PROJE KONUSU : K KADEMEL REDKTR 1 .

VERLEN BLGLER VE STENENLER : Giri gc = Pgiri = 1,5 kW = 750 devir/dakika = 75 devir/dakika Kademe says = 2

Giri mil devri = ng k mil devri = n

1.Kademe dili tipi = Dz dili ark 2.Kademe dili tipi = Helis dili ark

Hesaplarn yaplmas;modl,mil ap,rulman,feder ve ya miktar gibi deerlerin seilmesi isteniyor. 2 . BALANGI N SELEN BLGLER :

Birinci kademe dililerin malzemesi : Ck15 (Sementasyon elii) kinci kademe dililerin malzemesi : 16 MnCr5 (Sementasyon elii) Birinci kademe dz dililerin verimi = 12 = 0,98 kinci kademe helis dililerin verimi = 34 = 0,97 Rulmanl yataklarn verimi = y = 0,97 alnd. Bylece, toplam verim = toplam = 12 . 34 . y = 0,98 . 0,97 . 0,97 = 0,922 bulundu. 3 . DL SAYILARININ HESABI : evrim oran toplam ; giri mil devrinin k mil devrine blnmesiyle bulunur. top = ng / n = 750 / 75 = 10 bulundu. Toplam hz d 1.kademedeki hz d ile 2.kademedeki hz dnn arplmasyla bulunabilir. top = 12 . 34

Birinci kademedeki hz d iin 12 1,2 . tavsiye edilir. 12 = 3,75 34 = 2,667 seildi.

top

ve ikinci kademede ise 34 = top / 12

Orta hzlarda dndren dililerin di saylar 14 20 deerleri arasnda tercih edilir. z1 = 14 seildi. z2 = 53 ( z1 says 1. kademedeki hz d olan 12 ile arplrsa z2 elde edilir. ) z3 = 15 seildi. z4 = 40 ( z3 says 2.kademedeki hz d olan 34 ile arplrsa z4 elde edilir. ) 4 . G HESABI : Giri gc olan Pgiri = 1,5 kW = 1500 W idi. k gc olan Pk ; giri gc ile toplam verimin arplmas sonucunda bulunabilir. Pk = Pgiri . top = 1500 . 0.922 = 1383 W bulunur. Toplam redktrdeki g kayb ise Pgiri Pk = 1500 1383 = 117 W olarak bulunur. 5 . DNDRME MOMENTLER HESABI : Dndrme momentlerini hesaplamak iin ilk nce millerin dn hzlarn bulmamz iimize yaracaktr. ng = n1 = 750 d/d idi. n2 = 200 d/d ( kinci mildeki hz bulunurken n2 = n1 / 12 forml kullanlr. ) n3 = n2 = 200 d/d ( Ayn mil olduklarndan dolay ) n = n4 = 75 d/d ( Drdnc mildeki hz bulunurken n4 = n3 / 34 forml kullanlr. ) Giri momenti olan Md1 ; giri gcnn dn hzlarna blnmesiyle bulunur.Burada giri gcn kW,dn hzlarn devir/dak cinsinden alrsak formller aadaki ekilde yazlr. Md1 = 9550 . Pgiri / n1 = 9550 . 1,5 / 750 = 19,1 N.m = 19100 N.mm bulunur. Md2 = 9550 . Pgiri . 12 / n2 = 9550 . 1,5 . 0,98 / 200 = 70,1925 N.m = 70192,5 N.mm bulunur. Md3 = 70192,5 N.mm ( Md2 ve Md3 ayndr nk ayn mildir. ) Md4 = 9550 . Pgiri . toplam / n4 = 9550 . 1,5 . 0.922 / 75 = 176.102 N.m = 176102 N.mmdir. Mil ve dililerin boyutlandrlmasnda bu momentler S katsays ile arplarak muhtemel maximum momentler bulunacaktr. Emniyet darbe faktr S = 1,25 tercih edilmitir. ( Az darbeli ortamlarda alan elektrik motoru iin ) 6 . BRNC KADEME N MODLN HESAPLANMASI : 2

Bir dili arkn m ve z deerleri bilindii takdirde, dier btn lleri hesaplanabilir.Burada m deerinin (yani modln) hesaplanabilmesi iin bir takm seimler yapmamz gerekecek. A - ) Genilik says ( ) : Genilik says modle gre (m), apa gre (d), yada adma gre (t), verilebilir.Burada modle gre seim yaplacaktr.Hassas ilenmi ve iki taraftan yataklanm dililerde m = 18 20 arasnda seilmesi uygundur. m = 20 seildi. B - ) Form faktr (Kf ) : DIN 867 ye gre = 20 iin z = 14 olmas durumunda tablodan baklarak bulunur. Kf = 3,33 bulundu. C - ) Kavrama oran ( ) : Kavrama oran 1,1 1,4 arasnda alnmas tavsiye edilir.Eer sistemin daha emniyetli almasn istiyorsak kk alnmasnda fayda vardr. = 1,3 seildi. D - ) Malzeme : Birinci kademe dililerin malzemesi olarak Ck 15 seilmiti.Bu malzemenin deerleri aada verilmitir. k = 740 N/mm2 ( Kopma mukavemeti ) HB = 1460 N/mm2 ( Brinel sertlik deeri ) E = 2,1 . 105 N/mm2 ( Elastisite katsays ) d = 407 N/mm2 ( Tam deiken mukavemet deeri ) K = 1,4 ( Di kknde entik faktr ) em = d / K = 290 N/mm2 em = (0,2 0,4) . Hb = 0,35 . 1460 = 511 N/mm2 Bylece di kk mukavemetine ve di yzeyi ezilmesine gre modlleri hesaplamak iin gereken tm deerler seilmi oldu. Di kk mukavemetine gre modl : m=
3

2.S .M d 1 .K f z1 . m ..em

2.1,25.19100.3,33 14.20.1,3.290

= 1,14 mm

Di yzeyi ezilmesine gre modl :

m=

2.S .M d 1 .E.

i12 + 1 i12 = 2 2 z1 . m . . em

2.1,25.19100.2,1.10 5.
3

3,75 +1 3,75 = 2,12 mm

14 2.20.1,3.5112

m 1,14 m = 2,25 olarak seilir. m 2,12 Bulunan bu m deerini yzey ezilmesi asndan ve eilmeden tr di dibi krlmas asndan kontrol etmek gerekir. Eilmeden tr di dibi krlmas asndan kontrol : evre kuvveti F = 2 . S .Md1 / d1 bantsyla bulunabilir.Burada d1 yuvarlanma dairesi apdr ve d1 = m . z1 bantsyla bulunabilir. F = 2 . 1,25 . 19100 / (2,25 . 14) 1516 N alnabilir. emax = Kf .
F m..b

em olmal.Burada Kf = 3,33 b = m . m = 20 . 2,25 = 45 dur.

emax = 3,33 . 2,25.1,3.45 = 38,35 290 N/mm2 olduundan EMNYETLDR Yzey ezilmesi asndan kontrol : Yzey ezilmesi asndan kontrol yapmak iin hertz bantsna baklr.

1516

max = Km . K . K .

i12 + 1 i12 em olmaldr. b.d 1

0,35.E

Burada, malzeme katsays Km = malzemesi ayn seildii iin ) Yuvarlanma noktas katsays K = seilmiti. Di uzunluk katsays K = Km = 270
1

bantsndan bulunabilir ( Dili arklarn

sin . cos bantsndan bulunabilir.Burada = 20

bantsndan bulunabilir. = 1,3 alnmt.Bu durumda :

K = 1,76 K = 0,87 alnabilir. max = 270 . 1,76 . 0.87 .

1516. 4,75 3,75 = 481 511 N/mm2 olduu iin EMNYETLDR 45.31,5

6. 1 . BRNC KADEME DL ARKLARIN BOYUTLARI : Dndren dili (z1 = 14) 2,25 mm 7,07 mm 45 mm 31,5 mm 36 mm 25,875 mm Dndrlen dili (z2 =53) 2,25 mm 7,07 mm 45 mm 119,25mm 123,75mm 113,625 mm a = 75,375 mm

Modl (m) Adm t = . m Di genilii b = m . m Yuvarlanma dairesi ap d1,2 = m . z1,2 Ba dairesi ap db1,2 = d1,2 + 2.m Taban dairesi ap dta1,2 = d1,2 2,5.m Mil eksenleri arasndaki uzaklk a = (d1 + d2 )/2

6. 2 . KNC KADEME N MODLN HESAPLANMASI : 2.Kademedeki dililer helisel dililerdir.z3 = 15 , z4 = 40 seilmiti.i34 = 2,667 idi.kinci kademedeki modln hesaplanmas iin birinci kademede olduu gibi baz seimler yapmalyz. A ) Helis as ( ) : Sessiz bir alma elde etmek istersek helis asn byk seeriz.Genellikle 10 20 arasnda seilmesi uygundur. = 20 seildi. B - ) Teorik edeer di saylar (zn) : Form faktrnn seilmesinde gerek di saylarnn yerine teorik edeerleri kullanlr. zn3 = z3 / cos3 = 15 / cos3 20 18 alnd. zn4 = z4 / cos3 = 40 / cos3 20 48 alnd. C - ) Form faktr (Kfn ) :

Kfn ; teorik di saysna gre tablodan baklarak bulunur. Kfn = 3,4 alnd. D - ) Genilik says ( ) ,alma emniyet faktr (S) ,profil kavrama oran ( ) : Burada modle gre genilik saysn seeceiz.alma faktr olan S birinci kademede olduu gibi alnr.Profil kavrama oran ise = 20 = 20 iin tablodan seilir. = 20 seildi S = 1,25 alnd. = 1,6 bulundu. E - ) Malzeme : kinci kademe dililerin malzemesi olarak 16 MnCr5 seilmiti.Bu malzemenin deerleri aada verilmitir. k = 880 N/mm2 ( Kopma mukavemeti ) HB = 1800 N/mm2 ( Brinel sertlik deeri ) E = 2,1 . 105 N/mm2 ( Elastisite katsays ) d = 484 N/mm2 ( Tam deiken mukavemet deeri ) K = 1,6 ( Di kknde entik faktr ) em = d / K = 302.5 N/mm2 em = (0,2 0,4) . Hb = 0,35 . 1800 = 630 N/mm2 Di kk mukavemetine gre modl : mn =
3

2.S .M d 2 .K fn . cos z3 . m ..em

2.1,25.70192,5.3,4. cos 20 = 15.20.1,6.302,5

1,56 mm

Di yzeyi ezilmesine gre modl :

mn = mm

2.S .M d 2 .E. cos 4 z 3 . m . . em

2

i34 + 1 i34 =
2

2.1,25.70192,5.2,1.10 5. cos 4 20. 15 2.20.1,6.630 2

2,667 +1 2,667 = 2,40

mn 1,56 ve mn 2,40 olduundan ikisi arasndan en byne gre seilir.2,40 deerinden sonra 2,5 deeri geldii iin mn = 2,5 alnr.(1 4 deerleri arasnda 0,25 atlayarak seilir)

Eilmeden tr di dibi krlmas asndan kontrol : evre kuvveti F = 2 . S .Md2 / d3 bantsyla bulunabilir.Burada d3 yuvarlanma dairesi apdr ve d3 = ma . z3 bantsyla bulunabilir.ma ise aln modldr ve standart modl olan mnin cos ya blnmesiyle bulunur. ma = 2,5 / cos 20 = 2,66 mm F = 2 . 1,25 . 70192,5 / 2,66. 15 4398 N alnabilir. emax = Kfn .
F m n ..b
4398

em olmal.Burada Kfn = 3,4 b = m . mn = 20 . 2,5 = 50 mmdir

emax = 3,4 . 2,5.1,6.50 = 74,76 302,5 N/mm2 olduundan EMNYETLDR Yzey ezilmesi asndan kontrol : Yzey ezilmesi asndan kontrol yapmak iin hertz bantsna baklr.

max = Km . K . K .K .

i34 + 1 i34 em olmaldr. b.d 3

0,35.E

Burada, malzeme katsays Km = malzemesi ayn seildii iin )

bantsndan bulunabilir ( Dili arklarn

Yuvarlanma noktas katsays K =

1 cos 2 ..tga

bantsndan

bulunabilir.Burada = 20 seilmiti.Buradaki tg a = tg n / cos dr. Di uzunluk katsays K = Di eim katsays K = Km = 270 K = 1,7 K = 0,79 K = 0,96 alnabilir. max = 270 . 1,7 . 0,79. 0,96 . EMNYETLDR.
4398. 3,667 2,667 = 606 630 N/mm2 olduundan 50.39,9 1

bantsndan bulunabilir. = 1,6 alnmt. = 0,96 bulunur.Bu durumda:

cos

6. 3 . KNC KADEME DL ARKLARIN BOYUTLARI : Dndren dili (z3 = 15) 2,5 mm 2,66 mm 50 mm 39,9 mm 44,9 mm 33,65 mm Dndrlen dili (z4 =40) 2,5 mm 2,66 mm 50 mm 106,4 mm 111,4 mm 100,15 mm a = 73,15 mm

Normal modl (mn) Aln modl (ma) Di genilii b = m . mn Yuvarlanma dairesi ap d3,4 = ma . z3,4 Ba dairesi ap db3,4 = d3,4 + 2.mn Taban dairesi ap dta3,4 = d3,4 2,5.mn Mil eksenleri arasndaki uzaklk a = (d3 + d4 )/2

7 . D KUVVETLER VE YATAKLARA GELEN TEPKLER : Di kuvvetleri ve yataklara gelen tepkileri hesaplamak iin aada sembolleri ile gsterilen kuvvetleri hesaplamamz gerekir.Kuvvetler ark numaralar ile birlikte belirtileceklerdir. Fz = Di kuvveti, Fr = Radyal kuvvet, Fa = Eksenel kuvvet, Fn = Normal kuvvet, F = evresel kuvvet arklarn birbirlerine uyguladklar evresel kuvvetler : F21 = -F12 = 2 . S . Md1 / d1 = 2 . 1,25 . 19100 / 31,5 = 1516 N F34 = -F43 = 2 . S . Md2 / d3 = 2 . 1,25 . 70192,5 / 39,9 = 4398 N Radyal kuvvetler : Fr21 = -Fr12 = F21 . tg = 1516. tg 20 = 552 N Fr43 = -Fr34 = F34 . tg / cos = 4398 . tg 20 / cos 20 = 1703,5 N Eksenel kuvvetler : Fa12 = -Fa21 = 0 Birinci kademedeki dililer dz olduklar iin eksenel kuvvet oluturmazlar. Fa43 = -Fa34 = F34 . tg =4398 . tg 20 = 1600 N A O C X E X O F D B

7 . 1 . YATAKLARA GELEN KUVVETLER : 1. Mil, A ve B yataklarna gelen kuvvetler : Yataklar aras mesafe 180 mm alnd.( AB = 180 mm) (x y) dzleminde : Sadece radyal kuvvet vardr. MA = 0; FBy . 180 Fr21 . 40 = 0 FBy = 552 . 40 / 180 = 123 N FAy = 552 - FBy = 552 123 = 429 N (y = 0 olduu iin ) Mey1 = 429 . 40 = 17160 N.mm bulunur. FAy A Fr21 123 N 429 N 17160 N.mm (-) FBy B

(x z) dzleminde : Sadece evre kuvveti vardr. MA = 0; FBz . 180 F21 . 40 = 0 FBz = 1516 . 40 / 180 = 337 N FAz = 1516 - FBz = 1179 N (y = 0 olduu iin ) Mez1 = 1179 . 40 = 47160 N.mm bulunur. A ve B yatana gelen bileke radyal kuvvetler : FAr = FBr =
FAy + FAz = FBy + FBz =
2 2 2 2

429 2 +1179 2 123 2 + 337 2

= 1254,6 N = 358,7 N

FAz

FBz

A F21

337 N

1179 N 47160 N.mm (-) 2. Mil, C ve D yataklarna gelen kuvvetler : Yataklar aras mesafe 186 mm alnd..( CD = 186 mm) (x y) dzleminde (FCy , FDy ) : Mc = 0 ; Fr12 . x1 - Fa43 . r3 - Fr43 . x2 + FDy . x3 = 0 552 . 53 1600 . 19,95 1703,5 .142,5 + FDy . 186 = 0 FDy = 1319,5 N y = 0 , FCy Fr12 + Fr43 FDy = 0 FCy 552 + 1703,5 1319,5 = 0 FCy = 168 N Fr12 FDy C FCy 168 N 384 N 57384 N.mm 25464 N.mm (-) (+) 8904 N.mm (x z ) dzleminde ( FCz , FDz ) : Fr43 1319,5 N Fa43 D

10

 MC = 0 ; F12 . x1 + F43 . x2 FDz . x3 = 0 1516 . 53 + 4398 . 142,5 FDz . 186 = 0 FDz = 3801,5 N y = 0 , FCz F12 F43 + FDz = 0 FCz 1516 4398 + 3801,5 = 0 FCz = 2112,5 N C ve D yatana gelen bileke radyal kuvvetler : FCr = FDr =
FCy + FCz = FDy + FDz =
2 2 2 2

168 2 +2112,5 2

= 2119 N = 4024 N

1319,5 2 +3801,5 2

F12 FCz C 2112,5 N

F43 FDz D

596,5 N 3801,5 N (+) 111962,5 N.mm 165350 N.mm

3. Mil, E ve F yataklarna gelen kuvvetler : Yataklar aras mesafe 100,5 mm alnd.( EF = 100,5 mm) (x y) dzleminde (FEy , FFy ) : ME = 0 ; Fr34 . 52,5 Fa34 . r4 - FFy . 100,5 = 0 1703,5 . 52,5 1600 . 53,2 - FFy . 100,5 = 0 FFy = 43 N y = 0 ; FEy Fr34 + FFy = 0 FEy 1703,5 + 43 = 0 FEy = 1660,5 N Fr34 Fa34 11

E FEy FFy 1660,5 N

43 N

(+) 87176 N (x z) dzleminde (FEz , FFz ) : ME = 0 ; - F34 . x1 + FFz . x2 = 0 -4398 . 52,5 + FFz . 100,5 = 0 FFz = 2297,5 N FEz = 2100,5 N (y = 0 olduundan dolay ) E ve F yatana gelen bileke radyal kuvvetler : FEr = FFr =
FEy + FEz = FFy + FFz =
2 2 2 2

2056 N .mm

1660,5 2 +2100,5 2 43 2 + 2297,5 2

= 2677,5 N

= 2298 N FFz F FFy F34 2297,5 N

FEz E

2100,5 N (-)

110276 N.mm

8 . MLLERN MUKAVEMET VE DEFORMASYON KONTROLLER : 1. ML (GR ML ) : Malzeme : Ck 15 seildi.z1 ark ile yekpare retilecektir. AK () = 440 N / mm2 12

 D (e) = 370 N / mm2 AK = 250 N / mm2 1.mildeki bileke eilme momenti ve burulma momenti : Me1 = Memax1 = M ey1 2 + M ez1 2 = 17160 2 + 47160 2 = 50185 N.mm (ark merkezinde) Mbmax = S . Md1 = 1,25 . 19100 = 23875 N.mm alnd.(S = alma emniyet katsays) Mil ap iin n hesap : em = AK / Smil = 250 / 2,5 = 100 N / mm2 d>
3

16.M b max = 10,67 mm (Sadece burulmann bulunduu giri ksm iin) .100

Milin giri ksm 14 mm,yataklarn oturaca ksmlar 20 mm uygun grld.Dilinin taban dairesi ap 25,875 mm olarak hesaplanmt.Przllk deeri Ra = 1,6 m alnd. K ve Me/d3 deerlerine baklrsa en tehlikeli kesitin eilme momentinin max. bulunduu z1 dilisi zerinde olduu grlr. Z1 kesitinin srekli mukavemet kontrol : Kesit burulmaya ve dinamik eilmeye zorlanmaktadr. Analitik yntem :
50185 Me Eilme gerilmesi e = = .( 25 3 ) = 32,71 N / mm2 (tam deiken) W 32 23875 Mb = .(25 3 ) = 7,78 N / mm2 (statik) Wp 16

Burulma gerilmesi b =

[(v )sta = o ; (v)din = g ] o =

0 + 3. b
2

= 13,47 N / mm2

g =

2 e + 0 = e = 32,71 N / mm2

25 Kb = 0,9 ; K = 740 . Kb = 666 N / mm2 ; Ra = 1,6 m Ky = 0,87 K = 1 + ce(K2,0 1 ) = 1 + 0,57((1,7 1 ) = 1,4 D* =

K b .K y K

. D =

0,9.0,87 . 330 = 184,5 N / mm2 1,4

13

Emniyet katsays kontrol : Smev Sng olmaldr.

1

Smev = g + o = 32,71 +13,47 = 5,06 2,5 olduu iin mil EMNYETLDR. * 184,5 666 D K 2 . ML ( ARA ML ) : Malzeme : 16 MnCr5 seildi. AK () = 640 N / mm2 D (e) = 440 N / mm2 AK = 360 N / mm2 z2 dilisi mile kamalanacaktr.z3 dilisi ise mille yekpare retilecektir. Me2 = Me3 =
8904 2 +111962,5 2

= 112316 N . mm = 175024 N . mm

57384 2 +165350 2

Mbmax = S . Md2 = 1,25 . 70192,5 = 87740,6 N . mm Mil ap iin n hesap : em = AK / Smil = 360 / 3 = 120 N / mm2 d>
3

16.M b max = 15,5 mm .120

z2 dilisi mile gre ok byk olacandan mukavemet asndan mili daha kaln almak gerekir.z2 dilisinin oturduu yer 30 mm alnd.z3 dilisinin taban dairesi ap 33,65 alnmt.K ve Me/d3 deerlerine baklrsa en tehlikeli kesitin z3 dilisinin oturduu kesit olduu anlalr. 3 kesitinin srekli mukavemet kontrol : Kesit burulmaya ve dinamik eilmeye zorlanmaktadr. Grafik yntem :
175024 Me Eilme gerilmesi e = = = 66 N / mm2 (tam deiken) 3 .( 30 ) W 32

14

87740,6 Mb Burulma gerilmesi b = = .(30 3 ) = 16,55 N / mm2 (statik) Wp 16

ekme gerilmesi ok kktr.Bu yzden etkilemiyor gibi kabul ettim. [(v )sta = o ; (v)din = g ] o =
0 + 3. b
2

= 28,66 N / mm2

g =

2 e + 0 = e = 66 N / mm2

30 Kb = 0,89 ; K = 880 . 0,89 = 783 N / mm2 ; Ra = 1,6 m Ky = 0,85 K = 1,6 D* =

K b .K y K

. D =

0,89.0,85 . 440 = 208 N / mm2 1,6

Grafiktende grld gibi kesit EMNYETLDR. (Emniyet katsays kontrolnde 3,12 > 3 kyor.EMNYETLDR)

3 . ML ( IKI ML ) : Malzeme : St 44 2 seildi. AK () = 280 N / mm2 D (e) = 200 N / mm2 AK = 160 N / mm2 15

Dili ark mile kamalanacaktr.En tehlikeli kesit z4 dilisinin bulunduu kesittir.Hesaplar bu kesite gre yaplacaktr. Memax = Me4 =
87176 2 +110276 2

= 140572 N . mm

Mbmax = S . Md4 = 1,25 . 176102 = 220127,5 N . mm Mil ap iin n hesap : em = AK / Smil = 160 / 2 = 80 N / mm2 d>
3

16.M b max = 24 mm .80

Yataklarn oturaca kesimler 30 mm,yataklar aras 35 mm seildi. Analitik yntem :

140572 Me Eilme gerilmesi e = = .(35) 3 = 33,4 N / mm2 (tam deiken) W 32 220127,5 Mb Burulma gerilmesi b = = .(35) 3 = 26,15 N / mm2 (statik) Wp 16

1600 F ekme gerilmesi = = = 1,66 N / mm2 .(35) 2 A 4

[(v )sta = o ; (v)din = g ] o =

2 + 3. b 2 = 45,32 N / mm2

g =

2 e + 0 = e = 33,4 N / mm2

35 Kb = 0,85 ; K = 440 N / mm2 ; Ra = 1,6 m Ky = 0,93 A tipi kama yuvas K = 1,86 D* =

K b .K y K

. D =

0,85.0,93 . 200 = 85 N / mm2 1,86

Emniyet katsays kontrol : 16

Smev Sng olmaldr.

1 1 Smev = g + o = 33,4 + 45,32 = 2,02 2 olduu iin mil EMNYETLDR. * 85 440 D K

8 . 1 . MLLERN DEFORMASYONLARININ KONTROL : 1 . ML (eilme kontrol) : ( x y ) dzleminde : I = . d4 / 64 = . (25)4 / 64 = 19175 mm4 y = Fr21 . L3 / 48 . E .I = 552 . 1803 / 48 . 210000 . 19175 = 0,017 mm ( x z ) dzleminde : z = F21 . L3 / 48 . E .I = 1516 . 1803 / 48 . 210000 . 19175 = 0,045 mm Bileke sehim : max =
y +z
2 2

0,017 2 +0,045 2

= 0,048 mm

(max / L) < 1 / 3000 olduundan EMNYETLDR. 1 . ML (burulma kontrol) : max em olmal Ip = . d4 / 32 = . (25)4 / 32 = 38350 mm4 max = Mbmax . L / G . Ip = 23875 . 180 / 80000 .38350 = 0,0014 em =

AK l 1

. . = 2,5 . 12,5 . 80000 = 0,018 S r G

250 180

max em koulu saland iin mil EMNYETLDR.

2 . ML (burulma kontrol) : max em olmal. Ip1 = . d4 / 32 = . (30)4 / 32 = 79521,5 mm4 max1 = Mbmax1 . L / G . Ip1 = 87740,6 . 186 / 80000 .79521,5 = 0,0025

17

em =

AK l 1

. . = S r G

360 186 1 . . = 0,0186 3 15 80000

max em koulu saland iin mil EMNYETLDR.

3 . ML (burulma kontrol) : max em olmal. Ip = . d4 / 32 = . (35)4 / 32 = 147323,5 mm4 max1 = Mbmax1 . L / G . Ip1 = 87740,6 . 100,5 / 80000 .147323,5 = 0,0008 em =

AK l 1

. . = S r G

360 100,5 1 . . = 0,0086 3 17,5 80000

max em koulu saland iin mil EMNYETLDR. 9 . KAMALARIN BOYUTLANDIRILMASI : z2 ve z4 dili arklar kamalarla balanmtr.Kama malzemeleri olarak St37 2 alnd.Kamalar mil ve diliden daha yumuak alnd iin ezilme kontrolleri sadece kama asndan yaplacaktr. AK = 240 N / mm2 AK = 140 N / mm2 em em = 120 N / mm2 em = 70 N / mm2 z2 arkn balayan kama : Mil ap d = 25 mm iin kama genilii h = 7mm , t1 = 4 mm, t2 = 3,3 mm okundu.Kamay ezilmeye ve kesmeye zorlayan kuvvet ;mil evresindeki evre kuvvetidir. F = 2 . S . Md2 / d = 2 . 1,25 . 70192,5 / 25 = 7019,25 N

Kesilmeye gre kama boyunun belirlenmesi : =

F b.l

em olmaldr. = em alnp l ekilirse.l F / ( b . em ) alnr.

L 7019,25 / 8 . 70 = 12,53 mm z2 arknn gbek genilii (45 mm) de gznne alnarak standart bir boy olarak l = 32 mm alnd.

18

Ezilme kontrol : =
F .l .t 2

= 32.3,3 = 66,47 N / mm2 < em olduu iin EMNYETLDR.

7019,25

z4 arkn balayan kama : Mil ap d = 35 mm iin kama genilii h = 8mm , t1 = 5 mm, t2 = 3,3 mm okundu.Kamay ezilmeye ve kesmeye zorlayan kuvvet ;mil evresindeki evre kuvvetidir. F = 2 . S . Md4 / d = 2 . 1,25 . 176102 / 35 = 12579 N Kesilmeye gre kama boyunun belirlenmesi : =
F b.l

em olmaldr. = em alnp l ekilirse.l F / ( b . em ) alnr.

L 12579 / 10 . 70 = 18 mm z4 arknn gbek genilii (50 mm) de gznne alnarak standart bir boy olarak l = 36 mm alnd. Ezilme kontrol : =
F .l .t 2

= 36.3,3 = 105 N / mm2 < em olduu iin EMNYETLDR.

12579

10 . RULMANLI YATAKLARIN SELMES : 1 . MLN ( GR MLNN) YATAKLANMASI : Eksenel yk yoktur.A ve B yataklar radyal yk eit paylamaktadr.FAr = FBr = 807 N Yataklarn oturaca aplar 20 mm dir.Ayn yataktan iki tane kullanlacaktr.lk nce tek sra bilyal derin yivli rulmanlara bakmalyz. stenen mr Lh = 20000 i saati seildi.Milin hz n1 = 750d/d idi. F = FAr = 807 N Yk emniyet derecesi C/F = 9,83 ( n1 ve istenen Lh iin cetvelden seildi ) C = 9,83 . 807 = 7933 N ap 20 mm olan ve dinamik yk says gerekenden daha byk olan ( C = 9360 N) olan 6004 numaral yatak seildi.

2 . MLN ( ARA MLN) YATAKLANMASI : C yatann seimi : Ykler byk olmadndan tek sra bilyal derin yivli rulman seilebilir.Eksenel yk bu yataa tatlacaktr. stenen mr Lh = 20000 i saati seildi.Milin hz n2 = 200d/d idi. FCr = 2244 N ve eksenel yk Fa = 1600 N 19

Fa / Fr = 0,71 olup btn e deerlerinden byktr.X = 0,56 ve ilk tahmin olarak Y = 1,4 alalm. Edeer yk; F = X . Fr + Y . Fa = 0,56 . 2244 + 1,4 . 1600 = 3497 N Yk emniyet derecesi C/F = 6,20 ( n2 ve istenen Lh iin cetvelden seildi ) Gerekli dinamik yk says C = 6,2 . 3497 = 21682 N bulunur.Bunu salayan rulman 6305 seri numaral rulmandr. Y = 1,4 tahmininin doru olup olmadnn aratrlmas : Seilen 6305 seri nolu rulmann statik yk says C0 = 11600 N dur. Fa / C0 = 1600 / 11600 = 0,138 olup buna karlk gelen Y = 1,38 bulunur.(interpolasyonla) Bu durumda yeni edeer yk F = 0,56 . 2244 + 1,38 . 1600 = 3465 N bulunur.Seilen 6305 den bir numara kk olan rulmann C = 14000 N, yk emniyet derecesi C / F = 4 olup gerekenden (6,2 den) kk olduu iin kullanlamaz.Setiimiz rulmanda ise C / F = 6,5 Gerekenden byk olduu iin uygundur. D yatann seimi : Ykler byk olmadndan tek sra bilyal derin yivli rulman seilebilir.Eksenel yk C yatana tatlmt.Bu yatakta sadece radyal yk vardr. stenen mr Lh = 20000 i saati seildi.Milin hz n2 = 200d/d idi. F = FDr = 3914 N Yk emniyet derecesi C/F = 6,20 ( n2 ve istenen Lh iin cetvelden seildi ) C = 6,20 . 3914 = 24267 N ap 30 mm olan ve dinamik yk says gerekenden daha byk olan ( C = 28100 N) olan 6306 numaral yatak seildi. 3 . MLN ( IKI MLNN) YATAKLANMASI : E yatann seimi : Yatan oturaca ap 30 mm dir. lk nce tek sra bilyal derin yivli rulmanlara bakmalyz. stenen mr Lh = 20000 i saati seildi.Milin hz n3 = 75 d/d idi. F = FEr = 2916,5 N Yk emniyet derecesi C/F = 4,93 ( n3 ve istenen Lh iin cetvelden seildi ) C = 4,93 . 2916,5 = 14379 N ap 30 mm olan ve dinamik yk says gerekenden daha byk olan ( C = 19500 N) olan 6206 numaral yatak seildi.

F yatann seimi : Ykler byk olmadndan tek sra bilyal derin yivli rulman seilebilir.Eksenel yk bu yataa tatlacaktr. stenen mr Lh = 20000 i saati seildi.Milin hz n3 = 75 d/d idi. FFr = 2209,2 N ve eksenel yk Fa = 1600 N Fa / Fr = 0,72 olup btn e deerlerinden byktr.X = 0,56 ve ilk tahmin olarak Y = 1,2 alalm.

20

Edeer yk; F = X . Fr + Y . Fa = 0,56 . 2209,2 + 1,2 . 1600 = 3157 N Yk emniyet derecesi C/F = 4,93 ( n3 ve istenen Lh iin cetvelden seildi ) Gerekli dinamik yk says C = 4,93 . 3157 = 15564 N bulunur.Bunu salayan rulman 6206 seri numaral rulmandr. Y = 1,2 tahmininin doru olup olmadnn aratrlmas : Seilen 6206 seri nolu rulmann statik yk says C0 = 11200 N dur. Fa / C0 = 1600 / 11200 = 0,143 olup buna karlk gelen Y = 1,38 bulunur.(interpolasyonla) Bu durumda yeni edeer yk F = 0,56 . 2209,2 + 1,38 . 1600 = 3445 N bulunur.Seilen 6206 den bir numara kk olan rulmann C = 13300 N, yk emniyet derecesi C / F = 3,86 olup gerekenden (4,93 den) kk olduu iin kullanlamaz.Setiimiz rulmanda ise C / F = 5,6dr. Gerekli deerden byk olduu iin uygundur. 11 . ISINMA KONTROL : Srtnmelerden ortaya kan s , atlan sdan kk olursa kutu kendisini soutabilir.Ayrca bir nlem almaya gerek kalmaz. 860 . P . (1-top ) k . A . ( t to) P : letilen g = 1,5 Kw top : Mekanizmann verimi = 0,922 k : Is iletim katsays = 19 kcal / (m2 . h . C) A : m2 olarak toplam evre yzeyi ( kutunun alt yz hari ) t : Kutunun scakl ( 60 70 arasnda alnabilir.) to : Ortamn scakl ( 20 aldk)

A = 2 . An + 2 . Ayan + 2 . Ast 4,5(d1+d2+d3+d4) . l . 10-6 = 4,5 . 316,05 . 160 . 10-6 A = 0,227 m2 860 . 1,5 . (1-0,922 ) 19 . 0,227 . ( t 20) t = 43,3 kar < 60 EMNYETL. ( Daldrma yalama yaplr ). Yalama doldurma yntemiyle olacaktr.Karterde bulunmas gereken ya miktar :

21