ne alia inutiliter argumenta congeram, ipsemet scriptor
lii

dem, ac tradititione patrum, tum ex nupera ventione servatum volunt. Andegavenses in


clesia catbedrali

in-

ec-

Renati

se

exuvias sacras vene-

'enupera corporis ejus Surrari inventione haec ibidem hobet Auno mdciii, renti seu biennio post ultimam translationem Andegavensem, in eadem basilicam, (Surretina S. Renadicunt. /'
:

qui
tis,

eam primus

retulit,

verbis,

num.

recita-

to dicata) inventa

sunt Sanctorum liorum episcopo-

apertissime fatetur. Haec rursus audi et expende, erudite lector Quale vero quantumque, F miraculum super eumdem 1'uerura (S. inquit Dominus per beatum Maurilium Renatum
: ,

rum

(Renatiet Valerii) corpora, et authoritate Sa-

crorum Rituum Congiegationis solemni ritu sub primario altari condita suut hac inscriptione proloquente

Alexander Cardinalis Florentinus. Sanctorum Episcoporum Renati


et

Valerii Surrentinse

ci-

vitatis,

ejusque pationorum corcollocata iidelium


,

pora,quse subprimarioaltari basilicae veteris

antiqua traditio credidit atque colil inventa Bunt Binenomine sub eodem altari, nec alia ab illisexiBtimata, Apostolica autho,

Andecavensis ecclesiae episcopostquam ad coroperatus est palis honorem accepit illud bealicet roborandam tidem fidelium credentes omitus Fortunatus propter minus tacebimus. Et rursus paulo inseiut,... non super eumdem fra .-'Quantum vero miracutum ipsius Puerum, post septimura depositionis beatum antistitem annum per potentissimum dignatus est, OJ Maurilium, Dominus operari ILLUD FORTUNATUS DIXIMUS Qimi, OTI JAM reticebimus. minime tamen nos OMISBEIT hujus miracuh Ex quibus cum, fatente ipsomet prima nosprimoassertore, certa certior evadat
sanctie
, , , ,

ritate

innovam ecclesiam

trans-

assertio, nec aha genuina ejus tra de Fortunato possint,quae miraculosum S. Renati verba allegari

lata >ub primario itidem altari

ortum
festino.

testentur,

ad

S.

Gregorium Turonensem

sunt solemni ritu recondita a monacnis hujus monasterii Congregationis Casinensis anno Sa die X I I I 1 lutis m dci 1 1 , Novembris, exdecretoApostoli-

quoproacipue Eviglonius
16

cum suis

nititur, lubens
.

Hunc memoratcV

historiae

testimonium non T u onen ,i$,


.

nce GregoriM
,

prcvstitisse, tametsi

totis

viribus id contendat

jam

cseCongregatiOnisSacrorum

Ri-

Maurilii, nec ipsa stro. Si nec Prologus Vitae S. hujus

mox

citatus Eviglonius, in

hunc

modum demon-

>

DIE SEXTA OCTOBRIS.

3b.'>

hiijus

Vita,unde S. Renati desumpta est historia, merito queat, S. Gregorio Turonensi adjudicari profectonusquam S. Grcgorius Turonensis admirandxillius hislon.r meminissedicendus est; idque ne ipse quidem Eviglonius inficiari unquam multa sunt, notuit mdaususfuit. Jam potuit aut ausus fuit.Jam autemtam muuasum, etevincunt. nihilplane Opus Iweeuadmt,

requirerejussit. Archanaldus, aanoti Martini d domini Bainonia pulus et diaconus, jue


;
'

<.

scripsit et requisivit.

contra Eviglonium raHonum momentis evincamus, prsefatam 8. Mawilii VtHgiosam S. Kenati historiam tam,acpr( / v
18 Aliis nunc

iinn

irriptiue

exvat
<

'"y^

S.to-egoriojtorvnennrtjudicar, nonposee

anaehroni-

,,

w V *** ^ j \s\J\J* *Wll*s est.adS.Gregori,,,,, T,onensem pertinere, ut t*LC- kj * /.'iyc dubitem,num ab integro et eo amplius multum
C-OOj
m

Ambros.o, Mediotommst epwcopo,


ctoris

Offlcurc

\JI

peritus, seculo vel unus exstiterit artis criticae censuerit. Et merito qui illud ei m/scribendum adsane: namprimo quidem, etiamsi tantisper

accopisse, et post patris sm OOttum, ,etictamatre, sub Jnliano tunc caesare S. Martinum,
qui,

*<*.

versario nostro gratis concederetur, tacente Fortunato, lucubrationes


uti

mvente ac
cas t

jnm hxc a Gregorio 7 iam melius Martt


regebat

populig r ~r raetropolira,

Tu
cxpetussr.
i,

in
(

<

lallia

um

crgo
et

qui SS. Ambrosii


sit,

novii

'tePrologus adstruit, scriptorum mt\ qiue non nisi longe labentium pravatas fuisse, et, senir.nporum sunt, vices ac detrimenta tam cito simile vero est, eo in casu non For-

nonpossint,t>

vm

Vitam

pertinere. Etvero, nisi sibi piter contradicentem statuamus, qui />

eum nequaquom

sisse,

an sat vivis et tunatum ipsum, qui tunc temporis in familio fP^" quidem S. Germano Operibus rium Turonensem, conscribendis aliis occupatum,ab eodem S. Germano rogatum fuisse, puutForlunati, adhuc uiventis, Opera nativee
ritati redderet
,

ut saltem sub Juliano,

adhue csesare, Maurilium


'

ocpostea ifuissel ab Ambrosioo iro* mb eodem cxsaread S. Ua etiam nensem jam tum episcopum, profectum fuisse scripsisset,quilib. x Hist. Franc. cap. 81 diserte E annum octavumVatrad.it, S. Martinum non ante
saltcm post lentiset Valentiniani.atqueadeoocto
Juliani

et

Prologus habet tioneetexemplocarere, nemo non videt. Acceac de dit,quod ibidem de Fortunato, perinde temfiat, cum tamen eo auctore mortuo, sermo Prologus ille exaratus fingitur, sah pore, quo Deniquc de falet incolumis viveret Fortunatus. sitatectntnnrdurProtogus^atque hinc TuronenS. GerGregorio abjudicandus, quod adpreces Vitam S. Maurilii a Gregono mani Parisiensis " '-' lhrat Q u0 Turonensi correctam eo tc scripta (ciqus ea lem S. Albini ita, a Fortunato
si
>
I

suse auotoritatis pentia, Tstud certe ot corrig-eret

uti

ra-

mortem annis

Turouen-.

am

ascendisse; aui qui credi potest

Q /r
/,(,.',

Maurilium,antequamsubJuliano,adsesare, in Gattias proficisceretur, a


l

8.

AmI

brosio, Mediolanensi episcopo,

est,

exverbis Prologi, vum Vita Gregonus adhuc incorrupta erat, quippe quam ut genumam, cietiampost S. Germani mortem, tatcap. 96 lib. de Gloria Confessorm
I

ratio)

hic q ust,cst,

quce vivo herque adeo, utrecte censuit Launoyus, Albini ViUc, tamnon manodedicanturMauriliiet quam aO uesunt a Gregorio Turonensi scriptce, mox, Si Qregonua jam r siodo vel Homero. Dixi ullo 0NC&UAW kefeAlbiui aut Maurilii Vitam
cit

ii Vitvnuttounquam post S. Germani obitum annis

Tc^m^OtopaConfes^ tu A 17 Q^P^. G ^r f, refecrt temporeplumbu

^^ZZ^t^Zl^eZ T JT qwm ^ ^1fX


19 Difflcultatem
s

aut suscepisse,cum,nonantc annum Christi fere aJ< antc e saltem non Mediol cennium S. A>. dram tenuisse, pariter indubitatum sit Profecto machronismicircarem, asuis tempota ,,, ribusnonadeo remotam, imoei ex parte domeimputari sticam, nonrecte Turonensi Gregorio tamen adiguntur illi, qui Vxtam possunt quo hanc eidem Gregorio adscribere volunt. hancvidn Eviglontus, Apo>

'

'

aUud nedJt, reponendum aliud

inventt invenit

. .

</'<'

vel

reaUi _ teutaraniti-

reficere debuit,ai-

Ubrariimendumveldescriptoris glossemaesse,et legendum fortassis esse sub Vale

tur,

proJuliano Juliani Apostate uiano ac demum incertam essc '" ohronota K anachronxsmx atw * retsatisallegatapnusratio, uti LauTuronensem suum eximeret. At ittud,
sine ratione et sola noirus 6 bene observat, Evigloniusadstroti, quippe rei diMcultate victus eascusos manuscrtptt cocui contradicuntprj/cr <antiquissimi, quorx dices omnes, etiam fUh esse ij sum pro certa lege habendum idem Launoyus contendit. itaque, inquit nius notffi sit codcx, qui his laa 11 cura nullus bonffi

tempoue;

nam

de eo id nec ipse de se,nec


.

quisquamaliussatisantiquusmemomxprodo >

mox adduquin imo, prxter rationum momenta

Grecenda,qu<eS.Mauritii Vitam Turonensis Ujua goriiOpus nou esse, plane evincunt,idem quod neque Mauinter alia etiam suadent, tum PaVita in libro de \ dis rilii, neque Albini

rcpcnotur, tum trum, quem Gregorius edidit, capttum quodPrologumiltumsequatur Elenchus scmbendi methodus, ViUe beati MauriUi, qux

verbis('suH J ul l ano, maoeat, maneant iUa, et continuo

tunc cesa

veht,

noht

argumentum. Eviglonius, suppoaitionis

Ego qm'<;"'"

utiLaunoyusobservat.ad&e^

denlquodadatteru,

VJ

quondnm sancti M.irnifestissima verba Kaino, canomcu, discipulus et semper tini cotidianus eccles^ x Audegaveusis ac postmodum sanct* trigesimus teit.us LumUis initio Christianitatis omnipotent.s De. nec episcopus, ob bonorem .em.ss.osancti Maurilii, atque
:

adeo eo
,

inter se
;

u
.

^ ^^
i

argumento
, rk ,. mologl tes .
,

to,

A#otU*a

,<p
e

lillUlUumpr00 abiteeva,l,,i M us<J ue temporasuj,, ,,,, Amb) osius de etus est Mediolan,
,

Jm.anum

on

et

ejusdem

'
~

nem peccaminum animte L Dominiw adhuc in


episcopatus sui
in

suffi,

anno U.carnat.oet

nccccv

ord.nat.on.s

ej*

J ^PO
"

Turon ensis episcopus. Boc iusnusquamos t e nderil,nonesi


onso diulius inluvreamus.

xxv hanc Vitam scnbere ac

Tur(mnsis G regor,us

e,.

ut d,-

,,n,s.

DE
iueroM
i.

S.

RENATO

<;-

lubet alia etiam ximus proAchille est, ere.Enistam:Cap.SVit.vS.Maucrip

ratione

EP. CONF. Monum. Eccles. pag.


HistoricV litterarix
Atq\te hxc, tamelSi
<>

785 ct eruditi scriptores

aliiique

nui

Francuv tom. 8, pag. fc83, Trentecampo nostro in Com*

onibu osten-

prabet experimentum, l.nnr.na tum qumverbaemtantinhujus Homilia M^mfifi.


ratio

JTSl pa

v4r/

ti.u,

,,

habet

men.

^*aW^^^^
cessefuit,
1
1

ut

reritas magiselucescat,

tum

/taflue,

cuw

insententia

advcrsanorum SS.Mau-

dedi,,,/uctAlbiniVitas Gregorius Turonensis

ne curiosus lector ad aliud vasti Operis nostri volumen remittatur, ut prxcipua, quse huc attinent, argumenta videat, eaque xqua lance expendat.
22

ipso Turonensi cetS. Germano Parisiensi, qui, S,anno Chnsti 576, testelib.bHist.Franc.cap. defunctus est, convel certe non post annum 579 pacto Turoncnsis potuent ante cipi nequit, quo Gregonum annum -<' vel saltem anno 579 S. uti omnes norunt,non an-

Quod autem nec


S.

S.

Magnobodus admirabi,

imonecS.
Nagnol
s

Kenati historiam suo testimonio frmarit, lem quisquam ostendatur ei coxvus auctor qui

nec

a certe duodeguo non, nisi elapsis sexdedm aut a,mis, llnmhatlla cimpoit S. Germanimorlr,,, utietiamintereruditosnune in lucem fuit,

Papamlaudare,qui
590 Petri

ejusdem meminerit, lubetjam demonstrare. Quod attinetad Vitam 8. Maurilii a Magnobodo scripptant, r.rslnl h.rr
i)t nostro Opcrc tom. iv SeptcmTrentecampo nostro tum Commenbris, alaudato Annotario, tum notis illustrata, ubi is pag. 72 in Magnobotatis tittera b observat, Vitam itlam a

^J''

teannum

Cathedram occupavit

et

ta

convenit. Hsec

meo judicio tam evidenter, Vttas Turonensi dbjudicandas esse, illas S.Qregorio non rcbant,utcum Launoyo pronuntiare
demonstrationem, qua? ra-

do,

Andegavensi episcopo, conscriptam fuisse anin noChristi 6&0, seu, ut hic in Prologo suo ait, domni nostri anno trfgesimo sexto principis
,

rear, olariorem non es.se solaribus describeretur.


I,

Chlotarii

(nempe

II) regis

filii

Chilperici

qui

Neque ad rem Eviquod Gregorius Turonlonii quidquam facit, prmclarum Opus Homiliarum S. Orego'apsevidereante mortemsuampotuc.rit n propterea non potuit, ut Utut id ipsi detur, fieri mortem, Gregorius Turonensis anteS. Germam ChrisUbZO, S. Gregomeante annum laudant rium Papam ejusque Homilise verba ut supra docui, S. Gregorius auandoquidem, wnus non ante annum Christi 590 creatus musPoniifex, acdeindeHomilias scm/

annusin sententia Pagii, Chilperic? c&dem et initium regni Cklotarii II anno 587 illigantis, E concurrit cum anno Christi 623. Sed nos ista discrepantiamorarihicnondebet. Ad rem ipsam veniamus, et num S. Magnoboil-us, ut alter HistornvS Renati testis, ab Eviglonio pag. 50 meuti conrito adductus fuerit, examinemus. Hvc,
tendit Eviglonius, de

Sancto nostro scripsit Maipsis finibua

gnobodus num.
iiiiui

Brat mulierin

(Anquaa

degavensis agri)
cessit.ii'

sterilis diutius

permanens

bereexorsussit. disceptationi huic ] Denique, ut


qutbui*
'"'

prius praa pudote matronali cunctata, neMaurilio pea S. t.mdem compulsa


,

finis

im-

ni

oraret

Dominum

pro fpsa,

quatenud

ei

deprsefataS.Maurilii Vita censuent Gregorn Ruinartiusin Pncfatione ad Opera S.


Turonensis, a se edita, num. 80 constaret, beati Maurilii Vitam a
:

matur,audi,quidpreeterLaunoyum

aliosque

Etsi,

inquit,

Gregorio Tuh>,-

aliqnando emendatam fnisse, (quam


,

ecclesiam devotus filium daret, qui e1 Exaudivit Dominus preces deserviret. Dommo nrulier concepit t peperitfiservisui Maurilii qui secnndum vota parentum divinis tralium, temditus officiis, eidem ecclesi83 Calonnensi longo estsententia,sicut pore deservivit Vere consequens
ad ipsam
:

pothesimparumessemrisimilem, num. 17 ost\ contendi* dimus) hanc tamen non ipsam esse
mad|
(j

ab Anna per gTatiam Domini genftua

est Samufil,

eircumfertur

in

libris

editis

e1

templo, qui saeerdos Dei et prOpheta scrvivit in tdeffl enitt etiam post beatum ita et Puer iste.

ci praemissa le-anonnullis manuscriptis , licet epistola. Etenim hnjus epistola? nutur Gregorii se potissimum emendaflctor Vitam iliam ob id dicft, ut complnra, quas inerer dam auscepfese ex ea resecaret. Ex dibilia multis viderentur, a septennio defuncti prnfeoto Remiti
'

Maurilium ponttfex
cavensi.
>;

factus, prasse^dit ecclesi*

Ande- F
pro digiotamS.

Magnobodus. Vencm, cum isnec puem illius, nec hujus parentum nomina quo e&mressit, sciscitari ab adversariis ticeat,
Ita

quidem

S.

^fj^

(nxibua ,-,-, ,slatio

fundamento quaveratione anonymum illumpue-

eensori dehuerat. Bt tamen iu ipsa dicinlun, si.nl s Portunato, ut ibi


i
:

rum tam asseveranter cum Renato nostro eum dem faciant et anonymis itidem ejusdcm pueri
parentibus HonoraJti Cheotedri
ut
et

tur,

adjunctum legitor. Haeadem ctenus Ruinartius, qui paulo post subdit 11 recitavimus, verba, quxnos ad calcem num. ac denuo de Vita S. Mauritii, jussu Rainonis Vita, script.a,ita loquitur Quae vero Aleril illa

Bononiaa seu,

omiesum

oeteris

Andegavense Breviamum

scribil

Rouomse
,

onanomina indant. Aliud certe, qUod h quod, Maadversariis non suppclit, quam tur, Maunlium qnobodo teste, puer itte post beaUum
pcntifox
factus
praBSederit ecclesiaa

AndecavenSi.
sil,

indicat

domnus Badmerua
Rlirafcuiis,

ra libro

Vitaj.iffci

sub-

juucto de TEV

quse
,

modernis,
fcwmalatione
,

toquit
scilioet

Sedhinc ncmo, qui samv mentis


Bononiffl
;

llono.ati

contigeranl

in

sub
ii

Niftngfo

episcopo
prinii

feota

ati

Vitam
,;
i i

hane
i

,uam sub
r
i;

libri K

nomii, dedSrat,
A

PACBTA
aUCti
e

ANITATE
,

SUCCKSSn

aut Rcuonia\ S. Renati Gheotedrf et nomina extundet nec ea Magnobodi parentum nostrumpoverba ejusmodi sunt, Ut ad Sanctum Maurilvi protius,quamad Talassiumaliumrc

Manrilii

k\poi,itam
in

(vel,

ut alii legunt,
,

ximum

successorem,referri dcbeant. Tgitur,pri-

sitam) fuisse
n,,n
;nl
I

diserte

prorltetur. A.dde
,

inquit,

usquam

panea
,

hac

Vita occurrere et
,

qua? Gregforii

Portunatl

;i,moius

nt fuse ]>robat genio non possunt. QuibuS vercoiffpetere


BBtftti

bis sententiee

OUlum
seribit,

<

Launoyi, Vitam 8. Mauriliiad seablegantis, non obscure Ruinartius subet

ostenderint adversnm, sc c.r )mm /butc < Sancti parentumnomina hausissc, et nemini, ha jnicterquam S. Renato, recitata Magnobodi vernon tanba convenirc, *l rhihiriprudenterpotest, ejusparentum nomina, an hsec f/rauina sint

tum, sed et an ex

sterili

matre natus

sit

Sanctus no-

cui

consentiunt

Tillemonius torn

et sine antiqia ster. Interim, heec de eo credat scriptoris

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A.

scriploris testimonio

pro

certis et indubitatis ha-

i.i.

beat, qui volet, mdeatque, ne immodicx credurero litatis notam apud eruditos incurrat. Quod ad prodigiosum S. Rennti, sine baptismo per se-

111. Traditio, monumenta, scripto-

ptennium mortui, <i>/ vivos reditum attinet, /<> Magnobodi tente Eviglonio,altissimumdeeo est
ejusque eoxvorum silentium nec adeo <"' prodigium hoc asserendum kpologiee auctor aut illius contentus aui horum auctoritatem multo tensi Oregorii Turonensis, ' seculis eo recentiorum, testimon
,

rumve

testimonia, e\ quibus pro-

digiosa S. Renati historia pariter


adstruitur, expenduntur,
certi evincere
et nihil

,<>

demonstrantur.

digium
nuxctpru. dmtercrediMtt nonesse

illud

induoitatum reddi,bona nin


c\

existimavit,

stabiliendum non " aupseudo-Gregorii Turonei a iu lt auam probandum vero ctoris secu u x> testimonia ad prodigiosum S. Benati ortum, nihil quidquam,
Ttaque,

*d

illud

institutum aut favtum aliquod, Christi eatraditioru K^anmreligionis usu

r\um
titur,

.rdabApostolis,

ex

EcclesicV universx,
descendit,

autcommuni SS. Pai

J^

praterFortunatisilenHumetMagnobodinonsatts
dilw n/averba,allegaripossit,sensatolectoricon.

conca

siderandum relinquo, anjure merito, mo vult, pro modis omnibus omniumque setatum monumentisfirmatahaberi possit historiaiUa,in prxcessisse iisprxcipue, quxS. Renati anastasin sub&quah etcomtitata esse, sine synchrono aut Quid? quod commur \feruntur. vulg
teste

utnonne-

nihil contra illud vaplausibiles , humam xn lere quascumque, alias nemo benc CaUiolicus >i>fl>g enii ratiocinationes, illudS. Chrysostomi effatetur; kucem explanatione EpistoLv 2 ad Thessal

tum

tum

censes, Oratione

in

cap. :Traditio est, nihil

nis

hom

lligentia

nos doceat,

nderatis tamillustreprmerti Galhx adjunctis omnibus, ceterorum Sanctorum prodigia supe\rumsigna et

ampliusquau-ns. Verum enimvero, si ad stabx \n dum factum aliquod mere historicum, idque singulare, non alia L pri is uiustre aut omnino iferioris ordin afferaturtraditio,quo errori de se obnoxia est, cujusvi

mumautsupparumauctorum
haben non testimonio non tantum pro indubitato
debere, at
''
i

'i' particularibu n* viguerunt aut hodieque mgent, tum historicam discutere, illique generis traditionem

"' s

'

esse

exsanisindagand3e>
scriptoriCatholicoli

principii

>-e,

fuiUNxhxladeo
ot ocaP'
i

quippe quod ex natura sua


contigisset, nec

tale sit, ut, si reipsa

Romanisaltem orbis notitiam per


<'

adremnostramfacv
,

quinque seoulor toties de eo scril


otmditw

fugere, nec, data

im '

ribus omnibus potuisset.

Uludtamen,siquod unquam fuit, memoraprimisprodigiumignoravitvelcerteprxVita S. Marttmisit Sulpitius Severus, cum in contingeredebuisset, lum ni subquometropoW ubt certam sacra Historia aliisque Operibus, nactus erat occasioncm, omisit
rjr

ZApologia susecontra Launoyufi hacadprtorts tfrum testimonia, cum ctn servandas, mtmme qeneris traditiones intactas "*- "">"'''"' '<" veroadeassi^i-.ii,'''-'!'"' 1 stio.Missisigiturhis PatrumeffaHs,tdnunctnnum Andegavensium de b

dagandum

venit,

\.

V -A ortuetanastasitraditio pro certo et tnduOtab Erigtoniopag. 33 et seqq.

satis

tdoneastt,uf

Galluv conYennntiu* Fortunalus, qui illustrium

tatofactiilliustestimonioallegaripotuerU utque
" auctoritai sola ejusdem traditionis pratfata de Sanctt ortu inconcussa manerepossit EvtEistoria, etiamst, ' idem ei resuscitatione
'

di

fessorum nonsecusacmartyrum,wrUtesetmtra~ cu ladepin<mt,quique^twmin^ov^n^fm' udo-Gregorius,illudreferre ' Vita metricaS.Marttnt, veritusnon C mortuos a Martino ad mta 6 et Ub. x, num. intrepide comme norarit. Nihilpariter
><

glonvuspag.Wet%ncenset,nulluseaden
Uartyrologta^I* ctorhactenus tcripsisset, nec iles, aut eccclesxam A ,,/a, i/,, , s
.
.

revocatos

deeomeminitS.GregoriusPapainDialogissuts,

asserUon
[,
,

tvetracta

neequisquam alius, rectione ium scripsii

qui de futura canus resur-

Musqueadteacdi
\seslego
t

hh

eapedire eadem

<>probanexemplis ct factis futuram carnis resurdam ab efficac* us proferrectionem nihil eo ilhiStrius aut Mtos comptectar, ut p ri potuisset.Denique Gregorius Turonensis, in reomiserunt S.

ad

<

~'

MiLi

tn/vi

- .,

11

illustrium mere adslrui,

iltucl

quam neghcensendis miraculis potius fadlior, exprofesso S. qentior, S. Magnobodus, qui Ado Vi;.,/,/ Vitam scripsit, Venerabilis Beda, nartyrologt, aliique " ewnensis, Usuardus,

*>" *:'" >'<

.repotest.Proinremge-

<^/ tum historioidiligentissimi, quinqm seculasinlUlll eonstanUssimumqueper prudenter credibile lentium, nihil minus quam itlud reddit. Ceterwm quidpon prodigium
traditw contra/uvc habeat asserta ab Eviglonio deinceps testimonium, scculo x et et scriptorum a capite nos disvuterenunc lubet, ut ne quis ex hoc eo disvessisse, aut S. Renati memorix temere ab injurios esse, oonqmri justepossit
bnifi

a '" n '- us

' '

>

..,

id

auodcontrovertttur, re

ZZZendainn*edium suntcongrusiauctoriMu

'

...

:,.,,..>
.:!,."

SZmtraditionis

"'"";,;. -"" anHquitas.Q pr*Uditur,pr.

Tomus

III.

3g8
IVCTOftl

DE
Cum
n >" J V*
>

S.

REXATO
de

EP. CO\F.
repug-nanter
cura
illiu

bet.

B recentiore auctore

cxtractus

in

ejus urbie episcopali

X)

J.G.

rebusantiquissine alicujua vetustioris seuscrip profertur, judice ris seu monumenti auctoritate Baronio, contemni possit, ac illustrissimo

tunc sade sedere coactus


lerium,
patria

est.

Addunt,

oum

uni-

us socium

habuisse, nomine Va:

Surrentinura

quem

sni

instituti

ab eruditis contemni soleatjure merito nihili sit asserta de facto aliquo antiqua traditio, nisi hu

jus antiquitas comprobetur et quse fidem faciant, ad rei gestse origim veritatis caput est, satprope reducatur. Quaproindegarensium traditiO' pter, si evictum nem congruse antiquitatis auctoritatisque testimonio destitutam esse, una evicero, S. Renati orplane singulai
\

per monumenta,

morumqu'' egTegium imitatorem deprobe studiis omnibus pietatis ezcultum inum post obitum dig-nitatis ac muneris quodammodo reliquit hffiredem. Hactenus Surrentini testimonii prima pars, qua liquido patet, etiam post adhibitam summam diligentiam nullum a Surrentinis inventum fuisse tam exploratse antiquitatis et fidei monumentum, ut ex e usauctosectatorem
,

quseeatraditionefulcitur,nul\ erta ab Eviglonio censeri, necproin ita


le
1

interfacta

ritatr inler ra, qme candide sincereque de S. Renato tradi possunt, prodigiosam illius anastasim,
,-ri

eidem patrocinantem antiquam traditionem

injurium Sancto aut Andegavensi


posse,
nieiei

ecclesise dici

quifactum illud Jonon admittit,

solo traditionis prsetensse

2^

Nullum plane

traditionis

illius

testimosit

*at uiuiqni*

n i um scriptum produciposse, quod non


Kccvdis a pr.rtt-nsis s.
I.Vimti

qwnet

recensendam existimarent. 30 Porro, quse ejusdem instrumenti parte 2 nwogi traduntur, spectant solummodo ad Sancti apud tiMimE* cleimlici Surrentinos cultum et Andegavensium opinioni de translato ad se ex Italia S. Renati corpore
'>
.

ortu

polius

muttum

obsunt,
et

quam

prosint. Tertia de
se,

anas
illiu

iglonius,
x,

traditionis

nique parte Surrentini declarant,


strissimi

quo

illu-

sua Anolo

iitus licet,

mani-

episcopi

reverendissimi capituli An,

diligentissime corrasis unde quaque monumentis </ supposititia ac prsecedenti \confutata, profi in medium quiverit, quod Rainonis, seculo x 5.
festv.m farit,

dum

deg-avensis voto

fiat ut par est, satis, trans mittenda iisdem censuisse sacrarum precum et quae per totam dicecesim Officiorum exempla
,

Surrentinam
et

recitari

antiquitus solita

diu fuere,
Actis

Mauriiii

Vitam conscribi jubentis, temporibus


sit.

una cum

ecclesiT:

metropolitana?

diu

antiquius certo

Wquidem pag.

L18

laudat

servantur et adhuc exstantj

quorum compendwn
64
et

documentum

ccenobii S. Marcellini, a Bartholo

Eciglonius in Apologia pag.

65 nobis

o Chicarello in Catalogo Antistitum Neapoliin quo ad annum Christi tano de quodam oratorio, Neapoli in konorem s sed, prseterquam Benati consecrato, mentio fil quod instrumentum illud suppositionis facile convincatur prout Launoyus iu svo dujdiciDisser.

subministrat. Non diffiteor quidem,tvm in <>/ficioruni Eymnis, tum in quatuorex octo Officiorum Lectionibus, quasprse oculis habemus, itemque in laudato superius Romsei Opere deprodigio-

tatione, Observatione 15 ostendit

etiam in hy

aliud inde confici posset, quam quod a seculo saltem octavo Sanctorum cultus Antistiti nostro a Neapolitanis quod et nos lubentes admitteremus
thesi
,

quod genuinum

illud esset, nihil

sa S. Renati historia mentionem fieri at parum, aut nihil prsesidii Andegavensium causse hinc accedit. Ac primo quidem ex hoc capite, quod circa id, quod prsesertim controvertitur, Surren;

delatus fuerit
tur,

minimevero hincquidquam

erui-

ab Am/cgarrasibus disscntiant, quanfhqmdem, uti in Surrentinis Lectionibus adsiruitur, sed S. Benatus non ante perceptum baptisma cum jam sub Crucis vexillo militare virtutumtini
,

quod% >rodigiosam itlius historiam ejusve antiquam traditionem vel tantillum stabiliat. Nec utramque mclius stabiliunt, quse Eviglonius pag. 74 profert Martyrologii Usuardini auctaria, varii, quos pagina seq. laudat, Andegavenn sium episcoporum Catalogi, cum et in itlis, p terquam quod de sat magna eorum antiquitate non constet, de prsetensis prodigiis deque his favente traditione altissimum ubique regnet silentium, quod comprobandis prodigiis illis horumve traditioni non tantum nihit prodest, ut potius, quemadmodum supra de cosevorum et supparum auctorum silentio dictum est, vehementissime ad,

erit,

que telam ordiri ccepisset, febricula extinctus funec post elapsum ab obitu septennium, sed,
uti ibid

innuitur, sine

mora exanime

Pueri corpus ab affiicta matread Maurilium latum, peractaque hujus oratione, mox vita do-

natum
tam

rum et Andegavensium, quam

fuerit. Accedit, quod, etiamsi Surrentinosunt sibi dissona,

essent convenientia testimonia, nondum hinc prsetensse traditionis antiquitas indubitata eva-

monumentis, RainoneetArchanaldo multo antiquioribus, desumptaesse, tradideret, nisiillaex


tionis assertores evicerint.

31

At,

inquies,

versetur.
tatimonio
Aii rentin*

ciorura excmpla, quse


,

sacrarum precura et OffiAndegavensibus Surrento

j
^^

29 Hic ncc antiquiora nec magis manifesta leijilim.r traditionis monumenta subministrare po-

transmissa fuere per totam dioecesim Surrentinam recitari antiquitus solita diu fuisse, et una

tuerunt Surrentini, ab Andegavensi episcopo


capitulo,

et

cum

ecelesiae metropolitanse Actis

diu

servari et

dum magno molimine Apologiam suam

adornabat Eviglonius, in an.rilium causse communis acciti. Etenim, prout authentici Surrentinse ecclesize testimonii verba ferunt, Quae <le S.
Kenato. Andepravensi primum anti.stite, dehinc episcopo Surrentino summa dilig-entia conquisita, candide sincereque tradi possunt , ea tandem
,

sunt
riae

sanctissimum Praesulera solitaKoraa Surrentum se contuubi diu vitam ab omni non modo labe e sed ab hominum etiam ccetu sejunalienara ctam dixit; donec clarius in dies ejus sauctitatis
:

Nimiruin

quietis
:

studio

adhuc integra extare, anno Christi 1649 publico instrumento testatus estSurrentinusclerus.Idquidem non me latet at hsec a Surrentinis bona fixiv, de tradi potuerunt, etiamsi non ante seculum nisi sat diu post, Officia illa in sua imo et non, dicecesi recitari ccepissent. Et vero hsec non ante Rainonis tempora in usu fuisse, ex duplici capite mihi persuasum habeo altero, quod in Hymno, ,-, qui ad Laudes secundasque Vesperas concinitv
; ;

Turde pellendis ex Surrentino tractu furentum carum cuneis, Maurorumque castris verba fiant, ante quse, nisi ex prophetia, proferri nequierint

fama

illucescente, e latebris

ubi

se

abdiderat,

annum

1558, quo

teste

Ughello, tom. 6 Italise

Sacrse

DIE SEXTA OCTOBIUS.


n

Sacrx auctx
to in

col. 598, Piali

Ba
.
,

Qgfis

navibus Turcarura praefectus.

noctu inopinafacto
. .
.

urbem

Surentinam )
.

impetu

Surrentum Massamque
dit,

vastavit,

dirupit,

im-en-

enta ante seculum x seu ac />ro talibus ante Rainonis tempora jamtuma prudentioribus fuisse hdbita qudenisi prius probata fuerint, redditaquesit ratio, cur
rit,
i
,
,

(.

raptu calamitosissimo eiOfficii Lectiones, jure meriio post Breviarii Romani restituiiom-m abrogatx, nulla ex parte antiquitatis qux sat

miserrimaraque.
:

fccit

altero denique,

quod octo

Rainoadilla monumenta, vstabant,\ //, <.< his pro tuenda traditionis ant\
i

rit.

\'lnl hic

moror
i

prope ad seculum x recluci queat, indicium prse nidlumque ex quo desumptse fuese ferant quieet causa rint, antiquiorem fontemindicent est,cur iis in nostro Opere locum non conce
, , ;

mus.
nee allegatii
ab Bvtglonio

monmncnlis,

At forte reponet quispiam, tametsi congnicvvetustatis documenta, litteris consignata, traditionis hujus antiquitati non suffragentur,
32
t

imaginem, altari cryptss il lius m, aut Andegavensis ecclesiie sigilloquidemheec lum, secalo xm usurpatum, \m 8. Renati historiam a seculoiv, quo p% contigissevolunt, nimium quantum remota sint ut sine antiquiorum testimonio fldem aliquam faManmlu et Kenati re, aut sat prope a<l SS ,s heec tempora pe\
S. Maurilii
,

secido xin vetustiora


stabiliverit,

fa<

refra-

patrocinari sattern alia , qruv uti E in Apologia pag. 115 loquitur, quamqu.im natuipsa d Bignifieatiom ra sua muta sunt publice loquuntur vel facta et miracula ( Sanctorum) vel sanctitatis antiquam opinioncm siEujusmodi ego rll C83li enarrant gloriam Dei. io ; at talia in rem nequaquan ta
,
,

gabor, si documentis congruis assertionem

suam
in

simulque evicerit, per exp sigilloet imagineadole \centem autjuvi nem


i

nam

suam ab Evigloi
q U6f q V
,

produciposs*
116,

Tta-

a nos possent, ex ipso audia-

mus

Uabemus, inquit pag.


S.

primis

ca-

pellam

Renati
ef

in

castello

Possoneria
-iptores,

et hunc puerum dicere vetat robusti Mauritionon valde impar moles) pcr hunc, inquam, adolescentem aut juvenem, non illum designari hominemperegriwni, quem S. Mauri- $ lius, teste S. Magnobodo in efus Vita num. ~7, <'cadvitam revocavit sed x re gesta indidum baptizatum, cui re tum "i baptismo R nati nomenfuisse,Andegaven;
i

iaci, a1

Loquuntur Gregorius Turonensis (prrncaeteri

ses contendunt.
libet perspicit,

tensus nempe)

anl in

*di-

Bwquibu quam parum


sit,

us cordatus qui-

firm

litionis

ticatam in eodem natus) natus creditur;


in

ipso loco,
et

quo

ille
:

(S. Re-

pag.

Ul

Habeinus
tri

ab Eviglonioa nuUius momenti


.

tamque hxc
ut quis

hac sola

o et

urbe

quissimara,
,|in

(Andegavensi collegio canonicorum


moriens
beato
:

anti,

insignem
,

in
fa-

lubitato habeat illustrissimum post re len ptos homines prodigium, nullo alias magnse antiquitatis

Puer
,

Maurilio

Sacrum

testimonio comprobatum.
v

cienti, oblatus cst ad baptismum


Dasilic;

in

Uquum

est,

re

oujus

in

mbterranea eoncameratp opemedio fossa cernitur, in qua


.
. .

ptorum, qui a seculo x

et

w pro ligii scrideinceps floruerunt,


Cl "JJ

B' flU<M "

i.lem

Puer sepultus jacuit per septennium. imposita Altari (quod in intima crypta eminet)
iraag-o sancti
:

est

Maurilii

Puerum

suscitantis

et

In eadem ecclesia pone altare majus pag. 1512 illuc translata risitur arca iapidea muroinserta, in qua jaad majorem venerationem e specu fuit sucebat corpus Pueri, quando a Maurilio quee ad testannonnulla, seitatus. Denique post quastio Sancticultum faci
,

imus.Hos historicam auctoritatem et r testes omni ex pag. quidem Apologise auctor miju, llat ; at nullo prorsus j\ II,. Chregout dicenda aperient. Non posseprsetensum Rainonem vel ArchaTuronensem seu

naldum t qui

ill

VitamS.Mauriliiscripsit,

inter prodigiosas illius histc

ptipnemojores, computari, non tantum man\ \nstrant argumentaa num. 16 retatc quibus
lica~

dum

superest: subdit

pag.

123
nostri
,

vetustissimum capituli

Habemus sigrillum appensum literis


inter

oujusdam

transactionis, initae
,

Guillelmum
nostros

vimus; sed etiam recentior Rainonis et ArchaUsetas,etcommenta sat multa, quae in ejusMaurilii Vita tradita fuerunt. Quo

C episcopura Andegavensem anno mccxxxvi, cujus in alt


g-o
tas,

et
ra

inajores

ninandam
sufftciani recitata

att\

\e

parte cernitur imac

num.

1T

verba,

sancti Maurilii,
in altera

Renatum

tumulo SUSCitan-

illam anno Christi 905


>,

jussu

quibus Vitam Rainonis ab As

martyriura sancti Mauritii, patroni

et titularis uostri
utpote a Re
nati
i

tniutn remotit,

33 Ita huc usque Eviglonius, qui et quo revera aliquis ad S. in tabula expressit 9 feretro sese erigens et seMaurilii

sigillum

chanaldoscripta narrantur,audiet\ indocinensis iU0 ittmomum., Ch inventio seu potius DOCccvVitea sancti Maurilii ajohanaldum Boriltatio per Bainonem et

removens puh ralem a se lapidem utraque manu Verum ea his omnibus nihil est,quod conspioitur.
scriptorumveten
le

tradittone

supplere, aut sat prope ad

m gestx ongmem

illa

^enttum
re-

'Ua;qutpdueiqueat.NonipsacerteS.Tl* Rainonis temporo exstructa fuisse pe

m. Sunt igiturhi epiauctoresa Maurilio, sub annum Christi 881 i' ie consecrato t Untegi illius pro" xtate nihil habent, adeo ab tques ,//,./ U na te ittil , majori aui ,,,,,. aUeruter hl
ptorem

m
S

nono^^^^^an^^^^'.^-/^ne^sitamenprobariposset^mlnlaUudconse^e. retur,quam tanto antiqmorS. Renat. ajnulAnAndegadegavenses cultus. Sed neque efficacius
is

pr*t*r

^jj^ J ^ ,J
S

QregorU

fictitia

nsis Tur persona fa


/)r / rffressis
,

^ ermanun Zrisiensem alloquatur. Den


i

;reaxw

,. #f<1 ,. ""' '""" *<* "< !i:iti fi i<f , /f


;

S.Petribasilica,ejus

<

subterranea,
Retradii

aut,

qux Eviglonii tempore ostendebantur,S.

nati fossa et

arca lapidea, ejusdem antiquitatemprobant; cumnullo ex capite aut


suscepeipse,aut quivis alius, demonstranJum

inu mm.S,9et L0 transcripsimus, p&sesolafalsitatisconvincunturiet,? tlla OUCtOrmqualem in concinandn Vita habuit,utrumquecommentisindulsisse;stpartem ultraverum in ardonandis
1

ha<

malem.alterum

antiquis

3go
in anttquis historiis, altcrum
J.G.
se,

DE
iis

S.

BENATO
ost<

EP. CONF.

divulgandis fOr

viariorum Andegavensis dioecesis


1
;

typ

<o-

non minus manifeste

oc deinccps
florucrunt, tutimoniit,

Rainone atque Archanaldo juniores cum Ulgerius, sint Marbodus, Redonensis episcqpus, et Pesis antistes, Petrus Cluniacensis Ano utpotequi,prouttom.9 trus Cantor Parisiensis,
ix mdereest, seculo multo minust quam Raino nt floruerunt, testes dici et Archanaldus, habent, quo ab aetate exceptione majores possint. Ad omni
ffistorix litterarim

dunt.

rum,non est, '[i"" disseram, cum ipsa se junior eorum xtas apertissime prodat sed ne< de '*plomate indulgentiarum,sub Alexandro Papa VI
a 14 Cardinalibus coufratcmitati
S.
,

ut vocanl.

Fram

earumdem diplomatisa Leone PapaXet Clemente Papa VII datis agenduiu hic multis est, cumet ha5c,etiamsi
Beuati concessarum, aut de

omniu indubie genuina


ncant
,

laudatse Bistoriae litterarim

tomo

sn itopag. Bl recte observant, fuerunt seculi certe minus inLgnari, aut soriptorea n admittere telligentes, parati sine severo examine
i i

et in

sua scripta
,
,

quascumque pias
attinentes, quoe vel sub

htsto-

m smm

emen-

essent, nihilplane contide quibus controversia est, ullo modo stabilin possint. Accedit, quodejusmodi diplomatibus numquam Pontifices, nisi id aliunde constet, sua auctoritate firmare intenduni. historica illa facta, qiueab iyidulgenUarum postulatoribus in supplici libello allegantur, quseque ex eorum relatu diplomatum prsefationisubindeinserta sunt, uti eruditis non uno exemplo comperij[i'o

/rrm/igia,

nomine, vel ex vulgi opiepassimt ir< umfi rebantur.Non diffiteorquidem, viros illos alio eruditionis g em :> floruisse
tito illustris scriptoris
<

tum

est.

idam esse ressuo tempore gestas narrant; ast hinc auctori tatieorum circa factum kistoricum, adeo longe abiis remotum, nullum pondus accedit. Sis nihilo pr&stantiorprodigiosse historiae testis est S. Evigloniuspag.bZtamqmmPeAntonin antiquiorem perperam acprxter t r0 Qlum

eorum auctoritatem, dum

IV. An Sanctus noster Andegaven-

sem episcopatum prius


inquiritur.

quam
gesta

Surrentinum certo administrarit


Reliqua ejus

vdodumtaxat xsrscripseatque in rcbus, tot seculorum intervallo a se remotis, exignum autnullam auctqritatem habeat dum has sine antiquorum testimonio, bona tamen fide vir ipsebonus etpius profert. His adde quos hoc loco non citavit Eviglonius, Vinccntium Bellovacensem qui seculo xin, et Petrum qui seculo xiv floruit t apudquos de Natalibus sed nec hi ma ejusdem prodigii mentio fit
rit,
, ,

emortualetempus, sepulturse locus


et corporis

translationes referun-

tur. Varia ejus elogia.

Mi
tum
seu
,

gts,

quam
S.

prsefati scriptores, apti sunt, ut histo-

abilem Sancti nostriex sterili matre ortum, non incredibilem, non tamen pro indubio adstrui posse, ejusdemque, elapso prgesertira a morte septennio, singularem ad vivos
/

Ciim nullut
tor sutu

utut alias dese

anliqmupro
Andegavensi
Sancli
nottri

beri queant.
bus,

Renati testes recentiori De scriptoribus seculo tum Gallis, nihil attinct hic tum Italis,

omni exceptione majores ha-

reditum

cujus occasione Renati

nomen

ei

i-

,,,,'ti

fuerit,

non

esse

factum historice

certu

allegelw,

dicere eosve longo ordine recensere, cum numerumquidem facere, at prodigioso, de quo conitur, fado fidem addere sua auctoritate

uti contendit Eviglonius , omnium tabulis monumentisquetestatum, jam satissup que ostensum arbitror, puderetque me discepta-

zetatum

tioni huic tantopere

immoratum

fuisse

nisi in

nequaquam possint; quamquam tamen t*um laudem hic obiter lectorem monitum velim, eos passim memorata prodigia non tam fabulosis
cis coloribus

in Italo-

quorumdam minuseruditorum autplusiiy-'


morise S, Renati addictorum gratiam singilla convellenda fuissent sat multa testimonia, quibus Apologise auctor, veluti totidem inviotissimis ar-

adjunctis, ut contra fecerunt alii, nec adeo exoti-

adornasse.
,

n
nec
al.is

um(
potest.

nffa

quod Eviglonio septimum est omni exceptione majus assertorum prodigiorum testimonium, ei Apologix pag. 55 desumilur ex
30

Denique

"'' P '' a " clicvcesisetiam AndcgavensisantiquisLectionariis

manu exaratisexcusisque omnium editionumBremariis.


tis

gumentis, idtra centum et quinquaginta paginas an, opplevit. Id ergo nunc inquirendum venit F quod Andegavense breviarium et Eviglonius tradunt, pro sat certo haberi queat Sanctum nostrum Andegavensem episcopum consecratum, et ob dioecesis hujus administrationem,non siue mul,

Quanta

sit

priorum

antiquitas,

haud

sa-

tisprodigiis optime gestam, illustrem priuseasstitisse,

aperte edixit Eviglonius, nec ea de re miki, cum ad manum nunquam Lectionaria illa fuerint, jjrouuntiare tiberum cst. Fallar tamen vehe-

quamjuxta SurrentumsoUtariam mtamin-

stituerit, evectus

menter

nisi

naldo, utpote minisse, si exstiterant,

monumenta illa Rainone et Archaquorum neuter meminit, cum meet

non parum juniora

sint,

imo

potuisset ac debuisset, et non, nisi post S.

deinde e sua cella ad Surrentinam cathedram, in qua vitam sancte actam sanit cttssime clauserit.QuiB factumistwt m ubiumadhsecsunt quod nullus assigneducant, inter alia tur auctor ivqualis aut saltem utcumque suppar,
:

Petri venerabilis ac fortassis etiam post S. Antonini aitatem conscripta. Ut ita existimem, auctor mihi est ipsemet, invituslicet, Eviglonius, qui , dum in producendis suis testibus omniexceptio,

quine, si Superis placet, majoribus, temporum, atque adeo bus ii vixere, ordinem servare voluit,

ab antiquioribus ad recentiores gradum fecit Lectionariorum suorum testimonium nonantealverlegavit, quam Petri venerabilis et Antonini rem suam pertinere arbitrabatur de ba, qux ad ad verbum transcripsisset. De astate Bre, ,

eumab Andegavensi sede ad Surrentinam translatum fuisse, insinuet. Quid?quod, ut Launoyus xi pag. 93 recte observat, ne ipse Auin xilius, qui, ut Formosi, ex Portuensi ecclesia Romanam traducti, ob idque adulterio accusati, causamdefenderet,peculiarem de translationibus episcoporum libellum edidit, in eoque quascumque translationes episcoporum studiose enumeraReuato ab vit, quod, inquam, ipse Auxilius de
qui,

bo

Andegavensi ad Surrentinam cathedram evecto, subnihil meminerit, certissimum, ut Launoyus translationem dit, subministrans indicium, hanc ad

L)1E

BBXTA OCTOBIUS.
,

891
tocroii
1 I

A ad annum 909 tam ft'i


imocontrail-

Italis, vel certe

Romanis, incogni-

38 Aliud contra facti hujus fidem

tum cum Launogo desumi


i/ryarensts
tium,
<<
<

potest

argumenex silentio An-

ordmattone I" lebratum anno 45 :i, muttos de I.


ijjli/iti

oncilu, quod

bus Lectionibus, habendam essc /<<>< <<< neque adeo r.r tstarum auetoritate Andegavensem cathedmm JtenaXo eripere mihi animus est ; sed idcirco dumtaxat Surrentini Offlcii verba produan, ut, contestimom \<idegucensis Breviarii auctoritate
,

Hca

manifa

rhocpro
ntes,

diSi

i-ii,ni,irssiin.ril.;ru.i,

st.

rrrn

rssc/t'

certo

habendum non
<

esse Sanctt aostriAndegatas statui


<

de S. Mauritti jier sejitenniwn deque perenni S. Renati a sua dicecesi absentia vulgo referuntur, justissima urgentissimaque causa eral ,<< tantes

qui parisauctoritatis non possit. Quin etiam

um

adpastorales curam canones U


atque vel
0] 11-

li

de pa-

multasint, quseconU rrroex


co.
\

storum residentia poenitentiaque seriotrai

adverso allegetur, quo extra


possit ejus,

maxime cavendi,w
ineonsulto

411

impo
aiiis

metropolitano et

pro-

its //',,'
tjis A.

priusquam eremum opaconse< ratio, tum administratio, non ma1

vincisB antistitibus

(Launoyi pag.

;rs ejus "

ue ad

ecclesiam desereret, quemadmodum Maurilius et Renatus deseruerant, aut nc, quod ne ipsi COgnito

nr
certa
10

seu indubitata seu satis

exernplum traduceDeo judicio fea c retur. At tnter duodecim hujus concilii canones nullus est, qui episcoporum residentiam vel negli...*:..... +;,, r..^t n m negligenvel agendse propter Tl g-eutiam attingat, Tinl no.,,n/ln. ^v tiam in baptizando aut confirmando po modum praescribat E\ hnjns autem rei silentio liiminus ut minimum firma dicimus deri. lluic ego aliud argumentum subsoli
.-,.-.

ita se habeant, conse- nonproceno Renatus perperam a Rainone a-ertpoMt, """' S. Mauriliiin Andegavensi episcopatu successor ',,' '7 U

M,

inquies,
S.

nsest, ut
/ 1 I

r.

i r*. /

//7 / 1/ 1 statuatur,
/ ,

/.,!,. actemereper octocircitet Andegavensesepiscoposconnumeratusjamfi


fi / /,>,,!<>
,
'

/'

,'

I ,1

1 1>

V'/>i')///"l

<>d-

fci

Rrspondeo, sine ullopiaculo admitti posse, etiam kic, hallu


.

oa$$e.

do,

quod S. Licinii, ante a\ nsecrati, degar Andegavensi a

\risti 601

Vita,

Anab dnonymo

Andegavenses prsesules connumerari, non quod huju consecratu

ubsequalx

eamque

pta,

num. '-' suppeditat. Verba ejus, qusead rem nostram faciunt, eoatom. 2 Febr. p< U cit. num. S52, sanctus vir (Licinius) nec sic se posse remotum essea turrege pra3dicto (Chtotario II) seu a reliquis consacerdotibus licentiam postulare ; qualiter ad ereei ep mum penetraret, et ibidem soli Domino vacaret. 'tes, rex et poQuibus petitionibi.
bis

quam quod, ut Romseus in Epitome Vitseejus etiam municleriet populi suffragiodes


r/rrius fuisse, creditus
sit,

quam tamen ipse pro'erioaliave ea

coneurrentium populorum,

ccepit a

saad,
sat

irit. I tui

magme

av<

Sancii

,nullum numentum suppetx Surgavensem,

cat.

caeperunt pulus v: divinaetcanonicaa


,

(Miin

rogare, ut,sicut aes se haoet, ageret,

limnecRo.
ctoritas, quipi
ritiss
csi,

vel

Archanaldi evincit au'''^'

Domino commissum, non d etpopulum, Et paulo post Quibu exhortationibu otUS vir (Licinius) p.ircns, quoniam cognovit aliter lenter fieri nou posse,... ccepit (ut ante /c< etprudcntcr populum, sibi commissum, prtedicare
iibi a
.

atque, ere

sublesta no\
S.

non posset

Benati ab

An
m,de
lifestum fiet
,

qua,

nam sedemprmtem ut legenti Vitam Mau


eos
i

regere
lavensii
, I

et
f

gubcrnare.
'.*
1

nullum apud
gis,

at.

Nequeveroid
:;
-

um

ndira"/"'

S qI

'/

'/' <>

'i 91

ergo, uti ex his liquet, S. Licin drsidc rio /lagrans,pr/t 'tionis SUSB,
I

ab Eviglonio pag.

potest,

Benati exemplo comprobandam nonsusimo agnoscere videatur divina et canoiZcitonica auctoritate vetitum episcopoesseejusmodiin C eremum Scessum, jironum hinc est coltigere

tatem S
,

eorum major
notasse

antiquita

tempot

cepeni

esse probctur, nec


><',

Renatum
\

of
cal<

hosce Andegavensium
legavensil
iter Defei

' SanctumnOStrwn nonfuisscpriusA,/ episcopum conse ratum, quam juxta Surreni in erctiium secederet. Id enim si factum fi

<

scoporum
Surrentii

'"'"

scicissct utiqucS.Licinius,et coepiscoporw/i alto-

indegavensem episcopum,

s Mau-

rumque suo

desiderio obsistentium

S\

riUum

duos, alii quai

ediossta.

qua divina et canonica lege ejusmodiii secessum. prohibitum assen \bant insignidon uam pr& coque S. Renati exempto refcllr sselegitur. isisset,quod tamen neq Adde quod Andegarmsis Breviarii assertioni
t
\

huncinteret Talassium anno u duos,aliiunum


collocent.

dumtaxat
fi\
l

Sedad

alia,

qua

recitata

sunt,discutiendaprogrediamur.
Ut earoru;
-.
i.

iones,tamineremo,quam
ittuniiK rit.m.

,,

imnw
oiiu

Sancli

Surrentini

Officii

Lectio v

et vi

refragetur, utpote ' e *


.

...,.,/;< Th>n

emsco-

trioque contempio

lu?

possid tatet, omnibus, in ItaUam renunHasse, ac P er Pannomam


est,

ym

admodu*
nia
sint,
i

*< '"'"";

'

""

'~; "
itttc

^
bito,

V exorsus tam ,.,.,,,

ac demumadffDisconalemea. ar \ ad episcqpalem

Ua singula.qu*
facere,

referuntur.tosU

thedram evectus fuit. Scioquidem, nonmajorem Andegavensiin hac re Surrentinis illis, quam

cum desitcongruxantiquitahst du monium, nequaquam possum. Nutlus tamen

892
ioi ro

DE

S.

RENATO

bito

<;.

et, utipost morquin prxclaris virtutibus, atque hoc et in vita miraculis eflulserit, ita

EP. CONF. Romani Pontificis ea de


quitatis testimonio

re

mandatum,

sine anti-

gemino titulo Sanctoram honoribus cultus et Surrenlime urbis patronus electus fuerit. Quaman, ut nonnulli 450, an contra anno 430, ut alii volunt, ad Surrentinam cathedram evectus fuerit, ac denique post paucos anprsedicta obitus sui die, in Domino obdor-

diu vero in solitudine degerit,


,//,

et

circa

annum Domini

definiendum iis sexagenarius in perquirendis hac dereverelinquo, quorum teribus monumentis sagaci industrise multo feHcior, quam diligentise mese fortuna respondit.
it

xtate

credinon dcbeat necprudenter possit. Accedit, quod in Surrentini archiepiscopiet cleri authentico /estimonio, ab Eviglonio pag. 63 producto, diserte dicatur, oompertum e ploratumque ccrta patrum traditione ad Surrentinos manasse, eum corpore divi Valerii, quod in ejusmodi aede Surrentina religiose asservatur, paptem quoque corporis sancti llenati condi colique, prona scilicet civium Surrentinorum in suos

Ego

his destitutus,

statui,

ex communi auctorum sensub medium secutum v defunctum quo circiter tempoveS. Valerius, ejus in
rsatione discipidus, ei in episcopa-

Hanc autem corpartem non exiguam esse, sed Renati poris talem, tantamque, ut sub Corpnri> nomine venire quam num. 14 dedimus ipsa apte possit inscriptio, et Apostolicse sacrorumRih<"ni congregationis decretum, inea memoratum, aperte
Tutelares observantia acpietate.
S.
, ,
,

innuunt.

tum Surrentinum successisse perhibetur, uti videre licet apud Ughellum tom. 6 Italise sacrm,
Venetiis eaicusasj
col.

\m
locutvm
clanu,
mdlif
ri(, rjai "/'
i

est,

ei

huma num.

12 et 13

ut t quse de Sanctigloria postex Eviglonio recitata fuere,

Ceterum Ulamsacri corporispartem, quam Kuiori opinione Surrento Andegavum, at non nrsedicto modo,asporlata?n credere nonabvel nuo, a Rainaldo I, Andegavensi cpiscopo
1

Excapituti

'indqavmit
" ,0liumtnt0
>

ias

asserlu u uon-

Ualia

la,

tucamus. Elatum fuisse S.Renatum funere sepultumque in eadem ipsa xdicu\ico quam mvens tenuerat, secundum urbis Sur-

rentinse muros, in ejusque


loco sedificatum

memoriam eodemin

a civibus ingenti opere fuisse tcujdum, quod multis postea miraculis nobititatum fuit, hsec omnia, quse tumltali, tum Galli passim perhibent, facile inducor, ut credam, cum et a vero minime abhorreant, et exfacto Ramemorato, non doaldi, Beneventani ducis num mediot riterconfirmentur. Inde etenim patet,jam ante elapsa a suo obitu bina secula, ac oerosii litermulto tempore prius, S. Renatum nonprocul a Surrento ec( lesiam ac lumulum maxime celebrem habuisse et xd Surrentinx urbispatronv ab ipsis etiam exteris fuissepassim agnitum,Coelitumque honoribus affectum. Verum, qusc mox subdii prsefatus Apologise aucior de legatis a cleroetpoputo Andegavensi Surrentum missis, qui quondam Antistitis integrum,ut verba innuunt, corpus a Surrentmis rcpetierint, illudsibi a summo Pontificc reddijussum, cv miliiari prsesidio, ne qua vis in itinere fieret, Surrento Andegavum asportarint, luec an multam fidemapud cordatos homines repertura sint, vehementer dubd<>, tum quod, fatente ipso Eviglonio, nec Pontificis Romani nomen, cujus jussu
,
I

exeunte x vel ineuntexi secuto, translatam ><>rsus fuisse, acdeinde ab hujus successoribus aliquoties latam seu rite recognitam,testaturmonumentum Andegavensis archivi in mcmbrana muttis sigillis munitum, quod, meo quidem judicio, non E seque solide, ac prodigiosam S. Renati historiam, Launoyus in suspicionem falsi adduxit. TJtut enim indubium sit, hoc inst?-umentumnonesse anno 1255 antiquius, cum retiquiarum, eoanno recognitarum ac translatarum in decentiorem v speciem capsam, mentionem faciat ui
;

habet, contraac

sentit, illud documenprope accedere, seu sub uora Leonis X et Clemcnds VII Pontificum confictum fuisse, cum. non sit, uti perperam idem

Launoyus
sat

tum ad seculum wr

Launoyus innuit, anonymi junioris ac privati hominis mera narratio, sed, uti Eviglonius pag.
58
et xdtima ipsius instrumenti verba indicant, ipsissimum translationis, anno 1255 factce, authenticum testimoniumjpsisqueepiscoporum aliorumque ittustriumvirorum, qu< illi nderfuerunt,

sigillis

munitum. Itlud autem

sub

emcniito

antiquioris seculi titulo una cum eorum sigillis seculo xvi fabricatum fuisse, sine gravioribus quam quas produxit Launoyus, rationibus ne

redditum a Surrentinis fuerit sancti Tutelaris suicorpus, acne ipsum quidem seculum quo id contigisset, compertum habeatur, tum quod reve,

quidem suspicaride Andegavensi capitulo licet. Et quamquam sat m irum videri possit,translata a Rainaldo I Sancti pignora non diupost, nempe anno 1012, ab Huberto, Andegaveus/ itiI

:>

contra

^.

Myi

non wtti

A' mft

dem

Ctum exltaliain Gallias cum militari prxsidio Sancti corpus fabulam sapiat, ac denique quod tam singulare factum nullo veterum testimonio de variis Renati translaa< ne quidem ipso, quod tionibus Eviglonius edidit, authentico documento
ud A ndegavenses trantlatio,

episcopo, as deinde ter, duorum seculorum decursu, resignata et revisa, tandemque anno iterum recognita et splendiorem in caps
i

secus hsec tamen transposita fuisse pag. 6 f Observatione deatque idem Launoyus incredibilia prorsus non a, num. 5 assent,

demum

sunt,

cum

recognitiones

illse,

prout

in eo instru-

idlatenus stabiliatur. k8 Quod vero ad facti hujus substantiam

seu

mento <Hserte refertur,factx sint ad depettendom quorumdamde S. Renati genuinisreliquiis iterum


iterumquesubortamdubitationem,cuioccasionem prxbere potuit, quod de tempore acmodo quo hx ex Italia Andegavum allatce fuissent, Ande,

de quunonnulla observan-

ur.

ad ipsum Sancti nostri corpus attinet, de hoc ita shiluendam videtur ut si sua Andegavenses non fallat opinio, et corpus hoc, quodsr << Surrentinis, incerto tamen tempore, accepisse, ipsi gloriantur, a Renati, Surrentini episcopi, corpore
, ,

omnino diversum non

sit

non

illud

totum

et

integrum, sed ex parte solummodo ante Rainonis num. 17 memorati, vel certe ante Rainaldi I, Andegavenses exeunte seculo x episcopi tempora, Surrento in Galtias devectum fuerit, cum Sur-

rentinorum in concedendo Antistitis et Patroni tam insolita liberalitas, tamsui integro corpore singulare, quod Andegavenses prseU ndunt, que

gavensibus non satis constaret. Nec instrumenti hujus, ut Launoyus vult, auctoritatem et fidem elevat Roberti de Monte altum de his reiiquiarum translationibus seu recognitionibus silentium , quandoquidem prxfatus auctor Appendicis ad illam inchoavit ab anno Sigiberti Chronicon Christi 1113 et finivit anno 1134, vel, ut aliis prxplacet, anno 1132, nactus alium continuatorem,
,

qui ad

annum

1210 desiit.

Mirumergonon

est,

Robertum de Monte ejusve continuatorem nec de


facta

DIE SEXTA OCTOBRIS.


facta sub annum 1000, nec de alia, anno 1255 peracta, reliquiarum S. Renati Iranslatione lo,

393

confessoris,

secundo

utpote quibus ea dereloquendi et

cujus sacra pignora translata sunt Idus Novembris, id est, in die revelata ab depositionis, a Rainaldo postea
:

J.

V,

"t

locus defuerit.
chiepiscopo,

res

non

crat, facta

Tanti autem momenti anno 1151 ab Augebaudo, Tu-

Andegavenbium

mo duodecimo

reliquiarum

earumdem

Monte continuator, referens in Chronico ad annum Christi 1156 ejusn Angebaudi seu Jngelbaudi obitum, d>
recognito, ut Roberti de

Huberto, anuo millesiDominicse Incarnationis ad ultimum a Gaufrido episcopo, propter quorumdam dubitationem, resignata et revisa, et cum
praesule
:

sigillo ac superposito
ta,

titulo,

indubitauter reper-

omnia prorsus ejics gesta silentio pru facto specialem mentionem facere debuisset. At
de hisquoque translationibus, inquit pag. 66 idem quamLaunoyus, silet Vindociense Chronicon. uctam a Rainone Maurilii vis ad annum Vitamolisi tvi t et laudibus efferat Rainaldum,
.
. i

millesimo octogesimo secundo. Plurimis postea evolutis annis, hoo ipsum prsdicti lo TuSaucti corpus revelatum est ab A; arehiepiscopo, regente Andeg roueusi ecclesiam et praesente Normanno episcopo, nec

anuo

non

et aliis

tibus,

comprovincialibus episcopis praesenJoanuc, Saucti Maclovii episcopo, Alauo,

cui prima in hoc

monumento

Renati translatio de-

putatur.
aryumenta
dcfenditur,

Respondeo,

Launoyo, in
tuisse,

cum Chronicon illud, fatente annum L248 desinat, fierinonpo1-255

Rodonensi episcopo, Bernardo, Nanneteusi episcopo, Radulpho, Corisopitensi episcopo, GuilVenetensi Roaldo, 3copo, lelmo, Trecon
|

episcopo.

1'acta

est

autem

ha3c revelatio in die


id est, Calendis* Domini millesi'

utfactamanno
et

transtationem

memo-

Annuntiationis
Aprilis,

beatae

MariflB,

lege tiii

raret.

Potuisset, fateor,
translationis, a Rainaldofactx,
;

anu>

ah

Incarnatione

Cdi

recognitionum

mo,
uies.

oentesimo,

quinquagesimo
qua
cursu

i-rimo

tuuc
31

mentionem fecisse scriptores non omnia omnium, quos laudani rorum gesta recensere, nec omnes reliquiarum recognitiones, prsesertim, dummiraculis illustraat
lilibet
.

Chronicorum

inchoante
is
ria

Dominica,

dicunt:

Isti

E
Taudem, elapsa
temporis
Q

inemobeati

vai-nt
'

tempo-

hominum
fuit

et

solita

dubitatione

suborta, re-

referre consueverint, tanti, nonest unius Vindocinensis Chro-

tsenon fuere,
nici silentii

in ('hronicon
i

suum

visum

denuo

'

Renati anno

optereafictitiumspuriumque haberi debeat Andegavensis archivi instrumi tum, episcoporum illustriumque virorum sigilhs

Domini millesimo le ab Inca * ducentesimo quinquagesimo quiuto in Octabis

Hi

Octavis

Assumptiom

beatae

Mariaa

Virginis,

et

reposi-

tum
tecta

in

capsa,

ob

reverentiam ipsiua
prassentibus

de novo
Michaele,

anno 1255 munitum, quod, quantum


las

attinet

ad

argento deaurato,
episcopo,
religio^is
et

tum a duobus

circiter seculis reliquiarum

Andegavensi
episcopo,

cognitiones ipsamque sub Rainaldo Itranslatiodralis ephemeridibus aut nem, ex eccles/ Actorum codicibus confici facile potuerit addit
:

Galeranno, Nannetensi Guillclmo sancti viris, Nicolao


Pgii ab-

Albim

Andegravensis,

quidem Launoyus, de his etiam translationibus siluisse ex recentioribus Joannem Burdignewa, canonicum et juris utriusquedot 'J a
I

Andegavensibus, Guillelmo le Bacle, batibus cantore Andegavensi, Martbaeo, thesaurario Andegavensi, Raginaldo, archidiacono Andegavensi,
MichaeTe, archidiacouo Transligerensi, Garino, archidiacono Transmeduanensi, Guillelmo Bergere,

'

vensem, in Annalibus suis, Belleforestum in ita S.Benati, Gallice conscripta, et Joannea tiun, Andegavensem doctorem theologum, in suis Antiquitatibus Andegavensibus, eosque hoc monumentum, si suo, id est, ineunte seculo xvn, stabat tempore, sprevisse potius, quam non vidisse. Ego vero, eum mihi ad manum non sit Burdignei ct Hireti Opus, Launoyo horum de iis sil< asserenti, non refragor, et, Belleforestui// nihil de iisdem meminisse, expertus fateor sprevisse potius, quam c sed eos hoc instrumentum non vidisse, tum demum credam, cum asse?'tionem suam Launoyus argumento aliquo probave-

magistro scholarum Andegavensi, et quamplurimis similiter aliis ejusdem ecclesias canonicis, et aliis
prffisentibus et adstantibus

veroepiscopi et abbates, una


capituli

cum praadictis. Prasfati cum sigillo decani et


* sigil

Andegavensis

ecclesiae, prassentibus

>

lasuaapposuerunt in testimonium veritatis, fl quantum nus authentici documenti verba, qux attinent ad Andegavensem Sancti nostriepi

patun

eemortualemseudepositionis,d
\im, ques

cumillis conf

numm. l,8d8J
<

de f

Quasi vero instrumentum quolibet continuo spurium sit, et ut tale agnitum a scriptoribus dici debeat, propterea quod illud suis Operibus
rit.

sunt. Quod eisdem argumentis disputataanobts partepro aautem inpriore instrumenti illius vel typot lendis Aprilis,/brC ex descriptoris diem na Calendas Aprihs legenre positis,

dum esse,

non inseruerint pauci scriptores, tempore, quo forte necdum ex archivi forulisprodierat aut paucissimis tantum notum erat. Si quid liic concludat Launoyi ratiocinatio negare etiampoterit, factam esse anno 1601 earumdem reliquiarum in novam capsam translationem, spuriumque dicere poterit, quod quis proferret ejusdem translationis documentum, cum et hoc
,

coprxserUm

anifesHss in margine notar, u.ii porumra&io. EU>,trni,<:i>u< a.tao

etiamapud Labbeum in Concordia Annu etapud Cangium in Glossario, verba

chronologica

Belleforestus, ac forte etiam alii suis Operibus

diem vm Aprdis, dere est, Pascha inciderit in Palmarum in Calenconsequensest, ut Dominica DomtntdasApriles,et Dominica Passionis seu Lsti sunt dies, Mistunc ab his oerbis ca qua in viii Calensx Introitus inchoabatur, incidcrd xxv Martii, quo Annun&*BAprilis,seuindiem
tiatcv

non inseruerint.
^.
1
1

Rtnati

liqyiavum

47 Ijjsum nunc, de cujus fide disputatum est, instrumentum ex Eviglonio pag. 5S et seqq. sub

Aml "

do,ut inde uriosuslector varias corporis S. Retransnati factas Andegavi a seculo x et deinceps corlationes cognoscat. Ita habet Hic requiescit
i

quoa Virginis festum celebrari consuevtt, Domxnxhocanno, tametsi propterconcx nequaquan cam Passionis di/ferri debuerit, Apmlis, propter concut menipsisCalendis
celebran tem itidem Dominicam Palmarum,
in

pus

sancti

Renati,

Andegavorum

episcopi

et

Ecclesia potuit subjungo ulinue 49 His ex eodem Eviglonio


translattonts

;;!ii

DE

S.

RENATO
.

EP.

CONF.
:

AUCTORK

J.G.
Iturque

pag 60 <latiomshistoriam,quam Apologuv acoc /** UItim;i translat10 flteiM partffi mUlesimo est. Anno Salutis

lum habet
mortalium

Tempore,

quo

**

est iratus sceleribus

omnipotens Deus et Longobardo"'K


0.190i,/,.

rum

ex Eviglonio

ultim*
(ran$lationit
hiitoi

secundo, haeretici baiquftigentesimo sexagesimo in ecclesiam no^tram vininni, capta urbe, cura Sanctorum irrupissent, et, disjectis ac perffactis

casion,

facta

ad vindictam totius Italiae cuncta va- '"i/ doi uni vir barbarus, typo superbia elatus, ad idione^ Btasset, suam perniciem cum suo ferali exercitu Rodoaldus eorum dux una cum aliis ducibus devenit
g-ens

milms, omnia exempla


ent,

furoris in res sacraa

Surrentinam
posset,
quffla

civitatem,
Et

ut

eam quomodo
diebus

adire

thesauris

expilatis,

capsam

S.

Renati

cum

ac noctibus

sacri reliquias uerunt, et eductas inde corporis


iu

Olemente ignem conjecerunt. Sed dehortante

prfflfecto, qui Louetio, seneschalliffl Andegavensis cum ab incceptodeeoad rei famam accurrerat,

nulla vicissim daretut requies praliandi adver * et circumquaeam, obsidione circumvallatos quc vi.-ini adstantes ad desperationem eo usque

'

''''M'

circum-

1i1.1i

pervenerunt,
rent.

ut

extemplo fugffl consilium cepissent, praereliqua erant, fecti comites ossa, qua ex incendio religiose colligentes, linteis, prout cumcineribus ea involvefacultas in tumultu publico esse potuit,
territi

runt

onnos, qu83 in capitulo asservata per aliquot " l ,rim0 tandem anno Salutis millesimo udeg-avensi episcopo, in novam capgemmisque ornatam recondita fuerunt, sara auro Renati sancti altaris superiori parte
:
:

Bt cum pospicerent, proanxilium dari pr populus clausus, immo instratus tunc cunctus effundebant. tra urbem lacrymabilitcr Deo preces tvian"Vir interea prffldictus, barbarorum atque norum dux, pergens ad tumulos sanctorum Renati et Valerii hanc devotionem exponens, au-

sponte se oives certatim danullura etiam egressis humanil

rum

et

argentum

eis

oflferens,

ut,

si

intercessionibus in praedictain Surrentinam


valuisset ingredi,

eorum urbem
illis or-

M]n

collocata,

ubi

in

hunc

usque

diem

plurima atque meliora

quiescunt.
B
Ex EU
Ri nati, '/""I

50

Nunc
i

inltaliam, unde ad prosequendam muniori opinione translatorum Sanctipiiem digressi sumus, revertentes, cete-

namenta deferret. Quod cum vir et sacerdos Domini Ag-apitus agnovisset (nam eo tempore ipse pTfflerat urbi) gregem suura verbo et operibus
studiosius

informans, nec
preces

nocte, nec die,

i""

ui

adejus gloriam posthumam faciunt, ab-

Caunoyutn
./r/rd(''/i'.

solvamus. Exstant tom. 6 Ttalise sacrse auctx, EloVenetiis eoccusse, col. 600 et sequentibus tria miraculorum SS. Renati et Valerii, seu potius ab ipsispost obitum peractorum trina
aliquot,

suppliciter fundere, vaDeo quiescens, et orationibus assiduisque lamentis, cans jejuniis

Sacrificium

narratio,

ea> quodam Ms. codice ecclesise Surrendesumpta, cujus quidem codicis antiquitas tinse meritumque me latent, attamen de quibus bene istimandum videtur, cum, prseter Ughellum aliosque non vulgaris notse scriptores, eruditissi'sAssemanus his Elogiis adillustrandam re\aldo, Beneve.ii^m duce, gestarumseR
'

Deo semetipsum immaculatum E Sanctorum confisus meritis, Rer3ius offerens, natiet Valerii, Christi sacerdotum et confessorum, quorum oratu et adminiculo usque nuno perstiut ab instante efTeraj gentis obsidione tit tuta, uret cruentis eorura manibus cum concivibus dignaretur eripere, credens, quod nihil est bem
eis,

quum

volunt,

nnpossibile
est

nam
meo

se sequen-

tibusita pollicitus
vobis.

Redemptor
in

noster, dic
petieritis,

Quodcunniue fidentes
fiet

noraine
eos

ter,

non dubitanter, atcontra omnino liberalio ea, qua pollet, usus sit, id non factu
,

B2

Unde

et

blando

sermonc
.

fretus

de
fru-

patrocinio
/:

Nv

rei criticse peritia,si fide

indignum credidisset

monumentum, quo

illa

miracula recensentur.

Ututhsecsint,quamh3ecElogiareferuntdesoluta non abs Rodoaldo Surrenti obsidione, historiam


esse,

utiLaunoyus contra Belleforestum pag.

107

contendit, perniciosam Christianffl religioni fabulam, diffusa oratione evincere haud opus arbitror, ne cosevorum aut suppacum factum iUu rum scriptorum indubitato testimonio historice certum dit i nequeat, non continuo tamen pro

Dei pietate alloquitur, ctibus ira Pomini citius in misericordiam foetorivertetur, si poedoribus (id cst, pedum puro bus) praeteritis derelictis, ejus prseceptis sub cujus nutu Deus, inhfflseritis corde, quia neque consistunt justorum animae, non pramiis
oblationibus,

dicens

Poenitentiae

nati

'

n mire

seu adulationibus suadetur, et in holocaustis gentium non dclectatur sacrificiis et non spernit, sed cor contritnm et humiliatura
;

ieut dicit

Psalmographus, Et clamaverunt ad

niciosa Ghristianse religioni fabula habendum historice certa et sit, quandoquidem inter facta perniciosas rei Christianse fabulas multa interce-

iminum, cura tribularentur, et de neeessitaait tibus eorum liberavit eos. Bt Propheta Domino animas nostras, et ProHumiliemus
,1 :

dant media, possitque adeo faetum hoc vel plicitervel satis probabile ac pie credibile dici, quid licet historice certum dicinequeat. Et vero quidve religioni Christianse ineotamsingulare, perniciosum cst, quod Radoaldus, Arrianus princeps, ut obsessa a se urbe potiri queat, hujus Patronos ablalis muneribus sibi propitios facere conetur, et hsec a sanctis tutelanbus longe rejiciantur ? Nonne et similia a Cafholids piisque viris sineullo crimine factitata esse leguntwr, et

sim-

Couvertimini ad me pheta alius testatur dicens obtemperan Cujus hortatui in jejunio etfletu.
tes crebrisque precibus

Sanctorum ac jejuniM mcessum est Contessosistentes pervigiles, eornm

rum

intercessionibus, ut prffldicta urbs,

quffl

jam

barbarorum, obsidionibus circumvaUata manebat mhilommus, evaderet, et ipse confusus illfflsa ab eorum ecclesia foris ea, quffl attulerat, cum repcrircntur, ct ita de prfflomnibus
proiecta
dicta

cum

demum

contrarejecta a Superis, quse illis inpravumfinem ab improbis offerebantur munera ? Tu, lector, quam projudicio volueris, Elogiis hisce fidem habe. Ego, ne quorumdam exspectationi desim, non primum tantum, quod eruditissimus Assemanus pro suo institutoex parte edidit, sed
et alia

clementia operante,

diyina urbe abscederent. Sic enim ejus vulgus nefandissimum


est,

tremore concussum
verterentur. Interea

ut cuncti in qui

fugam

Lapsi

unus ex

iis,

ad sarcinas re:

ac tuci

Ausociis suis manserat cum sociis suis, dixit etcuncta ecclesias ingredimim, dacter in eorum

prKdonudto
nitxupimUii

duopartim recudenda censui. 51 Horum Elogiorum primum, cujus Prologumconsulto omisi, itase loco citato apud Ughel-

ingressi fuisscnt et cuninde diripite. At illi, cum imcupientes, illico a spmtu cta exinde vastare et acrius vexabantur, mundo arrepti terratenus
11 II. 1(11110 ultionis

PIE REXTA OCTOBRIS.


ultionis divinae in se sensere vindictam, ausi ac-

395

55 Cujus in necessitate sancti Confessores non

mWW
,

cedere, quo eis


prisca

minime

licuit.

Denique
,

circa

eorum tumulos usquequaque

vex.iti sunt

velut

monumenta

testantur, ut ipaofum panda-

dedignati sunt purissiraas subvenire orationi. lta ut statim de roanu praedicti barbari evaderet, et Sanctorwn in profundam rivi illius altitudinem se prsecipi- patrodniomitarct;

tur

cruor diffusus vexatione daenionum usque et tamdiu ibidem a spiritu in praesentem diem immundo possessi sunt, donee spiritum exhalarent. Idcicro talia per electos suos Dominus ope:

dura autem tam eminens esset atque


incolumis
ut potuit,

rivi

illius

nUbtntu
" arra " ,ri

altitudo, in nulla parte leesus est corporis, sed

sanus

ad praediest.

ctam
ferre

qui illos conteranunt, eum procul dubio contemnuut, et ideo sunt ignode caelo biles. Ita Saulo , contra suos saevienti
ratur, ut ostenderet, quia,
,

Postea vero praefatus barbarus, qui ejus conatus est au-

Surrentinam

urbcm reversus

que

inquit,

me persequeris? cum non ipsum utique, sed membra ejus insequeretur, ct, Qui Tunc accepit omnes vos spernit, me spernit.

Quid

animam, credens eum obiisse, ut a plerisnempe ejusdem urbis diffamatum est iucolis, quod villicus ille sanus atque incolumis
,
,

haberetur, non credidit. Sed ut certiorem se ex ad praefatam urbem incredibili auditu redderet
,

illorum

timor talia ultra ausi sunt in eorum domiciliis ut vastatores preedictam urlere. Per idem tempus dum

contuentes,

et

nequaquam

pe

ccepto

devenit.

Quem
ab eo

diu

multumque
eum, adquomodo
tauta
rivi

quaesitum

tandem
et

feperit,

vidensque
coepit,
,

miratus

est,

sciscitari

bem

gens obsideret, quidam senex, efflgiem nefandiseanoti praeferens Renati, inter eosdem
ipsa

adviveret,
profunditas

quem
pene
,

opinatus fuerat

ut

simos hostes,
inter

medium

se

obtulit,

se

videntes, ajstimabaut

quem saepius quendam villicum,


sunt
capite

cum eum cernerent. Tunc eum truncare; ipse autem


B

moliti

subito ab oculis eoest,

rum evanuit, unde dubium non

quod ipse

Valerii, qui Cui Felix ait me a tua servavit machaera, cujus etiam munimine haec urbs corum adjumcnto a vestris liberata est manibus, ipse mihi praestitit, ut sospes et siue aliqua contritione membrorura a tanta

omues exanimes Deus SS. Renati et

suscepisset.

sacerdos atque confessor Christi Renatus exstitecivitatis, in qua ejus verit ad custodiam hujus
nerabile quiescit corpus.

evaderem
Quaeso
te,

altitudine. Cui barbarus ait obsecrans,

perduc

me ad

ecclesias,

ubi

eornm

ti

aecundum,

7110 captut "

601 Imrri

non apud laudatum Ughcllum exstat, nunc progreAnnua nobis revolutione dior. Hoc ita habet
:

54 Hujus Elogii conclusionem, cum non muV ad S. Renati gloriam posthumam faciat huc transcribo, ct ad aliud, quod col. 601 et 602
,

recondita sunt corpora. Cui assentiens, utrique properaverunt, gratias simul agentes Deo, qui quotidie in Sanctis suis mirabilia operari non desinit. Cui
est

honor

et gloria in saecula saeculorum.

Amen.
<

56 Hactenus SS. Rcnati et Valerii Elogium secundum,quod,si in recensendis facti hujus adjun- /'"v/

uni-

festivitas

nati et Valerii
,

/.s.m-cniin*

celebranda est, in qua sanctorum Resacerdotum Christi et confesso, rum miracula longum est enarrare , quae toto terrarum disfusa. Eosunt pene jam orbe latius tempore, quo praedicti latrones dem namque ejusdem Surrenbarbari oppido depopulati sunt captivorum cepere, urbeni*, et multos
tinara

ctisnon aberravit, necesse est, ut tum, cum a Surrentinos venit Langobardus dle, inter gentem

ticula

ceiebrmi
1

suam
culo

et

Surrentinos vel

pax

vel

inducix pactx
sta-

'

gheiu

essent, nisi forte tuas.

harbarum commotum, ad Surrentinos transfugisse


Quidquid id
est, tertii

militem, tanto mii

Elogii partem, qiue

.niM^Krum
1

trahi

Felicem uomine, villicum detentum trahere* ad decollandum, per capillos prasmanibusque post terga ligatum. Cumque veneiunt ad pontraheret barbarus eum
contigit

quemdam,

dictus

ad argumentum nostrum attinet, cx eodem Ughello subdo. Postquam ea, qux dc Radoatdo fusius dicta in primo erant, parcius perstricta in hoc fuissent, Juvc demum subjunguntur De aliis enim virtutihuSj quasper eos {SS. Renatum et Va-.

qui usque hotem super vastum rivum stratum, velut in prisca, magnus structudie nuncupatur laudem depictus videra, in quo arcus ad ejus
tur esse.
luiii

lerium) quotidie operatur, nec lingua poterit nec

sermo

sufferre.

Eorum

vero orationibus, multi ad:

Praedictus quippe barbarus ejus caput


,

salvantur versis oppressi languoribus quotidie vident, claudi ambueorum intercessionibus caeci
lant, leprosi

inlon-

omni

dcrei

tremeconamine intendens* orationem fudit ad Domivillicus hanc factus num dicens Deus sanctorum Renati et Valearboris, sine cujus nutu nec folium defluit rii,

abscindere

mundantur,

tristes lajtificantur, intirmi

salvantur et multi vexati a spiritibus immundis ^ ad quotidie curantur. Ccc.tera, QUX in hoc Elogio nihil faciunt, pr&termitSancti nostri historiam
to,

qui thronos caelorum contuorum precibns electorum haec, quiet tines ab omni praeesse eos ad munimina statuisti,
aut

pluviae gutta, ...


. .

et

Commentario huic pariter finem impono,

bus

num. 1 et 2 enixe exoptans, ut, qui memoratis dignas non cenihic s. Rcnati Vdis, quas recudi
sui

praefatae Sursecura hoste servasti, et huic ssepe veridicos Renatum atque urbi nostrae

rentines

Valerium
dedisti,

sacerdotes

quam

et famulos tuos patronos multoties a nefandissimae Longoinsidiis visibiliter

bardorum gentis

munitam rednunc mihi, de hujus atrocis diderunt, subveni et manibus spiculatoris eripe me, eorum meritis
exquos perspicuos virtutum opifices finibus. terni accolee ab orbis cognovere
preciDUS,

multo antiquiores, aut certiora, nactus fuerit, hactenus nota sunt, documenta confusmobscuriBquehuichistoruBlucemaflundat, suntargunJequeame de tam implea odisputata Lproveritatisdilucidandmamorevelstabisecundis cuns, si xquum infrmet, ut
liat, vel

quam

quse

hm

fuerit apostc Andegavi in Martyrologas bris, quo S. Renatus annuntiatur. Gallicis passim

''"'"'

taNovem-

68

DE

Octobris

Tomus

III.

.396

ACTA

SATSN

TOHUM

iOCTOM
J,

B.

DE

S.

ROMANO EPISCOPO
SYLLOGE

AUTISSIODORI IN GALLIA

idbinm m
"

J53

Autissiodorenses inter rnanctus Roraanus ordine aliis decimus scxtus, aliis Wepiscopos a gwi itofm Ottefouic septimus est episcopum nwnerant decimum septit'f7iws
:

et

Octobris Autissiodorensis episcopus fieri debuit : Cointius, anno 561 undecimo Kal. Octobres id

contigisse, contendit, et ab

ct Valerianum episcopos tertium, posteriori quardistinguunt, priori ium in Autissiodorensi cathedra locum assi-

mum, SS. Valerium

episcoporum Autissionon admodum, ut supradidorensium Uistoria, ctum est, accurata recedit, nulla tamen, cur ita

quibuscum contra confundunt alii gnantes facit Pctrus Bosschius noster tom. vii Julii pag. 208 in Annotatis in Vitam S. Qermani Constantium joer episcopi Autissiodorensis vm, seculo v gra presbyterum, auctorem Sane, ut citatus Bosschius observat, scriptam. tw Corcodemi martyris visione SS. Amator Marcellianus, Elladius et Valerianus. S. Peregrino, primo Autissiodorensium prxsidi (licet guo nominantur, ordine) gradatim non eo successissc dicuntur nec idla Valerii,a Valeriano ut hinc probabile sit mentio distincti. fit admodum tertium Aidissiodorensium episcomodo Valerionum ut pum, modo Valerium occasionem ansamque dictum non raro fit
:
,
,

adducta ratione. Adierit igitur verosimiUusS. Romnnus Aidissiodorenscm cnthedrain anno 561 vel 562 nihil enim certi in alterutram partem occurrit. Verum, inquies qui Jioc S. Erici monachi dictis convenit, qui tempore Caroli
faciat,
.

S.

Calvi imperatoris fuit, et in libris de Miraculis Ga mani Autissiodorensis apud Labbeum supra

citatum pag. 566, posteaquam mortis S. Desidet Autissiodorensisepiscopi,secido vn defuncti,men* tionm fecit, hasc de S. Romono scribit Roma- E nus cathedrae substituitur, de quo fertur, quod,
:

cum

vir esset sanctissimus, decisione capitismar-

tyrium consummarit pridie Nonarum Ootobrium, expleto functionis suse tempore annis m. diebus

xv

posterioribus seculis priebuisse incautis, ut ex

uno

geminum

episcopum

fingerent.

Addit

ecelesidecathedralisAutissiodorensissuccentor,D. Lcbcuftom. i Monumentorum ecclesise Autissio-

Respondeo, S. Ericum sanctorum aliquot episcoporum Aidissiodorensium, quorum corpora in S. Germani ecclesia fuere deposita, mentionem facere, non eo ordine, quo episcopatum gessere, sed quo juxta S. Germani corpus eorum exuviae fuere depositse, quod recte, ne cui S. Erici nar3

mente Septm'"

dorensis pag. 14 ct 15, anno 1713 Parisiis ty pis edito plura quidem Kalendaria, jam inde " quingentis sexcentisve annis scripta, Valerium et Valerianum episi opos ad vi Maii consignasse sedeorum auctorcs abJIistorue Autissio, ;

ratio imponeret ,Autissiodorensis succentor supra

qui et in alia multa dorensis compitatoribus incidere peccata, fuisse seductos non graviaque reperissese geminosadillum diemepiscoposinKatendariis seculoixantiquioribus imo unum Valerium nominari in Martyrologio Hieronymiano
,

laudatus observavit. Porro ex citatis Erici verbis discimus non modo durationem episcopatus nortualem, sed etiam diem, quo illius et episcopus consecratus est si enim a sexto Octobris die dies quindecirn retrocedendo numeres,ad diem consecrationis iltius, videlicet diem xxn Septembris, pertinges unde idterius efficitur, n dum cubare in verbis compilatorumHistoria- episcoporum Autissiodorensium num.superiore re:
:

Corbeiensi Dacheriif unum Valerianum in Eplernacensi et aliis plerisque. Sit ergo S. Roinanus

latis,

q in serie episcoporumAutissiodorensiumordinedecimus sextus ex auctorum modo nominatorum


nmrum ab annoSMvel
""''

secundum quse S. Romanum sub finem Octobris cpiscopalem sedem occupare cocpisse, necesse tum etiamin verbis Cointii, cum ad annum est 56 ,nu?n.2 scripsit: Sucessit (Eleutherio) Romanus
-.

probabiliori sententia. 2 Decessorem in episcopatu habuit S. Eleuthe-

rium, qui conciliis Aurelianensibus 2, iii, iv et v, annis 533, 588, 511 ct 549 subscripsit, ut ex Cointio Sollerius scribit tom. in Augusti ad diem xvi ejusdem mensis pag. 300. Eleutherium Aulissiodorensi episcopatui admotum iidem scriptores aiunt anno 532, a quo si numerentur anni 28, menses 8 et dies 9, quibus episcopales insulas gessisselegitur in Historia episcoporum Autissiodorensium apud

undecimo (imo decimo ex dictis) Kalendas Octobres. Contra vero recte ea de re scripsisse Georgium Viole, seu quisquis est auctor Ms. nostri de Autissiodorensibus episcopis, cujus verba Latine reddo Episcopatum adiit die xxn Septembris
, ,

festo gloriosi martyris Mauritii, antiqui patroni et titularis ecclesiaj S. Germani, in qua, ut eligeren-

Labbeum tom. i Bibliothecx

Mss. pag. 419, anno 561 S. Eleutherius e vivis abierit. Jluic quoque anno S. Eleutherii obitum illigavit D. Lebeuf; sed initium episcopatus illius anno 533 affixit, neglectis, ut apparet, mensibus 8 et diebus 9, quos annis 28 in episcopatu exactis adjecisse S.Eleutherius diciturinHistoria modo citata. Mortuo Eleutherio xvi Kal. Septembris, inquit

consecrarentur Autissiodorenses episcopi, Nescio, qua de causa D. Lebcuf ab mos Erico dissentiat, cum S. Romanum annis tribus cum itlum et mensibus aliquot sedisse scribit ricus prxter annos tres, dies tantum 15, Histotur et
erat.
;

ria vero episcoporum Autissiodorensium dies tantum 4 sedisse, affirment. 4 At, si diem, quo episcopus S. Romanus conse- usqueadanmwiBWwi^ cratus est, Georgius Viole recte assignarit, in

anno, tum quo episcopatum suscepit S. Romanus, ^mJ^/tum quo e vivis hic migravit, hattucinatus est lcop
:
,

eadem
uno,

Historia, fuitcivitas sine epi-

scopo

onno
S.

mensibus

2,

diebus

x; quo

ex anno 56

dictis
1

enim primum
vet certe 562
S.
;

verosimilius alterum vero, spectata


contigit

pacto

Romonus anno 562 sub finem mensis

episcopatus

Romani dui^atione annorum 3 et dierum

, ,

DIE SEXTA OCrOBRIS.


dierum 15, anno 564 vel sequenti in Ms. vero mox proxime laudato verbis paulo ante Latine redditis in margine adjicitur annus 553, ac pau-.

397
IOCT0

rio

opiniojam inde a seculo

tet,

lo

post obiisse legitur sub

annum

ix, ut exverbis Eriqui seculo ix scripsit, num. 2 productis, paapud Autissiodorenses viguisse videtur ; sic

J.B.

555. Ita nimi,

tamen
rint,

ut

rempro

quibiumarlt/i i" fuern


i-

,-

rum Ms. auctor loqui congruenter debebat qui Eleutherio, cujus episcopatus ad annos 28 duraannos 9 sua auctoritate detraxerat. Emendatione pariter indiget episcoporum Autissiodorensium Historia qux vitiosis etiam S. Romam episcopatum characteribus chronicis insignivit. Sic habet Fuit autem tempnribus supradicti Joannis Papae ( hujus nominis 111 ) usque ad Benedictum , imperante Justiuo Minore. At cum ex
vit,
, :

certa etindubitanda
,

nonhabue-

ut abunde innuunt particulx ut fertur, ab Erico adjectcB; quasetiam Breviario Autissiodorensi, anno 1736 Parisiis edito, insertas lego ubi ad diem vi Octobris Lectione 2 de S. Romano hxc habentur Romanus Eleutherii successor Au;
.-

tissiodorcnsem
tato capite,

ecclesiam rexit annis circiter tribus. Bonis operibus et sanctitate clann ampu,

martyriura consuramasse fertur sexta die Octobris circa annum quing-entesimum secessores

dictis

S.

Romanus
,

protraxerit
decessor,
i

ullra annum 565 vitam non Juslinianus vero, Justini Junioris


;

limum 'juartum. Sepultus est juxta pra?desuoa in basilica S. Germani. Quod si


S.

anno 566 icl vivis esse desierit Justini vidissc non potuit nedum Benedicti I evectus Pontificatum, ad quem anno dumt< fuit, in Joannis 111 locum subrogatus. Adhxc S. Romano S. JEtherius, huic vero S. Aunarius substitutus fuitjam inde ab anno 571, ut ex probabiliori calculo dictum est tom. vn Septemb?Hs in Commentario prsevio ad Acta S. Aunarii pag. 90. Atque ita quidem annum ct dicrn tum aditi B episcopatus tum obitus S. Romani sat prope constitutum habemus. Verum de illius natalibus, virtutibus, rebusque gestis documentorum et antiquorum scriptorum penuria tacere cogirm et ad ea qux ntur est, utad Mrll. ad cultum ejus pertinent sermonem converta-

martyrium vere

Romanus
,

subierit

eo

incli-

m pcrium

nasse Breviarii hujus concinnatores videntur, ut inexspectato homicidio privatoque crimine sub-

qua de causa, ut apparet S. Roraano S. Tetricum, alterum Autissiodorensem episcopum impii cleriri f,-iro [ut leg Lectione 3 ejusdem diei) confossum licel die
:
, ,

latus e

medio fuerit

xvin Martii ante cultum, conjunxerunt. D. Viole mani nccem Burgundis Arianis aut Simoniacis quorum ingentem tunc ait fuisse nume- E rum aut Evangelicce puritanis hostibus ad,
,

scribit
7

verum

hzec

non sunt,

nisi con)ecturee.
an confe$$Oft
/uct ;

geminam ad Usuardum accessionem, alteram ex Martyrologio


Sollerius in Usuardo hoc die
Centulensi, alteram ex editione Usuardi Lubeco

/is.

Colonimsi
tji u i

upudMartyvoiogoi aiiquot

obscurae sint

prout

jam

flixi,

res a
lucu-

omnes
bunt
cti
:

S.

Romanum
habent

tertiam vero ex Grevenorefert, quge Confessoribus diserte adi


iores
:

mentio

s Rora;mo qes tx

UUus tamen sanctitatem


,

sic

Antisiodoro
Terf.ia

quibus inscriptus Martyrologia. Edidit anno hujus seculi legitur 17 Edmundus Martene tom. 3 Anecdotorum a col. 1547 Martyrologium ex Ms. monasterii S. Germani Autissiodorensis ab annis ut ait, cirlenter probant antiquissima
,

Romani

opiscopi et confessoris.

vero

Autisiodoro, depositio sancti Romani episcopi et confessoris. Quartara denique e Remensi Au:

tissiodori S. Roraani

episcopi

ot confessoris

cum
mar-

igitur alia Martyrologia confessorem, alia

oiter mille

PUbnomineS. Ilioronymi compactum,


vi Octobris ita habet
.

quod addiem Romani cpiscopi. Codex Hieronymianus Epternacensis ad eumdem diem his verbis utitur Romani cpiAutisiodoro civitatc Galliis In
:

Autissiodori

tyrem, s<?'/ dubitanter,alia denique nec confessorem, nec martyrem, ut ex dictis liquet, nominent dubium plane manet licet in aliquibus martyr non adjecto etiam ultius dubitationis indicio,dica,

tur, utris S.

scopi
ro

et

Corbeiensis

ln

civitate

Autissiodo-

Autissiodorensium de
tur opinio.

Corbeiensi vero Lucensis consonat ; at in utroque (Corbeiensi apud Dacherium tom. 4 Spicilegii , et Lucensi
depositio S.

Romani

episcopi.

Komanus sit adscribendus-, quamquam illius martyr i\ fuit non contemnenda Neque huic lantopere adn>, >sat video
,
<

'i

Martyrologiorum de
,

S.

apud Florentinium ) ad calcem laterculorum veC lut adjectitius, diverso charactere signatur. Rabani verba sunt In civitate Antisiodoro depositio
:

quam

velle videatur
1

Romani martyrio silenD. Lebeuf, in hanc F

Roraaui

episcopi.

Apud Adonem

et

Usuardum

His S. omnibus paulo fusius S. Romanura Martyrologium antiquum ecclesi<e Autissiodorensis, editum a Martene tom. 6 Scriptorum veterum, in hunc
nulla

Romani mentio,

nisi in Auctariis.

ad oppugnandam hanc ita scrib* Romani martyrio) opinionem non parum facit de martyrii qualitate silentium. Etsi enim an1^1'ioraMartyrologia, num. 5 laudata,martyrem fuisse non dicant, non tamen etiam .wgant, nec

rem
S.

Confessorcm appellant
potuit, quod,
rit,
tis tit
:

sdentii vero causa esse


,

idrum confessor

an martyr fue-

modum

annuntiat
,

Autissiodero depositio

S.

Ro-

cum rexisset ecclesiam sibi mani opiscopi qui commissam annos iii dios xv, tandem ut fermartyrio vitam linivit. Recentiores marlytur rologos tacitus prxtereo accipe unius Martyrologii Romani verba Antisiodori S. Romani epiin quxannotat hxc Baronius iopi et martyris Aguut de eodem hac die Beda, Ado et alii. Ad,
,

quo scripta fuerunt, tempore haud saeo icoseculo in id constiHqueret, sicut


,

imo martyres plurimos


est

in

illis

Martyrologiis

videre

qui,

quamquam
,

vere tales fuerint,

nulla tam< seu confessoris seu martyris </uatitateinsignuMiiur. 8 Post obitum suum, seu naturalem seu vio-

corpua
tiimufo
in

decimus septimus ejus sedis episcopus, vixitque temporibus Joanuis PapaB III usque ad Tabulae episcoporum docent ut Benedictum quas descripsit Demochares , Antisiodoreusium
bitur
,

lentum, sepulturam nactus est S. Romanus in S mani oasilica in eaque corpus ejus jacuisse in videtur usque ad annum drciter 866, quo
.

nova$

cryptas ejusdem

dasilit

& mia cum aliorum aliquot


:

de quibus tum hic, tum num.


sule.

et

4 dicta con-

Martyrologium

Romanum mox
facit;

Romanum martyrem

qux de

illius

citatum S. marty.

facLr transSanctorum cum lationis tempuse S.Erico colligituri qui, S. Germani cap. 14 apud lib. 2 Miracv.lorum p/iiscoLabbeum, Herchenraum Catalaunense> 865 a S. Gervum anno Incarnationis Dominicae e mani
exuviis translatum fuit

DE
898
AKCTORI
J.
.

S.

ROMANO
,

EPISCOPO.

B.

o U,0 an,xrap tt h*i Parupetmarmani monachis reliquias S. narravit, mox capu accepisse,
tyris

-205, e quo tur parte altera ejusdem Ms.apag. discimus. Visitationis instinonnuUa his addenda

dono

et scripseral) visum est bilicum perductas fuisse,

Germammlell zg* sum npus oryptas basilicxS. - libri ejusdem 2 anno S59 aa um guas cap.
,

tSriMt: Postquam

longe

superius

compre:hen-

rationem pag 26 7 et seq. in litteris suis Verum quia, anno mdlxx hancSeguierustradit
.

lege

mdlxvii

urbe
et

Antissiodoro

ab

hsereticis
S.

fraude

intercepta

occupata

prsedictum

Ecclesiastico decori

congruum
,

et

Sanctorum com,

Germani monasterium suis omnibus ornamentis , qu in thecis auopibus, Sanctorum reliquiis


,

ponendis pignoribus coudig-num

exeroitata sa-

reis et argenteis

v.sum esi pientum seutentia optimum factu necnon reliquioe ut supra memoratiE martyrom
,

bantur omni
ctis

elegautissime elaboratis asservaetiam ligno et tegula , solis inta,

parietibus

spoliatum
locus,

fuisset

non medio

Altissiodorensmm beatorum Pontificum transferrentur in clim in ipsa eoolesia tumulata


et cotpora

cris

erat dubitaudi

utrum
,

sacrae Sancto-

rum pramominatorum
pie
,

reliquiae

nusquam
,

ut

beatissimi crvptas. et circa corpus


,

Germani pne-

tinet

diligentiaconderentur.divinamente, oipna officii cfpli reg.a conprobo consilio ut quos eadem quoque iu terris habitacuh oapa,

jam
leri

in factum est ipsorum Calvinistarum manus effugissent antiqua piaque fidelium fides non

capsas collooat, sacrilegas


ita

ut

tantum

vacillare

ejusdem

ccepisset

citas sociaret.
jj.

Qermtmi

basilic* crij-

f"*;
ptat

tnr$ubmmnm tur
i

P^cum P r

Factum ita est, et dextro beati Urbam iapmgi Australi est, a plaga .u*. ossa id martyris eodera locuio martyns eodem loculo Innocentii Innocentu a3 cum capite
,

quidem

lateie

monachi

momenti
tiuiuui

sed etiam c quorumdam cordibus aboquocirca ipsi praefatus Prior et qui rem maximi esse S. Germani ( perpendebant , nobis humiliter et ob, )
,

nixe supplica b: in t *

859,

et priesuhs Aunasecus aram pretiosi coufessoris requiescunt ^nistrum, rii membra sacratissima
:

dosii.

ac trium demde dii, successoris quondam Ursi, Romanique et Theosanctorum pontificum plaga Onentali id est
ejus
,

_._ A li; t nMm1ia composita sunt. llinc corpus


,

rt

venerablllS venerabilis

AlaiiAlaU-

nobium

quatenus ad eorumdem Sanipsorum adire coevisitanda at F benigne n Quorum YOtiS v o T iio-n andignaremur.
,
k

nuentes anno

parte

pedum,

Domini mdcxxxiv die n Novemquam ex praB- E una cum multis tam e clero bris nos contulimus ad idem monasterium cipuis
,

etc.

id

subjunctis quinque Tiburtii pignora occuparunt venerandis, hoc est, sanpontificum corporibus Gremartyris, Censurn cti Fraterni episcopi et ac Lnpi, et extra hos sancti ModeDesiderii
, ,

est,

Septentrionale

latus

gloriosi

martyns

Dein pag. 271 quid circa corpus S. Romani rursum Seguieri verbis observatum fuerit mdcxxxvi SeptemAnno vero inquit accipe
11
, : ,

eaderetaii-

bris septima die

supplicantibus

iisdem
et

Priore

et

monachis,
,

rursus multis

e clero

populo

gorii
rati

pueri,

quondam martyrio

coronati.

Tum
,

Au-

Hssiodorensium AuFraterni et Censurn hoc ordine Alaudii elogium vide Romani ( cujus narii, Desiderii Gregorii. Sederunt num.2) Ursi Theodosii Fraternus, Alaudins Censuhoc ordine
:
,

prmulum
,

elogia brevibus refert

ad eamdem sancti Germani ecclecomitantibus siam accessimus, prsmissaque humili oratione


inspectis

cryptarum

parietibus,
;

circumquaque
,

lit-

effossa humo variis in imbutis sarcophagos lapideos quibus relocis reperimus


teris et pictura
,

inscriptionibusproseratis, visa sunt corpora, quai


priis notata

autem
rius,

quodammodo respondebant. Et primo


,

Ursus
,
.
.

manus ex D. Lebeuf observatum


.

Theodosins Aunarius
, .

Gregorius Desiderius

... Rout merito

sit supra, S. Ericum quo singuli ab illo memorati prxhic ordinem, occuparunt, sules Autissiodorensem cathedram

in qua ejus habetur tuin capella S. Germani esse permulus, praeter illud, quod S. Theodosii duo alia sepulchra; unum hibetur, inveniraus Theodosii tumulum , quod sau-

juxta praefatum
cti

S.

Romani,
,

quondam
voluerunt
,

Antissiodorensis

episcopi

non servasse. Qude vero Autissiodorenses dictorum rumprcvsulem Christianum, ut supra cryptas basihcse S. Ger. Sanctorum reliquias in Eru mani deferri voluerint causa permovent, spectata temporum illorum condu at
,

seu eo-

cnjus corpus in cineres et M. forte per ferme redactum multo pulvere , qui miscetur ; juxsarcophagi rimulas irrepserat sepulchrum ejusdem Sancti imaginein
esse
,

ta

illud

cus

siluit

C "

tione verosimillimum est, id

Normannorum

con-

infestantium tinuis tunc Galliam incursionibus

in$piciturque

anuo
tcnjio

1 (>~>(i

SeguierO epi-

ad S. Romanum pertinent, suprefert peditabit Ms. nostrum Autissiodorense Romani tumulum anno 1636 a Se51 S.
10

metu

contigisse.

duplicique S. Romani hoc titulo admodum veteri ut dictum supra sed non ( Sequitur S. Roest ) insignitum conspeximus. Hic secl Gallice conceptum
:

inscriptione

mani epitaphium
,

Cetera, quse

jacet

corpus domini qui huic martyris

S.

Rornani , episcopi prefuit annis civitati

et

cnjut

id pag. ouiero

Autissiodorensi episcopo, fuisse inspe-

in cineres ctum, inventumque S. Romani corpus Sancti effigies parimaximampartem redactum. Sanctus Romanus etiappicta, et hac inscriptione

notata erat

visebatur in ea pictura martyrn videlicet, quo occiipsius instrumentum, gladius verum non admodum magnse antisus creditur nulla quitatiseafuissevidetur.Nunc autem nutta ejus quitatis ea fuisse videtur. Nunc legitur autumulo cernitur pictura apposita vi Octobns _ iwrt, ,<,,,. tem nomen ipsius dies ipsi sacer Autiossiodorensi et in S. Gerdioecesi
; : ; ; ; ,

vi Octobns, lmdiebus xvjmartyrio coronatus Justiniano si vere perante Justino Juniore. Imo cineribus pulverem martyr occubuerit. Sancti admixtum fuisse volunt fractosepulcri lapide, Joannes de Joceval, S. Gervel cum anno 1277

Germani basxhcamremaniabbas, collapsam S. quo in eamdem Calvini paravit, vel anno 1567
,

stee

n
.

^
ci

quoin

tota

monachos

debacchati fuerunt. -.* ex nsdem SeNec dienque abs r e fuent S. Germanum unacum J^ ,,,, r mteris 00S ervare, loenm ,,,, in S. Germanx basihca sepultis, Sanctis> peculiari Officio festoque ohm prose- m me

M ^J^ ^

mani abbatia

epitaphium Larecens. Ita fere Ms. tine conceptum sed valde AutissiodoAutissiodorensepag. citata. Seguieri sed ad Meldensem episcopi rensis anno 1636 deincathedrampromoti, ea de re testimonium die xxix ApriUs legidatum Meldis anno 1642
colitur; denique et
, ,

Novembris ; quade resiclocutosfuisse die vm jj nostro Autissiodorensi ^ ouitur Seguierus in Ms. Priorem et moseq. His ita peractis, lag ex chartis, sive nachos rogavimus, utrum sive sive ex quibusdara px libris sui monasterii ,

met

aliis

DIE 8EXTA OCTOBRIS.


A.

uliis

codicibus alibi repertis, alia proferre possent testimonia, quibus de sepulchris et reliquiis, iu ipsamet ecclesia reconditis, nos plenius in-

pali decreto

cum

consensu
fieri

universalis

cleri et

AUCTORI
I

li

populi, in ejusdem Octavis denominatae


tutks

solemui-

sublimiter

formare et iustruere possent qui quidem in primis protulerunt Breviarium parvum , sed antiquissimum, ejusdem ccenobii, in quo pro die octava Novembris tales assignabantur Lectiones, Matutinis horis in choro recitand. His subjun;

episcopii festivum

tyrum eorum

ab ccetu humano ejusdem diem oranium sanctorum Marintra qui Confessorum ac Virffinura
,

confinia hujus tumulata consistuut,


,

et praecipue

qui

infra

ambitum

monasterii

sancti

git Lectiones ipsas, quse sunt octonae

Lectio se:

cunda de festi hujus

institutione ita habet

Unde

Germani corpora pausant praesentia. Reliquas non transcribo, quod de S. Romano nihil singulare contineant. Ptura de S.
Mauritii et saucti

pene quia totus orbis praecelsam solemnitatem Omnium Sanctorum uti a venerandis Patribus
,

Romano non habeo


niis,

dicere

nisi

itlum

in Lita-

decretum

est

(circa

annum

835J

atque

sanci-

ad calcem Breviarii Autissiodorensis anni WdQpositis, inter sanctos Martyres et Episco:

tum

in

concio

Novembris excolit, idcirco ccenobii beati Germani Antissiodorensis


Calendis

pos Aidissiodorenses invocari hoc ordine Sancte Peregrine, sancte Fraterne, saucte Romane, sancte Vig-ili etc.

operam

dare instituit,

id

authorizante episco-

DE
B

S.

BARTIO SEU BARSIO EPISCOPO CONFESSORE

VASIONE
Ltuus
I

IN

COMITATU VINDAUSCENSI
subscriptilegantur ut tom. I Februarii ad diem xvdictum est, ubi de S. Quinidio. Quod si hic, ut nonnulli scribunt, sub annum 578 ad Cselites
;

B
J

cic\

*>"<"

nixxx

Quinidii. Est autem Bartius episcopus; successor S. VaizonJ episcopalis in comitatu VinVasio (Gallice

Barsium, hodie Castellanus 8. Bartium seu Martyrologio Vasionensem episcopum, in Universali his verbis annuntiat Vasione, S.
:

Venaissin) cicitas, Avenionensi sub episcoporum Va jecta metropoli. De rebus gestis scripsit Joannes Coinstituto
-

dauscensi

(le

sionensium ex lumbi qui tamen Ub.


;

migrarit, anni tantum circiter tres S. Bartii episcopatui relinquentur. Atque hinc fortasse, uti ctadiet e variis, quibus ea civitas attrita fuit, est, ut modo in tanta rerum ab illo bus effectum gestarumnescientia velipsi Vasionenses versen-

tum de

litteris S. Bartio Barthus sive BarQuinidio traditur successisse B. et quidem mentissimo tius, ut Vasio gloriari, tres deinceps epipossit, sibique gratulari, quae
: ,

num. 54 hxc tanSancto mandavit

Quod vero ad cultum ejus spectat, deillo quidquam peculiare habeo, quod
tur.

m
Castel-

lani et

Columbi dictis adjiciam, nisi ejus festum proprio apud Vasionenses coli ex Galliee Officio i, col. Christianae auctae scriptoribus qui tom
,

vi ) scopos felicissimo hoc saBCulo doomui virtutum genere illustres, caslestibusque ut Theodosii, ita etiam natos honoribus. Sed,
(

habuent

q J

et univers Barthi res oblivione sepultae sunt nos perad sola clarissimorum virorum nomina Barsi venerunt. Hoc tamen possum asserere, sedit, ut a Majoribus acthus post Quinidium annos epicepimus sedisse, non multos egisse
,

923 ita de illo scribunt jiost Sammarthanos fratres:Vt morem gerainus traditioni et Breviario beato proprio ecclesise Vasioneusis, hunc Sanctum Brevi autem sedit Quinidio successorem damus. Bartium prseterapore, utsequentiadocebunt. S.

plunbus, scopum; annis nimirum certo non ejus decessor, conquam octo cum Quimdius, Artemius 57* vel seq. cilio Parisiensi iv anni 5sl successor, Matisconensii,anm vero, ejusdem
:

Chenu, et tereunt in Episcopis Galliae Joannes prxtereaArtemiu m, SS. Claudius Robertm, qui prsepomt Quinidiiet Bartii successorem, male monet tamen Joayines Chenu in sua S. Quinidio Vasionensium serieplures post Qia:

episcoporum

nidium desiderari.

DE

400
Aucions

ACTA SANCTORUM
D

JB.

DE

S.

YWIO DIACONO CONF.


WILTOM.E IN ANGLIA

SYLLOGE
S.

Ywii

memoria

in

Fastis

sacris,

cultus,

vitse

professio.

SUB rilYEM SE(III Ml VEL SUB

-f

anctum Cuthbertum, Prnepositum primoMail-

IHITM M gfl
.v
)

III.

wii, S.

Culhberli diteipuli,

i^Jdem episcopum ejusdem sedis anno 685 sub Egfrido, Northumbriae rege,factum, et anno G87 ad Superos evocatum, Majores nostri illustrarunt tom. iii Martii a pag. 93 ad diem \x Martii, quo colitur. Virum sanctissimum pro
viribus

3 Castellanus in Martyrologio Universali ad diem vi Octobris, inter GallicV Sanctos in Roma' no non expressos, S. Ywium his verbis recenset.

recemioribu,

Eodem
Yvius;

die

(ita

sonant verba ejus cultum


fuit,

Gatlica) S.

quem antiqua Mss.

Viltoniensia in Anglia,

ubi ejus corpus diu

notant

Bri-

imitari

studuit

illius

discipulus

tannia oriundum. Gallix Sanctis Y'vium Castellanus utcumque eo

annumerare S. nomine potuit,

B Ywins, seuut
vel Juius,

aliis scribere placet, Juvius,

Yvius

quamquam non

ea

qua

illius

ma-

gister Cuthbertus, nominis celebritate claruerit. Vitani illius Ms. habemus ex Rubea valle, canonicorum R<-gularium Ordinis S. Augustini prope Bm onaslerio sed ab ea, quam Capgravius, seculi xv scriptor, velscripsit, velexJoanne
'

Tinmuthensi, qui seculo xiv fuit, compilarii qui cum ab Y~wii /ctate intervallo satis longo remoti fuerint mirum non esl, illius gesla admodum jejane tractasse, maxime silentibus iltumpassimscriptoribus antiquis Sane scriptore Vita? S. EdithcV, Wiltoniensis in Anglia sanI intonialis virginis, cujus Acta apud nos tom.Y Septembris apag. 364 illustrata sunt, antiquiorem non inveni, qui S. Ywii meniionem fecerit quam-

non diversam

quod in Britannia Ay^morica seu Minori, Gatlix E ad mare Britannicurn provincia, commoratus aliquamdiu fuerit, atque ibidiemsuum obierit. Verum, cum S. Yvium ex Mss Wiltoniensibus Britannia oriundum (Orig-iuaire de Brctag-ne quibus verbis Galli passim Britanniam Armoricam indicant) dicit, si sensu postemon \ vium Britonem crediderit, haud itli assentior Acta
.

enim,

cum de

ejus ortu et patria agunt, Britan-

quam et hic
is

niam sine addito nominant, quo nomine Latino, Britannia Major passim venit cum autem de illius in Britanniam discessu loquuntur, Minorem diserte exprimunt, ut alteram ab altera liquido secernant, ut infra in Actisvidereest. Saussayus in Supplemento ad Martyrologium Gallicanum S. Y*vium ad eumdem diem annuntiat his ver.

seculo xi

Golcelinus, S.

adfinem vergente, si quidem Bertini monachus, ut creditur,


S. Ywii, nisi obiter

bis

Coloniae Agrippinae S.

Ywii,

diacoui sancti

tantum floruerit, nec dumtaxat, meminerit.


fuerit,
ui

Martyrolo

afferunt antiqua Martyquibus illum frustra qunesiveris recentiores igitur aliquot martyrologos accipe. Wilsonius in Martyrologio Anglicano, anno 1008 typis edito, e Tabulis SS. Rosweydianis Sancti nomen excerpens, hoc illi concinnavit elogium ad In Northumbria festum S. diem vi Octobris
2 Nihilo plus lucis
rologia, in
:
:
"i

ejusdemque discipuli et imitatoris egregii. Nonalia, ut opinor, de causa ColonicV Agrippinse adscripsil Ywium, qnara quod ibidem illius conservari reliquias crediderit, qua derevide num. 8. Ferrarius in Calalogo Sanctorum Generali addiemxi Octobris S. Ywium primo sic annunet iterum paulo tiat lu Auglia S. Tuui diaconi
Cutberti
episcopi
;
I

numoria

wii

diaconi et confessoris

discipuli S.

Cuth-

Coloniie S. Yuuii diacoui, p postin hunc modum quasialter ab attero diversus sit. Unum tamen
:

borti

Dunelmensis
olim

tas Catholicis

cujus insignifi vitse sanctitemporibus nostra in insula,


,

eumdemque esse,

adjuncla, quse in Annotatis ipse

fuit maxime apud Nordanh ymbros illustris Obiit, quantum ex antiquitate colligitur, circa annum Christi dcciv. Eumdem quoque annum S. Ywio fatalem Alfordus in Annalibus annotan/ quod quia ex conjectura dumtaxat. quantum apparet, fecerunt, latius ego ad finem secu \i
;

vii vel sequentis

initium Sancti obitum retuli.

Porro, ne quis S. Cuthbertum,


disfcirnensem appellavi,

quem supra

Ferrarius affert, ostendunt. S. Tuum diaconum ex Martyrologio Anglicano, et Fastis sacr/s Rosweydianis hausit, acvixisse ait circa uiuum dcciv; Rosweydiani vero Fasti solum Ywium habent, quidquid sit de Martyrologio Anglicano, quodprne manibus Ferrarius habuit. Annus vero Christi 704, S. Vuuio, quem sibi Ferrarius Coapprime con~ lonicv annuntiandum credidit gruit huic vero hanc adnotationem subjicit Ex
,

Lin-

Dunelmensem

Kalendario

Coloniensi.

Is

fuit

diaconus et

di-

hic a Witso-

modo ab illo sic nuncupatum, noverit, quod Dunelmensis episcopatus et regio (Durham hodie Angli vocant) olim Terra seu Patrimonium S.Cuthberti dictisint, ac, exLinnio dici miretur, posteriori

scipulus S. Cutberti episcopi.

Quse omnia

unum

eumdemque Sanctum denotare, manifestum est. Bucelinus in MenotoVitse S. Ywii compendium Benedictino, ex Capgravio, Mayhew, et Megio
his verbis exhibet : Wintoni;e in Anglia ex pra> diaconi et confessoris. Junius ortus, in insula Lindisfarclara stirpe Britonum enutritus, puer etiamuum utroque paren-

disfarnensi insula in varia subinde loca translato sancti prsesulis corpore, tandemque circa annum 99o Dunelmum delato, Dunelmensis civitatis et

nardo

S. Junii,

vicinorum tractuum
sit,

effectus

patronus quae fusius in Commentario de S.


tutelaris

Cuthberti translationis Historia explicata invenies. Reliquos martyrologos audiamus.

nensi longe digniorem parente orbatus est. Meruit deinceps felix Puer, et solemnibusmonachitem
cae

'

A.

cae professionis

votis,

Christo renatus,

DIE SEXTA OCTOBIUS. magnum post S. Edithcemortem,

401

puellam,

quam

illa e sa-

AUCTOM
J.B.

illum et sanctissimum

nostrum et mag-istrum et perfectionis absolutissimae exemplar habuit. Profecit pluriinum egreg-ia vitas sanctitate, et ad sacrum diaconatus Ordiuem promotus maximi non solura apud homines factus est, sed etiam a Numine mag-na miraculorum gloria, quanti in cselis fieret, commendatu.-.

Cuthbertum

cro fonte se suscepturam promiserat, sedprius, quam illa nasceretur, mortua suscipere non po- ^n x vel te tuit, baptizasse ,qui anno 984 Wittoniensis epi- fnttiumirmuscopus consccratus fuit xiv Kal. Novembris, ut htumfiiMU* tomoi Aprilis pag. 634 ex auctore Chronologias v,del "' Anglo-Saxonicae, tunc vivente, probatur. Tum quod Gotselinus prodigia recensens, qwe ad S.
:

lV , ln $que

$
in

relatis

modo mao tijrologis

Castellanus,S.

Edithse, per S.
alibi

Dunstanum
;

eievatx, exuvias aut

wuioni*
Anglia,

cultu ecclesiastico olim Wiltonise gavisum fuisse, discrtis verbis ait ; cujus rei testem habe-

Ywium

mus Capgravium,
:

qui

S.

Ywii

illic

cultum sua

mguisse, his verbis saltem ietate seu seculo prodit Apud Wiltoniam diebus nostris corpus ejus Banctum quiescens iu magua veneratione uabetur. Wiltonise ejusque Parthenonis, in quo S. Yvii corpus servatum fuit, notitiam hdbestom.
v Septembris in Commentario prsevio ad Vilam Vero ads eq. S Et lithce, seu Eadgithze pa
.
:

ad illius invocationem acciderunt, temporis ordinem servare videatur verbis autem, ad S. jTwium spectantibus ac supra relatis, proxime sithjniat prodigium aliud coram rege Canuto, Wittonue morante, ad cjasdon cirginis c.carias patratum. s Ceterum, cum Gotselinus clericos Pictos S.
Yvii
cor/jii.s
i

cujui
|

ircumtulisse ac Wiitoniic
7
I

npulsos, ajfirmet, faate coU/<j>


test,

IIInmc

po-

,,

(M inni

modum similecs(,X.X\\Vi

in illocultump<

h>,

asse

usque ad Henricum VIII, Angiise regem, cujus hium supertempore Wittoniensc mrgim sse, ibidem pag. 3G8 ex Monastico Anglicano ostenditun incepisseautem, ex quoS. Yvii corpus
sedevirg es g Wiltonienses san< ione eo delatum fuerit S. Y wii corrunt. Q pus, ibiquedeinde rennniscrit, tomo jam laudato ''>' S. Edit/uv num. 10 Gotselinus dopag.
I

jam anteapwi Pictos (siti lii fueruntinter tum Dunbritannicum et Edinburgicwn proratoris) sacroshonores ilpter murumSevi lius exuviis fuisse exhibitos. At, cum nia Minori seu Armorica secundum Acta diem
suumobierit
S. jTwius,

.,,,

remcorpus

ejus aii,

hinc in BritanniamMajoranslatom /"/sse o-

cet: Clerici Pictorum, inq

iuio

circumferenin in

tctum
sancta; virginifl

confessorem

Juium,
:

coenobio
altari

houorifice suscepti,

B.

acci- E jnn/et;quodquaoccasione, quove derit, invenire nusquarn igis exploratuni mihi est, quando, aut qui ejusdem rcliquias Colonienses acceperint, ncc in qua ecclesia ,"<.. an peculiari illic cultu sej aliquo afflci soleant, hseo tantum, >j>"></ sciam, in
i

cumque clerici deposuerunt Edithffl vellcnt abscedere, tanto Juius affixus est poudeut ab altari nullo conamine levare possent. et scindunt ejulant Plorant adven, crines evelluntj deaperati tandem, receptis duorura millium solidorum a Wolftrude abbatissa, ad
reliquias
,

Faslis sacris

et jj'is

Coloniensibus
:

not<>

/io

ad diem

vi

Octobris

Viuuii, diaconi S.

Eodem (die) Colouiae S. Cuniberti. Imo cum Gelenius

hic Cuniberti,

Colonicnsis episcopi,

mcdionem
;

propria tristes abierunt.


quorjusco,p*

6 Quod ad tempus pus Wiltoniam


circiter

attinet,
fuit

quo

Ywii corMaihewus auuo


S.
,

videaturfacere, non Cuthberti Lindisfamensis B S. dubilandi ratw cst aliqua, tum an ull& exstiterint, licet ipuli Ywii, S. Cuthbi nec Yvius, nec alius quisquam hujus aut affinis nominis Sanctus mi/u aliunde notus sit,qui S.
.

men

qui tadcccclxxx id accidisse, scribit S.Edithee, in cujus altari 8 5 wii reliquiae

Cuniberti discipulus fuerit ;

tum an Fi
\

et

Saussayus ex corrupto
ecclesise Coloniensis

vel

cto.

''! affigit. fuere depositas, obitum anno circiter S. EdiUux haud etiam,seu Gotselinus satis sibi constat, dum S. Edit/uv corporis ele-

Kalendario, quod Fei Cuthbertum Lindisfarnm laudat, berto Coloniensi non substituerint. Sed sice ab
m, hiSfSiveaGeleniohicerratumsit, WiltonisB, ubiolm s. Yw ium diximus, quam Colonise, autattem cuivis loco adscril 9

vationem annis tredecim ab ejus obitu elapsis, id est, ex ejus calculo sub annum 997 a S. Dunstano, Gantuariensi archiepiscogo, factam scribit qui enim id subillum annum fieri a Dunstano poq tuit, quem anno 988 e vivis abiissc, prodit Osflobemus, S. Dunstani bio<j< aphus, qu\ ruit, ac de itlius rebus probe instructus fuit? Sed, licet de anno, quo S. Edithse elecatio contigit, constaret, nec sic e verbis Gotsfilini annus,
.

F
S.

Porro
,

Ywiuiii

vitSS

institutO

Verciimiliter

fuisse,<

BedainVitaS.Cuthben
5 (vide

juscap.

tom.

iii

Martii

le

S,
,

Cuthberto, Prsepositi Lindisj


,

nus gealiquia miretur,

scribit

Neque

quo

S.

Ywii rcliquuv

to elici posset. Efflci

WiUoniam pcrcenerunt, quidem indepotest ab etevai

quod iu cadcm insula Lindisfarnea, cuui permodica ait, ct supra episcopi et nunc abbatis et

tione corporisS. Edithse idcontigisse sed eodemne anno, an annis aliquot post ct quot, prorsus
;

mouachorum
enim
ita
cst.

esse

locum,

dixcrimus

r.-vcra

Namque una eademque scrvurum


utrosque simul tcnct, imo omnea
,

incertum Wolftrudis abbatissa Wiltoniensis, a Gotsetino verbis supra citatis memorata, eadem sit ac S. Edithse mater;nec annus certo scitur, quo /uvc
retiquit.

Dubium pr&terea

est,

num

Dei habitatio,

ex hacvita migrarit. Idunum, si Gotseliuo standum est, diwerim, S.Twii reliquias Wiltoniam fuisse delatas eo temporis spatio, quod ab anno rege, 98 usque ad occupatum a Canuto, Danorum regnum, quod ad annum 1016 et seq. Anglise
I

qui primufl monachos tenet. Aidanus quippe episcopus fuit, monachus crat et ejusdem loci mouachicam cum suisomnibu- Titamsemper omues loci [psiufl antistire solebat:unde abillo
tes
ut,

usque hodie sic episcopale exercent officium, regente monastcrium abbate, quem ipsi cum
fratrum eleg-erint cautores , lectores
,
,

consilio

omnes presbyt,

diaconi

ccterique
ipso

gradus
c]>iscopo
est
S.
,

refert Alfordus, effiuxit. tomo v 7 Sic existimo, tum quod Gotselinus pag. 870, num. 7 referat, Elphegum, Septembris nimirum tunc episcopum, brevi

ecclesiastici

tnonachicam

cum

regulam

servent.

Nec enim

verosimile
et

Wiltoniensem

diaconum, VNvium, 5. Cuthberti discipulum amagistrosuo, decessorumsuoru.n vitse genere


vesti

DE8 .YWIO
AOCTttRB

DIA(

ONO

ONK.
est,

dissensisse. vestigiis insistente,


liquet,

Verum haud

ita

nicos tonsuram capitis hoc locovenire

J.B
eujiu S. Cuihbertu$, rjus

secutusfuerit,

magiiier,

ad itlius Vitam tomo.Martii ante Henschelaudato jampridemin dubium revocavit

quam illi regulam secuti fuennt. Regutam lONum S. Cuthbertus Benedictinam

Columbae innius, eoqueinclinarevidetur, ut S. comsectatus fuerit, quibus vel aliam a se stituta vel certe positam deinde regulam substituerit,
Mabillonius priecepta aliquot de suo addiderit Admonitwne pra>autem Sxculo Benedictino 2 in modo hunc Bevia ad Vitam S. Cuthberti, non amplexum, sed id etiam certum nedicti regulam Maitrosensi moesse contendit. S. Cuthbertus in anno 651; nasterio susceptus fuitab abbate Eata monasteno annis ac tum ibi, tum in Riponensi Riponensi ad Mailrosense aliquot habitavit. annum 684, reversus, hic Prsepositum egit sub celebrandi Paschatis ritus a Romaquo Scoticus nodiversus,insynodo Pharensi sub rege NortOswio proscriptus est. Dein Lindis:

est.ItaqueexBedacompertum Angtum, adid usque tempus ScoticisritibusadhcVcum hic primum sisse, et S. Cuthberto anno 651, ingressus est, tonsuMailrosense monasterium ram Romanam non impertiisse. apud Lindis/amensem 12 Fateor quidem
,

non dubium Eatam, hcet

T)

><<', v,,,,,^

anonymum,

qui sub

annum
i

700

S.

Cuthberti

pag. 119 toVitam scripsit, lib. 2, num. 2 (vtde Euit igitur miracumi tertii Martii) hsec legi

* ***

lum

quo nrimum sanctus homo Dei postquam est Cudbertus a Domino glorificatus jugum, tonsuraque Petn forservitutis Christi modum coronae spinese, caput Chnsti
aliud
,

iu

mam,

in

cingentis,

nobio.

Domino adjuvante, susceperat, in coehunc quod dicitur Hrype etc. Sed tocum
;

umbrorum

ad farnensis Prxpositus fuit usque

annum

676

suspectum Henschenius merito interpolationis absqueiltaRomanae tonhabuit tum quodsensus tum quoit Beda in suree mentione sibi constet, EccleCuthberti Vita, nec in Hislona neutra S. addo, et maistius meminent
siastica tonsuree
;

episcopus choreticam, accitus, Lindis/arnensis consecratus est vitamque protraxit usEboraci B EataColmani que adannum 687, quo illamexuit.
;

anno 685 ex Farne

insula,

ubivitam agebat ana-

dictis re/ragetur. xime, quod BedcV verbis exjam quo Mabillonius affert Neque aliquid laudatus Lindisfamensis mona- E Henschenii de interpolatis
,

abbatis discipulus erat; hic vero S. Cotumbx, profitebatur Hi/ensis, regulam et ritus Scoticos vestro Coluraba, inquit Wil-

chiverbisopinionem,allatamve e Beda di/pculnum post annum tatem tollat. Videamus modo, Mabitlonio certum est, Cuthbertus Be664, quod
nedictinse regutee adhxserit. Beda 13 Oerte, inquit ille
,

De

autem adversus Colmanum fridus in synodo Pharcnsi sequacibus ejus, quorum sauctitadisputans, et
patre

testante

m
illis,

Vitre

et

Patcha

morti proximus Prosaicae cap. xxxix, Cuthbertus

tem

bus sunt sed respondere etc -.Hxcextra controversiam


, :

prgeoepta caslcstivos imitariet reg-ulam ac possum confirmata sequi perhibetis sig-nis

discipulos
.

aLonuisse

fertur,

ut cura

qui

~m

tholicumiUn

Eatam,Colcontendit Mabittoniusprimoquidem, non HiberUcet discipulum,potuisse,utpote


Yii

vel Pascha non suo ah unitate Catbolic pacis perverse vivendo abtempore celebrando vel commumo. Recte fnnc errant, nulla ipsis esset

efficitur S.

num.sed Anglum, jam abdicasse


concessisse et ad llomanos
;

Scoticos mores

ab anno

anwo

651,

quo Eatam

inde ab Cuthberto tonsuram non

nimirumjam

Cuthbertumanteobitum(demusetiam Pascha admisisse, ac 664J Catholicum Ecclesieemorem observasse communemeain re

affirmat Scoticam, sed Romanam impertiisse, Cuthbertum post vero, saltem certum esse, dein Romanae parti synodum pr*laudatam {anni 664)
ac

abjecta antiqua reguta, sed, qui inde certum/iat, ad Benedtquam retinere absque piaculopoterat, nec id suactinam tam cito transiisse, non video ;
det

Benedicthue regulae

adhaesisse,

qua>

utrum
*

qui tallem

usque ad annuffl

661

itasehobeant,nuncinquiro. annos ahquot in Mailro11 S. Cuthbertus post exactos una cum Eata, abbate sensi monasterio concessit, ibique suo ad Riponense monasterium quo ante in Maileodem vitcC instituto usus est,
rosensi usus fuerat

nonparvaordinarieadregulamsuam monaMabillonio loco chorum a/fectio: imo ex laudato a post videtur cotligi: sic emm contranum potius Bedam apud pauca Cuthbertus morti proximus dilisuos alloqui pergit
:
:

Catholica patrum statuta contendite ea discere atque observare ff entissime rainisteriura vobis divraa quoque, iiu* P er meum

n C

Cumqne 13 pro Alchfrido placeret uost aliquot annos regi su* locum quemdam reg;m redemptione animae ibi vocatur Inrhipum ad construendum
:
,

Beda S Cuthberti apud nos num. Vita


':

docet id

his verbis in

daxedignata PietasinBtituta regularisvit sane idoneus, quam qui ercete solliciti. Locus erat

est,ex-

sui

tollens idem monasterium Kat abbati donare secum, in quibus et abbas quosdam e fratribus quod petebatur moCuthbertum, condidit ibi, Mailros, atque eisdem, quibus antea
,

<iui

regulam moriens com- F maxime, ut S. Benedicti ZnTaret, si ab anno 66* apudUndisf^J monachos illa tantum quibus Cuthbertus autem illa regularis vitse, de sui^usfmsse^ncUcare^ non atterius, sed sequuntur apud Bedam videntur, qucv proxime

S
So
%G

"^ "^
1

verba

et

quibus
vixi,
,

nasterium, institutis disciplinK


ut

regularis

imbuit.

enlm.

num.

14-

Beda
eo

ceteris,

quos

Eata adduxerat
ait,

cum
,

Cuthberto

J*> et

%*

illa suara

doctnnam vocat
tamen

^uia,

etsi

temptibiUfi

post

raeura

tfj--^ obitum,
Slt c,.n-

fratribus doraura
,

qualis fuerim

quam mea doctnna non


inquiet

quod eondimonasterii repulsusest, et locus raonachis datus. Lauderat.aliisad incolendum Riponensi sam autem, propter quam monasterio lib. 5 Historia>Ecdesiastica> cessere, exponit Beda videlicet locum {Inrhicap. 20 inquiens: Quem ad condederat pridem [rex Alhfridus)

verba lib. Uub imttum. anonymi Lindisfamensis Farne, ut ait Cens quoque ibi (non in usula priomrtcina) seLindisfamia,
Mabillonius, sed

T^:^a,

Mabittonnts

sunt

,1011

""'""

cerlo

eundum
tlm
tara

pum)

.truendum
quebantur.

ibi

monasterum
quia
illi

his,

qui Scottos
,

se-

Verum

postmodum
,

optio-

quam Paacna e data, maluerunt loco cedere ceterosque ritus canonicos juxta Roatholicum Apostolicae Ecclesia; consuetudinem re(

constituit. quara priraum coraponens Verum regula Benedicti observaraus. hodie curn Benedicti non S. otd sTZrb! illa cura regulainterpotatorn cu^ ^^mdisfrrnensiS, sed

conterapla tivam v sanctara Scripturara, v et nobis regularera cura actuali agens,

usque

man

et

cipere

dedit hoc

illi

{Wilfrido) etc, impigro

TusZn sint

Ego sane di/fiteri


loco,

BenedictiniinstitutipropagatoriJnterntuscano-

eumdem anonymum

num.

^T^fi ^
12 citato,

DIE SEXTA. OCTOBRIS.


interpolationempassumesse,nonostendetur,scrum/crpolato hoc parHler VSto et in p lum rnihi de materia valde affini anonymo difficulter exemptumiri. Ponamus tamcn, nihil nujusmodi anonpmiverbis accidisse nesic quidem, S. Cuthber;

nos cap.

5,

num.

25.

Erant autcm quidani


1
1

sUrto (Lnndisfarnenei) suetudini quam rCguiari


,

^ ^^^^;
in et

mona-

eustodiae
sua

quos

fcamen

mallent obteraperare patienti raodest.. ille


quotidiano
exereitio

virtute

superabat,

tum Benedictinx regulce sectatorem fuisse ,liquido


constabit.

Cum enim

anno 687
;

in

vivis S. Cuth-

Vitam bertus esse desierit, scripserit vero hujus annum 700 vera esse possunt anonymus sub
etiamsi eo temporis spatio, ejusdem verba quod inter Cuthberti obitum et annum, quo anonymusillius Vilam exa<c<t, mediumfuit> S. monasteno Benedicti regula Undisfarnensis
,

paullatim ad meliorw propositi statum convertebat quibus verbis non alia vitx regularis instituta designari videntur, quam illa, quae morti monachis velut sua ' isfornensibus proxi commendavit, non itaverosimiliter de S. Bem
;

ti institutis,

supra diximus, locuturus. Neque admodum verosimileest,S. Cuthbertum nihilin compiendationem regul/c Benedictinse apud mout

fuissetillata, seu
,

Wilfridi, quit defuneto Cuth-

nachos, qui pt

,//,!/',<//<

Bl

annum ecclesix Lindisfarnensis per berto testeBedalib.-l;cap.M,curamsuscepit, seu S. ejusdem eccteEadberti, in quem sub annum 688 altenus cucura translata fuit, seu denique
Sise

nondum omnino
mentts aliquot,
ut

dCpositerani,

um consuetudinis amorem diciurum fuisse

et si illam recens introduadsset,

tantum additaMabillonius verbis moxcitan.

nedicrtnom,
quidquid

juscumqueopera.
Mabillonius : quare 15 Vidit id verosimiliter S.Cuthberto in ostenderenititur,etio> \Hvente in usu fuisse S. Bemonasterio
:

Lindisfarnensi in rem pnmo ex B nedictiregulam profert eam Lnithsfarnenses quietem meriBeda, monachos dubie egisse; id autem fecisse illos haud

dis insinuat, desuo auxisset. Drnique UabUloniu arguil 17 Sic denique Mabillonius Benedictiiue propa- < ralffl ilfP idus, e advewariis, post$iam gator, oonsentientibus etiam et ex Nortrevicit Scotos in pra^dicta synodo etfugavit, sxne dubio deveritatis

dianam

exprasoripto Benedictin mensa pausentin lectis suis. sextam surgentes a apud nos tom. in Martii pag. 105, Verba Bedse solebat pu&6 hcec sunt Denique arguere

regulas in cap.

4.8

Post

humbria vi regulam S. Benedifiti E Bertis Scotorum coenobiis decreta dubitamus imposnit. Quamqiiam non prater regulam 8. Beuedicti (Uuedam seu statuta vestis alba, qua (praeter quam certo etiam fuit lonachos LindisS. Cuth usum fuisse
,

num.
si

sillanimitatem

fratrum
ve)
forte

qui

graviter

ferebant,

qui sc noctunue

meridianffi quietis

tem-

famenses, Beda tradit, Emsmonachis Lindisfarnensibus prascnpta 27 verosimile est, S. Wilfridum, utallts Sane
5,
)

inejs Vita oap.

num.

se

pore

importuua

inquietudine suscitareot

e quibus

tamen

certo

non

liquet,

meridianam

Lindisfarnenses monachos ex cruietem eaptasse reguh\ nedum nrxscripto, quam sequebantur , addit Mabillonius Et PrspoBenedictince.. Tum >ub abmj quiodBoisiliusacCuthbeTtUE regulae decreto runt, ex ejusdem
:

ita et Ltndisfaris monasterUs, a Scoti regulam, data occasione, tnnensi S Benedicti sed, quod ad Lindisfarnen&e vehere studuisse
t
:

attinet,
fridiA

quem oxabobitu euram \\ ilfrtdrciter Lmdisfarnensium ann num. postquam * dusgessit. Beda enim,
S. Cuthberti, post
61

vero

est, id

conatum

esse S. Wil-

r, r

65

profectum

videtur

peperias Praepositum

enim facile cum abbate in eodem mo:

non

Eerefvidi verbis narravit,


,

mortuum

futsseS.

CuMertum
;

isarticulo,

quo Psabnus

nQsterio

praiterquam in

illis

monasterus, qme

Benedictinis institutis addicti

inde ab anno

Mailrosenses monachos Benedictmam C observasse igitur nec certum illi essedebutt ex apud Mailrosenhoc capite, post annum 664 sive
: Iti

sub Eata abbate Mailrosensis nos tom. Pnepositus erat, teste Beda apud num. xi, quo tempore Scoticos Martiipag. 101, sue Beda dc usus illic adhuc nguisse, certum est, jam tum vra nec tamen Mabillonio

erant.

Boisilusjam

59 cujusi nos iratus

,,r-Deusrc P ulistinosetd,
es, et

misertus nobis a
:

monn
.

paulo post Quod superna canebatur, luvc subdit exi us ostendit. dispensationeprocuratum, rerura
Dei, tanta ecclesiam ,llam Sepulto siquidera viro Fratnbus concussit, ut plures e teitationis aura ^ibus vellent mter

regulam

JJ

S
^

ocomagiscedere,

lttame npostaminm,or^atomepco. visionem paois Dommns et Badberto


. .

disnersioneslsraeliscongregavit.

F
mfrid
(iS
,

(n.itrui

ses, ium ses

" siveapwt UndisfammsesBmedictmamreswe <>]><< iAnavfurmmm "r~r fioruisse. stite in viws Cuthberto, gulm anno 664 in synodo Pharensi 6 Postquam teste Beda lio. 6 ceciderat Colmanus
,

n^ntationem subjecit annotatione,^ fln


i

!turlIla Kieiur

w*> m* tentatl

wafndus r'n'thberti qu hacteuus Cuthberti, quaa hactenus


darat

antiqua statuts

Patrum

Cli(hl ltl

causa Ecclesiashrr, m Scotiam, seu cap 26 Historice episcopatu, Hiberniam, relicto lAndisfarnensi
reqressus est. Colmani exemplum vero in eadem lAndisfarnensibus aliqui, alii
:

IrnZfsmonl (Linaisra<

observarant , morU S. Cuthbertus

voluent abrogare,

secuti sint e

m,.<
7

Pratribus, mquft Beda, sula remanserunt Porro ecclesia, Scotis abeunt.hus, ouiinLiudisfarnensi est abbatifl >ure remanere volueruut, praspositus
vir reverendissimus ao

wm

Outhb*rto,xn

Jtutieo uOroducmdi

oceasumm
illa

mansuetissimus Bata, qui quod vocatur Mailros. erat abbas in monasterio, videtur posse, Scoticos mores Exquibus deduci Lindisfamcnsi usquc ad synodt in monasterio 604 perdurasse Pharensis tempus seu annum Eata ibidem desnsse, qui sed illa celebrata, sub
n

-hohnt duravit denique s^ourap^vM^

tenUdio

*">"' ""'" mox desnt

'rsicrllcnschenianamconjectu-

-J?f

monasteno Cuthbertum lAndisfarnmsi ^^tumdedit^operanovutn it*genus nasteriumjicetrgrc,/!,^inductum ;trivm, l* ,' mgn, /" apud rursus Beda in Vita S. Cuthberh
S.

2*5 Ma
Mabillonu-s uon
>

,. UQM nraadhxc ^n^Uin AnnotaHs^


mcerts prorsus 1I)( rrta
>-.nt.

ZZ
ita

^f.^r^oc^^^C^^ * *-** *' ^o m Ph fi'' aai


leb>

oMkmti,

ala

Bene.h.*a,-ensi synodo ad n0 664 Pharensi **<>*>

enim

Oatdbris

Tomns

III.

104
HlC.l.iui

DK

s.

YWLO DIACONO CONP.


laS. Behedicti, in monasterium Lindisfamense D per Wilfridum mtroducta, agit, sive parte i Sseculi iv Benedirtiui, ubideS. Wilfrido, alibive, quod sciam, fnisseallatum. 21 Porro non aliter hic de S. Ywio, quam de S. 7 Cuthberto loquendum videtur. Monachum fuisse " ecS S. Ywium, ex Beda, num. 9 laudato, probabitih quidem colligipotest ejusdem nimirum instituH,
;

nwm

B.

vegulam ^eCindi$ftn nenti


U
i

institiUum transiisse. loquitur in 10 l/^ //\ af/trmate Mabillonius annumQSl, num. 68. Annalibus Benedictinis ad Non multo post, inquit, nimirum ab obitu S.
1

to

OuthberH, lanta
flavit

ecolesiam illam tentationis


ut plures
interesse e

af-

ad eo

procella

fratribus

loco

ce-

dere,

quam

tauto

discrimini

mallent.

Episcopatum

illum

Wilfridus , Cuthberto episcopus


est ad id

uno anno rexit veuerabilis donec eligeretur, qui pro


ordinandus
esset.

Electus
procel-

muneris
qui
,

vir

mag-narum virtutum Eadperturbationum

bertus
lis
,

fugatis

cujus S. Cuthbertus seu auctor seu sectator fuit atque adeo plane ambiguum, num Benedictini. Neque S. ! wWinBritanniam Minorem seu Armoricam discessus monast u ejus professioni obest
potuit

tranquillitatem Lindisfarnse restituit et dispersos istuc revocavit. Hsec recte Mabillonius posse, has procellas fatetur porro, co
;

enimbona abbatis sui etFratrum veniaeo


f

Wilfridi

occ;isione

certe

ejus tempore
a

(quod
Wilstatuta

certum apparet) exortas fuisse. Verumid frido factum esse, quod antiqua Patrum

migrasse, ut vitam Deo solitarius illic ageret magistri sui Cuthbertiexemplo, quiin Farnem insidam simili de causa aliquando concessit. Reliqua, quxde S. Ywio Acta tradunt, satis quidem
liquet sed non eeque testata Sancti tetate ddmodum fuisse remotum, et illius gesta parum luculenter, plorata habuisse. Hisplura apud Rerum Ar-

credibilia sunt

(addere debebat, et ipsius 8. Guthberti in monaintroduci vero, sfarnensi abrogan velsolamS. Benedicti regulam observari vetlet, est. mer;i, inquit, divinatio, ne dicam, allucinatio
Wilfridi occasione et causa ortas fuisse apud non hallucina B Lindisfarnenses monachos turbas, si en tio, sed tolerabilis saltem conjectura est turbarum causam quserimus, hasc in Pascha Sco:

enim

illoi

umauctorema

moricarum

scriptores frustra qusesivi

dicendo sum, dudum ab ejusobitu vixerit.


in

num

Armorica

S.

neque Ywii memoria


:

ticun
te,

U non potest, cui, Cuthberto

ex hujus Vita

Lindisfarnenses jam inde


:

valc

ACTA

dixerant. Nec in ritus ScoHcosreliquos namex Beda,supracitato num. xi, Scoti, quique horum ssequi maluerunt, Lindisfarnensi insula a celebrata Pharensi synodo excesserunt. Quam iqilur probabilioxem causam Mabillonius assignabit, quamillam,quodS. Wilfridus eorumregulam, quam sibi recens a S. Cuthberto commen-

EX CAPGRAVIO.
Sanctus enim Ywius
,

praeclarae

stirpis

Brito-

YwiHt^

num a

religiosis parentibus,

Branone

videlicel
a
b

,7.1-

/ii''

"//

[nnufi

iam subutramque conjungendo augere seu rogando, aut mutare voluerit ? secumquefut ZQAtqui, inquit Mabillom horummotuum causa, e Vita S. Cidhberti apparet, regulam Benedictinam ante illius obitum in IAndisfamensi ccenobio viguisse ; ex qua nimirumhabemus, S. Cuthbertum animam Deo reddidisse feria quarta et eo quidem tempore, quo fradatamhabebant, aut abrogare, Be.
tres Lindisfarnenses

patre Eg-idaque g-enitrice ortus, et Lindisfarnensi proviucia b nutritus est. Qui ab infantia littera-

rum rudimentis
cti

traditus,

inspirante Spiritus San-

gratia

cosetaneos
a dicto

suos
facto

litterarum scientia

tranSgrediens
Nihil puerile

magnis doctoribus venerabaiur.


vel

exercebat

sed

crescente simul

cum

aetate relig-ione, divinis

ob-

temperans mandatis, non solum super hiis, quae feliciter, verum de non prospere sibi adventantibu.-

sub ordine nocturnae Laudis

>

gnfatulabatur.
flore,

Cum autem jam

in juvenili

dicebant
xisti

Psalmum quinquag-esimum-nonum,

cu-

vernaret

jus initium est,

nos

sic

Deus repulisti nos, et destruenim S. Benedictus vigiliarum seut in


feriae

monii,
leste

arma

a suis, utpote tanti hoeres patricapere crebro hortatus, terreno cae-

prseferens

praemium
insciis c

quosdam

sacri

ordi-

riem

ordinat,

quartae

vig-ilias
?

hic

nis,

parentibus

conscendit

gradus.
V

Fuitne id Psalmus incidat. Benedictinis observatum ? tum temporis ab unis Hunccine morem, uti et Pascha Catholicum, sequi S. Cuthbertus non potuit, nisi simul S. Bene-

Verum quid tum

Paulo vero maturior, utroque parente orbatus , Cuthberto a sanctissimo Lindisfarnensi episcopo cujus erat discipulus, instructus, diaconatum
d,

suscepit.

dicti regulam amplecteretur ? Certe h

quarta

eumdem Psalmum ad Matutinum

eria reci-

Erequens

illi

in

monasterio nunc oratiom

insistendo,

nuuc de Domini
e erat cura.

mensa spiritualem

tant, quicumque Romanum Breviarium sequunVitae S. tur. Subdit his Mabillonius anonymi,

cibum sumenda
bere

Cuthberti scriptoris, verba num. 14 relata, quibus dictum suum confirmat non ncscius tamen, verba illa, quibus Benedictinx regid.v observatio
;

vero nihil de hasollicitus erat, quidquid ad manum crastino exigebat, poterat, prout cujusque uecessitas

Dum

^^
diuconUti
e dUti

^^

quotidie pauperibus

erog^ans

alimoniam,

in

se

adin monasterio Lindisfarnensi ante annum 700 pro certo genuinis habita struitur, ab Henschenio 14nonfuisse et quidem non immerito, ut num.
;

delinquentibus veniam, caducis arterna, terremoestis solatium pra^bens, caalestia. Celebrante autem quanis mercabatur solempni prtefato pra^sule, sanctoque

alg-entibus

indumentum,

dam

die

dixi.

Neque vero subterfugisse Mabillonium arsint, non bitror, verba illa, utut genuina fortasse regula,post obiobesse, quo minus S. Benedicti tum quidem S. Cuthberti, tamen ante annum 700 fuerit, quod in ccenobium Lindisfarnense invecta dixi. Miror prom, nihil a viro itidem num.14

Ywio diaconi vicem


o-ens,

perag-ente, ecce,

quidam

vi

gressus baculo refebrium oppressus , infirmos populi frequentiam oblaturus accessit. post

compatiens Diaconus Cujus calamitati beatus proximum altari gradum apprehensa manu
,

imbecilhtati, prasscaudenti, qui tantae obsistebat

sanedoctissimo, quo interpolationemab anonymo amoliretur, sive in Admonitione prsevia ad Vitam Amiotatis ad eam, sive tom. S. Culhberti, sive in Analectorum pag. 176, ubi de regu-

buit

fulcimentum.

Mox mirum
Viri

in

modum

ad

P rsecipua3

simplicitatis

tactum grritudo
f

quamvis vehemens,

viraccessit f, pristina? robur

Iveterum

DIE SEXTA OCTOBRIS,


A
ad singula membrorum officiase adeptuin la3tatur. Et prosternens se Vir sanctus, non meis, fratutis
ter, sel

405
BxCamutw.

tur: de variis gentis illius nominibus, uli et origine vocis Britannia, vide Camdenum pag. 17
et seqq.

pnesulis,

inquit,

sancti,

cujus

manum
su-

osculari desiderabas, meritis


perria 1'ietas in te operata est.
aUqvoi
,,,,-.,

intercedentibus,

b J2x jir/ecipuis Britannix insulis una, de


sic

qua

Camdenus pag.
Int-

851. In Northumbriie
est

littore,

/"-''-

Nec multo
ut

post,

dum idem
quadam
die

Vir

beatus,
sederet,

Lindi fluvio una objecta


nis
ii

Lindis-farne, Britan-

lalebrat

epulis sobrie sumptis,


contigit,

domi

,,,

Britannia

pauper quidam,
decocta
ossa,

diutina infirraitate

accedentc

Armorica

vexatus,
cutis
ret
:

ita ut,

nuda protegeret
cujus

carne rugosa, tantura ad januam accedeeo,


est.
:

ii

condolens

miseri ab

quid acci-

ut Bcdam audias, reumatc, id cst, aestu bis quotidie instar iusulae maris circnmluitur undis, bis, renudato littore contigua tcrr;e redditur. Unde ille Semi-iksulam apposite vo-

Memcante,
i

quae,

recedente

ii

pere vellet, bumiliter sciscitatus


mca

Cumque

cavit.

paupere in responsum acciperet Nullo delector, * uullo tecum fruar cibo ; potu tamen, quae mei
torret

Pars Occidua angustior etcuniculi isthmo adraodum tenui Orieutali connectitur, quae multo latior, qua Meridiem spectat, oppidulum
habet
sedes

fcstinus compesce nammam ciceram g afferens egeno dedit. Quo hausto, bumcros curvatos pauper erigit, et sospitari redditus gratias Deo egit. Sarictus autem Ywius timeus, ne sibi humani noceret aura favoris, painteriora,
:

cum

ecclesia, et in

eo castrum,

ubi olim
Scotus,

fuerat episcopalis,

quam

Aidanu.s

evocatus

ad fidem

Christianam

Nordandumbris

triam

omnino

suam fugiendo

relinquere dispo-

annunciandum, instituit, loci Bolitudine el cderuntque ibi undecim episcopi postea autera irruentibus Dauis, sedes Dunel-

ad portum querasuit, et signo crucis se muniens h. Appropinquante autem eo dam iter direxit
septimie stationi
ta?,

mum
c

translata

fuit.

Haec

monachorum
vocatur.

habitationem Holy

ob sauctotum Ilaxd Anglis

navium, qurcsieruut, ab eo nauquo tenderet V Cumque responsum, quo Dovocare dignaretur, se pergere, eis de:

B miuus eum
disset,

adjunxit

Si qui

vestrum ad prsesens trausut


iu

fretare desiderant,

precor,

nomine Domi-

cursus comitem et laboris recipiaut. Cui ni Nisi nostrum ventus impediret curdixerunt sum, jam diu Minorem applicuissemus Britanniam i, et si illuc tendere cupis, quousque ad
:

Ms. RubecV Vallis habet Invitis. d Lindisfarnensis episcopus consecratus est anno 685 Eboraci: obiit anno 687, abdicato paulo ante episcopatu, in insula Farne, Ad Beptimum, inquit Camdenus mooo citaim, a Lindisfarnensi
:

insula milliare Euroaustrum versus sita.

votum
mi'
qwtrit, ibique
inu/ itw

afflaverit aura,

tibi

necessaria ministrabi-

Quo

audito,

Vir sanctus benedicens


ait
:

num
ergo,

vultu

lseticiam prodens

DomiDescendamus

Ms. Rubesc Vallis sumendo. Lege Abscessit, ut habet Ms. Rubex Valhs. sig Sicera, ut passim scribitur, hodie potum pomis pyrisve expressum olim vero gnificat, e potionem omnem, quae, prseter vinum, inebriare esse colligi poterat. Potionis illiususum antiquum
e
f
:
:

fratres, et,

mus. Et

cum

qua? necessaria sunt, praeparesubito ventus desideratus fieret et

potest
i:>,

ex capitulari Caroli Magni de Villis cap. vocavbi siceratores memorantur, addita hac

gravissima, navigare inciperent, orta tempestate palmas ad caelum tendere et nautce desperantes Mi,\iliumaDeopostulare coeperunt. Excitatustan-

buli

UUus explicatione

:Id

est,

qui cervisiam, vel

dem

vir Dei

creavit, preces

motio

Ywius, qui sopore corpus fessum read Deum fudit, et tota maris comconfestim conquievit. Paralyticus quidam,

quodcumque pomatium, sive piratium, aptum fuerit, facere sciant. liquamen ad bibeudum BaluVide regum Francorum Capitularia apud
vel aliud

zium tom.

quidem h Superstite adhuc S. Cuthberto ut annum Acta videntur innuere atque adeo inter
;

i,

col. 337 et seq.

nisi aliena

manu cibum capere non valens, suis sacrisprecibussanitatemrecipere meruit. Interea


vigiliis

685
i

et 687.

Gallicv

regio

est

ad mare Bntannicum

(La

vero Dei Famulus

jejuniisque

assiduis

Bretagne) olim Armorica dicta.

et corpus affligens, humilitatis et operum virtutis se prabuit, totius honestatis omnibus exemplura Minori Britannia feet pridie Nonas Octobris in ad gaudia in aeternum mansura migravit k. Liciter

Apud Wiltoniam
sanctum
habetur.

diebus nostris

k Sub annum, ut fertur, 704. (Anglice Comitatus cognominis in Anglia primarium oppidum, a flumine y Wilt-Shire) olim sua Bndictum, ut scribit Camdenus in
1

quiescens

in

magna

corpu* ejus veneratione

ly sic

tannia pag. 176.

Vixit

Capgravius seculo xv

Joannes iin-

ANNOTATA.
a Britones iidem sunt, qui

xiv. muthensis, quem hic compilavit, sequentts sub finem seculi x vel n Eo delatum initium. Videnum. KSylloges.

nunc Angli dicun-

DE

406
m
i

ACTA SANCTOKUM
D

rom

C.S

DE

S.

ENIMIA VIRGINE
rOUTE REGIA ET ABBATISSA

IN DIOECESI

MIMATENSI

IN

OCCITANIA

COMMENTARIUS HISTORICO-CRITICUS
S
I

Sacra

illius
:

ad hunc diem Vitae ex Mabillonio


opiniones.

apud recentiores martyrologos memoria servantur locus, in quo ejusdem reliquiae


et lectionibus propriis
;

cultus certus
: ;

compendium

varise de illius parentibus

E
B
PORIE SEC.
VII,

VI,

VEL

VIII.

Banc Sun,1(1,11,
, ,

in

<

I-

suo Universali ad Caslellanus in Martyrologio Octobi-is inier Galluv Sanctos hunc diem vi geslis ceterisque kanc Virginem, cultu, quam
his verbis, ad eam spectantibus notiorem, paucis In Mimatensi sed Gallicis, prudenter recensuit Enunie) Gabalorum dicecesi S. Enimia (Gallice
:

ntioribut

Marlyrologiis

celcbralam,

bua apud rem, filiam Clotharii, non Clodovei, ut oppidum in Usuardum (auctum) legitur. Extat virginum, ex territorio Mimatensi cum coenobio Nescio, quodnam hic Usuejus nomine dictum. genuino ardi Martyrologium laudet nam nec in
;

apparet,

eara fuisse

Dagoberti regis

soro-

nominis ecelesia priovirgo, cujus reliqui* in sui


rali

illias, nec, in ullo

ex ejusdem auctariis, cum

ad fluvium Tarnem conservantnr.


;

In

gine addit,

eamdem a Sanson Gallice in Additwnibus vero ac CorreEremie sainte in pactwnibus ad hunc diem observat, eamdem Alvernia saingoRutenensi, acpenem universa teEremie, aut Ermie, pronuntiari Monte-Pessesulano Enimie, Mimate Enemie. Castellanum
;

marvocan

Mss.,

Sollerius noster in sua EnyUsuardini Martyrologii editione recensuit, posimodum examiaw/Enimia legitur. Cetera minabimus interea hic observasse suffecent. S.

tum

editis, quse

habet, diversam non qua nunc agimus, quamque esse a S. Enimia, de perperam Ferrarius ob dictas rationes duas

Emmiam, quam Molanus

Parisiensis, anno cutus est auctor Martyrologii iegitur in quo paucis pariier 17-27 vidqati, De Gabalitanos, sanetie Enimiaa virginis. Apud
:

11

v/

'fi

irtt

nomine consentiunt et alii, infra laudandi Enimia terquam quod apud aliquos Enymia pro
scribatvr
vocam
rariat
i

prx-

Sanctam Eny4 Andreas Saussayus eamdem -JJJ^ geminum illiuselo- miamappA. miam apellans, hoc ipso die giumdedit.Primuminipso Marhjrologio Galli- lanl>gmin0 Mimatcnsi, Sanctas cano ita se habet In territorio monasterii viririnum sui nomi:

Enymiae virginis,
filia,

gi niiho-

Z At Molanus in suo Martyrologio Usuardiregiumque no eamdem Latine Emmiam dixit,

qua3 Clotharii nis, ubi quiescit, fundatricis et sororque Dagoberti regis,


;

Magm

mundum
Christi

.1

iinaiii

Pat

isii*,

In Galipsius Merovingicum genus adscripsit, filia3 virginis, sanctaj Emmias inquiens, liis,

pas

ejus

coronas

c Clodovei

Phiiippus Ferqui in rarius in Catalogo generali Sanctorum, ea nommum Romano Martyrologio non sunt, ex ac forte ex gemino, qui ipsi adscnbiregis,
eximi;fi castitatis.

viveret, voluit. Quibus figens mori sibi, ut Christo casleste regnum transiyit, piis studiis intenta ad emerueral Aitequod terreni principatus contemptu ejusdem Mar yquod dixi, elogium in

gemmata

aspernata, spinosum pweposuit, carnemque

pomdiadema
cruci-

rum,

diversitate,

ex una duas fecit, hoceodem risiis, alteram in territorio Gabalitano Nam primo sic ait Parisiis sandie annuntiavit. filise. Tum, ctae Emmise virginis, Clodovei regis Mounde hxc acceperit, notavit his verbis Ex
tur, patre
: :

quarum unam Pa-

rologii Supplemento,

ad hunc diem, contextum


+;
,

hocmodoest.
5

licet in aliquibus codicilano in Additionibus Belgn. bus desit. De ea in Natalibus Sanctorum in Gallns S. Emmiam
;

Molanus (ut vidimus) Ejusdem quidem annuntiavit, non tamen Parisiis. editionem geminam Natalium Sanctorum Belgii anni pr<e manibus habeo, alteram Lovaniensem 1610 in neu1595, Duacenam alteram anni ad Fertra S. Emmiae mentionem reperi. Redeo
j

glonosa miffratic sa In agro Gabalitano dum aa quffi regi*, virginis cta, Enymia3, .mpetrata a Domiterrenas nuptias urgeretur, custodiam, ab angelo no lepra ob virginitatis est. adiit, nbi sanata monita Burleum fontem impeteretur virginalis ejus concum iterum

aBT1 .

adhuacem-Jte^^

^,

At

usque tertio simili tabe duphci morege, fratre Dagoberto, nuente fluvio imminentes, Tarni nasterio ad montes episco*dificato, a B. Iscro quo perfugerat, abbati.^sa solemni ritu consecrata po vir-inum angelorum, quipollens, virtutibus
stantia,

percussa,

an-

est-

ac

nih roin

H/t(c/

rarium. inquit 3 In ejusdem diei laterculo denuo


territorio

T
:

In

bus semper
norata

('.tihtllo* nii

Gavalitano,

sanctae

Enymiffi virgims;
e\

ntinfiaiii

hancque

acceptam observat monumentis Usuardi (auctum intellige) et ex


nobiiab ea exstructi,
et

Martyrologio
cce-

mini
vit

pretiosa

amica virginitas, frequenti hoDoconspectu in morte obsequio, regni gaudia comparacoelestis


est

Hac Saussayus, qux

ox ea nominati, in qui-

transtulit

sacrum Gynseceum quan^ Arturus a Monasterio quzque


in
,

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A
Coliiur tute

^7
c
s.

ti

hoc dir

&i'

ceceiibus

Mi-

matetuitt
Albiensi,

inserius examinabo. valeant 6 Ulul ista sint, hcec sancta Virgo officio annuo ritus duplicis inecclesia Mimatensi die \i 0ctobris colitur quod prx manibus habeo u ejusdem cathedralis ecclesuv Propria, auctoritate
, ,

laudatus Mabillonius sic indicat s At Chlodoveus nullam feminam promasculos tres dumtaxat
,

creavit.
jug-ii

Mox
dicitur

copulam

fug-ieus
,

py^osequitur e lepra
et
<

Vita

'

Enimia con*

divinitus percussa

fuisse

in

partes

Gabalitanas

reverendissimi Caroli de Rousseau, Mimatensis episcopi anno 1619 Lugduni typis ewcusa.Sunonmarmitur ilhtd ex Communi Virginum tyrum, cum Oratione Exaudi nos, Deus, Lectionibus secundi Nocturni propriis tertii vero ex Homilia in Euangelium Simile est regnum clorum thesauro abscondito in agro etc, e.r Communi nec virginum nec martyrum. Simili Ofjlcio eam in dioecesi quoque Albiensi coli, colligo ex Mabillonio tom. i Annalium Benedictinoi um adannum Christi <<, num. 44, ubi dicitu nuo cultu in pago Gabalitano, seu Mimatenei et Albiensi honorata pridie Nonas Octobris. 7 PecuUarem haud dubie venerationem habet atqW nrioratu im nmninis, in oppidulo dicecesis Mimatensis ad fontem Bur,

monitu divino secessisse, et ad fontem Burlam prope alveum Tarni fluvii lejiram deposuisse ubi puellare ccenobium exstruxerit, et basilicam ab Hilero in honore sancta? Dei Genitricis seu Uero Gabalitana; ecclesia? prassule con, ,

secratam.
10

Quo
,

audito
,

proffenitor ejus
sius

h
//

cunales

miserit rex Chlodoveus primfrlr '".'?'"'ac Dag-obertus g-ermanus ipqui ac praefectonos leg-atos
, ,

monastcrium
rarent.
fuisse
,

Virg-iuis de propriis peditibua cu-

Deuique, Enimiam

dem
liola
M

ubiejuscorput
quitucit.

iam ac prope

e lcsdem corpus servatur in di ^ o j qux olim fwndatum abilla\ priorali sia num monasta >><<<> fuisse creditur3 sed sub me^
,

T>> r,<rn> /t ><r>ii>

S.nnte Euiinn

DanomiGermaiue nis errore deceptus, m Franoiam pro Mabillonius sua corpore detulerit. Hactenus aliam de eadem sancta Virgine deinde longe
.

8U8 Dag-obrrtus
II,

post mortem ibisepultam,una cum coguomine ae fieodem die defuncta, cujus corpus
Enimiffl

g-ermanus

(scilicet
)

gobertus

Si-iberti Austria? regis filius

B dium seculum x jam fere destmictum Dalmatio

Calmeliacensis monasterii Benedictini Ordinis abbati, traditum />>>>, ad eoque restauratum at-

quo que i>i wrorum prioratum conversum oratus titulo ex eo tempore eidem Calmeliacensi abbatix subjectum hactenus permanet, ut Ferrasuo loco videbimus. Intereahm^ rium supra num. %prioratum illum ccenobium virglnum, qide forte anlc medium secuium de*
;

\m. Disuspicionem subdens , inferisplicuit ergo Mabillonio, quod Enimia dicaturfl- E masculos, nullia Chtodovei II, qui dumtaxat tres ats feminamprocreasselegitur. lam Dago>asculos nC c inter / bertum,qui ejusdem Euimiie germanua esse poXII Autuerit. Nequeis potuil fuisse Sigiberti II non h\ regis., fihus Dagobertus strasuc germanus frater, sed pati-udis Enimis fuisset, st
,
,

hxc expatre Chlodoveo


Mabillonia Vita

11

nata esset.

suo tempore vocitantem. Jacuisse ve dictoseculo x in ejus ecclesia corpus S. Enijam nsis niiaj, extradxtbium est ex Stcphani,

mum fidt

mda t per ouam episcopi, charta in abbatue donatus fuii islocus Calmeliacensi proinde antiquus xque atque hodiernus hujus sanctx Virginis cultus in controversiam nequeat d\Ic vocari. Utinam deejusdemgestis tantumdem
t

partim dissimilem prse 11 A S. Enim habuit, quit quas supra dixi oculis Mimatensi con* Lectiones proprias proecclesia U, cinnavit-.in hisce enim illa, non Ch II filia fuisse dicitur, Dagobertus scd Ctotarii ejusdem Sanctx soho .Vat.-r vocaiur, non germaJuvent etiam has Lectiones, dum alia non
,

^JJwi"
lll0pr u

qus.

habemus,
Enymia,
Francia3

hic recitasse.

Lectio

iv.

Beata

virgo

illustris liliata stirpe

posset
i

ua
,/

illiui di-

Arlurus a Monasterio in Gynxceo sacro ad

regum

iMobil-

lonio, plaeuit
'

""

hunc diem, S. Enimise, PaVitam eX stare scribit in Bibliotheca regia nec ulla alia ad manus noslras r isiis. Nec hxc facit pervenit; at ut eam minus desfderemus ,
,

quam Emmiam

appellat,

sed

illustrior

virginitatis

quippe filia , et virtutum diviuarum aanctissima Chnsti dute


, ,

Chnstianissimorum Clotarii Juuions


lllibatas

aponsa,
a

dum ad

terrestres spousi

nuptia, urgetur

pa-

rentibus,

raro diviui

amoris exemplo
.

petil

, Mabillonius, qui eamdem dum in Praetermissis ad Acta Sanctorum Sseculi C ZBenedictini pag, ux sic pronuntiaoit Enimia legivirgo iu pago Mimateusi cujus Vitas Ires
:

verisimillime viderat

exorat a suo caelesti

ut forma- et aaniSpouso virgimtatem Christo integram ser- y tatisdispendio regisa Virgims deforvare possit. Lepra corpus

matur,
Snonsi,

et

dum

horrore

vultus

mm

^ponsi

mus, mendis
vi

et

erroribus

relertas

colitur

die

mortalis extinguit

Enymia,

Octobris. Aliter de

sisse videtur Cointius,


xi,

eadem dum ad annum


,

similive Vita sen628,

num.

amorem decore virginitate jam iu tuto


a(l labitur

Otfisti, immortaha mentis accendit. bed,


,

posita

precanto

clo

postquam datum supraS. Enimia3t'^ Saussayo Mvnatensi epielogium retulerat, de S. Itero sic statuit De tcmscopo, qui in illo memoratur,
:

tem

abluat,

pore

quo sedit, nulla debet esse controversia ab eo Soror enim Dagoberti regis {S. Enimia)
: ,

pater liham etlepram eluat. LtUS rex cauo deaignatua u, regiomittitapparatu, fons

Burheum

apud Gabalos fonangelus, mouet, oorpuaculum lymphis adeat


ut
,

venitur

ejus

lympnia 5
in

Virgo corpus abluit

et
,

abbatissa solemni ritu copsecrata


,,
\>

eat.

J^nVBurlo
^w^Tkotio
Ja

nomine Jesu a lepra sanatur


Lectiamlm

Mabitlonius solius primiB

tribus

prioviexhibo-

mr Compmrjitoil
\

iii

quud quas legerat, YiLe <;>> pendium (fortasse conreliquas mendosiores pluribusque erronhus exhibuit suasque spersas esse judicaret) ibidem
,

observationes eidem inseruit, verba Yitx aU< qux ego hicviryuhs incluractere distinguens legundam. Sic ergo habet In prima Vita haec illa Germauiae , qu tur Euimia iu provincia proErancia nuncupatur, oriunda exstitit.scilic Chlodn genita de patre rege , nomine Dagoberti, cujus atavus , eodem nomine r/filio inter Francorum reges pnmus u Chlodoveus Tum quid in his disphceat
-

seeundo corpus \ irg.nis lepne superaverat, ecce fontem ; mvocaZinatnr aspergiue ; redit ad ejus ,u aqu.s exaudit Clnis.n,, et vota detergitque. Jamque saua \.rK".

v
.egiu

Ad parentes reditura Parisios, -^tes daoa Tanu nuu^,

Tiu

lenrara raergit, divino Nuraini a

rcpeusis
...uc.t.

revertebatur

-i

eum

-,

ertio lepra vultu.n


tibi
,

Frusra
,

mqn.t
plcna
re-

E^vraia)
divini

ca^lestis

Sponse

oblue.u.uu,
Sic

Placidos
estus

voeantis

su.snr,os.

tertio

ad

Burteura

fontem

versa

suscepit fidem.

DE
ii
,

S.

ENIMIA

V.

FORTE REGlA ET
16
est

A.BB.
Bxponitur
MabiUt

roM
S

versn

ginis

aspergine lympnarum curatur a lepra. YirFrancorura reges, Clotbarius pater , et frater moniti , divinse voluntatie Dagobertus
, ,

Longe ab his omnibus diversa suspicatus Mabillonius, verbis num. o recitatis subdens Forte an S. bnimia filia fucrit S. Uertae
1
:

Wudein

pa.

/.

tola

eraitur rcmittunt ad Enymiam magnas * in orhem late regio, et Deo per Yirginem iota manoipatur monasterium virginum. Duo terapla Enysancto Petro alterum alterum Deiparac

opcs

qme

rili-i

dioitur

L rs;in;e,
,

sororis S. Bathildis, qua^


,

'"'''""IXf tpteio

"

miam abbatissam
tus Mimatensis
ritu solerani.
qwehicquoque
,

virgines discipulas eyocaprsesul beatus Ilerus consecrat


,

et

13 Lkctio

vi.

Amans

Christi virgo
in

tcilantur.

binde

studio
,

solitudinis
et in

Enymia suproximam se reoipil


,

Chlodoveo Dagoberti filin uupsit? Bcrtam hic designat sanctam hujus nominis viduam et abbatissa?n Blangiacensem in Artesia, cujus Vitam ab anonymo scriptam idem Mabillonius sseculi iu Benedictini parte i apag. 451 p)\T/n/ttew/am censuit, eo quod dubias res non paucas, (inquit ille ) ineptas quasdam, fabulosas oonnuUas admisceat iltius auctor Sollerius vero
Bathildis

Per

S.

speluncam

rerum coelestium speculatione


Ibi jejuniis
I

noster
tiones,

ad diem

iv Julii

quamquam haud multo


,

unimum

colligit.

lletu

precibus
,

favorabilius de

amabilem Sponsum,

ominum Jesum
:

sibi

et

illa sentiret nihilominus ob razbidem allegatas, vulgavit. Porro in hujus


i

propaterno Franei conciliat regno ibi durum insons s..ntibus saxum habetj ibi Virgo oubili pceuitentia desoribit exemplum ibi Spon-

rarum

Bnymia decantatam a rege propheta Dei Sponsam


effingit
:

ad cor; ibi augesus ccelestis Sponsaa loquitur beata ibi iVuitur alloquio frcquenti lorum
;

U?'sana fuisse nepiis S. Baex illustri viro suo Rigoberto genuisse S. Bertam,hcecque Sigefrio'o nuptui tradita quinque filiasprotulisse, quarum una Emma
dicitur
thildis reginne, et

ViLv cap.

vocabatur.

Astitit

regina

a
,

dextris

Christi

in

deaurato charitatis vestitu de licircundata varietate. Et fere una e primis regum familia posteris Christianissimorum B liata domus regiae virginibus magno ccetu secutu,

urtutum

omnium

ut Euymise studium acccndit virginitatis Davidicum carmen tribui debeat Addumerito oentUT Eegi regi virgines post eam. et proxi;

Deinde cap. 2 eadem Emma narratur Wa- t/ux Anglo-Saxonum regi, in matrimonium data fuisse, sed indignis ab eo modis habita dum rel. ad matrem revehitur, in mari mortua esse. Tota E itaque Mabillonii suspicio unica tam sublestae Vitee vocula Emraa unde Enimia fieri potuerit innititur refragantibus ceteris omnibus quee tam in hujus sanctee Virginis quam in lau17

mininu
oppa.

raclino,

/iiiiiiiiiu

datse S. Bertie, Vitis referuntur. Quapropter ista

ln hitcc

illa,

non Clodovei
Il,sed Cloluriill
filia

dicitur,

quod
I

plaeuit

Wn-

ma3 ejus afferentur tibi. Abest igitur a Mimatensis Officii Lectione pr&cipuus, qui Mabillonio in Vita displicuit, hujusor, quo S. Enimia Chlodovei II filia germanus frater Dagobertus dicebantur. Cloque tarium etiam legit Saussayus in Martyrologio suo Gallicano ve?*bis supra datis, et huic consensit

eruditi viri suspicio nutlo modo mihi verisimilis apparet. Fortasse tamen eadem non disjilicuerit
Castellano,
sali

cum

hic in Martyrologio suo UniverS.

ad annuntiationem
viii

Enimise hodiernze secu-

Cointius in Annalibus Franvorum ad annum num. x et sequenti ubi Dagobertum, hiijus nominis I atque Enimiam ex eodem patre Clota628,
y
,

inmargineadscripserit, circacujus secidi annum xxv 5. Bertam obiisse, statuit Sollerius noster loco mox citato. Ad aliorum igitur opiniones redeamus.

lum

ex Bertetrude secunda ejusdem Clotarii uxore, illum ex prima, Haldetrude nomine, natos asserit quod Mimaiensis Lectio non nominis I) >f, cum in hac Dagobertus (hujus non germanus, sed solum frater S. EuimiaB aprio II, sed hanc
,

II.

Supra
:

relatae

opiniones exsit

penduntur

quis

S.

Ilerus
:

in Sanctse gestis

memoratus quae

pelletur.

nimia

Ex horum ergo opinione floruerit S. Ecujus anno ante medium seculum vn Ejusdem sententuv forxxviii Clotarius II obiit. tasse fuit auctor Martyrologii Parisicmsis superius laudati, quijicetderegiis hujus sanctse Vir,

de eadem sancta Virgine pro certis


haberi queant.

non meminerit, emortuale tamen ejusdem tempus ?ost(annum) dcxxviii in margine


ginis natalibus
adscripsit.
ab
niiis

Ex tam
lonium

Clo-

dovei
i

I filia

15 Sunt etiam, qui velint, S. Enimifim Clodovei I filiam fuisse, teste Adriano Valesio Rerum

vario scriptorum relato sensu facile colliget tector, nullum exstare antiquum monumentum ex quo erui possit, quo S. Enimia quamquam ilii omnes (siMabilpatrenatasit
, ;

Fortc Sanrt*
pater fuit Clo
tariut
II,

tdita ctt

Francicarum
:

lib. 20,

adannumGbk, ubitriplicem
,

iir ii,

sce judicium

de ejusdem Sanctse genitore opinionem sic memoDagoberti rat Quidam B. Emmiam Cblodoveo quse virginatem Deo filio, natam dicunt regis
,

devoverit
struxerit
,

et Gabalis

puellare

monasterium ex-

natu decesserit ac seatque in pago Gabalitano Albiensique pnlta sit quam pridie Nonas Octob. quotannis colatur; cjus alii Cblodovei Magni alii Cblotarii Junioris, liberis adnumerant. Posteriorum opinioproavi
ibique

grandis

suspicantem exceperis) eam ex regio Merovingorum stirpe progenitam velint. Qui Clodoveum I ei patrem assigna?it, nutla p?-orsus ratione futciuntur qui Ctodoveum II, ac si?nut Dagobertum germanu?n fratrem tribuunt sequuntur ejusdem Sanctde Vitam, quam raendis et erroribus refertam voca,t Mabillonius nec idlum
aliter
, , ;

nem ibidem jam


,

rejecerat lib. 7 , ubi de Clovel dovei I liberis agens, Tbeudechildis , inquit Chlodcvei filia non magis mihi Theucbildis prividetur fuisse, quam Emmia , aut Emma , Octobres Martyrologio Usuardi (audie Nonas et sancta Emmia , virgo cto ab aliis) inserta,
,

poterunt Clodovei II fiiiu?n Dagobertum assig?iagermanus. Quam re, qui S. Enimise fuerit frater rem, si ? egii e Merovingis nat ates Enimise omob est sententia ni?io adjudicandi sint, pr&ferenda Mimatensis Officii Lectione ejuseorum, qui cu??i dem patrem dicunt Clotarium II, fratrem vero
y

Dagobertum

huncenim, ejus nominis primum,

EXIUli SANCTITATIS, FILIA CllLODOVEI


gis dicta.

R E-

Clotarii II filium fuisse, extra o?nnem controverpotest, qui Enimiam sia??i est ; nec falsi co?ivinci % ex eodem Clotario nata?n esse, c? ediderit. antiquum ejusdem Lectionis 19 Qua?n tamen

Mimatensis

DIE SEXTA OCTOBRIS.


iiuodiaincn

m
,

Mimatensis primo scriptori monumentum prsetuxerit, quis dicot.

nttrimus,
,l,tuni (infiV/no

tuteralur
nonio.

mise

mcmoriam non

Equidem uetustiorem S, Eaireperi, quam medio seculo x

in charta donationis Stephani, Mimatensis epiex Mabillonio inferius recudenda ; ex scopi

quatamen
antiquitus

nihit atiud novimus,

quameotempo-

re fuisse in Mimatensi dioecesi looum


Burlatis

quemdam

Fundatum Ln nonoMarfee, in eoque tunc tem beat Dei Genitricia quem requicoisse corpus beatie virginia Enimi,
dictum
,

cupitunc temporis per incuriam et ssecularem ut , iuopia adeo clireptum

sed unicum ejusdem fe22 Non geminum diem, ad Calendas Decembris scil\ sxpe dictis Mimatensis ecctesiie Officiis pro\ Martyrologiis Castettam reperw nullum vero reperio nuuum vn, in u> *w >j \tmh\ acParisiensi;forteq WV il ir iste wpm ueni dv auctoribus Iler ycl H V> .vv ..^.. ~-J-l UU.lst.UI 11/M.O XV^ versus a S. Hilario vel Ililaro ejusdem sedis idem Casteltanus primo ad diem "c denuo cum Romano Ma xxv SepU ad xxv Octobris recenset. Poste, rologio rium habet Martyrotogium Pa
; ;

cutd,.

'.

mj>orlu

______

'<

iinitsl>

<

ditatem male

<

gente, religionif Btatua inibi penitu >po, videretur, curante laudato Mimatem restituendum, S. Theofredi abbas, Dalmatius, anac Prioratus tttulo Calmeliacensimonasterio

atua

'<>.prsetermisso ubique Uero. Rcctene, an set us, poterit ad prsecitatas Calendas Detius discuti

nectcndum admisit. Verum hincnihilde gesi Enimi_sftrpe, setate, qua floruit


,

cembres non possum tamen ea de re hic pe\ Enimia, silere, ratione temporis, quo S. credendasit.Nam ona, floruisse ut Votunt Euimi^ notus, si Tterus vel Eilerus, em Actis 8.
;
!

nonsit a

S.

Hitario vel Hila


dien
Octo*

genere ceterisque huc abillavirginitatem,


t

spe< tantibus,pra
ei

__jr

Jt-.*_L.__

mM<f/i.>
tei

i>1////l.11

uttam
,

mano aliisque Marlyrologiis ad

ejusdem sacri corporis

eorfem

foco

Mf-Mtt, antiquam venerationem,


pfas,

iUS.

celebrato, atque in ecclesiaMimatensieod Virgoadsecudie culto, referenda erit easancta >"<> in hulum vi, autprofabulis habenda, quse de

B
\ilul

20
S.

MAifo

etfafM

<W mmws,
Isero

sciJur

rfc

JUS Vita lcqnntur.


'3

K
_

tiiam
nt

llero,

Ililero,

lslero atyue

huc conferre
Acta

appellato,

nonnumqui duplicem a&Enimia

Uilarium

seculo vi

Qabalorum
anno

juodhit

llcri,

eccUsiam instduisse, ipsam sanctam Virginem abbatissam suum etiam mter in Vitis narratur. Eerushic ntustiuMimatensis ecclesise Propria Offlcium plicishabetaddiemiDecembris,incu)i<s L* Hone llem) vpauca hsec de illa legere est Hujus (S.
condiii

monasterii

Labbeum
ptus
i

conciUo.Arvemensi, fuisse, constat ex celebrato, cui inter ceteros im, cot. 1805 tom. 4 Coy
HilariuB in
Christi

,,]

nomine

ep>

ecclesia Qabalitanas.

Ad eumdem etiam
<

ptacreditursalutatiometrii ed lib 3,nw. 1] hujus Operum

VenantitFortw
hic,
ut

precibns,
sep,
restit.ni.

virgine comitante

Eny.nia

arido
,

per

Deus Margavfflao fonti uberes aquas de S. Bnimia, nec plura ILrc ibi

stophorum Browerum. Colitur ecclesia Mimatens


OfHcio ex

dum

Communi
>

Confessoris Ponitfi

undefortassisacceptaessevideantur,moxdic.
Tlerus ipse

notus

est,

ex solo cultu suo, Vitisque S. Samneque alia de causa a Dionysio

Luimiae

tres Iterus (ut pariterdictum est) oprias habeatdie cturni LecHones r

marthanoin Catalogo Mimatensiumpr&mluin, vel FrodoAgricolam inter atque S. Fredaldum


aldum
relatus est,

quamquodS. Emmiam

fn

haberet. Juvertt temporisfloruisse, pro comperto tom. I Gatlue Chnstianm col. Dionysii verba cx
87 et sequenti recensuisse. 21 Sic ait
ille

Hilarii ccl Attamen Ms. Rubece al scopi, Vitam habemus ex Serenissim* Eeginm Suectee codv latam cum Ms. Rub quod 560, exquoetiamexordium, Quihanclegertt t ipsam epimus.
I

&

secundiNoDecembns. Gabal, Hdari,


1

Vattisdeerat,

se putabit, Itcri, quali:

mutato

nomii paulo bre\


i

'S

Vilit

Locum habet
,

piUB hlC

prffi-

tribus hujus Offlciilectionil

S. Enitnit

sul in

noti

quos peoukari Sanctorum Mimatensis ecclesia; duoque tu veneratur


Proprio
in

cul-

Qies

i, ejus memori* aasignantur Calendis D pridie Nonas Octobris et alter Depositionis quorum unus est
,

Galendario

DaonbM,
Iranslat.oClotharii

Decembris, neculla Nocturni ad diem 1 qumauthxex ulla dubitarepoterit amplifcata tanta fuerint, aut ex hisce iUa intereasconformitas. S.Htlarti UNonlegitur quidem m ista
t :

est

F
M.
i

i(fui
',
I

ita

nis.

Notus est hic ex Actis


aiunt)
in
filioe,

S.

Enyinim ^v-n^,
et

tanomenL^.
quodinOfflcioS.ll
ratur

JUfl

*.*"
arido

sororis (ut

Dagoberti regis,

II

quffl

pago
vege
,

Gabalitano,
condidit

fratre

Dag-oberto

adjuvante duplex monaB. h>ero

^Z\siohabet:Bms(ReH)v^^ m pere

sterium,

et conseorata

est

episcopo. Itaque

cmpit m tota xxvin, quo Dag-obertus regnare subin Aquitania, ant annis Gallia, proindeque unde non antecessit Agncolam sequentibus; ostendimus; nemquem auno ncxxv prsesume, qui in sua (xalpe contra Sammarthanos fratres, Dionysio htcprseUaChristianaalitersenserant. tempus ex eadem iverat Cointius, qui Tteri sedis positum proS. Enimice Vitaextracontroversiam supra num. -. Verba iltius dedimus
,

sedebat

abbatissa a hic prasul anno

Juveril

utriusque verba retulw

comitante Enymia,
fonti

nc-

Marcavilteo VmvToS.Hilarii Vita veio o.

nberes
sic
:

aqus

urt,
est

bLW<&***
ex Ms.
pei
<

maraine

9 r pe renente ,.' ., manans nnda f


"'
'"'

fons aruit

septem
in loco,

profluo

Bablat0

Quo

D0 DttOtiS

Tr %X"
I

-1VC..H, et

pm-ce

nnda

DwtoO

CM.r,.u..

a.t
"

rcuiit.-t.iue--{i w utmaes, uwj7i/ viv.t. Idm, ,_*;,.. ,111.80

nuntiavit.

tfm K.
(ye^is
serf

7,

nwm.
:

vi,

ubideeodem exb. bnimia


f

menaonem

/ociun
S.

testonwr

te MfM,

/,

'''' S

incohs pro baucto vimus, ipsum ab istius regionia


honoraii.

GalWcis Quod ad

Ilerum

attinet,

solum no-

T afcrrK* o

%ua-.

Jtaft

potiuscredendasit.

i&

fl

no
iORB

DE
Htinc

S.

ENIMIA

FORTE REGIA ET ABB.


dei
Vitis notum, mutato nomine, reproduei Hilarium reputaverint. Eoautem facilius Ililrquod hic PUS ab Ililnrio rel Hilaro nasoi potuit Gallice saint Ililaire dicatur, unde Ililair ac Latine Hiler Hilerus ac Iler formari potuit, hicque ex S. Enimiffl gestis, quee ipsam vel Clodovei diversus viII, vel Clotarii II fdiam faciunt deri a S. Hilario, qui concilio Arvcrnensi anni 535 subscripsit. Poterunt hsec (ut dixi) penitius discuti ad diem xxv Octobris mihi interim non parum probabile apparet, S. Ilerum, de quo in Actis S. EnimisB, seniorem istum S. Hilarium ac propterea, si admittenda sint, quse de esse
,
,

m *m jtaw

etiam alterum tex-

5.

sc.InVitaS.HHnrnh^legereest^
Theodebertum
sibi

Ex

asterio S. Ihltit ii in /"<


Kifn fld

)w

ad Cum beatissimus (S. Hilarus) rcg-em pro remediis commissse Francorum


provinciffl

Theodobertuvt
reqetn

festinaret,

et

in

locum,

cui

Ammi
legi-

uccesw

in

margine ex Ms. Reginx Suecise


,

intempetur * Arisencus) nomen est, advenisset, dum propc ejus tentotribunus sta uocte Leo puero cubitaret, globum immensffi

rium cum
lucis

thoro ejus consurgere, aera dissecare stupenti admimtione conspead caslos porrig-i patre (S. Hilaro) x;t- viros etiam quodara cum Post aliquantulam moram B. loquentes audivit, prouti visa reticeat Hilarus Lcoucm mouet reditus cesperitatem futuri itineris, sccundique reg-em pervenit, leritatem dennntiat. Interea ad susceptus est, summa oum veneratione patriam voti compos regredia
, , ,

istius sanctse Virginis


ciis gest is
vi,
l
,

cum Ilero in utriusque

Offi-

referendam esse ad

*<>,<<!><,,>

nec eamdemposse Clodovei II, aut Clotarii II filiam, Dagobertique sororem reputari.

prastantur,

ad

tnr.

Modo textum ex Mimatensi


Ad
busdam
Theodebertum
nep-otiis

Ofpcio

Ex tam incertis Vitse S. Enimiae Actis, mirum, si etiam de ejusdem Virginis vitse quid
29

Non
ii in

lalit et-

mihieon-

audiamus.

Francorum regem pro


sibi

commissae
Arcsenti

provinci

fe-

cogar conditione, structoque ab illa monasterio Mimatensi dicitur illa dubitare. In Officio suo mrginum construxisse, additis ei-

stut de mona-

slcrio,

r ase-

stinante

(S. Ilero)
et

intempesta
lucis thoro

nocte
ejus

rftur.

Lpo tribunus g'lobum immen^aj


ad
cselos
:

ascendere, stupenti ad-

monasterium dem duabus ecclcsiis, quarum una Deiparse Viruno solum gini, altera S. Petrofueml dicata. De unaque ecclesia mentionem facit Mamonasterio
billonius

itione

cum
vit.

quosdara quoque viros conspexit eodem patre sanctissimo colloquentcs audiQuod beatus pontifex prophetico spiritu

ex

Vita,

quam

illud fuisse dicunt,


,

legerat; alii, qui duplex de altero virorwn,, puella-

altcro interpretantur,omnesque illudinagro


scilicet

pran
ciat.

<

tribunum
futnri

admonet

ut

visa reti-

Mimatensi adfwoium
sentiunt, ubi

ceat, sibique

Brevi

prosperitatem itineris denupervcnit ad regem , summa venera-

Tamem situm fuisse,conhodieque superest virorum


etjam

tione

,,/,

nlur

H.

Hilarii

<jC$tu

tffictaS.

Uero,

nominis primus Austrasix est anno 535 rex, quo consentienle, celebratum HilaArvernense 1 concilium cui eumdem S. Quam ob obserowoi. ium subscripsisse, sa accesrem iste S. Hilari ad Theodebertum regem et liistorisecongruit. sus el chronologue potest de Ihleri 27 Haucl ita facile id dici Theodebertum, qui non alius fuisse accessuad anno 612 morpotuit, quam Theodeberlus II Sammarthanus Hiletuus. Gointius ac Dionysius proxime prxro in serie episcoporum Mimatensi hunc synodo Renu ponunt Agricolam, quia Flodoardus (anno 625 habitse) interfuisse, tradit Remensis cap. 5. Ex horum xgxlib 2 Historuv
nalus,
is

patriam resuscipitur, et voti compos in Theodebertus, in Vita S. Hilannoi tur.


ipse est hujus

prioratus, S. Enimi;e nomine insignitus, subjectus, a medio seculo x Calmeliacensi abbatise laudato Vitse Ms. apode quo plura inferius. In

grapho S. Hilari, dicitur etiam


dei

ardore

fervens

moD

im

hic Sancf.us fiprope rluraen

construmiro opere ac sumptuoso labore mnltitudinera colxisse, in quo copiosam Fratrum


T;>.rne

locavit.

Kis
S
II eri

rursum consonat Mimalense Ofjicium


Ile:

rus)
re

Fervens ardore fidei (S. hisverbis prope flumen Tarni miro operaonasterio

Sancta COndflo.

construcndo plurfmum invigilavit. maluens, horum antistitum S. Enimia: convixisse ibi sermo est de monasterio

Utrunms

/ntassisdeeorem ouoinActis S. Enimi ; maeoime

si

hoc duplex

nondum
regnante Theodoberto

fuerit episcopus Hilerus,

II, ac propterea

prxdictus

mrorum scilicet ac virginum; quorum fuerit collatam in eo condendo istud alterutriprcesuli ob Virgini operam, atque in eodem eidem sanctse curam specialiter potuit adscnbi.
administrando
Enimia suum, suumFavet certe locus, in quo S. condidisse dicuntur; nec aue S Hilarus et Ilerus Hdnn Uimatensis dicecesis abbatiasullum
inter
Tlerive

Sileriadhuncaccessuscumsanapugnatehronopneponas Hilerum, nulloqio Ut vero AgricoUc hujus ad Theodobertum regem nisi


lafavet ratio,

Mimatensi assertus accessus de conciln aaimus. Cum igitur ex subseriptionibus

Officio

Arvernensis, regnante Theodoberto


celebrati.constet,

Hilamum

1 Austrasue Gabahtanse ec-

*ann0 MSpr*fuisse;Hilerusa Enimia dubix fidex Offtcns lis hujus sanctceque viden debet fi notus sit vcrisimillimum regem accessum, qux lari ad Theodobertum Mimatensi S. Hipori congruit, ex hujus Vita in semper verin quo ille iisdem pene
...,.
, ,

uesHgium in Gallia Chnstiana reperio; sedsolum inter Dvonisii Sammarthani Prioratumvivorum, q iu nunc destructas abbatias fuisse creditur quod olim S.EnimiaB monasterium argumento confiripsum etiam nequeo satis certo

sterii

mare

monasteni, Enimiffi, ejusque 31 Velusliorem S. eorpus quiescit, menUonem loeive, in quo iUius seeulo x . chaHa Stenon inveni quam medio znfeepiscopi. ex
phani, Mimllensis

/f,

rfiarta

Siephani,

W"
r

mateiuii

MabMomo

leri Officium,

bis

narratur, translatum potius

esse,

quam ex

hoc
xn

proindubitai potesi, <<<


,;,
i

in illam. gestis 2H Idem prorsus de reliquis Hileri

quoquedumtaxat riusrecudenda. Verum exhac dtcecetunc temporis in quodam ,, fuisse diclo,


sis

eodem

stitent Ul
uanii

Mimalensi Officio relatis, consendum quamiste,in S. Hiest cum hsee, non minus, Ex hisce omnibus lari Vitapari modo legantur. suspicio. S. Hilarum vel Himea mihi firmatur Paa Castellano auctoreque Martyrologn
illo

ZZ

Stephanisunt) requiese.t eorpus MariiE ubi (verba

Burh.t.s Mimatensis loco, jam sntiqttltua Gemtncs fnndatam in hOBOreffl bMt Dei

beatevirg-inisEnimitejten^u^ocumtoncpermeueupiditatem maledireptnm/^ri.m etsloularem Hrtttum, e^mjuo.inopiaexig-ente.ren s , gionSus..penitnsannulatus*videba eprscopo donatumesse^ Iterea alaudato Stephano

larium,

prsetermisso risiensis recenseri penitus velut ese solis S. Enimiae sublestse quod hunc,
;

JKfi

=p

,-.

annol-

[atua

fi-

,,

DIE SEXTA. OCTOBRIS.


Dalmalio, Calmeliacensi abbati, ut hic illum restauraret,
ct

411
ItlCTOftR

Fratres ibi regulariter viventes secun-

r..s

dura normam patris Benedicti semper delegaret idque tunc factum esse ; ex quo tempore prioratus
iita nequeunt

III.

Charta, per

quam Stephanus,
S.

virorum nomine abbatice Calmeliacensi ha-

certode/imn

ctenus paret. 32 Hinc discimus quidem, jam certe- medio secido x Enimiara pro saneta virgine habitam cultamque fuissc, exstitisseque ibidem jam lum anliquitus sacrum locum seu monasterium, snnctissimx DeiGeniu i< dicatum, in quo ejusdem sanctx virginis Enimke corpusquiescebat verum inde statui nequit, quai fuerit ista sancta virgo Eniinia, quo genere nata, an ejusdem loci fundatrix et abbatissa, an ejusdem loci olim Religiosa incola, an ob notam sanctitatem aliunde illuc advecta. Non magis inde novimus, fueritne monasterium illud exprimxva sua fundatione, aut priusquam inprioratum Calmeliacensis abbatise conversum fuit, riroy^um, an mulierum neu/ ;
.

Mimatensis episcopus, locum


Enimise

restaurandum ac possiCalmeliacensi" abbatiae

dendum
tradidit.

Cum plura mus,

de hac sancta Virgine non sciahic sxpe laudatam Stephani seculo x episcopi Mimatensis donationischartam, quod est potissimum monumentum, ex quo devetusto ejusdem Sanctie cultu constct. Exhibet ilsubjicio

[.OCHIII.

quietcil COI
S.

/"'

BnimiJTj

Mimatentit
epi$coput

trum enim

illa

charta dicitur, quamvis verisix,

lam Mabiltonius ex chartario S. Theofredi, lib. 6 De Re diplomatica inter instrumenta num. cxxxvii, unde huc transcribo. In nomine Dei
omnipotentis, qui trinus cstin personis,
in et

milius videri possit, virorum fuisse seculo quando monachis Catmeliacensibus, non sa<
ij

unus

essentia.

I\'otum

sit

omnibus

fidelibus Chri-

virginibus, instaurandum incolendumque tradi-

stianis, tara prtesentibus,


g-ni

quam

futuris,

quodauno E

tum fuit. Observayxdum etiam est, nullum in eadem charta verbum fieri de ecclesia S. Petro
dicata,

Ludovici regis ego Stephanus, ecclesiae

quam

velut alteram monasterii, sive uni-

aS. Enimia conditi, ejusdem Miex quo matense Officium proprium memorat
;

Mimatensis episcopus, cum pro posse providerem clerum et plebem mihi subjeetam, con praBpotienti Petro archidiacono, ac Maafredo
sito,

Ing-elvino
sedis,

decano,

ceterisque
fidelibus

clerici

silentio cottige, aut

istam S.

Pctri

ecclesiam,

pradictaa

necnon
suo

larcis,

BernarPetro

.,,/

dandum

aliquld tradi
tioni (ft.

quodque aliqui aiunt, secundum monasterium, numquam exstitisse. aut medio seculo x neutiquam amplius superfuisse. Quid p/uribus immoramur ? Mihi ex hactenus allegatis non satis constat de hujussc
inis regio stemmate, seculo, quo/loruit, professione Retigiosa, conditoque ab ea monasterio, seuuno, seu gemino. Verumtamen cum ea, quse

do, et

fratre

Hectore,

Hugone
Ubone,

et

fratribus

meis,
incidit

Bernardo
Stephano,
in

vicecomite,

Canceli-

no,

Fredelone,

Bertrando,

Rig-aldo,

corde

meo

desiderium, nt

Mariae,

l>utavimus, hujusmodi non sint,

locum, fundatum iu honorem beatae Genitricis ubi requiescit corpus beatse virg-inis Enimia?, quod * per incuriam et saecularem cupiditatem male direptum * crat, et inopia exig:ente, Religionis status inibi penitus aunulatus * \k\ebatur, inpristinumrestituereraus statum.

(iii

i|iii

aiinullaUu

nppositam evincant Actaque etiam nonconnenda suos quandoque insertos errores ha;

reitawand\un
offat
tio,

56

Qua de causa domnum Dalmatium abbavirum de


enixe,

Dalma

beant, traditioni

dum

Mimatensium aliquid concedennec ausim Eniini regium Merovingicum stemma, nec structum monasterium geputo
;

tem, venerabilem
fredi,

ccenobio

S.

Theo-

Calmeliu-

deprecati
in suo

sumus

ut

prffifatum loet

centiahbati

cum

dominio
viventes

suseiperet,

Fratres ibi
patris

mpr&fecturamabjudicare. Quod adseculum rero spectat, quo ipsa floruissc c, edenda sit malui sextum vel septimum (utrumque dubie) aut forte viii supra in margine adscri,

regulariter

secundum normam

Benedicti
rens,

semper

delegaret.

Qui renuit, asselaborare,


vel

se in

rebus extraneis nolle

cii itlius

bere, tumpropterincertar,/ fidem LecHonis OffiMimatensis, in qua ipsa Clotarii Jufilia

animi ejus perin alterius potestate. Nos autem voluntatem, hoc ab eo responsum acsciutantes cepimus, quod, nec ipse, nec aliquis de monaohis Buis,
in

nioris

dicitur,

propter

ea,

qux

soror S. Hitaro seu Hilario


et

Dagoberti

tum
atque

loco

illo

pasne diruto

laboraturi

Altira Bnimi

Ilero vel Hilero, forte uno eodem \imateti scopo, disserui. 34Mabillonius, qui, ut supra vidimus,

S.

mihi omnnio
iqnota.

Enimiam, non ob defectum cultus illius, sed rrl guod illam suo Ordini vendicare non posset, od ejusdem Vitas typis indignasjudi
inter Prcetermissos Sseculi i Benciiictini recensens,prieter ea, quee exprima Vita ibidem narravit,
us, heec etiam nosque ex illo des (subintellige Eadem Vitarefert) addidit Denique I,,, mi; m post lnortemibideni fuisse sepulian, una
:

prius firmamentura hereditarium, nisi essent, privilegium, satisfirmum ac mauibus noscilicet qualiter loeellus ille stris roboratum, acciperet, generationes in potestate per omnes suecedentes permaneret coenobii et dominio seu subjectione martyris; et omnes abbates ejusTheofredi
S.

tempora monasterii per cuncta succedentia illam * cellulam sehaberent in potestatem regere, cundum suam voluntatem disponere,

dem

'abundoi

illini

bernare
sive

et

ordinare,

sive

secundum Deum,
ullius

secundum

seculum,

sine

contradi-

ctione.

cum co-nomine
functa,

ac

filiola

sua,

eodera die deAustria?

37

Quod

cujus
(scilicet

orpus Dagobertus, Enimire gerDagoberti


II,

ha^sitantes,

de

audientes, aliquandm distulimus hoc quid ageremus; sed inito


clero

,ym

amb
litiotn
i

manus

Sigiberti
in

cum
pulo

universo

nostro consilio

et fideli

po-

paeli,
/if

llomam
.

iiuii

filius)

nominis errore deceptus,

Franoiam

nihil Lan eorpnre detulerit. Ad hxc ego annotandum habeo, nisi secundam illam Eni-

fidelium
ratione,

etiam et voluntat.' D. atque marehionis, et omnium clericorum mundi dedimus assensum seounnostrorum,

cum

consilio

miam,

ejusdemque corporis translationem mihi

dum suam
ut

voluntatem
quotidie,

in

omnib.;

&l<iet

exceptis

festivitat.bus

penitus igyiotas esse. Octobris Tomus III.

m
.1

ENIMIA
et

(TOM
s.

pronobisetsuccessoribus

nostris,

propmquis, et ad benefactoribus et et omnibus fleloci, vn Psalmos, toribus nostra sedis et & vel, cum ,:,., dccantent pro defunctis,
1

m
V.

FORTE BEGIA ET ABB.


hffiC

/.

quo

Vigiliam et pTssFbilc - causa tempus instabat, in qua


fuerit,

**"*" Ro
ora.tion s
scilioet

mam

profioisci
et

parabamus, domnus
[aganfredus

mundus,
Pctrus

ego Stephanus

episcopus,
aliquantis

archidia

In^clvinus decanus,

cum

W^J

Bay simuqne

D anno ooocol, quo anno secunin feriam dies ^Nonas maifinoidebat Ludovici Iransmaannus dam, currebatque est, ac hrnc donatio feota rini, cujus anno vn annos re soripta port L(nde cbarta hac de simihbus dmmus, nemocto, ut suo locodealiis num. u. secundi capite xxvm, ., D expendenda. Annumdatm //, nwnc regnique LudoviciTransisti
cnarta

im

pau^r M,

ahis clerie

in

decim

pM

** **"
ea>

abbas hoc ammad verten Dalmatius ante vcllc profioisc 1, et ouoque. dixit, nobiscum Apostob beati Petn sacram pra3sentiam corporis Apostolica, loci ipna
auctoritate, aclicentia

Maii^feriasecunda. a

Etenim cum
955,

-w

^Hamfemam L ZundamindieminNonasMau ^1
sc*n>K, lapio

choarc
r

aedifi'

eoram Apo-

Quod
illius,

audientes,
et

laudavimus

^At-nm stndium

annoW.consequenter
lL

huic

eam chartam

iWt-

nolorwn

ipaumlocum. P

erga industriam sollicitudinis pnesentiam sacri Btvenientes ante

M
nam
dies

levis hic

Apostoli, et coram c orp oris beati Petri opoAgapiti, necnon et ep tia domini Papie reliquopresbyterorum et

pmsen-

ria secunda,

mm

multorum, et senatoris, rum grnduum, et Alberici

et

a borura

sed Dominica, a< pafe* c* r scd eumdem Uan ni uttera Dominicali coneurrisse cum feria secunda, 95]
c;ttfdtem
-.

Nonas

d95l. error [erudito viro obrepsit anno 950 non eratfeMaii


:

nwm

multitudine,
rea^dificatione

nostrum de
!'

supradicti

^TZ m
oci,

Dominicalis V. rfocd pariterUttera


>

et

conspectn

eorum
;

recitavimus
ut

jam

dictum

pri-

vilegium

quod
us,
Bt

audierunt,
ceteri

tam domnus
ille

Pa-

quam

fideles,

qui aderant,
re

annodieque(no annop regnx illtus nushudoviciquinHs decimus, dtcto UeixmensisJuniianni 936, ^co coexv Nonas M Ttaque sidies
,

Hoc quoque currebatan

ronatusfuit.

decrevcrunt, ut iocus perpetuam habitationem


hoc,

monachoest,

siListudanno
rectius fecit

tiwrumnto illigandum est ; quod etipse Mabillonius in Annahbus sut Ordii

fotriato

rvfttMfi efas

951

ed

et

quod supradictum
,

nunc

lura

petitionem veac

abbatis Dalrantii

monachorum
ab omnibus,

annum Ml, num. nisadex vemamus. teram Mabillonii observationem nequit, eamdem Stephani MimaVegari
60.
al-

Nunc ad

Uunc donun

retum
,m

est atque statutum

seopi

chartam,

si

nusquam mendosa

sit,

octo

toeus

ecratus
cis

Burlatis, qui illejam dictus antiquitus Gemtnin honorem beat Dei


requiescit corpus
beata^ virginis
ate
1

Mari83, ubi

octoannis, postquam donatto loci CftlMI inslruabbati ab illo in eadem fa- mentum faS Enimias Dalmatio ctam, tantumdem enim temporis inte ctadicituri

annis antcdi-

Enimias, permaneat Calmiliensis cobprovidentia vel subjectione


,,,

atque persistat

numseptimum Ludo

is,

annumque

Christi

quodestfundutumetconsecratumin honore
\postolorum,
imi
Petri,

ubi

hic, aliquot dona951 effluxit. Nec inficidbor imumscripta /uissetonge tionum instrumenta pj at de hoc, quod modo factas donationes

post

Pri,

corpore cum aliorum beatus martyr Theofredus in requiescitj et habeant, actorum pignoribus congregatio ipsius ccenobn,
bbas,

examino, p est Sanetota

>

nec levis

''"'"'
>

l,

" h/, " ndl

illa

Stephanum
I

inter

atque Dat-

quam

matiumde

loco S.

pactio

et

Locum in alicujus perdisponendum sine impedimento


im

potestatem ad regendum

narratur ccepta perfectaqm bat in quo causa orationis


illorum prior parabat,
octo annorum
ut

tempusin

'

c
.'</n>

basilica
infi
i

generationes per omnes futuras hominum iure perpetuo. pnvilegium 10 llanc autem chartam vel Q te sacram ipsius tumbeatissimi
,

Romam profioisci admodum difflcile sit,

'

initium ejusdem pa \ue Romanum iter admittere. ctionisdicU Ncctamen temporis inter primam dona- ereiidil Maspatiu
\\

bam et corara supradicta caterva, manu Dalmatii abbatis dicto loco tradidiraus in
posteromonachorum ejus, ad memoriam verohan. tenus conservandam. Si quis rum fine prossumserit, tam nostra, tcmerarius infringere

cum

saspe-

tio,

irtam Romse, inter-

bitloniu

Igapifo

est. Offerenti loci cessisse, ex reliquis verisimile no onere a lificia restau- t Stephano cum

adtcripl
vii

Ludovi-

ac

quam

excomrauprassentium, coepiscoporum perpetua damnatione se novent catione atque Judicis Chricondemnatum ante conspectum justi Agapiti Papae, cujus auctosti. Signum domini confirmata est. Signum ejusritate haac charta

donationem prius firrandi acceptare renuit Dalmatius, nisi scilicet privilegium hereditarium mamentuin (ejusdem Stepham) satis firmum ac manibus.. peretefc. Postulanti post habitum robatatui seounsuis consilium assensit Stephanus
,
.

cum

dura

dem

Stephani

episcopi.

episcopi

Aniciensis.

Signum Gotescalchi Signum aliorum testium,


Pacta
est

clericorum et Konas Maii,

laicorum.
fer.
11,

charta

luna

vm, regnante

Lu-

dovico

Erancorum et Aquitanorum rege. Halaudatum donationis instrumentum apud ctenus Mabillonium, cujus ad illud observationes sub-

jicio
M
ii

nnno

ChriiliWO,

= *- *^^*fr ^X^^^^^
t
Observatu
digna
est
f

in orani(id est, Dalmatii) voluutatem proinde expetitum ab ilto donatioms bus ac conscriptum instrumentum, aut concessit, aut promisit. Jamvero si anno septimo Ludovici Transmarini id solum promiserit, neque ante annum ejusdem regis decimum quintum hujus nequit illa donationibus rei chartam concesserit, chartx longe post primum annumerari, quarum conscriptx fuerunt nam hac ratione non fuisset donatio, ante citatum annum xv Ludovici facta

suam

o cbarg,

Zs^indeabannoL

Ludovici istud

pro^

DLE SEXTA OCTOBRIS.

413
ai
i

A
sed hnnc annum mendo-

serit,cur toto

annorum octo

spatio dare distulisse

propteralociS. Enimiae prima donatio referenda


est.

rotiK

C.S

sum

es$c,>

putandus est ? 45 Si autem Dalmatius jam inde a prsedicto anno Ludovici septimo oblatam a Stephano donationem sine ullo conscripto instrumento admiserit, curhicpactam loci S. Enimiae instaurationem octavo nonove anno post nondum inchoaverat ? Nondum tunc inchoasse, liquet ex eadem charta, in qua is ipse legitur cum eodcm Stephano episcopo id temporis
volebat
Petri Apostoli
loci ipsius {S.

47 Ceterum prxdictum S, Theofredi .nonaste- Notitia aliqu mona(n bnidatus abbas Dalmatius, rium, cin Catmcliarrn1 GallicB Christianx auctx col. 761 dicitur ns. cui S Sni
fi
'

alias
le

Romam

profectus esse, quia


corporis
beati

ante sacram

praesentiam

auotoritate ac licentia

Apostolica

Calmeliacense, Gallice Saint Chaffre, et mix Monastier Saint Chaffre appellari, esseque vetus atque insigne BenedicUm UrUnis monasteriumin dicecesi Aniciensi, ad Colansam fluvium, et radices montis Mesentii, tribus circiter leucis a civitate Anicio,seu Podio Velavorum,conditr m Hinc collige, cur eidem chartx Gotescalchus Aniciensis episcopus, qui
;

prioratus

Enimite) inchoare aedificia. Nec vero Dalmatii octo annorum segnitiem moStephanus ramque in pacta instauratione notavit, sed laudavit studium animi illius, et industriam sollioitudinis crya ipsum looum, ad cujus nempeinstaurationem, ut dictum est, volebat Ronuv per

Romx tunc forte aderat, quia scilice/ nnnnsterium subscriptus legatur Calmeliacense, cui ea febat donatio, illius erat diCecesis. Is eo ctiam libentius subscripserit, si ante aditum episcopalum abbas ejusdem monastcm Calmeliacensis fuerit, ut probabile puti mt
Dionysius Sammarthanus
stianee colt. 694- et 764.
citati

accipiendum ibidem instrumentum se obstringere.


ex eodem in-

tomiGalU

ttrummto
colligcndum
videtur.

46 His de causis verisimillimum mihi appareg-ni Ludovici reret, mendum esse in anno vn
g-is,

temporelocum

S.

autem donationis Knimiaj etiam seculo xvn maneo

Ex

sisse in potestate

Calmeliacensium, docet Mabil-

B quem postremum

substituatur annus aliee notne chronica in calce objectx difficultates evanescent, chartce designant,

pro quo

si

xiv vel

xv,

lonius in Prxtermissis Sxculi 2 Benedictini pag. lx his verbis .-Monasterium S. Enimiae conversum estin prioratum, abbatiae S. Theofridi apud Velavos

E
(*'
J eclxtt
'

omniaque Stephani in eadem asserta naturali obvioque sensu cohserebunt hoc modo. Stephanus alEnimiae terutro e dictis annis destructum fereS. obtulit, recusantique id oneris locum Dalmatio sine sxpe dicti instrumenti cautionr admittere, cumcertis conditionibus consensit. At quia temRomam pus instabat, in qua * causa orationis parabat, maluit Dalmatius proficisci Stephanus

subjectum, in quo

Idem

Enimiae reliquiae coluntur. hocprxsenti seculo xvm asseruerunt


S.

Benedictini Occitani.r scriptores tom. i anno 1730 iensibus typis vulgato, in cujus pagina sermonc Gallico legitur Monasterium S. Enimiaj
:

'

imo quo

hodieque superest in Gabalis, non quidem abbatise S. Benetitulo, sed prioratus conventualis Ordinis subjectum est abbatice S. Theofredi in Velaudicti
:

socium adjungere, utpromissam II audonationis chartam, Apostolica Agapiti unteApostolo ctoritatefirmatam,Rom,r Propositum laucipis sacram tumbam acciperet.
scse
illi

iiineris

de saint Chaffre dans le Velai.) Observantia Regularis, cujus nullum vestigium in eo monasterio supererat seeulo x, ibidem tu curante Stephauo episcopo Mimatensi. tut fuit,
nis {Gallice
:

Romam profectus, davit Stephanus, et cum eo illam,subscribente laudato summo Pontifice, eiconcessit 111 Nonas Maii, feria secunda, ac
dem
proinde anno Christi,
ut

Sanctae Servautur hactenus in eodem loco hujus festum in Albigensi et Gabalitano reliquije, cujus

tractibus annuatim recolitur.

diximus, S)h\,ad quem

DE

S.

APOLLINARE ARCHIEPISCOPO BITURICENSI


N GALLIA

S
De
cultu

YLLOOE
,

c. s.

illius

tempore sedis,

et

Elogio.

Dl VI.

Jifsanctus Bituricx civitatis,

qux Aquitamx

HicSu
pat mil nolus,

u Glnnio an

mmtialw
fulii,

-"

primx metropolis est, Arc ut 11/parum notus est martyrologis, certi dudum cultus utrum inter eos, qui hxsitaverim,

rnn^rsnn^^rrrs.r-.rrecentioribustamendr.rn mrne Constantinum Ghinium, qui m ^atahbus

sanctorumCanonicwumkvtifomtmhunCtnescio, auofestivitatistitulo,addiemxxmJuhi

vendicant, titulolocum sibi in Opere nostro recensendus esset. solum inter Prxtermissos,

an

Havithis

rrrhts

8.

ApolliD

BCOpimxBlnovem,
circa
et post

Nam,ut

apud quos
tiores,

vetustiores martyrologos prxtermittam t altum de eo [si unum forte excipias) apudalios recenestsilentium, frustra illum t tum tum apud Andream Saussayum in Marty-

sedit annos turicensis ecelesiae, qui quievlt in pace ^itam Q

annnm
Sanctos

mei, a Viderunt hsec Majores

dum

roloqioGalticano,tum(quodmajor<

isest)

ctiamapudipsum Castellanum, Sanctorum Gallix indagatorem,

diligentiss

in

Martyrologw

m Apoihaberet, alibique legerentt e)usdi NonasOctoh pridie linaris memoriam recoli eumdem ad hunc diem dtfferend

nsisJuUidaoanUatcumsolusGhMn^
n

rensuerunt,

esse,

AUilllKP. BITUrM' DES. APOLLINAUE cram memoriam Bituricse


UCTOM c.s.

recoli solitam fuisse,

Brcprobantamesupcrius allegata Calendana

Apollinaris,

rjwdem

civitatis episuopi.

Annotala

viariorum Bituriccnsium idque etiam acsenatorreCatharinus est, Bituricus ipsemet ac denique Dionysius Sammaraiusseculo xvn, Apollinarem a SCire potuerit,
;

testatus

luvc

rationes pler allegatas eodem loco Eodem dxe - hujus cliem vi Octobris remisso. scmptot scribunt Anonymus mensis iUumobiisse,

l ct r ibidem sunt inter Prmlermissos. f f fP' ad hodier,,,a

thanus, Ucet hic Itaque sive casu, sive Castellano fuisse omissum. hic xn Castellam ahocerta de causa Apollinaris jam atMartyrologus locum non habeat,

rumque
legata

me prudenter

LabbeinovaBibliothecaflss. Slogii ipsius, ex Joanncs Chenu in Chronologta infra rectandi, ^tcolausoa,,lcpiscoporum Bituricensium, cl Biin Sanctuarw ilem therinus,seu Catherinot, ^nuani mei tom. i turicensi. Majores guoque Commenlario de S. Sulpilio Pio,

q *in iii legitimum satis est, ut inter lesjam antiquitus habuerit,quod rcccnseatur. Sanctos Beatosvc h ic a me requiras, nulla 6 Si modo illius gesta ej^dem noverim, exstant, prxter
_

dubitare non cultum apud suos Bituricen-

^uUuu

Vl!(7<i

CJM
Elo-

Aclaexstanl,
pi
i

qu;c

quidem seu Historia Elogium in Patriarchio Bituncensi


,

ter

giumdandum,

V aa

167 in

ejusdem sedis

antistite,

rc, ul de S. Apollinare

num. 16 promiserunt foad v Oclobrts diem age-

archdepiscoporum Bituricensium, quondam ao laudatus Labbeus ex autographc ;om. Bituricensis,Ms. coduc


s

^mZoI '

nastcriiS. SuVpitii
2

Brevium
fUI
i'<

Bi-

hujus mensis ipsi for3 At vero, utut dies v Ms. emortualis, in nostro apographo tasse fueril

ifl

tlie

cl

Calen'
Bituricensis,

vfiai

hujut.

ritateillustrisSimi

Breviario Biturtcensi, auctoRolandi llebert, archiepiscopi

anno 1625 typis edito, addiemv* sive Apoinlegitur: Apollinar. inem., Octobris Contra in atnaris raemoria, seu commemoratio. apographo Calendarii tero pariter Ms. noslro

NoVcvBibliothccccManuscriptorumpag.^ erudttv gant. llUus auctorcm Anonynuun fuisse censuit tor, San-Sulpi ianummonachum esseseculo xvi cum constatque, antiquiorem non eam le Roy. </"' **
t
;

desinatininitiosi
lom.

I GallicT

-,^'JcsteDionyswSam^rChristianm col. 98. An autem


ex
toto isto elogio
;

huicAnonymoaliaantiquioramonwnentav^vU
aeriht, colligi nequit

atquehoc

Propriorum Officiorum
S Apollinare dicitur Fit
:

de diaecesis Bituncensis ejus meraoria vi Octobris.

marthanus

Roberlus, Huicposterion consenHunt Claudius item Sa Sammarthani fratrcs, ac Dionysius Chnstiana,quoin suaquique Gallia

laudes, ommbus ipsum tale est, ut in insignes potius excurrat, quam Sanctis fere communes, aha ommno peculiariafacta enarrct. Cum tamen
desint, illud

postquam de ex Labbeo recudam,


Sedit <"'"
II

rum postremi
impulerunt,

tucc rcrba sunt

Ejus festum, seu

meraoria agitur pridie


ut,

Nonas Octobris. non obstante martyrologorum,

Hxc me

silenatqueipsius etiamCastellani de hocPrcVSule hactenus solum inter eidem hoc die (quoniam
tio,

PrcVtermissosinOperenostrorepositus fuit) inter statuerem. Sanctos Beatosque locum dandum Quodnetemerefecissevidear, allegata testimoma

tempore scdis pauca prxmisero intei Lawlatus Anonymus S. Apollmarem 7 Eustadium, sanctumque AuS Eustachium, scu vigcsimonono strcgisillum, vel Austregisilum, Conpraeeulum serieloco repomt. Bituricensium Robertus; at Claudius scntiunt Joannes Chenu, et ,vigesimum sextum ei tocum

S 'V

lnum

o(

Ausliegm-

(tittlj

Sammarthani fratres
assignant
;

paululum ponderemus.
gito die w/i/i/j

ilnmui,

4 Labbeus, suum Hagiologion ex ancum, profitetur in fronte, se excerpsisse BituncenMartyrologio abbati* S. Laurentii

FrancoGalli-

Diom/stus Sannnarthanusvigesimum cum duosibiseptimum, vel vigesimum octavum, Feticem prxmiserit loco vigesimo quarto, dcm ilicetatqueRemigium.Iidemnihilominusomnes sc
stregisilum

Auro idemque ad calcem sic commendat omnibus esse debet vetucontra non carus eruditis assiduo detrin state propemodum exesus, atque usu
:
,

tiquo

et A.uconveniunt de Apollinare inter Eustachium mcdioreponendo. Quodad Austregi-

aliquo antiquiore, tus manuscriptus hic codex, ex abbatiie ejusdem Laurentiani monasterii, aut

silumattinet,hunck^o\\\^nproximesuccessisse, Vita, ab Anoconstat ex ejusdem S. Austregisili Henschemo nostro K nymocOcetaneoscripta,et ab

aut

ad diem xx Maii data,

etidentidem novis S Sulpitii, jam olim descriptus, Vellem , ut eruditus accessionibus locupletatus. addidisset, an S. Apollinans anille editor ibidem una ex istis accessionibus sit, nec ne; nuntiatio ejusdem antiquitate evidentius conita 'enim de stitisset. Forte id

in cujus cap. 2 sic legitur Apollinare episcopo S. AustreDecedente Biturigis


gisilus, in loco ejus electus,

ab omnibus conseusu
db
ttiillO

missaibidem lh^o\ogov\\m

prxstiturus fuisset in prodiscrepantinm conduodecim Observationum hbns ad cordia, seu quos Authenticura Franco-Galliffl Martyrologium, Opera in Bibhotheca ego inter cjusdem Labbei recensitos.Quam ob Societatis nostrx non invenio merito dubitare nequeam, quin rem, quamquam supenus istaquoque annuntudio pervetusta sit, Si unura forte dehoc Martyrologio loquens dixi
ille
:

regissubrogatur. Henschenius in 8 5. Austregisili sedis initium pnvcio ad annum 612 Commentario dicLv Vitse Februarii in rctulit, remisso lectore ad diem vi de S. Amando Trajectensi episcoCommentario statud, S. po, ubi ex catculis ibidem adductis

(iU3,

KS//IIC in

611

lamquam

lol-

excipias exvetustioribus. 5 Ejusdem Apollinaris corpus sacra in venexvi, quo r atione Bituricze habitum fuisse seculo San-Sulpitianus, cx scr s n laudatus anonymus

Eustachium, proximum S. Apollinaris decessoApollinarera rem, obiisse die ultima anni 602, cui novem anni episcopatus passim fribuunvero, Eustachu tur, anno 611, utroquc uttimo sedis, Consentienatque Apollinaris, anno incompleto. tem hic habuit Cointium, dissentientibus aliis, qui S.Eustachii mortem anno GOUlligarunt.Ego
ab Henschenii Cointiique sententia minime re~ diem edx ndumputo,nisi certiora occurrerint ad Castellano in xxxi Decembris, quo S.Eustadius a suo MartyrotogioUniversali annuntiatur ,adscriChristi pto in margine pro illius anno emorluali,
i

tem antiquitu*

cerioculium.

hisce ejusdem verbis certum est

IIujus venera-

gloriam bile corpus futurre resurrectionis dat in ecclesia divi Austrigisilli de Castro

expe-

(apud

anno
S.

607.
non usquc
:

Bituricam) ubi raag-na ratur. Denique ejusdem annuum

populi devotione

honofestum, seu sa-

9 Sccuti In fuere

dandi Elogii auctorem, qui Apollinaris episcopatus tempus sic descripsit


Sedit

(jiiifHS.

DIE SEXTA OCTOBRIS.

415
A.
N

Sedit autera idem


litiaris

novem
,

sanctissimus patriaroha Apolannis ab anno Christi dcvii ad

gratia, ita igne

celsa

charitatis (cujus pennis ad cxvirtutum culmina sublimiter est evectus)

Muue
*,,LmiA

^
.

annum dcxv,
nifacio

prsesidente

RomaB beato Papa Boobtinuit


,

qui a Phoca csesare

ut temin
ec-

plum Romae, quod Pantheon dicebatur,


,

ardebat, ut non solum ipsa charitas interius h- , VQlintt reret ejus in corde, sed etiam exterius legeretur quam urron *uonegi(, iu facie; et quia studebat amore potius regere,

elesiam sancta; Dei Genitricis, et omnium Christi Martyrum consecraretur, regnantibus in Fran-

quam
fiebat,

terrore

dominari
,

videbatur
timeri
;

non minus amari

quam

ab oranibus atque ob hoc

secundo, Theodoberto et Theodorico. Personae hic memoratas apprime conveniunt sententicV Henschenianae ; anno enim 611 mense Octobri S. Bonifacius IV agebat annum
cia

Clothario

Pontificatus sui duodecimum, regnabantque tunc Clotarius II in regno Suessionensi, Theodobertus II in Austria, et Theodoricus II in Burgundia. Contra vero anno Christi 615 jam obierat S.\Bonifacius, saltem a

ut quaeque ab sancto Praesule injuncta quisque non coactus , sed voluntarius impleret. Adde, quod tanta inter Fatrem et filios dilectiout etiam dolores Patris suos nis connexio erat putarent, et pius Pastor talem se eis exhifilii
,

bebat, ut ipse omnium passiones , infirraitatesque singulorum, suas crederet, tauquam proprias
fleret.

mense Maio Theodobertus au;

Denique

ipSO

sacris

documeutis ad

amo-

vwbUet
exe
l

Saflra

Wui

Theodoricus a 01:5; solusque tunc sujjerarat Clotanus II, Francorum monarcha. Quantum ergo adscriptx principium notse obsunt vel ipsi Anonymo, reliquisque S. Apollinaris obitum anno 615 illigantibus, tantum favent Henschenio, quocum proinde annum 611 g omnino retinmdum esseputamus. 10 Jam dixi, eodem teste Anonijmo, S. Apol-

tem ab anno

612,

devotum gregem rem vit perennis invitante, omnes doctnuam lpsius, quam largiter
fidelem ac
qua3

m r t '" 10
'i l

'

mQSIjnit

audierant,
fidei

et

exempla,
imitari

viderant,

ing-enti

atfectu

studebant.

Quod
ejus

si

quem-

quam ad salutem suam minus


perraoveret,
,

exhortatio

prout uniuscujusque natura? ille, moribus congruere noverat nunc secreto nunc ora- g palam, nuuc severus, nunc blandus, vivida
,

ona

Cuivt

liuaris

nutiidi$tipci(a

'"""""*

corpus in ecclesia S. Austregisili jacuisse, ma g na q ue Cum devotione a poputo ibidem hono> rari solitum fuisse. Sita est hxc ecctesia
\

tione

muros
sidi

civitatis, S. Austregisili de Castro, Galtice

Eflicax nerape erat prinad correctionem, clericis ad directionem, cipibus ad timoplebibus ad eruditionem, nocentibus lluc accedit, quod, rem, afflictis ad solatium.

coustringebat.

Saint Outrille du cahteau appellata, de

qua con2

dum

potest

Dionysius

Sammarthanus tom.

Gattix Christinx, col. 118. Haud scio, si quid reliquiarum S. Apolliuaris ibidem, alibive , supersit, dicente laudato Sammarthano col. 16 Jacuitque (S. Apollinaris) diu in ecclesia S. Au:

maximoomnes cum inpere illi fmiuens genti gaudio, et alacritate BUSOiperet; diversis partibus inopum confluebat e
pauperes, peregrini
et

hospites

cura forent

atque, eos

ad eum quicquid habere multitudo, quorum subventioni


potcrat,

deputans,

nil

sibi

nihil

suis,

prae-

stregisili

de castro secus inuros Bituricenses

at

sacra ejus ossa dissiparunt Calvinistae anno


lxii.

md-

victum et vestitum, reter prffisentium dierum ut interdum (apud ipsum sola fide ita servabat sit substanmaneutc integra) tota ejus exhausta
;

tia.

Antistes omnaerudi 4 Inter hsec duin suspiciendus hic pudicam vitam en$, magno ffimulatione ad sobriam et sua

ELOGIUM
Auctore Anonymo, monacho SanSulpitianiinsuburbanoBituricensi.

omnes

cohortaretur

incredibile

raeraoratu est^

quanto religionis studio adolevent


,

civium pietas et devotio in custoditio sollicita compassio erga proximum tranquillitatc, Deo proleo-um; quanta etiam secun cuncti facto illis propicio, keti ac
pterea
provinciales

Bitungensium Deum, amor et

^;=;
^.
ht

<

pacem

agitabant.

felix

Bituna,

('

Ex Nova

Bibliotheca

Mss. Philippi
et sequenti.

Patrem, quae tantum nacta es Quod si radiantem et vultus houore vi.rore glonosus iste Christi confessor qusratur, quare id dabitur signa exterius non ostendit ;
!

Apostolici spintus

virtutum
responsi
tutes,

quum

siquidem raajus

Labbei tom. 2, pag.

34

quamsigna
vita

eius

virtutibus

sit habere virexhibere virtutuin; atque tota plena fulserit, ipsa plane

pro magno in quahbet sui parte

est

miraculo reejus P
,. ,u

Uocirinaac
humilitate

V
ac

-^igesimus
singularis

nonus

praefuit
vir,

S.

Apolliuaris,
et

putauda.
5

oruatissima^

sapientise

qui

summaB

Cffiterum
et

appropiuquante

vocationis

,t

prudentiae virtute

pollens lmposi-

terapore,

tam sibi regendarum animarum curam, traditranquillo seraper animo tumque ministerium
,

dir* ad eum dileexitum perurgente, convenerunt discipuli cum multis de populo ctissimi ex clero sanctffi animffi, mox de ergaipsura
civitatis,

febris ardore

jara

ad

-<

disposuit. Erat

namque natura

leuis et placidus,
:

cui etiam simulque non mediocriter eruditus honore coustituto (quod in illo a^que in suramo

stulo

rent

ut illius aniraas commendacarnis egressurse, suas pii Patris benedictionem fiextremamque

laudari
tas;

ac mirari dedet) summa inerat humiliDeo circa illum magnifice operante, honoris celsitudinem toto conamine reprimenti ac magis famulabatur ad gloriam admised

Quibus Vir Dei , de liorum raore perciperent. tuturffi vit* prasentis, et appetitu conteraptu sermonem faciens , pobeatitudinis accuratum

magis

stremum

ha^c

iutulit

Fratres cha.issimi,
;

nemo
:

majestatis randa ejus modestia, qua nimirum ita ut tamen Apostolicae grasuffi fasces deprimebat, auctoritatem retinens, non vilis, sed humilis
tiffi

nemo tempora parvipendat neghgat tacuram sui, dum valet, bene agere patria men spei vestrai anchoram LD ffiterna
iudulta pcenitentiffi
fio-ite,

appareret.
Z Prseterea

sanctissimus

Vir,

divina

perfusus

solidate, intentionem mentis in vera luce et Deus papacem servate, veritatem diligite;

416
,
KO.

ELOGTUM
semper
|>

S.

APOLLINAEIS ARCHIEP.
i :

Mmoo

cis

erit

eos vobiscum. Amen. Deinde quurr


conspiceret, ait
transitus,

SMf.8ra.wm

mibi tam vos o filioli, nimis sic quia quaeso, moerere ulterius, necessariusP Nolite, Domors, sed transitus, quo Chnstus hoc non est non minus vocat, quem paratum invenerit quum me paraigitur in praesenti, quod lugeatis,

pius

ater ubertim flere

i^uia

Romae beato Papa Bonifacio, qui a Phoca cacsare diobtinuit, ut tcmplum Romae, quod Pantheon
cebatur,
in

movet

ecclesiam

sanctas

Dei Genitricis
e,

et

omnium

Christi

Martyrum consecraretur

re-

gnantibus in Francia Clothario secundo, Theodoberto, etTheodorico.

tum
6
tu$,

videatis.

ANNOTATA.
Vale
dicens

Post

ha3c

omnibus,

msolito

VM

quodam

fervore

spiritus

et lionoratur.

benedictionis
afflavit

munus
tertio

oratione profusa, eis impendit , sicque vivifiois

munitus Seacramentis
tionis

minica^ lncarnationis

gloriam expectat m corpus futura? resurrectionis de Castro, ubi magna ecclesia divi Austregisilli
populi
devotione honoratur c. Sedit Apollinaris sanctissimus patriarcha

spiritum inter verba oraOctobris anno Do ncxv b. Hujus venerabile

a Videdicta superius num. 7. b Imo (311, ut supra dictum est.


c d
611.

Nonas

Adi Syllogamprasviamnum. 10. Imo, ut ostendimus, ab anno 603 usque in

autem idem

Bonifacius IV Papa colitur die 25 Maii, ubi de illo, consecratoque sub sanctissimse Dei Gee S.

novem anms

nitricis

ab annoChristi dcvii ad annum

doxv d, priBSidente

catione

omniumque sanctorum Martyrum Romano Pantheo aclum est.

invo-

DE

S.

MAGNO,

EP.

OPITERGIENSI

DEINDE HERACLEENSI, CONF.


FORTE HERACLE^ IN DITIONE VENBTA.

c.

SYLLOGE
Sancti
in

Martyrologiis

recentioribus

annuntiationes
cultus solemnis.
erecti
et

corpons

ex

Heracleensi
gesti

urbe translatio:
Opitergini

Sancti
ac

Natales ejus,

episcopatus

dein
,

Heracleeensis epochae

octo ecclesiarum Venetiis facta erectio

emortualis locus tempusque

discutiuntur.
hodiernum Martyrologium Romanum,

jOmt
S.

il

M'M DCtX.

Mugni

rpi-

icopi,

'/"' "'

Uaurolycu
Beraclex,

unc sanctum Antistitem, quem Petrus de Natalibus in Catalogi sui Appendice cap. 17 ^non tam nomine, quam efectu, seu rebus aprxclare gestis Magnum compellat, martyrologorum veterum seu classicorum nullus quod

nius
et sic

et

h;

quidem, ut ex utriusque annuntiatione eum Opitergii defunctum fuisse, crederes, qua quide re postea sermo erit. At Galesinii annun:

tiationem nunc audiamus


sancti

Opitergii
:

in Carnis,

C sciam, in suos Fastos

intulit.

Ex

recentioribus,

Magni, episcopi

et confessoris

cujus corpus,

quos novi, primus hoc die, at nimium parce illius meminit Florarii nostri, anno 1186 conscripti. auctor his verbis Item sanctorum confessorum Magni episcopi et Dulcis (seu Dulcidii, de quo in Pr&termissis hoc die egimus) Agannensis (i vero Aginuensis) episcopi. Subsecutus eum est Maurolycus, qui eodem hoc die non modo emortualem Sancto locum assignavit sed et unius
: ,

Venetias translatum, pie religioseque in basilica F sancti Hieremiae reconditum est. Audiamus ctRomani May^tyrologii verba Opitergii, S. Magni, episcopi, cujus corpus Venetiis requiescit, nempe in ecclesia S. Hieremias, in quam hoc die anno 1206 translatum fuisse, ex Petri de Natalibus
:

Appendice

adjectse

Martyrologio

Romano anno-

urbis, cui episcopus prxfuit,

nomen,

ipsarn*

tationes testantur. 3 De hac translatione, ut ne,

quxad
,

Sancti

sacrum<
120,i

ejus mrporis Venetam translationem sux annunHeracleae, inquit, in sinu Uhtiationi inseruit
.

cultum faciunt, sejungere alias cogamur, utque anm

aW

vero 0/,i-

tiant,

Magni, ejus urbia episcopi, Venetiis in aede sancti Iliereraiae tumulati anno Salutis mccvi. ut 2 Verum neque ipse Maurolycus omnia mox innui, quse de S. Magno annuntiari pojam siluit hoc suo elogio complexus est terant quippe de Opitergino ejus episcopatu, quem prseuti infra ter antiquam, licet aliqua ex parte patebit, minus accuratam, Opitergimc eccleside iptionem, variosque auctores, infra ctiam laudandos, ei etiam adscribere videntur Galesidrifle,
,

eadem operajam mox dicta illustrentur erudite pro suo more disserentem hic sistere vivum est illustrissimum reipublicx Venetx senatorem, Fla-

em """

minium Comelium, qui Decade x Monumentorum


ecclesicB

in cvde

Venetx pag. 117 de Sanctorum reliquiis, S Rieremise sacra asservatis agens quar.
,

to loco recenset corpus

S.

Magni,

civis

AHinatis,
;

Opitergii

primum

mox
:

Ileraclese

episcopi

ac

dein factam Venetias ejus corporis translationem Venerabiles sanctissimi his verbis complectitur Antistitis exuviae Venetias deportatas fuerunt an-

no

DIE SEXTA OCTOBRIS.


no bkjovi, atque in parochiali divi quam a uti diserte tradit tcmplo eollocatae Lepag. 419 laudatus senator integram exhibet,
,
,

U7
Ai-cToai
J.
,

HieremiaB

qui per cffilestem ex Altiuo civitate revelationem sadificari feoit in hac urbe

piscopus

G.

notabiles ecolesias,
li
,

videlicet sancti Petri Castel,

genda

confessons, vel ipso tempore , vcl certe haud diu post, translationis uti infra ostendetur, adornata.
S.

Magui episcopi

et

Mariae

, s.

Eieremix

4Curautera, inquit idem illustrissimus scri*


pfo r
f

sancti Salvatoris , sanctaa Baphaeli Formosse, Bancti Johannia Bragorss, cti Zachariffi , Banct Justinaset sanctorum Apoper irum: unde raulta bona sequuta sunt

sancti

Mchtiaproba*
Hufliono5
'

ecclesia

fueritj
C

ut taut0

rulionem,

mit antiquus
Altinate

Hieremiae pignore ditaretur, causam proMs. codex , cx quo accepimus,


S.

prae

caeteris

electa

civitasista nostra

mediante divina gratia


,

multum
tra

ampliata
talis

dies ampliatur.

et eadem favente, , Unde convenientissimum est,

in
nl-

divum Magnum

Opiterginum

episcopum

in

merita

Sancti

propter etiam bcneticia


festivitatis susb,
sit

habuisse, urbe ex familia Frigeria ortuin ex barbaricas inourYenetia quaedcinde familia,


sionis

collata huic

civitati,

eum

metu adveniens

in

extrema urbis parte

Vadit pars, quod dies * Octobris, lie vii

convenire et vencrari. qui vedies et festum solem-

Episcosibiaedesposuit; in quibus et ipse divus degeret, aliquandiu commopus dum Venetiis Litur testimouium ratus est , cujus in rei
in angustum quoddam et obscurum cubiculum situm, in quo eadem domo ad terrae superficiem proditum sanctum Virum habitasse , memorice etiam nuuc ex ipsius incolatu la quodque est Cameua di S. Magno mmcupatur.
, ,

pnem

obsi rvari

quas

debeat

per

uperioribus de S. tem, sicut diebus decretum fuit, ut Sanctorura horum mus Dens noster orati statum nostrum in perpetua gnetur
litate et

totam civitaTheodoro
continuis

con
tranquilverosimiliiu
f[

pace.
Oi tobrii

Ceterum Octobris diem vn ex errore typophicoloco diei viinillodec


<

ulioquepvblico
!

b
illuttriuimuM
Cornelius,

Ilactenus

illu

ta '

velidcirco
s
\| :iL ,.
i;

quod tum ex ipsa


erpateat,non

culln S.

Ma-

inillo codice Ms. C0i poris sacri intranslati causam ita non confirmat, illam sedem lubium posse, meritorevo* B ut contra, jure Cum vero hujusmomox affirmet, ita loquens : dienarratio uullo certioris notae documen

cujus verbaaliqua num. 6 transcripsi-

ijnus affectu* fait.

menassertam

mu.s

iam
ex
t

fu

alio reipublicse Venei


,

nsultostab
\

Ul

UeviOctobris

ciatur

dubium. De or> nulla Frigerise familise, ex qua 8. M ''"''"' cur /uS undus fuissi )delatumfa Hi
,

jure

revocari

potest

in

S.Magno
exhil
post
.

ea

am
dir<

hodii

Venetm
estantur.

Uludqv
anno
q
L!

natus
tou

'

sibi

visam probabih
,

\romit. Sita.jecturas

consultum verbotenus non datus senator Venetus, at


\fuisse,asser
,

illud

men
cet,

inquit

pag.
,

oaptare

li-

'

etiam,

verisimile est

Petrum Ziaui

(cujus

ducatus

ducis temporc translatio peracta fuit) Sebastiani qui labentem ecclesiam renovavert, patris sui, sacras exuvias ad ecclepietatcm aemulatum
,

incolu in cujus confinio pateruas eedes siam qusequidem rat, deduciju Uo Ms. codice, haud satts anti0 arridet. tiquo t etiam mihi omnino
,
i

complectan Hbo. Anno deinde mim itutum fuil c Venetiarum patriarcham, Trivisauura,
. !

'1

et

os

ex
sole -

divi

Magni

lipsanis
tione
,

mDi
basilieara de!
rio

ad ducalem ubi divil

d
i

lieccl

'

iuter cje!

'

6 m
i

At, qusecwmque fuerit ratio


certe eo
ut
la

retur,

dieque

/"''

in

Hieremianam ecclesiam nostri Anstititis a


annis,
di

o cinffl

cx

oectumt

a viris illius contratae, ris tasuperiusLegenda loquitur, Bub

annuathn publicas populi honore exliiberetur.


9 Si
liqx

ioni

Oc condigno

nona Indictione de mcnse Octobns translatum fuit. At quanam ex urh


I
'

gu>,
"s
-

iest t ut,<>

urbe oriundu*

vquantump
rum
discutere
i

anHeraclea, delatum rius, qua C J


prasdicta
civitate

tiastram
,

ir,

aggredtamw
Silts

oitur Eracliana, qu q\ Nova, eadcm testatur Legenda Civitas pag. U8, antu eruditissimo

Altinensi urbe, gi ad ostium n parifereintervallo

flumx

omariadjacet,originem
ffnui

cum,

teste

quocodicepergam Marci ad usum MatuUnalium


asservato,<

v
'

num.Gla
ippendia
,

^Pe-

Lect
in retust

trus

>ahgoSanctorumItalia

ntiquior sitimo unius tantum aut attenus.Chroaevi fortasse non itsanno nicoexstet, ac proin vcl ips mcinotempore confecta fuent nulvelcerte ei
.

Coletustom.*Itdlixsacrxauctx
fcifft

lumhacdereprud.
quit.

ibitandi locum
S.
I

relmfuerint nobis
tistes

Reliqua, qiuv ad Ecclesiam


altinent
,

Magrm ccncrai

maltquts khiSMfigninatateshausti indicasset, quo tutxus sanciusAnAlHnensis

Uonem

quoaptior in

ex laudato senatore hoc argumento testis esse


lubet.
,

statui

nequtt,

tametsiLeao

Btmum, civis vr,quieorumanHqum

Ifactamannoimco

nunc recitare
n

ex se
'

nalu

ti

inquit eadem ueUt divi Mag-ni episcopi inter pracipuas urbis tadepag. 421, fesra dies
7

^laHonemspectant.fidemommnomm
narem
pro ns non habel ccrte auctoritatem nullo nempe scribit ante se secutis facta supqui S. Magno aut coievus aut
,

decrelo $oletmii feito

uesolemnitates adnumeraretur, b. L. ,.,.,,. mccccest die xxi Decembn creto sancitum

(Venetx)

adducto

teste,

decretum his subditque statim laudatum div principio originis huFuit in verbis conceptum
, ;

Pa f

gloriosus sanctus jus civitatis nostne

Magnus

e-

de Natalibus, ex famiha fuisse, Petrus

ejus sanguine iO AdfuTC parentes

nobilw

wro^n-

DE
tfJCTOII
J.

S.

MAGNO

EPISC. COXF.

alque ex nobi

UirimU, ul
frrtur, parentibu*.

antiqua auctontate quam nitantur, prxstat ea in mediorelinquere, sine solida in consine veteri teste asserere, aut Etrarium rationenegare. Siprsefatse Legendse,
n et hsec

eos exstittsse, qeria, Fenetiispostmodumitlustn, Ve4 Ms. codex aperte tradit. memoratus num.

prope
sti

utriusque episcopatus a S. Magno ge- D epocham faciunt, disserentem audissejuverit.


, ,

haud

satis

maritimas urbes inquit col. 113, quas Italiam invadentibus barbaris, veteres provineiaj Venetse cives condidere, non fuit postremi noInter

quilino, Ferrario aliisque fides est,

S.

Magmusa

minis llnaclia seu 11-Taclea. Opiterganos septimo Salutis seculo jam adulto exfediii
constans est scriptorum assertio;

eam
de-

primxvo xtatis suse flore ccepit inquirere Dominum, et, quo liberius ei vacaret, solitarium vitam
aliquamdiu duxit, posteaque virtutibus juxta ac ut miraculis clarus, episcopali dignitate, nempe,
dicenda aperient, probabilius ante annum cum nec S. Magm 688, ornatus fuit. Verum Legenda, nec jam mox laudati auctores uspiam
Christi
,

cum enim
reg-e
, ,

letam a Rothari, Long deflerent Opiterginorum


,

"m

primores

patriam reliquorum

Venetorum exemplum imitati in eorum episcopo authore


rentes, urbera
in

et ipsi, D.

Magno,
se confe-

ajstuaria

insinuent, Sanctum six aliquando prsefuisse, imopotius exsacerdotali

nostrum Opiterginse eccletis

hanc anno dcxxxviii construxerunt ora Adriatici maris... et ab lleraclii imperatunc temporis imperii habcnas moderan,

nomine

ileracleam

dixerunt

Severino

to-

gradu ad episcopatum Heracleensem assumquifuisse, tradere videantur, sciscifabitur

tius

ptum

Ecclesi* Pnntificatum sustinente. Hactenus Coletus, qui mox subdit Danduti verba, quse nos
xi

Ad

epitcopa-

spiam, quo fundamento nos eum Opiterginum prius, quam Heracteensem episcopum faciamus. longe com11 Respondeo, nos id facere,tum ex

supra num.
13

transcripsimus

tum Opiteiginum, el dein <ul


Heracleentent,

muniore vetustioreque sententia

tum ex

fi

itaque Danduli atquc ex laudatse et prioretn $e. dem fortutte Opiterginse inscriptionisverbis, gesti eodem num. tenutt dii antw a S. Mag-no Opitergini, susceptique Heracteensis

Ex

iltis

650 tuque

ad

unius exantiquis inscriptionibus, quse,teste Nicolao Coletotom. \ Italise sacrse auctse col. 15?, parietibus ec< lesise majoris Opiterginse infixse sunt.Jl.rr
episcopus,
:i

rerbis concepta est

autem apudeumdem Coletum colA'^ Sanctus Magnus, Opitergii una oum Opiterginis , eorum urbe
i

episcopatus epocham utcumque definitam habe- (m8, ac dein mus, ac sat prope vero accedere nobis videmur, Heracleeniem; E si sub annum 630 S. Mag-num episcopali dignitate saltem ad usque annum 636 ornatum, Opitergii sedisse, ac, diruta sua urbe episcopali, in sestuariis Venetis

Heracleam mox condere

ccepisse sta-

Grimoaldo (imo a Rothari ut infra dicemus) ad aestnaria conLong-obardorum reg-e, capta HeraHeani condidit anno Domini ibi fug-iens
,
, ,

tuamus
erecta
,

in cujus majori ecclesia, S. Petro a se

Huic consentit Andrcas Dandulus in Chronico tib. 6, cap. 7, part. 9 ita de nostro AnTunc (nempe cum Rotharis Opitistite scribens tergium, oppidum sibi infestum,expugnasset et
dcxxxviii.
:

auctoritate Severini Papse ac Primogenii Gradensis patriarchse anno 610 sedem suam episcopalem perpetuo collocavcrit. Quod autem sup7*a S. Mag-num saltem ad usque annum 636 0pitergii sedisse dixerim, in causa est,

(lumtaxat

anno Rotharis

a quo

teste

quod eo Paulo

diruisset) Mag-nus

vir sanctus
,

et loci (Opiter-

gini)

cum devota plebe episcopus ad contig-ua littora perveniens civitatem conquam sub imperatoris nomine llerastruxit,
Catholicus
,

Diacono lib. de Gestis Langobardorum cap. 47, Opitergium expugnatum dirutumque fuit, Lan-

cliam
ritate

vocavit,
Petri

et

ecclesiam

cathedralem
,

sub
aucto-

nomine B.

Apostoli

Deo dicavit
in

et

Severini

Papa? et Primogenii
plebis

patriarehae,

gobardorum regnum susceperit, utieruditissimus Assemanus tom. 2 Scriptorum Italisc pag. 267 dilucide probat ut proin fortasse etiam anno 638 ineunte Opitergii adhuc sederit sanctus Antistes, quam quidem sedem jam ante annis aliquot te
;

collaudationeqne

suam

perpetuo collocavit.

eadem urbe sedem Hisce autem expressis


et

nuisse, credi nihilvetat.


ctse

S.

Verum contra hanc reliMag-no Opiterginse aditseque Heracleensis

testimoniis potius,
lentio,

quam Legendae

Equilini

si-

sedis

Bernardus Justinianus de Origine Urbis Venetorum lib. 7, col. K4, tom.

standwn
i.

hic esse,

expediendse prius,

epocham nonnullse exsurgunt diffcultates, quam ad alia Sancti gestapro-

grediamur.
14 Ac prima quidem in eo sita est, quod in K laudata inscriptione antiqua,ecclesise Opiterginse ,n'c dielii parietibus infixa, Grimoaldvs, Longobardorum mullum obin Opitcrgin n rex, fatalem Opiterginse urbi expeditionem non clesix intcriannum 638 suscepisse statuatur, cum tamen /itui, qm i"" post

Thesauri antiq. et Hist. Ilaliee, Blondus Flavius Italise Illustratse fol. 108 verso, Carolus Sigonius de Regno Italige lib. 2, edit. Mediolan. col. 102, Nicolaus Coletus tom. x Italise sacrse auctse col. 153, et, ut alios plures mittam, laudatusjam Scvpe senator Cornelins opcrtc indi5, jiart.

cant,

Mag-num Opitergii primum, mox Hcraclese episcopum indubitanter statuunt; quiet bus, quantum ad Opiterginam sedem attinet Galesinius hodiernumque Martyrologium Romanum, quorum verba num.l dedimus non im-

dum

S.

Grimoaldus anno dumtaxat 662 e Beneventano duce rex Langobardorum factus sit, nec antepostremum annum Opitergium obsidere captumque funditus delere potucrit. Respondeo ita res ha:

ii,

voce emen-

iluta,

bet

ac propterea inscriptionem illam, uti nempe

quarum urbium m
datui
ftlfl
,

eveelu

merito adjungi posse videntur. 12 Porro Opitergium, cujus episcopalem cathedram ante Her^acleensem S.Mag-nus tenuit ,aColcto cit. tom. col. 151 describitur Populosa quon.

tom. x Italise sacrse col. 153 cdiiaest, in eo vitiosam esse fateor,quod pro Rothari Longobardorum rege, Grimoaldum ad annum 638 ponat, qui error sitne inscriptionis auctori, an ejus instauratori

dam et celebris civitas Venetiae duodecim passuum millia a Ceueta in Eurum distans (juffi montibus Opiterginis nomen fecit, hodie vulg-o
,

Odkrzo

seu

Uderzo

nuncupatur

Heraclea

vero, seu Heraclia, de qua hic, in sestuariis Venetis ad oram Adriatici maris sita fuit,in ejusque dein excisse loco aliam urbem excitarunt Ve-

quam Civitatem novam placuit appellare. ncti Ptura de hac urbe Nicolaum Coletum, ac vel quse tradit idcirco, quod ad eruendam sat
, ,

imputandus, edicere nequeo. Hoc autem ex Danduli num. xi laudati verbis emendato constat sibi prsefata inscriptio, omniaque apprime convivente adhuc Heraclio gruunt. Etemrn 7 w imperatore, ac probabiliter sub annum 638 post captas Romanorum civitates in littore maris Ligurini sitas usque ad Francorum fines, Opitergaum quoque... pari modo expug-navit et diruit, is, teste Paulo Diacono lib. 4 de Gestis Langobardomim cap. 47, paido ante citato, non alius, quam Rotharis rex fuit, qui dein cum Raven,
, ,

natibus

natimis et
miii.T,

qai

aanorum,
lia
Pauli Diuconi
et

419 DIB SF.XTA OCTOBRIS. usquead i Augusti anni 640 S. Petri ca&hedram Bemanie bellam gressit ad fluvium .Etenuerit. Quapropter videtur potius sub annum Scuttenoa dioitur, in quo beilo * pw> mi,quo tempore Grimoaldus rext testeetiam Paulo milreliquis terga dantibus, octo

AOCTOtS
J.
ti.

Andrex
ii

Danduli
Sigonio

Porrojam ante illud Rotharis regis cum nnatibus bellum, Opiterginorum, capta a Knlhari sua urbe, ad Adriatici maris sesturia emigrationemcontigisse,diserte scribit Dandulus Diasupra citatus, et omnino conformiter Paulo vcrbis, a cono, uti ex utriusque hujus scriptoris
15

oeeiderunt.

Diacono

Opitergium civitatem sub annum 63S, seu funditus postcaptam a Rothari eamdeyn urbem, Rera fundatio ac per consequens occupatse aS. Magno
tib. 5,

cap.

s,

destruxit,

quam

Opiterginxserlis finis statuidebere. L8 Fateor, hanc Muratorii de condita

Sigonio

lib.

2 de

Regno

Italise itlustratis

mani-

Mediolanensis festumfiet. Hunccol. LOl editionis prmeipretium fuerit Ltaque operx

audire

sub annum 607 Heraclia jgjj** Pauli Diaconi verbis conciliari guidem posse, eaobjiciqueunt, que, qusecontra sententiam nostram ejusmodi esse, qu& eam pro certa habem vetant.

primum opinionem cum solius

pio regni
,

Langobardoinquit de Rothari, rege nobiles quosdam rum ut opes suas stabiliret gerere Longobardorum, quos alienos a se animos Bustulit, atque inde ammum senserat, de mfidio Erant movoiiduin Komanis bellum contuht.
,
,

Verum cum ad / -<>positas diffcultates responsio nmdesit t neccertapamtersmtomnia,auibusMur

ratoriusnititur, non video, curab antiquiore communioreque sententia secedendum sit, qux Hera-

ctiam,
toris

nonmodo woentisad)
i

'*

ad

luinpe

citeriore

dos provincis,
cta>

ltalia duffi inter Longobaradhuc imperatoriaa dit.oni BUDjein

Alpes Cottise et Opitergium igitur re-no Lonoppidis, usque Tarvisium. Has postero ineunirobardorum adjungere cupiene, 638, ut vutt Sigonius ac te anno (seu anno ante) Gottfcs Mpes oum mfesto
,

cum omnibus

litam. sed et ab cjus tempor itacompetlatamsiatiut. Ac primo quidem, dum ChristiUI QpiterMuratorius anno dv Langobardis sub Rothari rege cagiumprimo a teetemne tradit, antiqun> hujus epochx

ptum

unumquidem
tantum
esse
,

profert, sibique hanc probabdem % proin tom. 4, pag. 88 fatetur ; ut

fortassis etiam
,tu iniit,

ura

et

ac prirao adventu Genuam , Lnnara oppida capta direptaque in-

Mbi-

Sigonii, Coleti aliorumque sententix ,


,

cummhil
,

tranlude terroro beUfl io Venetiam commemoraviet cetera, qiue

mm

ac vel plane obstet wque adharere nobis liceat quod non appaex hoc capite etiam probabilius, Paulo Diacono vir reat, cur Rotharis rext teste
,

uVditionem adegit.
, .

viribusforti
.

r ob

datam Romanofilio

illuiiraiis illustralis

verbisapprimc
congrtiit

vertit

poatquam mature exercixv ^au.u UU vero 16 Exarchus adducere non posse, animaam Be a( i e a loca existihaud tamen sibi comraittendum
_

ducis rummalitia Ajoni Beneventani

fune-

potionem^nonlemteriisin,

/ qu in, quam maximis


fines
,,

posset

opibus in

annumregnisuisextum Romams tnduems eontnulti* Beraclu co> cesserit, prxserUm ubi


x

irrumperet,
repleret.

atque omnia

tumultn

lifcaque
,

Rothnns

poetquam eum, recepta Perusia properare exercitu ad .Emiliam

ingenti

cura

ipsejam adversus Saracenos in Orienteoccupatts, ' invadendh i "* ab anno 636 opportunam nactus occasionem hiabat, Romanorum urbes
1

accepit,
,

quanta

maxima
C it et

oeleritate

potuit

ei sese ooje-

ad

Scultemnam
descendit.

s provinciffi
in

amnem Mutinensem , finem, naotus, sine cunctatione


Ibi
collatis
;

certaraen
s,

signis,

octo
prffl-

millia
cipiti
finis

Romanorum
mandare
inde

occidione occisa
fugss
coacti

rehqui

sunt.

Ea pugna
bel-

omnium

inter exarcbos, regesque


fuit.

Opitergium anno dumtawai Rothari Liguri^ or* nrbes Btt ,,..; captas a etiamnon ante expugnatum dirvtwmqw) vmo urbem Mam /unannum 667, qw Qrimoaldus suo PrtesuU ineolas ditus evertit, inde alio ewn 's, mente Ludovici Mura to emiarasse, ex novx aseconquxso, invenies causx, cur
iq

Prseterea,

si

,~
iu j

auid,
,,,,,.

tempora lorum asque ad Luitprandi amissa patria (nempe ati res Opiterginorum , antiouam Rotharis cum exarcho confhgeret stuaria conquosVenetos iraitati et ipsi se ad
)

Pnmo-

peratore , utpote Vfl al Beracti <;<* vel Marti mense Februario r '" a? ' Opitergim a erevlo EquidemMumloHolubens dedero Opttergtnos, <<(d a Br
,,.,.

'

<

tulerunt,

neque, qux tx

evecti , loatque ad Plavis amnis ostia ex Nfagni, episcopi sui catis sedibus, urbem condiderunt , quam a nomine sibi Btoritate Magnus baimperatoris Eeraoliam nominarunt. Apostolorura principi, dedisancto Petro, silica posuit. ibi sedera perpetuara cata Itainquies, Muratorius in Annalibus
,
,
.

,,,,,!

ostmodum

funditu

be Beracliamsub

'

""

'

er0
'

emiqrasse,,

.-'

"
teste

'"'"

"";"" C

satdtuanU, m.sedj Dandulusnontumpr fl**. ta Intum Beracl, plunmoa * Ui uase cum Inoolanun
<

bVcap- s.num.

16

<
>/>f

siuuai

Muralorio
contra tentcntiam noitram
otyfd possunt,

lm anno

Opitergium a Rotharirestatuit, quo certe tempor* meoe 'primo captum non Dandulo Severinus Papa superstes moratus a
Christi
64,1

17

At

CSo^U cum dmaiam


,

\nte a
<

sui,
v

contribulOm
""'"';

hmUIH

erat ac ne ipSi

saltem adolescente anno, novx itrbi Heradius imperator a quo indit* cumDan,,,,,,,,'nDandutusaliiquevotunt. kdhsec
,
,

,,,./,:
,,

probatUiorem factun t
'

ut

SBU ante Scr.;;,i, Pontificatum,

dulusannocircUermOCh dulusannocxr,

suumadarna.consuumadorna-

STSSfflT Ma a
TdeTn novam el
_*a <*.
"'60
.

S.

ff no, c,

rit.nihilabxtatehabel.quoassertionisuxtidem ejusverln, ,,orata ccrtam conciliet, utque ex


sll

,,,.ainscriptioOpiterginasattutoemendariposSeverinum Papam, cu)us conAcoedit,


,

quod

s.

Magnum Seraalex sedem fiansseserim^


quatuor, diebus octo, seultra is Pontifex non quatuor, seu a xxvin Man dies
III.

Otori^e

/ sTTeriDiTap^et

Deo dicavit et aubeall petri ipoatoli Triraogenii patriarcha, ^ fi _,rini IMdoj et PriH-Ogre

'dM*
Mtoricag
/,.s.

,,,,/,/
ld

lnquU
,.
,

,,

Chro!esiam oathedralem snb

Dandulmw

perpetuo ^todationequeplebis... sedera suam

annis duobus, mensibus ,t>rat, cum tamen


ri

420
AUCTOM
et

DE
fact0 certam

8.

MAGNO

EPISC. CONF.

*ortk ******
Fateor at

J.O. aniiquiorum

letlimonio

notlra
lia niti

sam nullam
viario tom.

scriptorem, caucur a Dandulo hic recedamus, Ins opponat, cum xn suo Brevideo, prxsertim,
i

Zt<mun eruditum cum antiquiorem magisque nemo noqui contrarium tradiderit,


Script. Italix pag. 4,
se vidisse,

fid

dem
ri,

dum

pag. 324

Paulum Diaconum

lib.

testemperperamproducens, Opitergium a Rotha-

dum rege Longobardorum, restitutum scribit, tamen pag. 341 deletum a Rothari, Longobardorum rege, Opitergium nobiscum ponat; ac rursus,

ottendalur,

narrat,
ctione

quxdam

eorum, qux qusedam vero ex lesibi


, ;

dum

Opitergio a Rothari

atque adeo, sal-

tem ante
,

annum

652, everso,

constructam a pro,

Annalium, qui nunc interciderint ex quo geinnotuisse, aperte Dandulus testetur Prxsule tradit, fuisse, qux dc Opitergino
nere

ex Heraclii tunc impefugis ejus civibus, atque nomine Heracleam anno 688 fuisse nunrantis pag. 341 asserit cum tamen eo tem-

cupatam

inquies non abs re suspicari licet. Atqui, eodem loco Dandulus,cum sus, labitur vix non diebus Severinum Papam annis 2, mensibus 4, mennarrat, cum revera is Pontifex 2
8 sedisse

rur-

anms 36 jam pore Ileraclius annis 47 et Rotharis dum S. Mag-num, Denique vita functus esset. Pontifice, Opitergiiepiscopum, Severino Roraano {atque adeo Heraclio imperatore probantibus
,
,

et

4 diebus Petri cathedram tenuecujusdam aut librarn rit; Respondeo, si scioli a Dandulo menses in annos, vitio, qui designatos dequesuopenu dies dies in menses comnndarit, hoc loco Danduli hronicon corrusibus tantum
et
<
,

ptum non

quod quidem factum esse haud a chronog," phi diffleulter crederem niliilominus propterea, quia in ordinanda H auetoritate,
fuerit,
;

pag. cladem, moaldo, Longobardorum rege, supremam loquitur, non ante seu, uti pag. 341 manifestius

novam urcommuniori nostraque etiam bem condidisse, ex eadem sententiapag. 3M affirmat, ac nihilominus r C ante non illatam Opitergio a Gri
ante 611
)

in

stuaria

secessisse

et

se 688 facta adstruit. Sed hnec tam inter mittamus , ac potius , uti ante / pugnantia

annum

chronotaxi aberrasset, B recedendum in iis non est, quse de urbe Venetiis Anvicina deque hujus Praesute vel ex domesticis oel ex constanti tradilione, cujus sibi annaiibus
Pontl

um

tiquitas explorata fuerit,

non uno

loco indubi-

mus, meritoquefacerepotuisse, jam ostendimus, dirutum a Rothari sub annum 688 Opitergium exin a profugis ejus civibus, S. Majrno duce et E auctore, Heracteam, vivente tum adhuc Jlerain hac poclio imperatore, coyxditam, ac denique
strema urbe anno 640 ex Severini Papx consensu cpiscopalem sedem erectam statuamus. inquiritur 23 Nunc quid causx fuerit, cur ex Opitergi- ratio, cur non funditus destructa, Oeracleam na urbe utut a Rothari emigra- sedem$uam alio cum sui gregis maxima saltemparte noster, Bernardum Justinianum tib.1 "epiico/i'i''i ritAntistes V. Mmjnus deOrigine Urbis Venetorum exponentem, unaque, liunttidcnl. Ita quce ante diximus illustrantem audiamus. Historiaille col. S4 Thesauri Antiquitatum et Praesidebat episcopus rum Italise tomi 5 parte i vir eximiae sanctiAltinas Opitergio Mag-nus tatis, cum nempe Rotharis rex Opitergium expu, ,
:

tanter scriptis mandavit. Utcumque hsec se habeant, potior certe ejus, aliorumque eruditorum, qui cum sequuntur, quam unius Muratorii, nullo teste

antiquo nixi, habenda mihi esse videtur

auctoritas.
\h,im
l

libl

Cn-

tatem proponil
,i

Aliam, quse contra statutam a nobis Opierectcvque a S. Magno Ilefargi cham rrsurgit, Coletustom. \Itatise racleensisepo sacrceauctcv, col. 52d '/ficultatemproponit, hisque
21
, 1

li

ioh

il,

etiamverbisexpedit. Sedhio, inquit, Lnsurgitdiffi.eultas ex asserto Titiani (proximi nostrl Antistitis in Opitergino episcopatu decessoris) loco natalitio. Si enim lleracleam condidit S. Ma-rnus anno tantum n< wxvm circiter, quomodo sanctus
Titinnns,

gnavit diruitque. Miserabatur S. Magnus ) assiduas comraissi sibi gregis calamitates. Virus
(

Beracleae natus, praecessit S.


et successor fuit
,

Majrnum,
circiter

tamen

illud

Arrhianum ferebat
illi

long-e

molestius,
iii

etalumnus
Opitergini

S.

Floriani, episcopi

qui * acerbiores

essent de

fide contentiones,

quia

qui

fertur

decessisse

anno

dcxx? Ees sane nodosa, quam tamen facile extricamus, asserendo, quod Titianus potuerit eo in loco
lucem, qui deinde in civitatem auctusel bene munitus, accurrentibus post Aquialiisque lejas cladera Concordiensibus, Altinensibus ut Leander scribit, in obsequium impe,ulis, Ileracle nomen assumpserit. ratoris Heraclii
editui

fuisse

in

quibuscumque rerum incommodis. Blasphemi vero in Deum homines non illi ferri posse videbantur. Neque ulla spes suberat ad saniorem mentem revocandi avaros homiues et superbos qui favere illis Langobardos cernebat mag:istratus. Tutius igitur visum animis corporibusque cedere. Locum capit in stagnis haud proeul a
contiuenti.

Amor

autera

sauctissimi
traxit

Viri

maxi-

Auetr.r

vero,

qui

post ssecula in
ejus

unura
natale

colleg-it

et descripsit

solum Titiani aesta, dein nomine Heracleae pronunciavit. ab assumpto


Eactenus Coletus,
et

multaque mam secum eum nobilitas comitata est. Quae quasi parentem potius quam praesulem deserere non possent.
mortalium turbam
, ,

quidem

si

Concordiensi-

Ibi

civitatem condit
Heraelii
dicta.

quam
.

bus, Altinensibusque
,

Opiterginos ex laudatx

in

gratiam
et

Heracliara appellat Civitas dein nova a po-

inscriptionis et Andrese Danduli verbis hic subaut saltem hos cseteris nominatim stUuisset

steris

Eam sedem
,

deinceps Severinus
I
!

subjunxisset

omnino

recte convenienterque

iis,

Primogenius patriarcha summus Pontifex confirmavere. Maximam auxit apud omues densis
sanctitatis

qux

col.

L18 de constructa

anno 638 ab Opitergialiquid in eo

nis Eeraclea asseruerat.

Athumani

passusest Coletus, xdi et dum col. 151 Opitergium a Rothari, rege Longobardorum, restitutum scridum ex Pauli Diaconi testimonio quod bit exstat lib. 4, cap. 47, expugnatum et dirutum ft
, ,

quera opinionera pietas et amor quadam pietate declaraerga profugos paterna blandiori serraone bat, non verbis tantum et quoque re vel ex proprio vel ex amiipsa
,

sed'

corum

beneficio

collata

Ita hactenus laudatus

.,..,

Orlciipi
|

oni

dlio lnro

de
iii

it,libl
.

gui
rfmif.

contradicem

bere debuisset. 22 Coletum perperam in eo describens Orlendius parte 2 Orbis sacri et profani, multo longius, quod nunc dictum obiter sit, aberravit a vero, et, quod hic caput est, susdeque vertit fixas tum a Coleto, tum a seipso epochas, sibi plus una in re hic omnino contrarius ac primo qui.

patricius Venetus, litteris non minus, quam prwclaris legationibus illustris, quem et phitosophum prinet oratorum seculi xv apud suos Venetos

cipem Jacobus Bergomas vocavit. 24 Pergo nunc ad octo illas ecclesias

quas TradilwSMctusoctoeccleepiscopalem sepost fixam, ut apparet, Heraclece dem S. Magnus Superum monitis in ipsa urbe Ve- Venelaerig*
,

neta vel erexisse, vel erigi curasse, passim traditur.

caratKt

DIE SEXTA OCTOBRIS.

421
M1CTOHB
J

tur.Eade re illustrissimum Corneliumto, Monum. eccl.VeneLr disscrentem audire juverit,


Is,

modo computandi annos Chrisli, illic adhibito, etiam liquet, seculo vn certe juniorem esse, nullumque ex documentis istis ea esse antiquitate prxditum, ut factum, de quo agimus, historice certum reddere queat; imo vero, S. Magno Legen-

postquampag. 108 prmnisisset, se historiolas quasdam populares, ex quibus ceteroquin voluet admiratio narrationi accessissent, ea de causa e suo Opere rejecisse, quod nullum putaret

ptas

dam esse
adjunctis

esse posse
tas

verum

non inesset,
illis

ornamentum, cuiverimox subdit Interea tamen unam


historias
:

ultra veri speciem in recensendis facti adomatam, nequaquam diffUeor. Ve-

ex
ea

traditionibus

adoptandam ratus sum, qua?


,

non eo modo, quo Legenda illa, aut neceo etiam, quo Equilinus tradit, Superum apparitiones indeque octo ecclesiarum consecuta erectio factw fuerint, non propterea tamen ipsius facti substantia, prout in Opitergina apud Coletum inscriptione, Veneti senatus decreto eruditis traditione recensetur, commend/ i<<
i

prima ad vulgi ruditatem referuntur, sed, si profecto ab illarum expendatur ut alibi (in acervo est eximenda. Traditio haec pterisque nempe ejus Operis voluminibus) etiam diximuSj ad nostram usque retatem detulit, ecclesi; octo (quarum nomina num. 7 et infra num. seiccurate
,

debet, prassertim

quenti habes) fuisse Venetiis


opera
sancti

erectas hortatu

et

episcopi antea Opitergini, Id circa sa^culi vn medium tum ex imperio sibi cajlipraestitit Yir sanctus ria Ectus feoto (cujus geueris exempla in II passim occurrunt) tum ex pastoralis clesiastica curae impulsu , cum urbem nostram majora in dies incrementa capcre videret ex eorum affluxu, qui barbaricas excursionescladesque vitabant, et novis novisque spiritualibus subsidiis pra B idcirco sertim in Sacramentis administrandis indigere. Hanc fuisse earum fundationum causam unanimi sententia asscrunt plurimi ex Venetis chronoquorum dictis suffragatur constans atque logis

Magni

cum nihil contineat, quod prse nodum singulare autvero absimile sit, quodquenon a multis eruditione cb>r<s scriptoribus
/<jue

deiude

Eracleensis.

passim assertum constanthjvc


bili octo

immemorairoplcr
r
<
i

ecclesiarum traditionc flrmatu /.'/ hujus quidem immemorabiUs traditt non contemnendus etiam testis est laudatus Bernardus Justinianus, seculi i\ scriptor, dum
lib.
1

anti

aditionem,
o6.v

non

''/.,

col.

84 ita scribit

Tenuit

fama con-

u
|

n'-

usque diem, Sanctum illum (Ai temnostrum) novem (imoocto) ecclesias


liunc

rjici-

lon ett.

Bivalto (quse urbis Ycnetee

pars
,

est) divina

raoni-

tum
etiam

revelatione
tiodie

construxisse

[uarum

aomina
A<

fenmtur. Et

quamquam
non

Dandulus

traditionis hujus

ipsarum ecclesiarum, quce divum Mngnum , veluti pareutem primum et ejusque solefundatorem agnoscunt et colunt

immemorabilis

traditio

etiam de ecclesiarum illarum sedificatione agens, illarum auctores, a S. Magno omi


ignet,

non tanti tamen


ut

m<>,

mnia
eu prxvia monitiont c.rlctti,

dic

vi Octobris

magna cum

oelebritate exe-

hoc ejus silentium,

nixu,n</o<umentis,etiam
tr,<

quuntur.
25 Ceterum quo modo S. Magnus de condendis illis ecclcsns cselitus monitus, mo que obsecutus fuerit, Equilinus in sui Catalogi Appen dice cap. 17 his verbis enarrat Quadam
:

Dandulo

vetustioribus,

illius antiqui-

utvariti do-

cumenlapci

ngnatosa tatem evertat. Quod vero attim ores, omnino a S. Dandulo ecclesiarum 'iversos, ita ejus verba exponi possunt, eosecclesias illasreparasse,aut, ante a S. Maut
gno conditas absolute
i

piritu
,ii

raptus (S.
octo
ei

Magnus)
;

per re

mpri-

monitus est,
:

ea
Salvatori
dicitur
ei

tempesta-

te

aedificare

primam Pctro Apostolo


;

Raphaeli
biosa

angelo
,

tertiam
quae nunc

gloriosoe Virgini
,

secuudam quartam Maria for;

clesh

Utut hsec ificatum i.surgens adversus urbis Venr^ criptorumque si silentem D


,

unum omniumcoi
litat,

nam

in

formoso

ornatu

apparuitj

cur antiqua sua poss<


illustres

pelli debe-

Zachariss quintam Joanni Baptist; ptimam Justinas; octavam xn Apostolorum numero Salvatore et Matre cum singulis earum
,

rent

tam Magnum, ut p aret em habuere, ac singulari


,

ecclesix, qiur a tol

cultu hoc no
loco
s
I .

Sanctis

singillatim

apparentibus

et

loca

aedifi-

mum demonstrantibus , suura ibidcm surrecturae Venetiarum urbi patrocinium fideliter prolocis utibusj qui civibus omnia pandeus prout monitus, invcntis, cum suis obC et signis, ut talc tamque fidum urbi scquentissimis filiis patrocinium nanciscerentur, non longo post tem, ,

prosecutcvsunt. ut de S. Magni Soperest nonnulla etiam quam subamv", ui nobis videi

ei

m mor-

tyiterirnit

honorificas ercxerunt.

Eadem, quantum
scepe laudataantiS.

ginaurbe, a Rothari Langobardorv, quesaltem partem diruta, Prsesul sui gregis partc eo loci sanctus moxplacuiturh, n set/,,
Eeraclio, tunc imperante,

.ubstantiam, tradunt

jam

nomen

fecit,

quaecclesias Opiterginss inscriptio,

MagniZe1

curreniem edio

genda, antiquum Lectionarium Ducalis das Venetx, senatus Veneti decretum, anno r tum, et Bernardus Justinianus cit. col. 81, qui ew non octo tantum, sed novem a S. Magno ccclesias conditas scribit.

circiter seculo\", tum di\ riosibicmlitus facto, tum certe

odam
^ans

impulsu,utfertr testeCom
trn<litio,ocloecclesiasinipsaurl
curasset,
I

Eeracliamreversuscommissum
'',

sibi po-

26 At, inquies
subilitniiii
elsi

cum nnllum ex
certo

documentis
m,
,,,//

sit,

quod

nou

hittO-

/>rope accedat, vel

ad S. ex tam antiquo fonte in-

omnibus Magni tempora


his

pulum, nonc cleam coi


Catholica

auctum, suis monxtistnfide


<><

roboravit, ac denique

sua

<lesia

rice cerla

dubic haustum fuerit, ac prastereaadjuncta qua* dam apparitionum illarum,prxsertim in Legen-

Poste itis obdormivi/ in pace tradit Dandulus, italib,6 h:rc diserte M "' Y[ cap. hpart.
rnli:i

daS.Magni memorata,fabulamsaperevideantur,
negari mcrito potest, re ijjsa Superum monitis Fateor erectas illas a S. Magno ecclesias fuisse. quidem,inscriptionem Opiterginx ecclesix, utieoc

populo jam

copus, vir eximiaB sanctitatis, el< in eadem urbe multipliciter aui eccleato in fideCatholica, in sua

iaquievitinpace.

42-2
OCTllI

DE

S.

DC

S.

MAG

PISC.

CONF.
l,

J
sul)

G.
,

annum
imoctiam

.ftfefr

iftaii

ouod

4500,

teriu, ti ta-

men Berwirdut Justiiita-

mu

>ecte
\ptit.

se,

R* acpatriarchx Gradensts consensu Longobardis nec sib< rf*m Opitergium, sicb tempore reve suis tutum locum, ullo umquam episcopalis urbisa se conditev alio, quam
aut

^
'-

etsynodi Romanx, >{"'"" num tom. 3 Conciliorum

" l "' s a P ud
col.

Hardui- D
,

1115
,

addito

Opitergiensis ecclesia episcopi titulo subscriptus ibidem col. 1138 legitur.


si

anno 080
V.ofecto,

Orlendius, utpostS. eo sensu hsec scripserit

Magnum nemo
serit,

Opitergini episcopi titulum gesipsa se ejus assertio destruit, nec pluribus coafutari upushahct, sin autem nihil altud seri*
n

,r /,>o dondcilio. Accedtt, Pr;vsulisco,pus,prius quam anno 1206


transferretur
,

quodsaam

aliunde huc advegna, Heracle* jacuerit, nec adeonon immerito S. Magnus ctum legatur; ut quamHeraclex ad Superos emigrasse statuatur; antiqui tequam tamen, deficiente auctoris sat a propterea stimonio, id certum dici nequeat ; eum non indubie, sea in hujus Si/lloges titulo scripsi. At quo temforte Heracletv defunctum
t ,

Legenda,hac

ptorilte sig

voluerit,

quam

8.

Magnum

re ftdedi-

postremum ex Opiterginis episcopis fuisse, qui eain urbe indubie sedem habucrit,lubens ei acmte dian, verisimile non sit, stace do, cu tutam Heraclese episcopalem sedem, a S. Magno Opitergrum fuisserevectam, aut etiam id b alio factumdein fuisse, prsesertim cum vicealteraet funditus quidem sub annum 667 a Orimoaldo Opitergium deletum fuisset. Crediderim tamen, Prsesulem nostrum, translata Opitergio Heracleam episcopali sede, Opitergini episcopi titu" "jus dicecesis lum et pastoralem mii numquam deposuisse, eaque in resui.i% ram tatorem habuisse Benenatum, qui anno 680 sese
i

cum Sanpore ejus obitus contigit? RespondeO clrrum <t populum ,<oster, teste Dandulo ausuum multiplioiter in eadem wrbe Heracliana populique mcreotun tacitisque annis fien mentum non n post annum solea/, cum sat probaUliter etiam ac fortassis non ante pfoft statui posse,
055
tfi
',,1

Opitergiensis potius

quam

Heraclei

cclesise

dierumplenus bonorumque opeipsa, ut scribit

episcopum scripserit, quod non modo hanc una E cum altera moderaretur, sed preesertim, uti-conjectare lubet, quod Opiterginus episcopatus antiquitate aliisquetituh
31

rum

esset,

seternam mercedem fuisse consecu-

tiano

orbi notior

il-

Bemardus
^
:

lustriorque Heracleensi esset.

Justin

ad nltimam usque Benectutem

viaerit, posset in hypothesi, quod,


,

cum He-

Porro tum temporis Opitcrginos episcopos Gradensi patriarcha? Catholico subfuisse et a

lubfuitqtu

pradenn>, _

.V

n/iiil epi-

i ,

mv
,

)pUt

p
tii ii-

epitcojn
(lUJJ
,,.

" lt eSm racleam condidit, quir eju set, etiam ultra annum 660 episcopatus auctotendi, quod tamen ego cx sola Justiniani erere non ausim. priusquam huic Syllogx fiyiem 30 Ceterum imponam, conveniendus mihi rursum est Ortcnterginum B. Magni episcopat dius, qui temporibus citato Ilvnirlii, adhuc imperantis, tomo pag. 824 innectens, Prsesulem nostrum poac nihilostremnm Opitergii episcopum facit minus Benenatum, Opiterginum episcopum, eodera loco memorat, qui EpisloUc Agathonis Papae
,

schismatc Aquilejensi jam pndem fuisse revoca- c llllolico tos, recte observat Joannes de Rubeis in Monumentis ecclesicB Aquilejensis col. 807, quod et ex Danduli Chronico et ex comperta Praesulis nosti i sanctitate abunde confirmatur. Plura de S. Magno dicere nonhabeo, nec scio, an eorum, quos Bernardus Justinianus col 84 multa Sancti miracuta Vitamque scripsisse, adstruit, hodieque lucubrationesexstent, atque, an ejusmodi sint, qu<v non immerito in illustrissimi Cornelii Opere locum habuissent, atque in hoc nostro fuissent comme-

morandee.

DE

S.

PARDULPHO
IN DIOECESI

ABB. CONF.
IN

WARACTI
J

LEMOVICENSI

GALLIA

B.

COMMENTARIUS

I.

FJR-^EVIXJS
et cultus sacer.

S. Pardulphi Acta,

memoria apud martyrologos

imo
.

dccxxxv-

Ik^atalium suorum humilitatem

S.

Pardulphus,

S. Parduiphi,
*

I\l Waractensis seu Garaciensis abbas, cujus \_ ^ hodie Acta exhibemus , virtutum suarum claritudine prodigiorumque frequentia, vir Deo

atquehac nostra cvtate MarLe Gueret Galli vocant. Waractensis autem monasterii Dionysius
in

oppidum

evaserit,

chicV Superioris caput audiat.

Sammarthanus tom.

2 Galluv Christianee col. 553


:

bbatit,

hominibus amabilis, majorem in modum illustravit. Erat autem Waractum seu Garactum seculo sexto et septimo Lemovicensis (ad quam dioecesim hodieque spectat) territorii vicus, decima circitera Lemovicibus leuca ad fontes Wartimpse (la Gartempe) situs at, postquam eo loci SS. Petroet Paulo Apostolis monasterium,cujusprimus abbas S. Pardulphus fuit, Lantharius, Lemovicensium comes, condidit, eo sensim accrevit, ut
et
t

sequentem notitiam exhibet


vicensis dicecesis monasteria

Inter antiqua
,

Lemose-

nunc oblivione
,

pulta , Waractense S. Petri recensetur a Lantaad fontes Wartimpae flurio comite fundatum

Gueket urbi primaria Marabbas celeberrimus fuit S. Pardulfus S. Pardoux cujus Vitam habes Sec. 3 Benedictino p. l pag\ 571. Modo prioratus ad
vii
,

ubi nunc est

chiae.

Hujus

loci

nominationem abbatis

S.

Savini Pictavensis , ut notat

DIE SEXTA OCTOMLS.

i23
et

notat Ms. codex Solemniacensis. Celerum quem ex Actis Pandulphum dixi, alii Panlulfum
vel

mine Sardone,
procreatus,
nbertate
fui1

ex plebeis

quidera
et

AUCTOftt
j>

II!.

sed
tnf ig

morum

honestate

virtutum

Pandulphum

vel

Paradulphum
ii

nominave-

!iiteradornatus.5^7t5 cjusp<

rant.
2
rea niiores

Sancti Jiujus Abbatis

t/dores recen-

tiores gesta persecuti sunt

Menardus

lib.

Ob-

itionuminMartyrolo Novembris, Mdbillonius in Annalibus diem Benedictinis tom. 2 ad annum 732, num. \\ et 12 item ad annum 737, num. 38. Bailletus in Vitis Sanctorum ad hunc diem. Nonnulla quo-

ciiaicind.

magis Vita illa contracta est, quam ea, quam antiquam, de qua mox is. Periodum unamautaltenini deB. ?9.idxs}^h\lipsanisad catcem habet, quie in Bernardi Guidoyiis Opere,
ut suoloco videbitur, totidem fere
Bi
i

vet bis

legitur:
:

nardi Quidonis

esse,

conjia potest
'

al

sicut hicpt
.

r,

toj e

ipsit,ita et

GauGaufredus
"'
-

que de illo refert Bemardus Guidonis Ordinis PP. Preedicatorum, primum Gallxcue, dein Lodovensis in provinoia Narbol

ex Ivone
pln

fortt

nutuatus. Mabitlonius 572 >o part. i, pag. ix apograph um quodait

in Observationibus prseviis ad Vitam S. Panlul-

exhac opus, anno nen Tractatu de Sanctis Lemovi beum tom. Bibliothecx libro
L881
i

vita ereptus,

Seeoulo Hl B s Pardulphi conti


.

<

apud Labtss.

dam Compendiense cum


Ivonem
o<

Vita " se edita collatum,


.

pag.

habere fortassis,

utut

sit,

Plura Gaufredus, uianno 1183 Lemovii quam idem Labbeus tom. 2

Prior Vosiensis in dicecesi


Bibliothecas
scripsit,in Chronica, mox tau-

benc habet, Vitam antiquam S. Pardulphi, ab <dum cutto quidem, auctore subnzquali >
sincero tamen scribendi
)am, ad nostramaidicm usqueloco non uno /'"sseconservatam
rdnlphi Vitam ty\ 5 Antiquan Ex vctcribus nostria membranis Labbeus
,

daUeapag. 280 typis edidit. Qaufredi fhronicon at cap. 64 hasc non raro adhibebimus infra Sed ista latius in libro Miraculorum sancti habet
.

Pardulphj narrabo, nbi multa uV sacrosancto l\ sterio (EucharisHse) ad correctionein multorum,


si Deus promissts Gaufredus, ignoro missum, si aliquandacn,

inI

*t0 "'/ mu ''

quit tom.
et
tis

'

Bibliotheca tibrorcnR. P.

i.

permiserit,

proposui

tractare. Steteritne
:

Apographo

Jacobi

opusequidem pro<
it,

Jesu theologi.

hactenus eru*

SkVcuIo Benedictino

Hunc mox

Sirmon i, Societasecutus est Mabillonius


laudato, ubi

apag. 573

ditos latet; foret

fri

ndum,ut tum ad fidelium jorem sancti Abbatis gloriam

usque ad pag. 581 antiquam 8. Pardulphi / ita \fs. Chesniano et Bibliotheca Labbe

alie tenebris jjrolraheretur in lucem. Scriptores

quot habes,qui de8. Pardulph egerunt nunc,qui int \marUjrologorum seu Acto ejw
-.

nadepromptam cto tumCon


sin

cion

"j><

sicollatam,
bet,
-

ueObservatioti
us

scii-

dein mcntio ficl) dispicia, a recen'3 Intcr S. Pardulphi biographos, ut <> laudatv tioribus ordiar, prxter Baill numerandits in primis videtur Bernardus Lodovensis episcopus, de quo sup?*a
lib.
:

Compendiensis apograph i co
f

<sObser-

nam Gononus
Pardulphi
descripsit, vel

Vitarum Patrum Oa
;

hoc a Vita, a se edita, nonvationibus go cum nihil discrepabat, verba S. Pardulphi contracto apographo, simili Vitee quod ad Majores nostros anno 1660 D. Ludoviisium biblioeus Nicque,Caelestinorum Su
thecarius, misit, contuli, et billonio Observationibus suisCo<

Vitam exhibet, quam ecc illo oel contrajtl hunc enim Vitee, a se Lodovensi Ex Beruardo prxfxit
:
,

a Ma,

litulum
episcopo
,

npo-

tom. 2 de Vitis Sanctorum, notatque in margiBiblione, servari iltam in antiquis membranis

thecx PP. Dominicanorum Avenionensium. Hoc porro illius exordium apiui Gononum legitur
:

graphi versibus plane congruere repcri. Prseter id Suessionense contractum apographum, proliquoque S. Pardulphi Vitam antiquam m Mss. habcrnus., hic excudendam. Labbeana et Mabilloniana midto emendatiorest, ut verosimi-

Pardulphus, in Tripliccm Saucti Vtterritorio Lemovicensi etc. tranq tam in Mss. habcmus, sed nutlam, quse a ^ jaclura scriptis jam verbis incipiat sed facilis supest, dum certiora et antiquiora monumenla

Beatus

et inclytus Chxisti

servufl

Uter*qu&

in illis senten

onfusio, stilique

barbaries subinde occurrit, amanuensium potius


oscdanticC aul imp&ritieB,ut jh mnonraro cons i. ri/, tribuidebeat, quam illiusaucton w Pardulpho Bourgeois, Societohs Debemus illam Jesu, >//", Piilroni sui amore ductus, diligentem
prxstitit operam, u/ cam in patria sua, forte Lemoviccnsi, invenirel mventamqueope R. P. Pos16*4, ut in ejus Ulsini Antverpiam misit anno
.

petunt.

Quem supra

Vosiensis cap, 82 auctor

Iaudavi, Gaufredus Prior cst, Ivoncm, Priorent

Cluniacensem, Acta quoque S. Pardulphi ex scriptore antiquiore, veraci quidem, sed incidto, stiannum lo lucutentiore concinnasse, scilicct sub ChrHsti 1101, de quo capite 31 paulo ante meminerat.
niacensis

teris Auriliaco,
litteras

Arvernia

$upi

Verba
Prior,

illius vir

sunt

Ivo

interim,

Clude-

seholasticus,

Lemovicas

veuiens, a monaehis S. Martialis obnixe rogatus, Vitam S. Pardulphi, quue veraei fide quidem, sed inculto stylo couscripta erat, luculenter exarare llymuumquc de eodem piissimo Confesstuduit Pidcles cuncti sore eomposuit, ita incipiens
:

humaniores docebat, ad Possinum datis, transmissis legitur. et ab hoc ad nos quod unde hanc S. Pardulphi Vitam G At supradictumest, abauctorc Sanoto mbsequali,
,

" '>'">i"""!

consc

sset conftcitur$

Primum

id

au

g-audeant etc.
4.

in ipso Prsefationis ipse innuere videtur &"*' Plerique, dum priscorum exordio, putrum antiqua laudaut gesta miraculnnim, novn, nuper g-estasunt, omittuut.... Sed melius utroquaj

,i,n,i

Cum nullam Vitse S. Pardulphi, ab Ivone conscrqAw, notam adjeccrit Gaufrcdus, et Gononus Bemardi Guidonis verba /ortassis immutaIvonis sil S. Pardulrit, nescio, Bernardine, an ad e Ms. Pragensi anno 164.2 Praga phi Vita
Majores nostros missa, cujus initium cst vieo Pardulphus iu territorio Lemovicensi,
:

bique,

opinor,

dicat, alios
ptis

utrumque se commiscere. Quasi veterum Sanctorum miracula suis


;

cc/chraresolere

sibiveropropositum esse

rc

Beatus
no-

sed nupero Sancto sermonem habenequesic ea verba videntur posse intelhgi. ui tum vetera, lum /, se S. Pardulphi miracula
rr/< r/,

recentia littens

mandare; cum nullumex

ejus

/niraculis

DE

S.

PARDULPHO ABBATE CONF.


PardulDhus
abbatis.

.^
iHCTOlt
J.

m ,nrfS,

Bucelinus in Menologio Bedictino

ali-

c<?w a in

Francorum exercitu male habita loquitur

hunc

modum
et

Cum autem moderno


prsedictam

tempore

Fraucorum
lassent,

cohortes

urbem depopu-

fulgoribus illustratus, filium se ipsa conversatione moustravit, carnis lucis esse, maceratione stupcndus , in pauperes profusus,
gratiffl

divinae

mum,

in

omnes domos igni cremassent, doqua erant cunae suspensae [pueri e banuilateiius creS. Pardulpho suscepti)

miraculis

etiam

conspicuus,

quosque
infuso

manuum

siquidem infirmos impositioue sanabat, abigebat

ptismate a valueruut. mare, vel quidquam ex ea exurere atqui id contigit tempore Moderno , inquit Aqui741 vel scquenti, cum Chunoaldus,
,
:

benedicto oleo dasmones, prodigiaque innumera orationum efiicacia operabatur. Factua

demum,
bas,

etsi

multum
caelo

anno

alumnos

tanise dux,

erepto e vivis Carolo Martello, in


rebellavit
:

gcnarius
le

cum jam
inter

renitens, Varactensis abdignissimos formabat. Octoesset, ostensa sibi a S. MichaB-

Carolomannum et Pipinum

tunccnim,

scala gloriae, per

quam meliorem
est,

ascenderet

(vide tom. inquit Fredegarii continuator part. 3 Rerum Gallicarum pag. 458J Car2 Scriptorum lomannus atque Pippinus, principes gcrmani exereitu, Iageris alveum Auriliauius

patriam,

verba

orationifl et benedictionis,

quibus populo bene precatus


obdormivit. Varactum, ut

BBterna

pace

congregato

Lemovicensisitum
:

est,

jam monui, in dicecesi et tum ibi, tum Lemovicis,

urbe transeunt. Romanos igne comrigas urbem aeceduut, suburbana ipsius


burunt.
atenppar;
7

proterunt, usque Betu-

ut infraapparebit, cultum nactus cst S. Pardulpbus hinc e citatis martyrologis alii Varacti,

Denique manifesta sunt verba, qiue eodem Hujus numero paulo ante prxmittit sic habent miraculum, quod per Viri aliud fertur
.

Bucelinus e Saussayo, de quo mox, Lemovicis Sanctum annuntiat.


9 Andreas Saussayus in Appendice Martyro- martyroiogoi citatis, ex ipso a Jiucelogii Gallicani verbis

mox

saucti

eum diviua est operata Clenientia, et multi BUsint persunt, qui viderunt. Vt adeo audiendi non 8. Pardulphi suspicari Bailletus ait quos ii
, ,

lino transcriptis, heec addit

phus,

qui virtute et

prxterea S. Pardul- ^ moribus praclarus, Deum


:

quaerens,

mundum
fecit
,

fugiens,

eremum

coluit, aegris
,

ab Ivone, Cluniacensi Priore, futantum de cauisse conscriptam; ac verosimitlime

Vitam

primum

medicinam
terio,

energumenos sanavit
dissolvit.

et

nativitate coutractos

Tandem

a Lau-

sa,

quodet hic hujusmodi aliquid fecisse memo-

comite Lemovicensi,

retur.

Hxc

de setate auctoris

nomen suum nec


:

abbati*,
tri

quam

is

iu

Garactum evocatus, honorem Apostolorum Pe-

uspiam proditum reperi: monachum tamen Aquitanuto fuissej conjicio monachum quidem, quod Berthemarium abbaiemFaipse prodidit, nec

Pauli construxerat, prasfectus est; quam sancte et prudenter administravit. ltem Saracenos, a Carolo Martello profligatos, a suo oratorio
et

trem

suum

in Prsefatione appellet;

Aquitanum
:

Vi

divina effugavit, et octogenarius non absque


discessit.

vero, quod ibidem Berthemarium sic alloquatur Non minimas omnipotenti Opifici gratias agi-

viatico

Cujus

est

memoria
reliquiae
ei

iu

his

re-

mus, quia hic


'

in

Aquitania...

quam

plures phi-

tur.

gionibus celebris. Plurimae vero

Garacti

ejus

colunsunt,

ecclesias

inscripta?

losophos et rhetores reperis, qui Vitam vel Gesta

maxime
Cyriaci,

in

territorio

Arvernensi,

ubi vicorum

miraculorum S. Pardulphi conles.soris suo stylo enarrare queunt. Quis fuerit Berthemarius abbas,
S. Pardulphi Vitam inincertum est forte unus ex Waractensibus abbatibus, Sancti successoribus ut non absurde Mabillonius susyicatur alium tarit in Annotatis, Berthemarium sciliCaroli cet, Senonensem S. Petri abbatem, qui

concredita.
S.

cuianonymusbiographus
scripsit, pariter

patrooinia et Turris ipsimet Quve de virtutibus et miraculis Pardulphi Saussayus memorat, ex Actis de-

Blansaci
sunt.

prompta
ait

sunt.

vicis vero,

quorum patronum

Pardulphum, tertius apud Btaviwn post pag, lo7 haud procut Duranii (la Dordonne S. Pardoux de la Tour. fonte hoc pacto signatur Tres quoque vici, S. Cirgue dicti, in eadem
S.
.-

(j

Magni tempore fuerit, teste Clario monacho ad annumS04>. Verum ex verbis mox adduclis tam anonymum , quam Berthemarium Aquitanos
,

Bii

opudreccm,oretaiiquoi

vero cladi propinquiores fuisse, ex verbis, numero superiore descriptis, verosimilius apparet. Nuncde martyrologis pauca dicamus. s Quamquam S. Pardulphi sanctimonia non p cr Aijfitaniam modo, sedetper >,, /<tas Galtix
'

Arverniam exhibente, signantur, n.ici nomine Sausali{ sayus designavit. Btansacum in.Codice Bene/icio- f rum dioscesis Claromontanx. anno 1688 Parisiis impresso, /ris verbis memoratur Gallice PastoraBlavii Tabula,

quorum

fortasse

tus

S.

Pardulpht, et

S.

Vincentii (de Blanzat)

illi

annexus.
10

Idem Saussayus parte


l.i

2 Mariyrotogii Gal- memoria,

promncias longe lateque fuerit divulgata, eum tamen nec Ado, nec Usuardus, nec ceteri iltiusfere
martyrologi suis Fastis inseruerunt recentiores igitur aliquot recensebo. Ferrarius in Catalogo Generati Sanctorum addiemxi Octobris ita habet In territorio Lemoviceusi S. Paidulphi eremit. Menardus in Martyrologio Bene.-

licani a pag.

Mdrtyrologium monasterii Patrum Bcnedictinorum S. Sabini de Levitania,


abanniscii,
,

0,

ut ait, scu seculo duode-

inio

exaratum

edidit, in
:

quo

Octo-

Tolosauo in vico, qui dicibris hdec teguntur tur Pompiaco natale S. Pardulphi, episcopi
et confei

cujus

illic

servari reliquias aU-

dictino, sed ad diem in Novembris, quod itli singulare est, sic scribit Lemovicis, sancti Par:

dulphi abbatis, sanctitatis et miraculorum gloria illustris, Castetlanus in Martyrologio Universali,


8.

Varacti iu Marca-Lemovir-ina sed Gallice Pardulphus, ejusdem loci abbas, oujus cor]ius in honore est Arnaci, prope Pompedorium.
\

MartyrologiumParisiense, anno 1727 excusum acti in Marca Lemovicina, sancti Pardulphi


:

indigenarum traditio est, testeSimonePeyroneto,parocho beatxMaricv de Tauro Tolosx, in Catalogo Sanctorum verum valde redibile est, Pardulphum, in vico Pompeiaco cultum. perperamvocitari episcopum, aliumque non esse aWaractensi abbate, quod quidem suadere cidetur, tum hujus per Aquitaniam et Arvemiam celebritas, novem pturibus honamhus ricisque commune dies quo colitur tum denique quod Pardulphi
quot,
:
i

DIE SEXTA OCTOBRIS.


Pardulphusisteepiscopusceterasitplaneignotus; leri facile potuerit, ut Pompeiacenses, a Lemovicensi territorio paulo remotiores,Sanctum, cu~ reuquius jam olim puzzeiiiaov se, w w<>*< jus reliquias jum uum possedisse oc, credunLproi .*,' non habuerint. Tn^n 9. Snicile.aii Tomo 2 Spicilegii beperspectum Acheriani Editionis Novx, anno 1723 factee, pag.

42b
tucToai

ctor sub
2

quemque Labbeus tom Mss inseruit, ubi pag. Bibliothecx librorum

annum

950 fuit,

J.B.

bLfa<

altare 724 hiec leguntur In ecclesia S. Pdulphi Lemovicensi Lemoviceniad S. Pardulphi. In dicecesi autem proprio Octobns diem vi bctobris colitur Officio propno et ritu semiduplici. In Lemovicensi Breviario anni 1625
: .

Pardulphus Wandelberti Martyrologio inhunc sertus legitur ad diem vi Octobris post


58
8.

sic habet Oratio

Wandelberti versum

Deus, qui nos annua beati Pardulphi confessoris tui festivitate lajtificas da noprobisejus intervenientibus meritis,et perpetua
;

Virg-o Fides pridie hincfelici morte triumphat.

Per tectione muuiri, et salutari gaudere profectu.

Quem versum
dulti confessoris

sequentia verba excipiunt

In

Dominum

etc.
qu0 in
centi

ParAfrica Rogata., Saturnini, Faustini, et sancti


:

verum, quin hxc eo ab inter-

polatore recentiori intrusa sint,


est.
cullu* sacer

minime dubium

11

Porro

vel

ex

iis,

pev

vii'

iw

logio adduxi, de Sancti dicecesi Lomberiensi, in

quse ex Saussayi Martijroin Arvemia, et forte in

hau13 Lectiones secundi Nocturni, ex Actis prima Pardulhis verbis concipiuntur stze, non longe phus, patre agricola in viculo Sardeno caput casu rami arboris ex a Garacto natus a pueritia utroque orbatus est oculo. affligentis,
: ; , ,

tmoo.

Ab
tus,

eo tempore

meliori

animi lumine collustra:

qua Pompeiacum, eccleprxterea vicx in siastico cultu satis liquet. Plures tum ArverChartis Geograp/ucis apud Blavium

bonis operibus et miraculis nam et adolescens tenuis victus et vestitus mapauperibus jorem partem traditam clanculum
rlorere co^pit

nicejum

territorii

a S. Pardulpho sacris in bus ille verosimiliter vel patronus, vel quidem Tabula, prseB honoribus est. Et Arvernias
ter
our, S. Pardou nominis, eumdem tamen, tres alios ejusdem fere exhibet ; nimiut opinor, Sanctum significantis Seucaulam (vulgo la rum S. Padaux ad Sivolim seu Elaverem ( Galtice Sionle) situm; S. Pardon ad Lemole Neuf inparte terntorn y mer) S. PardoD Asverni* contigua. In territoriivero

Lemovicensis occurrunt, qui nomen sortiti sunt, atque adeo,qui-

memoratum jam vicum,

infirmos, erogabat, et convenientcs undique admoto oleo benedimonibus etiam occupatos manus impositione cto, aliquando etiam sola Secunda; ilis et aliis plerisque virtucurlbat. in honorem tibus clarus, monasterio Garactensi,
,

dae-

Petri

a Lantario

comite

Lemoviceusi

63

tructo, licet invitus, pr^eticitur;

mundo

ccecus

religiosam vitam proat mente perspicacissima Sanctitatis exemplar fessos in caelum ducturus. et carnium egressu a ccenobio absolutum sibi semel ut perpetuo interdixit, sicco cibatu esu
,

Lemovi nim
;

versus Duraurbis geminus vicus occurrit, alter


Vesere, minat atter prope Viseram (la dixit.Hinc, Perdous, paululum immutato nomine, priusquam ad fluvium (la Vienne)
)
,

ensis

Tabula ab utroque

latere Tutelensis

(laDordonne,)gMemS.Pardoulso-

uootea insoplurimum in hebdomada victitans, corpore, quantum vires mucs iu oratione, Iprono cum animi suavitahumanaj ferre poterant, summa

quem

S.

teducebat. Psalmos AntiAuribus eruditus 14, Tertia quae, dum perageretur diphonas, Eesponsoria,
, , ;

et

Sarlatcini

diacetibut

superato fluvio S^ occurret alter vicus "Taurio) pervemas Crosam trans flumum Pardoulx et item alter Cars ^pemtur S. Pardous les (la Creuse)
,

Je-

assidue animo volvevinum Officium, audierat, pauperes et^infirmos qua bat, sub NonJEtempore maxime verbo Dei solabatur. Mennoterat ope,

nique
v/*y ?

in flulium (Vincon)
f) 7 f

Vartimpam mter et citata Tabula adcui S. Pardons nomen vicus,


'

Um taodim

i;ll(;idiaece$es

propagatu$
el

Offinum

propriuin

dicecesis 12 CodexBeneficiorum prMer vicariatum 1638 Parisiis impressus, anno enumerat, qui flS^rad^ unum, pastoratus xi quorumunusm dioeeei
,

Lemovicensis

a Michaele temponbus Caioli ascenderet, fere octogenarius, ct Chunoaldi Aqmtani Sagui (imo MartetU) precatus plangenti populo bene ducls, uis et ouatodia ,o. - FiUi, verba inter hrec extrema det omni malo defendat et
:

ostensa aib pra^mia consecuturus, quam in c^lum archangelo scala, per

iV

fa,-

pt

ab

omen habent

ctavensi est, et apud Blavium paguuv phica Pictavensis ducatus,

Tabuta Geogra

msrt.^a,

"

Ull
g

Toarcium non procul a fonte fluminis cujusdam, exonerantxs in Ligerim sese attuentis, ac dein
collocatur.

"

vocem Venite benedicti paratum est ab or,n"e regnum, quod vobis P Nonas Octobris sanctam pr ! me mundi pridie
rf

Patns me., per-

Similiter et

dicecesium

Tutelensis,

est sanctiPetrocoriensis (in qua et monasterium Ordinis S. Domimci, S. moniatium feminarum

vicecomttlSSSe Pardulphi dictum,ex Margaretx, exeunte funicensis, testamento seculo xm L>> inHistoria fundatum, teste Bernardo Guidonis Ordinis S. Dommici lo-

dationum conventuum apudMarlene losanx et Provinciee Provinciarum bimsseqq.) Scriptorum veterum tom. 6, col. 527 et

nSFelcimi exquoS. 1'^'


/"'""'

Sa,reliquix in Issigiacense
.

ir ,. iu

Lemovico Mat:e

Xantonensis et bat Malleacensis, Pictavensis, ^eimcaPrioratus, pastoratus latensis codices qui a . ra aul piures, auu,,^> u,,^,^- ~ riatus, unum aut plures, enumerant, unde colligi ^nomen trLere/*_. _...-i .... niipotest quandulpno nomen traxere undecolUgipotest, i .... , _ S P.irdulphi *jw Mis reyiuniuu* l la iniicis regionibus /<**> ''' 1 ';' '"'; celebrem, ac
:
,

""

latensis.annoUilL^*

ih;tn* celebritas.

baiuecu^ a seculo late propagatum jam inde in Arvernia, atque imo et tonge prius scribit in duccesi Lcmovicensi adeo verosimillime etiam sanobtinuisse,liquet ex Libelto de sacros honores Gtarumoalh, cujus auecclesiiset monasteriis
xii,
:

** r.ult.umeus admodum ^ Cuttum /^/""SfIUa


ejus
1

^
15

e^auoparite

u rliam .. nriam. pnam, et Lecuonw inLemomcensibus m mtum in Lemomcensibus ,am aru>narg umenturn
,

^ ^^ ^ ^l ^'"
'

.tlu-tuvrarisiorumimpresso;
cun(U - -

abcs>
.

liu.-t.-.

siL

habet

u e ub,

qui \u v Parspleu dore beatum

ctis

m
AUCTORB
J. B.

DES PAllDULNIO ABBATE


ffiteruam
,

CONF.
natum
eese,

ad
!

?,

intcmlamu*. gtata tu diritHm *"*** Mwftrnun nostrum.


l

senatoribus

quodque in

solo Valesio

D
.m,

***

rrcst: Corpus
,

ejiis.

in

monastrrio
sar-

juxta corpus S. Saccrdotis, Cum autem Lemovicensis episoopi, collocatum, virtutes, quafl undique adventantes populi ob operabatur, quieanuium suum Don.mn perturbarent, tem ac solitudmem monachorum eoPardulfi sacras exuvias equuin visum est, juxw monasterium deponere; \,a S. Joann.s annum millesimnm, mstnnte
sterium Sarl,
t

conhaffo

posfel, .vlu-t.s Waractensi sepUltum, longre mon* slatum est trau et cineribus

fortassis reperiU tus /uentS. Pardui17 q uo dnetur, ubi de illius obitu disphus, accuratius ad virtutes iltius, quiseretur a Sancti natalibus
:

busvelinpueritia fulsit t biographusprogrediiun non indigent, cursim auas quia commcntatione

nominasse

Commendat eum maxime a mansuetudinemorumquemodcsUa, a sinoerUal9 commiseratione in pautemperantia, et insigni


sufficiet.
%

unde eductie oirca sunt Arnacum Guidone de Turribus, advect


ubi Pardulfua multis
claruit

miracubs. Celebre portam urbis Lcmovicce vero illud esl, quod ad immobile perstitit, donec ccel>us ejus tamdiu corampopulo, illuminaretur. Sed
Iductua

peres qua ductus oictui suo, quod egenis elarg que detrahebat, ut sibi esset, nocuwm, his inseritt corpori ejus retur. Casum rami in caput animcv utilem, quo ex arboris sed sed oculorum luaien amtsit

licet tenui,

resttbus-

suumtapsu

<,

quarto, cum ignu etanno miUesimo nonagesimo A.juitanos affliBubcnmneus vehementer iterum

dludivini lumints intus uberiore deinceps sed lulquidem, inquit, C strandus. COBCUS ,:atus ad tempus, sed uon murt.fi1U op privatus, sed pcrpetuo booatusj aspectupaulisper in Vita S. norum opere repletus. Eadem leguntur

geret,

Pardulfi, c.m ahorum oationibus, corpus sancti Marde arnaco ad Sanctum Sanctorum reliqoiis, ubi vana est, tialem Lemovicensem advectum plurimi sanati coruscan.nt miracula et intirmi

indietis

ad avertendam

iram Dei supph-

Pardulphi apud MabUlomum Unde in Ms. nostro Suessionensi.


ct

Labbeum, uH
e/j

et

tur,

V F

ristinumoculorumusum Sanctopaulattm fuisse ..'j csslestis ilmons (iu~ /,7/o/i\< itmens durestitutum. Ceteris quidem
.
.

cem

de Pardulphi cultu hsec hactenus ejus translationibus suus ent variis exuviarum iis, qux de dicendi tocus, posteaquam de
s.mt.

De

S.

subdit- at

habueSancto nostro Acta suppeditant,sermonem nS.

cumpueritiam seu adolescentiam nonncantubernio E dumemensus/uerat,eti loqwtoir Suessioadhuc versabatur. Mcm mansisse ait, nensisnostraEpitome, quxccecum cursu ex quibus plurimis diebus, non toto vitse prout Brecertum esse, 8. Parduiphum, fit haud
;

ticet

biographus ccecus esset, se praebuisse,

innuunt, perpeviaria Lemovicense et Sarlatense


<

~
II. S.

Pardulphi natales,

i-

.i

vita,

tum

solitaria,

tum monastica.

prius tua in coecitate vixisse. LUteris auamoculorumusuprivatus/uer fhriw ciuUu%d vel Pragense; Ms nostrum ;,,,-, at cum idmi teonis, alGuidoms, aut vel Bernardi

!!

L,

Natus

fcl

Lc-

movicibu*
parentibut
atiricoltt,

Sancto suppar quidem simplici et veraci,non tamen Oet verosimiliter tam inculto, quam prxferunt exemen apographa Labbeanum et Mabillonianum, usus, ut jam monui, ab illius natalibus et
O^ancti Pardulphi biographus
stilo
,

niacensis Prioris, magni hac in repondeterius recentioris sit, non Actis antiquis ahris est, occurrentque infra ex de quo potius oppositum suadeaiur, qua, unde

num.
18

21 consule.

Porro quanti apud

lescentia S.

ado- mu iti$qm r meritivel frequentia, qu* Pardulphus fuerit

Deum

entum conditione exorditur. Non raro qu dem contingit, ut, qui Sanctorum Vitas descrinatalium splendorem a/finSanctis laus propria, suisque meritis gant, quasi parta non su/fceret, nisi figmentis, etiam interdumabsonis, illustretur. Non ita biographus noIn Occidentali plag-a, inquit, partium Aquister

tumedidit,prodigiadeclararunl Cui ce verbis biographus refert


:

illa

Dominus grat.am ontulit,

ut,

qui ad

generatm mox tantam eum venie-

bum

'.,

fictitium

illis

cui mabant, variis inrirmitatibus languentes, 9) perungret, aut benedicto ,,,,11) imponeret, vel oleo eis aqnam benedictam potandam daret, repente ab

omuesinfiru.iiatrs febrium repeli

etiam et
ad

qui a dcemonibus vexabantur,


fnisscnt, t^bsessa a

cum

eum
i

perduoti

tania?,

dicecesi

Lemovicensi

es

agTOrum

culto-

ribus, in
in

cujua vocabulum esl Sardenus, monte ortus est puer rideli g-eSardeno nealog-ia, cui nomen Pardulpbus. Consonant Labbei natus et MabiUonii apographa sed vicum, in quo Hunc Codex bene/icioest, Seredinnum appellant. mcensis supra citatus Sardent rum dicecesi
vieo,
.

liberabandsBmonibm HcVc de Smctiprodigiis, in adolescentia editur. generatim ea verositis, biographus, ut dixi, serius facta, miliier de causa, quod non pauca,
;

vocat Gallice,

apud Blamum

vero, pariter ante

prodigiis, quse enucleatius enarranda haberet. A qmdem et inparcuitown quantum in adolescentia domo adhuc verillius loquendi modo apparet, ex Waractensismonasterti constru.

laudalum, legitur Sarden. Situs autem est haud procul Varacto, cujus situm supra exposui, ab eoque in Charta lerritorii Lemovicensis Blaviana inferjectis aliquot montibus vel colltbus separatur; unde intelligas , cur biographus dixerit ,
Sardeno monte. Parentes ejus agricutturam exercuisse affirmant etiam apographa cetera; ingenuoa tamen fuisse , addit Suessionense nostrum et Compendiense Mabillonii quod, ut vevel in
, ;

sans edidit, ad prxfecturam ctionem, gestamque hujus a Sancto convertit biographus sed priusquam sermonem huc illum sequamur, sistendum parumper est, paternis xdibus in monasteet num proxime e
;

rium Waractense concesserit


ctis illis, rit
,
,

num

contra, reli-

in solitudine aliquandiu seorsim vixe,

ex eaque licet inventus ad Waractensis monasterii praefecturam retractus fuerit, inda-

gandum.
Aj)ographum, quod edimus, uti mox dictumest,a S. Pardulphi pueritia seu adotescenprogrediens, tia ad ejusdem preefecturam mox
L9
vilam
,

rum esse non difficulter admisero,ita a vero prorsus alienum apparet ex dictis, quod in Notitia Galliarum pag. O" kdrianus Valesius ait, docere S. Pardulphi biographum, illum nobilibus
1

lita-

rfoin fcrftad

eam

illius

vitsepartcm, qyae inter utramque effluxit,

DIE SEXTA OCTOBRIS.

427
igriari

xit,

intactam prxterit,

et,

quo interea Sanctus

terii et

lectionum

sunt

in

earumdem

re-

usus fuerit vit& instituto, divinandum relinquit nec enim vero apparet simile, Sanctum, adhuc puerum vel adolescentem, Varactensium mona-

rum
igitur
n

meditatione
S.

tur,

seu lectione Benedictus dicit: Meditationi inserviasubauditur, lectionum et psalterh. i.


ot

insumant.

Cum

ACCTOM J B

chorum moderamini fuisse admotum. Eodem defectu Labbeanum et Mabillonianum apographa laborant uti et ex contractis apographis Com;

lectionum
ut discant
lectiones

Psalterii studio inserviatur.

Nempe,

rudiores

recte legere et pronunciare


,

et

psalterium

atque etiam interpreta-

pendiense Mabillonii et Suessionense nostrum. Sed Lemovicensis Epitome, et Pragense apograplium solitariam Sancti vitam, antequam Varactum accederet, diserte adstruunt ex illa MabilLinc gravis in utrolonius citat, qux sequuntur
:
I

n
si

imo

et

ipsum psalteriura memoriae mandent,

queparente

trifltitia

debuisset, parentcs culum M)litarium construens,


ffiliis

hnmano more lug-ere consolatus est. Tunc habitaBed, qui

orationibus

et vi-

possint. Et hffiC fuit antiqua praxis. Ita Menardus. Porro ex biographo et Regulx Benedictinx cap 8, prout illud Menardus interpretaPardulphum tur, duo coltigere est alterum s S. Benedicti Regulam secutum ; alterum vero, de quosupranum. 17 mentionem feci, litterarum c.ijicrtem fuisse, indeque compidsam, xd Laudes,
;
,

bet

et jejuniie assiduus erat. Itlud vero s> Jam non permittit, sibi crescere setatem sine

Responsoria, Antiphonas, Psalmosmen sceret. Hoc quidem pro conjectura habeto. Quod
vero ad Regidam S. Benedicti, quam cum suis monachis Pardulphus secutus fuerit, spectat non id fortasse aci /j>ic,c/umest, quin et S. Columbani Regulam sectatus fuerit nam, teste biographo num. 0, c\ vicinis etiam et suburbmis locis monachos et Dei servos conquisivit Lantha".s, atque adeo vero admodum simile est, moes nachos aliquot e Solemniaccnsi propc I monasterio ad vicinum Varactense evocassc illud autem S. Etigius amore beati Columbani et ejus Regulxcondidd, teste Jona in Vila S. Eustasii, cujus verba recitant Cointius in Annalibus Ecd
'

virtutis

incremento, sed solitarium

sil.i

taberna-

culum
vig-ili:s

sive habitaculum construeus, orationibus,

ac icjuniissupervacans etterrena fastidiens,

atibufi interes e festinat,

Quod autem hoc


:

loci

aiunt, vero

perquam

simileest

solitarium quip

pelocum /nco/wzwePardulphum, cum Varactum,

evocatus fuit, satis indicant verba, quibus e\ canti se Lanthario comiti respondisse, num. 7 biographus perhibet, nuraquam se ex eo loco egressurum usque ad tiuem vitse suse. Indicat
etiam, perpetuus, qui in Sancto eluxit, solitudiVaracti ageret, quoquea nis am<
cella

sua

divelli

numquam

potuit, ut

num.

8 bio-

dein Varactum

graphustestatur. solitariam vitam ve:H) Locus porro, in quo

aLanthariocomiteevocatiu,

rosmiiLlime egit, inpago ejus natali Sardeno situs eratulex num 6 manifeste consequitur. Dum
,

ad annum Christi 681, num. 24, et Mabillonivs Sxculol Benedictinopag. 122, num. 17 in Vita ejusdem S. Eusta 22 Quo anno id monasterium eondiderit dontharius, neque biographus edicit, neque, mde utcumque colligatur, suppeditat quidquam ex anwoS. Pardulphi emortuali ('737, ui infra m >Hs debiturjsub finem seculi septin contigisse, lato dumtaxat modo deduinitiumid qux PardulphuB, // r/ ex miraculis r/l/l/ jam Varactensis abbas fac/us, edidit, et in quiPribus enarrandis biographus dein totus est,
:
.

miraeulit

vero hic

S.

Pardulphus Deo intentus

vivit,

vir-

tutumque et miracidorum fama magis magisque increbrescit, Lantharius, Lemovicensium comes, Apostolis in vicino Varacto SS. Petro et Paulo provectojam opere, masterium condit
;

parandis monasterio

ilignis incolis sollicitus, qua-

rversum misit, qui Dei servos et monachos ad ud inhabitandum invitarent. Latere comitem non potuit Pardulphus, vitx sanctimonia ac tot
prodigiisa pueroclarus, I/nqueSanctum ipsc licet xaccedit, Varactum invitat, ac tandem,

quodeea illis refert, ita fere habet Cum ea essetabstinenliaS. Pardulphue, ut nec OQ bus, nec volatilibus uteretur, rusticus quidam.re-.

gre,precibus suis audientem habet.


ctus,

Tum

perlos in silva fungos adsanctum Abbatem defeilrens, Regnarico cuidam occurrit, qui fungos
l 0Sj

exceltentem virtutem ac sanctitatem coram edo-

dignum

censuit,

quem

coactis

undiqm
dictu, quinta

kis abbatempraeficeret.

Uirum
.<

Regnaricus, quin ita fauci1 ix illos degustarat busejusadhmermt,ut nec intromilti, nec
-

WatOS, sibi in

mensa

jussft "/v

v suis constitutus in hoc gradu Pardulphus mtse abslnwntia et ausleritateprch' rrit. Perseqv ih>

possent,dumper famidum veniam deprecatus, p


sancti Viripreeibus suffbcat
est.

P tus
ait,

h&c nnniiabiographusnuhi 6 et tribus sequentibus cursim ego perstrinxi, quod nihil in illa pe:

Eratautem Regnaricus, utH

adiariter annoianaum occurrcrct, et ovyuu^ culiariter annotandum uccur7c,L-i,,vi, legenti planasintataueverspii ua. Inobservatumtamenprx-

pw

MChunoaldiprincipisconsiliarius illus/l sev legatus. Binc ac Caroli (Martelli) legatarius ^ , ovnn rhmli fC.hri. emoituali Uui et ex anno 8. Pardulphi porro,

^^^,
i

Z^nlrZ^Zdequotidianis
,

ejus exercii

tationibus loquens num. 9 biographus prodit ete verbis illiSi Quod vero restabat post Ho/tlll quod audierat nocturnas ex Lectionibus ras poat Matutinas vero Laum.inontcr recitabal
,
:

dix*, stab,Uendo. * ^licet 737i infra, ut dixi,stabiliendo, anst i mdelicet m)infra, contigit, quam proxime nus, quo hoc miracutum
lt

23

hunc modum eruitur. Notissimus est apud Rerum Qalltcarum quorumunum duiB, gestis modocon- ,uba ,/ores Eudo Aq
eleber.
filius

des

Re8ponsoria

Mnriviil.iis

Antiphonas de Banctis decantando meditabatur, allusio ad


,

vel

traSaracenos, Qalliam aggressos,

S. Benedicti

Regulam
vel

continetur,
post

quxcap.
a

8 sic

Carolum Marh donisuccessit Eunaldus

Exstwcto Eu7:\nr.n

amm

habet

Quod vero

restat,

vig-ilias

firatri-

bus, qui Psalterii


inserviatur.
monachitqui

lectionum aliquid indigent,

etu$,

ObserHuncRegxdse Benedictinae locv.m cap.-n Concordix Regularumita vationibus ad Menardus commentatur Sensus est, ut intersti21
:

ablncarnationeDomini (inquiunt Amiales FranGalr corum Metenses tom 2 Sa oocxxxv Eodo dux mortuua Ucarum pag. Eudone mortuo, Carotus Martellus Aqutta-

est

Annaniam subjugant anno scquenti secundum


les,
:

tium istud quod intercedit a fiue nocturnarum usque ad Matutinos, hi, qui
,

vig-iliarum
psal-

dcokxvi, <quiPetavianos vutgo dictos episcopus mortuus est. Et KaAudoinus


contra
tilios

rolJs dimieabat

Eodonuni. Aquxta57

nm

Qctooris

TomuslIT.

428
,

roM
B.

.,,,

inita

DE S. PAKDULPHO LBBATE CONF. cum Ilunnldo pace, pag. 2 L0 si\ hdbent


.

Teutsindus
ecclesiae,

Pater coenobii S.
locura
re-

ut Annales Kunaldo sive Chunoaldo dedit per hsec omnia ad annum 735 Metenseshabent, quibus Eudoanticipationem referentes. Verbis,

Martini Tnronensis

sortitur

ipsi

nisobitum memorant, proxime subjiciuntur


invictus
.

se-

giminis (monasterii Fontanellensis) anno Domilndictione n, qui nicse Incarnationis dccxxxiv, annus prsefati reg-is Theodorici decimus erat
quintus. Ea: quibus quidem hoc loci tantum cona S. Pardulpho paralo, miraculum sanati
lytici,

quentia: Quod cum audisset Ligerem fluvium adunato exercitu Karolus Burdegatransiit, et usque Garonnam et urbem illamque lensem et castra Blavia ocoupavit urbibus ac subcepit et subjugavit cum
,
:

princeps

quipcr quinque annos inporticu


:

S.

Mar-

mem

Turonensisjacuerat, nonserius, quam anno contigisse sed ex iisdem Cointii sententiam

urbanis eorum.
te

Ducatumque
Eodonis,
et

illum aolita pietadedit;

mno

obitus

S.

Pardulphi infra refellam.

Nunc

Hunaldo,
suis

filio

qui

sibi
.

et

adbiographum

redeo.
,

riliis

Pippino

Karlomano fidem promisit.

26 Insigne fortitudinis

animique

in

Deum

ttiru\gniin

sub Huigitur miraculum illud contigerit duce jam forte naldo, per Carolum Aquitanise Pardulconstituto, rf anno 731 ex dicendis 8. annum 785 vel potius 736 vel obierit, ad

Pardulpho cditum fiducia pleni, specimen a S. rt. Fusi ingenti prselio a num. 15 biograph Carolo Martello, et Eudone, Aquitanix duce, Sa-

Deumfiduci*

sequentem id referri oportere, verosimillimum


est.
alterum vcro

racenifuga sibi consulebant barbarie gentis furorem clades accepta acuebat et quidquid obvium habebat, seu sacrum seu profanum, igni
:

24 Qute apud biographum a num. Musquead 14 sequuntur miracula, commentatione non in-

oque tradebat.

Jamque allatus Varactum


:

ru-

digent,nec ullam habenlnotam,unde, quo cirquod citer tempore conligerint definias, si illud, quinquennium num. 14 de paralytico, qui per in S. Martini Turonensis porlicu jacuerat S.
t ,

morfuerat, certum S. Pardulphi monasterio exitium a Saracenis imminere territi monachi, deserto monasterio, ad tutiora loca se receperunt uni Pardulplio persuaderi fuga non potuit sed,
;

-g

Deo

fretus,

barbarorum adventum intrepidus ex-

Pardulphi ope sanitati restituto, refertur-, excipias.

spcctacit, lalitante unico famulo, qui


ceteris rei

Contigit illud

teste

biographo,

cum

8.

Martini Turonensis ccenobio abbas prxerat Audelandus; de quo quia infra sermo recurret, juverit hic, in tempus, quo dictam ccenobium abbas rexerit, pnevie indagare Sammarthani fratres iom. 4 Gallix Christianx col. 612 S. Martini Turonensis abbates hac serie memorant, ter.

audacior exitum opperiebatur. Brevi post ad Varactense monasterium Saraceni pervenerunt

instanle orationi Pardulpho, illseso monasterio abiere, divina virtute compidsi. Cladem
sed,

tiumscilicet

Vudelandum,quartum Gontrannum,
nigrae,

quintum Autlandum seu Auctolandum. Vude-

adannum 755 retulit ex AnnaliFuldensibus quamrecentiores eruditi ad anbus num Tdipassim differunt,a quibus stant plerique veteres Rerum Francicarum Annales. Exhis oliquot, undepugna* locum, annum, mensem et
illam Baronius
;

landum memorant ex diplomate Pancartae


scripto

xui regni Theuderici regis iv Calendas


suae datis
in

Julias de rebus proprietatis

patria

Alemmannica,

in

pago Brisiganse. Annus Theo-

feriam disces, recitabo. 27 Annales Francici, qui vulgo Nazariani dicuntur, et ab anno 707 ad usque annum 752 dccxxxii Karlus puexcurrunt, sic habent
:

mmo.utapparet >

dorici (Calensis

nimirum, de quo tantum


;

hic

decimus tertius incidit in ancur ergo hujus successorem Gontrannum ex eadem Charta sub Ibbone, Turonensi archiepiscopo, et anno 721 sedisse aiunt ? Itaque Vudelandum perperam ab Autlando, Gon-

sermo

esse potestj

num

Christi 782

gnavit contra Sarcinos [Saracenos) die Sabbato ad Pictavis. Petaviani ab anno 708 ad annicm dccxxxii Karolus habuit bellum contra 751 Saracenos in mense Octobri, die Sabbato. Tidccxxxii liani ab anno 708 ad annum 750
: :

tranni successore, distinxisse videntur.


73
'

rontigit,

Autlandi S. Martini Turonensis abbatis, mentio fit apud Martene tom. i veterum Scriptorum col. 34 in diplomate Caroli Magni pro eodem monasterio his verbis Venerabilis ILitherius abba ex monasterio S. Martini eximii con5
:

Karolus habuit bellum contra Sarecinos. Chronographus Fontanellensis, de quo supra Hujus (Landonis, abbatis Fontanellensis et Remensis id est, Dominicae archiepiscopi) anno secundo Incarnatiouis septingentesimo trigesimo secundo,
:
,

fessoris

Christi,

perculiaris

patroni nostri Turo-

nicse civitatis,

ubi ipse

pretiosus in

corpore re-

quiescit,

innotuit serenitati reg-ni nostri, qualiter

antecessor

instituerit,

annum
Calvi,

suus Autlandus abba quasdam villas quae fratribus mensuatim per totum servire debent. Item in Prsecepto Caroli

cernens se superaAquitanorum et ad defendendam patriam suam contra Carolum se viribus esse destitutum, gentem perfidam Saracenorum ab auxiliandum sibi invitat (imo vero potius Caroli in hac pugna cornes et Abdirama nomine, adjutor) qui cum rege suo Garomnam fluvium transeunt, Burdegalim ur-

Eudo, tum,

dux

bem pervenerunt,
crematis,

ibique

ecclesiis Dei

igne con-

pro Turonensi S. Martini ecclesia apud laudatum Martene col. 107, ubi inter Fredegisi, S. Martini Turonensis abbatis, decessores Autlandus, Vulfardus et It/ierius numerantur. Hinc, opinor ,Sammarthani fratres Vulfardum Autlando velut
interjecto

successorem, nullo alio Verum Autlando, non Vulfardus, sed Teutsindus proximus successor
illius
,

proximum

subjecerunt.

pluribusque Christianis interfectis, usque ad Pictavem urbem, basilicamque S. ililaet ad beatissimi Materni rii igne concremarunt, Turonensis) ecclesiam subverten{lege Martini dam summo conamine proficisci contendunt Contra quos Carolus princeps juxta urbem Pictavem aciem construxit , et super eos, invocato

Christi

auxilio

intrepidus

irruit

et

eos

fuit

rexit enim Autlandus S. Martini Turonensis abbatiam anno ex jam dictis Theodorici Calensisxm, id est anno Christi 732 : prseerat
:

cum rege eorum ad internecionem usque deleeorum, nomen Domini vit. Acceptisque spoliis cum tota jam Aquitania subacta glorificans
,

veroeidem Teutsindus anno Theoderici decimo


quinto qui
,

triumpho ad propria

revertitur.

Ex

quibus ver-

cum anno Christi 734 connectitur in Chronico Fontanellensi cap. 9, scripto sub Ludovico Pio. Verba ejus tom. 3 Spicilegii Acheriani

bis colligere est, inter Pictavium et Turonensem civitatem fuisse pugnatum, ac fieri potuisse, ut edispersis Saracenis aliquiVaractum defiexerint,

quaqua

DIB SEXTA OCTOBBIS.

* 29

A quaquapossent.inHispaniamperVasconiamaut Septimaniam, quse Saracenorum imperio parebant,reditur,.


Jtoai*b.

in
lio

regione Aquitanias

cum Chunoaldo duce


,
,

fi-

Eudone

Eudoms ) quondam
,
.

Caroloman-

J.B

28 Anastasius Bibtiothecariusprxdictam Sa-

racenorumclademEudoni,nullafactamentione
qui Gregorio II retulit Caroli Martelli annom ex hac vita migravit. Verum Anastasius duplex cum Saracenis prcelium pcrperam
,

sub

miscet;alterum,quoEudo subannuml^Saracenos fudit


,

unacum Eudone denuo


mrbis- etenim nrxlium

alterum, quo Carolus Martellus eosdemprotrivisseper-

conprincipes germani atque Pippinus Ligeris alveum Auril.anis urgregato exercitu Aquitanos) be transeunt , Bomnnoa (id est usque Beturigaa urbem accedunt, proterunt suburbana ipsius igne comburunt. Chunoaldum ducem persequentcsfugant, ouncta vastantes Lucca (Loches prope Turones) diruunt etc Ilxc qux vere abs illo 0, Fredegaru co

wu

potuere

ets

verbis

mox

b"***?^
,

ffSwSJ&l "
o

ait,

McumZZnxra

Ur L

.,;,

,,

decem fl te tote 6.
752,

^
illud
,

quod sub (rregorw


tenerent

ttgtssent.

cum jam Hispaniarum


an3,

31 ipse

fi

M..***

......

Fredegam

conUnuato,-

'"""' . ST mdia* fMriM

rt-

cap. 21, Go-

mi a^o
,

OrW
oj*m
,

TM
to

SaraZIiZerterunt. Al aliunde saiaceni t <". .

SlSSSSSu rTXaracenorum
appare
quc
m.ll.a,

oa on

^JVoditum

Saraee no trecenta septusginta quin-

n ens Mffr. expugnaUom mox t sta sub 2, autumn reversi circa tempu nt ultra eodcm anno iterum *er, -,....., . Rhenum contra Alemannos. Eodem, rnjwi, anno, non quo Carotus Maricttus obierat, sed quo post iltiusobitumBiturigumsuburbanacombusserani
I
I .
I

1oddeCa,o

m a
Ana
.

TdS1EZiJES~
asium "?'"./'

p!((/

^^ w
,,,.

Lwco CarotowamMM
ade0 Valesio
1

toLonmodonon,

.,W,/

2
r,

/V^^^^iSft^^ L "^^TSSSL T Z%Z


oi.,.7K*miMl.a 6deGep.
,/, s

Langobardorw

Pr

Rwi

'

" ':'";'.

Aceedunt Annales Francorum Metenses lom. pag Scnpform flemm // 6^7 sfftw arf ann* aJ

scribit;*ti

T^^^STT
w^
tssTluZa A ales

/.,,,'; '"? A "!'

annoniCaroliMarleUiobitum.etCarol
H ,,- B G, gdumClaJoseincluserat.ewpedUimm; anno
ajrg
[uBl
. ;
,

jr

"""'

Lo 7 rno^a* ,v/,.

//

/./

'^

e ro Moi fUisse obsidenles ingenli clade affectoi

??ffTJZ?Zsse
num
1 i~

nC

nosTZam
,

JiaZ, euam
c

^^ S
vicit,

quorum sallem

,/^^lf~ i m amo
una a
mtraculotUi0(

^<; eptis , nix ducem, betlum , facnmt Annates Nazariam Pctaviaquod eliam / u eriw nccnu Ka, :

S-domu^defu.,... "l us pi J ^mannus

relatohicabiographoS.?*r.*lv->

^JP^^J
m

,t
,

lm

cul

Aquiuui0 .
'"

gandumest.

rum
curret,
t

iiHn.^.
demm.Viou.
'".

29 Cetera Zterfode tacttus praBtereo t ae dAks, S. Pardulph. mvraciOa


<wt&K.s, st

ceperun t castrum, ItaqueValesii sententia stan


et
.

Luccas.

nmo mdetur.

pauas id quodnwn. inAnnotatisfiet:depostremotamm xam habeat tem18 adcalcemrefert.quoda


3td annoto'/"/ w
ori, noiam,
rfe

$m.

o. r* g p ardu i p hi ^

obitUS et trans-

qua Valesium inter et Mabillownconvenit, nonnulladissererejuvat.Mnix wn cujus< lam raculum siohaoei B. Pardulphus
rat; defuncti

latlOneS.
Pardu l P hus

/-

ahquanto

/>ost

'/'
-

'

^
*

tm F

""'"'^ e apud Bituri f"<>* coneremZrintihancautem.inguadzctxcuwsu.


eeteras
, .

enlxgit ea poor,< spens* erant, exurcr, oeo agrum Bitunce* F,.uo. duHunaldus, Eudonis fihus et temsore, auo
'

U ^^^2^.^ ?^Sl^ -,
,

,Muna,,

et facies
,.

vob.s deerit,

.cr,t.,D on
.

e^ no.

tes

mnooenta,
r.
.

ut

pwabit donis ambulanmento auqu

SIiL.*

e< C,,/,7 s

, se ;^o,

M
.

//./, ,-.

B. -. * J e
,

desiderab,:

benedich
votas

,'

novas

moUn

empxt eta

0^.

J*2

^; ^^ ^
,,
,,,,,
s
,

,.,

/,

cicarumlib.tSValesmsrefert. Par7 80 MabiUonius autem in Annotatts ad S. ,, l cont.g.t anno " ''" loquitur dulpbi Wtoni sic MarteU., ut m nccx,, P .ulo post movtem Caroli
Cbronici

no
,//,",;/
f43

.,

,,,,,<,

.^ ,,,,,.,,,,
suggerit,<fllte-

IU

Verumneque

Fredegariani eontinuatione leg.tur cap. " ./,,>,, ait


id

on rum,

t**J
qm

aooraphus binos

aUuo,
B Oetobris.qui

Aquttanim duce,
,/.

su^m oftg.
''.'

.,,,/

^o^a^:Caroto//,',',. a. undccimo Cal. Novembr.s MAbMi oft*M /,,, an.MlMJfUOto


iieal(e iS

^^,- 5
"^v.
'
,

^
,,.

dU

//.

^
/
I

rata Caroli ,/.


() ,/,/o c

<

V//-;,/<,,

wM ^ '

S.

Pardnlpho oo omn.

"

,,,,,/

'-"'f Baoari>dce,. .-,,/, //'"' !(a Interea rcbellantibus Wascon.bus


:

^
;

"

Mabilhnii Cointiive
aam aoeas iiecesSe (,7. Huna ldus ab anno 786 ?
,

st

a-/

<

430
AIXTOAK

UE

fi

PABDTJLPHO ABBATE CONF.


uterque ex biographo phum non sub*Carolo

Aquitanue du ium a carolo Martetto ;

num

19, ubi

S.

Paidulrege,

I)

Magno Francorum

J.B.
$ed currenle
Chri$li 737,

Annales Metenses ad anEodemque anno Hunalnum noraiue Hattonem, per dus dux g-ermauum suura, se venire acramenta decipiens, de Pictavis ad sub custodia reet oui statim oculos eruit coroSed nou post multos dies, Hunaldus,

Z.

M rlim Petaviani docent,


23.

quorum verba habes

sed Carolo Majore-domus, seu Martello, obiisse betlum Aquiait. Deceperit fortasse Gaufredum

AUrr

ii,l,m

744, ubisic habent

tanicum, quod morluo Pippino adversus Hunaldum, seu Hunoldum, Carotus Magnus gessit, dc et Hunolquo Eginardus inVita Caroli Nam qui post Waifarii mortem Aquitaniam oc:

dum,

na

monacbi voto promisso, in Re tn Oceamonasterium, quod Kadis (1'Isle de intravit, fihumest, no Aquitanico) insola situm
capitis deposita, et,

bellumque jam pene peractum reparare Aquitaniam relinquere et Vasconiam tentavcrat Hunaldo, petere coeg-it. Sed Hunatdus hic ab
cupare
,
,

rehquit. Kecte que simm \Yaifariuin in principatu ac Cointius S. Parigitur Mabillonius perinde circumscnpserunt. dulphi obitum iisdem annis qui Mabillonio placuit, litteanno 737,

ut Waifarii patre et anno 744 monasterium idem est, retuti, ingresso, alius est; aut, si supra descrtoque monasterio post fdii sui Waifarn mortem Aquitaniam recuperare studuit non
,
, ,

modocum

Carolo,)m

re</e

Franeorumfacto, sed
di-

Porro ra Dominicalis

F,
:

et

dies

vi

Octobns

in

conyrv.nut. sedhxanno 743 ccque ac anno 737 aliunde issuam nititur stabihre senQuapropter Autlanam nimirumparHm ex anno, quo
S.

Dominicam

incidebat

audio,

inquiet Cointtus;

Uartini Turonensis monastem regx Sicigicapessivit,partim ex biographo num. 14.

anteetiam cum Carolo Martello bella gessisse cendus est; atqueadeo vel sic GaufredMS, eumque secutusBernardus Ouidonis, biographum S. Pardulphi sibi refragantemhabent. Porro quislocus defuncti 8. Pardulphi e.ru- iutreiiquh * f+ exceperit, declarat ipse biographus num.

lldeS. Albini Varactenst


postea

ecclesia

scnbens

Ubi him

turarguit

B
non 7i~,
ill$,

Uis,
38,

monasterii jam dicti abbas,


illi

n<

vel certe

eodem annoWido
:

successit, inmonasterii Fontanellensis rcgimine illius monasterii at ut scribit auctor Chronici Teutsindo (abbasis erat militaris duplici abbatia donatus, ut tempore Caroti Martelli hujusmodi

corpus saucti viri Pardulphi jacet huma- E tum. Sitne hic S.Albinus Andegavensis episcopus, cujus Acta ad diem i Martii in Opere nostro illustrata sunt, cui sedes sacne, templa et mmasteriaplurima per totamGalliam dedicata sunt, mihiincompertum est. Diu quidem S.Paraiunt; dulphi corpus penes Varactenses fuisse
,

hominibus non rarum erat abbatias conferri) in S.Martini Turoncnsis monasterio successit Aidabbas landus. Porro hic S. Martini Turonensis adhuc superstite, quod e biojamerat, Pardulpho grapho laudato liquet. Anno igitur 7H8 nondum proinde e vivis S. Pardulphus excesseraU Differri lh^,quo debet annus ejus emortualis ad annum Aqnitaniam moderante Husolopostannvm 788, naldo, cucumt litlera Dominiralis F. Ita fere Cointius, sed duplex hic peccatum admittcns alterum quidem, <fuo Teulsindum Autlandi decessorem facitsine idoneoteste. Fateor,in Praecepto Caroti Calvi, de quo num.2'o, Fredegisi, S. Martini Turonensis abbatis, decessores hoc ordine
:

sed post tonga annorum curricuta Varacto Sarlatum, modo episcopale in Aquitaniaet Petroco riensi provincia oppidum, translatum fertur, et

jnxla S. Sawdotis, Lemovicensis episcoph cor> pus in ecclesia huic dedicata collocatum consule
:

Proprium Sanctorum duecesis Sarlatensis num.


15 laudatum. S.

Pardulphum ab obitu suo multis

prodigiisVaracti,

dwn
,

illic

verunt
lati

inclaruisse

ex

numm.
:

ejus retiquuv quie17, l^, et fcl

Actorum

colligi facilepotesl

atnon minus Sar-

prodigiis claruisse, necesse est : si qui</< lo illius temporis monachi S. Satvatoris (anno

m
1

Benedictinum habitum
runt)

cum

canonico commi<>>

Autlandus, Vulfardus, Itherius

at

quorum tunc erat S. Sacerdotis ecclesm, quse modo cathedralis est, inde ob frequentem />oS.

omnes sibi proxime successerunt? Non Teutsindo Autlandum; sed Ulum huic successisse, ex dictis numm, 24 et seq., quoscon-

num

prseterea hi

puli ad

Pardulphum concursum

illius reliquias

in ecclesiam S. Joannis extra monasterium transferendascurarunt, ut legitur in Pr*oprio Sancto-

sule, longe

mihi quidem verosimilius apparet. Alterum cero Cointii peccatum in eocubat, quod eumdem biographum qui Autlandum, jam S. Martini Turonensis abbatem factum, 8. Pardulpho ,'cqualem facit, non animadverterit,pariter dixissenum. 1 S. Pardulphum vitam finiisse non modo sub Hunaldo Aquitani.v duce,sed eatempestate etiam, qua pnecelsus Major-doraus Carolus
,

.)

rum mox citato. Negant quidem Varactenses, S. Pardulphi corpus umquam penes Sarlatenses, sal tem constanter, fuisse; idque pignus penes se \ Sarlatenses vero, Sancti msisse contendunt m tantummodo sarcophagum ei ci > es VaractenSarlatenses saltrm sibus retictos, aiunt utut sit partem sacri corporis habuisse, eamque opi>a"
: :
,

nemjamolim homini<m animis

(Martellus) reg"eret Franciam,


vis abiisse, Cointius

7 51 eviriseruditis scribit. Ceterum Cointius Menardum, qui S. Par-

quemanno

insedisse, tum.ex jam dictis,tumex dicendis verosimilUmum, est.


SarQua vero occasione aut modo Varactenses V o$t vero magnam saltem partem i^oAna S. Pardulphi reliquias, quo pacto autem amiserini nusquam reperi
.

ipseuna

nedum
"

s<it>

dulphum Caroli Magni tempore obiisse scribit, recte refellif sed, quod ad Sancti annum emortualemspectat, Mabillonio adhcerendum. Denique cum emdictis S. Pardulphus obierit anno 737 fere octogenarius, natum itlum esse sub annum 057, ut moneam, non opus est. Eumdem error&m M-minloantiquiorGau,

'usia S. Jonnnis deinde Arna< Sarlato pervenerint, exponit in Chronico Gaufredus, VoSiensis Prior t cujus priusquam verba recitem, nonnulla tum de Arnaco. tum de tempore, quo illuc S. Pardulphi reliquise delata fueruntt juvat
i

:j;>

prsemittere
billonius

Vagno

ui alit

bunt,

'iii

Qsiensis,parte 1 Chronici suicap. riUus Bemardus Qvidonis lectori suo propinarwtd his verbis Floruit (S. Pu jJwm tempore Stephaui Papts aeouadi, qui ccepit auno DOCLII. .Migravit autera sub Ci
I

rege

et

duce Aquitanorum iluualdu. Refellitur

Aruaeum oppidulum inquit MaAppendice ad Acta S. Pardulphi, ono lapide a castro .situm est in Lemovicibus Pompadour inter Vosiensem abPompedorio .ini et Tutelam urbem id nominis etiamejusloci Benedictinum monasterium gerit; rujus hanc Mabillonius notitiam exhibet : Postmo.

in

.,

dum

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A
relatum est Sancti corpus iu coenobium Arnacum, Aknac, in cujus ecclesia hactenus adservatur. Istud monusterium redactum in Prioratum mona-

dnm

referre.

Sicque

devenit
fuit

inter vicecomites

Viser litus (tuuc hostilitas permaxima pro

ad

ii

IORI B.

Ave

vicecomitissa, qua3

dicebatur Blancha

die

chorum
qui in
bent.

coetu

destitutum

de

quorum

restitu-

notata venit ad fluvium inclytus heros, militum

tione cogitant praenobiles domini de Pompedorio,


S.

Pardulphi ecclesia sepulturae locum ha-

Hxc

de Arnaco

de tempore vero, quo Sandelatae fuerunt, observo er-

cti retiquiee

Arnacum

rorem in Gaufredi Chronico, prout apud Lab-

beum
u(

exstat, occurrere.

turmain secum armatara prompte conducens. Quid multa? Susoipitur a principe thesaurus pretiosior non auro ipsaque die iu villa de Perpesac postera die, hospitati sunt hospites, sed domini et hoc est, xix Kal. Januarii, Arnaco deveneruut, possessor perpetuus in ecclesia sua novus hospes
:

f>

ibil

:is

Qaufredus Chronicum suum

exorsus a
,

effectusest.
contuiit Tunc, facta solemni donatione coenobiura abbatibus S. Martialis ( Lemovicensis )

uc*m*

Gaufredn*

ac S. Pardulphi corporis Arnacum translatione tempus, quo illa conli<i<i, utcumque determinaturus, duplicem temporis notam adhibet, initiumnempe regni Roberti, Francidercgis, quod
>rca 996 incepisse, ait, et principatum Guilielmi, AquitanicV ducis, Teste d'Estouppe cognomento dicti. Robertus ab obitupatris sui Hugonis
<

41

et

Hugoni

et Gaufredo,

donum

istud postea Le-

movicensis

pontifex

Jordanus

approbavit

et

Tunc monaohis aedictus Papa confirmavit. conceditur intoomiasia, Chargerio oappellania capellauiam de Segunzac eidem postmodum vero
commisit Guido de Turribus,
af integra

Capeti Francici regni claoum tenuit usque ad annum. 1031. Guilielmum vero, cui cognomen Teste d'Estouppe jam inde ab anno 963 obiisse, cujus scribit Bestius ex Chronico Malleacensi, tom. 2 Bibtiothecx Mss. pag. 204 apudhabbeum
hsec verba sunt
i

hbertate

monachi in ecclesia propria libertate potirentur. tunc Laicorum enim principum auctoritate raulta disponebantur unde nunc vrovisores in ecclesia
;

Anno

dcccclxiii obiit Willelmus

Macaput Stupoe, utpauloante vocatur ) apud S. abbas. Hic igitur perpexentium, ubi erat Odo Roberti ram in Labbeano Gaufre* temporeAquitanicC prxfti isse memoratur. Quo detia contigerit,invewi re terminato anno tra
(

Ecclesia euiin de Sesive DEFBNSORE5 vocantur. etc. -uuzac primitus data est beato Pardulpho ?fttd\v\vbireliquii$,ejusdem Repositis Amaci *
loci ecclesiam in

Vrinitahonorem Sancti memoratus Lemoviccnsis tis consecravit supra annum et diem Gaufredus episcopus Jordanus (Odolrici abbatis S. Martiahs cap. 9. llujus
:

docet

potui, neque dilucide satis e Gaufredo Circa annum inillesimum, ait Prop, eruere.

am

circa annum Kecesis Sarlatensis Sanvi i non hunc mxxvi ii Bailletus. Sane ultra <-, iis, quxex Gaufredo mox referam, maposse,

Laron, Lemovicensis ) rogatu dominus Jordanus de abiret HieroLemovicensis episcopus, antequam de Arnaco, m solymis, consecravit mouasterium

honore quo quiescit corpus almi Pardulphi, in Trinitatis Idus Julii anno Domimcae sanctissimaj
Turlncarnationis ifxxvm. Adfuit ibi Guidc de coujugc Engallia ribus cum venerabili ecclesim AmaEraalsia etc Cap. oero %9 novam

nifesto efflcitur.
I

tyiil

.1,

!"-!

runi
linnc

'

Pardulphi translationem, dequaagimus, par/r Chronici cap. 2, 3 et 4 ita de


;;:i

is

S.

ad nomen Gallicum S. Pardoux valet, quod alludit: Doux enim Galtice idem seu Dulci.-,simura LatineDvloiB: unde lYr.lulcem
bit
:

Dulcissimi

post ejus appellat) patris Pardulphi corpu.s longe de coenobio Garacten-i delatum est tranaitum et juxta corpus S. Sain monasterio Sarlatensi episcopi, honeste colloLeraovicensis cerdotis pocatum est. Illic raultarum signis virtutum tunc turbas invitans, monachis ibidem pulorum in-erebat. Quapropter abba, ,

censis consecrationem Petro rensi item episcopo, ad.s kalendas Amaco seterea monasterium de Decembris,inhonorem SancUc Trin\ honeste qmectique Pardulphi, cufuscorpus illic

Burdegaleasi, Le-

scit.

ecclesm Prsefuit Petrus Lemovicenst sednon diu. annwii L00, Sarlato Arnaoum 42 Retiquiarum S. Pardulphi
I

sub

,,,

u,,^,

Iranslationem
posse, dixi

ultra
:

annwn

10

religiosis
,

nauseam

;,

C nis e\tra
tracta
doti

Joanpontifioe separantes in ecolesiam 8. monasterium transtulcrunt deliinc sub


;

patet id ex ti 38 A*naeensisecclesw,coUocatU famintlla

num.

non de
v

S.

Par-

toLvUr6UQum,perJordan
wcensemconseeraHoneeGaufredo
refert,

Lemold***

signorum frequentia, Pardulphum


divina
Pietas

Sacer-

parera

dicitur
,

osteudisse.

Eo

tempore Quido de Turribus inter principes est Niqbb


,

quJ

coffnominatiw

Lemovicini
illi

chma-

uxor non probitatis fcitulo ciarebat. Erat tia Enoai.cias noraine, tiha pnncipis dispar natalibus, Aureliacensis Malamortenais oastri, quee S. Geraldi

Gaufredusiu.K laudatus nonnulla S. ParSarlato Arnac forte posset annus, <(uo fuerunt, proprtus definu duh.hi reliquix attaU Tunc inter Ifhujusmodi est parenthesis illa. permaxima prc fuit hostilit,
vieccomites

quims

comitissa.queBdicebaturB
rintvice-co tissa,assequi

Wflwgj

exnepte proneptis extitisse narratur. Hi sancti Petn siam de Arnaco, quaBolim fuit iu honore parochialis, iu raelius ampliare parvaquidem, scd
studebant
iniinilin

enim eccle-

%9.u*
i

UiaprxU

^art
mvero

luid*

10

Uuuc
et

adivit

dam,
do
dit.

de corpore

sese

ministrum,

presbyter sancti Pardulphi trausferenDeo auctore, fore spoponSarlatensis

qui-

quxdictami
I

n^nti.L

lo Qui Barlato rediens, Sancti reliquias de noctu prop* culo transfert in laculum. Deinde cognosceretu ,e: ne vero per diem rcs

Ss

Jetur,Jordan Q Topumfaci P
camobiiaobatil
onationem,

duiii

st.avit,

et,

ut

rusticc

Loquar

bastas

canistra) in
,

quarum una

superposuit lipsanum bu<

lt)

in

recondidit, viantibus vero


tri,

Gauabertum puerum suum odquas omuia linteo cooperuit


aUa
:

Oau/* a fii HaUs abbatis tempore deces Hugonts enim S Martialis abbas et lum,Jordm ZrammsmQ
rorem, evivis eacesstt,
.

^WjE ''^^Z
m
h, pai
<

dicebat, in mercato

Salimacensw
ierre

quo agitur

quinta

feria,

panem

ac

nsemaliquandon

\achus,de
iiii

482
fcUCTOM
J
15

DE
:

PABDULPHO ABBATE CONF.


augendam, quod otim

Eparrlnt

., t P,orf, abbat >f se ,hhate (seu Defuncto quidem Josfredo

^y^
lis

lt

cui eP^PJ edoj Ugo ei successit, :;^^;tuit;z;U-cau;arecusa sdarecon^bapoterat sibi vmdicare


i;

ionem,quianon minima ,que per biennium non


inquit

seditiotuit

cmsecralionis ,,. loh ,. itatem ^ Martiatis admissee nequaquam ab abbate sed ababbate S. Martialis qui ccenobii S. Martiafuerint. Rem Gaufredus, Anno Gratia ita descnbit monachus fuit,
.
.

^^

in

more positum

erat, ec-

civilis,

Ademarus apud Labbeum tom.


.

i
.

Mss.pag. L76. AZBenedictustamenPonUfrr. hujus nomtms ,ub initium usque 7diir*n- vin,quiabannocirciter WZadannum occupavit tum bauftruntwtvii J(1 ^ p e tri cathedram rtXimo^m. sueeessoris, nempe Hugonis, " firmarepoM: donationem ;:;;;:::
Bibliothecce
.,
,

corrigit mcclxii in festo mccxii (male Mabillonius Maii) dedicata est eisCoronae (die Victoris et (legeQM^m) ecclesia a Joanne de Veyrac, dem Lemoviccnsi ( anno 1218 defuncto ) hono)

episcopo
pifice

ornata ac depicta. Tunc


virg-inis (

ibi

est reposita ejus-

SU
num
circiter

dem

Va/enVtfJcapsasimulque imag-ocum

GestatoinnumerabilimUitum acplebium oaterva.

annis 4 ante anquod si revera contigit, saltem Sarlato Arnacum num 1028 S. Pardulphi reliqui* imo forte et ante susceptum S. allatcefuervat

rium

S.

Valerici,

cum argentco
virg-inis

S.

Pardulphi de

Garacto,

reliquias

juxta

morem

forifl

regimen,quod Martialis abbaticv a Gaufredo thriinitium cepisse, auctores GalliiV anno 1008 557; ita ut col. stiarnv auctx tradunt tom. 2, Pardulplu Proprio Sanctorum Sartatensi,S. Amacum translationi anreliquiarum Sarlato millesimum assignanti, nonnihit
S. Pardulphi ponderis videatur accedere. Alteram Lemovicinam reliquiarum Amaco ab urbem sed temporariam dumtaxat, Monem UoGaufredus cap. 27, quem audi Anno
,

ao

ad monamuros excepimus in cappis Occidentalem. Sed quia Garactensterii portam


S. Valerici

se beatum ses jactabant, recipere, sive conventns eos ex ordine noluit abbas

Pardulphum habere,

vemret, scrupulum principibus deTurribus intulerunt, brachio qui eumdem Patrem Arnaco reprotomartyns nostrae Valeriea relicto, casteri loquendi, quo Gaufredus E modoautem deprehensu facile est, tum ipsummet,

ne

in

hic utitur,

tum ccenobitas
Pardulphi
visse,

S. Mariatis reliquos credidisse, S. corpus Arnaci ea tempestate vere quie-

B refert ignis plebem mini mxciv iterata lues subcutanei quantocyus Aquitanicam atrocissime torrebat Hi auxihum de ad patronum proprium confugientes, nempe LeSancto aceipere meruerunt. De toto Martialem delata sunt movicino ad sanctissimum confluentibus undif:i Sanctorum corpora pr,|.ulonim ac principum tunnis. Tunc Do,
,

monui. Hxc existimationem fuisse, item supra reliquiarum translationibus his de S. Pardulphi cultu seculo xi et lubet nonnulla addere de Sancti easct xn, qux ex eodem Gaufredo hinc inde
:

quam jam pridem communem hominum E

pam.
Pauca 46 Seculo xi ad finem vergente aut initio sePardulpho publice in ec- JJjjM* quentis Officium de S.

praeolaminus omnipotens beatum Pardulphum corpus illic de cujus ns decoravit miraculis maximo cum honore fuerat deportaArnaco Pacta est hsec translatio Sanctorum cir,

tum....

virg-inis Maca festivitatem Nativitatis perpetuae riasanno, quo supra. Iteratam luem fortevocat, quia eadem centum annis ante in Lemovicibus

apud Lemovicenses cceptum est Item per multas ecGaufredus cap. 31 sic enim facit clesias institutum est (paulo ante mentionem deoantari raaliberatse Hierosolymx anno 1099J
clesia recitari
:
:

tutinas et

vespertinas Laudes,

cum

reliquis Offi-

grassata fuerat, quam, uti


2'cvstitumsit, ita

et

apud Labbeum

quid ea occasione Scvpe citatum

pag. par tim 170, partim sequenti


scril

Ademarus
ignis

de-

Maria, de Horarum de intemerata quidam primum et puSanctis quihusdam aliis de beata blice facere eadem consueverunt, sicut quamValeria, ac S. Martiale, et alii de aliis, ag-ere no vis c\ toto privatim, sicuti quosdam

Virgine

BnmtiOM

II

Sis

temporibus
exarsit.

pestilentise

super
et

mus, quidedulcissimo patrr

ardulfo.
S.

Seculi

xn

[/emovioinos
nii)] lernm

Corpora enim

virorum

ad annum
teste

circiter 71 provecto,

Pardulphi festo

supra nuraerum invisibili ig-ne depascebantur, et ubicumque planctus terram replebat.

Josfredus ergo abbas

S. et

Martialis (alterab

apud Lemovicenses accessit Gaufredo cap. 67, Anno ipso (quo Lenam, movici Ricardus, Henrici Angluv regis fitius,
solemnitatis aliquid

itlo,

de quo

num. superiore

duobus prseceden-

)us) qui suceesserat Wigoni, et Alduinus epicum duce "Wilhelmo habito concilio ipus triduanum jejunium indicunt. Tunc omnes Aqui,

Aquitanise dux est salutatus ) Lemovicae primo festum almi Pardulphi in oappis celebratur. Anno p diem l\74>festum8. Pardulphi, tunc incidens in

Dominicam, singutari pompa celebratum in Lemovicensi S. Martiatis ccenobio fuit occasione


electi

tanise

episcopi

in

unum
et

Lemovicae congregati
reliquiae

sunt

corpora

quoque

Sanctorum

undecuraque solemniter advectae sunt ibi,etcorpus S. Martialis, patroni Galli, de sepulchro sublatum est, unde laetitia immensa omnes reii sunt, et omnis infirmitas ubique cessavit, pactumque pacis et justitiaa duceetprincipibna
vioissim foederata est.

novi abbatis Isemberti, quam ita cap. 69 Gaufredus describit Pardulphi olarissimi festum IsemDominicam perornavit diera, quando doranus
;

bertus eligitur,
libereegit, ut

quam conventns

S.

Martialis

tam

Tta ille de lue

Grassante vero seculo post,

sive

anni 994. anno 1094,

necesse non fuerit, Kaconfundere,quara insig-nem reddiderunt domnus abbas Cluniacensis, cura annulo et mitra dulphus, Petrus cum Ilugone vel cappa Romana, Vosiensis

jirocessionem

eadem iterumin Lemovicenses lue, e miraculis, quibus tunc a Deo S. Vardulphum decoratum, cap. citato Gaufredus ait, unum memorat cap. 15 his verbis Cujus corpus sanctum ad portam
:

de Montmurat,
vit.

Fig-iacensi

abbate, idera .juoque

novus electus, qui

soleranem

Missam deoantain
:

Fuimus

fere plus

quam centum monachi

urbis

Lemovicensis tamdiu iramobile perstitit, donec coecus adductus coram populo illuminatus
Euit.

ipsa processione in albis, ad Missam in cappis prosam propria voce coosona oantavere in pulprimo Aimericus Martel, Becundo Gaufrepito

dus de Nioil

Episcopus quidem

Geraldus

pras-

<t

itlS,

5 Litem jam pridem fuisse Varactensibus cum Arnacensibus de S. Pardulphi corpore, supra monui hinc factum, utanno 1212 Varactenses S.
1

erat. sens erat, sed non se revestivit, quia C0BOUS

Vitam dulciflui mensam.


47

Patris Seguinus eodic recitavit

ad

Pardulphi

reliquias

Lemovicum

detulerint,

ad

His rebus

Gaufredus ipse

ut

ex verbis
ejus

DIE SBXTA OCTOBRIS.


t

Gaufredo et Bernardo
Guidonit IX
cerpta.

ejus liquet, interfuit

currunt,

qum cum

iis,

nonmdla tamen in iis ocquxde Lemonccusibus S.


Figiacensibus Dionysius
,

sermoue fidelium auribus inculcare liquidissime.


Et
tantillura et modicura, et a nonnullis despicabilem, incloquentem et rusticum hoc poscis

**anu9

mc

MartiaUs abbalibus,

et

Sammarihanus

tradit

non

facile

combinari

queant. Hic tom. 2 Gattix Ch/istianx auctie col. 560 Petrum, S. Martialis abbatem, Isemberti decessorem, obiisse Idibus seu xv Octobris (dicere debuerat iv Idus Septembris, ut legitur apud Labbeum tom. 2 Bibl. Mss. tfag. llty anni U74,
tradit
i

Opus adgredi e, 2 Valde onerosum mihi


hi

est,
,

quia non est mi-

eo f' el ^^

facultas

in

perfeotione

msi Ommpoteus m-

teribereaggreililur

Bpiret,

et mittat

Spiritum sanctum
i

suum
vos

'

Veri-

tate dicente, quae ait


//

Snn enim
Patris

estis,

qui
lof

loquimini,

sed

Spiritus
/'.

vestri,

qui

Isembertum autem die vi Ims inde electum in abbatem ejusdem loci, Qaufre Cadurcensi col. 174 statuit. Hictom. i de ecclesia Ademarum, hujus nominis secundum, ad annumcirciter LHO,
et

Octobns jam

Quapropter vix audeo adg-redi invalidus in sensu, tardus ad orandnm, tam magni Viri miracula, verborumque ut ^cstorum
quitur in vobis

copiam ad

meam humillimam
:

haesitatem

dech-

Ebidum
;

circa

annum

180

memorat Hugonis, qui secundum Gaufredum anno 1174 Figiacensis abbas


Figiacenses abbates

nare. Profecto ver.or, quod absit, de dalci facere amarum, et de amaro dulce sed illius oro cle-

mentiam, qui

laticcs

convertit

in

falernum,

et

Gaufredus paulo erat, non meminit. Prxterea Moissiacensis post verba citata num. superiore nomine, meminil qui abbatis, suppresso tamen vivis sueodem anno tum recens die S. Lucix e ccenobio tom. fuerat Moissiacensi autem Uatus auctor ab anno 1165 sal1, col. 160 et seq. idem Bertrantem ad annum 1198 scribit prsefmsse Gaufredo de S. Pardulphi apud dum. Hxc ex pariter secutis xi et \n cultu hunc
.

brutis animantibus facultatem tribuit

eloquendi.

Saltem rusticoscrmone hujus beativiriPardulphi vitam vel signa miraculorum, ut valeo, adgredior

docere^ lectorem.

'

AXNOTATA.
a Qui hanc S. Pardulphi Vitam nobis descripsit, videtur parenthesim illam inseruisse, quod illa E
>-i>tci est, legebain exemplari, e quo Vita obscur^a redderet planiora, de tur et, ut verba quod suo substituisse hsec rudis miraculi tidera
;
.-

Lemovicenses Ciper hxc tempora habuisse apud Dalonenses 73 ait, sed ex ithus stercienses, Gaufredus cap. S abbatix Colleclario seu Collectarum libro Dei dulpbi noraen deinde erasum, queritur.
:

quanta religione Varacticultus fuerit, Lemovicensibus Bernardo Guidonis de Sanctis Labbeum tom. 1 Bibliothecx Mss. Opusculo apud
pag. 63 i, ubi hxc habet S. eoc sarcophag-um cum cineribus Garactensis testimonium illius castissimse tenet, quas ad fyeminam nullam admittit.
:

cotligeex

cum

alibi

non faciat,indicio

idest;fideliter

ipsum

cetera descripsisse.

Pardulfi confe

vitae

\>H&comnia apud Mabillonium perturbate dum priscorum patrum antiqua laudannuper gesta tes gesta miraculorum, nova, qu* quasi vinura vetustum cum Buasunt, omittunt, mustum nemi e vitate vel claritate hauriunt
Plerique
,

quasi turbulentum, squamosum renuentes m haudeserentes. stu, et rudis miraculis ruda corda

VITA
Auctore anonymo suppari,

comSed melius utrobique, ut opinor, utrumque mustum, miscere iu haustum, vinum scilicet et austeritatem ut dulcia musti foveat ac temperet vini austeritas dulcedinem exacuat sirailiter vini uuo musti videlicet, ut, qui uno manantur fonte, r vitiosa sunt, de sapore satientur sitientes. o?i adeo
;
:

qux

Ex

veteribus

membranis

et

apographo

undeinceps sequuntur apud MabiUonium ipsum auctorem, sed in descnbende haec non in tium imperitiam refundo. abbas. Forle Waractensis seu Garactensis c,

Jesu. P. Jacobi Sirmondi Societatis


PR.EFAT10.
-pJerique, dum X dant gesta
priscorum patrum autiqua lauquas mimiraculorum , nova
,

Vide num. 7 Comment. prxv. sicb pnma d Una e quatuor Gattix partibus Ligeri fluno ud regum Francorum stirpe a
:
)

Auctoi

/'"'

dulphi Vitam
(icula,

viuum vetustum per gesta sunt, omittunt. Quasi mustum suavitate et hilaritate hauriunt, cum rudis miracuh quasi turbuleutum, renuentes, et sed mehus (rudia corda a) deserentes
tidem utrobique,
veat,
:

autem Pyrenxos montes protendebatur modo Guyenne passim dicitur pars Aquitania (la est, qiuvque provmilla, qux cis Garumnam Goiennam ciam Aginnensem, Cadurcense, Burdegalensem Lemopropriam seu tractum
,

Petroconensem vicensem provinciam,

Ruthe-

nensem
e

et

Santoniam

complectttur. Ita
.

Bau-

drandus.

ut

opinor,

utrumque
;

commiscere
vini

vetustum vinum

scilicet,

ut musti indulcia fo-

Actorum tam Berthemanum, quam fuisse, conjicio. monachos scriptorem Aquitanos


Hinc
f
g-

ac temperet

austeritatem

nnMer
Vide,

Matt.

10, y. 20.

exacuit. novi austeritas veteris dulcedinem rite uno qua3 ex uno manant fonte licet, ut, mi pater Bersapore satient sitientes b. lccirco, Opifici grathemari c, non minimas oranipotenti superna quia hic in Aquitania d tias agimus Spintus gratia, per sancti infusionem illustrante
, ,

Minus apte apud Mabillonium

pramotare.

023

qui reperis quamplures philosophos et rhetores miraculorum B. Pardulphi conVitam vel Gesta
,

fessoris suo stylo

enarrare queunt, et luculento

CAPl

'

VITA
134
A. Anonymo.

S.

PAEDULPHl ABHATIS CONF. viea f comitatus officium

nactus

opibus ditade-

CAPUT
S.

tus plurimis,. prae caeteris atque divitiis pollens r ior, in facultatibus

iuclytus atque proce,

I.

Pardulphi natales
.

et vita

mona-

peccata vel creverat, ut, propter sua redimenda adipisceuda vitae aeteruse praemia, in loco etiam mouasterion su i juris, qui vocatur Waractus g, p e tri et Pauii Aposto.^ honorem Dei ac BB
.

bU
ad occasum, ^iritur jam mundo properante uibrmalis per r tro acta signa ruin* Tsc
cre-

lorum

jediticaret

suisque etiam ditaret opibus


cibos vel operimentum modelegaret, et missis spe,

propriis, atque in

nachorum
s

et

pauperum
,

1'iikIhI"

ph\u, natut

Lemovicibui,

^^L^^^V^^^^^ S^^^^c~r^ f?Ve^


a

suae

tam ex vicinis et cu i at oribus suis pnecepit ut quair aut procul de quahbet suburban is locis monachos Fovincia vel uatione De servos aut cum summa a acntate ad potuissent,
i

iuveuire

II,!

storia.
,

siugula

iu

niae, dioecesi

etenumerare prolixum Occidentali plaga partium AquitaLemovicensi, ex agrorum cultori-

est per

diceutc pnpheta praafatum ovile congregarent congregav.t eoa * . . Et de natiombus David


,
.

bus, in vico,
ir

logia,

vel cujus vocabulum est Sardenus, a ortus est puer fideli geneaSardeno monte dum puecui nomen Pardnlphus b. Qui,

quod pieque a qnibusdam divulgatum est Pardulphus timoropraefato Sardeno famulus Dei die nosam atque religiosam duceret vitam, et
,

in

orationibus ctuquc sedulis atque prolixis vigiliis et vivam semetipsum DominoDeo pernoctans hostiam

mitissimus ac moderUein ageret aetatem et vitam, adolescenstus cum surama reverentia prse cffiteris
tibus videbatur.

B
nm
tuui adliuc
u

Quadam
est
in

vero die,
et

cum
jocis

esset

cum
,

aliis

ado,

Lemovicum Lantharius ac divino accencomes audita fama Viri Dei jussus spiritu, equum suum sternere ac parare
7

Mox
,

prasdictus

-'''

[^li^.
bi0

lescentibus

sub quadam arbore sederet


et

ut

sit,

et

nullum alium ex pueris misit


veuit,
et
,

mos
1

ludis

puerorum
iu

tam

pro

concitus
se

facta

oratione

sed ipse k Virum Dei


,

tetione,
1>
,

quam
qua

pro speotaoulo
flante

ruime arbo-

imUlit,

ignem ad concremandum
exusta,
ita

eadem arbore

posuerunt;
irabre,

vento, irritaute

praefata arbor,

ram volvens
illic

corruit
,

radicibus avulsa, in terqui ut omues parvuli


,

aderant

lugam arriperent

Dei

puerulus

atque

Pardulphus signo Crucis imraobilis


adveniente
,

sed pra^fatus remansit intrepidus


:

Repente intuens vultum ad elegantem faciem decoram ejus clarissimum rogare ccepit, aspectum, crinem pulcherriinum, lenibus eum sermonibus demulcens ac blandiens, lendo eidem, ut eum ipso ad suum monaDei resterion habitandum diverteret; sed Vir
accersiri
jussit.
, ,

autem
ipsius

illico

armatus. Casu uuus ex ramis arboris


gravi vulnere, et
;

eo nuens ejus petitionem dixit, numquam se ex suae t. Suloco egressurum usque ad finem vitse quam pradictus vero Lantharius tam rogando
,

eum

iu capite sauciavit

ob hoc vulnus lumen oculorum amisit

sed cla-

Sancli per ritatem veri lumiuis infusione SpiritUS meruit oontemplari. Ccecus quiinternos oculos
aiiu corpore, scd fnlgens in operej tentatus ad paulisper tenipus, Bed non mortificatusj aspectu

suadendo super equum suum levari eum praece Pardulpit, et ad monasterion suum virum Dei phum perducens, augebat Christi caulas, expolians

satanas
ut

sinagogas.

Duobus etiam famulis

pracepit,

magna

ejus subjacerent servituti, et cum diligentia jussionem ejus observarent, et


ipse Lantharius per

perpetuo bonorum operum lumine repletus, ita ut videntibus hujus mundi claritaprivatus,

sed

ubicumque

suum comitatum

tem dux esse

praevaleret Uineris, patriae ccelestis

introitum absque quolibet offendiculo qua-.reutic bus, ut non cum reprobis de eo diceretur, si coecus coeco ducatum prasbeat, ambo in foveam

vel in sua propiia loca arabulabat, ipsum semper secum ambulare faciebat, et sua camera, ubi suus fiebat lectus, semper cominus Virum Dei re-

cadunt
ii

c.

nte

5
r/

Lste

euim

coecus corpore

sincerus corde,

quiescere faciebat. fabri 8 Et cum claustra monasterii et omnis vel omnia loca habitabilia perfecta et ca ipsius fuissent k, prsedictus Lanthatius per

ui ,/ur. ii(iii

duill
a

txutral

clarus opere,
,

dum cum

propriis parentibus age-

lutibw
racul
.1

quidquid ex alimento vel opcriret vitam d mento ob eorum manibus accipiebat, mox cum foras vestibulum esset egressus, quemcuraque ex paupenbus reperisset suis hoc ei manibus in
,

abscondito erogabat uisi paululum in sua3 reservabat , cui mox tantam tae
:

usum

vi-

Dominus

gratiam contulit , ut, qui ad eum veniebant variis inhrmitatibus languentes, si cui manum vel oleo benedicto perungeret , aut imponeret aquam benedictam potandam daret, repente ab eis omnes infirmitate febrium repellebantur
,
;

consuinmata ostium cellulae ipsius l Viro Dei regendum traprieficitur in didit, et congregatis ibi monachis praefati sumus de gem abbatcm. Et quia jam agrilogia ejus atque propagine, quod fuerit ex exortus, factum est, divma dispensante colis esse clementia, ut cordium custos vel cultor serainando asflidue non desineret, serendo vel pabulum verbi Dei, ut grex sibi commissus covero propiosa fieret fruge foecundu s. Poat hsec utroque genu in Btratus supradictus Lantharius cum ante tribunal ut terram poscebat dicens
,

Christi

veniret, suis suffragiis

sublcv.nciur.Fuit

etiam et qui a daemonibus vexabautur, protiobsessa a nus, cum ad eum perducti fuissent libcrabantur. Haec suut adodajmonibus corpora lescentias ejus prima rudimenta, hic est ludus
,

autem enim
ostium
a solc

ejus
in

poenitentia
])rasdicto

nimis

ardua

postquam
coepit
,

ccenobio

habitare

cellulae suas

egressus nou fuit


per fenestra>

umquam
,

r;ilct'actu3 nisi

numquara
,i

pueriti.

etu$,

strante gratia

caeteraque similia, superna clemens Opifex per eumdem virura suum Pardulphum signa miraculorum faceret undique coruscarc, unus ex nobilibus senaLautharius uomine e , in urbe Lemotorum
6
talia
,

Dum

illu-

carnibus aut volatilibus usus est ad aliraentum linteo sudatus , neque vitae suae n, numquam balneo usus est, nisi postquam infirmari coepit o, suadeutibus fratribus. Rarissime 83stuabat ex caWalidis lapidibuB, et cum introisset, ubi est cunlatenter ferrum deferens acutum ractus
, ,

cta

, ; ,

DIE SEXTA OCTOBRIS.

43.}

minutissime incidebat, ut semvulnoratus esset, et facta vulnera vix de loper et bene cum Propheta co moveri potuissent p Non est sanitas in carne raea a fadiceret
cta

membra sua

prdicto ccenobio habitare


sius egressus
nisi per

csepit,

non

fuit,

numquam

ostium celloe ip- A AN0 " a sole calefactus,

tt

//

eie irae

tuse q.

valde autte

Comedebat semel
:

ram,

sed aridissimam

omne corpus cui nomen Theodenus,


nocte

in hebdomada escam Quadragesima? vero temporibus suum nudatura a discipulo suo


,

fenestram etc. n De carnium esu universim hgec habet S.BeneSed et carnium esus infirmifl dicti Regula cap. 45 et omnino debilibus pro reparatione concedatur. At
:

virgis csedi

prrecipiebat
terrara

vero

orani

corpore

prostrato in

ubi meliorati fuerint, a carnibus more solito omnes abstineant. Vide infra lit. r. saepius o De balneis, tunc temporis adhiberi Balnearum usus intirmis solitis, eadem Regula
:

extensis brachiis

tam

state,

quam hyeme, quam:

surgens audiu potuisset, in oratione jacebat paul.ilum requiescebat. Quod tem ab oratione ex Lectionivero restabat poat horas nocturnas post recitabat bus, quod audierat, memoriter Responsoria vel Antiphomatutinas vero Laudes
:

quotiens expedit. Sanis autem et raaxirae juvenibus tardius concedatur. Videinfra lit. r. Et facta vulnera vix p Mabitlonius legit de loco raoveri potuisset, id est, ut factifl vulueribus vix de loco moveri potuisset seu e celta
:
:

alio transfer

meditabanas de Banctifl Martyribus decantando sextam tertia autem hora usqne ad tur r. A A sexta vevacabat. per singula altaria orationi stndebat, exiens auro usque ad nonam silentio qui ad eum vel infirmos tera a nona pauperes pane vitae pnedicatione verbo Dei veniebant,
,

Q^Psalm.Zl, Regulam S. Ber Allwlere hxc videntur ad Quod restat, hSBC leguntur nedicti cap. 8, ubi
:

M.

post vigiliasa fratribus, qui P num aliqui.l indigent, meditationi

vel Lectio-

inserviatur

satiabat.

obDura vero quadam nocte paulnlum Michaelern in somnis dormisset, archangelum


sil

o annotasuadent luvc, uti et quie ad litteras n et instituto Regulx Benedictinx Wavi,Sanctum ex

racti vixisse.

qui clara voce ad eum ait ascende Dei, surge velociter et Pardulphe, dextera manu gressus per gradus scalas istius, quia tenebr* sunt. tra autem noli ire,

mtem

vidit,

vir

di

CAPUT

11.

lhumtnum^uemdiligis^mvemefl Ml !llilimu summitatem sealae, in manibus habenstantem ad tuis labonbus -oronam. quam in capite tuo pro quem tibi ad regendnm vul. ponere,et baculum, bonorum operum populum suum.dabit, ut sectator Dei statim v.am salutis doceas. Tunc Famulus
,,
,

Varia S. Pardulphi miracula.


uidam
caederet

cx

rusticis

vulgaribus

Gommus *
ign.s
,

pedes angeli adstare consurgens, el i..cum, ubi protinus se cum lacrymis deosculatus, vidit aegrotantibus, et postea omnibus orationi dedit ubi eum veniebant , de ipsa terra qui ad ad spargendum in nedes angeli stare viderat, abstinentiam doinibuseorum dabat. Sed cum ejus aliquid enarrare de ejus virtutibus digessimus,
, ,

^nomine, dum o: in vetustaligna ad arbore


ctos

usum

*- '.,

ailva

Gomiml5

boletos

quos vulgo

reperit et colleLemigas a vooant, adhmrentes virum Dei Pardulphum deferre. deorevil ad

Cumque

concitus monasterion ad
,

llominem Dei
lUn4

properaret, Regnarico cuidam

OOB

debemus.

ANNOTATA.
a

principis, nec non et ,ni viri Chunoaldi b Francorum relegatario pracelsi M^orls-domue, soiaeitatusqne ab eo, ria Caroli c in via obviavit, confessus eat dieena, quod cui bas deferretlemigas,

cus

Seredinnus. ViAnud Mabillonium legitur seu Garactum, de quo est prope Waractum
:

advirum Dei Pardulphum deferret, qui Sed prtediotus Eegnanium nec volatilium edcbat. hode

nihfl car-

infraad

lit.

Pandulphus vel Parab Gallice S. Pardoux. Alibi est sub annum 6o7 du\ V \ms eliam dicitur. Natus prxvii. Vjde num. 34 Conu nent.
paternis xdibus, d Videtur Sanctus, relictis etiam egisse, licet vitam solitariam aliquamdiu rementio fiat. Vide num. nulla in his Actis ea de
latt. 15, >\ li.
.

g.

t>

easdem lemigas ricus temerario ausu pueroque suo prtecep.t, ut cum minis usurpavit, comedendnm d.l.genhora vescendi venisset, eas ad
ter prtepararet.

manu

sentallatm, mox e*
i

...

hora prandi. ante eum fuiseisdem lemigis in ore suo ut nequeguttute, neqwore posuit sed factnm est, anxiaretnr, nt guttnr pmjicere valeret, adeoque
11

Cum autem

,,/

.*-*

l u

ct

caput tumeeceret. To

Per

quod prolemlgia,

qu

homo

a; 1

V.rurn^De.

ISetseq. Comment. praevii. omnino ignotus. e Is mihi aliunde

{Aquitanite
(la [

civitas

(Limoges)ad Vigennam
i

Vienue) fluvium. o. Ejusdem Aquitaniee

rJS-S
tncr eum unnm,

in

Marchia Supenore
Gartampe) fontes.

oppidum prope Wartimpx


Gallice dicitur Oueret.

(la

Jex mmnlls suu, ad famulnm ut prmcepit direxit, et ita bei Pardulphum ven.am dedeoscularetur rnltntui eius pedes
, ,

In' - --

hPsalm.
i

105,

#.H.
tunc mhabitasse
vel seq.
vico. seculi scptimi

Cfatu

culpam. 1"
pro'

iu

<** lmt '

Nempe e loco solitario, quem


haud procul natali
finem
videlicet

Xa^,

videtur,

k Sub

giMtf,

amantissimus num"["Quippe vir solitudinis vixumquam sua cella egressus est, ut seu
:

v.rum De 1 cumque idem puer ante ret t.rquoretulisset 'hum adetttisset et cunota snbridffl* I. h.larissimo vultu et uue Domini preepta Oh fili 1 semper contrari:. impiis noneva, ,t Dominus dfadt, ut
,

ae

eo

Dei

*****

^Z+* ^Hlonium
Octobris

tu't'ito:

illi

antem

toqucos juetm vindiet ffi

nos,
,

ets. ,n
.
,

magn

Postquam

in

tribulaonihus positi sumus

tamen

Cond.to-

Tomus

III.

436
V

VITA S PAUDULPHI ABBATIS CONF.


Vosvero

A ...\mo.

duitisrnme exoravit eo Domini miseneordiam suis ei manibus oleumque benedictum et aqnam Begnarienm revera* dedit. Cum autem homo ad

.^o renostroDeononomnmosumu.sdo 5 pecti.Vosvero ria q u rap,,aU n odoero ? abi.ispro P q o1 oratonnm continuo nullas moras agene
;

nW

K ^ferene,^
*', orav
n, et
ita

falsatorem, impostorem. , v

^V^^^ ^ ^.^

Tum

Tir Dei, omnia pa_ rf dare

per aliquot dies et p ,

secum

An

qu.dam duo, cen

Benediotus,

fecit

demoraremisit
.

dumo-

eum
in

^et.aanamve

cum magno ore posuisset, praedietce .lemigae os ejus rediere , strepetu ingentique dolore per rursusque multis diefactus est
et
ita
:

^^.^rab'
Vir Dei liberavit.
14-

otaidentibns

dLonibus
witattu

sanus grratias agebus crebro ad Virum Dei veniens DominoDeo laudesque bat, confitendo peccata sua,
dabat
<l.

Demolenus * quidam nomine ex Wasco amiserat, et vacuitate nia h lumen oculorum ut, nisi ad in tantum gravabatur, gutturis quod rcm alicujus os suum applicaret, nihil,
i

J^
jtiem
tanat,
'

i<>

jrei

quod miraculum laudem sui. per eum Domiuus operatus est ad


12

Aliud

quoque

fcrtur

Protinus, loqueretur, intelligere quispiam posset.

<

Domoli.

cum ad eum perductus


recepit,
et

est,

et

lumen oculorum
ft

Dum quadam

Petrum pli claudum

claudus quidam, renibus habebat, matris sua calcaneos luerentes ad nisi cum scabellis gradiebatur nec aliter restauratioue eum veniens rogare ccepit, ut pro exoraret. Tuuc Vir Dei sui gressus Dominum Oh nate ista virtus apud B. respoudens ait Apostolum fuit, quaudo ad portam tem,
:

die solus sine fratribus resideret Marcellus nomine, qui ab utero

eium. quidam per nus ostendit miraculum. Paralytious porticu S. Martiui, quiuquennium jacuerat in Turonensis i episcopi, qui nec manus ad os Ad ducere poterat, nec in aliud latus dedinare.

Lingua ejus loquendi reouperavit offiillnm DomiAliu.l non tacebo, quod per

,.

rauciuie

eum vox
citius

in

propera
tibi

Surge somnis facta est dicens ad virum Dei Pardulphum,


:

et et

di

postulabat,
ait
:

dens
/,

qui ab eo stipendia vivenbeatissimus Petrus responArgentum et aurum non est mihi


inveuit,

per

eum

Dominus reddet sanitatem.


revelatum
:

Cum

cui

semel et

quod autem habeo, hoc tibi do. In nomine Jequale miChristi surge et ambula e. m su victum corporalem quaereret, staraculum! dum sancto. Nos bilitatem pedum recipit ab Apostolo istud miraculum. vero, tili, iuusitatum habemus

ei fuisset, uni ex mo- E omnia indicavit prafanachis monasterii istius abbati tus vero monachus domno Audelando k quae per visum paralytieus vide omuia retulit, asellum ei d rat. Veuerabilis autem abbas

tertio

&

priecepit, duosque famulos in


sit
,

comitatu

ire

jus-

qui eum ad virum Dei Pardulphum


,

addu-

Domiuus Sed tamen recordamur, quod


Si suis est pollicitus, dicens granum sinapis, dicetis sicut
:

discipulis

cerent, et,

habueritis

lidem

Crucis

cum ad eum pervenisset signum super cum imposuit, atque intra pauunde venerat, reprecibwta

//

hinc,
bis
f.

et trausibit,

et
,

monti huic, transi nihil impossibile erit vofili


,

cos dies sanus est factus, et,

meavit.

Tu autem
ad fontem
,

adquiesce

consilio

ineo,

vade

meum, quem

ego con-

struere

rogavi
,

et

nudatum corpus tuum ex ea

ex aqua benedicta totum aqua ablue tuum lini, et iu eadem nocte in oratocorpus sancti ac beatissimi marrio, quod est iu honore
et

dein

autem tempore cum Ismaelitarum gens l urbem Pictaviensem m fuisset ingrec Erancorum et praoelsus Major-domus Carolus, factoque debellandum eos venisset comes, ad
15

Alio

^l
avt
i

M
l

preelio

hostes prosternens
,

spolia caperct et ca-

ptivos revocaret

tyris

Silvani,
et

juxta

eumdem fontem
fratribus

positus,

quamplures ex eadem Ismaelitarum gente fugam arripuere, et, per quae loca
revertebautur
,

vigila,
. .

uos

cum

o-reasuum tuorum

pro restauratioue Domini misericordiam exoraesset,

quemcumque hominem
trucidabant,
et,

Christia-

num

invenissent,

ubicumque

lSCum
;'

ita

factum

et

idem claudus

paulum gravatus a int emnesta nocte vigilaret, obdoi-mivit, et mox vocem vehemen,om^
tcm

.~~~x.~~, - D monasteria ciuu loca sancta obviassent, igne con IJiUllttSlCllft aut iui-1 <iiJ^."cremabant n. Sicque divulgatum est quod ad monasterion viri Dei Pardulphi properarent Cum' , .

quam

poterat

emittcns, et sursum

sese

n
,./

eriffens

ffradus, ubi fratres ad

Blando-

lcuns

consueverant, manibus presbyter, custos cellulae mine, evigilaus, aperto


sus,
diligeuter

psallendum stare amplexatus est. Tunc ejus, Laudolenus * noOStio


oratorii
,

que hoc Pamulo Dei nunciatum fuisset, fratnmonaFilii si venerint ad januas bus dixit cibum et potum eis praebetc, quia ex ltisterii, nere fatigati sunt. Quid putas? Qua chantate qui paganis o ^ellatoribus ^pulas erat iguitus
:

ingres-

praeparare

nitebatur?

Tum

fratres

monasterii,

inquirebat, quidnam evenisset; Marcellus respondens dixit, suos quod vir Dei Pardulphus eum per humeros

ad quem

praedictus

plauqui ei undique assistebant vel ministrabant, prseparatum et opertum velis *, ut eum strum

vi(/i;/

complexatus
presbyter

sit,

et

sursum
se
iu

eum

elevarit.

Tum

prosternens

oratione

cum

la-

ehrymis glorificabat memoriam Domini Salvatosuum ris nostri Jesu Christi, qui talia per servum Pardulphum operari dignatus est , et ita sospes
scabellis, factus Marcellus iu crastinum, relictis

nefanad eremi loca perducerent, ne a gente Spiritu Sansed Vir Dei dissima periclitaretur eorum consencto armatus, nullatenus petitioni nuraquam se ex eodem loco egressuticns, dixit
:

duxcrunt

rum usque ad finem

vitae suae.

Tunc omues

fratres,

, ,

;'"

gressibus ad Virum Dei pervenit. Wocivitadolaicus * quidam, faber ex Lemovica aireptus a daamonio, vinctus catenis colte o,
propriis
et brachia, cum duobus ductoribus trahendo praecedente, et altero retro trahente, quemcumque Pardulpho est praesentatus , qui apprehendere poterat, aut manibus aut dentibus

qui tuuc aderant, fugam arripuerunt ; sed Vir Dei solus hic remansit intrepidus , et unus famulus ceteris audacior p, Euphrasius nomine, occultatus remansit, ut finem ejus videre posset
:

lum

uno

crudehter sauciabat aut lauiabat. Cum vero ad Hominem Dei fuisset adductus, multis conviciis et increpationibus exprobrabat, dicens latronem,
r

cum jam ad portam monasteni cominus appropinquarent, praedictus Euphrasius ad Virum Dei cucurrit dicens Pater, desine ab oratione, quia jam ad monasterii portain appropinquaut. lum non suae mortis discrimen metuens, Vir Dei sed ccenobii sui sollicitudinem gerens, continuo
et
:

in

oratione
:

prostratus
eos
,

Dominum
,

exoravit,
dissipa

di-

cens

Contere

Domine

et

gen-

tem

,,

DIE SEXT A OCTOBRIS.


non sinas hodie januas istius monasterii ingredi.Repente omnes inunum cuneum congregati et conglobati et nimio terrore et coeci-

437
A
\
-

tem bella volentem,

et

sum

hodieque ad testimoniura reiinhacbaundc febribus aut densilica videturadpcnsurn tium dolore vexati frttflta cxcidentcs optiraam fieri
est,
:

tate

concussi

ad

invicem
iter,

linguis

colloquentes

diutissime steterunt, et

quod coeperant, per-

adhihent medelam doloribus. 18 Aunarius gravi dentium dolore pressus ad

rexerunt, Sicque
aqua abt
illo

Famulus

Dei remansit orans, in-

eum

venit

qui locum doloris

ejns

manibus con-

JJ^JJJ,,, "^,
,/
i,,..

trepidua atquesecurus.
benedicla,
vxale vegata,

quidam nomine ex territorio Arvernico q ad eum veniens ampullam aquffi ab eo


16 Sobolenus

tingeus et salivam ex ore suo spuens prscepit, ut digitum suum intingueret, et eo doloris loca superbia tumiliniret: sed praedictus Auuarius
,

cen-

'"

perditw
aliena
tit

equo
7

plenam, signo Crucis roboratara retulit, ut eam pro salute sua suorumque domesticorum vel aegroquam supra lectulum tantium semper haberet Buum, ubi quiescebat , appendit. Quadara vero
, ,

dus

fastidioso
jacit.

motu de sua palma

latenter

per portam monasterii provam grederetur, cahallus ejus in terram cadendo ruit,

At

cum

eumque
cta,

praecipitavit ,

die aegrotantes

ad
a.l

eum

venientes rogare ccepe-

aliorura

manibus

coxa ejus minutissime fraad hospitium deportatus


,

runt, ut pro charitatis gratia ex

eadem aqua ad

]otandum vel
ratione

corporis daret.

liniendum Sed praefatns


nihil
eis

paululum pro repa-

homo
:

re-

9anitatem et vix ad prope annum aegrotavit pervenit, eontemptus sui posnam luens gravissimam. Hujus sancti Viri aliud fertur miraculum,

nuens petitionem eorum


vero die ad

lonavit

altera

quod per eum divina


multi supersunt
,

est operata

Clementia

et

stratum

suum
reperit
,

veniens os

ampullae
effu-

qui viderunt x.
ij
,

Homo quidam
V

in pariete pendens
,

ampullamque

dare jEgrotantibus nesam in strato suo habere ad suum opus ex ipsa aqua nihil glexit
et qui
,

Leodulphus nomiue, ex territorio Biturico ut filinm e saad Virum Dei deveniens poscit
,

cro

baptismatis
adquievit
,
,

fonte susciperet

cui
,

1'amulufl

potuit, et

continuo

pavens

cum magna
,

reve-

Dei

rentia

et timore
,

Dei defcrt

ampullam vacuam ad Virum veniam poscens ut culpam, quam


,

dutura

albis inlevatumque infantem geuitori nutriendum comdeosoulatus


,

raendavit.

quidara juvenis, admiserat, relaxaretr. Arnulphus annoChunoaldi s, principis affinis


illustris viri

Ejus autera pueri oun, Qttllo versante, agitari sponte visae sunt, et post ejus obitura
in

domo
,

suspeusas.

Cum

autem moderno
praedictam
igni

nam cuidam
posuit

viduas tollens

ante eaballum

suum

tempore
sent
Z
,

Prancorum
et

cohortes

urbem
cremas-

proelamans illa ad comedendum. At quodaucilla viri Dei Pardulphi esset, dicebat, amplius haberet. et nihil aliraenti auni praesentis
nihil Tunc idem Arnulphus abstulit, et nonam indiscrete
,

depopulassent

oranes
in

doraos

domum,

qua erant cunae suspensae,

nullatenus cremare, vel quidquara ex ea valuerunt


exurere.

veritus

ejus

an-

ante

equum suum
a

ANNOTAIA.
Fungi
genits.

posuit.
luxatot oouloi
fUUfll '''/""
''

in locum, cx-

vcro foras domum esset egressus capite in fronte suoculi caballi ipsius egressi a Sed et ipse Arnnlphus invenit
1

Cum

pendebaut.

tendttprecibus
trtibem,

reversus
,1

suspensos. Tum ooulos prominentes a capite et pavore euudem caballum magna revercntia pertrahens, et conoculis ad Virum Dei

annonam intactam ante suum equum

exutum

Fuit b Alias Hunaldusei Hunoldus dictus esU )tincto patre, Eudonis, Aquilaw accepit ana Carolo Martello Aquitanix ducatum ment. pr&v. noTZQ. Vide nun c Videlicet Martelli, de quo lit. p TM defunctt, ui Theodorici Kalensis, anno
j

omnia Famulo Dei retulit fitendo peccata sua beatus vir Dei Pardulphus qua3 gesta erant. Sed cum eo erant praecepit , ut ocufratribus, qui remittcrent, loseaballi, unde egressi fueraut,
,

Major-domusfuit. d Contigit id miraculum sub annum

7Jo.

num. ZSjam citatum.


eAct. 3,r.
6.
'.

et

aqua

benedicta

linitos

desuper

ligammibus

pristinura luraen ocuastriugerent. Die crastina cui fuerat, saet prasdicto viro lorura refulsit
,

num
I

reddidit, et culpam,

quam

in

eum

admisepraBdu-t.

19. iMatlh. 17, g Vide Annotata in cap .ilit.f. hGallix rcgio inler Oceanum Aquitamcum Garumnam fluvium, et montes Pyremeos sita, p
,

Liframnus, rat, jemisit. ut in basilica B. Albim t decrevit monasterii ubi postea corpus sancti vin Parduleonfessoris
,

prffipositus

Gallicelt Gascogne.
,

sarodunum Turonum civttas Gallise fluvium,cujuseptscoepiscopalis est ad Ligerim

arcnt-

phi jacet

humatum, gradus
ipsius,

faceret, et,

mensu-

ms
1

pato loco basilicai

cum

carpentariis

sil-

Martinuscolitur 3iNovembris. Martini Turonenk Vide dicta de hoc abbateS.


S.
:i\.

impovamperrexit, aptatur trahs, et plaustro monasterion perducitur, quam iterum ad sita


raensurantes pedem et
nis

sisnum.

Commenl.

t>

dimidium mensura homiHino Prtepositus,


, :

Saracenos intellige. mCivitasGallivest..

ms provinase

ca-

breviorem

reperere.

ira-

eisdera carpentanis dicundiaj furore succensus u corporis imponi jussit tunc unu sciplinam fugipavore perterritus , ad Viruin Dci ipsis poplitibus ad pedes ejus provoet flexis
,

archiepiscopatu Burdegor put et episcopalissub Galll di ?> lensi. Cadurcensem Cadurcensis prsecipuam, hic notat incim Esto, Cadur-

VitabrevioraMabiUoniola cum tunc etiam Saraa

'tctavtum
a

eoram se lutus, gestam reni indicavit, llle Fili, noh illi positura venire preecepit, dixitque quia ira non est irasci, neque iram perficias pauperet nihil mali geras his
Prae:

incujus hic retinendumvidetur, Saracenos fudit. Martellus


n

Carolus

Famosum

mater virtutum
culis
;

sed expecta hanc noctem

crastina

autem

"'" aracenis Octobri t dieSabbathigestumestanno nse ),,

..-.,. -"- Caroh Martelh cum '"' inicret ^ uronensc> " " n

aut praecidere , die aiit aliam in siva crastireficere. Post haso verba, ipsam diligenter

Comment.pr,
devicta o Saraceni, qui t
ea dciwlt
>

faciam

Uispania, Gallias ex

mensurantes pede no diluculo trabem iterum quam vel oportebat uno et dimidio longior quod autem inde prsciapparuit abbrevienda
, , :

wcasere, Mahowctanierant.nonpOr
eM

ganr.paganost

S.Piri^W

VLTA
438

S.

PARDULPIH ABBATLS CONF.


Quod
illi

audientes patenter intellexerunt, quod

adhxrebant, iflM guiantiquissuisrilibus adliue


admixli erant.
p
,

Apud Mabillonium minus

apte legitur

ue-

sane chorus angelorum ejus animam esset suscepturus, atque ad aethera caelorum portaturus, Quouiain Dominus in jussu et dicente B. Paulo in voce archangeli et in tuba Dei desceudet de
:

caelo.

terior

(l'Auvergne) inter Lemoq GaUise promncia


,

Boios, Ruthenoset Gabalos. vices Quid ni hcec fieri potuerint citra


r s

* nomine, 20 Presbyter vero quidam, Scopilius dum hfflc agerentur , in altera domo caligas
Vir dolendo et durissisuis 'pedibus lachrymabiliter lamentis, nitebatur immis seipsum affligendo poterat, ait ponere. Tum Vir Dei voce, qua
ejus
,

inter $uoiutn

laerynuu
.

miraculum?

quas

idem

beatus

operatus

fuerat,

Vide

lit.

hic.

XAn Andegavensis

episcopi

Vide num. 36

Comment. prxvii. corporis flageiiau En disciplinae vocabulum pro aliter expnmitur quod tamen tione usurpatum
:

Filii,

quis

est,

pcdibus
tes eas
,

suis
in

qui caligas meas contingit, vel impouit ? Fratres vero requiren-

in codice

carCompendiensi - Ccepit (Liframnus) tunc unus etc. minari pentario vehementer consonat apoMabillonius. Codici Compendiensi eodem graphum nostrum Suessionense. Ceterum
: :

altera

domo invenerunt praefatum


lamentantem et turbam autem horis jam
!

presbyterum
monasterii

desuper

cum

eo. Vespertinis

Longobardosensu vox ista accipitur in Legibus Capitidaribus Regum rum apud Baluzium in Cantom. i, col. 349 et alibi, ut apud

Francorum

Pardulpho supquippe, cujus getate, multi adhuc B parem. fuisse superstites erant, qui cunas, de quibus anonymus paulo infra infantis a S. Pardulpho e sacro
S.
;
,

giumvidere est. xHinchabes Vitx auctorem

circa lectum ejus flentes circumstabant dicentes Eheu, grex derelicte Quis nos a vipereis morsibus abstrahere poterit? Aut libcrare ? quis de sasvientibus luporem denitbus derelinquis? Vel ubi jam Cur nos, Pater bone aut ultra quaeremus tam angelicam doctriuam, quale pro te respousum dabimus, et quem retransactis, multi
:

spiciemus in loco
ras
?

basilicae,
,

ubi stare consueveloqui,

At

ille

vix

et

ut poterat
eos

divinis
,

fonte suscepti, sponte, moveri viderant. civitas y Biturix Bourges ) Gattise Aquitanicse Turonico, ut archiepiscopalis est. Alias legitur
( :

sermonibus exhortatus et consolans et confortetur cor vestrum Viriliter agite


pcctate

ait

et ex-

Dominum. Ad eum
facies
,

mini
vobis

et

vestrae
si

accedite et illuminanon confundentur. Nihil

inquit Mabillonius. z Contigit ea res probabilius

anno

742.

Vide

deerit

timueritis

Dominum
in

et
,

non
ut

privabit

bonis

ambulantes
audiatis

innocentia

num.

29 et binos seqq.

merito

aliquaudo
:

desiderabilem

illam

CAPUT

III.

Venite, benedicti Patris mei, vocem Domini percipite regnum, quod vobis paratum est ab origine mundi c.
ii ii

21 Et
lis,

cum
est.

ha3c

loqueretur
,

flentibus
illa

popu-

moritw,

*t,

angelis gaudentibus

sancta

ne soluta

S. Pardulphi obitus.

vero hora voces psallentium in coelo audivit, et concitus ad Virum Dei veuiens, jam mortuum eum invenit , quem vivum paulo ante re,

Eadem

anima carTheodenus

accinentibut
;'''
ttini p<
tii

ejus discipulus,

Po$t $eptem
,lt,
/

iim

mor-

De miraculis strinximus
gnum
est
,

beati

Viri scribendo

pauca per,

liquerat.
in

Tunc

cum
:

ingenti

dolore

emmpens
et
!

nunc

de

ejus

transitu

prout
,

lachrymas aiebat
consolatione

Vae nobis miseris


!

omni

bum

Dominus per intercessionem


,

ejus

dederit

di-

Beatus igitur Parsuae octoginta agedulphus cum jam fere astatis ret annos, ea tempestate , qua praecelsus atque
ut aliquid dicamus.
illuster Major-domus Carolus regeret Franciam illuster quoque vir Chunoaldus a regeret AquiVir Dei canitiei taniam per permissum Caroli
, ,

Heu Pater Quis psene non absentiam tuam dolere possit cum tuaium virtutum bona in memoriam reduxcrit? Oh nobiquam suavis ct dulcis, julis Christi Confessor
destitutis
, !

stus et pius,
,

a angelico decorus C splendore candidus , vultu nulla graveonere fagitatus bono opere nullo
,

omni bono opere perfectus atque qui semper sine defectu aut criet praeclarus nunc mine ad caelestia anhelare consueveras immaculato spiritu angelorum ccetibus admixet
,

tus

dine piger

nulla aetate ferus, nulla ccecitate


incessabiliter deposcebat
,

of-

feusus
vitse

Dominum

ut

hujus cursum misericorditer finiri, animamque suam cum praedestinatis ad gloriam dignaretur
collocare
:

Christo regnas sine fine victurus. Postquam vero corpus ejus multitudo fidelium summa cum diligentia , ut mos est ad sepeli* endum eum tradidit quidam vir Berthicus
,

jam cum

al. BiMthori-

nomine

pessima rabie vexatus


accessit.
,

ad ejus tumu-

mox
rediit,

dolore

membrorum

atta-

lum reverenter
,

ctus ad

lectum

septemque dierum spatio


:

camis afflictiouem ferens advenieute autem die Dominica b defectum corporis vicinamque morpaululum obdormivit. Cumque tera assignans qui ei undia sommo evig^ilasset ait ad fratres que administrantes adsistebant Cujus tubam vociferautcm ad portam monasterii hac hora au,

haec contuentes et miatque devoti qui aderant fideles illius compatientes insaniae, vehementer serrimae

Tunc

viri

ingemuerunt dolentes;
,

cumque omnes
,

pro

eo

mox saad Dominum effusas preces fccissent divina largiente clementia cunnus effectus propriam ad domum remeactis gaudentibus auxiliante Domino nostro Jesu Christo, qui vit
, , :

divi?

At

illi
,

cogitantes
loqueris

quod sensu

cogitandi
sancte Pate
:

cum
gnat

aeterno Patre

et

Spiritu

caruisset
ter
!

respoudeutes di\erunt:
talia?

Oh

Deus

per

infinita

saecula

Sancto vivit et resaeculorum.

quid.

Numquam
:

verba
at
ille

Amen.

insana aut frustra loquentem audivimus respondens ait Non ifisanio sed illam
:

quam
lium

praeclarus vir

tubam , Eudo ad significandum pra3,

tubare

consuevit

vociferantem

audivi.

ANNOTATA.

AWnTATA.
a

Mortuus est Carolus anno 741. Chunoaldus Aquitanix ducatum acceperat anno 736 igitur intra binos illos annos obiit S. Pardulphus.
:

4:i0 DIE SEXTA OCTOBRIS. b Adde ex communi sententia diemobitus fuis Pardulphns anno sesextum Octobris, obierit S. Videnum. 737, non 743, ut Cointius contendit
.

\.

AXJNTMO.

:\Z

Comment. prxvii cMatth.M, t- 34.


et seqq.

DE
v

S.

EPIPHANIA

IRGINE SANCTIMONIALI
TICINI 1N INSUBKIA

SYLLOGE
Sanct* Virginis apud martyrologos
B
virginem Deo sacram, roftTE sin IHSanctam Kpiphaniam, nLrsanctimoniaetreligiosahumilitate,quam S. Epipi^iSy reaiis ut volunt, natalibus illustriorem lioc ""' "' T '"~ Sanctorum.ex ex Ferrarii Catalogo utroque

J.B.

memona, elogium

et

hujus discussio.
E

tum ex vemualdus tum ex auctoribus varus, Venationum de Mariz teri Ms. monasterii S ex Miraculorum e>us Vita S Epipuanise, tum
ejus

illam S.Epiphamie, Processu. Dolemus.nec Vitam

r;r;;:,, S&o. ,..


i
,

die

nationum

Breventani Histo sfoWa Kcinws, * Stepham 3, eap. 3, lib. ria deRebus Ticinensibus Benedictino pag. 052, demoue
cefcni

*?*!^5S

nec Processum miraculorum de utrorumque straspervenisse; nec quidqumn determinati eerbguesanpststetate

ad manusno-

se

Menologio

sacra P*f*> exRomualdi a S. Maria Papia hoc quorum consensione unanimx vaa. 150 fide, coiitur inserimus Operi dieT Virgosancla mrgtnum
,

quxex RomualVilam tamen.si eadem habet, lum anliqv, non ad do infra altingemus, apperebit. Romuald, te dicendis
:

Romualdum

esse

nostro

monasterium

VetusTicini Benedictinarum Venationum appellaest, S. Mari.

infra iium, odunu>v S Epiphaniaefoom )0 specxem huc transcmbitur, et Actorum guJvidi,

auamdampnesefert,sichabet
Eachisio, Longobardorum neusis, patre Flavio geuita, optimam sort.ta et Thesia matre

Langobardorum.qu ium, jam inde a regum consMuerunt


sedem regiam Ticini aliquando
temporeexstructum, in loco, tum bZbano et regiis Venationibus,

* SEpiphania, que

et Eetrudis,

virgo T.ci-

,, pl,,,x. u .
,v

usque eorporissui exuviis ad nostram m0 <?>"1 ditasseque. Fertur tdem honorasse Rachxs, seu Rachisws, r sub annum 7S0 condidisse C pa^er sanctx

tra.-ca,ceiebri.ld S. Epipbanio prodignsque luisse, ac virtutibus

/-<-*
Mf^riam memor lam

tempoms suunde nomen

indoU,

vel

iu

ipsis

teneriuril.,..

i.nnis
;
,

Don

Langobardorum rex et priusquam.regiadignilateconlemptaab^ue verum deus pluribus Casini monachum induit quis plura hoc de monasi
:

^nn

jubare hilsit. \, obscuro futurs saneldtatis illecebrns, in arcano ooidis cennis, siE culi exosa Christodieaudam proposu.t, viro-iuitatem suamuni spousum. s.ncero proquem, tamquam verum animi cum Raeh.s.u, Zad.ar.a seuebtur amore. Itaque, quod sex etnltraanm y Sntifice hortante, regno,
ob.inuerat,

renuntiasset

summo

se.e

,
mon

infra. Jnterim vero, sterio scire desideret,

.n ille pnncp.bi.s, dicaturus, idem, quod regal.bus matron.s, Thesia cbum attonsus, et uxor aliasorore Petrude virgmtbu

Romualdum supra

la.uda-

^hania

tumpart.
lOfll ttlllOHKli,

consulat, ubt de Ulo i.pag. 31 et 2 seqq.


ut hoc in

SZ
e

item

eum

ampleotend P erfectio.,is

illnstre

prmbwt
aseete,

^rfEpiphania,

---**

molimvirgi-

supra tum annuum ex aucloribus

nnii, pOUCIf

hodie uiemoraiii
!,,,

mai

it/t

nceiilio
;

rtt

vdetur alio propagatus non ita ejusdem cultus ecclesix TabuUs vUxus cumne Ticinensis quidem Ferranusdic tnCat a nomen adscriptum esse, addiem v, Octobms:tn logo Sanctorum Italix P"S d um Annotatis.Nemo itaque nurabitur, fcpi
martijrologis taxat, iisquerecentioribus
8.

h^W

"rAreqam
t
ei

autem sacro clauderetur

mundi a regafalso apnd patrem vtomt- boneTuSs aaoousata inv.dia -uhE adolescentnla M miraculo decl.navrt
furorem non sine core divinitus .n somn.s Fninhauia. Siquidem, P efflgiem e.dem ca,,Crucifiii
e, u
.s

apparcret nequitia olanus

.,,,,, Ou.

ta, cum gm f. eum

phaniam memorari. Paucis *onster.o S^Un* lardus Paphe, inquU, in fest.v.tas S. Ep.pban'* nuod apud Cacias dicitur, reRachisii. Eongobardonim S. fili.

"TT* j

Z
S

rEil"avi.
ante

et

Kachisi us, clam,


altero eoUoquentis,

cum

virginis,
eis

Paulo fusius de

celinus

,Z'Jt

agunt Ferrarms et Bu quod nihxl sed horum verba pnelereo, elogio, in prolixiori Sanctm auod
illa

inibi ab lp8 aCCU trieis ore teminam irruens, ream obtrnncatnrus n miraeureparante Epiphania , et

aretur g

audiret,

agnita

illius

innoeeutia, ex

clumn,* ven.am

T Tm 'ctum ^^ X C "X? CrucWxi


e

ore

schedula deeidente,
tibi

s,c

,n-

IdTad

ZmualdustLit,

suo diem vi Octobris in Hagiologio nonreperiaturMausit id Ro-

! Dfmitte, et dimitte.ur absolutam sed et a crimine i^olumem ,

nedum
d,-

misit.

F r atre

,,,,

DE

S.

EPIPHANIA V SANCTIMONIALI
multitudine confluente, Sponsae suce gloriara Deus P multiplicibus signis, tum in energumenis liheranclaudis sanandis, tum in c;ecis illuminandis testatam fecit, in eademque S. Mariae laura limoniaturaulatum, annivcrsaria quotauni libus illis, tnmquarasacri illiusgynecsei fundatricis
dis, tura in

uctom
J B nomuaidusa

%*!ZZ"1

coronato, Fratre fgitur Aistulpho in regem instituebanmouastcrioquc, ubi extra urbem regife patrocinio extructo, tur V( n;jJ irs, sub [)ripara3 quod propterea S. Mari* Vbnationbm etiam nunc
5
.

appellatur,

quod

et

regia

muninVentia dotavit,

prae se ferens ibi Epiphania egregiam corporis formam, cum jam ad nubilem adolevisset fetatem,

colitur festivitate.

mouastico
puellis,

flammeo voti compos


mirabiliter

initiata,

cum
; ,

aliis

gynecan
sibi

effecta est

ubi in virtutum
asperioris

palaestra
vitfle

proficiens

tenore indicto, sodalium nullam sibi in vigiliis, jcjiiniis, orationibus et regulari observantia
prrecellcre passa cst

Hactenus Romuatdi, quod S. Epiphaniae conquod utrum recte se ub/<j"" habeat, nunc examinandum. Tempornm illorum scriptorem habemus Paulum Diaconum, genere
cinnavit, elogium
;

Ferfur

.7/,

paterfuUu
RaeAfi(u,Fo.

ro-JulinuU
'"i

dux.

Langobardum,
thecarinm
cebit, hic
;

et seculi viii

Anastosiin,/ Biblio-

quanto in Christum sponsum arderet amore, quanta polleret modestia et quanta fulgeret humilitate et sui obedientia ipsius nbnegatione, neminem latebat cum ipsa
; ,

quibus tnmquam <h'cil>us, quoad liutemur. Paulus Diaconus lib. 6, cap. Scriptorum Rerum Italicarum ) 1(vide tom. inter Foro-Julienses duces Pemmonem his verbis
i

conversantem.
nnovit

Keligiosa?

paupertatis

studiosissima regiain,

tlogium,

pro ea

sequenda,

dimisisse jucundabatur,
:

unica

vatum) Pemrao homo ingeniosus

in silenob hoc omni tempore veste contenta tio exactissima, nutu dumtaxat superioris verba faciebat. Obedientia insignis, quamvis identidem

ad monasterii regimen plenis votis postularetur, B ubcsse magis, quam pneesse jugiter institit. Jussa aliquando ab asceteria aquam ex sicca haurire cisterna, cum fe>tiua ad locum properasset,
.

aquis

exundantem
ita

invenit.

Ca^lestium meditatiso-

Deinccps vero (post Corvulum oculis priducatura promcrnit qui fuit et utilis patriae. Hic patrc gcnitus Billonense ( Bellunensi in Marchia Tarvisina) qui de Belluno fuerat sed propter seditionem, quam illic fecerat, in Forum-Julii post venicns ibi llic Pcmrao hapacifice vixit. buit conjugem Ratbergam nomine, ex qua fdios tres suscepit, ut inquit Paulus paulo infm, Ratchim, Ratchait et Ahistulfum. Ex his Rat chis, patri, quod Calistum, Aquileiensem patrirefert
: ,
:

onibus

fuit

addicta, horas.

ut noctu vix duas


Cilicio
,

mno

concederet
crebras
nisi

quo

jugiter

vestiebatur,
lationes
to,

innocenti

torquendo corpori flageladhibebat, etiam ter in Sabbaet frigida

non

pane

sustentabat

nihil

omnino rumque

ducens; mierat, quod, regio sata sanguine, nihil interius et exterius, sive in opere, sive in verbo tumidi vel superbi pra3 se ferret. Ut autem patientiee ejus Deus specimen item exhiberet, apud ccenobii praefectam aliquando impudicitice a sodali accusata, summa calumnias mansuetudine, mentisquo et vultus pertulit serenitate quara et igne in gremio per dimidiam horam absque combustione retento universis
difficile

pro

Sponsi amore

ducatu ForoJuquo in munere constitutus strenue remgessit adversus Sctavos, et egregiam una cum fratre Aistidpho Liidprando adversus Spoletanos operam navavit. Hxc fere Paulus de Rachisio qui pauto post suam de rebus Langobardicis Historiam in Liutprandi obitu abrumpit ne gentis suee ignominiam, et regni Langobardici, devicto per Carolum Magnum Desiderio, excidium posteris tradere, Langobardus ipse,

archam incarcerem

conjecisset,
;

liensi exuto, successit

cogeretur.
10 Sed, ut nos hic deserat Paidus, habem<<s </ Anastasium, qui paulo ptura de Rachisio suppeditabit. Is in Vita Zacharise Papas refert, Liutprando e vivis erepto, ad Adelprawhfm, Liutprandinepotem, fuisse devolutum ejusdem gentis regnum sed, repudiato illo, Langobardos Rachisium sibi regem constituisse. Ad quem missa
;

dcin Langobm

dorum

mirantibus sororibus
i'u;i. jt.

et

delatrice

confusa,

eva-

Erga Deiparam eximio acta et filiali amore, eandem sibi patronam elegit in cujus honorem sex et vigiuti annorum sabbata sine omni ciho transegisse fiertur cujus interdum
,

apparitione
iriplici

meruit jucundari,
<'\

atque ab
cnndidis,

angelo
altera

relatione (aliaset melius legatione ) ipse beatissimus Pontifcx Zacharias) continuo ob reverentiam principis Apostolorum et ejus precibus inclina(

corona, ex rosis altera


tertia

rubris,

diversicolori flore

redimiri. Faplu-

ma autem
l?0

ejus

sanctitatis percrebrescente,

rimisquc ad
signo

eam
morti

confluentibus intirmis

saluti-

proximis

dropicifi

sex, paralyticis

sexaginta quatuor, quatuor, fluxu labo-

rantibus sanguinis mulieribus octo, membrorum usu carenti alteri, puellisque caecis duabus pristi-

nam
inter

restituisse

incolumitatem
,

quos

quatriduanum

sedettrcs mortuos, ad vitam revocasse


:

rex Langobardorum Racliisius ) usque ad annorura spatium inita pace, universus Italise requievitpopulus. Totidem scilicet annorum spatiopacem se cum Ecclesia servaturiou sjjoponderat Rachis verum promissis haudstetit. Nam, ut idem Anastasius atiquanto post narrat, Ipsis itaqne temporibus Ratchis, Longobardorum rex, ad capie&dam oivitatem Perusinam sicut caetera Pentapoleos Ariminum, Pisaurum, Concbara, Patus (

viginti

narratur.
8

Quarc

suarum fulgore virtutum sodalium


siquidem plurimae
uras

numerum
virgiues,
se

mirabiliter auxit:
saeculo

nuntium remittentr
,

eidem

devovebant
fruiturae.

Epiphaniae
Itaque

potissimum
meriti

num, Senogalliam, Anconam, Auximum, Numanam, ^Esium, Forum Sempronii, Montcm Feretri, Urbinum, tcrritorium Balnense, Calles, Luceolos et Eugubium cum castris et finibus ad ha?c oppida pertineutibus, inquit Sigonius lib. 3 de Regno Italice ex Privilegio Ludovici Pii, Pentapolis
complectebatur ) oppida, vehementi profectus est cum indignatione, quam et circumdans fortiter cxpngnabat. 11 lloc audiens sanctissimus Papa eontinuo, assumptis aliquantis ex suo spe divina fretus clero cum optimatibus, quanto opus, ad eandem pervenit civitatem impensisque eidem regi pluribus muneribus, atque oppido eum deprecans, opitulante Domino ab obsessione ipsius civitatis
,

conversatione
Banctitate
rahiliter
set

cum

annisquadraginta sex in monasterio micoruscasset, et sexagesimum quartumatretatis, ad Sponsum evocata pridie No,

ac tandem Co$ini monaclini.

obdormivit i n Domino angelorurn manibus ad ipsum delata anno rcparataeSalutis septingentcsimo nonagesirao circiter sexto
:

Octobris

cujus corpus,
ni

cum

dies

octo
,

publicas

veneratio-

insepultum prostitisset

aegrorum

ad

illud

eum

DIE SEXTA OCTOBRIS.

iii

eum

amovit.

Neque vero

id

tantum Pontifex effe-

regnasse annos quinque

et

menses
et

cit, ut

a Perusina obsirfione Rachis discederet, tantietiam apud hunc PonHficis auctoritas et sed reverentia valuip, "t ipsius oratione permotus
,

mam oum
tiit':

uxore
vitse

et filia

(Tasia

RoRaltruda) peBex,

cum

>ILI0I
J.

et

valere jussa dignitate regia, una cumsuis monahabitu sua se sponte induerit. SicenimAnai
stasius pergit
auotore,
valuil
:

'0 et Tas finem sortitura Rattrudam in constructo a se non longe a Casino


:

tum, ibidem

monachum factum

abiisse

Casinum

Cui et salutifera

praBd

'>eo

auimum

ejus in speeiali

tudioin-

ilevole

ftatchis rex, clinare. Et post aliquantos dies isdem dignitatem, decore * cum uxore relinquens regalem apud Muratoet filiis (anonymus Saternitanus rium tom. 2 Rerum Italicarum part. '. pag. 172 Apostolorum, legit filia) ad beati Petri, principis acceptaque a prarfato sanctissimo eonjunxit limina,

monasterio Ptumbariota, ultimum diem olausisse. Denique addit Leo, sua mtate viueam fuisse haud procut Casino, quam Rachis Batcisi vineam dictam fuisse. Eait, ct inde dem, quse Leo, scribit Anastasiussenior in Rerum tome Chronicorum Casinensium tom.
[fluvio)
<
'

Italicarum pag. 358


octavi inter
his

scriptor, ut volunt,

s<

annum

752 et 757, atque adeo min

effectus, monacb oratione, cler ihdutusesl habitucum uxore et fiiiis. Aistulfoj qui cum Romanis tri Rachis regnum reliquit

Papa

ac Stephano Papa, ut Anastasius dumregnum tenuit, fert in Stephano,perpetuas, Desi simultates gessit. Hoc porro defuncto,

plunbus

torcommei antiquorum scriptorum testimt nuncadRomualdia S.Maria narratione et quinqueseqq. transcriptam, examinandam ac,num. cedamus Unde eam R<> am, quam ique S, Bpipha 2 exposv
igendut,i
is
.

inter

Tuscue ducem, regem sibi Langobardi rium Rachis, deconstituerunt quod indigne ferens monachi habitu, ad arma prosiluit ; sed, posito monasttagente St<>phano Papa, rursusad vitam B '<>ne camrediit.Hxi de Rachis <"-s. Diaconus et Anastasius Bibh Pautus qui Inter affines vero suos habuit S. Anselmum, primo fuit, ac dem Foro-Jutiensis dux pariter exemplo amvitam monasticam, Rachisii forte
,
:
:

quam

videri

aliamonumenta,nonadmodum si nimirum illa nonnulla


i

siorefer

'<<>

>'

;
/

Romuali
14,

d) qux de minihlVui.
in

illo

leguntur

E
ddus,
cujut
Bptpft
'

Uv,

primis
et

est,

quoddeRa
tenu\

sionum
nium
Erci
itannosti

'

amplius jam

elogiwn

Rachi-

habuxt est plexus, abbas Nonantulensis effectus sororem Chiseltrudam, Aistulfi,Rachtsttfrar


kic
tris,

Leo vero \farsh anus annos Neuter itaque Rachisx

cujus cxcm-

plum

tucor

nmMartn, uxorem;dequo locum habet. ad quem in Opere nostro nomen, quoa 12 Quod fuerit Rachisii uxori Cadocet Erchemperti, monachi
item
e,
,

Sedquoniam ex annis Rachisii pen qux de S. Epiphania, advitam mo\ versa, fundatoque p&
buit.

nationum monasterio

annos illiusad
<

nutrudi.

, aq e sinensis, brevis Descriptiodepostremtsqutnque '"' Scrtpstt f ibus L angoi

oemus. Ansp

cum

chempertus anno Sss ihstoriamLangobardorum quam habes tom. d,part. 1 Thesaurt


;

in eostremis esset, filium Uutprandum Langobardorum electum mdit Cernentes Laogobardi, inquit Pautus Diaconus lib. 6 cap.
:

Beneventi prsemttAntiquitatum et Historiarum Italix,cui Descriptiojam taudata hxcautem Htur brevis Romano, ut exutriex Anastasio seu Pontificali ptane Usdem, mtelhgere usaue verbis, subinde Post hunc (EtVpra
:

35,

bujus [Ansprandi) Lnteritum,


filium
,

Liutprandum,
solio.

ejus

in

regali constituunt
<"

Quod

Ansprandus
de laetatus

dura adhuc viveret, audi


01

est.

AnsJ"

est

deRachisiosichabet Ratcbis regnayit andum, Liutprandi nepotem) Batchis vero nos quatuor et menses novem. Biout cseterea urbem ad capiendam Perusinam
:
-

junii Tndii tione s, ut in ejusEpitaphioTicii habetur, quod vide tom. 1 tf

Pcntapoleos oppida fortiter cum indignatione; quam et circuradans Zaohanas Papa , et, C expugnabat. Cui occurrit multaque cum prece
,

vehementi

profectus

est

Italicarum pag. 902. Indictio x annum o Liutpra signat; quo regnare me\ annis 31 et o regnum CQ9pr septem, teste Paulo Diacono lib.

qnum
n

datis

Cum non ab obsidione Lpsius civitatis amovit. instmctu remultum post idem Ratchis divino
,

multis

muneribus,

itaque protraxx vel Februarii

,,,nua '

mnilU.

flisai

es7,quotapatrisLiutprandiobituIldepra S Lanqobardis rem fuit,admensem ciraterSep

'

devote oum uxore galein relinquens dignitatem, perPetri, principis Apostolorum, et filiis ad B. monachico inlimina, clericusque effectus, rexit

\AperHnges,etregni Rachisnpnn-

15

Et ille dutus est scbemate cum Benedicti ccenobium proquidem cum filiis ad B. distnctione ubi sub arctissima vitas fectus est nomine, cum Ktasia vitam finivit. Uxor vero ejus, ex mutato habitu Raptrude prole sua, similiter monasterium puellarum in propriis sumptibus ditarunt Plumbariola oonstruxerunt , multisque
uxore
et
fillis.
, ,

quot

Hinc rcronwnerandoannostetmensesy, etchrom tribuunt


illi

Rachitii,

tum

ipud Muratorium tom.4,Antiq\ ad mensem Itatixpag. 944; adannum^749,


prorcrt,*,,,.

opibus, ibique sub


"

magna

districtione

vitam du-

centesdiem clauseruutextreraum. Erchemperto accedat 13 Paulo, Anastasio et


pioZ
''""> anrt-

Oirdter MU'. eique Aistul} reano Rachis abdicant. calculus plane congruti cum Qui successerit. laudato; uh et cum chronoloqo Brixiano, mox abbatis Nonantul auctore Vit* S. Anselmi, haud multun apparet ab ea mtate, ut Incarnatioras Prioris verba sunt : Anno
<,

dnh.rmn.r,

moto Domini

nostri

Jesu

Cbristi

dcoxlix, et post ini

etpyole quiorum de Rachisio, uxore ejus habeas. kcrtveluti aspectum exposita sub unum Historiavero in dumtaxat m vsit ille seculo V dicit, Raohmum
;

dicta

ffressum in Italiam gentis vir glonoaccepit regnum Langobardica3 mense Juho.Iud.r..,.. lius Aistulpbus rex in

Langobardorum anno

Linensi

lib. 1,

cap.

ipnmm

ne

Posterioris vero

Igitur anno

Domimcas

Incarnatioms

DE
I

S.

EPIPHANIA V

SANCTIMONIALI
cinensi S. Marise Venationum monasterio vindicare nititur : vereor tamen, nec sinecausa, ne eadem sit Petrudis, quse ipsi Retrudis est. Vix enimdubitandum videtur, quin Romuatdi Retrulaudati Raptrudis, dis, sit Erchemperti, num. 12 num. 13 laudati, Rattruda; et Leonis Marsicani,

l:i

IOCTo.J. b.

Inearnationis septingentesimo octogesimo ingressionis Longol, centesimo vero vir gloriosissimus Aistultus doruin in Italiam, suasu u-ermano suo, devicta Pentapoli,
,
(

1^5"^^

|{.,t,.l.i>),

clerico) sce ZachariaB Papae facto Romae Longobardorum strenue regens... in pnmo ptrum concessit veneanno regni sui per suum praeceptum
rabili viro
auod
feat,
e<

quam
magis

uterque in monasterio Plumbariolse diem

PagiuM

Anselmo etc. num. Criticis, etsi ad annum 744, 1 6 Pagius in Rachisium regnare incepisse reG, eodem anno pariter asserat ad qno vero vale dixisse anno 749 annum 750, num. 1 acalculotamenmoxexposito Leone Ostiensi discrepat, loco proxime citato de scripsit, eum (Rachisium) reSed recte
; ;

clausisse

extremum

id vereor,

scribit. Ac tanto quidem quod ex Camillo Peregrino in


,

Lectionibus

variantibus

Descriptionis

brevis

quinque postremorum Langobardorum

in ltalia

scribens : ltaille procegnasse annos quinque, mensessex. et uhisius decessorum suorum Rothans ait ipse Raut L iutprandi leges confirmavit, anno, mei secundo, die Knlendarum MartiaChis, regni

regum, eamdem Raciu.su filiam, quse in Plumbariola monasterio cum matre Ktasia vel Ktaxia vitam monasticam egit obiitque, non modo Raptrudem, sed et Rattrudam et Reptrudem imoet apud Basilium Zancarolum Cydonium tom. 6 Thesauri Historiarum Itatisepart. 4, col. 95, Ratondam dictam fuisse, intelligam ut verosimd;

gni enim Kalendis post Kalendas Martias alioquin regni sui Martiis anni 746 numerasset annum
:

rnin'lndietionequnrtndecima,seuattno746;2flre sui primum exorsus est anno 744

lime

et

YetrudisinterdwndictafiierU. Sicequi-

illam nominari a quibusdam, Bucelinus in Menologio Benedictino ait ad diem 2 Junii de Rattruda, Plumbariolse mortua, agens, quem ta-

dem

Aistulphus inprocemio regis Rotharis Edicto adjecit, legum, quas ipse KaB Indictione septima, quse annumlHdenotat, quintum fluxisse lendis Martiisannum regni sui
tertium.

Jam

vero,

cum

men, inquantum Rattrudem ab Epiphanin guit, pro se Romualdus laudat. Laudat et


tis

distincivita-

at;

rcrsseest,utannon$post KalendasMar-

E Ticinensis monumenta, quse ipse viderit ; sed nossivit. Quare ea, quse qualiavesint, ignorare Erchemperto et Leoni Marsicano, Ratrudem in
monasterio Ptumbariolse defunctam, affirmanti-

qui alioquin antias Aistulfus regnareinceperit,

mait d ltp omi.

quintum, sed no 754. Kalendis Martiis annum non numerasset. sextum liquet, Racln17 Quo quidem pacto rursum usque adannum 749 Langobarah amw at si ab anno 74-4 ultra Kalendas dis prcefuisse Martias prorecto, annos integros 5 et mensesQ >s,usque ad mensem Augustum saltem anni

^^
74,9

m
;

quam Romualdo a S. Maria adhserere hactenus malo propter quorum auctoritatem Rachisium Casini habitasse, non difjitetur Romualdus; cur igitur negat, Ratrudem in PlumbarioUe monasterio obiisse, quod iidem scriptores affirmant?
bus,
;

19 Epiplianinm

igitur

cum

Retrv.de perperam

quo regnum Rachisius abdicarit, 15 quod contra chronologum Brixianum, num. mense Jidio anhnukitum, facit; qui Aistulfum
pervenies,

confudisse videtur Romualdus, quam in mona- J,' sterio Plumbariolse vixisse sub S Benedicti Re- muieduim". Bfgula atque ibidem obiisse, tradunt Erchempertus
f
.

^^

etLeoMarsicanusnvm.
simitlimum
si
s.

\.\cl

V6 citati ;

unde vero-

J'

ltamam '

Longobardorum regnum adeptum

scribit.

Prseterea ex Pagii calculo Hildebrandus, Liutprandi /H'ns,a Langobardis mox a patris obitu rejectus fuit cum tamen a patris obitu mensibus tsse dicatur in brevi Descriplione regum Langobardorum, de qua supra ; uti et in brevi
;

ibidem quoque fuisse scpultam. TianiinS. Marise Quod nnniasterio servata, Epiphanium cum Retrude etiam confundant, argumento id alteri erit, ea
sit,

Epiphaniae Acta

setatis, ut

supradicebam,nonadmodum
,

vetustse
difflr

esse.

Sed hinc atia,


;

eaque gravior enascitur

Chronico

regum Langobardorum ab anno


:

568

cultas

num una tantum

ad 888, quod (vide tom. 4 Antiquitatum llilprand regmivit Italise pag '"U ita habet nempe ab obitu patris. Pagius ad menses vii, annum 741, num. 6, ut ostendat Eildepran,

,n

non successisse Liutprando,


: ,

hoec Sigeberti

Ptumbariolse nempe Ratrudis; num contra gemina;altera Ratrudis, altera vero Epiphania, quse apud Ticinum vitam egerit, et sepulturam nacta fuerit in monasterio S. Marise Venationum. Geminam Rafilia,

quee in monasteno vixerit obieritque, fuerit Rachisio

ccrba adducit

prandus
reprobato
,

quem ipse [LiutHildeprando regem designaverat , a Longobardis Knehis regnnt post eum annis \n.
fieri

chisio filiam fuisse,

Romuatdus contendit

prse-

fracte negat Angelus de Nuce in Annotatis ad Chonici Casinensis, a Leone Marcaput 8, lib.
1

Verum an rcprobatioEitdeprandinonpotuit
aliquot a Liutprandi obitumensibus,

sicano conscripti
niu

quodmonu-

cum dixit, falsum esse, Rachisium unacumuxore Thasia et filia Epiphn;

ubi,

menta mox taudata,Sigebertopotiora,affirmant? An non hoc ipsum fortassis hsec Sigeberti verba, ignat post eum, fortassis insinuant ? Ex Bachi quibus effxcitur, a Romualdo Rachisii regimini usque ad abdicationem regni Langobardici male tribui annos sexet ultra, undecumque tandem id
i '

monastico instituto in monasterio S. Marise


se condito fuisse
et

initiatum

seputtum, sicconcludit num. 3.Nam quod Ratchis, oum adhuc Papi regnapet, coBnobium illud fuudaverit, non repugnaverim. Casterum, nullo adhibito veterum Bcriptorum testimonio,
sola,

Venationum prope Ticinum a

asseruerit.
18

Sed neque verum


'

attigisse videtur

RomualEpiphasepul-

Umtorudm
et

(//

'

'"'

ut

num

$ pariter

videre

est, S.

ut opinor, monasterii coustructione seductos (de Jacobo Gualla et Stephano Breventano illi sermo est) alia pro arbitrio coraraiuisci, insolens
est audacia.

Pctrudcm,

niain,

Ticini in monasterio S.

Marise Venatio-

num Virginem sacram,


>>>

ibique

mortuam et

tam, alio nomine Retrudem dictam fuisse; ac soroccm al '" A'r\v\u\emnominc,virginempariterDeo sacram,habuisse scribit.Petrudem quidem part.3 l 'n/jice sacrsepagSti inAnnotatione ad Rachisium

num.

20 Nititur Angelus Leonis Marsicani verbis quibus unius tantummodo Ra13 datis
;

TiC i ne n$em

moniaicm.

chisii

nempe Rattrudse mentio sit ; et Casini monachus vixisse et obiisse diRachisius


fitise,
,

Ptumbariolce sponte concedit at Retrudem, seu, ut interpretatur, Epiphuniam, Ticio


;

Thasia ejusuxor cum filia Rattrudain monasterio Plum bariotse. Romualdus vero a S. Maria, Rachisium habitasse quidem Casini alicitur; uti

quando

DIE SEXTA OCTOBBIS.

'

A quando, concedit: sed ita Ticini una cum Epiphania


quit
,

ut

vitam monasticam
:

inchoarit, finieritque,
1

P'>'''ikj'j />* npvtnf! hnr ordine disponens in. inRachisii res gestas hoc nrrlivta disnninoYtK i, eam obsessuTicirio R;ichi.-ius Perueiam rus, disceditj ubi a Zacharia Pontifice ad reli,

Ticinum, monasticw vitaedegendsccausaabiisse. Tertio denique in eosdem auctores impingit manifestius, cum Rachisium Ticini fecisse videndi fift&m, scnbit, quorutnalter CUsini illuvn vitii- tiaezn
sortitum, altcr vitara finivisse, diserte affirmat.

tfJCTORl
J
It

Inde Tigiosam perfectionem inflammatur 2 cinum redit, ac monasterium exstrui mmidat,


.
.

fratrique Aistulpho

regnum

resignat.

3.

Romam

subinde petit, inibique a Zacbaria in clericum tondetur. \. Ticinum iterura regreditur , ubi, in suo resignationem regni fratri confirraans
,

Nescio tamen, an pariter erret Romualdus, cumbinas Rachisio filias fuisse, scribit: qua quam enim Leo Marsicanus unius tantummodo meminerit non inde tamen ausim concludere, plures Raehisio non fuisse. Leo enim Marsicanus, res monasterii Casinensis periractans, abs.

"""

/"'""

una cum uxore (Epiphania nimirum, ex Thesia ac filia Retrude ejus sententia) qum monasticnm pariter habitum
monasterio

monachum

se

facit

acceperunt.
niali
io,

8.

Reliota

subinde
in et

Filit

Banctimo-

queutto Historiac suse dispendio tacere Epiphaniam potuit, etsi hujus nominis Rachisii filiam tndnasticam vitam egisse, non ignorasset. Adhsec nonnihil parcius de Rachisio Leo scripsil,
i

juxta

votum

ejusdem
:

praedicto

moUa,

qui

illius

ad regnum recuperandnm cCnamind


,

si

ipse de

terra exiens

inura petit

quem
nou

cognatione sua secut uxor in


taibi

lentio

pra

dem

filios

nec Rachisii filiorum (si qui~ habuisse dicendus est vide num w)
:

monastico, habitu, ac
oastico,
sive in

filia
,

Petiudis (sive in modiflpatamus)


excltat, abi

laicali

pTO ipsis
D.
,,si

monasterium
Nuraini dicata

PltfttltoflGla

cum

matre, ipsc in Cas>d

monasterio Peo vacat,

rl,cti<,

nem
R

Desiderii in

regem.
qui Rachisius vitam mona-

fcl

Habes

igitur,

funtr.

sticam Ticini inceptam ex Romualdi opinione Casini exercere perrexerit audi nunc, qui eam
i

mentionem feccnt ullam, quos tamen habuisseex \scfipHs, et Casini Anastasii verbis, num. quidem unacumpatremonachos fuisse, eai Quria tachemperto num. VI consequi videtu* men unius tantummodo Rachisii fitise, quse monasticam mtam egerit, Brchemperius ei anony,mus Salernitanus, seculi x scriptor, imo et ipsc k Anastasiusmeminerunt ,eademque,nempe Rattru.

,1,1

tandem Tidni /n/ierit. 6. Quando, inquit, daesuornin aunuens invit atibiK, momonis astO
,

nastico

Quo
in

SUO desertor ad eos iterum forte, tanquara instituti Epiphaa quibus discesserat) cum tilia reverti,
,

dimisso habitu, regnura repetere coepit. subinde Pontificis hortatu reassnmpto subinde Ticinensi ascterio (erubcscens
,

nia seu

Retrudc, qUBB monasticam ibi prTo fitebaV im optimo fine tur, sanctitati vacans, Romualdus : verum non unum consummavit. Ita
<

monasterio Plumbariolee eoncadenda la\ satis certo constitutum est, 8 Epipbaniam, Ticini cultam, alteram fuisse Rachisii filiam. Fortassis Epiph.inia fuerit, nonRachisii filia, sed fratris ejus Ratchait, qui idern, qui Raohis, alitfUdttdo habitussit e$ s4militudinmfrrinum. I/ta rcro rit.-r monasticse sese dediderit ipsius Rachi -'>. St7 alioi " "ique cognatorum suorv unde quid certi 23 Utut sit (nec enim suppelit, hoc in argumento dicamus) fertur S. Bpiphanifl Ticini in monasterio S. Marix Venationiu n a
i
,

haud

ncc

Jfi"

noblt
luni et

teia,
,//-.

</

<

primo, quod Retruhic ejus peccatum est. Nam demaPetrudedistingua/, id <>' ante dictis veet ut Rachisium rosimillime perperam facit abiisse ait, ac inde Ticinum Ticino Casinum non dirursus venisse ita, Retrude a Petrude patrem suum stincta, Retrudem seu Petrudem esse, pan tam Casinum, quam Ticinum secutam potuisset. Dein Rachisium, in m0 do comminisci non clericum Rom<v tonsum, rediisse Ticinum, Erchemperto conmodo Leoni Marsicano, sed et Rachisium trariumest. Leoenim, postquamdixit, Zacharia Pontificc clericis adscriptum Romx a Moxque ad hoc mofuisse, sicpergit continuo
; ; ;

patresuo Rachisio condito, monasticam qvo ejus pOter, qui exorsa circa
>
'

tradil

Beati titulo a Benedictinis nonnullis honoratur. suo se regno abdicavit. Vixisse illam in eo mo-

nasterio ferunt annis 40, atque adeo usque ad annum circiter~"> vitam prtidMtterit, licet aliqui, ut

Romualdus
7t><>.

ait, obiisse

itlam velini

annum

Cwto vero prxterea anno vtatis sUie mortalem kanc vitam reliquisse tradatur, a?-caannnm 731 mundo natam esse, ac anno circiter xtatis suse 18 retigiosx

vitsenomen dedisse,
,

nasterium
tolico

Benedicti (Casinense) eodera Apostransmittente, perveniens et sub regulari


l.eati

fulscril oportuit. Quibus maximerirthh"S ex Romuaidino elogio, subus decorataprodigiis, nec de his pra dato, fact/c ntirlliges. Verum statuere, propteomnibus qu4dqU07rt certi ausim

magisterioiustituendumsetradens, postreligi"<am ibidera satis ac Deo placitam conversationem verba habcs vit finem sortitus est. Erchemperti quibus paritersatis innuitur, Rachi,

reaquod,cUjas ,rths at
1

raloris

smt Acta

S.

..iphaniaet monumenta

Ticinensia, a

Romualdo

hactenus quidem generatim laudata, sed nobis haud satis perspecta, ignorem.

num.

12,

sium,

Roma

profectum, Casinum

cum

suis,

non

59 Oclobris

DE

Tomus III

4U
i

ACTA SAXCTORUM.

CTOAB
B.

DE

S.

NICETA CONFESSORE
IN GR^ECIA

COMMENTABIUS PR.EVIUS
Sancti

memoria

in

natales, distinctio Fastis sacris, cultus ecclesiasticus,


sint.

Acta, e Menseis edenda, qualia ab homonymis, vite series discussa,

^ookcte*
ivni.

wn*, 7
tuUu.utihic

f^uodsolaSmicLorumi, orr.sGrxcoru.n Fasvi bepI \HsdescripHo (adi Opens nosin lom. ecclesiastiyJtembrispag. 533 et seq.) cultum
non pauci occurrunt vel Menologns Basihade quibus, etsi vel Menxis, Sirmonno et Sirletiano, aut etiam Synacoario mscripti, dubitari non immento podiano sint test,ancultuecclesiasticoapw! Grsecos gaudcanl umquam fuerini gavisi. Ac imprimis quidem
,

* nnonimportett Sancli

Sanctorum, proxime ibidem in Menxis prsemismiserere nostri et precibus, o Deus salva nos; omnes autem, qui ita in Menxis ex-

sorum )

cusis celebrantur, hoc ipso coti, ut Sanctos, indubitatum apparet, nisi forte in casu quopiam particulari aliunde conslet contrarium, uti V. G. E incoucilii \i cecumenici Patribus seu episcofi t

pis,

aut
S.

Nicetam, patricium confessorem, illis accensendum,nonnemo forte contendat, quod, quamquam hodie in magnis Qrsecorum Menxis excusis deeotaaliisque etiam sacris Fastis memoretur, men in hodierno eorumdem Menxorum Offcio

quorum omnium commemorationem ad \iv Septembris diem Mensea excusa modo proximo exposito indicunt, et quos tamen non omnes a Qrsecis coti, ut Sanctos, per se, quantum opinor,
satis liquet. 3 Nec est, quod opponas, in Menxis excusis subinde etiam explicato modo celebrari, qui Sanctinonsunt ;id enim dumtaxat argumento est, a G/wcis aliquando etiam indignos honorari, ut Sanctos quod sane fatemur, quodque quam verumsit, inchronologica patriarcharum Constantinopolitanorum Historia, Operis nostri tom. i Augustt pr.i ji.ra, loco nonurw ac / wsertim pag 95 et quatuor seqq. ostenditur. Asi hic nxvus,
;
>
>

"sflCO

eoqtie U

apud Grrcot
gaudel,

mdeatur, nec guidquam / Htualibus Qrsecorum libris. prcecipiah" etsi hoc ita sil ecclesiasticus Sancti in Verum, ecclesia Grseca cultus mihi aliunde sat certus apnihil

omnino

fieri

',

paret.

non ad unum dumad hodiernum taxat, sed ad quo binos tantummodo versiculos, et ad videticet,

Primo enim

S.

Nicetas

duos dies diversos,

xiii

Octobris, quo prolianvm prasterea etogium

sibi

habetadjunctum,

in

magnis Menseis impresSancto, qui

siscelebratur;

quem honorem

omni

quo Menseainfecta sunt, Grsecis schisinatins qui seculo xi, media sui parte fere provecto, aut seaut rius vixerunt pluresque & h is matis)
-

prorsus cultu ecclesiastico careat, in sacris itlis Grsecorum Fastis deferri, hactenus non comperi. Secundo Sanctus noster non tantum in prasfatis

alios indignos sacris ecclesise

sux Fastis
,

inserue,

runt, debet attribui

quare

cum

Photii

qui
in
se-

post

medium seculum

i* funesti inter

eccles<

a Maximo Margunio, passim hsec scverumetiam invariis, quse tsuto, comntcmoratur penes nosexstant, Meneeis contractis Mss., in Synaxario Sirmondiano itidem Ms., et in amboMengeis,
et
;

Grsecam et Latinam schismai/s auctor fuit, cathedram Constantinopolitanam successores


culo
x,

fucrint, sitque Sanctus, qui


citer 838

utiinter eruditos convenit, schismaticinon ex dicendis anno cir-

bus typorum beneficio vutgatis Menologiis, Basiliano scilicet et Sirletiano itlum autem intot monumentis sacris a Gnccis celebrari,non infirmum cultus ecclesiastici quo apud hos vel hodieque
; ,

mverc desiit, Menologio Basiliano, quod eodem secido \ Basilii Porphyrogeniti imperatorisjussu fuit confectum, etiam inscrijUus, verosimillimum apparet, jam tum ei, ut Sanclo, cultum ecclesiasticum exhibuisse Grsecos tum adhuc Catholicos, qui minime utique facturi id fuisse videntur, si honoreillo fuisset indignus. Hiht rojam consequitur, ut cultus, quo Nicetas gaudet
,

urgum
,

..i,

uno ptO'

gaudet, vel cerle olim fuit gavisus, argumentum apparet. 2 Tertio Menologium Sirletianum, quod hodie Nicetae natalem, seu hunc Sanctum nostrum
in ccelis

nem ejusdem

commemoratioMensea excusa faciunt, ad \ui Octobris etiam indicit quod cultum ecclecelebrat,
;

primo natum

ut pariter

siasticum, qui tunc saltem Sancto aut debuerit, aut debeat deferri, arguere videtur. Quarto de-

aut certe olim fuit gavisus, legilimus exstiterit, usque ipsemetpro vero Sancto sit habendus, maxime cumetogia, vitse ejus historiam exhibentia, quibus in utroque Menologio, in Menseis imp\
sis et in

nique in Menxis excusis tum hodie, tum iterum xni Octobris Nicetas Sancti titulo et duobus versicutis condecoratur , ad calcem etiam adjecta,

nihil

Synaxario Sirmondiano Ms. celebratur, omnino contineant, quod vel manifestc f<>bidosum sit, vel Virum sayxctum dedeceat, idi vel
ex sola dictorum elogiorum inspectione patescct. Horum omnium prolixius est, quod Mensea excusa adxiu Octobris suppeditant 4 Idproinde, ne rerum tractandarum series nimium intewumpenda sit, Commentario huic non inseram, sed ad ejusdem calcem Actorum nomine subjungam, binos interim versiculos, quos in
capite
elogiiBqMrF*
i,,,

qua et ejus
ibidem

et aliorum ad utrumque diem cum ipso memoratorum Sanctorumprecibus divina

unploratur, brevi hac oratiuncula, in Menseis excusis etiam alias post recensitos aliquot Sanctos usurpari non raro solita Txl; au:

daniw,

"'

M, ulngiii
Sirletiano

T&v

iyiixic,

TrpeuPetai;, 6 0e6;,
(

Wvrpw

/.al

ctwtov

>9a;*

Sanctis

ipsorum

Nicetae

scilicet

aliorumque

DIE SEXTA OCTOBRIS.


capife prxfert, cum adjuncta versione Latina, aliaque breviora Sancti elogia in antecessum huc transcribens. Versiculi illi,quibusetiam hodie in iisdem Meneeis Sanctus ornatur, sic habent
XaiC-St

110

bus pro
le,

impiissimo

iraaginibus prirao quidem sub Leone Armeno ac post sub Miehaehujusque filio Theophilo toleratis, septuaquintura eetiitis suae annura implevissanctis

C.B.

mm

set,

yaOOV
stiis,

\i/./'ra:, olaVOt vo=:.

Toleratis

divinarum

imaginum

causa

angu-

migravit ad Dominnm, multis signis ac miraculis patratis. Talia sunt tria supra memoranti pateta Sancti elogia qux sane, uti
,

bit,

nihil

omnino

continent,

quod

vel fabutas

Gaudio gaudet Nieetas, quali angeli.


Elogia, quse

Qreecis familiares aperte redoleat, vel sinistram

hucjam
ita

transfcrrc lubet, tria sunt


videlicet,

numero, Basilianum
Sirletianum,

Sirmondianum

et

hica

me appettata, quodprimum

itihodie in MenologioBasiliano,secundum hodie dem in Synaxario Sirmondi, ac tertium denique

ad

xiii

Octobris describatur in Menologio


ccelis
(x\

Sirle-

noster, tiano.in quoprxterea etiam hodieSanctus

seu potntsnatalisejusin

dies breviterita

annuntiatur:
Natalis
sancti

Eodom
patris

die

sdlicet
Nicetae

Octohris)
patricii

nostri

ex

sanctarum imaginnm confesMmultas serumnas et calamitates constanter one pertulit. En modo, quibus singulatriadictaelohabet gia verbis concipianlur. Sirletianum sic
Paphlagonia, qui

de Nicetre sanctitate suspicionem injiciat, 7 Quare cum nihil etiam hujusmodi vel in a Catteiiano "'"'"' al ""i ue Sancti Actis seu elogio, e Menseis infra dando, occurrat, mento sane in Cata- ma lyrolog u vel alibi uspiam logo Generati Sanctorum, qui Romano hodieimo memoraiur, inscripti non sunt, in Martyrologio Universali et in Martyrologio Siculo locum hodie Sancto nostro dederunt,quisacros iiosce Fastos concinnarunt, Fcrarius, Castellanus et Octavius Caietanus, qui Sancti nomen asterisco etiam non du stinguit, /jroxime anle Martyrologii sui initium
,.

preefatus, hoc modoase recenseri Sauctos, quiut proinde et v pubtici honores deferuntur
,

ip.s

Ni

Eodem
H patris

die

(xiii

nostri

Nicetae

Octobris) commemoratio sancti regione Papatritii ex

Sirletiano et

e Menotogio Menxis, quse ad marginem citat,

cultu

ecctesiastico,

tndubie existimarit.

Verum

ut

quid
su\

U<irn,//i>s,
la

carum

literarura phlag-oniaB, qui, cura esset divinarum pro cultu sanctarum imaetpietatij btudiosus, ginum adversus eorura * impugnatores et impe,-m

quihodieS. Eroteida martyrem,


tam, aliosque
aliis

diebus Sanctos e Menologio

Sirletiano in Martyrologium

Romanum

intulit,

Leonera pluriraura

laboravit

multisque

editis miraculis,

cum

mortissua? diem praedixisset,

.,,

Itntiliano,

Basilianum ex interpretatione quam MeUrbini facta, nologii Basiliani editio, anno 1727
5
,

migravit in eoelura.

hodie nihilominus abinferendo in id Sancto nostro abstinuit, quitamen ex dictis in Sirletiano,non secus ac Erote^, hodie memoratur? Fecerit verosimiliter id vir eruditissimus,

quod

Nicetara,

exhibel,

hunc sonat in modum:

Sanctus pater
,

Irenes auNicetas noster Chnstique oonfessor propinquus, ei non tam ob propinquitagusta? acceptus erat. Sic tem quam ob suam virtutem ac virtutum exercitationienim in certaminibus Nicaenam secunbus excelluit, ut ad sanctam synodum imperatricis legatus missus fue,

Sirletiano hodic inscriptum,eumdem putaritcum Niceta, Mediciensi in Bithynia hegumeno seu Aprilis diem, ad quem proabbate, quem ad

inde nos de eo in Opere nostro etiam egimus,

Martyrologio

Romano jam

inscripserat. Ita opi-

dam
rit-

nor, quod index, nono Annalium Ecclesiastico Baronii tomo adjectus, uni eidemque Nicetse attribuat, quxcumque in eodem tomo sive de Niceta

munere egregie et insigniter, ut ad oDeoplacitum est, se gessit. Erat enim Quare praBclare gerenda maxime idoneus. mnia
quo
in

nostro

sive de Niceta,

Mediciensi hegumeno
llomano

narranti"
8 Verum plura, qux in elogiis supra memoratis de Niceta nostro leguntur, s>>,t' hujusmodi,
ufr
/,

in

patriciatus
(id est,
i

honore
"S,

cumulatus

Siciliae

strategus

dierno

dux aut etiam prxtor, quem-

vocabula strategus, ffrpaTyrydS, mediee et infimee Latinitatis et GrseGlossariis etiam proC citatisCangius exponit) declaratur qua multa pi-ecipue eradministrata vincia optime domum ga viduas et pupillos benignitate usus Verum quia imperio potitus erat Leo

admodum ad

Nicetam Mediciensem minime quadrent pugnentque cum sancti hujus abhatis Vila, a Theostericto monacho et discipido fidelissimeconscripta, primoque Aprilis tomo a pag. 254 usque ad pag. 266 apud nos inserta, l /><>ucae
ut in
,

"'"

J ,,f '

"""

'

muliis

rediit.

Armenus iconomachus
tiis,

remisso
gloriaj

dignitati

divi-

omnique mundanse
tormentis

nuncio

mona,

hujus specimina proferam, Nicetas jus elonoster^querm"!"" 1 "" Sirmondia transcriptum, prodit, patre gium, num. 6 huc habuit, wommeGregorium; Constantinopoli, v
rei
1

effioitur cmj volens illum

Quod cum imperator


subjicere
,

rescivisset,

imperavit
,

ut

Servatoris

imaginem

combureret. Sed

cum
qui,

lum
uti el Sy
,

relegavit:

quo illani mitteret ilid facere detrectaret in exilio multis confectus


,

Acta, e Meneeis danda, num. 2 docent, in mo~ sterio, Chiysonice appellato , monachum etiam Sir,hdt,atque, ut itidem, consi mondianoelogio, necrefragantibusreliquis, Acta sub Theophilo, Michaee Menseis danda docent, Balbi fdio, qui ante annum 829 patri in imperiuni non successit, mtam hanc mortalem cu immortali commutavit. At vero Nicetas , ciensisabbas seu hegumenus, patrem, nomine in philarefam, sortitus est, vitam monasticum Mediciensi monasterio, inBithynise partemariti/><ma ad Propontidem sito, ampleaus est,ac Michaele Balbo die tertia mensis Xan sub
lis

aeruranis,

decessit.

fo Sii moiitfi
''115.

Sirmondianum e tingua Grxca, qua scmFloruit ptum est, in Latinam ita convertitur
G
:

sub pnsNicetas patricius, ut prsemittitur) amore abs illa habisima [rene, in honore ac parentibus e utpote ejus consanguineus tus Anua et Paphlagonia oriundis, na(S.
, ,

orio et

prudentia et retus existens autem eunuchus, multos superabat. Ad seeundam peritia rura raisNicamam synodum ab Imperatrice legatus rerum ibipropter sus est, ac deinde in Siciliara Hinc porro redifficultatem dera gerendarum Cum ac vitam monasticam suscepit. US est

dem

seu Aprilis, Dnminiea die illucescente diem quse notee chronicse annm*824 designant, obiit, testante heec omnia apud nos extremum ll* fheostericto mox laudato in ejus num. s ac tertium quidem num. l, s&
thici
I

vero deinde,

multis

angustiis

ac

persecutioni-

,ue

num. 4S

et

seq. Pr.rterea

tficetas

noster

DE
446

>.

MCBTA COMPBS60EE.
mnn
auctoritale, tacentibus

Menologus Snletiano ac Basilia.

monumentis

reliquis,

C.B

rnrS^axarioSirmond^V^U^d,
/ tur.-hacautemdignitatecansp<cuum cJ.a ex ejus apud nosVttm saJVicetamMediciensem, Nisi igitur Mernvis atnsque cap labunde liquet. omnem penitus Grxcorum Fastis supra laudatis dvbitandum non est, fidew velirnus abrogatam, abbatc, Nioetas noster quinaNiceta, Mediciensi

fxdemxgerrime inveniet. Nonnihil probabilius apparet, Sanctum cum imperatrice Irene, qu* ab Zn!"'2y Orientalis hn- //,,. anno 780 ad annum fuisse conjunctum hoc benas tenuit,cognatione ub enim (adi num. 5 et 6J et in Synaxario Sir- Jj< mondiano, et in Menologio Basiliano, quod Me-

"

/,.,,,

Sitdistinctus; "' hunc adeo,


prilis

quod illum aiu A-

<on/irmaturnjeis antiquius est,pariter traditur, eo, quod imperatrix ilque etiam utcumque ex

rau,
7(i.Mp,,././..

Baronius. no hodie omittere non debuerit Mediciensi Quare, Sancti nostri a Niceta 9
aiiversitatelegitimoqueecclesiasticocultusufpcien' qmbus Nicestah u itiSy variisque etiam, ter medium adductis, discutein
.

dim iam eommmarasset,

mMrl

Roma-

pnfcwtfui

Nicetam, eum admodum aithuc jurenis aulam Constantinopolitayiam hic adiisset,summo fa vore fuerit prosecuta, uti, non tantum Sirmondianum et Basilianum Saneti elogium, sed uel (cnne ipsa eMencvis dnnda Acl" num. monummtis hisee fidem stantur ne autem et hic
la
i
:

Usornatur,

elogiis

re

his, modo pleraque aggredwr, quss tum in Minoris deittooccurrunt. Tn Paphlagoma, alibi Nicetara, Men<ra Asix provincia, natum esse S. mitmoriB produnt. seu Acta ex his danda num.
i

tum

omnem

forte neges,
:

ad qualemcumque reiconfir
I

mationem hsechabe
ru/is
Pfttricil

tom Sanctus noster in omnimen,<>-

buspmrsussimris Qraecorum Fustissupra

apparet Memns Atque hoc sane Maximum Margunium consonat enim prxter huc transcriptum etiam Sirlciamum num. et Sancti elogium, nec repugnat Sirmondianum quidem locujQ Saneti "">"Basiticnum,cumhoc
sat probabile
:
i

htulo constanter decoretur, verostmillimum apparet, fuisse illum, uti etiam in maxima liorum parte asseritur, ad patriciutus dignitatem ab Irene augusta evectum quod sane
;
\

B lem suMioeat, illud oero Sanctum a parentibus, affirmet,addens e Paphtagonia oriundis, genitum etiam,(U-cgon\im et Annara fuisse hos vocai quod inreliquis monumentis omittitur, utid annusSanctinatalis, quem pariter nec iuSirmondiano expressum invenio. Verum cum Sanctus ex
dicendis septuaginta y inmjue prope annorum senex anno circitcr 888 e vivis abierit, consectamnest, ut anno circitqr 763 nasci eum conligerit
,

"'<j"<- htc favoris non exigui argumentwm es-t, institutwn sufficit. Verum num Sanadprxsens adeotanto etiam apud Irenen valuit favore , probavit, ut leve sattem huic imperatrici sese

quemadmodum

calculos ineunti patfflt


;

gatusabea ad concitium Nicsenwm secundum anno 787 pro tutando restituendoque sacrarum imaginum cultu celebratum, missus fuerit ? Ita bina ejus elogia, Sirmondianum scilicet et Basiaffirmant verum de hac lianum, num. 5 et et recte Sancti legatione altum silent Mensea prxmemouuidem, quantum apparet. Etenimin rati concitii Actis, apud Labbeum tom. 7 Concit ; ,
'

Atque
AnaTUeodora
imperairice

h<cc de loco et anno, S. Nieet natali

de

genere ejus nunc disserendumx, 10 A Theodora augusta seu imperatrice geMensea seu Acta e s. Nicetam nus ,/,., v
,,
,
,

liorum exstantibus, concilio ilti, tamquam Constantini imperatoris et Irenes matris ejus leguh, interfuisse memorantur soli Petronax exconsul
patricius,

gmxuducai,

^erueis danda, num. i e sola fama referunt, niInlqueeospectansprxtereaadjungunt. $eri ft, kuriv (Men.eorum verba sunt) faoyww sheu eoipsum (sanowpa; r/; ^affikittor^. Aiunt autem seu ctum NicetnmJ Theodora augusta ortum
,
,

Joannes logotheta militaris logothem, seu thesaurarius militaris, nulla plane uspiam Sancti nostri facta mentione quare, si non
et
;

certo falsum, saltem

admodum dubium

videtur,

Theodorx augustse nepotem esse. Quare cum in eadem Paphtagonum regione, in qua e.r dictis
lucem hausit Sanctus noster, Theodora, Theophili imperatoris uxor, Joanne Curopalata in Histo-

riarum

Compendio

quod, a

Gabio e lingua r qjino 1570 typis Venetis prodiit pag. 15 testante.nata etiam sit, emi fuiassis non nemo, qui ab ea genus ducere S. Nicetam, suspicetur. Verum cum imperatrix illa ante annum S29 (adi ad hv.nc annumnum. S.Pugium ini \ritieis) Theophilo imperatori non nupserit juvenisque adhuc
t ,

Graeca in

Joanne Baptista Latinam Qonversum

ue imperatmcead secundum NiccB" concilium legatum missum fuissc 12 Aliter \oquendum est de Sicilise prsefectura, cui quoque ab Irene imperatrice admotum f isse Sanctum nostrum Nicetam patricium,Sirmo. dianum ejus et Basilianum elogia pariter docent. Prseterquam enim quoditla in re utviqm huie <''"-

cum ab

l r,

"

/iul

gio etiam consonent

Memea

cxcusa, in corpoms

S. Euphemisevirginis et martyris ScVpius transla- F Paphhiti Historia,per Constantinum,Tiensem in goniaepiscopum Sancto nostro synch?*onum, con-

tum

dictis

eampost Sanctum nostrum.iUpoteex anno circiter 7 63 in lucem editum, im gintn vi minimum annis natam es.se,, oportei, ui proinde Nicetam habere nepolcm, seu ut Ivic ab Ycrcm, anne itla genus ducere, certo nequierit. una aut altera, a prsBfiedenii diversa, nuspiam Occurrit Theodoraaugusta, qux ante S. Nicet.nn fioruerit, et e qua proinde ortus hic esse queat ? Nisiqins hic, quod tamen futurum non reor, ad Theodoram, Constantii Chlori a repudiata anno non 12 Hetena uxorem recurrere uoluerit aliam, quse Sanctum nostrum eetate prsecessent, Theodoram augustam inveniet, quam Justi<<i>>,<t imperatoris conjugem, anno 54S e vivis sublatam. Quod siergo, Sanctum Theodora augusta ortinn, Mensearcctenotent, genus hunc a Theodora, Justifuerit,
,

atque apucl nos tom. v Septembris a pag. num.lQ perhibetur sand o huii mai tyri temptum.in quo etiam sacram ejusdem manum ae eolhcandam curarit, in Sicilia extruxisse Nicet prtricius; undc. oum hic a Nioeta nostro,utpote ei,paritcr pafyieio <itqueabeneficentiain Sieiliam
</)ta,

27

edita,

tumlnto, rqualis, <l,sl,nctus esse non videatur, gessisse Sanctum SicilicV prxfecturam, nov parumfirmatur, resque adeo pro modum cerosimili
potesl Inihcm.

Nec

obstat,

Nicetam, quitemplum
,

cognominatum fuisse S. Euphemice exstruxit idi in Historia proxime laudata Mmim.hi achuEOj
lococit. traditur

Sanctumenim nostrum Monomachum cognominatum non fuisse, argui non


;

potest e Fastis Gr.ccorum sacris supra productis, <"<" hi cognominis, quod illi fuerit, want,

meminermt, mmimeque proinde impedi' quo minus Sanctus noster cognominatus fuisse Monomachus, et cum Nice4a, qui tem,,,

niarn imperatoris uxore, duxisse necesse est. 11 Verum id quantum opinor, sota Menseo,

plum

S.

EuphemiiC

in

Sicilia condidit,

MWS

idemque

DIE SEXTA OCTOBRIS.

,17

A idemque

Hinc Stiltingus noHistoriam Translalionis S. ster in Annotatis ad


exstitisse credatur.

strum Nicephoro in exauctoranda Irene toremexstitisse^nisieumcwn Niceta Tnphyllio

au.rilia-

w erou

C B

Euphemix, jam

memoratam, Sanctum S. nostrum cum Niceta patricio, qui templum eumdem, ita Euphemia condidit, recte sane fecit
bis

hic

unum esse atque eumdem queat probart. Verum nutlaomnino ratione fieri hoc potest etenvn
.

ad hujus nomen observans

Nicetas hic patncius

Ootobris, Grjecorum Fastis adscriptus est die vi


fuisse conubi in Meuoloffio Basiliano dicitur eaque legatus ad sang-uiueus Irenes august*, ab pnefectus, concilium Nicaraum n, dein Sicili* administrasse. Tandera a Leorem ibi praeclare dicitur, in eoque ne Arraeno in exsilium missus ad dictum diem exaobiisse. Itec aliaque de eo cultu satis conminari poterunt, si de legitimo

in ChronoNicetas TriphyUius, ut Theophanes graphia docet, ab ipso Nicephoro, qui anno 811 anno 808 fuit bello adversus Bulgaros interiit, nosterautem S. Nicetafl patricius diu occisus; prortraxit, uti ex jam post hunc annum vitam nuncdicendispatescet. ,,,,... _. prxfecturam 15 Sanctum, postquam Sicihx (Constan- iu M nnlimeadministrasset, vitx monasticas dicto, addunt nachumin**, Unopotiinmonasterio, Chrysonice e Menceis danda, sola Meruca) sese dedisse, Acta, si ejus elogia, supra huc transcnpta, omniaque

^^^
, ,

cuHxcStiltingus: et de Sancto </>'>, ..... ,*,.. supra probavi, qtueexa,.;, i,,,"jus cultum legUimum J examtnavt, a ,d,,, minanda hic edicit, parttm modo
13
,.

stiterit.

Sirletianum, quod ea de re sitet, excv, mmiconsensu tradunt. Verum in reigesi,


pore, quod

m-

quod.,a,a parlimexaminare adhucdebeo;


in facere aggredior. Baronius
siasticis,

Annahbustd,num.
i

tom. 9 turbata solio moruv prodit: Amrusla (Irene) Nicephorus tyiaunus atque iu ordinem redacta, Quomodo autem se habueinvasit imperium.
rint,

ad annum

802,

,ta

>,,.-

Sirmondianum elogium non c.rpriEt Basilianuminter etMenaea nonconrenit. mit Curopalate, cognoSanctum quidemsub Michaele annnm Rhangabe, qui nb anno 811 ad
mento
isse,

813 imperio Orientatipraefuit,

monachum
hisce

indu-

audi eodem Theophane pr.mum N anno, qui primus ann.s quenti autem

ex

Se-

pho-

ri

pridie

decima, quarta noctis lucescit, idem Nicephorus,

uuKalendas Novembris, Indict.one qute feria secunda hora,

Menseaseu Acta e sacns lunt; Basihadanda num. % memu autem\icet&elogiumidtandemsubLeone & num primum creaAnneno, qui anno 813 imperator cum Leo A< Verum, tusest, factum refert.
Fastis

Qrmorum

nus Michaeli CuropalaLv


hoc anno

in

tevpen

anm

cum

esset patr.c.us et

logotheiageneralis, tyraunidem

pifssimam concitavit,
dulgente,

Deo quidem peccatorum nostrorum multitudinem


cooperuotibus
ei

* ^"? ob
...effab. hbus

ui t quod proximesuccesserit, faeilefieri potuit, Leone Arsub Michacle accidisset, sub

meno factum

esse, Basiliani auctor

ex errore
quas,

cre-

jud.c.is

in-

Niceta

pa.r.c.o

ao

domestico

a fraudulcntiis pleuo et N.ee ejus, viroperjuriiset in adjecto deinde ad THphilio. Ita Baronius; Indice ampltsstmo rxfatum Operis sui tomum

seholarum,

et Sisinnio

patr.c.o fra. e

Sanctum diderit. Rhangabe monachum induisse, ex subMicfiaele malim ita tamen ut u dictis tradunt, stare proxime antecedenti, quo is non anno 812 aut uo primum imperium obtinuit, sed annc 818, H amtsit, verosuccedente Leone Armeno,
Quare ego hic Menxis,
i

illud,

ipsemet noncontexuit sataperte, nisi forte hunc nostrum adtn lectoremdocens, fuisse Sanctum imperium, Irenenque augu-

vadendum anno

*02

Nicephoro stam exauctorandam Mum, auxiliatum quod sane fecisse Triphilio contendi ex eo, quern forsan posset
;

WM
/;""-

Atque heec sunt, similius acadisse, existimem. hutc ..nastica, temporeque, quo aiuedeSawn proximum dedit, dicenda occurrunt,
ille

sese

est, ut

ad

ea,
est,

tu passus

quiepro sacrarum imaginum sermonem nunc convertam

cul-

nonimmerito

Baronii verba proxime huc Lattne si modo htc ut dunt Theophanis textu, etiam Grxce apud Baronium, ila
lococit-

transcrtpta tnc

u-

sumSanctus, monachus jam factus impieta maLeonisArmernin sacras imagmes sponte excessisset, conwerta, Constantinopoli

\lcum

^v
ell

apud Theonhanem sonaret.

ainemignecomburendamtraderenolutsset f eloco
sZoTrbano quosecesserai,p
t

etq

^hicmiserat,sacramServatorts

,.

chrontctsresctssts tta Theophanis texlus, notis

^erumreslonge
:

aliterhabet:^^
wrptaos
''<'

TuT^t%aobpietatemexsmo o loc tatus inquocumpostea,

&

#*m
agi*

subtnde

C exprimilur

Z
fr

Noowos
!

S ervp 1

<rfteioe|i 5 or oov X<o|iovro, &pir **(*

^oev

<

-''_'"

'alemaximeinsactrt ,'lone, mutare con


nisfuissetconfectus t

tcuttores

tandemsubTheophtto

JJ

latoreseptuagenariojam^^^ttj.nn,^

rooeiou

wAte^mthm

rfiv

oxoWv,

*l

xLxi<Me3l<po5uro5,

rfi

ooXepti
-

auw.

A.6 Jo Nrt. supru tato

hm

*to erbis

" ?**** *EL ^;


.

2.oao irorp ,,, iopx E-

Sum^ltisetintHta

^TtllZ

LeMur,
JSciu.

interpretatio convemt .ogotheta et generahs

versus piissimam

SbiC
ht
rum
di

multitudinem

Ireneu arr.pu.t, Deo nostrorum judiciis ob peccatorum suis .ps.s vero coope permittente,
id

****" quidem
,

cephoru

*"'";;,/,
,
,

rantibus Niceta stico, etSisiun.o


dolosis ac perjuris

patrieto,

scbolaromque
patric."
ftatee

domeeju
,

'',/

>

Lb

./W. Atvero,e :,/ Leone Armeno rttam

M
ev,K,s
e

itidem

Triphylliis.
fit,

Jam

rero

apud Baronium

duo NiceU, quo,,

S5ss55
L#
itprum hic

Menms, qum ^"""'

stiterit,

quemja> > nonmemorentur. e Grxco sane, debet Theophanis textu, tla, u tltscnpsi, Sanctum nononpotest, Tatineredkito, argui

aUerpatriciusar,,n,,l,nu,,,d,nn, sl cognomtnal,,s ,<;,. alter Triphyllius

po,: F

; S,rm, Men*is ettam consonel mo muttts angustus p? utpote Sanctum,


'

>

'

448
ACCTOM
C. B.

DE

8;

MCETA CONFESSORE.
annum
828, quo novem circiter mensibus etapso, imperio Orientali primum prseesse is ccepit, diem
;

Michaele Balbo, hune Armeno, ac dein sub Theophilopro sacrarum imaginum jusquc ftHo
cultu loleratis,

tandem ad Dominum, cum quinseptuagesimum setatis suse annumjam tum supra


implesset, migrasse affirmans. Yerumquoid determinato anno, et quo loco evenit ? Nicetam in

suum obierit fundamentum


gio,

id enim non tantum in Menseis habet, sed et in Sirmondiano elo-

cuiprsetereanec Sirletianum nec Basilianum refragatur, uti exjam supra dictis pronum est
cotligere.
1* Ceterum, quse deserumnis, pro sacrarum imaginum cultu a Sancto toleratis, num. 16 in mediumadduxi, fusius exponuntur in Actis,quse
Edenda
f

ac tandtm

anno

c\

quod ad mare situm esset, diem clausisse extremum, Acta e Menseis danda num. yio memori&produnt. 17 Ast cum nec <aare,necnotisitus locum,cui monasterium illud aajaouerit, determinent, dunnnasterio,
bius luereo, an

j ut

Ac ^qmiia
'

jam

ut probabilt

Sanctumprope Constantinopolim,
ssevientibus in

onpai
obiil,

''.

*~>^

in cujus suburbanis locis eum, orthodoxos iconomaohis, aliquamdiu degisseexsulem, Mensea af/irmant, e vivis e.ccessisse, sat tuto possim statuere, hincque itlum Grxcise, ecclesiasticae scilicet t

quoapv pra in titulo


:

non rationeobitus, sedcultus, os gaudet olimve fuit garisus, su-

Quod autem ad annum, jam jjerlinet, /w.ar /t" defiquo nio Sanctus, ut num. 15 docui, verosimilius anno 813 monachum induit quare cum tunc, ut Acta e Menseis danda num. Idocent, quinquaginta annisjam vixisset, annorumque, cum obiit, uti easufjragante etiam Sirmondiano elogio, testantur, quinque circiter supra scptuaginta
adscribo.
,

vita fa.actas sit

exstitcrit,

consectarium

est, ut,

quemadmodum
:

calculos ineunti patebit,


e vivis excessu

anno

circiter SZ&felici
etsi

ad Superos migrarit

autem

hcccrnoi-tis Sancti epocha, utpote in solis ferefi-

dei
?io

minime indubue Menseis fundata,pro omnihaud queat, sed tantum proprobabili, dubitandum equidem non apparet, quin
certa hdberi

nunc, additis etiam de more, ubi opportunum videbitur, Annotationibus Commentario huic subjuncturus sum, quseque ut qualia sint, studiosus lector ante noscat, ita hunc de illis prsemonendum existimo Etsi aperte, utjam supra dixi, fabutosa seu commentitia non sint imo vero etsi etiam nihil, aut certe fere nihil, quod a verisimilitudine omnino abhorreat, memorise prodant, fidem tamen in iis, quse aliunde confirmari nequeunt, indubiam haud merentur excerpta enim sunt, utjam monui, e magnis Grsecorum Menseis excusis, quse, quamquam non pauca, tumverisimilia, tum etiamveritati apprime consona, contineant, plurima tamen etiam, ut vulgo notum est, admixta habent, quse vel a verig tate indubie aliena sunt, vel falsitatis suspecta atque e fontibus omnino lutulentis deprompta hisce autem ea, quse de Sancto Mensea produnt, nec alibi leguntur, accensenda non esse, pro certo quis definiat ? En nunc ipsa Grseca Sancti Acta cum adjecta versione Latina, quam ipsemet adornavi, quod aliam, quse satis arrideret, haud invenerim.
,
: ;
.-

Nicetas sub Theophito imperatore, ac proin post

ACTA

EX MENyEI
Interprete

GR.ECIS

Cornelio Byeo.

inPuj!
nattu

a
b

Nicetas) in Paphlag-onum rea piis Deumque amantibus parentibus aatus est. Aiunt autem, ipsum a Theodora imperatrice oriundum fuisse b. Porro cum litteris imbuendus datus, iisque jam imbutus fuisset, Constantinopolim c venit annorum existens seg-ione

Hic

(sanctus

Ojto:
pd
anoyovov

yzvvy.Tai
y.ai

iv

nj

IXaylayovAV

/J*pa
61

TtaaiiTov

vjo-zfjwj
livai

(ptAoSecov yovewv.
r/j;

fya.a\

Giodwpa;

^a.^CtXiar,'.'

ky.doOilz

dz

xal Traide-jGeU

&
.

rr,

BxGUivo-jfjr,

iior)).0rj

diY.aznza.
7Y,c,

yp6vw
ailily.i
/o'j

jT.y.p/wj

Etpy-v/,; 61
Y.aX

roT

~'J.

GY/nTtTpa

|3ajp

KpdTOVOYiq
'i:

TOV Tial6a
/0'jioyj

avap.aOoja/;;

si/vou
d-ji-

ptemdecim
castratum
latium

d.

Porro

cum

Irene imperii sceptrum


utpoto

slveu

r.xoy.

r&v

-j'jo-j/io-Oi'jTa,

tunc tenerct,
e,

Puerumque,

parentibus
in pa-

IdfiiTo,
tcov
y.y.
/'">:

y.ai

6V

ollyo-j

to^to:
t'o

IV

zoi:

oiy.eioi;

tzdvdh\i<*i-

eunuchum
accepit,

esse, intellexisset,

yivETai.
Gry.zrr/o:
/.xl

Kat

ySrdcrac.

tCov

Tta.TpiY.iiav

eum

brevique
est,

primus
atque,

inter

it/.-:/t'a;

TtpofidlliT ai.
y.y.l

"VjY.totz

0'Jv

Y.a-

omues domesticos
praefectus

effectus

pntriciorum dignitatem
lonstitutus.

fuisset evectus,

cum ad Siciliae f
hone-

Oiypio-T',):
<7J'Ji//-)0
y.yi
:

fji^ay.^
T.ypy.

[jo-jIou.vjoc

d-oy.apr)-

vat,

oj

JT0

T&V

XpOTOVVTWj

TOVT6

Itaque

cum vitam

Ntxyjcpopou

tovvIov xvrov STaupaxcou.

stam
set,

Deoque plaoentom eo ex tempore duxisin monao.hum attonderi vellet, id ab imperantibus Nicephoro g ejusque filio Stauracio non impetravit.
Btque
>t
c
i

cum

postea rerum
h,

potitus
ipse
illura

esset

impecivita-

2 "Yo-tzoov

6*e

Y.pa.Tr.o-y.vTo:

TOV

(jao-diwc.

Mc/y.rJ,
y.zv
Tr.v

hoc

rator

Michael

vix

tandem

monu
h

interpellatus,
fieri,

uoh:
viaBat,

OVTOq
t?,:

Ty.ox/ir.rzi: y.y.-ivijo~z

yova/ov
y'/.);
:'ic

yz-

permisit quidem
te

monachum

-6/

: .'.):

6'z

y.r,
:

i&lQeiV,

Izyo-

autem non egredi, sed ad


ei

dans

monasterium,

tum i, manere annorum erat, quando


est k,

auream portam, Chrysonicen nuncupaprajcepit. Quinqnag-inta autem


in

yvjry
VYp/

\oJ7r,'J

WopTav, 6o jc aVTty
irpotr/xevetv

yovi.j,

Tr;j

'/.zyoyz6'z

TLpvffovly.YtVj
r]v.

bceXeuore,

TlevTYpwvTa

ypovwj
(jaG-dzjc

y.y.y

6v

y.yxpov

dr.oy.ypzlc,
t?,

dvd6o/oc
yovr,

monaohura

attonsus

toJtoj

yiyovzv.

'Ev TavTY)

6ir,yiv

sponsore

ipsius

existente

imperatore. In

y/pi

Tf,q fjy.o-U.ziac,

ALovtoc TOV EiY.ovoy.dyou. Ilc6e ecopa

TX

DIE SEXTA OCTOBRIS.


toc /.a.7X

149

TCOV ayicov
7rpoaffTeiov

BIXOVCOV

ytVOfiiva, ilO.0r.yj
a.jro;

rifc

7ioEOffl-

Xeco;

et;

OffyjX&ev, o

nj
rot^

fMVyj

EiMra. monasterio ilJo mansit usque ad Leonis iconomaehi l imperium. Ut autem, quae in imag-ines cnmmit-

pr\o~aTO,

xat

ffUyxarefAtev

eaur&V

inyaTOKZ

tebantur, conspexit, urbe exiens, in

BUburbanum m,

cTeXcpofcj, ffuvee&tcov xai cruyxoTKcov aurotc;,

quod

ipsemet monasterio dederat, concessit, ac ul-

timis fratrum sese adjunxit,

manducans laboransque
quidam
,

cum
S
vot
potj,

eis.

'ETret

oe nve;

dia|3oXe?; rcp
zl/.ova

SeofxX<p

/api'C6uelcor/,~

Verum cum

delatores

Dei hosti

"'

"*

TrpoffyiyyetXav,
/,v
/.

/e/TyjffSai

rouTOV rou

obsequentes,

TTiffTico;

arco Toou.y;;
rt';,

8Xa(3ev,

aTreffraXyj

TV

avetuevot; TyjcjTa0); aurou

Xdyotcj ol/.

avziu.zpoi;* ,
01

aXXa xat

dnzAai;

EX(poJ3cov Xi TratTCOV oo^/vat


<?'

t/v ff(3affutav

ei/ova. 'Q;
xptvdfzevov,

ttooux ei/s rourov xaraTretSyj", ovperrore

denunciarunt, Servatoris imagimuntub nem , quam certo ex urbe n abstulisset habere Lfone Armeipsum quidam ex ordine ipsius misus est, qui mmo, nou verbis parum pacatis , sed minis eum tersibique venerandam imag-inem dari poritaret
, ,
,

^
c

utj

oux
xai

Ifx-y]

auryj
tepots

ffe|3afffita

eixcov,

aX-

stularet.

Cum

vero hic illum sibi obtemperatem


,

Xa rou 0eoJ3,
ffa

rot

xetuyjXiotc;,

apTraffa;

rfc EXxXyjfftas cpoptffOeierepov ao*eX<p6v erri to dziev

non haberet, sed tandem respondentem nem non esse suam sed Dei atque
, ,

imagisacro

ia

ypwai
xai

aurcp ro
ryjV

Syjrouuevov, eicryjXSev
ffe(3affutav

t/ ExxXy]ffta,
rl,

ecclesiae

thesauro
qui
,

Xapcov

etxdva,

wcj

fxtffocj

eppt-

pto

fratre,

haberi reconditam, alio arrequod quaerebatur, ostenderet

|ev
Itfcov,

anuco;

ev tco |3epicTapicp

aurou.

'0 dz "Ayto;, rouro

ex (3a6oucj breval-ev,
'Eirei
d*'e

pxv
r6v

TretpafffAcov

touto Xo-

yto-auevo;

aTro/copetv

zu.zU.zj

6 aTroffraXei;,

templum ingressus est, arreptamque venerandam imagincm in equum suum veredarium o velut execi-andum quid absque reverentia conjecit. Hoc
,

e^yjff<paX(ffaTo
btetffe.

ftticfdXcocj

'Aytov

efcepxsffflai

autem cum Sanctus

vidisset,

ex imo

pectore in-

g-emuit, tentationum initium id conjectans. Porro cum abiturus esset, qui missus erat, severissime
edixit,

ne

e loco

illo

pedem Sanctus
haec

ollatenua

B
4 eocpfXou
eixdvcov
o-j/.

efferret.
oz

E
post

Erepou

uera

rai

(3fftXetav
rcov

Cum autem
hostis,

TheopMlus,

alter

1 "5

xaraffxdvrocj Ozouayoj,/y>.

rourou xara ra

aytcov

Dei
sus
qui
xit

aueXco;

,ZTzpyou.'zvo-j, a7reffrXy] xai

7T p6;

rov

in aanetaa
est
et

imagrines

"Offtov

eoffofftdcj rt:, ourcocj Etpyixco?

Evcottov rcov 7rapeu-

imperium esset adeptua p, nou segnitcr fureret, misSanctum Theodosius quidam q, ad


quos pra^sentes invenit,
ita

ipaeque

f^J* tenphl
q

peOivTcov* '0 PafftXeu?

xeXeuet

ffot

6V
roi";

zu.oJ

/,

tq

ra-

coram
:

iis,

edi-

Tptap//

'AvTMVtcp
tt, x-jTr,

KOtvcovyjcrat

xai

eixdfft uyj
cocTe.

rrpoff-

ecor.

xuvetv /
yto;"

copa
/.ai

eoptSv]vai* rcov

K.al o

"A-

vai

Tou Xptffrou
xolv

0eou y.w
sitti,

zh/.ova ou

7rauffOfxat aei o
: .

7rpoffxuvetv,
eiTrep

ufxets

aTrapeorxyjffOe,

r6v

'Avrcovtov,

ev

rcp

xa0effry)xo'rt

oux

ovoftaffco

Trarptapirofet,

Imperator tibi per me prascipit, ut aut cum patriarcha Antonio r communices et imi aut hac ipsa hora hinc in exsines non colas lium pellaris. Et Sanctus respondit Ego Christi umquam veac Dei mei imaginem non cessabo
,
:

yyjv,

XX
Kl

y-ot/ov.

Aot7rov

;opt^,

ff^arre,

nerari,

o(3ou?.t.

EuGeco? S5coffev

aurov exet&ev.

etiamsi vos id a^gro feratisi Antonium quamdiu in vivis fuero, patriarcham non autem, exsiliura, nominabo, sed moechum. Ceterum pelle in statim inde eum exoccide, fac, quod vis. Ac
pulit.

5 '0 oe "Aytos

rcp

0ecp
i;

Euxpwryjffcj,

Xa|3cov

peQ'

eaurou rpet?

acTeXyou?
xetptevov,

Irepov

TrpoyjXee

rrpoaffrstov
/.t7
r/,v

ayyou
vei

rcou

xat

6*t(3tPaoa;

aytav reffffapaxoffTYjV a/pt


ro
7ravrt'xtov.
'ETrei

t/;: rhvr/./.offr/;,

/ara),au[3au/i
-jtto-

dz

cTdyfta

E|ere9y]

Sanctus autem, gratiis Deo actis, tnousque suburbanum secum assumptis fratribus, in aliud situm secessit, cumque ibidem haud procul inde sanctam Quadiagesiraam usque ad Pentescosten in publicum hospitium se recepit. transegisset
5
,

pr0 tacral

dexeo-Oa^ou; ipeuyovracj Xptffriavous, ffTevoY ooy]0cis 6 "A# exetcre cTia yio; Trpo; "Epi|3oXov uTreffrpe^ev* s 6*e xai
j^epatvev
7/,v

Cum autem

edictum

efi

"i,

ue hospi-

tcov

"Ayapyivcov ecpo(5ov

ecTuffyipaivov*,
coV

wX0e rrpo-

auro;* ti; NixdXao;


atxpav
eupeTv
rrap'

Trpoffyev/,;

aircp

Xeycov

ou

* aurov

avarraufftv,
aurcji

eirrep

acpt/.eff0ai

powXxjQyj

rrp6;

to

ov

rrpoffT8tov

ZouXourras

outco;

Christianii Sas tio exciperentur fugientes dictum s, angustias redactus, ad locum, Briholum Agarenorura excurse contulit cum vero et ibi ob quidam, qui cosiones moleste ageret, Nicolaua non mo- K erat. venit ad illum, dicens, ei
;

xaXouuevov,

exeiffe irapeyevero.

gnatus ad suburhanum dicam eum reperturura quietem, ai vellet transire, eoque suum, Zulupas appellatum,
se contulit. 6

6 'AXXa
n

,zTa
q

XP ovov rtva
tieravaffmv

,^,a
yeveffQat.

yeyovev

ur|
ou;

Verum

xotvcovyjffat,

Mc.a H a,
Affcouarcov

^ .^^*

post aliquod terapus

sigmncatum communicaret
erait
,

exetSev, 9t'xero Trpo;


pcbv eCcovyjffaro

Kartfftav, xal roirtov


t;

fxtxpov eucTet-

receder et.

Inde ergo abiens venit ad Cat>locura


Ci

.^

rouro xat

6vo aa tcov
t

invent umque parvura

'

TTiTTOt/./.O);

yeyovco?

ANNOTATA.

ACTA
I6U
Cx Mt Mib

S.

NICETjE

ONFESSORIS.

ANNOTATA.
MinoHAsia ad Pontum Euxinum sita, etseq. h Adihac dereComment.praeviumnum.l^ faatuova* seu^l^* noh,, xd est, imperans tmkrin Latine hicreddidi, quod per Constantinopohs, utpote quae, cum imperatorum clta\ rr Grascos olim apud
a In

utidocent geographi passim obvii.

^^^^P^nJ^per
civitas

natus
in

hos in ceteras civitates obtineret, sotuerU mteUigi. num. 7 ostendi.anno, ut verosimztius apparet, 763 TcZTiatturSanctul, ut Commentarii prxvii anno 780, quo Irene, de qua hic mox mentzo, tmperare
7it t

lllL nhtinens
t

Colstantinopolim venerit

pnmum

Opere Ms., quodpenes nos exstat quodque SanGrxce exhibentur, LaUne absUto reddUa comptectUur Ua ad excusis An ita natum? Nicetnm sczhcetre vera, u textus huTde Sancto nostro locum in margine notavit antmum mducere potuit vir *9 Grluscertissimesignificat,^ ac Deum amantes parum verosimite docent, pii fuerint Et verocum hi, uti hic Acta initio praevio num. 18 non dixi, nihil omnmo sed tanapparet. Atque idcirco in Commentario 'id

lZ\tth vvs Raderus

Societatis nostras sacerdos, in

cto^me^
Zdhinc
tum,

fere nihil,

Sancti, quod a verisimilitudine prorsus abhorreat,in Actis

quaseMenms dnnda

erant,

insula anno 813, quo post gestam illius pra?.fecturam monaConstantinopolitanis adhuc suherat, ns dumtaxat anno 8-27 per chum Nicetan induit, imperatorihus xi expidere. 9 rpta, quos ex ea deinde Normanni seculo 802 arripuisset, id ad annum 811, coronato intenm hic imperium, exauctorata Irene, anno g Cum

Cm

iNoUssima hxc maris Mediterranei


'

in

imperatorem
h Isscilicet,

Stauracio,moderatus est. anno 811 ad qui ab avo dictus fuit llhang-abe, quique imperio Onentah ab
filio

annum

813

Constantinopoti Christiana lib. 4, 8, \Hinc unice monasterii hujus notitiam hausit Cangius in num. 25. prxvium num. 15. k Verosimilius id accidit anno 813. Adi Comment. cognominatus, et ab anno 813 ad annum 820 impern Onentatis habenas Armenus 1 Fuit hic etiam
tenuit

sequentibus apparet. id tum monasterium factum, uti ex inveniatur Twpj, sitne hic Constantinopolis a Graecis etiam subinde absque addito appettata n Cum nova Roma seu Constantinopoli, pro certo de antiqua, an de in textuGrxco per hoc vocabulum sermo pere, ad lit. e hic laudato, interpretatus nequeo edicere. Has interim voces * 'Po^/.c cum Radero in

Erat

sum

ex urbe.

o Id est, cursorium,

quantum opinor. Adi etiam Cangium

in Glossarhs mediae et infimas Latiniians

ad vocabula Veredarius et Bc-pstfapioc. morte Leonis Armeni, uti hic Nicetse Acta opinandi ansam non nemip Imperator hic non statim a tantumpost Michaelem Balbum, qui illud proni forte prxbeant, imperium Orientale obtinuit, sed annum usque 829 gubernavit. Rectius itaque Sanctus in Sirmondiano xime a Leonis Armeni nece ad tandem sub Theophilo pro elogio traditur primum sub Leone Armeno, dein sub Michaele Balbo, ac
sacris rmaginibus multa toterasse. memoratur, mihi aliunde cognitus non est. q Theodosius hic, uti Nicolaus, qui infra ab anno circiter 821 adannumusque %'Msedit. r Hcereticus hic patriarcha Constantinopolitanus

Adi, qua? Operis nostri tomo i Augusti prasfixa stantinopolitanorum num. 616. s Loci hujus, uti et suburbani Zulupas, Castisiae c rit, alibi nequii notitiam invenire.
t

est,

Historiam chronologicam patriarcharum Con-

et

Monasterii mariti mi,

quorum infra mentio occur^

Id

est,

ang-elorum.
838. Videsis

u Acciderit id probabiliter anno circiter

Comment. praeviumnum.

17.

DE

DIE SBXTA OCTOBKIS.

l.M

trrtAM
C
s

DE

B.

ADALBERONE
1N

EPISCOPO HERBIPOLENSI ET CONFESSORE


LAMBACI AUSTIUA SUPERIOKL

COMMENTARIUS PRJEVIUS

I.

Adalberonis, unico Martyrologio inscripti


:

antiquus cultus Lambaci

probatur

Vita et libellus miraculorum, atque altera Vita metnca,

recudenda.
miraculorum, quem eo tempore scripsisse,

IKHO HXI
fnfei

erbipolis

alias

rum
in

Murly
\ot $oli

bet

Zacharia at/,, cujus episcopus suse ditionis principatu gaudet.De lucatu Franconix pt primohujussedisepiscopo S.Burchardo agendum inhoc Operenostro eritaddiem xiv Octobris,quo
S.
l
,

a S. Bonifacio, ac martyre, probante


,

H
ille

Wurtzburg, Qermanise

Germanis uiaapud
Moguntino

belli

,-

,,.,

Mxnum

civitas,

insignem episcopatum
art hiepiscopo

infra probdbimus. Nam cap. ll,apudmenum. Oetobri,qw ww*#. 57, ubi, dum de reddita muto puero apudB. tumutum loquela sermo fit ista le- ** Adalberonis
,

gere

est

Lnstabat

siquidem

anniversarius
,

dies

beati contes oria


,

Uberonis episcopi
,

qui sem

quo plurimi kngelorum occurrit Lambaoensem locum student incansa orationis


die

visere

cum

Martyr*ologio inscriptus legitur. Alterumejusdem civitatis antistitem s. Brunonem

Romano
n

ipsum secum
meritis beati

quibus etiam parentes dicti pu divina spe animati ducentes


,

et

Praesulis confisi

Lter

arripuere etc

MartyrOlogiO dedim

"

]f ""
h

\dr\bevo etiam Brunoi is successor B ^dalbero, appellatus, quisecuatque Albero nonnumquam

aodie vero

memorandus

venit

proximus

Or/uva dies Angelorum, seu De Sequse Dedicatio mgeli chaeh est,quaproHtu ptembi inde die annua B. alberonis, $eu Adalbi
,

'

pro Sede ApostoHrn multa a et e sede suasemel iterumquepu passus postremos vitx siue annos apud Lamba* Superion /<<, in liocHema Austrin Benedictinimonasterium in pace exegit, Ordinis lemquesepultusplurimismiraculi$claruit,et ib\
lo

xi

festir

njebatur.
itia,

gnapopid
isse,

quamque

ipsi

emortualem

Ad

suo loco videbimus. ultum pariter faoiu ejusdem


i

Eymnus, Antiphona

et

antiquis Bi-

antiquum cultum
Cailellano
noti

obtinuit.
,

ere

,/,

prohalu

nostru
liu

scripto

Snrn-tutis Ulo SiiJisnnnrlxs Calles Annalium Austrise pag.

eruh bliothecx Lambacensis Mss. codicibus reverendissimo Joanne ejus gataque a dequo infra pluribus nasterii abbah
,
.

hdec accipe

cultus anti-

in elogio
Dei cauaa

ejusdem pronuntiavit
Ecc
exilio
la

Vita

ip

Oratio

rhithmica

ad

beatum
Christi

Adalberonem

inter
1

sanctoa pro
in

acta

mora

episcopum.
felix confessor
.

obita satis denu


.

nec raori ipsum illius potuisse. Nec vefo defuere ad tumbam annuus cultus ut vehemenracula,nec antiquus
Qec
vivere
.

felicius

A.dalbero
lli,-

qui

fuisti

y
;

terris

Deo Gratus

Nunc

in clis subliraatus
,

ter

admirer, nomen ejus


legi,

nullis

nec

Germa-

Afflictorum consolator

nico quidem vulgo Canisiano,

Ma
episcopus. Ac
Viroi-

mcestorum liberator
Mihi
Sic ut
pius Ijutor

scriptum
lani
,

prseterquam in Universali CastetQalr in quo ad diem vi Octobris'breviter


:

Et ab orani clade tutor

Uce diciiur
,

Virciburgi

S.

axlalbero

tuum exoramen
mctis
i

mento quidem Castellanus in sacris Fastii cumdedit recteque ad hunc diem, at


-

pro

olamen

mnuntiare non deburg-i non tamen buit, ubi is episcopus quidem fuit " ltum obiit, nec sepulturam sed Lambaci in Austria Suumquam obtinuit si non periori, in cujus loci monasterio ipsum
seu EerbipoU
e\
, ; ,

quasrunt raente pura, Qu oura. hl quacumque manent


te 5

Precor tuam p etatem Et mirandam Banctitatem, Ut in raea paupertate


,

,<i,Hii

Ltanba

Aninue
Corporis
velis

fragilitate

n
I

eris

millimum estjmulto prius, saltem sub

ssitate

et ineuntexmfulsissemiraculis finem seculi veneratione dievi Octobris publice hoannuaque pauca tanoratum fuisse, constabit ex dicendis;

Membrorum
Mihi

debilitate

subvenire

menprxlibemus,
3

Diem vi Octobris saltem seculo xiii non multum inchoato annu.v B. Adalberonis memoriSB auctor l\ sacrum fuisse, diserte tradit anonymus Tomus III. Octobris

Ut ne sinas me perire Ulla causa laesionis Vel perversae suasionis


Sed die noctisque
Pro

hora
sic

me Christum

exora
60
I

DE
ai
i

B.

ADALBEB.ONE
, ,

EP.

HbRBlPOLENSI.
9

runi
S.

Ut bic omue malum vincara lpsi Deo appropinquem

Adalberoni

inquil

Herbipolensi ep

,! ,1,1,1

polocum
strum
bitur,

inter beatos
,

A
(Jt

delictis

mundus

totus
,

iliustrarunt

viros , qui Ordinem fatemerito concedi posse


.

no

Vahillonixu,

Sim oontritus et devotus mortem non expavescam Neque reus erul


post hoc exilium ilium Valeam Di
i I

quicumque res ipsius gestas perspectas hamonasticam bebit; quamvis euim professionem
,

eum numquam
tamen
pe suramae
pensionis

emisisse
acc
in

verisimilius

sit,

multis

Verum

aliis titulis

debet. Illustre

quip-

illius

Ordinem Benedictinum prosimul


est

Contemplari eum Beatis Deitatis. l,i conspectu

argumentum

monumentum

Amen.

nus Rhythmus, inquartastrophaprolixior,


itipho.

monasterium Lambacense, quod a suis ipsiuspaBenedictino Ordmi rentibus conditum et dotatum muldi in ipsum sese recepil
addi\ii
. ,

6
l(1(
,]

Antiphona vero
r
.

,
illi

1:

habet partim ^meruit


sic

Lste

Homo ab
curacae-

infirmos

torum anuorum commemoratione mortem sepulturasuahonoravitj ac tandem post


infinitis

opnsecravit

'

(iM

passim

'

Dominus
Q
.:,

olaritatem

magnam,

propemodum
praeterea
in

miraculis

illustravit.

cos

il
,.

p r0

bi

ate

Adaibi

L't

digni

efficiamur
OltATlO.

promissionibus Chri-

sti.

Hirsaugiensi Chronico themius annum bixi eum ad annumMXLv, et iterum ad leptum epi copanostris accenset, quem >ensem t\ tum monachum pode hiscecon
i I

se,

scril
,

Propitiare

Doraim

B
,

Pe*
tui
'

stea

nunc de Beati Vita sermonem proseq

Adalberonis,
(qui
B
p in

et

conl

mur.
10 j

prajsenti

lo '

ussemtegamur

Scriptoi

um

Uieronymus Pez. tom. Austriacarum p


<>

;,

nuovulga\
,

il

Pi .

iis

ex

nulogi",.

Dominum nostruni m post mortem mirat


Per
in

ru tt

nei

lonii secutus, sed

mis abbat ipsummet Ms

Mabil-

bacensen idfrusU

intiphona

in licat,

geniam auctoris phrasim


ultu

tar<

semper

reddidit, quin p

'"
I

!/

'

xlibello

orum plurimum

cuisse putaverit.

M
>seu coll timplicem
i

BfationetoU B preefixa
\

itarum

ptumque

rolog
'

libi-um (huncl nativo

stilumnauseanl) intelligant, sub stylo relictum ea


atis
illiu
.,

at~

hocest, hurailf,
gis
,

et u1

ti

p\

quam

eloquentiaa

studens
ati

et

u
,

quam verborum
abv.

ienocinia
et
c

industria

,in

plurimum

d
,

iam
opus
Uui delatus
sit,
i

admodum

'i

111

nimiam
ir,

leformita at
-'"'

parere videbai
desiderabitur

oonnumquam.
i

p e:/

Hactenus usus t prim\


quas
-

ille

illos
'

nsevos re nses
ctiones,

ntur, e
j

Joannes abbas nem sequemur,


paritar o
11
c,

annotavit.
uri.

/"'

lauda-

il

tus abbas anno,


stui
ilmr
|

u\

culorum

loanui

>,is

\m prim abbas*

quu
[tis
,

osannos vereque seculi sin i>

sseruit;
,,um

Bi"iue

multis annis

pez
B.

,
,

ybello miraculorum, qui


'

eumdem

ita a\

'""" "'" ""' '"


'

Geb,
L619 typ

" ow

Saram Mangiai
manibus habeo.PostAlto
tas
i

Vindeticorum ap " Ubellum prse


e

Vl '

Adalberonis

Libellum de signis et miraculis beati "" " h "<'"<"


i

acuPrsefatione profitet ir, se, prsetermis solumpaucula relaturumex lis antiquioribus, lerat, audiveratque, ac suis iis idem cap. erat (utloquitw manibus co ulumad B. Adali, apud me num adberonis tumbam obtentum,rei gesta
scripsit hoc

ejusdem

iti

Vitam

metricam, quemque jam


ct

modo Aeta
:

sunt haec eodem anno

reCenSUiHymaum cum Anti/>h<ma

Urntiune

quo beati
;

Virgilii (Salisburgensis

episcopij ossa

Ex

hac Joannis editione Mabillonius


;

priorem

VitaminActis Sanctorum Urdinis

S. Bcncdtcti

AdalbeSseculi v, parte 2 , a pag. 668 recudit cumSancti titulo eo in 0ronem Herbipolensem

sunt revelata, in vigilia ancti Johannis Baptinec ea veterum relatione cognovimus quia sta? oculis nostris ea vidimus. AtquiS. Virgilii corpus iwoentum fuisse anno 1181, probant ibidcm Pe;

pere recensens, non quod ipsum sui Ordinis umquam fuisse, cum Joanne Trithemio crederet, sed aliis de causis, quas ibidem pag. 661 exposuit
his verbis.

Baronius in Annalibus, et in horum Criti temca Pagius ad eumdem annum, quo proinde Libelli auctor. pore vivebat a12 Porro cum idem ille rursum cap. 15,
zius,

pud

DIE SEXTA OCTOBRIS.


$crip$it ante

453

pud me num,
;

nnnum 122S

aliud miraculum anno 1204narret, scripsisse dicpndus est jam impetratum inchoato seculo xni quod ne post annum VI' continuator, cisse credatur, obstat ejusdem libelli abbatem et Pezium cap. 17, dum apudJoannem """apud menumMcaecum ibidem an%
19
:

quenihil in opposiln> liceat suspicari. Dtoi : inter Usque ad Libelii capitia 15 finera; nam quod subdo, monihocet sequens caput Pezius,

tum

aliis

tinenter

in

characteribus interposuit : Qu coneodem cod. Ms. subjunguntur, B. cojevam, ,,., dem, Bed
;

natum scribit; undecolligerelicet,primum hoc anno ac Miracutorum scriptorem postremo


certe aut nonsuperfuisseintervivos,<ini tempore biographi; ad desiisse. Hxc de

mannm
adjeet piunt. iint.
L6

\)vx se ferunl

quod idem
i

in

ultimo eapite

scnbere

oram Qumquintumnonobsauresaipitum ad

nomen

conditionemquequodattinct,tametsihxcancmine postenores v, sxpe . nacienus iraaua hactenus traditalatere, o<*,~ laudati merito tamen censent eumrito *'- ^noscant, editores agnoscant,

Quam

ob rem mihi
l.">

iw
,

^, nM nhum demLambacensemmanach m
;
<

YauTJ ex quious id ex ipsis scnptons verhs, *.,.*,, /w,m evadit. Ea nntur accipe. igitur manifestum amadit. Vtiom /Snem /voioffi arf
v

^^J^
-

ptorem Vitx, Libello miraculorum iam perducto, spatium usauecoiu/is


7 ,

verisimtlltmum fU, ad finem

ruisse. vrooatQUt
ss

SK 3^^/,. \puw*m/-, ^-^. entm miracu U ibtdemap^ ^ <w almw mortem altum
,

mem-

/iii^/ne

mona-

rAui Lambacenlil ;

Fis um.asictor2Mr6w^ai)fts:
L8

ci-v,,

Sed, q

J-' e

ut alias ^enais miracidis adscribendis {nullam i clausulam cfowsuto. ibtdem apcw fo fieri assolet, isti Opusculo i ... ,//..,.. .. , ,,., Il/n -rtnn posuU demde vero post illius monachum aajectsse mi-

quemdam Lambacensem
racula, gu nentur. Sane,

ratio

pneterit,

et

generatio

adven.lt,

ae

voiui

bilibus

annorum
facile

ourrioulis desidiose,

qua

temporis

subrepit homroibus,

negligentia
,rallat

apud menum.
atque

posteritas post so

n
cmnobii
,

or,gl -

contu ibidem narratur cap.ll, quod anno 51, factum dicitur v cap 11, apud menum. 65,

m sequentibus capittbus

nem
B
*

Lambacensi*
ta

Fundatores

ejus,

monachum
Una bam
beati

se

Lambacensem
venil

profitetur dtcens:
ci

Sabbati

multitudo
oostrj

,,
anitatum,
.,

..rl"

Patris

venerandam.

f Vam quo

,,im '

quibus
terra,

miser

est

tumulum
1..

...

Dominl,

alio.quu
beron.
...

di-

.Uustrant,

suum appellasset f Terseu 23 capui tiumdenique, qui postremum,


Bea

um

Patrem

,,,

auximus.
eUat
cus

Dem*

LiMto mtVet<to-um
,,

cap.

rioium <no nom,nr


i 2 it,
ut

7.

apd me m.

baeensemcamobitamfuissi

Wrt*i

"""

.
'*"
nosibe
vooa-

priBdictum
oi

veteremeorumdempartittone
e ;;

nuncupatur, bXmsortitus e
'.acensis
:

igitur

anonymuejte

"^
VUa
<'

Ubello prsemiserim.

fundatoribus ,sese

"Zrofiten-r:,
,/.,,*

plurtmumol lembeaium Eptsco-

r D
,:,.,,,,,,,,

jusdembeatt ie
r;, l

Prxsuhs \Ua,me ,,<,cJoanne<<t^'rsuprame


:

rempo-

'

dN0MM
:**<*

Looum nostrum prii

';;.;,,/

"'**

Ie

d ^nnulla
,

complecta-

aYitadeside

ted /"" "'"

JJ

.MHm U.
ccJesia

moff./.'..'-

'6

r /"7"

Ouia
i

fuerit,
,

sculi

isl

npuquave atate vixenl hanne abbate Lambaj


l

racu

idaibero i /*
re/fetrc,

/"'"/ poserott
I

quantum ad qualemcumque nottiamncr,:

iujus

u
"> 1SC "" ,!
'

olura

de eodem

Ztanony,
,

,/

/-"/- > """""


" :;

""""V"'"":
",;;

'I
,,

exemplo jsm

Zulit, mlxime in

assignanda causa^obqu am

r-s:
;;:;:';;;

'- :

"r

:;::..:

'

""<"''"'
,. ,'.,"'.'/'"', .

.Il v'
I

/,// ,,',/ abstinendi

seinventato
/""';;,'
/

/.//,

.,',/.','
tes

"'"'
.us abbas.co,

cxm .

/litem ;)'*
icripsit

*?

:: -

/ ''

M"

IiW-

lummiraeu/o- ';';;;:;,:::::: aati5, quiuuo nim,

Adftlberonia tu-

?F4
.;

r^-s

;;;,;,; .,,,.,//,'

uographusm

<

,,,,,,

'"'""

/'''

Zdemabbat
,

'"'"

;:;;,,:=tr:;:::':::'^^"" r

fc*
"'""", conscnp ta,
/

,.,.

iMI*f
'/--""";
'

'"'"

T
"
tto ^

"*"
,.,./potos. S .an

":"
s

';

du

sil

Addeetiam,quod,testP
euntis seeuli

,/,"

,,., demquemanu

xw

etearata

smt

Schwarzacensis^usdemOMBene

//

kincguo-

g4

DE

B.

ADALBERONE

EP.

HERUIPOLENSI
Qui Lambach praeter Soherdingam, multaque

c.s.

imw oB^uf *, nequeo volligere. exeodem

professionts scf ipto*


(

dictis

Ippida Franconiae

magna

ditipne tenebat.

II.

Illustres Beati parentes et co:

gnatio

pia pueritia

educatio in
:

h, mox laudato Serbipolensium episcoporum Catalogo ad ivonem Adalberonis insignia nomenque Scweinsberg apposita visuntur, cujus nominis locum memorat Merian us in Topographia Fran/ conise; anfortasseproWemabevg legendum "/""

poetam nostrum
Catalogo

episcopatuHerbipolensi
in

studium
:

academia
:

Parisiensi
ei

vatici-

nium

monachatus
:

perperam

est Schweinsberg-, vel in dicto Weinsberg- prq Schweinaberg"? Porro ex laudati Arnoldi comitis cum Regila Fran conica nuptiis ptures filios prognatos esse, asserit biographus, sed solum duos nominat, Adal-

beronem
.

scilicet,
illo

de

quo agimus,

et

Golfn

adscriptus

elevatio ad episcopa22

qu\ an

fuerit natu major,

an minor,
"
!

tacuit,

tum Herbipolensem.
"""'''.""

Utut

sit

lut

disrnitate

Gotfridum hunc vommendat vemarchionem. virum strenuum et


rebus
reditibus

Adalberonis A.ambobiographi, palreh


*

illustribus

parentibus

orsi

fortem,
bris

virum

belhcis

ujnaut Arnol

praaliorum

snccessibus

aptissimum, crefortunatum, cujus

dum

Bavaria, castri Lambacensis, tunc in


in

nunc

ditioni

cum

inSuperioriAustriat comitem
,

Locisitum Caro-

ba1

Putina,

urbs inclyta

Monasteriologia Qermamse lus Stengelius B Lambacense antiquum et perquam i,i hl AustriaB supra celebre monasterium in Lambachio, Bns fluvium) sitse oulgo ^nasum [alias die oppidulo ad sinistram Trunnae (Oermanis fluminis inter Sehwaigii et Agrii fiuvioTraun) duobus lapiloco amoeni rum co
:

rmetropolis et

mater niam ad Australem plagam ad arcendos hostiles Pannouiorum incursus et devastationes antiquitus, constituta fuit. Laudatus Sigismundus Calbiographx verbis de Gotfrido sic onji- ^ Cujus in ditione cum Butinam quam Putinam biographus diarit) urbem olim inclyti in extremo Austrise secundae, qua Styriam spe
les eashis
v/i
. i
,

circumjacentibus sen et famosa, quae, quasi civitatum, versus Panno-

dibus
totidem
sterj

a
a

Welsic
I

genis
|

WelsJ

remiphano

vernacule
in
etc.

Kremsmundioecesi

Iimite,

castrisque

ac

oppidis,

velut coro-

perillustri

cosnobio,

Pataviensi

na, cinctam, scriptor vetustus fuisse prodat, conje-

accuradixero, tahsec situs descriptio sii haud equidem multum posse pis lamengeographicis non
,, Q ac

ratione

fundatur
,

Quam

ctura est, marchionis ejusdem dig^nitatem,

quam

aberrare videtur. Sigismundus Calles, Societatis r,inlndicetopographicoadparn0 pi imamAnnaliumAustrifyannoM&QViennse tem editam, eumdem locumsimiliter in Superiori Auest dubium) paulo supra le quo nullum
10

Pannonia? Superioris parte, qua3 Austriam Styriamque ab Hungaria dividit, yessisse. Porro Butinam, seu Putinam, in Indice topographivo ibidem obsertribuit,

idem author

Gotfrido

in

ea

vat,

AustriaE, post

nunc castrum Neu

esse

et

oppidum

[nferioris

rsus Iluug-ariam, ethodie

Idem

Trunae fluviorum statuit. re consentiens Annalista de Bi


g^lae e1

Pittbn appelhi /. E Beati sororibus


i
i

(si

plures habuerit)

um
'''*
i

Uecluilr

mdem prseterea Welsensem scribit adannum 1090, Parens


'"""

omitem

fuisse,

cam,suppressonomine,idem laudat bioaraphus, ir . a Magnse etiam nobilide Arnotao comite aicens


i
i

LU

''''

comili, pto ac

illi,

inquiens, Ar-

tatis et

ingenuitatis >e*undum seculi dig-nitatem


tiliara
,

Ulllltll.

uoldus Welsae ac Lambaci comes riore, Bojarici tunc juris regione.

in Austria Su-

habebat

qua?

nupsit Ekkeberto

comiti

Quam

hii

Welsam, Stengelius supra Welsium diant, Superioris Austriae oppidum est ad Trunam fluum situm, circa quod Adalberonem silvas hac buisse, con charta fundationu monasterii
Lambacensis, itserecudendxinserta.InCatalogo episcoporum Herbipolensium cum eorumdem iconibus) anno 1712 Herbipoli edito, Adalberowoster comes de Larabarh et Scherdingen appellaI

cujus castrum, Niwenburc dictum, in ora Eni flumini umj nimirum Scherdingam inter
burg" vocitatur. Pergit

Passavium, quod hodieque superest, et Neu- y biographus Huic (Arnoldi filiss) post felicem fratrum excessum in sortern dotis urbs Putina cum omnibus ad se
et
.

pertinentibus
tronie

tur. Beati genitrix in

eadem Vita Regila nominatur, diciturque fuisse matrona uobilis ex Francia Orientali oriunda. De ambobus parentibus
biographo vonsonans poeta, addit ftegilam, seu, de gente Weinsbergica Regillam ut habet fuisse,et de Scherdinga etiam meminit, sic canens
,

,/./,
hifridut

21

Stirp

antiqua

fuit,

iuultas celebrata per

ora

De Lambach comitum, quorurn

alto a

Banguine

cecidit. Ejusdem illustris manomen, quod in Vita tacetur, apud laudatum Austruv Annalistam in Annotatis ad annum 1094 Mechtildis fuisse legitur, ibidemque et sequenti dicitur istud par conjugum in loca Deo savrata admodum munificum fiiisse, ut etiam Frombacensis in Bavaria monasterii al> teriparentes conditoresquepossi nt censeri.Eodem teste Annalista pag. 409, Ekhebertus pari de causa, ob quam B. Adalbero ex episvopatu suo exputsus in Bavaria exsulavit, id est, ob defensam Dei Ewlesiam, in Hungariam profugus vixit. Ad Adalberonem provedamus.
'

natus Felix progeuies, divinus Adalbero praesul.


lluic

sunt)
po-

pater
tenti

Amoldus

mater

ftegilla

itaque ltegila ( verba biographi BeaiiuPuei Beata " "' benedictionibus dulcedinis pneventa de "' concepit ct pepent hlium, Adall.i nedictionibus
514
,

beronem
fucrat Weinsberg- de geute cre-

Francigenum
ata,

ctum,

benedictum a Domino frudictum quo benedicenda fuit omnis tribus et parentela sua At quo anno aerxnostrze Christianae is natusest? Id vero anemine traditum legi. Attain
. '

meu

DlfB

SEXTA OCTOBRiS.
corpuscula recreabaut. Et ne , Dei tamen magis, ut '
licet

155

men cum ex

ipsum anno eveci ^ im;, ad Herbipolensem episcopatum quinque annorum sedem isse,et post quadraginta
dicendis certum
fiat,
.

pnerili

fcOCIUM

post patuit,
Bpiritu

mspiracetera,

c.

Uo m

virtutis

suee

inter

anno

Christi

L090

mortuum,

nativitas illiusse1Ml
. i
,

ibantur,
et

episoopos ae

fatnros,

pr-

est, ne aut oulo xi aliquot annos inchoato figenda promotus, av nimis juvenis ad episcopatum decrepitussenexobiisse, sine certoargu-

monastei
unl
igitur
i

ad

Dei
efilc

servitinin

un daturo
s

quod postea

icitercom :
ntuhl
se
/"
|

pieverunt.

modum
,/,

mento censendus
,./.

sit.

Quorum

si

alterum cre

Primus

Altmanm

pro posteriori stabit

ma

l-at:,

AeslB

praasulatum veUe

conscen-

lepto, monasteriun]

tructurnm

le

)unioriipsius,dumepiscopusfuit,*me inquaooitt,tn ..,,/ depostremavero t


.Mi-.

ibique

'"

tubam ad
Adilbero
:

wwrmt. ego
'

pectaturum,

Pum
ai ol<

Wirz,;

ita

burgen

M:

et
,

is

ccenobiuni

Christi

Bervorum

instituam

Exhocinsl
Evol

ibilis

moriendo carcere vitas


BU P er aatra

ego recondar,
rus
re

communem omnium
oem.

At tune Gebehardufi
magister
futurus ero, qui
,

Apud Bertoldum quoque Constantiensem p obiit, unus de terum in Ghronico Adalbero, dum
antiquioribus epiacopis fui
putrt

vestrum

amborum
Deo,

itur.

IUO <

\tirum
Vilr
dica l
,,,,,,,

in

Puero mrtutis amorem scnptor

Salzburgensi eccli volentc sublimabor [ac in] monasterio,


inBtituti

qud
'

lanarumcontemptumi
ait,

me
,.

ordinavero,
!i:,.

bipoh

,,, quo factum ac prore* Uerbipolim ad episcopum addwcertt, -' more Deo dicaven

ut

eum

pius genitor

ideo

ultimum examir im hic


g

nus,

quam
lifl

am
cta]

fuerit

mundicia, quorum
joco
pi
i

di-

ran in clericosperpetuoserviturum, addito, quo patrimonio sub pontificis, qui abundabat,


I

Ulor schola ecclesice instituendum

puerili

quodammodo

mirabiliter ad effectum perduxit.

P
- eo
"l

'
'

exponere taudatus biographus,

rum
B
a.i

vaticinia
-

proban

tn

athedrBE Herbipolensi prseerat,


,io

Episcopus, dequohtc,}

Vite etiam legantur t hi etiampotest VUa B. Altmann% t

rel

Megt.

:te

anno 990 usque ad L018, h& cathedra ctususquead 1033 Berbipolensem


nuiss.

loco tres

"
terunt
a

lu

'

Prmules nimesque semp


' I

pra laudato
*

atneutrumpossv antistitw incertum B. Adalberonifl annu, assignare ob hicapatresuo Berbtpoeetaten


talem,
fl

Ve\

tisHenriciani t proquaetiam
exsilium tuterunt.
-

multa

et

Porro

B. AdaU,er

bus

hmadductus

fuit.

. .

abundanter Herbipolim
I

biograph [jam ab Herbipolensi episcopo orofectus,


Gebi
,,
/>'
,

annoh,,
pse
Jjerbipolensi eccU
i

initiatus esset

''

.|/|);|(I1IIIN/''.

So Meginhardo, autfortehu m celebmlla Brunone) missus Paristos est, S mentem mam gramortbus sciento academia dum clurus.NactusibisociosestS.Gebehar
leat

essore

"'
;""

'

/,)
collatv

,-,,

copatumfesi
ips
>el

tes.J

J
i{
,

m, quorum prtor archiepiaiMmSaUsburgen*em alterepiscopatumPapostea adepti sunt. Amborum


\ue Alt
t

;,,.

ante n

ZmcmJrationem.Be
c
tisse.

Ite

iSIS

UlustraruntjS.Gebehardi adejusde \tomi vi Juniiin Appendice Altmanni vero tom. lAugustx

Adeitatu

umsteho
Herl

/:,

t'"<"
:,
'

,;;,vu,

diemxvi; Inutraquee

Adalberone

invueritiaveladolescentiafamiliaritasc VitapraAermxsso, gulari eventut in \A htc requxpropterr,, haeoccas memoratur,


i

sm-

.'
,

7""' v"

anm., Htata

vetusl
uostri

"

feram ex Vita S. auctorem habet. Is eiusdem SancH discvpulum mttver-

Gebehardi, quae

anonm.v,

Ordinta
uetum...
'

'

"'""

itaqueibidemnum.^etHfact

bis,quxsubjicio. hic inserere, qualiter 7 Oneri pretium est


nfubu-

guo Beatum nostr Usepultu est, inqnt ta. tn,quod Ordini


1090,

pater

aominandus pater
Mnlll ,
,

e1

qmqiio
tibi epi
1 l

arobiepi8Copue
1

ab ineunte tate
ll
^

'"!,,,

8antepont.fioatu
-,

m
,,-

, ,^,habn,,r,
1

n..,x.aculta

*u
!!),/

,-Mthemiun

sibi

ubi
i
,

onslruc-

rct

conlaudes jugiter hymwzarentur narratione potest subsequenti Btruere*;quodex Dum enim aliquando ip pwirt*eP pendi. p ltmanno, postconstitutus cum coliegis suis, f postea Adilberone ,., pataviensi episcopo, et nn Studiis liberahbns episcopo
divinea
,

posthac

aliquod supyeteret, monastermm

opinionm,

"^SS* 7;
;:,,..>.....

-''-"
'''-

"
tenel

- lr

"Z
kr
'

;.,.

:,,. refundatam.

medictim
1

t.esede
""'

Wn/.burgensi

pra.lix. ut cum his, quos bueretur, contigit, puerih fugam tiraore fidissimis Bodalibua ynus divei Via l^uui au 4 ^i^-, Lt Tn via iffitur ad quemdam fontem iniVPt lU terunt, et iu nmfcrentes,

T :',f JLvater
,

&
,-//()/7 Supi> .01
,

""''' '-'"" Lambaei in Bavana.seuAusMa Deoobtu. Y/ ' N''" BerbipoU * " / r>ut< *" Vranc ^, j- . D
'
'

'

'

for um Ordinis Be-

456
AUCTORB
c. s.

DE

B.

ADALBERONE

EP.

HEBBIPOLENSI
,

nullierantSer\ nedictini, gui tunc temporis Werbipolensis cura poli;sedsubepis,


instituendam tradidit. Non etiam ejusdem pater Lambai ifundaverat coenobium monachorum f sed clericorum, seu canonicorum collegium; mquod ilbero filiuSfjam dudvm episcopus, Benedictinos induxit et clericis substituit. Nonpotuit ergo

aunos tamen (interim ) duobus episeopis, Mainhardo Juniore et Emehardo. Obiit pridie Nonis * Octobris in
tutua
m.v,
vi\it
e

post acceptum episcopatum


dies vii,

men

m,

substitutis

'

/-

Nonu

eontra Trithi

miwn
lur.

proba-

Adalbero ante acceptum episcopatum in Lambacensi monasterio Benedictinum monachwn professus esse, aut Benedictinos abbas reansse. no31 Sed nec id postea factum esse,pariter vimus tum ex Vita edenda, tum em ipsiusmet
Adalberonis litteris fundationis monasterii Lambacensis, in quibus dicitur hic duos primoseidem monasterio, tum Benedictino, prsefecisse kebertum scilicet, et post hujus "bdiionem Becemannumj tum denique ex vetusto
sseejusdem monasterii abbatum Catalogo, quem Vczius lom.2 Script. rer. Austriac. pe hiwhdvs wlgavit. Nam in hoc quoque nullus Adalberoni locus est. autetiam essepotest. Denique secessit in eoille quidem ad Lambacense monasterium,

sepultus in monasterio suo prasdio patris sui, ubi in pace requiescit. AccuratisLarabach sima essc hsec omnia Annalistas asserio cendis constabit ; quod vero hicad numeros attinet, computa a pridie Nonas Octobris, seu a
,

die vi Octobris anni 1090 usque ad iii Kalenassidas Jutii, seu ad xxix Junii anni L045 menscs ac gnatos illius episcopatui annos omnino reperies. Electus igitur, vel ordinatus pus fuit anno L045, die xxix Junii, us Petro et Paulosactis Apostolorumpi sanguine fundatam Ecclesiam Dei, cra, quorum dum vLnt, adversus schismaticosstrenue est. Confirmantur etiam heec ex charta funda nis monasterii S. Stephani inferius recitanda, in qua ejusdem beati Prsesulis annus sedis duodecimus cum mense Martio anni Christi 1051 compo.

nitur.

que supremum diem clausit ac sepultus fuit at propterea minime necesseest, illum monachum le suaquopotius B episset quam Lambacum, hereditarium um suum, et ad monasterium t quod ibidem fundaverat, et in quo proinde tam hereditario, vo receptus, ac mortuo quam fundatorisj sepvllura ipsi ilcbcbantur. Unicns tamen locusasVita metrica, serlo ejusdem monachatui ubi de eodem Beato dicitur
;
,
.

III.

Lambacensibus

clericis

Beneanno

dictinos
MLVi,

substituit, dotatque

ex quibus verisimilius pri-

mos

colonos accepit monasterium


:

Mellicense

Lambacensem

eccle-

Pcrplacet

sethereis

rcliquum traducere

tera-

pus
Obsequiis, sa
sedes,

siam instaurat,
queis struxit, Fratribus,

dedicatque anno

MLXXXIX.
Adalberonem
admii
lo

Concordi inm
t

itffi.

inqudm monachatui illius faverent, nisi o convictu cum monachis accipienda csse,
Mitto plura, quia Maquoque ac Pezius, ambo Benedictini, errorem Trithemii hic candide agnoscunt. 32 Regressus igitur Herbipolim inter ecclesix
billonius

in suscepto episcopatu, quique


est,

Imic annexus

ducatuFranconisestrenue
Prgesulis ducisque partes

''"""/""*

omnes

explevisse, scribit biographus, eumque inprimis ,i miseri et justitia generaliter commendat,

Uefunclo S.

Brunoni
succedic

in

epiBCopalum

Deo servire perreant. Prseevnc temporis, jamque ab anno 1083 rat ibi vir doctrina et prsefuerat episcopus S. Bruno virtutibus clarus, cujus gesta, ut supra monui, in Opere nostro ad diem xvn Maiiillustrata habes.
os
.

concinente poeta, qui de ejusdem pia in sacras sedes et personas Deo dicatas munificentia hsec
subdiditj

Nam

templa exstruxit sublimibus altacolumnis,

Coenobiis posuii fundainma grata Tonanti,


Effic

ffuic ann>'
votis

'

functo Adalboro om\


est.

pulenta

e1

relligione.

dignus successor datus


id satis inepte

Biographus no. .

factum

ait,

aliquibus

annispov/ ipsirs e Pnrisiensiacademia reditum rectius poeta tempus signavit hoc


psis diebus
vel
;

Exhisce solum Lambacense memoratur in Vita, quin scilicet hujus scriptori, quem Lambacensem monachum fuisse, probavimus, potissimumpropositum
fuit,

sui monasterii originem fundatio.

modo
Ultralustru novera millenus volvitur aunus.
is

nemque ad posteros transmittere De ceteris ex poeta agemus infra, de Lambaccnsi nunc loquamur.
35 Retulimus supra 2, B. Adalberonem, S. Gehehnn/um. beatumque Altmannum t in pueritia
in

hic accepi

uinquenniis, iscompuB.

tus deducit

ad annum \V\b,cujus

Ad

ilberonis

Luml

exordium re vera illigandum esse, etiam aliunde constat. Tpsius sanctum decessorem B nem ejusdem anni me/nseMaio obiisse, probatum
est in Actis
,

vel adotescentia suacon/abutantes, singutos siOi Mt ,, singulas episcopales sedes vaticinatos esse, singu-

supra laudatis. Consonat Annalista Joanne Georgio Eckhqrdo tom. i Corculgatus ubi col. t79 historici ad eumdem annum habet Bruno Wurceburgensis ipua vi Kal. Junii obiit, pro quo Adalbero or"

laque a se condendamonasteria,in quibus communem carnis resurrectionem expeclaturi cssent, condixisse. Fidem juveniliter dicta invenerunt, lum Gebehardus Salisburgensis archiepiscopus
creatus monasterium Admonlcnse Altmannus Pataviensis Gotwicense, et Adalbero Herbipolensis Lambacense fundaverunt. Erat Lambat vtm
,

dinatur.
1045,
clfa

20

Junii,

beronis

Ibidem col. 573 ad annum 1090 B. Adalobitum recte signans, eliam diem seu electionis seu ordinationis ejusdem annotavit, AdalberOj inquiens, xx post beatum Burchardum sacrosanctaj Wirceburgensia ecclesiae cpiscopus, defuncto domno Brunone, iii Kal. Julii consti,

castrum, ut supra dictum est, comitum, Limbacensium ab eo dictorum, e quibus Arnotdus, vir potens et pius, ibidem in ecclesia, beatcc Dei Genitrici sacra, collegium duodecim clericorum fundaverat,

DIE SEXTA OCTOBRIS.


fundaverat, in qua el eum etmjuge sua Regula in i /tenflte sepulcro tumulalus fuit. Hanc vi.-.lbcro, utriusque filius el heres, usus consiiio Palariensisepiscopi, in eujus dioecesi is locus erat, obtentoque summi Pontificis consensu. in Llituti ccenobium convertit, aucta e Be Uet
possess,

157

una evm

B.

Adalbcrone

eom

&

'"'<

""

opitiionem eo pronius ire potutt '""'"'"''"/^''"f al bcr-.n i Ktertt fundaltone ejusde sedesua jam easulanU adscrtbat : quodcha, n do cilpoela, si rerum m
rit
;

fortasse

ambo

de^^quta ejvsdem

lionaehis aound

bus nrfi liberaliter dote, iataq

qu*

alendis

lietis eleri-

cisoptione.utrum mdllent Be

Uctinis

ibidem
es-

temporeeaecclesra ermrem mlttte fundaUoner,, usque m annu


temcu,,
,

***
-.

*<<are
,

um

honesto,
-

dum ^eturi

sent. stipenaio receaere.


nju
I
I i

'<

'"-

yfedenda^s
.

eu
e

nhmnnlono

ut

>< y deannohujusfundatioms
oeavi bacensis, qua$profertlitteras,pro genutms

^
esset.utsuoloco

Zor

FundatorisoUrudat.

Barum

prima pars ham-

s
ctione
v,.n.

.tem

mem mea

i4

domni Adaloe-

'""

Z>A

v,,n ibr ca,-

si

c /,

"P
fuerat.

tdatiofaeta,
.

staur Bt*

Ctos
'//os

*
"i-

Pontificatum B

. "

s -'
1

J
tt
.

'.

.Z
l

Ta
.

hxcn*
cederet.

M
I

"

venit

ab

;.

aK
tate

<a
I.

,;.'/

,/;,,

;;

'/;

"

'"",

'

'"
, 1

"""'';';,''"

CUrrit.
1

88

/,',/

mum
..,,,,;..

<

'"'"

an
'

,;,

quoeum opateAdalb
Christi,
,- ,

Indtetu,
""'

a,

P
in
Q
"

11(1

r/r

OcBCUti
is

Xl
,

tc-niO,

'"''""""'

,,.,,/
V:,;;

puto, ,

/,

,' 8to

-'"'"'" 'i"'-"<"' -'"""'

'f '"""

Lamba censis J ,,,/,/ Gregorio M< 'J!.; ,,,/. anm

reeudens,

rtthtl

^reasseta

Ittas Idafberonis Altm.nmquenoi

Wto

''-"';/"

**T* -*J"
'
;

^,
^
t>

^,

,; rr basse mdetur ;in '""'"" ,'te

'^^"
'/""
,,,<,,

.
,.,,,,,,/,./,,;,

<"'"
'/<"

rochiani episcopi Patavieusia

ex conjectura

sc,

ss w

---;"'"

j.Amannus camdcm

ecclcsiam

rasss s ^-*r*-#-*Lamoatensem

^ 7aS
r

1-

iS

DE B ADALBERONE
>

EI\

IIEKBIPOLENSI.
D

ti

CTOM
c
s

constituisse suo illoLambacensi caslro

comobii Adalberonis. ILvc de primis Mellicensis

lnte r ea

subditibidem num.

rl,

fervcntc

Henfi-

quoqueadcolonis Benedictinisopinio Pezii mihi

pician0 schismate,
et
in

Adalbero ejua (Amoldt) irenue 1 Wirziburg-ensem eooleaiam


B

modum
i/,

verisimilis est.
a

re-

rebat,

Bohiflmaticis

abhorrehat,
id

sede

sua

pulsus,

paternum

pragdiura,

est,

8um,flerecepiti

oonvertit, adnuente

ejusque loci clericos in Gregorio VII, cnm consiho

Lambamonachos

Medeliccam, nunc passim Mellioium, vulgo m\ck,vetus Austrim Inferioris castrum,sed quod secularium collegium, in co erat, canonicorum AustrLr //"/'" "" Leopoldus, ix/rr nnrrrliiones

Lcopoldo

III.
in,

Auntrt*

u chiont

fundaium,

Utmanni episcopi Pataviensis, dedicavit ole&iam nooanno (1088)

qui-cum novam ecxvii Kal. Octo-

exemplo minis tcrtius, fortasse B. Adalberonis monasterium commutausus, in Benedictinum

tertio, quam inno episcopatus sui xlv, et buis ut idem Adalberto litteris locuxn reparaverat,
'

vitannolOSQ, eique Sigibold wn probatum mderi potest npud fecit abbatem, xd pag. 405 et sequen Calles part. 1 Annal. Austrix,
est, id vero, si Leopoldus, utveristmtle, Adalberonis, qui tuncapudLamfecerit exemplo supererat, cur crebacenses suos etiam in vivis
ti.

quemdn

Jam

itur.
tis

et

dnnaWnu
tentut.

Mabillonius, scnptorem Vitae monasterii exsilio Adalbesecutus, fundationem quam in Actis feceronis innexuit, sed contra
1

Hoc

in

loco

sit

novi monasterii sui Benedtctmos

expressum, cetechronicas cum ejusdem exsilh temrasque notas non componendum, e t persondrum adjuncHs wlt idem Annahsta vrsetermisit. Sed quid sibi
rat

annum

1050 in

lilteris

colonos Sublaco ex

Campania Romana pottus, quam Lambaco ex proxima Austna Superwn

Lambacensis accersisse? Gerte vetustioris istitts scriptor non dubie asseverat, SigibolCatalogi

Benedictinus,

dum novam Lambacensem.ecole,

dum

tertium

Lambacensium abbatem, etiam


tenuisse-,

m
et

a b Ulo dedicahn,
.

ait,

hoc anno [10


,

ter tio

i]ber0

lociindicatam voluerit monm horumprocle* B substitutionem, hanc anno 1085 ricis secularibus />roinde annis circiter 20 serius, ac illigavit qnam eamdem, puto, contigisse si verovetens

quam

locum

rdnovaveral
turf

ut

idem

Mellicensem abbatiam omnes,primum hujus

Siper

renovatio-

nm

ecclesi.vinstaurationem. qualem supra dixi, 10s5 ab illo coeptam esse ; refragabor, hanc anno verumnec hanc, necillam, huicanno affigendam laudata per ipsum B. Adelberonis Vita
esse,

non

ex
(

consentiuntque loci abbatem Sigiboldum monasledictum fuisse. Si autem Leopoldus novo Lambacensi camobio petierit, E rio suo abbatem e quidni etiam colonos ? tempore, WUnahic formaripotest buco prasfuit, collato quo Sigiboldus Lambacensibus cumeo, quoSigiboldns, Mellicensis abbas, cum colonis suis possessionem Mellicensis monast apud supra laudatum adivit, ij"<><> posterius Callescontigisselegitur anno L089 in festo S. Be1

tamvi

efflciet,
.

ut

eam

legenti patebit.

nedicti, id est, die

>

Martii

At vero,

cum

B.

,,

nus
ricis

1056

B.

Adal-

hero Lambacensi

substituit

mona-

accersitos, iisque p\ ckos BenedicHnos, aliunde


i-in,

.nnmabbatem

praefecit

Ekkebertum quemdam,
>
>

Adalber in litteris dedicationis ecclesix Lambar Septembris annx 1089 factse, solum ns Lambacensibus < se prmfectos abbates, kebertum et Becemannum memoret, verisimil
I

rmrm religiosum et humilem, qui parero ma* praelens,quam imperare, post incerti \ aporis dmsabeato Fundatore ob//',.,, niu.ltis /,,<<
tinuit,

lime iisdem

ut unus e monachis
sibi

suis,

Becemannus

Becemannus, etiam tum ejusdem anni atque idcirco Sigiboldus ille, qui mense Martio in possessionem monasterii Mellicensis missus fuit, alius videri potest a Sigibol'

subrogaretur, ui docet ipsenom ine, mventi et vetus Ca,,./ ^dalbero in litteris recudendis, ab Hieronymo abbatum Lambacensium,
talogus , cdi/ns ionr
:1

do,

Becemanni

in

abbatiam Lambacensem suc~

cessore.
i/aest, siSigiboldus

abbatiam Lamh,.

e(

utrique

Scrijilnrun,

rrrrm Ausk
:

carum a
,

col.

^. Verba
a

Catalogi habe

Bkke-

bertus primus abbas

Lambaoensi looo prsalatus

beato Adalberone epiacopo est, quipostea humilli:

Mellicensem at, semprius rexerit, Lambacensi factus abbas Mellicensis, monacho deinde mortuo Becemanno etiam Lambac

quam

ccenobi
pi r/iiil

monasterio prasfectus, utrumque rexerit, objecta

m is obtinuit precibus, ut hoc absolveretur jugo hominibus absolutus est,parvi pendens, ab


EUbbx.

Uxcpaulo latius, quam alias exigebat pr&sens argumentum, disputavi, tum F


difficultas evanescet.

Vdalbc
ronis

Becemannus, unus e idest, Ehkeberti) auctoritate epiFratribussuis ( a peet votiva Fratrum ci pi Alberonis* ad tinem vitae. Hsec eligitur, durans usque edsine ulttsnotischronicis t ettemporeregi-

Tum

sequitur

quia hinc verisimile sit B Ldalberonem exemplo, consilio et opera sua Leopoldum juvisse ad cele-

bremillamMellicensem abbaliam
r
;

in

Austriasua

minis eoruin.
S191"

11
Q
'

ln

eodem Catalogo legitur Becemanno mor-

boldU
Mellit

'/'"

monaittrium,

(ut addi tuosuffectus fuisse Sigiboldus, qui inter quaa et Merexisse abbatias fertur, Hinc, laudatus Pezius, :ml tenuit.
1

religioneatqueopibus <> ejusdem beati Prsesutum etiam quia floret Lambacense monastelis gloriam pertinet, quod Fundatore suo, triginta circiter ac rium, vivo annorum spatio tantum in virtutibus nu-

trium

meroque inquilinorum profecerit, ut dignum habitumfuerit,exquo Leopoldus marchio Austrise


religiosos colonos evocaret Mellicium,et hos illud

millimum
ses

fit,

ihquit,

Benedictinos

ex

primos nostros Melli senLambacensibus fuisse exoret

concedere potueni

non
stico

vero ex

Sublacensibus, ut ex teaditiopccenti

nibus, nescio quibufl,

quodam domecontendit Anselmus manuscripto probare

Lambacensis monasterii fundationem, ejusdemque restauratse eccliesia ded\

\AQu&

inter

hiituw
iutn

LambacenitM

Schrambius noster Chron. Mellic. parte 2, pag-. Schram51. Quod Pezius hic reeens Ms. appellat uter bius perantiquum codicem Ms. vooavit; At Lambacensem Catatogum nescio. rectius, suum Pezius majore suiparte ante medium seculum xiii scriplum esse, probat, quod eadem
u

tionemcontigeruut, aptius infra referentur con- cum B. tinuata factorum serie, atiis interim ob similitu- Altmanno dinem argumenti prsemissis. B. Adalberoaft Hen>

IV Germani.r

regis asseclis

esuaputsus

\ri/c

exaratus

sit,

qua

Vita

et

miracula B.

Lambacensem ecclesiam sic instauravit, ut nova consecratione egeret. Scripsit ergo ad veterem amicum suum B. Altmannum, pro oadem Apocujus stoliae Sedis causa multaparitcr passum in
,

dicecesi

DIB SEXTA OCTOBRIS.


dicecesi Pataviensi

tV)
.<

Lambacum

erat, ut

hanc

sibi

operamprxstaret.Consensitille,condictoquetempore Lambacum adveniens, eamdem ecclesiam

una cum B.Aldaberone

sollenniterdedicavit.Utri-

Ottocarum Styrix marchiones, in quorun ducatu Lambacum erat, ac in aliorum duoi ditionibus ab Anaso fluvio ad Orientem pars protendebatur maxima Pataviensis
>

TURI s

<

iisquelitteras,vercepietatis,sancLr,j><c amicitim plenas, atque ipsam dedicationis sollennitatem,

Pontificiis partibus tunc

adhsesisse

quam
iisdem

rem

et in

eam partem

B.

AUmannus ab

cum. exhibeat Vita edenda, solum hic exponam adjectas in Adalberonis instrumento notas chronicas pro figendo ejusdem dedicai ionis tempore,
q uod editio Joannis abbatis Lambacensis citius, quam Pexiana prsefert.
Adalbcro
dedirti

fuerat restitutus.

uno anno
:

VdApud Pezium

sic loquitur
,

Adalbero

Ciim

anno 1088,

instauratum a autem hoc Lpsum monasterium et a me parisupradicto episeopo Altmanno dedicaretur anno Dominicae Incarnationis ter
,

Monasteriura S. Stephani IV. apud Herbipolim Benedictinis Schwarzacense tradit dotatque


,

monasterium instaurat
ci

Henrilegatio-

MLxxxvini. Indiot.
xviil

xii.

Epaota

vi.

Conourr.

vi.

domni xxv. meique xlv. Easdem notas etiam Altmanni


Kal.

Octobris,

anno

ordinationis

IV

regis

Germaniae
:

exh

litioabbati

er

annum Incarnatio-

nis,

Mabilpro quo legit klxxxviii, cui etiam Annalibus, hujus lectionem secutus, lonius in eam dedicationem illigavit. Sed cum Pezio tegendum, esse annum mlxxxvihi, omninopersuanptaamborum dedicantium prsesulum
dent ads<
sedis

nem ad Saxones obit dem in episcopatu

alia ejus-

gesta.

B mannus

tempora, Indictio et Epacta. Nam Alt-Augusti uti apud nos ad diem nu suum anno 1065 anprobatum est, episcopatum /,. diem xix Juniiorsus, solum vigesimum quar,

\ dalberonis -r\ergo alia Deo dicata loca, qua debentur, memorare. Preeter 1 munificentix
I

anonii 01

mburbio

jamprsemissum Lambacense monasterium, Poeta


noster, silente biographo
,

duo

alia,

ac in p\
san-

Herbipolense S. Stephani sic indicai YYirzburgae Stephano locuples ecclesia


cto

isedissuaannumnumeravitmenseSeptembri anm 1088, anno vero 1089 vigesimum quintum.


2> a B.

Aldaberonis episcopatus, OUJUS iniesse t

Mystarum
llanc,
Trig-inta

fuerat, sedaria jura

sequentum;
,

tiumadiexxwJuniianni L045 ducendum mus xlv componi nequit cum p r0


l

Benedicte,
phseo,

tuo

sacravit

divo

tro-

lvui

currebat Kalendas Octobris anni 10S9. Necminus recte appositase eodem die anni Ho Romana, qux tunc currebai duoI0S8, sed certe

adsciscens monachos, qui nocte die-

hah

decimaanno IQM, anno autem


Prxterea Bpacta
l0 89
vi

L088

undecima.

tam bene convenil


1088.

quammalecum

cum am Numeranda enim

que lauUsque Deo canerent sacrarum encomia dum. Joannes Hujus loci fundationem clarissimus vir Schannatus ex autographo ut notat, Fridericus
,

eterum, Epacta non nostro modo, sed anni signabant, qui oui eodem numero JEpactas die mi Martii. Quamob at dierum lunarium
est

Collectione vindemlgavit anno 1723 in prima unde juvat illam tranmiarum litterariarum,
In

nomine sanctaj

et

individuai Trimtatis.

rem>eumanno\mnowlunium
K.vu

incident

mdiem

Adelbero,
a

saorosanctas

ecclesi?

Wirciburgensis
vobis et pax
g-ratuita Dei

Martii,

,ta
'

ejusdem mensis dies xxii fuit anni Bpaota lurne, atque adeo ejusdem

opus, universalis

Ecolesiffi gratia

Deo multiplicetur. pietate, non nostris meritis,

Amen. Quoniam
se.l

sola

sua dlgna-

sedanno\QM

Supersunt Concurrentes, qux eodem verum hce non fueruni sex, sed septem [088 editione Joannis abbatis, et cequevisiosxsunt in deredebentceterisepochisapprimeconsentten,n
;

anno

Dedicata ergo fuit Lambacenm Octobns aut uno nno 10S9, die xvui Kalendas Aut uno, alterove Dixi nlterove die serius.
,,v.
:

ecclesia

oos elegit; et, licet tione, in opus miniflterii sui ramiliam suam dispensatores rainus idoneos, super concurare nos constituit, orani sollicitudine ab ipso ne pro infossa Domini pecunia venit V et fideliter eroiudicemur; sed pro ipsa discrete post finem labons audire
,

gata Euge Dominicum merearaur.


52
sa3

Proin.le,

notum

esse

volumus
qualiter

univernos
,

tntem
,.

eadem Vita num. 33 etn aeriusj legiturhzcdedicatiofactadieKel.miOetobn* num 61, nuo die in libello quoque Miraculorum
quia in
,.,.,,,

ecclesiie

nostras fidelibus
et

pia

.hiii.

vdentium patrum
cupientes,

pontificum. facta sequt

51

xv.

Kal.

Octob. ejusdem dedica-

Deum

ld
,

Sanctis suis

honorare,

lo-

recurrisse dicitur. Verumtionis annuafestivitas dxem male sitamen in quolibet ex hisce locis tntegrse ceteree notse chroniw malueris,

ca sancta instaurare vitium in ipsis ordinare

adjuvar,

num

ser,

quod

mente concepimus
oportunitatem
,

Ifiritui decrevimus. Domino cooperante

qnatum

sit salcxque stabunt. Si leg Exaltatioms otob.,contigerit dedicatio in festo mOctavaNaKal. Oot is:Si sanct cui eadem ecclesia tivitatis S. Marix Virginis, ,s anno fuit;sidenique xvi Kal. Octob.. dicata

xviii Kal. O-

perficiendi

invemmus;;
v.c.no

nam

lo-

cum

ot

et ccenobium venerabili prasdec suburbio positum, et a

ln

civitatis

nostraa

nostro,

1089 fuit

dedicationibus ecctcsiaDominicus anno autem 1088 Sabbatum. rum opportunus, sollenmter fien Quo vero minus mireris ista e sedibussuisper potuisse a duobus episcopis, obsemasse juvat, Wet/oHenricianos empulsis, Austrue el Bavarix ducem, Leopoldumque
, ,
i

lleinricho antistite , fundatum, professioui cernontes aptisrelio-ioni et monasticre div.num qualiter ipsum sublimare, et gimum
inibi

dmn

oobiscum super hoc divime Clementue cositavimus, et nostrofratrura ^uffragium, et carissimorura quorum procepimus flagitare consilium;

possemu> servitium araplificare

rum

vido

et

prudenti

admodum

usi

cons.lio, fratres

6i

canonicaa

Oclobris

Tomus

III.

m
AUCTORB
C. S.

DE

B.

ADALBERONE

EP.

HERBIPOLENSI.

iu praefato monastecauouic professionis, qui tunc transDeo famulantcs, in ipsam civitatem rioerant

canonicis utpote ejustulimus, et canonicos cum homines, collocare, non dem profcssionis et ordinis
,

Adalberone dicens : Ipse in perduarit Stetranstulit canonicos Kegulares de ecclesia S. Ilerbipolensis ad nophani in suburbio civitatis
1310
,

eorumdem tuburbanam
tl

S. Stephani

eccltsiam

ccenobium in honore beatse Dei Genitricis Mariae et beatorum sanctique Stephani apostolorum Petri et Pauli condigno honore suprotho-martyris dedicatum, blimaremus, et ecclesiam hactenus celebrem
et
, ,
,

incongruum duximus. 53 Vt autem praefatuin locum

prope ecclcsiam Herbipositum , et sublimavit cceuobium S. Stelensem phani cum xxx Fratribus monachicas professio-

vum monasterium

nis.

xxx Fradivinis celebriorem servitiis redderemus,


tres mouachicae statuentes, ut ulterius ibi

professionis ibidem instituiraus,

monachica conversatio

sub Ilenrico mlvii Stephani ecclesiam struIV imperatore. Eam S. Herbipolenxerat dotaveratque Henricus, inter sui nominis primus, tertiusqueB. sesepiscopos Adalberonis jtt eadem sede decessor de quo in mox laudato Wiceburgensi Chronico ad jiropositum nostrum ista legere esL Anuo Domini mxii

Actum anno Domini

monastica professio sub abbatis regimine et semper in divino permaneat famulatu. Ad supplevero ejusdem monasterii eorumden Frapredii trum et post futurorum possessiones et reditibus et exitibus, cum terminis et parrochiis, vel quae ipse episcopus pertinentiis

tempore Heinrici II imp., ducis Bavaria^,


collegiatas
in

praedi-

ecclesias ctus prffisul lleinricus erexit et fundavit

mentum

llawgis

S.

Stephani

et Onelz-

pach.
57

Geminum ejusdem

loci

statum etiam anno-

<*

cx Tritht-

aliisque

ab Heinricus primitus donaverat, vel ipse locus assignaaliis donata possederat eidem ex integro
,

mia. tavitJoannesTrilhcmius in Annalibus Hirsaugiensibus ad annos Christi 909 et 1057. Priori

loco habet

Eodem quoque tempore


I) in

praesul

me-

vimus.

moratus {Henricus
fratribus nostris
viris

suburbano

dictae civitatis

B
monachis tra

5i

Communicato insuper cum


,

canonicis
consilio et

et

nostris
,

fidelibus

religiosis

lll

nui hi

assensu

novem mansos
,

in villa Ilet,

fundali""'
'

adde

cum

* quos hereditario jure possedimus terris, mancipiis utriusque sexus areis edificiis, cultis etincultis, agris, vineis, pratis, campis,

tingeslelt,

E (Herbipolensis) Australi aliam construxit eccleMarias, sanctosiam sub honore Dei Genitricis ruinque apostolorum Petri et Pauli, ac divi protomartyris Stephani , in quam similiter canonicos
posuit, quibus de vita? necessariis copiose providit.

silvis

pascuis
viis et

aquarum
;

decursibus

piscatio-

nibus,
sitis
'

inviis, exitibus

et reditibus,

quae-

et

lnquirendis

et

hortum

ante

praedi-

ttn

pnedicii

ctum omni

* atrium ccenobii silum, e\ uostra parte


justitia,

cum
,

qua nos et ecclesia nostra habuimus pro nostra et praedecessorum no6trorum memoria dedimus ac successorum nostrorum ut tali videlicet respectu atque delegavimus quod ibidem postmodum agediviui servitii retur, participes efficeremur. Dt autem haec firma in perpetuum permaneant duas inde carsigilli et banni nostri auctoritate tulas fieri quoque nostri munimine signari ac roborari fecimus et unam apud ejusdem cenobii Eratres
,
,

ferme sexaginta Adelbero episcopus Herbipolensis canonicos in civitatem ad alios canonicos transtulit, etmonachos in ecclesiam S. Stephani collocavit quemadmodum inferius anno Christiauorum quinquagesimo septimo supra millesimum dicemus. Haec est abbatia divi protomartyris Stephani, Ordinis S. Benedicti, quonPost

annos

deinde

dam
tuta.

in

suburbano, nunc vero in civitate consti</r

Trithemius introductos in monasterium S. Stephaniper Adalberonein wio58 In posteriori loco

prirna

loci

erectione nonnihil distentientibut.

alteram vero

nostra ecclesia in notitiam futuservari, decrevimus ; horum insuper nomina rorum


in

nachos, scribit, anno Christi 1057 postquam vero illud ab Henrico primo fundatum canonicis fuerat , sexagesimo. De primie igitur fundationis tempore dissentiunt laudati chronologi Wirceburgensis et Hiersaugiensis, dum hic eam ad annum 999 iste ad 1012 reponunt. Wircebur, ;

affigentes, qui haec, ut acta sunt, audierunt et

viderunt.

55
iid conttai

Winther

cancellarius.

Bernolf praepositus.

it

Asclo
dolf,

decanus.
Bercelin.
presbyteri.

Hazecho.
Hiltiger
,

Macelin

praepositi.
Sicolf.

c/iai '"

Volraht.

Ebbo

Lan-

fandationit,

Hatto archidiaconus. Aselo. Cuno. Giso. Bezeman. Suigger. Sigefrit diacoHatto Bilis. Bern. Diemo. Otolf. Retine ni. nostraeque adsubdiaconi. Eberhardus comes Burkardus comes. Guntbretht. vocatus ecclesiae.
,

et ab ipso, quod Wirceburgensibus auctoritatem sibivendicat verum nostra hicparum interest de anno, quo Henricus ssepe dictam ecclesiam erexerit, dum ex iisdem seriptoribus et aliunde constat, eamdem, ab Henrico primo canonicis erectam, ab Adalberone anno 1057 ad Benedictinos monachos translatam fuisse. 59 In eodem Wirceburgensi Chronico verbis

gensis

majorem

sibi

ab

eetate,

tractavit,

argumento

in rebus
;

AUera
tio

dona-

num.

56 datis subditur
in

.-

Idem Adelbero donavit


suis

eidem mo-

Hacho. Serrat. Boppo Thiemo. Reffolt. Gumpho. Almar. Sentuvin. Otloch. Liberi ministeWado. Bucko. Nureith. Herriales Albgast. gebraht. Rutgast. Liemar. Voeko. Sujugkard. Ebbo. Babo. ArVolraht. Billuuc. Waltrich. Acta et alii plures. nolt. Hutzach. Gotefrit
,

parochiam

Hochem cum

pertinentiis
,

natlerio facta.

sunt

ha?c

Indict. xv.

anno Dominicee Incarnationis mlvii. Non. Martii. regnante domino Hein-

Christi monasterio S. Stephani protomartyris signiferi , in suburbio civitatis Hertriumphalis anno mlvii , sub praedibipolensis constructo cto Henrico (IV) regnante. An tamen hsec donatio Adalberoni recte adscribatur, gemina de causa cogor dubitare. Altera est, quod in litteris fundationis monasterii S. Stephani, eodem anno
,

richo quarto.
scopi

Anno

ordinationis Adelberonis epi-

signatis, quas
iste

xii. Hactenus charta apud Schannatum, cujus nottc cfironicx optime congruunt praeter annum Indictionis, qui tunc erat x, non xv. Quapropter legendum puto Indict. x, v Non. Mar:

ex Schannato mox recitavi, locus Ilochem non legatur altera, quod idem
;

Schannatus in Collectione i Vindemiarum

littera-

riarumapag.
sit
,

176 alias exhibeat litteras


iste

Eme-

hardi, qui B. Adalberoni in episcopatum succes-

tii.
i

per quas

camdem parochiam Hocheim


;

iatdem fun-

dationit no(i
/i ilntur rt-

iam tx

alii>,

Hujus fundationis etiam meminit Anonymus, qui primam partem Chronici Wirceburgensis, a Joanne Georgio Eckhardo tom. i Francise Orientalis a pag. 816 vulgati, ad annum usque
56

dicto S. Stephani monasterio donavit, nullo facto verbo de priori per Adalberonem donatione ut

proinde ejusdem parochise donator Emehardus, non Adalbero fuisse videatur.


60

Piam

DIE SEXTA OCTOBRIS.


80
Schwarzacen
se vclus
-

461
AurroflR
:

Piam

beati Prxsidis

munifcentiam rursum

strum

alioexemplo, silente celebrare poeta noster


Altera
deticiunt

denuo biographo, itapergit


:

prxterea annotavit Vetustate pene (prxdictum monasterium) Adelbero... collapsum et episcopus Herbipolensis a novo constructum
hsec

C.S

monoaterium,

rebus

(cognomine
saera
tecta

Schwarlonan.

magnifice
optimaj
Gorzensi,

dotatum
Metensis

consecravit,

et

raonachos
coenobio
collooavit,

conversationis

ex

Gallia
in

de
eo

dioecesis,

Ordinis

ejusdera,
tis,

surami

Queis

Carolus

quondain
:

jecit

fundamina Maviresque
rai-

gnus

Laudibus ha*c Superum reparat


nistratj

quibus Egbertum, reliog-issimum sanctissimumtunc que virum, in abbatem ordinavit. An ergo Schwarzaci sic defecerant monachi, ut temporis ? Gorzia arcessendi fuerint,qui illud inhabitarent Tdequidem nusquam comperi.
63

Cum

post

sumpta Deo mortali

e corpore

mem-

Bucelinus parte %

ZGSinejusdem

...naasterii

Germoni.r sacrmpag. abbatum Catalogo a

bra et bis sex lustra flueMille anni, ter quinque bant.

Trithemio <lissentiens, Egbertum


goni.
(id
est,

cum

sequenti

Schwarzia,

communius Schwartzach,
Schwarzachium
et

Latina
de
ost

monachua S. Gorelogio memoravit : Egg-bertus Qallia, reformain Gor


tionis

tt

Jone
hic,

Scharzacura

causa huc rooatus,


olarul

vir

sanctus,

et

qui

fundatoribus vidimus, ipsrus pnmordia CaVtores. Poeta, ut inChronico attribuit; Trithemius B rooMagno annum ChrtsH 1075, tlludconad
i

monasterium Ordinis S. B et cognm Franconia ad Mamum flumen, et in comitatu Castet Schwartzach Aumum loci situm. Deprimis istius '/ ,,,w/ Jlrrbipolensi U n convemt rnterscmet
auo q
,

miraculis

rhibetur.

Sub

hoc,

mcer-

ccetum, quo casu, destructum, an incensum, Adclbero de novo dotavit et construxit nobium Luepiscopus. Benefecit eidera

Herbipolensis

dovicus

coraes de

Castell

sed

et

comes, ibidem

sepuiti.

Eggbertus

prttfuit

Hermannus mo.

uLauLnsi
vici Pii

et ad Superos nasterio suo annis vi-inti septem, Septerabris anno mi.xxv. bemigravit vn Cal.

cundum hsec Wgbertus, non monachise

Gorziensi

815, quo jamobierat; Bucelmus scUicet Carolus Magnus sacra^d Ifprmaet secunda parte Germani*senbit ex 815 factum modo anno H16, modo primam ejusdem Mabillonius in Annalibus

anno Nativitatis Dominicie

sed rpseccenobio evocatis Schwarzaci pra>fuit t Schwa met e Gorziensi arcessitus fUit, ut

neque id contigit post, ses reformaret et regeret,

'

Adalberone Schwa sed ante reparatum ab Egbertus wxit censemonastem',,, nec denique vidimus, reparatioannitm 1 075, cui alii, ut
ultra

ejusque uxon Immse dem Megingaudo comiti,


tr
dc cvju* ]'>
ovigine </"*-

lUnionema^

nem

istam affxgunt.
sive
; ' i

tlCon1ra Eckhardus tom.


788,

Francix Orienet tom. lad muliis de e

talladannum

num. 27;

dam annotan
tur,

annummnum.
ZZateri

L14, et alibi,

agens,contendit, illud
fuisse,

slTvorthenonem

jamque

certe ab

V** anno
,

fundatorem Zlsacrisvirginibus incultum; sed fuisse Megingaudum non ln iUAus Megingaudum ^TantZem. Porro
'

\
\

noniuge

Imina anno 816 condvhsse Zterium Megrngaudeshusanum,


quiUnos monachos Schwarzacense fuisse
post sui ccenobn
translatos;

taante CAFortasse idem Egbertus, sive 1 Bmtd,ctino. eamdem reporationem vost ui aliimonachiGorziaevocatifuerint, apud Schwarzacenses ditate et exemplo lapsam * cs*'l sciplinamrestitoerent^atque) SchwarTrtntr.u^.iuasiGorziensesinveterr,,, substddi. inquilinorum locum fuennt zacensium ledidiceritBucelinus Haudscio, 1075 mortuum <sse; Cal. Septembris anni die etiam vixisse, et cum H> sed eodem tempore tunc quondam Bambergensi eptscopo,
:

itulea

^^

Go ,.. .
(

f*

manno,

exauctorato

et

Schicar

1
;

ZZZnTpaulatiminmluisseeamtr^
.

pro/ectum essv, ad Gregorium VII Romam bertus SchafnaburgenL demannum tradidit


sisverbis,

cum MegingaudoJUo aul conflso Mantone


refert. Utut

bergensis
locura

Baben. hic subjicio Herimannus coraperto, quod abua m episcopus,

qux

ejus

subrop,

agnoscimt, quibus ejusdem instauratorem CatatogiejnscoiZmalcedit auctor recenHoris

hmc

se habeant,

omnes

B. AdilbefO

oranis jara ei spes ddnceps dignitati

ndempte
>

esset

eudendam ^oi

^niLtificissententiamuUumultrapateretdiverticulum,

tZnHerbipotensium, jam
TuseTmonastemum)

inter alia eiusdem Prxsulis elogio

^"*
ait,

Schyaraa

Suawa,

monasterium, oui nomei est Eggeberto abbate seiessit, ibique sub


in

paterna Bpisccpi sohcitudme


attinet,

^ctaBConvereationishabit,

abinterituservatumetrestitutnmesse.
retuurat, dotat ct deilicut

^Quod

ad annum

taudaU poeUe
lu-

mptosecumeodemab1 inobedientia St, cum de

-t. Mnt.mque Uom nn prote-

sua hnmiliterapud
keni^

JouUannorum

1015 ac

anno 1075,

strorum deducunt ad ambus Bruschius in Episcop*

^odeammsuper annum Chnstt ^>


t^e

ve

J ^Hpol^

rdotel anXmateliberatus, et dignitatem denuo ucentiam p^ter pontificalem

Ldem

Apostolicara

pmnitentiam

sl bus

Wdhelmt themiu5i factumistudilligansannoS. quinto, quemparttm cum iensis abbatis ,, Prmverat ilhs ConChristi 1074 composuit.
anno

signavd, consonans, postemorem

CODSeCUtUS

CSt.

, ;J,e/r Mr< df

72*oL,

Brtnfridi
t

wBzonis,
i

et

MathM*.
.'.,;

Zdus abbas W74 dicens

annum Urspergensis, ad citatum anno raouastenum Hoc etiam

Wircibur^ Swartzahense ab Attelberone aanctie Dei Ge est in honore scoP o dedicatum

eg

Maii, tro Pape%Ll,L Eorumdem scriptores *W>ans Mustratis.

ad

verto

L vaa

Sis

Maria,

et sancta, Felicitatis

niarynsBub

Mhuctransfero. Construotum est . lorio.isim femim. atquer* ex ej,fsdem e Adelbe-

monasterii Ekk eberto. ejufldem

Trithemius tePorro laudatus

venerab.h abba. ad propositum no-

% A,W,,,rl sumptibua monastcrn.m p Wirtzenburgensem episcopum


ronem,
,

lo-

462
aoctobb
C-

DE

B.

ADALBERONE

EP. HERBIPOLENSI.

'

S Kiliani socioruraque ejus sacrum exstat martyrium; utpote cujus episcopium ex ejus numerosa familiarum clientela cura omnibus,
co, ubi
quffl

Saxonum tandem
non
alio

aegre obtinuerunt ut, quoniam pacto commissorum venia ab Henrico


t

ad oppidum Saltzo (alias Soltz


reg-ia

in comita-

rege impetranda esset, armis depositis, sese illi dederent, accepta ab illo fide, fore, ut nihil ex

tu Hennebergensi) pertinent,
niticentia
sociis,

prorsus
et

adauctum

est.

De SS. Kiliano

muduobus

Franconise apostolis, Herbipoli passis culactum in Opere nostro est ad diem vni Julii necalibi, quam apud Herbipolim qumrmdum est sacrum eorumdem martyriura, si hoc pro loco, quo illi passi fuere, aut pro exstructa eo
tisque,
;

quod honori, hac deditione, quod saluti eorum At rex rei familiari officiat, paterentur. quod quidem gratissime amplexus pacis conventionem, promisit, et (sicut vulgata in pluriraos faraa loquebatnr) etiara jusjurandum dedit, ni,

hil se

in eos,

si

dediti fuissent, praeter

volunta-

tem
opera

et
et

sententiam
beneficio
:

acturum
incruenta

eorum

quorum
victoria

mthi

mhm
""

accipiendum sit. 66 Deinde si data verba biographi recte percipio quodcumque ibi demum indicetur Herbipolense monasterium hoc non alia de causa ex Richezre. sumptibus per Adelberonem fuisse constructum dicitur, quam quod hujus episcopatus Herbipolensis ex Richezze ejusque familise opibus locupletior factus sit, atquehinc habuerit Adalbero, unde eos sumptus faeeret. Sed quod igitur hicdesignatur monasterium? Mihi hactenus nihil
loci ecclesia
t ,

sibi haec

non tamen pactis stetit. Rupto enim fcedere, pia legatorum opera abusus, hostiliter
obtigisset
egit, et

Saxonum

principes variis in locis exsules

custodiendos tradidit, <>'que ita novi belli femina principijecit, indignantibus tum ceteris imperii

tum maxime jam nominatis, quorum prae ceteris intererat, datam a rege fidem servari. Nec de fuerunl, qui tantam perfidiam detestati, quorum sibi custodia demandata fuerat optibus,
,

occurrit probabilius,

quam

vel

monasterium

S.

Stephani, tunc in suburbio Herbipolensi situm, vel alterum in ipsa civitate, quorum primum Benedictinorum usibus a B. Adalberone aptatum
cto S.

dotatumque, in alterum canonicos, qui in prasdiStephani sacra peregerant, anno 1057 ab eodem inmslatos fuisse, supra pluribus exposui. Jn recentiori Catalogo episcoporum Herbipolenshonjani alibi laudato prxterea tegitur Sub ipso (Adalberone) marchio de \ Oenburg- monasterium
:

4mot0605.
'''"
''

""'"'"

Iem ,,,,,_

teapvm coiueeral
-

Bantense fundavit; serf, quam in eopartemhabuerit beatus Antistes, non habeo exploratum. 07 Pauca, quse ex ejusdem beati Episcopi gestis, prccter prccstitam, probatamque rebus in arduts Apostoltcx Sedi fidem (de qua postea) pra terea comperi, hic referam. Anno 1060S. Gebehardum, veterem amicum suum in archiepiscosede Salisburgensi constiluil ,consecravitque, ut mdere licet m ejusdem sancti archiprxsulis

E mates Saxonum evadere permiserunt. 70 Hansizius noster tomol Germanide sacree Ano\m E,ch pag. 185 ex Crusio refert, B. Adalberonem anno exsulabat a sede sua) cum S. Ge- ^dic^ThuL083 (dum jam behardo in Suevia fuisse, ibique ecclesiam Syn- ,,,,,,/ delphin cum eo consecrasse. Denique cum anno epitcoiwm s. ""/""<' iimo.oM. eidem etiam supremus intcr mortales fdnnri' Gebehardus, defunctus esset laudatus S. fuit pulso, qui Salisburgensem sedeminvaserat, Bertlioldo schismatico, Catholicum ei suffci curavit Th iemonem alias Theodomarum et una cum
i

tt

S.

Altmanno Pataviensi,

et
:

Meginwardo Frisin-

gensi episcopis consecravit In Boioaria (ait Bertoldus Constantiensis in Chronico ad hunc an~ num) fideles S. Petri jam adeo contra schismaticos
invaluerunt, ut in Saltzburg-ensi episcopatu Catholicum ordinarent archiepiscopum, quem statim religiosissimus Pataviensis episcopus et Urbani Papie legatus, cum Wirceburepiscopis consecravit. Huic non integro semestri supervixit Adalbero; hxc enim ex chronographo Salisburgensi apud Hansizium facta est die vn Apritis; ille autem ejusdem anni die vi Octobris migra

'

Vita

apudnos

in Appendice

ad diem vnjunii

gensi

et.

Frisingensi

Vacem uenrt>nttr
ei

.,

..

vm

data, pag. 148, num. 5. Quinquennio post alterum familiarem suum, B. Altmannum ad Pataviensem episcopatum evectum vidit, atque ita suum, eorumque de adipiscendis episcopalibus sedibus prsesagia minime vana fuisse expertus fuit. Lege, si lubet, de hisce dicta in hoc ipso Commentario num. 27 et seq. 68 Anno 1075 ab Henrico IV GermanicC reqe * una cum praedicto S. Gebehardo, Sigefrido arrhir/ii.si-npo Moguntino, Embricone episcopo Augustano, et Gozzelone, seu Gotefrido Latharingix duce legatus fuit ad Saxones pacis componendx
,

consecrationi

e vivis.

V. Biograplii
beronis
ctus
:

in

allegandaB. Adalcausa error correfides et con-

exsilii

ejusdem Beati

gratia,

quam

hi post

sumpta

in

regem arma,

acceptamque ab eo ingentem cladem, supplices /nccabantur. Hi quinque viri, recusantibus aliis tam pericutoso munere fungi, ne vel apud regem perfldiie, si cum Saxonibus clementius egissent, vel apud Saxones, si rex promissis non staret, perniciosi mendacii crimine rei agerentur, kit inquam, quinque viri id oneris susceperunt, quia lios quinque nominatim ad colloquium suum Saxonea expetierant quod hos constantissimae
,

stantia in Apostolica

Sedeadversus

schismaticos defendenda.

Hactenus

perduximus B. Adalberonis gesta BeaiiextM usque ad supr^emum vitse ipsius semestre spa- '^1'^l'S tium, prsetermissis iis, quee interim agit pro Ecclesia Dei, quodque pro illa fortiter tulit exsi-

fidei

et

veritatis esse,

hi

Bpopondisaent,
et

liant, teste

compererant; et, quidquid ratum fore, haud dubio credeLamberto Schafnaburgensi, scriptore
accurato, ad
isti

si/nchrono
!.:

eumdem annum, unde

ista descripsi.
'

lium, tempore schismatis Henriciani, qiwe modo memoranda sunt. Jam monui supra num. 14, Lambacensem anonymum monachum in Vita peram scripsisse, beatum Preesulem nostrum e sua sede Herbipolensi Lambacum secessisse, quod
/

"' ''" ''"'

hac in causa in castris Saleqi possunt heec summa est Pacis amantissimi salutarwus consiliis monitisque suis apud principes et vulgus
Quce legati

necposset, nec vellet Henrici


in

ronum egerunt, ibidem pluribus


:

V Germanise regis, patrem suumHenricum 1 V rebe llantis ,ac protemporum

pterea a summo Pontifce anathemate percussi, partes sectari. Quam inepta hsec sint, vel sola

DIE SEXTA OCTOBKIS.


ratio luculenter demonstrat. veterum recentiorumque concensu constat,

temporum

Nam

ex Hen-

Hermannum Mettensem episcopum solos tam


fario auso restitisse. Cumque cateri omnes
,

ne-

roM
S

Verba Lamberti

ac<

ricum, hujus nominis quintum, quem pater suus su essoremsibi in Germanix regnum anno 1099 coronandum curaverat, ea, quse ibi narrat bioi

graphus non ante annum 1104 moliri coepisse, quo scilicet tempore B. Adalbero jam a quatuordecim circiter annis obierat, quippe mortuus anno 1090, uti tum ex aliorum veterum, tum ex
,

jubente Hc ( qui, Wormatiam convenerant ) damnationi ejus ge (Gregorii VII Pontificis ) nihil hajsitantes sub ipiecopus, scriberent, Adelbero Wirtzebur
et

Herimanuus Mettensis episcopus aliquandiu reincongruum valde et o.utra canonum scita esse, ut episcopuB aliquis ab
stiterunt, dieentes,

ipsiusmet biographi testimoniis suo loco probabo. Tam manifestus chronologicus error, factorum-

absque generali coucilio sine legitimis e1 idoprubatis neis accusatonbus et testibus, nec.luin
,

que confusio accurationem scriptoris nonparum


elevant.
rtOlt Poela

criiniuibu.->

quaj objicerentur

comhinuan
quein uec
cecipien-

nedum Koraanus
episcopi, nec

Pontifex

adversus

alUyant.

Multo rectius biographus metrica, ejusdem exsilii causama ftedo Henrici IVschismate repetiit, post ea, qute de instaurato Schwarzacensi monasterio ex eodem retulit, sic
72

alter in

Vita

archiepiscopi cuju.^quara,

da

sit

accusatio.
aumdeni Gi
noi rutn
i

75 Sed Wilhelmus, Trajectensis episcopus, qui causam regis pertinacius tuebatur vehementer
,

pergens

imminebat, ut aut

cum

csteris in

damuauonew

mnat,

\iiim
Inter

sors raalefida, furens successibus


quis

Pontificem

summum

Ausoniumque
belli.

monarcham
Impia
pestiferi conflavit

semina

habeTura Patcr, Herbipoli justas qui rexit


nas,

Papie subscribereut, aut regi, cui sub jurcjuranls do fidem spopondisseut, protinus renuuciarent. acceptusq eo tempore admodum carus quae privatim vcl publice eique rex omnium agenda erant, post se ordinationera deleya, secularibus litcns apprime eruditus, seu
,

catu

vir

niraio inrlatus, vix se ip.-e


,

ferebat. Igitur

&

Romani

obsequio

Patris

constanter

adhae-

E mine omuiura qui conveneraut, episcoporui abbatum plenae contumL-liarum littersa Ivoraara
destiiiantur,

rens,

Juste possessis per vim depellitur orifl invasor Cffisare ab HenTieo, quidamque

quibus denuncietur Kora.


,

ini-

fici

ut

Pontificatu
,

quem

contra
;

leges

usurpasset

sese ab^lict

soiatque
liri-

quus, sacraria presNoraim- Meinhardus, veneranda

eam diem, quicquid tum haberi.


76

agat, jubeat, decen.at,

Lustra

bis

anocto super millenos quatuor


propria

uos

Currebaut,
de

cum

cessit

Adalbero se-

Hactenus Schafnaburgensis utcumque dubitan potest an lav bis pr&sides, postquam pautisper reluctatt fue schismaticorumregisquemetuconnnOM impi
,
i ,

lOllfO

r mte

Non est mihi animus luctuosis istis Ecclesix

atque

creto subscripserint.
:

Hanc susptm^
:

Orta '/""'
diitentioHC
inter S.
,/.//

prolixius inhximperii hmporibus memorandis quam necesse sit ad exponendum, quam in rtere, iispartem habuerit Adalbero. S. fregono T6 Henricus IV Germanise rex, a a Pontifice jam alias monitus, ut VII Romano
el

Adelbero... et aerimaut possent ea verba Wilhelmus Traitem aliquanuiu restiterunt


:

jectensis
ut,

epi^copus.

vehemfutn-

immin

aut

cum

caeteris

darauatioueiu Pa

scriberent,

GreVII
I

(u i

excommuvexandaEcclesia, a communione cum quibus regiam rariisque criminibus,


nicatis,
ut polliatus fuejestatc^ suam /cedabat, tandem, denique anno 1076 sevenores abstineret rat acet mandata per legatos
,

aut regi, cui sub jurejuram qua apopondissent, protinus renunciarent j mn Igitur ex nomii subduntur mox
:

lieiti

icum

V,

qui

conveneraut,

episcoporum
litera

et

abbatum
des

ple-

me
etc

conturaeliarura

Bomam

ab eodem
cepit,

litteras

communiosemovendus nuntiabatur. Excanduit ne fidelium et adulantium ad h*i Eenricus veh sanctum fcedisque schismaticorum consiliis incensus, non erubuit eumPonlificem cdumniis Wormatice haconciliabulo, eodemanno
a in quibus, nisi resipisceret,
,

defuere aliqui, qui, id ita factum crederent, inter quos domnus Auffustinus secundu tus tom. 2 Historice Lotharingi*, editx, cot. 278 et sequenU y< 1748 typis

Non

in

bito

que ad ipsum
tificatu

missisPontificatu suoindignumdeclarare, lUleris mandare, ut aPonRomam

anno Euffi hunc Schafnaburgensislocumlaudans Labbeum Fiamniacensem in Chronico apud Ms.,pag. 224, et S. tom i Bibliothecce l^ rium VII Ub. 3, Epist. 12 tom.
,

imposterum

abstineret', et

Apostolicam

Labbet dicere) Conciliorum Collectwms istius nefarm pst 140 Quin etiam inaliquot
,

cot.

Sedem,velutvacuam,alterisubstituendorelinquespretis minis, in synodo ret. Contra Gregorius,

prcesules subsc r synodi editionibus ambo

QU

Henncum abEcRomana eodem anno celebrata segregavit, regnoque Gerdesiasticacommunione insanire manix excidisse declaravit. At Henricus episcopos persecutus est, tanpergens, atholicos
<

Verum hanc labem

demquea.no
stolicam

Raluso Guibertum, exauctoratum vacantem Apolatensem prxsutem, velut in Gregono a schismaticis viventi

metu contracta fuisset, u Vins guieHamdein<ieps0tmmaanmosuo suarumque rerum dispendio pro I modo, giisparMusmvicHsteterunbnonausimsinecer. inurere. Bubscripsisse tiori argumento
'<

utut ea ex humano duobus his insignibus


,

luitdant,

Sedem

ait

Schafnaburgensis
sine ulla

substituendumcurnrtl.

auod

eorumdem

sed aliquandiu subsoripttone

partem habuent Adal73 oll cta WovSchafnaburgensis, matix pieudo bero, exponamus. Lambertus ttjnodut, ea Pistono et accuratus scriptor synchronus
Nunc, quam
in hisce
i

olamantibui
ur

Adaibei

editus a

cttatumannumltm

testatur, Adalbe-

sensu verissimum esse ratiombusapud exverti fuerant, se validissimis nihil quidquam profi furentes schismaticos re contwuerint, aut etiam e conciludndo

potest, si

ambo,

posi,

tandem
ste,

Berimanno,

Wormatiensi concthabuto ronem nostrum eidem eumdemque et Herimannum seu


interfuxsse,
,

cessennt. Necrefert,quod,

eodm

ehronolog
.

contumeliosx

ist<e

oinm.uu literm ei nomine

qui

464,
4VCT0RB

DE
,

B.

ADALBIOROXE
abbatum

EP. IIERBIPOLEXSI.
scripta a B. Adalberone
hoc, nec de
illo

c.s.

emm mirum, * destinat* fuerinl Quid cuus Trajectensis episcopus turbulentus iste omniaibi adnutum regis gerebantur, auctoritate recessumpro consensu halam
illas Utteras velut cx beri voluerit, et nefarias episcoporum, qui convenerant, ad omnium

qui convenerant

episcoporum ct

Ro-

Hermanno Worma- D tiensi pseudo synodo laudare potuerit, cum necde


et

lum.

An forte asserta

in iis ulla fiat mentio, verbum ulin iisdem Hermanicum ex-

istorumsilentiumaut

communicato rege communicatio subscriptionem illam indicare visa Calmeto est ? Sed per hanc communicationem, nonaliam, quam admissam ab
rege per canones vetitam episcopatus Mettensis tumisteconinvestituram indicari, manifestant
tctvtus,

nomine
verit ?s

summum
neque ex

Pontificem

Romam

destinandas cura-

Bugone
Plaviniacen'

spectat ad Adalbepariter laudatus, nullo modo quia tamen amboronem, sed ad Herimannum hic fecit Calmetus,jurum causam communem paulo prolixiorem, expendis;

Calmeto Locus Hugonis Flaviniacensis, a

tum quod ibidemmoxaddat Hugo

Doluit,

rc/rrri nequit, utpraidiximus, se deceptura, quo-t admissa investitura pceninisi ad Hermanni de

tentiam,

verit

se

1080J

eumdem, ctsi (anno En ipsum Praeerat tunc tempons et megregms Mediomatricum urbi vir
: ,

quam prcemiserat SlNimirum llugonum. SO solum breviterin memoriam lectori reducit qum in duobusprsece,

imo manift
(aoiuni

ife

pro

Catholic* ter procipuoa

fidei

propugnatores, ma-

Inum
UV(

patientiie.

religionis et justiti*
.

documen-

fum, domnns
ii

Ilerimannu,,
opi
,

qm m primano
et

lore temporibus
palatii

Annoms, venerabihs
tutoris

propterea eas vodentibus numeris dixerat, ac Ut dictum est, Ut pnvdiximus. : ces interserit juventute sua ,-atautem, Herimannum in fautorum conforante episcopatum regis regisque mallet contjntus esse mediotta vitasse
critate sua
,

Hcrimimxt

quod

moderato-

Coloniensiun
ris re^ni,

frcquentiam nactus, regis illms

(mnricilV) pene

B ut etiam pro ruraque administrationc


eli fferet

tantura, universa noverat, in insolentia a cunae se pleejus

subtraheret,

et
,

magis

contentus

esse mediocritate

sua

quam

ex inquinatione majora, ma.ime

socictatis

cum

rend memori* virum,


,

factiosorum sperare prBBfatum revevideret Aunoncm dolere et ge,


, ,

desolatum sub tali me re frequenti contritione incurvatum jus impern principe statum regni in quo esset sola 3p< m contritum cornu Domini, paEcclesiastic, et perturbationw
dejectionis
cis

ex iuquinatione sooietatis fadicictiosorum sperare majora. Hinc num. 80 Apostolicaa dotur in ipso primo suo ingressu secundo, eumctrinaB exequutor fuisse. Dixerat sive in adeundo epi- E iu primo congressu dem conscopatu humanitus lapsum esse, investituram admittendo ; acprointra Canonum vetita a rege communicasset de num. 80 eum arguit , quod jam pcr a cujus se, ut dictum es1 cumrege, suspenderat aliquantum tcmporis communione
,

quam

nempe aulam
,

vitando.

Dixerat

tertio

ipsum

et de excessibus facti sui insigniter pcenituisse, INCAUTE USUllPATA EA.DEM INVESTI1D BST, SUis

Catholic*.
et
,

confusio

et

horror
,

vamtas
,

et lu-

WKAapud Romanum
:

Pontificem

se

accusasse,

contritio,

omnia

pessumdans

superba,

brica

vana
10
'Tj

ineonstans, atque

immuuda

pr*-

SUm P
7

bi

vero

episcopatus

officium

adeptus

Quapropter num. 80 etiam et veniam meruisse. communicatione cum rege) Do\\i'\t(de subdidit viribusque resumptis, ut prffldiximus, sedeceptum, domno Papa absolutiouem quaesivit. a
a lerea, si

recituntur

de est, satis pcenituit, pontificatus se

manu

turam sarcinam iam impositam prlationis


cerit,

regis illius investisusccpissc, adeo, ut etLibens reje-

Herimannus summi

Pontificis

hacin relaude, ucc obest


S,

volens deposuerit
si

cusaverit,

ab ea nisu exRoassensum prsstitisset auctontas


,

toto

se

damncUioniinconciliabuloWormatiensicumschitestante Hugosmaticis Eenrici regis fautoribus, de eosubscripserit qui potuit idem scriptor
ne,
,

QregorH

Epitiola

mani
id

Pontificis,

est,
,

INCAUTE

apud quem pro excessibus suis, USUBPATA EADEM INVESTI,

demepiscopopost actam de investitura pcenitena comtiam dicere: Satisque cavit imposterum Qui etejus (Henrici) et fautorura ejus ? muuione

TUR

satisque pam'confiteri non erubuit E T FAUTOJ U S A CO M M U N I N E E IMPOSTEKUM tanta passus est, ut de ejus; propterquod et
,

canonica qua3 est contra instituta

cul-

iamistanv primo sanecongi


investitura
disceret
in
)

admtUenda
ut
i

cavit

passus cst qui fuit secundo


, ,

quod

fuit
ei

hominis,
Jugis

rum
illo
.

1n peimo sane hominis, ut disceret,

Ego ostendam ilh dictum videri possit pati. oporteat eum pro nomine meo uuanta quod fuit est oonoebssu passus
:

no de se. Quid phtuus de Deo praesumere , sibialiud volunt, quam Herimannum post hsc vetita pojnitentiam actam de accepta investitura
;

jam ie becundo, qui PEB*ETUUS, de Deo p FU 1T El IUGI8 BT horao non de se. Lapsus est enim ut sumere ut homo Sed quia presumpait titubavit ut homo, scandalum opprobrn evacuatum est jam in illo quod vitse su* abscissum est, quia in bonitate bonos omn< illum conturbaverat illum, et P er aurum, mvaluit obscuritatc rarescente, reluxil et ^it in diademate Regis color optiinu
,
;

comdeinceps solo Deo fretum, a schismaticorum sernper abstinuisse quomodoabstinmt, munione decreto indamnationem si ssepedicto Wormatiensi subscripserit ? Enimvero iste Romani Pontiftcis Flaviniacensis locus, noncontra 13. Adal-

Hugonis

innocentiam.se bcronise/ Ilcnnanni hac in re

magis ad Herimanno militat.Nc longior sim, non


\

jeterni
((

Lapis sanctuarii.

expendun

tur, proljtin
potett
;

modum

HiC igitUT 1N IEBO PEIMO factus, cum postApoBtoUcsB doctrino exequutor scecommunica^set regi scelerato et pro

SUO INGKESSU

CalAdalberunem spectatepistolaS.Gregum Tla laudata, in qua nuttum quoquevermetoprxterea bum legitur de Concitiabulo Wormatiensi. Ceterum insigne Herimanni elogium /egi potest apud eumdem Hugonem in laudato Chronico editionis

a cujus se, ut dictum leribus excommunicato, temporis communione FST jam per aliquantum " bb bdieimub, DOLUIT, ,wnonderat,
i

o^etum;

viribnsque refiumptM,
queesivit etc.

domno Papa
Flavinia-

absolutionem

Sm

Hugo

Tmsis oux

nescio,

qua ratione Calmetuspro sub-

Labbei pag. 238. eadem 83 Porro, qum iidem ambo eptscopi in usqueconstanteregerunt,eosnon causaadmortem parum commendant.Bertholdus Constantiensis ab Hansizio tora. Germanix sacrx pag. J B0 relatus Adalberonera nostrum inter paucos Germanise principibus episcopos numerat,qui cumCatholicis simul atque S. Qregorii partes tutati sunt
'2
,

Imbo ''"""
infei
7)110
.,,/.

prrci'
Eccleiitt

ntores

constitit.

DIE SEXTA OCTOBRIS.

4G5

constitit,

Henricum
:

in

Romana synodo a commu-

Bertholdi verba nione fidelium rescissum fuisse. Quod cum in Germaniam inibidem sic habent
sonuit,
runt,
ei

Apostolicam Sedem, vivente Gregorio, intmdendum curaverat, et episcopos eidem antipapiV adhcvrentes sollenniter promulgata est, ut discimus

rex

et

sui

fere

omnes

contradixeet

ex Bertholdo Constantiensi ad eumdem annum,


nnile.sequentia descripsi. 86 Hermannus re\ (a
Catholicis

et pro nihilo

id prorsus

hubuerunt;
fautores.
itaj

hoc

ri,

solummodo complices et quibus mens sanior, non

ex

Ctequibus

suffectus Adaiberoper
celebravit,

Henrico)

in

Quintiuiliburg

Paschn

'^"*
wdo

(Singifndus, episcopi, postea transseu Siqeardus, qui ad schismaticos


patriaroha Aquilegiensis
iit)

Sakburgensis (S. Gebehardus) et ipse cathcdra Pataviensis (B. Allmanus) qui Wurziburgens.s sua pulsus est a rege, necnon necnon Saxomci omnes (B Adalbero) et pene (Cann(Sueviiv) Bertholdus duces, Rudolfus et caeterorum rcgm prithiai) Welf (Bavaruv) Apostolico non matum pars non modica, cum
episcopus
;
:

ubi et legatus domini Apostr.lolici (OUoepiscopus Qmmlllibur . Ostiensis) in ipsa Paschali hebdomada generalem gentii 8ynodura cum archiepi^eopis, episcopis et abbatibus,
Interfuit
S.

Petri fidelibus, solenniter celebravit.


,

rehuic synodf' (i..-b.-h:mlus verendissimus Juvaviensis airhiepiscopu.^, item venerabili- Ilirtungus (alias Hartwigus) Magideburgensis archiepiscopus cum suis suffrnganeis. Item suffraganei Moguntise sedis de Saxonia;

autem

atiodubitanter seutiebant, qui prsadictaa unde et dehinc i regfl noluerunt ni interesse cum propter anatnevocati ipsum devitabant, maxime in illum ma, tum etiam, quod non annum 1089 ibidem ait confidebant. Rursus ad Caquatuor episcopi In Teutonicis partibus

nam

{Adalbero) et WormatienA.uguetensis quoque (Giwoldus) sis (Adalbertus) de Alemannia, et Constantiensis (Gebhardus) venire ipsi canonic.i oecessitate impediti

Wirceburgensis

quique

non potuerunt, per legntioncra suam


concilio

se

sancto

m
,

repra?sentaverunt

scque

per
,

tholica

communione
,

perstiterunt,
,

videlicet V,

ir-

ejusdem
runt.

synodi statutia

assensuros

omnia maudave-

B
.

B ceburgensis
stantiensis,

Pataviensis
et

AYormatiensis
,

Con-

sed

Metensis episcopus

quorum
prm-

schisraaticis a confortamento reliqui Catholici

turibidem
thematis

se u 87 Deinde post alia, ut dixi, decreta ententie anaIn fine autem


:

iiiilif)apx el
tl
,.

.^
/oudanmr,

cipio restiterunt.

imo probatx fidei wrMettensem, a sua inter paucos commendavit Scepe memoratiS. manicv anlistites Vdaapud nos Gebehardi biographus in hujus xvi Junh, ex qua sedata inAppendice ad diem peST
s

ipsum

*B**u*m
.

ardentibus candelis promulgata a.postoliest in Guibertum hseresiarcham, Sedis pervasorem, et iu apostatas S. Petri, Hugocae

cum

omui gala

/,...

nem

Albanensera

Joanncm Portuensem

exepi-

Item Leomascopos, Petrum excancellariura. Utonem Hildinesheimensem, Bremensem,

rum

tunc valde quentia accipe. Terapora nirairura prfcter Chnsti athletam cura riculosa instabant
,
,

archiepiscodorainura Gebehardura nostrum Pataviensem Altraannura pura Salzburgensem, Ilermannum MeXdilberouem TVirzburgensem, prarter Prisingensem Meginwardum tensem ep, in toto regno Teutonico hos solos quinque poterat. Paulus Catholicus invenin non
,

Burchardum BasiliOttonem Constantiensem exepiscopos. Huzmannum Spirensem ensem Moguntinum invnsorem Item in Weciloncm Nortbertum CurienSigefridum Augustensem eorum comphces in hos, inquam, et in omnes sem, est. sententia anatheroatis promulgata
, ,

inevitabilis

scopns

Bernmedensisin Vita S. Gregorn pag. 12o AdalberoOpere nostro tom. vi Maii, Eermanno accensuit vendicis nem cum eodem
et

V"'^

et constantia Hcvc pauca de B. Adalberonis fide Ecctesiiv Dei perstrinxisse sufficiat,qucV in causa solide confirexeis, qux propterea passus fuit,

mabuntur.

approbatis religiosisque viris, utrumpro dos suasit dubitantibus,


justitia steterit.

quos consulen-

c
Cathoiici.
pariibu,

pro Henrico dabimus, ubi de restituto Vita locum infra agemus, aliumque ex susedi sucv Adalberone obitu Bertholdo, dum de ejusdem P ra laudato
*e

Gregono an Alium ex eadem

S VI. Beato exsulanti Meinhardus; hocque


restituitur,

substituitur

pulso,

ille

ac denuo expellitur,

anteraJh*-

cc,

TSnon dissonare. Eodem anno, quo Wormahabita fuerat, ambopr^


Pacal

non lubeat mihi Cetwmt exponere, solum paucis tuQSa uia tempora wcitatis B A(lalbe ronis gesta a jam

cum ex

dictis

et exsul

moritur ac sepelitur

Lam-

baci

anno mxc.
alii ejus

elsispseudo-synodus Schafnaburgensi rursum teste, in dicti Jxsules, Suevorum, convenerunt cum Rodulfo et Bertholdo CarenUnoWefone Boioariorum, addicUs, contuterumducibus, Sedi Apostolicx V* reducendo ad "Ztque consilia de imperio paceque Ecclesiev et
conventibus etiam Adalbero eorumdem

ttrccdemsub HenricolV
lalbero

amdem, quampassim

temporis Ger-

Bro ,, d,

tulerunt, etiamreluht

<^ ^mda.kd^it
Ulmxac
eodem annoce

tent or

fuZebiooraphum

sua scde Uattucmatum Adalbero? / koc fcedc recudenda, supra obin Vita
e

e^ulswncn, Sed quo

^TavLPoeta
annum
iltra

Triburuv, cui

et

legati

Sedis Apostohcx mter


episcopi, abbates aln-

jam dat,s, vero verbis, num. 72 1084, dicens assignavit super miUenos quatuor anbis octo

fuenmt, f

et

in

qua multi

qZ

Ecclesicv reconciliati fuere,

lebratis.

Denique, ne

1085 longior sim, anno

cum non possetipsemet.perlegatum

suum adfutt,

Currebant, de

propria

cum

cessit Adalbero se-

Quindiliburgenv, n qua subscripsitque srjnodo tum excommuniZmalia utiliter decreta fuere, Guibertum anty* sententia adversus

Ttionis

paTquem

suos >n Henricus per schismaUcos

Namsedislustra pro tolidem miue octoginta, qui annts lt n ,-onficiunt annos citatum TqZuol"additi deducunt ad quo pacto Adalbe difficile captu est,
1081: at

quinquenniis aece^

~~

DE
ro.

B.

ADALBEBONE

EP. HEfcBIPOLENSI.
Rottenburg-, 0UU8, pulso
multiplici
vir

CaMolicw /Uttmfe permansent. Ce> te ,an diu in sede sua tutus anno 1078 suam SalisburgensemS. ab biennio citius reliquit ac]forte etiam
;
1

prwsnfc*

/^o

reg*

eruditione

conspi-

I)

t Gebehardus quorum primo Pataviensem B. Altmannus de tomx vi Operenostro partc Vitam in mensisde ejusdem in Appendice ad diem xvi Commentarium tom. 2 Augusti pag. 363

ab Henrico IV episcopus nominatus est anno mlxxxv, die xxv Maii, Clemente antipapa contra Gregorium VII Ecclesiam invadente. 92 Waltramus ejusdem temporis schismaticus Naumburgensis episcopus in libro de Unitate Ec
Adalberonc,
clesLv, teste

ni

prior emi-

gralio tllixu

Sigismundo

Catles tom. o

Annalium

tpontaneafuil:

attero

A.hlbero
atnpliu

diu ante

annum

108*

non

loHenric

'egem,

verum etiamHer^dictos

annc 1077,
quo
h

parttbus Oipolenses suos, Henricianis urbem RudotSibi habuit, quorum Catholicis pnnvpibus adphus, Suevix dux, a
7

Germaniee pag. 830, B. Adalberoni nostro exprobravit, quod hic, ne cum excommunicato rege communicare cogeretur, episcopatum suum sponte dimiserit, et in Weinspergensem munitio-

nem
At
si

electus, propterea anno sus Henricum rem Annaoppugnavit. Ita discimus ex

fortitudinis

se receperit. Ita schismaticus iste eximise argumentum maledicti loco objeat.

beatus Prxsul propterea sponte recessen/,


jo-ofecto
.

frustra

Caltes parte 1 Usta Sawone a Sigismundo hunc annum L077 relato, culium Austrice ad verba sunt Mense Augusto jus Saxonis hxc ibi fidem Henneo Wirceburgenses ,,!,-.. (Rudolphum) quam Adal.

,Anna-

magnam
colligiti"

cur poeta

laudem meruit ex eoque facto illius ex sua sede excessum


;

.,

tam

se

Bed i1 etc.

piscopum sunm, contemnentes, Ursp. Consonai ^aneConradusabbas

ob-

nimirum non de v/>onsed de ejusdem proscri/dione per taneo exsilio, leque intruso in ejusdem l< >cum MeinHc hardo sermonem ibidem habuit. Ut itaque prsediAdalhcro cta omnia concilientur, dicendus est B.
tam sero
i

cotlocaverit,quia

inChronicoiisdem/sreverbtsadeumdem
l
rico

anno 1076

a Saxoniaexerdicens. Collecto dehinc

audolphua
,,.,

Wirceburgenses,
et

Uem-

fidem

^ervantes,

tam

epiacO]

S edi1

ob^dalberonem, quam se, contemnentes Autumno anni L071 sanctus giturab ./ excesserat,seu Jes e sua Herbipolensi sede

vel sequenti, siveHenricianorum minis compulsus, sive sua ductus religione, ne cum a- E conwiunicato rege communicare cogeretur, in voluntarium exsilium (uti etiam fecit S. Gebehardus Salisburgensis"r< I,,, ,,iscopus) processisse deinde vero abHenrnco fuisse proscriptus hacque de expulsione, non de spontaneo exsilio, locutus
;
.

min isvepulsusabHenricianis,seuspontesua,ne
non tamt
n

esse poeta.

tpnlia

non est, Adalberonem sua exsulare compulsus fuit, ./ atquea sede spoliatum, seu, utxta tor tu -ifoquesuo sed id ,, Benrico exauctoratum futsse; Guibertus anno L088 ac tum postquam
,
,

Locum, in quem voluntarius Exsxd se $ecc$u$ Lambacwn, forte recepit, Calles ex Waltramo Weinsperg tunc eliai Yiik munitio sem munitionem appellat. Monlcm di

Sedqumhm

est,

vet ubi sita?

que

Lambacum

biographus, poeta, alii- ctum in Bavaria, sive in Superion

Nam

,,

Sedem tiusdem regis opera inRomanam nec ab atio : Pontificatum usurpaverat m


;
,

intrusus

Austria, quod erat paternum ipsius prxdium, ipsum secessisse, constanter affirmunt. An ca-

ll)r

ePoetamnostrumBeatiexputsionem,quam
\uo

lin hardus IL niserat <sta :

eidemviventisuffectusftet Verbis enim recitatis ibidem


, .

Quidamque invasor iniquus,


Nomine
M<

strum atiquod erat ejusdem familix maternx ? Regilam enim matrem ejus poeta ex potenti Franaatam canit;dequa 1|MI1I g ,,1, Huc equidicta superiusnum 20 et sequenti. vide suspicio aliunde esset, dem propenderem, nisi Lambacum alio nomine, nescio qua de causa,
(

mhardus, veneranda sacraria pres.

Weinsper--;im a

Waltramo appellari. Suspicam//

Bit.

nem
gtm

interMonuWardotom. iFrancmOrientalis
lorica

locumintrusioMeinhardi in Adalberonis Chronicon Wirceburadannum LOI 5 signat ohtumet ab iceS. Galtia Balusio

ratioest,quodlaudatus Calles, ibidem de Beati excaptapostmodumHerbipotensiurbemigratione


agens, ex eodem Waltramo hxc recitet
:

ln dile-

ctum

recusum,quod adcifatum annum MeginhardusWirziburgensis epi\uoque

3 seopus eonstituituT
\Xterx

Wirceburgense Chroniep%'

MC

tmtt ii-

n.rmonasteriiS.StephaniHernsis ibidem
tius

W-msberg- Latine Incarnatione didtur) secessitj ibique anno ab Atqui constat, Adalberonem, no?i Domini hx< obiit. ,,/,/,, guam Lambacidiem suumobiisse^etsir"! tumesse, ubi hodieque quiescit, ut adeo auty/attramus, et tempore ettoco propinquus. hic vehe mentererrasse, aut Lambacum perWeinsbergam,
sibi

montem

Vini

ita

nuni 1088 "i


jpriUJ
'

rulgatum, initium quidem

ct

1/c -

* \ieginhardicu '/ Migavit, editoris errore anno 1095 toris,sive

*/^

Vini Montem designasse omnino videatur. Ita omnia se recte habebunt. Adal 94 Lambaci in exsilio suo commorante

.,

|0 ;'

"'

'

ohoclegendumesseannumWb.hquetex
/

tnennium sedis ibidem in Adalberone \<U\b^ inhardo attribuat t viventc re*or, annc>109C\obmse ejusdemChronici Meginhardus (tnquit) fuit Hgnavil. Ltem
c te
Lrator

niaMiiit'" berone, Rodulphus, qui a Catholicis Qermaniss cembm ijirum principibus adversus Henricum rex electus fue H< m iciatio erercitu, rat, ex vulnere in pugna ad Elstram fluviu devicerat, accepto anno 1080 mortuus qua hostes

Ln-

est,

eique anno sequenti suffectus

Rermannus

cccle.ia^

Herbipolensis per

an-

nos

cund

vpnt r

adhuc epirecentiorem ituitur. A<hh denique et episcoporum Herbipolensium, in quo Catalooum comes de Mcinhardus II legitur
Idelbero
(alias

msem in Additionibus ad Chronicon Scha/naburgensis dicentem' mlxxxv doctissimus, sed non seiD hardus quidam Wirceburgensis ecclesia^, vium scientiam,
,

,ivente

^dalberone. Hisce

adde monach

Lucemburgicus. Hic anno 1086 Henricianarum, obsidcns, ut diximus,partiumurbem Herbipolim

cxso Henrici, qui accurrerai hostili exercitu, exsulanti, cepit, suoque Episcopo, jam decennio
restituit.

Bertotdus Constantieyisis qui eidempu


,

Adelberone)

Appendice ad Chronicon Hergna manni Contracti hoc anno eam muttis exponit, sic quseque ad rem nostram propius pertinent,
interfuit, in

refert

sic

quoque

ltaque nostri, per misericordiam Dei vinocte cactoria potiti, in campo certaminis ea Btrametati
:

DTE SEXTA OCTOBRIS.


strametati sunt, et in crastinum ah obsidionem urbis (Herbipolensis) reversi absque sanguine eam
\
i

467
A0CT0B*

in svmili -g nmento patiantur. Poetanoster uifclicem hunc eventum sattem uno anno pricpropere
\

C.S

ceperunt. 95 Deinde Wirceburgvn^i


cuptaque
Berhipoli, B.

staluit,

Epi copo

cura

ma-

o-nis

laudibus
civitati

civium

clericorum
,

et laicorum

in

sedem suajn
lio

restituto

congruoque militum

nimirum Anno milleno, quinto lustrisque bis octo id est, anno 10S5, quo scilicet Herbipotis nondum capta fuerat ab Hermanno, nec in eam restitutus
; ,

Adulhero,

imposito, ipsi

cum magna
redierunt.

g-lo-

ketitia

singuli in

sua

Factum

Adalbero. 98 Ad posteriorem hanc Herbipolis per Hen-

mulcnt
re,

ejiisco-

est

autem hoc prajlium iu sequenti die post festum sancti Laureutii. Conradus Uspergensis in

ricianos obsidionem haud dubie referenda sunt, quse de beati Prxsulis constantia ex supra dicto

palu suo care~

quam con-

l.

quani

suo item Chronico eadem sic brevius memot Anno Domini mi.wwi Henirioua imperator Saxoniam vastat. Wirziburg a Saxonibus et Alemanimperator nis Qbsidetur. Ad quem * liberandam quani equitum, congretam peditum
,

Waltramo schismatico episcopo, pro suo genio untinncmr """" ipsum propterea pertinacix insimutante, sxpe
dast-ripsit laudatus Cattes in Annat. Eccles.Gei hoc modo Obsessus erat Adalbero in Wirziburget non poterat adduoi civitate ab imperatore ditionem, sive per episcopos, sive ad pa
.

exeroitum, (dicere poterat, missa, digreditur absque victoria


ga1

pugnaque juxta
clade.)

Bledchfelt

eom-

uorum

Mox

urbe ab hosti-

iutroducitur, relibus capta, episcopus Adelbero militan pricsidio, ad propriaquisctoquc cum eo

per principes regni, qui erant cura imperatore, quidem posse mori, non flecti, ut se dioen reg-em Ilenrichum vellet cnnquam sponte sua
.

(a

communione Catholica rescissum)

videre, vel

que
altiquc CathotUtitei

proficiscitur.

alloqui.

96

Ejusdem

victorise ac restitui in

sedem su-

Subdit ibidem, nec immerito , Calles, opinari se, eam animi constantis speciem movisse

amAAdlbevomsparitermeminitscriptorsynchrO' Vita fn suas sedes nus aut suppar, Paulus Bernriedensis in reslitnunhir. VII Papse,a majoribus meisdatadie S. Gregorii B xxv Maii, in cujus capite 12, num. 101, eamdemabhocsanctoPontificeprsedictamfuisse,trafc;Sua$it(S. Qregorix
q
s

Henricum regem (nam virtus vel invitis placet) Adalbeaddidit Waltramus quod ib ut E
,

ronem liberum ex urbe dimitteret. Adalbero, inquit, Waltramus, accepta abeundi licentia de
civitate

"ttus,

tituendumcuperet)elig\ ricinum Desiderium (ab>ime victurum, nou batem Casinensem) lic


,

um

post mortem suam

in

Pontificatu sibt sub-

Wirziburg, cum ad pacis conditionem nou potuissetj in dilccturn sibi Montem flecti Vini secessit, ibique anno ab Incarnatione Domini mxc, obiit.
cl
]lf)St

victoriffiVictoremess,

dum.

Nam
tolicaj

in diebui ejus,

quiquatuor aptatisunJ
dedit

mensibus,
ipsiu

famosam
Sedjs

victoriam

Dominus
,

99 Exputso e civitate Herbipotensi Episcopo, Meinhardus, seu Meginhardus, ejusdem episcopatus invasor, in eam reductus l"'', usgueadannum 1088, quo mortuus successorem

mrtm
"" ,0_

duorum m

quam
,

propugnatoribus de adversaiUfl etiam cathedram suam diu

habuit
saquenti die wxi
ctor

\inemEmehardum,anno

si8

reduces uabens QO norabilii vrultu et actu, prBBQictum coepiscop^ venerandos Metendum Constantiensem et aeremannnm
i;illl
,

episcopu

entam, reoepit Wirzeburgeaspcctabihs vir nomine Adalbero


,

Kalendds Augusti, si recte si* gnavit Chronici Wirceburgensis Balusiani u-

apud Eckhardum.
:

Urspergensis

et iltius

mortem, et hujus successionem eodem anno memorat Anno Domini, inquiens, mlxxxviii
. .

suas amiserant. Sigismun<em qui et ip Germanxse,pag. dusCatles tom. 5 Annat. Eccl.es. addit quantum wpparet s',i n[Valtramo, m tunc ab Uartwigo, Magdeburgenst ^alber. n.
, ,

Meginhardus episcopus vivente adhuc cui Emehardus successit,


one. Poeta, silente

Wirciburg-ensis

obiit

Adel-

rursum anonymo Lambal

post Megincensi in Vita, seribit, Adalberonem "" fuisse, utepisco-

hardiobitui

vopoincimtatemsuamreductumfi
C

patum suum
satise

resumeret, sed

infi

jam

De hac
bacens

Beati restitutione
loco videre licet.

silet

biographus
t

Lam-

asscplacidamquetnLammonasterio vitam epiPoetam audiamus.


,

eamnonpra
\i

poetanoster,
Antistiti

bacensi, quod condiderat, aibusinfulisprxtulisse.

(i

utsuo
Sed

m
rece\

minime diuturnam beato


p

eam
I00

p- Uenrit

wm

Berhipoli, Be1H
<nii

sedissux cisdiSCimUS

memfuisse,exvetustisChroni-

Tum

rursus

viduam venerandus Adalbero


tentmtia.

Wirceburgense Balu-ui.unu, <>pnd


U1(
l t
.

sedem
Sumat,
sollicita

iiur.

iom ,iFrmcimQrimtalis%nte-rmO' ntahistoricarecusum, ad citatum amutn Wirzinurg i Saxawbus eapta est, 1086 sic habet SumtUerAn:

multorum voce rogatur. prens dubi ludibria sortis,


iliatushono
irrita ventis.

qui bisfueritju

mox ab imperatoreacquisitac.t. Calles relatus postquam dixit, nalista Saxoapud fcederatorumpotestatemz mrceburgumin
,,

Vota petitorum rapidis dedit Perplacet icthereis reUquum

traduc

tem83-

se,
L

mamia^w^MV^^^^^
recipitur,
,
(

ObsequC,

sanct

struxit

Fratribus

mperatore
Mi

expulsoque

um

ms

restituitur.

Eadem

Adalberone, pror-

sus*habet
feoipitur,

'onradus /\siurgensis,paritersubjun^
expolsoque

fmderevite Concordiinrooui3 sociatum utdtanmus, His favetWaltramus/.schismattcus,

Adelberone
inter
, l

eun,
beati

m,
mt

Meginhardue

reetituitur. Satts

Z* muttumtemporU
Mem,
,!,, ,,i,
ll

Fm ',,;, ,,.deratamqueexea.
hane
I

ttaauecM

Am^
,

iih

,-,,.,.,,

,.,

ge amica legatior* ad
.

^ ,,, /U oHatam
,

C ondt-

/,,

sequenlem ad annum L086, an ad mox ,, eonstat, cum voces ist* rriilla sil> n0 ^ovostsaUemaliquotmensiuimnlercore,/,,,,,,!
"
,

expuls

intercemsse;an tamen luvcporefe-

*?
i

_
\

^
,,,,,

vmmOubio,
,

,,,,, ^,,,.,,,/,,,,

chwnaticat,
lll(e)
.

ati

quema dmoob re,n


exist imo

hM colu

Quam

62

Tomus

III

468
fcl
.

DE

<> to ">

B.

ADALBERONE
ductum

EP.

HERBIPOLENSI
epxsco deniqueetiam recentior Catalogus
c;
-

IUKI
S.

irtimo o.

beaH 0tH
religione

sentit

wtX* desiderio, quam

T"

,<t ad

porum Herbipolensium, a mejnm


tus, qui

<<

<

''' ';"

anno 1080 doto,JKiMS toae* ex Miusmet epistola


;' Z,edend*inseria,Qi*sic "? pWBDe {jratia Herbipolensi eodMUa Idalbero, manu injuste ejeHcet nunc violentorum
i

A,manU

fectUS

ctus.

ipse Quomo((o autem sic scribere anno 1086, salva rehgwne no 1080 si jam ab regres-

potutt an-

suaeidcm ad sedem suam


SM

liber paluertt

ejusdem elogium claudxt his verbis suum) iterumstitutus iterum (in episcopatum Leimbacense seque ejectus, in monasterium nlv annos varia fortuna cessit, ibidemque post cum fama sanctitatis obnt in episcopatu actos mnjorum suorum m unno MXC, die VI Octobris, illatus. Quadragvntumulo in dicto mcnasterio exactos amios^bns episcopatu ta quinque in
:

**

anlumerandisunt.quosinexsih
,

atque

^nno 1090
,/ir vi

Oclobrit

constans Antistes 101 Perrexit igitur in fide quos suos commoran, apud apud Lambacenses vero.9^ est. Pauea etvila funeluset sepullus

Meginhardum et interim substitutos habuit tribuit anonymus monar Emehardum, ei etiam Lamin Additiombus ad

supra ab eo inlerim gesta novimus, osUmOim Zaueinte, Jc firisse


rationem

f
rel

nus.'

ecclesixdedicaUonvn.postwrxsoUmnttatww tem atx subdU biographus, ad Be


,
< :

anno beatus piassul Secundo festinans Poeta annum id bero migravit ad Dominum. clamus expresillius^nensemoueacdiem
,lciude

Zrtt
sit

chus Erphesfordiensis Ejus verba accipe. bertum Schafnaburgensem. episcopus obnt. von Adelbero Wurtzburgensis menses in. bta autem in episcopatu annos xlv, sedis tempus omnium accuratissime ejusdem verba recitaw siqnavit Annaltsta Saxo, cujus Chronicon W ><num. '6-6, cuique plane consonat Echhardum in Uiceburgense Batuzianum apud Orientalis tom. i, pag. 815 Francne
storia

his duobus versibus redemptu Octobris sext divma a Prole volveret deciesque novem cum Mille annos,

ad eumdem annum 1090 parxter Domnus Adelbero, xx post beatum legitur ecclesise Burchardum sacrosanct Wirziburff,
104 In hoc
:

atategravi$

Expoeta ergo obiit bris. De tempore emortuali

te anno

1000, die vi Octoconventunt aliquot

episcopus,

iii

Kal.

Julii

oonstitutus,
iu.
si

vixit

in

episcopatu
Obiit

anuos

xlv.

menses
Ini
,

dies
,

vn.

antiqui , aln atns melioris notee chronologi Conradus Urspergensis expticatius, inter quos
in suo ad

n Nonas
citato.

Octobris.

placet

comloco

putum,exactissiun>m reperies,

utjamdixi

eumdem annum Chromco


de
sede
in

ait

Attei-

mox
qui

Ex

dictis

colUge,

Adalberonem,

bero,

Wirciburgensis, u
,

sua jam

diu

Baioaria

moritur,

ibi.j

Preetverant suo Lambach sepelitur. nasterio eidem Beato synscriptor ipsi, tum alii, ium Constantiensis in chronus, Bertoldus presbyter Appendicead Hermannum Contractum,edtttonts breve quidem, sed Urstitiiad eumdem annum quale huc transinsigne ipsi elogium texens,
reverendte memoriae Wirce102 Adalbero antiquionbus epiburgensis episcopus, unus de strenuissimus (adverta causa S. Petri complices, post multa sus) Quibertum, et ejus exilia, qua3 pro UMlpericula, persequutiones et iu bona confessione sto libentissime passus est,
,
,

utjam alibi observavi, nusquam legitur admodum juvenis ad episcopatum pervemsse, annos quem tribus supra quadraginta quinque

o mensibus tenuit, octogenarium ar< majorem fuisse, dum obnt. Certe etiam pauto tuum esse, mdicant Bergrandxvum illu

a quorum tholdus Constantiensis, etyoetanoster, autiquioribus episcopis vocatur, primo unus de annis obitsse ab altero fessus tardusque seniltfms hujus Commenasseritur. Magni Viri laudes per
tarii

ambOCiWUl
j||"l l'H>

diem clausit extremum in num. 33, uoi Laubac vocatur. Jam dedi supra locum Annahstee deinitio episcopatus ipsiusegi, mensis ac dies asSaxonis, inquo iidem annus, tamaccuratee aliceque not* chronicse
signantur,

praedio

SUO,

quott

vetustis scriptonbus jam pessime quos ipse quoque, qui eum censui, inter Waltramus sc/iismaticus cpiscopusJSaumoderat constanburgensis ejusdem fidem et invictam conabatur, vel invitus F tiam, dum maledtcere Sigismundo Calles, celebravit acprxterea, teste praclanorem iufassus est, eumdem

decursum ex

alio in toco
isse cateris

su*

partis

(GathoUcx) episcopis

et no-

ac religione simul et bilitate pariter et scientia, quadragesimum antate,utpote,quijam obierit

adduntur, ut mhil certius possit

actum agam, consule dicta

omnibus apprime etiam Lambacensemecipsum secundo post dedicatam obiisse,dicensverbis num. 101 datis clesiam anno die xvm Kalendas Octobrts Si hanc dedicationem

***^ <***" *^ biographus, conveniet

num

ordiuatiouis E sua Lambacensi ec105 Sepultus autem est in monumento, quem locum sibt clesia in familiw a secondito, fi eteqerat.tum ut in monasterio
,-

ibidemque tcltflIiOH . v ,.

P^re(

Pezio legamus, secus anni 1089 cetebratam cum juanneamte,annolO*S.Utenim dte vi sicron currebat annussecunOctobris anni 1090 solum a die xiv Septemdus a nwKalendas Octobris,seu eodem dxe iv ( lctobms anm bris anni 10*9. ita a dicto die yv Se1090 currebat annus tertius annotasse juvabxt ut ptembris anni 1088. Heec dededicatiohincetiam solide con/lrmentur, quse

supremam carms cut olimjuvenis promiserat, tum ut impleret exspectarel resurrectionem annulo, lapsa ex episcopalt suo omen, quod e gemma cedum eamdemecclesiam consecrabat, Haec reconversus dicens perat ad poputum seculum seculi hic habitabo, quo:

uuies^mea

in

niam

elegi

num

31

racula,

recudenda ad ipsius sepulcrum miNon defuisse sic auctor poeta est, Vitam metricam

eam

uti legitur in Vtta

anno 1089 affigenda sune ecclesix Lambacensis

claudens desunt, namque miraPramiia nec meritis hic


:

elis.

^W^Ceterum
patxu
aiu

quadrage

aimo ei<o,

Miraculorum apud nuoque consentit,in Libello ipsius Beatt menum. 57 asserens, anniversanum octeva die Lambacenses coli solitum diem apud
Ano-elorum,

de die emortuali

biographus

Non dubiam
gent,

testate

fidem

monuraenta

reful-

qux

dievi Octobris celebratur. Con-

Optatamque aegris redduut consulta salutem. explicat Qux tamen hxc miracula fuerint, non quse tamen non atia hic indicavit, quam forte ' ex
;

, ,

DIE SEXTA OCTOBRIS.


ex anomjmo ojusdem
recitabimus
;

Wfl

B.

Adalberonis
,

biographo

pr&termisis antiquioribus, solum recensuit ea qux suo tempore sub finem seculi xn, ct inchoato xin contigisse com-

verum

hic

VITA
Auctore anonymo monacho Lambacensi seculi

pererat.
L06
pinu Epitapiiia de
IWo

/i.uatriucuru/u, fiudb Austriacarum post


,
.

Hieronymus Pezius tom. ZScript. rerum Vitam metricam,Rhythmumv uuno nicbt n.w/',i-.'^
j
, i

""'"'"

'"

codice LuhiIjii-

1.*-.. ..... < i /" ,3 n ,., ^hi c iinci//o ge, Antiplionam et Oration<> ,de quibus consule ^ T /, ,/V//;/ U Artlheronis 4 ;; t 1 l, triaedidit 13. Adalberonis /iw;'iv5 Commentarii epitaphia metrica ex cod. Ms. Lambacensi, gwa?
.

xm

inchoati,

tamen, an umquam publice appensa fuerint, non edicit quod nec mihi verisimile apparet. At qualiacumque sint,
;

ipsius tumulo inscripta, aut

ea accipe.

Primum

sic habet.

Ex

editione

Hieronymi Pezii tomo 2

En

pater electus Adalbero pulvere tectus,

Scriptorum Rerum Austriacarum.

Virtutuin cuinulo vivit in

Vivere dicendus
dus,
Cui,

nec

hoc tumulo. erit sub morte tenen-

dum

vivebat, vivere Christus erat.


!

Pastor qualis

PROLOGUS.

gloria Pontificalisl

lux Ecclesice, gemma, decus patriae plaude Herbipolis gaude, tanto de Priesule pias sufficit exequias. ^os celebrare corona, Octobrinona dature
j

Inter

*.

caetera

rudimenta
,

sua

Christus heri et hodie


a.

ipse et in
:

grandis eum transtulit ante Deum. Inpenultimo versu manifestusest erros recentiorum qicus nemo enim veterum aut etiam Adalberonen die ixOctobr scripsit B.

Dum via

tuWndfl eftfoia.

die \ sed omnes, pridie, vel u Nonas, seu incommodum emt bris. Si epitaphii auctori exprimere, verum illius mortis diem suo rcrsu ,>r.vstabat , quam falsum signare. omittere etiam ma107 AUerum, quod ibidem sequitur,

Et Joannes etqui venturus est. Per hajc tria distin- E est tria intelligimus tempora, prsectionis membra per qua> munprajsens , et futurum teritnm evolvitur et evolvetur. partim evolutus est dus post patriarcharum In prseterito enim tempore et sub Lege Legem ante prophetarum

culorum
,

Apostolus ait secula se- MuUa BUctor Oti gesta Qui erat, et qui rtitn
:

et

gis vitiosum

est,

En

illud.

Apostolos vocavit et martyres sanguine purpuratos corojustificavit, anachoritas, qui navit, confessores, heremitas cum vitiis et concucrucifixeruht
glorificationem
,

Christus

carnem suam
piscentiis
felici
,

Hiojacet in tumba Adalberonis beati Rerbipolensis Cori-us, Fundatoris nostri, ac quoque anqui signis olaruit multis , Prffisnlis,
nis

virgines in gloria aiterna beatificavit,


,

Mille transaotis obiit denisque

peractis.

Ad ultimumversiculum
uin

denis

observat ista eddorPeinductum est in Ms., et

consummatione assumpsit denanoque vitai in pra>senti id est remuneravit. llodie autem ad novissimum electum qui m tempore, usque desinit mundi nasciturus est cottidie non
,

fine

vocare,
vult

quem vult, justificare atificare, quem vult, siguis


ut restaurentur ruinae
,

quem

vult

be-

clariflcare,

quem

Atvelsic vitiosus supra idhic numerus 19 legitur. ut qualv qui annus mortis exprimitur sicpotius indicandus quecarmini adaptaretur,
, ,

et jedificentur

mun

erat

novenis. Mille transactis obut denisque

Constai

mim

ex

dietis,

b.atum Episcopum, non

anno WL,sed

IQMobiisse. Tertium dentque %bihas uostras

Hierusalem, qui numerum in superna felicitate loeandus, de quo Johannes ait est cognitus rus soli Deo quam dinumerarc nemo Vidi turbam magnam, Reliqui mihi septem ait P oterat b: et ipse qui non curvaveruut genua anvirorum,
, :

donec impleatur numerus

electo-

millia
te

dem
3

tate est

Baal
in

Quicumque
ajdes,

peregrinus tendis ad
nosoere
forte

ludit in

Hancque meam tumbam


lens:

vo-

dus

humanis divina potentia rebus. Munin immaligno positus est. Et mundus


ullus vivere
,

C.

Finitum pro

infiuito d.

Sic

sic
,

fl

muudo

nequit

muudo,

nisi
,

quem

Suni comes ex Lambach quoudam,

cui

nomen Adalbero
eram.

inclytus et praesul Herbipolensis


i.

et posuent Deus elegent de muudo tameu non minus potest fructum afferat et non minus sanctihcat Deus nuuc, quam tunc quando
:

ut eat

quem

vult, nunc,

quam

tunc, ubi vult, et

Berbi-

depulit urbe *, Heinricus oassar Francorum

|oli

Pontificem

summum

quando seoutuseram.

fines, iimc ego sub patri cogebar pergere sacrum moute monastehocque

*'pieraque Sanctorum Gesta, in Gest.s Pontihcahbus nes eorum inveniuntur


p
autentici,

Vit

et

Passiomulli tciip*"
,
,

lundavi

rium. Quod rogo


,

Historiis , pleraque fan i< parum eraque In Ecolesiasticis omissa, fiores e et lucerna, uiilia, Cromcis. Ibi

unl. OlU pi

si

poteris

parvo

cum munere

L't tibi

dones; sidereum det Deus ipse polum.

Lctempore fulgebant ecclesiarum, qui suo farmamenti splendor et luna, ut


olesia

ut sol

nh istri

et posteris stvlo depinxcrunt,

memonter

tradiderunt. Philosophi, ef^rnaUter retinenda Mude-ipicnti tutius liberiusqu, reliquer n quidam ex eis

rhuman.
ut

GS)

Sam . 3Sfi

/ omnia sua suum ud di,m ronatum, omne desidenum docendam sapient,am transpo^ea ad <> virtutes siderum

m :;;

m
A. \\OSTM0.

VITA
,

B.

ADALBERONIS
hominiperduhce-

EP.

HERBIPOLENSIS

spatia matS sunt; terrarum investigatione bua incognita sollerti


runt.

et csetera

tragieoque Grandisonis pompare g modis , boatu ; pulchra mcndacia sua, paruni et ritu magistro h,
posteritati profutura, pulchris gestas brare etincludcre figuris. Alii res
et tristia bella, ceterasque

poetae Sic sua gentiles studueruntficta

CAPUT

I.

amigmatum adumre-umque,

et Beati Adalberonis illustres parentes consanguinei : pia pueritia : insti-

mundi vauiducumque, consoripserunt, et promde tates et lenociuia operose humanas meruerunt, ad postrenil aliud, nisi laudes tumuhs tnbuevero spes suas fabulis, animas

tutio
siis

primo Herbipoli, deinde Parireditus Herbipolim : ad epi:


evectio
:

mnm
Tunt. 3

scopatum cum.

secessus

Lamba-

Laudamus

veteres

sed uostris

utimur an-

110

fuml.i-

tionem
gterii

monaLamba-

Cur miseri'
1

Christiaui
terria

,,Deusiu medio

acmiracuhD. (rra ,ias ne sanitatum , Adalbcroni* experiuntur, turpi et


tradil.

quam operatur salutem seeus eos, quas indies et vident ex


,

bJ
desidiaj et

veteranorum tracnt T-itur a, sicut veridioa comes , Aruoldus b uoerat quidam lsertio
,

as-

inioldo

et

Ri gila

inerti

somno

negligenter aeterna moliuutur incuriffl depressi, laudem tumulare , quas ipse vult ad oblivione Sed, quia genominis sui toti mundo radiare? voet generatio advenit, ne
neratio
praiterit,

mme,qui
ceusi

castrum

opinatissimum

iu

Lai

Adulbu
i

c loco, sicut ipse


,

situs curio.^os mspeotores

Gotfridutn
-

cui edocet, juxta tiuvium ubi vectigalia et tributa d, inhabitabat; cunduin autiquam iegein a transeuntibus

vooabulum

Truna

Ufll

bellico-

JUffl,

lubilibus

annorum

ourriculis desidiosa, quae lstius

temporis

facile subrepit

hominibns

negligentia

posteritas

uem
bus

origipost successura oblivioni tradat fundatores ejus,quiLambaeensis eceuobii


,

summam

et aeternani
,

debemus reverentiam,

commoranUbus banuir, qute et posteris inibi eraut, redlegitimo jure , quo ad se transmissa mudo per iiicunaui iuLicet denda rehqueraL uobiii uxori termissa sint. iiic ex Eegila plures SUScepiSSe UOrieutali onuuda Jjrancia
,
,

E2

insuper signaet miracula

tumulum
nis,

virtutesque sanitatum, qua plena estte. misericordia Domini nuibus episCopi Adelberopatris nostri
,

lios iertur

beati

illustravit,
,

dignum
isto

posteris

duximus

ne i Propheta ignorat , ignorabitur h. Et enim iu memoDigne Vae mihi, quia tacui l. gaudium transnt riam vertitur homiuum, qui ad

terribili

commendare multemur elogio


: :

uunc uuu est diceudum propter senem narper singula; paucos tamen uun contemnenda eogit uos rationis prosequi, nomine Uotfridum, diratio. iiabebat niium marchionem, virum strenuumetfo gnitate
,

de quibus

Qui

vnum
iiorum

rebus

beilicis

successibus

crebris praptissimum ut decuit qui fortunatum


, , ,

angelorum.

ANNOTATA.
a
et

luvemle decus, gramine Uuudet equis, canibua e, et aprici campi circumjacentibus 5 Cujus ditioni cum reditibus
,

/, ati

'

>n
,

I"'-

quaa guasi serviebat Putina, urbs inclyta et famosa,

ori

iii

Ad Hebrxos
:

cap. 13.

8.

Jesus Christus heri

hodie

ipse et in secula.
7, *. 9.

b Apocalyp. cap.

c Ad Roman. cap.

xi, i. 4.
:

habet d Joannes abbas Lambacensis

Ponens

numerum finitumpro Quee ibi omissa, e Idem


:

infinito.

ea

viri illustres, flores

etc
f

Idem omisit Quidam ex g Ictem.-Ornare. h Idem Magnifico.


: :

i'auuuuiam metropolis et mater civitatum versus miti PanAustralem plagam ad arceudos hostiies ad connomorum incursus et devastationes antiquitus uobilitatis et ingenuistituta luit /: Alaguas etiam habebat nliam tatis becundum seculi diguitatem comiti, cujus ca,trum, g QU83 uup.it Lkkeberto estsitum. NiwenDurc h dictum, in ora Bni fluminis F sortem dotis excessum Huic post ielicem fratrum pertinentibus ceciPutina eum omuibus ad se

Ekkebi
ntij

eis.

6 Beata

cx quibus i conclusi, monachum Lumbahujus Vitxscriptoremf-isse eumdem etiam esse auctorem Libelli mzcensem, recensebo. raculorum, quem post hanc Vitam 38 Si quis autem KEpist. i ad Cor. cap. H, h
i

cedinis

benedietiouibus dul itaque Uegila beuedictiuuibus coneepit pra3venta, de


, , ,

iani

puei

Hic unus ex

locis est,

Adalberouem dictum i , beet perperit tilium in quo benedia Domino fructum nedietum utpopareutela sua cenda luit omms tribus et desoendisset. De radice stirpe sancta
,

uddiclus,

te qui

de

enim boua nascitur omne


in
tris

bonum:

Mox mirum

ignorat, ignorabitur.
1

modum
,

Filius

sapiens

gloria ccepit esse pa-

lsaiae cap. 6,

i. 5.

Christo
lia,

gradatim de virtute in virtutem ascendens, Christo rectore, seculi blandimenta despiciens duce, sic transiens per bona tempora,

ut non

amitteret

a^terua.

Necdum tamen

GZD

Spiritus spiemensis infautia? annis igne Sancti anhelare uon desiit ad regnum vitai perrans,
petis',

omuia regna mundi


,

et

gloriam eorum parimpolluto calle


voluntati

vi

peudens
,

spurcitias

diaboli

trausiens

sacramenta
arbitrio

militaria
et

tum
pans.
7

se

Domini

execrans , tomanci-

Pater autem pius, considerans piam et lrre-

vocabilem

'

DLK 8BXTA OCTOBRIS.


,.(

471

putre

vocabilem
incurrere
proposito,

in

Filio

constantiara,
si

Deo diculus, pflmO Betbipoli,

offensam,

eum communicato cum


consilio,

veritusque Dei bono retraheret


senioribus et
aetatis

curara ejus in his,

qu

sunt ad
,

Deum
,

et

homi-

A. Aso>vmu.

suis

deindc

Pai

Wi

sanioribus

di(tUj "'iit
//,

pbipoiimj

rilium suum, primae perduxit, eumflore nitentem, Herbipolim usque quod canonum et decretorum edoque, secundum quiesceutibus, cent scita, Deo, et Sanctis ibidem
in

vitam nes, decentissime administravit solator et hensibilem duxit, pater orphauorum viduarum defensor judex recreator pauperum
, ,

lrrepre-

extitit pupillorum.

11

Adeo enim

dilexit justitiam
,

et odivit iniin

mUericori ac
fu(ui opfimi

teruum militaturura

ohtulit;

addito,

quo in

sub pontificis, Franoonia abundabat, patrimonio, Herbipolensi prfflfuit fc, sub qui tunc cathedr Ad rudimenta litteraoleri plebisque testimonio. spintu Bapientiffi et mlia dispositus in brevi
tellectus
est

quitatem, tam in spiritalibus de eo ribus judiciis, at putares, Psalmistam am et judioium cantabo tin Mi dixisse ad spiritalia, ut referas misericordiam
:

quam

secula-

tpibernavit,

aa

biaa;
,,

iudicium ad secularia. De

priori

enim
:

dioitur

adeo affatim ejus. Um mirarentur super doctrina et responsis intravit, cum consiho, vero annos adolcscentiaj sui connivcntia auctoritateque pontificis * Parisio ptis aliquibus sodalibus,
,

imbuL.

omnes

et Patei Estote misericordes, sicut de sequenti vero Juste Ju ricors est bb


filii

te
tus
lis

homiuum
et

cc.

Duo

porTO

digmtatum
;

insignia gerit episcopua


videlicet,

Herbipolensis

prs2
vei

ducatus, sicut

m
,

his

dicitur

tunc,
train;

sicut et

nunc, omnium ibique dulcibus abundan


,

floruit peri

Pontiticem
Jure

pariterque
:

ducem
duo
,

stola s.gnat et

am

refe-

ensis

ctus fructibus

est sapientia plenus Uerbipohm


.

suo
Bis

tenet

ista

Loous

Herbipolen,1,1

dd.
Dei

B
.S^

regressus 8 Erat

ei

comes

ac socius
vir
di

itmeris
o

r^u~ Gebeet

ita <l:xu:^

Gchrh.u
Sc

hardus,

vir

venerandus,

boordl-

,1,1,11

minibus,

qui Salzburgensis archiepiscopus

providentia

Dei

electus

et

rium
ris,

in

honore

beati Blasii,

ep

et

monastemarty-

gh usque ad temcuram episcopalem administravit imperatorem pora schismatis , quod tunc inter est ee. Sed et tilium suum ortum Heinncura,
exaltatus

strenue

el

de

his

postea.

Nunc
I

vero,
brevitei

qualiter

institutio

ce continua

mter montapatronum ocabulum mdidit Admi na, unde et ei Fratnbus cuAunlavit; illud etiam sufficientibus adm mulavit, quibus necc |
adoptavit
, ''

quem

sibi speciali

prmrogativa

elegit et pre-

Lambacensis
12 In
//"

cceperit,

Lum.
,

primitiva

cum

poi

ft]

ritionem

beuignitatis

et

humanitatis

8ali

pora lav

uostri Dei

stravit,

ut terrenis

divitiis

caslestes ad
:

plerique vitam istam

auree fidelium

et
,

argentea
sectatores
et

illuxissent secula,

bonorum opcrum
caducaffl
vanil
COll

transitonam
:

gitate

eleemosynarum

possint

ubi

rantes, de qua dicitur


.

Vanitas
et

pulvere mortis feliciter obdormiens,

novissimam

omnia vamtas gg

mansura

saterna
i

9'J

o. Nam regfulaexpectat tubam ad resurgendum patrum veteranorum antiqua et ris disciplina exercentur ei observantur, soita adeo ibi jugiter cuncUs umDei laudibus insudantes, ut Fratres

Lhristum hajredem desideriis anhelanie., , ecclesias suorum constituerunt. mouiorum

Nam

sint que terrarum positis exemplo

virtutis et sa-

Videant opera lutis, ut raerito de iis qui glorificent Patrem vestrum, . vestra bona, et
dicatur
:

MUtar mom impendiis suis construxerunt, poseessiones Chxisto mlitu, verunt, res suas, quibus memonas famulautibus coutulerunt pro insuper merucrunt, et fflorias fflternas iNunc vero, qma ca^lestes adepti sunt.
, ,

et divitias

ultimadeSuperis

terras

Astra

rel

alium comitem, Altmansi Utmannum 9 Habuit q praeterea honestate Pttfauieniem, num videlicet, virum omni morura
)>osle<i
' i

est in caelisp.

poi

virtutibus et donatum, omni laude dig-nissimum, cathedra pontihqui nutu Dei Signis ditatum glorioc cali Pataviensis ecclesia3 subliraatus, tam vitam duxit, et mors ejus
,

invalescendo secula mrais invaluerunt, iiue pravalueruut. * dommantur l/negnatawpitia, regnant, aon joautiam, et esunuut papinam, egeut,
Uivites
velut. uuorura auimi sunt, ' Hamus, avaius, edax

fere

ubi-

V
et rete

eauue.us oi-

sam

quam

religiosam

SS o

monte Gotewico in Ilic monasteriura ln tit r Genitricis et perpetu Austria sub honore Dei

minus

pfetiosa in conspectu

Dommx

exti-

Omnia'oumeapiant,iBsatianterhiant.
Casas

SS.W * p^teris
"u

quam

si

et paron ara Sanctis elegit asylura, plenissimara. Ibi etiam cleraentia et misericordia Dominum turau aipsius, migrans ad g frequentibus illustratur tuf t, oujus sepulchrum

\ r
umc

Sdt
toes
neum

Snt,
ub. ub.

poeseseionee , deoima, demui.., u.tuutu,.uvaduut, rapmnt, eomUeo tamuluut.uu. nee inces,ater hostiUter, olenter.
,

honore Ue. conei

uec hominem

ferentee.

lleibipnleiisis

epi$copus crentu$,

^lf

vel annis, ^quibus vero elapsis diebus vita ex hac deceden, pra.su! x llerbipolensis cueo Ordinante itaque ad Dorainura. non fallitu, in sui dispositione fus novidentia umversi ip*us episcopi, vi inorum priBsulatuum P aprincipes et pnmate

tooepnimne,et., qUesounqne piotaue cceuoba, uuuc

v-.deu.us, ooteeias diputas ubi prins torioea

Hmo eet, q mmas .ubu,

elaruepant
eoeleeio-

S
troni

Z
bU

T^JX
u
t.

l Plebe.u couveut.culu p Deo sep.entiB-notitete et jueUti.

Aruoidus
,w,is

itaoue eomes,
feciuius

onjus

...

ppimorpater
'

meutionem, cujus g.aI


.

atcarno,

,,,,.,

pSatus^praelat!,

minimo uset etati.. a opulus utriusque sexus ^sen ore, unanimi uno o/e ad maximum, Adalbe clamitant vociferant pari voto en
, ,

regionum, tribuni

et

optimates

clerus et
,

L &HZSS*
g b
b
e rbred.bus er

pro

caducis semuiteruu adluxope viduatne, aubeluus


.

iiiii

iii

"" Lnm-

l/ur/i.

(excepto Wipsbur*
ca,t.o suo,

Qmd "nem episcopaiu fore dignissiraura Eccle eligitur, electus cunctis t,? Canonice a temp J-

tastto Tustitiis y consecratur re opporuino P


o P time

stabilitur,

stabilitus

orbutus, co P o Adalberoue) bodestructo, mouuster.u.u n baceusi loeo sito, oonstruxit, ut, Genitr.cs Muruc nore oeatte Dei iieret domue domus exuctiouis, ib. t

epjm Um.

apienterque

in

ati, z, consecratus episcopatu conversatur,

"'ou,,

et

ubi pridem

illic.ta

cpmmerc.u, tb ,

m
A. AtsONTMO.
Bti

VITA
(eicut

B.

ADALBERONIS
relatio-

EP.

HERBIPOLENSIS.
,

mysteria. Aggregadeinceps frequeutarentur

episcopus Adclbero

vit praterea

nibus) xii clcrieos, nobio degentes, sed

seuiorum percepimus non ccenobiali lege


in

m
,

cce-

vicinia claustri circum-

cura uequiret et uollet nccoramufariae contraire potestati, horrens etiam nicare cxcommuuicatis; magis vero metuens offensam Dei et Papae iucurrere, si raanus parricidis
silio,
/,

^J
ro
t ;/

^,^^,^,

quaque
putatis

in
eis
,

singulis

tuguriis.

commorantes
,

de-

prout

cuique opus esset

necessa-

elegit

daret et homioidis, collecto cum suis con abjectus esse in domo Domini, quam

enim et statutis temporibus, vel riis. veniebant; horis, ad monasterium Diviua acturi remeabant, suis inclusi quibus peractis, ad suam
Certifl

habitare in tabernaculis peccatorum pp. Conreversus tempta denique Poutificatus dignitate


,

est ra

Bavariam ad terram patrum suorum

iu-

cellulis hh.
Turbuto
ffl

15 lu diebus
<-

illis

incentor nequitiae et

oinni-

Romuno
rio

n,i

um malorum,
et

caput et initium dissehostis pacis et concordiae jurgiorum amator discordias, dolens et inviminator et Romano dens, pacis et quietis gratiam imperio
, ,

omnis

peccati

veniensque ha^reditatem paternam fere informatus, setam, in spiritu cousilii repeute patrimonio ad ccenobiura beaipsum cum omni sibi dilectissimum, tae Mariaa transtulit, ad locum
avi videliqui caros parentum suorum cineres, fratrum aliorumque concet, patris et matris sanguiueorum , felici gremio foveret, et ubi (si,
,

cxliasreda-

et vit

Christianis

rixas

tunc temporis arrisisse, suscitaimperaet dissensiones odiaque inter


,

cut

hodie

cernitur)

requiem

sibi

in

seculum

pra$torem Heinricum, qui Romanae reipublicaj ut in tantum fuit et Heinricum filium ejus eumaffectaret regnura paternum omniraodis palam, que omnibus conatibus, tum clam, tum oblitus paternae impugnaret et auimum ejus
,
, , ,
,

seculi elegit.

ANNOTATA.
a Huic primo capiti apud Pezium prxfiguntur ista lncipit de institutione Lambacensis coenobii,
:

vero assciindies exacerbaret. patris secretarios, cubicuscit sibi arte pestifera tetrarchas , palaticonsiliarios , duces larios et alios quinos, universique regni principes et impetit minis dem emollit blanditiis, alios
reverentias,
, ,
:

Tum

etVita Adalberonis episcopi apud Joanncmvero abbatem ; De parentibus et vita B. Adalberonis epi:

scopi Herbipolensis.

KDeBeati parentibus,
dicta in

/ratre, sorore elc.vide

terroribus

illos

nefandis

suggestionibus

illos

muneriverbis ad deprecandum compositis et pra^diorum et benenciorum copiam illis bus, urbium et castellorum emiuentiam, et, illis infiniquod magis corda sitiuut mortalium thesaurorum pecuniam promittit et offert. tam
,

Commentario prxvio 2. oAdiprsedicti Commentarii^ &, num. 10. d Germanis die Traun, Austrix Superioris fluvius, qui ex cognomine lacu ortus, non longe infra Lentium se miscet Danubio.
Rectius hic habet Joan. abb. Canibusque nam et itaexigit carminis metrum, et sic legitur apud Horatium in Arte poetica, unde is versus
e
:

Nam.
Dulci

gaza tum;

sono

citharizat

in

aure

poten-

acceptuscst.

Tam suavem nescit


rerum
ttuiu,

non enim ? quod non scireveletur, neque absconditum, regnum atur. Tum in lucem prodeuut insidiae pater senior spoliatur crematur invaditur a filio calumniis attenuatur acriter inhumane quod Veritas crudeliter. Cerneres ibi impletura Quia surget gens in genaliquando pnedixerat insurgent tem, et regnum adversus regnum, et
16

Quid

musica tota sonum. quod Nihil opertum


, ;

Nunc castrum et oppidum est Austrix lnferioCommentarium ris, vulgo Pitten appellatum. Adi przeviumnum.W.
f

gHancfuisse nominatam Mechtildem,di"a?i2n Commentario praevio num. 2J5, ubi etiam de illustri pioque ejusdem conjuge Ekheberto qusedam
annotata legcs. h Joan. abb. perperam Nunenburg; est enim Neuburg, de quo hic, castrum in Bavaria Supeora fluriori, Scherdingam inter et Patavium in
:

//

filii
/.

in parentes

ii.

Et illud

Omne regnum

in

seipsum divisum desolabitur,

Sic

impera-

minis (Fni.
i

tor

imperatoria majestate et dignitate privaturj agminibus, sic filius patrem armis et universis depilavit. reveritus canos multi temporis non
,

Annum, quo natus Adalbero


i

est,

determinare F

Quid plura

a/iii epitcopit

alio fugientiliut,

Expulit illatis patrem crudeliter armis kk. qui tunc Romani cul17 Apostolicus vero minis Pontificatum tenuit, audito nefaudo scbiquod posset nou solura Rore sm ate e
, ,

nonpossum. Vide tamendicta in Comment.prxvio num. 24 et lo k Prxerat tunc Ilerbipolensi ecctesise episcopus Henricus 1, vel, qui huic successit, Meginhardus
1

I.
,

velut tituli loco Hisce utraque editio prxmittit De Gebehardo archiepiscopo Salzbur,

manum imperium

sed

etiam

totum

maculare

gensi.

\xm, inito coi disturbareque orbem C] resistentes, filio inique consenlio, imperatori uos, tientcs et faventes, universosque complices eos utpote operarios iniquitatis, dictata BUper excommunicavit U. Tum omnis Ectttentia,

Gebehardi, Salisburgensis archiepiscopi, in gestaillustrata habes apud nos tom.xiJunii,

S.

Appendice ad ejusdem mensis diem

16.

fundationem n Admontensis in Styria ccenobii Gebehardi Actis, loco mox legesis in ejusdem S.
citato.

clesiastica

sublimitas,

omnium graduum
servire
in

digniiniqua^

tas

cupientes
clientelae,

Domino

sanctitate et

o Vide,

quw de Gebehardi,

Adalberonis ac

mox

justitia, nefas existimantes regiae,

immo
,

subdi
se

injuriis

aut fugam iniere sponte obtulere, aut in speluncis et

aut diversis

laudandi Attmanni in juventute sua de episcopatibus obtinendis, condendisque monasteriis proesagio aliunde retuli in Comment. prxvio
et

num.

26

exiguis sylvarum uniti tuguriis more bestiarum delituere ut aliquaudo beatus Blasius et S. Sylvester fecere mm. Habebant enim praeceptum
;

Domini
a ista,

Cum

persecuti vos fuerint iu civitate

duobus seqq. yMatth. cap.h, y. 1G. denuo prxq Inutraque editione titidi loco hic figuntur ista Dc Altmauno cpiscopo Pataviense
:

nn 00

18 Fervente

fugitein aliamww. oo itaque

seu Pataviensi.
per secutionis
saevitia,
r

Hujus quoque

beati Prxsulis gesta dcderunt

Majores

DIE SEXTA OCTOBMS.


A Majores nostri ad diem 8 AugusLi. s Adi B. Altmayxni Acta loco mox indicato. t Redi ad Annotata hic lit. o. u In editione Pezii sequentibus prsemittuntur
hsec
:

473

ut ostendi in

Commentario pr&vio
\i.

vi.

A. Anoimuo.

pp Psah

De

obitu

Wirzbnrgensis episcopi, et subAdalberonis


: ;

rogatione episcopi

in editione ve-

CAPUT

II.

ro Joann. abb. ista De obitu Brunonis episcopi Wirzburgensis, et subrogatione divi Adalberonis.

Lambacensis monasterii
:

in

locum

Bruno prcesul abb. legitur etc, qui reipsa tunc erat Herbipolensis episcox Apud Joann.
pus, obiitque anno 1045, utvidere licet in Opere nostro ad diem 17 Maii, ubi de eodem Sancto

clericorum

substitutis Benedictinis,
et

per B.
dedicatio

Adalberonem fundatio
:

actum
y

est.

ejusdem

Beati

obitus

Apud Joann.

abb. Ritibus. et

z llxc anno 1045 contigisse, probavi in Commenlario prsevio, num. 32 et seq. aa Psalm. 100 y. i. bb Lucsecap. 6, y. 36. Recta judicate, filii homicc Psalm. 57, v. 2
.-

sepultura.

^y-idens autem antiquam patris institutionera ctericbLambacemibxua \ m Lambacensi loco a constare non posse,
OrEcia,
ter,

nura.

Herbipolensis episcopus Nimirum, .1.1 inceps est et dux Franconise. ,>, ee lndicat hic bellum inter Henricum IV Ger-

tam noctnrna, quam


;

diurna,

neglig-en-

quia

sitos

manix regem,
ille

ejusque filium Henricum V,


:

quem
tur-

successorem sibi nominaverat

at

quam

nec suo terapore, celebrari clericos ibi disponon tute a casulis suisposse egredi propter quia saepenum.-ro arcerent g timores nocturnos eos et includerent tempestates imbrium, coru;

tmfun

piter hic erraverit biographus, observavi in

Com-

scntiones
sitates

v Peziana, hic ff In editione Joann. abb., non in pruemittitur titulus De institutione ccenodenuo bii Lambacensis in collegiuni clericorum sascu-

ment pr&vio
.

brumali vero t^mpore denfulprurum nivium, ssevitia nefandarum hestiarum pericula latronum, et aliorum, quse longum eat
;
,

enarrare,

genera

per mag-is
tis

congruum
non

asserebat insudispendiornra fore, ccenobitam a secre;

ccenobii,

rure

ad

divina

larium.

absque
i, y.

periculis corporis, et timoribus

peragenda, liumanis
b

gg

Eccles. cap.

2.

hh Rursum ineditione Joan. abb. hic sequiturtitulus: De schismate iuter Ilenricum imperatorem, et
filiura

prodire. Super

hac re consulit episcopura Pata-

ejus,

itidem

Uenricum,

or-

Vide Annotata to. Eadem fere habet Pezius. Quam ob rem ad sequentia, velut ad litt. ee. adrem nilpertinentia, nihil aut parum annotabo.

viensem Altmannum b, prae caeteris sibi peculiarem et intimum amicura, in cujus diocesi locus etiam spiritalia spectaille situs est, ad quem
clericorura anibant, et, qua? de transmutatione conceperit, beato aperit viro. Approbat ille mo animum divinitus et commendat, dicens, hunc bonum hunc cog-itatum in acta inspiratum,
sibi

HMatt.cap. 10, y. 21kk Henricus IV anno 1105 tandem coactus


augustalia imperii insignia Henrico tradere, annoque sequenti mortuus
est.

fuit

posse
te

procedere,

dummodo

Apostolici auctorita-

V filiosuo
Nugx

ex
id

ad
et

omni parte roboretur. Tum vero legati negotium idonei et honorati elig-untur,
diriguntur; qui post
itionis 3U83

biographus ergo sunt, fabulaeque, quas subdit exsiliiB. Aldaberonis, jam inde ab anno de causis inobser1090 mortui. Mirum hxc a Mabillonio ipsam B. Adalberonis. vata mansisse, dum hanc
exhibuit. Vitam in Actis Sanctorum sui Ordims Veram ejusdem beati Episcopi exsilii causam v vi, quos exposui in Commentario prsevio et

Romam

cau-

benivolentiam, sam expositam Papae Gregorii c sollemniter reauctoritatemque conniventiam


,

portant.

$
_

20 Et
prfesul
consilio,

cum

dies opportunus accidisset,


,

Adelbero
clericos

sollemni

beatus spiritualium usus

nbttiiv

<**** semovit. monasticamque vitam


instituit; et, quicun-

in

Lambacensi ccenobio
ex
clericorum
,

.^- mon,

consule.

sociorum martyrum quadruplicia Acta data sunt id Sebastenorum si lubet, Opere nostro ad diem 3 Februarii, qux, agetur ad consule. De S. Silvestro Papa

11

Vide

mox dicta lit.

prsecedenti.

que

mm

transite voluissent

ordine ad hoc propositum non prohibebantur, nolentes

no.

S. Blasii episcopi et

de his

diem 31 Decembris. nn Matt. cap. 10, y.

23

Cum

autem persequentxtulum
:

tamen eis, quoi non cogebantur; necessaria providebantur. Praefecit autem Fratnbus verent virum Ekkebertum inibi degentibus abbatem honestate Deo compkicenvenerabilem, morum accepta humilhmis tem qui postea occasione ut ipse abrogaretur e, et unus
,

aliam. tur vos in civitate ista, fugite in

obtinuit precibus,
suis, e Fratribus

oo Joann. abb. prxmittit hunc Eranconia in Noreditu episcopi Adalberonis ex et de mutatione clericorum regionem ricam Pezius vessecularium in Ordinem S. Benedicti transitu episcopi AdalberoDe istum
, : :

De

Becemannus /-subrogaretur.

Qm

dignitatem, sobrie, juste et pie adeptus abbati^ placuit, curam ejus, quamditi Domino vivens incolatu fine ex hujus administravit, beatoque vit* transivit. Ca^terum, ne
seculi

ro solum regionern. Recessit nis a Franconia in Noricam beatus Prxsul e Franconia Lambacum, revera tunc Bavaruv diquod, ut dixi, nunc Austrix non tamen eo recessit sub Henrico V erat
,

quis nos,
-!cqui

ritate

ad Auctorem autumet, novam elicere fabulam, non praesentis auctoveritatis regulam, Privilegii nostrse dignum duximus narratiunculaB

thema

vionis

seculo xii, quo tempore vere sed sub Henrico

ille

IV

dudum circa annum

desierat viL077,

roborare g. oi . In nomine Patris,


n

..

et

Pilii

et

Spiritus

Sancti.

Ego Adalbero

Dei

gn.tia

WirzDur

Reoitatv

slrumentuin

R'

474
\

VITA B \DALBERONIS
T10

EP.

HERBIPOLENSIS.
:

Anonymo.

tum

esse

volo
,

:ffiSus,V^rpare loco
:

omnibus mei ob sa
d.-

tinentes
u n

lu.em
et

antmamm snarnm

b.

Lnmbach

Altraanno, patri sancto et vcnerabieeolesiae digno praesuli, li, sanctffl Pataviensis Dei gratia Herbipolensi eccliesige Adalbero
.
,

,,,
.

-^ioncm
h
)

institnerunt clermo

nm


//

praefcctus,
ste ejectus,

licet

qualiter c g o

dom

loco con g re 8 arro hao in eo<lcm consensu et tioncm Buhstitui monachorum Bataviens.s smepiscopi consilio parrochiani

Sus

Cl

hares corum factns, (qui ipostoUci Papse Gregoni


,

licentu
et HUti-

nunc violentorum manu injuFontem vitae sentire, et ad ejus

//

//

Utmanni

i.

Bt

quoniam eommunta rt.

l0 aehorum

plus

tadiget,

qnam

^**
eo

//

conventus elericorum, ex nostro adauxi rll m

ad supplementnm
fisco

//

haustum pervenire. Quia, teste Propheta, in manu Domini sumus, ut lutum in manu fiquaralibet guli dd, et Figulus noster lutum in imag-inem, defectivam facit transire formam et nostraque tamen ( quia debemur morti nos, teudit ad interiquod est genitum et omue, muntum jaraque canus enervitatem suam
; , j

|d

quatuor

qnorum dum jnxta emrtsitte; una mercato parte Aqullonari vero hardw alia anperior. Infenorw Muferior; ha ut nemorariuf \t* alter

'ceteLs,

VtdeU Trunam *

,/

dus ad deteriora vergendo indicat,


deficiendo
labitur
,

quam

ee

m-

. dies

et

lapsum

defectio-

nis

msequitur ) voreor affatim, ne nos suis ingurimprovisos ct imparatos fluctibus


ruina
gitet.

* nemor, Meridiem fluminis Trnn contra Zn, ejusdem ', Buehenloch n, eujus emo-

*
*
his

:l

25

//

Quoniam autem, dispensante Deo,


ha^res, satis

addedicnndam
Lambaccnieni
cccleiiam

*%Z

solus rehctus postliminio pateruK hreditatis pertimescendo medimultum

'

sum

S,
,

15
,.

bUvS

.-..1

^roerat^alteraadKtterwaltoouJs
.,

tatus

libUn P ro suo abbss B bsqueullacontradiot>one domos Wicand , Ut e.statem evellendi,


Ii;lbet

rius Kllo

erat.

|.i1
venandi

eolue

/,

propter nocte cum corde meo, ne supervedispendia, qua3 posthac n , r erum hominum post nient universo orbi, et propter consecratio Lambaccnsis futurorum inertiam

sum

.,.:!..

lendinos

men-

coenobii

per,qnidqnidadutiUtatemBratramindepotue-

dilata longa tempora differatur, et justis Scio enim, pater i.u, quia intermittatur (
in
es, et pia vota 3upplioationibus semper prsesto confidentia animatus intueris) propterea multa divim timons etroboratus peto, rogo, ut intuitu

hujus (>""'"tionit,

'SW. V

uihi
(

prmdu

dc patruo
et

,nnumriOnoldesbachr, ;,lrcate inIranoia 2


d Q,
.

bgi*, meo irboue ad Zuisil p duo Quoque ad Wele vicinum mercatum


;

"
ipsa
.

tate ad

Blterum ' pertmente, et


s
t.

,Mim

dK

eo, quo ego hme venerabili abbati, commisi curam potestative habui, monastenique

ltlll

Tutensteten

Hac

P^ omn.a

^" " * *"*


1

,/

tuee cousecratum // per industriam sauctitatis pavertaturinoratorium, quod pia solhcitudo ubi divicondidit mouasterium,

trum meorum

num

fckkebeito,

jugiter adjutorium invocetur, Sancti* BUiS laudetur.

ct

Deus

in

non Quamvis hoc per me fieri liceret, decreta lalcem expcdit quidem; vetaut etiam
^ittere in aiienam segetem, temenr.ei, aususque indiscreta invasio aliena
tatis

inmtamt

jure

habere

feci.

Hujus

rei

testes eunt

Beteta

ne.usurpatio et

Heinrittarohwatdns, GerunguB, Bbo, Porn, Nend.ngus, Areho, c s, Zeiaolf, Arbo, Arbo, trehcnbertus Herrandns, Penno.Wermut.

. . u

m
me

^alrammus, Utmannus, Adelhertus.

Aetum

eet

aut schisma generet offensam, odium , Felicem emm contubernio fraternm unitatis. me paexistimo , si, me agente,
fore,

Indictione vini. Batispona anno un. , Malberonisxu^Demde* patus antem domni coatemporis abbaus Bkkeberti postaliquantum ,,o,bsabhocoeres.bi.mpos.to Stua snis ille unum Fratrem, absol cum ,. onus elegit in hoc
.,
,

Episoo-

trante,

permarthante gg, tam sacratum tu felicior, n tua negotium petratum fuerit

me

'/-/

beata opera

capere non possunt, Sanctis suis hac locum sibi nabitationis cum ut pupillam oculi, te, Qui in 83de delcgent.
ille,

quem

caeli

custodiat, et sub

umbra alarum suarum


episcopus,
dilecto
et

protegat.
0.0

c
,,/, ,-ii, ,11

,,

nomine Becemannum, illuc a(lduxl> v Hunc quoque euo comeamdemque rem, qualiter antecessor,
,

Amen.
>7

Pius
est,

autem
plenas,

visis

..!* litens,

viflUfl

etAmico

literas

G atransmisit

cl

ud

llOi

rcd-

diix a B. Ale-

f/,'<-

de

bii

in nxaX

missa crat, eoramisi. ,,.;, ipsum monastermm, 23 Cum autem hoc Altmanuo episcopo euratum, a supradicto Dom.nK* . mepariter dedicaretur anno e>
..

dilectione

hunc

tenorem
antistiti

Adalberoni. patri beato

continentes^ manno, venerando, sancto


per omnia diPataviensis sedis

Herbipolensis

ecclesiffl

mttak
..,. Kal.

El>act

.
,,

gno, Altmannus
deficere,
,,,

Dei gratia

'

Gotobris
,

: anno

Wiiex/^licetindignus
in

in tribulatione

non

ordinationis dorani Altmanni

xxv, |n1 e

'
,i,'

agere. fide stare, viriliter

Ne
Uteris
sit

hh

iterum

ei

tertio

hasc,

qua prms
;

feo, renova-

u iem

patulumque
visis.

morer orbem

M ",';"',;
ad

sanctitatis tuffl

qna.i dc grayi somno sum qu hiiarirtus, ut mcror,

bb
.,

cnrtem bb Kd.ani unam stabulariam qum me, vel his omnibns tem, eimul oum '"'" "" <* rtibuemei ,7 "" rant. Hoc
l
:

''

modi
; U1 ra
.

a,

-mbo
,

cP

"***% oonflr,
,

copi

pracordia dudum cinxerat quem philosomitigatus. Funicalo tripUci , summae discretionis et proviQibua n fidelibus, fide scilicet, spe et cha ientiffl tribus tantum nos connexuit, in contcxuit

mea, admodum

,,

q,

teaditionemdestouere
strs ibi erit flet* et

ritatc

1(

connivit

sapienter, forliter,

salu;

pr^pserit.ligasmanibnsetpedibue,m^

bjitor
i

at

nnllo erroris impulsu

rumpatur, et

n "
,., gulli.

riores

aD

mpetatur periculorum et discn-

Litlt

bui
/,..

Aiak

H.

AU-

bLL
,

mum

ZLU

Bequentibus hquebit. paucis n uercelebrata, Adalbero, ut eflfectui manciparet, pMBSUl l, conceperat animo p io intimo, transmis.t, hc conlu
.

d QuaUter"antem soUemnltas

Dcdicationis

minum
Sap PI1
dicit

turbine.

-.

Funicdlus, MMiciLE rumpituh zj. Cun. autem quoqne raodo Difficile, innuit, suum
inquit
,

llunc esse ,idam,

funiculum

puto

de quo TT-

in quibut hie
illiut

preeibtu

annuil

amico

11

posse

DIE SEXTA OCTOBIUS.

475

autem funicuposee rumpi funiculum. Noster nunquam rumpetur, dummodo fervor chalus tepescat. Quid pluritatis non refrigescat, aut

imponenda esgerens os^icula, loco confessionis aunuli elapsa thccam g-emma pontificalis set, quasi novo incidit coufessionis. Levita autem,
maexperrectus miraculo, ut gemmam crueret, clementer eum num extendit. Episcopus vero re prsaintueus. et yy aliquod divinum hac iu conintelligens, Siue, iuquit, tili, sine g-ium circumstantem populum, versusque ad clerum, et
;

A.Awit

carcerem et in morra? Paratus sura tecum in

tem
re

ire;

et

quomodo

juste

petita

negare

tibi

!/jl

.
,,

vultum tuum honorapotero, qui nil negans, Ego quidem, semper paratus sum, et ero?
sicut
petis,

.
. . . n
kh

sollemuitatem dedicationis ne, dum mulcelebraturus venio; sed vereor, v.rtatur nitimur militare compendfas,

tecum

digito designat locura,


,,

HBO, inqn. en
:

-,

pequies

torum
in

hoo 8 feritate etaam ^sont.bu, naturali quadam animi moliuntur uispendia um irrogare depilationis prsentia M. nostra opinantur tripuditae
contrarium,
et

commumbus

alis

qu

,i

mea in seculum niam elegi eam.


:V2

seculi

hic habitabo zz, quo-

Hw

ecclcsia circumflujE regionis magn Dedtoationi .liem festum, ad saconvenerat ad eratque quadnfidum exercitii spectaculum,

Omnis ergo

-*

cri

et

aliis

charibdium

furis,

qu* emergere

pos-

ciiiimt
vit et

solaiu*

est.
II

orea lata patet. ln nostras ouraa cui serv.re eat ejus erit ea mitigare, 29 Sed perium est. Pnrtejnamw Prex U ta honoraquod faciem meam pTudenter feoieti, exequendioctesianam m.h.

bac die largitate divina absolutione et recujuscumque crirainis rei, de pauperes de pecoatorum grutulabantur, missione omuis in comrecreationc sua jocundabantur,

tripudium.

Poenitentea,

;.
d

mune

mm

foi-es parum ficium .ggres.ua tecum um sent.o nuisses- quia tecum


, ,

iTlegemmeam m dfudioasti. Tamen

si

divinum .Uud o

doctrina^ salutar.s ab 1*8 fttbo salntia et spintali pontificis feliciter hausto ore utriusque angelorum, in gaudio replebatur, de visitatione exaficendentium et descendentium,

scala Jacoh hilarata consolabatur,

et

quasi

Dominum
iu

sura-

"J*

et

mitati
mstitia

scala^
ei

innixum cerneret,

sanctitatc e

h
iian

Z T

2v
tes

omnia prot.nus altua Lta permesunt Dom.n. jubeQnia vero juxta prteceptum posit, condetribulationc
afflictis,

Baptismi

stianorum erant,

posl famulabatur aaa. Pr^terea, qui confirmandi lege U.nSacramentura episcopis beatis ad confirman-

in

:,

rcendert
solari

soc'ios
;

SL
"
00

dum Domini, et ne fatigens a disciplina enim Dom.nus d.l.g.t, h eo aro-ueris; qucm complacet si' p? ouasi pater lB fllio (1 tribu.ato sunt bis, qui
i

ne uen moneo, suggero, suadeo,

P*-*J "fi
m

dum

offerebautur,

tibuseorum
in reges

jamque signo unguine chrismatis


sicut

victon-<B

fron-

indito

qnasi

ungebantur,

prius

in Baptisraate

oleo

uncti sunt; ut ad.rasancto in sacerdotes Vos es tis de fidelibus ait lcatur. quod Petrus
:

rgenus
33

.r:

PP

iux

Pt

Gaude, humiles spiritu salvabit pp.


pt

st et! a

gens sancta, electum. regale sacerdotiura, adquisitionis bbb. populus

bbb
n(

Hac

etenira

unctione

percelebrata,

&

um-

anno

fir,0m

dum minime

creui,

'rG^supteniet,
Tleus
',;

qu* non

sperabitur

i
PateT

matotius ohrististianffl prius novella et rudis, natur stabilitas fidei, causa non contemnenda Tnso Idatur. Est adhuc ut videlicet mvenianConfi mationis
fidelium,

religionis in nobis coufar-

1089.

miserieo.diarum, et Deus tr.bnlaconsoletur nos in omnt


totius

tnr

in

numero centura quadraginta


ab angelo
et

raillrara

qui
a

LS^atuor
nocere
terree

A nno.ilvnsi

signati, in frontibus

aUrum,

'VI

mari, segregantu

-2
ccc.

Cerne

e.

ccc

Stafufo die

AUmanuus
et

Adattero

cccletiam

Lambaccnsem rr
ll

n
j0

?^vefet

dies,

raeliorque

revertere

sem-

G nu pimu

^l3X*WS.
mannus LamDau
rit

^f

Alt,.i,idit\ venit episcopus P pr*sul e rat:

aoUemni^i^
m
orainica3 Inoarnationis
vii xvii Kal. Octob.
/// ///.

U etabundis occur-

s cantic.s;

eX

mxamm eee Indiot.

xn,
flf

S^^Teicepisset,itainadacs an B ei
jocun Jt.
ert
t
q^

QUO d reliquum

teaia
fU "

ejus
1
'

sum

t
't

et.

CrTpnscl y

;::.'',,.

alterius

dici iUuce-

pertinentia paraepisoopi,

Seeundodeiude.nnobeatn.pnMU sepnltus m eouem, minrivit ad Dominum, w? m.g-rav.t au mon u in loc0( qu em quod dedmave .
84
,

Adalbero ^ r c i Adnlbe

Adaihtro

se

,
.
^

.1.

3CeQte

Jamque procedunt amoo

et

d emon S traveratd S

o/

F^

S^^oSibusindnti.iam
S, jn qun
/'i'

quasi Deificat,,

tWpan.
"I'
1

; sepulel.n, in pace^

amo

^
"'

-"" 1 '" 5

miro casu
sepullm ""
sibi
' I

'TTk Ua.

Mtmannns 'n ^rtuiacm P P honore beate Dei ra sociorumque


n,
are in

ajue
ejus

latus in

"^"r,:;- co moute Gotev>ico,

Tm nLterio, qnod m

fun-

/u

Qeuttriols,

daverat

/./ fA

propter gemin. , t cratjet hoc uwter B propterea, qu.a piue

conse-

rtyris

devotionis affectum

ANNOTATA.

tum

Per JU

scopium

WtetWB""**

^
.ecun.ium

'

Octobris

Tomus

III

476
A. Ametia.

VITA

B.

ADALBERONIS

BP.

IIERBIPOLENSIS.

pa taviensemepiscopion,anno

1056 consulere,<

OlimadlVuuamfluviumSuperiorisAustriffijii&iolim

fomqueconsensumflagitareproBenedictinismolocum his in canonicorum Lambacensium nosubstituendis? Si pro Altmanno biographus Altmanni decesminasset Eng-elbertum, ejusdem
sorem, nulla fuisset difficuttas. Vide dicta
in

hauddubie
plius exstet.

addidit,

quod

is

eo nomine non amCalles


sic

Ad hanc quoque vocem


:

habet

Comment. prgevio num.

37.

Zwiselburg. Vide Wiselburg-, de quo Wiselburg-, olim Zwisela, et Zwiprxmiserat selburg-... castrum ad Erlafam fluvium in Austria
Zwisihi,
Inferiori.
(|

cJEque
no

infelix hic fuit biographus in RomaPontifice, quam mox in Pataviensi episcopo

Im Prancia, scilicet Orientali,

seu Franconia,

nominando; nullusenim idtemporis RomanxEcBioclesix praesedit Greprorius, sed Victor 11. graphus,ut infra videbimus, credidit, prmedisse

exquaoriundafuit

Regila, B. Adalberonis

gen>

tuncS. Qregorium
no 1073
ascendit. Redi ad

U.

verum

hic

primum

an-

adsummum

illum Pontificatus apicem

Commentarium prseviumnum.
habet Poeta in
I

alias Onspachium, seu Anspar Onoldium, chium, Germanis Onolzbach, Ohnspachei Anspaoh dictum, Qermanise oppidum cum castro estUn Franconia, etcognominis Onoldini marchionatus

36 etseqq.

caput.
S. Benedicti, >/
\ta

d Ordinis
e

inferius danda, etaliundea

fGeroldshofenap</ Mezianum in Topographia nseturinteroppidula episcopatus Francom


/lolensis.

De hoc primo Lambacensis


loci

coenobii abbate

consonat Catalons ejusdem

abbatnm

exautographo codice Lambacensi vulgavit Pesius Verba tom.% Scriptorum Rerum Austriacarum.
accipe: Bkkebertus primus abbas a beato est, berone episcopo Lambacensi loco prselatus obtinuit precibus, al hoc ab qui postea humillimis solvereturjugo; et absolutua est, parvipendens
Adal-

hominibus vocari EUbbi. At quamdiu hicprmfuerit, non comperi. mox laudatus f De hoc sic habet Catalogus
Fratribus suis (id est, ex Beceraannus, unus religiosis Ehkcberti subditis) auctoritate '-pi>^opi Alberonis (sic ibi tegitur pro Adnlberonis) et votiva Fratrum concordia petente, elig-itur, due

tEiclocus eo mihi nomine ignotus est. Omnes hascenotas chronicas et inter sese, et cum chronotaxi mea rectissime monui in Commentarii praevii% nx, atque hinc \baw\ nomina Gregorii Papx et Altmanni Pataviensisepiscopt ab interpolatorequodam in hanc $ B. Ad .ilberonis chartam fuisse intrusa, x llinr incipit altera instrumenti pars, priom multis annis post ab eodem beato Fundatore
ii

addita.

lit,

yln Catalogo abbatum Lambacensium verbis recitatis dicitur Becemannus non solo Ehhet

berto, sed etiam, votivaFratrumconcordia petente,

suffectus abbas fuisse.


z

rans usque ad finem. Sed in quem usque annum vixerit, non additur Porro Becemanno mortuo suffectus ibidem dicitur Sigisboldus, qui (ut dddilur) plures rexisse abbatiaa fertur, inter quas et Medeliccam tenuit. Fide, <ju v ex hoc loco post
t

jam numerabat annum

Recte hic nominatur Altmannus, qui tunc episcopatus sui vigesi;

mum
i

Peziumobservanwus
41
et seqq.
g-

in

Comment. prsevio num.


s>-

In

edit.

Joann. abb. hic

LitteraB

quintum sed ex eodem, quem supra ad lit. vocem supradicto biographus, vel alterperperam adjecit. quidam Anno Dominic Inaa Joan. abb. hic legit ns itLXxxMiu.Sed cumPezio legendum esse m -xvviin, probavi in Commentariopraevio m,
notavi, errore
:

fundationis

ubi

et

de ceteris adjectis notis chronicis egi.


.

h Designat S. Grefforium VII, qui ante PonHficatum Hildebrandus dictus fuit; verum hum quopiam ineve ab ipso biographo, sive ab alio huic loco perperam insertum pto interpolatore,
esse, collige

bb Id est, aream, seu locum, stabulis adpecora pascenda instructum, vel diversorium
cc Id
in
est, edicto.

dd Jerem. cap.
inanu
Israel.

15,

Ecce, sicut

lutum

exmox

annotatis ad

lit.

c,

ac latius

figuli, sic

vos in

manu mea, domus


abb. Quoniam.
K

ex Commentarw prcevio ibidem allegato. C "


i

Qux

de intruso Pontificis Gregorii


i

nomi-

ee Rectius hic
ff

apud Joann.
:

nedixi, eadem de Altmanni vocabulo hicdicta b. sunto. Relege Annotataad hoc ipsum aputlit.
etc.

Ibidem

citiose

Consecratam.

gg- Ibid. Procurante.

k Vide Annotataad cap.

I
,

lit.

d.

legi potest in Glos\ Mercati varia significatio /'<> sario Cangii. Hic usurpari videtur pro vox hic acciseu loco nundinarum nisi forte ea piendasitpro agro terreeve spatio, certum auri appelvel argenti pondus, quod Marcain vulgo quotannis pendente. Porro Welsa, mllant,
;

hh Fuerat etiam ipse B. Altmannus pro causa Ecclesia? Dei e sede sua ab Henricianis deturbaio L088, faventibus Leopoldo ct Ottocat us ro, kustrise ac Styrise marchionibus, in eam episcopatus suipartem, quse ab Anaso fluvio ad Orientemprotendebatur, restitutus, alteram inlerimjpartem primo Eermanno deinde Tyemone,
t

go Wels, Superioris Austrix ad Trunam oppidum est, quod ad Arnoldum, B. Adalberonis patrem, perlinuisse, in Commentario prxvio annotavi.
in
11

schismaticis intrusis, occupantibus. cap. 1, ii Eccles kk Obscurm tropicx phrasis, quam


|

eodem mo-

Id

est, custos

nemoris.

Ad hanc vocem sxpe

laudatus Sigismundus

Calles in Indice Topographico

ad partem
:

An-

nalium Austrix

haec annotavit

Sylva ad Tru-

da tum in autographo Lambacensi, tum in editione Joannis abbatis legi asserit Pezius, hic sensus est Vereor, ne, dum muttorum compendio servire volumus, obsequium nostrum in nostrum damnum vertant communes inimici nostri, schismatici scilicet, etiamdum nostra pnesentia se
:

nam
:

fluvium in parte Australi, juris Lambacenunde colligendum videtur, eamdem silvam sis eodem nomine hodieque exstare,et ad Lambacense

monasterium etiam pertinere. o Laudatus Catles ad hanc vocem ibidem

ait

gaudere rnentiuutnr. 11 Obsoletum vocabulum prex, a quo precis etc. Prex ergo hic pro preces ponitur. ram Joann. abb. Proptcrea. nn Jdem socii. oo Proverb.

DIE SEXTA OCTOBRIS.


L

477
A. AMOMYMO.

oo Proverb. eap

3, f. 12.

pp Psalm. 33, 1 19. prx.mittitur fttc qq Apud Pezium sequentibus Muhts Qaaliter dedioatio Lambacensis mona:

sterii

duobus episcopis
:

sit

percelebrata.

Apud

LIBER
MIKACULORUM,

Joan. abb. celebrata, cetera consonant. septimo, sive biographus hic mensem rr Lege Hebraicum, sive veterem Romanorum, seu mensem septembrem, ut debuit, indicare voluerit,
uti

ex dicendis patescet.
:

nbservat Pezius, in Ms. codice Lambacense editione vero Joan. vitiose legi Scenopheiae ; in Est porro Scenopegia vox abb. Bcenop Regias. quod Grseca Latine Festum Tabernaoulorum ,

Auctore
bacensi

eodem
,

monacho
in
fine

Lamparum

sed
aliis,

auctus

ab

a die Judxis cetebrandum eralper Septem dies, lunationi nostm mcnsis 15 mensis septimi, qui
Septembris respondet. monet tamen Pezius, tt Joan. abb. Adalbero; \Wuvo, quod etiamin in Lambacensicodiceloji seustudio. seu ex oscitanLibello miraculorum, mdebimus. tia, atiquando factum infra ranconm Kitiano ac duobus un De SS. ultis, consule Acla Jlerbipoli o< apostolis, hic iiem tJulii. Ceterum biographus
rii

Ex eadem

editione

Hieronymi Pezii
rer. Austriac.

tomo 2 scriptorum

VETUS CAPITUM PARTITIO.

ecclesix allegat causam, cur Adalbero


sis altare prina dicarivolucr polensijn qua il

LambacenPrsefatio.

h "" et socns

CAPLT
nem
II.

1.

De

;>aralytico post

longam

aegritudi-

sauato.

educatn
,

i,etejus<i
/,

opus erat. sacras reliquias, altan de


'

De puero, utroque pede claudo. III De manu anda vinitoris. innexus IV. De muliere, cujus palma? colus
\

more

inserendas, continens.
Bl

quentia
ffium
25

,cJoan.abb. divinum hac aliq


I

se ~

erat.

in

re

prasa-

De muliere

curata, cujus

manui

lusus

m-

heesn

inl

factumest.
,

VI.

VII.

De milite sauato. De muliere, sola


De

cogitatione salvata.

Lege Oen

VIII.

bbb Epist.

Petn
tivi'

IX.

De in>.rbo X. De pa

militis curato.

otante sau

^j
ia
-

rj

am
quodi
ni

nemorarii sanata.
lan-

ta1

XII.

De

paupere, post longum

pra
essc

>ezioostendi,cuma\
inl
-

holegendum
.

guorem
XIII.

.-aiuto.

De muto, diviuitus sanato.


De
filia

racto

XI\
\\.
liber:

vidu, in

itio
,a

nte.

De muliere

ferente, et

xv.u &al
vio

num.
s.

\\

De muliere
,

caeca illumiD

xu
.onaste-

j,,,

illuminato.
,

muliere conti

XXI. De coeco a
aero mufc
j

tluminato.

O 1091,d

^tertiopost hanc ded


,

XXIII.

De puero muto

divinitus sanato.

post

un
,11,,

die

1'LO.

anni impletum

1
i

cl

d!fe
fastidium
parerel
b.

!? iK
rarulii, flu*
yidit,
>

enti.
,u

etiam

tar-

uffl.

timavunus
I

ne

congetanquffi

(SD

tu*

man

ut

478
a

LIBER MllUCULOE.
in Sanctis suis nostri

B.

ADALBERONIS

EP.
,

\m>m-o.

Deus

laudetur. "*:""

Sacrum ergo ~

pn

lignum, manibus recurvis

Mri.
xnus,
ter

corpusculum,

crumqu.cti.eju.
fovea-

tumulum,

alas

ea protecti ac gallin* confugiamus, ut ab misencorinterventu gratiam et defensati ipsiua denoteconsequamur; ne illo Evangelico diam
:

humiliter.

snpphc diligamus, veneremur ndehter, imbecilles pulh sub et

affcctu sacro. ejus cinere. pio

brachiis ngentibu* , D peracto pedibus inuexis natibus. Diurno itaque oratorio secedentes ad sua ab Officio, Fratres quaj cum languido lnterim plebecula
rediere.
,

lmplumes

orationi altaribus venerat, singulis perlustratis confitentes, Deum precibus vacant, peccati 9Qa
,

placant et fletibus. P , Paralyticus itaque,

volui congregare nhos . Quotie. mur elogio gallina congregat pullos quemadmodum
-

tuos,

inmr am longa vectione quassavehementia anganatus, somnum ncolumUa(m tus dolorisque mente excidit) qnid in somuis viderit, arripuit clamore ingenti se suberigens

-J-^
,

et ecce

suos alas et noluisti c?

vociferatur,

AKNOTATA.
a

repente compago vifragor nervorum et tota scerum se solventium iu ocyus advolat; plauPlebs novitate rei perculsa

*V*
si

tis

Exhoc

'auctorem

illius

locis statui, aliisque hujus Opusculi Lambacensem monachum.fuisse;

quem pr.dem firmiter stantem reperiunt, patei mouasteni stratum reliquerunt. Deinde
inquirit. veritatem rei autem tardius fidem lis

solo

cum
,

quid factum omni congregatione supervenit;

auctorepr*mtsseViUe,pronec diversum esse ab


praevio bavi in Commentario

a comitibu. percipfc.

II,

accommodautibu,

et

num

15.
si

hEtmmaliisminuspeperisset txdu,

subm-

abstinuisset. de ab ineptis parergis Matth. cap. 23. t. 37. c

CAPUT L
l clau1. Paralyticus puer utroque pede aruevinitor, cui brachium
dus,
rat,
nitce,

titubantibus is qut aliquantulum super hac re per nomen teiui^Dei sanatus fuerat, adjuratus Christi, per omnia ba r et Salvatoris Jesu crechbihter omnia jura jurat, confirmat ta, per ipsum sui. et comitibus id et veraciter, civibus se B ipsum consentientibus contestantibus, in id officio debilem, omni destitutum omni tempore diebus sed anmembrorum, multis non modo incoluis.e lectuh sentisolius nis, contractum, laborasse, per singulas noctes nain d in gemitu

lachrymis lectulum

suum

iavi.se,

lachrymi.

stra-

tum suum

rigasse.
,

duoe
et

mulieres
vir
nobilis

divinitus

pu-

miserns longis afflictum 5 Quid miserum, sciscitando affligitis ? Ecce ulterius qurendo et
enim, Deus,

repeute obiinii.it

tnino\\%\

ex
,

diuturno
incolumes

morbo pene confectus


redduntur.

mtercedentibus meas exaubeati miseriffl, et de luet eduxit me de lacu divit quae cireripuit me de tribulatione , fecis to meos, statuit me supra pedes cumdedit me, et meos. Tunc ipsi cernitis ) gressus

omnium

exauditor,

preces Pontificis istius meritis,

et direxit

(ut

-r
fjlieut
><

Lambacensem diisque gratiie uberioribus paralyticus quidam de parodum lnvavium visitare dignaretur, Gutowa , in confinio Bohechia qus dicitur pretio supermorum vehiculo brevi conducto
et

T ergente
radiis

vespere , cum Sol misericordise clementioribu.

mundi

justitue
stihci,

locum

lUt,

adstipulationibus edocedunt, tunc tot ac tantis Gloria in excelsi. Deo cti credunt: exiu qui laudibus exaltatur tollitur, et nomen ejus nemmem vult qui salvos facit sperantes iu se , cognitionem nominis sui perire, sed omnes ad tunica et aerumnoveuire Sic veternosa exutus
,

sa

iectus

transportan ad Juvaviensem a se Comitabantur eum eo plures siam impetravit. medioillustres viri, divites, ex eadem regione limina Sanpauperesque, causa orationis
,

eccle-

indumento Uetiti* pedes novus homo indutus, ad suos, quasi ad vadendum utere-reditur, qui prius alieno
vestimentoque salutis
et
,

civibus, notis et cogna- batur vehiculo, cuncti.


tis

cres,

quam ctorum petituri, salutisque,


celebrari

participes
,

effici

audierarit ibi gestientes. Evolavepeccati

in se ipso grande et delectabile spectaculum eodem anno quo beati offerens. Acta sunt ha3C Johansunt revelata e, in Vigiha S.
,

Viro-ilii

rftenim fama,
tedivina,

quemlibet

contagione

oratorii, justitia dictanobvolutum, a liminibus arceri (sicut etiamdeMasuspendi et


ria le-itur

cognovinec ea veterum relatione uis^Baptistae nostris ea vidimus. mus, quia oculis


:

ossa

In vicinia

claustri

juxta xeuodochium

II.

tfgyptiaca

6)

necquemquam, msi bene


emundatum,
posse

monticulo f, cui
celsus

collateralis est alter

mons

ex- Puer, pcdibu*


intrortum
contractit<

cmendatum,
D

solerterque vitiis

lambat

fld

'Tventum
ibi

est

locum ergo ad Lambacensem

metam su*

itpulcrwm
'(U$,

loca invieei* ut confessionis

itionis fixerat, ibi cupientium portus et

ommum

sacra

ubi natus est mfantulus. poris fuerant collocat*, forma membrorum primo quidem ortu omni sed adeo integer et eclipsiu g,

satis valde, aedicul

pauperum tunc tem-

hiuditf.

f
9

uullam habens

medela

BattefrctiHW purificati,

tutius

^..^^
et

asylum erat

hberius Sancte
,

m> perinde fidi Sanclorum peterent. Comites imposimoti paralyticum gestaton sericordia super quem motum mouticuuque verticem, Genitricis con.titutum hanasterium beat* Dei
,

oratonum uitendo scaudeutes fortiter betur sepulchrum homunciouem illum ju*ta introeuut. enim (excepta Pra^uhs excutiunt. Videres beati jam hominem se4 s.mulahumana) non
,

nullum naturahs corruiucolomis habebatur, ut eo videretur. Dein proceptionis vestigium in ccepit grotare, grotandente tempore sensim deficiendo uterque pes contra se indo deficere; et recurvatur. In vicem introrsum contrahitur rivulus blando prtetermonticuli radice autem cujus vocabulum , quia ommbus fluit susurro h potius, quam adnotare, fere patet, supersilire infantuh, exemdignum duximus. Mater itaque
,

plo

Kachaelis
flebat

filios

labiliter ltt

et

suos deplorantis, inconsomoerebat, pectora contundens,

faoie

lachrymarum

chrum

uam

mutile quasi truncus erat ficulnus

DIE SEXTA OCTOBRIS.


fundens; quia tenera pueri r lacbrymaruiu uumiuoiuu^u.;,-! lacb rvmarum flumina a_i :v... aeruranis r\'u*< cuns consumdoloribus et mmimnic dies suos pnnsnm.

479

dijudicantes QijuuicauLco,

sutatula in

\udem Beatilumulum
allatu. tubito

euratur.

ptura foret. cognatis et notis, vicinis 7 Dicentibus namque penes se haberet montem o in et extraneis, cum quo beneplaciquo oportet orare montera in cur ibi non expetum est Deo habitare in eo
,
, ,

ut Christi Secraraentis ibi eo tendebant, ut vivificis ubi tutae custodi secommunicarent tutius

Quodsi sk^Apostolus mone o^u" "F u ' u r o non utique jiHicer nosraetipsos dijudicaremus cum judicamur, a Domino cornpiinur, remur Alii non cum hoc mundo damnemur m.

A A"oo.

cundum Deum

vacare

valerent.

Idcirco

enim

teret suffragium,

ubi etiam exterte nationes,

di-

hoc obserjuxta antiquam Patrum institutionem


sacraraentalibus festis vat Ecclcsia, ut in tribus Christi accedat n Ecclesia proad Sacraraentum mortalibus possunt acpter diversos casus, qui qui subitanea et improvisa ridere, propter eos ut his prajmuniti Sacramentis intereunt,
,

vinum

sibi

non discrederent, Sanctorum medianinfantulum

abiit, tibus meritis, affore adjutorium; Adalberonis apphcuit, orasuum sepulchro beati

tioneque completa

devotioms consumquein eo infantulum sanum recepit mato, enim necessanura Minus ffrotantem detulit
,

et

ritu

morte

inveniantur

tandem

in

numero
: ,

justorum

re, ,

fore

aheno fulnam et is, de quo sermo ciatur testimonio aetatem nunc hainfantiae meta transcensa est

putamus,

ut
:

haec

historiola

si . Justus ut dicitur frigerii rore percepto, in refrigeno erit fuerit praoccupatus


.

morte
^
-

"

"

bet'-

ipse de se

et pro se loquatur.
,

Nam

et nos

11
illuc

Nitendum
repatriemur

est

vidimus

eum claudum

videmus
,

etiam
et

eum

nunc
iii

exilientem,

ambulantem

laudantem

dimus per
tendamus,

gastrimargiam q. Perpendamus raundo quanta raala quanta scelera


at,

ergo ommbus viribu^ per parsimoniam, unde ceci,

-v

;;v.,i

nt ^

quaoccation

l riplor mulla
hiepar9rga
,

lllfru ,

fdem conlingit
nittori,

viuitor quidara, Marchia Pannoniorum i brachium habens dexoriundus Sclavica gente liguum , humero quasi inutile dependens

^De

redditus foret, per omnia inutilis sibi quibus ha* vita regitur et officia raanuura, denegarent, pro instanti penitus illi auxilium B sospitatis pro spe recuperand* necessitudine pro suis supphDomino loca sacra peragrare , et solvit. erratibus , votum vovit care

trum

quid grati inobedientia proptoplasti intulerit ad contulerit Christi usque quid raiserationis pertimescenmortem obedientia. Considerandum infaustum tedumque nobis est, quia propter
;

cum iam

milium rai- merariumque morsum pomi infinita nequiti* sua3 Leviathan absorlia in ventrem Absorbebit flubuit, sicut per Job dicitur et habet iiduciam quod mirabitur, vium, et non
:

ad suramas manus bracbium ab humero usque u moadeo ustulaverat


cocturis

influatJordanisinosejus r, fluvio baptizatorum nuraeJuda^os significans; Jordane

g-entiles et

rositatera

mysticans.
,

Nunc
mors

vero

inobedieu

maculis, m bradicum quid, exceptis stigmatum ut pus de causa hoc ea

frequentibus
et

chio

imo omni
lergeote

pure

* visceribus, do br ceder omne imis emergens quia imrao magis obfuit Sed minime profuit mirum si caduca Nec dolorem dolori apposuit. operatur, cum Larhumanaque medicina parum
.
, ; ,

appareret;

obedientia eliminatur et aceti pelhtur. morsus nequiti* gustu fellis histonol quia propter brevitatem

morte destrui

ur,

Verum,

rera non pertrauit, exorsequentis parura, quod ad mu ii<r caium in orbitam convertaraur. bitaviraus, nunc antecedit rnanmdfeiouarta feria, qu* Dominicam v> ln

gitor salutis contemuitur.


i

ui

bruchium
ilnilil

,1,

clara oratoriura

ad Lambacensem locum, 9 Is ergo perveniens sepulchro beati epiingreditur


,

C
e

iuuiis

et

orationibus
*,

insistente

propter Chnst
eju
-

ionem

iwraf.

AdalberonLs proxiraans aridura tumulo imponit, linTtra raanu brachiura beati Praesuhs curaoraUonem fundit , raeritis Jam emm qua>
,

solo

eternitur

JatLem,

sextam feriam propter ejus v Sabbatnm propWr Genitr,, 3


sicnt
,

copi

cseteros, qui propter d.es neratiouem, inter vemt mul.er Lambaeh concurrerunt

sol-

onTdam,

siu.st.a

manu

ferens mnl.ebr.s exerc.tu

to

offlcio pristino

recuperatur.

instabat hora mendicando stipera.

etia

prim
ut

refectionis

et
,

p*

SSTentum.

vocamus, qnod nos vu lffo Colum


aduexis

paululura
indiscrete

recrearetur

petebat.

C^nico

su* k idiomati Idioma namque lingu ~scens


inordinate et

c^ mulieres pensis tonHnsudant labore. Qu* dnm

ad nendum

cott

uocte fer.a.da^

corruptissiraos

mZ

audientibus cachinnum remiverba, percepimusvoci^nt ltec ab ipso lachrymosis testis est emm tractavimus manibus
qua3

et

sohec balbutiendo profundebat ndiculosa edit barbarizando infrendens


,

crepusculnm p Sabbati, usque ad fespere videlicct qua ,qniescere

IX,

pare-

^^^Z zr^t'^^- ^*
Z
P

rvice

Sm" h*c

scin modicam saltem ventatis semus ex pluribus

^nti^raTorainus,

nos

IV.

tC
Z
i

^^^
:

fnsus m terram dependente ad cadendum colum, casum m.u.experrecta UWtur. Hinc urpenitus rueret, arnpu.t, tantem sinistra, ne
,
.

Teptum tam
8

str.cte tennit,

nt nnlla rat.one eru.

iHlo

Quadragesimalis

observan

cSt
T
=

cives et , . domestici, concurrunt iS Conclamant obstupefacti m.rantnr. ,,./,(, aum mirabile tortiid fieri anTem dolo muliebri fortissim., ut colum ab

'

amhacum
i'iii ttntcs in

a
!ii

ea
t8t

eveucicu ev
V

fnrt ores

fortioribns

', ,

bdomada

Majore,

H :f rutie^m et muititudine :rtmn[um be^i Maiberonis. circumstuute et mspe.Tdie convenerat. lu-

dolor.s uim.e^ succedunt, iUa pr. ljpdprpnt a Deo factum pr^cat-a sit. Veniter g o

^Me B

tteu

orationem ejnlans procubnit,


,

P^nque ut sacratissi orationis nlerique causa valerent, Tebus divinis interesse oultibus intiinseca medicamme animarum
,

C X
fe' satL
,nctl
salntaris

fndi

et

mfra

"antibns,

bymnos matutmos, manus d.vinitus resolvlabitnr,

ad terTam

colns

poste

ahquan-

u vu nera ^fettionis, et fomento


seipsos

secundum

conscienti*

p*^"^
mentum

appendrtur ,

et

lau, e>
conciuiturj

"

18U
A. Anonrno.

LIBEK MLKACULOK.
,

13.

ADALBERONIS
,

BP.
,

gloriosus et qui in Sanctis suis est testaQuodsi necessitas exposceret, mirabilis. sed totam ilmonium, non duos vel tres,

concinitur

m
si

omni submota occasione bb versus Larabach Sanctorum obnixe efflagita sufgressus dirige fragia; et sanaberis. tlis dictis, visio, quse ap,

D w

lam produceremus ecclesiam


quid valet,
quae

nam

et

lllud

retulimus,

oculis nostris vidi-

mus.
T.

iifjel dlttra,

CUt fuSUS

III

vtotati fetti

pcenam

Consequens videtur, et seriei narratiuncucongruum, si praecelae non contrarium, immo miraculo factum mulieris praevaricatricis denti subncctamus, ut videlicet colo fusum jungamus,
II

disparuit. Aurora curoraculo perorato visionem provehente , aeger somno excitus sum uxori et filiis retulit; qui visitatioue misericordis Dei aniraati in lachrymas solvuntur ; moxparuit,
, ,

que vebiculo

ascenso
tendit.

demonstratum

ad locum sibi divinitus Dein manibus servulorum

quia aliquam cognatam vicinitatem


habet. Nara
et

fusufl
nil

cum

colo
si-

unum

sine

altero

v;.let,

cut ensis absque capulo inutilis est. dum nocte sollemni qua feriandum qusedani vexaretur, foret, instans in jus X nendo dum eum avellere nitijam stamiue coropleto tam firmiter innectitur, ut ejus
,

Muliercula

ad tumbam beati Pontificis ducitur, orationis devotioue rituque oblationis, quam ei prsediota miles revelavit, edocuitquc visio , percelebrato surrexit incolumis, pedes domum revertitur, qui prius vix alieno fultus adminiculo ad eundum
,

utebatur.

tnr,

mauni

erui potuisnullo trahentium nisu, nullo motu et amici, ut eam conset. Cognati, vicini, noti venientes, et solarentnr, Binguli de suo loco

AV\OTATA.
a .luvavia
rcl

Juvavium

nunc communius

circa
ei

eam

sedentes, divinitus
,

consilium
19

sicut

amici

conceptum offerunl Job fecisse legunQuid


tu,

tur.

Salisburgum, vulgo Saltzburg, Germanise civiarchiepiscopalis est in circulo Bavariae, ca~ putque Satisburgensis ditionis, quse in sui archiepiscopi dominio est. b Consule hujus Sanctse Vitam cap. 3, num. 22 et sequenii, in Opere nostro ad diem 2 Apritis.

B
iciat.

Sed

isti

diviniori

inteutione,

inquium, mnis? Qui


ct

salutem tuam negligis? Cur te contesibi

nequam,
in
;

cui

bonus? Age

ergo,

nunc
ipse

liquando

redi

pnBvaricatrix ad

Q0Tj
et

jacta
te

cogitatum
enutriet

Domino, spera in eo; transmigra Lambach ad


gratia et miseratio-

Id est
il

Lecticae.
:

'

,i,i

peiitam

Deo dilectum, locum l ocunJ quem longius remoti gratia rene repletum sanitatis expetunt, et petita * perciratfdffl Propitiabitur enim tibi Deus, sicut mulpiunt.
,

Lectulo suo perpetuo decubui.-sc. repere S. Vircjitii Salisburgensisepiscopi ossa


Td est

rio prsevio

eanno 1181, ]am observaviin Commentanum. m atque hinc liquet de aitate


;

\lytici

curationis oculacol-

ropitiatus
iu

est

habel
,

comites, fidos
devi
lutis
fidi

tum

testem se profitetur.

Hinc etiam simul

omnibus
!VS
.

coopi catores

tuae

iii;,

spebua

his

animata,

ocum
tuI1J

tendit pncla-

chrum
it,

beati

Viri contritione ple-

e cOnflnio e, cur supra laudaU pt Bohemorum Salisburgum profecti fulsse dicantur nimirum, quia tunc S. Virgilii, aliorumque ,,, Sanctorum Salisburgensium antistitum

oratione ad

Dominum

fu

iiora inventa

comitibua
diu

manus vi ritate invocantibus, in Di um fusus, manui adhsarens et pesolvitur, uitur, etlaus in caeluin cum gratiaru
z,

multis inclaruerant miraculis; quibus mde Baronium in Annal. Eccles. ad


,

De
<>'<>

S.

/
I

'"" erit in

Opere nostro ad

quo
ocelebrat

ille

in

m.

actionibus attollitur. Miles, cujus nomen L6


S il

Mari
quia notissimusi
i

apud Joan.
'ui-

abb.

guam

mus, longa ssgritudinis inedia

di

lectum

lem
j

Su]
/

monoctuque
,ii
li

id

oniorum.

Limitem, confiindies
rig-ar
3

nium
k
1

soi

omnia menil
UIU

imi "

S<

lavonise vidi
'

00

A portunum.
t
,

a est im " F

C nosD
bant,
ecce ,

ad

'

Q^od

si

jam me
mur.
quse
oi
. I

Domino oorD
v,

uoote,

m semper
<l,

fuit disciplina

\munione prsescribenda.
B
,

U1

iii

q ui

Concili
uolici
;

jam

pi

Catholicoj

aatfeantur.

pata,
i

ore aen no,

/ //(

,/,.

htm Gratiani De
'

p,

atificali

amiota perluoida, et sic

ecrat. d\

eum

alloquitur.
uit,

o Sapii

'

Non
.,,,',

ir

homo, somn parum hum inum


diu

p
tibi

/d

divinum concupis
dis-

gi

-.

t(1 ,

in

11V
j

Deum
et

si

ilium? Bi iram mitig

propitium

qqx

&

ius, in i codice viCastrimariam. Est autem Gastrimarvoracitas, seu


:

gula. Joannes abb. substituit

Inobedientiam et

vincula

tribulationis
praesenti

imminentis vis

gulam.
Tob cap.

pi,

languoris

agone

40,

t-

l^

ubi ista

dicuntur de

Behemoth

DIE SEXTA OCTOBRIS.

481

A Behemoth. Consule interpretes de


stico
f

litterali

ac

my-

officii

hujus

loci sensu.

Quomodo hiec accipienda sint, collige ex Nicolao I Papa in responsis ad consulta Bulgarorum apud Labbeum tom. 8 Concilior. col. 518.
Quarta
feria

penitus impos erat; pulsus venarum ngepertenuis, vel nullus sentiebatur, gelida signa mortis bant omnia membra, aliqua in ea saclarebant certa, ut humana conjicere potuit
sui

A-A-onwo

quamvis

e ceteris diebus prmter sex,

gacitas. Maritus ejus aberat, in silvam lignorum conclamat famifascem congregaturus abierat
:

operandum tara feriam sit amplius moeroribus jam die in corde terpro eo, quod Dominus ipso

lia

convolat

clamore

exaudito
,

extera

vici-

norum
catnr
riculo,

turba

solantur flentes

spem
viflO

lugenti,

quodam modo sepulra3, id est, Judae traditoris, tradere meditabatus erat, dum hunc ipse morti
tur,
t

bus repromittunt, Mittitur cursim nuncius


maritus
,

vo-

tamen
,

domum

advolat citatus replet luctuosis

uxoris pe,

ejulatibus

non

etc.

consueFuit aliquando variis in regionibus a pridie Dominicx diei a solis occasu tudo ut servilibus operibus abstinendum esset
u

modo mortem dolens uxoris, sed quia Sacramenvita decedere videtis Christi minus prsemunita
batur.
2(1

Nempe

Colus.
lio,
/

Quid
,

plura

Saniorum
,

Pezio. Joan. x Ita in codice Lambacensi, teste duas voculas in jus prsemisit. Quidsi abb. has fas hic gendum sit injussa; aut in juspro contra

Lambach gemebundus
et

persuasus consigressu titubante


,

^/^m ^.^

currit

ponatur

y Joan. abb. Spehac. codicis Lambacensis eaz Teste Pezio. in ora adscnptum legitur Gedem, qua cetera, manu rem Joan. abb. behardus de llornuren quam ob
.-

ut Viatiexanimis orat sacerdotem grotanti. Venit sacerdos cui cucura offerat forte si sedet opperiens ra hiec credita erat queat vitalis aliqua experientia auribus captare
, ,

tufjt(0

reddita,

hal.tus

quidam hunc tocum sic reddidit Miles Ceh mus, i.omine Gebhardus de llornaren. B Miles isto xvo \ irum nobivulgo notum est, vocem lem significare.
:

notissi-

Aure propius adhibita offiadmonet de Confessione, cia autem silennon erat vox, neque seusus. Facto cum subito oculi languentio quasi media hora,
spiraoula.
,

capitis sunt

muta

tis

aperiuntur, lingua palpitans


la

afl

verba

lor-

pelaxatur,

valor

corporis emortui recrea-

aa Apucl Joan. abb. Effectum. bb lbid. Subjuucta occasione.


:

ResponQuasrunt, qualiter ad vitam redierit. cum in meditatioue mea Ego inquiens dit corde meo, exardesceret ignis, meditata sum cum
tur.
,
,

si

mihi redmiseratione superui Inspectoris vita ad sepulchrum deretur, Lambach me ituram ,


beati Adalberonis vota reddituram. incredibile in raodum (quod dictu
sit)

Mox mirum
ut cogiaffuit

CAPUT

II.

tatum

meum
Dei

jactavi

in
,

Domino
affuit

velox

miserentis

miseratio

solitae

piet.-.tis

eius propitiatio;

mox mihi sum

reddita,- sensus

per Beati Gravibus morbis confliclati

cum

vita rediit,

quae usque ad portas murti.


tocro

patrocinium sanitate poliunlur.


sumus sed tavidetur , quod dieturi memori.fi obviav.t, supersedendum quia
,

propinquaveram. qnaa dicta tm 21 Vide ne, bene congruere hu . Cor contritura et Davidicum sunt, illud Et ltem rro non spernit Deua e P
,

;;/-;
;

;
,

^
Au ,

railiatum

-narum
a,,,,,,,!,

lum

P C

murmure fluviolns mter non putamus. Lentn tnbus a diatingmtur duo serpit montana qui qu.a valde sunt nota, bis nominibus. Dno ex necessaria v.denturtbemat. .e. prasenti minns rem tertium quia nunc ad
, ,

Pmen,

se invocantibus /. pe est Dominus omnibus altera die vivifico libato Tum Sacramento
,,
,

eromad

viribus

divinitus

redintegratis,

surre.Mt

incolo-

mis

ponemns. Tertio, nt prsd.e nonuncnpatnr, unde et loou fo o Umbach quo et ncnU a est sorutus ster b vocabulum acceperunt. Fluv.olus en.m adjacentes nomina
penine",
,

lent.o

pr.fite.imus;

um

e.t

'

iUe

d.versas ad .rr.ganda flaccentia c meatu suo utroque latere anKBna derivatur, ex adm.n.culatur bodivers.s fovens prata, insnper passim commanentusibus, in oircn.tu m iuum vero. terra, qua generatus b,,. ad postremnm quadam.mmerg.tur. absorp.us in planitie ert aquarum hab.tacula hor.vnlos, Est aliquid, snb juxta fluenta p emtnum co, stab.liri, et res.dere ^ima. H*e, .opo g rapb.a cogente , Jns probalur locis ueoessar.a et m aliis plerisque ad viam deduountur, ^norantes

partea

die Lambach proficiflcitnr , A sacrificium laudis, et reddens immolans Deo ipse sit adei , quia tissimo vota sua, confitens quia ipse solus laborem et iutor in tribulatione, in conspectu Dei dolorem consideret. Nil refert vocem deprecationis et vocoeli potius exaudire dequam affectum V ciferationis in teraplo compunctionem sine strepitu votionis, cordis reergo pius Remunerator vocis in lecto. Bene cog.atu.ms imraaculat* munerat sancta^ ct
,

tertia

demum

rvotionem

tocutiomelius bon* exhortation. operationem. Doraino placitam optirae ue ra oogitetionefl separant a Et e converao perversa virtus corripit ins.pienDeo, probata autem
,

tG

22 Quod

uUa

snnt,

qua

prelibati cas* sunt " "'""", raater-familias d in7 in ouarum una ^ uulum " damex mo.bo AilLJm dispo&lt onTm T cor poene est deducta. Jam adtxtrma extrema fir m a ta ad olidum, quasi " ftiuc " tabe misculum longa et inveterata vivivix tenuissimo spiraraine inutilifl truncus teputare. jacebat ; lumina ut exanirae dura adh*rens operuerat, lragua faucibus tra caligo
,

reguntur. aiout ca:ci baculis Super ripara amnis 19

donosor commixtara meditatus qu tTtem superb 15E omni vie non bonae, mal.tiam cubili suo, astitit cornua supcrbue in altum autem non odivit Et in excelso locutus e,t.

probatur in Nabuchocorde tenus , raiqui tumens superbia q est


luce
clarius

p~*m+

extulit,

lu ran
1U

Zg,

ao> nt , , best.amer sensit dum bestia factub vixit best.alihr imperavit satyrizando sic carmme ut quidam de eo
, ,

iniquitatem

Owm

Oui Jove major Q

flerat, erat, fortuna* ludicra

Tunc horao bos

fuerat,

qui Jove major erat.

m
A. Anontmo.

LIBER MIRAOULOR.
alias dicitur
:

B.

ADALBERONIS

EP.

De quo suisque complicibus


spersit

Dide-

Deus superbos mente cordis


de sede,
et

sui

potentes locutio, Perversa plerumque multatur corruptus quod anut in Halaam, qui pecunia operatio postea docuit i. Perversa tea vetuit Absomilibus, et tamen speciatim in in multis uxositiens lone qui mortem patris crudeliter mox ultio digna ulta stupravit, quod

posuit

exaltav.t

bumi-

versutias invocatione Sanctorum longe repellere, ad Dominum toto corde , toto desiderio conpurissima psenitentiaque Deo plaeitn fessione
,

converti
gioni,

les h.

>

Christianae Reli8acramentis Christi prscmuniri, saluti a Deo institutis armis lucis, satisfaopera tenebrarum abjicere ctionis medela indui, ut bene de eo jam diceamiretur Confessionem et decorem induisti
,
,

immo

//

ctus lumine
q.
'

(gratise

ccelestis) sicut

vestimenpri-

res ejus
est k.

Hi sunt

tres
in

mortui

quos suscitat Domisignificat

to

Ad ])ostremum admonetur, quod


ultimum omni curandum
,

nus

Primum

domo, quod
,

mortem
:

mum

et

est

homini,

seeubili latitantem iniqui cogitatus. in cordis designans locutioms cundum in porta mortem
:

de salute animee oppido cogitare rebus peritupost excessum ris divitias ccelestes comparare, ut

tcrtium in contractam peceainine et operatioms mortem insinuans usu et contumba olentem , sub lapide suetudiuis delectatione perpetuatam , resurgere queat, aggradesperationis, ne homo

requiem Eeternam possideat,


obtineat.

et

lucem perpetuam

vatam, ut dicitur

Mens mala
ris

rnors
:

mtus
,

malus actus mors


,

to-

bene sapienterque i// a<i iiwrtem 26 Bene, inquit ille, amici teprapa congrue monetis r. proceditis, sane suadetis angustiarum moles Nam et dolor gravis urget, cogit, tribulatio imminens, ut ad Factorem mi, ,

usus

sericordiaeque

Autorem convertar,

docet. Sed va3


distulerit,

Tumba,

puella

puer

Lazarus

lsta

no-

ei,

qui

fugam suam ad hanc hyemem

tant.

qui preces suas


sericordiae,

Lapis enim tegit, premit, occulit.

B
AUeragravit-

28

Non impar
et
i

miraculum Pater

misencor-

diarum

Deus

i (

quodara,
mirabili
,

operatus est fcotiua consolationis vicino ecclesiae beati Georii ,

miEvangelica autlioritate elucidata, usque ad horam, cum oculus caligat, lingua palpitat, E manus aret pes gressu caret neglexerit. Ista
supplicationesque et opera
, ,

est,

puto,

ft"
::;:

* nuncupatur. Uxor cujusdam qua? Chustelwane


Gotfridi
,,,dore

nemo
ligit
,

!Z-

p
'

anG
J oan a 'J
i

excocta elanguit, nocte

languore diutino extrcma est deducta. Luxit ad


et miserabili

in qua nox, ut a doctoribus percepi potest operari; solius Dei providentia colsive longe , sive prope sit infernus , ubi
,

nemo

bantur. die

ossa ejus doloribus perforavero sine intermissione cruciabatur.

ei confitebitur. Quid enim ? Omnia mundana gaudia, centum aut pluribus annis ducta, in sestimatione aeternorum sunt tanquam dies he-

et maejus, lugubri querimonia caput lectulo lauguentis adluesit nus contorquen.lo eam circumproximi et noti flentes et dolentes

Mantus

sterna, quse praeteriit.

Utinam modo tantura


, !

fides

mea

in Christo

in Christi

utinam extrema dies confessione claudatur Atqui, ne omuino


roboretur
confessio sera latronis
;

steterunt
uia

vita*

jam etiam exequiae parabantur, et exjam vitalis officia ordiuantur.

desperemus.

Cum

halitus

incidit ei fuuditus intercipi videretur Dei donante clementia , ad vitam si cogitatio tumulumque rediret , Lambach se profecturam et Adalbcronis orationibus visitaturam beati repente oculos suffragium pctituram. Et ecce , vocem erumcaligine fugata, aperit, lingua in
, , ,
, , ,

Spem tribuit nobis Ne vel in extremis


27
et

desperet quisque

fidelis.
,

Nam

idem

de

quo loquimur
adeo
in

eloquentia

ad Reali
01

lepui

subtili

sciruiia

pollebat,
,

ut

etiam

cle-

mn

advec-

ricorum
sent,

inscitiam

sicubi
satis

divinis

exorbitas-

tus,

lenitni

cate et caute

reprehenderet.

Ne

convahn'.

quis

pit,

se meritis

beati

Pontificis
se

ptam, interventu
Btratu spreto,
intitur,

ejufl

morte et dolore salvatam astruit. fllox

hoc non credat, audiat ipsam Sapientiam ex ore Altissimi prodeuntem, in Evangelio protestantem:
h Filii
//

erigitur,

ad

ambulandum
actionibus

fortiter

filiis lucis in hujus saaculi prudentiores geueratione sua sunt s. Et conversus ad cir,

monasterium beatae Dei Genitncis mgre-

cumstantes,

lte,

ait,

qiueso, ite, ossa cruciatibus

ditur,
ii

sana

cum gratiarum

domum

assiduis terebrata plausiro imponite, Lambach ad sepulchrum beati Adalberonis me perducite. Confido

vertitur.

c
IX.

24

m quidatn

Quidam ex ordine militantium Scoumbertabe exhauusis n curiae, longa infirmitatis cum diu, ut languorem aut auferret, aut
aut
pudoris
gratia

obtentu

enim in Domino quia interventu ejus et merear absolvi de durissima angustiaj


,

instantis

nobili* mile

ditferret,

dissimularet

et

catcna. Paruerunt, aegrotum vehiculo impositum ad locum proafatum perduxerunt, turaulo


et

suarum peditando laborasultra dictam virium gressu nutante deceptus, baculi auset, tandem corruens, ultimum xilio destitutus, in grabatum
enim ejus videbatur trahere spiritum. Ossa excocta extabuerant ; omne tino febrium ardore instar fidis excorpus, pelle desuper ossibus ad vultns, dissipaverat tensa, livor immoderatus omni ex amissa humana
;

diu-

oratioiium Praesulis adhibuerunt beati ad sua reoblationum lege rite percelebrata dierunt. Exin labentibus sensim et resolutis dorecuperatis corporis viribulorum vinculis ad laudera et gloriam Redemptoris convaluit
,
,
.

nostri.

forma penitus

follicaverat 0\ fenestras

oculorum tumor imma-

18 Ecclesia beati Blasii in aprico constituta silfluvio quodam praeterfluente habetur loco quae vaque spatiosa et speciosa eam ambiente
, , ,

Curatoi

ccclcsix^ Blo
siicsubiio
io
iiiii-

sed stigadeo obtexerat, ut jam non oculos, niata bina Ln facie videres.

ferax bestiarum et ferarum venatui est aptissima,


et

moribundv

pascua pecorum

ibi

inveniuntur uberrima. ln

Nam
Cibi

velut inclusi
desiderati,
fastiditi,

caeco

jam ab eo p
25

jam
,

parati,

clauduntnr in antro. jam oblati, sunt

repudiati, rejecti.
,

circuitu vero ecclesiae monticuli consurgunt, naturali tumore terrae editi, intrinsecus cryptas nativa exesas lege occulentes, quasi latibula refugiis

quasi plangens eum unigenitum, venere siuguli de mansiuuculis suis,

Turba

parentelse

hominum
Blasium
tares
, ,

praeparata, ut,

si forte videres beatum persecutionis rabiem declinautcm, pu-

niibui

pariter visitarent

eum

et

consolarentur

vide-

Hortanbant enim, dolorem esse vehementem. in fide jugiter ad Dominum vigilare tur eum
,

causa eo legitur)

ibi aliquando delituisse , et bestiis ad se tuitionis et medelae confluentibus (sicut de

fortiter

stare

viriliter agere, insidiarum inimici

Hospes

ibi

benedictionis gratiam obtulisse l. mansitabat, qui ecclesiae jura operose

DIE SEXTA OCTOBRIS.


alubriterque

1^3
A

procurarct
ibi

armenta
,

quoque
et caetera

boum

et

greges ovium
Is

statrilitos

Fratrum
g-ubernaret.
destitui,

militantia

attentius

conservanda
co^pit

et sic visio, qua^ apparuerat, abegit, effugavit aboculis ejns ablata est. tfiiad Cum autem rursus noctis ad terminum
;

((/

viribus

corporis

repcnte

properaret,

jamouc

Titan

et nimio

tum,

ut, eo in tus vitalis pectusculo palpitaret.

febrium ar.lore fatigari in tanlectulum corruentf\ iu boIo fla-

BU0

,,,,,,.

mundum

cepta

erat,

Vox ejus interabcompag-es membrorum ejus, acsi


emarcuerant,
ct

as putares,

jam de

sola se-

,i,i,

monum

pultura ejus agebatur. 29 Appropinqnabat autem


depositionis
beati
Pontificis,

dies

anniversanus

quo

memon
dies decessit

opperientcs et feruntur languentis, BBStimanciti, ad lectulum eum mortuum, aure vicinus adhil tesque e gestiebant; deia pulsansonum alique.. saspius ac saepius qusentando, do, stimulando, lumina pandat oram .,,, vivat, necnc. Ille, ut et linguam emortuam ad loa>grotantis
,

Oceano emergens ^indtqu **"*' illustraret, vigiles exitum ocyus ex- *mu observantes,
,
,

conamine

luetatur,

solemniter celebranda ccffris nocua, et nox,

foret u.

Jam

accessit, et

cura

jam

velut

quendum, qua poterat , infringens viderat, reserat, qualiterque ds, quam


,

visionem
BlDl

exanimis

miscr

jaceret,

exitum vigiliam nootis, obdormilulura post quartam parienimia lassitudine vigilibus, scentibus P ra3 tigna, asseres, in quo oubabat, cubiculi tei

rvandum

ejus

amici frequentes ad vigiliis mstarent, pau-

redditus,

expromit;.

ut,

fluvio transito,
,

ad

monasterium Dei Genitricis quo soleraniis Missarura eo


interesse

or;.t, perducatur die celebrandarura

mereatur.
ferunt.
Ibi

llli,

solito

lctiores

effecti,

utensilia plaustri
steriura

applicant,

a3grotum ad monaexce-

,las

avicul*
,

teterrima, in
,

modum
,

geminorum manibus

vesperti,

Itenn

passerum
etiara

iianeuDus parietibu8

^nsoue icgu^.

parietum, nudatas dent^ erudelissima, Ui rimis quorum B apparebant bs morsum minitautia flnetuantem . rniserara aniraara terribilis io solM raore canum mmio SUper quara linguia, cruomannela.ant rtuantium, ejectia de quibus 1 - ttas,
;

Phantaamata

^f^Z^^
quadam hornda,
,,
,

hirundinum

operuerant

BBnontl aspect

beati Pontificis ptus baiulorum ad sepulchrura solemnus, sola exin expletis Missarum perduciturj omn, plebe, qu_ erigitur, Dei dextera sublevante,

eo die supervenerat
38
i

aspiciente et adstipulante,

^
vel dubitcs, satelhtcs satan_ forraas ad dccipiendas, n,,,,.*-an
,, A,. ,,

domumsanusregrcditui'.

Xe

raireris,

rarias transformari

Xe
bat.

fleUum

aniraas;
exoticos

quoniam,
et

ut
,

veraciter

proba-

tnm

est,

alienos

permitter,U

Do-

>

Istas,

puto,
l

m ista,,Net,,
fitentes tibi
:

,,... inquit,

et aniraas

bestns amraa conpanpemra tuorura ne


,,<> onjusque obitu ; 5n

mino,
,,,,.

!,

audent sibi assumere satanastranafiru[paorum dicitur . Ipse qura mWle lucia y. Nam sc' in an 8 .lura
:

decorea, aiout de

Airiuinri'
"

rur,

obliviscaris in finem. in 30 Hte besti- nefandissimas "" '' ,--,,-,m Ut iS P1 " ,r Sl iorie qu*u lomerantur
.

habent

turmatim pst pecatorun, b F conff mraus eraunda a hocontractorum, qus ecl repenant, quo mosecumsolapertrabit, in anima rapiant: sed d.vma eos
'
,

C,5

bominura conforraant quarinibus, diversia se ureraissc raibtantcs ira Titatibus. Acriter Deo qui eos acernme acrius studiosiores, a-nuit
tunt: qnod
,

artes

noeendi,

raille

raod.s

m.l e

,ma-

evideutissirae

Vita S.

An on

-mtdCrtar.

crnciandara

S-rsrs-isirafi- ^ neruntatea

ftrrKCCK
*,..

raoraeutaue_ raduvia., p ter asaumptivaa n.gre, ,eos araittere bonorera ant qu_ et iativ_ __* verura sciat, tales fore poatea, quales
lucis
f

ll);lUU ,

Non

autera quisquara

autumet

pro-

_
_______

ssr_S uiTV

'"-,;;,: impouu us, Ecee Banctus, innocens,

,_

;11

uianunasocietasluciadtcne.

-bras, nulla couventio u_,


;i

-^-solum
Non

1
sed dcu f*"***? ,*
_piritaniei, spirit aliter,

autem

eoret cor - en-

C putreaount?
e/iemi * r r

_
oircumamiota ^

,,,.

uflliclVU

5fcte_.r_ac
transiern. i^c

fer _

^.ssaresa,^,^^ genus, integra sc.ndmv

Beati appat
llotu

ff___rx_rs==H
^t.-r ditur,

lumine lumme

immen_o

ad eu

habitacul(

<*^ r ---

bb

raarura,

qu*
,

obtexerant petebant, l0 rura


sor vero

orane pa vmwtnm reptando et volitando

c*c

et

falsatic66dmonumfirlonJ luraen U lumen lucer Johanni diacono, jobanni diaeono, ad

ti
,

-,^

oeeulcre

se:gx

^.f,,..

et e t luraen

^^ ^^^^^Qnem ^^ J4
hostis

ext.nsuendum ^pparu^ luraenextinguendura appa


'

eura ac a nt,quus ad

rendum

raox pius

.^

Unu

bianda perraulcet.
cc

declaravit cc. vidisset, ei

pori

.upe .eoU

humecta

A^NOTATA.
vix

^__r__r_=
jus,ione,

J*^^

res(e p.o,
SSl,
b

^isbacb,

ffic

rursum, ut sxpe

r - if;:trv-bX Ci^^U^se, ^
.
d!
aiias
,

^rbo^dasetfuliginosaseUrainavit, fuliffinosas ehminavit


Ocio&ris

Bigmq

monachum

scriptor se indicat.

Tomus

III.

m
A.

LIBER MIRACULOB.
Flaventia culta hi cditione Joan. abb. Lambacensis, eodem PeTn margine Codiois
:

B.

APALBEKO.XIS EP.

fcmmit.

c
(1

ziotestr
J

denuo n,anuadscmptum legxtv


:

CAPUT
Alii

III.

de Lidelaren. Uxor et humiliatum, e Psalm. 50, y. 10 Cor contritum


leiurici

Deus. non despicies.

variis morbis malisque per ejusbeati

fPsalm.

1,

f.

18

Prope

cst

Dominus ommbus

invocantibus eum. g Danietis cap. 4.

dem
rati.

Episcopi

opem

libe-

h Lucaecap.l, i. 51 etseq. 22 et 3 seqq. i Lege librum Numer. capp. 18. lib. 2 %mi capp. 16 et k Lege rea Christo Domino a morte Jairi
\

XI.

De

filia

suscitata lege Lucse cap. B ca/). 5 de Lazaro, Joan. cap. xi. ApudJoan. abb. perpcram
;

tfe fKfo t>idua?,

^m

quam inter HierusaStadiis vig-inti minus opinio aestimat aliquolem et Eraaus a, ut rum, distat a Lambacensi loco nemus, quod a
,

Custodit

subito

nemorit uxor mulo mitcre coriejiCa,

autem, htc n JMtf. Schaumburgensis. Opinor Schaumburg apud Efferindicari vetus castrum mumtum oppidum dino-am, vel Everdingam milharibus Superioris, ac tribus circiter Auslricv sex circiter Lincio, Lambaco vero Gr, topographicae.Habutt nisi failant tabulm
distans,

Fortis.

cujus corapendia circumjacensi qua esse possunt, redituumque jure altario beati Petri Salztium, privileg-iato burc c deserviunt. Huic, ut illius juris est relatitudine

nomen

rautuavit b,

gionis, custos deputatus

erat,
,

quem

vulgro
<

Ne-

morariura aut Foresticum

quasi
solerti

foresti

dem nuncupamus d

qui

curiosaque vi-

ex quorum proquo hic indeseufamilia seu curia fuerit is, de sermo est. Inturauerat. o Td est, opinor
Schaiimberffensesaft
illo dictos,
:

autem castrum

illud

suos

propnos comites,

gilantia supcr custodia sibi credita sollicitaretur, E ne aut publico violentorum incursu, aut furti-

Apud Joan. abb. vitiose aPsalm 103, >. 1 et 2.


p
r Ilicexcisae

Adeo.
) integrae

sunt ( inquit Pezius

duae

paginae in bate resarcivimus.


s
t

abMsto, quarum jacturam ex Johanne

va vulgi strag-e nemus illud extirparetur. Hujus uxor e, dum in una dierum staminibus nendis, ut huic sexui natura dictavit, insudaret, quo videlicet nuditatem, tam prsesentis quam futuri temporis, adumbraret, quam prothoplasti illi, primi leg-is Dei spretores, perizomatibus de foliis ficus contextis oppilare nisi sunt; subito de sedili,

cui
illac

insidebat,

corruens,

colum

isthac,

fu-

Lucse cap. 16, f. 8. SebaVide hujus sancti episcopi et martyris Opere nostro ad diem steni Acta prima, cap. l, in 3 Februarii. u Seculo itaque decimo tertio ineunte, aut forsolebat annua B. Adalberonis teetiam citiv

memoriaLambaci

sollenniter celebrari

quodpro

longe abjiciens, dolor vehemens et horror impatiens / super eara irruit, sicque inter cruciatus, quos patiebatur, os ejus mentumque nativam relinquens sedem sinistrorsum ad aurem usque recurvatur. poslridie, officium linguas ei adimitur, vi- quam ad Beali 36 Exin g nisi su- lumbam ctus potusque item intercipitur, et nil, prema dies expectatur. Haec gesta sunt in die adducla fuit,

sum

immemoriali ejusdem cultujuverit observasse. x Gesta S. Martini Turonensis episcopi, dequo


///.-,

Martis, et dolor

Verum quod

ittustranda venient ad diem xi Novembris. in hisce legatur dxmon ei decum-

benti apparuisse, neutiquamsequitur,id

omnibus

ille indies nugmentatus est usque ad diem Veneris, in quo celebris Exaltatio sanctae Crucis h annuo cursu obvenit. In articulo hujus diei vir moestitudinis angaria i con-

moribundis, maxime
tus videre, vere

fractus,

utensilibus plaustri coadunatis, et uxo-

peccatoribus, contingere

aut, qut-esibi visus fuit, febricitans

hicmemoradsemonum phantasmata fuisse,


delirantibus similia ssepe
xi, y.
14..

rem superimpositam Lambach perduxit, omnibus occursantibus casum mulieris lugubrem de- F
monstrans,
consilium
queat,
quaerit
,

C cum ex febrium sestu numero contingant.


}

virtus recuperari clementia?,

expetit.

medicinam, qua Omnibus una-

nimiter consulentibus, divinae se magnopere dedere


illustrata

y Epist. 2 ad Cor. cap.


z

Hujus sancti abbatis gesta nossunt ad diem 17 Januam


aa

apud

opem votis intimis cselestis efflagitare medicinae, Sauctorum patrocinia, Sanctorum imploranda
credit auxilia,
illi

ut,

eis

mediantibus

ostium

Hwc morali sensu de perversitate daemonum,

per peccatum vontracta interprctare: nequeenim illiullum colorem habent, nec perversitas ipsis
nativa est. bb Joan. abb. ementitie. cc Lege, si placet, Vitam laudati S. Gregorii

misericordiaB
,

aperiat

Dominus

lachrymis suffusus ad Adalberonis acccdit, mulierem morbidam secum adhibuit, votisque rite percelebratis, sacris etiam
altaribus orationis affectu
rediit.

adquievit k, tumbam beati


:

salutatis,

ad sua

mox
plane sospitalur.

Magni Papx, per eumdem Joannem diaconum scriptam, lib. 4, cap. 17, num. 100 in Opere nostro tom. 2 Martii, pag. 210.

37 Postero die illucescente post Exaltationem sanctae Crucis e vestigio instabat sollemnitas De-

dicationis

via
nisi

templi Lambacensis panditur proccssioni, hac

et
die

ecce,

dum
,

nullatenus

surama necessitudine

l,

omittendae,

adest vir

non humili repletus

tripudio, qui pridie tristitiae absorptus recesserat baratro, cum muliere sanata jam, facie jam redintegrata, et in sede nativse dispositionis relocata m. Quae euim paulo

ante, forma naturali


to

amissa, obliquo ac distorvultu horrorem aspicieutibus incusserat, linguaque quasi trisultata balbutiendo confusos vix edidit semilatratus, nunc n clara voce meriti.s
beati

DIE SEXTA OCTOBIUS.


o

485
-

vociferat o, beati Prajsulis se erept;im, se salvatam

omnisque caetu univcrsis Dei gratiam declarat diei festi eo die convenerat, Deum laudiqui gratia
;

k Amu. diu verecundia percussus, cnsualia celat facta x, cruciamidura intrinseca in dies augmentantur na
sit
,

bus
NM
-

exaltat.
,

mirabili .._ 38 Pauperculus quidam 1 " adeo est exbili languore tabescens, vi febrium lohnut non solum diutino, sed et p annuo defimanuum coctus paupertatia '" '"" cere morbo videretur, utpote cui propter
et
, l
'

misera-

u1

ultra quod dictu incredibile cor ejus anxiatum conturbatur dum praestolatur wum vocis gratia rurperemptum vooi

dum
,

ij

sum

ditaretur

spe sua Praudaturj quia

mondum
, ,

,u

'" lv

sterilitatem nec

medicorum

peritia

nec

oibi

lau-

succurrerent suffragia. Nulla sibi eerta tioris BBdiculaj patria, nulla prorsus propria habitationis illac vagabunsed, quamdiu sibi licuit; hac et luoratus vitaj tranperitia

et venerat hora ejus. Permanet itaque mutus erat ingrediens aut egrediens alter Zacharias innuens populis, et quidqnid officio lingu dequodam rotamine signorum clararc debuisset
,
,

qua3 raater
bat.

artium

eum

docuerat,

portende-

dus textrime

artis

deficeret seuntis victualia. Atqui dum fuissent manuum offloia, dum sopita

virtus ejus,

modicum
malos

quieverunt

42 Aliivix conjiciendo ex his, qua3 videbant, quid intelligehant j alii parum attendebant; alii ( sicut ubique claret aa, sagena Dei
.

Wm
pre
JJJJ

pariter temporalis

subsidii

adminicula.

Cumque

cum

bonis

trahit)
,

alienas incoleret eedes, et

omnibus super eo tsedio exosus haberetur, jam foetons mtoleaffectifl jam gravaretur, a notifl et extcns rantia omnis homo contemnitur, quasi abominahilis aojicispernitur,
tur.

mutientem deridehant
rantes, quia

manu
ipsi

iiguli,

omnes sumus

in

miserum mirabiliter minus considcmanu Dei, sicutlutumin


seipsos
,

bb, et ipse fecit nos


in secretis

et

non

uos. Flebat

raiser

suis,
,

afYectu-

que mentis
tiracntibus Lanicolligi. ,

Deura 39 Dein ab aliquibus im bach per-lucitur, ln hospitio pauperum


ulum
. ,

wcm ''

ibi humane satis fovetur ibi tenetur, ibi tur meraoria ejus apud suos sepedoncc w tractatur tanquam mortuus a corlitur, donec oblivioni soror asque egena, stipem de traditur. Erat ei conmodo laborc manuum modo mendicando
, , ,

ut de voce incoudita Dominura vinculo improperii hujus eum absolveret, depresuis eum catur. Tum vero quibusdam amicis ad toto raentis ac cordis affectu instigantibus
,

Dominum
,

convertitur

jactat cogitatum

suum

in

Domiuo assumptisque sociis orachrum beati Adalberonis proficiscitur. Clam humiliter humi ante sepulin torium
chrum
provolvitur
;

paucis,

ad sepul-

quirens. Qiub veniens q visitare fletura tabescentem doloribus continuis trem sunt etiara yicommota deduxerunt oculi ejus
,

et

consolan

fra-

et

quia orare minus sibi


,

licuit,

compunctionem cordis intentionem orationis devotionia cum Iaohrymarum votum intima^


spiriis

Exin muliebns oblita sccra ejus super fratre suo. virilera femineae interseanimuraque
levitatis,

Domino

fideliter obtulit.

Neo

spefrustra-

rens,

immo

praaponens fragilitati

tota

ad Deura
norta-

fratremque sibi assuetum negaveEt quia pedes ei officium tur quibusdam petita et acoepta, rant, gestatoria a semimortua imposita baiuossa r fratris Lurida ct beati Adalberonis advecta
convertitur,
lis

paria sentire

uon Bequeretur; tur licet statira effectus orationem ut oravit, exauditua est quia nec Paulus raox exauditus est autem ad utih, ,

ad voluntatera oratione Dominica peroranec nos tatem cc regnum Dei pro quo petita, statim accipiemus
; , ,

mU
43 Tertia tamen
tia

demum
os

die

ille

qui mevidcl
,

accitis,

turaulo

Baptistse
tj

aperuit

Zachanffi
.

merras
Lambacli
,

JJ-JJ. -A(-W< ,

mmbrorum
''

quod unicum rcstimabat Ad postreraura ipso et orationem ad Dominum cum asvlum


,

^C
JL ]*

Prsesulia

aperult os muti

et

lnquebatui- ^,,,,

reeto

ten '

rimtnugram umUatemre-

inenarsingula altaria geraitibus salutem videre me^iu^ rabilibu ie\n>en&, celerem Num ad fratrem rediens , miruit et virtutem. Dei invenit eura jara mesericordia misericordis
i0 , I-

fudit

autem die Dominico eo coram Fratribus et ecclesia qu reffreditur qu^itam et adeptam gratiam die eonveneral quod pnehbatestimonio confitetur, quorum quam magmfice Videsne
Futuro
, ,

baculi solatio se lius habentem C quera nuperrime quasi paralyticum, rehquerat excepto vitehhaLentera parum i Lazaro lamen, quasi novus aralitu, difltantem. Adhuo membra debigressu tituhabat, adhuc
, .

subngentera

tum est, roboratur. Dominus Sanetum suum

mirificavit,

quem ettom
f

suo Bquiparavrt ee! Nec hoc in facto Baptiata m*. impoasibile tibi, quod dietum indignum aut omnes ad oum etiam ore Veritatis ,, atllr
V1
:

bulator,
.;

longls

ioiantis

febriura ard dearabulare gestientis


se

Hauflta,ad instar

nunc
,

stantis
,

nunc
sed
cst.

labentis, nunc
sensira de die in

subrigentis
in

nutabant

modo angehs squales. vitam pradestinati non ut fnturoa fore insmuentur //, sed et angelos facem Patr iageli eorum semper vident S* Labia , inquit, sa me i aa. . Et Zaehar scientiam, et legem reqw,
..
,

diem

meliua prohciens
Pontificis

pristi-

eerdotis

oustodiunt

sanitati

meritis beati

redditus

M
"

quiaangelusDomi>

termtuum
qa BOti

Sulla
sed

hc vetustorum
qua> scripsimus,

relatione
oculifl

cognovimus
,

est,
1

perspeximua

ubus^tractaviraus:
putamufl
Lbifl
Vir
,

nec

opera,

pretmm

test alieno luec fulcienda operata est positis divina evidenter corara
'

^
fore.
fere
t

ma-

Equinollentise

. Johannes consonat

mus .aiene, ..nnms, similes

"""'
ei

erimus
.
,

quomam vtdebimus

W"*^
cst,s
,

1,
Excelsi

sicut,

est.

>.udi

:*"M'J*;
,

Salvato
.

profiteatur

Ego

dU

du

et
,

fiil

cccles.a lamfacm un0 ln edito raontis loco martvris constituta habetur rentii
,

4T"A

monasterio

Lambacensi

railiario

omnes

eos appellaos Deos

ad

beat
in

Lau

sermo Dei bctus

est.

Unde Hieronymus, Si simiSanotiis repMm^tbtur, vepr,mord,o desonptio iosus recolas, invemes meritis beati adelberons
.

circuitu
creatioritaa

gremio gen r raundana, nativo turaore ex etiara viouiufl non Seous hanc cis terra. prolata. agros rar*^flpardisponiturj dein per .,, nil ,s Ex colonis satis u aptann*. guntur easulas, qui possedit et perraittente eo hifl ergo unus et dura rautus efficitur et creavit nos fecit

ero
s

prominent montana

In primordio

non negatur.

In

niiBignorum, ,:, et claudum bo a Deo :,;,,, n,


^nalen, cum

sibi

ooUata virto^

Sim
est
,

Sancti

apostolis quorum consors fulget

fecit et fact

hh? Hon

Jam

in

*****

cum quibus jam

regno Patn^eo

, ;

486
\.

EP. LIBER MIEACULOR. B ADALBEROMS spiritu salvabit mm. immo congaudent rum virtutibus ejus invident, hominum non beato Martino nn qui dummodo simultafl imprudentium
,>

<>

Tale quid habcmus dc dum impcratorio edi,

mm

cto

custodise
die

publicffi

mandatur conaervandus
-

deroget
XIV.
i;,

illi.

Puelta

diulw

lans,

Vidua vitam beatam unicam babuit filiam, cum qua

in castimonia acmudiaria

postero

ius ftbribu*

admodum
langul

labore quibus vita ista nequaquam geri potest, Adaj lex est ) quassmt, manuum ( ut filiorum

Dominus tem ne
,

barbaris meritis ejus

pugnaturis objiciendus, exemit pugnus


nece Sancti violarcntur ob-

vel aliorum

tutus.

rarius,

quam

sibi

expediret,
,

aegre conquismt.

Filiam jam adultam adi tem, ut per se potius asBuesceret aine sibi necessaria providere, D culo materno
liit,

annosque maturos

48 Quia bina paria pra3 manibus habemus miracula, oper pretium est , ut , sicut tempore et
effectu
,

XV.

Mulier
i"
\n

di\

,,,,.

uuo tamen

in
;

loco,

uno

ct in se-

ne,

dum

utraque periclitaretur. pullos suos, ad plenos educatos


satis expeditos et

pauper pauperi adluereret, Ad infltar avium quae


,

ad yolandum
ictibus,

ita et nos ea cudenactitata , discreta sunt do * ex amussim distinguamus. Superius euiui sequens vero praslibatum oo in Cceua Domini capitc jejuuii pp patratum est iniraculum. in

moni&iM punitu,

xu

'

Joun

i,i,,

rcfercudo
00

morsibua , ne sunt tela ct arma earum, a se repellunt, discant asternum parentum provideutia industria et solertia ; qui dum parentibus

alarum

quo

pasci

vooiferando, molesti sunt, circa volucritando u m rostris hiando, alis expassis viotum apertis semper exaudicando, nou exaudiunturj quia, si
,

Mulier, genere et rebus pertenuis, de finibus qua3 vulgo Wiena qq nunAustriiH, ex civitate cupatur, dum ad instar clientularum pro quaastu anxie laborat cottidiano, vespere Sabbati dnm Sabbaantr Purificationem sanctas Mariae
, ,

n>

'11

tismum sabbatizando observare debuit rr


varicatrix divinas factaest legis,
iu jus ss

praj-

operi

Filia autem rentur, utrique inedia consumerentur. processutemporis vi febrium correpta, paup.-rcula,
destitui, et, quamviribus corporis repente ccepit fallere diu licuit , ubique vagabunda lauguorem dolor ejus mitigasi forte mutato aere tentabat
,

ultra solitum

incumbens servili. Nam sinistra lidextera autem circun.roharpagiuem U brans ut staminum argute iu haruagine tans fusum compouat fila utrumque instrumentum utrique
,

retur.

dum
jn

46
<

Tandem

febris

infusa
,

mcdullis

corpus

firmiter ac insolubiliter iuhoesit, ut trahentium, nullo argumento sibi invinulla vi n.-ues enim cem succedentium erui quivissct.

manui tam

k( put

via,

Lam-

hiv

umvehitur,

exbaustam corruens per sex menses


ejus excoxerat
sanitatis cruciaretur.
;

adeo ut in sine spe recuperand

lectum

utriusque palmae
tes,

pellem

et

carnem perterebran-

Crebro mater venit filiain sed succurrere ei nequiens, ajgrotantem visitare conad sua repedabat. Interim , dum dolonbus vexatur auimus tiuuis terebratur corpus , dum
occurrit ei

destigmatibus vuluerum sauguiuis eliciebaut guttulas; livor etiam vehemens adeo utramque
ut nil prajter gemitum et occupaverat manum suspiria agere liceret. 49 Exiit ergo a civitate Wiena , sacra petitura ac peragratura loca , Sauctorum implora,

pai

i'i"

i*i

'

v-

cle$ia S. Othi,

signorum gratia, circa tumbam beati


:

parlimin
AdalberonU
ilur.

Adelberonis actitata

et

obdormiscens
proficisci
, ,

visio-

ue
et

perdocetur
,

Lambach
ut accipiat

misericor-

diam petere
,

quaerere, ut inveniat
,

tura auxilia, quorum opitulationibus imminenevadere discriminum dispendia. Ut tia queat autem breviter extrema tangamus acta , in ecclesia beatae Otiliae

li.

si

perseveraverit pulsans

cetur. llaec
tertio
ei

non

solum
;

semel

apertionem polliscd secundo et


,

uu

virginis

interventu amisit
stringens

fusum
et

acriter

harpaginem ipsius adhuc cruenta


beati Adelberonis

apparuit.

sed

egestas paupertatis kk
,

manu, Lambach ad
detulit;
,

obstitit. Tandem ne ad votum perveniret mater adest gemebunda, et spatio fere emenso cur eam contra eam iracunda filia invehitur fcetoribus vitam finire, cur ope illius sineret in sicut plurimi, ita ubi perduceretur illo non misericordiam consequeretur ? His comipsa terpuncta sermonibus, his vulnerata minis et nunc orando, anhela discurrit poribus, ubique nunc supplicando, equum et vehiculum prece

anni

tumbam

ubi

manum

lividam sepul-

meritis sancti Pontificis perdichro adhibuit dispendium , nacta felici dit, quo gravabatur quaesiit, salutis suffragium. Ipsa hoter, quod ra pater mouasterii cum universis supervenit
,

Pratribus,

toun.
.'i

"'<''

imponit

C et brevi merce conquirit filiam seminecem superimpositam *, cursum versus Lambach ad tumbam bcati Yiri ad quam animus ejus fla, ,

quae probaverunt et viderunt opera Dei clementer operata est clementia. Erat autem tuuc anuus Domiuica? Incarnationis m. cc. iiiidies vero Dominicus Paschae ultimum in tus Katalogo computi elementi Q punctum obtinuit xx. llinc animadvertere potes, ubi caput jejunii
,

XX
'/'/

occurrerit yij
sunt.

in

quo acta sunt

quoe digesta

grabat,

cujus aspectum totis desideriis anhcla,

inio i\uod

bat, dirigit, et rlumine transito giue moutis , oratorium beatie


in vertice

qui * in marDei Genitricis

ANNOTATA.
Lucx cap. U, }, 18 dicitur castellum Emmaus spatio stadiorum sexaginta a Jerusalem
a
:

gestautis
attigit
,

prasterrluit

mox

ut navi,

cula
adiit.

portum

absoluta
47
.

ergastulo
a

anima languentis caruis portum salutis et quietis


in

]N

am

cymba

proximam delata
et

taber-

,,

,l/./lll/5ll

nam

feliciter

cxpiravit,
natfB

mater

quae

pm

\ia-

tico et

oblatione

detulerat

exequiis ejus

recte comabfuisse quadraginta igitur stadiis, si meminil putavit biographus, nemus, cujus hic distabat Lambaco. Vulb Apud Joan. abb. hic insertum legitur
, :

impeudit. Exin in cymiterio beati Johannis Baterrae earnis ptistro sepulta , Domino spiritus materia commendatur. Unde quis ambigat, hanc

go Pratenau.
c Ibid. Altari beati Petri Salisburgse.

, ,

tc

* virbeato Episcopo a Domino praestitam fore ut paupercula illa aegritudinis nodis et tutem vinculis mortis erepta requiem celerem obitumjam imque felicem sit consecuta 11. Videres quod Propheta ait Juxta est Domipletum et humiles qui tribulato sunt corde uus hls
, ,
:

aut Saltud Ibid. Quem vulgo Nemorarium quasi nemorum saltuumve praefectum aparium,
,

pellamus.
e

Notat Pezius, hic denuo in ora codicis eadem


legi
:

manuadjectum

Uxor Eberhardi de

Preite-

nowe. f Joan, abb. Immodicus.

gTota

DIE SEXTA OCTOBRIS.

g Tota hxc periodus desideratur apud Joan.


abb., ubi

et

Austriacorum lmperalorumsedesest lotiorbi


t

Post haec etc. fiost Uccurvatur sequitur h Celebratur hmc festivitas die 14 Septembris. nria hujus vocis apud scriptores medii xvi hic significatio legi potest in Glossario Cangii
:
I

notissima.
rr

ss

Vide Annotata hic ad cap. Joan. abb. lnstantius.

i, lit. t.

ttColum videtur indicare.

usurpatur pro pondereseu gravitate mosroris. kJoan. abb. Acquiescit.


1

uu Nescio, an anonymus aliam


,it

hic designare

Otiliam

quam Abbatissam Hohen-

Idem
],,

Nisi suinmaurgentenecessitate.
cata.
:

burgensem
tia,

in

quee Martyrotogio

in territorio Argentoratensi in AlsaRomano inscripta est die

n Idem
o

Tunc vero
:

rediens.

Idem

Vociferatur;
c/,
,

darabat pro Declarat,


tat.

Dcinfra ac Exaltabat pro Exal:

mox

13 Decembris. xx Indivat, Dominicum


,,,

p ld. Omnino. q ld. Quae cum veniret.


p Jtf.

Illlir

Paschx diem eo anno sse, ad quem diem in diem 25 Aprih vetustis Kalendariis ad signandos Lunee dies littera Q cum duobus punctis seu jam tertio in eo lunationum cyclo signatur. Porro assignato iem 25 anno 1204, Pascha ven
,

b t

Longo, ut habet Joan. abb. In ora codicis Lambacensis, teste Pezio, ea-

Imo

Aprilis.

dem manu appositum


dicitur

legitur

De

ecclesia, qiuc

Pacnmannen.

Joan. abb. Occurrere potuit. Cum ex dictis hoc anno 1204. Pascha celebratum fuerit die Aprilis, eapntjejunii, seuFerm quarta Ginei umt
incidit id

u Joan. abb. Perquam. x ld. Fatale hoc celat factum.

diem

10

Martii.

y Id. Ultra quod dictu credibile


Necessitas. z Id. hic addit aaitf. Claret, quodefc. Quia oinnes bb Id. brevius
:

sit.

CAPUT
in

IV.
B

manu

figuli

B sumus. cc Lege Epist. 2 atf Cor., cap. &. dd Z/Kca? cap. 1. ee Hyperbotica comparatio est, quod, quemadmodum Zacharias amissam loquelam recepit in Baptistae, nativitate seu circumcisione S. Joannis
1

Aliquot alii ad ejusdem Beati


incolumitate donati.

tumbam

ita vir

iste

tus fuerat,
verit.

per merita

,"" dest\ facultatem loqu reowpera13. Adalberonis

Oteque

c ignis

et miraculis beati

Episcopi longe

la-

divina

gratia

.^e

dilatantibus, et nou Wuliwwca

tiJoan. abb. Angeli futuri insiuuentur. abbas for gg Matt. cap. 18, y. 10. allegatum textum nihil tasse quod adverteret, inquiens : huc facere, addidit alterum, Et item, angelis erunt, et sunt filii Dei, cum u .Equales resurrectionis. Consule Luc. cap. 20,

ilsolum contiguas, sed etiam ttteras regiones jjj oiTitate Batispona b mulier _ lustrantibus, de qui- minatw alns, dam, clausa lumina diu ferens, cum a exiit visil bus eadem mens erat, Lambacense
\

,,

beati Epicoenobium. Quo perveniens, tumbam ac devotione ambiens, orationem ad scopi fide

sint
30.

filii

Qwi moo; sequuntur textus sacree Si primus es M.la.hiae fnon flfurw, depromptisunt, j(Mfl^ r$m Joannesab>. 7 cap. 2,
v.

Dominum

fudit,

sacrificium contriti

spiritus

ob-

Zaobari)

baspro Zacbaria, Ealacbiam c# j^faf. 1 Joawnw ca#. 3,

substituit
;

secwntftw

tertius

ex Psabn.
,,ote-

ocyus invenit, tulit, misericordiam, amissam reeipere meruit, cum lumen oculorum aupervenit, gaudio repatriavit, quas tristia pridem illummata longe a monasterio, dum iret,

quam

qujesivit,

nam nou
est

hic memorasset anm statis, quamcequalitatem, ad curationem paral C mus noster, alludens sanatumque a sanctis Apostohs cap 1 relatam, utero, de quo Lucas Petro et Joanne claudum ab in Act. Apost. cap. 3. Volitando, et ii Joan. ab.

KhMelius qualemcumque

similitr

tuam

cum adstiExin aliquanto interjecto terapore, veritatis rediit, die Dominico gratiam, i,,ribus congregatye Uchrypercepit, ecolesiflB tunc
:

marum

exoelsia imbre perfusa aperuit Gloria in in Sanctis suis mirabilis praDeo tollitur; Deus

dicatur.

mox

tnfra

Expansis

pro Expa

kk
11

domi. Id. Sed res angusta


i

tius fuisse,

huic fortasse saNolim negare, paupercuLv quam sanari at certe anony mori,

anno \iEvolutis deinde aliquot diebus, Domini aicoxxv , xvi delicetiab Incarnatione annuatim Dedicatio Lamba Kal. Octobris, ubi c, venit vir quidam procensis ocourrit ecclesi* civitate juxta Anisum d flnBBtatis, de
51
vecta3

Jf-

mu

^^
d

vium

sita,

a quo

et

ipsa

oivitas

nomen

quid musnostrr istm quod mulier diuturno enim in eo miraculi est etiam vectur contrita, accedentibus

multo rectius omississet


,

accepit,

tumulum
sitiens.

denter

omnem hanc
catervatim

mvisere arvirtutum beati Viri Nam fama erat^ propterea regionem


beati

Alberonis

morbo

commodis, moriatur?
dicxi Novembns, quo nn Colitur hic Sanctus illustranda vement. die ejusdem gesta oo Superius a num. 10.
,

mm Psalm

33,

>\ 10,

populi gratia recuperanda^ oranps Vir ergo ille.de quo sospitatis eo tendebnnt. xx et eo ampbua anms caonfl nobis sermo est, jam fere deflperatus, hortatu so-

permanserat, et
.

1(p

,.

(Ur

aui

eum ducebant, cum summa


ad Bepulcbrum,
;

intcn-

quarta Quinquagesimae seu pp Id est, Feria estjejunn QuaCinerum qux caput, seu initium
;

tionis

clevotione

&***"

draaesimalis. Vieuna, Germanis Wien, ohm\m<loqq ejusdemque archiducum bona, Austrix caput ,

Ato

preces ad Doraiclarificatum, accessit et Deus num fudit, ut Pater miserioordiarum amissum UU luiur,, ,.ldetotius consolationis e. OraUone ca^co nato oeulos aperuit rei 4 e completa,
9iff nis

tqui

488
A.Aommo.

completa,

omni turba,
,

LTBEK MIRACULOR. od diera tatam quffl


et orn-

;B .

ADALBERONISEP. um temporis de veritate

hujusmodi eventus

D
,

conlracla ' '

luraen recepit, convenerat, inspectante Facta vidit, dedit laudera Deo. nis plebs, ut noctis crevespertino ante sunt hc tempore nnsculum. sepulchrum bea52 Eadem nocte fidelibus ad exeubantibus, mulier quaedam cleEpiscopi ti contracta (utraet omni corporis parte
nica

dolentibus. 57 lnstabat sequidem anniversarius diea beati JJJ qui semper octa- duci< , ./";,". coufessoris Alberonis episcopi occurrit l, quo plurimi cau- lamrecipit va die Angelorum
,

sa orationis
sere
;

Lambacenscm locum student


parentes
dicti
,

invi,

cum quibus etiam

pueri
,

ipsum secum ducentes

divina spe animati

et

9 h

adhrebat et mcrura quoque naluerebet, acsi aenea riguisset, sed non inuher ut jam tibus inuexa erant namque simulacrum videretur) aderat g. Quarta h, manoctis ante nocturnalem synaxim
que enim manus ejus pectori
,
,

Itimeritis beati Praesulis confisi, iter arripuere. nondum confecto, dum jara adpronere .vero proxiraarent monasterio, puer subito in verba

vigilia

uus

et

crura
in

cum
,

ingenti
nt tota

fragoris

solvuutur

erepitu

tautum

llujus rei

veritatem, non duo vel

turbaretur ecclesia. tres, sed plu,

materteram suam nominatim vooa sulutum esse vinculum linguae subb, tetabundus tam affirmavit. Unde magno perfusi gaudio mcenia ecparentes, quam alii concomitantcs
rupit, et
,
,

,,.

rimarura testificatur assertio turbarum Gloria * cantes * Deum, et dicentes


:

glorifitibi

Do,.

subeunt, et sepulchro pii pontificis Alberedronis se oraturi prosternunt, gratesquc Dco res, ut gesta erat, Pratribus raodiderunt. Exin populo at, qui sup uastcrii, et omni
cleske
,

'">>

mine.
&g

dicentium

p er qui j am

de ecclesia
%

sancti

Benedi,

pauditur, et
prsedicatur.

Christus

gloriosus in Sanctis suis

pu"taurfui

""'

dum Bacros cineres Zacharias mutus pcrmaneus, comitibus veneratur et hobeati Pontificis cum
norat,
preces

incessu cti, quinquennis,

pedum carens

alter

quidam mendicus ex casu factus mutus, ad monasterium Lambacense causa ali58 Puer
ei

xxui.

Alterimuioad

parentes

et

amici

pro

sospitate

puen

moniie

pervenit,

et

aliquamdiu

ibi

jMJ<irei(Uu ;it

tur,

ac

fundunt ad Dominura. Ille ambitum sepulchri semel


,

subito engi,

bis

tertio-

tollitur, laus que' perlustrat. Clamor ad sidera solvit compequi erigit elisos illi concinitur, disertas nam, qui linguas infantium faoit
ditos,
:

eleemosyna sustentatus, tumbam beati PraBsulis gratia devotionis in vigilia Apostolorum Philippi et quia lingua non poterat, et Jacobi jejunus adiit
;

intimis cordis suspiriis suffragiura attentius preca-

batur. Debilitate vero et

mora devotionis aliquanin

ubi puero gressus meriti


tur,
ete..

beati

Mberonia
,

reddi-

tulum faligatus, fessus


mivit
.

turabae raarmore obdor-

mox apertum

est

os

ejus

et loquebatur

"
em
'

U
lut,

Aliud miraculum, huic simile, congrue sub-

puerutraque

fidelium, quannectitur, ut cognoscat universitas quom Dominus ta locus ille gloria sit dignus , lantis illustrat signis et virtutibus. Non
fcot

vero evigilasset, sensit, se oflicium linguae recepisse, et, quod prius nutu postulaverat vit egentis subsidium', postmodum, solutis linguas vinculis, perfecte loquendo meritis beati 1'rasu-

cum

lis

quem

in

et

tos sibi in os

somno sibi apparentem et digimittentem viderat, ab omuibus re,

j.pirochia

multo interjecto tempore, inter promiscuas turbas septeunis ad de prasdicta barrochia * venit puer tumulum beati Pragsulis visendum, utroque claudus pede. Quia a parentibus, cognatis et notis
sepulchro sancti Viri applioitus, orationeque delium eonsummata, puer surrexil incolumis et
;

quisivit o.

ANXOTATA.
hoc septemque sequentibus numerisreferuntur, aliam, coeevam tamen, manum yrseferre, observavi supra ex Pezio, cujus annoa

riilli

Qux

gloria concinitur, qui


fieri.

omues homines

vult salvos

tationem etiam retulit in

Co\

ario prxrio

at

r "l,

adBeati$epul-

praetereundum, quod una Sabutriusque multitudo copiosa plebis bati venit nostri et aetatis ad tumbam beati Patris sexus venera ndara. lnter quos venit quidam C8BCUS a
55

Nec

Bilentio

nwn.

l^.

erumtamti.

liativitate

a partibus

Austri:.',

et

inter

uoctur-

b Katispona, seu llatisboua, vulgo Regenspurg, nota Oermanix est libera Tmperiaiis civitas ad Danubium, ubi hic Reginum recipit episcopati sede insignita, habitisque in eolmperii comitiis
f

nalem synaxira non rainima angoris raolestia aperad laudem et gloriam Jhesu ti sunt oculi cieci qui olim inter homines Christi, Domini nostri conversaus oculos aperuit CBBCi nati, quod a sa3,

celebris,
c Ita

alibi

eadem
50.

etiam habet editio Joannis abbaiis: verum festivitas etiom xvm Kal Octobris

facta legitur. Vide dicta in

Commentario prasvio

culo non est auditum. Nara cum fenestrffl oculorum reserantur, sauguis crumpens geuas et 1 ad testimonium maxillas ejus abundanter
1

num

veritatis.

""
*

mulxufactut,

56 "Nou , ut paginam vacantem oneremus sed ut uomeuejus, qui facit iniribilia magna soius, per merita Sanotorum suorum magnificeBl18, mug miraculum s iientio non super mile videlicet, ut beato ZaoharifiB, legimus, evenisse, .1.1 notitiam posterorum stylo memoriali transmit^

d Joan. abb. Auasum. Est autem vario nomine etiam Anesufl, Anisus, Anseus et Onasus, quandoque dictus, Germanise /luvius, ac fere Umes Superioreminter atque InferioremAustriam Meridianam a quo hic laudata civitas similii Anassiburgum et Auisia, Germanis Enns appellatur.

eJoan. cap.
f

9.

Joan. abb. Clinica. Porro Clinicus a Grseco


lectu8,

tamus. Puer quidam Beptennis de villa, eci Lambacensi vicina, Hofarn i dicta, proxima nocte , quae festum saueti Michaelis antecedit , in

y.rsr,

segrum semper in

lecto

decumbentem

significat.

g Monet Pezius, verbum


codice Lambacensi.

aderat desiderari in

somnis k
*

officio liuguce destitutus subito

obmufesti

tuit,

et

usque
suis

ad

octavum diem ejusdcm


tristitieB
,

mutus permanens, nou modioam


lam amicis
tate

querelevi-

advexit

nonnullis

tamen

h Synaxis vox Grxca Latine conventum monachorum significa/ utque hir a.ihUtur, a.d (J/ficium nocturnum in ecclcsia persolvendum.
,

puerili id

fieri,

arbitrantibufi j

sed per pro-

Joan. abb. Hofern.

Td

DIE SEXTA OCTOBRIS.


k Idem unica voce insomnis.
1

4S0
k.kvmvio.
tro-

Td

csi,

rum Angelorum,
archangeli
recolitur.
,

die 6 Octobris, quae Octava est Sanctoseu Dedicationis S. Michaelis

Mystarum fuerat, sedaria jura sequentum f; dive, tuo sacravit Benedicte Hanc
, ,
,

phaso,

qux

Dcdicatio

die

29 Septembris

Triginta adsciscens monachos, qui

nocte die-

cetera,

Notat Pezius, hoc rursum caput alia, quam manu, sed coseva tnmen, in Lambacensi

codice

exaratum

esse.

que Usque Deo canerent sacrarum encomia laudum. Altera deficiunt rebus ( cognomine Schwarzig
9

n Id est, vagabundus. ulla o Hic desinit Liber miraculorum sine


clausula.

9)

Ordinis ejusdem,
tis,

summi

sacra templa Tonanjecit

Queis

Carolus
:

quondam

fundamina Maviresque mi-

gnus Laudibus haec Superum

reparat,

VITA
VIS METRICA,

nistrat,

Cum

post
bra

sumpta Deo mortali


ter
h.

e corpore

mem-

Mille anni,
i;i;l

quinque

et

bis sex lustra flueh

bant
3

Verum
aequis

sors

malefida,

furens

successibus

ede$uaeji;

citur

Auctore
B

anonymo

incertse

aetatis.

moInter Pontificem summum, Ausoniumque E narcham pestiferi conflavit semina belli i. Impia

Tum

Pater, Herbipolis justas


nas,

qui

rexit habe-

Ex

editione

reverendissimi

Joannis

Romani

obsequio

Patris

coustanter

adhae-

Abbatis Lambacensis.

rens,
oris Juste possessis per vim depellitur quidamque invasor Henrico Csesare ab
,

ini-

Natalibiu
tnct
flt

et

Stirps
\u

antiqua
oras,

fuit,

multas

celebrata
alto a

per
san-

quus,

Nomine Meinhardus
Sit:

venerauda sacraria presmillenos


cessit

itU cUu

cpiscojnu

De Lambach a comitum
guine natus

quorum

fferbipolensis:

Lustra

bis

octo

super

quatuor an-

praesul. Felix progenies, divinus Adalbero Regilla Huic pater Arnoldus , mater

nos
,

pocrea-

Currebant, de k.

propria

cum

Adalbero sek
i

tenti

Francigenum
ta,

fuerat

Weinsberg de gente
Scherdingam
b,

l, Ergo Bavariae patrias remeavit ad arces Charus ubi genitor aacraa tundaverat ades

Qui Lambach
1

praeter

multaque

Bis sex canonicis

has plenus

Numine Natus
ibi

mi dictu

dictis

In

Benedictinum summa

ratione sacravit
fragiles

Oppida Franconice magna ditione tenebaut. meutis, Hic ergo heroae spectabilis indole sacratus in uevo, Artibus ingenuis viridi messem c, Pieridum tantam collegit pulvere omnigenae fulsit virtutis honore,
Tautoque arte, Ut dubium fuerit, virtus praestantior virtutibus esset. Arsne ejus claris potior
Erg-o

Coenobium
artus

m,

cupiens

corporis

remorarier horam Ponere supremamque tubae

Saxonis Eermannus

dominator et orae uuamim 4 Interea rex Henricus, vesani Martis amore o,


sa^vit scelerata

n.

Ardent- jam
Conseritur
:

msania

belli

~^
Q

multos tandem post stragis acerretulit

merito variis celebratur in oris, annus lustra novem millenus volvitur Ultra pastore ff emebat d. Amisso Ilerbipolis lugubris clerus populusque frequen-

dum

vos

Hermannus tumido

super hoste

* tnum- v
.

phum
Omine Magnanimus
ubi
ros,

p.

Conveniunt
tes
:

iffitur

laeto

post fusa tot

fuit

agmina victor Mavortius heHermannus


,

Idem consilium cunctis, Adalbero sumat, Desertam sedem generosus


e<jii

mens omnibus una,

ttrcnue,

mitra capillos. Pontificalis huic praBcingat munere sibi oblatum divino 2 Ille

hono-

Plurima devicti pervertit facta pra^ul Imprimisque suis privatus Adalbero

tyranni

U mpla et

monaslei ia
trigiti

rem Mag-nanimo acceptat nisu

e,

viresque secun-

honoribus auctus 7 Juste possessisest rursus cathedras. sacrae detrusus sede Meinhardusque
,

Pristina

sed

postquam

coesar

moderamina

re.

das ons ; superis poscit recipitque fideliter non praestantior ulut Talem se pnestans

rum
Christi Sumpsit, et innocuis
stris

crux esse
.

minir

lus,

Utiliorve gregi fuerit

se

munere sancte
in

Pergit r,
regecolu-

tecta Adalbero, qua3 struxit, sacra

revi.--it

Perfunctus, bat
:

placida

populos

pace
alta

In patria

Kam

templa exstruxit sublimibus


mnis,

Anno
Cui

quieti, hic dulci datur indulgere lustrisque bis octo s, milleno, quinto,
:

plus,

Meinhardo,
laetitiam

perteutant gaudia pe,.

ctus?

Tonanti, Ccenobiis posuit fundamina grata opulenta et relligione. Efliciens donis ecclesia Wirzburgaj Stephano locuples
cto

Verum hanc
san
mit,

mors opportuna

dire-

Vix

VITA BREYIS METR.


190
OHTMO

B.

ADALBKRONIS

EP.
ser>

VixtritasexBOtto,
,

lempus curreret, an-

indicavit, voce clericorum seu canonicorum a sede, quo nomine frequenter daria derivata

ve-

quieiem honoribu* prtftreni,


'

tfnau
sedem

viduam venerandus Adalbero

niunt ecclesise calhedrales

in quibus eanonxci

,iur,
et

sepultu

miracuJit

voce rogatur, Samat, sollicita multorum dubire ludibna sortis, Hle sed exborrens spoUatus honore, Ut qui bis fueritjusto irrita ventis / Vota petitorum rapidis dedit reliquum traducere Perplacet thereis

divinapassimperagunt. Sohwarzacum, de cujus per B. Adalbeff Alias preevxum instauratione consule Comment. ronem
kl l'ld
est,

anno Ohristi 1074

rel sequenti.

Adi

tem

ObsequUs,sanctas,queis
sedes,

struxit

Fr'atribus,
..

et seq. Comment. prievium iv, num. 62 Henrico IV de fvdo schismate ab tgii h ic legitimum Pontificem Germanicv rege adversus Dei GregoriumVUsuscitato, quod Eccleszam
,

fodere vrt u. Coneordi inuocu* sociatum binos, non ampl.us

et
,

Germaniee imperium graviter

afflixit.

Adi

Dehinc post Meinhardum


Vi.it

Comment. prxvium \\ v et seq. k Id cst, anno 1084. Vide tamen


mentarii preevii
1

dicta

Com-

/"^emqoe
e'it

dcdit

oursum

fortuna, pcr-

vi.

Lambacum

designat, quod

Bavance tunc ac

tardusquc Et tandcm fcssus, moriendo carcere vitas Bx hoc iDBtabiUa astra qn.etcrnamquc capit supcr KvT.t
,

senilibus

ann.s

censebatur,

m
n
Se

nunc Austruv Supenon. Adi Comment. prxvxum ni.

Rediadeumdem Commentanumnum.

27

et

a Prolc dempta, Octobric scxto divina cnm volveret deoiesque novem , MiUe an
orbis X.

tem.

gcnitoris ad ossa Inde monasterio ohari patria tumulatur in urna I Lambacensi, desunt, namque miraPrsmia nec meritis hic

regem adversus phum, Suevuv ducem, anno 1077 constituerunt eidemque RoHenricum IV sibi inpugnaadElstram dulphoanno mQexaccepto magna clade afjecit, Huvium in qua Henricum Hermannum Lucemburgicum
,

principes Rudoll'Multi Germanise Catholici

vulnere

Non dubiam
Optatamqw

testata fidem

monumenta

reful-

oraB Saxonis, seu Saxosufjecerunt, qui dominator Saxones ei adhxrerent. hic dicitur, quod rex Germanix, ut dictum est

mortuo

nL

p Hermannus

salutcm. Bgris rcdduut consulta

salutatus, Henrici

IV exercitum anno

1081

apud
Com-

Hovhstadiumprostravit.

ANNOTATA.
,

anno mentario pnevio num. 94

aHcVC

contigisse

1086, ostendi xn
et

duobus sequentibus,
,

Q
l,e

paterna, maternoque

IdaConis

de qua mox B. alnsque hue spectanUbus, familia,


i,

et Herbipoli De^recepta per Henricianos eumdem Commentaexpulso Adalberone relege

consule Commentarii Bavarix Supenorts b Scharding

prxvn

rium num.

97 et seqq.

oppidumet

ad

OEnum

eomihbus fluvium.quod suispropnts


deinde

uno anno pr<esldest, anno 1085, sed saltem Commentano prevvio propere, ut observavi in

n
U

Q7

^Tutterisprimo Herbipoli imbutus fuit, Vitasupradata. Parisiiserwiitus, ut habet anBrunonem hic designari, eumdemque dS. Commentano preevxo n0 1045 obiisse, ostendi in
num.

\ Adieumdem

Commenlarium num.
inter

99

et

fortasse de societate vitx ac ses monachalu, sed

"nNolihxc deB. Adalberonis

Lambacen-

ut computanh dedueunt prxmissi Poetx ealculi, n exnloratum erit. Vide Comment. preemum e Eodem anno 1048.

el sequenti.

Ad eumdem annum

etxam

Bened^msjncwentus cum Lambacensibus vitam monasttcam eurnnumterprelari; nam Joannem Tmqulm professumfuisse, adversus num. 29 et
themium probaviin Comment.prxvxo

loco

mox

citato

iCanonicos

hosce fuisse,
iv,

constat ex

per sedana jura vitam pluribus egi. Poeta igitur

Commentario preemo

uU de

^"
.

dictism
d

Tb
6

dieque Adalberonemawipwrto anno 1090, Commentaeodem Octobris obiisse probavi in


,

rio

num.

101 et sequentibus.

DE

DIE SEXTA OCTOBRIS.

m
M
c

T.itVE

C. B.

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE
ALABRIA

ORDINIS CARTHUSIANORUM FUNDATORE

COMMENTABIUS PB^VIUS
K *
I

Ou*

Vit*
fuere,

seu aut

Acta

edenda

sint

diversa,

quihus h*c aut


seu documenta,

cons~ecta

ulustrabuutur,

seu

subsidta

etiam edendum. horumque unum ad Actorum calcem


E
nullus ante seculi sexti decimi initium Vit* 8. Brunonis, anno e iTplane omnem HMinm nOi W*i cen dis nOl defuncti, seriem, moresque et comignarit, non de/UefmYS*- Zsia ex ancliMtmu. ftfc ,.*.<- ;( , ame e cefeftem-mo. onein juxta ..'. instituit, Ordine viri doctrina Patriarcha multo etiam citius qui ac pietate spectabiles nonnullaauade Carlhusu-eprincipis aliarumve habebant, fundatoribus comperla rum initiis ac non in mdgus (Mdiligentissime in chartas, si eorum sivisset modestia)

tM *
,

Mss.tom. i,pag. (^0,,. Bibliothecee Norx librorum Wer OpuscnJa fl ito ood co<,on. MM.

Chronico CAr-onico

confracttor. contracliori

incipio.

^abbeus

,,,

cJMnfs

Ms S

RemigiiRemensisrecensetquinqueelogta

diversa,

quorum primo

res

IZegesL

Cc

IroJmos

religuis V 0ro, Pr.orai. n Carihusi* majoris

prxcipux a S. Bruquat,;,, q ux ad
continentur Elogns
:

pertinent,

summatim
,

TcapUe prxfgitur
llordinis
tnmw: vrxfert
Sive de S

h HtutUS

Dc [nrtitutiom. Ubro-

aueenim

id forte

lublice edendas, ilituti sui seclatoribus

secessus in rinl in iisque summa ote, capita delibarmt. dalore


,

privahm intra domuum and exemplum '! saltem wUc, a sancto Fun-

summa certe eum

Cartueieneie

verum cum
verba
,

futuris

*""";

'T%Z

SdTmU
Lmi.
Tnroin

post lurc ^CarthUBi.

Ue Insniu ...por.anr
Bn-

Brunone, de L

luino, de Petro rren-

sJ

ritati consonet,

teneum

argumento esl Brevxs apud Mar.* Wa Velerum Scriptorum tomo y.

^f^r
.u

acGuigone, clco dcJoanneTusco,

nescxo, an pro Cartusiffi PrioribuB,

Ordinis Cartusiensis Bistorta, Majo Licet quinque prfmi Pnorea /,.,,. Ugmtur

ft*
ptaribae

breviterhocnot,,'.,,

..emtpsamredea-

'Z cm

hio

inferius

deecripti

successores eoruffl, Chronicis reperiantur, tame.. sun. nbl.v.on. WdM, nescioqna de c.usa taliter mcmoria per al.quam quod nulla penitue cx eis
,

mu ZJque Zt' Zqulamus. Launoius

ctogta scnpla . tempus, auo dicta DissertaU, ie vera

CXnff*3K eJs.

sl,

umet

,/.

eo laini n

ms

[fi

guibtuda!

nc sane, 9o"n docebo, scripserit, Chroniea

C/irom'ci's y

S^M
dem
solis

mB Mrii pfc

""""";"

l
rnrthiitienses asservai
\

*-*.

'"''/

elucubrata. serh decimum fuerint dubie de quinque auoniam haud

T^Adfrel Adluec ea
pnmorum
tractarint,
uti e

" rZlhuZ Priorum gesi spectant. ^mmasaltem reruJ.ad Brunoncm


,

?H.nc
*"

ro ac(or
'

tVirt/.

M/en

".
,

i6

g
p
,.

lum indubilalum apparet capita delibasse, cum n 'axtme aCarthusianis soripta |MM, ,uer .Carthusianorum dotmbw fere

A
,

/ '"'' ,Ordinissui

luce librum quari ,., non donatum,

tta

diuque in hisce omnino


idcirco,

f^^drtatOr

F-"^ "
s

tncZm.codicemiUum,

,,,.0*. tuerinl. Porro e Chronicis

nomine

auod resper immertto potu.ee exhibeant vocari non stas nuncupata etiamreperv'.aliterque nihilominus .Lpotissimum ad cogwtonem
,

J* *^*

'"""'";.';'' ;,::";..'...

';::;::;;,/;: :

-"-"

"*

Zre.contractiusunum.prolianusakud.^^
pauca.qum de b. borum, ulpole in quibus non haben !. ** uone narrantur, fundamentum
auctoritateque JVA statim <"<" '"'i'"
Octobris
'

-enteru, quo
III.

fJTl bancu

E22*~

"::-,::::!: << "" /^Wi/ct/K Prioris, idque constare


';;::;/;/;

'::--.

Tomus

492
i
(

DE
in

S.

BRUNONE CO
, ,

IOM
B.

Prioreadeum

ratu

Cartusiam transmisso tfta proxtW( Parisiensi de Sanclo nostro ft, Majoris PnoCartusix misque ejus quatuor in successonbuselogiaoccurrunt, parttercom-

jam supra distinxi, fidem apud omnes merentur, D


non utpote in litteras conjecta ab auctore, etsi noto, rebus lamen, qux in iis narrantur, certo synchronoac verosimiliter ipsomet Guigone, pri-

Lg

<

pleclitur,

eorumqueomnium,

qui

Ordtnenunc

reperiantur, antiquissimus est, Cartusia exscriptus, atque in

utpote tn

Majon
Montis,
,

domum

proto-pnore anno Dei a Gaufredo. ejusdem ChrisHUmransp quofundata hme fidt, ltiliquetexipsoillocodice,adcujuscalcem) olim, mndo eremi de lequntv.r Ex cremo Cartusiae Et infenus Caufrenno mcxxxvi. Monte-D habuit ex dono domni
:
:

Cartusix Consuetudinum, quibus eadem pr&ftguntur, scriptore, qui equidem, si quse dequatuor primis Cartusise Prioribus acnominatim S. Brunone in Chronico itlo referuntur, non n n osimillime saltem viderit ac appro-

mrum

scripserit,

barit.
7

lus,

Prior

de

MonteDei

miit

quo

hii

. Guigonis. substantiam laudatus 5 Ita fere quantum ad qui prxterea, annalista Carthusiensis anonymus, in codice suo antiquissimo Brunonis elogium,

Quapropter ut in ipso statim Commentant hmuslimine quoddam Vitm Sancti nostri comexpendium, cui tuto fidi queat studioso lecton elogium, Chrontco ilhincluhibeam S. \Wxu,"nqum nl hoc de ;7//) mtrrantur, com,

..

inoludiiur,

hioqut

mnuUa
i'

aduntur,

su

pl

., t

uc
loco

modo
,

transcribo, quale
cit.

apud

1.
:

beum

S.

Labbeus loco supra descriptum, elogioque, quod utiex ejusdem * nptorts cit exhibet,apprime, consonum, cum ejusdem Sanclt
dictis eruiiur,

sxpissime jam ex praeclara Magister Bruno nationc Teutonious Lit1 Colonia, parentibua non obscuris *, urbe
si;i
.

exstat. Sic habet

'

al.

additw

eloqio,
sit,

cxcerpquod Launoius e codice Parisienst


esse,
affir,

munitus, ec tam saecularibus quam divinis valde inter Gallicanas secunda aulli

natus

Remensi

paucis additis, atque xdem, Priorum Landuim mat, trium dein aliorum seu Francisci, etJoanms n, Petri Franci

unum

eSt
lo,

ssBi juset sobolarum magister, relioto sex ani Cartusi83 fnndavit, et rexit ercmum
l

qux et ipsa cumeorumsupra cit. exsta,<</rm elogiis, apud Labbeum loco congruunt, e codice suo antihhus, ad amussim
rexerunt, elogio integra,

Ttisci qui

proxime

posl. S.

Brunonem Cartusiam

rbano, cujus quondam pra3Qui, cogente Papa perrexit ad curiarn ceptor fuerat, Rom.mam et consilio in Bccles Papam solatio

eundcm
tiois

negotus

juvaturus.

mores
et

curise ferre

Sed cum turaultus et non posset relictas solitudinis


,

quis hujus, quod quissimo transcribit, ac mox, ne etiam Guigoni adornatum, adnotato ek)l panter cond anno 1 37 contigit hujus ol adstructam forsan tineat, antiquitatem supra
1
,

quietis

amore

flagrans

relicta

curia

con-

Rhegiensis ecole tempto etiam archiepiscopatu electus fuerat Papa volente ad quem ipso
, ,

E
,

111

Calabriae
cessit

eremum
,

cui

Turris
et

nomen

est

suc' (i/.

ibi de quatuor prineget. ita prosequitur Hsc foho Prioribus, statimquc in eodem mia
;

(secundx nimi(verso scilicet) sub finera alterius quo totus codex charactere m) pag-inse eodem
,

quampluquanvitae propositum rimis adnnatis, solitarias Ibique defunctus humatus diu vixit, excrcuit. minus egressuxn Cartusiae undecimo plus
*
ibique
,

laicis

clericis

metiiix
ssil

sei

est post

linearum spatio, exaratus est, nulloque interjecto indiculus capitulorum consuetudinum sequebatur sequentibus contiqui in tribua paginis
Quigonis,
6
II 08

anno.
8

Elogium hoc in Commentarn hujus decursu de cetero usui non raro erit nolandum autem
;

..

ufj et

111

Chrbnico pro>
(1

eiori,

nuatus fuerat.
Sed
postea
priores
alterius
cDMcriu
</'

est,

ptn,

gio

quod huir

residuum mediate, ut mox


"'

hujua indicuh primi folii imdiximus, post breve elogium


linca;
,

paginfe

quatuor ultimas ejus voces etsi in Cartusix DisParisiensis codice, e quo illud Launoius in intulit non sertationem suam supra laudatam retinendas tamen esse, cum et a Lab,

Joannis Tusci (quarti Cartusix

complebant
,ur

reccntiori

Majons Pnons) manu quaB mhilomi,

inveniantur, et ab Annalium beo in codice RemensiS. Remigii, vulgatt Cartusiensium libri quarti hactenus non

vetuatissima,obliterat8B^es^ expunBreviarn et earum loco initium ctx) fuerunt quae Vita eadem Vita? Guigonis superscriptum
,
,

auctore anonymo,

tum

in

jam supra memorato

continuata fuit in altero folio quod facile deprebenditur pnecedendimidiato prjefatorum quain quo sunt elo^ia
recenti

manu
,

ti

folio

tuor Priorum

alterique sequenti

in quo prse-

continuatus fuedictus capitulorum indiculus Unde patet , dictum fuisse. intersertum


rat
,

F gique ad adhuc de alterum e duobus Chronicis, quodplura quodque quale sit et S. Brunone suppeditat etiam discutiendum, jam quando scriptum, hic Cartusiam progredior. Aliud hoc non est quam CartusianoOpus seu tractatus, de quo in sua de
, ,
,

tum etiam in codice, reliquis omnibus antiquiore, testatur, fuerint repertse, exialiis, utiis ipsemet Ad sensus complementum videantur.

nm post illiua Quigoni illatum. Hacodicem fuisse interjectum seu tum aliis characte,>aucaexceperis,qux,
Ctenus ribus adhibitis,
<

mortem

in

prasfa-

rum

initiis

Dissertatione

num.

57 et alns

plun-

lauclaritatis causa adjeci Carthusiani annalisia anonymus. datus Ordinis aliisque supra in medium addu,

sacerdos, bus Joannes Columbi, Societatis nostrse recte ibidem num. 61 probans, disserit fuse concinnatum non fuisse a Guil,

Tractatum illum lelmo de Elbura seu de Yporegia,

aut, si mavis,

Ex

his porro,

ctis est

consequens,

et

sxpius jam memoratum,

Cartusix etsi etiam Guigonis quinti

Pnons
et
,

elo-

ventate perab auctore tractatus de Origine et Columbi putafrri.r retigionis, sive is revera, ut Boso, decimus vit, Guillelmus de Etbura sit, sive

gium mnitneat, Montis-Dei codicem,

quatuor

primorum

qux hic clogia suppeditat, ipsomet Labbeusque loco supra cit. Guigone in vivis adhuc superstite, seu ante anquo hic vivere jam desierat , fuisse
Carlusice

Priorum

septimus Cartusiee Majoris Prior, utpluriesjam Carthusienlaudatus annaiista anonymus, qui non sium Annalium tibrum quartum hactenus sequepostea vulgatum scripsit, num. 55 contendit,

num
sane

probaturum

promittit.
__

1138,

conscripta.
fuvc,

Jam

vero,

cum

res ita

sit,

summam

quorum complexum ego deinceps anna-

nomen habue- qmd vurit a 9 Quis interim fuerit, aut quod tractatum seu Chro- vai iii /-/"'' rit alter ille Cartusianus, qui
nicon, a Columbio

plus semeljam laudati tistx Carthusiani anonymi exemplo quatuor primorum Cartusije Priorum nomine Chronicon appellabo, simplicique Chronici

memoratum

contexuit, nulla

lniur.

is ratione comperire quivi , nullumque ut id ab altts prc-efixit; unde factum titulum


,

Operi

qutdem

DIE SEXTA OCT<

A quidem

Chronica de exordio Ordinis Cartusienhistoab aliis vero Tractatus de narratione sis, Ordinis Cartuinchoationis et promotionis rire tam hoc, siensis fuerit vocatum. Et apte quidem

mus,cumjam Brunonem

aliosque quatuor
>

mox

nominatosrecensuisset, quo minus Antelmumpaenseret vel riterac Basii< gravibusintervenientibuscausis /)>< n tt impedttusl ConsuetuQuid si antiquarum seu primxvarum Guigone scriptarum, liber (huncentm dinum a Bnmonis isscriptoranonymus sub /wm \ itx s. hujus anno ftgendo laudat) edendxpro emortuali ah* Codicis Montis-Dei antiqutsstmt,

C B

quam

illo tilulo

potait insigniri

etenim,

'

lau-

datus Columbi (neque enim Opusillw/ Cartusianorum ad manum habeo) num. 49 de


integi initiis docet,

sum quarum

sisinchoationem,attera mosque ab eo quatuor Cartusuv

diviin duas partes diversas est Cartualtera Qomplectitur Ordinis 8. Brunonem proxi-

admodum

,que plurium, qui

num.

4 et 5

memoratz sunt

Majons Pnores,

suoquosque postremum, ./... ,.*a ni.nntwm ad natos,uti,quantumad hoc rjostremum, etia Colonia Agrippina ad me intelligo ex litteris Soctetatts nostr* datis ab Augustino Atdenbruck, cum idem Opus, apud Carthustanos sacerdote,
,

pra th-dine positos, elogiisque

contxnent easdemque Guigoms Consuetudtnes c< Cartusus Priores solosquinqueprimos .. ., ... ...,-.., enlnc ille m anttquts ^ide solos HIp i.n ant.t<ii'is

,-//1

nrxtulerit, hos
'

l0t -

Ordinis Antelmumet Basth ribus habuerit, aut certe ahunlem memoralos invenertt, nec auod
habuerit,silentiopraitereunde forte sat cognitos
L2

fuisset scrutatus. ibidemexstans, rogatu meo hic >os prxcipua, qux qutn Eaoidaparte rexere, Priores, servato, quo Cartusiam "artusi* Ma^ibet, Primorum quinque
,

uxeritt Utut sit, Chronicon,


circiter

de quo

hic,

senus
mtht

44K, i

,.,.

quam anno

1161, scriptun

ten

Priorum Chronicon demceps >'< etiam ante mej labo, quemadmodum Brunone st, videoin Ms., qux uamt mDiatriba Chronologicodtplo. att< a, L Ordinis Cartusiensis Coton* chael Morckens, atque ad decesAgrippiruealumnust concinnavit, soresmeosanno iW transm\
.n-cB

Cartusia*

dicam indubttatum,ap. saneverosimillimum, auctorin Sanctinostm elogto varet Etenim ejus

pm

^S
<

seuVU

insigm onsocietatem quamd ab annocirciter L151 magistns, omni scientuxrum stituere incepent,
aenere instructis, ingentique a confluentiumdiscipulorum multti
"-'"

nomtne iam Parisiensem, qu*,etst)am


2

fl

Dniversitatis

horum
"'

lecttones
floreret,

lu Vir hic religiosus


quoqwtlo,

ia

non mmus, ut

velsolumhoc Opus
tate insiqnis,

<*d
s

anti\l

Vitx

nomine hv
edendui,

lelotum,

iniegrum descriplum

id intulit b. Brunoin ^?*?:*JZ.

Dni i UniversitatisParisiensisMisttmaBulxusarguat,

"""'""''

coniram

pr*fato,uU

^d voca

anteinchoatumseculum

>*m*h

aliiquenihilominusaliter, ut j

docui, *

complectmi,

lanlprimorumqumqueMagm
rumChronico.seuanU
)huJ

/;";

Ittterartie Frana* eorata nonfuit, uti EistorUe apud pag. 80 docent, atque Scriptores tom. 9,

autumat, f* anteannos, uti ex charactenbus

ZZTt2
lU

^IZgeltosexarat
Coloniensium a Petro Rickio
tenefactore,

-~
hm
<

heca asservatur
,

insigni Cartusta*

Colom

espropeeruditosmodoinconfessoest^ Majons, ut jam duvt, idem auctor, Cartusix inVitaSancti edendanum. aOme; Cnrto** nuZaHulani,quodt c indeabanno cu extiterit, quam am
,

Maiori

domtum,

Sa
S5 U,
.,,,,,;,
fl

"%*?%
instgmlum ,

^^nJenUs^quotat Chartula, ^sse.pacnfiZdum suffecisstrU.instructom


iol

^BluaegoSanci

etZum, Vid
,,;

antiguioris titulo nostro distinetumaddtiisett

VusCommLaru,

adcalcemAnnotattom. fuerit torusidcircomt^ sub) I


s,

,,,,/oX Uuiooms AMionwet

Wto
.
,

S. Bugonts, paulo Yita S. lirunoms

^scriptumaliudantio
B.unone recenseanlur, non
,..//-/.-

in

auo

<,.
;;:";=:;:::,;::::
i

inven,;,,,,

IJ | lectot

sanclou, dmis Carlusu

Viensis

IT^Llvendodeprekendet^uam
antiguum sit.patescet ex
'

dem /- de Chromcx, ex quodesumpttmest,anUguUatejamdteam.


ixs,

Ltitutore dictum elog

Lfl-Mcte

primum

solli

'"',

"""""ScZ, "::;.,".:.:":
::.:::

II
noii

Hocjam

anno, nt

ou/i

Colum-

JsZld, q

ma
]
u
:

Joannes columbi, wvefuit, scriptum esse, norum audatl, in sua de Ca,tv, 07 et trxbus se^. co^serlalionenum.

inde ab anno ctrextm u< Cartusi* ab hoc

L15J

seu

a,.m
,

f
M

;//;,,,,,,,/.,...

xopinionemprobarem.

mur I

auoto, exeo, * ej- , quod

V*>
De au tiquis sapnnt,-

esrissffisss
Petrum, n0 nem, Landuinum,

* **
90

manumv' >> u ,.',, Gwlleimus

ae ,,,,, i

Joon-
w,,,,,/,-

../,,,,
,

,,'

Jmmm
<

<

nemreponat,Antelmumguesepi m.qm lamen, octammCartusia


S

'
ul

^V""V" "";." v
;;

,; a,oato. C ,/./,.v.,.mo ,

<!

To U^U,a,,UquisOrdinUCartu ton^usacce^endrmentosun^
Zribusacpr
iUentioprxtereat.

>

Unde, cum

flert

10

aos u

Dtssert. jam ium&i ZHssert. i<-

;
i

:
' ,

ar .

491
roni
:.

DE
pseril.

S.

BEtJNONK CQOTESSORE.

Quod

qu
ea,

B.

am aP~ qua quot

fute
quanto lemporit tpulicet,
///.,
//'//1

determinem.

scripserat, complectentibus, dicta anno 1409 aut etiam serius, nulla facta in iis, quse prius scripserat, mutatione, auxerit, vel ut a scriptore
attero
et ex Priorum Cartusiensium laudati a Golumbioi hronologi Opere(ipsi$ hujusverbisseret

l)

15 Nilnt

mterim
< ii i
<

CUII-

id abs Ulo annis

obstare videtur, quo minus 1 U > quinquaginta aut etiajn


i

ttet, fuil

eon-

n riptum.

dicLum annum 18H factum crenem t/lam, seu datur: imoveroelst quis, quo kic, lucubrationem ante annum Chronici, de
>ginta ante

vatis iiilactis)

ex

notitiis scriptis

>de

acceptis
18

eodem

dicto

anno li09

serius
" ,a "'
* e '/'er

fuerit compilata.

circiter ]2$0

aul etiam ante annum circiter /igendam contenderet, falsieum certocon,

cere non possem,quad,

jamtumin

Cartusia

in Utut sit et hujus equidem Operis quod hmc, quod infra laudandum adhuc sit, observaretibuit,ai>< >'<>> anonymusetn quinque pri,
,

Majari Chartularium non exstitisse, indubitatum omninonon sit quod tamen, ut ante neutrum illam locandam, posu annum lucubrationem
;

morum

Cartusite

Priorum

sibi

prmluaHsse, nonobscvx in Prologoinnuit, integrum Sam i> nostri elogium, qi>o>/ Vi/.-r antiquio-

set

probari, omnmo requiritur, aliis prorsus nibus, quibusres certo evincatur, argwnentis., ntum Qpinor, deflcientibus. AJtque hsec sunt, qua proi ht onici,primos quinque CartusmMajoris Priores, horumque e& parte gesta ordine re>>>/" occursentis, setate utcumqu
/.

risnomine edendum jam monui, paucis dumtaxat mutatis, ad verbum fere descripsit, uti el,post

iam,qum eathibet, aliorum quatuorproanmorum uti iterum S. Bruuouem Ca< ad me Colonia Agrippina dequasque num. xi vus Aldenbruok
.

zd autem nec anteseculum tertium deci-

elligo.

Nt
atii,

1814 scriptum esse, certum apparet quanto auante huno anmim factum idsit,plfr rit, quo monuneincertum, necquidqut itiillius setatem propius determinem.

mum, necposi annum


dictis

ex

seri possent non pauci

rHto loco hoc recenhosque inte Henri-

omnibus jam

cus

Ka Ikar, Oi dinis Cart usiensis sci iptor c> uditus E Vivis subtatus, qui, sum ex occa-

sione

thutia-

10

Verum

etsi res ita sit, subsecutis


ita

nihilomi

dumtaxat de Sancto nostro egerunt, ex anillo monumenlo, Hcet ipsis hujus verbis non omnes usi, nonnidta excerpsere. Verum cum
tiquiori

ni tubteruti,

txrmplo

nus temporibus id
,

Cartusianis fuit probatum, vel de in libris , quos scnbebant ut si quse Ordinissui origiue vel de S. Brunone primisve post hunc quatuor Cartusise Prioribus commemo,

non pidcui, adiltos progredior, sub scculi scxti decimi initium res qui tandem omnes, a S. Brunone gestas, eas instituto pertractare sunt aggressi scrtbciulorum materiem,
id opcr.-c prctiu.iu
,

randa ex occasione

//<>/>><
i
.

quse reipsa commemorn > >,ti rini, iisdem etiam fere, quibus hujus auctor, verbis non raro usi. Ac primo quidem hos inter

plurimum, ex eodem excerpsef

ut

quam

et ipsi

non

alienis, sed

/>>

opriis verbis ex-

pr-esserint, e binis, de

quorum xtatejam actum,


sque insuper, ut dubitanantiquioribus, tum

antiquis

'hronit

dum non est, mohumentis tum


recentioribus edo<
19
i >

qui monumentwm illud msuum ligionis tractaVeritatepe, de origine et tum intulit, auctor supra plus semel laudatus, sive is Guillelmus de Yporegia sive Boso sit. Iluic accedit 1' iorum Ordinis Cartusiensis <hronologus, a Columbio in Dissertatione de 'arthusiano-

memorandus

est,

Quatuor hic prxcipue memorandi sunt JJJ^JJ jjjj. quos inter primum locum tenent Carthusianus meinUio
,

anoni/iu.us at Zu< harias Benedictus, Cartusiee

script.v

.-

Andrese de

littore Venetiis

alumnus, quorum

il-

le stylo soluto,

vum

initiis

num.

54

scriptor mdicat,

memoratus, qui, uti ibi hic horendum, quo sese Parisiis


,

komo redivivus damnaium

jjublice e feretro

Patris sui gesta est complexus. Prioris tucubratio publici juris facta est auno 1 i>\ quo eam excuso tunc a se S. Bruiionis in S. Pautt Apostoli Epistolas Commenhic ligato,
ti
/

sam

proclamarit, prodigiuyn iisdem ptane, quibus id nt cminqueprimorum Cartusin Priorum Chronico, seu in aniiquiori Saneti nostri Vita, ex hoc
et seqq. fit, edenda, num. etiam quam quo luec occurrurtt
1
,

tario Bertoldus Rembo/ius, phus, prxfixit posterioris vero


;

uslypogra,

verbis eooponit, atio


,

eam ad a sese Lutc


i

qtto

anteannum typis Uruuouis Operum


etsi
,

Operis sui
conventus,

loco ita

memorans
Birelli,

Ea brevi exaudita est oratio


et

editorum, calCem Judocus F Badius adjecit, >>> lucem non prodierit, ab auotore tamen jam mdeab anno itidem 150-S fuerat concinnata , uti tucutenter ostendit , quam ibidem in capite prsefert, Epistola dedicatoria, Francisco du Puits, Ordinis Cartusiensis Priori

Joannis

Prioris Cartusiie,
"Viridis,

atque Ainedeus de uxore, qu


niiiiii

comes
,

Sabaudise, filium

putabatur, suscepit, qui, uunc comes Sabaudia' Aiu.-deus vocatus


sterilis
Itis

Generati
pla.

Quinto

Calend.

Maii

mdviii

inscri-

est effectus.
non
uni

Non diu admodum

post binos ittos Sancti


t

ditui

autem verbis consequitur, ut di><itio, quod ab anno ctus chronologus eo te1388 ad anwttwil39l effluant, indubie scripserit priori enim e binis hisce annis Amedeus Viriposteriori vero ejus fitius, Amedeus itidem
17

Ex

vocatus,

e vivis,

ut Columbius loco

cit.

docet,

biographos idem hic Ordinis 'arthusiensts Generalis Franciscus du Puits, Latine a Puteo, seu de Puteo aut etiam ut ab aliis ( varie enim Gallicum id cognomen Latino idiomate potest noninepte efferri scriptum invenio, Puteanus oratione aperta sotutaque, ut Carthusianus ano,

excessit. Seec ipsa interim verba,

jam mox

re-

ni/iiius

proxime mcmora/us

fecerat, sancti

Pa-

Historia citata, in brevi Ordinis Cartusiensis

tris sui

apud Marteneum tomoQScriptO) nmveterumcol. 18 etiam leguntur, hxcque nihitominus ab auquam ctore ad annum usque 14U9 producitur
( .)

Vitam, uti Theodorus Petrseus in BiblioCartusiana, Morotius in Theatro chronoihcca


logico aliique docent, conscripsit e qua item, ut iidem testantur, haud ita multo post Petrus Blomenvenna Cartusix Coloniensis alumnus mul;

Chroob rem,cumPriorum Cartusiw gesta ordine exhibeat, consectarium omnino vinico insuper
detur, vel ut

ipsum sit Cartusiensium Priorum htc Columbis mox adducti chronologi Opus, quod gesta a tempore, quoprius ipsemet additamentis,
<

tisque annis moderator, auctiorem deinde, additamentis a/iurtde acceptis, fecit, typisque in sede

sua Colonise Agrippinse vutgavtt. 20 Puteani tucubratio, quie auctoris sui nomine

DIE 8EXTA

OBRIS.
silex excusa reperiuntur.

m
A CT
j,

/,,

\ur,
'

esse ridetur
circiter 1516

i:i,,/

cuta, ruleu-

n"

X "

ea

ips<< s

Brunonifl Vita, quse


.

anno

Basiteic litleris Gothicis h

torisnomine

Quartoac ultimo Vita, quamBlbmrrrr.ina, utjamdocui, partim ex \a, contexcuit, tantam cum Vita, a Putea*
Vita, Basilese excusa, uti

[j"

ecccusa iteratisqar aemde typts Lutetixuna eu supra memorata Zachart.i BeneiHrti iwvbratio-

ea utriusque collatione
illa,

lilitudinem habet, ut vel hanc ex


vel illam

June metrica ad Operum S. Brunonis daco Badio absque auctoris itidem nomine /"" adjecta, Protogum kabens sibi prseftanm hocest tnium,Nonsohin] Dominum in Sanotisete., Temporibus Gregorii septimi itaque inchoata Romani Pontificis eto. At vero diffieuttas, quse hic
-

ex hacpro parte saltem contextam esse, sitnecesse. Quare, kisomnibus perpensis, nullus Vita,qusePuteanum habet auctorem, t quin
\

lt t

quss annocircii

in

lucemtypis
nlisex- tolamqueeam

Basileensibusprodiit.
23 Inceptum
lio

seofferl

necogit.

conscriptis,

se-

Vitam Sanrh, quse Puteanum habet auctorem,

Par
n

\ud

Joannem Parvum preto

fuisse
.

daf-

sequor. quam Cartfa


qtte

Equ

prov
-

mnammqn

^SnSnu
,udam,

\us adornavit, typis- surianare\udit;etiri-

tam, Possevinus

Apparatu Sacro tradit quar Launoius in Dissertatione de prseterea

Bertholdus R busveroreliqnis,
intervallo,
q

quarum

nulla, longo temporis

eremumcap.

=5

circa

B medium

cum anno

a Puteano scripta, in Vita mm Sanctinosh ineremu w in SamcH Vita, Banponi, hieque nik innectatur, silese excusa anno 1084 diserte >', Puteani hanc nonnemo, qui fortassis afflrmet,
LOS
!

scripserunt, spet
potest,

quitate

solum Puteanianam, in
dix
\

H obitu commendari capita etnumeros

d e more

Basileei

editionis

<

fcetum non
utivariu
'"'

exemplari recudam, pr velidcirco, qv.od ah poetici, nou Vii


speciem
fl v
, '

sis atiis

dudbus dumtawat

esse.

" ll,HCli$

mde Vita,quseB tt impressa, Judocum Bad Parisiis apud fuerit fortai ibidem apud Joanr rusa, aut,sires secus /labeal, Possemnus forte

iWerumeadem

wro

ac sincere scriptse, parergis supergis

nibusque
tsedii,
ut

ac fre-

quentibus lectori multum


re nihil esset allatura
> ;

voluptatis fe-

autem
rium,

Vitse, a
si

BWn

innatx, inassignando Vit.v hipographo errarit; quod altimum sane mihi vequod, fa rosimillimum tum prh sii in bibliothecis tum pubHcis, '" plane, uti ex htdiligentissima m
teris

quisforteeo tenealr,, ferri queat facilius, Vitse, a Puteano

condnn

exan

deci-

mojam

senescenlc, et ex hac, et ex auctiori Blo:

menvennce

ab

nde acceptis disco,

S.

Brunonis

Surio concinnata lur ,ne proinde, quidquid in hacn


,i
t

'

di-

loannem Parvum sit excusa, inperveniripotuerit. Quod autem ad Launoium qiuv a Puteano scripta non estinet, Vitam is,
Vita,

hauddubiecontinet, subjungam,
6
/'' /

qu

simxdque
,

<"

uti et e Zl "

set,pro biographi hujus lucubratione verostmihcommittenterper errorem acceperit, eofacilius

ganda

ibus verba, ut ea, :c Benc' "UeVitsesunt ueSurianse conveniant,Gommmtario h


i

dum,quod,utjam monui,
cubrata, auctoris sui

Vita, a Puteano elunomine insignita non repeBasitese riatur. Utut sit, Vitam Sancti nostri, eamesse fcetum, annocircitcr k515 em us prodigiosam multa suadent. Primo enim tabula,

gruum

idfuerit,

intemm

aut

a Vitis edendisabsit notarique mer< subjecturus ditent, in Annotationibus, quas hisce sum.inobservafumhaudprseteribo.
versas, qua

uidt quod "ppe-

''"'"J

"'

" n(l ~
Sanctifuni,,,
,

publice Parisns dehominis, qui se conversionem, clararit,anastasim, Brunonis hinc Gartmise solifudHnem, aliaque m secessum quss Qrdims nulla huncprsegressa reprsmntans, Statutis ac Primlegiie, Franetseta Cartusiensis fussu BaPuteo, seu, ut brevius Inquar, Puteam

damnatum

quior supra

memor

siteie

anno 1510 apudJoannem Amorbachium*


I

Sancti nostrt cusis, prseftxa est, Basileensi pariter prxfigitur. oo verosimillimum apparet, Putea-

hus post ejus ''''"^ est,recudam;q pottushutmdemGloria posthumaseu quoddam Pw jussupptementum, e diversis not\ " us collcctum eascipiet, Tttuhs funel conlinehts diversis, quarum quselibet pteresem "om<><hl at,ad Annotationrr mbiade

tamen minusquam obUum annis scripta

/H0 , MI/ ,

hjcnotio

mo

eretos,acsuis

ertsdmm-

Secundo

nriplurimvmannoWUautiMm
Sanctorum
albo Bruno adsc
i

paulo citius, ut
dasse, eamque,
cto

ibi

retur,laborarit,litterishurus

cum jam

itli,

Vitam tunc manLeone X summo

jus lectorem modo hujus eonsil

lleensiSmcHVitaeoordine,quoadhucalcemreperiuntrr, adjuncturus ettamstm,


ationem et
eri nomine veniat, hic rdh morc olim, <'"<> *tate 8. Brunonis,

quidhorum
conrr.nl. Tn
'

honoresccelitibuspropr Pontifice annuentc, IMctepissentdeferri, typis haw.

anno

nnd

erat, ut

to post

excudendam

curasse. Tertio
es4,

Branonis Basileensi sermo lliqi^arthusianorumobtinettraditicutisubRcrcrentUssimi Paministrata a Josepho Phily Ordinis Cartus* tris et Capituli generatis apparet ex docet, certumque
,

cum de Vita Pufemtanam

ri0lts

monachi.cum qms ex insigmoriisw rmobiisset.schedamseu


in

epistolamencyclicam,

feremembranis complicata, sedRomanorum fue quod non


** esse, Rotnl, seu Rolh nosuxs u minedistinguebatur, per unum e Rolligrer appettaboh> Rotularius aut

""/ fl? tongum porrectts constaba^

Liinumin,

scriba, notitia

supra aTheodoroPetr.m, srriptore Cartusiano suis ad Dorlandi dhuc laudato, utpote qui in Puteani fceChronicon Elucidationibus pag. adcujus calcem suS. Brunonis Vitam, vocet

me

vterea -> personas, qutbusc mcmasteria, ecclesias societate aut amicitia altovesi erant aut pactas, ordxnaconjuncti, submitterent

mo do

tum ^^rnlumetsexagintafunebres.dcqiabusmox,

adpctun* TdvU, seu, uti hos appeltat, Epitaphta qu* Banumero soli Sancti Vitx, tur qux tanto

^statasprecespro hujus rsponsoricv autem, qu<v ad

^Z^^

apersonis,adquas

*
o

496
fcOCTOM C.B.

DE

S.

BBUNONE CONFE8SOKE.
ne memoriee prodidere, elucubrata, tum diploma" ta seu chartas instrumentave pubtica, de quorum omnium auctoritate ac fide tunc dicam, cumin medium adducenda seu citanda erunt laborem autem omnem non parum sublevabunt non nulli, qui de S. Brunone, adductis non solum documenl/s antiquis, verum etiam, quse ex hisce formare potuerunt, argumoths, rclexinstituto, vel,siex occasione tantum, sermone saltem protixiore tra:

allato aut etiam ( soluta dabantur, rolxdoque prout res ferebat, insci ibebantur, separatx,

etiam oratione carmine plerumque, ac subinde

funebrium nomine veniebant. Exc ocollimnia fcre avt certe non multum abtudentia scmquee Cangius, varios citans guntur exiis t Glossario medix et infimse Latimtatis
Titulorum
,,

tx

in

ad vocabula Rotulus, Titulua


in
ab cautas hic

et

Brevia

mortuorum
m

medium
25

adducit.

Emore

Calaitaque jam descrip)to rehgiosi

memoratas
tdditwus
et-

brinceeremi
set,

iam sim.

incolse, cum in hac S. otam, epistolam encyclicam, mortis monasteria ac ecclead Ualiee, Galtise et Angliae morempterumquetuncusisias, et <i idem contra tatumalias etiam nonnullas, quam quibuscumsoi

Bruno

obtts-

ctarunt, scriptores recentiores. Et locum quidem hosinter non infimum tcnebunt Surianus in suis

Brunonis Vitam Annotationihxs, Mabillonius tum alibi, ticm ma.rimc in Annalibus Hercules Zanotti in sua Italice Benedictinis

ad Surianam

S.

cietate erant
illa

bres etiam
unt,

conjuncti,perunum e sms, utt n/ulosfuneEpistola, suo loco proxime ante edenda, fidem facit, quaquaversum

scriptaS. Brunonis Historia, anno 1741 Bononix domino, Cartusise isa atque a reverendrssimo in Austriaabbate,anno 1761 nobis Mauerbacensis

submissa.

plurimasque responsortas, hic <iistinfunehriura nomine propterea deinceps Fuerunt illi, uto eoo Ms. S. eperunt. guend anonymo Brunonis Vita, a Carthusiano Ligetensi
nebribwt t dequibushic,ejustitulispreeserttm Fedenco contexta atque ad Majores nostros a Floueto,S<>,,<h>iisnostr3esacerdote,sub7mss,

Muiorum

Nec minus usui erunt Carthusianus anonymus, qui librum quartum Annalium Cartusiensium, modoquidem excusum, hactenusquetamen, utjam supra monui, publici jitris non factum,
27

ittwtrandi

ndtqut

telligo, in

(ji s

Calabrina S. Stephani eremo, cum hsec arciter ibus qui eam, nonaginta

a<1 sc transtahim, post obitum S. Brunoni Cartusianos tandem diutissime obtinuerant, ad temporeab anno L614 rediisset, hoc ipso circiter

composuit, Eistoriselitterarise Francias ScriptoCamilres, prsecipue tom. 9 in Vita S. Brunonis, Ordinis Carthusiensis, etsi interim lusTutinus in mutilum, hoc Opus ad manum non habeam, nisi E CartusienEistoriaeProspectu, Morolius in sacri Columsis Ordinis Theatrochronotogico,Joannes
bius in sua de Carthusianorum initiis DiserHatioCartunc, Innocentius le Masson lib. i Annalium

qui prelo dignos duxere,reque Basileae ad Vitse Sancti, quse haud ita multopost nec sane immento. fuit esocusa, calcem adjecere
;

vpsa

siensium, aliique in decursu nominandi non pauveluti visum inspeci. Citandum interim a me,

Etenim Sancti
etsi

gestis, uti

ex Commcnta,

i\

decursupatescet, illustrandis

nonparum condu-

ctumve, studiosus lector non exspectet Severum a Neapoti, seu de Trafaglionibus, qui prxter alia, qum ad propositum nostrum suggeri ab eo su-

autem versibusinsulsismalequetomar

nonrique constent, plurimi tamex speciatim spt ctani ia edocent, nultaad Sajwtum generali autsi,quod etiam non raro fit, modo

multa etiam ut Surianus in suis ad 197 et S. Bnmonis Vitam Annotationibus pag. monumcnta ac diplomata, ad S. hruseq. docet,
spicor
,

nimium
null

saltem, sinonsint concepti, Brunonem epimia, humilitar >>ris, ab eruditione

nonem remque Cartusianam spectantia, e tenepenes bris in lucem protuld- hic enim scriptor bibliothecis, quas nos non exstat in aliis autem
;

ut etiam plerumque te aliave mrtute commendant, fuerit, arin ,,retioapudomnes tum,quanto hic tangumento sint. Hinc itaque ego non prsedpuos
/,,
fecit,

potuit, nec hic scrutandas curavi, invenirinon

in regionibus remotis

quxrendum duxi, maxime

u t Surius sed omnes

Vita, a se conteosta, ueluti pretiosa antiet singulos,


in

Sancti

litatis

monumenta, ab

ipso statim felici

8.

Bi

ad cudumtaxat reperiuntur, paucorum in calcem C jus manibus versetur. \it;e,non v, Porro cum edendse S. Brnnouis
cn
reo
Vita,

nonis e vivis excessu scripta, recudam, quod a multis, ut intelligo, avide dei Basilecnsisqueseu Puteaniana Sancti Vita,

maxr
tur,

quodejus <icfectum magna saltem ex parte supplcm putem ex tribus diversis Mss. de S. Brunoquorum ne Tractatibus, supra jam memoratis, Brunounus, qui Chronologico-diplomatica de S. antiqua docune Diatriba inscribitur, multaque menta ac diplomata complectitur a Michaele Morhens, Cartusise Coloniensis alumno, ad dealter, cessores meos anno \Wl fuit transmissus, hactenus moxque qui non pauca, in non vulgato P iterum laudato Annalium Cartusiensium libro
,

quibxu

excepiaetiam illa ipsa, quse ex primorum quinexcerpenda, que Cartusia Priorum rhronicon
tani
uitatis merito, uti

exjam

dictis pro-

num rsi colligere, non gaudeant, ui fidemperse quod ab facerepossint; imo vero cum vel idctrco, simchronis aut subaequahbus scnptae auctonhns
nonsim, ambigi non immerito queat, an consonent, non bet earum asscrto veritati certo Commentario laborandum parum sane in hoc
quxlierii, "/. quse interillasunt,

Carthuquarto pariter oceurrentia t sup/c</ iiat a ac sianis hujatibus nobiscum est communicatus, utjam monui, e tertius denique, qui potissimum, Ligefunebribus Sancti Titulisa Carthusiano est contextus, a P. Federico Flou,

anonymo

eto

ad Majores nostros dono anno jam monui, fuit submissus.


28

1658, ut

panter
fiiil

Hisceporm addi etiampotest VitxS. Brunoquod multa eruditione est refertum, Compen-

lldj

nis,

u,

veraafalsis,

m Historico-chronotogico-criticum,aCartusise
Parisiensis alumno, qui

verisimu dubiis, probabiin, ab improbabilibus, destituuntur, liaqueab iis, qurn verisimilitudine

nomen suum
ita

subticeri o-

mnino

vult,

mecum haud

pridem ommunica<

secernam. Atque hoc quidem ut cffectui tersum, nontantumsudem f adhibituru e primorum quatuor Carpra huc transcriptum elogium, titulostusia? Priorum Chronico Sancti etiam funebres, de quibusjam dictum, verum que scripta alia antiqua, ab auctorinonnulta, tum saltem ex occasione de S. Brunobus

man-

tum.Atqueita,studioselector,

modo Imbespraesenadjumenta prxcipua, quibus adilti wemorata lustranda examinandaque S. Brunonis Acta in hoc Commcntario sum usurus. Ceterum sciendum est,
indiscriminatim

ameet
in

absque

et

cum

aspira-

exarari, tione Cartusije et Carthuaiani vocabula

quod itasand itai ><m

rcniamaplerisquemeprcrntiflOMC gressis

DIE SEXTA OCTOBRIS


A gressis scriptoribus, quos ego erroris arguere non OUSim. Licet enim vocabulum Cartus, ut Puteanus in exhortatoria sua, ViUe Sancti a se contextse adjecta, de qua in ultima ad hanc Annolatione dicam, oratione vult, vere esset vox Hebraica, perfecte vocatus significans,
,

07
>

reque ipsa vo~

mnus in suis ad Chronicon Cartusiense Petri Dorlandi, quod e tenebris eruit typisque anno elucidationibus ita obsei vulgavit Habuit vero (S. Bruno nimirum) pareutes et yen--re et virtute inter Ubios cumprimis elaros, ex illa nimirum nobilissima EtomanOTUDl pro<

C B
-

cabulum Ilebraicum Chartam Hieronymus denominibus Hebraicis (adi Parisiensem anni 1090

Bapia

oriundos,
,

qui AgrippuuB

novam

coloniain

Operum
col.

%1)

sancti hujus Patris editionem tom. 2, vocationem perfeoit Latine interpretevel

tur, consequens

a Cartus
siae

tamen propterea non est, ut vel a Cartham Hebraicis vocabulis Cartu-

Duro Pugno incolae indigitant. Hsecilli: ac poster/n, quidsm, cum ambos S. Brunonis parentes nobilissima, qua de Duro Pugno dicitur, familia oriundos affir-

quam etiamuum

de

<?/Carthusiani

nomina nomenclationem accepe-

rint.

Rem ipsammodo aggrediamur.

met, Sanctum tam ex parte patris quam exparte matris e familia de Duro Pugno oriundum seu Hartefaush* <//<,,, facit ;prior vero, cum San,>entione, efanulla faeta parenlun de Harteniauat, seu de Duro l'ugno trahere milia
i,

% II.

Nobile Sancti

genus, patria,

patris,
te

neidexparie an matris, aut ctiam an ex utriusque simul, non defimi

tempus

natale.
et

31

Distinctius locuti fuere, qui ante


floruere, Petrus
,

Petrxum inmdtm

Winheimium

genere ortumesse S. Brunonem, omnes jli ejus Vitx edendx unanimiconsensu tradunt, sobiiigcnere .^^ indubitalum apparet etenim breve ejus Cartusix elogium,, quod e quatuor primorum *ZTn',an ita habet MaUlwirf, Priorum Chronico num. 7 recitaci, B gister Bruno, natioue Teutonicus, ex pneclara urbe

n:

rdbili

Colonia

parentibus uon obscuris (natus scilicet,


. .

Brotmannus circiter sectdo sexto decimo floruit, antiquai ius, a Gelenio in Operede ColoniaAgrippinensis magniludineab ipsostatim initio alibx ,uenonraro uorum alter Sanctum ex parte patris, lov alter e.r parte matris familia Bartefaustanum non fac/i. Ir/orisverba, </>' Vitse Sancli, a se
Str,
.

Linnenvenna et Ubiorum qui med

Utialiasaddilur)

eremum

Cartusise fundavit.
est

admodum diu postannum\b\btj/pis Coloniensibus


editse,
re<

Adhxc
tati

stirpis,

qua editus

Bruno, nobili-

onium etiam
,

prsebet ecclesia S.

Marue
,

hicque a nobis,ui jam supra monui t non sunti BeaPrologo mox subdit t
,

hm

Rothomagensis utpote in titulo suo funebn ad Carthusianos Calabrinos anno 1102 misso, calcem, qui inter titulos hujusmodi ad Vitarum tocum 146 obtinet, de Sancto ut dixi, edendos
sic loqiiens
:

tusBruno,sacriCartusiensis<)i''liiiis

initiator, natio-

neTeuthonicus, ex insi^ni

oivitate Colonia,

quaj

yenero antiquitus Agrippina a Marco .\ genere, Octaviani, dicebatur, de parentibus tam quam virtute, clavis duxit originem. Imperator quippe
illucolim
vicini

Ipse fuit sapiens, vir nobilis, indole

fulgens.

Neccontra generis,equo ortusest Sanctus,noManasse, Simobilitatem argui merito potestex vita functum, niaco post Germsium anno 1067

lYajanus et senatus Romanorum Romanos pro inoolatu civitatis terrseque matrimonii quibus direxerant custodia conjuugebantur. Ex quibus una nobiles
;

Remensium
pluries

archiepiscopo, qui in Apologia sua, (adi Mainfra laudanda, de Brunone


.

tril.us

dicta

vero una
,,,,,,

ex Ron; De Sapientibus Pug-no. De appollabatur de Duro


fuit
,

tlia

pag Ul) xta billonium Musei Italici tom. i, part. 2, societatem loquitur: Cujus (Brunonis videlicet) utpote de cujus vimagnopere affectamus,
non
ig-uoramus ta et libertate penitus
;

vero

Romanorum,
ex
familia,
est.

,i i, insBruno ex parte patris. Bx parte nobili matris sanguinem traxit de tribn de Parva Cog-itatione nuncupi
quse

licet

enim

hi-

postmodum

de Rubro

Stesseo

n U

Sanctus, dubitare se scc verbis, ingenuusne esset dumtaxat, Manasses indicet, e vehementisimo suis pessums adverquoin Brunonem, moribus

Verum sunt nonsum, ferebatur, odio id facit. nogeneris, e quo ortus est Bruno nulli, qui, eum e nobitissibititatem penitius rimari conati,
maillaColoniensifamilia, quam de indigitans, alusque seu de duro pugno incoUe /aitem, quas hic infra nominat, nobilissimis scripserum trahere originem,
miliis

leste Morlieri' 32 Posterioris vero, q\ interrogatus de nobilibus Sancti natalibus Sapiens cogmominatns ^odmt, suit, ista: Aimilius seu Colonia Ag-rippinensi onunfuit S. Bruno, ex

Harten-faust

dus ex patre de familia Komana-Frai Sapientium (Vonden tricia Aimilia et

'"

muWi,
"

"'"

verba

dicendis intelhges, admo30 Etsi res, uti ex qui tamen et a quibus tradatur, dum sit incerta, lectort excum id futurum putem non ingratum, HerbipoliCartusue hibe Erhardus Winheim, quod Sacranum Atance alumnus, in opere suo annoque L601 typts Co: ,

grippinense inscripsit, Ad pag. 212 ita scribit loniensibus vulgavit Cartusiensis) lg-itur quod initiaturem (Ordinis nobili Brunonem, duxit is originem ex
attiuet, S.

quindecim prosapia Hartenfaust, una e


per
urbis
familiis

Romanis

eausa cog-nominis est; ac patriciam ex Catonum familia, qusj habuit (Vondcr Hartenfaust) naculo Fraucico idiomate Catonum vocata est cm de Duro Pugno ex patnUbio-Romanis; aviarn maternam sub Vonden deingedancken) de Aimiliorum ciis proaviam ex ni Francis; Parva-Cogitatione traduce familia de Rubea-Stessa quadam Longius descendi Roder-Stessen.) Cum der quicontraeta Sunt, el linea matrimonia in Cruciada egregiis facinionbus dam'eques coronata acutum regum dono capite ^thiopis Blomenvenna et Brblmannus, quo auxerat Ila

,.,

matrem

Maternum
(Colonicnsis

et

Traiauum
scilicet)

imperatorem

rumalterprxtereaSanctumeaipartematrisStesfjartr patris Aimihanun/ /


senu,
,

praesidium

ductis
genti-

quemadmodum quatuor suorum

an omnia autem
et

et

singuta (quod abstt,


recitatis

ul

litiomm' arma ex

Chronico Coloniensi testantur. aluPetrxus, Cartusiie Coloniensis Theodorus

nBrolmanni,tumPetr lClll ), W
Winheimiiasserta,verbisjam

indv
sa,

DE
4ICTOBE

HRUNONE COXFESSORE.
Commentariis,
vel

etiam de familia farmlnsve,


as-

B.

SiteHhSn, a

ac tercUats nominantur, familns, scr.ptores quatuor aVeTuartefaustana, cxa cum altribuuni, or.undus laudal, wuoumi consensu
recte asseralur.

Sa^w* noWMms.gu* prxcpue


ver-

ex quibus Sanctus oriundus ab hoc scriptore assequi seritur, comperlum haberet, indagandove
posset,

totumidadme

scribere dignaretur.
itn tt-

33 Ac Petraus quidem,
proburequr
ttiam nitfftw

et

........ WmheimuAS

,w nut,

lumplane.qwEartefaustanamSa^H^
probent,

Brolmanmtt,

monumentum antiuuum
i

adducunt

mon.

NecmelmsjMBh^
me

Ac petitioni apprime sane satisfecil vir, meritus, datis hunc in de Museo nostro optime epistolis, in quarum prima finem ad nos duabus eo Commende Brotmanno quidemscriptisqueab is operam in coltanis ita toquttur: Magnam monnmen(Coloniensis nimirum)
35
liffendis urbis

dulo Colonix

AgrippinM

'artefaustano venna, qu> matrts ortu Stesseno vero ex parte patns,

Sanc* evparte

Zriiprodit. Quod autem ad ^CcToenere qum de Sandi g tinet ea quidem hunc,

^eLnus^Geiemo^

nensis

Magmtudtne lib. 8, syntagmate L9 , queeque, auJad Rubeam Stessam

^"neaSanctus P ro 9

Ms Mbrkenstus ats erutsse, L Chronotogtco-dtptom^ ouam.am supra laudavt, verum qute tid de S. Brunone Diatriba affrmat; B *%liave hsec sint, non edicU Sancto attrt Imdem Hndmannus, <juo, quod Morkenstum scrtbtt: buit genus probet, apud ctdeltcet aabuit More uobilium Germauoruin quil.us illuBtre genus

portx afltoam, prsefert, eius imaginem,

* m ^,-r^^ monu
m

ex hs publioi juns tisantiquis posuit, sed nihil coutineiis tabellas difactum prJEter Epideigma, aut dedicatione v,rsas sri mcisas et Pr^fatione Ejusdem rerum eiviin aversa parte inscnptas. Lateant, Supen nolium Commentarii Mss. ubi sredes amicos rint: crediderim ego inter ante xxii annos meque ab ejus obitu divisos DUoroni onglne librum illms primum, qui de apud P. Hartzheimium let antiquis sedibus,
,
\

/^^
{

seu M. vidisse; de ousSanctusoriginemtraaHssetraditur^sicscriOit: demonuuod ad splendorem generis S. Brunonis

famtlus ex quy

strandum
stans
est

faciat,

connihU aUud superest, quam

traditio et

lama

femihas ilias (a hio Coloni* noruisse,

Certum quidcm Brbtmanno supra memoratas)


publica.

De

Bruno) quatuor insignia. propugnarct n familiamque ostenderet ac habuerunt (Vondeu Weisen) qui Bapientibus
,

monumenta, qua in supersunt uua tum proiams etiamnum visenda

prout plurima testantur tuiu sacns, variifi dibus


tesseris

cum

eisdem

coeruleum leonem

in

eandido campo sahentem;


qui

irkensius,

Hartefaust) 2 De Duro-Pugno iVonder brachus rubeis album ornaverunt duobus tum moduin pugni contracta, mcellatis, manu iu (Von luetam; 3. De Parva-Uogitatione, erat rubeus ken) quibusclypen ue contorta per ambagesj +.
!

scu-

At nullo sat uem pHedictam commonstrare sum ex iisdem femiliiB ortum

gentiUis , quae lirolmannus, Gelenius adduount. uaditiolirmo documento


Boutis

ac

huc
fuisse

usque S. Bruuo|

nem.
^G

Quod porro ad domus

in

qua

Sancius
re tra-

tum
,

iii

''"'""

nivea trabe, ea-Stes3a, [Von Rub


Q

der
inde

Roder-Stessen)

quorum
trabes
capita

tiqua,

ColoniseAgrippinae natus fertur, exquibus, quee de Brunoni

monumenta an-

./n'i.

Sanctui

natutOi

,ivpeus

iu

campo
et

rubeo

habeat

duas

dit,

Brbtmannus hausent
inqutt,

C0 torta8j coronata.
;,i

hinc

duo

^thiopum

mum
ris,

quie

primis

jam pertmet, Doeum p. i:runouem


deopeloci

Hariefau-

ttorwn fbmi
(i 01

traliat,

pro
iii-

prortut

cerlo, pTOUl
hic,

una cum Sancti xmaan nus memorat, quseque Blomenvenna conscrtptapenesnine etiamVita, a proprta futsse que me exstans, ad calcem cxhibet, genus, ex quo ortus esset S Brunoni, seu ei ob
competiisse
,

Verum

gentilitia insignta, quse

mc

aroi-

aliquot nimirumj cums excepit, ante dies antiquissimi nuo adn; at veterem lllam et

quam

adolesceus
Utteratuiffl

siepe,

deinde

hic

apparet. nulla ratione verosimile memorat Brblmannus, Etenim gentilitia, qualia primum, cum nuncquein usu sunt, insignia tum undectmi, ac Christiani, quod demum sub finem bellum sacrumm initio duodecimiseculi factum, oborta, ut Orientecontra infideles suscepere, swit OT9 iv Antiquitatum Itattse ctf. Muratorius tom. Bruno varns auctoribus recte docet\
el

magister itemm perlustrapoiitioris hujus genium in moderna ad seculi LXn , frustra ac requisivi. composita annis abhinc aUquot qux, cumdeglodeindeAnterpositis nonnullis, opportumusdena Sancti posthuma tractabo,

ibmtur,huncinmodMmproseqmtur:&ojiito <domus,inquaSaru
antiquis novae substiac inquilinis) et fenestris

tutesunt, parnm pensi

habiti,
,

scutis et inscri}

omni dubio autem, uti ex infra dicendispatescet, 1050 natus est, ut proin procut ante annum ejus, nec xphujusmodi insignia nec parentibus Commentarws hevero Simet competierint. At Colomenses rum civilium, quos Brblmannus, Res laucomposuerit, apud Morhenstum tllustrans, generi, htsce, dari etiaminvenio; quare cum in odata quod Sancto attribuit, probando acc putarem, nec tamen forsanabsiUosuppeditnr,
Commentarios illos,
uti

seq

uuilus dubito, ptionibus, qu iu b Brurepenre. Supra portam vimiuilicuisset (quod scicubicuU no et in tabulato Superiore ldem Brunonem inhabiiasse volunt) cernitur licet
antiqui
ut

Sanctus

scutis

quatuor

(illis

mdelicet,

qutB

Brblmannus supra memorat) circumdatus. annoa aeiate opusillud ducentoset quinquagintu quatuor quidem, quod suavixTeorexcedere. Et scuta ilta e Blomenvenna aut 'hic monendum, apud quos exstant, xri xnctsa tectort

bed

nec antiqua, utjam


dictse,

innui,
tra

domus,ad Rubeam Stessam

n,fMumenta,ex

quarum exhibiturus htc fuissem si e familiis, Bruuouem ulla rai sunt, genus ducere S. habere, ex dicendis constaret. Verum remsecus
,

Xtbrhensio,

Brolmannus quibus, quxde Sancti genere

nossem, Coloeruere hic potuerit, ulla ratione Aldenlitteras dedi, quibus ab AugustinO niam
petii, ut, si briich, Societatis nostrse sacerdote,

quid, quod

ad Bartefausfanum aliudve Sancii demonstrandum conducerei veldemonU' genus scriptisque ab eo mentis illis, vel de Brolmanno
'.

magis magisque patescet. verois 61 Laudatus Augustinus Aldenbnlch adjecerat, sese, quo cerproxime recitatis etiam curaturum prsetiora ad me perscribere posset, an quidquam, nobili S. Brunoms terea, ut pubttgeneris definiendo aptum, in tabularns
,

tuni

titilliuatabu
tariit

pvbUet*

cxamiiiatu,

cis

qux

Colonicv die schrefn

scrinia appeltan//'/.

ME
'

SEXTA OfTOBRIS
conjuncta, exstitisse

quibus ea, A tur fortassis inveniretur, ab amicis, aperienda scrutandaque speraddia occasione, bat certior redderetur- cum autem i& factum scripsit fuisset, secundam e duabus supradictis Lv<./n/, hi.ro mar.im.a ex narte verbis conce-

lud sola

tt*aditi

prxterquam enim quod ilqum moxdxciaprastare non


;

xn rOM C.H

Videttir,inMtatur, qui, quxso, pro illam [quod tamen, ul inde ^mdquam ehciatur requiritur) aut fuisse, antequam ad Sancti palunca<-ri>i-,

schrein,
res

scrinia

vocatur )
quae

tabulariia

vetustio

il,pOSSeSSam,aui, sipussessu uu rrow "iis, mcti pdrentes


et

chartae
,

omnes,
fex

De

RuWea-StefW
i

qux

hos inter

(Uos trtttircedereV, causa trans'

bant
Sffi;

prrlustratae
ml,,!

sedulo
!tt

sod

ab annis
litatis

sev.-entis

el

atque quam erni aliud potnit r.mplius pnecipue nobifnerint


,
,

Oelenii,

P;

lem parit

>

">""

me

suflicib)

unum
gnitum
milia

qnorum stemmata urbira- luo fuisse m nomine Alrorum, alterum Kmim,.,


v,

utmodointclli
,,, ad

hicehitn scriptor, ^Uod etiatn fere, >, quse\rHltndnno

Ubix gentis magtiUudinem facermt,


.

fuerit.

Verum

frustra

hisce e

cl
,111S

promiscue
fato 3 c
ctus,
(to

nitllo

discrimine, delectu nullo haSari>'ter-

M SCtJ U &LB sola deprehendantur nomina fcVo add.tum Albis et Rufporum, sequiori detnde QOmeil filii subinde reprriatnr unin aK&ritisve dumtaxat modum Superne De alhunc fere quibus i-1 unum Bis-infra IIilliger etc. fi'lii. B*
ftl

et

liberi

petuntur.

<mnfl

gnoscUut.Omhitfusitaqaeaccu/

rate perpensis, Hartefaustanusne


HuS>, ut

generatim
itus

loqita
sit,

illustri

ge\

defictenU

quibus id tutoasiignetur, monumentisantiquts


satis<
j

contici

existimem.s.

&runonett

frtttentc

po

nomen

B
ratioiu

de Albis, Von d Sanientis, prout Br5Im Umkensii ccnsuit, :.ut polius

ill,
,,ne

nu-uratur

tra-

laneettduoiumi utSunussacontraac a BWmenvenna. equO ne in ejus Vita, m hanc.ui dictum,parHmcomposuitt fien eraodefinienda nobiliSanction<jnir a parentea hdbuisse et genere et cumque
stinuerit,
virtute claros, rium.
i

dumtaxat scrip

>- e

nwi

una

"' toudatw LuQu Atque h quacsita, a nobis sib\ nus Aldenbruck ad ex ilhs autem res< ripsit ta supraque expressa, Sancti origme pro Bartefdustana Aimitianave eruuPt deitrminanda nihil omnino potesl
;

Ktoverifiam

nihilominus,

qUamSuri
>

nandus princeps

Midatarrihujusnomineamoima
)rttttda

elector Coloniensis, seu potius CoS.

>'ate

epistolamencycticatri,quaminti

ll)X

quolocomodo tterUm civihumCom-

ithumeeintexam,*
clesi decus et

lateant, sese ignomentarii, a Brolmanno scripti, in iis, unde hicauctor rare num. Zhprodat, sitne genus probet, quid assertum a se Sanctus mkensum,relinquitur mque ac dnte incen r ,1 iil min.s _ ._, _,,/........,,,/,',,,,,.v
_
.

meaverbisusi rSanctus

,sequimaluerunt,nt' Bifuno maffnum


civia

ornamentum,

Colo
i

familia natus Coloni^e nobili Bartenfaust

t s

Venmhitmti

UaUs.uttper selxgutt,

.,

,i

dornus Slessan.v, qu* S. pe, ,,, fenestris expressa


I

naiahs pethxhe-

,,imo,a.ut

etian,

,,, ^fwscUtisgenUlftsMra ., Wum, hi sP; ,,,-a enumeralis.

~
1! '

^ie

uti

ex Ughello tom. 9 Itali* to


0.
d,<

P-

p ""'

J
'

'

JJ* '.,,
"

,,,,,,,_ colUgo,

,.,,,,) ,p i_coP o

,<!

,qm,utSeUustrata

,-,,

.,,.
,,;

iculi.guodSanctusin,,,^,.,.'

fat,<_u*gt(d<M
4 aff mto

.3;<to

mto-

'^ f^ -;''"'"
'.;

"-

,,.
,

,,,,. i cottectoa

..,,,,,,,,'.,;
',,

<tur,

"

.!,,./,,/,
fi,

me

Malefuissesuperiora,n,<l:rl OryumentopoUIStprol
, " C me

,y"-'"'

'"'

,.!/
-'

mAW
/ loco

<"'

'.fSSS?
ichongt<V-

"'/"'"' / ''
,,
(

'

Hartefauslana,,, A, faWe/h*te AiMili


.
, '

nem

... ,/,,,,/. fuisseexpressam.i;,

tatamenhxc cerla lamen lut


,.',""

""'?

'^ '^,

ti/

vtconsideranti patebit, '''''"'/,/ v.v, ,,/,/''/ , ,, f',;;;:;,,::;.;;;;r;;;^ ;/"".


,,,,.

"'

"

llem
,

., >., cum Suriano

' >>*

lf

,,

,,

"^iamexsesc f...-" /<' ''"'


ne '"
,"/,'

,//,

/,,, num. prxcedenti ex alus, quod sciam, Coloniensis tabulariis, nec

ind,

m SS ofcr auctoritati* Momodoconftmetur.restat.uttnsolanv

a.inupi-*

frf constantique "'.'"'"""" -' ";^M u 6to/amaois',",'' tradth t,auegaia publica fama aUeaata p , cum incerta, ut planesil incerla. a , circa quam versatj,

"'"'"

"'
'

SS ".
i;:::.
-

wmRhegi

,/'/'://."'-;-

n i Hi :;;"""" ;',,, //,, pf


s
,

hmusm seaem
./
"
/,

./
Al

1T2 acZl

fi S/ftSS*seculorum minimum
ul

spalio

''

'"'

.,

,,,.

/'

^f-,-"
oilenditur,
ift

aio/iensiumdeffartefaustanaJfi

""" >>-"" ""';;

,.,.

7;
,

/,,,,.<.''., <<,.,/

^"";:"'",;;

""""'"
""s'"'""'

,;
/./,
,,,,,,,,

Aabendtun

MMitt

fcp'''

wfc

Wt*!! 10

'','.."aanaa/,/.U/, B

rounann^~

ocfobris

SSS^
Tomus
llt.

^JS^TS

_
*

',;;,,/
',

10 ' 1

rf

S3W

harieeorwnat meconsonam. satti


>

'"'

L.,^'""-"'""

;-"""::;:;:;;::

500

DE

S.

BRUNONB OONPBS80BE.
esl t gt

_. c
B.

institulum pr*ses

praclara natione Teutonicus,ex ereuium CarthusiiB inn nou obscuris natufl,... tibus

SX~ "^"W
^solum
,

Uarise D TUuto funebri 115, qui S. natus et %n GattiaeauTornacensis est, Cotoniee


: ,

catus dicatur. En illum Quera genuisse Colonia


se,

Francia vult

aluifl-

"

Zm X mtvLslmti
t

Gemblacensis, anno **t\Accedit porro Sigeberti


t

aLiisdemf

corarauuis utnGloria, Bruno pater, genti

n colhcn sandi natale Colonix Agripjjm.v Petrus Venerabtlis, anno nographia, uti etiam
.

que
expensis, S. Bru- "9<"o 43 Atque ita, omnibus rite ; natum esse,extra omAgrippmse
;

\scensu

facili

sociatur ad r.o-mina

caeli.

im^tafunctus quimagistmmBr^em^ mraculorum cap^lomensemappellat;


t

Sanctusnosteraduobussoripombusstbtcom

quorum

v*Mss.editum t alter*ragtom tempore Robertx mentum Eistorix Franci* a tom.ivS< is t a Chesnio mortem PhMP1 conscnpsx ptorum Franciseiru
l0

alter

Malleacense t a Labbeo

nouem Cotonuv lultum ven nem controversiam arbitror annus ejus natalis tam c^odcf.niri abest, ut
queat.

-**

10o0 interim post annum Chnsti *t eum83 coll Bailletus ad vi Octobris col. utminimumannismaturandum, Hi-

Bunc

decem
li\

storix
233
r,

Francise Scriptores tom.ix,pag.


,*

etiam appellatur.
Fulbertus
Martini

Amborumverba
t

boPrtristom. habbei cit.


Qui
item

huctranscrt* 205 hm sunt: fol


et alios

quidem t ut aliique plures observant recte ostendit. EtemmS. a Sancto ductx, series
uti
in ecclesia

sancti docuit Berengarium, canonicum

Bruno,

Bnmonem Remensem
cit.,

quas

turbarum, infra ostendam, occasione Remcnsi Manasscs archiepisco-

PhiloS ophi83 reliquit;

postenorts
rue-

tomo
tan.

itidem
L

B9*fo:Hoctempore
episcopus, Guitto

pusexcitarat, anno 107G aut sequenti scholarum, </nod quam in hacgerebat, preefecturam dfmisit,
proinde, sipost rv.li, natus sit,
t

i. .-..

uaminhumanaPhiloP.

annum demum
a\

i"' :i)

ut Bailletus

Hssueen

/uinto

runt Lanfrancus Cantuariorum Maingaudus Teutonicus , Bruuo Langoiduxit heremiticam. post.

Bamensis, qui

><

tiiulos

duo occur-

rm

quoru vocatur, al cundo, Bruno expresse Qallicus Prior t quiecGallus fuisse, sataperteinnuitur. Carnotensis scholarium est Marise
tt

Itero, in

ose'

cum si- E au certe mgesimo sexto fecerit. Quare, midtisjamannis, ac mul, antequam hoc faceret, prom duodecim saltem aut quindecim, scholas celebernscl) consequens erit, ut Rch scholarumpreefecturse jam inde marumharurn ad summum ab anno setatis suee duodecimo,aid
quinto multis anms fuerit admotus. Brunonem autem Remensium prsefecturam, priusquam scholarum hanc abdicaret, gessisse, ex iis, quse Marlottus pag. 115 Bistorise metropolis Remensis lib. de anno, quo Sanctus scribit,simulqueex iis,quse sunt, dilu* prsefecturam illam dimisit, jam dicta consequitur Brunonem enim scholarumRecide anno caput seu rectorem jam inde ab
%
I
. .

de<

imo, quod

nemo sanse mentis

admittet,

esise

S.

habel

q u;1 m

. |

ooebe Phoebo,
totus

quam caetera sydera luna>, mundus adsit tibi Gallice Bru,

no

Gervasii Fales Posterior vero, qui sancti cst, looumque inter recudendos

mrmannia
Qallia
[sti

114-

obtinet, itasonat

mnltorum mater nutrixque virorum, quandopareseshabituramares?


doctrinaj preabuit undara

mensium

L056 constitutum
se, loco cit. is

a Gervasio archiepiscopo fuis,

tuusquondam

eumabr
Bruno Remis

oriundum, nec Cotonise Agnppi* onumenta antiverumcu C sed Remisnatum sed, si fieri queat,compoQ ua non collidenda, autem aliaetiam nenda inter sc sint; Sanctus

Gentibusetclerisetc. Gallum /uisse Hinc porro, cum prseterea ejus t quos hic recensere, S Brunonem, aliietiam tituli funebres mdtcare operx pretium non est, existimabit, e Gallta videantur, nonnemo forte

scriptor tradit, nec multum a vero lempore quo c infra dicendis dc inceperet, dilucide docere primum

" Remensibus scholisdtu patescet.San in antecessum nunc probo. Atprsefuisse, aliunde quie quead hoc quidem opportune hic succurrit,
tertius funebribus Sancti Titulis septuagesimus In hoc enim Nolienses moest supra centesimum. F qui nasterii S. Vincentii canonici Regulares,
,

eum

fuisse

quam

cipsaidita nativitatis^Remensisdicipoi ChronicoMalleacensi,allegatoe Chesnio Fragin

aliaque item ortus ratione Gallus,

quam

incomparabilis philo. visa schedula, quse Brunonis ingemuere,diuhunc Resophi obitura v Mcc\\, kolarum prsefecturam gessisse di,

sertis verbis

mento historico titulisquefunebribusfactum monumenta hsec ancredendum est, ne alioquin dicenda sim cum anttqutssimo tiqua pugnare

esse,

quatuor primorum Cartusise elogio, quod nullo ptane seu excepto ex hoc Sancti Teutonicum et modo utpote Brunouera natione Agrippinsenatum, disertissime docens,
Colonise

Pnorum Chromco

affrmant, artiura, veram scientiam et prudentiam liberalium virtutes habuit et nec non ceteras Cardinales Duquas in bono fine consummavit. servavit sumecclesiaa sedis ttemensium Biquidem
:
. .

ita loquentes

Bruno

dum
mug

. i

ntpote

scientiis

Luculentissimus,

et

in psalterio et ceterw columna totius meMcutounda-

tropolisdiu exstitit.

veritaticonsonum potestintelligi t

msi retpsa hxc

Sanctus itaque Colonix Agrippinse natus sit. Chronici Malleacensis dictiReraeiusis quidem a dictus fueque Fragmcntt historici scriptonbus patria, quam exstutam ex rit quod hiscc non discendo, tum docendo diis, quibus Remis tum quas vacaverat et ex dignitatibus lissime pro gallo vero in ibidem obtinuerat, notus esset habitus fuerit vel simili fere Titulis funebribus educatus vel quod in Gallia potissimum de causa, eo minus rejiciendum \uod postremum
,

*"* rum prsefectura sese abdicavit, nonviginti quinque dumtaxat aut viginti sex annorum quod
,

idhsec

Sanctum, cum Remensium schola-

opinione consequitur , sed ut dictum, ex Bailteti provectioris setatis fuisse, in Vita Urbani II PaRuinartii Operum Posthumopse, Mabillonii et tom. 3 inserta,pag. 6 et 7 posterior e binis rum hisce scriptoribus efficacissimeevariis funebribus Sancti nostri Titulis probat. Verba ejus proinde.

fuisset

deprompta Titulos simul, e quibus partim hsec sint,suo singulis numero apposito,designans,huc Hunc (S. Brunonem vitranscribo. Sic habent
:

delicet)

DIE SEXTA. OCTOBKIS.


delioet)
>

501
<:.B

Gemmara

sophise

appellant (Tilulo

Blesensis; Lueem 74J canonici sanctce Mariae irum (Titulo 8fc) raonachi Bellovacen-

terum, quod Eprigramma vocat, quodque spelun cx, in qua Sanctus in Calabria habitant, fuemt

Clarissimum sophistam ses sancti Luciani ; Miciacenses sancti Maximinij Do[TUulo 107) ctorem doctorum (ZVtttZo 77) Bernacenses;

r;

Jam nonaginta
nos,

iptum, 'i.uobus constat his versiculis duos vitie compleverat


:

an-

Magistrorum decns
n

remigium
;

turbas

(ZVfo&i 109) PaTisienses sanctSB

RemenMarisB Maprae-

joris

* u

ecclesi

canonici

Hunc

Doctnnae

Superos fra_;ili carne Bolutus adit alterum, quod e Ms. antiquissimo, ut ait, fuerit desumptum, de Brunone sic hdbet Obiit Pridie Nonaa Ootobris ann ab orbe redempto millesimo
;
\ i

Cum

buisse

undam gentibus

et cleris

aiunt (Ti-

M fo 111

sancti Gervasii Valesienses;

Cunctos
64)

cundo, men anno nonagesimo seoundo.


.1

'.

BBtatis

ma
cid

vero
uti

Cumeryo
i

Sanctus,

aperasse toto in orbe magistros Ejus sancti Timothei Remensesj


factos
to

(IMwfo

doctrina tot
(TOtt-

probabitur,omm inn mta functus sit, anno circiter


loco

anno
alte-'

L008 natui

esse

sapientes, quot

mens

nescit

dubie fuerit,

si

binis

illis

adducti,

quorum

131)

et sanotce Mariffl Spulingenses;

monachi
lesset, altero,

nonaginta du

Ejus doctrinam toto sancti Nicolai A.ndegavensis, ejus Sequaces, . fulgere in orbe, unde canonici cathcdralis ece optant (Wwfo 78)
olesi sanct

cumjam nonagesimw
ageret,obiisse traditur, testimO'

dumvitasannum
niissit standu
tiquis, ut fidem

adeo an'

sem
tere

Aurelianensis. Nimius esomitejus elogiis reccnsendis. At in ceteris

Crucis

non

licet

cathedralis nonem asserunt

canonicorura Andegavensis ecclesiffi quo Brusancti Mauricii testimonium,

indubiam mereantur, profecta anmihi non mdentur licet enim alterum e \& depromptum, quantx tiquissimo Zanotti indicei

tamen

antiquitatis hoi

fiterit,

non adjungit,duimo,
'*>'

magistrum
.

aut

minorum clericorum
a

non puerorum virorum gravmrn 3 ed


fuisse
ld est Theoloit,

bitareque proin le nnit t an seculo quu, aut etiam quinto decimo

H e t jam doctorum, qui sub eo divina,


ff

iamaddiscebant.Quod

cum jam
suum

tunc

quodutrumqueaSanctinostriatateest remotius, quam ut scriptis deeo tunc confectis sua queat


certa constare fides.
17 i;t vero

fi

maturffi eetatis fuisse,

cum Remis

ante

seces-

ipsemet Zanotti Ms.


igni
i

illud, utut a\

sumdoceret.
fuerit poste-

rior,

Me, qui deinde e canomcorum e* qui inter recucathedralis Andegavensis Titulo, qui 166 tenet, versibus ahquot, dendos locum
ita

haud fecit etsienim et\ quo aberrore Chronico quantum ad annum 'hril

sti

habent, ubique sophia, Eius et eximia celebratur Laudatur lingua Brunoms, Plusquam Maronis Brunonis. Platonis vilescit taude
Gloria
Hi
,,,.,,

obitum illigat, habeatur in illo db Tncarnatioi mune Christiannos a hsec Nativitatem prsecessit, numerari recitatis tamen, quse )am huc transcrip non esse, S. testimoniis, mox subdit, probabile
110, cui Sancti

summos
Doctor

dlebatdoctoribus, hicfaciebat non iustituendo doctores


,

ctum ad tantam, quanta in hisce asseritur,


tem pervenisse, additque etian
.

.eta-

mmo.

I ircosi"'

res.

doctorum
rum.

fuit

hic

non

clenculo.

quodnon provecta (sic enim anno


ln

videri,

setatetam

usim

eremum

1084, quo ex dicendis primum ingressus est, sexin

Nam
Xn;

nec gravitates nec honestates verborum, Bruuonis nisi Vir magnai ratioms. Sumpsit

tum supra septuagesimum setatis sux jam egisset) austerum adeo,quale tum
iusia "Mnjori,

Car-

ita mox post pauca, lect0 ri exhibitis, am vero qu.s d.xeminus facvunt, ,. VS< quitur
I

^amDivinadocendosophiam, qux

pau lo plus aut minaslaudes annos viginti aut Qais, inquam, sibi in nus oatum promeruisse? *ta e dm choanLum induxerit, Brunonem ea tanta eruditioms et do C las adeo celebres cum

omnes ferme Galliaium, tautuin Virum, quem veluti celebemmurn Anglta et [taliffi ecclesi* >ertatim commen arunt feifntiarum mag

Calabria duxit, mtse geitinerumque, ducere, labores et serumnas, nus sufferre pottsset. bus se dedit, incommoda "' et ad substa Jta fere quantum et eorum qut sane. Atque hinc est, cur recte 1020 natum statuunt, optnto ?m-

tum

in

Sanctum anno
hi

displiceat

<>,

hac
er
;>
i

enim

ill
,

anno

1084 in

Cartusiss

m
e

secessd

annorum
^tter

auatuorsupra sexaginta
rigidtssimss

obnoxr

Pri

fueritample. edtbtleap-

^mlsecessionisannosmorsejustamquamomnium

toummagistria!
clesiis

deplorata

o.ft

celebrioribus

fueritF

^n^Z
lot

" |s

Bactenus
adductts

Quaproptev cumSanctus equ quinque aut \ajor, quam viginti


sex annis, cum anno cholarum prs
,
/

r t,

ler

RrimrUus:etsane,cumSa nmriiS TeT&tulis /lm*


fusis

1076 aut

auas, brevi spatio

haud xtateque ^kIud


juventlt

ain ti
ri
,

dubie extiterit, nattmta


t

ctrca

annum
perquam valtdo netur. argumento id est anno 1076 aut seq., ut dtctum illum, cum hanc
>

L08I

'"

""^

Zctannum 1040
cumin

collocanda videtur.
'"

1
''

vigtntt sex annts dimisit, vigintiquinque aut

2inquaginta< reperin viros, et adhuc

trem,acproinanteseculumundectmummedta annum 1050 esse suiparte jam elapsum, seu ante


""
i6
,_>ro

Cartv

ixtateplures

durissimisque laboribus ferendts ac robustos, pertum.Itaet Zoneos.experientia habetur.c

Verum quanto quidem


in

citius

id

eventt f

'"""""

'"':

'"*'-,

( adi num. 6J Calabrix monumentts, afft. ~ naa. vaa. 3 duo affert e giuv S. Brunol^faudat, teslimonia diversa, ac majorem obnsse, produnt. nonagenario

xanotti
Vitn ma

contexta a se bancti

i^o\eHtintelligi,quifact\ anm '. Rrmensium scholarum prxfectur C lest W6autsequentidimisit,hancjamd ri ,r r ra ^rHr, .rt
,

annisquindrcuarircUer,

saluJd

'-.

i..to

jo,a

Ude

ab anno

l^

nem

50a
.

DK
cit.

S.

BBUNQN? CONFESSOBE.
Domiuo ani- D miuo parabatur. Sortitus est autem a iugemum domam bouam, laudabilem indoiem, memoriam tenacem vuluniaiem affectuose edenda Sancti jnclinatam ad ^Wm-a.. Eadem in quem hic habet Surius, a Blbmenvenna, expressit, quantum ad substantiam ad amussim Atquibus utitur, dumtaxat diversus. in verbis, etiamsi easpresse vel scriquc haec quidem omnia,
,
/

CTOll

si

C.B.

Guiberto de Noeamque, quatunc inclaruisse, a


to,duciori

MarloUuslocosupm

rccte notet, gessisset,

melautyMQ,

isseHtur, variisque in

Titulis funebribus

supra

nominis celebritatem jam Gartuste visset. Et sanc Sanotum, cum ingressus, quinquagenarium circiter eremum est auteo etiampaulo majorem fuisse, acproin temcitatis innuitur,

porejam

assignato natum esse, utcumque etiam suadrl modus, <juo de eo, veluli <levirolon<jr gi tum vissimo, setatisque plane maturo, sermofit

ptorisvel

monumenti antiqui testimonio confiruniversim apmari haud queant, verosimillima iadeanmias,quibus


Bfful$erit,animidoiesperti-

TUulis fun\
i

"/"'"
\

lavdatiSj

tum

Sa//

r'> in Vita S. Hugonis, Qratiai apud nos tom. Aprilis inserta, in quQ auci synchronus Guigo quintus Cartusise MajOi
,

cousonum, subsecu net, veritati sane id esse vitam gesta dubitare non smunt t ejuspertotam
lucu lent
,

dicendis pate&cet.

Verumemmdifficulta-

hunc Prior, num. ki deS. Brunonc, ad sanctum equamCartusiam inepiscopum paucis dit magister grederetur, veniente, ita loquitur: Adest scientiaque famosus houestaBruno, vir religione quoddam ac totius maturitatis quasi tis
e1

smtigravioralonge,
verbis,
'

implicata tibusquc pene inextricabilibus

modo

sequuntur. Blomenvenna

jam

recUatis

hsec subdit

proxime ex eo Verum scholis Pa-

simulacrum.
1051
i

Accedit, in <<<<-< sis ecclesiis jam tu Sanctus anno 1084 in eremum secessit, celel hosfloruisse viros, quos hic dist ipulos ha
19
,

liberalibua artibus nnbuenproficiens et inter primos phidus, ultra C08BVOS est effectus. losophos habitus soholarum mag-ister risiensibus
traditus

quc inter ndonem de Castcltionc, quianno ad summum Pontificatum fuit evectus, nomenposque Qrbanill assumpsit. Nec hic prseterire antiquum Cartusiae Montis Dei in Pigardia siwi codicem, in quo S. Bruno septuagenarius obiisse legitur, ut Jacobus Martinius, Cartusise hujus alumnus, apud Morkensium in Ms. hujus Chronologicn diplomatica de

1088

nnam,cum SuSanctusergo secundum B vrtilitteris libi ,, e tiam consonat, Qalliarum civitate, bus Parisiis, celeberrima
-

fuerit imbulus,

51 A.c

rum omu

Sanctum quidem litteris operam datuColonia Hgrippina Gallias petusse, apud

Anteaaitiori

nfessoest, nec ulla ratione potest revoquisque facile <>< cari in dubium, uti ea}dicendis qu&ri hic potest, qua eetate Galtelliget. Verum

6^ imbutuMQn
crat,

Brunone Diatriba, 1 testatur; si enimcodex illc rectenotet, Sanctus cirutique, utpote anno L101 vita functus, anno
S.

liasadierit,

citer L080 natus fuerit.

us cetate nihil vel

Verum cum decodicis Ua Martinio, vel a Morkensio

num uullam antc in patria litteris operamnavani, num prsevie S Cuniberti canonioum non egerit,etnum tandem v*m Parisiensemurbem petierit studiisque suis consecravit
Et primo quidem Brunonem
in patria

additum inveniam rem alio adhuc argumento, quod mihi omnium validissimum apparet, verit firmasse. Sanctus verosimititer, uti infirq probabo, ante annum L050 Berengario in Philosophia magistro usus est; quarecum hanc rcrosimillime non prius exceperit,

ptemdecim
L050

circiter

annorum

ess(

quam cum seabanno

litterarum in Galliam proficeretur, verosimillicseque rudimentis fuisse in um an altioribus etiam scienmum appat tiis?ldsane, dum locum, quo ibi Bruuo studut Historue litteraria assignant, innuere videntur pag. 288. Etenim hic Fram im Scriptores tom. 0,
ecclesia,
ct

antequam Grammati-

ordine retrogrado computati deducant ad


circiter 1080,

lit/cns

tantum in collegiata S. Cuniberti tam divinis quam hw


/

annum

annum natum

esse

Sanctum circa hunc yps consequitur. Atque


<

magnaouraedmatum
citant in

/uisse,

prxcipue simulqueex aliis supra in mea)ium adSanctum C ductis probabilissimum saneapparc/, circiter 10130 aut paulo serius hunc annum anno inter et annum 1010 natum esse qupd cum sufficienter modo probatum putem, ad alia progre,

margine Labetiam scribu Novx tom. i, pag. 688, seu SanBibliothecse huc ,striclogium, ex hoc Labbei loco num. adeorum nropositranscriptum, in quo tamen saeculanbus vrrit, quam litteris tam tum m 7alde munitum fuisse Brunouem; iivini
'<<<
i ,

lll:im

logii
1
1

dior.

verba, ut consideranti patebit, intelliPhiipue sunt de altioribus


\

III.

Qualis Sanctus in pueritia

aliquando callosophia ct Theologia, quas Santus " Colonise, antequam qypsque in iuerit,

Qallmwdiret,non
vecta,

didiciss

ateminusproprobabitur,
.
i

fuerit,
et

canonicusne S. Cuniberti,
aetate esset,

qua

cum

litteras

discendi causa Gallias adiit, et an


ibi

qua tunc /<ussc, mfra Sauc/um Coapparet. Quod autem ad iQQum* quo anut/, huuc r educatum litterisque imbutum elogium ucul ,.,,,, etiam Sancii apud Labbeum
exprimit. ilti, qux toco 52 Oportet ergo, ut scnptores mandarunt, unice hausecit. de re illa litteris pro se una cum rint e prolixa, quam ibidcui
neo
'/"fii

Berengarium in Philosophia

canonicui
Canibertd

S.

magistrum habuerit.
Bldmenvenna
Sanviu
i i

in contexta a se Vita de Sancto t


ita loquitur
:

pui

adhuc puero,
lis

Hujus a cunabu-

,.,<

ihni

l"
miiii

ia

dinctndi cauta

Hic
in

mater sapientia lactabat iufantiam, et semper profectu ffitatis proficere ad meliora edocuit. gessit etiam, dum puer esset, nihil puerile
opere
,

MabilSancti elogio dumtaxat citant, quamque Z, pag. 119 et lonius Musei Italici tom. \,part. Manassis archiepiscopi Remenseqq. exhibet ad Hugonem Diensem, Sedis ApoEpistola,
,

sis

sed

quasi

futurae religionis

ostentans,'

plurium monachorum

institutor

speciem a Do-

ita lostolicx in Gallia tegatum, data, in qua nec noster uaquitur Bruuo nec noster clericus, Colonitus aut reuatus est, sed sancti Cuniberti
'

ensis

in

reg-no

Teutonicorum

positi

canonicus
est.

DIE SEXTA OGTOBRIS.


c>t.

Et sane Sanctus, quem ex hisce Manassis verbis Colonixin collegiata S. Quniberti ecclesia
,

mtem ad Dominum
salutat.

lacryrais precibusque

lUCTont

C.B.

canonicum

fuisse, constat, verosimillimeetu leris tesaltem, et in hac educatv.

abeo tempore, fuerit r.rcultus, simoclo jam incle Galliam sese nondum contulerat, Col<>< in
quejuvenis adhuc degebat, Cunibertinis canonil/s fuerit

Pertenerum autem alumnum quatuordecim aut quindrr.ni annorum, aut etiam paulojunior ado.. hic intrlligr-ndus ridetur, Ita autumo,
hlill

quod adjectivum teuer,dtifw setatem


se contrahat,
i

a//i< it,

adpaucos hanc annos per


s,,,n

tum

quocl

adscriptus,
,

Verum

sunt,

qui^Sanctum
1076
fli

litteras

humanioresdidicerit, an-

demum cum anno circiter H improbis Manassisa


Ren
t

etcoactus liataS.Cunibertiecclesia d

ca\

moribus \incoV

Uum fuisse, con-

noquc circiter L047 PhilosQphiam, cum oerosimiUterannorum circiter septemdecim dumtaxates\udire inceperiU Et hoc postremum set> 7, quidem infra probabo; Sanctum autem Remts
" l" rii

dunt,idaui idcirco quod Sanctus m epistolam Manassc

amoim,
i.CuMabillon*
85

'

a P ud Bened.

us rationeobtenHin an MQWVt* hac in adotescentiacano.uco/ns vocan hu)usmodi t uVpote aplw set,Qum tum beneficio canomcus /a0US jam annis ecclesim Remensis Res sane mihi dubieabdicasset,
ctus, sese
sai
nteritn
i I

auctorcoa ousi

ibi

Baldricus abbas Burguliensis, enim in carmine ad Gode/ri-

wndum
'

edito

deS.Brunoneatc
Btu-

Et tunc Rein.
debat,

erat,

Remia quoque Bruno

lilisappai

oppOiilwn ol " um "i'i"'

ittamen fieri potest, ut Manasse Cunibertins fueritdeSancto, veluti de amplius tunc, altqu canonico quod,etsi non
B

:::::rZ dotameninhaccanoi

qm
,,,

utpote pravis suis

monbus contranum,
nollet.

Bruno Latinorum tunc studii speculum. " Btudium non Philoffic autem p entias, sed htteras aliasve alt\ sophiam, IniguxgrammaticcvqueLaguibus E tinm studiumcomprehenditur,verosimtlltmem-

ocanonicoRemensis habere ex odio


faciunt,

ut facilius

credi queat, ujus(Bru. hmc eitatis proxime subdit, societatem non mag-noperc affenonis nimirum) utpotedecujusvita et libertate pemtufl
<

quse

iam

re-

Tl
lt

Sanetum, qui
,/,,/.
:.

fuvenis ad, c studuerit t verostmtl-

mpm

ctamus, igfloramus;etquia,quaiido apud nos


'

fuit,

multis

ne< antequam hoc faceret t nec Paristts, operam dedmt t aliaQalliarum civitate litteris ribus Itttens sese nolitiorilUrruiura

beuefici
traotati

!0llatifl,maleetnequiter

Avos
nicor

Sancto apud Sedis Bumus. Itaquippe t ut M.masses \egatum fc

Remis excoluisse Francur scriptores


,

<

Histori,
cit

loco

supra

non
sci-

/,
,,

loquitur.AdhxcSanctusaCw m couegio, in quo prtmumvttx, adcancj

num
,

ncorum c berUnus canonicw, etsi ad ahud forsan adhucp* lam tramim coll Bemisversa tueri&.quod canmtcatus /rrecclesia Cumbertma
possessi in

prxscriptv

endx, sesedederat, Cuni-

dum pro se asseverantes, ut ven kausttst ejus Brunone Coloniae Agrippina


loco supra cit apud Labbeum exstans elogium minus^hoct ^uamverbissmstndteentt laudant deductumvoluerintautGerte t quidexeoconseq Porro Sanctus tanta retur, minus perspeojerint.
t

llln

alm poesi illum seque ibidem, quam .juovivebat.mosferebof. 11

renunciasseL y ctibus dumtaxat

ZTcatucanc

p. ZadhuncsiqwndoRemens

<**

humantortbus htterts ardore tantoque successu itudiosesetotumtncekberrt,


ser
,
\

g
*

Remensi scholaaddixit, ui mi plumprOporrrrlrr.il,, r.rcllnrn.r./.ohusprot

aliis

mexem-

5SS

^set.buocerte^r
auctorttas legUima, ut /leripotuU,

iZerit,benefici

..MaUsBurgul, mdetur : Bpuzio iamsiSt versiculiscolligendum .juantum


,,,;,
3 tudii

speoulnm.

Adhxc

Zsanctusfun
*berto collegt Gathas adiret, Colonue in non ^Htisse, autumant r McZsiaca

1 Sanctusn Znfecerit, sufficienterostendttvelsolum positumatquett c

"<

Hca faculta^ogres^

UHm

?*""

H^ZoimprobabiUsapparet^p riplores, dum Sanctum merarwWrm

if*

aJudocoBod *
vessenda Epigramma,
utut ad artem

**?

Hcumadc*leshaca>
utpote incujus cersibus,
ecaetts, ea tan

omnino non

ZZZ errUindubitaiiarguerenonausm Z^Zrimcontrariummtimantmmopmwpra,


t
t

rrustraquwras,
elegantia miriftu elueet.

et

lenustas

.1

Integrum

transcribo idspeevnfntslooQhuetranscrtoo.

-''

^^
-

p '-

losophiam
(IHtClll, -1""

Ua luudei
ftrma
quu
fli

ilufsanctus

ecclesi* Cunibertinx

canonwns

'"'M^iesDominuscunctosinlucecreavit,
"

>

tseLlu^eHt, P fHmcUorfuerit

qmm

qm ttuorde-

ZlTquindec
Qtm enkfk tZuor, Coloma
C
'

Huduit.

in

l/u, ,<rcUer;etatisesset auta: GalUam Utteras

'^ffZTaulaSo

Uteapiantmeritisgaudiasummapoh teriUuc ei^Ulequidem,quimentem F


Nec tamcn infelix, Ouique suum facinue
Sed
vi

.***

DirigitatquevigrilnoxiaquiBquecavet! BceleriB quem pmmtetaot,,


plangett.

s*pe

solet.

recicdendos^ Funebrisenim Titulus, inter metropotUanx Remensis canoS Marice ecclesue Sancto parentarunt, sic habet: Remensia aluQuem tenerum d.-cuit matcr

vunt horaines,
tur,

tamquam mors

nulla sequa-

muum,
Praepositi tenuisse

ndem

tetata Brunonem,

fabula vanaforet, Et velut inferuus viventesmorteresolvi, Cumdoceat sensus, pcenaspagina saeraprobet; Vt 4 ueerebi

504)
AUCTOHK

DE
qui

S.

BltUNONE CONFESSOBB.
et

Quas

non

metuit

infelix

prorsus

docuisse
sis

Parisiis post
sui.

B.

amens
Vivit et extinctus sentiet
Sic ig-itur
l't

prfflceptoria

mortem Fulberti CarnotenItaque verisimile est, Bruno-

ille

rog-um.

nem eum
divisse.

(in

Philosophia nimirum) Lutetiae auprobare inca,.

cuncti mortales vivere curent,


uti

nihil inferni sit

Nec minus Sanctus,

metuenda palus. ex dicendis pronum

erit

colligere, altioris ordinis scientiis,

quam

poetica

facultate sese studuit

imbuere. Verum

tibi

hasce

ac nominatim quidem Phitosophiam didicit? Pro civitate Parisiensi stant non modo Blomenvenna

verbisnum. 50 huc transcriptis, SuriusinSancli


Yihi, uliique

contendens videlicet 50 Hactenus Bulaeus non tantum Sanctum nostrum Phitosophuv placita Parisiis excepisse, verum etiam ibidem in hisce magistro usum esse Berengario, Turonensi S. Martini canonico, viro illo exsparsohasreseos suae qua realem Corporis et Sanguinis Christi in Eucharistiae Sacramento prassentiam
, ,
,

""<

Ordinis Carthusiensis scriptores

negavit
sit,

non pauci, verum ctiam, quos omnes nominare nonvacat, alii nonnulli, ac nominatim inUniversitatis Par-isiensis Historia, annoltiGb

a seedil",

tom.
se,

i,

pag. 467

et seq.

qui, licet

Sanctum

Cassar Egassius Bulxus, Parisiis Philosophias i?icubuis-

Calvinoque et ejus sequacibus prasluveneno per omnem late Europam notissimo. Verum cum Berengarius (adi Ristoriae litterarise Francias scriptores tom. ix, pag. 140J Parisiis docuisse nuspiam legatur, sitque proinde, uti
,

aperte ibidem nonedicat, satis tamen id indi-

<//, quique, quod reliqui non faciunt, opinionem suam, qua prasterea Sanctum Parisiis docui&e,

uc Bui

conjtctunf,

autumat, prnhnrc cliam uililur. 57 Ac ad id quidem tres conjecturas adhibet ,Jircrsiis. Ocnitium postremtim cum tuulum eo
.

ipsemet Bu.Lvus verbis recitatis satis indicat, an ibidem revera ille umquam docuerit, mhnodum dubiuni, cur Turonis hunc,ubi certo docuit, a Sancto in Philosophia auditum fuisse, et recitatis Malleacensis Chronici verbis potius non intultl ? Sane cum Bcrengarius, a Lanfranco variis ii sputationibusdevictus ,et a discipulis propterea
'/

tendat,utSanctumPari..ti.\, </uod infra

dumta-

xat discutiendum, docuisse probet, prastermitto solumque duas reliquas examino. Harum poste../ petitur (verba sunt Bulsei) ex authore anoIlistoriam a Roberto ad mortem qui nymo quique Brunonem perduxit Philippi I usque
,
,

desertus, Parisios et scholas dimittere, Turonasque repetere, ex ipsiusmet Bulasi opinione sub an-

/lum HK3S fuerit coactus ,nequit profecto Sanctum in Philosophia ibidem habere discipulum, utpote

novit aut
censet
cuisse
cirea

nosse potuit. llle

autem

iis

eum
,

ac-

Parisiis.

quos prope certum est studuisse et donempe lloc tempore, inquit


<

qui tunc, anno demum, ut docui, L030 circiter natus, decimum astatis suas annum nondum attigisset. Ruit itaque et altera, qua Parisiis a Brunone Philosophiam fuisse exceptam, probetur,

annum

mlx

tam

in

divina

quam

huraana Philosophia floruerunt Lanfrancus Gantuariensis episcopus , Guido Lang-obardus Bruno Remensis [gaudus Teutonicus qui postea vitam duxit eremiticam. Nemo
in
,
,

autem
ille,

dixerit

Viros

illos

docuisse Rerais

lta

Sant t um Philosophias Parisiis incubuisse, expresse non edicat, suis tamen


qui,

quamquam

id innuit,

cum Parisiis studuisse eum, prope

cer-

tum

quo rem evincat, anoni textum, quo Sanctus in Philosophia floruisse, asseritur, in medium adducat. Verum unde, quxso Brunonem non alibi quam Parisiis Philosojjln.i iin uhuisse, aut etiam scientiam hanc docuisse, certum essepotest ? 58 Sane Brunonem Philosophiam Remis docuisnominatim ex ipso, quod se, ex infra di<
essevelit, simulque,
-

formata a Bulseo conjectura. Et vero Sanctum non Parisiis, sed Remis vel Turonis Philosophias iu< ubuisse, dicendum Remis quidem, si Berengarius in scientia illa magister ei non obtigerit, Turonis vero, si obtigerit. 60 Ac horum quidem primum idcirco placet, quod Sanctum diu Remis studuisse et do- '^ Berengam cuisse, etexjam dictis etex porro dicendis cer- ,,,,,,, tum omnino sit; postremum vero, quod utique, MabilU si revera Sanctus in Chronicon Mallctu -cusc tradere videtur, in Philosophia Berengarium audierit, factum id esse ibi, ubi hic docebat, verosimillimum appareat. Ut itaque Remisne, an Turonis Philosophias placita Bruno exceperit, defi,:

niriutcumquequeat, habueritnehicinPhilosoph ia

tribm

dive>.?i$

hic Bulceus laudat,


ut

Fragmento

historico verosisit

^ milius apparet,

proinde contrarium

incer-

tum, debeatquerc/ hinc Bulasi conjectura, de Philosophia a Brunone Parisiis excepta, pro admodum incerta haberi, an verode aliis,quos anomimusa Bulxo adductus laudat,certiorsit aliis exar minandum relinquo, et ad alteram scriptoris hujus conjecturam jam venio. Easc est ei Chronici Malleacensis (verba iterum sunt Bulaei) manuficriptocodice, qui servari dicitur Parisiis in biblintheca 1'uteana, quique ab auctore conscriptus est circa editus a Philippo et in lucem annura mclx
,

Berengarium magistrum, est indagandum. Ac Sanctum quidem in Philosophia magistro usum esse Berengario, mea est opinio, quam utprobem, primo cos, qui illi tidvcrsuntur aut certe nonfavent, convenio. Marlottus, postquam Historias metropolis Remensis tom pag, 135 S. Brunonem
'
.

dixit prseceptorem, inPhilosophia videlicet, na'

ctum fuisse Berengarium,

Martini Turonensis canonicum, statim addit, si chronographo Malleacensi, Brunonis costaneo, credatur. Mabillonius
S.
fidei

professioni
.-

S.

Brunonis,
edidit,

quam

tom.

Vete-

annotationem hanc Deoduini epistolae propter argumenti prasfixit affinitatem subjicere visum est S. Brunonis fidei daprofessionem quara morti proximus edidit

rum Analect.pag.

<i00

Labbeo. ln eo autem legruntur hffiO verba ad an. Gerbertu.- docuit Fulbertum, dcccclxxxxvi notensera episcopum. llic iterura Fulbertus docuit Bereng-arium cauonicum S. Martini. Qui item Brunonem Remensem et alios multos haeredes
:

mnata

haeresi

Bereng-arii, cujus discipulus fuerat,

>i

sifidesest Chronici Malleacensi.


illierutUti,

Duo

itaque
,

ui

ii

"
-

Bruno (luidem perfectus philosophus et crcmita apud Calabriam mulmonachorura pater obiit in Christo. H torum At ubi Berengarium eum ha?redera Philosophia^ reliquit? Certe ubi ipse docebat; at non leg-itur sed Turouis et prtesuinitur docuisse Remis
PhilosophiaB reliquit.
, ,

Marlottus nempe et Mabillonius quidquid Chronici Malleacensis auctor verbis num. 58 a BuLvo adductis scribat, pro indutato non habuere, Bruuonem in Philosophia magistro usum umquam esse Berengario. Nec tantum rem hanc itubiam, verum etiam a vero alienam autumavit Mabillonius. 61 Etenim Prasfatione in Sasculum vi Benedictinum num 7 circa medium sic scribit De hac propagatione
:

cujuthu

DIE SEXTA OCTOBRIS.

bOo

propagatione (docirinde et eruditionis) agens sancti Maxentii chronographus, eam, tamquam fonte, repetit a Girberto seu Gerberto monacho Auriliacensi, qui Fulbertum Carnotensem
docuisse
-/

\)x

Gervasio princeps, princeps tuua ille na Successit, qui te proraovet ad studium. Prsefatione in prion his intelligitur, quod

Ma-

ftHGTOM

C B

dicitur,

Fulbertus

vero,

ait

ille,

{loco

nempe proxime ante hunc supra huc tranostendimus,

docuit Berengariuin canonicum sancti Martini qui

scripto)
ronis

Brunonem Remis operam


dedisse,

item

Brunonera
colligunt,

Remeusem
reliquit

et
.

alios

mullo-

Utteris [in Philosophia videlicet)

non

1'u-

tos

heredes
Ordinis
exstitis.se.

Philosophiae
institutorem,

quo cx

co

nonnulli

Brunonem,
praeterquam

sacri

Cartudiscipuillius

siani

Berengarii

sub Berengario magistro, ut quidam ex male intellecto persuadere Chronico Mal quidem non solum cura praedictoGoel
i

lum

Verum

quod

Maxeutiani chronograj.hi auctoritas tantinonest,


.-hronographi ut id adstruere vaieat, certe ipsa verba longe aliter interpretanda videntur. Hibo Remensem enira verba, qui item Brunonem referenda sunt, sed ad etc. non ad Berengarium qui Berengarium docuit, qui ltem

defrido,sed etiara cum Herimanno Beniore, quem Gozechinus scholasticus primum laudat inter ilaapi
ntes
ei

auctoritate
studiis,
iu

prffistantes,

qU

i f

inferioribus
ci

Theologiaj
ratim
'

otium
63

"it.
.

Fulbertum,

Brunonem

Deinde ipsainet verba non evincunt, Fulbertum, nedum Berengarium, Bruauditorem habuisse Brunonem, sed tantum

Remensem.

verum hsec, ut Eactenus MMllonius jam supra docui, Baldrid, abbatis Burgulienquoque ftemi erat, sis, verba, Et tunc Remis Latiuorum tunc Bruno wm, quod Mabillonius " li
con

nonem

B Brunonem
cum,
ac

multos, sive a Fulberto, sive a Bea quorengario heredes Philosophiae relictos fuisse, eruditi fuerint 111, cumque deraum pra?ceptore heredes. Certe id est, Bruno aliique Philoaophiaa jam clericum et Colonieusem canoniet alios

etmagis obvio accepta signiflcare dumtamat videntur, Brunonem Remis litteris humaniorib operam dedisse. Si autemper Latinorum studium e a Baldrico litteras kumanioresnon fuisseintellectas,priefracte velis, esse equid cur hicauctoi magis debeat intelligi dephilosoBruno phicis, quam de theologicis studiis, quibus
/s

proinde

litteris

excultum,
acce

ex

urbe
con-

Colonia in

Remorum

civitatem

euma Notgero, stat; at longe verosimilius est, instituepiscopo, ejusque discipulis Leodicensi
tum
fuisse.

animum

eoscoluerit

Quod

si

ergo

Hujus

rei

testis

est

Loeupletissimus
iu

Manasses,

Remorum
:

archiprfiBSul,

Apologia

dumin toto huc transcripto tea tu de Theologia taxatyinquam Sanctus Remis una cum Qodeubuerit, l/< rimanno st sermo sit, quid, qu icoabbati urpro opinione, qua Sanctum, non Turonis apud Berengarium, sed Remis Philosophiam emi

adverubi de Brunone, qui ejus moribus sua, noster clen Bruno nec hasc habet sabatur,

et

cus,

H cti

nec noster natus aut renatus est, sed Cuniberti in regno Teutonicorum

jani

visura est canonicus est etc. Id observare qui, etsi Berenhoc loco de viro sanctissimo. ab ejus errore abgarii discipulus fuisset, longe
horruit, ut

cepisse vult

minus

tfabillonius ? Scrip consensere deinde Historise

littera
i

Franciie scriptores tom. V,pag. &33, itain

mo
mus

sanctissiprobat ipsius confessio de Sacramento, quam ahas retuliKucharistiaa

noripaginsehujusmarginenotantes:'**
exChronici Mallea

Sed

interest illam,

verum
si

nubeculam
removere.

qua

erat,

a falso discernere, et a tanto lumine

ctum
rio

est,

Ut

studuisse,
id

asumale intelleoto faBrunonem Turonis sub Berengaquidam auctores scripserint. ReBaldricus,

is

fuisse,

Bur^uliensis

al

conftrmet, num Prxfatione, quo opinionem suam {RemenHunc Godefridum num 85 sic scribit
:

Sseculum vi 62 Itaalteradeindein

Benedidi-

Mabillonio supra addudi^erte (toco nempe a sed dispiciamus modo, cto) affirmat. Ila UU; Berengarw Turoms stuan quiSanctum sub
placita exc< duisse, seu Philosophue
t

i-

sem
r

qui

S.

Brunoni in scholarum

a Manasse,

magisteno Remensium archiepiscopo, Remts

pserunt, indubie
,

viventem acmortuum laudavit Balgenitum, littensque dricus abbas, qui eum Remis cum Brunone fuisse dicit Ita enira institutum carmine nondum edito ad Godefnfuit sufTectus)

Malleacense Chro- Y seu potius an hoc l/cim raaleintellexerint,


"<

bis

num.Gldatissatfelicisuc*
scriptor ait:

^tetur
.

canitille in

Mabillonius. Primo hic - qui item Bruno(Chronici Malleacensis) verba, refeeto non ad Berenganum Remensem

Hso..

nem

dum Remensem.

Nobilis urbs,
//

Roma3

soror,

inquam,

et Ro-

H83C te prseposuitque suis. . Adscivit studiis, florebat opimis, Gallia tunc etiam studiis

ma secunda promeruitque sibi. Te genuit, peperit totius nectare fultum doctrinae


studio.

qui Berengarmm renda sunt, sed ad Pulbertum, Brunonem Remensem. - Fuldocuit, qui item

bertumergo.nonBerengarv
lonii

m -

interpretaUonemagistrumtn

hoc, nist stmul Chro Sanctushabuerit. Ver Malleacensisauctoremerroris arguere vehnici

-^ M

Fiorebatque tuo Gallia plus discipulorum Ad te currebant examina refovebantur melle parentis apes. Et

mus, nequit admitti. loquttur.futt CarFulbertusenim,dequo


:

notensisepiscopus;hicautem,
cide ostendunt,

ut

Et tunc Remis
//

erat,

Kemis quoque Bruno

rarixFrancixscriptorestom.i, anno e vivis excessit


\anctus vetnon
imbecilla Philosophu,

AMMt;^

1029, quo

studebat,

natus, vetcerte pr.r a tate

m-

speculum. Bruno Latinorum tunc studii HenmanIpsistemporibusstuduitque senex


/, //

nus,

Uctt* tZmadhuc idoneus nondum ZcXiendU intelligendisque anno supra ZTuti ex Us, qux de natali Brunonis

studii clara lucerna fuit. acutior illis. fueras juvenis, fueras et Tu jam quoque pnmus venis, Tertius ergo

Et

mundo

^Z

pllumest eruere. EtveroS* + XerumCarnotensem esse non po


>

//

eras.

506
loevoni
C. B.

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.
Chronici Malleacensis, qu (v prolixe nunc discussa sunt, rerba explicanda esse, probatum rut/, rem certo evincit, ac proin sensui naturali magisque obvio, quem htec offerunt, adhcvrens, ita ea pergo accipere, id Bcrengariam s. 'Uruuoni
'/taamur, con'*#f,

Chronici Malleaobservarit. Ita suspicor, qv.od alteinterpretationi, de qua jam dictum, censis
Deinde ipsamet Chronici Malleacensis) verba non evm(allegata audinedura Beren^arium, cunt, Fulbertum, tantura Hrunosed torera hahuisse Brunonera,

ram hanc proxime subjungat

nem
.1

et

alios

Bereng-ario

Fulberto, sive a multos, Philosophi, relictos fuisse, Heredes

quooumque demum
id

prieceptore eruditi

fuennt

illi,

Ab
sub

Bruno, aliique Philosophiae heredes. opinione sane, qua Sanctus apud Turonas
est,

Berengario

studuisse,

statuitur,

eruditi

omnes facile discedent, si alterhic,quo Mabillonius utitur, Chronici Malleacensis interprfr tandimodus locum debeat habere. Verum res, secus haut mihi equidem apparef, veroeimillime quodut probatum ,/rm, ipsarecito Malleabet
;

PhilosophUe placita tradidistse, siQniflcent quod proinde re ipsa etiam factum, pro cerosimillimo habeo, Chronici Malleacensis, quod aurtorem Sancto nostro fere xqualem habet, auctoritate impulsus. Addit quidem (videnum. 61) etiam Mabillonius, tanti hanc nonesse, ut Chronicon >'lud Hs, ijiuv adstruit, finem indubitatam fhcere nossit, reque ipsa nonnulla, quse memorur prodit a oeritntr nhrna, deprehensa sunt, tum a Labbeo,
.

censis Chronict verba, non ea tantum, lonius loco supra cit. transcripst

qua Mabiletiam,

primum publici juris factum est, tum post abHistoricV litterarix Frann.i sCriptoribus n tom. }2,pag7Qetsequenti. Verum, dsi id itasit, de verosrmittinium tamen adhuc appan
a

quo

'

QTUBhisee pr.vniiltuntvr, aliquotalia, textum aliptomtoprolicciorem eonstituentfa, qui sic habet


:

Girbertus vei" natione Aquitanus,


reliacensis sancti fieraldi ecclesia?,
.

HJOfifaehUfl
.
,

An-

tore

Papa Romanorum
gratiam
:

sublevatus

est

ab imperapropter
ejus

Philosophias

mntatum
i

est

nomen

tradita S. Bruuoni a Berengario FhilOSOphid "Ifirnnit. Ea enim, in quibus Chronoci i/lius auctor a veritnir deviasse notatur, absetate ejus longius abfuere; in iis autrm, qu& rr! tentpofe suo vel diu ante gestu svnt, ri.r umqnam a Labbeo, qui tamen errores ejus Se&ulo &dnotCt/btt errasSC nonatur, ut proinde, cum synchrOftus aut certe
i

pristinnm et voeatus est Silvcster. Gilbertus enim piseopum, qui docuit Fulbertum Garnotensem
post Leobinura
extitit episcopus.

De

quo raulta

cantu sanct;c Eeiterum Fulbertus doniiserunt. Sie cle.v saneti Martmi. canonieum cuit Bercng-arium Remensem et alios multos heQui itern Brunonem
scripta vel in pagina, vel
in

penecvqualis Sancto nostro eaiStitefit, in iis Utique, qiuv de audita ab hoc sub Berengario Philosophia tradit, errasse exisfim-andus non sit, neque vero errasse, a Labbeo notatur. Quare, si non Btnnino certum, verosimiltimum equidem, omni' bus consideratis est, Sanctum nostrum a Be,

Philo ophfce reliqui*.


,*

comrarium

66
nulli,

quo ftoruerunt, recensenturnon*

adducti$

ut considcranti patebit, Philosophi.v dQ*

ctores seu magistri,


;

scientiwm Berengarius, vti hanc tradidere apudomnes inconfesso est, Philosophise doct&r seu magister etiam exstiterit, haec clwonograp/"
alii aliis

quorum

quare,

cum

Malleacensis verba, Qui item Brunonem Remensem et alios multos heredes Philosophiae reliquit, non ad Fulbertu/u, u/ rult Mabillonius, sed Bey^engarium referenda sunt, itaque debent intelli' gv ut significent, hunc ipsummet S. Brunoni Pliit

losopliix scientiiim tradidisse.


teHigantrur, naturalis

Etvem,

atita

etiam maximeque obvius, quem offerunt, sensus eangit, quemadmod quantum opinor, quisque faoile fatebHtur, qui ptwjudiciis vacuus exstiterit. Mabillonius quiq dem, ut Sanctum Philosophiam a Bcrcngario doctum non fuisse, ac proin hxc verba, Qni itera

Brunonem Remensem etc.eo modo, quem assignat, exponenda evincat, in probationem adhuc addit, Brunonem, jam clericum et Colouiensem eanonicum, ac proinde litteris excultum, ex urbe Colonia in Remorumeivitatcm ricees-issr-, idque cmistnreex hisce(adi num. 52) Manassis Remorum avchiprWsulis de S. Brunone verbis, Bruno nec noster clerf^
cus,

rengario riiilosophiam doctum fuisse. 67 Hinc porro jam conseqidtur, ut eam, non vcrotimitUme ''"'"'" Parisiis, quod /ric etiam probaw/um erat, sed Turonis, cum in hac civitate, non auicrn (uti modo inter recentiores criticos satis convenit) in alia, Berengarius docucr/t. vefosimillime e perit. At vero, inquies, Berengarius impia sua, qua alios etiam iwftcere conabatur, h&resi iwfar misjuxta ac periculosus erat, acproin existimandum non apparet, vel Sancti parentes, vel eos, qui illius adh ucjuvenis curam gerebant, commissuros fuissc, ut Sanctum, magistri hujusmo H discip/rn.-c traditum, ueycenatse bnpi&que doctrihse hniT/rmi.TdiKcrtmtui rpnurrent. Verum Berengarius non statim, cum scholas Turonenses regere ccepit,in /t.crcs/m fu/t prolapsus, nec statim, cum hasreseos sux virus spargerc eapit, passimpro hcvrelico abomnil/us fmf kobitUS. El Qfaffa >/"idem Lingonensis episcopus, Berengarii otim condiscipulus, primus fuit, quiabeo (adi Historuv F li/teraricV FrancicV scriptores tom. 8, pag. 202J
in Eucharistix Sacramento et realitatrm et fransubstantiationem negari, dctcxerit, quique haud ita dudum post, quo errantem in viam reduceret,

nec DOBteT natus, aut renatus est, sed :m<-ti Cuniberti, in regno Teutonieorura positi, canoi est etc. Verum li/trris, ijurc altioris, ut Phitosophia, ordinis sint,

nondum Sanctum, cum

Colo-

quare pulchram. ad eum dedit epistolam laudatos scriptores loco cit.) cum /uvc [adiiterum non citius, quam paulo ante Octobrem anno 1049 scripta fuerit, consequens est, ut verosimillime prava Bcrengarii doctrina anno dttmtaafat proxime hunc antecedenti, quo etiam hxc aut tontum paulo citius turbas in Ecclesia excitasse vi;

nia Remos adiit, excultum flnsse, svpra docui* mus, nec id constare potest rx allegatis a Mabilh %S\ -c, lonio Manassis archiepiscnpi rcrbis utjamsupradictum,potius appareat, Sanctum nostrum, antequam Utteras discendicau.n
i

detur, ab

Hugonr hingOnensi episcopo fueritdc-

tecta. Jam vero, cum id ita sit, nihil sane Sancti parentes, tutoresve impedire debutt, quo minus

eum anno 1017, quo ex circiter annorum jam

Stopra dictis SepteM&ecim

esse potuit,

Turonas mit-

ri, S. Cuniberti canonicum non c.rsi sed tum demum, cnm anno 1076 aut sequenti Remis excedere fuisset compidsus. 66 Nullum itaque exargumentis, quibus Mabillonius, modo vel uno vel alteroa se assignato

terent Philosophix placitis a Berengarw imbuendum. Ifnovero non satis video, cur eo cf/um anno 1048-aa^ sequenti, cum anno demvm IUID a Leone

IX Papa in concilio Romae celebrato

Berengaria68

ni errores fuerint damnati, mitti non potuisset.

Nec

DIE SEXTA OCTOBP.l^.


68 Necporro Brunoni aut ejus filiis [dedecori ldM*rimvel ve rli debet, quod is hominem de fule non recte

W>7
exstitisse, suspicari

tum sectatorem aliquando

wcw*

ei emitta o

sentientem,nectamenuthxreticumdamnaiutnin
Philosophiaaudierit;etsienimiditaexjamdictis appareat, dubiiandum tamen non cst, quin a Be-

Sancto

t?usnonnemo forsan posset, sinistrSB ta modide Sancio suspicioni locumindemento esse non posse, quisque facile dcprehendet, quicum

aHis,ineodem Tituh
,

hntibus

et

consequmin

rengario saltem tunc,

cum

in concilio

Romano
Tta aul

tibus recitatos binosversiculosconsiderant.

damnatus primum hic fuisset, recesserit. tumovelcxeo.quodabimpiaejushxresi

70 Ita quippc patesce,

perwxem qutdem

hisce

abhorruerit, u finem facit, tum, quas fecit, infra hic memorandas in PsalmumZl et incap.w, Epist. \ad Corinlh. commentationes, tum,quam proximus emisit, fidei professio, a Mabillo-

non errorem contra fidem, Sanctus adhxsent, sedprofanas

sedulo

morti

infraque nio tom. 4 Analect. pag. 400 et sc<i relata vero, quoniam hic de fidei huc transcribenda. At emissa, serprofessione, a Sancto mortiproximo monerilcctorem, nemo incidit,unum hic adhuc in professione ilta Bruno statim
cesseest.

coluerat domagnaque cum laude cueratque, per dootrinam autem meliorem, non ullum sincerx verxque fidei dogma, cui aliquando fuerit adversatus, sed divinam Euangelii,

^Mj? ^ pnmo
cui aliquando

^f"' -^
-J*

qua, postea seculo deserto, in eremum secessit, terrenaque suo exemplo despicere ac cxlestia sectari alios docuit, inslitutionem debere intelli-

Cum

hiscevocibus,Credo Sacramenta, quaiCatholicacresubjungat, Etnommatim, dit et veneratur Eoclesia, Corpusesse, vequod conseeratur in altari, verum Sanguinem Domini nostn Jesu verum

Ut hoceoqueat deprehendi faciliusf versieulos nnsequuntur, quam qui hucfacientes, tarn qui pr<vcedunt binos recitatos, huc transcribo. P?\vgi.
>

ram Carnem et
Christi,

cedentes hi sunt : Plus quam Maronis


nis,

laudatur lingua

Bruno-

quem etnos aceipimufl


in

in

remissionem pec-

catorum noatroTum,

Bpera salutis tern, erit

doctnna, fortassisnonnemo, qui, cum his verbis opposita, contineatur, Berenqarianx e diametro Berengario Tuargumento etiam id esse velit, sub utpotequi Philosophuv Sanctum studuisse, ronis verba illa mclusent emissx a se fidei professioni Berengarianx non aliam ob causam, quam ut cui idcircoobnoxius essepoterat, qualemcumque, nh .creseos a sese amohretur.
sus
,

Gloria Platonis vilcscit laude Brunonis. ii, pracellebat doctoribus, hic faciebat instituendo Summos doctores, non
res.

E
mino-

Doctor doctorum

fuit

hic,

non

clericulo-

rum.
Nara
nec
tes

honestatcs verborum, nec


nisi

gravita-

Sumpsit Brunoms,

vir

magnae

rationis.

ZSXZ .
e,

wi <x

recitatit

xndeproPhxFtvero fuit rnmctego,argui litapom Berengar, loZp^aianclosub compr., re penitius examinata, ar0 i tm rer asl, hccresim exormorem hunc posl Berengarianam observaium faisse, ut doctiores Mustrwf,9

mentis Rectio prudentis superabat acumina doctor satis exstitit hoEt documentorum
rura.

Hic

plus

perfectam

voluit

praponere

se-

tam diu

resqueferevin.

esseni proanmt, fidat

ctam, sophiam, Xuntiat egregiam divina docendo

qua tum aha fidet dogqux ad sacraUssimum Eumata, tum prxcipue, rtarhtteSacranMtumpertinsri.proVerenti*. loco silGermsvus, Ac imprimU guidem exempU
orofessionem emitterenl,
/..,

Primaque destruxit et tanquam 71 Consequentes vero ii


Sec nil Hsec
Factis

frivola duxit.

juamquo

mundana

facit elatos

cl s

** archiepiscopu*. Hurus .., cum


.

anm

pompa, facit complcoat, operando

sapientia datnisi vana illa beatos.


;

quod

ore

doce-

Z,,:

u*m

ah

tfei professioemissaper Sanctum quanesset,

bat: per Multos sermones faciebat

re.iriones

umadrc-onditumdc in archiepiscoporum sam emisit, ut ridere licet auam GalUa CAm.,* *U*a C Tmensiumserie, S. />. E. Cartom.Oexhibet. Aecedit Malthxus Brunonianx non mulum d.ss,cujus ,Un(,l,s

i:,,hristia

dogma

Urbem

transivit

Roraam

Calabrosque

peti-

finem vit.v emisit, abbatcm Clumacen;"petrum Veneraoitem, aovuw '""~r" .,;, Pelrum Venerdbilem, apuafitexstat.ctLudoI2exstat,et Ludo-

"quam
,

fidetprofesm

Miraoulorumm vcus VIFrancorum rex,

cujus Brunonur

,-

dZnon

,U,f,deiprofessioaBaromo t nAnnahbusad r xnPH',,[ VA rccitatur, Berengarmtaque

mul,

^-

"^fZd
fidei

Tractatum de S. Bru- F ScriptaJ anonymus, qui hujatibus mecum comnone a Cartl nonnihtl, <2 municatum, composuit, aliter suspiaone hbei Sanctum erraris in fide ecclesia A Titulum funebrem,ei ab enim <w acratum interpretatur. De hujus s v,n ... primum laa;, doctoribus omni scl e D t,a J DWectiO et al.e (ut snnt Grnmm.tie,,

^~;
,

Z
ts

emisit, ..uamhic morti proximus

pro-

,^'sec,

ffphilosophia s,,gesimo sexlo, quo .llteste centesimo Andegavensis, S. Maur,-

Sanctum Beren,rn vahdius discipulum facamus,


ut

^J ^J^,^
n
.t
..

*
fana
ra

exeelluerit. Deinde

illum

mnjor.
,

au-

!lt

quod
ut

bis plus

"."
eat
.

T h .oloffira,
e
fa ls.e

s.quent!

Uvin,

versu expUducende 80
,

"e.

dux

errorlg
se(1

itura! et

non qu .lem

SS^ISmi enim
TitJo;
,

Tjfeahedralis
llcet

mirjice celebrat, funebri contmeai verhic binos hosce

dan.
qnara

jj^g^ mu a^
..

mu -

tamquam qu , ,.
,

nntrao-

iter melioris prius erroris monstravit ' Dut dat ne fine, doetrin*. qna, gaudia P 0st( a

** * multos scrmones f^iebel ,"C Z* - doeendo ac sacram Scr.ptnn,,,,



,')

it

melioris

pont Iinw ,_, mt mo postea doctnnse sive con-

E-i"?- ;S Tomus
thtobris
IIT.

""* irr

r;; """

"" ""

"

i:::

m
fcUCTOM
i

DE
lira ,

S.

BHUNONE CONF
Bcientiie

SSORl

ntpotc

in

psalterio

et oeteris

cisse arbitramur.

Eincporro

et

ex

aliis

supra

C.B.

itw,
tMigtndit,
eonflt
,1(1,1

i'"-

quam hlC ot sane interpretatio, Ule aliave similis, si supra a me assignata, suggerit, ire videtur, forsan displiceat,
Ita
io

luoulentissimum.

dictis consectariumest, ut Sanctus verosimillime cumjam octodecim esset annorum, Parisiis non-

dum

studuisset.

Cum

enirn,

dum
>

quatuordecim

circiter esset

ni'ii

/HllCfl,

debet admitti,

cum Sanctum a
t

fide

aberrassc, certum site variis alns fuusejus Titulis, in quibus fidem semper sanam ac intcgram servasse, diserte traditur aut certenonobscureini) icatur, Ut reliquos breyitaHs ergo missos faciam, unum dumtaxat, vigesimumnempeet centesimum,inquo idexpressius declaratur, in medium adduco. In hoc itaque canonici S. Audomari sic Sanctum compellant

mquam

aut adhuc junior, l<n<'ras quarun/ rudimeni Colonise posue}ii<nianiores, jamimrat, Remis prosecutus sit, hisque ibidem

annorum

butus Philosophiam Turonis audire inceperit, necpaucioribus, quam binis, annis verosimillime absolverit, quo, quseso, tempore ante exple-

tum decimumoctavumsetatissuseannum l^insiis studere potuerit ? An autemibidem umquam post


certo

studuerit

aut

etiam docuerit,

dicenda

aperient.

Ergo vera
a1

tides,

quam tu semper
Christi

colnisti,

ad

requiem,

quam

Bruno

IV Quo Sanctus Turonis, Berengario relicto, sese contulerit, quid

petisti.

Ceterum hsec tam de errore in fide, cujus suspectus Bruno viden ./cat, quamde fidei professiosub vitse terminum ab eo missa, paulo fu<

siusproseqw Philohil inde pro opinione, qua Berengarii in nostrum facimus, B sophia discipulum Sanctum posse concludi. Atque ad id quidem veritatis ut xor me compulit, quo prseterea nunc fit, ommittere non possim, quin unum adhuc, quod eidem opinioni nostrse utcumque obest aut saltem non favet, lectori modo ob oculos ponam.
i

nihiclibuit, ut evidentius pateat,

tum primum egerit, quandonam Remis docere inceperit, et quas


ibidem scientias tradiderit,
niaque obierit.

muB

Anno circiter 1018

Tnter

men
sia

Titulos Sancti funebres, qui numero ta180 fere sunt, nidlus occurrit,quo eieccleunde videri potest Turonensis parentarit
;

aut certe non serius, quam anno 1050 Turonis, relicto Berengario. excessisseS. Brunonem, verosimillimum saneefpciunt, quse fyrsecedenti

Sanctut,

qtf,

Turoimau^.

inmedium adduxi. Verum


?

quotunc Vir sanctus sese contulit


an Remos
?

Parisiosne,
in-

Turonas non adiisse Cartusise Calabrinae obumnus, qui encyclicam de morte S. Brunonis epistolam circumtulitj quique tamen id, si Turonis Philosophiam Sanctus excepisset, facturus fuisse videtur, utpote usitatum setate sua morem, quo encijdicT hujusmodi cpistolx ad ecclesias prseoipue, quibus defunctus aut notus esset, autsaltem notus esse, prsesumeretur solebant deferri,
,

Nullum

plane,

quo alterutrum

dubitanter asseram, suppetit monumentum antiquum. Pro civitate Rcmensi tamen, quod in hac Sanctum diu et studuisse et docuisse, in

jeciione,hii

verosimillime secutus. 3 Ita, qui nostrse de audito Turonis a Brunone m Philosophia Derengario opinioni adversan]

comperto ex dicendis sit, stare malim. Morkensius in Ms. sua Chronologica-diptomatica de opinione, qua S. Brunone Diatriba in ea versatur Ordinis sui Institutorem existimat, Sanctum post detectam Berengarii hseresim inpatriam Coquod sane loniam Agrippinam esse reversum vero apparet non absimile, etsi interim nullo pa;

propotita, in/?

,,,-.

/lossunt arguere.

Verumnon omnes
Tituli

verosi-

"" "
,,

militer

funebres Sancti

uni
et

eidemque

riter queat monumento sat antiquo probari. Sed quidde altero asserto dicendum, quotumpri-

infra in Sancti obitu epistolam, a Carhanc notanda) de thusiano Calabrino circumlatam, pluresque certe ad hanc responsorias seu Titulos funebres complectebatur, fuere inscripti, chartseque separatse, p inquas aliquotex hisceverosimil/icr fuerint conjecti, temporis injuria interire facile potuerunt. Quid si ergo id de Titulo funebri, quo ecclesia Turotulo, qui encyclicam (adi

num. 25

mum

in S. Cuniberti ecclesia
>>,,,

canonicum creatum

nostrum, Moy^kensius praeterea affrmat ? Nec hoc, uti etiam S. Brunonem tunc ibidem insacram Scripturam resque Theologicas
incubuisse, vero apparet absimile. Quod si interim ita, utpotuit, sese etiam reipsa reshabuerit, a Manasse, Remensium archiepiscopo, S. Cuniberti canonicus eo sensu, quem num. 53 exposui,
j,

ronensis Sancto parentavit, factum fuerit ? Adhsec Cartusise Calabrinse alumnus, qui epistolam encyclicam, mortisS. Brunnnis nunciam, circumtulit,

vocari Sanctus eliam potuerit, quamvis in S. Cuniberti ecclesia, antequam in Galliam litteras
discendi causa e patria primum abiret, canom cum non egisset, ut proin, etiamsi eum diu etiam

forte etiam

non omnes, quibus

is

in vivis

superstes notus fuerat, ecclesias adierit, a more solitoob causas,quc'e nos latent, deflectens. Utut sit, ex eo equidem, quod inter Titulos Sancti fu-

ante

quo circiter scholarum Remensium prsefectura sese ex dicendis abdicavit,

annum

1067,

nebres nullus omnino, ecclesiss Turonensis nomine insignitus, occurrat, consequens non est, ut vet Bruno Turonis notus non fuerit, vel PhilosophicV operam non dederit. Ambigi enim nulla ratione potest, quin Sanctus Colonise Agrippinse, utpote iii niuicivitate natus ac magna ex parte

nonicum in S. Cuniberti ecclesia exstitisse, foret admittendum, arguiex Manasse merito nonposnormam jam inde set, hanc illum ibidem vivendi
ab eo tempore, quo

nondum
.

Gallias adierat,
iis,

fuisse certo amplexum Hsec 52, seq. et 65 dicta sunt.

adde

quse

num.
fort ,

educatus esset, notissimus exstiterit, nec tamen inter funebres ejus Titulos ullus est, qui ecclesise Coloniensis, seu cathedralis seu collegiatse S. Cuniberti, in qua tamen Sanctus canonicum egerat, nomen prseferat ut sane ex difficultate, quss modo proposita est, non infirmetur opinio, qua Sanctum Turonis Philosophiam sub Berengario didi;

75 Porro Sanctum in patriam post exceptant Turonis Philosophiam rediisse, canonicum ibi agere tuncprimum coepisse, rebusque Theologicis simul dedisseoperam,longe evaderet verosim/lius, si, quod laudatus Morkensius etiam tradit, Sanctum Colonia a Gervasio Remensium archicji scopo, qui ad hanc catkedram anno 1055 fuerat promotus, ad civitatem Remensem, ut ibidem, quas

r tpttHt, ibiqw Ttoio'"?'* ul

M
',/
/

'^
'

DiE 8BXTA OCTOBRIS.


quascallebat,scientiasdoceret,fuisserevocatum, sat certoposset argumento probari. Pro se quiconstituunt
,

5U9

multorum

praeceptor

gramm;>

*"

demcitatMorkensius antiquum,>U>

<{>''>

num.

49,

Montis-Dei in Picardia codicem, a Suriano etiam in suis ad Surianam SanctiVitam Annotationibus pag. 79 laudatum; verumcum de hujus antiquitate auctoritateque tam Suriano quam Morkensio et Martinio, de quonum. itidem neu[9 altum silente, aliunde mihi nonconstet,
,

rum exstitisse declaratur; etsi autem, Remtsne, an alibi grammaticos erudierit , non adda Remis tamen id fecisse illum, verosimtle \dcirco apparet, quod alibi, qua. Wu.ns umquam docuisse, nullo ptane antiquo,

quod fidem indubito queai ostenut scientias in-

tatamfacere natum stt, mom di. Alia non occurrunt, qu<e


ferioris ordinis seu
l

Hq

>odea>

::::::;

~S,::::" S S
ibique aUquamdiu, sacrse inte-

illet

utuiaprvfatis scriptoribus

amores htteras Remts h* fuisseaSanctotraditas,emncam,possmtc


'

__ns_je ^al^ZjaZhilosophia.deseruit.in patriam


fZr7ZerZ

s^ss?mdetur. Ac

** * --.
pnmo

:
;

;__

outdem,

cum

diversx, viro fere dumtaxat

Brunon, ta PhilosophjamM

_=i_r_K-Ss ?S
'-:

s
/
(

emunmy.Rcmis magi-

;",:;:'',';:;,

linmom

111

,> nvip. t//ito

b^,

mm
1
/

^ -*-.
,.,,,\,

t_te_Mr

aroumento conse/p"

?_*; E lot

sacra* Senpturam, tum

"'""''"";}'

"
num.

<;''/

"

""

'"'"7,

','

,'

'""'

_ elogw uipoiem

-AfeWoto
o

num

laud
''"'"

2" oWca6a

ta

gisterdtserteappeUetwr, certum.esse
ei

"tS*
epucopo
/

S?C.H
obmuerat,

Oemblaeensi,

Eug

, Eta

Sehd
'

___

^.

7 re ,

raphtaadannum

1084

'

"P La
"

___

tem. x Co,

""'"
Miinard,
176,

~
"'"

mm __

qualn , humana Phil, sophw ,,, vlml .,__ haeee scientias doeendo seu publu
,

:
, '

Zo
"

cM,idpr*serl

Mn,
tramque seten-

(.;,.-

"to T " / "

Tkeot0 gi aa c Philosophia, gua


fceerit.

4o

,,,

non opere nachorum plurimorum nomine,

fl^jMrMI. "" ''"/"""; ^2_ Z, mona-teuo mo ego Cormanensi n.


,

Kemorum
lente

oivitatis

oriundua

n is aliquot anuis

admodum

profeci.

m
C

,,,,
,

;7" ''," , mis sub Brunone /m e ilasese wrosimihter ha OMMf. seunalumsese,,,


,,.,.

^^JZ- ZdaZemnominat ^ZTtuTfSsse em p* auam je Z Exc *^ -, n ^ W


tai,

^ hi

u a jam habemus Brunonem tam

quam Theo l 0(/


'

"*
do,

ac

T
'

,,

M iojim,
'I*

'

Me,

qut,

/,,,,

munus ouod on ntn


1

***/. o*
.

,,

6, a/ US e ra/,a^t
didicerit.

- """"
,

'""'
.

"" e ' aS

,.,

^ccJe.*
g^fi.i

ft

/.,.,,/,.-

m^
dida,-

'"

*
"

nAtqueluvc quidem.qu,,,,'

K,

*-*

, ru ****
,
.

""'"";:

M
ooucri/,

"'""'""

''"":'''"'"'";:"

9o "<-<""" """'"""
scepet,

empri
ui,,,, /
,',

";;,;,
I

"X

Dudum... ecolesiie eedis

Eemensium snmmus

Swtori mmo. {
x
c/c.s'

"f.
:

/,/'./..

TprmoquidemSanclunnioesimMemdocu^
,

in urbe todi" Brunoquidam .,,. srttbusel msgnorum Uberahb

Bemens. ,rjt
etudjo-

Atrebatensis S

**

NobiUa-

su
.

"' magi .... tibi, Bruno sterilique decore ViVoit hio noremundus,

6Mo(a e m7att

7""

-J*^
,;,.,,,/,v, s

faadtidm, uta pparet,Theologicis


,-/,.,,
et

Pta

-""

Beren TiPi* Bubsole ; J '" d

,,;,;/

promovere,

^
, ,

artUmsaep

'

,;"

de

0,

,,/,s.w bus, ad dx

-"'::'.:::,':.:'::.,::.

-S::,r;:::::
7;;;:;

""

:::::::"",::

S=.5SP tSS SssSEK-S-J :


S

^SSSSSS

:*-*-

510

DE

S.

IONE CO

EtE.

bus.quamaUis.i
<:

rcitium

magna

Succcssit, qui te proinovet &d

tudiumj

B.

eapartesit abolitum uniceque ferc vero,cum Santatemettitulum remanserit. Jam scholastici seu schoctus,ut jam probatumest,
larc
iere

qwmd dtgai-

ecclesia

Remensi certissime
est,

fuerit perfunctus,

ambigendum non

quin in

Qodefridum autem terlio loco, idest, post 5 mannum et Bruuouem, quibustamen ingem ierit, adscholarum Remensium prsefecturam, promovente eum adid munus Manasse, nisse, quatuor illis versicuUs (nequeenim
quidaliudsignificari hisce posse, apparet) haud dubic indii at Hinc porro quod huc unice facit jam
.

eaclericis Theotogiamtraili'1'rit.
ichohntliufu-

80

Et eum quidem unice tunc sublimiores

dui, l'>etolam, d

soientiashasque inter Theologiam docuisse,veroathedralis Andegasimillimum puto. Et\ ei ud vensis ecclesia, in Titulo funebri, inti r
,

dos 1GG, quo Sanctum mirifice celebravit,


eo canit
:

ita

de

Mm

|ir.<cellebatdoctoribus, bic faoiebal

Summos
res;

doctores

non
fuit

instituendo
bic

mino-

Doctor
tribus oa

doctorum
runi;
e

non

clericulo-

annus Remensiu ea> efectus, et quidem ante Godefl muneris ante Brunonem, stiterit. Quare cum id r/jiote cui Qodefridus proanme in hoc fuerit suf/ gesserit e tempore, quo hoc Heuit, tempus prope, quo idem obirimann perspectum habebimus. In re Bruno inccperit Aergo inquiramus. Mabillonius tom. illud
conseq
,

huie Beri-

munnus

versiculis, scientias inferiores

nalectorum recitat epistolam, a Gozcchiuo Leodiensi scholastico Moguntia, quo sese, Leodicasis
cathedrse mi
o relicto,

a Sancto, utpotc quem non clericulos, seu cleriiencosjuniores, inferioris dumtaayat ord ndis aptos t sed mtatis tantum prove* tiis ndicent, Remis traditas otioris viros, dot

receperat, conscri-

ptam,in qua

hic, temporis suivitia et mala,e Berengarii erratis maanme nata, deplorans, pag.

385 ita loquitur

lkec omnia sapienter despexit

nonfuisse, innuitur, idque,

B
.

oumexsupra dictis Grammatii am Bruno Rem tum

Herimannus Eemensis, Drogo Parisiensis, Spiren- Meinhardus Huoremannus Bavenberg


,

\sonum haudpotest, nisi docuei it de Saucto, jam facto ecclcsix Remensis schotarcha seu summorum studiorum rectore ac prs fecto intelligatur; neque enim Sanciura, rauaeri
veritatx

et

prsterea multi, et pn
qui,
praacisi

et

prajoipuaa

au. toritatis viri,

bus,

id est,

huic
,,,/,

nondum admotum, scumtias


ro inferiores

sublimiores,
docuisse, ve-

ut Mabillonius Prsefationein Sseculum viBened. ,<!>,,<. \i taterpretatur, stipendiis et emolumen tis, h abdioatis laboribus , studiis valefeceel

dumtaxat

ruut

et

sapienti
esl,

consilio

usi

iu

Theologia?

imile apparet. Bruno itaque, cum jam scholarum Remensium magistratum fuisset adeptus, scientias dumtaxat altiores ac potissimum Theo-

otium, id

utiem antecedentibus etconsequen,

Hbus apparet scriptores tom

EistoHmque
9,

litterarite

Francim

logiam,ante vero
,

decoratus fude issci inferiores etiam docuerit. Alque scicnius, quas Sanctus Remis tradiderit, dit <<>

quam

hoc

officio

Utudmem

'e

rum

pag. 234 interpretantur, in sodivinarum meditationi ve/ 'seq ue


,

hm
,

sapientur unice vacaturi, concesseruut. Herimannus ergo , qui hic memoratur

eju$deceuor

sufficiant

prowimum

est,

ut in

tempus

quo

rtrciter idoneris in se susceperit, modo inquira-

mus.
'

quiquealius, quam Uerimannus, Remensium scholarum ante Brunouem prsefectus seu scholarchaproxime nomiaatus, esse non videtur, insolilud
lis

JJJJJjJJJ^

mpui, </uod

l.riiinim iln-

Sanctum Colonia Agrippina ut Remis litteras doceret, a Gervasio, Remensium arohiepiscopo, fuisse evocaium, Morkensiusnum.
81 Si
,

relictis

abdicatoque proinde
receperat,

scholarchse

officio,

sese

jam tum
uti

cum
Ma-

prxfatamepistolamGozecltinus

scripsit.

Quare,

uiuncri sete
uddi
|

,/

lb recte notet

Bruuo sane ante


l>

annum

L056

cum
liges,

id ante

annum

1060,
cit.

ex

iis,

quee

utpote quo

primum ad

athedram

biltonius loco

proonme

disserit, facile intel-

Gervasius fuerit evectus, Remis litteras docere non incepertt; quod si autem Marloto, qui Brunouem anno IOjG scholarum Remensium caput seu rectorcm ii Garvasio constitutum fuisse, Historiee c Metropolis Remensis tom. 2, pag. 115 scribit, sit staadum, aate annum 1055 Sanctum nostrum,

indubie fecerit, ante hunc ipsum annum Re,,n nsium scholarum magisterio sese Heriman-

nus jam abdioarat.


/./:

o,

cum Herimanno

cum scholarum

prsefecturam, aisi

cum jam

ali-

Sanctus noster suffectus, k consequensest, uthicverostraditme ante cumdem dictumannum 10G0 a Gcrvasio, Remensium ar chiepiscopo, scholas Remenses regendas acceperit,
dictis fuerit

adeptus fuisse non videatur, Remenses scholas docere incepisse, dicendum apnec Mu/-paret. Verum cum nec Marlotus kensius certam hic, uti ex supra dictis pronum
\diu docuisset,
,

ac proiu
bis

ut
,

Marlotus

qui id, ut

jam supra
,

est colligere,

fidem sibi ooncilient, alio recu tempus, quo circiter Sanctus docentlura est, ut uneri apud Remenses sese addixit, utcumque dt em, Baldricus, abbas Burguliensis, rsibus ad Godefridum Remensem, Brunoui scholarum Remensium magisterio a Manasse, in

a vero monui anno 105G factum multum aberrarit. Quam ob reai cum forsan non Sanctus equidem, antequam scholarum Remensium pr&fectus seu magnorum studiorum rector,
statuit

ut Guibertus de Novigeuto

supra laudatus loquiRegulares eccleside S.Vincentii tur, aut etiam, ut Nolienses canonici supra pariter in fuaebrisuo
deS. Bruuone Titulo scribunt, summus didascalus
crearetur, litteras seu inferioris ealtem

ordinis

Remensium clwra, num.

autislite,

anno

circiter 1077 su/fe-

62 huc transcriptis,

dumsuum
dit,

s qUi

hunc Godefriasclaudal,cumHerimanno

ac Bruuoue Remis sluduisse, docet, acdeindesub-

Tu

Tertius

fueras juvenis, fueras et aeutior illisj ergu venis jaiu quoque


,

prinius

scientias aliquamdiu Remis, Herimanno scholarum preefecturam adhuc gerente, docuisse videatur, consectarium ftt, ut inter annum 1050 et annum 1060 Remis, sive intet imjam tum in civitate Remeasi versans, Theologicis studiis operam ibi dcdtsset, sive Colonia Agrippina, ubi hsec excoluisset, a Gervasio archiepiscopo, ut supra Mor-

eras,

kensius
,

vult,

evocatusdemum huafuerit, docuis-

Gervasio nasses

princeps

princeps

tuus

ille

Ma-

se primum

inceperit.

Certe

eum

ante

annum

1050 onus illud

non

DIE SEXTA OCTOBRIS.


/

511
testibus, insi
'^tiSi

aUCTOM
C. B.

gii

tiim

nemeruitee-

non suscepisse, indubitatum idcirco appo ^ ytl l//r/ s [ir0llVlll cs eoUigm% dwmtaaat mi altero annoe Philosoplo
; f f

WM

prxterquam enim quod

aliquot liorun
scripi

Marhtiamm
id

gatemplar alio modo*


iptis,
t

quam quo
monas\

../

eS set

tem Theologicis
,

hocque decurso, aliquamdiu salstudiis, antequam docere incepe-

duo reliqua eaemplaria facUmnt,

beat, abbatibus, chart,

osimilit&r operam dcderit. Atqu\ habemus, non tantwm quandonam tirdter San* primumegeotus magistrum in civitate circiter tempore ad scholarit, verum etiam quo vididarum Remensium prsefe* Sanctusnon scali munus fuerii promotus. Porro
\

<

seuabbatix,cui singulipr&fuere nomen a%jun> />t, git, quod in duobus aliis ewempiaribus non r fuean vn w at Hano recte fiat, haud satis habeo compertum. Amnymus interim Cartusia'

nus,

AnmaUum

ecitatsesi

Ordinis sui libriquarti auctor, aularat


,

tantum, qua dejam satisactum, scholarum ifecturam Remis gessit, verumetiam ei metropoUtame ecdesix canonicum et oancellariwm egiU Acprimumquidemconstattum ecc primorum quatuor Cartusue Priorum Chronico seu deprornpto Sancti elohoc, quod num 7 huc transcripsi,

tographo desumpi
sn!

annotationem
" et
,

seu charta jam recitata) ex Originali D cujus conch majore cerae flavaa sigi tmago beatffi Virginie M
i

sigillo

ex

gio,

Sigeberti Gemblaceyisis Chronit quibusambobus,perantiquis sa?i>>, habita raM<

tumex

Jesum puerum tenentis. tum iuvcntum fuit in pia

EIoc

instrum
jli

ttnt, ad tempus, quo post Brunonis obitum s< ecclesise Remensis oanonioi titulo in monumentis,

ad g nura rcformatai cong-regatiouis, Com] D0xXJX,etouidam0artu8ii Dsidonrae raiitnn

Bmdam

V.

'*

monaohum

d oti-

autem adcancellarii munus, quod B signitr ftt vet ex pariter obierit, spectat, manifest a sola, cui Bruno,
'

Mont;
87

l" is

lllu(l

Mabillonius

a\

Annalium Benedi<>,/<-

birva>uur.

mne L076 a Manasse etiam subscripsit, op vn abbatim 8, Basoli favoremconari Anno cessa Eam idcvrco, proutin quarto
I

ctinorum lib. 64, num. 19 Chartm, huc jam anscriptx,part&m recitat, quiq
strumenti hujus
ita

mtographum auta
\

henti-

Cart<
arlu,

m
Sic

libro

nondum

vulgato emhibetur,

ibidcm observat Pos1 duos (Chartx, de qua


archidiaconos
,

huc transcribo.
85

habet
Sancti,

qua Imc trcm*

Spiritua

ln nomine Patris et Filn et meffebili Dei Ugo M


.

subscriptos)

pi

num,
'

et
agrra

cantorem ecolesia Bemensis


!

appi

Uur.

pmvi.lontia

Remen

liiepiscopus

pratert-

sunt
seliui

-"'

"r'

qualiter omnia torum Wfeque futurorum memor, detrimenta irre.-uperaruinarum atque defectus quia vitse meie statum nonsem-

abbatis

Altivillare;.

,,

(iibbuini
saneti

abbatis

Mosomcn
riei

aibaldi

abbatis

Theode-

patiantur

manum chantatis porper duraturum cognovi, tranquiliissimum rigendo animsa mesa portum
studui prasparare.
ilac

to

aliorum. Bruno cancellarius aon mulripsit a idem, ut videtur, qui et Manasse ob ejus faoinora reoessrt, post a
et

scripsit et

igitur
,

>

Car;

m Ordinem

instituit.

A,uthenti

et compulsus mihi commis-sarum ccclesiarum et subjeci >te, dedi abbate Stephano id

nxuin est bibens effig'iem beat


in <inistro brachio

>igillum Manass
Mariffi,

archie]

ex-

Obristum puerum
bac
inscriptio-

duo, Altejre viq.cceuobio sancti Basoli altanto ut ea frativs perpetuo si licet et Caprilbe, summaticos persotpcrsonatu teneant* ttfntum vivam, duas omm hebvant et pro me, quoad alteram W privatim uuain Missas

g-estantis

cum
arct

nB

i,

ille\abbatibus,

domada

Chartx seu instrumento de quo aasteriorumseuabbatiarum, hic subscri, adjungens qux tahi prxfuere, nomina ouibus

Manasses Bemornm

communiter oetebreot^ atqoe


iu anuiversarii mei
,

.los

annos

Z.^Jtpsoautographo,,,
hllhll -it,

ejusdem eooiesise ftwfrw in reiectono reguiiiorum altarium mlitibus ,) inde nbstulent anaes toiter epulentufc Si quis InItemis anno Domimcie
di

anveroexMarloto, quem

in

margine

thema

,,t.

uationis

Actum mUlesimo septuaesime


vn.

edzcere ac proi* ri/ll/ihlU .srrit.non habeo Marilla abbatibus apud ctene an secus, nomina quo,etm tem- F lotvm apponantu,

^^^rr^^r.n^^l^^sconcelta^us
isfuerit,
s,

ifi

sexto,

regm au-

tem PhiHppi domni Manasse

vero regis xvn. Arohiepisoopatus Indictionc quarta decima.

mncinguiro.
,

Marlotus, Sivpius jam laudatus

Histo- A ndignitau

S. Sig-num Guidonis archidiaconi. pra^positi. S. Leuvmi Siffnum Manasse diaeoni S. Ilenr.a abbatis. S. Odoiu. C dccain Uebunn abbat,. S. Hannabbat,. S. deeani. S. Duininici debaldi abbatis. S. Dudonis

Quau

arelu-

mentum...

Historta Francia,

"zelmi
cani. S.

tim

ct.udascrupulum.move.lnsv.Tb,,:..
neo Bostei
igitur,

Lamberti deeani.
S.

S.

Bavoms

decani. b.

Bnmo

"a
-

b
Re
T

u$

"

WAdonia militis. S. Haymonis. S.


86

Lamberti.

Alberti militis. S. Rodulplu. Bruno cancellar.us

Jusis

Kemis nf.oros

scripsit et subscripsit.
Aliqua
in

hune

quo Charta hxc apud Marlotum non edrcit tom.~ tamen unde eam a, 17C)et seq. ex storix MetropoUs Ronensispag. s. B.ude quo nwn. B8, de slatf u ti etiam in Ms., Cartusiams hujaUbus non ; Tractatu, a PP. tria ejusdem Vn*OatO, nt vroinde D plariaante ocufos hobeam At-

ob juris ..er.t.am d,K,tu, cetoriqe dignitate t ercuit sub Manasse ut cods quam adlmc cx v-ro clmrtis , maximc
[

*
u,

'"

V*

"*

"J

MnM
esl

..,.,,

M,nui Hemello.
recilut,,,,,

ls

uuod imblice

e6raB
tenett.

vfi?Z*%"
,,oc

***** svd,

mmm

tum in notts chrontots, oue hxc quidem omnia tum in verbis, guibus cona-ptu qiubus signantur, at inter se consonant sunt, ad amussim fere
;

Ta
annout

tcxtu et ex chm Bruuouem 6 annoaue 1070 notala annum usgue 1076 minimum 1078 ad

'

Marloti

ZvllaniBemensismune.rf

Mg

DIS S.
9,

BRUNONE

OONFJBSSOBE.
ipsum
cancellarii 1073 nonnulli eanstimant obiisse, diutissime ante annum illum Marlotus in Historia Metro-

s.

pag. 234 Histonx verant tom. modo inanno quo cixscriptorcs-.et rectesanc, Si
.,,1
"

**"**^

etiam ante

annum

llllir

Gemetlorum subscmpsisse, Marveor non cubet Hac interim de re

ntei
.

,/nbilare

me

ries laudavi, de S.
nis

facit Ms., quemjam pluBrunone Tractatus, a Cartu-

S35t

Circa idem habet Eic cnim num. Usic hanc (proxime htcjam tempus, quo data fuit abbat sses randationem recitata) charte, M
:

hujatibusmecum communicatus.

Hemensis munus Et quidem hoc Bruno obieritt si 115 recte scribat. polis Remensis tom. 2, pag. Ibienim de Gervasio Remensium rchiepiscopo, ita memorat anno 1067 vita functo modis reipublic prasertim litteran mnibus
,
. I

prodesset Gervasius,

scholas

Remeuses, vetustaS.

reddere statuit opera te collapsas, illustriores ac in ecclesia Remensi Coloniensis,

Brunonis
pueris

a
re-

sancti

Martini
e

Qemellorum
annos factam,
verba
episcopatus

dicecesis

Ambmnenoujus
in-

enutriti,

quem soholarum caput seu

tres
..,

firmavit,

stT11

confirmatoria
sui

Bruno adje

cit

\nno

arohiepiscopus.

vn firmavil Sigmum Widonis

am
ar-

canceUariatus officio, otorem constituit, addito ad Manassem quo egregie perfunctus est usque eredignitatum pompis, 1, donecipse, oalcatis

murn

secessit, ut infra dicetur.


ille
,

chidiaconi,

,.-

Warici prapositi et Leuvini decani, OBruno cancellarius scnpsit; Qtoris.


et

Guarini

archidiaconi,

a Gerante an- tmm ac vasio Remensium antistite, imo vero jam nwm'1068, quo hic jam obierat,

92 Ractenus

Sanctum nostrum

prom

J^J^
,

070j

qux unde hausta sint, non auodsx autem fundationis additur veritati consonent Charta seupoHus quo fundatio MartiniOemellorumf

hm

indeab anno
docens.

Remensis L056, ad quemhsecrefert, ecclesixcancellarium creatumfuisse, nonobscure

S.

utpote Mamfirmata fuit instrumentum,


t

vm

Uemensem annodemum

1069

signatum, non anno consecuti, anno septimo de eadem char1078, ut Marlotus (huic enim laudato, sermo essevi,/,. / qua in Tractatu sed anno 1075 aut fctur) loco citato notat Marlotus annum, 107; fuerit donatum. Fortassis fundatio, quo monasterii S. Martini Gemellorum
,

Verum posteaipsemetMartotus,qumtam ci7oBrunonem muneri huic non fuisse admotum, suadent.m medium adducit Ac primo quidem pag.metbinisseqq. recitat chartam, pro permonasterh fundacelebris San-dionysiani Remis anno 1007, uti tione a Gervasio archiepiscopo
atque ab Oderico cancelin fine notatur, datam nominis aliqua variatwne Olario , qui etiam reperitur, scridalricus aut Oldarious vocatus vero p<j !"<> et ptam atque subscriptam dein in favoremS. Petn seq. affert chartam alteram, Walteroviro nobili concessam, Ruminiacensis a Actum publioe Kuminiaco terminatam
;

ti

mox iterum annis tribus, ut recitata Tractatus confirmationem aManasse badocent /, hxcactam i" .rgressa, evenit, pro anno, quo etiam per rrrorem posuerit. Fortassis cidit maUe fidei documenta, ex mx ,/umtaxat aut
t t
,

itaque

anno
a

lncarnationis

Dominica?

mlxx

existente

spectantia memorat, deprommanum habuerit. pta sint, ad


quibus,

qum huc

Roma?

AJexandro,
,

reg-nante

Francorum
i'

rege

Philippo,

qua hic udntw,

postremum quidem suspicor, quod fundationis (meltas


dicta dixisset confirmationis) S.

forte

maxime objam

archidiacono

Eemis Mana cancellario Odonc

Odalrico

etc.

Martini Gemetquod laudat instrumentum coram Philiprege.

ergo,uti ebinishisce ab ipsomet Marloto constat, ecclesix adductis instrumentis publicis anno 1007 el anno 1070 Remensis cancellarius

Cum

p 0t Francorum
hl r
,
,

Manasse Remis synodum

tenente, publice (adi

supra recitata scriptoris

lippus

recitatum fuisse scribat, nec taRemis a Manasse celebratx, cui PhiFrancorum rex interfuerit, mentio ulla

nonanOdalricus adhuc exstitent, Sanctussane teannum 1070, nedum ante annum L067 dignitate illa fuerit decoratus. 1071 id necfone^u 93 Jmo vero ne ante annum quidem " iterum acciderit. Etenim apud eumdem
, l

forte

ynodorumque occurrat vel apud conciliorum s vel etiam apud Gallix Christianse cotlectores, Manassis geauci.r scriptores, />rxcipua saltem
sta, e

Marlotum Opere
/

pag. et tom. cit. rhorta, pro Maurimontensis in dicecesi


,

168 et seq.

quibus utique synodi

illius celebratio fuis-

Catalaunensi monasteriifundatione confirmanda Manasse,Remensi archiepiscopo, impertita,qua

Remensibus recenset tom.V '" archiepiscopis quidem ibidem col. 72, fuisse ansentes. Aiunt \lanasse concilium ad illicitas Philippi no in urbe regis et Bertradse nuptias firmandas verum huic nJerfuisse ; Remensi celebratum non addunt, etiam haud dubie con,

claudunt verba Anno ab Incarnat. Domini Epamlxxiv, Iudict. xii, Calend. Novemb.
Iubc
:

regnante

venerabili

rege

PhiUppo, F

Philippum, Remensis cilium seu generalem archidicecesis

\Vnodo Kemensi corhanc chartam, in ^ scriet confirmatam, ego Oldaricus roboratam Oldanci, etsi autem duo tunc psi et subscripsi
;

synodw

anno 1074 Manasses vere a Bertrada hravit, ad firmandas Philippi cum nuptias celebratam ficisse, non dicturi, si has ante annum certe 092 non fuisse contractas, con'
1

Remensis ecclesix cancellarius, alter ejusiterum m (adi Marlotum Opere et tom. mox prcepositus ac deinde primus Sancit., pag. 61J floruedionysiani Remis monasteriiabbas, Remis
ter
1

rint, recitataque chartee,

,,,

erassent. (inisii,

dubium

<<i>i>>i

dictis

"

"" nistrumentum, de quo

exomnibus jam modo hic fuse

monasterio Maummonsubscriptio,utpoteOdl"<< scriptons tensi datce, nomini contra morem, in chartis per ecclesiarum
cancellarios scriptis servari solitum, cancellarii habens adjunctum; Odalrico praepo-

actum, jam inde ab anno 1073, ut Marlotus noGemcllorum fuerit tat, monasterio S. Martini ac proinde etiam, an Sanctus noster, concessum,
,,,/ ,v

Htulumnon

sito

convenire videatur ,verosimilius tamen Odal> >

rrhdi cancellarius subscripscrit, cancelut minimum, quod, ut supra monui, ,,/,, litterarite Francix scriptores arbitrainde ab eodem dicto anno 1073

cancellanorico cancellario tribuenda est, quod ab ecdesiarv rum fuerit chart as publicas, quae quarum cancellarii erant, seu capitulo seuepidabantur, conscribere nominisque sui ad-

scopo

exstiterit.

Verum

etsi

id

ita

sit

So>

ut /"< scriptione munire, facileque fieripossit, ad Chartx, in genecancellarii titulum, utpote rati

DIE SEXTA OCTOBRLS.

ralidicecesis

' ed

ou

1070

Remensis synodo solemniter corroboratx ae confirmatse, valorem verosimiliter non requisitum, nomini suo adjicere negtexerit. 94 Verum, utut h&c quantum ad chartce hic memoratcB, in cujus praeterea clausula, num.praececl.

bium reor

"autuiioesex
uqq. evenit,

cum anno non convenit,subscriptionem


ant, BT\\nuequidem,utiomnia<"'

data, epacta, autiquis computisfis usitata, sese habe-

quin prxterea ibi discipulis suis sa. cras Paginas explanarit, quas sane, linguas Graecam ac Hebrdicam, ad earum inlcihrjentiam pturimumconduceiHrs, optime calluit, uti tiquidum fiet ex iis, </>>< de ejus "< Psalmos ac S. Pauli Epistolas Commentariis disse,

\\

CTOBI

C.

renda occurrent.

institutum prse-

sensmodo addw taconsiderantipatebit,anno 1076 exstitit ecclesiae Remensis cancellarius, annoque


1069 dignitatem hanc consecutus nondum fueanno, qui rat, ut illa proinde indubie saltem vel vel altero e sex sequentihunc proxime excepit,

V. Quales Sanctus
bucrit
,

discipulos ha-

qui hos

bonis moribus
litteris

bus condecoratus primum fuerit, Remensem rim cathedram, non Gervasio, sed Manassejam uti ex occupante. Porro etsi Bruno aliquamdiu, est coltigere, ejusque successor jam dictis pronum Godefridusscholarchxsimul et cancellarn munia
inte-

non minus quam


rit, et

informa-

quae tunc in eo animi dotes

ac virtutes enituerint.

Remis

obierint,

non semper tamen, qui Remensis


.

ecclesix scholarcham agebat quandoquidem anno 1192, vacellarius erat Marlotusthcante cancellaria , Garnerius ut et pag. storicB metropolis Remensis tom. 2, magisterium obtinuent, ut seq. docet, scholarum Sanctus ex supra dictis diu ante ani

etiam can-

Ingentem sane eorum quos


,

Sancl

moi
diiei-

snpulos habuerit
h
is -e
i

litter
><
<

ex

eo,

quod

B num
rit,

1070 scholarum

Remensium prxfectum

ege-

tradendis indust ria min !< l,n plane succcssudocuent multitudim K non obscure indicat funebns illius Tit\ constat, versir sequentibus hisce, quibus partim
.

ex

ittwtriort

cancellarium pariter, contra contramus, jam tum egisse, argui non possit, utpote sensisse videatur Mabiltonius, rium licet
,

acmodo

stat<><

CUtis

Splendor sermonis
Bj u

fuit

ethix relligic
sapie
i

rcllig-io scitur

ubiqm'
tol

qux Marloti verbis, num. 91 huc transcriptis sicque Prxfatione citat, consonans,
tamen non
:

doctrina aunt facti

Quos mea mens


cet.

nescit,

penna

ta-

,>rtem, num in alteram Sxculi vi Benedictini In eadem (Remensi) Bruuone scribens 85 de canonicus et ecclesia Gervasio tunc Pontifice cancellarius faotus scholarum magister... atque de ipso cancellam est. Atque hiec sunt, quse tum Brunone Remis gesto, tum de tempore, munere, a dicenda ocis fuerit admotus,
,

Nec numero tantum multi S. Brunoi metiamaliquot ex hisce tam virtu

rum probitate, quam muniis


buspostmodumdecoroh

ac dignital

fuerunt, Sj Wtu stitere. Nonnullos ex hisce magistrorum scipulorum probitas claritasque in

quo huicprimum
currunt.

qloriam quodammodo etiam ce


hn-h.hct. <> Gatlia Otto seu Odo. nobili loco in Ostiensis actan Ctuniacensiepiscopus
,

CH

E
fumet.

Tm 11

Quod modo ad tempus quo fuerit adscnptus,perclesicx Remensiscanomris antequam Remenses scholas tinet, factum id esse,
,

pnmum

ec-

'

re

modelandas acceperit, ac proin tequam cancetlarii munere functus

diu

eUaman-

mus

fuerit pten-

1088 creatus t

1 Pontifex, assumpto Urban tum Philippi Franco


, <

etsiautem nulque censent scriptores recentiores; con/tr^r^ ,,,t tesfi,<omo lo id queat antiquitatis eoquod tempus tamen verisimite apparet vel ex Bruno sit, honorem iltum consecutus
avtius auo

Bertradcr pellicis excommunicatione, promoi sacri in concilio Claromontano


,

^sZ^inon^^
six

berrimus.cujusprxceptoremo pr< Brunonera docet quatuor Chronicon, seu transcriptum Priorum


elogium resque Sanctinum. controversiam esse debet omnem
7
, \

agentem divn qui, Sanctum, Remis adhuc guf, nn^, contendunt lerbi exstUisse prxconem, sequentt.quem ut opinor, partim reeudendos 166, Andegavcnsis Titulus. uUer

*%?>
,

^thumorum m

*>,>

/^T'*

vilamerUocontendil.AcceddRoh,,,,:,,!;,:. , ;, s^ ,,,,

^ludiL versiculo includit,

per Multos sermones faeiebat ad,kucv^ kic de Brunone Remn Verum anne

regiones.

nem peHenriciaBurgundia,nepotisRol
eathedram Francuv ad Lingonensem
l

sante

Tm

qms asseratj aqatur, pro certo P subproccime alter hic ,to Zsieulo
transivit

'Reatato

','jrbem

Romam

Calabrosque peti-

^Z^uc^riambertum,
b na steru nhbatem
i

priorinonSuriusaulem binos Mo* versiculos, interpuncUone ,ta con nihil immutato, absque
junqit
:

per regioncs Vlultos sermones faciendo

traos.v. Urbem transivit ltomam


vit vit.

, ,

Calabrosque peti
,

r'i

abbaZ
rium ad

^/
et

Petrum canomeorum
in

R
otnnti

Vineis prope Suessionas

Maino,,,

^rmaricensis in
U4

eum

^~ m
epistola

Corme
*
<h '"

praenumeratx

sinl,

au sctenUas docuisse. Nec

,,

ADDENDA
."tl
!

S.

NEINULPIII DTACONI.
poaSauct;e Trinitati obedire, ultra quam dicere Bum, sim, de inopinato transitu ejus conturbtn nec retinere potui habcnas ultro profluentium Mainardua , inquam e-o in Cor-

iUCTOflB

C. B.

tur opum, et Vrbanum, herlum, Lingonens, quam Pontifieem, Brunone non ahbi um su docebo, cum inRemis magUtro usos essc, infra anno cirater ouiram, an Sanctus post abdicatam
,

fuisse, parUcr profl tenrunt. ejus se discipulos uli etmm IioEt hos quidem tres abbates,

lacrvmarum.
mariensi noraine,

Remensium pr<r/e1070 aul sequenli scholarum secederet, in Carlusi.v ere cturam, antequam
>

oriundus volente, aunis doctrinam audivi, Deoque


,

monacborum plurimorum monasterio Remorum civitatis Prior nou operc domini hujus Brunonis al.quot fui
, ,

admodum
. .

lilteras Parisiis docuerit

omnes autem

virtute,

profeci etc.

quod, eos non tantum lilteris, argumenlo est, ribus a Brunone fuisse informatos, hic modo oslendo. Acpm.ro illustres exstitisse, quantum ad Urbanum wrttatt

sed et bonts mo-

vehementissimam, claros> vtrh _ 100 Quibus verbis profecto diutius hic in tenebatur, S. Brunonem, si qua ejusque vestigia r**> vivis fuisset superstes, adeundi

*mm

nuidem quam

id

consonet, satis superque liuinartio cmscnpta Upeius Poutificis Yita. a poslhumorumque seriptoris hqus ac Mabillonii Roberinserla; quod autem ad tertio ;, i recensios Lingonensem episcopum, tresque

monstrat celeberrxmihu-

commonstrat nec sequendi animi propensionem apparet quin vir ille, qui volundubitandum Brunone, matatem ad austerum sanctumque a genus inctiqistro olim suo institutum vivendi
, , ,

...hninistrandapartesimPastoris i dicecesi s circiter anlongum hujus oiginH quinque B plesset, termiuo mt t, hnorum regimen piissimo obxlu laudabili hoc anUslite Galh.r
,,

oidelieet, Petrum abbates, Lamberlu.r Robertus.cum omnes optim, nardum, pertinet,


et

tum,

Mat-

habuit, virtutum exercitio Brunoms disczsedulo excoluerit. Tales fuere S. probitaproinde hic virtute ac morum puli, quos mundi scientns veperituris

natam adeo

animum

te

non minus, quam

rosimillime informarit.

Etad hunc forte Sancti commendandum maxime in docendo modumalZocum 61 obtiluserint in suo,qui inter recudendos Dionysii monanet, funebri TUulo Remenses S.
chi ita de Brunone canenles meantes Quattuor ut fontes, ex una parte habet, mundi per reg-na fluQuos paradisus
:

c de Mrisl. aucLv scriptores tom.


.

iv, col.

566

memonx
mona-

virtutc,

'"Z'"i'Lhrrlvs lieet Pultariensis sui et pro. se tamen hujus servum sterii abbas essel,
,

entes,

Titulo funebm.mter cuTatorem exiguum in apquo Sancto nostro parenlav t cudendos 44,

re-

Exundant
nat,

terras,

sic hic,

quos imbuit,

or-

ejus humihtas elucet pellat-.unde sane magna Regulanum S. Joanms ,n Petrus, canonicorum
,

Implct et informat, mat,


Cudit
et

inrlammat, dirigit
et

ar,

...

ku mteraha in Tineisprope Suessionas abbas, Catabrm* uloLnctifunebm 79, ad Carlusi*


,als d.rcclo,

illustrat

adhnc regit
,

excolit

aptat.

Cr

sto

etDeo

dignis

mCl.r.ccrb,s tftar: Dilecfs Calabri, reverenPratribue

Sydcris instar
bat.

crat

cuuctis

quos ipse doce-

Suessioncnsis canon.coPetrus sancti Jobsuuis abbas, totaque Ira. rum Begularium homilis

eremitis in semper VirginiS

mouaeterio

sancta De. Gen.tr.,

Maris

Deo

fauiulant.bus,

101 Nec solis verbis, doctrinam tem spirantibus, efficiebat Sanctus,

simul

et

vn/u-

i/i/lic

nMI

Deo serviens Congregatrum oum co degeue meBus p^evurare fe* in


et

uttumhanc, discipuli, verumetiam tum itlam avide haurirent ad id eximiamorumhonestate,rarisquevirtutiparum conferebus, qux tum in eo eluxere, non qua ium Bruno bat Et morum quidem honestas,
sese reddidit

tantumverbu,

**m
f
r

b ene consumi
tio

1, a cujus ore ,nmei Brunonis, veetri el magistri l.annre cont.g.t, doctrinm fluenta plerumque n* de absentia vebemencomplevi etsi opere nou recarnales evasisse angustias el ter tri,tamnr
..aito

beato

fine

sanct.

conspicuum

in

Tituto

funebri

S. 66, qui ecclesicv cathedralis sitx, in archidicecesi Remensi nensis


,

Manx

Lauduest,

ita

celebratur Bruno, dccus


di,

cleri,

decus et prudentia mun- ^


,

..,.

eum

Deovivere

prou

conjectura.n

de

mundicis

ei

perfeotione

acte vit, nobis satis mus. Ejus ergo memovehementius co noster fuit, tum ipna riam tum quia magister tanto apud ejns e< WStrts confldimns,
,

in -ere possumus

Dum
,

fuit

in

tcrris

florebat

acumine mcn-

Dum

fuit
tis.

intcr

nos

florcbat et

documen-

Integritas

morum cumulnm

supplevit, hono-

precibns

Deum
C Jl C
'

quauto sanctioribus l.oc promtttimus trigints diebaalto modo babituros


efflcatioribus
, >

[(*

""

mmW

'

mirnodestiamhumilitalemquemanifestat mrhtc,

99

Quasane sorihendi mettoda

>

am-

rum. in Hucetiam faciunt Tituli funebres 29 et 31, Crucis sanctique baquorum priori, qui sanctx versiculis ronisMeldensis est, sequentibus hisce

Zu^laudedignissimus^Hfasestc^
exS Qervasu
Calendario, quod deeo apud CltmSuessionensis tom.*, Ub dium d'Ormay Eistori* Martii sic habet : Obnt Pexxi 5, cap. 13 ad vir toUoa honestat^, t^us abbas saocti Joannis, et memomnndo per omnia landabihs

Sanctus ornalur beatis Cognitus iste satis doctrina crat atque sapiens ercmiti Moribus et vita Bruno
:
,

Principiis primis, sumraisfulgcbat

et imis,

Post raouachu-- factus.

In posteriori, ab ecclesia S. Mari scripto, istis condecoratur epithetis


:

Carnotensi

Deo

et

Cor ri* celebris. Mainardus, dein abbas, in TUulo funebri,


scripsit,

msPriorac quem Sancto inoquUur

Justus, aincerus,

morum

102

Quod autem ad

gravitate severus. virtutes, qiuv in eo ium

'

: Cartusianis CaLalrinis >'a Vin ( Branotanti Gavisus sum utiqu. supor sed quia intentio indefessa nis ) Morioso fine eumque brevi perg-ere mibi hierat ad eura in mei aB.tus omnesque animi vidcre et audire ducatu refuudere et vobiscum sub ejus
, ,

qui emicuere, pertinet, Cartusianus anonymus, Annalium Ordinis sui, hactenus non librum 4 hasce vulgatum penesque me exstantem,scripsit, Sanctus tum e/fulsit, simulque insignes, quibus Titulis ob animi dotes e variis funcbribus ejus Notan maxipositurus, ita loquitur oculos
:

**'

iUum

me

DIE SEXTA OCTOBRIS.

515

A me
iii
,

possunt, quat in Brunone eluxerunt, sapienfacundia, gravitas a fastu aliena , morum

H 105 Et iu Titulo (173) ecclesiae beati 1 Lncomparabttia conventus Nioliensinm vocatur

wj
/tl
,

lullilll , rl ,

snavitas et integritas, .loctrina irreprehensibilis

philosophus, ubi

-/

ad cujus ideam probi vita denique exemplaris efformari et suos componere mores non quique Harum virtutum corollarium hio refugerent.
,

Quis enim non ab intimis oordis non ingeobstupesceret, imo scientiae misceret, cum tantum Virum. totius
et

subditur:

funci

Bttooinote perstringere

libet

ex ejusdem

Tituhs

eo post funebribus, non quidem earum, quae in abundantius et perfectius enitueconversionem quibusin seculo adre, sed virtutum tantummodo, Hiec prxfatus rem huc positus orbi ina.liavit. Tituhs fuipsam mox aggreditur. Verba ejus, quibus smquos citat, numeros simul, nebribus, apponens, huc quli inter edendos distinguuntur nempe) Bjttfl (Brunonis transcribo. Sic habent comdoctrinam et vitam exemplarem sapientiam,
, :

clericorum lumen et fun audiretP Quibus mentum, Nauclerus(n Chronographia vol. 2, Generat. 37) Philosophio conformia scril ens, beatum Brunonem
et

peue omnium

naturffl con

atque Saerae Pagina Doetorem olaTissimi Bruno dolasticorumqne Parisiis (hicne umquam uirarn Dootorem disertissimum autem arbitretur quis huio Nc
appellavit.
to

Doctori linguam
tare

eruditau,
,

qua
,

sc i r et

eum

qui

lassus est

verbo

accipiat

ex
et

mendat Titulus

(112)

sancti

Petri Neocastrensis
:

Timothei

(64) sanctorum martyrum Apollinaris, in qun sio legitur:


Titulo

versibus his pancis, sed succidis, vivens permansit lmago u Quo vixit pago,
a

oris, IIujus Doctoris fuit hacc vis cordis et

Ut

toto
-

cunctos

superaret

in

orbe

magi-

Philosophiae. Yerse justitia*, doctrinae,

stros.

ecclesifp sanetae lii 3 EtinTitulo(31)


onlmi "109'"-

Man Car-

Uuic
iluius

se
iu

tota dedit sapientia

totaque Bedit

arcania
,

dives
,

penetralibus ho>[

noten
.

fuit haud ruiturus, Eoclesiffl murus Bruno atque bonus atque piae mentis fuit Nam
,

Quod

dico

novi

mecum quoque

PraD

novit

sophise
eto.

Doctor erat verus


post
in

Et

versionlis

scholaribus
,

Tttulo

32

Et totus novit per climata quatuor orbis. fuisset, sed 106 Nec solum verbo, quod parvum quibusdam Titulis utex et exemplo alios docebat,
discimus

B
, ,

irlutwn

f,

eadem non solum praedicantur


dinis

animi ejus ibidem dicitur


:

sed et magmtdperhibetur cum testimonium


,

sic

clesise sancti

enim leg-imus Audomari


:

in Titulo (120) ec-

Exemplum
ut
in
:

miseris mortalibus esse solebas,

FIob
//

erat

hic

Patrum, solamen, gloria

fia-

colerent Ohtistum,

quem semper, Bruno,


Marisa

colebas.

trum,

amator, Yeri sectator, divinae legis fons hic et origo ^Phice justiti*,
,
,

Et
sis

Titulo

(124)

sanctse

Attrebaten. .

Semita reruxn sublime caLux speoulnm mundi cumen, miserorum dulce levaLnbentum baculus
//

Rectas Bruno

viae

dux

Non

aliter docuit,

ongo Bopm vivere quam Btuduit.


et

/'

men.
fracta malis,

ano Hactenus laudatus Carthusianus funebrvauteminomnibus, quoslaudat, Tttults

Nec mens

u nec erat nimis alta


. .

secundis. BaMari* u (150) sanctse His adstipulatur Titalus

anxmi dotes,qmrum bus ad virtutes rarasque adhuc docendi munus obiret Sanctitstunc, cum

necdumque

*?5t

,n,sanct, virtutisama^,,
justus
,

Morum corrector u rum

pia

spes misero.

nuncium misisset specwnna alludatur dederit, fortassis non nodum est, tamen id fieri, dubiumnpn ***
seculo
,

..Justin* reetor,

custos et ub.que
et

, tenorum
>.-.,

Zliderantipatebit. Utut sit, 8m scholarum scholarcham adhucl seu acrectoremRenusageret,var fZfectur ; partter am-

Zncum

Moribns ornatnsjvns
C
ingenii
lilait

plennm

p.et,

Fortitei

prob ' axmatus clypeo ver*

Ztum exemplis, quibus, parHm ToTerLtu? disdpuli?,


apparet.

ut hasce

effecent, effuU
,/

,
,

mbti

sapientiam e;us .ta 104 8ed nullus N.cola AnLambertus abbas sanct. davit ac Titnlo (131) s.c lOQUlqui in sno

commen

sisse,verosimillimum Itasuadet tumeanmta fbrHU il

2*enL
1Ur
!

iJZobisManassism

Zemptacn^^
rhrra uti infrn

>...*

fort^
tv

...iet

sapientia tanta refulsit, . Brunonis sydera Bolus ut li.c Inter Irancorum et fons ph.losopboflos ,

WMU, OPP<WU1
r

JJ

cnnctorum

tonMcemabBug

rum

vlos

speoiOflUB

erat,

fonsqne

f jc prolundua

Ex

hoVmanavit

sapientia

tanta

per

nr-

Utquo^imhueret, philosophos
fuerit

***
.

Quanta
scriptis

ejs

ingenii sublimtta*

ta*

fm^alawiturinmodum: ui rfo uun u,


I

H
in
I

ab eo
inter

libris ante

convers.onem Pr"

Sere,
,

attestantnr etian

iW
et

T
:l

mrurn
(

"

"'

male aequisitam prmeTeusis ecolesto nd..dimisit , con, n m.nu nostra

quos sic XHUli conettp Marise Laudunensis ! bTuuo, decus cleri, decus

habetur in

Titulo

[\.

,.:....-

-'

Gatho

prudent.a mun-

T
ftl'"' l

DiffuTeZ
fe

sunt

ambo

D um fuitVterria,
tis. "

florebat florebat

acumine menet

De

.n

vestra

..nCorita.c

Dumfuir^eruos,
Octobris

documeu-

,.ro l.m d ni haWti sunt eonsultores wv pau. Et ideo ''"""ram^ati tuiueliam

connrmar,, nominc JeW conjKOfutUrOS


,.,,,:!.

Tomus

III.

m
ucmi
C B
'
"

DE
in

S.

tiSUKONB CONFESSORE.
Francia

cooperatores causa) Dei et adhibeatis. Ceterum idem

partibus

ditabatur,
indies

abstinuerit.

'0 Verum cum deterW


ecclesiasnca

Carthusianus anonyfuisse a Sancto ante conmusproxime laudatus, omnibus versionem, seu antequam hic, perituris hbros mundi rebus relictis, in eremum secederet, verum cum id conscriptos,num. Windicat; tunc non satis constet, resne ita, ansecushabeat, examinaturus sum, cum de vita, a San,

primum

cto in Calabrise

eremo

acta, binisque epistolis,

ita uno eocerto ibidem ab eo scriptis, tractabo, Operibus, quse vel Sanloco de omnibus

demque
cti

sunt, vel ei attribuuntur

sermonem

insti-

turus.

Manasses evaderet, beneficia diriperet muttos venderet, sacram supellectilem excommunicaret, clericorum,ecclesiarum injuste aul etiam acabbatiarum bona occupare tentaret ut verbo dicam, non reipsa occuparet, lupumque, ei omnino sese pastorem ageret, adversarium quod siSanctusnosterprxbuit,maximeforte, Remensem promomomaca homznis adsedem ignorasset, jam tandem paUo, quamhactenus Manasse sidiutius lanei facta esset. Ast cum a substitisset,cerUssime non Remisei adversans, peru parumpericlitatusesset, verosimilhmetum ne impiorum hotum luto sese subducendi causa, non poterat tegestorum, quse impedire
minis
stis esse

cogeretur,

archiepi$ VI. Nefandis Manassis


scopi sui conatibus sese opponit:

dem

qui hac
sit,

occasione multa

passus

obtinebat, retiqmt. ecdesise Remensis clericis Nomgen omnia fere Guibertus de 110 xi vel expresse docet, in Vitasua lib. i, cap.

Remos dignatesque,quasibiuna cum aUquot tllustnonbus

Em

monachumque induere pro-

vel saltem

posuerit.
Gervasius, Remensis archiepiscopus, vir l- wl ecclesia sua multis nominibus, ac prseser^jde quidem celetim, quod Remenses scholas, ante

Audi, qm ibiex eo possunt colligimquit post dem disserat Manasses quidam decessum prseGervasii famosissimi archiepiscopi simo(Remensis nimirum) regimim
, ,
:

j* ^J^ mit
,

dict* urbis

quidem nobilis, niace se intrusit, vir


iii

sed nihil

Matn-

> um %
.

prima ing-enmtatem deprorsus serenitatis , quse novitaTantos enim fastus ex illa


cet
te

habens.

tiusiif, <!"
<;,
,

vatii

conceperat

ut

regias

peregrinarnm gentium
imitan

,:::;;;''

iltustrioresbres ac illustres, celebriores tamen Brunonis opera reddiderit, optime mentus, que huanno 1067 e vivis fuisset sublatus, vacantem

imo majestatum ferocitates quse huc non Javidetur. Ac paucis deinde, U igitur ita prosequitur interposiHs
majestates,

jus obitu archiepiscopalem cathedram generisnoobtinuit seu potius invasit Manasses, virtutum ornatu clarus, qui in veteri bilitate non codiceRemensimanuscripto Manasses de Gournai, scriptores tom. 9, ut Gallix Christiamc auctse invenitur. Hic, etsiper col. 71 testantur, vocatus

simoniace

ciunt, summopere affectaret (Manasses) cum milites dixisse aliquando refertur; clerum ne^ligeret Remensis archiepiscopatus n Bonus, ait, esset
,

non Missas inde cantari improbos erg-o mores prorsus cum omnis honestus habitus
n

oporteret.
et

llujus

si

stupidissimos
,

horreret

Bruno

non in omanno 1069 cvenit, initio segessit, ut, si pastoris munus imnibus, inmultis saltemveri jura magna animi pteret. Tunc enim Ecclesise subinde propugnasse, beneficusque propensione inmonasterw exstiHsse cognoscitur exns, quse
Redeeo tum Marlotus Lom.% HistoriseMetropotis sequentibus, tum Galhae mensis pag. 165 et octo
Christianse auctse

mgressus, ostium in ovile ovium non esset promotionis consecrationisque suse, quse tamen
ita

opinatissimus cum alns iu Eoclesiis Gallise tuuc clericorum nobihbus inquibusdam Ilemensium

urbe, Remensi nemfamis iUius odio excessit ab Et Sanctus quidem eo ipso pe Ita Guibertus, sive quo ut hic ait, ex odio, tempore, quo episcopum suum, ipsemet, non tam in sive quo ab hoc pessimos ejus mores ferebatur, urbem Remensem deipso pro hoste habebatur, studiorum regimen seu scho,

quamm

seruit,

magnorum

scriptores loco

proxime

cit.

memorixprodunt. Nec tum etiam commisit stmoniacusilleantistes, ut proborum omnium, etsi


c interim in nonnullos exhis fuerit iniquior, odia
in sesc concitarct.
detur, ut etiam de

larumprefecturam, cancellariique aut cersimiLlirne,nedicamindubie, abdicavit Manasse dignitatibus ommbus a


,

svero-

tc,

si

mavis,

Imo contra sedulo curasse


viris, qui et

vi-

,-mo-

btfnu-

gramtate etvirtute essent spectabiles, benc mereretur. Sanctus 109 Quamverum id sit, argumento est ex supra dictis facile colliges, noster, quem, uti ad cancellarii ecclesise Remensis manus quod odalrici obituvacabat.vel ipsemetpromovit,vel
,

morum

tantibus illustrioribus ecclesise Remensi discessus evenit? Quo ille Sancti ex urbe ad singula hsec tuncsese primum contutit? Ut
qusesita ex ordine
,
}

Remensis clencts,

ab ecclesuc suce canonicis promovendum sategit, sive interim id fecerit, quod multiplicem in Sancto scientiam morumquc probitatem, prxcipue ad munus illud 'iigne obeundum requisitam, viri observasset, sive quod hoc modo Brunonis, magnxque in urbe Remcnsi auctoceleberrimi, desideritatis, amicitiam sibi conciliare unice

espondeam Vr uno certenec annum, qui hunc ante annum 1076, nec post Remis alio commigravit ut proxime excepit, sequenti indubie proinde id vet anno 1076 vel ante annum 1076 fecerit. Ac eum quidem Remis hoc ipso annoa nonexcessisse, tiquet ex charta, coninabbatise S. Basoti /avorem Manasse Remis ita termtquse cessa supraque huc transcripta,
natur: Bruuo cancellarius
post
scripsit

et suDSCripsit
esse, pa-

annum autcm
ex
eo,

L077

factum idnon
illo

quando illum pravorum consili" tum forte animo agitabat, adversarium qute jam experiretur. Et Sanclus quidem Manassx, quamtidiu id utcumque per gesta moresque hujus animo non omnino averso videtur, adhsesisse
raret, ne

tescit

quod anno

dunensi, imo tano, quod huic prxivit


uti

in conalio Augustoverosimillime etiam in Ctaromon,

Manassem

archiepi-

consiliisquesuis, ut sat verosimile apparet, interim effecerit, ut pro/ligatx conscientix homo bona nonnulla prsestiterit, et a malis, qusc me-

scopum Remensem, idque veroaliorumque criminum insimularit, adversans ex ursimillime, antequam Manassse uti suadet be Remensi excessisset, non fecerit, excandiscrimen, cui atioquin apud ingens

mox videbimus, simomse

tum

descentem

517 DIE SEXTA OCTOBRIS. urbem Remensem alibi xque, quam Parisiis, hodescentem hinc, iraequeimpotentem prxsulem sese spitari tunc potuerit? Nec quidquam huc facit, exposuisset, tum rerum subsecutarum series, ex quod addit de Adamo, Parisiensi canonico, cum concilio qua, Sanctum nostrum, postquam in canonici alibi etiam viri, aut etiam, si velis Augustodunensi Manassem accusasset, nonprius potuerint, quibus pariter esset ad i/intatem Remensem, quam hic anno 1080 plures ftorere tunc
,

AGCT"'*

C.B.

in concilio
dit, uti
0U0I

Lugdunensi exauctoratus fuisset, reversum esse, verosimillimum, imoindubium, eva~


ex infra dicendis quisque facile
illustriores
, ,

A'/"',u

nomen.

coltiget.

Manatte
lOlffO,

fulcio aliiique
ircedit,

modo clericos, qui una cum Sancto Manassem avev^santes urbe Remensi excessere, sermonem conrerto. Hosce quidem inter fuisse Radulphum Viridem, ad quem
112

Ad

r Sanctum, dum Re- HrUiot i mis abiit, Parisios statim se contulisse utcumque probet, verbis p^oxime recitatis etiam subjungit,

114 BulcBus

quidem,

v.t

adstipnlatur supra iaudatua Guibertus, qui, de s Brunoni8 videlicet) conversmnr scribens, Bruno Pui1 aon longe ab his diebus tit :
,

Sanctus epistolam infra pluries memorandam e Calabrix eremo scripsit, et Fulcium Monoculum, cujus in eadem epistola mentio sit, vero apparet

quidam
ctor,

in

structus artibns, et

urbe Remensi, vir et liboralibus inMagnorum studiorum reinitia subjecta

qui conversionis

occasione

minime absimile ob colloquium, quodcumhisce, eadem pariter docente epistola,deperituris mundi


hujus deliciis,xternumque durahrrisavU gaudiis habuit occasione, uti apud omnesfere in confesso
est,

Quibus verbis denotare stuvidetur, Brunonem Parisiensis et Eemensis


nactus digrnoscitur.
fuisse
dii

rcctorera
iu

censi raonaclio

quce ab Aimoino FloriaVita Abbonis dicuntur majo, ;

maximarum xrumnarum, quasa Manasse arni

chiepiscopo Remensis ecclesiapatiebatur; Manassem vero tunc Remensis ecctesix prsepositum, et

verum quid aapientia seu studiorura officina^ Remis tum Philosophise, tum Sanctus, quod
vmajoresseu
altioresscientrvs,,/,
rect.^r
,

Theoi

Pontiumquemdam Sanctoexstitisseinsuo exurbe est, cum hi g Remensi excessu comites, indubitatum simoniaci prxsulis accuambo una cum Brunone
exstisatores in concilio Augustodunensi alibique Musei uti hic ipsemet apud Mabillonium terint, sua suItalicitom. i, part. 2, pag. 121 in Apologia Hesq ue infra adhuc praplussemeljamlaudata,pli" ex parte declarat atque ex dicendis pa-

studiorum studiis prxesset, rnagnorum ? Sane eum eo sensu, a Guiberto dici potucjnt
rectoquo Bideeus innuit, magnorum studiorum rem vocatum a Guiberto non fuisse, vel ex eo liverbis a Bulxo quet, quod ab ipso hoc scriptore illo, non Parisiis, sed R< productis munere patebit functus fuisse indicetur, ut consideranti sensu, quo mlt Adhaec, etsi darem, Sanctum eo G Bulxus, magnorum studiorum rectorema hincne consequens foret, ut, berto appellari,

laudanda,
tescet.
,

Parisios eum rcedens, sese receperit, pertinet, nonnulli, hosque intersese concessisse, conjiciunt Bulxus, qui, prxterea in eam,

Quod modo ad locum, quo Sanctus, Remis

inprimis

qux Sanctum

tunc Parisiis docendi munen sese propendens, %n addixisse, statuit , opinionem tom. \, pag. 168 itascnbit : Historix Parisiensis transcrtEx boc loco (Guiberti supra huc jam
pto) eonstat,

offert

SanctusRemisexcessit, magnorum statim studioproinde rum rectorem Pansiis cgerit, hucque Remensi discessu sese contulemoxasuo ex urbe quantum opinor, id asseruent.
rit ?

Nemo

sane,

115

Etvero Sanctum tunc,

Remis,ut ;;;;-itw.
.

Manassem

vitaret, excessit, scsc, n

,. ep

Biunonem, relictisRemi, cum nobihRemensis bus quibusdam aliis clericis ecclesiae quos quidem socios licet non alio commigrasse cx epistola tamen ipsius Guibertus
;

Rosetum Rocu> sed Reciacum seu Roccium, appellatw Rauaui ,iiam(varie enimava,-,,,

nominet Brunonis
dei,:

ad

Radulpbum Yiridem
intellig-imus
,

Remensem,
,

praepositum bos trcs amicos simul


,

MarlotumHiciacum, munitum tetate illa (adi Remensis tom. 2, pag. 196 slorix metropolis Xolitia Galh ,.,
;ll

Brunonem, Radulpbum
ille
,
:

et

Fulcium
.

mtr

.elebre Campanuv Gallux ,seserecepisse,ve,s,

ad

[uncgueie,
non, u( conjkil Dulxus,

Monoculum. L18 Sic enim


lectio
|f,

tua , quod fuissemus in boraoculus quadam die simul ubi tunc hospitulo adjacente domui Adffl, , ,1lalsis oblectationibus traotaremu
b

Rerainiscitnr quippe dicum ego et tu et Fulcius

esUtam,l,,ri',-et,tumquodM hutc adhi <itus, aliique, gut Remensts noster , prxfatoeabant.acproin etiam Sanctus ipsiumet Manassis archteptscop stro uti

Greqorium VII Papam epislola %cendUscript*hicqwnum.nSexpartesdfra


temrecitanda.cottigitur.subEbalt
,rs,s ,,,,, .r,lr.
aueat comilemali tumq, clienielaanno 1078 exstiterint, in quo etiam, ut api castri ejusdem,

Adam, non Unc Bruno hospitabatur apud


kv.nis;

llt

H,ur

cum enim
bospitio

canonicus esset
fuisse.
istis

eccleest,

5iffi

non Remensis et scholastious, verisimile


in

.nomineJSbal

mmmoJ
Ebalus,

eum aUeno
coniicio,

mansurum

Unde

tem domum

duobus Adara hospiapud Lutetiam venisse, ipsumque tumque docendi pro elegisse

Brunonem cum amicis


,

ZmfiLrat,dominsseu
ricorumRemensi
Marmss,
',.
'

icpr

"

onem

est Adam canoresumpsisse. Ule forsitan cantor qni post Gualeramum nicus Parisiensis
,

Reme"
utpote qut

steterit,

eiusdem

ecolesiffi

fuit

oiroa

annum mc

et id

mu-

ladc,

epistola intettigitur

"

mcxxih. Ita ille -.verufm neris obiit ultra annum Brunouti infra docebo e tsi verosimillime, de hoad Radulphum Viridem eptstota ni in sua
spitio,

opusa* gone,m

contrase anu. 1077 aJ


'

H
/

copoSedtsgueApo,

lato,

inconcilioAuguslo

Ma.adsum,,

excequo Remis apud Adamum fuent propterea tamen nullo modo r,tus sermo nonsit, tractatum cuconsequens est, ut Sanctus, dum mentionem facit, ae recitatis jas verbis a BuLvo cum Radulpho Vindi

wZnappeLset.reqMipsaadhunccavtam '-'-,,,./ mm propugnaturusR J,


Zmetiai,iuocontrah^us
Zmprsepositum nZip>ofugos,tueretur,sesc.
aliosque
clert,

"?"**
I*et

falsismundidelectationibus
et

Fvlcio Monoculo institueret,


fuerit hospitatus.

Pan

Znlio

Adamum

Quid

entm extra

et quibus comitantibus dtscessertt. Sanctus noster ex urbe Semensi

quoanno

DE
ron,
C
U

S.

BUUXUNE

IRE.

uti etiam

qm

tunc sese receperit, determinatum


:

utcwnque cst nv.nc prosequam

rerum hic tractandarum seriem

darommamo
,ir,,,dr,

qu od

""""
lUtH

]maut

simoniacos, ac116 fater dwersa, qucvadversus tasque a laicis investituras Sancti nostn setate cep 1 celebrata fuere, conciUacommenoxi '"" hic "
-

venerabilium Patrum apud Eduam sub tutela et anno ab Incarprotectione Christi Domini. . ubi conveuerunt ex natioue Doraini mxlxwii, Francia et Burgundia multi illustres viri. Porro huicconcilio Manasses, ecclesice Remensis prsepositus, itemque Sanctus noster et alii Remenses
.

I)

ESJ**! /M"

stolicx in Gal ' nit ' <i uod 9 Diensis > Sedis A v rT & 1 ; A celebravit. Hic in illo, ut liis tegatus, Claromonte Hugo Flaviniacensis in Chronico Virdunensi apud Labbeum tom. i. Bibliothecse novse Mss.
>

Hu

clerici,

qui una cum hisce Remis Reciacum sese receperant, interfucrunt, simoniseque acaliorum minum accusaverunt Manassem archicpisco-

pum

pa<j &01 doi ett in

Stephanum,

Aniciensis eccl

invasorem, ewcommunicationis sententiam tulit; hanc autem deinde Grcgorius, anno 1073, quo IndictioPontifii iaxiaJanuario ad Decembris finem uti cucurrit, ad supremam JEcclesia Cathedram,

suum, quicum citatus fuisset ad concilium, sieique, spretis legati monitis ac prscceptis, sese eum, veluti in contumacem, sterenegtexisset, in
suspensionis sententia fuit prolata.

Verum abhac
Manas-

mox adPontificem
ses,
set ,

ui ></>paret,appellavit

vindict&que interim,

dum Romamadirepos-

apudomnes

confesso est t evectust duabusdiistolis, altera ad canonicos Anii ieni vei altera ad Qalliarum episcopos t uti apud labbeum fom.xConciliorum,col. 164 videreest, unoeodemin
,>,

percupidus ecclesise Remensis canonicis, accusatoribus suis, a concilio ad Reciacense, uti exjam supra dictis infraque dicendis apparet castrum redeuntibus, plurimas in via struxit insidit
t
l\
)

decimo

videlicet

Kalendas

Aprilis,

In-

mos eorum Remis

fregit,

prxbendas

vendidit, et

dictione deoima quinta, conscriptis, confirmax quare, cum posterior hsec nota chronioa, uti

ex

B jam didtsdcobirnh a Qregorio Pontifii atusanno ngnett consequens est, tiqttet, annum concilium, quod Hugo Diensis prsememoratum Claromonte celebravti, vel initio ipsiusmet anni
!

bona diripuit. Audi hsec suismet verbis Hugonem Flaviniacensem loco proxime cit. exponentem. Accusatus est in eodem coucilio [Augustodunensi scilicet) Remensis eeclesise invasor simoniacus Ma- E
nassesacleriois Remensibus, et suspensusabofflqio, quia vocatusad concilium utse purgaret, uon venit.

sub /<'<< <>< pi oxime antecedentis celebralum verosimillime fuerit. Huic ajitem e castro Reciaccnsi, in quo cum Brunoue aliisque verosu dictis jam versabatur, prsesentem se mih
L077 vel
tus, Eem( a Manasses, atque inter Hugonis legatx manus, uti hujusinfra kuc transi rih nda epistola fidi m facit, >>iate ac'ignitate, guisita primaria ecclesise />'<>> quam anno circiter 1076 ab ipso simoniaco praestitit

Qui cum cauouicisReraensis


dias,

ecclesite accusatoribus

suis,a concilio redeuntibus, plurimasparasset insifregit, preebendas corum etbonaeorum diripuit. dit, 110 Hsec Hugo. Et sane veritati esse apprime consona, etiam liquet ex epistola, ab Hugone

demum domos eorum

varuu

fnju

'"^'
,
o ,^

legato post concilii celebrationem, auditis, quas Manasses Brunoni aliisque ex illo redeuntibus ecclesix Remensis canonicis intuterat, variis injuriis

sule
,

Manasse

obtinuerat, sese ab

/0 .

117 II tn,

eidem concilio etiam Bruno<

ad Grcgorium Pontificem data, in qua, Sanctum nostrum Manassemque praepositum di,

">'

nem, aliosque, quicum eo Reciai um ommigrar rani, ecclesia Eemensis clericos, interfuisse ibidemque, quse contra Manassi m H> mensem antistitem habebant, accusationum capita concitio
exposuisse, verosimile apparet, idi etiam in h "tuut Manasses de objt ctis criminibus rus ad aliud prooaime futurum concilium citaretur, decretum fuisse. Etvero brevi hujussese ob<mtifex t Gregorius enim ,su tulit occasio
1
1 '

nomine Jesu contumeliam pati, declarat, alludens verosimillime, ne dicam indubie, ad injurias, quas ambo, e concilio Augugnos habitos
fuisse prO

slodunensi Reciacum rcdeuntes, tum in via, tum Remis in bonis suispassi fuerant. Epistolam itlam quod prseterea, quse de Manassis, Remensis ecclesice prsepositi ad Claromontanum seu Arvert ,

data quarto Idus Maii, Indiotione decima quinta,


/

jam

dixi,

annum

1077 designat,

ad

IIu-

gonem, suum in Galliis legatum, epistola inmandahs dedit, ut, congregata episcoporum /'><<> synodo, causam Gerardi, Cameracensis electi, qui post sui legitimam electionem ab Henrico rege, ignorans et hunc excommunicatum, et investituram a principibus laicis accipere, per Poneperat, ficem esse prohibitum, investiti sedulo discuteret, atque aliarum nonnullarum Gallise ecclesiarum causas, negotiaque, quee ad horum, Ecclesiccve universse utilitatem conducere visa ci fuissent, definiret, advocato etiam ad synodumpro Arvernensis ecclesise causa Hugone Cluniacensi abbate. Paruit Pontificis voluntati Hugo, conciliumque Augustoduni indixit, idque ibi eo ipsoadhuc anno 1077, quo proxime memoratam epistolam ad eum Papa scripserat, cele-

nense concilium accessu supra asserui, invicte probet, aliaque, quse huc et prsecipue Manassem archiepiscopum spectant, complectatur in fine mutitam, prout apud Labbeum tom. x Conciliorum cot. 865 et seq. exstat, huc transcribo. Sic habet Eeverendissimo Patri et domino PapseGre, :

j?

gorio suaB sanctitati inutilissimus servus Hugo humilis presbyter Diensis, salutem. Quouiam didicimus II. vestrum Parisiensem rediisse, cui injunsicut hlius vester, vobisreferret gesta Augustodunensis concilii, cui interfuit, qui neque per nos rediit, neque quicquam de stato

xeramus,

u1

fideliter,

vestro uobis
strara, ut

rogamus paternitatem vescripsit scntentiam suam nobis dignetur scribere super ..nlinatione Remensis, Bituricensis et Carnotensis eccle.siarum. lMi Sciat quoque paternitas vestra, quia ille
,

Noviomensis
,

bravit.
, .

episcopus , sub comminafamiliariter tione publicas examinationis a nobis confessus est nobis simoniam suam , exactus praesentibus Laudunensi et Lingonensi episcopis
dictus

118
test,

,; iI(l(l ...,.

qui hic erroris convinci non diserte tradit Hugo Flaviniacensis,


Ita,

poau-

quibusdam. Unde etiam sacramento supra sacra Euangelia nobis firmavit, quod, visis

cum

aliis

urchieimcitpo,

r""' An

clor stjnclironus, in Chronico Virdunensi apud Labbeum tom. i Bibliothecx novx Mss. pag. 199
sic scribens

litterisvestris vel legatione vestra, ecclesiam,

quam

male occupaverat, bene dimitteret,


et scire suo, ut juxta

et

pro posse

"'

Juxta haec itaque raandata Apostolica (a Gregorio Papa Hugoni Diensi per epistolam mox dictam data) congregata est synodus
;

Deum

ordinaretur, adjuvaret.

Silvanectensis vero episcopus, acccpta investitura de manu regis, ordinatus est ab illo (Manassem

simoniacum

DIE SEXTA OCTQB&LS.


simo

519

^ensisecclesi.episcopumseupo-

Uus invasorem
epiSCOpoS

**-*J>--
auv^.uviv.

ai-ii|iri.

quidem de manu nos ordinatus, investituram per famihares reregis non accepit, quamquam Seuoueusi sit. De gis gratiam ejus cousecutus

*~ S* 8^ST5- ^*
lumcomitem
contumeham
litis.seseinter
tis,
,

"^ZmlZe^ptsla^

~
i

AUCTORK

c.s

'

T
quo

e in Reciacense hujus castrum,

quautam archiepiscopo autem injuriam auctoritati quantamve


legatione intulerit
ficienter
stis
,

recepere, gramssi illud adieranti scse iterum arehiepiscopum suum pendenet

vestra; in

nostra

audistis.

BUfa pradicto R. ut spero, hoc dieens, Deu Neque

awd

eantum ibidem praestolaturu mita autumo, quodManassesarchie} Labbeumtom. x Concitiorum

i(i

|um

Au(jlit(0 .

mom***,

Burdegalensis est, gloriam mcam qua.ro. praterito anm quoniam vooatu quoque venit,neque c Arvenense conoilium neque
,

stolasupracitata t dedit, Ua toquatur:

quamadGreg
De
co
se

nice se excusavit, in
pali
officio

eodem
est.

coucilio

ab

ej

accusare tentebat, et in prasentia vestra verbis simulantibus fidelitatem vobis

comme

suspensus

Quod

ille

vilipen-

bat satis

promptu

faabetis

cogn

officmm. Rurinterdictum sibi usurpavit dens Augustoduneuse conmhum , quosus vocatua ad a oausationem uobis mi.it, etiam

niam nullam
sacerdotio
\%\
,

lomo
/,.

De

suspendimus eum, ergo omnibus quid his


quid inde agerc

vos videatur existenotiussinceritas fidelltatis erg-a per vobis paratus Dl-o et re Utrum mea, qui an ilUu, qui et apud vo omnia obedire suo pastro receManassem et suos Bequaces in

mm

Siagmtudo
plaeuent,

ptos persequitur

beatam
,

Mariam.
cui nos
ju
o

>

e-

recitatw,

iuuicaverit,

l^u^ uo.tr., rogamu^rescribUc. \alensummopereposcimus, ut per dominum nobis mittatis ad B tinum episcopum PalUum Lu^uu ordinationem religiosissimi

hM
^

de quo diximus nim ecclesiam matrem llU0dm qos admiseirat, si ad consoientia scelens suamrediret, indulsimus,
sui depre.

^estro,

redire
'
!

Ecclesiaj

conconlare

quin

potius

cum

lllis

SUIS

firmandum

SSTaobl-tai

n>htopiipt

^^W**^?
,

indignatione adyersus ordihareticos et de regis gloriantes. lpse emm nationem Dei carnaUter

S
e

postpositis ominibus

incommod
,

lcuhm-

atque

itineris

Sanctitatis
,

se etui devotissime

praaentaret

vestr* conspesi ecdesia >1

el pastons commissa, tamdiu laoguida modo absentiam ejus siue magno quoquo stituta

******
episcopo

cibus, quia factis non po meque lacerare uoii dictis ecclesiam in quem ros, CEbalo taceam Unde ut de ipso sentenet Apostolicam credo' justam deprecor sanctisuper Manaase instanter jubeatis eum ad sua re^estram, ut aut tatem non impuffnare ecclesiam aut et u iteriUS coo . apoe1 f eum ejusque fautores Q
, '
,

2rto
nrout
ad

Vti

potuisset.

Valentino

stolicl

vifforis

dirigatis

ammadversionem.

Di-

in nracinite et securitatem

manu

vestra accipi-

qualue
nos

circa

cum

festum S. Joannis Bapt. su eo condiximus, ecclesia


illum
accipiat,

eorum re mini etiam ad ut aut eos contra 1 ntam epistolam


,

rnonretineant.autparisent,
verbis constder* tosa^noscant: quibus e
tescet

celebrandum providetur ad oppugnandam vtde opportunus Manassem autem amitiam. vfncialium qui in Claromontano oum nostrum in Cbristo adquisitam lemensis ecclesi* male
,

Offloium

quia

Manasscm prxposUum

ZwmunuseratSanctus
'

noster

eccU

co"ilio

p
naet

Tita um

SSJ
m
'

in

manu

nostra dimisit
et

Sanctitatis

commendavestr*, siout Catbo hc


,

^in7radocebo l0nfactum adP^tti


t
>

t isclericosmmc* archiepiscopo, quo a Manasse ir,,,

Ma hxc

conscripta,
,

fideislncerum defensorem,
n,.mi sunt cnim

dominum

Bruno-

seuRauc

,0-^vbi.inoPil.^'
ambo
a vobis,

TcZita* Zaustod

l^nnon
quoManas
rece-

rtentes t

epLpi
Ver

insidias declinarent, veros

^
t
,

nuouiam digni

baKti sunt pro

nomine Jesu
Fran

L
Nec id

ros causic Dei

pa.tibus et eooperatore* in
,.,
casli

rumetiam Ebal

ZSn
-

\Z

tantum,

modo proposui

r^lSSl
atraManasse

^SnBis^retioldepoe
fldein /(!"'

con

72ctum
cu
.

Tm^oZLi^castrosuomb^Romxhu^us
s

[uissel

l-ilim

iuiquitatem sanguis soripto robora o ntals vestr

et

pudGregoriumPapamegtsse Qu

. .

hos

eamono. Manasses archtep

; B fptionem ti&taciioncui
eationcm

^^C - srsvrs cr ^WrdTi;


.

aut ipse, se piacit


1

tSTA^ ';
i"
st
,,,i

ommunijam
e

vc^ram "nobi? inconsuUis,


,

episcopi

ZverosimiUterappellara t.Romamm ensts loco Unde,prout Bugo Flam

mtraselatat adsu

ZpoI mmPon-

Tiezo filius vestcr


c

re-

iU

r"
""

GaUusdenuo
episcopis,

"

ffl

Ut nte

me^r

vestro

r p
,

qn o eon-

--

?rs* tulU.Ebal
'

L~t

.utinconcilio.aiw celebrando, cun, traditce fuissent, se con

t^bZZ^^c^rumRemensi
/

simomact . auduo prxsulis Uer Roma mver ,


.

'"'.

n
Pon !' inilio ad summum f 1077 a< sequentis supratum de gu* \ternepistola; e aua sane Sancto Manassem archicpiscopum tnTsJr w
;

iZ Tsu^umavclientelamreceperatcatu Uquot horum


arripuit,
etia

sibi ad-

ZuEtexhis quidem eaxtitisse

Ponttum t s*.

luXZm

pr*pot, de kujus Manassisoue

520
auctori
C.

DE
,

S.
;

BRUNONE CONFESSORE.
Fulcium
et

Italici

pag. 421 indubitatum facit


,

oratione

et

in

sociali
,

communione

sacra- i)

autem Monocutum de quo Sanctus in recitandainfra ad Radulphum Viridem epistola, ex iis pariter exstitisse, verosimite apparet primoquidem quod Fulcius ille, a Sancto memoratus, Ro,

imsese, uti ipsamet


Viridi de falsis
cceli

hxc

epistola fidem facit,


et

proximepost habitum cum Brunone

Radulpho

mundi

delectationibus, verisque

gaudiis colloquium, in quo monachicum habitum assumere statuerunt, contulerit deinde vero quod id post concilium kugustodunense anno 1077 aut sequenti, nee atibi, quam in castro Re;

majoribus erat spectacumentalem prseferens lum minoribus documentura. Ex reliquiis Regularium mstitutionum duo loca sibi detinuerant coenaculum refectionis ct domum somni , in altero castig-atam sequentes abstinentiara , in altero candidatam continentiam observnntes. In liis et aliis observantiis Reg;ularibus iuccdebat Remensis ecclesia ,-terribilis ut castrorum acies
, ,
.

ordinata
haec

araabilis suis

admirabili>
,

alienis.

Si

imrautari

coeperint

quid

dicet

germana

collationem

ciacensi habitum fuisse videatur. 120 Quod quo utcumque probatum dem, prxvie verba, quibus cotloquii illius Sanctus memiReniiniscitur nit, huc franscribo. Sichabent
;
. .

Germania, quae inter aliasinstitutiones ecclesiasticas refcctionis adhuc et quietis fratcrnam communionem sic obscrvat, ut moejus
loco et ordine

hic

cum FulotO, memoran$i


I ti

dernam dissolutionem non admittat.


127

tam, ulpote

Cum

erijo Rcii/enses canonici,

uti everbis iecPomi>


/

qux
mis,

dilectio

tua

quod

cum cgo
die

et

tu et

Fulcius
hospita-

hisce
bus,

Monoculus guadam
tulo

siraul fuisseraus in hor-

nronum est eruere^itamcommuncm in asdi separatis quidem, ut tuncmons erat, unt la-

" ,/ '"" Vfrntl -

adjacenti

doraui

Adae,

ubi

tunc

de f'lsis oblectationibus et perituris mundi liujus divitiis, necuou de perennis g-loriae g-auut opinor , tractaremus, unde aliquamdiu
,

divino amore ferventes promisimus ac vovimus Spiritui Sancto in proximo fugitiva sa^culi relinB quere et aeterna captare , necnon monachicum habitum recipere; quod et in vicino peractum
t,

nisi

tunc Fulcius

Romam

adiissct
j

ad hu-

quo moram jus reditum paragenda distulimus aliisque intervenientibus causis, divifacientc fervorque nus amor elang-uit, refrig-uit animus
, ,

evanuit.

Quando

itaque

Sanctus collationem,
,

cum iinioratam, in qua monachum vovit Radutpho Virido ac Fulcio habuit, non domi, sed alieno in hospitio versabatur. Hinc porro consequitur, ut hanc Remis, antequam anno circiter 076 e civitate hac cum Manasse aliisque Remensibus clericis excessisset, indubie non habuerit, lirunouem enim tunc Remis, ubi non tantum canonicus, sed et scholasticus prxterea etcancellarius erat, in alienis xdibus habitasse, verosimile non apparet, ut Bulxus verbis num. 118
1

inclusis, Sancti nostri xutique,dum illos inter ante suum ex urbe Remensi discessum,seu ante annum 1076, quo circiter is accidit, versarctur, alienas ibidem xdes non inhabitarit, ac proin nec tunc collatioBrunone alienis in xdibiis E nem, utpote qux versante, acciderit, cum Radulpho Viridi et Fulcio Monoculo habuerit.Eodem etiam ex capiteparum verosimilQ apparet, collationem illamseu colloquium contigisse, postquamjam Sanctus, exauctorato pulsoque simoniaco invasore Manasse, in pristinum fere, aut hoc etiam forte meliorem, statum, quod qui et quando factum sit, infra videbimus, fuisset restitutus. Porro ex eo, quod Sanctus, dum de falsis mundi oblectationibus

men eidemque claustro


tate duxerint,hic

cum RaduVpho

ViridietFulcio

sermonem

miscuit,

alieno in hospitio fuerit versatus, consectarium prxterea est, ut nec id Parisiis evenerit. Qui enim collationem seu colloquium illud Parisiis

factum statuunt, Sanctum nostrum tunc, cum id


habuit, docendi ibidem munus obiisse, affirmant quod si autem ea in urbe reipsa umquam Bruno docUisset, alienistunc, velut hospes, xdibus usu-

Imo vero, ut Trdctatus de S. Biunone, a Cartusianis hujaiibus mecum communicati, auctor num 20 Operis sui recte notat, dubitandum non cst, quin tunc ibi Sanctus tum canceltarii, tum canonici et scholastici
recitatis

recte arguit.

dignitati

dem
post

in ipso claustro
S.

congruum domicilium habuerit, et quicommuni, quo diu ante et

Hrunonis xtatem canonici Remensesusi

fuere, uti fas est colligere ex Flodoardo Hist. nensis lib, 2, cap. xi, ChronicoMosomensiapud

Dacherium tom.

Spicilegii, et

Stephani Tor-

rus fuisse non videtur\ Accedit nihil plane aliunde haberi, ex quo Sanctieum Radulpho et Fulcio collationem Parisiis habitam fuisse, utcumque fiat probabile, ut proindet utinon Remis, sic nec ibi verosimiliter evenerit. Atvero Rcciaciseu Rauciaci eam post concilium Augustodunense evenisse, estatus, in quo ibi Sanctus tunc fud aajunctis verosimillimum apparet. Y 12S Ibi enim tunc tum hic, tum alii ecclesix ttatmU e,in mem Remensis clerici,ejus in exilio socii, alu '""" /"" xdibus versabantur, a castri illius (id enim plu,
,

nacensis Epistola 160, ad

Radulphum Remen-

res
cit.

sem decanum, a Radulpho Viridi diversum, circa annum 1176, aut, ut videtur, non diu ad-

domos fuisse complexum, Valesius loco supra dubitare non sinit) incolis diversis, per Mai

nassa

eiqne

adhajrentium

rec.-ptorcs

modum
ubi luni
nici vitattl
'*'

post scripta.

num. 123a Manasse archiepiscopo verosimiliter


huc
facientia,

126 Stephani verba

quod

exiis,

indignitatis, Jiospitio

canonicos Remenses
claustro

Brunonis setate

vitam in

clautti

<i

communem
dueeba

duxisse, potissimum intelliiur,ejam sxpe laudato, qui hactenus vulgatus nonest^AnnaliumCartusidisnim libro describo, quod anExiit scrmo inter plures Sic habent
I

communem

ex comitis Ebali, ut verosimile apparet, votuntate excepti. Adhxc eo temporis spatio, <juo Sanctus cum aliis Remensibus clericis Reciaci versabatur, collationemque de falsis mundi delectationibus postconcilium Augustodunense habere jam potuerat, Ebalus, castri
hujus toparcha,
iter arripuit
,

tiqua Patrum vestigia


et a g-loriosa
,

sacris

instituta conciliis

Kcmensi ecclesia diutius quidam ex vobis immutare contenobservata dunt, lnminamque auream n-lig-iosae consuetudiquae in fronti ;t Metropolcos apponis sita lucet omnibus, qui in regno sunt, quadam
hactenus
.

Romam versus, ut supra docui, huncque eo, ut supra pariter donon cui, aliquot Remenses clerici comitati sunt diu autem, ut supra recitata ex Sancti nostri ad Radulphum Viridem epistola verba docent, post collationem, a Brunone cum Radidpho et Fulcio
;

Miig-ularitate

studeant delere

dejicere

concul-

habitam,

Romam

hicdiscessit. Accedti,
et

Reciaci

care.
sis

Singulari quodam

inter alias

piivilegio sedes RemeuGalliarum ecclesias eminebat, per-

Radulphum Viridem

Fulcium Monoculuni cum Sancto nostro, antequam Ebalus comes Ro-

severans

cum

Apostolis in

communione

panis

mam abiret,fuisse exjamdictis versatos. Tresquidem

DIE SEXTA OCTOBRIS.

521
AOCtOM
C.B.

A dem dumtaxatccclesicV Remensis canonicos, Mamssem prxpositum nimirum, Pontium et Brunonem, qui Manassem archiepiscopum in concilio Augustodunensi anno 1077 accusarint, ac deinde in castrum Reciacense sese receperint, Ilistorix
litterarix

dum hxc cum Ebalo

comite anno 10? enim 1078, num. 124 per errorem xrrepsit) Romampetiit, hocque ilhus iter habita cum Brunone post concilium Augustodunenseannoitidem 1077
celebratum, de falsis mundi delectaionibus col1*0 [Jl \J*i l[jaU CHltIU7WH/ IV HILIV JJ7 ctiCUH,,UI, latio prxivit.ut llCC^ ipso etxam anno 1077 acprotn triennio ut minimum, antequam Sanctus in eresecederet, acciderit. Reliqua modo, qux ad litem, a Sancto nostro aliisque Remensis ecclesuv clericis Manassx archiepiscopo intenta-

Francuv

scriptores, qui recessui huic

hm

habitam a Brunone cum Radulpho et Fulciode a%vitiarum oblectationumque mundi hujus vanitate collationem prxivisse autumant, tom. $,pag. 235
recensent.
adjuncto ap-

mum

129 Assignato
se rcceperint Se receperint

Verum quid tum ? ab iis Remensium


, ,

qui

Ma,

tam, spectant, expediamus.

primecongm- nasS em accusarint


"'

atquein Reciacense castrum Raclericorum numero unde lia,

dulphum Viridem et Fulcium nec in castro Reciacensi sub Ebali comitis clientela exstitisse Brunone collationem, de qua \JVHII</ nec LVt-IAtMIIU cum _.. (Cl/ ibidem , / .... i...-. ^~. o/ B*. non est. Rehic, habuisse,consequenssit, standum
.

mensium enim canonicorum, qui Manassem archiepiscopum accusarint, majorem exstitisse nu-

^ VII. MaiiaSSeS Komae in COnClllO *.,* o.,^;^_ causam suam tuetur, suspensionisque sententiam, in se Augustoduni latam, a Pontifice rescindi

merum hic ipsemet prodit in Apologia sua apud Mabillonium Musei Italici tom. i, part.
,

obtinet

quid tum praeterea

2,

pag.
,

121 ut

ad Hugonem Diensem
,

sic scribens:

Dixistis

scilicet Maaccusatoribus nostris ad concilinm venirenassje et sociis, responsuri Manasses mus; et ego dico vobis quia ego et omnibus sociis suis concordiam fecimus pro quorum unus scilicet Brun excoptis duobus noster clericus, nec noster natus aut renatus
, ,
,

egerit,

et qui

tandem Brunonem

in

pristinum honorem restituere

jussus fuerit.
E

nec

est,

sed

sancti

Cuniberti

Teutonicorum positi cietatem non mag-nopere affectamus


CUjus vita
qui;i

Coloniensis in repmo cujus socanonicus est


;

CManasses

Re?nensis ecclesuv arch epiRomam ad summum Pontificem scopus,


,

v..a*ies*u-

^~;'
fetatam,

utpote de
;

Gregorium VII, ad quem ex

dictts ap\
,

et

libertate

penitus
fuit
,

ig-noramus

et

quando apnd no*


in

multis beneficiis a
et nequiter tractati

nobis

eum

collatis

male
est
,

jam advenisset, benigne ab hoc ad mehorem spero, frugem hominem rediturum, adhuc exceptus, causamque suam in concilt<>, quod fuit
,

sumus. Alter vero,


,

id

Pontius
,

in

Roma-

falsatusj et no concilio, nobis prassentibus est nec alteri in ecclesiastico judicio ideo nec uni volumus aut debemus. Cum er-

respoudcre aut

anm LO ibidem tunc, id est mense Martio pnesentibus etiam {a celebratum fuit, ipta) ex Manassis epistola num. 128 hu hum Ebalo comite clericisque Remensibus,
docui, comitaHs, quiproclero B Quibus ad advenerant, propugnare est conatus.
id prxsidiis usus ni
sit, litteris

intelligitur plures sane qo uti ex his verbis Remensis ecclesiee canonict quamtresexstiterint archiepiscopum accuseu clerici, qui Manassem
,

proditum non
gesserit,

inve-

consarint quiqueproindepostAugustodunense

cilium incastrum est cur hos inter exstitisse

Reciacense sese

recepemnt.non
;

Radulphum Vindem Monoculum, eamus inficias quod etFulcium

cum

ita s it,noestetiam,curcumhisceineodem

c aua
,:::;::":.

Addenda et Corrigenda castro (de quo vide tamen 124 j Sanctus noster illam, de adpaq. 519, num. non habuisse puhic disserimus, collationem

quo vero successu Operecit., pag. Apologia sua apud Mobillonium 8t exponit, ita ibidem ad Hugonem 119 Non solum per scribens Apostolicr legatum ctiam Ltaliaj el Koomnes fere Gallias verum qualiter ante boc bienmum est
.

rem

<psemetin

m*

notum provincia a vo(anno scilicet 1077J in eadem in nos violenter ac inbisetab aliis quibusdam
,

%80

Brunone habitam Et sane hanc ibidem a

et juste res gesta est Romam processi passus


:

ego vim ac prsgudicium F


,

ibique super

noc

fuisse, suadent,

tumqumhucfacienUainmedtum
Col-

adhucaddo. jamadduxi, tumqux hicmodo


latio illa, utpote in
,

qua de mundi vamtale, c*h


habttu

appeE manum et Apostolicum judicium jussu domini Apostphci is, Ouia vero vo remansi, et adventum vestrum per
in ipsa reg-ione

monachicoque Mernitate in quoSancus post actum,optime quadrat statui, Reciacifuit tbt enim conciUum Augustodunense archiepiscopo spoliatuncille,bonis a Manasse qua pressi patwbatur tus fortunam cmlestta xstmare mortales terrena despicere, convertere sotent. jdhcvcab atque ad Deum sese collasese aliosque diu quod in
:
,

assumendo

xi

bebdomadas veniretis, tandem in


fere
ci

pra^sentia

non domni Apostoliqui


directi

generali et in concilio
loco vestro altercatio
,

inter nos et eos,

ibi

rant,

utpote a et ex eorum accuhabita est passi eranostra defensione, qmdquid satione ac esse et constare actum mU s temere ac violenter judicatum atque correctum es
,

vobis

ade-

ipsomet Sancto, adimplere distuhsse, ve>bis tione illa voverant, re autemtpsa supra huc tromscriptis indicatur qua dictam collationem est in opinione,
;

non

factum id
Reciaci

concilium Augustodunense probabo Sanctus enim, uti infra statuimL meliori vxUv in eremum certe ante annum 1081 autem, quamhoc secedenssese non dedit ; ante <'</ anio utminimum celebns, fnrr acciderat, uti pronum collatio hic cum Fidcio enim secunjam dictis eruere. Fulcius
y>ost

habilam

qui, quamquamtn Eunc in modum Manasses, legatum, iniquior Huaonem, Sedis ApostoliccV dictis et porro dtcendts faVmque, utiexjam tasincere exponat, senlentiam liauet larum Augustodunensi neninse ab Hugone in concilio recte in-

debere,

Zam,
dicat.

correctam seu rescissam fuisse,

132 Gregorius enim,

dulaentia

erans > f meliorem frugem ManasApostolica ad

futurum

*,/, c

fttivL-

u Pontificc

$ubuli ,ot

eltex

,, :

m
4 cron B

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.
qui antca ncc iu levibus prresumpserunt peccare, posmodura exercent aptis^imam negotiationem cum tyranniile in comraissis sibi ecclesii134 His porro verbis etiam docet, simoniacos

gi(S

B.

s tinoque

todimfueraldamnati<s,hominemabsolvit,prihic gradui ac officio, certis tamen, quas

/ ,,, > Galsubticet, conditionibusadjectis,resht


lias remisit.Ita

^mo

apud Labbeum tom.x Concihorum

epistola, scptimo docet nos ipsemet Gregorius, in

jdusMartiiJndictioneprima^quaeexsupradtctts Quia 1078 designat, exarata,sic scribens Romanai Ecclesi, cui, Deo consuetudo sancta? deservimus cst qinedam licet. indigni

annum

tunc ex indulgentia, quod evasissc ti, deleriores atque insolentiores quam verum esset, suo agendi modo Manasses luculenter ostendit. Etsienim, sese de objectissibi
;

quam Romx fuissenl

exper-

q l' dpoHolici

mn ^'m
.

ictore,

tolerare,

discrctiodissimulare rig-orem canonis temperantiam potius quam causas episcoporum Francise num sequentes a qui suspensi seu damnati atque Burgnndire Ilugone Diensi episcopo fucrant 1,-ato nostro

qu.-edam

etiam

quando id Pontifici placuisset, ARomde postolico legato responsurum, juramento sanctissime(adiverba Grcgorii Papivnum. edito, mhuc transcripta) promisisset vix tamen a concilio Romano, in quo ex dictis anno 1078 aucriminibus,
si
,

Deuique Manon sine gravi labore discussimus. qui in multis nasscm Remensem archiepiscopum.
accusatus
fucrat
,

HugoDiensisep
,

ad quas seseque a synodis " in invitavit, subtraxerat


, ,

reverditus absolutusque fuerat in Gallias erat Pontificem, ad quem ei aliis de causis sus, cum ad scribendum erat, dedit epistolam, in quaprwter querelas,verbisnum. \i:> Jntis expressas, quas

contra

Ebalum comitem, Manassem pr<vpositum

non super eum data qnia sententia mansuetudine videbaEcclesiaa gravitate et solita restituimus, tur, in proprium gradum officiumque ut supra corpus sancti Petri ratione ea quidcm Ego Manasses Bemensis arjnraret hoc modo quod non chicpiscopus pro supcrbia non dimisi,
, :

Romanae

aliosque Remenses clericos hujus sequaces defert, ex ecclesicB sux privilegiis contendit, sibi tantum Itali velipsimet Pontifici vel hujus legatis, qui
essent out

Romx

saltem educati, de objectis cri-

venerim

quam

nuncio vel litteris malo ingenio et nulla fraude

ad synodum Aug-ustodunensem me Diensis episcopus vocavit. Si vocatus Apostolicae Scdis fuero nullo
, ,

ad

minibus respondendum. Ita scilicet Manasses Hugonis Diensis, nec in Italia nati, nec Romae de educati, a quo ne iierum ad concilium aliquod purgaturus citaretur, ma- E objectis criminibus se
conabatur. ccime metuebat judicio sese subducere quce huc facientia in dicta epistola apud Audi, Labbeum tom. x Conciliorum pag 363 in medium
,

me subtraham

judicio hujns Ecclescd veniens diffinitioni et obediara. Quod si domino Papa? Gre,33 fideliter rae de objecgorio vel successori suo placuerit idem per respondere suum m tis ante legatum autem , ornamenta omnia faciam. Thesauros
,

adducat. 13o Obsecro

et

prasdia

883

ad
ho.

Rhemensis honorcm ipsiu

ecclesiffi

mihi

commis-

benevolentiam *** * etiam , inquit quara antecessohonoris vestri , ut dignitatem pjjcm ser- scnlnf vestri antecessoribus meis archiepiscopis res aliisque scriptis ad privileg-iis et vaverunt
.

....

ecclesi83

fidditcr

tra-

posterorum meraoriam reliquerunt

mihi

reserfiat

justitiae ea non abaliectabo et ad resistendum

vare dis-ncmini. privilegium, quod ipse dedistis mihi,


vobis
ipsi interpellatus et
,

Nc irritum aut

infractura
scilicet

ut

1078 """
'
;

133

Epistola

hxc, seu rescriptum, in quo

deinde nonnulla alia, ad


entia Jivcque proinde

rem nostram non


:

faci-

htinet '

sequuntur, posteprima septimo Idns Martii Indictione clausulse huic inclusa, a tem nota chronica, dictasunt) annum Christi 1078 (adi quse num. 116 proinde lata in Manassem, qui sese

da

ita

terminatur

non necessario transcribenActum Bamaj


;

non interpellatus respondeam ct legatis vestris Romanis non ultramonsua qui coojuncti Romanis quaerunt, quee tanis
,

sunt/non

et sub-honestis noquss Jesu Christi non Ecclesias cupiditari suaa cousulunt minibus pudcndas reprehenDei. Unde propter taliura qui totius Galliae siones et vocationcs mihi liceat confidere de convocare i-opos debeo
, , , ,

Augustodunenexdictisanno \011 post concilium (vide apud LabPictavii se alterius concilii, Chronicon Virbewn tom Bibliothecx novtv Mss. 206) ineunte anno 1078 celebrandunense pag. ritatus, tempore non exspectato, C di utid ad hoc J sententia, cum
.

designat

ut

ad Pasoha vobis sine leg-atorum vo '-atiine, donec Mayiasses ad vos, Deo volente. Ita veniam nequando Ilugoni, Sedis ApostoliccV legato, de sibi objectis respondere cogeretur.

criminibus

Romam

contulerat, suspensionis

(adi ejus ibidem per xi fere hebdomadas Hugonis Diensis advennum 131 huc transcripta)

verba,

in re, acriter etiam, qusecumque Sedis Apostolicce tegatis swe de ecclesise sive de * Remensis privilegio verbis recitatis scripserat, minime audivit etsi interim confutatis,Gregorius

Verum eum hac

tumprmtolatusfuisseijamindeabanniW subconditioncquamverbaprooctmehuc se M<>< to Gregorium VII, sumtranscripta involvunt, per em,fuerit rescissa. Verumluvcqua mum Pontifii antistitem, usus est erqa Manassem, simoniacum
/

expostutatiooK. bs
tem,

Manassem

contra Ebalum comiprxpositum aliosque factarum,


illo

tum rationem haben</m duwerit, ut fidem facit respondn, tum altera, epistola, qua Manassi
m,n, praeterea,

Urr^oriusMdulgentiaacbcnignitasIlugoniJhensi episcopo

cum hoc fkcit, ad Hugonem Di~ suum inGalliis legatum, dedit.Ambcvapud ensem
Labbeum, a quo tom. x Conciliorum
recitantur,
I

col.

Mii

et

legato veac Sedis ApostoliCiB in Gallns oUt-

lisplicuit. Fas rosimillimenonpar aereexepistola,adsupremumillumEcclestxPa-

storem post celebratum

annum

1078 Pictaviense

-mm?adecimo K tribusscq-i Lndictione prima, qucehic ex supra dictis tembris, annum 1>i?s designat, <\atiz notantur ;unde conse-

non de Manasse, conciliumabeodem apud Labbeum tom. x soripta in qua is sub finem
Httfln

Conciliorumt coUm
,

ita

Sanctitas veetra qubd Bimoniaoi vel qnicumque bis improperetur, vel depositi aut etiam criminosi a nobis suspensi et ubi debecurrunt Romam a nnnati libenter ampliorcra rigorcm justitiae, inde rerent smtire misericordiam pro voluntate. Et portant quasi
,

ne diutius

loquitur: Provideal Ltaque tam opprobnose no-

quitur, ut, quam ad Gregorium Papam Manassesarchiepisco])s dedit, /">'"aememorata epianno L078, i/iote ambabus hisce anterior,
stola

concilioque Romano quod eodem anno 1078 celeindubie l>r<itm /it,ea <li>tisposterior, exarata quod hic, ut fidem num. 123 datam tiberafuerit
, ;

rem,probare est visum. Nunc, quse in duabus proxime dictis L86 Gregoni epistolis verba, ad institutum prxsens utcumque

DIE SEXTA 0CT0B1US


Uum
01
hie
Ul

523
dictis

utcumque

facientia, occurrunl,

huc transcribo.

to,

deiiderat,

cum Maineatw,

niisieaiclnepiro/>o

Manasse, qni vos et Talia in priori sunt hxc : De quia nialefactis non potcst, reatram ecclesiam infeslare non oessat, e1 de reterisom,

pacem jam ante >meuti colUgendum rat, accusatoribus exstiterit, quse apud Labbeum videlur ex Gregorii VII,

cum quo ex

B.

tom. x Conciliorum col

exstat

eptstola

v,le,lictis
,

nibus

super

quibus

conquestionem

vobis col-

nostras commelibuevit facere , misimus litteras Dieui videhcet moratis confratribus nostris, ut cunetaatu. Cluniacensi abbati

cpiscopo, et

deaut

diligentcr

inquuere

solicite

discutere,

Remensem, posiad Manassem, archiepiscopum Lugdunensi conctho exauquam hic in dicto esl ex sucloratus fuisset, Iudictione tertia, id conscrtpta e qua etiam pra dictis, anno 1080 suis, Manassem prxpositum boms
;

apparet,
l

juate, discussa ctindaeata adpurum posteriori mro tsta se< canonice judicare ; in sancue Dei , cui divina d

legabteret

qux, pace cum Manasse .j , usverosimiUimefuerat,ilerumabhoc,quod Lugdunensi accusatonbus


(

archiffpaeopo rmte, re-

ejussese in concilio ln

runt: Quiain regimine sohote nos tione prasidcmu., Eocleai


,

denuojunxissetjuissespohatum.

nobts vestris assidttis precibus vig.lare oportet prawdium . deposc.mus. ut divinum obtineat.s .ummoprrc stttdmm ndb.bere

eaemm PonU/ex

ita

loqwtw
,
,

ur
Ote

ea mindi lieentiam tibi iudulgemus Manassse et Brunoni couditmne, ut


ustitia contra te
suis in locuti
fuisse
,

videl.cet

^
^
,

itm

t
,

,.,

/,,,/,,', ,,"

Quapropter aduion, udo

vos

videntur

rebus

,,,

mandamus
prOttt

canomce,

quatimi. inqu.rat.s et potestis , finem .mponere pro,

integrum

re.-tm..,s

usque ad asoenrioeccles.am
deseras.

arch.ep.sconegotiis, ande Ehemenms ouietis connueSttia hteris nob,. noster confratcr u contratre nostto, enim de eat. Conqueritnr Warmundo, qu> ... ,,,
,

nem Domini proximam lthemensem


a tota
ccupatione

ex

toto

liberam

Ls
.

:1

arcmepisoopatu
. . .
.

presbyteros

deposu.t,

et

tanlumpos duas Porro Manassesprxposilus non amrum ,-lleram epistolas num. 130 memoralas, Manassem ^chtep^m, Lgonus Papa ad

eosdem restituit " couquer.tnr quo simihter ^ ue refogio q


et

De M
,

autem, de qui fflbali suorumet


.

Gallns legatum, E alteram ad Hugonem, suum undecimoKalendasSeptembns.Indictionepr,

m
;

auxilio illum

eccles.am

fott-

seu anno 1078 dedii,

".enonccssat,laborate,

icem redeat,

Ecclesi* et per.secutione arrt Bb inquietationc fortein sna cqnsi cMcp.se.. piqttiescat. ftuod renuerit, ni.i illum obedire

cum Manasse , Remensi ad pacem inivit vertm eUam archiepiscopo, eum Rcmcs, atwrum clericor, exjHcUs
I

u
*S

anno qZcum eo et Brunone ex hac urbe tractatw us excesserant.nomtnc autsequenli


107
l

tamatia persiatens

haberc eog a n exe.usat.onem facte vob.s juatittS v.dctur


,

quod-

auten neceasitatibus est bedieritj siout dignum faftemeii ecclesiam anotontate eione commissam

eumdem

De ah.s areb.epweopum

seeconJaremquecomposuU. Ita -; n scoI A^logm Jss im e laudataManass,sarchiep M, Itah-

Touahic apud
cipart
i,

[rJZ ffl

wm,
fecim
et

P*
:

pag. cmnibu.

MabMonium tom. et 1 primo sicloquttur: Ego


i

soei.s
;

,d et

oportet de ahis ccelesiis vos

VZn
sociis

eLepti. duobn..te.

suis concord.am ae de,nde pag. Itt

Quam.1. nuham -peremus ac


bujus noDiseum

P-^
,

'"

'l

uod

P 91 '

daiderio
vbsequitin

iqv

Mantutet
poiitut.

/*

"'. " apparet, xn vol Zrbis potissimum ',,,. ,,-, id possel.EbalusReeiacensisco,

ex hisce ^plSficligitor, Hugonem Drensem dedU ,.,.. ,, m ad

^emadmodum

nli

fo te

dent
stionem

ad vom.tnm enne.h. occas.oue concordia. oompofecerunt


,

Zes'

Zm

Zcporro factum Hugonem.Se.hs ZTJolZtatispontifici* siveper ipsum legatum, sive per


AMsloicx
l,)l
":

lcle^Remensisprxpositus red, Manassearchiepiscopo ingraUam ssesprmpo^ conjicto.nl V

rru:

dix, exccpt.s duobus, nt P u,bus J uxta prtcc.len.em

, ,,

Bruuone

et

r.

tSSSZ t,quamipsemelsimo,cs,sanU P ,,
Manassem

factus certior,

conco^am
:

dum non

^^aZudMabiUinmmtom.iMuseiltali,
(

steS

ZVoS
rt
? us
!
,

coriiam fecimus
scihcet

sapissimejam laudata Apolohiverbis: Dico vobis, quia socnS sn.s conManasse. pro omnibus duobus quorum uexceptis
,

fSii^
est.

M/^is vnepositi cum

p,/ non

r
fftnino
1?
'.

"

Bruno,

nec nost
.

nec

"""";::
cmwi

renatU. ter natus ant

TZ
,,U,S
'

i
,nnt

in

cu ns ^ de cuius vita

positi, canomrc-U" Teutouicorum agnopere afeota-

Satem

et

hbertatc penitus .guo-

"TaiZandoapttdnosfuit,
,

multisbene.

"-., nemospa/nA( Manassc,ln^o^ '^^ riter.utiilleiamfec, nonhabeo.DubUaremUum u ^ '"^ f*tpro.r;> <'i<"' du tioL
:, /iOH</>*

o" 4t

;S

^ ^
,

;;:::/
C,a "

SS.
n

.ii.tertrar.neumc,dlatis, malee, ,,, Ponttus, in Ko.1 est Mter vero

a" 1080
In '"'

'

,,

" archiepiscopo Gregonus

nobi
ne!

v,

,,...-.

.,.lMlsa.us
i m

ct

Seo"

n^

4
aut debemus
;

.'

11,
Twd

i,.i,-

aut

volumus

hac

ses ** -- ^^TZaeTa^T^mvorevvoins^ linqo.-

r;"",;

t~

1080 quandopostPonUficiplacuU.ul anm,

.-i.'

';-;.";,.

,,orata pace,

amm

addiscutiendamdeade,,,! Tugdlni concilium Manassis a /,, Z! wtarm Mana SS pr*pri,

-**

toic

B< Brunoe<Pons,attO<.o'.'"

"
,;,.

JU
obris

M .ifctaiii*
Tomvs UJ.

524
k<
i

DE

BEUNONE COXFESSORE.
dinatis
(

roni

C. B.

ro.sr.tirenoluerant.aManasseprxposidunt Remensibus clericis, hutc consenconccssennt, quod Ebaluscomes, subcujusclienmaxime forte, Manassetunc lelaReciacierant,pacem etiam cum epistola, a Gregoiniisset, utisuspicari me facit col. Papa (adi Labbeum tom. x Conciliorum,
alioque tibus, sese sejunxerint,
rio

Trecis

nimirum

non
ut

potuistis

utiliter,

concilium celebrare competens arbitramur,


)
,

aptum

synodo sa examinetur. Et quidem


et testes inventi

locura diligentia vestra inveniat congregata, Remensis archiepiscopi


,

ubi,

cau-

si

fuerint

qnod objicitur

idonei accusatores ei, ca-

265;

anno 1080 ad Ebalum

scripta, in

qua

liuic

justitia dictavent nonice comprobantes, quam absque hssitatione vos volusententiam dare

Cohniam paltiamtuam,
utverotitmlius api><i rtt,

amicitia ille imperat, ut a pestifera tum exauctorati) amodo se retrahat. nassis Pontio enim 140 Et Brunonem quidem (de

illius

(Ma-

mus. Alioquin
cipi

si

tales personse fuerint

quae re-

rationabiliter

nequeant
,

, ,

quoniam
episcopis
,

turpis de

m-

eo

fama non solum Galliam

repettit.cum-

hilhicattinet dicere) Reciaco ecclesia canonicis petiisse, ibique in S. Cuniberti lum simxle mihi ad

Coloniam tuncre-

totam replevit Italiam


,

sex

verum etiam fere quorum


,

ipK deinde

fuisseadscriptum, vero sxpissime jamla^data apparet, quodin Apologia

si poassumptis sibi vita non notetur infamia, etsic purgatus, cum pace in test| exi remaneat. Hugo et propria dignitate

ecclesia

sua

quam Manasses
certe sub

archiepiscopus

anno

\m

aut

legatus, epistola,

qua tum

hsec,
,

tum

alia Ponti-

hisverbis : Bruno nus canonicusexstitisse dicatur nosternatufi aut renatusest, nec noster clericus, nec Coloniensis in regno leused sancti Cuniberti quae verba, ut positi canonicus est tonicorum acapienda sunt rrrosimilius K ,n docui, ita tum, id est, anno 1079
: 1

prmedentis finem

scripsit,

Cumberti-

concihum, ut lofex prxcipiebat, Virdunense seu Hugo Flavinicocit. Chronicon teshujus auctor, rei gestoe synchronus,
accepta
acensis

tatur,Lugdiuu indKait atque adid Remensem archiepiscopum, citavit.


,

Manassem,

143

Verum
et

ut significent, Sanctum aut sequentis initio, cum haec

dunensi

hic, qui jam celebratis AugustoPictaviensi conciliis sese sisterenolue-

JJXSJ
cet u( idfaC(m

Manasses scripsit, canonicum fuisse. Verum, CuniberHnm Sanctusque adeo xn Galtns etst res ita haberent, nonampliusversaretur,alitetamen, quam Mauna cum alus Rcmennassi, simoniaco antistiti, non destitit. Res ex intentarat sibus cl vidiUs patescet. Pontifex, ut supra m0l undecimo Kalenanno 1078 mus, Hugd mandatis dedas Septembris seu xxn Augusti in Manasse Remensi archiepiderat, ui querelis, a si dicto delatis, occurrerel, eumque, sc0
ecclesix
t
'
,

rat,necadLugdunipropediemcelebrandum
luitaccedere;

vo-

reti

cum autem,
si

antea Romee, Apostolinibus sibi objectis responsurus a legato ]ucovocaretur,sese ei obsecuturum, Pontifici adhunc, ut sese, quod ratuspromisisset, callide ire abad indictum a legato Lugduni concilium utcumque excusaret, dedit epistolam,qua
nueret,

ut supra docuimus, E quando ad concilium de cnmi-

Lugdunenseconsese timore dissidentis regni ad ire non posse, obcilium, ad quod vocatus erat,
tendit,

emeili
itllll,

obsequens esset adjuvaret. znjunEpistoL-e autem, qua hoc Hugoni


\ |

addens etiam, sese, quando tutae essent sententiamque vix, Romam iterum petiturum, cum ipsomet summo Pontifce pronunciante ab
filiali

gebalt

(um

fut

"'

non
fuitttt,

i,,semetinhacpostverba transcripta testatur, exemplar epxnum. 136 huc ad Manassem scriptse in qua tandem allohunc aliis nonnullis pnemissis, ita

i,

uti

submissione auditurum. Intelliguntur fere hxcomniaex Gregorii ad Manassem responsoLabbeum tom. x ria, in qua is Pontifex apud Conciliorum col. 235 et seq., data sibi a Manasse verba minime accipiens, hisce itlum, quse huc potissimum faciunt, acriter increpat Immequa Roma3 te supra tuae promissionis
:

quitur
beati
nt

Interim

dilectionem
priucipi?

vestram ex parte

Aiiostolorum

Petri

admonemus
constiet Cluniacensi

quemadmodum vobis Romae *m Diensi episcopo tuimi


,te,
.,

positis

tnor

quibus in his vicem


objectis

occasionibus
-u V rv

cunctis obstaculisque

nostram coramisiremorespondere pa-

omnibus
,

sitis

ne

si

canonice purificari ; lr-aliter satisfacere (quod absit) agatur, tergialinda vobis non scelerum et fuga3 et conscientise pluribus abscn(usticiaj et rtquitatis a
,

aliam excusatiocorpus beati Petri obligasti videlicet dissidentis regni nem obtendis , timore ad quod vocatus ad Lugdunense concilium non posse. In qua re quautum excuvenire es .. tua nutet, liquido valet perpendi.
, ,
,

satio

,i

Manassem epistola batur; ex hac autem ad rommunicata, et cum Hugone Diensi a Pontifii e
i

si qua 1rm 144 Cum orania viae illius pericula securissimis ductoribus posses sunt tutissimis et scilicet archiepiscopo et transire, Lugdunensi qui fraterna te caritate Lingonensi episcopo ad praraomitractarent, et sine omni formidine
, , ,

ad ijisumexaltera proxime dicta, quamhic dedit, Historix litterarix FYa Hugonem suspicantur, srriptores tom. 8, pag. 653 factum a Manasse in ApoloRugo concilium, cujus jam saepius sua apud Mabillonium Operis
i

natum perducerent locum .... Quod si forte ad aurem debitse prasdictum concilium uon iveris
,

diu te obedientiae matri tua3 Roraanae Ecclesiae, te Disupportanti non inclinaveris si quid contra
, ;

ensis

qia
cit

habendum inpaa.120 mentio sit, Trecis priori epistola jam e di cerit. El sane ex verbis, immerito suspicati querecitatis, est, cur id non hxc habeat ant videri. Verum, utcumque res (quam ob concilium equidem Trecis indictum
causo*,', n/noro)

consensu religiosorum fratrum nostrorum egerit, non solum sententiam in te prolatara non immutabimus , verum etiam Apostolica au-

cum

ctoritate

firmabimus.

Quod

si

fraternitati

tuae

videbitur prolatae
obviari
stro
, ,

volumus

sententiae rationabiliter posse te magis coram vicario no,

locumnon

habuit.

ud uliwd
LlKjllllll

142 Ast
set,

cum

Hugoni

indirluvi.

Manassa<>><
ret

didicisid Grcgorius Pontifex legato suo, ut alibi ad decidendam celebrali" i>iscopicausam concilium

Labinjunxit. Epistola, qua id fecit, apud Novx Mss. Chromco i Bibliotheac beum tom. qux Virdunensi pag 205 exstat inserta, hxcque, pruecipue spectant,verhic institutum
.

aliisque reliDiensi videlicet episcopo et defengiosis in patria illa, ubi accusatorum rationes tuas exinvenitur sorum major copia quam Romam per tot labores et diffiponere judicn cultates, ubi utrumque deest, frustra spe
, ,

quaerere.

oInterea fraternitatem tuam ex parte auctoritatem beati Petri per mnipotentis Dei

ad nostrum

monemus

et

si

te

in

hac

causa

culpabilem

ba complectitur

Quia vero in

partibus pneor-

cognoscis, potius

quam

aliquo saeculari ingenio

DIE SSXTA
te

TOBRIS.
praestitutum advenerat, Bruno
<tf

525

excusandum
1

existimes, studeas

animam tuam

Pontius,

ut\ e

ftlll

",hK

C. B.

iitttrt ie
luit,

no-

per dignos pcenitentiae fructus liberare. i:> Vehemens sane urgensque erat hsec Pontificis

mituque

oratio

verum Manasses,

nihil hac

mo-

ipologio,

tus, concilio,

brevi post, ut videbimus,Lugdu-

Manassis verbis, num.lN recitaHs, colligitw, tweonluiu inter,ui uanaun aliique ecclesix Remensis clcrici, hosque Manasses prxpositus, concitio sese hoc eaauetoapparet,etiam "lfur sistentes,eadem,quxantea inconcitio Augustodu-

ni celebrato, sese non stitil, ad Apolosem, illius prccsidem, misisse contentus jam laudatam atque a giam, sxpissime supra part. 2, pag. Mabillonio tom. i Musei Italici, in qua, octo seqq. publici juris factam, 119 et
,

EugonemDien-

nensi, accusationum contra Manassem scopum capita exposuere,Patresque,hisce aud ad cos ac lectaetiam, ut verosimile apparet,quam

arcln

postquam,

qy.se

in causa sua

tum Augustodm

compendio exposuxt,ratum Ronue ob quas Lugdunum ad concilium liones diversas, adducit seuprxvenire non posset, in medium justx sunt, talesque, ut, texit Et hcY, in speciem nota archiepiscopi minus, quam sit, si Manassis
gesta essent,

Manassesmiserat, Apologia, nec tamen, non accede quas in hac ille,quodad con< pr<vlexebat,excusationibusadmissis,simoniacum tum quia, ut loquitur toco proxime
ictis

titem,

Hugo

Ftaviniacensis, sepurgare noluit, tum

et ipsius quia audientiara Eduensis, Pictaviensis syuodali Lunensis (concilii ?*emp<?Jsubterfugit,

judlcio exauctoravere,

sententiam in foret vitcx ratio,

eum

crediposset,

exinvidmutJSovioiniuste, prxcipitanteratque in scripta, quse apud Mabillomum menses clerici pag. 128 et binis tom 1 Musei Italici, part. 2, Cameracenses epistola ferri aieseoq exstat, ad veree tamen pterceque nonsunt

hancque in illum prolatam Pontificem approbayidam ac consententiam ad misere. Accidit id, unde eliam <de-

firmandam
brati convi

seu confictx,ut tantum a Manasse inventx u B sed quauti Gregorius calliditate ac astutia, solita Concilwrum, col. 1 Papa apud Labbeum tom. x

bantMtam fuisse;

inter anni L080 icranni ejusdem septimam tiam Januom diem ex parte decimam Aprilis. Epistola enim supra loco Cit. Labbr huc transcripta, qua apud ut ad concilnon g Gregorius Papa Manassem Lugduni celebrandum se conferat instai Indictione tertia, hortatur, Tertio Nonas Januarii,

" Uquet,
et

quaerebat, juloquilur, inducias, ut subterfugeret,

qux ex

'dictis

annum

1030 designat, data nota-

SKT
,

DiensiconahiLug. prmtaret immunem,Hugoni instante ,obtuiu celcbrandi temporejam duni tom. 1 Bibhothecx u 146 Audi apud Labbeum

ex canonum dicium ccclcsiasticum,incausasua aut dechnaret nrxscripto ferendum,aut eluderet argumento etiam a quo quantopere abhorreret qux, ut abeo subeundo sese suntamplisimadona,
,

nliaque epislola, quaitidei

apudLabbeum

tom.Conciliorumproxunccit., col.M latam in mtentiam eodem concilio contra Man<<

idem Gregorius confirmat, h decima A,,nh: tertia seuanno 1080, septima

nJS

j.

^etseq.HugonemFla^
.

in fine exhibet, fl ut notse chronicse, quas faciunt, fuit conscripta. quod Epistolam hanc integram, tum

ffuni Oliui

lim"

ifuduft,

censem: Dnm igitur. constitutus esset Bemensis apud Lugdunum scihcet) juxta tearcniepiscopus (Manasses P Pap* nempequa^ Utte raPum (Gregorii reatavi) rum partem num. 142 returconcilium,posit.odomuo
.
,

inqutt

locus concil

X Z*l
u

^.^**

aQjungat tum pra dictislucemajjeratroburque tucutentum Sancti nostn m auod ea Pontifcx testimomumprsej accusando Manasse tsquitati itresttoeat,resqueilliusabhocininU gi huc transcnbo. Bts verbis loco cit.
tui e

H8

sti

--^
(

wgua

mUtttia

Labbeo

pTgatum

S w
ti<

TWone

veuerunt ad eum prifati archiepiscopi muneribus ad maximis precibus et et

apud Viennam pro

corporis curatioi e

um fleoterecupientes,et ^trec^a puris^i auri


e
,ins nreciosa

ob id eiinprBsen uncias, domesticis


offerentes
,

donaria

msuquos

episcopus concipitur: Gregorius fraternitas Manassffi Rhemensi. Sciat rum Dei, a legato nostro sententiam tua quod depositionis Lugdunensi concilio religioDiensi episcopo in prolatam, et nos, dictante sorum virorum consilio RomanasynodoApostol.ca auctoi Litia, in Roman. Sed tamen oontra morem ^ nu v imus. raisencordia ut ita dixerim Llesia, niraia Laudunensi^ tibi Suessionensi,
,
,

derent

jurare volentes,

eum

sex episcopis

ductus,

adjunctls

Camer
ffiQ

uscura

Catalaunensi
aliis
si

duobus
de

quorum testimomo F

soli

&C sejunumerum excederent aU ,fetaui eMam ne cu. hoc ' rinsupe sacramentum, T& t tog* otum virilie ejusdem
proderent.

ue confidaraus, habere poteris usque indulgemus; ea purgandi Uccntiam tibi Brunoni e M.nJconditione, ut Manass et te locutl fu^ contra

X
TX
,

justitia confidis, et eos Miad festivitatera sanoti

,s,qui

projustitia

Quo

animus
erga

respuit.

inMp gnabilem
bj

ejus

con .

uiam

^taTkiTZdo

etiam,

derCetdnobualaieis,tuiastipend1 rel

lglo

^rytlacere voiueris, ** 00^=; dl^e!

'JST T ^
,Tte

g
' Potiff/fei

juhetur.

nibit

mterim distraeturum.

nis.

=S?52ss

rS.CtaUs^tem^.tan^

C mtS

,,,;,;.,

niaceubi, naeens

Bxiiium passi sunt, labonosum permittaa. Et quoniam P .need.mu, ad uos usque venire , Cluet abbate episcopo Diensi coram eont.ger.t, abbatem deesse
ei

cllre

aut, "
ii

si

coram

526

DE
Amato
prfcdieto

S.

BRUNONE

BSSOKE.
ejus
l>

..c..

coram
nostr*

cb.

testibusde

hum Quod ipfemia te expurges contem dispensationis praecepto obedire


,

modo

P**

thesaurosve scopalum armis sibi servare huc conatum adhuc fuisse, edoceant, diripere,
I \

nnscribo.
158

tuam ultepseris,sc!as,qnoniam iniqnitntem depositioms senet portare non possnmus permanuou solum immutabiliter entiam, audientiam tibi nullam etiam sed fufam Rom dem postemm relinquendam. Dato in tertm lnd.otu.ne Maii.

En

illa:

Qnam

itaquc

(sententiam in

Mm.

S
mo

Manassem

in

concilio

Lugdunensi latam)

dih- *"

'

summa T8 Epistolahxc, Gregoriumsane indulgenliaque usum essc ,finassem benignitate


a^nfacit^verumhic,

quinto

Kalendas

""

crimimbus ammo, non Pontt/far, Obfirmalo in quidem WSC D.nno.iem, implevil. Ac nominatim gramsecclesue dericos quos nec alios Remensis
simisdamnistadi num. 118
el seqq.)

**

maguitud.ne miq.iiju-tissimam ftusse aptatum ejus (Manassis) Romana synodo conprobantee. eo tenore iu ut multorum ftatrum , rogatu firmavimns ad expurganposset si concessis sibi indnciis lieentiam haberet de objcctis veniendi dum sc facnltatem ; ita am.m acTibcramde se agendi
n-enter perscrutantes
et pro
. , ,

ut

de regimini ipsius ecclesis in aliqao rehgioso in Cluniacensi vel quantaque humiOUJUS obedientise de-eret, ut
interim

lM
.

dignitates facultatesque suas, qm vero quantum recitata in/ungebat, restituit ; postea id /actum fue, 0, Sanclum nostrum

ut

aneceral, PonU/cc e/nlola

UtoUs
scitis)

esset'.

non
ad

probaretu, Verum (?** solnm hnic diffiuitiom

vit

sed

contemptum

ad

sequens aperiet.

I cles am vestram utpote prtesumpsit aliole confunderc sed ahunde pastor non per ostium, ut
; , , .

no^tia impndcnti devainvadere ac


interdictionis

J *
t fui
.

quam

clicet intrav.t; ad ho et sivissimus pndo perdat, non mactet et ut g-regem dominicum


ut
vigilantia
pastorie
in

protegat

et

defendat.

% VIII. Qui
B

et

quando

Sanctus in

Siquidem

adeo

immensum

pristinum, aut etiam

meliorem
fuerit,

rum

tetendit

iniqnitas, ut

suo- actunm dign.ss.me damnn-

tioni atque

statum Remis
et

restitutus

ex an post suum sub Manasse aut etiam hac urbe discessum


,

umquam

,

alias Parisiis docuerit.

excommuuicatiom subjaceat tta epem sna, pcrpetuum nnllam restitutioms in Aposto hca vos Quapropter debeat. concipere Ubus cjus monemus. ut perversis ac uSitate imo ut tollatur de mein nullo communicetis, carn.s su tradaet in interitum dio vestrum salvus sit. s.b. mod, tnr satante. ut spiritns ut etiam operam omnibus resistatis. Detis
,

ut

communi

consilio

Kjranasse.ex JVlnon modo,

torato Remensiarchiepiscopo, omnium, ut jam docui, mhil

bis

pnedicto

parique voto ep.scopo confratrc nostro Diensi


,

^
eligatis.

^
Nec

quie ei epislola $ MMsmr,*. (,,, l ,,, l ; T ceperat, implente, verumetiamco ... od dii... . .,', simoniaee acquisierat, lu ;,. , i .i a p S0 ,ut. sententia.tnconauetumjussiPonUficii,l jam contra selatx, vi dimiltere del
t

prwcedenti huc transcrtpta

patrem vobis secundum verba fidem facnmt, Ureqorius, qui, ut hmc ejus ^at-voto

Dominum

Manassem Remis pulsum prjeterea


l

X Remensisnontanfu l ,i, i,,dus;etenimecclesi sed et primates xn populus et clerus, anUstUem ^nsur-

M-

cilio

sibi servareaut bueral, episcopatumarmisetuim asserere niteretur, Ponlifex, cerlebonaejussibi ralus, hominis impietali malure occurrendum

Lugd

nZumjamque exaucioratum

<nsi

calhedra e/ecere. rexere eumque ex usurpata de Novigento, auctor nSDocetid Guiberlus

,,,,

JSJmS,
nostmodum

i ^ries
:

quatuor diversas una eademque vigesima ut apparet, Decembris die, non diu admodum, Manasses exauctoralus posl celebralum, in quo Lugdunense concilium ac proin anno ( fueral, u clerum epistolas, unam scilicet ad 1080 Hebolum.seu, alteramab et populum Remensem, scriptum invenilur, Ebalum aut
,
,

sephma

7lTdcManassehuc

laudatus, verbis rmm transcriplis proxtme tsthmc

^ ;--*

r;

selutdia subjungens
proceres
,

Qnem (Manassemne^e) olerue atque B urgenses


Dieusis

cm ab llugone (qui facto) Lugdnnen i, arcTnepscopc (postea scilicet fcenore jus t, I etolicm Sedi. legato.viro in anathemate fer. etur, creberrimo

agnonunabaturj

ut alibi etiam

Z
P

comitem, terltam eliam (Ebalum, Reciaccnsem archidioeaesis Remensis suf/ragaad episcopos Franconeos, ac quartamdenique ad Philippum, littens Mis, ul rum regem. Et universim qmdem habentes, Manassem pro episcopo non amplius
successorem ei sufficerent, omnibus autem enixissime commendabat nominahm
et
;

clarissimo. dilapimilitari thesauros ecclesim et ille manu quam male obsederat pedare niteretur. a sede, se relegatus aeterno, cum et exilio milerunt

af excommnnicatum

singulis
cte-

populum, uU etiam comitem Ebalum et ut Manassx ecclesiie Remensis su/fraganeos invasori injusto, pro viribus reststelamquam
. ,;
,

tuno temporis lienr.cum exeommnnicatns conimperatorem ipse etiam oberrans s.ne communione hac illacque tul siet Guibertus Ucet autem postremo defungitur. Ita excommumcaquod hic innuil, Manasses in
:

an

Zne

rent.serio monebat, Philippo etiam, Francorum Remenregi, ne, quam clerus et populus ecclesiie electionem impediret, auctorifacturus eral,
sis

prmcipue qua ob crimina pertinaciamque non percussus, vitam fimemt aPontfice fuerat ImLrL ex iis, qu* Histori*
,

tate Aposlolica injungens.

Epistolse iltx

omnes

et exslanl apud Labbeum tom. x Concil., col. 264 huc potissimum Prioris verba tribus seqq. in concilio facientia, quod simul Manassem, cum Lugdunensi exauctoratus jam fuissel, epistolamhuc transcriptam, a Pontifice que, prxcedenli male acquisilum Remensem archiepi,

obse rvant, cixscriptorestom. \pag. 655 elseqq ambigendum tamen in dubium queat revocan simomacus nonest, quin, quod hic pariter tradU l matl u populo et P Ule antistes a clero
, ,

^^"
;

Remensi cathedra
factum, qui

fuerit

ejectus

\ *

J e "***
<

unanimi

rem examinarunt, erudi consensum affirmant nec """";"', ,

W*

, casu prxcedenti fit subxqualis etiam aut

scriptor.s

testimomum

sgnchrom quoa
,

accepisset,

DIE SEXTA OCTOBRIS.

m
qua is Manassx arLugdunensi ex dictisjam
res
MlCStOM

in contrarium

utcumque faciat, polest asserri. Atque ea quidem Manassis expulsio, utpote epivigesima sepstolis, a Pontifice (adi num. 151J 1080 datis, aliquanto, tima Decembris anno
verosimilut dubitari vix potest, posterior, citius lime,quamanno\Q8\, non evenit serius autem
;

ibidem

dictis 1080 data, in

B.

chiepiscopo, in concilio

exauctoratoprxcipit, utManassx et Brunom temsuas in integrumrestUual,clericisque, tanto

unus erat pore pro justitia exiliura passis, quorum seeurc Deo servire perSanclus noster, in ecclesia
mittat. Restat ergo, ut, Brunonera

etiam non evenissse, liquet ex

quod Rainaldus Christianse auctx scriptores duBellai, ut Galliat Remensem tom. 9, col. 75 docent, anno 1083 ad expulsum cathedram, cum hanc post Manassem episcopus, biennio teElinandus, Laudunensis
eo,

secunda gan inde in sohtuesse Remis fortuna, tuncque sum dinemsecessisse,unice. ut consideranti patebit, Recongruat tempori, quod Manassis ecathedra
-

nuisset, fuerit evectus.


jUfl

facto,

SanCtut in

iiuHimpriili

num, Utit
funtbii

nostro resuma154 Sermonem modo de Sancto simoniaco antimus. Pulso, ut nunc expositum, Remos rediit, ibiqueinstastite Manasse, Bruno restiac forte etiam meliorem fuit tum pristinum ei ab ipsa Titulus funebns, tutus Rem sic probo cujus sane proposito cathedrali Remensi ecclesia,
:

mensi expulsioni successit. in pristinum aut 156 Quare Sanctum tunc meliorem statum Remts resMulum forte etiam Verum idne stah fuisse, indubitatum est. 10S1 facta, Manassis expulsione anno ex dictis tempus, quo Remensem evenit? Sunt,quiremin hanc anno cathedram Rainaldus du Bellai, ad

*
iu6 RaJnaldo
cpuco/io non
| ,

rnil

Manassx

pluries

fiic

laudato

canomasque ap:

locumque inter reprime notus erat, consecratus habet cudendos 5-2 obtinens, sic exiinius fundator relligioms
Hic Pater Exemplarsese fratribus exhibuit, formam spernendi vilia mundi,

jam occuparat, differenadmittendam contendunt. Verum horum opinio non est. Sanctus emm, cum in verosimiliter
10S3

primum

evectus,

da

cathedram statumpristinumesset restittdus, at Rainaldo fien ex di etiam Remensem, quod sub

seu postulatus antecend is aonpotuit, expetitus

auam

Dans
Pro

illis

Cauestis patriee premia

dum

sequitur,

cujus

culpa

non credimus esse gemenin requie.

eremum secederet, vcrosimiltter Aposto- E nuncostendo Hugo Diensis, Sedts jam summum Ponti/lim legatus, in epistola sua ad 1077 aut
in
:

/uit,uti

dum, Qnera jam gaudentem credimus

cem

anno post conciliumAugustodunense supraquenum. L19 ei tribus seqq seq.data

huc
et

Nam

ai

cui Sancto

requiem bona vita mere-

prxposito transcripta,sub finem de Manasse

Brunoneai*:Ho8,Togamus,
stinate
;

ecolcaia

temenade-

tur,

Huic

quoque pro meritis

summa

datur

re-

quies;

Qui cum raultimode nostra Solamenque suis atque decus

polleret in urbe,
fieret,

videlicet vel Manassem ul alterutrum, Brunonem Manassis archieptscoph prxpositum in loc verosimiliter putabat,suffi-

rogassevidetur, Quibus verbisPonHficem

Lem exauctorandum
ciendum curaret.

Cumque

faveret ei

fortuna

per omnia

jam-

Namque

que Ilun.-prcTferremusomnibus,etmento; omnique peritus benignus erat


,

Quare verosimile apparet Manasse, *** eumdem legatum, pulso jam Remensem, cui Ponttfex, ut rum et populum
voto, ajsentiente comrauni consilio parique
i|

in

Hugone
{

I>

lato suo,

novum Manass* exau>


,

Pacundusque

satis divitiisque potens

suh ctorato episcopum


;

Omnia

postposuit

Christo

nudumque
suscipit

secuere-

Si)

L080

tus

Christura,
Propterea

cura

multis
sibi

hunc

darat, summo stud vZManassem pra PU


\ll

commenflnem cpistola Brunonem fte,

sub

anm

**
ct

sibi

eUgerent episcoTractat

requiem

cred.mus esse

para-

Hinc porro

in

**

hujatibus Brunone, a Cartitsianis


;,nti

mecum com>

^
,

,,

tam
Sitamenullalevisha3siteimacula,

aurtorivlacet,opinioncminducor,qua -d fcrft
ep.scop, elesese inter de novi acfixum fiusse, Sanctum ratum
[

(Nam
c

patet
rari)

in

terris nullura

sine

labe

rao-

Remnsi,habito

i, ,(,,eeefcwta eaf/M
iraiit Oe Jrli. n t -

...,, rti titulo


liquet,

versicul, aperUseryu, itw itanaus erqo, uti hi 155 in tempore, quo i c i v itate sime produnt, eo ipso <h,;i,, maxime ei arn

Hane Deus abstergat dando

s.b.

ven.am.

ctZefactatu,

Wus

nosTmm cum
eUaereidqle

ecZlcathedratis
f

nscopum in eremum secessu. n hisce.quibus funebr,s indicari tum Uemens,s Titulus, prox,me

jtemensiauclorilateac

^Ufltuna.plurimumvaleretMeremumMsce

verstcults huc transcriptus constat,

JSUil

f* Zm
Z,

quoResecessil.Mautemneclempori, Manassu hac urbe ob nefandos ex

*oS5 -- tei
mnr
eum

fortunaperorama,,am.

et merito; Hunc pwferremus omnibus, nudumque P postposuit Christo


,

seen-

tnarutre.Msi Manassem

quoReenim Sanctus eo tempore,


vitans,

Christm

multis

suseipit

hune

ere-

nondum e-cesseratp^
C

mUS
,

nhi* hUce

ouos alter ecclesix Re-

uf"amplesusaomin
j'o.sepb

eonte,psit amori,

v, fncit

incestos

^tempt
Affi piecti

j-cet,

mente v.nli, munBruno, tibi giona


,

dum

te

cuperet

tibi

brachia

te.i-

de

jtoruu. t/ J#v

-,

TZ

^Z^pTanJque

viT Panx

epistota,

opes, multos Mult8 s mundus


res,

ostendit

hono-

Tuque

DE
.i
i

S.

BRUNONE CONFESSORE.
posquis habens aliam superinducere nequaquam cupiditate flagrabat, inquit Marloset. Tanta ille
tus, ut dixisse tradatur,

roai

Tuque fugalapsus, pompali veste


Ampleetens eremum

rejecta,

C B
tUult ejut

vestiris forte beata

magislteAdh&c utin dicta opinione magis


que confirmer, etiam Marixcathedralis Rothomagenin quoecclesieeS.
sis

non

se

parciturum labori,
pos-

funebribut
apptrtt,

facit funebris Titulus 146,

sisumraum pontificatum quoquomodo assequi


set.

canonici Brunonem

celebrant hunc in

modum

EcclesiiE sanctae totius lugeat ordo,

llumani gencrisfleus irreparabiledamnum, decessit mundani victor honoris,

Mundo

Bruno pater, sanctae fundator relligionis, corameudat Cujus tanta piam vitam
Btas,

honepote-

hic Gallise laudant, veritati Manassis simoconsonet, Sanctus noster statim a statum pristinwn aut eo niaci expulsione et in cathedram Reetiam meliorem restitutus, et ad sane, fuerit postulatus seu expetitus.Et 160

Quod

si

ergo fama,

quam

ettifbru non

Christianx auctse

scriptores

%' q
u

mensem cum Gregorius,

Ut
Ipse

sit

eum cuiquam non


stas.

aequiparare
indole

fuil

sapiens,

vir

uobilis

ful-

qui tunc Romanum cathedram Manassse occupabat, populo cleroque Remensi, ut antistitem substituerent, epistola expulso yiovum anni 1080 ( videsis num. 151) finem con-

gens, Irabutus fonte totius Philosophia?

sub mendarit, statim a Manassis expulsione de novo deSancto nostro eligendo antistite,ac nominatim

Inquoeumvirtusprcbitatisviva niteret, valeret, Glorificos fasces, qua promeruisse cunctorum spretor opura 1'roculcator
,

assumendo cogitatum actumque fuisse, sat verosimile apparet,


hono-

ruin,

Et
B

mundi
neiu,

stultam

pede

coutudit

ambitio-

fundavit relligionem. Et studio sanctam declinaus, mundi sublimia vitans

Muudum

tunc id factum, puChristianx auctse scriptoferatur. Atres loco proxime cit. produnt, fama est cum enim Elinandus Retamen res certa non mensis archiepiscopatus obtinendi avidissimus Manassis ex- B exstiterit, fieri potest, ut statim a sibi conferri, a pulsione archiepiscopatum illum

maxime cum

blica etiam. ut Galtiee

episcopatum,quem SanWisienim ad Rhegiensem eum, uti infra docebo, electus seu ctus, cum ad

vita. Elegit potius privata degere

versicuhs hisce forpostulatus fuisset, recusavit, in Remensem sitanalludatur, adfuturam tamen quam Sanctus, in archiepiscopum electionem, verosimihus eremum secedens, studiose evitarit, alludi, quodn, recitatis verstcults idcirco pulo opumque contemptui, a quo Bruno in

et pecuobtinuerit,locumque ac tempus tunc trartandi nia populo Remensi de novi antistitis electione clero et ademerit. regio subsidio suffultus penitus qui de Elinando seu HelinanAudi

Francorum rege Philippo amicorum ope

161
,

qui

d0 (juichiepiscopatum biennio tenuisse, docemur, uim Vita sua, bertus, auctor synchronus, lib. 3 de
cap. inquit , vir adllelmandus loquatur domus et obsoure progenimodum pauperis ex:lis, tus, literatura pertenuis, et persona satis
'2
:

unde etiam, hunc vere

Remensemar-

--(emi[

r on Ma-

honorum

subdatur,a qua pariter laudaiis laudatur, mox Sanctiad archiepiscotur mundi fuga, hsecque electionem subsecuta non sit, Rhegiensem

patum
in epiti

cum

sedprxcessent.
oputn
L

comitis scnioris notitiam (iualteri origiPontisarensis , de cujus comitatu gerebat

per

Rtmentem
ulari

etiammeacproin in pristinum statum autforte fuerat restitutus, fuisse a mulUorem Remis jam
tis

59

Sanctum

itaque,

cum ineremum

secessit,

nem, ad gratiam Eaduardi Anglorum regis pei (uxor cnim sua cum praedicto comite tigisset
,

sibi

necessitudinem, nescio
fuit
;

quam

crearat)

ca

ntquiU

mni non
nihil oitiut,

hujus antumcleri, tum populi in civitatis desideratum, imo etiam reipsa, ni id tistitem omnibus jam prxsciens abiisset, eligendum, ex sat verosimile apparet. Jam s in medium Galhx Chmst. vero cum id ita sit,nec tamen [adi annum scriptores tom. ix, col. 11) ante auctx
101)6,

pellanus ejus

et

quia Francicam elegantiam

norat, Anglicus

ille

ad Francorum regem Hendestinabat.


et

ricum eum quia multura erat cupidus


sapius
ditionibus
xeniis egit,
ciae

Cum qno reg", episcopatnum venlenocinantibus


ipse succe-

assuetus
ut
,
,

largis.-,imis

si

quispiam

episcoporum Franinfulis

quo Bruno in

eremum jam dudum ex


Rainaldusjam inde ab

decederet

pontificalibus

'

dicelidis sese receperat,

cathedram Reanno 1083, ut supra docui, ad

mensem evectus, obierit, consectarium fit, ut, ad Remensem catheItoc jam antistite, Sanctus postulari nequierit, ac proin, dram expeti seu ejus in pristinum, aut ut citius tum id, tum
torte

enim in capellauia regis ac rcgmx p Is deret. quoniam Anglin infinitis eo tempore flopositus, pecuniarum montefl agrebat opibus, multos
gesserat,
,

ideo,

arridente

ei

praefata largitionum

etiam meliorem statum restitutio accxderit. tum haec, Verum quanto quidem temporis spatio cathedram Remensem postulatio, tum Sancti ad promotionem antefactam Rainaldi ad eamdem Gatlix Christianx auctx scriptores tom. cessit?
xot.lbsicscribunt: WLvoAZtefsimQniacoscilicet, exauctorato, de quo supra, Remensium antistite)

cxandicausa vox ejus apud Henricum regem Quod et factum est Lauduno euim bilis erat. non quia non abstimatione parentum invectus
:

scientiae

literarum

opulentia, quae cautissime dispensare


,

valiturum putabat quara et plurima suppetebat


se
,
,

didicerat

et

dapsilltate

et extruendas se spes fuerat. Ad ornandas igitur multa pro Deo videet cum vertit ecclesias
,

retur fac^re

evidentissima
,

tamen dabat mdicia,


lilatatio-

fama

est
,

Brnnonem

qucm

llle

beneficiis

spo-

episcopum nimirum) exa multis (in Liaveral gravitate m petitum, quod doctrina morumque
ecclesia Remensi pridem enituisset.

solara nominis se solos inde favores etiam ipse arin bene gestis quaerere. His nem

tibus
,

Remensem archiepiscopatum

insedit,

quem

Sed Elinandonis

dus (Franainicorum Btudio archiepiscopatum a rege Philippo) acceptum duos circiter annos corum annum 10S3. scilicet ad ab anno l" s tenuit
l

Laudunen

ia

episcopua

tam

quam

hodilapidatis peues regera Philippum cura raagnis censiin Dei rebus venalissimum, minem
,

Domino Papa audivit, bus, bienuio obtinuisset, a alteram superindncere nequiauxorem quis habens plane cuidam se cur eo

quaquam
tendcret

possit. Consulenti
dixit,

llic

tamen post multam pecuniae


est

vim consum,

quia

si

etiam Papa
,

fieri possit,
.

ptain monitus

beneficium

ut altea summo Poutifice abdicaret, eo quod uxorera

haud quaquam dissimularet. 162 Cum igitur Elinandus

uti ex

his

Guiberti

DIE SEXTA OCTOBRIS.


uterio
<>

52'.

/lOHf J'

cI*nf0j

&eWi verbis intelligitur, vir fuerit maximse ambitionis, qua fxebat, ut pecuniis, a quibus ei optime prospectum erat, summas quasque eccleinisitT dignitates benepciaque sibi compn me formidaret, largitionibus sane eum, ne ullus posset a clero populoque Remensi de successore in Manassx exauctorati locum sufliciendo tractatus haberi, statim ab hujus expulsione apud Philip-

clesias

tamen

exstitit

munipcus, nec

in clericos

ii

roM

C H

iniquus fuisse invenitur. itatui ltel$\g\\,\ir(subditverbis de Elinando num. p*-UUm qualiscumque aut am261 recitatis Guibertus ) mii vtroilntibitione, aut quacuraque alia humanitate apud hi,, fuit
se
extiterit,
est,

in

hoc
et

ei

honor omnino
(

asservan-

dus

quod

libertatem

Ecclesiae inagnifice
)

tuitussit, ettara ipsam

Laudunensem nimirum

pum, Francorum regem,


qiniut ti/i/iiwet absimile,

eflecisse,

vero neuti-

sedem,

maxime cum eum, quo


peret, reipsa perbien-

minus post Manassx expulsionem novi Remensis archiepiscopi electio

appeudices ejus ecclesias uberriraa largitione provexit. Et dignura erat, ut externa Dominicarum doei bona suppeterent, quse in muum decore projicerentur. Cum ergo talis c<a

quam

nium integrum

obstitisse,

apud omnes, qui de

re

hac scripsere, in confesso sit. Tractatus de S. Bninone, a Cartusianis hujatibus mecum communi cati. auctor hujus lucubrationis suxnum. 20 sic scribit Prcefato Elinando ( Laudunensi episcopo
:

Elinandus, non video, cur, eo Remensem cathedram tenente, Remos Bruno non rediisse ,ibiqueversatus non essesitcredewilus, ma simoniacam hominis labem forsitan ignorarit. Quid si etiam Sanctus, ut Remos rediret, ab ipsomet Etinando invitatus fuerit ? Sane cum ex diQregoriO VII, ctis, utinressuas restitueretur tuncsummoPontipci,maximeinvotis fuerit, non w, Utteris aliove modo, ut inepte ac tenet
,
i

juri,

quod

in

archiepi$copatum RemenBem

sibi

vendicabat, cedente, pax huic ecolesiffl redditur, reversieque sub anui 108^ finem vel sub initium sequentisex suo exilio canonicie, a fctanasse quon-

dam expulsis, de pastore prafioiendo clerus et Mapopulus serioagere coeperunt. Brunonem et

pulsi a

Manasse Remensis

ecclest

i,

ac

B nassem
Hug-one
credere,

praepositum a legato
electoribus

propositos
,

Sedis Apostolicx fuisse par est


,

vidimus supra sumrao Pontifici utrumque jam eumdem in tinem oommendaverat : Hos , inquit, rogamus, Deiude nostrum -ia3 Remensi destinate.

cum

ipse legatus

ut

proin etiam Sanctus noster, Remos in bona sua restituew!' redirent, ipsummet Elinandum egis- e uputsum, ne, si se< se, ad id S< Remensem sibi maxime cupitum w tum, quem regio favore non sat recte ob<
Pontipcia auctoritate, ut postea
ret.
/

tte-

possessionem tum bonorum, tum pati diguitalum suarum jam restitutum, a multis expecolligimus ex elogio ab ipsn (Remensi)
,,,,

in

165

Verum sunt,

qui Sanctum, ante u

pristinoredderetur,abanno L081 f amo etiamab Maanno 1076 circiter, quo Remts ub im,mobos
nassis mores excessit, Parisios coyicessisse, ad annum usque 1082, quo doctoris ad ten
i
,

^^
'

*"*
t,

titura fuisse,

ibi

cailu drali ecclesia, cui tuno,

quando defunctus

est

Bn.
conditoin
verba.
Ht,
i

fatus
hajc,

Manasses praepositus pnesidebat,


ilioet 154

num.

huc transcripta
.... 1084, con-

L63 Ita ille

qui, etsi

auno prxmum

108. aut non

muliopon

Remensis traac aditx a Rainaldo sedis Manasse snfliciendo a videatur, de successore pah Juisse,incleroetpopulo Remensi actum forte ut tradit, tunc pnnuat, inepiscopumtamen, mum,cumElinandus, quod anno 1083 factum,

tempus

Et prodigium dictis <>b anmox quidem Sanctum, qui tamen ex etiamsequennocirciter L076fl annum 1078 aut >atus apud Ebatum comitem com tisinitium Manassis a suo ex urbe Remensi ob improbos est,
evenerit,

qui sese

damnatum

c feretro

proclanm

docuisse contendunt.

Remensemjun arroqato suo in archiepiscopatum fuisseS. Brunonem, cessit, apluribus expetitum


ctus,cumadepiscopatum

ibique do mores excessu Pamsws se contulisse, quod tamen an antea umquam ibtcendi munus, dubtum, dem obiissel, admodum ex dictis est Universitatis PansienBulxus in

Ita autumo, quod Sanvero non apparet absimile. Remensem postulatus

temports spatto, seuexpetitus fuit.aliquantojam ecclesix cathedrahs ReC uti versiculi, e funebri transortptt, xnnuere mensis Txtulonum. 16 huc forte etiam mehorem videnHr, in pristinum, aut Remisdegisset, hocque veritati statum restitutus,
1

resumpsisse, 468 eanstimat. Vi sis Historia tom, i, pag. myumcnlmjxr, qutbus hanc con,ecturwaliquot, itcumque firmarenttttur n opinionen ^quet, evincunt nunc piane, ut ex supn oris ponderts stnt p autemdiscm*
;

alia,qu*tumabhoc,tum ab

^Sa^mno-^
utmcdmm.

nonsataptequeat

intelligi consonum, <* Remensi expulsione fuent ad aManassisesede expetxtus. Porro hanc ipse postutatus seu

anno cxrcxter 1076 seua strum, sinonstatim ab n vel Remensi excessu, ab an, suo ex urbe Partsttsaoebinisseqimndbus 1079 vel ab altero
C uisse,volcntibus,adducunlur
ile t
\

accxde1U89 tetnparxs tamen, utpote qui alxquanto Ut, Sanctus


forte

hocexjam dictisanno

prmum

^ante,pm^

pluribus annis tribus quatuorve aut etiam recessum me ante suum in soliiudmm

aiunt

Bmuoncm, tantn.
proxi-

mtam

ex dictis jam tnde Remis jam degerit, et forte n^ ^^annomiadarchiepiscopatumRemen^ ad etxam ab anno 1081 ? sem postulatus fuerit, ! anno * 1 ' exputsione, id est, vel ab pristxnum pnstxnum ^nolabexsUio J.u, */ Remos ab exsilio reversus statum, * honorl facultatumque verosimUUcr recuperarxt Nec erat dendum Elxnandum eo tempons sp est cur opponas, ad Raxnatdx etecUonuod a Ztassi* expulsione ecclesxx

^pt^umRem,

^oloZZe&S^^^ Sanctus,
pca

3^
^i

f ^f

^"^

pum* 9^ ^ ^^ R m tum
Y
sta

-
resilt restii

ut

supra docux,

t Remis

S^*

tunc holarum P r*fectur Znlquidl usquetn hancque deinde ad suum recuperarit, a ^cup&rart , ^ ? rfo

^ ^^
egtt,

anno 1081 ottosam non dunec hic accidU.adicto tunc Parisits non dooumestaxeril etsieiiam Necanno 1079 et seguenti, gyo utro

tZur

nemexcurrit,regis subsxdxo suffultum non tenuxsse, verosxmxleque

Zolonix Agrippin canonicosverosimd,,,, ea supra dtetu

Mer

eeclesi*

Uunrtertm*
oto-

Remensiscathedram subhujusmodiantxstxteBvauouem Remos ideri vtaerx,su<f / -w.** etsx enxm bliet^nLU.

mauJcommorari ^luisse

Vg**^

immums non fue*tt,inet nandus a simonix labe

Psc queat, ut tunc tam xn Epistolas, quas aillba s sacr* Apostoti

$.

Bftl

NOEFE

FESSOBE.
magis juxta mentem
fuerat.

531

partes eruditissinns
c
b.

Atf*

***"*

Bulaei

videatur cougruere

Commentariis
Pe

illustravit,

<jnavam operam vm-

Parisina3 academia?, ad

quam
de

aliquando translatu>
ecclesiis Pansiensi- ^uoSanciui
"ctoruit,
,

:Z
MtomdoeW.

'" d <""-

^lTannis

Quod

si id

displiceat,

Sanctumque duo-

1Gb Sed quid dicemus

ColoniLommoratum nonfu^se

consequens ut necsit t etiam hoc dato, fit o*.o vitam M m7, Bruno, ni *m fwfeffi enim tunc ad Dolense S exegerit. Quid si

^
,

quasi viri Brunonis bus, qua3 planxerunt elogiis, videhnotissimi, oelebribua ubbatia catbedraUfl flanetaa Mari,

obitum

sancti

cet ecdesia
sancti
tis,
ri

Manx
alas

monasterium secessisse (bidemque vel tunc asseratur ? Sane Sanctum

dowsse,
vel

nct re in monasterio illo docendi Remxs obiret, purmros ilhus aut certe, cum Uc disctpulos dicendum alumnos ibidem habuisse illius mcoUejn aZaret; reUgiosi enim camobii interedendasm, quem Sancto

Possatensis

Germani d PraMagloru, abbatia sancti abbatia .anetiMauabbatia sancti Dionysii, sancti lVtn Lutnnacenabbatia
ei

^^
i

BisP

profitert Lcripsere, ejussese discipulos

mulop

bri %

ZrSadlrtusianisCa
et vestradignaturexpeteri sancfataa,
nofl I)o

scientiarum Pansmaa que monaehi, intra fontem dioecesim pro eon,tituti, ad exteram academia. fuerint ? Et quod capesseudis scientiis profecti id ipMim testamur de de Parisienflibus dicimus, ccenobiorum rehgiosis, quos caeteris remotiorum erudiri prstabat Parisua potius, quam Bemis Parisiis docuisse,pr rcipue tum
Ita
ille

Nonne incongiuum

est,

ut

tot clerici,

tot-

Sanctum

ex

insigni, quam per

universum Francue regnum

noatri ac passi, probeati patris

teiusaudn mua B
B01

magistn Brunonifl orationum fluffragia mo anima devotiesimarum perobitum, omnipotenta Deo


itaque, quam Sanctus, sequentibus Parisns donianno WetaUquot duoxrtt, ibidemeum cVsse admUtatur, in otio concludi nullo modo potest tunc docuisse, non tunc, sed Imo vero Sanctum non tantum docuisse, verostn Parisiis nec umquam alias apparet.Trcsc.nm scriptores syn

habuit,
,: il/ni
,

habituquamque, ni Parisiis docuisset,

(lll

,nonfuisse, autumat,
ingenti, quae

nomtnn

celebrt
li-

ravimus.

E vita

tate,tum ex quxque illum, tulorum inscriptioneparentarunt, g modo cogntturx docuisset, speciali


ni Parisiis

eidem funebnum

videntur, ecmagistrumve habiturx /uisse, non multitudme conjiclesiarum monasteriorumque video, etiam contendens. Verum non
ciens, aut

,,;,

autcerte

prtmocoam t is scMcet, qui quatuor ,buxCartusixPriorum Chronicon contexuit rum


bertus deNovigento,
el

dendos 173, ecclesixcanoniciSanctoparmtarunt,auctor,fuissei n,


idi

fimebrisinter recuquoRegularesNoliensts S. Vtncenht


Tttuli

Parisns, cur Sanctus, etiamsi numquam insignem illam, qua que tantummodo docuisset, imo perplures per untversum Francice regnum, hoc sitas provincias late indaruit, etiam extra nequnsset. Numnominis celebritatem acquirere Malleacensis Fragquid non a coxvis Chronici adPhdippi mentique historici, a tempore Roberti
,

Remis-

num.^U^elWecclesixRemensts
:l

reqis

mortem

deducti,scriptoribus (adi
iis

num.

41

scholarummagislrumautinnuunt,authocnonune nMcholarume^mP:n s,-n^im ;/ /MV >,/,x/^u M eumdemverostmiiltme dtsttm luti, magistri titulo
/ (

ex nominis et seq ) discendo, tum docendoac fama, quam Remis tum variamuniaobeundoacquisiisset,unice fere noKemensis appellatur, quod
fus esset

Acce hasumquamille, ut Remenses,docuisset. paris auantiquum ullum dit nihil plane apud
si

r
Pitm,

ac fidei son.toremuspiam umquamdocuisse, quoquo unde Sanctum Parisiis modo sit consequens.
,;,.,
,

mventrt,

antiquum

causa, veluti omumcd scriptorem Parisiensis, notus fuerit ? Si affirmes, probatesque fidei velunum, a quc Pa>
169 Similine

etiam

forte

de

Annalium Cartusiensium hactenusnon vulgati auctoranonymusconamrti quibus, Brunonem Parijecturis tribus diversis, Egassius Bulxus (adi, qua> huc
167 At vero

ttbtt

assignari postulo quod si id, ut pisiensifl vocetur, und.e tanrcrlenonpoteris, facere non possit, Sanctus inclaruit, nominis celebnta;

dem qua

Vis ,locuisse, spectantia num. 112, seqq.

et alibi

dicta sunt) perita ratio-

peramconten^/, in medium adductis, possumus addere coniecturain, C cinatur: Quartam BumptamexTiiuUs&webribuB, quibus pi sanoti est ab omnibus fere Brunonia memori* parentatum nen etmonaateriia GaiUanim. Qui emm ecclesiis regnum apoFranciaa potest, ut Vir per uuiversum
ae inecclesus ctatissimua et nominatissimus opina [ui dieit Guibertus ) eiusdern regni quandoquidem istud vix assen
,

Remis, docendo eum tem 'Parisiis, non autem Adhsec Bruno ex acauirere debuisse probabis ? omnium consensu, a qmbus unanimi fereeorum m unus mm ante docuisse asserilur, i,hb,
Parisiis

obimprobos annumcirciter 1076, quo ex dictis excessit, obire tnManassis mores urbe Remensi etiam, antequam et tamen celeberrimi cepit cogente Manasse, excessit, nonurbeRemensi, nominisex^ dumque proinde Parisiis docuerat,

toimus

evaserit,

Novigenlo, stitiL, a Gmberto de Vtta disertissimetraditur. Brnno, mqutt cum ecclesiis Galli tunc Ub i, cap. xi, in San Remensem civitatemante
(

^toreco^ ma m

LetdeBemensiacademia,quinpotiu8dePanfliensiiuteUigatur.adquam^velutreenifledemetTranreleberrimum emponnm .-t acaci meditullium ot batur' demiarum reginam, ? celediscipuli, qui ejus funebna uttotamici et
L

Manasses

scilicet

ZLcdiscessumne^^
fmgeret)
opinatiasimufl
clerieor

oum
nobil

SSSo4
Nflirtf,

aemenafl non fraganeis et monasteriis provonoiaa


est

brnrunt, confluerent

De

ecolesiifl

namqne
sub

suf-

oddo (Mnnassisnimvr quamvis etiam nempe. Sanctum itaque, mensi

excesait

^* *" ibM^
d

alus quibufldam

ne

LitterMum incubuisse. Cum voro eodesiaa ejus obitum ctitantus remota quasque quales iuere proseeutai et fletibns
leBtudiifl

dubium, eorum alumnos Kemis

Bruno-

nomtms rclcbrdatemacquirerepotuisse Parisnsdoim ipsietiam fereomnes, qui eum volunt, ^fentadm^ tend^munerefunctum
AccedU, quod
et
iis,

lamentifl

AngUcanss,

PictoniNormanicas Seqnanea et aUffi pluriraae, abCB6, ecelesiaBurdum putamua dieere, omnes harum Remis eruditos fuisse, cum hoc rum alumnos
BritannicfiB,
,

Remissub Manasse

quz Sanctum, dotuisse excederet, Parisns


solts,

""

'luronicae,

contendunt,responderipotest,Bvnuonrm e in Psalmos et z. nuos composuit,eruditissimis latissime forsan, Pauli Epistolas Commentariis,

cum

DIE SEXTA OCTOI;

.V!

cwm

odftffj ;">

vulgatis, celeberrimi

nominis esse
<io

30 et seq.

docent,
i

pro nominis

celebritate. q

potuisse, etsi inlerim

non Pa
*

nec

/?<

umquam docuisset.
nec ob

gaudebant, vel magis vet minus ab eojtraneis alienigonisque frequentabantur;Q


re,ciii"
:

I!

Ingmftt-

170

Quod modo ad

SanctuSfdum

summum Remensiumschofama,
ui

im,
e

gtw

men, qwmta
Tilxdisfn

funebriurn Titulorum. inscriptione celebrarunt ecclesiarum coznobiorumque multitudiftem spe,hii

tiiriis stit.is

liquct,

non solum per

uni\

nebribus

rhacnonest, utn ma,sedetspecialiquodammodo, ui laudalus Cartusianus

sam
n0 n

regionesaliascelel
r

Qalliam, oerum etiam per plures remotas t,dubitandum


,.

Sanctus noster iis omnibusnotus fucr/i, maoisterve Etenim non solis, quibus tali \modo notus esset, magisterve exstilisset ecclesiis monasterix ,..,../. m ejus religiosi Calabrinacarthusi&sei

anonymus

velte videtur,

'.;

attraxerit multitu.

rum
\

etiam extraneorum alienigenai elarissimi nominis magistro litteris


rent.

sub

opi

>

miincoLv. pr< annuntiavere. L>


fecerunt,

defuncti
'''
.

anima

ftagitantes,

Hmis Od

\eu Otto-

" J """'
ett, uti

encyclicae,

7""

""'
tifice

summum
iscopum,

postea suo xJroanx 11

rr

tt
1

r ron-

nec nh

Vlltltiente

-' (/ '"quo $tinetur,aut ad quos deferenda sit, verl Primo loco, quem primcfquentibus innuitur confit* tus e1 tem et caput in Bcc

epistolee

initio,

a Burgimdia,
alioi
1

mros

illustres,

>

reta,

censitos, exstitisse

tum

ob

tm

ihilplane,
affierri.

'^

mur,

ApnstoliciE Sedis

Prsesul era

totaraque

il-

studuisse oredantur, possii


fius hic,

Tmo

vero,
/iO-

lam prinoipalem curiara humiles eremitaa Cala*


bria monasterii sanct cujus fundatop paier Bruno
in

Dei

Genitricis

Mariae

fuit

et pwalatus,

dura
D-UI

carne viveret

debita sul

quam dus,quod et Rem lesise me


nin

imdiu

fu\

\tum,et
<e
>

et
1>r
,

salutamu
Ootobrie
e1

obftura

itur per
8

apud Ruinar- E
scHptOi
Ucet. A<
et

denunciarous,
'

ut

meritia
Salu*
in

tium tom,
lt<
, |

Qperum

Mabillo-

eorum
t:,inus

precihus
1

adjuvetur apud

Deum.

siam quoque imibns et professioriibus suis, canonioos, morirgti bsn mitas, Deo di naohos, omnibus spirituali praasentia pj u,.;; quibus et Patris nostri memo] nt defuncti
ppixnur,
Bsse

omnia
expenderit, necessenon<

de
\imet t u\ Sanctus

vetob ?iominis, qua inclaruit, eelebritatem, vel '''< quibus speciali modo obdisoipul ndo mulU it, noi
ipra
s.

velint,
,1111

ut

dilectaa
sit

illi

anim,
qui
preci
l

si

non

justus,
et

et

/-

tltiplicatis
.,.,, ;it
I

mtercessoribus

mtia

ur et

transeal ad requiera.

Ad

quaecum*

lunc, cum in solitudm >siis ,/is,seces

uii

cx hoctr

jitur,

mo

riaecclesiasque,sive

Sanctum

nossent,sive non,

epistolamcyclica,mortn Titulorum /" utcr Responsoriarum adhanc seu Sanctoparentatum fuit, multtmX q uibus monastenis ecneingenti t utpote ab iisdem guinonpossit, htsceillum speciali quodam modo notum,
1

ienim a scriptoribus non pauc \um ewistima nnino i<">"


1 ,

l,ur
;
>>/>inio,
i

7"""' teneni, placet


videatur,

tum quod exdictis Sa


.

"> umquam

twn etiam, ac
in ere>

rm,exeo, quod Bruno, cum


n

secessit,nonPan
etiam <

pwfc.

strumvc fuisse. Quare, ets ilhs om* strum ni Parisiis docuerit, monostents notum, nec nibus'ecclesiisque nec speciali nodo *m prop C waqistrumemsterepotuissi tfuerit^utreipsailleumquam Parv
siis decuerit.
,,
, .

enum.

addum,
1

i^

viri sd Mhdtolpuio- sienses ecclesias S. Brunonis, vefati pen rum muiutu- , iss i i obitum ceXebribus planxisse elogus
dinem

itfttM

Mecquidquam ad rem faat, ,>h>resPam-

,,/,

secundo judieatum ae
1

tert\
IStlS,

ldoeeM,

m emm enim potest


,,,,.,,
'

. ,

ul ut

hoc

illse

fe<
i

'

iealiove,<iuo speciaU ,n 0l lo, fa


,,,,

^
;,

infradisoui
h
,

" e>

c.r

rll

noti& ; im

inciamie diotis nommis celeantate Xdem etiam de nonus exstiter.i.

,,,,,,,.
mulsionei
Itaiesprt.

,,,.,, n***i* vu&t Manass+san enimSanotus, Eemispoet Ma\

^lUsalusecclesiis.monn

1
te

eslo

autem etiam e Tituh* fun* satparentatum /<>i/. oribm, quibus Sancto facie
etsi

vluti viri judicium;


mulli

sm

^^L^^^
,

qu* San-

civitatem s tin(fs restitutus,

tllam non

personis , quibus etiam magisterve exaliovc speciali modo notus fuertt, ut nihil tamen cogit stiterti.n sintinscripHi Parisus sed hosce sub illo, non Remis
a

iciliumalibift t nreliquissevideatur, consectarium quodicfi est ut sieotempore, seuannodrciterim Parisiis docuxt,

amphus, * lit dt '

ciaerii tinas suas facultates

Remis
'"

restttutus
'"

nondum

fuerit,

^c6

'

// '""'

ru

m rsarumurbiumecctesiarumqueschoLv,utitii dlvc
<
.

scriptorcs tom. stomx litterarwv Francux

0,

pag.

uam g a sn

iV ,a,t

Sanctus Remisanteann
^
r// Q
//i(
.,

reddttus veroilius

70

Octobris

Tomus

III.

, ;

DE
AOCTURE

S.

UKUNONB COOTESSORE.
D
t

lim

C.B.

Mctisfuerit, idpostprodigiumillud ,Jr*tereanonvidetur, q uod cum

m
t

passurum, nedum fuisse di.m, aditurum, ut quas curaturum aut etiam Remos facultates dignxibidem sub Manasse amiserat, Quare si pro vero quod
viso prodigio,

exsecutus fuerit,

** h st t,seculovale* utcumque compOSiM, propositumque, rebus parum verosimile appareat

"%

IX.

An

Guiberto de Novigento

vera S. Brunonis in solitudinem


et an secessus causa assignetur,

tatesquc recuperaret.

monaad hunc prater emissum habitus induendi votum chici


ratione
diguerit.
alia

admitti debeat pr<einfra, ut dia>i, examvnabo, quidem id memoratumprodigium, verosimilius


ob

graviori

Bruno

in-

non docente dicta, S. Brunone, Parisiis inviseret, sive aliam sedtantum, sive ut amicos ibidem prxsente , acci-

jam

quamcumqueob causam
derit
17-1-

$ed ('

"

dutntaxai
ibidtni exni-

tlent adstileril
.

cuiquam mirum noviNec exipsometquinterveconfictum videatur.etent.o queprimorumCartusivMajorisPriorum Ch quod in hoc continetur, Sanest,

cur id

nicl seu ex edendo,


Cti

nostri

(adiil)sub ViLv nomine


Hgi*

clogio, ante

de vera causa secessus prodtS.Hrunonis in eremum Dissertatione commentis aiosam doctoris Parisiensisanastasim seu secessus S. Bruaccensel, veram conversionis causam a Guiberto de Novi-

^ L

aunoius,

qui edita

JM*
[
natlU

mm

nonis in

cujus auctoremdoctoris
contigi

mo

redivivi, n uod Pansiis littens consignasse


tur, 8.

putatur, coltigendx
tisse.

Brun<

de Vita sua, cap. Qwberh textum, ;, iradi afRrmal. Integrum DisscrlaUoms lauauem Launoius hunc in finem
qento, auclore COXOO, Ub.
i

eremum

adsttcumcasu dumtaxat Parisiis versaretur, narrato num. 5 loqui. prodigio illo

Audi, ibi (PariSltS nuatur: Ea tempestate, inquit, erat prodigium accidit, loco) maginempe eo quo de oivitate natione Theutonicus ster Bruno, natus, eccleparentibus Colonia non obscuris scholarum Remensis canonicus et ibidem si*
,
,

huc non transcribo, dalx cap. i, 4 recenset, iUius verba, qux ad conficiensedea dumtaxat utcumque qucdum, quod Launoius vult, facere non longe ab Ms Fuit unt. Sunt aulem hme Bemens. to et diebusBruno quidsm in nrbe
:

HbersUbus instruotus artibus diorum rector, qui conversionis

et

magnorum
ex

stu-

initia

subje-

scnptis vocisese damnatum, e feretro (doctoris nempe, atque compunctus vociferati) salubriter territus am Bocioa Lbi prresentes etc.

magister in Theolo-ia,

qui,

supra

dignoscitur. Manasses quicta nactus occasioue arehiepiseopi dedam post Gervasii famosissimi simon.ace se mcessum pribdictas urbis reffimiui senobilis, sed uibil prorsus quidem
trusit,

quosd Vita, cujus auctor anoTta antiquior illa Sancti utique, si eum, cum proBrunonem
,

vir

renitatis,

nymus

S.

existiauod narrat, Parisiis docuisse ut% verbis masset. scholarum non Remensium, ma&istrum rocafacit, sed Parisiensium
recitatis
et Parts turus tuisse vidctur, cum de re qux ibidem a Sanclo docente fuisset qux
t

prima ingenuitatem decet, haex illa novtate coucebeus. Tanto enim fastus majestates, regias peregrinarum gentium
qute
perat, ut

imo majestatum
Is
iffitur

ferocitates

imitari

v.der.tur
affectaret

conspecta,

sermonem

instituat.

Quod autem non

tantum

initw Puteanus, aliique, qui seculi xvi

quo prsedictum c memorant, ibidem docuisse, memoriae prodant, seholarum Pariaut certe eoloco, quod id faciunU magistrum appellent, fuisseve innuant, siensium prodigium istud factum reor ex eo, quod, cum legissent, aut tracontigisse aut alicubi
Parisiis

etiam /inrin>rnnt,S. Brunonis biographi, verum scriptores, infra laudandi inveseculi xiv et xv eo ipso tempore, niantur, qui Sanctum m prodigium Parisiis contigisse,

aliquaudo refer ur clerum nefflifferet, arcnep.scopa to .. Bonus, ait, esset Remens.s oporteret. Hujus Missas inde cantari Bi non improbos, et stup^ssiinos ergo mores prorsus Biuno omnis honestus horreret habitus cum cum alUS opinatissimus tunc in eoclesiis Galliffi clericorum nohdibus .
dixisse
,

cum

milites

summopere

nnibnsdam Bemensium
?amis

illius odio excessit

ab urbe, Remensi

mnu^
c(
.

ouaS commemoral ? lta omnino,

mUaclenusGuibertus;verumanneilaveiam, causam Bruno in eremum pulsus fuen


t ,

,,.,.
,

,., iOTM

ut dixi,

aulumat au-

dttionesecumcommunicata accepissent, Sanctum prxsentem prodigio adinde, utpote quem simul scholarumque magistrum egisse invenistitisse, ibidem tunc docuisse judicarint, etsi intenm
mt,
1

prmcipue datus Launoius, ae Sanetus noster, ex eius opinione


;

9^*J%* eum ob imp> obos


>Jf
l

ManasJsmores Remis excessit, ut putal, S andvex eremum receperit tum quod


habUa ab urbe Remensi discessum RadulphO Virtdiet Ful
ora iam memoravi, cum V

^msese^n

apud scriptores Sancto velsynchronos non dumtawat subxqualcs litteris consignatum


vel

etiam

eZZnoeulo

de falsis

reperirent.

lalio prxcesserit.

mundi Verumnec Sanclu,

WWfS2

mores excesstt, ob improbos Manassis exurbe RemenabdidU, nec ilhus in sJiludinem


,,

^^/ f

e e

QS)

num. 111 ddu primo quidem eumSanclus, ut sequenli Manasss cide probavi, anno 1076 aut e erleque,' vitandi causa Remos deseruerit 1081 ere u '"' annum
,

.Hscessum collatio que e solis fere supra

memoralaprxcessM

Urum

jam

dictis salis

*&**

in/ra ostendam, ante


seculo reliclo,

ittum a suo non abierit, mox hoc Manassts mo,es ex urbe Remensi ob improbos esi. excessu non fecisse manifestissimum
,

t/C- / c/

DIE SEXTA OCTOBRIS.

533
AtlCTOHE
B.

A vero Sanctum non

nisi post

Manassis archiepi-

scopi e sede Remensi expulsionem, seu paulo post annum 1080, quo hiec accidit, in eremum secessisse,

taxattradat, h ggcque ab ipsa conv ersione pc sint diversa. Ut veritati consona scnpsisseintetligatur Guibertus, res ita conapienda videtur.

ab ipsomet Guiberto loco supra cit. etiam indicari, volunt nonnulli. Ita autumant, quod
hir. nnstnuam. verbis nroxime hic , postquam rerhis proxime recitatis subjunxit, Quem (Manassem an-lw/nscopum) postim ab mndum proceres, clerus atque bur' Hugone (qui Diensis agnomin;ib;itur archiepisco)

Bruno, Remis ob improbos Manassis mores excedere compulsus fortunam maxime adversam, vitxque eme,/ qua premente, de Deo cogitare viUvque emen tionem concipere mortales polissimum solent,fuit
,

'

expertus, hincque factum, ut cum Radulpho et Fulcio Monoculo celebrem, in qua sese brevi mo-

po (Lugdunensi
Sedis le^ato
>

scilicet

postea creato) Apostolicae


rlarissirao
ille
,

viro in fuenore justitia;

nachicum habitum assumpturum, vomt collationem habuerit. Sicquippe cum votum illud comt

creberrimo anathematc
militari

feriretur

et

manu
,

pletee

a sede

^^^^Z^ ST=7 Z. Z^lnt^ ^lt^^J^inT^J^S,


,
,
,

thesauros Ecclesiae dilapidare niteretur, quam male obsedcrat pepulerunt ita q uam

a Sancto postea conversionis initiorum loco collationtqnr, in qua idem ito sit habendum, improbi Manassis mores ocvotum fuit emisswn,
CUi> cu uvi /i

weuc
,

t'n-1

'

"^v

"

'i

faciunt,interpos>hs, respiciant, huc tamen minus prosequatur At Bruno, urbe ( Remensi scil>
:

deserta,
qui

num
B
hic

etiam abrenunciare proponit, suorum notitias horrens ad Gratianopolitaverum illis hac in processit territorium
sieculo
;

nostrum ew improbor Guibertus OuWertus, Sanctum nosirum .,- improborum Manassx morum occasione conversionis siui nactum fuisse, sive interim ex voto ilto seu ex
tia

collatione, in

re, uti infradocebo,

assentiendum non
etsi
,

est.
sit
,

udduclx,

Lautra nos etiam hic prxterea addit de clericis Remensibus, noius cum Sancio ob improbos Manassis mores e
facit

177

Nihil interim,

id

ita

con-

quod

loco cit.

emissum, factum tandem v/ ui Sanctusnovam Carthusianorum religionem instituerit, sive nova ratione acceden' idfaciendum fuerit impulsus. E collatione oc- nn 179 Et Brunonem quidem e >Hcta

qua hoc

fuit

li/

civitate

Remensi egressis

qui

ni
,

tunc Bru-

no in eremum secesscriL diu Deumque inteconcederet, comitari debuerint, in eremum cum rea, a quo converterentur atque machina exspectare; in ereSancto pellerentur, e cum Sancto uti apud nos tom. 1
,

eum

quocumque

accecasionem novx suee Religionis instituendm in sua de vera S. Brnnonis in erepisse, Launoius mumsecessuscausaDissertalionecapA, %m converum contra ad novi Carthusianot tendit

lli litlO

onefli
,,.i,i,i,
1
1

'

illmt, ufi

hit

omnino collationem Ordinis institutionem nihil hbn contulisse, Annalium Cartusiensium iltam
quartihactenusnonvulgatiauctoranonymuspuhunc in modum Launoio, tat Operis sui num. 89
(in Eptstola Ulud Contendenti respondens Lbi Vindem per Radulphum scilicet S. Brunonisad verba num.mhuctranscnpta)hB.nctQBBmno'aoTi
: .

mum

enim pag.

10.

num.

u M

5.

Hugoms, Gra,

quintus Cartianopolitaniepiscopi, Vita Guigo testatur, concesserunt matusice Majoris Prior, in Hetruria (adi apv.d qister Landuinus Lucx Mss.pag.VM Labbeum tom. 1 Bibliothecx novce notitiam dedi cujusnum.
,

loquitur de consilio
dini Si S ed

fun.landi

alicujus novi

Or-

tantum de voto

recipiendi

monacbiI

cum habitum. Quidam

adversarius

hanc

auatuor primorum, Chronicon) mundo Cartusix Majoris Priorum duo, Burgensis et Diensis Hugo natus, Stephani Andreaset capellanus et duo laici seu converst nullus e nobihbus ittis Guarinus horum autem ob improbos Remensibus ctencis, qui cum Sancto
t
;

nihilominu irredebit distinctionem, quoa

quam

illa

(observata

nimirum a Launom

Manassis mores Remis excessere,


nitur.

exstitisse inve-

laudavi, verbis) instituenBrunonis, qumproaAme Religionis occasio, observabitur da3 Cartusianorura sanctl sine animi mot a quovis attentius et Promisimus mquit, Brunonis considerante.
,

discessui non pra>iris S e, vrobos Manassis mores satissuperque,qu*nummet Mfl[* dtctts GutberadduvZevincunt ibidem interzm locoproxime cit. etiam suffrac tus de Novigento C qua SancUex urbe gatur, utpote narrationi Manassis mores discessum Remensi ob improbos interposita, qux hucnon refert post pauca (Remerm cluZ.subjungens.M Bruno urbe
;

adcollationem, a Sam-to Monoculo habitam, Radulpho Viridi et Futcio hanc ex urbe Remensi ob imvertinet, Brunonis

Quodmodo

Sancto in proximo iugimterna captare. nec tiva seouli pelinquere et Q n0 " r


ac vovimus
Spiritui

non monachicum habitum


aliud
esse

videat

^ere,

y*Belirionis?
pilcius
innuit bitu
(>
,

vovere habitum ^nasticum condendaB noaiiud inire consilium addat Curaque statim
abiisset
-

peractum esset,nisi w{ votum)etinvicino

;"^
-

unc

Bomam
o,

his

verbis

tantum cogitasse de quem matitueinduendo, non In novo


,

monastico ha-

Lm^jdeserta,
P
0i(i

prosaoulo etiam abrenunciare

nM
d

ndwil

cautu non
fuerunt,

statim a suo Jam Manassis mores eximprobos ex urbe Remensi ob habUacum

178

vero

cum Sanctus nec


abierit,

nova religione in i 80Si emra de hnjusmodi consUium tam sent collatione, potuissent, at elfectum perducere non

hac

\ii

(tMianui
/iinu

cito

ZZin

ere

nechunc

Radulpho

ZnadTci ZZ^cesserit,quisimprobos
res provera, ob

Brunone qua hi c et Fulcio, in votum emisere, habitus assumendi

nsmO'
seces-

"nnl-'

'"'"""^
rt

quam Sanctus
?

in

eremum
fiat,

on,us

Slis

Jf bjSI0di DO

CUS im rim "'

* pSUOS

Tm Um
m
1
.

serl causa admittat

Sane, uthoc enim verbis suprarecttatts conversioms tnitM atnrmet, sanctum Brunonem
favet Guibertus. Licet

mtmme

m r.mr,^...

i'"""'"

:l

'

adnOT

Sio
ba
;,

mriteistUaedmabsolte.
<

n^Ufuisseexocca^ioneimpr^rumm^m
Manassiv

nferes ex ; sole * I, ius


u
nh,...

texto

verborum ejusdem Epwtoprpo..tu.


.

mum
sZn

Hum

^ass^moresc^ innuiU cum improbos occasionem dedisse, dum versionis Sancti initns

hosce tamen, ob quam Sanctus conrcrtent, causecesserit,perfectequc sese non edicit. Tmo vero contr
;

in ere-

totum hoo spparei ...sceptum , suc-c oollatione


recidisse.ul tPt r his verbis
,

tempons

ipsemet beatus

Quod

in

J viclno per-

exstitisse,

^rad&reditumper^dadistuum.

53 *

Qn0 moram

faciente

C.B.

uflifl

llniull s

amor
'

*'^ ^
DE
S.
...

BRUNONE CONFESSORE.
:ini
.

nna in tervenientibus
01 t

V*"7^
1,1
.

Urnno sal- D proin, si non octo aul depem annis> distulent, non mdeo fem tomporis spalio implere
ta

1nit

evidentiusP
t qu e solom

Qoid
,

ra
,

est

^;

;!
1

Jdivlfervor .

-languit

refrigint

n% cur ad votum implend nto debuerit dentefbrtioriefficaoiorique* indvbie tn impe llL Gum mim voti emissi Sancio
I

; non ^re.nn^v.mn et Fulcms al etiam quod Radulpnus Bruno mu

evamrit
tnnc

mai

aperte

dicere, quo
;

^
ab
:

cur JJ^ ^.^ ^^ rationibus, ^ndum quibm Raa(/

nl

en7 soHs

iis

,,,,

virid(im , ut eidem voto satisfaaat,

consilium
illa

abjecerunt;

f f
.

hortatur? Gr** ;sJadhuncepistola RaduVpH cunct*

verba, adhuc apertissimum


,.

evamiit
fit,

*
4
'

^^

BMIBOMB
haOT

QOIl

nnn

uu,

^^ pwHjw
loquatur. Quamqnam tractu, et prolixiore
,
1

^
'

votxexsolvendx oblt,
7"'
lonffo

Lonem
mi
,iconlencollaliont

;.'

utim temos. Awfe,


biffitit
,

KaduVpM
terrarum
corpora
/

tlit,

8MotuBi
,...,,,.,,

bi

io

reponero,

temporis
sunt,

Bpatio

""

r ,

/>,,d..l,,/,o

aesM "^; X;u


-

anim

pr,

"

'"

'"

amico avelli non potuit. m flmoi itis, itaprosequitur:


fratribus
retfgio

;;;:,,':
quot bene eruditi
1

" 11 "

'

tel

i'

ab hommun. m; ac detnde, undique remot Quamfcoi

um

iocolo

ku, o1

frat.

r,
calere

dilig

eju

amj

:ibu

nno
.

amore.

188

pttMlo porf:

* . fratermi,
trans-

tempo)
"
'"
__

_
I

ier
1

re

a:,l

iciui

m mund. ;
.1;

..ii.,,,i tutam

,t et

DOrtU!

n.
est,

Ac

"'" /'" X/ iterumposl

llt
.

dili

i1

mprovocat

,ii
J

Bruno

cessum
utiUas te non

invitat,
,
i

tantorum

pi

(si

prim Nai aul decem annos. etum Brunonem


I

"os vidm
l

uior

pcenarum ad
'

"'

ll

fui

annum B eum Religioni

mlxxvi

omnip.
1

sit >

cui

kemetipsum mu;

""
[

...

,,n

et

omnino
,.-

maAU
.

Ki-r
to

i-llim

8w,m.-'i 0 1081tH no 1U' **** seomtoet velnm tuisse anno mlxxx.v


/

'

inj

post

Baroi

Ergo

Ja

erijrfa, quibus,

quidquid

r<

Lunoiu

Brunoni
,

emissum

fotum

procrastinanti

opua fuit fortion


I

m-

Qll

i.i

lil{

quo vocationi divinae LUud fuit damnal concusculum, quotandem animitus

obse-

relinq

11

'

.,

de ie
i
i

monastico n
.

i.r. ,,'..,

'

urat.US
PlllKI-

Det sioi
l ''

miu'
t foret
-

sibi Bibi

...

-.li^r.

.,

,'11,,'
fl

m .,.'
I

.*.*

lium
,/,

incollationcquamSanctuscum R
ri

iniit

et

complevit.

Fulcio

tfonoculode}
laudiishc
,

Domi
,

nibusxt denovoinstituendoordineactum
,,,

principun

contendens,utpr<

leilla

.quoavo.

tuendiOrdini remota; imo vero ut votum, m nisi valde \uidem Sancto novsemagxsne ull
;-/':" "/" <**t * onemtmponereauo2Momo<topo<errt. Deo ftne ait 188 V., Brunoni, oo^
g

,,/,,/', ", caia/,

''"

:"'"

J*2

,,
;;

ii;ir

rh ;, tale

deolinet eponsione et ioe<


,

^1
.

ae aeinae post pauea ac deinde P 06i pa

subjun U

Utmum
non

tton

sur.U.

r/i
ll||
,,

rnd
rr,/l, iii

,,,,

diflerentt fortiori
,

uilnlionem

fiii

im,

i.

quum

uiK

^nplac.t.Etsien,,,,^,^ ** meu cu i.-pr*/!,tecoltowo,ano radMM

tandem obsequeretur

quo voc*tiom div,incitamento opus fu-

'^,,,,^/^' no l.m^quc ex
eoUOH (quoo sivenent
.

,,,,,
i

habita, promiserat, ad an1077 verosimillime 1081 , m/Vo proftafto , ac

" mn bu qTutq^ ucu,


I

, Betiefaoies, dl, te ;m ima


.

timore.

Nam
quam

UM

JmMmum

deb.t.

votnm solvens, ab

rtto(

me

f0 til

DIE SEXTA 0OTOBBI8.


luctoni

contiuua tristitia Blne llq<S *pci tabesccutem relinques. Ac tcmdem Btlb diu mcolugpistolie addil : Fraternitatem tuam voti itumomoCOflsftil '- '", urc meiu fflefflorem

BenBolatione

C.B.

!>

remvigere,eedulusexopKj. Emesmi U,a Brunone, quo MaduVphum histi

la <

>>

quod

>

collatione

>

>

habila

sdlutionempertrah, foresmrioresgue.utiaem Irieadhibiti.quibus ium nostrum votum exsolverd, 8 reeurrebat > bieiltius identidem habuisse, quis edicat? Urun

,,,

anasta X. An doctoris Parisiensis conversus, sis, qua Bruno fuerit seculo praterito, quod pro falsa haberetur, e Breviario Roraano
fuerit

expuncta,
ante

et

qui hanc vel

tunc, vel

arrodere

primum

wtiemissioortaquehtncobkwtioaf.
nentb,
i

inceperint, et qui hisce contrasese

'\

sicquevotummo
veret, neutiqua,

indigW>

Ver
>i

WmM:

exs l

opposuerint.

iam ne nova

austera,

><*"

'emat,

>!

o,
Oea,
.,
.'..
.,

;,,

l<

''T'r>''>Sanctu S ,>>
i

....,

po

lilamverostmt
.

B
dc
. .

"""""'

sZe

'

TMl

z ui

Pai

v
'

i;
|

roiiono.n

V
,
:;,

ui

in

'*
.....

';:;;..;;,.;,
clium.

i;

Masson dens mu s Po

,,.
.
i

annisa quiDu<"""4

clericis

" tol
i

riiuum

CSD

d0i

ejiw

Offloium

^flJSZtm

prfE cipefet,

^octurn cujus secund.

DE
ii
(

S.

BKUNONE CONPESSOBE.
erant, totius

roRi

nes <x ejus

Vita

desumptae suut, quarum secun-

Breviarii jussu

Urbani

VIII, qui
S.

/"'

fi;mnrj U|

C. B.

nomine cuh.n.c continet ariastasim sub mentione istri, nulla facta specifica
Gregorii
suc-

tamenantea
nonis,

(vide

num.

18;

Officiu,

Bru-

rboni

'

///

do itoratus vel canonicatus. Urbanus quoque octavus,


or,
,i

ctens, Breviario

doctoris Parisiensis anastasim compleRomano inseri jusserat, tunc


viri

^iT*"

Jiimu Brwiot

iii

Homano

narratione

mano
ii

Officium sancti Bruuonis stupendae historiae Breviario RoSausinseri voluit, ut testatur clarissimus
novo* decreto
Epistola didascalica his verbis
:

incumbentes recognitioni, corrupt integritatis, non


cepti,

religiosi

et

in-

Launoii

artibus

de-

sed sapientioribus inducti

rationibus,

uon

sffiius in

Prodiit

hujus solum historiae narrationem, sed et e^regiam illam piissiraamque tidei confessionem, ab
ipso

ex interim in lucem Breviarium Roinanum, cui VIII decreto Officium sanct.i Brunonis Urbani brerecens iusertum fuerat. In boc narratio illa, continebatur serie. At vi quidcm, sed aperta Breviario tum recognoscendo ego Parisiensi

Brunone morti proximo prolatam

et

tertiae

Nocturni lectioni jussu Gregorii XV insertam, simul ex eodem Breviario, sicut et multa alia ex aliis aliorum Sanctorum lectionibus expungi curaverunt. Hi postea a Christophoro
secundi


//

domini archiepiscopi et venerabilis capituli delegatis operam impendebam. Institerunt hac occasione Cartusiani PaOfficium risienses, utsaucti Brunonis festum ac oonsignaretur, siquidem in Bredieejus natali habuerat. viario uostro hactenus locum non
illu8trissimi

Puteano, Cartusise
verendi Patris
rogati
ministri generalis,

RomanaB

Priore,

nominc

re-

Cartusiae Prioris et totius

Ordinis
inter-

oblato libello snpplici,

recisione tale de hujusraodi responsum, teste Theophilo Kaynaudo,


//

dederunt
'/

Mentem
im-

saorffi

Congregatiouis
iu

numquam

fuisse,

llouesta?

eorum postulationi visum


Ascriptus

est

conce-

//

//

fuit igitur sanctus Bruno sed eo pacto, ut narrationis Lntetianis Fastis, neutiquam prtedictaj in Officii ejus lectionibus

dendum.

dubium vocaic uarratiouis lmjus sed consultius visum esse, eam veritatem expungere, quod mos Ecclesiae ferat, in sacris K
probare aut
;

Officiis
//

Sanctorun,
a.l

//

mentiofieret,
videre licuit
codice.
,

quam suppressampaulopostetiam in Romano divinorum Officiornm


ille,

stituerunt,

religiosas familias inqui recensere eorura Vitas, non causas,

ex

"

S83C

iu

oujus

verbis

detegitur

fuerint impulsi,

totius

discordiffi

causa,

quam diximussupra,
//

institueudum Ordinem suum Et post pauca addit, 8 viro apientissimo, RomaBtunc moraute, accepisse
quibus

nullam aliam
nonicatu
Mxodem
ote

fuisse,
in

fact;im

praeter mentionem de caquibusdam hujus historiae

Cum

aliunde

breviandffi essent lectiones Officii

sancti
w

narrationibus.
L89

Posthac,

revolutis

aliquot

annis,

Joan-

//

Launoius
ambiens,
lante

ultimam
typis
viro

doctoratus
thesi,

edita

lauream repalam, stimuscholis

//

Brunonis, nihil occurrisse, quod minori removeri posset. Caeterum sacram Congregationem de convellenda ejus narrationis ne cogitasse veritate, vel de ea depretianda

incommodo

quidem.
191

Marsy

doctissimo, in

theo-

Non

absimile

quid paulo

ante

teslatus quodfalia
putarttw

logicis asseruit, Quidquid s trina e feretro emissa

de defunoti voce vulgatum fue-

docto-

fuerat Bartoldus Nihusius, scribens ad amplissi-

mum

i/

totum fictitium et commentitium it, esse denique anilem fabulam. Astantibus placuit
ista sibi

nam Non hoc


N..u
:

virum Andream Saussaeium (adi, didascalica hujus Epistola, Coloniee Agrippinae anno 1645 excusa in fronte prxfert, Epistotam) Soiscitatus sui Romffi per Janum his verbis
:

quam

tempus
(ut

spectacula poscit.

n
//

Nioium
quai

Erythrffium

inde
es aliia

tamen,

vera

sanaque

loquamur)

Ritibus
illa

excellentis

eruditique ingenii datis

quid

specirainibus cupita

Qui,
vivi

sibi

merito donatus est laurea. complacens ex approbata contra redithesi,

ii

historiam

hanc

validiori
lbi,

stabiliturus

argumentatione
Lt,

adiit

Romam.
institit,

quibus
illud

po-

mis
e

et

laboribus

ut

prodi-

quod judicaretur esse fabulosum, sed alia de causa. Hffic autem oausa -liserte ac liquido proditur in libro, in Vaticana bibliotheca asservato, de rebus in liomani Breviarii

//

quaquam summotum,

Congregatione e sacra invigilat ac prest, dirigendis censeiet. Et ecce, respondetur, neBreviario e istud, quod diximus,

gium
retur,

Romaui
simulans

Breviarii

lectionibus

abscindein

recognitione
tionis,

inutatis

ubi inter

acta congrega-

maxime

ex eo, quod

acce-

habitae

die

Jovis
:

xvi Januarii

mucxxxi,
^,

ptatione festi saucti Brunonis Parisiis actum fueCartusienses Parisienses id experat, clerum et
tere.
llse

hoc
//
ii

sunt

artes,
ei

quibus ad
exprobrat
his

id

obtineudum
(pag.
L14
et

eum

fuisse

usum,

//

resolutum, quod " Fuit decretum legitur Brunonis amoveatur illud, de ltctiouibus S. quod ponitur fuisse causam su;e conversionis ob majorem brevitatein, et quia nihil facit ad
Bruuonis.

(Theophitus 115J auctor


ll.rculis inquit,
n

Raynaudus nimirum)
verbis
:

ii

sanctitatera S.

Hffic

ex citato libro
praefecto,

Commodiani
recisioni
illi

Et potuit,

facilitatem

acoersere,

quod

desumpta suut ab ejusdem bibliothecffi Vaticauee stratio,


ad instantiam
V.
P.

erudito viro

Emanuele Schel-

//

quibus nosti artibus, tu, qui praesena aderas, magno fragore Parisiensis oleri et et pwBsertim academiffl infamiam, et abs te conficta oivitatis

regisa vota, ut ea
pr;eterirctur,

narratio,

etiamsi veraesIloc

generalis Ornos nuper transmissa dinis nostri, a quo et ad sunt. Nou igitur, quod fabulosa censeretur, uti conabantur persuadere, qui correctionem urgeproouratoris

,t,

urgebas.
tuss.

postremum
germanis-

bant,

hffic

historia

Breviario

Romano expun-

docuerunt littera

Priora, qua3

mutationis (in Officio nimirum S. Brunonis factse) causam continent, et aliis et mihi ntuum theologus sapientissimis e Congregatione

imam

majorera brevitatem, et quia ota est, sancti Brunonis. nihil faciebat ad sanctitatem Nec propterea Bacrffi Congregationis mens fuit prohibere, ne, qui vellent, eam suis Breviariis
sed ob
insererent.

i,

ii

Etpaulopost: Dicendum liquido confirmavit. alibij quis te Parisiensis Romas juverit, faciene ut persuasum haberetur, Patres Cartusianos ex>

i/

punctionem hujus narrationise Breviario expe19U

ob rem postea 192 Quam mdclii Breviariis et MDCXLVin siorum editis Apud societatein
//

nempe
Lutetiae

annis
Pari-

faclum
ei$e,

nm

typographicam
cx decreto Con

wtere eto.

librorum
cilii

Officii

ecclesiastici,

Qui

sacree

rituum

Cougregationi

pra3-

//

Tridentini

imprimendornm,

restituta
e^t,

DIE SEXTA OCTOBRIS.

537
C.B

est,

nullo reclamante. Hsec necessario praefanda duximus, ut lcetor pnemoneretur, non debuisse a doctore Launoio asseri, e Lectionibus sancti

ctens,

comple Officium, doctoris Parisiensis anastasim annoWlapprobasset, anno sequenti, ut

Brunonis

solummodo

deletum

fuissc,

quidquid

u'< de eo Officium semiduplex ab omnibus possit, data Bulfidelibus recitari libere ac licite

ad illud prodig-ium speotabat, aliamque nullam potiorem causam summovendi aliqnid e Breviaregulis, praeterquam rio ecclesiasticie praseribi

la concesserit ac indulserit, illud

tamen

Offld

Breviario Romanoinseri, primusjussisse videtur Urbanus VIII, uti ex Tractatum a Patribus Cartusianis

deprehensam

falsitatera

quandoquidem, ut jam

hujatibusmecum communicato

intelligo

Sanguinis vidimus, celeberrima illa Oorporis et sancto BruChristi in Eucharistia professio, a

none

snb mortcm ab ipsis sacra> Co neest, quara gationi praspositis etiam sublats ut sentiat ideirco deletam erit, mo ita vecors ut prudenter ante nos Bit, ftlsa
facta
,

194 Aliaminoris momenU, quse in observan adhuc tata Cartusiani anonymi verba modo ad scnptor. possent.omittoetprogredior

supra reci-
'

''^/

prxcipuos, jam memoratis adjunge.nh,

quod in sua monuit Joannes Columbi Societati* Jeiu, num 94 et seq. nonnulla, sdlii et,in qua prxterea usiensium qux verbis jam recitatisAnn alium Cart
fuisse,
.

nostrum in doctoris Parisiensis, quse Sanctum pepulerit, anastasim improba Cartusiceeremum

eamdem, ut runt, quam qui contra tutari contra Launoium sunt conati. Ac primo
cumhosintersintnonnulli,q>" nnh,,utpoteh abanonynus inediti.ad manum non sint,et tamen Annalium CartusiensiumLibn quart, mo

libriquarti auctor
Cit

anonymus

in

mediumaddu-

de Cartusianorv ntuum ConSsicscribens Iidem (Romani sacric censores sustulerunt e Breviano ceqreqationis) Sanguinis Cl.nsti leberrimara illam Corporis et a Brunone factam professionem, in Euoharistia ut t, vec ita H sub mortem, quam nemo
:

Dissertatione

num

memorentur,ipsavel idcirco scriptori hujv habe ba huc spectantia, transcribo Sic


i

eos
sese

quifabxdosamnonessedoctnns Pansiensis,

damnatum

e feretro vociferati,
facile

htstormm,

eential

idcirco

delevisse

quod

falsa

sit;

qui

probare sunt conati, V v\m^ bus Montis-Dei ernditisciscus Ganneroniu^ Opussuumineditumhactenusinterpnvatos parietes

mereretur Fran- E

enim Turre
pserunt
alios

in Calabria

morienti astiterant, Bcri-

ad

socios

in

Cartusia

commorantes,

et

non

latuisset.

Hic, ubi aud

toto

orbe

monachos
:

moritnrum

hasc

noium
bare:

pablica thesi proposita

verba locutum esse


Credo

panem

et

v.nnra,

omnia

nisum
d.

fuisse pro'

dctitia,

q*

da

"

esse post con quaB consecrantur in altari, Domini nostri Jesu Cl.nsti tionem verura corpus

mnato hactenus vulgata

fuerant,

intobitatum
'

inierim,

Cartusianu Columbius, et post hunc e quibus sane, anonymus proxime laudaius hoc scriptore supra adductis

etverum Sanguinem.

Tractatura satis amplum inscnptum, geneseos Cartusiensinra dici-e mdcxl. Aliquol p( misit in Cartusiam anno

arrepto calamo vinscripsit, quem,

Hxc

annisAndreasSaussaBius.editoMartyrol.
cante

primum

celebris,

causam

aliisquea posteriori

quod falmdoctoris damnati histonam, non fuisseseRomano sa putaretur, e Breviario apparet. cido prxteritoea>punctam,indubitatum

nonnul as d objcctiones adversariorum ad Bertoldum Nihusium scripta illa doctissima


Epistola,

quam

ipse Nihusius
dedil
-

Verum,
verhl

etsiid ita
is

sit,

reliqua tamen

omnm

anno mdcm.v

typis

dit, veritati

Acprtmo tam certo non consonant. Pariszense docto, quidem, quod ad scriptores, revocare adtcmpusrediviviprodigium in dubium pertinet, perperam verosimiprimumaggressos,
-

traidem Cartusianus anonymus

%m

DidascaUc:e.

l, s

concedit. Etsi emm Massono dumtaxat secundum demum 1611 vttam cum morte Massonus anno Annales ,n suos tamen Francorum

locum hos inter Renato Benedicto

pnmum

COmmM

sentiens Laano anno hdoxlvi. D sertationem eremum. Launoxo , secessusS. Brunonis Bapaudus Soc J Btatim reposuit Theophilus Leotardi jnscnpto hb , ub nomine Honorati Saud Hercules Commodianus. F professus Carl Monohozon, Pei volumen exaravit, B. L.sana,, grande

nomine,

impugnatum
edidit

m
<

elus

^qXstimum illadere dubiumdert, Renatus


nonpriori,qu vanno\Vl,
c

>no

<

Betypisemisit, cumque L578 in lucem verostmihus dederit, nedictusarti criticx parum


ip sometcuranteRena-

Priori 0ri8 rartusi Alitiphilus Cartusianus nrstixit lum P Ordrais de institutione !Tec ertis traditione
.

^^^ -^
1

"

^lun uuu vuium^ 195 In hoc volumennon iyo auctorum, sed nro-umenta praBfatorum

tusiensis.

.otiotiea at.one

e1

pnpiuTi eteoium

nbomnibtu

^^

ZplodiiUsldposterior^
1585
solique penes

me

exstanti

anm
186

aMcuravere Notulam, num.


inmargine
fuisse adjectam.

memoratam Deinde vero cum de


,

SnLsS.

Brunonis

illnd,

quo

ponitur, eius causara fuisse

anno

nZm
fuerit
,,
t

e datis, intelligitur, non satis capio, araotum.

*^
*'.
,

1631, uti

=
1593,

quas

everOis

Ithlen .urrexit,

qui iter, quoa

"auum argumeuta
^Utoque

qui

receuti
edita

Diesertatione

Taunoius,utidipsumeBrc^
curaret,Romam suscepit,dtffemetiwrtverto q " m Ml m. 189 recitatis (it, possit so>> Parisiensis
,a,naii

;Up

doctoris

veluti

ac anilcm fabulam quod anno^ thesi publice proposUa traduxerat innuit in frx ipsemet circiter 1635 factum, C de }ltione, quam su*
;;
;

commentitiam

jam

axow su,>erjecit. Ista Cartusianus Columbio nova mltaaqu* p ! ni etsi a i TelZeatl^Mstoru, firmanda oddvcta t,' doctorisrea asserat, laha immerit0 assensum e,u

iui.ns

certis,

jque U0

rZTrueTJTZnibus

Uruuouis in

eremum anno

J^*
)6U.

Qpen auidem Mabill illam, s,no Zssits Toconon uno Historiam


habet

Z TiZiml
admodum

'''/'"/"""

incerta ac dubia.

^Znissertationipr.vmisil.AcW.vcetsiGregorius S. Brunou.s saTa RUuum Congregatio

favent.quipostMabiltoniumscrtpsr,,^

XV,Z

538
(

DE

S.

BRUNONE CONKESSORE.
'

innr
B.

JFranci* auctorcs, alttque trufr prodtgioso lucem Qperibus suam de editis in vel obiter famtaasat, opinionem rrrilh
litterari.v
<

>1

bio,
>

testimonia fortassis invenienda putabat,ad

tlto

rum usque tempus inventum noniri detegendun\ disset, contraque, ut modo factum,
scivissrt
,

utQ

quQdammo.do declarcpunt, Licet


in

Papebrochtos
I

Conatu

,/ortcopart.

orum
Btopia

c/i

quinque primorum Qartusise PrU Traotatum de narratione hipromotionis Ordinis


Car-

num.nscripserit,CQlumbiuinpr< digiosa, doctoris P mcoi ab anno mcctiaxxxi, mccciaxxiii ui u]]nnn> "'"" imo m
,
.

inchoationis et

em Columbiusao post eum Papebro* L150,^m annisfere dumta, s. Brunonis mortem scri-i

anno
Actis

xlix annos a morte sancti Ymvh,\n> ipsa dicta de. koi, //meflue cte eo, ut
ia

ptum emstimavit,
decimum, aliquot
i

certQ

ante seoulum

tertium

annisjam inchoatum,scriptu

nihil dubita*

ingus

sua pro
typis
},/

Sanctorum
a

Apologia,

anno

}Q8Q

"s

non esse,uti quxnum.n et seqq. in medium adqualecumque dusc sufficienter ^stendunt Verum doctoris damnati narratiosit, quod de luctuosa
id nos, quo Papebrochius tulit, \udicium hujus veritatem inquiramus, >mminusliberein Urenon debet. Awriptoribusitaque,qui illam s rrl uteuwq duobus seculis pr

vulgata,
fuisset,

ipse

tamen postea Papebro<h<s Utimem errarum Respu,


articulo 1&, 20,
,

>n

ne

anno
cit

L697

editis,

ea sertbtj,
,nr
hti

quibussese.c/
dixerat,

QUSB

JanwW us

conjirmet,

omnis

UUus veritatem sorupuli


indioarevidetur.

dvoa

probare, vel contra tutati


>

swt

conati

pto*

non esse
II.-.

rum

ani
j

'"" '"'""

lucamque non solum antiquiara, qmlia


B

B
i

|n, ;

.v

,h,dr
,;

>"" Mlscnbit

qfm
i

fundationis Cartufiiv, anno

hic
.

/,

llUUlMI

qui anno 1115 liisi signatis ct e Grandimontcnsi, a Polycarpo de la Riviere exaratMS sit, oodice
vidco, quid ultra allegaia) si subsisterent, nihil scd Slcertitudinem requiri possit ad summam annis post Launoyum Columbi, triginta
;

etiam, quseaseculi scriptoribus data sunt, minus yntiqua, idque tumquod infra usui subinde sint futura, tunc maxime quod ita factum invt

ab anonymo Annu guo ne tiaiu


'

rtusiensium
h,ic

libr\

mum

num.

deflectam, >"tio potissi135 in fine data suadet.

lentium

fcla

cumquc
Theophili,
Igtftur,

refutautis,

neque
facit

duo

ista

produccntis,
fidem,
e1

suspcctam
si

mihi

Polycarpi
crcduallegata

eum

transoripsit,

Htatem.
picere,

vclim

nolim, cogor

Launoyum
in

et

pag. cxxxv lego, qnod

aarta nc unus
,1

quidem apex est de doctore inge< eanonioo Parisiensi, quod ipsuxn


,

Cartusiensium se XI. Scriptorum culo xvi antiquiorum de doctoris damnationem qui Parisiensis
,

est

Priox generalis requisitu

i,

jxvn

ln

Grandimontensi Chr-omeo

suam

e feretro publice aperuerit,

,i

ad
( .]

annum
e

divcrso cxv, quo pagina vaoabat, recentique manu, in loco non suq,
est,

anastasi testimonia referuntur, et

jriptum
bilc
ip
.

quod sequitur.

Parisiis

horri-

quid de adjunctis, huic post adjectis,

speetaeulum contigit ete, Hiec ille. "Unde causa habetur, u

prout vidim
c

censendum.
horrendum Doctoris Parisese,

timonia

am
de
illo,

Pojycarpi istaec oontempseril Colurabus, et cur ego nibi! fidem tacite agnoscens contcntus tuenihil dc Thcophilo sciens,
j

rira

tantisper

iis,

quibus
cx

utitur

Columbusj
argu-

N!

donec tempus exigat reUqua atum istud, et Launoyi ad testimonia Interim fortassis alii, examinare, reaponsiones plura atque Polyoarpus, sineeriorea multo

professo tractarc

tourm eferetro wciferati, dammtum <>~-fUtteras misere, Ordinis Cartusispectaculum in <r'j ,ict ,s vest%tum 00 ensis.s, ri lnrrs n^lrm dlv.d
;..;,
<j

omnes, qui

p,. 0( ;, :/1 ,

"' inter eos, a inmodo, quo factv, 4\tur,


,hl/l
'
'

qwhus
'

quam

tiquiora,

ipsique

rei

gestse

vioiniora invenient,

totius Ordrais iuvenit Columhus, licet tota Launoyi contradictio adjutus; ut fcligentia penitus dissolvatur, et ex ,,i optamus

quam

ommum
us,

" convenit Aliieni hominum aut saltcm ingenticoram circumsiante damu$ <>< aula multitudine, alii contra ibus Bruno, ejusq solis huju
' >

sm

defuncH,

i fi

aholeatur dubitatio

de

veritate istius hi-

prxsentibus, evenisscvotuni. AIU

dcrum unaeademq-

<'"',

"<"
voct

st^rise.

illam

tcrujmii

<>/" rsproquibus damnal'i doctoris historiamCol tantisper, donec res ew bare nisus est, fuisse

197

Eactenus Papebroqhius,

qmeumsese

eodem necitaiionis Offuii tempore


rationes infelicis doctoristres diversas amrmant alii contra singulis
>

mibus

rui

scnbat,pl ra/uqueadhucac antiquiora, quam a Columbio quo Launoyt contraermi inventa, testimoma,
fesso eaaminaretur, contentum,
,

\uIqs
s/ r
,
,

/irsattribuunt.Etvero
,,,!

si

me

atum

c.c dictio P&nittUS iiissnlm/or, ct aboleatur aldubitatio de istius h> stQfti$ r, ntate <"' ca hanc scruP ul "<<"" speret,

ommum ammis

legapfa

fuisse,sti.s mdicare videtur. Nec an propense adeo, ac nihitornnics jn doctons r<;//,,,,<, tiu.wm eorum, qui horrendum srsr /,,<ntamantis, spectaculum ririi iiamxniKni
,i

sm

publice multitc.imr. sei '> %rivatos domus defunr/, parictes cvenerit, nec tribus diebus d\versis x sr.l una cademque doctoris infausti voces non erit s "" r rur constans scriptor r,,i/ rum omnium cooevorum de memorabdi adeo hi,

genti populi

st qtuv, historits accensent, fuissr/ itcri veris historiis acccnsent, fuiss</ ,/urus,
i

storia silentium magnoperesii mixandutth sicque, ob quam hmc difjh-illima crrditu apparct,diffeujscriptorcs tas gravissima evanescet Verumcum hngeplures, horrendxm ,Hud doctoris damnati tongepiu,

mn^mm

_,-..,..*k^j///}/

i.eret,

nri (t/ii/im I hiiif ad

summam

f'i(ii>i~ii /

CCllllr
-

'^^nanttqutora, quam

addur/,,

<>,

spectaculum pubhce tn ingenti homtnum multUudtne

1; ram ^J^em *rm


,
'

"-

fuctum

bant,

quamnam

ii

fidem hac in

an

postea eorum, rum narratio, primo inquiram, defunctt pametes auirem intra privatos domus opimonem discussuriis A evenisse, staluunt
,

sal credibilis verosimilisque

DIE SEXTA OCTOBRIS. quasi Qua horribili sententia audita sum. re mereaniur seu timore et tremore peromncs immenso fuerunt videri queal eo,

639

C.B.

cus-i,

ccrti

facti

qui iuter alio,


vitce,

claritate

tant. v n , dc condemnatione videbatur honestate 108 dignitatis excelenti. f.m


,

antiquiorum, qui scriptorum Cartusiensium homjnummu'^ eventum coram ingenti

multiplici

scientia

afl

sapientis pKBfulgere.

ba

rendum

tudine contigisse, memori* vfdere lala niisrecensendis.servalo, 0W> qu, Car initium, aliorum infra, chronico, duco
tusiensis Ordinis

.'

.**"

non sunt,

"**?%

fU Wi ("ctHtn .,**,

199 Elsi

,,

inonyim"

^cZatlonis

narraUone htstonx seu Tractatus de promotionis Ordinis


et

primorum qumque

Cartusi.v

(W
fta6en

r"

naUone Cheu,t ibi magister Bruno, teape non obsouns paTeuttr tonicus, dc oivitata Colouia et .b.dem bus natus,ecole8ieEemensiscanonious suprsscnqui Tbcologia, scbolarum m, atque compunctus vocibus aalubriter territus pts mfra .oc.os ibi aUooutas est quosdam oarisstm^ qu d aimiUbus verbie: Bia s Annahum Cartua simnl etc.
|

Eoemua?

jam transcriptum

testimomum.proHl

,/

zssJt cumque
intulit,

deinde

v.mnim
.

apuu. transcnbit, magna. e quo ittud monu

r^ssss ^'

Commentarii hujus initio etum

suppeditaturnaocon i integrum,quol *****

Cartusiensis subseculos Ordinis ft observaut, nonnullos ex

scrxptoret aucto-

T&UfZm.
re
e

cUam

Co m,entoWo

m Acprimum r\rsri
ni wnj,-".
'/"'

Boquidcm cos inter locum

-u*y-

sssrj'&?s?
"'
t,

in

mosopnia

ct

Theo og.a

Q d d5 citnr aee.d e.
et vita,
8oi eutia

me^

ut

uueou

^J^ ^^
i
,

"t Roso Prior

ibi

iuter

ienses p omn es d^tores aris

excel-

m.rabmter B tonoratna et d ntus nor diudecuminfirmitatfl prv et ultima

mo

Hypoie b ia babimus, integrum


de

oo s tn

n n nu oinV mi
,

Chronicon

^*%njSS-T5m
ere
feretro aec offlcia deeantata d.vma ib.dem eregata
j

a8

dien.

olausit

*"J5to
;

al a,

fu-

-ontinue

stino
i

m ane

Par

s i e si

tam
fi

acbolarium
viro
ralis
sol.

qnam
''

"J* tam n '^"T'" prabe rent


>ono.a b.iern^P'

oorabili

d em apud
,

Hus J " ctcl

fune-

Offlcii

sopul

uam

cum

feretrum. in ad ecclesiam

quo funu s jacet) deferendum sub ,


feJe'

!"** ^ eduT
1

ro

cl
c a
:

^!
P
rius
"

:3 r ue^reT"it\mortuua,e^
te
et

s
ns audien-

^^ XT.?SS2 ^. 1S i
"
"

tur

ctatum
'"

primum nortatur .uum^ sequentem de aarran


-" ff

mrem

^^
,
v,i l,,ere

.^

Tra .

velaudirc.

veritate

perfeotas

^^Z
"
<

..

Or.g.ne et ZVflrfatW De ' ,. do, iup

d e ElL-aseu
h:isT,. ac ta-*

v ;

deEyporegiaadscrdnt,l
tus
ille

Bosom

"

'

'^ t rim orum Carlu,

1-1*

o QU
,

nnP

cuncti

attoniti ct

territi

deliseS!

iorum CrWorum peliendum, seu

r beraverunt

30 P~
l
i

aie nullo
cras
.

modo

fore

>^.<0^

^!"'Xm
";"
<

2
rff,,..

"""

tinum res ervandum.

? conven.sset

Mg

mu ltitudo maxima
priu, vel,

adCarn

datum.epistola
a

'^ " %
h
;
: ,
,

s e,-arc-,

"'

'

/u(o

TdkJum et Ulcl
,

f.mus, aicut
et

',,f<

J^,,.,,

ea de ,,,,.

defunctus
judicatu s

s.cut

priuS|

totonuit:

ap.t, eleva.o Cite a . ousto

ToC;
U

terribiU voce

^ ume

"'",;:

sum

"

'"''''>sse ' CH "'

r,-a"/a/ul

^^
al

vocem
:ligeD s et

entes, qu auerutrum oouqm et ' ex P c " ere tam insol.t. ps..m ad

"f "

^ J
pro

tu pU

'^ plu squam

aderat| clare prius, et

in

;,,;,,,/,,, too otiam, ,/,//.,.'.""/;;;;;;;,,,. 7/ (M eau^^o,-.'.

ulpole

sibi vellent

innu-

quodammodopossu
Tractatus de 8. 6ugW0.<
Opcr*- SUI SW

mu tum
i

^
aliud orasti-

detcrminavernnt !ldllUC usqne uuUatenus

nnm
die

onveuieeet,
leu t

g ^f'^ ^ Kruur:^^-
cum
ad
propter
et
ist,

'" a
w

w
vcl
.

/iiy ,.

-"'"",.
'

MM./M
.,..,,/.,/.*'"'.

tota olvitas

tumu;" ^port

^Jotue
mo

dout
408

,,,.

.'"""''''"'""'"/r:;;,; !":'""'' ;!m oruml.uc"un _a q uor insututum ;in ll|m huJUS ad suum ^ ligiosorum oalumnus humilis
'

tBso
,

nisi

Tq

d iuis

S^.^^s

TomusJIT.

: ; ,

540
iVOVOU
C.B.

DE

S.

bKUNONE CONPESSOBE.
servatas

humilis ac sarioti silentii leges tamdiu tractatu fusissimo, violare coactue fuiflBet edito marte, ut equidem volunt , sive suo sive suo de Hypojussu, usus nempe calamo Guillelmi
regia,

Cartusiensis Itali

viri

docti,

quem

tri-

ctatum Bosonis, cui pnefatuni Chronicon inseritur ut diximus. Ab hoc scriplore divcrsus non videtur,quem anno circiter L890 scripsisse, Columbius in sua de Cartusianorum initiis Dissertationenum. 54 docet, Cartusix Priorum chronologus,
aut, si res secus habeat, debct hic pro proxime hic illi adjuncto haberi inter scriptores Cartusia-

1)

bus circiter ante suum obitum rem Cartusiam evocaverat. llunc Tractatum
scripsit

annis

ad majoin-

De origine et veritate perfectas reli gionis ad defendendum Ordinem Cartusiensem. demum Tractatus verum quiscumque Ita ille primorum illius auctor sit, is cquidem quinque
;

nos, qui Parisiense doctoris redivivi

prodigium

memoride prodide
204

<.

mo

Horum modo ex Cartusiano noslro anony- Etnrim seriem prosequor. Henricus Kalkar, doctor h(ilkar
>

Cartusnv Priorum Chronicon magni fecit, ac proin transcriptum ex hoc doctoris Parisi prodigium, utpote ad quod legendum aut scribendum lectorem etiam hortatus sit, calculo suo approbavit. Ad alios modo, qui id pariter /< unt, sermonem converto. Columbius

quondam

Parisiensis, Prior CartusiarumColoniensis

plures annos diversarum proviuciarum visitator et commissarius, abdicatis


et Argentincnsis, et per

omnibus

officiis,

cum

se recepisset in solitudinem,

inter plures, quos

edidit, libros

unum

conscripsit
,

deCartusianonm
sic scribit
:

iniHis Dissertatione

num

B6

Cartuaianus Majoreveusis Tractatum brevissimum scripsit cum hoc titulo Quomodo Ordo Cartusiensis sumpsit exordium. In eo
:

sequentia

verbatim
ut

continentur.

Ventum

est
in

progressu Ordinis Cartusiensis cujus multa exemplaria asscrvantur in bibiothecis Coloniensis et Divionensis Cartusiarum , ac civitatis Basileensis et alibi. In hoc tractatu hujus damnati miserum exitium concisioribus comprehendit verbis, ut sequitur Sed ecce in tene-

De

ortu

et

ad

boc,

defuncti

corpus poni deberct


dicens

brosis, ex perfidia

maxime,

illis

ecclesiae quas-

sepulchro. Circumstantibus igitur clericis,

qui

satiouibus

Dei

misericordia nova lux per

defunctua

erat

clamavit

Justo Dei

sum, etc. Sequenti igitur die Dei etc. iterum clamavit mortuus et ait, Justo clamavit, Justo judicio judicatussum etc. iterum Dei judicio condemnatus sum etc. Erat autem x^v^g^, jxia B ioi^i .u inagister in Theologia, tuuc temporis quidam IUUC lempuria uuiuam nomine Bruno, magn* sanctitatis etc. Ipse Tractatus ab auctore suo dicitur scriptus Anno millesimo ducentesimo nonagesimo octam

judicio accusatus

"

//

fidem est exorta Parisiensibus, apud quos pro tunc concursus fuit studentium omnium, qua3 sub christianismo sunt, nationum ; de illo scilicet quatriduano mortuo, qui, factis pro se una die funeralibus , secunda die sepeliendus

//

judicium vocatum , tertia justurn se Dei ad judicatum, quarta clamavit damnatum, prout hoc apud Cartusienses communiter reperitur
scriptum.

vo.

Canuii* Majoris chronoio-

203 Quare cum, quanto

r i s spatio

anteannum 1313 tempoprimorum quinque CartusicB Priorum

gwanonymu*,

chronicon concinnatum sit, definiri sat certo, ut supra docui, haud queat, hujus forsan auctor ante jam laudatum Cartusianum Majorevensem seuanteannum 1298, quo hic ipsemet, sese scripsisse, dectarat, scriptioni manum non admoverit. Utut sit, hujus equidem testimonium binis aliis, qux exprimorum quinque Cartusuv Prio-

lioc enim terribile factum et prodigiosum resurrectionem mortuorum, et futu rum judicium audientibus tuuc et vidcntibus, quorum post hoc de hoc in omnem terram exivit souus eorum, fidelissime docuit expe ctandum suo horrore timorem incutiens et terrorem, omni homini poenitentiam ageudam statumque et vitam emendandum. Et post pauca Vir enim venerabilis Bruno nomine

ii

tunc

praesens,

Parisienses non

clamores illos animadvertens illi damnato ad salutem fuisse,


,

rum Chronico, et Bosone, seu, si mavis, Guilielmo de Hyporegia jam adduxi, idcirco postpono,
quod horum equidem priori ex communi opinione sit recentius, itaque ab Annalium Cartusiensium libri quarti auctore factum inveniam. Hic porro, ubi Cartusiani Majorevensis testimonium e Columbio breviter mernoravit, ita subAlter quoque anonymus Cartusiauus C jungit qui vivebat sub Elizario Priore Cartusiae ciret Chronicou ejusdem scrica annum 1360
:

sed sibi et
tatione

aliis

coauilicntibus
et
vitae
etc.

datos pro
liaec

mu-

status

Kalkar,

qui

cum

riamjam
mcccxl,

obierit octogenario major, hanc histodidicerat, aut discere potucrat antc anuum

nexjue

ut

recens ab

otiosis

iuventam,

cum

dicat,

eam

se enarrasse, prout

hominibus hoc

apud

id est,

psit,

piiefatum (de quinque scilicet primis Cartusiae Prioribus ) Tractatum vel Chrouicon de exordio Ordinis Cartusiensis continuavervit et ampliavit, eamdem historiam iisdem parenbis narravit , iuterjcctis tamen aliquibufl
sive potius

communiter reperitur scriptum apud Cartusienses, sive in Cartusiensiumper p Galliam, Germaniara, llispaniam, Angliam et aliab regiones domibus. Nequesolum apud Cartusienses, quandoquidem sed et apud exteros quosque inferius ostendemus, hanc historiam jam ab aliCartusieu.scs
,

quot auctoribus Anglis scriptam fuisse ante


MCCCLXX. 205 Hermannus Steenkenius Hcnrici Scutdorpa^us , patria
sive

annum

thesibus mutatisque
et

hisce

verbis

nempe aula
habet in
;

a Petra , Hermannus a Kalkaris coae- i>ci,a,

ecclesia.
,

Nam
recens
fit

aula

ille

ubi vetus posuit in

auctor

ecclesia
,

et

ubi

apud

Priorem

mentio

ECCLB8l.fi

apud popatet

steriorem

legitur

sefulchrum.

Unde

circumstantias historiarum BCriptores saepissime accommodare ad usum temporis, quo scribunt. Hunc vero auctorem vidisse citatum illud
plerosque

vus, professus Cartusiae Diestcnsis circa annum Trevircnsis pi-out et deinde domus mcccxc haec ferebant tempora, per multos annos Vicaapud quas non rius monialium Brugensium opinione obiit anno mcoxxviii sanctitatis sine Domiuica , quem in tractatu super Oratione typographus anno Westphalia de Joannes
,
,

chronicOD de exordio Ordinis Cartusiensis, colligigimus ex his verbis sub initium Praefationis Et
:

mcdlxxxiv

pra^lo

excudit,

de
:

tanto

spectaculo

primi quinque Priores hic inferius descripti in pluribus Chronicis reperiantur, tamen successores eorum etc. Cum dicit, in pluribus Chrovidetur etiam innuere, se habuisse Tranicis,
licet
ii

Similiter fuit dat testimonium iu hajc verba de illo misero magistro regente Parisii in Theo

logia,

de quo legitur in
esset

Chronicis
scientias,

Cartusiae
et

Qui cum
sanctae

maguaj
,

ac bonae
circa

vitae

putaretur

obiit

annum
mlxxxii

DIE SEXTA OCTOBRIS

541
AOCTOtl

MLXXxn,ad

et

cujus exequias cum pene universimagistrorum et scholaruin convenisset tas cunctis ausepeliri deberet , clara voce
,

mortem

Justo Dei judicio accudie multo pluribus cnn satus sum. Sequenti Justo Dei judicio judicatus n gregatis dixit sum. n Quapropter reservatus usque ad alium coodiem, cum tota oivitaa convenisset, dixit

audientibus

dixit

Carauetoris; in quo originem Ordinis prout legitur in Chronifere tusiensis enarrat Eiico Cartusia?, quod ab altero anonymo, sub Ilenricus dixiraus. conscriptum florente
,

C.

zario

Arnoldi

per quinque annos de Alveldia, qui perfunnotarii raunere in Basileensi concilio in Cartusia ejusdem ctus, noraen Ordini dedit vixitque oum omni urbis circa ann. mcdxxxvi
, ,

ram omnibus

condemnatus Justo Dei judicio solum apsum. o Ecce; qualiter ille falso et de luce sua ad parenter lucens expulsus fuit Idem tractatus editus est Ro veras tenebras. sed mdxii per Richardum Cloupil toma^i anno quem ex auctor appellatur Arnoldus perperam Ordinis constat appellatum
:

postqnam laude usque ad annnm mctm.xxwh, et amregimen ejusdem domus annis trigfnta
plius

cura

tenuisset.
ctrina?

llic inter

status maximo utriusque catera su pietatis

profectu
et

do-

monumenta,
,

de quibus Petreius
ari

reliquit

etiam Vitam Sancti Brunonis,

quam quidem non


in

chartis
fuisse

capitularibus

Aymurus
Savelli,

per annos vigmti cuius procuratorem egit siae videlicet mcdkxxviu ad anno et amplius, ab toto anno mcdlix mortem usque, quam obiit quos Becogmtionum plures libros hoc tempore cnravit. Inter quos vocant, scripsit vel scribi in quo scriptus anno mcdlv
,

206

Hermannnm. Aymarus Savelli

professus

Majons Cartu-

mentionem datieri bis Basileensis, et in ea reverendus pater Matestatur mnati hominis


,

vMimJM

ed

eam

biblotheca

ur-

bilonius
bis

in

suo

Itinere

Gerraanico

his

ver-

209

In Minori Basilea

qu
ante
,

mejori jungi-

^w
.

unus adhuc extat

historia iisdem n hsec nostra R nostro auctore bus habetur in veteri

prorsns verbis

qui,

motn Helve.,,, ponto ex qua multi vndmil Cartusia extabat ticos insignis quam suponns decodices in publicam illam, *transpositi snnt. Duos i.ibliothecam
Rheni sublicio,

scripsimus,

anonymo,
frontem
:

tantum notare

juvat,

unum, qui Guigonis


sanctt
.

sta-

expnmitnr

onginem. Quomodo Ordo Cartusiensis habuit sequuntur post enarratam historiam Matimque

cum

tali

inscriptione

ad

qui Vitam tuta continet. alternm, Quod Sapiens, nonis, incipientem his verbis leguudioit. In fine hec eihortationis gratia

Bru-

Cartusi* anni mlxxxiv. Unlittera fnndationis errorem D Polycarpi de putamus, natum .J* proauctores, qui hujusmodi inter

laRiviere,
digii

meminerunt, easdem
,

litteras

recensentis

monachua prater Ludovicus Moser DttfM^Othujua vaUis B. Margaret* aa transsumpsit ex ohalhunc . dinia Cartusiensis, 'lem Alvel.l .cographo patris Henrici de
|.ro,

contra quem fidei hominem,

scnbendo propterea velut malas in paulo acnus mvehi Launoius


Richelius
,

domu
.

quondam

Prioris

anno

Bm,

."dtoVlli.
in n

Ordine

anno prfati patru Bennm notaCartnsiensinm ,.. HaJC idciroo


in
illius

Dionyiiui
Richclius,

vulgo ^ro^Dionysius ab anno C1 rciter qui inter nos iioruit kta ticu. mcdlxxi , qno e vivis ad annum mcdxxiii . De Pr.conio sive laude ln tractatu, Opusoula Ordinis, inter sua

dictus doctor

:
.

evisumest. quod
funere famoso

eo libeilo aga.u,^de doctons Pansiensis. . Hbc

S
vir

Cartus ensis

inmlodus. Petrua integernmiE suppar, monaohua


et o

Dorlandus,

Henrict
vitse
,

Agto

prolessus

qua et Diestens.s ricariuB Caitusisa ta. anno mdvii, mtermu est pitesimc oei n isVtae defunctus Chronicon

lm

C
mnrtui

clucubrationes

distLtnm

libris,

soripsitj

3U
mo
,'

in

facie tenus Theologia magistn venustate fonnsegrandique morum ac pnaltera obitus sni d,
,

*-

riwu
"
" " "

accusatus sum.

1
! o

terribilius stquc judicatus sum. lertia Tusto Bei judicio voce deprompsit , Jum die ternbiliss,ma

v^m m^ lorro
g

a t

SuemTcitoms^ ^Harum labente memoria,


vel, Tuis, ut incaute,

P=
oredtdii

"

Dei jndicio Cartuprodigii Ordo cmpi Cius oc asione mag altm consideration.s Vir qnippe

*ternaliter

sum

damnatus.

^uc M

Oriims Cartusiensis

*Hg*m
<'-

jj-j-.
J, UWrrciim

Ss Lno
ster
'

etc Bruno etc.

Cum

dicit Dionysms Eml0S M,

Aom-

Jni^nm docloris Vrodwosamlocio


" "

Parisiensis anastas

Dor landus,
annumeraiur, fcrt
:,',,..'

clariua

sole indicet

nu.

temr nS
,

llrt

o Bpectaculo,
15

tll

^"Lc" he
esset; esset,
naec

emiu ToJbuia im emm

^^ wip t ^ ;;:. " ^ -- - TPar*w *~


de

IjtcTrectelZ
P

s,

ac vc sd' potTus certissimum jivulgatum


his unt his, e tiam con gruunt *

Bru
,

z::: ''/><<'

'''-

"'';'

";

'^>'-'"" /,./-,,

-v-

fakosuii Biffniiicant

Qu

doris

quioresjam recensitos

Zfonardu dc Egra

pressum

Lip^*

*""

542
>

DE
optinus
hifl

S.

BBUNONE CONl
ta

vaon CB.

(1

um

studiis
S.

yir

insudaret
S.l.itis

temporibus
Benrici
nostra3
,

Bruno Gregom VII Romani


vcncrabihs

cipiat sic

Quantas habco ratquitates


prioribus

et pecoa-

(actu

emprtt
icia

etc,

omissifl

dictionibus,

scilicet
illas

Jjm*j
,n

Pontinoifl et

IV imperatons circa annum octogesimuin secundum supra


civitate

Bespondc

mihi, fertur a Lectione dictiones fuerint ex tunc a

nonnullis

quod

fuU:

illa deletffi

ob

millesimum cum in Parifliensi asque scholarium multitudme floreret studium solemmum atmnatque copiosa caterva doctorum ea horrendum memoraudumdans, ut tale in
,

solerane

perpetuam riam. Narrationem


Sancti Vita num.

et indelebilem

pavendi judicii

memo-

hanc Puteanus in edenda


4.

spectaculum. Quique seculis cunctis eveniret doctores dam enim solemnis doctor intcr ceteros excellenter ormv praoipuus, scientia et moribus
tus,

et binis seqq. etiam exh<prorsus verbis; guod mibetetquidem Hsdem ~ rum non esse, ex iis, 7" (/ Sancli Vita a
'

''

>

menvenna
telligere.
nee,

contexta,

i.

disserui,

pronum

est in-

ac

prai

ceteris

honoratus

gravi
,

quadam

Confer nunc hsec recitala BlomenPuteani, verba ac proin ex dictis etiam

infirmitate prajventus, lecto


clausit

decumbens

vitaj suse

extremum. Cui cum solenues diem honorandum more pararentur exequi, ad cum studentium et aliorum ciconvenit magistrorum comitantibus et vium multitudo copiosa quibus
.;

de

cumverbis.ewquinqueprimorum CartusiasPriotranscriptis, Chronico num. metseq. huc


historiam videbisque, inhoc doctoris Parisiensis

nam, adjunctis

non iisdem t quibusapudPuteanumetB vestiri. Ac in primis quxdem

tri-

ad eeclefunus prosequentibus, defuncti corpua


in
,

deiaqua sepulturae tradendum erat invitatis ecclesiasticis, qui tum est cumque ab dccantaretur tum adcraut, defunctorum solitum venturaque esset ad eam Lectionem

nam doctoris anastasim vociferationemque Chroidictiauctorindefunctiaula t Puteanus contra


factam scribunt; verumisthxcduorumhorumscri^inru,,, aChroniet

siam,

BWmenvenna

in ecclesia

co discrcjja,Uia, utpote

Officium

surrexit, qui erat qua3 incipit, Responde mihi , resedit mortuus, et, elevato paululum capite
,

apud antiquiores etiQ anonymi verba, num. 208 huc (Adi Cartusiani
infraque ad- K transcripta) scriptores occurrens, Sei huc memoranda nos hic morari non debct. advertc. Triname alias sequentes animum
l

in feretro,

ac pras novitate

cuuctisque videntibus et audientibus horreurei stupentibus, alta et


co3 P it,

duas

da voce clamare satussum.


,.r,

Justo Dei judicio accu-

-b/mmu,,-

"-

hi vero qui 211 Quo dicto, iterum decubuit ; nec viderant, non modicum h83c audierant et quidcm territi, decreverunt , cousulte
,

ad feretro vociferationem tunc, cum Responde mibi, in recitando decujus initium, doctore tanOffxcio ventum fuisset, a
i

functorum

immerito,

hujusque tisper redivivo fuisse emissam, humatum, Puteanus corpus in sterquilinio fuisse
et

etiam

sepulturam ejus in crastinum diffeitaque serendam, rei exitum praestolaturi. Dic spectaculum jam fuisset m quenti, cum tantum ad dictam ecclesiam civitate vulgatum
et provide
,

Blomenvenna
;

ta)

qux

verbaproxime recitaautem duorum adjunctorum, tradunt horum histonam horribilem doCtoris Parisicnsis
(adi hujus
sint,

comitata

tota

couvenit

maxima

et quasi

innumerabilis utrius,

que sexus populi multitudo


,

ubi

reinoeptis et

nullam plane primorum quinque hujus verba Cartusice Priorum Chronicon (adi mentionem facit. num. 199 et seq. data)
antiqui 213 Quare, cum eorumdem scriptores Cartusiani jam adducti,sive alnw' quodalii,sicc

dum ventum est ad inde continuatis exequiis idem defunctus initium Lectionis prajfatae
,

,-*
(

capite elevato

ut prius , clamare ccepit ac dihis Justo Dei judicio judicatus sum , et, cere, sc recepit. Verum intra feretrum iterum dictis rem admiratio non parva inter astantes ,
, ,

cumqueVit&imUtutumprofessi quiinframemO'
t

crevit

terribilem

stupentes. supra quam credi potest ex his nondum facti fuerant de Quia tamen cum verba illa, Accuejus reprobatione certi possent etiam in et Judicatus sum
,

doctorislarabuntur pariternonmemincri,,l, e ututetiam admissa vi vera t esrisiensis historia, Verum unde tandem se illa expungenda, existimo. dictis adjuncta, qux apud antiquos ex
t

bina

illa

nuspiam reperiuntur,Blomenvenna,seu hausit quo hic illa deprompsit, Puteanus


lium Cartusiensium
vulgati auctor
libri

potius,ex
?

quarti hactenus

Annanon
B5 op-

satus

sum bonam partem


,

quasi ipse primo injuste accipi tribunal Christi ab eo , qui perdere fuisset ante indebite accusatus, et inde festinat,
,

anonymus Operis sui num.


:

cuncta

calumniosa accusatione iusto Dei judicio ab ejus et in sequentem terliberatus , cunctis placuit sepulturam differri. Tertia ltaejus
,

tium diem que die factus


et

est

conoursns

nimius

mulierum admirandum
flueret

ita ut

Dei

pene tota judicium praistolandum


,

virorum civitas ad tam


con-

portune ad institutumprxsens anno mdviii tra- F dus Remboldus typis Lutetioe Brunonis, quam lllius in divi didit Vitam S. pramxit. Hujus Vi Pauli Epistolas Commcntariis historiam damnati fuse det33 auctor anonymus homiprimus omnium evulgavit,
scripsit

sic scnbit Uertboi-

nem
vocefl

illum

Et, ecce tertio idem continuarentur et fierent , surrexit desperabih vodefunctus et ing-enti mugitu ac dixit , Justo ce, cunctis mortalibus metuenda sum. ILoc dicto, caput Dei judicio condemnatus Qu vox reposuit sempiterno absorptus interitu. seculo inaudita tam stupenda et horrenda et a
,

cum

priori

more

exequiae

n0n plane narratis fides adhibenhac Parenthesi, . H qua tempoNoster vero Sutor, qni eodem da sit >
,

Sed mihi > Responde ad verba ista Quod tameu suae damnationis emisisse. dubitando addita asserit sed tantura
:
:

,,

re vivebat,

et

paulo post

vita tractatum edidit

omnes, qui astabant pene exanimes tamquam a qui tamen omnes eum
,

reddidit;

Domino
ipsemet
Ecclesise

ivprobatum
testatus

ejusque
,

justo judicio,
,

ut

minit quidem, sed c<Btens hoc scriptores nonnulli meminerunt quotquot supenus tacentibus, Certe omnes, tacuerunt. Qui vero id auctores prodidimus quos Sutor hujus adjuncti menapud
,

suum de Cartusiana eorumdem verborum me quemadmodum inquit,

fuerint,

est

condemnatum

omni

tionem

legerit,

insuffragio, nec non et ecclesiastica sepultura judicantes, in sterquilinio sepeliri fecediguum

semus
ctorem

fuisse

non habet. Inter eos tamen cenauprjefatum VitaB sancti Brunonis

anonymura.

runt.

'

212

Verum cum

in Parisiensi

et ceteris vicinis
in-

...

eocleaiifl

quarta Lectio in Agenda defunctorum

supra dictis scriptonbus quotura duobus seculi sexti decimi dubitanao rum alter cum non asseverando, sed dumtaxat

Alterum itaque e binis primo memoratum tnvemadjunctis

5lo

DIE SEXTA OCTOBBIS.


C
B.

""*" tegissa, !/' ouos hoc adjunclum altcr vero, cumau/u.sse; Vcds, nec auctoritatis invenisset, non cores.aput uuos iUud
meminerunt, mutto recen ejusdem adjuncli non

HA
doclon^r.inHciprodujw sermoaem non
essc

tamen hujus testimonium, de quo lint scriptoris infra discuUam separato \ quui oensendum sit, memoranon reameoo.iUi nec tupra

Ue modo .^^Theodorico.abbaUTrudoy
, J/am ,,', codtohsm 81
.

;,,.on.pr.
|i( /10-

hendu, non
poiiunl.

CodoriS Parunenm ""-'-' P" '""", " iwnnrimi, vel etiam pi


,,.

spedacuumv

L
qui
,

ffl/emad 8""

nonnutfi azwn*, in

W"i

M1B

riltioue

insmP oO

x<a

^-

m^ml.. Prsetereo hw euam. uanusic ouorfaoA a hbrt v ''"' ^ n<m anonvmo profertur, testimonium, [ a J^J. '. ~ nilfttuor paradisi nummibus ! Huan, 0; f. :, J i Lh n ^rMur,aucloresup^l<>>i'<'">.

i-

*,*
i
'
'

guece"

F7TS?2E
'' ''

ll

dumho. prodigiosadoi

* a na
_

<"

CUm
v ; prodlgms
;

oinni ac omn

memoria dignam, nec

miratus sum, Ueurn


cus,

w
,

^^ ^
{ _,

solus

Laautpull,..

ZpulimultUu,Une,scd ,,,,'

'/-''
evemt,

nomiue

rtternis

eadein

Ucba *. . qua nora Officn

dieDUS
_

luscoram

amtc, paucis solisque hujus

lihro

amrto hactenus non

vulgato, sa

l:b::t:::
SCiut.
,

*
{

Montem-

tliamvrhi-

f:

Theodonci, oculati, ut

=1=3pu uw
:

an
/aus(t

::: Ueteneie, u sancti Anrolpui t Uabi.umCartu,iensem indu


Vita aurea euper
C
"
,

teto*

:::~H=:- r
sfcrouiim^
i"
1

bus.

nX

Le sen^ \aiue miihnsdam additionioub rubeisba.c de temicem UUeris bt ad caicLiu v-otpr Joannes mo-

^' n um plunmorun

ibitul

code x
&lllCt0 .

6-. '""'

hosceveler

ri

^elllmsproxime
,

pore

scripti

cod,c

la .

secutis.quiPansten,,.!,,'

^.tsteks.
Atque iw * no ra^o suade*. duobushic Uq uet, et

imlla

% nni

*->

*
ut

"uacbussancn.VrnulpU, coffnommatu de ban di dictiTrancou, etju ]

^SS^uS
l ,
-

Bertran-

. .

{e0ltfie

altoris tur pro

faou lam
c

^ ZotiZcv^o^mentum f^fXunZ
SiaS

^^nqZ
fi

Mn

nrodiqiosa;

rietscrib-smlbun Domm, aD no tf martyru, r im to b


l.vto
et

habeanseu

M0^^
.

viu ^ uui
aus

Christo

Ameu

me "? a
t

non

potuisse,

cum

damnati homuus
tul0
,

9ic

lujmc desenm

^
,

,,

on Jietur

aut falsa,

He

iuotprt.jluaUte

Ca ,, usieusis

Dan averunt F
.

um nobis, fuit q
actu Pariaiia

lheolog a,
est,

magn m aeni

nominis

at-

^_
cU
.

%itvestita,ratiosithabenda.

-^^^rtriramtioue.utpote cuj perductus ,


ua suffi uuti vm,


ejus

ih

UQiv ersi

eiequias, proul
;

PWj;
u
"

'""

"'

;"

q
uic um
cst

oontristati

ad
,,.

pBMb,
.

con-

scriptorum, secu XII Testimonia S anteriorum, qui decimo sexto


lo

v4uerunt

nebant, houonto utdeiuncu ad hoc,

rft^, U *
te j.
.

-^
1

in

clerici3

CartusiensisOrdinisnonfuerunt,

aconsatua
ci>

wm.

producuntur.

audiene 217 Quod non >mn et


corpus uo, 'etulemnt
'

magistri e t
tatto

cleri-

-*

-*

cons-

u= am

^
:

ue .
IB

nterauctores.qui
uivi p>

<*"^

rfec imu,

P<f"
"

odigiw*

publice acci-

^
X.

rUm

Vnm

corpus ve lent ponerc

rtdwmpnxh^ ote S i etotlo*

o"1 tumulo, iterum


sto Dei

r^U-m Zav"

diut,

fcue^, C^sario

***2^3fc pmmum

^ l^rm.^rfurrmmuneconsilium.
mag is
iu ,er
. nt quI
,

adm.rati d.ct cleuc , agere teberen se, qu.d

^""EfSJEE

mortuus et ait ac Tunc ma <ris conquhoutes et

,, ,

544

DE

8.

BEUNONE CONFESSOEE.
quarti decimi fuisse notissimam, ac proin ejus ori-

amtom


//

B.

diem, qui defuuctus u t et usque in sequentem servaretur; quod et factum f U erat, inturaulatus sepraedictoruni rumore est. Divulgatoque
,

,,

quenti

die convenit

pene universa
:

civitas.

Et

//

cura ponerent defunctura in sepultura praepaJusto Dei judicio conrata, iterum clamavit

ginem antiquissimam fuisse nec enim verisirnile est, eam eodem tempore tot in locis unanimi consensu fuisse excogitatam. Hisce observatis, Cartusianus anonymus testimoniis jam adductis infraque adhuc adducendis picturas ac tabellas
;

,/

/'

audito demnatus sum. Dicti autem magistri hoc verbo et tractatu habito diligenti, dixe,

runt,

eum

esse

damnatum. Erat autem tunc

</

//

temporis quidam canonicus Reraensis, magister sanctiin Theologia, nomine Bruno , magme et profundi sensus, qui, attente rem autatis ditam considerans vocavit quosdam de scholaEcce, videtis,... ribus suis secreto et ait illis
, :

antiquas interserit, quse cum ferale doctoris damnatum sevociferati, spectaculum exhibeanl, testimoniorumque loco hinc esse quodammodo queant, verba etiam, quibus id facit, proxime jam recitatis
fcfcO

adjungo. Sic habent

Inuocentius hujus nominis


,

utt<>ti<m,
1

VI, summus Pontifex

in

refectorio,

Cartusiae
,

' et

quid
tias,

agere debeamus.
tantae vitas,
,

Si

homo
,

tantag
dicit
,

scien-

fundavit anno mccclvi jusYillce-novJE, depingi ortum et progressum Ordinis Cartusit

quam

'^f' , u rag

//

tantoe
,

famae

se

accu-

siensis,

incipiendo

sancti
,

Brunonis et socio-

/-

satum

judicatnm

condemnatum
,

quid
parati
:

nos
su-

rum

ejus

conversione

ibique

etiamnum

inter

perare
//

debemus
ei
,

raiseri

peccatores?

Cumque
Consulo
illud

//

dicerent mus tuo


et

Magister

in

omnibus
, ,

alias tabellas unacernitur, exprimens illud expavescendum damnati homiuis spectaculum. Etsi

//

ait acquiescere consilio ut mundum, et quae sunt mundi

piciuras et colores in hac historia contempserit

fugiamus,
:

n
/<

habitemus

in

solitudine

secundum

Ecce, elongavi fugiens, et

mansi

in solitudiue.
et

B
hicrecttantur,

//

Et incipiamus
securitatis.
21 S

Ordinem
:

nobis

pcenitentiae

Launoius, non possumus praefatis taquo attexere precatorium librum dux Bituricensis, Joannis reusus est Joannes, gis Francia? filius, natus anno mcccxl, et moret irriserit
bellis

non

tuus

anno mcdxvi. llunc librum


prae
,

modo

in

Car-

Est nobis quidam sanctus partibus Burgundias in civitate (Iratianopoli, in OUJUS opiscopatu suut loca de-

Et addidit
in

tusia constituti

mauibus habemus,

politis

episcopus

venustisque
cteribus,

deauratis intersertis charaac pluribus exquisito oleari exaratum,


littcris

//

serta , et pene inaccessibilia. Eamus ad eum faciamus. Venerunt consilio omnia et ejus igitur septem unanimes et unius voluntatis.

//

Cumque
dit, ret

intrarent praadictam

civitatem

acci-

subactus opere depictis imaginibus sparsim ornatum , inter quas octo visuntur totam conversionis sancti Brunonis historiam experiment.es, ex quibus tres elegautissime triplicem daranati
,

ut
in

sanctus vir dictus episcopus

obdormi-

hominis
cationis

anastasim
et

repraeseutant

cum
,

subscri-

//

//

//

//

camera sua. Viditque in somnis, et, septem stellae cadebant ante pedes ejus ecce, et postea ascendebant per diversos montes et multa deserta usque ad quemdam locum horridum valde et ab hominibus remotum ste,
:

ptione triplicis

vocis,

accusationis scilicet, judi-

damnationis.
ut
ejus

Quidam
,

qui

librum
autipraefa-

non
quius

vidit,

picturae

testimonium
scripsit
,

luculentiusque
fuisse

redderet

tum ducem non


,

auctorem depingendi has

,/

terunt autem ibi. Evigilante autem dicto episcopo , et de visione septem stellarum cogitante
,

adest magister

Bruno cum

sociis

suis.

Cadentibus autem dictis septem ante pedes viseptem ri sancti, conferebat in corde suo de

quas ideo diu ante pictas credidit. imagines Sed ingenue fatemur, eas non fuisse antiquiores ut ex primo hujusce aetate ejusdem principis ubi sic scriptum legimus libri folio apparct
, ,
:

-/

//

/,

"
,,

septem erant. Levavit autem stellis, eos benigne ad osculum. Et, inquisita et diligenter intellecta qua causa venissent, dixit a Deo vobis paraScio locum vestrum eis duxit eos non sine grandi labore ad tum, et

nam

ipsi

Ces heures prince Jehan

fit
,

faire tres-excellent
fils

et

puissant

du roy de Erance, duc de


, ,
,

locura

ubi steteraut

septem

stellae

et

ait

d'Econte de Poitou Berry et d'Auvergne id d'Auvergne stampes de Bouloingne et compactae sunt jussu est, Hae horae precatoriae excellentissimi ac potentissimi principis Joan- F ducis Biturigum et nis, regis Eranciae filii

,
ii

/,

Ecce locus vester. Ibi igitur, ipso sancto viro coeperunt aedilicare primam domum juvante Domus CartusiaB quae Ordinis Cartusiensis
, ,

Arverniae, ac coinitis Pictonum , Stamparum, scripto Boloniae et Arverniae. Deinde nomen subscribitur sic , Elamel. ris sive pictoris

nuncupatur.
!l.i
II,.

codexittdem
m$. Lougipru,fn$i ''

ibi
,

se( j

riotandum

quae non discrepant a caeteris, quod sanctus Bruno dicitur se-

adeo Cujus Opus omnes, qui vident mirantur hujus ut locum mercatur habere inter egregios
, ,

creto socios suos allocutus. Verisimile estetiam, hujus codicis auctorem vidisse Chronicon, a nostro

anonymo
circa

(adi verba
et

num.

199

et

seq.

ex

temporis pictores. Ordinis 211 Redit modo ad scriptorum, qui sunt, testimonia Cartusianus anony sui non mus, itaque haec recensere pergit : Kanulphus

Ranut r hu>

jgg^
(

hoc transcripta,

tum
nos

annum

12 et binos seqq.) edimccxx. Ante quinquaginta an-

num.

Lygden, monachus
te

oriundus,

qui

in Occidentali Anglorum parvivcbat anno mccclxiii, inter

asservabatur in Cartusia Monsterolensi Ms. codex ecclesiae Longiprati Ambianensis dioecois, quidam in quo tunc historiam praefatam legit Montis-Dei. In hoc etiam codice monachus

plura,

quae scripsit,

PolychronicoD edidit, libros

metra Gallica uua cum Epistola seu Tractatu de Vita solitaria ad Eratres de MonteDei nomine Guillelmi continebantur. Hic autem codex datus fuit Cartusiae Monsterolensi Par circa anuum mcccxxx, ut iu eo legitur Canoene de Lonc Messires Roberts Bataille pre eu Santers as Chartreux de Moustrevel.

plurima

septem complectens, in quorum ultimo, capicausa conversionis te iv de sancto Brunone et Bruno Colonia Agrippina loquitur ejus sic Lutetiam studio priundus, litterarum gratia celeberrimam se contulit. rum nomine tunc canonicus factus inter professores locum lbi cui defuncto Praeceptoris autem sui tenuit. jam exequiae parabantur, voce, qua capite e
:

//

//

feretro
tus,
in

exerto,

damnatum querebatur, quamdam, sex aliis eum eremum


se

rao-

co-

ii

Ex

his liquet,

hanc historiam sub iuitium seculi

mitantibus,

egressus,

vitam egit duram.

loco,

DIE SEXTA OCTOBRIS.


ii

545
igitur
,

loco

h
/i

Cartusianorum Ordiquem incolebant ni nomen inditum est. Post anuum sextum per Urbanum discipulum suum qui jam Roma,
, ,

paratus. Ibidera

sancto

episcopo

ju-

AUCTOM
C.B.

vante

cceperunt aedificare

primam domum Or,

ii

nffi

prreerat

Ecclesiee

revocatus

suam

ei

in

n
ii

Ecclesise negotiis

prfflstitit

aliquandiu operam.

ille - (Unis, quaeCartusia nuncupatur. n Etec sionem sancti Hugonis paulo secus referens, quam legitur in ejus Vita, a nostro Guigone edita. Nec

vi-

Rhegiensi

//

Verum sacrie curiffi laborum pertse.sus, ad locum pristinum rejecto simul Risensi * archi episcopatu quem accipere jubebatur, rediit. sanctum Brunonem dicit Errat hic auctor cum
,
//

hunc auctorem novit Launoius. Obiit Iperius anno MCCCLXXxm. Sequitur Joannis Gersouis, celeberrimi
illustrissimffl Parisiensis acadeniiaj cancel,

larii, auctoritas

canouicum Lutetiae factum et post pnestitam Urbano Papae operam ad locum pristinum, <r
detur intelligere Cartusiam modi lapsus leves sunt, nec possunt ei fidem denarrat. trahere circaea.quae de damnati historia
,

doctoris anastasi
dictis constet
,

quem Launoius putat priraum de Verum cum ex Bupra hsec scribentis eam (ex
soripsif

rediisse.

Sed bujuS-

quod ex supra dictis incertum, annocii er 12B0 quinque Primorum Cartusi t Chronicon scriptum statuit, Cartusiani anonymi
aute opinione) annis jara ducentis et amplius litqui anno 1428 contigit Gersonis obitum ruunt Launoii argumenterisfuisse mandatam dispungere nisus ta, quibus tanti viri testimonium
, ,

codiHa3C vero satis conveniunt cum narratione pturies memorando ) infra cis Metensis, in quo sive praeceptor infelix ille homo dicitur magister
(

B
Joannes Iperiu*

qui circa illius trium illorum auctons verba tionibus pernoctaverant. Hujus quia non novit eum. Haec non carpsit Launoius Villaeautem habuimus ante xx annos a Cartusia rum veFranchea nostraj provinciaj Aquit aut ex impresso auro ex manuscripto codice nos fatemur excerpta fuerint
i

ora-

Sed de eo iterum aequalis fuit 8. Antoninus


22 i

infra.
,

Gersonis

fere
nistoaflerit

qui fuse

ctoris

Tractatu,

ignorare.
:lli

Per id temporis

seculo

nempe xiv;

vi-

Launoius riam describit. Hunc Sanctum suo marte aua Gersone traditam multis e rem ex verbis anonymi xisse. At contrarium patet primo Cartusiensis qui scribebat (quinque CartusisePriorum Chronicon) circaannum
,

nempe
(adi,

vebatJoan. Iperius, Benedictinus qui in Chromco diaecesis tini Audomaropolitanaj Ordinis mouasterii agens de fundatione ejusdem meminit. Hujus nostrae historiie
,

abbatiae S.Ber-

qux huc

faciunt

num.
;

12
a

et

seqq. alla-

quo Aatoninus ta) mccxx, superius mutatis desumpsisse narrationem videtur suam sunt BCet aliquibus verbis , ut
citatis
,

tantum

stylo

Cartusiensis Chronici ( exstat


,

modo apud Marteneum to insertum ) nondum (cum salicet Anecdotorum

CLESIA
bia
ante'
et

prO

AULA,
paucis
alter

aliis

similibus.

excusi ipsissima verba hsec scribebantur)ty pis officiose nobis prout a R. Patre Mabillonio subjicimus. Iu studio Patransxnissa sunt
i,
,

eum

fecerat

hic

nicon ut suo loco

Cartusio

collegit

P ECCLEQuod quidem qui Chroanonymus annum MCCCLX circa


,

"

Theologia valde somaad oujua exequias multitudo n lemnis obiit convenit. Et dum gistrorum et scholarium deberet defuncti in sepulchro poni . corpus Justo Dei judicio accusatus clamavit dicens ad ecclesiam retusum. Stupentes magistri illud cum exequiis iterum lerunt. In crastino Missa clama,,celebratis,dumturanlarideberet, iterum
risiensi

quidam doctor
,

in

annotavimus. Nihilque prorAntoninus prteter sepulturam sus addidit ;S. Brunoms ad BOCiOS ninam. Oratio quoque S.

jam

Antonmo conquam apud nostrum Bosonem aut fictam, reperitur apud Tractatus de 8 certe (videsis dicta num.
Launoius carpit quasi a S.
)

,i

/,

religionis auctorem Origineet veritate perfecUe anonymo mutuatus fuerat, oui eam ex eodem ex codice Thuaneo, in quo ut etiara probare est
tota describitur,

prout

in

vetustionbus codicibu,

,i

judicatus sum. Altero vero vit Justo Dei judicio dum in celebratis crastino, Missis et exequiis
:

sepulchro

poueretur

iterum clamavit
Sic

Jnsto

serunt. Eratmeum vere esse damnatum, reces nomine solemnis doctor ter caeteros quidam Remensis. Hoc eventu paveBruno, canonicus n scholanbus suis ait Quid factus quibusdam de
,
i/

sum. Dei judicio condemnatus

credente*

nfaciemus, cum homo


. H

tantae s

accusatum, judicatum atque

f *^.f Qui damnatum


'
I

Qtl

S*

cura Antonmo oarpenlegebatur. Nec propterea juxta raore.n vetus auctor, qui dus venit ille Brunonera desanctum multo um historicorum socios et ad Tcjsit suos alloquentera non equidem ipBMmet adhortatera teraptura profitesed sirailibus, ut ipse beati Viri verbis ibi raag.ster Bruno, V Eret tetu, sic scribens: salubnter terntu supradictis vocibus qui socio, allocutus est quosdam ^ue'corapunctus vel similibns ver-

^rau^n-

spondentibus bus suo consilio stare

ait

Mun-

suos,
"

dum

fugientes

in

I^cum

em pmnitente.
tianopolim
//

Ordisolitudine incipiamus proposito magister In hoc

vemt a Grasex sociis concordis inter montana Bourgoncivitatem


die vir
ejus

otoJaddit,

K
e
,

ibidera

prasentes,

lli

sancti Antonini 225 post testimoniura -" prieterireconsultoDionysiumCar. se


(
,

Lau-

^on-

Joannem Nauclerura Vergiliura Schedelera, Polydorum


ii

Hartmannum
,

b.xtura ^e-

"
ii

Chronico,

roannei
lon,

Ger-

In 228 episcopus

illa

sanctus

illius

civitatis

vidit in

somnis septem
,

steUas ca-

recentiores Gabrielera Prateolnm nensera narnihil ferme rauta.sse quos asserit allo locuUone licet .liquid atione Antonini,
et

dentesantepedes

dehinc ascendentes et
,

Conferens ante pedes episcop.. . cadentes septem stelUs;nam corde suo de episcopus in benigne levavit eos septem erant et ipsi oausa, pro qua venead osculum, et scita locum , ubi steterant seduxit eos ad rant Deo dicens: Ecce Iccus vobis a
,

locura uorjendum deserta usque, ad quemdam ibi steterunt. Statim ab homiuibus remotum et Bruno cumsoc^ eodem mane adest magister ^cio
,

^utarint.
Schedele
et

Sonysins

noster

dejaucl^o Id quidem verume,t sed non dc alus. Wam Prateolo, detnraentiouera tantura facit

dai quibus voces illas terribUes habetde ecclesia d. ^protult, ed uihil sancti Brunoms inina et de oratione pultu ra et nec Polydorus Vergilnu. sicut

busSbus,
n ( lsocio,

^r^ensis.quipauc^
ctumBrunoncm, cum
audisset,

^~

micum

Iptem

stelhe,

, , ,

^
CB.

DE
546

S.

amicum

mortem clamantera hinc territum cum damnatus sum ill( iicio desertura fecess.se; luibu d,m sociis in locum

P ost

BRUNONE CONKESSORE. nus et doctor Theolog-us Jaato Dm


Cartusienscm
ductus

qui
,

pio

ln

Ordinem
lllius

affectu

Chronicon

anno noxv

anonymus, sxptssime scribit, Cartusianus rerba.quibusin num. 213 huc transcripta datus, Bertholdus Remboldus s.Brunonis Vit.v quam auctoremanoanno 1508 Lutetiee typis vulgavit, etobservat, ac deinde nonnulla
,

substantia, quara tota rei continctur in nuibus ccrtc qw hxc Subdit modo verissimam asserimus.
,

lau-

composuit Quod oum t ypi s mornon potuisset, Oartusiaa lante praBventus dare ubi atque donavit In eo Opere .iensi reliquit ad eam probandam anastasi disserit de doctoris auctorum testiraoniis usus est videhcet
,

^hh ^ J
taeerdot

duorum
Cassarii

Eisterbacensis
in

et

Theodorici
l.eodiensi
,

abbatis

Sancti Trudonis
ipse retulit,

dicecesi

quorum

iam

abbatis rem suam disserit de Theodona laudati, testimonio Trudonopolitani, suprajam


in
; ;

ymum quwdam

nobis superius ipsa verba, prout a

habeat
n

in

exscnpta sunt, quod haec verba dicens de Theodorico, de Sancsuo perele^anti volumine
rationej

quodtamengenuinumne,ansupposititiumsit,sese merito sane, utiexns, dubitare, satis innuit et


quse sequenti in evadet.

nos hanc historiam non

medium adducam, mamfestum

novo cumulasse menexprobrat Launoius in conclusione dacio Ut ad eam confirmandam capitis quinti, quando Nihusio Theodorici auctoritatcm sub
Bartboldo
fide

ta

temporum

Unde

patet, Cartusia-

bona

Galaudi

viri

honesti
a

et docti

exhi-

buernnt. Scimus tamen nec


,

XIII.

An

scriptoribus

qui pro

doctoris Parisiensis anastasi, jusque adjunctis testati sunt,

hu-

Trithemio, nec a a dicto abbate conscnpPossevino inter libros Librum nominatira recenseri Chronicon aut tos teraporum ratione, qucm sub titulo n De Sacra
,

ei

me-

rito

accenseri queat Theodoricus

abbas Trudonopolitanus.

Cartusianus anonymus
nis sui

qui

Annalium Ordi

librum quartum

SS2ST
Trudonopoii
/OIIO,

tum

qui etsi contexuit, scriptores antiquiores,

*<*^J^^
:

nisi forsan Galaudus asoripsit Multa generali Trithemii conclusione sub hac pervenerunt. quas ad me nou scripsit, alia Galaudura hujus Utut sit, lides maueat apud donec quid cerexscriptorem textus primum Hactenus Cartusianus anonymus tius reveletur. merito sane existimans scvpissime laudatus doctons nihilad fidem indubitatam prodigiosee conciliandam magts aptum Parisiensis anastasi accommodatumque, quam num. 2Uhuc transcnp,
, ,

contineatur

u.

tum,

si

modo dehujussinceritate

constaret, Theo-

Cartusiani nonfuerint, testimonium prxcipuisque hanc doctoris Parisiensis anastasi adjunctispraebuere,in mediumadductucomitatis prsefatur Expositis rus, Operissuinum. 73 ita
Cartusiensis sunerius testimoniis , ab auctoribus ad testimonia trans.mus professionis desumptis sive qui de Cartusiensi
,
,

tamen pro

testimonium,posse dorici abbatis Trudonopolitani


tifferrx

ttaD illud esse,verosimillimum quod, qusea ventate aliena sunt, rla(( idcirco apparet,

USAst supposititium

auctorum extraneorum possemus Ordine non sunt. Inter quos referre Trudonis OrdiTheodoricum abbatem Sancti et ab dioecesis Leodiensis
nis Sancti Benedicti,
,

ac complectatur. Res exjam nunc dicendispatescet. mihi, Lectionem, quee ab hisce vocibus Responde
,

juxta Theodoricoque proinde, auctori synchrono verosimilhme testi oculato, non congruentia,

^,

Jobesset, inciperet, desumptaque proinde ex libro nostn Parisiensi Befunctorum Officio Sancti in
setate

vixit oirca annum seriem hanc inohoare, quia sed eum fuit coaevus Sancti Brunonis ; mc et Opera ejus quia prastermittimus
,

fuisse,
;

indicat

in libro,

Pansiensis musrelata, quibus hanc infausti intehistoriam narravit, De eo tamcn doctoris Hseo lUe; fusiua agemus. data occasione rius L recitatis scnptoqui quod in ftne hic promittit,
,

nihilominus non vidimus

licet

a viris nde dignis verl

nonis eetate cui hac in re

apertissimeutique (adinum.ZU) verum Joannes Abrincensis episcopus quem de Offciis ecclesiasticis S. Bruconscripsit, heec sequentia, Launoio,

fdem a nemine negatam


S.

invenio, in

sua de vera causa secessus


dissertatione cap. ln crastino
bratio

Brunonis in

eremum
pro>>"

3 testante,

memonx
fiat

omnium Sanctorum
,

festiva cele-

xprum nonnullorum extraneorum testimoniis,re

oranium mortuorum

in

qua non dicatur F

sui num. 86 sic scrisa etiam exsequitur, Operis horura q.ui primus dioitur Est ct alius bens ad quse inverborum, Lectionis scilicet quartae , accusatum, secundo judicafelix doctor primo se
. ,

clerici cantent ttymnus aut Invitatorium. Responsorium, duo regant chorum, unumquodque quatuor cantent Tractum duo cappati Qradale

Bini

tumac

tertio

tandem damnatum ^respondent

constituinitium in recitando de defunctis Offivio nempe ooulatus , entium, auctor et scriptor qui viveTrudonis sancti Theodoricus abbas qualisoumque sit, bat oirca annum mc, vel ille, temp.^rum . libri n de Saora ratione
,

praetermitMatutinae, et Hor diei nullo modo Affenda mortuotantur, sed has ferialiter dictas tres Psalmi rum festiva Bequatur. Prima diota , cum tribularer Levavi
scilicet

Laetatus
cto

et, versu dldicantur Oratione DomimKvrie eleison cantetur.


,
,

Ad Dominum in tono sum


, ,

auctor

ca

finita

cum

prirao

tantum cap. Requiem

83-

desoribi quo prodigium Parisiense transcripta ideoque hic iteVerba num. ZHjam ilto rum non transcribenda, quibus id %n Opere reciCartusianus anonymus modo fieri asseritur, Si constaret de tat, ac deinde ita prosequitur nilnl olanus aut auotoritate hujus narrationis histonae proferri possetad astruendam hujus
. .
. .

asserunt.

ternam,

oertius

veritatem.
7

Primus
,

duxit

fuit

qui Theodoricum in testem BQJoanncs Galaudus sacerdos Tolosa,

modo oratio sequatur. Eodem tertia Ad te , Horis exceptis et Matutinis. In ris, Qui confidunt. Dominus, quia Levavi, Nisi In sexta , InconVersioulus erit, A porta inferi. Beati omMisi Dominus aBdificavent , vertendo bIn Nona nes. Vers. Non intres in judicium. Domine non profundis De pe expugnaverunt aeterna. In Compieest Versiculus. Iu memoria Deus in adjutonura Deus miscreatur torio,
cete, , , , , '

Domine

DIK SEXTA OCTOBIUS.


exaudi orationem meam auribus. lus, Reqniem ternam. quod bene 229 Quibus in verbis nulla plane, auodineonon Defundnquse tunc fuit,itctu,n notandum, Lectionum, occumi. fitUulnnuU, fuerint recitandce, mentio rum Qficio proxime ctt. Adhxc ( teste eodem Launoio loc

b[1

A Domine

Yersicn-

Adelardus
e
I I

II,

Trudonopolitamts abbas, e vivts

iOCTORI

C.B.
vn-satum eue

\\

f.L

231 Atque id fordt o6t7wm

quidem longe adhuc verosimilius

Hteo eo t quod t LanzoneetLuiponepotestAderfe

1085

a'//

". <juod anno abbatix p\ Trudonense Chroniconpag, 870 etseq.)

^^
ante,

Theodorieum

^.

lamenvti

deDagoberti regis anniversario, dionysianus abbas, Sugemi sVcces vetens M< Brunonis obitum prmcrvpsit, ad Hce roloaiicalcem hwcverba reperiuntur
:

quod Adam San-

primum

incepit, contendcntibus,

ad Gandense

S.

pag. Petri monastenum, ut idem Chronicon

conertituimuB (quxinVesperis)et in Matutinia l,vitatonum dein cappis quatuor (cantores) de secundi Nooturn haDitia primi et

iterum docet, sese Trudonopolitanus jam He appachusreceperit,nulloque modo Henrico reat,eumsub Lanzone, qui, Herimanno Metensi episcopis, in Leodiensi et mtno Adelardi II defuncti locwn, mona

mona-

<

oBntent,

Euangelio Leotionibns, ul ergo decessuseqnantur. Lectiones

fuerat suffectus, monachicum kabi primum suscepisse. Jam vero, cum Theodoricus, dictis verosimilliTi um apparet,
invitis,

Wnctisltficio recitat* jlb,sedexEvangeUo;>, Job,sed ex Evangelib cumprmterea

Lechones fi Sancti nostri xtate queat argumento, ahunde acoepto, nuiio piuuL nullo vlane u y , fantum. factum, vel eas tunc probari, id sane vel

}<%% '[J ***


.

are
hl

utisane ex jam indu* sub Adelardo II Trudonopoli monachum olitanam abbatxam abbatts Tl inlnnoV h Hntorm muner e gubernante, maxime in eaut ontco exlaudalo Uhromco utterart*Franci*scriptoresea>laud litteraricvFranciaescriptores pag. 30 rectedocent,litTrudonopolitano tom. 7, r-~v -

^
ram

^,

/loriMHl!

r/iflOC?ortcttn

yam

anZ Abrincensis epi


B
lt
,

sU,lesU

ZZ, oerosimU, leprodigiosadoet


anasi

""

Parwtos monasterw, in E e Trudonopotitano diadhuc puer / quo educatus titterisque missum fuisse, concessisse, seu ababbate suo tus,
,,/,,/

ewnc, "/ ibidem littertsope-

daret,

ri

?nsi

:;.'.'
ud etiam
'-

- --*
-
*;

neutiquam verosimile apparet,r,m plane Trufatum Trudonense Chronicon nulhus httemonachi, qui, Adelardo abbate, donopolitani Parisws concesserarum addiscendarum causa rit,mentionemfaciat,nec,utcv qutbus domt Hm Trudonopolitanse alumni t utpote

prss-

diorum ccwsa
Pariiitt, CUffl

ad litteras discendas sese con/erabunde esset prospectum, Parisios Atque ita qiudem exmodo essetnecessum. Adelardo II modictis habemus, Theod abbate, ante annum nasterii Trudonopolitani
necessariis

raftstftii

davinati hitloria accidii

ImauohicfadUterumChronicon^

s
v

Utanumpag.
litterisum,,,0,-susque-

369

mvere desiit, Pansus

littera-

ITaddisLdaLneausar,
7ienonesse.Verumanneeopi
>..

/''"' caus ibidem


i'-

"

am

aiantrquoproW. proban, a_rxo

?T
>_

L'
?,,,,,.,, r,,!l,

quo ipso dicto anno 108-2, eucnisse narrato Parisiensis anastasis doctoris ob causam nonconscse eamdem
oirciter

prod^oa

Zleequenti
per
tUl

Erit sa

-is non

-^Jjj^ Z^T
circa eum,

fiiprai

monachumi

^Ao^^^xrxZo ">*',: ^""^^


ckisoueTrw.'

,//,7

V,o',//,/'"-.'"
,!,

m* , i;;<alioconcedenUbus,ugau>>"r*-*-gS2
;

'""

-'"

nicon apud nos -/";,'. cur tus tuncgue,


,

"';','
'

,,

, /,/,,-

<"'"
tiisse,

libus artibus
soluti

//

;
;

s/(/J(

,,
,

/,,,//

,, atquead, niconjamprovevt^..'I /

Pe>;" * ''"'"
1

;,,,.

,,,,, a(auS

*
nurn

'

:,;,
,,,

0,,

suppedilat. Ut >es

us^ ^ZnifU -'"' *f^nT^ZZ^MipsaCkro.


'/'-""."
v

t^Torir, **" ,, icon


",,.
i
,
.

!*

Verum, uuo h TrudonopoUta,


/
/

^
,

'

huc

"""''"'"'''"'''/",,,/,.///,// 2 itaqueluTC
r ,. lo opolar ,,, /0((rt ,,,

Theodorieustwic.seudtcto Tkeodoricus tunc, ;'",

vis.um.quorumalteroabba

Cm1%^i^tTnsisnemp,nc,
sunt
:

**

,,;,
;

tp

scopi

,,etilioui nostro-

namregendamaccep^qua.''

Leod
,,r

'

enS,

, "" annorum inti armu ,"-; vig


(a

""
r ,,

";
;.

,,,.,
fl

^,
'"
cte
;

ruma c q u.csc

l"T
rorum
dUU

Deun,

iu Se nostro.

T
j: '

uo

^f

r,t
ui

;'''''

'"
,,.,

"Ur^terat

numfit,

iSrtrt^^*
Octobris

;"

OA/a
'

oculis monachoniin

rm

&" *
U
,

^^^

pers^ m ^., ltes

digna clectione et

q*

rcpro-

~
monastei|||n|

rnnt introduxer.

^in

Tomus

III.

548
CCTOB

DE
quemdam
chorum
\incentii

S.

BRUNONE CONFESSOKE.
Luipone, Trudonopolitano monacho, exsilium,in quod, Lanzone jam Trudonopolitano abbate, pulsusfuerat, adhuc patiente, sic habet Qui ( Luiquos utiles sibi fore exipo) cum per omnes quoque imperatorem apud per ipsum stimabat abbatem Lanzouera omni humilitate ag-eret. ut receptus in claustro suo, quo nutritus fuerat,
:
,

rium nostrum Lanzonem


Sancti
oapituli

C B

Metis abbatem
in
ncstri,

convenerunt
(Miifi.itres

de ccenohio Die vero ad Vesperas


et

vestientes chorura foreruditis

viris

magnarum personarum
omnibus
Officiis

apprime
uti e

in

ecclesiasticarum in-

stitutionum.
I

rujut

W bo
I

aliquol

quidem ecclesia tot et talibus et tantis vins, si non iratum habuisset Deum Patrem, si pro peccatis suis vel iram ejus scivisFelix
set portare
oarnis. g^entes
in

ordine,

humilitate

cordis

et

contritione

quo et aliif venire posset, nullo modo impetrare valuit. Quibus verbis aliisque sequentibus innuitur, eo tempore seu, uti ex ejusdem Chronici loco proxime cit. apparet, anno 1085, quo Luipo, ut ad Trudonopolitanum suum monasterium redire sibi fas esset, imjiftrare [uit
conatus, alios nonnullos ad id Trudonopolitanos monachos, qui inde, non quidem in ea lium pidsi, sed fuga dilapsi discesseran' fu
hi autem utpote ad monareversos haud ita <ti<</um quod deseruerant Chronici Trudonopolitani loco post, uti etiam e proxime laudato apparet, reversi, regiones
isse

Sed

quid

ab

araicis,

moror ? Eadera nocte intelliquod sequenti die violenter et


in

contumeliose
claustn

contruderentur
uniti
,

exilium,
(

si

in

pavore dissoluti

ut est

humana natura et maxime formidolosa simplicitas monachorum ) fug-a sibi consuluerunt. Unus tantum eorum Luipo nomine, exilio sibi matransmissus est Leodigis, quam fuga, electo,

jam

sterium,

um

sub
;

rentium

Berengario abbate npud Sanctum Laupaucissimi vero cum abbate Lanzone


praepositus
,

R remanserunt,

Gerardus scilicet nostrorum electus, nec non et Blingerus, Herimannus quoque senior cum alio Herimanno nepote suo, atque Eugo paulo post missus est Mecaeterorum plurimis per Flantis in exilium ,
ille

procul dissitas, cum fuga inde sese subduosere, adiisse nonvidentur, acproin nec Theodoricus, E utpote qui ex iis unus exstiterit, uti pronum est eruere ex eo, quod, Lanzone postea et Luipone mox memorato de abbatia Trudonopolitana contendentibus, Gandarn,,i inde ad S. Petri
que\ nadmodum monasterium sese receperit iterum apud Dacherium tom. Spicitegii cil pag. 369 et seq. Chronicon TrudonopoUtanum
,

reDaciam et Saxoniam driam et Angliam quoque Thcutonicorum dispersis. Pars mignuin nima, habitu sibi retento, per diversa coenobia
,

hospitabantur,

pars

maxima,

nihil sibi de

moLeo-

docet.

nacho
dii et

retento,

prcsbyterorum

more per
Sed
et

diver-

235

Verba, quibus id

ibidem

facit,

aliaque
ple
i<<>,<

i<tterit<'

parochias

vagando
irai

ferebautur.

Colonise post

Dei super locum nostrum

eodem loco adjuncta, quod raque, de Theodorico ad prgcsens institutum


noiinutta, hisce
dicta,

"<"""'

pcenitentiam et redditam nostris miserationis suae gratiarn vidimus nonnullos eorum inter clericos sub clericorum habitu consenuisse in Ordiue ca-

nonicorum Leodii in monasterio sanct33 Cru> nec uon Sancti Johannis Coloniffl in monasterio Anno igisancti Georgiij Ubri tertii vero ista milesimo octogeIncarnationis tur Dominicse simo secundo obiit abbas Adelardus II, octavo l.lus Decembris tertio vero Idus Aug\ capitulum actum est super confratres nostros a duollerimanno scilicet Metensi et bus episcopis Henrico Leodiensi, qua nocte dispersi sunt omncs confratres nostri prffiter paucos, quos superius
:
;
,

huc transcribo. Sic hajara scilicet Tru donopolitanx abbatuc diutumis <irssensionibus ad incitas fere redactae, subvenire decrevisset
hausta ex
iis sint,

bent

Quaerebatur

erg-o

(cum

Otbertus, Leodiensis episcopus


si

dilig-entisMinc,

quis superesset de filiis nostras ecclesia?, cui idonee committi posset cura subveniendi matri suse.

Aiunt Fratres nostri, nec non clerici et laiei, qui eum cognoverant, qui Gandae in monasterio sancti Petri moraretur unus de nostri^ Pratribus,

nomine Theodorieus, qui a loco nostro recesseral sub contentione abbatum Lanzonis et Luiponis.
Hic si posset extrahi inde, idoneus illis videtur ad regendam abbatiam, quoniam Theutonica et Gualicana* expeditns, liberalibus artibus egregie
eruditus in prosa et versu nulli esset buo dulci et altissima sonorus vocapore secundus
I

nominavimus.
hic
d

Chvonico ap parel,

Etsi ergo, uti ex his verbis liquet, post dbitum Adelardi II abbatis sui omnes fere Tru-

VuaIonica

monachi e monasterio suo fuga dilar donopolitani 1 psi alio secesserint, hosque inter Theodoricus, utpote paucis, qui apud Lanzonem abbatem Trudonopoli manserunt, a Radulpho hic non annumeratus,verosimillime ecostiterit, Parisios tamen illum tunc non concessisse, ex iisdemjam recitatis verbis concludendum apparet, utpote quibus inter regiones diversas, ad quas tunc profugi Trudonopolitani monachi sese contulere, non Gallia, in qua Parisiensis civitas sita est, sed Ftandria dumtaxat, Anglia, Dacia, Saxonia et Alemannia recenseantur At vero, inquiet non nemo, quoergo Theodoricus, cum plurimis aliis e Trudonopolitano suo monasterio post Lanzonem in id inductum profugus, sese recepit ? Trudono.

litate,

sed pulchra persona , mediaque etiam Fratrum suorum infirmitatibus melius sciret compati, taiKpiara a puero illis eonnutritus, et qui viderat et audierat raala, quas
brevis,
aetate
,

qui

passi erantinsuis

tribulationibus. Ita

laudatum

Jam vero, cum Theodoricus, uti ex omnibus jam dictis intelligitur, Parisios sese, cum Adelardus II, Trudonopolitanus abbas,
Chronicon.
tem, anno IQHZobiisset, non contulerit inducto in id postquam monasterium suum anno 1083 Lanzone, deseruisset, e vicino loco, quo secesserat, Trudonopolim fuerit reversus, ibidemque, ut apparet, cum Lanzone ad annum usque 1085, quo, orta hunc inter et Luiponem contentione, Gandavum sese ad S. Petri monasterium recepit, fuerit commoratus, consectarium fit, ut Parisiis anno circiter 1082, utpote ante hunc studiorum causa ibidem etiam, ut supra docui, non versatus, verosimititer non
,

l<

poli

haud procul

substitisse illum, existimo. Etediscessit, exstitere


,

nim e Trudonopolitanis itlis monachis, quibuscum


Theodoricus Trudonopoli tunc
nonnulli, qui non ita

dudum post assentiente Lanzone, ad monasterium suum rediere. Ita iterum colligiture Trudonopolitano Chronico, quod
apud Dacherium tom.
Spicilegii
cit.

studuerit.

pag. 370 de

236

Quodut evidentius

fiat,

imo Theodorit

<<<

Parisiis

DIE SEXTA OUTOBKIS ^eunte xtate ad illud usque 9^eran 6 rwocoitM ab&oiiom Trudonopoltanam dam accepit, gesta hunc n xnmonasle, 10 Tru ordine expono. Puer adhuc pro temporum xttorum more fuu ,io P olitano educatusaelUterisaMiscendisadmotus.cumque monachis ab Adedeinae factus cEiaie yrunu.w deinde /actus xlale grandior , .~-

510
iuerau

'""'

)! dtJil. /,/ ,JciM>

^" Xt S* M* ^**'
a

B.

teJomw jvttK *-* **


eParis i e n S em fta6 !S s, co S

X^ **
c

Galaudo deprom[H ihaoen, nisi foHe nuut * qu0 a habe,,.,,^ jorie liber e y ',.,,,,,. oaue qelucem proferatur, proque gep(m dicitur.in
,
.

%d

.9 V inde illud f, admodum suspeclo potest


,

m
_

ani/Me( adscriptm, Itttens *toe mumad annum usque 108, Jo lunc ex dschola, qux monaslerii sui i, perrextt excolere. Ade(arrfo // a(>oa(e

nuinoTi

foetu habeatur.
/oco,

nw*

cgee otoitoUnde illum.aut, simathecangulo servatur? num. i\* evis,iltiusexemplar,e quo verba

Verm ouo Mc

cli

maxime

florebat,

Irdodeindeanno

1082 vita

uncto, monastern-

comparavtt citataexcerpserit, Galaudus sibi aqua pretios


bibliothecam.personamve,

An

'<

admonue regiminiLanzone,invittsmonaclus, TrudonopoU excess,, his Vo clplurim.s ew

jZmodi monumc

um fuent

cuZuedeinde eloco haud

procul, ut apparet,
l

comcriptoaseCartusi

"" C'~
IteuU,

Stoto, quo sese receperat, ad monastemum fuisset revcrsuscon.


oZnHenteLanzone abbate, % ,,,, lamcinteretLuiponemanno monastero Gandavum, reU, U> Uerym
sTexorta,

dtcn,.dtscere joftre ,,vdeGalaudojam Cartusiensium Ubri

lta%L

obscuro non vulqati auclor in

** l"'>
acdoct*

Galaudum virum honeslum adeo>ud,- % Vsseverumquishincasserat, acuU r necabimposlore deapx, "< c7homine

Zdm

"

lTheodortcoessetsuppostlum,pro
/

s , nerey<
C

^eWum Trudonopoltonum
L. usque, quo
1

abbatts

ZaZjuilucubralioneaccipe ;

?*%

hoc

/ n r.tum est, fa, tum

gesta.qux oesta,qux

Sm

.n(eW,e S (,

"^

ZnTutTI,,

iorieumParisiis

jum

acnorm-

issecredamus,per-

M-m.,CrtSiano., ?..cW, Ar(reamSas sa! um,d( S


alol,;!:.

^ZeZ^eZur.J
Zhnonium num. ; o-j; %"
,

".cumidita

,-/,'--. /-'/
Thendnrici
'I

''

W """'; W ""

2
f
'''','
'"

rudonopoUtam

abbatts

"

acTheohuc transcrxplum

SE
Ga.

liffltllgiM of;

nonnuJia
a(ia,

elapsi

seua mttium s

cc f Testimonium iltud anie quo a ', '" a nte annum 1615,

Cartusianusanoaffirmat,

^^slutTZt^Utis nVmU
n
,^Zol
tatuisse videtur,
-

'r=r. sr-rr

':::,':

S>

.:=
,:
Theodorico laoaiducw^
^.
_

utietiam

s0 ,

**'i ^ ^ZruoZ^M^nibus,annoim^u^ ^tico^-e^e,


/,/,,,

SSssssr-=;=:s:S::

CaHl(SieKSls ,a/)oWado

C
tl

pa< ''" s, tnaHicuZi


'

Cur damuastudiose inquu-U, js,ius(otsctace(,setorf

"

Z-

,/,,W,, p>c(aman()no.
Peav.hitreris Petrseum,

ZS\
ib
'

m en
"

liuei.irum

tr " SS

7>: anH0

T5k 1W" 55* JtS


->n
(i

TZ Tcujus Opus ZtbMu:


.

CMPa^sPrior,anoim
de vita Cartusrana prmum cilom!nsibus lucem tracL ,, eap.

^h^taRtimonii .Cumpmmumn'
.

' riph , earemp/a,

u^euue, nuUum dooton.^-

damampto ilV m 0aWm


monastem

d-

cfl.
.
,

videnraiKN

,_.._ a

*.
e

Jlfs.

temp0 rum

oitatur

550
AUCTOIS
C. B.

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.

tam

res Juvc, si ita haberet, a plurihus aliis scripto ribus memorata verosimillime mveniretur, nec iorata ab ullo hactenus a me inve,

uti ex notitiis quiin Trudonopoquasadmanv.n habeo,disco

niri potuerit. At vero sunt


t

XIV.
hoc

Caesarii Eisterbacensis testi-

litani dicecesis Leodiensis monasterii bibliotheca jactatum Theodorici, idolim abbatis muneremoderati, de Sacra temporum ratione librum, ia quo hicproprodigiosa doctoris Parisiensis anastasi testimonium num. 214 recitatum prxbeat, asservariaflirmantt addentesetiam, mirum nemini debere accidere Martenei et Durandi, OnUnis S. Benedicti scriptorum, in Itineresuo litterario, ubidcilla Ordinis suiabbatia ejusque bibliotheca

monium
sit

recensetur,

et

quid de

censendum, statuitur.

AnonymusAnnalium Cartusiensium libri quarhactenusnon vulgati auctor, in medium adductwusCcVsariiEisterbacensisproprodigiosa doctoris Parisie?zsis anastasi testimonium, ita
1/

Duninntilu.

>'"" te$u

'""

p >ario

pro supprniHlio ini

agunt, de libro illo silentium 240 Ita pronuntiant, quod bini hi scripto" l <>rcs librorum Mss.
politance abbatix bibliotheca servantur, cogniiionem perfectam non habucrn/' ut\ ipsimet de,

prgefatur

Itubcndum.

interextraneos, apudquem Primus. narrationem leg-imus, se oftert Ordinis Cisteroiei >is Cffisarius j-im florebat anno mclxxwiii, id est, quinqui
.
. .

l-<*te rbactnii.

huju.s prodigii

quagint;

clarant, Operiscit.tom.

nnoscribentes, Trudonopdlitanam bibliothecam esse satisbonain libri.sijueMss.sat insignibus instructam forn.au-

quidem

pi

ciroiter annis post mortem primorum Patrum Ordinis Cartusiensis cum saucto Bruuone
;

iustitutorum
cti

aut saltem
in

priino
et

ab obitu
viginti

Brunonis seculo,
;

quo
t>

vixit

cir-

tem secundo tradcntes, sese, cum ad abbatiam Trudonopolitanam iterumaccessissent, librosque B hnjus Mss. denuo scrutari vellent, obtinere idab abbate 7ionpotuis.se. Hinc, etsi etiam Ms. illumde sacra temporum ratione librum in Trudonopolitani monasterii bibliotheca latere, xgerrime in animumposseminducere, in remlamen, nequid,

citer annis

ac deinde

Csesarii verhu, leslimo-

nium illud complectentia,


quo idParisiensi p

>msi rihit .prolixeque, suffragari probet, con- E irn Launoyum disserit, Verbaejus omnia,ne quid de argumentorum iis inclusorum, vi detraxisse
.

videar, huc transcribo,


la,qiicV in hsec obs>'

ad calcem etiam nonnid-

quodad conversionis S. Brunonis causam indagandnm possit conducere t neglexisse viderer, seihdo inquirendum duxi, meque ad moyxasterium
Trudonopotitanum,simodo asservatos in hujus swutandi facultatem mi hi impertiendam scivissem, conferre paratus, iwissime, ut hsec mihi concederetur^ per amicos petii; verum, uti ea Marteneo et Durando, ita et mihi fuit negala. Prsefatum interim librum in Trudonopolitana abbatia non reperiri, aut certe in eo supra huc transcriptum pro prodigiosa doctoris Parisiensis anastasi testimonium non contineri,litterve indescriptxsuadeni qv.as inler etiam una est, ab ipsomet abbate anno 1745 exarata, in qua hic sic scribit
bibliotheca libros Mss.
.

luxero, adjecturus. abent \\\o (Cxsarius Eisterbacensis) in suo Opere, quod, in libros duodecim ;id formam dialog-i dig-estuin, De illustribus miracuSic
>

//

Jis

et historiis

ciroa
Italia

qu ante vel memorabilibus sua tempora contigerant in Gerraania


,

et

Gallia

praenotavit

libro

xi

qui

De

Morientibus,

inscriptus est, hoc specta:

culum
ii

his prorsus verbis exponit

Fuit iu

rej

Francisa clericus

quidam

nobilis

et dives,
vitiis

ii

duosaepe homines extollunt, raalisque


jioiunt
;

sub

n
n

qui

cum mortuus
-.

esset et in feretro posierexit, cunctis


:

tus, multitudiue populi

circumsedente, tam ex
ipse
s>>

n clericis

quam

LaiciSj

audientibn

verba prorumpens

Justufl

Recordor
Rini Dni

rne

paucis
Sti

annis

ad

petitionem

Judex judioavit, judicatum condemnavit, condemnatum tradidil in manus impiorum. Quibus

abbatis

Laurentii idem Transum-

dictis, se
/

Theodorico abbati atC tributi) vidisse, et dilig-enter tunc inquisivi si sed nusquam in autentico invenire potuissem

ptum (testimonii

scilicet,

reclinans iterum non obdormivit, sed de requie transivit ad laborem, de deliciis ad mise

riam.

F
His
Cffisarius

paucissimis

verbis

Qualis hic

reperi

iu

Chronicis

Theodorici

abbatis

unde

vescendum
fecte
ui
,

damnati

hominis spectaculum
conformiter

'per-

Cartu-

apparenter transumptum esse potest. Jam vero, cum nec liber ille, uti ex litteris, post rem diligentissime examinatam ad me scriptis disco,
,

repraesentat

utrique

narratio-

iianui anomjniiis rjus nav-

inabbatiaS. Victoris prope Parisios in qua tamen illum asservari, notatum etiam inveneram, rcperiatur, testimonium Theodoriciabbatis,quod illi includi a nonnullis asseritur, pro omnino con ,o ex omnibus jam dictis videtur habendum.
,

quam superius tum ex anonymo Cartu tum ex codice ( infra plus semel hic siensi memorando ) collegii Meteusis descripsimus ita
,
,

substantiam inter ensdem auctores discrepantia, imo nec in ipsis circumstantiis repugnantia unde neminem fore arbitramur, qui judicet, eamdem non esse narrationem , quautumvi.s reclamet Launoius. Magni
ut nulla
sit

quoad

rei

proinde ponderis est hoc testimonium

a peran-

tiquo scriptore datura, summae auctoritatis viro, quem Colonienpietate et doctrina celeberrimo
,

sis

archicpiscopus
,

quo vivebat
elegit,

Henricus de Molenarck , sub solura ex sensatissimis Germaniae

qui prsedecessoris S. Eng-elberti archiepiscopi et martyris vitam nobili stylo exornaret. Cujus et Operum ejus merita paucis, sed gravibus succidisque verbis sic coramendat Cardi Caesarius Heisterbacensis Ordinis nalis Bona
:
//

Cisterciensis

in hi^toriis

verax et simplex.

Quem

memorabilibus pius , etiam post obitum miraoulis

raculis claruisse,

scribunt

DIE SEXTA OCTOBRIS. xime quia tam Cistercienses. CtBsarii

551
in divina BOientia,

quam m humaCssanus

C. B.

Launoivalidissimara auctoritatem ut. eluderet prosic ab eo relatam conatus est historiam us Antouiuus esse diversam ab ea, quam S. bare narSed vane desudavit ille conferendo
,

fir^o na superiorem habebat neminera. non adversantur, et Antoninus sibi invicem


ille

cum
,

clcricum
Beqnitur.

hic vero
CaBBariua
divitiia

eximium
Sed
,

doctorera
injtat

in-

felioem
ut

hominem dixemnt.
.

Launoius

narravit.

rationem
quasi
S.

S.

Antonini

cum

narratione

Casani
conooi

indicat
in

olericum

suum

Autoninus primus illam evulgasset.


,

Nam
,

revera id, quod recenset Csesarius supenus citatia cum Chronicis antiquis Ordinis quinquaginta fere annisante qu* ducentis et quo vivebat Ca^satoninum, et eodera tcrapore
,

Uominem superbum e. cum sigmhcat doc vasiBse, Antoninus vero scientue et probitatia eiuh. torera qui magna
uobilitate ac

matione tiorerct. ponderia, qnam


.
,

Uibc objectio non majonsest

\
Ludi potest

conol

ad

rius,
o narratlone Antonini, r( $i
iiidem, qaibut

Antoninus non multum rideamue nuuc, s. mutua differta Cbronicis, et quam Launo.ns Antomniinter
248
S.
illa
,

digesta sunt. Veram quta

dam

minimam inter ha8 duaa (^Barius, qnah diflereutiam. Nou enira


vol
Le olericus
,

narrationea

an

Buperbus

malisque

ntns

ub

hac,

ftesarii

uua

inde subruat affgreditur utramqne

S
"q
.

conteotio nt tont Brt narrationes vult reperm div, debeat ,lici merito Sie igitui totius histor.ae ventae.
,

eo^ponitjsed

qnod

iSduo.
H

'f''^
Impnm.s,
certun,

tiiBBUbjiciunt

Btb830

pugnant

TLm" corae

iUe
,

Launoius. . tearius non designat

muul narrationi, qna^ wHBminentiascienti83

hominem
e1
-

.stum deBcriprobitate itim et ma,

Zdiginm Inter utrumque m

; qu o suum prodisium ipaum, w anuum ^us vero designat vel aeoiderit. . Sed b hoo

eveuent; A,

^mafamapollentem,
quiB exterius
.

tnt.

sed tantnm Quam ob

jdA
ob

mm

putat

eum damnatnm

auctorem
depr, a

lector

quantumris eagM
AntoninuB
,

OMariuB certum tempue

SS m
u

remotum

desi

tempore quod muld.versum et ab eodem m hoc qu.dem appa.

reret contentio,

sed

cum tempus

eUeat
prcinde

u,

tium vana; glori. ad qumtam 245 .Vbbac objectiouc -c nxponit:. Carin q qu ademian, mc ne verbo pra intoninua vero illam tinKit rT.c-.nus iUemultia inlooia et
;
I

...

ta

'iretreruminPar
gestorum
,

profert, ac Autouino contrarium net. Hmc narrationissubstantia eadeni n usnue us objec t.ombu. l.aunoii ^, q satisfaccre, si djcamus possimus responso hanc mstonam Suodverissimumest, Casarium IJnde non m.rum compendio tantum atl P rel.tos 0.rt o.nno D uTtastacueritposteaab,Vu Cas,Deinde addit Launoius, o-

C
U !

Dc.mlc m ultipl . qmbus colhgit, io oitotionea Launoiua academiai I' ,,,iouem ,,.,.
meminit.
.

-J.
enim

^dqnidha.citationesrSicut S

t"' m

n
"

Xm

rr ildcLcertnminre,,,
l0CUm

,,

, ccncludi, narrationem eo quod dta uanatioue ese ad iutonini


.

Qw

t,:,,-.

^eff'aiCum C
,

,:

::;';;;,; e

v ct

responsnm au^limti; meretur

^
^

XeHr^num *> MDW< *J* hccprodigium m


,

J m sssrs-s -^-^
qU od

regno *ra

sars
lll0bus

locutum e s se

n.

rat , b.

*^sS5yySi
in

iumera

bU s

dtstinctis diebus

..ej

cordant

cum

pr.n,;

vis dure

eam exclamet
.

Launo.us:

_.

uut

|1!irrill ,,.

.Wlepffugiuml
omnibw
tlngulii
1

nobm

ac

'!

non

ita

aperw

vul.

gnifleat, clerioum

auum

focutumesse
bB C
-

nouen,m^

Launoi. pn dem<iuc tempore ',,,,,,,!


' I^

^j
qnod h0

speoe mtms pnma sued


facile

V concl.au *pe ditione consp.cuo

"I
l.b.

to

v deutu' ro en

sed qus habere atura et erultttet


,

toC
,

vicbus

^"^edTmmltrtantnm, ed surn^
:
,

^.^

nunc.av.t

variis

docemur
8.

talem

neritia

ominains est, quia Uericu c ts art.um apprirae rtiu m pi litterarum, aliarumque epicoporum fcyt Wstoriam
,.

^' ^
perfeotus

rdericum

Vi-

qua sun rcm Ant0 u,nus doct

,,
ttMge

,
qua

.uumj
P

nonqu.dem.skm l^i mod o dioto


,

^.^

testatur,

eod
nec
d,-

oontrarieto.

utn, " h

'

veraitaa,

quodCs. tont m n,,,, q

dens.remnontamtuc
tensis.

^^

'^^
,

exprijne;e

^.

js

Me

^auquannoetiamciericidictisuntjsedma-

n.

oula

erat

monacl.us (monach.

246

r^-pt in^ iUam


de quo bup
,

damnat,

expressisse

::;::'um-i^rato,

^-

qm-

, ,

DB
552
kUcroM C B.

S.

BRUNONB CONFESSOEE.
Brunonis scriptore tractatum est. , D habet de toto illo Sed nec Antoninus aliquid differt a Caequartce negotio; ergo non Lectiouis ut hujus Nec etiam veteres Cartusiensis sario. Responde mihi Lectionis quartae et verborum sunt conmeminerunt. Ergo nec ipsi Ca^sario

similes differenti* in rt quant sanotos Euangelisto, lcourrunt, etiam inter quos proemdiverso narrantes modo, !amd non solum dicecontrarios nterea sl i invicem crimen esset? Cssanus non
ied

Sacris Scriptu-

nymo

Vitie

et cogitare
,

scribit

d um

/Um
o

sensato
est
,

emisisse clericum suum . has voces Officiab Ecclesia pro mortuis Btatutum vero id omnino celebraretur; Antoninus w miretur, talem a Laimo.o i docto , objectam d.versitatem
,

trarii.

248

Pra3terea

Launoius

Ca^sarii

auctontatem

'

qo eiiam
"fidevt

conatur
logi
tis

rendissimiviri
,

deprimere auotoritate olarissimi ac reve Nicolai Coeffetei, Parisiensis Theoin responsione

-''-

et

Verum
rum

8tem

non

Gassarmm nec negare possumus, mentionem Offic.i mortuofecisse

rna-

qui

dicit,

Cassarii

eum

Sed quis inficias iret , ille inferetropoBcripsit, quod defunctus multitudine populi circums.dente
I

eum

illud mnuisse,

nos

Sed cura

tum confirmet
gliani
,

ad Mystermm iniquitaDialogos fabularurn esse pleCoeffeteus suam sententiam tanConradi Gesneri, homin.s Zu.n-

judicio,
,

cis
,

quam ex
utrum

laicis

Cffisanus

nali Bonae
,

ut ipse fatetur Launoius, Cardiviro asque pio ac docto, potius cre,

n(

significat,

clericus ecclesiasti-

tpulturs privatus
perte
,1

fuerit,

significat.

citati

auctorea

nec ne; AntoniNeque id etiam ergo Cartusienses


;

tanquam in h.stodimus qui Caesarium Laudat Nec immento, memorabilibus veracem. riis
fiuxisse. sanctissime ipse Caesarius, se nihil nec unum Testis mihi est Deus juret dicens hoc Dialogo me finxisse.

cum

flt
:l

ltl0

Qu
B

ergo et eo; Antonini narratione. diVersa est ab Caasarius non dicit,Bru-

Antonino

contrarii

quidem bapitulumin
et

Coeffetei itaque

Gesneri

auctoritatibus
Saussaeii,

pra3-

ferimus auctoritates

illustrissiini

et Ja-

dicit

spectaCartusianae religionis auctorem Antoninus interfuisse narrat, Bruspectaculo, quod descr.bit,


;
,

na3
i

religionis

auctorem
,

mfor-

doctrina insignis, et al.ocobi Breullii pietate et jud.caveCassario honoriticentius rum qui de doetpriesertim eximii sacra3 Theologim runt, canonici Tilet ad S. Gereonem Coloniai ctoris
,

terfuisse.

Sed

tacuit

Caesanus,

quia

Dam
sarius,
posito

,tum Brunonem interluisse speduobus tantum annia post illud

scientia? et V.rmanni Bredembrachii multis et cujus stndio et labore tutum titulis spectabilis scnptorum sunt edita multa veterura
,

in

lucem

alieunm proponere de morieutibus exempla a


nes
,

sciv.tGaaCartusiam Becessit. Vel, si dicere , quod a suo pronoluit tamen ejus eesset. Nam propositum
,

monumenta;
boris

qui

etiam

recognoscendis

expur-

libris multum laadisque Ca^sarii Dialogorum emissurus, ni, cum posuit, in lucem eos

jam

sive

Ordinum

institutiones

explicare.
non
di/l<
i

contrn
noiuni

lendU

Brunonis conversio non utruin sicut nec constat ico, dein ecclesia, vel in aula ctaculum coram mul,amen verisimilius est Neque etpaucis hominibus evenent.
Sancti
,
)

ad ca^lestia calcem pervenisset At ne tanti viri pia studia pefuisset evocatus. Jacobus Fischerus, sarirent, effecit inter alios inceperat, Theologia3 doctor qui, quod ille

pene

ad

crie

perfecit, et in

sua Prajfatioue Gesneri de Cassano calumniam probe refutavit. conclusione capiH9 Denique Launoius in virum erusua3 Dissertationis Saussaeium tertii
tis

aliaqtt

hicpropom*

ti

coll

instanBrunonis facta est eodem spectaoulum, sed intra pnvaquo dietum ut diu post illud peractum, et nec a nemiauctoribus. Unde
.

ditum

Cassarii

quasi ridiculum narratione substantiam

prosequitur., quod

in "">

cumstantiis dixerit esse

rei ab ejus crhancque distinguendam


,

itatia

ne

qui dicto

speotaculo
id

interfuerat
dixit,

perspici
sic

potuit.

Antoninua vero non m legit et uarratum audivit. Caesanus lnstituex suo spectaculo Brunonem afflrmat occasionem cepisse; Auadaa Religionis suae object.o afflrmat. lUec Launo.i
,

quia

acri-

sed in duo d.viB pwecedentij etsemel dici poterat, ut, quod Lod Bimul multis saltem ttionibus non poterat, Huic igitur objectioconaretur obruere. Qu.d satis ex responsione superiori. CsBsarius, qui de BrunonenulBi mirum,
,

omne insnlse Saussa^ii distinctionem contra fas cum Launoiusretorquetin Joannam Papissam. Sed non propulsare profiteamur injuriam injuria num optima sit ha3C lectoris judicio relinquimus, quosad asserendam veritatem et disputandi ratio eandem dediversimode rem cumque auctores Verum Saussa3io imscribentes, conciliandos. in eo posuisse F pouit Launoius, dicens, eum
,

rei

rat

mentionem,

sem
a

instituendi Ordinis Caretiam tacuerit propter eas-

prodigium substantiam , quod Ca?sarius actum regno Francia3, nec suo tempore ctum in Saussaems dixit. Nam minime illud . referat narrationem retuPostquam enim totam Ca^sarii qui substantiam rei lit, addit: u Haac Caesarins, comprehendit in de quafermo est, patenter dicens Saussanus, igitur
a

descriptioue ista.

Sic

quas superius tetigimus? CaesaParisiis conkdit, prodigium suum etiam Ha3c Antoni.m, vero tradit quod enim hic secunda objectio eadem est ac loco Launoius, idem superius secundo
ation<
,

monetquidera,

substantiam
,

rei

in

Caesarn de-

quo consistat, nou exsed scriptione reperiri circumstantus subdit plicat. Deinde statim de non omnes ad. descriptione . ) etsi u Qua eatexpressum, cum anequate circumstantias
in
:
(

dixerat

tautummodo vocabulis, et uioobjectio quintaa loquendU. Lmo et utraque Unde patet Lauuoii anxium multum Bimilis est.
,

mutatis

uimi^ dium.

exaggerandiB bujusmodi differentiis stuhabet de toto " Postremo Caesarius nibil quartas Vigiliarum pro mortuis illo Lectionis quod post Antonini tempus ab anom negotio ,
iii

num non consignet, nec specialem Galh locum, Et esa quibus ista , qua3 refert evenerunt. Launoio notatae , sunt circumstantia3 , etiam a descriptioquas Saussa3ius summatim in Ca;sarii Niasserit, cum paulo post dicit : ne perstringi
,

cum hilominus totum dioit ( Casaarius ) nec suo temactum in regno Francia3 asserat
id
, ii

pore,

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A

m m

553

pore sed ante denter significet.


,
,

tum

dicit etc.

satis eviper verbum fuit Igitur per ha3C verba ToIntellig-it Saussaeius circumstan,

tias illas,

esse

quas paulo ante dixerat a CaBsario non cum annum non conadsequate expressas
,

etc. Hic n fignet, nec specialem Gallise locum sensus, est verns ac sincerus Saussseii verborum invertit ut ea coramoquorum ordinem Launoius
,

rem, ul militari signo, in crucis prxhamato, in exercilu adversus Maxenlium monitum fntsse, tureuteretur.divinitus in somnis '<'' AfiFirmianus Lactantius apu>l BaVuxi Idem scellaneorum pag. 37 memorise prodil. etiam facil in Vita ejusdem Conslanti," 29 Eusebius. Verum in tempore,
'

modum

effor-

C B

cap.
illa

dius in
in eo
h

suam sententiam detorqueret


,

faciliusque
rei

lectori persuaderet

Saussaeium substautiam

posuisse,

in reffno
rat.
n

quod Casarius prodigmm actum refeFranci nec suo tempore actum

, . .

Constantino fuerit oblata, binos enim Lactantius res illos minime convenit. die ixvii Octobrts anm cum nocte, commissa* pugnaw 81* ad pontem Tiberis proxime prxgressa, co jungti Eu-

Eam

tiusinleriit,

Mjttri
pronttiiifac.

250
r.rti.

Sub finem ejusdem conclusioms sive potius rursum Launoius Cjesarram


,

capitis

Cm sebius vero iis, qux lib. de Vita 20 et 37 scribit, non obs< capp 2, tunc factam, cum Constantinu,
esset,

Car

es
Cflesarii

ex Caesario aggreditur.

oum

ex eo-

necdumque Alpes in Maxe

dem
pla

integre

exemtractatu duo a se deprompta vult otiosos ex quibus describit


,

aliqua turus, trajecisset, ac proin


spatio ante dictam noctem.

Pugnant
etta>,

er.j

homines
I

unum

conflasse prodigium
,

quod

.-.rtusianorum
sive

iuitium tale

quale nunc

ex-

biusetLactantiusinadjunctis, diversas lonrum scriplorum narrationes circa


stanlinooblatasvisionesve,

ho-

cutit

excutere nititur,
contendit.

wpT 8Bbuisse

Unum

fingendi causam est cujusdam caet hose

IhlJulianiApostatmin
,,,

u nonici Parisiensis, qui post

mortcm suam
apparens

betto intm Ilial esautsub*qualesdcr>,,^

0*.

norificam sepulturam amico sibi morienti contum nuntiavit, eo quod vera


tritio

damna-

,iiadjunctisseseinterpugna,, ornant ! Adhxc, ul etiam ex ipso, q\

defuisset.

Alterum

est historia

illa

quam

conatus est diversam Launoins superius probare narratione. Quis non miretur esse ab Antonini

mus, argumentoexemplumadducu,,,, doclorisdamnaliprodigium publiee


ti

hot

hominummumudinecontigisse,

Launoii

astutiam

Dno Jwgit

qua3

magnam

assent, ut subtihabere similitudinis affinitatem lectoris perstringat. Sed


lins oculos raenteraque

constanter negamus, aliquam pla intercedere sirailitudinera

inter

duo

illa

pra^ter

exemcoinmu:

etseq.reeensiH,afflrmarU;prt^atosautemidi domusdefunetiparietesevenisse.Coauctorinfra laud vrodigium.quodl,,, ,,i,<,


rcferunt, dix,
'

" "'

damnationis infortunium aut ne utrique homini prodigns , horaines ex his duobus . otiosos
sive etiam
cti

adocloreParisicnsi voeiferati

mahicseaccusatum, sc
tia

vult

secessus Sanex uno tantum causam ut progressione terapons Brunonis finxisse quandoquidem anonymus Ule

damnalum

de,

fuisseemissas.scriptorespro,,,,

Launoius;

flartusiensis

* qui primus rem scnptis manda-

'memorent.clemcumquesuumse,,,,,,; A. Zsemel ac proin uno eodemque atque b pianufi tum, condemnatum


ut L, traditum, Ctesarius,

w,

ensem

baviinue, a quo
tnati

non vero a .narrat.onem mucitati ejusdem hiatori* Annalium Cammenvumhaunt Hactenus


,

Owano

al Car

tur,prodigiumtame.r

arral,a

ZS,au
initiis

in bri quarti auctor laudatus,

quem nuncnon-

SS=
Poriifnua
pro*!l

Launoium tVRec?e7aque inprimis contram*~ alunctis , contenau, e aiver^* J2JSR damnatum e i^P - r>
ae ae/uncio, ffui de (b/imefo, qu<. sese poHtU iJ~H h Antonio seu potius lamarit, ab Antonio,
,

dmreeens*nt,d^>er^^ V estNequelamen eum iito llquTLm. Colum Dissertatione num. 64

"d

SU o^

ZZarlo

;; prodigiun, nonnulli scilicet relalum)


,

<*

~. ,

>^J_
'

quo^nu

faofuTtidem Parisiensi neque vero negant: ego ll

de quo
iden.

nuno
ill. (
.

!!
!"-' b F

eodversumssererenuncvelim. -onem oompu dttu a C^sario

CAromcaurforeannonymo

Wf**J

aderemum;idautemun,.m

illud

ert,

W*'w " a Wtor S e rfamna( M m . /errtno 0 argm non pose Ceario oftiMto, aasuni m
.

1
l

nt de

Parisiensi

nuno agerem.

Mla

velnarrationem Antonini seu ^ariipugnare^pr^TtaZa narratioms argumentum * gium, quod hujus indubie esse aioer auadilla ob oculos pomlur obvium, quam laciahQuidenim magis

anonymt eum sub-

r Mne^nondebuisses,, Linsuadeveracansa^-S.lM

; re et

omnino

istins lool

P*

eremum Blertaoe
"
"
'

P. ct

sum

scriptortbus relala toricainvenire, a diversis

^qZnvis
Inoqux
ab

eadem

sint,

^uncUstamenab
ornata?Nec

altemm uuorumaiwr en.m Zorum


d0
V
retuli
S
,

'"

oMosis hominibus
sit

pnebuerunt.
.

iUud ipsum
.

. C quod

non ra, ftatM estcur id mirumvideaturcum to nulhs plane ejusajU rem, quam alter fuse,
paucisdumtaccat, adjunctis

s.nt alio subticentur,

enVtsibominesad, 'o non video, cu canonioi

"^J
a(1

Knim oriim

,,,|,v,-

mnatum

excl a,ais

vX

omm. gTj^

compendio tanlum referat, junctisnudatam. Imo vero ne nec )unctisinterse pugnantibus

argut {-oncordiam vocari natis circa ,es ter quibus hxc occurrunt, rationes in

^rV^f^.

o^usfce ad ^e^ae^dum ^dem^d bUi eanonicus ulla ,at>one m ;53 Scilicet


m
, .u
est

^S
mo sermo

UIlgerc

Pan

pos

aue : 'a morte dies BO bomini valde famil.ar,


bic
nihil babuit
,

^-

cum
,

Teu uu cu cum

de quo n redivivo Parisicns. parabatnr qui eum


alio
.

^riatersai. Constantinum

Magnum mperato-

conditono,

B54
ADCTORB

DE
ftiit

S.

BRUXONE CONFKSSORK.
po un.usCa3sario,ejusqueauctoritasomnibusaliis, praBferenda. Qua qui Berius BCripserunt, hio videtur nostnc, quod ipse conein.lccnusn lo-mm Bcataloco edam, uti posteriorum narrationiJ)

conditorio, redditua

vitaa in

reg-no

Francorum.

C.B.

auctoreac deinde ab Antonino memorur pn tum fuit,unum idemque non cerlo esse, contendit. Ast an recte simul contra Launoium adjungit,

Ita ille : et merito quidem Parisiensi, quod Csesario narratur, cumprodigio Cartusiae Priorum Chronici a quinque primorum

prodigium, quod a

primo bus praeferendum.


navit,

Csesarius itaque etiam

secundum

Stiltin-

postremum hocprodigium
qui amico

prodigio, quoda Csealteroque Parisiensis canonici, sario refertur, post mortem apparens, damnatum sese
e

non nuntiaverit, ab otiosis hominibus conflatum autumo, quod esse aut confictum ? Ila vel idcirco ad illud fingendum, si fortassis reipsa pro faprodibula seu figmento sit habendum, solum Csesario rrlatum,suffecisseq>>mi concur-

satis ligum, qui tamen, uti ex ipsis ejusverbis Ucet sane xquissima, in quet, crisi minus severa, iw/ubitatamprodiscriptorem hunc utiturt fidem narrat, verbis num.UX huc transcnptis qio, quod reipsa umquam non potest, cum id, si

?+

ventaunon

"-

conciliare locum habuit,

gium,n

Parisiensis canonirisseque etiam alterum illud potius contran d, nulla ratio suadeat, imo quam maxima,hoc inter et \adeat dissimilitudo

Parisiense quo Bruno in

eremum pulsus

fuerit,

ColumB jam di.vi. rerbisque etiam mox recitatis in eremum bius innuit, Parisiense quo Sanctus prodigium cum prodigio quod jmlsus fuerit
,

prodigium intercedens, qute tanta est, ut nihil habeant commune, quemfere ambo illa /jrodigia admodum consideranH patebit. Porro etsi ut
,

diu ante Csesam setatem, et tn minus ncina, Gallia, monasterio Eisterbacensi hicque scriptor (vide Stiltingi factum esse debeat; indubitatam in ns, verba proxime recitata) fidem haud fuit, non quibus et tempore et loco vicinus illud a Launoio in dumereatur. Recte itaque bium revocaturob infirmam,cuiinnitxtur,Csesani a/qtie idem, auctoritatem. Attamen, cum unum cum Pamsiensi, jam docui, verosimiliter sit
et

ut

quo Bruno in eremum pulsus fucrit, tertio decimo flohocque ab anonymo, qui seculo primorum quinque Cartusise Priorum Chroruit,
auctore litteris sit mandatum, falsitatis equim, utpote in duobus sic saltem seculi xm scriptoribus fundatum, minus suspectwn videtur habendum, nisi forte quis velit, aut a proxime auctore, aut laudato Cartusise Priorum Chronici
nici

prodigio,

atque idem non certo sit, abaltero distinctumnonesse, verounum lamen utriusque eaden l uod simile idcirco <>n '"'' substantia. hominem scilicet, qui vita functus damnation. erat jamque in feretro positus oivum adstantibus denunciassuam tantisper redi \,v obstat utriusque prddigii adjuncta vmi*
Csesarius refert
,

unum
''

substantia, quse tam 7'""" alteri e duobus hisce prodigiis secundum />>' '"'" sst communis, distinguenda sint, proutiinfra ostendam. Atquehinvjam fit, ut ex C&sarius narrat, aliud illud, quo quod

cem discrepare. cum hseca

um

digio,

Prodigium
,ario rclatum,

Snnctus noster in eremum secesserit, utcumque confirm etur. At vero i^s^iwoiet C&sarii narrationem in r evocoi Launoius , nec sane immerito. reciQuidquid enim contra afferat verbis supra losianus noster anonymus, Csesanusque
. I

relato per Cseab altero, e quo hic sua hauserit, e acciderit, prodigio Pasarium, quod numquam ercmum actus risiense itlud atiud, quo Bruno in fuisse,adjunctisquepro arbitno fuerit, acceptum ut sestimaret, confictis auctum. Atque hoc quidem propensus etiam fuisse Mabillonius videtur. lib. 66, 256 Etenim in Annalibus Benedictinis Aliam istius secessus (S. Brunum. 01 sic scribit annos minimum nonis in eremum) causam post quidam attulere auctores, nimirum Bruducentos
:

uiqur Paritieiui sii


i

.dffli,

onveriiorut

Sancli cauta
1

tiomiliier

nonem,
Livivi

tatis Cai

usus est,comm.ena sinceritate, qua in scribendo peritiores tamen modo critici omdarimereatur, nimis eum fuisse, utnes consentiunt, credulum

perterritum in sociisCartusiensium Ordinem instituisse. Qu* circumstantiis narratio, variis subinde aucta solidfle doctnQi Sancto Antouino, ipsique probata, non mirum si bona na3 ac pietatis viro,
,
,

dum Parisiis in scholis versaretur, prodigio sit, canonioi, qui Be damnatum vociferatua eremum secessisse et adjunrtis

'
'

"""'

fide

totins

saori

pote quiin suis

duodecim Dialogis non


i

satis ac-

et

asserta

sit,

Ordinis alumnis admissa est vicui Caesarius Heisterbacensis


ille
:

curatecntrnu rr, ns h storias a falsis secreverit. quas undecumque et interdum nugas et fabulas,
corrasit
ullo prorsus delectu inseruerit. noster tom. 1 Septembris in Vita B. Stiltingus Margarri.r I n n irnsisvirginis etmartyris pa opportune ad institutum prxsens sic 500 num
,

detur praBlusisse. Ita

an autem Csesanus

sine

,<

scribii

Quod

spectri ad fidem hisce ^otis

(B Mar<>.

conversus, proParisiensi, quo Sanctus fuerit prasluserit, hujusve fingendi ocreipsa ,io tncasionem otiosis ingeniis dederit, cuique ex interim e relinquo. Ut fra dicendis dispiciendum quis suCsesario haustum hoc esse, vehementius potest ex eo, quod scriptor hic moveri
spicetur,
seculi tertii

garetcv scilicet

Diaa synchrono Csesario lib. logorum cap. 34 conscriptis) adhibendam, dili^' esidem r..r>nn oinninm trit sententia, nisi varia ab eodem auctore narflat distinctio inter
rata.

decimi

initio

mdubie floruent,anony-

mus autem primorum quinqueCartusisePrwrum 1250 suam Chronici auctor ante annum circiter
prodihanc eiucu^rationem, in qua Parisiense elaborarit, uti ex refert, verosimilius non qium satis liquet. Quod si porro 'iis qux 1 disserui, prodigium, quod refert Csesanus, certumforet, idquea prodigio Parisiensi, quo Bruno
evenisse,

Quippe fuit Csesarius vir pins et doctus 9imquo viveba quidem sed pro trmpore
,

nt Dialogi dulus; atque ex eo fit non careant narratiunculis quibusd;im, qua3 ipsius non pro fabulia leguntur hoctempore; verura
p],
,

erem um pulsus fertur,non esse diversum, Car-

rec i.

judic
,

feramus judicium
,

ldem plane de ommi qua quia multa narravit


si
,

verisimilitudine non sunt aliena, quajcpic

exacte

quod Lis et loco et tempore esset nosse potuit uon cavicinus, Ltaque cum .suspicio mendacii virum utique pium et sinceCsasarium dat in rum curaque ld rebus tam vicinis quam eidem
, ,

sane, hinc causam conversionis sanrepetentium, sat verosimilis cti Patriarchse sui appareret opinio,etsi interim Ca?sam<s,Brunoncm prodigio, quod narrat, in eremum actum fuisse,

morum

non edicat. Atque hincest, cur potissimum, non an causa conversionis Sancti fuerit, sed an veritati
sit
;

Mn-garetam nullum feresit erant spectantia ad lidem in bisce negare non errandi periculum
, ,

consonet Parisiense prodigium, inquirendum qua de re quse tandem mea sit opinio, tunc edicam, cumpost jam relatos scriptores antiquos,qui
testimoniis

5i5

DIESEXTA OCTOBKIS.
prodigio suffragantur, recensueA testimoniis suis eidem scriptores antiquos, qui silentw suo

bus accepiseent etc. Tanto autem S tratK..qnnt.. dentiorexarg-umentone ff ativodem^


flt

certior et

allCTOflF.

C.

ro etiam videntur

officere.

controyerhtur, notitiafacti/.le cujus credibilitate scripto conaipertingere, et a pluribus ad plures


r

ni ari debuisset propter

insignem sui clantatem.


scilicet,

XV. An quid contra anastasim, puqua doctor se damnatum


blice

Ssec Paprhrochius, docens utut facta, contra

argumento

denunciarit,
vel

ex silentio vel

qux mthtat, a vero neqativo, probet, eam tamen vim essealiena, invicte non inde vel magis vel minus inesse, qua fiat. ut hxc
adrerumincredibiliumclassemaccedanL secundum Impioiamus modo, an et guid ' ..^..mi nntinunrum silentio, seu

S.

Brunonis,
de

Gmgonis,

vel

Guiberti
confici.

Novigento

?omt i

fJ

*R5B^ r^^
.

u**..

JS

TZdalJtum,

publice

roram inflnUaprope-

NbftfM

Tn

a... hiKtoricis rebus hlsWric

;*J. pr

argumento negativo vim


inesse
,

eritiores

prod^ m populi multiludine lunc VOCiferaU vera causa secesus LaLoius insua de ,, r^unontem eremum JHsserb 05 ">""*' auctores mg* ,7 '"'"
,

'

'

'

*ton

tom

^^
eruditione

jisnonme

rmt.cim-

vldeOT>

hanc

SK
,,
,

alii

uno

subxquales fue Sanclo sequalesaut circiter seculopost eum alteroce

Bf70
mm ,
lastic

'

,..,
i

<i""

omvxamgmvM IZncZretmno
'

l.

xJoanru
/,/;,,.-,;-''-'"
"''"'"

lulla

salutaruni,

mento

boris *e. Nar* VJfWum hac le uegativo insrt, tU ^" ditoninl


] tum unrversa

argu -

:i:

Z
(

atione.c^

M.1

mirum OCd
a!

;
silentio

<
-

traotatu*

ZZ-um
nel

negatiwm argumentum ob{f

*
ande aut

',.,',,, ipuorumdumto

qus ,;, B tan possent,


st0 "
i

'";

"rpostenorum empor P

=
,

bitriumsuum, ^/TtflXSiadarbitriumsuum, Afflr n".n U ad


;

qU
ilh

'^..^^rernotissimasomnianti fi Tuis remotissimasomnianti


.

T
i

""",

silentium plurecentiorum loqna-

KSSgK
fm

,,<wqueexhQcad,

tiutnrlubetdtscutere, titm ubct discutere "' z, a o,o dut, a


y

yero ne \oidiu h

X*.
;;;;;:

veatigiumque earum
.

Zrta%gaHva vaUant, "^'Xffo iprfu^B.


,.

^^

.
et

:ir ,uu notitiara

Li^-^

Biumonis,
!,

,,.,,,

:,;^.

haberequeat.pioi
''^
,,

/lunc

a(,

^.^
..'-/
,, spe .

ii

We

notatu digntssi<.<,

p
c

,,,<

""

'
'

,,,..,'''';''';;',/,,,.,.,,,,. ,/,x//r
/"
I

,
."
"'"'".
opj'
,
.

w
"/
,,,,.,.

es 0, apu d omnes ?j "'", ,,/ stCO V^J^onlinuo est e* garipostoatuonoon aaripossevtdeatw.nonto recenl i or tbus

ZinZ
so! '

tamen hoc
,

li res,
/

qux

mMionm
'

".

'

mw*"'"!*^
,,/,.,'^'<'*77

,,

.,,

,.,/

ta

f "">"* ,B "'"
"

""

e " m Zr

'I.P

W '

Brun.
,

laudatadeo

i rfltttl

Radnl. BadulsdBUi...

'"

./.Wto

'^^atemexl
si

-.

"^'
non mul'uturn

^'"

"^

/"-'' s
'.""'"
>

T2iuTrS-aohisce
nPrP'J

'"

,,,,

^^Q^^XioWmierg quatr.Konestsc..p "


faotuminecemmminusfmseera. U.rua, lieet hoc Jo''

7 -

tolectioonoo

--

esl

hopibiU, implend

>

'!""

'
.

.,.

(Juid

'^^ulphi
.

,..,,,:...<
,,,,
,.,,

Brunoms

et

proiimi omne his tate

,.,,:, reot

seqnitur,
,.

i(sa,;

,::
rei

"'.=
gestae,

nl1

in e
r/
.

sr

declinat,

550
rtcriu
C. B.

DE
objicit,

S.

BUUNONE CONFESSOEE
Bruno
dofor-

ctus

ubi

religionem
in

voti

quo

minus

ille in

totaad Radulphum

epistola,

quam D

aiphua tenebantur,
ctaculo,
cct,
tiori

quod Brunonem componens borribile

cum illi eremnm

horribih speegisse

spectaculum

pro

citamento
so,
lit,

sapientem adhibet ad movendum Radulphum, prateriisse, supplivel non ssepiua exaggerasse qmesituin positum quod in proinptu spectaculo

incitamento ducit. lloc autem fortiori cur uon, quajsi opus fuit Brunoui Radulpho, qui exolutionem voti BiO distuAt ut numquam, quod sciam, impleverit ? ubi machiuas oinnes virum in epistola,
,

iu-

longaest, omittat, saneistud, quod nullis etiam aliis scriptorum, vel synchronorum vel coeevorv.m testimoniis nititur, falsitatis vel idcirco utcumque suspectum, aut certe difjicilius creditu
s it.

interim propterea certo falsum non "i prxsenti hoc discutiendum negativum, quod Launoius Disserargumentum tatione hujusque cap. proxime citt. a Guigonis, quinti Gartusix Prioris,silentio repetitjam proc//icilur, etsi

Ad

cium
i,

tamen umquam positum ut opiuor, justam in Brunoue


si
,

fuit,

id

vero

gredior. Launoius itaque e S. Hugonis, episcopi Qratianopolitani, Yila,per Guigonem, quintum tusise Priorem, /escripta, sequentia hxc ver-

admirationem
rationum,

haberet.

Cum

igitur

inter

momenta

permovet ad reddendum votum, omisit horribile spectaculura, quo a riptor didascalicus ( Saussxus nempe, ita hic
quibus Bruno Radulphum
didascalica sua Epistola ,//<>./; memorata appellaomisit, tus) se a puero imbutum protitetur, id potuit, quod dicere non potuit. Dicere autem uon

ba describit In his (S. Hugo, Gratianopolitanus agebat, et ecce, tribus ncedura in episcopus eopatu post monasterii reditum corapletis anadest magister Bruuo, vir reliyione sciennis,
i
)

tiaque

famosus,

honestatis

et

gravitatis

ac to-

tius raaturitatis quasi

quoddam simulacrum. Ha-

bebat autem socios


post

eum

Cartusia'

mag-istrum Lauduinuin, gui Prior extitit, duos Stepha-

B quod

non acoidit, quodque longo postsetempore Inveotum nouuulli Cartusianorum originem


sibi

fecerunt.
261 llactenus Launoius ; audimodo, quid ad hoc ejus contra prodigiosam doctoris PariswnCartusis anastasim argumentum respondeat

nos Burgensem et Dieusem. Hi Sancti Rufi cased desiderio vitae solitariae ei, nonici fueraut sese conjunxerant. Ilug-onem abbate favente E etiam, quem cognomiuabant Cappellanum ex ec,
, ,

quod solus
duos
et
laicos,

""-

"

"'""

ex eis sacerdotis fuugeivtur officio, quos appellamus Conversoa, A.ndream

'"""'"'"'

sianus anonymus, Annalium quarti hactenus non vulgati auctor. Quorsum Lucubrationis suse num. 90) huju.s men( inquit Eadulphum non speotabat, tio spectacuiii guod
quippe qui
rat:^

Ordinis sui libri

Guarinum. 268 Quarebant

congruura,
te,

autem locum necdum repereraut.

eremiticse vitae yuodeeOui-

et suavi saucta?

Hac crgo spe 9>*iemio ormtw> ejus odore trahen- f couversationis

votum

suuin diu forsan ante emise-

Cumque illud ex Chronicis Ordinis ( Cartusiensis nimirum ) dicatur Parisiis accidisse anno
quo quidem tempore clerici Remenses, a Manasse olim expulsi, ad ecclesiam suam jam redierant, fieri potest, quod vel illud, si in aula mter amicos res acta fuit, ut ex iisdem ignoraverit RadulChronicis colligendum est Sed etsi vel saltem ei non interfuerit. phus concederemus, eum tuno fuisse prflesentem, non Brunouera amico debuisse poinde sequeretur
MLXXXII
,
,
,

ad virum sanctum veuerunt, quos ille non solum gratanter, sed et reverenter suscepit, traIpso namque compotes fecit. it et voti
cousulente, juvante,

comitaute, Cartusiae solitu-

dinem intraverunt atque extruxerunt. Viderat autem circa id tempus per somnium in eadem solitudine Deum suae dignationi habitaculum conducatum illi stellas etiam septera stuentem
,
,

tius prodigii,
fricare.

quam

voti

emissi

memoriam

re-

Erant vero et hi septem; ac deinde, quod in hisce Guigonis verbis nulla omnino de prodigio Parisiensi mentio occurrat, falsum id csse innuens, ita concludit Hic aupraestante.s itineris.
.

Paratius enim eiat ad configendam Ra-

dulphi cunetationem ei opportune et importune quo tenebatur astrictus , ad inculeare votum quod exolvendum sub pcena peccati mortalis
,

obligabatur, ex cujus defectu damnationem erat q incursurus aeternara, quara alias non erat incurpreedisurus, etsi non audiret, nec obaudiret
,

ctura spectaculum.
tius
ei

Quam

ob rem

nihil frequen-

quam

obligatiouera

sanctus Bruno ingerit in sua Epistola, votum exsolvendi, et pcenas,

quas Deus promissa sibi non facientibus minatur. Ita ille, proposito a Launoio argumento nihil omnino contra doctoris damnati historiam evinci, idcirco potissimum contendens, quod Sanctus in sua ad Radulphum Epistola voti potius, seu obligationis, huicannexse,
storite, utpote

quam feralis damnati hiquse minus, quam illa, ad voti ex-

(Guigo nempe ) Cartusianae Religiouis incunabula deseribit, et minuta quaeque diligentissime persequitur, uec tamen vcrbo attiugit illa duo, doctor mempe Parisiense, quo sese darr, redivivus c fcrclro vociferatus sit, prodigtom, secutumque hinc S. Brunonis in eremum secessum. Ita Launoius. En modo, quid ad illa anonymus Cartusianus Annalium Ordinis sui libri quarti hactenus non vulgati auctor respondeat. Ad heec, a Launoio scilicet e Guigone proposita, reponimus, inquit Operis suinum. 92, Guigonis unicum scopum fuissc, Saucti Hugouis, non Saneti Brunoquod nec etiam feeit, nisi a nis Vitam conscribere prius adactus. Quam ob rem ex summo Pontifice incidenti tautum aliquade sanctoBrunone habuit, quanmm ea sanctum Ilugonem tangebant nec
ctor
;
;

solutionem a Radulpho extorquendam esset apta,

plura de Ordine Cartusiensium narrare voluit, hac detentus ratione, de qua sic scripsit Petrus Cluniacensis " Multa quidem in illo sacro Ordiue
:

meminisse debuerit. 262 Verum, etsi id


i/iiid

Cartusiensium
ita sit,

miracula contigisse, a pluribus

certum equidem

est,
-/

tami

i.

luctuosi illius spectaculi

commemorationem

futuit //

de alio,

ram

fuisse

ad commovendum Radulphi

animum
//

peropportunam maximeque accommodatam. Quare cum Brunonem, virum prudentem in epistola, in qua, quo ad voti exsolutionem Radulphum inflectat, machinas oynnes adhibet, horrendi ejusdem spectaculi, si publice id, absente licet Radulpho, accidisset, mentionem facturum fuisse, sat verosimile appareat, hancque nihilo-

sed ipsi humilitatis virtute, quasemper quanto possunt servi Dei miranda opera sua nisu, occultant, vix aliquid ex his prodere voaecepi,
,

luerunt.

264 Sed nunc videamus,

si

Guigo incuuabu-

u d ve tsu>

Mc

la Cartusiensis Religionis ita descripserit, etminuta qusequc ita diligenter prosecutus fucrit, ut

conourium

addvcta

sileutium ejus de spectaculo


sitatis illius.

sit

argumentum

fal-

Narrat quidem paucissimis verbis,

Brunonem

Brunonem cum sex


mina
Hugonis
obtineret
,

sociis,

sanctitatis

DIE SEXTA. OCTOBRIS. quorum recenset no- cum Radulpho collatione, cujus ad dem Bruno mentionem facit. fama attractum
,

557
in

epistola ad eun-

MCfon
j u quidquid con-

eum
et

venisse, ut locum, eremiticffl vitae


;

congruum,
,

ab eo
que

comitaute

Cartusise

extrnxisse.

juvante ipsoque consulente solitudinem intrasse, atQuomodo vero hsec fuerunt

bac bene longa narraquo in loco [verbum unum de tione Guibcrti genere quffl florentem orani litterarum Lutetia
266 Sed qusso
,

te,

in

tra Columbxu*

transacta, non narrat. Neque etiam meminit, unde venerit sanetus Bruno, an Kemis, ubi canonicus erat, aut Parisiis, ubi ultimo vel docueseculum rat, vel saltem cousilium relinquendi
susceperat. Silet
sia

acaderainm tunc hamierit? De doctore redivivo, damnatnm se tribus vicibua inter solemnes
qui

exequias

de

ejus dignitatibus

in

eccle-

Eemensi, de laboribus, quos pro defensione conciliis libertatis etjurium Ecclesiffl in diversis et gloriosos titulos raeruerat sustinuerat, unde

solemnibus tandem e ecolesitt universus cohone Ast veram secessus S.B Ita Launoius. Guiberto, uti verb\ in eremum causama assignari, sati is scriptor vult, non
dixerit?

De

tis
.

,,

.,/

, n inov,qu3e% f)

in

mediumaddur
Guiberti
Co-

Columnffl totius metropolis,


Licffl

et siuceri

Catboilla

ejusdem xi, evincunt. Quod vero ad de doctoris anastasi silentium p<


'

fidei

defensoris.

Silet
,

de collatione

Lnter

^anctum Brunonem
voto recipiendi

cium, de ut nihil omnide persecutionibus Manassffl, Lta occasione conversionis ilno habeat de causa et Silet denique de cunlius qufflcumque fuerint. ex urbe Kemenrebus ab eo gestis ab exitu
ctis
si

Kadulphum et Enlmonachieum habitum,

inilumbius ad hoc in sua de Cartusianorum Launoio reDissertatione num. 35 et seq.


tiis

spondet hunc in

modum
ipse

Guibertus
ei

recitat,

Bru-

nonem
.

initia conversionia

subjecta

nactum

(Launoius) advertit, eura qui Pansns, ex fetacuisse redivivum hominem, exclaraavit daranatnm voce retro se horrcuda
occasione,
et
;

Qu quidem usque ad secessum in Cartusiam. multa hujusmodi. in quibus enuomnia et alia


vera merandis non est diutius immorandum, incunabula Ordims minuta, licet raaxiraa et ad
erant necessaria
,

ct

per pios

rite

describend.-i

plane
nl i.il

quae nihilo;

minus

prastermisit
,

Guigo

;1

sicut et spectaculum faciebant ad Vitam sancti

Huffonis,

quam solummodo scribendam


silentio

suscepe-

conversionem cum Radulpho Viridi et Fulcio Monoculo meditanti, sermoncs conceptam, votoquc firmatam omni oratione potentius incitamenct grande foit Cartusia, tum ad vitam longe asperius agendam in quamcogitaveratjamvoveratque.Placetexolamanreponere. Quacso te, in hac bene ti cxclamationem loco verbum unum narratione Guiberiil quo

es

superius

recitata

occasione,

rat*
lant

Si

quffl

igitur ex Guigonis poterant, de Brunonis historia refern


,

caetera vacil-

ifafumduni
apparel
;

at

non item,

Guigo scnpsit solum id tenendum erit quod quam ndiculum quod dicere vel cogitare plus censendum est. anonymuslaudatus, 065 Hactenus Cartusianus doctons Parisane contendens contra merito sohtudtex hac pulsumque siensis anastasim, omnino posse concludi ex sinem Brunonem nihil Prxterquam enim quod multa
,

domui Adte, de disputatione de hortulo adjacente RomanoitiBrunoniscum Radulpho etFulcio.de quod fecit, ut Bruno et Badulpl nere Fulcii, monastatim ab emiasovotononreceperinthabitum
chicum
267
?

lentio Guigonis.

alia

adS.Bmnonempertinentia, subticuertt,nec descripsent nullo ex Vitam hujus ex instituto apparet, futurum fuisse, utprocapiteverosimile cit. ,,'. Hlud,utut factumcertoscivtsset,m
,

S Hugonis

ad quam id nullatenus spectadeGuiconsignaret. Sed ouid modo bat, litteris abbatis in pago Laudunensi berti, Novigentini Mi, stlentto exami i pi asentih adhw
Vita,
l0(

cur haec lgitur a Guiberto la- ,,,, arS qni asseris illa (de doctoris rejicis, cita non in eremum Bruhmc anastasi nempe, pulsoqw quomam tacentur veritatem none) non habere occasionem, Sed Guibertus, ut docui, aGuiberto? conversionis initia, dinactus est ex oua Bruno non illas conversioms oaucendara sibi proposuit, ab illo dici non debuerunt, et qu igitur sas oratione postulari non debent. a nobis in ipsius disputatio in liortulo, adjacente Duffl fnerunt hffl, e felsis loco igmfo, domui Adffl extra Remos mundi hujua dmet perituris oblectationibus gaudiu - cum necnon de perennis gfloriffl tiis funeFulcioj horribiles Pansus ac

..

Tu

vero

to,

Radulpho
stffl

et

^^^.^^.....^.GuibertusabbasdeNovi^,
coraposuit, in quo pressms Tractatum de vita sua originem ct rastitutum ex-.norum C adhue fabuhs
to
.
|

hominis redivivi voces


judicatura,
nt Bruno

feretro,

se

acc

um,
ci0

ntofecit

damnatum exclamant.s. Bruna voverit cura Radulpho et Fulet

quoruradara recent.orura ponit, et, oranera deinde eo intercludit, magnaque aditum vita sua transcnpto, de

UbriiGuiberti luliungit Secundura hun

Ste

^(Gmbcrl^

rsione voto firmate cocunda ista eum, d Cartusiam cura Laud, compulit in ; em oram sermone disputa,

conversionem

habitum monachicum

se-

etquinque
tioneque
,,

al

-,

doctorelinquitur prodigios* videZet) locus nullus Cartusiffl

potentius.

Ut ergo pnmara
sine secunda,

quffl
,

Ra-

Jffi
STSSllt

quffl

Brunonera
.

in

eremum

hisverbis

Qui

*~
quffl
:

occasione dlffnosoitur ex subjoetn nactus

^LeopidecesLm
b ms, scd
nihil

no introsit, v.r qu:dem reffimini simoniace se


prorsus serenitatis

-^M
Qalliffl

Ma-

im pectabat, ad ipsum posuit Bruno in sua non pcrtinlba, tacuit, quia de utramque ep^tola ita Guibertus Brunonis dicere non propo.

quffl

ad lUum

1S
,

'conversionis
S ed

de occasione, ad

quam ncutra

earura

&*%
bertus

equidem

^unoois seculo rmuntxandi Brunonis secuio


secessum

prmm
Hu-

Et post alia . ing-enuitatera decet, habent. iraprobos et stupidisius ergo mores prorsus omnis honestus borreret, brusimos habitus cum ecclesiis D0 tunc in
aiiia

recenscat, lerfectam conversionem qua facit, occasionem,

l7olitum,

uii oii,nn

=
er

umseu

ToC

*fi** **"*"

TanctuVi Sam
,
,

ewot,MssetverostmUit

quibusdam

opinatissimus, cum Remensium clericorum nobiodio excessit ab


urbe.
,

tCt si

locum

umquam habws
anasta-

7pecta, conversionis

UbuB infamis iUiUS


ubi consilium

Scilicet

excedendi

ccpit

habita

causam seu doctons commemoraturus. sim

m^

ne

56

Nec ad rem

C.B.
quod
<'"'" ><>

;^*^
facit,

DE

S.

BRUNOXK CONKESSORE.
aquarum tantam direxit abundantiam, quidem opus primum Guigo agfgressus Quod
,,

nonnulla

alia,

id Bruno-

cinas

etc.

fue-

rat,

cellas deducere sed morte praeventus illud per


potuer.it.
'

sileulnim
$upptditat.

\Z

horum, tum Brunonie

non

*f
P"^''*.
i

hm

enim omnia,

uti consideranti

maiium 270 Scribit , ( Guibertus nimirum loco supra Cartusienses nusquam pene loqui, nam si JJJ**J cit.) signo exigritur. Sed vi quid peti necesse est, ex Guig-onis nostri consuetudinibus, an

Zmmofii,
Jtuerint-

Parisiense autem doctons

ut facile

ab hoc

edivxm ^ZVrZmZ

deamus

^m,sipumce,utnonn^
lationem frc examinamus, r ropemod,mcoram

memon*

M**
appae^

ZLera

^nimummuU^
S.

synchronum, nulla ralxone converstoms Quod porro pertinetad

verosimtle

calluerit. Sic igiGuibertus recte mores nostros Soli degentes sig-na ccetur loquitur Guig-o aut pauca novimus, suffi nobiorum aut nulla, non etiam cmcere putantes ling:uam solam , et implicare loquendi artus reatibus n teros urg;et, uno vel duobus, si tanta necessitas
: ;

,,

ideo

Brunoms non autem solam, Mtiorum occasionem, quam Gu-

aut certe

paucissimis verbis
indicari.

quod

res postu-

lat, maluimus

Non
,

igitur

signis,

etZ

conversionis causas,

commemorare

ut vult Guibertus,

sed

lingua

qme

nobis ne-

teropropositum

o
Zu
rare,

fu*rit> efficere id

non potest ut
fujs-

modo

verosimile evadat,
illud, si accidis

Giuberum
entto

inquit Sunt autem, cessaria sunt, exigimus. infra montem illum (Cartusia) Guibertus,


i,

Tprodigium
riturum

pr*

habitacula laicos,
tes
,

viccnariumnumerum excedenretinentia.

animum inducat Quis enim non in


eremum

^^re^dnmnontant

S Brunonis initia, versionem scu recessum in

conversioms etiam perfectam converum


recensuit
habutsstymt lorm

llinc

At idem Guigo autem numerus, quos Laicorum sic sanxit sedecim statutus est. Conversos vocamus vel Guibertum non obi.ssee ansuspicamur,
fidelissimos
:

no mcxxiv

et

vixisse usque
,

propositum sibi Manassis mooccasionem seu improbos


dignos, potius

Prioris Cartusi

id

est,

ad tempora Basiln E vel post aunum mcl


,

ninus memoratu

commemo-

capitulum illud
peri

fxi

nempe

lib.

supra
fuisse

cit.)

0-

quam

conversionis perfecLv
,

,rc,cc, que,S l acc,!rr dignissimam? omnium scculorum memoria longe librx quartt mus Annalium Cartusiensium
l

illam t siloc

causam seu quamhabuisseUdocomsParil

Quiberti
circa

quodain

alio

insertum.

Nam

:llll

,.0^

vulgatiauctor,utaLaunoiocon^a lus hislonam adductum im doctoris damnati enervet, aliam Guiberti silentio argumentum
\enim
i

tempora Basilii numerus conversomercenariorum coepit augeri ut patet rum et generalium, et confirmaex chartis capitulorum qui in capite xxvm hb. tur a Petro Cluniacensi, quem circa annum mcl edidit, Miraculis,
,

et

iit

rlina
(OCUIII, '/""

arfS.

commecaput^quodoctoris damnati hxstorta silentio prteterU,, da fuisset,et tamen


signiteresseinterpolatumauteHam,ahum,quam auctorem, contendtt. Argu-

Brunonem li* arguU

ipsummet Guibertum rerum Cartusianosque spectanUum imei

dicemus, scribit, numerum converAssent Guibertus, sorum tunc fuisse octodecim. contemplationis ferCartusienses tanto coeptae tomporis longitudine a sua
ut suo loco

de

vore

ferri,

ut nulla

institutione

desistant,

nec aliqua ardu* .lhus


tepescant.

Vit* Guibertina libn

couversationis

diuturnitate

his certe verbis


n

lonffitudinem

Guibertum, habere haac ,pua,seu magis valid,, </c,hus men aut nititur,aut etiam opinionem suam probare, ismettereipsaprobatamdare,videripoi luilliusverbishuctranscribo.Primo itaque

tionis ab ita ut e, ad tempus, quo haec soribebantur fuisset, si ultra udmirationi, quas profecto non Brunonis cobbvus, non jEtatem Guiberti, qui foft S. propterea adeo fuissent laudandi extenderetur. Nec
,

colligimus magnam convev seu diuturnitatem Ordinis effluxisse usque institutione

tempor.s

cubraHmissuiBnum^,nonnuUis,qu*h^prmt^
(Guibertus prxmissis, sic habet Describit majorem Cartusiam eo modo, quo pe loco cit.) nosta, qui obhtanno D erat i.ost mortem Guigonis satis inquit mcxxxvi. Claustrum quidem,
reo,
:

mm

Cartusienses.
i

mm
,,

per gyrum clauquippe singuli cellulas Quibus verbis expnmit no Btripropria etc. anno Moxxxi exvum Cartusi* monasterium, ab
. b ,
lt

babentes, idoneum pro coenobiali consuetudme ut caeten cohabitantes. sed non clauslraliter
,

Guibertus suam circa sanctum CflrW,fa niiInde gueodd dicens Brunonem imperitiam prodere qua nescio occ etiam (de Cartusia) recedens, postquam nis, mirabilis iste Bruno rudimenta mult.i dictorum H au ffl prmlibavimus, prfestiterat, ad Apu- r et factorum inculcatione concessit, et ibidem huic los, nescio, Galabrosne institmt. Sanquiddam simile vivendJ genu
>71

Pergit

ctus
et

Bruno invitus co-ente Urbano


consiliis

e II

jubent, Cartusia recessit,

summo

Pontifice
,

tructum post nive oppressos pnor Mss. pag. 640 ) i Bibliothec* nov* quo Gmbertu tempore loco monachos. Nam eo

(addzt

Labbeum tom

is

per

aliquot

annos juvit

LconsUiis.tunc

creditm

se,

mcxxlv

ncmpe ante ve circa annum oon eraut per gyrum claustrj


Annalibus ad

temporis celebratis. Guibertus, qui Fanota solus ignoravit omnibus qua oocasione sanctus i>runo se nescire tetur Deinde putat, sanctum Pa,

quem maxnne Sed h*c


,

Cartusiam dimiserit.
triarcham recta via

claustro penitus separat, di.sposita^, sed ab ipso

Galliis

se

transtulisse

in

ut prob

Ln

annum

mlxxxin.

Dum

um

fontis, qui omuiquara residuo usui ex ductu per certa obambitcellula^-et sit.gulorum

v.

dit:Aquam autem tam baustui,

h.s innuit influit, habent, Antelmi, septimi Cartusias Pnoris, tempora sancti muliUius, auctor, Aquse-ductus n ut Jt VuaLongis labore fabricans, sed infatigabili to coquinam cseterasque offimeatibus ad cellas, 1

foramin:.

Bedipulu

ad utram revera luuliam vel Calabriam, Sanctus Bruno, dum in aula coucesserit, ignorat. olero Regiensi in archieUrbani versabatur a postulatus, elePontifice niscopum, annuente prabere noluit, acceptaque ab ctioni assensum quam licentia, in solitudinem, inso Urbano hoGuibertus elegerat, secessit. Sed
sed
,

Calabria

rum omnium ignorans


eremo latitabat,

scribit,

eum

dum

in

suarum mhilominus virtutum

.../>

DIE SEXTA OCTOBRIS.


a summo Pontifice P A fulKore proditum, aufug.ss opus, qussitnm et tentum :fepisc
, ,

ut

fie-

vivend. tomina, ac pneri illud

Apuha vel inquit Guibertus (An m Lbi, cum multa bum.l.t,te . .Calabria, nescit) priorum exemplorum et omnimoda ,gerfet, .
.

fulgeret, ad ep.scop prmbitione circumquaque ns eVten Apostolica Sede qnme. ll.gnitatem ab pen.tus . Ex bis patet, Gmberti.m . tus hgtt. nmqnam Urb. mo Brnno ignorasse, an sanetus adb*sisset, quod

bominibns s.ve Cartu^m dem loeo Guibertus, sse quibns locutus est, - c*P sibns sive aliis, de mouaster.a, et, unde construi ubiquc loci nova al.meutorum reconflnentibus maKnos

monaster.a. lunumera constituunt q cv... etc. . Scr.ps.t d ditantur

"" Abun
ibid.

ocrroti
C.

dem

eo

."umque
,.

5-

buerat;

quandoquidem

~^^
et

borum perscrutantibus Cartueieneium fundatio! rorum monasteriorum


,

,,,

us adbiberi

sed

nobis,

-*.* ~rm
inuume-

f
,

UrDani

<,

rnSeSC^dempauperrimee. ..

^Tac

anonj/mus, merrfo flactons Car*wiaw Dac^u


,/,,ans, arf

dedcnttum, tZ7osV7no*sUc*ve vitxsese


uuorum non11,1 uii /">*

an<ea fc*. fuerat

s,m-

ow* CaWnsianos non spetfare, /imi-wum puerorumque, 6.00

m*

:5SSSif . -j
1 l

rrzepo^-^
jui

serf

e ef.am arfS. btmonem ^ upere e comitc monachvm, Rmedicli

dem
.

insignes, Uberorum atatenta. oordibus liberonim aeserta, et a piie

T"Ti-

i^etauirSd^ sk
q qua s quas
in iu

^oui.
.

^^ EA*
toiana siana te
Et de

de qut (amon rf.wrsam , cont>er*w Brunon, v rmO,.,.,..,. JeS.


,

**

i,,

Ordinen. Ordinem
,

aan . dm
,

auuum

mcmlv,

Ainiduuv
n0!,lr "

tan

^K
babimus

*,Jtt fl*-^ ::.;'::


tluuo v,

rum

jugelitate,

fuerant,

cnm

constet
,SC

nulta.

umqua m

in

^^
P af

"

d ;

.m ^inerumque
UCU

tr i -:
,

a)

,, lli;e . er e

con-

-JJ
eeniU.

!:

eunes infentnli

P
ed

"antum teminas

sen vir-

Biombue etc,

-rsyss^"--^

1
.

^ me

CartuaieMO tum partbenmm


l>ergit

ibidem

Gm erdec nne
^

^Qn^
lta oaatigatiora

ug ge-

loquar,

cum

*W
t

.^

^ ^j^, ^
'""/
,

u,

cohxsisse

cutdam scuu

cumidttasil.

m ,die>-tbus

Puerossive adol moaasterus per eos

^^m w^ m ;S SWSfru
tiffisse

^' con

dolemus...

mdare o

1-*-^

;,,,,,,,,/,,

sed viros, qui

JxU pM

1- maeodem m,

aunorum sacra
,

110

'

^aU. hls sunt et mnlta Gmbeit^ capitnlo apud ut no ita al.ena, atitutie vel ea

sim Ua

ra

rdin.s

^^

rit

in

animnm.

bu3 s(lbie GuibL r ti vel Dache .


.

Z&tt*^ ^ fM-A ^^
^^

to

>JZZ
,a
,

nec

^,

vMuu. hunc -g-J*^ ullx um uam m


,/,'
s)|iferes

<|,

to
ihrto
,.

ru

m
:

sic

ne

Viri

eeribene poet llUUS .... frBminSB Hius Vivc ac tominm


const.tn.t

*w

nusnostc,
.

P
Jf

'

decennes pint. Etiam

u.
,

ad enmoem Et iu Indice pag. Orutoi. or.go . ens,s


,

iuunmera Majorcm al.nd abria na iinm

^ 0*-JJS ^^
r

J' l
11

rt^"''^

arrl o us tQQ _in{aute s. _ qU1 pre nm in Ca-

hw,c ammm
.,.,

""""';:;:;;:;:::

"sunUi^

"

-^ ""^,,. GuAert

Cartns.-

^^
Viri

cn^vt seu OMtneUe deeonptw

560
AUCTOIU

B.

72us

*** facere P otuit Gutbertus e jorem Potuit etiam eo narratione erronea sibi facta. cellularum situ (de hoc tamen excapilc in Cartusiaquid contra Guibertum num. 69 velit anonymus, nonsatis intelligo) assignando er,

Verum laicorumseu

DE S. BRUNONE CONFESSORE Opus satis conversorum numerum maiii'


ii

grande

anuo mdclxxii Bnmo- D


gcnerali

ni d'Affring-ucs Ordinis

nostri prasposito

inscriptum Cartusianus sive Iter ad sapientiam et ad ejusdem Operis calcem Fragmeuti ex Guiberti Tractatu S. Brunonis et instituti nostri laudes complectens curasset adjungi, de hujus
dicasset,

rare.

Quod autcm ad

fontis

ductum

pertinet,

a Guigone, qui ab anno 1110 Cartusix ad

Frag^mcnti fidc ha?c idem praepositus generalis ad .Toannem de Bacca Cartusia? Paularistana3 in Ca Imprudenter fecit ille Priorem scripsit dominus llemcrauis, qui in suo Cartusiano inseruit Frag-mentum de Orig-ine nostri Ordinis, quod est falsum et fictitium, ut monuit mc Prior Parisiensis, scrib eefato domino HemeraeO,

annum usque

L136 prsefuit,

opus

illud, u\

stella

met Cartusianus noster anonymus docet, fuerit induineeptum, quid si Guibertus, quod magna Guigonc im hoatum intellexerat, stria ac labore a ad apicem etiam perductum sibi persuassril

Quid

si fontis

omnes Cartusise

cellulas setate

auctore dicti

libri

qui inscribitus Cauti

ductui Guibertx ambientis aquisque respergentis, aqux-ductus fuerit ab Antelmo post


substitutus
alio,
''

Ve<

esseitaque non

est, ut hsec

velab

Et revera Lucas ilAchery, monachus Benedictinus, de Ecclesia ob editos codices bene meritus, totius tractatu.s apog-raphum fatetur esse rccentiori

ultra

quam a Quibsrto, scripta annum 11554 vitamp


,

sint, vel ut hic

manu
,

cendum de sequentibus
\

it. ld etiam diquibus Guibertus cit.

ribus

inversa

scriptum, mendis scatens quam pluverba , sententias interduiu aut

mut:itas

Cartusienses celeitee suss libri hisce verbis : Tanto coeptae contemplationis long-itudine a fervore feruntur, ut nulla temporis aliqua arduae illius ntione desistant, nec

primi cap.

xi

tius inspicienti

aut prorsus sublatas, ut nounulla penisibi fuerint vix non divinanda.

Quam
lucem
ante in

ob rem
vellet

cum

emittere

ut praefati

fcractatus

cuncta Guiberti Opera in omnem movit lapidem quod paulo autographum


, , ,

conversationis diuturnitate tepescant. Ut quidenim etiam de 'artusiensibus, qui jam triginta aut
<

manus cujusdam

doctoris Pari

de;

volutum
frustra.

fuisse audiverat, comperire

posset

sed

viginti dumtaccat annis insuscepto7austerissim.se Cartusia vitx norma, a Brunone anno 1084 in-

^
ille
:

in

27S Ita

ast

quamvis Dacherio Operis

interpolata,

shhu primum
/'/',/r/i's, )/'(/

cospta, constanter perseverassent,

pronuntiare Gvibertus, anno demum 1124


uierit
,

vita

quod Guibertus de Vita sua scripsit, apographum dumtaxat prxtuxerit, isour til>rori<,,< Mss., in
bibliothccis hih-ntium a digenlissimus editor pluribus id mendis scatere, nec autographum, diligentissima facta indagine, seseinvenirc potuissc in Admonitione prxvia, quaru editis a se G
,

fUmtium
'"'"-"
lu IHIIIf

tri-

2/i; Jin/i
,

vero

cum

hasc

omnia

ita

habcant,

uin< \ml

'/'"
<
'

eum

/" >'

damnuli
tlotiam
fuinet
vistet,

hi-

laudatum Guibertinx Vitx caput xi ipsummet Guibertum non habere auctorem., dictove hujus Operi a scriptore posteriore fuisse insertum, in medium supra exannalista Cartusiano anonymo adducta minime cvincunt, etsi intcrim fatendum mnium sit, palam ex his esse, Guibertum institutumque ab eo Ordinem spead S. Brunonem ctantium, haud satis gnarum fuisse. Quo<i dum non est cur continuo putes Guibertum dico ,,< et in aliis, quse de Brunonc narrat, a veri
,

berti

Operibus prxmisit

edoceat

illud

tamen

eremum tate aberras.sc, et pulsussit, prodigium njnorasscacproin mirum


Parisiense, quo hic in
nemiyii illius de hocsilentium debere accidere. Ea enim, quse Sanctus noster in <'>r/usiaabom?iium fere hominum conspectu semotus, ac deinde in
1,1/

fdsse Operis istius apographum nonvid corruptum, utcapita integra, autetiam capitum Fragmsnta notatU utcumque digna, qui Guibsrti non essent, sibi haberet inserta. Fas est id oltigere ex ipsis, qux hac de re in laudata Admonitione prxvia occurrunt, Dachsrii verbis. Ea idcirco huc transcribo. Sic habent Abbatis nostri (Guiberti) librorum dc Vita sua apog-raphum
<

tantummodo invenire

fas

fnit

g-raphice

quidem

ac recentiori manu scriptum, sed mendis scatens quam pluribus, inversa versa, sententiae in-

procul a Galliis Novigentinaque abbadissita, gessis, distinguenda sunt ab iis, quse


./,

Remis aliisque in

locis,

Novigeyito
in

haud multum
subinde
er-

terdum (verbi scilicet unius alteriusve, uti ex sequentibus apparet, scriptiorw <n>/ erronea, aut lectu difficili) aut mutatce aut prorsus sublatre, ut nonnulla penitius inspicientj mihi fuerint vix non p
divinanda
j

remotis, prxstitit. rasse depreheiuh.it u,- Gvtbertus,


idcirco, utpote

Etsienim

illis

cietcra vero, qua3


vi,

me
seu

praeteriere verba,

in

hisce

tamen

eorum

loco puncta suppli

marg

ipsi

toco fuerit vicinus, pariter errasse

quibus non tantum tempore, sed et censendus non est, nisi solida, quseid probet, ratio aliundepossit afferri. Quod vero ad Parisiense prodigium

alia quaBdam. Audiveram ^ane etmultoties repetitum agnoveram, autogTaphum ad nostra tempora

inter ecclesia?

am innumenominatim pertinet, cum pul rapropemodum hominummultitudine in opin <u\ quamhic discutimus, nec admodum procut a
mgentina abbatia evcnerif, idOuibertum ignorasse, nullo modo verosimile fieri /jotest ex eo, quodaiii/i',, Saneti oel in Cartusia vbI in Calabria procul a Novigento aut certe extra omnium fere hominum conspectum gesta satis explorata perspectaqve haud habuerit. 277 At vero Tractatus
ai

Laudunensis vetustos codices asservatum, ac postmodum antiquae rei perito viro D. Dey doctori Parisiensi, qui pridem obiit, collatum quas iiutem in manus posthac devolutum fuerit, omnem movi lapidem, quatenus n>mperire valerem, sed frustra. ILvc Dacherius ast, cum verba dumtawat sententiasquc eo, quo jam monui, modo
;

mendis laborasse, edicat, quis hinc capita <ntegra, insigniaque Fragmenta, qux Gxdberti non
esscnt, OpBri fuisse adjeeta, concludat ? Jam vero, cum id ita sit, supra plus scmel citatus hujus tocus,

gumento,

quod ilhus dn
inic
iii

Vtia

Mdi, non ila, u(

hicinnuilWi

de S. Brunone a Cartusianis hnjatibus mecum communicati, auctor lucubrationis susenum, 36 ea prxterea bit, quibus Opus, a Guiberto de Vita sua p/n,i/ atque a Dacherm editum, pro suspecto interpolatoquB indicat habendum. En ejusverCum Claudius Ilemereeus doctor Sorboba
,
:

casio

quo initiorum conversionis S. Brunonis ocmemoratur, pro additamento, ad Guibertum facto, haberi non potest, ac proin, quod ex

servato ibidem ab hoc scriptore de doctoris Parisiensis anastasi silentio formatur, argumentum

negativum vim omnem, quam supra


conservat.

ei attribui,

XVI.

PIE SEXTA OCTOBRIS.


sint

561
iis

ponderis, ut qk

juste et

merito Launoius
:

IUCIOM
C.B.

Antiquis, ducere potuerit hanc consequentiam inquit, a soTiptoribus non possum non accensere n eos, qui codicem lllum Statutorum Parisiis, ubi

Cartusien XVI. Quid de Ordinis sis, uti id Launoiusvocat, etPetri


Venerabilis silentio

nunc apud Cartusienses

asservatur, vel alio in

loco desoriperunt et
siae

quinque priraorum Cartu-


ii

Priorum
in
"

censendum.

quid

iis

varint.

historiam ita ediderunt, ut, si miraculi deprehensum est, obserEcce quantas projicit ampullas juxta
ut

Pogta

effiatum,

3tylo

tumido

suas

extollat
eos,

Oux Ubrorum
apial
ioi toi is

Labbeum

tom.

Mss. pag.

Bibliothecm novae binis seqq. exelo-

auctoritates.

Non possum,
descripserunt.

inquit,

qui

codicem

ono-

stant,

quinque primorum Cartusise Priorum antiquitatis merito gaudere, acno,

illum veriusque dixisset,


psit,
n

Nonne melius
illum decou

eum

qui

codicem
foliola

''11111

viv

triginta

nisi velit
b

totidera fui.sse scriptores, quot sunl co?

quinquejn
10/ n

Car-

Pi ioi ufn

minatimquidemquatuorprioraanteannumj supergue,quzun mea scriptQ eS se, satis

folia

d
tius
si

aut poevincunt. Hincillorum auctores,


sit,

281

Sed

levia

sunt

haec.

Audi

tumidiora.

Cflfftlliontt,

auctorem meminerunt,scriptoribusinsuadeveracausaseHationecap.i cessusS Brunonisi pariter ibidemeat serLaunoius accensit. Astan B in veten Ms. Sta vato in quinque illis elogiis, Ordinis Cartusiensis cpetConsuetud rum de prodigiosa doctons anasta^ ,/ cujushocvocat, Ordinem lentioCa, Aniecontraillamtestari, non immerxto arguit am, Lau,

sermo de quatuor dumtaxat primis immerito antiquis, qui S. Bru.. non

Ii, qui codicem

illum

descripserunt,

quiuque

noiteran

rr,primornm
n
//

derunt,

sum

est,

Priorum historiam itaedi- utcom deprehenut, Bi quid in eis miraculi quaeso, quaBnam Sed, observarint.
Cartusias

sunt
ne,

heec

miracula, quaa
folio

in

tam

brevi uanaiio9

uno

contenta,

iH

observapri-

rint? Nulla certe saltem in elogiis quatuor morum 1'riorura, quas BUperius ex omnium

hu-

jusmodi

codicum antiquissimo (adi dicta num. \) quia tulimus. De Guigone enim nunc tacemus, a recenti mann suejus elogium,ut monuimus,
perinductum
raculi
inter
fuit,

quam,qummeaho noii verba una cum Cartusiam


hccc

nus nonvulgato respon noiusitaquepost datoSa,

? T transcnbo. Lau'

umymi ha ^ uaH

Numquid

pro]

hil

mi-

acl

est? Pro
niacensis.

hos primos Patres, aut abeisfaotum nobis iterum respondeat 1'etrus CluMulta,
accepi.
inquit,

eMs.moxlauMtadisseritiTbcmvAio

in

illo

sacro
sunt,

tusiensium nimirum) Ordine miracula


a pluribus
scriptores

contigi

Parisiensis mortui, qui nulla doctoris vel canonici exequiasdamnatura se esse respon-

An
iis

igitur

falsa
?

quia

codicis de

siluerunt

solemnes mter quod bcatum Bruuoderit aut hujusce portenti,

ctum Hrunonem
tius scriptor

redeamus.
codicis,

Sed ad sanScriptores sive pout

nem'in eremum

duo ra1 scriberenondubitavit.AntlquispOT^

qu* tainen apud antiquos omnes, Baynaudus


Cartusiffl

impulerit

possumnon

,
i

rum

Parisiis,ubinunc et quinque primoiu loco descripserunt, vel historiam ita ediderunt, rum Cartusi Priorum obmiraculi deprehensum est, ut, si quid in iis
alio

eos,qui eodicemillumStatutoapud Cartusienses asservatur,

^rjuam
,

ob rem-nihil

est

admodum, eur

/<s,

0(-

oauseris,

hos

i,
i

i>mtam lnc
n

prmteriisse, Bilentio P

Launoio,
/

um morum
ducerent.

Ino qua ad commendauduw et sfflculi fugam conconversionem


suppetit, vero causa mihi ulla precipuum onginis Cartusiani omisissent, quod recentiores
libros et

auctores, de quibus

W
tam cupide
omnianti.
est

ftodo con ab infantia Uliua loquamur, totam ejus vitam pauoissihis usque ad secessum in Cartusiam Teutonicus, . Bruno complcctitur mis verbis nanon ex urbe Colonia parentibus secularibus quam divima valtus litteris tam canonicu de munitus, ecclesias Bemensis ereraum seculo, ,/scholarum magister, relioto x aDms " Ecce

hujus

/,

Cartusiffl

fuD

'-

totam
bis

conversionem comprehendit,
fundavit,

8.

Brunonis,
Relicto

quinque

seculo,

eremum
potest.

w Cartusiffi

quod de oujuslibet sbbcudici


!

lo

abrenuntiantis
p
Lle,

conversione

tam

m
-

Brun "
quid

|((

OT<

ito

Ncque

nt,

Bi

in

ea

miraeu-

cur
succ

vctust.orcs

monimentum
et

exiisnonuulliin
eoniiciunt

parietinas

Horrendum

saeculisque

ut vult Lauest, observavit, . ii deprehensum . visione aeptem iout fcouH de Hufjoni exhibita, de se to lanlll Manassffl persecutionibus

rbrndumspectaculum.appcnantl^
monimentum ejusmodi latuerit "uolomnes Cartusianos
certe
esse potuerit

Brunonis
de voto

sociis,

dc

uon

ut

illius,
ita

et

de

multis
si

aliis,

pHBOlare

ab

et

so*mjo um

eo gestis,

non mirum,

et

spectaculum
videri

praB-

recentioribus,

qui

recte

saperent,

non
.

nisi

ex
.

m
.

utar ii sapere
B-ironius.

deberent.
de

hac in parte si antiquiorum comQuod enim, . nantiquis

^o^Denique notandum

est,

scriptoris

_
ri

iii

non

obti-

Zl

rebus

adeo

Mne
con-

Bconum hunc fuisse contexere, Priorum Cartusia^

unicum, nempe catalogum


et

,,.

annos pnelat.o.

T$JS
temnitur.

vetustioris
.

auctoritate profertur
:

niseorum
servet

aecuratiuB dedesignare. Nihil enim

Lectorem bene laudatus Cartusianus anonymus. Itb. ctt. nu inqutt Anuultu,,, suorum
volum,

Ita

ille

audi modo

Q^onai

soribere videtur,

onm maxime

de Brunone ob-

qua3 supra de testem uppellamus, utrum Brunone et successoribus Bib ot/ie illo (Adi Labbeum Kcilicet) in jejuno Brevu, vitffl eorum loco proxime cit.) (qut ex vcrbis auctor codicis paucis rio tam pnemisit, tanti prlced. Launoio prxluxit)

f/^S

annis Cartusiam rexent, . et plus minus anno obierit. . Undecimo in Calabria de Cartusiae. Quod et diligenter post egressum finem annos eummat annotat,ita ut sub Cartusiffl usque ad t oui a funddatione

quod

sex

S
.

cTnoL
num.

S2 ? V
,

itaque,

U
.

TuBd emuxerant.
Lnqnit,
.

nonis

anno

usque ad hujus

^^
.

O "*
ult

(Joanms

_
C- B.

DE

8.

BRUNONE

ONFBSSORB.

mum

!L

^b'b

;,

ante obitura (qui anni viginti quinque Octobr.s) c.rc;. nat.v.tanui est Nonis tah quipBaptistae complentur
.loannis
;

auctore nerabilis Opus, de quo quastio est, ab minutatim expen inscriptum De miraculis, ut ex accurato illius examine cessent ledere,

magistro pe ti-iopore a

Brunoue

pra>fata

ccepit
ille,

ctores

oodiei inseruit. Ita qu Gmgonis elogium eidem Cartusiani ad petitum a Launoio habet anonymi
i

irm ,is

l.abitari.

Quod etiam

observnv.t

odicis

num.

negativum
est

279 laudati silentio argumentum u* responsio. Et vero, cumCodtcis


;

nici auctor Sancti multaque de Bruinstituto non descripserit,


,

Chroquatuorprimorum Carlusiw Pnorum nostri vitam ac gesta omnia

qood de tam stupendo prodiac deinde rem ipsam mox aggredimodum Hoc Opus in ens hunc prosequitur in sive libros distinguitur. In prioris duas partes, hanc reddit sanctus Abbnsralibri Prsafatiuncula cur de hac materia (de miraculis scitionem, scribere agressus fuerit. nempe ne Ea licet) inquit, temporibus nostris quffi miracula, cum non sit, qui ad illa scnbenproveniunt,
admirari,
;

gio siluerit

ex apprime maxime si none subticeat, quz tamen habuit, utapparet, Guigo is fuerit, explorata silentio argumentum vim aut formatum ex illius hic obtiprorsus nullam aut certe perewiguam non qucat, qua maxime cum ratio afferri
net,

u
M

da

animum

applicet, quae prodesse

legentibus

manifestata poterant,
llic

infructuoso silentio tecta


viginti
viginti

dispereant.

liber

octo
et

compreipsa

hend.t capitula,
plectuntur
res

quorum
vel in

unum comin

mirabiles, quaB vel


aliis

Clu-

dlum utcumque verosimile evadat, soriptorem non fuisse, ut Parisiense prodtcommissurum luiuddubiecognortt, gium t quod t sifoxtumfwrtt t
ailenlio prxteriret.

ejusdem Ordinis niacensi quinque alns capimonasteriis peractaa sunt. In


abbatia,
tulis referuntur
historia?, qua?
si

in locis a

Clumaeo

non remotis contigerunt,


cipias.

unum

De~*m
ana.ta.i**,

"

P
B

em

m Ad minandum,

etiam ulterum modo, quod $ prxsenti Petrit cognomento Vequodquee


riknlioforr,iatur,argiime,d>',,i ncga"-- li -"* iamur.nrhtc.annoctrciterim
'

Nam
tertio

ipse

abbas

in

oapitulifl

aut duo exnono, et vi-

nerabii ia
linii

Cluniu

operam toriosam per annos na/l Clumacensdms, secu...ditixnavasset, monachis seseadjunxitt cumjiuedemdeabbashtsce
altquoi
lorelicto t

gesimo
i

declarat,

se relaturura, quaj in Clu-

audierat. niacensi monasterio, vel circa accidisse faciunt mentionem de quodam denique duo partiSacerdote, et quodam juvene in Teutonicis abudivinis mysteriis et sacra Communione bus,
tentibus.

&

anno

%sereHctisillustns.Emcinterunumest,de
Zaculisconscriptumatquei roborandam ndeni sum Inhorum altero sese ad ^so sko tem instituendos miracula,
t

prmfectus, hocque munus pHus annis obnsset m ^ntaquat migravit, sanctitate tda 1156 ad Dominum Opembus, qum concinnarat \uxta ac variis

ltt fl**

'*
'im

ab episcopo Petrus acceperat qui videtur e<se Aymericus, anClaromontensi, Cluniacensis, aliud tea abbas CasaB-Dei Ordinis monasterii, iu Priore et fratribus cujusdam a intellig-at per iisdem locis siti. Quid vero hic postea indicare, ubi videtur partes,
285

Unum

qu

etmores

pore, reJcirca

sua tempora

co-

m/binr P

stanli populi

prodtgtt,quo tamen miraculi seu sedamnatum t tnnumerxad doc orParisiensis t denuntta


ef

Teutonicas situm est de urbe Matiscone, in cujus dicecesi Est eadem Maloquens sic scribit Cluniacum, quod a Teu tiscus iu finibus regni Francorum, Arar fluvius, imperio uicorum vel llomanorum initium, Rhodanusque, a trthariD
:

multitudini publtce

mertto I DissertaHone cap. 3 pronunliat. vpergressus tanto hic Papyrium Massi de re stlenletiohabuit Petrx Venerabilis illa qut Annar tiuml Cartusianus noster anonymus t quartum hactenus non liumOrdinis suiUbrum wn Partstensts oulgatumco " miraculis Opere memtntsdigti in toto suo de prtmumde debuisse, ostendat, nonnulta
,

nuspiaminmolaudatosuoOperemenitone^ hac htstorta n Einc omnem de luctuosa cit habendam Launoms rationem in fabulis esse deveracausasecessusS.Bru* s
t
t

dimare Mediterraneum habens prorluxum, hasc Ex quibus verbis licetconjicere, sterminat. duomiracula etiam facta fuisse in regioneaClufuisse videon remota. Unde Petri scopus qua? iu suoOrdine gesta tantum ea narrare,

iu

tur,

litis

audierat circa

Cluniacum

nihilominus quibusdam, quoeeasu acoidisse. Quae quidem

omnia,
dentur
post

contenta, vihis viginti octo capitulis pra^sidente, id est, patrata, ipso abbate jam
in

annum

Cluniacensem
llugone,

mcxxii pra?ter qua^dam ad Ordinem sub pertinentia, qua? gesta sunt

se

non

ouUsanctusisCluniacensisabbas 9tnmedtumaddu^
cit

scovo,

quem

in hoc contexendo sibi prmfi

ha-

abbatiam rcxc.at aums mortuus sexaginta, in ejua regimine circiter notandum est, quod cunota, anno mcix. Prasterea recensita, exceptis duobus in hoc libro a Petro
qui

eamdem

aut

tribus

exemplis,

ei

relata fuerint a personis

mtracula, simulque quccetqualiainillorr/rri qum launoium, ut magnam examinat, acdeinde damnati anastasimPetn de hac stt

eiusdem Ordiuis,
fc

inter

quas etiam

annumeran-

ut

diximus,

Aymcricus episcopus
Ubri

Ua-

contra docloris atto\nesseputaret t impuleret ra\ leniiov conatur. Totum t quod futare nibusconU ad ituit, ratiocinium hunc infin val Launoium plurimum
l

^fposterioris
venerabilis

Prologo

sic

scribit

Abbas

Quoniam ad

roborandam
nostio

confutandum

fidem etmores instituendos quorum nostra tempora gesta, . tempore velcirca

miracula,

mett ob rationem t num.minfinedatam t transcribo t aajecturus

tntegrum

huc,ututvaldelongumsit etiam ad calcem, qum mea


t

,,.

de re >*thac optnto. prmfaSicitaque Operis sui num. 105 Vererabilis) silentium de tto
ril
,,

primum dam ciroa tempora

scribere proposui ctc. cognitio indubia datur, hbrum, sed ad lh,c non solum ad sequentem quo, ut monuimus. qua3spectant, , in
illius,

id est,

tempore

sanoti

oris
C it

redivivi ac

ut inde

Launoiua post illam narrationem


r

damnati) spectaculo Papyrium M


in

tantum, UuHugonisabbatisjet quidem de rebus tangentibus, gesta fuerant. niacensem Ordinem


itula,

fabulis

habendam
arguVe>

duo onimet Uic alter Liber de miraculis triginta Petrus ex commuin quorum primo
ni

pvonuntiet. Sed aiitequam

fama narrat,
olim

quomodo quidam comes

Ma-

n es

ejus refellamus,

prssstat Petri

tisconensia

raptus e,t. visibiliter a diabolo ln

DIB SEXTA OCTOBRIS.


\

563
,

ln secundo
n

ag-it

de bomine

per Sacrificia et orationes

Ecclesi

Qui terra obrutus ab angelo


epi-

deat
n ii

pascebatur
ad

quod

in

Gratianopolitano

ipata evenisse

asserit, et forsan

acceperat ve-

ad quam non semel ascendisse suis locis in Annalibus dioemus. A capitulo tertio ad capitulum vig-esimum
niens

Cartusiam

Majorem

u
ii

tcrtiura

inclusive
et

niacensis

monachi CluAlbanensis, anno mcxxxix episcopi


vitam
Matthaei
,

ii

inoroM Launoio quse suo miracula Uunpore ubivis contigerant , litteris consignaiv. /,,/u, tlten . n Sin^rula miracula qua3 suis usurpaverat ocu- tium ttlud mirumvideri lis, vel quae ab horainibus fide dignis accepequea i;it, duobus libris comprehendisse. iii Ad secundi libri calcem Cartusianae religionis initium, statutaet morcs uberiori oratione depinxis:iss

Sed audio
"

qui

pro

respon-

Pctrura

statuisse

se. iv
se,
ii

ii

Sese dolere pluriraura

testatura fuis,

eanctissime

defuncti

perscribit.
,

In

vig-esimo
,

qaarto

et

vig-esimo quinto

vig-esimo sexto
,

vi-

quod plura non posset referre miracula quse ad amautissimum sibi Cartusianorum Ordinem
spectant.

et trigesimo g-esimo septimo, trigesimo prirao eo praesidente, secundo capitulis, quae recensct
,

ii

v Inter

miracula, quae suo terapo-

/<

iu

suo Ordine contigerant.

In

vig-esimo

octavo
/<

re passim iu Galliis facta commeraorat , et inea quae de priraa Cartusianorum origine


,

eapitulo tractat,

De
,

institutis

Cartusiensium

et miraculis disscruit,

monachorum.
trigesimo

In vig-esimo nono

De quodam
o

ii

tui

narrationera

desiderari.

fratre Cartusiensi

qui mira vigilans vidit.

En

Petrum

dixisse,

stupendam hominis raor Postremo ipsum Cartusiensium Ordinem suo


esse.
,

De miraculo cereorura Romnnorum, qnod affirraat singulis annis fieri in ecclesia S. MariaeMajoris, usqae ad hanc nostram aetatein, deinceps Deo placuerit. et quantum inquit

tempore institutura quas cum ex verbis


nerabilis

II:e

sunt

rationes,

tuin

ex silentio Petri Ve-

ritatem prodig-ii Parisiensis de-

Ex

duobus eapitulis vig-inti septem a duo prima cum Ordinem Cluni spectant ad
his triginta
:

duxit Lauooius. A.d i respondemus, Petrum quidem dixisse consilium fuisse, Miracula ubili,

bet suo tempore

B vigesimo octavo

et vig-esimo

nono, quae sunt de

transmittere

sed

posterorum memoriam probavimus, eum etiain


I

ensibus, res comprehendunt in regionibus , a Cluniaco non reraotis, transactas. Soluin capitu-

dixisse,

mentem

suam

fuisse

narrare ea
;

quae

circa
Ije

lum trig-csimum rem narrat, long-e a Cluniaco pairatam, nempe Romae, quam forsan ipsemet ante
aliquot annos ibidem degens vel audierat vel videpat.
idem Cartu$ianut anony

Cluniacum gesta fuerant Operis comperimus, totius


,

et

ex discu
fere

cnncta

ab

eo conscripta miracula

quaa

suum Ordinem uon


, :

a Clurespiciunt, patrata fuisse in regionibus quae vero iu exniaco non multum remotis
teris

287
bris
1
1

Totum

ig-itur

illud

Opus

duobus

li-

sive

remotioribus

locis

contigerant
fuisse
,

vel

mxum
,

capitucontinet sexaginta distinctum , quorura quadraginta octo sunt de rairaapud Cluuiacenses sub ipso Petro abbal,

in

sui

Ordiuis

monasteriis

acta

vel

personis
satis,

ejusdem sibi relata. ostendimus, eum cura


tautura
,

Ad n Fecimus
toto
,

S.

Ilug-one,

qui

eum monachum
(

re coraprehendisse

rairacula

suo ad
,

Ope-

suum

decem nara de duoloquibus Cartusicnses spectantibus modo non Petro rebus mirabilibus quae mur) agitur de ut ex earum narvel etiam praesidente ate
fecerat,
perpetratis. In aliis
,
,

Ordiuem
chis
rat.
,

spectantia

praater

decera

quatuor aut
oaetera

quinque
ab

Cl

'

ibus
vicinis

quorum monadidice-

amicis Cluniaco

unura portentum evenerunx urevenerunt Orde coraite Matisconensi excipias Cluniacensi extrane, sed vel cirdini quidera -.vi. c ut ipse abbas monuit ) solo fere ca Cluniacum
rationibus
conjicere
licet
,

si

Petrum longa narrafatemur nostri Ordinis depinxis tione statuta et mores -,. ---. uuuc ^.^ia m.* al un initia ejus depmx^ sed se ..1* Launoius ,,,,,,;, ,a Rm Pium i\o his hahc.t Serva oen aSic enim de his habet vult
1

Ail

in

a tionibu$ a,

'>
(/iiSi

.,

:
:

dempto Romano miraculo, practer quinchis ejusdem Ordinis Petro enarratse sed quas ab hominibus externis aul sex didicerat. Haaoaufide digmis et Cluniaco vicinis
actae
, ,

vcl

mona-

tur,

inquit,

in

Burgundi patribus
monastici

inter

omncs Europae

uostrtB

Ordinis pro-

paulo latius exatera omnia diligenter, declarant, silentium Petri ,!;, satis evidenter
et forte

fessiones professio quffidam, multis aliis ejusdem infltimonastici propositi sanctior et cautior a quibusdam Patribus matuta nostro tempore
,

g-nis, doctis et sanctis

magistro BrunoneColo-

Gluniacensis nihil
I

veritati
.

nostrae
si

histdriaB detra-

n
u

'

i,crc.

Qnid enim mirura


miracula
,

inter

quinque aut
pertinen-

niensi, magistro Lauduino [talico, ac quibusdam aliis vere magaiis ut dixi et Deum ti, ,

ad

suum

Ordinera non

,,

mentibus
dia

viris

qui

quoruindara antiquorum
,

tia

spectaculum nostrum non recensuerit ? Haec circa Cluproeter unum aut duo acta videntur ei ab amicis vicinis et Petro vivente niacura fueruntj prodigium vero damnati homi,
,

monachorum
proedocti
,

tepiditate

negligentia

ac

desi,

,,

seculo

abrenuntiare

volentes

relata
nis

Parisiis satis longe a


(

Cluniaco, et forsan iusilentio

ter privatos parietes

sietiam corampaucis,

sectatoribus, --..n oautius sibi suisque in via Dei multa de vestibus, de >tc. Deinde n suluerunt statutis addit. Haec reditibus, de moribus ac narratio de sterilior ejus uberior, sive potius
I

petitum exPetri

argumentum
dubl-

initio

Ordinis.

Nam

ibi

tantum

dicit

vim habet ) contiglt,

et

annisfere quindecim, ante-

quara idem abbas nasceretur. Nec etiara um essedebet, quinmulta alia prtdigia in Galliis,

iu

Hispaniis,
vel
his

in
clrca

An
ejus
,

Italia,

Petri

temporibus,
et

tempora evenerint,

tamen

exceptis

qu83 ad
,

suum

Ordinera

vere ma duino Italico ac quibusdam aliia ut recte annotavil Lau Sed postea Patribus. el Uberiori oratione depingit statuta noius Hic enim erat scopus illius, Ordinis.

sanctior instituta Professio qua3dam aliis Brunone CV.loniensi, magistro Daua j


I -

.-ittinent,

de nullo meminit

licet in

has exteraa

reg-iones profectus fuisse leg-atur, non solum sed totius Ecolesiffl nalteriorum
g-otia

mone-

doctus Saussasius , nempe ut sapienter monuit non de institutione Agere de instituto Et revera s.ani Ordinis.
I ,

mores

promoturus.
illa

Cur igitur
,

nostrum
Operi

potius,
inseruis-

quam
set
?

alia

prodig-ia

suo

causa

multa alia tution.ua Ordinis depingrere , qme igmorare non poterat. Onde nihil de set institutionis, sive illa orta fuerit excolla7
\

nai

tione

Octobris

Tomus

III.

, ,

ZOl
irrrAM
<: li.

DE
sanctum Bruuonem
terrificis

S.

BRUNONE CONFESSORE.
clericos

tione

inter et alios

meuses
uut cx

habita, sive expersecutionibus Manassffl,

damnati

hoiuinis

nl etiara

de

raodo, de Sancti

sociorum ejus Gratianopolim accessu ad sanctum Ilugonem episcopum, nibil de septem stellarum eidem episcopo facta visione profatus est; quae tamen ignorasse minime
,

clamoribus : Brunonis, ct sex nibil de advcntu

nou pertinent, edita fuisse circa Cluniacum qu8B D licet daremus passim etiam facta in Galliis, nihil etiam nobis obesset Petri silentium, qui tam pauca in toto suo Opere describens, multa alia vel ig-noravit vel tacuit. Ad ultimum, concedimus, Petrum
;

scripsisse

credendus est imo ne verburn quidein unum quo de saucto Hugone sibi optime noto profert Cartusiae solituconsulente, juvante, comitante
:

dinem primi Patres adierant

et

extruxerantj

iustitutam fuisse suo tempore Cartusiensium Religionem sed ejus verba non ita stricte sumenda esse, ex hoc ipso liquet, quod constet, eum pluribus post conditum Ordinem annis natum fuisse. Nam cum dicatur electusabbas annoChristi mcwii, iEtatis xero (aliter statue ex num. 283J suo vigesimo ferme octavo, debuit tautum nasci anno mxcv,
,
.

adeo est Petrus propositi sui tenax sive scopi quo de iustitutis Cartusiensibus tantum loqui aggressus fuerat. Et quod magis est observandum, nec ipsam Cartusiam, nec ipsum Ordinem, de quo loquebatur, nominat. Undc dubitari posset, de quo verba faciat nisi suam narrationem tali inscriberet titulo De institutis Cartusiensium monachorum. Non est igitur irridendus a Launoio Saussaeius, quod distinxerit institutionem ab insti,
:

vel circiter, id est,


nati

quatuordecim post editos damhominis clamores annis. Ergo non Petri temest. pore, sed ante ejus tempora Ordo institutus Necjuvatreponere, illum etiam retulisse historias quod et miracula, circa sua tempora perpetrata quidem verum est erg-a res Cluniacensium, sed uon
,

erg-a prodigia

eidem Ordiui extranea

qu?^

fere

tui

B
"" mnvrih
ij (l

mUumat,
//

ignoramus, quid sibi velit Lau1'etrum Cluniacensem describit Dolentem quod plura non possit referre miquae ad amantissimum sibi Cartusianoracula
290

Ad

iv

omnia, uno aut duobus dumtaxat exceptis , vivente vel etiam prasidente Petro, accidisse , ex prsecedenti examine ostendimus. Denique multa E miracula Petrum fugisse aut latuisse, colligimus
ex ejus Praefatione ad secundum librum de miqui quod non sit raculis; ubi sic conqueritur
,

ius,

dum
, ,

ad
// //

rairacula

scribenda
,

animum

applicet

Ad

rum

Ordinem
licet,

spectent.

Si

nihilominus di-

tantum autem

inquit

jam fructnm infruc,

vinare

credimus,

eum

his verbis ingeniosis

subtiliter voluisse declinare objectionem sibi ex oujus vi verbis Venerabilis abbatis faciendam quas ex silentio ejus duomnes consequentias
,
,

</

//

//

ut quaetuosa hujus silentii segnities pervenit in Ecclesia Dei sive in regnis Chricumque annis stianis a quadringentis vel quingentis ferme et omnibus ignota facta sunt. universa pene nobis
sint.
/

penitus corruturas prjevidebat. Nam per cit, quidem mirahfiBC verba significat pius Abbas, alia sed patrata cula in Ordine Cartusiensi fuisse
,

//

Tanta enim apparet distautia nostrorum


,

auuere ac
n(rt-

//

temporum

dolor.-

Be affici

quod ea nou

possit referre. Stapraecitatis, sed,


,

timque causam enuntiat his verbis jam superius


:

suidoloris hanc fuisse sanctus vir

in Multa quidem hic necessario repetendis miracula contigisquit, In illo sacro Ordine
./

,/

se,
tis

a pluribus accepi virtute,

//

opera
vix

sua

sed quia ipsi humilita; qua semper servi Uei miranda occnltant quanto possunt nisu
,

quse ante quingentos et mille cnenare lw quae vero annos gesta sunt nobis notissima sunt exinde ipsis quoque diebus nostris aeta ignota sint. Inde est , quod historiis anprorsus libris multiplicis tiquis, ecclesiasticis gestis, condoctrinaB, Patrum instructiones et exempla quae eorum autem tiuentibus, abundamus; nobis contiguis contigerunt , ne-

ut

temporibus
scio,
si

vel

unum habemus.

Ha?c

ille

qui

//

,/

duo mirabilia

prodere alicui voluerunt quibus omnimoda fides acrara, imo rarissima, commodanda esset, ad me miracula perveuecerta comperunt. Quie tamen absque dubio proposui. Deinde ri, taoere nec volo , nec de quodam fratre converso, nec
aliquid

ex

his

superius dixerat,
//

Dolere se et supra
sit,
,

quam mullrasci,

tis forte

credibile
scientia

torpori

multorum

//

qui,

cum

//

dent,

rairanda

atque eloquio abunomnipotentis Dei opera, qu


litteris

/,

sa^pe iudiversisterrarumpartibusadinstructiomannem Ecclesiaj fiunt memoriae posterorum


,

scripsit Peplura de eo, vel de aliis narrat. Haee capitulo xxv diu post annum mcxlv, ut ex trus ubi sic loquitur ; In libri secundi colligimus domini Papae Eugenii, primordiis Pontificatus
,

dare scribendo pigritantur.

Quam

ob rem sub
da-

h u

ltomam adn sed quando Electus est Eugenius anno mcxlv plures jam annos efliuxiBhsec Petrus scribebat
//

ad visitandum

tam ipsum

quani
,

communem

Deo finem profitetur, se dignum vel utile invemre potuent, tas, si quid legentium mo- F ad'Dei laudem vel profectum raanifestaturum. Ettamen, dernis vel posteris

Secundum

vires a

//

matrem Romanam Ecclesiam


,

cum hujusmodi

tanto

de sui familiarissimo dixit, Bernardo sibi amicissimo et

temporis thaumaturgo
sibi

teneretur desiderio , nihil sancto scilicet ,

se,
//

Pontiticatus doinuuit dicens In primordiis Eugenii. Cum igitur tantum memimini Papae xxvm et xxviui nerit de Ordine nostro capitibus de antiquis Patnbus ejusdem libri, patet ea , quas fuisse diu post anrefert , ab eo tantum scripta Unde non mirum, si a Cartusiensibus num mcxlv. spectaculum lllud opera sua occultantibus ,
:

miraculorum ab ipso ex quo salfrequentissimc patratorum campus insigniora excerpere potuistem pauca, eaque ducis quibus esset illa notatu digna

cum amplus

pateret

set

in

Nihil de sanctis Aquitani* Guilelmi conversio. mhil de tot Arbricello Norberto et Eoberto de
;

etiam

ab celatum fuit , quod jam fere etiam amplius contigerat, aunis septuaginta vel abbatis, ut mox probaet diu aute ortum ejusdem
Petro

qui eodem cum Petro aliis viris tempore ; nihil de Ordinibus monachovivebant signis et virtuqui tunc multis claruerunt
sanctissimis,

rum

bimus.
undtcumv*
conqaiiih,

ex v Huic rationi factum est satis pleresponsis, quibus probavimus superioribus passim in balraque miracula quae suo tempore monasteria Clucommemorat spectare liis facta Ordinis paucissima vero, quae ad eum
,

M Ad

de his omnibus scripsit. tibus; nihil , inquam , potuisplura de Cartusiensibus referre Cumque quam dabiquadam epistola, set quos ille in per orbem mus anno mclvi fatetur innumeris lamiraculis claruisse, qua? ideo lllum diflfusis convertamen fratris tere non potuerant, unius quia primi ^anon solum
,

si

solum meminit,

niacensis

tres

DIE SEXTA OCTOBRIS.

565

tres sua opera praedicare nolebant, sed certe etiam

vel denique velut

minus notatu digna


,

pr.vteriri

^oc

historia
tnsia'
,

ut constare videtur ex ex defectu suse memoriee Auduini monachi Carilla miraculosa


,

potuerint. At vero Parisiense prodigium, utpote quod in opinione quam hic discutimus , CO-

intra nives et
vivi reperti
,

ruinas monasterii post dies

ram innumera propemodumpoj/"H


,

multitudine

duodecim
cet

eam optime
epistolam
,

nosset

quam omisit 1'etrus cum de casu illo


,

li-

ni-

viura

etrupium consolatoriam

scripserit

adGuigo-

factum longeque proinde ac late divulgatum atque ad posteritatem transmissum fuisset, ignorari haud facile ab eodem Petro potuisset a quo et,

nem
n* tamen, juod c Peiri

quam

suo loco in Aunalibus daet

proinde, utpote simut

et

not"

'

dignissimi

bimus.
203 Sed quod mag-is de sancto Hugone abbate Cluniacensi
miraberis,
nihil
,

Petrus
a

quo

praeter quamdam llTomri' monasticum habitum susceperat, a quo taraen raulta prasnarravit -nem prortxu,
, ;

tum in vita tum miracula patrata, legimus in ejua Vita. Depost mortem Petri bilem itaque argumentationem ex silentio est cum Massono Launoius, Oluniacensis rimatus
olara et stupenda
, ,

ad finem prsetey^ea a Petro intentum, seu ad fiadejusverbaproximerecitata roborandam bonosque mores inspirandos longe aptissimum oraverosimiliter et in mente hab tumfuisset,maximecumPetrusinsuper studium uet 'i/teramposuerit, ut, quse ad Ordinem Cart miracula undecumque consiensem spectabant, compertaque litterarum monumentis quireret ignaret, uti ipsemct librol, cap. Mindicat
}

qui
bulffl

sola

illa

ratione

historiam hanc

nomine
Cujus
si

fa-

et anilis

narrationis traduxit.

re-

Multa quidem in illo sacro siensium scilicet) Ordine miracula


hisce verbis
.

Ca\
se,

gulia teneremur, inter fabulas etiam censeremus, quidquid de aliis Sanotis Petrua tacait. Hsec

pluribns aeeepi

sed quia ipsi humilitatis virtute,


,

qua semperservi Dei miranda opera sua


,,,,

quanto
his pro-

-d

omnia Cartusianus noster anonymus. Sed an negativo quod e Petri Cluniacensis silentio for? matur, argumento vim omnem adimunt A Peait quantum ad substantiam tro Venerabili dumtaxai quinque aut sex quse ad Cluniacensem Ordincm non spectent miracula recensentur, acproinpav, >a hseodnternon inveniri prodigiosam docioris damnati anastasim mirum non
,

5un

cisu

scultant

vis

aliquid ej

dere

alicui

voluerunt.

Rara,

quibns
ad
sui.

omnimoda
,

fides

immo rarissima, accoraraodanda esset


,
,

me

dubio

miracula pervenerunt ; quaa tamenabsque nec propotacerc nec volo comperi


Vdhsec Petruslib.
2,

cap.

-^ sic scribit:

apparei

Servatur
ropa?

in

Burgundiae

finibus

inter

Eto

""

"""
.
,

est,

maxime cum Petrus stellarum septem

visio-

nostra? monastici

nem, S. Hugoni Gratianopolilano episcopo, dum ad eum S. Bruno cum sex sociis accederet, oblaad S. Brunonem spealiaque nonnulla tam silentio etiam prseterierit. Atque hsec ctantia
,

Ordmis professiones proquasdam, multis aliis ejusdem monasticipro sanctior et cautior, instituta nostro tem
,

del[ilu , h

quidem , ob quam petitum e Petri silentio contra doctoris damnati historiam argumentum enerve putat ac infirmum, ratiovidetur j,r rumetsiomni feremiracula, qumPetruslitteris
<

quibusdam Patribus magnis, doctis et sanctis, magistro Lauduino Italico ac mag-istro Brunone quibusdam aliis. Quibus verbis cum pauca satmstitutione commetem de Cartusia moret,verosimileapparet scriptorem illum, qui
a
}

consignavit, ad

duniacensem Ordinem
,

spectent

apta hac e </ totus est in referendis miraculis, instituendi Ordiniscausa nendi.qucYsacri illius
fuisset, occasioneobtenta,tuctuosanj
yro-

hictamen scriptorpropositum sibihabebat adposteros transmitlere etiam miracula quse alibi

quam

in Cluniacensi suo Ordine, evenissent. Haec, in toto isto Opere cap. 28 inquii lib. 2
,

um digiosam doctoris damnati historiam umquam hsec obtinuisset, silentionon fuisse prseCartusiani anoteriturum. Omnibus itaque, quse
includuntur, rationininni verbissupra recitatis *$is > argumento negativo, quode bus rili doctoris Panibilis silentio contra Petr/ anastasimformatur, omnem prorsus vim
siensis

mihi causa est miracula ubilibet, et quohoc di libct tempore facta ad prassentium vel posterorum meraoriam transmittcndi. Audi etiam, quse huc facientia in eodem libro secundo fuerat prseverba fatus. Quoniara ad roborandam fidera (
prineipalis, ut srepe
,

jam

dixi

fuit

Y denegarenonausim t etsi interim multx quiinsua devera causa ut Launoio assentiar


, ,

sunt Petri
cognitio
ea
I

) et

terapore vel

mores instituendos miracula nostro ciroa nostra tempora gesta, quorum


,

secesswsS.Brunonis in eremumDissertationeveloo prodigiosa doctoris solum Petn Venerabilis de

indubia datur
sunl

scribere
alia
,

proposui. Post

quai praemissa

quoque legentibus

audientibus non minus


In
vito

ut credo, utilia adjun-

genda sunt.
.,

lc hic

294.

quibus

ut supra
,

jam

dixi

nullum
mira,

hciU

teraporis

ordmem
,

servo

nullius
vel

generia
didici

DU la

sed

sicut

ea
fide

olira

vel

quotidie a diversis et
scripturae

commendo.

dignis discere poa um, Ut quid ergo Petrus, cui

rerecitatis verbis intelligitur, que et ubicumque gesta miracula in titteras mit-

anastasisilentium fabuliscommentisquehancac' Petrus (adi censendam autumat. Et vero, cum sverbanum.prseced.recitata)diserteafflrmetl ejU serara,imorarissima,quseadOfdinem Ca se omnimodam meresiensem spectarent fidemque nihilomtnus, miracula intellexis rentur litteris mandasse, nuse indubitataesse, comperit, damnati histopotest, uthorribiiem doctoris commemorandam utut sibi non ignotam, riam quodeam, utpotequam fortenulhs
,

non duxerit,

terepropositum erat, silentio

prseteriit, si

umquam

sit,

horrendum
,

illud

factum prodigium, quodo-

prorsus litterarum tionepopulivefamaintellexisset,proomninocer' atque indubitata non habe


ta

monumentis, sedsolatradu

juctor Parisiensis tantisper redivivus,justo Dei publice coram innumera se damnatum dicio

propemodum populi m ultitudine e


mariti Ais quidem
miracula
.

multa

alia prodigia
;

feretro proclaac

pariter a Petm iurolvi verum qusepariter ab hoc scriptore nonmemoisthsec ignorarantur t sunt hujusmodi, ut facite ab eo vel haberi , vel cum scriberet, in memoria non
silentio
ri,

xVII

DE
kucrona

S.

BRUNONE CONFESSOBE.

ab D memorias Hugo Gratianopolitanus episoopua Bruuoue habitum inonachicuin BUmpsit, eodein

C.B.

cunetisque

ibi

habitantibus

aliorum, quos Lau% XVII. Quid de

exemplum. de ftugone tamquam


ctos rclato,
et
/

Quis non videat

iusigne praebuit hic verba fii , mortuo et jam inter San*

noius praeterea laudat, scriptorum

dicatur iu

antiquorum

silentio statui debeat.

plum

ornetur titulo B. Memoria insi&ne prfcbuit exen in iisdcm verbis constat Prasterea

cum

pfjfiterito

crassissimum irrepsisse errorem, ubi nabitum monachicum ab eodem Brunone


suldfcitur

probabimus sumpsisse, quod falsissimum


Notam dc
S

in

Anna-

dai

Xnter scriplores cmHguot, Inoius.prodigiosamdoctorisPanstenstsan^n

siiendout vultLau-

ninato nat

sim a vero alienam

lionem, nec
bigeberlu

r" n

.-.

etiam nonnullos nulla, aut valde exxgua quorum silentium aut cipollet.jamsupramdicavi. Verum contra hanc
testatos, esse

libusad aunum MLXxwii. Sigibertus non im] 5J98 In hos certe errores quiv.vebateodemtcmpore, quo sauetus Ilugo

Cartusiam frequentabat

et pluribus

anteeum
ab

an-

^SosZnnultos.aBuUeoinUn^
Parisiensis Eistoria lom.
i

^Mdisserui,

hic

adhueex

reeensttts

a Lauaddere

concederentur nis obiit. Sed etsi hajc nihil nobis obessent, fuisse Sigiberto scripta quam historicus diceudus Slt ille minus
,

cum

compendiator

qui

nihil

habet eorum

qui

adductos

cateris digeruutur.

Sane

verba, e Sig<

STuM, auod
contra
I

illorum

omnium sde^um
Ca

scriptorem

*M 32?i ymus.AnnaUumO non gTZtaomnia.doctorisda, * inmedtum


B
nullius prorsus

esse roboris contendat

maanmt _*/__;

blacensisChronographiasupra huc tranm b Siaebertinonesse,sedsoriptorispostei \ons,qm m anonymus, intrusit, Cartusianus noster hanc illa sibieliam Launoium, utiprovirm
habens, me verba satis indicant suffragantem id quidem etiam sufficienU Atquc
hic contendit.

auarti haclenus

ar vulgat, auetor, -u)us

mque suffragantia,

statu .,<,/
_

1084 te sancto Chronographia ad annum Bruuo natione Teuton.cus B unone Keerud.tus litteris appnme ex uvbe Coloniu etscholarum mag.ster, mensis ecclesi* eanonicus Cartusia, fundat propoTeicto seculo, eremum conversataoms satis a duum situmque monastie propositi nltituit. Bnjussancti

Sigeberto Gembiacensi d,

<

nedicaminwcte,probatumdat,< Eugone, verba, quae ossignat, de


tuo

tami,

jamque

inter Sanctosrelato,

scrmwtvm

/,.

ZiM
,

perpertunexistimetesolo^quohicinillisornatur,

Beatmemorie3^o,

utpote viventibus

adhuc
na

ad cocabtdum ut Cangius in Glossurio subinde docent , per scriptores antiquos aliique


,

silcntium etiam attributo. Verum an

Uugo, Gratianopolitanu* epila.or beatas memorim Brunone habitum monach.cum BCQUUS ab eodem insigne prasTnmpsit
buTt

*_?*"__

laudatis Chroi ,/nitosa doctoris anastasi in merito cerbis servatur qraphue Sigebertinx
,

sua de vera causa eremum DisserlaUone secessusl Brunonis in exedi-

cuuctisque

ibi

habitantibus
in

elenndum.Launoius

concedantur etiam, si hmc Sigeberti vereesse quod nulla plane ? Jta omnino existimo, hili facis utcumque evaratio, ob quam verosimile

m-

r^taZetiamMsceverbissubdit .H*o
rsus tamen t L , codicem e bibhotliei.i J nuscriptum m uo !."* auCBrtusdimtur,_apud_Oratianopo quae v><.
.

editione ionePistor.i, quie in unu in editione sua

Ibm
m
3

desunt. M,.

,.

occurrat Sigebertus lu dat futurum fuissc, ut sibt pcrsjjcctum historiam, ututopUmc eltum lam *m prodxt, Brunone me paucissimis, quae dc in r M.^.nhivtn etiam nullius mane Algue hinc oi.in.vn. nulhus plane commemoraret. lem verbts serLnderis apparet silenlium in ws / scriptortmt,g

^^ ^
.

StoiJSS moTal

^hlo.uHeldiotisfactum.inSigeberttChro.

ki

n potiiu,

f/

"

ntwpo-

lavlt,

sterium etcellas celarc nolui, ne Slb 49- tec omnia lectorem queratur. Sed siye L.ps. Sigeberto fieri fucum sequamur, inde h,1, Bive Pistorii editionem ratam apnd antiquos omnes ,hit =empe constabit semper Ita Launoius, . ^artiltmem

jed.hcareincipit

Zaraphiam fuere

sSJSS auiSigeberUChronographiameonttnuamt.saen
lio

illata.
,

Disniciamus modo prodigium ee

an validius conlra h;.* <**>< Roberti de Monte ,

scnptore arguatur. Multa, inquii dehoc Brunonis t vera causa secessus S. sua de
sianorum
Dissertatione cap. i Launoius consuetudinibus institutis
,

TctZntht nlens

ChronographixSig*

F de Cartu-

f bi

verbisproPistorium editionem in Sigeberti textu recYtalis a ge Jhac anonymus TdporroCartusianus noster ! deflecleie.iapono

TL
.

et or.g.ne

?T

declaral

huncin
h^c

ullum tamen damnato doctori ipsa disse.it, nec omnxa.qu* Roh tostimonium pwbet. Verba huicque suee contra 1 ar%to de Monle attribuit,

modum

b.g.b

f*~

uece ssario debct

Launoius pr.v.nMd swnse prodigium objectioni souul.tusianusnosteranonymustra,^..!,,!. ouead hancrespondet. Textum "*_"_ verbts huctrans. una cumRoberti.giueincludit,
fero.
:

riu s

^rqS^&Cart^
vel bis
.

anuotav.mus

*___*"'_*

habe tur

irrurcb
bertoanu
fere

r^s
subdiuUu3 Sigibeat8B .mulator

Carltobertus de Jlonte .... Sie habel mcxxsi mea.inum tusicns.um mouacborum ad Cartus.c.ses paula. Monachi his verbis minit qui.prasCBteriscont.nentes, pest, tim pullulabaut, habrtu plurimos sub religion.s avaritte , qua dum posuerunt v.demus , terminos laborare animaliun.,, posnumerum bominum
:

certum

.

"^/obmutuumincaritatesoiatium^-ve-

singuli ceuu stutueruut et ipsi singulas liceut ob De. cultum raro nisi vel us habentes, ac
;

sessionum

quem

eis

pra^tergred.

nuUo mato

P tur''eooperator ;er

et

niori nicntcs, perfeetius


to

mundo,

et

DIE SEXTA. OCTOBRLS. mannorum ceteris tanDeo qua quam mo

567
capite
:

diligentius,
u

eleo-erunt,

quanto secretius vivere Htec Robertus in editione,


;

haec

habet

n de origine Oartusiensium Eodem feie tempore, quo Ordo


CabiUonensi
in

lt

ROU
C.B.

Cisterciensis

in

nam in editione, usus cst Launoins habemua, faota anno jdocb . do pra manibus Joannem Billaine apud Parisiorum LutetiiE reljgiosissimi Lucsb studio et opera dootissimi ac annum prarfatum prorsus ad nihil Dacherii >bus tota Appendice de Cartusieni mcxxm, neque in kcxM, ubi annum habetur, sicut neque ad in suo exemLaunoius h*c de sancto Hugone Gratiano-Obiit vir sanctus, Hugo plari legit religiosam admo!politanus episcopus, cujus pnor Cartuvitam conscripsit Guigo dum
:

est, Cartusiensis etiam

parochia episcopatu Gratiano-

ereraitapolitano adinventus est. Genus hoc agit, uec numerum tertium deciu rum sub Priore lisqueincella n mummultitudotransoendii
m

orat, dorBua privatis diebus Beparatus ab aliis qua tamen oell contiguffl mit et manaucatj Fcstis diebus ad eccleet loco conjunctre sunt.

conveniunt, et de Bpiritualivero et d Ijusinter ae conferunt. Instituta BeneOfficii secundum Regulam sanoti u nocturni

metadmensam

dicti persolvunt.
!!,.,

*ti

isrw-. w.-ya* Kugone


Brunone
a
etsi

rodicem

quem
et

habuit
tn

Dacherius,
alns

au-

causam vel oocaaionem, dit, Brunonem in eremUB sanctum qu sancto Brunonou affert, quia nihil omnino de
qui
ne, nec ipsiua

tt,da

oodicibus

nomen

babet.

Sed

tai

,,

,,,,

quodem
nobis
eufl

recentiore

tmese adje-

tur de quibusdara Cartusiensium

moribua,

quos

ca

Quod

verborum

^ominns
w B
Appendice

ad ^.c.eudam a.notontatem, relatornm a Lannoio .ent g enuiua Bol-rt; ,

ex<
se.

Sicetde

aliis

aliorura

<

et

patriarchis

tam

Ordiuum fundatoribus summatim meminit, ut ninil

Unnoio Re.,ondemns,

Robcrtum

fere

nem

TZ
num

qme quidem alhM vel episcoporum suooessione, \erba a

edlfto ad Sigibertum justa nostram quas aodde nibil referre eorum, cteSigiberti persequ. M, quo Cbronicou qnando agit de principu*

contentus temde iis referat meraorabilo, sum anno, quo pus conversionia e vel suum bwbabrenuntiaverunt, ve i seoulo inchoaverunt. Luculentissime pro)

tutum

**
oqu,

evincunt, aut

parum ddmodw

nonnumquam.

licet

Launoio rdata, non de

n raro repetit. initiis Ordint,

ctuosxdamnatihistor,. a Roberto de Monte sil

mde

hac

sed

ex ipsissimw de eius progessu, ut paulafam puUnlaMonaobi Cartnsiensea ret eorum anno ufflnui, id est, Et revera hant fundatnm Ordtnem anfere a uinq,uaginta posl Cartu qninqne aut sex domu nis erant tantum
sienses

verbis appa

memoratu hoc velquod suprajam Gemblacensis scriptorisve antiqui, qu\


Chro.<

vn

hujus
*ta-

huc
coiv!

tr "'

ba
vit

intulit,

silentium ad horrend,

temmonstrandum multum

Suum
bere

Instituti in
in

tota

Ecclesta

Itoberti
fn.sse,

recitatts amboipsemet Launoius, utpote ex illorum verbis, m qtitbusmhtl rum scriptorum

hao
et

Appendice

scopum

omnino de

Kunorum
ve

Anglomm

histonam deson-

Z
L
d
e
:

te:

Prologo b.s in onod ipsemet profitetur Sigibertus CbroIgitur qnia pravlictus


,ci P it

annum produxit ea usque ad D i08! cccnxxxi,et lncarnutionis KC, ego exinDominic* . ejusdem mclxxxii ea, quffl u
,

ab anno

Incarnat.oms

anasttm oooiu dumtamai mferens, ratm contra Raynaudum antiquos non ftN hanc apud omnes scriptores .n, sse lu< guoduUerum siUfah hsec de S ritur.Sed
infausti

doctoris

Ze^uea^Uonte
t

quihujusO)

graph

usuue ad
Pr

: "
iadi n(j

uotitom evenexnnt, et ad meam Incarnat.osub annis Dominice perv nerunt, Et hoc idco ibenttoe, colli-er; oggrediar. ni reHenrici, strenniss,mi o gesta",imi a quo Normannorum, ^s Anglorum et ducis annos snmmatim per singulos
t.glia

ver,'is

annum vinciis, et muximc

%roseJtusest silentiodictasuffictmt.M recensitos, quofnmUc itores antiquos a Launoio

iu

Normanma

damnato doctore silentium majo, lusVo^ etiamobttneti IxushabuH a Labbto-~ Chromcon siensis Pmor, qui ^ss pubhctjups BibUothcc* noo librorum
fyctum,seculodw
808
.c
.

&0

Bu-

ql

suo Opere cap. Scriptor ille in hoc Cartusienaium sancti Ordo


soilicet

axit

ttiam
,

SeolunipeU,
irstetit

cepitToo tempore,
,,

promissie

Bx.bertue

nam

per to-

Jti infra

anno probabimus)

oatione nera vinun sanctum, raaffistrum in 99 Asrippina, obni-i viris io x aUis venewbilibua eura ^nardo, Ordo, teste B. Hic tanenai.

per Brunoalemannum de

n
'"'^

cdu$,

:<*

mit
/'/

ior,

Seromnese.
net

noni
Victor

^poris,

si

^t^ ^ n ltat
f columi

^
a:rl

sls ss*.

e =; Sl, m
3is

p er

Ta r ,, dum somniom vidil

esset

raonachu,
di-

Deum, sua
p -

g-nat.oni

Utudine u ao

CarthuaianiB

habi aculum
,,,,,,,:,:-

U
M

sed constat,

eum tantum

u,
.

memum

35TS^t^Tlfridushicnon

rrrnier"

prieterm.s.ssent, si et.am omin.s unustasim non aooidtoie. . Neque autlegissent, ant andiviseent " ejusdem Eoconcludi debet ex verbis arium ' immntatione Ord.In Tractatu de qui vr ": 'monachorum de abbatibus et abbat.ts Nor-

es;,.

Qnifumosamdamna,

loirco

meminerit, recte contra comftctiHam a


'

--j

tZli^eei

tounoiusetposthu*

mZZL
va

iTtCartusianus noster anonymus,

tZbajamnuncrr,
nuii

suumintuld,itasuOjungu maudita atque a et hactenus

cOUim|imor a-

56 S
AUCTOM C B
ta

DE
rcvelat,

S.

BRUNONE CONFESSORE.
Papam
haec omnia ex Vita sanoti IIuGuig-one edita exsoripsit, mutato tantum verborum ordine, cujus proptcrea testimonio
qui,
g-onis a

nobis

dum

dicit,

Victorem

ut videtur,

1)

fundationem Ordinis (qua de requidsit, infra examinabitur) praevidisse, de cujus visione dicemus anno mi.wxvi. His Gau^IAJ\^J fredi verbis (jam proxime recitatis) subjungit Launoius llic de damnato doctore et canonico Gaufredus loquendi locus erat amplissimus, tacuit, quia tunc illud otiosi homines nondum
spiritu prophetico
'
:

eadem

opponimus, --

quze

superius

Guigonis O

263 et sequentem) opposuimus. Prssterea quid ponderis habeat auotoviri ritas negativa, judicent dooti. Monachus
testiraonio
niliil habet de spectaculo, erg-o falsum est spectaculum. Si liceret ita argumentari, Euangelica? Veritates, ipsae etiam ruerenl quarum multse in sola nituntur traditione, Sed esto, quod mouachus ille passim memoret, " rerum exitus, ut asserit Launoius, incertos et in plerisque hominibus ancipitem vitaa for" tunam, spcctra et id genus prodigiorum,

(adi

num.

Autissiodorensis

ii

invexerant.

tilenlio $uo in-

firtnat

inflv-

304 Sed illud jam, non quidem invexerant, sed prout a fide dignis sibi fuerat relatum, scriptis

mui lamen
utcumque,

mandaverant anonymus
Caesarius

noster

CaTtusiensifl
coaetanei.

et

Eisterbacensis

Gaufredi

Ne-

que mirum, si Gaufredus illud tacnerit, cum et fere alia omnio de sancto Brunone et Ordine dicenda tacuerit, qui etiam historiam, jam ab anperactam, cujusque menis centum et ultra apud solos pene Cartusienses servamoria tunc
ta fuerat,

//

nunquid omnes raemorat, vel hominibus memorat ? Qnod certe


detur
istud
saucti

in

oranibus

asserere, vi-

teraerarium.

Quosdam
exitus

igitur,
et

imo
inter

et

ignorare poterat.

Quod

si

historia illa

permultos

rerum
|

oraisit,

illos

pubticeingenti

multitudine, verosimile apparet, ejus acciderit, nulla ratione memoriam setate Gaufredi, qui centum nondum, imo forte ne sexaginta quidem, a Brnnonis obitu elapsis annis /loruit, apud solos pene Cartu-

hominum adstante

prodig"ium

omittere

potuit,

sicut et

tres

piscinam probaticam nirais admirandam, et Lazari suscitationem stupendam


EuangelistsB

omiserant.

E
opponat,
iiiirhus
iiio-

sienses superfuisse. Quis ergo factum redat, ut horrendum prodigium ignorarit, ideoque ejus non meminerit Gaufredus ? Attamen cum hic
<

iptor,

ut

recte etiam observat

Cartusianus
spectan-

anonymus,

alia fere

omniaad Brunonem

tiaomittat, neculloex gium, utut perspectum exploratumque idhabuisset, pauca inter, qux de Sancto tradit, commemoraturus fuisse videatur, argumentum sane, quod ejus silentium suppeditat, admodum infirmumapparet. Verum,quibus nonnihilplusroboris inesse videtur, nunc subdo. Monachus Autissiodorensis,qui sub finem seculi xiietinitio sequentis, aut certe, Innoccntio III summo Ponlifice, fioruit, apud Launoium Dissertatione de vera causa secessus S. Brunonis in eremum cap.
i

capite Parisiense prodi-

Postremo monachus ille, ut habet Launoius, floruit sub Innoccntio III, summo PonCartusientilice, quo tempore noster anonymus sis (videsis hujus testimonium num. \Wetseq. etiam dicta num. 12 et seqq.) primus uti omnium ccepit hanc historiam scriptis mandare, cujus memoria apud solos fere Cartusienses, adhuc panlatim tantum pullulantes custodiebatur. Unde non mirum, si monachus ille Autissiodo306
rensi

Aulit-

tiodoremi$,

tercedebnt,

cum CartUsiensibus nulla inoonsuetudo, veram non noverit Ordinis orig-inera, cujus nullara propterea oaujsam exsoripsit, (iuae in Vita attulit, sed sola verba
forsan

sancti

Hug-onis

leg-erat.

auctoris

Chronicon

modo
;

Denique cum jiraefati non habearaus prae

sic scribit

Circa idtempus
vidit

S.

Uugo, Gratiano-

politanus

episcopus,

per

somnium

in soli-

leum sua^ dignationi habitaculum construentem, stellas etiam septem ducatum sibi preestantes itineris. Et ecce, sanctitatis ejus odore tracti ad ipsum veuiunt septem viri, qui
tudiue CartusiaB

omnes uno desiderio succensi locum eremitica? necdum repererant. vitaa congruum qussrebantj

Horum primus
scientiaque

magister

famosissimufl,

alii

Bruno, vir religione quatuor litterati,

duo

quos sanctus Ilug-o g-ratanter suscepit, compotcs fecit. Ipso namque juvante, et voti tudinem ineonsulente, comiUinte,
laici,
I

iraverunt.
CfiBteros

Sic

cOBpit

Ordo

3,

inter

Ordines puritate mentium ac theorise stu-

diosinguli
auidqiiid
hii

manibus, plura ex eo contra Launoium elicere non possumus./^a ille an autem in omnibus recte, nunc dicendum. Ac primo quidem, cum dubium non appareat, quin monachus Autissiodorensis suprahuc transcripta verba ex Hugonis Oratianopolitani episcopi Vita, per Quigonem quintum Cartusise Priorem scripta, deprompserit, servatumque ab hoc in itlis de doctoris Parisiensisanastasi silentium nutla omnino contra hanc (adi num ictyvipolleat, consectarium fit, ut nec, ensis de quod in iisdem monachus Aut/ magni roboris sit. Quod veropereademservat, tinet ad silentium, quo hic omnibus etiam atiis Ghronici sui locis horrendumprodigiumpraeterit, inde etiam, falsum hocesse, haud recte conclu<litur. Cum enim, ut Cartusianus noster anonymus recte observat, non omnes prorsus rerum exitus commemoret, horribile doctoris exitium

Carln-

ta

IflUI

Launoius, qui, ut jam innui, in laudasua Dissertatione verba hcvc recitat, iis deNon magis apud hunc, monasubjungit chum nempe Autissiodorensem, uuamapud alios, quos nimirum jam ante retuLit,rnU\ est de do3U5
:

essepotestexiis,quos silentio

s'

men cum monachus

ut Launoius innuit, multus equidem sit in recensendis prodigiis, mi~ nus verosimite apparet, futurum fuisse, ut PariUle,

siense,si contigisset,

damnati spectacutum,

cete-

ctore

narratio,
in

et terribilis

nem

eremum

abegerit.

eventus, qui BrunoNeque profecto lior-

ribilem

anastasim prasteriisset monachus ille, qui passim memorat incertos rerum exitus, et in plerisque hominibns ancipitem vispectra et id genus prodigiorum. ta3 fortunam,
illius doctoris

risomnibus,qusenarrat, prodigiis memoratu utiquelonge dignius, litteris consignare omitteret. 307 Atque hinc jam fit, ut ad eorum, qui luctuosum eventum negant, opinionem e laudato Autissiodorensi monacho silentio huncprse,

uHeiiam CAro* noyraphuf Mullcan ntil


aliiqu*

tereunte,

robur qualecumque accedat.

Nec ju-

Accipe modo, quidad

hsec

>/)onat Cartusianus

noster anonymus. Sic itaque Annalium Ordinis Hsec (verba videlicet suilib. 4, num. 116 habet
:

monachi Autissiodorensis e Launoio proxime huc transcripta) ille anonymus apud Launoium,

vat reponerr, horrendam historiam, utpote cujus vere factx memoria apud solos fcre Oirtusienses seculo tertio decimo superfuerit. Autissiodorensi monacho, qui tunc ex dictis florutt, verosimile fuisse ignoratam ; quam parum enim id

DIE SEXTA OCTOBRIS.

569

><* dictis liquei. Porro idsit, similes fere ac pares iis, ob quas, ut nes

ratio-

modo

Frasteriorem, habita etiam ratione epistolx, ad conscriptx. tres de Monte-Dei


tan309 Hic enim Sanctus, quo ad da virtutemque amplectmdam legentes audientesve excilet, unice fere, qux Sacra Scriptura
i

C
''" p/

B.

docui,

monachi Autissiodorensis silentium contra


obtinet, fa-

"^

pr^odigiosam doctoris anastasim robur eiunt etiam , ut eidem Malleacensis Ghronici, cujus auctor circa annum 1140 floruit, silentium
officiat.

JJJ^^^
udj ungendi

suppetUlnt, incilamenta in sermonibus piis, quOS mnf.


habuit, tractatibusque sacris, quod edidit
,

De hoc enim Chronico Launoius


causa secessus
1

in sua

ad-

de

ver^a

S.

Brunonis in
.-

eremum
est vi-

hibere est solitus

epistolam autem

ad Fratres

Dissertatione cap.
sionibus
et

ita loquitur

Pleuum
quffi

de Monle-Det

eventis

meiuorabilibus,

ab au-

ctore cupidia Ime aarrantar; vit vel indejudices, nusquam prffitermissurum fuisse tale spectaculum,
si

Willel abbatis, fcetum esse,

scriptam, non Bemardi aslerii 8. Theodorici prope Remos

MabiUonius tom. 2 Operwn Bernardi pag. \V*etposteum Histo S.


Francias scriptores tom. xi pag. 654 dilucu de oslendunt, ccrteque sancto huic abbati non posse attribui, apud omnes modo eruditos in confesso
i

contig-isset et

ea

oontigisset ratione,
;

quae

li-

Launoio auctorum omnium implevisset de Melleacensi Chronico, autem in iis, qux hic seu potius de hujus auctore affirmat, esse assenvmet inspectum docebit hocChrotiendu nicon,quod apud Labbeum tomo 2 Bibliothecx novx librorum Mss. modo exstat insertum. Nec omni etinm m destituitur dedoctoris anastasi silentium ab auctore Ftorum Mss. Historiarum Adamo, Vincentio Bellovaccnsi et scriptore Ch niciS. Martini Tnronensis servatum. Etsienim B tres hi scriptores, ut Cartusianus noster anonynius rccte observat, verba sua, a Launoio recitavetex ta, vel ex Guigone quinto Cartusiae Priore,
bro>

est.

Nec est tamen, curhincmodoinferas, Wih lelmumS. Theodorici prope U> mos abbatent,cui

j us
antiquis,

epistolaest, auctoribus

quorum

silentium luctuosse damnati do-

ctorishistorim officit,esseaccensendu Willelmus vcre sit antiquus, nihil tamen occurut horribih

,m

rit,quoverosimile utcumquefiat, futurum fltin lium, si factum id sc\


oraret. Quod modo ad in epistola illa nlios,quos Launoius in rem suam adhuc adducit, scriptores pertinel, iis hic, quod tales, si forte Joannem de S. Victore exceperis, non sint, ut famosam doctoris anastmn,, ,si eam aut legissent
i

Gaufredo Vosiensi,

vel

ex

aliis

rum
certe

silentium

e.r

dictis aut nihil

denique, quoomnino, aut

parum admodumprodigiosic anastasi obest,

uspiam, aut audivissent accidisse, commemoraturi verosimiliter ii>issent,nominai<w recensendis, facturum me monui, supersedeo, et

indubie acceperint, alios tamen etiam non paucos iptores, seculo xm, quo floruerunt, antiquiores, adliibucre, atque, in hisce siquid rmmoratu dignum invenerunt, idin lucubrationes suaspas-

sim
ijxubus
nflo S.

intulere.

ad institutum nostrum prxcipuespectantes, quas ex auctorum a se laudatorum silentio Launoius format conclusiones
,

ut supra ad discutiendas,

tamen
Bcrnar-

308 Quare

cum nullam uspiam

isce

do~

progredior.

dut

ctons natum, publice e feretro adstantibus denunciarit, tm, apud oo/ meniionem faciani, argumeyito meutionem faciant, argumeniu id est, upuu scriquibus forte aliqui temporuminptores illos, e

redivivi, qui, sese justo

Dei judicio dam-

.-

duobus laudatis scriptoribus feralem historiam nonfuisse inventam. XJnde fit, ut contra hanc non

praecipuae, ^ XVIII. ConcluSlOneS quas Launoius ex scriptorum an-

parum

faciant tres isti scriptores, utpote silentio sua silentium aliorum omnium, a se adhibitorum, quodammodo testantes involventesque quorum aliqui saltem luctuosum hujusmodi notatu,

tiquorum, a se adductorum, silentio

format, discutiuntur.

tamen que dignissimum eventum,

si

locum unquam ha-

ouissetyverostmiliter sciturimemoraturique fuisantiquis, qui silentio C sent. Ceterum scriptoribus suohorribil/ prodigio, utpote id pariter, si fuis-

Ut
tius

quod tractaset, verosimiliter vel argumenti vel aliqua quacumque de causa runt, ratione,
,

damnati Co c ;u4i . quid contra luctuosam doctoris Launoius ,mm, 7 ai historiam,et an tantum quantum silentium seu povult, antiquorum scriptorum argumenta negativa vateant, ^ umvertali formata exhoc
,
t

^^
B | I guorom
ifenrto,

magis adhuc

elucescat, juverit, hisce

modo

'-

commemoraturi, utcumque
2)ossent,tum

Hugo

officiunt, addi etxam Flaviniacensis mulliquc aln,

quas Launoiusex scussis, conclusionesetiam, examinare. Atque id quidem, dem sequi asserit cujus de vera causa secesas-

a Launoio non memorati, quos hic enum< necessum non est, tum maxime ascetici, d> homines et que verbi prxcones, qui cum, ut et ad virtutem vitiis peccatisque avocarent
,

nevelhuicscriptori, Dissertationem hbrosus S Brunonis in eremum novi rumprohibitomim Calalogo Romana censura

infammarent, sermones pios habuerint,

tracta-

meditationescnmtus sacros ediderint, religiosas prodigium, siconttgtsposuerint, horribile illud


set,

sent, utpote

tum magis

commemorasalicubi in kisce verosimiliter quo nihil fere ad finem a se intenaptum magisque conducens excogita-

adscriptam, nimium attribmsse, Cartustenstum ltor\ noio anonymus Annalium vulgati auctor oppontt arquarti hacteyxus non pr vstabo,ut qumenta infirmasse videar.ea rationc ipsatumhujus.tamiltiusverbaplerun.^nc^rscrijturussim,actuncdemumt qutBmeadefoun0ticon' has responsiombus clusionibus, Cartusianique ad opinio,acfjuncturus.Launoius itaqueexaucto(

vel,

qute

Disserre aut fingerepotuissent. Hinc Launoius tationis sxpissimejam taudatse c&p.iscripto doctoris antiquis , quorum sitentium prodigiosx

sit

rum omnium,

anastasi offwit, etiam

Humbertum Burgundum, Prxdicatorum generatemmagistrum ,el quintum Clarcvvallensem abbatem, uc-cnS. Bernardum, quidem recte,atnon itemposet- ac priorem

quos adduxit, silentio pnmum con(inCartusta Coloratam illam etpicturutam cludit, bistoriam, quae secesalicet Parisiensi prwcipue) Brunoni dedisse fertur dendi in eremum causam qui ab silentio auctorum omniura. obrui contumaci mcccxxii et eo auno Christi mlxxxiv ad annum

aioplius

.>

II

DE
Quod apud

S.

BRUNONE CONFESSOBE.
atque
bertus sat peritus

AIXTOAH
C. B.

amplius olaruerunt.
eruditos

eordatos

haud

fuerit, uti etiam faten-

D
nc 'WUB

mtotrto, homines sufflcit ad fabul* Uru.mnulum accedit hinc auctoritas nem. in qui non Cartusianornm fundatons, 1101)l sed Durocortori Reraorum Lutetiae Parisiorum e se scnbit abeuudi in eremum causam b
, ;

dum esse ibidem edixi. Ad secundam Launoii conctusionem progrediamv r 818 Alterum, inquit, quod ex auctorum adductorum silentium sequitur, est, Romani Breviarii

'

correctores in

iis,

qme
,

sancti Brunonis Le-

Quiberti

Novigentini abbatis testimomum

qui certam abitus in eremum oausam Parisiensem de ter designat. Uterque exseindit, e1 doctore pedivivo febulam exponit. ceru veritatis rationem
cujutvim
ele-

pecuhancanomco
et

snupn-

varehf Qurtuitomu
</mus,

Launonverquid, recitatis hisce reponat. liawj, anonymus bis, Cartusianus noster diceret lli scnptores inquit, habetLaunoivs, quasi
:ill

apprime seeuto ctionibus expunxerunt canones, quibus aanoitur, ut quidquid 8 Ecclesia? Olli codices veritate alienum in sacrorum quid modo ad hxc Cartuirrcpsit, tollatur. Sed inquit, si vera sianus noster anonymus ? Ergo, quidquid heec Launoii argumentandi ratio ,
est

En modo

Breviarii
cti

Romani corrcctores
expunxerunt,

e Lectionibns

sanS.

Brunonis

veritate

ahenum

hanc historiam se negaverunt.

e*" tacuerunt, ergo eam De robore hujusmodi argumendicamus , quod judioet lector. Sed nos tationifi nerape auctonperioribus Batis doouimus, aiuisse, sicut aha a. res illos hoe prodigium
i

professio, a fidei eratj ergo et prasolara illa Lectioemi in extrerais posito Brunone veritate. Qms nibus eju-dem sublata, aliena esta nec ipsum hoc dicat aut dicere cogitet? Certe dicturura fuisse credimus, bi rera

Launoium h*c

Brunoiv.s praeclare
,

fecta

siluerunt.

Nullufl

lt

ft

Uatis

Launoio

srriptoribus

enim Vitam h.
oranes
,

as estj Brunonis describere Cartusiensium Ordine scndquid de eo vel de B compendiatopaucissimis verbis more paerunl Brunotradiderunt Imo plerique S. rum illud nec ipsum uem ie olo nomine appeUarunt; alii fusius de eo uomen expresserunt aliis vero, qui quatuor aut quinqueBsunt, satis fuit, ,,i
,

sed

igitur causam, qua^ attentius observasset. Veram ac Bapiencensores Eoraanos, viros docUssimos spectacuium illud, tum tissimos movit, ut curt hanc fidei e Breviario auferrexrt,

professionem significarunt, nempe quod fuisse ipsimet censores Qtjusto prohxiores. Sane e LeiUBlectl
ctionibus
S.

fi

stasim non

idcirco,

Brunonis prodigiosam doctons anaquod falsa putaretur fuisse


,

expunctam, indubitatum faciunt,

quxnum.

190

I ontintali anno et sub tah iensia, *** bcne aiinstituerit. Quidam ergs monbus et confecti plura de eorum st, instituscripseruntj sed nullus de suetudinibus de aliis au aut tione eorum, de causa originis igulanter tractaeis et apud nos pracla 1 nde non mirum, si apud re in animo habuit. nihil occurrat de redivivihocitatos auctores Ordo pectaculo. Red quando Cartusiensis qm pnmus noster, coepit propagari, anonymus utnum, o verosimiliter, ante annum 1250) de
I

quod illumque
.

fuerit

institutor

Ordims

Car-

sunt adducta. Nec est, et binis seqq. in medium reponat, solam deprehenquod quis pro Launoio quam quide sam falsitatem esseposse causam, ob expungatur. ld enim a vero alienum Breviario insuade non obsrure fatetur ipsemet Launoius in eremum Disvera causa secessus S. Brunonis Aha sertationecap. 5 in conclusione sic scribens
:

nullfi

aew/n

ecclesiasticis
alsitas.

expunausafe Breviario scilicetqmd prascribitur reguhs, .piam Quibus verbis cumaffirmet quidquam e Breviano expun,

5epr(

]'

et

seqq. docui
su
pit

non

industria
fnllls

initia

illius 9.

mandare

htteris,

ac

prolixius

A.eta

Drudoms desorib iusineremum causam

potiorem falsitate utique dari prxtegendi causamnon dari, aliam reaposse,agnoscit. Launoius e cttatoruma 314 Sed quid porro audiamus auctorumsilentio pergat concludere se quot Bruno Parisiensifl inquit Tertium est sobolasque Lntetia3 ahqnando
t

Mt
'"

fuisse.

C
mal,
i

31

quxjamreu.rr ille, transcriptis deinde, cumuium accedit isce Launoiiverbis [n aanmpergens Jam supra aatis ostendimtfs,
!

edisserere qod

om

B ologus

fuerit,

rexcrit
tolli

non Briinonem
ctia.n

vigilns Lbuc ex nocturnis illius auctorum nerao solum quia veterum

magistrum

"'
I?

v"

admiltt nd

.,,em

non Dorocortori
I

RemOrnm,
Buteus.

8*1

dixerit, :las Lutctiterexis.se

nti

vidimuS,

non

eti,

nnconsiliumsecedendiineTemum
doctus
lrce-

quia

ante Brunonis

astatem statum fuisse atque ibi magisteitudium


,

incertum sit Guiberti patetextothallueinationibus, quas


t.xinms.

testimoflium, in textu nar-

rimii

vetur

mouxtehtscemoto

anonymus,nulliusmomentiest;neque enim Bustuduisse scholasIxus utait, Lutetix aliquando auctoritatibus argumenque rexisse Brunonem, ewncit, Res _ *tisque, quce adducit, utlatenus prxcipue ex us, quibus quet ex supra dictis, ac numquam doBrunonem Parisiis verosimitlime an ibidem umquam cuisset dubiumqueetiamesse, itaque, S. Brunostuduerit, ostendimus. Launoio

vix Theologia dari solitum hxcrespondet Cartusianus Quod ad


,

probanoster

measitopinio t paucii

Launoius em auctorum de omnium,quosinmediumadducit,


funestadoctorisanastasisilentioperperamhanctn euindubiefalsamesse.conclu. fabulishaben luostendam, cum, quid contra dit uti infra hoc scnptorum ctuosum eventum unwersaie de Morum i>ostemoomniumtumxquaiium, "

rum

silentiumvaleat

mquiram.Enerveautemac
Launoi-

nem nec Theotogum

Parisiis fuisse,nec schotas

etumbeprorsusnonesse aliquorum, quos negativa, qux us citat, scriptorum sileniium, seu argumenta omni prorsus vi ex hoc formantur, nominatim quinon carere, supra probavi, ac Nomgentini >gativo, quod ex Guiberti, argumento robons deduciiur,
abbatis, silentio

ibidem rexisse,contendenti refragari

nonpossum. perperamin dubium t-evoMamen Inc scriptor Sancti mjstrixtatemstatumPantuncibisiisTheologmstudium fuerii etsiemm Theologia (neque cnim usimagisterium in
\

dem
tati

nonnihil messe
:

satis superque,
et

quantum opinor,

artes excogitatiwlhnr ferant)darinonsoluertt,

modo

in

universitatibus

gradus Otverst
>'

,,7

seqq.

in

medium adduxi

tamen

rerum, ad S. Brunonem \incunt % etsi interim Ordinem spectantium, Guteo

tum bmtur rceleberrimaque ac ftorentissimajam ad cui academia, Parisiensis civitas gaudebat


universttfttts

liberales

omnisque genens

trude-

Mtutumqueab

DIE SEXTA OCTOBRIS.

571

umversitatis splendorem nihil fere prxter nomen deerat,utiprobayit,qux Historix litterarix Francue scriptores tom.l pag. 102 et seqq.docent.Quar-

batis

sanctura

mis excessura

auuis in
aetatera

Brunonem non nisi octo post Reeremum abiisse. Quod


Petri Cluniacensis, liquido

CT

u"

autem spectat
,

acquarta

uatutndum.

tam modo Launoii conctusionem examinemus. 315 Quartum inquit, quod ex laudatorum ant i quorum sUentio sequitur est a Theophilo eam de triplici Raynaudo perperam assertum
,

etiam demonstraviraus, Ordinem institutum fuisantequam ipse abbas nasceretur , se pluribus annis , enmque nihil de miraculis apud Cartusienses patratis scripsisse praeter

quasdam

visio-

lirunonem doctoris anastasi uarrationem, exegerit, apud antiquos oinues ratam in eremum deinde falso quoque additum Quod siesse - lentium Petri Cluniacensis de prodigiosa doctoris anastasi et inde impulso ad solitudinem
quae
; ,
<

Brunone supplent auctores perantiqui et illius quo res gesta proditur. temporis m plerique Siquidem planum fecimus, Petrum Cluuiacensem conditionibus scripsis^e, in iis rerum et temporum
..
,

nes, cuidam fratri converso factas circa nmpora, quibus Opus suum de miraculis edidit , id est, annis fere septuaginta poBt institutionem Ordinis. Hinc lector judicet, si accurate Launoiua perpeudat cuui asPetri Clui Ordinem illius eetate institutnm. Sed pro serit Launeio reponel quis, Petrum Venerabilem conceptis verbifl id affiimare. Nam sic loqunur pr, ,

fatus

ut ex
tio

ejus

silentio

aequipollcns

affirmationi

ra-

Servatur in Burgundia partiabbas .... professio quaedam .... instituta nostro


:

ducatur;

deinde

nullos
,

esse

Brunonis

vel

tempore.
317
est

aupparesve auctores, Petri Cluniaccnsis tequales anastasi hfetoriffl patrociqui huic de doetOPia

Verum

est
,

hsec

verba

esse

Petri

sed

tilmtio,q

abbas de nentur. Quin etiain unicus Guibertus Novigento productus id habet, quod et sumptuin ex Bilentio Petri Cluniacensis
solide

argumentum
Cartu.-ien-

etiam quod haec scripserit septuagm^ vi non eartt, ta annis post damuati hominis spectaculumj nec nimtH)ll imo att,* modicum istud e>t temporis intervallum iriinagnum, quod junctis variis , quibus ratio- E

yerum

omni tamr "

confirmat, et

omnem

iustitutie

ne

officii

detinebatur,
auferre

negotiis

satis

sufficiens

sium religionis causam dilucide exponit. B hic quidquam, quod hanc Launoii conclusionem rertat, Cartusianus noster anonymus reponit.Et
i

Nec

lnii,

(nuuem ab ejus
,

auimo
sirut

dicti

spectaculi re-

cordationem

et
,

abstulit

recorda-

vero hanc

quantum ad primum, quod

complectiapite appa-

sua Eetate a si tionem multorum mirabilium ris sanotissimis tam in Ordine suo quam in aliis
,

tur, veritati esse disso>>", nullo

ret.Cum eni< scriptores antiqui.numero sane citavit, non pauci, quos Launoius in rem suam
lamnati* Parisiensisprodigii,seulu nuspiam meminerint, qua veritatis ris historise antiquos ratam, posspecie esse hanc apud omnes ad Petri Clumacensis autem sit asseverari? Quod aliquam, non perU et Guiberti sitentium Launoius contendit, formatis inde tamen, quam argumentis negativis inesse, supraostendi. Laude prodigiosa noius interim, Petri Cluniacensis per auctores antiquos doctorisanastasisilenh, quo res gesta tradiillius plerosque temporis ,
et
tnr,

Ordinibus gestorum. Etsi negaticis ipsiusmetS. Brunonis in scripta ad Raquce ex eraMlis dulphum Viridem epistola et P< de prodigiosa doctoris anastasi silentio petuntur,
Ecclesise

argumentis

eis tum supra, Launoius attritum buit, nev.tiquam competai omnino tamen illa non essc infirma, ac robore destituta, supra ostewii,

vis tanta,

quantam
.

hic in suis conclusionibus

ptores

scriuon suppleri, merito affirmat. Quos enim Raynaudus laudavit, ex Potyhujusmodi

rincunt, quas hic Cartusianus nec contra* anonymus Launoio reponit. Etsi enim, noster Petrum non ante etapsos a Pa>'isicnsi prodigio septuaginta annossuxde Miraculis lucubrati manum admovisse, detur, hoc tamen abs illo, utadCai lusiensem Ordipote quitunc in n
t

nem
sum fer /,

spectantia, sedulo ex dictis inquisierit,


vet

(>

carpo de la Riviere laudavit, contendit, obtrudendis fidei exstitisse, Launoius adi num. 196J et po, tadteque Columbius Papebrochius noster agnoscunt. eondusionibus suts 316 Quintuin est (ita in

quem maUc

in hisce

ex ignoratione,

ex me
*

'*-

fuisse, alia etiam miracula, ei quid* sua,et in Ordine suo <irstaessent, silentio
>

parum

'-

p
'ate
I

rabilr, scriptorem p

"<

"

Pctn
bilii

Venera-

weLaMWOtMs;didaseaoumscpiptoi?emnoiisatis D J ' __ i;.., u ,rpi *Ai>ta rtissfmulasse omma dissimulasse omnia accurate perpendisse vel certe momentaEpistola3,quam ex Apuliaftmo Catabma)
.

Bruno

cum doDeinde non minus aberrasse, Venerabilem )deo spectaeulum mecuit Petruin ea tantum mimoratum non recensuisse quod recensere contig-erant suo tempore

ad

Kadulphum

Remensem

prsepositum

huc transcriptis, ipse cat,ea recenser.- miracula, qum ad roborandam el m ires instituendos conducerent, sibi habuerit, miracula nonnulla, etiam ad tum
verbis,

num

-' l:;

Ordinem suum
,

spectantia, potuit omittere,

non

isi1

ipse eoneeptis verbis non statuisset, Quasi Petrus Cartusiensium Ordinem fuisse suo aiiirmaret Cartusianus noster tempore institutum. Ad ha>c

racula

qute

te* omperta UU QV excidissent, sed quodad scita haudsnhs viderentur idonea adquem cum cix i'"'"' Pari quidquam
<

mihi vell siense prodigium, flngi queatt sit minus uerosimile, luctuosum hunc eventun

ano.nnnusitarvpmit:
Launoius exprobrat
probrari potest.
,

Certe, quod

hie*aus,ano

id
si

Nam

etiam ei magis juste exaecurate haec verba per-

locum habuisset, commemorandum non fuissea Petro Venerabiti, cui nihilominus tum cognii
n/
j

am

318

dictum, crrosnnillinn- fiUSSet. Sexta et scptima conclusione unic<

fer$,

Oetava

pendisset, quibus sanctus

Bruno

fatetur post VO

tum emissum Iuterveuientibus causis refrig-uisse animum amorem elanguisse


,
,i
;

divinum
,

fer-

voreraque evanuisse Novigeuto ce cura narratione (Juiberti de sanctum Brunonem non conclusisset minasset, statim posl relictam votura Remis emisisso et sine ulla mora Cartusiara petiisUemensein
,

et ea aequiori judicii lan-

quidin ratiocinando discriminis Raynaudu existimet, Launoius ter et Saussseum intercedere nos hic morari nondcbeat. Con<i" assignat, ut sioneoctava afflrmat, vulgarem com horribile, quo doctor cti Brunoms causam, S6U
isper redivivus,justoDeijudtciosesedamnadem tum, publice e ferctro adstantibus suos, si revocetur ad natales Parisiense prodigium,
7"<
t

"^ Hl "

urbem
se.

Constat enim ex

superius a nobis fuse proIII.

ui.i

Octobris

Tomus

,"

DE
57*
AUCTORK

S.

BRUNONE CONEESSORE.

c.a

ad publicum Bine auctore tum demum revocari S. Brunoam A c/ contra illam converswms

futetur,

considerentur es. iis scriptoribus , eamdem nar- nervjvim plures, qui seorsim citavit quos appendicem evertunt juM majortn rationem et narrationis quam o<U<riU(, non apparet ex discussione ,
si
, , i,

^^

id

certeverum

socio* revocatum . m*f fSBn.noncm ejusqt* e CaWw.ani op*.-e9 o(mm n*r


tend,
1... non culgato, num nis sui lib. i hactenus rat.onc quam cauflam et qa p obe noverunt, ob su.fl traet id absque dub.o Lu..do abrenuntiarint, essearhrtrasequacibus. Neminem vero

auctorilatibus Bupenus de scriptorum eorum seorsim, cum ne unus quidem eorum cimus narrationem, aut ejus ,.,., ooniunetim dictam tantisper coucut.at. appeudicem evertat, sed nec .anonymus, voiens Hactenus Cartusianus Launoium, gut rum argumenlo negalivo eonlra
ieei :,,;.

Sdernnt "

Z
e'n

em

veUetobstiuate asseverare, suos non et soeios ejus sequaces


j

sanetum Bru-

nullam omnino mm inesse axproinprodigiosam^ctorisafiastastmscrtptottribuit,


,,,

edocu^
et

,rruradehacsaenhononl,,,,^non
l

nualiter q

et

,.Jle.aU g Cartusiensem fcnoraflfle

arduum ob quam causam tam aut ipsum Ordn fuissent


,

nari, sed nec ulla ratione


, <>

conc

>

eon-

roborisn

hajgm*
;

oecasionem

su^
nost

Xtionfs.
est,

llos

autem
aui
'

inter

cau sequaces

pertas

qui

oetogintfl
a

eorum mortem (de


fioruerit,

Id-Jr m. se
199

1'

sortptonbus prxcpuorumelaudatis a Launoio supra edocm quanlum Inliquis silentium, jam ''"'"" autc,s,, ,,,!, v.-rsus ";';;/ rem geslamse forteetiam seeundo post
,,
.

vrimoet

silentium eontra eamculo labente, ftoruerunl,

t':
causam
B P su
,

nur.net
mandavit
,

seqg^fa
quod
forte

dem

baue

scriptis

ante

cum

temporum orevit et cod.cu, a domorum Ordinis uumero exemplarinm nnmerns editi, nostro anonymo m.t.um secnli tertii deoim. e Ha ut circa fiueu. OV.nm.. Ordinifl arti decimi iu omnibus omne bistor.m hujus fama m
,

codex laaliquis fccerat , cujus Creseente ve.o disperire potuit,

aperiet,-uti eliam anLauvaleat, .2 ,'>. de qua hto, celebr,;,, noius in conclusione, e solo aunarraUonem, ctoris damnati spectaculo

ctorum.quoslaudat.silentioprofalsamcrnol,,,* fabulam explodat ,Aut commentum beai nonnulla de qua ut onclusione decima et ultima,
,

neriretur,

hactenus ille : rectene >u? Temanaret. Ita g ;'. Mfna trad, "- "" *

*.
7Ji
lun.

et

inde

arisiense seu vulgaris


'.discuti

superslruatur, nonifl eausa

"*% m OrdmeCar tuswnst


hic scrtptor, vix
ul-

instituti ante hic adhuc dicam, ',',' ^ihacvuU. ,,:,,,,,, quos add.,. stlentio nimi Auctorum ouum, a condito Car.usiauornm sequitur, post annos et amphus, fictam ordiue duccntos quadraginta Par.sieus.s de doetoria vel oanomc.
i

ralioexigit.

mVU

2'^

^^

esse illam

.AdreUqms Launottconqnod val

auastasi narrationem palus term.inquit impulerit. Hic est hme narratio defixa ret.nctur quo hc nalis
,

qu
,

S.

Brunonem
,

ere-

mum
"t

temporis
tei

epooha

taltBcriptorvm

.um est, figmentum

inquit
in

histona

vindicibus

nttUum mdi locum rel.uqu.t


,

qnfl.

Uri
Famo-

pnrtta.feu
Ufi.

bue
spectetur instructa ,, de Uorribili
tot ser.ptor.bns

qmdem,
ao.es

fl>

sa ergo de doctore, cociferatus ,i /


,

qui publice e fe

me

jp

demumVm.utpote

annum sit, narratxo posi ad quem a eondtto ,

m
,

doctoris

spectaculo

nana....-

nm
dem

cous.derenfrequentins vero, si dirigitur qui seors.m eamurcs iiflsoriptoribuflplures, append.eem narrationis ct


;

,uem

et

qumsitum ex ea Cartusiauorum

anno Carlusianorum Ordine seu ab ! anni omnino U, ab Oltosts L084 efjiuxere Launoio as, us%erit conficta, si
,

nib
hic

...

.tunt./tai, spectaculo narratio. brem de doctoris damnati juoddehorrtbthtlUihtstoinem,contendens,i


'

**"

slatues, fuerU anfactumsil.e.r,,,/,,, dicendis iiam ,' tedictvm annum 1384

Sit

Verum narrationem illam.

st

retpsa,guo(t

ZL,

riaomnes prorsus, quos

laudavit,

Uanttumquo,'
;,
4,

m '"''"
/

essenecesse est. Eam en nonnulhifcnumlitterisprodidere scriptores acxn prvmts qutdem,


,

te

huncw

Intigisset.scituriscit

ZrTr
,

tperta faisitate

* i partioularisuo efflcmnt Car habervdebea.


si

^tietxurecensiU, .Cartusi <*7reHguosmissosfac Prtorum primor,,,,, Carlusm aumqle lemano,.,,

etCarHsianusMajoreoenst,

,:,

*r^M
manum

;';-'

tusianus noster

anonymus paulo
iltius

altter, et forte
l

aac
mal

umim,atterannonW,utttpsemeta6
scriptioni

admovit. Paulo fiura

nZtmmZto.proximerecitaia
accemt.utitiauet ex

ad

ta

respous,,,

WacZtia.Cartusianusnosteranw^
Annaiium Ordinis
non vulgatum visum non eius huc transcribere
sui librum eontexuit, suppedttat

IZJsichabet:*
naml.ypcrbolen, qua
soli

s.mpl. eede.

Launom allat. ln.to uuUusextot rUmrefutatautnegat,sedomnestantummodoeam


soriptoribus a

t^:i:\ j

-ent

f-* Verba tamen


esl.

./

'

r"
.

'

^alducta.quoirro'
,

bcut possun au uon narranl, imo nec uarrare omucs pa.um de suum nam
iu X ta propositum
;

ianctoBrunone,

et

nihil

de iUius

couvers.o,.e

ex Mis habelu, oe evincant. Nec hoc tanlum ,,,am Gersonem, eontra ac eremttm causa secessus S. Brunon., ,

"""^'^t
i

!**

de vera

unum exo.p.as ,bent,utvidc.-e cst supra, si l1 audet LattDertumdeNovigeuto. Et uibilom.nus


u oius pronuutiare, . rquodvalidiusjuxta

tum, Vix ullum reperir. ngmej. . et frequen tiufl

vult.prtmum Disserlatione cap. I prceierea de nfausn qui anno circiter 1120 feralem fuisse, <', ./'aParisiensi doetore narr,U,o,,

nm

^tM.
test.i.

modum
quw

cum
n

c contrario

uibil
,

sit

iuval.d.us

auctor.tate

hanc vocat, fabulam, anle confictam, in litteras misemt.


sequenli

&Vf^jT Ad aUa.moao
dixi, progre

.tiva, qua utitur

tot test.mouia producenfl,

discutienda,

mox

?,ih.l adverflttflveritatem

Uujus
,

hifltorto

diamur.

'"'oiO

Quod autem

addit

et

frequeutius con-

XIX

'

DIE 8BXTA OCTOBRIS.


di
tce;

:,

Venetias corpora sanctorum Faustini


ac nisi
ipse religiosos illos
ira

et

Jovi< i!

set, populi

opportune s< ferroque periissent. Fuscarenus

...

in allatis epistolis

causam aperiens
,

pii

furoris
htec _-~~
,

XIX. Quid _\_1X\..


^_.
,

-***-*

COIltra V>Vy*UV

prodlglOSam w^-j
J^-

UUI qui bet


t

UJCUHi) men tes


:
.

JJIIMUUUIUIU Brixianorum

incfndcr.it, '"VI liu .-a.. ,

ha-

J rtrt 4ADnr;oioncic anastasim, qua doctor ransiensis,


<*p*p udiiiiidiuiii, bebe

incum circumvallati Memores sunt dus fame laborarcnt> ultima cxperir entur pe riouli

puu damnatum Dublice


,

e feretrO

^^ armis ^ rajs
reis
.

denunciarit

universale
qui,

scnpto-

ab hostibus tutores sanctissimos quo miraculo atqn0 miracul0 at . Brixiam tueri tuen dux fortissimus tonitus Nicolaus Picininus
,

visos

. :

rum omnium,
et

integro primo

potiundae urbis

spem

perdidit

supplicii peten-

forte

etiam secundo post rem


seculo

gestam

labente

florue-

remisit. aurumojue habendi aviditatem ob res difficilius his corporibus care Quas Fuscareni epistola^ integroe insertaa sunt rent. epistola praedicti Cardinalis typis edita et ad in
n di
>

an, runt, silentium valeat, et

hoc

patrem Cyprianum Benagliam abbatem

ct

j.rae-

stante,

certam illam

aut etiam

sidera generalera Congregationis Cassinensis data. Post qnae idem doctus Cardinalis haec ad rem

subdit: Superest tandem,


ris
tis
ita
,

verosimilem possint efficere testi-

monia antiqua supra adducta.


luctuosam doadductis a Launoio contra Parisiensis historiam esse nonnidlos, ^jctoris quatuor oui huic nonnihil silentio suo officiant,

ut una mecum fateariticae arquod negativum vocant, quoque aliqui ex ipsis haud magistri raro abutuntur ad convellendam monumen-

argumentuin

facile actorum ecclesiasticorum authoritatem ut omni ipsum authoritate desticidere posse


,
,

/'.

pcrum

Launoiu$ ob tmirutnle
tcriptorum antiquorum
tilentium,

.,-

tutam oomperiatur. Certe triumphare illud quam

maxime videbatur
hementius
plures
in

in

subjccta huic epistolae ma-

nam veterum
modo

scriptorum

silentium eo vepoterat
, ,

dispidendum proxime pnegressis edocui. Nunc itferalemillum eventum universale Q uid contra eorum, qut, mtegro torum omnium, ac maxime rem gestam seprimo ac forteetiam secundopost
culo labente, seu,

eamdera

torqueri

quod

Brixianae suppetant Comracntarii obsidioni tempore de obsidionis illius rebus conscripti.


.',_ I

cum

hsec

nondum

littens

man-

At
per

quam vanus

foret

ille

triumphus
divinare

inmedi
'" cuddH
'

scriptorum antiquorum data fuissct, foruerunt, Dissertationis suxs*. Hlentium valeat. Launoius

detectJE a rac Fuscareni litteraa

ostenderunt. Un,

denam
se sc is

Deum immortalem

certo

mssime jam laudatie locis numprohudmemoratuque,siaccidit, falsitatem anilemfaindubitatam difjium, reluti ;Uum traductt tdque bulam, putidumque cow
,

nonpaucis mirandum

posse,
illi-

confidet Criticorura illorum

natio, pri-

monumentis, quibus

ipsi

praecipiii

au-

antiquts, quos laudat unice, quod a scriptoribus

hujuscemodi olim su bellum indicuut, testimonia saeculorum lapsu, forte malo fato, defuisse, cum tot automniuo interierint, aut iu tenebris adhuc delitescant?

Utteriscommendatumnon sit. Verum anrecte? 2oS modo Neutiquam sane, uti ex iis, quse num.
satispatet, ampliusque ex iis, En unum alterumve dieturus sum, patescet.
,/,

quxjamnunc
ut

quo, queefacta tradunaUa omittam, exemplum, httens turnectamenascriptortbus synckronts reperiuntur, fabulis continuo comconsignata esse, docemur Benedi-

mentisqueaccensendanon
ctus
et

En sane prxclarum facti exemplw, nen quod, etsi rcvera ac< memorix proditum non invenitur synchronis quodque idcirco semper aut pro falso habitum, fuisset, nisi Fuaut certe in dubium r^evocatum imeitestimon se areniLitterx,qu perhibent, ab eminentissimo Cardinale nt ; quiinterim hinc argurm
<

XTVPapa De Servorum

Dei Beatificatione
3,
:

memorux prodit Fama erat, sanD circa finem ita Patronos Brixiana? urctos Faustinumet Jovitam, tutamen aureis apparuisse ad ejusdem bis in armis Mediolanens.um adversus Nicolaum Picininum obsidentcm aomaxicopiarum praefectum, .psam Sed a plerisque dub.tabatur
,

Beatorum Canonizationelib.

cap. 10,

num.

5,

nons/ E pronuntietur alienum, id tamen (adt n roborissibinonrarokabetadjunctum,utfact vel minus, proui conlra quod militat, velmagis adjuncta fuerint, vero 6 rerum temporumque

iidlibet,

irevidetur. Etsienimkoc cui opponitur, a


i

dat absimile ; ad quod,

ni

argumenHs
sit,

negat

mavioppugnantem.

m numquam
mt

insignis apparitionis r silentide miraculo lmjus .lludque busvidelicethistoricisBrixian.s quaevis, qui ootoginte mt,gr.sann,s narranteBlia Capreolo, qmeobsidionem decessit et fabulosa
po<t solutam

esse velis, non sedtantum ui verosimile

requiritur
ren

antiquis^quiperierint,
e

me

rixprodt-

;hocautemkabetur,sicertosciaantiquis,

Commentarii. Lnseruit ; cum opei Mariie Querim bime litstudio Cardinalis Angeli ad sansunt Ludovici Fuscareni ter* inventa. tunc patnarctum Laurentium Justinianum m aperto Venetiaram, qu* rem totam

dam

suis

tur a nullis scriptoribus ii exstantibus, litteris consignatam aut unus saltem alterve veru rum aliqui

modo

fuisset, sciturt, scttamque lalessint, ut eam, si fuissent. Accipe alterx nemoraturi nec tamen a scriptortbus synrei, quse accidit
.

,,,;,,

ememplum. chronis memoratur,

ponerent.
utpole quo.
\ui

bina

Fuscarenus ejus Brixiam ab obsidione liberatam Veadministrationcm suseepisset. -ibi a civitatis post ad.tam biduo demandatam
neto

323

Etenim

cum quatuordecim anms

post

Ab Honorio

tertio

summo

Ponttfice

senatu

provinciam rumor increbuit religiosis fuisse a quibusdam

consilium

initum

Portiuncul^ cele impetrasse S. Franctscum citur petiisseacporro Assisiatem, nulli prorsus qui vitam ejus a le ipsi quidem, *

viris inde asportan-

descrtpserunt, aesta ex instituto diligentissime T/iomas

5n
C
B.

DE

S.

BUUNONE O0NFESSORE.
?nediocr e mdumtaxatadhibuerint.Apparitionem, qua SS.Faustinus et Jovita Nicolaum Pictntnum

seculo Thomas Celanus et S. Bonaventura. Hinc non defuerunt, qui insexto decimo potissimum

umdulacntiam illam S Francisco ab Honorio concessam, vel animo obfrmato neouam fuisse hac aarint vel saltem in dubium revocarint disciplina> >one ad id impnhi, quod ins, viusibusque, qui S. Francisci xtate in Ecclesia indulaentnv tam ampLv, quam sit Porauerunt
,

Mediolanensiumcopiarumducemejusquemilites,
civitatem

Brixianam

vi

maxima

obsidentes, ter-

Zn^ZZncessio mmineconarueret,

Verum

ruerunt, litteris non mandarunt histona Bmxiani vcqumvi, et tamen silentn hujus rationem, qux sat certo sit legtttma nullam invemo afferrt mde ea, quam admisere, omisso vel zgnoLv nobts causx, vet modicte, guam ht tn temports suire;

a 5.
rto

Mfe
'

Arrtmo, V

scum tnOrdtnem olvm

J^^^^gg - ****> * Mriffio, A^a B^


<

Z,t2ueaRavne/

ptombus contemporaneis

Lien

ft

dL. Q^^/!aW,w ^
,

silentio

prematur

re

m rfoc

, or|

to,) P*
mum aliud,
dem Operis

lU '")

"

"h l

/?' enarratione, Masseo de Mangn ano

facta, testantur. Accessit

^' quy, <- ^J^


Sibt h
t
'
'

Zc^rTa7^e e

pottmm
Oc0

quo Petrus Zalfanus


nostrt
t
>

*L mdests eum
*_r>
.

indubie falsam pronuntiaris hac sola de causa> q uod ab auctoribus contemporaneis litteHs c0 mendata non sit Nec, quod prxterea a scriptoribus aliis, qui serius floruerunt, silentio
>

testatusestt seseii

; mai l SanctteXJ^tpnr

tn ea tiuncula prxsentem adfutsse, cum opts, a ciscus, septem adstantibus eptSi

Sonorio indulgentiam promulgaret.

^
,

E indubie falsam iUeevmt us,quod a scriptoribus omnibus tum sus


asserit.
-

^^ ^ mm
hrmis tum

LaunoiuSj ui

,,,,.

Vcrum an saltem
integr0

luctuo-

* lnapono
ta

aliiSy qui>

prim0

e t forte

insignis
sa, cl /,

illa

^i^iarenonamphussn^^^^un indulgentia et per S.F

^ "
memm

ilnnnnvniconces-. psa fuerit petita, et etdem per i jam dn tum, nulliprorhujus, ut

susscriptorescomtemporanetacneipsiqutaem
eo gebiogrdphi, utut res omnes, aO complext stas, calamo diligentissime
i

etiam secundo posl rem ges tam seculo labente, floruerun t, sitentioprematur, pro admodum du /^ eiiampr0 pro babiliter seu etiam verosimiliter fa i so nequ it haberi f Ita omnino existi^. ^.^ omnibus> qU(V korum aliquot adduotorum deferali historiasilenditat, nrgumentis negatims vix ulsuppe

^
'
i

^ ^.^ ^^ seorsum
^\^ ^.^

quodsane argumento est perquam valiao, ut res, quie a scricontinuo consequens non esse, non memorantur, xnau./,, ontemporaneis
,i
;
,

^^

biefalsm
326

sint.

Jam

vero

cum pronum admoaum

su,

locunh verosim ile sane reddunt eo fere rationes phtres, quse ad assertionem quampiam stabiliendam eoncurrunt, soh probabilem nonnumquam, si simid accipiantur,

^^ ^^

sumptum,

sit

accepta,

admodumvalidum, numquam eam ha-

'"
:;;,:;:;:"

a scriptortbus contempout res t qux, clsi gestse, silentio etiam a sequioraneis non memorantur,
risiBviscHptoribusprxtereantur t
est,

.^ ^
,

conttnuosane

quod tam ab his, quam ab ali habendum, ac pro falso seu pro non facto tur, prodigiosam doctops proin perpcram Launoius scrtptortbus Parisiensis anastasim, quod nec a nec ab aliis, qui sertus post rem mntemporaneis, repenatur, C qestam floruere, Utteris ,-onsignata anilemque fabulam exvelut inane commentum dubxo procut longissime plodit a veritate omni reponas, antiest, curpro Launoio nam. N* nia jam ndducta pro xndulequidem testi qua Portiunculana exstare, legtttmamque, ob

non

habuisse i ocum prodigium quod a scriptoribus omnibus pn tamcn, si v ^mUo prce teritur, quodque per omn ium ora et calamos fuisset acckHsset> divolitaturum utpote simul futurum et notatu

^ ^

e(si

interim singulm, seorsum acceptse, ^ /r Etver0 cu{ verosimile non

numquam

m()di

'

issimum et in opinione, quse hic discutitur, pro e id pu uice coram innumera y omnibus pas- F i,, h ,di,,r fact um, statuit, opulimu r no(issimum ?

^
^

hic

reponas

pr odigiosm

il/;<<<;

ae ntia

doctor tanUsper rediviws, anastasinii //ii//r// denuntiatione ingentem homi{s de nummuititudinem terruerit, utut silentio a scrt-

qm

JJ

Portiunculana sdentu bioqraphis de indulgentia


>l

in eodem Opens noralw non inepta, uti iterum Octobrispag. 890 videre hcet, reipsa stri tom. ut tam undecimi, adducatur, fieri tamen potest, anastasis contigisse narquo prodigiosa doctoms scriptoresob causam ratur, quamsequenlis seculi hujus non meminerint aut, si id nobisignotam
:

$am //<ii/r /s or/inn in liiteras anonymU s qui quinque primorum Cartusix Priorum Chronicon, cujus lnoHUam dedi, con/, ,
,

misit,Cartusianus

etiam docui, scricinnavit; hic autem, ut ibidem rosimillime non ante annum iQni manum ve orte ne ante annum quidem 1300 circi1250> im0 f .. ,/.// idque proinde non prius fecerit ,quam
<(?
1

displiceat,

omnemprodigii illius luctuosique evenquidem, tusmentionem omittere potuerunt, non im pulsi fuerintcausa, auodleqitimaquadamadvi tempore suo gestis memonse sed quod in rebus, aut certe prodendis accurationem aut nullam fere,
,

^^jam

anni amplius centum et quinquaginta, ducenti post rem gestam seu post horri {mQ jorte oilemeventu messe7itelapsi.Dicesquidem,scnpto1220 rem iUum for t e jam indeab anno cirater aut
-

citius aut paulo etiam antiquiorem, e quo, quse tem habuisse SCriptOfem ereredivivi prodigio pulsoque hinc in de doctoris deprompsent Ast mum sancto Patre suo referi,

DIE SEXTA OCTOBRIS. oommist^ anno floruisse,sibique prxtucen-

necunum, necalterum nusapparet. Imo vero,

consonum ultalead id, quod ultimo loco scriptorem nullum ponitur, primo respondeam, gv antiquiorem,equosuahauserd, primorum Chronid uctomprxLuque CartusiiB Priorum
oeritati

ut

adhuc annis ctrctretpsa admootsso, sicequidem gesta abfuer ter quadraginta et centum a re longiori, quam ut ei fidem proin temporis spatio enimsuOindubitatam concitiare queat. Quamvis scriptonbus, qui Minde fiat, ut factum, etsi a florue* tegro amplius postid gestum seculo dumtaxat commemoratum pro verosimih,
,

Mr

1220

manum

IUCTVBI
J.

xisse,exipsa,quahicinitioutitur,loquen^ enimsicihabet

lacolligendumvidetur.Hxc

Anno
.11

Dominic Incarnatloni

srel

circa

Pansis, ete. tale I rodum solemnestudium noreret Quidam enira doctor dio-ium ibi dicitur accidisse. iUe Quibus verbis anonymus au indicare videtur, sese t

tame\ etiam pro certo sit habendum nid tocumhaberenonpotest,quando, uti htc paret, est hujusmofactum seu res, qux controuertitur, ab ipsis etiam si contigisset umquam, di ut synchronis ac coxois verosimihter
/

riptoribus 8. ,orata fuisset. Ast,inqmes, cxdes

mg

**1
> I

ritii,

&*
N
>

sociorumque, legionis Thebxce mtltU ascriptoribuscontemporanetsmemo


talisqy

^^r^r.^i.num.non^^^l^mo^
voce

riatproditanoninvenitur,

sed ab alns, mentisve antiquioribuslegisse,

'

**" tomAormnoweprod.iVum. /" t(ll /10-' """"


.

SU

larrantibus, accepisse.

commemorata verosimih ut, si contigisset, tamen illam scefuisset,necpr.


esse,

Ad hxcidemchronolo<js,

s,

<l><'

/w//: ^p

mwaressis acceptum

<' '--
10 Jranscripto
..
,;>

in Sanczt

f
;

autparum

verosimile:

rus

s.

Brunone ;
episcopi \

m
a

nuntiarit. Fateor, sic habet:ven llam t ututnotatudignisstmamno ed silenttoprxi simamque, scriptores synchroni non ineplx apud nos tom.
ierint,

pn

Huaonis Gratianopolitani Ouinone.guintoCartusimPriore,

Ua

rationes Septembris, in quo de sanctis naa 303 actum t in Commeni

n
seu

illis

martyrtbusa E

pi

memorati

redduntur; quod cum fieri potest t potiusfit t argv S ilentibpetuntur,vimnullaminesse,ap

cw

6 vii

inconfessO'
tyr

de celeberrtmoru contra ha* cmde (unde, quidquid


i

un *um mar-

Aronotofm

Gntiauopolitani

episcopi.

Wum.

-4

/;:".'

bah tur)constaretume*
t0
cit.

1 SS err
ZTfadi
"i
tinetur.

**.

'/-'

;
n

dunensi
.

Comme h* h m, adductis, tummaximeeS. 1 - " episcopo,


i

me
<ug-

fl

.VConsueto

" r S2S " domniQuigoni3,qnsnnt.ndomoCartnsi^


r'::;::

Pfia* c

...les.gna-

auamvis seculo

demum ^JS r

Trlit eglnuinita m tra it t suadeprompsit


rsalissile\

^*J

Qwx.

<

Uaque, i

MiiAwtorltmMtH
se <

mm "^\2fart
maa

iZrem
,

prodigios

gestam seculo labente floru prmterloctoris anastastm

u<

/tos

*m
ibi

oi<Mse,
dicitnracoidiss

7unratioullc rendahachistoria

Taleprodigium

Xueac
/<

nedume*
Priorum
i

my

ctore t

^/SfS ^fTffJ^ qui undeillam


t

mmKhmSii,

nt

adeo mir* fldem

necaliu*

t
biographo tustiori Sancti nostri
excapitefide

non

p * lu* *.
nequeat

L arl damnati

anastasi narratiom
ui

aTnaJpoZ
Sanctibiog>/.

Uuschronooguss^
anr jam dictum scrtptores
t
.

s
:
;:

SlZaraphus,

^de doctorenarranominet, conseci

5n ^t^cSflKii
"
l0
ctrcttei

: '"''"';;.,/,,,
aui en "

:;:;:;::
r(
'

ru

^nr umchronologusseu

^ZnVXmZZstanteu^ersaUscriptor
silentiopro

W.

-*^

|n"rt

no^W

idex biographus floruent

inde, !^tot^.lS*iaSatC Sh TctoXp^^

quo

luci

"r"

t
Uttens

fatiaVUum cfcronoto^um,

oue^mus cam

aut ce>te e saip ne, accepennt,

^^SSt ^^
;;;;:',;;:;;::;^:::::;:-,

g?SLSS5*M>i -

tr '""

76
40CT0RI

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.
debeat,

quorum etiam narratio suam isti originem

B.

utique fidem maindubie deprompserint,prodigio

litteras misit, jorem, r/uam, qui primus illud in rhronologusmereatur, conciliare non pos-

testimonio nihil omnino ad hanc aut certe parum ponderis posse accedere, studiosvs lector intelligat, subministratam a Stiltingo nostro tom. 2 Septembris pag. 555, a num 25 ad Marte-

admodum

dictus

sunt, etsi interim, ut

jam supra

docui,

eorum

Parisitestimonia evincant, prodigiosam doctoris diutissime pluribus inensis anastasim fuisse et Joannis dubitanter creditam, et diu etiam ante
littens GersoniScBtatem, contra ac Launoius vult, illorum consignatam. Quid itaque singulorum

nei de Iperii Chronico judicium responsionem huc transcribo. Mallem ego, verbUhw 334 Sic itaque ibidem habet tran* er, v <* ut laudatus editor (Marteneus nempe ) accura: l

tam

scriptorum, quos xi

videsis enumeratos, pluribus indagandum avctoritas hic nec ratxone non est. Verum, utut res ita habeat, probari, sunt satis solida contrarium queat ulla quemadmodum ex Notitiis Mss. qui
et
,

xn

valeat

quam de hoc Chronico crisim dedisset ita enim lector studiosus laudes exaggeratas qui ex eo amplecti tuto melius intellexisset possit a quibus contra cavere debeat. Certe
, :
,

chronotaxis plerumque hujus Chronici seculis

vitiosa est
.

in

prioribus

ut

patebit

per

decur-

Joannis Ipern penes me exstantibus intelligo, num. 222 huc transcriptum, matestimonium, idcirco augni faciendum contendunt. Ita autem Iperius ante seculum hnnant, quod quamvis spequartum decimum non floruerit, ac proin, temporis spatio, quo a prsestituta ctato diuturno 1082 abfuit, Parisiensi prodigio epocha seu anno sola sua auctontate certum id adque indubitatum tamen antiquiorem facere non possit, auctorem synchronum, equo, qiuv de hac trareique gestx Quod hauserit, sibi prxlucentem habuent.
,

tamen

sum. Imo ne facta quidem relata in hoc Chronico tam certa esse tamque immunia ab erroribus, ut correctione sat frequenti non indigeant,
non raro ostendere cogar. Conatur Chronici auquia Iperius sectoritatem probare Martenius Simonera abcutus est Folquinum diaconum
, ,

batem
//

et

eorum

continuatorem
ait scripsisse

anonymum

se-

culi xiii,

quem
"

anno mccxxix

Ex

quibus,

inquit, n

//

fecisse videtur

ita Chronicon suum conJoannes Iperius, ut eorum inte-

dit,

postremumut xstimaretur

effecit

Marteneus
,

gras lucubrationes Operi suo inseruisse merito verbisqui- E censendus fit. Osteudere id conatur quae Iperius de se proferre busdam alleg-atis,

Bertini Chronicon, prswia sua in Iperii seu S. Anecdotorum insertum Admonitom. 3 Thesauri Hinc ita loquitur tione In hac enim sub finem tanto majoBertinianum colliges, Chronicon istud quo antiquiores rem apud eruditos promereri fidem, temporis res gestas, prout habet auctores, qui sui audierant, scnviderant, aut a testibus oculatis nec mirum videri debere , a mandarunt ptis habitum fuisse , ut , ubsecutis auctoribus tanti Belgicis habuerunt, ab eo qiUE dicenda de rebus
,

non poterat quseque idcirco antiquioribus attriquorum dicta eatenus buenda sunt scriptoribus non mutata Chronico suo Iperius inseruit. Verum vehementer suspicor, Martenium numquam
, ,

contulisse Chronicon
,

ptoribus Iperii contulisdicit. Certe si dilig-enter verba qui est continuatoris set cum verbis anonymi a Mabillonio ediS. Bertini compilator Vitae
, ,

a quibus

Iperii cum tribus illis scrieum tam multa mutuatum

tae,

aroipere non dubitaverint. Marteneus Iperius ergo, uti hic docet quod de quo, antiquionbus in Chronico suo res ex narratas tulit flforlfocuMu$f judicium qu ieas aut ipsimet viderant aut ex testibus mlntffM ct$c scriptoribus accepit, hique, ut
,
I

vidissot totum verborum sensum mutatum quod referetur in Appendiab Iperio in facto ut ibidem obserce miraculorum num. xxv
, ,

vabo. 335

Prasterea
et

si

istos

auctores tres dilig-enter

Stih
ne$t0
'

contulisset

latis

audierant,

caetum,

Admonitwne prsevxa idem Marteneus in laudata


nus decimo in sui instrumenta seculo

videhcet Folquietiam docet, numero tres fuere, qui vetera monastern Bertinianusmonachus,

unum

volu-

men retulit, Simon SythiensisseuBertiniayiusabanno 11 U / bas quadragesimus secundus,


ctus
,

examinasset, vidisset paucissima ab iis narrari tanquam visn, sed pleraque ut loneaque de causa non dixisset, Chrog-e praeterita Bertiniauum tauto raajorem ;ipud uicon istud promereri fidem quo antiquiores ha eruditos g-estas prout bet auctores, qui sui teraporis res
: ,

/,

seu Sithiensxs qui Chronicce Bertinianse Roderici, id est, ab ineunte ecctesicv a tempore Sithiensi Rodencusabseculo xi, quomonasterio ad suam usque aetatem descripsit bas pneerat, anno 1229 scnbebat, ac tandem anonymus, qui usque tempus prosecusuum

enti

viderant aut a testibus oculatis audierant, scriet sine sufficiptis mandarunt. Inconsiderate nam pauca ex examine ha^c dicta sunt
:

scriptoribus,

aut facta suo temvideraut saltem in prihausit Iperius pore scripserant, seculis Chronici sui, loug-e plura ex iis scrimis
qui
,

Simonisque Opus ad

ptoribus,

qui

gestis

quce

referebant

long-e

tus esl

vero cum unus dumtaxat, scriptoribus qui Simon abbas, e tribus hisce Bertiniano Chromco prxluJncrio in contexendo damnati histon?e,uHea> xere,luctuosa> doctoris fuerit synchronus, fuissejianc

Jam

nimirum
,

erant posteriores. Quin quam ex tribus ribus habet Iperius


,

et plura ex

aliis scripto-

rum tantum non continuatorem

facit

Ha3C de Iperio observanda censui , modicis Martenei laudibus deceptus

quoillis Marteuius. ne quis im,

me

statim

mox

dictis liquet,

exillo, ac proin

eamdem

saltem e illatam sumnxamque Iperio inChronicon Sithiense vero, promereri inde conclusere. Et adeo fidem Chronico, per Ipea Marteneo de Sithiensi
si lato

qu\ ex auctore contemporaneo oculatis audnsset, ab testibus

reprehendendum existimet
tati

ubi

viderit auctori-

acquiescentem. Nolim Chrotamen debita laude fraudare Iperium, cujns contemnendum judico nicon utile et minime Unde ille sua hausesed non csece sequendura.
istius

scriptoris

uon

rium

conscripto, judicio

standum

e cur quis, damnati historiam reipsa esse ab Iperio depromptam tis Opere muttum abest, non immerito suspicetur. Verum laudato Chronico judicium pro ut Martenei de Quod ut pateat, unaque accurato possit haberi. doctoris damnati histona ex Iperii de luctuosa
,

ent sane, Simonis abbasit,

rit

quantaque fide scripserit , indicat ipse in Praesens OpuscuPrologo secundo his verbis multis voluminibusscriptisque authen lum ex
,
:

ticis

sumendo de collegimus propositum spectare visuin est, quolibet, quodad scriptis apnihil inserendo, quod nonauthentiris scripta probatur. Deinde explicat, quid per authentica
grato
labore
,
i

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A
multas videlicet Vitas SanctoChronica item non pauca, Antiquitates rura , Annales, Ilistorias et arehiva tam ecclesiae Siet thiensis, quam aliorum monasteriorum Belgii
authentic
t,

577
tOCTUftk
:

verbis concipitur

Falluntur, qui putaut pcr abstinentiam a camibus, etiam in morbis, etalias austeritates vitam Cartusiensium abbreviari nam expe;

CB

Franciae, libros alios historicos, ac

demum

cartas

rimento videmus, plures apud nos usque ad decreimo et octogenarium pitara senectutein vivere
, ,

privilegiorum.
,

otimifoffi

ulrumqite
rfficit.

Ex hisce omnibus monumentis se Chroet connicon suum concinnasse asaerit Ex. die
:

sule

tempora

temporibus

et

ex

oausis

in

eo

aliquando fere nonagenarium annum attingere. Vid "raus ergo non raro monachos sexaginta et amplius annos vixisse in Ordine, etiam hoc seculo, quando long-itudinem vitaa humanse diminutam esse

contentis negotiu negotiis concordando.

Non
prae-

omnes fatentur
oomparetur.
l'ro

si

cum

prfflcedentibua
sit

Beculia
firraioris

dubito, quin id et diligenter et bona erroribua fastiterit vir pius et doctusj at siue luce olarius est. Bt sane tale ctum non esse,
fide

exemplo nobis

hujus

sanitatis sanctee memoriaa reverendus Pater domnus Joannes Pegon praedeceasor noster , qui ultra

Opus
stria?,

illo

seculo, quo vixit


.

erroribus conscribere

[perius, sine yariis humanas nou erat indu,

tum quod monumenta multa quibua utendum erat, non omui carerent errorc tum quod
,

ginta ses annoa vixit in Ordine, i.xxxv annoa BBtatis habens obiit, et tanto animi vigore pollebat, ut quara moreretur adhuc calamo uteretur ad
pridie
flispo
,

taciendas in Ordine.

Si.it

etiar

aria

per

conjecturas
tanto

erant
erat

concilianda.
difficilior,

IIu-c

mplo dua
clauscrunt
in

monialea, quee nostris diebua diem


:

m
minus
scientia

conoiliatio

quanto

cxtremum

quarum una lxx annos


,

B ad Vitam

hodiernam acced Hactenus StilChronico tingus noster, qui, quse hic de Iperii non uno in Commem affirmat, loco deinde juxta S. Bertini prsevio validissime
ad perfectionem chronologica et
critica.

Ordine, altera lxxii. Plures sim.l promptu esset hic referre qui nostro seculo obierunt.

E
si

cum Ipeventi , manifestum evadet. Jam vero, non solum e tribus scririus, ut alia omittam,
ptoribus, << Marieneo memoratis t mirum Sithiensi monarho Simone abb verum etiam e multis tore anonymo mox assignatis, narratas in aliis, a Stiltingo prodiChronico suo res hauserit, non cst, cur
,

ac luculentissime probat

uti

cuique

hunc

evol-

Folquino ni-

9i
depromptam
alioquin

a 'VS * T"%L^l Ch 0mCl


'

,.., ad prasterita secula retrogTediamur Carlutianoampliua anuos reperiemus personas, qu;e LXXX et rum '" "'' ultracentum vixerunt, imo unam praa caateria, quaa |Q moa vixit in Ordine. Occui toti Ordini. Suppucelinus, qui lviii annis prafuit redueta ad tatione autem facta et longiori aatate tetantum annos in Ordi lxx Qgulis seculifl, imolonge templuresatti-: senem illum, superasse, certum est, reperiemus, polxx annis vixit in Ordine qui hoo seculo timse videre et discere ab alio cjusdem tatifl

338 At

'

summa

fides.

quae earistimemus, ruitque promde, leret, famosae de ea narration Imo vero, cum res ita habeat

sene

poatrei qua3 audierat ab alio sene, qui alio didicerat et aud S enex etiam ab qua agitur, e1 sic traditio illorum qua-

riam, de
tuor

senum
per

ligium
ui
,i

quam

ad trecentos annos extend potraditionem a se invicem facile accipere


fere

verosimile

efficitur

uii

ex jam supra

tuissc,

est eruere.

dere et

picuum eat, cum mutuo alloqui, nulla


,

tn
vi illata

communi
obi

naturae cursui

potuerint;

nihil

enira

extremitate quin ultimiprimordiacumprimi vigesimum annum ag et raonachus, currerint,

XX. An
sese

prudigium, quo doctor, prodlgium, qUO dOCtOr,


adstantisal-

ll;.bemus ad monao-enariuu. viderit et audic.it. D fcerum Statutorum icones in

mami m
fixaa

damnatum, publice
,

qiueacentum
sunt,

et

octoginta

anma
illa

typi

in quibus videtur historia

bus denunciarit

certum aut

tem

verosimile, stante universali

addita narratione, constituamus nobis

quam

dep F supra retulimus. Si ergo pro epooha tempua


il

quo Lcones
potui

illa

fcypia

excusa

-,
toriam illamj

scriptorum ante dictorum silentio,


reddere etiam non
possit traditio.

quatuor
ere

illoa

Beniores,

ab hia,
reperiri
S.

repenemus, illoa hnmediate primis qui


in

nno

otui88e

tunc
iui

pago Cartusue
ct ejus BOClO

vi-

cinorusticos,
dcrant.
tilit

Brunonem
iu istis

Nam

rustici

rupibus, ubi

dc

Morotit T nnocentiu$leMasson, ex recensione asc Cartusim 49, in Opere, LPriorMajoris


i

purioreat,

vivendi et valde frugalia


.

modus, dra
.

vivunt.
.,.,,

Koi "< quatn


linud

fea?to,o^AnnalesOrdinisCartusiem annoque L687 typis Correrianis vulgav

nem

Bruno in eremum pulsus fuerit, doctoris anastasi multa disserit suiqueetiam quohancverecontigisseprobet

cap.ide prodigiosa, qua


t

S.

<

berrimi Ordinis traditionem adducit. Neq quod ad horribilem illam historiam probandam conducereutaut saltem verisimilem reddendam silentio a me prseteritum, quis cumque possil,

pago Corbello onundura Beruardura Carrassum vidcrat R. P. D. -um mdlxxxvi et narrabat functum sna ab ttln audierat in juventute
colaura
1

accepet non semel mterrogavi Putcanum doraus CartoisitB, vocatum Ni- vcnire potuedomesticum

viili

pBe

el

qm

stonui
,

cponU

P lu-

ra

quae

decrepita

a^tate

tunc

constitutis
,

R P

Franciscum a Puteo

oiroa

defunctum. Centum

passim queratur, ex Opere illo, quod omnium teritur, totuni huc spcciaus, <,<*> manibus non tcrdur, totum nuc spcctans,

s,
^^

circiter

annum maa annorum erat iBte


extremnm
vicinius
,

qui

fid.

dum diem

clausit
res

**
enu
,

prolixumacparumurgens,Massoniratiocimum ibidem positis transcribo. Hisce num. 8 et seq.

MDCLXxvn. Et ut adhuc et exprimatur oleatiu s exponatur ^ Brunouis vixisse m

et

ponamus

trfginta tau-

tum

^
,
.

PE
M'CTO*R

S.

BRDNOHB CoXlESSORE.
hominibus hujus seculi nequam ut vulgari credunt, quam quod
,
,

n.
lsiiB
u

eorum nnnis a die accessus


,
,

B.

tutum suum

ad rupes Carquem ad lu ex h>s que md,.m eam receperaut, iax an


,

qui nihil fere dicitur prover,

bio

primi

Tatres

attigimUBi euemus, et S ic aunum mclxxx.v quatuor illorum qlus Bi addatur .etas an m perven.t qu* ad cclxxx aunos ?um

supervixisse, ecce

jam

fere

ceutum an-

hoc arguintuentium prosilit quinque fere mentum, ex traditione pctitum ita loqui liceat, decurtabimus , husi
,

in

oculos

seculis,

*tatem R. P. mcdlx.v habeDimus', sieque


,

,,,,.

attingemus,

viri

in

utnsque

tem
,

versatissimi et nptt ouravit , in quorum vetera typis mandari pos, a eat cum nistoriam illam repraaentaus,
.

Mff*

doetor.s, qu. S tatut.

ta

"ot

quam sexaginjusmodi traditionem non longiori ad summum octoginta annorum ductu aut ta protrahente.s abobitu sociorum sancti Bruuouis primus ex Cartusiensibua hanc ut sequitur. Qui vivebat cirea annum historiam scriptis mandavit, inferius probabimu.) vcl etiam ante (ut mccxx, post annis et non multo amid est, octoginta Stephanus Diensis, unus
,

,,,;,. aarrationejquum,

habni
lul>i , se ,.
ri ,.s

>,

nnmquam
llis

Ingwrf v. ^effln _ quod domus Cartuwa,JW addite,


tenti

incendiis

absorpta ^eterea

bat, ex qu.bus
.

fuerunt, plunbus lect* et v eonstabat; quse a qu enior.bus mouacnt, ,, nna n

^TZ^Sg g^g, '^"^^ ^vC


si

plius,

quam

obierat

ex sociis sancti Brunonis


libus videbimus adhuc

quem

in

nostns Annacirca
est,

fuisse

superstitem

annum mcxxxvi. Nec


alios ex

impossibile

quosdam

tius

diuseptem primis Ordinis fundatonbus inter eos infieias eat vixisse. Qu.s enim
,

quosdam tum non

qui
,

annum

astatis

vigesimum quin,

attigerant,

quaudo

in solitudinem se re-

aut septuagesimum ceperunt, postmodum ad annum, Christi vero miletiam octogesimum vitaa et ultra perlesimum ceutesimum quadragesimum
venire potuisse?

E
ubiis
S,
/'
I

Jm*-*
/datu
,

aditio ie
'

sk*
doctore

La> tusiano

miserint

damnato

potu.sse.t histon* usaue d

fm

~f
fe

scnptor plures Hic primus hujus nistorias qui noverant aut procul dubio monachos viderat, quosdam ex d.scipulis saltem novisse poterant quos septem Ordinis primipilorum; prsfatorum protraxisse ultra quidem discipulos vitam scimus professus annum mcc, ut sunt sanctus Artaldus, fundandam Cartusiam domus Portarum qui ad
>6U
,

Brunonii

sucior-tim

diidpulii
,

oni

tcraiit.

didicitte,

ann0

UM

mcxxxii, postea ibiArveriaB missus circa annum episcopus, dem factus Prior et ecclesiae Bellicensis Arveriam obiit anno mccvi,

actande.n redus apud Qarnerius, dommus annos natua centum quinque. domus Majorevi, erectffl de Balmeto, confundator

anno mcxvi,

qui,

post

mortem
vidit

nxoris factus

ibi-

dem conversus, annum


f

lt

conficeret. Fxert Iraditione stabilienda

millesimum duFrater Aynaxdus centesimnm dpcimum quartum.


Cartusi conversus, professus Majoris
san
,

qui for-

sanctum ex vita sancti


ob.

Brunoncm
00

cum constet tanSugonis Lincolniensis eum


viderat
,

centesimo vigesimo tum Christi millesimus ducen<iui fuit annus sexto amplius, ut ex eadem teiimus qnartus vel paulo discimns et auctore coa^vo conscnpta, \ita > ab yiia v.-,,, igitur icritur pnrn:tflrp Constare fusius narrabimus
B3tatia suaa
.

Buis

debet

nuUamumquam

35: S s Tarlquam^iSSuostra.Eeli

scriptorem hanc potius accemonachis, qui cum his et alns V Disse historiam a Brunonis discipulis convixesancti sociorum potest K. 1 inter quos et annumcrati
pva.fi.tum
( rant qui post regimen anJancclinus Cartusiaa Prior, sexaginta obiit anno mccxxxiii norum fere dubio agnoquem et ipse noster auctor prooul creduhe plebis ruverat) quam ex incerto fabuhs, Ut et quorumdam rccentiorum
,

locie

pras

.nt.qn,onbn ,coepie ab

more
,

nobis

tamquam

otiosis

hominibus, objec.t Lau1.

X
p/ium,
pi imi
/,/<,
'
i

.*

4uaXperlongam

r"

llle Undc, quseso, tunc tempons claustris d.spergi rumor nostris certus iisdem claustris potius ex tuitP Nonne

343

m(l
,

polon-

1220 ;om
"''
1

vixitto,

ditla
flllHI,

ff e

lateque

est?

virifl

et

quorum utique gravissimis et sanctissimis j eorum tidem t;.nti faciebat GuUsuccessorum


, ,

paulatim diffusus fuisse quidem ab ipsorum Patrum Et

dicendus alumn.s

tcere atque ,ndubitatam diHo, fidem certam Massonus assignai. Fejbts eo modo, quem tradiljo recilatis, ut longam illam

nZt

raagni norainis et eruditiolielmus Durandus quod Adriano in Speculo juris niS auctor, ut quo haec histona jam eo tempore

hxcsubdU: ZTdeZZonem contrahat, sequentia tamque ad tam insoiens e, atupenda

Tm Zoxime

Cum ue res
d,Se

ertendum diffleilis incredibdis piaue videatur

ex tam longe traditionu.de.


,

ul fuerat, censuerit nostris evulgata _ causa licct in sua Juris, qua nnnmi in Cartusianis uium dicere, non habere locum

dicavit

^ m

pr.sert.rn

etCisterciensibus propter

eorum sanctimon.am.^

DIE SEXTA OCTOBRIS

W9
tractatura
perfectffl

A Dum
dine

haec scribebat

Durandu.s

florcbaut

iu Or

Hunc
Ordiuera

inscripsit

De origine
iu

.1
1

rou

Guillelmus de Cartusia? , et raonaohus ejusdem, qui arabo vel in tosaltem eorum alter hujus in suis scriptis ut mox dicemus. Hos certe meminerunt riffl quos tam dig-nos fide existimabat Durandus, non
Boso,
Prior

et veritate

Religionis

Hyporegia

dum

Cartusiensem.

Nihil
egit
(

adeneo de
sed

c. B.
|JM) liUC

tragieo hominis damuati tine tunc temporis hsec quaestio

neque enim
fuerat
)

mota

ad

sibi

ut persuasisset huie anastasi sive commento, ut Ordiuis iuitium, dedisse adversarii, volunt

Chronica de e\ordio Ordinis Cartusicnsis, nanc historiam enarejusdera tarantiii, ab auctore incerti noraiuis,
illius

ralcem

voluit

adjici

cunabula turgentibus buccis in populosconcreparent ex tam insolito prodiyio. Sed quam levis et puerilis sit hujusmodi vanitas, pei sepatet, quae profecto prius iu ore caluiuniautium nos nata fuit, quam in corde nostrorum conceaut ad fapta. Licet enim istud fabula forct,
ii.

men

pterca
lelmi

Ordinis profcsso, olira conacripta, qucm proauouymi nuncupatioue deinceps desig

bimus.

codicem tam Bosonis sive Guilpraifati Tractatum, quem e Montisanonymi Chronicon complectentem Dei Cartusia habuimus, sub initium Beouli 'iuar-

Unum

de

l)\p ore o ia

bulam accederet, non tamen miuus


Dei Cartubicnsium Religio haberetur,
,,!
-.

iu

Ecole

ti

decimi,

id est,

circa

finein

regiminis

Bosonis

quam

..mnes

3atis

aliunde insignibus prarfulgere praero-

exaratum, ut ex charactere colligimus; ctiam nobiscum sensit vir quidani d


in hujusmoili
Parisiis

quod

Hoctenus Cartusianus noster anonymus, anonymum, qui volens potissimum, scriptorem prodigiosam doctOi primusex Cartusieusibus
Parisiensis anasiasim litteris mandavit,contextoquea seprimorum quinque Cartusiss Priorum onico inseruit, sexaginta aut ad sum
octoginta dumtaxat annis a sociorum S. B R aM/u seu jam indn ab anno circitar L220 floruisse, obitu cqii >nrii. indc remque ab ipsis horum disciputis, ac proin ea)

characteribus versatissimus,

quem

cujusdam amici interventu consuluimus. Cura ig-itur Boso rnedn. Beoulo decimo tertio nostrum professus sit institutum, non dubium
est,

vera traditione, aon ex incerto credulae plebis ruinorc, accepisse.


ner ab eo, ut verba.

quin author Chronici .inouymus ipso sit paulo antiquior quod etiam probari pote codice , iu quo ejusdem bil liothecas Colbertime Chronici exemplum reperitur exscriptum ante medium dicti seouli tertii decimi, ut nos Stede phanus Baluzius vir doctri
;

:,w

Ratiocinium huc jam transcriptum, quo nitiire Cartusianus noster anonymus de S. Brunone, lem Tractatus

quovis bene merendi studio.-issiraus per litteras iu codice 3806 est his verbis commonuit contiueus capita li de perfequaulain tabula etione et privilegiis Ordinis Ci
,
:

/,

hujatibusmecum communi aii,au-

/,

Atque hic quidem, dum id fadt, rem quamp suo loco in Anpostea probare proponens, ait Ut dicemus, alibique etiam hosce, veluti a se aalibus hac occasioedendos, laudat Hinc autem, quod non immerito dubitari ne observandum duxi, laudatus, Ordinis potest, an Massonus supra Annales scripturus, Tractatum illum, e sui nostro anonymo in Anle a Cartusiano
i

ctor additionibus nonnullis amplifii

hibet.

le

imperfeota et incipit annorum, est odl

iu

capite
id

m,

Codex

il-

est, oirca

annum
Ordi?

mccxl.
//

Continet

chroiii>-<.m

de

exordio

uis Cartusiensis

Sic etiam in
m<

nostro codice

inscribitur)

//

obiit

usque ad aunum Guig-o. Deinde sequitur


Incipit
/'

wwii

quo
de

Bei
die
i

contemplatione.
Verosimile est,

Cum

quodam.

apographum iatud thographo, quod modo periit, fuisse, et a quodam ex primis


I

au-

"m
Parisi-

i/iactenusnonvutna lium Cartusiensium librum onnullafuerintillata, non concinnarit. quid, quod asserendx Utut sit, et ejus verba, ne

ensis e majori Cartusia illuc allatum,

quod

post-

,/

ea

bibliothecaj
fuit.

Thuansa
<>

tandem

Colbertime
tratueribun
tu '>

adscriptum

genuinx de prodigio Parisieusi utcumque queat, omisisse


i

tro

ffra

Cum

igitur hic

anouwnus suum Chroni,

scribo.
3

Sic

habent
qui

videar, huc fundationc Ordinis ad


et

Bosonis tetateni,
joris Cartusiffl

doraos S. Hugonis
rexit
,

MCOLXXH

ad
isit,

cum toto or.lme annum mcccxiii


altum
in

ab

Maanno

quo

deoi

suis claustris

silentium
aut
,

con scripserit circa vel ante iicow. id iueunte eodem seculo tieri monachus, el historiam accipcre ab antiquioribus y co hanc Fatribus, qui eoilem tempore Buperstites erant, sancti Brunonis ex quibus quosdam sociorum propositi fundatorum discipucum eo nostri
,

potuit

et

Cartusienses Ordinis 5U
i

tenuerunt, ortu , aut


eos
et

nec de

quicquam
mirabilibus

de

los fuisse

constat

ut fueruut sancto
,

B. AJ
,

qui,

quffl

regente

Ordinem

Lnthelmo
et
d

Prior

do-

n ter

fiebant,

sinebant

propalari.

mus

Arveria?

effectus est

amice couqueritur Petestatur ii,- de his Multa, Venerabilis, Cluniacensis abbaa miiacula contiOrdine inquit, in lllo saero
: .,

episcopus,

tandemque,
ad

abdicatis

inralis,

vitam

aunum

mccvi,
et

quo
A.ynardus
''''
1

maoonvei fes mirabinsifl

in

cella

occubuit,

pluribus Luper

accepi

sed

ipsi

humilitatis

servi Dci

miranda opera

Majoris Cartu les narrantur


'

'I'"
I

nisu, occultant, vix alivoluerunt. - Neque a Pa uid ex his prodere nisi ad suum trum tramite deflexjsset Boso Ordinis religioinstitutum a quoruradam alterius vindicandum hujus humilis ac

sua,

quauto

possunt

ubi et

Hugonis iu sanoti sana mente obiisse dioitur

m0 sexto, quatuor oirciter Hugonemannis, Boilicetoiroa mcoiv, Quod postS. cognovit, id scriptifl vix credi posset, nifli qui iUum
,

mn

sorum calumniis
:i

leges tamdiu servatas violare coatusissimo Bive suo fuisset, edito traotatu ctus usus marte, ut quidam volunt, sive suo jussu, Quillelmi de Hyporegia Cartunerape calamo viri docti. quem tiibus oircitei aute
silentii
,Bis
Ltalft,

suo loco in Anualibus dicemufl. llos poflsunt venerandi iuter annumerari merito ith* Hugonia Lincoln seues Bovo, S. (,rdine illI, " s '" miensi Pi Jancelinus, qui matrem transaotia multo majoi Baflltotura Ordinera paul" po -i Cartusiam et
,,

ut

'

'

suum obitum
cav<

anuis ad

majorem Cartusiara evo-

Anthelmi successorem, annia moderatus est; Quifridua,


lium
S.

l(le
fli

Gartuflisi

oon-

76

versus,

Octobris

Tomus

III.

580
1UCT0RB
C. B.

DE

S.

BRINONE CONFESSORE.
Ordine,

versus, qui,

anno mccxii sexagenarius in littcris. se vidisse fratestatus est quibusdam in Guigonis tempore convertrem Olmarum, Magni septem Ordisum, etqui procul dubioquosdam ex
nis fundatoribus noverat.

utsuadeat,
sicV

anonymum primorum qninque


CJironici
,

Cartu-

Priorwa

auctorem qui primus Pa-

Ab

his igitur et quibus-

damaliisejuademfideietauctoritatismonacliisliaiic ipsi historiam noster anonymus, aut certe, quieam coaetaneis retulerunt, potius acceet ejus

ristense doctoris tantisper redivivi sequedamnatum publice vociferati prodigium in litleras miipsis primorum sit, hausissc idseu intelleansse cx sociorum discipulis, aut certe ex ejusBrunonis
S.

dem

instituti
;

Bosouique
perant,
noius.

ant
n

quod postremum dumtaxat


libri

monachis, qui illudex hisce audivelle videtur

quamex

quorumdam
fidem
faciunt,

et incerto creduhe plebis rumore, ut objecit Laurecentiorum fabulis,


.

ratiocinio suo pariter

hucjam transcripto Annaquarti hactenus non sane, ui alterutrum sua-

Cartusiensium
,/,

auctor.

Ambo

347
incertus

Unde cnim, rumor nostri.s


potius

quaeso,

tunc

tempons

llie
J
.

claustris dispergi potuit

Nonne

ex

iisdem claustris longe lateque

et quipaulatim diffusus fuisse dicendus est, Patrum alumnis, viris dem ab ipsis primorum

et succesutique gravissimis et sanctis, quorum Durandus fidem tanti faciebat Guilelmus sorum Speculo juris, quod magni nominis auctor, ut in V eo tempore dicavit, quo primi flore-

non immerito laborant. Quodsi quinque lem historiam aut anonymus primorum auctor aut qui hutc illam CartusLr Priorum disciputo aunarrarunt, e sociorum S. Brunoni, pronuntiare facile audierint, quis falsam eam primorum quinque deat ? Verum qui, anonymum auctorem e probato Cartusicv Priorum Chronici suam hausisse, probanl ?
/,
,

enimfera-

adeofontenarroimmm
31-9

A.driano

bant

hujua

historiffl

scriptores, censuerit,
licet in

Cartusiensibus et ... n ou habere locum in eorum sanctimoniam. propter :riensibus B existimabat certe, quos tam dignos fide l!,, auastasis sibi persuasisset hujus Durandus, non ut volunt commentum fuisset si narrationi
, ,

lam juris, qua nemini

Regusua causa testimonium

commua Patribus Cartusianis hujaiibusmeaum (primorum scilicet nicati auctor, hic anonymus scnptor quinque CartusicV Priorum Chronici iicoxl, Chronicon scripserit circa vel ante suum
potuit ineunte

Cum

igitur, inquit

Tractatus de

S.

Brunone

cft,.
ttm

vivis egittt>

eodem

seculo

fieri

monachus

et

ab antiquionbus idcirco hanc historiam accipere tempore superstites erant, Patribus, qui eodem
ex

sui incuadversarii, dedisse iuitium, ut Ordinis populos disseminanabula turgentibus buccis in prodigio, ex quo, sive ve-

rent ex

tam

insolito

quosdam sociorum sancti Brunoms discipueo nostri propositi fundatorum et cum quo anonymus a los fuisse constat. Ita ille
quibus
;

rura, sive falsum esset, nihil dedecoris, nihil utilitatis aut

tameu glorise aut

damni

suse

Reh-

hactenus Annalium Cartusiensium Ubri quarti nonmultum abludit. Qui prinon vulgati auctor
ecriex Cartusiensibus hanc historiam anii.mi mcoxx; ac ptis mandavit, vivebat circa nonnullis interpositis, Hic priraus hujus

gioni,

satis

abuude

insignibus prajfulgenti piepoterant; nec crididissatis illustrem


illo

mus,

ait,

tatis prasrogativis, conferre


,,

ut exprobrat Launoius, non


quffl

deinde,

Brunonis historiam,
Si

jam

eventu careret.

historiffl

enim tam ipsi, quam eoruin posteri, araabant, sua de Cartuut quidam ( Columbius scilicet in pro nosianorum initiisDissertationenum. &0) quajritabantque illustria, et ad observavit
bis
,

populi admirationem idouea


profecto
et

dicere de

Brunone,
ejus

longe maxime ad
aptara,
si

illustriorem fecissent

Vitam

dum

vulgus admiratione suspendeuquae de Paulo, Antonio aliisque,

antiquioribus, legiseu monachis seu anachoretis, ejus. At vin, mus, affinxissent Brunoni et sociis fictionis osores, ingeveritatis amautes ac omnis de Brunone narnue, quod a Patribus audieraut, Interroga patrem juxta illud Moysis raverunt
:

plures procul dubio raonachos uoverat aut saltem novisse poterant viderat, qui septem Orquosdam ex discipulis praefatorurn quidem discipulos quos dinis primipilorum ultra annum mcc vitam scimus protraxisse scriptorem hanc Constare igitur debet praefatum his historiam a monachis, qui cum accepisse discipuhs conBruuonis et aliis sociorum saucti primorum quinque vixerant. Anonymum itaque Chronici auctorem eo ipso
scriptor
;

Cartusue Priorum tempore, quo aliquot e

S.

Brunonis sociorumque

tuum
"

et

annuutiabit

tibi,

majores tuos et dicent

" tibi.

imonymiMollei

:;is

Ltaque

cum

noster

anonymus hanc

hi-

mxUtum abludit.

narrantium, qui Brustoriam exscripserit ex ore


saltem institutum nononis socios noverant, vel seculum tertium destrum professi fuerant ante durante primo Ordinis nostri id est,

aut certe r luctuosam historiam aut illum ipsum, Veruman hausisse. eos, qui hanc ei narrarunt, Fajam tum anonymum, qui primus prodigium aut in vivis futsse mandavit,
risiense litteris
t

adhuc erw Cartusianum jam vitamjam duansse aut etiam hincque ex his autumant fuisse professum
superstites ejus disciputis in viris
, ,

etiam
stat ?

cimum,
seculo,

traditionem istam ultra septuaginta post quorumdam ex sexaginta mortem annos autonnostri Ordinis autoribus caruisse ; quod vix repenre non

hinc

sequitur,

aut

tate BCTiptUTK

traditionibus. est in multis sancta? EcclesiaB


,

Quot

loquor ) enim ( extra omnem comparationem sed per unum non solum quantaquc fueruut plura secula ab Ecclesia per duo, tria et adhuc sola traculta, servata , observata, quae
,

admovisse num oni manum verosimiliter non de ejus ivtate, seu templura et seqq. ostendi, nec agere inceperu, pore quo vivere monachumve duo de quij.utaredecreveram verum cum ut modo dictum, a huslncscriptoresiaminde, anonymum, qui pmsecuU tertii decimi initio consignamt, muS Pansiense prodighun littens prxapue illum hincque in Vivis fuisse velint, sociorum discipuhs, hOi ^S.Brunonis ejusque hisce atiquando convixecerte ex iis, qui
,

Cartusianorum Scriptorem illum ante

exstitisse,

ahcunde con1:150

annum

scnpti-

aut

credita,

firmata , nitebantur ? ditioue, scriptis nondum habucrunt, uec hodie haUnde nihil hostes ejus

impugnare traditiobent antiquius, quam ipsius potissime Quibus etiam armis contra nos nes. videbimus. Hacteut postea usus est Launoius, laudatus, toto suo ratiocinus auctor anonymus transcripto eo potissimum spectans, nio hucjam

adhut, contendant, lubet modo non nimium matuan anonymi dicti cvtatem aseculi tertii rent,autetiam an hunc jam inde prohent, examidecimi initio vixisse, utcumque .. nare. MC raliocinio Ubn qua/u na- bentlong0t 350 Annalium Cartusiensium anonymum amden ctenus non vulgati auctor
rant,
didicisse
.

DIE SEXTA OCTOBRIS.

581
AirTi.nr

A lum, quod

Chartularii in Cartusia exstantis, cir-

cncicjus principium litterae papales (Urbanu II) et Siguini instrumentum (twn hoc, tum ULv infrarecitabuntur) invcniuntur, mentionem faciat,

quasalio characteredescribuntur instrumenta,quorum primum datum est annoMccc, cui talis praefig-itur inscriptio
ii
:

C.

Ilic

iocipit

Chartularium

novum
/i,rr "

de Delphinatu.
!

anno
psisse,

circiter 1151

Chronicon suum non

scri-

verum quo
:

nobiscum (adi num. 12J omnino sentit; illum equidem jam inde ab anno circiter 1220 vixisse probet, sequentem disserit in modum Hunc taraen (anonymum nempe primo-

ut in priori Denique indisoriminatim volumine, inseruntur charta et litterae ab anno mccxv ad annura mcccxlvi. Et in quibusdam nt sunt transumptis quaedam etiara antiquioro,
1
:

literee

rum quinque

Cartusise

Priorum Chronici aucto-

rem) conjicimus vixisse ante terapora reverendi qui, oirca annum mcclx Ordinem patris Bosom nostrnm ingressus, Cartusiae regimen iniit anno
,

mcclxwii.
lbi

Quam
,

conjecturam

sic

stabilimus ex
in

Chartulariis

quae

nuuc habemus
,

Cartu

cnim duo reperiuntur

unum sub regimine


cura confectum in duo volumina non circa principi,

K. P. Francisci a Puteo,

et illius

Hugonis nratianopolitani et alise. Sed in neutro amborum voluminum reperiuntur bullae Urbani II et instrumentum Siguini abquin et primura batis. Non est igitur dubium quod nunc desiejusdem Chartularii volumen procurante eodem R. P. Aymone dederatur in quo adhuc extaret forsi scriptum finrit s.-m praefatae bullae et Sigmini inatrumentum repequod tamen non constat. Sed licet id rirentur
sancti
,

anno

mdvii, continetque quorum priori sub finem

daremus, aon sequeretur, Idem


quitur auctor
noster anonymus.
,

esse,

Imo

de M n l* ex duobus
fuissc

um

ut

dicitur

in

citato
II.
,

tera3 pixefatae

Urbani
,

sunt Instrumentum vero

Chronico

lit-

Si-

sequentibus voluminibus ta, vidimus, conscquens

quae dicte

no-

est,

hoc quoque primum

g-uini ante describitur

sed

multum

post

raedi-

volumen recens

auctorem tractatus non meura. Unde liquet codex revera minisse hujul chnrtularii. Et H Thuaneus, quem omnes consulere possunt , licharcet nostro codice recentior, longe ante hoc exaratus est. Altcnun Cartusiffl chartutularium larium tribus ex voluminibus conflatum erat

fuisse tunc temporis. Ac proinde aliud fuisse ab eo quod flammam incendii anni mcccxx devorasse credimus. Sed haec omnis dubitatio adimitur ex tractatu li. P. Boso,

nis

n
,

De Origine
ii

et

veritate

pcrlVr-t:r

Keligio-

nis

in

quo

Chronicon

uostri

anon\ mi de

exordio Ordinis Cartusicnsis totuni reperitur

mab

quorum primum ultimo incendio


bis
alia

periit

ut

no;

sertum.
Vallis

Cum enim
sancti

Boso
et

priEfucrit

domibus
deces-

cum

dolore

affirm;nit

olliciales
illa^sa ct
;

Cartusiae

Hugonis

Majon
.

Cartusiffl

duo adhuc asservantnr


characteribus
fuit

integerrima
prius

anno
sit;

diversis

exarata
,

quorum

inde

mcclxxii ad annnm liquct chartularium


,

mcccxiii, quo
fcempora

in pnefato Chrofuisse con-

quod
,,

secundum

talcm

prcefert titulum

ad
:

nico citatum

antc Bosonis

frontem indicis chartarum in eo contentarum litterae In hoc volumine continentur chartae et


//

scriptum
ant.'

annum

ac mcclxxii

propterea ipsum auctorem etiam


floruisse
,

cujus vitie tem-

domus
nentes.

Cartusise ad

comitatum 8ahaudi
,

perti-

quod intcgrum

quod Deinde ad verticem prirai folii 351 datum anno primura instrumcntura continel incipit chartantum nccpin , sic legitur Hic E\ his vernovum de comitatu. tularium intelligimus quodbis Chartularium uovum dam aliud fuisse antiquius quod etiam olim hujus voluminis instrumenperiit. Secundum datum est anno siccovj Deindc sequuntur tum anno multa alia diversis temporibus transacta ab
,

pus assignantes circa annum mtc\x, nullum inetiam de nos subire vituperium putaraus cum ante annos vixisse, ac etiam vidispotuerit aliquot Priorem se beatum illum senera Jancelinum
,

Cartusiae

et

alios

plures

monachos

discipulos

><

discipulorum sancti Brunonis aut etiam sociorum 'ista anoyvjmus, ejus. Ita Cartusianus nos o non uno etiam indicans, chrono%

um anonymum
,!

quem jam inde ab anno

etian

ad annum mcccxxvi , uno excepto dato sed quod in folio separato demcccxxxi anno quae hoc voluigitur charta scribitur. Cum
mccvii
, ,

leprtmis abhocipsoetio guinqueCartusi&Prior&uslucubrationemelaborasse.Feri<n> in toto ejus

huojam

tra

nooccurrit f qu

C men

anno mccciii charta vehinc recte colait anno mcccxxxvi, ro reccntior compositum sub ligimus, idem voluraen fuisse
inchoat
,

data

sit

nographum
quinque C
.

illum

anonymuti

'

\t

Priorum Chroni
'

regimine

et

cura

Aymonis

Prioris

Cartusiae

annoillo intervivos jam egissc, aut, Chronicon suum com


353 Fac enim Cl lutiPonti/irios Urham
batis
II

id ita ha-

ad annum mcccxxx; qui prafuit ab anno mcccxiii quidem post deplorandum illud incendium et flammis quod accidit anno mcccxx; cujus
,

UttcraS
''''

et

Siguiniab- ,U<mm P rior,


"'

instrumentum in capitepraeferentis,
A,/
1

cum sumptum

luis-ctconforsan antiquius chartularium novum describi curavit R. P. Ayrao.


, , ,

nit,non esse illud, 7'" tusix Priore.postannum


,,.,/

Hptum,
'

pluriquod erat tertium Alterum volumen quarum fcaraanibus bus etiam scriptum est
,

aliud
L120

v G
-

i""

" !l " ab
fin

anno

mcn

nulla videtur rccentior oharactere prioris illud fuisse involmninis; unde et collig-imus continuatum et ohoatum sub codem Aymone successoribus usque ad annum mcccxlvi, sub ejus datum est instrumentum recentius hujus
,

etiam confectum, hincne consequens


aut
,

si

velis

citius
ut

erit,

chronodi-

anony nus, qui illudlaudavit, jam vivis fuerit, aut ab eodem etiam >mo aut in <>
IIIS

rtan^lxrnl.mtio,,,',,, *v

am adomarit?

quo volummis

o^uod

etiam conjicimus ex

his

ver:

hunc modum bis ad caput Indicis appositis in istud chartularium ex integro cura po/. Lig-etUT
/,

Pontificias ( tularium antiquius, quod Siguini abbatis instrumentum litteras et quo Cart\ plectebatur, anno demum L320 nmis fueritfortas incendium acc
1

perfectum; de sequuntur

g-rossum et stibus, quando videbitur esse satis et postea incipiatnr aliud. Dcinbullse

sumptum, aut
,,i

certe citius

periisse,

non constett
et

id

hronographns anonymus,
,

suramorum rontificum ab
ni

Post Alexandro IV ad Joannem XXII inclusive.

manum

admovisset

nonnihilserius scri} taudare non potue

>

<

58-2
AUCTOftC

DE

S.

BRUNONE COXFESSORE.
ta sunt,

C.B.

Nec quidquam ad rem facit, quod Cartusianus proxime recitanoster anonymus (adiejus verba "?> anno 1272 usqui ta) ailjwirjit de Bosone que ad annum L818 domibus Vallis sancti Hu,

men indcctiam annum


,

gonis

et

Majoris

Cartusiie praefuerit. Fuerit

enim reipsa, quod in suo quinque primorum CartusiiePriorum Chronico auctor anonymus laudat, Chartularium ante Bosonis cetatem conscriptum, hinc tamen consectarivm nondum erit, ut ante

hancpariter seu ante


scriptor floruerit,

annum 1272 anonymusis suamque lucubrationem ador-

enim, utut diu etiam posth, Chartulariummulto anteconannum s\ fectum nequierit laudare? Adh.rr ecs eo etiam, quod Boso concinnato autase aut jussu suo,qui De

nani. Quid

ni

determinari utcumque queat, quis !" D >>> liter, quo ewavari ea contigerit sat certo determinetf Qualecumque ur fuerit de tempore, quo, quod in bibtiotheca ColberHna asservatur, primorum quinque Cartusiee Priorum chronici exemplar scriptum dubiummihi eeque sit, Stephani Baluxiijudiciu ac ante manet, an Chronicon iUud triginta aut etiam quadraginta annis serius, quam hic sf>>tual, scriptum non sit. Nec dubium illud mihi adimit,quod,ut Cartusianusproxime hic laudatus Lucubrationis suie num. 24- docet, Majnris

>>

ripsisset,

hic,

Cartusise charhdarium, quodin Ckronico, dequo laudatur, <>>>>><> circiter 1240 verosimiliter fuemi confectum. Vt quidenimhoc a Chronici auctore, >h ><>l>, itaxatpost,imot)i<i>>>i" aut quadraginta etiam annis serius scribente, laudart nonpohicrii? Jamvero, cum hxc omnia ita ha-

Orijrine et veritate perfecUe Religionis inscribitur,

primorum quinque Cartusise Priorum Chronicon inicgrum inseruerit, consequens neutiquamest, uthujus auctor anonymus anteanTractatui

num
MonWiu,

1272 id exararit. 351 Boso enim, ut Tractatus de

S.

Brunone a

""
i

'"'

'""

""

Cartttsianishujatibusmecumcommunicatiauctoi modo huc transcriptis verbis docet, tribusdumtasoatannisanteobitum suum, qui anno IZl&evenit, g Tractaiwn pro.rime laudatum aut ipsemet psit, aut eonscribi fecit; nikil autem impedit, quo m.inus in hi>,ic (ptimjuc primorum CortnsiicP rum Chronicon, idut idauctor a decem dumtaasat autetiam paucioribus annis concinnasset, potueanril. inferri. Fuisse itaquehanc lucubralionem no circiter [2Z0autetiam citiuselaboratam t nikil plane ex omnibus, quse verbis proanme recitatis ab Annalium Cartusiensium libri quarti auctore

an anonymus primorum quinque Cartusiee Priorum Chronia au6um jam uno alterove clor non tunc primum decennio seculum decimum tertiummedium e
beani,

dubiumque proinde
,

sit,

elapsum, florere incepent, dubium pariter sit, >sseest, an primorum S. Brunonis sociorum qui hosce in Cartusiensi discipulos aliosque
,
,

Instituto

proxime sunt
iis,

disccrequeex

quse, ut

secuti, videre potuerit, communiter credit\

r imusomniumdeprodigiosa anastasi litteris mandavit.


35ii

doctoris Parisicu-

****** ut ambigen Atque hinc porro jam fit dum sit, verane tradittone seu an ao ipsomei hWm S.Brunone ejusque primis sociis, rei gei chronis, seu >>>avoceseu alioquovis modo fuerit
,
,

xonymo adducuntur in medium, evincit. Tmo veronequidem ex hisce ullo modo etiam consequitur, >>' lucubrationis ejusdem auctor anonymusjam inde ab eodem dicto anno 1220 aut etiam citiusinter vivos agere jam cceperit. At veroanonymus Tractatus de S. Brunone a Cartusianis hujatibus mecum communicati auctor, viam aliam ingreditur, quo probatum det, eumdem primorum quinque Cartusiie Priorum Chronici auctorem anonymum ab anno irciter L220 viansse,imo )>>>>> tum Cartusianum fuisse professum,
<

feralis de doctore

amnato narratio ad posteros

transmissa, a quibus deindead sequioris setatis Cartusianos ac tandem ad anonymum, quieam primus omnium litteris consignavit, pervene\

manet Parisiensc prodigium pro jjarum verisimili habendum, maxime ob unisale scriptorum omnium antiquorum dehoc silentium, quos inter, ut jam supra docui,

Quod cum

ita sit,

<

nulli verosimiliter

suul quiillud

st

fuissel, sci

turi,

ac proin quae de Prodigiosa doctoris Parisiensis anastasi memoriee prodit, e S Brunonis sociorum discipulis, aliisvesaltcm, quirem ex hisce audiissenl intelligere potuisse aut etiam reipsaintelle,

Atque scitumque commemoraturi fu\ opinione, qua primorumquinque ita sane in abannocirtusise Priorum chronologusjam inde 'i non vixisse, ncdum Cartusianum egisr,/< r etiam sese se, statuitur, res sese habet. Nec aliter eum jam tum in vivis egisse Cartuhaberet, etsi
' l

xisse. Ait ergo

primorum quinque Cartusne

C Priorum Ckronicon, non quidem jam indeabanno LfcfcO, sed saltem ab annocirciter llAQfuisse r.r,,r>iim, ac prOin hujus auctorem j<<>>> inde ab anno 12 Wnow tantumviaiisse, sed et Cartusianum utcumque fuisse professum. Verum anne rem illius ememplwr, quod in Bibtioevincit? Ckronici thecaColbertindasservatur, Stephanus Baluiius quadrin\istola ad Cartusianos data ab annis
quinquaginta, ac proin, cum hmcsecuh pneterito, ad finem fere jam provecio, scripta sit, annocirciter [MOscriptum edocuit, Itaquantum ad substantiam, quem proanme laudavi, Tractatusde s. Brunonea Cartusianis hujatibus mecum communicati auctor anonytnus. 355 Verum wnde illud Chronici dicti exemplar tantee antiquitatis es$e rescivit Baluzius?
ntis

sianumque fuisse professum, tantisperdaremus, Y Etsi enim illum, sijam indeab anno circiter Si&0
I

Cartusianus exstiten/, feralem de doctore mnato narrationem e sociorum S. Brunonia d\

>'"-

pulis,aut certeexiis, quibus hiillam retulerant,


intettigerepotuisse, bini seriptores anonymi veridtamen bis suis proximc recitatis recte doceant,

psa factum, neutiquam probant.

Rem quidem

plebis potius ex hisce, quam ex incerto credulee rumore didicisse taudatum chronotogum, exis/tmandum indicant; ast, prxterqu>" quod nec id existiulla ratione probatum dent, contrarium mandum videtur, tum quod,undenarrationem

suam

hauserit,

non edicat,idque nihilominus,


hausisset,veros> >
I
>
.

si

puttriov

evi,t

e probato adeo fonte eam tum ut num. 32'. jam docui, fuisset facturus quod prodigium Parisiense mn-raturus dicat,
Tale
diflse,
,,,

Id sane vir clarissimus ut sibi hac in re demfaceret, debuisset adjungere. Rcorego, unicharacteribus, quibus idem Ghronici cc illum scriptum esset, tantam ilUus, qnanl exemptar
, >'

Lbl

(Parisiis

nempe) prodigium

dicitur aci

sicqueambigentispotius

quam assevera>>

modum

>j>"> de horrenda historia loquatur, de Brunonis dtsctpuei vel a sociorum S.


,

asserit, antiquitatem coltegisse.

Verum

etsi qui-

tis

m e characteribus, quibus antiquamonumenta exaratasunt,seculum propemodum, quo exara-

, vel ab iis qui eam ex hisce audivtssent, /utsset rclata, dubitaturus verosimiliter non fuis-

set

857 A>l>

DIE SEXTA OCTOBRIS. hujatibus mecum primorum Car- de S. Brunone a Cartusianis 357 Adhxc anonymus quinque A auclor conjicit quod si autem ad ututjam inde ab an- communicati tusise Priorum chronologus, aUuOatraditione diferalem eventum reipsain dictis Titults quadraginta dtcitMC /" odi no circiter 1220 vixisse statuatur, consequens est, ut hic non tantum accidertt, Pa- lur, on* r iim equidem et centum circiter annis a prodigio verum etiam ut publice acciderit, utpote quem ttaret. subinde quidem conrisiensi abfuerit etsi autem u sunt, atioquin ecctesix monasteriaque, quorum synchronis tingat, ut, quse a scriptoribus non oectum haud habuissent. Ne quid ilaque memorix produntur vera ad hosce traditione quod prodigio Parisiensi utcumque favere, videri vix oopervenisse sint credenda, id tamen locum inobservatumprxteream. laudati auetc narran- potest, quando, uti hic /U, qux tinere potest, memoratam conjecturam complea scn- anonymi verba, quihus lumc tur,sunt hujusmodi, ut, si contigissent, ctentia, una cum titulis fwnebnhus, cornmeptoribus etiam synchronis verosimiliter huc transcribo, deinde etiam, itle superstruit, commorata fuissent, nec tamen ab horum ullo hac de rc sii opinio adjuncturus. Si ad rem quie mea se<> memorata inveniuntur. Nec quidquam habent Veram illius (S. Brunouis videticet) raditionibus addit Trafacit, quod de Ecdesise nulli Lta appTime ro- u oscecausam commwnt- susm eremum ctatus a Cartusianis hujatibus mecum repotueruut, quam ccclesue.^i qua Sa,h
; ,
.

M umii

hujuscatiauctor; cum enim, qux traditwnibus imo per unum, modi accepla fuere, diu fuisse, Ec> duo, tna aut etiam plura secula in traditwnibus culta et observata dicat, de dita,
Divinis
et

Remensis canoegerat canonicum, Sanctae Mariae qui inter edendos locum nici, qui eam suo Titulo,
54 tenet,

nvlubw loquUur nunnadmoduma^em nihil (verba sunt Papebrochu noerrorum Responstri in suis ad Exhibitionem 'P / siombus articulo L9, num. xij pro Dh
Apostolicis
Btolioa
bufl

Judicis

insinuant examen venturi Bruno pavescens ercmumque Mundanas contempsit opes


Bic
,

petivit
is ibi

Atque mui\

firuotus emisit
,

braditione recipitur,
\\

quod ex

Ba

"

rl "

Ad

Chri.->tum
* fefellit.
ii

revocaus
Viridis

odons, quos ^loria vana


dignifoi

uon probatur
Lta

tate fuisse

observatum
bi

in fccclesia universali,

tamquam ab

initio Bic

359
tate iu

Radulpbus

presp

aliiique, qui

tum;

tibus pugnant, vel

pru nec humanas, pwetensaa ut tales, oum certioribu- auotoritadmittimus, quas <rel oequivissent ab antiquioribus
forent.

ea ecclesia tum jus Tituli auctor ad iuvitationcm aute per epifltolam ad uaonaatioum
voto
cite
.

gaudebat, qui
,

ian

nu- nU e

qua

paulo
ta-

babitnm ex

nou attingi aliquando,

At vero, m

gode Pa meveraacceptum id non


ut vult

prodigio, si trastt,ortusessepotest

induendum a Brunone incitatus iuerat, revo< alludit his verbis - Ad Ohristum


g-loria

quos

vana

fefellit

BcclesiflB

Remensi

Launoius, in Cartusianorum
?

ad,tipulatur paftioulams sccleeia S


iu

Bartholomasi

claustris

forsan ,,,/> bini Cartusiani anonymt rint? Ita fere etiam anonymus prt'

rumor

Iitudne I"

supra laudati Verwti chronotomorum quinque Cartusix Priorum didicisse statuatur gus vero traditione non ut id vel ex consequens tamen hinc non /" antiquoincerto rumore vel e Cartusianorum Quid si enim hor/n/mentis acceperit.
.

dl monte Or, non longe ab eadem urbe inter Titutos cujus elogium, eim borordine 65, totum e,t de mortj Bruuo dicitur eremum penerore, quo territus
/

trasse.
u

poudere morOrbis amarescens claudescit


ii

tis,

Et trahit ad speciem Uumana?


.

per devia

sed mtra renda damnati historia non publice, pauas accidedefuncti mdes coram privatas lapsu in ad)Wf< rit, temporisque deinde
fuertt nullo licet interveniente figmento ex in/ra sane id potuisse rumtal Fieri
,

sorlis.

tabeMergit et exilio propnorum quaeque

scens

cordi-

cendis patescet, uti queat.

et

modus, quo factum esse

hac ajtate seude tumescis homo miser nescens ad ultima hFoute Carybdineo mergeris
i

Ac

cinis in cineres

solveris ut

umbra

lu-

cernis,

ror, inextrica Est labor ejus amor, et complectitur horDefectu cujus animam
o

gXXI. Alia quaedam facientia pro Parisiensis, prodigio, quo doctor


multitusese damnatura, adstanti publice e feretro denuntiarit,
dini
et rationum momenta afferuntur, verosimile an ex his tandem illud
.

ror,

Postquam
h

Qudate

fuerit

di

uis

circuiusepta cato. Vel satanse ducibus huc

Quod" metuens animosus

in boc

disorimine

8 er vitio .Linquit
M

Bruno ,Mietratepemumcertammisuno, ne glona opes mundique decus,


[icena

utcumque non

fiat,

examinatur.

ecclesi. Pan.ens.s rz360 Simile quid pnmaria, ,-arentantes (Tttulo nempe uonici amico Brunoni

Fiat in interitumetc.

~m
,

Ejudieii in;.. tivio

Q^ode
,nl

tr pel
\t ii*.

eremwn

funebribus, queis Sancto nomonasteriaque diversa parentaitr o ecdesia judn-wr.on tnnonnulli.eum e divinorwu
titulis
]

itUerrecudendos m)anocmnot, qui re gaudetis mani, O vos mundani, subito pvimSpernite culturam canus

"""

S " in

"

tuctuosamdamnati Lindicent, hinct in Ulis ad Tractatus lustoriam alludi, anonymus doctons

lir

in,ioreineremu?nseccssisse,haudot}scii-

" ram. vana Corpua euim vastum


"

}l

...guedine pa-

,.

tum

//Quo

5844UCT0IU
C.
B.

DE
Quo magis

s.

BRUNONE CONKESSORE.
effl-

impletur, putidum magis

cietur.
,

Cur impinguatur caro

qua vermis

satia-

tur?
qua? retincre nequi-

Curadeocupimus bona,
/-

,,

per devia duQuos male seducit mundus,


//

mus ?
cit,

Didascalica sua Epistola , H ''pc<ru supra plus semel jam laudata, quae anno 1645 Coloniensibus in lucem prodiit, in Pariti/pis siensis prodigii subsidium etiam vocat imagines et celebrem Cartusue Parisiensis picturam, horribilem damnati doctoris historiam exprimentes. Ac primo quidem de hoc argumento pag. 22 sic scribit : Accodebant tigunc et ima862 Sauss&us in
repraegines, quibus funestum illud spectaoulum expressa? eranl in sacrarum presentabatur. Hae libeliulis, catiuncularum, quas Horas vocitant,

//

Et sectatores oarnis falUt per nobis retia tenBlandaque praetcndit, dum


dit.
...
.

honores,

Est

et
n

in

hoc mundo

mundanis

sollioi-

immo

tudo,
;

Paenaque lucratnr poenam


m

caro bis cru. .

ciatur.

Qui

Et

subita nece pnecipilucra sectantur, tantur, animaeque barasubeunt antrum carnes


n

thrum.
satis

itec
//

attente

pertractans Bruno

re-

etiam in Breviariis aliquot, atque Missancmpe) diffilibus non modo hujus (Parisiensis quoque nonnullarnm. Ac deinde cesis, sed aliarum eadem pag. 22 sic habet Insuper ostendebatur qu in monasterii nobis celebris illa pictura urbis Patrum Cartusianorum hujus (Parisiensis) propinquiori etiamnum cernitur, claustro ecclesiae hominis et seriem exprimens vitae miseri hujus damnationis, excessus horrendeeque illius
:
,

funesti

ab ipso publice
bb,

in

ecclesia post mortera

decla-

momagistrorum decus informatio " rum, in urbe Remigium turb* Remensis major
nie
, .

pente,

et

ejectionis

ejus cadaveris in profanum


;

verum ille locum horribilem catastrophen. Esec Launoius in sua de vera causa ad posteriora
secessus
S.
:

E,

,,Mundum
,/Vilibus

despexit,

iter

ad
te

caelestia

fle-

Brunonis in

eremum

Dissertatione ita

indutus
coeli

pannis

Christe

se,

habet auctoritarespondet Haec pictura nihil plus quibus originera trahit. Desig-natis, quara libri, ex suo tempus non excedit, sed longo

tum arg-umento
delineata
est,

cutus,

. Httic
n

igito
deli,

pateant

populoque
,

fi-

post intervallo sequitur.

Ad annura quippe muxxxii


:

Cum

quo
" tUr, "

latatur

Bruno

semper

socia-

m ^ZvJsnlnpe) *** bn nimirum M) emevd Ainc,


perterrefactum fu
i

J TT Ursancti Germam ejusdem 361 Monachi quoque (in TUulofun, testantur Brunonem ultimi judicn recorda-

Mipra ut scriptum nuper videbatur ad majus claustrum portara, qua e minore itur superiori anno pictunuper, iuquam, cum, vertente novis, qua3 celebris partim deleta sit, partim ra illa iisque cura substructionibus,
parietinis adhaerent,

lapideis,
tetur.

tum

ligneia

arcuatim dispositis occul-

Mentibus

ln

nostri

deberet

semper

ha-

363 Deinde recentem

beri

mala tollent, seu boLux, in qua reprobi

testabatur forma pilei , Hoc enira capitis tores suos hinc inde docebat. veteribus academiaB hoperimentum, quod in
bris

figuram oranmo quo tectus Bruno audifuisse

imaginibu

.,

na

justi.

llanc timuit

Bruno

sophiae

qui verus a-

mator.

titulis, qui Ex his et quibusdam aliis possumus non absurde conjcctare dicant

...... *"'
Biu,

rotundum et vocabatur erat ad cormdxx alitcr deformari ccepit, et in annum erat pileus nutura quadrum desinere cujusmodi
biretum
,

seu

"'amicos

in

eis

implicite
illos

*a^-j
non clare histo
ejusque
con-

dixibirretum magisterii insigne, quo , ut caput tegebatur. Ceterura qui pinmus, Brunonis qui fratres pingi curarunt, Uiit

hominis spectaculo; ne C nam designasse,

*ero

famam

illius

Fatemur eadem sanguineorum vioiare vidcrentur.

prodiffium, et pingebatur, op.nor, crediue- l lud ita evenisse, ut qui pingcndae sed decepti fuere ab iis, runt
rei

mundo valedicente oujus conde quolibct alio, posse, sed cum apud versiouis causa Latet, dioi semper ratnm fuent Brunoomnes Cartusienses

nem

maglfltri judicio ex horrendo damnati gravis njdc conmefactum mundo abrenuntiasse, judicium in prffidictorum iectura elicitur, idem Cui enim amici titulorum verbis contineri. quienam iUius optime callebant qui cariores pr*ter morcausa fuerit, non aliam
>

tre-

ac priora auVidimus quoque multos ejustem ita reponit oomparebat. tale modi libros, in quibus nihil et aliarum autem in quibusdam Parisiensis Cur ngurae et imagines pingelibris hae
felsaa

argumentum dederunt
.

toceseon
rentU r,
voluerit

io

aliis

non pingcrentur

oonjiciet

qui

fidem

convcrsionis
tis,

aocusatiombus, aut nihil de Manassffi Simoniaoi Brunouem moribus meminerunt, si ej us perversis ex Guiberut Launohis iu eremum impuleruut, necessario consequi vult? Ita
t0

judicii

et

inferni

timorem

attulerunt

Our

imagmes et haberaus. Sed haa nguraB tantum tuiiis nuilius sunt raomenti, cum Eas \eio ciantur auctoribus , quos rejecimus.
depicta, essent, imagines, quae Brunonis tempore

Nos

taraen auctori

(Saussmo

vidclicet)

tanquam veritatis tcstes Launoius; et sane rectissime


,

^ "^
c
:

Ex

P^tuw

M|.^
Tttuits ju-

m QU i cum fateatur, qusecumque huc jam transcripHs ahtsque hribus ut de quohbet nentur, esse hujusmodi
,

contiatio

Dissertaenim et iraaginibus uH deinde non ante 3 conclusione tradit, tionis mse cap. quam quo expotcst, solidum arguraentum duei
pressffi

quimundo

/or-valediceret, possint pronunttart,

conjecturxmuttum robons non matsc a se ew h isce aynoscit qua sane tnre iuesse haud obscure
:

assentiendum ei hic est, uH prodigiosa doctoris anaAd alia modo, quw pro utcumque videntur, progrediamur. stasi facere

consideranti patebit.

tempus definiatur ; rattO ibidem etiam addit, Pictoautem est, quia, ut qure suo tcmpore creres ad exemplar rerum Buaa efforduntur vulgo, vel geruntur, imagines fingamus imagiuem si mare solent, ita ut annos depicta qua3 centum aut ducentos abhinc quae ca exconsectarium futurum sit, rem,
fuerint, certura
,

fit,

hibetur,

DIE SEXTA OCTOBRIS.


hibetur, ita tunc creditam vulgo, vel

* 85

gestam esse. Hinc Parisiensi prodigio fidcm conciliare nequeunt, quihus id exprHmitur, seu imagines etpicturic seculi quartidecimi, num. 220 hic memorntx, seu tabellx, Ordinis Cartusiensis statutis et consuetudinibus anno 1510 Basitcse excusis
/

imilis apparet, nec

quidquam

ei verosimili-

tucToai
C.

tudinis potest adjungere capella,

qux Dimnati

vocalur. Quid si cnim hsec ita a populo, feralem historiam, utut numquam factam, in prsefata\tamen ecclesia accidisse,per errorem existimante,
fuerit vocata? Quid si

adamnati,

<<

quidem,

hic

enim argumento dumtaxat sunt historiam tum seculo quarto decimo, tum anno 1510 creditam fuisse unde minimeconsequii>>ut locum /uvc umquam certo habuerit. Sed h& c de
,
\

qui ibidemdamnationem suumpublicedeclararit, sed alterius cujuscumque, imagine seu /w

picturis imaginibusque, luctuosum eventum re-

omenclationem illam acquisieibidem e.< Quid si etiam hinc lapsi temporis factum rit qui sit ut erronea de canonico seu doctore
i

'

prxsentantibus, dicta sufficiant.


864
Defwiotorum
olim mutato vel ex capelh,

sese

Saussxusin

horrilnlis

historiSB probatio-

iterum pag. 22 Epistolse suse <Uda(lamsibiexeoprobabiliorem, scalicseait, /'<> ta quod, uti midlexerat, in Parisiensi dc Defunctis Officio e Leciione quarta illud hujus exordium Kespoudc mihi fuisset aliquando deletum, quod clerico in Officio funeris lnec verba responderit miser ille de morc pronuncianti

nemeadem

eadem dicta ecclesia publice proclamarit, apud populum invaluerii op\ Utut res habeat, non una sane de causa orta esse potest illo capellse Parisiensis ecclesise nomenclatio, ac proin > hacpro luctuosa doctoris damnatihistoria valide argui non potest. Atque hsec sunt rationum momenta prsecipua, quseproPas

damnatum,

in

siensi prodigio pi

'-

'/"' '/'"'

J" hoc

adstruendo aut
,

nihil,

u Justo Dei judicio accusatu.s sum , defunctus " B m deinde judicatua sum, demura vero damnatus. inParisiensi deDefunVerum Sancti nostt 4 ,<tate \nu Uas fuisse Lect iones clis Offic io
\

facil minorisadhuc,quam hsec, roborissunt,omitto,ne e ac supervacaneam. mUilem \ rCh


366 Atque hinc etiam signatas anno 1084 fundationis Cartusiss tabulas ea aratumque anno nec 1115 Grantimontensem codicem nec hic
,

parum admodum Hctis palam est. Atia, quse


>

vel

charta

proinde aliquaab e libro Responde mihi, incepisset supra osi< Job nonfuissi ibium sane admoJam vero, cu est, ne amplius quid dicam, an veraprserecitatas, vel
, i

his verbis

supra commemorare,

dicar
bis

>

ob caus<
illa,

recitatis

statueram, quod et hunc, et illas, pro prodigio PUrisiensi malafide alia, aut saltem immerito, non secus ac nonnulla hicproindenonmemoranda, a Polycarpo de la
initio

expressam, verba
<

Responde

raihi

in

Parisiensi de Defunctis Officio e Lectione quarta retuh-, \se aliquando ' puncta, Saussxo
Vide, <]"< hucspectantia
in

Riviere, Ordinis Cartusiensis alumno, allegari, Papebrochii nostri verbis, num. Whuctran*
scriptis,

persuasum mihi haberem. Verumcum

sua de vera causa


'

ssusS. Brunoni

ssertatione sup-

modo intelligam, fieri posse, ut bina illa monumenta aprsefato scriptore Cartusiano in Opeanno quod ^ngelica inscribitur quodque nec \ypis Lugdunensibus in lucem immerito laudari, adductse male (ide, nec etiam aTheophilo Raynaudo in Bercule Commodiano rationesnon ncmini suadeant lubet et hasce
,

peditat Launoius, cui hac in parte a nemine contradici invenio. En aliud adhuc, quod pro adducitur, argumentum. ln Parisiensip* Parisiensi, aiunt, ecclesia Sanctissima DeiGe\a
,

capella est

pella dicitur, hocce

qux Damuati caadeo nomen a damnato seu


,

antequam

canonicoseu doctore, qui in dicta ecclesia justO Deijudicio se accusatum, judicatam ac tandem etiam damnatum, publice coram innumeraproproclamarit, haud pemodum populi mult dubie sortita. Verum Parisiensem, quse modo S. Bruexstat, S. Mariseecclesiam nondum fuisse C nonis atate eastructam, docet nos Robertus de Monte in Sigeberti Appendice ad annum 1177
sic scribens
:

discussioni fin simulqu*, lectori ob oculos ponerc imponam, Raynav>i<'s sint ponderis, examinare. cujus quxsito 3, ut que in Opusculo cit.
v
,

"

CartusisBchartam,inquaprc memoretur, male fide a Potycarpo de Parisiense


lationis
l(l

/.,

bil

Perrot

scrtfuisse citatam, ostendat, stc religiosissimus pater , Justus Optimus et qui paulo ante ex Cartusi Parisinus

Mauricius episcopus Parisiensis jam


laborat
et
proficit
iu

scriba evectus
,

in

Gcneralcm

excessit e vitasan-

diu est
tatis,

quod multnm

jedificatione

eoclesise prgedictae (Parisiensis cujus caput jam perfectum est , c


si
,

majori tectorio. Quod opus nou erit opus citra montes

perfectum
cui aperte

fui rit,

debeat

sciticet ^isam a se eam (fundatioms antiohartam, nec recenti raanu, sed Cartusix) damnati prodigium doctoris quissima cxaratam confirmavit. Nec capite continentem in libri alloquns po, qui ejus Nestoris
,
,

eg0

et benevolentia,

comparari.
|

\mnali
ii"

3G5 At

vero

aiunt

eo

loco

quo Mauriecclcs

advocasset,

cum me in Cartusiam bcnig-ne sed idipsum ab honestatus sum


,
,

dicilur,

mtnolatione,

cius cpiscopus Parisiensem S. damnal, exstruxit, alia ante exstitit ecdcsia,

Marix

ore ejus acceptum

non semel
,

sed

Bfflpius

do-

pellam complexa, hxcque in novo

sedificio fuit

Valhs benemnus Chrysanthus Paulinus, Prior vir suo inento secundum Avenionem
dictionis
et antiquitatis pnerogativa
inter

retenta et conservata. Scilicet, ait loco rei tantaj citato ironice Launoius, ad memoriam ut nomen illius , cui sepultura? sempiternam basilica tali cohonestadeneg-atus fuerat
,

proxime

pnmanos
,

Car-

annumerandus testatur, et tusiaui Ordinis patres ut non bene rault, alii attestantur superstites mera obfirmatione, dubitandi ex
possit
l0C

honos
retur.

esse. nisi

rus

Tantum abest ut quem Parisiensis cleperpetua inobMorboniam abire jusserat


,

367

RXC

ille

compel,rt oblivio. In has, velint nolint Si luntur anyustias qui verum a falso non iterum nimirum innuens, in fanunt. Ita ille, damnati histObulis indubie habendam luctuosam etsicerriam. Et vero hsec, ut jam sup?*a docui,
, ,

sir Chartam a Polyarpo

quibus sanc, fundationis Cartun>ul fhfe pro prodtgio

<***

to

fabulaseucommentum nonsit.parum equidem

Parisiensi non fuisse laudatam, si tam hic scriptor mile apparet. Verum quid aRaynaudoJustusPerrot inCharta auam laudatus exiea non erat,per errorem illa esse, quod vere in queat, seu potxusfastimarit ? Qui factum id esse

mihi

sat rerosi-

ctum

ni
kOCTOM
c.

s.

BRUNONE CONFKSSORE.
anony
sciraus
fidei

Ctum

sit,

minum.

docent nos hxc Cartusianinostri Inter quos 06 huc transcripta verba :


/^os;
,

Lei
anno

ao

Aymaro SawKi, CarJu** Ma,om


in

non divinam, sed humunam, sive potius D Fatemur enim, hujus spectaculi iu;<propter sive non esse de fid<> veritatera
pietatem.
;

L ofesso,
mcdlv

^s adhuc quo haBC nostra

exstat scnptus
(

adraittatur,

de damnato

non

sive non, nihil refert. Verurataraen putamus, a cordatis lectoribus ei posse deri-

doctore) historia habetur in veteri Quofrontem primitur cum tali bseriptione ad habuit onginem. Ordo Cartusiensis . modo historiam sequuntur Statimque post enarratam Unde Cartusise anni mlxxxiv. Utterse fundationis de la errorem D. Polycarpi
:

quibus iisdcra prorsus verbis, exnostro auctore anonymo ,

negari locum inter veritates illas, quae sine pios homines credulidei kesione aliquam apud De quibus Joannes possunt. obtinere tatem sic loquitur vir a^que pius ac doctus Gerson snnt Dcclaratione veritatum, quae credendae
,
,

in

putamus,
gii

natum

Riviere, inter

auctores

qui

hujusmodi
in

prodi-

de necessitate salutis qui quartus est du qua3 illae veritates


,

Demura in modo dicto tantummodo

sexto gra-

collocantur
faciunt ad

memmerunt, easdem litteraa velut mal* contra quem propterea, Launoius paulo do fidei hominem
,

recensentis,

nutriendam

senbenin-

vef fovendam devotionis reh&ioad inflamsam pietatem, qu magis inducuntur

acnus Quidquid igitur de Charta fun,, visoi eat st prodigii ? dationisCartusix, in qua

mentionem invenerit,Perrotus ,rrU,idverosimillimedumtanisGen erah Cartusianus eo modo, quem hic ,,,/ per errorem afflrmarit, nosteranonymusexponit, admissum /ortenonmalafidererP ernnr',,ri;,, unl,,
/

^tusten^t'

P*

affectum, quam ad instruendum inubi pietas devota mag-is aspicitur , . tellectum Qersonis verbis veritas certa etc. His quam nec falsitatis dan.iititur, aut non labefactatur

mandum

,,

narratio. homi arguitur uostra de damnato eam apti.ssime posse colvideat lmo quis non
.

locari

inter

veritates

illas

quas

tantummodo

faeiunt ad

nutncndam

lltjl

ram tamen

m0 n
B

farun^allegarit

luctuosa htstona seu immerito pro non utpote hujus mentionem entum illud, etiam mPolycarpus,uti hic

'eagnoscitCartusimusnosteranonymw-Nec reponas, chartam our hic cum Raynaudo


frversam,prodigiiquenoninhac,
do adhucecostat, sed in
illa,

religiosam pietatem? ventas cermagris aspiciatur, quam tas devota nihilominus Veritates ens a]i^ellat " ta gradu Veritatum piissimus doctor, et iu sexto Quid convenientius collocat.
,,

vel fovendara devotioms Et licet in eis Pie-

credendarum

donatioms ejusdem fundationis Cartusise acharta

qu* Cartusw

confla-

fmsse.Uiarnrationeperierit, mentionem factam a charta tamenim fundationis, qu* extitisse, nec Cartusix esset diversa, aliquando

Wm

veritati nostraB narraconfirmanda^ stabiliendaeque poterat? Quam quotidie expenmur tionis diei fovendam multum Facere ad nutricndam vel cum multi religiosam pietatem, devotionis et
n

argumento nnile apparet, nec ullo

potest

quam
tis

devotam pietatem et veritatem in ea cere non contemnunt. minus prudens 870 Attamen Gerson non ne veritatem sub specie reli&iosus
,

aspi-

qux

hW

f"iii-

,/
'I,

<i,

nigui

,1111110

Umoi

ad codicem Grandimontenprodigiosa doctons anastasi a Polycarpo pro pertinet, fidem qutdem Lauparit erlaudatum, V

^Quodjam

pietatis devotas

neg:lig-ere videretur,

praecita-

verbis

moderameu

statim

adjecit

dicens

noi,
futud
i

auii

Ugio , 6 lentissima manu scripta esse, post Raynaudus verum Launow.id re conatur asserenti,fidem oculiscodicem ct um suismet
;

de gux in codice illo seu Chronico recention, imo reaveniuntur,

adesset assertioUbi hoc unum reprobatur, si priusquam elucidaretur aho moteraeritas,


nis

^^f ^.
,

Jubend

puto,

quod.quwRaynaudus

temereres aliqua asserere veritas Si videlicet taliter dubitaretur, et estur de cujus veritate ratiout Per Ecclesiara vel 8 et'adeo dubia esset elucidanda. Atqui merito
,

do per

Ecclesiam

vel rationem

certam ipsa

,
'

,. ^horis nonsint,tumquodCoinitas Dissertumbius in sua de Cartusianorum Chroniconpro prodigiotafione Grandimontense non laudet, quique, cumitsa doctoris anastasi Launoius haud dubie ni vera preedicasset

nulla

horaine adest in asserta de damnato temeritas, neque ullam in veritate Assertionis Gerson, credidit, quanea esse temeritatem ipse ipse loquitur , ut . de plurimis do postea celebre proposuit Y hoc unum et
hic
, ,

nem

certam

exemplum

lud

fuissetlaudaturus malamPolycarpi
t

agnoscit, nto illo citando fidem tacite Papeme verbis num. 196 huc transcnptis ante Accedit, de Polycu brochius noster observavit. alns mata fide incttn>uiis monumentispluribus cxtando rel hinc, fuisse eum et constare, ut

monuutijam

tiraorem ad inspirandum exercitatis revel fovendam devotioms et ad nutriendam utillaper Nec opus fuit, Ugiosam pietatem. elucidaretur vel rationem certam Ecclesiam quamque propterea oequaB satis erat lucida, utpote ab instituGerson lebrem vocavit dictis
,

Domim,

Qrandx

ntensiChronicomalafideusum yerosf cumres,ut)amdimillimum evadat. Jam vero monumentoetcharta fundationis ctum, de hoc vet ex hac vet ex Cartusi* habeat, nequit etiam certum efftci. Neque illo prodigium Parisiense hic adhuc vero, quod eorontdts quodammodoloco ipsemet Cartusianus Annalium adnotare lubeU non vulgati auOrdinis sui libri quarti hactenus
t

tione

,,

,,'

cirfutia
7io

notiro

'""

publice accuhsse stactor feralem historiam, si omninocerta habuit. tuatur,pro num. 127 loquiXta enimlueubrationis suas nostro ( primorum anonymo Cur igitur. qui Uictuosum eventum publice
.

recepta et approhocest) absque contradictione auctores bata. Quam tot populu> Chnstia damnarit, cui hactenus universus qnara umversus Ordo nus aures accomraodarit ; valde remote spectet Cartusiensis, etsi non nisi sexcentos airaos (dubzum per ad laudera ejus dictis) ad hanc usiterum valde hoc est ex supra perseveranter et unauimiter

ex supra Ordinis (dubium admodum

^^
,

''^f

auinque

scilicet,

nymo,

UtiejlU

accidisse, scribit

Cartusite

Priorum Chromci

non videtur; ac deinauctori) fides dero&etur, verbis interpositis, num. aliis de nullis prorsus subjungit Fidem dicimus et expo-

que diem constanter, solo et crcdat certam et veram esse crediderit Cm denique Launoio. nno eara irapugnante Greg-or.us Av summi Pontifices annuerint et Officio sancti Urbanus VIII hanc aperte in et postea licet approbarint Brunonis appositam fuerit eaui Rituum Congrregrationi visum
,

sacrae

cum

professione

fidei,

a sancto

Brononejnr-

proximeseq.

DIE SEXTA OCTOBRIS.

587
HTTOHI

mam
dere,
factffi

efflante edita,

e lectionibus Breviarii rescin-

non aliam ob causam, quara quod ex ntraque


fuissent nimiura longiuscul, Ut postea sa-

picntissirai censores

causam

rescisionis sciscitanti-

varba

mamfeilant,

bus declararunt. 371 Et revera, si tamquara fabulosa e Breviario tunc sublata fuissset, cur postea aliis Breviariis

discriminis intercedit, quod hic utique luctuosum eventum, utpote quem et ab Ecclesia (quod tamen secus habet) verum judicari, et ab universo Ordine Cartusiensi per sexcentos annos ad suam usque aetatem constanter, perseverant er
et

G B

unanimiter certum

et

verum credilum

af/ir-

restituta

muclii recens editis Ledoctorea suis chirographis coraprobant, gendas Sanctorum cum ejusdem in quibus Vita Sancti Brunonis ab eis spectaculi narratione deaoribitur P Id certe

annia

mdcxlviii

et

fuisset ?

Cur

quotidie

mat, pro verosimili ut minimum debeat habere, nos autem eumdem pro parum verosimili, ne ih cam, pro verosimiliter falso, habeamus, si nempe publice is coram infinita propemodum populi multitudineevenerit t proutevenissestatuit t quam huc usque discussimus, opinio. Ceterum Eccle
sia,

gitur et a
nitnr, quia nihil

sacra
in

Rituum Congregatione

si-

hac narratione fidei contraJuxta quod idem magister Vitas Sanctorum citato censuit, D loco gradu veritatum credendacontineri sub sexto Respicit, Lnquit, iste gradus Legen. rum. Vitas Patrum, Sanotorum, et miracula

mum

rium deprehenditur.

quod contra Cartusianum nostrum am benenotandum, Vitas, Miracula etc. Sanctorum, dum ea legi permittit, hoc ipso vero non at. Expendamus modo, quid de tuctuosa historia censendum sit in opinione eorum, qui eam
intra privatos

<<

daa

domus dcfuncti parietes, paucis dumtaxat hujus amicis, hosque inter S. Brunone

oues

devotarura

opiniones jipit Ecclesia


rrainet,
,,l

personarum, sacrorum doctorum,


et legi

recitationes

quse

permittit,

omnia non quod

ejusque aliquot sociis /awsentibus, nec tribus bus diversis, sed uno eodemque evenisse statuunt.

talia

de necet
proficiunt

alutis essecre-

quia

ad

commovendos

XXII.
digium
aedes
tuit,

Opinio, quae damnati prointra

B
n

lud in sexto qui cum superius dixissetin genere, veritates illas, qua* tanandases3e et fovendam turaraodo faciunt ad nutriendam,

ipsoaffectuspios fidelium et in adificationibus de certitudine scivuu\, dum in talibus nihil etiam nesciatur iltur esae falsum, quamvis Gerson, certitudinaliter esae verum. Uaec

privatas

defuncti sta-

coram paucis evenisse


proponitur,
et,

an velut ine-

pta noviterque conficta repudian-

itionia

religiosara pietatem,
deolarat,

hic,

quamam
<<

sint

illee

in Bpecie,

Legenda
Vitas

scilicet

da non

sit,

examinatur.

etc.

et

Miracult
eto,

Sanotorum,

Patrum,

Visionea

quaa

omuia
illa

inter veritates collo-

et censencantur et pro talibus recognoscuntur,

nemiturab Bcciesia, tamen cogens ad ca credenda, sicut cogit ad nem prohibendo, nec, ut Biblia, sed legi permittit, non prajcipiendo. Et quidempercredantur esse vera,
quas
legi

permittit,

^damnati prodigium, si publice factum adstruatur, pro certo ex jam nunc dictisnonhasi,nonpubh bet, veritatiid indubie consonum,
paucis sed intraprivatas defuncti aedes coram accidisse statuatur, existimare r. dumtaxat va lur in hoc autem casu feralem historiam,
;

c
tur,

artusianus noster anonymus,

qui

doctoris

0pM
d
<';;<;;

mittit

Legi,

Quia, ut

ait

Gerson,

proficiunt

ad

movendos

oationibus

affectus pios fidelium et in a^difi ipsorum. Rthoccum tali conditione,

adjunctis, quee


pi
,ii (0

Bionesque domini Gersouis


veritates

de certitudine scituresse quamvis etiam neseitur illud certitufalsum, dinaliter esse verum. Sanctorura, vi372 Vitas igitur et miracula juxta effatum et miracula hujusmondi

in

talibus

nihil

apud hujusqueex jam


:

alios scri; dictis verosimilitudini

>

rimum mo

acresectis, ita co offlciunt, omissis

piendam proponit
soientia
et

Anno miaxmi
probitate,

quidam hoe\
lndions
deParisiis

vita-

ut

externis

apparehat^
qui,

spectabilis,

pcrmittit
id est,

Ecclesia legi et mter

rcponit,

non
n

falsa,

quamvis

vera esse judicat et non determinet, talia de

bus

aecessitate salutis esse credenda, esse falsura. nihil de certitudine scitur

dum

in tali

domi, doncc ad ecclefunotus est, pro SU83 aniefferretur, ab amicis preces siam feretro caput atm&3 refrigerio funderentur, e ter repetita se justo Dei tollens, voce terribili accusatum, judicatum ac tandem conjudicio'

cum

miraculum Hoc autem de damnato homine ad Legendara sancti Brunonis res rairabilis certitndine scitur et nihil in eo Oe ctat
M

speesse

falaum

dinaliter

esse

quamvia etiam nesciatur iUudcertltumagistri Gerverufli. Er-o juxta

audito deranatum declaravit. Quo raagister Bruno tunc pwactus ac compunctus quorum quidam eisens, adjunctis sibi sociis, fugam pus spectaculo, Beculi dera adfuerant persuadens in desertum CaradhortaUonibua
auia
tusiaa

perterrefa-

aonis
ritates

mter veregulam, ab Ecclesia receptam, Ila hactenus Cartusiaeat r.-ponendura.

prodigio vix noster anonymus, Parisiensi quidquam amplius,qwmru>seiat6nbuamus,podumtaxat, id restulans attnbui. Postulat enim nomiveritates, quse dubii solummodo poni inter rebus seu assernis veritates sunt quaque unice
,

Ita ille, mox etaufugit anno mlxxxiv. s:ine Ee subdens iam sUentium auctorum coa quod quis miretur nou meminerunt Nehistoria li-ius
:

rum aui nu/rtiam

Qobis exprobrari potest, quaai

novam

tionibus conveniunt,
certo falsis.

aec certo reris, necetiam

Atque hac quidem in re Cartusiautnum nostrum inter et nos apprime convenit, prodigiosam illam Mstoriam nec pote qui pariter dictis Laucertoveram, necetiam, contraac ex assen-mus. Verum id facit, certo falsam noius Cartusianum nostrum etiam nos interet eumdem
Octobris

narrationem oomminiacamur prodigii huiua quod non apud nihil proferamua, cum in ea reporiatur. O.nnrs scriptum v,tustiores nm-ton-s vi.um doctum, cum in eouveniunt,

Mouidem

obiisset, in speciem pie vixisset et et stupentibus, qui adeter caput sustulissc tum renunvociferatione se daranatum trina

feretro

poai-

rant,
t

inSSG

374*

Quidam

referunt,

tale

speotaculum non
77

Tomus

III

588
ron
miJ

DE

S.

BKUNONE CONFESSORE.
ht, digiosa damnati anastasis t prout hanc illa tra reipsa evenerit, atque vn eremum Sanctumno-

aula in ecclesia, sed in

C.B. mtrapridefuncli

italat

xdet coram
poueii
tvcniite,
statnit.

domus ejusdem defuncti tribus diebus, sed eadem event"Quidem non tempore tneodemque recitationis Officii dle anncos, non nam voccm rediisse. AIU narrant, prasentes raisse, vero multitudiuem bominum, Bruno et quidam ex socns, inter quos erant
qui
r\int.

strum impulerit. Ac primum quidem


senti,

cum

eo

postea

seculo

nuntium

remise

Hxc

Carlusianus

autem hac in rejam Masson supra laudatus, in lium librq i, cap. l, num.

noster prieiverat

anonymn

ei

InnocenUuLe
seq
scrt

Or^smjnn^
3 et

alterum a Non raro sit, ut facta historica, etiam ea, quse certissinemine prorsus revocantur in dubium mequeetiam locum habuere, adjunctis a veritate commentitiis si longissime alienis prorsusque eooaminentur, inveniantur omata. rite sxvas a tyranms 876 Sacros martyrum agones,

, ,
_

vero sequenti

e.< his prxlubet discutere,

"*
/nl , oHcil>

illam doctons, oens: Oirca historiam rater cndamnati non modic. dicitur, glriter
ficos

ut

vu

persecutiones, commissa in Christi fldeles motas inimicos prxlia, factas urbium exercitus
inter

ort*

^unt

difficultates

aliis fere inter esse asserentibus, dicentibus, lam referentibus ; aUis vero esse in suostantia

^.

LrverTJuidem

"J"^ ^*mm.
histon

KS

qux secults obsidiones, aliaque quam plurima, tum sacn,tum retro lapsis gesta sunt, historici quot ht siveao profani in litteras misere. Verum
impostoribuscredulseveplebisrumoribusdecepti sive animi prseposteris affecUbus adducti t
e

c umstantiis ni imiles

fabuh* non auctam fuisse,. qum quas maxime reponitur Inter


defuncti, pe,

deniquealiaquacumqueexcausainerroresiUap'
si

duin inte claiuantis dignoscenduin, xnis ora c*remomie funerale , congrua repeterentur i nora con D Ecclosia institutae, et, EoeUstamsti precesque prodefuncUsa* totam mmore se P e. v

ocirca stntum

"s exam-

W
,

nm

ommno ac resseufacta, quse narrant, falsis non leturpavere! Sanctus fabulosis adjunctis Constantini Magni Crucis inventio t per Eelenam, accenmatrem, facta, rebus historica fide certis Theodoreio pnmum fuit sendaest, Utterisque a
.
.

ad auisque HDere posset condicto convenire, acsi. e*

spectaculum

^f^^W^ ^
illud

jy ntmtvt tnl.iiri.Yn.iK <verwn f^imm 1 utiapudnos^n iMau E fiedata.uti apudnoslom. U/; ,,, postmodumfuil
-* .<

rnmnienaaia.

pag. 353 fas est videre. Sancli

Mauntn

Socioglorio-

uendum

loTdietinctos clamores, repetereutur, ,no dc mihi .

dum eadem

per tres i verDa . Be-

rumque Thebxorum mililum martyrum


fide

sum pro

redeuntes

Deus

aD adstantiDus de uuo potuisset unamme judicl- " Staff aamnatione ferri quod ideo aD ep.scopo D eum volcntium est, pcrmissum, maxime m Ua fuisset
tia

uuZuam

ZSm

doctisctsapieut.Dns Oivitate, qua, tot

jtroponttw

Jia

sit

de

tcrtia

'JSfih* didetur; fumslautias asuDstautiahistoria,


iuter

nam

>Ua opinione, aDstraheudo c.ret

dicendorm
deiuncti

idadjunctis falsis wmpaur dubitatumest. Ver Acta cisSurianasanctorum illorum martyrum apud nos lusce exhibent vestitum, uti, quee de seqq. dicta sunt, tom. vi Septembris pag. 340 et cum vzx ,/, ostendunt. Plura non addo, veras histostt obvium, quam magis QU i,/, adjunctis mvemre rias falsis commentitiisque infactis lusloncorruplas. Atque hincjam fit, ut in sua de vera causa cis contra ac Launoius Dtssertatione secessus S. Brunonis in eremum stt substanlia ab\ejusdem adjunctis
vult, rei

certamen certum

ommno alque

privatoa

domue

"sse

uDi

sauctus
,,

Bruno

et ejus socn

pen-

ctaritatia

,-

anime

char. siD.

drfunoti
,

judargumeuta catum et condemnatum, auotoruin comtaneorum omnS, qum ex silenfo e.cmum Ca de S. Brunonis in V rtuntur qui, nihil proreue referre d,
,,

Defunctorum perrecitaudo Officium tribus vicbus distmmt 0 dnrante, cvigila.us defuuctus 1 sommo mortis

voce

clamavit,

se

accusatum,

corruunt

atque non conlinuo ex eo.quoa, esse lllam, sil con,-falsa sint.falsampariler jam dictis sunt quibus apucl sequens. Falsa ex Passio orSurium SS. Thebmorrm martyrum nihilominus natur, non nulla adjuncla, hxcque nro cerlissima est hdbenda, aliisaUorum mar- matim 377 Idem obtinel inpluribus quorum aliisque factis historms, agonibus
'.,.,
,

gesUv

tyrum

-*

ilurima ex hisloria lum


forenleradenda,
liliisque

sacra, tum profana

commensi singula, qtm falsts avestita, commentis adjunclis sunt

tu

accessu loqucntes, Uoetenim auotoree 1U1 cuntur de illa hUtoria. Brunoni, facile fnicasum c^vi fueriut eanoto mdiu et quantum potmt, illum ignorasee, qui sccreto servatue proptei pressus fuit et sub
iie

aut cerlo pro falsis bulisque forent accensenda

leutio

houorem tum

STld

C^xompte

aherat fac.ltas iusuper tunc tcmpons clmunicandi exteriB rcgioiuDu ,

insi S .,is viri defuuct,,

tum

ejns la-

habenda. Aique hxc quidem ertenmdxupost n ( ipso statim rei gestm in iti sunt, mutto magts a hic litterasmiss dumtaxat, a rei geslm ongine iis, qux traditione
.

f m

euim veQuodinalquareBioneevenerat; dcerat puDUoorun, commodi?edarorum et cursorum rara erat. Quidqu^, inquam, as, qu tunc vaidc Sane, prodtgwsa dasitde illa opinione ete. ncdnulUs, tesle lati Instoria eo modo, auo a noslro anoujCarlusiano hie Massono, et abipso exponUur, aeeuhsse ro.c ime recitatis

perunumatterumveautetiamper fwajeada loeum habent.EA i **, aeducta.no, velex 06 iis, qui id vel mdemnt,
nuodgesi,
-.',

lculatis testibus

2 Tatlalurmultommus hme
verbis antiquitatis

voce audierunt, ad ahos viva nutta fai to ad ahos transmitli, el ab his deinde facdequeat, fiert notabilimutatione, propagart quidem polest. st resper tamen id vix, ac ne vix atque ahos contv unum amplius seculum ad alios mumminc firmanullo scriplurz

nua
ta,

sTilitudine abhorreat. qua res ita Zt primo quidem, an narratio, inepteque confieta faclaperhibeatur, pro noviter potius an et qmbus queat haberinon debeat, seu secundo confirma iestimoniis
;

undea certVerum quxri lue ,am pohabebit,

transmiltantur. Jam vero, cumexsupra anastasis, prodigiosa doctoris Parisiensis

traditione,

diclis
si lo-

anms.antecum umquam habuit. cenlum amplius eontigertt, mtrwn auamlitterisfuerU mandata,


sane fuerit,
<

auZ,anetquam

fidem mereatur.seuanpro-

multum viliala.mutataque qux eam comitata sint, ad anonymumprf iunclis, Chromci^ Zorumquinque Cartusix Priorum

tn aa-

DIE SEXTA OCTOBRIS.

589
C. B

ctorem, qui
nerit.

primuseamin

litteras misit,

dubium admodum sit, an is scriptor, dato etiam, prodigium reipsa evenisse, falsis idadjunctis non vestierit, qux traAtque hinc

jam

fit,

ut

paradisi fluminibus ad purgandam animae Qivitatem inscripsit, sermone Gallico contexuit. Hujus de damnato doctore narrationem, Latine a se

ditiorte in hisce

esse, queat,

corrupta didicerit. Qui factum id expono. Horrendi illius eventus sub-

stantia in eo
ctus,

unu

<

videtur consiste?ye, quoddefun,

quipie in speciem vixerat justo Deojudicio se acousatum, judicdtum, ac condemnatum trina emissa e feretro, in quo jam positus erat, voce, adstantibus declararit ande factum, ut S. Bruno,
;

redditam, Launoius in sua de vera causa secessus S. Brunonis in eremum Dissertatione cap. 2 recitat, eamdemque deinde in Annalium Ordinis sui librum quarturn hactenus non vulgatum scrmone tum Gallico, quo primitus fuit conscripta, tum etiam Latino intutit Cartusianus noster ano-

nymus.
d.e aucto880 Atque hic quidem id facturus re dicti Commentarii, qui in Parisiensis prodigii adjunctis ab anonymo primorum quinque Cartusix Priorum Chronici auctore dissonat hunc ntur in modum Hio estauotor manueoripti
, ,
.

utpott in
antfgiriow,

qui aderat, horribili eventu compunctus, in ere-

CUJUt

mum secesserit.
tit

distinguen-

da,

378 Quidsiergo hanchistoriam, omnibus fere adjunchs nudatam, quidam temporis tapsu, quo qui accidisset, exponerent, adjunctispro arbitrio

codicis in
obsoletis,
ti

assumptis, iisve, quse vero magis existimabant ornarmt, hascque deinde ita ornataad simih anonymum /rroxime laudatum pervenerii ? I sane non numquam, ut scriptores res, quas ad'.

oaprina charactere et stylo archivo Castellioneae familiie reperet in Bibliotheca collegii Societatis Jesu Mein

membrana

tensis
illa

junctis destitutas inveniwt/, adjunctis rerosimilibus pro arbitrio exornent, aut etiam odjw quibus eas vestitas inveniunt, nova alia, quse ve-

in quo habetur historia asservati sermone conscripta. Ejus vero ptorem inter Cartusienses recensemus, quod prograndaevo fiteatur totam suam narratiouem a

modo

Gallico

rosimitiora censent, substituant, argumento esse aateria Chropotesl in hac ipsa, quam trat

nographus Cartusiensis, num.

20:5

memoratus,

qui sub Elissario Carlusise Prioreseculo quarto nofloruit Hic enimetsi, quam apud anonymum primorum quinque CariusisePriorum Cltroinvenerat, integram de damnato nid
,

gravissimoque nostri Ordinis monacho accepisse. Codicem non vidimus, sed ex eo transsumptum prout a R. P. hujus historiae testimonium Campanias proClaudio Tifauio Socictatis Jesu Metense luet collegium vinciae praeposito anno mdcxxxix missum fuit ad V. P. Castrante Priorem le Bret Cartusiie Moutis-Dei rolum ne apice quidem hic de verbo ad verbum
, , ,
,

!;

doctorenarrationemadoptarit,horrendamtamem
historiam,

proetermisso

aut
,

immutato
et

subjicimus

ut de

quamanonymus

in

aula defuncti con-

ejus antiquitate

nostris in illud uotis lector

tigisse refert, in ecclesia factam scribit ; hanc autem, quantum opinor, in anonymi narra

mutationem idcirco

fecerit,

quod hic ad ferale

taculum totam fere r<>risiensem civitatem convenisse tradat, illeque hoc in aula defuncti,
utpote tantvc multitudinis haud capaci, factum esse, verosimile haud existimarit. Euilem f,,rtc

sanius certiusque judicet; Deinde vero conceptam narrationem, verbis Gallios de damnato doctore rpreLatina etiam hujus adjecta adcal sob">i huc transtulisse transcribit. Hanc
tatione,

adinstitutum

meum su/fecerit.

Itaque sic habet

de causa etiam factum fuerit, ut, tres damnati vocifcrationes, non tribus diebus diversis, sed

Narratur, quemdam Parisiis magistrum exstitiatemporis magistros inse, qui omnes alioa illius prout a] scientia superabat. Hio ge'nio et nec rebat exterius, lnmestae erat oonverSEtionis ,
,

uno eodnn ti
ineptanon
esl, uli

ediisse,
>.>

memorixprodiderintnonde Vita Cartusiana Sutor lib.


i

in

eo

ulli

deprehendebatur

perver.-i

mores

aut

quodcumque turpe

\itium, nisi

fortc vanitaa

ob

tract. 2, cap. 2
nec

meminit.

379 Et vcro,

cum horrendum prodigium

si

quiinsigncm scientiam et eximium jodicium, fuerat. Conbus a Domino egregie instructus


tig-it

umquam locum habuit, ad anonymum primorum


quinque Cartusisc Priorum Chronid auctorem iter traditione, in adjunctis, ut dictum, " vitiata, pervencrit, illi sane, quod in hisceminus verosimile videbatur, mutantes, infausti doctoris vociferalionibus, non dies diversos tres, ut ille, sed unam dumtaxat non inepte assignasse vidensiveuno tur, maximecum narrationis substantia
sive tribus diebus diversistres illx vaciferdtiones maneat, atque illxsa, factse statuantur, integra consideranti patebit. uti num. prsecedenti dicta itasit, verosimiliusque etiam Jam vero, cumid horrendum prodigium, si umquam ac-

noviter
conflcta,

Utatis

uobivero ejus terapore, ut tres pra.rii.uaaccescholastioi Parisios studiorum causa


|

qui confestim se in disciplinara derent quippe qui oranimagistri tradiderunt fati esset emineni: magistrorum aliorum
, ,

um

raus.

381

Cumque sub

eo vs
est
ille.

tudns, post

narroliodarlur>

longum tempUS mortuus


contristati discipuli,

Unde multum

gistrum

etiam

post

quem in vita dilexeranl mortem honorare perg

appareat,
ciderit,

non pubtice coram innumerapopulimul-

defuncti patitudine, sed intra privatos domus paucis adstantibus, evenisse, nec is sane, rietes,

coi tes, noctem illam circa delttncti devotione vigilias agere constituerunt. Di oiali Psalterium inohoacto vero mortuorura Officio priraum absolvissent Matutinum runt. Cumque Nocturnum, corpus quod hic jacebat o
,

sive

tuum
Tunc

ercxit
:

se

et

rcsidens in
es1
.

fcretro

haec

ver-

eodemque qui ittud et posteriori hoc modo et uno inepte facturus videtur, die factum statuerit, maxime oum nec hinc narrationis substantia nonlenti assignata Lvdatur. Verum quid confictum attuleint ? altem sic noviter

ba protulit

iEqmiS

qvi

mc
,

judicavit.
i

et hi tres olerici

socii,

qui

aderant,
nihi!

corpus, etsi vehementer alterum ab opere pio non destitcrunt Bed noctumum prosecuti sunt , quo
,

conterriti

terii

Nec hocex

capite, ut apparet,

ejus fuerit rejju-

defuucti

qui dianda narratio. Fuerint enim etiamantiqui, tres diversOS et uno eodn,un(d.i vociferationes

Justus condemnavit.
signura
sibi

et

corpus, sicut prius erigena qui me judicaTil a?quus est illc


,

Tunc
,

tres

illi

olerici

magris ad-

demque

domus defuncti pacotligere wenisse, crediderunt. Fas est id rietes quem Dequutuor exauctore, qui commentarium,
die, et intra

privatos

huc obstupefacti
devotissime

quam

antea
,

fuerant

impriraentes

tertium iNocturuum
pus,

inceperunt; quo expleto, idem cor-

5'JO

DE
,
:

S.

BllUNONE GONEESSOBE
ter

icimu

cb

dixit Justus et aepus, tertio caput erigens condemnavit quus est ille, qui me judicavit et et tradidit. Hisque diet tortoribus addixit subitaneus turbo adctis, defuncti corpus quasi
,,

Mariam Joannis
ab
Auglia
Pauli

II

tricis

tiliara
,

ducis Brittanniae et BeaGuidouis III comitis


,

sancti

uxorem

matrera vero Mathildis


,

comitis

venieus abreptum ex omnium oculis asportavit, nec deinde, quid de eo factum fuerit, resciri povero tres clerici, qui ejus fuerant discipuli, stupore vehementi acerboque dolore perculTunc ad si sunt ex tam infelici magistri exitu. propria se recipientes sciscitati sunt per notos et
tuit.
Illi

et cum eo Cartusiae conjugis Fontis Beatffi Mariae fundatricis. Guido ejus maritus fuit eoraes sancti Pauli post raortem Jo-

Valesii

annae, suoe consanguineae, rilise et hoeredis Joanuis comitis Bleseusis, ejusdem Guidouis patrui.
[Janc

Joannam
)

Petri

comitis

Alenconii

uxore^m
esse fce-

(quo

mortuo sioe

liberis

anno mcclxxxiii vidua


,

familiares,
ffiternis

quanam de causa

vir

tantus pceuis

remansit
ta

primum existimavimus eam


Sancti

adduotua esset. Et post factam sedulam quod inquisitionem nihil agnoscere potuerunt mortale peccatum secuudum exterua indioia judicandum esset, excepta vana gloria. Quam ob
,

minara comitem
narratione,
vallis

Pauli
fuit

de qua in pra
benefactrix
et

quia

magna
,

Cartnsi

Sancti

Petri

quasi

altera

rem

hi

tres

clerici

viri potentia

et

generis no-

judiciorum bilitate conspicui, concepto divinorura timore, comrauni statuere consilio ad salvandas suas et perpetuae periculum damnationis

% fundatrix 1'arisiensis, in qua quatuordecim cellas Sed licet reditibus comiaediticavit et dotavit. mcclxxxxi, tatus Sancti Pauli usque ad annum quo obiit, fruita fuent, nusquam tamen nec in

animas

evadendum mundi conversatiouem derelinquere , rationem et in solitudiue duram ac severam vitae


suscipere et obire.

documeutis utriusque Cartusi, neo in Duehenii Ilistoria reperimus, cum titulum


sisse comitis Sancti Pauli, sed
et

oitata

ges-

tantum Alenconii E Q.uam ob rem hanc fceminam coBlesarum.


facta est, in cujus praesentia haec narratio

B
urtptmfimdaia

382

Divino

igitur

concitati
et
,

spiritu

in
,

Bur-

mitem,

gundiam ad locum desertum

incultum

Tmput
>

'"" rr

ubi inter tibusque obsitum perrexerunt constructis cellulis , religiose admodum et tes, austere vixerunt. Et sic per hos viros tres sanqui , exemplum illorum secuti ctos , et eos
,

monmon-

censuimus

esse

potius praefatam
,

Mariam

eujus
,

mareges videlicet Angliae parentes materni nostri Ordinis extitere. Haec autem gni fautores mccxcii ad vixit cum Guidone Marito ab anno

annum

mcccxvii

quo

ille

obiit

cui

diu

su-

idem

genus duxerunt cogpit et adhuc stat, sicut a quoet observatur Ordo Cartusiensis majoribus et antiquioribus ejusdem Ordinis, dam ex fcemina Sanhffic omnina narrante, coram dornina
vitae
, ,

cti

Pauli comite audivi. Ita habet tota

cle

infausto

doctore auctoris libri De quatuor Paradisi fluminibuseCartusiani nostri anonymiinterpretatione narratiO;sequentia autem, uttempus, quocirciter
libriillius auctor floruerit, determinet subjunAuctorem narrationis hujus circa Gersonis git
:

usque ad morperfuit, in viduitate perseverans oppetiit auno mcccxxxix. Cum igitem, quam fuerit pratur istius codieis scriptor coaBtaneus hancque historiam acceperit , ut fatae comitis , monacho ibidem testatur, a quodam Cartusiensi colligimus, hunc fuisse supantiquissimo , hinc qui primus historiam parem nostro anonymo Ordine nostro scriptis mandavit, cum jam in ac proin vivere potuerit ante aunum mcclxxx
, ,

patet

vel Antonini

noius et

tempora tautum vixisse, putat Lauduobus conjicit, ex Gallica locutione, ex


,

quam ad illorum aetatem pertinere vult et ex modo loquendi quem etiam contendit notitiam nondum satis compertam et receptam imrei
,

rem illam iudubitatam jam fuisse seculo octoginta decimo tertio, id est, annis ut plurimum sociorum sancti Brunonis, eteoterapostmortem primaria dorao pore, quo Cartusiensis Ordo coepit e
,

latius diffundi.

portare. Sed

docti

alii

aliter sentiunt. Claudius


,

Tifauius

de quo supra

ex stylo tam ejusdem


sensuit esse se-

narratiouis,

quam

totius codicis

ex culi decimi tertii ; idque etiam probari potest subobscuris, quas in eadem narrahis vocibus tione (uti etiam revera iu hac occurrunt) occur-

Cartusianus noster anonymus huc quo circiter tempore narrationis proxime auctor floruerit, determinet. Et sane transcriptx medium adex iis, qux de comitissa S. Pauli in floruisse eum aut ducit, sat verosimile apparet,
384

Hxc

jP*gjJ

q
^

rere asserit

Raynaudus. Una cst Useille, altera Graigneuu. Prima significat Vigiliam posteeorior significat Mac.num. Quae ultima vox in
,

aut potius seculo tertio decimojam prope elapso, seculi proxime sequentis ann tunc, et aliquot conjectu- F Nec contrarium evincunt diuv Launoii repetit a Galhca scriptor rae, quarum alteram hic
locutione, alteram a

modo

loquendi,

tam hwn

dera
haec

capite

citati

codicis
:

reperitur

ubi auctor
es
,

verba Ecclesiastici humilia te in omnibus,

Quanto raagnus
sic

idiomate

illo

Gal-

licano

ilus,
raisso,
letae

desito vertit, De tant humilie toy comme tu seras Graigneuk. Et in apohae

letatem quam illam ad Gersonis et S. Antonim quem pertinerecontendens. Modus enimloquendi, satis comauctoradhibet, notitiam rei nondum reipsa impertam et receptam, ut vult Launoius, tamen hinc consequens ent, ut
portet,

nondum

grapho, a praefato Claudio ad Montem-Dei trans-

narratio ejus ad Gersonis

et S.

Antomni cetatem

adhuc dietioues antiquissimie


:

et obsoid

est,
..

n leguntur Deus absolvat. 383 Ex his omnibus auctorem

QueDieu absoille,
quam

CarmiZi
no$tri opinione
floruerit,

tionis

esse antiquiorem

hujus narraputavit Launoi-

U s,
Sl

eatis

quaenam

evideus est. Et adhuc evidentius erit Pauli comes sit heec foemiua saneti

existimavit Launoius pertineat, itaque dumtaxat prodigio dubitantis fere quod Gersonem, qui de fuisse velit, qui ia in modum loquitur, primum vero alienum esse, in litteras miserit. Ast id a liquet. Adhsec, cum ex jam supra dictis satis doctore damnato narratio-

consideretur. llaud
mitis
liae

dubium, quiu cujusdam


fuerit.

co-

sancti Pauli uxor

Historiam fami-

Launoius, feralem de consxgnaretur, nem, anteqmm a Gersone scriptis de ea, vetuti fuisse confictam, affirmet, quid ni receptaque loqyi de re nondum satis comperta
,
i

Matronam, a quibus antiqui comites Sancti Pauli, ab An-

dominorum de

Castellione super

drea

Du

Chenio

editam

comitum erga nostrum Ordinem

sancti Pauli uxores

et inter perlegimus nullam reperimus


,

scnpseni potuerit, qui ante Gersonis xtatem xtate Quod modo ad Gallicam, qua , de cujus Quatuor Paradisi hic disserimus, auctor Ubri de cum ts, ut fluminibus utitur, tocutionem pertinet ,
Cartusianusnosteranonymusverbisproximerevitatts

prcecipue

propensam

prte-

DIE SEXTA. OCTOBIUS.


A
tatis docet, feralem,

5il

quam

damnato narrationem annum ram Uaria Sancti Paulicomite, quse ad


pousque 1339 vitam protraxit, intellexerit, fieri accident, test,ut hoc non diu ante hunc annum cumque fieri queat, ut rem, cum primum eam
;

suppeciitat, de doctore e Cartusiano grandxoo co-

liamque, quam libri De quatuor Paradisi f<> /,L nibus auctor suppeditat, discrin acabshocfit, innumerampoIlle enim, contra Dei puli multitudinem ad ferale doctorisjusto
judicio sese
cat,

i:

vociferati, spectaculum accurrisse eique adeoadfuisse, non obscure inai

damnatum

dumtaaudierat, in litteras non miserit, id forte tocuanno circiter 1350 feccrit quo tempore xat Gersonis xtate seu setionem Gallicam ab ea, qu<e dwerculidecimiquintiinitio fiut, tam fuisse illam adhibuit, ut inde, tunc primum, qui sam,
us,

fuerit,

potuent Launoiscripsisse auctorem, concludere


>nmihi sat verosimile non apparet, dumtaxat aut paulo etiam plumum anquaginta norum spatium in linguas seu idiomata non soleat tantam mutationem inducere. indubxtanter ad386 Atque hinc jam fit, ut nec de qua hserere ausim Tifanio, qui narrationem, codicem includit hic, integrumquc, qui hanc auctor utitur seculitertii decimi esse, e solo, quo hic anno censuit. Neque enim video, cur stylo adhucesse nequiemt, quatalis fere
,

quod interim adjunctwnsi anarratione minus hinc evadet isthsec creddu ilijjicdis veroque absimilis, uti ex jam dictis satis pa magisque adhuc patescet ex iis,qusedicto postquamquseLaunoioprxdtctam narraHonen <><ius futilem explodenti, Cartusianm ir0a opponit, huc transcripsero. Sic itaq\ Launoius, qui vete<i i" proxime recitata pros<</ " ruraetmodernorum eirouxnatantiaa eoufuudil
:

ieupotiu,,

ruraque disaonantiam multis exi ignoran narrationem velut ineptam plenamque pnuio, quod n maxiine insurgit ex tribus
;

A-

7 od leripih,
didicitte

u n

mdealuv.

souolari dolescentibus seu tribus clerioia vel SeCartusianorum Ordinis initium ascribatj
in

cundo quod ejusdem Ordinis Fun montibus Burgundiae jacta raiase re


,,

rtw
t

circiter L850
lis

decimo fuisse putatur seculo tertio


1

jam

seneht-

B scenteseuanno
teris

antequem narratw itla mandata verosimiliter non fuit, uti ex


!'.!.

quod, quse de sublato magistri cada mouasterii Parisiensis K cum picturis et parietinis
,

ns,

concordent.
3S7

qux verbis

proasime recitatis Cartusianus noster docet, pronumest eruere. Utut sit,cum anonymus eamdem narrationem abauctore, qui eam in \%tcum Maritx teras misit, /issetunc primum, ducis Britannix filia Sancti Pauii coJoannis II anno mesesset, seu eo temporis spatio, quod ab e' pro1339 excurrit 1292 usque ad annum
,

eam nar- ratiw priraum ceapondemus solumm rationem fuisse verbotenus ptorem , ab illo monacho et ideo codi(
Ad
qui
forsan

ea

diu

post

scripsit,

feUente

raeur

moria,
ibi

facile

deoipi

potuisse.

Nai
'"'

de tribus tantum clericis nominatim

morari,

cum

rever

Qc]
iint

ex vectx admodum xtatis Cartusiano auditam, iisdemCartusianinostri anonymi verbisetiaminilla autelligatur, tempus equidem, quo circiter aquoscriptisconsignata fuit, verosimiliter ctori,
innotuerit,definitum habemus ; quod prsecipuum hic est,atque ad institutumprsesens fere sufficit,lixtatis Cartucet interim, an provectae admodum e quo hic luctuosam historiam didicit,non sianus, Brunoserius, quam octoginta post sociorum S.
nis
,

bus laiois, qui Ordinis fundaraenta S] quos tamen omnes non oonstat indene recte inferatur totius fuisse. Sed
falsitas,

hisl

ab

aliis

lbi cordatus lector judic.-t. Lmo, quod ex contextu ejusauctoribus discrepat


,

dem

narrationis

sine

labore

conciliatur

obitum annis floruerit dubium admodum anidcirco appareat, quod nullum ex his ultra num 1145 vitam protraxisse inveniam fieri,

que, ut
cile

ex jam
ut,

dictis

pronum

est

eruere

fa-

cursu su.-l- uan enim auctor trium tantum iu Ordiuem lu^tituisuis meminerit, plures turaeu ht sub finem sermonis addit se innuit, cum ceux, qui Saints homines, et par P ar ces trois et H exeraple a eux . prendrent corame eux, fut coramen. converserent aussy Ordre encore maintenue et gardee 1
:

cie, et est

possit,
,

qui historiam

litteris

mandapro-

de

eam non ante annum 1330 ex illo vectx xtatis Cartusiano audierit. Quale porro anode prxfata narratione Cartusianus noster nymus judicium ferat nunc habe. Uujusmodi,
vit
,

exemplum lUorum F secutisunt,etidemgenusvU, duxerunt,


ros tres sanctos et eos,

Chartreuxe,

Id

est, -

sic
1

qui

pit

et

adhuc
.

ensis.
lor

Et

artusistat et observatur Ordo Lors ces trois olerc superius


I :

videinquit, narratio satis ingenua ac sincera raedullara prorsus canhistoriaB tur, totiusque dide

Tunc
circa

le CO compagnie, qui estoient euviron eorum, qui erant tres clerici et socii

hi

exprimit

ex

autiquorura

testiraoniis.

lbi

corpns.

Nonne quatuor
in
illo

alii

qui

cum

Tari-siis enim habes prodigium lllud accidisse occasione Cartusiense institutum nec non ejus

Ordini tribus his clerics initiura

dederunt,
nisi

toeri potuerunt

costu

Sed

ataM
de
b

habuisse originem. 38G Triua quoque


a
Caitutntiin*

vociferatio

perhibetur
iu

nullam prorsas clericis nonne

ibi
fieri

tieri

mentiouem
,

solis

damuati

ra-ig-istri

amicis

ejus

do-

mo

anonymui

anonynii

audita. narrationi
illam

Nihilque

occurrit

pristirae

nostri
praeter

quod ex KUo tantum. iun uario numero tres quidera quatuor postea secum rint, sed qui alios
potuit

so-

non

consentaneum
,

tnuara

quam non vocum repetitionem dised eodem die ter factam tnbus diebus ab oeit. Quod vero ibi narretur cadaver
,
.

culia

dispaadstautium venti turbine sublatum eura nocontraditionem fert ruisse, nullam de eo anouymus et alii citati auctores, quid
,

ster

factum fuerit, nio sepultum


re

siluerint.
fuisse,

Nam
,

illud

in

sterquih-

litudinem traxerint? genus vita? revera eos idem 888 Nam persuadere voli pluribus aliis quos Luoran Deo ex Radulpho et Fulcio etiam voto fuerat ctus Bruno adnisus induendi mon eis emisso habitum "' jurc dubitari potesl quibus nihilominus quandoquidem pra^sentes fuerint spectaculo
, ,
,

,JHt

soli

recentiores

meiniue-

ante illud
runt.

ex consequentia certa erat. Ita ille

idonea
;

quia

damnatio ejus
aliquid,

^pot patratum tale votum emisissc patribu> prim.s Prffiterea ex septem


,

verum plus anonymi primorum quinque hic assignet,inter narrattonem,aCartusixPriorum Chronographi

quam

dicendi tantum videntur proprie clerioi ex et Hu^ro; nam S Bruno, Lauduinus

oemp

quatu

aliis

duo erant canonici Saucti

Buffl,

rtte

592
ACCTOM
C. B.

DE
Denique
in
illa

S.

BRUNONE UONFES60RE.
ille

laici.

,ne

magister

diu, postquam tres ildicitur defunctus fuisse Sic enim ibilegitur: los clericos docuisset. leur mestre ili orcnt este et lonc tems

qnant mourut,

id est,

Cum

sub

eo

studuissent,

/,

est, sive ut diu post magister eorum defunctus sub eo vacassent reddidimus supra, Dumque mortuus cst ille. studiis, post longum tempuB interpretatur ha_c verba sic Launoins vero
:

07 Vere enim montes, Sancti nostri aetate ad veterem Burgunctentes, diam spectabant, uti liquet ex iis, quse in NotiBur-nndia in metiis Galliarum ad vocnbulnm Valesius. Quod vero de damnadium adducit idem, quod in Cartusiie Parisiti cadavere non prodat, nihil ensis picturis exprimitur, factum planeadremfacit, cum Parisiensis Cartusivpi-

Mv

??^^

cturx,datoetiam, Parisiense prodigium accidis-

Qui cum

aliquamdiu docuisset, abnt e vita, uon dicimus Sed iu hac interpretatione inviti
illos
,
,

fuit sincerus

nam,

Aliquamdiu

long-teins
diu,

sive

non significat Per longum tempus sed

Per aliquod tempus.

Cum
tres
in

igitur

llle

homo
docuis-

non ea polleant auctoritate, ut, quodcum hisce de qua pugnat, rejiciendum sit. Nec inepta etiam, tribus adolescenquod hic reputandaestnarratio. Cartusianorum Hbus, seu clericisseu scholaribus adscribat. Hos enim, cum id feceOrdinis initium
se,

obierit

postquam

illos
illi

clericos

set

nou erant tunc

statu adolescentis

Arunt,adolescentesnon amplius fuisse, innuit. tres dumtadhcvc etsihorrendo damnati spectaculo

stricte

a surapto, ut videtur inde incptior appareret. ut narratio haec sed duo ex ipsis scholares erant

sumptum

Launoio

xatadfuissetradat,plurestamen Ordinem

insti-

iam

Nec jam

et-

do-

nec eos omnes tuisse, orationis contextu indicat, mescriptorumantiquorum xdlus. qui spectaculi

ctores et

magistri,

ut constat de
,

S.

B
contraLaunoium txutw,

quo Lauduino. Neque id impedit forsau S. Brunonis scholares dam ev aliis sociis nam duo Stephani satis juvenes tunc fuerint; erant proqui nondum ad sacerdotium
erant,

Brunone et minus qui-

minerit,prxsentes eidem adstitisse affirmat. etsiidpleriqueexhisdiserteetiamassererent,conlibn De sectarium dumtaxat foret, hos inter et adjunParadisi fluminibus auctorem in quatuor quid tum ? Id convenire. Verum
ctis

Sed

moti.

389 Nihil

ergo

ineptum
et fine

m
,

hac
,

narratioil-

ne
lius

occurret

cuicumque
.

lectori

verborum

sensum benigne
interpretanti
,

patione

ponant adversarii

ulla animi occuQuidquid ad haec refundum tamen, ut ita lo-

exacte non dumtaxat argumento est, hunc non ex eodem fon- E non autem narrationem te, e quo itli, hausisse, subanarratione,quam illi, quamsuppeditat, a ventate stantiaessediversam,authanadcirco supra alienam. Potest enim, uti ex jam

existere

quamur,

illius substanipsius historiSB totaque pcrseverabit, nec illam suh. tia constanter tam leves in adjunct.s di tere poterunt

ritatiesseexactissimeconsona, licet intenm dumtaxat vejunctisautcerto fatsis aut dubie Et vero hujusmodi esse adadris
sit

dictis liquet,

narrationiscujuspiamsubstantia ve-

vestita.

nantia..

llaud

satis
,

viri perspicacissimi

possumus miran Launon, in hac observatione incon-

cap. i sua. Dissertasiderantiam, qui cura prius expositione testimonii Petri Cluniain tionis in Burgunlegisset, et scripsisset Servari
censis'

dise finibus,

sive

partibus,
,

urj

Biensem,
.

professionem multis aliis monastici

quamdam

id

ut ahbi legiest, Cartusan-

propositi

ctiorem,

et in

expositione

testimonii Jacobi

Sanctorum Congregatio, de Vitriaco, Est alia in ultimis Burappellant quos Oartusienses nihilominus auctorem hic r . guudise partibus, fun,
,

qnod ignorautiae arguit codicis ineptim et jacta Ordinis in Burgundia. raontibus damenta
fuisse retulerit.

tum-narrationem, juncta omnia, quse vestiunt quinqueCartusice PriorumChroquamprimorum suppeditant, tum nologus aliique hunc secuti libri De quatuor Paradisi flumfntalteram, qux busauctoriadscribitur,persuasum idcirco habeo, ornatur, nata quod quibus tum hzsc, tum ilta ad tempus usque, quod a sint e sola traditione, amplius annis distat, rei gestx origine centum cum tamdiu absque scripturx mudeducta, quiv, rei gestoe subnimine durat, faceresolet, ut ad quiv initio erant stantiam adjuncta non pauca, iqnota, accedant. luctuosam damna391 Hinc, dato etiam,
ti
,

-_*_ -4 "

Licet

cnim

Major Cartusia mo-

do

Delphinatu censcatur, olim tamen quia et Sabaudia computabatur in Burgundia eraut parces veteris Burgundi. et Delphinatus
sita

in

dubium mihi historiam accidisse quod tamenex libri De crit an Sanctus noster, quatuor Paradis, fluminibus narrationesupra lansus huctranscriptaconctudc, dum apparet,

semper

"2CL
fuitdalur>

piniotupra

;-;;;;;
_.

Unde

et

astruitur

codicis

Castellionei

antiqui-

uictorsiscripsissetpostannumMcccxLVi, tas cujus

regno Franciae ascnquo vel circa DelphinatuB de Delphinatu locutus fuiss bi coepit, aliter

Ad 111 jam superius fecisse satis recentiores tantum cum diximus


,

arbitramur. inter quos

umquamstuduerit.Dubiumitidem,etiamhocdato, exstitent, semper manebit, clericusne, an doctor adstantibus e feretro maquidamnationemsunn, plerumque nifestavit.Doctorem tamen eum supra hoc titulo a primorum quinque nominavi, quod hune seCartusicvPriorum Chronologo, alusque
cutisornetur. Etsi itaque, Sancti nostn bionarratio ab ea quam antiquior, adsecuti suppedt/>U,

qmdehicdisputamus,

Parisiensis aBM picturas etpafietinas Oartusiaa hujusmodi sepulturam in s1 mus, adinvcnisse quam illa licet similior vero videatur,
quilinio,

a turbine asportatio.

quse Launoio, supquatuor Paradisi fluminipeditatam a libri De busauctorenarrationemveluti ineptam ignoranCartusianus noster tiaeque plenam, explodenti,

Hxc sunt,

araphusaliiquehunc propterea esse,conjunctis differat, repudiandam est, quod reponas, solam sequens non est. Nec puqucvdoctorisdamnati prodigium non
esse
btice,

anonymus
390

opponit.

31",anda on
rit,

Et vero Launoius immerito sane eam quod Cartusiensis Ordirepudiat vel ex eo fundamenta in Burgundiw montibus jan is quod infausti doctoris cadaver a cta referat vel contra ac Cardgemone arreptum ac sublatum,
, y

defuncti cvdes coram sed intra privatas Etsi enim idita sit ilpaucis accidisse statuat. quatuor Paradisi flumimbus, lam auctor libri De provectx xtatxs litteras missa fuit, e a quo in
,

picturis tusise Parisiensis

exprimitur, insinuet.

dictum didicit. Quare Cartusiano ut supra Cartusianis, quibuscum hic feralem historiame dubie audivisset, hebet hsec cum vivebat, haud haberi, hincque de testimonii multorum instar supra etiam eadem veluti a pluribus tradita, e" sum
, '

DIE SEXTA 0CT0BRIS.

593
AUCTOft*

A sum locutus.

Accedit, lestimonia antiqua supra

adducta, qum prodigium publice factum statuunt exanonymi primorum quinque Cartusix Prio-

Eodem fere modo se habet traditio popularis. Principium ejus plerumque est factum aliquod me393 morabile, vel quod reipsa contigit aliquando,
Bed

C.B.
subinde
contineant,
opinio,
i/UJr

rumchronographinarrationeesseaccepta,omniaque proinde simul sumpta testimonium quodammodo nonsisi unum constituere. Jam " ro cum hsecita sint, nihilque prxterea contra libri De quatuorParadisifluminibusnarrationem militet,
nechcec, necopinio, quse in ha

cursu temporis talibus ornamentis atque additamentis induitur, ut seipsum postea miretur et vix agnoscat vel quod ab otioso ingenio priscas rerum
;

damnati prodigium

origines

in

sui

suorumve commendationem inda;

coram paucii
tantum

gantis, fingitur contigisse

et a levi Tulgo, avide,

quod
pro
saora

optat, credente, adoptatur pro vero, et colitur

prodigium non publice, sed coram paucis dumtaxat factwn statuit, rejitur, quseque Parisiense

cienda

est, veluti

inepta noviterque con/<

per multa ssepesecula. Exempla tam in profana bJ fcoria ocourrunt. Ihcc omnia detraditionibus Papebrochius, et sane, ut jam
tali

quam

dixi,recir
aut, si

Quam ob rem, cum secundum cuutingat ut, quamvis traditiones mucis, narrationes, quse solis traditioni,
i

XXTIT.
opinio,

Quam
quae

fidem
doctoris

mereatur
damnati

bus superstruuntur , falsitatibus plurimis sint infectx verse tamen insubstantia sint, aut
viri aliquid
facile potest,

quantum adhanc
ut
in

contineai

Cartusianorum de horrendo,
j

anastasim in privatis hujus sedi-

quo

S.

Bruno

eremum pulsus fuerit,

bus coram paucis accidisse staquid tandem de hac et tuit,


B

Parisiensi traditio, aut, si mavis, anonymi /<>< vm '[idnque Cartusise Priorum Chronog

phio

imde-% \ue supra laudatorum eodem narratio, e traditione-illa primitus profeeta,in substa
^it,

etiam

ita

considerata

censen-

aut cerle veri aliquid

quantumadsul

dum.
,

paucaadjum tafalsaeomodo,quemsupraea>posui
lapsu accesserint.
Ut clarius loqv

tulilw

ib adjunclis

ueri

aliquid

-\jon raro, qux traditione dumtaxat noscunis veJN tur, facta historica, utut adjum liquid complec/i e dicHs proven stita, prsegresso pronum est eruere. Attamen ut, luctuosa damnati historia dicenda descant, lubet adhuc tituto non omnino <>liena,
,
i

Sanctum nostrum prodigio, quo /, defunctus, in feretro fam positus, primo sese
accusatum, deinde r

"^
<dIpuli ve

natum, adstantibus

sum
tet

fuisse

seq uaci-

<j

bus sut
illud publice

int,

ypsu falsis adjunctis

horumque deinde au
infinita
\

posteri, re

um
Mli

quxi' p ro fc
./
.

chius noster suppedidat


'

inmedium
10

coram

Ecchibiiionen
19,

sponsionibus articido
Oontii
ut,
licet
,

num.

traditiouissubstantiam

talem

esse,

non

dubium
destituta

revooari
;

etiam

nisi tcmero possit in coaevorum testimoniis


1

ma

turba

r -uln cum pluriputa quod aliqua S. barbaris fuerit ante urbis sociarum a

tribus multitudine accidisse, d diebus diversis rediisse, des feralis historia intra privatas defi coram paucis d ''s. Bruno, accidisset, damnat bus diebus diversis, sed uno eodemque repetitx

sent.
. ;

etc; Coloniensis, ab iis obsessse, muros interfecta quod S. Dionysius episc ipus Koma missu Galliam, Parisiis fidem prffldicaverit, et suo
gaiine
i

>

Quid si ergo res posteriori hoc mot

'

eveniiie
tlatuit, a veri-

rit? Sane, qui it"

muh
nio,
//.

timilitudint

consignarit
,

aliaque

similia

contingit,

imo veropotn
quod,
ut
i

^osimilis
1

non

""'i

primae fcraditionis subex traditione stanti03 postea acoesserunt tamquam revelatione ( ut factum per compositiones aut Legendarum, puta Legendae Dionysianffl seculo seculo xi ) merito rejieiantur, ut

nqUi

ut ea, quae

Tta puto,

)inde etiam fiat, silentio a scriptoribus omnibus contemporaneis >d eosque, a quibus tan sint

'

IX, Ursulan recentiorum somnia commeutaque,


tiquitati
: ,

toti

retro an,

non inquam receutiorum ignota viventes, sed cespeotive respeetive ad nos hodie praegressam. lta ad rem, ipsos seculis multis laudatus Ut mihi equidem apparet, rectissime,
Papebrochius, qui deinde eodem articulo nv huc spectantia supditat Traditioni,

mendata i centum amplius annis e rei gestm origine fuerint transmissa, pro veris sinthabenda, '">, si non pul quo minus V corampaucistanliKK inlru /<rivatOS de)
ris
.se

cens

;
_

statuatur, factis universale de eoscriptorum


>

omnv

hsecetiam plerumbus popularibus, sacris vel profania..., subest, que veritatis aliquid quoad aubstantiam successive aspersum, a quo sed multum furfuris hominis prndendifficile sit, eas sic repurgari, ut
.

um,
post
facli

o,
s

et

forte

et

rem gestam

stet silentium,

seculo labente floruerunt, obutpotc cujus ratio non inepi


'

""' "7"
,ion

nim

publice

a<

tamquam eatenus certis, citra formidinem acquiescat acpostea num. 19 etiam


tis

intellectus

iis,

ista.-Fama, principio plerumque minimo non vero orta, acquirit eundo Mobilitate vig:et viresque

et saepe

bertum de Novigento ali\ )sgue scriptot u ntiquos supra recensitos facile tatere sane cur eorum de hoc mirum accidat silentium, aid rem ex hoc falsam esse arguamus. Adhxc, nisi Parisiense prodigium
1

Parva metu primo


//

mox

sese

attollit in

au-

sit S.

ras
solo et caput inter nubila con-

Bruno, corampaucis sallem intra privatas opordefuncti aedes locum hdbuisse odmittatur,
tet,

//

Ingrediturque
//

utvelipsimet Cartusiani horrtbilem histo-

riam

dit.

ii

94.

DE
ex
toto confinxcri?it, vel ut
;

S.

BRUNON E CONFESSORE.
aliis

jam ab

C.B.

confictam adoptarint

primumautem

feassevi-

amantissimos, fabularos religiosos, veritatis inducat ? rumque osores, quis facile in animum ipsos impegisse, asseremus ? An ergo in alterum
i

sanctos a visitatioue episcopus misit nuncios ad et quod more tres, sigmificans eis de reditu suo, die Ccenae Dosolito vellet die sequenti, hoc est,

fra-

mini sumere

cum

eis

mandatum novum. Nuncius


mensas,
iu-

Si

fabula

contideniiuiii,
Itia diverta
pi

in Opere,

quod
i,

inquit de damnati histona Ordinis Cartusiensis Annales inest,


i,

autem inveniens eos dormientes juxta mensas, scantuenssimul carues fumantes supra reversus renuntiavit domino suo, v;ildc,
dalisatus

scripsit, lib.

cap.

num.
,

xi

Massonus supra
,

queaviderat.

odigio,

laudatus, a quibusnam Certe non ab aliis, quam


potest

quaeso

composita

At illa verbis illius non credidit, domisso, idem nuncianec, nuncio secundo tertioque
retur.
31)7

secularibus homi-

excog-itata.

Quonam

autem

modo

a primis

Cartusianis

ac suis deinde suc-

fabncata, oribus tal.s febula, a secularibus suae admitti potuit, et postentati pro re srerissima contradiumquam tam firmiter et absque ulla Id profecto aut reclamatione transferri? Ctione nemo non videt. impossibile esse, a S. Brunonis socerte Cartusianis, idest,

adhuc ndem videro, non creadb.buit, dicensque, Nisi ipse montem. Ubi cum dam, ascenso equo, venit in famuli ante nunc.averant, omnia invenisset, ut
Stupefactus
cpisc.pus,

nec

Bldmenvenna

verbit

adoptaam sit, non fuisse B rationem, si fabula transmissam, quisque facile alque ad posteros nemo, quidni faaanoscet; verum, inquietnon posterioris eevi Cartusiani, id
floruerunt, histonam est qui secuto tertio decimo pro vera ab impostoillam, utut commentitiam, vero erit fortassis, qui re decepti acceperint ? Imo objiciat, in contexta ase S. Mc Blomenvennam narrantem prodigia, Brunonis V tta tria diversa

dedamnato nardis horumve discipulis feralem

iudiffnatione aversus ab ipsis, atque cum posuit. sanctus ut pedem in limine surus statim rcvercnter episcoBruno cum suis cxper-efacti gratiarura actiopum salutavcrunt, devotas illi universis benefioiis sibl ab eo nes refcrentes pro de Consucverat enim ipse episcopus
collatis.

reces-

erogare, et fingusuis facultatibus eis liberaliter Interrogans autem epila necessaria ministrare. Quae dies est hodie? At ait

ctum

esse queat f ut

scopus Brunonem Dominica ille responddit


: : ,

Quinquages.maB. Et inquit, tamd.u tardastis ad episcopus; Quare Brunone ordinem prundium? Narrante autem
ffestaB
rei,

et de disputatione

inter

ipsos habita,

.rumunum quidem omni dubio procul ne quid mentum est, duo vero reliqua commenti, sunt suspecta. Tna vehementissime
fabulas, ne simstre de iUa prodigia seu potius mrtusianissuspicandiansamdarem, in antiguis

com-

mjus dicam,

dispensatore domus sna3, episcopus, accersito clam quas utrum ea3dem sint hes carnes interrogat, At llle ramistra.set. Dominica QuinquagesimaB renunciat. considerans, easdem esse diligenter

Tunc stupefactus
tres, ait
:

cpiscopus,
f.-atres

conversus

ad

ira-

Noveritis,

medium verum cum officii mei Cartusianorum de obesse, quam qux prodesse in eremum actus fuent, traquo Bruno io
eunt, studioso
lectori

fuerat; hic nonproferreanimusprimum exigat, ut tam, quae ratio

bodie est feria

quarta

mei chanss.m., quia post Dominicam Palma-

rum. Cumque
ferre
in

vellent

intra paucorum manus sit Vita,ipsascripto?-ishujusverba, na Sancti nostri


,...,,

exhibeam, nec contexta a Dlomenven-

pulverem, Ouod cum episcopus


sua
flexis

auministri jussu cpiscop. carncs tetigerunt, vers sunt mox ut eas mirantibus cunctis ct stupent.bus.
vidisset,
a

genibus vcniara

unu cum familia sancto Brunone et


jud.cio

^nmulaseupotiusfabulascomplecten

deinde, tumqux huc transcribo, ad calcem prodigium difficuttas tra Parisiense deH queat, tum quid ad hanc responden
beat. adjecturus,
qus tingula
iu SmiCti
,

super falso fratribus bnmiliter petierunt Fratribus vero istud quo eos jndicare coeperant. abstinere prout carnibus perpetno
fuit

miraculis sucponerent; quod postmodura, aliis sanoitnm usque hodie cedentibus, strictissime
servant.

occasio,

Vita.

nhusprimoingressu
,

norraam in Carthusiam, antequam stupendum legitur evesibivivendi instituissent,

Sancti nostn biograSic itaque habet hic quod Nod est silentio praetereundum
,

398 Alio
nere
si!E

genamque tempore quidam juveme Urtuuegregie doctus, in domo uobilis, landabiliter


bi

toir

miraculum. Oum quadam


suam

vice beatus
(

Hngo

viaitatnrua diooesim

siout in

Adven-

<

tn

el

triDU8|

fraQuadrageaima eousueverat ) valediceret oarnium refeotionemiseosque benedioeret,

vita adeo prohciens spirituali nsnue vixit, in spiritum habere mereretnr ut prophcti. qnoqne gntusenio cu m Ad exremnm vero confeetus des.deno peteneretnr, ardenti dine gravissima .,

monachum induens

seumm g

tiit

Priore,

enm

visitante,

[p 8a
offil

Dnn.inicaQuinqua^esimai, peracto Divino prandii.benedictiflpriusmensis^sanlectionis


ftha

Btruri.

chanssum, tende ...us, oro, fratree erenos decipit. Venimus enim in an tiquus hostis agendam more anti< ro um hancad pa
L1

loco Bruno, b.mo profundi cordis, nluber.iraam proposu.t, inter m

At Uto repntans, uerte sanse mentis, lEgritudine, non esse d^.mu , Hl. vice ^utiis antiqni bostis i.iudi. P.. . ad Posttres vero dies redeunte abiit.

carnes s,b, m, eum, agente MDIO

quia

quorumpatrttm.PauUprimieremita^AntomijArbi eto. Numqu.d Bilarionis, Maeharii aenii Responjoebantur, ut nos ccepiraus ? opposita mensa sedebant, An ,, qui demn1 majorea ac mel.oBumufl nos, venerande Pater, ln praacepit Dominus,
,

iufirmns desiderio carnium d ms mente alienatum tal.a tia Dei nequaquam certo ^"tm-um, se pro N, sed quoniam sciret, concederetur e h*e a ; sibi usus oorninm nmi ooyue ... dee. cens obtestabatnr Priorem. dte jud morte
1

tM ^*h"J2

derio

de sua solret. Qmbue anreddlturum cii rationem se infirmum v.rum esse MO ditis, Prior sciens
satisfaceret,
, ,

pea

^postolis,
ie

quibttB

DiDente 8j

domttm apud quffl


iu

intraverftis eto,
illos

suntj

edentea et D.unone vero

conventum oonvooaetum, multum expavescens, eoncon1, ex,,os,.it. A ill.


vit et

rem omnem

cum

q ui tenektibus,
illis,

sua se,ieDant mensa, contranuaque m veaperam lisputatio


fetigati

decreverunt, ut in etfreme Interrogatus demde .. to carnes ministrarentnr, des.deraret, carnes qnas potissimum
fi

neceesitate const.

mns

rotracta
ie

est.

Tandem

inclinantes

se

resT.ondit!

perddeie.

Statimque

obdormierunt. ad terram

Reversus autem

ju^ne quodam

nobiie

monacho

Prior nov.t.o

um G

DIE SEXTA OCTOBRIS.

595

tianopoli

.iu^sit

ut

venatoribus
Ille

acceptam

perdicem afferret mfirmo.


perrexit

tum

propter

superioris

tum, propter charitatem erga discipulus fuerat, et non att.endens


per
erat
transitiis,

vero sine mora obedicntiam , infirmum, cujus


ire

contra oblrectavari solitam, Deo omnino probari toresostenderetur,confictafUissemdeantur,untce'

pontem,

quem communis perd.cem ambulans fiumen transivit, celeritcrque


.

BUpW aquas

cum jamanquc hunc in finem a Blomenvenna, quam contexmt, H. te fuissent conficta, in eam, inqutei Brnnonia Vitam sini Mata. At vero, renemo,cum e tribus ilUs QUX Blbmenvenna indubie, duo reliqua veroprodigiis unum
fert

BwriMer
rint in

attulit.
:j99

Quam cum
in

Prior

optime

coctam
:nt

innr-

olim etiamfucsini ftctitia, quid si ergo alioCartusianorum, non secus atque

nwrantw?

mo,
Je.-u

prasente

conventu,

prassentasset,
:

llle

su-

rum Ordinum
,

monasteriis

inrmh

spiciens

tuum, suppliciter appetitus t -i iste tam vebcmens


Citus voluntati,

crelum cum lacrvm.s peccatorem Christe, exaudi me precantem bonitatem


proveoiat rnilu ad

Dom.ne famulum
tuaffl
,

tuas est pla-

^h.tcm
pt
,

cor-

poris et animas

boc edulium. Sin


et mortis

al.as

me

Domine, qui vite

teneai mpenum,

litasimplices,utnovaproarbUno sedst qux vel ad Ordinis sui sph vrodigia ' Sanctorumque rnendationemque, vel ad Dei putaconducerent, comminisa sibi fas nloriam tertio decimo, quo rent, reque ipsa etiam seculo prxcipueplures fotulis fingendis operam mc<* sint ntur, nonnulla subwde nobiis ded>

' n di-neris huic creatura tus, nos ut avolans in viam suam eBt reddere vitam, contrariuu.esfaciat , famulos tuos cognoscere

qu*

o.sa

COmmenti?
401 Quid si e commentis
ris
itlts

unum

sit

j rtrtF docto-

proinduliilat

se voluntati

ligionis

me vel ,,u.-mcumque nost.se revel monachum quacumque occas.onc


tuffi,

'>">> />ubtice tantisperreduni qwisesedamnn prodigium, proclamarit, horrendum e feretro primum litteris, utiex decimo
ttottO

^^
ha)H:illl

oila

seculo tertio
dictis

intirmitate Clusione oratiouis

carnes

oomedere.

Cumque

in

con-

supra
t

liquet,

commendatum? Qwd

Si

'

omnes

qui aderaut, respon-

dissent
,

Amen,

illieo

ovis

repentino volatu et stupentibus ac gratiaa eunotie, qui aderant, mngna in nto rentib..sl>eo,qui facit mirab.lia qu.dam etiam tempore cum iu terra. Al.o
et
,pi

recepta vi.n plumis v.dent.bus diajparuit,


,

^moneinstttutunc ut*tixausteri9sim*,aS. ''de- & carpehni.


Ue quam nonnulli olim
.

VeBlomenvenna prodigia seu potius figmento. facerepossunt, ut /erum, quidquid sit, nec indubitato comralem damnati historiam pro

fberit

ecnfiotum

lfaa
1
I

hm
,

et alii,
,

,nientes
,.,,,,
,.

Quinquagesimam Cart deb.te vidissent quosdam senes


ante
,

rentim hoc attr.buentes


instautissime, ut dcbiles
totus
illi

rogaverunt

de carnibus,

,,s
.

mundus

illo

in

tempore uteretur
,

refocillamcu fjiauod habercnt

addentes,

mu

tos

J nKTeden.m.a.nhoc lS virosettim..isseett a C,.m 10 IV.or uuUatenus Ordinisdu.it..,. p. <* ut saltem sentiret, rogaverunt "nultarBmcarnes emi faceret. Qu.d
,

maxin.e mento fabulave habeam pubhce coram nua illa, uti tec modo fit, non populi muMudvne, sed innumera propemodum panetes coram ;,. x>s domus defuncH statuitur. Etemmnec paucis dumtaxat facta Zmia,qu*secuUde<*mitertiiscrtptorestni flC, etst tna rasmiserunt, commentitia sunt
> ,

prxmemorata prodigia seu

potius

*<

comitibus

Carthusiamque v Ue carnea ce.nebantur vers* in veros Lis,


sces

perlot. apertis sa.ciet ont.mos,p

Stnt tllata, ea Blbmenvenna in S. Brunonie Vttam Cartusianorum Ordo pro i universus habuisse deprehendttm kafiere aut umquam ettam tndublvideturqueproinde is nec provero perplurasecuia tam ha-

Pnoi, odore , sapore. Quo v.so , Dom.ni, quia nou est voluntas iuquit, Videtur antrisMUa. Deinde p.sces car-.iibus carnem atque eoaliis sunt proposito, cocti conventui et
colore,

tatoaue

uUconstmter

b1k'h^rus
sit

fvisse Paris

commentum dumtaxat

Tm
Non

gustu

intiru,.

afl

:,

crediderunt epiaoopi donec mittentes ad


,

deb.les sanati et confort.ti. carnes in p.sces con,

"privaL

fabulau Parisiens opinio equidem, quse s defuncH panetes/m d

maoeUe

et

dihgen

s-

slatJavensnt.hn-i'': oTmquvidpubliceeo,,,

siiue inquirentes

dc

re

tam stupeuda

evident.s-

ZrTpoputiJultitudine evenissc adstrtut

J-J^ M* utut

Ame
F

ZerLreipsa

luctuosa

testimouia audierunt. C sima


commcnlitiaque omnia
videntur,

relata

mmma 400 Talia sunt tria diversa a Bl primum auidem ex lus, u pr-odigia: ac
Zi, olni dubio
enim, quintus
procul

ste intra privatos domus

historia, sive publice, deflmeti pametes acct-

dimstotmtur^cumumqm^^^ studtoso
ctumque nostrum ineremum

commentancmes. Cartusix Prtor m VUa

lectoriexommbus,^
stllll

deead

Oh*S non TTuOOnis.Gratianopolitani episco,;. autem :,":,L, lluUum

llnl ,dicandumrelinquo,nonsU

ssssr?

^J^^el iss
t

TmUhiequidemapparet,ration^,sn^^

i^nem. Rerummodo,adS
prosequamur. spectantium, seriem

is vtilh

etcerlonramvelcertofalsami
4

yestaqueetiamminusmemorabUiad Uy

isicomplexusMuodveropernnetad^oa^
pariter CB rodiaia a Blomenvenna

^orata,

invicteprobatum Utia- Itsi enim,quoid suppelat, Ua ta nvtum sat validum haud quam pr autumo, quod tm hmc, ZTidcirco absUnenUam a ut perpetuam a carnibus decumbenUbus.serZ'usianis, periculose etiam

uljam monui.vcrosimUlimecommen.

*M

Lm

78

xxiv.

Octobris

Tomus

III.

, ,

596
AUCTOnt

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.
umquamalias Parisiisdocuerit seu magistrwn egerit. Accedit, apud anonymum primorum quinque Cartusix Priorum chronographum seu antiquiorem Sanclinostri biographum,
contigisset, nec
1

C B

XXIV. Remisne, an
ctus
in

Parisiis

San-

solitudinem
id fecerit,

secesserit
et

utique, quam Blomcnvenna aliique rccentiores, auctoritatis est, sociorum dumtaxat,


ijui reuijoris

quandonam

an tunc

recta Cartusiae
SoriiK aliquot

eremum

adierit.

dl quil

Anonymus primorum

quinque Cartusi.e Prio rum chronologus, quiprolixius Sanctinostri elogium, ViLv antiquioris nomine, ut supra moFranciscus a Puteo nui, edendum, contexuit

non autemeleim A\~r\y\\\ornmnominevenireeos, ad quos a Sancto post feralem eventum orationem habitam perhibet. Utut sit, quosdam equidem ex secum attraxit, ejus iis, quos Sanctus in eremum discipidos, hacque occasione faante exstitisse ctum, ut eis secedendi secum in eremum consilium inspirarit, nullo plane e capite vero apparet cum Remos, docente ibidem absimile, n undequaque, non modo indigenaBrunone, ingens rum, ast etiam extraneorum alienigenarumque
midtitudo litteras discendi ergo confluxerit, ut

aliiqui reseu Puteanus, Petrus Blomenvenna, ejus biographi, qui Parisiense prodicentiores gium, quo doctor, sese damnatum, e fereto publice
'

supranum.Vildocui.
Remisne, 404 Verum quaeri hic jam potest in solitudinem Sanctus abierit, iteman Parisiis
,

lh uno

111

Mililudinrm.

in litleras miserunt, Hrunonem, accidisset, veliemerilissima cfficacispostquam id simaque habita oratione, ut nonnulli, qui et ipsi

vociferatus

sit,

uon PariiUt,
ted Remit
seceuit.

que quo anno idfecerit. Blomenvenna, Puteanus


aliique recentiot es, qui in S. Brunonis Vita, quam ex instituto <ieseripsere, fuisse hune, Parisiis docentem, horrendo redivivi prodigio in eremum pulsum tradunt, Parisiis etiam illum, compos/hs

horrendo spectaculo adfuissent, seculo


remittere unaque

nuntium
secedere

cum

illo

in

eremum

ii<creverint,effecisse,

nijnins ijniflem, qui


isse

memoriee produnt. Et anoSanctum Parisiis tuncdocunonscribit, fuisse illos omnes hujus soeios
;

rebus, eo secessisse, non obscure indicant. Idem etiam fa\ ii antiquior noster biographus seu pri-

seu familiares indicat

recentiores vero

qui

morum. quinque Cartusix Priorum chronographus, etsi interim, Parisiis docuisse Sanctum, memoricc non prodat, utijam mox docui. Verum Sanctus, cum in ercmumsecessit, Remis versabatur, pristi?io ibidem post Manassis archiepiscopi expidsionem statui restitutus. Ita docent nos hi, qui, quo ecclesice cathedralis Remensis canonici Sancto parentarunt, titulum funebrem, inter recwlendos 52, ex parte constituunt, sequentes de Brunone versiculi,nu?n. 154 adhuc recilati Qui cum multimode nostra polleret in ur:

Brunonem tum ibidem magistrum egisse volunt, quosdam etiam ex illis faciu nt hujus discipulos. Yerbahuc spectantia tum anonymi, tumrecentiorum, seu potius, qui, quod ei reliqui ex his consentiant, omnium locum tenebit, Blomenvennx huc transcribo. Anonymus itaque num. 5 sic Ea tempestate erat ibi magister Bruno, scribit
:

% civitate Colonia non 'l< Theutonicus obscuris parentibus natus, ecclesise Remonsis canonicus et ibidem scholarum magister in Theoqui suprascriptis vocibus (doctoris scililoj^-ia

natione

be,

cet,

sese

damnatum,
praesentes
,

vociferati) salubriter terriest

Solamenque

suis atque decus fieret,


ei

tus atque
ibi

compunctus allocutus
ac
,

quosdam

so-

Cumque

faveret

iortuna

per

omnia, jam-

recitata deinde,

quam
8 sub-

ad hosce Sanctus habuerit, oratione, num.


jungit
:

His vel similibus verbis atque sententiis

que llunc prseferremus omnibus et merito Namque benignus erat omnique peritus
arte,

in

etufl

Bruno seipsum

et

quosdam

socios allo-

exhortans deliberaverunt ipse et sex alii C probi viri secum abrenuntiare mundo et pompis et ad perpetuam poenitentiam peragenejus quaerere competentia deserta dam heremi

quens
,

et

Facundusque

satis divitiisque

potens

Omnia

postposuit
tus

Christo

nudumque
hunc

secu-

etc.
nOniinlb
disieruniui
,

Christum mus.

cum

multis

suscipit

ere-

403

En modo

qux Blomenvenna commeet salubriter


(S.

Jam

vero,

cum

hoc ita habeat, Brunonera sane,

1161 iidjunCli*,

moret. Territus igitur, inquit, Bruno nimirum ) compunctus,


lis

vocatis nonnul-

e\

sibi

magis familiaribus
Carthusiffi

sociis

atque disci-

dato etiam, eum prodigio, quo doctor, sese damnatum, denunciarit, Parisiis prxsentem adstitisse, hincque esse factum, ut seculo nuntium remiserit,

pulis, inter quos erant magister


post

eum primus

Lauduinus, qui Prioratum suscepit,

in

eremum sese, non

Parisiis, sed Remis, quo

duo Stephani, uuus Burgensis, alter Diensis, ambo canonici Sancti Rufi, Hugo etiam, quem apeo quod solus ex eis sapellabant Capcllanum cerdotis olRcio fungeretur, et duo laici, Andreas
,

compositiirus hinc, faelo ja?n prodigio, res suas verosimillimum, ne dicam redierit, contidisse,

indubium,apparet. 405 Atquc hoc quidem

scilicet et

Guarinus bilibus defuncti clamoribus interfuerant, his vel


,

qui

omnes

praefatis

horri-

est, quod cle/iadsecundum, seuad niendum hic erat; quodjam relicto, petempus, quo Sanctus eremum, seculo in opinione eorum, qui pro lutierit, pertinet,

primum

annuff

I0SI, eontra uc Butori*


liturari*

siinilibus

verbis

Dicens

eos lacrymabiliter atfatus est amici et sodales etc. Hsec ilte

hinc in ctuosa doctoris damnatihistoriapulsoque certe ante annum eremum S. Brunone stant, id

quosdam ex iis, quos S. Bruno post visum auditumque horrendum prodigium vehementissima
oratione fuerit affatus, Sancti hujus fuisse discipulos, non obscure utique docens. Verum id, dato etiam, fiorribilem doctoris damnati historiam reipsa habuisse locum, idcirco mihi parum verosimile apparet, quod verosimillime Sanctus, ut viii ostendi, nec eo tempore, quo luctuosus casus

1082 circiter fdctum non esse, necesse est, cum unahoc circiter anno ferale spectaculumevenisse nimiconsensu scribant,uti tres diversas Sancti subdennostri Vitas, Commentario huic ex dictis inspicienti patescet. Verum cumferahs hidas, via, qua storia certa ex supra dictis non sit, alia epocha, vel vel secessus S. Brunonis in eremum haud etiam dumtaxat tempus, ante quod hsec figi queat,

DIE SEXTA OCTOHRIS.


necessario A queat, tutius certiusque determinetur, ineunda est.Sanctus noster, uti dicta viil maniante annum festant, in pristinum Remis statum restitutus non fuit, ac proin, cum ex mox dictis non prius in eremum, quamcum id / omnino est, fuisset, sese receperit, consectarium postremum ante eumdem annum L081 non ut hoc mdeantur hifecerit; utproinde a vero deviare '" m hu us J storicT Httc, ariaeFrai
:

ab urbe Remensi, ac deinde, nonnullis Remensi interpqsitis, subjungit: AtBruno, urbe saeculo etiam abrenuntiare pr< a, scMcel
it

ii

nit,

qui

suorum

notitias borr

fratianopolita-

num

processit territorium. lbi Lnarduo etadmodum terribili proraontorio, ad quod difficillimum et valde

insolensiterintenditur
valliB

BubeoetiampTfflruptissimas

vorago debiscit, habitare deligens, hujusmomores instituit, et sequacea ejus hodieque Bic \ivunt.
itri

Operis sui tom.


ses

pag.

2:56,

Brnnonis in

eremum

secessumvelannolonvelcertetunc,cumManasexauctoratus Remensis arckiepiscopus armis


male acquisitum archicpiscopatum afjirmant. conaretur, seu anno 1080 contigisse, nostn Nec tantum laudati scriptores SancH nimium maturant, solitudinem secessum loco cit. comttatt verum etiam socios, qui eum ad hanc
sibi asserere

huc 407 Verum,etsiis scriptor, uti ex ilhus verbis liquet, Sanctinostri ex jam transcriptis urbeRemensi discessui secessum in Cartusiae ere-

^J^

J"'"

mum subjungat,
lum

hunc tamen interetillum md-

ptane aut perexiguum dumtaasai


f

'/> sunt, e clero Remensi, cujus a asseverant. Ast dehoc xnfra est dubium, exstitisse Sancti insolituditractabo; nunc in tempus, quo

se seuBT\xuonem,statimatque spatiumiu/ urbeRemensi excelob improbos Manassis mores ''w se nonedicit sera t, potuit, uti ea supra dictis veritale, ed um detempore, quo Sanctus ex urbe Remensi
> -

>

'

nemsecessusacciderit t ante

xiainqutrendum.
>

quihunc % ut)am Scriptores proximelaudati, 1080 autetiam cum anno L078 ctum,cum anno

pronum ahni, tum de rebus, quas deinde gessit, At vero, inquies, nihilneetiam aliud est eruere. temGuibertus, unde Sancti in eremum secessus
pusutcumquedeterminaripossit,suppeditat?Recitatis

componunt,facereidvidentur,quod Sanch cum RadulphoViridietFulcioMonoculodefalstsmundurrtm di detectationibus seternumque


aaudiiscollationem f

proxime

binis textibus seq

<rba inproce-

terseritres,

Quem (Manassem) postmodum


,

dequajamsuprafuseactum,
statuant, Brunonem-

clerus

atque burgenses, cum ab Hugone

anno

circiter L077 a

que simul, qui una


,

cum

hisce seculo renuntiandi,

tum monachicumque habitum assumendi votum Deo id exsolvere haud diu distuhsse, emiserat
onstatimimplemsexistimarint.Astvotu in epistola supra plus semel se ipsemct Sanctus laudata,quaad hujus exsolutionem Radulphum indwat Viridem hortatusest, non obscure a<i RaduVphum sic scrtbit : 6 In hac enim
.

aTcbiepiscopo Lugqui Diensis agnominabatur viro in fceApostolicae sedis legato dunensi creberrimo ai.athemate nore justitiae clarissimo, pccleet ille manu miUtari thesauros
, ,

feriretur,
9i ffi

dilapidare niteretur,
ad

sederat,

cum

se

ede, quam male obb exilio relegatus teterno pepulerunt , et excommunicatum tunc lemporifl

Hcnricum
ca tus

Fiatu
ptores

itatuwt, """
tonligit,

quod, cum ego Reminiscitur quippe d.lectio tua, simul Fulcius Monoculus quadem die e t tu et
i

imperatorem ipse etiam excommunibac illacque oberrans, sine cum autem communioiP- postremo defungitur
contulissel
,

scriptor
cludit

ille

hsec verbis,

qux

e binis ejus

hortulo adjacenti
de
divitiis,

domui Ad, ubi


ibu

,,,,),

hospitabar,
glorise

blectal

nracedentihuctranscriptistemtibu urbeseproasin e praemittat, Manassis ex

num. orm-

perituris

mundi hujus
gaudiis

nec
,

non de peUt

rennis

aliquamdiu

opinor
pro-

ferventes tremus, unde divino amore vovimus Spiritui Sancto in proximo misimua ac relinquere et terna captare, nec
fug-itiva szeculi

dequeRemensieaypulsioniSanctinostriinerm fieripotest. ui secessum postponit hincque indicarenon nemim Ulam prseimsse, Guibertus
,

hoc videatur ac proin, si s< iptore ante quem ante annum L081, utpote S Bruno
i

standum

sit,

quod et non monachicum habitum reciperej tunc Fulcraa Hoesset. nisi vicino peraotum distumam abiisset, adcujus reditum peragenda
refnguit divinus amor elanguit tibus causis noster, fervorque evanuit. Ita Sanctus
, ,

exurbesedequcRemcis, Ma\
GuibertusManassiseaspulsioni Brunonis m consemum recessumpostponat, propterea tamen uthuicillampraivissestgnificatum ensnonest
ere-

conHgerit,

limusjquo moram

faciente

aliisque

inti

qU

animus, numero dtc auisane, utpote in plurali non solum dc Rndulpho.qm Lenda distuUmus, distulerit, sedettam de voti emissi exsotutioncm indubie loquttur seipso, qui id pariter fecerit, quam Bruno ad cott utproindepromptitudine,
obliaationem moverx storiielitterariseFrancm scriptores discessum veltpst, debuerint,utejusin eremum
>

essu, mores ex urbe Rrn bos Manassis dumtawat habuisse oidetur, qutd deiropositum

108

Etcnim

sibi,

Sancti nost,

ob tm-

..,

evmfin
ep0l h,

inde tum de hoc, t edocere,nullainteri

'<

Mo /""

*- lectorem

r&
le

\ue gesta ino apparet,

dam

attutent, laudati lu-

esS ent,rationehabita.Jtai

quod

dumreipsa,quidt
t,
-

"

'"

**
n
est.

rat,Manas

imaffigeauo votum statuunt emissum, anno rent.autcerteultraannum L080 non dtfferrent.


Noi Ncc etiam, cur quis ob Quih rti abbatis laudati auctontatem tini supra sxpissimejam

secessw pr* mtUat, ouo t Sancti in eremum fuisse, dubttandumnon iltam diuposteriorem

Man oeRemor

liudumtaxat,postquamea> tus, dtem extremum clau-

Ouibertus verbtsproxtmerecttatts, Visse ipsemet

Sanctinostriinsolitudinemsecessumantem quidem /<n-srrt1081 contigisse existimet. Scrtbit


ptorlib. ide vita sua, cap. xi: nassis Remensis archiepiscopi
piorsus improbos
et

liuju<
sii

mores

Fr

tescriptorest

.Tmfw

tseq-fne-

habitua oum ecclesus tunc omnis cum aliis quibusdam KeG-illi opinatissimus nobilibus infamis illius odio

norixprodunti Sanctumautem non

******

Btupidissimos

honestus horrerct,
,

Bruno

iZpostMan
\

in

insolitudinemsesereceptsse,ewhtcdtcend^/act ex eo . vero, cum res ita habeat,


e coUiges .

^SSSX

Jam

m.-usium clericorum

,,

593
ne,
C. B.

DE

S.

BRUNONE CONFESSOl!

Saneti quod Guibertus Manassis eapulsioni

nostri in

eremum secessum postponaf, consectanrutiquamest, ut huic illam pra>ivisse,sirium vm revegnificatum velit, etsi interim ex dictis quam ex urbe Rera non anle in eremum Sanctus,
Manasses fuissct expulsus, seserecepcril. Guibertus 409 Atque hic jam consequitur, ut
nsi

signata maneat, responsurus sum, in proxime D iterum cit. Annalium Ordinis sui lib. quarto hactenus non vulgato num. 99 sub finem de hac re loquatur. Nec juvat, inquit reponere Guibertum tacuisse de spectaculo. Tacuit enim
,
,

quia vel illud iguoravit, si tos parietcs evenit ; vel ,

uec lemput, i/iki Smictus


teculo renunliare froposutrit, contla-

re queal

propositum, nec Sancli noslri seculo renuntiandi per verba supra etsi et hoc Manassis expulsioni recitatapostponat, fuissehacposlcnus, signifcaxdcxrtum volumt quod hic accurate notandum quod ex hisce contendere non nemo poshixi,
,

coram

iu-cnti

hominum

tantum inter privafuit, et si publicum multitudine actum


,

nescivit,

utrum fuerit causa secessus sancti Bruqui tantum annis fere duobus post illud nonis, et in recessit, ut legitur apud anonvmum nostrum,
citatis editis.

Clironicis,

ab auctoribus
si

Cartusiensibus

set

monachici habitus induendi votum, quodin Fulcio Monocollatione, cum Radulpho Viridi et

ill
Leec
tJ

Unde non mirum


causa
innotuerit
;

solis

Cartusiensibus

Cart ujiauui

renunsesehaberet, etsi etiam Guibertus, seculo -106 de quo per verba num. B tiandi proposito, Reloquitur, Manassis ex urbe
et alibi recilata

acsuprastalvnnusjactaanno 1081 Manassis ex inteurbe Remensi expulsioneposterius. Res hxc nec ila indubie rim, quod bene etiam notandum,

culo habita, Sa.

isit,

cssc pariter, contra

et

maxime cum
secreta
,

soleant ononymui,
bienmicirdter
,;""

u,modi

consilia

servari

pauois intimisque aperiri et

et non nisi commuuicari quod


;

mm

sanctum Brunonem

fecisse, credibile est

juxta
,

il-

lud celebre placitum, a Petro

Cluniaceusi

ut

jam diximus
triarcha
//

commendatum
sequacibus

suis

quo sanctus Pa- E Miranda " inspiravit


, ,

mensi
Sitnc
,

expulsionem prteivisse, diserte assereret. ba illadeem/sso uicper

a Sancto secedendi in

seculoque renunseceac an de ipso, qui utique cum tiandi voto, conjunctus,secesconsilio seuproposito fuit

eremum

quanto possent nisu, occultare. Quod nihilominus de praesentium tantum et propriis non vero de praeoperibus intelligendum est quaj posteris antiquorum Patrum g-estis claris
opera,
,

dendi ' dubium, su illius in erc ex supra dictis reime cum Guibertus, qui minus rum, a S. Brunone publice non gestarum, yo facile ignorare potuerit gnarus exstitit, quod Sanctus nostercum Radulpho Viridi et Fulcio

commendare jubet Deus Laudemus viros Ecclesiasticum dicentem


ad aediiicationem
// : ;

per
g-lo-

generatione sua. riosos et parentes nostros in interim agnoscens, futuIta hactenus ille tacite
in rumfuisse, ut Guibertus, Parisiensi prodigio eremumpulsum fuisse S. Brunonem, exploratum fcrahs haberet,s> brevi hic in illam, postquam

m hospitabatur, parietes ab aliorum emisit. Atque hinc cst , cur sortio sejunctus "' babitam a vi pro stabilienda opii Brunonc cum Radulpho Viridi et Fulcio Mocollationem emissumque in hac seculo
conulo

Monoculo intra privatos domus Ad;c, in qua

junctis,

sane, historiapublice evenisset, sese receperit. Et atque prodigium accidisset, aut si Sanctus, statim sibi sociis adcerte non diupost in eremum, sex illum abiisset, fuisset utique, fecisse hoc

renuyiciu.uii

<

rcnn^uquepetendi votum post

ilhus

Guiberto ahisque horrendo eventu impulsum maxime cum Sanctus tum passim notissimum,
,

recitata suex urbe Rernensi discessum collocat, faciunt, Guiberti verba in subsidium pra, qux huc opinioni, nonvocarim, licet interhn hse&eidem voto, per Sanctum quod forte equidem iis de sufjragari loqui Guibertus voluerit emisso K, m lcmedixerim. Hisce mo n. 177 ante annum 1081 pus, quo Sanctus, quod ex dictis iuquirere pernonevemi. in eremum secesserit,
, ,

eos,

in solitudinem attraxit, tum alios, paucos horribili illo damnati doctoris exemnon

quossecum

plo

quemadad pcenitentiam agendam excitarit, quiprodigium propugnant, unamodumomnes, nimiconsensucontendunt. Atvero,ait Cartusiaprius, quam nus noster anonymus, Sanctus non prodigiosa doctoms cum jam biennium fere a
anastasi esset elapsum, in

gamus.
U$tCUVl
niuri
,1.
I
-

// UTI

!<<' ii,
/

non

"
i

'"

Bruno anno 1080 omni est uti infra ostendam, primum ,/rhioprocul, quam Sanctus ingressus quare si eremus
110 Cartusize

eremum
,

S.

eremum sese recepit, F illum, horribiti eventu impulhincque id fecisse quseso ignoravit Guibertus. Verum cui
sum,
,

huc

mundonuntium
tusiana

remittens,

primum
,

adiit,

Car-

inde ex verosimileappareat, Hrunonem, qui jam habitum monastivotidudum emissireligione ad tenebatur, huicque obhgationi

cum suscipiendum

rnt

Cartusiam exslitcrit, scu, si recta tunc non erif quin eodem anno dubium

mledixerit, seseque in soh1084 Annalium tudinem abdiderit. Atque hoc sane hactenus non culgati Cartusiensium libri quarti

mundoprimum

gravioris noxa- pcrisatisfacere diutius differens prius in sohtudiculo sese erat expositurus, non prodigio, quo, nem, quam cum biennium fere a animitus fuerat concussus, ut loquuntur nonnulli,
esset

auctor anonymus, qui doctoris, sese


vociferati,

damnatum

tuU,

<sse staprodigium anno L0I omnino contendit, idque, ut apparet, quo il,

elapsum, secessisse ? 412 Id sane incenso, quod, viso cuto,conceperit,sahdis

ludvere habuisse locum tueatur, seu potius, ut aptam silentii,quo istud Guibertus Nomgentinus abbos prxteriit, rationem reddere queat. Et vero in soltsi dictum prodigium annol^"- Sanctique

tudinem secessus anno

demum
an hujus

1084 contigerit,
illud

fi-

en

causa exstiluctuosam tcril, Guibcrlusignorarit, ac /jroin ut etsi optime sibi compertam, silentio historiam \ dum de Sancti conversione hujus>jw hb. i de vita sua, cap. xi tractaret. Audi,
facilepotuerit,
uf,
,

stium desiderio mmime exmgrutt. rebus suis comporeponas, tanto temporis spatio jc,ra,lnovumsuscipiendum n endis,parandisque, indiguisse Sanctum. Etsz vitie genus opus erant, prodigium, si enim dubitandumnonsit, quinpost habial, tempons atiquoa reipsa tocum id umquam necessariaque spatium,quoressuas componeret,
l

^"^*^ S5 ^^
Nec
est,

hombdi

specta-

in(tr Sancl ,

quoa

^^

adnovumvitsegenuspararet,vereimpendent,juduorum circier isse tamen illud aut esse debuisse Quoct nulla omnino ratio suadet. annorum,
,
, ,

initiis

<juilaudatus Cartusianus anonymus, cui deinde, ex hoc contra ut Guiberti silentio seu formato argumento negativo vis sua supra asprodigium

amicis vatedienim bonis suis sese abdicare paupernmam vitam cere, paucaque qux ei parare auoducturo, yiecessaria essent futura, mensium spatio rum etiam dumtaxat triumve

DE SEXTA OCTOBRIS.
A
potuerit

"
C
B.

Cartusianus noster anonymus, Sanctwn anno 1084 Cartusix eremum esse ingressum, primorum quinque Cartusix Pmorum chronologus seu antiquior Sancti nostyH biographusnum. xi diserlr tradit, eique, qui post fioruerunt Cartusiani alii, pro prodigiosa doctons
?

Ast, inquit

damnati anastasi adducHt etiam consentiunt. Fateor, siehabeti verum quid tum ? Sanctum equidem post factum prodigium in solitudinem, ab eremo Cartusiana diversam, aniequam hanc adiret, sese non abdb disse, nuspiam affirmat. Nec, etsi id affirmaret, consequens proptrrm fteret, ut t spectaHs iis,qux
testati,
is

jamque

in

medium

xi

lib. 66, num. 66. Hic enim scriptor dem, de Sancto nostro, qui, Cartusiam adiens, magni nominis eremitam si Blbmenvenna cx Henrico Calcar recte notet, in via consuluerit, sermonem faciens, ha?c sequentia prodit memorise Quinam sit ille magni nominis eremita, quem Bruno adeundo Cartusiara consuluit, nemo hactenus ne quidem divinando, assecutus est.

bus,

ibi-

Conjiciebam aliquando, fuisse Stephanura Tiernensem qui tum Mureti apud Lemovicos non magni nominis fama eremiticam vitam cum suis nt agebat. At quibusdam monumentis adducor credam, illum inagni norainis eremitara non aliura
, ,

antescriptor memorim prodit, 8an< tus noster, quam in solitudinem secederet, biennium circiter anoa prodigiosa anastasi siverit elabi. Etsi enim noster ille chronologus, seu antiquior

esse

quara

Robertum

Exstat in

illius

raonasterii tabulario

abbatera Molismensem. Hainardi de


,

nymus

Barro, et Johannis de Laniaco charta qua terlabore homiapud Siccam - fontanam n ram
,

biographus, definito anno 1084 Brunonis in Carscritusix eremum secessum innectat, suo tamen non efficit, ut Parisiense prodigium bendi modo anno 1082 necessario sit innectendum. Eteni Anno Dominicaj relaturus num. i ita memorat
.

" laudante num partim jam complanatam Valentio comite Brenensi et Barrensi, cujus hoc Lsamentum erat, ecclesiae Molisraeusi confc.

runt.

nationis

mlxxxi

vel

circa
Parisiis,

illum,

dum

n n n
//

ficaverant

mne studium floreret B Phiiosophia et Theologia

pracipue in Canonico et jure tale prodigium (quo generaliter eonsuevit, ttl nensis tantisper redivims, sesrilicet dori denuntiarit) se damnatum, e feretro adstantibus
ibi

vero ecclesia loci illius quam icdiPetrus et Lambertus dfceipuli maqui cura eo in territorio illo ^istri Brunonis ereraitice vixerant, a domuo Roberto erant et Lingonensi episcopo in honore beato semper Vir-

415

Cum

"^^ J^^
variUqut

ginis Mariae dedicaretur, atriumque benedii tur, praedictus comes et idem Raynardns et Acele-

dicitur accidisse.

perperam
inti
-

ii,jiosaergo doctoris damnati anastasis, spectatisiis, quse dntiquior not>

memorix prodit, non definitoanno

yraphus sedvel altero proasime seu hoc ipso anno, vel uno aut prxgresso seu secuto, evenit, nec quidquam alibi
10s2,

nus cum multis aliis pra?sentes fuerunt. Ex quibus intelligitur, Brunonem apud Siccam-fontanam, qui locus est diecesis Lingonensis in arohidiaconatu Barri super Albain, aliquamdiu cremi//

tice vixisse

cum

prasdictis Petro et

Lamberto

ipsius

umquam occurrit,quod feralemillam historiam,si cogat innectere. accidit, determinato anno L082
anno 1083, ad ferejam provecto, reipsaeHam, "Uex difinem potest,contigisse statuatur ,ita sane hanc Quid
si

discipulis et de proximo consulere potuisse Rotbertum Molismeusem abbatem, magni tum norainis, praequi eremiticara passim vitam agebat. Nulla
dioto instrumento apponitur chroni-' ad marginem recentiori manu adscriptus est

sed

ergo

illa,

si contigit, ipso

annus
appriRot-

mlxxxi

qui tempori
potest.

secessus

Brunonis
,

Otis fieri

inter et Sancti in Cartusix eremum secessum ex dicendis anno 1084 circa diem, S. Joanni
i

me

convenire

Nec

obstat

quod

Ba-

sed ptistx sacrum, evenil, non biennium spatium intercessent, arctius longe temporis parandisquod Sanctus rebus suis componendis
que,

discibertus Lingonum prcesul et ipse Brunonis qui Siccae-Eontanaj ecclesiam dedicavit ,

pulus

non aute annum mlxxxv hanc sedem

inierit,

Nam

exsecutionem opportuna si arbitrabatur, impendere potuerit, quodque, adhuc videatur, quam ut a Sancl longius

recessum Bnmonis hasc dedicatio aliquanto post Remis Gratianopolim est. Certe Brunoni facta

qux ad

consilii sui

suis componendis necessariisque


..

OttSB

rremiticse

,,

Kvjmrandisimpensumfuissecredatur, ad annum contrahi adhuc potest differendo etiam usque 1084 V,rr,siensiprodigium,utpotequodnec dictis accidenecessario ante hunc annum ex jam itaque res habeat, biennn Ctr rit. Quoquo modo Sanctus in Cartusiw ter spalium annum inter,quO

monasterium adeunti obvium erat Molismense egus abbas, quem nullus tum adeoque Rotbertus ad perfectionem eremitarum aut monachorum non rectorem partibus contendentium
,

illis

in

ducem habere cupiebat. Ita ille e Titue quibus, Sanctum re- F lis autem funebribus, mundo valedixit, non cta in Cartusiam, cum primus S. Petri Trecoexistimo secessisse
ac
; ,

rum

est

locumque inter edendos 47 tenens sw


dicit,

eremum

pnmorum intercessisse, ex iis, qum anonymus Priorum chronologus seu antiquinque Cartusiss memonse prodit, quior Sancti nostri biographus id quidem nec immenon est. k\qm
consequens
t

abiit,

prodigiique Parisiensis epocham

habet UtTitulus

mundi tentaminavi.it
,

Bruno

vir sapiens jussa Dei faciens.

Sprevit opes cultas

multas

sibi

nec

fuit

ulla

fa-

ritoobjam

dicta, statuimus,
,

anonymo dantes tantisper in cum mundo valedicturus Remis excessit, recta secessisse, seuadS. Hugonem, Cartusim eremum in hanc Qratianopolitanuti episcopum, aquo
uilusium 1,011 uln-i it,
<

Cartusiano nostro Sanctum nostrum,

fratrfbus Sed quidquid potuit, raonachus ab hac vita Fugit


,

exhibuit.
fit

et hinc ere-

mita.
abstinuit, regna poli raoruit etc Tituli S. JoanSecundus, qui monialium 410 locoque 68 recudetur t btnos nis Baptistce est cum aliis nonnullis complectitur ver-

Dum sic

funebribul

smutiTiiuiiM

dicendis ductus fuit, sese contuHsse. hoc faceret, .414 Verum Sanctus, antequam diversam adnsse, solitudinem a Cartusue eremo

hosce una

$cd anti, uti


e

luwiula a

Mabillonio

commoratus fuisse videin eaque aliquamdiu opinandi ansam seu fundamentum tur Ita uti etiam prxbent varii funebres Sancti Tituli, Ordinis sui Benedictini knnaliMabillonius in

^Vadhuc
vita.

Bruno.
fuit,
fit

sibi

traditur

Patre

Clericus
ta.

ipse

monachus, hmc eremiTet tius,

m
u
i

DE
recudmdos
189,

S.

BRUNONE CONPESSORE
que Cartusise Priorum chronologus seu antiquior Sancti nostri biographus aliique recentiores non impediant, quo minus Parisiense prodigium, si
t '^'*
1

roM
B

quo Albertus, eccanonicus, Sancto parentaclesiae Beverlacensis hexametro durntaxat pentametroque constat. quod meBruno Det pietas Christi tibi
Tertius, inter
, ,

^"^re

umquam

ruisti.

Paetua

in

hac vita monachus prius

hinc ere-

mita.

Quartus, seu 113 inter recudendos, quem Sancto poCastrensis S. Petri ecclesia inscripsit, hisce

contigit, ultra annum 1082 queat difstantibus fameniis, quae scribunt, Sanctus ferri, noster, cum seculo valedixit, recta in Cartusiam secessisse videtur, nec atibi, antequam eo sese conferret, aliquamdiu esse commoratus. Et-

tissimum versiculis concipiti" Gloria justorutn, solatia sola reorum


Bruno
fuit vivens,

enim, ut ab antiquiori nostro biographo ducatur viso initium, mox hic, recensita, quam Sanctus, ita prohorribili spectaculo, habuerit, oratione,
sequitur His vel simiiibus verbia atque sentenalloquena et e\tiis seipsum et quosdam alios deliberaverunt ipse et sex alii pr hortana et pompis ejus, viri secum abrenuntiare mundo perag-endam he ad perpetuam pCBnitentiam
:

Totiua oleri

parque dolor moriens. deous, exemplar quoque veri

Mors dolor eripuit, Bffectua monachus


CtU8,

dum

priua

Pater occubuit. hinc eremitaque re,

et

Gratia

summa Dei

propitietur

ei,

remi

deserta

competentia
divitiis

quflBrere,
et

et

ibidem
honoriet

funebnSanctus itaque, uti ew hiscejam recitatis apparet, morlachwn pnus m.hat bus TUulis cyus
egitque,
Ita scilicet,

relictia

omnibua

delioiia

et

suas bua hujua inundi, acoipere singuli erucea

quam mtam eremiticamfueritafnpleants. quemadmndmn Historia? litteranx


scriptores
Cartusia? ere-

audum Chri8tum
ducit
re,

sequi
et
et

per

arotani

viam, quae
desere-

ad vitam

latara

ac

spatioaam

Franciw
B

tom. *,pag.m observant auctores designare voluennt Titulorum illorum


in

qua_ amatores ad aupplioia damnatorum. Et ideo, quia audie-

sectatorea

mundi perducit

tempus,quoSanctus, antequam
,

colligiw
"
.ulinr tolitudine
.,,1 ,1

"

quoa mum CartusicV eremo eodem recidit solitudinem a abderet, Sandiversam, antequam inhanc sese inhabitasse, vitamque itt ea monactum nostrum chicam duxisse. substantiam itti, aa417 Ita fere quantum ab ------ Sanctus, antequam (lef/ttCO CMW V V,.~..., dentes etiam locum, in quo
secederet.solihu/inem inhabitavit, scu,
_

episcorant famam aanctitatis sancti llug-onis qui priua aliquo tempore pi Gratianopolitani ejusdem magiatri Brunonis in scholia creditur
,

socius

extitisse

posuerunt

ad

memoratum

prosancto Spiritu inspirante sanctum episcopura


,

inCartusia?
versatus,

eremum

Sicca

J._< nlirttiriVilll ill /j/j/ secederet, ahquamdiu futt /<nlana? solitudinemexstitisse.


...

simul accedere et ejusdem auxilium et consilium requirere, ut in ejus diociesi quam audie rant multis deaertis montibus habundare, merein quo suum rentur locum congruum obtinere sanctum et salubre propoaitum possent effectui
,

Snictumsane

in hac,

antequam Cartusiam

aliquanto temporis spatio habitasse, mih\ certum, faciunt, qua? sat oerosimile, ne dicam quem etiam in margine laudant, Mabiltonius,
adicrit,
toco

mancipare. Septem igitur sancti viri aupra scripr82dicta de canaa ad pra_dictum Sanctura pti duce aancto Spiritu, pervenerunt. episcopum igitur orationi, a S. Brunone post prodigiCum
,

supra

cit.

in

medium

adducit.

Verum cum

um habitse, mox hujus sociorumque Hugonem accedendi consilium, proximeque secutum ad sanctum hunc cpiscopum accessum, nullius prorsus mentione facta, rei, quse media intercesserit, subjungat, Sanctumsane, facto Parisiensi prodigio,

eremitiex hisce ibidem, non monachicam, sed inlelligatur, cam dumtaxat vitamduxisseSanctvs diversi qua ratione verdati congruunt Tituli proxime recitati, quibus Brunonem prifunebres

mo monachum,
docemur?

ac deinde eremitam factum esse

recta ad

Hugonem Gratianopotitanum

epi-

Difflcilis

sane implicatusque valdehic

scopum se contulisse, nec alibi ante aliquamdiu


esse

monanodus videt ur. Verum quid si Sanctus a quem mox, cum in Siccse-Fontanx chico habitu,
quisolitudinem sese abdidit, induerit, primo a vivendinorma, dem monachus,eremita vero post quam et tunc deinde amplexus sit, factus fuisse

que,

commoratum, nonobscure indicat, utiquisquantum opinor, rem attente considerans,


Nec minus
clare

facile agnoscet. .19

id

ipsum indicat

in ahUqueStmct

dicatur? Quid st n inprtefatis Titulis funebribus id fiat, quod in Molismensi abbatia, Sicetiam Fontana? soliiudini vicina, reipsa monachum, monachico etiam habitu assumpto, egerit, ac dein inde tum in Siccae Fontanse solitudine, tum Calabriarque eremis vitse eremitica'sese CartusiSB
dederit? Sane ut

contexta a se Sancti nostri Vita Blomenvenna. JjJJJL," Oratione enim, qua Bruno, viso doctoris da ^ mnati spectaculo ,vocatos ad sese e discipulis suis familiaribusque nonnullos allocutus atque ad pcenitentiam agendam adhortatus primum fuerit,
recensita, duos

postremum hoc uerosimillimum putem, faciuni tum cticti Tituli funebres, tumvotum induendi monachum, a Sancto ex dictis ante emissum; ut autem alterutrum adstruatur, suau abdere etiam videtur, quo Sancto ab eccl Molerniensis monach/s pabatise Molismensis seu rentatwn fuit, funebris Titulus, inter recuden. dos i" Eoc enim, famdiarissimum sibi fuisse produnt. N'stris S. Bruuonem, laudati monachi

Stephanos, Burgensem unum, pnmo Diensem atterum, quos hisce accenset, ita a civitate ValenNon long-e loquentes inducit
:

tiae,

cui

nostrum
fluenta
est

adhawrel

monasterium aancti
in

Rufi prope

Rodani

cdnfinio

diocaesiB

DienaiB

m ea Gratianopolis epiacopus, quem beatua llu-o, ejusdem civitatia virum ntifreqnenter vidimus et cog-noscimus justum et rectum ae timentem sanetum,
civitas

atque

que

Deum, virum
que perfectum.
tes

in ls in

omni

rirtute

inquint
,in kI

veraiculia,
,

qui

habitamua

Molernmm

altissimos,

habet in quibus sunt deserta


transitu

diocaasi

exercitatum ataua monLoca

plu-

addentea vobia

qui estis Turri, innotescimus pro domiuo Brnnone patrono vestro, nostro atem familiariaaimo , Miaaarum aolemnia diebus tri^inta celebravimus; etiam ejus obitus anuiveraarium liem in catalojro fratrum nostrorum con-

ag-endam separata, ac per hoc ad pcenitentiam etiam exemplo et moaccommodatissima. Iste in advenpcenitentiam omnes inviians
,

rima, ab omni

hominum

et

conaortio

ad

tu uostro

scripaimuB.
\

At vero

inquies

etsi

Primorum

quin-

gaudebit et ipsum accesserimus aupra modum voti compotes faciet. Est enim qui vero pius, benignus et misericors. Nos
,

si

viam,

DIBSEXTA OCTOBKIS.
viam

601

qua ad eum itur, frequenter ambulavideinmus, ad ipsum vos ducere valemus; ac ejusque socii, probato mox omnide qui Bruno um calculis, quod hisce. verbis includitur, utriusque Stephani consilio, ad Hugonem Gratianopolitanum episcopum, rebus suis composilis, consese consultoque in via magni nominis eremita,
,

intetligentur congruere.
,

Omnibus dubitandum vix apparet quin lo perpensis recta Sanctus, cum seculo nuntium remisit, non sed alio prius concessei^it. Et in Cartusiam atque aliqucm tunc petiit locum quidem quannhn mhabitavit, Siccaefontanae solitudinem monasterii fuisse, laudata supra a Mabillonio
,
,
, ,

itaque sedu-

101

TORt

illorum ad tulerint, exponit, nulla ptane, quiv commorationis alio in prasiverit,

hunc accessui
loco

mentione facta. Puteanus porro in edenda,

quam

amussim fere concinnavit, Sancti Vita ad in via eremitse non (neque enim, eum consulti Blomenmeminisse, quidquam ad rem hic facit) hosce venmv consonat, ut proinde tam secundum
Sancti nostri biographos,

Molismensis charta fidem facit. Verum quanto quidem temporis spatio Bruno in hac, antequam ad CartusicV eremum seu ad Hugonem Gratianopolitanum ejnscopum se conferret, fuit morahac de re tus? Nihil omnino, ut quid certi ecdesuc seu monastestatuatur, occurrit. Cum
rii

Molismensis, solitudini SicccV-fontancV adja

quam secundum altememoratum seu pnmorum rum, num. prxced.


ejusque
socii,

centis,
ni

chronologum Bruno quinque Cartusiiv Priorum cum seculo nuntium remisere ere-

monachi in tituto funebri, quo Bn parentarunt, familiarissimum suum ex fam Sanctum sane quo eis dictis eum appellent
, ,

adeo notus esse potueru

mumque petiere,

recta sese ad
,

Eugon

B Cartusuesolitudinem
sese contulerint.
ultquamdiu

dicendis in nopolitanum episcopum a quo ex multo post ducti fuere, haucl

temporis spatio satis in ipso, in longo in solitudine illa aut etiam Molismens* egerit quo e.r dictis monachum esse commoratum, sat verosimile apmonasterio
',
,

,,

paret.

Quid

si

ergo

per annum

circiter

aui

commoralu
tit,

Verum cum Puteanus et Blomenvenna sede Sancto lucuculo demum sexto decimo suam brationemelaborarint,hisqueanti<iinn, prtmorum
420

demum, adhuc diutius ibidem hmserit, m tum mivitse eremitiav, cui se dedent, cum tocum experiretur ad Hugonem Gratia,

quinqueCartusixPriorumchronologusnonprms
anni amplius ex supra dictis, quam cum jam obituelapsi, floruent, centum a Brunonis essent in Cartusiev recentiores remotioresque ab hujus eremumsecessuomnessunt,quamid us uniquam,
atque indubitaquiv de hocnarrant, fidem certam nedum quando cum antiquion tam facerepossint,
fidei integroe

nus aptum obtincret, senopolitanum, ut ab eo aptiorem mi? Id sane a verisimilitudme se contuterit vero nime abhorrere mihi videtur. Jam Sanctusque ul supra dohivc ita sint

cum

cui,

certe

non ante
,

annum
abierit
,

108]

sohtu-

dinem,

scculo reticto

dicendis,

quam anno

1081

nec sertus ex circa diem S. Jo-

monumento pugnant; locum autem ante hocpostremum hic obtinet. Sanctum enim sese abderet, in Siccxquam in CartusicV eremum ahquamdiu solitudine vitam eremiticam

anniBaptistm sacrum Cartusim eremumsitxnut rel anno 1081 consequens fit gressus
, ,

vel altero e binis sequentibus


qiicv

in solitudinem SicCcV-fontamv indubie fucnt, scex dictis


,

fontamv suprarccttatisMaduxisse,antiqua,quam verbis Molismensis charta billonius laudat, monasterii Sanctoque noprodit, nec ullo ex capite vetus hoc monumentumsupposititium spuriumstrocvquale ve apparet.

se ut

seculo relicto

primum
evenerit

abdiderit.
,

Aha

minem,

moinvenire haud quivi. Ad alia progrequcv post secuta sunt discutienda do,
,

tempus,

quo

id

propius deter-

Mheec

opinioni, quee

Sanctum, cum

diamur.

non recta mundo vatedixit, in Cartusuv eremum CartusicV seccssisse,statuit,etiam Guigo.quintus Hugonis Gratianopoa se S
Prior, in conscripta
titaniepiscopi
.

XXV.

Sancti ad

Hugonem, Gra-

Vitasu^agatur. Etenxm, ubi Brunum. 42-J sociorumque ejus (Adi, quiv ex ea n nonis C Hugonem accessum huc transcribentur, verba) ad Quserebant autem locum, refert, ita de itlis scribit repererant. vitae conjrnium, necdumque eremiticae
.-

tianopolitanum episcopum. accessocii, et sus, quales ejus fuerint

an tunc sacerdotio
terit.

initiatus exsti-

Brunonem Quibus verbis non obscure indicat, ad Hugonem vemssent, ejusque socios, antequam vxtse apoperamjam dedisse, ut locum eremiticx primo quidem, ut hinc autem fit,
tum invenirent
;

r^um

Sanclus noster, seocgue ./ille,

fancfui d

ejusque avero alienum videatur, Bvnnonem jamjam mundo vatedicturi cum post prodigium
essent,

socios

communi

consilio, ut laudati

mox

biogra-

phi docent, statuisse, duvcesis Gratialitanum episcopum, ut ab eo in aptum montibus locum eremitiav vxtx nopotitancv deindevero, ut vet impetrarent, sese conferre; Hugonem Sanctum nostrum, antequam ad , lt nc,
sotitudine, quo, accederet, in Sicav-fontancV
esset,

ad Hugonem, Gratianopo-

haXonus huic rium .satisaptum.^in.Oln, po&teUmtem Qrat invemssent, ad Hugonem de cujus vvtutbus 6 eo,
inspirarat, loc,
i

Cjus

ul apparel,

* mUe ge-

num

episcop:

ImquemdampropKitosuotdoneuminw
BmeaUaov notmuUa fas est to Cartnsm Prxore,tn ^Ugi-eexGuigu Oi antistitis Vita.apud nos ZncU itUus
t

pervenerunt.

an

locus hic vitx eremitiav aptus verosimite evaaliquamdiu fuisse commoratum,


dat, ac

exploraret,

Aorilis edila

num.

xi ita scrxoente et
,

hia

Jus Uugo) agebat.


nepiscopatu,
pleti* onuis.

ecce

tribu

in $oli(udinem

velanno 1081
vel aliero r

monastern proin laudatx a Mabillonio dictis factum proMohsmensts charLv, qiur id ex ,hl,pondus qualecumque accedat. laudaAccedunt Tituli funebres supra mundo valedtqui, si Sanctus noster, cum li ,' ubi eremiticam viin Cartusiam
i

post mona.terii

reditum

neo comi

e quasi quoddain sum.lucrum ac totius matnritatis socis magistrum Land.imum Habrlwt .u.tem
qui po.t

scieu.iaquc

adeet maelBtei Brano, v.r rehgro. famosus, honestatis et STvitath

eum Carthusi*

Pr,or

**!"
(h. 8.

lt

recta

binit trqq.
tectstit.

tam

duxit, secesserit, veritati

haud

satis apte

et D.enscm Jh.no.. Burgcusem

Rnfi

m
AocToti

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.
ei

f, Ba nt nonici fuerant,

qp/1 sea
,

desiderio uef.u.<r.-v

vitae solitariffi

abbate

favente

sese

etiam

quem cognominabant
eis

conjunxerant) Hugonem eo Capellanura

ouod solus ex

fungeretur officio; Anappellamus Conversos duos laicos, autem lodream et Guarinum. Quserebant
sacerdotis

nosteraccessit,victum hunc antistitem Sanctus divinide qua ex dictis etiam Guigo, sionem, quam Guigo, hunctus oblatam referat. Hanc, paucis dumtaxat que secutus dictus anonymus, memorant, Viderat autem pra&fatufl verbis
hisce episcopus

I>

quos

cum
ctffi

eremiticffi

vitee

congruum
spe
,

necdumque
suavi
,

re-

pererant.

Hac

ergo

simul et

sanvi-

(Hugo scilicet) circa idem tempus ejusque socn acce(quo nempe ad eum S. Bruno somnium in cadem (Cartusne) sodebant) per
litudine

conversationis ejus odore trahente solum rum sanrtum venerunt. Quos ille suscepit , tractaBed et reverenter gratant. r Ipso namque confecit. Tit et voti compotes comitante, Carthusia* solitusulente. juvante, Viderat dinem intraverunt atque extruxerunt. in eadem autem circa id tempus per somnium

ad

Dominum sue
stellas

dignationi

habitaculum

Km

etiam septem ducatum sibi construentem, ille, adddis etiam pnestantes itineris, prolixius Guigoneabsunt, adjunclzs, hunc nonnuUis, quxa recxtata exinmodum proxime ante verba supra (Bruno igitur viri infra descnpti Septem ponit priefata de causa (ut ejus socii)
:

videlicet

sexque

solitudine

Deura,
,

suae

dignationi

habitaculum
,

nempe

construentem
sibi

stellas

pWBBtwitea

itineris.

ducatum etiam septem Erant vero et hi se-

,v aptum uicemrent) episeopum (Hugonem Graad prfBdiotuxn sanotom pervenerunt. Honopolitanum) duce Spiritu Saoct..,

locv,,,

ciUv

<

Cumque

(Grattanointrarent praefatam civitatem


:

ptem.

SK2T
HUtoria,

nJ

4MScriptaranonymus,quieprimorumquinchronologosupra sxpuque Cartusix Priorum

Ordinis Cartur sime laudato, aliisque brevem

B simsis

fit, et Santionem quoque, quse, uti hic a Guigone ,Gratianopolitanum epxscocH nostri ad Hugonem rssumetvisionemhuicdivt7iitusoblatam lllt transcnpta suppeditat verum a jam huc refert, <'<screpat, hcetinGuiqonis narrationenon niUl Guigone a quinque pnmorum Carteri,,, et hanc e esse depromptam et tusix Priorum Chronologo fuisse, profiteahunc ipsis Guigonis verbisusum spceta7itia quod huc tur. Lubet et ejus verba transcnbere.Ab nonnulla annotanda offerant, huc ad Hugonem accessum exponit, iis quibus Sancti magister Bruno, duco initium. Sic habent Adest famosus, honestatis, gravir religiosus sn.ntiaque

historiam, a Marteneotom.Qamphssimse contejuit, narracollectionisacol. 151 insertam,

sanctus episeopus in polim) contigit, ut prmfatus viditque in somnis sancamera sua obdormiret cadebant et ecce, septem stellaj ctam visionem diet postca asccndcb:.nt ner ejus ante pedes usque ad quemet multa deserta
:

versos montes

dam locum horrnlnm valde et nuucupatum Cnrlhusia motum


,
,

B
,

populis

rc-

steteruntque

mm

bi

ria?

HistoHactenus laudatx Ordinis Cartusicnsis qui, cum prseterea, narrationem,

num

auctor; daturus, ipsis prxced. huc transcriptam,

sese id

primorum quinque Cartusix Pnorum


manibus

pr.v Chronici verbis facturum insinuet, ns Opusculi hujus exemplar, ha&msse uidetur adjecit, eidem adjunctis auctum, quse, qui illa arbitratus est, nec scriptor recentior verosimilia monumentamcn, quafi$um opmor, in auctore tovevetustioniinvenit.

ad 425 Ita vel idcirco quantum

lioc
,

posac-

ataueerecm(ioriSaiiih

quasi vitatis ac totius maturitatis

jn ddan

Bittula-

mum
nam

autumo, ptod tom primum


socii
,

cum )am
v ko

6l09 _

socios propos*ti sm, crum, habebat autem idem post eum extiscilicet Landuinum, qni m-i-istrum et duos Stephanos, Burgensem tit Prior Cartusim,
et

Bruno ejusque sex

urbem

Gratianopolila-

Diensem

ii

ambo
ei

beati

Kufi

canonici fue-

runt

sed desiderio
sese

solitarise vitse, eis

abbate eo-

rum'favonte,
craoque nuod solus
,

conjunxerant;

Hugonem
,

visionem S. Hugoni Graidepiscopo, oblatam fuisse scnbat, tianopolitano conventnon satis que cum narratione Guigonis biographus, non lllud enim hic S. Hugonis at. tempus, quo Bruno ejusque circa idem
ingrederentur
per, sed,
socii
procttt, Gratianopolim venerunt fwbum Guigonis auctontate, oblata ut proinde, spectata spatio Sancti Huqonivisio aliquanto temporis
,

quem cognominabant Capellanum


ex
,

eo

autem laicos dream scilicet C locum eremitic


pererant
et de
:

duos fungeretur Conversos , Anquos appellant autem et Guarinum. Quaerebant


iis

sacerdotio

in

ingressump^cesurbem Gratianopolitanam
videlicet,

vitae

vigilante

congruum et necdum reautem praedicto episcopo


,

serit

anus

biographi, PuteRecentiores Sancti nostri Blomenvenna et Surius, qm oarus

paulo

(quae ei scilicet visione septem stellarum adsunt cogitante fuerat oblala)

nec ab adjunctis, nec a Guigone, biographo expressis, Sancti nostnadS. stro

^iqui^renoHui

praefati

ante septem

viri,

sex prsef.ttis

sociis

fuis.

mngister Bruno cum Cndcntibus autem US


viri
,

lliq qonem Gratianopolitanumaccessum,oblah> actempore, quo huic visionem exornant, de


fi

hm

ptem antcpedes
in

sancti

ronferebnt

ipse

.nlrr^rerosimaiusatqueadG^gonis^
accommodatius loquuntur. quidemvisionemnoct,

septem stelhs, quas ,0tus vir in OOTde SUO de ad qui eos benigne levavit vi.ione viderat;
:

mm

Ac

pacis

intelosculum, et inquisita et diligenter Sow loeas venissent, disit lecfta. qua dc causa, et Aot a Deo vobis paratum ,,,., vestrum ubi labore ad locum grandi eos non sine loeus veEcce steterunt stell septem, et ait;
, ,

ijus in
essit,

et

Sanctus noster sxqm ex hoc Surius tunc, cum pern.rrr, cjussocii Gratianopolim visionem illam Lnvcnnxverba, spedantia ob ea qux ad S. Hugonem accessum

urbem Gralianopolitanam Hugoni oblatam refert,

^enn^ia^
<

"** adventu*

^^
*

*"

-t

i'

;I::;::/"

Jton

a Guigone Cartusiensis auctor, nonnihil sane et reanonymo, qui Guigonis verba proxime e t ab
citata

Ita

anonymus laudatx Histornv Ordinis

Zm.

ctum nostrum, Gratianopohm


fuisse,

uJU *~*"^*?^ ^fntemmagm


Sunt autem
htcc

Opusculum suum intulit, pnmorum CartusieePriorumchronographoseu anquinque


in

iter V^ecutum nominis eremita in via consulto ad znstUutum prxnarrat, ac deinde, qux

senspertinent,subjungit.

dissonans, ut tiquiore Sancti nostri biographo proxime pariter hic recitata cum Guilius verba patebit. Audi modo, quz, qonis verbis conferenti Gratianopolitano episcopo, cum ad sanil-

pore sanctus llugo Car.h i solitudine

eodem tem m somn i* Deum cpiscopus dignatiom hab


:

lllumciwenn*

Viderat

recenlW
visiO,

,:,
;

BUie

taculum

construentem

septem

quoque

stei

Hugoni

DIE SEXTA OCTOBKIS.

6*
Cfc

las

aureas in

modum

coronas dispositaa
,

atque

paululum elevatas a ceteris in lixis situ, motu, colore et splendore sibi ducatum prsestantes. itineris
terra

firmara<-nto
differentefr,

prsevia,visio illa acciderit, Hugonems petentunc, cum illi ad ostium, alloquium ejus cogitasse , vero neutiquam tes, jam adstarent
,

Cog-it^uH-

apparet absimile.
428
Licet
ej

auteiu eo

de

visi.m.',

affuerunt

viri

supra dicti
prae

cnim

Hugonem episcopum
sibi oblata

dum
Guigo
,

Anverusint.

(Bruno
palatn
nerabilis
in hase
i

nimirum
episcopalis.

ejusque
llujus

socii)
rei

foribus
vn-

Bruno
rent,

tesadstavisione
cogilasse,

ffi^SJj'
Pu(eanut

meminit
saucti
,

ve-

de

Quino
verba
vir
et
,

in
n

Vita

ejusdem
,

Hugonis
magister

Adest

<<

inquiens
totius

verbis supra recitatis dumtaasat insinuei nihil et V aul " tamen im\

Bruno,
Quasi

religiosus

scienti;ique

famosus
maturitatis

cumscilicet in episcopi conspectum Bruno ejusque


socii
'''' eadem visio,,fi nond lictis ne Hugo cogitarit. Attamen cum 1 primum, cum Bruno ejusverosimitlime non tunc que socii G atianopolim mgrederentur Hu-

'"

>

honestatis

gravitatis ac

quoddam

socios supra

nominatos.
vitas

simulacrum. Habebat autem Quserebant vero lo<<

cum
viros
prae

heremitieffi

congruum

nccdumque
fuisset,

reperant.

Cum

ergo

nuuciatum episcopo
postulantes
,

prajfatos

ipsius

colloquium
eos mtroduci

foribus

prcestolari

jubet.

Quibus
Cura

LngressiS

militer

prostratis

confestim pedes ejus htret ad optatam largitus est benedielevati

exdictissit^ goni fueritoblata, dubiumque itidem in urbem Grah noctene illa, quse Sancti tanam ingressum proxime prxeessit, On aUquan\

tocitius id evenerit, n cum habuit, ulla ratio suppetat,

postremumhoe

lo-

qux Hugonem

ab ipso secum paadventus ipsorura diriter consedissent, causam Brunone autem proseest. B ligenter sciscitatus prredicti ea, quae Parisius in elamoribus quente confoederationon nec doctoris acta fueraut
ctionem.
vero
,

quium ad

Gratianopotitanum episcopum, Sancto ejusallopalatii ostium adhuc praistolaMe, de fecerttne id E visione meditatum fUisse suadeat, sanctusille antistes, pro certo assevetunc vere Guigonis nec rari nonpotest cum id nec in
,
,

nem mutuara

in

proposito sotitariaj

vttffi,

auxipri-

in alterius

aptum pcenilium etiam ad inveniendum loeura


tentiai rogitante,

episcopus pres novitate

rei

cujuscumque scriptoris antiqui auctoanstehritate fundamentum hdbeat Bincetiam t visione septem, qux Hugoni in memorata lx
apparuerunt,
< tales eatstiterinf , quales eas

mum
...

obstupuit, ad ipsorum
auirai stabilitatera,

tamen eow ardui propositi, plnnbus


oni
,

profuturi

litatem

sibique oculos deflecteus

accoramodi

uti-

ingenti

gaudio

non
in se

etiam
to

amplexans viros cum solum gratanter cepit, et benigne tra


,

in re Putea stitisse, Blomenvenn.i, cui hac consonat verbis Sancti Vita num. 29 etiam in proximehuc transcriptis tradit,mihi admodum
,

dubium apparet,
velbini hi
S.

uti

eUam an

eo modo,
,

quem

quoque

Spiritu

Doraini, int

visionem
rat,

eisque euarravit, et iocum,


diviuitus revclatum

per

ordinera

cuncta,

qua3

Brunonis biographi vel ma plussemeljam laudata Ordinis Cartusiensis spectandas exhiHistoria assignat, sese Hugoni
buerint, itemque

brevissi-

quem
B
,

quacrebant
despi-

an una ex hiscequa

3.

exstitent; designatus fuerit, ceteris lucidior

Bruno quod

jara

sibi

Dnmona
lanopolim

Septem
,-ientcs
,

quippe
qfl

viros

terrena

deserta

et

per
,

desiderium
stella-

ctiamnon quidem apud Blbmenvennam teanum,sedapudZachariam Benedictum


cti nostri Vita,
stilo ligato

aut Pum San-

nondumfn'

Bternorum

vclut astra micantes

Beptem

"'''""'

nim numero designari non ha?sitavit. Gratianopohnus Blbmenvenna, S. Hugoni pnmum, cum tanoepiscopo, visionem non tunc Gratianopofa jam Bruno ejusque socii urbem
,

Bacte-

miinitiumex supra di nonmdlos recentiores, quos attinet, memorise proditum

sub secub sexti decialwsque


hic

nominare

nihil

invenio.

versus hanc adhuc versarentur, memorux prodens, ut jam c fuisse oblatam, visionem illam vcl tunc vel cernui. Et vero
scilicet in itinere
'''' "la\ jam diclis te ut Puteanus ex in prxmemoratam quteSancti ejusque sociorum non est urbem adventum proxime prsegressa illt /am tunc primum, cum Qratianopolim autem inqrederentur,evenisseverosimilhmum est, tum idmagts auod exdictis cum Guigonisnarratione quodvisioWa, utpote per somniconqruat,tum
'
,

tanam

ingredierentur, sed aliquanto citius,cum

id, tum in&* avisionem HugonioUa^ biographus camt, lubet tam, metricusille SancH sperem lectort non ingrahucquod id futurum

Versus omnes, quibus tum

scribere. Sic

habent

Jamque

propinquabat
tervn
,

Bruno
fuit

stipante

ca-

Gratianopoli
sora

priscis

olira

dicta

Mi-

Ac deinde nonnullis Mo , igitnr septem


,

interpositis

BteUas

ex

tethere

sum-

mo
Demisere
Aute
poli
;

,11.. quibus una nitentior ibat


nec

umHugoni oblata, nocte vcrosimillime acctde noctis, sed Sanctusque ac ejus socii, non rit Gratianopolim verostmillime sint
diei

alias,

non

Fhcebi

nascent,,
.

ah

temvore,

inqressi Alia modo, qux memorant, de visione Hugoni oblata

Bldmenvennaahtque
etiam
dicpi~

ortu gressum ad sublimia tecta Ferre videbatur rigidumque aseendere mon-

p r8BSUlis Hugonis,
tem
Qui
vicinus

scriptorum Hugo scutiamus. Secundum hunc ejusque socu Gratianoscopus, cum jam Bruno fonbus palatn polim advenissent, prseque dtvmitu* obstarent, de msione sibi Zieeopalis memoruv proditbreIdem etiam
lata cogitavit.

erat,
dulci

celsoque

incumbere
ille

sa-

T,lia,

quura
re

decumberet

sopo

Histona, aMartevissima Ordinis Cartusiensis

Buepicitj

Bomno

postquam

expergiscitur
re-

neotom.
,

amplissimx
,

Collectionis

ex

oni

dictx

Vita num. 20 uti etiam in Sancti nostri lt cum si vel lunc prvmum vero Puteanus. Et
,

Mente agitat factum


pensat.

pensat secum atque

Bruno ejusque
,

socii
,

GmtianopoUm

ingrederen-

Q id

'

huic eorum ingressu pro ,7 nocte Tomus III. Octobris

inquit, ml bone, vult, Deus, hoc, vnnm bUe Quid, 79


-

604
AUCTOUE

DE
,

S.

BRUNONE CONFESSORE
sidera

Quid

rogo

portendunt
?

h*c septem
cogitat
,

C.B.

mundo
Altius hfcc
bi

igritur

dum

imminet urmtroit
aj-

D duodecimo ac proin annis nondum centum imo forte ne quinquaginta quidem ab obitu S Brunonis elapsis fforuit; unde videri potest qucV de Brunone institutoque per cum Ordine in
, ,

Sex

sociis

Doctor

comitatus,

et

litteras 7nisit, sat

probe explorata habuisse


,

ve-

Pontificis

dem quem
,

se secreto affamine dixit

Visere

velle.
lae

Intra penetralia

adducitur

au-

rum, quidquid de Gaufredi cetate auctoritateque sit, hac equidem inre Guigonc quinto Cartusir Priore sanctique Hugonis biographo standum est. Prxterquam enim quod Hugoni Gratianopolitano episcopo fuerit xqualis familiarisque, quxcumquein hujus Vita, summi Pontifcisjussu a se contexta, memorue prodit, vel ipsemet
oculis suis aspexit, vel e testibus oculatis aut ex ipso etiam S. Hugone didicit, ut verosimillime,

Et

comites' pariter.
figit

Flectens

genua

oscula
o-

Sacratis

manibus
re etc.

Bruno
visionis

sicque

mcipit

utdublum,
uli ei Ki ni,
"i,

i.so

Nec tantum

Hugoni Gratiano-

proxime hic politano episcopo oblatae, adjuncta """0""' " qux a Putaneo, Bhmn memorata, j am Zacharia Benedicto aliisque recentioribus absque damnato admodum ac antiquo vade rcferuntur, ancipitis loculus $it verum etiam quod Blomendubize sunt /idei, transcnpta) (adi ejus verba proxime huc
,

venna

episcopo luctuosa de relata a Brunone Hugoni


historia affirmat. B damnati doctoris Parisiensis huic umquam fuisse loPrxterqam enim, quod feralis cum, certum ex jam supra dictis non sit apud Hugonem meminisse Sanctum noprodigii
,

quod de visione prxmemorata Hugoni oblata ex hoc ipso etiam audierit. Ast, inquies, etsi id ita sit, nondum tamen est consequens, ut Gaufredus Victori III Papse, antea Cas^ inensi monacho nomine Dcsiderio, visionem, qua hic Deum, in solitudine Cartusix habitaculum sibi construenlem viderit, perperam adscribat. Deus
et

scribit,

enim

et

Victori et

Hugoni

quid in Cartusix

solitudine facturus

esset, visionibus

duabus

di-

y
Vktori
''''"

versis revelare potv

432 Fateor sic habet

qui fidem strum, a nullo prorsus alio scriptore, utcumque rei facere natus sit, litteris commendatuminvenio. Ututid fit, e modo interim, quo

que visione,

verum de una eademde qua Guigonisermo est, sermonem


:

tum Blbmenvenna, tum

alii

jam

laudati scripto-

etiam essc Gaufredo, vel ex eo liquet, quod seVidit Deum, suje dig-natioui iti quentia verba CarthusianBB habitaculum eonstruensolitudine
,

hujusque res dictam stellarum septem visionem

vonsonum, quod

adjuncta referunt, veritati liquet esse xxn docui, in rebus

apprime
scilicet

ejusdem seu factis historicis rei substantiam ab distinguendam, fierique nonnumadjunctis esse

tem, quibus hic illam exponit, ad apicem fere etiam occurrant in narratione Guigonis, num. 422 data. Imovero consequi hincvidetur, Gau verba illa ex Vita S. Hugonis, per Gui-

fredum

quam, ut qux adjunctis vel nullis fere vestitavel omnibus prorsus destituta apud scriptores antiquos invenerunt recentiores ea ipsi adjunctis, ornarint. quce verosimiiia rebantur, pro arbitrio
,

gonem scripta, aut certe e scripto alio, eademex hac fuissent illata,mutuatum

in

quod
,

esse, vi-

sionemque,perilla sancto istimitistiti attributftm

Guigo in Vita S. Hugonis G ratianopolitani episcopi (adi ejus verba num. 422 recitata) visionem dumtaxat refert, qua Hugo in somnis viderit

casu nescio quo, Victori Papse perperam adst nopsisse. Accedit, a Gaufredo, dum hoc facit, inaudita revelari, ut Cartusianus anongmus vaet Annalium Ordinis sui libri quarti hactenus non
criptis vulgati auctor verbis num. 303 h neque enim scriptorum etiam illorecte observat
.

Deum,

Cartusix solitudine dignationi seu stel,1'stati sux habitaculum construentem prxterea septem qiuv itineris ad id lasque
in
,
,
,

Hugoni sese duces offerrent scriptores autem proxime citati et modum et tempus viducentis,
;

sionis aliaque

adjuncta

rei

hujus substantine
et
,

rum, qui Victoms Papse meminerunt ""usest, oblaqui, qua de hic agimus, visionem ei fuisse quorsum, qu&so, tam memorix prodat. Adhsec movisionem hujusmodi Victoriadhuc Cassinensi obtulisset ? Hugoni autem illam nacho Dominus
t

adjecerunt, quse tamen omnia

singula, con-

verisimilia non q traacilli existimasse videntur J est ex jam dictis. At vesunt, uti palam

sociis Deusobtutit, tumut quis Brunoni ejusque eremiGratianopolin' venturis assignandus esset

ro

invenio etiam qui visionem illam alteri quam Hugoni Gratianopolitano episcopo oblatam fuisse scripserit. Gaufredus is est Vosien,
,

sis

Prior,
181

Eadtm
tirnHU

aui

>

Res hxc, ut fidem supra datam liberem, modoexaminanda. Hic itaque scriptor in Chronicosuo apud Labbeum tom. 2 Bibliothecx novse librorum Mss. pag. 289 ita memorat Ordo Carthnsiensium sanctissimus inccpit hoc tempore mlxxxvi (irao ex dicendis anno scili:et anno natione sanctum ]ns4) per Brunonem virum Alemannum de Colonia Agrippina, mag-istrum
:
,

tum F viUe ducendx locus, Hugoni aperiret, Brunoni ejusque sociis favorem out hunc, quo pemque impenderet, excitaret. Fas est id colliqux Guigo quam narrat gere e verbis subjungit. visioni prxmittit ac deinde etiam num. 422 huc transcn- ';; 433 Etenim verbis divinitus oblataw ptis, quibus visionem Hugoni Erant vero et hi septem. refert mox subjungit sed et qu. sucQuapropter non istorum tantum,
ticse
, , ,
,

mm

amplexus est, et cesserunt eis, consilia libenter Carthusi* habitatores consiusque ad mortcm Quibus verbis beneficiis.
liis

cotnitlbvi

in
in

Theologia
difficesi

cum
inter
,

ses

aliis

venerabilibus viris
Ilic

Gratianopolitanensi.

Ordo

teste

B. Bernardo,

omnes

ecclesiasticos
,

Ordiues

primatum tenet
o-ore sanctitatis

sed yinon ratione temporis unde ipse vocat eum speciosissimam columnam Ecclesice. Victor Papa, dum
;

esset

monachus Cassinensis
sueb dig-nationi
in

per
et

somuium
dicitur
,

yidit

Deum
spiritu

solitudine Carthusianae
,

septem, qujeS. non obscure indicat, per stellas designatos /uisse Hugoni in visione apparuerant, socios, hincque factum, S. Brunonem ac sex ejus sanctusilleGratianopolitanusprcesul, qui ad ut persuasim habebat, tosibi, agente inlus Deo, solum in S. Brunonem to viLx sme tempore non etiam in eorumdum sequaejusque socios, verum etiam ex cauces beneficus exstiterit. Nec alia Bruuoni ejusque socas sa factum esse, ut Hugo

fovit

semper

et

habitaoulum

construentem

quod

Cartusiaminhabitandamassignaril,comitemsese
adtfleia hanc adeuntibusjunxerit, necessariaque

prophetiae

pollebat.

Gaufredus seculo

exstruentious

DIE SEXTA OCTOBRIS.


a
eoostiruentibus

605

auxiliumopemque

attulerit,

Guigo

pariter sat clare innuit, ut verba ejus num. 422 huc transcripta consideranti patescet. Jam vero cum id ita sit, fuit sane, cur narratam a Ilugoni ^igone msionem Guigone visionem Divina benignitas Hugoni iterum peto, simili favore offerret, Ast quorsum,

bliothecse novse librorum Mss.pag. quissimo, cujus num. 4 et seqq. data notitia, primorum quatuor Cartusise Priorum Chronico insigne sibi contextum habet elogium. His verbis concipitur Landuinus, natione Tuscus ex urbe

630 in anti-

<'<

lOKS

C.B.

i/u

ll,

Iho

. :

Luca,
tus
,

litteris

et ipse

divinis

et

burnanis erudi-

Victorem Papam,Cassinensem adhuc monachum, utiinfra affecisset? Td sanefneque enim Victor, Brunone Ordinem confirdocebo, institutum a masse estputandus) nullius plane ulilitatis futurum fuisse videtur, ac proin vel hinc, factum non Huapparet. Posset quidem modo hic de S.
esse,

decem Cartusise prxfv.il. Qui cum ad ma^istrum Brunonem perg-eret, indicit in manus Guitberti scbismatici, quod multum horannis
rebal

Adversua

cujus

minas

et

promissiones

dolos et
difl

violentias,

Divina juvaute gratia, mo-

benevolengonis erga S. Bruuonem ejusque socios Cartusiam inductis in tia, de hisce per illum tractari; aliisque nonnullis huc spectantibus modius prsestabitur, cum h%c socios nonnulla adkuc, quse ad Sanctum ejusque llabebat autem (Gwgonis pertinent, dilucidaro. GratianopoUtasuntdeS. Brunone, ad Hugonem episcopum accedente, vcrba nv

omnibus perseveravit inflexus. Quem in suo defunctum errore Lacrymabiliter planxit, adeo ut a circumstantibua ar^ueretur, quod eum fleret,

a cujus perversitate
liberasset.

bonitas

Post

ejus

obitus

suam Cbristi septimum

diem

monasterio

num

recitata) socios

magistrum Landuinum, qui

post

13
'

Bureum Carthusias Prior extitit, duos Stephanos, fuerant, gensem et Diensein (bi S. Rufi canonici

defunctus e.>t, iiositusque in Andreae ad pedem raontis Siraptis, cui vicinum est castrum, ubi captus iu custodia tenebatur. Tale est in vetustissimo illo //'</</<//'/' dignissimo monumento Landuini elogium, inquo sane ne vel verbum occurrit, e quo fuisse illum
ipse
S.

etiam

cleri

Remensis, utcumque colligas. Imo vero,


illius,

cum E

abhate favente, sese sed desiderio llugonem etiam, quem coguorainaconjunxerant) sacerdotis Capellanum, eo quod solus ex eis
vitae solitarias ei,

natione Tuscus fuisse elogu

hucjam

tran-

scripsi, initio dicatur, alterius potius cleri,

quam

banl

ecleroRi mt ni

appellamus fungeretur officio; duos laicos, qnos Guarinum. Conversos, Andream et IU Sex itaque Sanclus, cum ad S. Hugo-

Rememsis fuissevidetur. Landuino proxime Guigo subjungit ambos Stephanos,Burgensem um Diensem alterum, qui cum fuerint, tesi
ri

Hratianopolitanum antistih
CXSli!

sit,socios

Guigone, S. Ruficanonici, Regulares scilicet,cleRemensis ctericiindubie non fuerunt. Aud\

hobebat adjunctos, verum cum hi omGuigo per ncs una cum Sancto, quemadmodum citatafidem facit,locumerem%verbanur. talemque, cum ad vitx aptum quxsierint,

tantum

sibi

ticx

terim, qui de ambobus iltis canonicis, id, qiue ad eosdem spectant, magis elucidentur, Cartusianus anonymus Annalium Ordinis sui libri qv hactenus non vulgati auctor supra ssepissime lau-

Sanctonoquanlo temporis spatio omnes unacum vitam eremittstro insolitudine Siccse-fontanse

Hugonem

venirent,

nondum

invenissent,

ali-

datus loquatur.
i,i,

Guig-one,

inquit,

citer

(Duo Stephani

scilicet)

cam antequam Qratianopolim ad Hugonemsese Jam vero, cum in conferrent, duxisse videntur.
m0llllsh
,

Rufi
sese

et desiderio vitae

simphdicuntur Canonici Sancti solitariae, abbate favente


>

dmbiit

scephanu

smcto Brunoni
ex
ipso

conjun.\i>.se.

Sed utrum
totius

ri

\j

,<>nsis

charta, supra

Mabdto-

fucrint

Sancti

Ruti

monasterio

et Lamniolaudata partimque recitata, Petrus " cum Brunone Oratiaqui se>

bertus,

accensentur, nopolim profectis,n Guigo.e non Siccx-fontanx discipuli ionis in solitudine

lantur,Sanctusplures,quam sexsocios,

cum mundo

Remis excessit, autsal Siccxfontanxjamversatem cuminsolitudine habuemt adjunctos, sex ret ur verosimiliter sibi Petrum supra a Guigone enumeratos, videlicet Mabillonio charta ac Lambertum, in laudata e qui memoratos, et nonnullos forte adhuc alios,
valedii turus

ejusdem Ordinis, Ordinis oapite, aut anonymum auctorem post babet. Surius non Operibus illius (apud Vitae Sancti Brunonis Bertholdum Remboldum, ut supra doi ui, exCUr eos fuisae alumnoa raoscribit, pra?ri\a?, sis) quidem non est invenasterii aanoti Rufi, quod suo anonymo, dicens morisimilc, at errat cum fuisse counasteiium illud secus Valentiam tunc
ex aliquo
,

stitutum.

Sic

euim

pnefatos
cui

Stephanos
i

cum
Non
Rufi

sancto
.,

Brunone
a

inducit

colloquenn

lonye
adjacet
io

Valentia,

nostrum
prope

Saucti

unacum duobushisce
versatisint,

in solitudine Siccse-fontanse

monasterium,

fluenta

Rhodani
alter

quando inde cum enumeratis a Gui-

confinibus

diascesia Diensis,

unde

no-

proposito suo qone sociis Sanctus noster, locum aptiorem qusesiturus, Gratianopohm exsequendo ,,,/ Hugonem Gratianopohtan
hi


fi,

strum originem
lis
ii

duxit, cst
constat,

oivita

inoposancti Ru-

etc

Verum

abbatiara

fucanonicorum Regularium oaput, primitua

omnes e clero Remensi contulit. Verum an Fuisse quosdam, qui cum Sancto in exstUere?
Remensi, Histosolitudinem seserecepere, eclero scriptores tom. 9, pag. rix litterarise Francix clero illo 236 non obscure docent. Ast an vere e cum Petrus et Lambertus, qui ex dictis Sancto

isse
u

constructum

Avenione

extra
lib.

fremente,
|

inquit Chopinua

Ast urbem. 2 monast. t%<<

h ,i

nUm.

Albiorum (Albigensium)

bello

aominea ftlio sedea sacro, coacti sunt religiosi transferre Valentiam versue Delpl laresque

tum

nbi coenobium

majns

beati

Rufi

nomine

Remis

aut certe cum in solitujam versaretur, adha dine Siocx-Fontanss exstiterint,compertum haud habeo quod vero ad
in

eremum

abiit,

eriffitur.

fuiese

factam Hancaue anno mccx soribunt Sammarthani, tantum


translationem

alii altius

eam

referunt; sed oihil ad nos.

Sanch
ritne

horum

socios, a Guigonerecensitos,pertinet,fueullus em eodem clero, vaideestdu-

corrigenda sunt, quaa spud


stituto,

Surium

el

alios leoti-

monasterio juxta Vali ntiamcontantur de eodem

singulis eo orbium. Ita apparet exiis, quse de recenscu/i'' famnuno quo a Guigone supra

quod adhuc Btabatjuxta Avenionem temOrdinis Cartusiensis.

pore
TT '

instituti

Apud Sami'on-

dine

adducamin medium. 435 Landuinus apud

marthanos
datte

Fapaa loco citato e\taut litene Drbani

Labbeum

tom.

Bi-

anno miaxxxvi, quibus aummua

tifex

r,06

DE
abbatiae saneti

S.

BRUNONE CONFESSORE.
nium
supervixit, quo toto sese ad aeternitatem composuit. Guigo, quintus Cartuside Prior, anno 1187 diemextremum clausit; quare, siverahic

tifcx oonflrmat
t:

tcilicel

muros iufraurbem Mari oionensefl ecolesiaa sancto Lugduueusem et sancti Petri secus Diam. StePosset quidem fieri, ambos nustios 137
Ruti

extra

memoret Morotius, ad annum usque 1145 vitam

Migut,

phanoa eanonioos fuisse

praefatae

ecclesi saucti
illis

Hugo

protraxerit, ut verba scriptoris hujus jam

tempoPetri Diensifl, sed non constat, an prioratus, quas ave ribua hujusmodi ece admitterent ad proet cellas vocabant, novitios canouicos jam professos ex arfitendum, aut ut conchimonasterio Avenionensi recipereut, Titulos ex subjecto exemplo. Inter erit jicere conscriptos iufra annum obitus sancti Brunonis Titulus fratrum sancti Ruti iu Costasanlegitur cti Andreaj, in

nam
dos
si83
,,

flnibus Allobrogum juxta Vienmetropolim, in quo Titulo (inter recudencanonici ejusdem eccle14; sic loquuntur

nunc recitata consideranti patebit. Ututreshaec habeat, nihil equidem verbis recitatis suppeditat Morotius, unde Hugonem fuisse e clero Remensi, utcumque conficias, ac proin id, utpote quod nec aliunde possit probari, admodum est dubium, unde Hugonem etsi interim nihiletiamoccurrat, Remensi clero fuisse, ex attero potius, quam e merito arguas. Dubium itaque, uti ex omnibus in mediummodo adductis (neque enim Andreas et

Nos

fratres

ei

canoniciB

Bancti

Run com
Andrese,

commemorandi hic sunt) manifestum efflcitur est admodum, an uttus e remittens, sociis, quos Sanctus, seculo nuntium
Quarinus, utpote
laici,
t

canonieis Saueti Kufi comsanoti Andreue eto/* morantes in quadam oeilula fuisse alumnos prinoipalis abaperte innuuut, se Ex qua etiam nostros SteUuti.
dicant

morantes in quadam cellula Sancti piissimi anima qu83 vulgo Costa vocatur, pro continuatos MatuBrunonis per septem dies celebrabimus. Et sicuti uni tiuas et Missas auiniae ejus solatio prrebendam ex nobis pro nostrorum dabimus. Et in catalogo Fratrum se nomen ejus scriptum habebimus. Cum
Fratres ex

Remisque excedens, sibi habuit adjunctos cleri Remcnsis ewstiterit. 430 Nec aliquot ex hisce clericos Remenses
,

Necetti

litterarim landuimutt fuisse, asseruissent laudati Eistorise


riptores, si considerassent, Sanctum alio migraturum, urbe Remensi excess\ bis,
Sti i>li'inu$

F,,

linrgemii

batiea

sanoti

phanoa

fuisse,

verisimiliufi

est,

et

recte

colli-

dum
quibus

videtur,
dicit,

eos,

ex verbis Favente abbate,

Guigonis

nostn,
qui non

primo quidem, qao Manassem archiepiscopum velsevitaret, anno secundum jam dicta vel 1076 ut in eremum, postquam quenti; secundo autem, pristino statm aut forte etiam meliori, Manasse expulso, Remis restitutus fuisset, anno 1081 aut sequentibus; ac altero, ut suprajam docui, e binis atnon item posteriori, certoquidem priori oice, Sanctum ex ante d tfis <>c maxime e Guibertiablii

potest esse
is,

alius,

quam abbas
sancto

sese

Sancti Kufi AveBrunoui conjunxisse


cellulae

aliquot Rebatis Novigentini icstimonio clericos menses socios sibi habuisse adjunctos. Porro Giu-

Praaterea

oum
tunc

praefati
incolaj,

canonici,

sanoti

gonis verba, num. 422 huc transcripta, ulteriori

Andreaa
tulerint

tantum

bcneficium

con-

sancto Brunoni,
eos
id

nomenque
Viro
,

go Fratrum suorum
conjectura,

adscripserint,

non

ejus catalolevis est


ro-

beato

concessisse,

in suis gautibus duobus Stephauis monasterio commilitouiKufi primario sancti raonachis. Hactebus, tunc vero Cartusienbus duo Cartusianus noster annalista anonymus, nus adens, videhcet potissimum evincer, hic primariumcanonicorum Regularium S. Rufi mo-

quondam

adhuc commentatione indigent. Cum enim iis catur Hugo, e sociis S. Brunonis unus, oapellanus appellatus fuisse, eo quod solus ex eis sacerpotest, dotis fungeretur officio, quxri hic jam Sanctus reliquique ejus tres primo quidem an Landuinus clerici socii, ambo scilicet Stephani et
sacerdotio

umquam

fuerint

initiati,

secundo

c
Uugom
dubnon
relitujuunl.

Avenionem sinasterium Brunonis xtate prope hujusque alumnos exstitisse duos Stefuisse, Sanctt nostn phanos, Burgensem et Diensem,
socios.
,
!

autem an Sanctusjam tum, cum ad Sugonem ad Gratianopolitanum episcopum accessit non fuerit evectus. Et Landuijnitatem illam num quidem atterumque e duobus Stephanis, Burgensem nempe, etsi tunc, cum Gratianopo,

Ac primum quidem contra Sunurn huncque prxgressosPuteanumet Blomenvennam,


,

venerunt, sacerdotes nondum postea tamen ad dignitatem hanc fuisse fuerint, promotos, Cartusianus noster annalista anonymus

lim

cum Brunone

sat aple
44-0

probare videtur. Verba ejus proinde eo


inquit
evectos
,

tunc fuisse adqui monasterium itlud ValentiSB

facientiahuc transcribo.
Postea,

jectum, afficta a sese alteri e Sthephanis vero ad sene indicant, indubitatum efficit; quod verosimile saltem id red cundum pertinel, Verum cujuscumque demum monasterii alumni equidem Reexstiterint duo Stephani, canonici quod huc potissimum gulares fuerunt, ac proin, Remensi, ut supra spectat, indubie non e clero Superest, ut de Hugone, qui a sojam monui. Tlugonem GratianopoliS. Brunonem ad tanum episcopum comitatis, ultimo loco nominaoratio,,

ad

sacerdotii

digni-

sucerdotet
(ilii)itaudo

tatem

fuisse

num Burgensem,

extra

Landuinum et Stephaomne dubium esse debet,

cxstiterint,

potuissent quia nempe, ut subdit, alioquiu non habere in Ordine, WOUt haregimen animarum

buerunt Landuinus sanotum fuit post


Burffensis
Q in

in

Brunonem
Majorevi,
fuit.

Majori Cartusia, cui praeStephanus vero


;

domo

cujus

protopnor

poflQuigone institutus exempla quorumdam abbatum, qui monasunt

Nec

opponi

tur,

qualemcumque notitiam nunc demus.


in

Eum

steria

gubernarunt,

etiamsi

uumquam

fuissent

Morotius

Theatro chronologico sacri Qrd\ Cartusiensis inter Majoris Cartusuv Priores loco Hugo sexto collocat, sequentique ornat elogio Bruuonis, a mundo recedentis, symmistasex
:

sacerdotes. Eo

enim

tempore, quo

Cartusiensis

Ordo

rum
a

quartus

et

capellani titulo a
iis,

reliquis

di-

stinctus,

quod

sacerdotio
effeeta

minime

initiatis,

erat, ut nullus fieret sacerdos juxta decretum abbas, quod exII, in synodo Romana sub Eugenio sacerdotalem quoque presse habet, ut abbates lluhonorem sint adepti et renovatum fuitsub
ccepit,
nisi

BanoitUffl
fieret

etiam

sacris foret,

Cartusiam, primo

suae conversio-

gonc

nis

tempore inohoatam,
rexit.

jam

aetate

biende-

uio

Eo exacto
la?tabundus

succesaorem

enixe

videre Koberto Francorum regibus, ut Floriacensis caest inter canones Abonis abbatis Abbates, qui presbyten o pite nono decimo
et
:

precatum

cum

excepisset,

septen-

non sunt, presbyteri fiant aut

praslationes a-

mittnnt

DIE SEXTA OCTOBRIS.


prout decreverat concilium Picta celcbratum ab Hugone viense, anno miaxviii mserlegato Apostolico ; quod postea Piensi deoreta sanJuxta he

601

mittant,

Ex eis ad solos

clericos Sancti socios,

non

etaadBmnoinu,

refermda. Ita

illi;

veru

IOCTOM C.B.

tum

fuit

Decretalibus.

*rum sit, ut hxc neS cin gonis interpretatio sat accurata

otus

nisi posset ad ne ullus in Priorem' cli-erctur Guigo Consuetudisacerdotium promoveri. Uude


,

Bruno

sequaces

suos

erudiens

prsBcepit,

Bruno diu ante eum nes Ordinis, sicut eas sanctus deela, exemplo instituerat, descr bens vivavoce et tfajorum les co

rat

quodmortuo Priore, ex seipsis unum eligant, . meliorumque consilio Baoerdotium promovendum, autsacerdotemautad
qui
in
festis

verborum Guiet ad auctons verba u/ aocomodata apparmt. Sane hzec Quem cognominabant capellanum tam de S. Brunone, qici Hugonem Capellanum appellarit, quam de Sancti sociis, Landuino et duobus Stephams, intelligenda mdentur, ac proin non eis seque ad Bruvideo, cxcr et hxc duo alia Ex ,,,, quam ad ejics socios referenda non
sint.
.

solemnioribua

et
est,

cum

frater
igis obvio

borum

Qutgonts

iacardoo

aliquis profes

ionem faeturus

Missam eanI

trali,

quem

-JJJJJT*
il)ipartL

<Ue,
iddtnqw
gtiam
lh
,/,

e quibics sane

<le

unone
Bnduffl

inUiatos indubitat

pparet.QuodmodoadSte-

phZmLiensemetipsummet
Stephanus itnei, fueritne tinet /wc/ ""<- w^'"
ille
-

m**9
umquam saa
.,

mdubie secutus fuerit, acceptum, / UV de sacervideri exigere, ut Guigo intelligatur quo tum gavisus fncnt solus Hugo, Sandotio, \tt utproinctusqvr quo verosimilide
usdebent, intelh

aur,

admodum
tolli

est dubi
;

aueat, occurrit

qutdquam , quo id Brunonem autem, si non


,

*ec

Hug<

' f

sslt
\

sacerdotio initiaU

atur,nisi

B tunc

cum ad Hugonem Grattanopohtanum


.maccessit.postea
Ecclesise

otemfuts-

quod ta a Quigone soh


velis,

E
non quod
solus

mihivelsolus collatus ab se suadet


,/ncs

eo, ser\

comttis Rogertt postea videbimus. Adnasc niio Baptismus, ut sacerdotemsesefuisse, Commentarco inEpistolxiad Corinthios cap. 10

caw

entia, obiret,
,

ipsomet Brui humilitate aliave ea ca\ sa ab in plw abstinentibus. Ast, inquies Sanctus

pne

mqueindicaremdeiur,
ruo-ieudum vobisest caUx, id es1
I

Ibi

enim stc
.

scrti
,

tihclis

ficnebribus Eccl
Cari

ecclesti

oultura idolorum
Ohrisl
,

qma
oico,

columna, etiam ante lux, metropolis Remensis

suumineremum

tionis,

per

quem
qu.a
per

benedictiones

gntoCbristi
lil
:

-oipimus,
,

sanguinem

.ceatis

aut diserteasseritur, aut certe n quidnitdnhs hnjustur Fateor sic habet Veum ess et modicondecoraripotui , \
:
1

ramur,
calici

et

eonl
,

confortamur
,

oui

tum

nos

mimquam

laudantes eum benodicimus a pecbujusmodi calix fuerit, qui et conforpeccaremus,


,,lix

quod

rum alumnos
moconcur
iam
coni
,

Remos ad Sanctum audiendum


fluentes, erudiisset, twn

virtute,

qua diu
Affl

Remensen
'" anttstttts
,

benediotionis,
et

id

est,

quem
snim

ipse

versusimpios
hono
illis

,,,

b.ru-dicit

consecrat;
;

et

cui nos bene-

Matus?
dis,quih,
!

aqueetxamex
- sivein verstbus afficitur, qutdquam
>

dicimus per
,

D nostrum acerdotem ministrum. Per nxc effioi1 sacerdos hic loquitur quo, si oa Bruno co modo ac isset, locuturus fuissenon
officium

boc

funebribus, sive qlibi


g

rob

polttanum

lotem

se,

uti apyaret,

utcumque msse

fuitte

Imni

'

tumen jam (URI


Qratia-

Hugonem Verum an jam tum cum ad accessit ad dtgntHanopolitanumepiscopum ^Adest, mqutt loco u,

consideratts, longe mihi, omnibus

Vero-

mspectani

prosequamur

nopolim
nccttsit,

Br de S accedente Guigo nopolim

>*<

****
Cartusiae eremum % XXVI. Sanctus

*ra

cit.

autem

sc

magister Bruno ... magistrum Landuinum...


,

,,,....

onem
;

etiam

quem

.. et Diens. cognominab-uit

ingreditur

quandonam

id accide-

Lanum, eo quod solus [

*'
eo

.
,

i!H

qmbus Quiouseverbis, utpote

rit.

solusHugo sacerdolis offiuo fun ociis sermofil, andudendum apparet ,! fuisse Lser.n,
,
,

Vrfl
" "
'
,

o/m Huao GratianopoWo

scopics,

S.

ejus soc ,os supra sibi in somno ,,,,,

ntmma

,
;
,

i;)iii

fmsse Allan len sacerdotio imUatum nondum hosque inter CaWMS an " S ""] ant nonnulli,
'

.(,11^ !eu monlc, esse illis a Deo


dueendmdomi
}illi:

,.,. /,, ,,.,.

s, pl ss,me lauda,/, naiista anonymus supra tus.recUataGtugo^rr.l.a.qMbussohxHWs*

!:,,:, ,;,>>

constitwndo loeu

'/ Deum s,b, ,,,,,,. ,r,,,l.,conspe.verat,


.

cerdos

ftiisse affir

"<,-,

e non de ,pso S B>""

. l ,ss l

,,,,:

,,,/"-'.
divinx voJu
,

da
<[ ,
l

clencorum, quos mim, aiunt, sociorum C, lssecumhabebat,recensitisnom,n,bus,(ju,stal

inhabitandum deltfftrent, fUauolocum illum sibi

H;

./,,.

n.lus.omnes

Mi

et

IguiettnhorridamsoUtudi
, f^gatis
et

srdrepa-

g0

muKibant

Zlt.s

hxcverba togeretproffieio, cidenturduo

i,-Hugonesl,,gat,Q,ncm oognSBcnp.Uanum, co quod BOlOS ex eiB

via corponbus

epwopal,

, ,

608

DE

S.

BBUNON E CONFESSOKE.
est ascensus

aou

cu

palatio,

curanto benigissime Hugone, reficienenderant, cum itineri sese Cartusiam


nisere,

ro dillicilis

ct

gravis et laboriosus ; ingressus vepericulosus, utpote inter duas

vers

pum
Ipso

ipsummet S. Hugonem episcocomitcm sibi habentes adjunctum. socium ac namque ( Hugone scilicet Gratianopolitano
et

miros altitudiuis

rupes

quae,

velut recte linea?

sursum

Mopo, consulente
tusiffi

juvante ac comitante Car-

intraverunt atque extruxerunt, inquit de S. Hrunone cjusque sociis in sancti illius antistitis Vita loco supracit. Guigo. Dubitandum non apparet, quin sanctissimus hic preesul neces-

Bolitudinem

culmen tandem coeunt, ita ut introeuntibus horrori sint et terrori.In medio vero ejus est parvus rluvius, qui Gnerus imago mortis, dicitur, qiiasi qusdam mortuds ex ciroumstantibus undique montibus collectus
se

erigentes,

in

cum
tium

strepitu

maximo torrentium
more
loci

aut
et,

inundan-

aquarum
tanta est
ut

fluens

saria

tum

itineri

isli,

tum qualibuscumque seu

agam
ror,

illius

asperitas,

ut pauois tantus horlocus,

Brunoni ejusque soCartusice eremo extruendis necessaria pain rari, eoque deferri curarit. Atque id reipsa etiam factum Zacharias Benedictus in metrica Sancti nostri Vita, iis ante, quge pridie Sancti nostri cjusque sociorum in eremum secessus hos

domibus seu

ccllulis et sibi et

carcer

potius
vitae

aut

purgatorii

habitaculum dici possit. Hactenus Blbmenvenna, sua Juvc fere omnia, ut non raro alibi, e Puteano mutuatus. Atque ita

quam

humana

inter et 8.

Eugonem

gesta adstruit, narratis, non


solitu-

obscrr

indicat,

quapiam etiam Cartusise

dinis descriptione adjecta.Versus, quibus idexsequi/i',-, /'/'<

transcribo.
afferret Juppiter

B
tum
tx Zacha

ll.">

Summia <|uumque jugis


a-thram,

,ia Benedicio,

^tque

diurna
rent,

novo
pra?sul

sole

intervalla

redi-

Mandat

equos

pulmentaque

multa

pnrnri

Atque legi

varios
prsesto
,

fabrili

Omnia sunt
stri.

cursant
ac

ex arte magistros. per tecta magiferuntur

Caementa
sta,

et

lateres

ligna

onumitapri-

Hinnitus

jumenta

gravi

sub
;

pondere

tuut.

e Benedicto, tum e Blomenvenna, et, etiam e Puteano generalem quampiam modo habes, studiose lector, eremi Cartusue seu notitiam seu descriptionem distinctam longe magis atque ad prsecipuas ejus partes extensam suppeditat Innocentius le Masson sup?*a adhuc plus semel laudatus lib. i, cap. 2 Operis, quod Or- e dinis. Cartusiensis Annales inscripsit, annoque 1687 typis Corr^erianis vulgavit. Lubet et hanc, quod Massonum ex dictis, in ipsa Cartusiaplueor*umque proinde ribus annis commoratum quae de illa scribit, apprime gnarum, auctorem habeat, nec dictum ejusdem Massoni Opus omnium passim manibus teratur, huc transcribere, ut sic qualis illa, qux milliaribus circiter decem seu tribus leucis Septemtrionem versus Gratianopoli abest, atque a Sancto nostro inhabitata primum fuit, celeberrima eremus sit, unusquisque habeat inpromptu. His itaque descriptio illa ver-

quidem tum
si velis,

Jam montana petunt omnes cum


Orbita
difficilis fert,
,

iu

culmen
vallis

inue

concava

Eremus haec nostra tunc temporis (cum in illam Sanctus sese abdidit) longe asperior, quam nunc visitur, apparebatj erat enim omnino
bis concipitur
:

Ora

patent
alto

jamque
,

incessu speculantur ab
ac

inculta accessusque ejus plane difltcilis.

Planitiem

terrae

turresque

oppida
hiat

cir-

447 Silvae omnia fere occupabaut ea in plerisque locis eradicat;e, in


arnaena conversae

quae post-

ampliorqut

prata

satis

hmjeeMaum

cum. Quadrupedando super equorum.

fuerunt.

Hujus

'Terai

ngura
rupi-

tumulos

agmen

est

veluti

oblog-i

ampitheatri,

excelsis

Stapegeri sudant, certatimque ire laborant. Ad supremum igitur tandem venere cacu-

men
pes.

Hernica saxa vident, horrentesque undique ru-

bus undique cincti; CUJUS arena a parte meridionali longe depressior est, et in modum monticulorum sensim se [nvicem superantium assurdivi git, donec in lcco, ubi est situm sacellum K montis adinstar erecta sit, qui alti Brunonis, statim prasruptis fere rupibus clauditur. ln ejus
declivi

Non
Vix
Et

arbusta
ctus.
ibi

illic

seu

ligna

ferentia

fru-

constructa

nunc

est

domus

sunt herbae virides

humilesque genein

stae,

larices

abiesque
etsi

et

tensae

sidera

pi-

nus.

de iis, quse hic de paratis jussu episcopi itineri sedique in Cartusia figendse necessariis memorat Benedictus, nullo plane

Blomenvenna,

ab illo sacello distans bus conficiendum opus est sesquiquadrante hoergo et submissiori parte arenae ra3. In declivi nostri ab ipsa natura formati araphitheatri, qua? fonpraeterfluit torrens pars aspicit Meridiem locis circumquaque scatutibus e variis deserti rientibus et illic confluentibus primo compositus deinde ab aquis pluviaium et nivium li,

eo spatio,

Cartusia ad quod pedi-

verbo mentionem faciat, Hugonem tamen antistitem Brunoni ejusque sociis, qualis esset Cartusise solitudo, cum adituri hanc jam forent, ita exponentem inducit Locus.... vobis a Deo designatus
:

quescentium ex rupibus altissimis deflueutibus tumefactus , amnes mediocres communiter aemuest latur. Sed quando abundantia j,lu viaruin magnis tunc adaequatur fluviis. Optimos etiam
fert

eat

eremns qusdam
*
solis

in

montibus altissimis appelsed penitus inet

pisces,

qui

truttae

saxatiles

dicuntur.
in

ln
est,

laturque Cartusia.
,

Ampla quidem

superiori

vero
llla

parte
,

quae
le

Septentrionalis

.,

h.ibitata.

feris pervia,

hominibus vero
Iocj

cmgitur

rupe

quffl

Col vocatur,

cu-

ceteris domestioia animantibus propter ritatem pene ignota.


LAfl

aspe-

jus vertice situin

generaiis
"""

excisis hinc inde ruimructuosia circumvallata pibus et oonsita, supra modum frigida et per .nboribus maiorem partem temporis nivibus operta ; adeo
\lti-

et

tamquam

soopulis

ainpluin et amoemim pratum , quod rupi illi imposituiu est diadematis adinstar. A dextris habet rupem, quae voeatur Bovinant, et a sinistris aliam , in cujus apice
est
(

nam

rupes

istae

quasi per gradus se

invicem
illa

iii

infructuosa, ut nihil praerupta aut seri valeat aut meti , ad quam etiam
,

sterilis et

superantes in sublime eriguntur) rupes, quae, Alienard dicitur, sitaest. 148 A parte Orientali assurgunt

altissima
et se

invi-

cem

DIE SEXTA OCTOBKIS.


recitantw,

609

C em

quasi

manu

tenent
,

altissimae

rupes

inter

virentia
fertffi;

in

secundo
silvae

silvae

annosis arboribus rer..B

verbU

Le grand imas obtinet illa q Ua6 p r quod Latine sonat magnara summitatem son et sic quia omnium rupium censetur altissiraa
quse dicitur
,

quae

iu

modum

amplissimoe

fascia3

in

modum murorum
,

donec ad locum per praeruptum prsecipitium deficientes

protendunt rupes illae ubi nunc est pons Cartusiae


se
,

ingres-

sum ad eremum
ginta
g-it,

pedes

aperiant triginta tantummodo latum.

Nam

aut quadrastatim

alia praerupta rupes


ita

ut duae

istae

ex alia parte torrentis assurrupes se erigere videantur,


effectae,

locum cingunt. Tertio denique visuutur rupes , quae per inaequales summitates stridoris dentium ab invicem paululum distiuctorura speciem gerunt. Hsec est eremus, in quam Sanctus, cum plane adhuc esset inculta, sese una cimi sex sot suis, Landuino, duobus Stephanis, Burgensi ac Diensi, Hugone, Andrea et Guarino, sese recepit, comitante eos Hugone Gratianopolitano episcopo, necessariaque tum victui, ut apparri, tum habitaculis, in quibus commorari possent, sedifi-

ut in alteriori parte viciniores

quasi in

mutuos

ruant

amplexus

quod

certe

mirum

naturae artificium est. Inter utramque rupera praequem terfluit torrens, ibique stat pons ille, per

datur accessus ex parte

urbis

Gratiauopolitanae

ad eremum

Ibidem etiam domunculam sanctus antistes Hugo constrm ouinravit, ut custos in ea habitaret, qui aditum vel negaret. Megredi volentibus concederet
et

domum

Cartusiae.

atque eremum .... ingressiessent, operimanum admovissr, m tatum apparet Verum hac de re infra tractdbo nunc in tempus, quo Sanctus ejusquc socii ad II"L50
iltos
,
.
.

Hs suppeditante Ac statim quidem

tdmnoVMi
f.ictum ituiuil

gonem, Gratianopolitanum episcopum,


rint
,

acc>

Cartusim

comitante,

eremum sancto hoc aniistite ingressi primum sint, monasi


,

dia

oirciter

via inter
est

B Cartusia

sita

pontem illum et domum domus Correriae quae in Con,

suetudinibus R. Patris Guigonis Domus inferior dicitur, ubi procurator et conversi ad rem fainiliarem agendain morabantur; et inter pon-

ibidem exstruendo manum admorcr. inceperint, unice inquirendum. Atii id anno L084 factum slatuunt, alii contra pro anno L085 "v.l etiam pro anno 1080 decertant. Ac Baronius

tem illum et primo constructa

sacellum
fuit
;

S.

Brunonis,

in

quo loco
,

domus

Cartusiae

iter

unius horae intercedit uude conjici potest, quanarenae amphitheatri nostri a ta sit longitudo Meridionali ad Septentrionalem. Ultra torparte

quidem Sancti nostri sociorumque ejus ad Hugonem, Gratianopolitanumepiscopv eorumdemque, duce Hugone, hau d d\ secutum in Cartusiam ingressum cum ann in Annalibus Ecclesiasticis ad hunc ipsuman-

num
rius

rentem videtur amoenissimum patrum vocatum Valombrey, quod cingitur rupibus sensim se invicem superautibus et tandem in sublirae caquas oranes put quasi certatim attollentibus
, j

componit. ita ibidem scribens Cura supedictum sit ex sancti Eugonis (Gratianopo:

litani

ipsuna lctis, episcopi nimirum) Vitffl millesimo octogesimo creatum fuisse epianno scopum Gratianopolitanum post duos vero an,

superat
jus
vix ab
sioe

illa

capite

quae vocatur Charmanson latissimum pratura cernitur


, ,

in
,

cu-

nos

adiisse
,

Cluniacenses,

ibique

inoratura

aniu

quod

intuentibus
posset
,

credi

cum

rupem istam e domo Cartuad modura dentium ahejus

num unum inde ad episcopatum reversum inveniei eo transegisse tres annos, planuin sociis, hoc nein to anno a sua ordinatione cum
anno
,

cujus
tur.
detcnpti* hie
exlribeiur,
necedit.

scopuli

suramitas

terminari

videa-

petiisse

Cartusiam.

Hanc

igi

assignat, S.

pars illorum, quae ultra torrentem sita suut, primis patribus non fuerat donaquae ta et termini illorum torrente claudebantur;

449 Sed

maxima

rum ejus in musAnnalium

Hugonis sanctique Brunonis ac socioeremum secessus epocham erudiiissiEcclesiasticor",,,

parens

e S.

tamen pars postea a


Cartusiae

piis

secularibus
suis
locis

fuit

domo
Me-

A* gonis, episcopi Gratianopolti ani, ex Guigone, quinto Cartus*

dono
latius

data

ut

in

secundo

auctor

est,

collegit;

quarecumhic&

tam

volumine
ridionali

explicabitur.

Ex

illa

parte

ad Occidentalem pergentibus statim occurrunt rupes altissimse a se invicem separatee, Sancti inter quas fluit torrens versus urbicnlam

S Hugoni, quam S. Brunom xquah rumquetamadhuncquamwi


apprime gnarus, nec aliquo ex capite
essesuspedceautinfir. quin Baronio assentiendum
sit,

fidex q\

Laurentii de ponte. In cujus torrentis ripa magno labore sive evulsis sive sectis aut pulvere qua tormentario excussis saxis aperta est via sancti Laurentii ad Cartusiam perveex parte illa, in cuuitur. Exiude oculis se objicit rupes Chartrousette grangia jus cacumine sita est
, ,

gonem rite interpretatus sit, quod propterea examinandum. Cartustanorumtm 451 Columbius, in suade
.

nunc
p
Guigonievr.

tiis

duas

vocata; ubi rem agrariain et pecorum nutrimenenim ibi ta primos Patres locasse credimus
;

n. L02 Dissertatione antiquorw diversas, Cartusianorum B.Bruno Baronii alteram, di anno t quo unam,

et seq.,

sentenk

ad S.Hugonem, Gratr
accesserit seque in Cartusix

sunt prata et pascua amplissima dam qui sulcantur. Pergunt sic murorum adsitus instar rupium invicem se tangentiura oui supereminere didonec perveniant ad eam
,

et

agri

qui-

eremum recepr
i

qutdi circumferri prxfatus, posteriorem Gratianopolita ex S. Hugonis, pro anno 1086 scriptis
pe>>

Guigonem
veram

stai

ximus altissimam rupem de Alienard


theatri

et

amphi-

fidsai
litat

qum pro anno


asseverat, ac deindv
sint
,

1084
:

subjungit

nostri

circuluin

claudant.

Illud

autem

quasi

a secat interlueus amniculus, qui accipiens et aquas fonte sancti Brunonis ortum viciuarum rupium etiam recipiens, a parte Se-

medium

age , oomponamus utramUt h*ca P erta secessus S.Bruque (sententiam scilicet de anno cum verbis Quifi nonis in Cartusiam)
loquitur

ptentrionali

usque ad Meridionalem deducit nostro donec in torrentem mergatur. Porro in a natura, ut diximus, oblonge foramphitheatro
,

(luobu s
.

anno,

Hugro (Gratianopolitau oonaeorationem 1080 ft uti infra docebo


n

post

(Hr Bom*
(

mato, tres distincti gradus bus apparent, in quorum

elevationis iutueutiinferiori

evpletis

sunt

prata

annis, contemptis omnibus Ordinis Cluniacensis factus est

88

610
aOCTOM
C.B.
.

DE

S.

BRUNONE COOTESSORE.
seu post tertium a

novitius annum vixit. hunc novitiatus annum

Post hoc atque adeo

consecratione

Romana

Cogrente

Greffono
intrave-

septimo
rat,

monasterio

quo fervens

cirferventior est reversus ; pro claustro pro habens pervig-ilem cumspectionem

abbate

justitiam
,

pro

congregatione

aut

gantur, studiose nimium videtur qusesita, estque, ut reliquos, quibus laborat, defectus omittam, a quacumque usitata annos quos episcopi in episcopatu exegcrini. computandi ratione prorsus aliena. Id sic ostendo Sanctum nostrum ad Hugonem Gratianopolitanum episcopum, cum hic tresnecdum annos in episcopatu implevis, :

relig-iosos

tatur

quibus carere numquam In hia Ecclesiam ios, aut universalem conclaustrum abbatem agabat, seu ita habere sibi videbatur, et ecce, crregationem post monastern tribus necdum in episcopatu magistrr Brureditum completis annis, adest Baronittfl sic interpreno. Hactenus Guigo. verba ut Hugo primum annos d
voluit, so,

set,

supra

verbis venisse, Guigo, ut Columbius vult quse ita idem Columbius recitatis tradit interpretari debet, uti per annos illos tres episco, ;

copatu necdum irapletos intelliganturanni, asan1080 ineunte Romse cto illo antistite, cum anno consecratus fuisset, Gratianopoti ab eoepiscopus H>sn nltra mensem Jnnwm jam prnrc-

demanno
cto

ejus

solidos
et

consecrationem Roraauam Cas-Dei monasterio tertium


post
,

exegrent,

demde

alios ferc tres Casa-Dei Gratianopolim reversus ante adventum Brunonis. in episcopatu posuerit
Vult.
iffitur,

S. Hruusque ad anni 08 Junium,quo ad cum in episcopali cura no ex dicendis venit, cum autem a priori e duobus hisce chronici terimpleti, minis usque adposteriorem anni necdum ex non tantum tres, sed quatuor cxcurrerint,
\ 1

Brunonem ad eum
,

vcmsse

cum

hisce

episcopatus. a fine anni sexti Guigonisque voces Neque immerito ita sentit si tres * in episcointerpretatur. Omnino enim , completi ferun. necdum anni, qui patu fluxisse post reditum e monastetur, censeantur quem tres anni post consecra-

non

long-e

erat

intereain CasseArverniasito, novitius absque Dei monasterio, in est,id ita cura episcopati exegit,subducat,necesse epiannos in cpiscopatu, seu, ut exponit, tresillos post quos ad sancura necdum impletos,
scopali

annum unum, quem Hugo

rio Cas83-Dei,

tionem

Romanam

prsecesserant

ut

prima

obtineat. ctum illumprsesuXem Bruno venerit, etsi quidem anni, quosepiscopi in 454 Verum, solumatempore, quo episcopatu exegerint, non

Col

Mu

specie
,,,,,,,,

usque ad stimandus
nec modo,

sex oratio, videtur postulare Guigonis pauciores a consecratione non cijciter, cxiBrunonis adventum duxisse annos
est.
,

laudalus scriptor, a Baronioetrespectato, quempnma citata a se Guigonis verba, sensu, recte exponi, et ex ns, offerunt,

Em

fronte
S.

Brunonis in Cartusicc

eremum secessum cum


,

affirmans. componi anno 1086 non immerito cum nihilominus Cartusianorum antiVerum eventum mnexuquorum, qui anno 1084 hunc adhserendum censeat, verba itta
ere

fuerunt, sed etiam ab eo, vel electi vel consecrati episcopatuspossessionem m quo iamconsearati nuspiam tamen runt, computari subinde soleant, invenio, ut anni, quibus episcopi, id ita factum ejusdem haud gesa grege suo absentes, curam exactis, quo accurasere ex annis, in episcopaiu subducantur habeatur tus horum numerus in interprctationc, Guigonis auod cum cx dictis dcbeat,aptce sane verbis a Cotumbio afflicta, fieri
,

hsec

haud apparet. Necadeam, quantumopvnor,

opinioni

accipicnda vialiomodo, quamquoprimaspecie fuerintaccepta deantur, reque ipsa a Baronio

interpretanda contendit.
verbis

Verum

subdit

mox

proxime huc

transcriptis, mhil cogit ita,

utscilicetBaronium fecisseprsemisit, dicitur post monastern interpretari, et quod ut sit idera sic possumus exponere . rcditum, reditum - seu secundnm monasterii
, ,

Guigonem

Cartusiam recesquo opinionem, Sancti nostri in illigantem tueretur, recwsunis sum anno 1084 si omnia et singula fuisset ipsemet Columbius, scoverba quibus tempus, a S. Hugone Casse-Dei monavalem ordinationem, antequam Guigone tum apud sterium peteret, exactum, a <nos tom. i Apnhspag. Surium, tum apud
,

finitur,

atque post monasterii reditum statim, neque multo comsuo positum fuerit ante voces ot loco non

llugo duobus, ibidem non nis bioqraphus post consccrationem ex*rd Huffo necdum duobus Cluniacensisfactus ltisannis....CasaB-Dei Ordinis
dicit,

prw

oculis habuisset.

Etenim

is

S Hugo-

L monachus,
auem supra

Guigonis textu, ut vel Columbius e


r
>

pletis annis.

Ecce IgituT erit hC sententia completis annis, episcopatu tribus necdum in monasterii reditura tempore adest modico post vide, qui necdum Bruno. - Sed

loZn
fuisset

magister

feruntur, annos esse in completi consecrationem et Bomn reditum


,

episoopatu
positos,
si

inque

cura episcopali censeas annos, Hugonis consecratione Romana et quartus fluebat, cum expleti erant iam tres diserat scilicet , ut Brono ad ipsum venit, post consecrationem expictis Guigo Duobus monasterio Casas-Dei fuit in aunis, u Huffo
, ,

collocatos.

Num

ab

aue sit factum, tueretur simstre Cartusnv eremum secessisse "Zerpretari coactus te Guigonis alias aptissime ad a vera scnpsisse mtelltgm exnoni ut ct Guigo
,

voculam necdum pererhxc al altero omiseriU vel textum, e quo prxlucentem tobuerit htn*~ erasa, sibi 1084 ut, quo Sanctum anno
transcribit,

f^ Guigonis^h^
"

"\^^
,

^oni,qu,S%^sinCn

^ ,]. secessum anno 1084 innecH, in Cntitis tantisper ostendam, dum Pagium uti

"%

Qtmtiusperannum unnm. Talis


terpretatio
;

est,

quamreciest

455 Hic
, s

scriptor^contraBarmnou^
scu

tatisase Guigonis verbis Columbius

affingit, in-

eremum secessum

OrhmsCattc' e n
!
'
:

verum

violenta

omnino

atque
-d

sis

fundationem anno

M8*"fcr
q U1 a

coacta.
propoiilo

num
nem

x. hsec verOa lost 153 Prxterquam enim quod qui tamen atamonasterii reditum a Guigone, temere insimulandus non est, xidB in scribendo suo posita esse, adstruat, a Columbio, \oco non recitavit, Guigonis verba, stante

1086 num. 7 sic scnbtt ctissimi Ordinis (Cartusiensis


in

"'f Baroniu idec,*an

mmtr

neco^itud.no con n Actorum Yitoe S.Hugouia,oui

bunc annum
,it,

distulit,

W.

*
"

f^.

oteilBM
,

ut Qux supra Brunonis in Cartusiam secessum Ptiam quos S. opinione vera esse intellianno 'l084 affigit
, ,

nibus, Casm-Dei
est

. IIu S o <>" >m expletis aunis, contempti oonseerationBin Cluniacens.s fcctt

ita loquitur:

Z'

nixt. Wsi monachus. Ibi novitius aunum

Ordinis

DIE SEXTA OCTOBRIS.


,

611
*
'jj

seu post

hunc novitiatus annura


,

at-

l)ll(


,i

adeo tcrtiura a sua ordinatione ) cogente quo fervens Qregorio septiino, e monasterio Et ecce intpaverat, ferventior est reversus
.

quibus aliaque temporis spatia seu intervatta, de Td autem in textu vo&S sermonem instituunt. Guigo hasce duobus expletis annis complectente, recte recensefacere, si eum Columbius ei Pagius
,

tribus

neodum

in

episcopatu
,

post monasterii

adest magister Brupeditum completis annia no. Qua verba Baronius sic interpretatur post conut Ilug-o primum annos duos solidos ea facta, exegeril ubi secrationem Ronue deiude a CasaCasjB-Dei monasterio tertium

in

Dei

Gratianopolim

reversus

alios

fere

tres in
,

rent, esset existimandus t acproindictasvocespro duobus Christi annis incompletis seu pro anno uno intvijra <}i initium <' finem cum duobus diversis Christi annishabeatconjun'ctum,nonacColumbium cipere. Etenim m eodem illo apud tribus,quos 8. et Pagium textu agens de annis Hugo, antequam ad eumSanctus noster accede.

Brunoms episcopatu posuerit ante ordinatione, currenti nemet sexto anno a sua CartuBiam petierit. [ta quidem
adventum
pe;

,,./[

cum

monasterii reditum exeadjecta nerit, fuisse illos incompletos Bcoe, inquit, tribus necdum significat,
,,,

episcopatu

post

sociis

prima fronte locus


viderat
,

explicandus videtur, sed Cartusi, quam Baronius non charta fundationis demonhuic interpretationi adversatur,
ille

in

episcopatu
,

post

monasterii

reditum

c .m] si

ue

intelligendum
-

casteriireditum,

id
,

ut est, statim vel paulo

Bruno

post

mo-

magister Bruno. Quam ob rem duobus explein p er hasce voces elOr postquos,a consecratio tla annis,
adest
|

qui eo ad Ilu-onem veuerit episcopatu compleverat annos in tres


fert,

tempore necdum
N
.

Dei monachum factumscYipsos,Hugone< annos dumtaxat incomplet0& seu annu ~ bit inl unumautpaulo ampliusti
,

quod

Guigo

dicat

llugonem

duobus

mduoft

toistt

anms
ota

annis monachum post consecrationem expletis Nam in Dissertatione Hypathica, querainduisse. admodum in hac Critica variis passim testimoformulis ostendi, scriptores his Ioqucndi niis transaoto annis elapsisl vel triennio tribus

habens conjunctum, riterhauddubie yocwtenecdumfl

significare voluisset,

annos tres utnmque Similibusve same intelligere biennium sumere pro unico et incomplctos miin fiue unius incepta et
,

etu illo apud Colur indicasset; quod cu binos a\> biumet Pagium nonfaciat, perperam le IncompleHsi ctosannosde annis diversis Chrtstt initium et finem cum duobus
j

annis, id

cst,

cum

u,mo\m
,

et

sequenti habue-

anno,

si

rcs

nempe

sat felit
061111

"

tio sequentis absoluta fuerit. ^,//7""' Pagivs qvt t56 Ita hactenus Columbio, uti hujus illiusqueverpleraque sua e mutuatus hic sit, ao eo ba conferenti patescet,
, ,

interpretatur. Quod si rit conjunctum, Pagius admisso secus haberet ac ,,.-oi,i, interim res Columbio et Pagto etiam pro genuino, prout a

recenselur, GuigOi

Eugom
>>

monasterium
tesotusille,etiamsi

pctiisse, posset admitti

duxit Fecentne tamen nominando absHnendum quo auctores fere dumtaxat id pro more suo, quod alidum eos refv./a/ nominare solet an dissentiat, comperouantulum etiam a Cotumbio equidemvera tum haudhabeo. Verum utut sit,re
,

"r

"
'

Sancti

no
,

''

''''''

"**

anno

Christi L084 innectit

apprime congrueret.

Resex jam nuncde

textu genuino, quo, quando-

Etsi a Columbio nonnikil discrepat. Hugonem tempus quo Sanctus noster ad S. episcopum accesserxt qonem Gratianopolitanum iisdem plane atque in Carlusiam sese receperit, inquibus supra Columbius, definientem verbis, non serius quam anno ducat, non tamen, quo id Hugonis quarto factum a consecratione episcopali Et ecce sequentia hSBC Guigonis verba, probet,
, ,

emm Gm-

s/Bruno ad S. Hugonem, GrattanopoMa* dtcen' copumt accessertt Guigoexpontt t


t

dispatescet.

Textus

ille
:

apud nos tom.

Apr

^Lhabet
<

Bv.Cluniacensis
Gregrorio
l

Pomn!
factus
fecit.

consecrationem expleti Mffi .I)ei Ordinis

; est
. .

monacbns;
iv,m

M. ...
-

novitius....

annum

hnr,

eogente....
m..,i..M.-rio

magister Bruno ditum completis annis, adest episcopah cura, tribus, ab Hugone in deannis nondum cxactis C cum ad eum B. Bruno accessit
,

tribus

necdum

in episcopatu

post monaster.i

re-

cniscopatum

B eptimo quo fervcns mtl


. .

M,

ferventi..r
in

6St

revetSUS
6u

el

neodum

post

monasterii

reditum
(tosx-Dei

,,

completis annis,
'

^r Bruno. Cum tam

cum Columbio

interpretatur

Verum hmc

alia

anteq anniduo f quosS.Hugo,

post consecratioeuigonisverba, (Hngo duobus Romw anno 1080 nem ( episcopalem scilicet contemptis omnibus, acceptam) expletis annis Cluuiaeensis fectus est mona,

'ndueret.ab accepta co Zonasierion tres>quos ?elrationeepiscopaliexegit t q e< Ustes t TdemSanctv opatu ante S. BrunoB reversus,

,-Dei Ordinis

putat, ut signiflcent, chus itaexponi posse consecratus fuit epiaonem, parte anni 1080, quo anni sequentis post consecrascopus, alteraque

11

famvixit proannisincompletis,s<
t

,>,

>

dZnonprointeg,

Zmegro
tt?a/

trienn

ipiantur
lnsi

otusGutgoms
nullo notest

tionem illam elapsa

seu anno dumtaxat post

Humopinu - *
b
'

^?*l JZ
^kui.

UU7/1

-/* UU, nu,i , i*i v /w, annos transactos erpletum aut etiam per duos
,

g
Q

? ^iscopatuarmosnecdumcompletos,

feu'Zam0iusannosanteS.Bon
exeverit, hicque n.Ai tedtl Ut rem ord anno L084 m est, r exponam, discipiendum pri deaue
contigerit.

similesvelocidimesannumdumtaxatstgntlteent,
diversis Chnsti qui initium et finem cum duobus annis habet co7ijunctum. Verum etsi id Pagio tantisper dederi457
,

ZnadJntum

Pof/mi

Jntei

prfl(a(ut*.

potest mus, locum tamen habere non

quando
t

Sn^BugoR
V

J-JJ
VHa
paj. 7,

auctores ipsrmet suo seribendi

modo indieant

ac-

incompletis annos cipioa'ar/,,-0 completis,an pro Oclobris Tomus TIL

GratianopoUtani episcopi

nunu

'

612
5 sic
scribit
Ali

DE

8.

BBl

ONFESSOEE.
101

B.

r is

tempoluanto dehinc Avenionem non j-atud apud


civitatem
ra-

Unde
>

recte colligimus,
oiroa

eum natum
ac

fuisse

./

ig-nobih-m
vit

Provinciae
in

anno miii tantum


BBtatis

Novcmbivm
nni
;

proinde eodeju

iHem *dmo.
con"

oonoilium,
Ecclesiae
9

quo

multa
praeeonio

ad

et
iveniontru

utilitatem

Dei honor digna patravit.

annum
a

klxxix vigesimum septimum explevisse cum vero ab eo

J"'"**

auctore dicatur fuissc

A.d

hoc
qi

concilium

episcopo

carentes

et

tonoiiium,

ep 3Copum

atianopoli

aere oa-

nomci

compertoque,
concilio,

praefatum

juvenem
ini

oonsiter
i>
,

fere viginti septem, Gratianopolitano clero in pastorem postulatus est in Avenionensi concilio, hinc videtur necessario conficiendum, istud eonciliuiu eodem

aunorum

quando

suppli

mbrem
,

coactum

fuisse

quod

suffragante

ah

ejus

venerabili

itro.

no
liii

cui

gra

ut

etiam ex Gregorii VII epistola, Laterani quarto Kal. Julias Indictione secunda data conjicere

ibus pro
ii
.
i

ille

tiim dil

coin ibus

Lens ho
,

um
nwiii.

Bcclesiae favens
officiis

cu

.acris

futu,

Jta

ille
,

nullis d
go,>

nonS. IIH'

imdam Bosouem Pon1 admonet, quod si aliquid justitiae in ecclesia se habere confidit, ( de qua scilicet agebalur ante legatum Diensem episcopum, in ooncilio, quod proxime celebraturus e tare
Licet,

qua

summus

debeat.

Nec

rius

loquitur de concilio

ipolitan

\pum
ut
ib

a
/,

Lugdunensi, quod tantum mense


Sedis
sequentis

habendum

esse,

testatur

Januario anni in alia ad


,

Apostoli

Romam,

wo

Manassem, archiepiscopum Remeii em

episto
B
i

imdem

(
i

m Hugo

cum Hugone
vim

Leg

tea

profectus est,

ul

rum Mss. Bugo Flaone Diensi, Sedis Ap


,

qo consi

tdem

rcfert
iis,

llugo
i

Klaviniacensi
,

le,

Celebravit
,

et
qi
i

septimum
situs

Ce

inquit
,

mem
\

concilium

in

mum

electus est

positu
et
pi

apud Avenionem concilium esl Achardus Arelal


e
,,
i

in

quo

ilinus
llug'0 in

iii

um
i

....

>

Gibilinus

in
.

Are)

Gratianopolitanum
iii

im

. .

quos
,

itianopolitanum epiconcilii se-

concilii

D
,

duxit
in

jopum
o

quos post cxpletionem


it
,

et

pa
1

qui concilium Romae

et

consccrati
ind

sunt

indixerat.
:

Avee

qui
(

concilio ecclesi
\

in

aii.wx

in

concilium Romaa iin-i cujus


,

prima
cui quid
qui Qter
Epifltoli

nno Domi-

episcopum absoUdo cot

deinde,

iis
.

occurrit

con-

quod
.

et

Elug

ordinaest

nem no
rura
patet,
i i

V"
mno
1078

ttugoni:
a
i

ad

episco-

VUa

patum
celebratum
definitt
III

Baronius

tempore, quo factum

id

sit,
il

prfatum annum
qi
;
1

US

Ut-

.;

iom

iii

vero ad sequentem

conciliique illius celebra.tio


i

rui-

idque

<

^on
ii

fcis,

eum

obi
Lo
,

afflgant, lubet ha

ad minus quin ex justa supputatione


iip

quem
,

operosius nonnihil in hunc inquirere. Acprimo quidem concilium C lebratum non fuis e, liquet ea Epistola, C" ua Gre1079, Kalendis Martiis
sciatur,

sxu, quo
fuin

anno ulxxx deducta im fuisse mense Martio prima Aprilis deut (liximus,
itle,
<>

Ita

-'

5.

Hugo-

episcopi,

per Guigom
I

gorius VII

sem
adn
i,i

(adi
Av<
coi

Papa cleru Labbeum tom.

Conciliorum

col.

qui
uiri'

mus,

signatus fuit,

ut

citatis

Hugonis Flaviniacensisverbis Quod lam ad annum, cui alii


i

intelligitur.
n
il-

ptorem aequalem fideque dt mandata, contendens, et concilium L079 celebratum fuisse, et S. Hupo qu\ in hoc fUit G, gonem, in episcopum, anno L080 Rostulatus dai fuisse. Et sane concilium msecon
teris
i

<>'

anno,

ignat t celebratumfuisse,spectatis,
<"'

Cartusianis hujatibus mecum communicati auctor hu/i'.s lucubrationi um. de dit to concilio Bugoneque in hoc electo Gratianopolitu.no episcopoita scribit Praefatum Avenionense concilium ct ELugonia electio.in annum l" s a Baronio et
lud
illigam,
L080

pertinet,

luibus id probatum d

i" <

i'"

Hugonis

Yitse

r<

itatum apparet. Etait,

<

enim, ut Quigo ab tncarnatione


qo

S.

Hugo
.

obiil

amio

...

Domini
sstatis.

millesimo
.

centesimo

aliis

rejiciuntur;
facile

sed

ad praecedentem

esse

re-

vocanda,

Vitascilicet S.

Scribit enim (in est probatu. Hugonis GratianopoUtani) noster

suae ad minus Kalendis Aprilis octog-esimo mense quarto .... quodperinde est, acsi dicereU Hugo obiit anno an 1182, vel cum jam octogesimum sstatis suse

secundo,
,

num

ageret, cet etiam

eum

ociog<"<"

"> esset

ma

GuigO, cujus
nius,
S.

etiam

auctoritate

usus est Baro-

Hugoneme
,

vita decessisse

prima Aprilis
et

jor ,verum si octogenario major obiitt, conseqyA proin est, ut ante anaum 10S2 natus sit, ac
teste Quigone coucilium Avenionense, cui annis ferme viginti septem natus interfuit, ante annum L079 cetebratnm fuerit quod cum ut
.

anno mcxxxu mense quarto,

setatis suae

ad minus octogesimo,

id

est

septuugesimo nono

quatuor mensibus.

dictis

DIB 8BXTA OCTOBBIS.


\

613
/kOCTOM
,

dictis admitti

non possif, anno

<vlatis su<v octoge-

ni

dicendus, ac proin /ll/0 ,mensequartoobiisseest Arenionense, cui ex dictis viginti seconcilium tnnis natusinterfuit, anno 1079 fuissc celebratum.
eontra Bug
,,,,

proxime sequentis initiwn MnbiUoniv anno L080, cui illud concilium loco
,

C.B.

cit.

Flavl-

463 Verum *,,*,, /,o

Hugo

Flaviniaceyisis, auctor

pan

non nu innuit. Porro pro anno luT'., cuitro> hujatibus " Cartusianis ctatus de S. Brunone
''bus
lib.

primum

illigarat,

annum
66,

107'.

svhstituen-

nnJ.Mi.ln

huic ver
.ww.

verba

proximi
militat epistola,
1,,,'dot,

,..,. nti

a uariumanis

uujll(,iu^o

Avem

Videtur contexit, verbis inclusa, adversari >>scriptor sex enimilleChroniciVirdunensis

versorum,qum Ilugo
s

Diensis, Sedis Apost

concihor lcgatus, in Galliis ceUbrarat,


/, ,,,,,,, subjungit, sicque

quarn mc veruis swpju - ^nhrndrm. Summn fnntifiCBOd fiOSOhs nem quemdam quarto Kalendas Julias anno Pontifeeo concilii L07 g conscripta. Xn hac enim legatosuo t p Hugo.i ab
/

nsesex tamenunum, Lugdunense nempe, hisce quorum anteannumimexcommuni eruditorum om\ emtitissr pnstr umopinione cclebralum non fuit,

U; ,tn auteni, q>">

" m0
<nse

)ratum fuerit, concilium


idcir

Iduoproo

rius.acproin etiam ante eumdem cetebratumnonfuisse t indicarevidetur.Itac<m. msts MebraAven lCalcuhim t quoconcilU tur , po 1079 com, Ho cum anno

annum

1080

conctlta Kalendas Julias annx 1079 celebrata Lugdunense, hocque postresint Arenionen.se et """ '"nnle annwn L080 C
;

buerit

consideratu

omnibus, dubttandum
!

wi079r*
bratum
-

ir.nmcumHugoFlaviniacens
Ui
et

tuinAve

auam antc nem non semper, quo


vet

> Francia- scriptores tgm, L0, pag. tam undectmt, quo floruit, seqq.) in factis seculorum recensendis ordtgesta sunt, obser-

llvtjo

Gmt,nao lt utitnnis postv.latus datusquj *


opus anno
t

L079 fuerit celebrat


n

queantehuju ex Guigone supra

Bovembrem,

utx

docet laudatus TractatusdeS.

fieripotest t

uthm
quaAvenionensefui

Bmuone, a

<

mis hujatibus mecum qua interim


.

com
>'*o

au^aHisconciliis t
qressa
/,.,.
t

ciliis

od reUs observamt. Ne< srriptoreillo.postquamdesexaliiscon. septimum sermonem fecit Avenionense flerienimpotest, utita. non or*

istiprsestituit

epocham mim
lh>gone,

ibidemetiamaddit deS.Hugonis cum post Avei Sedis Apostolicx legato, itinere,


se concilium

Romam

versus suscepto, ejusdei


i

alia celebrata fu> dinem quo tum hoc, tum sex ntts comunice quem issent

sediUum memorandis servat

>.

spe

Vugo
<

au eibidemtumordinationeepiscopalt t '" Quadragestma sentia inconcih L079, Elenim Hugo legatus,nonanno celebrato.
'

<,

Uistonse litteranae Flaviniacensis (Adi iterum m narranctt mcise scriptorestom.proocm,,quse setate sua gesta sunt, subtnde disetiam iis hronologia et a veritate histonca abet a vera laborare Guigo non depn errat hocquensevo proinde etst etiam ab Eugone henditur, ut xutrtmus. epocha Avenionense in cujus hic disertis verbts affigeretur, concilium anno L080
t
i

ibtdem ntitantum Romam, utconcilto s/ "' 7 " v ],(iUe celebrand \


''

idexc
(adi n

ilio

'

antequamtd
""""
L0 80

facerett celebravit,quo

/'"""
/><>st

qum

Mdictasunt)

r tertiam Jalone,

iidiemcelebrarat t celebrareaU
se conferret, potutsset.

antequam R

Quod

mo doadS Hugonis ordmntnmrm


imqueinconci
tinet t fuithoc,

c/uscopalem.
e/ebratn prr

rrodendumtamenpotiusadhv.

ratum
Bmnone,

scd anno proanme idfuisse,non tunc primum, 1079, t^ e suppeddatis X qresso,idest, anno Gmqonecharacteribus chronicis a Trai

Haudato Tractatus de

J
a
n
i i
' i

mL

a Cartusianis hujatibus
"

.,

S.

\>
-

nuctore
n,i

ucm Cartusiani hujates mecum comm anonymo verbis supra recitatis

untcavi erut-

Iragesim , ds Mart
etcon

m,t.

,., hale ^,, r rn. ; ut L 180 celebratum t

inchoato Hugo legatus hooips0 anno 1080 jam rt /,oc facto, Roin

Prvfatwnein Neque hic cum Mabillonio num. ZGproUuparte 2, Seculi v. Benedictini seupotius pro temp aon e Flaviniacensi, Avenionense celebraexhoc scriptore, concilium cotligitur, in mediumadducas tum a nonnullis Ponttfice,

hr

io,

interesset.pervenirepotuertt,

Quadragestmaceleprotn

utqum

ciUumAveni

nseanno

Moiam
ut

Qregorio VII

summo

adclerumet populum Arelatensem


kl dmdisMartiis

archiepiscopum sibieligeret, anno 1079 conscrtptum


l

qua htc fuitadmontus,


,
,

famelecU.tn non
<

>** m\ceUbratumfuerit t idtan Hugonis, episcopi Qrattanopolttai asserta S. Romano prmsentia argux
c

Uio

:mo1om.,conc Uorumcot.^ynsert
enim hac clerum
et

potest ex ituncfactum, argui etiam .,,, s Hugo anno L080 < ordinattoneeptscopalt.quan

p
n

"^

M idEugo
i

'\

'

,,

Licet

populum

Rnmxasummu A -""' R r)r


,

""!

'"''"'"'

Lnl

w
con-

,.

....

,^

eligant, summus Ponttfex ut archiepiscopum sibi tn huic Pontificto momto fueritque

..ogithocM

'

/,.,,

-rvi >-i/) rtrnvcrtO '"""'""", /""'

n./.r,

admoneat, obtemperalum, mde tamen concilio Avenionensi prius, quamanno n//al meconsequitur, ut idnon KaQutd nt celebratum. Quid ni enxm post ,080 1080 fuerit 1079, guo indas Martias ejusdem anni

Z\e cottaturus,
uugonv' nug

ifr

ftiisset

aggressus. Et veroj.
<

r^

,...,,. quod .(. >< indllbilalum est ntinditinarttUtsese


,

^S^cumBugon^SedisApostoli^Ugato,'

^^Z^art

SU

OregorU, VU,

- F-^

614
AOCTOftB

DE

8.

BRUNONE CONFESSOBE.
,

C B

archiepisoopm nassem, Remensem simonuwum [ndictioue secunda, istefo Tertiononaa Januarii, stexdictisnxtm. \Al,anno 1080 (AdiLabbeum
ut coxicilio,

ficri potuit,

petierit,monachum,
,

con(en/fj//s re-

I)

bus omnibus
hic indicare

indueril,

cumque novitium anno

circitir, $eu luiccm

liorum col. 223; signata, admonud, Lugduni ab Hugone Sedis ApostoltCB

\entem se sistcrct- dubilegato 0t tandum autem non apparet r quin inter episiotm hujus scriptionem oonoiliique Lugdunensis eele* braiionem tantum temporis spatium interoesse nt, utcocl dicU" pistola ad Manassem perfe eonoilium perei kic dla accepta, Lugdunumad
%

renirepotxierd.

Jam

vero,

cum ad hocnon minus

quam quatuor

aut quinque hebdomadarum spatium necessarium fuissc rideatur, consequens cst, Februaut Lugdunense conoilium ante anm" 1080
ul et S. Ilu-

rium oelebratum non fuerit, acproin goetHugolegatus, utpote ea dictisRomam

de*

(nequeenim annum integrum Guigo videtur) decemve mensibus ibidem egisset ad episcopatum jubente summo Pontifioe, anno 10S:J mense Martio ciroiter edioto monasterio fucrit reuersus? Ita sayie a Guigone necdum duobuspQ3t consecratiouem expletis annis, Casce-Dei monaclius factus esse, anno ibidem nowtius vixisse, ac tandem Gratianopolim, tribus necdum in episcopatu post monasterii reditum, id est, a suo, e Casa-Dei rcd/fu, eomplectis annis, venientem S. Brunonem anno 1081- excepisse, ubsque ullo veritatis dispendio dicipotuenl uti unusquisque, quantum opinor, qui rem remque facile perspiciet attente perpenderit proindemodo jam assignato reipsa gestam esse,
,
,
,

mum,
nl
ifice

concilio

Lugdunensijam
ita sit, S.

celcbrato, profe-

ctiiter illudante

467 Quod

anno 1080
Mai lni .'""'!"
i

idem tempus non susceperint, Hugo sane ordinatiopiscopalem Romcv anno 1080 tam parum

concipiatur, aut, si mavis, admittatur, necesse est, ne alioquin, cum equidem . Brononis ad 8.

cum

Hugonem accessum anno

1084

/unectendum

provecto nonacceperit, ui ibidem tuncessenequiversus erit, nisijam inde ab anno 1079 Avenione

aliunde constet, veritati dissona Guigo scripsisse sit credendus. inquies ita Hugo post consecra469 Ast
,
,

qu*

Sancti ad

Juvc civitatem illam itmerisese dedisset. Atque B de tempore, quo concilium Avenionense celebratum fuerit, argumentisque, quibus id seu probeturseu non probetur, anno 1079 celebratum fuis-

sufficiant.Verum quandonam post idjam celebratum S. Hugo Romse ordinatus fuitcpiscose, dicta

pus?
to

Cum

r.

Romam cum Hugone

lega-

profectus non sit, nisi jam Lugdunensi celehrato concilio, hocque itidem ex jam dictis ante anni L0S0 Februarium celebratum non fueRomam verosimillime ante mensem Martivm anni 1080 non pervenerit, ac proin nec ante hoc tempus ibidem a summo Pontifce fueritconsecratus episcopus. Verum nonne aliquanto etiam temporis spatio serius idevenit? Cum S. Hugo, uti apud nos tom. i Aprilis pag. 46 in ejus Viab Incartanum. 33 Guigo testatur anno millcsimo centesimo trigesimo natione Domini consecrationis... ad minus quinquasecundo,
,

Hugonem nctionem quidem anno dumtaxat uno et duobus cetsum anno circiter mensibus in CasxDei monasterio mona- Hist iUigat, chum induerit, post suum vero ex hoc reditum Guigonii verannis dumlaxat duobus totidemque circiter merir bu contonant, E sibus, antequam ad eum S. Bruno accessit, in episcopatu egerit, videnturque e recitatis Guigonis verbis hxc quidem Necdum duobus expletemporis spatium tis annis amplius aliquod quam anni unius duorumque mensium illa vero
, ,

Tribus

nrcdum completis annis, quam duorum asium signi ficare .Fateor; u res sane, si in seyisu magis obvio accipiatur, ita

annorum tot d f
/

, i

ij

i'

, , 1

1'

i,,i,iino

borum

habet; verum, si secimduyn strictayn versignifieatioyiem consideretur, non video,

cur Guigo annum >juidem unum ynensesque duos per annos duos necdum expletos, annos vero duos totidemque circiter menses per amios tres,

necdum completos, designatos

velle y\on potuerit.

geaimo secundo, Kalendis Aprilis


ad

migrarit

Dominum, sintque a prima die mensis Martmni 10S0 usque ad anni 1132 primam Aprilis diem, qua S. Hugo obiit, anni quinquaginta duo una cum aliquot dumtaxat hebdomaclapsi, fuisse hunc non serius etiam, quam mense Martio anni 1080 a summo Pontifice epine dicam, C scopumconsecratum,verosimilUncun>, apparet ac proin cum nec ante indubitatwn, eumdem dicti anni mensem consccrationem epi,

Enimvero, qui annum dumtaxat unuyyx yyiensesqueduos, biennium noyidum integrum, itemque qui annos dwntaxat duos totidemque meyises, triennium integrum nondum iynplevit, nec video, a ceritate futurum devium, qui annum duyntaxat uyxum mensesqxie duos biennii necdum completi noynine, iteyyiqxie, qui dxios tayitum ayxyxos totidemqxie yneyxses triennii yiecdxtm expleti appel-

latione desigyxarit. Utxit sit, prsedicta equidem% <!< quibxis hic, Gxiigonis verba modojam assigyxato accipienda videntur, tum ne, qxiod absoyxxmi

scopalem Romx a Pontifice ex consectarium fit, ut id ipso illo anno


rosimillime acciderit.
Hinc
ii' ''"''
II
/il li-

dictis acceperit,
et

mense

re-

nec sat fundatum apparet, seqxientia horum tria Post monasterii reditum loco non sxw positacum Columbio dicere cogamxir, tum ne pugnare idem Guigo, in quem falsilatis suspicio haud cadit, ad asserendxis sit cum opinione, quas S. Brunonis Gratianopolitanum episcopum, acS.Hugonem,
cessum, secessximque in Cartusix eremum veritati 1084 ixxxxectit, quamque omni dubioprocxd
axxno
esse

ajtpl inr,
II,

quo itaque fucrit consecratus episcopus,


468

Tempus

Hugo Romse modo etiam habeS.

n, 1,1

lnr

potiio
IfllllHI

po.

mus.
.

Proximum nunc
qu3e *
g,

lllUlH
.

or)in i one f

est, ut et ostendamus, qui Brminnis ad S. Hugonem,


,

opiiuom

Gratianopolitanum eptseopum

accessum ejus1084, veri-

demque in Cartusix eremum secessum anno ad Junium ex dicendisfam provecto, afligit,

apprime consonam, non pauca in medium modo adducenda suadent. A charta donationis
Cartusiee duco initium.

tati possint intelligi consona ex Guigone num. 15s redtata verba, quibus hic fidei omnino pro-

ITn/Arc,

quam inlegram infraex apographo,


1'rtefata

Uaque proind*
re eiium i/""

Bruno ad S HugoGratianopolitanum episeopum accesscrd nem


OOiSB scriptor,

quandonam

S.

a MichaeleMorkensio ad Chronologico-diplomaticse,quam deS.Brunone contexuit, Diatribsecalcem


adjecto,editurus sum,subfinem sic habet.

cutn Sanctut, uti hic varin

Cartusiceque eremum petierit,definit seu potius indicat. Cum ex dictis S. Hugo mense Martio anni 1080 Romee fuerit consecratus episcopus, quid mensem Maium aut Jv, si anno 1081 ad jamprovecto, Casse-Dei monasterium, uti reipsa

quidem

nibus (supra magistro Brunone et ab his, qui


fratribus
ccepit

terra, (Cartusix videlicet) his terminationimirum determixxatis) conclusa, a

inhabitari

et

cum eo erant, construi anno ab


Incarnatione

DIE 8EXTA OCTOBRIS.


A
episcopatus vero IncarnatiDB Domini mlwxiv (iratianopolitani episcopi quarto, Doraini Hugonifl -nhlicct laudat et corrobonit boo donum q V1 urru scripta personae, cum omni uoa fe (1
,
i

616
q>

r,

cum

Guigo,

nes
claust

AttTUKI

mit, anno 1137 QomputaHque ab hoo anno

diem extremum

C B

viiiu clericorum suorum


pertinefc,

et

quidquid sui juris esse videtur,

quautum ad se omnino

concedit.

Sanctum itaque anno 1084 Cartusiee ereex ipsa, qua fundata hxc oompeHum-, quiautem, uti fuit, charta habetur S. Hugonts in hac inwuitur, quartus episcopatus m
esse ingressum,

irado ordine anut quinquaginta et tresadannum 1084 deducant, consequens cs/, ut hoc anno Cartusiae eremus initium << ceperit, seu, quod codemrec ut in hanc tunc primum Sanctus noster fuerit
ingressus. Denique, inquit Mabillonius Prsefatione in
' id
l

dUueid

Mw* jam mde in consewatus fuit tio anni 1080 episcopus cum Cartusnv eremum Sanctus cursu adfiuc, aimo 1084, ter primum adiU haUtareque
annus
,

qui

dictis

unc
:

etiam probal sancti Brunonis epitac

JjgJ'

fl

phiunt

veteri

codie

ptum

in

hiec ver-

ba
u

Anno
u

milleno
ses,

quarto quoque
orti

si

bene pen-

ad Junium ea dtcendis jam provecto co exponam, quando chartam esse potuerit, infra ,11,,,,', integvam, uti me facturummodo monui,
.

Ac octogeno sunt
llis

Cartusieuses.

ortum
etc.

tribnit cxcelsus

Bruuo magister

transcribam. Sancti
politanur,

acl

Hugonem

Gratiano-

dque in Carh

emum

.r

hit ul secessum anno 1084. accidisse, modo probandum, Sanctus, uti infra docebo,abUr-

antiquitatis sit cadew, e quo ho ,/, Mabillonius nuspiar

ohm /uerat oano II, summoPontifice, qui ittius e Cartusia Romam fuii evocatus, discipulus LanCartusueque eremum, quod, eo abeuntc,
,

nec alibi adduci hicpreetereaposset Sigeberti Gen L084 sis testimonium, etcharta,menseJulioanni

ab Hugone GratianopoUtana episcopo,


lonius
lo<

ut

Mabil
an -

duinus pariter niiique


illam solitudinem
sese

sacram abohderat, discedere ex


quibuscum
in

hac
vit,

vellent,

Siguino,

Qasse-Dei abbati resigna-

rum favorem concessa ; verum cum ha numnon sit, uerbaque, qum de S Brunone PU
editio Sigeberto attribuit, supposititia

qui postea

Sancti suadente

eamdem a <>., Landuino aliisque discipuiis, cum ad locum a sc desertum,


Sancto
;
,

m dictis
cum ex

num. 298

sint, net

editiom Mirmi occur-

media charta puhsec autem anno 1090 data notablica restituit Sancti ut hoc anno Landuinus aliique tur Brudiscipull, ad Cartusiam, quam nostri
redirent,
, ,

certo runt, characteribus iisdem, quibus, qum Sigeberti sunt, eatprimantw, faciendum idnon

duxi; nequc vero ullatenus


aliis,

fuit necesse,

none
sent.

Romam
Jam

abeunte, deseruerant, fam

redito-

nino videatur

qux in medium jam adduwi, certumoi atque extra omnem controversum, positum
,

Sanctum
essum.
ita sit,

anna IQtoadBurssisse,Cartusucque

argummu

471

vero

cum

in quatuor

prtmorum Car-

gcmemQratianopolU

tusixPrior
hoc \

mquee

idicta sunQantiguitatisftdeiquemoRomam Ponnumento, Sanctus noste,\antequam voluntati obsecuturuspeteret, Cartusiam tificix sipro complesex annis rexisse dicatur, hique, ab anno 1090, usque ad Juaium, hahendi,
tissint

eremum Q UQ d rum
/'<<

quo

mdis in eremumilhtmprimum sese mcompleHs, quales abdidit, provecto, aut,sipro


debeant habcn, ab eoex dicendis vere fucrunt, 1000 nondum ad Junium aut ab dem anno ordianno 1089, ultra Junwm fam provecto deducunt ad annum ne retrogrado computati, ad hinc, S. Brunonem hocce anno
, ,

ptQuigoni&i anno 1086 faotum, Baronius aUique quem supra eamosw, existimavcre eo modo omni dubio procul sunt intelHgenda eum /-a>seccssus mense Junio terea Sancti in Cartusiam utijam nunc ostcudo. Quatuor primoacciderit, r Priovum chronologus, qui qu exposui, apud Labhrum mereatur,
bus,
id
,

"^21
^rthm,

,,/<.

/hlem

L084

ftt

vel

C 5
'

eodem illo Chromco nino indubitatum. Adluvc in continein Sancti nostn quod m illo seu potius wrtali elogio vitam hancmortalemcum tur Post egressum CartuBruno commutasse traditur undecirao plus rainus annc <ia3 (videsis num. 1) cum Sanctus, ut jam dictum, Cartustam, auare Uc a Summo Pontifice fl antequam m* consectar annis se egrederetur,
, i
,

Hugonem

venisse Cartusiamque adusse,

Uss. pag. GttD Bibliothecw nocr lil elojoannis Tusci, quarti Cartusue Prioris , in Collitruntur ita a pn qio ita prodit memorix hujus (Joamm magistri Brunonis anno osque ad qui F nempe) Bltimwa anni viginti quingue, Tusci
1
.-

inte onituni

ejua,

qui est

Nonas

Qntobcis,

oi

complentur. Tali nativitatem B. Joannis Baptistae c(nni1 tempoie a magfctio Brunone nraBfeta uippe rbtS ergo, uti creraus habitari. Sanctus Cartusi.r eremum primum sese circa Uauei in recepit. n , S. Joanni Baptiste sacram
,
'
,

stum

fttt

diem extremum

septmus deetmus ueritabejusinMamingressu,acproinuteandem Atquetd ,,s,s Maue 10M , anno 10W primum fuisset mgressus,
clausit,

ut

annisim,quo,uninteromur,, m
l

ru

tannii

pos^

qutntt Cartutunc factum, etiam ex Guigoms, apud Labbeum tom. i Bibliosim Prioris, quod 039 et seq. ad theem nov* Hbrorum Mss. pag.

^ ^u
.[se

in

eum sancti Prmcursoris Domim fevigesimam quartam Junii diem quo


-"
tuja

Sanctus
fl

ruister ejusque so

La,lusl ta

^ ^^ ^
1

*
n/m ,

tfmiumU.

d
''

pud
'

ailircU,
i*

,_,,,

""'"'' /"'vs c0mm0 raU fuisse vid* iv rjuin ndetu> , <nu n eoi

Melm
'

. .

Jumo,
i

'"'

/'-'""
s'-

'"'""
et,

bSS*

'" "

"""";'";
lioe

Gftrantprimorum quatuor Cartusur Priorum Bruadjectum, quodque abauctore, S. con exstat contextum aut .vquali aut ccrtc subxquah,
iioni

LumovolUaHUM

episeofium, aeeessennl,

/ur, elogio eonficitur.

obnsse asseritur
eremi

annus

in hoc exordio Cartusiens.s quinquagesimus tertius ageretur ;

Etenim

cum ab

'anleneeessariauueluu.nue,,, submuastrunle, Carlusue ouo.na.u,,, ea OriUn.s.qut a Loeo iUo, in Ze /undamenla ',.;, Carturiensta appellatur acjg rrM At,IUe Ua modo anno, mense
i

<;n;

DB
die,
,

S.

BRUNONE CONFESsOKK.
sibi,

roKi

etiam propemodum
rs/

quo res, memoratu sane

tristis

asserens,

C H

dignissima, acciderit, determinato

proximum

quam
go
;

attingere,

quie juxta

ex servilibus operibus quid D morem debebant per

u t quid deinde Bruno sociique ejus, locum

vices efficero, eo sibi cuncta prasripiente. Hsec Gui*


ea>

<>,< titicsevitae aptissimumprovoto suojamnacti, egerint, vitseque rationem, quam ibidem inierint,

quibus compertum habetur,primoqui-

e.nimincnis.

dem cellulasa 3. Brunone ejusquesociis, Cartusi.r eremum primum ingressis, fuisse cxtructas se;

SanctuS ejusque SO% XXVII. Quid Cartusiam jam lngressi, pncii,


,
.

mum

egerint,

et

quem

vivendi

modum

renuerint.

monachos^ hI /ins/cit jnrinni rssr, ijii.v dc C artusianorum institutis a Guiberto et Petro Venerabili locis suP ra citL traduntur, manifestum efflt iunt, scdin unaeademquecellabinosetbinos,utBV6menvenna itatisdocet.tuncfuissecommoverbisproa tertio duos quosque, qui eamdem cellam ratos incolerent, altemis vicibus ministeria domestica debuise obire Accipe modo, quas huc spectant,
;

cundo non singulos

in singulis cellis

Guibertiverba.
476 Ecclesia,
o)

inquit loco

cit.

ibi

(in Cartusisr

ecctuiamqut,

De B
Sanclv

primutn

01

S. Brunone ejusque sex sociis, Cartusiam comitante S. Hugone, Gratianopolitano epiBlomenvenna in Sancti scopo jam ingressis Patriarchae Vita sic scribit illius Ordinis sui Ibidem (in Cartusix eremo) in parte superiori
,
,
.-

non longe a crepidine montis. paulo ""' sinuatum devexum habens, in qua tredecim sunt ^ claustrum quidem satis idoneum pro monachi caBnobiali consuetudine habentes, sed non olaustraliter, ut cffiteri cohabitantes. Babent quippe
est
;

singuli

cellulas per
,

gyrum

claustri

proprias, in

<>lu$,

montis loco, qui nunc dicitur Ad beatam Mariam de Casalibus, asdificare coeperunt ecclesiam, nec non et parvas cellulas, juxta fontemquemdam, qui usque in hodiernum diem vocatur Fons Saucti
Brunonis, haud procul ab ea distantes, a se vicem distinctas et aliquantulum separatas
alter
in,

dormiunt ac veseuntur. Ita quibus operantur ille, qui cum anno, ut num. L70 docui, 1124
circiter
aetate

vivis

abierit

ecelesiaeque

quam

ne

alterius

solitudinem

impediret. ln his bicellulas,

ni et bini pcr singulas habitantes

more

antiquorum
lectioni
,

.Egyptiorum
,

monachorum
etiam

silentio,

orationi

puritati

cordis contemplatio-

nique

studebant,
,

ac
in

deinde

operi

ma-

nnum

maxime

conscribendis

libris,

insiste-

bant. Ita laudatus Sancti nostribiographus,a quo Puteanus in contexta a se S. Brunonis Vita

haud multum

abludit.

Et sane verissima

esse,

qu3P verbis hisce memorat Blomenvenna,argumento esse possunt, quae Guibertus de Novigento Venerabilis lib. lib. i de vita suacap. xi, Petrus
% de Miraculis, cap. 28, et Guigo, quintus CartuGratianopolitani siee Prior, in Vita S. Hugonis num. 12 memoriae produnt vel de S. episcopi,

sua in moniis crepidine eocstructam Cartusise eremus fuit complexa, mentionem faciat ccclesiam a Blomenvenna memoratam, utpote ab hac verosimillime non diversam,a Sancto nostro ejusque sociis jam tum, cum Cartusiam primumessent ingressi, fuisse exstructam, verosimillimum, ne dicam indubium, apparet. Et vero quin Sanctus ejusque socii id lunc fecerint, dubitare non siniteximius plane eorum in Deum amor, quo verosimillime factum fuerit, ut Cartusiam jam ingressi nihil habuerint antiquius, quam sacratam unice cultui ejus domumseu ecclesiam aut saltem sacellum exstruere. Adhaec,ut ad Petri Venerabilis verba, huc potissimum spectantia, jam veniam, sequentia hsec de Cartusianis, suo tempore seu seculo duodecimo, quo, ad annum usque secundum supra vigesimum prove, ,

cto,

abbatis

munere apud Cluniaccnses fungicce-

Brunone ejusque sociis in Cartusia jam degentibus vel de Cartusianorum institutis. Singulorum verba,quse huc potissimum facere possunt, lubet transcribere. Ab iis, quae Guigo suppeditat, duco
initium. in Loco itaque jam cit. de S. Hugone Sancto nostro ejusque sociis C CartusicB eremo cum
,

pit,

Cartusix

eremum

incolentibus,
.-

lib.

2 de

Mi-

cap. 2N suppeditat More antiquo .Egyptiorurn monachorum singulares cellas (S. Bruno Cartusiam primum ingressi ejusque socii
raculis,
,

bini et bini,
las,

ut

quod forte
lectioni

hae

jam dictum, per singulas celmonachorum numerum non $


;

sequarent, incoluere) perpetuo inhabitabant


silentio,
in

ubi

"
habitarunt,

commorante
(cum
scilicet

sic

habet

Licet vero

et prius

atque operi
irrequieti

manuum, maxime
insistunt.

nondum Cartusiam cum Brunone


,

scribendis
cellis

libris,

ln eis-

adiisset)

amoris totus arderet incendiis noii aliter tamen ad disciplinae coelestis exercitia eorum (S. Brunonis ejusque sociorum) exemplis quam si tiammanti tamiliaritate inferbuit et quis faci plures circumponat alias ardentes. Erat
divini
,

debitum regularium horarum, hoc Primam Tertiam Sextam Nouam, Comest, pletorium signo ecclesiffl commoniti Deo persol-

dem

vunt.

Ad Vesperas

et

Matutinas in ecclesia cuncti


varieproba<".

conveniunt,

cuin eis
socius
et

non ut domiuus aut episcopus, sed ut et ad cunctorum frater humillimus


,
,

quantum
adeo ut
S.

in
vir
,

ipso erat

obsequia

paratissimus
,

venerabilis Guilhelmus

Frior tunc

postea S. Theofredi abbas, magiBrunoni etiam ipse religiosa devotione non stro medioeriter alligatus, B. Hug-ouis contubernalis
Laurentii
(bini

quippe tunc per singulas inhabitabant

cel-

magistrum Brunonem non leviter las ) quod pene omuia, ad humilitaconquereretur

apud

tem
ticia

spectautia, intra cellam sibi praeriperet ofet episcopus non secum saltem ut socius,
:

ergo Petri Venerabilis aetate Cartusiensis eremi incolae statis temporibus, uti ex his ac Matutinas et VePetri verbis intelligitur speras convenire essent soliti, hique vitam suam ad normam, quam S. Bruno ejusque socii moribus suis expresserant omni dubio procul exegerint, ambigendum non est, quin et Sanctus ejusque socii ad Matutinas et Vesperas convenir*e pariler soluerint ut proinde, quo locum, in quod id facerent, haberent, qualemcumque saltem ecclesiam seu saceltum, statim atque Car477

Cum

tusiae

eremum
,

essent ingressi, aedificari verosi-

ut famuius sed potius conversaretur

non

licere

millime

ne dicam

indubie

curarint

sumptus

DIE SEXTA 0CT0BRI8.


tianopolitano episcopo. Porro Massonus. su\ non rarojam laudatus, in Opere, quod (h
i

6i7
c. u.

Cartusiensis

num
rm
t

10

Annal s adqusestl mem, qua,


ejus
iste
|

>>',

,lh

'-

'"/

qualiter... S. Bi

et socii
,m

domicilium
Cartusise
laoell
I

sibi

constituere co
,

eremo

in
1;
'

pi
,n
<

illo

loco,
147
J

ubi

adl

rte asseratUr. Consuetudinibus ca\ illum miraeulo eacitatum fuisse jui fontem scribunt ac alii quidem, quorum Raynaudusin l Stijlita mystico puncto 2, num. 3 meminit, Brunonis, alii contra hosqueinter Doi ritisS. dws Chronici Cartusiensis lib. I, cap 8,
I ;
<

'/

num.

nunc

visitur,

sequentibus hisce, ut
rio seu cellulis,

Sanctum ejusque
m

so

mum primum
Yianum a
spondet
Traditi
tat,
illic
-

ecclesimque

Hugonis, Gratianopolitani buunt.Z s. Brunonisd aJiorttm or, inCartus


5.
.

ittri-

eque pen

eum
imo

llam

habuisse,

laborarent, a Deo canit in a seadomata Sancti nostri Vita hunc

lum vicinum, enim !'


l

in

celebrabi
'"
r

modi'"'
in

summa

cell

'

'

;|

Btruun-

11

it

<

'

'

editur
tenta

Lbidem etiam

tria

tuw
altis

tur.

pupium

olim

ab

Christiparaeque saorum
catur.
!;

Qenitrici

erat fluvialibus ui

paululum

Non
Im

ibi

dera.

fovea

bamquam
.

pluvialis

Lympha maneLore.

est.
,

lM

illos

oum

8.

Hug

sub endo,

bat
|

in

re
;

erdum Lnteo fo omnes mcommoda

tanta

ad

id

im

domum Hmc Ma
f" "e
:

son

banl atque meSed quid certa fides non impetral retur? ''"''' 'T"' Be dedit in btinuit supplex, quod ab
I

peti

Namque
rup
nc<
n

" lllu

'

idfuisseniSa*
Et rivos egere amplos vel fluminis Lcetati Fremu
\1M
|

pecen-

in

que
de\

tusiseeremum primw
'

int

'

""".

'

be

epit,

ann

nti.uti

i,,t

adlmc
P8U,

curvo

fons

ille

non

tate complectebatur,

'./""' '"
.

'

i.

qu iis
,/.

iKmiioejusqui loinCartusiamingressuinitiu

V is s

Cellapumquehortos vitreo circu ,m Hactenus laudatus B guo loquitur, hod


i
,

lelur

'

|;

ippellari

none
i
,

mutsit,equidemtumja\
i

% pressi

fonti f

seadversusm
r siam
i

ias tutm

nari

ittainho supra laudati affli le quo


.

i>

enonsinit,q piotoww

mdifican
2

\uideminSty
s.tuncips
/'>

P uncC0

,debeato non puto. Quod enim a s dsm


tioribus, uti hic
fit,

tatibussedes

/"'
dt, "'"

-'

/,</

ff*

/br.<

teW,
s
-

"

sv

^
'"''
t

'

adstipulante, miraculo culoverefactumesse,


'

faci

'"""'"

"""

d M rflSM,cefls^n^reacei
e

velsolafidemfa..,;'--

ninosolidaaa Quid autem, qu* 8 D. Brunonein Cari

- ""~
g*Si
,,/

*rU

ut fonte

mus9

Cartusi*c
in

magiterminationibufi conclusa, a cum eo erant, tratnbus stro Brunonc et ab his, qui


i

quaprxter

-'ur.-iv:.-...:.. "/'" hsecleguntur

cepitinhabitarietconstruiannoablncarnationeuoliiini

hanc nomenclationem ham contra hodiernum usque diem conservare hereatque in ejusq '"""" aquam, ootverit, quod Sancto suis usibm uau, uuutidianis
ni

MLXXXIV.

t79
Font,
Ijlli III

Porro
,,

fontem, ecclesiam ac cellulas juxta


.,.

i"
| i/,y,
.

s.

Brunonis dicitur,

,1

ntji

aeul

tunc

'n dioi-

ur;

Brunone ejusque sociis <>'"" "''"'" uenvenna recitatis num. ' nec, Atque hoc quidem certum apparet,
s.
I

eaistruc

bebant subministrarii potueritt q habuerttf ^truct habii

W*
,

UttU
et

.JJ stt

teanus equidem

BWmenvenna

Sw

ZlTsfonHs
cta

fue illa adificia Quingualiai Johannifl etbeatssflemperVirginis Mariseel beati


i

Adhonorem

Di

tm mentionem faoiantt de miraado silent, >r ecccUatus, alt Kicfuerit

618
AUCTOtt
C. B.

DE

B.

BRUNONE CONFESSORE.
Pontifici

cui Zachariae Beac maffim* Puteonus. utpote qua id menedicii metrica 8. Brunonis VMa,in antc seu quinquennio moratur, anno 1510, hoc sancio Patre suo lucuquam suam de
,

cathedram parat

ille

hic strag-uln

sternit,

sacerdotcs requo discrimine vocum Incipiunt cnntus, rutilas assurgit ad aras

Jamque

brationem adornaret, ab ipsomet auctore inscridubie, quse pia ac dedicata fuerit, perspecta haud apprime habuedeprodigioso fontc dwebantur, minimeprorunti ut proindc silentio suo ea sibi videantur. Sed heec de fonte, qui bari indicare prodigio, cum Sanctus ejusque socii Cartusiam
essent ingressi, excitatus fuerit, dicta sufficiant quiplura de eo desiderat, adeat Surianum in suis

Pastor et erectis coeli ad fastig-ia palmis Mystica sancta litat superis et munera
bat.

li-

Implentur elang-ore
ces

tuba?

cava

tibia

dul-

Ad numeros
sus.

inflabnt ebur, dant

organa plau-

Alternant
Plectra

litui pnrtito

carmine versus

et

aput 12 Surii Observationibus num. 12, Raynaudum in Stylifa mijstico puncto 2,


,

lyrnsque nderant, Phrebeaque cunctn

supellex.

num.
men
dedicatin-

3.

Dedicat interea

templum claustrumque

sa-

481 Zacharias Benedictus in metrica,


r, giu hic a

quam
Sitque

cerdos,

mttria
pho,

fontis, concirvnaviU SancH nostri Vitaprodigio novze ecclesix, una cum aliis divinitus excitati, qualibuscumque cedificiis in Cartusia, statimatSaactus cjusque socii ercmum hanc fuissent

novae
dat,

doraui

noraen Carthusia manhabiturns

Condendasque
illn.

domos

nomen

ab

que

ingressi, xdificari ex dictis eo-ptcV,

jamque ad

cum iis perductx,consecrationem,qucV B umbilicum ab Hugone Gratianopolitano episcopo summo apparatu facta fuerit, subjungit. Ut et hicprnestem,
lectori futurum spero non ingratum, q uod curioso versus p?\rcipuos, quibus metricus ille biographus rem hanc describit, ac celebrat, huc tran-

Jug-era

Prnedia donavit, donavit ping-uia villae quod monachi sine quaestu


,

vivere

possint.

Ita laudatus metricus Sancti nostri biographus. Et vero Cartusix ecclesiam, cum ad umbilicum
fuisset adducta,

a S. Hugone, Gratianopolitano

episcopo, consecratam fuisse, unusquisque, quan-

scribo. S/c habent Jamque dies solemnis erat,


:

tum opinor
,

etiam absque vade antiquo facile


,

quo machina sur-

g-ens

Hospitio poterat monachos servare decenti. Hugo ciet clerum civesque invitat ab urbe Ad summos aditus incultnque limina montis

credet etsi interim tanto id apparatu quanto hic innuitur, peractum fuisse, persuadere natus haud sit is scriptor qui prseterquam quod
,

Visuros fieri festivi enoenia templi. /Es sublime sonat, claraatque ad festa
tervas.

a re gesta quatuor amplius secidis remotus qui poetarum loquitur in morem vixerit plerumque res, quas tractant, variis figmcntis, ornamentorum quodammodo locum tenentibus,
,
,

ca-

ampli/icnnt.
abest, ut propense adeo cre- t " m d deinde idem Benedictus absque ullopadam, qzue riter vade antiquo tradit de habitu monastico Sanclv quem S. Bruno ejusque socii eo ipso die, quo prar r socfi

483

Verum muttum

Tunc delubrn parant,


nant.

foliisque virentibus or-

pendente corymAptatur paries hederis bo et quas Tritonia fronEique ligant buxos


, ,

des

memorata Cartusiensis ecclesiee dedicatio facta rem illam est, a S. Hugone susceperint. Audi, qui solemnem ecclesix Cartusicnsis destatim atque
dicationix retulit, metrice exponat. Hisce ejus oratio versibus concipitur Tunc adyta ingreditur Bruno senique so: ,

Servatjab excelsn fcrabibus 1'eneia laurus et hirsutae coeunt in serta miFrondet


,

ricae,

Sparguntur
cta.

tlores

violaeque per

ardua

te-

dales,

Lilia

non
aiax

desunt

narcissus

achantus

et

Sin^uilus exuitur preciosis atque lacenis Mollibns atque trahunt crepidas e cruribus
,

omnes
Confestim
nes.
,

Purpureseque rosae, quae per vicina mini-tri crocus est et myTtus Oppida legerunt
;

tondent g-eneroso e vertice


et lactea

cri-

odora.

Apparent juvenum grnerosa


bra,

menv

Esse hic Pestanos hortos et rura putares.

Hie aulaea patent; bic piota tapetia fulg^ent. Misit cphimerides varias et mnnera pra?sul Ad nova phanB quibus muri teg^erentur
,

Nudatique manent
flexi.
et

genibusque

et

corpore

arae.

Dulcia mittebat suspiria pectus anhelum planNec poterant retinere pios pin pectora
;

per Hugonem

Ostro et luminibus stellant altarh circum. 482 Versibus hic Benedicfvs alios nonnu

ctus.

O juvenum
ris!

fervor

divique

nffectus

nrao-

episcopum fa iu)

quibus ipsos etiam cailicolas ad solemnitatem convenisse memorat, seu potius more Poetico, ct qui-

Candida Doctoris fratrumque tenerrimn dorsa

altud

omnino,

dem non

nikil,

quam par

sit,

licentiori, fingit,
:

mox subnectit,
stes

ac deinde ita prosequitur Preesul adest, sacras solito onpit ordine ve-

Mox

operit lugens cilicino tegraine pastor,


,

Atque rudi sacco

niveuraque imponit aminiven

ctum
imponit
cnpiti
,

Et

decus

hifidamque

tia-

Virgine

de
tegit

lana

tum caunabe
albo

cin-

ram.

ffit,

Eumus

odoratus veniens e thure Sabaeo phanique volumina Altius ascendit


,

Atque

scapulas

clausoque

cu-

com

oullo

pld

Indicium

aeternae clausurae munditiceque.

Tnnumcra;

ftlfl

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A

Innumene astabant tb eunetique gemebant

et

desiccant.

per
et

Hoc tanto exemplo moti


ijHugone

dulcedine tanta.

"pjopo

*<,*ce-

ve , mt, habitw

atuendum
ett.

484 Addit prxterea laudatus metmcus Sanrebus die illa cti nostri biographus, angelorum, voces auditas in Qartusia gestis applaudentium, sit, rr. miJM r1p re hac censendwn quid sil, censendum fuisse Verum de r quod vero dictis quisque intelliget facile exjam quem tunc monasticum
.
;

utuntur , omni magis villum quam vinum dicatur. Ab caruium esu tam sani quam tegri in perpetuum
, ,

Inde est quod Pane furfurec sommerito ut vino adeo adaquato


,

kVCTAM

l'.

abstinent.

Pisces

numquam emunt,
accipiunt.

ex charitate quinta Feria

pertinct

ad habitum Gratianopohtano Bruno cjusque socii ab Hugone Cartuacceperint,etsi quidem, n.sosin cpiscopo
,

Die Dominico et n.l ov;. ad vevel ova Tertia feria ac Sabbato, scendum admittunt. legumine aut olere cocto utuntur. Orani secunpane solo etaquaoontenda, q.uarta et sexta feria
datos

tantum

caseum

ti

flunt.

Serael

in

die

semper comedunt, exceptis

quam ante,vestidioribus asperioribusque, Venerabili Ub. 2 de Mirabus usos esse, e Petro Sanctum 28 colligendum appareat,
culis

octo dirbus Pasc! ooto diebus Natalis Domini, Domini, Reooto diebus Pentecostes, Bpiphanis boc est, Purificatione Banct* iioneejus,

Hugone pnmum tamen habitu monastico ab credo. Prxterquam enim, fuisse indutum, haud

cap.

Mana?, Annuntiatione Dmnini


terapore

provenit

A-scensione

Doraini,

qunndo Pa^chali Assumv^irginis,

quod id anullo prorsusscriptoreantiquo mde abeo proditum inveniatur, Brunonem jam Siccse-fontanv solitwi, tempore, quo in nondum adasset, ,,retur,ac proin Cartusiam fuisse, reque etiam habitu monastico indutum
ipsa

memorix

Nativitate
et

jam

dict aaora
festis

duodeoim Matris ejus, Misand stolorum, sancti Joannis Baptist, m Kaet illo, quod \lu-tini,
exceptia
lendis

Novembris

celebratur

festo

ommum
B
.hexegerint.ru-

monachum exstisse, suadent, quce u quodrepomedium adducta jam sunt. Nec est,
nas Sanctum a Guigone

Sanctorum. 486 Super

baec

omnia

more

autiquo

in S. Hugonis Gratiahunc accessisse nopoliiani Vita eo loco, quo ad proin titulo condecoram, ac narratur, Magistri mood S. Hugonem accessiU habitu cum

singular, ffYPtiorum monachorum Brunonis ex dictis num. 175 binitn pore S. perpetuo inhabitant, gulis cellis morabantur ) orationi atque open malectioni ubisilentio,
,

"-"""

eum,

nasti

ni.honnondum
cxstitisse;

fuisse,

nedum mona-

nuum

chum

prsBterquam emm quod tum eo a Landuino aliisque, qui cum Sanctus, quia disaptiGratianopolim venerant, seque in ilhus Magistri titulo honorabatur ma-

namdederant,

magistemo seuprseutut Remensium scholarum id olim luraiam sese abdicasset, ita adhuc ob posteriori qutdemhoo sensu

qistera Guigone appellari potUi rit

/>otuit

etiam,

regulanum In eisdem cellis debitum insistunt Primam Tertiam Sextam Horarum hoc est signo ecclesise comNonam Corapletoriura Vesperas et Matumoniti Deo persolvunt. Ad cuncti conveniunt, ibique, non
,
,

maxime

in scribendis

iibris

Lrrequieti

qestumvocari.Ac

tinas in ecclesia ocused intentissime perfunctorie, ut quidam, cordibus ccelo mfaxis dcmis.^is, lis in terram actiones persolvunt, Deo preces, Ueo gratiarum
,

%,,

Guigonevocart Magistrum tdctrco eafr eo stimo.quodibidemetLanduinus Magister ab ohmscholaaliade causa.quam quod vocetur,nec attiorisve rum alicubi magisterium gessisset, talis huic nomenclatio
ordinisscientiasdocuisset, videatur potuisse attribui.

totumque suura tam interiorem

quam
,

rem hominem babitu


bilia excedentibus
,

voce

vultu

rebus
alus

visi-

spretis
,

cunctia

inten-

tum
scripti

immo
suut
,

affixum esse
illos

more excipiunt

ostendunt. Ab hoc qui supra festivos dies


, ,

equidem ex

episcopum, cum Uuaonem, Gratianopolitanum


'

eo,

Utut sit, Sanctum quod a Guigone eo loco, quod ad

et m quibus bis comedunt sed monachorura non per cellas auibus more omnes Beg habitantium, non solum

in

siraul

cum etiam m chartadofuisse, argui nonpotest, huctranscrxbenda, dalanationis Cartusuv infra jam quo Cartusianum biennio c que anno 1086, eodemque eliam tdido eaerat Magister vocetur, ad eremo Calabrinajam versaretur,
cumpost in mortem usque honoratus fuerit.
ejusque civendi modum, quem Sanctus sermonem modo contenucrint, S0C U in Carlusia ejusque socu in Carvertamus. Quem S. Bruno modum, eumdem etiam tusia tenuerunt vivendi 'asse,quiquaautcertenonmuUumabs,,,nir, s annis post Sancti obitum elapsis draqinta nondum fioruerunt,religiosos seuPetri Venerabilis xtate incolas,ambigendum non apCartusiensis eremi
ll
l

tur

cessissenarratur,mgisteTnum tum nondum habitu monastico indutum

res Horas in
ctorio

ecclesia decantant
,

sed et

refe-

tam post Sextam


,

antiquorum eremitarura a.mubus tantum diebus Ucetdignialiis Baoris operibus ne ab latione


,

nullo sospite excepto

post Vesperas communiter edunt. Qui-

quam

impediantur, ealutare omni- F ta te iuferioribus, Sacnfioi. salute sua ac mundi potenti Deo pro P quod ex usu jam veten b. ura afferunt vocatur quia Deo mittitur
,

7 uam Snctt, ejuique toci

uifam

nomine. singulari prmlegioa J' sacris diebus, qni Dominioi dicuntur, Eesurreotione ; vel ejus Sauctorum ejus solemvel ac sa^pe dictis ipsius quibusei rant. Diebus,
nitatibus
Missi

"nmine

paretMergo,quamillimvendiratto^^
secuti, lectorem

dlud ipsi, ad mensuram coquunt. sibi aptaut et Ptum, 1 non comquando Hoc vero tunc 1S7 sed qnando eos in refectorio aunnter in eremitica mstitucomedere
uti licet
, ,
,

acce-

docet.

hisce utcumque edoceam, viUcab

cellis tin

suis

solos

eiexht,:c'capitaprxcipuaePetro Venerabih n scnptor, /ah> ntnjue hac tn Hic ilaqne /,, cap.28 dignissimus, Hb. 2 De Miracuhs,
longe
ita Ui /,-mporis Cartusianis

el

Lssus

Vinurn nullo tempore ante P TpoBtea snmnnt. 6ed si quis 1uno non vino, uti aqua ei
DHBoinit.
fuerit,
,
1

memorat

Ad

edo-

leTfee

aut certe non multu

Hf*
me supra
t<t>.

mnndum jumentum
dam
ium
.

juxta Apostolum

corporis sui, et ab suoigenlegem raembrorum suo-

IZl^ants^etatesuaflorenUb,
servata.GuibertusdeNovigen
1124 e vivis excessit, laudatus, qui anno
l

repugnantem

leg-i

mentis sute
,

coutinuatis pen em'oiliciia semper exasperant extenuant affligunt ,,.,,1,115 jejuniis corpora
,
|(

TvTasua,
Zriosum

cap. ^recenset;

lectorem remUto,

adquempro^

Octobris

Tomus

III.

DE
C
H.

S.

BRUNONE CONFESSORE.
menta
et

dirig-endi

raodum depingi

et contine-

aul -toritatisque,

quam Guibertus hac

reest

ri,

nte

, Ubris prxdicat. paupertate se sua, cap. XI, in oranimoda vita bibliothecam coditissimam tamen depi manl panis bujus copia aggerant. Quo enira minus magis illo, qui non materialis exuberant, tanto permanet, cibo operose

dis

quibus hic huc transcribam verba, a S. Brunonepastudium, \r Cartusiensium conscnoenad eos indubie transmissum, in Cum inquit lib. i de

acsi propria ejus quo certior eo facilius quisque sibi persuadebit, quem sanctus Brudebet , B. Landuinum fieri ad ereraum CartusiSB reverteutibus sociis,
,

manu

scripta fuissent.

Quod

no

longissimam arripuisse ut ipsum Cartusiensis Instituti fundatorem iu eremo Calabriie tunc degentem adiret cum eo de observantiis Cartusiensibus tractaturus, et ab
prajfecerat,

viam

ipsius ore

perit,

sed in

.Etemura,

comitis desudant. Confirmat id deinde argentea, quse Cartusiasts exemplo, qui, cum repudiata fuisse, accepissei, aera nis
>

Nwemen-

quid et qualiter in Cartuesset a suis siana couversatione et vivendi modo Prima3 erg-o Cartusianoasseclis observandum. rum Constitutiones legi gratiae non erant absimiauditurus
,

les;

potius scriptae erant in tabulis cordis quara sed spiritu carnalibus, non littera

nam

m
""
II

plunma eis transBoun. tergOM et pergamena ipsis (ad conscnmisit quai pene inevitabiliter
i

manuscriptis codicibus,

oem

mendosque scilicet libros) ditigentiam Mt. Cur porro summam


,

necessaria

ponerent docet operamque in describendis libris


sic nos Guigo,inConsuetudinibus cap.M notanquam sempiternum animarum Libros
:
. .

489 Ita Massonus, nullam a S. Brunone Regulam scriptam fuisse ,docens ; qua sane possum non ei assentiri, cum idaSan</<> factum, nullo hactenus scriptore sive recentiori sive au\

**

<l"IHCllhl

c tum

wigue

scnbens

Btrarum

cibum
Dei

b!e

dumus
libros

studiocautissime custodiri et possuut, quia ore non ficri


;

mns
enim

rerbum

manibus prasdicemus.
,

Quot
pra-

tot nobis veritatis scribiraus partim etiam facere videmur. Addi potest aes suse (pauperesemm se illos, tum ut inopix vet Faupeeerant, seque ipsos vel Pauperes
,

invenerim. Ast an ex ante scriptis, nc nulli pariter Regulze minatim Benedictinee, sese suosque adstrincrit ? E Mabillonius in Seculi sexti Benedictini partem scribit Nunc secundam Prxfatione num. 87 sic postulat locus, ut de prima Regula Cartusiensium ag-amus quam sanctus Bruno eis praesoritiquiori

memorix proditum

psit

antequam prima illius Ordinis Statuta a Guigone in scripta redigerentur. Hanc autem
,

v,

Christi, uti

apud Cangium ad vocem Pauper

Regulam
dit

neEcclevidere est, appellabant) consulerent,tum hincque eorum inutiles, Si viderentur prorsus


rent.

sancti Benedicti fuisse, multis constat argumentis. Primo Guigo ipse Statuta sua edimentem hujus Regulse, ut docet inscri-

ad

calumniandi ansam malevoh arnpe-

ptio

eorumdem
in

Statutorum

in

codice

Porta-

rum,
//

XXVUI.
Regulam
lam ex ante
suosque

An

Sanctus
et

novam

scripserit,

an ad ul-

scriptis ac

nominatim
se

quo illa babentur sub hoc titulo Guigonis CartusiaB Prioris et aliorum Statuta Patrum juxta Regulam sancti Benedicti. Unstatuta de Guigo ipse in Praefatione sua haec Epistose distulisse ait, quod vel in scribere vel in Regula beati Belis beati Hieronyrai omsue in ceteris scripturis autenticis
/,

nedicti

Benedictinam

observandam

discipulos

adstrinxerit.

inquit qu_e hic religiose pene credebamus. contineri consuevimus gere proCerte non aliam in capite xxin formulam proponit. Deinfessionis, quam Benedictinam Eugenius III in previlegio Cartusiae Mon

nia

a-

de

/,

*
'

rm
Hegiilmii "

admodum, quam Sanctus ejusque k usteram vitam, Adiscipuli in Cartusia duxere, fuisse quurn hanc exegennt, prsequam *. *_</-..,3 raa rri sola normse, ad
vet sola
,

tis-Dei

concesso

statuit

ut Ordo

monasticus
,

secundum
quoque
perpetuis

beati

Benedicti

Regulam

normam
con-

et Institutiones
ibis

fratrum Cartusiensium
inviolabiliter

proposita capita suffte Petro Venerabili potest ostendunt verum queeri hic jam p cienler U Bruno aliaque Regula quidem an hxc S.
.

_._

._

...'_.

_--_-_>.- /.-*

fi-iTri_

temporibus

primo

observanda praescripta discipulis suis deindevero an hosce simut acseipsum rit


;

Squil- F servetur. Adha^c Paschalis II Lanvino Brunonem Priori indulget, sanctum lacii post quaa apud ut in quadam ecclesia juris eremi , constituat monasterium sita erat
,,

dii

Cartusiensis Annason in Opere, quod Ordinis sic scnbit lib. i cap. 3, num. 3 les inscripsit,

ti

S-Bener ante scriptis, ac nominatim Innocentius le Maslicgulam obstrinxerit.


:

Nullam vivendi
pti
,
i

normam

a sancto Brunoue scri-

sed sancti illius Vin docredimus erant illis quasi vivens Recumenta et exempla quam adimplere et ad suos successores ila, per exempla etiam
ipsi transfere dedicerant.
I-

Squillacium austeritatem eremi fere non valen ut fratres illic possint tes, juxta beati Benedicti Regulam deservire quam nimirum haomnipotenti Deo " bitationem per pra^positum et decauum, praecipimus sic tah quit, h gubernari disponique praferatur men ut eremi prfflpositus semper monastenet sic ut idem habeatur et major um eremi disposititioni subjaceat ltem ejus, ,
:

,,

,-

//

/,

,,

dem

loci praepositus et

quam psara tamen eamdera esse non dubitamus, soriptifl mandavit; nihilpostea R. Pater Guigo
credimus que in ejus Consuetudinibus reperiri quasi ab ore sancti Brunonis per disciU() ,l q qui eum viderant et audierant, non dipulos Vix enim ante quinque aut sex annos
,
,

,,

gistro

eremi. Data

decanus subjiciatur maLateranis VI Kal. Febru,

duplex illio Car490 Bx quibus intelligitur anachoretarura et ccetusiensium genus fuisse et utrisnobitarum ut apud Camaldulenses
'

f**^
Utihitll
,.

que

dicerit.

BanctU

Bruno

obierat,

quando

Guig-o
firmiter
,

noster

ad Ordinem venit. In istis ergo Guigone Consuetudinibus

scriptis a

R.
cre-

dendum

est

sancti

Brunonis

mentem

docu-

eremi praefuisse secuudum Regulam sancti Benedicti , qui utrosque m Begula sua instituit. IIoc autem diploma intelligitui quod Squillacio tride monasterio Mentauri ut fusius in Anualibus bus millibus distabat

Priorem

eon wdii

nostri?

DIB SEXTA OCTOBRIS.


A
nostris referemus,

621
et

ubi

utrorumque

scilicet ana,

Cartusiffl

Prioris

aliorum Patrum

juxta

<

n.BB B.

ohoretarum
constitutiones

et

ccenobitarum Squillacensium referemus. Denique Cartusieuses

ante sancti Brunonis canouizationem sanctuni Be-

uedielum in sua confessione Patrem suum dicebmt, retinentque etiam nunc dispositionem Ofcujus feficii dium <\ Regula sancti Benedicti pro more suo ritu semper observamni S. riiut. Ita hactenus Mabillonius contendens
,

gulam sancti Benedicti. Primum hoc est, quod pro opinione sua is scriptor adducit argumen* tum. Verum prseferant, ut inquit, hunc M hinc tamen ut illo titulum Guigonis Statuta vult, consequens non est, ut hsec ad ReguldeBenedietinse mentem Guigoexegerit.Cumemm. /itnlus ille ipsummet, ut apparet, Guigonem non ha,
,
.

novam Regulam non contamen Regutam suis prxscndidit,particutarem


I

ii

iii,

qui ex dictis

qua beat auctorem, /ieripotest, ut abali ratione Guigo statuta sua condidisset, minus
rcribebat compertfm, prmfato codicifl ptus. Utut sit, ad solius Regulse Bene*/" i tem Statuta sua non exegisse seu condidisse Quigdnem, ipsemet in Prxfatione, quahi his emm, sese, nonnofiant, non obscure indicat. Ait

psisse, seu se discipulosque suos

uni cuidam par-

ticulari
dicti

Regulee adstrinxisse, hancqueS. Benefuisse.

Regulam
in

Verum anne argumenta


'

qua

medium
,

adduoit, rem plane evincuni


;

Td

equidem nonputo

imo veroex

hisce,

qux Guigo
scriptis

f,ta

seustatuta, sed

conscriptis a sese Cartusix Conin Prsefatione seu statutis prsemissa, suppeditat, suetudinibus sque Mabillonius pro se taudat, scquentibus

mandare, idest, qux agi

tunt
<<

in Cartusia ; quare,

cum h&c,
indicat,

ut%

ipsemei

supra huc transcriptis


,

non in sola

S. Be<

quo negotio ilonsuetudinibus ) rationabilibus , nt putadiu dissimuiavimus , vnlelicet is vel in qnod ?el in Bpistolis beati Hieronymi
\
,

(scribendis nempe Car-

nedicti Regula, sed vel in hac, vel in Ep\ tiHieronymi vel in aliis scripturis authenticis

contineantur, consequens sua ad solam S. Benedicti

f\t,

ut

Guigo
exegt
.seo.st/iw

Regulam non

I,

beati Benedicti

seu in
hic

cffiteris

scripturis

niMii pene, qua?


rtigiose ag-ere

in Cartusia ni-

OCproin, ut ad hanc uniceserrandn, sc sequacesnonadstrinxerint S. Brunoe/usg


/,?'//.

consueviraus , contineri isectarium potius videtur, ut nulli

Nec Sanctum ejusque Benedicti ReguLv adsl


Mabitlonius etiam laudat
tusix

(lisct/,idu\ .w.w
'

/',/
1

x.

""

prorsus particulari RegukeS.


ci(/s/
.,.
;,fl

Bmno

sese suosque

i'i

h rerit

Montis-Dei

ab

primlegium Eugenio III


,

Car-

491

\<-

quod qui Massonus in Opere Annalesinscnpsit, veroa ilusiensis entetur. \\\uc ( e recitatis nempe Guigo,

493

Hoc enim Pontifex

statuit

ui

nis

Brunoet verbis) patet, inquit, libertaa, qua S. propositum et modum ejus "/oluernnt succ prout spiet componere ^endi eligere et non se adsuggererent
,
,

Ordo monasticus inviolabiliter secundum beati Benedicti


;

trum etiam secundum normam et institutioni ut proinde Privilegii illius PontiCartusiensium


ficii

ritna
Btr

itia

viin

MontisDeim

illas

quss in
Bive

Reg-ulas scu constitutiones apevariis Ordinibus monasticis sive fuerant in Occidente jam dudum

tota

quidem S. Benedicti Regula fuerit ob cum parda, sed eaedumtaxat hujuspartes, quss
ticularibus Cartusiensium institutionibus conveBenedinirent; ex eo autem, quod aliq
' '

pro vivendi ,h,l sibi elegit S. Bruno sanctorura Hieronymi modo, quod non esset aliorum scriptis Laudatum , sed non Ben inde inorum Regulis se addixit, quamvis Ldeo unde mel et vrlnt. spiritualis apis collegerit
i

ctincvinstitut a S. Brunone ejusqu

^o-

Wrumve sequacibus adoptata fuerii totam dvata, consequens non est, ut ad unam ac
discipulivoluerintobstringere Hincproopu sua Mabitlonius nihil posset um addu ei quod prwterea in tisperdaremus, Cartusianos hodiequ
cii

lam Regulamobservandam seseS. Brum

ceram

propriam
i

componeret.

Non

ergo
,

im-

potest sni Instituti

professoribus

quod

"^

Dtorumsive Antouii, sive Climaci veterum Orien;i Patrum Instituta et praxes uon sequantalium non sunt nec illas sernil propositi toir, qu C punt< Sane, cum Quigo verbis v witutisdoceat, non in sola S. Benedid ReguHieronymi Epistolis, vel in S. Benein
sive Bernardi aut
,
i

dispositionem retinere ex Regula Verum ne hoc quidem verita


<>,

S. Bi
"

on-

sonum.Etenim Massonusin
Cartusiensis Annales

inscripsit, in

hmc

Stai

>

/.

sed

rum

S.

dicti

Regula
se
..

vel

denique in scriptisaliis, quod ,uo scribebat, in Cartusia


,

Guigonis verba InquofO/ mi rum cum cateris monachia multum,


,

uni S.

satis solitum fuisset , contineri tunc Cartusianos non indicat , fuisse Benedicti ReguLv observandx obstnctos,

tatur:

Non

dicit, ln

Qcordesinveniantur, totum, quia revi

agi

fos
/

S,
,

optima vivendi instituta, qux Hieronymum, aut Benedictum, sive


esse

lem coraponendo divino Officio Ca. tu ii an almis, tribusCantic monasticusinduodecim p assumptus et aliis similibus

xn

8 ed

Lectionibus non pauca


tura

etiam

ei

adjuncta

fuerunl

guoscumque sanctos Patres ei vitxgenaplexi erant, magis existimabant xdo-

ritibus

ecclesiaa
ln

Lugrdunensis,
dis

tum

tianopolitanse,
,

oujus

innalium Cartusiensiumlibriquarti haon vulgati auctor anonymus meritocon-

ecclesia

Brunonem ejusque disoipulos numquam rmiriattt alicui ex monasticis Begu


proarbitro accepisse ex antiquorum eremiticsa perptis, tum exemplis, quod vitsa vidcretur. .mraodatum
i

Misaam

t probari potest ea antiqu do e Qratianopolitansa qusa iu usitato, ibi tunc


fere

celebrandi
n<

unguem

referunturj

itemqui
.

bus Antiphonariis ef precibua I^uydum-nsi iii nostrum usum


t94

ran "

f( rl
,

nM

ait
(

verbis

proxime
:

recitatis Mabilin codice

Cart usianus anonymus, Annalium


s

<

coiieh Pom rx<m tiixdo,

ita

a Guigone statuta

Porta-

suiUbriquartihaci
auctiorihujus Operis

rum

hunc prseferunt titulum

Btatuta

Cuigoms

pM

lp$

gj

622
H CTORE C.B.

DE

S.

BRUNONE
.

CONFESSORt:.
re, etsi

Vallis-Dei es t, mPnonexstat,quodque Cartusnv pag. 56 ZZlatiamhucspectantia

*
ffMflMf
,

*te*

significavit

ad

manum

haoet

incolissotam etiam novismonasteriiillius disertc futsse Benedicti Regulam et integram S. consectanum prcTScriptam, tantisper daremus. hxc pariter pmmus Cartuu^enondumforetM prxscnpta. Atque siensibus a S. Biunone fuerit modo nullo prorsus ex argumentis, quibus Beita a S. Brunone/iewnedictinx ReguLv Cartusienses contendit ,evictum id utMabillonius
se adstrictos, cumque dari,

ctum Benedictum,
Occideutalibus
prjB
caiteris

ccenobitic, viUe ab ipsius instauratorem


,

partibus

Ordims

incuuabulis nostri veuerati

sunt

ejUS

tataA
ut

ex , solemne semper videre est *ec immenConsuetudinibus Guigonis yita *c cum ex ejus Regula cmnobitic* to maxime ea commoda qua^dam deprompsennt
colentes
,

ex omnibus jam dictis satis liquet mEtvero,utmeammodohacinreapertedicam necse, nec suos ad se7itentiam, Sanctum nostrum Benedicti Regulam observan solam ac totam S. qiuedam obstrinxisse, vel ex eo palam est, quod,

Carduia
noiii/mo,

'"1

Dlf.l

genut

reque cumque observanda sibi suisqueimposuit,

in Consuetudimbus ipsa observavit, eafereomnin

qu*

Divinum Robertusde Monte


circa

abbatiis
:

Unde versantur Tractatu de abbatibus et in , ait de Origine Cartusiensium


Officiuin
:

Quigoscriptoea>presserit,multumqueabsit,uthee

Regulam compresolam ac totam BenedicUnam landem, quantum opinor, Mahendant. Vidit id


fleciens

oateris nuod in Divino Officio cum conin Psalmodia Regulari, maxime B multoim ita stncte Non tamen
,

.tdun,uOffl ;:\ ,tnutaveronocturni persolvunt Et no.tei sancti Benedicti Beffulam Consuetudmum dicit, Guigo in Prologo suarum
i;
1

n.^um

priori opinione nonnihil debillonius, hincque a

Brunonem rfumta^S.Benedictiivegulam,
ferebat institutum,
sibi

,,

inonachis

quatemis anachoretarum .,-\;M\*mproposuisse,Annal. Bened.Ub. ^isqaae


66 num.tescripsit.
dictis ac

Verum nehocquidem,utiex E

cordes

ritus sancti

inveniantur, Beuedicti observamus

quin
Offlcn

m
,
,

qui-

busdam discrepeinus ab eis , Loniastum Miss , tum divmi


Lectiones

maxime

circa cse-

circa

Canpreces Ilorarum partim Hymnos et alia hujusmodi quae tus simul etiam Ita ille recenset Cardinalis Bona.

porro dicendis pronum est colhgere, jam quem tamen hic Vesupra adducta e scriptore illo, in Prccfat.numMMartcneus terum 8cript.tom.vi speAst contra sequitur ,argumentaevincunt. ejusque vitce genus 8. Brunonem ciale quoddam
,

Matutinarum
,

suggerens
*

cur Cartusiani

habuerintS.Ben

semper non anctihujusmonachorum


solemne
I

scihcet,

Ordinis sui seu


scripsissent.

haccapita tSedaliquotsaltemeco Consuetudimbus adStaiutis seu

Atque hinc factum etiam esse potest Brunonis canomzattonemS. ut CartusianianteS. disua confessione Partem suuxn Benedictum in Benedicti ReS. xerint ut proinde hinc etiam,
;

speciah cuidam Resequaces assumpsisse seu Benr.hr/nia et ab alns quiqulce, qux et a diversa, sese adbuscumque ante conditis esset merito contendit Cartusianus anostrinxisse, hbri quartt numus Annalium Cartusiensium ita hujus lucuhactenus non vulgati auctor Parisiensisnum. brationis sux>, ut Cartusianus me etiam docuit, loco ibidem 494 iterum laudatus
,
, ,

primo DisquicitotoscrtftcnsrHaeftenus... libro nono de Regutractatu sitionum monasticarum , disquisitione quarduodecimo seculo soriptis, lis
ta

|ii

ii

\l(

gio
,

nulam a S. BrunonepWmi* lr*scriptam,neutiqmmemncat MabiUomus evim xi duobus alns hic b95 Nec idporro etiam quorum alteadhuc discutiendis argumenUs Lanvmo Megio per Paschalem II Priori concesso, alteSauillacii post S. Brunouem
, ,

Cartusiensibus fuisse

tetur

Benedicti distmguit. Et a Regula sancti disquisitione secundi libri tractaiu secundo tamquam loquitur nuinta de Cartusiensibus Benedictino Ut eosomittam, ab Ordine
,

Statuta nostra

qu

vere

dici

Kegulam

ta-

diversis

inquit,
H

quxBenediclinorum, mento concludenum est^ ^timar putet, Regulam, gi c dum Professionis formulaeadem norum pamter esse ? substantiam m plertsque, ne e est quantum ad necproniomnibus,religiosis Ordimbus,

formula, enim ex usurpata, repetitur. Quis

IZapZfessionis
eadem
sit

^Oartu^an^
eo,

Qdh*c

dic

pterea

en

horumomnium eadempardcres
refert, pro-

Regula.Nec quantum ad substantiam Cartustanorum, tum Befessionis formulamtum verbis concipuUU nedictinomm iisdem plane Regulx Benedictinee eo, quod quxpiam mim ex
statuta verbotenus etiam in
,

plurima S. Benedicto !unt) Ordo Cartusianus aperte m- etc. . Quibus verbis est . mutuatus sancto Beplurima a nuit, Cartusienses, etsi non tamen sub ejus Remutuati sint uedicto revera tractatu sexto ejusgula Deo servire. Et recensens Ordines dem libri,disquisitione quarta nullam facit profitentcs Benedictinam Begulam
M
, ,

viunt ( gregationes

Deo serqui sub S. Benedicti Kegula varue Conqui potius unius Ordinis distincti Ordines censcndi
,

quam

mentionem Cartusieusium. annos sanctus Idem censnit ante ducentos t 97


:

/wioio/irm

Cartusianorum Regu-

sccmuhnaj.m lam sint illata consequcns Cartusiatotam ac solam primis non est, ut hanc prxscnpsemt, ita nec nis observandam S. Bruno considerantipatebit^consectamu,,, essepodtcta
hoc, ut
test

nimirum 2 hzs ita ( part. Antoninus Post Benedictum scribeus 14 ; cap 15 ReguOccidentis militant sub omnes monachi habent in patrem ipsum ,, beati Benedioti et habent .pemale. exceptisCartusiensibus, qui Bt revera cum Guigo,
,

W.

rjusque Mcfe'
ni (oi
attt niiti,

ex eo, quod, quibus verbis apud


,

rnos

primus

professionis formula concipUur

usdem etiam

hancsibiusurpandamCartusianiacceperint.Quod Privilegium,aPaschale II Lanvino conlll0 do ad agitur de particutacessum pertinet, unice in hoc Mentauri a Lavino Pontifice mri monasterio eretribus a Squillaeio millianbus dulaente qui vitx eremiticee idonei non in quo modum a Cartusianorum relierant vivcndi quaK odo diversum, tenuerunt quorim
,

citato InEplegifer noster dicat loco Begnla B. Benedi ! stolis B. Hieronymi vel in antheiiticis omnia oti seu in ca=teris scripturis religiose agere consuequ in Cartusia

suas

Constitutiones.

pene,

vivenai nuit.Cartusiensessibi aliquam specialem Regulis divercaeteris normam prcescripsisse expnFranciscus a Puteo
,

Vimus

contineri

aperte his verbis satis

in-

sam

ob rem quo proniillud Raynaldi nostri statutum cans Cisterciensium et ne professi in Ordine betur Deiu r

Quam
, '

consimilmm

DIE SEXTA OCTOBRLS.

623
AUCTOKt
C. B.

oonsimUium , ad nos transeuntes


,

possint habe,

quod per ildeolarat re aliquam obedientiam m< lad verbum Consimilu im intelligantur Regula sancti Beuediomncs, qui militant sub noatrum Puteanum tactte nou videat cti. Quis mouaclns Ortusienses a cteris aancti Benedicti
,

XX1X. AnVictor
tusiensem
et qui

III

Papa CarGratia-

Ordinem approbarit,

distinguere,

tanquam

altcri

Regub
,

abditOS.
,

Sanctus

Hugonem

Noster

Ordinem

qui dicunt Boso scribens contra eos Regulam Cartuaiensem non habere
i

nopolitanum episcopum sui reverentem habuerit, Cartusiaeque

agnosoit Q.uidem, Statuta nostra

in "

ctorum Patrum scriptis composita esse quod Statutis . in eisdem . namque, inquit aut sunt de Rcgula sunt,
,
,

patet

eremum
Gaufredo,
cui,

sibi

donari impetrarit.

illa,

qua

ibi

soripta

de Epistolis B. Hieronymi, Vitia PaCollationibus Patrum seu de aut de et alioruui Cassiani trum vel etiam de libris muldoctorum Ecclesiaa. Dcinde
b. Benedioti,

aut

Victori III

Dominum,

* Vosiensi Priori, qui, ut supra do|**J* Papx visionem, qw in Cartusise eremo habitaculum s&n

t,

bta -

- Sed OrdoCartas recenset Begulas, subditque de hiaprajdituaiensia nullam potuit assumere


:

octorum

construentcn

divinitUS oblatam refert, nacit, Sancti nostri Vita

<,,

crtdidlt,

ctis,

quia

omnea
vita

prard
et

mnt

vel

rniii dc invenitur Regula tuta; de vita vero eremitica stylo a Petro Damiano udabilis et devota sed nec lllam edita et digesta eloquentisaimo Cartusienses assumere, potuerunt, et noluerunt ut supra ostensumest, quiavita Cartusiensium, etdigniori parte siteremitica aamvisa inajori sohtam et njudioanda, tamen est composita ex
,

commuui

ccenobitica msti-

Benedu fidem adhibuit Zacharias Deo, qui nihil facit frusira, visionem illam a monacho, ut Victort indubie, uon quidc
Gav/ ctam
'"'
<>

PaP*>

W
oblata\

"'

fa '
*>

opus Sancto Cartusia fmdationem Dei

esse, intelligeret, itaque

ad hanc Apostolica aucto-

ritate

confirmandam moveretur,

fundatioratus, fuisse reipsa abs illo Cartusiw confirmatam, in animum induxit ut senem
quentes, quibus
faciunt.

rem hanc

canit,

versus

fi

omnifendum
mcludftur.

omnino oportuit, cum nulla quod sibi facerent talis Religio npri us esset Regulas apecialem. Quia secundum B Regulam
h

communi.

Et

ideo

Septimus excelsis titulis in sede Latina habenas Gregorius residens orbis retinebat habuit Petri moderamina Quo moricnte,
;

Vi-

Benedicti et ahosupra dictas beati Augnstini, scriptorum monachi vel canonici Pum supra sibitare debent ., simul comedere
,

ctor

Isque

mul
qui

exigit vidormire et sic de singulis, sicut

ta ccenobitica et

pro

majori
et
soli

communis. Cartusienscs crgo, anaohoreticam vitam parte


frequenter
est

ad olympiacos tum forte axes corusco Felicesque choroa vidit aplendore associarcTouautem Sedibus e aanctia la^tum
,

aspexit

in

duount,

,,

comedunt
ostensum

et
,

soli

non sicut superius dormiunt aliquam Regulam de prpotueruut sumere sanctam et rationadictis. Sed sibi novam
,

QuiCartUbiacos pergeus inviserc colles, cotibus sedes. Ui sibi fundabant dignas in notavit, Obstupuit, montes illos et clima

Cursoremque
Miait,
et

illuc

celerem
visa

celeresque tabel-

bilem

ediderunt,
,

quam mana

eodem

Sancto Bpiritu Spiritu operante


scientia

inspirante

llugoni

haec

miracula

scri-

sancta Roperfeotissime
<<

psit.
illo admiratus, quodcumque evenerat oonfinibua ilus Temporc reacripait, ou voOmnipotens, calamo dat nota

Hugo

Ecolesia ex certa

n
,,

confirmavit,

qu speciale quoddam
aliis,

ut alibi probabimus. diximus supra, patet

Ex

his

et

Cartusienses

Egcrat

psisse

ac

proiude

assumvitae monaatic geuus ab aliis Ordmibus Ordinem


,

lmiti,

Doctorcm
Converfloa

ct
,

diversum, constituere laudatus, eratioctenus Cartusianus anonymus nibus, tumquase Bosoneipsis aliunde repetit, cmtendens, censet twnquas agulisomnibus antecedenttbus du am qui t^aZcartuLnos ac proin B. Brunonem

in Ecclesia Dei.

Ita ha-

senos comites a turbine mundi lumina septem stellarum

nec r

nou
Ordinis
inoepti

*?*'

seriem

strictumque

ngofttiU cab,hoc
usiar

rem.

Latiamque redivit ad ur500 Nunciua abscessit,

Maximus

ut Pastor

cepit

-^

nova

/>;< nuncia

o-nugau

fandatio

ZsiUam
rat, sibi

cu servandam statuisse. Et vero mtmratto Boso aU, Cartusianorum Regusit, nec ullae mitica, partim ccenobitica

suo ewemplo vu

%*""+

dens Convocat extcmplo

patres, sanctumque

Bena,

lis

ante

S.

hujus Brunonis xtate consortptts,


9

tum, Quos llomana


dit

faoit

sublimes

purpura
,.
.

pan-

mo*divit*generiferetaa

\.tZuTsl s^vsuisqueje na hac prmogaHvagauderet


:',,.,

Omue, quod
otum

auacoiderat, factum, et divinitus

exemplo suo effmouacibus prxscribereseu hisce Sanctus nostcr /"<*" ,;,*, necesse habuere

Annalium
tendit, re

etiam vera fecisse atctis aliis etiam supra uuocl cum prwterea ex hvjus disappareat, finem rex satis manifestum
cussioni impono.

U,idqueproinde,ui verbts recitaUs conCartusiemium auctor anonymus eanstimandi sunl


,

concordibus aulu, Confirmavit opus votis confecto grammate illud, Divinisquc


nis

do-

dotibus almum, Munivit, variisque effecit notissignata bifrontilms Servanturque

.
ab-

Hio

iuit

aute

gradum supremi culmima

baS

Montis

'

624
.i
.

DE
Montis
Qute
Oliviferi
,

8.

BUUNONE OONOSSOBJS.
Casi-

IOM

cui

nomen ab urbe
celebrata
colonia

C. B.

QOBj
fuit

Eneadum

quon-

quu, uc uarnw.ttrtH', abdicato episcopatu, proquo, ut Cartusianum, uvuiuuiu vfjiduu/jui,w, //' vn*ioi'i>ofl /Vl/1rtC(>l/li*i /?l/vk>i -vncoiif tminnn /~,Jt C M lll/l fiteri posset, arsisse dignoscitur, tum ob singula rem,quo in Cartusianos ferebatur, affectum fre1
/~l

-*/

tfFutiu, "ll

dam. Hoc et idem plures surami fecere parentes Qui caput excelsum triplici diaderaate
,

quentemquecumhisccinCartusiacommorationem. Ac maximum quidem S. Hugonis in S. Bruuonem


cin-

Ita

gunt. visionem, quam hic canit, Victori Cassinensi moPapae, non adhuc, ut jam dixi, aut, si mavis, abbati, sed jam, contra nacho, Pontifici, ac Gaufredus scribit, creato summo
ille,

et

Cartusianosque affectum fuisse palam esi tumex Guigonis verbis supra huc transcriptis, tum ex Guibertus de Novigenlo lib. ut quod eo
, , ,

fuisseoblatam,
n

et

abs

illo

Cartusiae fundationem,

hanca

S.

Brunone factam,ex Hugone, Gra-

de vila sua cap. xi docet, abbatis quodammodo ac provisoris domus Ca?'tusiensis vices, cum scilicet ex ea Bruno jam discessisset, agere gravatus non sit sanctus iUe antistes. Accedit antiquior Sancti nostri biographus, qui eum
i

datis littens tianopolitano episcopo, intellexisset, confirmatam fuisse, memonae proApostolicis hujus nec ipsemet dens Verum confirmationis

ita in

ficum

Ordinem domumque Cartusiensem benefuisse, num. 14- scribit, ut tum hujus,

tum
tor
,

illius

cum

S.

oblatam Gaufredus, qui visionem Victori Papx quos quidem hactenus videulli alii, eminerunt scriptores, Zacharia Benedxcto
antiquiores.

et

quamvis

Brunone dici possit inndatamen quonon primus


,

dammodo

praecipuns institutor.

Hugonis in
II
...
i

Quod autem Cartusia commorat> nvm ,>,>,/ tnet,


.

Hinc
e

fit,

ut illam ex conjectura tan-

(4COOC hanc sane fuisse IttlAlltls II'"' J

tum,

&?
oblata

quam

credita sibi,

isiont ;:; j

::;,^;;^ L

qux Victon fuent

^. *
:

que illum tempore ad Cartusianorum exemplar

M,vwr.vwr.v frequentem, ejusdem ' / - -2 If ~ ~J /i/.<.'/l MntiiM ofitwiTilnm nn ac

admodum

conjii

il

nostn biographum habeam. Vene dicam, pro indubitato B visiox supra dictis Gaufredus, dum Deum, in solitudine aua Victor III Papa habitaculum sibi construentem veritate aberrant, ab rit, litteris mandavit, a conjehacpariter, quam ex visione illa format, ambigendum nonest. m dictam aberrare, solium PonAdhsec Victor anno 1086 ad rrrr/us,nec vitam protraxit ultra fuit II annum proxime sequentem, quo ei Urbanus ante tempus, quo ,,/ non exstitisse autem ccepit, Urbanus II S. Petri Cathedram occupare
i

vehement issime ^s^ssevehfmenttssiw

.,,,,'

vitam www..- ad amussim exegiswmywv suam if a se se, docet nos iterum Guigo in conscnpta sancti illius antistitis Vita partim verbis supra huc jam transcriptis, partim hisce, quse nunc In tautum autem (S. Hugo videlicet) subdo E eremum (Cartusix cum S. Brunone ejusque sociut eum mais ) devotus incolebat et sedulus
haberipotuemt, //iyi<n>c.# /| fH*CC/ * i

* **

^^

<*** ^

^^ ^^
, ,

gister

Bruno
,

nonnumquam
ad oves

exire

compelleret,
eisque
.

Ite dicens

ite

vestras

debetis,
pertatis

exoluite.
et

Eo

tempore

magu

quod pau-

is,Ordinis Cartusiensisfacientes

Prioi

m, anonymus primorum quinque Cartum, hronographus,seuantiquior Sanch


,

voluit ardore sucoensus cunctas vendere, et diviso pauequitaturas suas peribus pretio, propriis pedibus iu pradicatiohomo profundi cordis, madiscurrere. ^Se.l n. cuj-is consilis non aliter gister Bruno scilicet

numilitatis

quam

praiceptis
,

nos tri

ttisque est

h,n<,,,>hus,quimajorisutiquefideiauctoquam metricus, de quohic, biogra-

obscure docet phus Zacharias Benedictus, non enim ab Urbano II litteras infrahuc postquam
/,,, r,hr,/s.,juibusSiguinus,CasxDeiabbas,

consensit timens episcoaut a ceteris de singularitate judicaretur ad ipsum aut (quod dubium non era.1 propter asperitatem etinaBqualitatem ltinerum coni

non obtemperabat abbatis ne apud se forsau extolieretur,


,

qui eam, iam Landuino hujusque socns, Romam, deseruerant, restitueQ one abeunte
US fuit, scriptas fuisse,

num.
:

num. proxime sequenti subjungit


c
tor primae
litterae

19 retuht, Et istae viden-

summare non posset. 508 Nec tantum, quod jam dixi, ex hisce Guigonis verbis intelligitur, verum etiam Bugonem non minori in S. Brunonem veneratione,

suo

ei$ in

Car-

utiam "'

''

quam

affectu fuisse,

tantamque eam

exstitisse, ut

'

Papale

quae inveniunturde

ro

cum

Cartusiensi faoere mentionem. l,ll<>r<eill<v,quasexdictis Urbanus scm-

Jam

ve-

illum abbatis quodammodo loco haberet. biographus U ans* rito antiquior Sancti nostri sunt, ptis tum hisce, tum aliis, qux jam supra data

Binc me-

psit,

menprimxsint, qucv Ordinis Cartusiensis

litteris scnptis a Vitionem /urrre inveniantur, confirmatam seu dore III Cartusix fundationem pro indubitato accedente amyrobatam nonfuisse, omm ,'rrtrrrauniversali de re hac scriptorum habendum utproum antiquorum silentio, est Benedictus id factum perpeinde Zacharias hoc tantum metrtcus hic San,

Guigonis verbisnum. 14 subjungit Omnia praediin Vits aoripta cta sunl \erba domni fiuigonia
:

S.

Hugoms

Qratianopolitani

episcopi,
eis

quae

hic inserenda die


stri

judicavimus

quia in

primor-

lem

fundationis Cartusise deolarantur, ei magiBrunonis exoellentia innotescit e1 inhocquod venerabilis, kam sanotus episcopus

tam

ram

venit;verum Ctibioqraphus erroris arguendus Gratianopohtaquod S. Hugonem,

notarit

Nec ex

cum

tanta

reverentia sic

ferventer et

humihter

amore ac pretio adhserebat. Maximo porro in Hugonem exstitisse Sanctum nostrum apud S.
tum ejusque socios, recte etiam concluseris Mabillonius (nequc enim charta, quam, si
heec

etiamex eo, Brunumepiscopum, Cartusiensemhabitumab. ^uvsnsrr^sscjUirlusianisqueadeofuisseetiam


etenim rei hujus adscriptum, memorix prodat Hugonts accuratissinuspiam meminit Guigo, biographus, qui tamen us fideque dignissimus omni dubio procul sciturus, scifuisset,
;
,

ex an

uspiam

exsistat, novi)

Prmfatione

m Swuli

_\

s/

hic

ree flv

num.
it

&97J

ommendaturus fuisset rrror,a subdititio Sigeberto (adi primum profectus, utcumque excu,

iw /"'
//.,
l

ia

urlu

dus videtur etsi enim Hugo habitum induerit, Cartusianus tamen siensem numquam /ammodOcesti7naripotuit,tumobdesidertum,
:

Cartu-

num. 86 recte, notet vix vi Benedictini parte fc, Ilugonem uno mense integro post S. Brunoni* ad et laicis sui epist 'Opat us sanaccessum presbyteris praecipiens, Ut ne fectus ille antistes scripsil, per (verba sunt Mabiltonii) transeant minae placere oupiterram Cartusi fratrum, qui, Deo etnequi entes, mundum et turbas fugiebuntj piscaintra terminos ipsorum poasessionia quam' animaaut venationem eierceat , et sua tionem
lia

llt

opthtn

DIE SEXTA OCTOBRIS.

625
w roM R
.

lia

pascenda deducat, tum ex eo, quod Sancto


sociis, ([iddquid sibi in
,-,/,

et corroborat

Cartusiam juris
verosimillimeque

libens

cesserit

hoc donum, quod fecerun clericorun] scriptae persona?, cum omni conventu quidquid et quantum ad se pertinet suorum,
,

l
/,

Blomenvenna,
biographos

Puteanum
sibi

iterum

sui juris

esse

videtur

omnino concedil

Testes

ue Sancti

consentientes

qui in affirmati r/jecerit, ut alii,

eam-

dem rremum

juris quidpiam haberent, ei daejusque sota charta publica in S. Brunonis renuntiarint. Integram illam, eiorum /avorem modo huc ex apout locus exigere videtur Morkensn - diplomaticae grapho, Chronologico /h jam saepius taudatse xnserto apra
,

Hug-o decanus, Joannes de Podio, et Roatagl Guigo de Lanz, Galterus Bneta, Petrus et Gi) bertus, Agelbertus et Aldeleraus, Petru cardus. Lect est autem hajc charta Gra \ in ecclesia Beatse et gloriosa? Bempei DomiMaria3, quarta Feria seoundsa b.ebdomadae praesentia prffldicti doraim Adventus in
nici

sanctre et indivitranscribo. Sic habet : Gratia nostra3 salutis admisericorditer ,lu;r Trinitatae
ordati
tionis
et
vitje

gonis, Gratianopolis episcopi, atque canon corum suorura, aliorumque multorura, tam aacerd

quam ceterum Ordinum

clericorum

celel

sumus humanse statum


inevitabiles,

condi-

fragilis lapsus

quam

tium sanctam synodum quinto Idus dei Cum htec charta, quae, ut characterr
ci,

judicavimino ducimus in peccatis. Itaque servos de manus mortis redipeecati qo geternam tempOTalia pro ceelestibus mutare,

vl ,;r
IflllS.

duplici initium sumamiaeriaa laborum et dolorum

comparapretio periturse possessionis coutritione conteramur, et praesentis

quibus munita est testantur hebdon, secundx Adventus Feria quarta quae in nonum Decembris diem incidii, lecta est, S. Bru spa Cartusiam adhuc inhabitante, seu temporis
, ,
,

i;

tio

1084, quinque sequentes et po anni 1090 complectente data haud dubie tuncque, ut computanti aut etiam

annum

sit,

Hplomatt
quod
IWi

magistro Brunoni

et hlB, qui

cum
ad
i

mnt,

fratribus,

dum
eorumque
Le

solitudinem

successoribus

ut Deo vacarent, quserentibus in a?ternam possessio,

giam Technicam Labbei dumtaaat <> l,vhdo,na<la patescet, Feriam quartam


Adventus in quintum Idv.s seu diem nonun cembris incidere solo anno L086 contigjam transcripta se chartam, quae huc
ipso

.tiosam

eremum

concessiraus,

Ego Hura-

Miribel,

ceteris,

qui juris

una cum Odone fratre meo et aliquid habebant in praedicto

anno
est.

lectam

seu

datam
,

mam
>

mum
tis

de Tolnone Anselloco; hi vero scilicet, deinde Lucia et filii ejus Rostamus Garcinusj 4 ' Anselmub, ronuub atque Boso , ,,, mls Gui&O, Anselmus, Pontius

Hugo

primum est notandum occurrit. Ne porro


50 Atque hoc

quoa

erronea in no\uod

nus,

tatervento prarfiet*

matns

onri eorom

do*ut mndo Qui


an
tusue a

chronicis a quoquam putetur, e in ea a Sancto ejusque Si

m^

nl is su.s, Beraardna qnoqoe tongo bardu* cum ,, aomuus abbas S.gumus de Uea-Dei n im ,,,,,-um conventu, quidquid ibi
,

ee

inha bitari ca-pta

^^

m
,

.lebautur
[pBa

suprad.et.s

concesserunt
ere-

vero,

quam
et

e.s

ded.mus

P^ ^ m {
^^Xco^us

mua
qu
.

,,..,

habel

,,,u.,n,,s, scd.ce

deunu,

per : d,v,dentem Combam-Ca dam et perad r "P em med am, q " iE !.* s<l ue L alium qui ,, l',orghesos; deinde molarem ad rupem a ,lo perducitur per usque descenBxinde molarem alium , qui plataneti a perducitur per crepidiuem dendo supra furuum Bonviant usque ad rupem, quas est ab illo monte, qui de de la Follin. Similiter moutem montem Ailrupe porrigitur eadem rnpe P orrig,tur usque ad descendendo exten., , moute Ailliuart usqne jux u Mortnm coutra Occ.dentem ab ba eat Bnper Correriam vjv.~ 1 dU 1rnpem, qn a Uj'V-U-4 de Pertuso. lnporrigitut usque ad rupem descendendo usque ad de postremo protenditur Inde Guerus - mortuus tturaen, quod vocatur ad Clusam. usque quoque ab eodem clauditur potens aut impotens hanc Si qus vero persona
et
,
,

dusa '" S

.ufraloeum rupem cUndentomva,

Qratianoxnterim,ut supra ostendi, c0 "Zan"enscopi oui l ' flnn , ,., eleclu a , consecralus fuit <j, u ,, quique adeo curn Cartusu,^

Hugoms

Z tm

^4^,
de episcopalus F V

SLto co*U,

pM.
modo
a
(
,

annum

egerU, si

,-,,,-

TJcomputandi. Verum idne ita fieri Brun est! Anonymus TraetatusdeS. communicati ai sianis hwatibus mecum
non ab electi nos episcopatus Hugonis sed ab adita episc r consecratione,

Bua K sione computari solilos fuisse, annum 1080 episcot ante exeunlem a ^JZ7possessionem adiisse , prmfatus, ita
.

"^^'J f
,unga
Qua)

et donatio per Guigonem comitem domui Cales thildem illms uxorem Douiiui mcvxi data est anno lncarnationis

-^S
,

,,/
'

^.^

regmam

Cal

Novembris. anno

Pontificatus

Domim
Hic

Gratianopolitani, gonis, episcopi

m.

donationem infregerit ab Omnipotentis Dei


parata

tamquam

sacrilegn

rea

non Pbntificatus Hugonis

est electionis aut coi

gratia et fidelmm conanatheraate marauatha tmatur


,1,0, nisi

crationis;aliasenira^^.v-'/-''''. uttten anno 1079 electus,annique promme

OX

monui, Hugo

digne satislecent,
proditore

cum

1;

et

Abiron

et

Juda

conere-

sit Qratian seauentis initio consecratus fuissel x episcopus) noteiidus nus est igitur annus po

Dicendus

manda.

dato

"'< i

his termmat.o605 Prasfata quidem terra, Brunone et ab his, nibus conclusa, a magistro fratribus ccepit inhabitan et qui oum eo erant mlxxxiv; anno ab Incarnatione Domini trui Gratianodomini Hugonis eniscopatus vero quarto, qui videlicet laudat politani episcopi,
,
,

nondum^fi^adeptummiBseanno
sequitur ex die se Octobri
ii-

designat
conliciendum
extat
est
e

ldem

necessario

alio

instruraento,

quod

edjtum
initiura

De usu

feodorum

Delphinatus,

cujus

DE
626
AUCTUtB
C. B.
!

S.

BRUNONE CONFESSORE.
laudata monasterii Molismensis charta fidcm facit, aliquamdiu duxere,institutu7n aBrunone vitcV genus taw/cm ctiam sive in Cartusia sive in Calabria esse amplexos ,Historuv UtterariseFran* ciw scriptores tom. 9, pag. 241 non obscure indicant. Ibi enim opinari sese, manifestant, Petrum quidem a Petro, qui, quamvis Bethunx natus es~
set,a

Gratianopolitanus epi Ego Hujro, sic habent canonicorum ooncesm abbat, . scopus, rogat Crud.ten.ta, et successoBosoni beat* Mari* est hso dotres ecclesias.... Facta

ribus

snis

D atio de

tribus

prariictis

ecclesiis... iv

Novas
,

anno Hugo imerat .nb mErgo necdum episcop.tn stepe dieb mlxxx. Adhme tium Novembris anni postulat, ad,un. inslituti mei ratio ut, quod hic utpote ex dictis anno 1079 qa m, cum Hugoni, Oratiadecto

Domim jicx Novembris anno Incarnationis xxx. pontificatus domini Ilugonis episcopi

diuturna tamen sua inFrancia commemora-

ineuntique anno 10S0 consecrato 1110 ad :v Nonas seu fopoUtano episcopo, anno anNovembris diem ,am provecto,

secundusque a tione Francus cognominatus fuit, S.Brunone (adi Labbeum tom. 1 Bibliothcac novx librorum Mss. pag. 639j Cartusix Prior exstitit, LambertKni autem a Lamberto, qui CartusicV Calabrinx Priorseu magister religiosis hujus incodiversum non esse. lis optimas leges pr cvscripsit, esse qucat, ut Petrus cum facile factum

adsecundam

nus ab electione consecralioneque primus lus, sed trigesimus irumentum, cujus hic imt.um

non
et

trigesi-

finem Traauclor anonymus exxbet,anctatus de S. Brnnone datum notetur tfepiscopatus Hugonis trigesimo

/^Y

Et vero, Brunonem e SicCcV-Fonet Lambertus qui prius sequi solitudine Gratianopolim abeuntem tanm

consequens

Mathdd.sdomu, nuoGuigo comes ejusque uxor Hugoms


anni episcopatus ^alesiensi benefecit,

est,

ut

tamin

hoc,

quamin

altero,

GratZpolitani anUstiUs, non ab


sedis

electtone con-

Sancto noluerant, consilium postca, cum de fixa a mutarint atque e in Cartusia se<'<- inaudimssent, annuente conin horridam hanc eremum, Sancto r<>ipsaid fecisse illos neutiquam vero cesserint qui apparet adsimile, licet interim Lambertum, SicccV-FontancV solitudine versatus Sancto in
,

post "nseeratv.nem Zlatiofeve, sed ab adita numerentur Jam vero, itlius possessione

cum Cartusix Calabrinx est, eumdem cum Lamberto,

eumres itahabeat,

laudatus Cartustanu annosque adeo epianonymus supra affirmat, non ab elechone consecrauti

primum possessrone com:.C4. sed ab adita consonum appautari solilos fuisse, veritati supra huc transempa leaTnon est sane, cur erroms zn noUs donalionis CartusUB charta habeatur, accuseturveexeo ckronicis smpecta
GroUanopoiitani aniisUUs
sociis inhabitarr
diclis

latm Hugonis

Priore, asseverare non ausim. fuisse nmim,uiihk 509 Ast quocumque modo res habeat, e Cartusuv eremo diequidem dum Saiictus numero plures, quom scessit, discipulos ejus primum hanc solitudinem ingredcretur cum integrx hus suadent mihi biu.r ohartse, infra altera Rogenus, Calatranscribendx, quarum Calabnnam S. brix et SicilicV comes, eremem sociis donat, altera donationem Brunoni ejusque
,

nno episcopatusHugoouod Cartusim eremum

ZoraHanapomaManti^J^toaS^u^ ^ZmZmes *~ yusgue Cnbbme


IJflUt
l

Sicilicvque dux, hanc Rogerius Apuluv, Calabrue erat, confirmat. In cujus Rogerius comcspatruus
erc* vv

italoquitur I
et
Siciliffl Sicili*

Zsupra

verum

esse

comes ^ZZ^llinsU- toVoZ non potest, nisi institia


auifl

epncopatus lutZomputo a tempore, quo Hugo possessionem iniit.

ot Eoolesiffl

futuris
tati

vestraB,

tam pra>sentibus quam fraternisalutem. Notum esse volumus misericordiam a Galharum per D-i
Dei
aiiis
sanctffl

Oaletai

1-V., fidelibus omnibus fidehbus

Kogeriu.s Dei gra-

CalabriaB partibus ad regionem istam


ligioi.is,

re-

viros

Brunonem

videlicet et

Lanvmum
:

XXX.

Sanctus, a

summo

Pontifice

posterion eorum pervenisse etc. In fatur in modum vero Rogerius dux hunc

cum

sociis

rite arcessitus, Cartusiam,

dinatam,

incolarumque

jam ornumero
:

Rogerius

Apulia?.,

Calabria3,

Sicilise

Dei gratia

quanauctam, deserere cogitur donam id, et quanto discipulorum


Brunonis luctu factum.

omnibus fidelibus Christianis Notum esse volumus futuris in domino salutem. duobus viris Brunone sci- F fraternitati vestne de
dux
licet et

prresentibus et

Lanvino, qui

censi

cum

liarum partibus, disponente quod ex diSanctus ergo, cum in Calabriam, admodum ab ejus a Cartusia cendis non diu
,

acsanctffl religionis studio a Galsuis in terram Calabnce sociis Deo venerunt etc

Rogerium venit, soearessu factum, ad comitem


Gallia appulsos, cios sibi aliquot, c
hisce chartis mentio
fit,

quorum

in

Quatuor .atuor
r,Uaiamam,
tncol

quinque, aut ^inque aut eliam in Carlustam n tancti eiusque sociorum qui annia, "" I annis eo jam inde modo, mareSSU CtapSlS m , nle omnta,

paucww* ^te^p^us
,

habebat adjunclos

qua-

re

JL

,TZJs

saltem ex his, Lanvinus sex Sancti sociis, Cartusnv ab omnibus

cum unus

videhcet,

eremum

religiosorum eremx tum quantum ad quantum ad tnoend, nor,, a habitacula, tum dubitandum nonapp,, n, fuisse ordinata,

eremeticx

maxime congrmt

mcola

diversus, consecum eo primum ingressis, sit discipulos, dum hic e Carctarium fit, Sancti Pontificem aditurus discederet, nutusicv

eremo

mero plures

soaos ulieUam Sanctum ejusque


austeritate juxta ac

sancUmoma

'^f*" longe lateque

vrimum

quam cum solitwhnem eam ingrederetur Lanvinum auteminbifuisse,


;

factum reor ' inclaruisse. Atque hinc inacces incullam antea ac pene nulli alii ad qux

Zmeremum

celebermnn, venerint, atque in ^Putorumnumerum ZncLdcrabatur, Viri

nis laudatis chartis

memoratum, ab omnibus sex


quod hic
potissi-

seu potius, dictis Sancti sociis,

mum dubium

essediversum, inCalabrxnam diswtescet.non prius cumLanvino

non nemini videri queat,a Landmno exdtscensic ostendo Sanctus, uti


:

primo quxdem, Petrum coontari postularint. Ac Cartusxam elLambertum, qui una cum Saneto

eremum secessit, dictisque


tusiam

binis chartis stbi illam

nondum ingresso,in Siccx-Fonlanx MabMomo jam TameremUicam, uti plus semel e

sohtudmevi-

impetravit, quam cum Lardonari ac confirmari quam deseruerant, Landuinus Majorem,

una cum

discipults, seu

^ \^
sianu

DDS SEXTA OCTOBRIS.


A.

6a7
J~L, II,
.

Brunone fuerat prxfectus, proinde, hunc ab illo diversum


S.

repetiisset,

ut

Urbanus UlUttUUB
censi.,
nia,

esse, sit neces-

qui

dictus Otto, abbas Clunia_ t. Kneh Krnnnbeati Brunoolim discipulus fuerat


.7

prius J/..""

..

C. H.

sum.
P
a

510 Adhcvc
'

Lanvinus,

qui

cum Sancto

Zc

ta,

Calabrinam eremum secessit, in Normannia, monente Francue provincia, Lauduinusvero,qui, Majorem repetiit,in Tuscia S. Bnmone, Cartusiam Tuscum anno natus erat. Accedit, Landuinum cui Prior praecum e Cartusia Majori,
1100,
erat,

esset, Pontificatum summum adeptus uon linmecupiens illum digne administrare, ejusmor exrellentissimai doctrin et probitatis oum ad S.nctre Praeeeptoris, vocivit dem sui

cum

Ecclesia3

obsequium,
nerlecto

addito

etiam

obedientiaj

prieeepto.

inviswn, Brunonem in Calabriam venisset

tom. i Bibliodiem extremum (Adi Labbeum pag. 639) clausisse thecce novx librorum Mss. Bninoni, qui anno ex dxLanvinum autem S.
cendis
II iii

vox in Rama *?** ploratUfl BUlilM fil.omm :imllt a esr, ululatuset cousolan obtestantisancti Brunonia, nolentium
512

Quo

mandato,

'

'

umque Patrem,

quo.1

ejus

orbati

solatio

nullo

obiit,

vixisse

superstitem,

eique

praefecturam fmsse suffein Cartusiie Calabrinx Mabillomum Anctum, uti videre licet apud Benedictinorum lib. 70, num. 30. Lannalium in eremo Calavinum itaque, qui cum Sancto Landuino Tuseoessedimratus est, a hrutn quod, ne unum cum stinctum, indubitatum est, bene est notandum. altero in decursu confundas, quorum bxnse chartse proPorroeSanctisociis, faciunt, aliquot sat(cime memoratse mentwnem fuerunt a sex Sawtem adhuc alii verosimillime in,

pacto in loco horroris et vaataa manerent, si ablverarepoasent. Sed aimaneret, piissimus Bruij>si. Quarum rletibus ret abirentet compassionera monoVehementer turbatus et ad durissimura e tus, cum sibi quoquc
tara

solitudinis perse-

inquietudimbus implirnraum externia ooria ct eorum animos sedare et Nisus est tamen cari seriptum esse, Qui E ipae
eonsolari.
.

P lacida3 et

tranquill solitudinis

quietem

Sciebat

vos andit,

me

an.lit,

Deus,

et

secundo
ad

id

quod semel loquitur ipsura non repetit.


et

ideo
Lesti

non

aliter Apostolici jussiouem,


se

quam

coe-

cti sociis, Cartusice

eremum cum

inde Sanutpromde hi> Calabrumque petiit, numcro jam ctus abiit, socios, est, quod reponas, aucti exstiterint. Nec
nressis, diversi,

eo

pnmum

oraculo
fratrea

dclapaam
suos
ait,

OQapropter
,.',,,

alloquens

vocem aceepit. Manere todis-

est,

mei dileetisaimi, gratiaaimum miln mandaa vebis graviaaimnm. Sed 'separari


\

ouibuscum
dai

Sanctus in Calah,
chartis
(adi
in Brunonis
ei

m lau17

memoratur, ac nommatim
Vita cap.

neceaaarmm milu extei Quid enim prodesset hic vobiscum


r ostoliris

obedire

Lanvinum
cta

Za>*'

nem
(

jejuniis

et

nottnun) non prius


Cartusia,
in

scse,

Italia

quam jam c

***xnve-

,li,

ntiara

animae

abstinentiw atterere, siperinobme:e damiJ ationcm COntmgat


qui-

Sanctum enim xisse dicendis, antequam in ex


ret

bro

paUo, ai' Calabriam seccdeest,

apud Pontificem

commoratus

disciplinamejus nissestatim Rom*,quiin

sese

Gattianu partibus dederint, appulsos e quidquam hic contra opinionem quod tamen, ut parw npossct conftci, rrquireretur,
,,-am

viros,

nonnulhs aeqnirere etc Ac dcinde sermonem misce bueuUro citroque subSanctum ejusque Oiscipulos, interposttis, Bruno, cumvideret, ,uno;Audiem hmcbeatna n eia recipere, nec eos consolationem non post suu.u et metuens, ne posse, ut manerent, locus jam Cartusia^, eorura recessum ereraus profanaa iterum
,

ao

rosimite apparet

dcvenirpeterc,

itana

scilicet

illam

cum

suis

re-

Pnm^H,

5H Qod cum
detur, cur,

an

non viita habeat, esse sane Sanctus, cum e Cartusia dtsccs^

coramendavit

et

dedil

eam venerab.h

viro

discipulorum suorum mmerum eum adhuc aurevoceturin dubium, magisque essepoidisset, si diutumior ejus neri indubic Verum, cum atio. <<> tuisset in Cartusia incompletus s saltem sex annis, quorum ulh 1'^-seu Cartusue eremum ^afdZndis frerit, ejus suocesw C proximisque (ii enim UH
i

auctumvvi^i,

Caaodomino Signino abbati monaateni donatonbus, de fuerat ex primis Dei qui unus
nuibna
dixiraus,

struraento.

nedictione

confecto auper hoc pnbiicoinsnacepte BeSicque bcatus Bruno, Gratiasancto Hug-on,, episcopo
obedientia

QOpo iitano,
f

cogenl

iam

pro-

i ><

potius

ta

titutus

ab

ommbus
g

fere '

rta
'"
,

'";

bmtur) Magtster

rexisset,

PfntfAum fut
"f

TaJimZatum,
evecto

sevemssime ab UrbaM vuriam sese conferret, anno UM8 PonHfiealem apicem II Papa, ad otun SamU mstrt njungebatur. Htc

^ZZ
e\

omnia mutuatus esl, appru rumsua u antiquioreSanc tonans ner }> seuprimorum qvinque Cartust* Pno ITographo tres qmdem ,. dronoiogo. Atque hi omnes
fere
,

hactenus Ulc,

Pute

^;^;

etiam,quisuaeduobushon
bics

'ecenttort-

Ptdeanoscilicetet

B2

mvenna, depn

Remxs

ut
,,

jam supn
Viri
j

**

dzsciputus,
sa-

nceraram
.

Um

mgennque

ZiBurius,universosSanctidiscpulos Pontxficeacce eCartu ^isslcume

^Z^nZIaMeretur, habere *M fK tempombus, qmbus %%c<U


I

amrimeperspeOtam habens,

SSoMf. roreaffectos, Cartw abeunteSaneto^eserefestaiuisse,


coTsignassevidentur.)

htteris

recU

PapaaHssidente frequenterque Js ItaUa movente imperatore

clepiorandum in modum res nuntiu Germama erant turbat*. Ut et aures pervemt lead&T^DtmdMScipulomm
nens

^J** B Ecolesi* m Mm
rf-

2*;

Mhronoseu*quahmmori*pr restxtutx ZmttLiatur, veritati ta n e


ribendacharl
v " '<'
,

,L
;

Sanoti m>spectantia Btomenvenna commemoret. Bl Itri Vila a se conscripta C sex in tli annis vik

mox omnium ammo*

ludhlS subut.

Audh

m;

rremoS. Brunon feinnuuntur, consonumi


l

tr^^dioantetiamr,
Siauhw
se

laHSan^

aux huc
f

2U "rt,

/afum.^V^"^*^^

dedit,

atque

ex

hae,

ad

P
/"p H

rursnm

tentatur.... III.

Papa

tiempe

bris

Tomus

628
i.aou
c>

DE

S.

BRUNONE COKFESSDBE.
ad Hugonem Gratianopolitanum episcopum,
, ,
,

"

Cartificem tendens, Siguino Casx-Dei abbati tusiam donavit, nulla omnino de hac Brunoni
ejusque sociis, siredirent, reddenda mentiofacta fuisse videatur, parum verosimile mihi apparct. Nec verosimilius est, quod tamen etiam nonnulli
volunt,

uti

reipsa fecisse a Bloynenvenna aliisque narratur, contulerit ei valedicturus discipulique sese interea, quos in-Cartusia reliquerat, audito Sancti discessu, Cartusiam pariter, desiderium ejus

instrumentum, quo Sanctus Cartusiam Casx-Dei abbati Siguino contulit, datum ei jam

tum fuisse,cum ejus discipulie Cartusin ob lUlccti ex hac Magisfri discessum nondum dilaberentur, dilapsurique tantummodo brevi post a Saricto
c Lartiuut

ferre haud valentes, reliquerint. Ita sane faezli e etiam negotio intelligetur qui et Sanctus Cartusia discedens, dilabentibus ex hac disci, ,

pulis suis,

dilabeniibxu,

publicohanc

intrumento

praeviderentur 511 Etenim in charta rvstilutionis Cartusise ., dicitur BruDO Cartusiam, cum loci, fratnbus recedentibus propter absentiam ejus, destitutionem v jderet, Siguino abbati dedisse ac commen.

mox id audire et instrumentum, quo Cartusiam Siguino Casne-Dei abbati commendavit, conficere, confectumque aut ipsemet ad hunc deferre, aut etiam ab altero deferendum curare
potuerit.

516 Porro

etiam
%n

colliqe,

dasse; ut proinde instrumentum, quo Cartusiam Siguino Sanctus dedit, collatum ei, primis Car-

itinere,

ex charta resiitutionis Cartusix opinionem eorum, qui Sanctum quod Pontificem versus suscepit,

s<*nctw # nuih
(
or ' e edxici ntifi cem
:

Majoris incolis Sancti cliscipidis nondum dilabentibus seu Cartusiam relinquentibus, haud
tusiai

id in fratrum seu diSancti e Cartusia recessu factum, scipulorum diserte tradatur in epistola infra pariter huc transcribenda, qua Urbanus II Papa Siguino abbati, ut Cartusiae eremum S. Brunonis
fuerit
,

maxime cum

ad hanc rcdeuntibus, restituat, inAt vero, inquies, si Sanctus chartam, jungit. qua Cartusiam Siguino dedit,dilabentibus e Cartusia discipulis suis seu in horumex eremo ildiscipulis,
,

omnes prorsus suos in Cartusia discipulos comi- profectu m tes habuisse, statuunt, veritati neutiquam posse congruere.In illa enim charta,qua hisce Siguinus Cartusiam restituit, Bruno abiens Landuinum E omnibus aliis suis discijmlis in Cartusia commorantibus prxposuisse dicilur qui autem factum id esse queat, si cum Sancto et Landuinus et reliqui omnes ejus discipuli iter versus Pontificem susceperint ? Verum nonne Sancius aliquot saltem ex hisce socios itineris sibi habuit adjunctos ? Est sane, cur id non nemo sibi persuadeat, cum, ut supra docui, in chartis Rogerii comi;

qui verum intelligelr, recessu impertiit ob Sancti abseniiam seu eo in itinere e esse illos Cartusia versus Pontificem jam existente, uti charta restitutionis Cartusnv jampluries laudata
la
,

indicat, e Cartusia dilapsos ? Mabillonius in Annalibus Benedictinis lib. 77, num. 92 sic scribit
:

Eodem tempore, quo natus


Cartusire Majoris qui ipsiua ;ipud

est Bernardus, Bruno,

Rogerii ducis Sanctus cum sociis sibi adGaUix partibus in Calabriam dicatur advenisse, nec sat apte dici id posse videatur, nisi Sanctus una cum sociis,quos sibi habebat adjunctos, iter Calabriam versus ex ipsi Gallia inchoarit. Quod si interim id displiceat, dubitandum equidem non est, quin Sanctus, cum omnes
tis,

et

junctis e

primus

iustitutor,

ab Urbano

II,

Remos
.Eg-re

discipulus fuerat,

Romam

evocatur, ut ejus

consiliis in

mine

uteretur.

Ecclesiag moderahanc discessionem tulit

ejus Cartusienses discipuli consecuti eum in Italia essent, aliquot ex hisce, in Cartusiam remissis aliis, apud se retinuerit. Unde enim alioquin,

cum ad comitem Rogerium

(adi

num. 509

et

novellus grex, tanti Pastoris solatio destitutus cunctisque, eo absente, intolerabilis visa est
Cartusia? habitatio et
vita?

aspcritas.

Sedtandem

parendum fuit summi Pontifk-is auctoritati, qui abbati Casae-Dei, commendalocum Seguino, vit. Recessit itaque Bruno e Cartusia post annos sex, quam eam incolere cosperat. Ejus discessu conturbati fratres, quse humana tentatio est in rebus arduis, deficiente raag-ni meriti Du-

ce,
set,

locum
litteris
(

deserunt

quod ubi Bruno rescivisad Seguinum, Casae-Dei abbatem,


;

scriptifl

artusiam

ei

ejusque

monasterio
scilicet

con-

cessit.
Sigutno Cut*.

demum, cum
tradit.

815 Ita Mabillonius, in itinere

Brunonem

tunc

Romano

aut etiam Ro-

mx
ne,

versaretur, instrumentum, quo Cartusiam in Seguinum abbatem transcripsit, confecisse epistolaque ad eum misisse, indicans. Et sa-

quisque intelliabsens esset, seu get, qui, in itinere versus Pontificem aut Romse existeipseque ret, discipuli ejus dilabi e Cartusia hisce dilabentibus seupotius dilapsis, instrumenre ita considerata, facile

cum Sanctus jam

tum publicum, quo hanc Siguino Casx-Dei absalva eorum donare potuerit bati tradidit omnium veritate, qux in charta restitutionis Cartusise occurrunt. Altamen cum Sanctus,
, ,

antequam

iter

Romanum

susciperet, in ipso di-

seq.) in Calabriam accessit, Galliarum partibus venissent, habuisset adjunctos ? Sed hcvc de discipulis, quos Sanctus, cum Cartusiam summi Pontificis jussu deseruit, curiamque Romanam petiit, sub disciplina sua habuerit, dicta sufficiant; in tempus modo, quo Cartusia deserta ad curiam Romanam sese contulerit, inquiramus. p 517 Baronius id anno 1092 factum statuit, u 0C iur qu*& comquod Sanctus, uti intellexerat, anno commoratio- ab aim nis inCartusia sexto ad curiamRomanam fuisset JJJ^^J^. evocatus, sexque anni ab anno 1086, quo, ut lur> Ruinar supra vidimus, Sancti in Cartusiam secessum fuuanno 1089 consignat, ad dictum annum 1092 deducant. Verum cum ex supra dictis Bruno non anno primum 1086, sed jam inde ab anno 1034 in CartusicV eremo sedem fixerit, seque, ut antiquissimum fideque ex dictis dignissimum primorum quatuor Cartusiee Priorum Chronicon in Sancti elogio, num. 7 huc transcripto, testatur, Romanam ad curiam, cum eremum Cartusiae rexisset sex annis, contulerit, consectarium fit, ut id anno 1090, ultra mensem Junium, quo ex dictis sese in Cartusiam Sanctus abdidit, jam provecto, indubie fecerit, si anni sex, quibus in Cartusia commoratus a primorum quatuor Cartusise Priorum chronologo traditur, pro completis sint habendi. Ac Mabillonius quidem in Annalibus Be,
,

socios sibi, qui e

scipulorum suorum e Cartusia recessus actu Cartusiam in Siguinum CasxDei abbatem transcripsisse videatur, ita malim rem gestam cone Cartusia , LanduiS. Bruno, cum cinere
:

nedictinis

lib.

67,

num.

92 Sancti e

Cartusia

egressum anno 1090


nant Ristorite
P&9- 239
>

innectit. Mabillonio conso-

litterariae

Franciae Scriptores tom.

no in

locum suum

substituto,

jam

excesserat,

u ti e Li& m Pagius in Criticis, alii9, que eruditi passim omnes. Verum in Vita Urbani

'

DtE SEXTA OCTOBUIS.

.:9
'""

Ruinartii Operum posl// Pap&- Mabillonii et inserta, pag. 69 posterior e bihumorum tom. 3 postquam, Urbanum II nis hisce scriploribus, Papam anno 10S9 consilium seu synodum Meltranstuhsse, phi celebrasse, Barii ossa S. Nicolai consecrasse ac tandem CalaEUam episcopum penetrasse briam perlustrando Rhegium usque Eadem etiam occas.one narravil, ita memorat : cum Urbano Brunonem, Cartusianorum parentem,

Vc> Cartusia egressum anno vivere desiissel.

Priorvm annehic primorum quinque Cartusix

Uograchronologus seu antiquior Sancti nostri emortualem, cum defiphus annum 1101, Sancto undecmo nito post ejus e Cartusia egressum anno recte componit ? Sanctum enim ante519 Neutiquam sane - iuyu uu Octobrem, **--e quam annus 1090 ad wk/w c#, imo adsephmam Septembris diem esset provectus. e Car: ,

'' r

>^
-

^rM

decimam

a ca rtu$ia egrettum

.,..-

Calabrmm perlustrasse, plus quam oUm, at disimns eum Is nempe a Pontifiee, eup
probabile est.
litteres Vir sanotua in

Kbemensis ecclesuo acedem.a evocatus, hoc anno (1089 videdcceret, discipulo, nec dubiura qu.n et.am licel) ad illum aecessit,

Apuliam etCalabr.am. eura secutus fuerit in


eo

cum
ut

animo Brunonem
oonsiliis

accersivisset

Urbanus

ejus

in

rebus

dimcillimis

equenter emergebant,
rei

uteretu,

1UUM

qua tunc

eiusdem
sinctitas

argumeutum, quod nempe Brunonis


eo tempore

ex

Calabros, ut paulo quem re.psa inunuilandum in ea regione ad su.s .neolee ano scquenti cum nonnulU, corait.s d.plomate Rogerii bat. Id coostat ex Bruad V tara S quod G. Surianns in Notis TheoUghellus tom. IX simul cum et nonis ed.episcopi confirmatione
,

adeo nota fuer.t apud locus post datus c. fucr.t

contulisse, e d.r.Mopr tusia sese ad Urbanum II Papam "'" huc transcribenda qua Siguinus Charta infra redeuntibus ad hanc, Casx-Dei abbas Cartusiam abeunte, fuerat a quibus Hrunone ad Urbanum certum omnino est relicta, Cartusianis rcddit, Incarnatione Doatque indubitatum, cum anno ab Octobris data notetur, annique mini mxc, xv Kal. anm 1090 amplius undecim a septima decima anni 1101 OctoSeptembris die usque ad sextam excurrebris diem, Sancto nostro emortualem, Bnmo- & Atque ita quidemja^n liquet, annum rint. post ejus e Cartusia definito anno
,

emortualem Sanctinostn egressum undecimo ab antiquiore perperam innecti.Imo vero id faciens, biographo

cum simul, Sancti disciputos, dum hic Cartusta m ad Urbanum II Papam abierit, e

Romam
fine

dori

Squillaceusis

^Ztouod
,,.. A,<
,,.c o,,in,.

"""''f etiam .deiii

anno m anno illo proficiscenp ' mr ntiquio,- cn,m, ut vult.in Aputtam Mmr .,.- tem com italus est, conchoque, tbidem tune cumeoinU
>

Ruinartius, ergo recle hic notet anno 1089, et qu,ae Sanctus nosterjam inde ab Septembrem provecto, , nondum uU ra mensem Urbanum accesserit aautvu ad Urbanum II Papam
si
,

sexti asuoinhancingressv pugnat, ut consideranti 23 dicat, ipsemet secum perperam non citat patebit. Verum anne etiam domni Guigonis.aut an libros Consuetudinum manum habuit in horum exemptar, auod ad quo Sanctus a suo e notis chronicis, annum,
,

Cartusia egressu obient


fuit

eaiprimentibus

mm

doeet, celebralo se Septembri, ut nihilne est, quod hanc Verum fuit

nino necesse quos laudat,


1

Rmnaru

corruptum? Corruptum est. Etenim libri alii indubie non SU num. t usquead nv (adi, qu<e 1 a aonis
Consuetwh.es, dicta sunt) Statuta seu Cartusice PriorumClu tuor primorum
halentes

sane fuisse

non omConsuetudinum,
,

qua-

averoahenam ese [pinionemvetet amplecti, seu Antiquior Sanct, oslr, b,oevidenter evincat? prodtt memort* graphus num. I \ ita de Brunone annts, et post u rexit sex

seu

p horum quatuor elogia sibi aquibus^nonauteminipsisCon,'.


,

Hereraum Cartusi et non ta rooatus Jnedictum est, e Pap. em Tnrr.s noraen hereraura Cmabri. post ad
V
est

'

Bs,

ibi,

c0

ibidem, eUe. nt post raigravit ad Dom.nnra eureu peracto, undeeimo auno, nee plue e"Tessnra Cartusi*
Txti.it
et

mu.torura Dei

eonstructo raona.eservomra anachoretarura esancto


et

invemt quibus quo liius,notas chronicas Cartum egressum anno Sanctus post suum e antiquissimum autem ac genutobierit, definit
, ;

rainister,

(adiiterumk i) primorum exemplar Sanctum tusix Priorum Chronici Oartusi, non, utantu nostrum post egressum Consuetudtnum nuorejus biographus e libris
,

quatuor Car-

libria nec rainns, sicut in domo Cartue., conGuigonis. qu* sunt in mni Sans,t C si assenUendum cui tur. Ita Me,

Consuetud>num do-

^golsesefaZeafflrma^Mmos
!

lufnec minus, sed undecimo

plus

mmus

anno

2 ad cTeCarlusiaegressumseu accessum
ZZ
no"
,

Urba-

Seplembrem non nlmllPapamanno 1089, ultra omni dubio proculperpeecto, proveuu, RuinarUus Sanclus uti apud
v. Octobris d,e, e

sanfquolZuqutor
pl^necminu
iveritateessedev

noster biographust Bruno

+* -.

e.scHbat.arguinonpotesU

vims abiertt, e,us e Car-

^MctisSancHeCa

siannus, quiab hoc oucurrtt )ulia egressum, e,us anno

sum ad Urbanum JlPapamanno

TLu<

bwgraXvTroiZitaUs ab antiquiore nostro Ru, non anno, ut stahat rctl componatur, P nondum proveius'i ullra Septembrem o guidc* 1,,-a v. Octobris

cum mox

dicto

emortuah

W "ZZ sl im Verum
es
t

ultra Se-

Tonneeide,,,.',

*>ni of)
u

Z
,

TaT^tePriommCh, igrasseposts^umeCartumeg^ , Cum imn nliis minus aciid tradttUTf


1

f m quo Sanctus ad
1

***

"
:;l

";;";/ Z ,o m, temfamprovectoeventsse,
,

aZ

K
7
"riphu

1101 sextam Octobrts Zeeto, usque ad anni dMdedm oo^eh,annoau, '?'"

quidem

1089, ultra

* nondum Septentbrem
necesseest,

Tl090.

1101 Oclvtn ad eamdem sextam ann, vecto V amplius undeeim compkti d manni ; btocontra ac antiqutor noster ticoue
, <

Qetobri* diem

.^T^
--

'ZJtpaTatTternporis^

ler tus,

nec

'""'' ettamannomutto

>

,,esc,o,anstante,quam/ nnttrrius designetur,

sTribit,

duodecL

vet Sanctus non undecimo sed suume post aut etiam decimo tertio

ZhibetXquendi,ormulapr,d,cta,obttusS>,

J ,

630
ACCTiiftft

DE

S.

RRUNOKE CoNTESSORE.
excepit, fuerant secuti, benigne ad sevenientes reipsa ad iis ad Cartusiam suasit, utque
l)

CB.

nostri qui exjam dictis annum vita functus certo non e (artusia egressu post undecimum aO tanto temporis spatio est collocari queat, ut is in anillo annum

ante duodecimum a suo

reditum

dilectam hanc sancto Patri suo

eremum

Pontifi-

eqressu

num usque

ab

illo

Sancti e Cartusia egressu

ter-

exigit opinio,postium decimum,prout Ruinartii omnino ratione alia id suadente. sit differri, nulla

ciisadSiguinum,Cas3e-Deiabbatem,quibushutc, revertentibus ad hanc S. ut Cartusiam restitueret imperabat, discipulis, Urbanus Papa


,

Ait

animoab Urquidem Ruinartius.BruTionem eo ut m rebus d.WcdUmis, banoaccersitum fuisse, consihamusadhi. frequenter tunc emergcntibus, mature factum fuisse, beretur, idque proinde tam anno post Bruno e vivis ut non nisi tertio decimo video,guiaccid*s$e nequeat, abient. Verum non magislrum olim Urbanus,etiamsi Brunonem,
ut

Brunouis etiam effecit. Verum litteris muniti redirent dumtaxat aut sequid ni hxc omnia se.r drciter

ptem mensium spatio gesta


,

esse

potuennt ? Imo

vere ex xnfra di vero quid ni etiam Sanctus, uti quo Cartusiam deseoendis fm tum eo ipso anno, Pontiftcem venit, ruit, atque ad Urbanum II

redeundi facultate,
rnagis itaque,

mtam Calabriam, obtenta ab hoc ad eremiUcam sese recipere potuent ? Non


qux Morkensius
affert,

quam

quce

in pretio haberet, etad suum, et evocanomnino vellet, ab eo tamen ad se adhibere seu duobus ctrciteran^ do ad annum usque 1090 summus creatus fuisset I on-

maximo

consilia

Sanctinostne supra e Ruinartio adducta sunt Urbanumll aquo Cartusia discessum, atquead annum. 1090 coaccersitus fuerat, accessum ante
qunt statuere. Quod
opinio
,

nis,postquamjam

13

vel ah

adhxrente

tifcx,abstinerevoluerit. anno 1089 factum, etiam 521 Nec idjam inde ab Ruinartius etiam in suadet nota Sancti, quam ab eo tempore apud Calaargumentum adducit,

Sanctus noster & dem sit potest obnsse absque solida ratione statui non Cartusia egressum temporis spatio post suum e
aperte edicam
,

cum

ita sit, ut, quce

mea tan-

Morkentio

hac jam brossanctitas;prceterquam enim quod

longiori,

quam

pati

mdeatur loquendi formu

tumapudpopulum

illum inclaruisse Brunonern,

etiam sanctttatts Ruinartius non probet, potuit Cartusix sohtudine aufama, quam is vita, in divitiarumque dignitaturn ac
sterissime acta
,
,

qua,utjam dictum, six Priorum chronologo

aprimorum quatuor

CartuCartusi* Post egressum

sibipemundicontemptu per totam late Galliam fuisse pcrtatum vererat, ad Calabros etiam jam quem ex diAtque hinc fit, ut neque ex loco, ta. anno 1090 aut certe sequentts cendisjam inde ab in Calabria Sanctus obttinitio ad inhabitandum tem<psa etiam ejus, quse eodem
nuit, ne\

extremum clauundecimo plus minus anno diem nullum plane, quod sisse traditur; quare cum Octobrem Sanctum jam inde ab anno 1089, ad obusse, provecto, unde eum tali tempore nondum adPontificem discesforet consequens,eCartusia sisse,evincat,argumentum sat validum occurrat, annum 1090, ut Mabillomus alnque
id illum ante

communius statuunt

non

fecisse
.

animum

nore accidit,

acl

Rhegiensem

ai

rhmpiscopatum

Rumartu opinionesat electione ore stabilicmln existimem. Adhxc elsi ex eo, solide argui posse

fuerxi arquodanno 1090 a Rhegiensibus electus hiscenotus modo ls ,speciaUquodam


exstitisse, ac

in proin in Rhegiensi civitate, quje sita est, jam xnde ab extremo Calabrix angulo HPapa inmszt, anno, quo eam ex dictis Urbanus qiieat vut, versatus fuisse, non neminx \U89 Rhegiensibus, etsi ns vix fieri tamen potest, ut a archiepiscopum non omnino esset ignotus quatuor Cartusix Prwrum auod, ut primorum Urbano volente, fachronologus testatur, Papa fuent electus. ctum, e sola hujus commendatione Cartusia egresSancti e At vero, ait, qui pariter anno 108 sum atque ad Urbanum accessum Chronologica-diplomatica sua deS. innectit, in inter Sancti e Brunone Diatriba Morhensius discipulorum eyus qui Cartusia discessum , et ferre non valentes, dilecHssimi Patris absentiam reUneo abeunte, Cartusiam in Italiam pariter, hanc rediabierant, factum tandem ad
,

induco. ._.. ." dhus mense ,es 523 Verum quo circiler anm e Cartu- P(,7,, t hxc acciderit ? Cum Bruno post egressum anno, primorum quatuor ** sia undecimo plus minns ' quo ex dtctis Cartusix Priorum chronologo, a anno ex quocl non reeedendum, testante, e vivis. hicque proinde dicendis 1101 faclum, abierit postquam undecimus a evenlus non oalde diu, egressu annus esset elapsus, Sancti c Cartusia anni mense Martio statui posse videatur. dicti verosvmlUer discessecirciter e Carlusia Bruno Aprili aut cerle Maittmril, sequentique mense Urbanum, qui tuncut Rmnatio acl Ponlificem plus semel ,am tit. lu- F tius in hujus Vita supra CalabmaRomam culentissimeprobat,ex Apulia et Ita rem factam idcwo eral reversus, pervenerit.
,

hac oprmone prxcipue existhno, tum quod 1101 vUaJunctus, Sanctus noster, utpote anno quinque aut sex cirnon serius, quam cumjam undecimum a suo e Cartusia citer menses post e.Hremum essent etopsi, d,em annum
egressu
clauserit, nec

quo minus ejus obitus


illum

***>**;
spatio slat

quentes,

tum anni

"" ^ius spatium intercesinter wtmtummefho sisse, res tempore utrumque ac proin, cum ad Cartusiam gestx requirunt,
vi

ris post

loquendiformuta qua queat, impedire oideatur mmns anno egressum undecimo plus

undecimum

annum

Lt Cartusiie

dicendtsS. Bmnonis diex jam dictis ac porro anni 1090 stnt reversz scipuli ante Octobrem ad Octobrem nonabiisse hunc ex illa anno 1089, quantum ad est. Ita fere

IbtssTa primorum quatuor

Cartusi.v Pnor,'.,

quod et.am t neadm chronologo ^eritur, ,um SancUe negotio, qui, qux >nter oplione faciti sc,pulorum ad discessum, iVimgue d
traduntur reipsa etiam ger, hanc redilum gesta uti ex t, qum %sequent, potuisse inlelligantur, sum.magiselucescet. Adhmc cum Tuppeditalurus
,

Cartusia

dum

provecto, necesse
ille.

substantiam
sat

vadidehaud

probanl, hincq\u,aei
gru
.

Sancti e tartusia 522 Verwn non video, inter discipulorum ad hanc redidiscessum.illiusque longeetiam res tot tantasque evenisse, ut eae

tum

hii

minori,
nlione,

quam anniunius,

spatio

gen nequiennt.

Sanctum dido
anno 090

Quid enimi Bruuo, relicta Cartusia, in donata Siguino, Casse-Dei abbati, summum Pontificem Urbanum II, a
ltaliam ad

commendataque seu

anlequam eum Sanctus haud diu e Cartusia abiisse videatur, opmwni seouerentur disciputi, patebit, etiam suftragatur isti ut consideranti 2) son nosler biographus utpote num. antiquior

quo evocatus fuerat, Cartusia, in Italiam abeuntem, reticta pariter

sese contulit, discipidos, qui

auni recessisse in fine sext. bens, e Carlusia illos quiex jam supra d,ctis a suo in hanc ingressu, mense Junio anni 108t evemt.

XXXI.

DIE SEXTA. OCTOBRIS.


tes

631
(ipse vero

XXXt.
ut

Sanctus

Romam
venit
,

ad Ur-

quod sibi elegepriEdictum Cartusiffi, quem Dominus sibi extruere visus fuerat, et in quo locum veniebant eis rat,' reliquissent. In mente etiam

plurimum

araplius)

1'

iOCTti

C.B.

non

carnes

cucuraeres
illis

aut
)

pepones
et

sicut

banum Papam
litteras

discipulis,

murrauratoribus
ditationea,
i

iu deserto
,

sed devot;e me,

orationes

lectiones

gpiritu.

Cartusiam repetant, suadet


his

iBolationea,
;

quaa
,

prius

in

eremo Carthusiae

habuerant

ad Siguinum abba-

tem a Pontifice impetrat, archiepiscopatum Rhegiensem recusat,


et
,

cum se jam viderent inouet ideo post tam jucundum quietis suae Bilentinm ma ria ximo eireumdari tumultu ao Btrepitu, h laorymiB
ab.-tinere

non poterant. Hactenus Bldmenven

ut sibi a curia in

rum

secedere

liceat,

eremum iteab Urbano

cui iterum Puteanus, e quosua hausit, utieti Surius, ad amussim fere consonat. Verum duo jam ^r.vrtpossunt.Alterum est an Sara tum
hic
,

verc
li;

TtaliamacRomamsecutisintejusdiscipualterum vero, an si res ita habeat, singidan


in
,

quodam prodigiosoque modo


obtinet.
id fecerint

divin

/>ulsi

.^ T^menvmna
....

in contexta

LJVita

ita

prodit

memornv
sancto

^^1^
:

Brunovenit,
llomc wffttfc.

scepta Denedictione a

Hugone

Beatus Bruno, su episcopo


,
,

Roraam Qjatianopolitano , obedientia cogente Bummus Ponprofectus estj de cujus adventu benignissime eum ineffabili repletus g-audio
suscepit
rabatur)

(utpote

quem

atque inter miliaresque eonsiliarios et fidelef perhabuit, utens ejus semper consiEcclesim negotiis. Ita ille Sancti
iis

intime diligebat et veneprimos et prmeipuoi

prout jam mox recitata Blbmen, vennx verba innuere videntur. Ut ab eo guod primum est,ducamini- e cartu*ia eum,inCalatium, Sancti nostri discipulos ad "J *> curia rehcta nondum "> Pontifcia appa- e profectum, sese contulisse, concludendum "" Si* charta prxse nti tram ret ex Cartusiam Lo guinus, Casce-Deiabbas in ad hanc redeuntibus, ejusque socus enim ut hi celeberrimam illam eremum hac abequam, dilectissimo Patre suo ad Pontifii em unanimi consensu repeterent, unte, deseruerant, apudPoaf* Bruuo Romam jam profectus atque
,

Mi

nostri biographus, sua iterum


re hic

ad verbum feniutuatusePuteano,quitamen, quod etiam


accessum Rocum ad eum

Suriusfacit,Bv}inomsad Urbanum m* accidisse, seu Urbanum tunc,

Elo innuiturhisi drbani , et precibus gatu Patris et eisdem [hujus praeraemorati fratris Uruuouis ut ibidem pel

nexistensi

nostri

Papse

nempe

dis

>

nerent, a Priore
fortatis',

Bruno
/;/
,

venit,

Romw exstitisse, diserte magis,quam etiam Urbana, tradit. Ast num vere
,

fratri

eorum Brunone plurimum BruLauduino, quem d Cartusia scilicet ad Pontificem)


praeposuit
,

nostervemt, Romxfuit nus, cum adeum Sanctus qui, Sanctumjam versatus ? ln opinione eorum ultra Septembrem nondum indeab anno 1089, provecto,ad l'rbanumaccessisse,sii,rt,Romae
verosimillime,

ceteri

ds

Lpsi

et

ceteria

fra-

Urbanus Papa, anni illius numsibus utpote quem quatuor ultimis Melfitanum et mense Septembri velin A celebravit,vel inCalabria exstitisse, concilium adductaaRuinartioinPontificisiUius Vitapro-

cum

id accidit,

et eorum tribus sub eo degentibus quod nobis prsdictus Bruno donum hujus inttio dta delicct discipulis, uti chartse recedentibus ) fecerat , coram congree Cartusia Ego ipse frater Sione nobis commissa.
|

ffuinus,

pra3dict83

Ca

reli

auarecum adCartusiam,
reverter<

Sanctus noster, ut unanimi consi quam reliquerant, discipuli


t

sm

bant, versatus

At vero cum Urbanus Ruinartiusin ejus Vita pag. 7/ ostm&t, utidem Aprihs seu Romam anno 1090 quinto Kalendas xbtque aa reversus jam fuent Martii

haud

fuerit.

0UiSset

rrt

rosimiltime nisibiprmentesha- y no nulla omnino ratione vel certe

xxviii

substitemt mediam usque xstatem circiter

opinione sane, qua


.,.

Smctu

mteanm

1090

eerepotuissett retpsah\ sisegerrimelii post suum e Cartu Sancto adfuisse ac proin eum Arredit, secuti in Italiam videntur. sia eqressum anttautor notum

tumCartusianorumtraditio,

statw, Lrilemad Urbanumvenisse, supra Pontifex&um ad eum Sanctus noster kic

omnes Sai ster biographus, qui, curia Pontifl


Windicareetiamvidetur ut,td
esse

f"'os

ad

venitindubieexstitent.
EoMum,

'"'"'"-

"""'"'

recil Quod modo ad reliqua, proxime pertiBlbmennennxverbis comprehensa, citatis consona Wdttapprime veritati esse heec net bitatumapparet^acinprn.ns^^Sa, tom
.525
,

ictum tumhxc,tummaxime,quibusStgutnus t Ca-

ut mox < Dei abbas, Cartusiam, Brunonis discipulis restttutt* tious ad hanc S. ne publicx mihi sane verostmtlhmum

Utterx
ko-j

adconsUun.i.Crbano.atpoteaquotomcinfl CartusixPriorumrlrn testeprimorum quatuor fuisse adhibitum. Ad aha


nologo, evocatus esset, modo hic discutienda
//,/ diu

dicamindubitatum, reddant.

Quod nuncpertinetadmodum,quofactum

J.utadS
j

*.*"*?*!
;

pervenerat cum additeUficem Sanctus noster rchcta, panter Ctissimum Parentem, Cartusia

sermonem admodum, quantum apparet, **/<>"'

convertamus.

Utii.omnesejusdisciptai.Carltuiiarel
,

*ss

.,

turantiguior
Tcimtlos

prodigioiUumpanterconstttuere m dtnoster biographus Sanctt entm

qraphiunanimimnsmsn

omnes Sancti nostrt QtQ. isse ejus disapulos, affirmant. Veneru' M*

.Ussimum
,,

egrmu non stalhn a suo e Cartusia in Italiam esse Patrem suum


tndtcal;

sed tuncaUoatquealioabitsse

r.n.utecuriaPonttficatn

huc transcrtptts ?em (subdit verbis suis proxime Spiritusancto operante sui Bldmenvenna)zd eum,

JreZn ertmu

Urbano iterum seceder* s,bifas essel.ab


petrasse,

omnes

qui in Cartusia

cum

eo fuerant

dolen-

,,

C3 ,
ACCTOftl

DE
Prius
.

S.

BRUNONE COXFESSORE.
in

C. B.

ut cred.tur, ejus , de curia recederet ejus socios et divina Misericordia omnes precibus
Buoditos revocavit consenserunt quibus verbis utidire Cartusiara simul, quibus ante, Sancti discipulos Q ue eorum partes Cartusia egressu varias in
, ;

impe irassenarravit t subjungit:

tamen.quam
meritis et

eodem

loco

persistere.
,

Sane

postquam

hse

intra triginta dies vobis perlatae sunt littera3 pra^fatum chryrographum pro nostras jussionis

ita

quod omnino omnes

re-

reverentia restituere

Brunonis litterx exhibitx

a suo e
fuisse

dispersos,

prodigium quo hi ad Sanctum. antequam

ratione habita, divinitus factum, adstruere videtur


insinuavit
,

hx ac S. fuerunt Pontificio mandato, uti omnes iterum Sancti biographi scribunt, obtemperans, Cartusiam Landuino aliisque
ei
,

ne moremini. 520 Porro Siguinus, statim atque

7*

charta

hio reci(ata

S.Brunonis discipulis ad hanc redeuntibus,resii,

cuna Pontifiaa Cartusiam rea discederet,confluxerintatquead quidem, utjam dixi consenserint. Verum etsi
e

ad Brunonem,

dubitatum putem facile credidenm, quod niente id factum haud Sanctiin Ita ham ad res h*c> ut discipulorum Casx-Dei abbatts cha,hunc accessus.in Siguini nec biolaudata fundata non sit ta sxpius jam etiam vetusUor, a qinbus horumque
, ,
,

existentem , in curia Pontificia discipulos, vixnon inaccessisse e Cartusia ejus prodigio tamenullo interve-

tuit.Chartam publicam,suprasa>pissimeiam laudatam, qua id fecit, subjungo. Sic habet Ego frater notum fieri volo abbas CasceDei Siguinus quod frater Bruno a D. futuris prasentibus et
:
, ,

Papa Urbano Romara evocatus


stitutionem,
fratribus
,

videns loci depropter ab-

recedentibus

nobis et dedit locum sentiam ejus commissse. Postmodum veCongregationi nobis Urbani et preciro rogatu Patris nostri Papa3 preememorati fratris Brunonis et eisdem frabus eorum tribus, ut ibidem remanerent, a Priore
Cartusise
,

nraplli nostri

B memoricv proditur,

rebus satis antiquz sint, ut

2soli

pl Romam
tc,

discipuUs narran , de Sancto ejusque Sanctus, facere queant. Quid %dem indubitatam habuerat disciluTad eum, quos in Cartusia potissimum egemt, mo,

Brunone plurimum confortatis, fratri Lauduino quem magister Bruno discedens ceteris fratribus e
prteposuit
,

ipsi

et ceteris

fratribus sub

eo de-

accessissent,

Brunone agenCariHtiam
repetunt,

^ Q dispicianiUS.
, iv .

R0C r n~ t^ZTeillurn
xfi

apud PonUficem,

ut

com
;

eorum successoribus donum, quod coram congrenobis praedictus Bruno fecerat in capitulo nostro sub gatione nobis commissa Hugonis Ego praesentia Gratianopolitani episcopi
gentibus
,

et

rln

hosmtio

exerciin quo statui suo congrua


id nullo prorsus firmari queat.

ipse frater

Siguinus

praedictse Casae-Dei

abbas

Zol^ssent,
est
etsi

eUerentur, duUtandumnon
scnptoms
anti-

cum consensu
et

fratrura nostrorum

reliqui, et e;s

Lerim

^tsUmonio

Cartusix Itus dilectam sibi desertam , *gernme suis incolis esse fuit redirent, suadere, identidem sce ut ad hanc utut hospitio, ' cum enim , conatus nec frustra verosimiUter, ut d,ctum,ex-

eremum a

^"^
religws
,

successoribus eorum locum praedictae liberum tusioe pro voluntate eorum omnino
,

Carfeci,

^et,-

Z^uo

congruo, Cartusia gavi*. solita tamen, qua in cepti gauderent hincque desertx rant, quiete non reditum ad pvniteret Cartusiensis eremi eos aures prxbuere, hanc suadenti Brunoni facites PonUficiu qutbus Urmunitique Utieris, tum ut Carabbati banus Papa Siguino, Casce-Dei
,

charta, quam et juri eorum omnino tradidi. Sed ideo non est pra^dictus Bruno nobis fecerat in capitulo reddita, quoniam a fratribus nostris non potuit iuveniri ; sub interdicto requisita eorum ipsa uraquam inventa fuerit si et Factum est anno ab Incarnajuris. charta sit Domini mxc xv Kal. Octobris. Ego Si,

tione

guinus abbas subscripti chiepiscopi Hugonis hanc


,

et

in

prajsentia ar-

chartam ex

integro

confirmavi.

ZLZn
illud

redeuntibus ad hanc S. prxcipiebat, iumaltis, quibus pulis restitueret


,

Brunoms

ta

nologico-diplomaticam,
texuit,

in chro- ffirC p-oiui|*530 Morkensius, e cujus apographo, quam deS. Brunone con- ctahah

Diatribam

illato,

enixissimero ipsum Bruno huncabbatem quam relinquead illam gabat, itineri tandem
,

uti ait,

recognito,

autographum chartam hanc descripsi, Huatque


acl
,

1l0ne

'

rant,
'

tradunt. Illas oiographinostriunanimi consensu Annalium CarUrbani litteras, ex supra laudato non vulgati Valtusiensium libri quarti hactenus exscriptas mecumque a jam lis Dei exemplari nominari nulla ratione sxpius laudato,quisese Parisiensi commumcatas huc vult, Cartusiano Urbanus transcribo. Hisce concipiuntur carissimo fi ho servorum Dei episcopus, servus congregatioabbati Casae-Dei, et omni Siguino Apostolicam benedictionera Eos nisalutem et Roman obedientiara labonbus
,

eremum

revertentes

sese

dederunt

ut

gonem archiepiscopum, in cujus prxsentia confirmasse jam recitatam chartam ex integro abbas, affirmat, mento ab Siguinus, CasxDei
sese

utpote qui Hugone, Gratianopolitano episcopo,

pronuntiat archiepiscopus nonfuerit, distinctum


,

anno aliumque eum non esse, quam Hugonem Sedisque Apostolicx le1080 ex episcopo Diensi

^s
,

Lugdunensemarqato suprassepissimetaudato, creatum, insinuat. Idem ctiamxn chiepiscopum Cartusianorim, initiis Dissertatione num.
sua de
108 ubi huc jam transcriptam transcribit, Cotumbiusobservat,

chartam j>rder et recte quidem;

qui ob Eeclesi

fatigantur, Roraana?

quoque
,

Ecclesire ope

dignum
,

nos ad Sedis Apostolic* est relevari, Quia ergo


servitium

Brunonem
,

carissimum
nos
patiatur

filium
,

evoejus

cavimus
cella

ipso

ad

perveniente
,

ut
pati

quemSialium enimHugonem archiepiscopum, confirmanti, adstitisse auino, recitatam chartam est, cur mirum aclerosimile sit, non novi. Nec Hugoncmaliumincharla,nhi', mchartw cidat enim obstare subscnpUone commemorari nihil Casx-Dei abbaSiguino videtur, quo minus
,

detrimenti

aliquid

non
,

Vestram ergo poBSumus, iuoniam nec debemus. rogando praecipimus et dilectionem rogamus libertate pristma reraitut eamdem cellam in quod vobis de ehvro-rapuum quoque tatis noster in fratrum praedictus Filius
, , ,

Landuino ejusque sociis H tuncquidem, cum Gratianopohtanus


retunc vero cum chartam qua episcopus confirmavit, Hugo Lugdustitionem hanc fecit, credatur. Quod si nensis archiepiscopus, adfuisse vide, num hsec chartee verba,
,
; ,

Cartusiam

restituit

Hugo

eadem
te

cella

id displiceat,

d.lapsione fecerat
ut
in

restituiP ro nostra dilectione

Donum, quod

uobis

praedictus

Bruno

fecerat
in

libertate

pristina

N un c

enim
,

inspirante

fratres, qui regressi sunt

valeat permanere. Deo dilapsi fuerant


,

coram congregatione

nobis comraissa

capi-

nec

aliter

acquiescunt

, ,, ,

DIE SEXTA OCTOBRIS. A


tulo

633

nostro

sub praesentia Gratianopolitani

epi.

scopi

Hugonis

ego

ipse

frater

Siguinus.

post verbnm fecerat o??iissa, positaque post nomen Hug-onis legi nequeant, ut sensus chartx sit, Brunoui quidem, dum Carreliqui, inte?*punctione

Hutusiam Siguino Casx-Dei abbati donavit goyxem, G, atianopolitanum episcopum Siguino autem, dum hanc Landuino ejusque sociis restituit, Hugonem, Lugdunensem archiepiscopum, prxsentem adstitissc. Utrolibet modo res habue, ;

ad Rhegiensem etiam archiepiscopatum antequam in regionem illam secederct, cum secessus is ex ut proinde fuit electus dicendis currente adhuc ipso anno 1090 acciqua?n hoc etia?n a?\no ad derit, certe non se?*ius dignitatem illam fue?nt postulatus. Verum anne quam eode??x anno 1090 id etiam non citius
secessit
,

"**

evenit

equidem apparet, non essc, cur e <htobus Hugonibus diversis, quorum alter in ipsa charta, antialter in hujus subscriptione memoratur
rit, ita
,

Id sane nulto ex capite apparet Bruno enim exja?n dictis a?ite eumdem dictu?n annum L090 ad Po?itificem non venit, nec ulla ralione verosi?nile videtur, fuisse eum, cu?n no?idu?n ad U?-banu?n discipulum olim suum vcmisset, a
?
; , ,

quum
tur.
Edhcipuiis,
'/"

hocce

monumentum pro

suspecto habea-

Rhegiensibus in arclnci>iscopum electwc Ughellus tom. 9 Italix sacrx in Arcluejjiscopis


Rhegie?isibus col oil Snnctum nostrum sequenti Arnulphus Rhegiensis Moritur ornat elogio
|

53i

Ex

hoc porro prseter


,

alia

nomam

de quibus jam supra actum

non pauca, etiam habemus

ZiquTsanctus

Landuinum

upud

te

ntimit.

aliosque Sancti discipulos Roma quo Bruuonem fuerant secuti, ab anni 1090 decimo quinto Kalendas Octobris, seu septima fai ima

anno ricorum senatu? sanctum


us)
. .

m\c

Ejus in loco cleCarth'

Brunouem,

Septembris

die,

qua dictum monumentum datum

Aique notatur, ad Cartusiam fuisse reversos. non uno amplius anno, hinc jam consequitur, ut quemadmodum nonnulli absquevade antiquo con-

norum patriaroham, ,in arehiepiacopum suum delegisse fertur; verum eum illam dignitatem rediguitatem humicusasse, ac solitudine amore liter respuisse scribunt. Tuuc Bruno, excusso
mundange
g-loriie

jug-o,

eremum apud
ubi,

Scyllaci-

um

in

Calabriffl

tinibus petiit,

constructo

apud tendunt, sed paucis dumtaxat mensibus

coenobio

propemodum dumtaxat, Lanvinum nimirum et Lambertum, Bruapud Sanctum mansisse, in conscripta a se


nonis Vita seu Historia pag. 89 affirmat,
sit

Verum Pontificem cum Brunone sint commorati. qui ante Cartusiam inhabitarant, anne omnes, cum Landuino ad hanc tunc rediere ? Omnes sane id fecerint, si Zanottio, qui, duos

ibidem

Bogerio d S. Stephano sacro, ac, angelicam vitara traduxit, meritis plenus, sanctitate non minns, quam miraculorura ac doctrinae fama clarus obdorraivit in Domino anno mci, sepultusque est iu supra recolihouoririce hactenus ubi ccenobio, lato
tur.

qui credendum. Verum, etsi numerum eorum, ad Cartusiam redierint, aliorumcum Landuino defxnire haud que, qui cum Bruuone manserint, posteriores hosce fuisse possim, plures tamen quam duos, a Zanottio ex dictis meatoratos, palam citatis diplomatibus, est ex duobus supra adhuc quorum alterum a Rogerio, Apulix ct Sicihse duce,alterum a Rogerio itidem, hujus patruo, Brunonis ejusque Catabrix et Siciiiue comite, in S. aliis Sancti discisociorum, qui in Calabriam, secesserant, fapulis ad Cartusiam jam reversis, quam vorem fuit concessum. Tam in uno enim, dicitur Bruno et num. 509 ( adi in altero Lanvinus a Galliarum partibus cum soa ut proinde, Landutno Calabriam advenisse plures n aliisque nonnullis Cartusiam repetentibus, J quam Lanvinus et Lambertus Sanctum
) ;

Sanctitm nostrum nou tantum, , iterum laudatus primorum quatuor quod mox Cartusise Priorwn Chronologus facit, ad archiepiscopalem Rhegiensis ecciesix sedem electum fuAr?tuiphu?n Rheisse, affirmans, verum etiam
538 Ila
illc

neocMui,

giensem archiepiscopum, vost cujus obitum id clausissc Td lit, anno 1090 diem extremum etiam, ut Morhensius in Chronotoipsum porro gico-diplomatica sua de S. Bruuone Diatriba
docet, Severus a Neapoli, Ordinis

Cartusiensis antiquo Rhegiensium arch\ alumnus, in Ms.

scoporum catalogo

noi

"' /"'"
,

Arnutphum

dicto

anno 1090

obiisse

dubitan,

apud

manserint. Quomodo enim alioquin Lanvinus , si cum in 510) Bruno simulque unus ipsis Lambertus adCalabriam venerunt, Galliarum partibus habuisse fuit, socios sibi e diplomatibus dici in duobus prafatis
,

(videsis

num.

qx nonsit, mawimecum eventui huicepocham prmtituere, utcumaliam atque suadeat. Jam vero cum res ita habeat, ut laudatus Ughellus loco pro- F que Arnutphus, xime cit. etiam docet, Gregorio VII, qui an?w occupante, aut 1085 obiit, S. Petri Cathedra?n Arnulphi decessor a?ino L086 certe, si ><>, quod invivis fuisse videatur, displiceat, Urba-

dum

nihil occurrat

adhuc

adjunctos,

potuere
missis,

Quin itaque Sanctus duos ut mmimum in Cartusiam reprxter Lanvinum socios, aliis dubitandum vix apapud se retinuerit,
?
,

'"" illam nondum evecto, H consectarium est, ut atus fuent archiepiscopus, subUrbani Pontificatu sedes nhegiensis ante an-

nollad

"'-

<

num

1090 non vacarU, ac proin ut etiam huncannumSancti nostriad illam electio, utpote

^532 Examinemus modo quid hisce SanBrunoad primorum Lara,ch,cpcopae dein de sit factiwi. Quatuor cl tumR/^ra- ^.^ in Sa?icti nostn Priorum c hronologus wnnecertu. CommmtarU hujus num. 7) de
versanBruuone apud Pontificem Vrbanum jam tumultus et mores cuSed cum scribit
te,

sic

non posset, relicta Bhegiencuria, contempto etiam archiepiscopatu Papa volente, electus ipso sis ecclesije, ad quem, ut seu successit fuerat, in Calabriu? eremum melius scribitur, secessit. Sanctus it< alias enimvero dignissuno aui uti hic a scriptore fide curia rehcta, in Calabriam, Pontificia docemur,
riffi

(Pontificice scilicet)

ferre

PapaUrba?io, quemadmodum primorumquatuor proxime Cartusix Priorum chronologus verbis memorimprodit, volente, facta, non co?irecitatis P protigerit. Nec serius eari ratiodnandi modofacik batu?n,contigtssc, simili Rangerius ad a?< etiam probabitur, si modo piscopatum Rhegiensem ipso an?w, ut ta electus;cum lius factum, 1090 fuerit
i

rit

,ui\ninu?nut consequec

minimum
t

1106 sedem illam tei Sanctinostri adea??idem

utpolepost electiopost a?inum 109U,

quem

ita,
'"

w*"

vente Urbano, sub cujus Pontificat amplius vacanl, ctis accidit, sedes illa non
tissime

haud

co?ttigerit.

584

Hinc

634
ftUCfOM

DE

S.

BRUNONE CONEESSORE.
no 1090 Rhegii fuisset, esset sane cur quis non D immerito id suspicaretur. Verum cum in Campania Pontifex, postquam Roma esset egressus, reliqua anni itlius parte commoratus fuissevideatur, nec minus efficaciter, cum Romx adhuc exsit

C B quam anno
1090,

bit

II Pap<v Vi53 i Hinc Ruinartius in Urbani 81 merito sic scntajam pluries laudata num. Brunonis annum (scilicet) bunc
:

Ad

ad

Rhegiensem

archiepiscopatum

electionem,

anno mxcv consignare quam revocamus quod hoc soluramodo solent, ideo vacua anno sub Urbani Pontificatu sedes illa archiepiscopi, Arnulphi morte scilicet fuerit, Bruuone, substicui, recusante dignitatem illam Hic sub hujus anni finem Ranpvrius.
vulgati auctores
tutus est

steret,
S.

quam cum
in

in

Campania jam

versaretur,
eli-

Brunonem

Rhegiensem archiepiscopum

gendum curare potuerit, feceritne id ille, cum adhuc Rom<v, an cum jam in Campania ageret,
planeest incertum, acproin etiam anante, an post mediam anni 1090 evstatem quo tempore, ut jam
,

quippe

privileffium
die

Theodori

Squillacensis

episcopi supra

laudatum (infra id recitabimus)

oonfirmavit
Ohiepifloopua

xvn Decembris
conciliis et

anno mxc

ar-

niieg-ieusis electus, variis

ac deinceps ad
publicis mstru-

annum

mcvi

mcntis subscripisse
pi titulo,
Italiaa sacra*.

raemoratur sub arcliiepiscoix ut videreest apud Ughellum tom. itaque Brunonera nec seSanctwn

dictum, Urbanus Roma in Campaniam abiit Sanctus noster fueril Rhegiensis electus archiepi100, et quidem scopus. Utul sit, id equidem anno ut minimum ad hujus Aprilem jam provecto, factum, indubitatum est ex supra dictis.
,

536

Nec minus
(

idpote in irrefragabili pri-

(wyued,,,,,,,,,,,

morum quatuor Cartusix Priorum chronographi


testimonio

recmat^

rius

nec citius,

quam anno

sconatum

Rhegiensem

1090 ad archiepifuisse electum, certum

tatum

est, S.

Adi num. bM) Brunonem, cum sublimem max


in

fundatum, indubiCala-

^Z^'
anno 1095,

B omnino alque extra omnem ...r.dismodoinmcdiumadductispositumvidetur;


recentiores, aliique ut proinde biographi nostri Placentino qui, Sanctum nostrum in scriptores, 109K non celebraconcilio, seu hujus, anteannum archiepiscopum tempore a Rhegiensibus in
ti,

controverstam argu-

me

dignitatem sibi oblatam recusasset,

briae

eremum,

cui Turris

nomen

est,

secessisse.

Verumquandonam
quodprius indubie

id Sanctus fecit, aut, ut ab eo,


fuerit, incipiam,

quandonam

obtinuit? id faciendi facultatem aPontifice Urbano in conscripta a se Sancti nostriVita Blomenvenna


ita prodit

postulatum
sint

primum fuisse, volunt, audiendi non S. BrnVerum quo circiter anni 1090 mense
in

memorise

.-

Beatus..

Bruno,

cum sumpaucis

mo

Pontifici

propter

obedientia

annis

nonem

Rhegiensem archiepiscopum eligi evedicti anni 1090 Sannit2 Cum ante Aprilem ad Urbanum Papam ctus ex dictis Romam ad huncaccesappulsus non sit, nec ante suum Rhegienpariter ex dictis apparet, ad ut

adha^rens non modicum sapieutia incomparabili consiliis, prudentia et

Ecclesiae profuissct suis


,

prout ex ejusdcra Papa? in conjici datur factifl


,

Urbani decretis quibus sanctus

et aliis

Bruno

sem sedem

consequens electus postulatusve fuerit, Aprdem accidicti anni 1090 est, ut nec hoc ante an ser/s, <h>fiderit; ipsoneautem hoc mense, omnibusprorsus, qude ad id utnire
.

mm,

(haud dubium) indefesao labore desudaverat , amplesemper tamen ad dilecta? suae Uachelis solitudinis quietem redire dead eremi et xus
, ,

curia? strepitus et

haud queo, Atcumque sufficiant, argumentis deficientibus discipulorum tamen dispiciamus, an ex iis, quse reditum excepere mhil S Brunonis adCartusiam ad Rhegiensem archiepiscoomnino, quo Sancti adhuc definxapatum electionis tempus propius
,

me

semper ferebat,

cumque

flaramam
prasfaiius

tanti desiderii

tumulus raolcstissinon posset ultra comprirncre, antequam


de Plaoentia transiret
instantia vix

in

summus Pontifex cum multa Galliam


,
, ,

tandem
,

curia , eremum relicta licentiam obstinuit si plarepetendi , aut aliam qu;im incoluerat
,

tur, possit elici.


,1

1,,<i/fi

proveclo, fuit
elcclut,
(

hujus Visum est, inquit de Urbano Papa in Ruinartius, eircahujus anni (1090 Vita num. 82 yix respirare nimirum) medium, cum ei Bomie
535
ret,

ptwciper Pupuasaltem, quas hic ex teanum contexta, mutuatus, nec Surius, qui Bvunone luhisce biographis suam dc S.
ceret,

eligendi.

Hactenus Blomenvenna

memorat,e

Vita,

ambobus

proviucias,
et

Rogerio

( Apulise

salicet

Calabruv
liberius

Siciliiv

duci) et

Boamundo
ut
ibi

(prev-

cedentis fratri)

subjectas,

adire,

paulo
ag-eret.

rerum

ecclesiasticarum

curam

uno, p cubrationem concinnavit, multum sive ab dissentiti quod siautem recte siveab altero hic secedendi in eremum notent, Sanctus a Pontifice non pnus obPontificia relicta, facultatem curia
tinuerit,

Certe

eum sub medium


Oampania
Basoli,

E0 in

mensis A.Ugusti hoc anpnvilegio exatitisse, constat ex


est

quam cum jam

hic,

celebrato Placen;

^ancti

hoc anno Burchardo xviii inscriptum. Ut Urbano Roeiusdem loci abbati quemadmodum hic ait Ruinartius, respiraLe factum indubie fuent ex eo, re lunc vix Ucuerit, imperator, Alpes transgresquod, cum Ilenricus ConshmiiLonstantiLa-^ nr.ino iiti sus.infestoagmine, uti ex Bertholdi

quod Sinuessse datum Septembris , Kalcudas

abiturus quodcum Use concilio, in Galliamesset inn, ntter omnes convenit, factum /, ann0 Sanctus nec ante hunc ansit, consequens erit, ut ; circiter apud Uryium, ncc ante quinquennalc n

1090 ve(ad eum enim ex dictis anno commorationem recedendi a cuna Ponnerat)

banum
tificia

repetendique

eremum

facultatem impe-

ensis presbyteri ad pendice ad d

ferretur, Romam Pontificem ejusque adjutores sseclx, audaciores indejacti, antipapie Quiberti tutamque Urbano in Offlcio conUneri vix possent, commorationem nullo modo relinquerent.

Hermannum annum 1090

Contractum Apintelligitur, in

sanctum ante annum 1095, ndim biograph, scnbunt contra ac iidem Brunonis da archiepis* electum fuisse Rhegiensem eumdem annum eremi viLvque etiam illum ante ab Urbano obtisolitarix repetendee facultatem evincunt infra huc transcribendx charLr nuisse

Verum,

uti

^.^

Romiv fortassis, qui, Verum, ut ad remjam veniam, erit tuncin Campaniam Roma seserequod Urbanus

Squillacensis episcoRogerii comitis, Mesimerii,


pi

proprior sit rcperit itaquetum Rhegiensi civitati nostrum, Pontifice illo, quem in factus, Sanctum secutus fuerat, agente, ad RhegienCampaniam archiepiscopatum fuisse electum, suspicetur.

sem Et vero,

si

Urbanus, uti anno 1089,

ita

etiam an-

alixque,equibusSanctumante annum\yy ab anno r/nojam inde ab anno 1090, aut cerle Pontificiacunarelicta, 1091 ineremo Calabrina, uti quisqueeeo fuisse versatum, manifestum est, intelliget. Et vero laudati infira dicendis facile anttseu potius ii, e quibus horum
bioqraphi, ' *

quior

DIE SEXTA OCTOBKIS.


noslrum tamA quior Puteanusid hausit, Sanctum commoratum esse diu apud Urbanum Papam non alio forte ex capite in litteras misere, quam quodprioriquinquennio,quo Calabrinam eremum
inhabitavit, subinde a Pontifice
illo,

|)

<.

consiliis ejus

XXXII. An Sanctus
Calabriae comite
,

Rogerio

iis temin rebus arduis implexisque, difjicillimis volente, e poribus frequenter emergentibus, uti

venationem ex-

solitudine

sua fuerit evocatus, uti infra docebo. anms, Utut sit, Sanctum equidem non quinque pauciontotidem dumtaxat, aut forte etiam sed posi suum e Carbus, mensibus apud Urbanum palam est ex eo, quod tusia egressum mansisse, Apnlem aut ad hunc ex dictis non ante anni 1090 anno adhuc curaccesserit, eoque ipso

ercente, in Calabriae specu, in

quo

se

cum
;

sociis abdiderat, fuerit re-

pertus
curia,

quo

relicta

Pontificia

primum

concesserit, et cur

Maium

renle, in Calabria

jam

exstilerit atque

ibidem

tunc Cartusiam non repetierit.

aut certe eremum, quam aut eodem anno 1090, Cal post inhabitare ccepit, a Rogerio, non diu
.

concessacharta publica brixet SicihcV comite, sibi infra dicenda aperient Nec, Sanimpetrarit, uti apud Urbactum diutius, quam jam statuerim, suo e Cartusia egressu num Papam, antequam a obtineret, a curia secedendi facultatem
Pontificia

Sanctum

Calabriamque peterd

commoratum

esse, credi-

Cartusiani. dere, ut apparet, vetustiores

apud

Chronologus seu antiquior Sancti nostri bioxiii ftorm>, cemcommora. graphus, qui ex supra dictisseado quidem num. 16 et seq. ita tu$,facultatem (fe s Brunone primo oblinuit Pater, ad sumranm prodit memoricc Venerabilis brevi veniens, eidem, non long-o, sed Pontificem
. Pontifi-

538

Etenimprimorum quinque Cartusix Pno-

a nostrum, Pontificia curia ex Urba Rogerla consensu relicta, in Catabrur ere- tr, nccdum ni Papev mum, cui Turris nomen, secessisse, sedem ibi- eum notctntt, spe- tnier vcnaudem, casis humilibus exslructis, fixisse, in cum sociis morabatw a Ro- thim luncis, in quibus comite, qui eum tum io CalabriiV et Siciluv nondum cognoverit, venationem exercente, fu- I. factum, ut ereisse inventum, hacque occasione
[4lli
,

rum

mum illam

terapore

assistens,

consiliis

et

auxiliis
et

salutan-

bus ejus

multa

onera

supportabat,

raultum

Dei Ecclesiffl ejus solhcitudiin ren-imine sanct.-n Diu tamen sua promptitudine .sublevabat. nera potuit tristitiam et dopatienter dissimulare non

ab hoc prindpe obtinue* produnt omnes prxcipui, quos ad manum habeo, Brunonis S seculo quinto decimo posteriores videlicet Zacharias Benedictus, Pubiographi, Solius Blomenteanus, Blomenvenna et Surius. sibi ad nmussim fere vennx, quodreliquos horumque proinde omm sonantes habeat verba huc spectantta, locum tenere queat transcmbo.Sic habent quis fcre omnibus omissis,
,

Cum

voluntate
petiit

itaqne
(

et

benedictione
)

summi

m
rmil

conceptum de
et

suorum dispersione
tumultus curue quietem qua frui
, ,
,

filio-

Pontificis dimissus

S.

strepitus

et

lmpediet

deserta

cum

aliquot

Bruno nimirum ejusdem

Calabrue
pro]

entes dulcedinem et
ferre

in hererao consueverat
tius
tifici

graviter
,

ferens et diu-

quos ferventissimis suis exhortatioi viris Audierat euim, mundi conteraptura induxerat. ad
illic

non sustinens
,

exposita
curia

surarao Pon-

sua desolatione

cum sumraa
a

ploravit et

impetravit

instantia imseparari et -uod

deserta esse loca sectandam ap ao-endam solitariamque vitam reprout frequenter decreverat, Optabat

plurima ad posmtcnt.am

ma

eellie jam prsegustatam po^set ad hereraura et requiem repedare dulcedinem et desideratam 24 sequentia, qiuv huc etiam deinde vero num. vir sanetissiigitur fueiunt, suppeditat Bruno
: ,

dire

ad fratres buos chanssimos, cum sed quia sumraus Pontifcx quos pramiiserat; eujus fimbus in Galliara, in sua curia transibat ne curiam quara Carthusiasitaest, raetuebat

Carthusiara

mus
r
; cMt

et
,

gemina

scientia
,
.

prasditus
.
.

tam

divina
a

fuffiebat

ibi

declinare

non

posset.

Et
.

ideo

scilicet

quam humnna

heremum

Cartus.ae

praedictum est annis, et post, ut ad heremum Cavocatus, et non diupost Papa est, transiens, ibi nomen labriai, cui Turris
S ex

ve- F . deserta ad" CalabrijE potiu< ad quamdam Calal nit itaque Vir sanctus in diocesi Squileremum.cui Turris noraen est quia sum ibique non cellas pretiosas, lacensi,
contulit..
,

gancto

constructo

monasterio

scrvorum anachoretarum Ua ille utrobique , ster sed longc breBrunonem, non quinque annis, spatio, antequam curt*Pontifiviori temporis facultatem obtmeret, atque xn
,

Dei rector extitit et miniquantum apparet S.


,

multorum

ptusadeas non suppetebat,


de
vili

materia, sed

aristo pretiosa, ^edificave--

''""'m

Cum autem
cospissent
,

dictam

inhabitarc

contigit

ercmum primum Domi no hoc

lit hii
I

cia> relinquendcv Calabriam sf

apud Urbanum Papamfl*


quas adhlbet, loquendi

isse

commoratum,
,

suis,

die comes Oalabnaa B ov.erante, ut quodam et canum cum suo non parvo comitatu riua Turris v,oopiosa in eadem eremo muliitudine

tradit,

indicans. Quare,

cum

Cartusiani an<J

tiquiores,

qui

quidquam de sancto

nationi insistens, bitare cceperant,


'

ri locum, n devcniret. Canes

'ol-

autem

In^titutorelitterisconsignavere.suafereomniae
vet laudato, cujus hic jam recitata

morum

ehronologo quinque Cartusi* Priorum

inJuvrentesvestihauserint, verosimillime hujus

tnsequentes, factu suo quibns sanctus BruD luncafl seu devenennt. 01 fixis cum suis habitabat, n0 suo in latratibus multis domino
divcrsa

ferarum

vestifeia

nedibus, baut
ao

nonquinquennalem, sedtonge niis Sanctonostro,

magnam
coraes,
Pl

commominus diutumamapud UrbanumPapam


;

cura

suis

concito

prasdam. Qo v,cursu vemens,

rationem attribuerint Aprilem non Sanctus ad hunc ante anni 1090 armo Pontifciam cunatn venerit, hocque ipso ,<>msupra dictis satis txquci, 'iquerit, uti em

nec sane immerito, cum

renperil
fl?x

vultibus ao senibus erectisque in cmlum Viorantes et Deum laudantes manibus simul

Ls

hoc

comes.ma^naadmirationere^

magisquc ex dicendis
Qctobris

patescet.
111.

Tomus

636
iccroni

DE
desiliens
,

S.

BRUNONE CONEESSORE.
locumque abs hoc principe,
si

ecmo, cui insidebat,

devote et humi-

quem proposito suo D


;

11.

deque causa liter ipsos salutavit , sollicite interrogavit. tuque ipsorum

cum

singula per ordinem quod tali valde laudana Deum et glorificans, est praeda. Sperabat emm eum dignum judicasset eorum se terramque suara religiosus comes atque precibus adjuvari apud Deuin meritis et possent ibipropterea ut in pace conservari. Et diutiusque perseverare dem quietius vivere et beati btededit eis ecclesiam beat* Maria: ae eos frequenter visitans, phani de eremo ; ubi
,

adveutus staA quibus gavisus didicisset,

aptxun:inh rrisejusinvenirent,impetrarepossent, a duce Rogerio fuerint adducti. Quod ut credam etiam facit,quo RogeriuscomesS. Brunoni ejusque
sociis
.

Calabrinam eremum concessit, diploma. In hocenim comes sequentem faturinmodum Notuin


-.

esse voluraus fraternitati vestr,


ricordiara

per Dei mise-

Qalliarum
et
,

istam Calabriaa sanctas

partibus ad rcgionem Religionis Viros, Brunosociis

nem

videlicet
,

Lanvinum cum
contempta

eorum
gloriae

pervernisse

qui

mundialis

vanitate,

rfto

providebat , documentaque sabeatum vero Brulutis ab eis libenter audiebat patrem, ipsorum omnium pastorem ac nonera diligebat , ad se trequem pras ceteris arctius magna reverenquenter evocabat. Quem etiam in
necessariifl
;
,

Deo elegcrunt railitare. llorum ipsorura itaque desiderium ego cognoscens, et apud Deum adjuvari desidemeritis et precibus multis obtirans, ab eorum karitate precibus ut in terra mea locum sibi habilem eligenui / qualia velquo ad serviendum Deo in rent
soli
,

semper habuit, et tamquam primum m cjus oratiombus, sua, eius consiliis acquiescens, se jugiter commenquibus plurimum confidebot,

domo

tia

lent,'habitacula prajpararent; quibus verbis C\ sese comes effecisse indicct, ut Bruno ejusque so-

ciiin terrasua,seuin Turritana Calabrise eremo,


uti
sito

dans.

MM
'""'
'

54]

"

dueU

diptomate,

_/>___?._ rPilUl.US \ ...... __,-, >./? verbis recitatis gula aut sattem prsecipua, quee ac in pnmis quidcm, adstruuntur, examinanda, repetenan 8aneiu8g btenta a Pontifice ercmum ererecta in Turritanam Catabruv
.

supra

omnes Hactenus BWmcnvenna, seu potius nunc tdnlaudati S. Brunonis diographi :

__

di facultate,

mum

Cataa Rogeno venationem exereenbri& et SicilicV comite vernondumque, ut recitata Bldmenvennse te in specu fuemt noscente eum ba indicant Rogern repcrtus. Rogerius, Roberti Guiscardi
sese recepcrit
,

ibique
,

ex consequentibus intelligitur, locum proposuo aptum, in quo, qualia vellent, hahitacula construerent, elegerint, consectarium est, ut, E antequam id facerent, cum comite Rogerio de re egerint, ad eum adeo a duce Rogerio, qui eos ductu suo in qunerendo in terris suis loco antea ex dictis juverat, verosimiliter adducti. Atque hinc porrojam consequitur, ut, electajam sibiinpra?dicta eremo sede, habitaculisque qualibuscumque constructis, a Rogerio comite, rei hujus, ut Blomenvenna supra recitatis verbis aliique laudati
biographiindicant, planeinscio, inter venandum
inventi

comitis

diplomate infra huc labrice et SicilicV dux, in transcribendo, quo CdtiMnm eremi donatiom acomile Rogeno patruo S Brunoni ejusque sociis anno 1093 ex dicendis confirmavit, suo factam,
ita ioquitur
:

mox

dicti fratris

filius

Apultss

Ca-

non fuerint.

CunOfr* 543 Quare, ut Rogerius comes Brunoni ejusquc viteeaptus sociis lociinditionesua t qui eremiticse tu X'''

foret,

Notum

esse

vestra> de

duobus

viris,

volumus fraternitati Brunone scilicet et Lan-

vino qui,

cum sanctae religionis studio accensi , terram Calabrias a Galliarum parsociis suis in et meo duveuerunt tibus , disponente Deo , est locum , qui quae pra^dicta ctu in terram quassierunt, quem proposito conveniret
, , ,

puto non occa- nu in qua eos, in specu abditos convenire, sione venationis, fuitjamam orationique intentos, repererit, sed duce Rogerio Bru- ,t,,m interveniente, e quo cum de austerissima nonis ejusque sociorum vita, sanctissimisquc moviros hujusmodi, ribus nonnidla inaudivisset precibus acmeritis auanlium sibi utpote quorum optionem
fecerit, contigisse
,

^
,

'

eorum

idoneum penes me non invenissent Aremanere inter locum qui dicitur elegerunt LoStilum quod appellatur , na, et oppidum comes Sicihae pacum autem illum Rogerius donavit; de comitatu enim P truus meus .... illis concessionem erat. Cum ergo meam

cum

sibi

a Domino, uti ipscmet proxime recitatis in matis sui verbis indicat, adfuturum speraret, figeredesiderarit, atqueadsese .hiionesuasedem adductos, ut in ea, quem vellent, lacum sibieligeejusque rent,rogarit. Et vero quoddeS. Brunone visos penitusque sociis, quos, ante sibinumquam Rogerius in specu ignotos, inter venandum comes
diplo-

Deum intentissime orantes invenerit, j)lurimisque

ipsius per

Rogemusdux Sanctus noster ejusque socii, uti hic


declarat, in Calabriam,

parlim Iimc nhui/ra Rogerio tunc subditam, docebo partim comiti ipsiusmet ducis Rogevenerint, ibique, cum ante huic subditis locum proposito Hi ductuinterris, invenissent, talem suo aptum quoesivissent, nec comitis comitatu seu terns Rogerii
,

laudatisSancti nostri idcirco beneficiis auxerit, a sat apte, biographis memorix proditur, haud abunde indicavi, cum duoquemadmodum modo

tandem in

huic subjectis elegerint, consectanum eremumque tentaaPontifice curiam relinquendi, Blomenvenna non recta , ut petendi facultate Turmtanam verbis proxime recitatis docet, in Rogerio comiti subjectam,
,

est, ut, oO-

concordare, ante me bus jam citatis diptomatibus sacra apud Surianum Annotationum in Neapoli nostri Vitam pag. in contextam a Surio Sancti jam observatum inve1S9 a Ccesare de Engenio a vero alienam pronio Nec observationem hanc ausisunt CartusixCotoniens.s alumnus nuntiare de Mbrkensius in sua chronologico-diplomatica a et Zanottius in adomata Diatriba
S Brunone
Italia se Bononiensibusque in

locum eresed in terras, duci Rogerio subditas, sese contulemiticx vitx aptum ibidem qucvsituri,
rint.
.

Calabrix eremum,

Cartusiams xnVita seu Histona ; vero scripta Sancti ejusdem socios apnncitamen Sanctum nostrum ejusque

.
,

3*
p, obatui

Ito-

hisce,
^
'

toco in ut jam dixi Imo vero cum arbitrarenquem proposito suo idoneum
, ,

tjeriicomitii

ur non invento, talem


,

a Rogerio duce tis verba fidem faciunt


ctis

coltati

in terris, uti diptomaproxime recitata ,

ctus

comiti subjequcesierint, verosimiliter ad hunc ante Sancompotes fieri, ejusque socii, quo voti sui

Rogerio

operam dante, in specu pe Rogerio, venationi inventos, hincque, ut hic in illos orantes fuisse conanplurimabeneficia contulerit, factumesse, duabus diversis. viis tur ostendere, idque Sanctum non a comite 54,4 Ac prior quidem, Squ^u,^.** Turritana seu Squillacensi Calabruc Roqerio in oaerio ditiomssux a duce Rogerio in quodam erema, sed alits ^ ue q antro seu spelunca eum Lanvino
'

<M"' *
f

J-J

l^l^

DIE SEXTA 0CT03EIS.

J
i>

habebat adjunctos, sociis inventum fuisse, adstrait; cwn autem sese huic potius opinioni, quam alteri quae Sanctum, non a Rogerio duce; sed comite, inventumstatuit, ob supra recitata concessi a Rogerio duce diplomatis verbc adhdereree
,

rationem etiam, ob quam, fuisse equidem reipsa Sanctum, orationi in specu vacantem, ab alterutro Rogerio, venationem exercente, inventum existimet, lectori reddit, de historia, quse id fa> tum prodit, sequentem scribens inmodum llaec pro veritate histori, quam ex traditione majorum ag-nosco verissimam, et agmoverunt comtemporum, Henricus Kalkarili pilator
:
,

a Mesimerio, Squillacensi episcopo, Branoaccepil, inprsesidium advocat. Ait praefatus C;e546 Ita enim ibidem scribit ixquiaitam se diligcntiam in hac veri Brunon \i ///. ct a Rogeriocomite,cvi a<ll tus ignotus erat, in deserti seu eremi Calabrinae latebris reperto) pervestiganda adhibuisse: non negaverim. Sed nihilominus non vidisse diploma vel
.

luni

L. U.

<<i

Swtamu,

certeleviter expendi
censis,

merii, episcopi SquillaSi

multa persuadent.
ibi

enim
in

librasset illud,

quod

dicit

S.

Brunonem
satis

dcsertis

Calapri,

locis por

tempus

long-um
sed
in

deg-isse,

usquam
bus
,

ad

Squillacensem
fixis tentoriis,

tranairet

eremum

iia, ensis de Ortu et prog-ressu Ordinis ( scriptoresque domestioi soriptor Vitae Puteanua
,

utique non in
et

obvi

omnes.
cis
a,

quis vero contra illam, uti ait, tradi tionem etiam arguat ex eo, quod Sancti, in spelun-

Ne

Rogerio sived

ecomite,venatione

io non occurrat in utriusexercente, inven quehujus principis diplomatibus supra citatis, mox verbis ptoxime huc transcriptis sequentia subjungiti Nec est, cur quis hasitet, dubitetve

hsec de veritate

rei

ex eo

quod neque dux, neque

comes
te,

ambo Rogerii, iste in praefato diplomahic in suis ohartis (plures enim infra recitandas,quamjam supra plus semel >><c<<>oratam, n favorem dedit) Brunonis e
,

S.

mt mentionem, qui taraen poullam stremus in altera sua charta longe post data meminit Capnanae proditionis, sibi a S. Brunone in visu nocturno revelat; alia enim hujus et alia
de
<

hujusmodi subterraneis diversoriolis haHactenus itle; ast S. Brunonem in desertis Calabrix locis, priusquam ad Squillacensem eremum transire/, /><> tcmpussatis lo< /isse, Mesimcrius, Gr&cus Squillacensis episcopus, contra ac his verbii milt, in suo diplomate, Grcece scripto, nuspiam tradit, [,t quibus id facere videri queat, E hoc enim de S. Brunone ejusque sociis sequentid dumtawat e versione Morhensii commemorat. Qui quidem in desertis locis degrntes per tempus Batia longum illuc transmigrrarunt ''! partes ^\\\ in mea aut, st mavis, e versione Ughelli tom. ix cesi Qui cum per mulItalicV Sacrx cot. 425 isthxc nt, tos annos in locis solitariis vitam tra
bitasse consentiret.
,

hui-

ad

partes Styli in

mea

dicecesi

transmigra-

istius

est conditio.

In

isto
,

donat locum, ab hoet

hisceautem verbis, fueritne Sanctus in CatabricB desertis, an in aliis per tempus satis i<>*trunt;

minum

cultura desertum

poterat
illo

leg-itime

gum, antequam
abderet,

in Squillacense>

,>se

verb Capuanae nulla etiam data ratione, in reos capite damnatos tradit S. Bruproditionis
noni
in

perpetuam servitutemj cujusmodi mana


,

ve i

oipatio
i

secundum

leg-es

forraanda erat.

'*

contendens scilicet.non fuisse, cur, etsi Sanctus vere a Rogerio seu duceseu comite, renatione animum relaxante, in spclunca una cumsociis Deum orans inventus esset, rei huatis diplomatibus mentio fieret, pr j us in \am ex horum silentio argui
ille,

commoratus, non edi Quid si Mesi?n<;ius <le Cartusise et Siccx Fontanse desertis, <>< i<<<hus Sanctus, antequam Cala briam satis tempus seu per midtos aih annos fuerat versatus, dumtaxat loquatur ? Id sane nullo ex capite vero absimile, nedum incresociis suis

cum

dibile,apparet.
5 17

Adhsec de

aliis

etiam,
,

Siccx-Fontanx eremis

quam de Co Mesimerio
,

fatsa

equidem Sanctum, sit nonpossr verosimilius esse autumat, a Rogerio duce uti '" omnino pointer
\

, um

<

'ta;

fuisse

hincne consequens ent, ut %n hisce Sanctus noster acomile Rogerio, cum huic adhuc omnino esset
ignotus, inter
.

venandum
quisque,
.

fuerit inventus?

Neuti-

test scriptoris sive

recentioris sive antiquioris

testimonio confirmari; ut proinde a MSrkensio C id omnino gratis videatur confictum, licet inuti conterim contra hanc illius opinionem aliorumque biographorumnotra Blbmenvennae, Calabnx strorum, qui Sanctum in Turritana morari in hac illum comito Rogerio,
,

quantum opinor, /<<'<></ Y<-r>>,,t, i,i</i</<-<,-, Hn cijuidem difflculter agnoscet facile factum esse potuerit, ut, ad quod credenuti

Morkensiusexdictispropendet, Sanctus no</uce non <]'<<</<>>> a comitc ijus is patruus erat, cum illi adl homoi um plane csset ignotus, in spelunca, inqn

dum
ster,

\t

<<

mo

op ignorante, fuisse inventum statuunt potest, nullumomnino ex jam


,
i

laudatis diplomatibus ar nihilque etiam aliunde obstet, quo


,
,

positivum

m inusaduceRogerioinquadamditionissumspe-

sodis receperat, inter venandum fuerit invenius. Fateor, siahabet, nec quo minus ita factum esse potue/it repugnant <tiplomata supree dicta; rum anne reipsa ita factum sit, dubium miht vel idcirco sempererit, quod resnullo planeprobatse accer/.r fldei monumento queat probari. AdZa.

Sam tusnoster, lunca inventus fuisse credi queat <sadiret,in {uam Ro</ que, >ra ex \ucis Rogerii extii faciunt, At vero hujus diplomate verba fidem SurianUS, </<<< i"' opinione, Sanctum nosti Uogerio, cui prorsus adhuc /.</< seu deserto inspecu fuisse repertum, adstruentet pro Surio illam tradente stat, in suis in potius ('< hunc Annotationibus pag. 192 contra historiam ,,v Wngenio, qui, ut fam dictum, atibus supra citatis haud sat a pie
Veapoli sacra obse sua infra recitandum, quod pl om a seu privilegium^
in

nottium modo veniamus. H<<\ utSanctum, quod


isaliiqueSanctibiographi tradunt,
<<

comite
/

operam dante, in spelunca v" fuissc invenlum, tueatur, rem hanc non ante, Sanctus comiti Rogerio notus essel, postquam Turritanamque seu s r<<illacensem Catabruv eremt<<<> >>//<<</"/<""/"'<< ab eojam accepisset,- gestamessestatii quod cum <<< <>< speciem quidem

Rogeno,

r<'>><'//">"

ut consideranti patebit
,

cum

<//j

SU

pra dtatis i>><<i>'t < proin, quo minus gestum credatur, impedire hasc non possint, Zanottii
bilis
<<<"< <<<<<<"^.

apparct

Mdrkensit opinio creditamenreipsa veritati consositne

quam

638
C.B.

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.
sat

quod in nullo antiquo na dubium planeest, seu auctoreseumonumenlo */*"*

Wtxfidei tanec certam eam

K
i
1.8

laudali facere possml supra nostri biographi, eam,quamZanoltius, adjunctts vesliant.realits <, <> solasuaauclorttale

D hisverbis allegat, in Calabriam potius secessisse, Cartusiamrediisse, sola ratio temporis, quamacl quo UrbanusPapa in Galliamtransiit, Sanrtusquein Calabriam
secessit, evincit.

auipr^,,,,^

Urbanusenim,

ce ntioresomnessunt,,v
1, ,,,,

narrant, fidem certam rebus, quas de S Brunone

rciimi~
lius

cn-niuiii

Calabrinam
Sanclus
'.

Rogerio comite

rit,

!ubilatamfacerepossml. Sanch e eurta Quare, omnibus rite libratis, Cnlabri.v eremum sei Turrita Pontificiain <'o acctdzsse cessum eo fere, quem hic sub Roma in Camverosimillimum puto. Pontificem duci ejusque fratn paniam subjectasque Rogerio

nonante annum L095, uti inter omnes convenit, PlacenticV in Italia celebrarat conquo,post<ii><">> aliwJ longe celecilium, in Galliam, Claro-monte m/i>/clespro berrimum, in quo sacrarum advers us
TerrxSanctxrecuperationeexpeditionumfundamentumjactumfuit,celebraturusconcessit;V>vxMio

autem,uUexjamdictisacporrodicendispronum curia Pontificia anno est eruere, in Calabriam e ergo in Calabnampo1U00 seserecepit. Sanctum
tius sesecontulisse,

ZamundodUiones
untem comitatus

mediaa,,,,, L09

Mtag abeS.

quam ad Cartusiam
difficillimis,

rednsse,

est

ex supra dtcHs

Bruno,

reor,

quod Pontifex,

quibus vivebat,

eltquend* ibidemque abs illo eur enixissime petiil. Hac repetendi facultatem nue in Calabriam, ubideserla ,,,!,-, ,obtenla,mox ad Rogerxum duaudierat
,

eremum-

subinde, temporibus futurum prxscius, ut comitique duci, relicta in terras, Rogerio

Roma
ho\

tatesse plurima Campama ,am vicem quem forle alicubi in redeundi ad ritam sohlamam t, suumque
,

nymo subjectas, sese recipere cogeretur, atque ad nem quem interdum ad sese evocarr,
Qalliam consilia adhiberevolebat,in
dissitam,abirenoluer/f.

Bruno-

sruadCarRogerii ddwnibus tusiam, procul ab utriusque

cumque, edocuerat, sese conlulerit, parte, dueentegue, in Calabnw eo consentiente qusesieremeticx vitx aptum /
ei

bbOEa mihi
ab

sedet sententia,

ad comilem Rogerxum nec qui ad eum forte ahas ob ab eodem principc, "npelrataque
invenisset,

cumjam in Turritana e tum Urbano subinde sive ut


,

quod reipsa Saneremo versaretur


indicjtis

Cartuuam

interesset

&

causas properabal, duetus fuerit, insignem <'**ab illo, cui a Rogerio duceob eommendalus, ehgendi sibi ctitatem valde fuent que ei parebat, q in Calabri* parle, qum locum, facularbitraretur vrovosilo suo idoneum
tate
',,

de causa evocatum conciliis, sive alia quacumque fragmentum Mabillomus fuisse, suadeat, cujus
lib

sibi, Turritanam eremum elegerit, hancque a diclo comilc Rogerio donari ndebimus. uli conceptaque ntkil impelrarit. Res ita ordinata eum diplwatthus supra lausane habet, quod vel utcumque a verisimihtudme ab,ltis i.uqnet, vel /,.',,/ Quod eum ita sit, eo modo quojam TumlaSanctum in Calabriam secessisse, ,1,,-i vix non sibi donari impelrasse, namque eremum Quod si inlerxm, puto. certum indubilatumque Deumintentissimeorantem, m sibijam Sanctum
'

Annalium Benedictinorum nuw MsuppeII Papa, proximoUrditat, epistola a Paschale Sanctinostn discisuccessore, adhanvinum, bani eremi Calabrinee pnorapulum, proximumque in Decembms anno 1101 tum successorem, viKal. An70

conscripta.

H,vc enim, quam integram, ex Cartusiensium libri quarti hactenus nalium descnptam, vulqati Vallis-Dei exemplari

non laudatus supra plus semel jam communicavit Parisiensis mecum


Paschalia episcopus
cto
filio
,

CaHusianus
,

sic

habet:
clile-

servus servorum Dei


et

Lanvino salutem

Apostohcam bene-

dictionem.
et

Quod

vehementi
fratre

Rogerio, venatiom opedata haceremo a comite quisinventum fuisse, cum Zanottio

m ino
dem

propitiante,

desideravnnus mag-nopere expectavimus, hoc, L>odesiderio peractum est. Eevertente siqui* Albano episcopo,
,

R.

ram

dunte, ontendat, aut id ei in

Apuha aduceRo-

struat

'

eiequidem utui minus verosicum hcec equidem ejus opinio, cumdiplomatibus supra citatis pugnatura ,Us dcumque tandem luvc omniaha,;,, v.,, e curta Pon,;, eauidem Sanclus noster, cum
,.,.,

MSrhensto /,, /,acle adhaud ,agnopererefragabor,

cordiam eremi reformatam Brnnonis st^cessisse cocta3 memori magistri spin u. in te ejusdem Vin gnovimus. Sit ergo

et te in

pacem et conlocum san-

Rjchardo

Tdem

sit

eremiticas
gravitatis

disoiplinffi

ngor

eadem

morum

XteDomtno,

abiit,

>

Turritan
secessit.

l^diclum,

Zii l

versus
S.

Calabnx eremum, auidm, cum Barensem hane existeret


Ac
itlum
,

'Zolai,
.

Michaelis in monte Gargano

:.. s

Ztaa
.

conkabuisse, ahaque nonnulla xn narrat Zanocap. 18 se Sancti Vita anhquitatis teverum ea nullo prorsus vel alibi firmata tnveipse firmat, :, im Tovel
hic
restat,

ias invisisse,

archangelum hunc

bis

sibi

e- r quidquid auctoritatis et po probabihs spatientia et reMagistri Btatis ipsius personaliter, loal ^postolica Sede promeruit concomitante, coneodem te spiritu boc tibi ut in proxima QuaVolumus autem cedimus. debeas, quatenus cordis draUsima nos visitare Intenm pleuius proloquamur. sec^ a os ad os pace terr. ut de resarcienda "ero monemus oum
,

et

constantia: quia nos, opi-

qU am

vehementer
et

turbatam

audivimus
,

fratribus satagas, sun

vins nostris et religiosis


alios

qui oirca te
pro-

ad hoc

commonere

cur^s

nt
udhunc
.

eperil,

'm Modoitaque examinandum recipere potius ,,,,/unc sesein Calabriam redxre Sansibi Cartusiam Zam ad dilectam
,

Wlem
a

Abbati sancti Juliani, nobis, audivimus, pnecipe ex


repr.sentet;

quem

reprehensi-

nt nostr

dientice se

tlo

sunt visum fueril? Optab&t (verba redire ad Carmenvenwe supra adhuc recilata)

Blo-

Utterarumlegatinostri Decembns. PnmfE sexto Calendas R Paschalis ergo, uti ex hac

eumque de contemptu vehementer arg-ue. Datum

ehanBsimos qnos pthuBlam ad fratres BUOB quia summus Pontifex ( Ur Oanus sed miserat Galliam TT cum sua curia transibat in metuebat, ne finibus Cartbusia sita est
,

ab hoc proximo Urbaemstola liquet, fuerit Romam Petri Cathedram successore liTIin S Sancti in eremi Lanvinus, proximus

cZ

Papx

,.

,!.*

ruius
ct

curiam
itaille:

ideoad

quam fugiebat declinare non posset Calabrise potius deserta se contulit;


,

Brunonem non obrationem,

quam

Zocatus successor, Turritanx Prioratum laudOus S.Brunonem, quem summis imummet TaZalis hic effert, ab Urbano cum xta sit, surn^ dubitandum non apparet. Quod

f^^Zs *"

mum hunc

Pontificem, quo ad

sese

DIE SEXTA OCTOBRIS. Lauvinum cum subinde evorantmilitare.

639
tOCTOM sociis

haud procul eum care Bruuonem facile posset, in quibus se non raro commoratua regionibus, rumprxvidebat, discedere voluisse, hincque faBrunoad Cartusiam non redierit, sed

eorum pervenisse, qui, consoh Deo elegetempta mundialis gloriae vanitate,


cognollorum itaque desiderium ego et precibus apud Deum scens, et ipsorum raeritis derans, ab erum karitate mu adjuvari d mea locum sibi hapreeibus obtinui, ut in terra quo ad servieudum Deo elig-erent, in
553
ai
i

C.B

Charla pu6U
co,

ctum, ut immerito conjecein Catabriam se receperit, non conporro conjectura utcumque etiam ris.Hxc
firmatur.

Ordinis Cartusiensis,utivocateste omnx ea tur,tratitione, tum ex eo, quod,

tumex

vellent,

habitacula

prapararent.

Elege-

rioceptione majoriquatuorprimorumCartusixI Sancti rumchronologoinhuctranscriptonum.


i

ab Urhano nostri elogio, evocatus hic e Cartusia hancadjuvafuerit, ut consiliis suis IlPontiftce Urbanum dum Brunoret- unde verosimile sit, facultatem concessit, ni e curia sua discedendi
consiliis ejus uti deinceps

in terra mea quendam BohtudiBi quidem locum qui dicitur Arenis locum situm inter 4'-' appellatur Btilum. Hunc na, et oppidum, PaDei Ommpotentis eo-o locum ad honorem
, ,

tr%
sti

et Pilii

et Spiritus

Bancti

e1

ad

l^norein
Cnri-

beatissima^

in

fnem.duma

adhuc voluisse, huncque Calabria non nimxum abesset,

Dei et

Mari semper Virginia genitriois Domini nostri omuiumque Banc


50ribuB

ibulem De
et

dons
servituris
te in

subinde illum ad se evocasse.


ctu>.

Adhxc

nisi

San'"

haud proculalocA

quibus ipse versabatur,

com

>

">"

spatium unius leugffl * In omm quatenu constituens iacenti, concedens et


.

cum

tota silva

aqua

monad/.
i,

B finem

vellet, in

Calabriam secessisseadstruatur
iPontifecer%t,nec

cum
vel

Lxnamtandem.curhocpostobtenl secedendi facultatem tice ineremum

oac adjacentia istum libere et quiete cum mihi perpetuura possideantj nec sua in
.

alicui

ciant.

personas angariam Contestor autem et contradico


<

'

po tiusadCartusiamredierit,ratioafferetur?

Maria- perpetu* \ Oranipotentis et sanctae it aliquis e1 m< et omnium Sanctorura nis

Teorum

Sanctus Turritana Cala XXXIII. a comite Rogerio dobriae

aut

aut extraneorura, M rusticus aut vice-coraes


,

*-
,

railes

liber

qui

in

loco

isto

pascua,, vel

agncutun
occasioue

eremo

seu etiam aut ex quacumque

piscationis aut

lignorum
Dei

molestiam

Mesimerio, mesuuenu eiqU e deinde natur, eique deinoe a aD Sauillacensi episCODO, a pOSt Squillacer

-JJ-JJ'
^ undum

rSJSTZ t
i

VQhmtaten

h*c conTJrbano I Papa donatio Urbano II


firmatur.

jj-j naerit

^K
suam
nisi

poasidere,

S
iramDei
ad
ni-

imprimis

digne

satisfecerit,

incurrat, et conatu tah et maledictiouera

csanctus

facta
'

sibi
, ,

eo

modo,

quo % prse-

reuaw^ hilum redacto, pro tum Ubrurum auri poenam


.,

prajsumptione
in

cuna nostra

sust.-

Sc
cto donat co'

^* -a Sicilue et Calal <* pni ditionibus Rogerio eligendi i mite hut sJjectis, locum, <r

posui eycpusui

...

Igitur Adelai

ut

constitutio

btec inviolabili

pufl

./

omniuo

'[UtJ.^eidoneuiaarbit,,
;,

Tea
Are-

firma oomitissa

permaneat,
et

uxore oonoedente meo Qofrido filio


, '

m
1

moasdiligenter perlustravit, a ,.;,', TurrU nomen, inler


,

putn
SUlum

'
et

DHBS entia

bonorum

bominum donationem
siglllari
,

e sigiUo

meo

,
,

P>

;,,

seu, intraque disecesis Seyllaeensts,

ZaKi
sam
,,

senbunt7SauiUa
proposito suo pe>
<"'"":;'

du t" u

Melitensis

ecelesia-

-<"; *>
*;,<"

kartam
banc

m o, to

judicaiat. invenisset,

- hunc Ub 7 *f tocum
unt.Chart
id facerunt,

"*

fomittoBogerii,

bano manu toudans et oonfims anatbemate vero et

Z^dehulcMes,

mesRogeriuspublicoconfectomstrumento est largitus, donalwn, Zlonate benignissimc "pusac Scyttacem

Hus

ManusIlP,',
sZnenta, quibus
ClS.ql..

quieumqne banc .nfrintioue tamen res.p.soens sat.slere prwumpserit. ntoi Inownatione sunt bsc anno ab Faeta fceerit bsuper donavi nonagesi.no. Domini miliesimo custodienda,,, cum filito suis ad MuTe presbyl hi Stepbanus autem affuerunt U,- ,.o, er G,,iuV ,,,.,.,,, Peft

dampnans

eum

eSanctojamdictafuntacporrodu
WMj ob
.

Begn^ eleemosinanus x,,. plures. Morken co,us notarius et alii .h* [chari md.1
.

:e,,s,oc,U

1, 1, 1
',;

sivedepersoiZnicis auibus muniuntur,

Z,7hZ
ta

intcr

sutqungtt: Nota, bano

^enotantur.sivedeniauedeal^

^SeaordiJ.BisverMsevMortansi

,quxelucidaiionecommenlalioneve llie tran ' s ', ARogerii ,,,,,.

Bogeriu8 De gratm comes ct fidelibus su.s iWkB et Sicilte omnibus praeutibu 9 ,,,,, fu.uDei filiia tam volumua salutem. Notum esse in Domiuo ris aiseneordiem Dei toteuitu.i vestr, per tot.mO.tobr* arum partiuus ad regionem

*tar

autograpbo desnmptam acoepi. pag. nempe 199 ttjrOm auoque in Annolatto q nostri. Bx Vitam S. Brunonis Suriani ,?Tad Bru, S. P. N. constat. anno ioi ,, liquot sociis jam
a

SfiS
,

lllVI

Cmrtibus

in

Calabriam veni.se, atqne

Bo-

^Vgiontoviros.Brunon^mv.deUeetet

640
AUCTonE
C. B.

DE

S.

HRUXOX

1$

CQNFESSOB.E.
ferre.

chartam ante annum 1091 Janudatamnonfuisse, contendunt, quod mense hanc essevehnt, hiaut Februario scriptam queduomenses, spectata, quam Rogerius comes Nativitate, secutus sit, annos Domini, non ab ejus ab Incarnatione consequendo nos tribus mensed
tionis a Rogerio factcc

Tancredus ab Alta-villa, ut Gaufredus D Malaterra, auctor synclwonus, Ristoriae Siculas a se contextx lib. i refert, prope Constantiam Gallise provincia nobili loco in Normayinia seculo undecimo floruit natus eque duabus uxoribus diversis filios genuit duodecim, e
, , , ,

Banc cum
altcra perpe-

ram

confundil

Mabillonius

sibus,computandiratione,noninannumlO$Q,cu vejus mensibus Januario et Februario Sanclus indubie, in Cartusia adhuc rosimilime, ne dicam versabatur,sedinannum 1091 incidisse debeant. non ab 655 Verum Rogerium annos Domini, computare soejus lncarnatione, sed a Nativitate Pirrum, litum fuisse, varia ejus apud Rocchum aliosqueexstantia diplomata fidem faUghellum
voluerit faciunl, uti quisque, qui haec consulere

priori quidem

cujus

nomen

excidit

Guitiel-

Drogonem, Hunifredum, Gaufredum et Serlonem e posteriori vero, qiitV Fransendis cognominata fuit Robertum, postea Guiscardura appellatum Malgeru um, Guitelmum, Alveredum, Humbertum, Tancredum ac tandem Rogerium, qui omnes, duo-

mum, cognomine

Ferrea-braehia,

deprehendet. Porro Mabillonius lib.Q2.Annalium, num. 32 recitatam modo donationis chartam cum chartajnfra a nobis etiam recitanda,qua quom postea Rogerius comes Turritanae eremo, Brunoni ejusque sociis jam ante donarat, termihancnos cii cumsi ripsit seu assignavit,confundit perperam attribuit qui prxterea Rogerio duci qvod nlriimque non possum nonmirari, cum haec
cile

bus exceptis, qui in patrio solo hxreditatis paternae carpenda?. causa manserunt, Italiam petierunt, factisque bellicis in Apulia potissimum et Campania clari, regiones hasce vicinasque alias, Graecis Saracenisque, earumdem dominis, paulatim sibi subjecerunt. Praecipue expidsis tamen eos inter enituere Robertus, Guiscardus cognominatus, et qui omnium junior erat, Rogerius, in S. Brunonem beneficiis, nec minus singulari in personas alias locaque sacra liberalitate,
,

ipsacharta,quamea>parte eo ipso loco transcribit, quamque, ut monui, Rogerio duci attribuit, in capite,non Rogerii ducis, sed Rogerii comitis nomen apud cum pracferat, sequentiaque in contextu verba contineat
licet
:

quam armis magnum

sibi

nomen apud seram et-

iam posteritatem adeptus. 557 Ac Robertus quidem Apuliae ducatum una

uxoi
'

cum

Hunc

erg-o

locum, situra
,

et opqui dicitur Arena locum seu Turriquod appellatur, Stilum lameremwnet omnia uudique in circuitu adMaria3, jacentia in spatium uniu^ lencse Deo et B. eorumque successoribus in proprietate, ac ipsis

inter

Calabriae parte aliisque aliquot ditionibus vicinis tenuit, annoque 1085 vitam cum morte commutavit, tres quatuorve post se fitios relia-

'*"

pidum,

quens, quorum secundo genitus Rogerius in ducatum Apuliae acpotiorem haereditatis paternaepar-

tem

successit,

uxoremque habuit Adelam,


;

Robe.fti

orani iramunitate atsicut nostra fuerunt , sub insuper veque libertatedonavimus... Rogavimus episcopum Gofrevirum Melitensem

dum

uerabilem super hac donatione


,

nostra confirmationis

Rogerius vero, Frisii comitis Ftandriae fliam qui, quamvis Calabriae partem dumtaxat teneret, supremumque totius regionishujus dominiumpenes Guiscardum ac deinde penes filium ejus Rogerium exstitisse videatur, Calabriae non minus,

et sig-illavimus.... chartam autem donationera nostram tam domnus hanc Squillatinus Apostolicua noster Urbanus, quam

conscribere

quam

quam Sicilise com.es audiit, tres uxores diversas, si harum tamen prima, quae ab Orderico Vitale Normannorum Historia? lib. 3, pag. 4-81-, Jndith,
a Gaufredo autem Malaterra Historix Sicul/elib. 2, cap. 29 Delicia vocatur, uxoris legiiimx nonnnevenire queat, matrimonio sibi junctas habuit. Prima nullos ipsi, uti laudatus Ordericus
Vitalis loco

episcopus

Theodorus, in cujus episcopatu ipse privilepais confirlaudaverunt locus situs est atque terribili anathemate raunierunt; maverunt Turritanae quibus cum dicatur Urbanus Papa comite Calabria eremi donationem, S. Brunoni a chartaque, qua Rogerio factam, confrrmasse, Mabillonius lofecit anno H>92, uti ipsemet fuerit, non video, qui merito fatetur, data
,
,

apud apud Cangium

docet, liberos peperit ; secunda, Malaterram Ub. 4, cap. li Elemburga,


cit.

in

Stemmate

Siculo, Annotatio-

co

cit.

hicscriptorchartam,quamea>ziarterecitat,quamqua que anno 1003 signatam exhibet, pro charta, c ejusquesoRogerius-dictam eremum S. Brunoni
ciis

nibus in Annam Comnenam inserto, Eremburseu ut ab g-is appellata, fitium Gaufredum filiasque aliquot ge- F aliis scribitur, Goffredum, ut alii siseu nuit; tertia nomine Adeldis
, , ,

primum

Duchcicom,ti,

liogeni

prot "'

Sicilix comes fatam, qua Rogerius Calabruv et Turrita.mm eremum Sanclo nostro vere donavit,

556 Attamen,

donavit, accipere potuerit. cum Mabillonius s,<pra

gnant, Adelasia, quae Bonifacii, marchionis


tis-ferratensis,
filia

Mon-

reci-

erat,

anno 10S0 mairimoinfans


obiit, al-

nio ei fuit collocata,ex eaque procreavit duosfitios.

quorum

atter,

nomine

Siraon,

videatur, hinc chartam ad manum non habuisse inciderit; verum nihil hufortr in hunc errorem alium, quo, jusmodi utcumque excusat errorem transcnbit, charutjam monui, quam ex parte
i

Sicilix rex ter, ut pater, Rog-erius appellatus, postea factusest. Atque hxc, ut, qiue in diversa

Rogerii ducomitis Rogerii <h,domata,unumque ejusquesocu <>,, favoremconcis, in S. Bvunonis


i

uct, tam,a Rogerio comite profectam, Rogeno t,attfi(wil;huucemmabtaa nusispati essediversiun^rnrn^iueHistoriamSiculamvel

nec ipsemet a timinesalutavit, habet perspectum, id hic probaignoravit Mabillonius, ut proinde


re,

partim ex cessa, annolandaerunt, intelligantur, Gaufredo Mataterra, partimex Orderico Yitale praemittenda' hic duxi. Ac primo quidem ex his jamliquet, nihil contra proxime huc transcripti,
quoRogerius comesTurritanam seuSquiltarcriscm CatabricV eremum S. Brunoniamio 1000 concessit, diplomatis sinceriixt' * posse opponi ex eo, quod,
1

supervacaneum foret. Attamen ut et quisdistinguere, etde que inter utrumque Rogerium tam Rochartarum huc transcribendarum, quas S. Bmnonis ejusque gerius dux, quam comes, in

iljudicium, lubet huc nonmdla, qux ad ambos Normannicam ac losprincipes eorumque stirpem

socwfvm fnrorcm

dedit, ingenuitate ferre queat

comitis uxore Adelai filioque Gofrido concedente, datum dicatur. Nec est, cur monumentum itlad suspectum fiat ex eo, quodinCalabria datum fueanno 1090 exeunte, quo rit, comesque Rogerius in Calabria exstitisse non sciatur; etsi datum fuit,
enirn,

progeniem potissimum spectant, in mediumpro-

principem illum

ibi

tunc fuisse, Malater-

ra

DIE SEXTA OCTOBKi


A ra

i!l
AUCTORB

mandaaliique, qui res ab eo gestas litteris tamen etiam, ru?it, expresse non edicant, nihil
unde contrarium
certo consequatur
,

ditatem obtineat. Grxce Mesimerii char ex recensione Morhensii jam datx, adscripta ex-

B.

memorix

stat,quemadmodum
et

r.mumSancto
aHogerio
"

produnt. 558 Venio modo ad chartam, qua Theodoms


, ,

ixem

Ztii^is
"rpncoput. in-

Hrumencuro,

Squillacensis episcopus, in cujus Mesimerius ut jam monui.sidi<J3cesi Turritana eremus noni fecit, donatione suum ferre queat studiosus ta erat factam hujus S. Brunoni a comite Rogerio lectorjudicium, lubet etLatinam illamchartam hujus, quod donationem approbavit. Instrumenti anscribere, Q rxce a Mesimerio, utpote in Calabria, instru- Inu- U Ego Theodorus addUaetiam 500 Ilis verbis concipitur pubtica Normannicse etiam lominationis menta episcopus de Mesimerius, Dei gratia Jjj" initio Grxce exarare solita, ecclesix Qrsed protosynqui et de Stilo et de Taberna, et i>so fuit, ecgraph scopo,primitusdatum ltogerii sed comitis gvatis, nou coactus Qrsecoautographodesumptumatqueexltaliasibi dono onsilio plurimoruni prooerum suoAnnosubmissum, Mbrliensius, ut in suisad illud 08, soilicet rum adquiescens, terruu de tationibus ait,prse manibus habuit, idqueLatinea duo milliana oirca ecolesiam, in monte oonstiseredditum adChronotogico-diptomaticx,quam de tutam ex omui parte domno Bruuoni et Lanecit. Diatribx cah S. Bruuone adornavit illum sociisque, eorumquc sucessoribUfl vino menti illiusaOperam dedi, ut et G, eo modo et tenore, ut montem lnhabitantibus pographum lectori hic exhibendum, nan et pbsi eorum iu \ita libere habeant et possideant, possem -,verum cum frustra laborarim, alienaque successores eorum similiter libere possi,-essum interpretatione, scilicet vel Suriani in Annoi deautmoutem atquc terram cuni bOflCO intra tiucs a Surio Sancti Vitam pag. 207 nibus in scriptam supradictorum duorum milliarium ab oumi parte g epi.

hic scriptor ct Surianus pag. altera Latina, seu potius paulo stantur, liberior dicUe chartm ab ipsomei, v.t apparet t Mesimerio facta interpretatio Ut de approbata per Mesimerium, quam Rogerius comes S. Bru-

<

in etseq. vel Ughetli tom.wltalix sacrie Morhensu, scopis Squillacensibus, vel denique cogar essecontentus, instrumentum illitd, prout Latinc a posteriori hoc scriptorein linguam conversum, huc transcribo. Sic itaque ex ejus recensione habet Theodorus Mesimerius Dei mii
i

raoute circa ecolesiam Ln supra dicto episcopo Squillatii aec oomiti, uon

i-onstitutam,

el B pcrsonae aliquod servitium persolventes , aliquam 1'accre voluciiut, aut cousedinatiouera Ili autem quicrationem, prout libuent, agant.

icordia episcopus Castrorum


,

Scyllacei, Stiii ct

euraque contraire
pereal
,

volueri!

cum Jud
el

Taberuae

ac

protosyncellus

petitioni clarissimi

nisi

ad satisfactionem
cartulara

emendal
BJ

sm

comitis, domini nostri Rogerii, qui

me rogare lihonoratissimis monachis et eremiti.s, g-natus est pro


domnis
scilicet
et

fratribus ecclesias venerit. ESgo


electus

Baingeriue

hanc

courirm

Brunone

et

Lanviuo, non quidem

modo

tyrannica authoritate mecum agcn suprascriptis sed, ut di\i,*mc rogare dignatus pro locura a Deo servatum , qui Turris monaehis

etiam, quid preecipu* pr* umenti hujus a se


ll

"'-

summa

cem Mbrhensius obseroi


meriu,
(in

dicitur, incolentibus in
sia g-loriosissimae

veneranda

admodum

eccle-

merio

al facta scilicet ex dictis hujus charL, qute Grxcx

scrtpta,

Dominae
istae

nostrae, Dei genitricis ac

Saucti Joan.

praecursoris, qui

in desertis locis dcg-entes per


illuc cesi.
qnoidfecit,

tempus
Stili

satis

quidem lougum
dice-

interpretatione) imitatus e -o L0S


protosyncellus
,

Latine

scripsit

1'

quosdam
,

Latii

alius forte

vertel

primi

transmigrarunt ad partes

in

mea

lanus, sed nihil ad rcm Originale appensum let

Legat quisque, ut yol

cannabe
,

domiuus noster comes vobis campos et molendiua circa donavit montem perecclesiam usque ad duo milliaria ipsa in possideatis, vos monachi superius laupetuum
559

Et

sicut

u parvam plumbeam bullam in cujus quidam, braohiis el pa est Sanctus Agacium martyt Arbitror, esse sanctum * in altera Scyllacensium patronum,

dati

et

socii

et successores

vestri

qui

Jiunc

sunt oharaoteres Qrasoi


les.

minutissimi

vix

legiui^
1

finem locum inhabitabunt usque ad seculorum


;

C J

aut molestiam tnbucitra alicujus prohibitioncm vexatiouem vero aut decimam, vel quamlibet tum
successoribus, nullus vobis caeterisque sociis, et vel alii, qui post me in episcopos nec ego ipse ausus fuent eligentur, inferantj si quis autem est , diploma) coutehoc nostrum sigillum (id anathema a Patre et Lilio et Spin-

501 lta uie

Et

recte

JanneidemvocabulumGr*
auis verterit Prinius tus seu [IpwToauyxeAte
sacellanus?

V
^ uod

<*m

W
ol

syncellorumprimus ; qualisautemsigr
cabulo syncellufl competat,
cere AdiCangium inG Latinitatis ad Vocabuta
P

mncre, habeat
tu saucto,
citii sciticet

et

trecentis

decem

et

octo

Nicxni i) Deiferis Patribus. Istad ad saeculorum hsig-illum tirmum et inviolabile Etenim ego hoc proesens sigilnem permaneat et feci lum bullatum pro supradictis monachis plumbea siguavi * Mensis bullans mea bulla
,

ceUus.

Adea,qu*

<

<i< h " s

Q**'

simeru chw
a;U

nitur,notx
totur,
<

cidandaqueofferunt,

.Annusf
hzc

Decembris

Iudictione decima quinta septima Dei anni millesimi uonagesimi. Ego Kaiugerius archiepiscopus sanctae metroclementia electus Rhegii preesens coufirmavi ecclesiae
,

Uluddat Quid ergo co,,n,iit.

statue

tl

Sm/I tiabimusn
togicas

co aut suppontitium pronun-

politauae

et apud lpsos prout omnino scriptura liabetur quorum supra mentio facta est, BruDei servos, Lanvinum et ceteros socios ; sed et
,

mGtouam dasesse, apud Cangmm LaUnitatis ad vocabuhun Annu pL infim

comptectantur,

-; "f:""; haud facile

'obatur.

Verbaomnia t ututproliam

nonem

fixumque apud eos, qui successuri sunt ratum usque ad seecuioruin finem valipermaneat et
,

busidfit,

huc transcripsisse.ne n ia/m UesimeHi chartam,

*;
qua

, ,

642
IDOTOM C.B.

DE
, ,

S.

BRUNONE CONFESSORE.
nimsubstantivum non
generis
adsit,

2,

chronologica difficultas utcumque repudiet aut etiam suspectam tolli queat, facile Inveniuntur mhihabeat. Sic habent dumtaxat mquit diplomata lominus qusedam Pontificum diplomatica tib. idem auctor (Mabillonius de Re recentiorem noc. 25, n. 9) quorum calculus

cum quo
,

qua laborat

feminini D

articulis ri; conveniat

subintelligitur

tamen substantivum accusativi pluralis numeri participio 7rpo|3s(3ypcor, quod ad subri[j.ipac, cum
stantivum
i;

pivi
7y.z

refcrtur,itautsensus
'i-rx

situ.r,-/i

A,/

strum
nobis

praevertit.

Ejus

generis
est

duo

Callisti in

II.

suppeditat

eruditus

Chiffletius

Hist.

Trenorchiensi.
,i

Primum

Datum

Albae

per

manum

/,

ac S. R. E. Kal. Junii Ind. xiv Inc. Dobibliotliecarii xv Domini Calminicae au. mcxxii. Pontificatus

Grisogoni

diaconi Card.

TtpofcPwAU , id est hflp*$ Ppltp mense Decembris ad septem dies jam provecto. Sic in appendiceadBernardiMontfauconi Paleographiam pag. 512 sequens codicis Octateuchi, in collegio universitatis Oxoniensis asservati

Grseca inscriptio seupotius clausula,Ti/oi sU^q&ev /', Latine red'Qxrdrevxps |3t(3Aos Nosfxj3pi'({) lig ra?
r,

lixti

Papaj anno III.

Alterum habet easdem


convenit,
,

notas.
cum
timili d\
i2

Atqui

indictio

xiv

non

anno

cauiainttmmenta fucile
i

r/inenda
tinl,

non

sed anno mcxxii secuudum calculum nostrum Unde idem Chiffletius in lemmate prsBcedenti. datum esse privilegium privileg-ii notat
prioris
,

Novembris viquidem, qux Surianus in suis ad contextam a Surio Sancti Vitam Annotationibus suppeditat, in apographo, quod scriptori
ditur, finem accepit Octateuchus

gesima.

Ex

iis

huic prseluxit, exaratum fuisse videtur

el?

?}.;,

non autem iU

r^; litra

verum

id vel in descri-

xxv Martii deducto, scilicet B quatenus Incarnatio novem mensibus praecedit ut ostendit Indised anno Dionysiano mcxxi
an. mcxxii,
a

die

bentis errorum, vel in dialectum t quam forte Mesimerius fuerit secutus, est refundendum. Utut sit error equidem, qui a tibrariis comis-

ctio xiv. Alia ejus generis

Pontificia

diplomata
,

sus

videntur.

Verum quaedam

reperiuntur

quorum

Dionysianum pnecedit, non non possolum mensibus novem; quae proinde Pisauum,... qui ab Incarnatiosuntad calculum mensibus Nativine Dominica, prout hsec novem prxcessit, ducit initium, itaque totidem tatem accommensibus calculum communemprxvertit, hujusmodi autographum non Exstat modari. Kal. dubium in archivo Dionysiano datum xn Ind. x. lncarnationis Dominicae anno April. IJaschalis semciii Pontificatus autem domni sicuti anuus Indictio Papte m. Qua3
calculus uno anno

sit, in characteribus chronicis, quibus Mesi- merii charta seu potius hujus apographum, ex Morkensii recensione huc jam transcriptum, signatur, cubare non videtur. Verum qui tandem ergo chronologica, quam characteres illi offerunt,

difficultas

medio
,

tolletur.

Chronologico-diplomatinonnidla pro chronicis, quibus cse sucC calcem varia, quce protulit, diplomata seu instrumenta
664 Morkensius

ad

nimillu
jmritcr n 9 na""'

?"""

'"

cundi

publica muniuntur, characteribus in concord,h'n> reVocandis lectori proponens, de Mesmerio ait, eum more Siculo nos consequi anno uno atque ideo datam illius producendnm esse usque ad sub,

in Martio; Paschalis tertius anno mcii conveniunt anno convenire possunt, etiamsi calsequenti

sequentem annum nostrum

quod

si

verum

sit,

nec anno dicacnlns Pisanus admittatur; nisi integro praecessisse. Octur hoc Diploraa Dionysianum dxii ejusdem currit et aliud apud Puricellum pag\ consimile. Datum Laterani per plane
Paschalis

h
ii

Squillacensis antistitis charta supra recitata, qute anno 1090 data notatur, anno proxime sequenti

data fuerit, sicq"*' Tndictio xv, qua signatur,cum apprime congruet anno, quo vere data fuit omnisquechronologica difficultas, qua instrumen,

manum
xvi Kal.
minicffi

Johannis
Martii
,

S.

R.

E.
x.

diaconi Cardinalis

tum

indict.
;

lucarnationis Do-

anno

mciii

Pontificatus

autem
Hic
,

Do-

illud laborat, evanescet. Verum, cum hiec annos Christi computandi ratio in usu apud S'<cutos passimfuisse non noscatur, certumn,' etiam
sit,

mini Paschalis secundi Papae m. cancellarius , eaedem chronologicae


eruditis

idem

numquam cuiquam usurpatam fuisse,


in ecclesicV
yjotitia

dispi-

notae

qu

ciendum. Rocchus Pirrus

Panornula-

discutiendae proponuntur,

aliaeque simi-

les

haud raro occurrentes. llaec fere ad verbum sed haud inufusius quidem ex Mabillonio facile rejiciendas esse tiliter ad ostendendum nou
,
,

prima ad annumll4A,annum Chri5508 a F sti natalem cum anno ab orbe condito communiter componi, hancque compulanGrsecis
di rationem ab
iis in Sicitiam manasse, prxfaFnstos Situs, sic scribit Fridcri.-us Sylburg-ius quod in veculos exhibet , e Chronico erutos est ab Hietusta Sicilia? bibliotheca inventum ac deinde ab Antonio AugustiSurita
:
,

difficultates occhartas, in quibus chronolog-icae

diplocurrunt, cum et in iis animadvertantur revomatibus, quaB nullo modo possunt in dubium
cari.
Jndicii
ih grua

mmmo
nolu
in

videtur.

quxdem,ut)am 563 Uaetenus\ibidem t et recte qui modo chronologicam, quse in monui. Verum tolleMesimerii charta occurrit , difficultatem vel in lndictione Dicemusne, vel in anno

est j Italiam, po*t in Hispaniam translatum natalem statui refert eo vero annum Christi
,

sub coss. Lentulo et Pisone


Lito

et

anno
haec

ab orbe

5507.

Neque
,

varietas

mus

errorem cubare, a librariorum oscitantia profelitteras ctum, qui quis annus quseve indictio per Grxcas, Rogerii hartse subscriptas, designctur, haudsataccurate notarint? Verum characteres non tantum chronici, quibus hujus instrumenti verum etiam, quod Morkensio prxautographum, munitum fuit, luxit, apographum seu ecgraphum
<

commovere debet
scriptores
Christi

si

nimirum
altero

lectorem advertat, plures

uno

aut

anno

communem

Sidha dihanc computandi methodum in nostra juxta annorum ab orbe ploraatibus explicandura csse

*ram

antevertisse. Sentio igitur in

annos 5508, condito numerura, ut soilicet rejioias is Christi annum residuus et qui numeru, erit
, ,

non compendioper
jecta

litteras,

numerorum locum
,

te-

adnentes, sed inlegris, uii notula in margine ipsemet hic scriptor docet vocibus erant
pressi
girra

a^ra, qua nunc utiin hac comrauni et vulgari Chr.stum mur, si-nabit; putavit enim Sicilia orbe condito 5o08 post annum ab

esse
et

natum

hunoin modum-.
i&
est,

Mrjvi

">-;
\

primura

Christi

annum

incidere

in

annum

-/.y-t,-- -iu.-zr,: roJ Eweaxoaroii Iv&xrtdvos o :

//z-

5509.

Mensis Decembris septima, waroO btous, decima quinta auni millesimi nonag-eIndictione Etsi simi uti recte interpretatur Mbrkensius.

Quid si ergo, ut atn, ae ^ /( quibmhicRocchusPirriis,Communcn Gr:rcorum ualu orbecondtto 5508, eml Christi xram, qui est annus ab uno
565 Hactenus
ille.
t
,

DIE SEXTA OCTOBRIS.

043
C.B.
dilhur gueunf,
i',

A uno alteroveanno

anteverterunt,
sit,
,

anno uno subsecutus


,

Mesimerius Christumque, non anno


ita

ab orbe condito 5508 sed 5509 natum marit? Sane cum alii aliis ab orbe condito annis Christum natum statuant, Mesimorium Squillacensem seu Scyllacensem episcopum, fuisse .-.. apparet m ,w mihi neutiquam vero avvaret abin ea opinione, m*7iV ^^iiinimrtr vp.ro hanc autem annus ab orbeconexisti,

gienses sive sponle sua, sive alicunde, quomiflUS idfacerent, impediti, aliquamdiudistulo 567 Utut sit, Rangerium equidem, si eum anno 1091, ad Decembrem provecto, nondum fuisse
,

pro

$puriohabm-

consecratum Rhegiensem archiepiscopum jt dum non ett, que tamen ab anno 1090 fuisse electum, admitti u(t nec, . mnn fnn! queat, ad dignitatem hanc non aw)1090,
,
.
i .

simile

secundum
,

dito 6599

qui

ut computanti patebit

secun-

dum jam dictam Siculorum et Grtecorum communem anno Christi 1091 eratin cursu,anno
Christi L090 cucurrerit;
ut

seram

sed anno 1091 fuisse promotum, idcirco statuendum est, quod memorata charta, quam tam00 laudaquam Rhegiensis electus confi

proinde postenor

Turritana sitam, incotuissein chart.i illi di tur hseoautem ecclesia, ui7 infra docebo, ecdifcataprimum fuit, <i<> eremus illa a comite Roin eoIndictio quinta decima, id fert iam provecto, geri S. Brunoni fuisset donata; quare cum apprime, consonat dem illo instrumento signata, <>nnus\0M dictis non prius, quam cum exsupra hinc jam fxt, ut , .,,,,, xti patescet. Atque vl adfnem jam vergeret, factum fuerit, jam quod vere ex jam dictis, non anno illud cao, WM d,dum fuent, ab hocanno ecclesiam, gloriosissimx Dei Qenitri anna 1090 quonotatur, sed ciet S.Joanni Baptistx sacra>><, </""" Sanotus B non ausim,maxinrospurio suspectove habere ejusqucsocii hoc ipsoetiam ann<< inhabitarint, in genuinum Ruinarttus m me cum id tamquam eremo Turritana exstitisse, nevh<, ua m verosimiII Pap<e Vita pag. 86, B conscripta a se Urbani in qux concinna- leest, ac proin prsefatam Mesimerii chartam, in variis aliique viri eruditi qua hoc innuitur, non anno 1090, laudent, integrumque etiam non ruit ctiam, vere Operibus uisse, necesse cst. Atque ita S. Brunon.s Vtsuis in contextam a Surio lantum chartee, a Mesimerio datSB, sinceritaverum etiam quod contra Surianus tam Annotationibus nec tem affem adhuc poterat, argumentum, ha Itali* sacr* inseruent >nc Uahellus tom. 9 aquo cen- adeo pro spuria habcnda non est. P< invenenm, scriptorem ullum hactenus prxscnti facere statui opere exest, utquo ea,

charta, a Mesimemo in hic ChrisH annus, quo ejusque sociorum favorem concessa, S Brunonis

vit,anteannum\0$\ dataesse posse haudvidcaBruno ejusque socii gloriotur <j<> s"Ostendo sissimcedomime nostrx Dei Genitricis ac S. Joannis Baptistae ecclesiam, in eremo Squillacensi seu
; i ;

siqnatur,proprieproannoWlsithabendus;cui, uti eadem charta // sevtimam Decembris diem,

nee f/Muiguawi,
qtl* CO\

Uliu ifnceri-

talem afferri

suraminusfaventi notetvr cur etiam suspectum habea6 Nec eslporro, eremi Squillacensis seu Turritance tur quod concessee, magnitudia Ronerio comiteS. Brunoni definiat, quam unius leunem duobus milliaribus donationis per Rogerium comitem fa< ,
facit
licet

sequart modoetiamBullam,quaUrbanusIIPapse

episupra recitatasRogern comitis et Mesimerii, roque chartas confim scopi Squillacensis,

transcripta; charta supra huc jam subinde ab antiquis vro tribus passuum millibus tamen semper apud horum quosfuent accepta, id

emmeuca

transocios affi favore Brunoncm ejusque rl concipitur scribam. Hisitaque verbis Dei, dilectis in Chnsto episcopus, servus servorum Apostol Brnnoni et Lanvino salutera et filiis
\

cumquelocum non

obtinuit, nec,etsi secus foret,

wopterea dicendus esset Hocomitepugnareinmagnitudme, quameremo inpossessionemdatx.attnbuit Leuca S BT\n\om mensura terlata Rogerii charta pro enim in leuca autem, hocsensu riV 1, apparet,accipituri rancos seuin Francia ecujusproacceptn Rogerius erat, duobus pas. vincia Normannia uttin seu mdliariis constabat
i

Mesimenus cum Roge-

benedictionem. Pi* voluntatis affeotus nostn offic prosequente compleri. Quia igitur rvorum Dei quieti, prout Domnn. providere, petitionibus vestns, filn lt
fl
,

studio

Cbristo karissimi et rcverentissimi,

olemente

nuimus.
568

pnvilegu Apostolic. erg:o Per bujus ut auctoritate statuimus mo-inam ApostoHca


,

.....

qua Rogt
tt
,

hfuitn

tocus
te ria

ille,

quem
,

Domino

inhabitationi vestree, dispi potestate, mjua jugo, elegistis,

harttt <'i'p<"."

rwit,

suum milUbus

Leuca docet Cangius. ^lossario ad vocabulum in charta, a \* Atvero, inquiel non nemo, Rangerius vocaiur arcbiepiscopus merio concessa, data electus; ut tunc, cum hxc

consecralusseuordinatus nondum fuisse supradictis anno 1090 ad sedem tur; cum autem ex
S

i,.iensis

videa1091,

monte terra et aq.ua m spacum * in omni parte adjacenti m tium unius leuga^ vestrorum omnimodis et successorum vestra permaneat, sicut vobis a dll dispositione
tota silva
et
.

molestia

omnium

bominum ommno

Uber

louc

'

nostro

filio

quo temporedicta advii Decembnsjamprovecto,


charladatanotatur,

em fuerit

electus, fuisse

cum anno

oonfratre

cst, et a Rog-erio comite condonatus doro, SquiUac nosl


;

nondum consecratum seuorverosimilehaudapparet t con' dinatumepiscepum ut instrumentum illud sequensque proinde fit, datum, a nobis statuiho 1091, quo
t

praadiotum intia confirmatus. Nemini Bgrioultnn seu pi pascufflj Uoea1 aut inaoumque occasione

spatmm

unorun
sa

:,U:

vobis aut

nolestiarain

nonanno

anno 1090, quo reipsa an datumfuerit.acproin utlndiet f*>* pugnantem, prxferat. Itaprxno quo signatur, chartam pro spurta terea ab iis, qui Mesimerii Verum, etsi habendam voluerml, potest argui. quo Rhegiensem sedem ouidem, ipsoanno 1090, hancelectum noster recusarat, fuisse ad tamen Rangerium, verosimilius ex dictis sit, id Quid nienimfactumesse omninocertum nonest. illam promovert nueat, ut, cumad dignitatem eligere RhcBruno renuisset, alium ad eqmdem
,

signatur

verosimiliter
~

Lravestrara
et

f*** -d totum secundum volunordineth possideatis , di


.

erosetis.

Siquid

prasterea

episcopal

indigueritis, ad
tstiUira

quem potissimum viomorum


recurrendi

an-

volueritis

pWSSenti

decreto

indulgemus. Deoimarum quoliberam licentiam vel puerorum veatrorum 1 e usum ex vestris,


quaa csse censcmus. Quodsi laboribus vestri juris contlgent, uerorum vestrorum offeusa r
11

neat

ad -< de 1occione ah voluutatc neni, sine vestra

ln

manu omnis eorum


se

oorr.

pert

Nec

ullus

=;

Octobris

Tomus

III.

m
mctom
tromittat
tioui
,

DES. BRUNONE CONFESSORE.


speculaquatenus omnipotentis Dei faciei insistatis, et ad ejus liberis mentibus

CB

valeatis. dulcedinem, ipso praestante, pervenire aut episcoSane si quis in crastinum archiepiscopus comes pus, imperator aut rex, princeps aut dux, quaelibet potens aut vice-comes, judex aut persona hujus nostri privileg-ii paginam aut impotens eam temere venire tentavent, sesciens, contra
,

XXXIV. Quid
gerio

post factam a

Roqui

comite

eremi

Calabrinse
egerit,

donationem

Sanctus

cundo tertiove commonitus, si non satisfactione officn congrua emendaverit, eum honoris sui et
Christi atque periculo subjacere decernimus, et a potestatis Apostolicse Ecclesiffl corpore* auctoritate Deo, segregamus. Conservantibus autem pax a futuris seculis conet misericordia praesentibus ac

hanc deinde Rogerius dux conterminisque Rogerius firmarit


,

comes circumscripserit.

servetur.

Amen, Amen, Amen. Datum per manum


pridie ldus R. E. diaconi Cardiualis, prima , anno Domimcae Indictione

Joannis

S.

t-v

Octobris, Incarnationis
quinto.
Vrbani PaP *
bulla >

ogerium comitem, non tantum Turritanam iS^eremum, verum etiam ecclesiam sanctissi-

SttiicJu*

evemoCalabri.

nonag-esimo secundo, secundi anno Pontificatus autem domini Urbani


millesimo
,
.

mse Dei genitrici Marise sanctoque Stephano sacram, S. Brunoni ejusque sociis statim atque hos in specu orantes invenerat, dedisse Blomenvenna
verbis

nn eetluiam
idificari

curut.

569 Morkensius, e

matica de S. sequentem hanc bani II litterse depromptse sunt, Annotationem subjungit. Bulla haec ineidem perscnbitur, rl.ani II PapaB, uti ab Italia quit, ejus extat m exemplar tamen est deperdita qui Breviarium priviperantiquo Ms. codice
,

cujus chronologico-diploDiatriba Pontificise hse UrBrunone

num. 540 huctranscriptis indicare videtur nec ab eo hac in re Puteanus et Surius dissentiunt.Astid a vero alienumapparet. Eaenim eremus, non, ut ipse statuunt, anno 1095, sed anno 1090 S.Brunoni ejusque sociis data fuit, tuncque nondum, ut videtur, ecclesiam, quse sive sanctissimx Dei Genitrici siveS. Stephano sacra complectebatur. Ita autumo, quod eremi illius post, ecclesia. S. Stephayio sacra, diu dumtaxat

E2

legioruin

domus Calabrinae inscribitur. In eo concontinentur omnia privilegia in membrana qu ab anno mxc usque ad annum mcc scripta,
donata fuere. Hsec ille quibus recitatse Urbani litterse signantur, notat ehronicas seu annum 1092 et Indictionem quintam decimam sese internon convenire quisputet, annum a Januario, Indictionem vero ab anni
huic eremo
:

ne autem,

ex infra dicendis patescet, fuerit exstructa : ecclesia vero, quse sanctissimse Dei genitrici Mainfra rite sacra esset, ante annum, uti pariter ex 1094 consecrata non fuerit dicendis patescet,
uti
:

prsecedentis aut Septembris initio more rum, aut certewuKal. Octobris seu xxiv Septemtribus vulbris diecomputare Urbanus incepit. e Indictionumgeneribus Constantinianam seu gatis Csesaream secutus. Liquet id e diversis a Ponnominatim, ut reliquas tificehoc datis bullis,ac omittam, e bulla alia , in S. Brunonis favorem 109* concessa, infraque huc transcribenda,
Grseco-

anno

Septembri, Inquse data notatur Salerni mense cum Barh Edict. 6, alteraque, quse ab itlo , concessa, liam archiepiscopum consecrasset, fuit
quse data notatur Apud Barum anno lndict. C Incarnationis mlxxxix, Pontificatus n, ita fit, atix Octobr. Jam vero, cum id xiii, Septembris quidem initio Constantino-

Dominicae

unde eam,ipsometSanctonostro curante, conditam fuisse verosimillimum ne dicam indubitatum, apparet. Bruno scilicet, uti, cum primum Cartusiam fuerat ingressus, ecclesiam ad honoremDei, Sanctissimse Dei genitricis et S. Joannis etiam Baptistse exstrui ex supra dictiscuravit, ita Rogerio obtinuin Calabrix eremo, cum hanc a curarit. Atque in hac isset, fieri verosimillime maxime confrmor ex eo, quod quidem opinione Rogerius comes in charta supra huc transcrnpta, qua prsefatam Calabrinam eremum S. Brunoni sanejusque sociis dedit, ecclesise, quse in hac Dei Genitrici sacra esset, non meminectissimse cuttse rit,ejusque nihilominus,utpote eremipenein illo Brunoni imac desertsc, quam instrumento men- F pertiit, partem prsecipuam constituentis,
, ,

que a

Septempolitana seu Grsecorum, a xxiv vero Indictio prima anno 1092 curbris die Csesarea annus et indictio quibus huc rere inceperit Urbani Papse II, quem hoc anno et transcriptx Vita mense in Calabria fuisse, Ruinartius in notantur, apejusnum. UQetseq. docet, litterse prime inter se conveniunt, omnisque proinde, spurias autuob quam non nemo forsan hasce chronologica evanescit. met, difficultas
, ,

tionem verosimiltime, si jam tum cturus fuisse videatur.


571

exstitisset, faDumid/ierit,

Porro in altera charta, infra huc transcnindicari benda annoque 1099 ex dicendis data quod tunc, cum eremus Calabrina Saninvenio, videtur, hicque cto primum data fuisset, gestum In hac itaque charproinde recenscndum est,
,

apud comtttm Ragerium


commoiiifu

/uiue

sequentem ta Rogerius co?nes de S. Brunone

lo-

quitur in suraere dignapro Dei amore in terra Squillacii quos donabam, renuens retur largos redditus hoc domum sui recipere dicebat, quod ad
: ,

modum

Rogavi quoque humihter, ut

ille

patris

meamque
domo

dimiserat

ut

mundi rebus
Hic fuerat
;

extraneus deserviret libere


iu tota

Deo

suo.

raea, quasi primus et

magnus

hisce

G&)

Rogeru autem e verbis, Sanctum aliquamdiu in domo commoratum esse, apparet. Atque id comitis quidempostdatameiTurritanameremum.dur in
hac,qusemaximenecessariaessent,sedificiaquaUacumqueexstruerentur,contigisse opinor verum anon nonymusAnnal. Cartusiensium librto hactenus quidem,Sanctum, inRogerii vulgatiauctor,etsi
;

comitis

curiaaliquamdiucommoratum

existimet,

DIEX SEXTA OCTOBRtS


A id tamen, antequam Sanctus in Cartusiam secederet, factumputat. Audi, qui Operis sui hactenus nonvulgatinum. 13 loquatur. Qui gesta, inquit, sancti Brunonis tenuiter norunt, forsan arnos graviter ballucinatos, cura dixiraus, sanctum Patriarchara aliquando apud Rogeriura comitem Calabriae fuisse commoratum ante
bitrati sunt,

645 ut

pradictus,

secundum quod

voluerint,

possi-

*oib

deant, ordinent et disponant. 573 Talem ejus loci donationera,


tatis

Hogerim'diu

et

liber-

con fi n uvit.

prajdictaj

concessionem
.

ego Rogerius dux feo,gi4m-

laudo et corroboro, et quoniam terra illa . de qua ,, meo ducatu est, ut nullara 111 perpetuum patia- <ur contradico. omnibus calumniara, raodis tur

nmlv&m*
1'tc

nonu-

suam

conversionera, qui non nisi post plantatam Cartusiam Majorem in Calabria visus fuisse perhibetur. Nova quidem fatemur nos revelare, sed

Quod

quae data est, si quis contra sententiam, agere praesumpserit, et nostrura violaverit praeoeptum, certissimura habeat, quia aut de cunctis

ea verissima

comes dedit
converso, sed
stro,

adstruimus ex litteris, quas idem sancto Brunoni, non solum jam

finibus

nostris in

aut gladio
etur.

raeo sive

aeternum exterminahitur, successorum meorum feri-

ctiam

CalabrinaB Cartusiffi
consistenti,
in

magi-

seu Priori

jam

quibus dicit

quod sanctus Bruno renuerit accipere plurimas donationes, ab ipso Rogerio sibi oblatas, eo domum sui patris, meamque, quod ad hoc
(sunt verba Rogerii
in

Ut omnia igitur superius concessa firni.i e1 illibata permaneant, hano obartulam euidam nodux et Rodolpho ego Rogerius stro clerico Uo uxor mea Adela scribere prajcepimu
nostro signavimus.

Ao

Dominicae

Ln

inii
>st'

diplomate)

limiserat,

ut a mundi Deo suo. Hic fuerat in tota domo mea quasi Ex quibus verbis collin primus et magnus etc. gimus (si bene opinamur) beatura Virum m;mKo-erii, non post sisse in curia, et comitatu
ii

rebus extraneus deserviret

libere

Mo nonago ini. Indict. Ima. Mo quam chartam hanc integram adsiuv de


se ejus

8.

Bru-

none Diatribx calcem t?*anscripsit, subjungit, seapograplm.m inter Garnefeltu, GartusiSB

Coloniensis atumni, editis eremitarum antiquorum Vitis clari, Analecta reperisse, idque cum

sed

ante conversionem
Lstud
fieri

nam

gravitas eremitici

instituti

potuisse,

prohibet

cogitare.

Sagaci tamen lectori


licet.

aliter sentire posse

per nos

Sancms videmr. Charia,

570

ua
t

me
m

verum

opinio,

quam

his verbis

propon it

1Z2!TL- enimquod,
'gerw comite

ihi neutiquam placet: prseterquam utiipsemet fatetur, nova omnino sit,

Surianus autem etsi quse ad S. Brunomonumentum illud cum ftj Cartusianam spectant, ins nem remque ^ publicis in suas ad conscriptam a Surio Sancti Vitam Annotationes inferendum nou du cerit, id tamenpag. 395 laudat, atque, anno 1094 datum ea fuisse. Verum, etsi etiam hunc annum
autographo concordare
;

aliis,

nullo penitus
ait,

fundamento

innititur.

Quod enim

donatwnnit

eremitici Instituti gravitati contrariam futuram fuisse Sancti in curia Rogerii commora-

charta exhibeat, non tunc tamen, sed annoW datafuisse videri potest ew Tndictione r, quseei apponitur, quxquenon anno 1094, sed anno

tionem, nihil omnino evincit. Quid nienim SanCalabrina ctus, impetrata jam a Rogerio comite apud hunc, donec et ecclesia eremo, aliquamdiu aliaque maxime necessaria sedificia exstructaes/bisent, commorari potuerit, cumque ut diutius

dempergeret versari, urgeretur, humaniler

id

congruit.Necex co, quod binxhze notm chronicse, quibus charta ilta seu diploma munitur, sese est hainter non concordent, pro supposititio id instrumenta publibendu/o, cum cx supra dictis ca non facile ut spuria rejit ienda sint, fierique possit, utvelindictos characteres chronico

rusasse? Remsane itagestam, verosimillimum mihi apparet, maxime cum non videam, quo pohuc tiori modo preefatx chartx num. pneced. transcripta verba veritati possint intelligi congrua, nec Sanctus ante suum in Cartusiam ingrcs-

brariorum

errore irrepserit,vel ut tabellio, qui Rogerii ducis jussu instrumentum hic memoratum exaravit, annos Chisti, non a Nativitate,
uitio

ut

communiter

fieri assolet, se<t


h;>

Pisanorum more
,

sumin Italiafuisse uspiam legatur. Ad chartam modo, qua factam a Rogerio comite eremi Calabrinx donationem Rogerius dux confirmavit
c
gredior. Sichabet: Rogerius Apuliae,! lalabria fidelibus Christiauis, liae Dei gratia dux, omnibus Notum praesentibus etfuturis, in Dominp salutem.
esse

ablncarnatione, prout mensibus prxcessit, numerarit qua computa methodo ab anni 109:; mgesima quinta Martii AnnunHati* seu sanctissimx Dei Genitricis ab Tncamatione Domini 1094 festoannus erat in cursu, cucurritque per reliquam
\

anni 1098 partem, sequentisque

id<

volumus fraternitati vestraede duobus viris, Brunone scilicet et Lanvino, qui sanotaj religtonis
studio

accensi

cum

sociis

in

terrara

Calabliaea

et Galliarum partibus, dispouente Deo, venerunt locnm, in terram, quae praedicta est, meo ductu

Dei Qenitricis festum. com\ 571 Opponi quidem hic potest, hanc methodum Rogerio dw tandi annos Christi <;>-* , tatam fuisse, nullis omnino, quiv fuerii velinSicilia vel in Calabriadata
i

rnngvuere non
Uur,

quoesierunt, quem qui eorura proposito conveuiret, penes me non invenissent, idoneum sibi

matibusposseproban

<""''

cum
na,

elegeruut manere &


et

inter locum, qui dicitur Areoppidum, quod appeliatur Stilum. Locum autem illum Rogerius comes Sicili, paapud truus meus et fidelis, ipsorum preoibua

contrarium etiam probari diplomatibus hujusmodi non possit, fieri potest, ut quan Christi a Nattvttate in Calabriaet Sicilia annos
ejus,

aut,

si

mavis,
et

a Kale
alii

Rogerius dux
percnt,

pleHque

numerare
sei>

Deum

toto cordis affectu adjuvari, desiderans comitatu enim ipsius permeam illis donavit; de concessionem erat, et a totius servitutis debito Uberavitjita et ab omni angana in perpetuura

tabeltio'

tamen, qui diploma

mentum, de quo hic, exaravit, Christimodum minusetiam ibiden '" numeruw/is Chnsi ritsecutus. S
in contexta nisSicitia olim,contra acZanottius Vita cap. L6 vult, a com aseS. Brunonis cederet,istamen,utlau aliorummore

siquidem

ut

aliquis

suorum

vel

cxtraneorum
railes,

Btratigotus aut

vice-comes,

rusticus aut

passervus aut liber, nou sit, qui in eo ioco agricultura?, sive piscationis aut veaut cuse, ex quacumnationis aut lignorum occasione aut

RocchusPirrus
i

ad annum

Nolitia >>< Ecclesise Panormitanm 1144 dot etin tabellionu

que causa Servis Dei molestiam seu


ciat,

injuriara fa-

sed in

eorum

potestate sit

omnino

locus

tisusquead scriptoris hujus Utanniinitiumstatuerentipsidie

V uit

>

xx^ Martu,Ucet

DE
C.B.

S.

BKUNONE

ESSOHE.
'

numerarent populus, imo a Kalendis Januarii diciraus, die xvm etmagistratus; ubi ergo nos dixissent ipsi die xvni lebr. Febr. auni mxax, ergo tabelliones, anni mdcxxix. Quemadmodum non a Nahic Rocchus, annos Christi, de quibus morem ab Incarlioitate, sed contra receptum subsequendo nationc tnmestri spatio Nativitatem

leugse * Deo et beata3 Mame ac ipsis eorumque successoribus in proprietatem, sicutnostra fuerunt,

"

leuc

sub oinni immunitate atque libertate donavimus cum omuibus rcbus infra sitis, terris, silvis, aquis,
pascuis ac ceteris omuibus cultis vel incultis, mobilibus vel immobilibus. Rogavimus insuper ve-

numerarunt,
mensibus,

ita

eorumdem computum novem

hanc prsevertendo calIncarnatxone culumque Pisanum sequendo ab inire potuit qui die seu viqesima quinta Martii charsuprarecitatam, dequahic, RogeriiductS
uti vere accidit,

nerabilem virum,Melitensem episcopum Gofredum, super hac douatkme nostra coufirmationis kartam Sed cum couscribere, quam etiaui sigillavimus. gratia commeudandi nos ipsorum orapostea fratres, eorumtionibus supra dictos visitassemus

autem itie ita reipsa anfuerit hxc secundum catnos Christinumeravit, ut considerahti paeoa,

tam

conscripsit.

Quod

si

que societatem (Deo gratias) suscepissemus, prae* his in oirouitu terminis dictte spatium leugae ac teripsos designavimus, distincte per nos

culumcommunemanno,

minorum nomina
bere jussimus
:

in

memoriam

futuris conscri-

sicquc Indictio1093 ante Septembrem concessa, data fuiUpugnanh,,, nem cum anno, quo vere Annahum haud pneferet. Porro charta illa integra 4 hactenus non vulgato lib.
(

ex notitiis a Cartusiano Parisubmissis disco, siensi sxpissimx laudaiomihi notatur quod siauanno 1094, Indictione l data chartx autographum n temnotis hisce chronicis 2 B nulla plane id, cum Indictw veresit munitum, chronologica laanno 1094, congruat, difpcultate exemplan, bom musrquensqueest, ut in illius error cubuent. quod Morkensio prxluxit,
exstat, ibique, uti
;
,

tusiensium

de parte Orientis castellum, qui Stilo, inde de locus est in cacumine montis usque ad montis vadit per serram ejusdem ad superiorem collem monMalareposta, scilicet per magnam cavam, qua3 versa est
tis

et inde ad'0ccidentein, usque ad


dit,

pedem montis
et

descen-

in

qua aqua
et

decurrit,

inde transit duos

ruseletos

vallonem in directo usque ad juOccidentem, sicut g-um' montis, quod est apud ejuscava respicit, et inde per jugum prffldiota trandem montis usque Brontismenon, et inde qua? venit de Arena, sit vallonem recte ad viam,
et

n i

non

575

Verum cum
c

ut, uti n*c """" """'"'

Qraph0 opnwr,

autohic scriptor dicat, in ipso quamtum litteris, ex Italia, id est, uti e didicit, Cartusia Calabrina acceptis,
1094 ladictionemi componi, Annalium Cartusiensium auctorx apo-

vadit

ad

locum,
::-

qui

vocatur

Sancta-crux,

cumanno

usque super cacumen monet inde in cavam, Embacaht, et inde descendit per tis usque ad fluspatulam sicut aqua decurrit, per illud flumen et inde ascendit
directo

al.

iuditccli

men

anonymo Utut graphum crroneumverosimiliusprseluxenL hunc scriptorem sequendo, sit cum equidemvel methodum Pisanam velannos Christi computandi quo hic admittendo omms, qua
chronologica evaid laborarevidetur, difflcultas
in

Enchinar, Alba, et inde usque adaliud flumen, quod vocatur * flumen usque ad magnam caasceudit idem et ascendit vam quam Gneci vocant Bachiriache, castellum, unde mper eamdem cavam usque ad

al. illud

diplomateAe

cepimus.

liquet, hoc locoreposse objici, e dictis num. 557 verosimilius, uti ex jam censendam duxi, quod data sit fordictispronum esteruere, anno 1093 hoc ipso adeoetiam praecesserit chartam, C teque comes donatx anno etiam datam, qua Rogerius eremo terminos a se antea S. Brunoni Calabrinse magis firmavit ac assiqnavit, donationemque alias ob causas ampliavit. Lubet et illam tum maxime ne deinceps vel MabiUonh exempto tam Rogemus cum charta, qua eremum illam Sancto quopiam confundames primum largitus est, a

non est. Ego xnterim nescat, rejiciendum ob hanc contra quam quoque ex Adetse, chartam illam, ei incluso nihil ducis Rogerii uxoris, nomine

autem 577 llauc dominus Apostolicus


nus

donationem nostram tam Urbanus, quam Squillaci-

Turritana

erema

lumite

episcopatu episcopus Theodorus, in cujus privilegiis conipse locus situs est, laudaverunt, anathemate muniefirmaverunt, atque terribili
runt.

Quapropter

praecipiendo

rogamus,

et

ro-

Dei Omnipotentis, gando praBcipimus ex parte concessimus locum, beata3 Mari, quibus ipsum dialiquando, cujuscumque et nostra, ut nullus noster aut extraneus
gnitatis
sit

vel potestatis,
spatio

intoto

parvum

nec nos ipsi Nullus umfratnbus ibiquam occasione aliqua vel causa injuriam aut molestiam irDeo servituris
sibi vindicet,

prffldicto

quicquum

magnum

vel

dem

monumentum vel preliosum antiquitatis intestudiosolectoridesiderandum relinquatur, hisce verbis qram huc transcribere Sequcntibus etindividuffi Triniconcipitur In nomine sanct* clemeutia comes Galabnae tatis Rogerius, Divina nostnsque sit omnibus Ohristi
.

ro-et, vel ullam

neque

angariam. aut homines Nulli, nec nob.s psis, servitium omnino faciant. ullura aniraa lpaaliquamibi culturam facere,

inquietudinem eorum aliquam

faciat, et

Uli

||(

et Sicili

fidelibus

notum tam futuris, quam


videlicet et

praesentibus,
religionis

quoViros,
su-

aut quicvenari vel pisc:an scere, ligna incidere, s^d hceat hcentia quara oranino sine fratrum intra pr*di quaBcnraque ineorura potestate sit,

mam
13,

miseratio divina sanct*

ctum

Brunonem

Lanvinum cum socns


;

sancto suo propoad no.s usque transmissit, quorum qua^rentes sitoaptumsolitudinis locum meritisque talium nosdesiderio eongaudentes,

erogare, suara possidere, suam iraraimem et ara"uara Dei possessionera quis ahquando hanc noliberam. Quod si ataue violare ?m coostitutionem in aliquo
disponere, ordinare, e

continentur

spatium, juxta

voluntatem

pumsatisfe

ac precibus apud Deum precibus, ut multis eos exhortati sumus


adjuvari
ra nostra

confidentes,

erit,

degentibus d.gne fratribus ibidem


si

ter-

ca
Serit

Quod

conterapserit,

principi

terrffl,

qui

in quo aa locum sibi habilem eligerent, habitacula prserviendum Deo, qualia vellent,

25RSS
rtfilio

centura iibraa Vitntin haec inviolabilis et

auri persolvat.

Ut iga^r

omnino hrma per-

pararent.
TiM Rogtriu cornu

,.

jamS.Br*-

solituaims 576 Elegerunt itaque quemdam Arena, et opinter locura, qui dicitur cum situm Hunc ergo locum aap p e llatur Stilum. umus etommain circuitu adjacentia in spatium
'

w
.

minum

s.g.Uo propr.o donationem istam fecimus et

aostroGofrido,

uxoremea Ade.a. co.^a 1 in prssent.a bonorum


i

signavimus.

circumscnbit,

DIE SEXTA OCTOBRIS.

custodiendam silvarn. Dicta in pratis Squillacii morabamur. Anno collecto exercitu ubi tunc millesimo nonagesimo ab Incarnatione Domini tertio, Indictione priraa, Nonis Maii.
,

ite

Squillacensi episcopatus fundatioms di-

AVCTO!

plomate, quod in vocet Rogerius comes, colligendum videtur.


580
tiones,

hoc Lanvinum Fratrem suum


pertinet

C B

Quod modo

ad diploma
S.

quo m
i

rnpralfi

Scyllucii,

cum

Adelais comitifi t Kogreriuscomes. t t Qoffredus filius eomitis Eogerii t Guillielraus de Alt:i-Villn. t Gosbertus Guillielmus Culchebret.
t

a Rogerio duce factx antea

Brunoni dona- eam m


ri

de

Luciaco. Stilo. t Rogerius presbyter de Bastardus, t de S. Morkensius, e cujus ssepissime jam laudata instrumentum hoc etiam acceDiatriba

comite Rogerio, ut Morkensius ait, agente, confirmatae fuerint, spontene sua, >> Rogerii patrui sui impulsu chartam illam Sandubium mihi clo impertierit dux Rogerius quod is optime etapparet adm<>
,
i

Sdtunl

ette, dcclarat.

etiam

uti

ex supra

dictis satis
,

liquet, in S.

Brunouem

fuerit affectus

ac

stimulo

Brunone

pi, ita in itlud

ad calcem observat Garhanc rcperi inter Analeota nostri Georgn hinc inde interpolata esset, nefeltii;sedguoniam -nm est ne forte et vitiata q subveritus ni fallar, ad mihi eamadautographum, id est, ad manautograph* (negueenim hoc Morkensio
(
I

ut huic benefaceret, haud indiguerit. Por. quis forte cuiquam contra proxime huc tran " serupulasoboriatur ptamRogeriicomi in pratis Squitlacii cum exerex eo, quod a comite,
citu rante, data notetur, Boamundus, > verRogerii ducis frater, anno 1098 i.
;

satvr,

cumque hum

mta functum

esse, falso ru-

num

fuisse reor)

i^tas interpolationes in

feci et ecgraphum, conferre margine notavi. Ab auto:

serica albi coloris corda bulla ea imago Dei genitric.s Mar plumbea, et in tenentis Eilium, in dextra sua hav bracbio sinistro hic mcmobentem avem. Interpolationes , quas quasque in margine sese notasse rat Morkensius, variantes sunt lectiones fere dumtaxat ait margine panter adeasque proinde ut tales in

mpho dependet in

uXla,adeumd< moreinaudiisset,casti >''' " ,f ''""' Calabria spectantia, occupavit u"" militibus suis, 1 Boacommotus comes Rogerius mundum armis lacesserent, prxcepit, eumque e
tota Calabriaexpulit. II"

quantum ad

substanti-

am saepius hic jam laudatusac porro laudandus Benedi auctor synchronus Gaufredus, Ordinis monachus, cognomento Malaterra, lib. \>,cap. tini
0. ii,

mox iterum 579 Porro Morkensius in sua immfrttoquo rumaS.Bru- laudata de S. Brunone Diatriba eo loco, chronologiam tc n0n.tfu.9ue rum (li/ t/l/ r spectantium comite scribit ad annum 1093 ita de Rogerio
/
,

scripsi.

mC

Siculse, quam ipsiusmet R< oncinnavit, utiMuratorius,quihanc

pttl

Hrijicm,

Brunonera scihcet ejusenixe se comraenaue socios) in eivmo iuvisens participemque mentorum dat illorura preoibus,

tomoquinto Rerum Ttalicarum scriptorum docet. Ni/ul tua ad eamdem Prgefatione minus Rogerius co itaque obstat,quo de qua h%c, c) exercitu, anno 10'.);;, uti in ejus, Scyllacii commoratus in pratis
to asseritur,
fuissi

Anno

mxciii

fratres

(S.

Imov

hinc,

pnnctpem
non

efleet voti corapos ut se faciant, efflag-itat oharta iimitea orenn ctus, conscripta <ni Maii circumsoribit accurate, satis araple desig-nat ac ojus ex Apulite ut Rogerius dux efflcitque anno (et quidato eodem adhuc fratre nepos Man /brte.utjam innui, ante dictam num. 57Bf seq.jam rccitadiVwi.diplomotefH. corroboret. Ita ille, e duovi) donationes factas jam transcriptis carHs qua,
,

procul a Tumtana taiasit Seyllaciumque haud sit, facile etiam faci bruxeremo situm quod in eademch potest, ut Rogerius comes,

prxterea ex dictis ait, S. Bi se fecisse, hic nem eiusque socios in\ chartaque , de qua fue u

commendaverit,
concesserit.

Auiecumita

sint,

notxque chro

bus

hs Roge.-u c rum altera Rogerii ducis, altera M PrtMC quan(111(111..t qux hic memorat et sane est, deducens,
i

scilicet

huc

guxl>ushxcnotatur,seua lonveniant.necquidquam,
illius

*****
""
)'
'
.

instrumenti irrat,nonestenimverocu 0t , ,., ai, V

-SSK

--
;

SMJESK?

~~^ U, ^
;.
,

" h ""''

',,

pro

recitata charta sua comes uti ipscmet in proxime ejusque socios docet ,8. Brunonem anno 1098 lumendandi se ipsorum orationibus

converl o

!J

asasssxn
25S.-ST JS
cfnnatam a Suno
S.

r
^

xxxv.

um

a Calabrina b eremo c "

^
^_

--. n ecclesiam maecclesiara -

nibusWQ
/,,,. ,

ZZZ,
et

Annotalio^ Brunonis Vitam iisdem ,am rectlalis 881 Surianus, conces t verb, Rogerio comite

curat, et gno apparatu consecrari Rogerimagis ac magis comitem

,,

ejusquesociis, ut
,,,,,,

eum
ejus

ettam vera m arentur, postulasse, idque r interpretatwne, quam vetrasse verum hoc cum . " R **K> ,;," neutiquam pagnai lo;

nomen

anno socetMem sam rec. sonoere inter nomina sna


in

"";
(

benevolum erga se experitur.

/n)

itant

ertmi " agtntt

vcrotimillimt

ZnZ^t*
bis

Mbrkensius umquectiam. Ucel interim rem "'^.'~ Zeniam in dubium. verosii,''^ ";' infra adhuc laud^, "" sacrse, col. H exsiai, lom. 9 llaUx

applical,

SmS ^
<t
'

Dei Qnitrich et S. ibklem curavit,adumbUcumm^bata

Joannes BapUs

ii

unom

**Wf "g~

,,,,;>

comitemRogerium,ute^>so
curaret
veros.milh,
,

*J ,Je cran<lam

, , ,

648
git.
C B

|)i;

S.

BRUNONE CONFESSORE.
item ecclesiam sancti Fantini exemptara ab epi- D scopi jurisdictione Giracei*, quae ad eamdem ec- * "'
clesiam Arsafiae pertinet, quas posita est in pertinentiis Agrotteriae in tenimento Giracei* cum
*

Utcwnque

summo

res habeat, illa apparatu ab Alcherio,

equidem ecclesia Panormitano ar-

Giracii

non

episcopis consechiepiscopo, quinqueassistentibus idque fieri laudatus comes Rogerius crata fuit, tantum curavit, verum etiam sacram illam
c-edem donis

Giracii

collatis, hac ex charta, in illius occasione ditavit, uti liquet eodem ecclesise sanctique Brunonis favorem ab iunc concessa. Chartae hujus seu diplomacomite

non paucis,

S.

Brunoni

omnibus rationibus et pertinentis suis; item casale Arunchi in pertinentiis civitatis Squillacii cum omnibus rationibus et pertinentiis suis, sicut tenere et habere eadem ecclesiae Arsafiae consuevit.

partem dumtaxat Ughellus tom. ix Italice. sacrx col. 425 recitat, idemque etiam in ecclesise
tis

584 Haec

autem pernotata* loca dono


,

et

con- bona

Catanensis Notitia facit Rocchus Pirrus. Verum ego illam, ne venerandae antiquitatis monumentum,quodintegrum typis excusum publicaque luce

cedo pro eadem ecclesia in dotem domino paet successoribus ejus cum omnibus tri Brunoni molendinis aquarum decursibus rationibus,
,
,

S. Brnnoni conctdit,

'aJ.praenotau

nemoribus
scius et

et

arboribus

cultis et

incultis

mi-

donatum videre nondum mihi

obtigit

curiosi
e recen-

neriis aeris et

lectoris oculis subtraham, integram huc sione Morhensii transcribo.


:

ferri et oranium metallorum, paomnibus juribus, quae ego et curia mea


,

habere hactenus consuevit


ibi, nisi dicta

ita

ut

nemo

aliquid

contcrtm

rat, dtitoquc
di/ilciiiale,
iiiiiliu.

toris nostri

In noraine Dei aeterni et Salva5S2 Sic habet Jesu Christi anuo ab Incarnatione DoIntlictione quarto raini millesimo nonag-esimo
, ,

ecclesia

ererai

tuuc nerao aliquid juris

habeat, sicut ex nisi ego. Item habuit


,

secunda, cum ego Rogerius comes Calabriae et animae mea? remedio Sicsliffl pro Dei amore et fratris pro salute auimae Roberti Guiscardi et Calabriae et gloriosissimi ducis Apuliae mei meorum atet pro remedio animarum fratrum
,

concedo enim ecclesiae heremi in reliqua terra mea usum liberum raineriarum ris et ferri, et E

pascua libera in eadem terra mea pro animalibus ejusdem ecclesiae , atque custodum nec non et eornm, qui in dictis casalibus habitant. Conut dicta ecclesia heremi commencedo etiam
,

ni.

Hileten-

sem

velque omnium parentum et uxorum mearum beatae dedicare facere ad honorum Dei et lem Manae et beati Joannis Bapt. ecclesiam de hereet oppidum* mo, qup5 sita est inter Arenam territorio dicti opsnper quod dicitur Stilum
,
,

datos habere possit


locis,

in

quae eidem
locis

ecclesiae

supra dictis Casalibus et dedi. Nemo in supra

dictis et

suo

successorura

vel meo nomine aut haeredum meorum praesumat jus aliquod


, ,

pidiStili, per venerabiles

et sanctissimos patres
,

Panormitanum
;>iensem,

archiepiscopum

Melitensem

et Cat;uiiensem Neoca.>trcnsem , collaudantibus ei.^dem N|uillacensem episcopos dedi beato patri Brunoui sanctissimis patribus hererai, sibi et successoribus magistro ejusdem
,

sed omnia connec ego prosequi vel habere serventur eidem ecclesiae solida et intacta, quia pnrum est pro Dei amore suis tribuere famulis, qui mihi multa praestitit larga manu. Si vero persona aliqua, filius meus aut aliquishaeros aut successor hoc meum quassaverit donum, seu pri-

vilegium

mihi vel posteris


libras

mei

aut

Ecclesiae

monasterium sanctae Mariae de Arsitia cum omnibus pertiuentiis suis ubicumque sint, c\isuis
,

mendo eandem
Arsafis ab

ecclesiam
servitio

seu
et
Stilo

monasteriura de
in

nisi ad Romanae centum condignam venerit satisfactionem Fratrum ibi Deo servientium et perpetuae subjaceat damna-

auri

persolvat,

hodierno die in autea

perpetuum
,

tioni.

de omni temporali tenebatur, oppido

Turri
,

ad

quae

meo de
in

ut ecelesia

de

585 Haec autem acta sunt mense Augusti cum regressus essem de expeditione quam fece,

Id,

quod

vtl

tuiccplam
conlra Gui-

heremo
j

perpetuum illam quiete habeant sine orani calumnia et sine tempomli omni remoto tremari et placario itio
et
fratres
,

ram super Guilielmum


Villae et

hoc

meum

obsidione Castriprivilegium ad perpetuara


et

ab

Itelmum,

ct
,/./.

homm omnium
5*3 Haec
et

remotis infestationibus.

autem

donaria
ibi

ecclesiae

praedictae

firmitatem jussi et mandavi et bulla comrauniri. f Rog-erius comes.

feci

mea pendente

Iuc delet.

iiiinat

de Bosco,

fratribus,

Deo

servientibus
consiliante
filio

c dotem
et

dedi,

Adelayde conjuge mea


Goffrido

t Adelais comitissa. t Goffridus,


comitis.

filius

domini
comitis F

laudante et concedente

meo

Arsafiae Molgerio filio meo. Quod mom.sterium mea erat exempta ab episcopali jurisdicapella Romanum Ecclesiam, ctione per sacrosauctam

t Malgerius Rogerii
t

filius

Paganus de Gorgis.
al.

nuod constare

feci praedictis archiepiscopo

et e,

ai

rono

et hujus donationis piscopis, qui testes BUnt Pag-anus de Gosbertus de Luciaco testes sunt Rogorius Bonellus*, Eulco cappellanns
,

t Josbertus de Luciaco. t Rogerius Bonellus*. t

Tonellu

Ego

Eulco , capellanus,
priviieg-ium
psi.

domini
de
scripsi

comitis
et

Rog-erii

mandato

ejus

hoc

aa

Uori-

H*c autem meus' qui hsec scripsit. testium, et hi tcrraini et monio suprascnptorum videl.cct ab de Arsafia limites sanctte Mariae
dedi
testi,

me

subscri-

ftrD ore

quam oraitMorkensius, termiuatio limitura parum aut uilnl faquia ad rem nostram to hac circumscri Cit et solum exscribo loca iuterinclusa. Cum duobus casalibus ptione hRoseti scilicct de Sancto Andrea, et clusis communitate cusaal omui beris et exemptis meorum de oppido Stili item locum, qui
, , ,
,

quercus

etc.

Sequitur

inqutt

chartse huic a se transubnectitMorkensius. Ilanc, scriptxAnnotationem constitutionera etiara iuinquit, ecclesiae eremi

Habe modo

etian,

quam

ter

Analecta Garnefeltii nostri reperiri rccoguitam rescripsi, latam et ad autographum


adsoripsique
in

interpo-

margine interpolationes
est

asteri-

sco notatas. Sigillum


,

plumbeum

uti supe-

lmm

dioitur
uiliter

cum duobus
liberis et

Buaungi communiexempti ab omui


casalibus Viugi ct

tate

casalium

meorum

de

dicto

oppido

Stili

crocei coloris. Interet peudet ex corda rius memorat, polationes, quas iterum hic scriptor nonnihil variantes dumtaxat feresuntlectiones, pariter hic adjeci. Veeas interim ad marginem notanda. et alia in idem instrumentum sum

rum

Ac

Ac primo quidem
pr.rfert, seu

notse chronicse,

DIE SEXTA OCTOBRIS. tem adhuc habuerit, huicque Malgerius quas in capite

m
ilte

ma-

C B

annus 1094 et Indictio 2 sese inter apprime conveniunt. Nec est, cur scrupulum cuiquam injiciat, quod, cum Rogerius comes ab expeditione in Guilielmum suscepta, atque a Castri- Villse

obsidione reversus esset,

datum
4,

in fine

dicatur.
qux, quali
fuerit, exponi-

586 Etenim, teste Eistorise Siculselib.


et seq.

cap. 21

tur, expcdilio-

nem,

Gaufredo Malaterra, Guilielmus de Grantavul seu, ut ab aliis scribitur, de Grantemanil, qui Mabilix, Rogerii ducis sorori, matrimonio junctus erat anno 1093, cum et ipse non secus ac Boamundus, de quo jam supra, Rogerium ducem e vivis abiisse, falso ad se delato
,

trimoniojunctus fuerit. Utut sit, cum aliquo equidem ex hisce capitibus factum esse queat, ut Malgerius ille Rogerii comitis filius appellatus principis fuerit, non est, cur huc transcripta hujus charta pro spuria suspectave ab solum, quodei adscribitur, Malgerii filii comitis nomen habeatur. Plus atiquid contra illam facere vid potest Beati titulus,quem Sancto[adi num. 58) attamen, cum is, etsi a chartse autongit Jioabesset, ecgrapho forsan alibrario dum:

rumore

varia adprincipem illum, pcrtinentia tum castra, fratrem uxoris suse tumoppid", hsecque inler Castri-Villam, occupacredidisset,
,

taxat recentiori e veneratione in Sanctum fuerit imprudenter adjectus, huicque adhuc viventi ab ipsomet comite Rogerio, qui Brunonem, uti ex dicendis amplius patescet, pro Sancto habebat,
Beati titulum fuisse attributum, dibile non sit, ego nec idcirco

prorsus incre-

msimmentum

vit,

audita licet memorati rudomino suo legitimo Mabilise moris falsitate uxoris ad illa jus prsetexens, reddere non velunaque appetiit let, bello eum dux Rogerius

cumque

luec

non habet, illud, quod alias suppositionis notas


rejicere ausim, ut certo

spurium, maxime cum


"'

rcrttati consonent, qu^r '">'!

'

'

patruo suo, quici seseadB cum Rogerio comite,


junxerat, Castri-Villam obsedit,acexpugnavit. At vero in illo Rogerii comitis diplomate alia
id forte
,

ecclesixconsecrationetemjio,,,!,', quo hxcfacla est, traduntur.


588

ri,quamnihilhicaveroalienumpronun,

;"';;'

cultas occurrit.

non nemini suspectum reddat, diffiCum enim, ut supra docui, Rogerius comes e priori uxore sua Judith, seu, ut aliteretiam vocatur, Delicianullos prorsus liberos habuer-it prseterque plures filias unicum dumtaxat filium e secunda, Elemburgra seu Eremburga cognominata, quse anno 1089 jam obierat , procrearit, unde aut quis ille, qui recitato <>tRogerii comitis filius Maltti subscribitur
, ,

publicum sacra, Ughellum tom.

tiem, studiosus lectorperspiciat,instrumentwa ,,,,. apud Rocchum Pirrum in Sicilia ,,,


ix Italise sacrse col. 42f>
mffragatw

Morkensii aliosque scriptores exstans, huc eco lubet transferre hoc enim, ecclesiam recensione e assistentibus episcopis, Melitensi illam Catanensi et videlicet, Tropiensi, Neocastrensi,
;
,

Squillacensi, fuisse consecratam, ipsemetA' qui solemnirius, Panormitanus archiepiscopus ,

gerius

'

Bunc sane e nulla uxorum suarum

legiti-

ac pompaperegit, tatem illam magno apparatu testatur,recitatsequeadeo Rogem comitis charte,


in

marum genuisse Rogerius videtur. Quid ergo ? An nothum dicemus ? Verum obstat Gaufredus Mnlaterra, Historise SicuLv UbAcap. 18 deJordano, qui comitis Rogerii, uti idem auctor lib nolhus erat, sequentem 3, cap. 86 docet, filius
Jordanus... tilius comilis scribens in modum omnibus amabilis su.im propter strenuitatem quod doquia jam Gaufredum quem plures lorem non minuit , morbus elephantinus perr , ,
, ,

Anno qatur. Sequentibus hisce verbis concipitur Jesu Christi mtoTvmense augusti,

qua idem traditur, monumentum


oostri

illud su)

Domim

festo beataj

Mari assumptse ego Ucherraa

Hic...,

archiepiscopusPanormitanus, consecravi ecclesiam MariiB Virgims, et B. istam in honorem Dei et B. Joanms Baptistann praJBentiaMelitensis.Tropie]
Neocastrensis

cum

haeredem futurum suspicabanalium masculum habebat, apud tur (nam neque Swacusam, sui juris urbem febris typo percussus
vaserat,

comitis

comitissa, patribus assistentibus

et Squillacensis episcoporum Rogerio comite Calabri* , Adelaide domino cetens majristro Brunone et Lanvino. et
, ,

et

in prasentia

bonorum

hominum.

Panormitanus Eo-o Alcheriusarcliiepiscopus

vel Mutgei

inm

Rogerii filium

commemorrt
pro tpnrio

habendum non
e$t.

ergo, utiexhis Gaufredi verbis intelRogerius comes, dum Jordauus, filius ligitur, apud Syracusas ejus nothus seu spurius febri laudatus Malatercontigisse quod anno 1082
587

Cum

BgoTristerius,Tropiensi8episcopu8intermi episcopus. Eg-o Ang-erius, Catanensis


Squillacensis j-oTheodorus episcopus interfui. N. Neocastrensis episcopus huc Iranscripta Rogcm coPorro cum prom Turritame ecclesim conse
E^-o

proxime cit. docet correptus ra Ub. mascutam, quamdictum jaceret, prolem aliam Jordanum et Goffredum non habuerit consequeyis nec nothus seu spurius comitis Rogern
1
,

cap.

mitischarta, inquade

cratione, veluti de re

mentio

fit,

est

ut Malgerius, qui chartsepro.n,,,,filius exstiterit datae


.

noteturjamquero
archiepiscopi
,

quam pnmum futura Augusto (Adi num. MJdata mense Uoherti, Panormtta
,

a Rogerio comite huc transcriptse, annoque 1094 secunda subscribitur Restat ergo, ut vel

sia.dumcum
vel ut

tertia AdetaRogeriicomitis uxorElemburga,aut matrimonium iniit,viduafuent, eo

testimonium consecratiom assignel auintam decimam Augusti signatc; que hoc instrumentum guibus utr
notsechronicseseseiyxterconveniunt.

mqueeprioribusnuptiisMalgeriumhabuerit,

Malgerius

riifitius

qui tamquamcomitis Rogenomensuum adsCfH psit.de sacro fonteab


ille,
,

adoptatus fuent eo levatus aut etiam in filium comes pneter fihas vel denique, ut Rogerius
,

marito, stemma quas ei, smgulis suo assignato Annotationibus ad Annam ComneSiculum Normannam a Cangio insertum, et principum

ipsum a Morkensio huc 589 At vero, cum non secus transcriptum Alcherii testimomum Rogerii comitis charta, >onseatuue recitata ptscopos quinque ads, crationi tradat Tropiensom, Neocastren Melitensemscilicet, tanh et Sqmllacensem, nec
,

*r-

dunilaxa/
r; ii tcopoi

Catanensem Trop\ sed quatuor tantum oue Squitlacensem Catanensem rum


, ,

nmtet

Neoca-

norum
SiculSB

Arbor geneatogica Malaterrse Historise apud Muratorium tom. v Rerum Italicaattribuunt, atiam sat-

rum Scriptorum prsefixa,

strensem, qui solemnitati subscriptos exhweai Melitensi omisso r>os Testimonii illius apographum, ouortet, ut vel opur^,
isli
,

adfucrint, episco,

eptscoporum

650
AKCTOni

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.
causa " etc.Ex episcopis, qui testimoniosubscribuntur, Panormitanus archiepiscopus, qui iddedit, a Tutino, Morotio et Morkensio Alchcrius, ab Ughello et Roccho Archerius, facta in nomine tiltcra? unius mutatione, additoque, quodper Hic

episcoporum subscriptione

C B

corruptum,Morkensio ervel ut ipsemet in eo descnbendo prcvluxerit, illud tam apud testimonium rarit, maxime cum

Rocchum Pirrum
ad annum
1094,

in ecctesix Catanensis Notitia

num.

10,

qurm apud

Ughellv>

tom. 9 ItalicV

quatuorjam

sacrx,col. 525 episcopos non tantum laudatos, sed etiam Melitensem subt

Morotius

et

post hunc Morkensius in charta? tex-

scriptos sibi habeat hoc modo archiepiscopus Panort Ego Archerius Nic...

mitanus
t
fui.

Ego

Tristanus

Tropejensis

episc.

mter-

nominis fragmento apud Ugheltum quidem Nic..., apud Rocchum autem K\co..., vocatur. Ast, cum archiepiscopus ille apud ipsummet Rocchum ecclesise Panormitanic Notitia, ad annum 1094, num. 6 in diplomate, quod RogePanorSicilix et Calabrix comes, ccclcsur
tu supplent,
rius,

t t
'

Ego An. Bgo Theodorus

Catanensis episc. mterfui.


episc.

mitanx anno 1095


prajsens

dedit, Archerius appelletur,

Squillacensis

nomen

Melitensis episc. interf. t Eg-o Goffridus

Ego

Henricus

Neocastren.

episc.

inter-

a Turino ,huncque secutis Moratio efferendumputo. Quod et Morkensio /f^Archerius nominis fragmentum Nic aut autem pertinet ad dumtaxat Nico, quod apud Rocchum et Ughellum chartx subscriptione legitur, id forte, quod
ejus,uti
;

sacri OrdinisCarMorotius, qui in Chronologica annum 1090 tdem tusiensis Theatro, parte 6, ad

monumentum

pos Melitensem ibidem ait, nihilominus,equo illud se desumpsisse CamillusTutinusinHistoriseOrdinisCartusiensis

recitat, inter subscriptos eicpiscoetiam non recenset, contra hac

in Tctiintegra vox nonesset, omittendum duxeril cujus nominis illud pars rerosinus verum, ut promiliter sit, lectorem edoceam, Rocchus loco xime cit ubi Alcherium ab anno 1083 ad an-

num

ut minimum 1009 archiepiscopalem eccleedixit, Alsuv Panormittiii.v sedem occupasse, nti fortassis Nicodemi appellationem sive cherio

cuiproxnde, Hinc Morkensium e Morotio, B omissioneex dictis peccatum, attmabs eo tibi ul Alcherii huc jam transcriptum plot crroi e, bll ,ndum est hacautem Morotium testimonium deprompsisse existimo;in eonjiciendo, confirmor ex eo, quod omnione maxime etiam ,/nbel, omnibus vere pcenisequentia hxc verba, Qui
111
,
,

Prospectu

fa<

/t

secundum nomen,

cognomen, attributam E idque,qiicV ibidem fuisse, diciposse arbitratur,


sive uti
affert, sat verosimileefficiunt.

Inter episcopos, testimomo de TurntancV proximepost ecclesicv consecratione subscriptos, archiepiSi opoAlcherium,ecclesicv Panormitanic
592

^^ ^^

nliasque

dies de vera tcntibuset confessis... quadrnginta

pum, comparet
antistes,

indn

RocchurnPirLo.nme citt. In prsentia bonorum homirum vocibus hisce a Morotio utut apud Caqutq subduntur atque omissa sunt, pariter millum Tutinum exstantia, Mbrkensium qui, unde de apud

pcenitenti* relaxavit archiepiscoin monumento isto locis Da tus sui anno..., qucV
.

Tropiensis, seu, utab aliis sc Calabria ecclesnv bitur Tropeiensis in Ulteriori quiapud Ughellum ct Rocchum locissu-

apud Ughellum

et

pra

a Morotio vero et Morhensio nuncupatur licet interim a 'Tutino Tristeriii Italue sacrx TTlsteuusvocitetur. Ughellus tom. x deepiscopo illo episcopis Tropiensibus col. 450
citt.

Tristanus

in

omissa sint
qito hic

non

edicit.

monumentum, disserimus, deprompserit AlchePorro in diversis testimonn ,ab


lectiones
<>do

jam memoratis rio dati, exemplarvi.s non to, ,antes occurrunt


p0siilV
,

et Tusteius, qui itascribit, Juste-us vel Justeyrus, Latinorum Tropeiensis priraus et Tristanus est eirca annum ecclesi* munus episcopale suscepit subdiique, nonnullis intcrpositis
,

Dom.

mxciv,

ex-

n 3

aRoccho, UghelloetMinoMoMorkensius dissonant ^rumeH^ luset aMorotio, Tuttno et Morkenio a li*,quibus etiam duo mmcern Ughellus et Rocchus hique monumenti illius tum contextu, tum crepant in subscripserunt ,nominiepiscoporum, qui eidem prxtermissis, recenZs. Utprxcipuas, reliquis Morotius et Morkenszus tn seam, pro lectione, qua
q uib,.s
,

concessum anno 1094 a Rogerio, Aputix, Tropeiensi diploma, in et Sicilicv duce ecclesue quihujustumantistescmt, Justegfus nomu quo, subscnptis, natur. Qui ex episcopis, testimonio Catanensis prionbus post Tropiensem sequitur, Ughello dumtaxat duabus nominis sui lilterisab designatur; a Tutino vero huncque seet Roccho Morkensio Angeriu< cuto Morotio Augerius et a proprie nuncupatum y vocatur. Antistitem hunc

CalabricV

Magistro Brunone testmonio contextu legunt,

et

^XetceterisPatribui^^^^8
,;.

assistentibus

ZsHtuto, ^Magistro
octeris
fratribus

IZm

Ughellus quidem, omtssapost commateque e Brunone conjunctione et,


eremitis assistentibus
;

B^X!to Roccms
;

abanno 1091 adanfuisse Ansg-erium, sedisseque 1121, liquet ex iis , qucV de xltoin num usque ab anno 1091 Rocrrrlcsicv Catanensis Notitia Quod ad Squilchus Pirrus in mcdiwn adducit. episcopos, quorum subMelitensem

Bru;,^omissoetiamcommate,habet,V ifratribus neren ^lLvinoet,:,i.-riM^Verumposteriorhxclectio^utpersepal >,

lacensem et scriptioCatanensisepiscopisuhsrn^tioniproxime ex his, qui, quesubditur, jam spectat, prioris


Mntht wd,;,n infra contra Ughellum mortalitatem explevit eodem L095 aut sequenti etiam modo nomen efferlur, nec ullam ubique
,

docebo, anno

III

t>0'

'

exempl "

''

variantct,

JU*

Exeainterimprcecipueestfactum.ut Roc unam eamdemque pe, ch ,, v e Brunone et Lanvino miwtosonamperperamfecerit, locosupraat

m ,iubio procul mendosa est.

posterioris,

quod ex dictis a Morotto huncque vanationem patitur secuto MorJcmsio omittitur, Ughellumet Tutinum, a quibus apud Rocchum,
reC

recen*c'iir,

Zm a
9 r S an

Ex Aimrra testimonium itaobservansLanvmo . facile verbi, - Magistro Brunone


r

illud, quod iutelliges, diploma mxciv, num. ad annum


P-i r.vili

in

Notit.

M,s-

* sed Mehtensis seu leberrimcv Melitensis insuLv,

mToiandum

porro

est

hunc

non

ce-

^
,,,,,,

non\-' in

retulimus, a fuisse huic 13ruII Pontifice transmissum Paschalis episcopus , enim habes
eo
:

vm

servus servorum

Dei. Dilectohlio

Lanvino

salu-

Calabrix Ultenoris cwitatis, potius Militensis, uti patet ex iis, qu<v Rocexstitisse antistitem, Melitensis ecclesix Notxtia prorhu* Pirrus in llu annum

xime ante
ItaliiV

episcopi temetApost.benedict.de Messanensis

sacrie episcopis

1089* U0^ Mehtensibus

w \f\^
cot.

DIE SEXTA 0CT0BIUS. evocatjnfubrata, ab Urbano e solitudine sua Neocastrensem A et seq. in litteras mittunt Ad idcirco apparet, quodcum lase, vfiJusinwv w* isse, verosimile vet "' -rr, Alchern de subincte nunc tandem, qui omnium ultimus in eremo Calabrina jam commoraretur, testimomo subconsecratione
..
'
.

651

ncrot
C. B.

Turritanx ecclesix quem ab anno scripsit, episcopum venio. Hic, adusque ad annum saltem 1112 sedtsse L094 sacrx col.m et ducta ab Ughello tom. 9 Italuc Ughello binisseqq.suadent, Ilenrirus a Roccho et huncquc nuncupatur t licet autem a Tutino, inter episcopos testimotis Morotio et Mbrkensio subscriptos, recenseatur nio mox iterum laudato quia /orte nomine tamen vel Henrici vel altcro, ecoemplari, quod stOt nullum in testimonii illius,

Viri consiex hac a Pontifu-e illo, prudentissimi negotiis uti oolente, veliis in majoris momenti

supradocut. rosimillime arcessitus fuerit, ut jam ad PlaccnliVerum anne etiam Sanctus ad cetebr 16 nnm veroiimi* concilium, anno L095, numerosissimumque littr riiam a Bertholdus presbyter iterum mox laudatUS

mum
ut
cenll

Panliflcc fuil

testatur, loco

a Calabria nonnihil remotiori, Pla-

arcetiitiit.

afficicitur; ut vrxtuxit, Tutinus invcnit, haud sequacibus hic a Tutino hujusque V roinde et tate Rocchus Pirrus et Ughellus l Verum, etsi \d ita habea sat notabtlidifferant. quantum ad cum equidem inter hosce omnes, sanctissim* Dei lum lectionem tum anni 1094, festi, quo ecclesx Genitricis, in Ccdos assumpUe, apprtme consecratio fucrit peracta,

umi ceUbratum,aliudque,quodhu\c in eo quidquam prxivit, quodque (ne, non tam concthum, statutum fuisse legitur)

quam prxparatio ad Placentinum conaltum


ewstitisse

Guastallx, seu, ut ab alus EwardastaV r anno scribitur, Guardistallx aut habitum, ab Urbano Papa fu L094 exeuntc
videtur,

evocatus ? Brunouem sanejam dicto, imperator comGuibertus Anti-papaet Henricus unioneEcclesiasticafuereprivati,conctltoPla-

in quo H>

Turritanm

conveniat, nec aliunde, cur

monumentum

illud,

pro auodtamwrieexdictisapudvarios habeoir, quidquam occurrat spuno suspectove em ' neutiquam id ut tale ob van
'

Btomenvenna, cetenque postenores, qui biographi, seculo quinto decimo Cartusia discessu ad ansanctum Virum a suo e
fino interfuisse,

B vlarium

variantes tectioncs. qu

uensium

nvm usque L098 Urbano mum, Rhegicnsi, ad quem

Ubrariorumveerroresdumtaojatplerumquesunt, parltmque rejiciendum est. Atque hinc jam,

proxime

recitato Rogeri.

%pUmate
<

/>/.

adfuisse, tuncqu E electus fuerat, archtePontificiaque curta piscopatu recusalo, eremum sese receptsse in Turritanam Calabrim o, etsi volunt, unanimi consensuafflrmanl assertionem nullo testunonw satis eorum

hanc

Itambigendumnonsit.qun

qu amperperamTutinus,utx A mentoliquet,cumecclesiaS. Marmde dedicatto et anno pag. 7 Prospectusconfwvht, sancttsstmx Dex uc1094 utjamdictum,etipso fuerti peracta. nitricis in cxlos assumptx festo

'*'"-

''

;';';

vero tamen neutiquam ant ia U o firmare queam, factum facile cssc queat, ut V uto absimilem, cum celebratis Troue ct BenePontifex, quiSanctum
conciliis

interesse,

verosimiliter ex

jam

quoque ad PU> dictis voluerat, cum gravissimiponderisnegotiatractanda erant, auo o////-//^'^scW^PontituM niquit S
cCflte6ria

iniamsmpiuslaudata UrbaniPapxIl

ita

num.

XXXVI. An
in

concilio

Placentino,

UlRui
Hcei
coi]

quo

Praefationem

de

Beata

parentem

me*temsytioto(Placenttnasct. tius, sanctum Brnnonem, Lliarium adfaisse auCartusianornm, omnes ferme vulgati
a1 Lllia

composuerit, Sanctus interfuerit, sit, eo celebrato, et cur, si ita

Lre<tr.lM,ruu.,nccannnus,n,;,,nv-onem
impugnaudii
assenUn non poaaum. qui

non read Majorem Cartusiam


dierit.

fuisseaPont,;

Snt,bnm SanctoVirotunotemporiaoblatum Bhegiensem m


uiepiaoopatnm

non multum, ut apparet Oalabria. Ita ille, opimone, gua Sanctum P densab

ablu-

cZverosi^l^
TlHarchiepiscopai
Pontificia .

Rhegiensem/utsseoblatum,

F
etiam, qui
interfuisse,

Sanetvu,
,

'/'"

Post

mii

lliit

Troi-

uno

et

Dene-

ab UrCalabriseeremumrecessum duo fuisse 1095 Procul inde ante annum bano II Papa haud
,
L

Sancti e curia

Turritanam
i

vero sunt

Brunonem con-

Compoiuiiie
mi hnc Pritfarioiuffl

Jioistinontantum

frumettam

dc

nentuno
veroiimilitei
fn(i
i

/"'

n Campac7elrataconcilia,Benm ApuliaaUud, extpststemTmuein

redtart sohtts dectPrJationibus, in Missa ocata Maria ^** iam qu* ** d '"i""'
>

Hctita
ii

putalur

nonnuUis.

O^Hs^usscHptoHbusmonum^
quod anno compertum. Ad primum,
1091,

ut

^ifomulgata fuerit.conci fXprZisquidmitaopinaturSunaniM V^am a Surio S. Brunoms


MiTaTconteltam S Zolationibuspag.metseq ac Chronotaaa pag. ad eamdemVitam

secone

'

U.

ZLldus,Constantiensispresbyters^ Contra fZchronu, in sua ad Hermannum

TventUcetestatur, fuit, tot vZZeiulaue sequaces celebratum fuit papam ejusqueTleguaces / ^ M/ * n.ennflmnrtum in veter,. e auemadmoclum zn vett

^/^'-^
Nec patrum

tJZXqvorurnprimis, ,,-obire ? ,
.

ZZietabbates.
tegitur,

IZZbeusilUuscanonesc
adnotari

numerus convenerunt, Ut eorum


oon
potuerit.

*^

facile

qmad

SS^^STStooltMl. es,e cep.etur.^q jd "

^ ^J
r

-\<

oa
.*-

concilio Placenttno
potissi..-

,,

.,',,

loco ta

conl'la-

dicitur n

(S.

Bruno

interfu.sse
est,

numerus, secundum convenere, eanguus eaxMtt


concilii illius

od

n. !'

Utulus a Labocom U utl ,, Mss. ex antiquis codicibus tom 10 eonciliorum Anno Dommiconceptus illatus, hisque verbis convev Idus Martli
:

o ^" Tit.'donaUoni.l,i'imata don.u

aerium comttem)

Turritan* eremi per Ro00 nfirma'' " mo "" .


post,

oelebratum

cum

Z\b
e

Urb.no

II

biennio

lncarnationis mxciii. c concilium nit Troi in Apulia

hoc suo

destitaitui

repugnent. Sed fundamento, oum An

Ar v, L duohxc concitia, haud procut ad in qua versabatur, Calabriu, eremoque, Tomus III. Octobris
abbatum
xu.

episcoporum Brunonem qutd

^umj
tele

egrepu. qnitatum ind^atot Miss cmremom... Joripalt de

l.bello_,d

^^^

ob .

fv>
AUCTORt

DE
N
asserat,
est,

S.

BRUNONE CONFESSORE.
quidem
potest,

B.

cima
tini

Prefationem, qua3 deMaria Virgine tunc ab eo fuisse de B.

dum

ait,

non alium Cartusianum, quam D


;

corapositam.

Potuit
concilii

i&itur

adhuc

circa

Placen-

adhasisse Pontifici, et suo nam nihilominus praefuisse Turrensi raonasterio acta et solitura tunc fuisse, probant

tempora

olemne

Brunonera, concilio Placentino interfuisse verum si Sanctus, uti verisimile ex dictis est, concilio habuisse adjunisti reipsa interfuit, sociwn sibi verosiynilLimum, ne dicam indubitatum, ctum, apparet. Nec est, cur, hoc dato, Brunoni equidem
potius,

varia,
in

Bernardi Clarae-Vallensis quibus legitur eura sexennio, et amplius a Apouisse Clara-valle, variis pro Sede
praesertim
S.
aliis

stolica

laboribus peregrinationibusque suseeptis, taceamus, qui ad commune restinut de guendum schismatis incendium ex remotissimis
orbis partibus acciti fuere
;

posteriori vero istis

anAntonius Beuterius chronographus Valentinus,

tiquitatum mirusobservator.in libello, quem Prsefatiode partibus et caeremoniis Missae, refert, uem de B. Maria Virgine in hoc concilio, quod Urbanus Placentia habuit a Cartusiano fuisse Q.uis ille, nisi S. Bruno, cujus sapienedidit
,

comp08itam.
,u

in

itque

quodam diplomate extollit Paschalis Papa, multum auctoritatis apud Sedem Aposto-

quam atteri cuivis Cartusiano, qui ad concitium Placentinum comitatus eum fuerit, opus illud attribuendum putes, quod huic ille adornando, utpote summa eruditione vir, fuerit aptissimus; proeterquam enim., quod ad idmagna eruditione opus haud fuerit, Sanctus, utiipsemet in sua infra huc transcribenda ad Radutphum Viridem ecctesise Remensis prsepositum epistola docet, socios nonnullos, aut, si mavis, discipulos probe eruditos in Turritana Catabrix eremo sibi habuit adjunctos; ut proinde abs horum uno, quem ad dictum concilium secum Sanctus duxisset, Prsefatio illa composita esse potuerit. At vero sunt, qui hanc nec Brunonis, nec alterius cujuscumque Cartusiani, sed ipsiusmet Urbani II Papx opus esse, contendunt ac in primis qui;

B
Aith*copinio,
cutn

licam obtinuisse. 597 Hactenus

monu</

nunta,

pro opinione, quae Prasille, B. Maria Virgine a S. Brunone fationem de fuisse concilii Placentini tempore compositam Antonium Beuterum dumtaxat allegans;
,

dem

Cardinalis Bona

tib.

Rerum Liturgicarum

cap. 10,

num.

3, et

Ruinartius in contexta a se $

pro ea
laudanii"

hic scriptor, utpote longissimo temPlaporis intervalloa Sancti nostri conciliique remotus, sola sua auctoritate fidem centini setate rei isti facere haud possit potissi-

verum,

cum

Pontificis hujus Vita num. 176. Omnia posterioris hujus scriptoris verba vel idcirco, quod antiqua, e quibus, quae huc spectantia ibidem

mandat deprompserit seu testimonia huc t-ransseu monumenta comprehendant


litteris
,
, ,

cribo.

indubitatam mum modo, unde hanc is hauserit,dispiciendum. Cum laudatum a Suriano, quo commodius cernecessatiusque facere id possem, Beuteri Opus nec id ad manum sit, opportune hic rium foret, smrfrrit Murkensius in Chronologico-diplomamemorans tica sua de Brunone Diatriba Ms. ita
,

599 Sic habent Recepta est apud auctores vul- dicfamqut pr gatos traditio, Urbanum Papam in hoc concilio p Praefationem, quae (Placentino nempe) decimam Id est de beata Maria, novem antiquis addidisse. habetur in veteri codice Ms. archi-monasterii diserte Remigiani apud Remos, ab annis circiter quingen:

^T^

anno mxciv, dem Bertholdo, Turrim Crescentii adhuc obtiforet ab honerent, et Urbanus minime tutus Longobardiam, ac Guastibus, excessit Urbe in anad Padum flumen, adunato sacrorum
Sequenti
stallae

cum

Guibertini,

teste eo-

tis

scripto,

ubi

post relatum sub

Pelagii Papae

nomine de novem Prasfationibus decretum, eadem manu adduntur haec verba Decima addita fuit
:

tistitum
luit,
'

coetu,

Ecclesiae

necessitatibus

consu-

Urbano Papa celein concilio Placentino sub Rem vero sic contigisse ferunt. Cnm brato. Campania, Pontifex Apud Sanctam Mariam de
,/ ,,

vit

V. Mari vulgain quo Prsefationem B. apud PaCatalogus Ms. Rom. Pontificum


;

Leander pebrochium in Urbano Lombardiae de GuarAlbertus in Descriptione est, a Prafationera illara, qu decima
Sigonius
et
distallo.

vetustissima3 pietatis templura, sacris operaretur, jamque ut Deus incoepta concilii bene verteret, Divino Prajfationem oflferret; repente ex instinctu demirante prorudulcissima verba, populo
//

in illa

pit
/,

>

Et

te

in veneratione

beat Mariae virginis


praedicare
;

Cartusiano
(

compositam

reperit
in

inter

antiqua
,

collaudare,

benedicere et

qu

et

monumentn

suo libro de conciho Plapartibus Missaj in hoc postenon, centino proraulgatam, forte reiteratam. Beuterus ergo atpo te celebriori, quse de B. Maquod de composita a Cartusiano, asseverat, ex antiria Virqine est, Prxfatione

Antonius Beuterus
vult tamen

,,

Unigenitum tuum sancti

Spiritus obumbratione

in

,,

perraanente, huic concepit, et Virginitatis gloria effudit Jesura Christum mundo lumen ajternum

Dominum

nostrum, per

quem

etc.

Quara

Prae-

auts
tse

quod xd non invenea Beutero notatum verosimillime Cartusiano, uti e haud edicat, verene a rit
Morkensius, hsec antiquitatis fuerint,

monumentis

hausit.

Verum cumsimul,quan-

adofationem nunc retinet. Hanc ptando probavit, et etiam fuisse volunt; nonnulli a beato Brunone editara factam fuisse, diserte ipso Urbano eam ab
universalis

postmodum

Ecclesia

at

tradit

Pandulphus

in

ejus Vita, non

mo
rit

dicta

r"i<siUisBeuturusdidicit,composita/uedubium admodum miPriefatio,

videticet

ut Pbicentina, sed in Ewardestallensi, monuimus , synodo. 168)

quidem in jam (num.


Plura
de

hi

adhuc apparet,

cum monumenta
dumtaxat

itla

qux

Maria Campus ra hac Pnefatione habet Petrus xn ad an. HXOV, quae Historia Placentina, lib.

non de S.

Brunon,
niniiim de
i

Beutero prxluxere, subtestce sanfuerint. modaremus ^ n 598 Adhxc, etsi etiam tantisper Beuterus didicit, numenta antiqua, e quibus id

fidei for-

cum non
non
est.

satis

sibi

constent,

huc

referre

visum

urobatxomnino

, lutiano

,,,

neratim
tuantur,

h,

Brunone Prmen hinc consectarium fuerit, a S. Virgine est, '^Honem decimam, qu<e de B. Maria Hanc enim ille, non a 8. fuisse concinnatam. Cartusiano, non definiendo. SanBrunone sed a
ctusne
is,

notse ac fidei fuisse,

nondurn

ta-

Atque ex his quidem $uppujro^ 600 Hactenus Ruinartius. Przfationemquie de B. ejus verbis inteltigitur, Placentino, Maria Virgine est, non certo in conciho hoc, si codici Remigiano, quem laudat, sed vet in Ewardestallensi seu Guastellenst, fides sit, sed in

Wg?

si

Pandutpho credendum, sit, factam fuisse. Vesive imllo rumsive in hoc, quod verosimilius reor,
conciliis facta fuerit, vera essepotest e binis hisce

Reponi monumentis, qux laudat,dumtaxattradit.

an

alius fuerit,

compositam

fuisse, e

eorumopinio, cu r

qui Sanctumnostrumillius faciunt

auctorem

DE SEXTA OCTOBKIS.
L

653
iri ri.nt

auctorem,

cum nihil omnino obstet, quo minus


quod ex
,

hic

tam

<'ti>.iistrllensi,

dictis

anno

1094
,

exe-

am, prseterquam quod ii, ac Maria-Campus, a Ruinartio laudatus,

C. B.

a quil

unte celebratum fuit quam Placentino quod Guaslrlhuisi haud multo fuit posterius, interfuisse credi queat.

res ita gesta narrantur,recenti<<s omnessint, fidemque proinde indubitatam facere haud nati,
Placentise illam

At vero, cum verba,

e codice

(adi iterum Ruinartii verba

Remigiano no suggerant, quod dictam Prsefationem ab met Urbano compositam fuisse, suadet, potissimum hic jam dispiciendum, primo quidem, an Panduiphus, qui eam ab Urbano factam assevedeinde vero, rat, fidem /ndubitatam mereatur tamque distincta an illa ejus assertio tam clara sit, ut nullum supersit dubium quinea t Prse) nem illamab ipsomet XJrbano concinnatam /uisse, significatum voluerit.Ac Pandulphum quidem dia Ruinartio hic adducta, nihil
; t

omni-

num.
ita

599, locoque hisce citato

Mariam Campum)

gestam statuunt, ut ne quidem alibi initi/um accepisse potuerit, sicquecum Pandidpho, xdpote
qui

eamdem Guastallse seu QuardestaUi accidisse,


,

tradat, tantopere pugnant ut nequidem modo, per Morkensium supra assignato, in concordiam

possint adduci. 602 Quod nuncpertinet ad

adhibeatur, dubignum tandum non videtur.Etsienim eum,contraac nonesse, cui fides idubitata

huc transcripta quibus, Prmfationem deBeata ab ipsomet verba, Urbano compositam fuisse, diserte tradere dulphus Ruinartio est, visus, cum non raro />',
I

mox

''

'/';
fl

"',';

mi

duro 0K>aMfc

Lucius nultt censent, a Pandulpho Masca, quem adPontificatumanno IISI evectus purpuraIII, torum Patrum senatuiadscripsit, diversum esse, Muratonus tom. rerum I licarum scriptorum uersacumPagiorectedoceatt UrbmotaB pag. secundoPonti/ fuit sequalis aut certesupmen par, uti liquei em iis, <jux de eodem scriptore loco scribens in mocit. idem Muratorius docet, hunc Quandoquidem Arnbrosiame bibliothecae ditisdum:
,
>

ut reges, imperatores, Pontifiees alieeque testate constitutse personae fecisse dican

><<

po-

'<>

'.'<

non proprio ipsarum marte, sed dumtawat /'ctasunt, nescio, an futurum sit, ut quisqueoh dicta Pandulphi verba l rbano Papse Prcvfationem illam, tamquam prop iomarteabs E
'>' Quod ad eo cotnpositam, indubitantei me pertinet, cum rcs ,t<, habeat, nihilque ea >'> ctis obstet, quo minus Sanctus noster
'

>

no, ita etiam Guastallcnsi concilio, oujustempore

siniuin promptuariura

quorumdam summorum
Pisano

Pon-

tificum
bet
,

Vitas

Pandulpho

conscnptas

rcre socii

etiam collectioni praesenti inseputavipalatini atque eg-o utilissimum


nas

Prafationemde Beataconcinnat fuisse, n tataPandulphi t auctoritate t quantm / Remensi per Rumartium s> tpra laudato prn
rendi, verba verosimittimum sattem /<> terfuissecredatur, eam ego Brui abjudicare non ausim, licet interim, <>,< ejus opus su .//, clirmenter dubitem, tum ob jam
dicta,

mns.
libunu
II

Papx

et de601 Incipiunt autem a Gregorio VII prosinunt ui Alexandrum III atque a scriptore temporibus in vivi- erat ficiscuntur, qui iisdera

testibus Jaraque Ludovieo a sancto Felino, ejusCarolo aliisque, noveramus Pandulpbura elueubratum fuissej et ex iis etiam modi Vitas ecclemulta in suus Annales derivarat summus Irao ConMstoriflB illustrator Barouius.

atque

ea

scriptis

mandabat,

tum quod opinionem, quaeeamdem Papx, tamquam proprium ejus opus, <>/'

/>ano

>huen-

>

Miupbrio Panvino,

dam statuit,longe cerosimiliorem idcirco mem, quod ei recitata Pandulphi verba, >
magis naturali
cedit,
et

utusensu obvio accepta, suffragentur. Ac-

siasticce

stantinus
,nis

Vitam, Lntelligimufi qna


uiAvin,

Oajetanua anno mdcxxxviii typis Roac notis illustravit Gelasii II tradidit ex ab eodem Pandulpbo conscriptam
, , ,

Prxfationein illa(ad\ Eistorise litten forFrancise Scriptores tom. l t pag, &3S et Brunone esse ani\ tassis et Urbano Sed hxc tamde decima e Prafationibus in Missa
recitari solitis, quie nonnullis Sa noi quam de ejus in conciliis Quastallensi
litur,
et

ecele.-iasticaB militiaj

bunc .-rnptorem adsoriptum,

anno
in

Pla

Ko-

Ihspinn-mori.rprodit, tlubitandu, uppnrct. B. Maciamus modo, an, Prsefatione> quse de illo compositam fuisC na Virgineest, a Pontifice J tamque expresse edicat, ut iditse, tam diserte ejus lum propno marte fecisse, innuat. Verba in Propytseo huc spectantia apud Papebrochium chromco-historico ad Romaao\faii inConatu tatalogum in Urbano II et
,

mana curia vixisse. Quin itaque Pandulphus fidem mereatur in iis, quse de Urbano II Papa

modo.quo Bruno,

Dispiciamus tino prsesentia disseruisse sufficiat. finito Placentino concilto


dictisforsan interfuerit, sesecontul non repettecur tunc saltem Cartusiam Majorem egisse quse tum primum egerit, seu potius
rit, et

tradatur.

*
Cu*
-

mStatimSanctumad Tumtanam

udabrise

rum

Pontificum

eremumaPlacentinoconcilwcs illun ptores prorsus omnes, qui huic Verum adstruunt, unanimi consensu afflrmant. quantum ad ratiomuttum abest, ut eos inter
petiertt nem, ob quam tunc Sanctus Calabriam tam recte nec ad Cartusiam Majoren
t

,,

reptttnit,

apud Muratorium tom.

'6

Rcrum
:
,

Scriptorum pag. 352 hsec sunt apud Claribanus II Papa) celebravit unum Guardestallura Longomontem; alterum apud
bardis,, iu

Italicarum Sex conoilia (Ur-

conveniat. Al.
et

quo

fecit Praefatiouein

de festivitatibua

B
et

Marise

Virginis;

aliud

vero

apud Melfr.in
B.

fectsse Blomenvenna tunc m Galha votunt, quod, cum Pontifea >ur, Cartusm, pro^ in qua sita est Major
t

hosque Sai Surius

Petri. Ilom* in ecclesia altcrum apud et Apulia apud Troiam in Atque htSCB Placeutiam. Hactenus Pandidphus.

alterum

Ahud

metueret,

quoque (verba sunt Surti) eo aut curiam deoUnare aon posse conferret, ne equi vided non reliqui aut illam set
i

ipse

iani,

wc *^
erit

legaru.
*"
**

rc

"> -

Urbano composique sane eam proprio marte ab


tam,

vra

dicendum, si res eo modo, quo eam coniiRuinartii verba num. 599 recitata) (adi
aontigerit. qisse ferunt,reipsa

sactlcccrti,

\<rum,utad

id,

quodpostenori

toco hicponttur,

primo responde-

Sanctusanno L090 <' Carhumn nonredierit,pugnare interse id diversas ' sunt, cum factum esse queat, ui Majorem reflire sasad Cartusiam
>>./

!> dot <".

alUgata biographts nostru cau-


>

, ,

DE
654

S.

BRUNONE

CONFESSORt;.
mutuatus esl D demspectantia Surius suppeditat, spintuali defutt in paradiso hoc Non
sicscribit
:

imm
C. B.

tandem de causis, pmih, guidem, quidquid Cartusmm


idcirco alios atlegatis, sit,

pohsstmum CaMajoremnonrepetiisse.sedad Turmlanam videtur, tumquod Bruno labruv eremum rediisse indigere nosset, hanc cura sua summopere adhuc SicilUe comes Rogerms, tum quod Calabrix et fere cogntlum, sanclu,,, Virum, quem, nondum

antiquus. Pra?(Cartusia nimirum) etiani serpens damna accepturus esset sentiens nempe , quanta fundamcnta jam tunc jacieex Ordine illo , cujus

bautur maxiiua

et perplexitate illos pusillanimitate est, eo S> qui prcecipue per lin-ruas, id turtavit,

prxsidmm s,tn quod sanctissimis ejus precibus speraret ad/uturum, diiionibmam suis A Domino
obnixissimeexdictis.ut,

novitatis ipsoa arguentea

scilicet

penculum

oc-

mimesm sibi

quem vellet locumm jam inde abannojm deligeret,


jam probe s,b,cogn,tum,

reverttt in Calanonsecus ac Sanctum colebat, nec Bruno posset briam omnibus modis vellel, tam pntamnon satisfacere desiderio principis jam in se sociosque suos, ut quebenevoli, quem ^perius fuerat vidimus, maxime beneficum equidem a conciho Pla604. Utut sit, Sanctus ,, , Calabmam inlerfuU centin0 si forle huic maxii, .,,,,, Cartusiam utut id facere nec mi"- rediu visum fuit. e P me fortassis desideraret, repetere quidem cum e conciho illoCa-

eral precalus, quemque,

[ngerebant, adeo ut prorsus ne ofeionie propri vito s.bi esset, tum propter rent, quid agendum tum propter heremum horninstitute rigorem illornm mot. sermobilem, in qua se periolitari, Econtra vero t.meban oibus fomidabant ot ipsi. offendc suas stellae Deumque si abirent, duces
,
,

re

ZTcZ-

a maligno spiritu Cartusnv *> . Brnnone absente tentahone Majoms opportunus maxicui sane dispellendw verum quodMe absens pr*.
fi06

Tali

fuere

, v

=
,

n ,

i/iiimliu
nbliitum

meSanclusfmssct benignissime stare non poluit,


.

UbBvantur.

,d,

si

fides

,le-

rum: scriploribus mox

dZL
vroxime

prmtare digwta Cnmoue enha.


dictis,

(^****
h!s aliquamdra
,

Ac Sanclum

1!

duobus mxtlxarxlabriam repeteret , ad locum, divertisse, ahquamdiu ibibus Senis ,l,ss,lum, Senenses al\ dem eommoratum esse, vicinos sms, ul acl adiisse, ac tandem momhs
ties

recitatis

Blomenvenna)
,

hinc

posita fuerat eorum adhxrerent, sub inlerdicto accederenl, effecissc, Zanotitas, obedienham Historia seu VUa cap. xxv
tius

UrbaniPapm

II,

a quo,

qud

Quiberto

anhpapx

bemgu.secce exao-itati essent perplexitatibus deser.t sperantes simus Dominus, qul numquam de hac re colloquenles (s.eos in se, misit ad Nescis , unde ven.at seribitnr cut de Spiritu cnspos ac honorabilem
,
,

ant quo vadat) virum

canos habentem

capillos

dicentem

e.s

Per-

memorxxprodil.cUans etiam pro hac cujus auctor sit rahone VUam S. Brunonis Ms., verum, cum fmsse ,1Fulgenhus Ceccaronius
;

in S. Brunonis

sua nar-

in loco hoc, fratres, utrum mauere plexi estis, sed ego dico vob.s ex an recedere debeatis beata Dei Gen tr.x semper
,

parte

Dei

quia

vos Virgo Maria conservabit


ejus
legeritis

loco

isto

s.
,

a nullo prorsus scr,a Sancto nostro faetum, invemam, nec bulvlore alio commemoralum haue quo id Zanolhus aentius Ceo kabita setahs, qua post antiquo, sil iiiO scriptore ratione, possit haberi, comS B.unonem /lorml, Zanottio, qux veritah consonent,
,,!
,

Horas

ante
post

Horas

canon.cas

Completorium

vero

disparuit

homo; illi V.rg.uem Manam magno, elegeruntque beatam m san

vero

Quo d.cto, eas gavisi sunt ga udm


verc
,

t p^tronam
Johannem

O.dinis, in

patronum

memorari

proinde in medio asseverare haud queo, remque ad eremum Carehnquens.ad ea, qux Sancto, d,sc,puhque obvenere reverso
labrinam jam narranlur, sermonem ejusin Carlusiapassi esse
, ,

hic a

Jto vel Petrum tutsse., sanctum Apostolun. . ejus Ur quod suooessor oonjioiebant
maxime
,

Baptistam.

Uom.nem

autem

llnm

bauus secundus in insUclericis quot.d.e d.c. m. beat. Maria. a visione adeo sunt confortat. tuit Ex hac autcm
n
et

consilio

Clar.moutens.

llo-

converto.

nec Domino, ut necmors,


separar
:

vita

ipsos

pos-

absente XXXVII. Gravissimam, religiosi Cartusise Majo-

menZna qZhlce
Ser

pohus ,n ea nunc in verba ejus, seu docetve, quxdam obmemorixprodit,


ap-

a charita.e Christi.

Haclenus Blo-

^
;;;.,;;;.
(

Sancto
ris

patiuntur incola? tentationem

perHnetjd l- ,..- , ^dem,quod pnmis Cartus,x Pelrus naritionem, qua S.

natum

Sancomiti Rogerio filium


,

ctus baptizat

novoque abs

illo

beneficioafficitur.

^nVlo nTXZ^. ^^oslZpatronam quidem eamdem


r \ n fet\nOrd,n,s
sui
cui
,

*" NS *S forsan l t B~ ad Majorem Carlusiam,


rttJiisse
,,,..

Brunonem a

celebrato
,

'

interfuerat cnrtuiiam.reliqiosis hujus


>

PlacenUno
ac

,,,,,

concilio

,".."<
"'''
"

sanequam incohs importunum eni nostr, biographi si vera


, ,

patiuntw,

g ravissim am tentahonem enZ%i hi recte scribant, a dxmone si ddect, in qua passl sunt a ,uxta adfuisset, solaho e,s Lnctus Ulam, qux,s, o Tenlahonem esse potuisset. d,haud ita dudum uh ex
;

J " ^m
,

iTcoTfirtatum L nundeitumconstans^utieamvocan/,
,

mdubitanter

negare idcirco

Sanctissima %**-J* ^ "Ldi Parvi de verum mhilne T^Zaetursufjrageiur usus

Virgine Officn etiam est. ob


dubitani

^ f
,

cumvere
'

habuit,

TendlUntelhges hoc udaue, quod proxime


,

post

Placentinum conchum
excepit
acciderit,

^CJZum IquZVbTerint,Mar,a
T
Virgo Teat vtdeTd? Sanctissima
,

Claro-

ZTcZmemorare Z
biographus
,

Ztlunicerosimilius
e quo

hic tubet.
et

Blbmenvennx Is Uaque San,

emex sup num.utpotem quorum honur ante


CartusiamS.Unu.ocondulerU, diu

Puteano

quse

eo-

^^

DIE SKXTA OCTOBKIS.


discipuhs ratam apparitionem a Sancto ejusque proinde an eledwverosimiliter fuere electi ut Blomenut verbis recitalis is hujus causa apparitio illa exstitent, sit du;

656
UCTOKI

jungit, sequentia

verba

supra adhuc recitata Apostolum autem illum sanctum ilominem

hxc

ejus

venna

innuit,

ea (videsis Blomenvennx Landuino ejusque socns, verba proxime data) Apostolus non S. Joannes Baptista, sed S. Petrus postenoremsese obtulisse memoretur, videndum Sanctis, non autem que proinde e duobus hisce quam Blomenvenna meelectionis,

Uum

maxime cum

priorem, si causa exstitisset vn morat, prxfata apparUio

mdeantur patronum sibi illi electuri fuisse Vila Urbam II Pap*>s*P'sKmc Riunartius in Knrt 226 sic scriblt sime jam laudata num. pre:

conjiciebant Petrum fuisse, ex illo vel maxime Urbanus secundus in consiquod successor ejus beatBB Marue a clencis lio Clarimontensi Horas Blomenvennx porro asquotidie diei instituit. nec hic, nec sentitur etiam Surius etsi autem quo et Dorlandus ullum afferant, Blomenvenna testimonium monumenopinionem suam firment, scnptonbus antiquum triJms tamen hisce appantio locum S. Petri kpostoli si memorata autumo, habuit, potius adhoerendum
; i
-

,uam

quam

etiain

hac

ip-sa sacra,

ces horarias

beat*

expeditioms nn.sione Mari, quffl jam amtea


monaeteriis
"r

Petro

Damiano
:1

suia

Claromontana scihcet synObani pra^scripto (in expr

**

clerici8 '

lmmo

**

ipsis

Sli

erant

insta-

illam concdio Ctarouni Petreio. Hic enim videtn montanoantcriorem facere dumtaxat qua Horas sanctissunx prxconcepta opinione CartunninisMaricerecitandi consuetudmcm a htsceadahos sianisprimum usitatam acdeindeab
, |

a ventate propagatam fuisse existimat. Ast ea omnidubioprocutestdevia.

Tinquaslrmin

Terram Sanctam

condUo) frequentan cp snes decretx fuerunt,

expeditioni uscipiendie inse ut eo pacto, qui nnhtes adjuhis saltem precibus habiles essent,

varent,

eis

tant*

W-ms

patrocimum prome-

Diacono in Reg. 610 Etenim, teste Petro sanctk S Benedicti cap. 04 Hor addebanlurquotzdtrO/nisjam in monte Cassino Papx.qui 1 ficiomajoriexconstitutionr Grtyont 1 ortos Cartusienses L,o715 ac proindiu ante
(

opinattu

etl,

niliui
II Ut/I'/"

accidit, fuarit
[or.

B
etl

rendo.
18

dnlnuin,

Cum

horarix de beaergo, ut preces 01*

concilio Clu-

lomontano,
eontra nc
Petieint,

bano Papa.

uti recilata

ranl, clericis injunctum

^reatarentur al Ruxnartn verbadectafuisse feratur imorecol.

tom. x Conahorum idem facerent. recenh Tniunctum, Cartusiani ut moveri poluere; quare, Ulo Urbani priescripto Blbmenvennx verbis ,am cumad id apparitione, habuerint, fuerintne hacvere,

Labbeum

517)

l>-

earumdem Horarum Pontificatum iniit. Adluvc monastertorum, E in quodamsuorum recitationem solebat, dtmmtus conheec in ouibus frequmtari Bozonem monachum, firmatam fuisse, contra consuetudinis sancteillius trus Damianus,quianteCartusi< ad Superos Hum, conciliumque Claromontanum 32 ad eremitas Gamugnenfammigrarat.epistola ,qua docetJam vero, cum id ita sit, /-< /
ses

S Petrus
pensum
cilio

Cartusianisapparuerit,*-..

H thlianumsanctissimx Virgini Mari*


solverent, monuerit,

appariionem con-

ZTatTopushaud

landi simul,

Claromontanoposteriorem exstitisseobDorBlomenvennx et Surii auctoptatem


eanst debet, verosimilius fueritne, ^quoHdtanm resitahaveat t

ZJol^amcHctaun^l^
fuisse ITnciltiClaromontani celebratione in hac quidem Zo^nLontendat.Ataue
fuisse vldetur Petreius.
landi.

Etemm

hancanopimone insuis inDorItb.

Je

.^vero
Mana
Offi;

4, Chronicon Elucidatiombus D. Peeis (Cartusianis) Apparens sic scribit P ess,t qasalutare su gff
:

eap.i

Virgine llU Parvi de sanctissima Zt^apudCartusianosinvalesceret, appap:


dubitari posse, ut

7onTma %ctum,

jamdum,
an

us Apo tolus consilium in honorem tenus Horas canonicas etdecantarent, quod de nde Virginis quotidie Ciaredeeretis universus, uti ex

<*>

liZur ac proin, usZiiss imam Virginem Mar sanctuTvTo Joannem Baptist

*rito priBterea,

ht,

^mam,

iam clerus

rntens.
It a

ooneilii

constat,
rf

~X: ntX^ T^^e^fat-epotest.


itte:

eZeiZ, Jluond
^

lemistaapparitio

Mnp /,<-/,/
sit,

*Za-

S 5?
S

cxjamsupradictis
dubit

um^im tocum,

habuentne lum eUamap.

-:;:v;.':;r'::^

usvoZt Sanctum Pelrum

u sauem sua iUa

Oartanelucxdare Pelreiobservalione

Cartusiams, quibus

vestri

tantum Horas eju Ordinis futuram,

^iZnZihil
d*

prohunc tangenHum t sertem

Ecclesia inBtltutum nuper in Romana


cantetis.

est,

Bmnm *-

Cartuvams beatis eosque, ut Horas


609

.*'*

eantaren cantarent, admonuisse


;

WdwHMrumbertKSiM
Ecclesta

^.^ ^^ CK===5aStS STtsI BK.'SSX m


9
,

^^% ^^^'"^ admonm^ J


"*J eotempo^l
-
,

Petrum apparuisse, de rgini

Tu7aud

Uo,

dudum Bruno litaZenhuiciUumi si tamen


9

Placentmo
se,

conci-

\um,
Hogcrii
'./(iii,

verum
tQ

sU,

7"' """
"'

ZarUe
Haud haud

ita

V^etio
<jnillli

^ZZJrTeumn
^,,,,,,,,
u

kaoeret,

amw aiiter eUa,n,


col ol-

1097,

f*^" Turritanam Catabn* donaHM fecerat liberatissime C uberalissime


nnfp
,

tlatuiti

-.

Komana

muiw

Wlt ae proin,
,

cum hxcahbx.quam

Cla-

Ztano

foncilio, S tatuta fuisse

nonre,,ena^r

tempore. quo dicta e0 circiter posterwrem. cancilioillo hanc exstitisse ii


''

PP*%<%1%.

tZ
;

ApostolPetri

Blomcncenna, Tvsum eliam existunarU postquam d.ctam q* sl tismanifestant, sub'apparitionem narravit.mox


,

6
auctobi

><;

DE
qui

S.

BRUNONE CONFESSORE.
te fuisse

c B
-

hac functione Rithmum Rogerii, primipost exactose Sicilia Saracenos insulse hujus regis, nativitatem anno 1097 recte consignat ? Romualdus
nxxa.

melicum
;

in

edidit. Ita itle

verum an

rium
fere

obsessam, exstitisse potuerit, consectae recitatis Gaufredi Mataterrse verbis /i/,


finito,

1)

Salernitanus, auctor synchronus, in

apud Muratorium tom.


Scriptorum
filio

col.

Chronico Italicarum 196 de Rogerio, Rogerii comitis


7

Rerum

primus Sicilix rex, non anno 1095 sed anno demum 109S ineunte natus sit. Fateor, sic habet verum, prxterquam quod sic equidem nondum nativitas illa anno 1097, cui eam ex diclis Caynillus Tutinus innectit, acut Rogerius,

jam

primoque Sicilix

rege, sic scribit


tot victorias et

Gloriosis-

ciderit, esse

simus rex Rogerius post


in archiepiscopio

triumphos

sia in castris

apud Panormum febre mortuus


ejusdem
civitatis

est et sepultus

anno vitffl suec quinquagesimo octavo, mensibus duobus, dieanno xxvi die mensia Februarii bus quinque anno autem Dominica? Incarnareg*ni sui xxiv
,
, ;

de Rogerio postea rege, quem AdelaanteCapuam e Rogerio comitemarito suo conceperit, in huc translatis e Mataterrae HistoriaSicula verbis sermonem,probari nonpotest. Nec, etsi secus foret, quidquam inde pro Rogerii

tionis mclii,

Indict.

i.

Ita

Romualdus qui cum


;

anno 1097 affigenda haberetur, cumverba ittaMataterrce attribuenda non sint,sed ad paginx oram, e qua deinde in ipsum textum
regis nativitate

optime, quo aetatis suae anno Rogerius rex obierit,exploratum haberepotuerit, reipsa hunc, ut
verbis recitatis tradit, aetatis suee anno quinquagesimo octavo obiisse, in animum induco. Rogerium quidem, nonanno, uti hic Ro?nua/dus seu potius recitata scriptorique huic attributa verba signant, Dominicae Incarnationis 1152, sed anno 1154-, ail xxvn Februarii diem provecto, vitam cum morte commutasse, Pagius in Criticis ad

ab imperito librano fuerint traducta, ab inepto adnotatore fuerint adscripta, uti infra ostendam, cum tam de Capuanoe obsidionis tevupore, quam de diplomate, quo post hanc S. iirunoui eremoque Calabrinse mutta bona Rogerius comes contulit,

sermonem instituam. 614 Mihi itaque, omnibus


i .
,

B
consideratis , Roge- ponfa
,
,,

<<

hunc annum Uxidcntissimis argumentis evincit, nec dubium est, quin alii adhuc errores in Chronicis, quas Romualdi huc transcriptus textus
exhibet, notis cubent.
tedanno, uti partim

Yerum hae compendio per litteras, numerorum locum tenentes ,scriptae dumtaxat sunt
012

sXUttwjo

lime nec raro irrepere, experentia habetur compertum ; quoto autem eetatis suae anno diem extre-

in Q uas

Uorariorum

oscitantia

errores facil-

mum
rem
/'/

Rogerius clauserit, noc compendio Ulteris numericis, sed vocibus integris, in quas errodifflculter aut certe non tam facile tamque cquenter irrepere ,eruditi omnes norunt.in recitatoRom ualdi tewtu exprimitur; adhaec nihilplane

rium,Roqerii iam * m i gem, non anno 109/, ut statuit lutinus, sed anno 1095 exeunte natum esse, verosimilius adhuc manet partim ob sequentia,quic supra adhuc recitavi, Romualdi de Rogerio rege verba, Mortuus est... anno vitaesuae quinquag*esimo octavo, mensibus duobus, diebus quinqu-, partim quod haec, quamvis Romualdus in Chronico suo annum, numero ordinati, quem eiadjungit, designatum, pro anno compteto absque additione, qua fieri id a se aperte edicat, accipere non soleat, de anno tamen quinquagesimo octavo, duobus jam mensibus ac quinque diebus completo, interpretanda hic
.

comitis fUium, posteaque Sicitiae rei

"" j<w
d)
)(l ,,
:i

ifBulcrali

,,,,- ,.

r,r >

sint,

uti liquet e sepulchrati inscriptione v^egis

uspiam occurrit, quod Rogerium altero vitse suae anno obiisse,suadere utcumque sit natum ut proinde, si non certum. verosimitlimum saltem sit, eum assignato in Romuatdi textu Vitae suae anno 58, et quidem,uti infra docebo ,duobus jam mensi;

Rogerii, quae apud Rocchum Pirrum in regum Siciliae Chronologia,SiciticV Sacrae tom.ipraefixa, pag. K exstat,quaeque sic hdbet: Vix. an. lix, regn. xxiv. ubiit mcliv. Jam vero, cum id ita habeat, an-

busacquinquediebus,quiintegris'pariterineodem textu vocibus exprimuntur, jam completo, diem suum obiisse. Jam vero, cum id ita sit, annique quinquaginta octo. menses duo, dies quinque, ex anno Incarnationis Dominicae 1154, ad xxvnJanuarii diem jam provecto, quo Rogerium regem e vivis abiisse,Pagius ex dictis lucutentissimeprobatum dat, subducti, ad Dominicse Incamationis annum \i)9b,prope jam terminatum, deducant, C consectariumest.ut Rogerius rex,incujus tempus natale hic inquirimus, posteriori hoc anno, ad Decembrem jam provecto natus sit. 618 At vero, inquies, Gaufredus Malaterra, quidquidetiam nQn rarQ j am SUp ra laudatus,qui majorem utique mereri videtur, tib. 4 "tawfum hlc fi^em, quam Romualdus tiistorice Siculx, cap. 26 de Capua, per Rogerium, Apulicv, Calabriae et Sicitix ducem, hujusque patruum Rogerium,Calabriae et Sicilix comitem,
,

nique quinquaginta octo, menses duo et dies quinque, a vigesima septima Febmiarii die anni 1154, quo ex dictis idem princeps omni dubio procut vita functus est ordine retrogrado computati; adannum lOdbfere elapsum deducant, consequens est, ut tum, quemadmodum jam dictum, Rogerius rex natales sit consecuius. Quod cum ita sit, simul etiam tempus, quo baptizari eum
,

determinatum habea Brunone contigerit constat, Sancto id honoris a mus. Verum unde Rogerio comite delatum fuisse, ut baptizari ab eo
,

filium

suum

voluerit ?
(

..

m//n 615 Inter eremi Calabnnae incolas, qui post S. ^. Brunonis obitum novi Prioris seu Magistri,qui toti a te tom}mn<> eremo preeesset, electioni inter fuerunt Mai-aldus
,

'

'',',/''

recensetur in infra huc transcnbculo eorumdem Catalogo,qui inantiqua charta,cuisinguli nomina sua ipsimetinscripserant, I utt repertus. Maralai etiam,Cartusiensis monachi,qui Chronicon quod-

obsessa, sic scribit Anno Domini'* luoarnationis mxcvii ibi (in castris scilicet ante Capuam obsessam) se impraignavit comitissa Adalasia de comite Rog-erio cum autem hic de Rogerio post: ;

Rocchus Pirrus in regum Sicituv Chronologia alibique non raro meminit, cumque poetica vena divitem fuisse,atque ad annum 1095

dam

digesserit,

ea rege ab Adalasia seu Adelaide concepto sermo sit, nec, quemadmodum ex infra dicendis de tempore, quo Capuee obsidio acciderit, patescet, Rogerius comes Adalasix maritus ante Pentecosten,

Morotius in Chronotigico Ordinis Cartusiensis Theatro affirmat. Atque ex his omnibus jam fit, ut et Maraldum, Cartusix Catabrinee atumnum, Rogerii postearegis baptismo,ut Tutifloruisse,

nus ait, vere

adstitisse, et

a Sancto nostro Roge-

rium,primum post exactos Saracenos SiciticV regem,uti is in Rhythmo melico,quem ea de re, Tutino
alisque testantibus, cecinit, nos docet, baptizatum

quae

anno

1097

in

vigesimam quartam

Maiidiem incidit, in Castris ante Capuam, dato etiam, civitatem hanc anno illoa Rogerio comi-

vere fuisse,persuasum mihi habeam futw putem, ut idem mecum e monumento isto studiosus
/>.<"<jue
,

, ;

DIE SEXTA OCTOBKIS.


K diosus
lector

uhl
jugis laus frugis

persuasum

sibi habeat.

Idproinde

Summo

""
Sanetut
ablult,

integrum huc e Tutino transcribere, opersepretium existimo, licet interim locis nonnullis ita male vel ab ipsomet auctore versiculi tornati, vel describentium errore vitiati sint, ut vix ac ne vix
hueque i,an.</"'

quidem, quid iis significetur, intelligas. 616 His itaque constat versiculis.
Totus orbis claret orbis Claro natalitio Militonis Marchionis
:

Deo sit in secula. Araen. uxor, 618 Habueritne Adelasia- comitis Rogerii nomine ut patrem, ita etiam avum aut patruum triBonifacium, ex horum versiculo7*um tertio et bus seqq. quod admodum obscuri sint, definire non ausim; e reliquis autem quorum quinam prid<'
,

Bonifacii Itali

Neptis

ornat

quem exornat

rea obscuritatis vitio maxime laborent,quisque /,<>facile,me etiam tacente, perspiciet, notandi a comite Rogerio, ut fitissimum, qui et Sanctum illum lium suumbaptizaret, rogatum fuisse, et id muneris obiisse, docent, sunt sequentes
:

Uxor Adelasia, Brutiorum Siculorum

Pro lavacro divo

sacro

Comitem

Rogerium

Et Northmannum venerandum Danat faetu femina gloriosa Generosa Quem enixa perperit.
,
,

Unde tum lustralis Comes orat et exorat Brunum Alemanicum

Nam

tenetur

ut ligetur

lllius devotio.

Accersitus non invitus Jubilosus advenit,

*"" auclum?

Avitum*

sensit

se prassensit

Coraes illefilio, Mense deno qui terreno Tectus exit pondere.


Melitensis
fit

Baptizatur et lavatur Sacro puer flumine Lanuinus est patrimi,

E
-

immensis

Nobilis Northmani'11 Tumque sacro de lavacro

Urbs antiqua gaudiis.

lmma
Chorus
Lffita

cuncta stant injuncta


et Trinacria.
Iffitas

Lsetis

ac .liscretus
,

carmiua Pro lavacro divo sacro Undae tum lustralis


lu.lit

Comes

orat et exorat
;

Brunum Alemanicum

Olivo Bruno inungitur. Atque hisce quidem versiculis quid significetur, satis liquet; ne quis tamen de ultimisignificatiodubitet, ne, qu<e huc potissimum spectat, fbrte Brunoi?? hoc <iatwus est, a nomine BrumiB, qw>d ejus poeta hic, uti e duobus hisce anterioribus Comes orat etexoratBrunum Alemanive?*sicutis, cum, manifestum fit, pro nomine Bruno usurpt

Nam

tenetur,

ut ligetur

Ulius devotio. Accersitus non invitus Jubilosus advenit.

deductus, proque ablativo cum prxpositionc versiprsecedente Grxcorum more adhibitus; ut Brunone inuugitur, culi illius sensus sit Olivo a deceatque cumnonnullis proxime antecedentibus
et

Baptizatur

et lavatur
,

et Sicilia? comitis, filium.

Sacro Puer flumine Lanuinus est patrinus Nobilis Northmanicus,

consequentibus, Rogerium, Rogera Calabri a S. Bruu.me MUeti in n/u, idque anno, uti exjamsuCalabriasohn.u fuisse pra dictis pronum est eruere, 1 095 exeunte

baptizatum.
erat ela- * Rogerii, postea Sicitix regis, baptismate iterum m seJifr miit psum,cum Sanctus benevolum
gerii,

Tumque
mthmo
;;;;

sacro

de lavacro

619

Haud multum porro

temjnrr/s

spahum

giMAaud

Olivo Bruno inungitur. 617 Sistuut bellum post puellum Christo Deo supero.
Eelix

Unn

omen, tenetnomen
,

Puer hic Kogerius Canunt omnes stant insomnes

Calabrise et Sicilix comitis, animum fuxt in suis ad conexpertus. Docet id me Surianus, Surio S. Brunonis Vitam A.motatio:

,//,,.,,,..

Metris jubilantibus. Ardet forus gaudet thorus


,

Nimio

prse gaudi<>.

Militensis

nam

ostensis
,

scriptam a Anno mxcvi Ronibus pag. 307 sic scribens comes villanos quosdam douat S Bruno- F gerius quo se Ohristianorum adni. dato diplomate, in Donatio, quam hie Surianus jutorem intitulat. commemorat, eadem haud dubie est, dcquc ad

Gaudebat ecclesia Quia tapete cum abiete

eumdem

hisce Suriani verbis notaticm

annum

Exomatu
Froude

cernitur

1096 in Ordinis Cartusiensis Histon.r Prospectu Additur el alia Camitlus Tutinus ita loquitur
:

viret,

nemo
,

silet,

Cuncti ludunt gaudiis. Tum Urbanus sed humanus


Jubilat natalibus
,

Hic secundus

totus

mundus

Quem
Regne
Puerili

adorat protinus

Christi sede

cum mercede
;

eorumLauvino ab eodem comite Brunoni et monasterio ( Turritano scilicet in que in dicto quinquaginta hoCalabria) successoribus donatio minum familiae unius in eodem ligii et homaGneco i.liomate exaratu. gii Privilegiura seu diploma, quo donationem iltam Sanvilegium et Surianus verbis ctofactam, Camillus Tutinus
,

beatissimi

recitatisasseverant, invenire
levatur

nuspiam

potui; non

Hic precatur,

dum

Domino

Salutarem atque parem

Vitam Christi caelibem. Ergo nato sed renato Christus regna puero Donet caeli dono zeli
,

alteri saltem horum dubito tamen, quin id ptorum, Tutino nempe, qui id Qrsece exara fuerit. Quare et donationcn dicit, ad manum factam Sancto vere etiam a comite Rogerio lam mihi habeo, licet interim, quo persuasum

fuisse

remcertioremlectoriredderepossem.privilegium exhibendwn, vellem naillud seu diploma, hic ei


bere.
.

Simul

et justissimo.

WWIII

858
ii
|
i 1 1

DE

8.

BKUNONE CONKESSQRE.
erat,

C. B

a comite Rogerio, Sancto nostro ac Lanvino D suadentibus,fueratsuffectus,cum Bruno in Turri tana Catabrix eremo novam ecclesiam monaste-

XXXVIII. Mortuo Theodoro Meepisimerio, Grseco Squillacensi

scopo,

JoannesdeNicephoro
ut
substituatur
,

Lati-

riumque sub sanctissimscVirginisMaritc et S. Stcphani protomartyris nomine condere incepit.Creverat,mgu^ inUistorige Ordinis Cartusiensis Prospectuadannum 1097 pag.lZCamillusTutinusjam
multitudoraonaeborum inbsercraoS. Maria^etcum Rogerio colooua ille numerum non caperet,
prope b*remum sub titulo ejusdem VirginiSj <'t protomartyris Stepbani peramplum ac raagnificum construitur monasterium.
mite

nus

Sanctus
et
,

privilesuadet, et ab hoc deinde

jubente,

gium amplissimum, quod


Pontifice confirmari curat
tanae

Tur-

novo jam in hac monasteconstructo S. Stephani

eremo

si Tutino hic fides sit, non tantum priori monasterio, quod ex dictis statim a suo in Cartusiam Calabrinam ingressu in sanctissimx

Sanctusergo,

rio,

impetrat.

Virginis Marise et S. Joannis Baptistge id feceexstruxerat, novum addiderit,sed etiam Rogerius, et ad ccrit, quod et ita fxeri vellet comes multitudinem monachi excrevissent,ut

honorem

eamjam
eos

CaJoannm * ^uamdiu Grvcis Orientis imperatombus bcyliacn Nicephco,,, pa rucrat non alii fere ScyUace^m sederant episcoquamqiu^icclesicV Grxcx essent, epncopum vrincipibus ac p? Mig^uadet. Verum, regione illa a gente ntum B Normannis, qui Ecctesim Latin* Theodori M< osubacta,in

V6 w
tur>

fj

S. Marise et S. Joanni Baptistx mocaperet. Et partim quidem ob Brunonem,w?posteriorem hanc causayn id fecisse

sacrum

nasterium haud
rosimilemihi
dicendis

iilcircoapparct,quo<lanno,quoex Sanctusad Dominum migravit, 1101, ac


rel

^ban-

secld0ll episcopt.annoW* simerii, Graeci Scyllacensis locumnon initio e vivis sublati , aut sequentis

alium,

quam

qui Ecclesuv Latime esset

sufficere

episcopum Rogerio, Calabrix aut,utaln scnbunt, adcujus ditionem Scyllacium Squillacium spectabat Astvisum; Squillacum seu nonnulhs ntus suadentibus idautemeiuna cum Lanvino tnpnet Latini episcopis S. Brunone episcopum Joannem sedis illius ritus Latini

^Smh^om^

de Niproin quinquennio dumtaxat post Joannis cephoroadcathedram Scyllacensem promotionem D Turntana elapso,mona<h< amplius triginta in facit antea adhuc laueremo exstiterint, uti fidem sancti Parendatus monachorum hujus, quipost Lanvino, veluti eremi magistro, obetis obitum dientiampromisere, Catalogus, e chartaantiqua,

cuisingulieorum nomina sua librum cerptus, atque in knnatiumCartusiensium non vulgatum illatus. quartum hactenus
lis-Dei

inscripserunt,ex-

mum

hxc omniaexstans de Nicephoro delegit. Docet Episcopis tom. 9 ltali* sacrx in apud Ughellum hoc Squillacensibus col. 426, annoque,undeab

anno 1090 exeunscriptore Mesimerii obitumcum perperam loco citato comteaut sequentisinitio quinta signatum noni liquet, 1096, Indictione

diploma, quo tunc prxterea pauca contulit Scyllacensem sedem bona non eam fundavit. Verac de novo quodammodo Ego Rosic habent ba illius, eo facieniia, comes et Calabriae, una cum gerius Siciliee nomine Adelasia .... consiho Casuxore mea et Vicarii D. Urbani Saxonis
, : ,

idem Rogenusin

utmutexemplari descriptum, mecum, est Cartustanus dignatus la alia, communicare idemque Parisiensisjam suprasatpiuslaudatus, fuerit et hic et antea citatumjam etiam ego, quod citandum adhuc veniat, cum lectore infragm commv m id minime fulurum reor ingratum, conciexistimo. Hisverbis nicare operw pretium
,
,

622

Monumentum

illud

e libn

hujus

Vat,

,,,.;

niti llHfllf

\ttjam iul

,//,

cf

m.

magJFrater Vugo promisi obedientiam vitur simihter Lanvino. Similiter et frater Leo itro eimiliter et frater Eomanus et frater Maraldos;
;

similiter et

frater Stabilisj

similiter et fraterBa-

similiter et frater Ursus dulplms de Oucifixo; Kainerius subd.subdiaeonus; similiter et frater

sanensis episcopi Panae atquc D. Roberti


ni

Angerii sis"Engerlan<li

Messinensium, StepbaCathanensis , Stephani Mazarien-

Guildericus acont.s; similiter et frater


et"frater

stmtltter

G.rardus
frater

similiter et frater

Tnouso,

a grigentinensis
,

Rogern

Sira-

miluer et
et frater

Gualterius
;

Moriuus
et
-I

s.m.hter
lev-

atque D. cusan. eniscoporum assensu eremitarum, virorum nostri Lanvini et fratria consiliis D. Joannem de Nicephoro, sanctorum venerabihs aanctaMioui canonicuset decanus
,

Brunonis

Landulpbus

similiter
,

frater

litensis ecclesiae erat

vir bonestus, vir prudens,

Lari Hocnomen, not.d ,.,. u anonymus,* mauctor tusiensium libri quarti quia corrosa est charta ) _. s. tegrumexstal, Ciementarms , suniliet frater Kenaldus
l

Annahum

militer

atque suam gistrum elegi mibi placuit beneficns ditav, quot et quantis quantum ad me ethonestavi di gnitatibus , et
,

omni

copiosua honestate, ibique ecclesiam et pontificem, et

ma-

ter

ct F.
;

Albertns

j ulo
lu.sus
;

simihter , simihter et F. Odo


imiliter
et F.

simihmr et P. Odo
,

et F.
;

Eembaldus

et

similiter et

P Lon-

5SL
et

sim.hter et F. AnQumbertus, s.m.hter

pertinuit

destinavi

et

descripsi

suam

parocbi-

am
s,

dus
S.

simihter et frater Dnranfratr Bernardus, simihter etffater similiteret frater Loinus,


et

m Cum

etc.

num

Rogerius Virorum Sanotorum

Brunonem ac Lanvititulo hic condecoret

llato; similiter

frater Fi.loo

d.aconns;

simi-

utriumt
ui tt

'

Tm

"""''T mt"""

horumque partim consilio, uti ipsemet episcopum Scyllacensi sedi Joannem de Nicephoro impertierit, argumento sane honaque nonpauca
,

proait,

simUiterel Erater "teretFrater Beldieus, .,,,. imiliter et Frater Lambertus

Gna-

ul

Ita taudatus Catalogus , 'computanti patebit, Turritanx

Irigmla amphus,

eremjmon^
obedienlxam horum ante
,

in pretioapud etiam dictum diptoma est, quanto nominatim S. vrincipem itlum Lanvinus ac Haud dudumporro Mesimeno, Bruno exstiterit.
ecctesise

obitumLanvino chos aui posl Sancti "Jserunl. eomplectens; ut pro.nde


circxter

Squillacensis ritus Graeci episcopo vita

Nicephoro, qui ritus Latini functo, Joannes de

rnerum quinquennio eliam Scylacensem Jopromoto primum ad cathedram majorem mullo, auam tmanne de Nicephoro,

seu

MK
ft'o

SEXTA OCfOBRIS.

m
il'CTOM

hincque partim, utnovumS. Stephani monasterium Sanctus exstruxerit, factum esse, verosimile sane, utjam dixi, appareat.
exstilisse,
quodque,
trt

623

Verum causam

Annalitta

cerit, longe

ob quam id Bruno fediversam assignat Annalium Cartu,

Cartusiemit
VUll.HOililldloi

siensiwn

infirmitati

non rulgati auctor huc spectant, verba e i/mus. En mihidictilibri Vallis-Dei exemptari descripta,
libri quarti Iiac/enus

Turritana Calabrix eremo) primo ecclesiam ad honorem beata? MariflE VirginiB juxta speluncam seu antrura quoddam Bubterraneum, in quo ipse manebat. ffidificavit e1 aliam hand procnl ah illa distantemad honorem Sancti Stephani prothomartyris cum contiguo illi monasterio, in quo ceteri
uit,
bo

C.B.

ejus, qusB

sub cura

et reg-imiue tanti Patris

militantei
'

que a Sccpissime jam laudato, qui nomen suum Cartusiano Parisiensi submissa. prodi vetat Ipsam poiro Calabrinam eremum, quam a Rogerio in honorem S. Marise et S. S. Bruno obtinuit patronos Joannis BaptistflB, quoa jam in Bpecialea
,
,

utihlecmira Itailte, aSancto nostro non prius S.Sle' 9 a ~ rtl phani ecclesiam seu monasterium fuisse exstru-
,

tradens
recitat,

quavn

cum pcr
in

partem

donationem,

g Cl

diploma, hoe expressam, are cwn in hoc


cu,
,

in

Cartusia
in

elegerat

constrni v Iui1

ut

(supra jam recitatis Squillaceniisdem aomini et sub Tbeodori sis cpiscopi) euravit anno hoc paratu .... Quale vcro fuerit deaertum
nius
litteria
, ,

veluiijam exmentio fiat, erroremsane stantis seu ewstructi, admittii manifestissimum; hunc autem, inquem duo etiam alii, nempe ante itlum Puteanus et
ip S0 dipi

masteriiillius,

posiiltum Surius prolapsi sun/


snbit,

moam

quod colebat
i

S.
i i

Patriarcha

T
.

Radulphum
,

B
n

tllI1(
n

,,ira

dicens
n

In

finibus
:

lirue

cum

fratril
:

quodin ea ipsa dicti d\ ma tis parte, quam tam hi, quam ille, recitant, monasteru 8, Stephani veluti fam escstructi CalabrmaecmenHoinstituatur. kdl
,

hflBC
n
n

verba inclusive
reraissior

tensus,
aptus.

ie si1 Arcus enira est , et minus ad Officium

vHfto S. Brunu de Bna solitudine, ubi qu s morabatur cum illi sflBpins ftam anachoreticam ducendam a Deovoi exploraverat. Cum enim videret, multi mque virium homines ad d litionia
,

on Dei qenii Sancto exstructam, quam priusetiam fuisse a donatio, quse in hoc B n memoralo diplomate exprimitur, a Rogerio comite in Sanctum nostrum
collatafi
recitatis,

ime
i

qua
st

alii

nostrr Puteanus

ilicet

mox laudati et Sun


est,

biographi
lunt; quas

inire

conversionis

gratia, statuit
detinerc,

fortiores

qaibua
qU0
iiiii:

voeationem ad id Divinam
CflBti

proba-

eorum narratm m>n nnxus.^i erronea tia St

&

ctam

sanctissinnvDeit;

^ab

idoneos censebat, terium construxit, in honorem S. Stephani


,,

eremiticflB vitae

mo-

anno

L090

1094 con* aedificari cwptam, annoque sc,exjam supra dictis constet,


ecclei

msecratum unum circiter milliare distans, in quo vitam agerent, eremitiab eremo " em minusque rig-icara quidem,
,

S.

Stephani

iographi nosi Calabrtna a Sanhic,

ctonostro post datum, de quo


.,

jam

diptoma

colwerec

cum

dara.
tuliveiUinn

velkt, tdifiari, iion pi


rnUffl
i-

pottda-

laudato Annalium varhactenus non vulgati auostandum sit, novum S. Stephani monasterium, quod infirmitati eorum, quiere-

Haque,

si

tusiensium

libri quarti

8. VariaeetS.Stecum S. Bninoni acomite Rogeno, ,i ecclesias hicnondum sibi notum m Turritana ereHlum

tum nnno
1099,

miticte

mtse

ficarit;

minus apti erant, subventum vellet, quod etiam verum esse potest, cum ni-

imlomnino obstet,

quominus

id

partim ob
i

rati-

venandum invenisset, donatos Jv s'"* jam antea memorix pro rcnatwnem Rogerio ctus umquam a comite vennoscenb exercente nondumque eum

mo

inter

ecisse onem hanc, partim ob supra assig Sancredatur. Quoquo modo interim reshabeat, monasterio, sanctissimse Dei Genictumcquidem let mona etJoanm Baptistaesa
I

tus

,..

ntiipsimetlaudatibiographiadmtt.

famsupradictii
an?io 109
'

conttgerit-

quod

rum

esse

c ura

ercmo seu&e Tur etS. ninniidemsanctissimaeDei G <'< Stephanoprotomartyri est,utietiamidanno 1099, secunda -\ ala jam fuisseinhabitatum. Etenim Rogertus,
S. Mariflede
,.,,.,,
I

adje-

largitumfuxsseco,,i tuneS Stephani ecclesiam post mite quam loma, no dicendis datum, /csseiedi-

anno

099,

ex mfra

ficatam?
tuor
i
i

ran brixetSicilisecomeSiindiplomateinfrahuctr

irsan Sancfi nostri getate q

>

Calabrii

"/['''

%" uu

n.ncconcessit.monasternS.Stephancu^tunc
ecostiterit,atqueafratr in eremo Turritana mentionem facit. Nots

,
\

^ Q in solitudinemtllam

bitatum fuerit,

<;e
i,

inquit, omnibu ,,,,,,, qiue raihi pecoatori


volo,

^anls
concess
asimi

y Mt
i-

tera

*dm srint.dum vero* sacra, post SanS. Stephano


'""'\.s/

Hi

msolitud
in t1

rosimilej
'"'"";:'
S

orationibus reverendi viri P. Brum in ecclesiis Sanotaa Patris Pratrum, qui habitant Stephade eremo, ct S. prothomartyris i8E
ni
,

abuiiopn
antiouic

IJ
'

'Z

quflB

sitaB

sunt

in terra
,

quod

dicitur
liquet,

Stilura

et

mea inter oppidum, Arenam. Atque hinc

m0 nasteria,a
tata

Wrunono ejusquc

'Sinhabt

jam
bio

BlSmenvennam averitate omn procul aberrare, dum, postquam jam di


S.

quxSanctinostrixtatein Turntanai

brw

nusAnnahumCar-

quo Rogerius comes diploma ex parte


Vig-ore Etaque

Brunoni

donavit,

Mi

hactenusnon

**?%?}.
III.

hujua donationis dificavit

ibi (tn

quodnoln iam laudatus, quem, ^,, svpissimt j nonuno

Octobris

Tomus

>

GOO
no,

B.

doeutt, tfa Cartusianus Parisiensis JMB mxc et mxcvii vidimus Annis scribens (in Turritana scihcet Calabrix d.io exstitisse Brunoms eremo) monasteria tompore sancti et S. Joanni Baptiunura B. MariUB (addipotest, aliud non ubi ipse morabatur stae) dicatum in ejusdem B. Mapriori dissitum multum a
,
:

DE me

S.

BKUNON E CONKESSOBE.
mfuisse, verosimUUmum vel iddrco reor, quod, cum ex omnium consensu amplum exstiterit anni saltem duo ad <-ji>s structuram requisitifuissevideantur,jamquead wmbilicum anno 1099 esset adductum uti ex
109? condi
,

jam

rice,

et

sancti

in

quo cum monachi sive minus ferventes,


, ;

Stephani honorera aedificatura omnibus conversis quidara etiam


,

sive

potius mfir-

nemo non intelliget. Haud dudum porro poslquam xdificium hoc condi cosplum fuisset,ecenit, ut Joannes de Nicephoro, quambenevolo inSanctum nostrum, cujus consilio exdifuerat evectus, ctis ad Squillacensem cathedram
dictis
rit.

Lanvmus erat mi facti deg-ebant quorura ipse omues usque ad praesentera annura sed Prior quasi unum vixerant (1114 videlicet) eremitice ut constare nconventum componentes,
,

Turritanamque eremum animoesset,manife& Etenimanno millesimo nonagesimo octo


sedisset, llv.irico

cum anno forte nondum integro

tantum

detur ex

Brunonis Titulisfunebribusedendispr.il

post mortem sanrti epistola encyclica missa, in q\ia(Adi hanc, amii ad


,

*"*-

tum monasterii mentionem


i\

faciunt,

cumsp

inscri-

.edannoOci-

Humiles eremitaeCalabriae monasterii sanctffl Dei genitricis Mari. a Paschah II Et in plerisque litteris
a
,

Neocastrensiepiscopoaliisqueprsesentibusdona' tionesomnespnoir inuiueomnia S. Brunoni rjusqueinmonasterio S. Marix de Turri successoninsuper ascebus concessa confirmavit, ac tanta libertate donavit, ut sibi ipsi et sv.cterium illud cessoribus suis episcop/r in id jus ademerit quemadmodum instrumentum publicum, seu p
vilegium, quo id prsestitit, fidem facit

Tlludite-

urimeurar Lanvino vit psimus,

datis
ipse

quas superius

suis locis exscri-

Papa Lanvinum

vocat

Ereraita-

praepositum et multorum anachoretarum n rum loquitur nisi de Nec B patrem et mag-istrum. inquit Pacem raonasterio uno tantum
:

num. 550J reforet concordiam eremi (Adi matam cognovimus. Et ad omnes scribens, Brunonis Lanvino et cseteris fratribus domni salutem. Et ad ipsum habitantibus
,

quarti rum, ex Annalium Cartusiensium libri non vulgatiVallis- Dei exemplan descri* hactenus comptum, mecum pro summa sua humamtatc Cartusianus Pansiensis municare dignatus est pretiosum E sxpissime laudatus, idque, tamquam antiquitatismonumentum,hincque, quantum opilectore panter nor, futurum non ingratum, cum

communicare

eremum

eremi cohaFratres tuos magistrum eremi salutamus. Sicque eremitae dicti bitatores ,
, < ,

ln Htsce itaque verbis concipitur Individu* Trinitatis. Bgo Jomine sanct* et epiSCOannes, voluntate Dei Squillacn
:

hic lubet.
no- guodfticm

*"*

praesenti ansunt et perstiterunt, donec tandem

pus, SS.
tus',

nimirum) aliud no (llll monasterium pro coenobitis

tertiura

erigeretur
,

Patrum praecedentium vestigia secuvol imifacta eorum et decreta relig-iosa


et

apud

Squillacium

tari

pro

posse

meo

conservare
S.

inviolata.

dicitur. ut in supra scriptis litteris

EactenuS

il-

te,duodumtaxat,ut jamdixi, a qux non tantum S. Brunonis xtate, habitata


,

Cartusianis in-

vm

diuposthancseuadannum usque

1114

reineremo Calabrina exstiterunt, monasteria Atque unum quidem ex his, sanctissv, censens. dicatum,cujus Dei Genitrici et SJoanni Baptistee Stephani, Priori seu magistro monasterium S. Priorem habens, parebat, utut etiam proprium anno 1094*>anno 1090 condi ex dictis cceptum, magnoqueapparatu, utjam supradolemniritu

vero, eidem sancui fuit consecratum; alterum Stephano protomarctissimxDeiGenitriciet S.


tyri

Stephani sacrum, quod postea monasteriura S. nemore nuncupatum fuxt, anno r de bosco seu de supra memora1099 secunda Augusti die, qua jameratexstructum, tum diptoma datumnotatur, rejam dtsserut. At uti liquet ex iis, qux hacde veroquantoquidemtemporecitiusconstnacwpitf Cum ex supradictis monasterium seuecclesia, annum 1094, sanctissirme DeiGenitricisacra,ante

Maria de Monasterium liBruno cui prasest venerabilis Pater Turri qua licontirrao et berum esse laudo assero et a fundatum bertate a Rogerio comite est donatum, et ab antecessore PP. Urbano B episcopo conmeo bonai memoriae Theodoro quiquc et amafirmatum. Noverint erg-o fideles msuper pracfatum monastenura tores veritatis de quo praeArsatia dicitur qui locum illum cum omnidotatum est fatum monasterium omnihus bomimbus pertinentis suis et cum quam de populo, quos bus, tam de clero supradictum monastenum habet ad prasens extraneis ex est vel inposterum habiturum
ergo
,

quod dicitur
,

quoque omnibus
sunt
effo

habitaturi

vel qui in potestate habitant, nec donatum hac libertate


;

episcopale

meorum ullum F nec quilibet successorum absqne coraraum habeat ibi jus
,

necantequam solemniritu consecrata haudfuerit, mdeatur S. btehicfieret t condicoeptumfUisse hujus constructio verosimitphani monasterium,
facile cotliget, inlime, utiexjam dictis quisque 1099 evenent; ut proter annum LO04 et annum

Fratrura praedieti raonasteSpontanea voluntate Chnsma , Ordinationes Consecrationes, rfS indigentias a quo officii ca^terasque episcopalis consequantur longe vel noti^simura episcopo Dec.raaa eonon sit qui prohibeat. et pron subjectorura et correOtfensa sint.
,

S^B
ctio

ad eos respiciant.
et

Hc
raei

qn*

d-
quod absit

ctoritate

privilegio

antecessons

Theo-

indeeamCamillusTutinus in HistorixOrdinis quod et anoCartusiensis Prospectu anno 1097, quarti nymus Annalium Cartusiensium libn auctor facit, recte fortassis hactenus non vulgati
consignet.

natione Graeci , d ori et auctoritate 008 privilegio praesenti suraus, testificaraur, conhrraaraus, Deo consecuti
et

conflrmata sunt.

Hasc et quam a

,ir)ienti P

,,

moqu
ir.

tt-

il/l

SqnUlaeen$i
r
'

quoa , ui 628 Et vero cum in diplomate , comes S. Brunoni anno supra docui, Rogerius quantum reor conoessit, nulla omnino ,

haec vel alicui senquis igitur pertinaciter hanc Si o lare Uceat. si veraciter prolatara, scnptam tentiara nostrara,

nec raihi
,

ipsi

quandoque

aliter,

successorura

meomra

guatamquein signum

stabilitatis,

ingenra

vel

po-

I"

'

ulhgiwn,

tum exstantis, monasterii S. Stephani, velutijam tamen in altero, cujus jam mentia fiat, fiatque 1099 diplomate, monavroxime memini, anni cura anno circiter S. Brunonis sterium illud

L096

tentiadelerestuduerit.deleaturetipsede pax vcro et defendentibus ven ium. Assentientibus seculoin secula etvita cumViventeetRegnante

ibro vi

rum. Amen.

63Q

Diploma

DIE

SBXA OCTOBRIS.
natB et designatac per terminos

66]

A
tbtinuit. id,

30

Diploma hoc
initio,

neque

ndlas, sc< heque in fine notas chronicas sibi


6,

nertos a

dilecto

nostro nostro
,

filio

R.

comite,

et,

Johanne

confratre
et

quodprom$pect0

hic adjunctas exhibet, anno 1098, Xndict, inno Idus Maii seu nona mensis hujus die

sep-

Squillacensi

epiacopo,

concedente,

datum

contirmata.
praeciauctoritate praedicta nnocirca , ,~ pimus, statuimus, et ea, quae vobis concessa ut a die in antea suut Uoentia interdicimua nequc comiti ipsi, neque alicui haeredum suonam donationem et hanc rum
.
.
,

anonymus, eoujus um illud, ut jam monui, Annalium Cart Ubro quarto hactenus non culgato communica*
notari affirmat Cart

affunur,diplomale,

ckronicas tum mecum fuit. inipso, quod sibi prxluant, privilegii illius seu autographo seu exemplari, an alibi, invi

Verum notasne

illas

nostram
Uceat.

conri

m
de
his,

violare

vel

di

m edicit, Hinc primo an instrumentum s daium vere fuisset, hsesi anno illud dubius, donec eamdem ei epocham ab Ughel10.'

Neque

qua3

confirmamu^,

ali-

qua
tate,

re

intromittat

personam sine vestra volun-

lotom. 9 ItaU&sacrsecol. 7 ssignaricomperi. Verum, etsi quidem diplomali isti seu benefi Ughellus et laudatus per id Sayxcto collatis
,

quatcnus Omnipotentis Dei specnlatioui mentibus Uberis insistatis, et ad ejua faciei dul-

cedinem ipso praestante pervcnir.- taleatia. Si qua vero persona aut hoeres comitis ipsam vio, ,

Cartusianus anonymus eumdem annum, uti etiam Indictionem, assignent, in mense tamt quoid dari contigerit, neutiquam consonant. Eie enim, ut jam docui nona Maii die, ille contra nona Martii die privilegium datum affii
,

laverit,

niai

ad condig-nam vener
vel et a
offlcii

eum

honoris

aui

periculo

actionem, subjacere
corpore
districte

Qimua,

Christo
in

ac

Ecclesiae

segregatua

atque

aeteruo

examine

aceat ultioni

sine

intermissione et remedio;
>

B Asi debetne ob id lud antiquum pro suspecto habr


,

discriminis monumentu
illus

Peita
ali-

regrinus in Annotationibv[S qms adl tospatse chronicon ad annum 1Q98 aQjecit, observat: Menscm Martium pro Maio srepe
Bituxn,

e conservantibus autem pie a Peo et mi cutibus et futuris sieculis conservetur. Amcn. Si vero tam legaUs comea, aul ejus hdonatio voluerit huic confirmatione ratum esse statuisub hac noatra
,,.

aliquid

sub

manifestum estj Ldque ex ea forone aatum, quod, nomina propria cum Nortmannorum aetate capitalibus tantumliteris
,

modo
mensis
i,

depictia

compendiarentur
,

Martiua

mus. Urbanu Catholicaa Eccl. epiacopua. EgoBaineriua Oard, subscripsi. Ego Joanues Card. s ^

sic

descriptus

pro

Maio a

recentiori-.

librariia seape

numero
etiam

kn quo featum S. Potentianas virginm. perperam nodiem m\ Martn, quod colitur xi\ Joannis deNicephoro fforte itaque mensis, quo supra huc transcriptum,%. Brunoni ri ^ primitus dumdatumfuerit, littera capitali hincque id librariorum ,/ fuerit expressus,
ntiqui
;i

Breviarii

est acceptus. Siout In Campani, in

EgoAlphanus Salernitanu Ego Amatua Capellanus et saoerdoa 88. Ego Dis Capellanu8 SS. Ego Conatantinus Catacen8is epiac. SS.

s $.

Datum
no ab
c>Td

Salerni

mense

ti

dict,

an-

,l

Lncarnatione D

nnn<
,

Ruinartius in Urbani llPapae \ \ta, Rogerio, Calabrix et rato Pontificis hujus cum post Capuam mense Junio anni

eodem

anno

Sidte
1098

seu
io,
rint.
habendum non
Urbanut

describentium
alii

alii

contra

mense
,

quidem mense MaMartio datum nota-

uti

infra probato, a principe


1098 ita

illo

expugnapi

n/

urbe Salernitana congressu, pag

eumdem annum

memorat

Paulo

UPapo t daio,
"
l,,c

Jam vero cum res ita habeat, non est mtum, quod ne,cur antiquum iltud mon> sa Cartusiano anonymo laudato mense Maio a Martio contra ab Ughello datum notetur,
031
,

tempus, die scilicet

Julii

Bequentis Pontifes ad
el

ut, tro suspecto habeatur, etsi interim h\ determinam haad c mense datum reipsa fuerit, easistimem, etiam queat. Atque ita quidem ut

pe ducis ApuUaB, alteriusKoeniepiacopipreceainsigneprivilegium SalernitaneB primatu m duci ecclesiae oonoeasit, coUato un ' B.cherontmam , as metropoles, C

Ufam

ar-

quae olira
,,,,.

ipsi

iure

ractropolitico

subject83

fue-

omnino aliud, facit tumquodnihil illud seu primlegium suspecl

unde
ta

diplo-

ma

jue

Data est buUs die mi B anno mxcix, ut pnefcrunt e prascedentis qui a menae Martio anni
est

mchoandua
At
quit,

tum quod reipsaa reddatur, uspiam occurrat, episcopo,dade Nicephoro, Squitlacensi nne diploma seu prwtlegium, fuisse S. Brunoni quo, quod ab aliud fidem faciat diploma conconeessum, Urbanus II Papa co fuerat
i

ut

ad pra^sentem annum
ibi in

Indictio iv, qua>


error
altero
ff ratiam

appouitur,
'

ajnanuei

'"

Looua

bic

Urbani
Bi

rescripto agendi,

ejusdem
Indictio
poaaet.
et

ecclesi:.- privilegia

quo in modicere-

mmusquam etUlud t quod Sanctum nostrum spectet, ex Ughetnrsecedens ad


firmavit. Lubet
i

uasterii revocantur,

datum RomiB non

habet : Urbaseq. exstat, huc transferr*. dilectis aervua servorum Dei us epiacopus, aiutem et et Lanvinc bristo filiia Brunoni Quia igitur nostn Apoatolicam Benedictionem. aervornm Dei quieti et mmraoofficii intereat Domino possederit, providere, in pront cariaaimi ac petitionibus veatris, filii in Christo clcmenter annuimus. Per hujus
tta
i

tpud quemltom.

Xtali*

m*

eol

tur

et

v,i,

quam
ao

pwarert,

huic

anno

convenire

De

Inferiua.

Zum
I

quod nempe) UrSeptembri Cartuaianorum parenti, anoto Brunoni, ,,,,,. morabatur, eonml . , Squillacensi ererao
penitus

Lndubium

ea

^ lUud,

riDora

hujua anni

(1098

:u i

ei

bona' qute

confirmanda el comite Rogerio


'

et

Johaune,

peverendiaaimi
,,,,,.,,-

A.postoliei

privilegai
et

paginam Apostolica
firmam
vobis
et

oritate
,.

eoncedimus,

stabilem
doin

perpetuum permansuram confirmaraus


torrarum,
quse
datie

Lpsiua monaateno coUato t>P SquiUacei (M ,ls eat Saierni Hoc anno fuerant. IUud datum mense Septembri, toirumi t jam monui) coujicimus, Urbanuin ea in dictionc vi; undc quod '"cto ad Barense concilium ((ll e
,, ,

nationem

sunt

conscriptae et determiSquiUfieensi territorio, et

anno 1098 mansisse.

mense Octobri celebratum

/uit, per-

mHm

m
AUCTOIM
C. B.

DE
,7,7v

S.

BRUNONE CONFESSOBE.
Papa
tur,

onle 24 Seplembris confirmavil.

S Bruno
his

UrbanUS dc supra recitato, quod diplomateRuinartius. Atque XSit<


t

paratx adstabant, cum

S.

Bruno seu potius

quo quidem habemus anno LO08 Salemi, Urbanum notatur, locoet anno diploma datum a Turritana exstitisse; ut forte, cum civitas illa sit remota, Sanctus noster, ,,o non admodum jam rc< itacujus ac Lanvini petitione sese, quod m\ privilegium dedisse, Pontifex innuit, Salercontulerit, n sese ad hunc cum Lanvino tunc

ac preex 'dicendis, facientibus id hujus meritis angelus cocibus, sub r.iunoiiis ha&ituac specie somnis apparmi mnainentisque periculi
,

mitiln eum commonuit. Comes hinc Hmore perculsus, ad arma, itaque expergefactus milites excivit
fugavit,plestructas sibi insidias dispulte, hostes haud rosque proditionis reos ccpit, Capuamque

dudum

postsubegit.

Barensique

concilio,

haud dudum

privilegium celebrato, interfuerit ; notaschronicas, quibus privilegium Pontifiaum signatur, cum Urbmusll Papa, quemadti 569 docui, tndictione Cxsarea seu Constan-

datwm quodveroad
post

636 ilac

porro ad felicem exitum expeditionc


t

'.

pe,duct,primoseSalemum ubicum nus II Papa colloquium habuil, atque


i

eo Urba-

';;,',;,,

aliquanto

b>ui

num.

usus sit, hujusque generis Indictio scptima, non sexta,a vigesimaquartaSeptembns anni anni 1098 dieusque ad eumdem Septembris diem fuerii in cursu, consequens
tiniana
sequentis
est, ut

deinde Squilla temporis spatio fuit rersatus, ac contulit, cumque ibi quatuor'alabriam C ium in dierum spatio adversa valetudine laboraret,

decim
S.

privilegium PonHficium,
secta

utpote a

menseque Septem Indictione 1093, hoc ad mgesimam quartam diem notatum, mense nondum provecto datum fuerit

morbi molestiis consola*> sui principem, qua ad retur in tuoraliis religiosis eremi Galabrinae venit. Comes sanetum Virum bebi adjunctis, etnigmssimede more eascepit, aique, quod sui cura n gesstsset iamabsens inobsidione Capuana summasgraliasegiL multra ei grati am non se, E dona offerens. Verum h*c Bruno, qui angelum, principibus tempore bellt adstansed
Bruuo, quo
'

eum

in

^ $

XXXIX

SanctuS COmitem Rogerium prsesentlSSimO periCUlO per ,,n hujus lllum monet, visionem, qua Kninc lll.im mftnpt
.
.

comiti apparuisse, tem in obsidione Capuana cum asseverabat, noluit accipere. Mtamen aliqua saltem a comne siln donar, postea Sanctus datohicdiplomateTurritanaeerem< [. onsmsisseit
t

VO ssessioncsauctioreslonge,quamantefuissent i^ militesque prodmonis capuan* reos


"
,s

in obsidione

Capuana

liberat,

no-

vumque hac

occasione,

quo

pluri-

ma

ei

bona Rogerius
obtinet.

confert, di-

ploma

Sancti mi

ilii

ioulo

libt

raiw come$
Roijerius,

sive a coTnter omnia diplomaia, qum Sanctus iwisillil 111 T ..:l., lt,n\ ab aliis quibuscumq* ^mite Rogerio, sive impetraTurritanain Calabria eremi favorem illuslrius magisque & ripto* r ,i nullumest celebratum, quam quod Gapua uti mfra procasione ab illo principe anno, Gauinquit Aecidit, obtinuit. 1099
.

Cl...tn M/\*lv>r\ 11)1,', tamen, Sancto nostro intereedente,donarat,ei Turritanseque eremo temperpetuamtradidit. ConstantJuccommaparpromime it.et tim ex Gaufredo Malaterra cap. partim ex ipso, quod, dxcta bellica duobus seqq., Rogenus comes expeditione finita, Sanctonostro tum hac de causa, dedit diplomate. Ac id quidem conuuoda Puteano, Blomenvenna, Suno
.

secum ex hac Squillacium morte plecmdos (('-

erat, vitaque

...

dumtaxat exluaauibus memoratur, ex parte Morkensii recenswne $ JF* beatur, integrum e in calcem, qux commode senti, additis etiam ad
lectoris oculis subjicere; id hic notari poterunt,
>

ani Historia,

Baronio in Anna Hs a se S. Brunonis re rlesiasticis,Summontio in Neapohtani scnptonl aliisque fere omnibus


Vitis,

'

babo, Siculx fredus Malaterra Historix


26
lius,

lib.

1,

cap.

ut

Ricardufl
et

Juvcnis,
ipse

princeps
pusillns

Jordanis pnncipis fidefuncto patre


fraude
Longrobard-..

dudum pnvatu-, C rum urbe Capuann injuste jam ad intelligibilem eetatem perveni cum jam

orbus,

superstes,

tum quo datum definiHonem autem temporis Capuana accidentac /,/ fuerit, tum quo obsidio somms appaRogerio proin S. Bruno, comiti

damnum
,

sibi

illatum

videna
peter^

et

dolens,

ac

de

tor ibus

ultionem

diaponena,
viros

ad
et

siDi

:*r- - ;":;
uomiueUei
ti

.'.;:::
^ ,

um comitem (Calabruv nempe


supplex
i

Si-

cilice
..pplemiuit,

Rogerium) prudentea

illor-

Annoab

Jesu Onri oterni et Salvatoria nostn millesimo noejusdem


Jncarnatione

sum*
ferat

legatione

motus hocquemilUus suppetias

latunis accelerarc ut sibi auxilinm ^onsanguifmsui cum Bervitio buo. Comes eanguum collegit ****' non
in

M-

sexta, uagesimo octavo, indiotiono N-n.bo, .nq.,. i.neventn, Rex David apiritu E ego Ro ff tua, . propter ..u.kI

gto

Campaniamaddu-

^u,a s a,v,a
,i,

r-,l...in

misericord.a
'0

patruuseral cto.etcumRogeriiducis, cujus cognati sui, copns Richardi Aversaniprincipts, docebo, anno 1098 conjuncto Capuam, uti mfira Verum obsidwnis tempoacexpugnavit.
obsedit

.-.,.,.,

re

bergius comes incurrit periculum. Graecx arm< Grxcus, quem ducentis nationis Capuants pactus ris prxfecerat, pecunia cum Rogeru exereis, quo noctis tempore in erat, sese itaque eum cse~ citum ex improviso irrumpere, possent, aditum dere ac comitem ip&um necare Nox jam aderat, qua effectum soraperturum.

v,r, F. Brunoms p; Ueus orationibus reverendi qni babitant ,n eooles,,* issimi Patris Fratrum heremo, ct aanob Protoma,, a MarifB de
,
,

on benenca,

oomes omnibus Wel.bns ChUBfamibi


peccator,

***
-

' '

Cil

qnte

concess

magnum

tvri8
;,.

Stephani,

qmx

,,, ql ,od cum essem iu obsidione Oapua


tii

sunt in terre mea met Arenam dicitur Stilum


sitte

Isalend.s

et

prtefecissem

Sergium

natione

nrincipcm
suae et

supra
suasione
auri

ducentos

armigeros
principi

MarGrsecum nat.oms

exercitue excubiarum

magistrum

qm
,

Capuanorumque titura erat proditio, cum hisce Sergius pactus erat, exsequerenquod

copuv, ut,

satauica

pvomittenti

pneventus non mod.cam

Capua,
d

q-^ ^

DLE SKXTA OCTOBIUS.


A iuvadendum

flW
,
,

aditum est
nis

meumque exercitum noctu pollioitus se praebere. Nox proditio-

me

advenit
sopori
,

et

princeps Capua; ejusque exercitus


est paratus
,

jtixt.i

promissum
adstitit.
,

ad arma

dumque

me

dedissem

interjecto

spatio

cubili
seissie

meo quidam senex


vestibus

aliquanto noctis reve-

rendi

vultus

non
in

valenB

la,

et successores tui recommendatos habeas tu tam de comitatu Calabri et Sicili, quam extra uudecunque sint. Habitationes casalium tibi, quandocunque volueritis successoribusque tuis coramutare licebit et etiam monasterium ipsum et S. Jaoobi, quod donavi, et omnia in eadem, eadem terra facere quae ego facere potui de
,

G n

chrymas continere. Cui

cum

visu
,

dicerera

cum

licebat.

Quae causa ploratus et lachryraartiin mihi durius lachrymari. lterato quaerenti mihi Pleo animas Chrisic ait quis esset ploratus sed exurgenfl quanstianorum. teque cum illis
,

640

Neraini

inter

proprium suum
bus, qui

tuminmiu*has divisas licebit aliquid cum omnidicere, vel habere


,

inibi possessiones

habebant

volunta,

tocyus
i,

el

arma sume, si liberare Te Deus permituorum animas pugnatorum. Hic per


si

<ui riura et cambium dederim satis gratum eui denarios, quibusdam vero, quia vilas, * laui erant, perpetuas libertates. Mult intra

'

fi/

u.lra

totum mihi videbatur, velut vcnerabilis patei Bruno.


fuerit
tut,

esset per

omn
grandi,
,

has divisas terraa sunt, quaa ad te, pater Bruno, spectant, et successores tuos, quas cum Arsafia
dedi majori
ipsius.
ecclesiffl

rxpon-

638

Experg
,

9Um cum

terrore

vestna tempore dedioationis


'

nturral.

clapro visione pavescene, SlUeo sumpsi arraa ut arraati equos militibus satagens oomprorent, visiou
( ,

bare.

Ad quera Btrepitum
,

et clang-orera

fugien-

Nullus intra * hafl divisas aviare, venaaut in mari piscari audeat sine dictorum ri, fratrum consensu , et de iis omnibufl dicti l'rag-lantres habeaut jura tua, paseua suraere sive
des,

.//

infn

ibseouti eju tes impiua Bergins sperautes in dictam cisunt priucipem Capuae vitatem confugium seae habituros ceperunt autem
, ;

haligna iucidere, aquafl divertere, forestas


:

milites

inter

vuhier

eentum

e1

nec quisquara omuiuo in iis bere, vel prata alicuvel venire, occasio ie coutra facere, pnetextu nobilis vel barouis k jus consuetudinis,
aut ab eis, sive vasallis, sive villanis quam quos tam illorum, qui sunt Bunt, aut recomraendatis aliquid e
,
,

probagintaduos, a quibna viflionm fon vimus. Eeversua sum, Deo volente, vicesimo nono Julii mensis S(|uil!aemm, post habitam Capuffl eivitatem, ubi ftii per quindenam continuam
infirmatusj venil
rabilis

habituri

tii

vero
,

ad

me jam
quatuor
et

dictus

vene

pater

Bruno

cum

de

fratribus

suis, qui
solati tuli
,

me

sauctis devotisque

colloquiis <-on-

neo eosdem vaaallos, vel villatemporaiis uos cog-ere, ut communitate habeanl cum Squillacii, aut Severeti, vel oasalium eorumdem \ sed in solida libertate, et ipsorura fratrum asus,
;

suut, eui
et

reverendo Viro,
eg-i

visionem re-

et

domiuium proserventur ad perpetuoa

habitu-

humiles
in

gratias,

quod

me etiam

fdissc

suis orationibus habuisset. Qui * quem se hurailians asseruit , non ipsnm fore qui stat pro priuciDei lidi, sed angelum

absente ouram

taxavi, jus ros. Et in mari juxta terminos, quoa habebunt, quod etego habui temporibufl reomue
troactis.

pibus tempore belli. Rogavi quoque humiliter, ut pro Dei araore in terra Squillacii suraere dignaretur largos redditus, quos douabara domura nuenfl ille recipere dicebat, quod ad hoc
sni
patris,

Lanvini hic jussi frati et tenim terminos oaflalia Arunchi apponi pertinei ad Arsatiam. Dedi sui, quod ab antiquo etiam eidem patri Brunoni, et successoribus suia
841

Ad petitionem

rfnjHiiw

viridarium

meamque
tota

dimiserat, ut
libere
,

mundi
buo.

r-

bam

bus extraneua deserviret


fuerat in
gnufl
gratifl

Deo

Hic
raa.

mea

dorao

quasi primufl et

quod proprium teneeidem haerediqui mortuus fuerat tatem Calogerici.villani mei, eodem et Bliifl, et vasallos et villanos in
sancti
Nicolai,
in

manu

raea.

Dpdi etiam

sine lingua
casali

at Tandera vix cura eo impetrare potui modicum munus acquiesceret sumere

meura.
m<illti$q\\e
ih

commorantes, et iu ead< dq libertate et ueu superius conpiillo, quo sunt, et alia loca per meam voluutatem liberata ab donata, et

inde

fttni

donalioiiMj

f/

UcDtanro

Donavi autem eidem patri Brunoni. ejusperpeluum que Buccessoribufl ad lu.b.mdum iu monaflterium S. Jacoabsque temporali Bervitio est eul bi de Nuntauro * cura eastro, quod et dictum raouasteriura antiquitufl constructum incacumine montiaverlastrum ligneum situm qui monfl per direotum fabricati oa sis mare Belvidcr a loci iustri descendit, quod castrum casale S. Maria?, quod nuncupatur, et
639
,
,

q jug-o servili tam ad dictos Fratres villanos oranique ad vasallos, recommeudatos, et

omni

libertate

dicitur. et

gaudebunt omnibus
quos
in
,

in

isto

loco,

qm

Aruu.l.um
valeant,

locis,

qui conjungi
,

his diviaiB,

Beu

nilanofl,

Deo tam dominis


Locifl

volente

habituri

sunt

et fidelibus

Ohriatia-

quara

scriptifl

Buperius,
tibi

ipgoa praBvidi.

Dono quoque
tuis
in

patri

Brunoni

colis
;.d

et successoribus

perpetuum

meum mo-

ripam
;

dioti

diera
ritur,

domum cum Buttis, qua


,

Orientem et Merietiam meam, qu Buttarium diraoutis

inter

domo Bunt,
,

qua3

sunt eubtus Squillendinum, et fullonem, qute Bub qui dicitur Aiexi, laoium juxta fontem ut nemiui teneaet immunitate omni libertate
, ,

e1 dedit fueruut Koberti Guiscardi fratria mei carissimus nepos raeus. mihi Kogerius dux et Gasparinam et Olivani Casalia Mentabri
, ,
.

mini pn.
Al.

eisdem,
ipsa

mea

nec raihi flomar.a


in

nec BUCOesSonbUfl
possitifl

totam
si

a-

quara assumere,

et poflitionem

aqu* ductus mo-

ubi antiquitus casale fuerat


tinentiia

cum omnibus
diviBffi

per-

lendim
lueritis

et

fullonis,

ipsa

terra

mea
,

vo-

oorumdem
a

sicut

hic

scribun-

in
;

melius commutare, absque contradi,

tur

videlieet

terra Coxaui

etc.
,

(descriptio,

nem terminorum terrce hujus quod ut ow, hic omisit M&rnihil ad rem suam faceret
,
*

,nqua hominis alicujus, et raea et quaa >. terra cessorum meorura et de aquifl, arorane beuetieium taciatis ad vestr vestra sunt,
Hl(
,

i/.

infra

kensius) omnia autem qua;cumque intra * hos tam vaaallos qui in diotia oaBunt terminos suut, salibus habitaut nuuc, quara qm habltaturi f ratrum tibi succedentium, tui juris, tuorumque
,
,

bitrium voluntatia.
!

Dono etiam

tibi

patri

Bruuoni,

et

rcctiuitat,

et villanos soribus tuis in servos perpetuos villanorum duotlecim lineas servorum et

pater Bruno

esse concedo.

Concedo etiam

ut

tum eorumque

filios

in

perpetuum

ubicunque sint
Ct

DE
oot 664
&UCTOM
C.
B.
;'

S.

BBUNONB CONFESSOEE
quos
Filius Comitis Rogerii. t Malgerius

ntn.

bonis eorum , cura omnibus reservasuccessorura obsequia uoruraque

,'

;, r

onis consortio Sergii


diversis

obsidionem Capme n. ,vei snnt apud pestilent.s. Ilos mor-

obnoxios in reversione

a Squillacn.m
,
,

serv

evin. t Rodulphus Pain Ricardus dc Treveris. t Rog-erii Capellanus oe mant Kgo Fulco Domini hoc privilegium scripsi, et subiato ejus
scripsi.

verara, postulationibus liberatos , filiosque > 1 "> un et fiho tuis obligo et successoribus vl1 servos perpetuos et in seternum "lonalem , P^onalem protomartyris Steplunn te Mar> et Insuper concedo ad pe ,t ,mctuam servitutem.

mortibus pun.endos

sed tus

ampliSsimum illud juxta ac <m<fcr.,. autographobullamplum- <<' MbtoTfamiii. cu/u* Jlfortensitw ad calcem Ar*wH a cwem , w,.;, & eflW e appwwam, S a biii* diploma seu diploma,8 Brnnnm I w, Bojt , privilegium
644
Tale
est

^ Wm,
\ ^
, , , %

noto* nolat

kna

^^
w-

titione!

tuam

frater

Lanvine

quod
,

JUUtnaha

vasaliorum, vestrorum vasallorum, f nnn cir cir terrarum I terra* et locorum lanorum pcr lanorunr per tenimenta et per possro adjacentium noere pasci cum adiaccntium libere ' habere. lloc privi ._; nomnra clandes
,

recororoendatorura

^^'

mm *"-

apparenlts cwm ;i stbt apparrogerio amitfe com; toaeWo, cum cjus , prjesentisstsese pnesenttsst^ meritis liberatum momtu ac mam!Ms i iber atum fuisse, non mo periculo in obsidione Capuana id Nunc in ; ~ auaedam ivm, concewum. ambigeret ambiasret, concessum. ?T"~"' fioiim, auidemin visionem, ..j ac i* nn gMJ observawta flC fw primll , qui qm sancerle senem S aua g< Brunonem aut q totiusque tofiusque corpons ha, ,

^^
,

wWc tom m y ^-

.-

, ,

ctum hunc Virum


bit u

facie

2r "3S-2. tesim

*i.,esimo

nona

STcapellaui
peUa
sancti

rt ulseptima, per manns 1 UOUO indictione caSquillac.mn apud raei


,

Matthmi

praeeute

et

ma m conta* suffecerit fere spectantia


t.

in somno a se visum Rogerius comes afflrlemoue audiium fuisse modo pr.-estem eo, quo convenit Ut irl
referret,
, , ,

monen-

tanlum

hiv

recitasse

qu* t

huc

anonymus Annahum

Cartu-

S^tS^Adeiaideco.itiesa^-

JS

quoque mecuro mea, residentibus

et

tesU

;a.

Tnsherto

de

Luciaco

boreiio

vulgaU quarti hactenus non ex iterum qtueque auctor in litteras misit , descmpta eaxmplan Operis hujus; Vallis-Dei sxpissime laudatus meCartusianus Parisiensis Ord^s CarTumclnmunicavit. Sic itaque ille Kx appantione S Brutusiensis annalista habel potot, factx) qua,sno orm nonis (comiti Rogerio apparuent ouocoraiti Rogeno an vere S. Bruno post rcditum ab obs.dra-

Insium Ubri

niara ipsam

ZTadinum.
S f;

Matth*

S;
, '

Boberto

de

Layna
,

stratfcoto v>

taflrmum

eomitem transcmptum) G38 diploma hucjam praaeutialiter uegavit, e convemeus


qui

protospatario

Tbeodoro

Manciu-

psum
priori

ftiisse,

apparuit, sed
be.li

augelum De
ut legttur
:

l iTdstat
v
ritate,

principi tempore

D
S,

Brunoni

"o
"Xt

banc voluntariam dona'fi43 NulluB 64J *iius contra m ahquo . lpsider atam praesumat m vel dicere , :rmagno Suid f.Lre
,

recitato scilicet ) dixent hocS.Bruno ex bumilitate

(jam

d,plomate
,

utrum

.;=

resolvi

potest

ex

eis

qu.

ecr buut

(Ub.nempeDecw-apromortutscap.W.eU^
et
lib.

M qmdem,

ifoerit ei fueru

rusticus, vel Burgensis,


.

cu-

h abitnram

De

spiritu et

anima
7

cap.

9J S.

dc"ebu

mobiliuus.

et

nibilominu, ipsis

,s

et port

eum

(lib.

videlicet,
,

; cap.

,mr
te

f
<:

bu
tus
fuerit, ct

''-'^
au r
b

<

ro , ducentas

Ubr

^
pe.

J?j
vet r

mort.) Durandua, Plcrura.ue appareut apparcre, et ab eis dum ipsi se nesciunt qnod audinnt diecnt.bus

quia viveudicentes dorra.ent in soranLs

somniaverunt,

.uoeeswrum

fTerit

" u!'.n

^^ ^
et cis,

somuis

loqu ageutes aUquid vel


oredibile est

derunt.
oeloruro

Unde

apparentium

T
c

Uibn bbras quagu, a ^bras


"

Z
,

Uromnia mea emnt,


satisfecerit

coudigne

auri at

persolvet. p

Nec miW

SUW

aliquid innovare , ltceat in antea parvo vel mavacou^uicere in aliquo vel Tce absit, abquando quod Qnod efe gno. n,mdsi ego, h abquo fcoerimM in

^
,

amnec pr

,b qum-uro merita

eo sub forroa et hab.tu proapparitioues fluut

P*^??
a

provideuto pter dispensationero

De.

n.

^mqJsoiatium

T
^

tut

^tSurCuo^us^atia
Hbro de apparitione
p.r. tum

^JSSZgfi*. meet
et

SUCCe Ual V0
'

supradictis iram n omnibns beat, probeata. Mari, et e , rni sempiterm Dei , f .sdem Et s. incurramu Stepnam tomartyns net itionem meaiu h -lesia omni

"TZko
talee

nam Da
ctantes.

praectarc discretione sp.rituum,


fl,Vf

^g^
i(Ks
,,,
..

l'"'

1'

ooutr.

pnesente ,,opulo
,

anatbema l,,tibus autem oommumonera .Bervautibus a ueo J ruw et meritum bonura U


;

^ -r2S ^
m
najo

et

isus

J q

unt>

quantum ap'."latner 7, rm vorrohiscediplomatjs qu m.hi conbenefioia, ^se Nota esfe volo .. bts, v,?a F Bmnonis, piC rq.itabi.ant , ecclesiis

*L

. U1( avi t

s ncto

; .

1^S.
Sl eS$

Stepban. prode ereroo ei snc scthcet S. Ma ecclesiarum duarum , ;,v,-i, tomartyns.eccws.


.

t^:^
U amv.s S

"

ow

,,..,,(,<(

!,oraino

Jesu

Cbristo.

Amen

Amen

A
,

^ TTeLeXm dltis vere fuerunt.duo hisque ambobus


^adlTsarnentio
fiat,

"7
+
+

Comitissa. Eogerius Comes. t Adelais

Altavilla. + (juilielmus de Comes de Lorotello. Rodulpbus

Markisius. odo Bonus

TSS^SS^^' ^ ^vwS Q J?rJ State,


IXb^t,
tJmquan.

^triusfratrum tttnufl Bruno dicatur Pater Brun taninteU ge ndum est


i

' -

quaro in utraque
;

patriarcba

nam Lanv.nu

tJosbertusdeLuciaco.
+ riiellusdeFerbt.

; , ,,

<

DIE SEXTA OOTOBBIS.


A
in

G65
ferre

altero ( quod scilicet

anno 1101 datum


,

fitit

nus

quod
saluti

posset,

acciperet;

Sic

ho-

lUCTUKk

infraque recitdbitur ) diplomate dicitur


Stephani.

Priox 8.

nori et
qui

Ad inquit Rogerius petitionem Lanvini Prioris ecclesiae S. Stephani Attamen bona a Rogerio concessa, utrisque communia erant. Hoo patet ex priori (jam dato nimi-

ex eremo

consulebatur egredientis novitii , statim ad <cenobium transmeare

C B

F.

poterat. Utriusque monasterii

curam magMSter
praeerat

ere-

mi

habebat

et qui

coenobitis
,

sub no,

rum)

diplomate, in quo Rog-erius conjuratores,


tiliorum
(

mine Prapositi vel Decani vel etiara Prioris eidem ina^istro, tamquam Mipremo Priori mo,

etfilios

eorum

videlicet

) in

oter-

rem gerebat juxta decretura summi


Paschalis
,

Pontificis
in

num

servos perpetuos et villanos

ad

beatffi

M'

quo sequentes

litteras

Lanvinus

riieetS.Stephani protomartyris personalem etperCeterum, cu n petuam serritutem concedit. transcripto diplornate monastem 8 Jacobi de

Mentauro, a Rogerio S Brunoni ejusque <'<scipuliscoltati, /<rin< ipisque Capuani, cu\ Rogt Sergiusproderevotuit,mentioo< <",,<> t,t<ir,< /j,i,<
cipis hujus,

hunc finem obtinuit. Paschalis episcopus servus servorum Dei etc. alia guM 647 Hsec laudatus Annalista anonymus porm fere non surtt.quae in nnscriptum Roqen </"<comitis i///,lo/naobservanil<i /in Sli f
;

pr*M" mil,t

i/i/i(

quam monasterii

S. Jacobi de

Men-

tauro notitiam qualemcumque idem etiam auctor dem sic scribit suppeditat. Ac de prin< oul Sergius ad iuNoraen principis Capiwe, vadeudum Kogerium aditura noctu esl polli-

dem quidpiam prxterea notari ifi uerba, quibus, Sanctum aliquamdiu in Rogerii comitis domo commoratum esse, in instrumento illo
i\

obtervandum.

le

hisce

num.

B7]

tis est

uti

ctiam

nv.ru.

etseq.actum jam &B6 et seq. de Malge-

rio

qui in diplomatis et cont

non potuisse apud scriptofatetur Michael monachus in Sancturesinveniri, in a se edito anno mdcw ario Capuauo facta anno mdcxxxvh recognitionc sui Operis

citus se prasbere

nomen dat hujus hactenus [gnoratum inquit mihi


-,

ig-noti

principis

prinoipis

uomen

ptionibus comitis Etogerii filius vocatur, nei men filius ejus seu legitimus seu nothus exstitit. Quod vero pertinet ad alios , qui diplomati aut subscribuntur, aut donationi pcr hoc factse, te stes interfuisse <<< instrumenti ejusdem cont memorantur,Rodolphuscoiu< s de Lorotello, </uem
,

\.

//

n n

D. Caraillus Tutinus, Neapolitanus antiquitatum indagator, nlservat Chro[jandonem, Dheani in <juo leg-itur uicon Ms.

taudem cogmitum
,

in hoc nepotem

suum Rogerius comes


uti e

vocat
utw.s
in

trnu.m hunc
liges

Annam Comnenam
,

Cangiu pag. 238


.

et seq. facile intele

i-oinitem

pum

principum electum fuisse a Capuanis


,

ex

g-euere

Long-obardoin principera,

verosimiliter habu/t
atiqui aliis etiam

reliquis

autem
<

quorum

jam

datis Rogerii co-

Kichardi filio. At vero,\cun< princeps, qui a Capuanis ejcctus fuit, non Richardi sed Jordani, ut Malaterra lib. 4, cap. 88 docet
ejecto
,

in mitis diplomatibus subscribuniur, nonpaw strumerdisnonuttis publicis, apud Roc< hum Pirrum in Sicilia sacra exstantibus atque a Rogerio

ontra ac in Chronico illo Ms. suspectum legitur apud Tutinum asservato mihi hoc apparet ac proin facere non potest,
filius
i
, ,
,

comite datis, subscripti etiam, ut\ hmc consulerevoluerit, deprehendet,

qui

ut,

cui
u

Landouem fuisse Capuanorum principem, pro Rogerium tradere voluerit Sergius


,

^ingulorum noquod hic saltem, cum <'< non possim, juverit notasse. Cetetitiam dare rum,ne Commentarius, qui mole sua modu

certo habeam.
nwwrio
"" bif

jam
scat,

646

Quod modo

ad monasterium

8. Jacobi

fere excedit, absque neces quid quceque in diplomate hic dato occur

""

';;i'

Orde Mentauro pertinet, ita de hac laudatus Cartusiensis annalista observat Monastea Rogerio conrium S. Jacobi de Meutauro juxta notas nostri Constancessum S. Brunoni qu modo dicitur S. Aun.i grangia tii est hujus Cartuin qua sub initium recuperationis assidue morabatur. Ibidem conversus
: ,
, ,

rentia vocabula bartmru significent, non expono; atque ita tum ad hoc, tum ad alia Sancto nostro concessa diplomata faciendum haudgravate du-

xi.quoda
signii

studioso lectore vocabuloru,^


</os-

- in Indidbusnostris onot Cangii medur et infima Lati\ tum in

siffl

unus
,

sario facile inveniri queat.

post

mortem
vitte

S.

Brunonis Lanvinus quosdam mo-

C nachos

eremitica^

minus idoneos
,

cum

h-

centia Pontificis tara ag-erent, ut

constituit

qui ccenobiticam visuo loco dicemus. Atque id

etiam,

quod hic postea se dicturum spondet auctor re laudatus Annalium Cartusiensium aunum illl e.rsecutus est \ta etiam ipsa ad Quod autem pertinet ad res ibidem scribens
,
, :

XL. Quo terapore Rogerius mes Capuam obsederit, et an


dem anno
ma, quod
Brunoni
,

coeo-

quo
,

id accidit

diplo-

Cartusienses

Calabria, hoc anno ( 1114 videanno elaLauvinus cum juxta liceutiam licet ) obtentam summo Pontifice ) pso a Paschali aed etiam ex multos non solum e gentibus Poutipartibus , ut loquuntur bull* leng-inquis cernrecepisset ficias, ad vitam eremiticam aptos esse dequosdam ex eis miuus ad eam
in
,
| .

civitate

hac subacta,
contulit
,

hic
fuerit.

princeps

datum

crevit

aliud

monasterium
;

constituere

quo

saltem

conversarentur. Id llle sapicum enim juxta Regulam, a euter excogitavit traPatriarcha non scriptis sed viva voce sancto nos reciperetur ditam, ea tantum conditione inter nequiret aut nollet novitius ut, si forte nostrum
ccenobitice
, ,
,,

Rogerio Capuam obsideuo tempore a comite ,^0 ipsemet nos hioprtnceps \n pro^ricontigerit, quodS.Brunomco?icessit, Capuanaob* huc transcripto, Tike

,,

uiacsutapertedocetEtenimhuf^
Bterni et Balvatorls noejusdem Christi. Annoab Incdrnatione Btri Jcsu octavo , Indictione sexta millesimo nonagesimo Spiritu Saucto pra3veugloriosus rex David ,

loauiturAn Qomine

Dei

tollerare

propositum

ad

seculum nequaquam

rediret

relig-ionis sed aliquod potius aliud

g-e-

66G
AUCTOKB

I>E S.
.

BHUNONE
tua..

CONFJBS

01

C.B.

Narrabo, inquit, omnia mirabilia divina ra.sencordia Propter quod eg-o Bogerius nota esse volo omuicomes Calabri et Siciliae, qu mihi pecbus fidelibus Christianis benefieia Deus orationibus reverendi vidatori concessit
tua
,

datum

notatur, ad duos annos diversos spectare


,

patris frntrum piiesimi n V. Brunonis de eremo habitant in ecclesiis sanctae Marise quae sits sunt in et S protomartyris Stephani ,
, ,

qui

affrmat; comes enim,utiipsemet (adiiterumnum. vigesima nona Julio \n diplomate docet Squillacium rediit diploma vero secunda Auut, si comitis reditus, gusti die datum signatur concessio ad diversos annos non et diplomatis hanc inter et iUum tres dumtaocat spectarent ipsiusmet diplodies intercessissent quod, utiex
;

terra
et

mea inter oppidum quod dicitur Stilura, ka Arenam, eum essem in obsidione Capua)
,

matis contextu(videsis denuo apparet, verosimilenonest.


650

cumdemnum.

638;
vcre illam
'

lendis

Martii

et

praefeeissera

Sergium, natione
armijreros

QMBOum, principem
nationis

super

ducentos

sme

trum

etc.

exercitus excuhiarum magrisCaEisce autem, sese anno 1098


,

et

pux
sexta

omnia
,

verba obsidione fuisse, significat. Etenim qux inter duas hasce voces Indictione
,

et

alias

hasce

cum essem

in

obsidione

Oapua

taxat , ut sensus

interjiciuntur , ita parenthesi inclusa , debent haben Anno ab Incarnatione ejusdem sit
,

pro prxfatiuncuta dum-

Indictione sexta (Jesu Christi ) mxcviii Martii. Ita essem in obsidione Capuaa SLalendis quod in altero dipto\uidem autumo,pri annoque 1101 mate, infra huc traescribendo Rogerius comes, obsidionem Cadato ipsemet
.
. . ,

enm

OK "lit,t mensem Julium, quo SquiUadum comes Rogerius mensemque Au- Sa/emi(ano, ob obsidione Capuana rediit dedit gustum quo diploma percelebre Sancto laudatus scriptorreferat, uos annosdiversos apertum Capuanam tamen obsidionem contra testimonium anno L097 cwm BaLupi Protospatx pronuntiat perperonio a quo recedendum Malaternc scriptoInnectit ob Qaufredi auctoritatcm. Etenim ris pariter synchroni Sicula Scriptoris hujus Histona etsiquidem in " rerba, quibus obsidio illa anno lib. 4, cap. occurrant ea ta- E 1097 non obscure consignatur,
'<"/! IKllrfO ,
,

Verum,

etsi

quidem

recte,

utjam dictum,

mm

men Malaterrw non


tui isti

sunt, certoque

quam

even-

puanam anno

1098 contigisse , nomina eornm dicet hisce verbis Haec sunt oivitatiB Capuae qui inventi sunt in obsidione Incarnat Ionis Domini anno mxcn Calendis Martii, quoa ego Rcgerius etc. Deinde indictione sexta quod in dicto diplomate in eujus cpo-

aperiissime in,

scriptis

Lupus Protospata proxime huc tran est. verbis prxstituit, epovhn retinenda
ex jam nunc dicendispatescent.

Duo
\

Iutc asserta

quamobsidtposteriori seuaveritateepochse, Protospata, anno 109S eam oni Capuawe Lupus


illigans,assignat,
t

demonstranda ducoimtium.

vero

quohoc cham prxsenti inquirendum, annus, 1098 designari non datum sit, per annum
possit
,

Capuanam gerius ante annum, qui obsidionem


isti
,

cum

id Sancto ex dicendis comes Ro-

Sancti prinapi ac proin oblatam in hac non impertient ,fionem proximeexcepit betlicam hanc expeditionem cont

in ChroRomualdus Salernitanus,auctorsuppar bellum in Orinico de cruce signatis Christianis, Cesic scnbtt ente contra infideles gerentibus, civitatem famosissimam perunt Antiocbiam , millesimo nonagesimo D anno Incarnati Verbi nonnullis quse ,,.,,, fodict. vi; ac deinde
:

huc non faciunt

interpositis, subjungit
t

.-

[ndictione,

annooue

1098

tigisse, atiunde constet

uti

jam nunc probarc

una cum Bogerio Sicili nam obsedit, et quadragesimo


dionis

Bogeriua dux apuaoomite urbem


(

die

ejus

obsi-

qm, Lupus Protospataauctor synchronus, hocque etiam more Grxcorum a "o el anno, quo auod bene notandum, annum aiM,,oProio,- septembri inchoat, apud Muratonum ton aLv 47 sicscribit pala pata eoiuignarerum Jialicarum scriptorum pag. stella mxcviii mense Octobris appamit Anno comprehensa est Cacometes...et hoc anno At vero og erio comite mense Martii. .,, , Sanctuario Capuano, tein c Michael monachus ecamerm lU ohicdisserimus actisintegrumexscriptum,tegmdumsibitra<<i^
64.
:

aggredior.

redcam Eiccardo in notis chrony Ucpotest, didit. Reponiquidem rerum, quas narrat temcis Quibus Romualdus errores stepenumero cubare; pusdeterminat Rom* Zrum etsiiditasit id tamen fere , ut dumtaaldi Opusea>pendentipalamfiet,ocum dum characteres chromcos compendo

acquisitam

principj

xatobtinet,

|;

numerorumlocumtene^ pernumeros, Utterasve, evpugnatx autem ^ ChmsUams L, exprimit; quoettam a >'< Ro


Antiochim
fssc

annum

1098,

ita scribit fuisse, prxfatus,

Lupus Protospata
,

comite qerio, ejusque patruo

editus a P.
,

iU

qui eomputatione Baronn est recedendum obsidioms annum narrationem xt, Gaufredi
a
,

ul

scril.it D. Antonio Carrariolo obsidionis annum fuisseCapn

annum

obsessam, memorix

prodit,

Mt

non

litterasve V er numeros, sed pervoces integras Zntes notat, fuisse a Christianisanno,ut


i
,

Rogemo Capuam / to non com2 locum tenumerorum


-

^gnatve^
"Ataio

Utat mxcvu;

cui

anonymus Cassinensis

cum
-

eonsentit; imo et eodem Protospata impressus, En Bogerius , b-o hoc privilegium adstipulatur. icesima nona Julu redit v
sidione

chiamexpugnatam, tu L098 q uo utproinde, cum ^'^ consendus non m, etiam anat non erret, errare eulem

apud omnes in ^soest

Tumeodel
1

Capuanam toco obsidionem

Squillaolum

[dem

dies

inter privilegu conBrunoni concedit. At quia multi mtercedun cessionem et Kogerii reditum quindecira, per quos Bogeriua
prfflsertim
illi
,

secunda

iwmcto Augusti privilegmm boc

anno W9s affigil. ,, r iaue habeat, V*"*" erum res hwc secus 651 uum Caputest faciendumhicsit RomuMi f

admero,
,-iptore

"""

..,

anZ equid,
LuZ L

bsidionem ab hoc scrrptor,

,adi

ae

riertincre

idcirno hihns facienda dontione tractat i cumdem annum nominatl menses, ad imrartu, Bna v.cenon poBBurrt, sed Julius cnm
et

num.m)

infirraatur,asanctoBninonevisitur

Zm L,"uinon
XbiM
facii.

recte consignap Protospala anno 1008

tn.ijm

i,

tantum
II-,

ob^.sJUu
Cantua,

etprsesen, adfiM, ,,,. /h.ruit.verumetiam


S.

Anselmo

Augustus cum Hactenusildie est annl Bxcvm. Btja B ecnnda Squitquidem. mensem Julium, quo recte reversus estcomes Capuana lacium ab obsidione Augustum quo dtploma 'Zjlrrns mensemque

ma DO na

est

anni mxcvii, et

rtTarchiepiscopo ut toto viUv >** AngtiaRomam mcl Rogenum, Apuhx denti ac deinde ad

tempore

d^tata
,

^etSiet^ducem.inc^lrisanteCapuamo^
sessamexsistentem,properanhcomesadh^J

DIE SEXTA OCTOBMS.

B87

A/rrisiduus iUmsque, uti apud nos tom. 2 pag. '865 videre licet , non tantum vitam l/s dwisamconteaniit, verum etiam a i ni i, typis mlgatos ac deinde in preefatam Seldsno
,
,

ibi

(iu aastris

nempe ante Capuam obsessam)

i
i

ron
i,

Operis nostori tomum illatos Bistorise Novorum />norihus in Anglia sex libros, quorum quaiuor >que, ad eumdemsiiui-tu.ru Cantuam archiepiscopum spcc/antes, ac nominatim dictum
iler ejus

Rose impraegnavit coraitissa Adelasia de coraite /'iutem, ui ante me ad Lupi Protospatte Chronicon recteobservavit, glossula dumtaecai sunt, ahotioso adnotatopaginse oram adsoripta, etex hac deinde
>

\um
translata.
,;//,/

auctoris textum ab imperiio librario

ante

autem Historix apud nos lib. 2, cap. 2, num. post multas 19 in fine, postquam, qui tandem Ansetmus Ror<>,, adeundi facuttatem molestias lectorem edocuit a rege Anglise impetrarU Dei foearnatione Filii afe Anao mbjungit.
.

Romanum, atque ad ducem Rogerium Capuam aceessum oomplemus est; hujus

sicostmdo: Malaterra Histon.v Si\cap. 26 sub finem sic huhri pse ant.-ni oomes (Rofferius mlieet) omni liluutrumque exercitum, culo anto lncera surgens ut lauranseundo u (qnem nempe
.;,;

ymm

[ibro 4

datus Peregri

ii

;
-

notat,

>

BupepVulducis
,

tiinmiii BOD

BXePCitUl, e1

millcsiir.o
feria

nnnagesimo
quffl fuii

B BptilBO

acta

snut

biec,

guinta,

EdUfl
!

Ootobrifl

ac

dein-

u
f,

nonnullis, quse

deoimam

haud Octobris diem


,

post qui

faciRogcrii prineipisque Richardi coraraunis ijsque pateret via, qui trana numen ad Septemutrionem Capnara obsidebant) iuviscns
,

anno
,

hisce
sanctx

*
ilhus

trum
Porro
ipsi

attenti
ipsi

essent

ad exoubias,
,

,,natogesta fuere
antistitis iter,

interjectis

B rat-vi proinde

eodem anno L09. in itt dubiesit aggressus. Porro Anselmus ejus ViLv, ab Eadmeroex dtillo, uh partim ex '"'" P e otis parr partxm e i. risnostri tomuru illatse lib. I eap. Eadmerum auoto dicUr Histonu. quas wmdem
~

Romam hm Ule

versus susceptum, enar

et ad

segniores
corporis.

rubore perfundebantm quos peculiarius neg-otium attincbat, et forent comite provectioris a?tatis
,

visum ibat. quod juvenes

yigila

plagarum laborumque sdstente. Xara et ab


vigilantie
|

asperitatis

viro

tu

ejus
ej, ls

admirationi

erat,

omni exerciomneaque

ei seq. intellu aap. rem habet, sancto gitur.natalitiam Christi festivitatem eum

lib.

itidem

'-

l,

ilantiores Raddebantur gui Matatertw extra omnem hactenus textus dictum libri controversiam, cst huw aut fuloterrm quarticap. 26 termmant, quxq
,
;

Hugone abbate Cluniaci

celebravit, inde

Lugdu-

num

" h '*> progressusest, hinoq apud sanctum Mtignotus transiiset Seousio Passionis ac chaelem de Ctusa in Pedemontio lemnia celebravit, Tlomx Kesurreetionis
,

twm.praced. sint, hicquxrimus, recitata priegnataanteCapiw,


deinde sequiiur caput
inchoatur: p.ium

Cum
duoifl

mtur,
comitis
,

Ua Papa Urbanus
i

't

desidei

B
I

ima

feliciterque
evitatis

msidiis,

Ouibertinorum qweparatse Romam tandem hauddudum


ei
,

eranX

ediens,

Capuara

ubi

absessionera

nost perranit.
;n[er

Porro, diebus decem Romse transactis Beccum Uus a Johanne, suo olim a$ud
,

Bistoria 8toitiU* bant, vcnit. Tale est, quod caputri apud Malaterram habet, uarti verum quis nonmdet, per verba

'"'"

*<*"

,vlo

tunc vero abbate sancti SaVoatoris proum urbem in terra Lubons, ad eum cum autem ab hoc in viltam monaste,

divertit;
rii sui,

nomine Sclaviam,

>>

\neino

monte
te

si-

Adelu preegnatain castrisante Capuam quem jam Malalrrr.r genuinum et nque oaput promme pr recito continentem peditat t tea)tuminterjieiuntur t hu/us narrationem perturbatam redd\ ,,toris
,

tam

ductus fuisset,

ibique aliquanto

spatio*

addueen ineastrisanteCapuamobsessamtum
\

dt t qui,

divisam? Quodcumitasil. u. quadra narrandisrebus modus in Malaterram


|

C seveniret, \ui, qadmerus, parHmtn ui siuuinnu Nose S.Ansetmi Vita, pariim conscriptaa Cltt, Jam vero vorum AngliSB Sistoria locis sum eflJ dtctts cum Anse/mus, teste Eadmero, auctorc sanctumque hunc antistitem m iHnere synchrono, Octobn e<* AuiUocomitato, annolWl, mense
j
i

eum,utad nquQviri sanctitatem edoctus, quantum ad subinvitavai

ipsi, sed meptoadrideatur, tferba Ula non ""'''" notatori, ut alio adhuc argumencertior evadat.juveriteam /irmasse. to ,',, MalMerra in Pr*fati<me h

'>

,,.

m ffwfoW*
seseanno,
eap.
18

Siculm a seoomarxi <ando /< or.ime


,

vaturum
lib
t

pollicitus

</

f*

'"'

ejusdem
>>

qliaRomam versus iterarripum post Resurreetioms Dominio*


dudum

haua

tur

fesi

eepit,ap: Oetobrem pro ,uuUopostad Rogenium ducem, qui mlerii nec cognatoque unacum patruo suo comite Rogeno, obsidebat,accesser,l Richardo Capuam tunc omni exceptione ane, qux Eadmerus, auctor

Quodannimi

aro quaito.cujus

postquam autem temporum atmon randoardiniitasesebisobi cap.\tham s&iobhgai


,;.,

em

secunclcmposuU.
s/,7
i

Bungaror
/

egit
,
'

"
Pan
ita
"?.! nnllesi-

dtderit,

bHenrioo,

leocaslrens,

'o
,/''

L097,

consectarium est, ut Capua anno 1008 omni dubio procul fuentobquod hic ostendensessa. Atque hoc primum Mf verba, quibus r rui aUervm est lhllll
in,-

,u l0 r,memoricvprodit,

'

mens Ma,o

Sioula Gaufredi Malatevrm sidionem, qua durante, S.


rio

Historia, Capux obBruno comiti Roge-

<</"'<. ba- Anno ttaque, n,, nonagesimo aeptimo a PP mo mense Mnio cum tteoentu miUiaana erant, ooBdneMe taoil (comes ils usone Thprmaa
,

faewwUonia

neriusfiUam suam)

Benrioum

Laooaatrec

qpparuU,immine&Hque pepiculo ewn eripuU, huanno 1097 conHgisse mdHcatrufi, i&nptoris probatu,,, nunc den\. Verba illa ijus non csse, mxotii tahabent: Anao Dominica Incarnationis Octobris Tomus III.

Ita
;l

,itirao

bm

cum

nsque 1'nnnomam cum .nparet puelfeeieM, 4i, uavijma ^veb. mul.is .ponsulibus tateowttentea
..

CW

pucl

668
AUCTURK
C.

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.
mes, ut scriptor
ille

flante per requovento coramissis , prospera aura portum Alb:r, quijuns raferuntur usque dum in applicant. Hsec, regum Qngarorum est, irapune

narrat,

Pharum

trc

quse
/o

anno 1097 partim mense Maio,


^esta sun*
dicfo &.
1
<

pi

pati-

Pentecoste, quam prope ftumen Sabatum celebravit, tempusque, quo brevi post Capuam ob,,,///, nonad annum 1097, sed ad proxime se-

'^-

sflrius

Richardo, laterra;qui autemcomesRogeriis a Rogerio duce consangxancipe Aversano et a Capuanos, ssuis,ut suppetias eis adversus a kardo rebelles, ferret, missa etiam ad eum fuerit, cap.prouaoresua,rogatus

quentem etiam secundum ipsum Malaterram spectarint. Hinc porro jam consequitur, ut hic scriptor obsidionem Capuanam non alio quam
,

Lupus Protospata, annoconsignet, ac


vel

proin, ut

Rogerioduce
git:

verba de imprsegnata anno L091 in castris anteCapuayn Adetasia su pt " huc transcriptaMalaterrx non sint, vel ut, si ipsi, non a> pto adnotatori, debeant attribui, ei ror in annum ntntur , librariorum mtio q U0 illa affit

eodemcap.subjunne seq, exponit, ac deinde

Comes autem

pietate consanguinei

princi-

duce deleg-apis et multis verbis duciss, sibi a deprepatoris et humilitate expota3, legatione

qualem nentis illectus et persuasus, exercitum, habuisse dignoscitur, ab omni numquam antea imperio conflato, priforti Sicilia et Calabria hebdomada A.prilifl secunda pace PhaTum ma
tran

mtiave irrepserit, proque anno illo annus IQQBdebeat substitui. Porro Pagius in Criticis, Malaterram, a quo obsidionem Capuanam anno 1097 consignari, ob memorataverba deimprse-

quibus
celcrat.

iim (versus Capua suppetias laturus ibat, versus


et

seu t

gnata ante Capuam Adalasia arbitrabatur, cum Lupo Protospata, qui eamdem obsidionem anno
1098 innectit, in concordiam adducen volens, cosptam,ane anno 1097 Capuam obsiden num 1098, ad mensem Maium prove-

Aversanumprincipem,

Richardum, Rogerium ducem) ac-

B
suv..
/'i

055 Usec loco

m0
Ajn

Malaterra, ibidem etiam mense ns, qui Rogerius, cum Pharum


cit.

xpugnatam

adstruxit. Verm nonannoVM,ut nonmdliob

verba deim-

fornmio,

,t,per Calabriam
duxerit,
,

mrcitum
villl
,

Aputiam educem Rogeriumin via obet

Pentecosten prope ftumen, Saipse scribit,

jnataannoilloanteCapuamAdi sumsibi habuere,sedanno L098 Capuanam obsidionemacciilissc, ipsemet Malaterra tradat, scriptor itte corrigendus est. G57 Quod si enim ipso standum foret, consectariumesset, ut pluribus mensibus >'apuanaobsidio tenuerit
i

Sabbatum vocatum, posuecelebrarit, ao castratandem ad Capuam una cum duce Rogerio et Ririt, hancque urbem chardo principe Aversano obsederit ; cum autem, anno L091 mehse Maio gesto postl
batum seu,uti
'

illau
nec

peditio
I

hocautem

ro

alienum esse con-

iHtditi

Ptujiiti
<

fuerat, narravit, scriptor

ille,

qui sese tempo-

rum annorumque ordinem innarrando servare dicHs liquet, pro/itetur, ea omnia, uti ex jam mittat, oportet, ut secundum ipsaminlitteras
met nail

qui Rogerium comi- dwa\ 1098 prope /lumeu Sabatum Pentecotem anno sten, quee anno isto in sea Ut,celebrasse, tuncdemumexerdtum Capuse Imovisse, nec diu admodumposi 00Sl
stat,

tumex Malaterra,

Aprilis,

quo

Pharum

co-

mes Rogerus trajccit, et Pentecoste, ipsumque adeo peflumen Sabbatum celebravit, brevi post castra ad Capuam etiam tempus, quo ad annum posuit, urbemque hanc obsedit, non subsequentem spectent. secl ad proxime 1097, Malaterra secum Et vero, nisi ita res habeat, dicendus; cum enim, uti ex pugnare erit

quampro-

' eap. bem illam deditione accepisse, pa vt quas hoc proxime excipiunt, cap. cit, partim, 8aex et duobus seqq. docet, tum etiam monacho Cassinensi anonymo, ab An'

'

lemitano

et

Camillo tonio Caracciolo primum ac deindea

regrinioluce pubtica donato tandemque is \>inorio,additis etiamposterioris hujus editOi Lupo Protospata in ton tationibus, una um
i

aMurato-

ipsemet postquamPkarum dictis narrat, comes Rogerius, trajecisset, Pentecostenque prope mense Aprili celebrasset, Capuam obsedent,

Rerum

Italicarum scriptorum

illato

qu\

><

Capuamquadragesimoobsi
/ccissc,

iededitta

flumen Sabbatum
si

Aprilis

ille

cum anno
,,,

ta
,
'

Anri <s

ur

1097, quo Pascha qumoindePentecostenvigesimaquar-

celebrari contigit, fuerit ta 1097 consequens erit, ut dicti anni

Man

conjunctus,

mensc Maio

aut certeAcomesRogerius partim in Calabria ante Capuam exstitent. V ulia,partimincastris huncprincipem eo ipso anno

Ataui Malaterra
et

nequein menseneque in Cdlabria Apuliave,


ante Capua
>

dem

castris

cap. 25, ut jam docui, facit, libro 4 scilicet, absitlo, inSiciha.ui memorue prudens,

co seu a ducc Rogerio patruoque ejus in Chronicis suis fofuisse, te Rogerio subactam verbis num. 650 hu serte tradunt, prior quidem posterior vero hisce sequentt transcriptis Rogeno Capuam bus Dux Rogerius cum comite obsidentes receperunt , et per quadraginta dics restituerunt. Isthmc quidem Eichardo Jordani ftlio obsidione ad annum 1097, unde pro arguat, huic affxgenda non nemo forte anno quomonacht ilhus anonycodice Cassinensi \>1,e fuit editum mi Chronicbn a Caracciolo primum verwn et Muratorium referuntur; hww
,
I

apud

rum, quie ibidem

scribit, contextu

h q uet,tunc

eanstente,eregionehacfili

suam inPannom-

Pereqrinius in hunc codicis vat- De more annum b

illius

locum ita obser Codex xlvii , ei


,

ammatrimonio LeocasL eodem anno ac mense sub Hennci missam fuductu maritimo itinere
sisepiscopi
isse

regnihujusrcgt con,u,

codex cxcix in quo ista ex eo editus. Non sic Capu* ausunt onn. Ita Ule: S nb anno ontcon xllud tm utiexiis, qunin suo perspiaes obmonito prsevio observat, facile

pugnent wm, ,::Z:Ln- Malaterra, quem, qu* sese inier comttem,quem Rogenum iuur. sissei nemo dixerit, bxanni L097 prmentem tnto mense Maio

G50

jam

Vero

cum

hsec

Ua habeant

ne

ndionemdeditimemqueincodiceCassinensiVlaa anmm 1097 referri,nonlaudatomonachoano. Capua iwd'..> dr< iter tempore, quo >J , * recention, qu%,

';

f"

^^

'

miseratf pr0

sm

arl

mensis Aprilis

quo Rogerius

co-

; ,

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A
e

monacho iUo anonymo habetur, manetque adeo anno beUicam a Lupo Protospata, qui hoc ipso expedilionem illam Rogeriorum ducis et comitis
consignat, non esse recedcndn qua\ 3 Verum, etsi quidem ita num, quo hic scriptor Capum deditionem consvrgs /iaDeatt a Ut er tamc {

descriptus,

Maio
est
a<

a
ptus.

recentioribus
8icu1
in
,

libra

UHOM
C. B.

saapenumero
antiqui

Kalendario

etiara
S.

Breviarii

Campani
,

stum
tur

Potentiano

virginis

ad

diem
Ita
ille
.

xi\

Martii

fein quo perperam notaquod colituT x

nteUarlio,
ik Lupu ic
i.

Maii.
ut jam mononnihil quidem nui, an promense Martio, quo in Vupi ProtospaLv Chronico Capua capta narratur, reponen-

bihCainwde-

660

*"*

'/"
1"''

rr""

eamaffigit,censendumest.Etenimcivitatemill mense Martio a comite Kog-erio comprehensam

notat-.idautcmsrrn-^.amannolWladmensem Martium provecto, evenis*,i,

dussitMaius, subdubiians, simulque tamenin


ibstitui o opinionem, quse MartioMa no vult, magis propendens, hincque, ut cam

Eadmerum

Cantuariensis archicpiscopi conscripta, tum etiam ex Qa\

Vita,

per

Malaterra. Ut id ex dicta

Aw

'

consta
2

n '"*
S.

suum

em Capuanam, cui obsi certe ante decimam sextam M


>

tom. primo probem, Eadmerus in hac apud nos


Aprilis pag. 886 et seq., Resi" festum, quod anno 1098 in vigc

diem, uti ex supra dictis facile est " Richardo prin gerius comes non a Aversano circumvallatam fuisse, et a tempore,

celebrasse.Roma*,

Aiv Uarbii incidit, se simul ac S. in ditionc Pedemontanasito, aelis ccenobio, ,ebus

factum est, non autem ab eo, quo ad caexercitusuo Rogerius co


accessit,
" aldi
et

B ibidem transactis, in

TerramLaboris ad
a cujus abb

S. Sal-

Salernitani

anonymi

Cassine
\a

vatoris monasterium, ipulo amicissimeinvitatusfuerat,divei

supralo
ienVl

m, lestimonio, obs los esse, pronuntians.

Verum

ac tandem

ad Rogerium du< adse obsidebat, quique eum, ut


aliquantoque jusserat, accessisse,

Capuam
ogart
spatio

v<

nec ante comitis Rogerit cumvallatam, nec, cu

Capuam

mense

tempons

quo ad eam prim

'"' posuit, suba

apud
iditasi

msisse,

mem

Mt.Jam

fuii

Malaterm Eistorix&
seqq.
-

jamindeaMartto
fecisset,

deditionem Capua
tuariens,

S. Ansclmus, Can-

cludendum
eCalabria

ap\

tenim Ro\

icpiscopus,

qui

jam

dtctts
ullo

omes, uti ipultam


"'"'

mterfutt, obsidioni Capuanse aliquamdiu

interessepotuisset,
,-

nnibus,eSanctihujusanttstttts quisque facile intelhget sane ex hac,comiti Rogerio fit


.

tractat

se inter habito, hic

quidem Melfm

Beneventum versus momteasercx


comite properante jam ad Capuam obsidendam hanc nondum cas tran Rogerin ad civitatem
retv.r
st

Martio Capuam sesc non <VNec minus id didisse, omnino perspicuum. effidtur. Cum entm, ex Malaterra manifestum ic memoruc prodtt, uUexjam dictis sa
ius,

propriasea>dic<
: 9e : temporis spatto mnto '">"' movens,

quam

Penteco-

set

circumvallar copias sufiicientes haud habens,


\

sten

decimam Mati quse anno 1098 in scxtam ope flumen Sabatum celebras.^
r0

tam

Capuxobsidendxoi, anni illms mense civitatem hanc jam inde ab ibtfuisse, e Malater Martio deditam non
tatumest.
Prohoo itmum
mense, non
i

nropehancurbem refi adSabatum fluvium castrame


ibi

Pentecostes

fes\

>'i"

/"''

''
'

suP ra

Ast, inquies
urbis Cu,

auem

Mai\u

lssignat,mensissubstituenduslPa
'-,

quts ergo pro Martio leditioni Lupus Protos} Cntt,

dictisad Maiidiv
apparel,<

mam
P ost !?
'

adCapuanos,
admittere,
vel

modo hoscevelpacisconsilia

cum F

cisadannumim.Eenschentustn *w mEadr cap. 2 AnnotameriNovorum Angli* librum


pro tionibus, aliique eruditi
PerCllll Martio innotationibus, an Junius etiam Capu* tospauc de
transcripto,
ut
i

ardoingratiam velle 'cmCapuamobsessurus


Capuan>
est ingressus.

Maio .insuisinLv,

>ant

,,

Prote
i< Ita

prseterea huc spectantta suppeditet. k\,inquitdecomtrei


(

piVtMi
****

possit substttui,

^lff^'
sa

itaque recuperata est, enim ibidem scnbit rCapua raense Maio, atque mgruente
,.,

tremo

atate, dies obsidionis

numerandi
{

cum videantur qui Romualdo sctltcet, ut a


assinensi

inde (a fluvto SabatoJ sunerbe persistere audit, anes pervadit, quo >dens cum mille armatis exercitu

Rogerio, ubi legatis m0S) d moUri, sed

Ca

'

maUUa sua
|

luculo

ad
ctos

urbem (Capuana^
plurimos railitariter multosque ampUus ls pedibus excitatus,
,

" xt

'

docui,etano

dejectos

d
ai el

lu-

die, qua accessu comitis, sed ab Aversiam proximam urbem ren. qui chaniu nara Capuam boIus ciroumvallaverat ;

&-

pul-

dificavit,

*ento

agitatus, inte

tinuerat,

alioquin

mense

nscrim, beat

ei

dicendum est quod equidem non reou Junii mensis * M*rti TeB*toi*> in Lupo
receptam
;

eam

ms
ur bi
0Dsidi
se

in

crastinum

cum

toto

fuisse

viciniorem

"P a
I

Meridians i-laga Orientali u que ad

Junii,

non

Maii.

Verum
asspe

emmvero
alias

sem Martium pro Maio


tum,

suppositum,

ocoasione aamanifestum eat, idque ex ea forte propria, cum sub Nortmanquod nomina
norura,
depictis

yo Occidentalem oin^it. verbis inUlligitur, incomttem Xalaterra antequam exerRoaerium, qui adeorum urbem,
citum
ipatusaccesserat,i

Capua

'

tate

capitalibus

tanturamodo
Martuis

litteris

oompendiarentur,

menais,

sic

mm

emiserint,

dlatam

Cap*

670

D
fuisse, apparct. Adfo
t

ft

BULAONE OONKl IS&OBE,


Malatcrru
Ilislorr

nondum
C.B.

Malaterra Capuse jamaditem Rogerium, moto, ab OrientaU hanc Occiden/alique plaga


Dtsse, rcrbisijru.il

r/th. \,rn/i

26 etbinis

seqq.y tion Eudinerus sis arefiiepisooph Vita

in S. Anselmi, Cantuarien-

'atis tradu/
et

sequentia

Dux

autem

princeps

cuin

hisque suo

pag. B81

exercitu ab

Aquilonari

tendunt pnvpTavari, ndctur, Capuam eo ipSO teMpOr, quo eam a Meridionali et Occidentali plaga comes Rogeti Septemtribnah /daga per dutn
,

parte obsidentes urbem in.iuere mo.r suh/uu<jal

opud nos tom.i Aprilis memorm produnt, ma./n,,i apparet. Ut, qux huc speetantia Mataterraloc"' n $uppedftat,rem^minm quamgite Eadmerussuggcril diluoide evincunt, brevitatis ergo omittam, postertoris dumtawat s&tfptoris potissimum faciunt, hujus verba,nec nisi qux huc

nwn.

L5 et seq,

Rogcmmi r/ tam primum


dus non
eret,
s

liaha, -dum ul prdiWde illam hic ante fuisse comitis Rogerii accessum circumvallasse putanpri ,ict pc<
;

ct rru.tuda-

lubet transcribere. 664 Postquam ilaque,

vero prineipi ftichwdo, ut id twm copim sufflcientes fuisse non vtdentur. Pr&terauam enim, quod solam Aversam, parmmque owitatt huio adjacentem terrarumtra* ctum suhddtone sua teneret, Mataterra verhis rcdniis eUam ksec proxime adjungit an
662 Et
Porro comes,
cujus
consilio

S. Ansebnum, u/ .<</ Apulix Rogerium, Capuana obsidione ocducem cupatum,adquamcxpeditionem bellit am, ut ait, Rogcnus Sirtlrr mmr-, multa Saracenorum milliaadduxerat,eiqueproinde tum intererat, sese

perBadm'

'/"

COn/crrr d Q ,a> rcl U r Luritulcni /aissC, pailCIS Ascendimus, ivimus et narravit, mox subdit
,

plures

in

obsidicmc dics

cxcg-imus,

remoti

in

oinncs incede

agenquia sollicitior, quia prudentior in omnibus pontem ex lignis erigens dis vigilanti cura erat,
trans flumcn (Vulturum nempe) ordinavit, aditu patente, ut suo exercitui et ducis, libero exercitu fieret trausitus, sicque urbs ab utroque parte arida in tantum oppressa est, ut nulla ex aditus vel liquida egredieudi tuto vel ingrediendi '>'>" Utpote quibus e rcrhts, pateret; Hi
ita

utis tentoriis a frequentia et tumultu p autem, ubi eramus, (JufBdam ecivitus. Erat cisterna litus dcscrla ct juxta ostium magnaj profunditatis hiatum E dirupta', desupcr ecclesia, vesua diruptiuue prtetendens. In qua velle conversabamur, tam in camera, pro

lut

quieti,

quam operi in ea iudulgentes, et ducem ut cum suis nobiscum sing-ulis ipSUm Quadam vevolcbamus, in promptu habentes.
ro uocte,

cum

in

ea

dormiremus,

contigit An-

alterum Rogerio comiti,allerum Rogerio duci parentem, pd,\ colligendum up/jarcl cornrnemoret Richardb, quita,, dumtaxatcopias prinoipi quus hahcbat, haud dubie omncs fcrc ad expeditionwn Mam, quod felix hujus successus maxime illius interesset adduxerit in dUcTs
Mataterrii duos dvmlii.rid
exercitus,
,

et,

pede ad ne tenderc. Quod cum exisset, ct immcmor ostium in divertasset', foveas per teuebras in partem cadendo divoce profundum cecidit clamosa ac Sancta Maria. Ad quem souitum nos
oenfi
:

selmumsui corporis necessitate silentio iuquietaremur, suo more leuto

surgere,

socii

nostri,

qui

in

tentoriis

quiescebant,

ex-

tam Rogerii exercitu fuiss&, licet intevim hic atiguuSsaltem hicprinRichardi, gmd nitnirum ducis cepscopias in illo haberet, quam Rogerii
iptis

homipergci;icli timore simul uem in profundo vidimus, ct pra> exanimati fere sumus. Quod et augustia cordis lcvato capite, vultu junnido,
lectis prosilivimus,

accurrentes

ri/usaMalatcrraverbisainssnprahuctranetiam vocetur. Jnm vero,cum pnncipi

Capuam rtdrinr, a copiis fuerii prospectUm Rogerii ad eam adventum abs illo, ante comitis
,

hardo

parum admodum,

uti eSBrjam

dicHs

ipse percipiens, mox sesc perpessum. intuitu nobis innuit, nil lcsioriis ex altera igitur quidain ex nostns Descendentes via crat descendendl, parte ip.ius pra:cipitii, qua

eduxerunt

eum

a loco

sauum omnino atque mcolusedis

mem.

cuinequetwni, dictis dUOiS Rogerii exercr circumvallatam fuisse, parum verosimile


aderat, apparet.

ab Anselmo mmed fex /"'""" exercitus obviam itum essct, et principibus totius

Cum

post
illo

hec

Apostolicaei

u Ifomi
..

a,w M cunw

Urbanus

adventaret, et

C
i

..!-'

''"'

'""

ut verosi063 Hinc porro jam consequitur Capuanaobsidio tunc privniim cum urbi Iin idrr admovisset, mihuic exercitum comes Rogerius mense Maio tium acceperit, ac proin ut
,
,
I -

pompa prosecutus duin-euti mundialis glorias cetetentorium, quod juxta nos sibi ctus est in
ris

excellentius
in

civitas

cnnstitutum erat. Sicque, donec Dodcditionem transiit, obsidio llllUS


et

sic

mehsts hujus ex dictis ante sextam decimam non fucrtt, dicsquc quadraginta diem inchoata fuerit. Verum, tenueml ad eositum adducta non Richardo tademusetiam tantisper, a principe ad eum cum exercitu U is Rogerii puam a.

mmuui Papam
ut

Anselmum

familia

utrorumque

magis

vicinos babtiit, lta videretur una


,

quam
pam,

dechnaret ad du, nec facile quivis 1 qui non diverterct ad


colebatur

Samque
figebatur
et

cunctis
;

^ ^/,^
4 ucinadmodun vero di-

la-

suoaccessumcircumvallnlmc fuisse, necsiccivideditionem fecisse vetatem illam mense Maio ex supra dictis rosimile evadet. Cum enim, uti Sabatum fluvium a liquet, comes Rogerius ad Uan die,in Benevento haudprocul, sexta decima

pater et pastor
mitis,

communis

Anselmus

ab omnibus, sicut et cui suo judicio

homo
nihil

^nstietttS debebatur a

quov.s.

Cum

quam

anno UiOS Pentecoste incidebat,

cum

exer-

Eadmerus Eadmerus
ris

citu suo substiterit, hocque brarit, nec statim post cum

festum ibtdem < eodem inde mo< eum ante vigesimam se videatur, ad Capuam Maii diem castra nonposuisse, verosimillimum adhliC apparet ut proinde, si urbs hxc, curtente consectarium futurum MaiO, deditionem fecerit, dumtaxat decem circitcr obsisit, ut diebus potucrit. ejus interesse comes Rogerius diWli bellicx isti expediVerum diebus amplius decem principem dhun adfuisse, exiis,qua* tum;

prope Telesam adsead castra ante sabatur,a Rogerio duce, ut invitatus fuent, m htsce\ quibus Capuam veniret, paulo post verba jam recitata tuni teste iterum Rogerius intererat, per plures

jam rectaUs ergo, uti verbis hic Anselmus, qui tunc, utidem docet, S. S Salxaopaulo ante tradtdd, villa Sclavia vermonastem

Eadmero,comes

post hosce ad eadem cast dies fuerit moratus, Papa accesserit, et cum Aiisebno Urbanus II dndonecobsidiodeditione urbis termtu, sane, dum h<ec omnza, Eadmerus

dcm manserit,

fZZ

obsidione Capuana,

f""^*

tioni

DIE 8BXTA 0CT0BB18.


tradit, diebus oiMpKtl

71
,

exposito factum esse queat

ut

AUCTOns
C.

Uonm
Leresset
,

illarti, <,<.
,

etjttm pr
ihxticare

omes
otdeti

>><

Mpra

nolutus, in

y
%

reckatum Rogerii
ts

B
non

co-

hocaRogtrio

tenuisse
cvffn

omnino

hufus'sive
id

upbgtaphum ^ rlHlt
>>,< ita

ma&ime

verbis pfioaatom recitotis </, yuibus Anselmum, durOrtte


indicat,

nonn

cgraphuVh U tttm esse, nulloarg


alio certe

tamen
,

fa

amw

loox,

,,<. ;,,

dacis c&mitisqyteCastrisfrequ

habet

verum

si

non

illo,

isse, ita

non obscure

Jam

oero,

cum ht

habeant, diebusampliu
ilHnteinterfu}
tttatn

modo, quo "> </ncwnentu etiam sincera seu potius horum ecgrupha errores itlapsi noscunti"-,

memoratum
$e

acproin,
inceptai

ante hujus

necesse
/"'"

est,

cum

et

ullo

mense >sse. non f&isse tamert, adhuc currente Capuanosrdeditiomrh ex Maio


,

prdrsus

"

"'.

7""

spurio, haberi debeat, vitio luboret,

a scriptori-

iis

huc, ne dicam verno, sed a


lib.i, cap.

ddqucc Eatitfterus nurrdi/verosimittfmum in.tubitalum erit. Adhxc, nort


,

laudetur, nec db
/

>enuinumacsince' sciam
>

ctam, Petrus Diacoi.


10 docet, eiqui

suba \ Ghronico Cassinensi

modo

'"'
,

"

"'"' an.no
i

1098,
,

l/ri

datum ostendam. Monumentum


seupoHus, <,
'

illud

anno L099 untiquum


in

/yvou- _*-> *wv. pote S.-Anselmum in oilla ScMia, equa ante Capuam a duce Rogern, tnvtttitus /is tempore esse versatun

exstans
ita

Chro-

nologico-diplomatica de
)

S.

Brunone

Mbrkensii
es1

\s,

itliu
1 1

stitis

apudnos

Vita

num.

M trudens,
<

suf)

m0et
illefi

Quare / cum vum tempus non


tur.
1

\a

lo#uendo#mUur,

mensis

Hoc Augusti

m scriptum
ao
0,

sub fin secundo

anno

upua hoc mense,


et

Incarnatione Domini Inaictione septima;


hic

B
,

s/llil

Diaconus

Eadmerus
,,,

pocham
non anno
,

inquirendum

1098, seu e

r fl .i
iebet bei

GGG Et hancquitiem civitatem, mense Mtzio

huccurrente, aeamonemnonje**, huc currente, dedttionem non fectsse,

/>
1

>
<

^
et

Capua

fuit obsessa

1099
C oncessum

edmno,qi aco

h ^nc

Bru-

sanctwr, scupouus
,..,/,

...

?!

Camillum

Per

in

suis

r ad Lupum
,

_.

tempus noscatur, tum ut pro

' >

'"/""

Prot<>

ionibus.A

xuidem,
it

deditionem f.upusProtospataoffigit.nonMui'", minusplased Junium, aut etiam, quod tamen sicqueob cet,Julium reponendum esse, pateat deditionem accidisse, mensem, quocivitatis illius transcriRogerii Comitis diploma, ultimo huc non habeatnr. Gum t, suspectum id uh/
,

anno, ploma datv.m


etsi alio'

quam quo
velit, id

Ca\

obsessa, dibiS

tamen,
L09i
>>

anno
1

1098
,

datum putai
,

iedetsen-

tentia

quod
actii

ut ait

vn diploi

mplari
sii

quod
1098

>'
!

camera
>

pt

enim, sese adi num. 648 jm " '//" odis M:"^i r.r.s////,sse, Rogcrivs K hicque cefte, uti jam supradictis liafflrmet, capuse obsiquet, ante sextam decimam Maii

mervatu ,rriL 7erum


'"
lf0
rl

tta

Capuana obsidione

cum equidem
austi dic
teatui
et

secunda
latori

Indi
'

f&

dendx exercitum non admOVB


,

quod eoin recidit, - civitatis hujusobsidioneno dem , MarticcujusKalsnne pro Martio, cujus K rtt,sl ,i irill 00 .; ipneCa puana sese exstitisse au non cleOet Maius sed Junius aut forte ettam Julius Mun substitui. Ne vero ob chronicum
,

a seCi ad an quantum exen Tndictionem cubare fateatur, necesseest. Septemo 6fis Ettnim a&anml097 prima
,

';;

|(1

j^ Ind j c to sexta

^.

et

hUjUt

eh

vym

/(/

instl

illud, velut

spunumsm
ts
1

queq>s
"

rejiciat,

undedrM

ma

ndediplomatis camer&
,

Cum etiamverosimiliter ortus sit, expono. ut Peregrinius in suis in Nortmannorum aetate,


LupiProtospaLvChroniconAnnotationibussupra
docet, nominarp
apitatibus tantummodo ,.. fieripotr

macho leg< exemplar, guod MiCha ^9* datvm fuit,quodque, oneseptimas\ anno <>' Uctione non convenientem
aicE
/,,,.
/
:

"> tet,

Hschronicisesse corr

perseseam

hoc

,einCapuanaobsi

Sinnuuiruuiv wycft

adhucexistereanimadvertebat,ad r.rr,,'^^ mrtilfjecertl ru/us dis, utsensumcompleret, onfoisan


'

-*..

^^ctranscriptoeMorkensiiChronologico sn />>. baexem} g

S ctiicetLupiProtbspat!B,cujui
( >,

poman

^^

Tegerat,aLtori loco tllo comttm jus obsuHoni sese interfuisse, 0U deditwnem asseverare observabat Rcgcrium mense Martio fecisse. jam etsi quidem modo 607 At vero, inquies,
,

/^

roihdeanno,utitn

fffffSZ
F*
ma,
j
'

'

^ &wwfl

^ im

c a c0 nodtplo-

*i

hic

ttto Sancto nostro a princtpe concessum

; ,

DE
AHCTORB
C.

S.

13KUXONE CONFESSOBE.
Annotatio-

concessum

B.

subnexuit, modum inquirimus, sequentem scribit nieudum in diplomate ftliud insidere At hoc ipso reversum legcndumque in eo opinor Bogerium Squillacium, non

jam veniam fctc fti asLupiProtosP atxChronicoadannum l llU epocham de diplomate,in cujus
vult,
,

m irum donationeslargissimas liberalissimasque, D


ab hoc principe oblatas noluerit accipere, quique tandem, cumscilicet annus amplius integer atempore, quo sibia comite Rogerio dosibi tunc
,

nationes
elapsus,

illss

Squillacii

obtatse

fuerant

esset

. o

VigesimanonaJuniimensis mavis nona Julii, pcrhabita nisi Julii, et per quindenam contmuam Capuae civitate
, ;

in se publico transcribi eegre consenserit. Quod intrumento si pro vigesima nona Julii die, qua post captam Capuam Rogerius Squillacium in diplomate dicitur reversus, poni posset, ut Peregrinioplacct, vigesima nona Junii, aiU etiam nonaJuiii dies

quampiam harum partem

privilegiumque fe* . fuisse ibidem infirmatum ab lncarnatione Docisse a die li AugUStl anno nonnulli ( malc , mini mxcviii lndictione vi > coufirmante Joanne Sq edunt Indictionevn) . residente juxta foi episcopo
o

neutiquam sane ipsum hoc instrumentum, quo minus anno 1098 datum crederetur, characteribus chronicis sibi inclusis obstaret verum cum cubare in instrumentis antiquis errores, de quibus nonomnino constat, admittendum non sitmec in instrumento,de quohic,vigesimam nonamJulii perperam notari alicunde constet, J egrinig hac
;

lacensis sedis
>

>

ecclesiae.

hic eon

sentiendum 669 Nec cum viro docto datum quidem in anno mscviii privilegium receptamque minime tamen Capuam obsessam, eodem anno sed anno anatLupus perhibet,
,

est

tecedenti,
ejusce

Malaterra sicut habet Qaufredus


.
.

qui

affirmat, ibi tempore Ad,l;.."pragnatam In anno mxcvii comitissam mqunm, aaud Rogerioj siam de comite Capuanffl obsiB annus dati diplomatis ab anno
obsidionis
,

ixn-

inre assentiri non possum, idqre nonanteann datum ob rationesjam adductas existimo, maxime cum anno illo apud Surianum etiam signetur ipsumque etiam aulographum
i

ii!)!'

eodem anno notatum, quemadmodum,


e

quse me-

dionis aegroiautisque
:

comitis

Kogern distinguendo-

cum Cartusianus Parisiensis saepissime laudatus E quarti Annalium Cartusiensium libri hactenus
non
ctat

nec comes ultroneam suam dus dde tur oationem post susceptum b<

sequentem distulisse nulla interim nullaj quin modi dilationis occasione quae sane revoluto nec non imo convenicntissime dixerimus, rium rediisse Squillaanno B anniversario
,

exposita ejus-

quod ad Vallis Dei Cartusiam speexcerpta me exemplari communicavit invenerit. Nec est, docent Severus a Neapoli quod adhuc opponas Rogerium comitem anno
vulgati,
,

1098 Squillacii exstitisse

diplomaqiie, de quo

cium

prarfatum privUegium ac per valetudinem valuil hactenus Peregrinius chploma Ita indulsisse. quo Capua a eo ipso anno reddita, S. 15rueique comite Rogerio fuit obsessa, idcirco ut apparet , potis,

sed

cum primum

Capua

illuc

appulit

jamdisputatum, Squillacii etiam datum notari anquid ni enim Rogerius anno 1098 iterumque ? no 1099 Squillacii esse potuerit
.

n0I1

quod dicam unice, contendens Sanctonostro a comite Rogevrivilegiumillud, quod eo apparente morio gratianimi ergo ante Capuam nenteque, gravissimum periculum anno amevasisset, liberalissime concessum acceptum integro a prmcipe plius post bene/icium affecto ac maanmeoeillo, in Brunonem optime

datum

fuisse,

simum,

ne

Rogerium etiam XLI. Ducem benevolum in se iterum Sanctus experitur, visitur a Landuino Cartusise

Majoris

Priore

perque

hunc,

quem

aegre a

se dimittit,
litteras scri,

nevolo, dilatum futsse, verosimile


ita scilicet
ti

haud putarxt,

ad Cartusise fratres
bit.

comianimo comparatus, quod nullam


id di/Jerret, esse potuisse aut certe qusenam ilh esse
,

ob

quaminannum

causam, crediderit, Verum, etsi quidem potuerU, haud comperent. reanno, quo abobsidione Capuana comes eo ipso

ad una cum litteris Radulphum Viridem scriptis

Hse

hic

producuntur.

iOJW

dI

S. Brunoni privilegium itlud amplissimum etxam ipsa, impertiriparatissimus fuerit, reqw omnino fuisset, hauddubie impersi liberumid ei ob quamul tuncnon fetiisset, rationem tamen, diploma seu privitegiumsuggerit. ceriLipsummet hoc Rogerius comes adi num.

aua cx

dictis

prwsenlissimo pertculo, ! u

comes Tibusid Sancli meritis,


;

Rogenus fuerat

670

Etenimin

638) de se,

ita loquitur:^ Squillacium esset reversus Brunonem videhcet) hi.militer, gavi quoque (S.
,

cum primum

ab obsidione

Capuana

verum etiam .cujus aa sesensit Sanctus noster

utproDeiamoreinterraSquillaciiBumere dignadditus, 4 uos donabam


ille
:

renuens
sui

* nn a.[\{\ notatiombus pag. 400


i

Roirerius lt0 * e

clnx

Apuiuu
*
,

,.

recipere

patris

dicebat, quod ad meamque dimiserat, ut

hoc
a
et

domum

mundi rebus
llic fuerat

raneus deserviret libere Deo suo.


1H

mea domo quasi primus cum co impetrare potui, ut gratis acmeum. Quod quiesceret sumere modicum muuus
tota den] vi\

magnus. Can-

SLdBaStettan
;

i
'

,i a

habebat, pro De. amore pra^erat, rever nBruioms. qui monasterio Mohlsubscripserunt Rogerms

et

"

Diploma ti

Capua obessa subaitaque ipso anno 1098, quo Rogerio fuit , amplissmum, de omite cto S. Brunoni quo hic nobis sermo privilegium
,

.Jus Eegitaous;

pOSt .,nem

Bog d,
Bistenue

causa concessumacomite Rogeriononfuerit, m Bruno, qui sed ipsemet B. fuit, non hic,

ZZ

An.ulpbus Culentinus^aroluepiscopus, Donalionem t Guido Uoberti dueis fflius. Cartus^en* BUorlm orat luogu*

DIE SEXTA OCTOBRIS A sisProspectupagAiCamiltus Tutinus


rerum, diploma, <\uo factaa Suriano traditur, ad cum manumnonsit,plura dehac addere consultum
;

eremum

venisse, Zanot'

/M
dictis

in contexta

a
et

UCTOR

se sancti Patriarchce Vita c

imat;

C B

recte quidem, uti

ex jam

apparet

verum,

Lunduino,

CariutU Va jorit Prion

non duCO, ac proin ad alia progredior. 8. 672 Surianus in suis in contextam a Surio pag. 172 hsec Brunonis Vitam Annotationibus
(religiosos Surii de Sancto verba Crebro ad eos commenCartusix Majoris incolas) soripsit, ita differretur cjus (S. tatur Oum... de die in diem adeum Lau Brunonis nempe) reditus, mittitur
:

quodaddit de fratre converso ad Cartusiam ancum tea cum litteris a Brunone e Calabria misso,
quo isthuc revertente
acl

sanctum Palrem suum


>''.

Landuinus

sese contulerit,
<

monumento
intB

antiquo certse) nec ego firmare


;

queo. Citat quidem, ut seepe alias, in inferiori

margine Monumenta Calabruv Mss.


qualiaque
illa sint,

ve-

eo comitia quoduinua Priorea Oartusia,qui cum conferret de univcrsali auspicaretur, ,-t

rum qucv
vero ea,

nuspia

Imo
vera
sint, du-

./arrant,

damraodo
Ordinis

instituto.

Et

ille

quidera

magis
jontulit,
i

itinen-

bitare sese,

bus ad

tum

eura profectus cu mpus patiebantur,


itinere,

quanredi

subinde indicans, pro tatteque fidei documentis nec


videtur.
674

>

hdbuisse
" taS.

cumque

coapisset

quo

antipapaa, a quo cum negaut legitimum Pontificem poaset, ul " carcerem d ret, in teterrimum
i
i ,

venerat, incidit in nullis precibus au1

manB
imnii

Verum,

ita

habeai

men,

ut pariter ibidem narrat,

Brunooe

pum
xgiea
te di-

tinctu

verara inOhristi

ad ultimum . primo quidem Landumum ad litterx, prsein Calabriam venisse, Brunouem ad maitanda, quas per hunc, cum B sm verteretur, ad suo 0rc
status
fidslitatem

usque Bpintum.

cissime fuisse eooceptum, nemo est, qui n er et illun ibium, uti etiam Sam usianse vitse instituto fuisse tractatum, Siptores antiqui; verum lentquidemde prxterquam quod horum,ut similia credantur,

Ita ille; ac

moninm uou
duino de Cartusiensi instituto huju tusia sectatoribus sermones habitos
n bis lav
.

lMn ~
-

ftdem

cori}

wlos Sanctus
\

misi

tatum ipso statim sui initio faciunt, Cartustje re elogii, quo a primorum ex dictis longedironologo, fide Prioi
i

Qua-

tentemad Cartusi in hac commorantes


religiosa hoi

discipulos. In ea

um

Vita, disciplinse rigore,

qnissimo,
qiWll

apudLabbeum
lo

tom.

Bibliothecse novae

ornatur.selibrorumMss.pay. 639 Landuinus

que moribussese nonnutla e L seindicat, ut eam evolvenH patescet

hoc Cartusise Majorts PnoQuicumad magistrum Brun. reverba


geret,

ex eadem

patescit,
a<<

Landuinum

8.

Brun
'

non secus atque

ex ~
aoLn-

manus Guiberti schismatici, BruMligi, utsimulLandutntadS. ab hocreditumseu totum quodsancHPatrissuivisendtcausa ''''


incidit
in
l

um
nt.

fuisse.

En
.,

verba, quse id manifestun


,

Fratrem.

inquii 8an<

cdwinum
e1

biscum

detinere volui

propt
quia Bibi nihil

orebraa

firmitates aostn

sanum,

nihil

utii

nologusdocet,Landw.
,

.>s.

jucundum, nigil vitale et uou B


provobisemanante,
apu<j
,.

utile Bine vobis

reputat,

mibi

in

lachrymarum

manus illapsus, in carcerem, berl foret, quoobiit, fuerii conjectus, consectartum Turritana ut ad Brunonemm cum inxtxnere, ut san-

et suspiriis multis, quanti

um

gitis,

et

quam

perfeota eharitj
I

mumnonpervenerit,si, hanc esset,in ctum Patrem suum inviseret, versus

diligat. Qnde coactionem nullam ne laederem eum aut vos, quos merito virtutum vestrarum habeo. Ita Sa

rolui,

pro

manus
f
I
'

laudati Guiberti inciderit, ut recitata verbaprima fronte significare videnchronologi

quis

vero hunc
i

summo amore

at

bem

vol

non

v
ob causam,
poittam,

673 (juoa autem 873 Quod auiem

ad causam, ob quam Lan uu, m*wo*-, --

duinus tongissimopericulosissimoqueitinereaa Sanctum in Calabriam venertt na cumsancto Patrn id ille non tantum, ut instduto sequebantur, de communi vitx, quod /conferret, verum etiam ut, si fierx q isanctum Vtrum posset,e CalabriaadCari reduceret,verosimillimefecerit. Itamthx

gravibus iam assiduisque / tam fidemfaciunt, infirmitaHbus conflictatum, Ubenter m amanter san cto Patre ex>

'tata

J%^
>

iquelongioritemi cevtus. utque l Turritana eremo commoro in


rogatus,
las

noapudeum
cis-

dilectissimos sibi

Ca

tum quod Landuinus alttque, \,reltgto* subeoinmajoriCartusia


kabeo,
>

qut

ne diuturniori sua al rtendi ad hosce Sanmaluit revisere, nec illi revi vtrumstbt ctus etsiidexobedientisevirtute.qua
potuisset, faculta bat obstrictum, facere
voluit neg<
.

ri

summo

sancti Patris sui

destderto,
e

uti

ex

absentwm illorum ob hujus


ptos

Cartu-

676

Qua

itaque

Landuinum, ad

se in

Cala-

nhnnili

siarecessumanifestumest,!,,,
Sanci
transcribam,
tres,

ad hosce

per Landuinum misit,


litteras ita
scitote,

jam <<. mtegras huc infraque


quas,
ut

concludat

Deme
post

fra-

quouiam mibi unicum

Deum

amoHs ac benevolenttse s* *e\ eadem illum se dimisit, cipulot tradit ficatione exceperat, Ad Itoscc ill*. </'""" scripserat, quamque Lm traditaei, esset, reltgtosts cum in Cartusi<> nus dare debebat, in manus eptstola
briam
'

mo# in

est desiderium

Et quando Sanctun a suts vantc quibus e verbis apparet, mavis, horum n H Cartusi* discipul hancreverteretur, nea Landuino, ut ad editum ad
:
l

veniendi ad vos et videndi Deo aoju potero, opere adimplebo,

rumLanduiws, cumeadem,qua ad Sanctum


repd venerat, via Cartusiam sectatoribus captus est, napx UuncprolegiHmo Christiin
i

hriisinci )lis

ab

Magnoscere,intetrumcarce
inediaconsumptusoccubuit.
/iM
I>

,/

aorumquatuorCartus

S Brunoi

ad Turritanam Cato

DE
7,

S.

BRUNONE OONFE8SOBE.
Uerum
ratinere tentaverit.
fratrrs buqb,
r\

ronologi verba,

suprajam
e.r hi,

recitata,
><>

Verum
in

tulit

Landuinus D

C.B.

quod vr et S. Jolam sqcfa$#rit, et Landutnus Mft roi remo inciserit, postque a Gut,ssrd>s rop/us diem relicio explane in Scctem Apostolicam fidet rhirsmi. Hunc ita.qt in carcerp
/, transcribo,
fci

mnotescat Bruno ja& rcmo-

ipioa

Majur, c.;rrtusia reliquerat

<\c

un

r.Miitu

oertioxea Fecerat,

e1

directione

fraudari.

Tam

egus prsesentia justo cjus proposito

B&mm, m*m
>><
l

acquicscens Pater sanrtus, .latn ad fratres pt,


tcris,

eum

afi discedere 8 Majoris Cartusia? lit-

,/,,

me

,lr

Ln,n1,0
Cnilurti

sr,;hil
atici,

CT

lij

mmanns
dolos
et

quod mule,t

Uv.tmi^
pes,

c.UJUS

minas

pron.

vyplentias,

divina

juvante

gra-

quarum priorem partcm huc arTerre hibet. ,h/l modo Miilnllonius priorem littcrarum, quas hic memorat, pariem, aG deinde, postquam etiam, nonnvlUs intcrpositis, posteriorem earumdem partem rccitavit, subjungit In fine (litterarum scilicet, quarum verba non
t

modis omnilxis ppr&VQTfWi


,,,

iflftexus.

Quem

.,,

fleret,

planxit, defonutum ermre lacr.vmabiliter quod eum Pcumstantibus argueretur, Chnacujus p.rv^r tate Ecclesiam suam
Ppsl

pauca in Qpus suum intulit) testatur Vir <andcsiderium eos ctus, unicum sibi post Deum esse
reviscndi
at

pnmo quoque temporc


si

sc

id

opere

exsccnturiiin,

iicri

possit.

At neqnc

toniftp Lifterassef

ejus obftus s.ep.timum


est,

datum

cst

in

Galliara

rcverti.

neque

Brunoni Lnnduino

jLm

etiam
S.

ipse

defuurtus
ad

postt*isq,ue u>
ro<

mo-

ipsi, qui

rjeditu a

Guiberto antipapa

comprebi

pisterio

A.ndreai
est

verbis scntencbaiur. fignduinus ergo,uti hisce "'<>]>" exdi //s dignissimus, indu#00 n B tor Me, Guiberti anttpapze iifqtum fncU. septi.no post

cui vicinum

ofidew r;,-tn,i, ubi

otfs

Sirapfes,

capte

cu&todift

promissiones, sus' intlcxu^que ad ejus minas et arcere deteutus est, quoad sohisma"iit, scilicet usque ad annum secus sui quentem. Existimavit itaque Mabillonius, anno E iinum ad S. Bmnonem in Calat,i

obitum die

>
i

quem, quod a legitimx


vellet,

am
jorem
illius

venisse,

et,

cum indead Gartusiam MaGuiberto captum et in ut adeo e scriptons


;

Paj>.r pqrtipus

Hscedere non
migpav.it.

fuerat con-

rrrrrirretur, a

tus,adpominum
iuj

carcerem conjectum fuisse

,uc$eriu$

67G
uti

qnam anno
1100.

aqm
niino.

qwun

anno IUIQ, ronr,I,o n Kal. Qctobns, Valentino, quod hoc ipsoanno die inchoatum, breidesi, pigesima Septembris
niacensi
docet,

Quam ob rem, cum Guibertus antvpapa, ex Huad annum llpQ ftagius m Griticis

opinione ctiam litlcw, per Landuinum ad Cartusix Majoris alumnos a Sancto missse, in quarvm epocham praecipue hic inquirendum,

annoWM'
07 s

srripUv fucrint.
><<>(-

Verum <m taudatus Mabillomus

1099
SUIll,
I

ii

vita functusstt, juepost finitum fmt, durante, Landuinus, utpote qui septem consequcnsest.vt

anno dumtavat diebus Guiberinfnrrii superstes, vitam hanc mor,cnseOctobri curr.ente, ,1,1,, Attamen Lantalem cum immortali commutarit. Chronologico-diplomattca Morkenutie
xiv Septembrts siideS Brunone Diatribadisco, Et\ in Cartusim Menologionotatur. textus, e quo temcum Hugonis Flaviniacensis obiertt, loco ua Guibertuspseudopontifex verbis hisce, In spatio tem,

nt.Pagius
pQris
liun,

lam plane,cur itfl existimarit liier, morlut liou menses octo, men- Ucel 1 cat <>< medium, annique dictis Lan- Landuii sem hujus Septembrem, anteque, ex runi certe non obiit, prsegressi, femporis spa duinus Landuinus tium satislongum constituant, ut eo versantem, inS Brunonem, in Calabrix eremo apud eum moram, >< <>< revisere, aliquamdiu Guiberto captus atditu deinde ad Cartusiam a in hoc rntcrire que in carcerem conjectus inedia est, annone potuerit, dubium mihi admodum Landuinus Brunoinitio an sequentis 1Q99
uia

vatianem addu-

definit,

qno
bii1

Valentinense

celebratum

est

conci-

AYinertus dumtaxat constet, nescio, <'queat intcilmr tf, Wibertum seu an Uugoita antipapam co circiter tempore, quo

adprimxvos suos i&minviserit, lilterasque hic Priorem, discipulos per illum horum Cartusnv

Guibertum

t Valentiflense celebratum fuit n taxat voluemt rressissc, significat m d c


< >

c<mcilium

e
;

mvts

modo intenm a se abeuntem, miserit. Quoquo vel anno 1099 vet prores habeat, ea equidem atius,quam anxime sequenti ac proin etiam non

quod

quo scriptor Ule cum septima Septembris Cartusiensiinconcordiam adducatur, Mmologio sit, cr, tum equtdem obnsse, erit dicendum. Utut Flaviniaccnsis textu est, Guie {d\cto Hugonis Lanbertum aniij<i<>,> acpromexttctisetiam
die,
,

autem Hugo Ua queat

intelligi.

GuibeHum

dictts Itquet. Atno 1099, facta esse, satis exjam chromco, quem que hinc est, cur, ne ab ordine potest, inrebusadSn quantum fieri cornmode

.cctantibusrcrr mdu

ctam

tum de Landt h aqcre hoc loco voluenm


Sanctum nostrum
inslnh,, uuam,
in Calabria,
rcligiOStS

w-

slatut

dcjf

Tad
tnm

accessu,

kujUS V <
,a

>lr

cum duinum anno 1100 obisse, hunc^e, Septembrem ut minimuzm faisse provedit ad consequem est, llm Jamvero, cumid ita sit, anno 1100, neaLan duitW utcerte serius, quam
S.

td acci-

ZendaL.Landuinoab^
Hxcporro,quamvisLanduinorerert,

(raMmm

haUobtigerit,adeoru^tM

,a Calabrue ere Brunonem, in 7 commorantem,inviserit, n&Uop* !*, eptfitolam phf* latia Cartusiam repetcntrm
.

*
sc-

Zuam
nos,
0(1
i

\d religiosos hujv memorat miserit. amantissimosque suos discipulos

rospervenerit. Inte,

3aW-i
Agrippinx

*$*. **

^
<

Verum anne
1

hsec etiam ante


?

eumdem annum
.

banai upcru, textos Annales intulit, anno 1611 ac detnde

nva

'/><"

Mfl*

billom

Benedtctwts. ad 077 MabWnius m Annalibus Hoc 1099, num. 109 sic scribit annwn Prior ad Brunonem, Lauduinus Majons Cartn<ue ut d6gentem, profectvis est, tum iu Calabna
i

non evenere

utt ettam Sv excusa, tom. 3 complectuntur, Vitam a ?urt# Brunonis ni in concinnatam htsce huc transAnnotationes. Lubet illud ex

^wf
Domino.

fe
in

Piim
ju<

inviseret,

tum ut

de

variis

mst.tuti

sui

Sic habet
E.

Eratribus
et vere

suis unice
in

dilectis
gaudinm

de

Ejus adventus dubiis consuleret. Patri, fnit venerabili

uudus

tam gxatus ac ut eum secum

Christo

Bruno

salutem

g-nito

rationabilis,

laudandae disciplin*
vestrsB

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A
vestra?
iuflexibili rigore,

675
salute et vita
,

ex crebra ac dulci
nostri
:

re-

periclitari
1,1

de

quam

aliquid de

ACtTom

latione beatissimi Fratris

uon
sunt

audito
erg-a

snncto
ea
,

Landouini amore vestro et inc


,

nec

corporalis rig-ore omittere,

quod pror-

B.

studio
,

quic
feror

iutegritatis

et

hon<

sus improbandum est, foraitan erubescet, ut, qui iu hac parte postcrior primua in religione est
,

exultat

spiritus
et

meus
in

in

Domino. Vere

inveniatur,

metuens ne occasione
vel tepidior fiat
,

sui aliquis ex

laudem et gratiarum actiones Domino, et tamen amare suspiro. Exulpro incremento fruto quidem ut justum est gum virtutum vestrarum, me autcm doleo et erubesco, inertem et socordem jacere in peccatorum meorum. Gaudete ergo fratri

enim

exulto

vobis

remissior

quod

nullate-

oua formidandum puto. Ne hujua gratis expertes sitis oostram vicem Ln hoo tantum vesl charitati eoncedimus, ut liceat vobis reverenter eum cogere ad ea, qute saluti SU83 commodastis.
,
1

Fratres, scitote,

quoniam mihi uni-

charissimi,

pro sorte beatitudinis vestr, et pro quiavos. Qaudete in larga manu gratiaa Dei icula flnctuantis mundi multin stis
,

cum
bo,

ooat

l^um

est d

vcnicndi ad \o~,

'""'

et vxdendi

et

Gaudete, q^uia quictam el tutam Daufragia stationem portus secretioris obtinuistis, ad quem cum multi venire desiderent, multi quoqne non
nullo conatu contendant, non Multi vero postquam potiti fuere,
liunt

^os. Et quando potero, opere adimpleDeo adjuvante. Valete. Sunanus, ubi hanc eam epistolam integram recitavit, ita mox

, /H ,_

m
:

De hac observat Petrus abbas Cellensis


:

fcica

dicere

liceat,
ripsit

ad
ln

tamen. snnt,
sit-

Priorem
ii

et

fratres

Cartuaiae

de

Monte-Dei
in icul

jitudine animoa

bene

pastaa,

abundantia
el

quoniam

eorum desuper concessum itum 680 Ldeo fratres mei certum b


nulli
si

dulcedinis Dei scripsi

adipe

pinistis.

icdine spiritalis Lsetitise fauces

meas

reple^

B
hicos
vr.ro

vobis,

ad

h onil
;il

quod, quicunque optabili quocuuque modo id


si

hoc

usus
sque

Sermo namque vcster

ii

/inin

iii

bono

finem dolebit,
_

qui
fuerit.
lici
i .

oura

sa//

urn sibi
koi tatut.

lm

fratribus

meis
,

di<

De vobis, dileoti Magnifioat anio


:

fi

ma mea Dominum
ricordiae
lli:

quia

magn
secundum
inti,

non est, qui adultepinis formis superinductis speciem pietatis reentet, et virtutem abneget. Uoc enim illorum est, qui in corde, et corde loquuntur, vel qui upcr oleum cum molliunt sermoiu \'n autem verbum vestrum sic -int jacula.
talis
,

suae

supcr

vos intueor

ii

insulsum, sed gra


scera
replet

afortatum
etc.

vi-

tionem
DQUS et

Prioria

patris amantissimi

Sanctorum

H&c

Pel

qui

multum

gloriatur pro vobis et gaudet. Gauliiterarum B3 nos, quoniam cum


tis,

rabilis.

tusia

verba, quse deepistola, a Btuuoneatf C scripta, merito


.

potens Dcus

digitO

suo

ins.-ril.it
.

cordibus vestris, non solum ootitiam sanctae legis su. Opere enim
in

sed et
ostendi-

quid amatia

quid

Nam oum
cautela
spiritm
et

obestudio
,

non minori jure lola, supraja pronuntic sime laudata, qua Vir sanctus Radulph\ v prxpo
tiari posse

Surianus

affirmat,

dicutiam
0Dg

vcram
(q Uffl

cum omni
est

executio
niii

mandatorum Dei

totius

habita olim cum eo et Fulcio Monocto de falsis i, e.rsotumundx delectationibus collation hementissime hortatv
,,,!,,
,

aunquam
el

egregia

patientia,

quam
et

multa humilitate semper comitatur


)

amicum
,/.

affectu, ianta

effusione, tanta S.

Domini
et

vera oharitas
legere

manife*

Tntegram

vos sapienter

ipsum

fructum

hujusim
su
i
j

ouibus
Hla inserta
e

><

suavissimum
fratres
stis, et

mei, permanete in

utilem Scripturaa divii eo, ad quod

est, libri

nulli,

Colonise
/iir/l

Agrippinx anno
t

161]

morbidum

gregem quorundam
vitate,

[6iQibidemrecusa
hsec

admanum
hujus C
''"

irum ut pestem

qui ohartulas
itelli-

essent,
\

C suas circumferunt
t,

um

'''

taut,

iontranec amant, quibus vei b Qui otiosi et gyrovagi, quotqu mt. hoc laudi giosis detralmnt. quibus obedientia si Laudandoa infamaverint,
,
i i

monumentum
X

lub

et

omnis disciplina odio


r,si

uod pau nitur, quodque

dat,

Pratrem
volui

vero

Landwinum
et

nobiscum
crebrai

de-

apwl Judocum Badium anno 1524 Par\


cusa,
'"

o
i
'

tinere
,;,,,.<

propter
sibi

infirmi-

/'

Dostras; sed quia

nihil

sanum, nihilju-

issimos

eo,

pro merito virtutum vestrarum Quapropter Fratcrnilainn vestram sedulo ut chael summisse atque onie
.

reperitur. ctu
et

Quanquam enim longo

prolixiore

''

in "

ritatem
Pia
,,,

quam

corde

gestatia

executione
literi
i I

m veipsum, utpote Ln Priorem imura, ostendatis, benigne et provipro multimodi qi abministrando


,

iDimus tameo benevolentiaa qod potuit. Quod qu ft velli in '\ mh[l ( on Bolnm ncc non benefii
fr;

,,1,,

vrruui ctiain
lln|

QOStri

ua

neoessaria
officio

un1

Qu<
co]

,!
'

"'

lar

r(

aliisque
est.

indiciis
,

Donoullis
'^rii

hoc hnmanitatia

non

11

malons

ostensum

Unde grates

non

k>

tis

Tomus

III.

roni

C.

B
qillU
iis,

a_i

i.v

<_._.->-..-.

comparet.

Dignum judicavimus

unum

ex

no-

qui omnia , quffi ^tris charitati tuffi transmittere, et quia minus ad haec calamo circa nos sunt ( voce proatramento sufficimus) copiosius viva
sequatur.
fllfH

OlC IIISHUX Cll JJU^vii'vn. wv "! 1 U ' "* perniciosum, quidve infelicius, quam coutra eum cujus potentiae resistere , cujusve ultionem
est
,

justitije

effugcre non valcs,

inimicitias exercere
illo

te

velle?

Numquid

fortiores

sumus? Nun-

ftmi,

684 Notificamus ergo


tioni tuas

dilectioni
tibi

qtuun inhabiidbat,

quoniam
,

id
(

dignanon ingratum putatuaj


,

quid, quia patientia pietatis suse nos modo ad injurias contemptus tanpoeniteutiam provocat
,

dem non

ulciscetur?
,

nmani-

tntnn.

mus
et

nos corpore
ad

utinam

sic

mente
satis

valere
)

quas

exteriora

pertinent,
,

esse

pro

quid tam ra686 Quid enim est perversius justitiam ipsamque naturam oppugnans, tionem,

c dtinde ad
eculi fugnn.

voto.

Verum

opperior, etiam opperior

supphcaus BuppUcans
.

M~divi_
.

quam creaturam
4

Uilocm-uiui- - nai misericordis manum LlfcE

n mnc qu omnes

infprinres ...fei oi es

satiet in bonis desisanet infirmitates meas, et cum In Bnibus autera Calab.i_e derium meum. eruditis (qui bene fratribus religiosis, et aliquot redipersistentes divinis exspectant

plu| diligere quam Factorem ? * eeuseS) ohariS8ime? Quid cedere qua. consiliis, ce( iere veritati, qu _ divinis cedere nisi divjnis oedere cousiliis> potest ? Consulit namque in comnon fallere Venite ad me omnes, qni labodicens

-^

dum

mune
n

ratis

et onerati

estis

et

ego reficiam
labor
,

vos.

in

excubiis

tum Domiui

sui
)

stim aperiant ei habitatione satis et sospitate vel plaamcBnitate aerisque temperie montes in longum nicie ampla et grata , inter prata et florida pasporrecta, ubi sunt virentia dicam? Aut collium undique cua, quid dignum
se

cum pulsavent conteut heremum incolo, ab hominum undique remotam. De cujus


,
,

Nonne pessimus

et inutilis est

concupi-

scentia distendi, sollicitudinibus et anxietatibus, timore et dolore, pro cuncupitis incessanter af-

Quod vero onus est gravius quam quod E mentem a sublimi dignitatis suae arce in infirma ergo, deprimit, quod est injustitia omnis? Fuge
fligi ?
,

frater mi, fuge

erigentium prospectum opacarumque rivorecessum cum amabili fluminum vallium sufficienter explicet? copia quis r um fontiumque diversarumque arboNec irrigui desunt horti quid his diutius immoror? rum fcrtilitas. Verum vin prudentis Alia quippe sunt oblectamenta divina. Veruntaet utiliora valde, quia gratiora studiisque spintuahbus disciplina
leniter
, ,

has molestias et miserias omues, tempestate hujus mundi in tutam et transfer te a Novit etiara pruet quietam portus stationem.
dicat. Nisi quis dentia tua, quid nobis Sapientia non popossidet qu_e renuntiaverit omnibus
//
,

meus esse chrum, quam sit


/,

test

discipulus.
utile
,

Quod quam pulquamque jucundum m

meu

arctiori

his relevatur animus infirmior fatigatus, saepius enim si assidue sit tensus., ac respirat. Arcus officium aptus. Quid remissior est, et minus ad silentium amatonbus vero solitudo heremique
suis
utilitatis
,

S. manere, dischola ejus sub disciplina Spiritus dat beavinam adipisci philosophiam quas sola non videat ? Quapropter titudinem veram , quis examinatione pruopera. pretium est , diligenti
si amor Dei dentiam tuam ista perpendere quod proemiorum utihtas te te non iuvitat, tantorum timor pcenanou provocat, saltem necessitas et debet. rum ad hoc compellere obligatus es, 087 Scis namque, qua sponsione
;

jucunditatisque
experti
redire
in se
licet

conferat

norunt
et

hi

solum

qui

sunt. Uic
,

namque vins
mstanter
fructibus

i/i

memona
rontraclm

strenuis

tam

quam hbetj

habitare secum, excolere, atque


uti.

virtutumque germina
de
paradisi
feliciter

et

quara omnipotens est ac terribilis


et

sit,

cui te-

ei

ex emiuo nKinurhui

metipsum munus gratum


devovisti
;

intuitu

oculus ille conquiritur, munvulneratur Sponsus amore , quo ceconspicitur Deus. Hic otium do et puro actinegotiosum, et in quieta pausatur lebratur
ILic

cujus

sereno

cui

omnino acceptabile licet, nec expedit. Nec nec mcntiri


inulte
se
irrideri.

habiM

-0">

enim
cius

patitur

Reminiscitur
et tu

quippe dilectio tua,

quod,

cum ego

etlul-

'

:L

G85 HiC pro pacem videlioptatam x athletis suis mercedem a.Ui-U- ou.o -_,-.. ~ i._ ~., n .nt et rraiii.inm in bpiiguorat , _t gaudium 111 C*ni cet quam muudus pulchra formosa S Haec est illa Rachel
, :

certaminis labore repensat Deus

Monoculus quadam die siraul Adffi, ubi tunc hospitahortulo adjacenti domui et pentuns mundi bat * de falsis oblectationibus non de perennis gloria, gauhuius divitiis, nec unde tractaremus opinor diis aliquamdiu, ut promisimus ac vovimus divino amore ferventes
,
,

fmssemus

d.meUa
bospiiabai

ritu

dilecta, licet minus aspectu, a Jacob plus quam Lia fecundior, sed lippa. Paucioferax quam actioms contemplationis res enim sunt Ben.amin plns Joseph et Benjamin plus sunt filii. Veruntamen dileeti. lbee pars illa c^teris fratnbus a patre qn^e non auferetur. optima, qnam Maria elegit, omnibus _sola in omn.bus fiso a vLsunamitis pulcberrima Sunamitis

filiorum

fugitiva seculi relinquere, Spiritui S., inproxirao non monachicum habiet

eterna
nisi

captare

nec
et

tum
set,

recipere.

Quod

in

vicino peractura es-

W.

^abnss tunc Fulcius llumam

dcu
,

fac ente

vL
iju uo

nibus lsrael reperta,


calefaceret.

qn* David
,

foveret sene.u et

Quam
o,i_iv..-.

tu

unice diligeres, ut
_ciici_o oaleres

utinam frater char.ss.me fotus diviejus amplexibus

^ u zT 2
,

Quo mor.m era g e da distulimus. d.viveaie atibus caus.s , ue iutel ... fervorqu q ^

--j em&rel Cujus

si

cliaritas

seme

ani-

mo mo

iusederit,

mox

deceptrix

gloria

muudi

queopes (menti sane nec non voluptates res


animo corporique
:

ilU illecebrosa illa et blanda tibi sorderet , soll.citasonerosas ) leviter abjicefastidires

fifttUS llUIUauco; Ciaiu- i_-i" ciatus immanes? ... V J A An^onHur munedefraudar. mnncet sibi subdit0 . . mag:n_3 foret eibi si maxime g id magnffi f t slbl

" promisso, ^
. .
,<

nuu ne pro debiti nexibus diutumo mendac. erim.ne a grandi tamque et propter hoc cruramlncurras Potentissimi Quis namqne inultum rel.nqne^_.._

^.^
te
,

q:;r;;_o

snp^rest,

*****. ^ char.ss.me,

eitius exped.re,

^.^
f

prorsus, teque

namque prudenet ea, quis dicat Qui diligit mundum, tia tua, qute sunt voluptates ( quae^sunt in mundo
nocivas. Novit

Lstimationis mlhi, sed prophet_e

et

pretii?

Quapropter crede
Spiritui
S.

non

imo

dicenti
,

Vovete

et

reddite Doraino
ejus

qu

in
,

circuitu

Deo vestro omne affertis munera. Terribi

carnis,

concupiscentia oculorum

atque ambi-

et ei

qui

aufert

spiritum

pnncipum

wrn

'

^
67"

bili

apud reges

terrffi.

Spiritua Dei, nisiut te

Cur hffic voventem perurgeat reddcre,


,

DIE SEXTA OCTOBRIS. lam ad Radulphum Viridem omnia inculcat


litteris

Sancto

>"',

jam

ab qo fuerat conventus, alia^qm


,

quodvovisti.
obligolionti

revoeando, ve-

henmiMnu

Quid vero reddere gravans vel iramilam bonorum tuorum facit jacturam cui quodque tua potius, quam illius, nutionem> Quocirca non tc persolveris, accumulat lucra?
688
expelledetineant diviti fallaces, quia inopiara
re

quod nui-

futssen antiquum illum, cui tamenan \erat. Fasest e$ t dubium, amicum su


I

miamiUamai
v

rda colligere ex
i

>}>s<>,

quam jam

dedi, San-

adRadulphumepistola.Ha
:

""

tio

et

Quanquam longo terrarum tractu siv habet prolixiore teraporis spatio corpora ab invisejnncta

nequeunt

sine
mffi.

magno

nec dignitcis prsepositurffi, administrare possunt penculo


U8U8 couvertere
(

quffi

non non

cem
tuffi

ani-

ab

animus tamen benevolentiaB amico avelli non potuit. Quod quidem


sint,

Alienanamque, quorum minister


odiosum
glorias
,

sis et

literis

possessor, in proprios tua dicam ) tam est

quam

ut pace in.quum.

nonne cum tua, quse volueris retinere familiam, suppetunt, necesse e,t .... ex iusto habes, non quod aUis largians 1 quoquo pacto eripias aliis, benefiqum aut hberalem : mQuod non est, esse justum. Veliberale, quod non idem
hil

Quod

,i

splendoris

el

appetens

multam

tuis suavissimis ( in quibus mihi an blandituses) nec non beneficiis, Qon solura mihi, mim etiam fratri Bernardo est. pensis aliisque indiciis Qonnullis satis ostensum

Und.-

non quidcm meritis pares, puro fonte manai tamen ex lerependimus Peregrinum quemdam in aliis iiteris ad te dudum gationibus satis fidelem cum
.

direximus, sed huc usque

non comparet.

Dignum

cnim est rum et hoc

dilectioni

tuo persuasum oupio, ne


necessitudine,
et

judicavimn
mittere,
qui

unum
hffic

ei

pro doraini archiepiscopi

qui plu-

rimura consiliis tuis credit

nititur,

qu* non
a

minus ad
dilectioui

B
-

.cvoccsis

facile orania justa vel utilia d[ blimi declines sponsione


;

dantur

tam

su-

oharitate,
lior

quffl

quanto

est

justior,

ve

omnia, calamo et atramentn sufficiu ?o E viva voce prosequatui Notifica copiosius a Sancto ad tuas etc. Tale est epistolse,

nostris charitati tua ti quae oirca nos sunt,

]f" tanto et uti,

taraque utile Quid autem tam justum sic iusitum et congruum, quidve natur humaniB bonum? Et quid aliud tam bo-

quam diligere num, quam Deus


si

Immo

solus

Deus? Unde
ex parte
:

quid aliud bonum nianiraa sanota, hujus boni


,

ulphum Viridem scriptse, initium e illam ad autem jam datis, quibus constat, fuisse per aliquem e amicum c antiquum Brunonis manifestum Turritanse eremialumnis missam, .,,, fuerit, cui id onus SanctusmcsL
\

verbts

junxmi. pro
causabenefecisse Radulphu

" ;/
i

'"'''

incomparabilem

decorem
Sitivit

splendorem, pulchnamoris flamma suc-

exstiteritillefraterBernardust cu\ Sanct

tudinem

sentiens,

anima rarn ad Deum foncensa, ante quando vcniam et apparebo . tem vivum,
dicit
.
ii

proxime huc
Catalogus

ad hunc uerbts. supra adi Antiquus quidem, quem monachorum, qui post Sancti obitum
translatis epistol.v

amicura monen689 Utinam non asperneris aure audias verba Spiutinam non surda tam desiderio longraeque exspectaritus Dei, utinam
;

faciem Dei.

Lanvino,tamquamPri< fratremq tanaeremopn


Bernardum.e.rhihet.

tioni

me,

satisfacias, dilectissime,

ne diutaus oru(

cietur nro te aniraa que atque timore.

mea
si

curis

sollicitudinibus-

verum hunc cum fratre BTunouiscausaaRadulpho amantissime


roi

Bemardo

qui

el

fuit e*
si

Nam
quara

venerit

avertat)

te

prius,

debiti

Quod Deus votum solvens

ceptus,

asseverare

eumdem

idcirco non

ab hac recedere

continua tristi la sine tabescentem relinqnes. aliqua spei consolatione et imprecatuiiicuQuappcpter et te exoratum ad sanctum ut vel causa orationis pio usque venire djgmeris quaaura, in.le ad nos
vita,

me

et ta unice diligit, r teTs videaseura, qui C ordinem, nec non nostrarura ac religionis

statura

Bemardusindicto Catalogo memoratus Q od Turritana eremo ad Radulres ita haberet, e Sancto missus fuisse vhum a ctumnonfuisseappareatt cumBTono,st rmslnhmpereum ad RudulphumverOStmx set misissett ettamen,antequamadhunceptstodumtamat p ftucjamtranscriptamdan quam per peregrinum umadhucaliam,
quis Berna eal Oisvideatur. Porro, uti ,tme eoocepi nonis causa !><
sit

rerura

qumadcommunem

utilitatem

no, quod Et confido ,n D V o,e tractare possimus. subiisse laborem._Epi raucsnitebit tanti itineris modum, qma dum corpore
"tolnri, brevitatia exoessi
;
1

^^^
senptam

scripsisseedaHsepistoteadRadulpf
',

UsM

exstiterit,

in obseuro est, ita


i

ei

"- QUO
'' ' *
'

>bere

ermocmando noo possum, seltem dtatius


,

epistola.0

perunumesuisadBadutel
'"""
<rare htc
'

ecum morabor memoremeonsi


330., QUi.

mcolumem fraternitttem tuam dm Mr.uecvotiimmemorem v,ge e


trananut.

Sanclusmisit.scriptas,',

etsiidilasit,eamtamen,L
iihvit

8. Eemigii notae Sedulu* e.opto. Vitam nusquaminpartibusnostnsrepcr.tor.

rin

/-'"'" 9 ,l;sSurl S s,:,ps,l li ;J<l,sc,


l

";'

fyrct

rcls

"'

' '

ITrnahriw eremo

versaretur,

/uissc,

aUeraunoeodemguelocotraetetur.e tupraeoyso ,.- Atauehincetiamest,cur)

adS. Llautem, cur sub htqv* finem invitet.haoeatur perspcctum Ziulphum


,

^icolaum

Zeo guodebinis)
a7i conveniebat,

'"'"

*****
"' bus

'"

"'"/""

'"
'

sciendum

Protospala in Chromcoai quod cum plurws doccnt. fuisse Iranslalum


,s
,

Zs

Myrensis sancti illius prxsuhs anno Barium, Apuli* eivitatcm Uyra


est,
,

eel et saltem aUmbuun,-ri Saneti veresunt, continua ag ,, i,-Hbrationibusserie

irim.requeetia
acturus.

Wnisseen<>i

Lpus

Tcolemporemiraculisibidc,

ad rearinationibus frequenUss,mis, rcgionibus susceptis, hono etiam e remolissimis


'"'^"'porro, antequam

** ^Barm

jam

recitatam episto-

^ \i.n,

67
.1
!

DK

S.

BBTJNONE CONl BSSOEE.


ponitur, in Cantica Canticorum

parlem

consti-

D
/
(

iulll-

i.

B.

^Rsecfere,

ut

jam
ita

S XLII.

Sanctus Commentarios in
et

stantiam

illii

atque

dixi, quamtum adsubqusenam, tnmS. Bruno-

W,

u.

2.1?*

Psalmos
Epistolas,

in S. Pauli Apostoli

niEerbipolitanoJum S. Brunoni Signiensi, qui gummu amboPsalmos commentati sunt, expositio in hosce

qui nomine

ejus cir-

attribuendastt,lectorempotissimumedocenti
S.

antequam autem, quxnam


>

Brunoni, Cartusia-

cumferuntur, re etiam vera adornavit


;

quandonam
fecerit, et

id

et

qua

methodo

qutenam pra>
ei

terea lucubrationes certo

de-

beant altribui.
aUervm in Psabnos altei ^ / -r Pauli Apostoh h/.stolas,

psalmos pariter ewplaum insHtuton adscribenda sit, exponant, arnasse, admittunt, <omgumenta primum, quibus, re etiam vera mentatum esse Psalmos Sanctum nostrum,proEadem febarenituntur, in medium adducunt. probem, adhibere hic h<bet, ve guo id ipsum cumalia,qum ralidiora sint, invenire haudpoquibus xnter funetuerim. Paucis e versiculis, tit. 107 Micia< bres Sandi Titulos recudendos abbatiiemonachi Sanclum sis prope Aurelianum primum locum obtinet sequens hia
celebrant,

Sani U nottri ,;. muita,

jw

**

C wnacum
\^rum
,

lentariosduos,
vn

omnes
...

o. S.

atque sophista. ReDoctus r^lmUt:., rhnssimus

nonnullis

,,ntur,edua
'

,. .;....,,.,. r..,-,,-tnlihuK SrrOpuscuUsseuTractatoOusber one sat ampla Judocus As<


r

"'"'"

R siu

quoda Guilielmo Bibaucio, Cart


institutoris,

Majo

norum

typorum

benv/icio

*,S.Brunonts,Car*tm nomine Parims anno iw cademque deinde rulgavit


t
,

gularesNoUensisS. Vincentiiin canonici in TUulo vensi promncia monasteru Sanctoparentarunt, itahabent funebri 178, quo prudentiam E el Bruno namque veram soientiam
:

TnferioriPicta.

liberalium artium virtutes habuit, et


,

nec

non

eeteras cardinales

etiam nonnulhs alns, vofuerant, unico, quo ab Ascensio edita lumineque

mnia,additis

consummavit utpote RemeiKinui summus didascalus,


totius metropolis diu
exstitit.

servavit, quas in hono fine Dudutu siquidem eccles.a sedis


in Psal-

in tres tomos divcrsos,

rium

denique Opuscula S. Pauli Epistotas, ac lertius Goto <<"> discreto <k

in

quorumprior Commentam Psalmos, secundus Commentartum


,

terioetceterissoientiisluculentissimus,etcolumna

Sermonesque Agrippinse anno


nosifl

Psalmis

ergo altero e Sancti nostrt in Utulis funebribus mhisexdoctrina, altero, ut apparet,


celebretur,
ui

Cum

Bru161] iterumque anno L640 recusa. pariter Cartusiani nomine fuere


sunt,

itas planandts commentandi commentariumve, quem adeaypositionem

ho

Verumalia
isceptatur.
sent
recx
i

qux Sanct
alia contra,

Jrufti

iUe

arit,

alludi

videtur;

hinc

aute
lau

certo habent auctorem

qusean dlius

Ac de prioribus qutdemprxOperaprxterduaskprxcedenti tanorumParentt

a Brunone Psalmos friss supra planatos, concludendum cum

commentano

UtterarmFranciiB Scnptonbus ap<

statui,a& debeant attribui, lectorem edocere de posterwribus ncaggredior, traetatu jan


sequentem rejecto. duco initium.

mt cumfieriqueat,utpriBfatisbmis
ctusinlitteras miserit,

A commentano
.

in

Psatmos
r ores

Titulisfunebribus,nonadPsalmorum,quemSanCommentanum, sed ad
i

eorumdem,

um Remis alibzve
rivavocefi
forte
c<
'''

aliions or-

vpuma-

BvhUCommentariuii

693

llistoriie

littera

tom d,pag. M8, a nonnullis

,lhm
'

sam quam quod

S.

nonahamobcauBrunonem Signtensem cum

tionem alludi, non nemo


mentarii
"

'T alnsadhucargummtiscumlaudatis
litt

Psalmos

fundatore confudes Brunone Cartusianorum tatalo* Operum,abs hoc concinnalorum, Psalmos erasum n Commentariumquempiam in
fuis
[
,.,

Hisloma

,anl ' am

firmare.Seculoi ab hoc in Psatmos

quo Sanctus obn

* 8V*^M
/^
I

Commentanum contea

tZterhabebaturpersuasum^tlibrarzus^zn
simileforsan,quod
ret

Uio,

1118 tresfloruisse

Quodifficultasisthxcmehuselu*inl V*""* mse refert, uniusn anno scilicet 1040 usque ad anm ab Brunones, quicelebns omnes
I
.

isset,ac<

^LTmTo'"ngnxret JE

* r

nominis fuerunt,

mentand
scilicet,

Psahns c^ta.mmhscom'"'" dederunt, 8. Bruno


vita

%
tusianor

OperistituloS^vunomsCarinstitutoris,
no>

S.
r/

Herbipolensis episcopus, anno 1045 nobts "**. ,v,, 8 Bruno, de quo hic LU8 e Sigm
.

nhujui TordinisCluniacensis*

liMabilloniitemporemSihn-

m**^"
ha
stto, astet

m
i

hZ^mspat^aMolinismBurg h
*27tur inec
mestatwr,legebaiur
'

htc scrtptc
ola

ns suUaius. una cumah

annoim
,,,:

lucubrationibus jam mdeab ab hts deu typis fuit excusum, et 1531 ac detnde iterum anno

PHoris

in

Psalte:

Opus

T
fl
,,i

Hu^nemAsenpit

um.DominosuoHugonietc. .Expl
P

Lipsiic anno 1583


fuit
fuit

quxpos

htioadpro*
1

exacta.
illata,

ntem, a Joanne Cochlmo factam, Tandem in Bibliothecam


-

QO nisOartu

pr83 P osi1

Lugdunensi

hi

tionetom. l&.Episcopi* Marchcsio, Operumlucepublica donatus est a lentar quointer Co Qiteejus tomiprimi,in

nus

T^rZoLepiscopoSignm^,
Zseawsisditferret,*

in

Psalmos Com-

Deuteronom

interque

Commentar

*W.J

DIE SIATA OCTOr.WIK.

i;7i

nalium Benedictinorumnum.

verum,aiunt Francias scriptores lococitato, neque KistoriX lit. Operis, quod ab hoc antistite compositum, illius,quodasanctoGartusiensisOrdinis FwndatorefUil contextum, exemplar est. Prima, qu>
2,9;
<<

tumexerroreahquandofuii, cum ^ommentario, qui Brunonis, episcopi Signini, nomen ptwefeH


esi id\
l

ToRl
n.

>sea Sancto nostro in


ut
5

est

-.

'ommentarium elaboratum, argumento omnia quo hic illi adsoi ibatur, coni
,

Operis contextu leguntur, verba ostendunt, concinnatum esseab Odone,Asi< msi monacho, Com-

rant.

scriptores,

nodum Historiss litterariSBFranciiB quorum fere omnia, hactenus hic


9,

mentarium, quem Marchesius


juris

a<>

Operum Brucalcem pu

ducta, sunt. tom.


.

pag

'

'"i
,

mox

nonis Signini, cui inscrtytus ibrarius itaque, de

est,

quidde hoc

S.

Brunonis. Cartusiattenes,

quojam moxsu'

norumim
reeu,
itur,

censeanX,sequentemfe-

locuti, uon solumin auctoris, cui scriptum verum eliam in Mecoenatis, ilhtd attribuendum
,

modum :

Quicumqn

tione vel mediocri evolverit, difficile

admodum

cui dedicatum fuit,

nomine erravit
,

nisi forte,
.

invenire generis hujus scriptum

quod subindc etiam alias factum reperitur Hugoni nempe Astensi duobus diversis
,

lum

et

clarum
fihnnoii. Si un-

scopo

uii

in

Ms. exemplari legitur


"

et

B
>

noni Sign ino,


rit inscripti'.'"
/i,.

mm pr*fert

f110

'

set usitamagis fuisset, magis etia tum neque "- <'" quam huc usquefuit, neglen intelligentisB <<><; ctum
/
, ,
I

01(1 fldlfUI

lantum ad substantiam Histt UtterariaeFrancim Scriptores laudati. Jam


<

lorem pra
spiritu ><qui
<<-

marum, Deique
ptetv
.

cum
B

librarii

antiqui

inonem posi eos


ll " /''''''

<lmos

Commentarium

illum

i"

7"

'

invenere
institutoi

nomenci
i

s.

Brunonis, Cu.
"''"'

um
tllos
i

substantiam

ilh

quam autem
1

Hcto

Sam
consonent,
ostendunt,

hujusmodi a Sancto illo fuisse conq UQ Opus dusse opii existimaruni cinnatum proinde re etiam vera bitandum nonest quod argumento esi perquam a Sancto factum valido. Aii id porro accedit,a scriptoribus fere Utterat " omnibus, qm
, ,

"
ilaria a'djungunt.
,
.

in eo

nonnuUis in servatam
"" l:
""'

Postqu Ugatur,

quidem
se

-i

,.

i,

.1

'

iMaiu

''''

diversos, tittera\

res scriptosque ab

hist

libros recensei
,

mentarium

in

Psalmos ,quia8 Bruu


sit,
\

brevi Prsefatione exposuit

fundatore, adomatus " """ """"> moran. Al vero, >< pturium Brunonum homonymia factum quem ea) test, ut Commentarius in Psalmos
.

lalem seu
'"'"
iis

unus
,

s.

Brunone Cartusiano divers


>po-

fta

Bru

n
i

Chrii
//./

rat

huictamen per
ita
\

nc ejusqw

esi

qu ead

etiam reipsa factum esse mihi wrosimile apparet. Quodsi enim, ui Sa at* nostro quispiam in Psalmos Com%
tuit
;

verum

Sana
llOSrr

antiq\

'

/lim >
8.

tribueretur, sola plurium

Brunonum,a quorum
\

lominatim

Ambrosium

et

s.

Augustinum

positum, aliquoOpushujusmodi fueril quidni etiam hac aa nymia sit fm tum Bet ut Commentarii tum qui a S. l>
i \ ,
,
'

ut, qn propriareddiderit,

episcoi
,

Novi
'"'""'
I

penu
guod, multa rebus obs cit,titulos exponit, ling
,

Cantica gninoin Moysis Libros, inJob, in Cantica Brunoni mi el Apocalypsim sunt


Testatnenti
\

s*'

sese,
i

ma\
extu occurrentibus
./,
lo\

nostrofuerintadscripti?Sane,cumanullisprorsus scriptoribus
s

n 0p>

s\

" idfaotum inveniatur, et tam\ < hiscefereomnibusquispiamin Psalmos

lh

'

meliusewi
"J/
""''

Commentarius Brunoni Cartusiano attribualur multum enimvero vel hinc confirmatur o\ hoc Commentarium in Psalmos
,

..//
,

ac

salmorum locumpi
Sacrse Scripturae textum exponit. plici, nervoso,clar

Sty

qua

vere ab

utpote seetaboratum adstruit eaque adeo obcausasjam addu tum idcirco, tum alias indubttata, longeverosimillim tautetiamp
,
,

,quamct{jusc\
toiii

enus,quieo-

hujus

Commentam
-

iiuiiri
II
.;,

auclo-

eststandum. 697 Cum porro res ita habeat quin Commenta wn non apparet Brunone Car qu\ primum anno
, ,
,

>"<

nesal

nquas Qpera,$. Brunon

tum
us
>

mno

M,tu n Co rumanno

-mk

\.M

']

ju di

'"'" M

,,
' 1 '

Optartduminterimforet,utC

rumque anno L640 typis Coloniensibus prodiit. Commentario ffic enim Commentarius a
mul Brunoni Berbipolitano episcopo tribuitur,
differt,

m
manibustereretur.

"

tum

nec

contra ac a nonnultis, qut pro\ext\

rca Sancto nostro

in Psalmos
,

Computa-

inPsalmosC

.citanoii.

ane
arei

mentarii honorem perperam ademerant

DE
AUCTOAI C.

BRUNONE CONFESSORE.
cto
,

B
'/"

Ttmjnu,
sil,

fiMceoncinnata

eu

tum, '"-"' "' guo Cotnmen


atiutf

quod de si tamen excepens, armaret xquissimum, penu dee propria Sancti Zre iUo integro sanctis Patnbus acJrompto et tamen partim e quoidtempore leptoinvolvit. Restat modo, ut determinem. CumSanctonoviunoelucubrarit, n.carcl liun ,stro, utsacrseSvnplm-vslwlio ac deinde mTurxime, dum in Cartusia Majori versaretur, otntmfuisse ritana Calabrise eremo illo, de quo hic nobisservideatur, fuisse lunc abs concinnatum verosimilepomo Commentarium cum nihil omnmo obstet, tes V ideri. Attamen, Remis adhuc scholarum Tuo nunus id etiam dum
,
,

versarAvr, studiis

animum

as

<olue-

Opus illud concinnare porit, facileque interea non est etiam, cur id tumcerto nonfecisse, tuerit,
sit

credendus. Quapropter "'ne tunc, an, cum in solitudinemjam secessisset, prsestiterit, ambigen,/um <_["<" maafime mdetur; cum autem, quo du-

bium

id esse desinat,

non tantum non

in ipso illo

occurrat, tempus, Opere, sed nec alibi quidquam memoratum Sanquo Commentarium proooime non minus sane, quam quo Com~ ctus scripserit, mentarium in Psalmos adomarit apparet qusede certum, idque adeo in mediorelinquens,
,

ecturamgerer#t,altiorisqueordinisscimHas f quidquam, quod anadocereL fecisse queat, nec

ZZt^LpoHus^quibusinsoli^nepr^
quam aliorum quorumcx
,/

Z ue

fidelium

im trur

methodo quam in Opere ilto adornando seculus dicenda sunt expedio.l est Sanctus noster capitis cujusque textum transc r tegrum primo singulasque deinde ex ordine sententias bit
,
, ,

emspectet,inillaSancttnostrilucubraU* seculo nuntium neoccurrat, hancne ille, cum isisset,ananteadornarit,dubiumadmo: rem


,

ut unice studens clare ac succincte exponit seu ethicae continentur omnia quae in hisce
,
, , ,

am Necquotempore lucudum , nn-rrh.m apparet. Apostoh tZiTaltera seu in omnes S. Pauli Sanctt
lV 9 cundum implet, concinnatus

qui inter Opera Evistolas Commentarius, locum tenet , mte,;, ,,rrusa fion infimum editioms tomum seumqueColoniensishorum
sit,

lectori manifesta seu fidei ac dogmatis capita Sententiarum verba ad Grammaticx leefficiat. nonnumquam etiam, ges nonnumquam exptanat utramqux verbis atiis Grxce et Hebraice, quod
;

que hanclinguam

eum

calluisse,

argumento

est,

Esec fere etiam significatio competat, exponit.

oBrtiusdefimrz

quantum ad substantiam omniade methodo,quam


Commentario Sanin suo in S. Pauli Epistolas Franciie noster tenuit, Historue titterarix ctus pag. 247 suppediScriptores laudati tom. 9 de Sancli quantum tant, addentesetiamnonnutla et liberum hominis sub hac arbi,

^iCartusLoOpusilludvereattnbuendumoste^
dero
gtti

Sancto

B(d tbuendtu

qum, ut Plurium Brunonum homonymw, Psahnos.quem tamenadornarat Sanclo nostro in cxsupra IZmentariusadjudiearetur, aliquando
Too
,,., ., //s

ad Dei gratiam trium doctrina.


70

!,, luchaberenullaprorsusratione

J.n-

scriptorauctorvenuUusestB^

ad methodum a Sancto nobis sermo, Opere sermtam in suo, de quo hic instinonspectentjongiusqve, quamparsit, ab

Verum cum

heec

m,

tag-M

S. Commentanumqv* xtate floruerit, concinnant. Quare si, S. BiuAvostoli Epislolas hasce esse Cartusianorum Institutorem,

PmM

tuto nostro,

noC,

ahcunde sat sohdo cZmenlatv,,, argumento omnia penitus Qp u^silo possit probari, nomine insigniu nlm;,,ieremplaria, qux Sancti huic illud adscmbunt suffr* nZieoruJ,qui quod S. sat soltdum oantur; re autem vera
.

antur, ,.i'/ int, examinan exigit, tempore, modoquescn adc& nns nbducerent, missisiis,dePm prxclaraque fiEpigrammate lestia capessenda
,
i

quod dumtaxat, qux Sancto atlnbusunt, Opera, et quo qiuv iltius vere

scriptis, dei confessione, quse e commemoranda adh uc hic redubie attribuendis, nuncluoet. ac stant qumpiamproferreinmedium

Sanctortostro

m-

Pauli Apostoli Epistolas


,,,,,

nostrum, ostendit,

commeniatum esseSanejusm argumentwn

Psalmos Commentario, eum

contextus hic abtUo

cxdtcUscertosit, deducUur.
,

Idememm

stylus,

menlaneademquemethodus.quam in Psalmrscom
s

urirnoQuidemParteneticumilludEpigrammaseu, Eleginm de mundi contemptu ut abaliis vocatur, auctori esse, vel ex eo liquet, quod Brunonis certo vetustioribus neque a alteri neque a recentioribus, pretn id attribuatur quanti autem
scrirdoribus
;

J
,.,

,, ,,l

Sanctus, in

CommetUarve Uam,

10 S

^ZclHoremmeliu^e^lioa^mre^at.nm etxamm S. P auh Apo adhibet, frequenter


raro , l.A,ih.vc stoliEpistolarumCommentariorecu, Brunoms ver JJinpostremumhoc Opus 8 locum adimd c aum a >
l l

Psahms, quoprzceguas in explanandis allera seu enemauctoris locutioncm loculione

Pauh

xnvenitur. Voces epistolas exposuit.

cuiquetumexOpusculi,quodintegrumnum. sit repetiam recitavi, inspectione, tum e ssepius omnxahxcrecew tiseiusdem in Opera varia, qux dzjudipretium non est, Mationibus sereoperx modo ad prxctaram candum relinquo. Quod

luTsancti

etiom certo est

fidei confess

sentiret,emisit,eiqu*nominatim,quxadSS.l2

h ; a plicit verbis eoncepta lonio reperla hisque Ueremit* Buper Bpistolas B. r,,, s; ,rius Brunoni,
,,

dlbit

'<

Zatis

lUiq uo

Commentarii

>^* ^! J^
'

ac dvoini Verbi verosznulhmeu inseruit, in fine etiam,

^earnaH^mspM,
j

>

Pauli
tcriptv

Apostoli.
,

701 Atque ita

Sancto
!

mimu
rtim
b]

<<"

'

est,scriptumin omnes
stolas

S.

qui nomme e)us fditus Pauti Apostoh Fpi-

Commentar habemus; de tempore


,/,,,

merito

attnbm

modo

) re (adi ostenderet , ad detestaretur oarii hseresim qu* sanota Zaens Credo etinm Saoramenta et nommaUm Eoolesia veneratur t i eTt conseorantur m alta lllora et vinum, qu* verum corpus esse n
,
,

numM

tunc usitato,

quantopecBu en

adeo, quo hunc & Brunone

r Domim
'
.

post

nostri

conse.,-atione, i^ Christi Je.u Chns

veram r.n-nem
l
.

et

dicamus. Sunt qmconcinnari contigcrit, nunc cum in solitudine seu Lari,<Sanctum


qui,

jam versaretur siana seu Turritana


autumant
:

Opus

illud

q"^ verum Saniruinem spe in e remUsionempeccatorum nostrorum fragmenta dumtaJ.Scri ti hujus


,

eu

^ ^

slZi^r
Ztejus
Tam

contexuisse, verosimilius curaliber conscribendis libnsvatunc omni alia

etsane,

cum

a se sancti Vrtas mtulefaTtiiquain conscriptas Sur^


hiographi
;

verum

idrniegr,,,,

carefacilepotuerit, esse tidetur, cur id


fecisse
;

eumtunc

contexlam a nus in suis ad

Suno

Bruno

attamen cum non immerito xstimes seculo nondum relidum Remis adhuc,

seq Annotationibus pag. 253 ct

Sancti V ac dexnde
to^

Tam

MaWlonius

quarto Analectorum

'

DIE SBXTA OCTOBKIS.

mo

pag. 100 etseq. publicijurisfecit.Integrum cum de t< ,,iporequoSanctusobut, de tractabimus, Commentario huic inseremus ; atlribuuntur, nec tamen Operibus ,qum Sancto

Homiliis, quas,

qux jam supra

^anC.B.

men ejus

certo sunt,

modo agendum.

complectunturt Sermones cti nomine edita Opera undecim, aliique tres subde SS. Confessoribus duntur.Ac horum quidem posteriorum prx inscribitur De Virginibus, u De sancto MiohaSle ahoarchang-elo, iii De contemptu uivitiarum
;

rum

YT TTT Aii Onpra \L,lll. An vpcia,


tis

diversa,

iam memoraquae bancti nomine


a
j
_

edita sunt, vere

ii eum habeant
i

vere undecim, qui hosce prxcedunt,primus eiviest De sale et luee ex verbi posita, de ApoatoliB et ceteris dotate in monte issoribus, n De lucerna applicata Salomoni . ChriBuP er candelabrum , cujus festo hab iioto, lr Benedicto, in cuju gto et bi sto
I

au-

___

estj

-.
,

_.-.i;~-v>;iic

-nililn't Ronfftssori. Libet confessori,

ni ui
D-

De
pu

di-

oculis

et
,
.

de

episcopis

iv

ctorem.

Saora Scripturas, quos aperiAbrahas, id est v De Lumunt A.postoli et Catholici doctores


,

rl

Lucernis

ardentiboa
,

Confesso-

rum
ulorum,
qu
1

vi

De
a

talentis
aliis

tui

Sani

''

sinl, COltfl 0/, tilu

TrortnUisparticutodisceptatur, in Opusculaseu
res

"^> quse Sancti nomim -r ucubrationes, habeant auctorem ]_jet tamen an eum vere

episcopus et
in
illis

-'pue unicuique praslatis, ad lucrum faciendum

Domino

creditia,
,

vn De

Coi

etinSermonesseuHomilias dtwduntur.

Ut,

bus quibua vigilandum ea1 corde, deqm tia et muudo


per qui

nn

De

continenofficio

Pontificium

qje

Barw singulan clarius queant proponi, qualemcumque notitiam, antequam, cubrationum habeant auctorem inan Sanctum nostrum vere huc titulissaltem quiram, prxmitto, translatis

sunt, studioso lectort in decursu dicenda

a De quovis Rationah omnibus, Deum secutus ea relictis


Virgine, x

Sai

de

De

Apostolis,

Euan
et

et

Do- B

ctoribus Banotis,

De

doctoribu

prffidioato-

ribus
:

aanctis.
Luevbrationee _.
'

auibusquxquetom.SOper
ColonuvAgrippinx anno
tituli,

" oni *

1611
A<

iterumque anno

1640 editorum, affciuntur.

prtmo qiudem

Atque hxc sunt Opuscula omnid seu tra. B^ ctatus, iti ine, curante lheodoro Penostri n

quibus Opuscula horumque


:

untur, sequentes hi sunt


Ecclesiaeoapita octo,
,,,,,

L.ber de
i

f% Lau
i.

^
l

rum Sam

t\

bus

Agrippinse anno 1611, xterumque posthujus obitum anno L6.0 typis excusorum,
treio, Coloniee

sscrutC

VarejMiv.

nempe

de Paradjso

Noe.inDetabernaculofoaderis,

De Detemplo
ii

tomumtertiumconsOtnmt. Verum
ter
,,>

fl

W0-

Scriptores tom. 9p<

Salomonis, v

Ecclesia, vi episcopis ordinantur, vin basilicis, quaa ab


anff

De muliere, per quam sigmficatur vn De De civitate sancta Hierusalem,

pusculis omnibus seu tractatib oMiBrunoni Cartusiayio tum in hac

Operum

ejus

De &uspe,

elicisleotionibus.LiberdeornamentisEcclesife,

De fide n De i oontinens capita deodecim, quatuor virtutibus cardmaDe charitate, iv De De misencordia, vii De libus v De humilitate, vx De castitate, x De obepace, vin De patientia, xii In quibus vvrtutibua abstinentia,

ata editionejumin attera, supra roei a patria ettam uoa Judoco Badio, seu, uti attribuuncatur Ascensio anno 15a_ adornata, Verum e recensitis, subjungunt

atqx

tur generatim u iUo scriptorum

dientia, xi

De

Ecclesia ornatur. Liber

De novis continens caplta novis, nempe i De novo mundo, ii Deca.lis decem, montibus nov.s, v De De nubibus novis, IV De animalibus nov.s, v.i De arboribus novis, vi De ac nov.s novis, vm De novo mari potestatibus x De flum.nibus novis, piscatoribus, ix De avibus

duabus illifl editionomine excusorum, uumero Brunonis nibus s u traomnia expungi debenl hinc Opuscula eu .ermones omnes particulares, hine utut nomine ejus nec ilH Nec hi, uomiliaj. tantumquc per ad eum pertineut condecorati nomine natum, contiglt, errorem, ex ipso illo Totidem sunt fcetus eafuerint ut adscripti ei koxxiii F Brunonis Signini episcopi, anno
,

in

lami S

vita functi

c
uii

sitam

Si

TMAtque

hi

quidem Opusculorum, adquorum

monwn,
an Son
puviter
i

$<

etiamprimicaputultv

serm.n

oti

trovertilur,

recensentw

seu Homiliarum, seinscribitur, comprehendit bus festivitatum sermones tres. De JNatiouentes De SS. Trinitate Epipham Domini semo unus. In octava sermones duo. ln Palmarum sermo unus. InKamis die Parasceves Domini sermo unus. In unus. In Indie sancto Pascha. sermo sermones duo. duo. In die sancto Ase^nsione Dominica sermones Sermones quinque de Pentecostes sermones duo.

Sermonum vero McatiZneadjicitur, tituli sunt ; quas Uber, qut De estxmtati.

de re non potest, dnm Boualis Dubitari hac biPetro Diacouo Cassinensique b huic iilos idem ( duodecimum ) sequi ante
bliotheoario,

ac

proin

Cartusianorum

Instituton

cnlum mediun, scripsit duobus, Opuscul


sis

ta

Operum

Buorum
/bl(S

S
n Dc

monastertt Cassmen Cassinensibus, et Chronico videsingulatim enumerat, attribm eos


ubi

u's

EtveroMauro
Mit

ZZ

L*
ctori

Marchesio, Cassinensi decano, vero suo asserere eos ac reddere


qui non nis
est

subcujusnomineVenetnsimpximieosfect,

duobus tomis discretos, L. v volumen constituunt. Ed.tio


,

unum ndi
anni MDi

beata Vir ff ine,

De laude

Dei, B. Marias Civitatis

Sermones qu.nAnnunciatione,vIn Assumptione. et ejus viMartyribus, n De Christo vite, nue i De

Nativitate ejusdem,

In Purificatione,

ivln

antiqua Mss., quaB comp eantistitis Opera, quaa mter ctuntur alia ejusdem
ad
plura

SSSta
fne

aun1

tpm

Petri

diaconi

dihgentiam

malis fratnbus De Martyribus, iv De bonis et nea De martyribus simul occisis, v cohabitantibus, aut per qurc marinstrumentis musicis,

ilTHactenus illii Marckesius a Q s is Signini seu Sign Brunonis

Xrus

** P*ra
.6 1
.

r^.

,11,,

>
.11/1

/'"

laudando Deo

tvrum cruciatus

et

eonfessorum

afflict.ones

et

odidit

seopinomine '^'J seopx non uti ipsimethicfi v* ofamw, sintetiam,

;;

jj-

**

confessiones designantur.

Sermonibus hisce seu

>

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.
anti-

W*
n.B.

o o hi s "'"'';' s hc nrdinis Benedictini


i

hendatur nec
t

cum Leone

Marsicano, qui, quod D

ZJ"n,t
?
S

stes

ohesi

:'

ouere? An

<^> ")' ntl

Signint prmsuhs ce EanC fuerint a Marchesio reperta opinatos illos esse, ex ulUma sam ita

Swl *^ "^
rr Vnr-

1'rirus continuavit, Casinense Chronicon

ZZwaniniesseconten-

incepit, gravitdte et auctoritate

comparandus vi-

U^ t^llia
^
ca

v >> r<mslatorumperiodoappar*t- "\ Sanctus Cartimanoex Brunonis nomine, auod InsHtutor > sancto Ordims
<>

deatur, Brunonitamen Signino Opera,qu*sancti hujusantistitisnonessent,adscripsissecensendus I dudum postquam hic ad Donon sit cum I Casinensi, uti, ..., 111(11 l'lll migrassett in monasterio inum III y# M.UOlxWj *"- vx-riris - primus ejus De viris illustribus Opusculum qui apud Muratorium tom vi publici juris fecit
t t

huc

Rerum Italicwrum SmpinrumJoannes Baptista Marusin sua in id prasfalione aliique bibliograifssim docent, bibliothecarium efferit, credi-

rum
at
,r,
,

Signinoepiscopohabelc,

"

)fi%~ "
'"'"'"'
S.

U.F,

iscriploresverbisrecitat,solmt-

bileque proinde sit, Opera, qux a sancto

ad
illo

manum eum

habuisse

M.utOpera.^aPetrodxaeonoS.B
liserte attrtbuuntur,

noni Sign

prxsule, qui et ipse alim quamdiu in monasterio Casinensi moriachum scripta esse, loco etiam abbatem egerat,
citato asseverat.

^tu^noalibrariisfuenntateorwtaaurtm
etiamfacl
.dem ecocapite es%e > ***"*** opera,,>>>>

,.

>i

flibrariis, Mss. ' ,,<.>'>>>B Marchesio fuerei on tllius, sed scrivta Ucet interim
;;;::,
,,,
,//

:l 9 om >>
>

Oper

..,>

I.

Sigmnus,

posuit,
,

u!

*
8.

r:n

708 Hinc cum Petrus Diaconus, fuisse a Brunone Signiensi Expositionem in Psallerium, in Genesim, in Eccodum, in Leviticum, in Numerum in Deuteronomium, in Cantica Canticorum
t

iuiiIj

ktqm
nuen

',

Stnw

et in

Judicum conscriptam,

capiie citato praefa:

mox
laud

subjungat
Ecclesias

Brunoms

Feoit et serraones hos De in dedicatione templi, De Pa- K


:
,

-^
hisc

sent}A
.

itss.

tiquis

zL ,>'

De aroa Nop De templo Salomonis,


Eoclesia
-,

l'

et

de

tabernaculo foederis, muliere, per quam

%%*,
oLino
'"' tum t

oux Brunonis Sig


ataue
,

indubitatum Codex Ms. antiguus e quo


est
!4

J Brunons Judocus tecensim


8.

M
..
>

SZaUergle,auit

,>,'

> Psalmos lervabatur, scripHs

et

^^ Tm
omnes
- h "<

De civitate sancta llieruab episoopis dedioanem de de ornamentis BcoleEuangreliis tur. Item de Oe quaDe spe, De charitate le, De misericordia humilitate tuor virtutibus, De
significatur.
basilicis
,

quaa

S.

%m
1
,.,

tolil

^ommc

t*
j

De obeDe pace, De patientia, De castitate Ubi Ecclesia ornatur, abstinentia mtia, De De Qubioovis De caslis De novo mundo
,
i
,

cHnostricerto

Hus
.,,!,,,.,,,

>

ncta ehani.ut laudatos pr*fia>a kzsce Eptstola

novis,
novis
,

De

montibus novis,
,

,'

/>>'

'

"<"r

bus

potestatibus novis De avibus oovis, De fluminiscatoribus novi animalibus novis, libros seu traoovis, De

De

de arboribus De mari et pi-

,Sanctoquenostro

;,.>,'
C

prvfatissa

htice ei attribuunt,

partm

assenhendo,

1oi Atquc
,

dictos ego quidem, ut ea > quo demde altet > unum, e >"'. factum reor ^anscriptus, fuerint

adscnptos, inprtefatis Operum ejus editionibus capita octo divisus, De lau quorum primus, in capita duodecim comesiaa, secundus, dibi ac terHus de./,,,, De Ornamentis Ecclesiae,
,

tnorantia

*/*>*
Operadescnben

oZiaSaJ,,
wisset

forleque fortuna ',,,,,'U,

Opus,
nullo addtto

nulpl

.,,/ prmferrent , ea '>,


>'

>
,

Brunoms nostm, aut


","'
"

De novismnique t capitibus decem discretus, Signino seu Sigmensi scribitur a S, Brunone verosimitlimum npo, fuisse reipsa contextos, argumentum t quod tractant.expnt

\>\

apud Petrum mentium, insolentia seu novitate, occurrente. apparet. velnncmunu ,,w,qi'c hic festivitatibua festiyirum, quod ad lih um, qui De
paucos, quos neque editus, scrmones non

titulorum

'-'<''"

Z
saltem

cum hict im inscribitur, speotat, sive Brunonis Sxgnini Sancti nostri

prout sive
est ea titu-

nomme

,
,,uos

-m 9 resitahab,

vehujus Operibus adjecertt.Ve

''<
,'>>,

losingulariseuparumwlgari^qmapudPetrum
diaconumquoqueloooprommecit.ocoHrrat.neq ue
Itat

,,>

Marchesio

preeluteere,

>>>

m
S

S scripti, anMewscom,nmsunt,fuennt%malEa>qpu
Opuscula aliqua.au*
ii

...!,,

c^orcliqu,

1 >:>>'

B.

ZoaUHl

,J,,.
,

Uisque.guxS
<
'',

>

'

preterquam est dubium cum, li nequee oZpriorisebinishisceSanctis esse, tetum. to, * neque al
t t

esse certocon, aliundesancti illius antistitis noift, an Sancto complectatur t sintne huic

fetoliacono

pTrisiis oc deinde Col

:
..,'/,w///-.,w,//,,

^W" '"'
;;';;;;/;;;;;; allrtbuunlur

constet t fieripossit t

ut in Mss.

'

r,

BruTxTamuroUarchesio una cumOperibus. aucorem certo habenUbus

episcopo, busS Brunoni, Signino n, >,,>,,' ;,,,,

T
!

nZlnSigniensem

parumvutgaris,,, auadtractani,

^f^.tumjff^ Opertous,
<

<-"

>*' um

fuertnt illati. Lncti hujusantistitisnonessent, Casiinquies, Petrus in Chromcz


,,

ratione e re inienti.

supra exposita, utut vere

n-ro,

,
,.

,,,

Sig

ta fuisse,PetrsDia

onvemuntc Signimst ep^scopo os aDe

Ub. nensis Supplemento


/

I,

cap.

Tanlnsi^cscribit :Nonautem
:;,.,,, n M,nau^^, q

de Brunone idem vir otiose

/,.'/" '."'"'"
/,

011

''"""*

uitalesactantosnob.s

illuatribus Cosinensibuscashic sedet sententia, quod, guamvts i testatur. Ea eHam subinde deviasse deprescriptor veritate
'

ahbimdtser-

de quibus sums,n.-turarum exposuerit libros , manibus llorum scilicet, qui in nostris super Psalternrra, P anderecuramus,

:;^,

&
DEE BEXTA OCTOBRIS.
super Levitisuper Genesim, Buper Exodum. Dcuteronoraium cum, super Nuraerum, BUper bu, Ysaiam, super Cantica Canticomm , super Apooalypsim. De totiua Judioum,

6S3

bushic
posse
.

verum ex eo, quod muttos Brono etiam matevulgari sermones adornarit, n,itos Ordini w vel in altioris eum, quo
tii s ];,
,

***,

g^^

tvcroti

idw-

C U

autem anni

diebue Dominicis sexaginta novem, Omelias composuit sermones cum quinqu iginta quinque. Quibus verbis
festivitatibua atque

ipulos vel in Gartusise Calabrtaque

ccntum homihasque Petrus diaconuspluressermones


Brunoni, Signiensi
episcopo
,

8.

eremis monoj hos dixerit,Latineconcinnuss,' saltem ex us, dibile apparet. Quare quorumdam runt, neca Petro diacono qui m

attribuat,

quam

Brunoni

'''''''

attribuuntur, revera

cap.UDe
fuere,

viris illustribus recenseat,

stmulque

sese omnia,

qux

a sancto hoc antistih

cuur^Ua

Opera ad

manum

non habuisse innuat,

sermones, in Operum S. BrunoniB Cartusianieditionibussupramemoratts ine mlgatt, utut n sancti hujus Patriarchse
fieri facile potest, ut

absimile non esse auctorem,vero prorsus ipsum est,licetinterimiddeomnibusillis,acnMtnatvm Deconfesdeeo, qui inter undecim ei attributos secundum locum obtinet, soribus sermones
i

vemrenonausimtquod^quemainQhrn,
S.BrunoneSigninc
neeacontineat,qua
professo,d\
),.

Openbus
irll,K

apvd Petrum diaconum

in Homiliarum mmqueS.BrunonisSigninielenchotitultspar

recte notat, Dissertatione historica, hisceprsefixa

'

usitatisinsolitisveaffecti n

eperiantur, consic vere ab hoc fuerint. Fateor, cinnati tamen ones" homilias habet verum

ipsts primi quidem Cartusiani jam inde ab poribus 8. Benedictum Pfi Brunoi

r>

habere auctodictos Brunonem Signiensem Diacono certum, ut jam dtctum, rem e Petro nonsit, fuerintque exja tamincodicibusMss.antiquis,qui qum S.BruOpera romplectcbannonis Cartusianicertosunt quam in codicibus itidem Mss. anttquts lucuSignino negat qui quas nemo Brunoni
t ,
,

Mim

jusdemque festum

sol

insermon

etstettamet rituhodiequecelebranti ut proinde, dtamennon factt t Y&-

inecondecoraretS Benedici .. Brunoni, Cartusianorum mstttuton, E consectartumnonesseeumcertoabi ''"'" e*Pr*l?re* dumi


,

,W*

sintnehuic sancto brationes continebant, reperti, BruBenedictino prmuli an pottus S. ex Ordine institutoriattribuendt,mam noni carto
,

ibus Benedtctu to,tum ded uitur,qu*nescio t anii ,.BJO lo q nonprofessum, quadrare, facm

'

net
Soni
tui
-/"'

710 Necest,

ijrunjj
I/..-T

'

adhucdubium. quod reponas, constare saltem e Signtno Diacono pluresfuisse a Brunone


i

adm
mimem
,,;7
attente eoolrcrml.

""
/

/ '"''

" er "

Utu tsit,aliaw>seqvMemesm
''

.?' <?.*

lU

"'" "

lionr.l"'i"
,./,

multat

concinnavit,

de qutbus sermones compositos, eosque proinde, " '/'""" Brononi huic hic disserimus, Bruno Cartusianoadscribendos;uti enim< qutn plurimos, sermones con.Signiensisplures, imo ita nec, qutn id cinnarit t ambigendum non est, potest in dub\ revocari Bnmo nosterj eor e Sancti tum Epttaphto, Itacolligend
,

./<v-.^w >^- re eliam vem *

*""?'
fl

?z

^Zversisscripi

*g*ri

tum

Titulo

vriori

funcbn, inter recudendos L6I anttquts, enim e binis hisce monumentis


Sanctus

Z<

lemqvesoriptoresul

****?**?'

Quod-Bvwonistumulo fuit adscriptum, Institutor italoquens tnducilir cartusianorum


,

^ZposueritlC

nhortai

!,

mi

:hisutpluri
seu Turrttana <><>><
,

"TC

""

tur

'

Primus

in

hac
fieri,

eremo

Christi

fundator

SrfcS C
,

*rsar*tur,wnpo-

ovilis

Z%uTad>

Promerui

qui tegor lioc lapide.


genitrix

Bruno

mihi

nomen,

Alemania

KSe,aanetumnostrum,oum %Z ^aXvversaretur.iwHadpopulum.c^ra
'

upronlnciat

mwfdmf ""'
m
"""
s

meque
Transtulit ad Calabros mi.
etc Dortoreram, praco Cl.risti. etc. Dootor eram, praeco Cbristi, U 8. Maumvero, guo Am In posteriori parentamt, sequensu eVecclesia Sanctonostro versw mulUs aliis de S. Brunone legttur

grata

quies ere-

95 doc

*,

I
>,

tZs,de

guibus

hic.se,-

f st,,nc.

^,Z-,

^ <>^rmonibus> pu
ro,ilrxlos,q
','

hinte>-ciden*
,,,
/,.,
,

etum

si

cum
I,
s

ouosforieSanctus, cum . ,, t ,adpopu.

regwnes. u ultosserraon.es faciebat per

^.tandumnon est,
populum
ditoit,

guin sermones *m, q

concinnarit.

Quodeum

xtasxt,

M
,

ZZVumadpopulumverbafacerenoncs,

non

':;;:',;:;;; "'

:,'.,'
/

a S. esisane, cur ob sermonum composMorum """'";' gniensi episcopo Lic potL.guam Brunoni nostro tt* '" qut MuHS, argu cditos hujus nomine sermones,
,

Bruno"^

";

,,,,1 i9i

itim > ibus,quieexdictis


.,,
,,

;;'

"::;::

t:.,
,

incensaqne Vin,CUJUS ravolent,

'nJemperspectamkfel^
..
,

mcntum.quodtractant. exprimenlibus

tnsolttts
,.,.,,,

,,,

commisso prodcsse

seuparum
titqui fortatii*

l&bent aueio-

9o quidem potest, sermones nonlingua Latina, Sanctusadpopulumhabuit. " fuisse indubie d f; momaL vulgari
-11 Feponi

vulgaribus haud disttnguuntur.

J^fMuMMsemonea
::;;:,,.

(rerba sunl prox,me

./.*/**

wrgg

Octobris

Tomus

III,

DES. BRUNONE CONJfESSOEE.


.i
i

rORR

aisseruisse sb /

/- -

C.B.
tl qtiid

debi-

nitaiiii, qu*

uc attributa i'u<

Jun(ur,

eonevel Sanctus vere Operum credi a nonnulhs scieJut, vel contexta ab eo Extat au em Ms. bat, elencho subjungens ab eodem vitse solib.ria; laudibus
,
,

MMI P omnium <pm


De
,

'

^.t

sacro

XLIV. Benevolum iterum


Sanctus comitem
cretorio

erga se

Rogerium, de-

morbojamdecumbentem,

liber

apud Brunone eonsoriptna Oartusiannm um dorus Petreius, cum, omnxa Colom* Agrippmx recud
,

0**.***"2
S.

Paulum

Bogen-

experitur,huncquedeinde vita fun-

Brunon Ope
'"'" " r " s

ctum haud dudum post


'

sequitur,

librum illum, quo una

cum

hisce

"""*

confirmatis

ei

antea a

Paschali
pri-

Opembus, ad_ Brunonis esse pulabat, & Brunone comQnibus (Oper.au* ncmpe a ]e t addit librum De taodOw i(J rssevinus Cartu^eoUtari, quem dicit Veneta nostem femU BeBoBerium, ,,1 PauluB.

Papa donationibus omnibus,


vilegiisque.quse vel a comite
rio vel

Roge-

ab

aliis

acceperat.

li,iosum

55
rL

utinnm manuscriptum asservart; quo sunni Scerot, Ut n.nunnn

"**.

Mililes
,,-,,

ud Paulum ? g m, MwrMlMr. e Po*** Venelxalr B tusi* 8. Brunon.s in conlextam a Surio Annotatiombus pag. 251
v
<'

7ZscZo

Zms

AMM

Wm
s

tem, -;;' proJ, voluerant, captique, cum nis prodere jam essent manda- im utionijam nis cons servitulem ,,, noslro hic turi fuerant, Sancto quod 39 mtegrum fere rect- E perpetuam, dalo,

Ro- njm, coiut omnes, qui in obsidione Capuana <' smm, Capua- do

-"

Verumcum
(c*te a se,

Petreius ea, <pm ,0M anooe 1609 ypw toate

*"*"0'f"

dictts } am tradiplomate, anno 1099 ex hoe singulorum tllorum dideral;verumcum eorumdem quos simul
tavi,

Brunone scn " to!ate, 0 a ,itft tiber . laudrbus plussit, De Vitm soUtari* proteto, ouod sciam, fuerit

te

C^,
to
tlfmtcnlit til

Swdta
ctnaeiuhun*
1/l(
,

JK*. /)<*

/>aJua.ffer.f. Car-

Vanate

tomm, <- MtaMrrf

fdiorumque Turritanxqueeremo in servitutemper/.eSancto dedera, nomtna tuam is princeps pariter tunc Lanvinus, monasteru S.Stenonessent expressa, donatioms firmiUv phani Prior, ad majorem icgrUudine e qua obnt, Ifta comite Rogerio ex diploma aliud, in quo hjec leti decumbente, postulamt, V">cepsque gillatim exprimunlur,
,,,,,,
,

"srs -*-**- o,^ Opwcute oK*,


s/ ,,m

singulari suo in S. Brunonem tandum non apparet, o

mtftortf.

8.

Brunoni Cartummw ae, 9 oa Epislolam

atfriimto,

w.ptocte. -

ejus annuens te, postulationi quan id, scd xnilio, eupiebat, impertiil. Exstat

P^^J***' f'f"Zal *P^;.*"


a
.

quoque , a

Sacto

arf

Lmp ww*

"**"

nulla in vilte

commemoransolilarix laudem

m qm 2'

Anr^ \7mopinoZmutilum, apud Surianumjn Vitam Sancti talionibusadconscmptama Suno


pag.ru
et

sequcntibus.

sohtaUtulus Libri de v.tm adscriptus? Atque hatcde ri laudibus fuerit Operibus, qux in Operum

concipitur 716 Eisce verbis

Ho

"* n

Teontineret,
ll0

jam monm, a nonnulUs c secundum ex htsce perbuntur quod modo ad ^Zralolu-ecestadJesumcrucifixum, a otamen
ei,

ediUonibus non sunt, e Sancto attributorum,


ut

duobus

KT5&S
Martii

eivitntis

C,

Inearnationis
,

Domtni anno

">"* B, *

adscri-

Domine, onlpas noatiM hus hisce Ante oculos tuos,

^nmtett
ti

Romanis Instituton attribuxt. ctoque huicCartusianorum C substantiamj VZn,inquitfere quantum ad ano ttx tfwtoru. seu Vtia Z
s

KntimaL .ncepte, quam Meleager ti/pis annoque U,breoi a se conscripla, S.Brunonis Vita prieixt, Sanvulgatx

FU

xsruuou , ejnsque j ir. eidem P BrTnon^, l0 * ettam sotam ipsos, sed semptternnm .n usq ue in

^
a
",

suecessoribns

non

"

"

,0 _i;

rum suorum
P

et P tu0B

arfeS.Bmnone
sxpius

us,

jam supra Pentimallius, cum


,

^^-^T^
oratio
.

Vi

nius

Ma S9 i S

Affite.

B n0" L'
S,

illa,

ut

Anto

stabibbns,

^ rlolT" SSdS
habitis

ei

biqne loeorum
neffotii,

Si

mterfici diverbu

rS
B.
cs

-n o eribu.
eremo

sttppliciorum damua-

Bruaonis tum

sessa

fuerit

composita
(
,

bcommisZm ;r;rare
,

qua ea et gtegem si tmploranad divinum auxilium


,

c, 11(

, Ato /tous mar i*.Pre<.


vel

p^

^ ^u m
rum
B.

Marise de

et
ig

lrotbomartyr
v.llan
-

tSSSA *-*
/
,

tZus

quJ

Sancti

sint

vel ei at-

la*mm

douatio nc
et

s 0..^. .^
,

servltute , et

qunm
et

Muut _ uro

: de monaete Sed teu.ment. su..

fec.

olto,

* d

perime'. > Jrm*ro-

r"

"rum nola

iine nou babentnr

|n

ob.rograpl.0

DIE SEXTA OCTOBEIS.


chirographo.
pofri

ob5
AOHOM
C B

Ad petitionem autem
s.

F.

Lanvini
hiec

<m

Prioris eccleslB
iE
et

Stephani,

isto privilegio jussi


,

peccant, mansuefudinm christianam non fusM de ilnbius,emore, Brunonis tetaU


1

memoriam sempiternam
linerc

ct
et

no-

is

recepto,
in

omni hunc fuisse culpa immunem,

m ina
rum.
natitn

diotorum

servorum

villano-

717 Rogerius

modo familiarum, quas

in ser-

empreitH, di ploma conce

successonmtutem perpetuam S. Brunoni ejusque nomina recensef, quse, qui volet, mbus dedit,
veniet loco citato

Sancti in rontextam a Surio Surianus sequenlibus Vitam Annotationibus pag. 247 et huic fvlcs sit, recte ostendit. Porro, si auctori comes, non solum,quo de agimus, dvpU>> Rogerius
suis

ma

seuprivitegium in

S.

Brunonis Tnrrdanxque

du.

apud Surianum, quipnmo

qut-

dem

in

horum nonnulla, quw


:

servat

tiarum p (Turrilano scihcet in Cain pagis, monasterio Stephani de Nemore) subgeetishi labma seu S.

Nomina harum *t pro ma-na

transcnbit, ita 00familiarum impra


parte
,

el

degunt

rorem anno 1101 concessit, verum etiam adhuc alia. duo D erwinil Chronotaajt, qumn liutdumalia 719 Etenim, postquam in Annotationibus adje- (ulhuc diplo suis in S. Bruuonis Vilam Bruuo- m ctiplomatis, quo datosase S. cit factam
.

', servitutem

proditioms Oap
lomftiffiw,

os,ea*

1101
r '

'^-

quimintSerra,Spatul Bmunginm, in ntanrum, et m Monte-pavone


,

pressis singulon recensuit, concessi

Rogenus comes
wadofijad

tcm.oralibus tantnm snbjecto

ubi putatar
aliia

ciroum OlivianumvelAruncbum, Qua.dam mutaverunl tis P agie et oppidis.


et in

ctumannum annum

\m

commemoravit,mox ad eum,

subjungit

Item

alio

sub diptomte

jj

Byllabfl

Deinde rero,

re-

servitutem Rogertus liquarum, quos Sancto in B allatis nomtnibus, ^oma, derhi, familiarum dedt,ftjam mtt seu privilegii, cujus sic autem fuec habet: seu clausulam subnectit et centum duodecim lineae servorum ft83 smit successonbuB quos dedi l>. Brunoniet viUanorum,

come dedit pwBdictus Rojrerius Arunraagistro Brunoni casale ria3 de ererao, et pertinentiU suis, et omnca m cnra omnibns eodesi B. MavHh.no,. Ensuper ooncessit eidem

lMa '

riael

"

uKinnl.-nd.numsubtus

Squillatium,
.

eiUB
in

cum omnibus

peppetunm el * et Suomnea de tenimento Squillacu est quarto Junn Boriptum berati Hoc privile^iura

eorum , ubicumque habitent ubicumque et n


bonis

sint,

Alexi eonstitutum ad fontem de P^dictoB donationem roraua eonfirmavil ,,, m BBtodMj peremptoria come8 in grandi et eleoto MeUtenBtnra Roberto,

tne-

coram joanueSquillacinoepiBCopo.

Mshtsce quxhtc

*,

alludti Surianustradit, nonprorsus

ihsto-

xnensis

in

capella

S.
,

Martini,

qu

sita

est in

minus,ita ad

01
9.

>'
Mariea de
'"
''''

mcdio
llieo

civitatis

dicti

comite, nomini comitis

infirmo existente Domino capellani per manua mei Bulconis


Mileti
,

Lius

donal

monasterie

hererao

nec non

Brm

et

recitatum

in

camera
ja-

idem
.

iln

dominus meus coraes domina mea Ade alde prffl8 ente


concedente
Toraldo Malgerio
de

infirmus
ni

tria cessoribus in perpetuum am el Olivianu ...

"*' '' Aruncum castra ao.um c, e


oivitete

%m
,

et

dom

comicom.tis

atoue insuper molendinum

in

Bqmlla

tnmpriterquamq

pr *sentibus

Pstro

Incarnationia cberto de Selona anno mniesimo Cbristi Je.u Ro Indictione nona. Ara n t centesirao prirao de Petrus Adelais comitissa eomes. ,
,

J* *

Moritomo, Hobcrto Carbonello , Raynahlo de

55 r :
erlt

ea?

2w
rum

perp,'.
,,'>

ITutu 4end comes Rog dubiecomme,,


esse queat,
vel

*a

m**>
trtacasto

verum

STi*

etOhvtar, Vutinus

vmSqutUaeei
hic scribit
vel
ei

p
tdatn i" "'

Moritonio. Thoraldus Carbonelfcs Raybertus de Layna. Ubertus de 80 ona. naldus de Climpcam. capelanuB de dlini eomitis Rogerii rae subprivilegrium scnpsi et hoc
1

^^^^^11^^ ^
\runci a / s '*
;

tprmf*
.

m0

Mm* ^mwnM
L099,^
.
.

Meo

mandato

ejus

m,,

^kbrhensius,quiinchr^
cam

Sui lann$recte
obtet
vii
i

ZrZentifmm
beumautographoecorda

le S.

Brunone digesstt,

^atmbamMs

^Zt^Zl^facitZl castris, Mmtaurum nUvanumseu Olivianum, %


>'

. _ _.,./ Rogerw concessa comite Bnnonn tradunt num.i .etenim, ut ctiploma, "-"' Y *" '",/"""' i'**"" *paa recitcr t

Itonostropostann
*

^^Z Nfc

,,.,,,,

,,,,*

s.

Brunooi

Turrihmw
collata,

***

esse
t

0'" M ' c appensuw ehtte


,

anno

m*

^,

:;r:

eTurrit JS aLsea>Italia,idest ^i.^servat^atqueadamuss

ZL

-*

/*M*uM W) naaorum dona^atrno^ro^ul 1factZ noms d nn mttrop toones, Sancto

';J

,,/,,/

"//--

teRogeriocastro-

;;;:;;;::;;::,,:--.---;---::;,;;:/
;,,
1

b,.-t.nm

de8olonBatt*<feSelona^p

*
'!
V',

i-

*-*
,

/^cum

,,anum non kaoeat

(^tenforu. illorum autographa modo sintne hoc velrsto


, i

/,,

, uia scribenda, deftnirt

posse. Atque

im. tnduco in

,nloremhaudadmo<l,,lilantmum, qu,i m tpw


l

:.;:Booertm,

r-*W2S5
Bruoom a
o
.,

fX

'I'"

sirrtM

proMonis Capuance reosBruno ff tradidit, Sanctusgue

(fawoiib.

S.

m
4UCT0RK

pro occurrat. Necest, quod

URUNONE CONFESSORE. cwvmn hicrenonas, est, ut hocRogerius Surtano htc repon^


DE
S.

C.B.

comittm Roger
<U t, et

reorum

non tantum nomina illa re. verumetiam donationes omnes, S. BruCO nfirmarit, utque proinde,
t

I)

<

'

ctoperdiplomaanmlOMin^

'* monasteritS. Jac0 * aeMei L099 tms'Brunoni per diploma itidem anm LlQl, guo </<; vertttt, in diplomate anni faceSauc-io a se factas recenset, Lsanno 1009
.

cum Mp

r utapudSurianumexstat complectatur, illam confirmationem ittam non complectatur t nonpro mstrumento integro, sed pro ejusden parte dumi

ai J uudlP

taxat possit haberi.

re mentionem,

ac proin,

non

Sunanum,

qut

Arunchum

et

molendinum subtus Squillacium*.

porro, postquam hanc in me:: Surianus diumadduxit, paucis dumtaxat quse hic com]
,

''"1'icifloge.

'mdiemD.

wum

itumfi*Brunoniarow 1101 a comite Rogert sed dtploma ann 1099 isse scribit, hallucinari, huc translatum, quoet hm

memordri ,wcessenon
Cffiterum hoc ipso
(xxi die
,

est

interjectis subjungit:

r/u U .

quo nempe ultimo jam mediplumo datum notatur, raense Junio moratum
,

num
01

6:37

et

seqq.

aliamuUa, proxime recitatis Tutim dedent, esse partim memorata, Sancto comes enim seu Aruncum S. corruptum; Arunchum
>s

verbts

Calabrinx nempe
ut
in
,

ut in emortuali libro Cartusia Qlius vel xxn S. Stephani, legitur


,

diploma annx Brunonr comes non primum per 5b\y sed jam antea (adi num. 1009 impertiit,
per dvploma anni 1094 impertito
limites
(videsis
(<-,

seu

Rogeriua comes obiit anno habet Chronicon Lupi Protospatae qui ut mci " hoc tempore vivebat in Apulia, quamvia m;ile t Julium habet pro Junio forte scriptoris vitio. Fe
Cassineusi)
v^

num. 641J jussit appont; quod veropertmetadmolendmumsubtusSqutllactum, seu Olivano altts* hoc quidem una cum Otioiano diplomaanni 1090 Sancto prtoue nonnullisper mum largitus est comes Rogerius verum prseterad monasterium 6. B quam quod non pauca ex his hujus menJacobi de Mentauro spectareni ,sicque
;

hoc nomine prineeps, quod post lianc libevelut in altero saeeulo ralissimara donationem mercedem ad Denm statim migrarit pturus
li\

vel

pulcherrimis

miserieonlia3

fructibus

cohonesta-

tus; quem trime.-tri tio 'sequutns est S.


rius
,

tantnm post evoluto spaBruno eodera quo Roge- E


,

hotionem indicto anni 1101 diplomate faciens pariter illorum faciat, fteri gerius mentionem donationes, quas in b. V otest, ut hic princeps non omnes, Brunonein anno 1099 contulerat,
praefacommemorare sed prcecipuas dumtaxat diplomate voluerit; ut promde, to anni 1101 dicto anno 1099 ouas in hoc non recenset, factas sit. Jam rero cum non fuisse, consequens non Tutinus, sed ethxc ita haheant, non tantum anno 1101 Arunchum iam Surianus, dum molendinimi Sancto nostro a CO,

anno de istis mundi turbinibus extractus vicina accerde morte jam proxima lastus et de securus, postquam pra^cessisse eum vidit, sitione cogebatur esse solde oujus adhuc unius salute
,

licitus.

apud summum sequi voluisse visus est, animce ejus absolutione si forte cem Deum pro adhuc fiduloeis obnoxia purgatoriis teneretnr saerificiis corprius cialius intercederet, oblatis
ut
judi, ,

Quem

etiam

tanto

ocyus et festinantius

Matre quinque siporis et sanguinis illius, qui a redemptus. Ita ille et recte quiclis olim fuerat

dem,quantum
se

opinor, Rogerius comitem men-

et

SquiUacense scribit,fuent hatlucimite Rogerio datum fuisse


cinatus.

Junio, non
,

Julio, ut

Lupus Protospata scn-

Oui factum
ette queal, in

errorem

quod, cum Atqueid ex eo factum suspicor, Arunchi, molendini SquittalemRogerium, rerumdonationes, censis aliarumque multarum
721

hunc lap$u*
$it.

confirmasse quas Sancto antea fecerat, anno\W hanc propnma iegisset, confirmationem alicuhi et molendmum donatione quantum ad Arunchum

Cartusue S. Stephani Necrologw lib. 7, decadel contendit, licet interim Fazellus Pirrus in regum Sicihse et post hunc Rocchus enim Chronologia pro mense Julio stent mensem sola Rogerio emortualem a Fazello notan, hunc
bit

obiisse, e

hanc opinioSquillacense acceperit, in erroneam partim quod datum num. oS2 et nem inductus, diptoma ad manum non habuerit,
binis seqq.

Lupi ProtospaLv, ni fallar, auctoritate ctum,necrarofit,utinLupi Chronico, quodin nomina hujusautographo, ut apparet, mensium

est

fa-

diploma animumque ad recitatum a se anni 1099 dtptomatis, quo annon in irerterit, partim quod anlea a se S. Brunoni no 1101 donationes omnes, confirmavit, partemdumfactas, comes Rogerius huc allatam, in quo nec Arunchi,nec taxat, supra ad manum hamolendini Squillacensis mentio fit, perperamame, quod buerit Ne vero quis putet, 1101 diplomate supra ex comitis Rogerii anni parte est, pro hujus dumtaxat huctranscriptum Morkensius in Chronolog f >/* phmatica haberi ad annum 1101 sua de S. Brunone Diatriba comes CalabriaB et Sioiliie Rogerius sic scribit
:

littera exaunica dumtaxat capitali seu initiali Maioautcontra, rata fuerint, mensisMartiuspro aut contra a tiitemque mensis Jutius pro Junio

Jam vero, cum brariis positus inveniatur. Rogerius septem dumtaxat autoctodeita habeat, antea S. Brunoni dies a dato,quo,quascumque diplomate in vifecerat, donationes confirmavit,
res

dm
vis

mansit superstes. una cum Lanvmo act 723 Sanctum nostrum Mileti laborantem, Ronerium, extremo suo mor bo
,

eiquf, ,x "

'

,.

/m'/'m(IH-

adhortationtbus etmonitis accurrisse, piisque

<anctM
liti
.

"

BUl

grZissimLdec^

in

donationes, irapereraptoria asgritudine BU8 fratnbus ereac privilegia S. Brunoni ac munitates confirraat data mi Calabrinas hactenus concessa qua et Capnause charta apud Mileturn iv Junii, in

consolatum, Zanotttus tncondue eumdem esse Histona.utt eam scriptaaseseSancti Vita seu Brunonera scribit, addens etiam vocai cap. 30 comtte Rogerw, cZmeto,evivisjamsublato
esset in Turritanam eremum principe iUo , cui sane ro

(ilium rtui',

reversus, cxsequias

proditionisreosnominequemlibetsuoexpnmit./tac comiMbrkensius, qui, uti ipsemet ait, integrum huc transcnptum, postremo tts Rogerii diploma, diploma, cujus pra> manibus habuit eum autem Junii recitatis meminit, quarta, ut ait, verbis quam quo fuerit de alio sane diplomate datum in serRogerius comes singulorum, quos Sancto nomina expressisse a Suriano vitutem tradidit, narratur,nonloquitur quodcumitasit,consequens
; , , ;

ac monachis suis pra>tereainpcznitenjunxisscut precibusjejuniisqueacaliis multipUcatis divmam Mtsencorditicvoperibus Turritanam eremumbeneam proprincipis in anima implorarent Italoco cttaXo

strictus, celebrari,

pturzmum erat obmagnumque Missarum nume-

rum

fteri curasse,

"fitentissini
ille

ban Etsanehocpostremum, quod etmm a Surianus verbis proxime recictofactum fuisse, quantum opjZls in fine innuit, nemo facile,

DIK SEXTA OCTOBRIS


nor, qui

687
,

Sanctum ab ingrati animi vitio longissime haud dubie exstitisse alienum, considerarit in dubium revocabit, etsi interim res nullo
.

quod Brunoni Paschalis imperiit grum hactenusin Calabrina S. Stephani domo seu
Breve
,

inte-

'U.IMI C

Cartusia assei-vari
terea scribit in

in chronotogico-diptomatica
/<

ne antiquitatis testimonio con/irmala inveniatur. Nec, quin Sanctus aut ipsemet ad comitem Rogerium, gravissimo morbo, quo diem extremum clausit, Mitetidecumbentem, quoeum insegritudinis ynolestiis solaretur piisquemonitis adater,

sua deS. Brunoue Diatriba afflrmat, huncaue

modum
i

Paschalis

II

Papa

Mileti existeus omnes Kal. Augusti anno ui immunitates caeteraque privilegia , donationes episcopis a Rogeriia duce et comite concessa, ab
,

nitatis iter prsepararet

scse contulerit, aut sal-

tem Lanvinum aliumve


miserit,

e suis,

qui idprsestaret

ambigendvm

videtv.r,

cum umio

M>' ,s

ut

gui

'

feceril,
;

mnit

omnia

supra vidimus, eumdem eum in morbi, quo ab obsidione Capuana reversus Squillacii tum decumbebat, molestiis solaretur, quatuor etiam sibi adjunctis sociis, adiertt nec Miletum a Turritana eremo multo longius quamSquillacium, sit remotum. Attamen, cum Sanctus jam inde ab anno 1 100 aut etiam (adi num. C78J jam inde ab anno
,

comitem Rogerium, ut

(adinum. to&etseq.) Rheginensibua etSqnillac sibusaiprobata, et ab Urbauo II confirmata, data bulla corroborat. Ita ille, et recte quidem, q\ tum opinor, ticet interim tpsam bultam Pontificiam, quo certius de illis, quae hic memorix /j>ohabere. ,l'// j -tni" ni /arepossem, admanumvetlem temporis 72tS At vero, cummodicum dumtaxai \am a Paschale Bullan spatiumposi
,

'ii

gravittx-

niuffl

mor-

lnini incidil.

elapsum, languore seu infirmitatibus, quibuscum j^que V rofcmonc, Sanctus, ut dictum,jamab anno 1100 autetiam
paulocitius fuerat confltc/n/ns ,/>
d>us,yriictssimioii incidil

mgraveshac wta ad nuptias Do-

mmorbum,quo
ccetestes

liaclenut tibi

conceiia

1099 continuis fere ac gravibus, uti ipsaepistola, suprajam data quam tunc per Landuinum ad fidem facit B Majons Cartusix frah uti nec dudum pos' infirmitatibus laborarit
,

dem ad extrema deductus


I

e mortalt

immortalem, vocanteeum ad r mino, migravit, ui autem sanctus mo


bi

immorinfra videbimus, e mortali hacvitaad tunc ille quo minus talem migrarit fueritne ipsemet comitem , adversa valetudine Mileti lanon paborantem adiret , morbo impeditus
, ,

los

appropinquaresensit, fratres suos seu disdpub ab infat ad se vocaal, asque lotiv

tia

rum ambigo
,

'

quin vel ipsemet interim idfecerit, velalium sui loco adRogerium Sanctus dubitandum non arbitrer, utjam miserit Utut interim res habeat summse equidem curge amantissimi principis, a quo plurimabco facile satutem S. Bruuoni fuisse acceperat quisque exjam dictis intelliget. Nec vero apparet
,

ticet

cursum exposuit, aliaque prxstitit, qux in encycUca,quam de sanc d Patris sui obitu scripseprxrunt, quamque integram Titulis funebribus mittam,epistotaretigiosiTurritanx eremi mcolx
exponunt. Sciens, inquiunt, quia venit hora ejus, convoc ut transeat ex hoc muu.l^ ad 1'atrem,
fratribus suis ab ipsa infantia
replicavit
,

singulas
aui

ffite

et

totius

temporis

jcientia

et

senteutia dignum,

id est, ut

Mab>
IU1 "

absimile

precibus suis

apud Deum
,
,

effecisse U-

lum

ut

comes Rogerius vitam

inter assiduas

fere betti turbas actam lcrminaret, e misera hac

felici

exitu tandem

inh bus tib. 70, num. proolamavit. madversione dignum undo suam de Trinitate protracto et
|

dem

lacrymarum cerumna-

exposuit et conclusit

sic.

Professionis fidei mi

rumque

gaudia transtatus. Eaud dudum porro, utjam monui, post Roge< M comitis obitum Sanctus quoque e vivis excessit ante tamen quam id fieret donationes immuhactenitates, diplomataomnia, Turritanxeremo
valle

ad aeterma

coeti

tunc emisit, partem subjungunt promisi, verum hanc, tum ut quod supra pretiosum venerandx antiquxtahllll ne kic mu tispuratque ac illibatse Sancli nostri fide desc mentum studioso lectori huc transferre lubet e quarto ,

quam Sanctus

nusconcessa, a Paschate II, summo PonHfice, qui Urbano II anno 1099 e vivis sublato, in S. P Cathedram successerat confirmari impetravit.
,

quam, integram

Anatectorum Maadpag. 400 exstat insertum,

ad Julium jam provecto, Mi Paschalis, hacque occasione postuletum venerat aut etiam ipsemet per se Sanc lari ab eo curavit, " sivea ctus postutan/, ut,quse Turritanse eremo aliis quibuscumque fuecomite Rogerio sive ab rant coltata, ea ipse nova concessa bulla "bora-

billoniijo 7*7 Ita habet:


11U1 ; et

Anno

sciticet 1101,

ret

a Patehali Papa confir-

sancti autem Viri postulato benignissime Pontifex annuit. inquil ad annum 1101 in l'aschalis Pap.i Brusuis ad contextam a Surio S.
,
i

lium onigenitum, unum Deum. procedentcm, et has tres pcrsonas couceptus sit de SpiF Credo quod idem Dei Filius quod VirMaria Virgine. Credo Pitu Sancto ex virgo in parpartum crocastiBBima fuerit ante partum virgo in ternum perman, ,

* fm Credo firmitcr in Patremetli- juAuc Patrcm ingenitum, V, Spiritum sanctum, Hpiritum Sanotum ex utroque trmteri bitiu>,
.

*-

tu

et

post

seiit
sit

Credo

inter

Chronotaxi,

mari

obtinct.

nonis

pag. Vitam Annotationibus addita existens vi Kal. Augusti Mileti Surianus


,
,

403 ad

Credo

quod idem Dei Pilius conceptus ut verus homo, sine peccato. homines a perfiquod idem Dei PiUus invidiose
,
,

dis Judasis captus

ail

tojuriose

tractatus
,

inju-

petitionem

Brunonis

et

Lanuiui

douationem

consputus, flagellatus mortuus et ste ligatus, captivos suos Descendit adinteros, ut


sepultus.

sua Loci, quem pro habitatione elegerant, factam ejusque socii )


,

et moriiE comite Rogerio ltemrursus diplomate suo confirmat, bano II eisdem eonet privilegia que donutiones alias
,

Bruno scihcet ( ab egregus mc confirmatam ab Ur-

inde

liberaret,

descendit

proptei

redemptionem
,

inAsscendit ad caslos nostram, vivos et mortuos. Crejudicare de venturus est qua, Catholica crcdit et venedo Sacramenta, consecratur et nominatim, quod
et resurrexit.

cessa. Tutinus, donationem dumtawat, Aruncum, rius comes S. Brunoni tria castra

qua Roge-

ratur Ecclesia
in altari,

Mon-

bquiuatemaureum, etOUvanum, atquemsuper

verum Corpus esse veram Carnem Christi, Sauguinem Domini nostri Jesu verum
, ,

censemolendinum

impertierat,aPaschali conftr-

Cartusiensis Prospectu matamfuisse, inHistoriae

ouem et nos accipimus spem ?um nostrorum, ta


11S

in

salutis

remiesionem peccato.terna,. Credo

ZaTJscrm.VerumS
Zadet Morhenstus
,

qut

Buttam

aut, st

mavts

Amen. resurrectionem , vitam ternam. atque mcflabdem sanctam et credo Contiteor Trinitatem,

6g8
I

DE
,.,-m

S.

BRUNONE CONPESSOKE.
menlum esse corruplum aut i ordine un hunc quam apud J* eomphoMur, tum apud esse perturbatum. Quid Surianum posita sun hocprMerearaUonedoctnnxdoclmnxBerengarianx e dzametro quantum ad sancttsvmum EucharisticV Sacramentum oppositx annotandum 6S et seq. offerat, facile quisque ex iis, quue num.
, , ,
,

Rl

IMail
,

r.B

u"

Patrem, et Fiiium et Spiritum Sanetum, e"m irtmtan, n,s BubBtoBtto, nius

quo orig-o est ce^sionem accepit. Fons ipse ig-itur et Pater esseutia quoque ,,. diviuitatis: ipse subatantia sua Filium g-cnuit Lnefiubilia
,

virtutis. Bt Pntrem "e nnms n,, r st...is atque n eWatuia, sed ,^nitum ;,; .,,. ez nnr liae Pater a aullo originem ducit, et Spiritus Sauctus prouativitatem Filiuc
,

quidem
est.

ineffebilifer,

ipse nec tamen aliud quam quocl Lux Lucem. Ab ipso Deuin Genuit Deua terra. paieraitaa in eslo et in t omnis
,
,

dicta sunt, perspiciet.Quare eo remisisse lectorem contentus, ea modo, quae de tempore, quo Sanctus ad Superos migrant direnda hic restant, expe,

dio. Sancti in

Turntana eremo

discipuli in epi-

Amen.
r/ocumento

puno hakenda
iion e*t,

emiiiu,

hoc apucl Mabillonium setitulum aut, si mavis, scnquenlem in capite Fidem plamaSancti dis* i^ulisnotulamprcefert fratnbus Brunonia, quam communiter ma-istri

m
-

Mommentum

stola encyclica, ad diversas ecclesias monasteriaque scripta jamque Scvpius laudata, qua hisce di lectissimi Patris sui obitum nuntiarunt,precesque proejus anima ab iisdem postularunt, ita sub fi-

nem

B integrum, a lectionibus dlUs dumtaxat exigm momenti cuucinnalam a Surio S. Bruin sms ad versum et seq. reciuonis Vitam Annotationibus pag. B53 1514, id in domo S. Stephani anno fuisse tat Ordinem quo hanc postliminio ad Cartusicnsem mtigit in fine cujusdam vetensMenorepertum, observat ut proinde, qua id San, , ,

cum horam sibi appropmprotestatus est omnis carms viain m, quarc sensisset, ut eo qu..d satis scriptam servare curavimus tur Deo nos illius fidei testes esse wj iutime coram monumentum illua garet. Surianus, qui quoque Mabilloniano exemplari in nonnul,
,
,

scribunt : Proxima die Dominica aaDcte illa anima( Bruuonis videlicet ) carne soluta est pridie Nonas id est sexta die Octobris anno Domini carminibus, quibus millesimo centesimo priino. Mpitaphium, Sancti tumulo appositum infraque
,
,

huc transcribendum, constat, penultimum

sic ha-

Quabel: Carnis vincla diesOctobris sexta resolvit. Sancti obitu dictaepistola ency- E re,cum proxime a clica scripta sit, nec dudum etiam post epita-

phium

tumulo appositum fuisse viquin deatur, dubitandum sane nullo modo est 1101 et sexta Octobris die ad Bruno et anno Dominum migrarit ; ut enimvero mirandum sit Tutinum in Historise Cartusiensis Prospectu
illud Sancti
, ,

pag. 14
730

S.

Brunonis obitumanno 1108 innesouiese.


Historice
litnta
aU<>

logii

ctt

discipuli,

Calabrinam eremum incolentes

mri

sese curasse, produnt, exstans

apud Ma-

Nec minus mirandum est, terarus Francix Scriptores tom.

am io

9 in inferiori SanctiMm

billonium,

moxque

huc transcripta notula pro


sit.Nec, est

cur scrupulum peda habcnda non religiosi Turntanee erecuiquam moveat, quod

mi
ta

incolce in epistola encyclica

de
.

Sancto
protraoto

dicant
et

proxime laudaFidem suam de Tri,

profundo sermonr expoauat etiam Sacramenta quas et conclmaitaic, Credo Eecleaia, et nomina sancta oredit et veneratur vinum, qua3 consecrantur in alpanem et tnn CorpUs esse post cousecrationcm verum tan et uostri Jeau Christi, verarm Carnem Ctomini acoipimus in quae et nos Sang-uinem h verum
lilt;M!
,

pagince 239 ora notare, concipi non posse, qui Ruinartius in Urbani II Papee Vita num. 2 innepag. 8 S. Bruuonis obitum anno 1099 non de Brunoenim Ruinartius , ibi ctat anno obiene, sed de Urbano II Papa, qui hoc sermonem facit, nec alibi, quod sciam, in rit, Urbani Papee Viia alio anno, quam nos
,

^^

eadem

illum Sanctinostri obitum consignat ut proinde verosimillimale interpretati laudati Scryptores me fuerint. Porro antiquior Sancti nostri bio;

graphusde ea num. ultimo

ita prodit

memorix

,,

pemissionem peccatorum

nostrorum

et in spe

nectamenverbishisceconclu salutis aetern, morti proxidatur modo data quam Sanctus professo etsi enim hisce de mus emisit fidei reconditoEucharisHseSacramento verbis aha non>
,

Migravit ad Dominum post egressum iu hundecimo auno nec plus nec minus, sicut domni Guigonis quce sunt bris Consuetudinum
,

Cartusiae

in

nutla, qv.iead fidem de sanctissimo

Vrinitate spe-

Analectismoctant, injam recitatoe Mabillonii ipsotamen etiam hujusintnumentosubdantur,


tio

undecimo an- F hisce errorem cubare, vocibusque esse, quas no nec plus nec minus substituendas quatuor Cartusix suppeditatum a primorum jam datum Priorum chronologo hicque num. 7 exhibet, has sequentes, Undocimo elogium
Sancti
plus minus anno,

domo

Cartusiaa,

coutinetur

verum

in verbis

eadem sanctisverba, quibus suam Sanctus de necniate fidem exposuit, ponuntur,


post verba, quibus, quse alia
,

palam

est

ex

iis,

qua>

30

adhuc crederet

huc Sanctus professus est sequuntur proxime suam de sanctissimo recontranscripta, quibus fratriditoque Eucharistise Sacramento fidem
ex<a
rolJ fi
1

Cartusia de tempore, quo Sanctus e disserens num Urbano II Papa arcessitus fuit, adduxi. Atque /uec de an 51S <tf seq. in medium vitaad imquo Bruno e mortali hac
;

Romam

ab

no et die, adeamomortalem migravit, dicta sufficiant secuta sunt, gradum fado, quse Sancti obitum
ciamus.

kM

bus adstantibus declaravit. : Quod cum ita sit. merito utcumque Turntanx erem* incolSB seu S. Brunonia discipuli in
3 ,

sanctum Patrem &fata epistola encyctica quam jam moriturus emisit, fidei suae professionem iis, quae Eucharistui crederet, converbis, clusisse seu terminasse,aiunt, licet interim laudatos Sancti discipulos allatis, quibus id per de sanctissima Trinitate subfecit, alianonnulla

suum

C^

dantur. Quod si id displiceat, dicendum potiusvidetur,Tur, itana eremi Sancti discipulos fuisse exactos quam antiin toquendo minus docuquum, quod e Mabillonii Annalectis dedi
,
,

equidem

XLV.

DIE SEXTA OCTOBRIS.


cui

6S9
C.B

cum

praeterea alii nonnulli scriptorcs h

sentiantter, vere fuisse S. Brunonis,

Sanctis scu

XLV. Qua
clesia

in

eremi Turritanse ecet

Sanctus fuerit sepultus,

pofius ob dicenda Beatis jam adscripti, corpus ad ecclesiam S. Stephani ex ccclesia S. M" trayislatum, indubitafam apparet, mawime
<

quid de miraculis, sepulturam ejus


secutis, aliisque nonnullis,

ad

eum

nullus prorsus scriptor occurrat, qui contrarium prodat memorise. Jam vero cum id ita sit, Sanctusque eloco, quo tcr.r fuerat mandatus, a<t S.

utcumque
pus,
tius

spectantibus, ac temin

Stephani ecclesiam verosimiliter fuerit timnslatus, fuisse eum in ecclesia S. Marize de ercmo seputturam nactum, verosimile apparet. At vero,
ies,

quo

Sanctorum, seu porelatus fuit,

pnsf
insfituto

Cartr

Beatorum album

n s. Stephani a ad Gietercienee anno 11W


>

prsegressis, sit

censendum.

defecerat, abbates illius veriti, ne Cartusiani sar_ma cras Institidoris s

eas semper cura, ut BWmenvenna et post Sui iui in suis <!< Brunone lucubrationibus e per Cartusianorum tXeapolitan
in Turri,//,'.

fn> tn

eorpu$
lettaS.

(~*um dux

ut

jam supra docui


.

Mrfi

dcere-

</uarumuna sanctissi^. ftf, Mari(V et S JOO> Genitrici et S Stephano proattera eidem Dei
\^itana eremo

^^^

ecclesiSB,

illo

Priorem relatione memorise produnt, quod ut facerent securiuSi nunei loco, abbate dumtaxat, alio(jue viro flde
/<,,/.

<

.sto-

\ignora col

tomartyri sacra esset


B stiterint, fueritne
,datus,
is

Sancti nostn xtate ex-

in

hac

an in

itla

t,

potest

non immento
ecctesiis,

dubit

proinde ex eo, quod hesc e S. Marise de cremoecclesia ad ecclesiam S. Stephn,n de nemore seu de L61 Sanctorum s> Beato bosc<>.
'

propriorieduabusillis

aut certepro Mari de hujus, qiuc simpliciter etiam ecclesia S. aliis contrap> eremo dicebatur, coemeterio, duabus dictis ecctesiis pronuntianlibus,
steriori e

catalogo
translata,

Brunonen
<

nt
n
i

onsectarium demS. Marise eeclesi Itacontra opinioii


sia S.
Sti

ea-

\data.

Sanctum, nonineccle'esiaS.

interim

in

tassis queant o.tduci,

\ue forconcordiam omnes utcx utiex infra dicendis pro-

Ma

sal-

num
clesia

erit colligere.

Stephani
S.

<cdesia Steph;mi

Ac BrunoiieiD quideminS. qux et temporis lapsu ecde

nemore

seu

de

bosco

fuit, sepultum fuisse, Sancti que secutus Surius in conscripta a se Binis hiut apparet, affrmant. Vita diser/e junaerunt Masce Sancti biographis sese deinde
,

Blbmenvenna hunc-

tem /" hujus ccemeterio sepulturam nactum arbitramur, potes Verum quid si ad norum Priorem, quod de occultatis a sibusS. Brunonia reliquiis BlomenvennaetSurius
,

faitmcmda

billonius in Annatibus Benedictinis

lib.

70

num.

memorant, falso dumtaxat rumore fueritdelatum? Esse sane apparet, cur itafactum putetur. Etcnim sacrum Sancti corpusanno L513, SancH vnem, uti eam vocant, />>> cam
grcssn, in
stori.r

29,Historrr litterarise Fruncue Scriptorcs tom. nonnulli. Atvero Camillus Tu9, pag. 240 aliique Prospectu, tinusinHistoricV Ordinis Cartusiensis

Sanoium nostrum in sepulturam nactum

ecclesia S.
esse,

Marix deeremo
diserte traS.

S Marise ecctesia, ut Tutinus in Biladannum Ordinis Cartusiensis 1518 memoriiB prodit,fuit repertun :/c oidetur, factum id fuisse emeo, quod abbal

non minus
t

tes

S.

Stepham pretiosum thesaurum


,/asterioS. Stephani,
.

pag. 15 sic scribens

Corpus
in

Brunom>

occultart

monachis se,puttur traditur de heremo prope ejus


[ffi

ecclesia sanct

tionis siuvloco, in

altnrc.

Adfuvc San-

c
'

cum trium dierum cti, vita jam functi, corpus, Mariae pubticx venerationi in ecclesia S. spatio adextremam de deeremocxpositumfuisset, huicadjunoH, partem, uti ipsemetineterii,

reconditus, adecctesiam S. Marix, adictomonasterio sejunctam seu dissitam transt ulissent


,

Jam vero oum


a s.

id ita sit,

fdsse
in

8,
<

Brunonem

in

'---

Marue aut saltem meterio terrse mandatum


V! consideratis, apparet InfraqyA anno 151

us
ijicias

arca marmorea ibt junawat, delatum tlistona sepultum fuisse, in S.Brunonis Vita seu scribit.monumenta Calabncr cap. 31 Zanottiv.s qualia hsecaut Mss. prose laudans; etsiauterc Sanantiquitatis sint, nuspiam edicat
.

lam Leonis

Papx

butta).

isthsec, Ln

ni) eccleaia -orpus S.


stitutoris,

phaoujna (monasten Brunonis, dicti Ordinis inatiorr

quantse sedvel in ctum tamen, non in ecclesiaS. Stephani,


,

dicitur esse

ecclesia S.

Marix deeremo, ut Tutinus tradit,vel


Zanottius
,

runt;
./,

prxterquam enim quodex

saltem in adjuncto huic cometerdo, ut emonumentis illis memoriie prodit terrwman-

qui facile decipi potuere, relatione seu nione Pontifex ita ibidcm loquatur, ccltul
S.

datum

fuisse,

credendum

vidctur,

quodeumin

Brunone

p\

^ 1,1

annis monasterii, in quo ex diotis decem circiter ecclesia aut saltem in ri eremiticam duxerat,

exsiructxquamdamqueuna eum hac monast indcni>u,i,i,>, speciem prseferentes, jam


giosi hujus, monasteriique S. Stephani r sw dicendis <nsem Ord
lere, 1192

hujus coemeterio potius,


terius,

quam
,

in

monastern
,

al-

quod numquam incoluerat, monachisque,


eccles i a

eremitii a tm inus apt is exstruxerat sepeliri voluisse, verasimite u/ipareat. 7.V2 Adhxc Morotius in Chronologico
.wmeterio ve

aut etiam citius iuhabi '" H

ut <>/>/

desierunt, ecclesuc S.

Maria curam mterimac

dominium monasterio
ut hor abs
illo
,

roiimil^s

scribit: S. n ( s Cartusiensis Theatro pag. 226 sic relato, eju* * in Snnctorum album Brunone

S. Stephanig tempore duas<< ncrpcS. \fu,;i alteramS.Stephar


/.'-

'<>"

pus ab ecolesin 8. Marite de Stephani de nemore translatura

Tnrri

ad

Uain
Ita

8.

est.

ille

n&rrine,

non

<ub monasterii S. Stephani de hoctantum,sedetiam S. Mor,.:

erc

DE
690
iocToni
C.

S.

BBUNONE

rxiusi. CONJPBSSOEB.
i i i i
i

,<

Haonrnmo venisse videatur. eremo monasterium


solum S. Stephant de Boe?.eZ?*dibus sermo fil, memoretur. v> monasterium

B.

Epitaphium,

quod

lur, tutnulo
fuit appo$i-

TMJam vero, cum iditasit, S. Brunoms reconditumtnmouM in S. Marixecclesiaesset jacere,,tLone Paecclesta Stephani
nasteriiS.

corpus,

scrupu- D moxsubjungit Non dehet autem cuiqnara jam ad sepulcl.rum Vilum movere, si fons ille fontes quippe m.raculose ccrnatur ri Dei non sicut nec fons non semper anntperpetui educti Christi RomsE lenativitatis qui tempore olei Maur.c emanassc. Vidi cgo ad sanctum
:

gitur

um
unt

in

loco

per quod olim


illius

decollationis ejus foramen s.ne oleo, emanasse oleura ab accobs looi

lum.

pa

dici absque

veritalis dtspendto tn

Mta ett. po

asserebatur.

luit

aUosque, qux, Nec apparct, Blbmenvennam seu tn

in

I^JeLtesta sepultum ^scrib^t,^tnielUg. siasancLv Marimnon posse millaeremi CaSanclus in hac, sive tandem

SancTcorpus

Stephant in monasterio S.

tatia

servorum

Dom.uo ticommendat.onem sanotirevelationem et sanctiejus, et ideo, ubi eorum


Miraoula enim a
innotuerit,

tas perfe.-te

nou

numquam
legitur
,

m.racu-

Verumst

la

2 Z^ecleeiatumlumT*cm^t,*W
eauidem ad hunc,
uti in

ob

quod ex cessent. De sancto Nicolao sed emanaver.t oleum ejus ossibus iis uno e successonbus suis populi
;

demmta
,.,

conscnpta a

se

Sancu

fluere de Be de sus injuete expulso,


,,],,

des.er.t

EpitwpMum fuxt appoturainstituens, testatur,


"primna
I

VUammenvenna, sermonemde Brnnoms^


fnndator hac eremo Christi

existimandum

ovilis

,.,,,,,,, exulante a S Brunonis, nimirum h.choata. Cum miur, ab ipso sanctissirae religionis, iu ^orn.no, manenim Vir sanctus obdormisset

de fonte mouaster.o ejus


est

J*fJ

in

Doctor eram, praco Christi,


B

lioc lnpide. Promerni fieri , qui tegor meque ;:", omen, genitrix Aleraan.a, 11 , qu.es eremi. grata Transtulit ad Calabros orbe, vir notus
,
, 1 ,

monastcri..m ipsum in proposito quem pnus mitics sive Ordinis Oarthusien^s, Calabnse eremo arthnsiss et postea in
sit

v.taj

bere-

in

erem

Banotu

Bruno

instituit.

Suooesserunt
Priores
,

e.

in

regi-

Octobrissexta resolvit, Carnis vh.cla dies legis ista, pete. sniritui requiem, qui

esuperiUnderatgratia,nonmeritum

mine dicto domus tempora venerabilis


,;.

.ii.inque

usqne
_

(luigonis

Prior.s

ad Msjo-

ador anno Judocum Ascensium Partstts dalum Sanjam Zta in carminibus, quibus cTepitaphiumconstat,mulalioquwpramJactaest verostmttUme quod froprimo enim hexametro, legessecunda ineocontra Prosodix ,posilum est hoc altud: cabulo Eremus contrahatur

UU

vero diebus semorum, Cunctis noverant oran.a et et andierant Q r.i viderant servnm suum Bruopera Doraini , q..U3 per qmbus tandem dignatns est !., operari cum qni hc non noverant sueoedentibns aliis c.rca Carthuin Galha iam Ordo Carthusiensis
, ,

si

am
,

ct

,,,

^f^ivo-

vorc

tan.i

mouastenura ahbi ranltiplicari ccepisset, a sanct.ta.e et feraiabri solum remansit degenerane Cum Patris per teporem
reformatores

fundator ovihseremo; secunn nac Christi eadem ^osrmtMtm* do autem pentarnetro hoc sequens aliud lrans causa substitutum est grats quies nemor.s. kdlmc

et vero , domoCarthusisvisitatores hahere non distantiara nimiara propter ^ en Ordinem schcet C posset, ad alind propositum,
,

adCalabros , redtatipmtameslriuspro ullimo Epitaphii Ossamanenttumulo, spmto tZsequens exhibet cum el in anUqutort VHx, w?ra petit- Verum haud du:

iem , q rigatus, m raagno Bernardoverho atquc exeraplo contulit, cura ,am .n ferToreperseverabat.se qo iundaCarthnsiensis Ordinis, in
proposi.o

ui,?umreoensplantatnseasanoto

n.erot,

Basilex aPutco.no conlextx, editione,

dumpost annum
doTumellis, ad

1514

adomata

et

tn anttqut

Blbmenrenna, tum ad substantiam Suriumnon

lta Kaclm annis sexaginta durasset. ut smpc ^s.quaniterum hicsibi,

modo, quoapuA tZlamdlcta carmina eodem eodemelegantur, fuisse sane

adjectts editionis hujus calcem

BWmenvennam,

flTmodo
a^posita,
>

tumuio primitus scripta, Sancltque indubttatum velosimilUmum.nedicam,

Prodigio ad

^mscutiamus
tT7nquit T'in monasterio D
martYris post

modo,

hunc fon

vulturam contigisse narrantur. P Blbmenvenna, V.r in Sancti VUa

f^ ** **"~ Sepultns estau-

num,utpotc qui SancU memUs '"""^ f^. Domvnum obitum miracula operam conseiiUeiitw generatim dumlaxat scribat se defonte,quradSan kabens; verum demtra prodigio excttatus fuertt, cti tumulum Sancttmer tsma f cuUsad hunc/artenUbus id
,

^ZoTZ

1-^do

^^

protbosuo Sancti Stephan, summura altare; ad cujus sepnl-

foJs

eHus
contr

meritns multis
sanitatis.

clemen .a emanat vivus, qui Divina opt.tm remed.a fidelium


Ubi
, ,

eTvidere
ad auditnm

mirabile
restitni

rf Teprosos mundari

etiam, ut abb, leptur, snrdos ecos illum.nan mutilatosque sanamancos d*raone obsessos ocyns
,

nem

sane ra Saneti tumulum


facial, esse

r
-

ZJuTmZocum
i,

^^'ujnduin-

W
C

omnibus miracul.s, st direpurgari. Verum his mag.s nuranvoHicronymocreditur, illud est Ululorum quod ferme omnes iu rotnlo ( d um prsdicto stufunebrium edendorum complexo)
toties oere se ostendunt , dum honorem prredicant, gloriara illura et sona voce veauster.tate vitae tantum calcare et in tanta vita; fel.cter concursum ritate et perfectione
,

hanc Sanctus ejusque SOl inCartJia mU s, %n Cart a cum inoress divinitusfutsseex-

"SZ7on">n. cttatum fonte


'

confLerint /
vel

replicant

VTvelexZroie

sattem ex gssegue fingendi Ucentta ex


,

aut

'

sommare
fontis,

potuisse. Ita ille

ne autem quisquamde
uti hic adstruere vide-

n^ibis amanlibus

yjoadSancli nostri tumulum propensiusque defnmeraTmissum fuerit, esset, a prodigtorum ieacfactlLs, quampar sequentta creditum? Altamen cum creuu
, (

ebulhtsse fon-

veritate fortassis ambigat, tur prodigio excilati,

ad Sancli tumulum,

sepulchrum ejus hcec verba, Jnxta

wj^
Brunon.s

'

DIE SEXTA

OCTOBRIS
municato consilio vestrum videatur
, ,

f.Ol

nimirum) immediate
divina

fons

vivus emanat,
Viri
sancti

qui

cum

dextera? Excelsi

mntatio

CCTOt

Clementia
sanitatis,

in

hujlis

meritis

multis

languoribus

fidelium optatae confert re-

mus

et,

hoc propositum commendaamodo sub eadem observantia et ut


et

it

media

primorum quinque Cartusix

Pri-

correctione abbatis

fratrum

Fossm-novai
salvo

vi-

orum

Chronologusseu antiquior Sancti nostri bio-

vere debeatis

et

gratum
,

Deo famulatum Deo


Eccle-

graphus num. ultimo suppeditet, isque, ut jam supra docui, seculo tertio decimo, ac proin, duobus forte nondum post Sancti obitum seculis elapquod de fonte, ad Sancti sis, floruerit, nec eum, tumulum prodigiose excitato, verbis recitatis memorat, autex antiquiori monumento, aut saltem
absimile, e e traditione hausisse, vero appareat hoc terraad Brunonis tumulum, aut, si mavis,ex prodigiosum fontem, indubiipso non erupisse

impendere, auctoritate Apostolica,


sise

Romanae jure omnino hominum


constitutionis
et

confirmaraus. Nulli ergo liceat, hanc pag-inam nostras


infringere
Pontificatus

confirmationU
111

Datum

Laterani

Idus Decemb.

nostri anuo 11. Cum ergo, uti e Pontiftcio Bulla seu Brevi intetligitur, ccenobii S. Stephani

tanter asseverare non ausim, licet quodindubitatse, prorsus,ac certx fideivadenon


innititatur,
nec,

interim de re,

deBoscoin Calabria fratres seu religiosi furritanx eremi incolx, non lantum non repugnante, sed etiam probantepropositumque corum laudan icnsem Ordinem migrarint, te Pontif
sicque id faciendo contra
,

midtum dubitem.

Deum
,
,

indubie non pec-

qu* pro
font

cauta, ob

quam
illc

exarucrit,

ufferunlur.

amplius, 738 Nec dubitationem, qux, quod non ad ipsomet Blomenvenna verbis redtatis fatente, inveniatur non parum Sancti tumidum fons augetur,tollerequeunt,quxpotissimumhicSancti biographus in causafuisse scribit, ut prodigiosus desierit. Dato enim, fons ille exaruerit seu esse fontem ad Sancti tumulum prodigio vere fuisse verba num. excitatum, desiisse eum, quod, ut per
,

carint, nescioenim vero, an futurumsit, ut quistransique satverosimile arbit ct ittum eorum

tum causam
,

esse potuisse, ob

quam

Turritanie

eremi fons qui ad Sancti tumulum pro excitatus fuerit, existere desierit, aut, sim manet exaruerit. Jam vero, cum res ita habeat, saneexsupra dictis, ac maasime exeo, quod fons,
,

ecBcitatus

fuerit,

non amptius ex-

ntSrecitata,
742j

utpo te per vocemWi gio

(adi

num.

istat,

hujusmoceque ac ante dubium,an miraculo

E
Sitamen
Saneti

veW

idem ibidem,quodper vocem Onlo, inteliigens, religiosi Turritanae eremi incolse

di lOCUS v.mqutiin fucril.

parum Cisterciense institutum essent amplexi, cumhi dumtaxat id feoervnt, verosimileapparet,


disevplina, a rita ut collapsa apud eos religiosa primxvo instituti sui minus austera, ad quam, normam rigore relicto, defecerant, advivendi Deo tjidam magisquesanctam transeuntes
i

Nec multum ad rem facit, prodigiosos / etsi enim id verum tes non esse semperperpetuos;
740

font

prodiijiotu* n<l

lumu1

durntaxat eril, at, etsi lum umquam esse dedcrir>ius,consequens

adSancti tumulum fonsnon ampliusinveniatur,


fonstamenprodigiosusibidemeasisterealiqua hujusmodi ibipotuerit; unde reipsa etiam fonte indubitato nullus certe dem olim exstitisse, pro prodigiosus ad Sanhabebit. Quod si interim fons Knnjmn,, easstiterit, atqueob cti nostri tumulum dum causam, alaudatis scriptoribus adductam,
taaatdesierit t iseauidemdiutius t qua\

fnoit,'

''spossent famulari,

quemadmodum
tatis

ipse-

met Blomenvenna tur fidemqueetiam


los

verl
facit

indicare vide-

moxrecitanda CalestiSunt quidem, qui ilni PapcV Bulla seu Brevc. instituto ob causas, quce Deo Cartusiensi
a

minus placere debuerint, resiliisse alii volunt, verwn hisce assentiendum non esse, veritas stet, multumad rem nec quorum exparte
,

contendwzt

nostram facit. Demuserum no ob quam Turrita


Si

etiamjustamomm-

quagintaautseasagintadurarit. EtenimcumCcequo monastenum S. lestinus II Papa anno 1144, nonCisterciensem StephanideBoscoad dumfuissetranslatum, acproin fontemt qu\ ad 3. nonBrunonis tumulum prodigio fucrit v
I

verosiynile evadet, non exstitisse, nec sic tamen S. Bnmon.s factum esse, ut fons, qui adtumulum fuisset, ob eorum adCtste prodigio excitatus

adC

Cartusieni incolx a institutum deflexerint, causam <iense

dumessedesiisse,apu<i admittunt, inconfcssoest, vitamcu


.jitamscculoc/,

lorte

mutarit,nec tamr, asterium ad Ciste ierit C(BlestinusPapa,quiBullamjamrectta trans


t

Qualiscienseinstitvtua dcfectionmn exaruent. scse equidem ad viLv cumque enim ea fuerit,

tammonasteHiS.StephanideBosco,
pertitt aliusesse

non potest,quam
t

Coelestmus m,

C institutum

contemnendum nominibus summopere commendanmultisque


nullo prorsus e capite
transtulere, nec fecere, uti e probante summo Pontifice Ccelestino,

adAprilem Q U arecumhicannoim

-'",
Uevectus,
t

adsupra
Bullaque tertio Idus seu

dum

id, nisi, assentiente

ac ap-

m Decembmdte

anno

:;;: aZosZlaSurio S.Brunonis^^opag.

...

Ordinem transbulla,qua hiceis ad Cisterciensem manifestum est. eundi facultatem fecit, qui eam suis aa 7S0 Hanc idcirco e Suriano,

PfmH^atusejussecundodaianotetur^consectar rmmest utmonasteHiS.StephanideBoscofratres


t

seureligiotiTurritanseeremiincoUean

lemum
,

UMautseqr

'"'
t

hisceadject* tiombus seu potius Chronotaxi lubet. StChOr iyiseruit, transferre huc et seq. servorum Dei, Caslestinns episcopus, aervus

"n utmonmteriumillud nemtranS ierint acproint u\ Blomenciter sexagxnta nontantumo


t

lumprope

^ennaverbissuprahuctranscHpttstradtt, Itneosetampliusincit.v*
I

bet:

Stephani de Bosco coenobii dilectia filiis fratribus benedictionem. s-ilutem et Apostolicam in Calabria propagandum et ad hio.s VI Religionis ordinem deblto propalmites extendendos ex officii nostri et ipsum didebemus intendere pensiori cura
S.
,

etiaawiuam,

m0t institutodurartt t p InstituH Cartusten madCisterciensestranstret t PrtoreshabUi a Tutinus mbre 711 Et vero Camillus Ordinis Cartusiensis Prospectu
,1,

auatn an

quinqua
aqitllt*

suoHistornv

tenere pro viribus, vina flagrantia pullulantem pra3ig-itur divina inspiratione et fovere. Cum vosub Cistertiensis Ordmis observantia venti hoc confirraationem lnentis militare et super favorem Prior vester, ad nos ve,

Apostolicam et fratrum nostrorum comniens, obnixe petierit Octobris Toynus III

Prioresnontantumquv texuit Chronico tredecim,qu! tanam S Stephani domum, anteqm cienseinslitutumamphri, appostto, liii- remere % suo singulis S. Bn eorumque, qui post quintuma censet,

dui
,'

'"

ii

MZ
iknu
c **

DE
fioruit,

S.

BRUNONE CONtESSORE.
secus atque si adhucexstitisset,per prxsentis tem- ' w t in, poris verbum loquuntur ,prior quidem hoc modo, cerla fatr t ~ Ad cujus S. Brunonis nempe) sepulchrum fons J^"' mi * vero iste Ad cjus sepul- bio graph emanat vivus; posterior cbrum fons vivus prorumpit. Nec alterius, quam
(

ne

Et sane a etiam, quam quinque, qui ad norTutino plures mam, a Sancto nostro in Turrdana Calabrise
anno
113S obiisse notat.
t

eremo institutam, vitam exegerint, Priores recte enumerai i verosimillimum apparet, tum c.< jam

tum etiam ex iis, qiwe huc facientia insua de Cartusianorum initiis Dissertatione num. 20 et aliquot seqq. Columbius, uti hunc consulenti pahgec ita tescet, in medium adducit. Jamvero, cum quiprodigio ad S. Brunonis tuhabeant, nec fons, mulum ortus sit, exaruisse, seuesse, antequam nasterium ad Cisterciense mslituS. Stepl
diclis,

pr.rsentis temporis verbo, quo, multis olim hausta e fonte illo aqua sanitatem fuisse restitutam,

declarent, ibidem utuntur; ut proinde ex eo, quod antiquior Sancti nostri biographus de miraculis,
qiicC S.

prsesentis temporis

tum transiisset,desiisseaBlbmenvenna
qui
i

aliisque,

cum

eo opinionis sunt, statuatur ,conille

per Brunonis meritis patrata fuerint verbum loquatur, consequens non sit, ut hsec sctate sua gesta esse, significatum voluerit. Jam vero, cum id ita sit, an non de iis dumtaxat, qux dudum etiam ante cetatem suam
,

sequens

quinquaginta sexaginta, sed nonaginla amplius aniter aut etsi nis post Sancti nostri obitum dcbcatdurasse, interim id in <>j>inione dictorum scriptorum, qui ercmiCalabrinxadCisterciensesdrirrinnnmjam indeabannollQOautetiamcitiusfactamstatuunt, rieomninositalienum.Atguehsecsuntiquae de prodigioso illo fonte, ad Sancti tumulum utiascriptoribus supra laudatis rc/crlur, exorto,
est,

ut fons

non

tantur,,

gesta fuerint, sermoncm instituat, admodum cst dubium, ac proin, quod de miracidis magno nu-

meroper San< ti n erita gestis, memorise prodit, certum omnino atque indubitatum facere non potest, licet interim, quin aliquot saltem miracula
Sanctus, Beatis
sanctitatis

nondum

adscriptus, patrarit, e

obquam esse is deoccurrunt. Proximum cst, ut de sieni. dicenda miracutis, quse magno numeroper Sancti merita fuisse patrata,ac maxime in favorem eorum, qui
tum dc tempore, quo,
et

causa,

emc

prodigioso fontebibissent t contigisse, Blbmenvenna verbis supra huc translatist aliique

fama, qua apud Calabros ante id tempus per quadringentos amplius annos inclaruit, dubitandum non appareat. Etvero Surianus, suis ad S. Brunonis Vitam Annotationibus multa miracula, quse Deus ad declarandam S. Brunonis, confessoris sui, gloriam operari ad ejus invoca- E ad nostram cognitionem tionem dignatus est scriptorum inopia temporumqueinjurianon per, ,

memon.c produnt, nunc


MfonUm
aiummulca
ttiam Saneti

tractem.

Uaexjnquit de

S.

Brunone Blomenvenna,

venisse, pag. 314 prcefatus, nonpauca, qux post factam Brunonis, idi eamvocant, canonizationem evenisse ejus intercessione narrantur, in medium

'""'

w '"""'
mr;

miraculis multis claruisse legatur, tainen, quod siDe flolore recolere nequo , non sunt liujusmodi

adducit,hisque etiam duopraemittit,qu3e, antequarn Bruno in Sanctorwn seu Beatorum album


referretur, accidere.

miracula ea
;,,

qua decuit, diligrntia couseripta


fuerunt
,

^;"""

conscripta

alterius
in

Religionis

(Cisterciensis videlicet) monacbis

monasteri-

um
pta

ejus intrantibus,
sibi

primum
et

neg-lig-entius scriille, ad quantum ad mira-

custodita, deinde deperdita Bunt. Ita

amussim etiam

Surium,

culorum, quoe generatim Sancti meritis patrata >,,i, midtitudinem Puteanum pariter consenverum nullum prorsus quod a tientem habens Sancto patratum fuerit,miraculum in particulari qua multa a recensent; assertioncm autem patrata fuisse miracula generatim tradiSancto
; t
,

^scriptorissaltemsynchronifidequedignitesti'

744 Cum dc rebus modo, qua>, priusquam Sancto cuttus, Sanctisproprius, Pontificia auctolubet hic tractem ritate deferretur evenere huc et duo illa prodigia transferre, lectori, quantum reor, in summa multorum miraculorum, Sancti meritis ante permissum ejus cultum ecdcsiasticum patratorum, qux ad cognitionem nostram pervenerunt paucitate futura noningrata. Primum, in quo tamen, an Sanctus partem habuerit, est dubium, sic habet- Anno Domini mcxwi comes cum illnstris CJauCridus de Lorotello Cantazarii in Calabria, filius Rodulpbi comitis
, , ,
,

^jj"
Sancticanonizationm

W"-

monio confirmari velim. Fuissc quidem multos malc habentes,quiefontet adSancti tumulumproq
digiose exorto, bibisscnt, pristin sanitati rcstitutos, antiquior etiam Sancti nostri biographus

de

Lorotello,

nepotis

comitis Rogerii,

fundato-

supra datis affirmat; verum nechicsat antiquus est, ut tuto ei fidere possimus. Nccquidquam facit,quod prxsentis temporis verbis utens sequentem scribat in modum, Juxta sepulcbrum ejus immediate fons vivus emanat, qui divina cleverbis

Marife de Turre revoris ac dotatoris eremi S. ecclesiae Omnium casset donationes cujusdam et terrarum et vinearum in tcniSanctorum F a se et a matre sua mento oppidi Badulati gravi apostemate cst Berta factas, Deo vindice unde et ad extrema devein pectore sauciatus
,
,

nit

mentia in bujus Viri sancti meritis multis languoribusfideliumoptata5confertremediasanitatis,5a*$we defonte prodigioso, qui xtate suaadhuc exsiite\ miraculisque, qux tum haustis ex hoc aquis patrala fucrint, sermonem facere videatur; dato enim etiam, hunc nostrum biographum de miraculis tcmpore suo gestis facere sermonem, fidem issibi, cum in Cartusia Majori a Turritanaere-

cum morti testamento de Arenis admoniinjuste ablatas, restitueret, simul tus ut res naribus ac ablata rcstituit , sang-uine ex ore et
,

atque

condito
,

proximus esset
, ,

Rog-erio

fluente, sanitati

pristinae

est redditus;

quod

cla-

monon parumdissita scripserit, certam undequaqueatque indubitatam xgre admodum in eorum


narratione conciliaturus apud omnes est. Adheec historicorumin morem,qui,qux temporibus prse-

restitutirius ex ipsiusmet verbis et instrumento Incarnationis patebit, ubi sic ait : Anno ab mense Octooue Domini mcxxxi, indict. vm de Lorotello, Canbris , cum ego Gaufridus tencrer, ne , //tazari comes, juvenili cupiditate venerabilis Berta mea //quod domina mater tenimento pro ecclesia Omnium Sanctorum de B. Mari de erede Padulato, quam dederat
//

//

//

//

//

mo

ac beato Protomartyri terras cultas et


arbores domesticas et silvcstres
et
,

m-

per preesentis temporis verba nonraro exponimt, fortassis hic loquitur. 743 BlbmenvennaetSurius eo ipso loco, quo fontem ad Brunonis tumulumprodigio excitatum, setate sua non amplius exstitisse fatentur, de eo,non
teritis gcsta sunt,

//

cultas,

quoque

villanos

vocarem

plus

revineas confirmarem, scd potius quam temporalia expetens

/zaeterna,
//

Deo permittente

nis triennium in

post meaj revocatiostomacbo fui borribili aposte,

mate

DIE SE\TA OCTOBRI3.

C03
C B

A
(n

,,

mate sauciatus adeo dure,


74:.

ut,

vitalibus spiritus

ritusdiminutis, a medicis desperarer.


post conditum testamentum diqui domimis Rogerius de Arcnis apud Castellum modo testis adfuit testamento novum, ubi eo tempore infirmabar, Confirma

quorum

Vcnim

pendice ad gloriam posthumam memoro, quam apparitioni jam narratx proxime subjunicmorata git,relatione. Atque ita quidem, cu
apparitione, facientibus id tam S. Brunonis.tf wam S. Vincentii Ferreriimeritis, Aloysius Bertrandus, pericutosissime decumbens, subito atque W-

uno toTncn non eerto,

n
h

xit

raihi

h
n

quee revocasti B. puro restituendi proposito meriti protomartvri Stepbano ; est enim tanti ab isto apostetc poterit quod apud Deum Quibus verbis auditis, jussi per
, ,

sperato pristime fuerit sanitati restitutus, mira-

culum modo habemus

</"<> /

i^rhm

snii,-,

mate liberare. novura totamentum

quod

in

momeuto
in

lte-

rum

nbito
n

condidi, confirmari. sang-uine putrido,

Mirum

modum

ccepi
et

fluente


u .

oaribus, liberari. Quo viso (Yatribus creraitis eo die, quo


,
,

de miraculo

ore

ctinostn intcrcessione fuerit patratum, quo etiam ejus canonizationem, seu vivse vocis oraculum, quo exdicendis Leo X Papa cultu San proprio in Ordine Cartusiensi eum coli permisit, ,,,., alia lum patrata,in quibusSan-

devotus

uu^*

in portum Genuensium, ab Alexandria veniens

ctuspartem habuerit, diligentissima licet facta indaginc invenire haudqx 747 Porro Zanottius, qui in contexta a se
n relatam S. Brunonis Vita cap Ludovici Bertrandi oblatam 8. Brunoni S. Vincentii Ferrerii apparition
cap. 32, quo e Sanctinostri tumulo
e
et

aliahUetet-

Castelli

ad m.-

autem novi, ruinam est passa. Venit adeastrummeumCantazariiRodulpnus,


Mariaa, et S.
pro-

^*}*^
tuf.f

S.

de Crucifixo, eremitarum S. tomartyris Stephani mag-ister, et

cum

eo frater
,

foW

recensione

primum, quod hic commemorandum instrumenio etiam pubtico miraculum duxi, immento an confirmatum;Cumvero, nec forte quampiam S Bruno habuent, duin hoc partem
,

quibus monaohi Apnaldus et Odo, et Guido privilegium pcr praecepi pwBsentibus quae domina raanus Bcribas Roberti consoribi, et etc. Tale est e Sunani ma ter raea dederat

rupisse cumnown

ibit, ssepragre eMss.,qu&laudat, Calabrise monumentis addit, e dictifontisaquisaDeosanandi morbos >am, adparvi lacus, inquo San """'. quo id castigaret, geresubindesolebat, aquas transiisse, cum pris Stephani monaste iuma mum Ti"

mm

Cartusien

instrumento pubhco, bitari posse videatur, dicto


,n

*o ad Cisterciense defleansset ""*idprobet,nostra Quoavir>


ecclcsia

tirmat.moxsubjungit: Quod (miraculum

xime

debere ncmpejamrelatum) etiam S. Brunoui tnbui suae quam in olo positus domus ob ouram, lta ilte, partem qui arabigat.
fferit,

qnasacrum Sancticorpusea S.Man.r ad ccclesiam S.Stephani fuM tm translatum,tribusdiebusfei


Pentecostes,
>

iteinnumerapropemodum quotannis
.

benefi-

nerao est,

Brunoni attnbuensaltem in relato miraculo S. dubitare indicans: verum xn attedam, sese non miraculo seu potius r0 quod hic etiam dandum, habuisse Sanctum, certum \ritione partem ninoest,utiquisquefacilefatebitur,quivelid

patrart, a$ciadivinitus conferri, miraculaque

dumtaxat perlegerit.
, altero u7
1

8
.

En verba,
et

quibus a laudato

Sunanopag

temcntovar- 317 . temhabuu,


hicreferuntur.

mdx Vaienrefertur. Circa anuum Bertranus la^..,.1:. loannes Uoysius " benefactop et prolto tempope fuit
seq
.

jungitidem seriptor, penesquem tum >osi rtutem, adhsec aquas translatam, fontis aquis ad prsefati lacus quod jam mde fidessiLCaeterumut persever obitu coeptum, a Sancli Blbmenvenna quem fertur hunc daudam, sub finem a se dein secutusest et Surius, Vitx sic scribit: A monasteno
<

imu

autem

curator Captusiaa PorUe-caeli

ob

magnam
,

quam

devotionem gerebat ex uiuei-a S Brunonem mortis confinia deyenera turna gritudine ad et quaPtam Majoris hebdomad*

sanrti S. Stephani) per isto (Turritano nempe passuum torrentis plano itinere uo crepidinera devotissimum. Montibus pervenitur ad antrum cinctum nemonbus siquidem artura satis et et extpema claudentibus devns
,

ejusdem

vallis

Uta cum

r C

subito aperiens oculos dura, atque inteppogantibus


trasse,

conolamatum easet. a medicia de ejua salute induenpetiit vestes ad


respondit

feriam

sanctos
,

Brunonem ad seinVincentium rerrerium ct S. nequaquam hac vice se et sibi dixisse,

ea feria quarta ad morituPum, sed ad ecclesiam quod audienda accedepe debere divfna Offlcia Atque ob id adeo impostepum e reipsa praestitit. anno cura postea ut
S

usui praebenQec ultra aditura humano antrum sadificatum es1 tibus Supra istud altari sub Htulo sancti F llurn c.in ,r r ,u,w s: sancta^ Slanmde Brunonis, Coloniensis magistri, Carthnsiensis institutons pnmi Ordinis Turri cepnitup. Io hoc antpo oujus'ibi irna^o depiota
,

idem Dei Servus

iUucvenit, usque in U fervore permansit.

t,mpopc diem moptis


sanctitatis
in

quo pPimum
et

susa

incpedibi.

Ad indicium
,

commenque
in

Brunonem
nis

dilexit

solcmniter mdxiv Leo X ejus festum

in

ecclesiM

Ord

dem

ecdesia, Va

eanv suis sumptibus i P se tam petens, ejus festivttatem Captusiam P^upavent qnam in triohopo pepagi
concessisset,

datiouem vero evimia. hodiernum diem Locus,

ejus D

m
t,

contemplationum
idebat,

laxa

quo membpa uuda humo


peddil
u,

col-

h,,b,ra

numquam
copporis

Bpat,o,

quo

secundauxore, cuiappariUoltcrelata um mortua, duxcrat, S. Ludor, ZaTpriori


obtigit, e

rA^mm^Joannes

Aloysius Bertr

tendebatup, tumip^ius sacpl cepnatup Hoc Q quaque crescepe oumtkmer accola mipaculum omnes Looi illms , ra evidens

mensura

trandumOrdinisP^dicatorumdeq^ad
nos
i

apud hujus diem, quo coUtur, id nos tum ipsc Docet agetur, postea gmuit. eadem apparitio narratur,
,aensis

constantissime asseverant. ,,,.,.,,,,74s Bactenus iUe : veru.n

Mrseverantehodieiuemiraculo.quodverbtsh

q Antist Va fessorisVita,aVincentio Justimano alumno ,idwmate 1 Dominici lentino Ordinis S.

^f^fTa-

Ltmaratu, ,.s ;

mmlqM i

<'i

rdm<i>->"'""'

""

<midcm,<

;/

r^Aaacdeindeabalteroetusdem

iVtoCalabriaermumprim
^dsuwnusqueobO
tro.peri

linguam ItaUcam versu,no> Ordinis Religioso in altenus^ etiamlaudatusSurianus in apparitioms

t^uJZmmoratumnone^eeuHab^

mfraquc cdem AloysioBertranoobtatx

m Ap-

DE
At

S.

BKUjNOXE CONPSSOBE.
Ordineminstituerat,et virtutibus suis pla- D eximiis Cartusiam primum ac deinde Calabrine ampotissimum illustrarat, seu Sanctorum seuBe-

tn.H

<**

B,

Zul Mesimerii.Squillacensis WP^* In 558 W. s^. rfata*.


seu privilegium

0MMM <" indubUatummihi


num.
ille

facttvel

mum

hocenim

antistes

sequentem loquitur in mo-

dignatus est rogare (comes Rogerius) et eremitis, domms pro honoratissimis inonachis locum a fleo Lanviuo. scilicet Branone et

dum

Me

atorum numeroasummo Pontifice adscriberetur. Vitarum col. 91, 750 Addit Bailletus tom. 3 memoriam toto illo quadringentorum anSancti norum spatio in Culabria apud homines adeo fuisse

"_'

itmtn

inttrta non

adeo,

""'"fuipwovit,

servatum veneranda

qui

Turris

dicitur

Incolentlbus

in

sancti Joannis min* nostraB, Dei Genitricis ac verbis cum tam Baptiate precuraoris; quibus sanctissim<v Dei Bruuonem quam Lanvinum in non obscure hicinQenitricis ecclesia habitasse, quo in eremo Lanuat, toto Sanctum tempore,

admodum

ecclesia

glonosissiime,

vo-

cultus

neglectam,utnullusplane ab hisce rehgionis tum illi fuerit delatus. Verum hac in re

laW

,rsatusest,tnprxfatoantroco

orOr

falsumfuisse scriptorem illum, exas, quse sub litteras mittit contextxa se Sancti Vitie finem in Blbmenvenna, verosimite apparet. Etenim ibidemsic habet Ad hrec loca (nempe adantrum, ecclesiam S. Main quo Sanctus habitarit, et ad populornm caterva., senes cum n.vdeeremo)
:

absque an>UuuesseBlomenvennx aliorumve, auctontate P***fer quo vadeid asserentium, qutdem ahi non quis credat? BWmenvennw verecentiores su/fragantur; nulli scriptores auctorem rum nechi ullum pro se laudant ns antiquum. Nec ost, cur pro

junioribus,
biles,

parvuli et mulieres. nMbiles et ignoBruuoprincipes et domini ob sanctissimi

devotionem, ad ejua etiam nis venerationem et quasi degat in humams, beneficia obtinunda, reverenter attendentes, certatim coufluunt, vero antrum dunt, orant, adorant. Praecipue
i

monumentumve inmedium hic quisquam adducat


ut
31

quwmemoi

specum, de quo supra,

in

quo

fere

semper

solus

H rato antro,

cap. Zanottius in Sancti Vtta inscripta leguntv in fine testatum facit, ac reveIn summa veneratione Uia verba
:

et affeetu, Domino famulabatur, tanta reverentia quod etiam quanfide frequentatur, incredibilique nudis pedilr doque plures cernuntur non nisi

fratrei rentia habendus est locus iste, Pagmae quo fidelis Christi servus ac sacra. in pomarum genere corpus doctor Bruno multiplici vitas suum afflixit; in quo post hujus misera; fuisse enxm hwcvel evolavit cursum ad caduin haud dudum statim aSancti obitu,vel saltem asseratt Quoa quis post antro apposita, pro certo
;

monasterio prarfato
accedere, Alii flexis

S. Stephani nempe ) Ulud genibus ambulando antrum

devotione hngrentes, sacrum, terram et saxa ex circumeunt. Porro de antro lacrymisque infusi maximis habitun reUipso seu rupe aliquid pro remeant atque ita ad propna quiis detrahunt
,

cum

gaudio.

ad me pertinet,
ra
sint.

multum dubitandum

reor,

an

751

Quanta

vero

devotione

ad

hunc sanCala-

in Calabrvr culltu tijgk-

Sa?icti canonizatione, uti

eam

vocant, antiquio-

ctissimum

latfem

Brunonem

afficiantur

quo Brunonem itaque subiw'c qutdem,


accon-

briae episcopi,

m meditatiom orationi divinarumq Btoquietius vacaret, inantrum,a templationi de erequodaS.


menvennamemoratum,

abbates, pnelati rdigiott , etiam, comites , Barones vulgrusque cipes

pnn-

ctut fwutviilctur.

umEst

versum,
praeterea
tio

nemo
non

verbis

explicare

sufficiet.

Mama

longe

monasterio praefato spa-

mo

Sanctus incoleecclesiaseu monasterio, quod secessisse, haud <////' bat, aut muUwnaberai, tamen in eo, hieculter crediderim habitaritne
;

lo

quxomnem de hoc rebo dubius, donecvalidiora, natasint, argumendubitationem animo eximere


ta

ejus dumtaxat. ad instaurationem monasterii contra sanctl \m quis vero ausu temerario

quod lopassuum ccc nemus amplissimum deputetum nominant, ab ipso Servo Dei

or-

(fama est ommdinationem venere attemptaverit nrum Calabriae populorum longa expenentia

ptwducantur

in

medium.

mata)

quiecum,SanctonondumdiuperLeonem X
Sanctorum,seupotiusexdicendis
Beator,;,,,

divinam

ultionem uon evadit.

Hxc

tue,

xn

>

XLVl. Leo
siensi

Papa Ordini Cartuin Calabria S.

bum

cumidfactum

nec tuncprimum relato, in litteras miserit, extmium a Pontifice illo fuisset,


verbis

Turritanum

reStephani monasterium jubet


stitui,

cultumque

Sancti ecclesia-

plane ac singularem, qualem Sancto fuisse detatum, pingit, cultum in Calabria Bailteto verosimile appareat, adscnbo ctv nem cum Beatis a Leone Papa Calabria memora omnium fere in

i^Bnmo

f*

sticum permittit.

affectum,mdub^ 7eteLm,etnutto ibidem cultu ausim, maxime ?*> tanterassentiri non

n^eetex

T
nizatio diulii$ime
ejus
ji"*f

Titulis funebribus

obitum lentala non*

dis seu r.mveadlitterasencyclicas infrapariter recuBrunonis obitus nuntiatus eis a


/erat,reSanctie Turritana eremo diseipxhs virtuteque exisponsoriis non tantum a doctrina non tam mia Sanctus laudatur, verum etiam eum
;

nonpaucis infra recudendiversarum ecclesian,< nnmasteno-

dum adscriptum,
tata

Blbmenvennxverba

ndas quibusS.

dum

fuenit

pareat, fuisse illi etiam um ab hisce delatum 752 Verum

(^^J^J^i^ ^f^Z^To^
cultum Sanctis propr
equid em,etiam l Cartusianis Zinuies*. pro Sancto ab
Curtuuani if
pututoi,
Ul
.
.

W
r

^^Znores
'

Sancti

illorum,qui responsorias illas dabant,quam ,,,riilliusprecibusindigere declaratur quod satum univerne illum provirdsancto cognitumjam etsi res ita hasimfuisse, argumento est. Verum,

hosce-

publice sdn
tionis, 1 U"

ZiTsTJffi
</

honoratumve ex appan,

tentent,eon
tlituunt,

Aloi/sio

quadringenti buerit, anni tamen jam amplius videri potest, ab ejus obitu erant auodmirum quod mirum a quopiam, quantum appaelapsi, cum necdum
ret,

V!nTrTJZefan/data,
n
,

Bertrano xgrolanh utpote in U ua erga


ft

Brunon
afecc

^ traditurt
.

quo Vir zlle . tentatum quidquam ac sanctissimus, qui et clamssileberrimus juxta

/W,

inv fas est coltiger,, eum, CaHusiani tan dem, qui


-..]</iiit

^te^psomet Jatenie ipsu>

SanctoBailleto ,privatim saltem

rum

DIE SBXTA OCTOBBIS.

695
iUCTQM C.B.

rum

diversis honoribus in Cartusiis a Calabrina seu canonizatione seu beatificacolebant, de illius cogitarint. CamillusTutitione procuranda etiam Ordinxs ssime jam laudatus in Historix

1503,

quod jam inde ab anno 1604 factum fuin Prospectu docueisse, verbis supra recitatis datwn fuisse, hic scnbatjio. rat, in mandatis recuperatioanillo anno Cartusix S. Stephani

CartusicnstsProspectuadannumttM.proquotaprodit memornen perperam scribitur 1503, ita capitulo, hoc ruv ln g-enerali ( Cartusianorum )
:

nem

tentare decreverint

Carthusiani,

dubium

anno celebrato de procuranda


re,

Priores

Cartusiani
S.

tractarunt
,

Canouizatione

Brunoms

et

Btephani de nemode recmperanda Carthusis 8. terceutura penes Cistercienfere aunos


quas
et
ses,

n modeiude (seculi nimirum, Chronico apud nasteriiS. Stephani de nemore quinti decimi Tutinum pag. 195 recte notetur, cometiam nonnihil citius)** abbates initio, aut litem prosequenmendatarios pervenerat. Hinc ad damJacobusdeAragonia,PriorCarthusiffl]S[eapoli.
tame,

sane ipsemet efficii. iltud, post- jum indeab 754. Attamen, cum monasterium incepto de restituendo mmo 1304 quam anni jam decem ab elapsi. in mmus eo Cartusianis tractatu essenl reddtdU, luuvah Pontificis, qui id deinde Cartusiams proxime datis etiam resignatum fuisse, cerbis tradat/uisseverejam indeab anno 1504 a Cartusianis"

^T^

Mantuana

Pnor Prior Bononi*, Ludovicus Prior Carthusiaj KoCarthusi, et llugo

; iliusapparet, quodbulla qua id eis uti am Pontifex Leo X reddi jussit r da ' neteiiam Tutinus quidem ab anno 1504, non ta notetur, facileque adannumusque lal3 annos
'

"

'"/"

acta

I,

tamenabannoW>>

mame

abbas deputantur. Erat ea tempestate Aragonia, Ludovieus Cardiualis de mendatarius

com-

itlud,

excurrisse, queat intelligi. Instrumentum stuquod et ei locum hic con


'

Jacobus igitur, Ferdinandi 1 regis Neap. nepos. cura esset Cardinalib uuem supra memoravimus, d Roma? cum codem caterique Pnores
affinis,

latum a mefueriU ct nonnulla, transcnbo. Hisce verbis sunt, confirmet, huc episcopus servus servorum Dei Leo
concipitur:

ad

perpetuam

rei

meraoriam.
Officio

Pro

comraisso

liinc inde articulis stitutione agunt, et plurimis appositis, Cardinalis se scussis, et conditionibus jure uin cum ejus redd.tus

ttl-

nobis desuperApostolatus de ecclesiarum et Ecclesia? regimini prfiesidemus, alioruraque regularium Locorum mouasteriorura, etsalubriter dirigendb cou-

quo universahs

B
'

axnpll
Bi

on qoi

listaTornafranoiaCatacen* etiam suo juri cedere propossiderentur, quo


. |

omnium

statu

miserat, Jacobus cctera pcnnioblatas conditioms sed Euaugelista. quera verum regis adhibitis tuerat, fuga dUabiturj stare coactas diligentiisinterceptus, ac promisso

impleturusNeapolim venit,

unde SolUciti tiuua reddimuv attcntione gratior monasteriis et locis, ul in eis ex eisdem crescat divinus cul la Deo devotio , novis nonnm..et fidelium augcatur rectonbus, per comraittiraus gubernanda
:

ahqua

uuam

quorum

solertiffi

studium
ipsa,

et

providam

dili

Sti pl

ro quo rccu-

sancti non tantum Cartusianos procurandx, verum eipa tris sui canonizationi monasterw de nemore Calabrino ,9 Stephani monasteno iam n7hi*,n S. Ste.nhani "< porro recuperando animum adjecissc

monasteria

ct ioca

etiam

alias votivis

in

.,//,,

spiritualibus

et

temporalibus
S.

profioiant

incre-

..

^Tofsane

monasterio

Stephani

de Bosco Ci

stercCsisOrdinisSquillacensisDia

vero r dedisse, tradens. Neque conatus fuit; prtmo n frustrahic

S StephanidomumseumonastenuniOraimalbum.sinonSanctonisuorc primum suum InstUutorum, Beatorumsaltem,


rumPonti/;ciaaiictont,<!rrcfcrriobtmuerunt,uti de duobus hisce capitibuspro
patescet ex
instituti
iis,

qux

meiratione dicenda hic sunt. Sancn brinimomsteriirecupera beattflcattonem Pcanomzationem seu poHus primo quidem an tarcesserit duco initium. Ac
ipsemet CamUlus ab anno 1504 cocjUarint,

ACata-

sau osfiliusnoster Aloysius pessione et 01medin diaconus C obApostolica in comraeudara nuper spensatione eo, quod idem coraraenda hujusmodi ex tinebat hodie in mambu Alovsius Cardinalis illi >P*am cessit, uosq sponte et Ubere adhuc eo, quo, ..lam.cessante) duxiraus ,
_
.

dum

^acantej nos vero, ultimum fuit etiamsi ex vacatioms modum ,!,', m0 nasterii rejuirvatio e1 quffivis generalis r US resultet, presentibus pro ris clausa ip^ius monaster^ super bentes ad provisionem
vacabat, tnodo

cidera

dinali
I

commendatum

inus.quiidiamtumabiisi

datisscribiCaubitaremefaoit se Ordinis Cartustenm nico, quodconcinnato a Anno mdv ita memorat attexuit Prospectui generali Jacobo eapitulo Cartuaiani monaohi in Mattheo Neapolitemn Aragonia Cartusi de RoLudovico Mautu, Hugoni Bononiensis, monasterium maiue Prioribusdemandarunt,ut
, ; ,

^T^?^

Smin
^ter^s

celei
,

1S

exponatur mcommodis,
intendentes, post

EK,a,u.,uarad,sup, -curaf,atnbu.uO
1

et soUicitis

stud.is

nabu.raus diligenl
iili;i

om

ad

Ordinis, fratres Cartusiensis


;
;

quibus regulan,
novi

ti;:

.,

(i

B
,

sanotimoma,etexempalmitea
,

S.

mcmoratis Cardmah ct lornapost varios cum post decennium protractos, tractatus


franeia
conclusis, eo conmutuis binc iude petitiouibus sumadduxerunt, ut monasteriura in
,

curarent Stcpbani Beligioni restituendum

Bi

Ur ares

mores :, T Dorami

in

dies taraquam pullnlarc noscuntur

d.rexi-

muscculosmentisnostr.

LnodHa
Cart,
et

troveraiam

mi

Poutificis Leonis

manibus
,

CardinahCa.tusianis
coucessit
et

rSffo^ mZ
esse

>L

nwBdicto,

in

cujus

Eocleaia corpus ^stitutojUr-

cnaret,

cum

quo adimpleto omnibus ejus bonis


,

Pontifex

iterum

qnc reoonditum, % Orejusdem ,c aCdo^dig. supprimercntur exun r/ m-rpetuo


h
-.sscntur,
olira

Cartusiensifl
:

,:.

ordo

et

;:

tradidit

et

abbatialem
ltomuj

titulum
.

suppressit per
i

bullam

Cartusiensis Prionbus hic nomitinus Ordinis S. &tecapitulo generati, ut monastertt

dat.

muxiii

Quarc

n
;

ert\u

et

ptonUretur

et

de c^teromon,
invoc.....,, .8.

natisa tentarent, anno phani reZperatidnem

demum

Sh5

psum

domus sub eedem


dio.i

nuneuparetur, et

Car.ns.ens.s^Or-

0%
iQCTOM

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.
motesimo tertio

dinis fratribus per eos juxta ipsorum ritus et


res,

decimo,

CB.

decimo septimo Kalendas D

ac regularia instituta, prout aliae ejusdem Cartusicnsis Ordinis domus reguntur et gubernantur,

Januarii, PontificatUS noatri annoprimo. Cartusianis itaque,utiex hucjam transcripta Bnla mani-

nduin et gubernandum perpetuo concedereex hoc grata Deo et accepta in dicto monasterio introduceretur bene beateque vivendi norma, augeretur divinus cultus, aliasque ejusdem monasterii statui in spiritualibus et temporalibus cum circumvicinorum fidelium spirituali consolatione
tur,

festumest, CalabrinumS. Stephani de Bosco monasteriuni sibi a Ludovico seu Aloysio de Arago,

feliciter consuleretur.

nia,S.Maria?inCosmt"h)i rfiacono Cardinali de quo in Pontificum et Cardinalium Vitis tom. 3 col. l?7 Oldoinus, resignatum, anno 1513, xvi Decembris die Leo X restituit hujus autem haud dudum post possessionem illi adiere.
,

756
hic proferuntur,

pensatis
ritate

meditatione debita Quibus omnibus de dictorum Fratrum consilio, aucto,

los Jacobus de Aragonia, inquit in suo dinis Cartusiensis Prospectu montis, aliisque monachis
Cartliusianis die
et

Or-

"''

ad annum

1514.

Ca-

"'"'"foPa.

Apostolica,

tenore

praesentium
,

in

eodem
quavis

millus Tutinus, Prior Neapol.

cum

Priore

Clari-

""

u0,

monasterio
persona

quovis

modo

et

ex

cujuscumque

fratribus

conversia
S.

vacet,

etiamsi

ejus

provisio ex

xxvn

Februarii

monasterii

causa ad Sedem Apostolicam specialiter vel gedignitatem abbatialem et pertineat neraliter perpetuo hujusmodi Ordinem Cisterciensem et dictum Cartusuppriminms et extinguimus
, ,

quod de caetero rion monasterium, sed domus ejusdem S. Stephani sit et denominetur, instituimus; illudque cum omnibus et singulis ejus mobilibus, et immobilibus
siensem Ordinem,
ita

bonis, juribus et pertinentiis suis, dictis fratribus per unum Priorem et fratres in decenti nu-

nemore possessiouem cepit. Dicti itaque monasterii possessionem anni 1514 vigesima septima Februarii die ac proin tribus nondum, postquam id eis restitutum fuisset, elapsis mensibus,possessionem adiere Carthusiani; qui autem factum id sit, Zanottius in sua de S. Brunone Historia cap. 33 sequentem fere in mo* dum exponit Jacobus de Aragonia, Cartusise Neapolitanx Prior Provinciaeque visitator,ac PeStephaui
de
-.

mero juxta eorum


sis

ritus et

mores ac
aliae

instituta re-

gularia praedicta, et prout


Ordinis

dicti

Cartusien-

gubernantur, regubernanduni perpetuo concedimus. gendum et Itaque liceat dilectis filiis modernis dicti Car-

domus reguntur

et

tusiensis
raotioris

Ordinis

visitatoribus

in Provincia

re-

Lombardiae

juxta

morem

ejusdem

Cartusiensis Ordicis, infra


tes dicta

domus

S.

cujus Provinciae limiStephani consistit, Cartusien-

fratrum hujusmodi nomine corporalem domus S. Stephani bonorum ac jurium et pertinentiarum praedictarum possessionem per sc vcl per alium seu alios propria auctoritate libere apprehendere, et, sicut praemittitur, regenOrdinis et
illius

Claromontanm in Basilicata regni E Neapolitani provincia Cartusix Prior convisitadesignati ad id fuerant, Priores Botorque, qui noniensem, Mantuanum et Romanum adjunctos sibi habentes litterisque Pontificiis ac regiis muniti,auxilio quod eis Adamus Toraldus Badulati baro, pr&stitit, sese ad S. Stephani monaslerium contulerunt quo cum pervenissent, a Cisterciensibus, qui voluntatis Pontificis, per acceptas db hoc litteras, jam ante facti fuerant certiorcs,supplicantiiniL in nioreminter festivum ceris campani sonitumobviam venientibus recepti ecclesiam moxsunt ingressi,cumque litteras Pontificias ac regias praelegissent, modo a jure prietrus Acerri,
, ,

scripto, monasteriipossessionem,solemnibus post

dam

et

gubernandam perpetuo

retinere, illiusque

fructus, redditus et provcntus in fratrum et domus eorum usus utilitatemque convertere, dioece.sani
loci et cujusvis alterius licentia

rem factam Deo actis gratiis, quantum ad substantiam ille

adierunt. Ita fere


e

super hoc minime


in
,

requisita.

757
reilitulione

Ac

Priori

et

fratribus

ipsa

domo
ipsi

S.

Stephani pro

tempore

degentibus
et

quod

obtentu,

et diota

domus omnibus
immunitatibus
praeeminentiis,
,

singulis

privilegiis,

gratiis,

indulgentiis,

exemptioet

nibus

favoribus
,

indultis
dicti

ritualibus et temporalibus
;

quibns

aliae

tusieusis
illis

Ordinis
pro

domus aut

Priores et fra-

tres in

tempore degentes generaliter utuntur, potiuntur, et gaudent, ac uti, potiri et gaudere poterunt quomodolibet in futurum uti, potiri, et gaudere libere et licite possint, de mili consilio auctoritate praefata indulgemus,
,

non
bus
to,

obstantibus

constitutionibus et ordinationi-

CalabrLv monumentis Mss., qiicB, quod recentiori memoria gesta memorent, fidem hicmereri puto.Leo porro, qui erga Cartusianos benevolum sese prxfati mona^ sterii restitutione monstrarat, alio haud dudum post majori adhuc favore eos affecit. Etenim eodem anno 1514 miraculis, qucV a S. Brunone patrata ferebantur, via judiciaria non discussis Cartusianis, ut festum ejus annuum Officio ecclesiastico celebrare,ejusque in precibus horariis commemorationem quotidie agere possCnt, vivse vocis oraculo concessit. Id UttercV, quas ea de re p Antonius Cardinalis Papiensis, Cartusianorum protector, ipso anno 151 ad hos dedit, manifestumfaciunt. Eas adeo, quod et ad Sanctinostri gloriam multum faciant e Benedicti XIV Papse de Beatorum Canonizatione et servorum Dei
,
I

Apostolicis, ac dictorum confirmatione Apostolica,


statutis

ordinum juramenvel

mitate alia roboratis,


bus,
caeterisque

et

quavis consuetu

fir-

lini-

quibuscumque. Nos deceruimus et iuane, si enim ex nunc irritum


contrariis

Beatificationelib. i, cap. 41 huc transcribo. A.ntonius mise759 His verbis concipiuntur Traxcdis sancl ratione divina tituli sanctaj neci nae Ecclesiae presbyter Cardinalis Papiensis
.

<r

,i$,

Gii"""

totius

super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigcrit attentari. Nulsecus
li

Ordinis Carthusiensis protoetor universis, norutn et le- ctoritttiW* et singulis prjesentes nostras iuspecturis,
cturis salutem in

Domino sempitemam. Cum ex


ofiicio

ergo omnino

hominum
,

liceat

hanc paginam
,

nostro
pietate,

protectionis

benevolentiaque

ac

uostrae

suppressionis

extinctionis

concessionis

ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare prsesumpseindignationem Omnipotentis Dei, et bearit,
et decreti infringere, vel ei

torum Petri
verit

et Pauli

Apostolorura ejus
S.

se

no-

qua universo Carthusiensi Ordini praeDodicto aflicimur, hodie ad pedes Sanctissimi providentia Papae X mini nostri Leonis divina praesentavimus venerabiles Religiosos viros DD. Ludovicum Mantme, JaMatthaeum Bononiae
,

incursurum. Datum Romaj apud

Petrum

cobum Neapolis
be

et

Hugonem

S.

Crucis in

Ur-

anno Incarnationis Dominicae millesimo quiugen-

ejusdem

Carthusiensis

Ordinis

Domorum
Priores
;

DIE SEXTi OCTOBRIS.

697

quain relig-iosi pnedicti et tara nos Priores ac vitae sanctipraeconiis plura <le laudibus ejusdem Orditate bcati Brunonis confessoris
;
,

caetero

in

pcrpetuum cum
vocis

Dei benedictione
nobis
pariter
facto
,

li<

$en

AUCTOKI

tiam viv

oraculo
concessit

benig-n
indulsit

C.B.

ivorabiliter

ac

Institutonis Carthusiensis prirai Fundatoris , ac inotitati buk retulissemus, et exposuissemusj

qui
et,

declinante Christiana Vir beatus proptor iniquitatis abundantiam charitate plurimum frigescente tamquam dux strenuu
,
, ,

miliiia

non obstante, quod idem beatus Bruno confessor ut supra non inveniatur aliter canonizatus praesentibus quoque ibidem reverendissimo in
,
i

Christo patre D. D. Laurentio Putio Tituli Sancto-

rum quatuor Coronatorum


clesiffl

sanctaa

Romame

Ec-

resistendum hostibus novum quara et in vineam et instauravit exercitum Dominus sue dextera plantaverat, jam vitiorum
, ,

iu Ecclesia instruxit

presbytero Cardinale et reverendo patre Domino Franoisco Amclliuo camerae Apostolicse clerico.

vepribus,

et spinis
,

Pater familias sanctas Eccleut uberiores in dies ex ea fructus suavitatis proferat, et si8B proveuiant, et odorem
Banctitatis.
in

tot

obsitam veluti solertissimus fideles conduxit operarios

Quare , ne modi concessione


i

apud
possit

quemquam

de

prsBSentes

manu

aliquod dubium propria subscriptas

hujus- cuttumd^rmbori- npoutni,


,

et

no-

medim

760 Ipsius
dor trin;i
.
.

namquc

beati Confessoris multiplex


innocentiflB,

Mcadduct*,

,,,;,.

castigatissima,

ac

appeusione munitas oonflci nostrum quoque secretarium et per simus Bubscribi fecimus in fidem, robur, et testimonium irum, et veritatis. Datum Romaj in Apostri soliti
,

sigilli

munditia^
adoptionis

exemplum
filios,

plurimos
,

generans sanctse
et nutrit
io dies

btolico

Palatio

die xix

generatque

ficatus
Ant...

vero

mensis Julii anno m Domini nostri anno sccundo.


sancta
Pi
I

prffifatus exornaincessanter; cujua meritis Ordo quasi et affidue miraculis tur et eomprobatur
, ,
, ,

rdinalis

ictor

manu

rigfans montes crescit de virtute in virtutem et de fructu operum suode superioribus suis
,

Antonius Testa Verulanus. / sunt litterse, quibus Antonius, S. R. E. Praxedis presbyter Cardirw lisP sanctx
propria.

P,

rum

satiatur

terra.

Idcirco

nos

ana cum

pras-

fatis Prioribua

ab eodem Doraino, Domino noVeuerabilium virorura Francisi de Puteo stro et aliorumque Priorura Generalis moderni convermonialium monachorum universorum nomine husorum et personarum dicti Ordinis Omnipotentis Dei supplicavimus , ut pro
,

Ordinisque Cartusic tusest, quibuscun


tibussivevirissivemulieribus faeuli
di S. Brunoni cutt"

testa-

Leom

" cis

militer

veneratione gloria, qui in suorum exuitat honore ac beati pradicti Confessoris ctorum, openbus sanctitatis evidentissimis illiusquc quibus in carne positus
,

San-

>' S. oraculo indulsisse Zanotlius in ita fere quanBrunonis historia seu Vita cap. 33 *apa .< substantiam scribit

tum ad

signisque
claruit,

det,

Octobris die,

virtutum, ad caelos evocatus perpetuo splende proque tam prseclari Ordinis decore et benigmitate sub sexta a munificentia qua die, posita carnis sarcma, idem
et
, ,

decima nona Julii, Brevi, ab anno L5M, Cartusi Antonio CardinaU Papiensi, Ordinis "' mosisprotectore,sibioblato,sul
die

miales.atqueal'4m qu* iUtutumprofitentes,inmor\


suis S

Brunoi

'^emni ritu Offictoque

evolavit globeatus Bruno confessor ad perpetuara ac in ejus racmoriam riam, festum quotannis dignis in Domino laudibus, solemne Officium
et

quotannis celebrare, proprio scxta Octobris die comme eiusdemque sancti Patris sui nasticofa*
essit.

Brevis

hujusmodi

autographum

honoribus

celebrandi

et

coramemorationem
con-

Majori Cartusia modo asservatur,


estesfuiss
dinalis

PonCarviV xvoci>

ejusdem

cieteris

diebus
;

faciendi licentiam

r C

quamvis cedere dignaretur non reperiatur aliter canonizatus per Coufessor ut mons Poutifices prasdecessores suos

idem

Kruno

'''

F "'
sub,acuio como-

mellinus,
stantian

rm
ut

Lpostohcx<

summos
est
1]

7G3 Ita fere

jam monui, quantum ad


itas

fidemfaciunt,

Qui

prfiefatus
se

Paoa asserens,
sanctitate

sanctissimus Dorainus noster jamdudum de laudibus, ac

Papiensis litteras

Antonii Cardinalis e pro abs hoc fuisse


rpe-

Brevi,quodLeodecimusPapacc
kocfuissescribateodeman

uum
tantis
coBlis

plunma bcati Confessoris ejusdera esse, ac consoase, arbitratus, dig-num ut , quem Deus ln hoc ssaculo rationi assuraptum et gratiis insignivit donis,
, ,

quarum tame Ue notantur, easdemque, etta it, personas paulo alx

ia

magis

venti

ac magis venerandum , priscepta dederat cor Omnipotens ad


,

et cuivi,

et

r E.Cardinalem dscum^

Laurentium Putv

ran-

merwApostoh

le-era

vitoe,

et

disciplinsB

eidera

thronum Divime glor


terris

nunc apud mpendatur in


hujusmodi
;

debitaB devotionis

obsequium

vocis oraculo aui Pontifici, cum vivse facultatemCartusi AntoniiCardinalisPapiensislitterts

Priorum nostris, et prasfatorum

supplicationibus

Domino Ubenter annuens, dictis existenti, et deruo, ac pro tempore Generali conyermonachis, monialibus aliifl l'rioribus,
,

Francisco mo-

morantur. H AntoniusCardino
ctor
ohi
<

^teidsitttsse
/

approbationt seu subscrtpttont,

uerPontificem
cesse

ipsius Ordmis siaac personis dicti Ordinis, in caeorum duntaxat domibus et et praedictum solemuiter eolendi , festum oellis prefatique Brunocelebrandi
,
,

non Brex amrmet. Adhxc Leonem,


sianis,ut

lo,Cartu-

Ordinissuilnstitutoremhon*
dicto possj
C<

devotione debita dignis in Domiuo et memoriam nis corpus, proscquendi, et venerandi, Officiumque laudibus
,

rare modo jam Antonu ju Uidieindulsisset

honore ipsius beati Confessoris nccnon commemoratiodccantaudi et asendi et de diebus faciendi , ex tunc , nemsingulis
conveuiens

ac d\ Utter* eo ipso anno 1514 opbttone dai breve hujusmodi exZanotta ouo qum

S^Lmatusi

ruissct

sianaUv, fidem faci

**

M
sane,

is

698
ADCTOM
C. B.

DE

S.

BRUNONE CONFESSORE.
Quodque per hunc cultu divino Ecclesia
vit;
cre-

Leone decimo debeat. Nec ii, qui S. Brunonem a Sanctis fuisse canonizatione, xquipoilentisaltem,

immunes viadscriptum, contendunt, db errore quemadmodum sequens aperiet. dentur,

Hujus

et audierat certo miracula quaedam. Propterea votis Patrum concordibus illum Rettulit in Divos; festum concessit eidem Octobris sexta celebrari luce quotannis
;

XLVII. An Leo X Papa Brunonem etiam canonizarit, et quaenam, ad gloriam Sancti posthu-

Illo

nempe

die moriens ascendit

olympum

Erigere huic statuas, ac sediticare sacella Permittens; super his confecta diploraata confert.

mam

facientia,

concessam ab hoc
deferendi fa-

Ordinis hsec nostri mater Carthusia servat Inter Romani multa instrumenta senatus

Pontifice cultum ei

huic tamen descriptioni prgefigit hunc titidum Canonizatio, ut vocant, S. Brunonis carmine conquibus e vocibus, fueritne vere a Leone scripta
:
;

cultatem proxime sint secuta.

Papa Bruno

Adhoec per diptoma

canonizaius, dubitasse potest videri. cigus hic meminit cum


,
,

Papa Leo

Leonem X Papam
eo

Brunonem
coli

ipto, quo eutn

rum

non tantum, ut ecclesiasticultus deferretur, concessisse, vecus Brunoni canonietiam Sanctis eum adscripsisse seu

Zanoitio (adi num. 762) Breve dumtaxat, quo Sancti cultum Leo permisit, fortassis intelligil. Utut sit, bullam equidem, qua S. Brunonem Leo Xcanonizarit, datam non fuisse, pro indubitato
debet haberi. 766 ld sic ostendo
qitcV,
:

permitU,

non canonizavit ;

inprimis quidem zasse, nonnulli existimant; ac Annalium ex his exslitisse videtur eruditissimus Baronius, utpotein suis parens
Ecclesiasticorum

e quod
si

bulla hujusmodi-

Attid, cun
h

ad Martyrologium Romanum
,

Annotationibus ho:

tum Romse, tum alibi di, facta ligentissima indagine, inveniri haud potuit,
licet
,io

"['^ m
in
1'ilij,

an-

modi ntc
anni

oidinatione

Vita functus est die de Brunone ita observans relatusque est inter Sanctos Domini mci anno
a Leone decimo,

Romano

Pontifice.
;

Verum

aliter

Leone data fuisset, ea utique aut geneReverendorum Patrum Cartusianorum capitulo, die septima Maii et sequentibus dicto anno
1515 a
rali
sit

Benedictus XIV De servorum Dei Beatificatione et Beatorum Ca nx, nullo pacto nonizatione Opere lib. t. cap. 4 sanctum Brunonem a Leone Xcanonidiciposse zatum fuisse, contendit, et sane non immerito, adducit uti probant, tum quse ipsemet ibidem
longe
seyisit

Papa etenim in suo


1
,

1515 in Cartusia Majori celebrato , si Maium prgegressa, aut certe, si mense hoc fuerit posterior, generali eorumdem Reverendorum Paanno 1516 die 21 Aprilis et tr^um capitulo
,

sequentibus in Majori ilidem Cartusia celebrato,

tum quee nos modo adducturi hic sumus. Cum calW rtizatio t uti infra docebo, cultus prseceptum importet, non fuisse sane Brunonem vivse vocisoradeferri posculo, quo, ut ei cultus ecclesiasticus

set,'anno 1511 dumtaxat nopertiisse Leonem Papam, e recitatis Cardinalis Papiensis litteris
lligitur, in
tifice

Sanctorum numerum ab hoc Ponridatum seu canonizatum, manifestum est.

nota fuisset neutriautem e capitulis hisce generalibus nota illa fuisse ullo modo videtur. Patres enim, ut quotannis, prout a Leone Ponti/isexta ce fuerat concessum, S. Brunonis festum diesolemni ritu celebretur, Officium conOctobris veniens de eo agatur, quotidianaque in Officio inpriori ecclesiastico commemoratio instituatur, generalibus ordinaverunt, e duobus illis capitulis
:

hancque ordinationem nova condita

in posteriori

Quare ut, sanctum Cartusianorum Institutorem canonizatum a Leone fuisse, verum esse queat,
ut altera hic illud post declaratione, itidem vocis oraculo vel litteris expresvel vivx Verum declarationis, vivse vocis orasa> i factx atque a declaratione, in Cardinalis
oportet,

capitulo ordinatione confirmaverunt, injungentes prseterea, ut S. Bruno et in Litaniis Conventualibus invocetur, et Martyrologio inscribatur Bullam autem, qua Brunoncm canonizarit, cul-

culo

Papiensis
lerit,
Imlla

litteris

memorata,

distinctas,

qua in
retu-

lumque illum ei deferri Pontifex jusserit, non commemorant, facere id utique, si bidLv hajusmodi cognitionem habuissent, non omissuri. Ut, y

Sanctorum numerum Leo Papa Brunonem


lamen
hoc

quam verumid

sit,

studiosus lector perspiciat,

765

nullus omnino scriptor meminit. Quod autem a<l litteris seu bidla expressam,

nihilque, quod ad gloriam Sancti posthumam illas, e spectet, prxteream, ambas ordinationes

pott datu
fccitte

illum, oolunt

nonnuUi.

qua id fecerit, declarationem spectat, Tutinus quidem in HistoricB Ordinis ('nr/usiensis 1 utpublicus spectu pag. 135, postquam, Leonem X, Brunoni cultus deferri posset, anno 1514 vivse S. narravit, ad annum vocis oraculo concessisse, bullam canonizationis Leo X 1515 subjungit
:

Majori Cartusia a Cartusiano Parisiensi supra sxpissimejam laudato mihi procuratas huc trangencndi scribo. Prior seu illa, qux in capitulo Cura sanctisfuit, sic habet anni 1515 condita Provisimus Dominus noster Dominus Leodivina nobis et Ordini dentia Papa decimus et modernus
:
,

Ordinis Carthusie smicti Brunonis Generali transmisit, ct in ea plura in Ordinc serv:


injungit.
qtia Tutino porro bullam a Leone datam fuisse, hic Sanctus canonizatus fuerit, tradenti, alii etiam nonnulli assentiuntur. Nescio tamen, an hisce accenseri debeat Surius. Etsi enim ad scriptse a se Sancti nostri Vitx calcem metrice hunc in modum ejus canonizationem
, ,

licentiam et nostro sua gratia dederit ct concesserit dicti nostn ut in sing-ulis domibus auctoritatem, capell.s possimus Ordinis, et earum ecclesiis seu

festumbeatiBrunonisPatrisnostrisolemmtercolere, ejusque corpus et meet debita devotione celebrare, Domino laudibus prosequi et

moriam dignis
sius

in

venerari et Officium

in honorem ipcommemorationem agereetdecantare, necnon

convenicns

describat Papa Leo,


:

prout singulisdiebus d^ eo faccre, et alias,

de-

g-estis et majestate verendus, Cardineis Patribus celebri circnmdatus actu, Certior est factus , quam sancte vixerit olim

super confectis Papiensis, quas^prxced. dedi


litteris (

nimirum
)

Cardmalis

plenius contine

tnr.

Bruno

quod obsequium
;

cfum vixit

praestitit

Urbi,

neglexise ne tantam gratiam lauad Dei et ejusdem Patris nostn videamur,


767 Propterea

dem

DIE SEXTA OCTOBRIS.


9 ua,quiex
Pontificis

dem
j

et
,

honorem

Ordinis incrementum
,

et

no-

//

ficium in
nis

tuae

Passionis et nostraj
offerre

RedemptioQui
vi\
,

"

eonceuione
lieUui erai,

consolastram nostrorumque omnium salutera littcrarum mentem t oue m , et pacem, dictarum volumus et ordinamus, tenorem insequentes quod de castero annis singulia perpetuis futuris qua die temporibus die sexta mensis Octobris carne solutus, beata fuit iraidem Pater noster, festum prcedictum in omnimortalitate vestitus

memoriam
// ,

valeamus.
,

Complenda.
n
//

Per haec sancta


in
,

Doraine Deus pium affectum Religionis

quae surapsimn.s nobis accende saneta? ut paut ejus, quem


,

trem quod
plere

in
te
,

fcerria

oolimufl

veatlgio
te

insequenti
opi rante,
te,

donante promisimusj
vitae fim
.-.,

im-

/-

etcum
"

rityad

qutvfa,

Ordinis nostri seu oapeUifl in honoprcedicti et earum ecclesiis

bus

et

singulis

doraibus

totius

veritas, 1
vis etc.

vit.-i

pervenire mflreamur, Qui vi-

ii

rem

sub nomine et vocabnlo ejusdem beati cum candelis solcmniter Brunonis confessoris Prioribus, celebretur, et ab omnibus ct flingulifl
et

monachis
stri

conversis

et

aliis

personis
,

dicti no-

Ordinis
et

debita

corpus

memoria

devotione colatur dignfc in Doraino

ejusque laudibus

seu q u<v a nno 5 1 / '" ii pi '& scripta, his verbis concipitur Or.linationem in Capitnlo Banotam circa celebratiopraecedenti nera festi heati Brunonis Patris nostri contirmamus, et eam perpetuo in Online nofltro obse*769 Posterior
,
1
1

7'""'""

^
ikig
rtona
.

anr|

vari trolumus et

mandamus
, i

de eo ipsa die veneretur, tiatque et decantetur cum duodecim sexta Octobris solerane Officinm
lectionibus

..,11
,

ita

hoc addito, quod et in Conventuafiin<l^

caBremoniis

et cateriB refectorio capitulo quae in solemnibus festis candelarum videlicct, qui seqiutur, solent obseivari, in hunc Vesperas Antiphona super primas
,
, , ,

et ab bus ponatur et scribatur mcte Bruun oraprfl nobi8. Bt

dicattfP:

in

Martyrolo-

modum. Ad

OetobriB scribantnr ha-c vero-io gub dle sextfl ba: In Calabria depositio beati Bi Carti fessoris, primi lnstitutoris Ordinis

Beatus serPsalmos, Siutlurabi. ltesponsorium, serprimffi lectiones n vus. n Ad Matutinas octo episcopi qui incipit DomiAug-ustini H mo beati sicutin festoS. Marn nus noster JesusChristus, GreQuatuor vero ultim Homilia beati tini.
1
,

Etnihilominus onlinaraus, quod de


viter irapressa
leg-atur in refectorio

vlta

6JU8 nOanfcsto.

nis

in flingulifl

lotnibus
.

Ordinis

in dioto

gorii Papae,

qu

incipit

per Euang-elio secundum


vestri
,

Sancti Euangelii, n suLucam Sint lumbi


:

dictum Enang-elium
ra omnia
tutinis
,

sicut in festo S. Benedicti. Sint lumbi vestri.


:

Ad Missam

Caete-

tam

in

Missa

utrisquc

quam
non

cseteris

confessoris
quffi

episcopi

Horis exceptis orationibus


,

Vespens, Mafiant sicut unius


ordi-

praesentis dicentur prout infra in pede et ordisunt notat. Volumus pariter nationis dicti festi riat abstinentia vigilia

>'tioDuas has ordinationes n":r 6 codi num,a capitulis generalibus conditarum ,intittdo, iis in capite prxfxxo, desumptee qui ipsis autographisconcordare tesfatw OrdinisCariisdem sub scribitur, reverendissimus tusiensisministergeneralisStephanus Biclet.Expende modo, studiose lector, duo istajam recitata sit, ut documenta, piwque dubito, quin futurum saltem posteriori Cartusianos fateare, in horum PatrtS generalis anno 1516 celebrati capituli
><
t
.

namus, quod
et

in

sermo in capitulo monachorum et et ad Sancti conversorum ad laudem ejusdem et cessetur ipsa die ab omOrdinis
in die fiat
,

Pontificiarum, quibus S. Bruno cano,, fuisse mentionem, si set, litterarum facturos hx cognitionem venissen/ missxque illorum
,

reforraationera

ZZZ?
deferri

P-irt

facilms et devonibus operibus, ut divinis laudibus intendere valeamus. tius quod dictum festum 168 Item ordinamus
,

recitatis adeo ut Tutinus rnrbis proximc Ordinis Ca\ rise prodit, ad pubtice Sanfuissent. Cum enim, qua PonUfiea>t

mcmo-

&

atwrunt,

Ordinis sub dicta die scribatur in Calendariis sanctum tfeOctobris et ln Letaniis post ^exta et ab inde dicatur scribatur nedictura p0 natur ora pro nobis. [texn paritei Qr, , ,

ctumcoli, viVcB dumtaxat vocis inpriori facere capii rat facuitatismentionom /uts anni 1515 Patres nonom qeneralis
Hrunoi Bullce Pontifrrr rvllum permittentis, non tantum
''"

oraadn impertie-

**
nowss
I I

SancteBruno, dinamus, quod singulis


cuntur soiita suffrag-ia
annis
fiat

seu

fttis,

sibuttdtn hujusmodi

diebus, quibus caetera di-

Matutinis et\espens,

B menttonem, arbitretur, capituH Onni fa dictorum docum uros non fuisse

sanctiJoimmediate post commemorationem hunc modum. de eo coramemoratio in


Similabo. Versus c \ntiphona,
Oratio

r)

posteriori,

quo conflrfhorunt, quodante

per ejus et sternam in futuro ffloriam pnesenti gratiam, ad merearaur. . Sequuntur Orationes consequi die dicetnr prima Missam dicendae quarum et Tert.am et quoutrasque Vesperas, Laudes ad commemorationem in Matutinis et Vedie ad

Jnstura dedux.t sempiterne Dens. etc. Ut Oranipotens in intercessionem et merita hvinam


,

cum is a Ponttfcc, sed permissus dumtawat fuisset, p non prxceptus,


deferendo, tu sancto Patri suo
77it

Adluvr inposterio>>

duaous recit"

ftationibus,
lis

anno mdictx

capituli tunc ceUbrati Patres

BulUePom
sien '
S.

cir aLeone decimo Papa


sis
.

'Generalem misss, qua hic P

Hruno-

sneris.

Oiiatio.

Omnipotens

seropiterne

Deus

paraa In renuntiautibus saculo mansiones cleraentiam tuam humiliter OTto\ iraraensara beato Brunone imploramus, ut intercedeute fec.mus, vota, qu profitendo Confessore tuo perseverantiet ad ea, quffl implere fideliter valearaus dignatus es promittere . bos >n te Sacranpervenire. Per. u Secreta. ^salubriter munus offenmus majestaqui
, , ,

irit,nontantumnonmeminere nem sut bullamhKJusmodia Leone adOrdmts missam non fUisse, in haoipsaordtna ralem

nesua>
.

'

MsunctusOrdinissuilnstitutormrtyi
;

%ZZS
P
wen-

fur.prswpiunt^nmcumSwoti,
Beati dumta.r' titul
,,

cum
filii/l
.

iuhenl

iri ,. ll s,nllrMefacturi,siBull.T

Bnm0
'

Ca\

ionesalten

oum tibi Domine tem tuam suppliciter


n

exorantes, ut per
freati

m-

tercessionem peccatorum a peccatis oranibus et iul acceptum tibi sacnlom.o-nn pflllHfl absototi,
,

et

merita

Brunoms

Confflfl-

camntiatos fuisset, San ti u , vocant, perspectum habutsSi ei competere lum Bruno. est quod reponas,
tionc,

uVpote

quapervo.
,

*,'* Bru-

no lw

'

ora pro nobis l

in Litaniis conve?ttual, tnvo 91

Octobris

Tomus

III.

700
AUCTOML

DE

S.

BRUNONE CONFKSSORE.
ptum, manifestum est. Neque vero id quisquam D contendit.Quod autem ad canonizationem aequipotientem pertinet, nec hac Brunonem Sanctis Leo adsciHpsit. Hunc enim in uuiversa Ecclesia per Officium et MisscV celebrationem coli, eo modo,

C.B

invocarijubelur,Sayicti titulo etiam condecorari; ecoelitibusenim,qui in Litaniis hujusmodi,publirecitari haud solitis, invocantur, tam ii, qui
ce sunt, quamii, qui nonsunt, in

Sanctorum album

canonizationeseu /orimdiseusequipollenti relati, Sancti titulo solent affici. Verum demus eliam,
nullius plane roboris esse, quee e capitularibus

quem num.

Cartusianorum ordinalionibus contra assertam a Camillo Tidino, quam ad Ordinis Cartusiensis Generalem anno 1512 Leo XPapa miserit, canonizationis S. Brunonis bidlam in
;

cononizationis sequipotientis descriptio praeced. data, includit,numquamprgecepit. Liquet id ex eo, quod, quemadmodum in Appen,

dice ad gloriam Sancti

posthumamprobabo,anno

medium

hactenus

adduximus bullam equidem hujusmodi a Pontiacproinnecad fice illo datam numquamfuisset


Ordinis Cartusiensis Generalem missam,indubitatumesse vel idcirco debet, quodS. Bruno,CartusianoiKm i,rensacinstitutor, a Leoiv decimo canonizatione nec formati nec ssquipoUenti San-

Papa, ut festum S. Brunonis... 1623 a Gregorio Octobris ... in Mis.sali et Breviario Rodie sexta mano reponi Officiumque de eo semiduplex (verba sunt Builx, a Gregorio hacde re daLr,
,

XV

infraque recitandx) ab oranibus ubique


recitari

tidelibus

libere et

licite
,

posset ac valeret,

Carlu-

cnlique in

ctorum numero fuerit adscriptus, uti, quce jam nunc dicturussumt manifestum efficient. Leone 771 Ante omnia, ut, an vere Sanctus a
quid canonizatus fuerit, melius perspiciatur,
et

sianis supplicantibus concessum demum fuerit unde consequitur, ut enimvero, Sanctum in U>versa Ecclesia per Officium et Missne celebrationem coli, eo modo, quem canonizationis xquipotdescriptio, num. prteced. data, invoUd Leo X Papajam antea haud prdscepisset. Atque hinc srmnlque ex ante dictis ulterius conseq> tur, ut nec Bullam, qua S. Brunonem canonizaCarturit, anno 1515 dederit, nedum ad Ordinis siensis Generalem miserit, coniraacverbis supra E
ientis
,

'-

BccUtiamodo,
<pii

ad cano

canon i za tio

ct

Beatificatio

sit,

sicque

quidnam

nizationem

requn Uui

hanc inter et illam discriminis mtercedat, videamus. Canonizatio, ut Benedictus XIV De servoB rum Dei Beatificatione, et Beatorum Canonizationetib.\,capA\,num. 1 docet, dupiex est, alia formalis,aliasequipollens.Formalis,qiuv fd a

recitatis
nulli,

Camiltus Tutinus tradit, aliique non-

summo

Pontifice.servata formajudiciali prolataque senJEquitentia, et observatis consuetis caeremoniis, pollens, cum Dei servus, in antiqua cultus pos-

ab eo, quantum opinor, inerrorem inducti, Jwdieque existimant. diqui 773 Porro cum Sanctus noster .... exjam non aliter, ctis a Leone X canomzatus non fuit,
' ,

Sec *'nemttPontiftx
hntlifini(iour

sessione existens, fama virtutum et miraculoi orcelebris, nulla prolata sententia nec servato omissisque consuetis ceeremoniis, dine judiciali,
coli

quam vivx vocis oraculo,quo,ut cultu ecclesiastico Cartusianis fuit concessum, afficere eum possent,
aprxfato Pontifice Beatis fuisse adscriptus inveBeaniatur, non fuisse etiam id abs hoc factum eequipollenti tificatione formali, sed tantum quisque intelliget parfacile, quantumopinor,

/,,/,,

jubetur in universa Ecclesia certodieper recitationem celebrationemque , dfficii et MissSB ritu etiam, contra hacin canonizationis formalis bullisfadi laudatum Benedicti XIV Opus lib\,cap. duplici seu 33, num. 5 et seq.) fieri assolet,seu x
setniduplici quo fieri illud debeai minaHm,utie mriis canonization exemplis,a Benedicto XIV Operis,
,

Hm
tis

jam

data tum formalis tum xquipolten,

Servorum Dei
partim

rw ac noi>ollentis

notitia,

Beatificationis descriptione seu ex modo, quo in cceiitum hono-

mox iterumci-

tati, />/>

i
.

capAl

adductis, intelligitur, deterj

nato seu prxscripto,ulterioriqueproinde(adi iterumlaudatum Benedicti XIV Opus lib. 1, cap. 38, num.5 et seq.) constiiutione, ut Sanctus, quicanonizatione lequipollenti canonizatus fuit,itacoli
possit,

Papa procesribus S.Brunoni concedendis Leo a Blomenvenna huncque sesisse asseritur tum Sancii Vitis, tum cuto Surio in concinnatis a se litteAntonio S. R. E. Cardinali Papiensi in ab
ris

supra huc transcriptis


I

Ad formalem enim
,

quse formalis (adi num. 77 U Beatificationem seu prtevia sit, virtutum miracutoeai

non

requisita.

nem

spectat,

Quod modo ad Beatificatiohxc, non secus atque Canonizatio,

rumqueServiDei,quiBeatis adscribendus propoquo discussio requiritur; modus aidem,


nitur,

dividitur: forC in formalem atque eequipolientem matis quidem est, quando, prxvia formali disPontifex cussione virtutum et miraculorum servus Dei coiatur, tamquam Beatus, indulget, ut
,

Leo decimus in concedendis

S.

Brunoni ccelitum
:

hic Pontihonoribus processit, sequens fuit Cum 0/ficioque cui, Ut S. Brunonem festo annuo fex, quotidianamque de eo in rcciesiastico honorandi

vero. cum sionin aliquo certo loco; xquipoitens ,/<< iaii probatione famas mus Pontifex, praevia

virtutum

Len Sanrlum
110)1

miraculorum apprqpat s^dentiam latama judice ordinario vel delegato super quantum ad excepto a decretis Urbani VIII. Ita laudato lib. 1 capA2, num. substantiam in Opere R idem Benedictus XIV. formahs seu 111 In eo itaque Canonizatio seu
et
,

faciendi /<>precibus horariis commemorationem adtatemOrdiniCartusiensiconcederedignaretur, Antonius S. R. Priores Cartusiani deputati, et totius mox dicti OrdiE. Cardinalis Papiensis nomine suppticabant nis cujus protector erat, ejusdem de laudibus ac sanctitate jam dudum arbitrainteliexisset beati Confessoris plurima
,
,

tus

dignum
in
,

esse ac

consonum

rationi,

ut,

quem

/" '"/"'
(i

i,i,

vero

alienum
apjtarei.

ccquipotlensaBeatificationeseu/oi maU seu <equi,,tioperpoUentipotissimum differt t quod Beatr/n Canonizatio cultus prsecedumtaxat,

Deus

hoc

missionem

assumptum nerandum et cui


ijnivit
,

msiseculo tantis donis et gratns mngis ac mag-is vein MBlis


viventi dederat
et

cor

Omnipoexi-

ptum
tem

ficatione importet, itemque quod in Beati dioecesim, civitacultus ad aliquam provinciam, religiosamve familiam contrahatur t in Cano-

tens

ad prascepta

lcg-em

vitse

et disciphnae,

eidem

nunc apud thronum

divinae glonae

terris debitae devotionis obsteuti impendatur in

extendatur. nizatione ad Ecclesiam universam quivero, cum heec tta habeant, ac maxime Jam qui canonizatur, dem cum in iis, quae ad Beatum, seu forma spectant, examinandis judicialis ordo Canonizationem formalem requiratur, Bruno-

consenseqmum, postulationi eorum tubentissime


sit
1
7
1

Ita

suprajam datx num.lbS et seqq.Antonn

ted laiilum
,,,,,,,//,,

ad

nem sane hac

Sanctis non fuisse a Leonc adscn-

BlomenCardinalis titterce.Nec ab hisce ea in re in substantia Surius ad amusvenna cui etiam Enejus huc spesim consonat, muitum abiudit.
ctantia

Beatu aiicn/"

DIE SEXTA OCTOBRIS.


ctantia

701
Accroti
.

verba.

Sic habent:

Sanctissimus domi-

nus noster (nimirum Leo decimus Papa) cum multorum relatione de eximia sanctitate b Brunonis frequenter audisset, postbabita miracu-

Cartucontexta a se S. Brunonis Vita e Matthm, qui rei gestm mtrrfuesise Bononiensis Prioris,
relatione

B.

memorix

prodit,

omncsquc

p\

lorum inquisitionc, indignum arbitratus est, eum, quem Deus tantia in hoc .>eculo ornasset donis et gratiis, nunc assumptum in cselis maximis non efferri prasconiis, et cui dedisset Omnipotena cor ad praeceptum et legem dttt et d eidem nunc, apud thronum di quiescenti, debita devotionis obsequium non riffi

quos sus scriptores alios, de re illa tractantes, oiderim, sibi consentientes habet. quidem "SVerba, quibus Blbmenvenna dictam tronslationem anno LB14 e laudati Bononiensis l
qui prsesens huicadfuerat,testimonio afj sequentia hcvc sunt Anno Domim... mi.mv domnua <'t ipse ad ior domus Bononiaa, quid ,i, ,1111,1 (resHtuHonem monasi\
:

u(i r

PHorii

Bononitntit,
'

QHtM

iuurfuit,

.,..,

hnpendi
e

in

terris.

Et

prbpterea

non modo
annuit,

ge-

S^Stephani) urgendum dcputatus


translntioni
11;t
,

fnerat,

cum

auctoritate
vni.ni
,

Apostoliea
sii

verum
Brunode-

ossinra

sancti Brunonis
illiua

personaliter

ut in

lomibufe totius Or-

caput

ne

cum
;

os

dinis Carthusiensis...
nis confessoria

festum
et

sanctissimi

altari

annis singulis die

Oetobris...

vero

imponeretur, tenebai in manibus congre^itis et amantissimi sui


privari
,,us,

turbis
Pa1
aa1

mn iter

colatur,

congrua
vero
,

debitaque

formidantibus,
,

voti.me celebretur.

Jam

cum Leo Papa


>'

sacrum capul
argento
tque
is

al

nnjin' .hsrnssionon formalivirtutum miracuh, sedsancHtatis lu.mtaxat, utiejam neprxmissa, et BlomendaHs intonii Cardinalis litterarum

segregat.nu qur
|

auro

et

vestiri

lapidibus-

ita

diligenl
-

auferens,

lj-

impulsus, culvenrue verbis intclligitur fama hisce itidem expressum, S. tumecclesiasttcum,


,

centia

ammi
et

P<

detraxit,
venerabili
!s,

aliis

partem aliquam capitia et ]>raM communicavii


, ,

toideferripermiserit,manifesHssimumsane formali id eum, utpote ad quam ex dxctts revirtutum miraculorumque d\ icussio ac protn quiritur, Beatificationenon qualis tunc erat hac sed tantum sequipollenti
rs/
,

patri

pite
tllll

dedit

domus FriPriori Gregorio portionem modicara de eodem E anno Domini mdw tempore capi,

quam

ille

minutatim dividenB
^ibi
,

per

.lomos

provincife

Rbeni,

tamquam
*.''

vi-

in usu,

quxque

sententise, a

"->

vel

decretis, delegatosuper emceptoab UrbaniVIII exsistentibus, casu latx, aptum nondum


Ote

commissas Bitatori vero sanctus Bruno dominus Mathat] praefetus


prinoipali
i

distribuit.

Coloniensia
srvaverat

fuit,

por-

fpaoannOj q"
id accidit,

probaHonemPontificiamnon exigebat, Sanctum nostrum Beatis fuisse adscriptum.


775

us

Verum qualiscumque demum modus

fu-

p ri01i
, ;

15 \i sacrum
Sancti corput t

rum dmo,summo
/,

CartusianoQU0 Brunonem, sanctissimum Leone deInsHtutorem, BeaHs adscribi, a

Pnore pro m de eo.lem eique in pnesentia reverendi ColoniaB, plunmum donavit se 'n devotione magna
capite
,

qui

Coloniara

reversus

eodem

anno
in

PonHfice, contigerit, fuit equtd COBlitum honores publti koc, "t Cartusianis concessum. Nec ludum ssent,

pretiosissimum
Stepbani

gratissimumque
pul
uit

sibi

munus

san,:, deposuit die Invent.onis


oti
;

Etenim hifacultaiem illamirriiamessesiverunt. nissusa sui donn Ordinis prorsus seu summo Pontifice cultus ab omnibus
seu conversis sancto Parenti suo deferrequod anno 1515, dictse tur. incapitulo gcnerali,
clericis

cidei
,

domibus provi

utbo-

prope Trajeetum, BCiiice1 aancti Salvatoris nirt Andrea3 sancti Monicbusen sancta^ Mariffl in prope ,, terdam, et sancti Bartbolom prope
,

Delt
'|

facultatis concessione

proxime

secuto, celebra-

,,,

est

autem

corpus

snncti Blb~mm\
i.

tum

fuit,

districte,

quemadmodum

ordinatto

Brunonis
.,,,,

anno
Rufi

transcripta fidem in hoc condito supraque huc jamque ab ipso anno 1514, facit, statuerunt, a facultas fuerat, mio concessa eis 'PonHfice dicta

minus
xuajori
.

Domini iroxrv per abbatem.et, ut mihi retulit^donnpo-.tura quo supra de


,

dominum

/m(

Irantlatum,
nnn,
'!"

1815

"dido
tebulato
etiam

marmore
ll

constr,,.-,..

iburgtnti

corpusS. Brunonise

S.Marixde Turri.qw
in re

circumposito

admod

nemineeishac

contr

gitorum
cujug

mensa

"* "; e ^ .f~? est de mar-

ustensts ProOrdi\ locent, ecclesia adecclealiiq spectupaq Stephani denemore transtulerant Ja

Tutinus in Historias

Spit
//;

****

siam S

anno demtocoat dictusTuHnus,eodemdemum


a ,-,,-, guoconditafuit ingenerali Ordinis capitulomemorata ordinatio ,factum scriv/s
<

StePhaD1 " ''"'rrruno Brunosane docens, sacrum S.


'

ZcorPusannol^)
ttZmerecitaHsBlo
verum eliam per Joann, melius fortassis a Sv
Rufi

Wverumquemadmodum
,./,..
f/

hic scriptor,
,

in asserenda bulla, proin diu a re gesta abfuit, Leo dectmvs o, ad Cartusianos missa, qua ew dtcttsest, Brunonem canonizariL hallucinatus San-

uam

seculo

proxime

qutnon '.'"

at

'J

T\l2vocatur,

translationcm futsse
,

peractam t

la^eeHamMatm
pZrem,
interfuisse

Cartusi* Bo

itaeHamhicinassignandoanno,q\ ui*execclesiaS.Marixadecclestam S. eliq 'St.rhnnidenemSrefuerint translata>, omn, enim, qut bioprocul hallucinatur. Bimnenvenna 8 tempore, quo memorata sacrarum
ifDSO

solemm aeconscripta cap. 33 ZanoHtus, rtiam Neapohtan*, .istinontaV&ml

ZrZXn**
Mani

UaregniNeapolitant Cartusturu*

ZTr^sentesadstii
confirr ^s^cToni^qualisvetesi ,vele*eotamm> inv

Unmarum translatio conHgit, in mv\ ^rtusuvque Coloniensts (adi in Chronologtc


,

dinisCartusiensis Theatro Morotium P bltotheca Cartusiana Petreium facta, illam jam inde ab anno 1514
et

Bi-

teTfr^verosimmm

mumS.Stepha\ arent deputai rwHtuend utumo.Stdh


t

futsse

7 Q2
*i
i

DU
;

S.

BKUJNONE COJNFESSOKE.
quse,

roHl

>>,

C.B.

quxadsacri thesauri translationem spcctant, dicasse sufficiat nunc de hoc ipso nonnulla

an

veritati consonet,

animipendeo, Ait enim, D

eo ipso tempore, quo

solemnitas ista peragerelur t Cartusix Bononiensis Priorem, per Mattluvum, capitis partem fuisse modo, quem exponit, dentam, Btomenvenna verbis proxime datis docet, uti etiam partis illius portionem unam Gregorio, Cartusue Friburgensis Priori, anno 1515 alteramque CartusiseColoniensisPriori anno 1516 a laudato Matth.ro, Cartusianorum Bononiennxus.

Ex eo, dum

transferri contigit, tusiie Neapolitanse Priorem, e

sacrum Sancti nostri corpus Jacobum de Aragonia, CarS.

Brunouis cor-

porc infcrioris mandibulx partem una cumduobus dentibus, facta sibi ad hoc a Pontifice facultate, cepisse, sacraque illa lipsana ad Franciscum a Puteo, Cartusise Majoris Priorem, qui ad solemnem Sancto cultum procurandum non

.*

alltro

onno

poii

oum

Coloniensi

tacri iheiauri

donatam. cui sa7?s Ac Prior quidem Coloniensis ipsemet, qui collatum crum hoc donum fmt seu istfuecin litteras mittit, quique, quod Leidse
1'riore, fuisse
,
,

parum contulerat,dono misisse Blomenvennaautem, qui exjam dictis reigestse fuit sequatis eam;
,

que etiameMatthseo, Cartusise Bononiensis Priore, qui Sancti translationi prsesens adstitit, verosimiliter, audivit,sacrum illud donum Francisco

patifmC communicatu;

Lugduni Batavorum natus sit, Leidensis etiam a patria nominatus non raro invenitur, Btbmenvenna exstitit.uti liquet tum ex temporc, quo CarMorotio prsefuisse eadem,quse verbis jam datis Blomenvenna, in conscripta a se Sanctinostri Vita memorans, sequentia prodit metusice Coloniensi a Petrcio et memoratur.tumex Surio, qui,

a Puteo, Cartusise Majoris Priori,

citius,

quam

anno 1514, factum fuisse, idque ei non dono missum, sed ab ipsomet Jacobo de Aragonia, Cartusice Neapolitanse Priore,coram oblatum fuisse, memorix prod nego780 En ejus huc facientia verba. Cura
>
*

uticBHmm.

Quia sanctus Bnino patriara habuit Coidem dominus Matthaeus Agrippinam louiara domiB ejus capitis parvam portionem donavit Coloniensis PrioCarthusiffi no Petro Leideusi
morise
: ,

(Catabrina sciticet "**** tractareS. Stephani monastern) urgeretur seu tempore quo capitulum generale Cartusi ^ tur
tiura, inquit, hujus restitutionis

celebrabatur, venit Prior

domus

Neapolitana?, cui

negotium

ri,

cui

munus

illud

fuit

quique doinum pretiosissimum in ecclesia Cartusiae Coloniensis Augusti reverenter deposuit. lta Surius. die Verum qni factum,ut Matthseus, Cartusise Bononiensis Prior, capitis S. Brunonis portionem Gregorio, CartusUc Friburgensis Prion, provi n
reversus

longe g-ratissimum anno mdxvi donum


,

et praesentavit hoc comraissum domino Francisco, Priori domus reverendo patri maudibulaa cum partem Carthusiie Majoris narravitque duobus dentilms saucti Brunonis

erat,

cunctis
sancti

audire

cupieutibus
,

abbates

domus
beati

Stephani

in

qua sacrum

corpus

ciceque

Rheni

visitatori

anno

1615,

uii

Blomen^

Brunonis requiescit, tanta diligentia sacras rene sciliquias ejusdem metu Carthusiensium, ut, ossubstraherent, custodivisse
licet

illud
,s,

venna verbis necitatistestatur,in generali OrdiCartusia celenis Cartusiensis capitulo.de morein


brato,impertierit,nec tamen eodem tempore partemcapitis, Cartusise Coloniensi, quae etipsain Rheni provincia sita est,destinatam, Blomenvennse,

si b us

itque
,

ad diversa secretiora loca


locis

repositis

eisdemque
posset,

saepe

mutatis

uemo
prjeter

scire

ubi

sacrte

essent reliquiae,

abbatem et alium fide dignum. Hacteut connus itle. Atque his quidem suis verbis,

qui etiam tunc provincUv Rheni visitatorerat,


e

inmanustradiderit? Cum
Ordinis
<

duobus singutarum

Sancti mansideranti patebit,apertissime tradit, duobus ejus dentibus ad Pudibulam uua cum

'artusiensisprovinciarum visitatoribus

usdwmtaasat,utiinOpere,quodOrdinisCartusiensis Annales inscripsit, Innocentius le


lib.
l

Masson

docet,adcapitulum ijenerate, in CartusiaMajoricelebrandum, teneatur quotannis acGregoricedere,capituloque generali anni 1515 FnburgensisPrior, tamquam dicUe
WSj
|

qui factumessequeat, ut Blomenvenna, C Rheni visitutor cssct, capilicet et ipse provincise 1515 non interfuerit, utque tulogenerali anno Bononiensis Prior, adeo ipsi Matthxus, CartusUv quam capitis S. Brunonis portionem parvam hac cimtate natus Coloniensi, quod in
telligitur,
,

inRheni provincice visitator, interfuerit, facile

Neateanum Majoris Cartusise Priorem a politanorum Cartusianorum Priore dono non fuissesubmissam,sed hunc ipsum, contra ac Zanotcum tiusscmbit, dicto Cartusuv Majoris Priori, sacapituligeneralis temporeprsesens eiadesset, ad temcrumilludmunusobtulisse quodautem eam, cum, ut pus, quo resacciderit,spectat tunc )rdinisuo restitueretow9 F S.Stephanimona*
,
,

Cartusiani instarpit,gestam scribit, verocum tequam idhisce restitutum fuisset.Jam anno 1514 mense restitutionis hujus negotium

acproinan-

Februarioexsupra

anno dietis Pontificiidecrett, terea fieri jubebatur , exsecutione 1513 dati, quo

minatum

CartusUv Sanctus esset, destinarat, antc

annum

1516

tradiderit, seu ad illud usque temquo illum capituto generaU interfuturum pus,

manus non
sciebat, in
, ,

manus tradendam reservanl.

Jacoous, tusianorum capitulum, cujus lempore prsefaium sacrum donum Neapolitanus Prior t celebratum Francisco a Puteo offerre potuerit generatia sua cacerte (neque enim ante Pascha
,

anni 1514 Carfuerit t tuneque generale

11Mlm

"""- Chriu-

nostn occasio779 Porro translationis Sancti sacrorum ejus lipsanorum partem ac non tantum Prior, atteramque CotoCartusUc Friburgensis
aliis Provincianiensis CartusisePrior, quicurn seu Belgii Carlusiis, ut rum Rheni ctTeutonise

pitula

'"

Blomenvenna verbis recitatis set, ex iis san annum consectarium omninoest,utante scribit, tradit, Sanctt nostn 1514, contra ac Zanottius una cumduobus ejus dentibus Fran-

V*

haheni)

nondum **

mandibulam
oisco

transcmptis Blomenvennq etyam verbissupra huc obtinue,i,,u um communicarunt, 0l d Ordme re; verum etiam e sacro Cartio ,/ubitandum non apparet Ac aliinonpawi.i'! atumni imprimis quidem CartusUc Parisicnsis tom. 3 Vi0$l lj,)ili, quod ho'lieque,ut Bailtetus Brunotarum cot. 91 docet, ad pedem statiuv, cernitur, sibi impetravere. At nem exhibentis, contexta a se Sancti Vita cap. cero Zanottius in
>

Priori, per Jacoa Puteo,Cartusise Majoris

bum, Neapolitancv
tigerit.

Cartusise Priorem,of]erri con,

monasterium, studioseadipsos cssct S.Stephani ipsismet reac cattide, quemadmodum ex modum intettigdur sacra B verbis citatis Btomenvennie hisce non\sossaoccutuerint,quifactum, ut ex
,

7S1 Ast inquies,

cum

Cistercienses,

aumpenes

iacl0r um

ouiwf^

dona(0t

V T[1 mandibulam, quam una cum

M5

J*

33 assertionem

prsetereahucfacientemsuppeditat

DIE SEXTA OCTOBRIS.

"03

dentibus Cartusix Majoris Priori dono daret, Jacobus, Cartusix Neapolitanx Prior, antequam monasterium illud Cartusianis restitutum csset
obtiit'"''''
?

VITA ANTIQUIOR
Auctore primorum quinque Cartusiae Priorum chronologo anony-

Fateor, est sane, cur nodus hic soludif/icitis.

tu apparcat

Attamen cum

locus,

quo

S.

mavis, sacra ejus ossa Brunonis corpus, omniessent recondita, Antonio Sabino, bonorum ac redituummonastcrii S. Stephmi proouraAragonia, tori seu prxfecto per Cardinatem de COmmendatarium hujus abbatem, constitutojam aut inde ab anno 1513, $i Tutinus recte notet, sitjam inde ab anno 1502 Zauottw
aut, si

mo,

etiam,

s.i

fides

Ex

antiquissimo

bibliothecce

CartuMs.
de-

dwinitus fuerit revelatv

/jotest,

utrnan-

LB14 dibulam ecc iis duosque dentee ante annnm <os aui bene erga a dicto Cardinati, Cartusix Neapolitau.r Jacobus erat affcctus
I

sianorum

Coloniensium
a.

prompta

Prior, affinitate

cum

eo conjunctus, accepent.
S.

Quodcumitasit, mandibulam
t

Brunoms cum
l

Franctseo duobusejus dentibus anlcan.imn 151 Priori, datam /uisse, axtusia Majoris utor synchronus, ea ol)rit i/lir

CAPUT UNICUM
Occasio
conversionis
S.

B de re
i

memorix

situm,a

apparet, CarCamitlus Tutinus, inSistori Ordinis anno 1 >M rehq tusiensis Prospectuscribens, de Brunonis corpore coUech^, arthustts
aliquot,
I

prodit, oerosimilius, quam oppoZanottio, auotore reeentiore, traditum, rageticet mterimhuic et\

Brunonis;

solitudinem petere

statuit, alios in

idem propositum

attrahit, Gratia-

nopolim pergit, in

Cartusice erePontificem,

Majori,Cotoniensi
se
:

et

Parisiensi distributas fuis-

cum enim

is

scriptor,

quantum ad Sanch

re>

mum
nem

secedit,

ad

ex

modoquc, qux
ex hi$ in Casuptr"f.

hoiwriser-

\bi

vantur.

quas Coloniensis Carthusia anno 1514 >, pondus Unaerit, ex jum supra dictis o Sancti mandibuta una quo tis qux de tempore, bus Francisco a Puteo seu cum duobus c Ut>', Zanottius in Majori tradi Cartusue teras mittit, addcrc non rutest. de tempore ac 782 Ccterum etsi quidem, qux libulam una capitis S. Brun<> modo, quo Aragonia, tarluobus dentibus a Jacobo de Priore, Franciscus a Puteo, B Neapotitanx Majoris Prior, obtinuerit, Zanottius indubitatis niitit f pro certis atque in h haberi haud quean uti jam dictaprobant, Brunonis partem, hertamen, residuam capitisS.
obtiquias,
i

solitudihac evocatus, se confert, repetendi facultatem ab eo

Calabrice impetrat, in Turritanam se abdit, ibique moritur.

eremum

Aillum
et

mlxxxii vel circa nno Dominic Incarnationis floreret Padum solemne studium
in
,

DoctorPari .

Sb? prWpue Canonico


Jure
tale

sicut

Philoaophia et geneialiter conauevit,


'

Mf>,

*mImM

Bonoquod Mattham Curtusix c quam emm caput a mensis Prior, sacrum Sancti sejunctum, auro et argentov^
, ,

Sanctum rcprxsentanti, inctusam, monasU in Catabnno S. Stephani lumbraHonis swe s hodiequeasservari, asserentt.ai laudatx cap. 33 proxime cit apparet. 1 rmerassentiendum
argenteo,
ullo

prodi^ium ibi dicitui et vita, nim doctor pr.cipuus


,

ut

Q^
omne.
est

''

v.debatur
do-

fama atque doctrina


ctores Parisien rabiliter gratiosu-

et scientia intcr

Uentep honoratus et m et nltima innrmitate

^ventna! non
trC

exdiu decnmbene diem dauait

scrupulo

m
rumaue
tota

^
die
,

qua defuuctus

mo-

",bus

poputo ad dum, qcmmisqueornandumesse,

lon

bene,

^utBlomenvennaverbissuprarrr,,,,^^^ toSancUtramMionedecl*rantt sc^or


Calabri* monumentis qum eade TO rrrn, rrsr.re P 0tuit, OUB ettam non est, Atque vel hinc dubUandum dit consonet, quod monasterio sub magnifieo in S. Stephani
,

oongregata ^b.dem UmverMin cmstino mane, tam Bcholarinm quam doctob Parisiensi honoviro solemnem e

decantate fuissent continue

MQte
s.

sxpissime laudat

^
vervatoe

Z Tum Sem
rum

ut

tam honorabili
pra.berent
viri

fnneralia

Offlcn

T ulturam,

LiTdaU

Zuore

S3ni

arcaZar Zrl*pariter,a

eahod

videbastupentibus, qm mortuns subito, cunctis resedit inferetro, capite, tufet erat, elevato
et i'

revereodi
:

feretrum, in ad eccleaiam

quo fluun jacedeferend,

^numen^

oUibu

au,lientibus,altacttcrnb,h ACCUSATUS SUM T.,to Dei nmioio

v,,,-

et

:-:;::r;;;:;:;t^

sicutpnus.
ttoniti

et

territi

delibera- ,/,,,,/W.^

ZLnegUgendainCo^.c,,^,,,,^,!,^
dlZr^nZnsecutaenonnuUaaha.auxabal

dum.
fco
set
,

SrfaflMlWki
damento
suffulta

traduntur.necsat

e^a

multUudo maxima oonvaotavdlent ad funus> sicut pnus,


defunctua , atout priu, voce mtodolor osa et tembili

ZZ^tatisauteHamveriHmUtuA^fi^
arbUrutus sum.

^^T^

704
A. AlfONVMO
00

VIT. ANTIQUIOH.
:

9.

BRUNONIS CONF.
cit ad vitam, et latam ac spatiosam deserere, quae amatores et sectatores mundi perducitad supplicia

nuit

Justo Dei judicio

judicatus sum.
,

ttmdem
ii

damnui
publice

iii

4 intelligens et audiens stupuit plus,


et

Quam vocem

raultitudo, qutE arlerat

clare
prius,

quam
sibi

damnatorum.
sancti

nclumal,

alterutrum

conquirentes
et

quid

vellent
cla-

innuere tam insoliti


raores
,

inexperti

defuncti

adhuc determinaverunt ipsum ad aliud crastinum usque nullatenus tumulandum. Tertio


vero
die
,

quia audierant famam sanctitatis Gratianopolitani qui prius aliquo tempore ejusdem magistri Brunonis
9 Et ideo
,

Hugonis episcopi

'"'"""lopoli

in

scholis

creditur socius extitisse g, Sancto Spipum


,

'"'"""

Tu f0

cum
et

propter ista prodigia civitas con,

ritu inspirante,

venisset

funus

cunctis praeparatis
,
,

vellent

ctura

proposnerunt ad raeraoratum sanet ejusdem episcopum simul accedere


et

evmft.

ienC0B/ir|,
9

ad tumulura deportare

jam
w

tertio
:

sicut prius, defunctus altissimo et moestissimo clamore per-

auxilium
csesi
,

consilium requirere,

ut in ejus dio-

sonuit
C.

Justo

I)ei

judicio condemnatus

Bine Bi uno,
gui
|

."'

()na

fcfl

pi tW
h
|

nlo

iramenso
iii

horribili sententia audita, quasi omnes fuerunt timore et tremore percussi


,

quam audierant multis desertis montibus habundare, mererentur locum congruum obtinere in quo suum sanctum et salubre propositum posseut effectui mancipare. Septem igitur
,

Sancti Viri

suprascripti

praedicta

de

causa

ad

ri 01

certi

facti

de
et

ter
enfrs

alios

condemnatione tanti viri, qui super alios videbatur honestate

invi,

praedictum sanetum episcopura, duce sancto Spiriritu,

pervenerunt h.
ut utar omnino verbis
S.
t

claritate

fams,
ac
ibi

dignitatis

excellentia

et

10 Et,

ptis in

Leap-

II" iUoi

bini.

multiplici

scientia

sapientia praefulgere.

Ea

gcnda

vitaa

Hugonis episcopi
,

memorati. per
cauonf-aavit,

tempestate

TheutonicUB, de parentibus natus


et

ibidem

magister Bruno d, natione Colonia non obseuris e, ecclesiae Remensis canonious scholarum magister in Theologia f,
erat
civitate

summum

Pontiticera

qui eura

probata, et confirraata i, Adest magister Bruno honestatis et vir religiosus scientia famosus
,
,

gravitatis

ac
;

totius

maturitatis quasi

quoddam

salubriter territus atB oui que compunctus allocutus est quosdara socios ibi prassentes infrascriptis vel similibus verbis Eia

suprascriptis vocibus

simulachrum habebat autem socios magistrura Landuinum, qui post eum Prior Cartusiae extitit, duos Stephanos Burgensem et Dicnsem (hi san,

vehemt
iiiu

faciemus? 6 Oranes simul peribimus, nou salvabitur,


simi, quid
(|Qi

cti

Rufi canonici fuerant,


eis
,

aed desiderio
,

vitas

so-

nisi

litariae

abbate favente
k,

sese conjunxerant

rfflcacitti"

fugerit.
vSi

Si

iu

viridi

haec

fiunt
,

in

arido

Hugonem
lanum
retur
,

etiara

qu^m cognominabant
eis
,

Capel-

iiimiui

quid fiet?
raturae
,

homo

tantae dignitatis

tantae litevitae
,

eo

quod solus ex
l
,

sacerdotis

funge-

qui

videbatur

tam honestse

qui

officio
,

duos

laicos
et

quos
;

appellamus

erat

tam

celebris famae,

sic indubitanter

damna-

homunculi faciemus? lugubre voce unius homuncionis tam horribili et stupendo timore et tremore concussi et dum rugitus quid faciemus stupefacti sumus judicii tuba aures nostras leonis, cum extremi perculerit? Cura oranes audiemus Surgite, mortui, venite ad judicium ? Quo tunc fugiemus ? Quotus est, quid nos miserrimi
Si
, ,
:

Guariuum quaerebant autem locum heremitica? vita? congruum necdumque repererant m. Hac ergo spe, simul et
Conversos

Andream

suavi sanctae conversationis odore trahente, venon solum gratanter, nerunt; quos episcopus
,

sed et reverenter suscepit, tractavit et voti compotes fecit.


1

Ipso
,

namque consulente
'Cartusiae

et

juvante ac con-

lll

lllllll

llfa

modo
caeli
'

ii,

im ba
?

riti

ubi coluranae in tara horrendo judicio contremiscent, et angeli terrebuntur et ter purgabuntur *, apparere poterimus? Ubi tunc
,

coraitante

que extruxerunt gesimo quarto; episcopatus vere

solitudinem intraverunt atanno Domini millesimo octodicti

Carlhuiia

juvul,

sancti

Hu-

buntur
oracfo

latebimus ? 7 Impossibile
rere
;

erit
ijritur

latere,

intolerabile

appa-

nfjain
horliii!

fugiamus

cupemus remus coram Domino, qui fecit nos. Postquam igitur c hodie vocem ejus stupendam audivimus, non obsed exeamus de medio dureraus cord;i nostra
, ,

a facie gladii Dei, praeocfaciem ejus in confessione, venite adoante Denm , ploremus et procidamus

gonis quarto n. Viderat autem prasfatus sanctus episcopus circa idem tempus per somnium in eadem solitudine Dominum suaj dignationi ha-

bitaculum

construentem

ducatum
hi
et

sibi praebentrs itineris


;

septem
qui

etiam septem Brant vere et quapropter non istorum tantum, sed


,

stellas

o.

successerunt
est,

eis,

consilia

libenter

amhabi-

plexus
tatores

et

usque ad mortem CartnsiaB


fovit
,

egrediamur Pentapolim, igne et sulbeati Pauli et exemplo phure jam succensam Euagrii Arsenii heremita?, beatorum Antonii aliorumque Sanctorura cum beato Joanne Bapt. antra deserti quaeramus in montibus nos aalvos
Lonis,
,

semper

et

benefioiis et

consiliis;
in-

licetvero et prius divini


cendiis,

amoris totus arderet

nec aliter tamen ad discipliua) caelestis inferexercitia eorum exemplis et familiaritate


buit,

qnam
Brat

si

nammanti
eis,

quis feci plures alias cirepisco-

(UI(lilll\IUlll

et senteufaciamus , ut aeterni Judicis iram damnationis seternse, et diluvii * peccatotiam rum in arca Noe , et in navicula Petri, in qua
,

cumponat
L2

ardentes.

oum

non ut dominus aut

huiiitllviir

Christus
I

tempestatem cessare fecit, valeamus et in navi poenitentiae evadere ad portum et tranquillitatem pervenire possimus

ventum

et

et pus, sed ut socius, Bed ul frater quantum in ipso crat , obsequia ad ounctorum, adeo ut vir venerabilis GuilhelparatiBSimuB
;

humilUmus

ihilnn 8t iniii

inter eoidem

vivem,

mns
fridi

Prior tunc S. Laurentii p,

po.>tea S.

Theo-

'lutis aeternae.
||'

fO

habet
(OCIIIII

/>"(

fenli

atque Bententiis alloquens et exhorseipsum et quosdam socios probi viri tans deliberaverunt ipse et sex alii ejus n abrenuntiare mundo et pompifl perpetuam pcenitentiam peragendam heremi de8

His

vel

similibns

verbis

non abbas magistro religiosa devotione alligatus, beati Humodica [bini quippe per singouis tunc contubernalis gulas habitabant cellas) apud magistrum Brunoquod pene onem non leviter conquereretur
Brunoni
etiam
ipse
,

ninia

ad

humilitatem

spectantia
,

intra

cellam

relictis ibidem honoribus hujus omnibus iniin.li, accipere singuli cruces suas, et nudi qudum Christuin sequi per arctam viam quse du-

eompctentia quaerere
divitiis

et

et deliciis

et

non saltem secum prriperet onicia episcopus couversaretur ut famuut socius, sed potius
lus.

13

In

tantum

autem heremum devotus

in-

colebat

DIE SEXTA OCTOBRIS.


Brunonemque
fereloco ab-

70
et

ut eura magister Bruno non colebat et sedulus numquam exire compelleret, Ite, dicenfl, ite ad
,

ma

instantia imploravit
et

impetravit et curia

a.

tanmfe

batu habent.

quod dcbetis, exolvite. Eo ovcs vestras, eisque paupertatis et humilitatis ardore tempore magnae succensus dictus episcopus voluit equitaturas suas cunctas vendere, et de ipsarum pretio pauperil.us
,

ad heremum et cellae separari, rejam praegustatam dulcedinem et desideratam

quod

posset

quiem repedare.
18 Et

cum summus

Pontifex vellet
.-

eum
i.

coufirl

,..

mare

erogare, propriisque pedibus in prajdicatione Bcurrere; sed homo profundi cordis mag

di-

archiepiscopum Regiensem, ad quam 4 _11n mum uulio clesiam, ipso Papa annuente, electu.s fuerat t, modo consensit, sed ipso BpretO atque coutempto,
iu

itctait,
(

Bruuo, cujus consiliis non aliter quam prasceeonseusit, timcns, tis obtemperabat abbatis, non aut a ne apud se de hoc forsitan extolleretur,
cjeteris

hereApostolico valefaciens ad Calabriaj quandam nomen erat, Deo duce, perveuit, mum, cui Turris monaibique, multis clericis et laicis congregatis,
Mui instituit, in

de

singulaiitate

judicaretur
,

episcopis,

quo usque ad finem

vitas sua$

aut

quod dubium non erat


et

id

ipsum propter
non
.

asperitatem

inasqualitatem

consummare

Att hicab

posset itiuerum. 14 Omnia prsedicta

constans, caarieE vit proposito humilitate semper adriiale flagrans, devotione fervens, Deo sui cursum feliciter cont, et ibidem itinerarii

sum
I

domm

Quiopoli-

summavit
fuisse

Vrbano

II

gonis
tani

Papa, uucm
olim ititcipu-

lum

liabuerat,

acripta in Vita S. Bugonia jndicavimus, episcopi, quae hic inserenda primordia fundationis OartuBia quia in eia exoeUentia umoclarantur, et magistri Brunonis eidcm tam vencrabihs , quod tescitet in hoc reverentia, sic Sanctus episcopus cum tanta
,

adeptum u. Quem gloriosum Patrem bravium, et coronam felicitatis a3ternaedivina declaClementia per nonnulla miraculosa indicia
ravit.

tam

recederet, ejus, nim ailll , ff 19 Prius tamen quam de curia divina Mise- fecona.ut, precibus meritis et ut creditur quiCarthuomnes ejus socios et subditos revoeaut.
.

ricordia
ita

et cum eoadhaerebat ferventer et Ordinis Cartusidem vere dici potest dcmus et quamvis non priensis patrouus et fundator

et

humiliter

quod omnino omues redire Cartusiam senseruut^. Et ideo magister Bruno impetravit
a

"'"/-

BUmmo

1'ontifice

litteras

ad

venerabilera
I

vi-

mus, tamen quodammodo pracipuus


Feliciter igitur

institutor.

fundata et inchoata fuit doi sumrai Pontifioifl et Ordo Cartusiensis tempore

Siguinum abbatem magisquatenus locum Cartusiae derelictura per Brunonem omnino infra triginta dies a retrum

rum

monasterii

Dei

Papatu successit Papa tantum uuo est Victor , qui valde modicum, id quatuor circiter vixit. Quo anno et mensibus cujus Urbanus secundus creatus est mortuo
iimi,
cui
in
,
,

redderet et resticeptioue Papaliura litterarura subditis magifltri Brunonis cum tueret sociis ac

omni

pristina libertate.
iflta

20 Et

videntur priinae

litterae

Papales, quaj

magister
ffister
enocatur
lioot

Bruno prius praeceptor fuerat


cito

et

ma,

q.

15 Ilic

post

creationem

suam

recorda-

autem
te$e, eo
te,

rtliqui,

abeun

in

Carthu

tia manitii ot,

et discretionis ex.miae tus sapientia3 et sanctitatis statim cogitavit cum namagistri sui Brunonis, juvaret ad Apostolaut eum dirigeret et

negarent

bere, onera perferenda r. Cuin tus solicitudinem et jam sex anms heigitur praefatus raagister Bruno et vocatus ad cuinhabitasset

facere mentioinveniuntur de Ordine Cartusiensi OartUBiffl quae circa principium Cartularii nemy; Abbas vero Siguiuus reo sunt conscripta3 hylanter obedimandato Apostolico, gratanter et locum magistro Landuino ao suifl SOOU8 et vit reddidit pei pubUcum Cartnsiffl libere et liberum quod circa prinoipium Cartularn
,
,

+"'
y

instrumentum
Cartusi est

remum Cartusim riam Romanam


obcdire
,

oporteret

eum summo Pontinc


socie-

transcriptum z. Prsdictum autem magister Bruno Priorem orfratrem Landuinum alabna antequam ad parte dinaverat Cartusi,
I

et filiorum

suorum cellicolarum

transmearet aa.
sunt lncomprelien.-il-.21 Quia igitur judicia Dei artu multa, non est locus lia et abyssus sei annia judicandus ex eo, quod, postquam
(

ad tempus, deserere, tatem gratissimam, saltem hoc dolore subditi sui tanto sunt propter ipsi

coucussi, et tanta tristitia perturbati, modo in Cartusia etiam ipsi dixerunt, se nullo tam dulcissnni eosdem accideret si mansuros, prsesentia et proviPatris orbari
,

quod

ommuo

o-uior

et dilectissirai

dedicatus, a priBdictifl sanotifl fuerat divino cultui potiue propter boc I viris fueritdereliotusjsed reputandus, quasi, qui etiam mirabilior et dignior quod suos mcolas dereUotuB^tantavirtutiflfuerit,

dentia spoliari.
Pontifii -i

tamen obtemperal
;

Bruno propter istam tihoL8 Magister igitur desolatus , obedirum desolationem non leviter surarao Pontinci non voenti* tamen debitum ne locus Carlicite denegare lens, nec valens profanas et mderelictus, ad tusiae, a cellicolis sascularium devemret, di-uas manus, aut usus qui fuerat unus de pn,

nec s.ne Dei revocare meruerit ac pravaluerit iaudibufl potuent divinifl cultoribus, nec absque

ren

2T
dentifl

s!cut

etiam divina.

diflpenaationis

Provi.rti

terr princpes, Apostolos , jara csli et u ..natione coustitutos ,


nihilorainus

Christi

cadere permisit, e

i Ub

iplura Casae-Dei abbati, fundatoribus, facta

mis liquit.confectosuperhoc

donatione et cessione

to*

instruraenei publico suraraura Ponvenerabilis Pater, ad Deinde

separan bb, ita ciam quod tate Christiana, tidei erusanil.,c^i.at, ..-.tiiicata aliquiexdisc, extnnseca mhdehta tis ad castella
I

ra derelicta,

^ra

veniens,

eidem
,

non longo

**

vento

dispersi

doperationis
,

fi.ictibns

vacllaresur-

tempore assistens supportabat, et raultura in bus ejus multa onera ejus solicitudmera vegimine sanct* Dei Ecclesiffl
verum ob hoo
brtvi
i>ott

consiliis et auxi i.s

alutan-

bant
'ente'

Christo verumtamen

corporahter
Bpintualiter
,

resurrexerunt

et

tpfli

conOhrifltt

toi

litudinrm

r-

sublevabat. sua promptitudine non potamen patienter dissimulare 17 Diu conceptum de BUOet dolorem tuit trist.tiam tumulet strepitua et
,

stanto-s qnla jam recesserant el noatmodum permanflnri, sexagiuta, eodera die rede11 Jerusalera stadiis alns dtscpuChristi visione cura uutes fuerunt mcolaa ,.. reformati; ita Deus Cfl Ss hrm.out postea redeuntes d m sit recedere persevera, existerent, et in sancta
,

et firmiores in

fide

et

amore

rum

(a/,

//-

impe

trut.

quietem impedientes dulcedinera et tus curi, grain heremo consueverat, nua frui et pasci su,tmens, expoferre non vuer ferens et diutius sumsita

dispersione

filiorum,

res^
ti0

summo

Pontifici sua desolatione,

cum

TH Oui enim ^ *

in

fine sexti anni

recesserant,

obse , vat ,t

706
A. Anontmo.

VITA ANTIQUIOR.
anno redierunt
cc, ut

8.

HRUNONIS CONF.
fuisse, hinc

in septimo

daretur eis intel-

'

al. naturali

die Dominus in creatioligi, quod, sicut septima a laboriosis operibus requievit , et ne primaria similiter in sepost passionem eodem die quievit * pulchro , et septimus annus in lege generali

tum ibidem Sanctus


praeviinum. 173
e

tamen consequens nondum eral, ut D docuerit. Vide Commentarii


et seq.

De

nobili Brunonis genere videsis

Commen-

fuerat deditus

requiei
,

et

septies

septimus an-

ita septimo anno habitatonus dicitur jubilei redeuntes, ibidem a similibus cesres Cartusiae santes operibus peccatorum , spirituali contem-

tarium prsevium 2. f Theologiam scilicet Remis Bruno docuit uti Commentarii praevii num. 78 ct seq. ostendi.

g Actum apud nos

est

de sancto

isto

Gra-

plationis requie
id est, in

recreati et in sepulchro

Christi

tes,

claustro et cellis absconditi quiescentandem ad septimum septenarium jubilei,


et

tianopolitano episcopo ad i Aprilis diem, quo nomen ejus Martyrologio Romano exstat insertum; Anno autem ab [ncarnatione Doraini, uti ibi-

requiem aeternam aeternae gloriae desiguantis, ipsi tunc numero septem feliciter per-

laudem

venirent.
lemputquc,

Bruno

igitur

vir sanctissimus et

gemina

Guigo, quintus Cartusise Majoris Prior quamdiu sequalis sanctaque amicitia vixit, conjunctus, in illius Vita, quam, jubente summo Pontifice Innocentio II concinnavit

dem

Hugoni

quo Bruno
potl egretsum
e Carthutin
obiorit.

B
dd

huscicntia praeditus, tam divina scilicet quam eloquentia Tulliana praeclarus, discremana, honestate tione, devotione, morum excellenti theprcefulgens, caelestiumque virtutum copioso Deo et hominibus dotatus sauro ditatus atque et gratus , heremum Cartusiae rexit sex
,

num.

33 testatur, millesimo centesirao trigesimo secundo, BBtatis... suaead rainus octogosirao, mense

quartoe mortali hac vita ad


vit; quare,

cum

fuisse videatur;
circiter 1030,

immortahm migra* annum 1052 natus haud Bruno autem jam inde ab anno
ante

dilectus

uti in

Commentario prievio

annis, tus,
et

et post,

ut prsedictum
est,

est

a Papa vocaCalabriae,

non diu post dd ad heremum

docui, natales sit consecutus, docereque Remis jam inde ab anno 1060 aut etiam citius e dictis

cui Turris

nomen
rector

transiens,

structo monasterio,
ui.

multorum

sancto conDei servorum anaibi,

magister

choretarum

extitit et minister

et

ibi-

dem,

felici vitae

suae cursu

post egressum Consueno uec plus, nec minus, sicut in libris quae sunt in domo Guigonis tudinum domni ejus Cartusiae, continetur ee. Juxta sepulchrum

Dominum

peracto, migravit ad Cartusiae undecimo an-

ibidem iv inceperit, ex utriusque astate liquet, hujus potius illum in scholis discipulum, quam socium, contra ac biographus noster ferri hic ait, aliquando exstitisse, licet interim nec hoc, utpote nullo etiam antiquitatis testimonio firmari valens, asseverare ausim.
risiis ferali

h Sanctum nostrum ejusque socios, viso Padamnati spectacido, ad Hugonem,


;

te

immediate fons vivus emanat, qui divina clelanmentia in hujus Viri sancti meritis multis remedia sanitaguoribus fidelium optatse confert
tis/f.

tisse,

Gratianopolitanum episcopum, recta sese contubiographus hic docet ast hoc a vero aliepraevio
i.

num esse probant, quae in Commentario num 414 et seqq. in medium addu.i
i

II

ANNOTATA.
a

Dehac Sancti

Vita, auctore,

a quo,

et

tempo-

prseviinum. re, quo scriptavidetur, Commentarii seqq., quse necessaria congruaque ar8 et septem
etiam de bitratus sum, in medium adduxi, uti illa fuit ac nobisantiquissimo, e quo deprompta

Guigoni quidem, quinto Cartusiae Majoris Priori Innocentius II Papa postqiiam anno 1134 (Adi operis nostri tom. i Aprilis pag. 36, num. \) in concilio Pisano Hugonem, Gratianopolitanum episcopum, biennio dumtaxat ante vita functum, Sanctis adscripsisset, in mandatis
,
,

dedif, ut hujus sancti antistitis gesta


;

omnia

litte-

cum communicata, Ms. primorum quinque Cartusise

Priorum Chronici exemplari. Hanc Sancti Vitam ante seculum tertium deb cimum concinnatam non fuisse, verosimillimum,

verum lucubrationem, qua id ris consignaret Guigo, Pontificio praeccpto obtemperans, fecit,a tradit, Pontifice illo, uti hic biographus noster
confirmatam approbatamque fuisse, a scriptoribus antiquis memoriae proditum non invenio appareat absilicet interim res vero neutiquam F
,

apparet ex Universitatis C imo prope indubitatum, J condecoratur Parisiensis acadenominc, quo hic num. 12 et mia. Adi Commentarium prxvium 5 iis autem, quse ibidem dicta sunt, addi po1 Innocentium III, qui test, Pontifices Romanos

mzlzs

anno 121G obiit, Honorinm itidem seculo xiii centium IV et Alexandrum pariter IV privilegiaAcademiseParisiensi impertnsse, cumvocibus Noque litterx, hunc in finem datse, a
verit universitas vestra,

III, Inno-

Stephanis, Burgensi monasterio S. Rufi, e quo hi scilicet ac Diensi, qui Sanctum fuerunt, necnon Hugone capellano, Hugonem Gratianopolitanum episcopum ad

k De Landuino, duobus

rum et intereruditosfereomnesmodoconvouh

.uag.stroaut Univ inchoarentur, factum hm<; uti scholarium


priri

comitatiessehicnarrantur, videsis Commenlarii 411. prsevii 25, a num. 434- usque ad num. Guigonis verbis consequens sit, ut 1 An ex his Gratianopolitanum Sanctus, cum ad Hugonem,
rit,

non fueepiscopum, accessit, sacerdotio initiatus


Commentarii prcevii num. 442
invenies.
et seq. ds6US*

um

esse ut academia Parisiensis Universitaa, defuncti, qui, c Quid de hic narrato Parisiensis
sit, horrensese damnatum, e feretro vociferatus coram multis, sive, do spectaculo, sive publice id adstruatur, paucis dumtaxat praesentibus factum S. sit, uti etiam an ferali histona sentiendum studioso lectori in eremum pulsus fuerit,
,

nuncupata fuent

sum

Quid ex hisce Guigonis verbis conscctan appareat, Commentarii praevii num. 420 vide

expositum. Sanctum, n Anno Christi hic signato vere esse lucomitesque ejus Cartusise eremum ingi^essos, Comm. prsev. nu?nAl() et triculentissime,quse Baronizcmpobus seqq. in medium protuli, contra

Bruno pr&vii 10 et ex Hs, qu& d e hac Commentarii disserui, dijudicandum relinquo. tredecim seqqhorribile damnati spectaculum d Dato etiam, etiam S. Brunonem interParisiis accidisse, eique

tissimumaliosque,anno IQSGidfactwn, contendenevincunt. Nec eventum illum eum anno quarto


tes,

Hugonis episcopatus, etsi etiam ad hunc ille jam inde ab anno 1079 fuerit promotus, perperam

poni,

poni, palam est ex iis,

DIE SEXTA OCTOBRIS. quw ibidem num, 500 et seq. in Commentarium prsevium num.
est colligere.

707

622

illato,

fas

A. Anontmi.

hanc in rem disserui. Verba interim omnia, quie tempus ingressus S. Bt\iuot\\s ejusque sociorum in Cartusiam exprimunt, qiuvque, veluti a Guigone in Vita S. Hugonis, Oratidnopolitani episcopi suppeditala, hic citantur, ab hac Guigonis lucubratione, tum apud nos, tum apud Surium abt

x Ut omnes Brunonis discipuli Romam convenerint, miraculo factum innuere hic Vtdetur noster biographus qua de re, quid sentiam,
; ;

sunt

adeo vel exemplaria, e quibus tum apud S. nos, tum apud Surium conscripta a Guigone nonis Vita publici juris facta est, dictorum
;

ut

verborum omissione fuerint vitata, vel ut biographo nostro, qui pricterea in nonnullis aliis lectionibusadicta prout apudnos et Surium editU est, sanctiilliusantistitis Vita dissonat Vita ejusdem exemplar corrupticm preeluxerit. Ac postremum etogn quidem hocverosimilius vel ex eoputo, quod przcvii num. 7 dati, exemqicoque, Commentarii tamenpro incorplar, quod ei prxluxit, quoque iis, ruptohabuit, fuerit corruptum uti Uquet ex prxvii num 519 dicta quse ejusdcm Commentarii
y
,

Commentarii prxvii num. 527 edixi. y Pontificias illas litteras Commentarii praevii iis autem, non Ordinis num. 528 integras sed cettx dumtaxat seu monasterii, Cartusiensis, a Brunone constructi, mentio fit. z Instrumentum istud in Commentarium pnevium intvii num. 629. Ceterum guidde tempore, quo fioruerit hic Sanctinostri biographus,eCartulario Cartusiensi, cujus hicmcminit, concluden-

dumappareat, videsis Commentarii prxviinum.


12
et

seqq. expositum.

as

Lauduinum S.Bruno, nontuncprimum,cum


existeret, uti hic indicari

apud Pontificemjam
videtur,

sunt.
o

Priorem conCommentarioptyBstituit, uti i/queterecitatisin vionum. 529 littens. quibus Cartusiam Landuino

sedcum

e Cartusia abiret,

De

oblata hac S.

Hugom,
et

GratianopolitOno
videsis

aliisque Snncti discipulis

Siguinus, CasxDei

episcopo, visione ej\ nientarii /ftwrii num. 128

Com-

aliquot seqq.

in urbis Gratianopop Cellaestseu prioratus hicsubjecto S, Theo) litame suburbio, amo.r Aptnlispag. U Wl de quo Operis nostri toni. 1 monasterio dependem; Annotatis ad lit. .1 abbas hujus autem e celLv illius Priore postea
,

I abbas, restituit, bb Omnes Apostolos in Christi Passione a fide quare a vero defecisse, soti heterodoxi asserunt;
hic aberratbiograi

Liquethinc, etiam secundum hunc biogra-

phum nostrum annos sex, quibus S. Brui quam ab Urbano II Papa Romam evo
incompletos dumtaxat fu Cartusiam reait w Bruno apud (ld Paucis dumtaatat Turritanam Calabanum Papn
.

hicmemoratusGuilielmus,

licet

cam seu
,one

solitariam in Cartusia

mtam eremiticum Hugone et

'

quam
stitit.

magis, duxerit, propterea tamen non hisceSanctis Cartusianus exprior e binis tom. 2, Adi Gatliam Christianam auctam
*
,

brteeren
nifestum
ee
ftt
<><

\t,

commoratus

est, uti

mntarii pr&vti

?ix?Lidictasunt.
IftOtt

c lL

76fi -

Pontifteibus anno q Prior e tribus hisoe qui ei fueratsuffeclus


Victoria
ol

Errorem

dubi

st.Adi

mhic I biographo nostro cubare, x Commentar >^


' ,

nomenque
1087 etiam

assumpserat, Desidenus anno id S. Pctri Cathedramev*

'itjioso

qui hic memoratvri

fonte,

miraculisque, qiuv
<<sis

ctvs/

lem

esi

Ott<

Odo, qui Urbanillnauti

aquarum ejus \>irtute /' Commentariumprsevium num.

men

accepit,

magistro quiqueS. Brunonc Remis


in

785 et aliquotseqq.

usus aliquando fuerat,

Commentano prce

tequamt&jtotatumest,t> etiam Brun ***** SCX ' C ret Cartusinm, ' procomiposteriorem dumtamt haben pleto, sed pro incompleto cotliget ex iis, qu* esse, facilequisque acSanctus ad Urbanum II Papam tempore,Q
'
' '
'

vionum. MostewH. Urbano n Papa e Carv Fuisse Sanctum ab primorum quatuor Cartusue tusia evocatum, e bitnm. Priorum Chronologo apd L"hlu 688 xnduW Mss. pag. Uiothecse novm Hbrorum
i

VITA ALTERA,
Cartusiae Auctore Francisco a Puteo
'

Majoris Priore,

na* Ex
.

editione,

Basileat

anno

circiter

cessit,

disserm

1515

adornata.

sDeinstrumentohoc,per*.\MnnnnemSeguino,
Claromontensis in Alvemta celeberrimi dicecesis recte hicquemmonasterii Casx-Deiabbati, qui num recitaLv Commentarii prxm admodum

PEOLOG]
describere aggredia-

metbinisseqq.donationis CartuSl* litter* donatonbus unus faciunt e primis hujus concessl adi Comment.

tZS^.
tario

Cur Sancti Vitam


tur
,

auctor exponit.
Sanotis
ejus

vium num. 513 et binis seqq. Mnnlum Calabna archiepiscopatum t AdRheaiensemin fuit anno postulatus Sanctus noster electus seu qiuvhuc spectantia in CommenLO0O, uti probant,

-KTon solum Dominum

in

sed &ncto$in
,

num. 532

et seq. ul

adduxi.

Netiam
jubemur.

ipsos siout

Sanotos

in

u Anno

scilicet,

Com
sibi

prmu
jam
in

num.

scriptum

est

Domino Laudcm

ta

729 docui, 1101, cum eremo triginta cvrciter discipulosa Sancti obitwn Turntanorum, qui Lanuino post
e

Turrttana

Hom . gSSTwthabente
studium

in grerferatione irlorioso/ot paTentea uostros pulohr el in virtute,

>m a.
"Jj;

lantes in
in

*"
,

^ltoinnnpromiserunt^monachorumCatalogo, Octobris Tomus III.

Quorum

corpora

pace sepulta aunt

:,

70g
a in^cscoa
Pl'"

VITA ALTERA

S.

13RUN0N1S CONF.

dem eorum
viros, sic

inquam, nunciat Ecclesia. Laudemus , monstremus imitatione dignos laude et verboet


a

virtute dictos,
:

non quidem

viato-

res, cum Veritas dicat in gloriam jam in via b ; sed gloriosos , scilicet sua immortalitate securos ; et receptos , et de
8

Neminem

salutaventis

LAPU 1

I.

operrimitTrf 'debemus^et quorum^doctri^ et Apoexemplis Deo geniti sumus secundum illud ego vos genui c. In genestoli Per Euangeliuin fecerunt m ratione sua, id est, secundum ea, quaj
,
:

Occasione defuncti, qui sese damnatum,


inter

solemnes exsequias

r.^.i. e feretro
.

proclamat, in solitudinem secedere

vita sua.
idetcghriosa eorumfariuad

Homines
Qivitiffi
-

venE
* unt

virtutes virtute. violenter auferri non possunt, quae


divites
in

Nam

Bruno

statuit, alios in

idem propo-

"'Tknartare
mut
;

ram id et opcrum. Pacifieautes num, affectionum in domibus suis. est, pacem habentes et facientes Quorum corpora in expectatione pacis i>erfect&3,
,
,

vePulckritudinia stadium habentes , per debitam ordinationem cogitatioet fidem

silum attrahit, iterque cum his ad

Hugonem, Gratianopolitanum
scopum, suscipit.

epi-

quce dabitur

in

resurrectione

sepulta sunt
,

et

B laudem eorum nunciat


honorem enim illud juge
ptabile
,

Ecclesia

eorum

videli-

Romani Ponmpopibus Gre gorii septimi j^ Henrici quarti imperatoris b cir^ ^ secundum ca annum salutis nostraj octogesimum
,

uei cet exempla, et glonosa iacta narrando aU informationem. Hoc est et aliorum

^^

llllircxie<Jui .

ibut co .

tinuit diebu

Sacrificium, quod in Dei Eccleintermissione offertur. Sacrificium accesia sine

holocaustum pingue, non hircorum aut dum scilicet laudatur vitulorum, sed laudis Deus in Sanctis suis ab homine quem creavit
; , ,

quum in Pariensi oivitete supra millesiraura multisolenne floreret studium , abundans tum u aew copiosa caterva tudiue scholariura et perquam in omni doctrinarum gedoctorum solemnium
,

fi~*~
b

quem redemit cui et regnum Offileste promisit. Hoc est Sacrificium Deo gratum credentibus
, ,

nere,

tale

in

ca contigit

liorrer.dum

et

memo,

randiim

spectaculum.

Quidam

enim
,

solemnis
scien-

vero

utik,

et

necessarium.

Necessarium

qui-

doctor, inter

caeteros doctores prffioipuufl

Dominus dicat per prophetam Immola Deo Sacrificium laudis d. Ei vero gratum et acceptabile, quia Sacrificium laudis ( inquit honorificabit me e. Nobis autem utile, quia

dem

quum

ac prae caeornatus tia et moribus excellenter gravi quadam infirraitate pra3teris honoratus
,

illic

ostendam

illi

cef,

qui caput est

Christum sciliomuium Sanctorum, et merces


salutare

vita? suae diem claulecto decumbens extremum. Cui cum solennes de more pararensit ad eum honorandum convenit matur exequia;

ventus

Dei

eorum.
/ /

Laudemus

igitur, dilectissimi fratres,


:

Dominum

Bru

\Uge(a

IZTi^Z
;,/,..,.

et praecipue in hoc beatissimo painSanctisejus Brunone, cujus hodie festivitas agitur, tre nostro nobis in qui nos in Christo genuit qui vitte viam eremo praeparavit, et vivendi normam suo exemplo ut dignum est monstn.vit. Et quamvis eum
:
,

et quorumdam civium gistrorum, studentiuin Quibus comitantibus et funus multitudo copiosa. prosequentibu-, defuncti corpus ad ecclesiam, delatum est. dandura erat in qua sepultur qui tunc aderaut, Cumque ab iuvitatis ecclesiasticis,
, ,

quum defunctorum solitum decantaretur Officium, eara lectionem ,quae incipit, Reventum est ad erecto sponde mihi, surrexit, qui crat mortuus, et
paululum capite,
pentibus
ccepit
,

resedit

in

feretro

cunctisque

C J

laudare non suniciamus, ab ejus tamen laude ceseum et laudesare non debemus. Exaltemus itaque quantum possumus quia major est omni mus fecit annuulaude. Narremus rairabilia ejus, quae
, ,
:

videntibus et audientibus,
alta
ait
: ,

ac prae novitate rei stu,

licct

et

Justo

voce clamare horrenda Dei judicio accusatus


r
.

SUM.
5

ciemus inter gentes opera ejus, ut ex eis glorificetur meruiDeus, et ut nos eum, quem patrem habere nos adjuterris, socium et confratrem, ejus musin vantibus meritis et precibus, habere mereamurin
coelis.

Quo

dicto

iterum recubuit.
et

Illi

vero

qui

Momio
jud,caium,

hasc

viderant, non modicum nec decreverunt cousulte quidem immerito territi, sepulturam ejus in crastinum diffeet provide itaque serendam rei exitum praestolantes. Die

audierant

ANNOTATA.
a Ecclesiastici 44 f i. \} Ita fere Lucas 10 /4. cAd Corinthios 4, V 15.

spectaculum jam fuisset in ecclesiam tanta civitate divulgatum ad dictam


quenti

quum tantum
maxima

convenit que populi


continuatis

exequiis

utriuset quasi innumerabilis et mde multitudo. Ubi reinceptis dum ventum est ad ejus, , ,

dem

dPsalu>49 e Psalmo 49

U.

^ 23.

ut pnidem defunctus quo mortuus jacebat, exihens, die, de sum. Et hoc dixit Justo Dei judicio judicatus iterum se recepit; unde dicto, intra feretrum Quia inter astantes admiratio non parva.
lectionis initium

loculo, in

crevit

tamen ex hoc nondum fuerant de


tione
certi
;

ejus reproba-

cum verba
tanquam

illa

accusatus
in

dicatus sum, possent etiam


terpretari
,

sum et jubonam partem ininjuste


fuisset

ipse

primo
,

antre tribunal Christi ab eo indebite accusatus festinat


,

qui perdere cuncta et inde justo Dei

liberatus, judicio ab ejus calumniosa accusatione cunctis

; ,

,,

OunctiB plaouit et in sequentem tertium

sepulturam proferre.
( tertio da-

DIE SEXTA OCTOBRIS. cum tot nunc cogatur subire diem ejus mundo habuit oblcctament.i.
9

709

tormenta, quot in

A. FflAB

G Tertia itaque die faetua est


,

concursus nimius

Vidimus corpus ejus nunc sine honore


in

se- potlitimutnqu$

ninatum, dnctnr Parisiensis

bom nomi-

nit.ad lempv
redivivus e
feretro pro-

virorum et mulierura ita ut poene tota civitaa ad tara mirandum Dei judicium agnoscendum exequise conflueret. Et ecce, cum priore more
continuarentur et ficrcnt, surrexit jam cunctis raortaet voce valida Ldem defunctus Justo Dei judicio cosdixit libus raetuenda, et hordemnatus sum. Quae vox , tam stupenda qui astaomnes renda, et a seculo inaudita
tertio
, , :

peliri

sterquilinio

cogiteraus

animam
incendiis

ejus

e vuriit

llltam csse in inferno, aeternis


;

cum

ubi vermis eoimpiis aeternaliter cruciandam et ignis non cxtinguetur rum non morietur
,

ubi

ardor

incomparabilis

fcetor

intolerabilis

clamat.

dolor interminabilis. tem, nec invenient.

Qui tamen bant, pcene exanimes reddidit. a Domino rcprobatum mnes, eum tanquam
,

o,

Ubi quserent homines raorNam tunc mors immortalis sed erit, quae depascet eos, non ut moriantur renoventur. Quid igitur faut ad pcenas iterum
,

et

atteatatua erat) ejus justo judicio (ut ipse idera necnon suffragio condemnatum , omni Ecclesire

indignum judicantes et ecclesiastica sepultura Unde cum sepeliri feccrunt c. in aterquilinio quarta et cneteris vicinis ccclesiis
in

ciemus? Ad cujus consilium fugieraus? Omnes enim nos quasi oves erravimus, unusquisque in viam suam declinavit nec est qui faciat bonum, non est usque unum. Omnes peccavimus, nos injuste egimus, iniquitatem fecimus. Oranos
;

Pariaienai
in

filii

irre

suinus,

pari

propterea

pcena

digni

lectio

agendis juatia defunctorum incipiat per seu diQuantas habeo iniquitates, oraissis vcrbis fertur a illis prioribus, Responde raihi,
ctionibus

nisi

nos inde eripiat

misericordia oranes

Christi.

Quid

B deleta
7

tunc inde nonnullis, quod dicta verba fuerunt ex tam expavendi ob perpetuam et indelebilem
judicii

simul pcribimus ? faciemus? Nonne et nec augelis pecsi huic non pepercit Nonne putamus nec ramis naturalibus cantibus quod Putamus neque parcat et nobis?
,
,

quod
sit

memoriam

d.

abbreviata

manua

ejua, ut ultra miscreri

non

JJorrcndo tpegttu alointti

'
i

speAderat auti-m tunc huic tam horrendo Bruno, nactaculo inter caeteroa doctores beatus
tione

posait?

Aut quod contincbit

in ira sua misericordias

auas? Absit

BrunOj '/"'
/,,,
i

Teutonicus

ex

civitate

insigni

et

regia

ompunc
I

(tit,

VI"

ie

i/uosdum

amicos
e

tam geAgrippina Colonia, de parentibua, non virtute claris ct uobilibus ortus e, nere quam canonicus, doctor et scholaRemen sis Doctor utique in Parisiensium magister
riura
f.

Quid igitur facieraus? tam perplexa, tam ardua


10
,

fratres mei, in re

tacr*
,-.<

viribus propriis

confidisse

tam gravi ne in quaeramua videamur


et
, ,

(oeti r*l

consilium.

Non

a Judceis

qui in sola legis ob-

r
9

scripta testantur g t divinis praecipue literis, ut ejua pras caBteris honoratus. Qui eru ditis imusel et totiens iteratia inaolitis, tam horribilibus, t an] et quasi consternavocibus salubriter territus
i

servatione justificari se credunt. Non a qui in sua viret antiquis oorura philosophis, a caeteria scouii hujua contute confidunt. Non qui igmorant, qua3 ientibua
quiaitoril
,

ex aibi magis familiaridiacipulia (inter quos erant magibua sociia et qui poat eum primus Prior Cartus, vooatia
ster
t
|

nonnullia

Dei sunt: num qui


,

b
in

iia,

qui
6JUS.
,

timent Domi-

Lauduinua, unus Burgensis, alter iit, duo Stephani, Rufi secus ValeuDienaia, ambo canonici sancti Capellanua, et duo tiam Ailobrognm, Hugo PreGuarinua) ait h A!! laici audivimua, quenter. cum Apostolum legeremus, fratres vero etiam experimento didicimus
Hl
;;,
i

Conaulamua ambulant quern habeadvooatum nostrura igitur primo Christum justum, qui d muaapud Patrem,
viis
!

es1

propitiatio

pro

pi

noatris,
,

et

quid

dicat,
est
t
,

audiamus.
e1

Quoniam

Lnquit,

impletum

appropinquavit regnura Dei quia nisi pcenitemmi et crcditc Euangelio h, omncs simul penbitis l. pcenitentiam egerit.is de et Domini praBcursorem Joannem,
.

nunc mei in

Audiamus

Christo

irai

et desiderantissimi
in-

quam
C
prolixa
one,
'/"

incomprehensibilia sint judicia Dei et

quo scriptum non surrexil


in

eal

quod inter natos mulierum eo m. Ipse enim prasdicans

vestigabiles vise cjus.


s
ct

deserto

Judaeaa

baptismum
,

poemtci.t

llunc enim defunctnm,

dum adhuc

viveret,

vidimua

et

cognovimus, virum utique huma-

remiasionem appropinquavit agite ;

peccatorum

ait

Poenitentiam

enim

rcgnum
_
.

caelo

F
:

m, ffatur,

virtutibua (si tamen verae n8 sapientia doctum, ac moribua ornatum, et U1 talibus virtutes aint) pruaapientiam caatum secundum exteriorem
,

rum

n.

dentem,

domui suffl bene praeposipudicum in ab omnibus honoratum, ac magno tum, et ejus audinunc vero ex ore precio habitum
,
,

vimus, justo Justo qnidem


stitias dilexit,

Dei
,

judicio

csse

condemnatura.

quoniam justus Dominus et jucujus propterera judicia non poslicet

sunt esse

nisi justa,
,

pl-rumque
inquit
,

et ut plu-

Saduceoa et Bt iterum ad Phariaaaos viperarum quis demonstravit QeniminaiKinquitj iraPFacite igiturdignos vobis fugere a ventura Audiamua etiam pi fpuctB . poenitentiae o. dicentem in Actibus pera Apostolorum Tetrum PCBUitepopulum Judseorum Apoatolorum ad peccata Ptimini, ut deleantur et mini quidam cx eivestra p. Et iterum, quum ad Petrum et ad reliquoa dicerenl
11
:

<,<i

posniUn*

puncti corde

rimum

occulta aint

Justo,

Dei judicio
et

Apoatoloa:
vice

Quid faciemua
respondit
:

viri

fratrea?

Vru-n,
a

condemnatus sum. Vox profecto terribilia sonaret jugiter tuenda; qu, o ntinam
,

meau-

omnium

PoBnitentiam

m
,

ribus

noatria,

et

cordia

intima penetraret

ut
,

non possumus eum, cnjus judicium fugcremus a venturaira, ,.;,,,; e timendo quiereremus opporet salutis, dum tempua est, fratres mei, quaeso tuna medial Considereraus, prodest tanto labore quid isti nunc io inferno
efifugere
,

vestrum in rem etbaptizetur unuaquiaque veatrorum , et accipietia donem pecoatorum Si Binc Propheta ait q. linl spiritua Sancti quod a malo suo egerii grena ista
:

poanitentiam

ooutua [
fcentiam

m
Et

iversua raalo,

eamj agam
quod

ct eg-o poeni,

supt-r

cogitavi

ilt

face-

rem

itia,

cum

continua

et

perpetua

la-

divitia3 , cum borct cascitate et ignorantia? Quid linguam nec i-uttam aqua? ad rcfrigerandam Quid honores , quid deliti? valeat i?

manus Dommi el non egerimus, incidemus in sanum raanus hominum s. Hoc itaquc non in raei, si Dei ju estetsalubre consilium, fratrea judicium ejua stam vindictam et tremendum
,

ei

Sapiens;, Si pcenitentiam finquitj

habere

cffugere

;, , ,

,, ,

7*0
A. Fr*ncis(o a
'''

VITA ALTERA. S. BRUNONIS CONF. et necessitate pietas? Ubi denique refrixit charitas D ut pcenitentiam agamus effugere volumus teste Proet superabundavit omnis iuiquitas lachrymis peccata purgemus. lL*ec namque est Non est misericordia non est pheta qui ait secunda post ad vitam. Haec via quffl ducit veritas non est scientia Dei in terra x. Aspexi naufragium tabula, per quam peccatores salvanet caelos vana erat et non illam et ecce et per quam Deus ad misericordiam inclitur,
,

natur.
aamqueabtgue

erat lux
,

in
et

eis.

Vidi

montes,
et

et

ecce

move-

\i

Propterea

dilectissimi

abjicientes

omnem

bantur,

oranes

collcs turbati sunt.

lutuitus

immunditiam et abundantiam maliti, suscipiamus in mansuetudine insitum verbnm, quod potest salvare animas nostras. Convertamur ad Dominum, et miserebitur nostri, quoniam benignus
nec vult mortera .ppccatorum , sed magis ut convertantur et vivant. Nec converti differamus in crastinum
est et
praestabilis super malitia;

sum,
15
sibile

et ecce,

non erat justus,

omne

volatile caeli

recessit y,

Unde diffieile videtur, immo pcene imposmundurn quemquam et ab omni peccato


,

ubiqric pleno,

quia
qui
Stra

qui poenitentibus veniam

spopondit, pec-

cantibus

diem

crastinum
poenitentiae

cougTuum

non promisit. Unde tempus perdunt fru,

ante regni
renuistis;
,

januam cum
manuin

precibus
ait
: '

veniunt.

liberum in mundo posse vivere aut dignos in ut Augustieo agere fructus pcenitentiae. Nam quam sequens nus ait, inanis est poenitentia culpa coinquiuat z. Nilque prosunt lamenta peccata. Et vulnus iteratum sasi replicantur inquit, adQui natur tardius. Et Gregorius missa plangit, nec tamcn deserit , pomae se
, ,
:

Quibus per Salomonem Dominus


et
fuit

Vocavi
et

extendi

meam

non

qui
,

aspiceret;

despexistis

B meum
bo
,

et

increpationes
intcritu

meas

neglexistis.
et
,

omne consilium Ego


snbsannaadvenerit.
et interitus,

veram pcenitentiam peccatorum causae Et propterea si ad hunc excidantur. penitus pcenitentiae perfectse gradum pervenire volumus
graviori
subjicit;

unde ad

aa

neces.sario

requiritur,

ut

quoque

in

vcstro

ridebo,

(quia

mundum

istum Bensibilem,

quem
,

cerni-

quura

vobis

quod

timebatis
,

Quura vcnerit rcpentina calamitas quaudo ing-ruerit quasi tempestas


,

veuerit su-

per vos tribulatio et angustia


et
i

non exaudiam; mane


t.

; tunc invocabunt me, consurgent, et non inve-

quamdiu in carne vivimus, omnino de- E ut saltem, necesse est serere non possumus mundo sunt omnia penitus relinquaquae in Omnis es 7obis, qui dicente Domino inus non renunciat omnibus, quae possidet non po-

mus

nicut ine

test
,

meus

esse discipulus bb. Et iterum ad ado:

bb

13 Siraus igitur factores verbi hujus


| .

et

non
sal-

In ln
(l

auditores

fallentes
illos
,

nosraetipsos.

Imitemur

nir

tem

Niuivitas

qui conversi

sunt in prae,

Si vis lcscentem <le vita aeterna interrogantem et veude orania vade esse perfectus ( inquit ) sequere quae habes, et da pauperibus, et veni
, , ,

et dicatione Jonee, et prcedicaverunt jejunium saccis, et egerunt poenitentiam. involuti sunt quia conversi Et vidit Dominus opera eorum
,

me
ait

cc.

cc

16 Qui,

cum

haec audiens
:

tristis

abscessisset dico vobis

jitrm-

sunt dc
malitia,

via

sua

mala,

et

misertus

est

super
,

quam

locutus

fucrat

ut faceret eis

et

ad discipulos Dominus quiadives difficile intrabit in regnum caelorum dd. Qui confidit in divitiis, corHinc ait Sapiens
:

Amen

trntix aptutn,

ussignai
ttulantt,

po-

dd
ec

non

fecit.

Sic et nos faciamus;


:

quia raajor est,


et

rxietee; et qui festinat ditari, non erit innocens.

quara Jonas hio, qui ait Aperiamus te Euangelio.

Pcenitemini
pulsanti
,
,

credi-

Et iterum
a delicto

Si

dives fueris

non

eris

immunis
(inquit
tf

vocantem

//'.

Xam

qui volunt divites

fieri

iramo certe sequamur. Quid dico vocantem trahentem et cogentem intrare. Non enim vox facta est propter uunc audivimus [sta, quam qui defunctus est, quia quamvis sit, apud eum
,

Apostolus) incidunt in laqueum diaboli gg. Hifl igitur omnibus, juxta Domini consilium calcatis
,

99

inferos

pcenitentia
,

sera

scd

propter nos

ut

et infruetuosa, tamen nobis vox ipsa proficiat


,

quos adhuc divina


igitur

patientia

longanimiter expein

pauperibus erogatis, Christum sequaimitemur. Qui, cum divcs esset, fectus est, ut nos ejus ditaremur inopia. Et quia, veritatis viam et te doeente doctissirae M justitia^ semitam agnoviraus, cum periculosum sit,
distractis et

mur

et

ultra de

die

liem

differa-

vicino serpente dormire,

et

inter
restat,

quia, qua hora Dominus ventnrus sit ignoramus, ncc incertam mortis horam praevidere C valemus. u. His auditis, iraus ea astantibus, magister

mus

pedibus ambulare
bis inqu
.

difScilc,
in

flammas illaesis ut locum no-

-.

quo

licet

in

mundo

quasi

sine

mundo

ab
i

hominum
deflere
et

consortio
pcBnitentia?

separati,

dignos

iu/1 rn

mun

fo

Luca

natione Tuscus, ex civitate doctus et timoratus, ait jam sciraus qnia verax cs et iter bone legem Dei in veritate doccs; verba enim tua
licel
,

Lauduiims
vir

utique
,

iructus facere valeamus. Docc nos igitur, quaeso, et quicquid inde et locum talera nobis osteudc
,

decreveris,

facieraus.

Nam

salus

nostra in

manu
Insoliludint

tua est.
17
tres

verrissiraa

sunt

quia

Dei

iram. ct

justam indi-

Ad
et

hcec beatus

gnationem effugere non poterimus, nisi lachryquia scriptum rais peccata purgemus. Verum concuquod est in mundo est, quod omnc
, ,

patres

Viri fraBruno respondit sed mecum non me audite


: ,
,

utpote
i

quam

,n iii iterutn

simul audiamus, inquara torum Dei conscium , et


,

illura

summum

secre-

adducli

Prophetam

eximiura

itia

carnis

est

et

concupiscentia
,

oculo-

innosuperbia vitse u; quis, quasso rura, cens inter malos tutus yiverc aut dignos pceniubi superbia instat, tentiffl fructus agere potest
et
,

David, cui Domiuus incerta et occulta sapientiaa suse raanifestavit. Audiamus primo , quid dixequid fecerit. Ipse enim audiamus deinde contristatus in exertunc, sicut et nos nunc et conturbatus a voce inimici et citatione sua dixit Cor meum a tribulatione peccatoris mortis et formido conturbatum est in me timor et tremor venerunt sucecidit super me et contcxerunt me tenebrae. Et dixit per me Quis dabit mihi pennas sicut columbae et volabo et requiescara? Deinde subjecit, et ait Ecce, elongavi fugiens, et mansi in solitudine hh. Ecce
rft,
,

avaritia

enervat

luxuria inquinat? Ubi

lites

contentiones, semulationes , oblocutiones, invidia?? perpetrantur homicidia Ubi fiunt latrocinia falsa proferuntur testimonia, committuntur adul,

teria

incestus
,

fornicationes
societate

sacrilegia,
in

ve-

neficia

et
,

similia? Ubi periit in


in

conversatione
,

simplicitas
justitia
,

charitas
,

actione

/i/i

in locutione veritas

et

in

proximorum

^
00 *
-

DIE SEXTA OCTOBRIS.


Ecce
ab omni occasione et peccatorum, et mundum istum circumstantia mente et corpore fugiens, et mansi perseveranter, non in civitate, sed in solitudine. llle enim fug-iens se elongat (ut Gregorius ait) qui a turba desideriorum terrenorum in altam Dei
,

711
et pro

inquit

elongavi

solus

lavare,

veritate nec carcerem,

nec A

mortem

declinare.
acip$,u$met
/)/|j/otM

no20 Ouid plura? Jesus Christus Dominus publico stcr, cujus virtus nec secreto juvan, nec non ductus est in desertum poterat impediri quin a spiritu suo, ut temptaretur a diadubium,
, ,

tectdeildum
,$inuat.

comteraplationem
solitudine,

se

sublevat

manet vero
,

in

bolo.

qui

perseveuat in

tentione.

Unde idem

remota mentis inut Dei virtuPropheta


solitu-

relictis turbis, ascendit in Christus idem montcm solus orare. Christus in deserto turbas
,

pavit, suo
sit,

tem
diuis

et

Dei g-loriam videre mereretur, se


petiisse testatur,

locum
,

dicens
,

In terra

deserta
'

et
,

invia

apparui tibi riam tuam ii.


18
vitara
riis
tise
,

sic in Sancto inaquosa virtutem tuam et glout viderem


,

et

exemplo nobis, quantum solitudo proinsinuans. Sancti etiam et venerabiles patres, Paulus, Antouius, Hilarion, duo Macharii, EulaArsenius, Euagrius, Basilius, Benedictus, lius,
et
caeteri nobis

innumerabiles, quantum iu
vosipsi

soli-

tiuliue

profecerint,

considerate. Et pro-

sacru Scti-

Solitudo
j

namque

est

plura locis,

ubi pro
justitiffl

terrenis
seraita

via, quae ducit ad caelestia, pro transito-

babitis, suavitates p.salraodiarum, studialectionum,

fervores

oratiouum
nulla
est,.

subtilitates

raeditationum
solitudine

rautantur aeterna.
via
,.

Htec est locus poenitengrati, scala g-lorice.


illa
,

excessus contemplationum, baptismata lachryma-

rum, magis
juvari.

re,

quam
de

posse

Ha.c

est,

inquam,

scala

quam

vidit

Ja-

Hinc

quod

peccatrice
,

cob in solitudine in terra stautem et cajlum et tangentein; quae homines vehit in eaelum angelos ad nostrum recipit auxilium. Haec est
,

quam
ait:

cupit ad se

Dominus revocare

anima, Propheta

Ad.lui-am

eam

virtutum

nutrix

patientiae
,

custos

purissimae

siraplicitatis

raag-istra

et

fraudulentte

duplni-

ad cor ejus nn. Dc absoluta, sterna gaudia intrare meruit, in CantiQuae est ista, quai ascendit de deserto, cis dicitur
:

in solitudinem, et ibi loquar ea vero, quae carnis vinculis

m
E

laborantium, conB tatis et iu aestu refrjgerium , in solatio moerentium qua est turris David oediticata cum propuguaig-nara.

Haec

est

quies

deliciis affluens, inuixu

super dileetuui
vi.-os

suum?

oo

Quce uon invcnitur per

aut plateas
raei,

civitatis,

sed in solitudine. Igitur, fratres

oremus Deum,

cul

mille clypei pendent, et

omnis

in

ea armatura fortium. In qua est campus divini et palaecertaminis, augvloruni spectaculum Btra viriliter dimicautium luctatorum. In qua Adam tamdiu salvus fuit quamdiu solus manmox vcro ipsi in auxiliura muliere sit. Data cecidit. Lude raptus cst Euoch in solitudinem immutaret cor ejus. In qua ilitia
,
,
,

ut nobis loeum talem dignetur ostenuere, iu quo, quae jam, eo inspirante, mente concepimus, possi-

mus
21

opere perficere.
Pacta
itaque

oratione

duo

Stephani

dumqueeduo-

Burgensis
et

et Diensis,

canonici,

dixeruut

Abraham dum solus sederet subtus ilicem Mambrae, tres vidit, et unum adoravit. In qua Jacob, benedis-.lus manet dura, pi"emissis omuibus
, ,

non long-e a civite Yaknti.i, cui culuerct mouasterium nostrum sanin confinicti Buffi pp prope fluenta Rhodani alter uostrum origibus dioecesis Diensis, unde
prseceptores
venerabilis,
,

J5EF
oimi,loeade>
leria,

PP

nem

duxit,

est civitas

alia

Gratianopolitana, sic

dicta vel quia sub

ctione siraul et nominis rautatione felix efficitur,


pli,

suae
i

umque
(i

lam

itus uno momento solus, quam tempore comitatus. 19 Moyses, cum minasset gregem ad inteDominura in ardenti rubo videre riora deserti Solve calraeruit dicentem sibi et audire in quo locus enira ceamenta de pedibus tuis

toto

vitffl

Gratiano imperatore condita, quasi gratiosa, novel ab etymologia nominis llu^o, eji biliset populosa. Et in ea est Beatus episcopus, qui ante sui assumptiodem eivitatis nem ad episcopalem dignitatem, erat canonicus Talentianaj oriundus de Castro novo super
,

ecclcsiae

miliaribus flumen Isaram, quod quatuor dumtaxat Quem nos ipsi. et vidimus et acivitate distat qq.

,,,,

stas, terra

solus esset
serta

sancta est kk. Cui nunquara, nisi ad Dorainus apparuit. David ,


, ,

cum
de-

cog-uovimus virum utique Sanctum, justum

et

ctum ac timentem Deum.


1-1

fugiens

Saulis evasit insidias.


,

Hieremias

Si
?

enim laudatur
Si

castitas,

quis
in

illo

inuu-

et oculis poscens aquam dari capiti suo ut lugeret intrnectos pofontem lachrymarum* ubi se tam sancto locum quoque puli sui
,
:

dior

sermonis

veritas,

quis

loquendo

V amiientibut eonwdtntia,

exercere possit in opere liberius exereere postulat dicens i

pos o,

Quis is
tudi line
va<

m.lii dabit m.h,


II,

d.versonum v.amrum m mdiversor.um ymtorum_m solitanquam hoc e, in emtate lacere non


,

utior ? Si cautior? Si Dei j humilitas, quu, de- (ml proximi, >iuis beuiguior: Si Si oratio, e leemosyna, quis ,~ m g fl
I

^^..
W
inteUeatt,

qms devoton *-. ~ -

soci

hoc modo .ud.causquod.mped.rent cnm gratiam l.chrymarum Qnm e Uam

>- ^^JJ* Mh qn
b
tolo
.

'

dixisset,

Bonum
,

est pra3Stolari
:

tare

addidissetquc adolesccntia sua, adjeoit et se ait: Sedebit solitarius et tacebit, quia levabit

Dei

cum silentio saluBonum est viro cum

oumspectior?
ptis iis,

portaverit

jugum ab

spelunoffi, supra se mm. Helias, in monte ad ostium transeuntem agnovit. Et Helisolus, Doiuinura aum tonere.ur, spiritum, dum tolleretur, m seiis duplicem ejus spintum, Sanaccepit. Joannes Baptista, ab utero spiritu nec panativitate cto repletus, nec mirabili
,

plurima ab omui separata, ad hanc

,,., , ] temperantia, quis moderantior? clero et plebi per eum bona in dia advenerant. Ilic itaque babet et in eis deserta iooa quam montes altissimos, bominum transitu et consortio

~V
,

^^^ ^
g *
.

contl mi)lati o,
.

qnis suMimior quifl , ublimior 4

, ?

n ln

ulilti0Ilc

fortior? Si ju-

Si

quas

pceuitentiam

arctam

pera-

? ,

gendam

rentum sanctitate securus, frequentiam hominum tanquam periculosam fugiens solitudinis


,

quidve meriti quid virtutis baptismus Christi, et pro justitia mors acquisierit, suseepta monstravit. Talis enim factus est in solitudine, ut diguus esset lavantem omnia Christum,
deserta petiit
,

ubi

homines a d pceniad cum libet accequem qua^rimus poterimus ab eo dere locum enim, benigmus et misefaciliter impetrare. Pius et Qui et in adventu nostro gaudebit
e
et doctriua
et

P^ ^
,

propterea - '

optime
si

disposita.

Cumque

trahat)

ricors est. voti

compotes

faciet.

Nos quoque

vos

in

via

dirigemus,

quam

et noviraus et frequeuter

ambu-

lavimus -

23 Tunc

:, :

m
A. Fbhncisco a PfTIO
teque ad hxc

VITA ALTERA

S.

BRUNONIS CONF.
non
est

CapelTunc Hugo, quera cognominabant quod solus sine canonico aut pastolanum, eo
23
rali

possuraus

Nunquid personarum acceptor

hotquctivinfar
uliot

Deus

Absit.

Nou

est

enim

apud

Deum

ud virtu-

tetn illam

beneficio

petendapmageretur rr, ait (uiii offcit Hugo Cupellanus,

sacerdotio sacellani inter eos funAudivi certe plura de viro hoc,


:

cujus fama jam ubique et sanctus est , salutem proptcrea , quia charitas

redolet,

quia

vir

animarum
,

siticns.

Dei Qui
est
acci-

transmutatio, aut vicissitudinis obumbratio, sed quibus vult, miserctur, et quos vult, indurat. Quid, inquam, aliud faciemus, nisi ut fugiamus a ventura
ira
?

Dedit

enim Dominus metuentibus


:

se

qua

ipse plenus

significationem,

numquam excidit, nos libenter (ut spero) senex sum et piet Et quamquam ego jam
lis

debi-

ut fugiant a facie arous. llinc Fugite de medio Babylonis, ut et propbeta ait salvet uuusquisque aniraam suam xx; et iterum

arcta

difficilis, quia tamen et via hajc arcta est, et ad vitam, lata vero ad perditiovia ducit
,

nem

cum

nulla

dicente

Domino

peccator, non singulis in vinea sua eius ss. Qui et reddi jussit novissimis sicut dcnarios singulos laborantibus
,

etas ad pcenitentiam sera Quacumque hora mgemuerit rccordabor amplius iniquitatum


sit
:

Recedite de mcdio Babylonis, ct de terra Chaldseorura egrediraini , et estote quasi hoedi ante gregem yy. Et ltcrum Fugite, salvate animas, et alius proeritis quasi miricse in deserto zz. Item Oh Oh fugite de terra Aquilonis, pbeta Ob quoniam in quatuor ventos coeli dispersi vos aaa.
:

>/'/

Et beatus Job

1'ugite,

inquit,
est,

facie gladii

et primis

si

decreveritis illuo accedere, et

hanc

quoniam

quocumque perviam aggredi, ct ego quscumque vos terra rerexeritis, pergam. Et


sequar, et

judicium bbb. Et sponsa

iniquitatura gladius in Canticis ad

ct scitote csse

ponsum

hhl,

ceperit,
sepulturas

mc
,

recipiet

ibique

locum

capiam

solaque

mors

nos ab inviccm

sepa-

hinnuloque Fuge, dilecte mi, et assimilare oapre, Quid, incervorum, supcr montes aromatum ccc. isti, nisi ut raundum quam, aliud hortantur omnes contemncndo fugiaraus ? Qui recte per Baistum

B
quutit d
ette
tiu,

pn

Andrex

ct

Guui nwluicit,

Andreas scift^Hao audientes reliqui dixerunt. Nos semper pariter licct et Guarinus, quia bemcredimus audivimus, et ex auditu super misericors Deus, ct prfiestamlis est et

duo

bylouem

ffnus

malitia. Qui neminem potius salvos facere, et

vult

perire

sed

omnes

venire.
ptio

Apud quem
in

ad agnitionem ventatis non est personarum accequi

Aquilonem designatur. Nam Babylon vcro pandetur interpretatur Confusio; ab Aquilone omne malum. quia eum non mclius 27 Pngiamus igitur superamus. Fugiamus, inqnam, quam fugiendo ad ipsum non sicut Jonas, a facie Doraini, scd
et
,

E2

vohemi
adliuciiicendit,

Dominum

hunc crucifixum, firmiscirenescireest.Etquicqui.il confitemur, sperantes simpliciter ter credimus, et remissionem peccaet
,

quamquam nos tem' ejus, aoceptus Ohnstum tamen et ambo literas ignoramus sine quo omne fide novimus
est
illi.
,

sed

omni gente,

fecent

volunta-

Et

bumiliter depreubique praBsentem misericordiam avertat a nocantes, ut per suam quam juste meruimus, bis indignationem suam,
,
,

et caeteris impiis parine et nos omnes cum isto ddd. Ilaec diccns tam ipse, quam ter pereamus ultra continere qui adcrant cseteri, lacbrymas

ddd

non

valcntes,

flcvcrunt

pariter,

et

prostrati
:

hac fide salvari torum accipere per verbum


in
,
,

ejus. Vellemus tacum Dominus per plusquam men informari ut faciamus prophetam suum nos admoneat, quales smt isti digm pmnitentiffl fructus,

terram levaverunt vocc misericordia ne Deus omnipotens, cujus


superexcedit judicium ; tione morientium, sed
qui

dicentes

Domi-

omne

non

lffitaris

in perdi-

cis potius

poenitendi tem-

pus concedis

dignos

fructus.
tentia

Quibus beatus Bruno


(inquit)

rcspondens
in

Pce-

est

arbor,

quam
sunl

medio Ecra-

clesia

su*

plantavil

H Agncola. Cujus

lia,

opers bona, forami est contritio cordis, fructus vero, satisfactioms confessio integra,

spatium, qui Abraham servum cognatione sua et de tuura de terra sua et de qui popiilum ai exire pracepisti, domo pa1 eduxisti de terra -Kgypti, tuum in raanu potenti veniam promisisti, extende qui vere poenitentibus et quaesumus misericordiara tuam , super nos , tuum dc ootum angelum
et
,

poena.
idpelenlibnt,
exponit,

dolet de Bommissis. Ille enoa truetns, qm tantum i non dlgnos ct fructus, vero agit poenitentiani .atisfacrt. parte et in qni et dolet, fructus, frnotus, qpu m dolore corSed ille facit dignos per pmnam, anantum dedis tantum ffllgitu seoundum illud ipocalypsis: liquit ner culpam,

25

Unde

iUe

facit

pamitenttam

sed

non

di-

mittere agere debeamus, et diqui doceat nos, quid lis mandatojustiti*, et in semitis rigat nos in via elegens, nobis et locum , quem rura tuorura,

ostendatjin quo pexicula evadere


facere valeamus.

tibi
,

et

digne servire, mundi hujus fructus diffnos pcemtentue

F
,

mJmseglorificavit etindelicns^tanlnotum t. Et in Dcntam date ei tormentnm et mensura peooat. ent et plaffatum teronomio. Pro fructus pc*, ^tue modus uu. Unde nou solum pmnitenti admonet fruotus

cuncta perdere, rum nostrorum, qui festinant judicium cum servis tuis; sed et non intrcs in Do^ iilii tu nis Jesu Christi per meritum pasi
pcccatis e mini nostri ab omnibus qui via, hujus vito exitum, ad eum nos post poena liberos fehab omni veritas et vita est nostrum Jesum Chnpervenire, Dominum
,

28 Defende nos

Domine, ab insidns inimico-

,c.

rqut

<

""'

,,,,,

ihutiitdem

mopoliw
vortvtart <v"

tac

etiam

dignos
si

esse faciendos.

Nam

Uoo jnstit.a
ali

g.1

Korins) ut,
se

quis iu culpam
lioita

lapsus est, tautose

citer

Non igltar ultrn neuoverit iUicita perpetrassc. dileotissimi . pmuitentm gligamus. fratres mei diem differamus. feipus . nec ultra de dic in
vcnturus Ouia qua hora Dominus
est,

debeat

V*

stum qui tecum et regnat Deus

in

unitate Spiritus Sancti vivit per omnia secula seculorum.

ignoramus, an odio d.gnus rum amore, et ncmo nostruu, Jam Jam seourisadradioemarborispositaest. ore sit viventem cognovimus, ut ex ejus
iste

Amen, surgentes Cunque respondissent omnes eadcmque sententia vendideuno animo inde omnia sua, et vale et pauperibus dederunt
runt
charis et notis, Spiritu dicentes omnibus suis longa et iabonosa via, Sanctoducti venerunt, iicet antecedente, dirigente et proDomini eos

auem

jam

mnatus est 26 Ouid

judicio dafrequentcs audivimus, justo Dei datus. et eternis cruciatibus


igitur

angelo ad memoratum beatissimum tegeute Gratianopolitanum episcopum eee.


,

Hugonem

facieraus nos peccatores et operibus, quss fecimus, justifieatt miseri, qui ex

ANNOTATA

DIE SEXTA. OCTOBRIS.


bb Luca? cap.
14, y. 33.
y.

713
A. Fiunuscoa

Puteo

cc Ita fere Matthaei cap. 19,

21.

A.NNOTATA.
a Sanctus hic Pontifex ad S. Petri Cathedram anno 1073 fuit evectus, annoque 1085 obiit, uti

MMatthxiW,

y.

23.

ee Ita fere Proverbiorum cap. xi, y. 28. ff Ecclesiastici xi, y. 10. gg Epist. i ad Timotheum cap. b,y. 9.

ad xxv Maii diem, quo colitur, Romanoque indoscriptus est, in Comment. Vitx ejus prxvio
cuimvs.

hh Adi Psalmum 54, >. ii Psalmo 62, y. 3. kk Exodi cap. Z,y.h.


11

3 et

quinque seqq.

hHenrico patri anno 1056 successit, annoque annum 1106 vivere desiit, uti ad utrumque hunc scriptores docent. Pagius in Criticis aliique cQuiclde tota illa luctuosa damnati historia
sentiendum

Ita fereJeremioe cap. 9,

/. 2.

mm

Threnorum

cap.

3, y.
.

27 et 28.
8, y. 5.

nn Ita ferc Osee cap.

2, i

14.

oo Cantic. Canticor. cap.

ex iis, cim scquentibusfusein remillam disputatasunt


narNotet interim inprimis, horrendi prodigii rationem, a Puieano hic suppeditatam, a narraSancti notione, quam concinnata ab antiquiore complectitur non parum in stri biographo Vita adjunciis dtSi repare. Prxterquam enim, quod hsecsepultureBinsterquiliniononmeminerit pro,

colligere potest studiosus lector et tredeqv.ce in Commentario pnevio 10


sit,

pp De hoc monasterio videsis Commentarium oium num. 430. diem 1 qq De sancto hoc antistitr, de quo ad apud nos jam est, riAprilis, quo colitur, actum desisetiam, quee Vitxprxced. subnexasunt, Annotata ad lit. g. rr Guigo, de S. Brunone ejusque sociis, ad S.

Hugonem, Gratianopolitanum episcopum,

acce-

digium non pubtice

in ecclesia, uti hic

Puteanus
eccle-

dentibus, in scripta a se Sancti hujus antistitis Vita verba faciens, sotum ex illis Uugonem, qui
cappella'
otio

ait,sed intra priratos

domvs drfmu-ti parietes,

fimctum

fuissei

B cum
,

corpus ejus, terrse mandandum, ad


,

tradit

illum <<<dcm Puteanus

ita

hic interpreta*

siam deferendumesset, evenisse refert, licet interim non sccus ac Puteani narratio rem coram ingenti populi multitudine gestam memoriaeprodat.

tus, ut significatum

dumtaxat wluerit, tunc solrn, exstitisse, non quidem


initiatuscsset,se<l<ji>

Hugow
i

rdotio

ndigmlateseucano?

nici seupastoris auctus foret

Verufi
C

d FuerintneS.

Bnmoms xtate

ullde in

Parisien-

interpretationem uerbis Guigonis

Comac-

recitatx, est <hisi defunctorum Officio Lectiones recitatx fuerint, una bium, uti etiam an, si vere ex hisce a vocibus Responde raihi inceperit. Adi

ment.pr.'

<

<>

num.

442,)

parum admodum esse


:

commodam, quis non

Commentaru pra viinum. 228 e seq. kgrippinee e Sanctum nobili gcnere Colonise
natumesse,
f
'

videat? Si... impius ss Ezechiclis 18, >. 21 ct sequenti poenitentiam,... omnium iniquitatum ejus... egerit

,,es

convenit.
seu,

scribitur,

Brunonem scholarum scholarium, non Parisiensium sed Remensium magistrum cj.-stitisse, in ejus elogio, Commentarii prsevii num. 7 dato,diserte tradieum ferali tur. Neque vero Sanctus. dato etiam, damnati prodigio Parisiis adstitisse litteras
,

quemadmodum

hic

non recordabor. tt Apocalypseos l s >. 7. uu Deuteronom. B, f, 2. xx Ifa fere Jereaux 51 f ?&


,

yy Jere
zz Jeremicc 48,
f-

s
,;

aaa Ita fere Zach bbb Ita fere Jobi 19,

,;

f.

29.

umquam

ibi docuit, uti ostendunt

qux huc

fa-

medium. cientia Comment. prxvii 8 adduxi in duo Commentarii, quorum g In primis sciticet alterum in Psabnos, alterum in omnes S. Pauh Commentarii Apostoli Epistolas concinnavit. Adi
prsevii 42.
tus hic

ccc Cant. Cantic. 8,f. 14. ddd Benigna interpretatione hic indiget bio-

graphus

nequc enim Jona


t

'-''

periisse seudam.t eeeAdi, ausein


ta sunt.

<, putandumest.
1

itam [>rxced. adtit. hannota-

Sanctus atlocuh De Landuino, aliisque, quos utietiamdeS. Rufimonastememoratur,

rio videsis, quce

Commentarii pr (

wn num. 433 et

CAPUT
Bruno una cum
sociis

F
II.

aliquot seqq.adductasunt. Ad divitem Epulonem hic alluditur.


i

k Mar^cicap.
1

i,

15.

suis

ad Hugo-

Itafere

Lucx

cap. 13,

5.

mMatthxicap.xi, n Matthxi 3, h 2.
o Ita fere Lucec 3,

t- xi.

nem, Gratianopolitanum episcopum,


venit, Cartusice

eremum ab

eo obti-

f. 7 et 8.

yAct. 3, n. mx qAc*.a,t-S8.
r

net, austere
18,
i. 8. y.
i,

admodum

in hac vivit,

Jeremix cap.

s Ecclesiastici cap. 2,
t

22.
7-

Proverbiorum cap.

24 et quatuor seqq.
16.

ac post sexennium circiter a Pontievocatur, vocantique obtemperafice

u Epist.

i Joannis, cap. x Ita fere Oseecap. 4, y. i. y Pauli aliter Jeremix 4,

2, t.

re statuit.
23
et
..
.

y.

oints

Factum
vitati
;

est
,

seqq.
z

fuerint vere pcenitenti pecremissa,sed quod, quirelabitur , cata antecedentia relatum ex eadem fructum amittat. ad sciUcet, qua quis, relicto peccato,

autem dum appropinquarent cisomnis in idem episcopus vidit


,

Sanctut

pw-

>i" oc

" ra ~
Bu _

Non quod ea haud

Deum

dignum dM ha construentem. Vidit etiam stellas sebitaculum


in solitudine Carthusiae in

^JJJ^
yne(]ue ab

aa

Eam

ptem aureas,

modum

coronie dispositas, a ter-

gmtepitco-o,

perfectionem contendat.

m
A. FruNcisco a

VITA ALTERA
Riilulum
sunt,
elevatas,
et a
CfiBteris,

S.

BRUNONIS CONF.
fir-

qui in

et

cum

strepitu

maximo, torrentium nut inun- D

PuiEV.

rlmento

in situ, mortu, colore et splen-

,w

differentes

ejusdem

numeri

viris

septem

dantium aquarum more, fluens. Ad-quam quidem Carthusianam eremum est accessns gravis et laboriosus

itineris ducatum pnebenftot enim ipsi erant) Maneautem facto, cum esset super visione esa X*JSriiuit. offnpmnt nnlsantes ad fores BollicitUS, affuerunt pulsantes

hujusmodi
licet

q.K-copalis

palatii dicti

septem

viri,

beatus

sci-

ingressus vero difficilis et periculosns, qu* - V-^-V-W ^ utpote ****- duas ^...V-.- _-.--- Ubl/UUVy inter V*V..^ mins altitudinis rupes in cul rect* liueas velut recta? linese sursum se erigunt, et ra culmen tandem pene coeunt, ita ut introeuntibus
, ,

Bruno cum

suo,

licet brevi, sancto

tamen
vero

horrori sint et terrori.

collegio.

Quod cum
,

fuisset

eidem episcopo nun-

Ipsi ciatum, confestim jubet eos introdnci. prostrati, et ad pedes ejus humiliter ingressi sui ad eum adpetita et obtenta benedictione, locum ttt ventus causas enarrantes petierunt ,
,

asperitas

32 Kt ut paucis agam tantus horror ,


,

tanta est ut carcer


vitag

loci

illius

uUo
serit, e

dit-

potius aut

Bru-

purgatorii locus

quam humanae
Unde
difficile
,

habitacu-

OHi vcrbit

lum
bile
,

dici possit f.

videtur sine sin-

gulari dono Dei

apud quem
habitare

nihil est impossi-

ostendere, aliquem dignaretur eis in sua dioecesi pia erogatione conbenigna clementia et sua et ab periculis in quo a mundi hujus cedere segregati, desihominum cetcrorum consortio soli Deo digne serviderium suum perficere possent exipsi habitaculum et dignum
,
,

homines

illic

posse

aut saltem

quam diu perseverare; scitis autem, manum ad aratrum retro grave sit post missam
fratres raei,

aspicere.
ris

Unde metuendum
quse
retrospexit,

est

exemplum uxo-

re,

struere.
qui viiion tibi
oblata deiignu
, ,

:;u

lhec

audiens

beatissimus
de
visione
,

episcopus

tan,

aspexit, ibi Loth, pruremansit, et in salem conversa est, ut suo Quum autem verbis dentes condiret exemplo g. episcopus, B. Bruno illis finem fecisset beatissimus
et ubi

quam non amplius

Hloi putat,

excipiuntur.

pletam videbat, sollicitus, eos sed etiam reverendio, non solum gratanter, Quibus et viet benigne tractavit. ter suscepit, per somnum viquam nocte illa sionem illam Fratres et fllu mei in et ait
,

quam jam imcum ingenti gau-

respondit
cto est
,

Reverendibsime pater,
,

terril.ilis

profe-

derat,

enarravit,

jam in partc cerniad mus, locus iste. Nos autem locum talem Et quamquara intirrai pcenitendum qussrimus. qui potens E in Dei tamcn sumus et fragiles ut et speramus misericordia confidimus est
ut audivimus
et
,
,

Christo

propositum et desidenum non reprobo, sed etiam vevestrum non solum tahMundus enim iste Q enter commendo.
dilectissimi
,
,

dabit qui'nobis dedit huc veniendi voluntatem non sit abbrecum et perseverandi potestatem
,

viata

periculis, calabus et tantis plenus est laqueis, plerumque comitatibus et miseriis, ut electos despicere, et Deura per prospera quaeqne

sat per adversa quaarere,

cum non

possint

Deum

simul-

cum mundo
civitates
*antur,

diligere.

Nam

constituunt, Dei scilicet et

amores duas invicem adverquas sibi diaboli. Deus autem boduo


isti

quo minus, sicut olim, ita et magnalia sua possit ostendere. Ipse nobis nunc ut requienim scopulos torrentiura inolinavit populus in Arnon, et recumberet in fiesoeret armigrrum nibus Moabitarum. Ipse Jonathan et pedibus, per eminenet ejus, reptantes dentium prcepetras et scopulos, in modura

manus

ejus,

tes

ruptos, de hostium
victoria, libcravit.

manibus

data ipsis de

illis

nus

immo summum bonum


maligno
positus
est.

est.

Mundus
prffl

vero
di hgit

totus in

Hinc
:

offiteris

magis dilectus Apostolus

ait

Si

quis

Unde mundum, non est charitas Patrifi in eo b. civitates decum decrevisset Deus Sodomorum
lere
ait

angelus

ad beatum Loth
,

qui ad
,

Dei

civitatera

pertinebat

Salva

iuquiens

animam

nec stes tuam, et noli respicere post tergum, salvum circa regionem, sed in monte omni loco enim et tu similitcr pereas c. Sancti
te fac,
illi
,

tantam multitudinem filiorum Israel innumerabile in deserto manna de et vulgus panem misso nutrivit. Nunquid et nunc cffilo aut parare mensam populo dare non poterit pascerent Heliam suo? Ipse corvis praecepit ut Paulum in ,Egyqui et paverunt in Carmelo messoribus Abachuc pto Ipse prandium, quod Danieli misit in Chaldaam. in Judsea,
33 Ipse
,

pleni ni Deiim
.

011-

slmUetque
tlepi elienii

paraverat
Ipse

in

deserto multiplicavit , ex
satiavit.
et

quibus
Ipse dat

ne Apostolo quibus dignus non erat mundus,


in
,

tantam hominum multitudinem


jumentis escam ipsorum,
cantibus eura. Ipse pascit

pullis

corvorura in- v
ca.li, quae

3 J

teste,

egentes, angustiati, afflicti, circuierunt in solitudinibus melotis , in pellibus caprinis cavernis in montibus et speluncis, et in errautes,
terrae d.

volat.lia

Ac
/

pritno qui-

31

Et

ideo

b6 to, qui

sunt.
le

Quorum

testimonio fidei probati mventi vestigia sequi et imitari laudabi-

congregant in non serunt, neque mctunt, neque sumus ilet nos Domino pluris liorrea. Nonne defuennt huetiamsi nobis
lisP

Non

itaque,
,

mana

de propoiiti
illovum
iiffibiiltate

sed difficile in regiombus lstis quas non sunt sicut iEgyfitus, frigidis Est cmm Thebais, Scythia e, aut Palasstina. quos cemitis inti montibus istis altissimis, ercmus qujndam, qua Carthusia
est et utile,

masime

de Dei prssentia diffidemus, lapidibns istas, providentia, cum potcns sit de vinum panes facere, et aquara in quos vidiraus, quum voluent potens convertere. Qui etiam
solatia
, ,

et

teras solitudines,

'

i.e. iidii

habilatu

crvltate nuncupatur, decem fere miliaribus a ampla quidem, sed penitus inhabitata distMJS, hominibus vero et ca^tens feris perviaj solis aspcntatem asperi^tem animantibua mansuetis animantibus propter loci
,

et nebulam est dare nivem sicut lanam , igitur ejus potentia cinerem spargere. De tanta Immili ter bonitate confisi, iterum ac iterum
et

sicut

supplicamus
,

...

.,

liitir

m.

ultra difne desiderium nostrum petitione confunant nos in hac nostra feras constantiam das h. -' ow.^ Tunc beatus Ilugo eorum .erseverantiam conside,

rupibus et scopulis ciicumvallata modum frigictuosis arboribus oonsita, supra parte temporis nivibus operda, et pro majore prasrupta sterilis, et infructuosa, tu', et adeo mein ea seri valeat sive meti. In cwjus
de
, ,

infru

ne

eorum vocationi
videretur, ait
:

et

divina3

voluntati
di-

pesistere

Desiderium vestrum,

ideo iraplere desidero, ncc lectissimi, ego pariter ut dilatione potius ali, ut auferatur, sed

Ut nihil dio est

quidam
,

mortuus
ex

parvus , quasi qua^dam imago mortis, dicitur


fluvius

qui

Gnerus
,

circumstautibus undique montibus

collectus,

augeatur. p "' vestram, in onn- Carltui* :H Videns itaque voluntatem vobis et ns, mo donanWi fundatam, sti charitatt- radioatam ejt tum W> traxerit, nunc quos eadem charitas vobiscum
, .

'

,,

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A
et in

715

posterum, fratres,

locum pradictum

et

liabeo , plena auicquid iuris vel actionis in eo concedo. Et boc idem a esteris omni?iberle busqui jus aliquod in eo babent, fieri procura-

a tque oper. manuum max.me .n con cn JUJj. bend.s libns, jug.ter ms.stebant o. Qui exindc a nom.ne toc. dicti sunt Fratres Carthus.enses nomen s.b. .mponentes a qu.bus etiam Ordo
tion
,

bo

vobiique et vestris omnibus

omnem

possi-

iste

Carthueleneie

or.gmem sumps.t

par.ter

ct

SS,
quicte

"^STT^ST^ 5
"s

T/lpsi
qui sibi

aad

removendum ea
sunt
,

qn
.:

vestro
...

enm

enim septem (beato Brunone cteros in Pr.orem et an.marum suarum


.

--.

pZoVo
in

contraria

domum

unan.

euper
est,
,

pastorem

situs pontem, qui inter duas rupes preedictas

Hugone

elegerant, et cujus obed.ent.o_. beato episcopo annuente, se submiserant, dip

introitu

dictae

solitudinis

a.dificari
,

volo

et

per authoritate divina prohibebo transrant, neque v terminos vestros nullatenus

^" 3r~
n
ar.na portan e_. Proh.l
,

ut fcemina.

'

el o

pai-i ar^ in ^cms -

rigente p) volentes mundum, quem reliquerant, omnia , qute sunt conet quse in mundo suut et concupiscentia oculorum cupiseentia carnis erbia vtt, sibi subjicere, quandam vivendi
, , ,

terminos piseaUon em ven*^onem, ca P ru pt.onem , ov.um

rtrto
et

ca_

rnestieorum

an.m.

um

cu^

transitum

^
et

runt.

^
,

^^ ^ ^^ ^^ ^
instUuerunt>
,

et ipsi

Tl
niri

s,a gratia mnltiplicet u/ibidem us uc in on^buf boni gerenda sunt partem eisdem tnseculi finem judicio puniendos buat; inobedientes vero divino quos et per secularem potestatem pu-

^libhon

in

oontra superbiam , quse initium est bolem , et co tra ejus ncfaudam etvanam glor.am, invidiam scilicet, ambitionem ,ua sunt alia, fecerunt sibi veetes breves et

Nam

augustas de grosso panno albo

vili

et

rudi,

relinquo,

qua3 eos conteraptibiles intuentibus redderent et quam abjectos , et illis horrori essent potn^ Et quamvis in sordido habitu inipsis honori.
,

curabo

i.

B
Den priut,
ipsit adesse
ul

(lignetni

'"

vocalo,

surgens amplexatus est eos eorum, lauprae gaudio super singulos flevitque adventu ipsorum. licens Deum de Omnipotens semEt deiudc beuedixit eis dicens jus niisericordiai nec mensuras D<
35 His
dictis,

terdum superbia
D

lateat
,

profug-audara
dicitur

quicquid
vero,
et

fecerunt tamen ipsi ad facere potuerunt.

Contra
servitufl

cupiditntem
,

quae
,

radix

malorum

avaritiam

omnium qme idolorum

piterne

definire ; qui , pouere possumus , nec tempora justificas et maquos vis, vooas, et quos vocas, hos
ffnifi

rum
si

nuncupatur, certos terrainos juxta locosuorum fertilitatem aut sterilitatem majores


,

minoresve prsefixerant
totus

ita

ut extra eos, etiam-

super hos famulos


P-ratiae eratiae

cleinentia. tua3 pice, qua..,umus, oculis quos ad tuse servitutis tuos


,

mundus tum pes humanus occupare


sidere.

eis offerretur,

nec saltem, quanpos-

potest, liceret

obsequium invitare dignatus


tuce tuie,
ut,

es, et prtesta

auxihum

peinciani. fute oernclant tut.

toui vuquse qu tibi placita sunt, tota vir--. . _-:i:*.,,r. virtutivenerabilibus Trlvtllti. Reple nepw eos
,

bus

tuis,

quibus muniti

camis, mundi

et

dae-

\ -r ^v,,-. imammalibus et peconbus im nullo modo nft611ftP n t Et posuerunt. F,t ut non esset eis quandoque neces'
.

3 Certum *.o .._ etiam numerura, ,.,

quem

transgredi
_
:

atfut

aUanod alicniod

liceret,

monum

inaidia

are,

et inde victorie

coro-

sariura

nam immarcessibilem

recipere valeant .,
et
eos,

on

reque eos facias in mille millia, secuti fuennt, et et illos, qui eorum vestigia usque in finem vits sua. in vera dicta solitudine ab omni humilitate et charitate perseveravennt,

necnon

quam dictum est posnumerum ausessioni sua3 addere tantum mcnachos cum tertio duodecim gere
,

vel plus

terrae
,

aut pecorum

decimo Priore, ac sexdecim conversis, pauoisque


mercenariis
nullo prorsus superaddito, in suis edomandomibus esse perpetuo decreverunt. Ad carnis concupiscentiam , et legem dam autem qu repugnant legi mentis, duris
,

culpa
legio

et

poena liberos

sociare

Sanctorum tuorum colPer Christum Dominum digneris.


,

membrorum,
semper ad

in

eam cliam
.

ducunlui

Cellulat ibi-

dcm

xdificant,

nostrum. Amen. Bruno et ejus 36 Post lucc autem, quia dictus itineris labores non sodales omnes erant propter fatigati , retmuit eos modicum nec immerito episcopali paidem beatissimus episcopus in suo procuravit eos sua aolita benignitate et
latio
el

carnem

ciliciis

utebantur.
et

Secunda
et sale,
si-

quarta et sexta
et

feriis,

pane

aqua

erant. Tertia vero, quinta oui placcbat, contenti et Sabbato legumina vel aliquid hujusmodi

vinum,
quid

et in feria quinta

aliud

coquinario

recipiebant
sani

etiam caseum vel aliab omni ,

reoreavit

per dies aliquot.

et

saria erant

pr^paratis ac dispositis ascenderunt in montem et in via inhabitare coeperunt dictam ereintraverunt ac


,

Quibus omuibus, quae neces-

expletis,

tamen esu carnium tam

quam

iufirmi per-

mum

solemnitatem uativitatis auno salutis nostra3 Joauuis Baptista3 sancti n octogesimo quarto k, anteceoctogcirao millesimum supra millesimnm
Carthusia.
circa
,

ac in omnibus et per dente et ueuie ei> ., .. necessan.s providente omnia adjuvante, et de episcopo l. Et ibidem in praefato beato Llugone
dirigente

"'".^

eos

~^
"
.

comedebant, petuo abstinebaut, Panes albos non tritico. Vinum pused solum tortas q, licet de dilutum, quod rum nunquam bibebant, sed bene et hoc duntaxat in prandio limphatum,
vocant quibua eo et coena, et diebus illis continuis narc liccbat. Jejuniis fere
,

parte

superiore

montis

quie

nunc

dicitur

Au.

dabantur, cos in eis (1;ll ;mtul eraebant, scd si forte gratis offcrcntium volunjuxta oharitate recipiebant, et vesci Ueebat) di[diebus tamen, quibua eis
.
,

^^ ^
,

uti

et

eoe-

et

prolixis

nunquam
f

tatem

edificare cOBperunt beatam Mariam de Casalibus, necnon et parvas cellulas, non loiige ecolesiam,

stribuebant.

39 Officiura divinum

diurnum pariter
et boris
l

e1

no-

/iictrii

a dicta ecclesia distantes. diem vocatur fons tem, qui usque in praesentem distinctas et ahBrunonia, de se tameu invicem alterius solitudiquantulum Beparatas, ne alter singulas impediret m. In quibufl singuli per

circa

quemdam

fon-

oturnum, tam in ecolesia, diebua quam quibus in eam conveniebant sed intentisflime ut quidam non perfunotorie
,

illte,

iur,admodum

oculis

nem

more iUorum anti<iuorum chorum habitabant n. Ubi silentio,


Octobris

^gyptiorum monalectioui, ora-

devotissime persolvebant. Totum cxteriorem, quoquc suum, tam interiorem quam excehabitu, voce, vultu, rebus visibilia hominem dentibus, 93
offihun
fixis,

in

terrara

deraissis

cordibus

vero

in

Tomus

III.

716

VJTA ALTERA

S.

BULNONIS CONF.
Religaonis (quae ab

I'i

rF.u.

irnmo dentibus, spretis ounotis aliis, intentum , vero Dominicis et aflixum Deo, exhibeb.-mt. Diebu.antiquocertis Sanctorum festivitatibus tantum
iiiiii

eremitarum more, nc ab
inferioribus
,

aliis sacris

operibus,

impedirentur, Miss Sacrificium offerebant, quo omnea pariter conveniebant. Et ipsis diebus tn refectorio simul ad ritum inonachorum comedebant. Aliis vero dielicet diguitate

ejusdem numeri viris istis D septem primo instituta est) perfectio. Quae recte figurata dicitur per stellas illas Septem, quas in eorum advcntu beato llug-oni Dominus demontam propter magnum hujus septenarii stravit
,

sacramentum
,

bus

in

cellis suis

sub arcto silentid,

orationi,

quam propter stellarum sublimipuritatem , et claritatem stabilitatem tatem quantitatem. Istce uanque virtutes Religiosis 0mnibus nedum conveniunt, sed etiam Qecessariae
, , ,

meditationi, contemplationi, et oeteris piis etdevotis exercitiis sine intermissione vacabant, ita ut, ubi prius fuerant specus et cubilia ierarum,

sunt

qui debent sicut stellae esse in ca^lo, per contemplationem et mentis affectum, non in terra.
:

Nam
Deus

species caeli
,

est

gloria stellarum

ait

Sa-

tunc videres choros castrorum, cuneos prophetaet coetus angeloruin, conventus monachorum
,

piens u

secundo debent esse in coepto


firmi
in et

relig-io-

nis proposito
stellas

stabiles.
,

Nam

uit

rum
llugonem erga

?.

n bem temper hubenles.

Oii
\ph\u,

40 Memoratus autem episcopus sanotus Ilugo, eos frequenter visitabat, et ut filios tenerrime diligebat; quos usque ad mortem suam et non

tantum
jiliis

eos,

sed et qui eis


fovit
,

>nt,
in-

ilHDtl

Iwsce,

semper
non
in

ct

beneficiis.

Eratque

ut essent in sig-na firmamento et tempora, et dies, et menses el annos. Unde quod stclhe manentes in cursu scriptum est et ordine, pngnaverunt contra Sisaram x, id sic enim Sisara interpretatui est, contra diabolura Excludens gaudentem. Tertio debent esse iu tri,
:

B ter eos,

ut

socius, et frater
(

dominus aut episcopus, sed ut humillimus, et ad cunctorum


erat)

bulatione patientes, ut

sint sicut stella

matuti-

na

quantum

ipso

obsequia

paratissimus.
,

In tantum autem devotus cremum incolebat ut eum interdum beatus Bruno inde exire et ad inquit, ite ad .,\( lire compelleret. Ite
,

medio nebulae. ut praa 43 Fecit enira Deus lunam et stellas essent nocti. Quarto sicut in stellas non cadit nptio nec casus, nec error secundum Phiita et ipsi debent servare carnis inlosophum
in
,

E
habilati
i

\t,

feli-

cem

pi

oves vestras

et

quod

Ipso etiain

beatissimo

eis debetis, episcopo instante et pro,

exolvite

5.

tegritatem sine con-uptione, ut dicere possint illud Apocalypsis Eg*o sum g-enus et radix David,
:

curante,

circunvicini

omnes
,

tam

ecclesiastici

quam
nonis

nobiles et populares
et

videutes beati Bru-

sodalium tam sanctam ac tam honestam ac devotam conversationem, dederunt lem, quicquid juris habebant in dictis monejus
tibus,
t.

matutina y. Et ne de eis diquod stellaa non Bunt muudae in conspecatur, ctu ejus. Quinto sicut stellarum quaelibet raaquasi punjor esl tota terra, quamvis b
stella splendida et
,

ctalis, et

el

intra

fines

et
,

limites dictae solitudi


felix

Isti

itaque
illi,

sunt

Carthusia

primi

vastam solitudinem primi et in ea Ordiuem hunc inhabitare coeperunt qui a te nomen velut oleum ubique terrarum
es

qui

hanc
,

primi fundaverunt. Isti sunl effusum accepit iem column, quas Sapientia excidit, et in Lt. Isti sunt septem (juibus sibi domum
,

modioa videatur in exteriori apparentia, debent semper orescere per chariminui vero per humilitatem. Haec enim tatem duo, humilitas scilicet et charitas, sunl duo requibus lig-ionis extrema, initiura et fini caetera, quae mediant, omnia sunt potius pmna, ig-itur iterum atque iterum quam merito digna. felix Carthusia tamdiu Bterilis, uuno vero fcecunRelig-iosi
, ,

da

in

bovee ascendentes de fluvio, et septem spicae culmo uno. Et septem bucciuae, quarum usus

Feliccs montes, qui tales ineruerunt hal incolas ct cultores! Felix denique Religio ista di!

vinitus

instituta
et

qu83

Religiones

post

erat in jubileo.
.,,/

qtioi iim

in quorum 41 Isti sunt septem candelabra quse medio Joannes scribens septem ecclesiis
, ,

Benedictum antiquitate praacedit, et has illas etiam \ita3 austeritatel De cujusorigine hffic pauca, ut ad cceptum propositum redea-

Augustinum

IIHIIHI Ulll

erant

iu Asia,

perhibet se vidisse similem

filio

ho-

mus,
\\.

sufficiant.

minis, vestitum podere, tcnentemque in dexte sua septem stellas, qua? septem ecclesiarum sunt.

Beatus itaque Bruno, de quo nobis serrao,


vit83

n hac

austeritate

cum

suis

iu

dicta
,

soli-

Urbano HPapaevoi

medio throui agnum stantem, haqui et oculos septem bentem cornua septem in omnem terram c sunt septem spiritus Dei missi. Isti sunt septem sportae fragmentis et septem signacula libri clausi et septem nae viri, Spiritu Sancto pleni, quos in diaconos ad ministraudum eleg-emnt Apostoli, et Beptem gradus, quos vidit EzeohiSl ad ascensum exterioris propter septem Spiatrii. Iste est septenarius
aug-eli;

et in

tudine fere sex annorum spatio persi ac nocte sine intermissione jejuniis

die

orationi-

b us

tigit

ritus

Sancti dona sacratus. Iste septenariu, numerus primus in monadibus perfectus est redditus ex Buis partibus agrgregatus.
sex,

Nam unum

et

duo

et

quinque,

tria et

quatuor, quaa sunl

peligiosis vacans z. Coumortuo Gregorio septimo Pontifice Romano, succederet ei in Papatu Viotor Tertius; successit quo item post paucos menses mortuo moprius dictus Otho ei Urbanus secundus qui ejusdem nachus et abbas Cluuiacensis fuebeati Brunonis, dum iu minoribus ageret discipulus aa. Qui paulo post sui assumrat nou immemor ptionem ad Apostolatus apicem beati Brunodoctrinse et probitatis ejusdem volensque in sibi olim praeceptoris nis, sui
et
alii

autem,

ut,

partes ejus aliquotae, septem faciunt. Hinc est


et septima hebdomada, et septimus mensis, et septimus annus, tanquam per-

quod septimus dies,


fecti,
timode
inr ullndil,

a Christo credita administratione ejus uti convocavit eum ad sanctne Romanae Ecclesiliis
sias

obsequium
Dictus

addito

etiam

obedientiae
,

prae-

erant lege

feriati.

42

Septem etiam diebus agitur

et repetitur

omne tempus.

omui opere. Et septimo

Et scptimo die cessavit Deus ab die Christus iu sepulcro

quievit. In quibus omnibu* notatur hujus saet iu eo hujus sacrae crati septenarii numeri
,

Bruno percepto non modicuin turbatus hujusmodi mandato quippe qui jara solitudinis dulcedinem g-uest ut quiescestaverat. Tenebat enim eum Maria rog-abant ut laboraret trahebat Martha ret se desereret, Papa, ut obediret. Terfratres, ne
cepto.

vero

beatus

rebat

cebat curia, si illuc acccderet ro timorata iguorabat, quid in re


:

DIE SEXTA OCTOBRIS. e alias Mgypti conscientia vetam perplexa


Sciebat
recipit

717

ac Palmstinm solitudine
in Vitis

A. Fh\m
J'lTEO.

gens olim,

uti

apud Rosweydum

Patrum

ageret.
Ponlifiei 06i:>

Tandem

obedieutia

vicit.

enim
,

temperandutn
ttatuii.

quod

vera obedientia

moras
:

non

excusationem

aut dilationern fratres et discipulos suos ait


,

admittit.

nec llinc ad

videre licet, anachoretarum multitudoincolebat. solitudo, f Ut, quam horrida fuerit Cartusisc anlequam hanc cum sociis suis Sanctus noster indistinctius explanatum invenias , grederetur 26. adi Commentarium pr g Orationem hanc, seu exhortationem, <jiiam S. Hugo ad Brunonem ejusque socios habuerit, penitusesse a biographo confictam, unusquisque,
, j

Manere vobiscum,
;

a vobis gratissimum fratrcs mei dilectissirai vero Apostoliraaudatis separari gravissimum ura mihi es1 Nam in majocis obedire miin ribus est reg-endi ac jubendi authoritas quasi noribus vcro obsequendi neeessitas. Unde peccatum ariolandi est repugnare, et quasi scej
i

quantum opinor propense inanimum


t

inducet,

h Essc pariter Brunoni hanc responsionem pro arbitrio hic afjictam, uti et Hugoni verba,quac

propterea quod lus idololatriae nolle acquicscere, ut omnis anima sublimioribus ait Apostolus
,

proxime subduntur, indubitatum apparet.


j

Mabillonius Prsefatione in Seculi sexti Bene-

quia non potestatibus subdita sit Deo sunt nisi a Deo ; quae autem a
,

est
,

potestas

dictinipart.

ordmats
damnatio-

sunt
hb

el
:

qui

resistit

potestati
resistit,

Dei ordinationi
aibi

resistit

qui autera

ipse

prodesset exnera acquirit bb. Quid igitur mihi jejuniis et abstinentiis carterius hic vobiscum m atterere, et per inobedientiam, animae raese damnationem acquirerc P Nolite itaque, fratres, essu meo contristari, ne Buperaddatis
su
,

l,num B8 meminit chartae, mense Julioanni L084 addicecesis Gratianopolitanas, in qua Carthusia sita est, presbyteros ac laicos datse, in qua, ne foeminas per Carthusise fratrum, \um et turbas fuqui Deo placere upiente giebant, terram transeant, et nequisquam intra
<

terminos
deducat,
facta

psorum

possessionis piscationem aut

venerationem exerceat,et sua animalia pascenda


prseceperii verum ego, diligentissima indagine, chartam illam nuspiam invenire quivi. c Brunonis in Cartusiam mgressui k /,,

Eugo episcopus

sed potius dolorem dolori expleta persevcrate. Et <>go qua vocati estis obedientia, ad vos revertar, Domimihi injuncta
,

in

ea

vocatione
,

in

licet

abiemque Siguino, Casx-

no coucedente. oranes t6 Tunc

cum

lachrymis
:

et

ejulatu

epocham a Puteano hic prsestitvi Commentarii prsevii num.


duxi.
l

cx

iis,

170 etseqq. ad-

Deiabbati,lo,.1. .1
i

uin

ipciniui/ reiignat

Cur nos, Pacceperuut dicentea cui nos dcsolatos reiinquis.-' lu au1 ter fl eseriSj - -.-.-*- _i_ +i-\tnm. totumes'enim post Deum omnis spes nostra, praesidium Tu nobis in a&versis

magno clamare

Vera hic prsedicari, liquet


(<,
-//

<

^use

Com-

men

num.

502

et seq.

dicta sunt.

que refugium.
in
,

um,

in

tente,

solatium, in temptatione consilireinfirmitate subsidium. Quid igitur, te refaciemus, aut ad quem, te absente,
sicut oves errantes
Si

fonte, S. Brunonis nomine hodieque distinctOjdliisque, hic memoratis,consule Commen-

De

ourremusP Erimus profecto

27 tarium /< n Puteanus, qui in pl ?j Cartusiam ne ejusq


j

quse de

S.

Bruno-

primum
tui

ingressis,

ad Romanon habentes pastorem. trahet nos obedientia traliat nura Pontificem Christo tecum superemincns eharitas, quae est in quara sepaTi re non poterit, neque mors, neJesu, que creatura aliqua. Beatns itaque Bruque
igitur te
, ,

scribit,

cum BWmenvenna
ittos

consentit,

perperam
igu-

ab eo hic dissentit
los,

enim

Guigo sed binos singulas inhabitasse cellas, Vita, ut Gratianopolitani ep\ inHugonis,
meCommentarii prsevii num. Ut hoc autem scriptore, utpbte sijnmoi etsi inchrono fideque dignissimo, standum est, tusianihauddudum post sancti obitum ar
'

suum et suono hseo audiens, timens, ne propter locus praedictus jam Deo rum inde discessum ad manus laicas et prophanas iterum
dicatus,
deveniret, nolensque illum

omnino

deserere,

post explctam sibi impositam


suis repetere,

pcenitentiam

eum

commendavit et deintendens cum abbati venerabili viro domiuo Sig-uino, dit illum unus ex primis monasterii Casae Dei qui ruerat C donatoribus praedictis et habebat quandam cel,

int. nonbini, sed singul< singulas ceUas mt prsev.num. 487. oConsuleCo antequam > Cartusiam se p Cum Sanctus, <rii Cc abderet, aliquamdiu eremitice,ut ni e t aliquot seqq. docui, mSiccsc-

lam
cc

sibi

vicinam prope Gratianapolim subter ca-

strum Curnilhioni

apparet, Fontancr soUtudinevixen' dubitandum eum sccutis, inPrioanasociis,in Cartusiam Hugonem, Grarem, cum nondum cum hisce ad ^iopuUtmxum episcopum. venisset, electus non
.

ANNOTATA.
stellarum septen, a Quid de hic memorata Hugoni, Gratianopolitano episcopo, disione, S. refevinitus oblata, ejusque adjunctis, tamen in Guigone, sancti hujus antinec
,

fuerit, contra ac

iis,
-

quse

/.

Puteanus

existimi
q

tur

ita Consuetudinum Guigoms cap 54,nwm. 3 panem tort;. est PaDiS, quaravis de tritico, habet Uassonus autem xn euim album oon facimus
;

AAnnales Cartusienscs

inscnpstt,

runtur, aliove vade antiquo fundantur, stitis biographo, xxv vide sentiendum sitt Commentarii prsevii positum, b Joannis Epist. 1, cap. fc, f 15c Ita fere Geneseos 19, ^. 17. 33. d Ad Hebrseos cap. xi, J. 37 et hic indubie noster biographus,non eLoquitur

tortam interpretalur paAnnotat. addictumcap.


nemsubrufuin. U norma, quam Sanctus ejusque T jj,
S0CI/ in

Cartusia tenuerint, videsis

Commenta

ttr*viinum.metbinisseqq. GratianopolitaSanctus vere ita Hugonem,


s

num

inqua deScythia, Septemtrionali Asiss regione, tractu, Carthusisc non minus, quam in terrarum est aeris temperies, r 'emum complectente, frigida Mgypt&deserto Schetcs seu Sciti, Sohythia sed de quod, non secus etiam a nonnullis nuncupato,
,

episcopum, obsequentem habuit. Commentariiprseviinum. 50. quo id illi fecerunt Comment Instrumentum, oMet seqq. integrumdedi. tarii prsevii num.
,

Consule

u Ecclesiastici 43, x yudic.5,t.20.

*.

10.

y Apocalypseos

718
A. FHAiu.iscoa

VITA ALTERA

S.

BKUNONIS CONF.
beati Brunonis,

POTEO.

22, 1 16y Apocalypseos cap. in Vitam prseced. ad lit.v. z Notata adi Vitamprseced. aa Videsis, quxin Annotatis in

cum

consensu
beati

sui

conventus et

in prresentia praefati litani episcopi, et alterius

Hugonis GratianopoIlugonis Lugdunensis

archiepiscopi, remisit

ad

lit.

q adduxi.
13,
f. \

bb
alice

Ad Roman.

et%

ibi

lamen pro hisce

vocibus, Qure autem a Deo

de potestatibus

sunt, ordinata sunt, istse leguntur Quffi autem sunt,


:

dem

locum prsedictum Carthusi libere ac juri eorum et successorum eorunf tradidit perpetuo possidondum. Et ex tunc

a Deo ordinatffi sunt.

qua id Sanclus fecit, repertapostea 529. haudfuit. Adi Comment. prxminum.


cc Charta,

dictus Lauduiuus Prior, et CfiBteri fratres ac eorum successores usque iu prresentem diem dictam eremum Carthusire cum suis finibus et ju-

perseverantes in ribus tenueruut et possederunt, generalis capituli es sub commuui obedientia Ordinis , quod ibidem annis Carthusiensis
totius

siugulis celebratur juxta vivendi

normam ab

eo-

CAPUT
Cartusia

II.

deinde a creteris dcm capitulo Carthusire Prioribus, et a dicto generali

beato Brunone primo


g.

et

eis

datam
\\)

Sanctus

e.

Romam

se confert,

Bruno eidem Urbano regimine Ecclesire utiliter et Pontifici charus, tunc Ecclesia iu fideliter inserviebat. Erat enim persecutionem Seu turbatione maxiraa propter
Diotus vero beatufl
in
rici

cnmque coniiliit Urbunum


/''/""ii,

guj

Uelphi ecPlacentia, acdein

secutis
m

huc discipulis,

ut Cartusiam

quarti
,

imperatoris

prredicti

qni

quem
,

eiiam

repetant, rVVVlUt t

suadet, f'^ wv dwww&t, ipseque in Calau,


/
^

Gilbertuni
ct

quem Clementum

vocavit

de

fa-

Papatum

intruserat h. Qui
,

ambo, Uenri
verura
Ponti-

u hrifP Obtenta a Pontifice Secedendi Drice, OUiUua arfacultate, recusatoque Rhegiensi


^ .

cus soilicet et antipapa Clemens Urbanum persequebantur.

^^
et

chiepiscopatu

aeserta sese
se

n/taA

nhrlii aoau

rem iaem urbanus deciinans m nis(et merito) minime confideret postquam venit, consiliura nabuisset, piacentiam Mdphi
, ,

Quorum furocum in Roma-

benevolum DentVUUim

ibi erqa cut, vtyu,

comitem Ro^

aeriim habet, novas CCClesias COnJ


dit,
t sanctissimeque vivit acmontur.

^^
^

iu aiiud conciiium ceiebravit

in

*****

petulantiam quorumdam ecclesiasticorum, Et pluGratiano teste, animosissime compescuit.


ra in eos decreta fecit, qqb incontincutcs et
prietarios et instabiles

-i

maxime

si moniacos,

contra ecclesiaet contra P rok.

monachos
,

Deinde

nec

a beato Hugone episcopo benediRomam Brmo -j-^t deinde Urgebat Xletione susoepta, Romam accessit a.
.,>,

imperatoris iterum furorem ibi securus, ejusdem in Gallias transmigra. fugiens, relicta Italia salute fidei cogitans, aliud vit l. Ubi denuo de

iei u(i

eo

Ulumi ani

Q.uem Pontifex, de enim Apostolicum imperium. iutirac diligebat, adventu plurimum qucm
ejus,

conoilium apud Clarummontem, Grati norum, eonvocari feoit, in quo, eodem


teste,

civitatem Alverqufl

et inter primos et gaudens, benigne suscepit familiares consiliaprajcipuos sibi peouliares ac


,

plures

alias constitutiones ordinavit

et

fidel<

;t

Cu J us

niajoil-

et

arduis Ecclesire negotiis utcbatur


consiliis.

erigendum labentis ut Hocere videbantur. Et inter eretera statuit, dicerentnr beatre Marire a clericis quotidie
ad
,

Eeclesire

statura

respi

rre

et

Convenerunt autem ad

et

ut in Sabbatis ejus Oflicium solemniter


50

c<

ai

creteri fratres eum Spiritu Sancto hoc operante, eo in Garthusia fueomnes b, qni prius cum ipse rero magis, quod rant, dolentes plurimum, Dominus Carthusiae , quem locura pradictum et in quo digunm llli habitacusibi elg-cr.it,
.

brareturm.
Legi autem
in
in

quadam
1;|

historia, quse

Fasci-

laromonte

eulus temporum
fratribus

dioitur,

quod

hoc beata Virgi

in Gall

um,
ipsi

enim c, reliquissent rat C on i ura non sieut murmuravenirent eis in mentem cucumeres aut carnes illis in deserto,
Dura
,

revelaverat , haud di quin beato Brunoni et ejus sodalibus, cum in adbuc Carthusienses dicerentur n. soli
coneilio

cillumcelebra
vit,
i-

eodem etiam
cit.

rem memoratu dignam


Galliffi
,

fe-

Nam

prineipes

et

ereteram
,

multi-

toribus

pepones

Levot

illre

meditationes

oratio-

consolationes , quas lectiones, et spiritales habuesolitudine prredicta Carthusiaj in priue strepitus, et peri,,, 7 iderent tumultus , a lachrymis contiQ poterant se cula'eui
. l

ad exconvenerat tudinem, qusa ad coneilium pro recupcratione Terpeditionem contra Turcas ut trecenta n re Sanctaa taliter animavit ,

hominum nomen

nere.
uiiam ul
repeianl, tua
d-t.

landem

vero
,

suasu et

induotione
posset

ejusLpse

dem

beati

Brunonis
t
;

cum nondum

suura in militiara Christi deInter quos derint, signumque crucis susceperint. dux Lotharing Builhon erat Qotfridus de fines atquo duee moventes per Qermanorum Bizantium vadunt, ac deinde,
,

que Pannoniam,
transraisso

eomraeatum redeundi a ,quam illi in tunc oocurenPontifice obtinere, omnes unanimiter negoeiis necessarius
pro se
tibus

lieUesponto,
et

Niceam

pnmo

lieentiam

seu

Antiochiam,
deinde

plures alias

obtentis consenserunt ad Carthusiara reverti Pontitice litens ad prflBprius ab eodem summo pro restitutione dicti dictuxn abbatem Siguinum quem illi beatus Bruno inde discedens (ut l00j di itaque Lauiam dictum est) remiserat. Magistro cretens fratnbus beatus pater Bruduino, quera loco sui prreposuerat e, ductore,
,

Iherosolymam omnem oirca regionem capiunt o. Ubi dum velGutfridum in regem colent Chrifltiani dictum se nolle auream dicens ronare, renuit if se in ea urbe, ubi Christus spineam ferre coronam Teunerunt autem dictus Gotfndus ei
, ,

Saracenorum urbes, Pt Sanctam civitatem

tulerat p.

septem
nura q,

alii

reges

Christiani

octoginta

octo

dictura

regnum

eum anui post Hierosolymita,

no inPriorem repetiverunt. Quibus Siguiomnes Carthusiam ejusdem abbas rogatu summi Pontificis et nus

devictis

Babyloniis et /Egyptiis
strage, et

magna

infidelium

cum maximo incremen-

DIE SEXTA OCTOBRIS.

71<J
JICIMO

detonominisChristiani. Quibus oranibus causam Pontifex Urbanus in dicto Claromontensi dit idem
concilio.

oMguflmdiu
jnvit, leceden

5L

gc

''"" ur
'"'"
'"

f"

mabeo

licet
8i8e

eidem Pontimeritum certi propter obedienti Ecclepaucis, adhaesisset, et non modicum

Quum

itaque

beatus Bruno

excubilis preciosa aedificavit, in quibua uocturnis convenepariter atque diurnis ipse et qui cura eo orationibus insirant fratres, divinis laudibus et quara ipse prius stebant, in ea austeritate vitje
,

PtTiO.

in Carthusia

ca

eanoto Dei circa ejus reformationem e1 recuperationem Terr Sanctae suis consilus inde seouta profuisset, ut ejusdem Urbani nec acta pradicta testautur crcta, et alia ejus curue tuet posset diutius tantaa inquietudines ad solitudinis ac multus ac strepitus sustinere quietem jugater as] quam dimiserat cells
,

tcnuerat, et suis tenendam prfflceperat. Contigit autem, Domino hoc operante, dum quadam die princeps Calabriffl Itogerus z cum non parvo comitatu et cum canum multi-

suo

tudine copiosa in dicta eremo Turris venaretur ipsarum feras, canes olfactu suo diversa ferarum in ad dictas speluncas vestigia insequentes liruno, et qui cum eo venerant, quibus
,
,

fratres

pariter habitabant, deveuirent.


,

Ubi,

ti

Poutifex de Placentia transrans, autequam idem gemraata Galliam, humiliter et cura iret ad petiit et tandem Pontifice instantia ab eodera relicta cu ut obtinuit veniam et commeatum, quam reliquerat repeteret aut
,

pedibus
banl
,

latratibus multis

ria

eremum

aliam
isset
sise

sibi qufflreret,

quara Dominus

lpsi

digna-

se praedam quos dictus princeps cum suis concito cursu Ad veniens reperit patres praedictos in dictis speluncis, flexis genibus et erectis in Cffllum vultibus et manibus simul orantes et Deumlaudantes aa.
aa
ille

domino suo indicamag-nam aliquara invenisse.

retur osteudere r. Et

quum
est

idera

Pontifex volu-

eum
,

confirmare in
quffl
,

archiepiscopatu eccle-

Bhegfiensis,

Calabrias

ad

quam

prima metropolis totius eodem annuente Pontifice


iens

B4 Quod repletus, de

intucns
,

mag-na
et

adiniratione 6tw
desiliens deQlufi

equo

cui insidebat,
,

^"

vote et humiliter
,

salutavit

de eoruni

a se fa electus fuerat, ipse electioni iis, qna? o ex iis, qiise in Soriptura sacra Legerat, et ex et audierat, qualia et quanta sint in ouria et riderat s, uon praslatione pericula, consentire reousavit
in

adventu et singulorum statu diligenter interrovalde, Deum E gavit. Quibus oognitis, gavisus est tali se dignatufi laudans et glorlficans, quod rram setprasda dignum facere, Bperaneel

quidem

pertinaciter, sed solo quietis

amoreetdesi-

suam eorum
in

meritis

et

pi

adjuvari
ut

el

derio, servata

scmper

ut decens est) ad superiorem


,

pace

tueri.

Et propterea
et

possent ibidem
,

obedientia et humilitate
tate.

et

ad proximos charibeatus
Gregori,

quietius
eis

vivere

diutius

perseverare
et

dedit
bb

ecclesiam
;

beatffl Mariie

Sancti

Stepbani

52
deserlo
,

Tunc enim

ut

dicebat

de eremo bb
vitffl

ana
abiit,

um aUquot
i

ante Dei oculos vera servatur hurailitas quum hoc, quod quis utiliter subire prfflcipitur,
us
,

ubi eos frequenter visitabat, et de documentaque Balunecessariis providebat


,

tis

ab
,

eis

libenter

audiebat. Et

beatum Brunoe1

pertinaciter
i.i

uon

recusat.

Unde

potest

quis et-

idoneus laudabiliter ex humilitate prffllatioeodem Greg-orio dicenuis offioium recusare propter meliorem inteutioprffllatio te , quod nem fugienda est, maxime cum ad hoc super-

nem ipsorum quem pr ceteris

omnium pastorem
iutime

patrem
ad
se fre-

diligebat,

quenter evocabat; quem in magraa reverentia semcujus per habebat, et quasi priinuin in domo sua orationibus jugiconsiliis aoquiescebat, et ejus se
:

igitur, na voluntas agnoscitur. Cura voluntate idem bea Pontificis dictione veuia e1 Calabriffl deserta penetraBruno, relicta curia sed juuctis sibi quibusvit, nou quidem solus dam aliis ejusdem propositi viris quOS bonus odor vita3 ipsiufi ad solitudinem quarendam traloca et xcrat t. Audiverat enim, illic deserta esse ad perag-endum pmniquampluriraa
, ,
,

ter

commendabat

in

quibus plurimum

eontide-

bat cc.

Nec eum
in obsidione

fefellit opinio.

Nam
in

Deus
li

eum

Brunonis meritis a pramarata

eum
litei

proditiom

Capuana

civitatis
T\

dd

idem
hfflc

princeps in suis

patentibus
''

verba testatur: Egro ricordia comes

1l.n.ii1 Rofirerius

.liirino divii

TIli.Q.

.1.1

notum
'

ee

iolitaria

et optentiam aptissima. Et quamvis intenderet Carthusiam prout jam ssepius decreverat, taret et illuc fratres suos repetere , quara reliquerat c J prfflmiserat, quia tamen ( ut sequi, quos ante sua transipra3dictum est) Pontifex cura curia est Carthubat ad Galliam, in cujus finibus sita fugiebat, sequi videretur, quam sia, ne euriam Calabriara potius elesed ut elong-aretur ab ea Carthusiam a, cum ea tamen semper git, quam sedatis rebus , ut inteutione et voluntate , ut
,

beneficia, quffl volo orauibus fidelibus Christianis mihi pecatori concessit Deus orationibus reve-

""'

rendimei

fratris

quihabitant in mntin et sancti Stephani protoraartyris , raea inter oppidum , quod dicitur Stillum terra
\

Brunonis, piissimi patrisfratrum, ecclesiis sanctffl Maria

et

Arenam.

Quum

essem

in

obsidione

Capi

Calendis Martiis, et pi Gra?cum, principem super


nationis

im Sergium, natione

ducentos

armifferos

su

et

exereitu,

excubiarum
non

ma-imodi-

primum commode
ret, prout
in
i-ipsit.

posset

Carthusiam
ejus
literis,

repete-

strum
ipsi

qui Batai

prfflventus, prius

quibusdam

qua

principe

Capuffl promittente auri

fratribus snis, qui

erant in Car:

De ha3c tbnsia, apparet, quarum verba sunt quoniam mihi unicum post fratres, scitote
me,
,

me meumque cara quantitatem, ad invadendum noctu aditum pollioitus es1 se prfflbituexercitum

rum

x
u
ftoge-

viDeum est desiderium venieudi ad vos, et quando poteroj opere adimplebo, Deo addendi, et juvante x. pradictis ad quan58 Venit itaque cum suis

rio.vnati
"

j ara

eremum

in

finibus

Calabriaa

quffl

dlCltUT

'"""" / "'"'

'"""""""

Turris iu

dicecesi Squillacensi

y, ibique

nou

, ,, pnnceps n Ca- pericaloMe advenit 56 No\ proditionis '" juxta promissum esl papua3 ejusque exerdtus dumque me sopori dedissem, ad arraa ratus ad titit cubiinterjecto aliquanto noctis spatio, bus quidam seuex reverendi vultu meo li Cui Lacbrymas continere. valens
,

cel-

scissis,

non

sed quia sumptus ad eas non suppetebaut, las sive cavemas eremitis congruspeluncas plures materia , sed in Christo entes de vili quidem

cum
lis

in

visu dicerera

Quffl

ait: Fleo aniraas

Christiauoruin

causa pldralus P teque cura


,

Ko
ll-

simul. Exurge quamprimum

ferme arma, b| liberan

, ,

,,

, :

?20
A. Fiuncisio a
Putio.

VITA ALTEKA
permiserit,

S.

BRUNONIS CONF.
Domini millosimo centesimo primo.
ro ejus fratres

Ubersri te Deus

pngnatorum.
veluti
si

ffic

esset

per

tuoruraque aniraas mihi per totura videbatur omnia venerabilis pater Bru,

cujus

Corpua veibidem honorifice condidorunt. Ad sepulchrum tale fuit appositum Epitain


lis
,

no

Expergefactua
pavesoens.

Bum cum
lllico

terrore grandi

pro

sumpsi arma, clamans visiout armati equos conscenderent militibus, experiri. Ad quem nem, an vera esset, satagens fugientes impius Seret claraorem
vi8 ione
,

phium. Frimus

hac

oroino

Christi

fundator ovi-

, Btrepitum sunt prmcipem gius ejusque sequaces subseouti conse in dictam civitatem Capuse, sperantes autem milites nofuffium habituros. Ceperunt centum sexagmta inter vulneratos et sanos

Promerui fieri, qui teg-or hoc tumulo. genitrix Alemania Bruno mihi nomen que
, ,

me-

Transtulitad Calabros grata quies eremi. vir notus prseco Christi Doctor eram
,

in

orbe

stri

ff

duos

ff,

quibus

et

visionem fuisse
sura

veram comproba,

Desuper illud tum.

erat

gratia
,

non

meri-

viinus.
novit idcirco h
iii

57

lleversus

bencficiis

nona Jnlii mensis per quindenam continuam mia civitate ubi fui dictus venerabilis Lrotans. Venit vero jam qni me qnatuor de fratribus suis Bruno cura
,
, ,

vicesima volente priehabita CaSquillacium


,

Doo

que

resolvit. Carnis vincla diesOotobris sexta qui legis ista, pete nn. Spiritui roquiem mortem60 Ilanc autem ejus Banotam vitam preciosam secuta sunt miracula multa, quae
,

nn

Miracula dcindc cjut ic.


rititpalt
"<<

Dominus
bus
et

g-loriosi

sui in

Confcssoris intercessioni- inr

Sed cuin

suis sanctis

etiam absente suis gratias egi, qui de me B S habuisset. Qui se humiliter orationibus curara
asseruit
,

Cui

sunt. devotisque colloquiis consolati humiles et reverendo Viro visionem retuli

non ipsura

fuisse,

quem

vidisse cred.di,

dignatus est, quamvis ttiam absqur non faciant, cum non neget miraculit miracula Sanctum transferri. Apostolus, montes sine oharitate posse Et propterea non sunt in talibus expetenda seu quserenda miracula, quas cum malis possunt ha- E
meritis

operari

sed Dei
Tl

ut Rogavi quoque ipsum humiliter, Squillacensi suterra propterea de rebus meis in donabam, dignaretur largos redditus, quos mere ad recipere nolle dicebat , quod renuens ille, dimiserat ut meamque hoc domum sui patris oxtraneis liber deserviret Deo
re belli qq.

angelum,

qui

astal principibus terapo-

beri

communia.
,

Nam

et

magi Pharaonis mcan-

ettationibus suis multa signa fecerunt. Judas vivens miraoula fecit filius perditionis iam damionia qui et cum cseteris Apostolis ejiciendi
,

fecepotestatem accepit. Multi etiam alii signa hoc .sanctiores , immo porunt, ncc tamcn ob sunt. et damnabiliores effeoti tius deteriores
,

omnino de rebua totadomo mea quasipnmus nostro Hicfueratin Tandem vix ab eo impetrare potm,
et

1,1,

magnus hh. suraere ut gratis acquiesceret

modicum

munus

,,//,,

itW,
1 1

bi-

^^SSDonavi enim eidcm

patri

Brunoni ejusin

Domine Domine Qui cum in judicio dicent nonne in nomine tuo prophetavimus, et in notuo mine tuo dreraonia ejecimus et in nomine Respondebit illis Dovirtutes multas fecimus? vos. Discedite a me Quia non novi minus
,
, :

,mi

cletitu

extruit,

mor

ttm riW '"'tiam senlit,

que successoribus ad monastenura sanctl ab.que temporali servitio corapluet complures res, cum castro
,

habendum

perpetuum

omnes

operarii inquitatis 00.


discipuli

eidem Domino

Ilinc est, quod, cum redeuntes dicerent: Do-

Jacobi

raque bona
in

alia

cum

amplissimis hbertatibus
declaratis. JSdificavit

dictis

literis

specifice

nomiue mine, etiam dasmonia subjiciuntur nobifiin quia spiritus Nolite gaudere, tuo , ait illis In quo subjiciuntur vobis. Et tanquam quasrerent,
:

vig-ore donationis praeitaque beatus Bruno inibi quandam ad honorem primo ecclesiam dicta? jnxta speluncam seu anheataj Maria? Virginis subterraneum, in qno solus ipse trum quoddam

hoc, inquit, ergo magister bone, gaudebimus? In ca3quia nomina vestra scripta sunt in gaudete
,

Mspp.
81

manebat.

Demum
,

vero

pariter

asdificavit

cccle-

C
1,1.

distantem a superiore non longe Biam aliam monasterio sub vocabulo sancum contig-uo illi in quo CHiteri fraprotomartyris ii cti Stephani tanti et Bub cura et regimine habitabant,
, ,

tres

Domino militabant hk. Cum qmraortis sua perseveravit bus ipse usque ad diera quam prius cceperat et doin ea observatione nec declinavit ex ea. Vecuerat in Carthusia, sciens, quod venithora niens autera ad mortem, mundo ad Patrem ut transeat ex hoc eius ab infantia singulas oonvocatis fratribus suis, temporissuisc.cntatessuas recensuit, et totius U proclamavit, exhorl
,

a Sanctum Multi vero e contrario sancti sunt , facta leguntur miracula, quetnqttamettt qnibus nulla vel pauca posse, ca mnde quorum sanctitasicut complurcs Martyres ii,ii, qu.i hic ConfessoComplures etiam te nullus dubitat. multa scnpsequi ad fidei illuminationera rcs sanctitatis proba- F in eminentia doctrinse runt et ut Augustinus, G.egorius tionem habentes cum in canonizatione sancti Iho,
,

similes.

Unde

responquarerent ma? Aquinatis de miraculis inquircndum. Nara tot dit Papa, non esse de cis quot quaestiones terminavit qq. miracula fecit fucrunt, qui in eremo vixerunt Plures igitur
, ,

'II

aspcritate vitae
ti
,

elongaa conversatione horainura

tiaetsei

dignum

pHuimeqtu,
ftdi
-

profettio

nssa,

humihtatem etad eosetadmonensad charitatem et perscvcrantiam. suam dc Tnnitate vero fidem 59 Postea sermonc exposuit et conprotracto et profundo Credo etiam Sacramenta, quas san.

et continua pugna contra temptationes abnegantes, patrem, seipsos vitia perseverantes relinquenmatrem, et omnia, quaa possederant, suam portantes , et Chnstum setes, <-rucem cujus requentes sicut Paulus primus eremita solum raonachi gerere apectu Antonius ait, se Machantus, nomen. Sicut et Arsenius Ililarion, in
, ,
, ,

cluut

sic:

moritur.

Ecclesia, cta credit et veneratur panem et vinum quae eonsecrantur


,

et

nommatixn
in

altan

verum Corpus esse Domipost consecrationem vcrum Jesu Christi, veram Carnem et ni nostri in remissionem San-uinem, qua3 et nos accipimus
ueccatorura, et in
ipse Balutis asternaB

noster Eulalius, et caeteri plures. Sicut et hic pater fecisse videqui non minus caeteris beatusBruno, pro sanctitatis testur. Quibus omnibus sufilcit dicentis in persona SaDomini
:

timonio verbum Qui elucidant me, vitam aeternam habepientiae

mm.
,

Pro-

xima autem
ne \oluta

die
est

Dominica sancta illa aniraa caranno pridie Nonas Octobris

bunt rr. 62 Et iterum Supra salutem


,

de

eadem

Sapientia loquens
et

proferuntur,
ottendant,

inquit, et speciem dilexi illam

DIE SEXTA OCTOBRIS.


;v

721

proposui pro luce habere illam; quam sine et fictione didici, ct sine invidia comrauuico,
et

gratias humihgnas, quas possumus, laudes et et ejusdem Sancti merita di ter referaraus,
Praeceptuin enim efferamus laudum praeconiis habemus de honorandia parentibus, nedum carChrinalibus, sed et tanto magis his, qui nos in g-enuerunt, spiritualibus. Onde scriptum est, sto
.

POTIO.

non abscondi. lntiuitus enim partioipea est thesaurus ejus, quo qui usi suut dona sunt amieitiie Dei, propter diseiplinaa
tatem
illiaa
,

facti

quum commendati ss Et iu Euangelio Ecce no Petrus ad Christum xisset Simon ergo et secuti ^uraus te, quid liquimus omnia reliquerit doOmnis, qui mdit erit nobis
di.

quia gloria homiuis ex honore patris sui est, et dedecus filii pater aitfe honore. Et quia, qui et longiori pat patrem suura , vita vivet
,

mum,
pter

aut patrem prouxorein , aut tilios, aut agros matrem, aut meum, centuplum accipiet et vitam
vel fratrea vel sorores, au1
,

jocundabitur in
exaudietur, el et benedictio

f
in

ta
ei

die

orationis

suae

stfperveniet
illius

beuedictio a Deo,

nomen
:

aternam possidebit

Et iterum ad discipulos vobis, quia vos, qui secuti estis suos Amen dico liomime, in regeneratione cum sederit Eilius et vos subitis nis'in sede judicantea duodecim tnper sedea duodecim de vita terna [sraSl uu. Et ad adolescentem
II.
,

novissimo manet Ci ccc Deo laudes et gratias, Laudandum 65 ^gamus triginta annos Uominnm qui, sicut post quadringentos et filios Israel per ae facta Abrahae rum libeservitute manum Moysi de ita et nunc post totidem annos, quadi nostrum, triginta, hunc Patrem
insuper
11./
i

bua interrogantem, et vende orania


et veni
c<Blo
CBOi
,

ait
,

Si

vis

perfectus esse, va
e1

et per

eum fundatam domum


per

prsedictam
legislatoris
terris
vi<

Sancti
,

quae habes,

sequere
itaque

me

et

paupenbus, habebis thesaurum m


da
partis

Stephaui

manus

.surarai

Ko-

mani

Pontificis,

Christi

in

manu
sanctitatis

B
ideo

His

solis

nostn

n is

Brtmo-

\ Papa mi,

Papa noster, hoc tempore Pontifex Madominus Leo deciraus sine aliqua miraculorum inquisitione xiraus t Brunonis
testimoniis

sanctissimus

aculii non

yy

contentus,

dignum

diiousn

sonura,

eum,quem

arbitratus est et rationi couUi in hoc seculo D<


,

donis insignivit et gratiis

nunc assumptum
nt
"

in

lvdimere, et sub nostri Lonem et obedientiam restituere digna scilicel tus est. Tot enim anni, quadringenti numerantur ab ejusdem Ordinis initio, triginta, quasi quodara divino praesagio, usque ad annum millesimum quingentesimum quartum deeimtfm nno idem Pontifex eundem Patremnout jam in qua strum et dictam ejus domum
alieuornra
|

E)

ddd

maximis efferendum veuti dederat Omnipotens


legeiM
it

cui vi-

ssepe dictum

;
i

:l
>

,1:;
1

et

vitute

liberavit.
et Sa
,
I

Et

qiua
Q

tunc

Dominum
fces

in

disciplinas,

eidem

nunc
,

Sanctis ejus,
,

Domiuo dign
et
e1 ille
I

thronum
votionis

divinae

gloriaa

quieacenti

debitte deterris.

mur

et

colimus

quum Sanctorum

obsequium
voluit

impendatur
Pontifex
totius
,

in

Et

propterea

idera

et

nobi
i

sequimur, sicul perfecte diligit, qui ejus mandati

morea imitamun

enerabiles

patres
filii

et

fratres

'

od

s
i

Ordmi

nostro

Apostolica

auctoritate
nostri

ut in singulis

domibus
seu

Ordinis et

dilectissimi

si

veri

sumu
Di
hll

nii sevettigia

earum
patris

ecclesiis

capellis capeps

a lesium

qiwunu ejusdem
,

degeneres, . *
nostri beati

sequamu
Brunonis

nostri

Brunonn

r* annisjanguh
illa

erim -P-nK, gjtam

_
mori

quantum,

iphut
itur.

imitcmur

^
|

die sexta

mensis Octobris, qua die

ta

anima, carnis vinculis exuta, ad

enim,

nlios

similes esse patri,

quum Dom
Patrem
fecerit
,

congrua ac migravit, solemniter colatur zz , et celebretur, ejusque debita dcvotioue dignis in Domino laudibus v<

de seipso loquens, dicat, nou


facere quicquam,
Bt
et
filius
ille

nisi

quod

quod viderii qu83cumque ille


nos
|

fa-

memoria

etcouveniens Officiura
et decautetur, et
fi

in

honorem
ileamus

ipsius agatur

simi!
fe

ut de eo diebus singulis com-

tur

,orationem
i:

Pontifex

domum

quara(utjam
Jater noster in prius pcr eum

Idcm Stepnam priedictam sancti ^epnam prasdictam iictum est) beatus Bruno
.

~
;

et

" 11S
a Carthusia
Cai
.

Car-

im sumus,

et

nl

imus,

Calab ; Carthnsiam fundaverat,


finibua

-nymum
perfecte

^m^

nomen accepimus.
,

utem
irillll

oorainis

secundum

Hiea0 .

vocatus,

vel
vej

qua

cjo

jus

conditum

multis annis occupatam, chos alterius Ordinis sub oura juxta ritum, Ordini uostro restitufy et instituta ejusdem nostri Orregularia

uod

Ho j et ia, dominator, quasi a Dopei


l
'

mino
ctusest, tamquam a peifectionem vocatus ///.

Domino

perfecte

"" vel

d '"

ad
Iff

mores ac
dinis

regendam
desupcr

et

gubernandam commisit,
literis

ut

iu

confectis

Apostolicis
.

COUT.\.
.

tinetur bbb.
lllltf
(

(1/

/11-

64

Gaudcamus
g-audeamus

itaque

omues
in

mei
,

dilectissi-

tianot

mi
ndum,

omnes

Doraino

diem

fe-

Anno

scilicet

1090,

ad

Mari

et collaudant F.lium DeS.

too namqae

diea

523 docm.

es(

Lerris ad Dei laudem

et tanti

Patna memori.

e
th

JJr
t

am annua

devotione reeoUtur.

Lxu emus
,

toret lstemur

ea, et ommpotent! De q.a nostre miht.te per suam misericordiam hujus tantis ac talibu. dom. et ducem et principem
.

n
tos

w.i

SrS5^SST * ^J^laccess
'

obUOam, aeqyavu

Commentarii pr*m

"

.*;ic

Snto

g^

nrfpvenit

via

et

tantis
in

aotiuus

a^

-^ ^
hta.
.

Cmmentarii prm
Q

Siindc remuneravit

patna

di-

num. 528

Qum

A. Fiuncisco a

Puteo.

Cum nimirum e arcessitus Romam


e

VITA ALTEK.Y s. DRUNONIS CONF. peditionum illarum Cartusia ab Urbano II Papa


se contulit.
restitutionc,

scriptores,

annolhU Hano- D
Gesta Dei per

Adi Comment.

Wechelianis sub /7,7' typis Francos simul editi.

titulo

iinum. 616 e*529.

(De hac Cartusix

per Siguinum,
adjunctis, quee

Casx-Dei abbatemjacta, illiusque prx,,morantur, videsis Commentanum


<m
.

p lia Tyrius, lib. 9, cap. 9. q Fuit scilicet anno 1099 Hierosohjma a Christianis expugnata, iisque anno 1187 a Saladine

o28 et binis seqq.

de annuo cogew/n rotii Cartusix Majoris Priore, cogitari primum apud tolius Ordinis capitulo Basitio, proximo Cartusianos ccepit, idque sub exsecutioni demum fuit Anthelmi succcssore Columbius in sua de Cartusiano,

g Sub

recensione S. Anthelmo, septimo ex

Mo-

omnium, qui de re illa tractant, scriconcorsfuit testimonn ptorum Urbanus II Papa, t Citius Bruno, quam, cum Gallias petiit, solicelebrato Placentix concilio, tudinisrepetendsefacultatem ab eo petiit acobtierepta, uti
nuit.

Videsis
serius,

Commentarii

prsevii

num. 536

et

binisseqq.
s

mandatum,
initiis

ut

rum

quod cum memorat, accuratse veritati consonant. quemadmodum in h Factum id est anno 1080 Appendice ad sua ad Bermannum Contractum
,

Dissertationenum. biographus ita sit, non omnia, qum hic

57 et seq. ostendtt:

Non
.,

quam anno

1090, contra ac existi-

Rhegienmavit biographus, ad archiepiscopatum fuit Sanctus. Adi quem recusavit, electus

Constanttensis docet Bertholdus , assentientibus ei etiam scnptoribus presbyter, quas ab Henaui tractani de calamitatibus,

huncannum
aliis

Comment. prgev. num. 532 et binis seqq. Lanvinus Normannus, a % Ex his unus fuit Tusco diversus; Sanctus autem hunc, Landuino curia Calabnae aliosque, quibuscum e Pontificia vitx propositum non deserta petiit, ac solitarise

ric0 IV,

aliis III,

et

Urbano
-

II,

sub Gregorio VII potissimum Romanis Pontifcibus,Ecclestapasuti

tuncprimum, cum Romseversaretur,attraxisse,


se d

sa est
i

Melphian1095 Placentiseque deinde aliud anno n0 1089 non statim a celecelebravit. Quare is Pontifex escmbendi,quo bratoMelphi concilio t prout quis
nartius dilucide ostendit, concilium

Urbanus II Papa,

m
.

hujus Vita Rui,

tr-,

T>, :

jam indcab eo tempore, quo in Cartusix advidetur E huc morabatur, sibi habuisse adjunctos Commentarii pra r. uti facile colliges ex iis,qux num. blQdictasunt. Sanctustn Calabnam u UrbanusII Papa,cum Galliam non adiit, ac proin ratio, ob secessit, assemquam tunc Cartusiam non repetiisse hic
,
.

posset, sed bioqraphus hic utitur, modo putare annispost Placentiam se contultt. sex dumtaxat id tunc, Nec quo Henrici furorem declinaret, hic docet, Urbanus contra ac prxterea Puteanus adversus Guibertum fecit tunc enim Pontificii sectatores ubique fere queantipapam, ejusque laudatus Bertholduspresbyter ad an-

tur,

non subsistit. Videsis Commentarium vium num. bWet binis seqq. datam, quam x Cum verba hsec integra 41 Cartusise fratres, per Landuinum.ad Sanctus ad
prae-

claudant,hsec hosce revertentem, misit, epistolam meminit Sancti haud dubie ea ipsa est, cujus hic
nostri biographus.

madmodum num L09B focet,


dia

pra mlebant, idqueita,


in oivitate

utm

rae-

y De hac eremo videsis

Commentam prsevn

Longobardia

Bcbismaticos, id est,

generalem Bynodum
L09
K
irit.

Placentina inter ipsos Guibertinos, et contra ipsos ,-eque etiam ipsa cond

num.
z

circamediamQuadragesimamPlacentiffi^ctoanwo

...

_.

etiampotest synchronus centino statulis, consuli presbyter, ad annum Berl In.hhsXonstantiensis 10 Concil. col. 500 et quin1095, et

De rebus, ab

Urbano

II

Papainconciho Pla-

*! bicitiae Princeps sic seu potius Calabnee et Commentariipreeviinum. 556 comes quis fuerit, et seq. explanatum invenies. comiti Calabnae et aa Sanctum nostrum, cum Rogerio ignotus adhuc esset, nonfuisseab
Sicilise

552 rtseqq.

hoc, venationi tum, dilucide,

operam dante, in speluncis reperquantum apparet, probant, quae

Labbeustom.

Commentarii prxvii

num

541 et binis seqq.

q
^

\ Concilium Claromontanum,quoddecernanda? expeditionis parandceque in Terram Sanctam fmt, t uodque nulla ilnl cncniumprxcipue
< ,

oausa hac, omnibus passim notum est, e magis, quam omnes rlinm ni5 mense Decembri ,uti inter anvo

medium adduxi. biographus F bb Duas hasce ecclesias, uti hic ejusque socns Brunoni ster indicare videtur, S. hos,inspecuorana comite Rogerio, statim atque invenerat, donatas /uisse, a inter venandam
tes

vero alienum apparet. Adi

Commentarium praeergaS. Bruno-

conVenit fuit rdebratum; .intisadlitAmanifestumest,


f

unde simuletexmox

viumnum.hl0.
<>,<

Urbanum Papam

hic de comitis Rogerii

subditur, convocavit, id, uti mox hic lunc non quo Henrici furorem declinaret, in Galliam, concessisse, contra ac hic traditur.

mm

memorantur, nrm veneratione summa ac amore consonant, ubi abundeproveritati sane apprime paucis dis qux Comment.prxvii locis non
bant,
serui.
.

Adi hacdereRuinartiuminUrbaniPapse Commentanum prxVit a num. M0, uti etiam vium num. 607 et seq.

m
m

..

cti

nomine Operis, Fasciculi tcmporura adannum\WMegitur,auctor in ,,,> r,,r ui


distin-

haec dd De occasione, qua obsidio tempore comes Rogenus vericuloque, quod hujus fuerit expositus, viex proditione, in se parata,

contigent,

desis
ee

cst

Wemerus
;

alumnus isti fidejn haud floruerit>recentiorest,quam ut rei conciliare possit. certam atque indubitatam Puteanus esse o Veritati, qux hic affirmat consona, uti etiam quo singula temapprime
,

Rolcvinck, Ordinis Cartusiensis verum hic, utpote quiante secutumxv

Commentariiprxvii num. 635 et seq. in CommentaLitteras hasce seu diploma


;
,
,

xd intuli rium pncvium num. 637 et sex. seqq. quemadmodum quo 1098 autcm non anno Commentarii pr xvii 40 probavi obsidio Capuana contigit, sed anno 1099 datum fuisse, promedium. bant, quo3 eodem 40 adduxi in
,

pore gesta

videre est ex Historiis, quas Terram Sanctam expeditionibus de sacris in Tyrius, alnque antiqui exripsere Guiliclmus
sint,

n'Fueritne inter captos an fuga evaserit prohabeo ditionis dux Sergius, compertum haud
,

auod *

si

interim inter captos vere fuerit, oportet,


ut

DIE SEXTA OCTOBTUS.


A
veniam a Rogerio comite non obtinuerit, sed morte fuerit mulctatus, cumnomen ejus inter eaptos proditionis Capuanse reos, quos omnes Roge8. Brunoni Turritanseque eremo in servitutem dedit, apud Surianum in illorum elencho non reperiatu r
ut

723

dinalibus protulerit, illum tamen, quse hic Pu- A.Fuxei

teanusscribit,drS. Thomaasseruisse, nuspiam neque vero a Pontifice illo, tot hunc invenio Sanctum fecisse miracula, quot qusestiones terminasset, dictum fuisse, sat verosimile autumo.
;

Potw.

rr

Ecclesiastici2\,
f. f.

v.

.L
L3e14.

De apparitione, a comite Rogerio hic narrata, quse huic fuerit, nonper S. Brunonem, sed per angelum, sub ejus specie ac habitu oblata,
g-g-

ss Sapientise 7,

L0,

ttMatthcVi

19,

29.

uu

Ibid.

f.

27 et seq.

videsis

Commentariiprsevn num

644.

ctus ante

hh Consequens ex his verbis non est, ut Sansuumin Cartusiam secessum in Rogerii Adi comitis curia versatus aliquamdiu fuerit.

Commentarii
11

prsevii

num.

571

et seq.

xx Itafereetiam ibid. f. 11. \\ Scripsit hanc Sancti nostri Vitam Puteanus anno circiter 515 Leo autem X ab anno 1513 ad annum usque 1521 S. Petri Cathedram occupavit. zz Cum Leo X Papa Sanctum nostrum canoni1
;

Sanctus quidem, ut 88 Commentarii prseviidocui,prxter ecclesiam, sanctissimse Dei Geprius nitrici sacram, quam in Turritana eremo ecclesiam alteram, S. Stephano exstruxerat, dicatam, ewstruxit verum vel unam vel alteram biographus indie duabus hisce ecclesiis, uti hoc cceptam fuisse, qitam cum cat, exstrui non prius
;

zatione nec formali, nec gequipollenH, quxutraque cultus prseceptum importat, Sanctisa
pserit, sed tantum, ut

Commentani

pt seyii ulti-

moprobavi, Beatificatione aequipollenti, per solamcultus,quse inCardinalis Papiensis litteris, vprimitur, perCommentariipri missioncm facta hiographus noster, quse veritati accurate consonent, hic non scribit, siper prsete,

per diploma, quod supra ex parte hic recitatur, donationem, inhoc expressam, S. Brunoni comes

riti

Rogemus fecisset, omni dubio procul a veritate, alienum est, uti quisque, qui Commentarii prsehaud vii num. 624 et binis seqq. dicta expenderit,
(h/flcutteragnoscet.

quod per
junxit.

temporis verbum voluit idem hic ><delligat, prseteriti itidem lemporis verbum in-

kk In monasterio isto monachos, vitse crc putatur, cie minus aptos, Sanctus constituisse suprema sibi servata prsefectura, Lanvieisque, num prsefccit Priorem. Adi Comment. prsev.

aaa Modo quidem sacrum Sancti corpus in Turritana S. Stephani ecclesia honorifwe asservatur verum in ecclesia S. Marise verosimitius prsev. num. E terrsefuit mandatum. Adi Comment.
;

731 et binis seqq.

h\A<Bullam seu litteras Apostolicas, quibus hoc


Pontifexillefecit,

num.
11

623, 626, 645 et 716.

Commentarii prsevii num. 754


:\,

Quid verosimilius phrasi hac significetur,

videsis

Comment. prsev. num. mm Integram fidei professionem, a Brunone morti proximo emissam, nec tamen hisce verbis terminatam, in Comment. prsev. num. 727 intuli. nn Hic, uti etiam aliis locis nonnullis, a Bahujus editionis (adi Comment. prsev. silc.
>'

et tribus seqq. integras dedi. ccc Paulo aliter Ecdesiastici

f.

6,

etVi.

quo Sanctus ejusque mnt ingrcssi, pr socii CartusicT eremum ddd Anno
scilicet 1084-,

Cartusiensis Ordo initium accepisse censetur.


eee Joannis 5
fff

?.

Non pauca adhuc,

num.
sis

anni

dissonat posterior Parisien734J nonnihil 1521-; hanc autem, etsi non hic, alibi
lectiones melioi

tamen subinde, cum


arridentes offerret,

sve

data Vitce S. verum cum adjiciuntur vitque Puteanus, hic compleplane, quod a Sancto gestum sit, nihil
;

quse non secus atque jam Brunonis nomine notavit vulga-

Thomam Aquinatem qq Sanctorum numero S. addieml Martiit quo anno 1323, uti apud nos Ecclesix doctore egimus, videre r de sancto illo Joannes XXII Papa adscripsiti hic auest, non tem demiraculis. qux S. Thomas patrasset, diant, sed contra dili esse inquirendum, haud tum e gentissime in ea fecit inquiri. Liquet id Sancti canonizationis bulla, tom. 1 Bulladicti inserta, tum ex Procesrii a Laertio Cherubino
su inquisitionis
super vita, converoatione mera. fr. Thomae de Aquimiraculis ei diem in Operis nono, adprmfatum \ Martii tomum pag. 686 et stri primum mensis hujus
factis

sumsecutus, quod lucubratio textum isthsec tanti non sit, ut primsevum ejus exprimi multum intersit. scrupulose ubique et seq. 00 Nonnihil aliter Matthsei 7, 1. 22 20. pp Lucse 10, f.
:

ctantur, tantumque

una cum

iis,

quae tribus ul-

oralionem ad Cartimis numeris modo hic dedi, hortatoriam constituant, ab v tusianos Sancti nostri haberi ha rito pro parte Vitce abstinendum duxi. Ea intequeant, recensendis biographo nostro rim quse in hic suppeditatam a

R CartusicV etymologiam Theophilus num. 9 observat, Stylita mystico, puncto, 4, in * proponere. Sic itaqite ibidem lubet hic lectori (Cartusise nimirum) habet Quidquid sit de vocis veritatem dixisse ori-inatione primfeva, quis ad nomen a carne tusa et maceeum qui Cartu.si
rata'dictum
videri,

affirmavit

Primaevam hanc

recol.

seqq.Hlato. kdhsec etsi quidem, Aquinatis Vita eiin conscripta aseS. Thomx Guidem Martii tomo apud nos intexta, num. 81 synchronus, memolielmus de Thoco. auctor Joanres Papa Dominicanorum depuriseprodit,
tatis,

quemadmodum

hujus vocis, asserere non foisse orig-inationem illuc S. Brunonem ausim,quisciara, ante apqulsos loco noraen, ut Uquet ex acsocios id jara fuisse \Q\ovum(aSuriosa licet ed\ cap ix et x Sanctorum illuc habiBrunonis. Nisi si post S illie ab eis macerationes et tationem et exceptas

miraqui ad eum, ut inquiri in S. Thomse postulatum cula Apostolica auctoritate juberet, sesecrevenerant, divino afflatua Spiritu diaerit t Thomse doctrinam nonpotuisse esse sine dere, S. hanc plumiriculo, aliaque deinde nonnulla, quse consistorio coram Carcommendant, in

rimum

tunc inditam contigit, contusiones corporis, retrotrahi ad tempus, pnusquam appeilationem incoleretur, siquando de anterion 1II0 , Sanctis Nam ipsa quoque sermo. iempore incideret plerumque nomina locorum desumit Scriptura prosequitur eventibus, ut fuse a posterioribus igitur notatio nomfQuamvis S Chrysostomus. carne tusa et macerata, viden nis Cartusiffi, a tamen notationi illi subjeeta nouossit incerta Quadrat sanc est ad veritatem. tio perspicue
;

'!

multo

Octobris

Tomus

III.

1U
A. Fhahcisco ^

VITA ALTERA
illa

mnlta ma-is, quam

alia,

pro

qua

BRUNONIS CONF. num salutis millesimum (post


S.

octogesimum
studiosorum,

secun- H
et erat

Pdtbo.

Puteanum nempe
derivans

hic) sataffit

Petrus Sutoris,
a duplici
.

dum,
illic

Parisiis literarum studia florebant,

Carthusi

vocabulum,

HeHie-

cum magna

turba

braicavoce quarum altera altera, ronvmum Perfectam vocationem sonet designet, ita ut sensus sit, hoc est ia, Deum Hxc Carthusiam esse perfectam vocationem Dei.
;

juxta

S.

pauci doctores insiffnes.

Accidit

tum non autem sanc bor-

rendum et seculis omnibus memorandum in ea tum urbe spectaculum, quod CartnusianiB vit instituend* occasionem prssbuit, agente providentia, qu* multorum
sulere saluti.
3

divina
voluit

id

adde
sunt ,

iis,

aux Comment.prxmi num.

*8

dicta

conprae ffuoirltoi
e

Quidam

enim

valde celebris
et

doctor,

casteris multa doctrina

eximia

state instructus,

quantum

quidem ex

morum hone Z!Zuou Z


vitffi

con-

p ,.fmow
uiacu.,

VITA TERTIA,

_ E

,,.

Vitis, per

t^

Puteanum

et

r>}^^^ tflomenCOllecta.

suetudine homines, qui externa sola intuentur, pectoris areana videre non possunt, conjicere et existimare possent ; tum etiam ante alios illius honoratus, in insius etdoctrinae probitatis causa

gravem moPbum

SuriO vennanibuipu., VPnnam SCriDtis a _

^
di

morto

^^

decumbens, mciaitj et lec t iugravescente, diem clausit extreraura, more Chpistian0j ut v ir Cathoheus,
raunitus

Ecclesiasticis

Sacramentis,

cumque

ei

CAPUT
Defunctus,
sese

celeex recepta apud Christianos consuetudine bres parareniur exequiae funeris ejus oohonestan-

I.

gratia,

um

ipsum

studiosorum, et civimag-istrorum, quibus funus ing-ens advenit multitudo; defuucti exanime corpus prosequentibus,
ubi
Viris

damnatum,

e feretro

iu

templura,
est.

sepulturse

mandandum

erat,

publice ^. ^^..v,, pw,* proclamat,

spectaculi hujus ~r o

illatum

autem
solitum

ecclesiasticis, qui ad id

invitati fuerant,

Officium

peragentibus

occasionein solitudinem ad pamitentiam agendam secedere Sanctus .. ,. A Aintk j statmt, cum aliquot atas, quos aa
7

Z*~^^ZttJZ.
nem> CU j U s mitium
.

est,

Responde mihi,

is,

qui erat

etpaululum vitafunctus, inipsoferetro erexit, se, devato capite c(mctis videntibu3 et audientibus,

idem faciendum movtt. ad Hugonem, Gratianopolitanum episCOpum


t

^^J^^T^S^S^
j

UDIC io accusatus sum

et his dictis, rursus et

m feregestus
con-

iter arripit,

benigneque abhoc ex-

tro

^^ *^'

verba

audierunt,

mm^
i*____

cipitur.

Colonix Agi ip-

Beatissimus Bruno,
ti

sacri
et

primus
in

author
insigni

architectus,

Carthusiani institunatione

perterrefacti, non mediocriter quidem et provide decreverunt sepulturam tam inusiejus iu diem crastinum differendam, eum praestolaturi. Altera luce, tatae rei exitum diffusa, et facti hujus fama tota urbe esset jam

videruut,
sulte

iiim-.

nobiltbut
ctt,

Qermanus,

Colonia
et

Agrippina pa-

omnium

natu*

rentes habuit et genere

virtute claros

a qui-

bus tamen ille, atque adeo toti familia. suae, majorem vitae suae sanctimonia attulit splendorem. Ab ipsis autem incunabulis, gratifl Dei illum dirigente, semper ad raeliora proficere ouuumv, studuit, et cum adhuc puer esset, nihil pra. se v __ *

inaures implevisset, ad eam ecclesiam sexus turba nuraera prope hominum utriusque repetitis exequiis, confluxit. Tum vero denuo supradictae initium reeitari postquam lectionis

ccepit, ccenit,

ldem idem

rursus voce

ere.iu erecto ueiuucius, defunctus, T T-__ clamat, Justo Dei

mgenti to "-' TtlTMPA Juoicio Judica


capite, _F T-.----T^

j-

ouerile puerile

*..k*

tulit,

ca ?ed sed

mto^m 8etatem setatem


futurae

mnrnm morum
relig-ionis

(rp^it^A gravitate

vincens,

et

quasi

specimen
Sortitus

quoddam

exhibens,

multorum

monachorum
ut Scriptu-

pater et institutor divinitus

parabatur.

reponit. torritus sum, moxque in feretrum se incredibili adDia summa et incredi bi n au- ^ ,m tnp adsfcmtes omnes sum piuntur adstantes horrendumque spectaculum stupore miratione, necdum ea, quse afficit universos. Sed quia tamen accusase justo Dei judicio et

vero a Domino est prasclaram rae verbis utamur,

animam bonam,

hactenus dixerat, tum, et judicatum, apertam habebant


nis ejus sig-nificationem,

indolem, illnstre voluntatem ad memor i{ ingenium, memoriam tenacem, volu & op tima quaBque consectanda studiose propenSa
"

cum

damnatiopossent etiam in

bonam

m
2'ltaque

missus est

Lutetiam

Parisiorum, ut

mipartem, quod primo quidem ab eo esset que ad Christi tribunal aceusatus qui a stuuio et qui perdere cuncta festinat, recte calumniandi diabolus, id est, calumniator
aecipi dictus est, postea vero

1,1/rr

o/it-

ram
ibi

Paritiit

illic

literis

et disciplinis

liberalibus erudiretur.

ab ejus calummis
vindicatus

aequib-

,l,,ln,

cumqiie

Ubi tantum
suis.

vertui etui

horrendo,
b

costaneis ille profecit prse caeteris ut inter primos philosophos numeraretur b, et scholarum magister effectus sit c. Ad sacree quoque Theolofriae studia se conferens, in Theolog-is
doctissimus et celeberrimus habitus
est,

simi

Judicis sententia
est,

essct, cunctis

visum
5

protrai;ere etiam in tertium diem ejus sepulturam.


.

possunt-

que
re
d

ei

rei

testimonium

haud vulgare perhibed.

scripta ejus qua? extant

Fuit vero etiam

Rhemensis ecclesiae canonicus e. Per id tempus cum in hujusmodi optimis studiis versaretur Bruno, Gregforio VII Romano Pontifice sanctisg

Eo autem illucescente, tota fere civitas judiciura ourrit, tam inusitatum et ternbile Dei nosse cupiens, cumque eodem modo iterarentur exequiarum ritus, et ad lectionem, quam diximus, perventum esset, Tum rursum exanimus feretro caput extulit
a i^o.

ac-

a^
/w

/u((/ .

^
/)(// itien-

<M

simo

/;

et Henrico

tertio

Imperatore g, circa an-

Atque

infelicem

se

contemplando,

locutus,

DIE SEXTA OCTOBRIS


Sic ait

725

immensoluctu, grandique boatu


I

Parcite funeribus, mihi nil prodesse valetis. Heu infelicem cur me genuere parentes
Ali miser aeternosvado

damnatus ad ignes.
h.

aut fingi terribilius? Quis ad ejus damnatum totus contremiscat? Quid est enim nulla mcns esse, nisi in ea incidisse mala, qua3 Quae tamen re, nulla liugua explicare potest?
si

auditum non

A. Sruift.

Indeque conticuit semper, jacuitque supinus

Ad eam vocem
ctore, ut nou

quis

tam

totus a se

discedat

possit esse ferreo peRecte dixit ?

multa. Notus et cum nemo de illo quicerat vir ille omni plebi, quam minus suspicaretur , justo Dei judicio damnatum se dixit. Penetravit illa terribilis vox ,

Propheta:

Judicia

Dei

abyssus

quandoque finera habercnt, possunt saltera jam vero cum sint cunque videri tolerabilia post longe acerbissiraa, nec ullum unquam etiam myriades finem accipiant non iutinitas anuorum
;
,

ut-

possunt non esse omnium miserrimi


qui ad ea devolvuntur.
9

infclicissimi,
dumnationit
,

ipsas ossium Justo Dei judicio damnatus sum adstantes omnes pene medullas, videbanturque
,

exanimes.
defuintui elari
notninii publice proclamat.

Non enim vulgare


,

illis

proponebatur exem-

plum

menti.
esset,

clamabat,
ut
alii

nec erat illa res ludicra aut parvi moDamnatum ille se justo Dei judicio qui sic inter homines vixisse visus

quid apud mei fratres nunc tam multo labore parta scieninferos prosit ei casoitate et tia, cum illic sempitema laboret cum nec uua ignorantia ? Quid opes et copiie , qua possit iestuantis ei suppetat aquae gutta, ardonbus exustam refrigerare linguam? gchenme in Quid honores et deliciie, cum tot nuuc

Videamus

nijih
rilate,
)>' ffllO

pa niten-

lunn,

omnem
iu

bant

ab ad

omnibus
alios.
Si

sic accidit

tam

insigni,

quid
ea

nofl

sauctus putaretur. Dicehuic tanto viro, miseri expectare debe-

quot seternitatem cogatur ferre tormenta, oblectamenta ? Vidixnus cormundo habuit

pus ejus
quilinio
,

cum summa

ignomini

liri

ta ster-

tamen omnium fuit sententia, quandoquidem ille palam confessus esset, sc juB sto Dei judicio coudemnatum et reprobatum, eccleut omni Ecelesiae suffragio et ipsa quoque

mus? Taudem

cogitemus auimam ejus sulphureifl mferno, semper arsuram flammis, sepultam in uon morietur, nec ignus exubi vermis eorum
tinguetur, ubi ignia cruciat abomiuabilis,
,

sasvit

intolerabilifl

foator

dolor
,

vastat

ineffabilis.
,

siastica sepultura

indignus censeretur,

et in
;

lo-

co

etiam

prophano in sterquilinio sepeliretur factum est i. Sunt, qui aliirment, ob perpetuam hu.jus expavescendi judicii memonam, quam toties jam commeab eo tempore in ea moravimus, lectione, omissa esse duo haec verba,
,

quod

Cogitemus haec fratres mei nec perfunctorie animarum nosed serio cogitemUB, et salutari amplecteudo remedio nobis prospiciastrarum
pereamus. Unicum nius, ne etiam nos cum illo vera poeuitentia, cum autem superest remedium Nisi pcenitentiam e-eritis ipse Salvator dicat Scnptura peribitifl m. Plena est omnes similiter Hanc ltaque vocibus ad poenitcntiam hortantibus. si volumus nos araplectamur, fratrcs chariflsimi, cffugere judicium. Sint nobis Lacb justnm Dei ac nocte, et iia diluamua sordea
,

nde mihi h. Fuit sane multis effloai incitamcntum ad vitam animumque corrigendum tam

iuauditum miraculum.
spectuculo
/ii i li i

Nam

ei

ipse

venerabilis

Bruno

cura

prae-

ritus

nonnullo* cx

seus adesset, et suis oculis atque auribus omnia dicta factaque hausisset, nimium formidando

nostras

panesdie

amicii discipulitipi

obstupefactus diviui s<.lutus, acerbe plorabat, cogitans secum


judicii

exeraplo,

totus

in

lacbrymas
vitae

re-

peccatorum uostrorum. Voces illas, quas 1U


pter ilium
editae
,

audivimus

uou proest
,

acdeiwi
uil

secuh

sunt, qui defunctus

fugam,

severitatem,

incertum

hujus

exi-

propter
divina

nos

ut

nobis proficiant,

quos

adhuc
dif-

tum, et quam horrendum sit incedere in manus comDei viventis. Territus ergo et salubriter punctus accersivit ad se nonnullos ex magis fa,

feramus,

patientia Longanimiter expectat. quceso, vit* correctionem de die


,

Non

diem,

cum uesciamus

miliaribus

sociis

et

discipulis

suis,

magistrum

Lauduiuum, qui post eum primus

* P**5.
r

* iVG

ambos Canonicos sancti gensem et Diensem Hugoncm, quem dicebant Capellauum, Eufi,
,

^^ SS^JS;
uaiiuuCarthu*

mu fuit

qua hora Dominus noster venut ait beatissimus Pontiturus sit Qui enim veniam spopoudit, pcenitenti fex Gregopius, crastinum non proraisit. His ver,

"^M^
desiderio

C^LS SS omnL
cupiebaut
et locura

biscompuncti sunt corde omnes


dare
se

illi

, ,

et

ardenti ard
,

poinitentiae

quod solus

duos huic spectaculo interfuerant, aitque lachrymabuniu Chridus ad eos Ecce, fratres et amici mei, hos dies et audividimus per sto unice chari quae stupenda viraus admiranda plane atque
: ,

inter eos sacerdotio initiatus esset l, et ipse laicos, Andream et Guarinum, qui

modum
contanti

necdum videbant Itaque


,

per-

sanctus

viro de hia Lauduiuo quod Spectaculum Bruno respoud.t quod nos salubri moerore affecit, vidimus, quod
:

docto et

pio

tameu nobis possint magnam adferte uiilitatem, defuucti hujus, modis omuisi ita, ut par est, dubius, infelicissimi, non periculum aut casus,
bus
faciat, et sollised certissima damnatio cautos nos placandum Dominum, cujus manum effucitos ad

nos, et pcenae sempiconturbavit et exterruit pmniteutiam , id tormidine adduxit ad terna? mundum hunc toto pectore ut efflciat in nobis quoad ejus fieri poteflt, extra
,

contemnamus,
illum

et

gere
veheiw
n

nemo
Et

potest.

me. propotita

potiuimunu

fi

obsecro, tam saxeo sit- pectore quem tale exemplum ad agendam pcenitentiam Aut quis non invitet modo, sed etiam impellat? prcssus sit somno vitiorura, ut de8

quis

tam

lethali

quid de se aufugiamus. Succurrat nobis, contristatu olim dixerit S. David et voce mimin et conturbatus a tione sua peccatoris; quando cor eJB a tribulatione contnrbatum fuit, et formido mortra ipsum eum , timor quoque ct tn !e cidit super et contcxerunt cum tenevenerunt super eum nos quoque expertl ut nostis bra3, quae omnia,
,
,

plorati

hominis hujus infaustis clamoribus, immo expergefiat ad tonitruis non excitetur et et salutem suam? Novimus hunc virum curandam moribus ornatum multa sapientia praeditum prudentem, ab omnibus hocafltum, pudicum, nunc noratum et magno in precio habitum. At ore audivimus, justo eum Dei judicio ex ejus
,

sumus.
Quis dabit raihi columbae, ct volabo
]]
, ,

inquit

pennas
?

SlOUt

et

teceuum

et

requiescara
in

elougavi fugiens,

et

mansi

sohtudine n.

Ecce, ru-

in solitudiufiii

hortatu

eere nos admonet

hominum

frequentiam et pec-

condemnatum. Qua

voce

quid

possit aut

dici,

degere in solitudine, quae candi occasiones, et virtuopportuuus agendae pceiutentiae , locus est Eam ergo nos tum doctrix , glorios revelatrix. par

, ,; ,

726
A. Sciuo.

a IHBTIA
diligentissivitae

S.

BBUNONIS CONF.
queudam magnae religionis eremitam divertunt, D ut ab eo, tanquam experto, discant de vita solitaria r. Ejus autem sermonibus et pii& adhortationibus
alacriores effecti
,

ea par est stadioflisflime inquirere, in et usque ad supremum me commorari,


extra
pla
serta

diem
de-

eam pedem non


ipso Salvatore,

efferre.

Habemus exemssepe

iu

quem
ut

constat

expetiisse

loca

uos
,

vocaret.

Joannes

Baptista

ad quo
,

similia
inter

pro-

eam vitam inflammati


lim.
I

majorique amore iu pergunt ire Qratianopo,

natos

in desertis fuit mulierum nemo surrexit major sit asque ad diem ostensiouis suae. Longum commemorare homiues sanctissimos , cceteros

Per idem autem tempus vidit sanctus ea eremo episcopus in somnis , Deum
l

Hugo
,

* anclU4 'c
pt'*Sul, Vilionr

t~>

quae

MidMnituT
obiata

qui

cum
et

voleutes.

inhil abdiderunt se iutimas solitudines fallacissimo commercii habere hoc mundu Inter haec inflammantur eorum animi,
,

Carthusia dicebatur, suae majestati doraum exaedificantem , septem quoque stellas colore rutilo,

in

orbem
,

dispositas,

et

terra
,

paululum

ardenti solitariae vite desiderio;

sed

cum

in-

excertum haberent, quem potissimuin locum virum bonum sanctus Bruuo aliquem peterent locum eis dicit, quis et tidelem inquireudum Burindicet. Tum Stephaui duo opportuuum
,
,

motu , coab illis cauestibus situ sublevatas itineris ducatum lore et splendore disorepantes sibi praestantes. s. Et oum de ea visione cogitaret, septem viri, beatus Bruno cum sex sociis, ad
,

fores palatii

adsistunt.
in Vita
,

Ejus
,

rei

meminit
scripsit,

vir ve-

nerabilis

Guigo

quam
,

ejusdem
,

geusis

et Diensis,

Non

longe, aiunt, a Valeutia,

beati

viri.

Adest

inquit

magister Bruno

vir

mouasterium o, cui nostrum sancti Rufi adhaeret beatus Hugo episcourbs est Gratianopoiis, et in ea
pus,
audiluque, qua

religione scientiaque famosus, honestatis et gravitatis ac totius maturitatis quasi quoddam si-

quem

nos spe vidimus et bene cognitum

B habemus.
Bugo
'

nopolilanu
il,

et

sun-

clitalii

fama,

, timens sunt mounere probe exercitatus. Iu ejus dicecesi ab deserta loca permulta tes altissimi, in iis consuetudine et habitatione sehominum
,

justus ac rectus 12 Est ille vir sanctissimus atque in omni virtutum geDeuni
,

mulacrum. Habebat autem socios supra memo quaerebant vero locum eremiticae vitae ratos congruum, necdumque repererant. Haec Guigo L Cum ergo nunciatum esset episcopo, viros se- E
:

ptem
illis

ipso colstare prae foribus, qui cupiant cum confestim eos jubet iutroduei. Ingressis loqui,

omni

agendae maparata, atque eacausa pcenitentiae verxime opportuua. Et cum sanctus episcopus ad poeuitentiam bis et exemplis omnes invitet adventus noster ei erit ubi ad eum venerimus nos voti compotes. Est gratissimus, facietque benignus et clemens. Ha enim perhumanus
, ,

ad pedes ejus humiliter prostratis optatam impertit benedictionem, cumque ab eo elevati, eorum dilipariter consedissent, causam adventus
,

et

genter inquirit. Sanctus Bruno, quid Parisiis


sent et audissent, et
vita solitaria

7idis

quemadmodum

ipsi inter se

de

complectenda sancte conspirabsent, Epiexponit, et locum poenitentiae aptum petit ab


scopo.

bebitis

autem nos hujus


audivi,
inquit,
et

itiueris

duces

quod
sa-

nos crebro emensi sumus.


cerdos,

Mox

etiam

Hugo

ego multa
ubique

de viro
redolet;
esse san-

quippe cujus habeoque exploratissimum,

hoc

fama jam

novitate primum obstupe- s. Brunonem fcl accurate coutemplans corum g" tt sed tamen scit; J^ ardui propoauimi constantiam , conversionem
li)

At

ille

prae

rei

^TX^e

eum virum

siti,

studentem; ctum, et animarum saluti summopere dubium, quiu libentissime nos acceptunec allaturus sit, et modis omnibus nobis opem affecta aetate et infirma rus. Et licet ego jam difl&cilis, sim valetudine viaque haec ardua et tamen arcta via est, quae ducit ad vitam, quaudo
,

et visioni quandoque profuturi magnam utilitatem eum insuae accommodati et non modo ligenti gaudio eos amplexatur

pluribus

exeipii,

benter
tractat
spiritu
eisq

et sed etiam reverenter excipit illos , peramanter ac benigne. Divino quoque eum docente, intelligit jam visionem,

'

junctos.

si statuerinec ulla aetas sera est ad pcenitentiam, comitem praebebo, vobis tis eo proficisci, ego me sola mors nisi nec quicquam nos separabit perenniter copulatos atque conChristi charitate Eandem animi alacritatem et prompti,

commemorat, locumque quem peterent, sibi jam divinitus demonstratum terrena respuentes, cit. Septem enim viros,
totam
,

exdi-

de-

desiderio, F sertaloca inquirentes, et pro ccelestium stellarum micantes studio ac amore , iustar quas viderat, stelhs esse nihil ambigebat illis
, ,

tudinem exhibuere etiam Andreas et Guarinus dohomines laici et idiotae, petieruntque breviter pcenitentiae fructus Deo ceri, quo pacto dignos
offerrent.

eum
kUtti

illi

i"0 obtincndo pxniItnti* urjcndr


loco tcconfe.it.

a beato Brunone factum esetiam de vitae hujus fragilitate set et de mundi vanitate et fallainconstantia et de doexitu vita cia, de incerto ab hac
13

Quod cum
quaedam
,

ad perdesignatos u. Itaque volens eos hortari quae sola obtinet aeternae salutis severantiam, amplissimas coronas , ex Apostolo Paulo looum quibus diSancti illum protulit, ubi sic ait angustiati, afflignus non erat mundus, egentes,
:

cti

ctoris

recenti

damnatione
oculis

ille

ab omnium

dulces

commemorasset, lachrymarum rivuh

aeterm dimanarunt, moxque in novam Christi conjurant, rogant Eegis militiam simul omnes

circuierunt in melotis, in pellibus caprinis montibus et speluniu solitudinibus errantes, in exempla, inquit, cis, et in cavernis terrae x. Horum laudabile insistere et in eorum vestigiis sequi sed difficile certe, in his prsset valde salutare est, sunt uti .Egysertim regionibus frigidis, quae non
,

omnipotentem Deum,
coutirmet,
et

ut

ipsos

in

sancto

pro-

ptusetPalaBstinay. 16 Vobis autem


est

locus
in

divinitus
altissimis

assignatus

angelum suum bonum ad posito et ad locum ipsos mittat, qui sit itiueris dux perducat. Deinde suae majestati gratum ipsos
,

eremus quaedam quam Carthusiam vocant.


sed
solis

montibus

^\ ^. m

Ampla

illa

quidem

siame ssedocet,

prorsus inculta,
feris

cum

de rebus et facultatibus suis constitui valedicunt sua recte expedivissent et Spiritu amicis et notis. Et saucto eos ducente

pervia

omnia

domesticis

atque a nemine habitata., hominibus vero et caeteris animantibus propter loci asperita,

tem pene incognita


excisas

et inaccessa.

Altas

et tan,

dirigeute ac atque angelo Domini autecedente , longo et molesto ac duro itinere ad protegente, Hugonem, epUcopum Gratianopo-

beatissimum

litanum, se conferunt

q.

In ipso

autem

itinere

ad

arscopulos quam estque boresque sylvestres et infrugiferas habet , nisupra modum frigida, et magna anui parte quoque adeo praerupta , stevibus operta. Tum

hinc

inde rupes

et

rilis

DIE SEXTA OCTOBRIS.

727
a. Somo.

rilis et

infructuosa
racti possit.

est,

ut nihil in

ea neque seri

vero etiam accessus et est propter duas aditus difficilis et quse cum directe in sublime prjBceleaa rupea , propemodum in ipso vertice sese subrigant et ut introeuntibus ita videntur coalescere ejus medio fluviolus horrori sint, et terrori. In

neque

Ad eam

periculosus

Hcvc inter prxcipuum locumtenent Commentarii duo, alter in Psalmos, alter in omnes S. Pauli Apostoli Epistolas consc?nptus, de quibus quid sentiendum sit, Commentarii prsevii 42
d.

exposui.
e Verissimum sane hoc esseprobant, quse Commentarii prsevii num. 84 adduxi. Annotatis ad f Vide dicta ad litteram a in Vitse prsecedenti caput 1, g Princeps hic, qui tum in Vita prsecedenti, tum in altera a Blbmenvenna conte.rta. Ilenricus quartus vocatur, Tertius a Surio ad plurium scriptorum aliorum exemplar dumtaxat hicdidtur, quod Hcnricum I, cognomento Aucupem qui, '/"amvis ab anno 019 usque ad annum 9:30 Gcrmanise i^egnum tenuerit, imperator tamen numquam coronatus fuit, imperatoribus
, ,

est,

qui, ex montibus

illis

collectus

cum

in-

halque in
propotita
conitantet

miirmure instar torrentium aut aquarum inundantium decurrit. tan17 Et ut multa paucis comprehendam
genti
,

ta est ejus eremi asperitas


carceris
,

et horror

tantus,

ut

cujusdam potius quam humanae habiie videnec f tationis uomen mereatur illic absque singulari Dei praspotur, ut quisquam
;

tentis beneficio habitare re queat


z. Nostis

aut certe diu perdurafratres mei, autem voaipsi


,

quam

turpe et probrosum

sit

post

missam ma,

num
rem
lis

ad
Lot,

aratrum

retro

adspicere. Nostis uxoibi

ubi respexit,

constitisse

et in sa-

pleraque alia cum et beatissimus antistes, S. Bruno respondixisset reveFendissidit Revera terribilis est locus iste me pater, et posset sua ista immanitate absteralio animo accessissemus si nos huc rere nos
ille
, :

statuam conversam condiret exemplo. Haec

esse,

ut

suo

prudentes

accensendum haud duxerit. sis Comh Carmina h i-ium num. 19, Sanct/ Viia, />er mentan Zachariam Benedictum descrij>t.a, si<,tt dcprompta, modica dumtaxat in tertio et quinto mutatione facta. Adi, quse in Annotatis, prsecedentis Sa\ Vitsecapiti\subnexis,adiitteram c dicla sunt.
i

quam

omnia Christi ut talis nobis detur locus amore perferre cupientibus. Et licet fragilesnos simus et infirmi sane attamen divina freti miqua nos nitimur et non viribus nosericordia qui nobis praestris, plane nobis persuademus huc veniendi animum et promptam volunstitit facultatem, eum quoque perseveraudi daturum
,

kAdi, quse in antecedentis Sancti Vitsecaput ad litteram d notata sunt.


1

capellano, qui solus ex iis, quos Sanctus ad se accersierit, sacerdotio initiatus fuisse hic dicitur, itemque Landuino et aliis, hic recensitis,videsis Commentarii prsevii \ 25 a num.

De Hugone

484 usque ad flnem. m Itafere Luca 1.3.


>

3-

tatem.
s/ionioi

donut.

ob rem humiliter etobnixe precamur neque nos in ne nostrum differas desiderium Cerhac petitione nostra patiaris ferre repulsam. constautiam nens vero beatus antistes eorum
18

Quam

et

immotum
:

ad eos et summostrum dilectissimi et probo valde nunc ad locum et jam pere complere appeto optatum et ostensum divinitus vos perducam.
, ,
, ,

ita ait perseverandi propositum sanctum hoc desiderium veEquidem


,

n Psabno 24. 5 et tribus seqq. Tn assignando monasterii hujus situ cum Puteano et Blomenvenna quos secutus est, Surius errat, Adi Commentarii prscviinum hoc Gratianopolitano p Vide, quse de sancto episcopo Amiotata in antiquiorem Sa-irti Vitam
1

ad lit. g suppeditent.
q
cti,

An Sam tus, dato etiam, eutm prodigio qui se damnatum e feretro vociferatus

defunsit,

Deditque

ea juris et

ibem

eremum Carthusiae, et quicquid in se actiouis haberet. Promisit etiam impetraturum ab aliis, qui aliquid sibi in
eis
, ,

eremumputsvn' fuisse, recta sese, uti hic biographvs indicare videtur, ad Hugonem, Gratianontulerit, in politanum episcopum, cum Commentario prsevio a num. 414 discussum est. ejusque sociis in via r Dc hoceremita, a Sancto Blomenvennam ex ffern consulto, quem apud

construea juris vendicarent aa ; tum quoque qui est inter eas, ponte se domum in C cturum ingrequas diximus, rupes duas ut possent ab
,

bb

arma ferensu arceri foeminae, atque etiam viri venationem et prohibiturum illic tes. Denique eos piscationem omnem bb. Post haec complectens laudans et singulos prae gaudio super
flevit
,

Kalkar, nonapud Puteanum etiam. Suriuscom- memorni invenit, videsis Commentarii pra-n/

num. 414. s De visione

benedicens

Deum

pro

illorum

adventu

deti-

hac. H. Hugoni, Gratianopolitano Su episcopo, oblata.adjunctisquc, quibus hic a biogrnp/us, binisque eum prsegressis Sancti nostri

pro nuitque eos apud se, et ex itinere fatigatos dies aliquot reficiendos cusua humanitate ad
ravit.

Puteano videlicet et Blbmenvenna omatur et aliquot videsis Commentarii prasvii uw.428


,

se QQ'
t

Nimirum num.

xi in citata hic

mox a

bl

ANNOTATA.
a
li

S.Hugonis, Crrntianolitaniepiscopi, Vita,tomoi jubente Tnnocentio Aprilis apud nos edita, quam,
uti

De

S.

Brunonis pairia, parentibus ac nobi,

genere videsis Commentarii prsevi 2 97. etiam annotanda in titutum, funebrem Agrippinse politioris htteb Incepta Cotonise studia Remis absolvit Sanctus, Turonis-

TIPapa,conscr ni sii Adietiam, quse in antiquioremS. Brunonis Vitam ad U(. notavi.


1

raturse placita que deinde sub Berengario Philosophise altioris ordinis excepit , nec scitur ullis aliis dedisse.Adi scientiis Lutetise Parisiorum operam prsevii 3 et 4. Commentarii docuisse Brunonem, c Parisiis etiam nunquam verosimillimumsaneevaditex iis, quse Commentarii prsevii 8 disserui.

ejusque sociorum u Etsi pleraque Brunonis cumS. Hugone, Gratianopolitano episcopo, con[Jlomcnrcuua gressus adjuncta, quse hic Surius c refert vero neutiquam appareant
et

Puteano
,

absimilia nullo tamen antiquitatis U nominatim queunt ftrmari. Atque hoc quidem quantum ad factum Brunone de locum obtinet

doctore damnato sermonem. Adi

Commentartum

prsevium num.
x

430.
xi, f. 88.

Ad

Hebrseos

Ta

VITA TERTIA
A.

S.

BRUNONlS CONF.
Sed tamen sanctissimi patres
sianae vitaB
sibi

Sinm

gaudent, solitudinibus inversata,uti gens anachoretarum multitudo fuit Rosweydum videre licet. in Vitis Patrum apud Prolixam eremi Cartuside descriptionem ex
7.

MonTal^ cX^Wnl

v In pluribus olim JEgypti

et

Palxstinx,

qux

nostri

qui Carthu-

I)

pnmn
, .

jecere

undamenta

tribuentes

libris etiam litou

mhil tale scribendis operam scnoendis

sui successores id facerent, dare voluerunt ut saltem manibus verbum Dei hortati sunt , praedicarent, quando ore non possent. Sic enim
,

et

CommenInnocentio Massono lectori exhibui in tvrio prxvio num. 44-7 et binis seqq. et binos aa Adi Commentarii preevii num. 503
seqq.

bb

Videsis,
lit.
i

quxin secundum
Annotata sunt.

Vitee praecedentis

loquuntur statuta Patrum antiquorum e. 21 Itaque his et aliis piis exercitiis sese occupantes, omnem euram suam, at Psalmista admonet/*, super Dominum jactabant, nec quicquam de crastinosolliciti erant earum rerum, quse ad di-

tfxercidU

latot

bdunf.

caput ad

em crastinum pertinerent, cogitntione omni in Do minum rejecta non ignoraut.es illud ProphetiEgo autem meudicus sum et pauper, sed cum
,
:

Dominus

sollicitus

est

mei

cujus

est

terra et
i
l

CAPUT
Cartusice
b

plenitudo ejus,

II.

et pullis

qui dat jumentis escam corvorum in\< cantibus eum g. Tanta

eremum Sanctus

ingreditur,

charitas inerat, ut alii nlios mutuantevertere conarentur, tantaque humiis offieiis quie recie fecissent, litas, ut certatim eorum cuet gloriam iu alios transferre siguli

vero in

illis

laudem

ex hac, in

qua sanctissime vivit, l tt L * II Papa evocatur, A\TT Dnnn otmonUir ais ab Urbano
dpulis,

perent, Sed ita fiebat,

Romam eum

COnSeCUtis, Ut

quisque vult sub repercussus virtutum ^erius umbra omneg pMBclapius illustral e t. Brat in et cuuc tis spectata morum gravitas et maturitas,
ut

dum

^^
nia
ri

delitescere,

Cartusiam repetant, suadet, Rhegiensem archiepiscopatum recusat,


ac
deinde a Pontifice repetendce solitudinis facultatem impetrat.

nihilomiuus inter

virtutum ornamenta horhaud ror et contemptus vanitatis omnis, nuas virtutes et merita omsecus ac tinea pannos admiraexedit. Licebat in eis angelicam
tot
, ,

vitam. Vivebant in
in jejuniis, in

multa patientia,

in

vigi-

liis,

castitate,

scientia, in lonin
vir-

ganimitate,
charitate
, exactis diebus, ascenderunt Carthusi* sol.tudiincolere coaperunt latque H, uno ejutqve nativitatis sancti Joanoiroa solemnitatem $ociiabRugone nem salutis nostrae millesimo octoc/iipo nis Baptistte anno

in

suavitate,

in

Spiritu Sancto;,
veritatis,
in

non ficta, in verbo

ln Cartufim

T is

in

montem

tute Dei.

22

Initio

quidem
Inter eos
et

cura

pervenissent,

easas verius,

eam solitudimem quam cellas, sibi exin

-05

tamrn

ter Bruno, qui


/ii iii

tuitea

truxerunt.

,pii$que
ibi,

gesimoquarto

a,

in omnibus, res quoque ffenle et adjuvante eos beato Hugone episcopo. cessarias eis suppeditante editiori montis parExstructa tum ab illis est in ad beatam Manam de dioitur
te
quffi

antecedente, comitante ac dinne-

mus Bruuo,
.

autem degens vir sanc fundamenta Carthusianae Religio-

lirubu*

admo

dum

/ueral.

eos innis jaciens, verbis et exemplis praeclare Ut enim inter astra sol, sic ille inter stituebat In ejus aliosvita3 sanctitate excellere videbatur.

nunc

pectore

aeterna Patris aeterni

sapientia

Christlia

et parva domicilia vel celfons fontem, qui usque in pra^sens lul apud haud procul ab ea appellatur b, sancti Brunonis

Casalibus,

ecclesia,

Dominus tanquam in sublimi arca residebat, et doSpiritus sanctus sibi gratissimum coudiderat
micilium

ecelesia distantes,
aliis

sed inter

se

tamen ahse ab
iis

separatje, ne tudinem interturbaret. Atque in

alter alterius

quietem et
celluhs

soli-

sin-

sublimus enim et ardui instituti fugraturus architectus singulari debuit caelestus autem sane, Apparet tiae praerogativa emiuere. eum etiam ante Carthusiae habitationem virum
;

gulis bini fratres degebant


prisci
illi

c,
,

et

quemadmodum
,

1'g-ypti

monachi
,
,

silentio

lectioni,

cordis

puritati

et

rerum

oratiom divinarum
,

cujusdam probitatis, integritatis, gravitatis h, quod partim testantur ea, quae


fuisse rarae

et

su-

contemplationi vacabaut
peri

certis

etiam

horis o,

quae pra dicta sunt, et contirmabunt etiam alia, potest, dicturi fumus. Inde ergo eolligi facile

manuum

incumbentes,

libns prassertim conscribendis tum ut suhb inopia? consulerent,

qualem

ille

se

tum

praibuerit

cum jam

toto

tum
(.ui

tutum

occasionem illis, etiam, ut ne quam darent sanctum eorura instiquaerunt occasionem quod nullam Ecclesiae Dei calumniandi
,
,

mundo contempto, vitam voluit ducere eremiet ticam, id est, rebus hujus mundi emortuam caelestibus inhiantem. solis mun23 Qui enim, inter homines degens et
,

uitignibu*
r,i
,,

navarent operam
derent d. 20 Solent
.,[
i

sed suis duntaxat rebus atuimperiti

di

hujus

prosperis

suecessibus

liorens

virtutis

nihim

enira

homraes

eos

oeio-

studiosus fuit , mius in horrida


vit, ut

multo
illa

sane praeclarius et subhsolitudine ita se comparavirtutis studiosus, sed et

.njJisfluCet

Magnohim

mni

'''

,,ii
i

inanuuNi
e noti

opi

utiles existimare, qui, sos et sanctae Bcclesiaeparum separati, soli Deo et sibi duntaxat vaab hominibus

iam

non solum virtutum omnium

eximio

splendore or-

ubtln.

C ent. Neseiunt ri et rudes,

enim id genus spintalium rerum quantum possint apud Deum efficesanctorum hominum, etiam in abditissire preces idque ob viniis solitu.huibus commorantium
,

tce

puritatem
possunt
faciant
,

et

innocentiam
extra

quam

facilius tue,

ri

qui
eos

homines
,

vivunt

quam

quin , natus videri jure posset, orania Carin sanctitate ab ejus excellenti thusiani instituti monasteria illustria virtutum quibus effectum sit exempla dimanarint Carthusianus Ordo hodieque prffl caeteris ut quod tamen pace oranium dictum volumus,
, ,

Nec dubium

qui
id

hominum

turbis admiscentur, nisi

sancta, ut

cogat obedientia
dicere potuit,
,

quando etiam

ethnicus
i>se

iuter

quidam homines

se

nunquam
minor

fu-

quin

seipso

rediret.

priscum illum rigorem suum retinere videased remiserit non quod nihil de eo tur ut magnam aliquod non ab eo sic deflexerit, quam ruinam fecisse censendus sit. Rm
,

sunt

DIE SEXTA OCTOBRIS.

~9
A. Somd

sunt nonnihil paucis tolerabiles abstineutiae illse, sed tamen manet perpetuus piscium esus , multa jejunia, prolixae vigiliae, diuturnse preces multa,

prorsus nihil appetere

que alia carni sane molesta. Porro beatissimus cujus sanctitatis fama celebris Ilugo episcopus
,

non Nara potuit tamen usquequaque voto potiri suo. cum non totos sex annos in illa exigua quidem, sed Pontifex Urbanus sesancta sodalitate exegisset

summopere

studeret

jam in omnes se regiones effuderat, tametsi eos omnes qui cum sancto Brunone in Carthusiae eremo degebant, multo amore et veneratione prosequebatur, at ipsum tamen Brunonem, quod in eo
,

cundus, qui olim beati Viri discipulus fuerat , cum ad illud sublime praecipui houoris fastigium evectus esset, cuperetque tantum munus accurate implere
,

nou immemor egregiae virtutis


ejus sui Praeceptori
,

et

illustris

doctrinae
literas

accivit

eum

per

majora cerueret divinae gratiae ornamenta, honore et reverentia habuit ut ejus consiliis non obtemperaquam praeceptis abbatis aliter,
, ,

in tanto

ad sanctae Ecclesiae praestanda officia, graviter praecipiens, ne venire ad Urbem cunctaretur n.


27 Illo
Pontificis

mandato
et

perlecto
.

ret.

ApABugo-

.)],

Et

ij

cet>

ut

a it

iu

ejus

Vita Guigo,

et-

dolor invasit fratres

fihos
,

ejus

omnes
,

ingens ^ficioqx mandato.elti nec ld Slhl gravit _


,

^oiumum
?pticoP7m,

i;,ra

Prius

clivini

araoris totus arderet

tacendiis,

nOD

qutei,

aliter tamen ad disciplinaj eorum exemplis et familiaritate

caelestis exercitia

inferbuit,

quam

nullo protestantes admittebant consolationem si pacto in ea vasta solitudine posse perdurare quidem se tanti Patns praesentia orbareutur ;
,

ttmumaceidatt

quis faoi plures circumponat alias si flammanti non ut dominus aut ardeutes. Eratque cum eis episcopus, sed ut sooius et frater humilimus et obsequia ad cunctorum quantum iu ipso erat vir venerabilis Guilhelmus, paratissimus, adeo ut
,
,

mansuros
ter

si

maneret ipse

sin abiret,

se

pari-

abituros.

Eorum lachrymis
,

Vir

piissimus

valde
retur

consternatus

permotus,
post

cum

ipsi

Prior tunc sancti Laureutii i,

postea

S.

Theofredi
beati

tantam tantam animi tranquillitatem

multa commiseratione et quoque acerbissimum videamicas solitudinis quietem


,

et

conscientiae

se-

Abbas

inagistro

Brunoni

etiam

ipse rel
,

devotione non mediocriter alligatus contubernalis ( bini quippe tunc per sinR gonis gulas liihabitabant ceflas apud raagistrum Bru)

Hu-

renitatem ad mundi hujus curas et strepitus revocari, eos blande consolari nitebatur. Sciebat

enim scriptum,

nonem
omnia
sibi

quod pene non leviter conquereretur ad hnmilitatem speotantia, intra cellam et episcopus non secum praeriperet officia
,

Qui esse itemque: Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit p, atque ea causa Poncificis man:

vos audit,

me

audit o

datum non
lo
:

aliter accepit

quam

ccelesti
,

oracu-

saltem ut socius
fainulus,

sed

potius
,

conversaretur

ut

non

licere sibi

tristis asserens,
,

ex ser-

vilibus operibus

quicquam attingere
In
et

quae juxta

morem debebant
cta
praeripiente.

per vices efficere, eo sibi cuntantum autem eremum de-

aitque ad se delatam vocem esset accepturus Manere vobiscum , mihi iu Doraiad fratres no dilectissimi fratres gratissimum ; separari a sed mandatis Apostolicis gravissimum vobis necessarium ut ipsi quoque nostis obedire,
, , :
,

Pst
,

votus

incolebat

sedulus

ut

eum

magister

Bruuo nonnumquam exire compelleret, Ite dicens, exolquod debetis ite ad oves vestras, eisque
,

28 Scitis, in ejus locum successisse Pontifi-^ dumtlaluen , q' cem, cui dictum estaChristo, Pasce oves meas q ovibus Christi Non potest ergo numerari in
qui non
vult
illi

.-c

obtemperan-

parere
suas.

vite.

nonweiwaiqneabbaiiob-

'""'""""' pmiohabetur;

&5 Volebat etiam eo tempore, magnae pauequitapertatis et humilitatis ardore succensus diviso pauperiet turas suas cunctas vendere
,

pascendas oves
juniis

cui Christus commisit Ecquid vero mihi prodesse


,

queat, hic vobiscum corpus afficere durisque suscepti instituti


,

inedia et je-

laboribus et

^ ^^
discurrere.

propriis

pedibus
profundi
,

in

praedicatione

exercitiis atterere

si

interira per

inobedientiam
igitur
,

Sed homo

cordis magister

Bruno non consensit, timens


extolleretur
, ,

ne apud se forsan

perdain animam mei, importunis

meam?
hisce
raeos

Nolite

fratres

lachrymis
doloribus

affligere cor
vestris
,

aut a ca^tens de singularitate judiaut ( quod dubium non erat caretur episcopis ipsum propter asperitatem et inaequalitatem id

meum

et
:

dolores

cu-

{
'

consummare uon
beati

posset itiuerum.
,

lta

quidem
,

iu

Hugonifl Vita

quam
is,

lector

offendet

pri-

mo

Aprilis die k, scribit,

quem

diximus, Gui-

go, gravis in primis author et fide dignissiinus. quanPotest autem ex hia perspioue animadverti,
tae

mulare sed in qua vocatione vocati estis in ea permaneatis, atque in hoc loco perseveretis. Con- p humiles sifido autem in Domino, qui per nos construere visus bi habitaculum in hoc deserto Hugoni episcopo quod propositum est beato in suae hoc nostro divortio non parietur gratiab
,

irritum

redigi
,

sed

potius

praestabit

pro beni-

authoritatis et existimationis fuerit beatus Bru-

no apud tam insignera episcopum, utquieihaud raro eximiae humilitaatque suo abbati secus
, ,

tis

exemplo

obedierit

ob
et

excellentem sanctitatem
scribant,
pisse

ejus procul dubio sapientiam. Sunt, qui a

ut ego ejus perraolesta, obediens et fidelis inventus benedictione, ad vos laetus revertar. Nec auctus etiamsi corpore ad tempus a dubitare debetis

gnitate sua

in hac tentatione,

mihisane
,

sim fuvobis abero, quin semper vobiscum spintu

eundem episcopum
instituti

beato

Brunone
acce-

Carthusiani
/

habitum mouasticum

W
mis
es,

Haec
elevant

.llo

dicente,
,

omnes

vocem

aiuntque

ad

cum lachryTu eum


:

%%'
Dciuuual ,

l.

m
"'
'

dumitain
>'b<mo ii

26
vicini

Cartmiavivii,
l'apa ex tuie

Eo ^oqne instante omnes tam ecclesiastici


,
,

et efficiente, circun,

quam

nobiles

et

evocutur.

dedere beato Brunoni et fratribus ejus, perspecta eorura tam sanhonesta et religiosa conversatioue, quicquid cta
plebeii

prona voluntate

venerande , post Deum spes nostra , tu consolatio et cousilitu'refugium nostrum quid nos fanostrum. Te ergo recedente um absente, ad quem recurrecturi sumus? Aut , te sicut oves non habentes ? Erimus profecto
Pater
,

Cartu$ia,im
*>nf$rt,

mus

et intra juris obtinerent in Carthusiae montibus Bruno, limites ejus deserti m. Etsi autem beatus omni mundi hujam in mundo celebris
,

olini

jus

calcata

Deo
stare,

ardenti

solique in eremo latitare amore ac desiderio inhaerere, guquam suavis sit Dominus, atque extra eum

gloria,

Pontificem te trapastorem. Quam ob rem si ad nos una trahat supercmihit obedientia, tecum quam est in Christo Jesu qua3 nens charitas mors, convellere non poterit neque separare et Audiens haec neque vita , neque ulla creatura. nullam admittere beatus Bruno cernensque, eos consolationem,
,

,,

730
A.
Sl -

VITA TERTIA

S.

BRUNONIS CONP.
enim jam tunc, quanta ad ipsum reditura essent

1 persuBdere consolationem, neo ea loeus rtle jam Deo d Carth U s,a manerent, ne prophanasrursus d evo vere ad m...us laieas et commendav.t et ded uod prudenterille timebat ,

V ^***?
,
.

damna
et

ac

detrimenta ex
vita^

illo
,

pracclaro sublimis

angelica?

instituto
,

cujus

fundamenta
fratribus

tum substruebantur

immodicam

illis

cum
fuit

venerabili viro Siguino

cum omnino constitueret reverf id Peraotia autem ommb" suis ad Carthusiam s. ep.scop. bened.cperceptaque beatissimi Hugoni Eomam profectione.urgente Pontifieis mandato,
feeit,

unus ex primis
ut

abbaU Cesm-De, qm donatoribus r sed ita tamen


,
_

pusillanimitatem et perplexitatem injecit, adhiaptissimis instrumenbitis ad eam rem, tanquam


tis,

quorumdam maliffnorum hominum


,

linguis

fraudulentis et fallaciosis, qui

novitatis eos insi-

mulantes, aiebant, illos in mortis discrimen sese ab illis, ut optimi conjicere. Et effectum sane est

toqueappulsut,
ul ditapuli,

guiiecufiiUufn

quoque non obscure 30 Potest auteni ex his a fuerit virtute prdictus perspici , quam eximia ut yitam pendebant reliffiosi fratresilh quo sic "psam prorsus insuavem
rent,
fex
e eum
si
,

agendum ippatres prorsus dubitarent, quidnam suscepta vit austeritatum propter sis esset propter deserti illius horrorem et va,

tem

tum

stitatem, in qua,

illorum

nequam hominum moti

fuerant,

et

molestam

sibi
.

puta

ejus pra^sentia frustran

Ubi autem beatus Bruno

Romam

fP**"* Pontivenit
,

eius adventu mire exhilaratus, unice amaret et veexcepit, quippe qucm P

humamssime

sermonibus, in vitae periculum se venturos etiam autem non parum ipsi jam formidabant. Contra recederent, se Deum et stelverebantur, si inde ottensuquas episcopus liugo viderat, las duces
,

ros.

ejus semper eum habuit Ecelesi* uegocns numquam con.iliis in arduis agenautem ad eum non utens, Convenerunt omues, quos in UxrB fratres te id Spintu Dei,
et

ne"retur

atque in primis et int^mis


amicis

con
,

fidclibus

mulecce, benignissimus Deus, tum exagitatis illis, in se, mittit ad eos, qui nunquam deserit sperantes virum vcnerebus inter se colloquentes
33
Ilis

perplexitatibus aliquandiu bene

7'.ia

divinilut

liberantur,
tentalioiKin

patiuntw

.-

his de

rabilem,

cano

capite

crispo
,

capillo

qui ait

thu sia apud se habuerat

l,

et

multo dolore
,

affioi

quod Cardolente cmpere, ipso vel maxime sibi clegeDominus thusia solitudinem, quam eis veniebant, reliquissent. ln mentem enim rat

ut lllis et pepones uon carnes, a.it cucumeres in deserto, sed sancta? murmuratoribus Israelitis

ad eos: Perplexi estis fratres excedere debeatis. loco permanere, vel ex eo vobis verbis Omnipotentis, Dei GeSed ego dico Virginem perpetuam vos in hoc denitricem ejus honorem si in serto loco conservaturam
, ,
, ,

utrum hoc

quotidie legere
dictis
illi,
,

velitis preces

ejus

horanas.
est.

His

studios* lectiomeditationes, ferventes orationes, Larconsolationes, quibus et spirituales n^s nec poteran erant, ttusiano deserto perfruiti cernerent cohibere lachrymas , cum erumpentes

repente ab eorum
affeeti

oculis

ablatus rilium,
,

At

incredibili

ffftudio,

illam sacrosi

ctam Virginem, cui scirent ejus immortalem omnium seculorum


,

Regem

mhil negare

tranquillo silentio in moex tam alta quiete et tumultus se strepitus et varios rerum
lestissimos

institnti sibi patronara totius Carthusiani posse Domini prajcursorcm delegerunt et beatissimum Hominem autem illum

Joannem

conjectos esse.
3L Sed
Carlusiam repelant,iuadci.

,.

beatus Bruno a Pontifice recedendi persuasit fratncopiam necdum impetrare posset, obtinuitque a Ponbus ut ad Carthusiam redirent abbatem Siguinum u, ut Carthusue tifice literas ad Prfecit quoque eis suo

cum

eremum

ipsis restitueret.

quo loco Priorem Lauduinum, ex his revrsi sunta;. Animadvertit thusiam

ducc omnes ad Larquoque


tanti

Apostolum Petrum nui eis maxime conjiciebant, quod ejus fuisse, Lnde vel in Conciho Clarosuccessor Urbanus secundus preces horanas montensi beatissimaB Matris Dei Ex hac autem instituit. a toto clero dicendas neque confortati in Domino, ut
Christi aa.

patronum. apparuit, sanctum

visione adeo sunt posset a ohantate mors, neque vita illos sepaTare

Bruno, quem Lector, quis vir fuerit beatus Ecclesiae , quemque tanfecerit ipse totius Pastor

tum apud

se

familiaritatis

et

authontatis locum
Sin-

Beatus Bruno summo Ponnavasset operam, tificiadannospaucos strenuam

Sanctui vero
repeteud' ioKtudini
,

Cum autem

habere voluerit. guia ne prolixi

Nos nolumus exaggerare fratres simus. Postquam autem


Carthusiam venere
,

necparum

Ecclesia3 Dei

profuisset consili-.

prn-

tatem ab

denUa etsapientia

sua, molestissime

intenm

ferens banoobtiMt

C cum Lauduino
ficis

in

et Ponti-

literas

Siguino abbati exhibuerunt, fratribus


S.

ejus
ff

ccenobii

eis desertum Lugdunensi Archiepiscopo , libere tum sucCarthusianum remisit et tum- illis, tradidit possidendum y eorum perpetuo
,

one

prasscnte assentientibus et episcopo , Gratianopolitano


,

Hn-

tumultus, quibus curiaa strepitus et vita3 solisemper rcdire ad tranquillum optabat ultra ferre non sustinens tandem

posthabitis

tarissportum,
tantii

lluffone

desiderii

flammam
in

cessoribus

Et

Uteraj

Carthusiano instituto, qua3 CarthusianaB Eeliffioms H documento, ab ipsis approbatam eam a sede Apostolica iuitiis

h* quidem
de

primas

fuere

Bomani

Pontificis

magno

esse

z.

32
hac gravini'

Ab

eo

autem

die

semper in simulque Carthusiana Religio usque vero sanctus perdurat. Ubi illic
Pontiticis

Carthusianorum

sohtudo Carthusiana ditioue permansit ,


.

...

Placentia abiret stantia vix tandem si sic visura esset recedendi, aut certe aliam , facultatem. Per id tempus. copiam et expetendi electus fuit Vir sanannuente eodem Pontifice, qu est pr.raa eccle 5 ia3 ctissimus Rheginensis Archicpiscopus , metropolis Calabria3 totius Pontifex, ut eura multusque in eo erat Urbanus confirmaret; sed non ignorans iu ea dignitate
, ,
,

Gallias

antequam lontitexe multa precum mobtinuit ad suam eremum


,

ille

quot periculis,

quot

curis

et

raolestns
t,b

in

praeseus
,

Bruno

m
ob-

curia degens,
revertisse

fratres
,

illos

incolumes

functiones obnoxue sint ejusraodi ecclesiastica^ pra^bere assensum bb Neque id noluit electioni sed modeste et humihter, taraen
.

nertinaciter

id Carthusiam
,

locumque lllum

solo quietis

amore

servata erga Pontificem obect

frui cognoet trauquilla pace ac quiete tinere hortans illos , ut eos scripsit , vit , crebro ad

dientia et submissione,
tate.

erga proximos chan,.


..

ad Cartusiam

iu

via

Domini constanter perseverarent. Verum


in
et

uon defuit
ille

hoc

spiritali

paradiso

tortuosus

coluber

serpens

antiquus.

Prasentiens

bencdictione lamrn non iti ia acuria discedens , Calabrias desertalo- redil, Pontificis ejusdem pro- Calalria sibi aliquot ca expetiit, adjuncti r positi 35

Tandem cum bona venia

et

'

DIE SEXTA OCTOBRIS.


positi viris,

731

quos jam

vitoe

ejus

odor

bonus

et

ferventes

exhortationes

adduxerant cc. gione multas esse


tentise

ad mundi contemptum Didicerat enim, in Calabriae resolitudines


,

iliorum few lippa. Pauciores

quam
enim
filii.

Lia sunt

fceeundior

sed A

Su '

quam
lecti.

actionis

Veruntamen
optima
,

contemplationis Joseph et
ele-

ag-endse

pceni-

Benjamin plus sunt


Haec
qua3

caeteris

fratribus a patre di-

et vitae solitariae consectandie


,

aptissimas.

pars

illa

quam Maria

Maluisset ille quidem quod etiam crehro apud redire in Carthusiam ad fratres se constituerat ted qui.a sumquos eo remiserat charrisimos mus Poutifex cum sua curia proficiscebatur in
,
;

git

non

auferetur.

Haec Sunamitis pul-

chcrrima sola in omnibus finibus Israel reperta, et calefaceret. Haec quoe Divid foveret senem in illis litteris gg scribit Vir sanctus, e quibus in
,

19

Galliam,
,

in cujus finibus Cartusia sita est,


i

vere-

ejus

eximiam projdicationem multa

peti possent,

ne aut JOBfewel ipse quoque eo 36 dcclinare non posset, aut illam non recuriam Potius igitur viliquisse , sed sequi videretur. petere , nihil interim mutata sum est Calabriam composivoluntate suos in Carthusia revisendi ,
si
,

sed nos ad alia trausimus.

NOTATA.
a

Cartusix

eremum

vere anno hic assignato,

dd

tis

sedatisque rebus dd. Satis hocdeelarant in Carthuquas ex Calabriae solitudine fratribus in quarum calce sic halegentibus scripsit,
literae,

menseque

sia

bet

De me

autem,

fratres,
es1

scitotc
'1'

quoniam

u-

nicum mihi post Deum


,

ee

Uanam cremum secci

,n

et ad vos et videndi adimplebo, Deo adjuvante ee. 36 In ipsa autem Calabria


'

quando

siderium veniendi potero, opere


vcnit
est

supra vigeJoanni Baptistx sacra est, ingressum simam S. Commentarii preevii num. esse S. Brunonem 470 et tribusseqq. invicte probatw, b Ibi modo ( Adi Commentarii prsevii num. S. Brunoni 447, 448 et 4-77 ) exstat sacellum
Junio, cujus dies quarta
,

ad
,

quanin dice-

dam eremum

cui
//;

Turris

nomen

,1,1,

in ciijut

cesi Squillacensi

ipsemet, siiniil<i<"

ir

ibique non cellas alicujus prequod sumptus non suppeterent, sed casas cii, humiles ex vili quidem materia sed in Christo
,

sacrum, cujus cum nec Surius hic, nec Blbwtertvenna et Puteanus in conscriptis a se Sancti Viilludprimum post tis uspiam meminerint, /uisse g erte post Blbmenvennee et Puteani xaiil SUrti,
i

tatem constructum, conjicio. Cartuc Haud diu post S. Brunonis obitum


siani

preciosa, jedificarunt.
tate sanctitate

Quanta autem
suis
et
illic

vitae integrisit,

jam non bini,

sed singuli singulas cellas in\

cum

versatus

qui,

habitabant. Adi Commentarii prxvii num.


et 486.

bus

vacavcrit pietatis

religionis

exercitiis

id quis verbis explicare queat ? Potest quidem quam aliqua ex parte innotescere ex epistola
,

Rhemensis Vir sanotus soripsit ad Badulphum postea episcopum praepositum ecclesiae tunc
,
,

sod Vivendi modum, quem Sanctus ejusque Commentarii prxvii tenuere cii in Cartusia num. 485 et binis seqq. exposui.
,

Consuetudines nempe, a Guigone


28
,

co<

ubi

inter cffitera ait

ln

finibus

Calabriae

cum

cap.

uti

Commentarii
f. 553.

preevii

num. 487

fratribus religiosis, et aliquot bcue expectant rediin excubiis persistentes divinis , cum pulsaverit confestim tum Domini sui, ut ,
,

eruditis, qui,

docui.
f

Psalmo

54,
2,9,

gPsalmo
h

^.IS.

apeiiant

ei

eremum

incolo

ab

hominum
vel

hapla-

Quam

id

apprime

veritati consonet, liquet

bitatione satis undique

remotam. De cujus amoeet

mtate aerisque temperie


nitie

sospitate,

ampla
,

et

grata, inter
.^unt

montes
prata
?

in et

longum
florida

\ 4 potissimum ex iis, seqq. dicta sim'. et quatuor Adi, quze ad lit. p in Vitam antiquioremsupra
i

qux Commentarii prxvii

porrecta,

ubi

virentia

pascua

quid dignum dicam

Aut collium
,

uu-

opadique leniter se erigentium prospectum cum amabili flucarumque vallium recessum minum rivorum fontiumque copia quis sufdidesunt horti ficienter explicet? Nec irrigui
, ,
,

annotata sunt. sancti k Et apud nos tom. 1 Aprilis, cuieadem Graianopolitani episcopi Vita exstat inserillius
ta,

\A

pag. 40, num. xi et seq. Aai veritate, qui hoc scribunt, aberrant.

arborum c vcrsarumque
lolitariu laui/(S (n

fertilit

cpi$tola

pe

Alia quip37 Verum quid his diutius immoror ? viri prudentis, gratiora et sunt oblectamenta

Commentarii preeviinum. 501 et seq. m Chartam publicam,qua id anno 1 086 fecerunt, num. integramintutiin Commentarium prxvium
503
et

binis seqq.
e

nd Hadutphufh Viridem

excurnt.

Yeruntamen arctiori utiliora valde , quia divina. animus infirmidisciplina studiisque spiritalibus relevatur ac respirat. tigatus, samius his
reraissior est, Arcus enim si assidue sit tensus ad oflicium aptus. Quid vero solitn.lo e1 mmus
,

n De evocato
tarii

Cartusia
qui,

S.

Brunone per Ur-

banum II Papam,

quemadmodum Commen-

Reprxvii num. 96 docui, ejus aliqumdo


intelligesqueexiis,quxibidemdisseru.i,
verc,

prxmis discipulus fuerat, videsis Commentarn


vii\

silentium araatoribus norunt conferat jucunditatisque

eremique

suis

utilitatis

Sanctum nostrum

hi

solum

qui experti sunt. tlic


in se redire licet
,

nauque
libet

viris
,

strenuis

tam
,

quam

et

habitare se-

uH hic Surius ait, non sed annos dumtaxat quinintegros annos sex, comque,etsexaut septem menses in Cartusia quando ex hac ab Urbano, qui

80,

moratum

fuisse,

cum
lus

virtutumque atque de paradisi


ille

germina iustanter excolere


feliciter fructibus uti.

Cathedram Jueanno 1088 adsupremam Ecclesix


ratevectus, arcessitus fuit.

Hicocu-

cujus sereno intuitu vulquo mundo et puro sponsus amore neratur conspicitur Deus. Iiic ocium celebratur negociosum , et in quieta pausatur actione. Hic athletis pro certaminis labore repensat Deus
conquiritur,
,

oLmc,2?10,

M6.
13, >.1_1".
y

AdRom.

q Joanms'l\, r Celebc

liujus in

suis

mercedem
ignorat

optatam
,

quam

mundus
est

et

pacem gaudium
plus

videlicet
in
,

bus Benedict.

Spiri-

tu sancto. Hasc chra adspectu,

illa

Rachel

formosa
dilecta,

pul-

Jacob
III.

minus

num. 35 docet, admotus fuit abbas anno 1078, annoque 1094, hic nominatus 108 idem uctor u t laudati Operis lib. 68, num. seseabdicavit;fuisseautemeum tradit,munwe illo ex
lib. 65,

it

quemadmodum

Alvernia abbatix reMabillonius in Annali-

Octobris

Tomus

m
\

vita ssrxia

s,

BRUNONiS CONF.
D

.>*

exus,qui Lartusix

etemu/n^ Wbi Sancto


,,

\dederc,
,

/i~

demfacitCommentariipr*vttnum.m
lis

et

*mu

dtsctpuseqa.recitata.quahxc Sancto ejusque charta publica. 108G rfa^a fuit,


s

CAPUT
invenitur
,

III.

anno Adi Comment. p/ um hoc vcrosimile apparet.

praev.
t

num.

513.
/<asce

In Turritana eremo a comite Rogerio


pressentissimo periculo

Videsu Comment. prxv. num. 527. u Commentarii prxviinum. 5S8 mfepras


studioso tectori exhibui.

hunc
litate

liberat,

duo

ibi

ejusdem libera-

fratnbus x andiiififim a Brunone 6'artuM


hi

tuncprimum t cum
lissent,

Uomam ad Sanctum jum

monasteria exstruit, in horum


ad]/nortem usque sanctissime
post obitum miraculis claret,

Cartusiamque repetere consentissent, Surius ; veprxfectum fuisse, innuere hic videtur Sanctus, eo tempore, quo jam inde ab

altero
vivit,

rum

id

PonUficioobtemperansmandato,relictaCartusta, Idemfacit puU%c\ iit,factun Ron

tandemque, Pontifice permittente, a


Cartusianis
afficitur
.

quosanctiducipulisCartusixeremum Stguti Commentartt prxvii restituit, instrumentum


,

Ccelitum

honoribus

num

y
I
(

recitatum. Videsis, qux de hac


5
"'
j

Cartusux restitutwne
et seq.

pr&vii num. 529

in

mcdium

e^usque soz Vivendi modum, quemS. Bruno Urbano II,summo PonB ciiinCartusiatenuere, argumento sane sunt litterx htc tifici, placuisse, Commentartt noratx; verum in hisce (Adi

fnere adducta.

Deo mes

pra
rii S.

uonaste528J ceJte Cartusiani, mennon Instituti Brunonis


tt.
,

Rogenus coparvo suorum grege et Calabriae a, cum non multa canum frequentia in eadem solitudine veid efficiente
,

ostquam

in

ea Turrensi
ut

eremo beatus Bruno

A eomUe

Ro-

primum

haj>itare ccepit

cum

sociis, accidit

quodam

die

j^JJJ*"
Ipecu invc\_

tw,

tio sit.

visione hac adjunctisque aa Ffttofe, g prsevn dicta sint Commentarii eam comiiatis, 605 et quinque seqq. 1095 VbSanctus sub conalii Placentini, anno ad Rhegiensem arnec primum
.

incumbens ad eum locum, quera sibi neiucolendum sumpserant servi Dei, totius rei sagaciter discius perveniret. Ubi cum caues
nationi
,

ad casas, in ver&a ferarum vestigia explorarent , cum fratribus comraoraquibus beatus Bruno

batur,

magno

latratu

accurrerunt, atque illic, fixis pedibus indicabant domino suo, opimam


conspicatus,
o-

celebratijempus repetenchiepiscopatum fuit clectus, nec eremum difacuttatemaPontificeobtinuit,contraacSunus


hic docet.
6 et seq.

id se rcperisse prffidam. Comes , cyus cum suis advolat offendit


,

Patres

illos in

Adi Commentarii

prsevii

num

532, 533,

ad

cc Consule, qux lit. t notavi.


,1,1
(

in tertium Vitae preeced. caput

genibus, erectisque in cajlumvultibusacmanibus simul orantes et laudanmagna admiratione retes Deum b. Tum ille
speluncis
suis
flexis
,

pletus,

ab equo
illos

cui insidebat,
,

desilit

pie

et

Ptacen\um Pontifex anno 1095, celebrato Galtiam primum abierit, Calatice concilio, in adierit, briamque Bruno jam inde ab anno 109U ob quam, liquet sane, non subsistere rationem,

comiter
et

salutat

qua causa eo advenermt,


,

accurate perquint. eurum sit conditio omnia, impense ketatus Postquamex eis didioit qui tali ipsum et glorificans Deum
quae
est,

laudens

cum

in Calabriamsecessit,

Cartusiam non repe-

nraeda P ltCua
39
se

iudicas-' dicnum J &

'

Per uadebat

emm

...

sibi

nr n neque

;j

id

ipmPrp temtre

bcnricumquc
,

^r^J
/ir((lc// (

tiissehic asseritur.

quaseeLitteras, quas hae voces terminant , hanc fratres per Landuinum, ad quead Cartusiie ComCalabria revertentem , Sanctus misit , c e integras mentarii prsevii num. 679 et seqq.
dedi.

terramque suam eorum meritis et conservatum apud Deura adiutum et in pace ut possent illic quietius Atque ea causa iri dedit eis ecclesiam vivere et diutius permanere, c. Ubi et beati Stepbani de eremo sancte Mariaj vitas degenet res sane etiam crebro eos invisit,
,

precibus

ftAdi Comment.prsev.num. 552. depregg- Quo vera hic pnedicari a biographo littteras adi Commentarii pmevii 41, quo hendas, quse congrua duxt, illas integras recitavi, eaque,
in

dae necessarias

eis

tribuit,

et ea,

quas

ad salu-

tem Ipsum vero beatum Brunonem pra3 cajtens rem et patrem, non solum
,

animaa pertinerent, libenter

ab eis audivit. aliorum pastoarctius

easdem notavi.

ad se evocacomplectebatur, sed etiam saepius semreverentiam bat, multaraque ei prsestans ejusloco babuit in domo sua, per eura primo
,

que consiliis libenter parebat, sese comraendabus plurimura fidebat, perpetuo opinio. Ejus enim beati bat d nec eum fefellit
Yiri meritis

et

precibus, qui-

Dominus a
periculis

praesentissimo

periculo et

GZD

illum liberavit ; id quod structis ei in Dei gloriam, et ob divulgandam Comes ipse literis suis sancti Bruuonis sanctitatem

ubique verba. testatum reliquit in bsc divina 40 Ego Rogerius,

misencordia Conota esse volo omniet Sicilias es Calabriae Christianisbeneflcia, quae mihi pecbus fidelibus mei concessit Deus orationibus reverendi

dioneCapuan *

praten tit$imo

catori

fratris

Bruuonis, piissimi patris fratrum, qui habitant

733

DIE SEXT A OCTOBRIS.


bitant
et de eremo protomartyris quae sit.ne sunt sancti Stephani quod dicitur Stilum, terra mea inter oppidum , essem in obsidione Capuse e Ca-

ecclesiis

sanctae

Mariae
,

et

Arenam.

Cum
, ,

miUtentes lJ0m bernatione tanti pntris Christo diem vita cxtremum quibus Vir sanctus usque ad ratione et vitie a pein ea perseveravit vivendi et doquam antea in Carthusia cceperat ritate

lendis

Martii

et

praefecissem Sergium

natio,

ne Grjecum

principem super ducentos arraigeet

ros nationis suae,

exercitus excubiarum maprceventus gistrum; qui satanica persuasione promittenti aur, non prius ipsi principi Capu* ad invadendum me raeura,

cnram eorui.i cuerat, interim etiam solicite Oarthusiaj eremo deg-ebant rens, qui in magistro Lanut ante diximus prsfecto eis

^TQui
et

quidem
tanti

vir vcnerabilis

ne a

vesti^
de-

institutis

Tatris

et

prseceptons sui

modicam quantitatem,
bere.

pollioitos est se que exercitum, noctu aditum

prffi-

flecteret,
illo

neve aliter suoa institueret,


didicisset,

quam ab

periculo

41

Nox

pme

ejusque exereitua

Capnnceps n proditionis adven.t , promissum est pajuxta


sopori dediBsen,
,

mum

ratus ad
terjecto

arma, dumque me

m-

cura sociis fratribus CalabnaB eresuscepit ad ipsam usque percontaturus. mura singula accuratius ex illo rediret, in manus GlSed cura a sanctissimo Viro
,

iter longissi-

aliquanto noctis spat.o


reverend,

****
vest.bu
,

meo quidam senex lachrymas continere. C.u cnm BoLiB non valens qu* causa ploratus et lan visu dicerem lachry vieue eet mihi dunus ehrymarum eeset, plora,

vnltus

cum non posset a senberti schismatici incidit, et custodia pro jostitia defensione in tentia deduci,
interjecto

non multo detentusest; unde paulo post dhnissns,

tempore

impollutum Christo spintum


.

reddidit n.

ma

Iterato
sic ait
illis
:

quaarenti mihi

quia

esset

sume Exurge quamprimum tuorumte Deus permiserit arma, si liberare B m,h, per totmm animas pugnatorum. Hic q ue omnia venerab.l.s velut si esset per

tu S

Pleo animas Chvistianorum


,

teque

beatissimus pater Bruno in 46 Iucidit vero etiam morboque augment.. dll) gravissimam valetudinem sese habuerit fratres capessente, quemadmodum
,
,

ji^
,

n ,.,,

eoqu(>

eum

simul.

et

videbatur Expergefactus sum cum terrore pater Bruno. paveseeus. Illico sumps. arSrandi, pro visione armati equos eonma damaM rail.tibus, ut esset, satagens comvera scenderent, visionem, si
,

quodam explieius his verbis in scripto quam certa Ut sciatis, quanta fidncia, cant transitura fundatis preces spe liberationis ejus innotescimus, ut in sancti \ iri
filii
: ,

illius brevi

titulo

consumraatione veritatem
acta3
vitae

hora eius, ut transeat convocatis fratrihns suis


rnilas aBtates

perfectionem transquia venit colligatis. Sciens enim mundo ad 1 atrem, ex hoc


et
,

ab ipsa infantia sm-

liberat,

^SjTS

sequaces subsecut, sunt impius Sergius ejnsque dict am c h tase prineipem Capum, sperantes

qem

strepitum et

clangorem fugientes

et totius suas replicavit scientia et sententia dignnm sui cursum


,

tempons
proola-

Un

'al. prachabila

autem m ,tes confugium habuisse. Ceperunt duos/\ nos, centum sexagmta inter vulueratos et s a comprobav.mus. veram a quibus visionem fore nona Julii sum, Deo voleute, vicesima Keversos * Capu* c,v,tate, perhabita
,

^^'postea

profundo Credo etiam Sacramenta,


neratur Ecclesia, et qu consecrantur in

protracto et fidera suara de Trinitate conclusit s,c p : serraone exposuit, et et vequas sand

^
,/,.

m iuuw
P

ohit.

nominatim panem
altari
,

et

vinum.

mC n,is

Squillaeium,

continoam ubi fui per quindenam cum dietus venerabilis Bruuo Venit vero jam su.s sanct.s qui me onatuor de fratrihus suis Cu, revecolloquiis consolati sunt. devotisque egl, et humiles grahas rendo viro visionem retuli, curam absente suis in oration.bus qui de me etiam
,

infirmatus.

verum corpus

esse
et

Domini

post eonseorationem nostn Jesu Christi,

ve ara carnera

et nos verura sanguinera, que peccatorura nostrorum, accipiraus in reraissionera Dominico ternm. Proxirao inde

etinspe salutis soluta est pndie Nodesancta illa anima carne raillesirao centesimo prinas Octobris anno Christi mo, corpusque
ejus fratres
illic

hononfice condi-

habuissct.
cxperilur,
i;;

Qui

se humiliter asseruit

non ipsum
,

fore

onem
9
!

Sipi

Koguvi quoque ,psum er a rebus me,s Cniltter ut proptcrea de largos redd.tus dignaretur Sqnillacens, sumere recpere nolle ille qU0S donabam. Renuens domum sui patr.s meamdiccbat, quod ad hoc ex rancs ut omnino de rebus Jue dimiLat llic fuerat ,n tota dosuo. Hber, dcserviret Deo h. Tandcn, mea quasi primus et magnus
tempore
,

oredidi,

sed

Dei
g.

Angelum

qm

adstat

'Tld

hujusraodi Epitaphium cjus sepulchrura


ovilis

belli

^rthacihnst.fundator
Promerui fieri. Bruno mihi nomen
,

ererao
.neycWcom,
,

qui tegor boc lapide.

genito Germa.ua

me-

grata quies nemoTranltnlit ad Calabros

mo

potui vix ab eo impetrare


rct

ut grat.s acqu.esce-

Doetor er^pHBCC nou mer.tum. Desuper iilnd erat gratia, Caru.svincladicsOctobrisscxtaresolv,,,

orbe, Christi, vir notus in

mcum. Donuv, en.m snmere modicum munus ejusque successor.bus ad eidem patri Brnnoni absque temporal, scrhabendum in pcrpctuum
et

Ossa manent vi, H 'autem

petit q tumulo, spintna aatra vitam mortemtl ue pre. "" :ira

monasterium S. Jacob, cnm castro cum ampl.ss.m.s Ubcr. plura, res et bona alia
vitio
, ,

quam

H<ec tatibus, indictislite,isispecificedeclarat,s.

Comes
duus ecclesias
exstruil,
ii

ille.

tione

ipse morabatur^ quandam subterraneam in qua baud procul ab alteram Dein.le extruxit etiam sancti protomartyns in honorem illa distantem conjuncto , in illi Stephani k , cum monasterio guhabitabant, sub cura et quo cteri fratres
, , ,

autem Comitis liberahtate condidit ibi pnmo fretus beatus Bruno Matris Dei apud specum -iam in honorem
Bac

et

dona-

S
ts

atque

,u.bu ipaam quoqne Britanniam.


ct
illius

. eius e vita

decessum sign.ficarunt,

Ut pre
^

pro sancta

anima Domino
.

cflerrentur,

petierunt r. ^ 49 Sciebant enim,

non

esse

Ktnm jubtum

QU i non q
.

mortti fjus
^

fratres et discip Et primo quidem neccet qui eura noverant q deinde^etiara alii

K
J

D US que

cogmta

erat ejus

exim

^ ~' ^^Jj
,

q_

,,

,, ,

m
carrnine in
iia
si

viTA TEKTIA
iis

S.
,

BRUNONIS CONF.
vel

sauctimonia, testimonium de

vel

prosa

autem tempus

memorare
Bi

prfiBtermittere

comchartis asscripsere. Quaa omnia nimium prolixi enmus velimus hoinitot gravissixnorum
, ;

in Carthusianae religionis profes- exse deiietU Bniuonem, sione permanserat illud monasterium aunos aexanon iifoutifj ginta z. Sed, Cistertiensi quoque religione suc

ejiumiraculii,

omnia

impudenti num testimonia, ingratitudinis praesertim quando ex iis uutum nun eflfugiemus potest eximia beati Viri sanctitas non obscure ea, animadverti. Et expcdit sane non ignorari potissimuni quaj annotaturi sumus, vel ob id et sibi quod quidam inepti et insulsi homines sunt huuc beatum \ Let aliis persuadere ausi
et
,

temporis ibi tepescente , tandem monasterium sancti Brunonis factum est commendatitiura aa usque ad hfiBO sauctissimi Pontificis Leouis decimi
tempora. Is Pontifex
,

Caltiwn
I

onoi ibui

cum multorum

relatioue

de eximia beati Brunonis sanctitate crcbro auindidiisset, omissa miraculorura inquisitioue


,

rum eum

esse doctorem

quem nos
,

in

hujus

hi-

arbitratus est, eum, quem praspotens Deus in hac vita tot auxisset donis et charismatibus, in terris et nunc caslesti afficeret beatitudine

gnum

storiae initio

damnatum

es.se

diximusj quod

qui-

non eximia

dem vanissimum est, nescio cujus somniatoris, commeutum, cum satis constet illuin damnaejus tum doctorem beatissimo Brunoni et sociis
,

nec laude e1 prflsdioatione afferri debita piaa devotiouis officia persolvi apud thronum divinae gloriae quiescenti , cui dedisset Do,

minus cor ad
sciplinae.

praeeeptuni

et

legem

vitse

et

di-

instituenoccasionem praebuisse de vita sanotius et, relictis omnibus hujus


itandi,
in

mundi rebus,
graudi
Eaiuiurtitnf'
BJUt
i.

horridam solitudinem commi,

53 Itaque non modo authoritate Apostolica clementer annuit, sed etiara vuluit ut in singuiis monasteriis totius Ordinis Garthusiensis, et earum
,

"//" ' o
/'.'/"<

niniii

1814

pi niiittii.

s.

iii

hxcque
raculii
.

mi-

tiam

r atuil,
i

tantorum virorum Hfiec t _;urum et personarum praeelara testimonia beasufficiunt ad osteudeudam abunde ni fallor Brunonis excellentem doctrinam, sanctimoniam vitse et morum honestatem
50
tot
,
,

insignium

ecclesii

aoellis

festum sanctissimi Bruuo-

Octobris, nis confessoris annis singulis die sexto quo decessit e vita, solenuiter colatur , et congrua dcbitaque devotione celebretur; ipsius etiam

...

curpus atque memoria dignam

in

Domino

lau-

Atqui vero etiamsi nulla ejus miracula extarent. Legitur, sed ea multis etiam miraoulis olaruisse
,,
,

dem

quo.l

sine

dolore

cummemorare

non
axrao-

eunveniens etiam honore ipsius agatur et decantetur, Officium in necnon quotidie in divino Officio de eo commehabeat, ac venn-ationem
;

erat, possum, nun ea diligentia, qua par

annotata sunt, alterius Institu-

monaohis, ejus monasterium occupantibus veppimo quidem negligentius custodita, deinde


ti

moratiu tiat bb. Domum praeterea sancti Stecondiphaui, quara beatus Bruno in Calabria ejus corpus quiescit derat, et iu qua sacrum Pontilex a Cistertiensibus ad Carthusianoa

66

idem

praestaaro etiam perdita sunt. Sepultus est Vjr LSterio suo S. Stepbani post sumsepulchrum fons vivus l1

revocavit

anno
cc,

salutis

mo
et

quarto

ut deinceps
vivatur.

millesimo quingentesiillic Carthusiano more


hcec
,

mum

mstitutu

Cum autem

n
cui

prorumpit,
multivaria
mutili

qjii

Christi

virtute

et

ejus

meritis

retur,

Prior Carthusiae

Neapolitanai

ejus

adfert
illic

permultis
ca3ci,

Uluminantur
moniaci

remedia sanitatis. Burdi audiunt, manci et


Sed

redintegrantur,

leprosi

ooyus

utur.

mundantur, daeomnibus his


,

erat Ofgendae et promovendae negotium datum patri domino Francisco, maexhibuil reverendo j.artem mandibuhe cum Carthusiaj Priori be
,

duobus dentibus

tomiraculis illud admirabilius est, quod, sicut g-loriara et ties repetunt jam allata testimonia

aitque Brunonis dd dictum est, saabbates sancti Stephani, ubi, ut crum corpus beati Brunonis quiescit, tanta c
sancti
,

dd

lorem
steritate,

omnem

respuere, et in tanta vitae auintegritate et perfectione perseverare

illius sacras reliquias

semper asservasse,

veriti

veritos

potuit.

c
I

51
verr.

Nou

u,

fon$,

i/iu

dcbet autem cuiquam scrupulum raoViri ille jam non cernatur ad beati
,

ne Carthusiaui eas repeterent, ut, iisdemque locis crcversa ocoulta Looa n po Ltic abbatem et ahum mbro mutatis, nemo praeter comperti ha- F rum fide dignum , quicquam de illis
ee

ossibus in

di-

Od suneli lumnlii,

yio tbulliei

ii,

miraculose ebullientes, sepulcrura. Foates enim non semper perpetui sunt , et interdum propter hominum demerita ejusmodi Dei beneticia subut comtrahuntur. Fiunt enim rairacula divinitus, et declarentur merita Sanctorum quae mendentur cessant nounumubi satis innotuisse videntur mirandum est, si fous rairacula. Nec valde
; ,

buerit ee.

Porro anno Chnsti deoimo quarto sacra simo

54

illa

millesimo quingeuteossa trauslata sunt

eodemqui mi
rai
|ii

et

ei

translationi

interfuit

dominus Mattharas
illius ca-

quam
ille

Is sacrura Prior Bononiensis Carthusiae. altari imponeretur, manibus put ne cum ossibus Patroni sanctis retenebat, turbisque amantissimi

exulante ab ejus monasterio sanvivendi ratione, quam illic Vir sanotissima ilia obdormiisset ctissimus instituerat x. Cum enim persevein Carthusiame vitae Institntu
ablatus
est,

liquiis se
fecit
:

privatum
,

iri

refurmidantibus ita

satis-

Oportet,

inquit,
,

sacrum caput, ab ossibus

segregatum
sis

auro

ornari.

His
,

verbis

argento et lapidibus preciovulgo suspicionem omPontifiois

in

Domino,

Prioribus, ,it illud monasterium sub quinque usque ad tempora veuerabilis qui ei successerunt, Quig inisPriorisOarthusiaB. IndeinGalliacrescente monasteOrdineCarthusieusi, solura illud Calabrias

nem
que

summi missu partem quandam


adiraens

speciali

per-

inde

de capite detraxit, alnspraBsertim venerabih communicavit


, , ,

natri Gregorio Priori

Bruuonis fervore et sanctitate ejus tepescendo de-eneravit. Et petebant quidem


riura a beati patris

raos

particulas

qui per doFriburgensi cujus erat visitator, provinoiaa Rhenanaa mdxv. Et quia sandistribuit anno

reformatores, habitatores a Cartusia visitatures et


facile id obtised nimia locorum intercapedo non

ctus Bruno

nam
vam'
si

patriam habuit Colouiam Agnppidominus Matthaeus ejus capitis paridem Leidenportionem donavit domino Petro
/f,

nebat.

ad Cistertiense tura recens ortum, incompatranstulere , qnod viri beati Bernardi abbatis Claravallensis rabilis
52

Itaque

institutum

llli

se

insigni sanctitate

multoque labore miritice proy.

gratissimum, quique domum relud fuit longe mdxvi donum preciosissimum in ecversus anno Augusti reveCarthusiae Coloniensis die
clesia

Carthusiae Coloniensis Priuri

cui

munus

il-

pagatum, in magno fervore durabat

Ad

illud

renter deposuit. r

55Ipsum

1)1E

SEXTA OCTOBRIS.
sentiendum
aperui.
d Vide,
adliti. oo.
e
sit,

73r>

A
r

annoS.Ru/{

ubbate ole-

beatissimi Brunonis sacrum corpus transtulit Joannes abbas saucti Rufi, anno, u t dictum, mdxiv, imposuitque ecclesiae sancti

55

lpsum vero

Commentarii prsevii num.


3 notavi

\.

5<

qux in Vitx praecedentis caput

ftmitattm
pi

ragtnte,

trantfervntur

Stephani sumime ane, ex candido marmore exquintructae. Ab boc monasterio ad passus mille iuter mongentos abest specus valde religiosa,

praevii

Obsidio hsec, cujus occasionem Commentarii num. 635 exposui, anno 1098 evenit,
,

angusto loco sita, nemoribu- oincta ; quce ildevia lius vallis extrema olandnnt, prorsusque hanc et nominibus inaqpessa sunt. Supra cum conditum est haud grande sacellum cum Brunonis Coaltari, ubi titulus habetur sancti
tes

quemadmodum Commentarii prawt 40 docui. est dubium. f An Sergius hos inter fuerit
Conside, quse in Vitse prxcedentis caput 3 annotata sunt

ad
\

litt, ff.

g De

hac, comiti

Rogerio in somnis
ii

loniensis magistri,

eremi

Ordinis

Carthusieusis

Mariae de Turri primi, cujus institutoris


sanotffl

oblata, videsis

Commentu

num.

64

gg

etiam imag-o illio picta cernitur. ln hac specu primum illuc ille Vir Dei ab eo tempore, quo obitum incredibili spiritus fervenit, usque ad et, comvore permansit gg. Porro in argumentum mendationem sanctitatis ejus, usqua in hodiernum diem locus ille, in quo post excessus contempla-

h Ne ex his comitis Rogerii verbis putes, S. Brnnonem ante suum in Cartusiam secessum aliquamdiu fuissein principis istius aulaversatum.

Adi Con
et

'"'"' 571

et seq.

ilntegras hasce Commentariiprseviinum. 637


sexseqq. recitatas invenies. kJVec Sanctus, postquamin Turritanam eremum secessit, continuo in specu, uti hic Surius
velle
est, necbinas ecclesias, datum, cujuspars proxime hic memoratas, hic recitatur, diploma primum condidit. Adi Commentarii prsevii num. 624 et binis E itemque num. 743. Monasterio huic Sanctus Lanvinum prsefi Priorem. Consule Comment. prxvii num, 68

tionum defessa membra nudce

humo allidebat, nunquam herbam giffnit ad mensuram corporis Hoc ejus, cum tamen oircunquaque herbescat.
tam
illustre

mdetur, commoratus
post

miraculum omnes
i1

loci

ejus

accolae

hh

hh. Estpraeterea illic ad constantissime a ecclesia beatissimae Marias, a coB lapidis jaotum mite Rogrerio constructa pro servo Dei magistro

Brunone,
Booio U.

et

mag-istro

Lanvino Nortmanno
caterva?,

645 et 716.
loca

Pi imat

'

nol

Ad
cipes et

hsec

populorum

senes

penonat um
popufitjut

et pueri, viri

ac fceraime, nobiles et plebeii, prin-

Sancfum

ob sanctissimi Bmnonis veaerationem et piam erga illum animi devotionem, atque etiam ob impetranda ejus beneficia, le ac si degat in humanis, eum animis reverenter contemplantes , certatim coufluunt vcnerantur et orant. Prascipue vero

is, in Verissimum sane h \uasad precvw 41 r< Commentario hoscee Calatiusise fratres per Landuinum, ad

'

bria revi

nLanduinus,
visendi

qui,

Sanctus misit. ex Calabria, quo Brunonis


,

causa iverat, Cartusia Guiberti antipapse incidit atque in cm manus "' n hoc,quemad\ remfuitco ></<
'

specum

illain

in

qua

fere

solus

semper Deo

ex

iis.

quse Commentarii prs


interiit
illu
,

disserui, fas
ab<

bat, tanta reverentia, fide et affeotu frequentant, ut complures non nisi nudis pedibus
a

est colligi re

ut

proinde veritate

retSurius, qui

jam

dicto monasterio

tur.

Alii g-enibus

eo accedere conspicianreptando, sacram illam spe-

cere,inquem conjectus fuerat, dimissus paulo


post esset, obiissc hic scribit.

oProphrasishujussignificationeadi Comi
tariur

cum, terram et saxa ex auimi pietate linguut, et lachrymabundi circuraeunt, atquc de ipsa specu quippiam abradunt, pro mag-nis reliquiis habituri, sicque alacresadsua abscedunt. Necquisquam quauta animi desaue verbis explicare qneat studio Virum sanctissimum prosevotione et
,

morJntegram fidei professionem,a Sancto, emissam, Commentarii H vicinum sesentiente, vhibui prseviinum. 7^7 studioso haudtermiinterim, quse hic subduntur, ibidem
p
.

natur.

quantur

Calabrite

episcopi

abbates

praelati

C
/,/,

religiosi,

itemque

principes,

comites,

baroues,

et plebs universa kh.

dicto monasterio

Deuique non longe a supraest, quod Folo vocant, a Viro Dei non nisi instaurando mouasterio deputatum. Quod si quis temerarins contra hauc ejus voluntatem venire ausus sit, quemadmodum faina apud omnes Oalabros ultiouem long-o usu firmata testatur, divinam non evadit, facieute et hoc et permulta alia, ad

sonant a versibus, versibus hisce al> q itaphium primitus fuitconcequibus Sa ptum. Consule Commentanum pr.vnum num.

nemus amplissimum

734.
r

ConsuleCommeu/.
:

prsev.

num.

M
"'

et

slta hic Surius

et recti

impiamde
non-

Sancto calumniam confuti eccl nultos. quibus Sancto a variis

tum

fuit, titulos

/>

cst
alios,

cum
]

entanon hos tan-

tum, verum etiamomncs

quibus Brunoi

declarandum

fidelissimi

Servi

sui

sanctitatem

in secula praepotente Deo, cui est honor et gloria

seculorum, Amcu.

ANNOTAI
Pro principis hajus preev. num. 556 et seq.
a

gli eccl vita functum. Ttalise, Gall mflra celeh personee plun quos Surius recenset, huc tram St Wj a b iis, >ts ubstineo. nimirum, quos ex dictis t Titulis funebribus
-

notitia acli

Comment.

bDe

fictitia hac,

ut apparet, Sancti ejusque

sociorum per comitem Rogerium, venatiou cantem, inventione videsis Commentarium prae-

prseviinum.

recitavit, expressa. Turritanse eremx ea lesia, ia wDe ramnactussii 8. Bruno, videsis Commc 781 et binis seqq. disputata.

ad

Ut.

prxced.

vium num.
c

541 et binis seqq.


ecclesiis,

Quid de duabus hisce

quas

S.

xDe fonte, qui ad Sa<'?< tumulum, utt ratiom traditur, prodigio ecBdtatus fuerit, desiisse seu exarmsse simul quam fons ille
ob num. assentur, consule, quse CommentarUprxvti
735 et aliquot seqq. dicta sunt.
^

in speBrunoni ejusque sociis, statim atque hosce

donant. cu orantes invenerat, comes Rogerius

7oG
a scuo

VITA TERTIA

S.

BRUNONIS CONF.
mus, sanctique Patris nostri obitum pridie No- D nas Octobris denunciamus, ut meritis eorum Salutamus et precibus adjuvctur apud Deum. quoque univcrsam sanctam Ecclesiam in ordinibus ct profcssionibus suis, canonicos, raonachos, heremitas, Deo dicataa sanctas virgines,

avuti nos

Claravallensi abbate, v De S. Bernardo, primo lAugustiad SJO hujus menstsdtem, tom.


est

QUO cohturRomanoqucMrl.exstatinsertus,actum

jam

isautem Cisterciensi Ordini, qui, anno anno 1100 a Paschah 1098 primum inceptus anno 1113 nomen II Papa approbatus fuerat sanctissime actam anno dedit, vitamque in eo
;
, ,

quibus
velint;

et

omnihu>

spirituali

prassentia

proster-

probant, qux in 1152 felicissime tcrminaril, uti de sancto illo abbate dicta sunt. pnvfato tomo
z

niraur, ut defuncti

Patris
illi

uostri

meraores esse

ut dilectae
sit

anima3

si adhaesit

macula

Turritanum

tius,

quam

S. hic statuatur,

Stephani monastenum

diu-

(cum non

justus,

qui non peccet)

multipli-

Cartusiensi instituto

catis intercessoribus et

mansit addictum. Adi


740 et seq.
aa

Commentam prxvn num.


id

precum instantia detergatranseat ad requiem. 1'recamur quoque, ut tur, ct quorumcumque locorum congregationes, aut personae rcligiosaa

Pro lempore, quo ment.pnvviinum.^hl.

factum

sit,

adi Com-

ejus agant

memoriam,

sc

nomi;

u;itim

bb Videsis, qiuv in VitcV annotatasunt adlitt.zz. Papa cc Bulla, qua Leo X

pnvcedentis caput 6

non pigeat in hac carta subscriberc sequi volunt cjus memoriam si paratim vero anniversariam observare, scribantur, scriptam et
,

Turntanum

S.

ut

congruam

vicera singulis

rependaraus,
sciatis,

prout
fi-

Stephani monasterium possessionem illius VoVddata notatur;hi autem Commentanum prxadierunt anno 1514. Adi dedi. vium L6, quo Bullamillamintegram Blomenquiv hic Surius post dd Quid ex iis, Commenvidesis B vennamtradit, sit consequens, tariipriVViinum.-iV^lseqq. asseritur, occultatas fuisse ee Eo modo, quo hic

Cartusianis restituit,anno

pauci
ducia,

sufficimus.

Ut

autem

quanta
ejus

quam

certa spe

liberationis

preces
*

:f titulo b fundatis, transitum illius utilitntem brevi Viri consumraatione veinnotescimus, ut iu sancti

sufiple ad

ritatem et perfectionem transactoa vita3 colligatis. ex hoc Scieus, quia venit hora ejus, ut transeat muudo ad Patrem, convocatis fratribus suis ab replicavit, ct E ipsa infantia singulas aetates suas
totius temporis

reliqutas t cerababbatibus S.StephaniS.^unouComment. pncvn num. 738. tum non est. Consule generah UAnnosctlicet,quo ipsemet hic Prior

proclamavit.
tracto
clusit
et
sic.

sui scieutia et sentcutia dignum Postea fidem suam de Trinitatc pro-

Ordinis
g-ff

Cartusiensis capitulo
7

interfuit,

lolb.

profundo scrmone exposuit ct conCredo etiam Sacramenta, quce sancta

Adi Comment. pnwii num.

77 et seq.

Quid de continua, quiV hic assentur, Commentarn inspecu commoratione sentiam,

Sancti

veneratur Ecclesia, et nominatim panem et vinum, quie cousecrantur in altari, post noConsecrationera verum corpus esse Domini
credit
et

pnvviinum. 7 L8 edixi. Comment. hh Miraculum hoc in medio reliqui 748. pnvvii num. ex Comment. pnvvnnum. i, Ecclesia hujus, ut qui Tur733 intelliges, curamgerunt Cartusiani, incolunt, hocritanumS. Stephani monasterium ad Stepha?n que, quod modo, Brunonis nomine Stephani et Brunonis domus nomen adjecto, SS. Bruuo exvocatur, non id ipsum est, quod S.
collapso struxit, sed aliud, quod ab hoc jam uti intelhgo ex gitlcv circiter jactu est dissitum,
sa-

Jesu Christi, veram carnem et verum remissionem guinem, quaj et nos acripiraus in nostrorum et iu spe salutis oeternas. peccatorum carne die Doraiuica sancta illa aniraa
sanstri

Proxima

soluta

est

pridie

Nonas Octobris auno Domini

pro eo et millesimo ceutesimo primo. Orate Fratrem nostrum, hapro nobis peccatoribus.

rum

litterarum

latorem, obedientia3 gratia


charitati

pe-

regriuantem,
Valete.

vestra^

commendamus.

prcvvii num. 24 etseq.) usitato (Adi Commentarii proannuntiandoBvimonhobitumisScV, titulisque ? quiv C datus. Funebribus seu datis ad hanc responsoms, kk Summa hodieque apud Calabros in venerascriptiv anad Vihv S Brunonis, per Pideanum se ejus excusiV, tioneesse S. Brunoncm, docet incontexta a noque circiter 1515 t ypis Basileensibus t Vitacap. 34 Zanottius. privfixa, septem privmittuncalcem adjiciuntur, pro altero Sancti Lpttur versiculi, qui ibidem Titulum funetaphio obtruduntur alii autem Turritamv eremi inbrem, quo ab ipsis religiosis fuerit, esse illos contencolis Sancto parentatum unum, nec alterum plaVerum mihi nec Qaa S. Brunonis obitum quaquaver- dunt non primum, quod Epitaphii speciem pnvcet quod versum nuntiarunt ejus in Turritana ferre haud videantur non secundum, ^uod taEpis: siculis iltis adjam datam eremo discipuli, solitaque pro illius men, ut Titulum funebrem constituerent, ex di24 esset necesctis in Commentarioprcvvionum. anima suffragia postularunt. a Utut sit, ethopceiam, sum, responsumhaudfuerit. ponuntur, qua S. Brunonis mores lectori ob oculos prorsus appacaput in haud ineptedixeris, nec mihi vero Primo loco quem primatera et quo, quahs fitc ret absimile,aSancti discipulis, confitemur, ApostoliEcclesia credimus et utcumque docerent, Epistolx encychcx
Parisiensis, sxpissime in

quas ex Annalium Cartusiensium hbri exemplari de4 hactenus non vulgati Vallis. Dei communicavit Cartusianus scripsit, mecumqae
notitiis,

ANNOTAT A.
a EpistolcV

tunc huic quaquaversum ex more

Comment. prccvio lau-

EPISTOLA ENCYCLICA,

cae

Praesulem totamque illara principalem humiles heremit Calabriae monasterii curiam cujus fundator Mariae sanctae Dei Genitricis
sedis
,

fuisset,

jam datx

pater
veret,

Bruno

fuit

et praelatus,

dum

in

carne
et

vi-

antefuisse adjunctos. Ut illos adeo, progrediar, huc etiam quamad Titulos funebres Sic hamodo transcribam, locus exigit.

debita

subjectione

veneramur

saluta-

bent

Laudandus

,,

Di SEXTA OCTOBIUX
Laudandus Bruno
Vir fuit
fuit in multis et
iri

737 pro

uno.

clesiaj

eequ;ili> vit, vir in

hoc specialis.

Semper
Nullus

erat festo vultu, serraone raodesto.

tam glorioso P impendivoluntarie Officium commemorationis ejus sanctis commus i, credentes nosapudDeum
fratres,

tanto Viro et

Cura terrore patris moustravit viscera matris.

mendari meritis.

eum magnuin
gnum.

sed mitem sensit ut a-

Fcclesioi Placentince.
fuit Israelita.

Prorsus in hac vita verus Hunc Deus a poenis rape,


mcenis.

sedibus

infer

a-

Nos

sanctissims Mariro, sanctaeque Justinae

b Porro Annotationibus nonnull qux in fusubdendis, nebribus Sancti TitiUis, jam mox hic
,

accurruntjllustraturummeJnComment.prsewo n supposititios hosce num. 2 si L


1

Placentina? matricis ecclesia? h parvi meriti fratres pro tam venerabilis.Viri gloriosissima anima debitas ardenti animo exequias agere voluntarie promittimus, ejusque sanctam memoriam in nostra matri-

cula

amantissime inseremu

>.

esse, quis

putet,

rumn<>< certe, que conducere eanstimaro, indicabo, aut anet quid deiis comperirepotissimumpotuerim, discreturus post singulas, quibus dictos Titulos notabo, licet interim vitia, quibus sum, sectiones ,structionis leges hi contra Prosodia nimis frelaborant, pterumque inobservata, quod
quentiasint, prxteriresit fixum.
B

locorum etiam sacrorum, quognantur, setatem, cum poteroid-

Monasterii sancti Sepulchri m.


6 Monasterii sancti Sepulchri cougregatio voluut

irie

adimplebit, quod petitis n.

Ecclesice S. Martini de Petra.


7 Ecclesiae

nos

dicitur Petra o,

qu canonici sancti Martini acoipiengratanter hanc chartam


,

TITULI
Seu
diversae

FUNEBRES
ad

tes, humiliqne mente recordatiouem in nostra matricula conscribentes, rcligiosi hujus viri, Brunonis scilicet, memoriam in die ejus anniversarii

Epistolam
a.

prae-

facientes.

cedentem responsoriae
SECTIO
Titulus fratrum
,
I.

Clusini
8 Clusinum

ccenobii p.
satis

eollegiuni,
,

humile,
socio
,

et

guum
b.

pro Brunone

religionis

insignis-

montis Amati
sanctitati

que
j

fidei
\,t ;i

magistro
sanctissimi

eximio, ac suis
viri

orationibus

T otum
nil

autem
una

J\l

facimus vivo,

vestrse

n dedito,

patris

uostri

Benedicti

ma^

redestitutum tanti

viri solatio,

humilea

habitatores

montis Ainati

cum

doraino
statuisse
,
,

nostro pro

Priore

Hieronymo
dissiino

in

commuui

reveren-

charissimoque Brunone vestrffl Congreejus veneragationis patre , septem diebus pro celebrare, iu mabili transitu Vigilias c, et Missas diem agere. tricula d conscribere, anniversarium

dietim q exorabit Dominum, imponendo fratribus Missas et Psalterium suum complendo videlinomina cet tricennarium r. Queni etiam inter fratrum diligenter habebit impositum, ejusque

Oramus

et

obnixe petimus, ut nostri in omnibus

festum devote celebrabit annuura, ut sibi det re"-' m Orationum quiem, Mich; muniri optamus, quibus ascisci vestrarum clypeo et defunctos nostros inter Sanctorum cons
-

bonisvestris

memores

sitis.

Valete.

minime dubitamus.

Fratrum
C
-2

Fisciclensis coenobii
fratres pro

Segusiensis ecclesice
e.

s.

Nos

Fisoiclenses

reverendissimo

Auctoritas sanxit divina lica habet sententia, invieem


9

necnon
fratres

Aposto-

portare o-

eminentissimo ac religiosissimo doraino Brunone, supplicationum preces intentissimo eremita,


libenti valde animo, Creatori
,

Deo cum oblationis


venerabile

et ejus sacr libamine persolvemus amantissima fratrum nostrorum nonomen inter diem, conscribemus, ejusque anniversarium

fuloita nera; hujus ergo auctoritatis dogmate Segusiensis ecclesia nostra humilis et exigua fuudendo preces, Dei exorat clementiam, ut tanti Brunonis functi, religiosi viri anima, videlicet perhenni Dei veniam consequatur delictorum
,

mina

gratia

t.

petit prout eharitas vestra

devotius

celebrabi-

mus

Prwpositurce Ulciensis.
10

f.

Rangerii Brunonis discipuli.


Ego quondam
3
ltaug-erius
,

Nos humiles
qua;

fratres sancti Laurentii Ulciensis

ecclesise,

alio

nomine

Plebs

martyrum

viri

venerabilis

Brunonis

vocatur
pro quo

ofdiscipulus g, precum supplicationes qui lllum ut omuipoteuti ferre desidero Deo tanta pietate decoratanta honestavit ffratia sua3 tidei meritum conferat et
, , ,

vit,

secuudum

santer fundere ejus, divina Bubminiet deinceps anniversarium persolvemus. strante gratia,

rehgioso, u, pro tanto Viro, tamque etiam totus orbis terrarum preces incesdebet, Officium cum tricenario x,

debito specoronam. Specialiter autem et pro privilegio anniversariam ejus et amoris ciali et memoriam exhibebo pro opportunitate rerum

Ecclesice Gratianopolitanw.

temporis.

S. Frigiani Lucensis ecclesw.


\ Nos, humiles sancti Frigiani

h Lucensis

ec-

quam dominus Gratianopolitana ecclesia atque eremita sibi eremum faBruno monachus prius destinavit y, quanto cere, habitationemque praesentia, eam nimitunc gavisa est in ejus perpetuam habere, tanto nunc existimans
11
,

rum

magis

738

TITULl F0NKBKES DE
tamque
in-

S.

BRUNONE CONF.
Prudens Bruno
fuit,

tanti, maffis dolet prae caeteris Buper absentia. Quocirca Officium ejus comparabilis Viri z commcmorationis assiduura usque tncesiraum

sed cito morte ruit.

Nempe jacet Bruno tumulo


Qui quantum

depressus in uno,

potuit, justitiae studuit.

et libenter persolvit. Panem quoque quae fratres ejusdem ccteris ferculis


,

vinum cum Congregaejusdem

Floruit et vita factus simplex eremita.


Si fuit iste reus, tu sibi

tionis
Viri

iuterim sumpsere anima pauperibus largita


, ,

eadem

pro

Cui dantur
chra.

frustra

parce Deus, pro Psalmis carmina pulMiserere mei.

sunt.

Diem vcro
illu-

migrationis suae

quo animam suam, memoratu


catalogo suorum

Plus prodesset

ei ter

dignam

Deo

reddidit, in

et celestrium virorum ponens, anniversariam repromisit. Nos ltabrem se habere indesinenter nostn sitis que humili prece vos precamur, ut quatenus orationum precumque vcstramemores,

S. Marice Blesensis hh.


17

hh

Non

est

deflendum, nec patris morte dolen-

dum.

rum possimus

fieri

participes.

Eremi

Cartusice

prope Gratianopo-

Non obiit Bruno, qui partem fixit in uno ii. Hunc Deus excepit comitem pia turba
,

rece-

pit.

lim.
12
tris

Nos quoque
miserabiliter

Cartusire
,

fratres,

piissirai

pa-

S. Petri Climiacensis ccenobii kk.


morte Patroni 11. 18 Jure dolor poni debet pro mater, gaudet ut ipse pater. Gaudeat et Fecimus obsequium, quod chartula jussit agen-

nostri Brunonis

viri

valde clarissfmi, sola-

pra omnibus destituti, quid tio et sancta faciamus, depro ejus dilecta anima Vincunt enim merita beueficioB anire nequimus. et varum ejus erga nos, quicquid possumus sicut pro unico patre, ac domino Itaque
,

dum.
Et nobis iidem vos
faciatis

idem.

lemus.

et qualiseunnostro nunc, et siue fine orabimus, exercitii conque Missarura, caterique spiritalis pro circa defunctos apud nos tenetur

S.

Romani de

ecclesia

Lugdunensi ar-

suetudo
illius

au

anima omni tempore tanquam vemus aa.

filii

persol'

chidiaconi
19

mm.
qui semper rege sub
violasti,

Domne
uno.

tibi

Bruno

Fratrum Casce-Dei subtus

Curnillio-

Sacram

servasti

legem, nec eam

nem prope Gratianopolim.


Casae-Dei ha18 Nos fratres, et servi servorum quae alio noMaris bitantes in cellula beatae
,

hoc eremitae. Finis adest vitse, tristantur ob vitae. Sunt tibi post fatum summse data gaudia

hb

mine

dicitur Cornelio

bb

et
tanti

est

Cartusiae,

pro

sanctitate

Viri

vicina eremo cujus do,

Nou ergo pro te gemitus edant eremitae. Nam mundo vivens loca deserta subiisti. Nunc caelos nactus laetaris in agmine Christi.
ecclesice nn. S. Vincentii Cabillonensis
20

ctrina,

exemplo stirps tanta in Christo fruOfficium otificavit, septem diebus celebrabimus et vinum cum ceet Missas, et dabimus panem sicut uni ex fratribus teris ferculis pauperibus
et
,

nostris,

et

memoriam anniversariam

ejus

in

ca-

talogo nostro scribemus.

Fratrum

S.

Ruffi in
drece.

costa

S.

An-

bene pra^teritam testetur littera tam, honori, Et cum posse mori nulli dematur deponi debent pro morte Patroni. Fletus tradidit Nanque Deus sedem superam sibi

Cum

vi-

p
ae-

dem.

Nunc

igitur, fratres

Psalmos Missasque ca-

nentes

,i,i

eomNos fratres ex canonicis sancti Ruffi, quadam cellula sancti Andrea, q morantesin piissimi anima Bruvulgo Costa vocatur cc, pro continuatos Matutinas, nonis, per septem dies dd, et sicuti uni ex noet Missas celebrabimus solatio praebendam ee dabibis pro ejus animse nostrorum nomen mus, et in catalogo fratrum ejua scriptum habebimus.
i l

Reddamus
Ut

Christo laudes et carmina nostro,

prosit cunctis,

quod nos adolebimus

lsti.

S. Marice Belvensis ecclesm oo.


simplex eremita; 21 lvit ab hac vita Bruuo super astra reli.-tis, Tollitur arce poli, terris mundi requiescit ab isto, Et sic cum Christo modo funpro cunctis viventibus, et

Orans

Athanacensis coenobii Lugduni

ff.

ctispp.

9S

divino oraculo 15 Athanacensis vero coetus, dilecti pro anima religiosi dcoque praemonitus simulque preces, Brunonis generale Officium gg, conscriptis cum eo et et orationes persolvit obsequia commendationis exhibuit.
,
,

S.
22
Si

Anthonii Conteiensis qq.


,

v/

Quicquid habet mundus


vocatur,

quicquid vitale

fratribus

Majoris
16

ecclesice
prudenti

Lugdunensis.
parcit
,

Sic

mors

velut insipi-

enti.

bene discrevi, submobilitate moratur. Unde sub incerta mutabilitate tenemur. Res quoque nou stabiles et nos et nostra demur. Volvitur in fatis, volvuntur fata diurna.

vi-

Ipsa

Ipsa quidem titubant, quasi urna.

DE SEXTA OCTOBRIS. Nam prosa commoveantur in


Quae
Si

73f>

vel

versusde
:

te volat ore dicaci,

tibi sic

prosunt

serpentis ab ore minaci

Dulcedo mundi res labilis et metuenda, Et sibi suppositi velut ignis flamma cavenda.
Accipinnt omnes
tali

Sic prosa,

tormentnri prohiberent, atque vorari, vel versus possunt conferre salu-

dulcedine letum.

tem.

Dulcedo pereat, quae confert fel et acetum. Decipit haec cunctos sibi grata compede junctos,

Cum
Ut

strepitu vocis sonet


dis,

ergo melodia corcontinet, id medite-

prosa, vel versus,

quod

Deceptis tandem

mercedem donat eamdem,


omnibus
,

mur,

Merces

illa

quidem datur

exitus

idem. miser oranis homo, quamvis


pieris,

quod decivide-

Quodque sonat, fieri Dominum de corde precemur. Bruno digne pater, ut eosalveris ab ig"ne, Qui non justorum, sed semper erit reproboEt
si

Cernas

ipse

tamen modicum curare

rum. quid minus


net,

est,

quod non perfectio do-

ris,

Et probo deceptum te lumen cordis Obscuratur enim, possisne damna videre. moNec retinenda tenes, nec vis removenda
vere.

habere.

Id tibi donari defectibus et superaddi Nostra tuis possit devotio, si Deus audit. Sed Dens audiet, et faciet, quia justa roga-

Heumiseraementes. metuenda parum metuentes

tempore duQuae breviter eurant, quae longo


rant,

mus. Audiat ergo Deus, et det, quae justa rogamus, Uttibi fine carens caelestis hix tribuatur Et tecum nostris, et cunctis hic titulatis.

Hisnimis intenta?, quse sunt mutata repente! miserabile praebuit Mors timidum nomen
,

E
S.

Germani Parisiensis Ep.

ss.

omen
Venturce genti primo male nota parenti. finis haMors subit, et moritur vivens. nec
^

26 Mentibus in nostris debcret semperhaberi Lux, in qua reprobi mala tollent, seu bona
justi.

betur Certus in hac vita


mita,

Bruno probat hoc

ere-

Hanc timuit Bruno,


tor,

sophiae qui verus

ama-

Bruno

ruit

cui sylva

domus

cibus herba

fuere;

Exuit hic veterem mortali carne parentera. Ipsum deterraChristus deVexit ad astra.
Serve Dei Bruno,
te

contempsit Qui, quia mundus erat, mundum habere. placuisti, Sancta parens Christi, quae sola Deo
Concedas, ut
ei

suscipiattuus auctor.
fideles.

Perpetua Hanc habeant omnes nostri cunctique

possia uti requie paradisi.

data

sit

sedes requiei.

S. Maglorii Parisiensis

tt.

Ejusdem.
nobilis 23 Bruno Dei cultor, vitiorum possideas requiem. Ante Dei faciem subiturus, Lector securus quia nunc sospes completa tamen debita dicat amen. Huic
ultor,

27 Occiduis morbis resolutis, cur dolet orbi Consumpta poena, si pace fruuntur amoena, Non opus est flendi, quia g-audent luce perenni.

Est

homo laudandus tamen


:

est

hac voce ju-

vandus,

S. Petri Carnotensis rr.


C
lachrymarum parce fluen24 Concio Sylvestris,
tis,

Parce Redemptor

ei terrenae

materiei.

S. Petri Fossatensis uu.


28

redimita, Pastoris vita, fidei cultu

Anima

ejus in Christi

nomine requiescat
si

in

Votum ltetandi nobis dat, Simuudo moritur, paradisi


Perdomuit caruem cem,
Se sociat Christo,
Si
;

non lachrymandi.
sedc potitur.
c&sli

pace. Amen. Nil prosunt animap, versus

fecero mille,

dum

tendit

ad arlsto.

Vos oratetamen, pace quiescat, amcn.

mundo dum migrat ab


violavit viscera

qua tamencarnis

Patns

S. Crucis

sanctique Faronis Meldensis

raiseratio larga Culpa, licet parva, terg-at voto. qut-m toto properavit ceruere

xx.
atque beatis

Bjus,

O milcs Christi, qui pugnee victor Quam bene certasti, quia certando

abisti,

29 Cognitus

iste

satis doctrina erat

superasti

Moribus

et vita

amcena, Spernens terrena, stipenda carpis limina pulsas. Vivis et exultas, ct ad aulae obvius esto Christe, tuo fesso, quiate petit, daus sine fine diem. illi requiem,

Prinojpiifl

Brunosapiens eremita, imis. primifl, summis, fulg-ebat et

caelica g-audia naPost monachus factus, jam

ctus.

Dans

conclusus Ecce jacet Bruno tumulo

in uno.

Nam
S. Dionysii prope Parisios.
25 Si prosa,
vel versus

sic tolluntur sapientes,

dum

moriuntur.

Indomini

castra, pollentiadcsupra>tra.

possent conferre salutibi

habetur Nullus miretur, si Bruno sanctus Hoc meruit vita dici simplex eremita.

tem,

At
,

si

peccavit,
sibi

quod necdum

forte piavit,

Nec pmsa
Octobris

nec versus tollent


III.

Bruno

IIoc
,

condonet Dominus, co^loque coro96 S.

salutem;

net.

^ ^

Petn

Tomus

740

TITULI FUNEBRES DE

S.

BRUNONE CONF.
g
S'
velint,

A
yy

tulus

S. Petri Casiacensis ccenobii yy.


tieri Qui pro salute hominum digmatus est vestro Patrono. Homo, dignetur concedere veniam

Rangi rium, cujus hic Ti- D esse Rangerium, qui,postquam Sanctus noster Rhegiensem,

nomine insignitur, eum ipsum

80

ad quem anno 1090 electus fuerat, archiepiscopatum recusasset, ad caihedram hanc, uti apud Ughellum tom. 9 Italise sacree in archiepiscopis Rhegiensibus videre licet, fuit promotus verum
;

ANNOTATA.
quo, rationeque, ob quam Titulos qua seu datas ad epistolam encyclicam, funebres nuntiarunt quaquaversum S. Bruuonis obitum visum ejusdiscipuli, responsorias etiam hicedere prsevium num. 24 et consule Commentarium
a

Ms. de

De modo,

Brunone Tractatus, quem Carthusiani hujates mecum communicavere, auctor anonymus censet, Rangerium, qui Titulum hunc scripsit, seque in hoc S. Brunonis discipulum vocat, esse
S.

potius illum

Rangerium,
\

qui,

quemadmodum

Ughellustom.

Itatrv sacrae in Episcopis Lucen-

sit,

seq., ubi

etiam invenies, unde, quid de hiscegesentiendum sit, statuas. neratim A'oLuhiuHs in Brrci ahhatiarum Ilaliie V, S.Benedicti abtttiapag.MSrecenset Ordinis Amiati inbatiam TUulo S. Salvatoris Montis territorio et dicvcesi Clusina signitam atque in anno cirater 743, Veteris Etmiruv sitam, quam sacnv Episcopis Clusinis tom. 3 Itahce
uti in

sibus docet, anno 1098 Lwruscm <"/ /><>,/ ramoccupabat, annoque 1112 excessit e vivis. Et vero cum inter duos Titulos, eidem chartde separativ (adi dicta

rum

ad lit. prcvced.) iyiscriptos, quoaltero a Fisciclensi dicrcesis Lucensis mona(cr/o, altero a S. Frigiani cwnobio, in ipsa ex
dicendis civitate Lucensi
cti
sito, anniversaria Sancommemoratio fuitpromissa, Titulus Rangerii nomine notatus, quo factum pariter id fuit, medius hic ponatur, fuerit verosimiliter et hic eidem charUe separatse inscriplus quod cum ita
;

hunc Mabillonius tom. 2 Annadocet, lium Benedictinorum lib. 22, num. 24 Longobardorum rex, funRachisseu Ratchisus, B davit fuisse autem ex hac abbatia fratres, quorum nomine funebris hic Sancli Titulus signatur, intenm mihi vix non indubitatum apparet, licet fuerunt, non Mons Amiumonasterium, aijus illi Mons Amatus tus, sed uniusliteridcV suppressione
Ughellus
et

post

sit,

hic appelletur.

Rangerius, qui eum scri])sit, aut in dicta ci- B vitate Lucensi aut ab ea haud procid, cum id fepro/ndeprocit, verosimiliter ewstiterit, satque babilis laudati auctoris anonymi opiniopotest nderi, licet interim nullo modo pro certa queat haberi, quod nec ex ipso, de quo hic, Titulo, nec ex inscriptione, quam hic pnefert, Rangerium, quem habet auctorem, episcopum exstitisse,
constet.

ld est, Ofpcium, pro defunctis cani solitum, prout id hodieque vocatur. cuidefund Vox luvc catalogron hic significat, orare statuerant, moctos, pro quibus specialiter
c

nasteria ecclesicvve solebant inscribere. Italia e Abbatia est Lucanae seu Lucensis in Titulo S. Salvatoris nobilis seculoquc x dioecesis, fundata. Adi inabbatiarum ItalicV Brevi Notitia 134 Lubinum, qui tamen abbatiam illam

Lucensis muros, quemadmoAbbatiarum ItalicB brevi notidum Lubinus in seculo sexto tia pag. 192 docet, monastcrium, concluditur, quod S. Frigidiani seu fundatum,

h Intra

civiiatis

Frigfiani appellatur

quin adeo hujus ipsius

sit

pag. seu monasterium, non Fisciclense, sed vel Fisceappellari, clense, v^Ficiseli, aut etiam Ficoclense

ibidem docet. S. Brunonis nunf In epistola encyclica, obitus funebribus pr&missa, pen supra Titulis hac actunt Calabrini ejus discipuli, ut, qui anniversarium defuncti Patris sui diem cepta, epistolam essent acturi, ii, non rotulo.prsefatam complectenti, sed chartne separatse sese seu suas C ad eamdem responsorias inscribant quare, cum
, :

prxsens funebris Sancti Titulus, non apparet. Nescio an, qui hunc Titulum scripserunt, i anniversariam Sancti lucem sese aciuroshac loproquendi formula non promiserint. Utut sit, tam hoc, quam missum equidem id fuisse videtur duobusadhuc aliis, rem parih \r .t^crtenon exet primentibus, funebribus Titulis, sexto nempe quorum alter monasteriiS. Sepulcri, alter nono, cum enim omnes tres ecclesicv Segusiensis est dicta F pluribus Titulis, qui chartas s<>j,araLv(vide interserantur, fuisse eos adlit. ijfuere inscripti, veroeidem chartcV separatx pariter inscripios, apparet hoc ipso autem, quod chartse sesiynile paraLv fuerint inscripti, sese illi, qui eos scripse;

dubitandum

facilefai tum Fisciclensi nimirum et

esse queat, ut e

duobus monasto iiss Moniis Amati utpote


, ,
,

haud procul admodum invicem distantibvs unum proxime post alterum qui epistolam encyclicam, obitus S. Hrunonis nunciam, circumtuBrunonis diem lit, adierit, anniversariumque eadem duo monasteria in suis sese celebratura, adhanc responsoriis seu Titulis funebribuspromiltant, puto hosce eo ordine, quo hic ponum eidem chartx separatse fuisse inscriptos quod etiam existimo quantum ad nonnullos alios, inter titulum proxime sequentem, et Titulum quintum
;

runt,ananr,sarium Sancti diem celebraturos, promisissevidenter ex Us, quse ad lit.tdictasunt. Cangium k Id est, ecclesise cathedralis. Adi ad VoGlossario meduv et infimas Latinitatis
in

cabulaZrr^ln matrix. lit. 1 Adi Annotata ad

1.

m Cum

Tituto ecclesicv cathedralis PlacentincV


hic Titulus,

proxime subdatur
Sepulchri, cujus

monasterium S.

quibus expresse anniversacdcbratio promittitur; qui enim ricB Sancti lucis ex dictam epistolam encyclicam circumtulit Fisciclense Etruria, duo prsefata monastcria

decimum

interjectos,

nomen pnvfert, aliud indubie quemadmodum ex modo dictis ad litt. fettfacile nomine illo insignicolliges, non est, quam, qux
tur, piacentina
Italicv brevi

Ordinis S. Benedicti abbatia,


ut

anno 1050 fundata,

Lubinus in Abbatiarum

nimirum

Montis Amati, complectente, Lugduquare cum loca sacra, quorum Tituli num petiit; isti sunt, haud multum a via, quseex Etruria Lugdunum ducit, abducant, tunc ea omnia, idque eo ordine,quo iidem hic subduntur ,verosimillime
et

Notitiapag. 300 docet. n Videdicta ad lit. i. nuspiam invenire o Monasterii hujus notitiam Clusinum quivi; id tamen inter Placentiam et ccenobium,cujus Titulusproduccesis Taurinensis

xime

adiit.

DIE SEXTA OCTOBRIS.


\.

7*1
1)

x i m e hic subjungitur, situm ea, qux supra notavi ad lit.


f.

fuisse existimo ob

synam, portione monachica, seu monasteni coa

Notitia p Lubinus in Abbatiarum Italix brevi Benedictini abbatias, a Clusa noduas Ordinis men habentes, quarum altera S. Victori, altera
S.

stantem; ut fratres, septem sesedies tantum cibi ac potus, quantum

quorum

hic Titutusest,

Michaeli sacra

est,

pag. 104 recenset

quin

autem harum posterior sit Clusinum hicmemoratum monasterium, dubitandum non est, tum quod Titulus ea sola Sancto sit antiquior, tum quod sibi det subjectus hunc includat versiculum Ut
:

ipsorum communitas esset sumptura pauperibus esse daturos, etiam promisisse videantur. AdiTitulum w. ff Olim extra Lugduni muros erat, modo ipsis inclusum esthoc Ordinis Benedicti monasterium t ad confluentes Araris et Rhodani seculo vi aut
interea

requiem, Michaele precante, pcrennem. q Jd est, quotidie. Missarum, diebus r Id est, Offkium triginta totidempro defunctis absolvendum. Adi Cangium
in Glossario

etiam citius exstructum. Consule Galliam Christianam auctam tom. 1, col. 558

ggldest, Offcium solemniori, quopotest, ritu pro defunctis celebratum. Adi in Glossarii Cangiani Supplemento Carpentierum ad vocabula
Officium generale. hh In civitate Blesensi, qi" n ChristiancV auctx scriptores tom.^col.
cent,
>

medix

et infinue Latinitatis

ad vo^

Gullicv

cabulum Tricenarium.
s

Pcdemontio

Segusium, incolis Susa, urbs Italuv est in ad radices Alpium Cottiarum, qui-

l^V/oconspicitur canonicorum Regularium, cui

transitus. Cum bus in Sabaudiam et Galliam est tempore, quo Sanctus noster obiit, urbs illa eo abbatise seu seculi xii initio praeter S. Justi quarum tamen ecclesiam plures adhuc alias an et nulla erat Cathedralis, fueril complexa,
,

seculo ix canonici scculares serviere, abbatia, Beata Maria Blesensis aut etiam Burjrns-inedius appellata. IstJuec haud dubieper S. Mariam Ble-

sensem hic designatvr. ii Alludi mdetur adillud Luctelti,} 42 Porro

an nonomnes potius simul hicdesignentur,defnire non possum. H Anne forsan abbatix S. Justi ecclesia, quod ilarchiepilius abbas, ut in S. R. E. Cardinalium, et Pedemontanx regionis chronologica scoporum EcHistoria cap. 22 Franciscus Augustinus ab non pauca Segusii clesia docet, episcopaliajura excellentiam excrceret, Segusiensis ecclesia per
qucenam harum
in particulari, et

unum
git.

est

necessarium. Maria optimani partem

ele-

>ocekk Cum 7nonasterium, quod Chm in modum, quo scriptum tur, nuspiam inveniam,
est

Climiacensis

nominatur ? tAdiiteruM dicta ad

mendum irrepsisse puto proque legendum Cluniacensis ut hoc anno 910 conditum monasterium hic designci ur aut etiam Prioris. 11 Idest, magistri. domini Quid hsec Tituti subjecti sibi vetit inscrimm
hoc nomen,
;

lit. i.

ptio,

haud

satis intelligo.

vicinarumque u ln Geographica Delphinatus Tabula,historicis,qux anno 1711 Pariregionum


siis

nn Cabilonensis scu Cabillonensis cathedralis marecclesia jam inde ab anno 541 S. Vincentii
tyris,priori,quod habuerat, S. Stephani relicto, nomen accepit ut atia haud dubie quam luvc in isthac inscriptione non designetur. modo commuoo In civitate Belvensi, seu, ut Bellovacensi prxter ecclesiam canius scribitur, thedralem,S. PetroApostolorum principisa,
;

prodiere,

procul

monumentis prsefixa, Segusio haud Lugdunum versus occurrit Utcium,^ pagus


Delphinatus geogra-

qui, in aliis Gallico phicis tabulis eodem situ positus, nomine distinguitur. Fratres adeo, qui pagi itlius Oulx

haud dubie,

administrabant, ecclesiam, S.Laurentio sacram, Titulum hunc (adi seu prxposituram incolebant,
dictaadlit.
i

Vigilias

verosimillime soripserunt Defunctis, quod est, nifallar, Offcium de vocant, una cum triginta Missis. Vide
f)

etiam dicta ad

lit. r.

y Cartusiee eremus C usquam


/,

scUicet,

quam
'

Sanctus,

pn,

sexsunt ecclesuv. collegiatse, quarumuna sanctissimx Dei genitrnci Marix dedicata est ut ad hmc,nifortehicBe\vens\aproBelnensisperperam Burscriptumsit, urbisque adeo Belnx,Quaein haud admodum gundia a civitate Cabilonensi ^acra procul sita est, ecclesia SS. Dei G<
;

in Calabn*

inhabitavit

in

spedesignetur, subjectus Titulus verosimillime


ctet.

dioecesi Gratianopolitanasita est.

meDiem nempe. Adi Cangium in Glossano

dieeet infimee Latinitatis

ad Vocabuli"
.

Trigesi-

mum.

pp hocTitulo que ibi pro viventibus,haudobscurein Idem etiamfere ft in quatuor Titulis indicatur.

In ccelum receptum esse

S.

Brunonera, orare-

diem sese aa Aniversarium sancti Patris sui hicpromittunt religiosi acturos, sat aperte etiam
ercmi Cartusix incotse. bb Cellula hxc seu Prioratus, a celebernma abbaOrdinis S. Benedicti in Arvernia CasxDei urbis pa. tia dependens, Gratianopotitanx Lugdunum respicienti, ad dewteram Isarx /tuvii

proxime prcvgressis, infraque in multts posi quod sane eumproxime etiam


.

habitum fuisse, argupro Sancto a non paucis ^rntoest.Consuleetiam Commeai pnevium num. Surio scriptam num 15. 749 et Sancti Vitam a

curata, qu.v ia gmerah <li<,<qq Annehicforte Ambianensis deneficiorum Catalogo, anno cesis
recensetur, Contei1G48 Parisiisexcuso,pag. S. Antonii in Picardia ecensis seu Contiacensis

ripam

laudata ad geographica. u. Delphinatus Tabula lit. Gratianopohm cc In eadem Tabula geographica occurrit, CostaS.Andreae Lugdunum locus
adjacet,

quemadmodum disco

clesiadesignahrr'

inter et hic memovocatus, qui proinde aut ipsa est, qux monasteratur, cellula seu Prioratus, a S. Rufi

prope Valentia?n modo sito dependens, aut hunc certe, si adhuc subsistat, complectitur.
rio,

x, utt m QaUxa Chrtsttana TT Jamantesecu/"> oidere licet, ad radices aucta toat. s col. 1*13 Carnotensis superimposita est, montis, cui urbs Benedictini monasterium, quod exstitii Ordinis appettatur. II Sanctus Petrus in Valle

dd Officium, quoii ,,/,, Sr V \m;>r\umvocabant, quodque per septem dies continuos pro mortuis
agebatur, hic promittitur.

haud dubieper
nnatur.
ss

S.

Petrum Camoten

desi-

AdiCangium

in Glos-

sario ad vocabulum Septenarius. eleemoee Prxbenda, ni fallar, hic significat

Partstensts epiAliud Parisiis S. Germani, monasterium nonest, seu scovi, scv templum, quare a pratis dicitur

quam quod

S.

Germanus

nz
A

TITULI FUi\ EBRES DE


7

S.

BRUNONE CONF.
D

sexto fuil fundatum, hoc, auod jam inde a seculo designari puto. subjecti TUuli inscriptione in hac hoc, quod diu ante Exstinctum modo est
tt

hic, sed vita spoliata flet hoc Eremita. Vita non eguit, qui mundo, non sibi, vixit. Ut narrem breviter, quis narret sufficienter?

Non

auctam monasterium. Adi Galliam Christianam col.'Met tribus seqq.


uuAdditur in Basileensi horum Quo loco sanctus Maurus beati Benedicti monasterium, discipulus corpore quiescit ut adeo
tione
:
;

S Bruiionis setatem

fundatum

fuerat, Pansiense

Quam
Tam

phoebe phcebo,
nae,

quam
*

cetera sydera luGallice Bruno

totus

muudus

assit

tibi,

c.

*cmu

titulorum edi-

S. Margaritce ccenobii d.
83

quod hac inscriptione designatur, aliudnonsit, quam Fossatense S. Mauri, quod seculo nono,
tom.l uti Gallix Christianae auctde scriptores modoque est 282 et 284 docent, fuit exstructum
coll.

Cum

Patre
cro,

sit

Nato laus

et

cum Flamine

sa-

sustentat, ccelum ditione gubernat. Angeli cum seraphim, pariterque beata cheru-

Mundum

abolitum.

bim

Brunone xx Amplam hujus monasterii, quod S. antiquius, notitiam subministrant Galmulto est col. 1688 UcB Christianse auctae Scripto?*es tom. 8
et

Cum

ceteris sanctis,
tis.

justis,

simul atque beaet laeti.

binis seqq.

Occurrant Et tamen

illi

simul exultantes,
ipsis,

cum

astantibus undique tur-

laevam Matronaz yy Hoc monasterium, quod ad leucis infra Castrum-Theodorici ripam duabus seculo nono, in dicecesi Suessionensi situm est, creditur antiquius. Adi Galliae imo octavo
,

mis,

Virtutum thronis, et potestatibus justis Vere beatificent Dominum, regem quoque laudent, Inclyti Brunonisadsint animaeque parati. Abraam mox, Isaac, et Jacob , Job et
lias,

427 et Christiance auctae scriptores tom. 9 col.


seqq.

He-

B
Titulus

SECTIO
ecdesice
sis a.

II.

Esaii, Daniel, David, sanctissimus Johel, Abacuc, Abdias, Sophonias et Hieremias

S. Marice Carnoten-

Cum vatum
Et nos

ceteris sistent obtutibus Christi.


laeti

Supplices, et

deposcant dono

ditari,

cum

ipsis

demus pia cautica

laudis

Quamvis
Ecclesiee murus Bruno
fuit

indigni, mereatur luce beari

haud ruiturus
,

Exultat caalum, terra gemit, nunc, et resultat.

Nam

bonus, atque piae mentis fuit


phiae.
fleat

atqueso-

Doctor erat verus


rus.

ipsum plebsbona cle34,

S. Marice novi monasterii


Nos

e.

Justus, sincerus,

gravitate severus pug-nando rege sub uno. Mortuus est Bruno, Qui sicpug-navit, Ducis hostcs quod superavit, Cujusmiles erat, quapropter proemiaquairat A duce Sanctorum laetissima regna polorum. Et nos mille modis, Psalmis oremus, etodis,

morum

pro Patre

postulastis fratres novi mouasterii, sicut domino vestro, sauctajrecordationis viro

exoraBruuone, clementia Domini prompto animo bimus.

Ut det Christus

Nam

lucem summa requiei. promeruit hanc mercedcm quis


ei

S. Benigni Divionensis

f.

ha-

de morte dolen35 Est quia surgcndum, non est

bere,

dum.
mortequiesParcere mors uescit, justus beue
cit.

Nullus Brunonem putet hac mercede carere.

Versusscholares
'61

b.

Mutua vota damus,


mus.

nostris

eademque roga-

Quis fuerit Bruno, momento temporis uuo, Nescius, huc veniat, disceresi cupmt. atque venuIste fuit justus, sapiens nimis,
stus;

S. Stephani Divionensis g
noxa solvat ab 36 Qui regit omne, quod est, hunc
omni.

Sed nulli nocuit discere, quod potuit. patrem rogiCui pia vota damus, nostrumque

Hunc

societ justis,
est.

qui regit omne,

quod

tamus,

Ut fugiens rabiem, possideat requiem. putatur, Si Bruno vixit, sicut vixisse


Yivat in jeternum, paradisi sede fruatur.
Flos erat hic

patrum

solamen

gloria fra-

nostns Quae petitis vestris, eadem persolvite cautica, vota, preces. Obsequia, Psalmos, suscipiatur Spiritus in caelo Brunonis cum Christo, dum vixit, quem sequebaEt sit
tur. adire, Impetret et nobis, quod se possimus hicmundus peccati faece perire. Quoscupit

trum,
Veri sectator, divinae legis amator, sophiae, Semita justiciae, fons hic, et origo

sublime cacuLux, speculum mundi, rerum

men, Labentum baculus, miserorum dulce

leva-

S. Petri Besuensis h.
37

men
Nec meus
iiic

iracta malis,

nec erat nimisalta se-

cundis.
sibi

non
xit.

vixit,

sed mundo,

quem bene

re-

Transit ab hac vita Bruno summus mita, Quem deflent cuncti sapientes atque periti. migravit. Hic sapiens vixit, sapiens et alta r

ere-

Jam

DIB SEXTA. OCTOBRLS.

743
1)

teneat, jam Christo sedelus astet, oraus. pro sibi devotis securus fratribus

Jam caelum

S. Marice

et

S. Joannis Reomensis
ccenobii q.

S. Marice Castellionensis
38 Bruno agnus,
vir hic

i.

magnus
cernens

fuit

ac simplex

velut

44

Dans bona Christe,


Brunoni,

poli

famulo

da

regna

Qui

mundum

vilescere

cuuctaque

spernens maceravit. Vitam mutavit eorpusque fame eremi vastissima naPost monachus factus
,

Mutanti florem mundi cunctumque decorem Deserto vili, quod reguo charius illi Hac fuit in vita. Jam cessant plurima scripta Debita doctori reddantur vota Brunoni, Atque suis cunctis nostris quoque reddite fun:

ctus,

ctis

caui conscendit ad aBdem, requiei, In qua detur ei locus optatus vel Bi quod crimine adhJBSit, Etsi quem la^sit Dei. ei gratia magna

Hanc linquens sedem

Christi veraces famuli justique sequaces

Qui charam
ris
; ,

fortis

eremum
,

colitis

modo Tur-

Hoc coudonet

Quoe vos ut vestrum gistrum,

perducet ad astra Manos Reomenses Missis et oraipsiusque


nosicut

Lingonensis
39 Kobertus

ecclesice episcopi k.
servus,
ro-

Notum
tiouibus

sit

vobis

charissimi
egisse

fratres vcstri

memoriam

Patroni in

Lingonensis ecclesiae Bacerddtes, gabat ejusdem ecclesiaj canonicos et in episcopata Liugonensi monachos eremitas ut orent pro amma chansDomino servientes et eleeinosynas pausimi magistri sui Brunonis memoriamque obitus sui perbus largiantur scriptam observan ecclesiis in quibus poterit,
,
,

triginta

diebus

men
decet

cum nostrorum
,

nominibus

fratrum

scripsi

E
r.

Lamberti abbatis Pultariensis


45

Ego

frater

Lambertus
,

Pultaiieusis

mo-

faciet.

obcdientiae sernasterii ex necessitate A.postolic?e

S. Marice Molismensis

l.

hujus exiraii magivus et procurator exiguus doctriiue >eientia a litteralis Brunonis iu Btri seculo de mea^ conversationis primordio
eruditione ligionis discipulus,
stri

corpore Bruno, 40 Tempore disposito migrat de Cujus, dum vixit, vita Deo placuit. potestas, Subveniant illi , quibus est permissa

Catholic?e conversationis et veras ejusdem piissimi Patria no-

et

informatoris
OfSciis
canticis

raemoriam
et

in

septenarns
die sui
et

Ut

sit ei

requies et sine fine dies.

et

tricenariis
,

anniversaria
,

Molernium , Nostris versiculis, qui habitamus iunotesciraus vobis , qui estis Turri addentes vestro, noquod pro domino Brunoue patrono
,
,

obitus

cum

spiritualibus

paupecora-

rum

rcfocillatione quotaunis recolenda,

cum

stro

autem

familiarissirao

m, Missarum solemnia

procurareet devote missis raihi fitiifl et fratribua potenmus, ad non fatigabimur, et quos prosequi

etiam obitus diebus triginta celebravimus , ejus nostroanniversarium diem in catalogo fratrum

orandum pro

eo excitabimus

s.

rum

conscripsiraus.

S. Petri Aremarensis ccenobii

t.

S. Michaelis Tornodrensis
coenobii n.

piusesto Biononi, 46 Fons et origo boni, Jesu, opem, tangat ovem , fer, bone Pastor, Ne leo DOD da^monis hcedus, Agnus Bruno tuus sit, sit reo, bonit. Si meruit po-nas, parce

C 41 Mors pia justorum,


rum,

fruitur quia

regna polo-

Gaudeat
Cernere

Bruno Morte sua sacro sociatus in agmine potiatur dona sophiae, Vivat et in requie quoque Pahic felix, videat faciem
tris,

S. Petri
47

Trecorum

u.

tentamina vicit Ut titulus dicit, mundi faciens. Bruno vir sapiens jussa Dei
,

quam

Christus faciet sine fine beatos.

Sprevit opes multas

sibi

nec

fuit

ulla facul-

S. GermaniAntisiodorensiso.
42 Mansio Brunonis
sit

fVatnbus exhibuit, Sed quicquia potuit, fit et hiuc ereFugit ab hac vita , monaclius
mita.

perpes canitus omnis,


socia
,

Dum

sic abstinuit

regna

poli

meruit;
fratre
,.

Cunque Deo

vita fiat ei

hoc pro Sed quia jure pari decet


cari,

P re-

precari Nobis vota dari semper curate


rethereis. lllius meritis sedibus

Poscimus ut requies

sit tibi

quaeque dies.

S. Stephani Antisiodorensisp.
pietatis amator, 43 Bruno Pius pastor, pune ignitas superavit ubique sagittas, Dajmouis etsibi parcus, Subjectis largus fuithic nimis per verba docebat, Factis implebat, quidquid Non se praelatum, sed se cupiebat amatum, fidelis. Gaudeat in caelis, quia vixit corde

GermaniccB x. S. Petri insulce


48

Mortua

mors

utinam vel

carcere

clausa

fuisses,

Nec tautum mundo Doctorem


tatis,

Christum, Pro quo nos petimus


.

surripuisses, fontem boni-

Ut dct Brunoni munus

sohtae pietati.

; , ,

744

TITULI FUNEBRES DE
,

S.

BRUNONE CONF.
contempta jacet, Bruno, tibi gloria mundi. Amplecti dum te cuperet tibi brachia tendens Multas mundus opes multos obtendit amores, Tuque fuga lapsus, porapali veste rejecta, Amplectens eremum vestiris forte beata. Hunc tantum talem cHestibus esse sodalem Credimus, hunc rogitat fratrum devotio tota,
Sic

Christe

Patris

Verbum, regnum concede

su-

pernum
Brunoni famulo, qui se tibi pectore puro Vivens conjunxit mundanaque gaudia sprevit.

Vos

igitur, fratres,

Quod nos pro


nostris,

vestris facimus,

eremitica claustra colentes, nunc reddite

Subtracti leto potiantur quo paradiso.

Ut Domino pro

se diguetur fundere vota

Parstamen interior sitraxerit abexteriore Quid sordis, Deus, hoc pietatis dilue rore.

S.
49

Stephani
Commisit
proles
Patris facta

Catalmiensis ecclesice y.
homo
,

protoplastus

cur

postera

Item alius ejusdem.


54 Judicis examen venturi Bruno pavescens Mundanas contempsit opes eremumque petivit cc

luens tendat in interitum?


,

Omnes

intereunt

sed non
vita

omnes

cruciantur.

Mors venit

injustis,
,

salusque bonis.

Hic igitur Bruno vir sanctse relligionis, Mundum contemnens ca?lica promeruit. Nos ergo Dominum devota mente precamur,

Atque suavis ibi fructus emisit odoris Ad Christum revocans quos gloria vana Nocte dieque Dei praeceptis invigilabat
,

fefellit.

Ut

qui justus

erat,

justificetur

adhuc.

Omnibus exemplar, eremi quos

vita decorat.

Oquam
b
50

felici

meriti

mercede fruuntur,

S.
Nos

Petri ccenobii de montez.

Qui socii turmis caelestibus efficiuntur, Lucis et inveniunt loca, quse sunt nescia pestis, Inquibus oeternis celebrantur gaudia festis,
quae suspiranshic dissolvi cupiebat, Posset ut in Christo sic conregnare Beatis.

gessit moriens Christus de morte resurgens gloria sola Deus. Spes in morte Deus Brunoni requiem tu confer, Christe, perhennem,
,

Ad

Denique

Gaudia cum Sanctis

sint sibi pro meritis.

S. Basoli aa.
51

finito certamine carne solutus Optatisque fruens conscendit ad aethera liber. Verum si quid ei terrenas sortis* adhaesit, Quatenus ad tumulum* mercedis nil sibi desit , quem cuncta Pulsemus Dominum precibus
,

'

tordis

'

cuimilnui

verentur,
vita ve-

Bruno polum subeat


nustat,

quem strenua
ei.

Nulla quod inferni torraenta

sibi

dominentur.

Quomerito

fidei gloria crescat

Alius iterum ejusdem.


55 Iste vir Eliae par Baptistaeque Johauni, Hic eremi cultor fuit et bonitatis amator, Hic Abrahae similis pius extitit atque fidelis;
lste velut Petrus

S. Marice Remensis metropolis.


52 Hic Pater eximius fundator relligionis

Dqmini mandata secutus


et Christo

Exemplar sese fratribus exhibuit, Dans illis formam spernendi vilia mundi
Caelestis

Omnia contempsit

pauper adhsesit

patriae praemia

Pro

cujus

culpa

non

dura sequitur credimus esse gemenin

Maluit hic Christo pauper, quam vivere mundo Dives, sicque Dei plene praecepta peregit.

dum,

Quem jam gaudentem credimus


C

requie.
re-

Nam
Qui

si

cui Sancto

requiem bona vita meretur,


meritis

Huic quoque pro


quies
,

summa

datur

Sed quia, quae mundi sunt, mors rapit omnia secum, Mundo sublatum junxit cselestibus istum Nos vero Domini deposcamus pietatem
;

cum multimode nostra polleret in urbe Solamenque suis atque decus fieret Cumque faveret ei fortuna per omnia, jamque

Patri mundani si quid adhaesit abstergat Deus illud fons pietatis. Pulveris,

Ut tanto

Adhuc
56

alius ejusdem.
docuit mater Remensis alumdd
laetata

Uunc praeferremus omnibus et merito Namque benignus erat omnique peritus in


;

arte

Quem tenerum num dd,

Facundusque
Christum
bb
,

satis divitiisque potens,

Omnia postposuit

Christo

nudumque secutus
suscipit

Propositi tenuisse fidem


salutat.

Brunonem,

cum
bb.

multis

hunc

Migrantem ad Dominum lachrymis precibusque

ere-

mus
Si

Propterea requiem sibi credimus esse paratam

tamen
rari)

ulla levis haesit ei


in terris

macula
sine

S.

Martyrum

Sergiiet Bacchi
ee.

(Nam

patet,

nullum

labe mo-

Andegavensis
57
Justi

Hanc Deus abstergat dando

sibi

veniam.
vel
riendi

reprobi

manet

unica

sors

mo-

Alius ejusdem ecclesice.


53

Ut

servire

Joseph

domiuse

contempsit
virili

a-

mori, Et fugit amplexus incestos mente

transitus idem; Et simul ad finem deducit operum sedes discernit eorum Sed judex Vir bonus ad requiem transit, peccator ignem.

ad

S. Petri

,; ,

'

DIB SEXTA OCTOBKLS.

745

mam

hujus Viri Catholici

D ab omni solvat viu-

//

S.

Petn ccenobn pueuarum


piaB,

..

77

culo delictorum.

//.

58 VitjE forma

totius acerra sophiae


si

SS.
,

MarUjrum

Timothei
nn.

et

Apol*

transmigravit ab ista Bruno Ad Domini nutum liquet illum carne solutum Qui justum merita voluit donare corona Quem licet eethereis fidamus inesse choreis
pater, vita
;

linaris

Haud tamen

obsequii deerunt solacia nostri.

et oris, 64 Hujus Doctoris fuit haec vis cordis in orbe magistros Ut toto cunctos superaret loquendo diSic meditando bonus fuit atque

S.
<jy

Symphoriani

martyris in

urbe

sertus.

Remensi gg.
dolere 59 Si quid lugere de morte juvetque super hoc quoque Patre tristemur Tunc nos
, ,

Huic Hujus

se in

tota

dcdit

sapientia

totaque

sedit

arcanis dives
,

penetralibus

hospes.

Quod

dico

novi

mecum quoque

Prancia no-

vit

fleamus;

ad aethera duSed quia nec luctus nec claraor


ctus

orbis. Et totus novit per climata quattuor hujus spernere mundi Ha?c illum docuit res Et solum fecit perquirere g-audia caeli.

Huic si|quid
(

sordis de

carnis legecohaesit

Quemquara de morte valet ad vitam revocare Oremus Christum pro nobis in cruce fixum
,
,

gravamur ouncti penitus carnali lege crimina nostra relaxat, Omnipotens tollat, qui

Nam

Ceelesti

vita potiatur ut hic Eremita.


hiec

Impleat atque
vit.

sibi

votum, quod semper ama-

Scribimus

vobis

et

idem, petimus, date

g
/</

nobis.

Ecclesim SS. Trinitatis hh.


60

S.

Bartholomm
Or

Apostoli
oo.

in

monte

E
00

Ut

petitis, fratres,

Sed Bruno

cum mus
,

a nobis, sic faciemus ; Christo regnat , sicut reputaest

Quem

cruce praelata sectatus hic

eremita

Ulecebris muudi coustauti mente

repulsis.

pondere mortis 65 Orbis amarescens claudescit devia sortis, Et trahit ad speciem humanae per qua^que tabescens. Mergit et exilio propriorum hac aetate senetumescis, homo miser
,

Unde

scens

S.
61

Dionysii Remensis
liquit

ii.

Ponte Caribdineo mergeris ad ultima

finis

Cunctas honores
Pro
te
,

opes

cunctos
casli

simul orbis

Ac

cinis in
nis.

cineres solveris

ut

umbra

lucer-

Christe pater, pro


iter
Jtk.
,

Bruno factus

munere pauper quorum fuit ante magi-

ster

parte meantes Quattuor ut fontes, ex una mundi per regna Quos Paradisus habet
,

flu-

Est labor ejus amor et inextricabilis horror Defectu cujus animam complectitur carcere carnis Postquam nudata fuerit de "vis. Vel satanasducibus, heu circums* metuens animosus in hoc discrimine Quod
, ,
I

error

Bruno
Servitio penetrat

entes

eremum

Exundant
Implet Cudit
et

terras, sic hic quos

irabuit

ornat,
,

Syderis instar erat

inflamraat, dirigit , armat regit, excoht, aptat. et iilustrat et adhuc cunctis, quos ipse docebat.
inibrmat,

ne Linquit opes mundique decus,

certaminis uno; g-lor.a pcena

currens nectare vena Fiat in interitum, sed tenorem Dulcescat fluctus auirai cordisque

requiescat Inter Cttlicolas Christi

aula.

Iu

se

amocoustriugens scelerum constringat

rem
11.

S. Remigii Francorum

Apostoli
;

bonorum F Per cursus varios operum virtute ma.omortis cura jure Mortificando caput
,

funere flentes 62 Nedoleatis,oves, Pastoris

Nam

non

est

flendus

fuerat cui

vivere

Chna-

stus

Atque

mori lucrum

superando

diamonis

stum

rum. Cadicolam DQ Quapropter meruit consortia rerum tartarearum Liber ab hoste styg-is aut orb.s, per quem reparabitur Etsociatur ei meta tara purus demque morbis, Quam longus amenmisera de raorte resurgens
,

merito venerandus Hic Pater eximius, nobis sed quossol flarameus unt nobis,

Quo Nec

requiescat

prurigine turgens. la3dat serpens fceda

Nec solum

Quem

fovet ipse Deus,

quem jam

retinet pa-

ANXOTATA.
beatam Galha ChristiaMana, 1001 me docet, ^nerajurpana aucta tom. 8, col ^tamdestgnatronam;Quarenonaliam hicquam cum Mer hujusCarwtenriputo ecclesiam.Porro TUulumque sisecclesix Ttiulum hic subjectum, <-' . monasteru 8. viqesimum quartum, qui
a Ecclesia Cathedralis

radisus qUffiSO, doletis Iu requie pacis, curtalem, mundo donatur vivore csslo Raptus euim vivere juste. Et vivit vere, studuit quia qua^sumus, tibi, Deus, annue,
r*

Carnotensis
uti

assumptam,

Conregnare

llli

perpetuan. JEterna requie dans tecum

mm

S. Nicasii Remorum archiemm. piscopi


63

inCamotensi
Titidi
ani,

civitate

siti;

est.

nonnuih

aln

Deus,

fidelium

lumen

et

animarum

S.

Germani a

mdelicet S. Dionysii prcpe Maglorii Parisiensi^S. pratis


,

*""

,: ,

,.

, .

?46

TITULI FUNEBRES DE
,

S.

BRUNONE CONF.
D

A Petri Fossatensis

S. Faronis Meldensis et S. siti Casiacensis, in dicecesi Suessione?isi Petri verosimile appareat, <nterjieia?itur,necullo modo

ctum. Adi Gallia?n Christia?ia??i aucta?n tom. iv


col. 703.
i

hx subio^bana

adi Galliam Christianam au-

quod huncinfinem confecit, Carnotum ex hac urbe Parisios, Meldasquedeindeet Qasiacum, dioecesis Suessionensis cerccenobium, se contulisset, fuisse reversum, Titulos funebresomnes, quichartsc tum apparet,
initinere,

epistolam encijeremi Turritanx fratrem, qui S. Brunonis nunciam, eircumtuht alicafn, obitus
iterum, postquam

ctam tom.
nici

iv col. 770 ) civitatis Castellionensis ec-

clesia, qucv S.

MaricV no??iine decorabatur, cano-

primo a Brunone episcopo Lingonensi ( in dicecesi enim Lingonensi civitas illa sita est) sub
fuere instituti, indeque parochia ac tande?n abbatia exstitit. Ttla haud dubie hic desig?xatur.

seculi decimi finem

subseparatx, in Annotatis, sectioni prsecede?\ti

k De hoc Lingonensi episcopo

cujus subje-

inscriptimon nexis, ad lit. f ??iemoratse, nonfuere Rotulum seu Rollum accurate eo ordine quo in conjecti (adi Comment, praevii num. 24 ; fuere
,

ctus titulus est, videsis Com??ientariu?n prcvvium

in Basileensi,

quam

sequor, editione recenseri

nu?n. 96 et seq. 1 Celebre o?nni dubio procul hic designatur Ordinis S. Benedicti monaste?num, quod Molismi

ordinem iltum maxiii autem, qui hanc curarunt, ut apparet, interrupere Titulorum nonnulme, separatis, quod loriKo tntcrpositione^qui chartis
cetebratio pro)v/tiis anniversarife Sancti lucis inscripti. Res ex iis, quse infra suis teretvr, erant locis annotabuntur, magis patescet.
Cuilibet olim cathedrali ecclesise sua erat politiori litteratu>!, in qua, qui volebant, itaque, ra aliisque scientiis imbuebantur. Titulus subditur, eorum est, qui qui huic inscriptioni

aut etiam Molernii yiomine distinguitur quodque a S. Robe?Ho primo illius abbate, seculo undecimo, quemad?nodu?n ad xxix Aprilis quo apud nos de hoc Sancto actumjamest,docui??ius, multu??ijam provecto in finibus Lingo?iu?n Montembarrum inter et Mussiacum i?i sanctissimae Virginis MaricV honore?n fuit exstructum. m Hi?ic vonfirmatur opinio qucV S. Bruno, ,
,

ecclesicv cathedralis Carnotensis


iint.
c

scholam frequennatione

nem, Ca?*tusianorum institutore?n, antequam in Cartusix eremum secederet, in SicccV-fontanee E solitudine aliqua??idiuesse commoratum,adstruit.
Consule Co?nment. prxvium num. 417. n Hoc Ordi?iis S. Benedicti monasterium,quod in dicecesi Lingonensi in monte Voluto, u?*bi Tornodorensi imminente, situm est, anno 980 a Micooperante Widrico lone, Tordorensi comite
,

Ne hinc

inferas

Bnmonem

Gallum fuisse. Adi num. VI.


d

Commentarium prsevium
:

Quod situm '" editione Basileensi Verum nec ccenobium, nec ecclesiam est in eivmo. Nec ccenoinveni, cui Juvc inscriptio conveniat.

Addihw

dicecesa?io,
stiana??i

istud asseverare ausim aut in dicecesi Carnotensi aut prope illam situm fuisse. Neutrum ecclesisc enim ex eo,quod Tituluscjus hic Titido Carnotensis subjungatur,potest concathedralis Tii idi funebres, chartai separatse, de ,, cum

bium

Adi Gallia??i Chriauctam tom.4> col. 712. Antiquissimum hoc Ordinis S. Benedicti ?noinstauratum
,

fuit.

nasterium in ipsa Autissiodorensi urbe situm est, fuitque diulissi?ne ante S. Brunonis cvtatetn conStructum, ut videre licetex iis qucV de eo Sam,

qua in Annotatis, sectioni p?\vcedenti subnexis adlit. f, non inscripti, eo ordine, quo in Rotulo
,

marthani fratres in Gallia Christiana to?n 4, pag.ill suppeditant.

a?xtiqua

funebri
nonis

e/iis(ola?n
,

encyclicam
,

mortis

S.

Bru-

nunciam

co?nplecte?ite

positi fuere,

non
lit.

Autisiodori ecp Cathedralis Antisiodori seu Hujus adeo esse ctesia S. Stephano sacra est. puto subjectiun Titulum ; neque enim video
,

reccnseantvr,
ja?n docui.

quemadmoduw ad

cujus alterius seu ecctesix seu mo?iasterii esse


queat.

Laudwiensis e Nisi ad Novigentina?n dicecesis Ge?iitricis nomine inabbatiam, sanctissi?nx Dei


signita?n,

Dubitandum non est quin hic desig?ietur Reomaense seu Reo?nense dicecesis Lingonensis
q
,

annoque, ut Gallix Christia?icV auctse Scriptores tom. 9, col. GOSdocent, LQ76 fufldafam, spectet Titulussubjectus, defnire pariter nequeo

C quodnam hic mo?\asterium designetur, aut quonam circiter loco, quod hic Novi S. Mariie monasterii

monaste?'iu?n, quod, cum pri?nitus sanctissimae Virgini Marise fuisset dicatum, postea etiam a circiter S. Joa?ine, primo suo abbate, qui id anno iterum Gal- $ 440 fundavit, appellatu?n fuit. Adi

liam Christiana?n auctam tom. 4

col. 658.

tum
f

"</

Ululo insignitur,situm fuerit. Causa quanhoc postremu?n liquet ex iis, quce ad lit

Tituhus subjer De Lamberto abbate, cujus est monaste?noque Pultariensi, cui ille praectus,

preeced. dicta sunt.

fuit,videsis Co?n?)ientariu?n p?^seviu??x


et seq. uti etia??x

Monasteriu?n,S. Benig?\i?io?nineinsig?iitum, subjectus, in cujus hsec est inscriptio Titulusque situm est. Adi Galtuv Clv-i<tiwcesi Li?igo?iensi

num. 97. Galliam Christianam auctam

tom. 4
s

col.

724

et seq.

anno
cent.

auctcV scriptores tom. 1, col. W&,quiid circiter 500 fundatum fuisse, ibidem doS.

Egregie enimvero sese gratum erga S. Brunonem, magistrum olim suum hic prxbetLa?nvideas bertus Pultariensis abbas ; ut autem tricenaria Officia hic quid per septenaria et
,
,

Stepha?ii Divionensis in Lingonensi ecclesia, qux, a?ino 1113 S. dicecesi Augusti?ii Regula??i amptexa, anno 1611 a statu

g Vetus secularis

pro?nittat
adlit.
t

co?iside,

qux

post sectionem prseced

v et litt.

Hoc

dd an?iotata sunt. Ordi?xis S. Benedicti co??iobium,

quod

Regulari ad secularem est ut GalticV Christnni.r mcctcV nescit exordia qui hxc interi?n ab inewite seculo Scriptores
,
,

reversa, sua proprie

Trecassina in dicecesi Ti^ecensi quatuor ab urbe S37 fuit fundatum, qurmleucis situm est, a?mo

admodum

?w?io
cent.

dumtaxat

repetu?\t,

to??i.

iv col.

75

do-

videre est apud Sammartha?ws fratres Gallia Christianaantiqua iom. 4, pag. 78. in u Cum nullus Trecis , qui S. Petri nomine
insignitussit, tocus sacer prseter cathedraXem ecclesiam exsistat, hcvc haud dubie hic designatur. Loci hujus notitiam nuspia?n inrenire quivi.

h Ordinis S. Benedicti monasterium hoc est in dicecesi Lingonensi quatuor ab urbe Divione
ti

leucis

situm quod seculo


,

septi??io

fuit

exstrur

DIE SEXTA OCTOBBIS.


A

747

Catalaunensis mendose hic y Catalmiensis pro scriptum puto civitatisque adeo Catalaunensis ca-

Timothei dicitur. Hxc, ni fallar, hic designatur.

thedralem, qux S. Stephanumprotomartyrem, col. Gallix Christianx auctx Scriptores tom. 9 agnoscit patronum, ecclesiam 858 et 859 docent,
designari.

ut

hoc monasterium in dicecesi Cataundecimo exlaunensi, eratque jam inde seculo Gallix Christianx auctae Scriptostructwn. Adi
z

Situm

est

Bartholomxi noinine, quemadmodum Gallix Christ. auctx scriptores tom 9, col. 181 docent, S. Theodorici monasterium, in monte, veteribus Gallis Or nuncupato, tribusab urbe Remensi milliaribus situm, annoque circiter 500 exstructum, otim etiam venerit, dubitandum non
oo

Cum

S.

apparet, quin hic illud designetur.

restom.9col.yH. dicecesi Remensi aa Hoc monasterium, quod in Nivardo, Remensi archiepiscositum est, a S. quemadmodum ad pnpo, anno circiter 673, mum Septembns diem quo de illo apud nos exstructum actum, ostendimus, et vivis sublato, Gallix Christianx auctae Scriptores fuisse docent
,

SECTIO

III

Titulus S. Marice Laudonensis a.


66 Bruno decus cleri, decus et prudentia mundi, Dum fuit in terris, florebat acumiue mentis,

tom.

'.

cum tn eremum bb Hinc collige, Brunonem, Parisiis, sed Remis, summos tnter secessit, non versatum. Adi fortunx secundx favores fuisse
Commentarium
pr;>
I

col. 196.

Dum

fuit inter

Integritas

morum cumulum

uos b, florebat et in documentis. supplevit honovita,

rum;
Sed postquam nostra deleg-itcedere
Vester collega vestrisque locis eremit;i Deposuit curam penitus totius honoris, Amplectens curam Christi solius amoris.

Um. 154

et

binisseqq.

qui suam ipscmet cc Ad Parinense defuncti, damnationemdenu7iciarit,prodigium hic alludi Brunone,a Carconjicit anonymus TractatusdeS. communicati, auctor. tusianis hujatibus mecum Verum conjecturx istipro adstruenda feralihistoB ria multum roboris non inesse, ipsemet fatetur is

prxvium scriptor. Consule Commentarium addd Hinc colligimus, S, Bninaneift, adhuc litteris operam in civitate Remodum juvenem,
21.
,

Vos ig-itur, fratres, eremi deserta colentes, Fallacem mundum sicjam superasse videntes Egreg-ium Patrera, ne triste feratis obisse, Quem nos regna poli diviua putamus adisse. majus habere? sit cselicola, potuit quid

Cum

Dum

fuit in terris, haic

illi

vota fuere.

num. 55. mensi dedisse.Adi Comment. prxvium Monasterium horum sanctonm, Martyee rum nomine insignitum, quod in civitatis epiest, seculo scopalis Andcgavensis suburbio situm
religiosi illius octavo fuisse constructum, aiunt Adi in Gallia Christiana veteri tom. 4 incolx. pag. 8-20 Sammarthanos fratres. SDuo olim in urbe Remensi S. Petri nomine exstitere sacrarum virginum monaste-

Alius ejusdem.
67

Bruno, Gaudens doctorem, quem Francia,


cepit,

re-

eremita Clauderis in terra Calabrinus nunc clamant omnes, ut tibi sit requies. Quod

distincta
ria,

quorum alterum Superius alterum In/emus Galhee nominabalur. Postremum ex his (vide
,

Monalium

S. Joannis Baptista?

c.

Christianx auctx Scriptores tom. VcoL 178) ve abohtum simillime xtate S. Brunonis jam erat primum adeo, quod sub finem seculi sexti, uti
,

vita decens renovatur 68 Bruno, laudaris, tua fuit, inemorascriptis, nec, quanta Versibus et
tur.

apud

dictos Scriptores

tomo eodem

col 270 est vi-

dere,fuitexstructum,\quodque modo adhucsuperni forte, quod stes est, hic designari conjicio, non /,to,pro puellari quod alibi situm

plenusDeitatis amore, lpse pius, simplex, honore. fuit, omni dignua

Impiger et mundus Vivit adhuc Bruno,


Clericus
ipse
fuit

F
ere-

sibi traditur a Patre vita.


,

tamen
sit,

sit

monachus, hinc

camobio pronuntiandum ggSecido undecimo condita fuithxc Ord Gallix Christianx auS. Benedicti abbatia. Adi
sit.

potius

mii

Nunc

jacet

veneraexangue corpus, tamen hoc

tur. flatus gratulatur. Vivit adhuc Bruuo, cujus necque reatus. Ipse fatigatus per tempora Deus ut semper requie-

ctxScriptorcstom.

9, col.

807.

designetur, pro hh Quisnam hic locus sacer minarenonpossum. certoihh, monasterium diu anteS. Brunoii Remense hoc liquet exiis,qux nis mtatem fltit conditum, uti

Nunc

sibi

concedat

scat.

de

illo Gallise
;'

Christiana auctse Scriptores tom.

9, col,

memorise produnt Brunonem exemplo suo effecisse, ut nonkk sacras seu profanidti, quos antea scientias seu sese pcenitentix agetl nas docuerat, in eremum hoc funeergo receperint, non omnino inepteex
ss

d. S. Nicolai de saltu Vedocii


69

Haud

doleat

quisquam
Qui

morti
corporis

succumbere
enecat
ae-

quemquam,

Cum
llic in

vivat
StUB,

potius.

bri ejui lihdoconjeceris.


11

In urbe Remensi situm

cst

msignehoc monaS.

perpetuumjua mortis
det

vitat
,

sterium,
nis

necpaucorum annorum cursu


Qatlise
1

Bruno-

Et

tibi

jugem cum

Sauctis

acerbum; quieHruuo
,

xtatem prxcessit. Adi


'.',
<

Christianxau-

tem.

<</. et seqq. ctx Scriptores tora. mm Est et hoc monasterium in urbe Remensi kdi sitwn, ac S. Bnmonis xtate longe antiquius. iterum Gall^c Tmstianae auctx Scriptores
<

B. Marice Noniandi

e.

9, cot.

204

et seqq.

nn Remis
Octobris

existit collegiata

ecclesia,

qux

in uno, 70 EgregiusBruno non est laudandus et monaextitit Qui docuit clerum, pater ^ chorum 97

Tomus

III.

748

TITULI FUNEBRES DE
chorum, Deo charus
actus.

S.

BRUNONE CONF.
quam non
Proserpiua rum-

A
Atque

Et vitam tribuat,
per
sit

claros

splenduit

pat.

Omnibus

bic uobis
dus,

semper commemoran-

S. Marice Blesensis h.
74 Bruno
,

Ipsius ut flatum capiatDeus immaculatum, Missis et Psalmis societur civibus almis.

vir
phiae,

egreg-iae

probitatis

gemma

so-

Alius ejusdem.
71

Dum

vixit

Bruno

mouuit

fecitque

mo-

Cujus honestatis sit praesens carthula testis. Pacis habet tidem caeli translatus ad aedem. Ergo lauderaus Dominum, veueremur, amemus, Per quem servorum decoratur vita suorum.

nendo,

Ut nobis muudus vilescat, ne pereamus. Mundus babet fraudes istis conjung-it


,

Alius ejusdem.
et ar-

tes.

75

Usus eras eremo,

liquisti terrea,

Bruno,

Mellificatque
tos.

Denique mellitis incautos vulnerat armis, dolos ut sic perdat male


,

Nec mors morte tua


cau-

tonuit penitus tua jura.

Solvitur iu cineres corpus, sis caelicus haeres.

Nostro Brunoui nunquam potuit dominari, Ne dominetur ei, nudus deserta petivit, Mansit et in pace pax ut sibi longa mane,

S. Krileffi Blesensis
76

i.

Contrahit
fati,

omnis

homo

primi

discrimina

ret.

Et cunctae vitium nocetEvae posteritati.

Ecclesice Suessionensis72 Suessorum


ctissimis, et

Exercens

ig-itur

studium mors impietatis

Ag-greditur, solvitque
dile-

Virum

tantae probitatis.

mater ecclesia
,

/'

fratribus

Deo

charis consistentibus in eremo,

S. Marice Bernaci k.
77

quae dicitur Turris conversatiouem supernam habere semper per Christum. Piissimi ac Deo
,

Doctor

doctorum

fuit

exemplarque

bono-

dilecti patris, vere venerabilis Brunonis,

cog-nito

rum
Nostris temporibus Bruno vir eximius, Esseque poenalis culpse nil credimus 111,
i

sancto ac glorioso decessu

dulciter super tali


;

tantoque Viro commoti fuimus Officium autem ejus felici animae fidelium more impendimus, et

Ipse

Deum

nobis conciliet meritis.

ad ejus beatam memoriam anniversarie recolendam diem, quo carnis carcere egressus est, quomodo a vobis denunciatam accepimus sanctam ejus resolutionem, in nostra matricula scripsimus,
orantes
,

S. Crucis Aurelianensis
78

l.

et deprecantes,

ut ejus sanctissimis vevivi

Summura Bruno
hujus,

decus

et

g-loria

temporis
super-

strisque precibus
cti.

adjuvemur tam

quam

defun-

Amen.

Carne jaces

sed parte

manes meliore

stes,

S S Medardi et Sebastiani Suessione g


.

Et justi recipis nunc praemia g-rata laboris, Praeclaris merito doctoribus associatus. Vivens in Christo nostri, Vir sancte

me-

73 Plebs pia Medardi, regalia et inclyta sancti,

mento
Doctrinaeque
Christo
tuae, quae toto fulg*et in orbc,

Flentibus et maestis solamina g-rata salutis.

Qui

g-emitis functum, functi deponite luctum,

funde preces,
quaces,

mereamur
fraterno

ut

esse

se-

Nil juvat extinctum deflere, dolere sepultum.

Sed potius voto prosint libamina sancta. quicuuque pericula morHaec tribuantur ei
,

Quique
Bruno
,

Deum
mus,
tuis

pro

te

more

rogaju-

tis

Pertimet, horrescit
bis

pereuntibus

omnibus

or-

semper precibus vemur.

vir sancte

Continuis precibus succurrat, et auxilietur. Dum petit et rogitat, pro se quoque quisque laborat.

Cum

Moyses

orat,

superat plebs Israelita,


cadit illico, vincit et hostis.

Dum cessat votis,

Nos simul oremus, nec cesset spiritus ullus. Vota juvant homincm, dum vivit et exit ad horam.
Qua? perimit vitam, tulifimproba mors Eremi-

Vos quoque, sanctissirai fratres, qui tantum ac talem Patronum ad cselos praemisistis, omni hugaudete manae corapassionis dolore postposito exultate in Domino, dig-nosque tanto Patre vos et fuisse moribus ostendite, ut, ipso pro nobis interdig-netur vobis Domiuus, si non sciencedente tia parem, honesta saltem vita consimilem patrem
,
,

providere. Valete.

Abbatis S. Joannis Suessionensis


ccenobii
79 Dilectis
in

tam, Qua3 nocetet laeditjustum, satis impia laedit. Haec tam crudelis necat iusatiata Caribdis, Quos vovet omniparens nullum miserata dolores,

m.
et

Christo

Deo
,

dig-nis
,

fratri-

bus
in cruce

Calabriae
sanctae

reverendis

eremitis

in

monaVirg"inis

Salvet ab

hac hominem, qui pertulit mortem,

sterio

Dei

Genitricis
,

semper

Mariae Deo famulantibus

Petrus sancti Johannis

; ,

DIE SEXTA OCTOBRIS.


regularium humilis abbas totaque fratrum cum eo degens et Deo serviens congregatio bene incepisse melius perseverare feliciter consummare. Audito beato fine saneti patris vestri et magistri mei Brunia

749

Suessionensis

canonicorura

S.
83 Bruno
,

Fusciani de Sylva
vir excellens
,

t.

probus et

vitiosa

re-

nonis

cujus ore sanae doctrinaB fluenta plerumque haurire contigit, et si opcre non comcarplevi de absentia veheraenter tristamur
,

pellens,

Discipulus Christi, vita testante, fuisti, Vita, quieB, rine nocte dies, reparntio mira,

nales
esse

evasisse
et

angustiaa
et

et

requicm
prout

adeptum
conjectu-

Ipso dante

tibi,

pateant ad gaudia vera.

cum Deo

ram de mundicia

vivere , perfectione transactte vitse,

S. Petri Corbeice u.
84 Divitias Bruno mundanas postposuisti Exeraploquetuo postponendas docuisti,

nobis satis notae, facere possumus, vehementius congaudemus. Ejus ergo memoriam tum quia magister noster fuit , tum quia precibus ejus et
tanto apud Deum enicatiohabituros, ribus , quanto sanrtioribus , hoc raodo Missas et Vigilias promittiraus triginta diebus defunpro remedio ejus vestrorumque fratrum ubi nomina celebrantes. In libro autem ctorum ejus fratrum defunctorura scripta sunt , nomen depositiouis ejus anniversarium
vestris confidimus,
,

Et loca deserti pro Rege coluisti, Dulcibus alloquiis multorum corda rigasti, Talibus extemplo factisextas imitator Sanctorum patrum, qui doctrinis viguerunt.
Illic insidias hostis per tempora multa Passus mansisti, cujus fraudes superasti. Nunc tamen in Christo complesti fine beato

conscribimus

celebradiem debita veneratione Deo volente qua? apud nos et omnium beneficiorum bimus,
, ,
,

Mortalis

vitas

cursus, et gaudia vitae


,

Perpetuae

defunctus habes

haec est

tua mer-

fiunt et in

locis

quae ad

nos

pertinent,

eum

ces.

participem desideramus et vos

participes susci-

pimus.

S. Quintini Vermandensis x.
85

S. Symphoriani martyris Selvacensis


n.
scripta fuisse,
iter

Dum
Stat

moritur Bruno ab uno,

moritur, quod traxit

meritum

cujus, quia vivit spintus ejus.

80

Abbatem sanctum narrant hunc Commissumque greg-em virtutis


Ergo
Te
si

Vita beatorum, spes atque corona piorura, lpsum sydereis societ super astra choreis.

docuisse
iste,

vixit

rotulus o testatur ut

S. Petri Lehunensis
86 Mortuus
hic
vivit
,

ecclesice y.
spretis

sibi

perpetuam

requiem

petimus

dare
quia,

Christe.

omnibus

ivit

S. Quintini Belvacensis p.
81 Humilis spcraus, patrocinio reverendi patris sui ei Brunonis apud Deum se adjuvari, obedienter
,

Cum

cruce

post

Christum

dum mundum
ad-

linqueret istum.

Hic nullum
congregatio
saucti

lcesit

Domino quia semper

Quintini Bel-

haesit.

vacensis

metricesimum q ascribit ct cum fratribus suis vestrumque omniura araodo tenemoriam ipsius
bit

fortitur amcenas, quas Altitonans, justis pia proeraia donans, Ad Adconvivendura nobis donet veniendum.

Hinc vitans pcenas sedes

Raptus ab hac vita Christum sitiens Lremita, Ne mala mutarentsauctam praesentia vitam, probavit, Quidquid proposuit vivens, moriendo

S. Fursei Peronce

z.

F
inde secutis, 87 Hic Vir virtutis, virtutibua Per meriti florera capiat sine fine decorem. et omnia Ipse Deus , quo qua^que reguntur
constaut,

Quidam

Proderit ecclesiae fidei vestigia nosse. nomifrater de praefata ecclesia, Gauherius


nostris

ne, sauctajrecordationis Viro,

bat et solum
prsedicabat.

temporibus

quem rnultum diligemundo renunciasse,


quamdiu
vixerit,

tricesimum

faciet et

Bruno, tuo donet gaudia spiritui, Terra licet tua membra tegat carnalia
Spiritus
in casli

vilis,

diligenter habeinter familiares suos in meraoria


bit.

transeat alta tuus.

Bruno pius

pastor, vitam ducens ereraitae, Attribuente Deo, mereatur -audia vita3.

S.
82

Luciani Belvagorum
Dux

Apostoli

r.

^.^ Alrenensis

ecc lesice aa.


venerauda

Huuc

eremitarura, lux corruit ecclesiarum, quem quisque fidelis eremus plorat


,

pater, 8 8 Sancte Bruno, venerande propago,

houorat.
Est etenim dignus
,

imago. Caelica jussa tenens, vivas caelestis

quoniam

fuit

ipse

benireli-

Nam raundum
quit,

sprevit

mundauaque cuncta

S.

Petri Durcurtensis ecclesice bb.

Exercens vitara de se faciens eremitam. Verus in aethereis eremita sit ipse choreis,
Vivens

89 Declinare mori nescit sapientia muudi, Nec rem cum voce decliuat sexus uterque.

cum nostris hic fratribus

attitulatis. 5

Ast ego ni

fallar,

Bruno declinat utrumque.


Sed

750 Sed ruit in Libra cc


,

TITULI FUNEBRES DE
fuit vita,

S.

BRUNONE CONF.
Omnibus una
via proveniens varia

Pura

merito quia sors fuit qua. sapiens fujt liic eremita.

Appensuslibraediscrimennesciatirae. cliarissimi, prout Notificamus igitur vobis , fratres


flagitastis,

beatis. Tristia damnatis, dat gaudia plena beatus erit qui bene transierit. Ergo ore sub uno Felix hic Bruno cui consonat
,

nos

tricennarium et fratrum nostrorum inscriptione


psisse.

huic Ecclesiae Catholicae anniversarium diem etin catalogo


devote
conscri-

Filio

tot studiis. Laus modulata piis, comptaque lumeu lucerediei, Nosque precaraur ei vicibus. Qui non temporibus concidit aut pro nostris oretis commemoraVos quoque
tis,

celeberrime Bruno, Sic sic concludo breviter,


dd

camobii dd. S. Salvatoris Aquiciensis


ccenobii Ego Aimericus hujus praetitulati Brunonis iuclyti et famosi magistri abbas, anim*

fine fruans. Cui famulabaris, Christosine

90

S. Donatiani Brugensis

ecclesice

kk.

kk

aeterno et pio precibus, licetexiguis, aeternani ab diem obitus ipsius Salvatore requiem imploro et

gloria cleri, 96 Hiccultor veri, dum vixit, habeat nunc gaudia tutus. Carne resolutus

Brunonis in Calendario notavi.

Qme
ee.

petitis
stris

vestris

fratres

impendite

no-

Coenobii

Marcemensis

Et qui lector ades, dic

sit ei requies.

corpore pridem 91 Excessit tandem, defuncto animo famosus carmine Bruno,

S. Nicolai Meltensis ecclesice


97

11.

Excedeus Qui tulit

exilium

vivens

in

corpore

mun-

nomine dura sub E Mors brevenomen habet, sed


ipso

dum. Hinc se submovit, eremita bonus latitavit luce Sed bene sic latitat, operum dum
scat.

coru-

Sors latet, et sors habeat. Calcat opes et sceptra


,

quae quatit

non

breve

jus

cathedrasque

Delectatur ibi Qua nunc perpetuo

cernendae spe Deitatis,


ccelis fuitur penetratis.

supinat,

Nemoque
nit.

novit ubi

quando vel

unde vegenus,

S.
ff

Amandi Elnonensis
quia
arce,

ecclesice ff.
consedit
in

Sensus

honor
aetas,

meritum, species,

vis, res,

92

Hic,

dum

vixit,

mentis
quidquid

Omnia vanescunt mortis in articulo. tibi, Bruno mm, pndie Hsec cum cuncta forent
Nonas
ipse modo. Octobris tamen es mortuus cuncta potes , cui competit Mague pater, qui

mm

Huic quoque
arte.

displicuit

fit

daemoms
,

Post mortem carnis caelesti Sedes pro meritis datur


sophiae,

conditur urbe huic, quae

digna

uni
Interiora viri cernere funditus post Parcere peccatis , dare
,

et

obitum
sibi.

medici-

cordis amore. Cui vivens studuit non ficto morte Patris luctus omittat ovile, Hinc pro honore. Orbatum quamvis sit multae lucis gaudet Pater ipse. Gaudeat at merito sicut
,

nam,
Parce Viro
tanti, sisque

medela

Quodfacimus

vestris,

eadem

nostris facitote.

ANNOTATA.
a Laudonensis seu potius Dei Genitrici sacra dralis ecclesia sanclissima spectare ad hanc subjectum lituest ut vel hinc, appareat. lum, dubitandum non aut, si mavis, archidioecesis b Gallos scilicet, suffracujus Laudunensis episcopatus
;

Laudunensis cathe-

99

S.
C

Petri

Istensis

ecclesice gg.

laxatpeccamina 93 Vera fides Christi caro ligno crucis hostia Patn. Cujus facta imitatur, Quod qui corde bono credens votis
meretur ; lpsius vitae consortia laeta concivis utefficiatur, CujusBrunopater devotio digna feratur Judicis ad thronum oratio mutua nostris. Prosit defunctis

mundi,

Remensis,

qaneus

u>

hh. S. Marice Mecinensis ecclesice


94

Laudunensis ambitum (adi balc Intra urbis 587 etseq.J UamChristianam auctam tom. 9, col. seculo vn *dificamt parthenoS. Salaberga virgo per longissinem S. Joannis Baptistx nomine quo vocatum, mum temporis spatium postea annum usoue ad perseveraruni

est, incolas.

ZZvirtines
in coacta
fuit

Commemorande

pater

Bruno

Christi

pia

substituere nlsauosanctimonialibus monachos provincix Remensis synodo Atrebati

Mater Dignetur Natum pro nobis


caelestis

in cruce passum prcemia regni j Poscere, Quo tecum fratres nostri sint atque sorores.

donet

tibi

parthenonis indubie decretum. Rujus itaque qui, quod etiam hic notanest Titulus subjectus, versiculum sequendum ver hunc, quem includit, hinc eremita, ipse fuit, fit monachus, tem, Clericus cum mundo vaomnioni eorum, qui S. Brunonem,
ledixit

non recta

in

Cartusiam secessisse ad-

ecclesice S. Marice Formosellensis


justus 95 Frustra conquerimur,
tur.
si

ii.

struunt, suffragatur, prievii num. 416 docui.


rii
d

quemadmodum Commenta-

morte sopi-

circiter leucis Hoc ccenobium, quod tribus Vedogia, seu 7o^, silva ab urbe Lauduno in

DIE SEXTA OCTOBRIS.

751
I)

situm est, Saltus Vedocii nomine hic distincta, 1080 natales videtur fuisse sortitum. anno circiter seq. Adi Galliam Christ. auct. tom. 0, col. 610 et appellee Locus sacer, qui hoc nomine hodie me fuit tur, olimve fuerit appellatus, nuspiam a
inventus.
Idest, ecclesia cathedralis. Quamporro bulum Matricula, in hoc Titulo occurrens, signifif

religiosis

Turritanx eremi incolis orari postularint monasterii S. Luciani monachi. XHic indubie designatur dicecesis Ambianensis monasterium, quod a Gallix Christianx auctse
Scriptoribus tom. 10, col. 1302 nemore vocatur, quodque uti ex
xtate longe est antiquius.
S.
iis,

Fuscianus in

qux ibidem
Urunonis

voca-

in titteras mittunt,manifestumest, S.

quod sectiocationemineo habeat, in Annotato, subnexui, expositum invenies. niprimx ad lit. d

gDubitandumnonest, quin hic insigne desiSuessiognetur S. Medardi ccenobium, in urbe de quo Gallix Chrinensi seculo vn fundatum,
stianx auctx Scriptores tom. 0, col. 405 Tituh Eamdem hanc inscriptionem prgefert
et seqq.

u De hoc monasterio, quod seculo septimo quatuorab urbe Ambianensi leucis, prxcipua ejus Basitica SS. Petro et Paulo dedicata, fuit exstructum. Videsis denuo Galliam Christianam

decimus septimus quare existimo, Blesensem hanc (vide, qux supra in Annotatis, Sectioni primxsubnexis, ad litt. hh dictasunt) canonicorum Regularium S. Augustini abbatiam S. Brulus
;

auctam tom. 10, col. 1263. x Hoc monasterium, quod etiam S. Quintinus de raonte nuncupatur, primo ab urbe Perona lapide in pago Veromanduensi duacesique Novio mensisitum est, stetitque, quemadmodum ex iis,

qux
tom.

de eo Galtix Christianx auctae Scriptores

nimirum noui parentasse tribus Titulisdiversis, xvn et duobus hic subjectis, quos ambos prxfato posteriores sequentemque ab isto priori disjunxerint,qui Titutos Sancti funebres edendos cura-

memorant, sta9, cot. 1097 ctquinque seqq. tuendumapparet, anteseculum undecimum. Christ. y Cellx Lehunensis meminerunt Gattix
auctx Scriptores tom. 3, col. 411, credibiteque est ante exiis, qux ibidem scribunt, eam jam inde S. Brunonis xtatem exstitisse. S. z Erchinoaldus, Ctodovei II major-domus, monachisque ejus seculo vu Furseo, patriaScoto, juxta castrum suum Peronense exstruxil monasterium, monachisque in hoc jam inde a seculo nono canonicorum cotlegium hodieque superstes, quod proinde hac inscriptione designari puto, tom. successit. Adi Galtiam Christianam auctam
9, col.

runt

adeo, quod supra monui,

verum

est,

id

F,

rotulo hosce eo ordine non fecisse, quo Tituli isti mortisS. Brunonis funebri,epistolamencyclicam, nunciam, complectenti, fuere inscripti.

Camotensis In generali beneficiorum dicecesis Parisiis anno 1648 excuso, pag. 87 Catalago ei recensetur prope Blesas, qux urbs, antequam concederetur in anno 1697 episcopalis cathedra
i
,
,

Carilefi dicecesi Carnotensi sita erat, insignitusS. Prioratus ; hunc adeo hic de-

1035

et seq.

seu Krileffi nomine signari conjicio. xi k Gattix Christianx auctx Scriptores tom. Lexoviensis monasteria recol. 830 inter ecclesix
censent

aa Nec locum sacrum, hoc nomine insigmtum, expressum invenire uspiam quivi, ut mendose
id hic

esseputem.
.

unum, quod

seculo xi in

honoremsan-

docent, ctissimx Dei Genitricis fuisse exstructum ipsum indubie quodque cum Bernaicura vocent, dumtaxat literulx mutatione Beresl,

quod unius

nacum
1

hic appellatur. Cathedralis Aurelianensis ecclesia, uti e Gat1409 intelligo, S. lia Christianaauctatom. 8, col. indubie hic designetur Cruci est dicata ut isthxc
;

m Indubie hicdesignaturmonasterium,in monurbi Suessionensi contiguo, situm, vineisnuncupatur ,quodC quodmodoS.Johannesin " fundatum. Adi Gathse Chrique seculo xi fuit de Pestianx auctx Scriptores tom. 9, col. 456 cujus subtroautem,monasterii iltius abbate,
teseu
colle,
;

bb In dicecesi Cameracensi (adi Gallix Chnll&J ad stianx auctx Scriptores tom. 3, col procut ab oppido S. QuinScaldim fluvium haud divisione motini situm est m.onasterium, quod in Lunasteriorum regni Lotharii, anno 870 inter reges facta, medovicumet Carolum Francorum moratur, quodque ab alns quidem Llunnocurin hoc tum, ab aliis vero aliter, magna tamen nomine mutatione haud facta, appellatur. Non hac Tituti subaliud, quam hoc monasterium, in
jecti inscriptione desiijnori puto. cc Sanctus scilicet sexta Octobris die

seu eo
Y

jectus Titulusest, videsis Commentarium um num. 97 et binis seqq. Notandum porro ex

prxvi-

tempore, quo sol Zodiaci signum, Librae nomine superos distinctum, motu proprio percurrit, ad migravit. monastedd Dubitandum non apparet, quin
illud rium, adquod subjectus TUulus spectat, Gallix Christian* auctse ipsumsit, quodapud seu Scriptores tom. 3, cot. 40* Aquiointinum

lit. a, nec subnexis sectioni secundx Annotatis ad antecedentes et 73 hunc Titulum, duos proxime funebn fuisse eoordinc, quo hicponuntur, rotulo

Aquicinctense aut etiam Aquicinense


ris

S.

Salvatollo

monasterium nominatur, quod>j

un-

inscriptos.

urbi n Hoc monasterium in colle, ut Galtix imminente, seeulo xi initium accepit, col.MUocent. Christianx auctxScriptorestom.V
o
#
t

_ Bellovacensi

secundo decimo exstructum, adScarpi fiuvium Duaco miltiari situm est. ab urbe eeDesignarihicautumo Ordinis S. Benedicti
Christianx auctx monasterium, quod a Gallix tom. 3 col. 393 Marchiauense apscriptoribus
fuit exsi peltatur, secutoque septimo circiter ab urbe Tornaco leucis ad ff Tribus BeneElnonem fiuvium situm est hoc Ordinis S. ab ipsomct S. Amando secuto
dicti

Pro vicis hujus significatione adi tarium prxvium num. 24. martyns Quintip Hoc monasteriuminsancti haud longe a mcembus ni honorem et memoriam Ita Gattia Bellovnn anno 1067 fuit exstrwlum.
Christiana aucta tom. 9, col. 818. in AnnotaHs q Vocabuli hujus significationem adlit. r suppeditavi. octioniprimxsubnexis, Sectioni primx ~~ trecentis ~Secnh> srr/o fuit hoc monastertum
,

Commen-

monasterium,

%"oe sentimo exstructum. Consulc


auaa
<>

exstructum. Adi iterum a Bellovaco passibus tom. 9, col. 778. Galliam Christianam auctam /uisse cotligendum puto, Tttuto huie s Hinc pro quibus a adscriptos nonnullos vita functos,

Ftandria civitas lsiae lemis Insutensis in Flandria civ i ta s Ishe insignem etiam nuncupata reperiatur, habeatque S. PetTO sacram, eamhxc collegiatamecclcstam, designari, indubitatum apparet. htc desiynatur Ordinis S. Be-

Cum

_'

Gallix Christtanx

hh Haud dubie

nedtctt

; !

;;

TITULI FUNEBRES DE
virginum abbalia, quec ab
aliis

S.

BRUNONE CONF.
Pluribus exutus
vitiis, es,

nedicti nobilium
Messinensifl,

Bruno, secutus

ab

aliis Misseniacensis vocatur, se-

Ergo

tibi

Christus praastabat regna polorum,

culoque undecimo secundo ab urbe Iprensi lapide


fuit exstructa. Adi Galliam Christianam auctam

In quibus exultat laetissima turba bonorum.

lom.
ii

5, col. 31 J.

S.
102 Rex

Radegundis Pictavis
immense Deus
creasti,
,

e.

Hoc monasterium, quod non prope Fumas,


,

ut GallicV Christianse auctcV Scriptores tom. 5 col.

qni

verbo

cuncta

351 tradunt, sed prope Ipras situm est

anno
doest,

106$
cent.

fuit

fundatum
ecclesia,

ut

iidem

ibidem

kk Hxc
S.

qua cathedralis modo

Brunonis&lale collegiata dumtaxat erat. 11 Cum nec templum, nec monasterium, quod Meltense vocetur sanctoque Nicolao dedicatum sit, inveniam, quisnam hic designetur locus sacer, definire non possum. Dignitatibus, opibus ac genere privstitisse Bruno non obscure hic traditur quare tam hinc,

Qui Sanctis requiem caelestia regna parasti, Quique tuos ducis ad caelica gaudia lucis, Fac hunc gaudere cum Sanctis sede polorum, Qua gaudet vere coetus sine fine bonorum.

B. Marice ac S. Cypriani martyris f.


103
f

mm

Omnis imago boni

sis

clemens,

Christe,

quam ex iis, qucV Commentarii medium adduxi, nobili eum stemmate ortum esse,
pro
certo debet haberi.

praevii 2 in

Brunoni; Hic eremita fuit, unde tibi placuit. Quae post oblituscupiens hoc visere littus, Te non per speciem, sed videt ad faciem.

SECTIO
B

IV-

S. Joannis Euang. Pictavis g.


104 Gallia festivas postponens carminis odas, Nunc lugubres cantus et moestos excipe planctus

Titulus S. Petri Pictavis a.


kunt durae sortis nigrae spectacula mortis. >Ullius exors et fortunae libera mors est, Cunctorum cladem trutina quae librat eadem.

Namque

tuus
ductor,

doctor

quondam

per caelica

Angustosque
et

Sicut privato, sic parcit nobilitato, lares vacuat, sicut populares. Nam juvenis, llores, decus, et decor, res

Bruno pius moritur, flos foeni subtumulatur. Hinc est quod doleas, sed vivit, pone querelas,

honores

Vere pro meritis justis sonatur * in astris, Cum quo sint nobis, tibi nec non gaudia lucis.

ooi

Praeter divina sunt

omnia sub

libitina.
sit

llunc obiisse Virum, non ergo

hoc

tibi

S. Petri Virsionensis ccenobii h.


105 Turrinis monachis
otis.

mirum.
Sed qualis
fuerit, si forte rudis

Solvat et evolvat cartham


volvat.

mihi quaerit, b rursusque re-

sit

pax per secula cun-

Dum

Phoebus
fulvos

radios per

cosmum

tendere

B. Marioe Pictavis

c.

lnciperet, bajulus vester, pro funere Patris Deflens, huc venit, quem mors inimica per-

99 Vivis et in caelis gaudes, Eremita fidelis, Quem felix esse sequitur, fugit omne necesse. Patrem sanctum, pro quo scelus est dare

emit,

Cujus nos

pro

anima

celebravimus ordine

vota,

planctum, Cujus gaudere nequit ulla lues abolere, Vivere cui Deus est, cui lux, cui vera salusest

Ut mos

Ecclesiae sanctae cognoscitur esse,

Ipsiusque

animam Christo commisimus almam. y

Euge, Deiverna fruerismercedesuperna. Accipis iuventum modico sudore talentum,

Nam donec vixit, Domino servire cupivit, Moribusinstructus, divino lumine fultus, Fratribus atque Deo mansit dilectus in
S. Martini plenipedis
i.

aevo.

Quod prudens Dominosolvisti


Pro meritis tantis
Utere, serve bone,
tibi

fceuore bino.

clamant verba Tonantis,

mecum summa regione.

106 Quoniam nullus suarum virtutum precumve remige hujus exitialis vitae naufragium caeleinevitabile quoquomodo potest evadere
,

S.

Hilarii Pictavis d.

stisque

imarcessibile

proemium

obtinere;

quod

100 Brunonis vitae seriem spectent eremitae, Mundum florentem, mundanos decipientem, Qui dum couspiceret, sed mundi labe careret

decet religionem , fratres exposciejus vestrisque precibus nostrotis. Ut igitur, rum rubigine criminum saluberrima decocta purgemur, vestri Patris diem recolemus anniver-

Catholicam

sariam.

Dum
Est

sibi

vilescit,

dum

fcetida

luhaerens Christoseclo discessit llaec caruit vita Bruno, felix eremita,

gaudia nescit, ab isto.


consonet
107

S. Maximini Miciacensis
ccenobii k.
Doctus Psalmista, clarissimus atque soP hi8ta *' ,. Gallia quem mire sua deberet sepelire,
,

Dominum
actus.

nactus,

cum

dictis

Non

igitur flemus,

quem sicmigrasse videmus.

i.e.phihiop/ius

Alius
101 IIoc

ejusdem.
muudo, vestigia
Christi.

Ut

fertur

Calabris nunc

Bruno sepultus

in

dum

vixisti

agris,

Hac

DIE SEXTA OCTOBRIS.


Hac
functus vita, sub temporibus stabilita, Transeat ad vitam sine temporibus stabilitam.

v>z
iniquus.

Cum

parvo magnus, cum justo transit Hoc probat omnis homo, sed, homo quod
bat omnis,
lntulit ipse pater
,

corapro-

Alius ejusdem.
]08 Bruno consurgat Regi, qui crimina purgat,

sed quod pater intulit ipse,

Sanctorum Christo, cui mundo vixit in isto. Excessit vita monachus, sapiens eremita, Hinc clerus tristis moneatur versibus istis Proemia donantem Dominum rogitare tonantem,

Expulit ipse Deus, sed quod Deus expulit ipse, Nobile feoit opus, sed opus, quod nobile fecit, Sentit origo sequens; sed et hoc, quod sentit
origo,

Sensit et hic
iste,

Bruno

quoniam Bruno

sentit et

Vivit in aeternum,
Si

Ut det

ei

requiem, plebs pia dicat Amen.

qua tamen
cuere,

gessit

non ergo fleamus ob ipsum. Domino quae non pla,

Os, mens,

lingua

Deum non

deneget

ista ro-

S. Marice Parisiorum

l.

g-are,

Theos, alpha boni, da caelica regna Brunoni.

109 O vos muudani, qui re gaudetis inani, Spernite culturam carnis subito perituram.

S. Petri Neocastrensis
pa112

o.

Corpus enim stum,

vastum

varia

pinguedine

Quo magis

Hac

vixit vita

dum
,

felix hic ereraita,

impletur, putidura

magis

efficietur.

Dictus Bruno
nus,

bonus

noster per cuncta patro-

Cur impinguatur caro, qua vermis satiatur ? Cur adeo cupimus bona, quae retinere nequi>

mus

Quo

vixit pago, vivens

permansit imago

Verae

justitiae, doctrinae, philosophiae,

Quos male seducit muudus per devia ducit, Et sectatores carnis fallit per honores, Blandaque praetendit, dum nobis retia tendit. Est et in hoc mundo mundanis sollicitudo, Pcenaque lucratur poenam, caro bis cruciatur. Qui luera sectantur, subita nece pra?oipitantur Et subeunt antrum carnes animaeque barathrura.

Exemplura cunctis qui dans ratione potitis quam novit non ruituram Struxit structuram iEtheream sedem, per secula cuncta manentem In summis caelis, ubi gaudet Bruno fidelis Cujus mirantes vitam, mores imitantes Omnes oremus prece, qualicumque valemus, Hic ut tam dignus tam verax tamque benignus
,
,

Ille

Haec satis attente pertractans Bruno repente, magistrorum decus, informatio morum,
turbae Remensisniajor in urbe,

Pro nobis toto fundens oracula voto,

Quo gaudet

laetus, caelesti

Remigium

Nos congaudere

faciat securaque

culmine fretus manere.

Mundum

despexit, iter ad caelestia flexit,


te, Christe,

Vilibus indutus paunis

secutus.

Huic igitur caeli pateant populoque fideli, Cum quo laetatur Bruno, semper sociatur.
113

S,
Tanti

Trinitatis Falesice p.
doctoris

fuerat

de

morte

dolen-

S. Petri Resbacensis m.
110

Temporibus
orbis,

nostris

finis

dum
Deo
;

proximat

dum, Omnibus atque bonis noctesque diesque gemendum, possent luctus hominem revocare sepulSi
tum, Et lachrymse fructus facereut, non plangere stultum. Sed quia Missarum lachrymis suffragia prae- F
stant

Extitit in

mundo proximus

iste

Nam
(j

Contempsit

dives fuerat, mores sapienter agebat, cuncta, post pauper et est mita.

ere-

Factus pro Domino, qui solus regnat in alto. per secula felix Iste viam carnis teuuit Sit pietate Dei, qui secula morte redemit.
:

Atque preces hominem


stant,

justae

super aethera gefide-

Hymnis
lis

et

Psalmis, precibus grex ergo

S. Petri Latunacensis n.
111

Christi poscat

opem, missis omnino querelis,

Ut
Arbore
de

faciat caelis

animam
ovem,

residere Brunonis,

quadam

fructum

gustaverat
ae-

Ne

populetur
nis.

conservet ab ore praedo-

Adam,
Arbore post de qua sors imminet omnibus
qua.
Si

non peccasset, genus humanum recreasset. Sed quia peccavit, morti mala cuncta paravit.
dolor, luctus
ctus,
,

S.
114

Gervasii ejusdem

loci

q.

Ergo

lachrymarum fundite
saevit, ruit,

flu-

Quod mors
bet.

sic

mordet,

omnia

sor-

Hac

ruit

omnis homo pro gustato male pomo.

multorum mater nutrixque virorum, habitura marcs ? Isti quando pares es quondam doctrinae praebuit undam Iste tuus Gentibus et cleris heu bona fama peris
Gallia
:
!

Hic valet et vivit,


nit.

mox

terrae

membra

repo-

confert littera, sentis, Francigenae gentis obeunte quidem , nunc habes inde
nil

Hoc

fi-

Sic caro flos fceni,

fit

Dum

juvenum
res.

flores

foenura gloria mundi, marcescunt atque deco-

dem.
Istius fossa Calaber

tumulus
gratia

tegit ossa.

Vivere praestet

ei

magna

Dei.

S.

Marix

754

TITULI FUNBBBE8 DE

8,

BKUXONE CONF.
D Vota probatorum passim promissa virorum Nos pro posse monent, Dominum memorare Bru-

A
r. S. Marice Tornacensis

nonem, Decessumque

sui

Missis

celebrare

quotannis.
,

115

Quem

genuisse

Colonia

Erancia vult a-

luisse s,

Archidiaconi Rengerius, Walterus, Quintilianus Robertus, Durandusque scholasticus, Theobaldus,


Arturus, ceterique omnes canouici ecclesiae sanfraternaque dicti Pauli Lundoniensis salutamus lectione impertimus eremitas ecclesiae sanctae Dei
genitricis Mariae Turris Calabriae, concedimusque, ut petiistis, anniversarium fieri singulis annis

communis utrique, Gloria Bruno pater, genti caeh, facili sociatur ad agmina Ascensu

Quorum

civis

erat,

etiam

dum

vita

mane.

bat.

Non tamen
Conferat
ejus.

oratio justa. hinc frustra comes est


,

hoc Dominus

meritis

quod

defuit

reverendo

magistro domino Brunoni servo Dei cunctisque fratribus ccenobii vestri pridie Nonas Octobris; id concessimus publico consensu fra-

ccenobii t S. Petri Blandinensis


116 Est

nomenque trum nostrorum trum nostrorum ascripsimus


,

ejus nominibus frain

memoriam

praedi-

ctae

commemorationis.
i,',

commune
nori.

mori, mors

nulli

parcit

ho-

S. Petri Cassellensis
malis.

ecclesice bb.

Mors est vita piis, poena diurna nescimus in hora, Ibimus absque mora, sed qua
non evadere quimus, Ecce, sntis scimus, quod inde cinis. Et quis erit finis, vermis et satis hic Eremita, vixit, vita nituit
fluxa, Est quia vita brevis,

122

caduca, levis.

Brunonis vermes carnem pascuntur inermes, E Proh dolor immensi vas sensus et bonitatis. Non tamen est inde, quod defleo; nam mihi
!

Dum

constat,
111

Mortuus ipse tamen pace quiescat

amen.

um Sanctorum

concivem, sed quia coetus

Ipsius mceret privatus Patre benigno.

S.

Leodegarii

martyris u.
S. Marice Atrebatensis sedis
praebeat

cc.
nil

117 Poscitis auxilium, in aevum.

quod Christus
123

Lux

aeterna

Deus

praeter

quam

valet

Summus Brunoni petimus migranti corpore regni. Quatenus optati concedatmunera


S. Bavonis in

esse,

Qui nobis voluit nasci de semine Jesse,


Participem faciat
te,

Bruno, suae bonitatis,

Qui

fons multifluu,s est mirificae pietatis.

Gandavo
nobis
sit sit

x.

11S In

verbis
cultas,

quanquam

magna

fa-

Alius ejusdem.
124 Rectae,
phiae

Non

pro posse tamen,


luntas,

prodere verba vo-

Bruno,

viae

dux

et

fons Philoso-

Summe magister, Sed flentes breviter dicamus charo tibi, Rex, in carne fideli, Bruuoni placuerunt gaudia caeli, Cui super omne bonum novit abesse. lllud des esse, quod nusquam
:

Non

aliter docuit, vivere

quam

studuit.

Dum

bene vivendo fecit, Virbonus ostendit, caelitus emicuit.

quodcunque loquendo

Unde sibi merces donetur gloria perpes Ac diuturua quies et sine nocte dies.

S.
C

Marice Connatrensis in Anglia y.


llunc pietate sua rex
Christus in
arce po-

^^ ^.^
.

c(noUi

scMw
dd

U9

dd.
125
Ploret
aevi

lorum
concedat Collocet, atque frui requie

eorum.

vita

brevi

series

quod

transeat

S.
120

Audomariepiscopiz.
miseris

Tansit
sole-

enim,
esse.

quid 4 nid
petit,

jara

praesens cernitur

Exemplum

mortalibus

esse

Sic decet

idque

quod habet natura nefinis.

bas, Ut colerent Christum, colebas


;

cesse.

quem semper
orbis,

Bruno,

Pro quo divitiafi sprevisti totius orbis. Ut tibi perpetuas daret auctor totius

tempore Gloria stat rerum, perit haec in sint imitamina ven. Nil habet seternum, nisi esse videri, Ergo quisquis homo vult prudens sibi dona saquae sunt Diligat haec tantum
,

Ergo Te trahat ad
petisti.

vera fides,

quam

tu semper coluisti,

lutis.

Christi

requiem

quam, Bruno,

Si

bene stant

Non

Quicquid

bona lucis amando futurae quae sic fugiunt, velut aura. procuret ea, mundus, est quaedam captio
curae,

habet

aa. S. Pauli Apost. Lundoniensis


ultima mundi 121 Tanti fama Viri ditfusa sub in digna precamina mentes, Excitat ardentes complere petita veliEt, licet, ut quimus,

mentis,

Ut seducat eam, semper vigil


Ille

ars inimici.
,

leo

rugiens,

quaerens

quem

devoret,
.

hostis

Nunquam

dormitat, nec pnestat

membra

quieti.

mus,

horas, Irrequieta manet omnis sua cura per

Nec

DIE SEXTA OCTOBRIS.

755
ecclesias,

Nec habet oceasum


luntas.

furor hic,

nec sacra vo-

dem docuimvK, duas

Unde, rogo, caveas, horao, netenearis ab illo. Mente sed intentussuperis et sensibus omne Impendas Btudium, vero quo functus honore,
Divino seraper puroque fruaris amore. Deperit omne, quod est, sapiens siraul
ensque,
insipi-

alteram sacris mrginibus, una cum adjuncto parthenone S.CruHs nomine hodieque decoratur priorvero, cui S. M ar a? no" S. men inditum initio fuit, postea S. Beg Bnsilicn, utie Qallise C^irisiiana? auRadegundis
i
;

condidit.

alteram viris, D Posterior

ctcV

Scriptorum tom. 2, col. 1299 disco, fuit nuncupata ut isthasc proindeecclesia,quse colle;

Pauper, inops, dives, quos

vilis

contegiturna,

giata

est,

verosimillime

ne dicam, indiibie hic

ossa. Leg-e necis surapta, sic fiunt puMa et moritur. Aliquo fitcrimine laesus, Justus obit, caret maoula communi lege creat us.

,/rsignetur.
f Certum apparet, hic designari veterem ac ipino, Aquitanise bilem S. Cijpriani abbat,

Nec
Per

Cedit enira sorti

nirairura
,

matrera

meruit

quam pater Adam quam littera nominat


his,

rege,

anno 828

(adi

Qallise

Christianse auctse

Evam.
Mens mea dum queritur super
ra vag-atur,

per plu-

Scriptores tom. 2, col. 1230) in suburbio Pictavensi exstructam, quse mrias passa est, non tantum vicissitudines, sed et nominis mutationes. g Hoc monasterium, quod Ordinis S. Benedicti
est,

Ampla nimis
Clare pater

ratio per

mentem
peto
,

Bruno

multiplicatur. vita persit tibi

in urbe Pictavensi

sub

titido S.

Johannis

Evangelisteeseculo xifuitexstructm,, Adi iterum col. Gatlise Christianx auctse Scriptores tom. 2,

hennis,

Dicat

Amen

quisquis mihi respondendo fidehs.

VlWetseq.
In duecesi Bituricensi situm est hocccenobium diuque antc s. Brunonis setatem fuit easstructum, e uti liquet ex iis, quse de illo Gallise C E col. lS*et tribus seqq. Scripti auctse
li

Alius ejusdem.
B
126

Lumen
phiae

et

ordo

viffl

ducentis

ad

alta so-

memorix produnt.
iHsec Ordinis S. Augustini abbatia, quse in leucis sita dicecesi Bituricensi duabus ab Avarico
est,

Occidit, hinc cedens naturae

Par pecudis brutse. Tibi,


"Viluit hicflore

Bruno recedens Brnuo magister acute,

mundus,

sterilique decore.

anno circiier 1080 fuit fundata. Tta Qallise Christianse auctse Scriptores tom. %,col. L86
'

Elos fuit in foeno, viguit sub sole sereno, Dum tua cantaret, studio dum musa vacaret,

Dum modo
Hinc tamen,
Cla
i

lactaret

Remos,

modo pane

ci-

baretee.
abjectis opibua studiisque rejectis, ibacuro frueris labamine duro,

k Hoc dicecesis Aurelianensis coenobium, quod partim a Miciano agro, in quofuit tatsU "< partim a S. Maximino, secundo suo abh nostrum diem 15 Decembris, quo colitur, in Opus
inferendo
,

ita

vocatur
et seq.

seculo

sexto

ineunte

iniHumaccepit.AdiQalliamChristianamauctam
tom.S,col. 1526
1

Nilque

sequens Bruno varium, fundatus in nno, captus ab uno ff. Sic pater, o Bruno, capisunum

Sub nomine beatissimae Virginis


<

Mana
<re
\cise

annotata.
Petro Apostolo nuncupata sit, quse habuit episcopum, seculo quarto S. Hilarium ecclesia, huic indubie atPictavensis
a

ei dicata est cathedralis Parisiensis jam inde a primis regun hanc, quse temporibus initium accepit hic desigr<
,

si-

Cum S

millimum arbitro m Hujus monasterii, a


qensi archiepiscopo,

S.

Andocno, Rothoma-

in dicecesi

cathedralis

tribuendns

est

Titulus subjectus.

b Rotulum

scilicet

encyclicam, obitus S. Brunouis datas ad hanc responlos plures funebres seu quibus non pauca de Sancto memoransorias, in
tur, complectitur

funebrem, qui nunciam,


et

epistolam
ct

TUu-

septimo exstn col. L679 et Christiamv auctx Scriptores tom. 8, apud nos tom. t Auguslt, quode S. seq uti etiam Audoeno actum, pag. HUadlit. m in AnnotaHs. subsHtu n Pro LatunacenBia hic "" Latiniao ceLatiniar
S is
i

""'

Ueldensx ^culo invenies apud Galluv

ctissimse Dei

Pictavensi ecclesise, sanc Plures sunt in urbe Qenitricis nomine insignitse, quar
;

rumuna,qucecollegiataest, et jam nide a seculo appellatur hanc decimo exstitit, S. Maria Major solitarie positam anautem hic per S. Mariam, autumo. tonomasticeque acceptam designan apud nos ad sint, quemadmoOum
,

Bnegio ad nsis monastenvm in pago Matronxripam positum, quodS. Fu fluminis uHad L6/am seus, nobilis Eibernus, nos actum, docuimus. seculo vn quode illo apud a Normannts cxstruxit, quodque, cum deinde um ruinam passum fuisset, seculo n
,

diem

quo de S. Hilario, Pictavensi videre licet, in urbe Pictavensi episcopo, egimus,


13 Januarii,

Cumduse

comes, Herberti II Ferocuravit Berbertus III comiiis filius. manduorum quse Novi-caatn seu Neocao Cum non pauca,
stri

occlesix

S.

Brunone antiquiores, quarum altera

Qallice Neuf-obatel,

nominc distinguuntur,

M.nor, altera S. Hilarius S llilarius de Cella seu dubitan nonimMaior seu Magnus nuncupatur, utriussd Titulussubjectus. meritopossevidetur, sohtane seu Attamen, cum per S. Hilarium positum, per antonoabsque addito, uti hic fit, Hilarn ecclesia masiam, non Minor, sed Major S. quam pro videatur, pro hac potius, intelligenda
,

ullum, cujus ecclesiam S. loca inveniantur, nec Petronuncupatamessesciam, reperire potuerim,

quisnam

hic

locus sacer designetur,

pro

certo

determinare hnudquBO.

Gallicr Palaise, Normannuv Infep Falesia, castrum, in rupe situm, sibi habet rioris Civitas, Di> binasque ut Martiniereus

adjunctum ctionario Geographico docet


,

complectitur pa-

Sancta Radegundis regina, de post factum cum ad 13 Augusti diem actum, Francorum rege, marito suo divortnwi Clotario, ibiPictaviumrecepit,hacque inurbe, uti
e

qua apud nos

rochiales ecclesias,

quarum

altera SS. Trimtatis,

taque dubiU altera s. li.Twisii nppcUaturquin ad priorem exhis spectet Th non apparel,
tulus subjectus.

sese

98

q In

Octobris

Tomus

III,

TITULI
'

FUMBKES DE
Caatrij Ut pomemoraUs ecclei

SL

BRUNONE CONF.
l>

P^ced. ^re^fl^a^W. slrn,acomplectatur


S 6 s\

Basileensi q In editione
qlL
lll

addMr

ret,

quin a schola, quampro more, seculo duodecimo ineunte usitato, monasterium itlud instituebat, Titulus subjectus processerit. ee Sanctum Remis Poesim docuisse, hinc con-

/ Sy

vero-

simillimehicdesignetur. Tomacensis ecclesw sanotmtnw T Cathedralis saora est; ui huic proinde adscn* Dei Genitrici bendus sit Titulus subjectus. discamus versiculo videsis s Quid ex hoc
,

cludendum apparet. Adi Comm. prvev. num. 77. HAlludi vidctur et hic ad illud Lucse 10, *. 42 Porro unum est necessarium. Maria optimam
partem
elegit.

Commentarii praevii num. Gandense monastenum t Nobilissimum hoc


42.
lo

so-

hodie

S. Petri,

sub cujus

et S.

Pauli patrocinio

SECT
Floruit
in

V.

fua
in

tum, nomine venire solet, hcet Gandavensi vicino, tus a monte Blandinio, urbi

pnmi-

Titulus S.Marice Morlivensis ecclesice a.


Vir prudens ore profundo. forma *ors ejus et ultima norma. Scivitenim vere, mundum non posse manere. Calcavit flores ejus, contempsit honores. Nunc requies sibi sit, quoniam sacra pagina

quo a S. Amando Adi de S. ctum, Blandinium fuerit vocatwn. nostri tom. i Februam, pag. Amando Operis Scriptores Galliee Christ. auctcc.
seculo

vn

futt eoostru-

mundo

Utilis est

*ll,utietiam tom. b,col.1M. Octobns u Cum varia sint, uti ad secundam Actis S. Leodegarn prxdiem in Commentario, nomine vio,docuimus, loca sacra, Sancti hujUs Tituli funebres eo ordine, quoronec
insignita,
tu l

dixit

Non

est

damnosa morsjusti,

sedpreci<>

Bruuo Hierusalem conscendit spiritualem.

recenseantur, quodnam hic designetur, defiseu templum seu monasterium nire haud queo. Bavonis nox Jnsigne monasterium, quod S. Scaldis in castro Ganda dd accepit,
ipti,

SS.Petri

et

Augustini Anglorum Apo<


stoli b.

menpostea
et

vii a S. Legiie seu Lisx conffuentes seculo autem vicissiAmando conditum fuit post varias
;

128 Bruno pia vita

caelo vivas cremita.

tandem xvi a statu Regulan (n nachorum enim Benedictinorum erat) ad statum canonicorumSeculariumtransiit cumquedei Johannis in arcem convertendum esset, hi ad S. cathedmbasilicam tunc parcecialem, nunc vere deposito,appellem, S. Bavocis, nomine Johannis cathedrale deinceps in latam commigrarunt
nies seculo
,
,

Reddidimus

vestris,

reddanturdebita nostris.

S.

Edmundi

regis

martyris

c.

Transit ab hac vita Bruno pater ac eremita, Transeat in requiem spiritus ejus Amen.
:

erecti, hac episcopatus Gandensis, recens tunc collegium constituturi. Adi Operis canonicorum

Alius ejusdem.
130 Annuat huic
rus,

nostri tom.

posthumam S. Bavonis ^b,utietiam Sanderum lo-ramGani

Octobris Gloriam

Dominus Brunoni
qui

g-audia vepio-

dens.

lib. 4,

tores (o

cap. 3 et Gallix Christ. auct. Scripol. 171 et tribus seqq.

Agmina

Sanctorum,

continet

alta

nominetur, neque y Cum locumsacrum, qui ita Monastico Anglicano, neque alibi inveniam, in
hicirrepsisse, puto, inilliusscriptionem mendum Conventrensis; ita proque Connatrensis legendicm nominis ut hic designetur cathedralis hujus quee, sanctissimx Dei Genitrici ccclesia,

rum.

Marice Spalingce

ecclesice S.

Nicolai
Y

Andegavensis d.
et rutilando 131 Iu mundo rutilat solis jubar excedit sidera clara poli Transit et tanta refulsit, Sic etBrunonis sapientia

Anglia nuncupata, S. Brunonis xtate est antiquior. Adi C Mabilloniumtom. A,Annal. Bened. Ub. 68, num. 69, pag. 42s. et Monasticon Anglicanum tom. 2, ccenobium, z Puto, hic 'lesignari monachorum

tomo prxcedenti in Commentario Gerardi, Brononiensis abbatis, prxad Vitam S. indeaseculo vio num. 245 memoratum, quodjam

Opens

Francorum sidera solus ut hic Philosophorum. Esset cunctorum flos et fous


Inter

nostri

Flos

speciosus
erat.

erat

fonsque

profundus

nono canonicorum secidarium factum ibidemdocuimus. aa Cathedralis Londinensis in Anglia ecclesia spectare S. Paulo sacra est quare ad hanc piUo Titutum subjectum, bb Casletum, Ftandriae Occidentatis oppidum, quod Gallice et Flandrice Cassel appellatur, hincque ab iis, qui subjectum Titulum scripsere, potuit, duas Caflsella scu Cassellum Latine dici
fuisse
;

Ex hocmanavit

sapientia tanta per orbem,


faceret.

Utquosimbueret, philosophos

8plendor sermonis fuit et lux relligioms. satis Ejus relligio scitur ubique
;

sapientes, Ejus doctrina sunt facti tot

penna Quos mea mens nescit et mea relligiosi in exemplo sunt multi Ejus
Et sectatores discipulique tulit Ipse crucem Christi
quit,

tacet

crucis.
et

sua

cuncta reh-

habet collegiatas ecclesias, quarum attera S. Petri,atov/ S, Mariae nuncupatur ; ut proinde priorem ex his hic designari, fas sit conjicere. cc Atrebatensis cathedratis ecclesia, sanctissi. mse Dei Gendrici sacra, indubie hic designatur. dd Atrebatense S. Vedasti monasterium, quod seculo septimo prius Nobiliacum dictum fuit fuit constructum. Dubitandum itaque non appa,

sibi. Seque negando sibi profuit ipse et generosus Dives, famosus, facundus

In mundo

nituit, sed sibi displicuit.

Mundus

et ipsius res et

mundana
omnibus

potestas.

sitienti Nullus amor vel honor nocuere Deum exilium. Sed quserendo Deum fuit^ in ^ Exul

Non

sibi

chara

fuit,

abstinuit.

/i/"

DIE SEXTA OCTOBRIS.


A
.

7,?
])

Exul erat

patriae, looa
filiufl

pnesidiumque Mariae
ipse fuit.

Vivat in aetemum nec mortis tangat avernum.

Obtinuit,cujus
Felix exul erat,

Quod

petitis vobis, irapendite

mutuo

nobis.

virgo Maria recepit. refugium prsestet et auxilium, Ha3C sibi Fiat ei portus, cujus fuit hiteger ortus

quem

S.

Petri

Eboracensis
tropolis
g.

Anglice

me-

Filius setemus, sit tibi certa salus.

fteligiosis fratribus in loco, qui Turris appellatur, Deo devote famulantibus Lambertus abbas et tota

135 Pro quo Bruno


tU3
,

brevis

reprobavit

noxia vi-

congregatio sancti Nicolai salutem et dilectionem.


Dolori
vestro et desolationi charitatis

visceribus

Ipse rependat

ei

munera

perpetuse.

compatientes dominoque Brunoni ex hoc mundo ad Patrem, ut credimus, transeunti congaudentes et


triumphalis funeris debitum exolventes justis petitionibus vestris et desideriis satlfl facimus, annuen-

Alius
136

ejusdem.
retulit
,

Fatna

prius
vestra,

nobis

quam

litera

nominibus tes, ut illius depositio in Martyrologio fratrum nostrorum interscribaturet perpetua memoria recolatur.

Non de morte quidem,

Gemma
ecclesice

doraus

sed bonitate Viri. Domini Bruno fuit atque co-

lumna,

S.

Marice

Lincolniensis

e.

Et fidei verus cultor apostolicse. Vera fidesejus, virtutibus sedificata,


iEtereas aedes aedificavitei. Gloria, divitiae, persona, scientia rerum

132 Transisti mundo securus, maxime Bruno, Quem quia sprevisti, nil nocuisse puto.

Te voluitrebus fallacibus illaqueare, Sed tibi prospiciens non cadis in laqueum.


Obtulit iste

Sunt

IUi clara satis, sed pede pressit ea. quae dant homini post mortem
posse,

vivere

quidem, quae pronus

stultusado-

rat,

bona, quse pereunt. Et quia nemo potest horum splendore beari Quippe nihil prosunt, sed nimis officiunt,

Nec tamenhaec possunt morte carere dare. parcere E Mors premit omne caput qua3 si cui
j

Hoc

est, divitatis et

posset,

Omnibus abjectis, eremum laetus petiisti, Hoc solum cupiens pOBie placere Deo. Nec bona fama Viri latuit dispersa per orbem, Sed vaga permultos commonuit populos. Profuit et multisdans exemplum famulandi est. Illi, qui bonus est, qui Dominus Deus Hoc igitur melius quis horao posset meditari ?
Ista salus multis profuit atque tibi

Certe Brunoni parcere debuerat. Mors bona, mors felix, si mors est
da,

illa

vocan-

sequitur requies vitaque perpetua. contagio sordis Si quid ei terrena dedit sine peccato vivere nerao potest Nam

Quam
(

Abluat

illa
ei

Deus, qui trinus vivit et unus


:

Et det

Quod

requiem, dicat et omnis Amen. etfaciemus, petitis vestris jamfecimus


faciatis

Quis tam felicem novit atque sapientem Nonnovi talem nectibiconsimilem.


In te revera patuit sapientia vera,

Et petimus, nostris ut
?

idem.

S. Joannis

archiepiscopi
sis

Beverlacen-

Te pietas Domini nutriitet doeuit.

ecclesice

h.
,

Hunc

elegisti pree cunctis,

Quem quicumque
det.
Sit tibi

hunc et amasti, coluisse pucolit, non


et gloria parta,
tibi.

137 Bruno,

quod sprevit vivens


fugit

in

morte
dixit.

reli-

quit.

dux, patria, requies

Nam mundum

mundanaque vilia

Cui servire fuit gloria sola

C
S.

penetravit. Christo servivit, quare coelum transraittere sed quia fratres Ipsius tales fecerunt, nostri domini voluerunt

Marice Eboracensis

f.

Chartam functo Pro Famulo tanto postremo tempore gratum persolvere cunctis. Officium servis

solutus, 133 Filius ecclesise mortali carne Bruno vir sapiens, quod sua facta probant,

Ricardi
rui-

i.

Non

est

plorandus, quia
turus,

numquam jam

Spes,

amor atque fides, quod meruere,

tenet.

Patre, doletis, 138 Qui casu mortis, sublato inanetomnis* exitus idem. Ponite tristiciam, gloria foenum, Hinc estpensandum, quia mundi pertransit et aret floret florens

Alius

ejusdem.
trophaei

Adtempus
Et quia

et aret, sic floret florens, sic transit

pompa si voce rei divini 134 laudari, vel plene notificari Posset
Sed quia deficeret, Quod mihi velle
tur.
nisi se

futuram. Declinemus eam, magis inquirendo

mea vox

cohiberet,

Jam Jam

prsecessisti,

jam regula, Bruno,

fuisti,

datur,

perfecte posse nega-

conclusisti, quod caute proposuisti, Florebasmundo fragili, sed flore caduco

Sprevisti

mundum
cum,

fragilem

floremque

cadu-

Sed tamen absque mora surgat


prora,
Ut,
si

mea

per mare

Contemplativoe quaerens succedere vitse, Quam tibi concedat, qui secla per omnia
gnat.

re-

fas detur,
tibi,

Chnstum laudando
Pater
,

precetur.

Laus

summe
laus,

eui

subditur inferus

alter,

Alberti.
Christe,
cui

Laus

tibi,

mundus

subjacet

iste.

139 Det pietas Christi


sti,

tibi,

Bruno,

quod meruiFactus

Cselestis

Ut

tibi,

doni da prsemia, queeso, Brunoni; qui vixit, qui mundo se crucifixit,

Eactus

in

hac vita mita k.

TiT uLl FUNKB&BS DB prius, lnnc ere inonachus -i-. hinc ere.

S.

BBUISONE CONF.
Poscere
,

quod requies
pes.

*ibi sit post

funera per- D
no-

Ut vestris tuuetis dediuius,


stris.

sic

vos date

Turstani.
140 Sit
tibi,

Bruno

quies,

sit

lux,

sit

gloria

g^

Marice

et

S.

Aldelmi

Malmes-

perpes, Sittibi veraaalus, vera

medelaDeus.
llic

benensis ecclesm n.
bonus Athlcta, cujus celeberrima
vita

Richardi.
invidit et cedem 141 JEternam sedem nobis factus prior exul et cedis, ternae sedis

l.,

Nam

Aiborisillicitsedumgustu] Gustat, fit gustansmortalibuaadditafatis,


ruituro. Porrexitque viro, casu simili sicutDeitatis imago, Immortalis erat, Immortaliserat, costiseducta virago efflciuntur Sed moxpostgustum mortales

rerit Evae.

Et si Sisibimet parcus
Si

Landaoilis esse probatur. chartula dixit, si sic vixit, pra^sens ut et pius atque pudicus, munificus fuit
fuit,
si

indiguis quoque largus,

caloator opum,

spretor deliciarnm,

Si verbis cultus fuit et

Est quid opus vcrbo, ro?

bene morigeratus, quid dicerc plura laboccelum tenet arte bonoest

Dejectuquegraviparadisodejioiuntur.
Intravit

Jam nunc tantorum rum


;

mundum
illa

Legibua

morseffera, Bubdidit lllum qui nasoitur Buis, moritur,


sed

Nam
o-

sibi

pro

meritis

redditus

astnger

axi^.

mnis.
Parcere non novit,
percit.

Nunc
ncc
tibi,

Bruno

pe-

Brano lsetatur et haret in uno, Unum suscepit Bruno, qui multa reliquit. cunctis pra^stantius uEst tamen hoc solum
igitur

Christus Apposuit patribus, jam sit tibi vivere paradiso; iptum mundo te restituat

num.
Si

quam

sit

magnum,
breviter,

juvat hoc addiscere lu-

crum,

Wilhelmi.

Sat dicam
ter.

paucisque docebo paten-

Carmina cantasset "

prodesse Patrono, Carmina si possent tanto prodesset ei musa canora mei. Jam titulo fruitura perenni,

laborum, Suscepit Chrietum solamen dulce versificaigitur, quod nos sibi Quid prodesf

mur?
miserere. Scd puto, proficere, si dico Deus est sine naevo, Ast quoniam nemo peccaminis bone tergc Deus. Si quod habet facinus, tu
:

Millemodistantopsalleretilla Viro,

mente manuque Psalleret illa Viro, studiosa magnificum manignificaret eum.

Linguaque

nil prosunt carraina laudis, Sed quia defuncto summa Dei propitietur ei, Virtus octoque diebus Torruerat phoebus bis sex ab hac eremita l. Libram, cum vita discessit

S. Marice

Rothomagensis
o.

ecclesice

S. Petri Castrensis

ecclesice

m.

ordo, 146 Ecclesiae sanctae totius lugeat Humani generis flens irreparabile damnum-

solatiasola reorum 148 Cloria justorum, dolor moriens. Bruuo fuit vivens parque

Mundo

decessit

mnndani

victor

honons
honeV

exemplar quoque veri, Totius cleri decus, eripuit, dum Pateroccubuit.

Relligionis Bruno patcr, sanctas fundator piam vitam commendat Cujus tanta
stas,

Morsdolor!
ctus,

Effectus monachus

prius,

hinc eremitaque re-

Gratiasumma Dei propitietur ei. propttiatio tota Huc tendunt vota, quo
brevitate Sit fragili vitfe sub
sitae.

aequiparare potestas. indole fulgens, Ipse fuit sapiens, vir nobilis, Imbutus fonte totius philosophia? cum virtus probitatis viva niteret,

Utsiteum cuiquam non

In quo

Glorifico

lU

apromeruissevaleret,
,

probris Huic fuitOctobrisimmanibusedita


Pinis sexta dies, sitsibi

Proculcator

opum

cunctorum

spretor hono-

jam

requies.

rum,
contudit ambitionem Et mundi stultam pede fundavit Rclligionem. Et studio sanotam vitans deolinans, mundi sublimia

Alius
144,

ejusdem.

Mundum

prastitulatus Personae titulussub nomine quam post Dominum Virginifl et Matris,


orbis,

coht

vita. Elegit potius privata degere meritis eremita, Sed quamvis humilis clarus

pietatis Cujusmagnificaj quoniam seriem

Nemo

totus, Diversos luctus mundus sonat undique ducendo cohortes. Ad multas moftes secum Posternitcuuctossacro baptismate lotos, lucerna. Sicut demonstrat Brunonis clara multorum laudetur voce virorum, cum
ls
Sit meritis

bonitatis, referre valet, actusvepia? invigilemus, prsetermissis, precibus nos His

Atque Patrem mus,

summum

devota

mente roge-

morum

spectabilis

Lege

tamcn
portis.

mprtis

sors

eximiorum. hunc tulit

impia

fruatur, Ut Pater eximius vitali luce consocietur. et agminibus justorum Justus Rothomagenses metropolis ecclesiffi canomci Nos

Plemus vobiscum, sed opus quid ad


Christuxn

haec nisi

Brunonis anmversasingulis annis venerabilis viri rium faciemus.

S.

DIE 8EXTA OCTOBIUS.


glicani pag. 23,

759
uti etiam Operis nostri tom.
I

S. Trinitatis
14,7

Rothomagip.
nescit

Maii pag.

10.

Anjlicani c Vide de hoc monasterio Monastici traduntur, topi. i pag. 284, et binis seqq., ubi ea

Quamvis mens hominis


finis
Bit

discernere,

Quis

ounctorum; sed fons rum,


tura,

et origo bono-

ex quibus palam est,diu illud /"isseante S. Bruuonis xtatem constructum. nis 8. Benedicti monaste* d Arium, cui a S. Nicolao nomen est inditum, se<
lo

dimittit inuiCui patel ocoultum, nec quid

undet imo,
veteri

quemadmodum

na
vitae,

Sammarthani

in Gallia Christiafratres tom. 4, pag.QSS

Nos tamen, ut mores designantextenores,


Dulcis et emeritae pia consumraatio

docent, fuit fundatu

A)r

Credimus,

ad Superos quod

vester

transnt

Her
QuEe vos oratis dc votis concelebratis, cpoacimus ut Haecead. 111 solvit ab Ut vivant Christo, quos carcere
ffl
i

ehoc quidemhic per SMicolai ecclesiam >'esignariaukuicprsemittitur,8. tumoi per aliud au nomen unam ea ecclesiis, quas Mariaa Spalingaa de more fplures enim olim majoribus coendbiis ium illudhabebat. era
l

lsto.

e Lincolniensis cathedralis in Angtiaecclesia \far ise utitom. 3 Mo sanct iss imee Dci G
.

S. Leodegarii q.
describitur 148 Hic Leodegarii titulus A faciemortis nequit ullus sistere fortis
almi.

nastici
est;

A
sit

fff.

257

ei

^cra
t,quinadhanc

referendus

Titutus subjectus.

Sed fumo similis vita viri stenlis. juventus. Labitur ut ventus pulcherriraa nata atque bonus. ie tolluntur pessinius morte ruuat, terramque cadavera qu-

iRocmonasterium, S. Marite nomine ins\ B. Brunonis setatem fuerai tum, diupar K vctum. Adi Monast. Anglic.
t

Omnes

et Mdbil. in Annal. Bened. lib. 1, num. gDubiuti lis, qux S. Petro sacra est, Ebot

69.

,ra '
cclesia.

runt,
fluunt: In nihilum veniunt, vermibus esca fueCorpora putrescunt, quaj viva superba

//.

Bc Ur

si sita,
i

diu ante

S.

exstitit, idi

" ex iis,qum
,

Biunonis setatem de S. Joanne


l

ruut,
caro. Horrida fitcaro mortua cuncta moritur, statim sua ibssa paMox horao cum

Beverlaccnsi

archiepiscopo Eborac

\ocapudnosactuK
'

tumetiam exiis,qu
in Collegiatis Angtix ecclesiis pag. mt,
i

glicani

ratur,

in Utteras

Sed

post uullus curet habere suus, iiiici. hi sociat ciuen jam foetens coi
.-,:

-u

omnis quara vanus amor, cum cadit honor exigit usus, Brunoni drdimus, quod debitus
subtitulatis Vosel idem nostris persolvite
/.

li,

Titulo

subjecto,

<>

tuorTi

HbusSam

ina-

ti.nparentarunt^otlegiatcxBeverlace.,

^
/l>

porro nocanonici indubie fuerunt. Singulorum


.

litione B.
'

quo quid verosimih

l(atls >

S. Marice Potileviensis
14,9

s.

sectioni sextse adlit. d sul

colltge.

k Opinioni eorwn, qui Sanct


spretor
,

'"

Exiit e

mundo

Vir

mundi

ad

valedixit,nonr

nssestatu-

illum,

untiS
fecit,

itulus.AdiCommentm

Qui muudura

quem

Etlicethio, tanquam tur t, et meritis. Est tamen et faraa lucidus respuit istam, Dci fruitur, quia lucem Luce

sine fine videt; tenebrosus, Bruno voce-

prseviu.m
1

num.

4 5 et seq
1

Annu

1101, quo

S.

Bruno obnt

nond:
erat,

*,tembris t

signum aquoaddiemQOctobris,San<

correctio facta ingressus die 17 SeLibrcc sol fuit

.tatoutroque extre.no,
.
.

Et pro deserto

caelica

regna

colit.

Vosigitur, fratres, proleto Essesuoslaetoshetusetipsecupit.


Si

nedoleatis,

efltuxeruyit.

Bic fortassis

collegiata

Anglu* ecclesta de

quid

ei

minus

est,

Deus

illi

compleat illud
precibus.

Cestre,

qux S. Petro sacra

Et nostras vestris jungat

ei

nMato
Angh
inLroWUtoniensisii

W<

sit, dcstgnatur. de quo tom. i Monastici a 9^r, ^nastemum

hterhtcdesf

ANNOTATA.
a

gnatur^
seu MoiliMalmesburiensis scribitur.

tfalmesbenensis^o

Cum

locum, qui seu

Morhvum

va vocitetur, Morkeum,Cramce in Britannia Minori cimtas,qux nominatur ecclesiamque Morlais seu Morlaix sacram.habe sanctissimx Dei Qenitrici TUutum subjectum, ad hanc Morteensib hic perperamqueadeo Morlivensispro
,

autem nuspiam inveniam occurrat

Ms
ctissim* Dei Ge, apparet. nnari indubitatum 9 .,' teri ;;;,,

notominjensLs sandeSl *. *"* htC

^**^^
M^TSIS

^a

tepropeRoto-

Cantuariense mo^Zlnsigne hic puto designari nasterium t quod S. Augustinus, Aogiorum Apostolus nomi Angtia episcopus diem 26 Man de quo apud nos ad natus ApostoliCantuar,* Petri aftum, inhonoremS. exstruxU.Adi tom. i MonasUctAn,

sub abbaUbus iSTZEEi Ata '-"" *""*


est,

SZmtmMI
/^i
vt

Scr,pl '

'

rol

124 et seq. docent.


est,

indiojcesi Lexoviensi situm Scriptores tom. Gallicv Christiaruv auctm

seculoquen, u
xi, 00C.

sSoseptimo

760

TITULI FUNEBRES DE
fuit

S.

BRUNONE CONF.
D
S. Stephanid.
153 Si vel per
vitara

MSdocenl,

exstructum, rerosimillime hic de-

signatur. Sectioni tertue subnet Adi, qiuv in Annotatis, sis. aiUii tdictasunt. quod sanclissimae Virgini s Hoc ccenobium
.

gemitum

vel per laehrymas dare

Mari& sacrum

est,

vocatur, in dicecesi
res tom.
t

quodque ad aliis Pontilevium Blesensi situm est, scculoque

Hic

mundus
daret,

posset

raundus utrunque

undecimo, ut Gallnv Christiante auctae Scripto1379 docent, fuit eccstructum. Alluditurad nomen Brunonis, quod a nomvne
8, col.

Teutonico Braun, Flandrico Bruyn et Galhco Subnigrum Brun, idem, quod\Latine Fuscum seu deductum videri potest. significante,

Ut sibi sublatum semel eliceret redivivum Brunonem, miseris spem, decus, auxilium Qui sectans eremum, propriamque crucem ba;

julamlo

Actu complevit, ore quod edocuit,

Remigiumque tenens tidei spem fixit Et rate felici jam maretransiliit.


i

in astris,

SECTIO
Titulus S.

VI.

Et quia non per se valet ullus posse beari,

Hunc immensaDei

gratia justificet.

Marice Bajocensis
a.

S. Vigoris Cerasiaci cmnobii


154

e.

ecclesice

Humilis
ac

grex coBnobii
oraculo
dilecti

Cerasiensis beati
divino,

150 Strennuus et

fortis

conservator monacho-

Vigoris,

prsemonitus

pro

ani-

ma

religiosi

Deo

rum,
Providus et mortis, fundator ccenobiorum, Sanctorumque patrum pius et clemens imitator,
1

onlcium f persolvit,
Dei pietas.

Brunonis generale orans, ut ei parcat summa


'

B
ecclesice

cotrcctor.

Solamen fratrum,

sanctae virtutis amator,

S.

Marice Constantiensis

g.

Morum

Justiciae rector, custos et

contrector*justus,pia spes miserorum, ubique bonorum,

155 Christus doctorum doctor, fons atque bono-

Moribusornatus, vasetplenum pietatis, Fortiter arraatus elypeo verae probitatis,


subiit jus conditionis, Coetibus angelicae conjungendus legionis. ibi raptores hnbitant, necturba rebellis

Humanae Bruno

rum, DouetBruuoni, quodmeruere boni. Esse Deum verum sequitur non esse severum,

Non Nec

Nam

Huic igitur placidus sit sine tine Deus. genus humanum, confectum crimine

pravi mores ibi sunt, sed quisque fidelis.

vanum,
Iste pater docuit
Christi

Quo

nobis aditum tribuat

Rex

perpetualis,

Mortis post obitum protectio spiritualis. Spiritus hic summa Brunonis pace fruatur

quam melius potuit, mandatum pandens, dare munus amatum

Luceque splendiflua pietate Dei potiatur.

Servanti vitam dat quia perpetuam. Nec solum verbis, ut durus doctor, acerbis
Perdocet, ast factis persequitur propriis. Perpetua vita cur non caret hic Eremita,

Versus scholares ejusdem


urbis
b.

Quod

Est quoniam verus solus in orbe Deus. petitis vestris, hoc Christus det quoque
nostris,

Insimul ut
151 Hic dolor, o Bruno, plus

socii sint sine Dei.

quam

processit

ab

uno

Versus scholares ejusdem h.


quam mors
tua funditus
156

Unde

dolet, plangit,

angit

Non lachrymando parum communis turba


scholarum Atque genu prono tali viduata Patrono Pro merito dando diflfundit vota preoando,
Et regem poscit, qui cunc.ta latentia noscit, Ut tibi det vitam, te suscipiens eremitam.

Bruno multorum

praeceptor

grammatico-

rum
Cunciis corporeum nuntiat interitum. astrolorhetor , dialecticus Grammaticus
,

gusque Eflfugerent mortem, si fugienda foret. medicina, Sed quia mors nulla nequit auferri quisque suum cogitet interitum. Semper

S. Georgii ejusdem urbis


152
Flos

c.

S.
ereraitarum,

Michaelis de periculo

lumen

mirabile,

cla-

rum
Sydus, Bruno, patrum
vig-or, ordo, reg-ula fra-

maris

i.

trum Exemplarque viae caelestis, fonsque sophia?, Has tetigit metas, quibus omnis clauditur
setas.

perficit actus. 157 Mira Dei virtus mirandos quosdam de morte repulQuosdam justificat,
sat.

Quos

vult,
firm.it

iguorat, quos
;

vult,

solide

sibi

In numero fratrum te scripsimus, optime patrum, Sedula devote fundendo precamina pro te, Ut pietate Dei tibi detur pars requiei.

amator, In quibus hic Bruno, vir relligionis


Colligitur, capitur, feliciter annumeratur, IIujus sicut opus rotuli contestificatur.

S. Petri

!;

DIE SEXTA OCTOBRIS.


Fulget et
est

761
Sanctis lux,
gloria,
vita

pemn- D

S. Petri

Casalis k.
si

nis.

Istius
tales extitit,

158 Vita Brunonis, fides et opera

ut

dicit littera.

ergo decet nos comraendare laborem, Muneris aeterni decet et laudare datorem. Impetret et nobis nostrae devotio Laudis, Munere divino regnemus Rege sub illo.

Non

est

lugendus,

cum sit Superis

sociatus

pondera carnis, compareat, qui sirsine erimine vivat, Nullus


Sedsi,

dum

fragilis toleraraus

S. Vincentii Cenomanensis

o.

Ut caveat factis aut non delinquere verbis

aliquo offenIdcirco Christum deprecamur, ut.si in dignetur indulgere. ditiste Pater,

164 Si posset lachrymis et plauctu vita reduci, Cum gemitu magno et lachrymis plauctuque protervo

S. Marice Louleii ccenobii

l.

Totius florem mundi clerique decorem Tristis Bruuonem laclirymarer luce carentem.

nis,

fecit

159 Audito transitu beatissimi eremitee BrunoCenomanensis mater ecclesia trigenarium ei anniversarium depositionis diem celebra-

B. Juliani de prato p.
165 Isti Brunonitribuatur vita perennis, Spiritus atque suus, ca^lesti sede receptus

,,

m,

tura.

S. Juliani Cenomanensis n.

160 Morte

tua flendum non credimus, optime Bruno, honores, Qui, fugiens vanos mundi pereuntis vitam sapiens imitatus Angelicani in terris

Regnetcura Domino, felix sit mnu- et in avo. Hic vir praeclarns vita doctorque beatus Felix in clero fulsit, per dogmatn mundo Undepio gemitu, profusis fletibus, et nos Oremus Christum quo det sibi nunc paradi:

sum.

Corpore

adhuc vivens
bas.

ccelestia

mente

pete-

Corporis ergo malis,


tus

Christo miserante, solu-

S. Mauricii sedis Andegavensis q.


160 Gallia tristatur
tur,
,

Sedibus aethereis aeterua pace frueris. utinam tua sancta sequi vestigia possem, Corporis istius quo ketus damna subirem

Calaber populus lacrymaista,


flet illa

Doctoremque bonum gemit

patro-

num.

Alius ejusdem.
]61 Vixit in Ecclesia firmissima Bruno columna,
Occidit, unde decus Ecclesiae titubat. Muudalis luget, ca;lestis euria gaudet. Hsec perdit, tantum suscipit illa Virum. Debita natune solvit meliorasecutu Cui pro morte brevi vita perennis erit.

Vitae praesentis haec laudat

eum documentis,

Ejusetcximia celebratur ubique Bophia. Plusiiuam Maronislaudatur lingua Brunonis,


Gloria Platonis vilescit laude Brunonis. llic praecellebat doctoribus, hic fooieo i1 Sumraos doctores, nou instituendo miuores.

Doctor doctorum

Namnec

fuit hic, non clericorum *. honestates verborum, nec gravitates

H iorum

Sumpsit Bruuonis, uisi vir magna3 rationis. Rectio prudentissuperabatacumina mentis,

Alius item ejusdem.


162

Ut documentorum rum.
reces-

doctor

satis

extitit

ho-

Ad Superos Superum cultor sociusque


sit

sectam, His plus perfectam voluit praepouere divina doceudo sophiam, Nuuciat egregiam

1"

Primaque
terree

destruxit

ettanquam

frivola.

auxit.

Bruno, quod ejus erat, leves et agentem Prothea munSarcinulasque

Commendans

Dux prius
Sed
nil

dum
Despicit, oeternas paupei* adeptus opes. Depositum interea cineri miscetur, idemque

erroris monstravit iter melioris sit fiue. Postea doctrinaj r, qute gaudia dat mundanasapientiadatnisi vana.

Haec facit elatos pompa, fecit Eactis complebat operando


bat.

illa
,

beatos.

quod

ore

doce-

Sperat et expectat proemia sorte pari.

cohorUs, Suspicor, angelicas huic exultare Et cseli cives plaudere Cive novo.
Sexta dies Octobris erat
tus
,

regiones. Multos sermoncs faciebat per Calabrosque transivit Romam

Urbem

peti-

oum

Bruno, secu-

vit.

Naturam, Superos exoneratus

adit.

csehca nactus. Hic abbas factus est taudem gemit, quia patrem casus adeHinc gens illa
mit,

Alius adhuc ejusdem.


163 Iste superna petens syncera relligione, Regnat cum Sanctis in caelesti regione.
Iste laboravit, felix labor,

Cunque virum talem

plorat

tam spiritualem,
causa dolo-

Non mors
ris.

pastoris,

sed

damnum

unde vocavit

ccenobii S. Florentii Glamuensis


107

s.

Gloria sanctorum, merces miranda laborum, Bruno , dans regnum Rege sub Te , tibi se
,

In

variis
llld '

membris corpus

distiuguituril-

uno: Kege sub hoc dico, majestas cujus olympo

Cui

TITULl FUNBBRES DE
'

S.

BRUNONE CONF.
Et quia

Cui caput

est

Christus

regHator

Catholico,

membra
sent,

jacent,

gemitus pro funere

ces-

rum
In quo nos monachi
,

mediocna merabra

lo,

veniam. Pro geiuitu quoniara nullushabet insteraus Dominumque Deum rogiteNos ergo

eremitns, Credimus excelsos in eo veros Bruno magne .Dc quorum numero te,
tes

mus,
faten,

Antesuam

faciem, quod sibidetrequiem.

testificatur, Spretus honor raundi quod nobis

dd. S. Marice Lucionensis


171
Fratres
,

dd

Et sanctae

vitae fini*

bonus astipulatur,
laudes

Cum

tibi

desoriptas

ommno

probequi

estis

in

ererao,

qu

dici-

mus,

Nosque tuis meritis fulciri posse precibus faveaUt tamen orantum fratrum mus,
nos notificamus, Effudisse preces pro te

putemus,

quod pro sit tur Turris, notum agamus eharitative septem Jidomino Brunone et panem et vinum, dogiliasce et septem Missas, iraperante. mino Reginaldo abbate ff

omnibus

vobis.

non dubitamus. Unde vicemnobisreddendara

Maliacensis gg. S. Petri Apostoli


eilocusa Dominorequiei, 172 Concedatur semper coluit, vivere dum potuit.

./</

S. Nicolai ejusdem urbis


168

t.

Quem

jara versus adet de tanto Patre dignos K sceperat B proraisit, libenter quod scripserat; illud autem, jam promissis iterum promit-

Necdum vester nostros lares rolliger abbas noster jam eum tigerat, cum Lambertus

atsu/./.

Noliensis hh. S. Vincentii ccenobii


173
tii

Noliensium

conventum

in

beati Vinceninsti-

concedimus et augere jam cura Deo regnare timus x pro Brunone, quem
credimus.
.

patris ecclesia juxta surarai

Augustim

Bruno

fuit
tis,

fons

doctrinae, norraa veri

dogma-

psallendo attentum tuta Horis regularibus philo Brunonis incomparabilis, qu* schedula tiraor tantusque patefecit, tantus sophi obitura
,

horror

occupavit

Aristo telis profunda

superans et Socratis,

chrismatis. Supergrediens Platonem sacri dono horno pressus mole carVixit homo, plus quam
nea,
%

complere iramo ab ret

quod vix debitum Offlcmm obstupesceprUaluit. Quis enira non


,

intirais

cordis

ingeraisceret,

cura

tendens ad setheVivens tamen pressit carnem,


re&

Spernens

mundum moribundum
stia.

ob regna

caele-

Vivat Bruno

felix
,

Cernat

Regem
bUS
bus.
;

caeliscum supernis ccetibus, cujus legem conservavit actiet

antura virura totius fundamentum natnraa conclericorum luraen et et quia inevitabile constat cesssse audireU Sed raortis ad horara subMvatorem nostrura legera mquod in aliis lugereraus UBse crediraus, naragaudio mutarans. Bruno Brunone rorem prudentiara bberahura verara soientiam et virtutes hanecnon c*teras cardinalcs
,

scientiaa et

pene oranrara

avtiura

Vosque patres

confratres orate pro

fratri-

Wrt
ff
c^n

servavit,

consummaquas in bono sine


sedis
in
ii

Dudum siquidem ecclesi* lm summus didascalus, utpote


Tcientiis

Bemen

luculentissimus
extit.it.

Psalteno et et colurana
vitara

S.

Mariw

Dolensis ccenobii y.

diu tot ius raetropolis

Sed qui hoc totura


post

^e
sanctitas, 169 Prout vestra dignatur expetere fraternitatis fratres Dolensis coenobii et nos bcati patris pr*o ^ vestrae desolationi oompassi Brunonis z anima devotissinostri ac magistri marum orationura suffragia mox, ut ejus audiviomnipotenti Domino persolvere mus obitum
,
,

tlsitoriura perpendit,
arctiorcm

erera,

Imam

et inusitatissimara

eremura in
ltetus

vocante
'ft

ad
sto

ubi

Tum

Chr

Psalterium crcdamus licet angelicum macua, decanrare, tamen si quid

summi Regis conviua

per

curavimus,

caetera Missarum triceneleemosynarum sufifragia necnon aa nalium quotidie et, annuae sibi missae beneficiura, quod Domino, persolvitur, paternse devovimus

ac
,

praeter

annuente
nostrae

dilectionis
bb

scripto

quotannis

Insuper et ejus memonam matriculae bb commendamus, ut comfraternse devotionis affectus ad


affectu.

persolvemus.

mendandum eum
nomine, excitetur.

omnipotenti,

Domino

ejus, lecto

Schola ejusdem
174

11.

Lumen
cleri

erat

Bruno,

dum

vixit,

Francigena.

rr

S. Michaelis eremi cc.


170

rum,

Lux

fruitur

Mors homiuum sva, quam


Eva.
illa

nobis attulit

Est etenim tali

nunc lumine caslicolarum. condignus honore potiri,


in
is

Oui vitam

vita

calestem duxit

Omnibus

nocet, ut liber iste docet.

Omnes
Bruno

illa terit,

regnum super omnia quaerit.


fuit,

rationis mane Deliratplane, cor habet ahud meditatur, Ouisquistestatur secus, aut

Justus Bruno
stus,

fuit justus,

ut liber hic docuit. simplex, humilisque, venu-

nobisqui detuhtistam. Utnarrat, chartam sibi quicquam fece cobaesit, terrena


Si de

Hlud ab hoc
gat
"

tergat,

qui

mundi cnmina pur-

potuit Mors tamen ut voluit, vivere non

AUus

Dlli

SEXTA OCTOBRIS.
excellentissirai
viri

lQZ

Rruoonis
in

audita a

Domiuu D
pleniora

vocatione

tria

Officia

conventu
ejus

Alius ejusdem.
175

statuimus
pace.

peragere.

Anima

requiescat in

Lux

fuerat
isto,

raundo

Bruno

dum

vixit

in

S. Marice Tropeiensis ecclesice rr.


178 Unde Deo gratus fuit Bruno, inde beatus. Quem si laudarem nou hunc pro laude bea,

mm

Sed modo relucet, quia cseli sede relucet. surNovit Psalterium mm, sed nunc canit organa

Bum.
Sanctos, Edocuit multos, nunc cernit in aethera caelicolarum. Doctor doutorum nunc uuus in alto. In terris doctor, nunc Christo plaudet preces ergo pro nobis, inelyte Bruno, Fuude

rem.

Beddo Deo
tes,

grates
dici

quod habebat

tot

bonita-

Etnos econtra nitemur reddere vota. Nam cupimus tecum cum Christo vivere
sura,
in Et decimo cuncti flagitamus

Quot possunt

liugua sapientis amici.


ss,

sur-

Inde cutis colli teritur prae pondere rolli, Kolligeri collum nequit ultra tollere rollum

ordiue pom.

Quo

tot

cum

tantis scribuntur

et aula

Tonau-

tis

Etsol

cum

luna, stellarum cursus et

una

S. Pauli Apostoli
170

Cormaricensis nn.
meis,

Lux, polus, aer,

humus, mare,

tartara, sulphura,

fumus
Deo
Lividus, obscoenus nus
nis.

omnisanctae Marise de eremo u potenti in monasterio Mainardus uti Turrifl dieitur, servientibus,

fcetensque

putredine

ple-

Dominis

et

fratribus

Quse plaga Plutonis procul est a sorte Bruno-

quce

mundo
ni
00

frui

Deo.

Anno ab Incarnatione Domi-

E
charta,

do

secunnostn Jesu Christi millesimo centesimo rotulum istum 00. Calendis Novembris suscepi

Ampla

fuit

nunc parva videtur et


scribitur

ar-

cta

auimam suavissimi Legl in eo, beatam, ut puto, transmei Brunonis seculi hujus vaporem magi.tn
efflavisse, itorium perseveraudo in vera oharitate caelestia regna subiisse. Gapeunisque virtutum sed fine visus utique super tanti Viri ffloriso
,

Qua

sors,

qua fatum, qua

omne

crea-

tum,

Atque creatoris sine tempore terapus honoris. Cujusin hac vita vitae fuit hic ereraita,

Quam
Dicere

pius et
litis
si

raitis

simplex
est

sine

agraine

inerat ad eum quia inteutio indefessa mihi et audire , oranesbrevi pergere, eumque videre illum refundere, et voque animi mci aestttfl in sanctissima? Trimtati biscum sub ejus ducatu quam dicere possim, de inopiultra obedire nec reticonturbatus sum uatu trausitu ejus profiuentium lachrynere potui habeuas ultro ego in Corniainquam
, ,

nossem

non

quo

scribere pos-

sem.
ergo. Intus et a tergo jam pellis scribitur quid dicam? Jam nescio dicere Ultra
quic-

quain.

Sed tamen, ut crescat


scat.

benedictio

dico

quie-

marum.

rv

plunmorum monachorum mouasteno nensi Remorum civitauomine, nou opere, Prior pp domini hujus Brunoms alioriundus fui
,

Mainardua

Pace dico datus,


Si

cum
;

sit

super astra locatus

tamen

Non

t,s

quot

anu.s

reddere uon pomino Brunoni et si in hac vita exhibere fltatui. nunc saltem aninne illius tui in Christo diHabebo itaque illum omnesque quamdiu spimeraoriali raeo C lectores ejus in universosque convictores meos
.

admodum

Deoque volente, doctrinam audivi profectusque mei grates doprofeci


,

Vivere,

in fossa fiat caro pulvis et o& patriam redeundo petivit. obiit, vivit Bruno vivit, possiraus in uuo tl. quae

ANNOTATA.
quemiSancHssittm Dei Genitrici sacra est, GaXlix Christianx auctx Scnptores admodum
,
i

,,/

.,!,;

docent, cathedralis Bajocensis ec-

rare

idem opus pro ac fratres spirituales ad fi lic,s promovebo excitabo posse meo provocabo
, ,

potero

clesia;

quare ad hanc referendum puto

TM
.

preces,
ter

oblationes
,

nec minua Tnnitati, quamdiu


meis.

quam

eleemosynas pro eo non alipro meipso otferam Deo,


fuerit

. subiectum. secuw/.r $ul b Tn Annotatis, Sectioni singulisferecathedralibus suasolim Ut bdocui, htteras in quibus, qui volebant,

fuisse scholas,
:

spiritus

in

nanbus

prxter scholas hasce, docebantur veruw cum monasttcasque, ou*episcopales romhantur, urinmonasteriisinstituebantur,essent ettam m ab epv schote, qux < magtstns,
,

Q Snhintnrti mumu Sanctique GildaSU ^ b. baivatorib mundi ^un


VI

Conf. Dolensis qq.


177 Ouoniam pro omnibus

bibus nonnullis cathedrales ecclesias moscop0 approbatis. extra nesctamque, qmres nJteriaque insUtuebantur, habuei S. Brunonis setpte in urbe Bajocensi episcopalem, an ad aliam Bajocenad
spectetne
,-e,

hominibus

quoa

wholam

sancta virgo

mater Ecclesia per aquam climata ab sanctum per universa mundi tura originali peccato emundan^ omui errore et primo debet fidelitcr ad Dominura dies regenerat
et Spiri-

mul

civitatis

Titulus subjectus, procertom sipotestque is profectus essc ab omntbus forte Bajocensis scholis, si plures

ibidem fuerint
n

pcr

oratio

fundi

maxime
,

orationumque
cio

perpes quorura adjutorio et Catholico adhiberi posse adjuvari. Quocirca

pro illifl precum instantia raemoria debct ab omni

r>

Sts BOJOC6 gcnerali bencficiorv, typis Parisiensibus elencho, anno L648 ecdestts ac23 curatis civitatis Bajocensis

aQ

benen
,

rtur ecclesia,
l

credimus
Qctobris

hujus

cum sacrum

Georgii dictai quare vel alium, vel aboltium,


S.

Tomus

III.

,,

764}

TITULl FUNEBRES DE
Bajocensivel
i

S.

BRUNONE CONF.
D

A adhuc

pw,

cmw wcem Tihujusmodi autem inscriptio encyclicam, tulus _ru_*mcfe e-iam arf Epistolam significandam S. Bruobitus cujuspiam nunciam, ipsa proxime nonis a?.a/e /toe usurpatam, ex enhosce TUulos descripta Epistola ante funebres manifestum mortis S. Bruuonis nuncia,
,

exsistentem, cui in civitate __ /.11!,/ n^ t*l olfm /Ifiri. a 5. Gewyio women, ecclesiam illam hic designan conjicio. Stepham ad d Id editione Basiteensi habetur S. Titulum,eumdem, tf __>, t /ciWar, ad eumdem
_-*
*
.

______ __,__

/-*_

ctus videatur, locus sacer ullus in Cenomanensi seu civitate seudioecesi seculo duodecimo, cujus annoprimo Sanctus noster obiit, exslitisse inve-

niatur. cathedralem illam ecclesiam hac in <>> scriptione designam, existimo; quod si auh-m re ra sit luvc mea opinio, Claudium Robertum et

posthunc Sammarthanos fraires.qm, cal lem Cenomanensem ecclesiam, cumprimoB. Marise

nodemum

ac deinde S. Gervasio consecrata fuisset, an1201 S.Juliano, translato in illam Sa-

cyclica,
sit,

sequivalet huic sequenti

phani ad eamdem epistolam vero, cum dicecesis S. Brunonis nunciam. Jam Cadomensi, quod S. SteBajocensis situm in urbe undecimo phani nomine distinguitur seculoque monasterium complectatur ,profuit exstructum, seusubjectam cessisse ab hoc Titulum funebrem, Brunonis quaquaveradencyclicam, quamors 8. verosum nunciatafuit, epistolamresponsionem, simile apparet. monastenum, Cerae Hoc dicecesis Bajocensis appellatum, quod a Normannis adhuc sium etiam Neustriamque infestantibus, fuerat de.

Kesponsio S. bteencyclicam, inortis

in conctacro hujus corpore, dedicatam fuisse, Christianis scribunt, a Deritate natis a se Galliis aberrare necesse est t nisi forle, quod tnmeu

mm

puto,

iis soisthsec Tituli subjecti inscriptio ab

lummodo, qui funebres Sancti Titulos seculowi


edendos curarunt, fuerit profecta. quse in o Hsec Ord.inis S. Benedicti abbatia, Cenomanensis suburbio sitaest,seuno civitatis Domnolo, culo sexto,fuit sedificata a S. nensiepiscopo. Ita docet in Annalibus Benedicti(

nis

ethnicis

Christia?iis, seculo structum, ab iisdem, factis Galliam undecimo fuit instauratum. Consule xi, col. 408 et seq. Christianamauctam tom. Annotatis, Sectioni primse subnexis,

num. 43 Mabiltonius. Situm est in dicecesi Cenomanensi hoc sanp ctimonialium Benedictinarum monasterium diu exstitit, uti liquet E que ante S. Brunonis xtatem eo lib. i et 2 Annalium Bei ex iis, quse de
lib. 6,
t

norum memorat
q Dicata
vensis
est

Mabillonius.
S. Mauritio cathedralis

Andega-

iAdi in dicta ad litt. gg.

sita est urbs episco_ ln inferiori Normannia hujus autem cathepali sede nobilis Constantia; Gallise Chnstianse dralis ecclesia, quemadmodum xi col. 863 docent, sanctisauctse Scriptores tom. nuncupata est; quare simse Dei Genitrici Marise db ecclesia illa distinctum, hic de\ocum sacrum,

hsecper ritium hic designetur. Brunonem a fidei orthodoxae T Ne hincputes, S. devium atiquando exstitisse. Ad\ veritate mentarium pruevium num. 09 et seq. presbytero confessore, ad s De S. Florentio, secundum S&ptembris diem quo in
<

nonesUquin ecclesia; quarc dubitandum Andegavensis S. Mausedis seu cathedrx

vigesimum

siqnarinonputo. additur Urbis; quare h In editione Basileensi


vide
i

Martyrologio Romano

aliisque fastis sacns meine-

mox

notata adlit.b.
dioscesis Abrincensis
in periculo

ab

maris appellatur, Michael Brunonis setatemlongo temporis spatio sanct ique nostri tom. 8 Septembns vrsecessit, adi Operis Christianseauseqq., uti etiam Gattise
aliis S.

De hoc

monastemo, quod

V aq
ctse

80 et 3

xi, col. 510 et tribus seqq. qui hoc nomine distmguatur k Locum sacrum, is, qui hic designatur, dicique aliqua veri specie

Scriptores tom.

drciter moratur, vitamque, seculo quinto cum morte commutavit, actum apudnosjam unte, Actis ejus prsevio, est, ibique in Commentario, hodierni ducaexpositum, qui monasterium, in monte Gtonna alns Gloma tus Andegavensis a Sancto illonoaut etiam Glomna situm,quod quodque modo, ut a novo S. Florenmen habet, Salmurum seriusexstrudo, tii monasterio,prope S.Florentius vctus appdlatur, se,

possit.nuspiaminventio. diwcesi Cenomanensi sin 1 Monastenu,,,, in seculo undecivocatur tum quod Lonleyum Liquet id ex tpso, utpote exstructum.
_ .

denuofuerit. Sacrum perat, instauratum Chrxstxana de quo etiam in Galha Isceterium, Sammartha^ fratres 388
itlud

distinguatur, eversionem, quam pnculo decimo post duplicem Normanms accemo a Britonibus, ac deinde a

mo

seculo undecimo non multum cui Siqefridus Gallue Christianse auctse Scmptores provecto, ut Sagiensis episcopus tom xi col 680 docent, Sammarthanis fratrtsubscripsit, suppeditato a fundatioms instrubus tom. 4, pag. 579 et seq.
,

fuit

monasterium,quod, mento lstudporro iisdem Sammarthants fratribus tbimodum ab Mansehodemtraditur, in sanctissimce Virginis illud ipsum, quod noremfuit conditum, esse puto facta mutahac in inscriptione, titerutse unius
exponi, accidit, in Titulo subjecto

quemad-

antiqua tom. 4 pag. procul est, quod hxc S. illud ipsum omni dubio Uterulm unius, verosmil Florentii Qlamuensis, in hocvocabulo mutatiolime pererrorem, facta ne,z<R\\ohnnominedistinguitur. Andegavensis; ut hic Andet Id est, ni fallar, inAnnotatis, Sectioni pnecedenaavense, de quo

1 Ui. d memoram, S. ffZbnexis, quxpiamjam NicolaimonasteriumiLem,, designetur. LomuAdi pro hujus vocabuli significatione

mentariumprseviumnum.H.
x

distinguitur Mxrum tione, Louleii ocenobii nomine

Titulum

hunc ab Andegavrus,s

S.

M13

interim mater, seu caquid hoc, sed quid Cenomanensis


thedralis, ecclesia

non

proSAWmww pr<vslitent, se-

quentique etiam tempore sit praestitura. m Adi, quic Sectioni primse subjunxi, Annota-

monachis, aliumque colai monasterii fuisse datum abs abbate illorum Lamberto supra liquet. Nota etiam, oumnonconscriptum, hinc mterjecttfo nullorum aliorum locorum Tttuh
inter
et

ordmc

taad

sevaratx

hosce vel chartic itlum sint, fuisse binos sectiom secun(adi, quse inAnnotatis,

lit.

r.
.

ecctesia _>. n Cum cathedralis Cenomanensis Cenomanensium episcopo, nuncuJuliano, primo cui a S. Juliano pata sit, nec ab hac distinctus,

dicta sunt) seorsum indse subnexis, ad lit. b eo, si res secus habeat, non scriptos, vel certe, or> funebri communifuereexarna, quo in rotulo

nomen

Titulus subjefuerit, convenireque posse

dine editos.

y Cum

UIE SEXTA OCTOBRI8. monasterium D nn Hoc Ordinis S. Benedicti Minori, nec y Cum nec DoLv in Britannia est, seculo octaquod in dicecesi Turonensi situm Dolx in Comitatu Burgundix ccenobium exsistat exstructiun vo in S. Pauli Apostoli honorem fuit apsanctissinicV Genitrici sacrum, indubitatum pag -9 Gallia Christiana antiqua tomA, quod uti in paret, hic designari Dolense monasterium, docent Sammarthani fratres. inejusdem sanctissimx Dei Genitricis honorem mortis *b. oo Qui ergo epistotam encyclicam, Anin Biturigibus, uti apud Mabiltonium tom. 3 nunciam, circumtulit, Cormaricense moBrunonia nalium Benedictinorum lib. 12, num. 12 videre nasterium non adiit, nisi cum jam annus a S. Dolensi, seculo decihcet, ab Ebbone, toparcha quare Brunonis obitu aliquamdiu esset elapsus Bencdictinis, quifuit exstructum monachis Angtix loca sacra, quorum suillum existimo Scnptobus tandetn, ut Galli.r (h ^stianse aucUv pnus pra exstant funebres de S. Brunono Titult, canonici seculares an,
.

705

res tom.

i, col.

148 docent,

no'3623 fuere substituti. videsis z Quid hinc concludendum appareat, Commentarii prxvii num. 166. aut etni fallar, per triginta dies, aa Id est annos, celebrandarum. iam forte hujus significationem in Anno.

adiisse,actum demum trajecissein ahaque equa deinde ad Cormaricense ccenobium vicina sese contuleni loca sacra De hoc S. Brunonis piissimo discipxdo vi-

Normanniam,

pp

desis
et seq.

Commeniarium prcwium num.


Ordinis

97

99

bl.

tatis,

Vocabuli Sectioni

primx subnexis

ad

tit.

d assi..
..

qnavi.
cc

Perantiquum hoc Ordinis S. Benedxctx communinasterium, quod S. Michael in eremo


ter

Bitungum rium, quod sedecim teucis ab Avarico Bituricensi sttum fluoium in dioBcesi

qq Hoc olim

S. Benedicti monaste-.

adlndfum
est,

modo vocatur
,

in

diaa esi Lucioncnsi

si-

Ansoal tum est fuitque anno circiter 680 ab Chriepiscopo, fundatum. Adi Galliam Pictavensi B stianam auctam tom. 2 col. 1418.
,

dd Hvc abbatialis olim ecclesia sanctissx JoanDei Genitrici sacra quamr cathedralem
,
,

ab Ebbonc castri Dolensis prinape ratiquead lit. y ccenobii cognominis auctore,pro (hhhi.su monaabbate et monachis Ruyensis S. Aremonicam, in qua hoc Normannorum, sterii incipiente fcede situm erat, seculo nono et decimo vrorem fugientibus, fuit fundatum; vastantun,, /
, ,
,

memo-

nes

XXII Papa anno

1317 evexit
is
.

seculo octavo

est antiquior, utiliq

qum deeamemo-

tom. 2, rant Gallix Christianse auctse Scriptores vol. 1404 et seq. qucV SePro vocis hujus significatione adi
,

hnstiancV qui autem id factum fuerit, GalUm col. 153 et binis seqq. auctcv Scriptores tom. 2, canonici exponunt,uti etiam qui tandem monachis anno 1623 fuerint ibidem substituti. seculares
I

ctiom
ff

/><

imse subdidi, Annotata ad

lit. c.

abHic abbas inter Go/Jridi, Lucionensis successores pnmus 1091 obiit qui anno batis Malleaccnsi. Adi Galrecensitur in Chronico c%Christiamv auctx Scriptores loco proxime licv
,

tato

indubie designatur MatMalliacensis jam a seculo deevno lelcensis seu abbatia qux exstructa sanctoque Petro sacrata olim fuit, postque sita in episcopatu Pictavensi episcopalis facta ipsamet a Joanne XXII Papa

.,

Celeberrima hic

ecclesiamjicet nunciam, circumtuclicam, mortis S. Brunonis quorum Titult funedumtaxat, lit postreiiqua sacra adiisse e divcrbres pnvcedentes sunt, loca
sis,

Tropeia, episcopalis Calabn.r ulterioris sanctissimae Dei vitas, cathedrati gaudet ecctesia Ughcllus tom. 9 ItalicV sacree col. Genitrici, ut maximc quod lo>cet, sacrata. Hanc adeo, qucatjdidvs subcus sacer atius, cui competere ipsam, qux hac jectus, non occurrat, esse puto designatur, Tropeiensem S. Mariae inscriptione interim hanc, qui epistolam encyrr
%

ci-

versicuquibus Titulus subjectus concipitur,

lisvidcntx,

mirumquevideri

<j.eat

tam sero

est.AdiiterumGatliamChristianamauctamtom.
2
,

col.

V.Mdetbinisseqq.

domum esset reeum et non nisi, cumjamjam ecctesiam, a Tumtana cremo versurus, adiisse
haud multum remotam.
ss Rolli

hh Hoc Ordinis S.Augustinico3nobium,quod Ruppellensis dicecesis olim Malleacensis, nunc Malleacensi Ms uti GaUuv Chriest m Chronico tom. 2 col. 1395 dostiamv aucUc Scriplores cceptum cent,anno L068 al. L069 cvdzfican
.

et

rollig-eri

signiftcattonem

in,

Com-

mentariopnvvio nun
tt

fuisse
ii

omnes DaAd Commentarium, quo Sancius

legitw.

vidis
'

Psalmos dilucide exposuit, pnvvium num. b94. tur Adi Commentarium TUulumhunc scripsere non sat no-

hic alludi vide-

quemadmodum in sane et vana Latinitatis ad vocabu- p Glossario mediee et infm v Titulis funelum Titulus Cangius afflrmat, in parentan mta /mictis contibribus,quibus otim ihtsse.palamestvelexnonqit scripta subinde in hoc tum in alns nonnulhs
Futilia
,

nullis, quie

tum

loco Turritana, in quam visse videntur, quo rclicta, sese abdidit tandem Sanctus Gallia enim Imc utihic innueremussitasit; neque ratione Galliarum unt in transmarinispartibus librarns proSed forte per errorem, a
,

kk Qui

TUulis funebnbus supra datis de S. Brunone intcnm iidem fere simul ticet occurrunt
;

complectantur, qucv
sanctitatis,

ad Brunonia tum doctrtrue, qua statim ab obitu inclaruit, tum famam manifestandam conducunt.

sitaest.
bitur.
11

transalpinis hic fectum, transmarinis pro


.

sort.

seu potius, ut Monasterii nempe Noliensis Scnptonbus locoproxiGalliaH 'hristianx auctie scholam me citato emratur, Nioliensis ut ad usitato thoomonasterium pro more tunc
;

..

^^

instituebat,
subjecti.

spectent

bini TituLi

proanme hic

conomnatum Alludi iterum hic videtur ad Commentain omnes Davidis Psatmos a Sancto qua enituit, aut certe ad eximiam plane,

mm

rium,

aPPBNDIX

horum

intelligentiam.

766
c.i.

DE

S.

BKUN0NE CONF.
apparet postannum 1614 instituere, ut quotincrementa caperet annis, quo et apud populum sacrum ejus caput, hermse, u( Saticti cultus, secundo Pentecostes xi, argenteo jam inclusum,
ut
,

I)

APPENDIX
SanSeu supplementum ad gloriam cti posthumam.
r> VeneratlO SailCtO, tteatlS jam
,,-.

festo e S.

Stephani ecclesia, in qua servatur, ad deferretur po ecclesiam S. Marioe solemni ritu Stephani ecclesiam eodem stridieque ex hac ad S.
,

modo reportaretur. Et vero

felici

successu haud

I.

i * adsCnptO atque

J aa

institutio. Non solum caruit hujus solemnitatis ex hac multum increvit Sancti cidtus veenim rum etiam subinde est factum, ut, qui ad illam auxitio, venemnt> infirmi, S. Brunonis implorato
;

Dr>Mpciam S eCCiebldlll o.
ia

pristinse sanitati fuerint restituti. testantur varii qui , quse g

Stephani fanslato

Calabria

-jff^-^-aSitClS 3
,

Dominus ad m.raou^

ejus exhibita, frequentiaque ad invocationem miracula patrata,

quorum
gressa
B
Sam
fi

aliquot,

annum mdc

prae-

recensentur.

quse. ahis alxa auot ex hisce simulquecynonnulla T>.-____*r^ * tu\f\%r\r*n tifWltiWk ad S. Brunonis invocationem etiam temporibus lubet prsesenti , ante annum 1600 fuere patrata, recensere. quo contigere,ordinechronico, servato, abs illis, qux exNe hunc adeo perturbem, solemnitatis tempus factasunt, du,
.

tra prsefatse

vo initium.

Leone j^ostquam sacrum Brunonis Beatis a Commentario prxvio 47 doPapa, uti in


,

Surianusin suis ad S. Brunonis ViAnnotatiombus pag. 319 tam, a Surio scriptam, Anno mdxxiii prima die Tebruani sic scribit
:

r ii
,,,

op-

corpus cui, anno 1514 adscnpti, reconditum, sanctissimse Dei Gein qua jacebat S.Stepham ecclesia ad Turritanam itidem
nitricis

IX

e Turritana,

iiixui

fuisset translatum, ecclesiam ipso dicto anno 1514 Ordinis sui Institusingularem, qua in sanctum Cartusiani umtorem ferebantur, venerationem nominatim Turritani magis ac ac

versimomnes, indicio. Ac pnmagis non uno manifestavere Turritanum S. Stephani monastemo quidem,

V P. Jacobus Aragonensis Stephani suNeapolitance ac Prior cartusiae S. monachi conventuales sariet cieteri pra dicti Cartusiensis p.erunt capitulo generali Ordinis recens post recesequentia miracula , qu_e tunc Stephani) ptam domum (Calabrinam nempe S. nostris nobilis AlphonIstis diebus acciderunt frater germanus sus Toraldus Neapolitanus , Adami Toraldi , baronis de
, , :

professus cartusiae

excellentis
,

domini

Badulato

et S. Sterium unice tunc, primsevo S. Marix Stephani de Bosco seu phani nomine mutato, S.
,

affectus, valde erga S. Brunonem pie Calabnae macum esset Tropeae, quaj est urbs juxta mare suritima, animi causa deambulans

sub cujus etiam de Neraore appellari solitum hodie, nomine Turritana ( adi tum, nonsecusac Commentarium prsevium num. 733; S. Marise
ecclesia

per
in

quandam declivem rupem


cubitorum
, ,

altitudinis fere
,

centum

accidit

ut

fallente pede

prjeceps

capite inverso

remum

totumque ledificiorum, ad Turntanam ecomplexum veniebat, non spectantium Papa ( adi Comment. S. Stephani modo, ut Leo X rium num. 755 et seq.J statuerat,sed, adsanBrnnonis addi illius martyris nomen nomine S. et S. Brunonis doraum in sanjuncto, S. Stephnni
,

dens ruinosam tentavit j sed ipsa eare ne in ima corrueret et in eo didem super eum delapsa est unde adjutorem invoscrimine positus S. Brunonem
,
;

Qui caapprehendemaceriem manibus


,

laberetur.

cavit,

et

mox

albis aspexit raonachum, vestibns


,

aspectuque

suiprovinciam, quse Turritanamcartusiam modo quseque antea Provincice Lombarcomplectitur nomine distinguebatur, S. Brunoc diae Ulterioris hodieque isthsec gaunis provinciam, quo nomine
,

eumctiPatrissui honorem deinceps appellavere, etiam in finem temporis lapsu Ordinis demque'

manum suam dextram tedecorum ima loca se leniter deducentem. nentem et ad casu pasQuo factum est , ut nullam ex eo qui coraites tamen ejus sus sit laasionem, cum
1
,

mmM

,-

Im^

det,

nuncupavere, uti disco partim ex Morotio 220 partim ex in Theatro chronologico pag. Cartusiensis ad annum Camilli Tutini Ordinis
,

aut accurrerant , extinctum eum lgilapsu existimarent corpore confractum ex regressus, ne vehiculo tur pedester domum est ad iter ; quod quidem aut aliena opera indigens

ad cadentem

beneficium

maximum
Accidit

meritis S.
id

Brunonis accemdxxii.

ptum

tulit.

circa

annum

1514 Prospectu. suo a 2 Yerum in facta monasterio


nc
,

S.

Brunone
,

rtiinu

appellatione,
,
i

(i;>iil

(Ul
/

\ti%

,llitUllOU6

honoratw

neutiquod parum Turritan ameremum, quamstetit Cartusianorum, Papsejussu tansibi a Cisterciensibus Leonis X redditam, incolentium, eximia plane erga dem sanctum illum Patrem suum veneratio. Quod enim(Vide recitata in Commentarioprsevio num. Ilbverba) de sacro Brunonis capite faciendum

sane fuisset

miraculum in conCamillus Tutinus idem etiam Cartusiensis Prospectu recinnatoa se Ordinis ad annum "*">S% censet; verum id, non lol8 refert. Surianus, 155, sed ad annum hic duo isti scnptores sese At vero, etsi id ita sit consendi propterea non sunt, cum
,

inter

populo adstanti,

dum pretiosa ejus lipsana trans-

vuqnare non districte anno Surianus miraculum illud, circiter 1522, quse lo1522 innectat, sed anno quatuorve annorum exauendi formula trium patitur, accidisse, dumtaxat scribat.

ferrentur, dixerat Matthseus, cartusise Bononiencuransis Prior, exsecutioni id illi mandandum argenteo affabre elaborato, sacrum tes hermse ipsos Sancti caput, seu potius hujus, quse penes huc mansit, partem inclusere. Nec contenti ita pignus congrua debitaefl'ecisse,ut pretiosum hoc custodiatur, haud dudum etiam , que reverentia
,

tensionem illud prsecessisse videtur Utut sit miracutum reliquiorumque atia,quse ex Jacobi Arragonii tria S.Stephani incolarum rereliqiosorum Cartusise suis ad Vitam S. Brunonis Anlatione in prsefatis narrare pergit Surianus. Pnmum notationibus
sic habet
niae
t

Domna

laura Carrafa,

comitissa Arenarum,

cum

filia ducis Niverprsegnans esset

ME
in
<

SEXTA OCTOBIUS.
uxore, pergebat ad

W
U
.

gravissimam incurrit valetudinem, quae cum in

prima sua dovici Bertrandi) alia vice, defuncta

n.l.L

extremis ageret, vir ejus D. Franci.ru-, omes Arenarum, qui semper S. Brunonem pie coluerat, votum fecit, oblaturum se ad illius altare calicem ar-

eamdem domum (Cartusianam quee Valentia ( Rispanix ) Portas-ceeli nempe scilicetTar-raconensiscivitate, in qua commora.

genteum;ettunc,sieutcomesipseetcomitissatestati sunt, sanata est ab illa gravi intirmitate, et tempore opportuno enixa est infantem, cui nomen S. Bruoonis lubaptismate imposnerunt. Et ne immemor vovlt umquam esset accepti beneficii mater induere , qualibus indutus fuisse vestes albas
,

quatuor leucis abest, religiosum habitum petiturus, atque in itinere iidem SS. Vincentius et Bruno se videndos preebuerunt, dicentes, volunta-

batur

visus
rat.
.1

ipse S. Pater

qui in somnis
,

ei

apparue-

tem Dei nou esse, ut religiosus tieret, sed ut ad culum rediret. Qui ex secunda postea ducta uxore Joanna Angela anno mdxwi sustulit B. Ludovicum Bertranum Ordinis Praedicatorum
,

qui, sanctitate
monttft ex

energumena
tJtptllit,

Secundum his verbis eoncipitur: Anno mdxxu qnidam ex oppido Zimbario Squillaci
5
dioecesis

quatuor fere passuum millibus a monanomine GaresteriofS. Stephani nimirum ) dissito, cum uxore sua Isabella adduxeruut tus Scopa-casa.
,

ad csslum anno mdlxxxi. Ita loco citato Surianus, ibiabiit dem etiam addens, retationem istam a P. Joanne Madariaga part. i Vitae S. Brunonis cap. Z
et

miraculis clarus

eS. Ludovici Bertrandi

Vita,

per fratrem

Justi-

haad januam monasterii uuicam filiam suam bentein spiritum immundum, cumque ad eam alaliolatae fuissent reliquiie sanctorum Stephani et
,

nianum Antist exarata, fuisse dcscriptan, sane, cum inhac relatio eadem reperiu miracula modo tati puto esse consonum. Ad
ex Nicolai Riccii schedis Mss. deprompsit accu
ratiusque,testeex dictis Suriano,digessit aliisque nonnxdlis auxit Secerus a Neapolt. /t mgredior. e Suriani recensione sic habet 7 y cum esset Prior nujus Domiui mdxxiv Anno
:
,

rum Divorum

ut daemou ab

ea ejiceretur

si-

cut alias factum fuerat , et nulla spes egressioV. P. Vicarius P. de Corduba nis appareret eonsilium parentibus puellae dedit , ut ad specum S. Brunonis quse inilliario a monasterio
, ,

rutiluere,

yuod
i

,i,l

abest,
ter

eam

ducereut.

Quo cum pervenissent

genibus capellam devote orautes cirpedipuella post osculum cumieruut. Dein bus iniagiuis S. Bruuonis impressum hausit aliquautulum pulveris ex eadem specu. Mipulverem spiridictu post sumptum rabile
flexis
,

(S. Stephani) domus V. P. David de professus cartusiae Papienscolis Mediolanensis dominus Joannes Baptista sis, excellens ac domide Neapoli, comes tunc Agrottari nus Castri-veteris necnon et Rocelke , intim
,

Cliarca-

itanam

nm
tpectabat,

ttatuen

tanat,

tus est

tus

infestus cotpit
,

per

visoera
in
,

puelles

discur-

ac inde immigraus rere num taudem devenit et


; ,

brachium ad ma-

omnique medicorum ad mortem cum ageret in extremis noest ipsi S. Bructe quadam per visum objectus Joannes Baptista, si restituere distuno dicens
usque
,

auxilio destitutus

indicium excessus sui relinqueret in summitate digiti uuius tumonou sine sanguine re facto, latius apertis poris
ut

lcns

tfiiitorium

domui
morieris

mea?
et
,

S.

Stephani

non
ait
:

per tuos iujuste occupatum morte dc Nemore , voce sirnili At ille vives.
,

penitus abscessit. Tammalo hospite liberata puclla cum parentibus ad monaterium regressa est , ubi Deo et S. Brunoni ,

exitum

sibi providit et

respondens Tcrritorium,
citis
,

Quod
,

territorium

Pater

intulit

quod

liberatorio

immensas retulit. En postremum e tribus supra dictis mimodo eliam


suo
,

gratias

raculis. Sequentibus hisce


:

apud Surianum pag. 323 verbis exponitur Per eadem tempora (annum scilicet 1523, quo trium dictorum miraculorum
fuit generale Ordinis Cartusicapitulum, haud multum preegressa) in opensis sexto lapide pido 1'izzone dioecesis Melitensis
cei-tius

concessum mihi dictis his et Bogerio Normanuno comite comes intra se de hoc evanuit. Statuit prasfatus ac omnia reddere. aliquid cognoscere
,
,

vos de Ninfo dict successoribus meis a

certius

Mirum
prorsus
tulit,

dictu

vix hoo

apud animum suum conest.

stituerat,

cum

melius
notario

redditum

omnique

habere cmpil et discrimine exemptus vitw


et
testibufl

Stephani mmirum) G a monasterio (Turritano S. sacerdos quidam e gremio cleri seculadissito, habens aposteSophranus Miriano ris uornine votum uunpartes ma in pectore circa vitales
,

Dein accersitis ac tcrntorium, multis jam aunis occupa plurima alia ben tum,' restituit, ac quam
,

visionem re-

latius in instruaS. P. Bruuone obtinuit quaj Hoc confei restitutionis continentur. mento Neapoli xvm Novcmbr. mdxix (error hic

est

cupavit

S.

Brunoni.

Qui

continuo sauus

efFe-

ctus, sicut ipse scripto testatus est,

facem

ce:

in qua cuvirgineae misit adaltare S. P. Brunonis, legebatur. Subdit morationis et sospitatis series

illam facubat, estque annus, quo restitutionem 13 invenies, 1529 substituendus ctam,infranum. Buluito de Neapo. per notarium Virgilium de Mantua PriV. P. D. Octavianum de

do hic Surianusalia miracula, tis patrata,C{UiB,quemadmodum

S.

Brunonis
suut
pro-

mter orem tunc


li

domus
et

S.

Stephani

ac
,

visitatorem
qui
,

ait, cxscripta

provinciEe

prarfatum

coraitem

ut

in

Tal-cma, ex schedis Mss. D. Nicolai Riccii ue domus, accuratiusque, fessi ejusdem (S. Stephani) P. Severo a Lis etiam aliis nonnullis, a V. fuere digesta. Neapoli
iin viti

cognoscens et eo scribitur, bonam fidem gerere devotionem maximam, quam se dens


S.

di-

Verum cum primwn ex

his

anno

demum
quam

Stephani et propter rexit erga monasteriura quam habet S. Brunoni, oujus .-anctiB verentiara, raonasterio priedicto veuerabihter Bunt
reliquue in
reposita^

1524 accidissc notetur, atiusque fortassis,


S. Lxtdm "
/>'
<

/iMIMl/,,
a(

me laturum, im Commentario prxvio num.

/If

rnam
cuio,

in e-

Fer74G spopondi, S. Brunonis et S. Vincentii seu Bertrando rerii apparitio, Aloysio Bertrano S.Ludovici Bertrandipatri, divinitus oblata, evenerit,lubet

hanc ,antequam ullum ex iis recenseam, lectori hic, ne ab ordine dironico dcflectafi hunc hibere. A Suriano itaque pag. 318 et seq. Isdem (pater scilicet S. Luin modum narratur
:

cujus merito et intereeasionibufl et pnesertim iu obtincn.la uuo extitit adjutus atque pro aniraa- BUflB el prole a Domino certioratus pnus et decessorum suorum salute , de jurisdictione monasteni etc. plene iuformatus pura et libera voluntate reet bona sponte ac prsdictum territorium de Ninfo
,

laxavit'

V. patri Prlori etc. ner fustem resignavit Januar.i anno corporalis possessio xxix capta fuit * MHWV Ml>\\\

Cujus

,, ,

768
bcdxxx b
C
15

prcfeto Octaviano

APPENIUX DE S. BBUNQNE CONF. quod nomen fuerit Priore, pnesente cum


professo
S.

viro nobili, qui ob prolata in

aliia

monachiB D. stephano de Suriano

Tltnnm

adhue
fu

/"t

'

gravini

ejusdem domus. Nicolai Ric8 Tale est primum, quod e Mss. schedis, a Severo de Neapoli acde Taberna atius digestis atque aliunde auctis, Surianus sequensproloco supra citato refert huic autem
;

ie

subjungit: Circa

annum mdxl, cum


,

B.

Catharina Thomasia Regularis Ordinis


.

Majoricensis
S.

canoAugustini in monastepostea
urbis

Brunonem verba injuria misere interiit, non edicit, ita verosimillime ambo, ut nobitissimas ac notissimae hodieque familiae, e qua is ortus fuit, honori parcerent, facicmium rati. Et sane laudando omnino', consilio ita fecere quare et ego eorum exemplo a prodendo viri illius nobilis nomine hic abstineo, licet interim id e Cartusiic Liranae antiquo, probataeque fidei monumento apprime compertum habeam.
;

no

Hariaa

biagdalenffi

EBtatis esset
iter

annorum
haberet

oirciter

Majoricarum quinque et cum


,

10
e

E miraculis, annum

1600 pracgressis, quce

operarife, *,

in

loco declivi juxta

Car-

tusiam Majoricarum, apparuit ei monachus quiquffl Cartusiensium est pro,1 ,in in veste alba quique ei Bruno fuisse creditur ,ui S.
,

et sponsam futuram prssdixit matrimonio copulanoptabat Ut avus non antequam decimum ,1,,,)'. AIim similiter vice annum attingeret, cum antrum quodbis introgressa in foveam lapsa esset, unde siexire non poterat; eo dene quod continuo divinura imploravit
,

eam

Christi

Mss. Nicolai Ricii de Taberna schedis, a Severo aNeapoti aliunde auctis, apud Surianum referun tur, hicque in medium adducenda sunt, alterum modo recenseamus. Cum... monasterium S, Stephani (adi Surianumin suis adS. Brunonis Vitam, a Su?'io conscriptam, Annotationibus pag. '6'M redigeretur anet seqq. ) in ampliorem formam D. Petro Priore existente no Domini muliii professo domus NeaPaulo Lumbulo de Cajeta pietate ac recujus vita mansuetudine polis
, ,

pr**entiutm
"'"
'

"1,."'"'

ligione
re

plena

fuit

refectorii
,

testudineo

fabrefacta
,

B adfuit;
or

nam
in
i.s

adstitit

ei

humana
,

specie vir auejus

Lamiam vocant
que suraptu

valde
,

superna opeincol multo- r profecto nitida

pars

quam

Italici

candida Sed S. P. Bruno, qui schemate apparuerat, fuerit oporadconsolatus ne timeret et eam tetj qui monuit, atque ut baculum , quem manu teneapprehenderet ac firmiter teneretj quo bat, Ikhso, facilis ci fuit ascensus e fovea,moxque ib ejus oculia subtractus est, Hoc dupliipparitionis prodigium, quod an Bruuoni veveste

qui

senteutia

construota
,

videbatnr.
i

ut, constans videbatur cosmento compactos quae lapides cra lignea subduci atque amoveri possent substinebant
.

jam sibi coha3rens ac humore desiccato, ful,

quam oportuit opus illud aliquanto citius aggressi demoliri coBmentarii subito horribilem fragorem audiuut ex fatiscente testudine. Acopenomine Bonellus cidit vero, ut quidam
,
, ,

ris

magister ac
in

alii

ejusdem

artis

illi

assistentes,

lum sit, dubitari posse videtur, non exNicolai Ri& ii schedis,sed aliunde hausissevidetur Severus a Neapoli. lta opinari mefacit Surianus,cum ad iltius calcem notet,esse id depromptum
eCatharinse Thomasise^quse interPraetermissosad v Aprilis diem relata apud nos est, Vita,HispaniUomatea V P Bartholomaeo Valperga, Car.
.

cum
rint:

tam

praesenti discrimins
,

versarentur ac

periclitarentur

Sancte
vident

omnes una voce clamare coBpeBruno, fer opera nobis. Quo di,

vultu quemdara raonachi specie manus apprehendens venerabilem, qui eorum transtueos in aliara partem extra refectorium
cto
,

lit,

et

continuo

testudo

fatiscens collapsa est.

2
lUait

.'/</

lusiasMajoricensis monacho, conscripta, annoque 1611 Majoricas typis excusa. ni9 En modo alterius generis miraculum,

Unde B. Brunonis meritis incolumes evadentes Deo beatoque Patri gratias ingentes retulerunt. Egregie enimvero, quam potens sit in ccelis S.
Brunonis patrocinium, e postremo hoc miraculo ambigat, eluxit ne autem de ejus veritate quis apudSurianum mox subjungitur lloc miraculum
;
.-

Deum
>

mirum, non quo cuiquam Sanctus beneficium


contulit, sed quo, qui in
r
i

habct

eum

fuerat injurius, di:

cem,

nitusfuitpunitus. Id Surianusjam nunc narraAnuo Doto proxime sulmevtit itaque exponit Octobris pridie illius diei , qui iniui udxliv, v
est, vir quidam nobilis et s. P. Brunoni sacer sed a oallidissimo haeretico Marclarus genere, tino Bucero misere seductus in cartusia Colo,,i, tempus quo Vespertime preces hora,

Joannem Maeo anno mdliii contigisse, praeter jurata p id asserentem ex testificatione dariagam xxn, contirmat etP, Svhn Prioris lib. i, cap. iam piotura ejnsdem refectorii quae opus ( quod
,

scilicet post

nntur,
i

Bedehat
,

in

hypocausto, ubi

ho-

,.,,,

tino,
d d

parum quid edens et bibens eolent tunc procura,'Petro Boechem io cartusias, postea Priore Confluenej u dem Brub quo cum audisset, die sequenti S. non sine pandum festum solemne
l"
, ,
:

collapsam annolSMprioris structutestudinem fuerat resumptum ) indicat conrse sumraatura anno mdliv et etiamnum adhuc ibidem memoria viget a majoribus accepta. meriti sit 11 Nec minus, quanti apud Deum proaliud, quod nunc etiam subdo, S. Bruno, pag.Mo Sunanum bat miraculum. Hisce apud Eodem fere tempore et seqq. concipitur verbis
:

tacei-doti, 0r-

<^
exi(Hm
,

felicmv us

Putatis vos, illum in Ditomacho resppndit Sansi ille relatura ? Certe porum uumerum
,

scilicet

ante Stephanns Carozza


Melitensis sex fere
rio

aunum
ex

mdlviii
..ppido

quidain

domnus

Suriano dioecesis

Otus

est

nunquam
prospera
,

post
rae

haustum hoc poculum


uti

passuum
,

raillibus a monaste-

contingat
bibit

valetudine.

Di-

moxque tanquam

aliud agens coepit


l'au-

sedere cogitabundus, ut
10

Bolent phantastici.

posl
i

equum conscendeus ad castrum suum \rc mora: in lectum decidens , pauois


nt
vel
Blbi

professis (S. Stephani videlicet) ex primis propter varia crimuxxxv domus hujus an. generalis anui mina (verba sunt carta? capituli dispoaitione provincifiB et hujua domi.ww in

mus) m
ta.Kjuam

raagnum scandalura Ordinis ab


propter

eo per-

ipse

erat iraprecatus, ex

petrata et

frequentes
,

ejus

apostasiaa,

Lnvitus approbans S. Brunoinorbo periit, Prodigium istud, seu divinam n j s aanctitatem. rrogata Servo suo injuria vindictam etiam reAgrippino pag. "214 Erardus fert in Sacrario Winheimius verum tam hic, quam Surianus,
i

ab Ordine expulsus et denuntiatus est. Qui deinde vixit in eoalienus clericorum pludera oppido more sajcularium maximum laterum ribus annis, ac tandem in extrema dolorem et febrim incidit; unde et ad deductus
incorngibilis

DIE SEXTA OCTOBIUS.


elata deductus omnique prorsus destitutus auxilio Sancte pater Bruno, adjuva voce claraare ccepit facie me. Conspiciebatur torvis oculis ac tristi multos raotus per cubile facere et nihilominus
:

769
r.

vivat, statim febri iraperavit ac recessit,

incolumis

effectus

quod
Indict.

adimplevit,
Octob.

publico

confecto

opere spoponderat instrumento


,
l

C,

semper magnis vocibus iterabat

Sancte pater nec alia verba in ore habens Bruno, adjuva rae, magis inagisque cruciabatur. Hoec aniraadvertens domestiejus Jacobus Carozza cum caeteris
:

frater
cis,

commiseratione moti, Priorem monasterii adieMiceruut, qui, his auditis, mox P. Franciscum professum et procuratorem lottam de Biuungio
,

xv per manuin quo Spatul salvi Ermogida de terra tatem miraculose se recepisse contitctur his verPro summa devotione prasd i-t 3. bis et per merita et beneficia recepta et Aiversimo de habita, et quo a priedioto S. Brunone habere

mdlxxxvi.

sperat, et indies habet,

et prasertira iu pra-

hujus domus, destinavit cum plena sua potefltate et illius et facultate eum Ordini reconciliandi dohabitu induendi. Perrexit ille, atque intrans mum more recepto dixit Pax huic domui eto. Statimque infirmus , qui velut exanimis jacebat, exclumavit Indue me, pater, nam mori nequeo, prius in gratiam receptus, habitum quoque,
: :

sua mag:nainnrmitateetc.,etcontiii Jo. Baptista? sui avi xvni Novsmbi

Jsionem
tz,

litteraa ut(vide num. 1) supra. Eodem die dedit ad conventum, commendans se ejus preoibos. Venio nunc tandem ad miracula,ejam saepe laudatis schedis hausta,atque in annua,qua e Turritana S.Stephani ecclesiaad Turritanam itidemS. Ma-

oiflj

quem
habitu

dimisi, recepero.

Hoc mihi donum a Deo


ei-

ecclesiam sacrumRvuviomscaput de) pradictismodo solet, solemnitateu


rize

su-

rocatio

ac obtiuuit pater sanctissimus Bruno. Qui simul


fuit

indutus, melius habere ccepit, et

dem patri pecoata oonfessus Baoratissimum Sacramentum Eucharistiae- humiliter petiit et accepit. Deinde cum inagna cordis contritione sacro oleo
B est perunctus

nempatrata. Surianuspag. 866 sic scribil A mdlxxxix convenientibus juxta morem ex oastris, oppidisque circurapositis quamplurim
tibus
et

promiscui

sexus

turbia

cum

supplicatione,

qua

e monasterio S. Stephani Feria

munitus diem clausit extremum, atque ad monasterium corpus ejus delatum in communi coemeterio tumulatum fuit. Hoc
,

et sic

secunda post Pentecosten conventn chis defertur simulachrum argenteum


tenus, in quo asservatur oaput
et dig-itus integ-er S.
8.

monar K
umbili Brunonis,
,

P.

autem circa annum tuitjnamanno mdlix


per
ttrr*deNinfo,
.itnnn
.

mdlviii

contig-isse

opor-

capitulum

Prior

Pr. Micelota institutus est domus Trisulti , et obiit

manu
no
II,

in Stephani protomartyris c itidem arg-entea reconditus qui ab instante coraite Rogerio, huic domui (Cala,
I

MDLX.
12

brinde
istud, seu beneficium,

nimirum

S. Stephani) donatufl tuisse per-

Miraeulum
,

S.

Bru-

fana

ab avo
rettitutam,
invaserui,

nouc sacerdoti, Ordinis sui olim alumno, impenOrdinis Cartusiensis capituli carta, uti
,

relationis

jam
esse,

haustum

datse initio indicatur, primitus Surianus etiam, qui id ex auctis

per Severum a Neapoli Nicolai Riccii schedis acnonnulcepit,ad calcem subjungit, ac deinde,aliis qusebrevitatis causa omitto, interpositis, pag. lis, terram tf54 sequens,quod,inFabricioCarrafa,cum Joanne Baptista Carrafa (adi de Ninfo, ab avo suo interum num.l) CartusixS. Stephani restilutam, occupasset,patratum,ineasdemschedaseTurntanxS.Stephanicartusiae tabulario fuit illatum,subAnuo, inquit mdlxxxvi mense Octob. donectit Castri-vetens, rainus Fabricius Carrafa, marchio
: ,

oinc hibetur, ad ecclesiam B. Mariffl, milliario B distantem, juxta quam olira fuit eremus a S. none constructa multi ex divev cuDei Genitricis auxilio et S. Brunonis meritis tria propriia ooulis multi rati sunt, quos "'. vi.leruut; erant enim ibi monachi et con
,

xw.
14

Ibidem vidisses
alios
S.

alios

supplicabundos opem

ae nominoifm

B.

Virgin.s,

P.
i

inclamant.es;

ei neo frustra infirraitate. Adfuit tum quacuraque detinebantur ex vioino raulier quaedain inter eos

N. Bruncn sanabantur

^
A , I(l( ,

Otovbtintt.

Pizzone
prtefata

dicto,

rauta

quffi

decem
,

et

octo

anilla

eloouta

verbum non
claraare

fuerat

et
"
.

raox in

ecclesia

ccepit

majorum suorum
in

cum Ilieronymi F. ac Jo. Baptist Carrafae nepos, in eo propag-aretur contumacia


occupando atque indebite retinendo
territono

temporis V. saepe dicto de Ninfo, et a Priore illius vocatus pro iu jus P. Petro Bono de Agrottaria incidit acurestitutione contemneret, in febrim

outuncque loquendi liberum usum recepit. Ui F Ordi accepti beneficii meraoriara habitum jus nis album more sanctimonialium m festivitatem annuper gestavit, et quotannis ad ecclesias iuter primas advenil am ejusdem ad qujfidam mulier ex oppido Suriano
|

tiss.mam
retur,

conclamaadeo ut medicis de illius vita adhuc familiares religiosissimam matrem


,

Buperatitem,

in

proxirao oppido

commorantem

duodecim anno quae ecolesiam accessit omnem fere substai bensininfirmitate Bua, coram frustra in medicos erog-arat. Ha3C
, ,

nati luuus deflenaccersierunt ad luctuosura sui infortuniis, quai praedecessonbus At illa ex

bus hVxis genibus orans

olamare

coapit

dum
suis

usurpationem Cvenerunt, Ego veniam et ourabo edocta nuntiis respondit Ilhco eum Deo daute et S. Brunone suffrag-ante. ob
prjedicti territorii
: ,

sum Dei S. Bru^io, jam eonfesaa Saoramentum simum Buchariatisa


pedit saluti animaa meaa,

jam
n
mil
Laata
i

sai

impetra

temSia

sin
si

autem,
hoc

feUcem
!

obitumj
in
d

enim

proximum sio alload filium pergens, jam morti terntorium de haec pateris, quia
cuta est

moriar,
et quasi

mihi

oontigerit

Mirabile

dictu

Oontinuo

Merito NinfoS. Bruuonis injuste occupas, sermouera meum, accersi Priorem


:

et
S.

nunc audi Stepham dihberabens,

ridens ab

omnibus conspioiebatur
epulturaa tradita
eat.

at-

ctumque locum
sciesque, quia
et
rtttitutiontm

ei

restitue,

et statira

manus Domini super

te est, afflig-ens

in eadem ecole ia suntduo, quxprxsenti j erant, seu miracula seu beneficia. qui, an prirm fortassis nonnemo,

quc
lia

Tar

ipondtnti
llberationt
ftbi
i,

eruens te. it Statim ille matris raonitis obterapera\ adstantibus se ita facturum proac coram multis
,

Brunonis patrocinio patratu.n

13

testatus

est.

Misericors
peccatoris
,

autein

Deus

qui

non
et

dubium, quod multer muta, non obtioit incocasse illum

in

cumhxcalbumsanctiwoninUumCariusiani

aliaque
aliil,

vult

mortem

sed

ut

convertatur

tmdtii

,,

7?0
....

mare habitum
-

in accepti

APPENDIXDES. BRUNOXK CONF. At come lecto beneficii memomam de:

C B

cum

id Brunom retuhsse incevs qestarit, acceptum invocasse confessa videtur quod itaaue sese hunc partem equidem in illo seu miraculo
;

quae

quod tamen non puto, seubeneficio, nisi forte, Genitrici adscribendum potius sanctissimx Dei Sanctum, admittendum aptotum
idsit,

iia sit,

buono conzato se ne terra! At quam bene acceptus redit. Ita mihi praeeise referente eodem fratre Basilio , equo sine sessore reeta ad monasterium redeunte, homines ad prostratum ut existimaruut, nec e terra adhuc surgere valentem,
Latine
sic

sonant

paret.

Ad

habuisse ea modo, quce

sequenti expedire sta-

tui, progrediamur

domumque reduxerunt. A quo acexcurrerunt cepto pulvere atque contra daemonium adhibito, illud exire ab homine coegit, ac statim liberatus
,

ad

II.

xvii, Aliquot miracula, seculo xxiv, ante annum tamen hujus

patrata, recensentur,etquitandem

usque incolurais perraansit. Obiit Aug. mdcxxv. Cum Ludovicus Suespechh, qui, dum Turritanae S. Stephani et S. Bruuonis Cartusuv Prior esset, dxmonium, pulvere ex lapide antri S. Brunonis adhibito, e fratre Blasio energumeno, uti hic narratur, expulit,
obitum
vero postea
i

EccleSancti cultusad universam

siam

extensus,

festumque

ejus

celebratunc Coloniae Agrippinse

tum
B

fuerit,

exponitur.

<

P"'

wr(fi

e lapide specusseu ut nonnulli ex dictis in ComJN antri, in quo, """"""' continuo S. Bruno ^pntario prxvio 45 volunt,

abraso tvto paucapulvere

Rl"
nomen,

r"

StS Commentariumprwviumnum.

ml Ji

in

Turritanam eremum secessum


748;

reque etiam vera subinde (Adi

eumdem

commomora-

Prior primum, quemadmodum apud Surianum loco cit. Severus a Neapoli docet, anno 1 KWfuerit obierit, oportet, ut temcreatus, annoque 161 pore, inter utrumque hunc annum medio,prodigium istud acciderit quare cum forte etiam annum 1609 prxcesserit, visum est id hicprsemittere aliis adhuc recensendis miraculis, qiuv vel hoc ipso anno vel serius evenere. nunc unum, quod anno 1609 17 En adeo accidit, quodque, licet non pulvere, e Brunoniani antrilapide accepto, Sancti tamen patrocinio Surianumpag. fuit patratum. Hisce exstat apud Sub eodera P. 363 et seq. verbis expressum Priore (monasterii S. Stephani Ludovico Suescum ad monasterium vepeckh) auno mdcix
1
;

dlmsque

aliud,

invocalo Sancin, intigne


b(

neflciwn

COMCquthi,

in xgrotantium languidorumtus fuissevidetur, patrari miracula, Surianus in suis auefavorem Surio contextam, Annotaad Brunonis Vitam, a Riccio de Taberna supralautionibus e Nicolao seu miraculum seu benedato prxfatus, sequens pulvere illo adhibito, patratum fuit,

e vicina lapidicina exraagnus lapis octo vel amplius palmos hacisus, quadratus cum bens undique in longitudine, et unum fere usui futurus pro tabula dimidio diametralem

ctaretur

surami

altaris

ecclesiae

tanti

ponderis

ut

ficium Quod, ' qui id, ut prsemit^ rcensione Severi a Neapoli, Cartusix Turritame fratre conHt e Basilio, 3bl gestx oculato teste audivit, pag. v JrsO reique verbis : hisce ipsis Severi in medium adducit Serra oppido yiBlasins de Pace ex eadem Tnter (S. Stepham de Nemonasterii cino ad milliare, ejusdem Deo permitmore) conversns professns spiritn obsessus misere vexabatente, a raaligno (Ludovicus Suespeck/i tur Cui V Vrior vriE&\ctus
, ,

aegre pluribus boum jugis supra lignea machina multus ad visendura popuet advehi potuerit Muller Brandelus accederet, quidam David
,

sculptor, burgensis, in lapide et ligno egregius embleartis admiratione digna multa qui suae

mata ex lignorum segmentis coagmentatis


coloribus
praefatae
,

versi-

effecit

in

hoc

monasterio

quique

.,irum)

summa, qua
,

praBditus erat

caritate

,,,rapatiens,

cupiens ovem suam ab


sciens etiam
nisi
,

invasione
et

machinae structor et praefectus operis poplite currum aderat cum medio itinere flexo vellet, ac subtus aspieeret, altera adaptare valide pressit, ut in terrotis tibiam illius adeo abscondepenitus humo cedente ponderi
ra,
fer
,

infernalis lupi eripere

genus quodjejunio

retur,

ipso

David clamante

S.

Bruno

opem

C ,i.m

daemoniorum
,

non

oratione

raihi;

cumque
,

plurimi commiserationis ergo

dumtaxat vitribus diebus pane et aqua ejici aliis negotiis intermissis, solum atque ctitavit vacans permansit. Post tertium diem
orationi'

accuratiori generali

peccatorum confessione praein quo in fabrefacto in sacrarii raissa ebeno argentoque permixto varie loculamento, caput S. P. Brunoms in arcaBlato, asservantur simulachro et aliffi Sanctorum reliquiae,
altari
,

tibiam ejus comminutam existiaccurrissent lasinventa est aliquantulum io nervis mantes, curata est. perfecte quae etiam paulo post sa praefatus sculptor aedicuh.in seu

In'eodem

loco

suis sumin colle sitam parvulam capellam ad rei futuram memoriara euntibus erigendara Duobus hisce jam relaravit qme adhuc extat.
,
,

g-enteo

tis

Missam quoad devotius potuit


sente fratre
Basilio.
lti

celebravit
praedicto

prasIV

Blasio

arreptitio

et

exstantibus miraculis atque apud Surianum typis hactenus,quodsciam, aliud modo subjungo, imagine Canonsubjectum, quod in S. Brunonis
ballione, seu,

Post

Missam ventuin

est ad
,

exorcismos

recordatus cunctaretur et cum daemon egredi specus S. Brunonis, ac staest P. Prior lapidis conscenso equo, tim raandavit F. Basilio, ut quantocyus lapidis pulverera e specu suraptum,
, , ;1

CavaUwne, ut ab aliis scribitur* Provincia ad Sedem emscopali Vindasani in ciuitate anno Lostolicam spectantis comitatus
1610

patratum

est,

quodque cum Majonbus nouti,

strise magna adscripserunt, notitia

Cartusia anno 1GGS,

quamei

me

docet,
.

fud commum.

,1

se

perferret.

Qui jussa complens


,

cum
in

ac-

domum cepto iude pulvere validum itinere derepente ventum


sensit.

rediret

medio
ir-

contra se

.. catum. AnSequentibus hisce verbis descnbitur Alexander mense Augusto mdcx D o Domini
i
i

Imago,
Sancio

fn

r'"

ruentem acceptus decidit. Eodem moin terram male armento deemou in cachinnum solutus per os verba prorupit Calabrorum diareptitii in ba3C
,

Quo

violenter ex equo excussus

visa tabella quaMaurissius, civis CavaUicensis, Capucinorum Cavallicensium, dam in choro PP. patre Bernardino effigies sancti in qua recenter a (S. episcopi Tholosani ejusdem Ordiuis Ludovici,

hubttu,!**

erat

*ffW>

Francisci

SEXtfA OCTOBKIS

771
,

A Francisci Assisiatisnimirum nequeenimsec.xm,

nmrgine adscripserunt

notula apposita etiam

MiM
II.

0.

quoS. Ludovicus Tholosanus fforuit, Capuccini adhuc inveniebantur ) professi, doformata fuerat,
illius

elegantia supra

modum

delcctatus et captus,

familiaaccessit ad patrem Fabianum de Sault sibi ut rem, instantissimeque petiit ct ab eo obtinuit, hic appensam, quam imagunculam sancti Brunouis abat, pro sua in eum antiqua devotione a SBem

monent, sese et illam Sancli imaginem, et ij> instrumenhnn ax/henticum, OVJmsntt /> datxrelationis mentio fit,i" sn.rllo, S. Bvnnovidisse, cum ibi ni in Cartusia Majori sacro anno 1662 versarentur. Porro imaginis illius
,

superductis
dini
iu

coloribus opera dicti patris

Bernar-

exemplar ad Majores nostros una cum miraculi relatione missum fuisse, e verbis, quibushxc >mtio et fine concipitur, apparet; verum ego id, quod
alioquin <eri incisum lectori hic exhiberem, inter sepositas de S. Brunone notitias invenire haud a quivi. Unum modo adhuc, quod miraculis
,

similem sancti uem delmearet; huic igitur operi xx. ejusdem Bernardinus mcnsis primam admovet manum P. pro more oblmere et iinaginis fundum indico Verum cum opus ob c.uguitatem
aggrcditur.
displiceret,

Ludovici reprajseutatio-

supervenienti
,

cuuiain

pictori,
,

uo-

rogatque, tradit pemcilluin 1'Empereur adinstar imaginis ut lllud jam beue inchoatum pictor et sancti Ludovici absolvat, acquiescit cruce pendeuimaginis iundum atque ipsum atra tem Salvatorem subjectamque calvariam candidam sancti oleo subacta inncit fuligine Bruuonis vestem in leucoplueam demutat, capi-

mine

Sancto faclis, apud Surianum accensetur, quodque annum 1624 prxcessit, studioso lectori,antequam ad alia, ad gloriam Sancti posthumam uoertam, hic exhibeo. spectanto Anno mihwiu, 20 His verbis exponitur Joannes Manduci dc cum csset Prior D.
:

Irreveren$ in

U 11*10

nana

oppido

dicecesis

Melitensis

qui sacclla

alioque

modo

SS. Stephani et Brunonis, sita in transversa partB marmoribus versiooloribus ecclesiaj sub tholo
,

punitur.

Roraa
ravit,

magno

suraptu

advectis

exornamb
, ,

tium la cannabiuam plagulam


,

producit, manicas substringit


assuit,

pro cuoul*

denique pedo demptis Pontihciis insignibus imaginem sauctique Brunonis capite , in scilicet ac mitra multum aliam trausfigurat. Porro, advesperasceute tabellam recedens P. Berjam die sic atfectam

totam

coaptandorum marmorum causa venil buo inde quidam Gaspar raarraorarius 4111 humani generis hostc suggerente et oarnis fomite titillante, quadam dic cura alio OJUSdem ar- E
,

t-is

socio

dicto Michaele Siculo

lutra ccclc-iam

S. yhii'\Bd(De

Tun nempe
i

solus

cum

eo de certa

nardiuo relinquit

qui sequenti

die,

mane

facto,

alieni operis ouriosue cxplorator , dum et propms mtuetur, haeret attonitus


,

imaginem
inusitato
nul-

miscebat muliere ad luhouesta sollioitanda verba parvam jauuain ad dcxtrura latus dictie ecprope
clesiie
,

succcssu perculsus, vix oculis suis nullum coloris, lus penicilli ductus , nullum pura omuia et vcluti spongia indici vestigium vdut in perdetersa existunt, sola sandaracha
,

credit,

ictibus pulsari gradus

quatuor validis tuucque repeute audiunt tunc ligueos, dein vero


,
,

petuum

rci

gestae

monimentum

sed

integriB

quibus ab exteriori parte ecclechorura super atrium ecolesia3 asccuditur ad constructum. Ad quem strepituin cxtcrrisia3 per eara lateralem tus Gaspar cgressus est foras
lapideos factos
,

sicque sanctus prioribus lineamentis, remauserat, schematc et colore , in Bruno , rejecto ascititio Ergo intcr pavestc uativa candidus apparcbat.

januam

monarchi novicinum nemus petentis ac habitu mduii stro majore tiraore est penetrantis. Ex cujus aspectu
,

ac clare conspexit terga

vorem
patrem

et

gaudium dubius

pater Beruardinus ad

perculsus

cum

probe sciret
illic
;

mouachos nostros

Audrieam d'Arles ccenobii Guardianum rem omuem communicat sigillatim accurrit


, ,

nec
los

illa die et

hora

adesse, nec

unquam

so-

eo advenire solere

expouit,
L9
priori stalui

imagiuem Certatim omnes


,

exhibet.
e

est, S.

Brunonem

fuisse

unde nec vane opiuatus cui cordi semper fuit,

domo

Tatres

audita

miraculote
rcttituta
invi nftui

rei novitate

adsunt
,

sciscitantur,

audiunt, ima-

ingens id esse ginem cxplorant et una voce , Adest quoquc Josephus exclamant, miraculum
,

et'est honestas ac sanctitudo Dei compunctus rcm cens. Dein timore Nucifero profcsso ruitD. Mathi
,

domum
totara

de-

ape-

C L'Empcreur

pictor

promissi

memor
,

pensum

Bernardino , quod acabsoluturus, sed a patre prohibetur ultra ciderat, miraculum edoctus inau^picato cesserat) operi (quando id

et tune moquo referente, hasc en Acta reF illa mulicr interfecta est lata sunt. Eodem anno tem] nocte Qa ar de rnati Sj e1 villara di nis-privii, ad proximara

nasterii Sacnstie

manum

viter est in

capite

vulneratus

sed

brevi conva:

alicujus Saucti efadhibere, aut ullam deinceps lgialterius commutare aggredi. His
ficricm iu

qni et se commendans S. P. N. Brunoui luit missam ad illiua altare me'ha3C scribentem, tit

tur

omnibus visis ct auditis, uon .sine ruboreet sibi restitumetu dominus Maurissius imaginem, veneratione recipit, eandemque tam summa cum religiose spectatam, a multis visam et tandem cartusiai Bompassus, Priori Sailly

quod exoravit honorem otferrem rem occultam esse prwstiti. nesc iens,
et
, ; ,

libcn:.

anno bfnisseqq. SeverusaNeapolihicnarmi,


accidisse i ipsaproddtmakujusrBlaHo
i

Qum

hxc, qudsapud

SunaMtm

pa
1
1

iui

XV

Papa /"'' Brequod l'"


,

eodei

Dionysio
dcdit.
,

dono
rali

mentum

authenticum mstrureverendo officiali et vicano Genea


Extat de ea rc
episcopi

revcrendissimi
,

Cavalhcensis

Ale-

UErapereur et Joxandro Maurissio Josepho notano et scriba Curiae anne Baptista Gemifrem
spintualis Cavallicensis
episcopali

SanctinostricuUumpropagamcontietiam anno chronologiws, quem sequi statui.ordoeanoerit, Hic tractem. Pubhca S. ut dc re kac modo ait veneratioabanno 1514 quo Bruvonis

sub>criptum

et

sigillo

Umtuin Bea, explicatoin Commentarioprwv> j relatus, apud solosfare Carthuiorum numerum


sianoslocumhabueral.ciuniawlr^Jns.njr,,/,/'*,

munitum

quod una cum


,

praedicta

imagine
D.

supra exhibita Dionysio transmissum


,

Cartusiam ab eodem
in

GregonusXVPapaconccssit,/
Breviario

S.

Brunonis^
'7/'

tabularfis

qui, integrum asservatur. Mujpres nostri, Maadmodum suprajamindicavi,sese e Cartusia miracuh, in S. Brujori conceptam hisce verbis accepisse, in nonis imagine patrati, retationem

domus quem-

stum Missali et Ofobrts*** u* deeosemiduptexdxesexta hbus incidit, ab omnibus ubique fidi nuamiim -"" luiad Horascanonicastenentvr,

Romano mscri

Octobris

Tomus

III.

77 *

APPEXDIX DE

S/

BRUNOXE CONF.

toneclictusXlVPapaeCarl^^
I

B.

Maria, Cardinalis a Mon- D mnt. Sign. Franciseus Baptmta U-ucc, ,,. T-us t SigiUi. Joannes quod.qm instrumcni nna secretarius. Eoc XIV Papa de mandalo reilludcum Benedicto, GeneraUs, Ordinis Cartusiensxs
,

ZTendi

patris,

Novembris

anniimdatum

notat

Ca, tusranis

S
ncs

Leiites in

terris,

ei aOJtmoto aobispa.

P Quan ob rem ndeUum jugo Alt, vero sub euavi rellgioms nnesertim qu pecuharem^Sanvotis antium venerat.onem r et Sorum hujusmodi cultum prout consp.c, annuimus
Tuis

"g*

2Limperliissevideatur.Necnn,n>,,,i,>rPonU-

^'^.^...iversamEclcsramcullupu.
canonicas non llaetiamab iis, qui ad Horas honorarelv, , congrua , V enerai,one
,.

Tto5l
spiciunt,

//;,,

poJt,

indulsit:

verum eUam, quo

rei-

, libenter salnbriter mus i itaque oo Sunplicatiouibus

pomino

P*Wdilecti
filn

V.

'ZgenUam plenariam
> P
/,.,-,

o^nibus-qu.lucejp^

lur, rifu

Sanefutn

ineUnattfc bumiliter porrect.s l eralis, Nobis nostrorum S. R. E. U venerabilium Eratrum prspositorum cons. Uo dtnalmm sacris Blttbus temponbu B perpetuis futnr.s Juod die etero Ord.n.s fundatofertum
de
in
8.

Bernara,

Cartusicns.s procurato, Garii, Ordinis

cesibide>

indulgentns *itasp,e N. plenariis concesstt ClLlerent, propenstsstme


litleras

L,Lies apud Surianum


qruln,,,,i ,,,>'.

Aposohcas, E
luce Brunoni
.

Brunonis,

v,

Miseali

Octobri. et Breviario
,

ficiumque de eo et libere et lic.te poss.t Jue udelibus recitari tcnore pra.enauctoritate Apostolica valeat Quoc.rca veconcedimus et iudulgemue. patrierobis, arduepisoo,

c*lum evolavrt, Romano repon. Ofsemiduplex ab omnibus ub,


,

ejusdem qua in

S,
,

nonis

Zli
r
t

perLdpiuntur Gregorins Papa XV ad paternm g Splendor petuam rei memoriam. illuminat mettab. 1. claqui aua mundum ria e"; 4 fidelium, de clement,ss,ma
.-

per Surium

lubetetiamh^transcrrtere s Bru w itaqueapud hunc Vilx innaUe, commenlatorem


c

sacra Cartu-

lONorum

ec-

clesias viti-

lantibut, in-

dultjenliam

, lin

vota

ufmaicstate sperantium

tune

Ino
tur.

favore

prosequitur

cnm
et

devota

prmmpue ben, ,p orum


merr
..

nerabiUbus

fratribus

c*terisque eeelesiarum l\ orbe constitut.e fn 'univer S oterrarum

bradatts
,

precibus numilitas Sanctorum Volentes igitur,

edji va^

pwciec-

omnes

et sigulae

eccles.as

pimus
clesiis.

et

mandamus,
et

provinciis,

ut in suis quibusque dimcesibus prieseutes


,

monasteriorum
lustare
,

monachomm Cartus.anorum ub-

no-

publicari stras literas solemuiter

et
,

ab
et

omn,
quo-

spmtuali mnnere 1cumque existentium aUquo Dei m.sencordia ac


de

omnipotentis

bus rumvis
r,

ecclesiasticis personis

secular.bus

Srum

Petri
,

observaOrdinum Regularibus omnino et obstantibus constitut.on.bus non faoiant


,

tate confisi

et^Pauli ipostolorum auotonChr.st. h omnibus utriusque sexus

ordinationibus
riis

Apostolieis

oteterisque
,

contraal.cu-

ouibuscunque. Volumus autem


traneumptis, et.am
notarii
p,

ut

pneeen-

tiun,
i

impressis,

manu

us

cujus

al, pubUoi subaoriptia, et sigulo const,dignitate ecclesiastica


in

et oonfeaeis ao saora delibus, vere poenitentibns dictise = Communione refectis qu. al.quam ^ sexto mens.., sancti Brunonis clesiis die festo a primis Vesper,s usOctobris celebrari solito s.ngul.s festi hujusmod.
, , ,

qu

an nis devote visitaverint, ne ao

tuue muuitiB

eadem

prorsua

fides
si

adh.beatur,

qua C

.tibue

adhiberetur,

forent exh.b.Ue

ibi pro Chmt.anotoreeum ext.rpat.orum prinoipum oonoordia, p.as matris Ecclesiaa exalftmne

adoccasum

solis

et

sancL

vel ostensae.

Datum Romae apud


die

sanctum
xv,i

Pe-

trum sub annulo Piscatoris,

Februam

ad Deum preces pecca omm snornm

effuderint,

plenariam
et

omn.um
,

indulgentiam

remissiovali-

nostri anno tert.o. S Oarmdcxx.ii Pontificatus est , Silvester Spada, dinalis sanctae Sueanna. lf reverendissimi domini Card.nal.s illustrissimi et
vicarii notarius.

Dom.no nem misericorditer in futuris tempor.bus prmsentibus perpetuis


uris

conced.mu
tran

Volumus autem, quod

fmperfifam
anfea "iuo

prmverat sacrx indultum, quo idem,quod Conoreqationis riluum


cessum.
loco ni
,

Locus t sigilli. 03 Aposlolico huic Brevi jam

sumptis etiam impressis, sigiUo publici snbscriptis et

pr^sent.um
aliouju.

nofru

al.eujus

pereome

voee /acuf lalenij


/

ptona-

erlludhicconcedilur,annolCrl2jamfueratconXIV Exstat id pariter apud Benedictum

constituts mumt.s eain dignitate ecclesiastica adhibeatur , quae prssent.bue dem prorsus fides exhibitm vel ostens*. Daadhiberetur, si forent

(amaue

Offinilnii,

proxime cilato sieque habet Ord.u.s Gazio a domino Bernardo


,
:

Suppl.cat.o-

tum Roma. apud


piscatoris die
...

S.

Mariam Majorem sub annulo


auno mdcxxi.i,
,

Car-

Jnlii

Pont.ficatu;,

thusiensis

procuratore

generali
,

Congregationi

porrectae

sac. r.tuum eadem Congregat.o


,

nostri

commnni
ta,

habita rtiam

incl.naillustrissimorum R. P. assen.su Oomini uostr. conSauctissimi

firmatione, festum Ordinis fundatoris


,

sancti
,

Brunouis
,

die

vi Octobris

ejusdem qua m

Romain Missali ac Brevar.o ofrium evolavit de eo semiduplex ab no reponi, et Officium concessit. Illi omnibus ubique fidelibus recitari universalem Eccleinter Sanctos pracipue enim venerationem expostulare videntur , qui sasiae

iustitutores militanti crarum Pamiliarum

eidem
rclique-

Ecclesise

numquam

interitura

suffragia

qua quamhbet anne 1625 05 Surianus, Pontificia hae sexla Octobns seu eonceeiif, oCartusianorum ecclesiam die noquc equenfrequentantibus mdutgenlia ti, cdicto, luce S Brunoni sacra fuil concessa,pag. Z66et vlenaria a Gregorio mox subjungtt Hao autem seq recitala Bulla, personante, varii vanarum Bulla velut claseico populi, certatim quisque prosua regionum excitati Brunonem religiosiore observantia, in sanctum Brunoni exaggeratum cultum eidem nempe S. narrat, quanta solemniimpenderunt, ac deinde festum Coloniie Agnppttue late ac pompa Sancti Leodiiet Lirse in Brabantia celebranominalim,

anno

tertio.

XV

tUYYl

DIE SEXTA OCTOBRIS.

778

A tumtum

Utbrevitati studeam, quiid in priori e tribus hisce civitatibus, qux Sancto natalis obtigit, factum fuerit, e laudato Sancti Vit;r, per Surium scriptee, commentatore tectorem edocere dumtaxat lubet. Ac primo quidem, antequam verba, quibus is scriptor rem exponit,
fuerit.

cordationi.s Papae

teraemorati S.
27

super celebratione festi alBrunonis hujusmodi sub tenore.

XV
.

ICCTOM C.B.
'" c

Hic modo Grenorii

XVPa^r,
,

<jui
,-,

nmm
t

K,i3

v^fmw,

prxvit emuto,

huc transcribam, de anno, quo solemnitas ista Cotonix Agrippinx acciderit, nonnulla dicenda sunt, ne quis fortc illam, quod litteris Apostolicis, ,,,.,recitatis annoque 1623 datis, proxime a Suriano subdatur, hoc etiam anno, quod ex dicendis secus habet, evenisse arbitretur. Soler, taii itaque, qua, cum Pontificia, quam proxt memoravi, Bulla data fuisset Colonix Agrippinas festum celebratum fuit, prxivit S. Brunouis
,

dievui Julii,acproin, antequam hoc Cotoniensis archiepiscopi edictum emilteretur, vita functus est, recitatur Breve, num. 21 et 22 datum, ac deinde pergitur hoc modo Nos itaque tum pro ea
:

obedientia,

quam deberaus

S. Sedi Apostolicae,

tum

pro relig-ioso nostro affectu et veneratione erga Sanctos Dei, eos praesertim, qui nos et ecclesiam nostram proprius coutingunt, tenore praesentium auctoritate Apostolica nobis comraissa, nec non de
consilio et consensu

Venerabilis nostri
litteras

Capituli
notificase-

vobis
culares

supradictis

Apostolieas

mus, et pro illarum

executione clericos tam

edictum, quo Ferdinandus princeps electoret archiepiscopus Coloniensis omnes archidicecesissux clericos,ut instans S. Brunonis festum coixgrua debitaque devotionecelebrarent vehementer hortatus pr. Lubet est, nonnultaque eo spectantia sepositas a Majoet Monumentum illud,quod inter
\l

quam
et

quirimus
ter

debita

Regulares enixe in Domino remonernus, ut diem istum solemniet exemplari cum devotione juxta
positi

tenorem supra
aliisque Christi

fidelibus

Brevis Apostolici cclebrent, suo exeraplo praeeant,


divini

S. Urunone notitias inveni, intehuc transcribere, tum ne quid, notatu grum dignum,quod ad gloriam Sanctiposthumam facit, prseteream, tum quod ex eo, solemnitatem, de qua hic nobis sermo, Coloniee Agrippinse. non anno B 1623,s<?r/ annolGZ \,celebratam fuisse.intettigatur, quemadmodum mox, cum idrecitaro, osh Eerdinandus Dei 26 Bis verbis concipitur

ribus nostris de

ecclesiarum vero rectoribus, pastoribus, et Verbi concionatoribus districte serioque prapc pimus et mandamus, ut in festo S. Mi lia-lis,

quod

incidit

in

Dominicara

xvn

post

Trinit.,

et innxix Septeml. Christi fideli publicent, et eundem, exposita tellig-ibili voce quatenus feSancti vita, diligenter adhortentur. pie ac religiose obeant, haud dubia

populo alta

stum
spe,

ejns

quod Sanctus

iste

origine

et

educatione no-

quodin mc-

dium

gratia sauctae Coloniensis eeclesiae clectus et confirmatus archiepiscopus, S. Rom. Irap. per Itaepiliara archicancelbnius, et princeps elector,
, Paderbornensis , Coradministrator Hildesheimeusis steriensis et Berchtesgadensis, princeps Stabulenbejensis utriusque Bavariae, sis, coraes Palatinus Rheni, Westphaliie, Angariae, Bulliouis dux, marchio comes Lossensis, Longiensis, Erancimontensis

gregeraque nobis ster pio in patriara affectu nos precomraissuni suis apud divinara Majestatem periculosissimis exulsuffragiis, liisce
cibus et
locis ac temporibus, tuen porid quod sane eo maconservare perget ro et ab hffiresi nobis necessarium, quo graviora g pericula. Quo vero Chncircumstant

scopus

Leodicnsis

et

Mona-

ceratissiraisque

et

a bello
fideles

Hurnensis. etc. Venerabili


S.

Sedis
clero

Apostolicae
et

universis,
et

legatus natus, ac singulis


no-

devotioab debitam venerationem ac sipromptius obeundam magis excitentur, nem supra memognificamus praeterea et attestamur
Sti

ratum SS. D.
specialibus

N. Gregorium
(perpetuis

Papam XV
futuris

alns

Christi

fidelibus

civitatis

archidicecesis

litteris

temponChnsti

Coloniensis salutem in Domiuo sempiterstrae nam. Cum Deus Opt. Max. Pater ille miseripro paterna sua providentia et incordiarura
finita

bus

valituris)

omnibus
refectis

utriusque

sexus

et confessis ac sacra fldelibus vere poenitentibus

erga nos caritate suos quibusque locis et temporibus Sanctos varie dispertitur, ut nobis
caliginoso isto mundo inter tot dogmatum, morum errores facem pra-ferant, ac in viam ac ducant, tum vero salutis ternffl quasi manu ecclesiam o,uColoniensem eccieMam ocuanc jugiter hanc nostram benignissima^ misencordiae respext, et
in
lis

Octobns rum die festo S. Brunonis, vi mensis usque ad ocsolito, a prirnis Vesperis celebrari annis devofesti hujusmodi singuMfl

communione

qui ecclesiam Cartusiano-

casum

solis

te visitaverint,

Princiet ibi pro Christianorum ac Sanconcordia, haeresum exstirpatione, pum exaltatione prius ad Deum ~~ cta3 matris Ecclesiae . ~ peccatorum effudepintf plen ariam omnium e

j.

suae

caeteris

orbis

terrarum regionibus ac provincns


reddidit,

P^V ?^ suorum Indulgentiara


ter in

et

Remissionera misencordi-

eminentiorem
luit

dum

cleraentissime

vo-

et

concessit,

ut

plurimorum
alitrix,

maximorumet

que Sanctorum
custos
fragiis,
fuit

parens,

domicilium

esset;

quorum nimirum meritis et sufpostquam fidem suscepit, recidiva non


in
fide
stabilia,

sed

estque

et

audit
quffl

Roinde

ut nos ita declaramus, (quibus aditus intra septa fideles foerainei sexus est) prfflollisus monasterii et liraina ecclesias tons monasteriura sive ecolesiam ante ipsum indul-.-ntias Lucrari possint, et va28

Domino Ouod quidem

concessisse.

a*+
J-^JgJ
verbit

manas
rjunt

Ecclesia^

fidelis

filia,

aliaque,

orandoeasdem Leant. Cum anno

illo,

velut e
ef

perenni
s^ella

omnium bonorum
consequitur.

fonte

scatu-

rlerivantur,

Inter quos sa-

isthoc edxctum ensis archiepiscopus, festumseptima dectma minicapost SS. Trinitatis

quo Ferfimndus, Cotomemisit, Do-

matutina refulget sanctus Bruno, orname nura Dei decus et ornamentum, Ecclesiffl magnum xnagnum Ilartenfaust Coloniae nobih .civis Coloniensis, educatus, anno part salutis familia natus et millesimum centesimura primo mortuus; Q e velut
#

in

^
n

uti ipsum illud instrumenSeptembris diem incident hoctum manifestat, l patebit. n o mi, sed, ut computanti

viqesimam nonam,

'''-'

~
f

post

^^. JMnitatisfestum diesecundaJunii "^^^.^ r


,

pa$cha die

V11

ApriU s ac proin

koc nno. <juo

crener it,edictumil!r,' >^riori etiam apud Petrum ChoUnumCo-

ru

uujiv..

..v^.
m

litterae

Sanctissimi

Domini

nostri

Gregorn

felicis rt-

DE
77
C.B.
W

S.

BIU

NONE COOTKSSOBB

1)

teJr,
"'.

2*' - ^ ^. 'S^ftWT-iS
''
'

ye , 6a

^nnoXV.ansenusdumtaan serius durataa Gregorio XV,


canonizatus xat a Clemente quse ad examinatur, reliquaque,

(S. r!-nt: Festum A. feramus. Scqucnlm q celeBrunonis mm.Vu.|

"*"

juoundan pe) solemuiter.

Ult
sia

et

^*^ -
'".'

!'

carta .

W-J^,
,

sccundum

l.>cum

l8tnm diem
Univer-

posthumam gloriam ejus notatu digna, magique videntur


faciunt,

tr i,-lioro.

6US clerU5 et
Keligiosi oo,
doleret
et

omnes

omnm

aUoru
ante
ara

^
portam
ftdt cre,

in

medium

proferuntur.

Tieirma et

["fiTum, magmtuuini.a 5ta BpeotandBB


quereret

M RSam
,

Aquibut.vJ
brls
:

rostoUvs Utteris, $ s. Bruuona


,, s

M.^ P^l^Tto' ***+


.

niario
exceperuut.

Romano

"";<;,;'', inscribi, 0/1"

J***^^ Bre ><"" -^teosem^wmqwru*


ui:lllnm

Phonascorum
'

quoque
Missa

''"'"-

tM

rSm
""
l

s P erlb

utrSfiQtte et U

defuit in Veaeiu gratissimus concentus.

non

L!

Pl , im

,ubinde

per

peristylium

maju
q

ea

U?iomnaQue, gravitate pompaque,

B caret; pone^sequeute
cononicus
egit comes

^'^ ^o^
.ni.ai-u-onum

qu* u

Sanctos de-

eocw
et

canonmu*
octav* on jpopu h

cus presbyter. In vas

contous

drfO ^^
>*

Kto SeZZm
S2 ^i

pr

canomcta-

tla emmin ni-atione Opere existimat ; Nullo certe pacto dio, ea; 4) m. 6 scribU
iioc
lift. i,
,

Dei

on uno laudam de Beatorum CanoBeatificatione et


toco

tas

^
i

renissimi

et pnona.ci uu subservierunt, canonici duo Vespens suum lltvisnue I ut ihqu Missa, quam in sane lmple^eruin. ^ nium effreffie ciuui f G e Cartusia, nilnl steti t i solvam, ex quo
i

pnncipis

Mis.am q

^
ofli-

se

tarii en-evii

47

no a Leone 1 ?ens cnonizatio,

Bru rfisputeto sunt) sanciu eju.s equ.polcanoni.atus; sed


ex.miis
tanti

Vta

mcnt

^ s snrwr5rii- V SSbssskes
i

m fundatiom, continuate wmolariasimi Ordinia concesfam, cultusque miraculorum rum quidem universo Cartho,
;,mum
Ordini a Leone

llli

fact, postea

;:;

adUDitum a Qregorio XV Clement, videtur summo Pontifici


,

inna .

queuti decreto colligitur Clementi ? eUsamo Domino nostro

\, nt Enilte prec.bus, Sau-

^J BM

X porrec^

dominum Card.nalem Mi P er Eminent, S simum Hispamarum reuomine serenissim.e su BuppUeabatnr, ut Sanctitati jfinm, quibus Ofucmm fSretur oonoedere, quod

Ctam

-m*

Brunonia
thusiensis,

confessoris,

fundator.s

Ordinis

O*

Ubrtum recitatum . .upple ad ritu Bemiduplioi rec.taretur ab omn.bus inposterum sub duplici ta secular.bus quam ltegu utnusque sexus tum tenentui. e t le cauon.cas ribus, qni ad Eoras
sua ad sacrorum miss ,;\ Ss rejationem Congregationem. eadem ad 8
posse, aictam gratiam concedi
s,

hactenus ab Ecclcsm

JJ*

ntunm Emmenprav Sa
i
,

uSmi dominlOardinaUsSfortaoenBmt e.dem


fuerrt,

Kmarterfto

nofaB*s, 9" Car tusta-

. .

v.sum otissimo Domino nostro

d,e

/,

Sm<Wm
fixum

soriptor

* **
ad gloriam
.

de Martii mdclxxiv. facta secretanum. Sanctita. mo relatione per me men..s Marannuit die x.v ejusdem Lbenigne

pnadict..

banct,^-

tii.etanniMDCLxxiv.

recensendt

monux.

sxt

fj^

atteTO TOorfo

^s^K^rrs*
iLflaaoms
satis

d^creoo, g W Ofi

Me

re7a, parenthesi

cultiis indicat, litteris illis

prxceptum non
Crollet, reveren-

GL.

includatur. Verum Ordinis Cardissimipatris Generalis capitutique mandante scriba, qui easdem litteras, tusiensis

Ambrosius

cum Benedicto XI eodem ReverendissimoPatre,

Iisdem communicavit, atiter prorsus censuit. eumdem Benedictum Opens laudati enim apud verba prsemxtcap. 41, num. 7 sequentia
lib.
i,
i/c

DIE SEXTA OOTOBBJS.


Ani'" KDCUixi BUpnt memoratus Greg-orius IH oraues swculares Papa prsecepit, ut die vi Octobris terrarum Bub semiduplici ntu et regulares ubique ,t KhViuiu sancti Brunonis confessoris, fun:
(

775
JLUCTuHt

datoris nostri, nec

non in Breviario, Missali el K.aejusdem lendariis imposterum impriraendis festum dcscribendum Btatuitj e quibus sancti Brunonis Ambrosium Crolsane manifestum fit, laudatum supra recitatas Grequa let in ea opinione fuisse, ecclesiastia prxgorii XV PapSB litteras cultus

sv/ rituum decretum fidem facit, anno 1674, Uispaniarum regina, concessum. Atque id cante concessione sacreeque hic t quod de caCtementis quo dectarata hxc fuit, Congregationis rituum, duxi, decreto fuerit agendum, commemorandum
etsi

B.

interimPontificio isti indulto prxiverint tria recensendis, quee, ut id e miraculis, prxsenti fortassis effecerint. daretur, partim conces33 En adeo, cum de prxfata Pontiflcia
sione

Tria a P ud

ceptum includere, existimavit.


i

Verum
-

utri assenalu-

est?

Huicne Ordinis Cartusiensis

Paus mno, an Benedicto XIV ? Etsi ab omnibus ubique /idchbns, pa sese, ut S. Bruno

XV

adlloras canonicas
Offtcio

diesexta

obtigatis, ritus Ninttq Octobris coli licite possii, im,*er-

continua serie, prout apud Sunanum grmi9tlmu laudatis, deprom- m0 rbut, e schedis, supra jam ssepius pag. 869 et seqq. exstant, recitata. Sic hapta proV. P. Bernardus Gort Barcinonensis, bent olim Scalse-Dei in Catalonia cartusiaj

adumjam
illa,

satis sit, studiose lector,

nunc

^J^iro

etiam

fessus

tin,

dicat, immemoratis litteris primo dumtaxat prxceptum sonantia, mox tamen adhibensverba,

Lusitana Prior, Olisiponensis, et post Eborensis in Illustrissimus et remiraculum refert.

sequens verendissimus

archiepiscopis, episubjungit, sese patriarchis, prxlatis, in universcopis ceterisque ecctesiarum prxcipere et manso terrarum orbe conslitutis,

Theotonius a Bragantia, aramplissimus fundator Ohiepiscopus prope Ebocartusi Scalse-Dei [atiis Scalaj-cadi) a reverendo patre Iiusitania, obtinuit
D,

Kborensis

ram

in

dare, ut ab omnibus

eccl<

personis sascula-

Priore Cartu is Ordinis

g;enerali

quandam

por-

observan ribus et quorumvis Ordinum Reg-ularibus factum faciant litteras prasdictas; hinc autem ad Horas caforte est, ut hisce omnes fideles, qui tenentur, ad Officium de S. Brunone die

N. Brunonis, tionem seu reliquiam capitis S. P. ejusdem qu;.m in argenteo simulachro effigiem
,

nonicas recisexta Octobns, qua isobiit, ritu semiduplici tandum obstringere voluisse Gregorium, Crolletus existimard.

quod umbilico tenus referente , recondidit., hyoroglyphicomultis emblematum mul cim oidem carrum, poematumque compositionibus
si,

tusiffi

,,,ta udp r0 miltenda non

Petn VIII Papa, proximus Gregorii XV in S. de Brunone, novo, Cathedram successor, Officium non emisso, quo hunc coli prxceperit, decreto Romano (adi Commentarium prxvium Breviario Res sane, ut 188 et 193j jusserit inscribi.
X

Gre/'orsan etiam, ni, ut id dli facerent, statuatur, haudsatis intellexeprmepisse Urbanus ua ratwne factum esse queat, ut

num.

meam modo promam

sententiam,

admodumviCon-

ubi et reverenter homdcxxviii circa tinem dieque asservatur. Anno praecessisset magnus luniE defeJanuarii, cum U m maximam u ctus, dux Bragantia? Theodo de cujus incidit ac periculosara aBg-ritudinem timebant ejus familia.es, ul valetudine adeo ad cum permitterent. Qu< lis medicis ingressum Eboren V P. Antonius Coello tunc sciens Alvaro de Ponseca pro^ cartusue Pnor, cum D. Villffi-vitiosaa, ubi curatore ejusdem ad oppidum decumbcbat, concessit, secum deferens

Eborensi donavit

dux a^ger

detur, implexa. Et vero Papeevergregationis decretum, Benedicti XIV quo num. 30 huc transcriptis inctusum bis
, ,

cum sacrx ntuum

Brunonis, duci adoranpraadictam reliuuiam S. memoriam eidem revocans, dam exhibiturus, in Generah transeam reliquiam esse olim a R. P. Theotonico maguo suo patruo.

hxc, ut Offxciumde S. Brunone, semiduphci reciab Ecctesia universali sub ritu fuerat,sub duptici deinceps reci-^ tatun, dumtaaat X anno 1674, summo Pontifice Clemente
taretur,

quod hactc

missam Domino composuit Oui statim se decentissime


Prior

et

dictus

cum

oram

reliquiam,
precibus
illi

maxima reverentia ostendit duci sarecitatisque cum socio quibus-

quod cuttus, annuente, concessit, nullum prorsus, prssceptum aperte sonet, S. Brunoni deferendi, Clemente X, verbum inoludat, fueritne magis a Sancti cultus prxceptus, Gregorio

dam dem

cum

oratione pWBdicti Sancti, ean,

quam a
in

XV

dubium revocari non immerito posse ad canoQuod cum ita sit, cultusque prxceptum Brunonem necessario requiratur, S. mzationem canonizatione scilicet, uti eam vocanonizatum,

vidctur.

prasentibus duce obtulit primogenito, nunc duce BraganBarcellensi ejus Edoardo et Alexanaliisque duobus filiis D. tise accensos teuentibus. f euibus flexis cereos dro' prflBsacram reliquiam adorasset

adorandam

Cumque dux
sentibus

tiliis

dixit
,

se valde

Deo

fidere, sanita-

tem recepturum

quod in sua fBgritudine ab eo

Xpotius, quam cant, cequipollenti, a Clemente pro certo asseverare non fuisse, Gregorio

XV

factum futsse, ausim. Neque vero id a Clemente Benedictus /.rorsusindubitato habuitipsemet pro num. 30 recitata) XIV- etenim{adi ejus verba Xnon affircanonizationem S. Brnnonis Clementi dubitantiumessed, adlubita, qux mate assignat, hiac illam sesotet, loquendi formula, PonHfici

Sancto meruerit visitari. e cubiculo, seu Recessit Trior cum socio sacram reliquiam, ver.tus, ne dux cum referLis vellet, uti eum cupere peues se eam retinere dux ccepit morbo levari, atque
noverat. Postea eadem nocte adeo

carens

sit

ut a medico tebre convaluit prorsus sanitati repertus, et brevi est


,

pristinaB

redditus.

Verum, etsi assignandam videri, dumtaxat ait. simul, an Sanctus seu a res ita sit, dubiumque an umquam Clemente seu a Gregorio, ac proxn

cujus adhuc superstes

chus

Anno itDOMH qu.dam monaquia nomen consulto pra^tereo


,

est,

povinciie S. Patris

professus unius ex domibus cum hosp.taretur Brunonis


,

postenor, coli (neque enim Pontifex, Clemente vere invenitur) canonizatus Brunonem prxcepisse jam dictis queat viden, fuit fuerit ex omnibus dumtaxat sub equidem, ut Officium de eo, quod consueverat, ab omnibus ritu semiduplici recitari Horas canonicas tenentur SUO deinceps, qui ad ut surecitari posset, a Clemente X,
rito duplici

Stephani de Nemore, multo in tandem ad id angustias passus o-mves mentis deserendo tractaut palam de Ordiue devenit curia hoc per idoneum atque in Romana ret rei procurator gchominem procuraret. Cujus

domo

terapore

S.

ab neralis Ordinis certior


,

ipso factus

non modo

pra a Benedicto

XIV

allegatum Congregatwms

etiam .annuebat illms non contradicebat, verum ut ab iUins importumtate ab Ordine egressui

se

APPENDIX DE
776
&UCTOM
C. B.
,-,

S.

BRUNONE CONF.
cultum prfClemente X, elevantis SancU recensenda duxi, ad S. Brunoms mivere, hicque Ac horumquidem vocationempatrata miracula. virtute a prodigios* fonetsi quod de secundum, Commcni prxv. num. 747) ndlatis aquis (adi a ? a* /** c MBterte a se Sn C VUi tradit,
>

Serundum
/ii'

.,,

gritudinem conInsuper oculorum

o/juarum

f ^Ttt traxerat, ut
0
BrU
eu la

mn

nocte

lumen ad

MTM F*
S.

lacus, a Sancfo
dicti,

uirfutem

rccitandas

Buetmerc

V^-

Demum

P.

probatjinnipir
alin,

su03 aqua

qu* Mari nemus ecclesia. S. decuLnte nrope a parto v. aWeum, muro septum o i: ,ig ur >n cuju* med orbieulari oblonga, oma hAexe qua S. Brun SnxuSiM posita est, exSimul ac ex tao

Zutfslpta,

schcet ex

flu-

"

^^^SSf^ " ^^

Tavari solitus

dicitur.

^^
/^
.* 9
{
,,

lacus n/?rme , pro di g iosam tamen

S?|JLtartte mo S l(,
seculo ac ten, Mnft pMntf ctZ, auod anm L674 0v*Wrfft.
...

aMoHc . 3 <.

rf rf*to. Wmm M
.(.

sens.t, c. stratum se sensit, ac,


in

nfirmav it, co *> se confirmav it saneto propoeito di consilio, Joscp.n illuminatione V. P. atoue de sua hac Romaoa. ae Or-

"*-"" WP\

protn post di"'.'"

Laudinum, Priorem proenratorem gener em i Romana euria -lomo


c rtmrem
feeit,

cartusia.

per

suas

liHerns

h.c
et

""" '...,> *>.... "'"""

"'"';.;

Vml adhuc rTJSrSTe^vi^hrvuSe ,w


familiaribus suis familianbus sins
legit. legn.
(

sospes
.tionis

onumentum contra ac
,

alias facere

causa hibuut,

eS

ex K eriuntur,

asportant, quam ad domos suas profligandis efflcao.m.m variis morbis p.etat.s eam qni oum al.qno sensn
et

O* n tj
ntoriS
u
.

^" P m
Spani

Mr

"TYabente -0 Mncx x .

BBimu.

v,

Cartusiensis

^ ^ ^^
Jiae.

* m^v

^^
.

n.,*^^ a6 (
.

flto SaBC l, o^r, cxv nwrtn Anno

x.__:

...,-

+oi; tali

mnrln modo

mahgno mahffno
illc

spnitu spintu

^mJnrn
mortwimbw
("" '"""'"""

Neapohtanu. ma dominus Henricus Loffrcdus Lucan.a >u-, Potentiffi ici et comes

die fui t obsessa, ut

quopiam abs

v.olenter su-

Snnclomra-

fnent con jecta, .racarbonum ardentinm m.8.am eont.a,,. M.tn. fms insanabi.e

DlS,

UOi ba b iav ubi ex gravissimo

batur.

morbo dc vita per.cl.taftn -- abjecta, et opera nhiecta. Quare, medicorum ope


adeoque

Sc vuinus
auem

pra,sidia confugit, ad Sanctorum Neapohtan, ^ve, fratris Angeli Massei atu Laurentn prope Padulam, professi CartusiaB S. ejusdem Cartusi, tunc commorantis Kn grrangia commendacivitatem Potentiam, se sita intra hausto cordis affectu P Brunoni pio vit S loco specu ejusdem Sancti^ rttam" puivere de exhitnto converso sibi pharmaci, ab eodem Brunonis brevi beneficio per merita S. qui Dei .Effidii Alinonte convaluit, nec non ope B.
, ,

hor-

nempe) invocav.t, cumqne rtum Patrem (Brunonem duxisse, .b.que mnherem ad lacum S. Brunonis .nfernah hbe aho.tc illam

graviter id affligebnt,

magna cum

fide san-

ZLt, continuo viditeuratam.


tam.atqueavulnere
snne corpo is sui rese"set. contrac.us
latus,

Anno Mnccxtv

d.e

S. Petn Cosent.envi Maii Joannes Bernardus detentus mnlseptem jam annis morbo sis cum a m.seranda v.su partibus, ita ut

fuisset, a

parentibu. buis qu.

lacnm S- Brunom.de. nbrachia eum accepere, ad lavando sanitat. mtegrm mausese dumtaxat
Cantaciensis
qux
lur,
e

cuius

tegrum

oppidum incorpus apud Laurentianum commencui ab ejus matre asservatur,

Sitr e St U
3T

mdcxxxiv, ut Sanctis datus fuerat. Ob id anno persolveret , ciroa debitas grates obsequiumquc bdictam Cartueiam PadulaB iuitium Julii ad p r8
accessit S. P.

Brunoni gratias redditurus.


epistola,

Quod

Lo dem anno Angeia Bizzi sese ex mensibus a daemone insessa, a pluribu. liberam sensit, idemingressn in dictum lacum obaliis energumen.s oue eodem die multis eop.arum baro Leffelhol

Zunottio

hic refai'11-

Lit. Anno
ranus,
tati

Mnccxxt
S.

clarius

ex

ejus
Priori

C Manducio
patebit.

ac

V. P. Joanni Baptiste provincifiB visitaton directa,

capitaneus, secta Luti.ecajsarearum in Calabria lacum, quo curiosi-

parvum

Brunonis

Admodum
vitce

reverende

Pater

observanut consi-

suae satisfaoeret,

visitavit,

vidensqne uno die

mensibus ob gravissimum dissime. Superioribus

viginti quatuor miracula,

a variis

energumem.
V

morbum
derans,

tale

discrimen incurri

ohtenta, interne ad fiper Sancti intercessionem motus est, et ideo

esse, ad jam vanam medicorum operam ad c^elites sanctos conDeum Op. Max. atque peculiari affectu ad S. Brunonem,

dem Cathohcam amplectendam

fufferim, sed

atque ad B. -Effidium.
Sanctis
personaliter

Kunc ut multo, quod h.s statm debito debeo, satisfacere queam


, ,

dieque xxtv Junu V ocationi divins obtemperans, proabjurans, fidei Cathohcte Lntheranismum Colomens. Thcy.en fessionem, patre Columbano

patrem ad eos venerandos accedere ad S. Iiaurentium de ladula S. Brunonem istuc Laurentianum. Quare lUoet, et B. .Effidium gratiam concedas Paternitatem V roffo, ut mihi
et

facultatem F. Angelo

nam
P.

ex parte
illius

tem tum

mecum ven.at cognoscens ab eo meam sospitaprecibus tum hortatu, ut me B.


,

ut

ctesares sacell.no, Minorita Conventuali, militia. Lucanensi, concionatore Caet Augustino Maria Bhegii in Calabria inCapucoino, prtesentibus, supra d.ct. ecclesia emisit , duoque pnccinorum sancto Eccleconsueta patres illum a censuris toto ,ns rumenforma absolverunt. De l.oc Rehg.ost cui duo supra d.cti authenticum

L tum
set

vestra Brunoni commendarem a Paternitate exopto, ut praedictus frahanc consolationem sospitatem mihi sicut auxilio mihi fu.t ad ter gratias irddendas. impetrandam, ita etiam sit ad tuae ReTandem offerens me semper ad tui, ac
,

ahique prteterea subscriberent , confloi voluit jurarent esse


,

totumque vcrum idem capitaneus


grat.as S.

cum postque ipsemet anno sequenti, ejus visendo acturus yemsBruuoni sepulcrum b. scripturam hujusmodi authenticam

ligionis

obsequia

promptum,

tuis

me

orationi-

die bus commendatum cupio. Potentia, mdcxxxiv. Junii Congregarituum Congrega Talia sunt tria, qux sacrx 3G Taliasunttria,quxsacreerituum _-...__ eiA duphcem, nviYillPYiU ad rlitvilinovn annuente tionis, a ritu semiduplici
7___*__

\xvii

duobus posteStephani Cartusia dcposuit. Cum quorum Pentecostes festis rioribus e tribus Sancti caput ad Turritanam altero sacrum
,

Marix
,

transferri, transf

ecclesiam ex ecclesia S. Stepham solet, altero ad hanc referri quotannis

tngens

fiai

pup

quema dmodum

eo ipso

Lucu-

bra tionis

DIE SEXTA OCTOBRIS.

777
"

brationis suse capite, quo jam recensita refert miracula, Zanottius testatur , ad Turritanam Cartusiam concursus, tuncque eo sanandi infh

//

caelo

//

h
//

energumenique undequaque '</, per qupe, in totidem eginti quatuor nergumenis Sancti intercessione uno die patrata, copiarum cdesarearum capitaneum ad fidem Catholicam conversum fuisse, scriptor is hit refert,
.

soleant adduci, vi-

immissum. Interea nihilo remissior r r0 accerfusio in horam tertiam noctis excurrit Buntur denuo chirurgi Borckenses; qui tamen ob clausas portas aliaque militaris prsesidii im,

iUCKlRI

C.B.

//

pedimenta,
duut.
llis

tum

uoctis

opacum

segnius acce-

"

moram

aucto

humana ope
ad

destitutus

periculo trahentibus ad caelestem recurro,


facto

tlivum

Brunonem patriarcham
tui
mortifl periculo

alterutro e dictis 1'mtecostes festis fortassis evenere; quod si autem re etiam vera ita res habuerit, fuisse e viginti quatuor energumenis uno eodemque die dxmonem ejectum, magiserit, quam
luculentim
"'

cujus
.iiu

gloriae tunc
,

causa utcunque insereriperet


: ,

prassenti

si

//

pios conatus

prosequi

ceelum decrevisset
;

vix

u*
d

alioquin foret, credibile. 38 Utut sit, adhibitis equidem lacus,aS. Brunone dicti, aquis non pauca miracidi, quae proinde,
ut j am

"
n -

mhil obolveram vota verbis et animo stante sanguinis profluxu, caput supinum pulpulvinari dimissum, ac suavi mox somno consopituin lethali Btillicidio finem facit,
fratre

faciumNun-

;^
verbit

culentius,

m0 nui, prodigiosam harum virtutemluquam unum num. 84 relatum


,
,

ceterisque

circumstantibus

germano rem miram

//

commonstrant
patrata fuisse

in

energumenis
,

potissimum
q

credendum apparet. Nec,

//

obstupescentibus. Adequitantes chirurgi demum circa quartam luatulinam miraculoso didicere exemplo , quantum Superum auxilia humanis

supra e Suriano aliisque attuli dubitare sinunt, quin plura etiam ad solam Sanctiinvocationcia fuerint patrata miracula, idque praecipue in Turritana, cui modo et a S. Brunone no-

" "
ii

omnibus sint calamo opera


stanti.
"

pnestantiora.

Ignosce

profuso

Dei

Indispensabiliter

manife-

40 Miraculi hujus &

'5

beneficii

Nun- Jatmvnuiratumti,

a"

men est S. Stepliani Cartusia. Lubetnunc ibidem patratis jamque narratis unum praeterea,
,

ninghio ad

S.

Biunonis invocationem

collati, re-

quod

alibi

gestum

est,

ficium

coronidis

Morkensius in

quodammodo Ms. sua, quam

seu miraculum, seu beneloco adjungere.


in

Cohni* gaulationi adjecta brevi clausula, tractatam quo res, <ussit, spectantes, fuse sedul

Commentu
Brunone Dia,

Morkensius inceptumde

absolvit.
iis,

Verum, antequam et ego qux de gloria Sanctiposthuhm

rrin s&pissime laudavi, de S. triba Chronologico-diplomatica in fine sic habet Ut tandem disquisitionem hanc finiam mirum
istud,

dicenda supererant, sermonem hic concludam, luculentum adhuc, v.t fidem Commentarii prxvii initio datam liberem, eximise prorsus, qua Sanctus inpatrio solo, imo in ipsa, in qua na/ esse existimatur, domo Cotoniae Agrippinas a/ficitur,

quod recenter in occasione hujus qualiscunque scriptionis contigisse paulo ante memoravi, huc subjungo ex epistola viri clarissimi Domini Judoci Hermanni Nunninghii J. U. doctoris
,

venerationis
est.

argumentum commemoran-

dum

proto-notarii
1

Apostolici

ac
P.

perillustris

ecclesiae collegiata Vredensis scholastici etc.

Huic

N. Brunone transmiseram hanc Diatribam, eatenus ut eam legeret, atque dijudiamicitia et caret , mihique pro amore nostro satisfecit affarescriberet, quid de ea sentiret tim ante tamen ; quam sententiam suam diceret, Yerum autequam me tuis accingam, praefatur

meam

de

S.

Augustinus Aldenbrilck, Societatis nostrse sacerdos, in epistola, quam post inspectam domumillam, qux (adi Commentarium praevium 2j ad Rubeam Stessam appellatur, anno 1707, die
27 Julii

-.

ad nos dedit aliis nonnullis ad S. Bruuonem pertinentibus, qius memorat, sequentia hxc addit Vidi etiam in antiqua domo (ad Rubeam Stessam, prout etiamnum nuncupatur) cubiculum, quod incol a S. Brunone, dum Co, ,
:

//

prjemitto

casum, mihi sane, ex


,

aliia
,

//

ac prodigio

manus mcas
Brunonis Ms.
,

ut candide loquar subierat Diatriba tua de Yita


,

permirum, plenum. Jam


S.

loniae

//

quando

residuus in

venis

ex

//

//

//

febribus calor inopinatum mihi excitat narium a vespera per plurimam noctem stillicidium cui evocati sat funesto spectaculo protractum
,

adhuc degeret, inhabitatum dicebant, tanta semper reverentiacultum, ut uulli nocturna quies in eo concederetur. In eudem cubiculo moustrata mihi fuit spouda lecti, qua ad quietem usus quidem e ligno querno sit, vetustissima illa nullo teredinum morsu y sed , quod miratus fui Quam, in hunc diem appetita, nedum vitiata.
,
,

ex

vicino

oppido
;

chirurgi
et

opem

contulere

quod

congruam mature medicus meus haemor-

//

ragiam
39
//

sanitatis

criticam bono omine interpretuis scriptis

//

:;;;;:,

uumiracul
"''"""y "' 4 '-

cum seme ex impro..dulusdistringop.intraoctiduum aggreditur, pnon longe penculo v iso alterum


Interea

tatus est.

evolvendis

*"**"

.1

compono, //infiVmum corpus requie donandum eadem, qua vix caput reclino, en copiosissimus inter modinuper. venula sanguis prorumpit
// , //

siu^

Hora

vesper

circiter

octava erat

qua

qui famulos aliosque quod per domesticos identiniraiis frustis admittebantur spectatum dem avulsis mulctaretur, nuper operculo incluFueserunt moderni aedium domini et inquilini. cum Cotoniae Agrippinse odritne vere S. Bruno, huc versaretur, et cubiculo et sponda utut id memoratis, usus, non inquiro verum, singularis, quaspondailhabeat, curaequidem putatur, ad quietem adhibita, la, a Sancto, ut ex custoditur, studiumque, quo nonnulli frustra
, , ,

/-

cas

horas

exanimaudum
et

praesagiens.

Gemini

per ora
u n
//

eaque nares rivuli tanta impetu ut afiligediscurrunt cruoris jactura continuo circumstanrent atque in lachrymas cogerent e pacato animo ferre malum , ceu
,

easibi acquin ColonUe non pauci ferunsus, qua erga Sam tum " venerationis avgumento sunt minime cl lur, adduxissem, hincque non prius, quam id etiam
'-'

'''"'

tes.

Ego

Appendici huic ad gloriam Sancti posthumam imponere est visum. finem

iu-i

, ,

'

ACTA SWCTOUl W
77S
AOCTOM
j

B.

ORDINIS DE B ARTALDO,
.

INBEUGESUGALLLI^PHOVINCIA.

co ?A MElVTiVl^lXJ

IHftO

PRJEVIUS

I.

institutum. natales et vit B. Artaldi cultus,

mm

Artuhlui Ccr
ttuin Arveri-

Bi
rfta

etDelphinatushe "* L >

r0 _

M.
P 9
i5.

Humberh.dov.Uem.rf inTestammto condUo apud IZmonlis-lu^Ui.annoanno VlK Sebus^ana centuriai

llhenon

2
w

1,8
'

in Bibhotheca '> Vcrummeis appellatum

i,

auoiu BTS

#1T^4*
/

;,/,,

avoaraphum

nostrum

VUx

Y*

dumlaxat Mulo Co- E Porrc*Arta.dum Venerabilis nm debe ^ ^Uant decorari, morari neminem qui solen%ts adscnbere, hunc sese tilulum etiam tamen omni cultu ecclesiashco , Zriauidem prmvxe monet. careJ Castellanus ipse leclorem 15. Artoldum, numero esse
,

*>" Veroraesium,

TJEX****** Arver^u^nslata "ZXZS*CWustnorum, guorum JnsMuest, sita est


TR

^i::::,, fySSLlZZm*Sabaudi * Catk0


Artoldus

proYprnmaji paffum accedi*

'

S S
V>
sunt,

iEx horum

vero

(juicnenon Guichenonus

iam ab Ordinis
Dei

doeet,verbisnum.UranscripUs subnmnione wFinM non morfo i op. sanvita hac P ud omne, , lamquam Bealum

^
;

Wum

^ssesed^

M
,

,,

sui

alumms

qux seqmtur. coliconsuevisse commemoraticne, ad

/,,,,

,,

TL^uc^Udi,
meZZre
sliptores
:

nc. fptfl

McroUus D. Carolus Josephus oc CWA..e CrC Amotoj>*o &iiK Guicherumus xn Serxe OTff 45,Belicensium pag. chronographica episcoporum exveteriMs. ccenobn PcrC 36 el \li'prioreloco Carthusranorum Inlarum, xnquo B. Artoldu. refert-Araddixit, hxc compendto
Hcensibus;

, BeChristiana, ubi de Epxcopis /res n G

^^J
Arteldi
,

^rthaudi

grege Artbaudus, ex Car.bus.ano sen.o confearctatus Bell.censem pHesulatum Aired.ens ... elaustri sui quietem ctus, ad spir.tum redd.d.t. Deo Deo veri ererao in pace palm Aoreb.t. Versum seIra.ias. v. Justus u1

Sro

giensOratioexcipit: Da nob,,, oonfessom u. ritisetinterventioneB. Arthaudi , hujus v.ta in stad.o ita viam a.que pontificis
,

";

Xosi
mus

nt qute raund, certarainis pertransire valeateternara requ.em postponentes, ad


,

Dominum nostrum cto,Mius cultus hquetllmc itaque qualicumque iUiproptereaadscmp^qucd titulum


nervenire.

Per

mutcsese
tholdue
,

Carthusianus et Sanctus frequentiam ah hommum dum hominum fugit ere, et a sohtudine et frequentia desidcratur lat,.atem dete mod>A>vieres, lumine e omlo pnehciet BeUioena. ecclesue evocatur ff ente, <" ** P otult annum luti,

adhuc

et

Beativerc ex jam dtchs gaudeat, Toc tanlum apud suos r Sanctum subinde aP elal quamquam ina nul ahos taceam, Joan lonignorem.Fecitid, epxscopus qut Belicensis nes de Passelaigue et

anno

16-10

tur circa

annos honus Vir per aliquot

antiatltis

fungi, renunciat populo, ficieuie elero, c.iam et tntei solitudinem d'Arvieres, ad ubi pie remeat

ergo, renitente,

^
Bed
nih.l
v,v, t,

TZatus
^fsic

nmnere
pro-

citatum pag. 148 vxae quod apud Guichenonun


habet: Anno Saiutis Audie vero nona mens.s tesimo quadragesimo, epiBCopus Belindignissimus o-usti ego Joannes patnlms Pr.ore rogatus a venerabihbns hcensis, de Arver.a Ordtnis Carmonasterii et Eeli-iosus et permissione illustr,.ssimi tusiensis de consensu D. Justi episcopi Gebennensis
et reverendissimi

Artoldi est,in confecto ea de re

reliquias Arvertx

visitavil

rnstrumen^

raillesimo

se.een-

g
^.
,,.

,t
npie

perpetu
el

gora, impiger moiitur annosu- valde:

nam

beatus Hugo, Lincolnicnsis ,s,senem, et Sanetum in

anno Salutis mccv, Angl.a ep.scoin


cellula

commoran.

tem
3
ci

invisit.

uno foiUMm

Mariyrologo
celebratw

Castellnuas hisce verbis, hatine redditis, loaio suo Gallieo Octobris inseruit Belliea; in Brexio, alrftemvi illius civitatis episcopus, ex Venerabilis Artaldus eul.us a popuhs ob Ordine Carthusianorum ad lUlus turaulum cont.gerunt nrodigia , qute
,

mt/ii marlyrologum vero classe unus Artoldum Marlyrooccurrit, qui B.

(quippe in cujus

ut dixi

dioecesi

Arveria sita
,

qnondam reliquias sancti Artholdi est) ossa et Orepiscopi , ex dicto Carlhus.ens. Bellicensis
dine
cti

assumpti,
monasterii
,

prope et

qundam sepulcbro lapideo d,extra parvam portam chori ecclesite


in

taa visitavi

de Arveria ad Meridiem invenqua easque devote veneratus , ea


,

potui,

DIE SEXTA OCTOBRIS.

9
<

reverentia reposui potui nes episcopus Bellicensis


,

sic

sijrnatum

Joan,

Fr.

Claudius de Jllee

(in Beugesia) convisitator provincire praesens, Fr. Olaudiua Rosier Prior Arverire. Pauca hsec de B. Artoldi cultu sacro nobis innotuei^unt : pauca item de ejusdem Actis , priusquam ad Beati res gestas properemus, hic anPrior Petrsecastri

n dix comites fuisse videtur innuerc patruv Sdbaudise comitibus subjectx, quantum guidem apparet tum nobilitatis siicB titulo ad non illorum aulam aditum Artholdo patuisse
,

ciott

obscure signifcet
titur,

id vero difficultatis aliquid pa-

ueundum
-ui 9

Acta,

quorumnotiiia
daiur,

notamus. nostros misit 6 Acta beati Artoldi ad Majores Vasseur e cartusia Borboniensi prope D. Leo de anno Q a uj onem ( Qaillon, indiiecesi Ebroicensi ) re scriut ex ())US utteris partim ea de 1667 unde porro is illa acceperit, quo fueptis didici ex auctore conscripta, aut quo tempore, nec
^ :

partim ex eo, quod B. Artliol.lus jam inde annis aliquot Cartusianum habitum prius gessisset quam anno 1182 ut paulo post videbimus Arveriensis Prior fuerit constitutus partimvero exeo, quod annodumtaxat 1137 Sabau,
, ,
;

diae comitibus

Beugesiam
,

cessisse, nonnulli scri-

bant.
et

rint

supradictis

scriptoris xtatem inde collectis exaravit. Certe pauto ut minimum remotiorem ab Artoldi setate innuerevidentur verba, quibus num. 7 prodigia Jugiter codivinitus patrata ad Beati tumulum idcertum is fuerit B ruscasse<ui. Sed quisquis Ordinis sui documenta, prse maniinter alia
,

nec ex ipsis Actis eruere poverba subjecta leguntui; ad horum calcem haec sed quibus qualibusve Mss. tur: Vita ejus ex quxadnos non additur. Fortassis ipsemet Leo, hinc transmisit, ex Ordinis sui documentis Acta
litteris,
,

Guichenonus qui part. i Brexianx Beugesianx Historise cap. 9 pag. L8 Beugesiam scribit ab Henrico IVI\mperatore Amedseo II Sa9 In his

[uneparen

et

baudise comiti, iis exceptis quce in Beugesia Belicensis episcopus, Nantuenses, Ambroniacenses et S. Ragneberti abbates possidebant, fuisse donatam anno 1137, qv.o tamen nullus Henricus impe,

rabat.
vit lib.

Verum

ab hac sententia idem scriptor desci-

2 cap. 5 Historix Geneal.

cx pag.
cessam

a09 et seq., ubi

Domus SabawHBeugesiam Amedseo II

est

Lincolnibusillumhabuisse VitamS. B conscnptam, e ,, ab auctore cequali msi& Arvenxvisiqua, quidquid deHugone, Artaldum mutuatus est neque forte num. 6 refert,
tante,
;

Sabaudiee comiti ab Renrico III imperatore conscribit, cum hic annoWl per Sabaudiam Ilaliam adiit, ut a Gregorio VII Romano Ponti- E quo ctiarn loco fice anathematis nexu solveretur
:

priorem senteni
,

]onio tribuit, fa-

foterioris notse sunt


;

monumenta

cetera,

quxcon-

sincere scripta appasuluit Acta equidem satis in apographo nostro licel nsem quidam rent quos suis locts inlevioris occurrant momenti Beati res gestas ex Actis audicabimus. Nunc
;
,

, lfl

,,^1401

nobin loco in

Beuguia.

referun num. Si B. Arthaldua, quod Acta anno Lhristi L206 setatts 7, ex hacvita discessent annollvl aut ver0 ^05 , fuerit in lucem editus num. i notitiam enii . Valromesium cujus Patre nobih, dohabes, patriam habuit, ortus
7
,

ulUS.

berbulosam <>]>pellat. Henriciin Ttaliam ih scriptor cequalis, litteris tv.s Schafnaburgensis tradidit, aitque inter alia Amcdxum ab Henrico provinr-i;im quamdnm BurQundixfverosimiliter Beugesiam, regni Burgundici olim partem et ditioni Sabaudicr vicinam ) bonis omnibus locuplrtissimam impetrasse quod postremam 6ui noni sententiam non parum confirmat maxime cum alioquin statui nequeat, ut idem Guichenonus <<U, quo pacto Beugesia ad Sdbaudise comites ut adeo Actoi um scriptor nihil fuerit devoluta temporum illorum historiee repuhoc loci, quod gnet, videatur innucrc. Quul porro de Arthaldo
t
; :

Actis diserte mino de Sothnode, ut num. i in monui nxvos quosdam sed leleqitur. Jam nostro subinde vioris momenti, in apographo
, ,

memoret, audiamus.
qui ateneris unguiculis divino cul- Carhuianit taddixerat.intutoseessenoncredidit, nisi ad innocentiam morum spontaneun /iuia gorem et perfectam mundi fugam adjungeret porten$it arthi ptor t inquit Actor itaque Bemnrdi, primi orrmi (ejusdem) sub .ini
10 Artaldua,
:
<

occurrerc

Sothnode qualis forte latet in voce scribendum Sotonod hupro qua verosimiliter in Valromesio situm jusmodi enim locum Brexise et Samuel Guichenonus in Historia part. i cap. 21, pag. 36 Beuqesue Gallice scripta ,
,

incolffi

et Prioris
,uest.

sanctitate celebris
B.

obedientia

Beugesuvvimemorat, B. Arthaldum Brexiseet S. Artnauhis verbis adscribens ris illustnbus Carthusias Arvenensis dus seu Arthuldus primus Belicensis post quadragesimus septimufl Prior fide Sotonod in Valromesio domini episoopua Guichenono aPorro ^otonod ex eodem lius castrum est in vico part. 2 pag. 106 tato domimum in vanas temcujus Qongieu situm enumeratas, transporum lapsu familias, ibidem
: ,
,

Artaldum ab oratic vigiliis animi demissiotfudio, temperantia, Curtusianarum constitutionum dbneetaccurnhi servantia, paucis quidem, non tamen mediocriter commendat, de quibus nec fas ambigerc, nec opus
,

Tum

est

diar, notitiam loci

SatauiU
""''>

ortus acl profanos honores aspirare B. Ajthaldus poterat : et seculi dclicias nobilitatem auam ad cainquiunt Acta sed

^mLtcMbus

priusquam tamen alio pr<>in quo spiritualis militi ex (hochenoni rudimenta potissimum hausit Morotu Theatro Cartv Historia Brexiana et Cartusianorum dom siano subjicio. Situm hoc nn,,cherU in Beugesia haud procul S. cilium est originem suam oppido S. Rambert Gattis dicto
multa
,
,

consequeudam convertit , callestem dijrnitatem ac aulffi comit.s Mauseouli hononbus, ab Dei cultui se totum
rianensis spretis d,Iitiis Maunana Sabauadolescentia dedicavit. ipsa ( S. in quo civitas cognomuus tractus est
;

Pontio, monachisBenedictinis, Ambroniacensi monasterio bonaprsesulis qui ex


debet

Bemardoet

arctio, is nt.r desiderio in losui Desiderii venia cum vulgo Portes, ob rupes ita illica natura drspoquamdam portarum praese fersitas ut speciem num mpatum, profectiet sociis prxdiisrent sic

dUB

episcopatuet comitatus Utujean de Maurienne] Artholdi atate Saloinsignisad Arcum fluvium; comitibus parebat sed Aciorumsortptor, hauduv etiam Beugesiam il0nnm Mnuru.nnam, sed adolesceret, penesSabauoum
.,

que
11

'sensirn aucti,

Cartusianum

itluc

um

invexeru.it

B. t^omatriam

BernarExstant ea de re tpstus Destdertt lo sol non dum et Pontium a sua obedientia terras, quas in eremo sed et teTtis Ambroniacr, lu L
1

Octobris

Tomus

III.

.titatuO ^ B Am EP
-.
r,
-

BELICENSI CONF.
exemp.0 factus

j.

b.

c0

litterx

**.

"
.

m ^Z^Falconis I^/>"
'

'''%

el

His

licam cxegit vitam. Arducius cathcclra excepit

erce- D quo pacto humiiitatem spernere. Deum aumundum ac seipsum angeorare deberen em unice colere et pie Hnn.hc,!.,.., .ubeInterca
,

ZZsi
'.,
,

dcFouctgm

anno ^hirtedeprompt*. Datx sunt


n
l>rior
ei
.
.

11

'

se

Cartusiams Arveriemibusac
,

nuos q

rta fttemll 1 mcrementa tempo Dominus paulatim per Po^tarum heremo per railicta

taj

'Lmbcrtus, munificumprsHwt: virtulum odore illcUus di sociorumque

^B.ArteU
quam

tnAZant SLm,coram
Mli
ut

ipseinj^ere^tm.

-<

Aitaluo>ex admiratus, auctor B. ius asperilatem locum se in

l'

paululum commodiorem

hm. 3 Uierant: ndc Be haUtu induit, sub Otattf.


<

,..,

cartusiam incolere

prtmum

FZ
B.
cocptsse,
ejp.

defuturam, lum condendis novis xdibus non

rTrurnsese.utAmeteilUSabau^cwU^
aliorumque insignium vtrorum
;
ia
prsestuit.
,

ad opus

adw

SSTWJ
2

,/,,,,,/,,,/

lus.primushujusnommu

<^ B.
,

Artaldum

JeraUtJprxstoesset^tirezpsaegregte
Arduaus enim.
--# Acta ut aiuni acw
,

Arveriensi *** *

uoiuejope

Acw,ao dein episcopum c;s .,'c.n... paWter habes in Opere nostro auTtoreZuali conscripla Ordtm l.Ua pag.tV Carlusianorum
.

....

hortatu

tnnZ&rro.subguemCartustanorum S Ac ,, A vta.dus, cx^


]

;;

.,,;

,;.,,.

sua anno M */-*- <**


1200, a conversione
8 ioblts

suam contxde e dominus symbolam quoque cor>nt,s,Amo quamrn Humbcrli, Sabaudue tter* et Bumberti,Belli>JociDon confirmant Thomee K cilanur in Actis. Idem
,

AmedMUsUIet

H,obcrt,.s,

*** m

,,,

mWi

TbauL

1120.

II.

Cartusiam B. Artaldus Arveria. episcopus, virerigit, fitBelicensis

clarus moritutibus et miraculis


tur.
Atverix no~
artruiam

comiHs litter* apud Beugesix pag. HT, 8" in Monumentis omes Sabaudi Ego Tho cst. tale initium Omnibus preeentem c ret Marchio in Italia. facio, me pro remed.o am mepecturie notum m mea parentum nostrorum .nim* nostt et
,

M
cum
en

cn mdia

pr*decessorum nostrorum elecprffi dicta domus cam tamquam est Loaynis sit fundata justum eb
,
,

domum

Arveri*

suscep.sse

Deoque va^ernardo prxceptore Artalduswfo quo Qmgo, Afousqueadannum 1132,

res

Bcavit
t

igit

jorisCartusixPrior,tO

Cartusia-

dommus Eamdel suum ac tupatroamum Arveriensem domum in quas apud


Belli-Jocx de causa Ludovicus,

proprias

me

dcfensare.

Mando

igltur

novam m 'rratoraS. Brunone quartus, ni constiiat, collocare Beuaesia suorum coloniam hunc Humberto Genevensi episcopo annuente apographum nostrum Eumbertum de Grandson in recle? Sammarthani fratres vocat
:
,

de rc Ulteris, telam suscepit editis ea ras,eu,nd^

,,citatumvidereinte 9
iittera,

Ludovicus excerpo sequenlia.


.,

dommus

Bell.joc

fd quos pr^eutc
et

pervencnnt,

salutem

Episcoporum Genevensium serie sexto veropost Gramont anno 1132 consignarunt Granson. Sammarthanis hunc loco Aymonem de
;

Humbertum

de

comonatGuichenonusBibliotheemSebusiantecen.
turim 2 cap Genevensis
I

&.

qua Cartusix Majorevi decimarum hsec de Humimmunitatem concessit anno 1134


,
,

mW

donationi Humbcrti episcopi

dilectionem. Quon.am salute "| anteces,ores nostro pro Ordmi, cm. Arveria) Carthus.ens.s rnm domum -rt^drftavite dilexisse.fcrtite ctis diebus s,ue. ... quai ab ipsis n mdati ,., tamquam illam, lau antecessorum nos praedictorum cxi ,, lt

ce.tum

cst

',

daMlem consuetudinem eandem domum et res

sequentes
ipsius
....

....

volumus

deiendere ac 1

berto subjicit
familia
sit

mumfiHumberti in Majorevi Cartusiam

apud Bugesios

E Grandiraont in Annotatis autiqua et nobih. Utut


:

TSTS
Monumentis
sic

centia suadet,

eumdem Guigoni novam

m Beuge-

facilem sese pronumque sia coloniam meditanti Guigo vero, cuiB. Artaldi nrtusatque exhibuisse.
Artaldo

et kujus filiIII ArvertenIII, Sabaudix comites us Humbertus ut intelligi confirmarunt sis CarthusitB limites HumbeHi litleris apud Guteh,turex domus Sabaudicte pag AV.ubi

Amedxus

*m~

regisc

non alten, quam industria prtibeperspectseerant, curamque commireitotius executionem


Vir obediens ac siUqui (Actorum verbis utor ) nou amator vastara Arveri* solitudinem quietis
,

longc a oastro paterno sitam, ursis ac fens asperam, nivibus coopertam, solisque perviam.elegit. anno , Admovit manum operi Artaldus
quu
1

saxis

et

spinis

quoque llumberIlumbertus loquitur Eg:o patre meo jam defuncto ejus comes tus filius ex his httertspro hoc ipsum laudo etc. Nullx annum quo datx suni , illius xlatis incuria senlentu, Sh exnrimunt. Ex Guichenom Amedxus III ab anno 1103 usque adantenuit ad annum num 1140 inde Humberlus III usque successit Thomas hujus proxime
:

1188

cui
I.

,!,,!!
1

aimo

1^2

onifiiu'

ut
illo

,/.,

w.Vl, totumque decennium loco

nominis

Humbertum

vero BelU-Je>
)

Beaujeu,

llfO

rJLincipit

inculto et aspcro in
:

WO.U2

perduravit sic Domini millesimo ceutesimo 1MI1(I


.

magna penuna rerum enim pergunt Acta Ad quam


;

in dioecesi Matisconensi

dominumin Avenen-

supra trigefratribus

siraum secundum cum aliquot piis modo ascendens, in convalle, qua3

CcemeteB6U

inframoxvidesem Cartusiam munificum fuisse, Humbertus hicin uxorem Ahsiam, bimus. Duxit unde in Amedxi III SabaudLv comitis filiam IHSabaudix comiActis Artaldi num.ZHumberti
,

rium
riola

dicitur,

vili
,

opere,

cellulas

decem raagna rerum penuria .livitiarura tamen omnibus abundantia locuples


construxit
ibique
,

per

tuguannos in
spiriascetifl

tis

pag nianam regise domus Sabaudicx Historiam


adjutoresfuereprsecipui-.necdefuerunt
alii,

GuichenoSororius appellatur.Consule, silubet,

ZMMquehiquidemPLTtel&ocondendisnoviscedibus
quo-

tualium

DIE SEXTA OCTOBRIS.


grati Arverienses ascetae singusuis fastis inscripserunt. Enumerationem

7S1
scribit,

rum nomina meritaque

natum otim fuisse


Sc-e

qui ab anno
\\ \

1G0C
est
.

menCctc-

11'CTOR*
J.

capit ulari ecctesuv

Beh

it us

nobiliwn

vtrorum,

lorum en Guichenoni Monumentis Beugesianis huc transcribo. Arve10 Sic habet ille ex tabulario Cartusiae Amedaeus comes Sabaudiae 177 pag. riensis Mariae et qui obtulit Locum istum Deo et Beatse dominus de BelOrdini Carthusiensi. Humbertus,
: ,

rum

Artoldus vici
;

illius

<lecanus mihi aliunde

ignotus est Petrum Senescallum ait MenestrieJanuarus in Historia Lugdunensi pag ecclesix Lugdunensis inscript rii Necrologio <'arPontius forte is, de quo charta fun tusicv Majorevi .anno 1116 confecta apud Moro1

lojoco, qui

pnedictam

domum

confirmavit et gran-

tium pag.

230, ubi

Lugduncnsiet

giam de

filius ejus, Faollet acquisivit. Guienardue

appellatur.

Aymoni de Varennes

Aymoni de

qui cellam unam fecit. et 1'raalmille solidos diae, qui nobis dimisit Sasiriaco liberatam nob.s liam ab hominibus de Steplianus tradidit perpetuo jure possidendam. qui unam cellam fecit. Ar,

Amedeus comes Sabau-

Hn-oria (Rivoirc) hic memoratis Bernardus IPoi tarum Prior, sub quo B. Artaldus Cartusianis no-

men qux
1

dedit, inscripsit Epistolamde fnga seculi, exstat tomo 21 Bibtiothecx veterum Patrum

decanus Lugdunensis, qui refectorium contoldus, decanus de Sasiriaco, Senescallus Lugdunensis, qui festruxit. Petrus Ravoria contulit. cit capitulum et grangiam de Religiosorum Magister Pontius fecit hospitium

editionis
9

Lugdunensis a pag.
,

1501.

De Petro de Ch

Artoldo de S. Roma-

domus

inferioris

cum

cella Prioris.

Aymo

de Rivoria milieu

Varennes aedificaverunt ecclesiam.


fecit
et

et Hugo Aymo de

no.HugonePalatino peculiare quidpiam nuspiam reperi; nequc, ut reperiam, necessum arbitror / us operosius incumbere. Henricus Angh \\'<thacst, qui Carthusiam nominis secundus
nt t et 8. miensem in Bathonx Rugonem, primum iltius Priorem et Lincolnit sem dein episcopuni, singulari benevc

'

l0n,t(i ue

dormitorium fratrum. Petrus de Chiduo fratres ejus fedificaverunt coquiHenricus nam. Quibus subduntur solo nomine episcopus Matisconeusis, Arrex Angli, Pontius quo supra) episcopus Gebennensis. An: ,

plexus fuit

per quem forte

II

'

sem Cartusiam munificentia dimanavit. Matisconensem sedem adiit Pontius cognomento de Bo- e
chebaron sub annum 1144, ut tradunt GulhcV Beliccnscm BerChristianx auctic scriptores nardussub annumW^ reliquit, habuitque suc:

dutius (de et Guitelmus episcopus Patracensis, Bernardus Petrus episcopus lielmus episcopi Bellicenses Antelmus de Glandacensis. Perrinus de Luyriaco. PalaArtaldus de sancto Romano. Ilugo

Balma.
tinus. 17

tam

clcrico-

rum

benefactores, expressis partim nominibus, jmrtim suppressis,

Eosdem cartusuv Arveriensis

cessorem Guilielmum, ut Quichenonus scribitin Serie chronographica episcoporum Beticensium. GalliaC Inter episcopos vero Glandevenses in post conditam Arveriam nutlus apparet,
stiana

BeuGuichenonus memorat in HistorixBrexix et secunda parte continuata pag. 9 e veteri qesue


Missali, ipsius B. Artaldi

qui Petrus dictus

sit

nisi forte sit EpiscopusP.,


'<>m

quipostannum

1190 Glandever

occu-

manu,

ut creditur, exa,

exprimit Henricum Anglix rato. Nominatim Pontium Matisconensem, Arducium Gereqem, Bernardum nevensem, Antelmum Patracensem, Petrum Glandevensem, um Belii cnses, et G Artoldum episcopos; Perrinum de Luyriaco
,

Latini arpasse dicitur tom.Zcot. H39. RUus Patrx snhsse, chiepiscopos sub B. Artaldi SBVum ,act Innocentii Illapud Baluzium h

ex

sed eorum nomina in Epist. apud Baluzium


sui x,

occulto sunt

Innocentius
die

,\,data

anno Pontificalfs

tertio decimo Kal. Maii, seu

am

Seyseriacensem

de Seysericu
;

et

Stephanum

Lugdunensem, decanos Aijmonem


de Rivoire,

Hugonem Antelmum de de Varennes, Aymonem Hugonem PaBalma, Artaldum de S. Romano, His addit dAnthon et Montis-tupelli dolatinwn.
et

Patracensem doc< xix Aprilis arc/ncpiscopum procedendum sit in causa suffraganeoru,, qui
a liquot(}rvcorum 1 quit

occupataaLaHn%sAchaiat

has in Achaiam sedes suas deseruerant. Vim destinarat, quin alteras acl litteras Innocentius

n De dicvcomiteet Humberto Bellijoci domino vide di118 defunctum prseter cta supcnus. Hunc anno scribit Andreas du Chesne reliquisse filium,
alios
S7 et seq. (ruiHistorix Burgundixlib, Scap. Arvemia dochardum nempe Montpensierii in
,

monachos minos; denique biographus noster canonicos Belicenses. Nantuacenses et regulares III Sabausingulis pauca habe. De Amedxo

nno canonicos Patracenses scripsen monet , clcctum itlos die xxiv Aprilis, quibus um se a capitulo archiepiscopum a proin hunc debtto F conse?*vatum fuisse, ac
;

Arveriensium honore susciperent. Anthelmum, hunc fuisse, ,rrobenefactorum atbo i\

prima est, quod clebabile duplici ewcausa fit consecratum a se anno 12..7 Patracensem ctum et

num. minum, inter Arveriensium benefactores hoc vero natum Ludovicum, 16 memoratum; ex

dilcctum filium A. episcopum Innocentius vocet Maurocenum patriarin Litteris ad Thomam

idem Luqdunensis ecctesix canonicum, qui forte clientelam suscepit, Arveriam in est qui num. 14
seque BettiJoci

cham Constantinopolitanum
iiumin
Gestis
,

quos

apud

Bm

Pontificis pag, 66 habes.

dominum

dixit

hoc enim nomx-

apud laudatum ne alius Belli-joci dominus exphcantem istius familix genealogiam Chesne
nuttustegitur. scnptores tom. 4 is Qallim Christianse auctcv Stephanum memorant quocol 202 geminum Lugdunensis decarum alter sub annum 1175 anno Roccatallia dictus; alter vero
,

'Jllltlll

ab Tnnocentu Altera esL quoi in citatis tscopus pag. 65 auctore cequati scriptis, perhibeatur. Qux si ita ille Burgundio fuisse Anthelmus supradicto catatogo B. se habent 1207 defuncti manu i Artoldi ante annum sectus An Nihilo tamen tuit. po 1207 Patraannum thelmum nullum ante

censem
asseri-i-i-

se

npasse,

non ausim

affirmate

nus

de uter cognomcn fuii 1190, cui de Saintamour mdesignetur,divinare non lubet;uti nec id\ supra qui primo et nesitAmedxus SabaudicV comes, diversus. Seisenaci mentertio loco ponitur, an Guichcnonus Historuv Brexianre et tioncm facit 104; etdecaBeugesianceparl. 2, continuala pag
fuit,
.

ruuinm uuyrxaco Venio nunc ad Pernnum de L6 dc Balma num. et Antelmum qui anno U00 fuxt, Gui larTde Luyrieux, u nonus mcmnut Eistori* Breanan* Eodem terticvpart % t pag. 142. partis
20

adjlltltl

vn^

~-

DE
ib-z

B.

AKTALDO
s

EP.

BBLICENSl CUM'.
tatio

~
y
b.

nepos*
n0 1229

ietianmtum condxdd,

***^2^1& \ ^'
e
ci
,

justorum mib

disciplina B. Artoldi pia


:

degen-

Erat enim egregius pietatium. Tum addtt caducurum minfacus contemtis magister, rerum
plator (seupotius cus operator. B. Artoldum,

contemptor) ac insiffnium minfi-

tatuspag.

IS/amiM

srta;:s

Ssx
p*
.

B almedowi

prodigiis claruisse,

vivum mortuumque,, anonymo facile assentior

dumtaxat dicta; neque sed doleo, luec unvoersim speciatim descnptum, inprodigium, ullw non taminvenisse,quod tamen Cartusianorum laudantium modestix tncuriB, quam suo parce buendum existimo. fccdum Artoldo 03 Arvenam moderante
,

tegnii

^r*^S5EStor
<

TZStopkyla.
nomina
'/",
,,,,,,
ll4

,., Mis-

m umicar,i,
B
,

ctHUgo

e.o

Ilittjotits

de

,'

strumento,tlicU><>rdinicor*mo,quodapudUw
centun Bibliotheca Sebusiana /''"' , c c

';

ria

pro rede gratia dud antecessorum suorum di eme dio anim* sua, et mtotius Ordinis Carthusiensw rti nostris viris >rum auod Lpsi Mgendo iisdem .. Carthus. , ut
.ceaaerit

ichardus

quondam

de
speciah
ei

Anthoue

Erepto e schisma concussit Ecclesiam. IV summo Ponlifice, Alexander III Adriano fucrat anno 1159 die vn ejus successorem creatus collatam Alexandro digniSevtembris sed rite Octavianus tatem nefarie sibi usurpavit Guido Cresuis salutatus est cui Victor III a est, a quorum subrogatus mensis non meliori jure nentO cog parttbus Fndericus imperator Quanto ea tempesta sCartuMnobarbus,stetit et ^clesta, sianus Ordo pro legitimo Pontifice Carthust ex duce potissvmum S. Anthelmo, ardore dimicamonacho Belicensi tunc episeopo, Junii apud nos edita et E v rit, cx illius Vita, tom. pag. 2 32 mtel ab sequali auctore conscripta, spirituanimatus Artoldus continepotest. Eod.tt, plurimas, narrante biore sese non potuit, quin tum ad qrapho, tumad Alexandrum Pontificem t

mvvs

-*

imperatoremlitterasscripseHt t qui^usutrumque viribus instiad reddendam Ecclesix pacem, pro


Ua

familiaresetnnntiitotm

otam per eorumdem e1 bestias umversas te 4 ue terram suam salvi et s< tionepedagii.Nosefc: :Immunitatemilam peda, cneou S a Zo ihardus) eouoessit tfifde auahiosermo)

; '

'

mq
<

anuo co de eonsensu GuiOrdini Carthu ejus ftlii sub sigiUo Eaynauchardi de Authone

'l\E,slareuspiam B. Artoldi sive ad Pontifilitteras, non dtdtci sive ad imperatorem litterarum sedscriptarum abilload Pontificem habemus ipsummet Alexantestem luculentum Priorem, redrum, cujusad ArtaUlum, Aroerur Veterum Patrum sponsorix tom. U Bibliothecx insertse sunt ex edtttonis Lugdunensis pag. 1519 Arvenie. Epxstolx autographo, quod asservatur
t

tacumKi

Pontificise

hujusmodi initium

est

Alexander

epi-

Moruisse stmil* arohiepisoopi Lugdunensi Montis-lupeUt (Montluel, tereaa?<a/e (toOS

Rhodanum trtbus ouod oppidvmeaad


leueis

etrcti

Lugduuo

disst

vilegio,

Eumbertm
concessit,

monasleno quod Cartusiano Portarum anno mccxvu Monlis-lupelli dominus


et

scopas,servorumDei,dileoto filio A. Prioris* Apostolicam benedictioncm. Aree salutem et liquet ex loco et toldo nostro inscriptam esse est.Data est enim Senonis npore t quo scripta Alcxaader Papa pndie Kal. iv Kalendas Martii hyemandum, tnquit Octobris Senonaa intravit ad
:

Al-

'

>'

integrum

"";;

centuria 1 cap. 48, r rne Guteltenonus C biographus nosler canonxcos Behbus , Nantttacenses aecenset est censes et monachos monasterium Ot dtms Uuaulem Nanlua insigne sermo redibit in in Beugesia de Itis
niaeensis
;

P^mffw Am-

apud Marad annum 1164 Chronicum Senonense Anecdotorum cot. 1453, F tene tom. 3. Thesauri excurquod ab anno 708 usque ad annum L193 autem moram traxit per annum rit. Senonis recessit, ut Baronius ex e et medium, indeque quod anno llCo refert, celebrato Paschate,
Aciis xxiv Aprilis incidein diem iv, sequenti vero in data sit Senonis epistola mense bat itaque cum fuxsse Februario, anno 1165 aut 1166 scriptam

Annotatis.
]roeriie ,

nParcerequidemhis

propterea nefactoruminquirere t ut potui, modo dubium Gmckenonus faquod suo loquendi


a\
,

poteram : d atemsin9 ulommArveriensiscarthusi*be: volui,


ibus

Prioratus mur oportet, quibus Artoldus Arveriae Porro Pontifea) id fere Artaldi ncre fungcbatur.

mm
ut

bene\

n
,

illorum catalogus oe-

ri

MissAi

manu,

etiam sil B. Artaldi ex Arveriensium opiMissale ipsum,


inscriptus
;

novum Utteris respondit, se neque valedicere, nisi neque dignitati suse posse e
:

judicium su-

nione exaratus

quod, uti non

infi.cior,

xta

ha-

ctenus affrmare
eo

interim ea jam plerosque saltem xn dtctts asseri videtur posse, memoratos B. Artaldi setate vixisse ; atque

nonau

conticclesiammajoricalamitati ewponat unde de argumento Artoldus ad Ponjici potest; quo pietatis, simplicitatis, tificem scripserit, a quo Sic enim Ponetrectx intentionis \laudem txdit siraplicitatem et simplicem Dum piam
.

tifex

potuisse. abillo Missaliisli antiquo inseri agenNunc ad B. Artulilum Arverix Prtorem


,

tem, regredior.

Ea

erat B.
<'

\rtaldo

et

alumnis

tuas nobis pictatem, qua commonitus et inductus destinasti, studio sollicitffi consideraitiolitteras attendimus, non id praesumptioni, sed devotioni
uis

ejus vivendi ratio t

mrtutum suarum odore paucos ad idem vitse genus sectandum illenon anonymus Vitx auctor, loxerint, adeo ut, inquit
cus
ille ex.

potius

credentes boc magis de cordis qualibet puritate procedere, quam ex duplicitate

imputamus

evenirc.
25

spelunca ferarum factus fuerit bubi-

Magna enimvero apud

Pontificem

AWxandrum

DIE SEXTA OCTOBRIS.

!*.*
ren ..pii

^um

flNCtorftatf

MteterB.

Artoldum, ne-

9"*-

sw&cum^ KOtfi c se, gui fltt "' Pontiflcue, etiam abjiciendx dignitatis responso apparel ouidem e Pontificis

^dicn.aut quantum

minabant Capellanum etc. Prxstiterat id e regularis, tum CarS. Hugo, primum canonicus denique Lincolniensis episcopus thusianus, ac in cujus Vitam ab auctore xquali conscriptam
Mss. habemus. De cujus canonicatu sic habetcap. Et genitricis quidem solatis <um prilib. i i mze necdum metas letatis attigisset, orbatus est, collegioque regularium clericorum una cum genitore in brevi postraodum sociatus. Quod et alibi
:

AUCTOBB

J.B

mentionem injicere, puritate tamen, ausus fuerit summa rerum et Ecclesice ab illo, in e't hujusmodi versante, responsum accepent.

verturbatione ecclcsia miNeque vero Viri virtutem Belicensis sub annumlW- Rainons fecit. Amiserat illa ex Ordine Carnaldum seu Reginaldum, suum tZTnsi episcopum. Ante Rainaldu* Anthelmos ejushabuerai Pontios, Bernardos, serievix non continuasibi Ordinis alumnos rebus humants erepto, snccede ntes. Rainaldo ecclesia unde se verlit Belicensis irverienses toldus contra praxulem petUt: Irtoldum dechnare tentamt destinatas sibiinfulas fuga

loco

dm

sM
>

vm

s ti luce oneri seniles episcopali

pulsusest.Sicigitv
licm
otis,

eta
.

latebm egredi, et omhumerossul Aus Be"

non uno repetitur. Ex eadem porro S. Hugonis Lincolniensis a miraeutit ,morftttr Vita ad verbum fere descripsit, qum dehujus gJJ prcesidis ad B. Artaldum, Arverix a positis sancti antem, accessu num. Belicensibu 6 refert. Non exprimit quidem iWeArtoldinowcw; sed lib. 5 cap. xiv Belicensem quondam episcopum ex Priore domus eju.sdem (Arverix) assumptum ad cathedram diserte ait, ut dubitare e B. Artoldu sermonemhic hanon H Hugonis adV>. Artoldum accessum Guibeat. S.
28

dum
B

strenue ut paucis dtcam, illi prxfuil m*k* sexennio mulatissime gessit; sed, - P<mdevotis ejus Clemente III s ad cathedrameumdestderattsstma ti/irr Belicensem
et

: cu-

Ari

commutasolitudinesub annum 1190 umce vacatuoque reliquo viLv cursu

chenonus in Seriechronologicaepiscoporum Belicensiumannn L205 illigavit; reclius biographus nam, teste S. Hugoi noster anno 1200 cap. 13 iter illud in Galliam Hugo E scriptore aggrcssus est, expleto jam uno post regisJohanJoannes autem >>>ino nis coronationem anuo 1190 die xxvn Maii Anglim rex coronatus fuit ut Majort sciHbit Matthcvus Parisiensis inHisturia
:

rus exemMlllustrc adeo reUgioe* perfeclionis '"'/""^" biographo, * p i , teete btographui;Joannem suipertraant i his idem

Anglicv.
stes fuit
.

annis B. Artoldus superobiit

ste

enim annis et meritis gravis, tebiographo, Pridie Nonas Octobris anno Domccvi,
aetutis

"'"*' regulanumS. nem Abiw indicecesi Gobennensi) abbaAvaustini abbatim Carlusia anno temcollocat, quem in Arveriensi scnptis a et pietatem suam
reliquisse ait. Joannis se variis litteris testalam

mini

suas

cv,

conversionis

vero

lo Belicen lxnxvi; honorifice sepultus a B capituli episcopo in parvo claustro inter portas
>

unctum,

etl

'" ''""''"
tomus luculente produnt, ecchibet
,

*"ll] %\ Bibhothec*

,fz

culafacta dicu\ rum nulla, ut supra


pervenit.

miraadtumulumejus " >"signia,sed quoest, adnos notitia


'

'

>

1,,,,,/atus.apag. velerum Patrum, jam aliquoties Sed earum auctor 1518. acl pag. L ue nepotem suum domus .,fofa v ad Bernardum

Portarum, non

.1,

alumnum

C
aZet
;;
muttot ad
i,,\lilu(U)ll
.11,11

ntvoseculo x serip* n domus alumni, qui UitteraeaJoanne lequodauide

sua ejusdem enumerans, Epistolarumsupraauemque xtate, * adannum dictarum auctorem refert aUeriueJoannie Cartueiani.ned
Cartusiensi

inscribit.

MoroUus vero
Ordinis

"^ tZ m
scnptores,

VITA
Auctore Anonymo.

A Alhemco

'^"f ""

B. Artaldus Cartusianis adscribitur,


Arverice cartusiam condit,
censis episcopus,
fit

Carusiano seculo . scriptas coqor.annonfortassis Vit* B. ,as,qJc Joannis Por,

atUne,

Altoldi scnptor,

Zundantlquondamabbatino

Ceterum de hoc Jo mia deceptus adscripseril. Quichenono , '!,,,,, ,u mmtio, teste

dubUwe
Joannee

Beltet F

Arveriam

redit,

ibidem obit.

^ZologiocartusixdeMeyriah
.lantite
<

tathusieilis Arvcri*. disci-

,,,

mtegritata vit, et eingulan

B-llisive Artaldus -neatre memoriaB Artoldus ex nobili dorainorum de Bcensis episcopus a,


,

,,,

">^><

mccii. nrteoellens clwritateobiit cano.ufuit ea tempestate infrequens

X J^ZguZZum
%
:
,.

Sothnode b stemmate
oriundus, nobilitatem

in

altis

Veronnesii

J,

mam

ad co

digm-

exaclot>

ullicit

ad Carthusienses ft*,aminde a S. Bms , fecerant id ipsum Dxmms alter Burgensis, hmpore Stephani duo, ',,',. tucutentum tesUmornum vujus lci in \Ua S. fluyonM Guigo Carthusiensis Pnor apud nos 0. I ApmUs !tianopolitani episcopi

; tatem consequendam Marianensis c anlffl comitis culi honoribus, ac se totum ab ipsa adodelitiis, Dei cultui spretis ut nnlla a cujus famulatu Mtia dedicavit oartufliam Portarum d avocari occasione
: ,

convertit

calcatisque

po^set

sub Bernardi

prirai

ererai

incolae et Prioris,

Gr pag

40, ubi

sichabet

HaDebat antem

(8.

B>n

socios
Prio-r

Lnmluinum
extitit)
(lii

niensem
,

\L

^Lerant)

(qui post et duos Stephanos, Burgenscm scd ueRuft canonici fucrant, S. favente, scse solitari ei, abbate qucm eognoetiam,

eum

Cartuosue

obedientia mgl ctitate celebris, exercens, admirandam rocinia vitas spiritualis spem eremicolis praebuit, quibu sauctitatis futurea ac vig-ilns morationibufl assiduifl, jejuniis

,/

soum

piaruraqutcumbenfl, miraspiritushurailitate, ita eos praecelluit stitutionum observantia

Hugonem

ut reverendus

VITA
A. AWHITMO.
e

B.

ARTALDI EP BELICENSIS CONF.


.

Cartusiae Majoris e, 11 reverendus Guig-o, Prior operandam, novasque um d aliorum salutem de praesulis HumberU ndioacesi Gebennensi divoluntate cellas construendas de Grandson f perfioendum hoc igitur nura reputaverit. Ad
,

tuendae y. Interea vero Raynaldus ex monacho Cartusiae Bellicensis episcopus z, absoluto laudabiliter praesulatu

y
*

Incarnati

ultimo die Novembris anno Verbi mci.xxxiv ex humanis decessit.


,

Unde

orbati

praesule Bellicenses

cum

jejuniis

ff

quietis amator vastam Vir obediens ac sitam, non longe a castro paterno Q solitudinem, nivilms coopertam , soetspinis asperam,
,s

Arven*

et orationibus

idoneum pastorem

sibi dari effla-

gitarent
taldus,

superna inspiratione Prior Arveriae Ar-

sanctitatis

fama

celebris

cleri
,

universi

eleg-it. lisquc ursis ac feris perviam,

novam curtu$iam

2 Ad quam cum aliquot pns frasupra trigesimum secundum convalle, quse modo Ccetribus ascendens, in cellulas seu tugumeterium dicitur, vili opere maibique per decem annos riola construxit; tamen spintuarerum penuria, divitiarum ff na omnibus ascetis exemlium abundantia locuples, humilitatem exercere , pio factus, quo pacto autera unimundum ac seipsum spernere, Deum angel.cara orare deberent , et pie ce colere, usque virtutis ejus bonus odor exeffit vitam; quo de Eauc.gny, circumquaque diffusus Arducium novum praesulem h, ad eum Gebennensis ecclesiae cum loci asperitatem miraretur

centes.mo anno Domini millesimo

delectu et raaximo plebis applausu episcopus, qui ne delatum honorem reciperet, sylvarura saltus et Balraani aa latibula cxpetiit tanta lux sub et requisivit. Sed non potuit diu

electus est

modio abscondi; dum enim ab omnibus quasreretur, lumine dc coelo super latitantem descendente deteg-itur, capitur et ad urbem trahitur; atque
ratus in

magna omnium

jubilatione

inauguac
:

sedem episcopalem, clericorum


, ,

ci-

suvium quasi humeris subvectus collocatur quam onus sceptum autera non tam honorem

ea virtute ac vigilantia

g-essit,

ut Dei

benepla-

citum impleret, creditae plebis salutem miris modis promoveret, et nihil ex eis, quae Apostnlus in
episcopo
exig-it, studiis et

operibus desiderandum

pertraxit;

qui

habitisque piis

mutandi,

ext.tit, colloquiis, Artoldo suasor montis ad.tu praeeipiti ac in


:

relinqueret.
5 Pristinum

E
cnim
vita?

Cartusianae institutum,

eaquei

is terium construendi comitisque Amedaei favorem,

summ.
i

Pontificis

benevolentiam
pol-

observan- Arveriam in victus et vestitus austeritate, silentii seque divino redit tia, orationum assiduitate retinnit
> ,

manus auxiliatriccs haud sibi defuturas ex tali colloquio exhilaratus licitus ncque mirifice
ac
;

ministerio
spiritualis

ac

sacris concionibus addixit, quibus


at-

medicus omniura raorbos curaret,


religiosis

praesul, ad sua reversus


fideliter

quod gratanter promisit,


et

que sing*ulis ingereret


,

actibus incitaprceci-

adimplevit.

3
Arvcri< COn

Etenim

montes circumvicinos

locum a
:

menta virtutis pauperum curam gessit puam; adeo ut in eorum solatia omnia
lissime
erog-aret
,
,

libera-

prsefato comite

Arveriensibus obtinuit

limites

mcxliv quoque a Lucio Papa II anno Domini jus decimarum ad se omne desig-nari fecit k nospectans liberaliter concessit; nonnullosque ecclesiasticos et saeculares ad pracfati ccebiles instigavit. nobii constructionem et dotationem donationes a patre AUnde Hurabertus comes l
;

nec alimentis quotidianis parinvisit aeg-rotos ceret. Condoluit mcerentibus utramque mentis et corporis quibus etiam saspe sanitatem restituit peccatores ad meliorem fru,
,

gem

reduxit

justos in bono confirmavit,

dissen-

medaao, Christo ejusque sanctae Genitrici Marise, mcxlii etOrdini Cartusiensi anno ejusdem Christi sicut et oblatas, ratas habuit et confirmavit Humbertus Belli-Joci dominus, sororius praedi:

mira dexteritate ad invicem reconoiliavit, nullumque ab opere Dei vacuum tempus excidere permisit. Tandem annis jam grandis
tientes
,

pastoralisque solicitudinis fractus laboribus assimente duis, Clementi III summo Pontifici bb

bb
cc

propalata,

cti

comitis Humberti
iis

m, qui

et

grangiam n de

Fauolet

acquisivit.

Aymo

et

Hugo

nes o domni Bernardi Portarum guinei ccclesiam aedificarunt. Petrus senescallus Lugdunensis capitulum fecit ; et grang-iam de

de VarenPrioris consan-

de ejus assensu infulas deposuit cc et pontificia digmitate se abdicans, ad pristinum et Arveriae desertum, vitae. solitariae percupidufi amore laboris Deo irapendendae servitutis accen, ,

sus, remigravit,

nis

Guichardus de Bello-Joco p, Lauarone C dicti Humberti, unam cellam fecit, sicut fQius Stephanus Lugdunensis unam. Aymo de et Riuoire q dormitorium fratrum. Petrus de Chiet milieu r et duo ejus fratres coquinam refectorium s decanus Saisyriaci Artoldus
contulit.

caelestemque ibi vitam et divitotam conteraplationibus ac officiis intentam multosque per sexdecim fere annos instituit exemplo ad raundi repudium pertraxit hoc suo ex quibus Joannes Abundantiae dd abbas abundantium saeculi cum penuria eremi mag-nani,

-^

dd

construxerunt.

Mag-ister

vero

Pontius

fecit

in mira humilitate et vitse miter commutans integritate ibidem anno mccii diem extremum peregit, cujus pietatem epistolae de diversis scri,

hospitium
cella

Religiosorum domus inferioris cum PrioriS. Monachi quoque Nantuacenses w,

ptae testantur.

et regulares canonici Bellicenses


fra prailibatos

jus
;

suum

in-

confines

concesserunt

non solum eleemosynas, sed alii jugo Christi ibidem colla submiserunt; adeo ut
locus

perplures etiam suavi

'Hugo Lincelniensis episcopus ee, in Ang-liam e domo suae professionis Cartusia rediret anno mcc, Arveriam circa festum SS. Jacobi et Christophori //", quamvis esset proet ab itipter loca montuosa ascensu difficilis
6

Cum autem

S.

u i iuS

u-

g0 nc Lincoi-

niemiin
ec

ex spelunca ferarura factus fuerit habitatio justorum sub beati Artoldi pia disciplina
ille

nere remotior, hac specialitcr de causa expetiit. ex episcopo simplex cellicola Beatus Artoldus
,

Bd
iiiuiii

cath.i
i

BelU

ein eveJiitw,

conicmpoi

degentium. 4 Erat onim egregius pietatis mag:ister, rerum caducarum mirificus contemplator *, ac insignium magnificus operator Ecclesiasque tranut saepe saepius ad quillitatis adeo studiosus Alexandrum III Romanorum Poutificem et ad Fridericum iEnobarbum imperatorem schisraaticum epistolas direxerit pacis ergo inter eos
,
,

erlectus,

praefati
,

praesulis

long-o

tempore exae-

stuans desiderio

aspectu ipsius et affatu cupieille

bat refoveri, quod etiam per internuncios ei processerat quidem Vir pius innotuerat
:

componendae

et

tranquillitatis

Ecclesiae

resti-

beatus in diebus suis, et mediante jam mundaad interminabilis diei suspiranse lucis occasu quamvis nec dissimiles anirai bat ingressum in aetate dissimili praefato sancto Praesuli eraut. Jam enim caduca omnia quae jam ab annis
, , , ,

teneris

785

teneris vilipenderat, bebat. Optato igitur


suse singuli recessus ctitatis fulgore, dum

DIE SEXTA OCTOBRIS. Guigoabanno D nia S. Brunone quartus prxfuit in gravi aetate fastidio ha1137. Hujus successon Hu1110 usqueadannum uterque potitus colloquio 1132 apud goni adscribitur annus initi regiminis ex alterius sanconscientiae mcxxxvii, conMorotium pag. 21; sed legendum pansua vicissim occulta
,

dunt, spleudidiores

reddnnt

qui

tandem
venere

siinul
collo-

textus docet.
f Legendum num. 12.

ad commune quium. Tunc

fratrum
a

omuium

verosimiliter de
est in

Gramont.

Vtd.

Lincolniensi

episcopo dominus

quondam
ter

Bellicensis Antistes

formam

pacis,

mpetit

sibi Franci* et Angliai reges gg Inlto, nam coucordne illorum coram fratribus referri Ad quam Vin tanipsum interfuisse cognoverat. haud ferventissimus Ordinis zelator,
:

g Arveria tcrritorium quavide dictanum.i.


h
Subscripsit
.

Veromxi
Cartusuv

valte,

de

fundationi

Repau-

satorii

tipetitiouem
ait
.

modice contristatus

Lta

leniter et qna:

jocando

anno 1151 Instrumentum edidit pro ecclesiade Condaminio anno \\1\, in quo Henricum dominum de Focigniaco (Foucigny) nepotem suum
vocat.

mOm

inquiens
,

domne

Pater, rumores au-

Vide Bibtiothecam Guichenoni centuria

mplti

J3o
hh

rumoin cellas vel claustra chis non licet, et dicens * et crctens . Efec . res afferre non licet. piritualis*dificationi8Studium verba fratribus, ad B et caitens iratriconvertit, gratiisque ab Artoldo et eleemosynis a defuncto
bus actis de visitatione rege Anglise Henrico hh
cessit
*

dire et referre

etsi licet episcopis, sed

mona-

cap. &et 54.

sibi inissis, pius

HugO

re-

Hujus nominis III Sabaudise comes, pater Humberti, dequo ad litt. 1. ad k Scdit a mense Martio anni 1144 usque proxime sequentis. Butla, qxux Februarium anni tdt data fuit anArveriensis Carthusix U ubi deeano lin die 2 Maii, teste Guichenono,
i
t

dem
1
,

Carthasia agit.
I

tfwMmnia
moritur
l206<
o

suaB vito Beatus vero Artoldus reliquos sex


in

Humoertus III Sabaudiam tenuit ab annoll


l
-

U
.

annos
tiffl

omui bumilitatis

obedientue

patien-

ac charitatis officio conscius in morbum obitus sui divinitus factus habito de superna beatitudme incidit, suavique Bellicensi pnecolloquio cum domino Bernardo monitu illum illuc divino sule Cartusiano ii adhordatisque fratribus suprem* convenieute sanctis Ecclesia mnnitus ba,

consummavit. Poat hajc

unquendanuum ss m Humbertus Belli-Joci dominus


si)

v eum *
Alisiai

uaorem

duasii

Amedsei III Sabaudise con mllam ruslia d ldest9 prsedium seu Varennes vicus o De his wde num. 18.
dixcesi Matisconensi.
p

esi

tationis

officiis,

et

oramentis,

in

oinere

positus

gaudensque in
,

Domino, iuter verba Nonas Octobris anno


sua3

orationis

expiravit

pnclie

in Arvemiadominus. Videnum. 18. q Guichenonum hujus nominis r Occurrit apud

Monpensierii

esis Beliccnsis in

Beugesta sub vo-

Domiui

mccvi kk, aatatis

cv

conversionis

lxxxvi. Ejus

autem

cor-

cabuloS. Andi
s

pus ab eodem fratnbus Guigoue Arverisa Priore 11 cum cunctis Belliceusibus, hononfice et aliquot ex monachis iuter portas casepultum est in parvo claustro menta Hujus autem Sancti pituli et ecclesi*. et stupenplurima apud Regem gloriffl prrccelsa, tumulum facta sunt, miracula
praesule

Bernardo

assistentibus

Lugdunensts tFortePontius magister ecclesix


l

Vide num. 18.


s
.

dequonum.

<> lum est in Beu \ u Nantua Bcn nst episcopo qesia, quod a S. Amando nobUitatumperpeconditum ac iUius sepultura
1

da quae ad ejus enim virtutes iblpostea affatim prodidere. Divinae et moricoruscarunt, quibus iutirmi jugiter

ram nonnulli volue, in VitamS.Amandi\k

L pnvvium
l

dem

bundi huius sancti Pontiticis Dei Omnipotentis, ceperunt ingenlia, ad laudem et benedictus m saecuquiest inSanctis mirabilis lorumsecula. Amen.

precibus, solatia per-

Ibetll. Bclicenses canonv x Auqustini Institutum qiui de re exstat Innc vtexifuereannoWM; anos; secularem secundi bullc apud San habitumresumpseruntannolbll. vero v Vide numm. 23 et seqq.
1178;

i llocatus estadcathedramBeUc^ema^ Lateia


III anno scqucnU sub Alexandro
\

ANNOTATA.
a Belica
vi de

nensi concilio interfu Balme, cujus aa Gallice forte la


in Beuyesia

num.
B.

mcivitas est BeugesicV, de qua Comment. prxvii. Bm Qutch


,

quadragesimus

sepl

Guichenonus trta reeemet : Pierre-cUastel ad nVeromxi valle, h, Balme WBa.me sus Cord ;1 RkZni ripam, La
,

M 1*
J
"
1191.

;;/;,

Loldusa& anno tirciterlMusquead


estque Beugesix de qua culc num.i

simitilc,

eUam ineadem Tcerla, undc Altaldus/W*.


le

primum

r'"-'

""

cal-

^TolouodGuichcnonus scribit,
castrum Commentarii prsevii.
1

in

callc,

tl Crcatus
cc Circa

est

Pontifexanno Wl.oout
1190.

dum eognominead Arcum Sabaudix B Artoldus adolesccrel,


.

cMaurienuaSaJa^in,,.,,,., /luomm -.parebat.cum


domtnts gu Mauriennxcomilesaudiebant.

m
.

S^W*
,

n.ue.am iu Chab.a.o juxta 1 dd Mouasterium est eanouieorum Kegu lanum Ord.ni S. fluvium.olim S. Mauntu AgaunenAugustmi, ab abbaUa oelebri is. Ita sisdependens, nuneCong]

annum

Sabaudixsimul et num. S et 9. haudprocul oppidob. iSila est in Beugesia


Ragneberti, et fundata a Carthusianum monachis Benedictinis ad 10 sub annum 1115. Vtd. num. tum transeuntibus

Sebusianx cent.icap. Ouichenonus Bibtiothecx

4 in Annotatis-

Bemardo

et

PonfiO,

eeColiturn Novembns.

/(*

i^ilno
si0 ue

ei

Delphinatu prope toh Ordx Carthusianicaput, cui.uUet Ordinis

Ccorum

.UceuDomiui ucc mense Maio iu inter re ,-em Domiui pax refovmata est PbiUppum U et Joannem tagm
(

l%ta

est in

^f^f^-

VITA
A. anoimio.
r egem,

B.

ARTALDI

EP.

BELLICENSIS CONF.

inter

Jf^^p^ppuBiographusS.

e S ,mS a nctu,AthoW ^
anuo ccvi pr
le

clarusobii t
<= Se cundo No-

Lugaunensu himlaaium ecclesix

"**,.,

ScSs AM>
pax reformata
ii

bonse memon* monaob.it Artoudus, quondnm cpascopus Bellletsacerdos,

est.

n&fcral anno

88.

CC

iS

pabat anno llW.

B^^/^22^ U awyi
*?
omms
ifi

U Anno 1200 Guioo


.

M* Arvrim

Prior.una

*-n-h

ObiitviMartii mccvii
Bellicensis episcopus,

^? it ^ S5itofc
;

uiustrium CarthuCarthusiauo
sauctitudi-

virtutis

Z* episcoporum Bclicensium pag

Met 6,

uisspeculum.

kk Guichenono

teste

jristnria Hxsto, ia

Brexise

et

DIESSEPTIMA OCTOBRIS
SANCTI, QUI NONIS

OCTOBMS COLUNTUR.

ManctaJustinaV.M.Patavii
B

conf. S. Palladius epis.

Medi-

olani

Santonum

in Aquita- B

inltalia.
et

SS. MarceHus MM. Romae. episcopus S. Eumenius

Apulejus

nia secunda.

Alexandriae in Jfcypto. marty- S. Adelgisus episc. NovarienSergius et Bacchns SS. Mediolasis conf. in ducatu resinSvria. nensi. in Angha. S. Julianiis martyr primus abbas BelQuartus et Marcellinus La- S. Martinus SS ValUs-paradili-fontis, nunc in Campania Italu. puae regno Hisi, in Lcgionensi confessor RoMarcus Papa
S.

Osgitha, V. S. Osithavel oppidulo coin sui nominis cont. Anglia. mitatus Essexiie in

M.

m.

spanise.

presbyt cont. S. Helanus pago IVemensi in Ixallia.


S.

m
.

S.

pro Geroldus Coloniensis, martyre cultus,apudCremo-

S.

Leopardinus monachus Belnse Pipio diaconus conf. in pago Borbomco. S. Albiniaci tractu. in Vastinensi Galliae Augustus presbyter abbas

M.

nam

in Insubria.

apud Bituricas in
,,
;

Gallia.
ALIOS DIESEEL.Ml.
tas scribebat,

M ,,,,,SIETIN

,-.ancta>

n**oPhareadfeoorpons Gandavum
die signat

O
s

nem hac

rumhocmodo:

Ms. Florarium Apml

^***

San^

hodie meminit Franciscus eumquesecuti suo Martyrologio, rolvcus in Generah SanctosuntFerrarius in Catalogo

Mau-

nct

sauct* Pharaildis virginis, soror.s

tevirsriuis, de stirpe

GuduHu,us sanKarolidarum.
nos sunt.ae
iv

Virginis gesla exposita apud est dte eiusdemque translationibus aclum


J
Viro-ilius,

Januarn.

Arelatensis archiepiscopus

Gal-

in Menologto Ua liodie legitur apud Bucelinum Actum de eo inOpere nostro est Benedictino. vMartn. qui Anachoretarum ViMarcieremtein.Bgypto,
'

atde cullu ilhus ml Martyrologii Germanici, eodem annotata apud Toferunt Vide, queede histomca de altero S.Mariossunt in Synopsi v Martn. in sEgyplo ad die, c0 monacho conet Honorati, episcoporum W Silvii IHlarii, et martyris lnvenet Pappoli episcopi fessorum, die memorat Molanus. Mtionem TolostB iioc in Martyrologio Galhcamili modo Saussayus
habet no ad eumdem diem
episcopi cti Pappoli
et
:

rum,qui nonleguntur

in

Romanoaucorque

Tolosse inventio san,

martyris

uecnon^

DIE SEPTIMA OCTOBRIS.


ctorum confessorum, pariterque pontificum, Honorati
,

7^7
1)

Ililarii

senioris,

et

Silvii

in

Basilioa

saucti Saturnini quiescentium.

Ferrarius in CaGenerali Sanctorum qui in Martyrotalogo logio Romano non sunt, quamvis Molanum in Annotatis laudet, unius dumtaxat S. Papuli Apud Tolosam inventionem refert his verbis inventio S. Papuli martyrisj monetque, hunc
, .

atque in Annotatis ibidem observans, hunc in Romano die 7 mensis Septembris celebrari. Arelati etiam Andreas Saussayus illum utroque die, 7 sciticet Septembris ac 7 Octobris asAugustalis sigtiavit. At, cur igitur, inquies Grevenoque Bituricis ane in Florario
,

nuntiatur

Suspicio mihi

est,

auctorem Flo-

rarii ex affinitate

nominum

Augusti presby-

non

fuisse episcopum, sed diaconum ac discipulum S. Saturnini episcopi. Sollerius noster istum Molani textum fatetur nescire se,
,

teri,quem hoc item dwBituricia annuntiatum

damus,
tyrologos

et

Augustalis

episcopi,

apud mar-

ad unde hxc accepta sint ceterum Papulum inventum dici mense Octobri anno 1265. De
;

notioris ad diem 7 hodiernum sanctum Presbyterum et abbatem pro Augusta Augustalem et episoopum dixisse,

Septembris

episcopo Tolosano, ejusque ac reliquorum Sanctorum corporum inventione adi


S.

Silvino

retento

loco Bituricas.

In Additionibus Mss.
hoc
i

diem De$.
S.

xxxiMaiij
Uilario Tolosano item episcopo

Carthusix Bruxellensis ad Grevenum ipso die legitur : Post Augustali


:

po-

wi

Maiij

Honoratum ejusdem

sedis antistitem Castel-

Alibi dicitur Depositio nebatur in margine rRESBlTERI ET CONFESSOHIS. ViBEATI AUGUSTI de itaque dicta hoc die in S. Augusto pres-

lanus annuntiai die xxv Decembris, sed, eummensis. Vide ergo dem coli, ait, die xvi

bytero

et

abbate, ac in S. Augustalidie vn Septembris.


Evangelistie

dicendaad

Decembrisj
iii

De B
S.

8.

Papolo denique consule dicenda

Novembris.
;

naJu-to hodielcgitur in apud Florentinium. Coliturhic Eieronymianis sanctus Apostolus et Evangelista, et apud nos
ihaji

Mareum, velut Bovinensem

in regnoNe<<

tano episcopum, hoc die recenset Marius de iae BeneVipey^a in Catalogo Sanctono ventancV, asserens, corpus illius Beneven translatum in xde eidem dicata servari, hujus-

xxi Septembris. datusestdie hodie a Wandelberto, et Belino, ac S Liuus Papa fdum,in Floin Appendice Adonis apud rario autem nostro Ms.Sanctorum ejusdem&s-

pultura memoratur.
gio

kctum

est

que translationis festum ibidem hodie celebraceterum ri, Natalem vero Bovini dieVA Julii tempus, quo ille ignorari tum gesta ejus, tum sederit, <iu.oque post obitum suum Beneventum nidlus enim ,/ (ranslatus. Nec mirum est Marcus in Bovinensium episcoporum Catalogo notusest apud Ughelium tom. 8 Italiiv sacrx ,onis VenetcV,ubi hicacol. &49 exhibetur quem vero Bovinenses non quidem die 21-, sed 14 Junii colunt, et cujus corpus servant, non fuit is Bovinensis episcopus sed L gesta Ben,sis in Apulia Daunia, cujus noster illustravit ad dictum diem schenius Bovinensibus 14 Junii, ibique docuit, illum a episcopatum, sed coli, non ob gestum Bovini
;
; ,
,

Pontifice martyre ad diem, quo

de hoc sancto in Martyrolo-

Romano

recolitur,

xxiii Septembria.

Opere Commemoratio
quara

ronymi, Ecclesise doctoris, Octavia hodie leGergitur apud Grevenum et in Martyrologio vulgo Canisiano. Colitur hic Sam manico, illustratain doctor, gestaque ejus lem prolixe xxx Septembris. nostro sunt die
sanctaj

Mariae

de

Viotoria

bcatus

Pius

quintus

Pontifex

Maxi-

belmus, ob iusignem victoriam a Ch Qenitricis auxilio hac navali ejusdem Dei lo quotanms reportatam Turcis

ipsa

die

de

decimus tertius fieri beaannuam soleranitatem Rosarii ejusdem Dominica prima hujus menVirginis
instituit;
et

Gregorius

tis-ima?.

ob translatum eodem corpus. Porro in ibidem edita num. 13 dicitur hujus Sancti
I

ita

sis

fe-

vit

causam celebrandam decrehodieMartyrologium Homanum. Ita


ob

camdem

celebrari Nonia Ootobris, luncque factum ex Vipera est, ut ad -'! Junii in Prsetermissis S. Marcus ad prxsentem die laiulalus verum exiis, bris remissus fuerit
n
-.

ctant hcvc

ad peculiare Opus,
sup^

sum annum sacrum, ejusdemque

Genitrtcts nta tum de beatissimx Virginis Dei

schenius in Commentario prsevio ad S. Marci satis Lucericnsis episcopi Vitam disseruit Marcum octavo Kalendas Julii BeneUquet, venticultum f velprorsus ignotum esse, velLuiensem episcopum, Consule ergo ipsum ci,

erit. Interea addo aloriaque conscnbendum Cardinalis Baronn ad istam eruditissimi Neapoannuntiationem annotata. Eo aomine egregium plane
]i

divinaB

xiv.Junii tatodie Bituricis in ut episoopum, s Augustialem, QalUa sic hodie memorat nostrum Ms. Flo-

monumentum, cum nostra mdlxxi, ndelmm memoria, anno ac CaSanctissimi D N. Pii Pap V, daasi necnon rum regis Philippi, th()lici
beniguitatis
Salutis
i

nuper erecta

inclyt83

Venetorum

peipublicie

foedere

coacta

rarium Sanctorum
bio

sancti

Bituricas oivitate deposiA.ugustialis , episcopi et confessoris,


.

cujus

Grevenus in ffesta habentur. Consonat eodem Auctariis Usuardinis apud Sollerium depositio aandie dicens: Bituricas civitate, Augustalie episcopi. At quis cst hic S. Augustalis episcopus Bituripis annuntial naminter Bituricenses quidem episcopos nultus ejus nominis recensetw ? Philippus Ferranon rius in Catalogo Generali Sanctorum, qui <]"./ sunt in Martyrologio Romano, eumdem hoc annuntiat, Areladem etiam die, sed Arelati
t\,inquiens,
in

memorabilem de riosam ac cuuctis seculis hostiChvistiani nominis infensissimis Turcis, captis hostium insulas, 'ad Ecninadas bus ceteris centum et octoginta
triremibus
,

reportavit, fractosque uodissipatia, victoriam

Btrorum animos
)S

in

eam spem
in

erexit,

posseim-

nostros

(modo

unum Chnstianorum
si

conveoiant) nullo negotio proanimi viresque


deleri
j

praesertim
in
,

(ut

tum

his in

actum srmia,

est)

pnecipuam spem ponaraus

Domino, et uon catopumque


|

Gallia,

S.

Augrustalis episcopi,

preces sordibus expiatis, P ura3 ad Deum Mariaj auxihum ferantur, ac Dei Geuitricis
102

of-

pus

Octobns Tomus

III.

>

'

PR.ETEBM1SSI
'

SS
,

Htc de Commemora-

aeutroioco n u;ue8isaite.Sysaiepi.

pXeedeem
8 Marci
epiecopiei

netur.necalibz^sumvwe-

profiteor,nescireme,gmstUestt;ac,st nil l docebtmur. quis noverit, libenter oonfessoris, memtnri Mu

.*

,*

MoNET

APOSTOLUS

UDl blU G U

chaelMonachus
-0
ecc

in

Sanetuario Capuanopag.

Martyrologio Ms., cujushxc civitate,Ecan S. Marhibet! NonisOotobris " 0"- fuertt hic et confessoris.
eDiBCOpi

verbaew-

petuo

conservandarn, et

aa

Deipanc Yirgiui tatem Rosaro perpetuo


Virginis recitan, ejufdem Rosarii

g age*.^*

._

MarcZan ".

'

Lucer

<-

ApuUa Dauma

ept-

patronus,

on cero

.^
ahquod
;

affi

decer .
beatiss
.

epzseopt et conMarcus, S. Prisci, Capuani


eojpufe, sm Africa a Wandalis

^"i

altare

""
p
"
_

jus
J
.
,

luT^tisliguet.
rprsa.

Vtrumaue^HdMona.
**>

quidou
Jes
ria
,

Sodelitatis

pias

ao P eces

ubique
parta

terrarum ea est (qu* tuuo


,

D -

p fectas Octobris) de more pro opem Dei Qenitricis pie creden end

J^
c , as .
'

'an

oua uterque ViXU, maw. -'elatamdliap^.^n mrtyrotogii guadrant.Hujm Lucerino episcopo, Marco rol tctahabesinOper jam pridem tUusttata.ae

ma

su

e< seq.

seoi ' ''''[ Bactenus B "-" obvicl de furdsin Bungarto

*^J%paXI
^VIimperatore r^relaiam.ac H relala

MarioK-.-o.S.VrL.On *. -.oodAc taS Com actum i h '' s P a prxvioiom. 1 SepU t -

;^
o(ai!S

-)*

%***~~*
V"
1

";"""}'.,

:;;;;..,-

l eodem tomo pag. 148 fa f ))f Ut. Wratrum martyrum altera SS. duodecim ^

/ ]"CZl aZ ""
l

V*

:;'::;,

^amextenHumbertum,
rcm,

si-

^*^^sss.
Canisianum.
Silvestr,

cum

dusWion
saneti

ex hibetA, nrt Sancti tUulo hodie towiotaoj, t3 Ligni Vttm,


lib.

^omsUrii^ velut Burbacensis

Prio^

S
,

Ax

sl

".*"?

^
C,

Prioris illius Humberti sano^ssim^ eiri. ITOm- versationis


,

ccenobn

^
,

con-

mum-s.

m
<

dieagemus ; dealtero temus, ibidemdicemus in

Zo entamprxeto

'C' ^'

Zoaio

's/e

ICart

i Martyrologio in Caialoijo Generali

Benedictino

el

Sanetorum

gui nonsunt

inMarlyroiogioRomano.Por.o

Saneti

Buuttnusm Hhdo Aod annunwat

laudans nlogio Benediotmo,


Cajet., var, Nlanchesium,

*nc **
-

Wioni prxluxil Joannes ^'""""""'"^'Z, Hao docet htsverbts. mel ibidem in Annotatis de Vi" a Trittem.o, die notatur ejus natalie Benedicti lib. 3, cap. 71;
ris
illust.

atque >psum Marou-n


''''" ran

Maiimum.

dwnlS Tamayus mmdw dfU ad


afpMObm
r nseculmacseguvatC*

tembris Beati

audiamus. Ipsumergo Tnlhemiumloco citato monacho cap. Sic habel: De sancto Humberto

qui

Ord. S. nonrerert. tamen, quo tempore claruer.t,

saraugustanus episcopus

Isidoks Hispaiensis <

<< ncc mouachus /ud, S.Benedicti discipulus,

deniqu,
1

'

,,,,.

SgSL
e

JVicoteum Leoe, 4 iubei, erurfdu veteri Hispanue tom. inBtbliotheca


ntadba'

^ f;St * *lS
B,
;iAc^
S. Patrtctt, pag.

"" *;

et Prior ecenobn n. llumbertus monachus vir Frislariense oppidum, in Burbach prope disctatquc regulans sanctus atque eruditus converamator, sua sanctissima plinse zelosus Cojus feetum satione Deo valde complacuit. quidem ipse; atejus
,

Nonis Octobris. Ita martyroauclorilas.qua sola laudati nequit sufficere , ut 11.... " iogi uluntur, hoc Opere locum inler Sanclos Beatosve ipsum, quo Hummaxime cum
tur

sllrus

'

m
,

nostro
bertus

Dubhtechuste Duim-dhearbb, epis (7 0c<o6r,,c ,Fearar,

Sauotus
8

^afuraJoanne^anotnse
eumdem tnVtta

M
coC
:

AjpendfceadActa
!

W,
a.

isque foruerit secuium taceatur , ut nec tn MabiUonio tam ignotus fuerit Annaltbus sut UratActis Sanctorum, nec in emtneusqua> nis de illo, quantum comperi,
ille
.

demus

ibidemque additur,
wi

Ster
T.m

Duaehum ominari. Hanc &. Ht&emta episc-oj> rtfamtJwtstYa-

nt
S.Emknipresbyterietconfe8Boriswemonflminpago

osiroua&esaddtemB Aprtlts, /;;, , W.pnequam consule.si lubet, cap. 2, num. num. t>. missumgue eidem Commenlartolum
;

Ms.Floranum SanctoRemensi, hodie signat S.Helano,rie quo exMarquinon est aliusa die agimus. Vide igiUjrologio Romano hoc ipso
,

Dubhtacbo vel Sed ad diem 5. Februarii de apud nos dictum est nec hoc Duacho nihil eum referre nodie inter Sandos Bealosve
bis
sit

tur

S.

Helanum.
,

Havydem monasterii

Clari-fontis

in

ducatu

quia nescimus, quam ftrmum hic asserColgani de ejusdem sacro cultu


Ucet
,

Luxemburgensi Ordinis Cisteraensis aboalaudat Chrysotissam cum titulo Beatse hodie


Cisterciensi stomus Henriquez in Menotogio
his

lum. nolegdur SHai episoopi et coufessoris/iorfie Sanctorum et apud Grestro Ms. Florario unica lilvenum in sua Usuardi edilione, ubi,

In dueatu Lutzenburgensi beata verbis angelica^ vita? et humiliHavydis abbatissa quae nobilitatem getatis admirandae virgo
: , , ,

terula mutata, dicilur

Sysai episcopi et con-

illustravit, et in neris nobilioribus virtutibus cujus virginibus sanClari-fontis monasterio ctissime

DIE SEPTIMA OCTOBRIS.


tumulata est. ctissime prttfuerat, honorifice
In

789

verpiense, seu Epternacense

eam primam loci abbade tissam fuisse, asserit, aliaque ibidem tum monasterii per Ermenipsa, tum de ejusdem sendem Luxemburgensem comitissam seculo nihil de illius culxiii fundatione enarrat at honorifica ejusdem sepultura tu, quem sane funnequit probare. Deejusde,,, parthenonis ipsa denuo tradatione, eaque occasione de lib. 2, distinctione* ctavit inLiliis Cisterch magis de cultu habet imo nec Beased nihil prxfixo Open tam quidem, prxterquam in eodem titulo cultuKalendario, appellat. Ab Angetus Manrique asserendo etiam abstinet
Annotationibus ibidem
;

ronymianum, apwl Florentinium

apographum Uieat cum


,

rum

iidem aliquot repetat postridie, quo dif Floreni inii et omnes in vetustiori Lucensi Corbeiensi leguntur, vide dicenda ad \iu Octobris.

S. Caletrici

Camutensis episcopi, hodie sic ,,,<<<,,Orevenus "/""' Sollerium nostrum inter nii inCivitate Auctaria Usuardina
:
I

ventio
tatis

corporis
episcopi

sancti Caletriei,

Lpsiu

civi-

Castetlanus

eumdem Sanctum
illi

addieml
retulit,

Septembris. velut

emortualem,

undein Prxtermissis relatus fuit, &tque hinc etiam refertur addiem, quo colitur,
viu Octobris.
Palatiam,
alias Palatiatem virginem

ad que in Annatibus Cisterciensibus


Christi 1216 cap.
retulit
1",

annum
S.

ubi

cmndvm

fundatio-

marty

nem

ex Henriquezio. Beatam tamen Sartorius inCxetiam itlamdixit Augustinus haud dusterciobis-tertioUL. \Z,pag. Mj sed
qusenobiesolanixus auctoritale Henriquezii,
Aclis non sufficitad Bavydem Sanctorum Ceterum Joannes Bertholet Socieinserendam.
bis

rem Anconx hodie annunciat Ferrarius in utroque suo sanctorum Catalogo. Castetlanus eamdem ad diem H Julii recensuit: in Ro-

mano autem Martyrologio\una cum

sui exsilio

tatisnostrxpresbytertom. Historix monasleriburgensis Gallice editx, pag. 425 teucis Luxemburgo, unaque um ittud quatuor scnbit Orolauno dissitum, hodieque florere Uavig-em, sed primam ejusdemabbatissam.non dictam, vocat sed Helenam, aliis Beatricem tom. v, in ftronologia abbaquodetiam facit 2, tissarum Qlari-fontis inter instrumenta pag.
I

<rumquesocia%. Laurentia, quam Ca><', celestellanus ad Kalendas Octobr vni Ocb bris. bratur die crastino, seu
S.

LaurentiaewmS.
S.

Palatiate;

md

>

Prae-

Palatiam seu Palatiatcm termissis in Usuardi ediS. Birg'itta3 vidua? canonizatio variis sacris Fastis Lubeco-Coloniensi, ac
tione

hocdie recolitur. hodierno Martyrologio Romano ad dien


legitur: Lbidem (Romx) corpus BanctS Birgittie vidute cujus sacrum Octobris in Sueciara translatum fuit 18

De eadem sancta w
I

sic

inqua non

nisi tertio toco

Hadwi

is

legitui

sed pariter sine ullo cultus indicio. JothceabbatLssasme ullo addito leyitur in

GreS

et

festivitas octavo

Idus ejusdem mensis celed\


'

apud Sollenum veni Auctario Usuardino expticatius ait nostrum Ms. Florarium neque
Sanctorum:
edocuerit, illam ejusque cultum nos
vet f orte it inSupplemento, Guarrigneus martyr, Petrus

bratur. Vide

ergodicenda ad

lctobris.

"VYolf^angi cpiscopi g<

Sanctte Jothie abbatiss. Si quis

deeapo-

atibi agi.

Lubeco-Coloniensis his 'brat Usuardina editio i^copi Wolfgangi verbis : Translatio sancti canonizatio ejusdem. Conconfessoris, et et

Anastasius Mcdiolanensis couf.,

E.r Ordine
S. Francisci,

JoannesdeBadonali
Franca virgo,
hodie

conf.

sonant nostrum Ms. Florarium S ac fere Martyrologium Germanicum fuisse epivulgo dictum, in quo ille dicitur qui in Romano celebrar scopus Ratisponensis,

Petrus a Pastrana conf.,

turdie

,ct

Franciscarantur ab Arturo in Martyrologio


no, addunturque
,

cum prxfxo

singulis Beati titulo

memo,

Julianus presbyter
in

et

Caesarius diaconus
et

f"!' hodie
";

Menologio Sirletiano

Menxis excusis
'

Anonymi

confessores

quo-

rum

sanctitas

signis

admirandis
in

comm

rantur;verum me noannu,

/;

tur, inquit

verum nec
fc

Hueberus Beati

Arturus, Tuvani probat, nec ipse eorumdem cidtum titulum idli eorum adscmpsit

Corsica insula;

quoproinde, erunt, obstare fuerit inventum, dandi


i

qutd

Novemln-i-.

hoc eodemdie ettam in Menologio, ubi utmusquesexusexFranciscano Ordine persorecensentur. nse virtutibus insignes

knglia episcopi , S llug-ouis, Martyrologio A -. hodie Translatio esl, dabtturque cano Inscriptus lnc Romano xvnNoveinbns. j.

Uncolniensis
'

in

'

Joanmeet sooiarum in civitate signat Arturus nia martyrium hodie


Beatas appellat. ceo sacro, easque cultu nihil novimus.

Arima

in Japo%n

SS

Gyn&

De earumdem

apud Jobum LuJohwnes inFastis JEthiopum verum cum absque dolfum hodiememoratur;
utloadditoid/iat^quodeJoho,

sociorum Translatw Casali m lngedielegitur in Ferrarii Catalogo dfih0 %no. sunt in R nerali Sanctorum, quinon martyre, Videdtcenda deS. Bvasio episcopo Romano Martyrotogio Casah annuo die in * i Deccmbns nuntiatur, tur rex hoc S Lucius Britannorum
.

die

Evasii

e1

'

siLignoramus^eiqueproi^r in Opere possumus interSanctos locum dare haud hodu-inaUquot Kaendanis S DemeUinsmavtyv videtur ab xito quem occurrit, qui non alius Martyrologia postmdiean-

nostro

nomine vulMartyrologio Germanico Canisn Mr/yrologio Roaonoto.Deeo agemus cum y


,

magms C Polvcbronius martyrhodtem

manodie

j-_

iii
.

Decembris.

Romanumaliaque
nuntiant, seu

*'

Dionisi

ejnsroui, Januani,

fciustini

-^m rl/i Martialis


,

Pelagiai l-nvati, Eracli, Juliani,

nomina sicho-

MenxisexcusisetinMenologio Sirletiano si nihil obstar, lebratur; verum de eo, ad diem, quo Mnrlyroniatur tractandum vi Decembns inscriptus est,
logio

ce-

Romano

vetustissimum Antdie in Antiochia memorat

790
.M
j

ACTA SANCTOBUM
D

loUI
l.

DE

S.

JUSTINA
PATAVII IN ITALIA

V.

COMMENTAKIUS PKiEVIUS
SI.SanctaMartyris Acta
subdititia,

memoria

in Martyrologiis,

et

sacer

per ltaliam cultus.

Ni

H.lM

Ml

i"

smiAiio

anctM

cuttus, tanta fere incertiow gua Venetis paret, circumferuntur rasunt, qu* de ejus vita vutgo
,

uanto ifflufrfcf' martyris Paduarwe

^
,

S.

mrgtnis et maxime per ltatiam


Justin*
,

sublatis, intutam, ocutis manibusque in ccelum orationeperstitisse.Eateqro uniushoraespatio in

demtegunturin
grapho
vitioso,
'

altero

Actorum

S.

Justinaa apo-

o, signato 1190,
Ui\

et

Actis
hls

Mom-

Martyri
Profdi

S.

non ouod
t

illius

Acta. tituUve

ad

idam

Ms

britianispas

tamen

mmus

adicniit"

idonei desiderenauctoritatem in speciem saltem per sevitiosa etftdei nullius, tur sedquod illa
titulivero,

quod ab auctore,

teste oculato,

nusquam

quibuseorum recenHores fabularum


voluere antxquxtatem,
S. Justinffi

B inventores commendatam
Mombritius
edidit tom.
2

Achi conscripta dicantur. n Catatogo Sanctorum 3 Petrus Equ\ ex32 s. Justinae kcta paulo aliter lib.vcap.
hibet, scd fonte
S.

fahi sint acinanes. Acta

Paduanse

deVitis Sanctorum-, ipsis fidere quis cupiat, ab et quidem, si illis conscnoculato sanctSB Virginis martyrii teste num. pta: sic enim auctor illorum ad calcem >q lie lectoresalloquitur. Quaeso autem
i

non minus lutulento hausta. ls tnml pas- numtincen Justinam Vitaliani regis filiam facit, ac
*'">
;

S. samscribit sub MaximianO rege, Vitatiani, successore qui Med. luslirmpatris, tapparet, perimt lano Patavium veniens S. Justinam gladib

volueaudire haec aut leg-ere pie ac religiose sitis, nt uujus peccatoris ultimi memores ritis, interfui. qm in Qomine Domini huio passioni is diTestis hujus oculatx si nomen quaeris, fuisse

citurS. Proi

S.

Petn discipulus primus


t

Patavinorum

Justinam precibus suisparentibusejus, ad Christi fidem opera sua nuerit,qui sacro iltam fontra
episcopus, qui
S.

Romanis, ut recte erit a t sub imperatoribus reges Baronius observat, nulli fuere in Ualia quodam aut reguli: quod si sub Maximiano l,,m non rege aut imperatore, sedprovim Patavinse praeside praefecin Ualia, vel civitatis toveoccisafueritsancta Martyr, novus habebitw, qu& illam sub Maxiin Actis Mombritianis
.

>

mia\

ratore passam diserte tradunt,error;


vero

am

telustrarit,

virginitatemacsanctosmoresdocue-

///,/

denique pro fide Christi occisam ten mandarit Tta nimirum legitur inActis S. Pros-

docimi apud eumdem Mombritium his verbis Passionem vero ejus (S. Justinie). idem vir sanicimua scripsit, et nostrce memorite ctu imi commisit; qum S. Maxim tenendam
:

ictorum, quem Petrus Equilin manibus habuit, longe se a S. Justinsa asiate absono suoettemporum illorum fuisse scriptoribusinusitato loquendi modonihilosecius manifestum facit. Tillemontio itaque tom. \ Motor
i

numentorum Ecclesiasticorumpag.
ti,

14U afflrman-

Prosdocimi in sede Patavina successoris,esse, nonnulli commenti sunt. Sed nec Acta S. Justinffi nec hujus Vita S. Maximum auProsdoi srem habent. C 2 Baronius in Annotatis ad Martyrologvum iiec njnid Romanum diexiu Octobris jam pridem recte Uombt iiinui nonnulla in utrisque Actis occurrere , vertit
S.
.

nullam inesse Actis Mombritianis antiquitatem aut auctoritatem, lubens assentior aitpt terea ex Ms. quodam, vel ipsafacta, quse in Actis ena> ni/i, ,a'( /<n cmarguerelongerecentiort spexisse videtur adecclesiam quoquidem et S. Justin ab Opilione midto serius excitatam,
:

'

addiutumum
docimi, S.
scriptis.

in eaS. Justina^ "cuttum, quorum inActis mentiofit. Vuncpaucade Actis S. Pros-

Maximo,

illius

successori, fatso

i"'-

mendatione indigeant. Pauca ex his in medium profero. Acprimo quidem Acta S. Justinffi, vi apud Mombritium leguntur, vel obiter per apparebit vel ex ut opinor votventi liquido ea sancto episcopo, qui tum ipso scribendi stilo, prodigiis a se patratis, tum sacrae eloquentise flu~ minetantum effecisse dicitur, ut l'aiavinorumvi,

4 Horum auctor apud Mombritium pag. 220 versa subjunctum Actis epilogum his verbis orditur PoBt obitum vero ejus egoMaximus bucab omni clero et populo ipfliua isl q consecratus et a Elomano episcopo ctus
,
, ,

uti nec Aeia


S

/'
-

s adtct ipta

.,
,

quaa

vi.ii

et

audivi de eo, scrispti.

Co-

Ma

eitno

cinorumque oppidorum ad fidem \m Apostolus habeatur, prorsus esseindigna imo vero non dubia prse se ferunt indicia, unde seculox velserius, forte post inventionem corporis
S. Justinae,
.

converi Ihristi

dequa

postea,

primum

scripta fuisse

concludas Sane jejunus scribendi modus, pars versuSi tendensque ad sydera palmas, quss num. vox Legenda, recentioribus tantum 5 habetur temporibus nata, recentiorem pariter auctorem nec satis credibile apparet, videntur arguere quod num. 6 refertur, sanctam Martyrem, post transfixum letali vulnere latus, genibus provo;
:

Prosdocimus vn Novembris, ad quem diem ejus Acta fusius examinabuntur hic solum monuisse sufficiet, tumin his quoque Actis Vitatianum, S. J ustinae patrem, Regem appetlari, quodnoa nisi perperam quis S. Maximo adscribatjtum hsec cumActis S. Justinae Mombritiain utrisque S. Justina nis conciliari non posse
litur S.
.-

eviois ante

Prosdocimum erepta dicitur ct quidem sub Maximiano imperatore sed Prosdoci:

mum jam
?iis,

et Neroprimi serse Christianee imperarunt, ejusdem Acta fioruisse tradunt

inde a temporibus Claudii

qui circa

medium

seculi

DIK SEPTIMA OCTOBBIS.


seculi tertii aut dunt atqueadeo usque ad finem quarti vitam procul dubio non protroant, initium imperatore S. Junec occisam sub Maximiano potuit. Utraque Acta stinara sepulturx tradere Justinae Cavacius lib. \ Ristorise cccnobii S. perstnngit pag. 6 hac censura Patavinx successor deActa Prosdocimi, quae Maxiraus
;
:

791
tibi

Si

Patavina

pateat via, perg-is

ad urbem

tUCTORI
;

Hic sacra Justiuse,


beatse,

rogo, lambe sepulchra

J.B.

Bcripait,

direptiones inceninter crebras civitatis

Cujus habet paries Mnrtini gesta tig-uris. E recentioribus ptures S. Justinse martyrium S( ptissuis celebrasse comperio Bernardinus Scardeonius Historia Patavinx lib. 2 classe 6 de Eieronymo Cathaneo, S. Justinae monacho, hxc pro:

dia

ab eodera Prosdocimo

ad comraendala prope tempora Lonnos pervenere, sed foraan ac mutila ad maffobardorum pauca quaBdam,
litteris

Lnterciderunt.

Neque Acta

JustiniB raartyns

dit

Scnp.serat ^ut

audio)

B. Prosdocimi,

et D.

Justina?

eleganti Btylo Vitam martyris, et alia

complura,

qua nondura
/>,
:

mihi

videre

contigit.
10

Pignorws
io

Urujtmhus Pataxfiniscap.
vir ing-euii,

iores

nostros

delata

sunt,

qui,

adject.s

nisce

Moscetta

de VaJacobus Cavacius, amiSolus

edulerunt, veterum traditiouibus, historias

qme pr*
olet,

cus noster, amoenissirai

Historia

manibus versantur. In his nihil uon VOCes Lr.tnn.ra non stilus antiqua tempora, Latmi sed magis collapsam iuibi oultum
,

vetustatem

Nolaf"

'""-

^SQuxigitur S.Prosdocimi
tum
ipsi

et S

icri-

Prosdocimo, tum

S.

Maximo

sua monasterii 8. Justin, istnd Concordix templum in ipsa olim urbe Patavina exstitisse) af\ firmat, et post illum Valerius Moscetta m siveTriumpho Justina virginis martyris.Cop. item de Benedicti deWUva, qui scripserit 13 n Deuique JaCObUS Phtvriu sanCt83 .InstiiKC.
lippus Thomasinus in Vita ip anno L626 Patavii edidisse, ait, Ju.inur virginisetproto-martyriB
'

<>,,

hunc
sed,
t

ptoribus recenlioribui

et qutdem fuere, etiam Cavacius rejicit; quidem apparet, rito: at facile nimis, ut Prosdociidem credidit, Acta S. Justina a S. Prosdocimi a S. Maximo mo Acta item S. Acta aliquando exarata. Demus enim B fuisse ad eorum, quxdam mutila, antiquitus scripta, Pro^ qui vutgata hodie S. Justinffi ct S.
n
;
,

Vitam
i

sa.n-t;e

nt cumhorum hnubrationesadnos non ubires exiget, indicabimus, opealiorum, quos,


\

ra uti compellimur.
7

Nec minus

apud antiquos marty


\

IHI

ca -

Acta

litteris

commendarmt, manuspervemsse,
>

quam

quamquam ethoc versetur hinc continuo, ea a SS. Prosdocmn,


fuisse*
)ta?

rne

locum historicos eteJustina silentium esi Soltariis aliquot Usuardinis apud habr<
lerium
sic

Jl(

bnaitm

et

Maximo

addiem
-.

vi.

Oct>civitatera

'

,us

Aut,

si

id

illi

extsttmartnt,

habet

Apud
et

Paduanam
Grevi

Banctaa

Nonotistandum esse hacin re eorum judtcto? supradtctts unde nata videtur hsec de scriptis fatisS.ProsdocimtetSJvsK; sa

,,-giuis
S.

martyris.
et

Justinas virginia

mart

ms
a
.

opinio,

quam exvulgatis
uctore coi
,

S. Prosdoctmt Actts
i

progenie, cum.ad jussum M immolare, gladio latus trapsfixa, idol

mr
,

lem fere
aliter

ver-

erat,

sincentati studuisset
S.

fcetum proprtum

eumque deformem

Maximo supponen

to

Viola

Sanctorum,
;

Molanus
,

A.pud
et

Cavaaus enimvero fuisset. Tradit item citatus JustimB in solemnitate S. pag xi Sermones duos, vendtta S. Maximi nomine habitos, ejusdem duo Sermones Maxirai Circumferuutur, inquit
,

Patil

sanctaa

Justinai

virginis

martyris.

ni& s
viPg
n

Consonat iugustuu, Pud,uuu

Belinus

monachus OrO
''

<*a-

tesinius.

Uaurolycus:
martyris,

Patavi

.-'.111

parentihus

conve

titulo,

habiti

in

solleranitate

beataa

pium quidem auctorem odorant, ma-is. Cur non rum temporum ac monachum Cavacius, Sermones a S.

Justime, qui sed posteno-

per

Prosdociraura

episcopum

sub

Maximiano

rege, qui

Vitaliano ejus patri successerat,


ut apparet,

transfix83: ita

oMm quidem

habitos, sed vel perttsse,

vel

muti-

Sermonumillorum los ad posteros pervenisse? Just.na Mjljorum in schedis Mss. deS. mentio fit
nostrorum
.titigentiacollectts, et altertus
:

Uaurolycus seu sub \ erone t Eauilino supracitato.Sed reges, 1 Maadmian0 imperatore passa fue

^ad exPetro

eu

^
^

^^
fa

qutdem

fi R ^. mQ Uarty rologtO hodte


fl
.

^^

um
fratres

his verbis concipi dicitur


dilectissimi,
etc.
:

Solemnitatem,
virginis

beatfB Justiine
:

Diem fa alterius vero his brautes devotissime celebransanctissiraae virginis Justin63 signato S. 91, BtUtOtes etc: qucB ex codice,
r

c ,.,._ v.rgims et vlP<nn iset itotmnutOiatur. Patavii S. Jusnn Petnd.80!Prosdoeimo, S. martvris, qua itato F r per pulo.baptizata,oumiiifideCliristieo
-

^ewt.MaximipnBsidisjussuglad.otranaverbe.
rata, migravitadDominum. s Martyrologii Romani

verum

Justime, reliqua moralia Nihil in his nisi noraen etsmeduhio Sanctis possunt omnibas applicari
:

Ambrosianxdesumpta ibidem notantur sequens obseroatio: his recte subnectitur

verba modo aMucta dtem, sed aa GaUicereMU CasteUanus ad hunc ""' EiHJ-H mmargine:
,/,/

,,1

Vil lioma
. l

ir

,,

ejus assequor, eadem, ll M.until..r; ve mlris,

mentem
"

qu

ca No

,,ue ^TuuTttaque u
,

'

veteribus.quod sciam vetesibus.quod


,

n marlyi
9",

olo

cunaius, e/ji^w"* 1 tunatus,epi scoP usquidemIH vi sed in Italia natus, seculo

T=
S.

_ .. Justinas
8 cap.

^ Jg^ menUo
a,
,

For *<

dam

nem fecit, primum quidem lib. Browerum pag. 190, hocversu


:

4,

apud

martyrcmnuntiatur, sed sme loco ,/, / , , Porr Martyrologto Rodie Son;b,-is deJustina. eo fe annotat: aepetita ex yn Maurolyeus, e quo id haustum
vtrgo
et
(

Oetobris,

ubi

huc Jnstinam PatavUm, Euphemiam


donoffert
Eulalia Emerita
.

Calche-

ert

Ilam non

memoravit

sed

'tum.

(tosuitergoCasteUanuspri
aine
' ,

,*.**

ab urbe caput. Martmt, Mprxsertim sub flnem Ub. 4- de VUaS. Browerum pag. 335, ubi de ea heec apud eumdem
tollit

n.ijunctoaddxem artyrem, sine uUeriort


c

NZmbris m

Tata,,

mMarlyroUgio Roman Sectmdo, Maurolyco deprompt


tantum, ul cst S. Justin* semel

Maurolycum

canil

79 ~
,

DE

JUSTINA VIBGIOT MARTYRE


docimo
in r , IH

r#M Tprlio eamlemo, eu/n Knvpmbris addtem^Notemors memxnisse.


,-.

J.B

__

l/V ,

Marty

Campo-Martio, ubi confossa D quo in loco insigms postobiit, sepultum fuit nomine extructa fuit, quara moea basilica suo Suodtt opulentissimi tenent nachi Benedictini Porro celebris est memoria hnjus in knnotdtis Veneto ejus in toto fere dominio

eodem

Virffinis,

cum

,Zisse

TlZm^diem^NovembristamM^
effidtur, e

licel

ma, autem SJustinx cujusdam

ty-

dies festus celebretur.

dixerit,

ostendent tum
et

Quam vere id Ferramus ea, qu* de exstructis ejus

Tycus.ouamRo
rint,

non inde retuhsse, qui ad diem x_ Novembris

^K/uSm M^olycoS.JuUn^
Romanum

nomini templis,

reliquiarum ejus translationi-

*-'
unus, non

memorarmt Belmm S jJstinamanteiUosetiam emenda lorum elSZius; imo Baronins ipse Mar fologmm Maurolycum,sedvetus

-f^-^SSiS

Romanum
, non i>rob*t

Annolatis ad etvetera Mss. i

quse de ejus cultujam buspost dicentur, tum ea, SU a marnSacrum S. Jnstin* cultum, niox evictum darent, luculenter turio ipsi impensum, Maximus, Prosdociin ejus solennitate S. quos fertur sermones, nisi submi successor, habuisse jam dixi sed, utut hocprxsidio
dititiiforent, ut
:

^ mo

\x\Novembrisallegaril.

Annotatis, ut ex Galesi <dniusetiam laudat in

Eadem monumenta,

**>.

ntvotus, quam ex Zmaniemendatores

fS*
tur

^Tauam *2 mZo suo Deiteronixus, in Hispamam conar non discutio) pertrahere B Pean secus, die ra OctoJustinara,
illa altera visam tis memoratam, aliam ab porro opinione BehGalesinio fuisse in eadem liMartyrologn emennumetMaurotycumetRo
:

S locorum B J tina scnmine, quod illi nuspiam sed Galesimus autem non Padus., annuntient, Martyrologio HispaTamayusin

*^*^^ t

Maurolyco Martyrologu diem xxx S. Justvnam ad

antiquitatem abundeprodestituamur, cultus ejus transcripsi, Venantn bant, qiuv de Ula supra probat etiam ecclesia Fortunati verba. Eamdem ab Opilione dicata, verum ejusnomini

jamolim

recurret de hac fusior sermo

8 et

1.

Intertm ubi

colatur, vilocorumperditionem Venetam modo Carolus a i>. provincia deamus. In Aquileiensi prxterahas collocat E Paulo in Geographia sacra, Patavium.Veroncv, I hascivitates, Venetias,

sub comitis den tum,auod episcopo suo in Mediolanensi vero clientelaparct


:

Tyrolensis

Bmxiam,

Justmam dxe vn auceVenetijurisest: BrianxS.


ex ilhus avitatis Octobris coli Officio duplici,disco Tridenti item eodem mi Directorio anni 1684 civitatis et diacesis Tnex Proprio Sanctorum Veronx, ex episcoporum Ve;

Id certumapparet,

datoresfuisse,longe verisimiUus

est,

quam simul
b.

omnes in id oscitantise incidisse, probe cognitam t nec umQ am Patavinam, sibi ai Ncvembrts quam, quod equidem sciam, die die vn Octobns, bis retucultam passam vero
:

ut

Jusn-

dentinoanni 16-27; quorum vel ronensium et aliorum Sanctorum, templa visuntur, anretiquix ittic servantur, vel
tiquis

Monumentisper Raphaelem Bagatamet


collectiset

BaptistamPerettum

ab Augustino Va-

lerinl

Geterum Paduana sanctam aliquam Justinam a

nihil in eo

apparet incredibite,
distin-

lerioepiscopocontextispag.

aliquando martyno ctam, alibi, quam Paduoe, deS.Justina.cum fuisseaffectam; quemadmodum Nicomedias <issa,ut ahas taceam,

Ordo recitandi ccclesix cathedivinumofficium secundum ritum dra li s Ptvhura.r*iU\^subGregor,oL.i


26.
co,

S Cypriano

r WiUheim abundehquet. In litteris P. Alexandri datis lego,seculo Papebrochium

GeorgioCometio,episcopis item anno L699 sub Cardinalibus editus festum Patavinis et S. R. E. ac avitatis patroS Justinae virginis et martyris
,

Luxemburgo ad
niset

nse Offcio duplici

primx classis cum Octava

cete-

Justime virgiprxterito inpago Viller la Rue S.

brandumprxscribit.
I
!

martyriscaput.Romaeo allatum/magna cefuisse proposilebritate publicx venerationi rite ,><>hUa,eademne notiliaeademne rei tum: rerum e lam tenur tum verumetam tenux hujus rci sit,quamKomivvruw*init*ow^^""-*- x Novembrts siiW H ..,:cGalesiniusad.i,,;,, ./.i*.n/n/iy>i,i/ ..i-i 4 n Um. sed C annuntiat, uti et Martyrologium Romanum, Sed cui forsan id nomen donatosine loco; an alia,
:

3/f/.

?
<

,i

<t

^^^inslitui SUppilLUUVnvtH, institui supplicationem


*/toc^

16S3 ha- imfa. Directorio vero Veneto anni b. diem vn Octobris in honorem beo non modo etiam sed solennem Justinae festuma Venetis agi; habet, sibi dieatum Venetiis

Ex

^temjtum Zod

rum
queo.
ut evittu '/"

nearbitratu fuerit impositum, dispicere


Justinre

10 Uberius S.

elogium Ferranus in
:

tacer

Catalogo Sanctorum etiam de ejus cultu addens


pedigna^
ejus uxoris

ltalize concinnavit, aliquid

Justina virg-o, inguit,

hanc senatus Venetus decra it quotannis hoc die perpetuo habendam prxclarissimam victonam, quam eo anno 1571 ob pnnanno Venetorum aliorumqueChristianorum Austnaci auspicipum fcederatx classes J oannis deTurcis ipso s.Justinffi ciis adEchinadas insutas retulerunt qua de re in Histona
:

die felicissime

Pra3VitalianiprjEfecti,seu principis Patavini, et

ex eis in ultima iilia Prosdocimi episcopi preces gefere setate ad S. Cbristiana edunita, ab ipso Prosdocimo in fide expiata fuit. Mortuis paTenl et aquis
,
,

annum 167o Veneta ab urbe condita usque ad editionis ArPetrus Justinianus lib. 16 pag. 345 Post hax, qentoratensis anni 1611 ita scribit
tnntae
victoriae

cata

cum
ex da
(in

perseoutio in

pradio

in

urbem
in

Christianos fervesceret, ipsa rediens, a militibus Mapontis ingressu sep

(ibi latius explicatee) ut, insidonto, lez in senatu lata est, patrum animis relato, quotannis JustinaB die intcr festo,
diva-

memona

princeps,

senatusque

ximiani

preeferti

eiustemplum
saxo

lato clavo et toga ad nbi gratias divinse cleaccpd.-rent, in

descendit, ac

Deum
ne sua

g-enuflexa
virginitas

super
in

monquo vcstigia Lmpressa genuum Virginis


feruntur)

strari

discrimen
Qui,

vocaretur,

precata,

praefecto

sistitur.

cum

illam
rnra

neque blanditiis, neque culturam flectere posset


;

rainis
,

ad idologladio pectus
sub-_T~M-.

mentio. referrent. Excusum Justina virgo incisa manet in cujus altero latere his litteris cum 'rccto ejus corporis statu effiffie, eho tui, Justina vuico.Rem circumscriptis Memor explicat Cavacius lib. 6, pag. 289
:

mox

numisma

fuit,

totam brevibus
et seq.

ejus transverberari jussit


_.
.

quai brevi orans,


->_-%

transcribo

ad annum Vo1\,cujus propterea hucverba ex quibus prxterea discimus, S. Ju;

..

.,

V. *

.-

Haa

4nn/1 nllf

ritum Nonis Octobris.

Cujus corpus a

S.

Pros-

fuisserelatam.

^ ___

13
<eltbere$t.

Ex

geu te
strior

insigni vicloria, inquit Q T .tlnm anno, nomen et cultus S. Justime


l .
. .

SEPTIMA OCTOBULS. rumque exordiis lemporum maaime Cavasius verDllfi


,

Utpsu ea

immm

ill 11 lllu-

fuerint afficta adjuncta, quibusplusadmirationis,

fuit.

Turcas

rostratarum

navium

co,

ac

quam veritatis

inesset.

Lectionarium vero, quam-

miuorum
tes

navigiorum plurimam classem tederaad Echinades insulas in adversam sacro mipso die Justinse virgini torum classcm
vecti sunt.

assevis id antiquum esse, Cornelio laudato id non ambigam, nescio tamen, num satis rente, antiquum id sit, ut rem,quxjaminde a secido
vii deouit
1 ,

Hsec,

et auxiliaribus comex suis, Bispanis, esset, rostratarum numero minor parata, licet ommum apmilitum tamen virtute, ac rerum

hortatu Venetis

Pii

quinti

Pontifiois,

contigisse, evincat.
\tu&

\,

qutdquamstatuereaustm de
ecctesia servato,
1

venuumejxu

saxo, Venetiis in

S. Justinffi

in va iigiaeahir
llur>

paratu

pugnam cupivit. AenUr maxime inter prartonas diuque pugnatum est,


longe
major,
, utrinque de vita Anceps fortuna Italiae agebatur. de vietoria ac instauratum prUac smpius utrinque ea fuit

quo S Justina culoque*


ji,

militibus comp%
f

hmdenda,
j

Dei aumlium implorarit


vestigia
'pta

rostratas,

ubi

imperatorum

umque licetn&cmarmo
ditum
est nobis

impressa reliquerit, sit epigraphe: Tra-

hanc

essc

illam

ab antiquis indubia successione, in qua Justina virgo petram


,

um
cti,
|

est,

quo
ctetene

taudem

et

duces Turcarum mtnftcapt. naves vel incens, vel

impressit

Q11 sYluccialis

trierarchus

ac viginti

effugit.

eum Duo pnesertim eam


qui
et

rostratis

qumque

viotori

vestigium genuflexionis Buea Eactsa pro quam uic reoratioue habita ante mi fidelium devotionem mcccclponi fecimus ad \x Augusti. Cum enim Actaipsa s.Juxn
'

die

ex OcidenVenetorum roatque te in Tureas exortus estj B tormentorum genere faata celsiores sex, omni cornua, ac mediinstructffl, qua3 bime singula iotiprseeuntes crebris tormentorum am aciem Ba vidisjeccrunt. bus ordines adversas classis
fcederatos flare desiit,
alter,

peperere.

Ventus

pugn

initio

adversus

qui

et ""' xu scril lapsufortassedepravaex aliquando cotpta, nc ipsum quidem miraculum

stin no

"'" x

'

ti'gisse t

' Tillemoncertoafflrmari potesi laphra8 laudatus veluti dig ob quam anno L462 ste sugillat. Traditio vero, natoria lapis parieti ecclesnx sub exedra conci

tiusnum.

ctoria

Venetus

ultus

est

iujuriam

erepti

regm
>'um

iste

(OuvriJ et imminens Idem iuter Tutelares promilsavit.


Italias

univei

tuit;sedsimul,acc

'

'

\uapo* ls > aut

Beipubhc*
ipsuis

quotannis m Justinam virginem accepit, et perpetuo sanxit, templo coram senatu litari cudi, quibus Justmffl atque nummos argenteos
tg
et

tantummodo nasct,ac corp oris illius inventione quse parumcautosfiden ap U d martyrioseculis g ,J ustmS3

adu
'

inscriptio

TUI
'

'''

li0

dubiumvocaresi
1

acceagi-

Prxtermtssts. plura dicuntur hoc die in

vulgo.

Deinsigni hac victoria


et

luvcmodosah

im ubidi
t

Nm
guo
|

de xdibus sacris
tatis
'

monasterus

S.

Justmffl exci-

Ulius mentionem ullam

fterti ut

adeo,
''

e'

14' his celeberrima longe sunt Paduanum

brart

coepertt,

S:

sli^templ*

dinisR

planevideaturignotum.Quor
dubiavisasitiis,quicollocandt illtc laptdts aubonam eorum fidem, non ctores fuere, probat id
traditionis

hoc toci disserere conbium, de quibus tamen nihil id ahbi, de S. Justitui, commodius facturus ibiquiescentis, translatwnibus astinffi corporis, quod ith \enegendum erit Ordiora templo hu)us ortgoprodttiisexcitatum essejam dia>t: in rebusnon giosisquidem, sednon satis,uthis

veritatem.
ecclesia
S.

...
Justma? Veneta
\>ta

fusiori CornelUFi tudines subiit, quas e

16 Multas

acatum

tom xiapag.V

" l0

raro

sit

certo

stabititis

omatur

adjectts.

S.

mrmciaUs
temnore
Ini ;
ir

tantutn fuerat, dein


" slf
-

"'
;

Magnum, Opiterginum primum, aleLem episcopum medio octoVenettts r c hortatu, seu opera

detnde Uera-

*"**

suoseu

tasse ecclesias,

qua de Venetorum tradtttoest;


festum

conditamHugoUnus, CardinaUsOst.^s.

IIL datis anno ipsius Ponhficatus Uultts secul Christimi Ftaminiusprobat.

/w-

causadie

ittis vi Octobris illius in

lnter eas ecclesias ordine celebritate peragitur.

enVetur ? pag 199 Flamt antiouismonumentis illustratx

Um
et

magm

'

**5J J
.

consecravttaclndulgentm Sedis legatus, lar teste antiqua inscripttone ornavitanno L219, transterat sub / , Zuncisa.JnPriorat V n Prtorem d> anno habuita

nem seculiw,
Isaltem

i4MAmd

n1ufcomeUus,mrsenatO^
ta

eruditione consptcuus titulc msigmturj eaJustin* Patavinssmartyris LeVirgo (ut refert antiquum d m enim sancta sancto episcopo ducalis basilic*) -

munere

qu*

aiva

dZ

Ordini
V,

ctlrium
ta

Z
lo

mcolao

AnsancUmoniaUbus Beatm Vartx iffnocumi Hurianoconc


l

templum m . fnube cireumdata apparens nbi vitem petit in looo .


videret Vitem > novos fructus emittentem extre germinantem eum taque novos botros bidem vir sanctus

urbe

sibi ffldificari

'"'T' 25S srl^^i.slaurarunt^dau^ngr^ aCaltstoin sun annoU^etj^

cZ

I:

m
,

mno

1458. Cura
infr

animarum Capellano curatode-

ma

urbis parte eoolesiam irfitan ou piorum subsidiis statutam proxima exordio in parceciam ravit qua3 a sui

reperisset

-';;;;;/;!;
1 ,.

sanctimomales est, ruius electio penes Maminius laudar


t ,

tusZeltot Addu denique

ZJL*S.dus^templum
sed pia

umUium
solito

constitum

fuit.

Sed,

uteam co^
morem *QJ%
l

,aana ex partc corruisse

curarit S. Magnus ecclevam, et germinantis S. Justin apparitionem qui vitis prodigium credet ,

haud

llatUatebreviinstauratum,^
,,

*'

m ensi episcopo consecratum /% die^Maii^utrelataaFlamtfm^

quam

monasteno frequenter olim ecclesiarum

'

DE
794-

S.

JUSTINA VIRGINE MABTYRB


Dorainiet

n roM J.B.
i

M /^i^r

rTornasse,

lege, Justin, nimisterium translaLv dicuntur Csesare Franctotto. rum Pataviniv, ex


:

'* assignat, ecclesia consecraUont era tDoclies xnrMan minicatis erat A et proinde

W me

ca: annoautem VrtUUtera

Dom.mcahsE

per totum Venetum dominium maxi - *rw*um, meinveneratione stfJustina, acin diacesiBri- Jg-*, dictum est, illi xiana etiam colatur, ut supra quoquoconsecrataopinormonasterium,ecclesiam, Bernardinus Faynus in eet oratoria, quorum ecclesiarum dioecesis Brixianx, in numeratione causa distincta, mentioocto regiones claritatis
19

Cum

B. Justinffl

Impto dwte si#cian<;

p^a

apttd

et Fe>

<

Flaminium laudatum, quivolet, cmto? 17 Ferran#gttoattC,ai^^me .f


.

mveniet.

postquam paroenemfacit. Regioneiv, pag. ln Salodii meminit, ita pergit cialis ecclesix parochi ambitu venerantur. Ecolesi S Ma.-

m,

hujus
ria3

cum

im

Smilia

dtata,
hanc

sibi

ecclesiam

S.

Justina

taM .condttam
lib.

sia S.

monasterio Fratrum Carmehtarum. Eocleclericorum RegulaJustinffl cum ccenobio


<

Ferranensibus tn paWc rt '^^."' f v x y/ ":';; wpcrtorccwYato Mmf, a manacnw Casincn*t menseDecemsubS.Leonis tertii, qui ab anni 795 Petri Cathedram teS. briusqueadannum unitam aODatUB b. Junuit, Pontificatu, atque ut fiutc guotf autdem /actt stin Patotnn^; sanctce Virgini t nonaltericuicumguecognom\
.

scribit

Marcus Antonius Guanni


'

57 et seq. de Ecclesiis

OecAMM

Regione Zpag. rium Congregationia Somachse etc. hristi et Oratorium S. Corporis 282 sic habet: campestri regione de Rh6. Pag. in S Justina^ Justina?. Et iterum pag. 316 seq. Oratorium S. ejusdem dicecesis mox inter monasteria virorum
8. dictum monasterium his verbis recenset : Patrum Congrcgationis de ,! Salodio [a Notitia brevi Somasca. Augustinus Lubin in Itdlicv pag. 181 Abbatix cujusdam abbatiarum altemus?) subtitulo S. Justinas (Patavinse, an Absic mcminit in regno Neapolitano sitae,
ffi
:

u.

ewpressisver\iirutam /uisseewistimemjicet id Addit t juxta illam haud asserat. s Guarinus

pauperibus infirmis bina nosocomia curandis magna fuisse, aliquanto quidem tempore excitata sua xtate necaritatis taude administrata, sed animarum vero curam in ea semper

batia

glecta: rector anno 1583 fuisse exercitam, cujusultimus vero, occasione seminarii per Pauobiit deinde Paduanum, Ferrariensem episco-

Justin in regno Neapolitano, abbas erat Hierocuius anno circiter mdlxxxxix ut refert HieroStranio Alexandrinus nymus ad nymus Ghilini in Annalibue Alexandnnis pag. 75 memihunc annum num. 14 Cavacius quam S. JustinsB Lauejusdem.
titulo
S.
;

nit

ecclesix

lum Leonem pum,anno\bUexcitati, ad

S.

Marise Novse

et

S. Blasii fuisse am vero parosciali S.


jacere.

translatam animarum curam


Blasii hodie sub<

vero

i '
:

Ileduria

sacram oa L8 Monasterium S. Justinffl apud Franciottum de Imaginibus miracu quorum Lucse in Hetrutis Sanctorum
,

AntiquitaGregorii IV tum Italicarum item ecPapcv anni 828 Bullam refert, in qua dubio Pataviprocul clesise cujusdam S. Justin, non (connx, mentio fit in hunc modum Nec Miloni, abbati S. Jucedimus et confirmamus
rani

appeltat.

Muratorius tom.
Dissertatione

34-

stinffl

ant: scribit hic pag. 503, riareUqux monasterioS. Justin Lucensi S. Justin caput in servari verum ne lector forte hinc ansam binas confundendi sumeret, in unam sanctas Virgines qi Italice: Non quidem illius addit
:
,

virecclesiam in honorem sanote Justine qu vocatur martyris Christi in villa ginis et. quamquam fictilia Corrizza, edificatam. Quse Bulla inventorem nideatur, certum tamennon est , ejus existeret. in eam mtru ecclesiam, qux nusquam
)
,

SISSC 20
col

Eodem
et

tavii,

ni

cujushonorem earum
Benedicti)
id

(sa

xialium
est

35

i nMkn Antiquitatum Itahcarum tomo exstat duabus seqq. charta qusedam

ulianue lora
lacro, allU

pw
i

lhlhlllll

Ordinis S.
i

dedicata

ecclesia

Antiochenffl, quffl

Quo

anno

Nioomedi martyrium subiit. conditum el a quibus fuerit


i
,

data ; Opilioni patricio adscripta et anno 793 qusedam, in civitate Bononiensi in qua capella ab eodem sita, S. Justinaa sacra exstitisse dicitur,

oe h

ignoro: at de ilto ita Ughellus tom. ubi de Balthassare sacrae cot. 826
episcopo
:

Italise

Lucensi

Hujus episcopi temporum moniales Cisterciensi cum monialibus S. Cerbonise unuin oollegium coierunl anno in S. Justins
nooooxx.il. S.

OpiUone s. Justinae monasterio Patavino donata. Verba chartx sunt, Et cappella una oum area sua liitra civiet cum omnibus suorura pertinenciis
tate Boloniensis,

qu

sancte Justin virginis et martyris.

construota est in lionorem F Nondum quir


S.

Cerbonis seu Cerbonii

monastemum

dem annoVtemonasterium

Justiuse jortassis

secundoa Lucensi civitate milliari dislabat, quod sub annum L440 redditibus et sanctimoniatium numero valdeimminutum, ad Patres Franciscanos Eugenii IV auctoritate transtatum est ut in ipsius Eugenii Pontificis ea de re litteris anni lt:> upud Waddingum Tom. xiAnnatium Minoruhi pag. ii-' ridere est. Meminit horum etiam Franciscus Gonzaga,FranciscaniOrdinis Minister Generalis in Operede Origine etc. Ordinis onventu sui, anno 1587 Romse excuso, sed duplex eum 21 provincise Tuscise pag. 2H> unus quidem quo in locum error irrepsit annuente Eugenio IV, F. Joannes Discalciatus anno 1540 S. Cerbonii monasterium occupasse dicitur quod sub annum 14.4-0 contigisse jam
,

adeo exstabat ( quod infra examinabitur ) atque prxdictacapellailliabOpHionedonodaritumnon dla, potuit sed seu genuina, seuspuria sit charta
;

impudentem sacram fuisse ittius auctorem, ut sedem necsua nec majorum suorum setate fingeret, qux sedis sacrae, fuisse wmquam sciretur. Ejusdem sub nomine monasterii, nisi capellee post annum 793 ajdjectum fuerit monasterium ante annum
non ausim affirmate
dicere, adeo
S. J ustinffl

Gregorius IV in Butla paulo ante citata sic Monasterium uuum, in honore sanmeminit cte Justinae dedicatum, situm infra civitate ltononia cum area sua et cum omni domo culto
888,
:

suo
is

tam in ipsa domibus


,

civitate
edificiis,

quamque
et

foris,

cum
sibi

cum omnibus
At

dian:

alter vero

quo

moniales

Cisterc
mon.i-

pertinentibus

in

integrum.

monasterii hic

ad Sanct Christian Ordinis Benedictini

nomine

nihil fortassis,

quam

sedes sacra intelli-

gitur

DIE SEPTIMA OCTOBRIS.


A gitur, adcujus sustentationem, omatumt u vecas.r, domusetc. fuerint assignatse. Hujus quidem Bononiensis seu capelLvseu monastern tionem alibi non reperi hactenus; at ftet potest,ut olim quidem vere exstiterit; licet nul-

795
u
i

roni

II.

S.

Justinse genus

et

marilla

tyrium.

An

alii

simul

cum

lahujusrei^quxquvhm hodie forsan supersint monumenta. Parte

int t
'',

lom.

passi sunt.

vi Thesauri Historiarum Hnii.iprdefixaestagri Patavini i"bula geographica Bernardini Scardeoniide /,'cbusPatavinis libris,in q><

Qui

S.

Justina?

martyrium

seculo

ut
" a,a

.lustina nomen traccil locum reperio, quia iervicusesthaudproculoppido, cui Campi 8. Peest versus fluvium tri nomen; alter vero vallis Khodigio, Itasita, nonprocul ab oppido Athesin
v al.

lis

Rovigo.
21

tantum x aut forte xu ex superstile lem qualicumque traditione moini apud Patavinos dicati veros le ea nachus, non admodum multahdbuii Patavinam fuisse scribii num. posterosed 3 genere vero nobili ortam, indicat num.
t
?.,
:

uPaiavinii
vero coiitw ut
pat ' na '

Ex

dictis hactenus concludi

hauddifp

cum

inter g-enerosas
irae

feminas excelluisse
:

ter

pra ^ otesf t guodmerito Ferrarius d\ maanme per ditionem Venetam 8. Justinse aiebam, cultum invaluisse quodvero ad Patavinos patronam 9uam t ctat, solent ii ad S. Justinam, idium, maanme si pu* veluti ad tui
:

parentes illifuisse fldei liamesectatores, eodem num. habet, sedquoindolis

fama

rum nomina

ignorass<
i

blica forte calamitas ingruat,

ujus
Sasic habcl

specimen unum alterumve Ms Padu violi Thesa e civitatis Tabulis priore loco
rei

<'

Auno

mdi.xxv

dum
D.

urgel
,

propter pestil

tiam
tionis

ii

eongregatis iu palatio

habi

haquin causaapparet, obqwim, si illu tamen de iisdem ediansset notitiam exhibet Vita S. Prosdoe rem$ ,", 5. cimi primi Patavinorum, ut a\ Prosdocimi succcssori, falso adscri- g Maximo, S. pta. S.Prosdocimus, ui ibidem legitur, S. Petro Antiochiseseprimumadjunant; Clau nnis 13, mensibus te (imperavii
t

Potestatis
salutis

Provisoribus

mense Octobri simul cum mag. d


de
,

Christibl)

una cum
t

S.

PeL
fi

nominc
I

totius consilii

unanimefl

vota humilimi

AH: simo

pro

liberatione

patri

et
,

pr8 consumpto morbo epidemise quarum primam UII r,


,
,

atium,

promittentes
se

statim

W S. Apollinare n Apollinare vero Ravennam^ misso, Prosdocimum S pagai gintiesse destinavitP

Marco

et

M
P<

at
tet,

facturo?

trcs
8.

annorum, ubi episcopum eg


annis

ad
S.

ecolesiam

nonaginta

tribus, mense uno

ct

diebu

ju

siam oundam oum omni poad 8. Pr< sdocimum tiam Ver pr83cipue et possibili devotione, pulo, omni
,

Antonii, ter-

quindecim.

hah

raiavium ingressus , segros mnavii

quos obr,

olarissimis rectoribus,
hbrarum
irium

e1

magn.
,

deputatis et pro-

\us Vitalianus, Patavi>

viBoribus salutis

cum

oereis

accensis L.
celebrata

3*
|

rex, ut

Acta

loq

adquem cum
,

S. Pros-

tertia
U:|IU

Missa, el publicis Die etc. Posteriori vero cercos offerre mdcxxxi vota civium ad obtinenJunii miserationem divinam porrecta fuere pro
:

docimifam
restituerat
sibi

quinque Bti salute universali , promittendo totum scutorum mille duvaloris in argenteas ofFerendas processionaliter , cum clecentorura
,

rogat, ut, quam aliis restituatsanitatem\ idsifecerit, %euniversamq\ \a suscepi fari que /v Ho S. Prosdocimo,
iuSt

ocatum quoque

cum suis

Christiana
vit,

ibus insti

sacro fontr
restituii. 11

pristinxque

ro

et

populo

et

frataleis
,

comitantibus

cui

reis,
!

earum

expensis
scilicel

imum
B.

Corpua
Justina>,

pum

Christi,

unam
:

M. V.

ad

ecclesiam
8.

Carmelitarum demonstrantes

duas
S.

ad

m
et 8.

Patavium locaque vicin worexV/i \hristum. Inh F queuxor, nomine Prsepidigna (alii Prsepedignam
nactus,
tes,

Prosdooimum

im etc.
B
,

Apud Eieronymum Rubeum

tom.
881

part.

Perpedignara vocant) Ul aucti sunt prole fe\

\uam

S.

Prosd
't>

Thesaurihistoriarum Ttalixpag. suntur ante Gregorii Magni ,r


citarisold.r, in quibus
ina
i

Litam

cimMs, sacris undisa

irtutemefflnxit. ffabesitaque

* S.
S. Christina, S.

invocatur hoc ordine


S.

tum parentum nomina, tum ab altero anonymo vel ignoi ata gium genus,
hh
,

revel

Eulalia, S. Justina. Joannesde Ruis pag. ecclesix Aqu beis in Monumentis Litaniarum, seculo x in di Lilaniarum, secuioz

certe prmte

Valeria,

mp lo
.

s.

''0corporu .lustinrr >wn sine honorese


'

scq. 682 et seq. ,,,,,,,


,

*.
:

,,.,

emdicendisnvm.
.

..

(.

...

lOC

nl n/l/i /Vt/i|/.- l.,!,'/l,Sti 136 etseqq. faeile inteUigi

et

a S. Ehsabetka Lantgra-

Thuringix viduaseculo xni canonias Foroteste juliensibusdono datarum, memmit, quibus, Commentario de S. Columba pag. Fontaninoin
vii

J**^ g^fj^.
.>
|

ZlestcU
Yitah

ml
"s
>

sane proba
C '"" S

m
>
Vita
>

e QU0

v/ "'

mserta est hoc ordine S. Eulalia, 8. Scholasti Christinn, S. Columba, S. Margareta, 8. Euphcmia, 8. Justina. Agi vero in utrisque ca, S. deS Justina Patarina, conjici utcumque potest
99
S.

re

aiunt Patavini

scriptores

quidam,

Justina

norum, Borromseorumque apudantiquos scriptoresnuspiamrq


milittbus sub Mo. nuntt pr&torianis ssu senatus occisum, hom

familias,

ex

eo,

quod cum SS. Eulaliaet Eufemia conjun


6 citato,

gatur, ut etiam a Fortunato, Pictavensi

lem

num.

factum

Mammino simitem, memorai qum tolinus de tribuS Qordianis


et
,

i.uaj

est.

vatrcm

fuisse, est,

qui opinatus

sit in
\

Annotatis
JIss.

Octobris

Tomus

III.

796
AUCTOM
J.

DE

S.

JUSTINA VIRGINE MARTYRE.


t

a q uo ad nos

ratio pati videntur, ut dicatur. Sive enirn sub is 8 Justin* pater fuisse Patavim, sive suO Nerone, ut passim scriptores

ilL

^"f morHs.ne que tempomores, nequegenus


Uit,

perm

vertm

"^"

cito reversus est Romam. Maximiani Herculii, Diocletiani Notissima tum libido ex Lactantio collegx, tum crudelitas, cap. 8, quem de Morlibus Persecutorum

Btum Mn-simianus vero


est

II

Hb.

cum

prtedictus auctor in Occidente imperasse


sciret,

probe
:

mox a peracto

S.

Justin martyrio

Maximiano, ut
stinaj subierit,

alii

volunt

martyrtum
i\

8.

Ju-

pater ejus, ante

ortuus,

sub

Maximino

enim anno

Nero in vivis esse non potuit. Maximinus 237 c vivis Christi 68,
vero

sublati fuerunt ; Maximianus societatem a Dioctesub annum 285 in imperii ratio tempons tiano ascitus fuit. Multo minus fuerit Vitahanus als. Justime pater pai ,jt>iquesub Honono ter, cujus ibidem fit menUo, imperatoribus vixerit. Longius deet

Hercuhus

Romam, imperii Occidentalis sedem, profectum Maximiani nomidixit unde vix dubito, quin coltegam, inteltexene Herculium Diocletiani paulo quin imo Maximianum imperatorem rit vocat sed cum hic nonnisi inclU infra diserte nante seculo ni imperare cceperit, quipotuit S. Prosdocimus Justinam, sub Maximiano occisam, annis dumconcessit Prosdocimi episcopatui non
, : :

sepelisse, ac taxat 93, sed et multo pluribus descripsisse, quod paulo post traPassionen, ejus
,

fabulantw',)

Theodosio Gothorum nique a vero abest, Vitalianum, qui S. Justin patrem temporesubJustiniano/foruit, Musso, teste Cavacio lib. Z, Cornelio fUl Bituntino, estvisum. episcopo 8. Justmse paautem Vitalianum audis ex scridPatavinun/ fui.sse, tr<
/,
i
,

dit? 27 Vidit

id

Petrus Equilinus; eaque de cau-

"'"/'.

sa Ub.

COp. 32 S. Jnstinae bens,Vitaliano, regi Patavino et


'

martyrium

descripatri,

S. JustinfiB

successisse ait

Maximianumquemdam, non
,

Dio-

,.

g>, ptore VitseS.Prosdocimi, id fabulatoris : hujusmodi enim hominon dubitanter adscribe annib fam Hiare et volupe solet esse, in rebus
'

tiquis et obscuris, licet

quesint destituti, moveant , vel rebus suis splendorem arcessant, magnis nominibus uti. Audi Cavaciur,
S.

omni testimonio plerumquo lectoribus admirationem

imperatocletiani collegam illum, in Occidente rem, sed alium antiquiorcm huic scilicet cognominem, etPatavini tractus dumtaxat regem, cu- E jusjussu S. Justina perempta fuerit. At explosa jam est ista de Patavinis regibus sub Romanis
h

)ribus opinio. Quod si Maximianum vel alicujus provincise prsesidem vel prxtounc alian t vel Patavini senatus principem facere,

Justinae

bulc*

historiographum, regni Patavi><< /"Hic (Vitalianus, rrbis rcfutaittem


:

cui alibi Justini


tus

princeps vel
illos

nomen adjicit) Patavini senasummae apud eura auctoritatis,


historicos scite

vehujusmodi dignitatenon regia ornare volueris,nihilquidem, quin hujusmodi Maximianus existere luis secido Christi primo secundove
potuerit, obstabit; verum id sine teste nec affirmari, nec credi necesse est. Maximiano nonnulli imperatorem Maximinum substituere sed vel
:

minus re^is no,

men

obtinet

qno
reg-ni

nihil ineptius

cum
sit

ex prae,

dictis opiuio

Patavini

explosa

et

li-

sic, jitdice

queat (quod adductis veterum testimoniis paulo ante probarat) multo antea urbem Romano imperio adhaisisse. Quod si , florente eorum republica, post

Cavacio, concidunt, quaecumque de S. Maximinus, utait Justiua veranarrantur. ante annum 236 invasit impeCavacius non rium; ad cujus tempora S. Prosdocimus, circa

Nam

Porsenam Tuscorum reffem nullum fere aliuin apud [talos legas; el apud Livium (Dec. 3, alibi regium nomen affirmet Scipio lib. 1) quibus Romae intolerandum es-e mag-num qui orbis moauribus id acciperent casares narchiam appetebant? Fuerit igitur si probabilioriconjecturautivelimus, S. Justina? pater vel liomame prxses, velprsetor, pro\ vel magistratus Patavini princeps, vel eas hono,
, , ,

S.
lo

Telesphon
,

r<i,>:,' et

AntoniniPii, id

est, secu-

Christi secundo

ad annum

circiter 40 prove-

ut illius Vitve auctor scribit , defunctus pertingere non potuit.Cavacius, qui Maximianum,pr Galliae Oisalpime prsetorem, vel
cto

militarem aliquem tribunum, legionisve prxfectum, a Nerone ad coercendum fidei Christianae progressum periltas o-ras missum fuisse autumat,
Sferonisanno
gat.
S.

Justime martyrium

illi*'

rum
net?
mpo ,

saltem optimatum

numero

sed,

qua

singulari dignitate insignitus fuerit, quis divi-

Prosdocimi apudMom26 Scriptorem britium, ineptientem jam vidimus nunc secum pugnantem habe. Medio circiter seculo Christi primo, ut ex verbis ejus efficitur, Patavium S. Prosdocimus venit, ubi S. Justinam non modo sacro fonte lustravit, sed etiam martyrio ex hac vitasublatamtey^rae mandavit. Verum cujus id inquit jussu factum scribit ? Audiens autera impiissimus et erudelissimus Maxiinianns mortem Vitaliani reg"is ardens in concupiscentiam
Vitee S.

ansub Nerouis anno temporum Justinam conjicimus e supputatione iv aD accessu D. Prosdocimi. Advenit is anno Ccesaris (in Vita illius auctor scribit Claudii

28

Ultimo
,

inquit

passam

mxi-

enumerantur a quo ad nltimum Ncronis annum quaecumque sint inxxiv. Acta S. Prosdocimi septimo vel octavo anno a parentum nuunt conversione esse natam. Eandem in juventute
, , ,

anpassam, testantur reliquiffi ante non multos ultra puerinos inspectse, quae exile corpus vix illius wi les annos demonstrant. Itaque si tati
vel

xvn

annos demus
:

tempus martyrii

asse-

beatissimre Justina? virginis, concito cursu

Patarelicta

vium in^ressus
ctam Virginem
Christiani
,

est,

et,

missis militibus suis, sanpraesentari,


,

quimur, nimirum annum Christi 68. dem Cavacius sed nec hic quidquam
currit

Ita quicerti oc-

sibi

fecit

ut,

nominis

cultura

idolis

compelleret
,

et ejus thalamis cum imraolare frui. Quae cnlturam, et aeterni Sponsi delloias adamasset
,

qure

terreno sponso promittebatur aurum , argentum servos et ancillas pro nihilo duce-

de

ret, diversis
teri

pcenis

cruciata
,

est

infixo sauciata

feliciter

et , gladio la, migravit ad Chri-

quidem, quod opinio illa, seJustina sub Nerone passa sit, recentiori dumtaxat cetate sit nata certe, quocumque tempore scripta sint Acta, tum S. Justinse tum S. Prosdocimi, ea tunc obtinuisse videtur apud Patavinos traditio, ut sub Maximiano imperatore passa crederetur; cum utrorumque auctores illum diserte nominent. Dein dubium

primum cundum quam S.


:

videtur

, ,

A mdetur, num
fit

S.

eetate vixerint ; in Actis S. Justina?

797 DIE SEPTIMA OCTOBRIS. tra, eodem loco, quo vulnus acceperat, per horam Justina et S. Prosdocimus eadem (quamqua... id parum, ut dianmus, videatur nulla enim Prosdooimi mentto

0CT0t

J.B

infraedendis

imo,

licet il-

supposita, non a Prosdoamo, la S. Maximo sint generatim sepidta dicilu num. sed a Christianis satis tiquet, qutdquid di7 Tertio denique haud
>

credibile) elevatis in ccelum oculis mansisse , ibique spiritum Deo rcd.lidisse nihil quoque de S. Justinae mox moriturse in alium locum transi

latione

vet nullius fidei, S. Proscant Acta illius exigude

imperatorum xtate docimum Claudiiet Neronis


tom.
Vixisse.

TUum Patavini, inquit Tillemontius Monumentorum ecciesiasticorwnpag.UO,pn5 episcopumfaciunt,quodantiquiorem mumsx xtate,si


non norunt
:

potuerit igitur Maximiani Justin* necessitudiverasint, qua>. de illiuset S vixisse. Neque vero conne narrantur, fortasse scmptores Patavinos idoneosatis,

trariumapud ut omne ea de
t

re
,10

dubium

tollat,

argumento

sta-

meminit Petrus Equilinus, scriptorve Vitx S. Prosdocimi verosimilius itaque videtur, S. Justinam javu exanimen, alioque profectis iri fectoribus, e loco martyrii, ad locum sepulturae fuisse translatam. Sepulta autem fuit a S. hunt, Prosdocimo, ut Ursatus aliiquepas Oratorio,quod hic Virgi.c D(31 j.arxexcitarat, in non procul aloco martyrii Ceterum in non solam S. Justinam tunc ssevitum esse, idem scribii Ursatus, verum et in alios promiscue, q Christianam Patavii ea tempestate profdeban:
.

oilituminveni.QuibusdecausisS.l

nar-

im
09

Commentani

s^ronevd
.
.

Deo tamen S. Prosdocimum, Patamnum scopum, ad gregis sui bonum persecuto. Wi


tur,

epi-

Maximiano
cavi.

imperatoribus, sed dubitanter collo:,

subtrahente.
i

V/

/ /7

uuidem de martyrum iltorum man >.

teqw

Sivero sub Maximiano


b

passa statuatur,

pulo,eadem

ZS2L.

genui

queeraturque^

finemseculitertU.ansub

Baitleto quarti occubuerit, verostmtltus [ initium potius secidi quarti, quam videtur sub quam diximus, hypothesi, sub finem tertii, in ea, ita, quantum quicontigisse

um

Justiua, occasione v Justinae et Prosdocimi bioa occisorum, S. rem tamen utcumque verisimilem faciunt mul-

qua

S.

illius

martyrium
legerat,

dem

Petrum Eguiapparet, censuit, quod apud

inis torum martyrum corpora p oratorium etinpropinquo* Justinae templo inven- E irus 'avatius ad ta,quorum inventionem*' 1269 i prsefatun Ea tempestiitp ina\irae annum
i

linum
ubi

Maximianum, cum
'

S.

Justmam

opiuamur
ditione

rein accidisse,
et

quaB

inti

rias

hutra-

interfici jussit,

Mediolano Patavium advemsse;

jus coenobii relata,


celebris
,

antiqua apud

cives

cum

aliqu

pnusquam
,

vitio

tamen
fide

vel
,

temporum
qu<>

anno

305 imperii fasccs ibidem

deponeret

ve-

vel scriptorum

non exprimit annum

jresta
Q

rosimile UU

msum

est

S.

Justinas

martyrium
Sed

est,

quamvis

summa
,

consoripl

anno

304.

abdicasex septemve mensibus ante


affigi posse.
,

tum a Maximiano imperium,

Maximianum,
reversum
Oin

S.

Justina
Vitce.

interfecta

Romam
:

scribit

Roma Patavium
,
:

et S. Prosdoctmt auctor, xnnuit SC advenisse,

rebusque secuti^ optime sibi loco, memoria vm Tum Cavacius rei gcsta respondeat. ipsum hic exsuo stilo prosequitur nos fontem subnectunhibemus cx Ms.,cuiad calcem ista desumpta ex Cronicis S. Ju.-,tnue llistoria tur
: :

itor vero Martyrii nrofectus sit silet facit auctoritas, ut et hoc exiaua nec satis consentiens " erts De adjun su& lateat in occutto. auctores conventt,nemmartyrii 8. Justina; inter Occisam aiunt in pr de loco et genere mortis. qui exuto gentili nomine, Novi Campo Martio induit tunc quidem extra urbem
, ,

S. Justinaa,

unde Patavium ergo horum auctorum

alias S. Gassinensis de Padua Congregatiouis cujus esl titulus de Padua e libro hl lli:l et Yita S. Prosdocirai, uec jio B. Justina3 Legendae Sanctorum, monasterii ;,liorum
,
.

Justin.
,

Ego D.
,

bibliothecarius
r luc est

anlrmo
:

Pbilippus Venetus ut Bupra. Titulus Ih-

llistoria revelationis

sanotorum
S.

Prati
sito

nomen

Martyrum, quiescentium in
,

eccleaia

Ju.tinie

ubi modolocupletissimum

viperiit autem, seupotius coelo hxstarean pectus gladio trans/h-a. verecoepit classe 6 in ejus templo sanctse r scardeonis lib. 2. epitaphium in tabula laptdea, sed, ut

tumcemitur:

qua3 videhcet revelatio de Padua aute chorum feria secunda ante d.era bratur (mobiliter) ipsa vero his verlns conAscensionis Domini
:

Fuit

qua?dani

mulier

venerabilia

Vero.

Vtronentit a

poten/ partim mcertum, exdictis colligi facile Ilic requiescit falsum : sic habet partimvero ' martyns Xnn, et lustinaa virgims u . b,:,i:v MaxiVitaliani, regia Padu*, et
,

Martyris

Deo Jacoba nen ^i oppido oriunda, primaevo SU83 juventutia t.mpore quaa a devota noctibus oraborainu servire. Diebus ac
nomine
,
,

Virgtn*

qu*

fuit

filia

miano imperatore gladio


ca Justinse fuil dica

interfecta.,
a titulo

et a S. Pros-

insistens, jejuniis tionibua seraper suum castigabat, pa

ct

vigilnscore1

pus

orpbams

docimosepulta, postea vero

Concordis Ba-

subveniebal

et

muUi-

aliis

virtutibus

dem

Ma.CumiUa n aiios pastos

pau lo

adannum Otirtsti JV, HlstorlC Patavinx ltalictB lethali ictu 8. Justina ex auo sequentia habe
:
,

Ursatus distinctius descrtbtt

^.i parts
t

tis

juvenilem aBtatem pertransnt Tanpriusqnam raorChristo a Domino Jesu one meruit bac solveret, debitum
sie
,

consolari.

Quadam
noatri

igitur

die

post

Resurrect.o-

locum transfern se jusait, percussa, e ponte in eum exiPatavinoruin antiqua traditio habet, in quo ut latere euntis verffuum\isitur sacellum, a laevo ab eo ponPontis ourvi sus portum oivitatis Traditionis hujus antiquitatem te S ic dictam. non videtur tamen eo tempore viguisse
,

qua3 Jesu Ascensionis ejus ,n ecclesia S. Venetiis in die indulgentia a pcena et a culMarci Euangelistae cqllata Pontiiice (Alemndro III)

nem Domini

Christi

audiens,

aa 8ummo
|!

iqnoro

fuerunt. Legequo Acta S Juatinas conscripta Actorum infra ibi quidem S.Justi6 sisw< transfiamm fuisse, repertes na3 aenufleanB latus vulnere, alio sese transfe* at accepto letali invenies imo ve*-o conluisseS. Justiuam, non
;
.

successoribus confirmata, visitare Et sic multoties hoc in corillam desiderabat. ac totis viribus adimplere de suo proponebat, ''" Donu^ substantia, quam cupiebat el de sua pro uecessariis pra'p;""'bnt. Una nus contulerat, iter aHaperet, fanitis denique nocte , antequam Deo offerre consueorationibus, quas altissimo dum ra^eest soporis somno, et, verat, capta
isset

et

n*
,

rUSTINA VIHULNK
nox
bui cur-

MAUVRE.
nostri

nniPscerent

omnia

et

I.

Domini ante Ascensionein da proxima ontP Asceusiu"^ afflata bptyero c.v.tatem Jesu Christi. Iutrans gaud.o adm.rabil.s ,.- ritu saneto, P ro uimio in fervoro sp.ntus is, protinu' inerepando voeibus et dicere ma-nU ineepit olamare Jesum Christum laudate Dominum mei fi,
, ,
:

Lmua.usestplebemsua.uhod.e.nhacc.v.tate

' s. jgatina adelibus est gloii.un suaui Christus ostensurus etveraniin.lulffentinmibiadip.seens.

"

rSsi

,J.

Hartyrwn
reliquia*

Mu.ier.l^nu.licns
pbantas*
:
1

obstupu,

put,
es tu
,

* diut *"""' Qn.enam ^

; qu

ono-nnvorat,

fwcto Jnetin* sanctificate. veniam mirabilia suut. Ibi vere ot."r^Dei, quia et humtVstrorum corde oontnto pe consequewiin. ~w * liato Uato

dimittite res manuales, surgite, surgite, et eoelesmm Surgite "slfoa exerccte. et v.dete Ven.te
,

c ^^-^.TlT^.
,;:;:,. tumquam
,an,a,n

hil lu

ino

uuour, *

suiscot.

radimpleas.Mnlierdixit:,Donu
Siaria
:

nftmi

loLis proronebant. l

beata

eadem eccl, Estquidem ecclesnx Bhorum, .n medio

Z
Mtr
,

Pueri vero,

cxem,,lo

ma
i

o-

m
e

infestautes,

meute captam
inerat
, ,

P ,am
;c

,8eii

conitn,ct

g
B
'

niulta

;;:,;t reqmesount cornora Sanetornm coronam


i

'W Z
qm
od

a6 AUi"
f

quibus mcus

sauior

assere.

u.

,m
ai

Deus

iuspiravit

videamus
ei.

*
.

,,o

**

di

^et

vcra sint, credamus


c

Et

s,e

,;

,,,,,

Z
,
'

consequens tu, et indulgentiam ibidem oonourredevote et eorde contrito


-,

ooquor

etrevere,.t,ammax-

Er;ar: ffl:r:r'
ut bane "sllbat eos iucrepare,
18

qno.1
et

altissimo

Deo P laert

ZJ
'

ntiam
qui laverunt

memor.am Sauctorum in Sangnme stolas suas


dies

mnnuum

A sot, n
in

ue moreris, fac, ,m ait


:

natahtms eorum memoria usque bretur, et eorum et surge velocus secnlum habeatur. Unde ut grati a Dei tibi dieo qute
Hbaverunt
eas,
;

ZUL
foret

eoolesia,

et,

h*o
itata

dioens,

snbtraxxt se

3 vU
Lt

elestia

gaudia

properarent. Doctn festinanter l'';l" tnvitata graderetur.

et ad oessarent ubi s> a Ltaque


,

*"**%
1
'

'^
,

ra Ut autem

^
m

>.-ita

"'-'' " i:i


,

geuu

flexo, eoepit

Ueum
,

v """"t dic benedtoere, et dioeu,u

Benedietus es Deus
qui
et

,b ooulis ejus.

MnliLl

,.

a somrao, mane exet mente traotere de


'

donis tuis,
i,,i,i

ria

et sic

.,,,

beata M:>semetconferendo in corde suo apud Qualisnam obstupuit, et dicebat: Domini mei, nl Virgo Mnria, Mater
.

qualitei

3TJS--S
i

me,

ope

no.tro uu,,n servos tuos, con ; glorifloas quod tercere digneria


,

operc

ES* -* t/
HI
d
nt
ia
i.

.audime-.boneJesn,
ivis e
!

LST2 i^r^-i s^r^


l

alloqui

meis meritis mihi dignetur? Non enim


et

sed sui

propter revelationem istornm

\uod
ouod

si signnm Prospiciens per eoolesiam, in visu demonstravesibi Dominus

v,-

Sanctorum. Ecce, * adhuc in hoc misero carms er devota muUer, antam ac talem nuneiatncem hac quia Domino quorevelatione consolari, non nisi
tidie

quantam gratiam meruit hc

vi.lit

sedulum exhibebat officium, et ponebat, bonis openbus adorliter spem suam Vitas Spera juxta illud psalmigraphi natam, quia sunt nonbonitatem, in Domino, et fac
:

in eo tota-

ut dcmonstratum duodecim emit e certTforet, * tunc veude- co qui in ecclesia illo d am, sedens au sustentatioms causa,
sibi fuerat
et,
,

Cdem

deveniens

ante

oborum

stgnu

n^^;
-

vern,

I qu8e

nulli, qui

vane sperant in Domino, secundum Hsbc autem veopera bonitatis minime faoinnt. bomulier non solum sperabat, sed et nerabilis
nitatem
faciebat,
et
aliis

ven.entes ad , benediot*. qni asperffebat eleemo^uam ecclesiam, petens / accepii Quas candelas) ut , C 37 aillavit eirculum eas extmcta r.nmcirca ipsum m Dom.num astantibns omnibus, ad

^^ M
,

C ,,6

..

et

n,:,

...

flUffnibn-

cum

jejuniis,

vipiliis

et oratio-

S.
1

.n

.,,>

cnli

Domine Jcsu

Ohristq,

ante

Cmcfaxum

terna

glo-

nibu8

prfficlaris

virtutibus

assidue msi:

rtesupoimm
^nt ea Git c^m

stebat.
,,,:,

quasivit Ideo in spe sua invenit, quod desiderabat, quia perseveravit fuit, quod
tenens

p U] ans,

lampadem ardentem
illa

Ln

manibus

qu*

Virginem
Vix

miserioordi tu, glor.osam mihi iu visu per Mariam ben.^u.ss,-

oatendUti

omnes

'

'n.lantur

s.mul in mist* candete sermone impleto, omnes


fuerunt.

^,,..M,ui ; 911*

35 Stante

autem

in

domo sua

sic quiete,

Sf-3tS'

alens,
,

Siont
e,s

flos

Palav.i'

iterum

cnien.

eam
ret

Surgensque

per visum apparuit ei beata prius apparuerat, monens imili specie, quia devote adimpleut, quod sibi revelaverat , stratu suo, recordabamane de

Virgo Ma-

prodncitur, sic d 6 arbore que erant taJOj campante et omnes ?u it ac 1 per se sonnm dabant clesia, Dei nutu Monachi vero hoc audlner al os pulsarentur. qui cnram eccles.^e habebant,
,

lumen ex

ortum

tur de visione , commendans se

pneparansque

sibi

necessana

et

ac invocans Dei Genidignaretur (Quid tricem, ut sibi semper adesse arripuit. Appropinquans auplura?) in pace iter

Domino

tem

prfficels

PadufiB civitati, Crucis se

priusquam intraret vexillo muniens Domino se totis


,

visceribus

commendavit

erat

enim

feria secun-

spectaculum v.dereut. Aucoucurrerunt, ut hoc sonum , sed ncmmem pulsa d,ebant qnidem parum videhant. Unde nou t quamdiu false cauer se pulsaverunt, Ft tamdiu P Multitudo autemb.ec Sto wmtaat fuerunt. Deum dicentes^. videntes, laudaverunt

maxime,

*'**

2.

DIB
Quia
pauci
Btituti
,

SBPMMA QGTOBRIS.

_i_toh_
J.

Deufl

visitavit

plebem suam. Etiam non


infirmitatibus,
pristiuie re-

R.

variis oppressi

sanitati,

eongratulantes

ad

propria re-

III.

Templum

S.

Justin con:

dieruut.
funt
,1,.

reigul*
/ettus,

tnutum hoc miraculum, Deo annuin placuit omni populo et tanta devotio ente hadies pro solemni hc eis crevit, ut Invalescente beretur usque in hodiernum diem. audieutes vicini villaautem huiusmodi fama adjacenoaetrorum, necnon et civitatum rum
i.i
, , ,

ditum ab Opilione
pore floruerit.

quo

is

tem-

tupplt

catervatim concurrebant , tium dcvote ducti obnoctis quamplurimi diligeuter et cvcubias multitudme servabant, et quam pluries eos Venerabihs aueccclesia poterat * vi.x.
, ,

ta me\ omment. hujus i num. $.jxxaitimnominiinCampoolim \farI.UB.._-*-- -" V___f __//.////, Oi li


1 _t ,-taPatar.

est

x : _i _. O D....C...,, itatiiidsiaS.Pro lembiographusscribit.consecrat


.

__

-_

auotos,

tem

mulier,

his

peractis,

Catholicis devote huquievit in pac? , et a rivis Christo, mata fuit, prasstante Domino nostro Jesu houor et g-loria cum Patre et cui est laus
,

temporis

fiducialiter

agens

in

non post multum nomine Domiui

esUanctxVirginiscuUummoxabilh admodum diu mttiun vel certe ab illo non


pisse, necesse est

Spiritu Sancto

in

secula

seculorum. Amen. His


revela-

ne de seculo quid Uhn-u .-,. sanguinem Christo S. Justiiv. constat;ac Scrtptor fuit multo minus. Uamm S Prosdocimi, qui 8 Justinam
:

at

Vttrn

Hujus addit Cavacius citatus num. 31. agitur die ra ante festionis annua solemnitas Ascensionis, quam sua _etate appellatam

mcensuii peratorisjussui "" Hagno.redMa quo loquimi idque Ecclesix pace, exstructum ait,

templ

tum

festam diem stult mulieris

scribit Ungarellus.
,

nemsuamsatco,
ait,consecrai

ma8.Pi

"% E
*

Nunc

sola

mouachorum

pietate agitur

ceterum

auctor apud cives pene ignota. Prodit idem sacrum puteum ( cujus siab episcopo Patavino pedibus gnura erat circulus de quo supra ne fuisse zophoro lentium protereretur, obductum
, )

n oO

iperatoris quarto,

anxvulgarisanno secundum Labbex rto Patavium vem Qcs


\i0

mentumsit)perseliquet verumesse
t

adjectam inscnmarmoreo egreg-ii operis requiescunt ossa Lnnumerabilium ,em " liic mQctorum Martyrum. Zophorus extat
,

et

itaquese nonpo: Justina consecratio san


,

^-

J ,0
;

acparentumilliusadfid

cimoeritabrogandai
rmtusadsr,
S.

vel

scriptio deperiit.
ui afi
i|M

itertt
!.

,chi
;

postea locum clathris ferreis


e,

cir-

Justinam sub

veneralione
haberi capit

neque cundanl Majores neque posterior ausa est. Sed ea fetas, proxima loca antiquissimum lustrante, tri in quo sepulcra inibi ccKineterium reperierunt,

puteum tamen foderev-

fuis plumeidemexcital aliiverocontra^quodetnfai lunt,

longe

*>n-

his cuniculorum instar, visuutur, et in oonquibus multa super os putei martyrum ex pieteexcitandam gessimus in solatium , et ad profondus est, tem orantibus. Descendus eo satis
,

cftiS

roffss- i-3wtmm,momnmeniumprodit,\n
Justinss, ut scribil

^
,,

et locus

"

perpetno erga Sanut uullus eo descendens sanctitatem ante aUdevotior non ascendat. Ex his tos Dei dux Maximilia quotannos Serenissimus Bavariie
,

madens. Olet tamen

multam

aummi templiS.

Ursa-

,,,,,..

t^deMonumentisPc ad anx Majoris dextov

"*

Zi ^obiUssimiPatavini.patriap,
aTBomani.qnieum.ta 2_num Chriati o.vn divino
^tConcordi-, templo> n.e__set, amplisaimo _oo
affl

QUfi

dum

ltoma in patriam

rediret,
(

reliquias

'<*

postulavit, accepitque.

De beat,

rectene

Beatam

Jacoba nihil hactenus compen, vocet, ipse videml) Scardeonium qui eam Patapraster pauca apud nostro discessisse atque in templo
,

"*"
dioata

fmdi

sancto fine itaquidemse tumulum accepisse .scribit. Atque Martyrum inventionis histona, etsi
vii

SS

,s

opibus ditato

ZLlb_
mZlci

ccUn

Div Mnn:, V.rgi

habet

horum

ornaturadjunctorumvad^ sZgutorum, quibus separanon vetim; sed quontam meprxbere


,

oomrregationis
___x.

Zne
tarii

ZZdare,
hujus

hquet, iltos S Justin marturium subierint, non neque^n Comm^ neque koc toci,
t

ansimulcum

^^-J^K^ sc.
"

_T

Verum 0
i

z
r
unto

unde

ausifuimus. AdS. Jnstinam, digressiofacta, redeamus.


titulo

Zmplo, Quod

infra
c

7"V,'/
assertus

Lu

ea tan

n_r__r
QiP

=
*':;,,;:-'::;. :::__ o

r,rr_.ii*<;

Timtinte

sua

memona

exUui^se

800
J.B

DE
.

S.

JUSTINA VIRGINE MARTYRE.

illosS. Tu^tina secundum l7/rt:S Justina *ianatam:cum enim aut sequenttinsecnlXrtio ad finem vergente,

porefuit,utaliasapud eumdem Gruterum su_ n _^ < +/._ 0+ adlecto mter patncios


binde occurrentes taceam, dedicata est. Similiter et V. C. seu

viri clarissimi

lricerit,fieri haudpotuit

fondiloi

Opi-

Uo gu
/e>7ir /iiic

sententias referam, dtt s Justinffi templi Ju.tin lapideum e veteris S.

/,.t,nnplumsubHadrianodicandumcurarit. U)ll/ con ' wrooitbrw (to 42 /'nu S

S.

secundum eosdem,util-

titulusante Constantinumadhibiivs fuit :ita Cseconsul vir clarissimus dicilius Urbanus anni 234

W"
verbis

Znium ^dmous
,

sentenerutem, ^uo fere recentiorum

tia nititur, in
tfe

hb medium proferam ex Cavacio


Justina Patavino ad annum
:

^
monu4.1.

patri posuit ita hgec tur in inscriptione, quam apud Relandumin Fastis consularibuspag. habet praBtorioC. 172 C. Caelio Saturnino V. C. prafecto V. C. consularis patri posuit. Varbanus CoBlius temporibus positam Opilidius itaque Adriani inscriptionem negat Ursatus ob adscri:

lioni

ptum

Cc*noWo

w oi

descmbit his illud exhibet, ac


viri

Sed

a diptychis

Uonii
Justinae

templum
est

Umepiscoporum nos revocat pietas Dimb consularis, qui ea tempestate apud no> llujiis excitavit.

non adeo sit tamen natum confitentur exptorata origo serius Notitia imperii auctores. Vide Pancirolum in imperio Roma2, Bulengerum de Orientalis cap. 2 cap. 21, Pitiscumad illam vocem. no Ub.
illi

inlustris titulum, cujus, etsi


,

notis sculpto , ex lapide, antiquis memoria templi^effossum asserruderibus veteris

nuem

J amug<

vel. oratonum. adque. patritius. hanc.basilicam. martyns. a. fundafustinffi. honore.


in.

sic

habet:./tOpilio.

v.

et

inl.

pp.

S. Justin ineerl 44 Petrus Equilinus lib. 10 cap. 33, scripsit ab Opilio ;-'<" templum excitatum fuisse , consecratum un- icriptot pnlricio ci i* <" Prosdocimo pawiuiu et a S. Viu ' JW~*i t\s>s,i.lr\ r/n>ic/l VW^IVYlfi ejus sententia seculo Chnsti pnmo s Pr0 defit, ut ex etctiterit-.verbaillius *
,

...
;

vel

Q
,,

ti8.cmptam.Deo.Juvante.perfeoit. t Inan,

nl;in

esl

Lapis,

et

epistilio

tympanum

marmareo Lpsa autem mexhibebat.


in

ostio

secundojamindeillud ' beati episcopi ( Prossunt : Ad suasionem antem uomine Opihus docimi ) patrioius quidam sanctaa Ju- a in honorem Christianus, ecclesiam
, ,

qui lauream demonstrat scriptio medio circnlo utrinque crux est, a continetur. Bxtra circulum
, ,

Btinffi

cuj U g cornu minores cruces


t
\

el

et

12.

Ea,

veluti pietatem

rude quocultus et

que saculum

indicant,

quo litterarum

vu-niis supra corpus illius ercxit, et jux. composuit eam oratorium beata? Virginis oratorio Prosdooimus simul cum ,,,,,,,, ecclesiam At Vonstantini Magni episcopus conseoravit. fuisse videlur ex mente auexcitata
:

tempore
Proximo

Refertur eadem inarchitecturae rationes desierant. quibusdam male muScardeonio, scd a


tatis

in ctoris Vitee S. Prosdocimi,

qua

sic ille scribit:

vero tempore,
in

impiissimo

Maximiano
Patavio qui-

imagmem, Lapidis vero inscriptionisque omnino similem, enhtbet Cavaciamr descriptioni


s lib. Ursatus supra laudatuspag. 12. S. pe pro adque habet 3 classe 18 pro particula et patnhabet atque. Vocem vero patritiufl cetera. cius. Congruunt verba quin lapis ille, 43 Dubium quidem non est autintina fabricse t utconditoris
,

imperatore mortuo,

hac civitate

dam

patricius

nomine

admonitione et prope eam laclesiam in honore S. JustinsB, honorem sanpretiosis fecit oratorium in pidibua simul cum oratio Mariffi quam ecclesiam
diviua
,

admonitus

Opilius, Christianissimus construxit ec-

cta3

S.

Prosdocimus consecravit
,

quamquam cum

his

fnfli 110

noti

lutii

oriam posteris conservaretjam staurato quo temolim alicubi fuerit commissus ; verum seculum indicet illius structura, pore ? Cum rude
fatente Cavacio,

Ursato, ab antiqua eteappret gantia Romana deflectat, vel hinc satis ad seculum Christi inscriptionem illi incisam
et,

teste

ad catcem ViUx S. verbis componi nequeat, quod videlicet obusse sanctum legitur Prosdocimi supra obserepiscopum sub Antonino Pio, ut passaest S. Juvatum est. Verum tempus, quo assertiones ex ante dictis incertum est stina
: ,

suffragio niveroistae nullo legitimo antiquitatis earum auctores ii sunt, ut iis fides tuntur, neque

, '

primum aut secundum aut Radriani imperatoris xtatem referri non posse. kddit Ursatus eadem sermonis puritatem setate nondum adeo Latini
,

Pii setate vihabeatur. Opilius quidam Antonii inscriptionem quamdam' xisse videtur secundum

defecisse,

ut
.

Adque

inlnstris

pro atque
seu

illustris
illustris

numArelatam Solodurensem, a Grutero pag 87 Deae Eponas M. Opilius et his verbis conceptam
.

scriberetur

Prxter

inlustris

Restio miles le-

xxn Antonianas

P.

P.

P.

imxxii

vel consularis viri titulum, etiam viri clarissimi utrumque enim per litteras V. C. designare in ( insi. scriptionis auctor potuit)et patricii titulo Constantini Magni temporibus gnitur hi autem primum adhiberi ccepti sunt ut Ursatus in Historia Patavina pag. 138 ait id. verum est, Constantinum Magnum novum quoddam patriciorum genus excogitasse, si Zosimo credimus, lib. ita scribenti Optato quoque oum hoc interficijus qui patricii dignitatem adeptns a Constantino
,
\

munis

cos. cura.

Salens. vico Salodor.


auff. ii et

DD

Kal. Septembr. D. N. Antonio

Sacerdote

verba hou cos. V. S. L. ethnicum fuisse demonstrant nec minem hunc conditori congruunt. tituli S. Justinie tempti minore successu,quam qi qnew 45 Varierecentiores, sed quis hic Opilio seu Opilius ei M conatu, se torquent, ut, fuerit, quave Co,odoK aui S. ToitJnBtoiif* conditor audit,
M. Sed prima
illius
;
'

fuerat.

Eum

honoris

mus
qui

exoogitaverat,

titulum Constantinus priut lntaque lege sanxerat


,

supra ipsos praeA Constantino feotos praetoriorum sessitarent. itaque vox patriciuB nomen novse dignitatis e%

hunc consecuti

fuiasent,

Opilionis vin clartsstmi vixerit aetate. divinent. Occidente Consulis, Vincomali et anno 453 in cottegx nomen in Fastis in Oriente consulis Actis conciUi Andegavensis consularibus , in tom. 4 conciliorum col. 1020 et
,

,.

y< ;

,, i/fin

facil

apud Labbe

m
;

prBefectursefv.it', sed usw /latumjam diuante inio rel lii~nul\ lempore-, ut apud Pitiscum in Lexico antiquitatum legere est. Series rerum ab
,

apud Quesneltum tom. i litteris Leonis Magni celebratissimum est a pag. 608 usque ad 689 non modo ecctesix S. Justina* hunc Cavacius celcberrimi sub Vaconditorem sed et Aetii qui Attilam, Hunnorum lentiniano belli ducis
,
, ,

Augusto gestarum apud Gruterum pag.


:
:

230, sic

Inscriptio i habet Patriciorum numerum auxi pag. 403 Cn. Domitio, qui Vespasiani et Titi tem-

Valenet regem, in campis Catalaunicis fudit seumanu occisus est, /ilium fatiniani seujussu Aetii quidem ftium ex Cassiodoro tib. cil
,
i

variarum

DIE SEPTIMA 0CT0BRI8.

soi
wdctom

A variarum Epistolarum Ep.


ipsius,

4,

ubi de Cassiodori

et

Cavacius ait, sed patre ita scribit Theodoricus: Pater hujus candidati {Cassiodori) sub Valentiniano prinoipe gessit tribuni

non avo,

ut

Phlintm anno 410 urbis Constantinopotilanx prxfectus fuisse legitur, prgefectus prxtorh sub Theodosio Juniore in lege cod. Theodosxanx
de imaginibus imperialibus, et concilio Chalcedonensi anno 451 una cum Marciano Auguslo terfuisse apud Labbcwn tom. 4 Conciliorum col.

ttt dignitatem... sed eligere *, patricio Aetio pro dOigcrc pares animi solent ' o/(a juvanda rcpublica magna fuit charitate sociatus, quem tunc rerum dominus {Valentinianus) pro-

et

notarii laudabiliter

se

676, uti
falli

observat in Criticis Pagius

facile potuerit etiam,

dum

ut adeo Opilionem anni


:

pter sapientiam sui

et gloriosos

in

republica

la-

bores

omni

consilii

parte

sequebatur.

Ad

453 in Occidente consulem, Actii utriusquc ftlium litix magistri, Attitxque victoas
,

di'"*""
'

Attilam
cti

igitur armorum potentem cum supradiCarpilione LegationiB est officio non irseu, si mavis, rite destinatus. Hxc Cassiodori, Garetio editi sed pro Theodorici verba sunt, a cenC&Yvi\ioiu' tegendum esseOvilione, Cavacius
filio
:

xit.

18

Quod vero Cavacius

ait

non

fier/

a\
c'

dores Carpilionis menlionem, contra Opdionis

,m

'

multam;

etsi

verum

sit
:

hoc, iltud

ta\

liberalius,

quam
filii,

verius ait

Carpilionis

enim
</<
<

set,

scriptores nulla
lionis.
,,,,.,_
ictipiioneti
nnufl. ,/mmo>iat

ea solum de causa, quod Carpilionis apud sit mentio, multa autem Opi-

Aetii, si non

certe soceri, me>" init

eap.

Turonensis lib. 2 Eistorise v ex Renato Fn

ms Qn Francorumnum. seu
\ue auctoris

46

At
,j,,
,.

Justina.

templum condidisse
_J _
>

S. Opilionem, anni 453 considem quod perhibet


, ,

.... i-i

omn i a

rerti S. .niti/1*
:

A4A A iWTt /W_ 1 1 V monumentum num. .2 anno 453 consuti appriallatwn hdbet, Opilioni me congruant. Opilionem inquit spedntum

_.g

Opilionc

/~\ .._._"#-

_-.*.,

anr.

__I1'1

*V_

'

_.L

verbaaccipe: Igitur his ita digestis {Gregor/r audis) ac per ordinem expletis, quid dc Aetio Bupra mcmorato {Attilx expugnatore) Rcuati
geridi

narrat
in

llistoria,

tacere

nefas

putavi.
re-

Nam cum
ferat,

duodecimo
llonorii
,

lli-toriarum
,

libro

B virum
docent

et multis magistratibns antea


tituli
,

perfunctum,

post divi

qui eidem in superiori lapide iuqui conscribuntur. Viii clarissimi titulus his frequens legitur apud adepti sunt sulatum
, ,

num puerulum uno consobrino Theodosio


,

Valeutiniaexcessum a tautum lustro peracto


,

in

fuisse

creaJoejua

chronologos.

Eundem

Opilioni tribuit S. Leo

gnus
latu.

in

Epistol

dedit

Masub ipsius consu-

urbem Bomam tyrannum et apud tum hannem in imperium surrexisse, legatosque


a cfesare
dicat fuisse di^pcctos,
adjccit

Notantur etiam Acta concilii AudegavenIllustrem eundem sis cousulatu Opilionis. V. C. dnobus Rescriptis augttstorum (Theohabeo ex dosii Nov. 35 et Valentiniani Nov. 14) quibus
esset illustrem ipsius dignitatem appellant, dum Licet autem quserenti, quo magister otliciorum.

rum Renatus Frigeridus) Dttmha


tur, lcgati ad
atrociora
pi

fen-

Aetium,

id

mandata permotus Johannes quibus temporis curam palatii gerentcm

tyrannum
i

reversi sunt,

tempore prtetorii pnefecturam (nam et hanc dignitatem lapis exprimit) gesserit, nihil obvetameu dum connerit, quod animum expleat atque prfefeeturam ctiam pr_etorii sulem lego officia eidem arsi qua deferebantur digniora, gumentor. Patritia dignita qttam Zeno augustus
,

ingenti auri pondere ad Chttnoa [sive Euntempore nos) transmittit , notos aibi obsidiatus cum maudadevinotos amicitia et familiari

cum

tis

hujttsmodi

oum primum

parti

ad^

Italiam mgivssae forent, ipsi a tergo adorirentur,


se a fronte

veuturum.
nonvidetur,
.

49 Et
git)

quia de hoc viro (ita Frigeridus perejua consequenter plura memoranda annt

pr;i

,iuit

ceteris dignitatibus, hisaccedebat,

genus
ter
,

moresque
exorsus

ordiri

placet.

qui cousulatu functi essent vel praBtoriam, Illiricam, seu Urbanem praefecturam administrassent. dum lapis Opilionem patritium deraonstrat,

Scythiee

provincia?

primoris
,

Gaudentiua paa domeloci


,

Btioatu

equitum,
(alias
filius

usque ad militiam culmen provcctus


<

m
'

[tala
\

ltaque

eumdem

credas. Et vero plissima exph ut pluribus verbis Cavacius ob paterna in Romanum impeOpilioni munera rium merita debebantur. His denique accedunl

Itela) nobilis

ac

locuples

femina.

praefectum

pr_etorio

(non Aetii, cujushic ge

dus describit
gius scribit)
Alarici
B
,

" ac Pa ' F
,

puero praetorianus

tribus annis
:

monasterii tabulse , anveteres archivi 8. Justina, quibus Opilio SS. Justino xv Vatentiniani datse, Prosdocimi ecclesix aliquot, in Bononiensi
na3 et

obses

dehinc
e\

Ohunorum

post

ha_c
,

Oarpilionis

maxime territorio
mnCaitio
dorut

4?

Cavaciana
scas

latifundia legat. Speciem quidem verisimilitudinis habet opinio, sed certi nihil, cui acquiesita,

et oomite domesticorum palatii gerere ccepit. M-dii corJohannis curam quo formatus virilis habitudinis decenter

grener

poris,

neque
alacer,

infirmitudini

esset,
,

neque oneri,

animo

membri^

n -etus
peritus
,

eques promtissimus,

Apud Cassiodorum pro Carpihone legenOnudum esse Opilione, jam ante Camcium
vhrius Panvinius his verbis Opilionem vero mentario ad lib. 3 Fastorum Juniorem Aetii ter consuhs filios et Aetium
:

indicarat in

Com-

conto impiger, bellis sagittarum jactu avaaptissimus, pacis artibus celebris , nulliua bonia animi prsdiminima. oupiditatis,
riti,

tus

consules digessi. Casex Cassiodoro Occidentales Chronico Optltoncm consusiodorus quidem in hic lemmemorat;atcujus hic /Utus fuertt, nec

instinec impulsoribus quidem pravia ab >imus injuriarum devians tuto suo faimpavidus periculorum laboris adpetens ab ineunte Ctti mis sitisque tolerantissimus. quanta3 potentiaa fatis liqnet a^tate prtedictum
, ,
|

Panrtntusauotorttanecalibiedicit-.sua igitur Catalaunias vtctortSt Aetii, AttiLv in campis te Fallttur Panvinius Aefilium fuisse, decreverit. adver454 consulem, Aetii, AttiLv tium, anni anno occisi, filium sarii et a Valentiniano eodem 454 consul, non fuit enim Aetius anni faciens idemque qui Nt Occidmtalis, sed Ortentalis ,
:

dcstiuarctur,
US

temponbus
supradietu^

suis

locisque celebran(inquit

50 Haac

pbttS

JJM^
titCarpU orii
.

consulatum Chronico Alexandrino ad

Monaxn

Afitao oarrat. iterum Gregorius Turonensis) de imperator, meAdultus autem Valcntiniauus Actius opprimeriM tuens, ne se per tyrannidem interemit. _Mcausis exstantibus eum 'nullis hxcexprxdictis auctonbus fuse huc tran buit scnbere
,

'

,,

M)

uB
-'

-"

STiNA

mM
ta

m; 'iAirn BE. D mentisquecvinci.atquceeam inremmonumennov racant. Cavacius adducit, falsi suspicione

^'
i/n

Friacridi

A.-tiufi

filiUS,

!*M

ZSZ-JSL
jcr.jrfo,

Z,

ta perpendert.
sec

ro,

Ar,

hm

Gw*f""

ei-eqoriui Turonensis

%*" ?l'e? riZ F laudatusoue **


De

Exstare, ait, in archivio S. Juetina autograph ihsumptas, teres ea de e tabulas, ex cetera memorantur sein quibusinter laUfmdia Litibanum Yindemiolum Catiuum quentia prope vicum Qumgetula Casale Paulinum, et alia sed jam Columbianum, Granariolum et
i

tem

re-

riZscril

t.statuet.eum

et antiquatis nommibus Olim ab aliis possessa, Opitionis tabulas non protutit incomperta. Cur ferm judiaum Cavacius, quo de ittarum fide

posset

lionemexon,,,,, tem i0*

'

"J-^J

23om,*
g
;/

riptoril

m m fuehineoritursusptcw.nM
o
otu
j
>-

,//,Ca,,.'-'
:

Com Ancyranus num. 3 exiguse smcenmentarii de S. Columba Verum, quod ipse non prsetatis non accusasset. Angelum Calogiera, monachum Capost stitit typis vulgamaldutensem, qui illas anno 1730 tom. 3. Antiquitaprxstitit Muratorius
taninus,

Quodsiprcestitisset,illi'ni hic

JustusFon-

prwsul, in prxfattone

tum Italicarum medii oevi


tibus
o

col. 35 et b ^ais
,

sequen:

Carpili

'

ante.mendt

hancchartce autem agritur,


lllM
,,

itlius

notitiam de inquit
,

raemittens

pergamena
ridetur

ls

,,,,.,

pKs HtstortaOothtcaPrtset

Ba ne charaoteribus

at

ante

mult.a

sa^oula

signata, nihil

tamen autograpbi

SkeZris, aufslb T> B(l


!

*ZZ*Z
'/''""^
' ,

praeferente.

rerantfquidesider.bBntur.Att.lasB.plamuM Romanis mora proflcisei jussil


d-

hitegram Opilionis chartam Muratonus t/uamCaMtranscri- ^lmki, sed illampartim tantum huc eathibet cohxrentibus no/, ut quivis ex male omnem ehronicis et stilo barbaro, qui per
:

tis

tionis, quotquo!
,,,
;t

m eorum

poste

ent

'?

red-

Z'

mpore Carpilionis

filfl

Aetii, Roraa-

opsesapud , Oocidentalium duois, qui


}lli'!'.'lt

eum

Romano perperamaCavapatricio, et anni mconsuli igitur Pnoodsi nbi, faale rntelligat. Accide
itlam chartam diffundilur
cio
,

Opilioni,

ati
ie
..

pagius
fld
i

velit,
.
,

""" una .......

^m

sibi supra /<^'<^'s Cassiodon in Chronico dum hisce IIlS rr, ;,. M V et <2i,r\ratri verbis Herculani ai Sporatn iW.rhlS His

nescio,

qmd

',;;,;,:;;
.>,.
ail

eum quc a \ dimicans introivit directus pacem llni;mil imperatore Papa Leo 1( ,; : particulas eum quo de smo ifiMfif enim verba nihtl Carpilione. Cassiodori
rt

*?*

iribiw

.;

vi

T
:

: :

de rehqua ejus res atiquot ejus lineas, e quibus Dornini nostri serie judicium feras. In nomine piissimo Aug^isto Cona Christi. Imperante imatino, a Deo coronato, pacifico, magrno sub die meusis quinto decimo peratore, anno meIndictione prima. Domino sancto et Junii monaet venerabili rito ac ter beatissimo, seu Justinae, virginis et martyris, ubi
,
,

sterio sanctae

corpus
cimi
,

sanctae
et

Justinae

et

Sanctorum

Prosdore-

scilicet
all

mt,quamS.LeonemAttilmaucto
, t
,

multa corpora

aliorum Sanctuinm
,

relicta Ilalia,
|

adsua

rediret

quodst

Le0
der

/,/, eunfo'8

Pagius ipse
et

comto qiuvrantur, denum. 5 ad annum

ubi asi quiescunt, construoto foris urbe Patavi sunt. multas res a bonis hominibus delegata
Eg-o

quidcm

exProspen Chronico , Abienum


isularem,

scilicet

virum

pato
nasterio

Dei Omnipotentia nomine Opiho dono in predicto moi;(.,manorum


iu

Trigetium virum prmfectorium

pro

oblatione

et

illuminal

-eu

ul

Cassiodori panum. 2 Lconi comitrs tribuisse Aetii ftlium. trem, et Carpilionem, cumPagioEx laudata Cassiodori Epistola liquet,

mirum

sit,

eumdem Pagium ad annum

4j4

de quonpro eterna remuneratione anime mee et parentorum mcorum presens presentis ^alute F dam -m sanctarum Scripturarum nos m .,n
:

racio

Cassiodori patrem
Aitilam

et

Carpilionem Aetiifilium ad
in

cum

is

Romm

t,

legatione
:

semper considerare atque animabus ac meritisregni cedisponere, quaa pro Credimus i, ritributione merear promereri.
promovet,
ea

Casliabet fum tos pacis nuntium retulisse. Sic pacem, seuveram seu siodori pater ei Carpilio Mhi.r extorserunti ad id factum, sill legicapta Aquileia, Homm imminebat, nec cum epistola,necPatur in citata apud Cassiodorum giusprobat fieri vero id potuisse, cum sub an:

promoveii sub equenBine Bvangelica leccio centuplum et in tibus lecionibus, et boc seculo
qoe
lu1
,

a Cavacio

tatifuneterne esse participes etc. territorio Bononiensi sitis et supra vero, in nominatim enumeratis paulo post sub,

num

chattavevo,

450 Gatlias invaderet, Tillemontius censet tom B Bistoriae imperatorum pag. 117. Sed ad Opilionem, templi S. Juatra conditorem, redeamus,nea proposito longius aberremus. 52 Hav<i parum ponderis sententiae Cavan<v accederet, si, Valentiniano III imperalore, Opilio qui anno 4:>3 in Occidente consulalum templo seupotiusmonasteriola aliquot in territorio Bononiensi sita letifundia garit, quod nwdo discutiendum. Contigisse id, vult Cavacius anno Valentiniani xv, qui fuit serse Christimuv 139; unde S. Justinae templum pauto ante conditum fuisse, merito fortasse contende,

vrademiolum , vicus EraQranariolum, xinetus, Quingetula, Colombianum, procul dubio agere viui de hac harta Cavacius

dunturhsec: Gasale
<

(fc(itur

tegitima videtur, nec, ut 54 Charta hivc neque anno prodesset esset, Cavicio quidquam talis nullus exstxtil imperator Con enim Christi&Q
:

m
J"'

jJJ^

stantinus,atquc</c<> illius nominenotarinonpoquidemValentinianum Cavacius tuit. Coyistantino decisubrogat, sed servato anno imperii ejus prima, ut charta habet, sed quinto; quo non

septimacurrebat Indii tio Prseterea Opilio parencum donationem tes suos jam tunc defunctos, suam fecit, verbis illis quondam parentorum
,

mo

ret. si

donatio

illa

legitimisposset testimoniis mo-

meorum

indicare videtur

at Aetius, Opillioni$

secundum

^
DIE SEPTIMA OCTOBRIS.
nisi anno 454 e secundum Cavacium pater, non Porro neque legitima videvivis sublatis fuit. Constantinum imperatorem repetur xgre enim imperii annus dicimus quintus una cujus
:

UiCTrtM
J,
II

rias

IV. Ursati et Fontaaini de Opilione, S. Justin

Justus Fontanicum Indictioneprima currebat. 4 datam ait anno 733 nus supra laudatus num. sed annus hujus sub Constantino Copronymo quo iminitio a xxxi Martii anni 720 xv ducto Isaurico, coronatus Leone veraior a patre suo, anni 734 esto anno lt, incepita die xxxi Martii utin prima cucurrcnt. Deinqui /U, 783 Indictio non Leo Constantinus fihus charta solus notetur nondum e vivis excesserat? etiam, itliuspater, qui Patavii, quo se Opihonem recepisut, si Qui
:

templi conditore,

opinio refellitur.

GeminumSertoriusUrsatusderebusPatavinis
qatum
typisvu^ Opusscripsih alterwn anno 16551 quod monumenta Patavina Lati Patavinarum alterum anno 1678 quod rerum sermone complectitur -.utroque historiam Italico templi S. Justin condiquidem de OpUione
, , ,

Vrnti

<i

''""<""

nonsub Liutse, Fontaninus qui tunc Patavium vrandoLangobardorumrege,


conjicit, scripta sit,

fit,

sed sub Constantino, in sua in potestate habebat, data dicatur ? Chartamaham Orienteimperante, datam, suam Fontamnus laudat a Paulo I
in
et

tore

sedhactenus mthx licuit. Plura de P U> videre illam non Muratorium qui demum de illasic vide apud scatere oimiia erronbua o pronuntiat: Hiaceadde,
storix Ravennatis relatam
,
;

rem ab Hieronymo

Rossi sub

pHnctptum

ho.

Hi-

abit. sed in diversas sententias S. Ju13 Cavacio subscnbens Opere priori pag. hmiplum Opilionis anni 453 consuhs
,

disserit

stinse

tatimunificentisequeadscribitftOptltonemAettt, Cassiodorum eodem, inclyti ducis, fdium facit, modo interpretatus Aetium. inquo Cavacius puta V C patrem habnit, eodera teste ( quit
.

chartam,

fuerit, aliaque et carerc loco, ubi acripta

ibioccurrerevitia,quinunumquidemapojraphi sed non deamant dubit* Bcriptoremrej


>,

figmenti ; ac prav tioneminiicere ^etusti oujuspiam apographum, aed primitivam oharcipue quum non aliiposaint. appellandam illam, eontendere

tam

,,/,

tur hubei

puite.

ponerecoprxdictam cum anno sevidit imphcitum, ut in tot diffcultatibus nimirum itlam aliam descenderit conjecturam, Constantino, Leoms Chaanno Christi 793 sub fuisse exaratam. Ftuebat
Christi
',
,

55

refert. Bacchinius, ut Muratorius

dmrtam

ut oaute observat accu- E pro Carpilione, quod mendoratissimus Cavacius, memoratis partim Bum, reuonas Opilione. Tum, ad hune Cassiodori verbts num. IA transcriptts, n pro mnu.no mirum Ubi modum pergit illorum temporum libraru Obilione imperiti vocum .iffinitate decepti De piliose scripaerint neo illorumtemCarpilione autem neo histori , at de Op.hoprodidere quidquam

Cassiodoro)

dummodo

u*

porum

fasti

zari

et

Irenes

filio

tum quidem
,

Indictio

prima sed annus Constan; ;

a patre creatus est quod tini ex quo imperator octavus ab obitu vero anno 776 contigit, decimus Septembrts defuncti, patris, anno 78) die vm dumtaxat, mmirummenannus decimus tertius data fuisse notatur. seJunio quo charta illa

eum cum ne plurima. Conaulem enim ut cdliii ( imo anno Christi cdlii lo fuisse Marcellinus comes scribU)et alibi ipse Ursatus t^tantur Panvinius unammefl et Cassiodorus et Opiho et Vmcofmo Cassiodori verba aunl attila in aedibua auia raalus. Hia consulibus Casswdom moitur..- Qua.textumEpistola.f
, ,

Mncoma-

toamYegitu^

Sed nvod sub Constantino


confecta dicatur
;

et illud

incommodi hxc patitur conja


,

"ateor:
anifiii c

OpUionem, non CarpUtonem.<

;!

Occidentali imperatore,
eo

dix> ttn Vincomalo Cassiodorus

^.^

penes Carolum Magnum nes Constantinum, sed prxfecerat ; C qui Italix Pipinum filiumi. fuerit [Ut/ * n xn ; um t om
, ,
.

cum

anno

Italia

non pevitiVerbis inquies, num.


!

i-

datts,

si

sincerx

pag. 22 2 scriptorum GalU.v Carlus rex habent- Perrexit


zat
e,t
ibi

annum 81 h*C et baptiKomam

et

'^eaX ^
,

>,

u>

onensi

et

priscO Rhctore
.

ta*
,

61ius ejus,

qui voeatotur

ei

Car-

'^

^'^em Cas
ii

madsnt. Urgebu rar.arum lorus Ub.

810

regem super rex anno est Pipinus ltalix Mortuus lt ,i,, m atqu adeo 81 Carolus Magnus anno
.

,ooavi1

Pippinum

et unxit in

Hb hEpist
lcribeu
por ibT. d

diserte
tail

Opilio

OpUionem voeaml stc temvir quidem abjeeW


tameu

excub.as

paW
potuit,
n.s,

sianno 798 ecarata

fuissct

annum
;.,,,

Caroli Magni, vel


/,s

Pipim ^nConstantnu.nommverostmthter

charta, saltem . ttato

, [rn.lt..
tourfo

amplius

creseere

Ssima
set.

remunerationis rterilitate
/
,

* ndes )M
S1{
.

f'san

ccWe ^,-

prxtulisset.

'

,":

G>

SZeZnsse
Lm a
Ms rooeW
n.ta tam
i

aWW
,

Sm mgZZL
Kam
:

TAeoncus, ftrfAorum re*. sc Cycoad sacrarurn largiHpnum

Cyprfonum

fleu'''S

Auuc splendore commcndal -J"

hm

P;f

Patre flJ--M. a Gloriatur etiam non cxtren


pater huic
vir
.

uce

O
Octobns Tomus III

io

tait

quidem

siout n.eminiet.s tem i; or,bus abjec.i,

tQCTORl
i.

B.

""" r'',rc,,"^-". >*"'""," *ttTS.*3i-u---

;""

*r srs,

consulalum consecuto?
opinio rtftlHtur,

na

non uno enim ex

caprte

ut

suprach^.Me

/Womm.
/brta...'.,

'

A '' a

"~" '"l
C

,'j et 17. Cowuto ,',rt 17- Consulem

beus

lib.

Ravennatis, tquet. i Risloriz

hxc

ita,

^
;,

;ic:::i:

z^at^nus

:r ZnuHo/misit
illins

omni

ope^precan
nihil
.

iassos

odium

affirmando

mal,

pessime e. prlus aoceptum


((

te^
,

,J

m pato
est

wse

mera
est
,

ta*

con

odoro C*S- feT Joanne in Theodoro de ^ CononeetSergu,


;

Olymp^o d
tiiso

Tua^ino;

%Z
,.,,,

mirum porro

158 a

eumdem

de VI ThroDhvlaclo in Joanne

de

Joanne

sub
se

lionem
:,,

V.^lnnanoocctszfihohabuts verosimile non est visumOjsi enim Ursato annum usque anni 453 consulem ad
se
,

OpiUon*

W* ^nsulemproA^
"Jhocaddilo Romanorum, ZllZSrea-iserteoveplusvicesimptUHre.
;

appellal

hcethunc

;curnonitemveroparumsi-

u>0pilionemAetii,utait,ftlm,an?

,70 morte patris consulari


diqnitati fuisse admotum.
<

demum

^Z*SL
rlmltaticarum,
26
'

ton,

ticet

Ub.

lcap
;

T: ff f^
,

scr>p

:;:

r:'

Ju, "

Op.i.one.

in Pnefatume itaabutroque Justus Fontaninus S. Lolumoae Commentarn in Vitam rfata es< cftflfta P tew. <Ze temporc, guo

v,

ri/tCavacioUrsatusinHistoriaPatavtna,
2
i

e<

33

Smaragdi

lib.

cap.

W-

lib

capp

fioniani 8 < 18

lib -

"^, 1
cap
\t,4 cap.

/auriata

affliee

c/ws auctore dissewft*.

^m-

cav

34 SeftoiMtf-*

/,a "''

,Zen ' ue

ex Fontanini senpore, ouo ata fuit charta Si vero illum tntersupra. tentia jam actum est

Lerunt meminerit. Scio


,

Pauto

lib.

rm

Opiliofnonts auu etquidem procul dubiofuit Bacchimum dem cujus Agnellus meminit apud hic enim secuto Angelopti Yila S. Joannis alius quispiam na seu anno 733 antiquior ) sed exarchorumnumero tempore Con;

fuerit Opilio in eo

memoratus

fuit

GZooriumouemdamT^murn Romanorum
ed
is

fuisfuit

sedZZT
.*/.*

non Ravennas exarchus


,

Vinphant enxm adhuc

cum ureyu

stantini

icoCopronymi, qui principum suorum ac salutis sux nomacnorum , contemnens nomachorum jussa ,.u...v... post dictam il,.N^oJi;!ctam sataqms, lataviumsecessit ibique itaffn,i'.".... o t.. ,*; m n ,.,.\ovinvYt seu imrtim seu eccleHam <u>u parttm donationem 8. Justin morlemcoporis egre instauramt, suique post Ut paucis esse votuit conservatricem. Quidita? ratiocinium Charlx tsta us dicam.eo re, *dit Ego Opilio gloriosM impenahe subscriptio est
. ,
,
,

Ravennatum

42

Langobardo^ 43 liauet, Agilulfus imperator ex Pauh cap. 51 , " t Heraclius Ravennatem exarchaustempore Eleutherius pact. Anasiasiu ^^ Anastasio in DeusdedU ^i hnt Tumteebat, ut ex lumieneuu C"C > oCons ^ Primteato ConstanmaK</t S e?" u s ;ia- e pag. d Bacchinium parte % is t,s ' P e ' ' us , sedmulto senus exarch * > guem cum e< suft Co s(an<e
.

um

et

^'
,

,^/ ^'
,

% m J
sub

anrmm
.

PV?

patrioius

auorum

fuit igitur tUtus

auctor

patricius Romanorum. Atqui patrimus Ravennalum exarchorum prorun. tituhu fuit igitur Opilio, chartse auctor, exarprius- fuit

Romano-

T^^VaZonfuditM Berettus docet in 80 eS


buMa
c

vrdsul Ancyranus post

^ ^^ ^ Hadrianum
q^.,,,,
, C riptorum

'"araphica o g H
n consuic
>

Italuv medii xvi

quem

num. rerum Ualica,


_

chw Ravennas.SiveroFontaninumprxlereaper.
cuncleris, quem

rum
b~

cOL

locum

inter exarchos Raoennates

Aueru

^^ ^^ Fon

MC

ii

'""'

taninus


DIE SEPTIMA OCTOBRIS.
805

(non taninus Opilionem, Romanorum Patricium propterea ut jam diximus, Ravennatem tamen exarchum) est Gregorii IV Pontificis anno 8A8 Antiquitatum data, et apud Muratorium tom. 3. binis seqq. integre excusa. ChaItalim col 39 et quibus exaracteres illius, teste Muratorio, iis, de qua supra sunt rata est charta Opilionis,
,
,

dente

in tot alios fundos, minime abir. oomprehensos. Ihec et alia, qufe etiam Bulhe fidem salutata volo, apud rae hujus

Bononiensi

>

Baltem dubiam faciunt. abbas, aa ^uam 64 Dein quis fuit Milo S. Justinaj dede828 G, quem chartam illam anno Rosium, qui sub annum 84. Parit ? Cum ante

cilal.

admodum

duplex illius exemplar similes S. JustmaB, ait in tabulario monasterii stare quod contractius alterum prolixius alterum intuitu cognoscendum exhiex: ,

utrumque unico
buit

vrolixius quidem totum transcrtdendo uncinis includendo quidquid contractius vero et reperdunn proin contractiori desideraiur, Juest Miloni, monastem S Inscripta
;

tavinum episcopatum tenuit, nemonaslerium dem S. JustinaB emHtisse videatur, ut infra d eodem Rosio tur, primusque illius abbas sub quo certe a\ fuent Christianus, invenit. V( cius, loci historiographus, non

quu

non eo

lixiori.

data xn Kalendas Juhas, Btinffl abbati, Roraae et Domno Loti anno ejusdem Sedis primo octava. In ea de Qp> Indiotione rio secundo, Pontifex Qnia juUone sic loquens inducitur vestra numihtas ( Milonem ste et raoionabiliter numiliter postualtoquitur) nostro Apostolatm animeque noDei amore pro
.

' sancta ab illo aliquando condttum Martyris templum ut ten reparatumve fuisse, eamus inficias sed incertum esse;par pus, quo id contigit, plane

hsec de

Opilionr dicta sunt,

gmtates triciatum vero illius ac consulai verosimillime fictitias, quas illi esse appareat

est,omgo quo monasterii, ut factum ssspius fabulator aflinx& deretur illustrior, nemo, quis famxlxa P%rit.Nihildico de iis qui Opilionem
t

las-.s,

quatinus nostn pnvilegii auimedio, per presentis auctoritatein Domui per Otoritatem, quamque spintualis in ChriLotharii imperatoris augusti, connostri, ..ncedercmus et filii
,

caurum aut Picacapram


satus in Historia

fuisse vol

m ^os
t
,

Ur-

Patavinapag

L81

Transalgardis onginem eo, quod ese familix e Patavinorum geneologorum testi ducant ex Magno Transalgardi autem sub Carolo
nio
:

Bt0

dilectissimi

firma]

scilicet

omnes

res

et

proprietates

primum

Patavii sedem fixerint.

pMBdicti

monasterii,

PiiEUorai

Komanorum
in

oujus ecolesiam fundavit, ibique


in
,

Opiims,
ejus cor-

ejusdem pace qui etiam mulduas columpnas ecolesie supra ldeodona in eodem monasteno.

pusoulum
ta

requiescit

atrio

tribuit

que

per

prsentem

privilegium

confirmamus

S V. Quo tempore conditum fuerit S. Justinaemonasterium.Tem-

utiet prxceChartam hanc Gregoni 17,


o,r,o,n
(/

plum novum eidem dicatum


est, quo primum te id)ectumfue, templomonasten

/t

//(

,,,

,
:

satus
te

M uUo ipsum loquentem audi


, ,

idem Uvratonm, riiic0 arie te concussil genere apprtme ** litlerarum


:

exopaciBt. inauit post alia tot vitia oonvenire d.cere


,

Quud gur aper1.


<

jnobscuro

pariter

id

ddjub Bulte

ls
rit
:

Pto

rustinffl

tum ut iilam aemo, uti dissonauuam ,;; suaeepturoa. Num prater


duo
illa

legiiimam meroem,

auctor

Vit*

S.

Prosdocinu
i

eo

verosimiliter

er

prseter

Bull exempla teprehen. sepulon, m affeetatam mentionem


uniua
dioitur

Omlione

Scardeonius Classe jam inde a S. Prosdoami

ubi<te

factZ
J
:

ac

ono depositua

WoWI
,"
o
,

OpiUua, ,.ve
et

Opiho, u,
qua= perse-

a sacris virginibus inka verum tanta iUius monasl


illius

pra*er aha,

Uquitas fundamento qui se monasteru

caret, rejtctturque a

Ca-

2S

originem ignorare

:,,/:

qu^ . tamen
ex
accedat,
ni si post

inq uit

quamvis antiquitatem ex^

nostris rebus pl, hos non potius opinamur. mona.

^us

Ucuntur
,o r

multa alia in decursu ckarSedis oaneellanam uo conwm.u.i Apostolir lv Zntenla> /., , linBQSB atqneGramiu lbi Lattna
et

Douxi nu U (adde

Lno Dowo Lotouo, g^ LoTi.Aa... Secundo, OUB


yltaot

Lt templum D. Justina^ obunuisse. F maximm vetustati tribuaUaque lulTinfra

unporante CioPatavium restitutum,

Maffno

quod memoriasexcedant:

monasterii principia etiam


itaille}
nihil

litterarum

tamen, unde

mo TaZi Magm mtate S. Justina, "lum/Lissecon^as,,


Irgorii IV no
Justinm mentio
,

f^
sa

bene olet, qnum semper habitus maticaB hooor aliquis

ue.it

et essent charLc Optltonts proferens. Si legitimx

3
I

^..ubus mou,-

cuudu* ejub

v ,

...

n0C0Xxvin

nequaquam

J~ Motiavoidemtitisse,* "onpaucamfrtngant rum fidem eatdictis supra Mabitom* m Annaair,r,are ne annum B70 num. 21 ^-

~
ad
7K1 781

3LJ

Benedictinis

;,,, ;ml abnorret ab eoru.u


lllB ,
,

temporum
MANCUSOBCM
oavocsMo
Ut Optandum esset jifa^ontt t?otis virins
,
.

Ha
cujus

OOOKCM

M.IX.CM

intea-rum integrum
<wn.

retulisset

Ca-

!^
%eU

o.

m,,

:>A""o,

quum

erat nomedietas persolvenda a S eret monasterio

de

extra

nocs

Poutifioiie

ditiou.s

posito,

et

poss!

tum

t, i.*-. ..n/ Itoltx col.

p/ et

Oinis binis

n Ta sfecit seqq- satisfecu

'(^,^.,,,,

r 11E
806

'

rtTSTHJA VinUlNH
,,

MAl-.YRK
,

.i

Gisemperga, Justola Etegtaa et Liucinda et et Sefilia. suas Orsoiane tunda AgueCa com ct quant. Fuscola, Gisemperga, Unica, uater
nati vel

nis tradidisse.
Roiiuf epUco-

Entllud.

Domno n0

mea

pnt Patavinu;

Spii.,

postquam ra po estate Buprworiptae rcs ve mandevenerunt. Istas nomina vel loca supenus lcgunprocrcati fucrint,

proprietario nomine a mc posmanu dcvolutum cst, et bod.e a lim 1 et vend.cioracioncm mea teneo per libcram nec non sive per donuconem

ur e

quornm ubicumque

Zm

t emcionera biandiraentuu, secundum coramutationcra vcl

len-cm
irioue

meam
trado

Salica

possessum

liabco

offero

S 1

looum pro remedram i>m p enominatum resercxinde nicbil m.h et mee irae
,

ego

Itorius

cpiscopus

ad present,

sSSSSfc
nr ,,psse cernuur.

VaV

nn

teX

Catoue

5- Z_
cum
tre

m me Dei oran Pontifes, considerante raee of^ an.rae misericordie ct reraedinra


.
- .

mc^".

~o-

trado ego Rorsus epi

haberc et
ve

res relouti die oraues v.deor in Monte possidere

J ^ ^.^ m qm ~*m ar^vTp=Wt, m


_

tinore offero _.*,*,,, rcs seu familias, ut etttaoosupra norainatus quod fien miiume :;,, Borius episcopus, successoribus me.s de prev ex vci ptpuo cieuo, vei aiiq.no credo vel aliqnis ^- "" - .^ n0 ra,na eorum nnm na et loca
fi'q

Professus

sura

in

tali

vero

dic

_.

re

8.1.

de

ipso

Z^o

qni in ipso P alimonia sive vest,gunt, ut ab eat,s exinde d pro me ind.gnc penxLntura ad nsui .estro, ut Deo fundere .ncensancatore preces omuipotenti locum devel in ipsura vcnerab.le
,

Patavenee vel corai.atu fc. et tradt>ad supra^ctuu, .*abb. ti , vel au locum, et tibi Chnstiano scnodochium rehg.ose W.ein finibus

\,-

Ib

Xtuis,etomnia, S icutsupralcg,turnon suc

contrare voluer,vcncr.bili loco , aut ahbati vel a successosive tibi Christiano

ep.scopus vel adservaverimus ego Ilorms deveuiat ipsas res vel facetoribns mcis, tunc potestatera reg.s m ma" quod supra legitur, videtur. Hiec ideo regere qu pro tcrapore Italia Edrius episcopue ut mea, que supra, adnxiraus, perhenms temporibu.

offersio

sive

tradictio

tcr dignetis,

ipsum almiflouni locnm


vWabilis
et

quod eupra legitur,

m-

servire valeatis. 67 Id est, in


n.

prirais offero,

atque trado
qua.

ex ejui

eltat '"

raea , Rorsus humilis episcopua curte oum eapella.quaB in honorem cupatu] ego ipse a fundaraenbeati Martini confessoris cura casalea et ovel consecravi ti8 edificavi autera pertinere dino^ mnia, quantura ad ipsam mea et offero curte scuui, cb ='m,mv seitur , et sirailiter trado suo , qm to BUO qiu n cura rtem Pntavi cum oratono oi vitatem Patavi inl! dedicata .. r._i..: ;_.;r,;c Apostolorura _dedicate priacipis A.nrwtr.lonim
,

ego nun-

ri

est , est,

pretatam omuui, 4 u, ^ r cum omnia, qu* ad ipsara r Nec non :.._ _,.! ^inrinm pertinere oratoriura nertiuere videtur. tem vel cum oratono suo, Cervarises et curtem meam in
_.

cui

nuod n UtB
offero

in
sita

onore

sanct* Crucis est consecratus trado et Vicentino est in comitatu


,

cum omnia

adjacentia et pertinentia sua.

Iterura vo o iucoucusea perraaneat. Christianus abbas v iustituo, ut tu ,ul * pnesent. d,e ,essorcs tui ab hac offcrsranera ve 1 tra ipsa sexto Nonas Madu pro pro hodie faco per oran d,e dicionera, quod ego tres dura nuraero me pascerc deheatie paupcrcs ,,piecopua, adv.xcro, B Tgo.qu. suprs anuua, c vcro meo -" ct uecessuui mei racura dcccssura , et in P .t meura g debeatis er reraedm pe quadl, g inta. In a 10 sacerdotes ^erdo^ ei ievita 3 u ^~*~ evenerit ineura eveuent die, quod post annuale vero die , quoa pow u nT, rw_..ir,toloin prsdicto loreficiantur ibi volo adque instituo, ut ipsis pauperes pauperes nuraero centura. Et cura co saturitatem, laudem Deo ad refecti fuerint usque amma mea. etprofioiant ad salutem pro
.

^m ^^ ^
,

referant
70
res

prenominatas curtes

tum ad manu mea presenti die in uado ct offcro trado et offero ad prcsenti C visus sura sT,s sum *_. nAi_ac__a beate Justme ecc.csia Vipntp .lnstine viri*ijam prenoramata ed.bcns seuuuu-ii.uu. scnodochium cra ornmbus ,,i. vel Vei
,

ex integrum, bodie abere vel possidere

quan-

Quod
tui

si

tu Cbristianus abba

_.

niS

=
ac
usis
,

pr^edicta elemosina, retraere volueridarc instituo dare ms u o , aliquid . ma raea raa raca ^. ... Ucl -~ ir, ftmt.inf.T.pni,1 una ue^e serU f^e is

de

_?

iudicio reservo, judicio reaervo


,

ui oui

w.i^...

earum

et

cum

silbis

aplectaneis
,

ort.s, areis,

nibil

vineis,

carapis,

pratis

saleotis

pasouiB

BtaUareiB, pomiferis

arboribus, paludibus
,

n lilui

aquarura, rivis, cultum et incultum in iutegrum possidere visus ad me pertinet, vel pertinere vel sum. ,. predicto venera68 Et offero atque trado in et bora servis a die presenti
, ,
,

rul.inis

raonte

plano,

omnia quantum

volui latet. Sed nolle quod perhennis est semel factum bono animo a me permaneat. Et mamtetemporibus inviolabilis episcopus , qui a pagina stus sum eg-o Rorsus et Uipinna de terra levavi et calamo cura
ei
, ,

^ ~^ ^J
,

vel successo- d quod pro ani-

nisi

quod d

obsic rogavi, et testibus fari notbario scribere donacio sive offerroborandam ut hauc tuli alicui bofirraa et stabilis sine sio supra legitnr in cecontradictione permaneat. Actura
,

bili

loco

similiter

minum

et ancillis

meis

pro

anima
et

raea

eorum nomi-

na sunt
,

Lupulus

Justiolus

cum
,

filio

suo

Petrus, Vidolus, Ltem Justolo, Eodulfus, Luvari, Eta Adam Beffanius cum uxore sua nomine cum uxore sua cum filia sua, Gallidolus
,

Felicitas
et

duos filios suos, Bicnlfus, Begisilda Altemanno cum Kotruda, Willi, Juba, Rotruda, Ansperga, Liuuxore sua Gaudeucia et filia sua
tecarda
"Willi,

et filia ejus

nomine fehciter. in Dei nobio sancte Justine, indignus episcopus Rorius quainvis BffO tradicionem a me facta banc offersionem seu advocasubscripsi. Ego Ercomanus manu mea Justinus mea subscripsi. Ego tus consensi, manu mea subscnpsi. Earcbidiaconus rogatus manu presbiter et prepositus sancte Mago Leopertus

rie

manu mea

et

filia

ejus

Liuba cum

filias

Helmedrudda suas Egeua

Radperya

biter

Ego Dominicus presJoaucanonicus manu mea subscripsi. Ego


subscripsi.

nes

et Vindeliu-

,,

DIE SEFTIMA OCTOBRIS.

su7

nes presbyter lus piesbyter

nus presbyter
subscripsi.

manu mea subscripsi. Ego Fradelraanu mea subscripsi. Ego Justiarcarius sancte Marie manu mea
Dominicus
presbyter
etc.

um, nec non


nachis.

et B.

Justinai

martyris

beatique

101'

Prosdocimi confessoris coenobium aedificarera


73
,

mohoc
I

C.B.

t notharius rog-atus h Domno Rorio veneUlfari hanc cartulam otfersionem vel rabili episcopo
Eg'0
, ,

tradicionem
coraplevi.
,

scripsi et subscripsi

et post

traditfl

oranesTunc congregavi omnem clerura que optimates, et cunctum populum super eo quod Dominus in corde meo inspirasset, sed et valde omnibus placuit. Unde cum omnibus sa.

''

cerdotibus

1( i-i"

874,

Cava71 Hxc monachis Benedictims, etiam sua ciuspag. 38. a xtate, pauperibus religiosis hebdomadis singidis, panis et vini portio statuta erat, et ante festum Nativitatis Dominicx centum pauperibus epulum prxbebatur, seculi sui quidem barbariem prseRosii charta, vi cujus, ut
ait

cunctoque clero et cum omniura construximus juvante Deo qui supra Gauslinus ccenobiura. Ibique ego qui ibi prut praefati monachi episcopus
,

tidelium consensu

pro esse debent, tirmi ac stabiles esse possint remedio auimse Senioris nostri Othonis, et pro
,

chronicis recte sibi fert ceterum vero in notis congruit Ludovicus enim Lotharii filius,a Leone IV coronatus est imperator anno 849 atque adeo annus ejus imperii vigesimus quintus non nisi
; : ;

seu anima mea et cunctorum Catliolicorum et pro omnibus qui in gliac ecclesia deserviunt, ut tirmum ac stabile nostrum scriptum habeant, quatenus, qui post nos in hanc sedem venerint, non destruant; sed magis in Dei amore robo,
,

anno

874, quo,

ad mensem

Majum provecto,

cur-

rent; ut

et ipsi

rebat Indictioseptima, finemaccepit. Neque mirum videri debet, mentionem ineafieri legis Salicx seu Francicx, cum ea sub Francis, detetis Longobardorum regibus, fuerit in Itatiam invecta,

tercessionem

per ipsorum valeant getherea


hic

monachorum
possidere

in-

regna.

Quare e^o Gauslinus

episoopUB

ro et cuncto populo, qui

cum omni clecongregamur, per


,

tremendum
ip8ius

ipseque Rosius, ut Patavini scriptores perhibent, Francica gente oriundus. Autographa raini-

me

est charta

illa,

inquit Muratorius

est

tamen

exemplura pervetustum, ut fortassis mendorum, qucvin ilta occumi frequentia describentis imperituv magnam partem possit attribui. Cavacius pag. 86 pro anno Ludovici vigesimo quinto scri,

Omuipotentis Dei judicium et per nec non et per majestatem deprecamur angelorum archan- E omnem ccetum sanctorum Apoprophetarum patriarcharum gelorum stolorum, martyrum. confessorum, ae virginum,
,

omniuraque Sanctorura nullum redditum sita monachis inferat, ipsis


,

ut

nullara

superiraponulla molestationem
orationis.
,

nisi
,

incensura

psit

dccimum quintum
affl

870

od

et

Rosii cliarHam anno Ughellus, Cavacium incaute


;

et

Quod

si

aliter

fecerit

quam supra legimus

secutus, fecit tom. 5 ltalLv sacrse

aucLv

cot. 428,

ante tribunal Christi retributionem habeat in d judicii cum Juda traditore, iude strando ad ratio-

ubi et Rosium Patavinum episcopum factum ait anno 881. Sedapud Sigonium deregno Itati,v lib.

nem.
71

Ego

in

Dei

oranipotentis
ecclesite

Rorii seu 6 Ludovici secundi diplomaexstat, quo ecclesiam Patavinam in Rosii episcopi precibus [dus Februarias itum tutetam suam re
'

slinus

Pataviensis

episcopus

nomine Gau- Gautlmu, dnnamus PafwAmi

et confirraaraus
,

anno, Christo propitio, iraperii Domini Lotharii Pii imperatoris xxvi, et Ludovici Gloriosissirai augusti in Italiffl vi, (seu potius v) Indictione xn, qui fv.U
..

tcil

ab hodierS. Juitiii

""""""""
diversum
:

annus 849. 7 Porro ex eadem Rosii charta seu testav mento quidem liquet, illum excitatum a se quita 8. Justin sedes xenodochium monachis (verosimillime quidem Benedictinis) adbusdam ministrandum dedisse; sedcertum inde non fit,
. i

c0 Plt* ad monasterium sanctffi Justins '" et sancti Prosdocimi oonfessoris Chriviro-inis multum longe a civitate Patavii ubi sti, non corpora Sanctorum requiescunt ad laudem Sanctorum ejus, pro prasenti merito et futuro atque dupro suprascripto imperatore Othone
, ,
,

ce nostro

populo , ut omnes fideliter ut qui serviunt per quera it in Christo coronentur in ccelis, ubi et nos midignus est, populus atque propinclerus seri peccatores
,

clero

ac

qui

aliquam

portiunculam

habere
,

possimu
,

quodnum.Gb
c

aiebam,excitasse illum Benedictinis


i

diversum a xenodochio monasterium,cujus nulla,


quin aperta saltem,in charta Rosianafit mentio mox,Gauslinus, vero ita loquitur in charta,de qua .lustinaj Patavinus episcopus, ut ipse potius S. ab episcopo Rosio alendis pauexcitato
templo et vast<n peribus xenodochio, sed Hunnorum adjecisse rulcatur. semirutis, prinvs illud Patavi Gauslini charta ex Ursato in Historia

Deo concedente omnes magni consistunt contirmamus ad ipsam ecclesiam Bandamus et


ubi
cta3

j,

Justina?
,

et

sancti

Prosdocimi

confessoris

Christi

in

primis

ecclesiam sancti Angeli

pro-

pe supradictum monasteriura
,

cum
,

massaritiis et
.

r cura quartis qua3 eidem pertinent rebus qui dicitur Patro Novo decimis, cum loco dicitur Ruthena, Braiet terris cum vineis, ubi
,

do

monachorum,

et

uno

arcu,

qui

currit

rlu-

beati
fice
,

Petri

Apostoli

Imperante DoOthone imperatore anuo Incarnamino nostro Domini dcccclxx in mense Februa.ii tionis Gauslinus lndictione xiv. Cum venissem ego
Pontificatus sui
,

Joanne anuo vi

summo
,

Ponti-

loco

qui

dicitur

Vantio

cum

suis

fini-

bus, bus]

et 'terra, quse
id

est,

cum
,

vooatur Senedo, cum suis finiquartis et decimis. Ecclesiani


dificata
in

sancti

Martini

quse est

loco

ubi

martyris episcopus in ecclesiam beatas Justime pnesulis , et vidissem ibi beati Prosdocimi et nec desolatum per circuitum omnem locum aliquam aut diceret, aliquid ibi, qui esse susceptionem hospitibus aut pauperibus panxet.
,
,

cum casis et raasdicitur prope Montemsilicem qua? ibidem pertinent, seu servis et ansaritiis,
cilis

qui

io

suprascripto
in

Montesilice
qui
qua?
,

habitant.
,

Et

curtera
suis

unam
casis

loco,

dieitur Tribano
,

cum

et

massaritiis

ibidem
in

pertinent,

cum

quartis et decimis
silva3. et

seu

Per-

Tnno inspirante divina ac potenti


Biout ipse corda
ita et

raisericordia,

numia,
et

in capite

in

Aire
dorao
in

cum

quartis

humaua

illustrare
,

cor

meum
ipsius

implere

est,

ut ob

amorem

dignatus est, ac visitare dignatus Sanctorumque omni-

decimis.
75 Et

curtem

unam

cura
est

cultili

cum
haru

capella, *

qua

aidificata

honore

sanctfi

Mariae

808
*UCTOM
J.

DE
.

S.

JUSTINA VIRGINE MABTl


77

Kl

MariiBVirginisinloco, qui
,

B.

om

et quart.s, deciuna , ft massaritiis, ibidem pertin ent. Et totam nibua rebus, qua*

^^T
, ,
,

cum

suit

ecima
loco
est

quas cum capella Masone Galli, cum quarconstructa ad houorem S. qme ldiet cum omnibus rebus ,!,,. niis
ubi
dicitur
, ,

qu.

jacet in

comitatu

V,centm

Dissertatione ria monasteria, ut


et

Muratorius sdepe laudatus cenAtque medii wi tom 3 Antiquitatum Italicarum sub id fere tempus va:il, addens,
ita

,,,

annum

74,

apud

Venetos, Mutineuses,

unam dem pertinent. Bt ecclesiam sancti Georgii edificata ad honorem


cto
,

qu*

est
di,

loco

Robolone cum terris ct decmam, quam qus ibidem pertinent. Et totam Justime sive in montlbus, dare debeut famuli S.
sive
,n
,

omnibus

decimfe,

vallibus. Haec
et

omnia auprascripta voiuauprascriipse

Parmenses, fuisse excituiu. l.i sa Rheqienses Venetas cctmobium neanno 982 iwrtiiem habuisse Mauroceno nobilissmnj nS Georgii Majoris a tom. 5 ltalise sacrx auctae ve scribit Ughellus fundationis dicti monasteru tit1200, ubi col Muratorius mox laudatus teras exhibet. Ipse Joannis episcopi Mutom i col. 1019 et seq. anno 9S exaratas, quiHnensis Utteras refert, in suburbio Mutinensi bus S. Petri monasterio, possessiones atiquot donat. Et tom.
a se fundato,
5 col

mus
ptis

confirmamus, assistentibus
et

babeat

teueat

sanctus

locua

ln

Urnum,
s8B culi

ut aerviant ipsi monachi, remotis, quae


in
,

cum
ista

suo ab111

Sanctisque usque bate lngelberto, Deo

hnem

omnibus

donatio-

,,'

confirmatione,
facere
,

quod in hac pagina suEt teneat in die judicii, Gauslinus episcopus nanc ura leffimus. Ego manu mea propria a me factam paginam B
, ,

aut molestiam

contradicere , frangere aut inquietare habeant.

fundationem recitat monasteSS. Viti et Modesti ,-ope rii sanctimonialium 1015 TeuScantianum, nunc S. Thomse , anno factam; quamquam illud soneepiscopoRhegiensi instauratum putet. Para Teusone tantummodo seculi %conditum fuisse S. mse item sub finem liquet, ex Vita Joannis Evangelistie monasterium monasterii abbatis, a illius S. Joannis, primi
541 et seq.

quam monacho anonymo subiequali conscnpta,


Neque
condita sunt, monasteria
tuerit,

confirmavi
presbyter
si

et
in

et scripsi.

rinus presbyter. \lbericus presbyter.

Ego Martmus archiconsenhanc paginam offersion,s presbyter m. Ego MaEgo Joannes Ego m. Ego Bouizo presbyter. ra.
roboravi.

parte i a pag. 717. habes Benedictini Seculi v E hxc sota sunt, qux ea xtate per Itatiam
ut
et S.

Justiu;e

utadeo fieri facilepa* monasterium tunc pri:

m. EgoRochero presbyter. m. presbyter. m. Ego Rozo presEgo Dominicua presbyter. m. Ego Joanbyter. m. Ego Redaldus Andreas diaconus. m. nes diaconus. m. Ego
nardi
testis.

cosperit a Gaustiyio, nec certo r Mabiltonio in Annatibus ad annum S70 debeat Proceasu tempons Ronum. 21 ita scmbenti noni episcopus, qui Patavinam aedem aub

mumcondi

aius

Signum manu BerSignum manu Joannis testis. Uldarici testis. Signum Signum manu
nobilissimi. Signura

sieeuli

manu Adam
Valentini.
testes.

Signum manu Luitprandi manu Alberti. Signum manu Signum manu Arduini. Omnes ist, rogati
testis.

annum aexagesimum (imo forte 49, ut bas,l,cae supra num. 71 diximus) iuiit, eidcm nisi ccenobii nomine xenocceuobium adjuuxit,
dochium a Rosio excitatum intettigat. Roma- linn Anldnm 78 Leander Alberti in Descnptione nulli, ut v in atiam ptane sententiam ivit, niolx -'--reor,probatam. Voluit isfl. Justinifi monasterium

primu$
conttruxitte

tis

quidem V lum tum additum


ate,

Gauslinus verbis num. 72 transcriptis saaperte innuit, tum S. Justinae temilli

Patavinum conditum

a Rosio xenodochium,

annum 780 ab monastem fundatore, Ansetmo, Nonantutensis


fuisse circa

^^J
AlbtllK

inmonasteriiS.Jusim&vnn,,

pag. 207 Ursasitum, adhuc superstes fuisse, exstitisse, quam ipse Pataviprius
tus scribit,

tom. i Martii a cujus Vitam habes apud nos apud Mabillonium Seculo iv Be900, et

pag

num

episcopatum susceperat sed nullo modo de Rosii xenodocluo Justinsa monasterio, quod a S cum id diversum sit, idem prxdicat: imo vero, nulla alterius conditoms se construxisse dicat, ahunmentione, ne quidem tacita, injecta nec
;
;

^^iictinopart. ia pag. 1. Ita Leander ex Noeayplicatis, seru titiis Nonantulensibus,sed male ab Anselmo emdtata, in psit. Inter xenodochia,
ejus Vita

apud Mabiltonium num.

6 8.

Justinffl
:

certa hijitnnaquevideanturexstaremonumenmonasterii antiquitas citra duta, quibus major ostendatur, videtur illud tum primum a Gauslino condi ccepisse. Eodem, quo Gauslinus, modo Burchardus quoque Patavinus episcopus,

memoratur osenodochium aliquod his verbis coustituit xenodoltem aliud Ule dignus pater dicichium ex suis propriis rebus in loco, qui legitur apud nos, LusoSuaonia (Lusorica t ur ubi fieri jussit F m.i vel Lusouici legit Cavacius)
oraoulum S. Justn.a- martyris, monachos semper adesse voluit
quo ei Deo Bervientea vi\eutes. Hxc vetut de S. et sine sollicitudiue Patavino dicta Lcander acJnstinse monasterio causa. Ubicumque cepit, sed levi nimium de enim locus itle Susonia exstiterit,Patavinisequicerdem sine causa adscribi non debet, neque huc verbis agi de S. Justina Pain
,

anno 1034

a decessoribus suis monasteapud rio S. Justina bona confirmans, locutus est 3 Antiquitatum Itatiae col. Muratorium tom. W8. Ita ille de Gauslino llauc igitur aollicicollata
:

tu.liuem

venerabilis
vigilanter

Gauslinus,
,

Pataveusis

epi-

copua

Buper quaudo exhibuit egit diligencia, de sibi comomnia, qua3 bona missis non modicam habuit , videlidet de eccle,

tum trrnscriptis
tavina
;

tem

iS.Ju6tinB3 \irgiuis, quse sita estj forifl civitaPatavensem, quam olim quasi destructam
.

atibi tohoc dato. sub ejus nomine condere xecorum perinde acjuxta Patavium celcbernodochium Anselmus potuit. Sed hsec de cum temporum mtquitamonasterii, quod,
et,

pro Dei ac desolatam pene ab omnibus. amore et veneratione cjusdem sanctaa Justinae et abbatem atque monasterium ibj conatruxit
. .
,

rimi teaReligiosa disciptin,a <ic(lexisset, 8. Juatiuap aliorumque Sanctorum, ibi quiescendu:,! meriLudovicum Barbum, uti luc tis anno 1409 per
,

monachoa ordinavit, atque ex ipsiua episcopii ut alidonacionem tantam donavit rebua quantulum ibi Deo aervientea possit vivere
,

scribit
'6,

apud Pezium tom. i Anecdotorum part. pag. 270 et seqq., reformatum fuit, ac dein
in totius Congregationis Casinensis,
S.

anno 1504

bus tur ac
fuisset.

et
si

ipse
is

Gauslino loquiprimus monasterii illius conditor


verbis ita de

ab eo alias

Justinaa dictse, caput evasit, ori:

Cagine disseruisse suffxciat qui plurarequiret, loci historiographum, consuvacium, elegantem


tere

lere poterit. Ego, qua> reliqua sunt, nte ecclesia interim expedio.
Ih,
Ulfl

DIE SEPTIMA OCTOBRIS. Cum enim templum de S. Justi-

vetus

jam

fatisceret ac rui-

IUCTOI
I

nam

moiu
xi
S.

tttmlo

tis,

antiquiori
/uirtni

irmpto,

sed tamen ignonon secus ac Patavium ipsum, a quo non procul aberat, quodque non raro cladibus attritum fuit, ut sequenti dicetur, varias etiam a bellorum motibus olim sortis vicissitudines subiit. Narrat Con7?

flC antiquis quidem

minaretur, ac felicius ftuerent penes se reres, magnificas ac Sanctis, quorum

monastern

it

ut diximus, temporibus condita,

monachi meliquias servabant, digniores sedes jam inde a seculo saltem xv ad ditari cosperunt quod vergente, ut ex instrumento publico,
finem infra num. 89 transcribendum est, colligil monachorum consiliis tum domestica imp aliquot annis intei ta, tum Prxlatorummors serunt, dumtandem anno 1501, Eusebio Font Mutinensi muneri abbatiali admoto, u

radus abbas Vrspergensis in Chronico ad annum 1117 ingentem terrae motum tertio Nonas Januarii, unde multa non modo eedificia, sed et civito/rs in Italia qusedamcorruerint, contigisse. Hujus "t apparet) non immunem fuisse S. Ju e ecclesiam, discimus ex auctore Inventionts S. Danielis (de qua apud nos actum est in Jaquo de nuarii sed ex auctoribus aliis. hoc
,
,

Cavaciuslib.Q, operi manus serio admovc ric* primus runt. Initx ab Eusebio dignitatis annus comportandxque novi diruendo veteri templo, plures materix datus fuit inde vero per annos
:

labore improbo

agimus, decessoribus nostris nondum cognito) qui


terr;r

dx
sis
,

sumptibus maximis sedificanornandxque novx moli insudatum est


et
\

motum

rtderat

contigit Daniidis inventio


et

dem

sub Utderico, episcopo Patavino, bate monasterii S. Justinae, qui

Joanne abUlderico
Jo
i

cum

(inquit

BarchinonenGuilielmus Cassador, episcopua nos ms a Tridentina sinodo ut apud valetudinem ad annum 1573)
,

Cavacius

episcopo in Actis inventionis, tom.

pag. 160, num. 7 ex Agonibus Martyruni apud nos excusis, male confunditur. Sedit autem Patavii Uldericus seu Uldaricus ab anno circiter tisque annum 1090, ut quidem Ughellus R L06] tom. 5 Italiae sacrie auctx ex ecclesix Patavt, lesia terrx motu tabutis. Ceterum de S. Ju concxsa haschabet Actorum diotiB mcentionisauctor
tiuni
.

dicavitq ouraret, novi templi arasaaoravit heec omnia lib. 6 Cfl 82 Pluribus

sequitur; e quo denique ad

annum

novi
ilte
-.

S.

dimensionem subjicerc Ab ara maxima, qiue Orienten


Justinae

'" '-

enumerautur ad
raedius,

Erat eniin ecclesia extra urbis mcenia, in loco


,

videlicet

ut

tra.litur

[quem] Campum Mar-

vocabat antiquitas; constructaque erat ecBiclesi.i, uhi corpus beatse Justime requiescit, Quam basilicam mulque raultorum Sanctorum.
nostro ben
aufifulta

pedcs cccxxxn. Tra ab figuram exhibet Otus pedea ccexcurrit Austro in Septentrionem habet pedes xxviu Latitudo, ubi maxima est ubi miniraa xl. Ipsa iatitud ubi lxxii Singuloa medije navi laterales junguntur. ad Occiangulos ornant duo facella

ostium

qui

crucis

tempore

vehemens

terraemotus quassatio

funditus diruit, et

aliam nos in locum ejus non

Orientem absidem fledentem unicum. HaBC universa in templi recta iu Occidenl reliquum xa ad Aquilom sacella habet ad Meridiem, aena
,

cQilem substituere coeg-it;

strum
rolutn
/!*/<

marraoreis columnis et marmoreia tabulia ornata el deaurata coelestium nointerius radiabat ad instar. Tta Ms. pag. cui idem anonymus apud Cavacium
.,

namque ex magna parte


illa

Ingentes colnmmE quadranguh.ivIstro h fornicem sustinent, ex marmore bases. Coronix ex eodem pita et templnm excurrit lata pedI
l

tum

ArchitecturaBratiomixtaest, sed magis in(

18 fere
a

ad verbum consonat. ZQAajicit his qusedam anonymus, unde, fuermtea tempestate, licet post multum calo
n, S.

thiam

deflectens.

Columnarum

capita

cui d<

Justime tempti facies

et S.

Prosdoctmi
:

Nec sacellum, xdcumque inteltigas. Sic pergit illam vir clarissimus et illumirum iiuidem cum
:

QOU cimatiu... tlorem, abamra, volutam et i" habeant folia. Basibus adsunt ac atilobatas, qui Bedes sunpedaneum priebent nm Blarfrj mt his; qui divinaa rei intersunt. obtegitur summe quod fornice Bubest ar.-e maxima>,
1
,

,,

mus
!

pra>feetu>

pnetorii

patritiua

Opilio

artiticioso.

nomine, imraensis
u , pi)t V,
,

divitiis .construens

elimavit.

summis

constituti, vero nos in mag-na paupertate imperatore obsessi {Hennco noviter ab CaPontificibus Paschali, Gelasio et

sub vastissimo pondcre Longma nis sed fere planus templi dimensio est, ornamenta Ha3C
excurrit

Neque enim

fuloitur ve.

vero

describantur. quaB non facile

Verum,

hxcaliaque in novo

S. Justintt templo

dum um

lixto tunc vix, qna secessu, qui vergit ad pter hanc in pulcherrimo mine puloratorium Bive templum Meridiem, honore Dei et B. in chritudinia oonstruotum

expoliati, infesto) et auro et argento ereximus. Est procernitur specie.

est non successione fiunt, facta de re Justinai transtatw, qua rurn S.

una rehquiamodo agen-

dum.

Mariae

seraper
in
j

Virginis et
sancti
.llius

pluriraorura

Aposto-

lorum,
latmn

quo

Prosdocimi corpus tumu-

$Ml. Reliquiarum
alioruraque
et in

sanctae

Martyris

aCet.

parietes

humotenus
cruatati
;

in

cir-

Sanctorum inventio
translatio.

cuitu vario
rior,

arou, lonp quas testudineo olauditur et opere musoleo dedeaurata relucet lateque vindantia paquasi cceleste palatium ac picta
,
,

sunt

marmore

pars

vero

templum vetus

radisi prata
teculo \\
i

demonstrat.

mccetiit lem}>lum

novum

velut sua xtate De sacello S. Prosdocimi, lib. 2, classe b, adhuc exstanti, agit Scardeonius tocum templi veteubi de S. Prosdocimo sed in auctor Inventionis S. teris S. Justime, de quo
Bl
:

QbellL
cZib,

incendiis, iissidiia

ahu
p,-,

prolaps*. n varias cahmitates

sZefeerintn, S
semel e
obtigit. g

sacrarwn

I>,n,irUs,snb initium seculi xvi non sinespelonge splendidius, quod hodieque admiratione consptcttut et

aliud successit

Zil:ea<le,nauo q uePalavin,
:::
Attila

Sub medium sec, n eam Pt acce P tamabAetie,

ctantium voluptate

barbarorum Jem ulturus immensum launtc.sclademjd ,

^.^

ctam.mhac "Z U h
s,t

calamilate cimtas

Patamnaemert_
_

.1

II

Z ^ZsTctolToaa Marcellmus nj,


.

et

f'

^:^^blcLdemintuH^fuisse
diaconi lib. 15 ftoItalicarum pag. J7) AM

consulatum Sporatores docent, Aqui-

aue ad p
;

aue visa

auulCavwu

^
,

.^ ^^^
atqup
viros

lendorem digm tatem-

omnmtn bo
olim

ZlvPauli
rum Rerum

CT .^"

Sc P

nobilL ac

ignobiles

incess.t

rm"
,

anc Irnm

co.qn.Tit instar demoliens SOlO


fuisse

sed

Neque spempubUadhue fama retinebat u Dum enim anno 1177 Oecam fefcllU eventus. m se^ ac S. Justin* monachr

uUaTpo;;

qna. olim metu barbareliqniarum te. timplum D.

des.dermm

r7dus

episcopus

puZapud

tnqutrunt reliquias diligenter

Cavacius

scribit,

tum qutasic famaac

S^ti"'. **

9estam ab au-

conscnptam haBibliothec* Ambrofemusin Mss. et e, dice Ncctamen ,n1, transumptam.

K ZZ
ore

qui,

qu*

scripsit, vidit,

enramex

IZuhujus mensis agendum


:

otato G. exhibebimus, quodmagnam itto hie pertineat, dequo d te ad S. Lucx corpus lauerit,

quMem

IZAta-Gothorum
B
gue possidente, a

rege

*-~~
rUwn 1
i

*i Narse^fue> lavaous autumat, a quo a fauius Patavinorum dicatum. Tertiam


'
<

Franas

/^

'

^lus
,

lib.

*,

cap.

nkis ^roisd^r^:
,

excerpemus aulem, datus auctor enarrat g c T us tinam unice pertinent. rei gestx .,.,,; guem laudo S* Auctorem vero tpsa ,o M , testem oculatum fmsse, Jualom, quin et sub narraprimum emm
,

qwe ad

Zverbaostendunt

sq e
'

ad hiec

sime mUHibus tota , sed tandem injecto igne Ag.lulfi ad coneremata est, et jussu regis , lbus
est. soluiu usiiue prostrata
(mmini ealamitatum

fort tempora Patav.nm cv.ta Langobard.s rebelrepuenantibus,

^^
et

modum loquitur : Tonissuxprincipium ad hunc aeano millesimo centes^o

^LsLe^vero
ntuaffesimo

aomS
s tione

possessionis res mobiles nec on ejus dilapsa noscuutur STpter i S nis pestilentiam ejusdem : Narrat.o-

quarto

Padna;

nol>ilis

cuncta

fere

me(u

templum extra SHtum tuncerat S. Justin* adeo credibile est admodum civitatem, atque quidquid fiammis erat obtunc ex illoperiisse, decimo infestis Hunganoxium. Ineunte seculo ve-

ZlLsicitem

sub finem
,

^antem
tdis
orc

nihilominus vcn a ts minime decoretur Bgo ipae namque bvanar umento elarifioatur. e,us
iuventionis

sonns

quamquam verborum appo


odonfcam
?.a,

tempore

ad

patuit, Patavium rorum incursionibus Italia Patavinus ager, eoru certe ro, ut aiunt, vel objcctus est. Lerte m direptionibus incendiisque desolatumjacuisse, templum eo seculo S. Juatinaa Patavini episatis innuunt Gaustini,

stepennmero

dirigend.

Pasaio,

"a

atqne

Eesurrectionis

DominW* pr^conem
,

lucutente

scovi, tabutx sub praa num. 72 relatx, ubi


eo,,
et beati

annum

970 conscnptx,

su-

indignus licet, aspiciebam Deus uu r,igna, qu tnnc Sic autem avdeconsideraham.


:

nec

non prodigiosusc.tave

At
ille

de

S.

J*.tn

h*C

Oum

venissem
>

tyria
;,

Justina marQauslinua in ecclesiam beat* praisulis , et vidissem Prosdocimi

annoDommv H.7.Atoexuviis postquam dixit, ,,peratore Fredexandro III summo Pontzfti e, Patavmum magistratum rico Kalendis Martiis

r esse

locum desolatum, nec per cirouitum omnem suscealiquid diceret, aut aliquam qni
ibi,

aut pauperibus ptioxiem hoapitibua etc. divina acpotenti misericordia SnBpirante

pararet; tunc,

Qux

libuit, ne eadecausa brevibus hic perstringere Patavinis olim incubuere, viquis, earum, qu<e Patavinis cissitudinumignarus, forte miretur exploratum fuisse ubx locorum m omnino plurium Sanctorum conS Juatin, atiorumque dum tandem anno 1177, ditx forent retiquiee, e tenebris in tucem eva, :

sacrarum rehquiasexaginta viros elegisse, qui Gerardum epf ruminquisitioni interessenl, ac Quadragesima tmtium scopum Palavinum, sub in ix Marln madebat) (dies Cinerum eo anno cum dommo Dominico S. Ju.time abbate,

una cum

clericis laicisque

permullis inquirendarum reliprimum arcas ouiarum fecisse initium, binas quidem marmoream, eTutas fuisse ait, alteram

Meramveroplumbeam, qum V
lnnocentium
,

Bcilicet

sanctorum
,

ab Herode occisorum
. :

exuvias
Pataviw
nebriit

aliauot continebant

utpauto infra dicetur, suspicari, jam inde forserint pronum enim est Patavinos Sanctorum te ab Attilx temporibus
exuvias,
culis

memonam exra ac ipsa temporis diuturnitas Justin* rehquix stinxerint. Nunc, qui tandem S. apertum protractae fuerint, videamus.
in

qux penes se erant, subterranets cuniundique rudecredidisse, quorum congesta

Borum pergit 87 Tum vero sic v.sxonefiraita innocentium corpora intettigil) B. thesauri vacarent mqu Slt.om, visi dum divini medttu .0 sub JuUn* sepulchrum ccemeterii an.iqu ar, ^nquU Cava(aub vestigiis alta a cujus aperUone suavis lius) tunc Invenerunt per aera ventorum penna
i
;

(sanctorum

"'
'

odoris

unda

s.cnt

s. /uriina

reltyufoi,

1174, orto 85 Refert Cavacius ad annum itointer Luscum Transalgardinum, civium

potentissimum, et Jordanum Forzateum, ccenobii virum, satettitem quemS. Benedicti spectatum Transalgardini adversariorum eedibus dam viignem admovisse, quo ventorum auxilio in

namque tuerat diffundebntur. Vere qum virginis Justin* corpusoulum gloriosa. martyn. coronam pro pueritise suse tempore
. ,

odonferum

coelesti

Sponso

percipiens

liliis

virgn.um

su-

agg.egari. Tanto vero prV sidera memit campacognita, cunctie civitatis


is inventione
ua,

V.rg.-

demum processisse incendii cinas xdes ittapso, eo utcivitatis Patavinx tres fere partes vastitatem,

pediatque populua discalceat.s revelata quoconcur.ebat bus illuc devotissime que

sonabant

DIE SEPTIMA OCTOBRIS.


aue Virginis membra sanctam Patronam lorro hmc Patavinorwn in anocaruit sic enim proseguilur vielas fructu invcntionis sua.tempore numus: Glorioso ifiritur sepulchrum ejua misericordia cascos !,;,,,, aridos quoquc pr.st.na. illuminavit tan-entes, sinanitati;aod, universim dictum,
:

811

timide considerabat.

Nec

lent,

convoeentur

utiliu et"ad ecclesias

ante pr*dicta deputati, et

8p,
alii

sp. * ad rivos, qui

11

Sapii

eis

videbuntur

qui habeant facere

inventanum

de
se
ris,

interescorpore ipsiua gloriosaB Justinae, et debeant tempore collucationis ipsius corpoet


fiat

de his omnibus caucellarium Paduje ad


riam.
90

perpctuam

documentum rei memoi

Qua.dam emm nillalimdeinkis verbis declarat per triennium carens vequn. Simeonis filia, die Kalendarum languida fuerat, sexto ,ti-ii, sepulturam delato ao tant Virginis jaceret matris su* gremio
.

IpS
,,

porro dicendis manifeJustime monachos, quantum ad stum sit, nihil S. tw, n temploquii Sancton

Ex jam

dictis et

prfui

innovare consuevisse, nisi petita a Paduano


-.

in

quoque Vlrginis requiem L>bulare contra matris


nCt
nxiraculitqut
illuitrari
,.../.

diligenter
snss

mspioerel
opin.o-

mcepit

nt.

cum Qagi perveCuius miraouli rama aridue filium snum , qn, tunc ni8Set ad aurcs, des.derans.etimad sanari foerat simili medioin
s's

gistratuobtentaquelicentia,etcoramcivitati& deobiter putatis id qua de causo fiat, juverit hoc ""' observasse nempe, quod San> ivitatem sd, Uc quiescentium dominium penes
;

ndarum

pracepit. beatam Justinam deportari sanctsque Jus1 fuisset, tem delatus passe invooaaset.protinuasanitatem
<

Cum

ra: q U oddia>i,exdocumentopublico,anno Savtlto pag, et die xxvi Novembris exarato,


L<
<<

158 etseq.excuso, confioitur,


cog,

in

Dom
S.

cum t, mam je Carcere, cujns arida instanter flagito v.rtutem o eanctse Virginis B ,,. matutinam sanitati res! ;:;:, jnvenis de ora Ponoognosoitur. Qmedam etiam Paduanx tractu
,.,
;

ut partem nico de Cononia istattuB" petente,hxchabentur: Unde

rehqutarum

.stbtltceret,

Bev. abbaa

exposmt, desideriuin suum ei totius particulam sui csse eollooandi unam

uitenl
U

quiam
et)

oopporia

ffloriosi

S.

Prosdocimi

pnmi
,

copi et protectoria hujus

nor

.(civitatis
in

n parti,

cum ad Vn-guns

e-

una statua argeutea,

adinstar

magnificaa urbis illina D. Juatin.

puchrum
^ens,
,:

fuisset

protinus

',

de

iUuminata. Mul cr qoBdu loRoboK.nis oppido (forletdem


fuit

delate,

ejus vtrtute confi

sai

ChartaGeograp

fcfo . ad honorem ct gloriam Divinffi ornamentum ipaiUS civitatis; ad devotionem et dcsiderium non potest-i sed quia tale Buum effectum absque licentia n tum sortiri

T gr) aa
e)

talumde

Patalini Eevolon

Italice
,

tata-b

bastta seu

et

apud Blarnon
,

Revo-

Juetin.ennunaqu.vieione privata, beat*


Lbique visione percepta

Virgmem
,

gnifl

srepatriavit.flflC^W^* htne
S.

raculis

meritistuncpatratis

-/'"

civitatem; cum optitantium hanc ma^nificam dun.nara corpomc sciat, civitatera ipsam esse Sanctarum et Sanctorum in rum el reliquiarum et monasterii collocatorum eoclesia dicti sui cultos eorum, quod raonasteriura est aimpliciter civitatia non pol et quod sine assensu alterari, quapropter neque
,

m
1101*

araoveri
pcl
.

inde inventaSi

ud,mti s ,,onem converM.Ha

UreliquiarumS.^i^histortc
e

tendum

>

en.quod paulo post

.ntium.et S. Juetin / ilhs adjectts. sic Palavinis ex inscriptiombus

rehqgts<cons*

** % Q monachi Quam Um Tpauloante


r
petierant

B.
,

maitpauloinfra,
i

ih aaens
3

Prima

deS.Mathi* Apostolt reitaque Sanotorum corpora


fUtsse att

fi, s. KalendasAprilis.seuStarlttxK
S. Jutfu,

corpus, Cavacus

S.Z^iJcorpuseloco,inquoerat m veten maxtmam ejusdem tn instem/do, in aram **g mnt, annoims


i

Justina anno facultatem

*?S
.

sarz
*

.^^ ^^
corpora,

/rlHS pe)

Pe .

monaclu,

.,;,!:

J,,,,!,,,-

ZaueCawcivstradit oldTeccemeterioemtxintemplumsanctxMar'

vix tamen
fuerint:

j^S
duhtandum

trum
vere s

Barocium, Patavinum Bar ociwn,

episcopi, ,ep,
tescere pr

manlr,
nnnum
au,v

entur.u

,\,,

tr

M*

annoeqmdem

inox

memoralum
,

repertaautem
ii

,,,..,

nublica peracla

r^mfa^et U f
l

scripium

XZ
v '
,

aid
e

Teoaem

-*****
monacborum
i-noris.
S.

habet

apud Savio-

lus- In

nomine V,v,e
i.

l^

-,-'S.

q-n^-enics,

,.,

Indi

D.

vero

L"

" ,,

"v

iu

tumnitate
.K-ti
iinfflfl

Jaco
etc

pore
jus d
,

te

""

rP ii<vioornm

Justin* propo,. "" pW8


''"i"

:,.,., Sfrasoripti n a ,a s
*

Va-

catt
,

serenissimi

principis

ioslssimig v

ortM

removendi

archam
nov.-

tibus

i-aaj ffi

oto -

tenetarum

eccIe .

e
e
t

j;:;:;:;

tl .,

reponend, in cap * :,,> a 8 o;

s.uS. Jn p

d ;,- <p,

*^'

^
episco , H
,

,
,

,.,.,.

^retXr^suis.expensis^q^- rPi^arrLmano"d;Parma,.bbai Jut.n^ de Venedicte glorios.e tocetnr corpus

Item qnod Octobns Tomus

tempore,

qno
III.

etiam

v.rgmis removere

va-

t2S

de Ecrrarin

D. Sebasti.no

DE
812
,1
1

S.

JUSTINA VIBGraJS BiABTTW


i

roM

1'auli

Joauue de de Bergamo, D.

Dlumboa,
ossa

nullis

e.tabaut
narvi
in

sioe

mscnpta, capitibus humani


litteris
es.se

in

qua d

corporis
cateruin.

J.U.

qu* dicuntur
ulla

Iuuoceutiura
siue

ea areha

extabant ossa
Urii

capite
titulo
:

corpons
scihcet

D. And re

8 Jus m.e de Mu.uk,. att,atede S Ju Padua, D. Eusebio de presentia Sp. Sp ,Un. nec non in eguestris ordinis vm, ny mi de Obicis, et de Leone Docto u ab llorologio, Jaeobi re.puWie Alberti Trapolini ad utilia Hieronymi dc loutc
de

humani, sine
stantinopoli

memoria aut
transtuht

Placentia,

Priote

m HU
^

affirmantnr ossa B.

monachl, qui cx Conet

"^ ^ Vgm
*e
vl

^
4

Patavium

collocavit

^.^
g

oorpora B

L
vero

, lan .
Rse m.

Prauciaci a Lifjnamine, ecclesias deputatorura.

m m ^^ ^ ^
et

Matthias

Apostolormn
.

la
^

,,,,:.

muere
,

eapite

^
,
c<
ti

, la
,.
,

pedum

opfimc
tibui
Pfl

92 Interfuere etiam
ri

et

alii

plures

ducti
ter

occasionem, ac uobiles.. vooati per devotionis gratia, mstudio vivendi, aut Anspectatissimi equites DD quos iraprimis
;

*P^ au mtro-

gitndinis circite,

diajuncta,

pito to.nscri>

mani

corporis

magni
panno

ptione, tecta

sine ullo lineo recentissurae

albedi-

et affirmantur B. nis, qua, ossa dicuntur Justirae, passi sub tyranno abbatis S.
di
lino.

Arnal-

Eccen
->

nibal

wobda Antonius Fr Soipiode Benedi Grompo de Doctoribus, Hieronymus Sigismundus de Capitibus ctus de Doetoribus, de Docto Bonifaeius Bonsio, Alexander
Sanguinatiis,

de

Capitibus

List;

ZTte

Qus
involuta,
tribus

ingulis

capsis

lig
,
<

n"

done

gillata

sigillis:

collocata fuerunt. altero \w,


S. Justinas
:

"-

secundo abbatis
tavin,
naliter
et

tertio reipubllcaa Pa-

Ustm,

ribus; Franciscus

de Sala,

Nicolaus

Barisonus,

post solemnia

Missarum,

processio-

Hieronymus de
garellus, Jo.

Polcastris,

Antonius
Sp.

Joaunes Andreas unsacro ab Horologio. De


civ. 8.

undique
por

collegio

Doctorum,

Antonms
Isac

Doctu,
rratres

Naimerius de Coraitibus, Jacobus et de Mussatis,, ab Horologio, Marcus Antonius de 8. &oObizzo et Jacobus Papafava, Aloisms Gabriel a Savonarophia, Paulus de Leone, et Melchior Lupatus scriba reveS. la. Postremo Philippinus, *ranrendi D. Episoopi, Antonius Curtivo, Antonms ciscus a Prato, Augustiuus a et Philippus a Concheellis, Julius Salgherius
,

pannis , iaul B spirituaUbus cum gymnasu cum uaclero et doctoribus utriusque copiosa, demuin . Mubandari et multitudine populi varis * reaadialtare Magnum, donec
\

coopertum portata circa pratum vallis, frataieis tempracedentibus

recondita
ficata
locis

apud

ecclesia

corpora
,

praadicta

ertis

collocabuntur
0.
D. id
est

IU

ad L. Dei.
Effo

Ad laudem

perpetuo omnipotentis

mansura

de

Bargatio

ex collegio et

numero notanorum

Locus SigiUi Zandominicus

Spazzarinus
>.

Canoel

..lag.

Cora.

Paduau*
Patavinus
ossa

q.
,

Danielis

imperiah .not
felicitei

reliquiat S.

templi S. 93 Cura propter reaedificationem removere ruinara, oporteret minantis Jnstinss, sepui nonnuUa Sanctorum ac dissolvere in pnmis aperta fuerint infrascripta sepulcra jaceus a leva seu siduri lapidis,
:

civis

rogatus
vidi
I

prasdicta
et

notavi:

praedicta

tetigi, qui

anno

mcccclxiii etiara vidi et


eeUstffi,

subscnpsi, etin fidem praamissorum me signo


et noraine

arca

quaadam
latere
in in

appositis

raeis consuetis

tamdc<I uu>

uistro

chori

proeedeudo
sunt

ad
dute

capellam
capsulas

B. Lucse,

qua

inventaj

plumbeae,
pitibus
titulo,

gQ

ullo

majore reperta sunt ossa cura tnbus cadivisa et separata sive disjuueta sine uno htterarum corporis
quaruiu
SS. Maquaj dieuntur et affirmantur esse et Felicitatis,
fce-

quam Caucel. Com. 1'aduae. Patavmt, Oe Idem Spazzarini , cancellarii Sanctorumin translatis ad tempus prtedictorum

i.

ecclesixS. Justina

humani

ximi et Juliaui eoufessorum,


:

Ms. t ex oibliotl quiis testimonium habemus ' " et ad anno L6 S Justinie f,% Romagnoh SoBaptisla res noslros a P. Joanne
cietatisnostrmfiu aliquot, ut vocant,

mime iUustrissimas in altera capsula rainoreexsine ullo taliaut ossa separata parvi corporis,
vestigio

mriantes annotavi

oquolectiones plures

eapitum
,

per tot

annorum

tabera ab-

suraptorum

qua3 dicuutur ossa triura ter reverossa S. Julianus piaidietus, tiura; quae detnlisse, sus a sepuloro Domiui, dicitur secum quorum collocasseque iu ecclesia S. Justinaa
,

Innocen-

direperi,sedtantimomentinon ouidemhujus margvmsse,utillis omnibus pagina suntmihi sanctis tnillo nem onerandum judicarim. De memoratispaucasubjicioinimirumdeMaximo, LuUrio, B. Amaldo Lum
Juliano, Felicitate, Mathia et angelista
,

inco

Sanctorum loca, ubi quiescebant, incogniU*, llenBernardus antistes, vir bonus, adinvenit,
*rd
.

Apostolo.

S.

Malhiam

o/lil ///,
[|

rico II *

anno Dominicie imperatore regnante sub choro^ disIncarnationis oliii (imo 1053)
,

Henschenius ad diem Commentario rehquns per mvFebruarii, ubide S. Apostoli


illustravit

soluta

lapidum congerie

adinstar sepulcri
es1

ja-

Pataoinarum iv varia loca dispersis agit toto Scar25, observatque, eas a veromeminitnum
;

ceutis super quutuor columuis, inventa duri lapidis pedum circiter quatuor

deonio

Xib.inerumPatavinarumprmipuas

il-

iu

qua

extabat capsa quaedam plumbea, iu cujus summitate erat iuscriptio llic requiesoit corpus B. Justinas Vir. et Mar. Christi et in ea reperta sunt ossa disjuncta et separata cum eapite humano, quaj ossa dicuutur et affirmantur corporis B. Justinae filiseq. Vitaliaui regis Padua3,
iussu

enumerante fuisse praeUus civitatisreliquias dictis colligi satis potemtas. Ceterum ex ibidem

impiissimi Maximiani g-ladio confossae , corpus sepelivit S. Prosdocimus in ecclesia cuius


praedicta.
94.

nonesse, curmonacht se servato, velut detoto S. Mathisecorpore,apud Bemglorientur,quodillosfacere t in Sacrario S. Lucx Constantidictino Bucelinus ait. De " ix Patovium detatx dinopolim, und apudnos transtatione actum obiter est cuntur, plura dabunad diem iv Maii in Prwtermissis lurad diem xvm Octobris, quo cotitur.
test
:

BcnaUcUni

s. .lust.rae

dicti

In altera vero archa jaceute a latere praesepulcri sub choro, inventa est una capsu,

96 B. Arnaldi Catanei,

S.

Justinai abbatis, in

*****

carcere, cui

eum

tyrannus Ecelinus includi jusserat

DIE SEPTIMA 0(710 BPJS.


^

B13
iut

serat,

anno 266 extincti Vitamt


1
'

<

monacho Partu-

Feano, ejus discipido exaratan </uemlocumconsulat, quiplura "bruarii pag. I' de illo discere voluerit. Paulo plura de S. Urio
1
1

metu sub annum 452 absronsa fuere a Patar Sanctorum corpora, nnfecta autumat sed cum nonab Attila solum, ut supra vidimus, sed etiam
i

roni

dicenda, qui corporaSS. Mathiseet Lucas Constantinopoli Patavium detulisse fertur. Egitde eo Papebrochius noster tom. 2 Martii pag. 010 et scq., consulueratque rtumtaxat Cavacium apud Ughellum SS. Maanmi, Juliani et Felicitatis inventionem anni 1048 describentem, Scardeo-

secundum Ursatum,
manet
:

ab AgiloVpJiOy Longobarrtorum rege, anno 601 et post ab Hungaris diris


cladibus affecti fuerint Patavini,
,

dubium omnino
.

um Wionem et codicem Ms. c bibliotheca Ambrosiana. Cumque nihil certi de horum Sanctorum cv/ate statuere valuisset, et ex Wione eoem die, seu xvn Martii, S. Juliano sacro, sif

Papebrochius supra laurtatus quo id temporereipsaconUgerit Cavacius rem refert art Rosii, Patauini episcopi tempora, qui sub annum 871 e rivis excessit. Satis tamen inrte apparet, jam tum, quanrto ista elogia pri mum confecta fuerunt, eam Patavinorum animis insedisse opinionem alium fuisse S. Julianum, alium S. Urium. Tnterim vero et illud apparet,
ut recte
,

qnnn

in

a atiquo

dario S

monachorum KalenUrium didicisseti unum eumdemque


8.

Justin

quamlevidecausa Wion S. Urium Benedictinis adscripserit. Quod ad reliquias SS. Mathise et

sub duplici noniine, aut uno,


J.imabat
delatis
art
s.

sert

corrupto,

intelli

LucxaS.
bris

Urio Patarium, utaiunt, Const


irt

edebat,

W"

anslatas attinet,

art

rticm
S.

xvm

Octo-

Justinae

templum

Tnnocentium
congruebat.

discutiendum
vero

relinquo.

Felicitas

in
109,

Puerorum ab

Herorte occisorum ccque atque Urio

reliquiis opinio,

Ac/is nostris locum habet tom. 3 Martii pag.


Gs-2; 5.

Maximus tom.
\m
L8

Augus

verosimile Papebrochio visum, uttam solenniter declaratus Sanctus (nimirum

Denique parum

uo i,

obligarint fore,
aliquot,
Justinffl

fldem sua?n Majores nostri ut hoc rtie binas Sanctorum E

B Urius
ait,

n,licet

falso,addiem xvii Martii


qui
S.

quorun

ro

S. Justina est,

in S.

nisi
in

idem

esset,

Juiianus) praeteritus

Kalendario; alius autem in id relatus (Urius a Juliano diversus) omnino ignoretur, qui Papequis qualisve fuerit.//*'s, inquam, decausis
fuerit

templo corpore quiescentium, translatiannorum LB02e/ 1862 darentur, posteriorem jam e Saviolo, ut frtem datam porro liberem, proponuin binis sequentibus.

brochius,

qui Savioli Opus


>

nondum, cum

ista

scribebat, in lucem

non potuit,
..

SS. Julianum Uriumque confi


91
obiler

\rrum

si

Juvc

monumenta,

serius,

quam

K VII. Earumdem reliqUiarum

111

Papebrochius

ista scripsit

accepta, eirtem vn<c-

utvixdubito, locutus fuisset, quortjam prirtem ante me Petrus Boschius inrtica/// tom. Augusti de S. Maximo, episcopo et essore Patavii, num. 12 pag. 111; etenim non modo ex rtocumento jam allato, quo alia in nrpora S. Juliani ct trium Innocentium,
nisset, aliter,
i

^ mn]nm nmmm templum novum

fr5inq] ationi translationi

se Se

parant monachi S. Justinse.

Anno

Patavium delata ab ipso, ut aiunt vero corpora S. Urii et unius ex trium lnnocentiumnumero (inalteraarca lapidea S. Uriiossa, in altera vero, item lapidea, ossa unius ex Tnnocentium numero inventa fuisse f scribit Cavacius ' inventa dicunturf liquet Patavinos alium pag.
,
,

in alia

Domini 1562 jam eo processerat templinovi fabrica, ut supradictis Sanctis ex

soneiorum

pwae
"

marmore, structcv essent arse, paratxque vario e arcse. itaque D. Pequsein illis reconderentur,
regrinus Mutincnsis,
ereni f
S.

JustinB abbas,
veteri, in

ad

t\

quo eade causa

.'-'.')

ab anno

1502

c?l

S.

Julianum

et

alium

S.

Urium

sert

novum

s.

fuerant depositee, in templum Justin aliorumque Sai


sU,i ' e0
'

SS.JuliaC etiam ex inscriptionib niet Urii corporibus fuerun/ inventse. S. Juliano heecerat insi iptio 8. Juli tnus fuit Christianissii

quias dem antw. die


ea

iv Martii, Dominica Passionis, p wacius lib.Spng 'l apud Ca-

mus,

qui

cum

multis vieibua limina sepulchri

Patres

perpetuo

celebris

remansil

Domini nostri visitasset, tandem tres Innocentes secum deferens in aede S Justinae collocavit, ubi etcorpus ejus requiesoitin Domino hsec vero de S.
:

reperta sunt Horum (SS. Mathim et Lucse) urbe in Apostolorum ecolesia in Constantinopoli Jtos, videns devote custodita D. Urius eccl
.-

Quadragesim, Salvatatam, qua Sanctorum transla toris habemus, ef post vetio contigritj celebriorem axim cum Sanctornm reliquiis quotspertin gestarum se annis templum circumimus. Rerum
autem

Dominicam

\am
edidit

et

legitimis

testimoniis

'/

Constamii

ssevitatem Juliani apostat, Constantini* succesenim imperator contra fideles; impius soris,

Petrus Saviolus inThefirmatam, typis luanoa pag. 120, e quo illam hic recusauro Pa

non solum in vivos Christi mortuos etiam, cruces, el


qnid

servo.s

seeviebal

demus.
ne
,

Eamdem quoque habemus


,

in

Mss.,sed

alias

imagines,
afflatu

eorum

memoriffl
,

postcris

relinqueretur
,

concremarc procurabat
S.

divino

oapite

Savioliana relatione subinde discrehri "'' rebus. Quasdam sert in pantem, illa non reperiunetiam \fs. relatiohabet, quaein

0 relicto, in navi Mathiae Grusillo e Venetiaa primum, deinItaliam petens imposita

dc

Patnvinm

detulit,

et

in

Jedc

S.

Justin de-

vote
annotmur.

collocavit,

ubi et ipse Deo serviens voluit

sepeliri.

jam

vera esse omnia, quse mom Urio sunt reoitata, vadem me de s. Juliano producta prsebeo quort ignoUr mihi aetatis sint statim horum Sanctorum elogia. Scardeoniu
9]

Haud equidem
et
;

nentorum prgeparatione tur- ut ea, tanti momenti non esse putar narrat, qux in essent ; ut indulhuc transcriben Hasplenarias a Pio Veo die fuisse S. Justin nique ad msitantibus conces ,;; convenisse quadraginta hominum solennitatem
hujusmodi alia. \lia, etsiqum IQOSic igitur legiturapud Saviolum

datwn
B tat,

quidemjam inde ab

Attilse te

divnm

moa lau- s /uHinm Dci omnipotentis nomine. Satis conIn Prosdocimum, nativitatis suje anno

W^

JtvCTOKB

J.B.

decimo

cite

scplirao

rdecimumsepti,m,m*pery que re ,em,

^S'flC"os

ba-

vetur,

jLudo.

a.iaque

"

mine facieudo:

qui

Miam e*
,

Ltb.pti.mum
Lposito,
imbuit
res
sua.

eonceptam

baptizavit,

disoiplina,

.,,,1,,,.

qu* iuter genero ate. d; iudolis fama

-W'^^"
Ju.tium
sas

nom m

e,

studio et dil. entia ? nos fundat uu,, tandem Congrega .oni. Cass D u Pere grini Mntinensis,
.

muUe

"*
,,

a morati prms.dentw urb.8Patav.idiet.que eju.dem ccenobii abbatis , J eoque ordine sinamanti ssimi, e. arte,

s^

ntonao/tl
-

tempore
corde

et
*/.

Haximia-

Christo

Deo martyrium subiit


regis,

del,o.^ spretis mundaniB ,n rv.ens vi omnipotent.


:

mente

be ,. di8positi8|

m0 uachi

.ta constru,

prc,
,,,

rol ro
cil'e

.^
ostendatur;

nam
oureu

jg^.
Pataviuui in

^^
quo
fit,
io
_

.^

fice

,.,,,,,,

,
,,.

clanssimum
ut
,

lo; , ,

Bubomsareusimperatorimpfes.mu^.audteinoT
te

llUS

ur
P

Vitaliani

oonoito

gTessu.,ardensinoonoup.seent.am justiuam .d se addu

Ws,m mg
JV

^.^
^
,,,

^ .^^

qnemadmodum
,

*
B
'

militibus,

relic

.tiani
.

uomiuis
euffl

eultu,
u.00

peUeret immolar,-

idolw oom m do ejus^

Umo

(rui:qu,
ounota,
ur,

amaret,
promitte
anoillas

qum aurum,

mtern. Spons. s,o pro terreno spoo* clvos argentum, >

"
co.p
co

^ ^^
.

m
.

parvifaeiens,

pmn.s

Hartem adorare nolens, jussu ejus peratoris, gladio laterl


Cb.ri.to

*^J* tmde
infixo,

'

P be tum dict orum Sanetorum artificio ereetum, K utndine , ua> mirabilique fabnoata p, clarissima in quavis urbe
haneri

pn, mento ^,^ uroes oonnume bac tum D ^.^ devoUone, tum
er

^m
dl ,,,

amcemta te
virtttte

*d
?
rude

pmtWhnra
ea
,

et

raturj ,ta
,.,

rius

non

possit.

Proinde

Opilio

funua-

mo. lens
-

spiritum
divus

commendavit
Prosdocimus

oujus
;

aooipiens

coi.d.g. o
S.

locavit loco.

Nonnulla in hanc
>is

^.^
more

dieb u. post eum defu,. illis m patent ibu8, huio in destero, JustiLtB vielogium mar11SBMajori8tempM n0
triginta
inscril)t

^.

,, ;E) et vitaliano

Prmpedignmque

loriamobservandaessent;sed,cumdensse, s
fueril in superioribus,

J*-

reP ele

templo

Sicztague tabulce dicta s^.supersedeo. nce apud Saviolumprosequimlur. Opilius Max.m.ano autem Mortuo 101
,

fj''TfJ^ liDUS Patavi"^


*

Pontific e

monaci pienti.simi posuerunt. Je Quaraobre m anno a Cbristi secundo supra mille.imum sexagesimo quarjmum Ind. v, sub S. D. N. Pio Hieronymo maximo, et exc. D.

um

.i.i'/'ir

oe

eiidi

con*cribi

patriciu.,

vir Chl

rfmus.mdem qum
donatam
in
,

era

incl to

yenet

dtloe>

Eev.

Jo. Bnsdroillu-

Conoordialis, multis opibus norem S. Justina, construi

proouravit,

eam

faciens

oratorin

M.r

per D. utroqne, ecclesia et oratono. episoopatu qui, oum consecrato,

Pe .docimum
aun.s no

prope

A ryolicense epi.copo , pro Luoenge . in episcopaiu t lsan o, , linalc


C;ll

suf-

lo cumq..e

tenente
.e

prtememorato

^^bbateAub
m
h

Don Coi.o Veronen

oet uaginta,

uagiuta tribus,
cin
,

vidi.se,

1-rosdocmo partim inteHexi.se a D. succes sor. ve in episcopatu rtatur JlaximuB, templo S. JuBtma Opilione ac condilo ab illo Prosdoczmz S. consufe 3 e 4. De Actis S. est i, ut nec hiclonactum
te-

rfxisset,

qmndemense uno, d ebusque ho part m sepebn voiuit ib,


:

tibu

rebgio.e in cceuoclanss imo D. Aloys.o Mo-

cen

^ 4
tibus
.

^
Due
.

^^
.

P;*'^-
equestri,
,,

Dom V enet,aBnniiacio

mag

Papa-

et

Vaccae ex ordine KuAntonio Yicoag-ere, Trapolino de Polcastro Sapient. ad utiIlieronvmo


Francisco

Capite

Maximo
giorem

affictis,

moram

trahere

sit

necesse.
:

Qu*

divino

lia

Reip.

deputatis

Francisco
,

Capitelist

nara divina Mnjeest r afflatu facta, credendura Euangelist, Mastas in a3de ipsa corpora Luc Juliani marepiscopi thi* Apostoli, Maximi num. 105 confessor aptyrisftut tamen infra Felicitatis et Urn, pellatur) Arnaldi abbatis,
,

eodem
ptista

equestri

ordine

Petro
et

Bagarotto

Ba, ,

de

Doctoribus,
provisoribus

Antonio
Padua3

Burromeo

ecclesiarum cum abbas,

existentibus
provisores,

monaci,

sapientes,

cae-

et amicorum suorum reponi, diligenterque item Innocentium trium voluit cte

ex aede veteri terique patres corpora Sanctorura docucorpora ipsa existere, publica (ibi enim quam '- tam in canc. urbis archivio,

menta

custodiri

corpora

huc bnc

deferri

ordinavit; ordinav.tj

qurn qua

diu d,u
rab,e.

tum
no-

dicto coenobio "

temporiB vetuBtate,

tum

barbarorum

septuagesivissimeque anno a Chri.ti Natalibu. oenteBimum (ut mo quarto snpra mille.imnm .locumen,,, in aiohivio ccenobn S ,cend,o de o.tentia, ut refertur. attestantnr) cooperante (vide nun, 86) Spiritu sancto

t.monmm) '"J Dei * b

magu^e
i

^
t.

tesextensa verissima* reddebant uovi templi> ad houorem n p

^ ^^
mavn_ore
perpetu0
.

s0 |iv-l>"

11111

in

arcis , ,,_

Ieoto

per .

'*>-

m.nau. "JK divm

;J

transferre tta

quod
a

Maj

lata

Patavium rbs incofrnita in lncem venerunt. ut qu.bu. , con.ervaretur eorum merith l*ta Deus mirabilia feeit. et hoc pot.ss nmnipotens

orum
-,

^ em
q
.

decrevi.seut; oousiderantes, amicorum BU-

misericordiamque

christianam

m m

tempore, prout paulo post ad compr,mendum incredulorum Aunbem. vel pot.us ,umosaniam, comprobatnr^ llorum devotionem
ccenobio dict, nachi Ordiuis sanct, Bened.ct, in diligentesreligiose viventes conservarunt, loci

^~^ me ^^^^Ufi.rium, *~eu m ^ J mem


du ^ erunt> per
j

dem

^
in

CO nfirmabit, opera_ pre .

oan
ea.

Mariam Maqnse
in

dies
,

confirmata

fuerunt)

ad

perpe-

^m^"'

tuam

su.

ori a

scriptis redigi

debere.

v
.

_-.

^^

, ,

DLE SEPTIMA OCTOBRIS.

slo
.1

A
Vartii

anni

II

rlam populo

Nonas quarto sancti noraine ad {Ms. xi) Martii, sub Spiritus desolerani Mis ea altare Majus templi novi cla vote celebrata, rev. suffraganeus abb as
104

Die

itaque

Mercurio

ta, cereis

monacos hinc inde accensis per nonnullos


curiosus, ingre

roai
i

X^-T^^euis i,
or u,
S;1
I

oruffl

corpora exl
re verendo

rissirai

rectores,

que patres qui populum et utnusque sexus


1

votionis
et

grratia

undequaque confluentem continue magis perdifSanctorum corporum extractionem geri rem ad periculosamque esse censentes
,

^^J^^'^ ^^ m J^m^'
P^f
ult
templnm
,

^
,
,

abba-

^
et

pLenTbu, '

aliis

prov.sor.bus 'dD. eapientibus capsulam pluraeshiberi fecit unam


,

beara

m au-

claugam
pussel
,

lonffam eirciter pedem dimidit b at fecile aperir et C(m8olidatam


,

in

qua

tres globuli

involoti, muniti fuere

syndone viridi quibua n


htfl
:

se-

ficilem

post

Nonam
data.

remiserunt

tacito

modo

populo
n

ogulis

index
et

extabat sub

verbis

uno

licentia

hora circiter vigedie uno episcopo Rouuo ep.scopc Rcv. abbate pradioti. sima, prffldietis B m;.no, Capramco nuneupato ccenobio S. Jostana in Trideutinum consilium

Eadem

^" *"f*
,

^
tur,

S. Simeoni.->

Jud Apostolorum

alio Istae

sunt reliquiae S. Lucffl:

tertii

verba,

oh

liquias uqu

tem pore *

oonseori

is

altarta

ibi

hospitabatur,

ritu

episcopali
,

inutttus,

muU>

D. Celso Priori

in

eadem

pMcedent. b oe tq, e monacis, reddentibus. laudes condiguas omnipotenti Deo iauut.o wuu.ai"" r ... t C + 1'n.innici'f" Prancisco et Papafava mag. DD. Bonifacio
cereis

accensis

eapsuia

^Louetodi,

^^

,rum ne ea

divin.i

Capite
et

VaccaB

pramorainatis
,

Julio

Bradiolo

m
dere
ris,

Annibale Buzzachareuo ritis.hoc Autonii Rustica


Polcastri

in

utroque jure
,

grnnm (ut Majestes hoc in pi in Sanol interpretati sanlj cum , dirupto pariel voluit. Nam

absentis

illo

Eie-

corpora

Amicorum
,

Dei extrahi

oceptum
ex
in

est

B ronymi
utilia
aliis

apud illustrissimum dominium


oratoris

Venetnm

urbis

loco,

sapientibus

ad
ao

lleipublicae

provisoribns

multis
ffldis

devote
veteris

ecelesiarum, ad alt;i subsequentibus


,

soleque elaro tunc lirapido nix hoc anno in urbe viso nebula oburabratis et e coelo cadere ccepit visa Patavio minime
ccelo
,

Maju.s

perventtsj

documeuto a Jesu anno secundo supra md celebrato, tium Comraunis pag. c*l extenso cta infra nominita in quinqm
publico
extitisse;

constabat enim Natalibus Christi


in
,

per fenestram ex opposito altaris, BUper corpora Sanctorum apertam adstautes venti vi impnlsa
,

forte

tunc

ad

no
co

libro

par-

bat. Corporibus

autem

sanctis
:

extractis,

corpora sanLbi reposita

pariete

altaris

in

cornu

dextero

di-

e\ quo Manuro solque clarior apparuit \m Bonum designatur) credendum est, omn merita Amicorura suoruin urheiu Patavi ob

Dcum

rupto
g-83

coopertum
,

non poterat
circiter

commode naraque lonligneie iu eo capsae quinque indeinventae pedes quinque,


elevari
,
,

nain couservaturum. tertio ln7 Die Jovis


,

Nonas ejusdem
.

m<

sis,

Bev.

abbae,

monaci

sapientea

pro
vider<

que
runt.
rtliqui

extractae

in

novum templum

delatffl

fue-

res', ccBterique

cives corpora
,

Sanotorum

et

'populo

compaPrima quarum fune ligata et m Justinam, alio unius gine tribus sigillis, uno D.
105
episcopi
,

stanti,
fessionia
,.;,,,:,

gi devotionis universo locum cupientes ostendere capsas aperin ju perventi


,

ad-

subconn

tertio

pressum,

tenentibus

Com. Paduae siguum cera lmluec verba communita


,

piumbea adinstar cophini comp

sa

fuerunt osaa D.

Luca

Euangelistaa
esixi
Ul ii
,

scripta in cooperto legebantur g-mis et martyris. Reliquae


:

D. Justinffi
oapsffl

virdi-

autem

documentura in urbis a pite, de quibus 174 auno a Ohristi Natalibua rubeo foleo
* celebratura peddit tofl imo supra mccccxl oapaa Hoc item duobus elogiis in ipsa in lignea bussolis oomj altero vitreo i Qui registratis comprobantibus
,

singnke ctismet sigillifl tantnm communitie indices habebant suos. Secunda cooperto Maximi episcopi S. feminm Felicitatis
; ,

m
S. et

ero

f.

confessoris

Juliani.

Tertia

trium
S.

tium. Qnarta S

Arnaldi. Quinta

InnoeenUrii. Deiude

infra

deventum catam; elevato


fuit
factae,

ad

capcllam

divo
,

cooperto

arca3

Lucre diex alabastro


noin-

in ea

cooperta, indeque
,

vum
la

devote delata

templum una capsa plumbea ad


in
,

seripsit, Actusqi sancto repletus Euangelm.n flieronymo, declaravjt, Apostolorum, teste D. Bithmia obllt, cujus natus, e t annis lxxiv oorpus anno xx impei

benedictum

star cophini,

longa circiter pedes quinque


clausa

nulin
,

fune, nullisque sigillis inesse, yerissiraurn qua ossa D. Lucae Euangelistos adper ea, q.uffl paulo post reddetur testimonium

tantum

custodiebatur. - In alia oapsa Ugn. stolorum Apocompcrta fuerunl ossa ft. Math consimili h. capite cum uno elogio
stoli
.
.

tini

Constantinopolira delatura

111

ecclesia

Apo-

sine

Hic
in

cooperante Spiritu
Apostolorura
est

sai.cto,

orants

ducentur
capella

Postremo elevato cooperto


,
,

arc

felici

consortio
,

S.

indeqne
delata
dictffl,

fuit

inventa Mathia3 ApofltoK existentis templura novura devote in extracta coneimilis prcapsa lignea

tus

Horura

corpora

in

connun Apostolorum
devote
ousto-

ecclesia
dita

in

ConstantinopoU

arbe
,

una

tribus
in

sigillis

tantura in

positis,
'
I

qua

reperiri

corpns
litterifl

^fPff '^' S. Mathiaa Apo11

tem'juliani
stantii

Drius Apostat,
contra

eeclesite oustos

videna

savita-

Conetantini
filii
,

Constantini

saltem

i.niiia

sto

i,

ima

* plumbea

nnpressis desup
fa>

suTessoris

Christi

fideles

(vmo Co\ proan (impiua eoim

testabatur. Cceterura terapus non suppecapsis aliisque adiraplendis prsdictss in loco tertu difabat , septera capsa3 Confessione d epo dineo, vulgo detto Sotto suffragane sigillis, altero reveren.
afflxa
,

quia

apenend

in vivos Christi imperator non solum cruces sed mortuos etiam viebat ne quid eorura imagines ctorum
,
,

ateris

relinqueretur

eonoremuc

W
j.rocurabat)
,

San-

sitas

duobus

lv.no afflatu,capte S. Mathiffl peteee oco.rclicto, in navi Ital.am


Venetias priraura
,

tSfliSlllo,

unpo
et
,

oui

dum

prsdicta

fierent,

snpervemt

altero
,

detulit deinde Patavinm

Com.Padul,per me

cancellanum

comraum-

*
.1

I)B S
'

JUSTINA VIKGINE MARTYRE.

leS .JustinBdevotecollocavit put sepel.n


1CDS

w >g\
pf

iDse

babitos

derelictui,

ac BUis

significantes inscri-

voluit

,,,,,,
5

per

Fredcricum

impcatoremm
te,tatur

^
"\

Jatum,

autem

delatum

we ^^SSl^l^"
custodin,
i

Luc* ac Timothei Apoptionibus, qu* imperator ipse iDesse corpor a maxima cum voluptate Chris tianique omnes r 2 Uis P0mpa ^"

J^^
natis
,

Andre,

V
locus

Btolicum, mcccclmv. mi nica


re ,

datum

Rom*
Eod.

anno a

ISati vi

k e.c.W '-'.'/'
WS
icus vero seculo

mAnnte
U ^; m//i S
-

Ku

*/fre-

^^ ^^

so litisque

ochonoribus nte persolutis ac ne llum0 denuo mandarunt


, ;

^r

'

nota ad

mcmoriam

insigni et

frequentia

Romam
fa

Constantinopoh detulme,

S<

w%

tantumduoc NatalibusUb. ^oap.^psa etPetrus de


,,,,.

^'^
(

s ^

*p0stolorum copporibus illum pie det* appar* etiam, nec S. Madicarunt. Juliani Blate Patanu,,, fuisse ab reliquias Mazzocus referat, Urio trans i a tas. Quid porro

fc

audiamu ^
inventa et deinquit In alia capsa Arualdi abbatis cum uno vote visa sunt ossa S. exprimente elogio in membranis, hoc manifeste
110
, ,
:

imperatore, anno xx regnante Constantino Andree Apostoh Conreliqu.i*


perfi

Verba ejus sunt


ejus

Cojus ossa

S.

LucxJ

Wm

cum

^ntinopolim

uM.

ipsius

translata sunt;: icet corpus pr*sentialiter

Hic servus Dei, abbas

coenobii

S. Justinse

-JJ*?*"
<

habere;inecde3iavideUeetsanot-V.rginJnm.
crwn.discutienda srmi (otfbnis S.Justin_n*truwfcw.
thecanim
et

Com. Padum cum (seu prsetore) et procuratore monastenum nunc consilii aquam, per licentia

anno Domini mccxxx a Jo.

Dandulo

potestate

"' (teo arf

ra " s

reliquiarum

lignea, capsa tenente, aperta, altera oieem pedes tres, Utter* piumbea. louga oiroiter
1
altera

oapsula

S.

Justm* m-

mkW m
reqwesc

vetens calabentem, obtinuit, ut in fine statuti urbis exiferrea pendente in archivio thena tyranui attestatur postea jussu Eccellini stentis
:

crudelissimi carceribus

intrusus

ibi

Deo

ser-

viens per annos octo, menses

tres

in

vinculis
in

coo,.ero impressis

dlcentibus

detentus

lxx

vitffl
,

sua3

anno obdormivit

si virg.et martyns Crueis oorpus B. Justinse impresso , qua unp *" utroque litterarum capite gno in utrooue litterurum a-no ^ _.. _+ _iao fi fucrunt > ea eompe.u aperta, e.psula cum uno dicta3 sanct Virginis

Domino.

Demum
ossa

m
.

illius

index

comperta

tria capita et p
esse,

unum
et

S.

Juliani martyris,
,

et

ossa

His maxima cum tune hfuit clausa devotione visis, capsa ipsa In alia capsa comcommunita. erata, Bigillisque parva trium Innocentium per ta fuerunt ossa Domini delaja D Julianum a B. Sepulcro
mdii
celebrato,
fit

LU

comprobante, ateo, ac elogio hec documento praaaUegato , |m anno ibusin


mentio.
,

episcopi

confessoris
,

aperta nlia capsa , juxta et devote visa fuerunt

bumana, qu vere
aliud
S.

^ ^
:

fuisse et

S.

^. Maximi

tertium

Fchcitatis,

mulieris illustrissimas

manifestissime vicibus hvirChristiauissimus, qui cum multis tandem tres D. N. visitasset mina sepulchri deferens in ajde S. Justmas lnnocentes secum
,

elogia, ibidem comperta, demonstrabant S. Julianus fuit

iu

asde

S.

Justime
diu
,

reposita.

Prasdicta
est

autem

corpora

P U6

101) dictum Gerardus, Padu episcoQd it a Rev. muanno a Christi Natalibus mclxxvu

sancta

ut

(?ium.

in Domicollocavit, ubi et ejus corpus requiescit fuit amicus Dei, secundus episco no. S. Maximus PaduaB, D. Prosdocimi successor. S. Felicitas

,,

pus

fuit

mulier

illustris,

Deo devota, sacro velamine


corpora
,

dedicata.
111

Qivit,

in

arcisque
Orii,

condignis

collocata

monaci

llaBC

tria

pariter
,

per

lon-

inicA

diligenti jcripta
S.
,,

Deinde aperta comperta visaque de quibus elogium in


dierunt.
,

mfuerunt
ve-

documeutaque

in

urbis archivio registrata

aimcus, ut rum reddunt testimonium. Hic Dei ex Conluni, corporaSS. Luca3 et Mathias ,
Stantinopoli
vit.

anno a Christi Natagum quinquagesimo tertio supra millesimum libus Paduaa, ex Autistitem per Eev. Bernardum inventa, ob quorum pevelatione divina fuerunt merita divina Majestas tunc multa fecit mira-

tempus abscondita
,

cu la
di

nam,

ut

documenta

iu
,

arcnivio
cceoi
atfecti

ccenobii

delata, in

93de S. Justinai

colloca-

pra-dieti

de

'

</i'

oMftr

/iir

DOfttl

duLuczreliquias nacti forte /uerint Patavmi, guin Marise Mazzoci cancellarn ea Uum nonest, 107 habes, avero de rerelatio,quamsupra num.
lat.

10

Quocumque tandem tempore SS. Mathixet

visum, surlanguoriQuapropter dibus, sanitatem recuperaverant. Mnn Providentia Leo, Romanaj Lcclesia3 Pontifex
existentia testantur

auditum, aliique,

diversis

Maximus,
tistite

Patavium
S. Ji

pervenit

ab

ipso

an-

susceptus,

Paduaj

per

biduum
collecta
in
,

moram

Stante enim
e

itla,

S.

Lucxossaab Uno

trahcns in 03de

ubi corpora Sancto,

Constantinopoli
julian

Patavium
:

delata fuisse oportet atqui aliunde constat, S.

rum inventa venerabantur


multitudine
celebravit
,

unum
Missam

Lucx corpus
otore,

Constautim
c .r

saadorum
Procopio, Ulius

a Constantino Magno,
est,

iltatum, ibidem

saltem

tempora, id

adJustiniani Sem usque ad seculum sextum fuisse

clcricorum et civitatem , qua3 autiquitus anapristin thematis viuculo complexa dicebatur, restituit (ob hxresim multis jam anbenedictioni constricta fuerat , ut nis anathematis vinculo Scardeonius tib. %, classe 6, ubi de S.
e1

laicorum

ibit

conscn atum stc itabct tib. i de JSdificiis cap. _. Constantinufi Augustus, inquit, interprete Mattrecorumque gloto, aidem A.postoli8 hanc posuerat,
ria3

Maximo, nimirum Arianam,

ut Ursatus
fide

ad an,

num

1053)

populumquc
Dei

in

confirmavit
in

inventionemque

Sauctorum

canonizavit.
,

Quaj

ac

nomini consecrarat.
,

Xullam autem

novem Amicorum

corpora

dictismet

quae ibi jacere Apostolos tenec locus ullus speciem otferebat constaretur; nunc, cum hoc ditorii sacrorum corporum. At

notam reliquerat

subconfessionis loco , cereis capsis clausa, in nonnullis monachis devute custodienaccensis,


da

commendata
,

fuere.

Cum autem
et

rev.
caBteri

abbas

templum Justiuiauus
penitus

reficeret,

artifices,

effosso

monaci

sapientes, provisorcs

patres

pavimento
ligneos

ne quid

male comtres,
illic

po8itum,

viderunt

loculos

corpora ipsa in medio templi novi ex opposito decrevissent capella3 D Luca3 dicata^ , depoui ut

,,

DIE SbPTIMA OCTOBIUS.

^ 17

posset, ut populua videre votaque sua adimplere timUes ne quid inconvenientis suceedat, dum tres aut quatuor ips* apert extarcnt oapsffi
, ,

nis quatuor

vocem amiserat, ita qood loqui non quod cura medicorum m ..irne posset, videns habita notitia de iis qu* ab omsibi prodesset
, ,

meque totidemquc cives assistere cancellarium onus aperiendi claudendique capsas


monachos
,

nipotenti

Deo
Dei

in
,

Sauctis

su.s

apud

adem

5.

Justime fiebant

mente
se

et

corde contnta ad A-

suscipcre voluerunt. r

wUmm
,

suffragiuin
|

*
,

Bperans et ipsa,

sanitatem cousecuturum

et

super singulis corporibus benedictis factis oraperveuta ad corpus S. Justiua? majori tionibus
fervore deprecando
,

cum quidam monachus

ca-

g VIII.

S.

Justinae

alioriimque
ln

tetigisset, pite dict Divm os aupplicantis tim vocem recepit, sanaque ad mona

est

Sanctorum reliqui*
.

templum
n
.

reversa,

magninoans

Deum.

Soror
,

Mari-

nOVUm
,-ebus

SOlenniter transteruntur.

in na de Fabritiis, Veneta monialis mon asterio S. Mathi, per anno duodecim paretinetiena -tomachi dolorcm, ita quod cibos quasi continua ejus corpus re non posset, febre
tte,

Adievi Vartil
,.
,

ut superiore^
ja
,

mdimus,
nis

medicamine
intellectis
D

provisionibusque
iis,

nil

fa

S/,

U quo minus
f

reliquia-

ficientibus,
\i

quaa

per

diyinam

ontpeclu
.

rum
tur.
in

translatio inslitueretur
,

popxili

pridie Nonas Martii Veneris Dei itaque siimmo mane omnibus cougrue prseparatis capsis delatis et apertis, in locum pradictnm utriusque sexus multitudo ad tanta populi et
,

ebant

ad

Sanctis Buis in uide S. Justimeficorpora Sanctorum perveuta, preces

porriffens. et ad corpus S. Justinseoper menta sanrando omnipotentcm Deuu

corde

ctorum suorum
tim reversa
114 Qua
ta

titueret,
iil
,

sta-

u.

corpora

sanota

visenda

continuo

concurrebat,
,

domum

it.

utamane

usque ad noctem quotidie conflueus cedere non posset. Iluc ececi alter alteri loco conducebautur huc surdi huc muti huc a dav monibus vezati , aliisque morbis afifecti acc e de:
:

akbi noe1 urbe manifestaque sunt, mhilominus Rever. SuftoSapi abbas fraganem ootmcentur ea ut provisores siarum
I

***

bant

ob

m e rit

Amicorum
sanit.-.tera
i

De

divina

Ma-

e state j

pristinaiu

compotes fieri sperante! qu e divinum implorantes


tibns ipsis Sanctis,
quotidi e offerebant.

recuperare , votique multi sinc e r e devote,

quie omnipoteus Deus iu Sanctis suis facere vo.Vmicorum quod increduli credant e1
,

au\ili.ini

interceden-

Dei intercessiones nobis multum prodesse, ridicum volucruut formari processum. Tribus
itaque
notariis
,

ve-

ij.-atiam obtinentes, vota

sua
quae

cancellario
,

et

uno

ci

Inter eastera miracula

piscopalis

scriba

meque Caucellario Com.


,

as-

omnipotens

Deus ob Amicorum suorum


iis
,

te (horresco referens) in Soror Camilla tavit.

merigloriam tuam maExc. Jur. Utr. pe,

Bumpti

jcribentibus,

""soribus
,

um

pra3sentibus

Sap
aliis

iu nrocessu

nominatis non solum principalibus


medicis, mult.sq.ue

raoniaPapafava nob. Patavini monasterio S. Anrae, Ordinis S. lis professa in doloBenedicti ob insupportabilera oculorum luie deiude voee, postremo rera ambomm pednm beneticio privato; ita nee videre nec ioqui, nec pedibus stare posset, multnm tempnshanc suLinens infirmitatera ita nt medicamina medelaque sibi cura maximo suicorpo-

ancisci

sed etiara bentibus ,

noutiam ha';

sub juramenti ea vera fuisse et esse, sati

nnc

batum

est.

Pr.
v.ear

W-ta
nsyl

de vico Maserats*

n m
.

<*
uiei

raan*.

oonfin o S

An.

d.

Domi
per ucoh
,

Quaran
valens,

ris

dolore per Exc. medicinm


faeere

et

chirurgi.e

pe-

debilitetem pedibus subs.stere non decenn.ura hao iaborans rab .

c
coitling.
in(,
11.11
'iil'
<

ritos quotidie praatita

non potuemnt, ab

per civitate.

'

oranipoten.i
Mibiu

Deo

est

oonsecuts.

ntus,

pro

r.

Mnp. -.-.-..,
n

"

r ,ad '"^
'

'"<

/muci.
nrnlis,

Csmills , c-on.ideP ra>fata soror rans, quod gritudo sna desperata ab oranibus babeblr, confessa et contrita corpore Dorai^
113

Nam

ibidem, mulfts videnUbus

^TZ^^^Z^
p,
r

compos

la .tus

templum deMnbulaba^.

Sanetomra reperiebantur, devote snper nncqu. que preces porrigens suas, ad corpus S. Justmae

***
Ba
cis su.
,

& SSlrS u
divina

Cmcesignando
terro S ata

illos

os

et oculos

tetig isset

in-

m*M*, V">>
I-

a nob. D. Bernardino Papafava ejus patruo an vidUset eaput^S Justin. bcned rat,
respondit
ul est . Ita dom.ne ) quibns verbisa se prolat.s stupe.aeta sensit, ex omnes suos sensus su. eorpons commoven , et
:

documen

rm

-^ ^
I
,

Missier

s. .

^ST^SLK
P>o
lentes, illa

c "- u '

r^

^
t

Sapientes e

.^
(

tunc (mirabiledictu)surrit nullocoadjuvante , P er seipsam ambnlavit, v,d.t et loquepedum benefr batur. Voce itaque , visu, et laudans on.^tentem simul reouperatis cio Deum.quodsuper se, mtercedent.bus Sanct.s
ibi
,

-'^^t V We
115
.

,, Sibns

, Ma,
)

ta

suis, misericordiam

fecerit

teta
,

domura

est

^
'

man

Majus ta.jw*-populi e t
et

^^

^j "

Tsccus multitudo ct u
ato
.

in ccclesia

su-

pe^^

nob.l.s Patava reversa. Soror Barbata Leona B. Antom . pe remonialis vela.a in raonasteno

W>ne
tuer

reperiebatur, tentaque devop pQ _ spirituaUbus 'teraporalibus et


doctoI!ibus iD
,

^^
utraque

grini,

que

ob

quamdam

tegntiidineni

jam an-

entibus praceucuuc.

facultate,

et

^
'

MAETTKE. BS nsTiNA TIEGINE

tatni

,.

pr ocession,s

oroo

monac.
I

*M ^ ^Zu
^

ftieni
[i

fuii

Be v.
''"
,

Suffraganeus,

abbas,

'

" nls

:;;r
'

sr$
:

---,

cor

SSKK*
MI
,

lir eD aratis

; decreverunt

rej

reinper;

>

'.,

"

Sinffulls
i.

wtorum

itaque eapsis Ucorpora extra-

s^s g
devotloms
impior aI,b
a1)noftt0

in

parad,*o

^
grat.a

'

"*"

i; " g. t
t

lo

u
magnifice

nov o
,

autem

jam

pro

ha0 9tta tac su

oharissima patria, deinte rcedere ,

''"
,i isque Sanoti

^'""'

donc m synuoue innteouam diota corpora consentientibus urbis "v bbas,


'

raoiente,

^
,

et

prasentis Actus pr

106

^^

benedietum oum *l' ',,, p rB dietia autem t singu ta, P* .,,. ^?' agerentur partim Bonitaous ra interfuerunt Mag. D. A- .,., tim vacse, eqnites
,

^
,

J^JjSoo.

Capul

,'

consamili, qui; evttacta in eyndone

3=s
voluit
,

ex

oiciine

4
:

is;:
de Ira pol.n.s,

es s
Ant onius
Mussato,

,,, extrahere

reponendam

in ca-

;,,,

S.

JuBtin,

uecnon nuum almd


aUo tabernacuio

D;

, ,,,, ,n

^T/rumque

pradiota

novem

novem corpora Sanctorum

re-

ldua. Jo. S. cob. Docto


,

Vtan^

plU
"ert o teit.o

continente

J-J^
ter
,

;J
ex

IAl varottus 0roUigio>


,

Hercule:

J***-*^ T3^^
Hus
rector

DD

" lbUSqUe

,lo
i

pned.ct.

suflraganei,

" t;.rnm; Jur.su u


,

Bernardinus Papafava,

'",,,,, slgn um
.

habentibus, eera congrue


ligneiB
in

,apsis item

s.ngu l.s arcis


;

^*^
,

c fc

uia

ttdigratiaimpositis,oumquee .uftraganeus et abeasent, Kev.


;
,

IBter

aom-

oereis

accensis

laudes
et

cond.-

cus Anto U Do<rtore , Bnatnel

J*
r
c
^

non LuQ0Vl MarMllthlww Walianns Legum Pax aSeala C.b.ilinna


.
, .

cum Fran- F

, D eo

reddentibus,

Mag. Sap.
ass-

minu.
hono.

PP

A1 KJdo _ Joanneg p A.alreas Bonfto Vitall uus

,,,.

de

,.!.,,,
,

slugulas singulis

gotaj devoteqUesnbse,uentibua, em ter en ,,_ Brn; dedicantes. Demum sub jpsms

patribusque

popnlo

"e

la ,,,i liou e. , Gara tus, , uls

Joai.ne.

ac

Galaie,

"

J^^Sta..
ueg^ P legriuus quam cie
:

l !?n

Joanne. Baptisto alu, Galeatius, et mult,


elogia

Cremona.

tam

unominepra.dictaSanctorumcorporas.ngnla
n gulisarci8eujuBlibetdedieatiB,reposita,coo. clausa fuerunt, per.o marnioreo superimposito
,

i-
B.

Juu

v:i

hocorduieser. etuumpermansura. templi ad altare Man m in choro novi dextero latere chon in pnm.
trin.u
tn

san

,,
,

mofln

op debu. n
.

capss , compcrta Ut posterin hujua vage meEuaD gelistffl reUnquatur uod ,,, csse
,,.,,.

.,

*t*

^ oiderit

ium

;1

M;l

R LucBJ

luuocentnm-. in secuuda S. Arln sua prima archa alabastn tertia quarta Pelicitatis. Altare vero 81i
.

d.ere
pore

'"
ster.o

M
-

^ ^ ^^
^.^.
K ev.
,

compendio narrat.one
MCCCCLXU1
ei
^
.

QU0
.

tem-

at

dux
iQ

11K ly t u8

et

hoc

moua

in secunda, S. nistroincapellaprima.S. Jnliaui Matertia ex oppositoS. Luca,, S. Maximisin Ur.i corpura permanserunt. quarta, S.

^ p nM \*

^ debat

D.

LXxmon!lc hos

Bernardu. sub setenebat,


pietatis

Pl.cent,-

tia o degente. iu observan

ver

Christ.anffi

tbiB

in

DIB SEPTIMA OCTOBBIS.

"

B19
IVCTOItt

\ nSB et

religione

sancti

patris

uostri

Benedioti,

virum D. Ludovireformate per vcre beatum detuleruut fratrea S. Franciaoi cum Bacto duo corpus partibus Boxinse qnoddam Venetias a sed EuangeliBt ouod asserebant esse S. Lucse mille ex clarissimis testimoqum.iam jam annos tam Latinis, quam Urtec.s cerniis soripturarum quod isdem EvangelMta notitia haoebatur,
, ; ,

IX.
niter

Extrahuntur

S.

Justinae

reliquiae et in

locum suum solen-

reducuntur.

tiasima

coenobio Justiniano esset Paduae in


,

ut re. veritaa

Dominium Venetum cognosceretur.per inclytum apenretur, to ut ejus sepulchrum fuit ,1 ecretum prrnter caput, quod mossa, quo fere omuia ejns huc transiens abstu^ FrederiOUB Barbarossa
perator

r.uamquam \Janno 1562

eo consilio

JuBtina Miqui* S. principe lempli novt sub ara


,

f/jZuo
tMMtmMh

Le
ita

et capsula plumbea reperta suut; ,,nt-, Deum glor,universi veritatem i-.>T populi mnltitudo ad eam "erunt, rt univerBa ' ouourreruut , Uiudan.es
dioitur, in

inerent, coKocat* fiassent; ut iilicperpetuo r curis nec sumptibus parcereS. dum lamennec r'enlm\ Justinas monachi pergiwl JUO
,

urbem digno subl.raavit Deura, qui banc regiam

mventionem

'dorem augeanl, loco suo ad brevc " pus motmfuerunt. Contig referentur, fainfra et anno 1575 ex iis, qux
'

cile guivis inlclliget.

celebris in

prtmts futt

m
.

'"'"""'"'
',',

re eperieWtur. infra80ripta in vase vitr sanctissimae Trinitatis. ln boc ua In nomine dedicato ad honorem Beasanctlssimo altare, Euangelistte, suut recoud.ta ejustissimi LUC88 Kev. Euangelistse ossa quod consecravit

m
i

earumdemreliquiarum ex ara
cliocl
...

">

|i;:;
'

pe exlraeum "-

dem

Niger, ep.scopus CaCbvisto later D. Marcus anno 2 mensis Octobr.s tbareusis, die Dominico

itatus. Rem vustempliS. Jnstinm chorus fuit " Patavinm Tabulis refero, quz iterum ex civilatis raro respersx) apud Saviolum (sed mendis non Cbristi nomine Amen. E apag. 118 sic habent In oxxvn, saluberrima Nath
:

Anno ah

ejufl

Sede Komana ib. conmcccclxv, et auctoritate a d BU devote boc al.are ces sa visitan.ibus quadraginta dierum indulgentiam cousecrationis duraturam. indulsit, in perpetuum

Aprihe lnd xi*, die Merourii, vu mensis

adute

et martyris, postpranecclesia S. Juatinss virginis Vlll P....t. Maxim. dium, sub Pontifioatu Urtani Dei Serenissimi Joannis Corneln

et principatu

regina Padum. . Nujustina virgo et martyr, impressiouc S. Marci ab raismu argenteum cura dioentibus ; S. Marcus VeneuTo latere, litteris impresso seren. pr.nc.pe tus Ab alio latere Franlitteris dioentihuB
,

misericorditer

praesentibua D. LeiBo Biatia Duoia Venetiarnm, Nioolao Fasiolo Compagnola, D. Olisse Bragio, D.
notariis

D. Prancisco Sassonia, eto. (Em toSeDastianoSuttorede PolUa, ao alus leguntw- celera Itatidem verbis ibidem JMine
lice,

colleg.at,s,

et

Veneliarum,

similiter

dux. . Dei gratia Venet.arum ciscus Foscari Boripte Arualdi in oarta membrana Onae in capsa S. uativ.tate
etant,
est. iufra legere facile
.

Cum reverend. 8. exceptis inscriptionibus). hujua civitatis, Congregationfe Justinae monacbi obori, quem exstruunt CaBinensia occasione novi
tollere ei loco
siiE
,

Anno

Domini unn, indictioue Apo celebrabatur festmtaa Jacob. Julii, in quo templi S. V.rgmis et toli ob reamificationem

'.f^f'"^
Regu .m ub
,

jara

pnesena altare Majus m oap.te cumque .d opens et chori situm debereut lUuscertiores ea de re feoerunt inchoassent,
eecle-

ImYrtyria, Ordinis S. vantis oongregationiB

Benedicti

P 8dua

parietum

:,

Sl
L L
D

quiesceban, o o nbi antea rehqu fnndamenta, extracbe fuerunt


I i

ejusdem B. JuataniB luit et in quod cum rueret, deatruotum essen nova

triasimum et oellentiaaimum '*' Landoequitem,hujusoivitatis] equitem, Erizerinum Capodmacca mura et Magn.

Dora.

Hieronymum

toidaLion.etLWumZaharenaequ,tem,deou, Antomum Poloaatro nec non Dominum riones


,

hujus monastern R Arnaldi olim abbatis

et

go.Bened atem, comitem Alesandrum da D. etequitem, et P,ano.soum SSnm Salvadegc


Kelo-io ad eocle
lusndssirais, e

tr.ura Invenerabiliter colloc.ue,

urione, suppl.cantes

noceu tium. et scripta sunt aumTam vetustatem ignorantur confessor.s per D. PeUrii in Ubro vit S. Sedia gratiam ep.scopura Dei et Apostolicm t cum com.tem Saccensem , una el
,

ob maliorum, quorum uomma

Uenti

inum,
L
.

,;

abbatibue ac mo TrLside Cougrega.ionis, veneet in bao arca eopiosa, n80'iB multitudine consuraraationem templ. sub Uliter usque ad

Joanne Coruario, abbate

S.

Benediot,

deMaa-

le maa prinoip. nis utoperia prasdicti 'lor.os* quod Bttb dicto alta, Jesse velint, a,,sliu J ,,sparo. ,n,.ln-,,ua-,eiv, .s,...,'. nse conQuiescaiii domiiu ct excellentissimi i'ft8 ^ui iZ6 Oui illustrissimi una cum prasdicto nn-odiflti pra-tor et deeuriones

^
.1-

mte

v^,

iltirum ann0

tuit,

Magim SSpermansura

partis ecciesi*.

qu*

destructa non

domiiio equitc Ioil.imiu, desias decucaTsn abscntibus nl se contulerunt, l .a pnelesiam S. Justin 1,a ;,m i"

^
b

i(7,fMw.

,
auta

minii

collocarunt.

5rts

'

S,num,

ra.

Bterii

r .Uiusabbatem dignis.ranra
Padu,
i,
r

"-

"

et

doninura Vitalianum uuua d

',
lbl
;

<*

W JSS mtesetad

n eum looum duoes babuerunt,

OS)

r,ie.rm

^texiguna

&

eo exiguum tumqu" erat in apparetant, et ouiuadam arca indicia lch vel pergeret, mih. Joanni nmni ulteriua

-perI?^

m^a ^S-tL'fni,utlocP
'

B o, bujua

magnific civitatto
alt.tud.ma fr

forraaraque

altaris,

quod

erat

s<m

Octobris

Tomus

III.

,;

820
AUCTOHB
tffij

WARTYRB. DES JUSHNA VIRGINK


e lapide marmoreo , et contectum utnmque duo lapia cavum, intra quod
iiuci=> litteras

D
.

cerdotibus supra
*

altare

lata

r , lit

arcil a
i

J.B.

pide

tronte fronte

c* et

bentes, videlicet.
hfBC
. . H

nnnt er at Qui ad latus dexterum


,
.

memonas "^*

infrascripuib altare
e

^tacto pos.tam tatum ob molen supra hujus nvgm. tamen corpore sanctiss. hujus alma3 urbis rauuw praesentibus
Justinie,

referebat

Ammotum

est

W, b
.

^U
d

coram supradicto illudomino pratore et strissimo ac excellentissimo


incunct;mtcr

^^

^
^

^^
,

plumbea
e%

Majus collocatis suV ut supra, in qua martyri s J U8tm8e quie,


,

domiuis deputatis
.1

multis
in

accensis

luminibus

sacristiam delata, ubi

reliquiano eminenti

aH
i

rectoribus,

Aloysio Mozzemgo, de Placentia, hujufl ,/reverendo domino Juliano Feb. Anno san-

reggente Greg-orio tertic Aumaximo imperatore Maximiliano Pontitice


,

tteoim

ntulum
.

scamno
dein

fuit

mo do
iu

collocata,

delataque
arcflB

imposita , substrato presbyteris sublata ante supra altare supradictum rehquiaa


,

gusto,

sereniss.

principe

rium, ibique ad

supradict pedem una


et

cum
,

monasteriiabb., Pridie Id. 1572. . ctiss. jubilaiaPartu

Alteri,

simili

mo

duabus Laminis plumbeis reposita. Reclusum etiam

nummis
arcse

supradictis

fuit

operoulum

erat inscnptio : doparieti a sinistris intixo, hffic Justin virg. et ,/Translatum fuit corpus D. Peregrinum de Mutina abb. mart. per Rev. D. Verona ac D. Celsum de
.

fuerunt sanotissimae virginis Justii ftilt Btatimqu? reliqui et tabella Bsnea,

inqun

visffl

fuit tapete facto arca, intactis onmibus. Quo eidemque a magistro domino equite contecta,
,

abb. b. JuroPriorem Congreg. Cassinensis sacratum locum ma\inse ex ade veteri in hunc reipub. devotione rehgios* ma totius Patavinae D. servato 1562. 15 Martn L. ritu
.

pJsidentem,

amecancelZabarella deputato acuinsuta, ac dein sigillis S. Marci, lario obsignata cera Bispanica,
magnifica;
,

solemnitatis

0. M.
111

H
ex aru
pi

m-

Mnnumentum magnus pulchernmus ab more lapis tegebat, quo monumento


riis,

mai-

illustrissimi domini et ejusdem domini equitis dicti magistri ns munita. Post, exhibita ab illu trissimonasterii a mo domino a magnificis dominis deputatis
civitatis
, ,

opera-

domino Modesto a

S.

Cruce

et

domino

Da-

cipe txtrahitur.

ptis,

tenuis murus, fecta in eoque illico tanta positus in prospectu posset, appahomo est apertura, per quam ingredi non patuit, e qua PUitque arca ibi recondita, sed

suprascnjubentibus ac coram existentibus


sublato; rumpi cceptus est
,

presbyteris sanniele Vitaliano Priore, ceterisque clausa fuit janua, ctissimo corpori veneratione,
et

duabus clavibus occlusa, quae illustrissimo muuita domino praatori oblataa fuerunt. Deinde
fuitjanua sigillo
simi
S.

Maroi,

civitatis, et illustrisrelictis

confecta

esset materie

quam cum

effodi

prae-

dommi
dixi
,

praetoris,
,

atque ita,
est.

rebus
reveinter-

dictae fabricje

&ucausa necesse esset, sepulcrum

quo

statu

discessum
,

Nomina
gesta?

bierunt reverendi
et

dominus Marcus Perrariensis istius A.ugustinus Mantuanus, religionis D.


propterea vestibus induti
,

presbyteri

m-

rendorum presbyterorum Dominus Daniel Vitalianus P., D. Mar fuerunt Alexius Ferrarieusis, D. Aloysius Paduanus, D. cus
:

qui

rei

cirveneruntque arcam cypressinam, longitudims cujus fundum temciter unius cubiti et medii , diuturnitas et loci humor corruperat

D. Antouius Januensis, D. BeneYicentinus D. Augustinus Mantuadictus Neapolitanus Bergomennus, D. Tiberius Patavinus, D. Paulus
, ,

poris

multisque accensis arcula luminibus BUblata fuit, in eaque inventa fere cubiplurabea, longitudinis pariter unius supra quam inventte fuerunt vaet medii ti
quaB

arca

multa

devotione

sis

12G

Die

Jovis
in

VIII

Aprilis

mdcxxvii.
in

m Uiamascr.

dumnoww
"
J

Bupradict83,

nus tradit,

illustrissimo D. Pnetori sacrario Montis sancti in

"^-

rise

(rosaria

ut reor) salutationes angelicaB


,

et

orationes DorainicaR

una cum nuramo


vulgo
,

ei
,

non
et

absimili, quem Agnum Dei Lnfrasoriptis duae laminae plumbeae

vocant

nio ferreo depositae et duabus clavibus dofuerunt, quarum altera eidem illustrissimo mino prastori a deputatis oblata est altera pe,

mclusaB

characteri-

nes

mag.
, .

dominum
e

bus insignitae, insignit,

cum

sigillis

.piantum quibusdam, quantum


baec erat
:

4-teri
bit.

equitem

Frezerinum Capodivacca deputatorum numero seniorem


^ die

r conjici poterat.
inscriptio
:

l^^^ZSTr^r^^ ^ZZi Nummi


ex una facie deputato
ihs.

senio^i, pariter seniori


,

erfunctus , iHam alconsignare debe,

P.

P.

XIII.

Ex

altero

D. F^-

Anno Mi.cxwn

Sabbathi
a die

lix Leonicenus. LaminaB


scripta
i/
:

majori

hsec

eraut

m-

bris a prandio.

Cum jam

vn

IV SeptemAprilis elapsi

Anno Domini'1662
Justiuse.
,

translata fuerunt
,

Mathiae Lucaa atque aliomensis Martii prffidicti anni , mensis Der/sed anno Domini 1575, die vero 9 fuit corpus S. Justinaj propmotum h cembris Tridentino ter iconem sub D. Jo. de Rippa D. Daniel de Padua Abb. D. Severinus paulo minori haec u de Veroua. Lamina3 vero 1575 ego latere iisdem litteris ex utroque quanJulianus de Asula praesens fui u D.
corpora
S.

rum sub

die

et domiab illustrissimis dominis rectoribus mag. tunc deputatis arca plumnis ad curam ecclesiarum martyris Justime conbea, ossa gloriosse virginis et obserata, et sigillis S. Marci illuclavibus

tinens,

..

civitatis Patavinaj, Btrissimi D. Preetoris, et mag. deputati, et ccenobn domini Livii Zabarella equitis nec munita, in sacrario esset deposita

S Justina

fas esset, nisi

coram supradiotis
in

illustr.ssimis
,
,

Reno-

>>

sacrarium ingredi ctoribus S. Cruce mine reverendi domiui Modesti a


et deputatis

hu-

</

do
125

fuit

discoopertum
a

hoc

altare

S.

Justi-

ii

nae.

Posthagc

reverendis
inscripta

presbyteris

una
<>

praesidis , iustitit P. Ceius coenobii abbatis ac ab illustrissimis et reverendissimis lerarius, ut quo operarii arculam recluderetur

dominis

f[ Mi

mcrarxo,

cum
ii

aliis effossa fuit

arcula plumbea, cujus oper:

culo haec

Hic leguutur corpus B. Justin virg. et mar. requiescit. effossa fuit ingens tabula, quae, Uein ab iisdem quantum conjici poterat, fundus seu basis erat minoris arculce, uti et lapis tabulee paulo minor, qui videbatur fuisse lapis altaris sub tabula ab infrascriptis saquibus non sine devotione
in

orbem

tum plumbeam tum cypressinam dimetiri Illustrissimus Dominus sent. Eodem die.
,

posIlie-

ronymus Lando eques prator Mag. domini Decurioues illo


viris

convocatique ab

una

cum

aliis

nae

nobilibus supradictum S. ccenobium adierunt ubi primura illustrissimocanrum et magnificorum dominorum jussu a me
,

Justinae

Patavi-

fuerunt sigilla cellario recognita ac ablata

reclu-

sa

DIB SEPTIMA OCTOBRIS.


<;a

821
AVCTOnC
,

jnnua,

veneratione

plumbeam, tum
sius

praemissa , arcam tum eypressinam faber mag/Aloyesl


\

ab illu lustrissimi domini pratoris patruo usque ad divisiosimo domino pra^tore custodienda
est nem, qua? postmodum devotionis causa facta incisa inventa fuit in arca illa lamime plurabe* Ossa et ptio hujnsmodi ( Latina nimirum)

ii

J.B.

Urbioas
in

dimensus
loco

idemque
.

etiam
altaris,

extulit
cui

lapidem graudem (ut


veteri
)

arca
altari

erat

imposita

sub

supradicta ut novo collocandum

plumbea

TatavinaB reliquiae B. Justinaa virgv et martyris


reposita per reverendissimum D. Peregrinum abb. et D. Celsum, Priorem ejusdem mouasterii totius

reponendas arc cypressinas satia qui cum iterato pra>dein plumbeie inserviret redux veneratus esset sanotas reUquias as
:

magnas,

et

n
/

Reipublicas Patavinas consensu


rao
Pontifice

regnante sumI

denu0 per mag-.

Zorzi

Porini
fuit

civitatis
et

mum
Marci
tatis

clavibus obserata
,

janua
et

mconoNgill B.
ita

Papa Pio IV

et sereniss. prii.

ronymo Priolo Venet. anno Domini


ii

illustrissimi prastoris

magmficsa civi;

ex cera Llispanica obsignata


Die

atque

una

eoqueperfeclo,
S. Jxulina
reliijuir,

Cum tx. M, r r.. v Ootobris monachia S. Juabsoluta jam esset a reverendis colfabrica, uti et altare, in quo
,, 7

15 Martii. Dein itcrum per ossa denuo coopcrta fuerunt serico multitio maguificam civitatem texto aureo dentioulato ea de causa exornato, una cura insignibus illustrisLeze capisimi domini prastoris, et llieronymi da
,

reliquia? et Banctisaima

cno rinovi Justinas martyns, locandum erat glorios virginis eorpus, quod arca plumhuiuB civitatispatron, Maroi, iUninsuta, et sigillis B.
5tin8e

tanei, magnificse

civitatia

in

medio,

et S. Maroi

supra.
L29

Quo

facto,

illuatrfssimus
serico

dorainus pra?-

tor suis

ipse

manibus

multitio
,

imposuit

b en

tapeti

Btriasimi domini

pratoris,

magn

itatis,

et

infrascriptos

nummos

arg-enteos

videlicet quin-

^^ ^
E

magnifioi
tati

et

domini Livii Zabarella equitis depureverendorum monachorum S. Justmm


in

que;
sii

tres

xxxvi virorum,

unura serenissimi Sesen

uero, reliquos vero

Aloyfelicis

obsignata,
bii
C0I]

Banotuario sacristiaa eju

enoreotori-

Mocenigo

cum
:

monumentis
,

vi-

nr-

illustrissimis

dominis

ctoria3

temporis magnificis dominis deputatia tunc 'ompoecclesiarum, u1 ad aa curam S. Justina accedeque saoras reliquias ad

cruciatorum, et duoa vm Justina virero tui Memor hac epigraphe alter sub serenissimo Ponte, al go,, quorum Cigogna excusus est. Civiter sub sereuissimo
tatis

Virorum cum

nendas

lignarentur,
quisitis,

per

reverendoa
per ad

invitato

prius

confessu
imi

Pominorum

xvi

monachos reschedulam omm horam xx , lllu-

nomine posita
S.

illic

est

LaD

"m

insignibus

Marci

serenissimi

principis,
,

illu\

mo

et
,

domini rectores domino reverendissimo


civitatis

um

illusl

Cardinah
episcopo
,

Va-

mag-nifica3 liujus

o-uitico

doraino

Nicolao

Trivisan

madomino
,

ct ci dominorum rectorum deputatorum dominorum maguificorum tis supradictarum ecclesiatunc temporis ad curam D. 0. M. Anno a inscriptione rum cura hac

strissimorum

partu

virg.

1627

Nonia

Octobris

domino Carolo Zacjoaune Dominico Sala, Comitibus deounonibus co Comite Alberto de Adriano CapodiQOn M. Antonio Lazara equite, Domino Galeatio ab Ib.rologio
,
,

. .
.
.
'

;.
:|

Vntonio,

Otonello

Descalzo D., ad ec-

ccenobium adieDecurionibua, S. Justin xvi e numero Dominorum quo uon pauci runt ventum postquam lo sacristiam convenerant vene,bidem clavibus sanctuano r est illustrissimorum Dominorum ratrane pramiissa, hujus ccenobii presbytens iussu a reverendis supradicta Indutis, arcula plumbea stola rubra ubi aigiUa imposita mensasque sublata fuit pristmo recogmta. ao npradiota ab illustriss. tapesque dissufuerunt sublata hl inventa>
; : ,

. . .

sum. Pontif. Jo. corpus D. Justinaa virg. et hanc augustioquod sub ara Majori quiescebat, in DD. translatum fuit, annuentibua illustriss. rem et Hicronymo de prat. llieronymo Lando eq. opus urgcntibus quatuor Viris
VIII
cipe
,

Cornelio Venet.

Urbano prmmartyns

Lc-ge

praBfecto

UrbaniaNicolaoTriviaano, D Jo. Domimco Comitibus quatuor ad Carolo Zacco Alberto de


Sala
: ,

Ant. Lazara, Adnano curam aBdium Sacrarum M.

de

Galeatio ab Horologio Capitibus VaccaB Octonello Discaltio DoJo. Antonli equite.


,

"

ctore

Jo. Autonius

Campolongo
subs.

/,

Caucell.
o

Magn. Com. Padiue


incisa sunt

J
,U

Ater-oillius

insignia

dorainorum frascriptorum magnificorum

nominaque ine magni-

habito
intprt
'

mblato operquo vcluin candidum apparuit culoplumbeo, Cardinaet reverendissimum ner illustrissimum detectum et aliud sunradiotum sublato, ?eni violaoei
'l'os

ficorumDominorum
ffara

Dein ab eisdem sacerd

Zabarella, Anuibal PapaS Vliana Z. Franciscus Jacobus Borroraeo, Vmfava.Tranciscua da Lion,

Albertinus Mjaxvi numero Caraillus Bartholomams Cittad: equcs D.Co.


.

Ult

serico

Mm,
:i

corrosum; Virgjnia et caput glorios illius sai ,,;,Jm ab illustrissimo el reveren,, ^artyris, quibus illustrissimis domiCardinali, ojasimo domino * dominis deputam

rii multitio vel fa sed colore evanido quo sublato, detecta


i

centius Dotto.
130 Dein
le

et quasi

per

reverendum
dicti

unt

Vit:.ln.un.ii

monasterii

uame- ,., dominura n Priorem po- n.hu


lamra:, u,ra
:

sita

fuerunt
S

monnmenta

infrascripta

Lrea his verbi

Tm

nis

rectoribus,

U-

ad

curara

ccclcsiarura
et

DD. Loneacdevotioneinspectis, dem per suprad^ Cardinalem luustrissimum dominum


byteris
,.

revecetensque xvi consessu mul-

Cornelio sanctuanura proqni prospectura in nariete n qua e. a,^ecebant nbebat, sedil.busque aubhmat icone revolutis sanctuarii capnt dcmol.ta qute ei suberat, e t ara Majori,
, , ,
,

: Anno a Partu wrff. Urb. Oct. sum. Pout etob. sublato Venetiarura pnnoipe ,

lmn foit coloris ros andffl ^edia tehe seu serici multitii uaud potealtera vero par se u violacei sanctissimis ilHus Virgims eo quod ossibus r
:

sublatum velum

caudidum

et

pais

quod Virg;. et Uar^ria, corpus dlv Juatin P auguatioren. trausla um b quiescebat, in hauo q S. 0ecm reverendiss. D. Modcstum lit p er et Conmonaetem Patavinum abb. l.u us ,.--aliasS. ustn,:,,

Jgationis Ca s si,re,.sis,

dita

fuit illustrissirao

domino Joanm Lando

U
,

fale m pr^sidem.

assistente

D.

Dan.de

Vte

m
AUCTOftt
. u

VIROINB DES. JUSTINA


Patavino
Priore
,

MARTYEB
I)

lian o simi

J.B.

:
.

sentibus

Nicolao Tn Decurionibus Carolo Zacco, Sala Jo. Dominico v ,nno, etiem Mag M. Mberto de Comitibus ac Capivaceo, GaleaAn tonio Lazara, Adriano ad ec Discaltio 0, Octonello B bio ab s assistentlbus Reverend clesias decurion.bus;

"e et

IlirronymoLando equitepr* pprefectc Hieronymo de Legge


bufl
>

^^^Z_
, , , ,

vita^

Silvio a S.Bonimagnificis dorainis Comiti Papafava prajAscanio Zabarella , Scipioni facio, Lion , qm cum bastatocomiti Leonello da fecto reliquiis invicohorte custodiendis sacerrimis
,

rum

msg.

.rilarunt

usque postridie ad horam fere xxi

et

llluatrissimi postquam Missos sacrificio interfuerant, discesserunt. Abbas domini Rectores ac Decuriones

. Pat

DD. tsodoro Colonieneii Cherubmo Laurentio Januense: lo Patavino: Cynllo BeUrib D. abbatibus Bononiensi moneta argentea valoris , . Itein
scuti,

'''''"^^^

sanctissimarum vero etiam supradictus ejusdem permisit reverendis rum custodiara D. Danieli raonachis infrascriptis monasterii D. Vitahano ArVitaliano Patavino, loci Priori D. Davidi Fortezza PataVicentino decano cioni degPOddi Patavino devino decano, D. Othoni
:

reliquia-

unius scri

in
;

oujus altere
superiori
D.

faoie

bim erant deerant


S.

CUU0

ho

incisa.

133

Die

VII

OctobriS
,

fo

tnus

Modestus
S.

Crux abbas
:

mi

domini

rectores
et

UlUStriSSl MDCXXVII. devnOeU^ auditorcs e1 clarissimi


,

Tll

^reg. 8.Justina3,etpra teriorbi, paulo mineri h*c:


. et

Cassinensis

al-

decuriones
illu trissirai

excellentissirai
Praetoris
;

domini

curiales

Justina
-

Vngo

domini

magno

virorum

^^2
i

iij/i

un(m

M,rtyr Christi, ora pro nobis.

incisa erateffigies S. cis iunix*. Ex altera


liter

Cujus medio OruJustinae insigmbus S.

monet*

faeie
ista
:

orbes simi

S Ju nobilium numcro comitati ad ecclesiam martyris accesserunt, ubi primum qbe virginis et sanotissimo Sacramento , venerationeque adorato
supradictis, ac auexhibita sanctissimis reliquiis inchoata est suppUcatio maxime so,l,t.. Sacro, Do1 Stephanu lennis, quam magnifici doraini
tori
,

legebantur S.Justinse: in Vitalianus Prior monasterii

duo

in

priroo

D.

Damei
al,

ter(1

S. Justiiu.

Vitaliana Borromea

ora

pr0

nobis.

Medium

famihae ortis S. Justin,


effigies

Vitalianas

insignibus innixse,

occupabat.
valo-

huic mu- E eques, et Borromeus Borromei dominis decurionibus destineri a magniticis quorum virtute et prudentia direxerunt
nati
,
,

tvu.
$ua
jffl '""

131
ris

arca inclu-

duntur

htE(

Apposita fuit et moneta, oujus uni D. Eev

altera
faciei

ejusdem
inscripta

summo

erant

Hieronymus

Spinellus

altera referebat insignia Spi. Patavinus abbas orapro nellianacum hac inscriptione 8. Justina
.

curaeundo opertumque uti candidis egregie ornatum erat unde supplioationi asdes; et privati cujusque cui illustnssimajestatis plurimum accedebat
, ; ,

cirordine ac tranquillitate peracta est quod pannis totum Pratum vallis


,

nobis

S.

Justinaa,

iisdem insignibus innixae


;

effigiera. Tertia

cuj ua

alte]

item argentea valoris ejusdem D. Cyrillus haeo verba


:

mus dominus cum scopus


,

Cardinalis

Valerius

civitatis epiet

reverendo Capitulo
cathedralis
etc.

reverendis
intei

dominis

canonicis

ecclesiae

Bellafinus Patavinus cererarius S. Justinae Bellafivero effigies S. Justinae, insignibus altera sebantur, additis verbis , inn x;;
;

nit; processitque hoc ordine scholaPetrum Saviolum hoc loco sodalitatum,

Sequitur apud

supra

relatis:

8.

Justina ora pro nobis


est
,

Qm-

marum, familiarum religiosarum, militavium musicorum abbatum clericorum nipulorum,


,

bus, ut supra

narratum

et

coram

itera ut

supra, peractis, jussu

simorum DD. arca fuit eadem


n em ouatuor
gister
S.

illustrissimorum excellentiset DD. decurionura rectorura


,

et optimatum, supplicationem comitatorum, ornamentorum lonlatorum in ea varii generis operse ga series quce singillatim huc inserere
,

iu longitudinem ac crassitudilaminis aereis latitudinis digitorura

pretiumnon existimavi. Solum hicaddam,


subfinem supplicationis eaque peracta, Pata
,

quas

dominorum

decurionum jussu

ni gessere.
134.

Petrus Zuohi faber airarius ex adverso quibus filo Urbani [ habitans ] confecerat
;

Collecta

ordine
et

supradicto

in

ecclesia

J,

supplicatione,
presbyteris in
eris

collocata
;

deouo

ab nsdem
i

a?reo crassissimo
,

eonstrictis,
,

, '

Francisco fabro stannario laminis reis impressa fuerunt insignia et rato primum quidara S. Marci illstrissimi sigilla magniticae peverendissimi doraini Cardinalis
, , , ,

vocatoque magistro ad hoc pastauno

reliquiis

pegmate arca exhibita prius sa veneratione, Sacrum inchoatum


musica reverendissimus

solemni ar V D. Bonifacius Sanguinazzo, ecolesiffi cathedralis hoc finito, supradictochidiaconus, decantavit

quod maxime

et

civitatis

et

illustrissimorum

dominorum
et

re-

rum illustrissimorum DD. rectorum

illustrissimi

ctorum
D.

demum
,

vero

monasterii
familia
,

supradicti
,

Danielis
et

Vitaliana

oriundi

insi-

gnibus

arca denuo hunc in modum sigillis munita a reverendis presbyteclaet obserata ris in sanctuario deposita est
sigillis.

Quo

facto

magnificorum et reverendissimi D. Cardinalis, e1 decurionum jussu a reverendis presbyteris monasuperpelliceo stolachisque ejusdem coenobii
,

que

vium

altera

illustrissimo

domino

prsetori est tra-

et martyns pegmate sublatura fuit, delatumJustinae corpus iUustnsque inchorum, ubi coram supradictis

indutis,

ejusdem gloriosa? virginis


e

dita, altera

domiuo Nicolao Trivisano, decurionum


vi

simis

seniori.
dein vero,
ittcrui 10 fll ,

132
e

Die

Octobris

mdcxxvii.
et

Illustrissimi

illustrissimo et reverendissirao rectoribus magnificis DD. decurionibus colD Cardinali et hujus sepulcro locatum fuit in arse Majoris
,

domini rectores supradicti

magnifici decurio-

tmplumdela- ncs
(

mane

ad ecclesiam S. Justinse
iisque

una

se

matu-

re contulerunt,

sanctuarium ingressis, vepraevia, coram ip.-is a reverendis preneratione


fuit
,

variisque angelorum pioturis rei causaprssparato, lateribus, et. sub laadornato, cujus parieti a reliquia* quiescunt , coraubi sanctissiraa?

pide

sbyteris arca supradicta sublata


ratione

et

vene-

maxima
causa
ad
(

delata

in

ecclesiam

splendide

missa sunt monumenta sequentia etc. Item translatum est altare etc (ut num. 123 . Divaj Justina?
:

Ammotum
corpus
con-

fuit
,

quem

ea

de

aulceis

ratoque
holoserieo
ris

id

sublimi

undique exornatam , papegmati imposita


,

quod
;

erat

cooperta

ostrini seu purpurei colocujus custodiam permisit ci-

inventa sule) quaj monuraenta, ut in loco veteri ita eodem , a lateribus commissa fuere parieti quo dictum supra est, ordine in novo quoque quae secollocata fuerunt. His tamen addita
, ,

quuntur

DIE SBPTIMA OCTOBRISA quuntur


: :

m
in archivio

primo lamina plumbea his verbis inMartyri Jesu Chri-

am, cujus

similis exstat

D.

Justinae,

**

" Justinae Virgini et Bcripta Vitaliani ac Pra-pedign.- s>boli, cceli inco,,, tutel i ffi terrenae hujus provinoitt regime, ac
.

praesentibu-.

Rev. Pater Jacobus de Padua. Rev. Geminianus de Padua.

lari

divinae,

se

suaque respublica Veneta, PaVitaliana familia


illio

duana
u
i

civitas,

commcndant,

Qjc

Lncolumes,
iat.

tercest
h

consortes gloriae sua inD. Daniel Vitalianus devotio-

Rev. Aurelius de Bergamo. mdcxxvii Non. D. O. M. Anuo a Partu Virginis Urbano VIII summo Pontifice, Joanne Octobris
Cornelio
libus,

ni-

ergo 1627.
Praiterea
:

qui sublato pariete Veneto principe prohibebat, et sedipectum-in sanotuarium


,

revonunuu

L35

t.-.bula

marmorea, cujus haec

est

inscriptio

etc

Anno a Partu Virginis nimirum eadem, quae numero


Coloniensi, Hieronymo

(mocxxvii)

130 *ran-

caquaj parieti adhaerebaut, in sanotuarii Corpus D. Justinse virginis et put quiescebat martyris, quod ibi sub ara Majori translatum fuit per Kev. aujrustiorem

revolutis.

in

hanc

rszYforo

Spinello alns-

D.

Modestum

S.

*, Pat. abb. hujus monasterii


,

nullahicapud que abbatibus dicuntur, <iorum

Saviolummentio.Reliqua audiamus. Sic pergit duo monumentranslationis hujus relatio Quss


:

t;i

mb

fuere recondita.
beis

argenteus
lin

fuil aroa plumbea, Porro monuraenta lamiuis plumet nummus mscripta, quaa duo fuerunt jam ante per illu(vide num. L5J4J

lapide,

ubi deposita

alias 8. JustinaB Cassinensis et Cong-regationis assiatente D. Daniele Vitageneralem prassidem, monasterii. Annuentibus liano Pat. Priore dicti DD. Hieronymo Lando equite pra3Ulustrissimis

tore, et
pra3sentia
lai

llieronymo

Legge prsefecto cum magnificorum DD. Decurionum Nicode


,

Trivisani, Jo.

Dorainici

Sala

Caroli

Zacoo,

imum

D.

praetorem ad
runt in

perpetuam

rei

me-

depo

arca supradicta, de

Comitibus et etiam magniet comitis Alberti de Adriani ficorum DD. Marci Ant. Lazara,
equitis Capitibus Vacee, Galeatii ab llorologio Octoneli Dicalzio ad eccleAntonii D. Joannis
,

Aprilis qnibus in Documento diei idumbeam, ut Adverte, B fecta mentio est. lapidem, est, coilocatam fuisse supra supra diotum

praeteriti

E
i

sias decurionibus.

ubi tabula

grandior
e

est,

cui

in

loco

veteri ea-

137 In

nomine Domini

nostri Jesu

Christi. A-

Ualiani

dem
fllit
,

arca

etiam erat

prcparata in hoc arcula cyquas arcula stragulo aupressina fucrunt , et mox reo, hoc vero lineo cooperta idem sehoc raaterie in praeparata
inolusa
fuit,
,
,

im, plumbea in

imposita. Tum sublatum panno aureo contextum, et

men. Anno a salutifera ejus Nativitate L61 In8 mensis Maii, eJB dictioue 10 die Sabbathi
,

Pr^dfj

dem

mo

Joanne Modesto

sextadecima. Urbano VIII sumFerdinaudo imperatore electo 1'outifice Cornelio Venetiarum principe, Rev. D.
diei

hora
,

pulorum

obturare

coeperunt

ingenti

nimirum

solidissime marraoreo saxo, quod affuso plumbo sigillura S. Marci aggiutinatum , plumbo vero irapressum fuit. Quo peet magnihciB civitatis illustrissimus DD. Rectores racto, illustrissimi magnifici DD. lissimus D. Cardinalis, decuriones, et raagnifici DD. supra ad reliquiarum memorati, quibus custodiendarum demandata, discesserunt. His subcura fuerat constanter interduntur, qui huic negotio S.vanorola, Aloysius Reafuerunt, D. Aloysius D. Celsns CampaD. Fredericus Papafava to D. Franciscus SasUlysses Braga g-nola, D. Sebastianus Bolhs , sonia, Jaeobus (jiacoraetti D. Nieolaus RiTrivisan r D. Joannes Petrus ad hauc solemnem supplioamondo. Denique
, , ,
,

Cruce de Padua abbate monasteni alias Caasinensia S. Justinas, ac Congregationis Padua praeside, D. Daniele S. Justins de praBsenVitaliauis de Padua, Priore claustrali,
S.
,
,

tibus

Cum in Bubscriptis etc sanctuarii novi ac maguiiiprosecutione fabricas Bella? monaohoci templi supradicta S. Justin,
inlrascriptis
et
:

rum

in

extremam

et

eminentiorem
statuas

sanctuani
Vitaliani

et e partcm asportandie essent, duabus vicinionbus aureae lcoOpilionis, qme in dexteram videlieet, na3 columnis hinc iude ad amovere quoque neimpositaB eraut

et

kevam

rusticis indigem* tionem, computatis exteris millia convenisse que, supra octoginta hominum
,

praefatie cessarium fuit, quod earum aspeotum impedirent, ut alibi, expleto selhe aliquantulum rem inter a-eudura, opere, collocarentur. Quam ob Vitahani butabulee qnia inseriptio raarmoreae ac Prffipedigrna? conjug. sto supposit, ipsius provincia VeD Justinao parentum, ac iu tota primitiarum, pia corpora neta Orthodoxa3 fidei signiti-ab:it, post ipsam tabuibidem quies.v.v
,

dicuntur.

NonS.

Justinas

modo

ossa ornatwrt anno

lara reperta suut.

Quouiam autem hgnea


et
erat,

area

Prxpedignx memorx* jus Vitatiani et renti SJustiniBmonackiconsuUumvoluerunt Factum monachis S. Justime ea; summa,
idprooul dubio a
ideo
atque veneratione qua in Sanctam feruntur, ^dammodotd
;

fuerelocoreposit

templ*novo,sedet*a-

in

qua

per sexaginta

amplius annos jacuePrior claustn, qui opefieri


,

rant, ea
ri

consumpta

anxius intererat, aliam


,

in

qua eadem
ces'

corpora assemrentui
saret *
'

et operarios interea

le 9'

S. Justin gesUe abs re msum est ret Patavmx a Petro civitatis seriem ex Tabulariis

cum in cultum eUam redundet, non


iolo

transcriptamMc quoqueex MDOXXvn msubjicere:sic itaque Ule habet :


dlct

*W.
lu-

dictus in dextera co188 Loeus tumuli jam viginti spa a solo pedum circiter r lMmna evistens lumna exisicu eum haud altum attollebatur, ut ad tio in ascensus, coufecta capsula, l nor D.

,,,-.

itntum, *a

cilis

esset

repo..i,oo. s

cubiculo adra. rev monasterio S. Justime, et rae notano et testibus frascripti Prioris corara adra. rever. PaterDame Lptf, constitutus dit monasterii S. Justinae, et trad de Padua, Prior scripturam inventioinfrascriptam ihi notario * ossium VitaUani. et Pra^pedign* ois et repositi registrandam D Justinae pare ntum,

mensis Augusti x die Jovis, v

1'adua

de Ferraria monachum invisere , conscendere, et locum prawepit scalas plurima permixta sabulo reossa in quo cum atque Prior statim subsecutus est,

Marcum

et

sacerdotem

perisset

ipse

in novam bus perquisita et ex capita duo collocarunt. Qure inter ossa capsulam

poterant ambo quo commodius

propriis mani-

sabulo

eruta

m
.

inventa sunt,
lide 11

viri

unum.

mulieris alterum
,

cum

mandibulis dentibus aliquot iu


insistentibus, ut evelli nisi

adhue tam va-

summis

vmbus
non

toActis mei

notarii

ad perpetuam

rei

raemon-

DES. JU8TINA VIRGINE MABTYB


1

rom

on

potuissent.

H.nc

^mum

J.b

et clavis ientn> operta aibua venerandis opcrtam, sibus cubiculum transtuKnatam, inde Prior ln suum huic rei intertuere
f,i

i~

Ki

n. -

dua

J-J

Quibus supra ndem monaci, tum etiam laici, qui in plurea tum Ego Dasubscnbeut. itisnostrsa huic paginae
die etc
:

Doctor adfui, et affirmo , ut a , adua affirmo> ut * T9pnhlK de affirmo, ut suEgo D. Jacobus dft Padua affirmn. nt m. supra. adfui, et affirmo, ut pra. Ego D. Liberius a Padua
iuris Pontificii
ro

^^^

supra.

Qie]

Priorprsadictusetc.

Ego

D.

Clemensac

uthabetur In suprana decanus Marcus a Kerraria affirrno, dicta Bcriptura. Ego D. a Pailua affirupra. Ego D. Archangelus uod
propriis oculis vidi,

ACTA
Subleste
fidei et subdititia

Pa.lua nffirmo, mo, ut supra. Ego D. Claudius a a Padua conupra. Ego D. Jo. Dominicus scriptura verum esse, affirtentum in suprascripta

ex

Mom-

britio.

mo. Ego
u
i

D.

I.iberius B

Padua
a

affirrao, ut supra.

///<

189
1m.

[gitur

jam prope
extructo,

sanctuarii opcrc expleboIo

Justinse genus et martyrium.

A. Anontmu.

mofa,

tantumdem diquantum alter di tabatj cum jam dicta te, crasnla, ut ea qu83 nimium lata erat, et opportuerat, loculo non esset accomsior, quam novam lariceam latitudinis quasi mo et longitudinis pg^ia anius, altitudinis duorum
et loculo
,l.,

Quoniam
gnatur,
colloceraus
io
// ;

sanctus Raphael nos adhoptari diut opera Dei non tam in abdito qnam potius pro Dei gloria in aperet

i'.

/ta/frw

pandamus, monens
regis

dicens

duorum

dem

Paciendam curavit, in quam corunet D. Juitaliani ac PrepedignaB conjugum, ,,,, corpora veneranda peposuit, et clae1

9emi

bonum

est abscondere a
:

Sacramentum opera autem


:

Et quia , sicut honorificum est revelare cognitis fidem non adhibere, infidelitatis est ita
Dei
invidentia est,

>

wppu .-bnrto

"<ii

"

eamdem marmovis ferreispariter obsignatam post marmoreo *. ltem ream inscriptionis tabulam sub colloVitaliani l.usto propriis idem Prior manibus sub iisdem principibus, die vero i\ eodem anno oapsuis Julii, quodie Prior, antequam plumbeam cla^ Ls obsignaretur, in eam laminam
,
i

aedificatione
:

cognita praedicare viribus meis, quam adjutus Dei gratia et sanctis orationibus vestris beatae martyris Justinae historiam, quam apud nos Dominus noster Jesus

Sanctorum nolle E non tantum * fisus lege attamen,


'

tam

l.i

immisit his verbis insculptam. Videlicet taliani justissimi Patavii prsesidis busto ex amoto, priori hujus sanctuarii lateritia colurana
:

Vi-

Christus sub ara sua ad tutelam fidei nostre sibi martyrem dignatus est consecrare, vobis ipsis
sine

fuco

prodam.

Sane non

ad

hoc quispiam
ut
praefati

arbitretur

ista recitari, quae

in ejus,

-/

ut

ibi

sedilia

hinc

revoluta

applicarentur
,

ipsius

ac

Praepediguae

conjugis
,

D.

Justinffl

sumus, sancta gesta sunt passione, quasi aliquid nos gloriae beatae Justinae martyri videamur prae-


//

parentum Christianissima post raarmoream tabulam inscripiaocorpora anno Dominicffi Incarnationis iuventa nis,
\irginis et raartvris
,

Urdie Sabatthi, Octavo Idus Maii bano VJII Pontifice Maximo, Ferdinaudo imper/ratore, Jnnnne Cornelio Veneto Duce. Rev. D. u Modesto S. Cruce de Padua, abbate liujus moaidcxxvii,
:

quandoquidem illi nec tacendo, de nobis, nec loquendo quicquam possumus conferre. Ipsa quoque virtutum miracula, nullo humane lingue indigentia, ubique profecto tonanti praeconio
stare
:

nasterii,

Justinffi
h m

et Congregationis Cassinensis, alias S. prsesidis, D. Dauiel de Vitalianis de

sed tantum nostrae devotionis tuba pro recipienda mercede obedientiae cum hilaritate quod volumus demonstrare. Mctuens quoque ab ipso Domino nostro Jesu Christo legimus Si vos tacebitis terribiliter esse dictum

exierunt

Padua, claustri Ppior, avitaa, originariffique pietatis meraor, diutius apud se in proprio cubiculo

lapidcs clamabunt b.
volueritis
sitis
, ,

quaeso

autem

religio-

se

ut

hujus
in et

peccatoris

ultimi

mepas-

vos

hpspitata

propriis
j

//

anno
lii. h

quo supra

die vero

manibus reposuit xxvin mensis Jucorporum, Vitaliani

mores
sioni

qui
c,

nomiue Domini huic


vobis

interfui

eam sum
,

praecona,io6i7i

tus.

L40
donala

Ut

autem
ct,

tantorum
,

videlicct

Praepedignae

plena cognitio hal>eainscriptionis

tur, et nihil

praeteriisse videaraur, quod ai prae-

ex Christianis parentibus d oriunda, atqueinter generosas foeminas praeclarae indolis fama subnixa fuit in
I

ln diebus

illis

beata Justina

gentft

ortu

negotium
marmoreffij

iiertineret,
rius

tabulae

cujus mente

sacrae

religionis

instantia,

et

so-

uominatae, opere pra3-

tium

duximus
:

nostra huic

paginae subtexere
Patavii prsesidi
,

culmen diguum sibi Christus brium domicilium collocavit Quis non optet et ambiat
sapientiae

quae talis est


itore

Vitaliano,

im-

sanctae

/<

Nerone, ac Praepedignaj ejus uxori. Quos divus Pposdocimus anno post Christum
\fii bapti/.avit
,

dicio, quae

Virginis ac ministrae Christi placere insuperbi sanguinis nobilitatem sic huut ccelestis patrise
in

militate provexit ad gloriam,


fieri

D. JustinaB viagiuis martyris,

mereretur

electa?
,

Vere dignum,

quo

h
/

que parentibus
pore
ta,
Filiae,

quorum

in aede vetere

ossa una cum coranno mclxxvii invenet sancte custodita

ibique

adhuc diligenter

iu

clarissimam hujus templi


nt,

partem translata

licta

monachi pientissimi posuere 1561. Suorania ego Daniel de Padua, hujus cobJustinaa
,

Dominus habitaret templum erat tot tantisque diversis margaritis ormeritis sanctum corpus natum jcjuniis castigatum orationibus semper ut magnitupuritate mundissimum refectum tantae prudentiae, gemina resplendens lamdo pade, plus luceret. Vere nomine meritoque Ju,

nobii
psi,

D.

humilis

Prior scripsi, subscri-

stina, sic

et alios
liani
,i
,

qui

repositioni

dictorum corporum
,

et Praepedignae interfuere ut subscripogavi anno 1627, die 2S mensis Julii, Ego D. Daniel Prior supradictus. Ego D. Marut supra et interfui cus a Perrapia affirmo ad aupradicta. Ego D. Joannes Dominicus a Pa,
,

quae dum nominis sui dignitate pascitur, promeruit et coronam, sic vivit, ut nequeat ammittere, quod vocatur e. lllustris potentia ge:

nerosa, illustrior religione divina

continuit pala Max '""""


militibu*

mam mens pudica. 3 Dum igitur in

Venetiarum partibus in sua Maximianus patria Patavii f moraretur quoque


,

tunc

DIE SEPTIMA OCTOBRLS.

25
in
A
AftORYIIO.

tunc

atrocissimus
sibi

illas

que
ut

in

Campo

ad partes venit jussitMartio g tribunal parari ,


,

numero aucillarum rum dignetur adscribere. lllud autem quaeso, ut


ut rae

famulam suam

Dei Sanctos h saerilegus interficerct imperator. lliuc beatissima tunc Justina, cum de
illic

impleas, quie iu

quod Viteliauum i vocabulo nunsuo praedio ad vistandos Dei famulos asceudens cupatur vehiculum properaret, repente a militibus comprehenditur, et deposita cursu rapidissimo Masicut eis ab ximiauo crudelissiino prresentatur
, , ;

me dispouis torinenta. Nam et ego paratasum pro nomine Doraini mei Jesu Christi omnia substinere. Hoc autem certamen cur formidem, cum Dorainus meus Jesu^ Christus pro toto mundo suura sanguinem noscitur profudisse P Tuuc
iratus erudelis&imus imperator sacrilego ore tulit

juaauui iu^hh-. *-* imperatore jussum fuerat. Et


__ll_.pci-i.LU-t:

dum animus
~-.._

ejus -d

sententiam dicens, Justinam, qua, diu latuit, et Christiaiia' religionifi seasserit, obligatam, et no _. ^
ju.-sionibus

intriusecus fortiter
puella, quas

anhellaret,
ierat,
ei

interrogata est a
Vere,
,

obtemperare
audisset

noluit,

gladio juberaus

secura

quare ejus turbaretur


puella
:

extingui.
6
Elffic

animus,

et

respondit
,

Domina

cum

beata

Justina,

iteratis giadiopwevm
,H "'

mea

video

faciem

tuam rubere

coloremque

vocibus ad

mutari. Et respiciens beata Justina, vidcn currentes, iu fugam se botis viribus ad se dare oonabatur arbitrans, quod pro stupro voluptatfs insidiarentur.

Dorainum clam tiln agO, Domine Jesu Christe, qui rae, famulam tuam et martyrem in libro tuo adsoribere
,

dignatus

es.

Jam
iiin

si

plaeet ef ?era

esl sententia,

qui ex
civitate

marmore
Patavii

angusto constructus est, nou Et


in

pontis loco,
Lo

quam

protulit

impii

imperator, in hoc
eonfessionis

lo-

dispositum
1

meae

eam

concluseruut.

Et
_

deposita
_

sestuare ac clamare coepit


:

cum

*_ _i

lachryrais,

et

.__

di-

j:

quod devota Bum, celentcr compleat el id 11. v-i--tiiMin <i cr. rn Christe, residentis mio *a-ii_.__n4.-i ancillam tuara suscipe, l.l.rivtA
r, /-.!
1 > i

Adjuva Ancillam tuam, in hac augustia cere positam, Domine Jesu Christe, FiK Dei vivi. Et positis genibus iu marmore pontis, ita molle invenH
ompi
iliensu,

lumen meum, raargarita


,

quem amnvi, igem quem concupivi, quem desydero omuium saeculorum qui regnas cum Patre et
pretiosa
,
.

tum

est,

ac

si

terraab igue soluta.

Spiritu Saucto.

Et, expleta oratione, fixia in terra


:

-^

Illi vero dum fortiter et totis viribus cru4. ex lta ut extracta deliter eam pertraherent
,
,

genibus, ejus

utriusque genibus in marraore fossa velocissima appareret k. Et arripientes eam cursu rapidissimo Maximiano crudelissimo praesentaverunt di;

gladium apiculator immersit per unum jugiter horam elevatis oculis iu ccelum, is adstanusque ad sydera pa ma '. mj Domine Jesu Chritibus, sic oravit ad Dominura ste, suscipe animam meam in requiem tuam, quia
lateri
\
.

citurque, Justinam

hanc

esse,

quee se

Christiaita

te dilexi, te concupivi, et tui juris es

nam summis

viribus

fateretur.

Quam

ag-

teque solum amavi


,

gressus est imperator: Nomen tuum, quo diceJuris, conditionemque designa. Ad haec beata Christiana sum. Mastina hilari vultu respondit
:

Domiuum meum Jesum Christum Sal vatorem mundi, et nullum prffiter te niliil inveniam te solum amatorem quaesivi
,
,

ximianus imperator
auribus iutimas.
moriaris.

dixit
,

Ego

te

de

nomine
nostris

mihi przeter te occurrat. Et signans se vexillo corpu suum mauu crucis, atque totum
divinis siguavit crucibus,

plus requiro, et tu htec

qu.e nolnmus,

beatumque emisit

Bpi-

Dic

tuum

nomen

autequam
:

ritum m.
7

m
e taChri$tianit

Ad

haec beata

Justina respondit
:

Jam

Quam

dixi tibi, Christiana


:

sum

quod autem de nomi-

tyris

Christiaui ardore fidei et diguae Marpassione venerantes, ejus venerabile cor,

ftom

Justiua vocor. Maxiraianus ne plus requiris Quam sectam colis ? Beata Juimperator dixit
:

stina

respondit

Ego
,

colo

Dominum meum
et

Jesum Christum mare et omnia, quae


sacritico.

qui fecit ccelum


in eis sunt
:

terram

intra Deo ei pusculum aroraatibus condierunt quasi p] eondignum cymiterium posuerunt mille passuum de civitate Patavii, ubi usque iu hodiernum diem in ejus nomine m\ ateria cele,

,tpuUe

nam
dixit

lapidibus

brantur.
li

Ad

hffic

beatae

Martyris

limina

humi-

surdis et mutis, quae sunt opera horainum,

Maximianus

imperator

non Quid

pietate Catholica

ao

ba,

atque iu laudem

digrnissima conveuit turDei et coronae beatae mar,

verborura prolyxitate

, sacnfcca de et sacrifica Justma respondit S ulere vis tener. juventuti. B. Jam dixi, quia Christiana sum, et omnibus dia me offero saIili bolicis pompis abrenuneio.

mea dicta refellis ? Acce ueo iviaiu magno Deo Marti si tuae con

tyris Justinffl

alachriter excitatur

ct

oraniponot[

tentem ~

Deum

veneratur.

HfflC

dicta suut a no-

de densi

crificium

Domiuo Jesu

Christo,
:

qui

dixit

Ego

Warti
uicvificare
nollet,

sum via, veritas et vita qui credit in me non voce morietur in aeternum. Haec in se credentibus repromisit cujus vera promissio apud tonantissima me tenetur, et nullus poterit meam praefixam mentem ab ejus amore convellere. euim est cum Deo, aliud cum ho:

uoster omniora de certis, quae valuit stylus noster omni bus patefacere de ejus beata Passione et Legenda magis cum desyderio, quam oum fastidio recujus memopectoribus commendare ligiosis
:

rabilem natalem colimus n sub die Nonarum Octobrium, quem BUffi Martyri consecravit Dominus noster Jesus Christus, cui es1 honor, gloomnia sieeula stecuria et potestas sine fiue per

lorum.

5 Aliud

minibus fabnlari. Sed si qua festina. tormenta, in Christi Ancilla exercere enim ad illum migrare Quid moraris? Cupio

tibi sunt exquisita

ANNOTATA.
Sacramentum regis abscondere bonum autem Dei revelare et confiteri honorifiopera ggt cumest. Toburcap. lif. 7.
a Etenim
:

Dominum meum
gnatus est ab

Jesum Christum, qui

me

di-

cunabulis consecrare. Maxitormianus imperator dixit: Sacrifica, et evades scias perimendam. Beata menta; aut gladio te ~ gratias ago, qui respondit: Justiua reB puum.i Deo meo & famulam suam hostiam dignatur
ipsis

b Dico vobis quia

si

hi tacuerint,

Iapides clama-

me indignam

4-0. bunt. Luccv cap. 19 1. oNimirum S. Prosdocimus. Patamnus epu suis precibus parenmus scopuSf qu{ s. Justinam
.

sacriticare , et nou daemoniis vestris accipere blaudimentis tuis vanis. Sed hoc nec consentio
e-

fl

De0

uinuerit

sa
Ugitur

lis

lustrartt,

erudieritt et sepelicrit, ut

in

Actis S.

ro-o

Dominum

meum Jesum

Christum

Prosdoami,

DB8 JUSTINAVII.
.

t*mV
i

Irohtmo

Venetiis in sede ipsi sacra tinens servari dicitur de re dictanum. 15 Commentami sedvidehac
:

A J nstinse pafrfi sfc dictum. YSaxum istud, S.Jnfltin genuumvestigiareS

prsevii.
1

Parwm verosimile

\d apparet.

m Quo tempore
nonnulh fabutaniur,
cy

Patavit in

Maximtano dictum

id contigerit, quidquid supra de sit, incertum est. Vide dicta

nomim.

ulTpZuum
e

-,/s es< epscopahs Vene Venert d^stans, ut millrbus in Occasum


,

ex

sit sanctx n Quamlatedtfjusus eleoerPatam. llaliam, cullus, et quam ximeper Commentarii prxvn colligere est.
i

Martyms, ma-

dictis

AddoexBernardinoManzoniopag. 01 fctCftfV""' **** Pontifici*civita8 f n0

^m
,

<

est in

Romandiola, servari

illic

reliquias

S. Justi;

prmter*. t'lnnuunt verba h*C, ob Christi fidem aUoseodem tempore


:

fulnem

L.

39

"* **

~"*~
dixx,

m % .nLsS.Bo M~" ^SLiapprobnUs


>
,

/ */r

D ^irffinise1 Martyris, utriusque O/fiem propriis Cislerciensium


s

verosimiUter Patavinm
...<>

/,

di a

99

Commentarii prmvtt

mthi non

Jfa
duplicL

anno L739 UoUnis in V1I 0c ,, g Justmam


et

Qffici0

suppetunt.

DE

SS.

MARCELLO ET APULEIO
ROM^E
S YL.LOOE

MM

I.

B.

Discutitur

Annuntiatio, SS. Martyrum apud Martyrologos

et

nonnulla ad

consonant iltudita pudmnnyro quod hodieque in usu est, et logotrecentioRomae sa nctorum martyrum Marcelli habe[ mago ndhaeseprimo quidem Simoni r Apulei, qui Apostolum videntes mirabilia, quae per
;
.

Feorum cultum
trequens

pertractantur. et reliquias spectantia

admodum

est

horum

Martynm

seque acrecentioM>ud martyrologos veteres


res mentio: hi fere

proxime scquenberinianum Sanctos nostros die sed ob reliquorum fere omnium ti memorat
:

Romano Martyrcyu>

Martyrologiorum,hodie illos annuntiantium,consonantiam audiri non meretur. Hieronymiani codices sanctos Marty2

Nec

e.w.er-

quamvis res indictos prxtereunt, illorum in F concors, uber, nitidave sit ut tam
Lucensis apud his annuntiatio sepulturge, Apuleium prsetermittens, ac tocum
:

multum

absit,

"*

'

runt-

Petriim

Simone, Apopassionem se tradiderunt, ac post stolicae doctrinae sub Aureliano consulari coronam marApo^tolorum sepulti non longe ab Urbe reportarunt

sed

Florentinium,

Dominus operabatur,

relicto

tyrii

ita

inquam, Martyrologium culam adhibens, quse in Adone


t

Romanumvix vovel

Usuardo,

Usuardo vaqe tantum ab Adone et propius determinans, sic haoet:Jtoaliquanto Marm* via Appia depositio sancti Marcelli et Marautem h%c codex Quamquam
ci

mduatum,

episcopi.

et

Notkero, Adonem fere exscribente, sit expressa. adeo verba non repetam, disertenon auctor Romani ParNec multo aliter loquitur in preesub medium seculi octavi, Solleno
vi,

quorum

imo voce cellum Martyremnondicat,

d<

positio,

fatione,

exarati,
qui

Usuardo prxflxa, cap. 2 art. 4 judice, Apnlen, cujus hxc verba Marcelli ct
:
; , ,

nametm numerofuisse Marcellum concludas eumdem Florenttnium codice Corbeiensi apud sed Apnleius et Mareadem quidem occurrit vox,
cellu*

quam martyriaptanda nuse confessori potius, ne tamen hinc e confessorum videtur, utatur,

deinde adhaeserunt Simoni mago consulari viro, Aureliano sub Apostolo Petro Baronius in raartyrio coronati. Bedam prseterea

disertemartyres dicuntur

en hujus ver-

primo

suis

dat
,

ad Martyrologium Romanum Annotatis lauscd Martyres nostri, nisiin ejusdem auctaWandelberto et Rabano is aliquot, quod et de accipe, non leguntur. Optime inter citadictum neque Usuta hactenus Martyrologia convenit, ardus, quod Florentinius in Annotatis ad Martyrologium Hieronymi Lucense ait, pro Marcelauctarium tamen BedeeBarlo Marcum scripsit
:
'.

depositio 88. Martyrum ba- Rom* vi:, Appia Marci episcopx et Apulei et Marcelli episcopi, alios Hieronymianos coPlures et confessoris. quibus quidem non ignotus est dices consului, Martyr, sed ignota episcopahs ejusMarcellus supra citatis dem dignatas hic igitur, aliisque standum videlur, ner epiSCOpQr <prx Corbeiensi admiitendus. Nec porro multus in Marcello suspiao verisimilitudinis habet Florentinii tum mox dedimus, cujus verba in Codice Lucerisi, pro
:

DIE SEPTIMa OCTOBRIS.


legendum in via Appia sepulti ,,, <o Marcelli a quo, illius nimirwn, forle esse Maroelliapi uti eta S. Marco coemetemxm prope Romamin ippia Florentinio, aliis in via Ardeatina, seu, si mavis inter utramq><<- situm, nomen inve,

827

Acliillrii,

itu et

Marcello,

cum

illis

necessituJ

onjuncto-, iltatx necis


et

auctorem exstitisse Apuleii corpora non procul


:

forte ab iltorum seputtura Christi fidetes pariter

nit.

Marn enim
t-ium

et

Marcelliani, a quibus

tri

recondidisse. Ceterum Adonem et Usuardum cognita habuisse SS. Nerei ct dchillei Aota, verh,i

uomcn acccjnt, colcxLucensiS, et Corbeiensis apud ipsummet Florentiuium memtnerunt \n Kal,Julii, seudie xvm Junii, nmusque vero apparet simile.eosdem codiccs ejusdem Marcelliam hodie sub Marcelli nomine iterato meminisse.
cx Aclit SS NereietAchillei,

Marcellum et Apuleium, priSimoni mago, dein vero fi\ Petro mum quidem adhsesisse, et Aureliani eonsularis mrijussunecatos, taceant Hieronymiani codices, affl

cum

SS.

itlorum, quibus illos martyres ad d.iem xn Maii annuntiant, cum ipsis Actis conferenU, manifestum fiet. Hinc igitur verosimiliter sua Marli/rotogii Romani Parvi auctor perinde, atque Ado et Usuardus, quod Baronio visum est, de Maroello ei Ipuleio hauserunt : hinc sanctos Martyres, lacentibus licet Hieronymianis codicibus, primum Simonismagi, post S. Petriditos, passos vero sub Aurcliano consulari

viro fuisse

diaserunt.

Verum non

satis

purus

autem auctor

Romam

Paroi, Ado,

Usuardus,

fons
5

iste, ut

fidem certam atque indubitatam me<'ro


:

Mm-ti/rologium Romanum, aliique recentiores martyrotogi passim, erit fortassc, qui quarat, num idpro certo sit, atqueindubitato habeftdum, Non abs re fuerit ut prius in fontem, hausta sK.it, ijxcvmox laudata Martyrologia de
,

ur?

M\
fiis

Acta quidem SS. Nerei


:

et

eertamflim

Achillci optimse fidei olim judicavit Henschenius in suo de


\lecti,

nrummni

Commentario

sed

illa

hincinde
<>

quse

parum

credibilia

sm

est

H tradunt,

Sanctis nostris, non item quam proposit.r

Hi
q
S

lices

/,ondeain

,1

nntisper inquiramus. Baron/

Aanotatis

Romanumhoc die, Adonem et in Martyrologium Romanum Parvum non videratjsua deprompsisse ex Actis SS.Nereiet Achillei, ad \Iaii Operi nostro jam pridem ins< diei
<

illa in aliquibusnon tom. 5 Septembris pag. 8 integrx ftdei haberi, agnovit Baronius ipse ad e adstipulante sollerio addiem g<-<< denique censuvii Maii in Usuardo

am

ra perstrinwit Titt<-montius tom. rum Ecclesiasticomm pag. Lft7.

'

Monumento-

Hs, e.ristimavit
date.

nec omnino, ut apparet, infunActisenim illis Epistola queedam ad SS. ,,,1 d Achilleum (Vide tom. 8 Maii pag. ma~ Petrum inter et Si 9) de rebus S. gum gestis inserta est, Marcello, Marci, Urquibis prsefecti, /itio adscripta, in qua hic, se se;sed Simonimago dem primum mo rerS. Petro stetisse, non amtutunbis fere iisdem, quibus Martyroloijm citata
:

ptores alios, qi" iisdem Actis suppositionis vel scri' certe corruptionis nota>

pturas apocryphas numeratafuisseviilrnicjam inde ab cetate S. Augusti<t> cujus auctoritate selib. se expedire conatur Benschenius. Arguit ille <> S. contra Adimantum Vide editionem
,

Augustini Benedictinam tom. 8 col. LS*3 ei L40J Manichceos, quod libros divinos (uti hsereticis solenne est) quibus scilicet eorv.m errores convelluntur,non admitterent conira apocmjphos, velut
certos et incorruptos haberent, i; Ipsi autem Leguul scripturas
,i>it

tur, profdetur.

ejus
J, 1U1I1

(Simonis
,., i,,

Eco, inquit ibi Marcellus, cura malimagij essem discipulus m et raaleficuni illum cxfra,

rem agnoscens, deserui eum


no meo S. Peiro cetlum hodie Ado
Apostolo.
et

et adhassi

domi-

Hunc

itaque

Mar-

apocryphas r" priori col., quas esse mcorruptissimaa Apostolum Thomam est, unt, ubi scriptum maledixisse homini, a <iuo per iraprudentiam
,

C
utvldetw,

Usuardus, quibus non n nima, ut Sanctorum, quos in Fastos suos infecura fuit, eumdem Acta considerent rebant aut umarint, quem sacris Fanon improbabitiicr hunc diem adscriptum stis, se antiquioribus, ad
,
,

IU8SUS est, iynorante, quis es>et, mapa l: Ledictumque illud continuo venisae ad effeotum. '-011Nam ciiui oomo ille, quoniam miniater isset ad fonerat, ut apportaret aq
vivii

animadvertebant. Quod vero additur prseterea SS. Marcellum et Apuleium Aureliani, viri consularis >em jussu interfectosfuiss*,hauririparil enim Actis, seuconjici facile fuit. Aurelianus
1

tem, a leon ut manifestaretur

is

et

dilaniatus

eat.

Quod
canis

,,

ad

aliorum

terrorcm,

OODSUlis filius (Aurelii Fulvi

nimirum, ut perDomitiano annis ChrisH 85 et hibent, qui sub principio Astorum S9 consulatum gessit) mox a deperiret, nec dicitur; qui cum S. Domitillam fruiposset, ut in Pontianam tamen ea conjuge obtinuit, insidam exsul mitteretur, a Domitiano
ea spe ductus, ut victam exsilii nem in sua vota pertraheret

con intulit mensis, ubi Apostolua Posteriori vero sic toquitur ln illo vivabatur. ubi apertissime Spiritus Sanotus, erg-o libro, (m Dominus consolatorem pron nirein Apostolorum) venisse deolaratur, legimus, horaines, et morad sententiam Petri cecidisse

mauum

ejus

tuos

esse

virum

et

uxorem,
Qun.l

qui

raentin

ausi

erant Spiritui Sancto.

vituperaut,
o-ant,

cum

iu

mag-ua coecitate apocryphifl pro mag-no leisti


.1-

et

illud,

quod

Sipofltolo

Thoma com-

ei Achilleus, S. Aureliano, a obsisterent, agente procut dubio seu Minucio Rufo consulan ne-

arumnis virgiquibuscum SS. DomitUlm a cubicidis,

memoravi,

paralyticara [addxt et ipsius Petrifiliam

ethortulani

hbam ad

inam)faotamprwibuspal preces ipsius Petn esse mor,

tuam.
7

Memmio Rufo

unt traditi;

quorum corpora Auspicius, Do

ab

Romam translata non procul Urbe via Ardeatina humo mandavit. Ita quibus iteI '> fere Acta SS. Nerei et AshiUei. non prorsus vero absrmilc /il.taudatos supra rum
mitillse nutritius,

raturfusLsinUlis SS. Nerei et AchUlei; m<><"> *"<* . Augustino de nonnutb efj apocryphas hdbita futsse. \ anim, scripturas chenius tom. vn Man pag.*' ~
,

iustona narPetrifilte aparafystsanatSB,

f ,cor e o
t

-*

sibi inmartyrologos conjectasse, aut in animum Aurelianum, ut SS. Nereo et duxisse, eumdem

est

plane diversus (Augustino apocryphee) contextus Neret, Acluiin pranlictis Actis (SS.

Commentario de

S.

Petronilla,

bujjlfl

bwton

cum

107

Octobris

Tomus

III.

DE
82&
J.B.

SS.
t.

MM. MABCELLO ET APULEIO


filia

1^0

hortu-

Ita lani mortua^

usdicit-.sednec S.

riasunaeademquesr.n
de xit; conlra

^n^ag^
ie
i

ff^iS^ '"T A "jZ


u

dt comprehensas evide. iuar


.

^Oetobrisannunlientur,infuset Apuleius*. hodurnum apparet.quod Marcellum

Bacchi

3.

VI in

horum pnmo

Marcel-

cians: Ipsi autem Uliet verbis istis

Cum inJPc r * Ifo *. wi g no legant. S adm repotuissent, Wa S a Manichxis '^Ja

objecturus ex scripturis non w ta ac S. AugusUnus J $ /WMtfc quideni Adonilatnesic Qf

^ ^ TJ^^S
et

sinceraesse

ana,
CeXV,

Usuardzna,

\ ^*}*$J*
>'%&
ww
*P

^ "

^.^.

ffla .

Tetctln curn fum hestemo, una tw io Cbp* f'"'"

CasU>,
r

quem errorem rehquorum

a videntur. Sed ut cinnatores emendasse Marcellum

tl-JTTcon" -*J^* noewa J


ena a
U

2
,

inqmes, cur fyrtsitquid causxest, memoratos,

^,

cena evadet

annunfiatio iMa nihil de Mar,,,, de Apuffierony-

funse, quam Lmano spotius mox censuerim homonymorum saneorum Marfapuanoscum ' impcralore profide n Capuxsub Juliano Passionem exhibeat ntTrfeciZm, Capuano pag.Ul et seq naclusin Sanctuario loqui pohus

Anueium

in

istis

Kalcudams

MMMo-

^orc/ra/,fue,une
Maroellus

^'''7ZtneMarceUusilleide m ,,
martyr

Zmdbus

ambigia dhue
ea-

Zda SC*S
Z^,,,,,,,,

proin laudala Kalendana Respondeo, Znt quam de Romanis? exjgnoratione MaHg^mho-

^t^cc^nraro admi.ta habeni "


'"'

Gdb

ZZ
SC

..r.n.vel.srmamsforteex

dissimulatione,

Capuams

^ftj
Monachum E
Juli ani

e<

naW;/.-0Apuleio tatfa

TtatTp P
tln
sti
t

u> sunt, hue tranmalirne quod brevia

X^MichaBem

WSic habent: Temporibus


centurio

Auguno-

..

mine
ullut vero

quidam ordinarius, homod.ve.et Bomauus, in Urbe tnit, houestate

Mareellus

Uberali"
-

morum

et

benigmtate

aff

etu

/'"'<

'

et amab.lem omnibus sese gratum Dei per gratiam misencordis , ni eum ad agnitionem o^stm^saivo^eri, et Christian* rehgioms volentis,
,

exh-

vXtis
oo la

vcnire

fidei

snmmisisset,

^nosp
sewrKto, 8 Bcctest, <2o>
'"'

issimum

San " l ru

cerUs existeutibus

pauperes et cnm. benignns existere. U.c petens, CaApulmm


coepit
in

oausis,

mSisest.pag.inetsei.*
risomL

Ucto Orafcones (res JVonis Marcello e( Apuleio Miss.v Saorifiotumreoitar b ssul sacro-sancLv eorumeullus non utpote antigui qms,
.

'^

^Z
dnm
itu

divertisset,

ad

diis

sacriflcium
prasside

.M*&

cum, nec mmis ter nlcentione arctatur. Qui sacn'


,

Dragontio

quodam

cssar.

';;,/,,/'

...hactranscribo-.pmma^ehaet

SS
to

Z
'

JJulei

Dom.ne, Marcel. Sanetorum tuornm nos, proseqnantur e suo sembeate merita


.t

delinitus nec blanditiis aatooto assensnm, ad e.tremum pr.estaret Faotom caroerah exoip.tur. vinculis, cnstodia in carcere, defunut, eo remorante r,t "utcm

offerend.s

amore
hio

ferventes.

Per
:

etc.

i>e

Sagontio

Fortunatns

lunda

Malestatem
(J

Domine qmesumus nobis immolanda plaoatam, tuorum tec Uostia reddat etc. TerUa, postulatione Sanctomm. Per
tuam
.

oui

prmfigitur

Ululus

Seoreta.

prLmatum succederet. suis tribunalibus srntens,^ c eUum de carcere .mmortales 1 agere, qnatenus deos U cum eo Quem cum
^
d

Iste itaque

quidam nom.ne eduotum Mar

aUibaminrhus
monitis

ohlatis

placare.

df^na

kh

celli

omues nequ.t.as inruenprotegamnr Per Dom.num te" armis ecelestibus sed stne Apuleio, nostmm. Marcellus marlyr, Kalr,lr, Mozarab.co hohodie signatur in JVocta^ Chronologxcode dfemo ^ud Pinium Juhtprmfixo Ilispanica tom. antiqua
et

vocibus, , concipitur: verbis Maret Sanctorum tuorum u "eptis:


,,
,

Post Commnmonem, Domme Sacramentis

priefectum m.l.tne Igricolanum qucndam,

pnrere

sacrilegis

contempMsset,

ad

rlp^tinare

Apulei, contra

waUter uloiscendum; ntpote g conversus, an am Buperetitionom

el

s.gnificaus pari curavit, litteris e. Marcellum hunc cisaris in P rLce"o qui, ad Chr.st
inv.to

caaare,

Ltturgia paq. 87.


9

tionis

vanissime! cultibus

ciiiou.u,

iUot

Capmni
|
|

Idl ,n
;

colm

mil

Capux in CampaItdem Romani Martyres videnlur licet Capuania Felici olimculti fuisse satis, quannisaliquando, ut infra dicam, haud cogniti. Etequidem mihi videtur, probe
,

^.

"n^uem
s

ad sn^ voluutatis blandite demulcentibus, postremo


seuteutiam promulgav.t. Qui, cap taTem in eum quo decollandnm se novocum ad locum, in a inducias s.bi al.quas orand. , pervenissot, accepit. Qu., cum propetiit et
carnifice

cum

neo
se

Ulatis

tcrroribus

neo

...

nsum

pertrahere

posse

videret

tum Kalendana Capuana n im Michael Monachus quorum tria charactere Lonantiqua quatuor, exarata sunt, nobardico, quartum vero Romano,

mn
leii

singula ad 391 et sequentibus exhibet, quse Octobris SS. Marcelli et Apudiem vi vel vn meminerunt primum quidem his verbis n
: :

dari

^us
o

iu

terram. super eo,


persolvisset,

perduci memisset

martyrii, grat.as

Non

(Octobris) Passio erit SS.

MM.

Marcelli

et

fum prwoni

quod ad palmam Deo et lausese, in hanc erigcns

Apolei-

secundum; Non.

SS.

Sergii et

Bacchi,

"m

erupit

lu manns tuas, Domine,

commmido

DTE SF.PTJMA OCTOBIUS.


A spiritum

829
,

meum. Qui mox

a<l

spiculatoris ietum

nibus remunernbat,
ctos
2.

rieiM

capite migravit se Christianum Apuleius, eius famulus, intuens, (juidem formiet pro Christo ne mortis esse , voce clamare. dnre supplicium, clara cOBpit suo audicns, ccrtus, se per ld

ad

Dominum.

Quo.l

relevans, trftralatfi

Quodam
qui
ibi

afflipnuperibus tribuens auxilium ferens. Lectio cum Archelao episcopo tempore


,

\\

oaptivorum
bus,

multitudo fuisset castra servabant

oblata

militi.

septingenti
,

non

mediocri8 sollicitudo constrinxerat


salute

eo quod pro
posceretur.

Ound spiculator Domino ptaoiturum,


ticem ampntavit.
res BUll .Inlieno

ipsius

qnoque gladio ver-

ipsorum

aurum

a militibus

Passi

sunt
die

autem

SS.

MertyOctoori-

Quique, cum

eajsare

Nonnrnm

um

cui Cl.r.sto regnante Dominr, nostro Jesu Boulorum Amen. estnonor et gloria in ssoula

non posset, pro relitang-ionc et timore Dei vehemcntius estuabat el dem, ad Marcellum properans, omne ncgotidissimulare

um

exponit.
illus
,

Toto cxlo differre hme ab supenonbus sunt celloeiApuleio marlyribus in ,,,,,, alios ab his ntarly.-esr., tradita, atquc sed fabulam facile unus diffitebitur

m, qux de

SS.

Mar-

nibil

Ut vero hec audivit vir piissimua omnino remoratus, iugreditur


i;1

domum
Lectio

oaptivorum

quan-

tacuraque poposcissent
3.

qui deduxerunt

vinctos.

Et continuo, reseratis bonorum suorum


,

nemo

lemter tnspexeinserta a pag. 302 vel passto descmbttur cujus iUic rit. Marcellus, crimen tdem ilh ob,eclum variler centurio fuit tdem abjectum miUii.v ctngulum ethnicis, Marcello Mem prtmus Zmses Fortunaius.qui miltprmtorto inlentavit: idem prmfectus Me Marcellum, addilis httens, B tim ad quem idem denxque Zsit, nimirum Agricolanus ; Marcellus uterque AgrtCOmortis genus, quo abscxssio capih: lanijussu occubuit nempe MarceloTmappareat, hiec omnia a ut satis U

Zslue Tapud

olfacict,

qui Acta S. Marcelh Tmgtta,


et

thesauris

pietatis

stncerts Ruinartium Actis martyrum

S.

mero aliquo, magis dona


ammirati
et

prcemia a railitibus neo nudescriptione ulla distinxit, ut nec quam pramia viderentur. At illi

amplexi tanqunm in mensam (lege et immensam) viri pietatem munificentiamque , exemplo miserioordie perraoti stupore facti
,

commoventur,
nd fidem

ut

plurimi
nostri

ex

ipsis
\

ad.lerentur

Domini

Jesu Christi

aln vero,
,

discesuscepta vix quarta preciorum portione pnrum aliquid, quod viatico tan- B derent: ceteri

tum

sufficeret,

accipientes

abirent.
railitia
,

Tandera
Christia-

arbitrto futsse gitanoad Capuanumpro fingentis

beatus Marcellus, cura abjecta num esse, rlnra voce se diceret sub Aureliano capite ceconsulari cum Apuleo, famulo suo, urbe Roma Nosus est; sepultus non longe ab
nis Octobris.

tra

lC

nmMmc,,n,,

Frustra Michael Monachus Acta martyrum plunma non esse, ut diversorum nam quoties d interdum habeant communia

ait

novum

contingit,

velexhoc

snecla Frustra item

susolo capite solent esse altquot, Monachus ad^uncta

MarcelU, martyris Tingitani, cognoCapuano,paucisscilicet, ut rei argumenmini fabulatori visum est, afflcta fisse,

U Acta

memfcd*

tumexigere

difTe^nt.persequ^ guibusActautraque invicem qmsquc Acta illa fat viderit, iur facile enim /<" ,,, catusest.nimisforervh.iil sine ullo fere adjunctorum
,

ifl quijam vidimus peccata in his Lectionibus, Marcellorum, setate, offl bus, qu&trium
:

et

personam, inunam eamde pauciora occurrunt Noti A, nec minora, nec


,-ongesta

qualitate p.

,lt *

caTiActa Cap;

Frustra dentque hos dtlrimine appliearet. supra 1 ab Alpierio Capuano archidiacono nunc ecclesix januam, Maroelll

ver-

chelaus

et

Marcellus apud antiquos scriptores,

auorum

ille et

Cascarorum
fidei

in

Mesopotamia

fu

episcopus,

contra
civitatis
t.

Man
incola
; ;
i

mptum
,

(MentalemS.

oWtam, InTtUni
stbJuhano,

vocat descriptos in subsidium

siJ.vet indc liquet


utvolr.il.
t

^cssc
:

cum

Uasphemi
hic
/

\ue

vero

ejusdem
i

rtversusluer.
et

...

lib.

o '

/n to

Ma
,

,d
h,

<**tt,

:,!,;',

num.TapudPetam
imprimia
t

egre-

dercmonumentaCnr
r lectoripersuadeant-.sunlaul.m C oontemuena Benotus,

prudentt
a-

riua ac
i

illustriB:

de

ZeelluB

easaris
..
.

dem Martyrologio Romano a


mendatoribus ,,,,est, sedillum

fr

intelligenda sunt, au*I,ectt<meiet Sed Archelausqut.

ctus

Ex

aiohL

pro Christo decapitatus. Est arbitror, quocl supra quibus satis Uquere, Marcellum^Apuleium t ua S a,i h, c

"

nup. Dece

scn-

Capuam
ss

latus

ait CasteUu.

""<*

dSTcapuani
clZanurn,

colunt

ipsis

satis fktsse

cZorZ:quodut

plius pateat, Bremarium arcluepiscopo sub Jordano Cajetano,

- '"" K>cum to' q nullishi Fastis appareat, hunc apud Oanon bet, ut verosimile

puanos sealu ixcultumobti

sse.

Ab),

nZTaZ et

S
V
1-3

A, consulamus exclum,
patriarcha

Zlimmariset
aua LecHo
3

fidei

Christiatue pro/essw, de
.

.-

habet

idaddiem
lo et
,

u Octobris

tres lectiones de SS.

Marce

^osedmultaabiis

,,<><<,

Actts

Apupaulo

ad Marcettm fentque lecttoms tanum Mareellus et A.puleiu 8 sub kure periodus.qua l,. r U,que non
sub finem pertinet. Pot
/

E
ttMarcclht,

U
tectio i. Erat Maroellus i^GOOgeuc Vltffl StudllS ei
clarus
,

quidam

vir no-

e ab Urbe dicuntur, veros,U,, tedesianant. Unde


rci

Martyrcs U

,os
lAl

aper-

muUumdivei-

ne, qui

nue ct bonestate valde quod omuium et ^u ta ibus etiam copiosus timens . rt religiosissime Deum m: nnum est , semper cum q de Christo dicebantur
.

prudentia quo*, Q u r f. fa Labebatui

Zrty
;,,,,;,

V
,-lalos,
/,'

,/,/,,

appaKalendaria.qu.rsu. eosdem plane /u,sse. n e ,Usuardocctcrr

':,,
Zjus,

,,;.

ZudC,,,,'

temu diem annunliati; ex quorum ,,/. ,d ,ll,s modo notitia factu,,,


I

oNec quidquam bom erat tirnore auscultans. unde et honoviro deesset mnino quod iUi civitate colebatur. Pn:

Llo

ilhus

Marcelh

res oes,*,
est

sm

Acla

plurimo

ab universa
civitatem

^VVSS

pr.tereunda

Ptacentia

nuCe^P-

suam

frequenter largitio-

ducatus caput^ alteraltahxciritas, cognominis

880

DE
ct

SS.

MM. MARCELLO ET APULEtO


>am

~qu* SS. Marcelli

koalw cuUus

stutjiosam

Offidopropio

*"**
"'"""''"V"

anno dii Ranaoni , Kalendarium n^ata Mi prve/fcmn 1000 JSj typis evulgata : msp. ... Marcelll et A ad dicm. vu Octobris sic habet:

^piacentinv Sanctorum

Offlaa propria Plaeentini episcopi, ,"ssu


.

Uau-

D est) Angilberga, imperatons ros dein devotutum nomims II uxor, amo, Ut mlt Ludovici hujus Historix ecclesiasttc* Placen7

Campius
,,-.,/

lib.

852

,/

ip lomate
"

l..<>lr,.c

II,

quod
'"'

re-

citatpart

pulei, et
Jysti.

soc.

Non

semidnplex in ecclesia 8. illorum mentio in Officio diei JU


mart.

t58 i, pagPlacentm berqa infra muros houore mine atque araoiv in


ctionis

Dicitur

***
m
Idus

urbifl

mDeino-

raonasteriura
velle.

prseterquam Lectioneviad Matu, tinum,quam,quod singularia qusedam desanvn Octobris


ctis
illis

construere

unum Datum vero


,

sanot Resurreflacrarum puellarum


lcgitur
imperii

Martyribus enarret , huc visum

est

Eodem transcribere : his verbis illa concipitur: sanctorum aniversaria meraoria celebratur die
Marcelli et Apulei: qui, postessent addicti g-no (lege mago) insigniter ac plane diopera quam beati Petri mirabilia
, ,

domni xv Octobris, Indictione Incarnationisque Donuni noIHudovici octavo, non unam no dccclti. stri Jesu Christi paiiuntur nam m Idus difficultatem

anno

chronicce

<'um antea Bimoni ma-

Octobrisdictianninonxv.sedprimapottuseufiannus vero 65 Ludoviciam rebat Indictio


i

vina

Romffl

rum
plexi

cultu

statim Simone et idoloviderunt imrelicto, Apostolioaque doctrina


,

cum annotanU verii tertius vel quartus fuit; mpatriscollegafactusetmaLeomn


\

buti, Christianam fidem


,

ut

in

atroci

illa

ao religionem sunt amNeronis persecutione

post

'Apostolorum

necern

Aureliani
datis
oer\

consularis
glo-

jussu oomprehensi, fortiter

isam martyrii dem de Sanctis,

et

ab aliis morata, dicuntur. 16 Singularia porro fere sunt, qua seq\ Dc quibus Lllud etiam memorise proditum tur
:

Atque heec quidequibus agimus, congruenter ctiam, ut ex supra dictis liquet, me-

palmam

tuleriut.

ritcoronatusiUtiPagiusdocetadann Baronianos Critica. num. in sua in Annales 844 l Sed Canvpius ab anno Christi Ifl numerat quo , moianiimperii exordium rewLongobardorumcoronatusestaSergioPapi nontamenimperator. Sincerioris notse appa A " <prout ill< id budovia diploma, E col. guitatwm Italicarum mediimvi
;
.

Muratorius exhibet, iisdem fere verbis uiw ,n/ v aulo contractius ; legiturque intite Placentina? urbia pariter Angilberta Lnfra muros
monasterium
struere velle.
bris,

001

est,

eos ejusdem
in

beati

Petri e

cruce

deposito

oorpori Sepulti

Vaticano

fuere

non

epultura locum delegisse. long-e ab Urbft; sed eorum


annis adsetranshonorifice

unum sacrarum puellarum Sed datum scribitur [11 Ldus


vin
,

conOi

corpora Placentini, mull lata, et in S. Kysti templo


in

condita,

hodiernum usque diem pie ac religiose haHactenus destiterunt q [uam bere et col quam ksec pauoa observo. Quam filectiovi; in

domni Hiuchronologid dovici xxv, qui characteres indi< Uussih oongrwunt, et annum Christi in Chronico PlacenHno
tndiotione

anno

imperii

Joa

annoSUab
filii
1

Angilberta vmperatrice, Ludovici, Magni, uasore, 8. Xystitemplum Pla


ttt:

dem mereatur mago adhxsio,

SS.

Miareelli

et

Apuleii
><

colligi potest

ex

Simoni ea dere

centite condi\

pra disserui. Acta S. Petri Apostoli Lino, ejus discipulo et successori, supposita, edidit Hensche-

niustom.
hsec

b Junii, ubi pag. leguntur: Cujus (S. cellus, unus ex discipu]

t.28,

num.

L2

in

fine

cophago

collocavit

in

corpus Mar" suo ipsius ..., qui dicitur Valoco


Petri)
,

Luconfun dovicum dc Origine P.ladi, In eumdem errorem libro vide ad calcem tom. B, part. luem Locatus Thesauri Historiarum Italiae) Umbertus nde et quai impegit. Verba ejus, e quibus, Angilberga BS. Marcelli et Apulei reliqw Auno proci potest, huc tr ans< n 1 bo cepei

sedmanifestum

est,

Pium cumLudovico Habs

illo

ticanus, juxta viam triumphalem. Scd num de Marcello nostro (nihil hic de Apuleio) hic SCi
est? Certe nihil suppetit, unde id certe qffirmem. wr Acta S.Petri, apud C Clurius quidem nos lom.l Junii pag. 16, ubi hsec: Corpus ejus a Marcello Apuleioque fratribus... in Vaticano, haud procnl via triumphali, ad Nero-

punito capite nepote Bernardo obtinuit, fegnum Ludovious imperator [talias tlnin quo quidem annis sex el viginti n Eugilberga iufra jus imperatoris uxor Fabiai plaoentise divis Sixto et Agapeto (imo

Mino

(816]

martyribus

cum
in

mouialium

monasterio

erexit
re

templum
Liquiis

quo

cum

nonnullis
sibi

8anctorum

manos hortos oircumque sepelitur: at cum illa Paulum JEmilium Sanctorium anno 1017 ad archiepiscopatum Consentinum in Calabria p7'0motum, et sexennio post ad ecclesiam Urbinatem translatum, Imbeant auctorem, non id aHatis acponderis habent, ut procerto accipi debeat, S.
,

ejued
Pontifioe
ipse

Sixti

martyris ac Po

a Paschali

maximo
uxori

donatum

pus Ludovicus ma Placeutiam


circa

oollocandum ex transmisit anno dcccxxii

vel

19

inS

Xyni

"/'"

Petrum, a Maivello et Apuleio, de quibus hicnobis sermo est, fuisse sepultum. 17 Porro non recentem esse SS. Marcelli et Apuleii Plaeentim cullwn, colligi satis potestex illisjam datse Lectionis sextae verbis, quibus non modo olim illorum corpora ad Placentinos tt^anslata, sed etiam usque ad annum lfi;i5 in S. Xysti pie semper ac religioseservata fuisse dicuntur quo primum tempore in Kalcndaria ecclesiastica et Breviarium Placentinum referri sancti Martyrescceperint, equidem me latet atuniversim loquendo, coli eos sacris honoribus a Placentinis cceptos esse, existimo,saltemexquoS.Xystitemptum apud illos conditum fuit. Condidit autem id sacris Benedictini Ordinis virginibus (sed ad vi.-

dam

Legerat verosimiliter Locatus in quibus monumentis, Ludotncum impcru/orem a

PontiftceRomanoS.XysHaliorumqueSanctorum P reHquias,Romce acceptas,ad uasorem misisse tantumscripta r& quse, cum generaHm
centiam
1

perisset,

II de Ludovico Pio, quae de ludovico erant fuerit interpretatus hujus intettigenda et Luenim, non illius uxor Angelberga fuit,
:
,

dovicum II anno %Vlvigilia Pentecostes

Rornn,,*

venissc, ct postridie, pcracta solenni ritu re vina, ab Adriano Papa ad Lateranensepalatii'/ iusiyni /,<>,, ipa fuisse deductum, habent Annales BerUniani. Itaque Ludovicus hujus nominis II eo

anno S. Xysti atiorumque Sanctorum reliquias, quas dein umori su& Angilbergm in monasterio
vel ab ea erigendo cotlocandas donarit, acceperit ab

DEE SEPTIMA
A ab Adriano,
a Nicolao, quod in Vita Sixti 11 Libanorius scribit. At sive id Adrianus, pag. 51 prxstiterit, fuisse sive hujus decessor Nicolaus
vel

COBRIS.
Marcelli

B3l
AOCTORB
J

dicecesi

Oxomensi) Inventio saerorura pignorum


,

SS.

Sergii, Bachi
,

et

Apuleii marty-

B
kfal
1'/

rum

quorum
;

primi

apud

Auguatam

Bupl
fidei

itm Sot

"

ex ilktrum reliquiarum numero

SS. Marcelli et

tensem

secundi

RomfiB, post peractos pro

Hiipania

quod anno Apulei reliquias, inde fit vero simile. ut ex Caro in illo monasterio 879 jam inde > lomanni mox citando diplomate efficitur ea
,
,

defensione strenuos agones, ad palmam vict pervenerunt athletSB. Inventionis hujus, ti

annum H70
,

nt.

Hinc porro sanctorum Martyrum apud


1 :

s7 initium acPlacentinos cultus sub annum ex diplomate enim Carolovidetur cepisse Doraim tncarnationis Anno qu0 d

Acta, a domino Lupo de Jacobxo, anno 1687 Eisp Morales Tamayus Latina / ipta, idiom ueln oppido, quod dicitur quo illa accipe nobilissimaj et antiqua urbia bas, juriadictionia
factx,
equite
l

millUl/

dccclxxik,
Italia

Nonas Auguati
regis in

anno

regm
n
,

Soriae

tertio

ab ea lapide ad Ooeidentalen
erigitur
inacoeasibilia,

domni Karlomanni

Bauoaria

et
,

In

gulum
partibus

situs
sic

ex

tribua

jam

li [ndiotione x.i datum legitur, tum, cum id datum fuiit SS. Marcelli
.

saxorura continuatione comp;'


nil nisi

et

ut pene videntibus

praBcipitium oatentet.

Amileii

reliquias in dicto
as.
:

monasteno reh facientta, Verbadiploma


,

Per
cit,

quartam igitur partem, qua Orii planum iter oonspicitur, juxta quodinsig

Quapropter noverit industria onraium lucc sunt nostrorumqoe Eeclesiaj Dei aanctea fidelium comperto futurorum, quoniam et
prassentium
ln
,

vetustaa oculis permisit


118

mcBnium

vestigia

totura occludebant

Mtura, et ad buo1

foril

m
plerunque

cirouncingebant inexpugnab
plura inventa
antiqua qu

BBdificatione

monasterii
;

Btudio

amantissimae

aororia
centije

m
a'terniE

'

propitiationis

augusta>in urbe Plapro hointuitu


, i

nore

ejusdem

omnipotentis Dei

reve-

mismata, et rudera 83dificiorum, e1 aliqn aquarum Lnundationibus oorpora militum ai quorum cadavera ibidem aut qi torum
,

H rentia Genitncis, necnon Apostolorum oinm.i

aut

belli

periculum,
sepelivit

aullia qua38itaa

amplioribus

sanctorumque
celli et

martyrum

Sixti

Fabiani

mouumentis,

Fabuiot

""

"is Apulei inibi quieseentium , C perenniter conflrmavimus etc. Ita Caroloatque mannus apud Campium pag. etatibi, tum 2i) Ceterum fierx facile potest,ut orlns Catholici partibus in Itatia, tum in ceteris MarcelloW Apuleio singularis honor exhibea^

U
S.

lntra

hnjus

Christophoro
,ii

tant: ,

situm, adhue eremitorium quod dieatum couservatur apud opidanos esse prjedic
loei
,

^
r
Cl

itet

ut

ejus

iuitium

e1

'

|l

"

prorsua

omnium

hominum
que
accepit

locus

SS.

tur-.sedmodo in Hispaniam nos Tamayuset Biscriptoru varius potissimum evocant. Binis hisce protnChro bus Pseudo-Dextri quidquam de eo dicere supervacaneu tum, ut materiem prmhodie sit.amplam figmerttorum

viventium per aliquot secula nullam etiam ille quara quaa solet dan a veuerationem
,

raemoriam

excedat.

Dh fidelibus caeteris eremitoriia alicui aadificiorum opacitas ubicumque situa


licet
.

ve-

Btigia et

ruderum

signa, iUud

montis
nis

apud Bivarium ad annum

Christi

M da

Petri, Maroellua, M. Marcelli, discipuli habet cum Eugenii, consanguineus, "lim cognoraento diacipulus, nonproeodem Marcello Simonis magi patitur. Quem Dextri tocum ita Biva:

existimatn lium admirabile accolis et magnas tx, annum reddidere. Evenit evgo circa ad sui et Sanctorum suoDeo sic permittente -rerum gloriam et honorem, quod in timite
,

raitorii predicti

sed casu, lapidea


qua3

quasrente, intra ecclesiam, nullo ccepit in humo patefien, cipsa

cul

Roma

qui dicant, agi de his rius commentatur: Sunt, sanctonun martyruniNerei et Achllleij falin Actis quo ibi agitur, luntur tamen, quia Marcellus, de

coadunata vj quatuor planis coufecta t bominum lapidibus, in qua ossa quatuor batur
inventa sunt,
quiB protinusfragrantisaimumodoea eaae pespirantia, ut imj.leretur prajdixere-,

non

fuit

passusprope Romamjsed

fuitS.

tf Toletanus archiepiscopus, qui prius postmodum a Chnatiaet ob nobilitatem c dicebatur, im. * so nis dictus est Eugenius, quod

Eugeuuis, UtM

rem
H

Salomonia
et

Sanctorum Up a dictum

Thesaurua deaiderabilia
culo juati.
sola
-

Se.l,

oleum in tabitaquiainventiohujuamodihaut,

quidem

et

ipse Simonia et
illo,

Petri

discipulus, sed

qnaquam
pora
tens
in

abaque auctoritate
intra capsaa lapideaa

transirent, nee cor-

diversus ab

eumdem apud Tamayum ad diem


hsec,

tametsi consanguineus lpsius. feremodum loguuntur Acta S.

Ad

pwBsumptjone persisterent, omt

Eu
\

Deus

xv

Novemdns.

utgratisexcogitatasunt, et absquelegtttmo auantiquorum scriptorum monumentorumque ntur. merito ctoritate asserta, ita jure Marcelli Eptstotam, Rectc tamen negat Bvoarius, Achiltei insertam, MarceUo Actts SS. Nerei et >..; -r.i-

manifestare pergamineum oonscriptum, hisoe aut nleis eharacteribus Gentes.necessitaUbus. BimUibuslitterisLatinis: Marcello SS. Sergio. Bacho. oppressc.ocourrite.

oavum dignatus est pitacium, aureis littens

M
per

A
8toSm
totu^
"huius

mirabilis

inventiouis

fama

cSaoent
plurii

unacum Apuleioprop* Urbempasso,


scribi
;

d,

archteptscopo sed unde habet S. Eugenio oportere ? Tam iUu. qua>n Toletano eam adscribi PetrumetSialtera Marcelli de rebus interS.

IL
rita
,r

transcendens,

ppidomm ambi^ groto ad lunma


per
ossa
a,

iuraTar

eremitorii

traduut, qnos divina

me

suorum

Martyrum,
aano^
ad

quorum
propria

monem magum

gestis scriptio,

QuamapudFlQ-

Ibat,

dimiait.

Bu

fer rentinium a pag. Mvidereest,nuUtus


:

ti;im

consultius Uaque die apud eruditos sunt fidei ss ssetBumnus,si Epistolam Marcelliad neutn Marcetto Nereum et Achilteum scriptam Tamayum ad sed, reUcUs nugis, attribuisset Apule.c>seu de SS. Marcello et diemvn Octobris samora tradencultu de ipsorum reliquiis et temaudiamus. urbem llispan (tn 1 Apud Soriam, inquit,
: .

Lnsis

pu Oxooum eventua opinionem eremitoraum conBitum iu cujus dioBceBi


i

Kuoconatititdereininvent,
de

acte, et
i.

miraoulu

tinue

Sus

ceteris fidelium concurau et


collocare
pra^cepit.

postmodum evenientibu Aotum aucto. hpsana sanctorura Martyrum -cra Quod ut Bwtum,
.

honorifice

SueutTus

fideUbua ereraitorium iilud a

visita-

tum,

'

DE
UCTORE
j

SS.

MARCELLO BT APULBIO MM.


quse

mnrbo laborantes iutc^nnn tum. omnes quovis empore , recipiunt. Sed el


ouoti
lie

sanitatem

au<

?
sfs'tit

pluvia

fructibus tersementibus defieit et processio ad eorum hmina oppidorum

cum, ut dixi, nobis hactenus explorare licuerit.cogimur hac in re sustinere judinon . cium. , ..
Apulen ex 24 Acta SS. Marcelli et S. Salvatoris, quorum initium Ms Ultrajectino quidem Simoni et Apuleius primo

habemus

c,. no edan

,,

cum nubium

imbres, apertis
pluviis

cceli

catara-

Uartyrm

*<**

ctis/totum regionis agrum

salutenbus

etf-Marcellus

domino Lupo implent. Teste itaque SS. Sergio et et Apuleius cum SS Marcellus ad suam usque maxime a seculo xv
Baccho,

deMorales

mago
vita

adhseserunt etc

finis
et
,

vero

Sed Deus eos

(Eutichetem, Victorianum
miraculis clarificavit

xtatem non modo peculiarem mtrai w nuerunt.sedpluribus hunc etxamtum divinitus ad xllorum invocw lis, tum beneficiis, tionemexhibiHs.apudcircumjacentespopulosau.
ccerunt;

ilhccvU

>obh-

vertisset, martyrio coronati et Maii in festis SS. Nerei

Maronem) lbidem m et cum multos conut habetur xn sunt


,

Achillei.
,

Eorum
S.

exordium eadem complectitur quse Martyroloprincipio citata. gia, hujus Sylloges

Tum

Pe-

quodquidemin dubiumwcare nohm Tamayus ait, Lucum Tamen solus ea de re, ut

Opus viderecontigent pus scripserit; nec hujus num undequaque vera smt hactenus, nescio, Opere seu scrtpto his verqiuv Tamayus de Lupi de Morales circa addit Hactenus D. Lupus
,

Marcello tumutrum apostolorum principem,a Actis, S. Petri Lino Papae suplatum narrant ex Uttrajectinorum verba positis, ut hxc Actorum ex Actis HfflC Linus Papa. Reliqua fere
ostendunt SS. Nerei
:

bis

qui ad contrana, inventionis hujus relationem, opponi, docto calarao respondet, qua3 possent piffnora Hispaniam causasque, quibus h?ec sacra exponit amussim ad valerent tranferri
,
:

Man pag. 9 et sequentibus item pag quatuor seq. num. 10 et quaproxi/num. 18,19 ct 20; descripta sunt prxlo, maxime cum illa, unde pter ea iterum subjicienda non sunt hausta, cxigiuv sint fidei,
et

Achillei (Vide tom. 3

putavi.

DES. EUMENIO EPISC. CONF.


ALEXANDRIiE IN ^GYPTO
E PASTIS HABESSINIS.
C.B.

Tr
,'
/

lexandrinam in JEgypto ecclesiam ab serse W annum vulgaris anno quadragesimo acl ui septuagesimum nonum ll; Mr [\usque centesimum iarcharum Alexandnno,<< larclm ull ilt hronologi Operis nostri tom. 5 Juniiprxrum Historia, iud pro licet, patriarchx numero decem,
A

consignata <<';<;;"; parie, antiquis monumentis, quibus in obscuro sunt. Bume- quibutsolit reperias, deficientibus,

nium interim anno VM,menseJunioadpatnar\hatum Alexandrinum fuisse evectum, annoque


1 i:<

;'
;

"'';'"

septima Octobris die e vivis excessisse, in lau-

iMpti ivibui-

fixa, videre

/1(7',

omnes habiti, administralocum tenuit, qui runt; septimum autem hos inter patriarcharum Cophtitarum in Alexandrina anno Historia,ab Ecchellensi typis Parisiensibus Eusebio quiedita, Eumenius vocatur. Ab 1651 ad dem is in editionis Scaligerianse Chronico
Sanctis ab Ecclesia
181, ubi

Alexandnnodata Chronologica patriarcharum 90 et binisseqq. Sollerius ex rum Historia num. Sanctus Euscbio primum ostcndit ,tumbreve ,quo Habessino Hagiotogio celebratur, conceptum in hisce verbis, SalutemEumenio, qui bona
pr&cipue
S.

in Secle elegit,mala sprevit,dig-nus ut constitueretur

c annum

Hymseneus,
5,

et

in Historia Eccle-

Eumenes nuncupatur, siastica lib. 4, cap. Alexandrinx sextus dumtaxat ordine ecclesix Aleprxfuisse traditur; verum is scriptor, etsi primusomnium S. xandrinx urbis episcopatum Marcus gesserit, hunc tamen idcirco verosimillime, quod yion tam episcopus, uni Alexandrinr qui non sol sedi addictus, quam Apostolus, JEgyptum, sed alias prxterea regiones ver& fidei
ubi

Marci Alexandri8e,encomzwm recitat, ac tandem Y subjungit Nihil prajterea de hujus Patriarchas g-estis repen(S. Eumenii nimirum) rebus prseclare Synamus, plura suo locodaturi, siqua ex Copticis Plura de Enmenio xarii* aut aliunde nanciscamur. lapsu nos suo locodand, v'< fortassis temporis indiSollerius, utihisce ipsemet verbis nacturos, pccnitet existimavit, nacti hactenus, quod cat nec fore, ut nanciscamur, spes ulla
: ,

lumine illustrarit,exstitisse videri queat,Patriarchis Atexandrinis haud annumerat quare, cum secus ac his nihilominus merito S. Marcus, non
;

non sumus, habeat, Eumeniotaaffidget. Verum, etsires ita assignato a Sollerio tempore men, quem mox fuisse promotum, et adcathedram Alexandrinam
et

enseri posse Romanis Pontifwibus S. Pet patriarchas lovideatur, septimus eosdem inter

animum induco, m Actis existimavi quod in nostris locum hic dandum jam laudato, JEthiopumHabessino Hagiologio
vivere desiisse, in
,

cus

S.

EumeniotoawcJ perperam tribuitur.

2 Utinammodo, quam certumhocapparet, tam certo etiam innoiescerent Sancti gesta! Verum

Jobum Ludolfum que seu Habessinorum apud Fastis sacms Calendario, in quibus binis solis diem dumtaxat, quo etiam reperitur, ad hunc
illum,
tur.

qiuv adplures aliospamaxima ex triarchas Atexandrinos spectant

tamqux ad hunc, quam

utjam dixi

obiisse, puto,

commemore-

co^vS)
DE

Dlli

SEPTIMA OCTOBIUS.

833
11
(

rou

C.B.

DE

SS.

SERGIO ET BACCHO MM.


IN SYRIA

COMMENTARIUS
SiSanctorum

PK.EVIXJS
sacris,

memoria

in

Fastis
publicus.

cultusque

ecclesiasticus

SkcuLO

m *ui

1NITIO SEQ.

Sancti, </i

muffii hadh
Qratcot I""

daftnoi utngw

Ftorentinio tria apographa, Lucense nimirum, Corbeiense, hisque antiquius Antverternacense, S8. Sergium etBacohum, in corrupte tamen in Antverpiensi conflato B unum a Ubrariis amborumnomine, hodie* nostri memorant. In contrato, quod Operis Richenovtensi tom. vn Junh exstat in etiam fit, uti no apograph If/ri Slabulensi uno, antiquissimis
bita
et

M-a

quod S. Hieronymi nomine passim venit, reliquisque omnibus Marty


Artyrologii,
liagiologiisve setate prseivit, exhi-

aulem inter memorari prmcipue merentur Menologium Sirletianum,magna Grsecorum Menxa


Fasti excusa, aliique a Grcecis usurpari soliti seu scu libri ecclesiastici, qui e< ipsi on sacri
seculo undecimo recentiores, etsi
nt. Si

non certo,

vero-

rgium porroet Bacchum


illatis in

non tayxtum

in

Fastis sacris,

hosce dlo-

rum nomii
SACjpi

Latinique hodie celebrant,


Ofpcio.

in

lorensis

Autislensi altero, Kalendariis, ecclesiseque amplissimse CollecMartyrologio,

La Romano, tinos, probanda exordiar, in Breciario de S. Marco Papa recitaninquo hodie ^oratiodeSanctisnostms, m dumexfc
" l Cld
'
I

b
parlemqHe in
,,ck$iu$tico

^mim

10

*"'

03

atione

C a Marteneo Honis Scriptorum Veterum tom. vetusti ecclesise etiam pr, mlgatis. Bisce Marteneum Martyrologii apud Turonensis col 1590 Fragtom. 3 Thesauri knecdotorum ad mentum, quod Sanctos, non hodie, sed

leio

propria assigi iadhuncdiemsolita,nontaninqueMissn msed etiam s, tum Orationem, munioyiemquatuoriltisSanctts^rn^rms.Mr.sale

ltem seu vin Octobris celebrat, acce-

Romanumproponit. Quodmodoa ss. Sergloct Bacchowow tantum


commemorationcm, verum, eJuliani,C&sariiet P
Mnrtijrolagio
giis ijr
"

anno 1o92 dunt antiquum, quod Genebrardus Grsecorum Galendarium, Bapublicijuris fecit, tilianum,quodinpublioumecclesiarumConstanexaralopolitanarum usum ante annum 984 modo Menologioidetur, notissimum
,

ii

at

m
celebi

Romarv

hodierno

elo"''
'l"'
s
'l

"

ue

comperiet,qui
Tl/j
I

magna Grsecorum Men

tsa,

u tum f iSse Parvum seu um Martyrologium Romanum quse Classioa ex antiquioribus vetus, aliaque quatuor, solent, Latinorum Martyrologns vocari Rabanianum, UsuardiAdonianum mdelicet, Notherianum Id interim tamen, quod

uodS.Sabsem

ignitur,novissi.

ndanno
giumii
' i

1788 impressumest, Antholo><?

Sanctorumapud Grxcos Latinosq

nodiusahbt,

numet
Operis

nostri

Bedamhabet
C Wandelbertos
SS Sergii
et

ac tom. 2 Martii prsefigttm quodmetm auctorem, aliudque,

quxu
mt,tecto-

contexmt

nullam

uspiam
uti

Bacchi mentionem instttuunt,

nec

anteomnia adhuc
latin

est,

non tantum apud Grxcos

Hieronymiana aliquot contractiora Juntt, ahtsque essoribus nostris tom. vn typorum beneficto vutaliis in lucubrationibus
hagiol

apogrq

o Moscos, Coptitas, martyrio coronati seu Ghaldseos, apud quos

shnoRussosseu maximeque apud syros


si

^Hioambossanctosnostros
.

^Tverum,

reperiuntnr
inscripti,

nonnulla equi apograph', altasupra laudata Hieronymiana


etsi

Athtelas hahcri.
i

id

ita

sit,

aue monumenta sacra, quse fere antiquiora, btm undecimo certo noscuntur consensu hodie reiltustres Pugiles unanimi illos Ecclesia, tam Grxca, quam hosce in
colunt, fuisse
;

ommaseculo

magna ^neraUone Latina, ante idem seculum mmime dubio hanc qavisos, argumento sunt desiisse, imo ne decreautem lapsu temporis non
,.,,

'<ous GrsecoMoscts. Ep) * r.w* iMaii Operisnostritom. quod Ms. servamus U \iano, Ruthentco, quod Mo" vo-Russico, Georgius Davtd, Soctetatis anno 1688 nostrxsacerdos,adnosmisit,SynaxartoB*cc\LM

Etenim

in

iniacrupan-

urOrm^

-^ ^^

simul

hodie signantur. Quod i Sergius qutdem, ad Coptitas Syr 1 um mfra docebo, solus
et
\

juL^satissuperqueostenduntsequtorum
Fasti sacrt
exist

temporumnonpauci,quibus8ancto^m^m^n

^oXlmLaUnuAcpr^cipuiquidemfi
pretium enim omnes recensere operee Martyrologium Romanum vosteriores inter sunt
>

lariter reperitur inscriptum,


,

tum

diegtoriosumpro fideeertamenfeltctobttuternon secus atque tdtn Huminavit, solus etiam, Possenm Kalendario, in Qelhnenstapud
thenico

seculo undecimorehodiernum, aliaque, quee

Junii Hteronymneontractoque apud nos tom. vu i.i.h.aoum nis<nbitur,apograptofit, , ml qwll So Coptico, quod a Ktrchero,

i:

Spicilegii

Martyrologto,

centiora
rolyco,

Qalesinio

m* sunt, a Belino.GrevenoMa^ Pnotes et Molano contexta;

inKalendario

884

DB

SS.

SURGIO ET

n\<

iio

MM
sibi

n-res^i

fuerant templum.
:

de adstantibus
ci;

Mittens igitur milites D imperator jussit eos introdufacti


J<>vis

Ut video, quibus et dixit Acoedite ad aram rum inimici.


sacrificate, ac

estis deo-

magni

et

a* ^co^.-^^;;* W Bebrrorum Synedrmpag.


379
,,,,
.,

de

iciis

ejus,

sicut et ceteri,

TopL
do/
,

ibidem nomtne a hngua stW Bacoho, 4i deducto Achasiu, ataueapud


sacris ecclesim

Jo^mL^
Fastis

Sergius et Bacmanducate. Kesponderunt beati verum aeternum m easlis, Habemus regem chus Jesum Chrislum iilium Dei. Huio per singulos
:

Mexandrinx

dies

idguenon Sanctosnostrosprxseriim apud ouod sane, ambos ve-

Cdtendario SyriacoseuChaldaico LaUncguedxn Romanis anno VO* excuso, v/) exstante, eliamfU, Ms. reddito atgueapud nos eUam tanlum ad hunc diem, verum
,,.,

, in

sauctum vivumque sacrificium lapides autem et atque rationabilem culturam adoramus. [mperator tunc indig-naligna non indui eos muliebri tus jussit exutos chlamyde
offerimus
;

colobio
pertrahi,

et

mcdiam civitatem ad palatium catenis in cervicibus positis. Et cum


per

pervenissent ad
Sceleratissimi, stum, fabri films

palatium,
scitis,
iuit,

dicit

eis

imperator
colitis

quia,
et

quem

Chri-

, ILosseHCh.d.l.vos j,,a,ut,,<h,;, ^.Decembms <nto est, ZoMoneesse, arg posterwrem lamen ad xx. Augusti, ad iue iter

antequam

nuptiae le-

/,,

dumtaxat dim eorum commemoratione

mater cum gitima? fierent, de adulterio facto respouderunt Christi proereavit? Cui Milites imperatorj uam, quem colimu^, Deus ve\

Erras,

.......'-

modo, in guibus Sanctino ila quod nondum monui lica subinde /;7 .wminibus eorum variatwne, ,,,',,/, ,
,

rus est

et

et tcrram vita aeterna, qui fecit caslum

et quae iu eis
7

suut.
idoadomaoir,

nlebrantur Fastossacrosprxcipwsrecensui.En
t

Amplius igitur veris proseoutionibus eoAntiocho durum iratus Maximianus jussit eoa
ci tradi,

linUsuardinoetRomanoho*,

ut constringeret eos

in cippo. Et, facto

ernoMartyrologiisfit,binaelogia.Primumpc AuApud provincianf, quae nuncupatnr habet martyrum Sergn et anctorum ,;!, Maximiano imperatore; quorum Ba,.,,,!,,
:

mane, SergiusetBacchus,

ante illum sedit in pratorio, et adduoti sunt et cum uec blanditiis, nee minis
:

C bu-

in confessione Chnque totus corpore discissus Sergius vero clavatis co-piritum sti emitterel
:

tam diu nervis orudis

esl

caasus,

quoaduf-

posset, beatum quieosa proposito iucurvarc Sergium iterum jussit in custodia recipi dem crudis tam diu :chum vero extensum nervis lassi defioerent. Et vica3di, quousque caedentes succedentibus sibi csesoribus, Martyr glo-

cissim
riosus

tm ms pedibus indutus,
.

cum
,

in

tide

fixus
:

ma-

sententia

jussns est decollan


uti

Se-

ooUationepatescett majorempartemconcmnatum verbis conapitur Iu proest sequentibus hisce


:

cundum vero, quod ex hoc

ex utnusque

Christi, totos corpore dispiritum, et , relicto corpore scissus, Chnstiani, avibus et feris, abiit Antiochus. At Martyris et in furtim venientes, tulerunt corpus vero die spelunoa quadam sepelierunt. Sequenti

in

confessione

emisit

nuncupatur Augusta Euphratefia, qU 83 nobiliBacchi ^anctorum inartyrum Sergii et sub Maximiano impeiatore aomanorum, u|11 caesus lln Bacchua tamdiu nervis crudi
,

beatus
tatur

Sergius, eductus
Antiocho;
qui

de

custodia

prfflsen-

cum

verbis

eum

fiectere

adusque

,, m , Christi indutus, ro clavatis cothurnis pedes

corporc disoissus in conemitteret spiritum; Sergius vetoto

cum

m
,

fide

cothurnos coufixos clavis non ante se curvestiri cum lecit, et novem milibus fixum manere virere. Postmodum in sententia tunc Christiani in dens, decolian jussit, quem eodem loco sepelierunt. Parvo autem tempore
posset,

primo

g xl]
lari-

t,

cujus

data sententia, jussus est decolSernomine locus, ubi quiescit

interposito

peUatus, ob prasclara miracula freconcurfu honoratur. Rer quenti Christianorum ac singula, quibus Sergius et Bacliqua omnia Fastis sacris oris supra enumeratis
gio|

beatum quoque Bacchum a loco Marquo tnmulatus fuerat, elevantes houorabili composuetvribus loco juxta sanctum Scrgium quae sub Martiano runt; ubi et virgo Julia cousummavit, sociata Martymartyrium
, ,
,

praefide

ribus sepulta quiescit.


SS.

Tate est protixius, quod


,

seu elogia seu annuntiationes in decursuis. si quid notatu dignum offerant, lectori hic ob ocutos ponere su notasse suffecerit) fnvinnn non puto ut ei Unnen, quse de
(locis
,

enim

Baccho Ado adornavit elogium. quiAtque id quidem, quantum ad nonnulla, hic e diffusioribus constat, capita martyrologus
Sergio
et

Sanc\i,s pot issimumnarrantur,inipsostatimCom-

qui bus illorum Actis compendio fecit verum e aperiet. bus? Id sequens
;

mentarii hujus limine compendio exhibeam, non possum quin suppeditatum ab Adone protixius eorum elogium duobus aliis jam datis, quorum primum Usuardus ex hoc contraxit, prxterea
,

II.

Acta Latina, e quibus prolixius

adjungam.
,,
Sanctu

,,
'

S,c itaque id habet Ko&em die (vn martyrum Octobris) natale sanctorum
i\
-.

nempe
Juliaj,

elogium Ado Sanctis adornavit,


et aliaque Acta Graeca qualia sint,

N.rgii
oujiis

et

Bacchi

sub

Maximiano

imperature;

honoiibus sublimati in palatio ejus clari habebantur. Nam Sergius erat primicerius, Bacvero secuudicerius scholae gentilium. A

cur

ambo edenda.
modo
inveniuntur

quibusdam
,,,,
,1
i

ergo

apud

imperatorem
sunt

aoousati,

Y^uplicia

Sanctorum

sent

Clnistiani, vocati

ab

imp'raoblatis
tera-

lore

ut
60

sacrificantes

Jovi de

sacrificiis

cum
pluna

dfgustarent.
de

lngressus imperator
et
:

gustavit
vidit

sacriflciis,

circumspiciens

nempe, qux sola hngua Latina elogiumet qux, a 4*,***. exhibentur descripta, alia vero Grxca, Latinamprimum conversa, Lipomano in linguam compilaa Surio deinde, in Vitarum quam

JActa

alia

Qon

Sergium

et

Bacchum

neque enim

vit.

in-

DIE SEPTIMA OCTOBRIS

vit,

collectionem, nulla prorsus in terpretationem mutatione invecta,


illata.

Lipomani inad hunc diem

verum seternum
lium Dei

in

ca^lis,

Jesum

Christura

Y\-

sunt

Actorum Graecorum exstant penes

duo, nos in codice signato t MS. 198 exemplaria invicemconsonantia,quorum alterum adamussim unde acceptum sit, ignoro, alterum e Ms. Medu notatur desumcseo bihl/o/h et r regice Parisiensis Actorum exemplar seu ptum Latinorum autem apographum unum tom. 1 Vitarum, a se edita;

Huic per singulos dies oflfefiatque ramus sanctum vivumque .sacrificium autem et lig-nis lapidibus tionabilera culturnm neque adoramus non sacriticaraus
, ; ,

zo- eompendium 10 Indignatus itaque imperator jussit. nas eorum indici, et exutos clamidibus .... inmc- ' MombrU et . . . per duit eos colubilia* muliebria diam civitatem usque ad palatium pertrahi gra- colobw
.

nos Mss rum, exhibet Mombritius, triaque alia quorv codicibus habemus in totidem Mss.
,

vissimas

in cervicibus

catenas portantcs

prior Q. nique P.

MS. MS.

ft,

secundus Q. MS.

7,

<>

20 notatur.

Duo

e tribus hisce

Mss.
in-

Quando autera venerunt ad palatium, vuc Sanctos imperator et dixit Sceleratis>imi quem vos colitis Christum fabn quia scitis
;
,

exemplaribus seu apographis priora apprime assiter se, uli etiam, si locum unum infra cum excuso Mombritiano gnandum exceperis,
adjunctisque exemplari, nonsolum in substantia pene, si paucas, omnibus,verum etiam in ipsis parum faciunt ,lectiones variantes exqucB ad rem cipias,verbis singulis, quibus isthxc

filius

fuit,

et,

antequam
. .

nuptiae legitimae

fie-

rent adulterio facto Mater

eum

procreavit
Milites
.

Bespondentes
runt
cis
:

fortisflimi

Christi

dis

Erras

imperator
facto

Quem
eo
et

tu

di-

adulterio

fabri fuisse

fihum
per

ipsee^t

Filius Dei veri, qui


fecit,
caelos extendit,

cum

eum

oran
liaec
,

exprimunex conveniunt; quod vero ad postremum tur Latinorum exemUsdem tribus Mss. Actorum duobus ahis plaribus spectat, ticet et hoc cum Mombritiano exemplari in substantia usoque
verbis

terram fundavit

et audicns imperator plenus furore factus est ad Antiochum ducem transmisit eos dux, facto , sedit iu praetorio Mane.
. .

et

dixit

Ingrediantur legati*
Sanctis
. . .

WstanVel
Sancti di-

ligaU

exacte admodum congruat, in R atque adjunctis tamen, quibus luxc exponuntur, ab nsdem

tibus

autem
:

dixit

nunc E

sacrifioate

diis

Jtespondentes

plurimumdiscrepat. Hisce prxmissis, ad id moActa Latina, do, quod hic quserUfwr, respondeo.
iisdem omnino
aut certe fere iisdem, quibus

xerunt
t ua

Non tangit auimas nostras oratio Tunc iratus valde dux Antiochus bea-

tna
7

tum quidcm
recipi;
lis

jam memorata, quorum unum a Mombritio ahaqueduo


in codicibus nostris Q.

MS.

6 et Q.

MS.

iterum custodiae jussit Sergium beatum vero Bachum extensum brutudum illi, qui crudis caedi in tantum usque
,

exhibentur, exemplaria seu apographa iisque abs bis concepta, Adonis prieluxisse, ex
hoc,

constant,

Illis csedebant illum, in terram lassi ceciderunt. de labore lassis, jussit alios regirare sanctum autem

quod num.

(1

et 7 recitavi,
,

Sanctorum

elo,

martyrem

Bachum

et

his

iterum ventrem e*ol.

gium, quantumad nonnulla


mio.mm
hic

quibus constat

JL

dicapita fuisse concinnatum,verosimitlimum,ne cam indubitatum, apparet. locutiones phra9 Ea sedet sententia, quod pleraque etiam verba, quibus ea Ado sesque, ac Actorum complexus est, in illis quoque Latinis Ut res manifesta exemplaribus inveniantur.

Et dum caederetur Sanctus, tracajdi j us Iratus angelorum in manibus* animara didit seautem Antiochus jussit, ut nec corpus ejus
peliretur, sed

inmanus

cauibus

bestiis

ac

volucribus

projiceretur, et exsurgens

recessit

autem

facto

descendentes

quidam

Vespere de lbidem

evadat
le

quoddam ex hisce contractum quaActoAdoniano Sanctorum elogio exhibetur,


, , t

rumeorumdem,
positis,

punetts plerumque ubi, quee dumtaxat interin hoc omissa sunt, occurrunt,

tulerunt sanhabitantibus Fratrum in speluncis sepelieruntque eum in ctum corpus ejus, una de speluncis eorum. castro HSequenti. .. die egressurus dux de

dc

compendium propono
sit,

quam par

majori etiam qualis ex dicendis et in Ado, ,


. .

occurrit , Ucentia in contrai n niano elogio C (coduns nostn do adhibita. Tunc itaque. MS. 7 lectiones sequor) Sergius et notati Q. honorabilesque chus pollebant in palatio imperatorem. Beatus erant apud Maximianum scholaegenSergius erat primicerius
, , ,

Barbarisso in costrum Syrum ut sadeprecabaturque eura Sergium sequi castrum Venientibus ergo eis crificaret Antiochus in praBtorium convoca
,

jussit et
,

beatum

Syrum
vit

ad se

..u-rificare

p bcatum Sergium dicens eir. . - Si . te acerrimis suppUoiis nolueris .


. . . . .

subjiciara.

Beatus... Sergiusdixit
. .

Pac; er ff o

Md

volueris.

Dux
sui
et

convocavit
:

adjulOB

quidem
tilium
schola?

torem

officii

et

dixit

Cothurnos

Beatus vero Ba-I gentilium erat secundicerius


. . .

dem

et ipse

lnvi-

dia

quidam malig-ni daemonis quod uccusaverunt apud imperatorem , e0 s ergofadsaContSnuo fuissent ( hnstiam convocavit eos imperator. ificandum nempe) est .... etsacnncaBi templum ingressua circumspexit de saoriflciis degustaus ac vit Bachum neque enim et et non vidit Ser-ium Mittens irapein tcmplum
ergo
;

eorum rectos rehnconfixos clavis cumque mdueeum velociter induite quentes Antiodms jussit eum sedens in carruOa
clavos
;

retur,

Tetrapyr-ium castellum a stat vero hoc


:

ut usque ad castrum ante se currere, pra^cipiens, diveloctr-r agerei.tur j.ira.-nt;.


,

inffressi fuerant
,

Sicut dixit iutroduci. Ingredientibus vultis edictum impecontempnore video facti deorumque inimici riale YransgreflsOWJS ad aram Jovis ma-nissacnhcate, Aocedentes
:

quosdam de abstantibus
. .

sibi

satellitibus jus-

808

iiochus dus dixit examinatus potuisti nunc modo in tanto officio Sanctus vero supplicia. tam Bravia sustincre respondens dixit Non sunt raiChristi Martyr tUO,sed dulces super meletfavum hi amaWJ po?naquia fiw Autiochus ergo
:

Syro milia novem. An in castro Tetrapyrgia Curaque venisseut Admiror de te , Sergi, quo.
.

Videns

etde

miatiois sacrificiis
et
ceteri.

degustate

quemadrao-

dum
ct

Respondentes autem .... Sergiua Bachusd.xcrunt: ... .Habemus...B


Octobris

fidem Christi atque conf et 'iraraobiliserga eura dedifc senpersistebat, talem adversus uera gladio ammadverti Hnnr Leges tentiamerg-o appantores inOHBCipiunt .... Venientes *es labiis ejus , et^i

..poiuerunt

funem

Tomus

III.

83e
lOernni

DE
.

SS.

SERGIO ET BACCIIO MM.


gnato t Ms.
exstantibus 103 moratis, antiquitate prxcetlant.
,

C.B.

ut gladjo duxerunt de medio secretarium ra venerant ad locum Dum perimeretur. Sergierat Christi martyr

supraque me-

Acta

ma

eum

quo consummaturus
us
ejus, et loco, in
.

sig-nans seipsum, et flectens

genua

ca-

enim, ut Simonum scriptis pag. 127 reLeo Allatius de docet , Simeonem Metaphrastem qui ante
cte
,

Hxc

"'>,

^Z^'
e

o rscit

pite truncatus est

Quidara collegerunt corpus optiraesepelientesposuerunteuinineodem


et passus fuerat.

seculumdecimum non floruissecerto scitur ,habent auctorem Ado autem cui illa ex dictis prasluxere anno circiter octingentesimo natus anno
; ,

quo

lwnaA

Zmulh,
ntfi

tanu

memoratis /f hbuit, Actis contractum hic ewhtbere dorum Con/er nunc id Actorum eorumdemcompendium. videbisque cum supra recitato Adoniano elogio, locutionesseuphrasesnonpaucus,qux in hoc,etex Ms iam in illis reperiri, illudque promde capita ab quantum ad nonnulla, quibus constat, quantum Adone fuisse contextum. Dico autcm, neque constat, capita quibus
12 Tale est, quod, e
,

<'"-

875

excessit e vivis

sua in Usuardum
billonio docet.

ut Sollerius noster in Prsefatione num. 150 e Ma, ,

At vero sciscitabcre

fueruntne

ergo Sanctorum nostrorum Acta Latine prius, quam Grxce conscripta? Id equident mihi haud
apparet.
tina
,

Cum

enim, ut supra docui, Acta La-

qux apud Mombritium et in duobus codicibus nosiris, Q. MS. G et Q. MS. 7 signatis,


exstant, cum Latinis itidem Actis, in alio nostro codice, qui P. MS. 20 notatur, exstantibus, in substantia simul et adjunctis, non tamen in verbis,quibus hmc eosprimuntur, conveniant, verosi-

ad

nounulla,

traduntur, in Adoniano elogio nuntur. etiam Actis tradita in laudatis ParElogiumsequcnttbus hisceterminatur verbis; nimirum S. Servo autera temporefa martyrio beatum quoque Bacchum a interposito, gii)

enimomnia,quae

loco,

elevantes honoraQ.uo tumulatus fuerat, martyribus loco juxtasanctum Sn-iumcombili posueruntj iibi ei virgo Julia, qua? sub Martiano
pra;side

miltimumapparet,idexeofactum, quodActa Grseca ante ilta Latina exstiterint, eaque duo scriptores diversi suo singuli stylo in linguam Latinam converterint Nec tantum ex Itujusmodi
.

antiquioribus,
cis

qux modo

interierint, Actis Gree-

raartyriura

consummavit, sociata
;

Uuhribus
Bacchi,

sepulta

quiescit

nulla
Sergii

autem

in

Actis mentio

occurrit vel Julix,


S.

vel cotyoris S.

quod parvo post

martyrium
,

verum etiam Grx- E Latina Acta nos etiam exstantia, qiuv, utjam monui, ca penes Metaphrastes concinnavit, prwmanasse, verosinttllimum autumo. Hcvc enim cum Actis La-

mox

dicta,

npore a loco, quo terrse mandatum fuerat, ad locum quo tumulum nactus erat S. Sergius satis fuerit translatum. NecElogium cum Actis
,

ubique videtur congruere. Id


ita

enim

{adi

num.

7)

habet
(S.

Amplius igitur
Sergii

veris prosecutionibus

jam dixi ex antiquioribus haud amplius exstantibus, accepta videntur, in substantia apprime consonant. Nec obstat, quod hanc uti et adjuncta , quorum aliquot, minus probabilia, etiam omittunt,
tinis
,

qux

ut

Actis Grxcis,

eorum

qaaniumad
omnio
contextum.

Bacchi) iratus Maximianus jussit eos Antiocho duci tradi, ut confacto mane, sedit mgeret eos in cippo. Et sunt aute illum Sergius in pratorio, et adducti et Bacchus. 13 Ita autem non obscure indicatv.r, die providelicet et
,

brevius exponant. Adsit etiam, ut aliter sentias, quod sermocinationes prolixiores , quee vel vel Maximiano aut etiam Sergio et Baccho
,

Antiocho duci in Actis Latinis affinguntur pennus subinde prxtermittant, vel habitas fuisse, dumtaxat indicent, vel certe longe contractiores
exhibeant.
15

xime
hunc

secuto prxceptum, quo Maximianus Sanctos nos ^ r0 s Antiocho duci tradi jussit, fuisse ad
illos

Acta enim

illa

ut
;

jam dictum

a Me- antiqmmbw

adductos; quod sane

cum supra me-

moratis, quse Adoni prxluxere, Latinis Actis neutiquamcongruit. Secundum ea euim,qux inhiscc,
utiet in Grxcis,
itinere

narrantur

plurium dicr

taphraste sunt contexta hic solum, quemadmodum ad xvin Aprdts in Annotati$ ad Vitam S. Eleutherii Papebrochius noster edicit, in concinnandis colligendisqueSan-

hujus auter scriptoris 7">*>


sm(acceplat

(;

ab Antiocho tunc aberat Maximianus, necSancit prius, quam longissimam viam fuisad Antiochum fuere adducti sent emensi
,

Oportel ilaque,
it<iua,

ut

Ado

hic, vel

monumenta an-

puto,
ter

a prxfatis Actis distincta, quod tamen non fuerit seculus, vel ut hsec, qicod longe omnibus prorsus, quse inverosimilius reor
,

ctorum quorumcumque Actis scopus fuit, ut, quce Gr&cis ob rusticitatem in ecclesiis quilmsdam prolixitatem styli' non sine stomacho pruaut tylo f ea proprio ipsius dentium legebantur brevius concinniusque deducta minus displiceopponet non nemo, adjunctum rent. At vero
, ,

Maximiani
,

prseceptum
inti

et

Sanctwum ad
li-

Antiochum accessum
berius
lur,
118

rcessisse, perhibent,
,

quam par

esset

omissis,

haud
S.

satis

apte contraxerit.
subiisse
in

Minus
iisdem

dictis

Actis contrariaSer,

qua prxterea in exponendis, qux


prolixe

memoratur
,

infra memorandum veroque absimite, quod a prxfatis Latinis Actis abest, in invenitur. Actis, a Metaphraste elucubratis Fateor, sic habet : Verum quid tum ? Fieri poquamvis ex iisdem antiquioribus test, vel ut Actis Gi^xcis, e quibus Acta Latina sunt contexta, sua etiam Grxca Metaphrastes concinna-

etiam

unum

suppliciis sanctus Viennensis


.

martyrologus usus est, licentia Etsi enim unius dumtaxat qua Sergius, clavatis cothurnts t,ultdus,currerecom-

pulsus fuerit, vicis

menHonem

faciat, nihil

ta-

men

unde id vice duplici, proui in Adts traditur, factum non esse, necessario sit
suggerit
,

rit illorum tamen exemplar quod hic scriqux expolivit, adjunptor Sanctorum Acta absimilibus augere haud sodts fabulosis, verove ad manum habuit, interpolatum ea in litus fuerit, vel ut ipsa Acta Latina seu poprate
,

iius, e

Utcuntque hxc habeant, Adonem equidem elogium supra huc transcriptum, quo Sanctos exornavit, e Latinis jam sxpius laudatis Adts quanium ad nonnutta, quibus id constat, cujjii" conteamisse, ex jam ante adductis
consequens.
satis
tiquet.

quibus hxc fuere deprompta, Actorum Grxcorum antiquiorum exemplaria hoc vitio

14
illa

Hinc porro jam consequitur, ut Latina Acta Actis Grxcis in codice nostro si,
,

Sanctorum nostrorum Latina prout apud Mombritium exstant ,initio sic Acta, habent Tunc itaque (imperante scilicet Maximiano) veluti quaedam stells terrestres erga confessionem fidei salvatoris Domini nostri JeApuleius, Sergius et Basu Christi Marcellus chus pollebant in palatio, honorabilesque erant
laboymrint.
: ,

apud

^
,

DIE SEPTIMA OCTOBRIS


.

8
per

'

7
1

DU d certum omnino qui una Aputeium, ad hunc diem jam datos,


,

Maxiraianum

autem licet imperatorem SS. Marceltum et non sit


;

eodcra
esf

martyrio

eandam

diera,

qua

paiBOfl

!T.,ft

Moltaa die fleptima mensifl Octobris.

demque

salvationes
eju

floruisse cum SePgio et Baccho sub Maximiano ante imperaverbis traduntur, martyrio hisce

ubicurnque et miracila perag-untur, sepulreliquia? fuennt, ppaseipue in

chro

ubi prius j;icuerat. Alexander, Hierapo-

primo fuisse coronatos, tons kujus setatem seculo itti


id

litanus in

lamen

sat verosimile apparet,

nec binx

Sancti cum a Metaphraste adornatis, vel vel in Actis Gnecis,


in Actis

SS. Sergio et Baccho

conjunguntur

Syria Euphratesiensi episcopus ac ecclemetropolita seculo quinto,utinfradocebo, martyrio coronatus siam eo loco, quo S. Sergius libris in &dififuerat, exstruxit, trecentis auri

Latinis.prouthxcintribusnostrisco'
9 naUs,

cium

Ztus%.Ms.s;Q.Ms.letP.M,,

etiam, a se

istud expensis. Desacr<< isthac mde, jam exstrudam, dictus Alexander,

qwm

^Ttuare
S:r

%Lm,

7?natu1n

aux MonbriUus Acta Latina producto non tanlum a vero ..Mnaditat loco \tirn a posteriorts ** scriptore a * X'tata, existvno auod si autem $m$k ,/,. esse infecta trtum mox constaret, alicubi Lattna, poius codicum nostrorum Acta
,

Hierapolitanus metropolita, solemni ritu,multis conseassistentibus provincix sux episcopis


,

crarit, depositisque in ea

S. Sergii

sacris easuvns

decorarit,

sermonem
,

fieri

transcriptis

verosimillimum

verbis proxime huc sancto-

ctorum Antiquiorum Grxcorum exemplanin Actorum hmcfuere accepta, a recenttorts 6 T e quibus omissum fuisse parumverost-

non quibus hxc primitus fuere notata, quintum exarata. fuisse ante seculum an serv 18 Verum anne hoc ipso seculo, Locus seuvicus quo, ut m factum?

queproinde
in

Sergii et Bacchi

Acla antiquiora

Qrm a,

$ec\do tent-

eltexto

Ivi tnterpolatore ex dicttssuppedUal.admile, quod Metaphrastes Grxcoquam id in eorumdem Aclorum Znctlm, servpton hutcprxluxtt.a 'rum exemplar, quod

ecclesiam

fuisse tntrusumtnantmum simili interpolalore aclVerum, cum res secus habeal inducerem. interpolatorts vtto recenlioris

S. Sergio Aleaander , postea ecemfra episcopus, seculo quinto erexit, in sancti hujus Martyris hon dicendis cum antea Resapha seu Rosapha

Hierapoliti

jamlabt ntt fncrc conscrip(a,

giopolis,

Tunclum

Lalina diclorum trmm anliquiorum, e quibus accep ta ,'', ,, exemplaria fuere verostmthus exemptanbus
Actoru,,, Gr.vcorum exislimo, et non fuisse omissum,

illud

quod cum retur, fuit appellatus scriptor, Ub. -2 de Mdi\ culi sexti
;

>

se-

E
/actum

modom lem-

Grxca primitus scrtpta uepus, quo hxc Acta &Latinis, quie ex ktt, t rint, inquiro. In diclorum mox xlerum ctum deprompla, trium AcUs, voraginemeo loco, quo

doceat, id certe ante seculumsep'^^"" ecclesiaw S. Sergio ao esse necesse est.Adluvc Hierapolitano episcopo constructam Alexandro, imperator, ipseque eseculo sexto Justinianus l Bormtsd* ChosroesethnicusPersarum rem,

iam

fiUus,

cum sanctum Martyrem

in sese

expertus, p plus vice Simplici fuissei

h^r/trum ^-

nariisesingatariinhuncveneratwnr.irr,
xecrex hujus uspiam utnnfradocebo.Quarr.r p* guoS. meminerint, lor Sanctorum Acta
ul imteti Sergius^ martynumconsu ifd ubxque Sergiopolim nuspiam nactus est
, ,

co7c'umnostrorum V^osepost 1 , martyrio coronatus est, martyrium factam esse sub ftnem SancU hujus sub/un-

interpostUs, nZatur, ac deinde, paucis Aclorum sunl xn codtce Et sic (verba aftur locus ille usque in noslroQ MS. V remansit divino nutu vetudiem, continens e* iisdemLahpauca indicia. Adluvc post

tem
Ltis

adarnata, B Grxca quidem, a Metaphraste nomenclatwne pauluautem Latma phara anlumcorrupta, Ruteapbatam nw^r^- de
,

Metaphraste nTZis, quibus etiam Grxca, a consonant, ad substanUam conscmpta.quantum

quibus hxc, ut docut, tiauiora Gneca, e ante seculum Tompta videntur, verosimillime
conjtcto,
,

Z,

Jquunlur
rel, S,osi

Post

multum

grtur temcce,

de loco sno, vementes pe unt expoliare corpus tUesanrum veluti quendam de castro Syro. Ser.fi. non perJetiltimum; sanctns vero
misit

viri,

selo

Christi

incitaU

sentimum concinnata fuisse, ut a vero forte non qu e omnia jam dicta putem, auv eavese^ Zultum aberraturum

i-iunt-

jam labente latastatuerU.Ututsit^cumeq^r',^


sexto quinto senescente, vel

atior

occulte corpus snnm tnumpUul CUristi confessionem puUlice propter


,
.

transfem

nod

quinto de qua supra, seculo

exstructa,

ielu

supplieiis p unitume8t s haustt IntiqJorum uUque, e quibus

Mi^ mt,Gr*,

ZrTaliquamdiuperactaJoquan^rSanc ZdicltLautsibfinemsecuHtert
tio

fuerint, sesquisequentis martyrio coronati


*

corum Actorum auctorem fusopro Christo sangutne


9UU

qui

quo Sanctt

marUjru palmam

arfloruertt, neuttquam Tonsecuti sunt, tempore

n'verum

auanto
catlos

quidem

,,

Sanctorum ad
,

^ansitumtempor^^

q oJca,,,e. rtov.no

lucubralioni, qm horwn

Acit, admovit? In nsdem Latints a Metaphraste conctnnata auibus iterum, qux saltemcongruunt, luntauantum ad substantiam

W^^
alt
,
,

tlle

post felicem

ecuout minimui a felici S futsse, sat cerrum ad ccelos transitu elucubrata tWn porro jam fi*. *.* n.rre contexta, tum Latv qum fidem *bt talia sane non sint,

^stro-

*rm

Ittucqiie atia,
,

hi$

conlexta tunt,
/,,/, ,n

vhrasUca,

Indubii

CSqueindubitatamcom
adidfonUs,
tat

latatn '""

quoortasunt, sufflotenttmttqut^
habentur. Baron

merentur.

manum

fJestituuntl,^

Zrbtsproxime

huc non factun, add*s adhuc nonnuttts, qux 8 subduntur .Paulatim conve CUr.sl Domini nostri Jesu Salvatoris numecpiscopi sancti.ssimi
nten
s

tsthxc recitatis sequentta

num

W^

magno in pretio passim MombHHana, gu auita Acta hotina Annaad manum tebuit, > fa?Me7apastica ulHmo stc scrtbit> ZusJann,..,, 809 num.

Tute

sumnfl lo*o d^otun e^ara intideles, Acta , sed eorum propagata es, Extant

rairaculorura

non

io

Chriflti.

ut suo

,n^

DE
a

SS.

SERGIO BACUlIO MM.


aves vero desuper volau- D circumdederunt eum permittebant CBudelea bestias, ut tanj tes non
,

~a

Tin

ilte

aperte sane agno-

rent

sustinuerunt custodientcs eum usautem fe^to, que in terapore noctis. Vespere ibidem habitantibus IVadescendentes quidam de speluncas, tuleruut sauctum corpua ejus

eum,

et

tribus

Aucli ipsum adornata Grea a Metaphrasle Qrmoo-Moseas t0>n.1 Tnsuisad Ephemerides Annotationibus ad hunedu
,

quibusdam rationapermissi abestiis, veluti a sepelieruntque eum in una e hominibus libus bestiaea tanspeluucis eorum. Ut feroces etiom
,

Man
.

prxfiJas,

de SS

Utiuoruw Faetto ceieberriun et autiquis etiam ed Sr0S habemu^ adseripti fueruut. Aeta sm< fortaesis sinoenora ut expolita a Metaphraste,
,

tjS

Scrgio et Baccho

M*us1*

loquentem Euptaatesi*

* J
>

Marl

qcndis sanctorum Martyrum etiam Martyrum nuerint, factumesse,in sinceris verum bestias, quo minus ea tanActislegitur; necdum in gerent, ab avibus fuisse impeditas, Actisundequaqueprobatisinveni, nec futurum

corponbus

absti-

ea

TmUngus
Mtf

c< Latina. JW tom. 8 Ogrt noster

r*

Sanctoru* Ada,

prodigium reor, ut facile apud quemquam aliudadhuc, quou fidem inveniat. Seden

istud

***";
socio-

AaisS.GregoriiArmem

haud multo Latina Acta suppeditant, quodque Martyrio S. Sergii sequentta credibilius apparet.
isthsBG in
iis

Znprxvio, num. 52 recte focrf. expotita rZte auoda Metaphraste

statm haud
sxnt
relnt

verba, aliis nonnullis, quSB hicreoi-

rejiciantur , Latina tamm spUria fabulosaque perpolttts eor SS Ser 8 ii rfBaoohi Aeta uleumque Actis Grxcis sinceriora

Wma

Melaphraste

quocl Acta antiqutora idcirco videri queunt. ius.guam dooui, ca e quibus.ut supra adornavU, sunt deprompta, mff Metaphrastes Acta Metaphras' multo accuratius. quam id
prceslenl,
dictis

Grw

Lotanda non duco, interjectis, subjunguntur: sanoti Marcus autem,in quo susoeptus et fecit, Deo ita tyris, divisus mnguam voragiuem quatenus eos, qui veluti sues in dispeusante, terrore visaj voraginis non volutabantur
coeno
,

auderent appropinquare,
terea Latina

conculcare sanguinem sancti Martyris. Atia, ob


et

in
<.,

Sanctorum Acta deterwns

fidei

supra ubique exprimant, utiexjam


est colligere.

pronum

Verum anne

idcirco

MMpi.ra.iica

Metaphruste perpotiorcm etiam, quam Acla, a ? polila, fidem merentur Metaphrastem na20 b, Actis Qrxeis, qux imperatore torem, fuisse a Maximiano auc
aliasve tormentis gravissimis

nuam qux a Metaphraste sunt conscnpi. modom ant videri, prxtermitto, prsecipuaque quam quoe, quid tam de his medium adduco, sit, edoceant. de illis generatim statuendum persecutione mota, Qnxnam 22 Generati in Christianos
,

tam

atque ipsa etiam

ducem in Symorte afflciendos ad Antiochum num. 13 narratur, recitatisque riam missos dedent, quas ad hunc occasione illa Maonmianus litteras et sanCum has litteris, subjungitur viam sunt mmilites ctos Viros accepissent
,

SS Sergium et Bacchum in occisos tam imperatoris jussu pro fide fuisse Acta, necessano, uti inLatina Gneca, qi cum tunc certe nulfra docebo, exigunt quare, Maximianus, qui vel imperator vel etiam lus dumtaxatccesarfuerit, in Syria regnarit, opor;

Syria Maximiani

*mg
iii

lns,

qwm

>

gressi.

in

Quidam autem ex faniulis et simili zelo benevolentia, pietatem et in Dominos victi


so-

Sanctorumnostrorum martyriumm non acciderit, vel ut, dicta persecutione generali qui ab anno 305 ad annum usque quod Maximino,
tet,

vel ut

sunt secuti , quasi non corpora eos quoque volentes Deo servire. lura legi, sed etiam animas sanctos inter se colloquentes Qui etiam audierunt qua egressi sunt e quod nocte et dicentes diviua quaedam apparens Romanorum civitate
, , ,

in Syrxa do313 partim csesar, partim augustus in laudatis Actis est, adscribendum erat,

minatus

perperam attribuatur Maximiano,

qui,

quemad-

visio jussit eos confidere, et

animo ad

tameu;

ex

hisce autem verbis colligendum

apparet, Sanctos a Maximiano imperatore Ro. Constantinopoti, quse Grcecis a -,, aut saltem
<:

modum Titlemontius tom. v Monumentorum Eccum dicto Maximino clesiastic. pag. 492 docet, Adhxc prolixiora rationonraroconfunditur. cinia,concertationis quamdamspeciem prseferen- f nostrisvel Maximiano im\ tia. qux vel Sanctis af\\nguntur,tam ratori vel denique Antiocho duci
nustomenm in Actis Qrsscis, quam Latims habuit, Acta prioribv.s, quod, OU3S ad manum
<

Constantini

passim

fuit

Magni tempore Nova Koma d ad Antiochum ducem in Syriam


;

missos fuisse

quod sane, cum nultus imperator, nomine Maximianus, seu Romae seu Constantinopoli simul et inSyriaregnarit, segre admodum potest vero inteltigi consonum adjunctumque idcirco, cujus num. 15 memini, parum verosimile cum ista difficultate cui et constituit. Quare possent, Latina Sanctorum Acta non ali.i addi
, ,

antiquiora Gneca contrahere Metaphras/i quodinprobattortt) frequenter occurrunt; reperias. Nec Actorum ris fidei Actis ssgerrime etiam comseu Latinorum seu Grxcorum fidem mendani frequentia&uminiisoccurrunt, pro
gia, ac

laborant, hoc saltem

ex capile videri utcumque

queunt potiorem fidem,quam Gnvca Metaphrastica, mereri. Atveroalia, parum etiam verosimitia, continent, ob quse Actis Metaphrasticis, a tjuibus ea absunt fidei merito videri queant
,

nominatim, quibus Sancti ad graviss' roborati quseque tormenta toleranda divinitus ;licet enim similia etiamsit fuerint, apparitiones legereinaliorumMartyrumActis,minimesuspeActis quibuscumque ctis, crebra tamen, qux in

eorum pretio ac fide non detrahunt,si,quemadmodum hic exsupra parum


referuntur, prodigia de
,//,

inferiora.
21 Etenim, narrato S. Bacehi martyrio, mox lratus autem Antiochus jussit, ne corsubdunt pns ejus (S. Bacchi nempe) sepeliretur, sed ca:

,,',,,
\ieiuphvaiiicit
''''

quo//'/, ab sem\ noejusdem, quo martyres, Actasunt, fioruerunt,sedapostc> ><>, ,s <h taxat scriptore, qui unde sua hauserit, haud scitur, litteris commendata fuisse noscantur.
tis

rum

"'
'

nibus

et

volucribus
recessit.

projiceretur

"'*"

exurgens

Cumque

a corpus ejus projice-

castris,

et

retur longe, collecta est multitudo

bestiarum et

23 Verum quaUacumque tandem Sanctorum nostrorum Acta sint,cum equidcm nonnulla etiam sertim quantum ad martyrii, <juo coronati quse, UH emdicenitli fuere, locum ac genus,
dis

et

C urtarm
edend.

ambo

decursu M i Commentarii hujus consona apparent, complectantur, llati apprimc

DIE SEFriMA OCTOBKlS. in utroque horum apographo patescet, vedocui


,

sau
,

quod

,,ntaacnumerospro more nostro lectori.qm o, ,,, ,, ad Commenlarii calcem qu* de Sanctorum A ZvMSint, an falsa,

tlsca,

ilem, quo C0ndltl0nt penes nos exslat ***, Kvtdim pro manus usus fuit librariorum oscitaalia profeclo perpe- V** errore e

\B

atioque

ram

exarari, manifestum

fit,

primo quidemex

,, ,l,sseruimus,
,.,,.

ex ipsa h

,,pecUone
est

,h

faciltos poterit.

exhibere

wum,

{"

,,,,'

Greece Aoctonw. quodsc Gr-Jc-a, *, quam Latma a edUanon fuerint, magis forte,
,

non tantum

LaUna verum

prorsus aliis mo eo, quod >" omnibus <& quibus militaris Sanctorum tis, in *v, sed griitasque aperte exprimitur, non ex eo, quod yeyriXiwv scribatur- tum vero etiam
htsce vocabt

ms

tnnemJ desiderantur Adidprxterea antiquioru Acta Grxca


.

eUam
e

Zveor, quod, cum

wZsGr.eca

adornavU, in alia Melaphrastes

TatnisSanctorum Aclis accurate. ^Zs^radictiseruere.ecsprim^rilur.Murum lcisaMeta. quisque ex hon perspmat.scrv^Ira teadornatis, coUatione Sanetojm l Uas suo Vemhunc, dum vetusUorcs mala, ut
.

adjunr inveniaoh" significationem sibi habere ' hdbeat ctam; adjunctamvrm reipsa lentilefl, nun< prout ex jam imperii Notitiis et Amuti ex antiquis Romani

miano Marcellino Uofmann

&*

Tu

tum Lexico continuato ad vocabulum qui , iisdei docet, diccbaatur Romanis ,


l

barbari

appellati,

iilia

militabant,

corum
,

fcs-

slylo

cxponendas

suscepit,
fid\

non adeo
per

Zdameredi tem porro hoc modo


colunt,

P^Mtsse.
o. Acla

exseculion,
dictis

edam "* '" n cum MS.l.faclaillorum niscod , busnoaux in W B 1,-Uanis aliisque, collatio 20 exslant stris Q. MS. 6 et P.MS. t codtloco Brmca, u* ne;secundo autem ue .*%> cenostrolMs. 193 exstn. ? regi ce Medicxo BibUotheem adve,so '^Jv so
priori loco lis prxcellant,
,

lu

tatina, auod ex

^tiauUaU,^-

Romanaa ultro vei dederati, vel qui in leges Atque Lvc stgm/icaUo est ditioue transibaut. auamin Sanctorum nostrorum Ac/. tsad Wavocabulum. Additporro Vales\
tiani Marcellinilib.
7,

cwp

bus

qentiles illos

inL,
usto>

dixpotissimnmdi

ta '

lemauh

ttitissegeri

ad,ecta ex turaccepta, Actaexcudam, Lipomanus adorno. , quam, ut jam docui porro lum Gr<einlerpretatone Latina. Actis Latinis de more nostro notatu vanantes

militaremturmam.cujusZ.S^ cerius Bacchus autemsecundicerx beturAnLui

'"/

MAtquehincja
miceriusqu modum ad hoc uocabuh
et

*2Z*.
,

TLn

***
.

adiunaam,

adnotai* sijam anle ad marginem nl. elueidenturquc. , EffiErfU. assignentur,


.

ut

et

locutiones

infimse

Latinitatis

Cangius docet

is

'f sit,
'

QUilO

cumso

obscurasunt, siidin fuerit. cienter prmslilum haud

Commentano pr^o

sufli

Bomanoa stros auos nobiles

meotenet,fuissesane8an Mrl Roman. hodt<

numcm
auibu

ld

'

mitUes, indubitatum

omninoaPr n,.
**

eorumActisaliisquemo
III. Militaris

Sanctorura conditio,
genus,

martyrii

locus,

tempus,

curauis,quo..
r//s
i;

proi

Uumsckolamebarbarr
uu.r diti

aliaque adjuncta.
non ** ^onditione mUUes et gutd Bacohun. SS. Sergium et Cordinis, tum Lattna loco non corui
,

U ambo,

Rei/iuN<t<<<,
It,i itt

wWM
1

Romanie
ctmc
Idi n
-

Actii

traditttr.

^Z^umGr.ca, Acta
""Yafent

;,,

Luttna

inttio

ouonlH.^ut, eraut apud Itif Sergius m. BeaL quidem npera

$* -

-" us

P 011

*" * P* Ma.v.m.auum
erat

prnm-

tari f quoo muniis fm Zaurior superioribus

UaJmZnum

imperatorem

to,.

.'/.,/,,

Aatiochum quem-

,,0 concp(.
, y .j.
.:

o ";'',;. nnwtunotuiTiJi

Sergius quidem

"^erius er,t pnmioei n^^

scUo.

^^

Onenttsdua oai, a "^"" A ...

,.,,,

leUsLatinis,aneo

STJS* &- ia """


'

tc asserttur.

>,'

d, ( 25

Verum

in dictis Actis

Grxcts scu poli*

DE
'

SS.

SERGiO ET BACCHO MM.

M
C.B.

pl&oZ^eseculoChrisUqu^oa^
quod ad Euphra ouidem Euphratesxa,
alxquo ,noappellantur.jubente forsan
col.

qux a Plinio, SlraAuausta Euphratesia,

AugvM*
Euphraleti* nolttia, duo-

t^L*scritoribusCommgeveseuLom*getie
,

in laudatum Opus suum D araphicis itidem tabulis 9 et Dohchen, cu-UaUs inZit, Samosatam inter Ortum sUas, coUocat, Surorum seu Surensis ad v /,/ hac aliosquenonnullosreccnUores scr.^rr. habet. Adhxc Resapham seu inrcconsentientes

rumque, qu*
in hac sita
tunt.

Ti

dicla

S&Jnuncupabatur,
TaAntiqua
Surorum
loco

Rnmvham

quo,

ut

jam

indicavi,

nomine

Ser-

Cellariusin Geogra-

el Si

LequxenusxnsuoOxx ,ne ejus mutaricontigerxt. mutatxonemxl-

Zle Christiano tom. i TamCwsari Augusto, a quo ::,::<

>anc xxolusm quxdem ab Augusto, s l rum Commenl. cap. 113 recie suoin imp. Orientalis acceperxt Commagena August* nomen postAugustixtatemantxquum Un,c
etsi

jl

r^SJL K*
M6
in provxncxam

Ro-

51 non nihU tamen ^P^ Verum tam


omnes,quicumeis
hic scriptor
perxto,
sentiunt,

civitatem inter et

proxime cit. Surensemseu Barbatissum medzam

ab Cellarius,quam Carolus a

^
,

SPauto

eProco^o
ulpote
et

erroris convincuntur. J
29

Etenim

quo sane
est
,

Sc ,.g iopl) ,

ZeT
'

magis,

guamjam

t^C^Jnomen
aSexto
no
a n Janc
'

retinuit,
el

Aurelio Victore

primumgue Ammxano Marcelh-

rerum illarum
ge,

feculi ,v

Z wrum

Euphratesxa scriptoribus, Augusta

0 de Chosroe, Persaru Bello Persico pag. Ergo mitut Sergiopo hm,

^-^JTjK* 2&* n J
standum
Ixb
-

itamemorat:
accepit, P

nomine vocata reperitur

*ime cum

Lequxeni verosimilis apparel xsta Comagenem xn provxn.


,

r^;s,a d asc,xv
vocant,

nomen

et

(Surensx nx ab urbe capta

B f faisse

cocevus, hb. I Annal., Taeitus, scriptor nostrx prodat. Utut sit, Sanctx me, in Syria, martyrxo coZVomneia iUa, ac proin quo vel quxbus de-

Z%

roLtieasdieendU sunt.Verum Euphrates.a.cum tZnatis xltxus loexs? Augusta


bonis acPhnii xtate.regio

: ad urbis autistlte aur, ponoulm, qui a Candido, xu. . pretium redemptionis u o cc petaut in >= ha seu otxxn V. captivmL. Sergiopolis ergo P>oto Austrum seu Merxdiem Kosaoha, ad Suroru,,, sil.ys,. ad Tolxoc docenle, onlatxs

campo

abest,n Austrum
I

Bar,
8lta

ano^
mittlt,

tn

PtoomxxSlraCommagene adhucdiceretur,seu
valde ampla haud erat
,"'

tam B.n-Mxssvm cljusptagam Borealem cum ;. ahxs vocatur, B etiam ab

utiin antiqua
lih

Geogra^

longe ftensxores nomine.lhnites etiam mutavit, a sancto Paulo, nuam anle, consecula. Carolus Ecclesxx u,Geographia sacra seu episcopatuum patrianliqua, quam ex concilns, versee Notilia geographxs antxqus el ous, historiaecclesiastica Auguslx provincim Euphratensis seu excerpsit, sedibus episcopahbus orEvphratesi* ciritates, Hierapoh metropoh ponxt natas, enumerans, sub Germanxcxam, Cyrrhum, Samosatam, Dolichen,

3 car,

12 est videre;

Cellanm, tm^i verum postea, mutato

Z Samosatam guam
uti

et
,

Dolichen, geographx

omns

otim Eesaphn lonant, Sergiopotis avxtales a sane et binas hasce xnler lerperam P el inler CaroloaS.Paulo ahxsque,

-,,, ala

BMssum

a Cellarxo collocatur. ac Surorumcivitatem luqui, ut Cellarium saltem vero erit forlassis, qux Resapha cum civilate eatur, Sergiopolim eamdem esse Rosapha olim appellata fuit, seu id quidem moverx forte ad eat inficxas. Atque
,

lugma,

Cxsaream, Perren, Europum.Urima,

Marianopohmjixsce Seraiopolim, Suraet Barseu sedibus episcopalibus sev civitatibus quam cxvxtas quod castrum potxus
bahssum,
, lS in

autem

civitatem hanc, nomxneprxquis possit, quad, diceretur , BesaZ*vo anteguam Sergiopolis omnxno scrxptor pham dictam fuisse, nullus Procopxus, qux taantiquus, ac ne ipsequidem martyrcxta n un mende Sergiopoli, aS. Sevgxo agxt, dxserte 2 de JEdifxciis, cap. 9 lib.

cuvata

lereaadjxxngendum,Lequxenus sevidetur,prX
2

affimxet.

Orienlesacrotom.
960 in

rectedocet, ,U.

qux

xbx-

mediumadductt.prooalum demcol 949 et SergxoBarbalissi quidem S. Bacchus; r dont. Ac ,temEepliaeuBophB_dttepolivero, flM docebo, marlyrxum contur S. Sergius, uti infra de ambobus hisce locxs, ut, ubx summavil. Quare
lector in sita sint, studxosus

antecessum apprxrne nonnulla adhuc dxcenda ixxc habeat perspectum,


sunt
28'

cum Verum, etsiid ita sit, Sergiopohm seu Rosapha alxove Resapha civxtate, qux olim eaxndem ,x dem nomine affini vocata fuil, esse mdubxtatum facxt.Utx utriusque situs vix non Merxdxem cxvxtatxs p Seroiopolim ad Auslrum seu recitata e Procopxo Surorum silam fuisse, supra ad civitatxs IxuiusAuverba ostendunt, ita etiam Meridiem sitam fuxsse Hesastrum itidem seu evxncunt. Res ex pham, Tabulx Peulingerianx
jamnuncdicendispalescet. septimo apud Ortehum M Mmdm 3(1 Inharxim Fragmento .<i., editores Resapha, seu,prout earumdem
aliosque

{ocorum,
Bar&oliiii

vitates, e

Augustse Euphratesix ciInter episcopales a S. Paulo mox recensitas,sex


Carolo
sitte
,

ad Euphratem Europus et Sura mosata, Urima Zeugma duas harum postertores mmedia autem inter
,

sunt,

Perre

mmirum

Sa-

ibidemvocalur, Risapa Surorum serxe.ponxturhoc elPalmxjram, recta fere servata Oruba, Harx, Palordine: Sure, Risapa, Cholle,
.

civitatem xnter

terjacet

Barbanssus. Ita civitatis seucanuidam a me visi de hujus seu geographi tum antiqui, tum stri situ tractant, de re dubitanrecentiores statuunt. Quare, cum martyrn palxdum non sit, situm loci, quem compertum habes/ram 8. Bacchus nactus est,

scrwitur, Barbalissus seu, uti ab aliis omnes, qui unanimi consensu

Surorumseu myra; quare.cum ad Auslralem plagam Palm yra /tentxbus omvitalis Surensis

cx-

nibusprorsusgeographis,silas,l,i>nadeamdem sita fuerxt Rxsapa auoque cxvilalis islxus plagam ambigendum non est. Adluvcquo, seu Resapha,

Resapha

et

Sergiopoli

unam eamdemque cxvxta-

mus. Verum circa locum,


vostea distinctum, quo, ut
occurrit. Sergiopotim

Sergiopolis

nomine

jam

dixi, S. SerffiUfl

pautomajor martyrium consummavit,difficuUas

enim laudatus Carolus a Geographica patriarchatus AntwcheS Pauloin


ni Tabula,

Sergxopolx retemsignificari, cerHusadhwi fit, certe, sx res modo conditum jacere aut dudum Sergii corpus, secus habet, jacuisse sacrxxm 8. etxam xd onxnes in confesso est, veritatique apud de sanctt consonum, argumenlo sunt, quee
esse

quam una cum

nonnullis aliis Geo-

Sergiopohtanos hujus Marlyris reliquiis, apud argento coxxlecta, asservatis, in capsa oblonga,

Historise

DIE SKPTIMA OCTOBRIS.

841

HistoricV ecctesiastiav lib. 4, cap. 28 Euagrius memoricV prodit ; Resaphns autem, quo loco, ut

fide frangeret constantiam, deindetractar/f,

nunc

accipe.

auctuh c B
"

jam

dictum, idem Sanctus martyrium consummavit, sacrum etiam ejus corpus terrse fuisse mandatum, infra dicenda ostendent ut sane vel hhic, Resapham, quam martyrii palxstram na;

33 Vocatum iterum Surx ad se S. Sergium primo quidem partim blanditiis, partim minis a fide conatur avertere cum autem necsic quid. / * quamsese proficeret anxmadverteret Suraque Re; ,

giadio, aiuer

adAuoonw
'
'''

occw "1

fuxtte,
(l ,,

m Acttt

ctus est
si

S. Serg-ius,

eamdem

esse

cum

Sergiopoli,

Sanetiin

[uguttam Euphruusi-

non py^orsus certum, verosimillimum saltem sit.Jamvero cum'id ita sit, civitatisque hujus sitwnexjam ante adductis apprime compertum habeamus, situs quoque Resaphae seu loci, quo Sergius martyrium consummavit, sat exploratus lur qucxi ethic determinandum e 31 Noiandum porro adhuc est, Resapham, etsi j am i n(ie a secido vr, uti ex concilio Constantinopolitano tunc celebrato, in quo Abraham Sergio;

sapham, alterum Euphratesi<v, de quo qiuv supra docui, videnda, seu oppidum seu castellum, Romano pariter prxsidio munitum, esset disccssurus, sanctum Athletam cothurnis, qui cla ferreis, acuminibus introrsum versis nec recurvatis, erant instructi, indutum, antecurrum, >/uo rchobatur^currerecoegd usquead Tetrapyrgium,
seu, ut alias etiam exaratur, Tetrapyrgiam,
<<>-

stellum
(octo

novem

enim

milliaribus, seu, quo>/ eodem fere stadia milliare constituiMi) recidit,

f/mm ducem
miuuntur.

politanus episcopus apud liorum col. 417 occurrit,

Labbeum tom. 5 Concipalam est, posito priita


S. Serg-ii honorem tamen perpetuo ac

roo nomine, Serg-iopolis in

nuncupata

fuerit,

non

constanter novo hoc nomine fuisse appetlatam, quin etiammore antiquo aposterioris eevi scriptoribus grimxvonomine fucrit appellata, uti liquet e synodo ozcumenica septima, anno 7S7 celebrata,

septuaginta stadiis, uti in Actis Qrsecis, a Metaphraste adomatis, innuitur, Sura remotum. Nec hic stetit Antiochi in Sanctum Scvvities. Postero enim die, cum fortem Chrisii Pugilem recto gressu (qucV enim in pedibus acceperat. vul-

nera prodigio erant sanata) incedentem mdisset, <enec minus, quam antea, in proposit<
tur
<E immotum eum iterum antecurruri <m,no?nine lusquese hebaturt ad tis LaResapham, novem a Tetrapy>
,

in cujus Actione 5

apud Labbeum tom.

Conci-

nis,

col. 3S2 et se<j. mentio fd anachoretcV sequi subinde ad S. Sergium in Arapham (Arapham scilicet pro Easapham, n/ fattar, librariorum oscilantia exarato) peregrinari soleret. Jfisce annotatis, modo martyrii >juod Sancti

liorum

tinis notatur, milliariis dissitum,

subiere, seriem arripiamus. Cum SS. Serg-ius et Bacchui tamquam Christiani ad Maximianum
,

currere <<<rrjit, nihilominus cequeac ante constanter adfideique pit. hivrentem gladio tandem ibidem Ita Latina, quibus quantu>,< ad substantiam Gr<vca, a Metaphraste contexta, consonant, Sancto<

rum nostrorum
hic /nmexhibita.

Acta, compcndio quodajnmodo

reque etiam ipsa tales esse, in fide constantes deprehensi ab eo fuissent, ac jussu ejusdem vestibus militaribus exspoliati, muliebribusque colobiis induti per mediam civitatem summo ludibrio ad palatium imperiale ducti fuere, missique, cum in fide nihilominus constantes perseverarent, ad AnUochum, seu Orientis seu Augustae Euphratesix ducem, addita

imperatorem

Nuncquidde

nonnullis,
us,
Bt* ce,ll "

delati,

hoctraduntur,statuendum appareat,di
:;!

Acprimo quidem nonest,

cur, quseS, Ser-

gius, crepidis seu cothumis, eo, quo dixi,


clavatis, indutus,

modo
'>sa-

a Sura ad Resapha
,

pham

etiam epistola, qua huic prxcipiebatur, ut vel Sanctos ad fidem abnegandam adduceret, vel, si id facere nonposset, supremo etiam supplicio eos
D oacrnus
, ,

micgra octodecim cum distantia, qua prior e duobus hisce locis a posteriori sejunctus est, haud sat lcirco existimentur, quod recte componi >d supra docui, a Rosapha seu Sergiopol> Resapha diversa non est, a Sura, quemad
confecisse adstruitu,
milliaria

dum, qux num. Wrccitavi,


faciunt, stadiis

Pr<>

alj

eo pagr,s,

Sergrutvero

mulctaret. 32 Ita edenda Sanctorum nostrorum Acta, speqitcV an hic fidem indubitatam mereantur, xtate, definire quis ctata, qua scripta fuerunt, ausit ? Minus interim Actis Gr vcis, quam La,

,iis,

hic

tribuendum puto

Sancios enim Roma,

sex dumtaxat centum a sitremota. Etsi enimres ita habeat, ac proin milliariis non octodecim, sed dumtaxat Resapha ex Procopii mente sit circiter Sura dissita, debet tamen hic scriptor verosimitti
<>

ducem aut saltem Constantinopoli ad Antiochum Maximiano fuisse, videntur in Syriam missos a adstruere; quod sane parum admodum esse verosimile,

nedicam indubie, de <<> cum a Sura pergatur, intelligi. Quare


;
,

ha n
,

jam supra

edocui.

Sed ad
'/<>
,

alia, qiuv

Sancti prxtereapassinarrani

pj"ogrediam

Cum ad Antiochum ducem eosnec minis nec blanditiis ad fidem abnegandampotuisset adducere,atrocissimis in Sanctos quidem, Scvvire aggressus est. Acprimo
tormentis
Barbatissi, ubi tunc uso in carcerem Sergio, crudis nervis cevdi Bacchura, docommorabatur,
emitteret, inter repetita verbera spiritum mandatum prxcepit. Cum autem exsecutioni id
fuisset, Barbalisso

ducti i"issent, isque

prorsus obstet quo minus abs illa Tetrapurgiennec alibi, se, quod necin Tabulis Peulingerianis, passim fit, notatum prout <'< locis ignobilioribus davatiscouspiamest, et quod tamen S. Sergius, thumisindutus,cursuprimumadire,indequepost npulsus, pham eodem modo pergerc / non est ellumnonnihil declinassec Sanctorwv Acta, quod e<c eorum sane, cur Latina miltmri,, <<,< tancalculoa Suraad Resapha?n
,

tum sedecim,

scd octodecim

S. Sergrius,

cothurnts
clava-

Suram,

seu, si aliis,

nomen

hoc generis neutrius pluralisque


tibus,

numen

facien-

adhxrere placeat, Sura, aut etian enim admodum nomen illud scribitur) Syrum ric dictum, seuSirum, Augustiv Euphratesnv, utjam
in Latinis Actis civitatem, seu, quemadmodum pnesidxo vocatur, castetlum, Romano edendis

seu crepidis, eo, confecerit, cum distantia, a Procopio tis indutus utrumque ittum locum posita, pugnare inter vel ad ipsum, quod rsi.mentur. Quod autem dicto confecerit, longum tus Athleta modo tum is, tum S. Bacchus vel ad atia, quibus

quo supra

e vposui,

modo

munitum, postridie
S.

est

Sergio,

quem quam

crudeliter,

profedus, ducto secum quo ejus

tormenta perttnet, >iyrium musummarit, ventrem aliasque mortem huic flagris , in perScvpissime, ut Acta omnia corporis partes
fidem hibent, adactis fuisse ittatam,

itcr

neuttquam
exceait

DE
sl-2
CCTOftt

SS.

SERGIO ET BACOHO MM.


a..ter seniio. At Bac . ifsrfwi Ac/isnn-an<ttr, an.n.ttm, occubutsse, chum ? .<fem -ter flagra

C.B.

mar t,

,, _*_,..,.-

ut SM n., scatt.seou.0

(u>,

"'',',:

SL,
!

modo supra e^anato n Jhurnis an ^^J^T^rrZ ;=XsTonu= hauserit.s^ ** -J^-^ ^,, gmn smguhs ommbus ^^

SUa

lmiusa
sua

quo scripta

l rue rit, nec,


et

clavatis,

seu erepidis, indutum,

tteHs

/tor*- i

difficileapp areal,

sjgsg lM?itii| -?r*:3.X


:^Stt..-^n
<)na.o,.
,

m
^:r;;;
"C
1

Annotationibus a mcoiao w><* r-reciiatam inscmpUoMss Vaticanis eodicibus ignis etiam nem, in gua, cum nec innui mdeatur tolerasse p-iiim nro fl.de mentio fiat, vtderi ulla in Actis

'%**'
,

famenreihujus
h

interdum etiam transie"Cradtone w tem sola ttaaitione chrislianos, qui

^dZco

Zrtrium

shauda lonsummarini, reeensend t

possint in tormentis,

qmbus SancH

"' 0

m""

,_

__

.,, n ~ p np.sta elapso, igno,,,,_.,...**...

37 Sic habet UXeiftfi


-

qux
:
'

liic

dulW,

'

.^avro.ravovra^
irovos,

intcriptio,

Mp

Sj

^v voyiros Ivj

*fwp"S

yi

Eucxeflivy]

BBiroB^

Ioo-tivivo5

&mj
.

XptorroiJ

&sp7rovT yepaipei Seovioy a tyX>ievr Jo>(p roV o. rr.oo; ar^oc avaurcov,

XS
Acta
(/

wfHtoW'

ov

nar,ianr com.te.a . Artw

OvIo,:,-/:-o,^ivMV^:v^y, .vunep Xpiffroio dpiwM o Xi0


Koipavi'rsv

a^p^vwv^ovouprtvou-aXVEviTrocci
Pacr^o;
ax^fx>.TOio tpuXa^oi,

hxcprimus

litteris

commendamt

didt

Tajdumtaxat
tamquantum I
,( n.ap.sa'^.
c0 ,,,,

al,qu noseuniur. veri etiam


adj

RUpaTo
1!
.
-

AM

,,..

v:
'

& 5 a^>io-ei4 ^: Eucre(3iYl cpaidpuveTai-,

0eoaQpa?,

7010

'^^
elfft

wei
ayo>vc.

aualeatrox.quod^.t.^ir, s*
quan-

propiusjrwaaw^^

R vx JtteaVWV ^0-T7.0: a^toi: K honorc ffeccrunt c AUi quidem impcratores


vivis sublatos
^Viros,

lumad

TZen qZtum
<

'tZriigenuspotest hdben quam ,plectantur td ipiarn substa; ettam singuia, n adadjecta

quorum haud sana


nosterautem,

fuerat vit ratio;


.

prope notatudigna, minusque


connexa, aul sime eoenit, ul ex

cum subslanta
aul

in

qu* ad dxem prxcedcntcm pnevio 23 Commentario, Actis S. Brunoms


iis,
,

^'ZZ

imperator JustimaQui pietatem promovet, nus servum F Splendida domo honorat Sergium quem, i-nismdore regnatorisj
,

Christi,

omnium

linndmotum,

disserui,
;,uiteni

ndum

e*t,

tiec

Grirco,

ad appariliones miraculaqm 36 Quod porro scriptores, qui sanclorum Marmodo spectat, seculo non minus uno anterio,, mtate sua m hasce lucuV. lilleris mandarunt, appariliones miraculaque qux bratioms suas
.i

pronum est

coUigere.

Nec

gladius, nec alia


bavit,

tormentorum

vis tur-

sustinuit Sed pro Christo Deo mori

Sanguine lucrifaciensdomum

oa3li. Is

lgitur in

omnibus
Imperatoris
diat

intulisse
,,,, ,.

undequaque proba chronis.seu wqualibus fidei


,,,.
,v.

vel jam conflctaab alns ipsimet conflnxerant, raro defeclu adoplarant, non lentis crilices simiha, msi synnoscuntur, huncque

vigilantissimi

imperium

custo-

Potentiamque augeat a Deo


dorae,

coronatae Theocura,

,;,,loribus
.,res

tampassim non

monumentisvenitn modo crilicos fidem mdubitainveniunt. Quare cum restta

Cujus

mens
veluti

pietate

ornatur

cuj.us

ut habeal, fierique proinde possit,


i

pnmsevus San-

A-ssidua est e possessionum studio contentio.

conservandarum
ig

ulmxctorum ,rJ,-orumbiographus,sequiseculo -.i.i.-..^/vH.'<i wnrlim.n.. OU3E VQ.


_

38 Talis h&c,
_-.

qux

_!_......

hic contra, quod in Actis no.vinf.mi wtnvt-iwii CteYl.llR

M pr*w

r^:::;:=~p^^ ~~ttaZ2ti ZSZU

seuu ouod luec,utpote Justiniam i,qui secmo

t^

Znclorum martyrium

^^^^^
1

-*

s,,,,-.,,,

comitala in AcUs perhi-

inde his potxor

bZlr, procertis neutiquam habeam,

de

tor-

vetJtiorhaud haud mdeatur fiem poes.ut, perterru Sergium igne non fmsse commotum seu

*J*g~;

DIE SEPTIMA OCTOBRIS.


ianuat, non quod hic sanctus Athleta igne
reipsa,

m
U
.

quem

superaverit, fuerit tentatus sed vel


,

paLvstra assignant, assentiendum rcor. Mirum porro est, quam varie ac confuse de Sancto>
palsestra tressacri Qrsecorum Fasti, hicproinde

POM
B.

quod ad
sese

ignis,

corpori suo admovendi, minas


co?xsta?xs'j>" in
fide,

manserit immotus

velquod

iwinnt qiccjiu- su/fcrenda pro fide tormenta nc pi inn etiam ad ipsum ignis incendium paratum exhibuerit, etsi interim nec hoc,
at/
,

ad

<h

jam memorandi, loquantur. Ac primo quidemin Menologio Basilianoad Augustopoleos pnefectum ducti fuisse Sancti narrantur atqueab eo martyrioaffecti; ast cum in hujus nominis iti /lateSanctos txostros martyrio fuisse coronatos, ?iuspiam
<

nec plurima alia reipsapassus fuerit,

<Juo

porro
:

minushsec displiceat i></<rpretatio,faciunt eiipsa Grseca, quse huc spectant, i?xscriptionis verba hisce enim S. Sergms proprie noa dicitur fuisse immotus ad ipsum ignem seu hujus incendium, sed tantum ad ignis ir/xov, n/ est, vaporem seu cm. Adhsec etsi etiam daremus, reipsa S. Sergium igne etiam fuisse probatum, nec sie Acta, utpotc nihilf quod cum hoc facto
,i

<>/>/>/

notatum i?iveniam, ce? tu?n apparet, Augustopolim perperam hic poni pro Augusta Euphraqua in provincia Sancti >>
y

tyrium,
bet,r>>
/,i

uti

exsupra
<oro?xati

dictis liquet,

subiere. In hic luid est,

Menseis, quie sccu?\do loco


civitate

commemorare
y,

traduntw

Euphratesiorum fortissimi Pugiles cum Sa: una eade,,


<><issi?io?i
i?i

continentia,minoris fidei hic fierent,aut dici etiam deberent sufficienti in >censendis,quibus Sergius etBncchus martyriu?n consum?yia /,//, entis accuratione destituta. A</ hanc enim non tam requiritur, ut i>,>>>>m, qux Sancti sub'/,
>

Euphratesise civitate,
si^it^er^ror sa?ie

supra dictis satis

Menxis hic cubat, ut\ tiquet. Nec minus c^vat,

quod.

ierint,

tormenta recenseaxxtxtr

quam

/>/.

qu-SB

subiisse referuntur, re etiam vera subierint.

B
/i'l

39

Porro quemadmodum quantum ad

necis

quoque

quantum ad dtvenam, quam Sanetit


usiignant,

genus, quo Sancti martyrium consummarunt, edendis eorum Actis, utjam docui, assentie> to, tu?n qxtannjiji/irc/, i/n etiam iisstan

ad diem, quo Sergium passum, statuunt, tum quantum ad martyrii locum seu palssstram,
1,,,,,

n/rique Sancto, ul
i

assignan/ frium consummasse, vel ex eo verosimillimum apparet, quod sacrum ejus corpus, uti ex infra <Hcendis patescet, seculo quinto ac sexto in civitatc illa jacuerit reconditum, nec eo <juod auiatur; delatum fu\ aliunde
/

jam >sa?n moquidem S. Sergium Resaphas


i

trandum adhuc restat, Menologium Sirletianwn. Sanctos enim i?i civitate Augusta Euphratesia martyrio coro?xatos /<ujus uominis civitatem ?ndlam sive apud antiquos sive ap> >'s geographos in- E venio. Baudrandus quidem civitatem, queeolim A-Ugusta Euphratesia dicta fuerit, modoque A.zar ur, />< Lexico Geographico ex Nigro rece?iset. Verum nihil prorsus,quo, quod kac apud iiiinc scriptorem invenit, t, in medium adducit, nec, quidnam solidi adducere

potuisset,

satis

perspicio.

An

forle Chalcedo-

nense
riori,

et

Seleuciense concilia,
369

">>>">

celebrato;

guorum posteapud Harduinm


i?x

tom. i Conciliorxun col. 72G Augustus episcopxis Euplt inp?no?n vero, a?ino 151 celebrato,
apxid

Labbeum

to??x.

ad

S.

Bacehum

^pertinet,

Barbalissi kunc

martyrio occubuisse, genuina traditione, a majoribus ad posteros detata, apprime adhuc xtate, qua pi /-" vus Sanctorumnostrorum biographus
'

?xec Augustus Eufrasiensis uno, nec altero loco civitas, sed provincia du?ntaxat designatur, uti ostendam, >">>/ de S.

Conciliorum col. et? Ycrutn

"^

Jxdi",

floruit, verosimiliter fuit tiones, mox, cum de mart</>


clas,

<>>> Ita
//

ob ra-

hodie quoque M<ir/<jrotogio Roma?xo ininfra tractabo. Gcterwn esse quoqxte Sanrestat,

genere egi, addu-

ctorum nostrorum

autumo, uti etiam hunc ex illa, e qua papalxstram discei e potuit ;consumBaceho loco prxfato fuisse martyrimatum a S. um, didicisse, nisi forteid ex anliquioribus tabuabsimile non apparet, lis, ijuod veroprorsus etiam acceperit. Gregorius Magnus Papa, qui seculi septimi initio obiit, ad Eulogium AlexandriNos autem epist. 29 ita scribit lib. 7,
riter S. Sergii
:

bandum

Actis, quod adhuc hic />roassentiendum >j"antumo>' nctu?it,cx ja?n nunc martyrx

dicoxdis patescet. 41 In Magnis Grsecorum Me?xans excusis quitamm *"" u,etBac SS. Serg-ii et Bacchi elogio, versiculi duo,

quibxts allusio

ad martym, ab
fit,

hisce

tole\

vus

dnnqHediet
'radUur,
H

prsemittuntur una cun

uloter- nmnM-n*ii

omnium
los

Martyrium,

distinotas

per

singu-

dies passionibus,

collecta in

uno codicc no-

mina habemus; atque qudtidianis diebus in eorum veneratione Missarnm solennia agimus. Non taraen in eoclem volumine, quis qualiter
pas>us indicatur, sed tantummodo nomen, sit Quid si ergo, e1 dies passionie ponitur. setate sua seu seculo sexto Romse qualem codicem
exstitisse,

s SpedeS, tW, qUO quoa?nbo Sancti mart yrium consummarint, tum etiam dies, quo id acciderit. Priores <>uo, qxdbus et versionem Latinam adjungo, sic ha-

bent

\Av.i

ay. v-vpr-,

Bax./E,

ffpc

BtaV,

Kai itpkltyos, Sepyte, nvptrh v.j .Enei suut, Bacche, adversus


nervi tui,

nervorura
ignis
est

vim
cor

setate

Gregorius hic testatur, talis etiam biographi nostri, id est, ex dictis, seculo

Et

adversus
tuura;

grladium,

Sergi,

labente, apud quinto senescente aut sexto jam diexstiterit, hicque ex illo palsestram Grtccos quam Sancti nostri, ac nomina> versam,

Posterior autem his verbis concipitur Sepywv

Ba

'

Bacchus, nacti sunt, didicerit


pulsitram

Uandum
Uti eiiam

etl,

rere

'xs^xsssas^ ^^-la-i-ji-ss
vet e simili

Versiculio" hunc hexametrxtxn Papebrochius noGr;eco?noscis <i</ hunc ster in Ephemeridibus


pondet, versicxdo pariter liexatnetro Laense,
tat.

quunium ad
dtem, guo Sergium,

equidem

monumento
,

vel e verino-

nostn minis traditione hausisse quo loco Sancti co?xsummarint, verosimitlx??iu?npxtto, marlyrium Baracproin non minus Actis, dum S. Baccho Resapham pro quam dum S. Sergio
balissum, Octobris

tinc

reililit

Sergion

tiagris

Bacchum

lux

septima
\fei

Ta?n Bacchus itaque, qua?n Ser^ius,


1

si

09

standxitn

Tomxts III.

814

DE

SS.

MM. SERGLO ET BACCHO


nus

mimim
C.B.

S
m

possederat.
sacrifieiis

Lapidea
,

enim

et

igna
et

hoob-

adinventiones nutem deguatabaut. Buppl.cna vehepoeuis atque crfficare uolebant, bus compelledsn.

adorabant

do

Qw

noutius
'

afflicti

"-Vi
(:;:

ZlutsTanliamMetaphrastica^cacoMO^
latina

* haclenus, quibus ua tione Itl

Erat igitur ediot foro propositum

1-

"'"" llS
et

**

cum

\uantum

^rsjsitrs

8a

MStr

^SaZtTZ

&-*
.::;::;:;:;:;.

cum mdta, SoTluZLtissimeeangunt. Verum

nonnmi
iiun(.

saass
mihieguidemapparet.
II

/.,',',/

,. r/m s

v accubuisse perperam

296au (Knll

,7,.V.S,/,
,<,., '
s

Sfl
m
,, ,

soU^evm^subMaaHmianofactumpererrorem ^^''"''"' /"';''": r.v,, .,.'/-'/.-'"

, 7 ,

8fafmiao Galerzo <mfl

Sr
lxes

/.,.,

i{WV commota
'

sub Maxx,,,,nno

,,hacnondumswicnl,,sub

I. ;i '-"'

'liesato

is

"'-"

:
U

iocarc? Hic
oratusest, Syria diem docui lugvsti

''

"''

/,.,,,,.,

tuncque forte, ut% ad


'

/,'4,/.

"'"'"""

omnino eit.utduobu

w
nullomodo

Aeta, a

Sergius

psa,

^JS W
./

,,ns

'''""""'

,guodChnstianessent,

abAnlioclw.

Syria duce, jussit pohusquant inActi generalem, quasxmente, S, ionem


.

lefuerint
ipsa, qua Suram pergerefuent coactus, :."

amquanti

ns.subquodida
idussit.Sa
gnaris.

mnostrorummar
hnoninepte
consi-

'""'"

Verum
,'

oi

qum
loronatifucrint.errat
.,,,

dubites,

an

id,

^l.,p*s, lumtaxatsit.estenmpersecutm

Maxi, ,!, V labente .,,,..,, loquarto} Ludolfum.i pr donatom CoJei pertinet tum, Lguaque Lalina haud fuerit. Quodad me Syna domviante.qui SusS.Be /,., sub Maximiano in martyrium passtm kctxs nariraperator esset, hum, , .,-' Sergiumpro * Maamtanus Galenus vr.necantea; ">' optnionem imperatorisnomenobtinuerit, in eam M occubunx; indub, \ctobns persecxdionegeneraliseculiqwri, mitiojam

Dioclettonijussuj

,.,

accidisse.
i,i,

qu

uliom
dli
i, /,/

4c(a

no,

igunfj

clas.u,

6an " nimc es<, ><< 2<> '' " to nbereconHgerit.nurtcexamtAtawi ,. Sub 8. Berai ta, pa/nacfta Chronicon Orientale, ab Ecchelidfactum, typisvulgatum.statuit;* ,-onologicapalriarcharumAlexan,

exorta, sub

Maximino, cum Maximtano Gale,<; confundt soltlo, potissimum ex nominis affinitate magspropendeo, Sanclorummartyrium statuit,

procul abire Baronec asseverare ausim, a vero 309 Annalibus ecclestasticis anno nium, qui id in ex jam quemadmodum innectit. Res interim,

, Bistoria, Operis
,, ostenditur,

nostrt

tom. v Junti

ab anno 838 ad

annum .

neutiquam est, hmcque ,,,issatis liquet, certa tertio vel imtio seq. supra in margine Seculo
adscripsi.

quod />> *, sfcowe Sancto^m,

Wrtnto

eonocntre poto*, deberetatrbu Ortentalt Chroeruditipassim omnesa laudato

sxpissime nico, in aliis etiam

falso, hic rece-

C0D
iv.

seculum saltem, quo dunt. Sed qui tandem ergo determinabimus ? Latina SanSancH passi sint, lmperante Maclorum Acta initio sic habenl ? hominum geximiano tiranno, multus error

DIE SEPTIMA OCTOBRIS.


multum
tyrio) perunt
igitur

845

tempu
viri
,

ninw
zelo
(

'<>>

'

nar~
ineitati
,

ADCTona

relig-iosi

Christi

cce-

IV. Quaenam Sanctis ante seculum sextum veneratio, ac nominatim


S. Sergio, fuerit delata.

S. Sergii nempe ) de corpus veluti castro Syro , suo venientes de sanctus queradam thesaurum pretiosissimum vero Serg-ius non permisit corpus suum oc-

expoliare
,

culte

tranaferri,

quod

publice

propter

Christi

S. Sergiui, Uf

Antiquam

Theodorcti hte

ncitaiaverba

quas SS. S< enimvero admodum Gnccis Latinis, aliisque gio et Baccho a quse lur, venerationem esse, generatim dmeruimus^ostenCommentariihujus dunt nunc speciatim magis, quam quidem antiquaeasit, dicenda hoc aperient Lc primo quidem quod nominatim ad venerationem S. Sergio
,

coufessionem triumpbalibus suppliciis punitum est, sed depreealus cst Deura ignem succendi in nou ui eos, qui rarari conabantur, !n loco ulcisceretur aut etiam ezureret, sed oaliginem
,

quoque

.'.

Lustraret tale furtum in Huzapbatam castellum quod et factum est. Incenso ergo igne inloco,ubi corpua jacebat quidam de aa; ,

delatam spectat, antiquitatis huic attribuendee testemlocupletissimum habemusTheodoretum Cyrensem inAugustaEuphratesia seculo v episcopum.
,
,

ndentes penitusque uaque in putaverunt,a q ? flammam elevari, hostibus mazimum illum ig-nem factum fu et armati egressi sunt , el persequebantur eos
,

Hic enim,quiOpere non uno edito inclaruit, lib. de Curandis ethnicorum affectibus cap. ix, quo de sanctis Ecclesix Martyribus potissimum tractat Ex iis itaque ( Christi fidetibus ) visic scribit Martyrum sunt coustituti ac mulieribus ris
:

qui furari temptaverunt corpus sancti Mart; illi autem postulantes eos permiserunt ibidem diebus pauois persistere; et difioium faoii
ubi jaceba Lapidibus et luto in loco cooperientes super m houorem Martyris aic
,
i

serunt.

48

Magnamenim

vero in

S.

Sergium

sa<
I

ir,

ta-

rlMI

chori.

Ac philosophi quidem prseolarique oratores imperatorum vero ac oblivioni jam dati sunt ducum ne nomin;. quidem multi mag-norum oum tamen Martyrum nomina hodie norunt
;

que ejus exuvias veneratione sese fuisse


verbis ptos, Castri Syrensis incolse , suo hisce probando , ianirelato facinore, utxd haud sat
ulro,

Bierapol
epi$eo\

festarunt;
rio esset

autem
ac<

id no\

magis
sciant.

quam

familiarium

cuncti

mortales

cum jam multum tempus


elapsum
,

S.

Sergii
eo\

ma

Quin etiam nascentibus filiis ea im curant, ita custodiam illis tutelamque certissimam comparantes. Sed quid cg-o philosop]
imperatores
dt

x\ipso

commemoro

quoque, qui passim Dii hominum riam e mente


rint ?
fidem faciunt, fettivitate an-

ferebantur,

cum eorum memo,

" tamenquinverborum initio w fortassis fuisse a\ monw vi jam t0 ^quodin Sanctorumnostrorum Act subdatur ahud, quod cto jam relato proxime
.

Martyres

abolevesuis lu-

serius.quamhoc, seculo quinto non multum provecto

evenit, utt

ex

46
cis

Eorum namque templa una oum


jam sunt
,
,

sic destructa
i

ut ne ulla

quidem
illorum

jamnuncdicendis patescet. sequentibus datis proxime subjunguntur,


Acta exponunt
irione
i

Idverbis, quiemox
hisce
proficiente

nuuiaw

indi d

Buperent,

nedum qua forma


scire

Paulatim itaque
nostri

teculo quinto

arae constiterint

homines

tt.

Earum

Salvatoris

Domim

Martyrum vero rerum materia templis expiata est. Suos enim Mortuos Doezcitatis Dens noster in templa pro diis Vestria
minus
induxit.

sanctissimi episc convenientes in juzto castrum Ruzaro quiudecim, asdificaverunl

unum

Ac

illos
;

nosque reddidit

quidem cassos gloria suis autem Martyi

vano-

fatam martyrium dignumconf. Martyris tuleruntque ibidem sancti

,tnet

corpus

rcm illorum G
ac dionysiis lemnitatibus
(

dedit.

Pro pandiis enim, diasnsque hoc est, Jovis Liberique PatrissoSergio Petro , Paulo , Thoime
, , ,
,

deposuernnt in eodem die septima mensis Octodiem qua paasus est,

mart

ndem

Kis.Seriussane, qux

Q uamtentatumaSyrensis<

Mauricio alnsAutonino Leontio Marcello, Martyribus solemnitates popula que sanctis


epulo
de _

furtum
,,,0

palam
Bdl|

esse vitetur ea
v

nulLposlquamhoo\
profioiente

est ,

tte

demum

proque illa veteri pompa, impudentia fiunt mopro turpi obsccenitate ac


perag-untur,
ai
tffi

* '^

temperantiaa plenaa festivitates


,

ZvZofactaesse

non

quidem mero delibutas non caehinuis sationibus leves


illffi
,

non
,

commessed di-

solutffi

vinis

cantic
,

nantes
in

saorisque

sermombus
preces

potestprobari 9 Almm seculo Syria Euphratesiensi HierapoUtanus in anno 31 qZtiepiscopus.inconciUoMi rato, cum Joanne, i>aloers%Nei nonnullisOrx
t

rlnU^velumw

audiendis intentas

quibus

ad

Deum

non
fuithonoratut,
citiutqui
i

sine aanctis

laobrymifl ac suspiriis summit-

Zscopispro

Vestor

mtraS.Cyrtllum^

tuntur.
, Tali,quaiis hic a Theodoreto secus ac SS.Petri, PausolemnitateS. Sereu,nofl

47

descnbitur

stettt. (narcham Alexandrinum, S Ucet autem demde J hmi

dar>
il/iln/

Uonem
.

tiam

lllum, Sureno-

ti

martyrum, aliorumque celeberrimorum


,

festi-

rum
Cum

iin

rela-

fu

annua celebrata fuit Theodoreti mtate is floruit, seculo, proin jam inde a quinto quo neque enim Jheoimofortejam inde a quarto
vitas
;

ac

cumS tZm^Zemplum ejus LXverum etiam sese


,

sioque consensisset Cyrillo redUsset, A


,

Nestom

uti e teripla
1,
1,1,1-

occasiO'
l,i

doretus

uspiam
inde ut
,

xtate primum coepisse quxjam Adluxc insignis plane , dicit. vxguent, veneapparet a seculo quarto
fieri

id sua

sequi constanterwusaa Joanms, quodet.uaNestorium deoretaamp Ephesini in Cyrillo esset umtus reur et sancto ad connec umquam vel Zunione separavit potmt
,

ur.

vel ut

Festomum damnaret
,

rationis erga 3. Serg-ium suppeditatur tum Grxcts, tum Latims Latinis sub finem refertw ba quibus id in

argimentum

mAcHs

adduci

Hinc Joannes

meut hominis, sedem


ex

ver
.

t^cam,
num
spectat,

qu,

Post

occupanUs, aUorumque

adh*en ^^^""'^^Xt:

DE
lCCTOftt

SS.

SERGIO

fcCCHD
abstnlit,
in

MM.
quam
fere

trecentas

auri libras ex-

C.B

rscsss* ~ ^-* i^25


s Bergiosacro.Ottasepfacopttwanfefl

debito pendiraus, et ecclesiam sub texUdion r ^stotarum hisceporrotrium,quas

fecimus Mto

bus simut acceptiseruditi,

Atexa, merito,conficiunt, seculo v ab

haud

lal>ue

poUtano episcopo, anteexortas Nestonanae cham Antiochenum,

aunem

**^i ^-f
rf

Hicra

^
:=;:

ZZoZcasioneM^^^
mite pvafaota HteropoJttena k h <ci phratJsix ,; uxorem, Eudocio,,, imperatoris dferun.em ejusdem sororem, ambas augustas, delata
Atttfttste
'

tu

ecclesiam
bris in

S.

Sergi

artyri,

trecentis auri

Mm f^Zaue

sacrum istud

****"?*

queecclesia ceri alieno hvnc /' Pterea lc dedicatam, totx


,..

^f^JZT^IZt^n
ornant,

Lsime

eteccleLm,

"'';/'"'' II reddendam, ctuiie potitan*. cujus ante ftorat, HierapoManam seu riora Joannis inprovinciam cqmpnmenesiam moUmma August
s. s,

flagitantes, ul, re

,-

ad imperalorem

mulHs

xdificiis

^^~2S3 ^^ muns
altissimis

rttZtt

da eurarent,
tpulolo,

;,./, anno ctrciter Lupus anno 168. 432 scriptas, quas ChrisUanus ^aconc tfe* Lovaniiedidit,annoquelW Jocum Stephanus Baluzius recudxt Collectione lutntum. Veroa tri,,<>shi

divcrsas 50 Epistola illa inter

iisdem episcopis fuxsset tJris reliQuiis,cumab

*-',

"'";.::;;:;::::

-"
ea
h aud

lldecorat 18 verbts pernostrorum Acta recitatis num. atque ^qutdemjdhibent, esseputo eamdem

obtinetcentesi

huc

u *

complectitur, prxfati episcopi, acertranscribo. In ea itaque ac moderate de bissime nec, ut apparet, sat juste
potissi.

mtia,

qux

tam ab Alexandro Hierapohtano


pluv ecclesiam insignis altera

%mfuisseewstructanoscatur.Actatnte^
satcccurateloqv
tur,
S.

f^^^S^ ^J f^
S.

e \ e

patriarcha Antiocheno Joanne sequentem hunc loquuntur tes


, ,

conqueren

et nostram provineiam oblatravit regulas duos episcopos tra sanctorum Patrum

con-

Contra

ordinavil

al

linabiles

[ue

perversos et

totms operatores

lascivia*.

Pervasit vero et mar-

Sergii martyns, tyrium sancti et boni viotoris et noviter erat ecclesia quod sub Ilierapolitana ordinavit episcopum, cujus
,

ingrestis, nonquidem *drfcadecimHesap) Alemndro HterotamjS edtantum t cum jam, f suppeditante, politano sumptus 'Z Alexan.otius ab uno dicto set,abiis& lasepiscopis qU atu< dro sacris Hs

Sergii ecclesiam

ab episcopis numerojuin-

".**"%?%

dedicatam
S.

illatisque

illic

coutra

morem

Serg-ii

exuviis

detnde m illam sac vero, fuisse ditatam. Jam

^T

nec latet hoc compulsi


ac

iniquitas

sed

omnibus nota
amicissimos

est.

Ob
per

cum

sumus Deo
destinare

clencos
,

monachos

cum

preesentibus

sacra isthm 8. Sergio ut Acta Latina perhibent cim dedicata ab ecctesia


,
,

md,ab
,

episcopis

numero qumdequam Resaphceex

despiciatis quas vestram quiesumus pietatem, ne contra edoceatis de bis, qua*


ecclesias Dei, sed
,

iniquitatibus piissimum nos fiunt suadeatis vero, prinoipem nostrum Christi


et
;

amicum
ut

jubeal
car(
.

ejus

\\n\-v\n\n

iniquas

ordinationes va-

rero nostra?

provincifie

secuurlum
ordihaet.

i sancto Martyri Alexander dictis conciln Ephesinij rapolitanus episcopus, circa celebrati, tempus, anno mcontra Nestorium non multum provecto , quintoque proinde seculo dictts appan iruxit, dwersa sane, uHex ante exstructio,/<>/ si> t nonsit,ilUusque

eidem

octorum beatorumque Patrum regulas


tiones
victoris

moratus,quo
Sureni,

S.

Sergii

cclebrare.
Sergii

Basilioam

vero

sancti

boni
uti

insignis vel

martyris

secundum
esse
id

pristinum
,

ctum argumentumprxbenles,
ex
dictis acciderit,
,

corpus Resaphx aufer re >an. sic venerationis erga tentarunt ,conatus

murem sub

ecclesia

hujus

metropolis

erat, antequara et

magnuni

est, et illi altissimi r febricatum tra eandem mnnitionem aediticia.

ipsum templum muri et alia inDecet enim san'

consectarium omnino est, a " Sl f ra *T E ut hic seculo quinto ac proin ut b. fuerit anterior
struxi, fortassis inde Si rgius jam
,

otitatem

hanc iniqnitatem removei rulas roet sanctorum beatissimorumque quorum orationibus vestrum munitur impeborare,
vestram
et
I

maqna
sis

a seculo quarto fortassis exstiterit. Pisce praemtsin veneratione

eHam

in ea, qtue

Alexander

scopus, Resaplnv prsestitisse


datis
,

Hierapohtanus epie tribus supra tau1

rium.
51

q\

'i'"

KiMfllTur,
neculo v

mum

Iater epistolas Lupus, iteratisque deinde typis Baluzius


.

supra memorata, quas pnalise


,

ea colligitur,

modo adhuc

epistohs prseter' alia qusepiam obserecclesia

Hcm-

edidit

dux adhuc
in

L47

nempe

et
,

L6

vandc primo quidcm b'6 Ac


,

cum

quam
dictis
,

phr exitni
ctam, cvenistc
videlur,

occurrunl ropolitanr

quibus laudatus Alexander Hiems, nonnulta prxtereat, quae { in priori quidem proloquitur huc spectant totum coelorum regnum (pasi mihi hxc: Neo cujus non est triarcha Antiochenus) Jobannes
, ,

ab ecclesia ex ibidem S. Sergio erexit quxposttentatumaSureniscorporisS. Sergii/wrtumResaphx&dificatafuisseinActi&perhibetur,

^^
Oclo bri;

SJJ^JJ^
(ur> iepHtM

Rasadico autem non dominus, dederit, (in qua scisolitudinis bujus phas e1 al
; >

licet

Palmyram
,

vitates

ei

versus sita erat Resapha ) ciin postecomraunicare sustinebo


; :

Quam enim speciem conriori vero isthxc adversum me Autiochenus non exertrarietatis magistros et judices adcuit ? Nonne militum
versus

meam
(

arraavit

humilitatem
)

Nonne

Martyris

S.

Sergii

nimirum

ecclesiam a

me

hxcque uti in hisce traditur diversa non eadem, qua sanctus hic Martyr, fuso pro Chnsto sanguine, ad Superns migracit, septima Octobris dies sane , quo illam sodie consecrata fuerit lemnirituab Alexandro Hierapolitano dedicari si Sanctorum exploratus habetur contigerit modo Actis sit standum. At vero erit fortassis, qui, quo horum ea in re fidem infirmet, hic objia Kirchero ut ciat Calendarium Copticum Latine redditum supraque adhuc suspicamur Novembris notatum inlaudatum, in quo ad
sit,
,

venitur

DIE SEPTIMA OCTOBRIS.


A venitur Fundatio ecolesiffi 3. Sergii martyris in Rosepha. Et sane, cum in alio pneterea Calendario Coptico,scabrose in linguam Latinam converso, supraque adhuc pariter laudato, ad quintam decimam itidem NovembrisdiemmemoreturT)edicntm ecolesiaB 88. 8ergii e1 Baochi m arbe Rassaphe, furitne ecclesia illa xv Novernbris, qua ejus seu fundatio seu dedicatio in binis hisce Calendariis signatur, an potius vn, uti in Actis
asseritur,Octobris die consecrata,in dubium haud omnino immerito revocari posse videtur.Attamen cum in Oalen <rusnins.ii"' Fastis sacris Sanctol

per Kircherum reddito,

solo S.

Sergii

nomine

mjwm

condccorari, idque etiam ab ipsomet Alexan&ro, Rierapolitano metropolita, qui ecctesiam illam erexit dedicavitque intribus supra laudatis e/>istoiis fieri verum non raro acc/>/, I <'<'<lc\i.:e, duobus tribusve aut etiam pluribus Sanctis dedicatee juere, solo Sancli prsecipui, seu qui ce, ;

teris

nominis celebritate sanctitateve preecellere

existimatur, appellari et a vulgo et ad hujus exemplum a scriptoribus soteat, non secus atque homines, quibus plura Sanctorum nomina in Baptismate indita fuere, p<-<o<-< </<>itaxat, cetens

rum'festivitates,ecclesiarum dedicatione$,aliaque similia non raroetiam aliis, quam quibus evenere

cum

oniissis,eommwiiter appellari consuevere. Quod ita sit, ex eo sane, quod et in Calendario


Coptico, proxime iterum laudato, et ab Alexandro, Ilierapotitano episcopo, solo S. Sergii nomine Resaphensis ecclesia insigniatur, neutiquam consequitur, ut hxc simut et S. Serg-io et S. Baccho consecrata haud fuerit. Imo vero, cum eadem ecclesia non tantum in Coptico altero num. prxced .l <l < \ < I </ al ,oerum etiam in atiismonnumentisSS. Sergii simul et Bacchi nomine condecorata < ,>iatur,quo hxc cum Calendario Coptico,p<<- Kircherum Latine r< /lito.necnoncum
>
<

rum

Actis, sotemnitatem,

commemorentur, Sanctorum nos/<<>qua constructam a se

S. Sergii ecclesiam Alexander, Uierapolitanus episcopus, consecravit, septima 0</oadhxre>/< signantibus die diserte

Resaplur

puto.
ntomiS.
srgio,ud Baccho V r*
terea

54

Verum anne recte etiam eadem

A<

>

ecclesiam illam 8. ej dem sancti Martyris reliquias in

Serg-io dedicatam, sacro

translatas
S.

eam fuisse memorim produnt, nullam prorsus de


non
in
'

Baxscho,

ci us

etiam noluiisque
/

prgefatisAlexaml,

<

II/<,apolitani epistolis,in qui-

miil

facta

harum

dicata, illam translatione, decorata

<''

set^nentionemn Acta Grceca, a Metaphraste adornata, a Latinis 'issonant, sicque num. ultimo habent Act
:

nm

minum Qostrum Jeaum


roero
,uiii,

Paulatim rrescente pietate in Christum,

Salvatorem

et

Donu-

episcopi

bussolo S. Sergii nomine insignitur, in conconUam adducantur, hoc in illis ex recepta passim, monui, xdes sacrx pluribus Sancqua, '"' /" ctis consecratce,prxcipui tantummodo nominevenire soient, consuetudine dumtaasat fieri, dicendum apparet, standumque proindealtero, quod num. prxced atibique taudavi, Calendario Co,

quindecim
inaigne
ct

ingre.-^si

civitatem

Rosapho-

ptico

templum

Sanctis

(Sergio
id

nempe
conse-

monumentisque aliis, quee, cum phensem ecclesiam saneiorum B icchi simul


sticis

R<
</ Ser-

simul

orassent,
reli^pnas.

Baccho) extruunt, et, cum eo deposuerunt divinas in

giinomine condecorent, suffragantur Metap)

phi

Hic itaque tesi Sanctorum Actis,


Hierapolitanus

Martyrum Gnvcis Metatemptum, quod AleS

Sanctorum nostro ><<>

Actis GrsBcis, in

bus, Resoi

etiam

S.

non tantum SerBaccho exstructam ded\


lesiam

xander

episeopus

Resaphx

tiquionbus Latina Sancton>> dictis accurate exarimunt, nec tamen in Acta fuere accepta, deprompserit, nomini templum Resahisce vel Baechi etiam sacras ejusdem phense fuisse eonsecratum, vet illatas, meUartyris exmvias in id fuisse sancH Metaphrastes documenta C moretur, oportet ut illud esset notatum, alia,in quibus tam hocquam habuerit, velcerte, ut Acta ansibi prselucentia quibus ad sua adormanda usus
,

tantum S 8ergio, verum etiamQ. exstructum, illatxque in id tam huBaccho fuit Verum unjus, quam illius fuere sacrx exuc> Cum Gneca, qua> defuvc Mriaphrastesdidicit? supra docui, anconteantii Acta, ex iisdem, ut Gr.veis, c quibus, qusehxc ex Actis
condidit, non

tamque fuisse, memorim proditur, quemadmodum, quxproxime ex iis recitavi, verba />
faciunt.
56

Quod modo ad sacras

S.

Bacchi,
\us,

quas

tuncque eiiam,

Alexander, Hierapolitanus phensi a se constructa ea lesia

in

eUam
.

dep

Actts Mcreliquias spectat, mdetur ei ha assentiendw Etenim S. Jutaphrasticis G<eeis Ua martyr una cum 88. Sergio et Baocl

ibus Hierony

\iartyrologio
>

Romano

sub una eaParvo seuVeteri, hodie conjungitur, idaudemqueannuntiatione quo Sergius et tem, cum Julia eodem tempore, F ',:,,, martyrio coronata />>' fuerit, aha quod, ut F/<>fieri non videtur, quam

decausa

tiquiora Grseca, est,interpotata,uti.etiamatibi (adi

num .loetseq.)

Bien rentinius in suis ad Martyrologium Annotationibus hodie obserra/, eodem loco,

num

Ututsit, fuisseilla mdentur,hacinpartefuertnt. temptumnon tantum 8. berlt tau, h,s, tjuam tum fuisse, videtur.
Utius,

Resaphense equidem s toc<&odedicatum,iUatisquetn i


sacris reltqutts dtta-

quo hi, deposita quiescat. Qua eodem, quo S8. Serad S.Jutiam, quam reapse hco quiescere sepultam, Baochus, et transcrtptum supra num. 6 et 7 huc

Etenim, ut ambo hjec asserproferuntv,. ordine confirmem, ta eo, quo hic semet laudato Calendario Coptico,suprajamplus Imguam Lattnam inquo, scabrose, utdiad, in quo hta, temgt seu converso, Resaphensis, de quintam decimam Novern^ ecclesue dedicaHo ad nontantum aatur, sacra istheec xdes b ris

nianum Sanctorum nostrorum

elogiu>.<<> fine trad

notat, habere mdeatur, itavere ut Florentinius qui sub una eademque annuntt nec Baoohus, in mo.c >e>oratts Fastts tione hodie cum Sergio Serg.us >juo eodem die sacris oonjungitur,
,

)n

,utjam supradocut, cansumr*

amborum

insigndiu. 8.Sergii,s*etfroiS. Bacchi nomtne Dedicatio ecclesiffi 88. VerbaCalendariirepeto:


Sere-ii et B.u-chi iu

mriter, P acralipsanajaceantreeon</:,,.< S

/</ isthxc in Fastis sacris conjuncHo hujus, eo eHam UUus quod, quod loco
*

urbe Rassaphe.
Rest

Ztest

iideri.

Attamen cum reponx

htc quea

Opponi quidem hic potest, ecr fademi dequahicecclesiamin Calendario q Mrnrn**. Mineque, ut suspicamur, lu prapa ;iler laudal0t

55

Bacchum cum Serffio, ihocnonconsi


iy
,

quod, qucunns q iwle epertttamen rna^

.rxfatisFastissacrtsetuuapossc^n.

8 s
'

DE

SS.

SERGIO ET BACCIIO MU. redderet,altissi>,ms mutus peregrinis Resapham


ros, quibus

AUCTOKB
C. B.

hanc muniret, ecclesix a se ibidem id eum fecisse, conditcP adjungendos duxit. Nec, hxnc ut apparet, caruit; partim enim fructu, videtur, in Sanctorum sepulcrum a frefactum. quentioribusdeincepsChristianisvisitaricoeperit,
illud concursus aut saUem ut solitus horum ad Utut sit, Sanctos equidem secuto v, non desierit. cumjam Resapha muris, quod ex supra dictis

Ar,

is HierapoliU i* tamen adjuncta S. Bacchi b|Miiia, usfuerint

^ ^.^Tfdtamen

9Mant,aliudpr*terea,quosac. poni isthxc hic a h P Itiam S. Bacchi reUquias in


ah Mexandro
ostendam, in dato, fuissedepositas,

^ ^.^lZ ^rapolitanos^tmmejamlau
mediumad

anno
set

circiter 430 evenerit,

ab Alexandro fuissepul-

dU
tacrx eruvix.
in illam fuc

rtiUatt

Sanctorum nostrorum elogio Mprt huctranscripto,statimatqueS.teTgmm ) consummassenarramt,

UAdo in

mpra

circumdata, crebris crumperegrinationibus fuisse honoratos, verosimillimum exjam dicendis apparet. Ecclesiasticx 59 Nicephorus Callistus Histori.v " </uod sub 23 insigne miracid
lih.

ad suum Resaphx

quorum
quod
in

o/)e

truncat subjungiti

Par

beaium
,,

p.

tempcre oco '

mterpos o,

Fuerat,

elevantes honorabili

Martynbus

^*

S"
o-

anno Acacio, patriarcha Constantinopolitano in chronologica patriarcha 471, quemadmodum Constantinopolitanorum Historia, Operis no,

15,

cap.

>

>

>

rlum fueru,
'niraculum
htc rcfertur,

rum

Juo

composuerunt co iuxia sanetum Sergium tempore itaque post S. Bei tumulatus jacebat, hic elapso, ad locum, quo I iensacra S. Bacchi ossa, sancto

Haud

*m

stritom.iAugustiprgefioca, videre licet, hisce dem illam promoto, acciderit, sequentibus Archisynag-ogus quidam mter narrat verbis turaultu conciJndieos cum pueris duobus in
:

adse-

tato,

perinde atque
crudeliter

is

authori

ejus fuisset, cor-

seuResapham
scriptort

nensi Martyrologo

teste,

fuere translata. Necest


hic

reptus,
est

a viro

consulan
praesentibus.

excruciatus
Is

B cur
,,,/,

em

eHam

fortassis ex apud omnesinconfesso sit, hodieque poUus, quam asparte adhuc jaceat, cur id alio advectum eo fuisse, signato perAdonem ,tempore rationem, credamus ? Accedit, non esse, cur Adom e loco seu Barbahsso qua impulsus, S. Bacchum subiit, Resapham hauddiua*.
,,
i

Bacchi corpus temporis spatio jacuisse


s.

Cum Resaplw ohmhaud


denegemus.
reconditum,

multis

hominibus
varia

autem
Sancte

V.

inter
est
:

tormenta

illud
Scrg-ii,

tantum

vociferatus

Deus sancti

adjuva me.

porro fing-ere et assimuSerg-i, tu nosti. Judicos ut ad ignem Hebrreum putantes lnre hac protulisset, verba ea vivus combureretur, qui Et ecce in media fliinma |equi,

condemnarunt,
tes duo,
tis

cr.n.lidis induti

stolU,

apparentes,

ho-

multis illum ab

ig:no

intactum conservarunt,

demartyriofuisse translatum, scnpsent,


,.,

et

Ucet interim

morem
nonapparet,
S Sei

sequens nuspiam prodat.


tis

eamcompend Jam vero,


dubitandum,

multitudo, in flmnmam insiliens, Serg-ius noiude rapuit. Qui, deinde baptizatus, atque ille non minus mente quoest minatus
:

hominem

que

illuminatus,

substantia

sua,

quam multam
ampliss.raum
:

S.

haud dudum post tyrium ac proinjam inde a seculo


Bacchi lipsano

loco babuit, vendita, in pyrffi ejus extruxit Sergio martyri templum


raso,
vitaiu.

ubi,

capite

nomine, eo auarto Resaphm, e castro, Barbalisso quievennt, amtranslata,prope S. Sergii corpus bigendum aonapparet, quih,cum hoc Alexanin cxslructam a der, Hierapolitanus episcopus, ecclesiam seculo quinto, haud multum se Resaphse

reliquam juxta

Idem duo

Dei beneplacitura exegrit ejus fecere pueri, nomimbus


frcquc
ulcniin

Buis iu Sergii

60

etBacchi nomen mutatis. Hoc ipsum miracidorum in Annalibus Ec171

quoque in exdictis provecto, transtulit, sacra transtulerit, uti in hanc S. Bacchi lipsana iunc Sanctorum Actis Qraecis,ase adornatis, memo.

Baronius, Nicephoclesiasticis ad annum etiam recenset; verbis autem, quirumcitans, Frebusidfacit, hanc observationem interserit: ad sanquens crat his temporibus peregrinatio

nuutn pcreiji

inalioi

fnere honora(i.

rixprodit Metaphrastes cui proinde non adhoc asserendum, quam Adoni ad eorumdem Barbalisso ResaC sacrorumS. Bacchi lipsanorum haud dudumpost S. Sergii pham translationem

magis

ctum Serg-ium martyrora,


peterent,

a
:

quo,

qua3
re

sing-uli

solerent

aecipere

qua

vulgata,

vehemens factum est, ut a Ju.Ueo, dira patiente, extorqueret, ut Deura saneti Serg-ii invocadolor
ret.

ignandam, monumenta antiqua,


fide digna, arbitror defuisse.
pi
(iii-

Ita

ille

licet

autem, quod refert, prodigium,

quidem modo habemus,

et

Re-

novemque utpote a Nicephoro,seculi xiv scriptore gesta remoto, memot adeo secutis circiter a re

tem leouZo
te,

r,

adliuc laben-

Sant

ti,

nsem ecclesiam S. Sergio simul ac S. Baccho ab Alexandro, Hierapolitano episcopo, dicatam, et sacras ab eodem tam hujus, quarn illius reliquias in eam fuisse translatas. Nec,SO>
cro hoc thesauro exstructam
tasse,

primum proditum,

fidem indubitatam non me-

Alemnder

a se ecclesiam dicontentus ipsum prxterea, quo

obreatur, transcripta tamen, quam suggerit, quantum ad servatio veritati consona apparet seu frequentem, quam adstruit, temporibxs illis senescente ac proin, conditajam ab seculo quinto Resaphx Hierapohtano episcopo Alexandro
,
,

sita haec

ris

eratjocum, Resapham nimirum, mualtissimis, utjamsupra dixi, circumdedit

Sanctis ecclesia, murisque civitate hac Serg-ium seu ad sacrum huic et fieri solitam ad S.
S.

munita,

enim, ut apparet, signis et prodigiis SS. Sergii et Bacchi -epulcrum Resaphse Dominus illustraret, ingens huc, ut videtur, peregrinorum id visitantium pretiosisque donariis, quo Sanctos sibi propitios redderent, condecorantium, multitudo confluebat. Alexander itaque, quo, ut ap-

Cum

paret, et insatiatam vicicinorum,a quibus tum ecctesicB a se sedificatse, tum maxime asservatis in

Baccho Resaphense templum peregrinationem. Cum enim hsec erga Sanctos veneratio verosimiseculi v initio liter quidem jam inde ex dictis a seu ante conditamSanctisResaphensem ecclesiam, certo autem, uti infra ostendam, seculo vi locum habuerit, eidem sane etiam seculo v, cum condita jam esset dicta ecclesia, locum fuisse, verosimil-

limum
Gl
re,

videtur.

hac thesauris timebal, Saracenorum rapacitatem cohiberet, tutamque adversus horum insul-

Ceterum Resapha ab eo circiter tempoquo eam nova in SS. Sergii ac Bacchi ho-

norem

; :

DIE SEPTIMA OCTOBRIS.


Re$aphaqe,
" ,u ' u '

>10
u< ron C.B.

""""

T* fw^aplci-

ictci ecclesia ornavit, munimentisnn que auxit Alexander, Eierapolitanus episcopus, e siiKjulnri mcolarum aliorumqv.r in S. Sergium

prehenderat
stinianum,
soinnio,

atque intcr alios Justinum et Juqui post rerum potiti sunt, atque in
,

animo habebat eos occidere. Sed

deterritu-

veneratione, posito antiquo

nomine Sergiopolis appetlata fuisse videtur.Etenim apud Procopium de Bello Persico ad annum 540 et 542 Candiet in concilio dus Sergiopolitanus episcopus ConstanUnopolitano, anno 654 celebrato, Ab, ham, Sergiopolitanvs itidem episcopus, occurrit,
,

cum

vir

terrib

titisse

visuses-ct,
fe;

ac diceret: Justino et Justiniano nc quid mali

utcrque suo tempore Deo inserviet posteriorvero in contexto a se l Com-

aam

um
ibi

pendio
reretur,

istis

An.

paulo
insid

antequam mofacta-

delatis
,

ad ipsum

laudatusque Procopius, qui seculo sexlo floruit clesiam S. Sergio sacram seu potiuslocun Sergiopolim ab antiq quo exstructa h&c est
,
,

rum
ii.

indieiis

multos

corripi

atqne

interfici

In captis fuerunt ctiam .Justiuus


;

et Justi-

nianus
9

quos
ei

cum

necare

statuisset
,

nuncupatam
seculo

fuisse,

lib.

de Mdificiis

cap.

utproinde Uesapha ProcopH

aetate

seu

quidam quidem,

in

sommis

adstitit

ita

dicens

Tibi

imperator,

sextojam diu ac proin verosimillime haud

insidiatores tollere ;

permissum est, reliquos a Justino autem et Justiniano


abstinej
velis
,

seu post exstruAlexandro Hierapolitano S. Sergio ecctam ab ctesiam nomenctatione iltanova, positavd

postannum

!:;

maleficium
te

omne
il

aam non
facere.

Licebit,

eis,

uteumque

male

Cumque

Auastasius
rise

reos esse laesse imji


idit ille,

signita fue
g-io ct

<

adhucde

ecclesia, SS. Ser,

esse eos vasa conapta


,

loco,

Baccho Resaphse exstructa Sergiopoli posteo nuncupato


ic

de ips& hoc venerationergio

silio

Providi

[uendo

et

suo

tempore

Deo
duos
vero

operam
Anastasius

navaturum.

utrumque Atque

que ibidem Sanctis ac

im,

pen

possem

quem sequi
in
i

statui,

verum chronotogicus ordo exigit ut, antequamea


;

annium

crimine absolvit tempore exitus coinpromor- B ne enim eorum pi

suo

alia nonnulla

t\

tem imperio functus


finem Anast postea
,

est.

Utitaquesub

gesta fuere, priora, lectorem edoceam.

imp
-<'" a/pp

V.
lo

VariiB
vi

ecclesise
,

Sanctis secu-

flca

ad

Utoso

\ri

vetant

Zona\

exstructoe

aliaque in Oriimputsus; verum Ana Justiniano parcerct, non vin


sed duorum,
i

<"'

ente pracipue
nis officia.

delata veneratio-

Justino et

\erit,

terrifica
est,

taiiui
Itnpt
i

ator

>

Mnctos
etiam
ita,

acn
,

3.

Ser-

Zonara
suis in

et
A'.

proditum Cedreno a%
sit.

Jxutino

eneratione seculo quinto acfortassis si mavis, in amplisa, aut


ncia,

tatio-

scd duot, qua-

nibus fldes

Angusta Euj
,

S.

Bacchus

fuisse affectos

lueulentisi

num, cum apud


solu-

'

QUSe
lis

disseruimus, evincunt; illam


',

ebellessub

UJM0,

nec uloscxto plur Syrise finibus mansisse circumscriptam


,

UabAuaslasi-

pariter, quae prassenti allaturi suoulent e quo, uttuw ostendent. Afonte mus,

You might also like