Delta Lloyd Life stelt voor:

Resultaten Nationale Pensioenenqute 2013

D pensioenleeftijd, bestaat die wel? Quid eindeloopbaanbeleid? Persdossier met de belangrijkste enquteresultaten. Dinsdag 4 juni 2013

Annelore Van Herreweghe Woordvoerder Delta Lloyd Life tel. +32 494 170 200 annelore.vanherreweghe@deltalloydlife.be

Opdrachtgever: Delta Lloyd Life Onderzoek uitgevoerd door 365.ANALYTICS Doelgroep populatie: Belgische bevolking 18-64 jaar

Methodologie & steekproeftrekking - Online kwantitatief onderzoek - Steekproeftrekking: proportioneel gestratificeerde aselecte panelsteekproef - Gebruikte panel: IVOX - Veldwerk uitgevoerd tussen 3 en 18 april 2013 - Aantal respondenten: N=1427 - Resultaten werden gewogen op taal, leeftijd, opleiding en beroep - Maximale foutenmarge bij 95% betrouwbaarheid: 2,6% - Duurtijd enqute: 8 minuten

Resultaten Nationale Pensioenenqute 2013

De Belg verwacht een eindeloopbaanbeleid van werkgevers en overheid, maar 83% wil zelf niet inleveren op loon
Dinsdag 4 juni 2013 Vandaag heeft Delta Lloyd Life de resultaten bekend gemaakt van haar jaarlijkse Nationale Pensioenenqute. Uit de peiling van de pensioenverzekeraar blijkt dat de Belg het steeds minder ziet zitten om te werken tot de wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar. 38% van de ondervraagden zegt carrment nee. Dat percentage is met 5% gestegen t.o.v. 2012. De gemiddelde gewenste pensioenleeftijd is nog steeds 61 jaar. Maatregelen om aan de pensioenleeftijd te sleutelen oogsten geen bijval. Een aangepaste en flexibele job en financile stimuli zou de Belg nog over de streep trekken om langer aan het werk te blijven. 3 op 5 van de ondervraagden vinden dat elk bedrijf een aangepast beleid voor oudere werknemers moet hebben. Maar 83% is niet bereid zelf in te leveren op loon aan het einde van de loopbaan. Het pensioenbewustzijn is aangescherpt, maar vooraleer de Belg bereid is zelf bijkomende inspanningen te leveren, stelt hij duidelijke eisen: maak werk van een eindeloopbaanbeleid en verzeker mij dat er nog centen voor mijn pensioen zullen zijn. Met andere woorden: stem het arbeidsmarktbeleid en het pensioenbeleid maximaal op elkaar af.

In april 2013 peilde de pensioenverzekeraar via het onafhankelijke onderzoeksbureau 365.ANALYTICS bij 1.427 Belgen of d pensioenleeftijd goed ingeburgerd is en of er wel werk wordt gemaakt van een eindeloopbaanbeleid. (cfr. Bijlage 1) 2012 werd ht jaar van de pijlsnelle pensioenhervorming, legt Annelore Van Herreweghe, woordvoerder van de pensioenverzekeraar uit. Het pensioendebat woedde vervolgens meer dan ooit. Voor het eerst sinds lang werd in termen van opportuniteiten gedacht en werd het mastodontische doemscenario der vergrijzingstsunami vanuit pragmatische hoek bekeken en aangepakt. De huidige Vice-Premier en Minister van Pensioenen, Alexander De Croo, dringt dan ook terecht aan om het veel gehoorde pensioenproblematiek te vervangen door uitdagingen van het pensioensysteem. Maar heeft de Belg zich ondertussen verzoend met de weg die door de Wetstraat werd ingeslaan, nl. langer werken1? D pensioenleeftijd van 65 jaar, is die al ingeburgerd? En hoe ziet de Belg een eindeloopbaanbeleid? De online peiling richtte zich tot de leeftijdscategorie 18 tot 64 jaar. D pensioenleeftijd, bestaat die wel? Quid eindeloopbaanbeleid?

1 OP 2 BELGEN VINDT DAT HIJ GENOEG GEWERKT HEEFT AAN 61 JAAR

De helft van de respondenten vindt dat wie aan de leeftijd van 61 jaar met pensioen gaat genoeg gewerkt heeft. Over wie vanaf zijn 65ste gepensioneerd is, is zelfs die mening toegedaan. Wie langer dan zijn 65ste moet werken, wordt in toenemende mate als pechvogel beschouwd. Wie dan weer voor zijn 55ste het arbeidscircuit verlaat als gepensioneerde, krijgt de stempel profiteur. (cfr. Bijlage 2) 38% van de ondervraagde Belgen vindt bovendien dat vervroegd pensioen niet meer van deze tijd is. Dat percentage ligt in de lijn met 2012 (37%). (cfr. Bijlage 3) De gewenste pensioenleeftijd blijkt nog steeds rond de leeftijd van 61 te liggen, concludeert Annelore Van Herreweghe. (cfr. Bijlage 4 en 5) In 2012 sprak de Belg zich hierover op ongeveer dezelfde manier uit. De leeftijdsgrens die de Belg zelf voor ogen houdt, schuift dus niet op, ondanks het feit dat de wettelijke vastgelegde pensioenleeftijd inmiddels 65 jaar bedraagt. Wel keuren meer Belgen het te vroeg met pensioen gaan (voor je 55ste) duidelijker af. De awareness dat men langer zal moeten werken neemt dus toch wel toe.

Met langer werken wordt in dit persbericht bedoeld: werken tot de wettelijk vastgelegde pensioenleeftijd van 65 jaar. Dit verwijst niet naar het eventuele verschuiven van de wettelijke pensioenleeftijd.
1

DE BEREIDHEID VAN DE BELG OM TOT 65 JAAR TE WERKEN DAALT MET 3% 38% van de ondervraagde Belgen wil niet tot 65 jaar werken. Dat percentage is met 5% gestegen ten opzichte van 2012 (33%). Jongeren (18-34 jaar: 23%) zeggen minder nee dan senioren (50-64 jaar: 55%). Bovendien is ook het aantal respondenten dat zeker wel tot hun 65ste willen werken ook verder gezakt van 30% naar 27%. Vooral zelfstandigen (44%) zien het wel zitten om tot hun 65ste verder te werken. Het aantal enthousiaste jongeren (18-34 jaar: 33%) is hoger dan aan het aantal enthousiaste senioren (50-64 jaar: 24%). (cfr. Bijlage 6, 7 en 8) We merken een algemene daling van de bereidheid van de Belg om tot 65 jaar te werken. Dat het voor senioren moeilijker is om aan het idee te wennen dat ze zullen moeten werken tot aan hun 65ste, dat hadden we wel verwacht, stelt de woordvoerder van Delta Lloyd Life. Ze hebben een lange periode meegemaakt waar het wl kon om vroeger te stoppen met werken. Jongeren weigeren dan wel iets minder radicaal dan de senioren, ze zijn toch niet veel enthousiaster om tot hun 65ste te werken. Ze zijn zich waarschijnlijk wel bewust dat ze zullen moeten, maar hebben er niet veel zin in. STEEDS MEER BELGEN BESCHOUWEN HUN PENSIOEN ALS EEN PERIODE OM NAAR UIT TE KIJKEN... 32% van de ondervraagden kijkt uit naar zijn pensioen, dat is 7% meer dan in 2012. (cfr. Bijlage 9) Wie niet bereid is om tot zijn 65ste te werken, kijkt hoofdzakelijk uit naar de positieve effecten van het pensioen. Het aantal actieve Belgen die uitkijken naar hun pensioen is sterk gestegen in vergelijking met 2012. Het is evenwel niet vanuit negatieve gevoelens dat de Belg wil stoppen met werken, volgens Annelore Van Herreweghe. Het gebrek aan een interessante job, de te hoge werkdruk en een onaangepaste job scoren relatief laag t.o.v. de positieve stimuli.

Genieten van het pensioen staat met stip op 1 (64%), rustig leven zonder tijdsdruk prijkt op nummer 2 (51%). Tijd voor familie & vrienden staat op de derde plek (44%) gevolgd door de fysieke druk van de job (40%). (cfr. Bijlage 10) Wie wel bereid is om tot zijn 65ste te werken, doet het in hoofdzaak om actief te blijven (55%). Ook de financile motieven spelen een grote rol: verbeteren van de financile situatie (44%) en zelfs uit financile noodzaak (35%) (cfr. Bijlage 11). ... MAAR ZOU GEMOTIVEERD ZIJN OM LANGER TE WERKEN MITS VERHOOGDE FLEXIBILITEIT EN FINANCILE STIMULI Als extra simulansen om langer aan het werk te blijven, denkt de Belg vooral aan een aangepaste en flexibele job. Kortere werktijden, meer vakantie (52%) voert het lijstje van prferes aan, maar ook de job zelf kunnen inrichten (36%) en een aangepaste job (35%) vallen binnen de top 5. Een tweede belangrijke motivator is het financile luik. Hoger pensioen krijgen haalt nipt niet de eerste plaats (51%) en ook het krijgen van een financile incentive scoort bijzonder hoog (34%). (cfr. Bijlage 12 en 13) Niet alleen wie wel bereid is om tot zijn 65ste te werken, wordt gestuurd door financile motieven, besluit Annelore Van Herreweghe. Ook wie in principe nee zegt tegen werken tot 65 jaar, zou eventueel toch te overhalen zijn mits een aantrekkelijker financieel plaatje.

63% VAN DE BELGEN VERWACHT EEN EINDELOOPBAANBELEID VAN WERKGEVERS... Volgens de ondervraagden heeft slechts 10% van de werkgevers een beleid naar oudere werknemers. Nochtans is 63% van mening dat elk bedrijf een aangepast beleid zou moeten hebben. (cfr. Bijlage 14) De Belg begint steeds meer te beseffen dat de senior werknemer misschien wel een aangepaste aanpak vereist om langer aan het werk te willen n kunnen blijven, meent de woordvoerder van pensioenexpert Delta Lloyd Life. Dat percentage is met 10% toegenomen t.o.v. 2012. De stijging is het opvallendst bij de 18-34 en 35-49 jarigen. Ook wie niet onmiddellijk betrokken is, ziet de noodzaak er steeds meer van in. Concreet gezien vindt 37% van de respondenten het een goed idee dat bedrijven meer dan 15% 50-plussers moet tewerkstellen. 61% vindt het belangrijk om mensen in zware beroepen om te scholen en iets meer ondervraagden zijn van mening dat oudere werknemers recht hebben op een landingsbaan (64%). (cfr. Bijlage 15 en 16) Wat betreft de tewerkstelling van die 15% 50-plussers en het recht op een landingsbaan, neemt het percentage Belgen dat akkoord gaat duidelijk toe naarmate de leeftijd stijgt. verduidelijkt Annelore Van Herreweghe nog. ... MAAR 83% IS NIET BEREID IN TE LEVEREN OP LOON AAN HET EINDE VAN ZIJN LOOPBAAN. 83% van de ondervraagde Belgen zegt carrment nee tegen minder loon naarmate het pensioen nadert. Hoewel de Belg grootse verwachtingen koestert ten aanzien van de werkgever (o.m. aangepaste en flexibele job) en de overheid (o.m. financile stimuli) op vlak van eindeloopbaanbeleid, stelt hij zich op vlak van verloning niet soepel op, aldus Annelore Van Herreweghe.

De drijfveer om langer te werken is absoluut al dan niet gedeeltelijk financieel van aard. 67% van de ondervraagden vindt het niet logisch dat een lager loon gekoppeld wordt aan een landingsbaan. 68% is van mening dat de koppeling loonancinniteit niet meer dan normaal is. Dat percentage is zelfs nog met 4% toegenomen ten opzichte van 2012. Maar liefst 66% van de respondenten geeft bovendien aan dat langer werken duidelijker beloond moet worden. (cfr. Bijlage 17 en 18) RAKEN AAN DE PENSIOENLEEFTIJD IS NOT DONE EN ONBELANGRIJK VOLGENS DE BELG. Als mogelijke oplossing om het pensioensysteem betaalbaar te houden, wordt voor het tweede jaar op rij vooral in de richting van de jongere werkloze gekeken. Die moet volgens van de Belgen absoluut geactiveerd worden. Meer nog, de Belg vindt deze maatregel twee keer zo belangrijk dan de tweede beste oplossing die hij voor ogen heeft: een aanvullend pensioen voor alle werknemers. Opnieuw is het opmerkelijk dat langer werken als minst populaire oplossing naar voren wordt geschoven. De pensioenleeftijd optrekken tot 67 jaar, de pensioenleeftijd afstemmen op de stijgende levensverwachting, en voor je 65ste met pensioen gaan onmogelijk maken, oogsten alweer het minste en zelfs bijna geen bijval. De vraagstelling mag dan wel gericht zijn op de betaalbaarheid van het pensioensysteem, de expliciete antwoorden tonen ook dat er vandaag nog geen draagvlak is voor maatregelen i.f.v. langer werken, volgens de woordvoerder van de pensioenverzekeraar. De pensioenleeftijd is bovendien een heilig huisje waaraan beter niet wordt geraakt, volgens de Belg. (cfr. Bijlage 19 en 20 en Zilvernota)

Belangrijkste resultaten
1 op 2 Belgen vindt dat hij genoeg gewerkt heeft aan 61 jaar 38% wil niet tot 65 jaar werken (stijging van 5% t.o.v. 2012) 38% vindt dat vervroegd pensioen niet meer van deze tijd is (gelijk t.o.v. 2012) 32% van de ondervraagden kijkt uit naar zijn pensioen (stijging van 7% t.o.v. 2012); hoofdzakelijk om te genieten (64%) en om rustig te leven zonder tijdsdruk (51%) Als stimulansen om langer te werken denkt de Belg vooral aan verhoogde flexibiliteit binnen de job en financile stimuli 63% verwacht een eindeloopbaanbeleid van werkgevers, terwijl slechts 10% van de werkgevers hier werk zou van maken, volgens de respondenten 83% van de Belgen is niet bereid in te leveren op loon aan het einde van zijn loopbaan Raken aan de pensioenleeftijd is not done en onbelangrijk volgens de Belg

Algemene conclusie
De bewustwording rond de pensioenuitdagingen zet zich gestaag verder, besluit Annelore Van Herreweghe, woordvoerder van Delta Lloyd Life. Met dank aan de verhoogde aandacht in de Wetstraat en Medialaan. Het pensioendebat was omnipresent in 2012 en is dat nog vandaag. Ondanks de vele sensibiliserende en informerende initiatieven van verschillende actoren blijven we steken op een pensioenbewustzijn en is de fase van call-to-action nog niet bereikt. Een wijziging van mindset vraagt nu eenmaal tijd. En de context van een maatschappij in crisis werkt nu niet bepaald als bevorderende factor. Er wordt veel gevraagd van de Belgische burger. Daar moeten we begrip voor opbrengen. Hij staat vandaag onder druk. Hij kijkt nu al uit naar zijn pensioen, naar een periode van rust en ontspanning. En dan vragen we hem nog eens langer te werken. Zonder dat hij vandaag weet wat zijn pensioen van morgen zal zijn. Logisch dat hij vooral de inspanningen ziet en niet bereid is die te leveren zonder dat hij weet wat hem staat te wachten als hij zelf met pensioen gaat... De Belg verwacht een tegenprestatie: maak werk van een eindeloopbaanbeleid en verzeker mij dat er nog centen voor mijn pensioen zullen zijn. Mits zicht op een mooi pensioenbedrag en een aangepaste en flexibele job kunnen we de Belg ongetwijfeld overtuigen om extra inspanningen te leveren. Als pensioenexpert dringen we aan om het debat verder te verbreden. Pensioen en Werk, het zijn domeinen die overlappen en die synchroon moeten worden aangepakt. Beide moeten maximaal op elkaar worden afgestemd.

Bijlagen

Bijlage 1: Onderzoeksmethode & steekkaart

Beschrijving van de steekproef 60 40 20 0
Fr Nl 18-34 35-49 42

58 50 35 34 31 26 10 50-64 man vrouw zelfstandige bediende 18 8 50 38

arbeider ambtenaar niet actief

Frequentie

Bijlage 2:  Perceptie van de Belg over anderen naargelang de leeftijd waarop ze op pensioen gaan
100 75 50
42 35 54 53 82

48

59

25 0
4

26

11

50

55

60 Penioenleeftijd Belg

65

70

Pechvogel

Profiteur

Gelukzak

Genoeg gewerkt

Bijlage 3: Vervroegd pensioen is niet meer van deze tijd

Langer werken -% akkoord (8-10) 100
0 totaal 50 37 25 38

75 50
41 40 60 59

25 0

33

36

37 38

36

39

37 37

40 42 34 34

34 36 27

34

38 39

37 36

Fr

Nl

18-34

35-49

50-64

man

vrouw

zelfstandige bediende

arbeider

ambtenaar niet actief

2012

2013

Bijlage 4: Gemiddelde gewenste pensioenleeftijd

63

62 61 60 totaal 61 61

62 61 60

Fr

Nl

18-34

35-49

50-64

man

vrouw

zelfstandige bediende

arbeider

ambtenaar niet actief BASIS: Niet op pensioen

Gemiddelde leeftijd

2012

2013

Bijlage 5: Pensioenleeftijden volgens huidige leeftijd

Pensioenleeftijd

90 80 70 60 50

Huidige leeftijd

20

30

40

50

60

Gewenste pensioenleeftijd

Te vroeg

Te laat

Pensioenleeftijd Belg

Levensverwachting Belg

Bijlage 6: Bent u bereid om tot uw 65ste te werken?

2012
totaal Fr Nl 18-34 35-49 50-64 man vrouw zelfstandige bediende arbeider ambtenaar niet actief

2013
33% 37% 30% 19% 14% 22% 20% 21% 39% 34% 32% 19% 18% 31% 47% 14% 16% 21% 16% 20% 22% 42% 28% 10% 19% 18% 17% 24% 17% 18% 33% 14% 30% 22% 23% 24% 27% 26% 28% 33% 17% 11% 32% 17% 44% 18% 24% 18% 38% 21% 41% 52% 49% 17% 19% 16% 21% 39% 40% 37% 23% 44% 55% 39% 17% 15% 19% 23% 16% 10% 11% 23% 11% 17% 13% 16% 23%

30% 25% 34% 33% 24% 34% 36% 25% 17%

18% 24% 14% 24%

23% 38%

13% 14% 22% 47%

26% 15% 16% 28% 38%

23%

20% 15%

Geen idee

Nee

Bereid

Zeker

BASIS: Niet op pensioen

10

Bijlage 7: Bent u bereid om tot uw 65ste te werken? - Zeker

Frequentie 100
0 totaal 50 30 25 27

75 50
47 44 38 32 25 22 26 24 15 18 28 17 33

25
25 26

34 28

33 33 24 23

34 24

36

0
Fr Nl 18-34 35-49 50-64 man vrouw zelfstandige bediende arbeider ambtenaar niet actief BASIS: Niet op pensioen

2012

2013

Bijlage 8: Bent u bereid om tot uw 65ste te werken? - Nee

Frequentie 100
0 totaal 50 33 25 38

75 50 25 0
Fr Nl 18-34 35-49 50-64 man vrouw zelfstandige bediende arbeider ambtenaar niet actief BASIS: Niet op pensioen 37 40 30 23 23 37 38 43 39

55 47 34 39 32 18 21 38 31 41

52 42

48

28 30

2012

2013

11

Bijlage 9: Ik kijk uit naar mijn pensioen

Langer Werken %Akkoord (810) 100
0 totaal 50 25 25 32

75 50
47

25 0

39 33 21 28 16 21 31 25

35 28

31 22

33 26 25 20

33

29

33

33 35

Fr

Nl

18-34

35-49

50-64

man

vrouw

zelfstandige bediende

arbeider

ambtenaar niet actief BASIS: Actief

2012

2013

Bijlage 10: Waarom wilt u niet tot uw 65ste werken?

Frequentie 2013
64% Genieten van pensioen 51% Rustiger leven zonder tijdsdruk 44% Tijd voor familie & vrienden 40% Fysiek te zwaar 30% Kunnen doen waar ik van droom / Job niet aangepast 28% Reizen 26% Te hoge werkdruk 19% Gezondheid 13% Actief in verenigingsleven 8% Geen interessante job 5% Andere 4%
Financieel niet nodig / Geen Idee

20

40

60 BASIS: Niet bereid te werken tot 65ste

12

Bijlage 11: Waarom wilt u tot uw 65ste of langer werken?

Frequentie 2013
55% Actief blijven 44% Verbeteren financile situatie 39% Sociale contacten 37% Zich nuttig voelen 35% Financile noodzaak 32% Passie 26% Kennis & ervaring doorgeven / Is wettelijke pensioenleeftijd / (Klein)kinderen ook pensioen 24% Uitdaging 15% Erkenning & waardering 14% Bang om in leegte te vallen 11% Geen idee 6% Andere 20 40 BASIS: Niet bereid te werken tot 65ste

Bijlage 12: Wat zou u ertoe aanzetten om langer te werken?

Frequentie 2013
werktijden, 52% Kortere meer vakantie

51% Hoger pensioen krijgen 36% Job zelf kunnen inrichten 35% Aangepaste job 34% Financile incentive 24% Mensen opleiden/coachen 23% Meer waardering krijgen 16% Niets 9% Nieuwe uitdaging 7% Extra opleiding krijgen 5% 6% Geen idee
Coaching krijgen Psychologische bijstand krijgen / Andere

20

40 BASIS: Niet bereid te werken tot 65ste

13

Bijlage 13: Langer werken

Ik kijk uit naar mijn pensioen 2012 2013

50% 43% 21%

19%

25% 32%

6% 4%

Wil rustiger leven, minder stress 2013

25%

25%

50%

Voldoende fit om tot 65ste te werken 2013

43%

27%

28% 2

Iedereen die kan, moet werken tot 65ste 2012 2013

49% 46%

20% 25%

28% 3% 28% 4%

Vervroegd pensioen is niet meer van deze tijd 2012 2013

37% 34%

21% 24%

37%

5%

38% 3%

Voldoende werk voor 50plussers 2012 2013

42% 50%

24% 25%

22% 19%

12% 6%

Niet Akkoord (05)

Tussenin (67)

Akkoord (810)

Geen idee

14

Bijlage 14: Eindeloopbaanbeleid bij werkgevers - perceptie versus verwachting

Langer Werken %Akkoord (810) 100 75 50 25 0
16 14 19 11 7 13 12 10 8 35-49 11 9 9 18 11 13 11 17 11 7 12
Werkgever heeft beleid naar oudere werknemers

50 25 13 0 totaal 10

Fr

Nl

18-34

50-64

man

vrouw

zelfstandige bediende

arbeider

ambtenaar niet actief

2012

2013
75 53 63 50 25 totaal

100 75

Bedrijven moeten aangepast beleid hebben

70

67 58 48 40 54 54

66 68 54

50 25 0

60

63 52

63 57 49 52

61 46

62

65 58 56

68

Fr

Nl

18-34

35-49

50-64

man

vrouw

zelfstandige bediende

arbeider

ambtenaar niet actief

2012

2013

15

Bijlage 15: Eindeloopbaanbeleid bij werkgevers - maatregelen

Eindeloopbaanbeleid %Akkoord (810)

100 75 61 61

100 75

Omscholen mensen in zware beroepen

50 totaal

73

76 65 68 63 62 61 59 61 66 62 56 zelfstandige bediende 64 52 52 arbeider

71 62 65 64

50
Fr

52 50 Nl

57 56 18-34

57 35-49 50-64

man

vrouw

ambtenaar niet actief

2012

2013
100 75

64

100 75

Oudere werknemers hebben recht op landingsbaan

50 totaal

70

71 60 65 58 65 64 57 35-49 50-64 man vrouw zelfstandige bediende arbeider 63 64 59

69

50
Fr

Nl

18-34

ambtenaar niet actief

2013
50 25 37

50 25 0

Bedrijven moeten >15% 50+ tewerkstellen

0 47 41 35 25 41 34 40 29 34 35 31 totaal 44

Fr

Nl

18-34

35-49

50-64

man

vrouw

zelfstandige bediende

arbeider

ambtenaar niet actief

2013

16

Bijlage 16: Eindeloopbaanbeleid

Werkgever heeft beleid naar oudere werknemers 2012 2013

52% 58%

19% 20%

13% 10%

17% 12%

Oudere werknemers hebben recht op landingsbaan 2013

9%

25

64% 2

Bedrijven moeten >15% 50+ tewerkstellen 2013

30%

28%

37%

4%

Bedrijven moeten aangepast beleid hebben 2012 2013

16% 9% 26%

28%

53% 3% 63% 5%

Omscholen mensen in zware beroepen 2012 2013

13% 14%

23% 23%

61% 3% 61% 2

Niet Akkoord (05)

Tussenin (67)

Akkoord (810)

Geen idee

Bijlage 17: Langer werken en verloning

Langer werken en verloning %Akkoord (810)

50 25

50 25 0

Bereid minder loon naarmate pensioen nadert

5 totaal

7 Fr

4 Nl

3 18-34

6 35-49

6 50-64

5 man

6 vrouw

10

zelfstandige bediende

arbeider ambtenaar niet actief

2013

17

50 25

50 25

Landingsbaan betekent ook een lager loon

12 0 totaal

22

12

11

11

13

11

14

10

13 7 arbeider 6 ambtenaar niet actief

Fr

Nl

18-34

35-49

50-64

man

vrouw

zelfstandige bediende

2013
100 75

66

100 75

Langer werken moet duidelijker beloond worden

50 totaal

67

66

65

67

67

66

67

69 62 58

70

69

50
Fr Nl 18-34 35-49 50-64 man vrouw

zelfstandige bediende

arbeider

ambtenaar niet actief

2013
100 75

64

68

100 75 50

Loon gekoppeld aan ancinniteit is normaal

50 totaal

79 81 69 53 Fr 58 59 63 59 73 71 60 65 67 70 64 49 53 18-34 35-49 50-64 man vrouw zelfstandige bediende arbeider 69 61 65

75 77 66 69

Nl

ambtenaar niet actief

2012

2013

18

Bijlage 18: Langer werken en verloning

Bereid minder loon naarmate pensioen nadert 2013

83%

11%

5% 2

Landingsbaan betekent ook een lager loon 2013

67%

18%

12% 3%

Langer werken moet duidelijker beloond worden 2013

10%

23%

66% 2

Loon gekoppeld aan ancinniteit is normaal 2012 2013

13% 12%

21% 20%

64% 2 68%

Niet Akkoord (05)

Tussenin (67)

Akkoord (810)

Geen idee

19

Bijlage 19: W  at is volgens u noodzakelijk om het pensioensysteem voor de jongere generaties betaalbaar te houden - frequentie
Frequentie 2012
51% 29% 24% 24% 24% 15% 15%
Jongere werklozen activeren

Aanvullend pensioen voor alle werknemers

Bedrijven moeten oudere werknemers houden Zelfde basispensioen voor iedereen Gepensioneerden mogen onbeperkt bijverdienen

Brugpensioen verder uitdoven Langer werken = hoger pensioen Beperking gelijkheidgestelde periodes

17% 14%

Oudere werklozen activeren

8% Pensioenleeftijd indexeren met levensverwachting 5% Onmogelijk om voor 65ste op pensioen gaan 5% Pensioenleeftijd optrekken tot 67 jaar 20 40

Frequentie 2013
52% 32% 27% 26% 22% 22% 21% 18% 14% 11%
Jongere werklozen activeren

Aanvullend pensioen voor alle werknemers

Bedrijven moeten oudere werknemers houden Zelfde basispensioen voor iedereen

Gepensioneerden mogen onbeperkt bijverdienen Brugpensioen verder uitdoven Langer werken = hoger pensioen

Beperking gelijkheidgestelde periodes

Oudere werklozen activeren

Pensioenleeftijd indexeren met levensverwachting

5% Onmogelijk om voor 65ste op pensioen gaan 5% Pensioenleeftijd optrekken tot 67 jaar 20 Max. drie antwoorden mogelijk 40

20

Bijlage 20: W  at is volgens u noodzakelijk om het pensioensysteem voor de jongere generaties betaalbaar te houden - score
Frequentie 2012
24% 12% 10% 10% 9% 8% 7%
Jongere werklozen activeren

Aanvullend pensioen voor alle werknemers

Bedrijven moeten oudere werknemers houden Zelfde basispensioen voor iedereen Gepensioneerden mogen onbeperkt bijverdienen

Brugpensioen verder uitdoven Langer werken = hoger pensioen

7% Beperking gelijkheidgestelde periodes 6% Oudere werklozen activeren 3% Pensioenleeftijd indexeren met levensverwachting
Onmogelijk om voor 65ste op pensioen gaan Pensioenleeftijd optrekken tot 67 jaar

10

20

Frequentie 2013
22% 12% 10% 10%
Jongere werklozen activeren

Aanvullend pensioen voor alle werknemers

Bedrijven moeten oudere werknemers houden Zelfde basispensioen voor iedereen

8% Gepensioneerden mogen onbeperkt bijverdienen 8% Brugpensioen verder uitdoven 8% Langer werken = hoger pensioen 7% Beperking gelijkheidgestelde periodes 5% Oudere werklozen activeren 4% Pensioenleeftijd indexeren met levensverwachting
Onmogelijk om voor 65ste op pensioen gaan Pensioenleeftijd optrekken tot 67 jaar

10 Max. drie antwoorden mogelijk

20

21

Meer info: Annelore Van Herreweghe Woordvoerder Delta Lloyd Life +32 494 170 200 @: annelore.vanherreweghe@deltalloydlife.be D  e persvoorstelling, het paneldebat en de reactie van Minister van Pensioenen Alexander De Croo herbekijken: http://player.companywebcast.com/deltalifebelgium/20130604_1/nl/Player. O  nline debat via Twitter (#Pensioendebat) en Facebook (Deltalloydbe). L  ees enkele concrete aanbevelingen met betrekking tot een herwerkt pensioenbeleid in onze Zilvernota: http://www.zilverstage.be/zilvernota/

Delta Lloyd Life NV Fonsnylaan 38, 1060 Brussel t: 02 238 83 63 www.deltalloydlife.be