You are on page 1of 7

ACUPUNTURA E MENOPAUSA TRATAMENTO DA MENOPAUSA PELA ACUPUNTURA RESUMO O objetivo deste trabalho foi focalizar a etiologia, sintomatologia e o tratamento

da menopausa, atravs da Acupuntura, segundo a Medicina Tradicional Chinesa. Introduo Os antigos manuscritos Chineses relatam h mais de 4 milnios, que o corpo humano possui 12 meridianos principais, capazes de distribuir e harmonizar o livre fluxo de energia (QI) e que quando isto no acontece, surgem as doenas. Algumas alteraes como a menopausa, so consideradas apenas como processos fisiolgicos progressivos e transitrios que se manifestam nas mulheres, assuntos deste trabalho. 1 - MENOPAUSA A Menopausa caracteriza-se pela cessao completa da menstruao. Sangue no apenas a origem de ciclos menstruais, mas tambm de fertilidade, concepo, gravidez e parto. Segundo a Medicina tradicional Chinesa, para se entender a fisiologia feminina, necessrio compar-la com a fisiologia masculina. As mulheres pertencem ao Yin, embora possuam alguns aspectos fisiolgicos do Yang. Os homens so Yang e tm alguns aspectos fisiolgicos do Yin. A fisiologia feminina est enraizada no Sangue e a do homem no Qi (Energia). Assim, podemos afirmar que o homem supre Essncia, enquanto a mulher supre o tero, Sangue e feto. O Elementary Medicine (1575) diz: "Os homens suprem Essncia, as mulheres, o tero e o feto. Os homens tomam o Qi como sua base, so Yang constitucionalmente, mas Yin funcionalmente; o esperma branco, mas pode ficar vermelho se houver Fogo. As mulheres tm o Sangue como sua base, so Yin constitucionalmente, mas Yang funcionalmente; sangue menstrual vermelho, mas pode ficar branco quando existir Mucos". Segundo a obra Secret Records of Master Fewng's Brocade Bag: "O homem pertence a Yang, mas h Yin dentro do Yang. O nmero do Yin 8, desse modo, a essncia Yang do homem surge aos 8 anos de idade e torna-se abundante aos 16. A mulher pertence ao Yin, mas h yang dentro do Yin. O nmero do Yang 7, assim, a essncia da mulher surge aos 7 anos de idade (menarca) e torna-se abundante aos 14". Fu Quing Zhu sustenta que sangue menstrual no sangue, mas sim Gui Celestial (Gui = gua, Celestial = descida do Qi verdadeiro). atravs do Yang do Rim que o Gui Celestial torna-se vermelho, isto , converte-se em sangue, acontecendo a menstruao. O Captulo 1 do Simple Questions relata: "Aos 49 anos (nas mulheres) o Canal Ren Mai tornase deficiente, o canal Chong Mai esvaziado, o Gui Celestial seca, os fluidos nos meridianos so exauridos, seu corpo envelhece e ela no poder mais engravidar".

Desta maneira, a alterao mais importante que acontece nesta idade o declnio da energia do Rim e dos Canais Ren Mai e Chong Mai, junto com a secura dos fluidos e do Sangue. Isto compatvel com os sintomas de problemas da menopausa. Existe um perodo de transio da fase reprodutiva para a no reprodutiva - declnio da funo ovariana - que se estende por 2 a 5 anos anteriormente prximos da menopausa. A menopausa ocorre entre os 48 e 55 anos e a mdia de idade de 51 anos. Prximo dos 49 anos, j que o ciclo feminino ocorre evolutivamente a cada 7 anos (7x7=49) e considerando-se o aumento na expectativa de vida. A menopausa considerada prematura quando surge em mulheres em torno dos 35 anos. A menopausa no uma doena e sim um processo fisiolgico gradual. 1.1 - Etiologia da menopausa pela viso Oriental A Medicina Tradicional Chinesa aponta o desequilbrio energtico do meridiano do Rim, como o principal fator desencadeante desta alterao. O desequilbrio do Rim poder estar associado ao desequilbrio energtico dos meridianos do Fgado, Corao, Estmago e BaoPncreas e tambm, a outros fatores como: qualidade de vida (hbitos alimentares, estresse emocional, preocupaes), gestaes muito prximas, trabalho excessivo e classe social a qual pertence cada pessoa, alm de estagnao do Qi e do Xue (sangue). 1.2 - Sintomatologia da menopausa As principais sintomatologias da menopausa so: Cefalia, cansao, letargia, irritabilidade, ansiedade, nervosismo, depresso, insnia, falta de concentrao, rubores quentes (85% das mulheres apresentam este sintoma; 45% podem t-los durante 5 a 10 anos), secura vaginal e sudorese. Os sintomas associados menopausa podem ser classificados de acordo com os rgos e os tecidos envolvidos: Crebro: rubores quentes, depresso, ansiedade, insnia, memria e pouca concentrao; Corao: doena coronariana; Vasos sanguneos: arteriosclerose; Ossos: osteoporose; Pele: cicatrizao lenta e prurido; Vagina: secura e atrofia.

2 - TRATAMENTO DA MENOPAUSA 2.2 - SINTOMATOLOGIA E TRATAMENTO DOS PADRES

2.2.1 - Deficincia do Yin do Rim Sintomatologia: Tontura, zumbido, rubor malar, sudorese noturna, rubores quentes, dor nas costas, boca seca, cabelos secos, pele seca, prurido.

Tratamento: Acupuntura nos seguintes pontos: P7, R3, R6, R7, R10, VC4, BP6, C6, IG4.

O P7 e o R6 regulam o canal Ren Mai, fortalecem o tero, nutrem o Yin e umedecem a garganta. R3, BP6 e o R10 nutrem o rim. C6 e o R7 param a sudorese noturna. VC4 fortalece o tero e nutre o rim. IG4 acalma a mente e regula a subida e a descida do Qi. 2.2.2 - Deficincia do Yang do Rim Sintomatologia: Rubores quentes nas mos e ps frios, face plida, sudorese pela manh, calafrios, depresso, cefalia, edema nos tornozelos.

Tratamento: Acupuntura nos pontos: R3, R6, R7, P7, VC4 e VC15, B23 e B52.

R3 tonifica o rim. P7 e o R6 regulam o canal Ren Mai e tonifica o rim. R7 tonifica o yang do rim e alivia o edema. VC4 (com cones de moxa) tonifica o yang do rim e fortalece o tero. VC15 acalma a mente. B23 e B52 tonificam o yang e a essncia do rim. B52 tambm tonifica Fora de Vontade, aliviando a depresso. 2.2.3 - Deficincia do Yin e do Yang do Rim Sintomatologia: Rubores quentes nos ps e mos frias, rubor ao redor do pescoo, sudorese noturna, calafrios, garganta seca, zumbido, tontura e dor nas costas.

Tratamento: Acupuntura nos pontos: R3, P7, R6, VC4 e VC7, C6, B23 e B52, BP6.

R3 tonifica o rim. P7 e o R6 regulam o canal Ren Mai e tonifica o rim. VC4 (com cones de moxa) tonifica o yang do rim e fortalece o tero. VC7 nutre o yin do rim. C6 remove o vazio do calor e acalma a mente. B23 e B52 tonificam o yang e a essncia do rim. B52 tambm tonifica Fora de Vontade. BP6 ajuda a nutrir o rim. 2.2.4 - Deficincia do Yin do Rim e do Fgado com subida do yang do Figado Sintomatologia: Irritabilidade, tontura, zumbido, viso borrada, olhos secos, rubores quentes, sudorese noturna, dor nas articulaes, dor nas costas, cefalia, pele seca.

Tratamento: Acupuntura nos seguintes pontos: R3, F8, P7 e R6, F3, VG24, VB13, VB20, CS7, .

R3 tonifica o rim. F8 nutre o sangue do fgado e o Yin do fgado. VC4 nutre o rim e fortalece o tero. P7 e o R6 regulam o canal Ren Mai e tonifica o rim. VG24, VB13 e CS7 acalmam a mente e fixam a Alma Etrea. 2.2.5 - Rim e Corao em desarmonia Sintomatologia: Rubores quentes, insnia, palpitaes, Irritabilidade, tontura, zumbido, viso borrada, sudorese noturna, ansiedade, dor nas costas, rubor malar, boca e garganta secas, sensao de calor a noite, memria debilitada, fezes secas.

Tratamento: Acupuntura nos seguintes pontos: P7 (lado D) e R6 (lado E), R3, VC4, BP6, R13, C6, C8, CS7, VC15, VG24.

P7 e o R6 regulam o canal Ren Mai e tonifica o rim. R3 e BP6 tonificam o yin do rim. VC4 e R13 nutre o rim, fortalece o tero, nutrem o canal Ren Mai e o Chong Mai. C6 e R7 param a sudorese noturna. C8 e CS7 removem o calor do corao e acalmam a mente. VC15 e VG24 nutrem o corao e acalmam a mente. 2.2.6 - Acmulo de Mucos e Estagnao do Qi Sintomatologia: Obesidade, sensao de opresso no peito, catarro no peito, sensao de plenitude epigstrica, sensao de dilatao das mamas, irritabilidade, nusea, falta de apetite, depresso e mal humor.

Tratamento: Acupuntura nos seguintes pontos: VC17, CS6, P7, VC6, VC10, BP6, E40, BP9, E28, VC4.

VC17, CS6 acalmam o Qi, serenam o fgado e eliminam a estagnao. R7 move o Qi no aquecedor superior. VC6 move o Qi no aquecedor inferior. VC10 ajuda a eliminar o muco. E40, BP6 e BP9 eliminam a umidade e o muco. E28 e VC4 abrem as passagens das guas no aquecedor inferior, eliminam a umidade no aquecedor inferior e fortalecem o tero. 2.2.7 - Estase do Sangue Sintomatologia: Rubores quentes, alteraes no ciclo menstrual (irregulares) antes da menopausa parando por um longo tempo e retornando com sangue escuro coagulado, insnia, presso alta, e dores abdominais.

Tratamento: Acupuntura nos seguintes pontos: BP4, CS6, R14, BP10, B17, VC4, VC6, F3.

BP4 e CS6 regulam o canal Chong Mai, revigoram o sangue e eliminam a estase. R14 revigora o sangue e elimina a estase.

BP10 e B17 revigoram o sangue e eliminam a estase. VC4 fortalece o tero. VC6 remove o Qi do abdmen. F3 revigora e faz circular o sangue. 3 CONCLUSO Neste trabalho foi possvel concluir que a Acupuntura um mtodo complementar que pode ser usado na preveno e no tratamento da Menopausa, melhorando a qualidade de vida das mulheres, alm de regular o funcionamento do organismo como um todo. Quanto mais cedo as pacientes iniciarem o tratamento com a Acupuntura, mais rpida ser a regularizao do organismo. Apesar do trabalho ter sido concludo, carece de outros estudos. Espera-se que esta obra possa ser til para a formao acadmica de futuros colegas e trazer alguma contribuio aos profissionais que se dedicam ao tratamento de pacientes pela Acupuntura, apesar de ter sido resumida para insero na Internet.

* Prof. Titular da FOUFF - Mestre em CTBMF e Clnica - Especialista em Acupuntura

REFERNCIAS BIBLIOGRFICAS AUTEROCHE, B. & NAVAILH, P. O Diagnstico na medicina Chinesa. So Paulo: Andrei Editora, 1992. BAILO, Ctia. Apostila: Etiopatogenia e Fisiologia Energtica. Rio de Janeiro. [s.d.]. BOTSARIS, Alexandros Spyros. Clnica em Medicina Chinesa. Rio de Janeiro :Instituto de Acupuntura do Rio de Janeiro. 1993. FUNDAMENTOS ESSENCIAIS DA ACUPUNTURA CHINESA. Traduo de Sonia Regina de Lima Maike. So Paulo: cone, 1995. GOMES, Alcio Luiz Jesus, BOTSARIS, Alexandros Spyros. Canais e Colaterais. Rio de Janeiro: Instituto de Acupuntura do Rio de Janeiro. 1994. MACIOCIA, Giovani. Fundamentos da Medicina Chinesa: um texto abrangente para acupunturistas e fitoterapeutas. Traduo Luciane M. D. Faber. So Paulo: Roca, 1996. PEREIRA, Francisco A. O. Localizao dos Pontos de Acupuntura. Rio de Janeiro: Sohaku-In Edies, 2001

SCILIPOTI, Domenico. Guia de Terapia Oriental: moxabusto, digitocupuntura, acupuntura. Traduo Stefano Baldi. So Paulo: cone, 1998. Shanghai College of Tradicional Medicine. Acupuntura, um texto compreensvel. Traduo de Maria Lydia Remdio. So Paulo: Roca, 1996. Tratado de Medicina Chinesa. Traduo Ysao Yamamura. So Paulo: Roca, 1993. WEN, Tom Sintan. Acupuntura Clssica Chinesa. So Paulo: Cultrix, 1999.

You might also like