26 maja 2013

Czytamy dzieciom?
Z Mart Dbrowsk, tumaczem literackim z jz. angielskiego, gwnie literatury modzieowej, oraz koordynatorem kampanii czytania na Wyspach, rozmawia Magorzata Bugaj-Martynowska. Propagujecie mod
Jeli rodzic lub nauczyciel traktuje dziecko przyjanie i okazuje, e wsplne czytanie to dla niego rado, przygoda i zabawa, dziecko te bdzie je lubi. Naley wybiera dobre, ciekawe i mdre ksiki, bo nudne i przestarzae lektury to sprawdzony sposb, by zniechci na zawsze do czytania. Dla kadego dziecka wana jest blisko rodzica, zarwno fizyczna, jak i psychiczna. Ta potrzeba moe by zaspokajana podczas czytania bajek, gdy wymaga ono aktywnoci rodzica. Lektura to rwnie dobry sposb na spdzanie czasu we dwoje. Bajki s te czci kultury i tradycji, a wic czytajc je dzieciom, uczymy je od najmodszych lat, w sposb dla nich bezpieczny i odpowiedni, pewnych ideaw i norm obowizujcych w danych krgach kulturowych. Dziki bajkom w prosty i przystpny sposb dziecko poznaje otaczajcy je wiat.

na wsplne i gone czytanie. Czy to oznacza, e sytuacja czytelnictwa w rodzimym jzyku wrd Polakw tu mieszkajcych jest na niezadawalajcym poziomie? Polacy w ogle czytaj zbyt mao. Wskazuj na to badania czytelnictwa. Od pocztku byam zwolenniczk dziaa, prowadzonych przez Fundacj ABCXXI Caa Polska Czyta Dzieciom, dlatego z przyjemnoci zaproponowaam wprowadzenie tego rozwizania szkoom polonijnym na Wyspach. Czytanie to jedno, kontakt z jzykiem ojczystym i podtrzymywanie kultury to drugie. Te dwie rzeczy s niezwykle wane dla pokolenia emigrantw i bardzo dobrze si w tym przypadku uzupeniaj, dlatego uwaam, e warto w nie inwestowa.

sytuacje, przedmioty, osoby s ze i jak naley ich unika; uwraliwia i uczy dziecko empatii. Uzmysawia dziecku, e rwnie inni ludzie maj problemy. Nie mona si od nich odwraca, lecz naley wycign pomocn do. Ponadto czytanie zabija nud, jest dobr rozrywk na wakacje, chorob, kad woln chwil. Ksik mona z sob zabra wszdzie. Ksika uczy samodzielnoci, pokazuje dziecku, e ycie nie jest proste, ale mimo to w wielu sytuacjach mona sobie poradzi. Wsplne czytanie buduje wi midzy rodzicem a dzieckiem. Dziecko, ktremu czytaj rodzice, czuje si wane i kochane. Czytanie dziecku przygotowuje je do samodzielnego czytania.

Projekt Caa Polonia

czyta dzieciom wychowuje, edukuje i zblia modego czytelnika do zaprzyjanienia si z lektur ksiki. Jakiego rodzaju umiejtnoci zdobd koordynatorzy kursu? Pilotaowy projekt Caa Polonia czyta dzieciom ruszy w marcu 2013 roku. Do udziau w projekcie mona si byo zgasza, kontaktujc si bezporednio z Fundacj lub Koordynatorami kampanii czytania (tak rol w Wielkiej Brytanii peni m.in. portal The Polish Guide, ktry wyszed z tak wanie propozycj do szk polonijnych). Wspfinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych projekt Caa Polonia czyta dzieciom jest czci trwajcej ju ponad 10 lat kampanii Caa Polska czyta dzieciom i ma wzmocni dziaania pro-czytelnicze w rodowiskach polonijnych na wiecie. Do udziau w projekcie zakwalifikowano ponad 60 osb z placwek i organizacji polonijnych z dziewiciu krajw: Austrii, Francji, Niemiec, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Woch i Stanw Zjednoczonych. Rozpoczte w marcu dziaania potrwaj do padziernika biecego roku. Pierwsze dziaania obejmuj czteromiesiczny merytoryczny kurs e-learningowy Wychowanie przez czytanie oraz internetowe szkolenie w zakresie narzdzi i metodologii prowadzenia kampanii czytania (know-

-how), podczas ktrego zostan zorganizowane konsultacje online z ekspertami i pracownikami Fundacji, najprniej dziaajcymi koordynatorami kampanii czytania w Polsce oraz polskimi pisarzami literatury dziecicej. Tak przygotowani Koordynatorzy polonijni przeprowadz nastpnie w swoich placwkach imprezy czytelnicze i prezentacje edukacyjne dla rodzicw i nauczycieli, m.in. na temat roli jzyka i literatury w rozwoju dziecka. Irena Komiska, Prezes Fundacji, oraz Elbieta Olszewska, Dyrektor Programowy Fundacji, odwiedz z wykadami kilka rodowisk polonijnych. W wybranych imprezach czytelniczych wezm te udzia polscy autorzy ksiek dla dzieci. Projekt jest przygotowaniem do uruchomienia na du skal, adresowanego przede wszystkim do szk polskich za granic, programu Caa Polonia czyta dzieciom.

Swoj pomocn do

Od kiedy warto

zaszczepia dziecku potrzeb czytania? Warto to robi od momentu, gdy zaczynaj sysze, tj. ok. 20 tygodnia ycia podowego. Badania pokazuj, e po urodzeniu dzieci pozytywnie reaguj na sowa wiersza czy rymowanki syszanej jeszcze w yciu podowym i si uspokajaj, gdy sysz znan melodi. Dla dzieci bardzo wany jest stay rytm dnia okrelony rytuaami, choby takimi jak codzienne czytanie. Myl, e czytanie dziecku w kadym wieku, kadego dnia, ma pozytywny wpyw na rozwj jego mzgu i mowy. Teksty dla najmodszych powinny by krtkie i charakteryzowa si prostot. Rwnoczenie warto zadba o jak najlepszy kontakt z kilkudniowym czy kilkutygodniowym dzieckiem. Czytajc mu warto trzyma dziecko w ramionach lub by z nim w kontakcie fizycznym, patrzc na nie z mioci i tak uywa gosu, by wzbudza jego zainteresowanie.

Czytanie to pierwszy

A kiedy dziecko jest ju

starsze, jak zachci je do suchania i potem samodzielnego czytania?

krok na drodze edukacji Odpowiadajc na to pytanie, posu si cytatami zaczerpnitymi z ksiki Ireny Komiskiej i Elbiety Olszewskiej Wychowanie przez czytanie wydanej przez wiat Ksiki. Ot codzienne czytanie dziecku dla przyjemnoci jest czynnoci prawdziwie magiczn, zaspokaja bowiem wszystkie potrzeby emocjonalne dziecka, znakomicie wspiera jego rozwj psychiczny, intelektualny i spoeczny, jest jedn z najskuteczniejszych strategii wychowawczych, a przy tym przynosi dziecku ogromn rado i pozostawia cudowne wspomnienia. Czynno ta jest atwa, nie wymaga od nas, dorosych, szczeglnego przygotowania, jest przyjemna i inspirujca take dla czytajcego, nic nie kosztuje, gdy korzystamy z biblioteki czy wymieniamy ksiki z innymi rodzicami, lub jest niedroga, gdy zaopatrujemy si w tanich ksigarniach albo na wyprzedaach. Gonie czytanie przynosi korzyci dla zdrowia emocjonalnego dziecka. Dziecko, ktremu codziennie czytamy, czuje si wane i kochane. Buduje to jego mocne poczucie wa-

snej wartoci wewntrzn si i wiar w siebie, ktre wpyn na jako jego ycia co najmniej tak znaczco jak zdrowy krgosup czy zdrowe oczy. Codzienne gone czytanie buduje mocn wi midzy rodzicem i dzieckiem. Wi z najblisz osob jest jedn z najwaniejszych potrzeb rozwojowych dziecka, warunkiem, by mogo wyrosn na zdrowego emocjonalnie i dojrzaego czowieka. Jeeli rodzice nie znajduj czasu dla dziecka, przedkadajc nad jego potrzeby sw karier, zarobkowanie lub wasne przyjemnoci, niewiadomie naraaj ca jego przyszo. Brak wizi z rodzicami w dziecistwie jest niemal gwarancj ogromnych yciowych problemw, natomiast mocna i zdrowa wi z nimi daje na cae ycie silny fundament oraz oson przed zymi wpywami, na ktre dziecko bdzie odporniejsze, majc pewno rodzicielskiej mioci i czerpic z bogatych zasobw wasnego intelektu i wiedzy, zdobytych dziki czytaniu. Kolejn grup dobrodziejstw pyncych z gonego czytania dziecku stanowi korzyci jzykowe i umysowe, ktre zreszt cile si cz. Najlepsz wizytwk kadego czowieka jest jego jzyk. Uywanie bogatego i piknego jzyka, umiejtno prowadzenia ciekawej konwersacji, atwo publicznego wypowiadania si w sposb jasny, logiczny i obrazowy, to atuty w yciu spoecznym nie do przecenienia.

Ksiki pomagaj ksztatowa charakter dziecka, pomagaj naby sprawno wysawiania si, ktra uatwi dziecku wyrobienie sobie wasnego zdania i pomoe broni swojego pogldu. Czytanie pobudza wyobrani dziecka, nie zabija zdolnoci dziecka do marze i widzenia wiata oczami wyobrani tak, jak dzieje si to w przypadku obcowania jedynie z filmami i grami komputerowymi. Ksiki pomagaj dziecku w wyborze autorytetw i wzorcw osobowych, pokazuj dziecku, dlaczego kto jest dobry lub zy. Wskazuj, na kim warto si wzorowa i z kim przyjani. Ksiki ucz dziecko kreatywnoci, dziki nim dziecko staje si twrcze. Ksiki inspiruj do nowych zabaw i do tworzenia wasnych dzie. Lektura ksiek pokazuje problemy wspczesnego wiata i radzi, jak z nimi walczy. Czytanie ostrzega dziecko przed problemami, z ktrymi moe si zetkn. Tumaczy, dlaczego niektre

we wdroeniu projektu na Wyspach podaa pani PMS Tak, to prawda. Macierz umiecia na swojej stronie internetowej informacj, ktr przygotowaam. Chodzio o to, aby dziki poparciu Polskiej Macierzy Szkolnej zyska zainteresowanie szk polonijnych projektem, co si te stao i za co bardzo dzikuj. Chciaabym bardzo serdecznie podzikowa wielu organizacjom, instytucjom, dystrybutorowi podrcznikw do szk sobotnich na terenie UK, a take wielu osobom nie wymienionym tutaj z imienia i nazwiska, ktre jako pierwsze i bez chwili wahania zaoferoway mi swoj pomoc przy wdraaniu projektu Caa Polonia czyta dzieciom na Wyspach Brytyjskich.

Ktre z naszych

polonijnych szk przystpiy do projektu? W projekcie bierze udzia 18 szk polonijnych, m.in. polska szkoa w Crawley, Leicester, Londonderry, Birmingham, Bostonie, Nottingham, Oxfordzie, Hull, Carlow, Bristolu, Edynburgu, Ballymena, Cavan, Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Ambasadzie RP w Dublinie, polska szkoa w Galway i Kreatywna Szkoa Marze w Limerick. r

Jednym sowem:

czyta warto i trzeba, bo jest to rzecz nieodzowna w wychowaniu i ksztatowaniu czowieka.