You are on page 1of 10

APLIKASI PSIKOLOGI DALAM KEPERAWATAN REVEUW : PSIKOLOGI BERASAL DARI PERKATAAN PSIKE (jiwa) dan LOGOS (ilmu/ !n"!

#a$uan) PSIKOLOGI % IL&U/PENGETA'UAN (ANG &E&PELA)ARI )IWA * )IWA SEBAGAI DASAR DARI TINGKA' LAKU BAGAI&ANA KITA &E&PELA)ARI )IWA+ DI&ANA 'AL TERSEBUT &ENDASARI PERAWATAN SEORANG PASIEN DAN AKAN &E&PER,EPAT PEN(E&BU'AN APA (G 'ENDAK DIKETA'UI &ENGENAI )IWA BUKANLA' BENTUKN(A+ SEBAB TIDAK )ELAS TERLI'AT+ 'AN(A DAPAT DILI'AT DARI TINGKA' LAKU SE'UB DENGAN LINGKUNGANLINGKUNGAN &E&BERI BERESPON/REAKSIRANGSANGAN KEPADA SESEORANG DAN

A (alam/lin".un"an /!.i#a0n1a) S (/#imulu//0an"/an"an 1an" 2!0a/al da0i lin".un"an dan m!n"!na 30an") O (30an") R (0!/ 3n+ 0!a./i+ jawa2an 30an" #!0/!2u# 1an" di#uju.an .!lin".un"an) A (alam/lin".un"an 1an" m!n!0ima 0!a./i 30an" #!0/!2u#) BA'WA DALA& KA)IAN INI KITA &E&PELA)ARI TINGKA' LAKU &ANUSIA (ANG KELI'ATAN DAN (ANG TIDAK KELI'ATAN MEMAHAMI PASIEN DAPAT DIPAKAI BEBERAPA ,ARA 4 PENGA&ATAN% &ELI'AT TINGKA' LAKU SESEORANG+ USA'A &EN,ARI ARTI DARI TINGKA' LAKU TERSEBUT DGN &ENGINSTROPEKSI KEDALA& DAN KELUAR 4 PERSA&AAN% &EN(A&AKAN ATAU ANALOGI DGN &ELI'AT SITUASI (ANG SA&A 4 IKUT &ERASAKAN% SERINGKALI PENGALA&AN TINGKA' LAKU DAN PE&BERIAN ARTI TER)ADI BEGITU ,EPAT 4 DENGAN BERWAWAN,ARA% BER,AKAP5,AKAP DAN &ENGA)UKAN PERTAN(AAN (ada dua ma6am wawan6a0a+ 1a.ni lan"/un"/3#3anamn!/! dan #ida. lan"/un"/al3anamn!/!) HAL PENTING BAGI PENDIDIKAN PERAWAT 7- INSTROSPEKSI DIRI% DORONGAN+ &OTI8 &ANAKA' (ANG &ENDORONG PERAWAT &ENGA&BIL PRO8ESI INI 9- &E&BEKALI DIRI% DENGAN SEGALA PENGETA'UAN :- PERSIAPAN DIRI% DE&I PENGABDIAN DALA& BIDANG PERAWATAN KEBERHASILAN SEORANG PERAWAT PADA U&U&N(A TIDAK SEORANG PUN BEKER)A TANPA ORANG LAIN+ BEGITU PULA SEORANG PERAWAT SELALU BERADA DALA& LINGKUNGAN ORANG LAIN

INTERAKSI PASIEN, DOKTER DAN PERAWAT (d3.#!0 m!m!0i./a a/i!n dan m!n!n#u.an 32a#5 32a#an+ di#!0u/.an .! ada !0awa# un#u. di2!0i.an .! ada a/i!n) KETIGA UNSUR INI SALING BERKER)ASA&A DAN BERINTERAKSI UNTUK SALING &E&BERI IN8OR&ASI DALA& 'UBUNGANN(A DENGAN KEADAAN PASIEN FAKTOR YANG PERLU DIPERHATIKAN DALAM PERAWATAN 7- PERAWAT DAN PASIEN ADALA' PRIBADI5PRIBADI ( a/i!n m!m un1ai .! !0i2adian 1an" m!0u a.an /ua#u .!/a#uan 1an" 2!0in#!"0a/i+ 2!0!a./i d!n"an !n1a.i#+ jiwa+ dan !m3/in1a /!0#a m!mili.i !nilaian+ 6i#a56i#a+ an"an5an"an+ .!in"inan dan .!2u#u$an 9- PENGALA&AN A;AS5A;SA PSIKOLOGI PERLU DALA& 'UBUNGAN PERAWATAN (m!mili.i .!/an""u an m!li$a# da0i ma#a 30an" lain mi/aln1a da a# m!ma$ami !0a/aan a/i!n 1an" #a.u# di3 !0aa/i+ a/i!n 1an" m!nun#u# dan m!n3la. !0$a#ian+ a/i!n .0i#i/+ a/i!n manja dll) :- KESANGGUPAN &ENILAI TINGKA' LAKU (m!lalui !n"ama#an+ #anda a#au !#unju.+ mi/aln1a /!/!30an" 1an" 2a0u .!du.aan+ 0amai dalam 2!02i6a0a .!mun".inan /!dan" #!0jadi .!6ama/an/an<i!#a/) =- &EN,EGA' KE,A&ASAN% ( !0awa# $a0u/ !.a+ mi/aln1a di !0$a#i.an+ di2!0i#a$u+ m!n""una.an 2a$a/a 1an" muda$ dim!"!0#i ) a/i!n $a0u/

>- SANGGUP &ENGENAL TANDA5TANDA PEN(ESUAIAN (ANG &EN(I&PANG ( !0awa# 1an" alin" lama .3n#a. d!n"an a/i!n+ ma.a $a0u/ da a# m!n"!nal !0u2a$an 3/i#i? mau un n!"a#i?) @- PENGETA'UAN TENTANG SU&BER5SU&BER BANTUAN (dimana $a0u/ m!n6a0i 2!02a"ai $al un#u. m!m!nu$i .!2u#u$an a/i!n) A- &ENGETA'UI LATAR BELAKANG PASIEN SE,ARA &EN(ELURU' (mi/al a/i!n i2u+ 2a a.+ /!30an" 1an" mandi0i) PENDEKATAN TERHADAP PASIEN DALA& PENGABDIANN(A SEORANG PERAWAT TIDAK DAPAT &E&ILI' PASIEN+ KE,UALI PASIEN (ANG DI'ADAPI &ENDERITA PEN(AKIT BERBEDA5BEDA DENGAN LATAR BELAKANG (ANG BERBEDA PULA+ BAGAI&ANA PERAWAT DAPAT &ENGENAL TELA' DIPA'A&I ,ARA &ENGENAL ADALA' DENGAN &ELI'AT DAN &ENGA&ATI TINGKA'LAKU (ANG &ERUPAKAN GE)ALA (ANG RUWET DAN &A)E&UK SETIAP TINGKA'LAKU &ERUPAKAN KELAKUAN (ANG BERKE&BANG+ BERASAL DARI &ASA LA&PAU A. PERUMUSAN KEPERIBADIAN ADALA' SELURU' PRIBADI ITU+ (AKNI BG& SESEORANG &ERASAKAN BERBUAT BAIK DISADARI &AUPUN TIDAK SEPRTI PADA INTERAKSI DENGAN LINGKUNGAN SELALU BERADA DALA& SUATU PROSES SEDANG &EN)ADI SESUATU (ANG LAIN SA&BIL &E&PERTA'ANKAN KELANGSUNGAN (KONTIN(UITAS) (ANG &EN(EBAKAN &UDA' DIKENAL DALA& BERBAGAI SITUASI DARI LA'IR SA&PAI &ATI

SUATU PENA&PILAN+ &ANI8ESTASI KE LUAR &AUPUN KE DALA&+ &ERUPAKAN 8UNGSI ATAU EKSPRESI DALA& PERAWATAN+ SESUNGGU'N(A KITA BER'ADAPAN DENGAN TUBU'/8ISIK TETAPI TIDAK DAPAT DIPISA'KAN DARI ASPEK KE)IWAAN PASIEN TERSEBUT &ENURUT G-W- ALLPORT KEPERIBADIAN ADALA' SUATU ORGANISASI (ANG DINA&IS DARI SISTE&5SISTE& PSIKO8ISIS DI DALA& INDIVIDU (ANG &ENENTUKAN PEN(ESUAIAN K'AS TER'ADAP LINGKUNGAN B. MOTIVASI SELAIN &ENGENAL KEPERIBADIAN &ELALUI TINGKA' LAKU+ )UGA BAN(AK 'AL (ANG INGIN DIKETA'UI &ELALUI KEPERIBADIAN- SU&BER DAN SEBAB DARI TINGKA' LAKU TERSEBUT ADALA' : 7- TEORI+ PENDAPAT ATAU PANDANGAN TINGKA' LAKU SELALU DIPERBA'ARUI+ SULIT UNTUK &ENGUKUR KEPERIBADIAN SESEORANG+ KARENA &ANUSIA (ANG KITA 'ADAPI TERLALU &A)E&UK DAN SERING TE&UKAN UNSUR9 (ANG TIDAK TERDUGA 9- &ANUSIA &EWARISI+ &E&ILIKI PERLENGKAPAN BIOLOGIS BAGI KELAN,ARAN PERTA'ANAN 'IDUPN(A :- &OTI8 (ANG &ENDASARI TINGKA'LAKU+ DIARA'KAN UNTUK &EN,APAI SUATU TU)UAN- PEN(EBAB TINGKA' LAKU &OTI8 ATAU DORONGAN ATAU KEBUTU'AN- ADA DUA &OTI8 (ANG &ENGGERAKAN SESEORANG (AITU &OTI8 BIOLOGIS DAN SOSIAL C. KECEMASAN KE,E&ASAN ATAU ANBIETAS ADALA' RASA K'WATIR+ TAKUT (ANG TIDAK )ELAS PEN(EBAB(A+ SANGAT BERPEBGARU' TER'ADAP PERKE&BANGAN KEDWASAAN SESEORANG+ KARENA &ERUPAKAN KEKUATAN BESAR DALA& &ENGGERAKAN TINGKA'LAKU NOR&AL &AUPUN &EN(I&PANG D- &A,A&5&A,A& KEPERIBADIAN ORANG DARI PERU&USAN DAPAT DISI&PULKAN BA'WA KEPERIBADIAN BERUBA'+ BERKE&BANG SESUAI DENGAN PERUBA'AN LINGKUNGANDALA& USA'A &ENGERTI KEPERIBADIAN SESEORANG AKAN DIPER&UDA' DENGAN &ENELITI LATANG BELAKANG KELUARGA+ PENDIDIKAN+ KEBUDA(AAN DAN STATUS SOSEK&ENURUT PRO8- G- 'E(&ANS ,IRI5,IRI KEPERIBADIAN BERDASARKAN : 7- E&OSIONAL% TIPE E&OSIONAL (muda$ #!0"31a$ 3l!$ !0a/aan)+ TIPE TIDAK E&OSIONAL ($an1a /!di.i# 3l!$ !0a/aan) 9- AKTIVITAS% PE&BAGIAN &ENURUT AKTIVITAS ATAU &UDA'/SULITN(A TERGERAK UNTUK BERTINDAK- TIPE AKTI8 (m!m2u#u$.an m3#i? l!ma$ un#u. 2!0#inda.) TIPE TIDAK AKTI8 (m3#i? l!ma$ /!.ali un 2!lum da a# m!n""!0a.ann1a un#u.i m2!0#ida. d!n"an 6i0i:- AKIBAT PERASAAN% TIPE FUNGSI PRIMER (#an"" an dan !0a/aan $an1a 2!.!0ja 2ila 2!0ada ada u/a# .!/ada0an+ !mi.i0an- Si?a#5/i?a#% 2an1a. 2!0"!0a.+ .u0an" #!.un+ #ida. #a2a$+ /ua/ana $a#i 2!0u2a$5u2a$+ da1a in"a# .u0an"+ 2303/+ #ida. 6!0ma#+ #ida. 2!0 0in/i + !nda a# 2!0#!n#an"an d!n"an !02ua#an))+ TIPE SEKUNDER (#an""a an dan !0a/aan ma/i$ #!#a 2!0#a$an+ m!m !n"a0u$i .!0ja /i.i/ walau un /uda$ #!n""!lam dalam 2awa$ /ada0- Si?a#5/i?a#% #!nan"+ #!.un+ /ua/ana $a#i #!#a +

2ija./ana+ in"a#an 2ai.+ #ida. 2303/+ /u.a m!ma2an#u+ m!na0u$ .a/i$an+ da a# di !06a1a+ 2!0 !ndi0ian #!#a + 2!0.!1a.inan+ .3n/!.u!n+ .3n/!0Ca#i?)- PERLU DIINGAT BA'WA PE&BAGIAN TIPE INI TIDAK 7DDE TETAPI PERBEDAANN(A PADA DERA)AT &ANA LEBI' &ENON)OL&ENURUT C.G. YUNG &ENGGOLONGKAN &ENURUT 'UB- DENGAN DUNIA LUAR : 7- TIPE EKSTROVERT% TINDAKAN LEBI' DIPENGARU'I OLE' DUNIA LUAR+ SI8AT5SI8AT (#!02u.a+ lin6a$ dalam !0"aulan+ 0ian"+ 0ama$+ muda$ 2!0$u2un"an d!n"an 30an" lain) 9- TIPE INTOVERT% LEBI' TERTUTUPDAN &ENDALA&I DIRIN(A SENDIRI+ TIDAK TERPENGARU' PU)IAN+ &E&PN(AI IDE5IDE SENDIRI DAN A;AS5 A;AS (ANG DIPERTA'ANKAN+ SUKAR BERGAUL DAN SULIT DI&ENGERTI ORANG LAIN :- TIPE A&BIVALEN% &E&ILIKI SI8AT DARI KEDUA TIPE DASAR SE'INGGA SULIT DI&ASUKAN KE DALA& SALA' SATU TIPEDASAR-DASAR HUBUNGAN SOSIAL DALAM PERAWATAN A- SI8AT (ANG &ENDASARI DEDIKASI SEORANG PERAWAT 7- &INAT TER'ADAP ORANG LAIN 9- DERA)AT SENSIVITAS :- &ENG'ARGAI 'UBUNGAN5'UBUNGAN =- SIKAP TER'DAP &EREKA (ANG BERKEDUDUKAN LEBI' TINGGI B- PENTINGN(A 'UBUNGAN5'UBUNGAN ANTAR PRIBADI KARENA TIDAK SATUPUN ORANG SA&A KEPERIBADIANN(A DAN SELALU DITE&UKAN PERBEDAAN+ NA&UN ADA BEBERAPA PERSA&AAN TERTENTU : 7- 'UBUNGAN PEKER)AAN 9- SIKAP INDIVIDU DAN TINGKA'LAKU :- DASAR5DASAR PERBEDAAN KEPERIBADIAN ,- 'UBUNGAN PRIBADI DALA& PERAWATAN 7- 'UBUNGAN TI&BAL BALIK ANTAR INDIVIDU 9- 'UBUNGAN DENGAN PASIEN :- PERAWATAN INDIVIDU SE,ARA KESELURU'AN =- &ENGERTI PASIEN >- &E&PEROLE' KEPER,A(AAN DIRI @- 'UBUNGAN DENGAN KELUARGA PASIEN A- KER)ASA&A (ANG BAIK DENGAN TE&AT SE)AWAT F- &ENG'DAPI DOKTER (G BERTANGGUNG )AWAB DALA& PROSES PENE&BU'AN

MEMAHAMI KEPERIBADIAAN SENDIRI TELA' DIKETA'UI BAGAI&ANA &A)E&UKN(A 'UBUNGAN PERAWAT DENGAN SE&UA (ANG DI)U&PAIN(A+ 'UBUNGAN TI&BAL BALIK ANATARA SIKAP PERAWAT DAN PASINE AKAN &E&BANTU PROSES PEN(E&BU'AN ATAU SEBALIKN(A- SALA' SATU KEBER'ASILAN ADALA' DENGAN &E&A'A&I KEPERIBADIAAN SENDIRIA- PE&A'A&AN TENTANG DIRI SENDIRI DAN INTERAKSI SOSIAL DALA& 'UBUNGAN PRIBADI DAN SOSIAL+ &AKA SETIAP ORANG &EN(ATAKAN+ &ENGEKSPRESIKAN DIRIN(A DALA& KEGIATAN SE'ARI5 'ARI- &E&A'A&I DIRI SENDIRI )AU' LEBI' SULIT DARI &E&A'A&I ORANG LAIN+ DIPERLUKAN SIKAP OB(EKTI8 TER'ADAP DIRI SENDIRIBEBERAPA SIKAP U&U& : 7- PE&ELI'ARAAN DIRI 9- PERSA&AAN 'ARGA DIRI :- KE(AKINAN AKAN DIRI SENDIRI DAN TUNTUTAN AKAN 'AKN(A B- ,IRI5,IRI KEPERIBADIAN SEORANG PERAWAT : 7- KEADAAN 8ISIK DAN KESE'ATAN 9- PENA&PILAN (ANG &ENARIK :- KE)U)URAN =- KERIANGAN >- BER)IWA SPORTI8 @- RENDA' 'ATI A- &URA' 'ATI F- KERA&A'AN+ SI&PATI DAN KER)ASA&A G- DAPAT DIPER,A(A 7D- LO(ALITAS 77- PANDAI BERGAUL 79- PANDAI &ENI&BANG PERASAAN 7:- RASA 'U&OR 7=- SIKAP SOPAN SANTUN MERAWAT PASIEN YANG BERBEDA USIA SETIAP PERAWAT 'ARUS &ERAWAT PASIEN (ANG &EN)ADI TANGGUNG )AWABN(A DAN TIDAK BISA &E&ILI' PASIEN (2a1i+ ana.+ 0!maja+ d!wa/a+ lan/ia) A- SIKAP PERAWAT DALA& &ERAWAT PASIEN ANAK SE,ARA RIN,I SIKAP5SIKAP TER'ADAP PASIEN ANAK ADALA' :

7- 'UBUNGAN PERAWAT DENGAN BA(I (ANG BARU LA'IR 9- SIKAP PERAWAT TER'ADAP PASIEN ANAK PRA SEKOLA' (: 5 @ TA'UN ) :- SIKAP TER'ADAP ANAK &ASA SEKOLA' (@ 5 79 TA'UN) =- SIKAP TER'ADAP ANAK ,A,AT )AS&ANI >- 'UBUNGAN PERAWAT DENGAN PASEIN RE&A)A B- 'UBUNGAN DENGAN PASIEN DEWASA 7- ORANG DEWASA &UDA 7F5 :D TA'UN 9- ORANG DEWASA (ANG BERU&UR :D 5 @> TA'UN :- 'UBUNGAN DENGAN PASIEN (ANG BERUSIA LAN)UT

KONSEP PERILAKU DARI SEGI BIOLOGI% ADALA' KEGIATAN ATAU ORGANIS&E (&A'LUK 'IDUP) (ANG BERSANGKUTAN AKTIVITAS

PANDANGAN BIOLOGIS SE&UA &A'LUK 'IDUP (#um2u$an+ 2ina#an" amu un manu/ia) BERPERILAKU SEBAB &E&ILI AKTIVITAS &ASING5 &ASING PERILAKU &ANUSIA PADA 'AKIKATN(A ADALA' TINDAKAN ATAU AKTIVITAS DARI &ANUSIA ITU SENDIRI BAIK (ANG DAPAT DIA&ATI &AUPUN (ANG TIDAK DIA&ATI OLE' PI'AK LUAR &E&PUN(AI BENTANG (ANG SANGAT LUAS SEPERTI (2!0jalan+ 2!02i6a0a+ m!nan"i/+ #!0#awa+ 2!.!0ja+ .ulia$+ m!nuli/+ m!m2a6a dan /!2a"ain1a) SKINER (7G:F)+ &ERU&USKAN BA'WA PERILAKU &ERUPAKAN RESPON ATAU REAKSI SESEORANG TER'ADAP STI&ULUS DARI LUAR- TERKENAL DENGAN TEORIN(A HS 5 O I R (/#imulu/ I 30"ani/m! I 0!/ 3n/)J 7RESPONDENT RESPONS ATAU (0!?0l!./iC!)+ DITI&BULKAN OLE' STI&ULUS TERTENTU (ANG DISEBUT ELI,ITING STI&ULATION SEPERTI (ma.anan l!Ka# 1" m!nim2ul.an .!in"inan un#u. ma.an+ 6a$a1a #!0an"//ilau m!n1!2a.an ma#a #!0#u#u dan /!2a"ain1a)- )UGA &EN,AKUP PERILAKU E&OSIONAL SEPERTI ( /!di$+ "!m2i0a d/2)9OPERANT RESPONS (in/#0um!n#al 0!/ 3n/)+ RESPON (ANG TI&BUL DAN BERKE&BANG KE&UDIAN DIIKUTI OEL' SITI&ULUS ( !0an"/an"an #!0#!n#u) (ANG DISEBUT REIN8OR,ING STI&ULUS (REIN8OR,ER) KARENA &E&PERKUAT RESPON- &ISALN(A SESEORANG (ANG &E&PEROLE' PENG'ARGAAN KARENA PRESTASI+ &AKA AKAN LEBI' LAGI BEKER)A DILI'AT DARI BENTUK RESPON TER'ADAP STI&ULUS+ PERILAKU TERBAGI &EN)ADI 9+ (AKNI :

7- PERILAKU TERTUTUP (63C!0 2!$aCi30) 9- PERILAKU TERBUKA (3C!0# 2!$aCi30) BA'WA SEBAGIAN BESAR PERILKU &ANUSIA ADALA' BERUPA OPERAN RESPONSE+ OLE' SEBAB ITU UNTUK &E&BETUK )ENIS RESPON ATAU )ENIS PERILAKU 'ARUS DI,IPTAKAN ADANDAN(A KONDISI TERTENTU (ANG DISEBUT OPERANT ,ONDITIONING&ENURUT SKINER BA'WA PROSEDUR PE&BENTUKAN PERIKAU ADALA' SEBAGAI BERIKUT : 7- &ELAKUKAN IDENTI8IKASI TER'ADAP 'AL5'AL (ANG &ENGUATKAN (0!in?306!0)+ SEPERTI 'ADIA' (0!wa0d/) 9- &ELAKUKAN ANALISIS KO&PONEN KE,IL (ANG &E&BENTUK PERILAKU :- &ENGGUNAKAN SE,ARA URUT KO&PONEN TERSEBUT SEBAGAI ILUSTRASI+ &ISALN(A KITA &ENG'ENDAKI SEORANG ANAK &E&ILIKI KEBIASAAN &ENGGOSOK GIGI SEBELU& TIDUR+ &AKA ANAK TERSEBUT 'ARUS DIBIASAKAN UNTUK : 5 PERGI KEKA&AR SEBELU& TIDUR 5 &ENGA&BIL SIKAT GIGI DAN ODOL 5 &ENGA&BIL AIR DAN BERKU&UR 5 &ELAKSASNAKAN GOSOK GIGI 5 &EN(I&PAN SIKAT GIGI DANODOL 5 PERGI KE KA&AR TIDUR

DETER&INAN PERILAKU : o &ESKIPUN PERILAKU ADALA' BENTUK RESPONS ATAU REAKSI TER'ADAP STI&ULUS DARI LUAR NA&UN DALA& &E&BERIKAN STI&ULUS SETIAP ORANG BERBEDA5BEDAo 8AKTOR I8AKTOR (ANG &E&BEDAKAN RESPON TER'ADAP STI&ULUS DISEBUT DETER&INAN PERILAKU+ DAN DIBAGI &E)ADI DUA+ (AKNI : 7- 8AKTOR INTERNAL% (AKNI KARAKTERISTIK ORANG TERSEBUT BERSI8AT GIVEN ATAU BAWAAN (/! !0#i #in".a# .!6!0da/an+ #in".a# !m3/i3nal+ j!ni/ .!lamin dan /!2a"ain1a) 9- 8AKTOR EKSTERNAL% (AKNI LINGKUNGAN+ BAIK LINGKUNGAN 8ISIK+ SOSIAL+ BUDA(A+ EKONO&I+ POLITIK DAN SEBGAIN(A o URAIAN DI ATAS DAPAT DIRU&USKAN BA'WA PERILAKU ADALA' TOTALITAS PENG'A(ATAN DAN AKTIVITAS SESEORANG (ANG &ERUPAKAN 'ASIL BERSA&A ATAU RESULTANTE ANTARA BERBAGAI 8AKTOR+ INTERNAL &AUPUN EKSTERNAL o DENGA PERKATAAN LAIN PERILAKU SANGATLA' KO&PLEKS DAN &E&PUN(AI BENTANGAN (ANG SANGAT LUAS+ SE'INGGA BEN(A&IN BLOO& &E&BAGI PERILAKU &ANUSIA DALA& TIGA DO&AIN+ (AKNI : 7- PENGETA'UAN (.n3wlad"!)/KOGNITI8% &ERUPAKAN 'ASIL DARI TA'U (ANG TER)ADI SETELA' SESEORANG &ELAKUKAN PENGIDERAAN TER'ADAP SUATU OB(EK TERTENTU DENGAN &ENGGUNAKAN PAN,AINDERA ( !n"li$a#an+ !nd!n"a0an+ !n6iuman+ 0a/a dan 0a2a)- PENGETA'UAN INI SANGAT PENTING DALA& &E&BENTUK TINDAKAN SESEORANG (3C!0# 2!$aCi30) &ELALUI : aADOPSI PERILAKU% BA'WA SEBELU& SESEORANG &ENGADOPSI PERILAKU BARU PADA ORANG TERSEBUT TER)ADI PROSES (ANG BERURUTAN : 5 AWARENESS (.!/ada0an)% &EN(ADARI ADAN(A STI&ULUS TERLEBI' DA'ULU 5 INTEREST% &ULAI TERTARIK PADA STI&ULUS 5 EVALUATIO 5 TRIAL 5 ADOPTION

2-

TA'APAN PENGETA'UAN DI DALA& DO&AIN KOGNITI8 &E&PUN(AI @ TINGKATAN : 5 TA'U (.n3w) 5 &E&A'A&I (63m 0!$!n#i3n) 5 APLIKASI (a li6a#i3n) 5 ANALISIS 5 SINT'ESIS 5 EVALUASI PROSES STI&&ULASI SIKAP (TERTUTUP) REAKSI TINGA' LAKU (TERBUKA)

STI&ULUS

9- SIKAP (a##i#id!)% &ERUPAKAN REAKSI ATAU RESPON (ANG &ASI' TERTUTUP TER'ADAP SUATU STI&ULUSATAU OB)EK 5 KO&PONEN POKOK SIKAP (.! !06a1aan+ !Calua/i #!0$ada 32j!.+ .!6!nd!0un"an un#u. 2!0#inda.) 5 TINGKATAN SIKAP (m!n!0ima/0!/!iCin"+ m!0!/ 3n+ m!n"$a0"ai/Caluin"+ 2!0#an""un" jawa2/0!/ 3n/i2l!) :- TINDAKAN ( /1.3m3#30) ( !0/! /i+ 0!/ 3n #!0 im in+ m!.ani/m!+ ad3 /i) SEKOLAH TINGGI ILMU KESEHATAN MANDALA WALUYA ( STIKES MW ) KENDARI Jl. Jend A.H. Na !"#$n N$. G. %& Kenda'# Tel(. )*+*, -%.%,&/ UJIAN AKHIR SEMESTER &ATA KULIA' : PERILAKU &ANUSIA WAKTU : >D &ENIT 'ARI/TANGGAL : RABU+ 9: )ANUARI 9DDF 7- S.in!0 (7G:F)+ m!0umu/.an 2a$wa !0ila.u m!0u a.an 0!/ 3n a#au 0!a./i /!/!30an" #!0$ada /#imulu/ da0i lua0- #!0.!nal d!n"an #!30in1a HS 5 O I RJU0ai.an a a .! !njan"an da0i S+ O RL 9- )!la/.an a a !n"!0#ian R!/ 3nd!n# 0!/ 3n/ a#au (0!?0l!./iC!)+ dan 2!0i 63#3$n1a:- dili$a# da0i 2!n#u. 0!/ 3n #!0$ada /#imulu/+ !0ila.u #!02a"i m!njadi 9+ 1a.ni : !0ila.u #!0#u#u (63C!0 2!$aCi30) dan !0ila.u #!02u.a (3C!0# 2!$aCi30)- )!la/.an a a 1an" dima./ud d!n"an !0ila.u #!02u.a (3C!0# 2!$aCi30)=- S!2u#.an 03/!du0 !m2!n#u.an !0ila.u m!nu0u# S.in!0>- 8a.#30 I?a.#30 1an" m!m2!da.an 0!/ 3n #!0$ada /#imulu/ di/!2u# a aL @- &!n"a a /!30an" !0awa# $a0u/ m!ma$ami !0ila.u 2!0$u2un"an d!n"an !la./anaan #u"a/n1a L )!la/.an M A- 8a.#30 !./#!0nal 1an" m!m !n"a0u$i !0ila.u adala$ lin".un"an+ 2ai. lin".un"an ?i/i.+ /3/ial+ 2uda1a+ !.3n3mi+ 3li#i. dan /!2a"ain1a- B!0i.an "am2a0an #!n#an" !n"a0u$ 2uda1a #!0$ada !0ila.u F- &!la.u.an !n"id!0aan #!0$ada /ua#u 321!. #!0#!n#u d!n"an m!n""una.an an6aind!0a ( !n"li$a#an+ !nd!n"a0an+ !n6iuman+ 0a/a dan 0a2a)- !n"!#a$uan ini /an"a# !n#in" dalam m!m2!n#u. #inda.an /!/!30an" (3C!0# 2!$aCi30) S!2u#.an 2a"aimana /!/!30an" m!n"ad3 /i !0ila.u 2a0u /!6a0a 2!0u0u#anL SEKOLAH TINGGI ILMU KESEHATAN MANDALA WALUYA ( STIKES MW ) KENDARI Jl. Jend A.H. Na !"#$n N$. G. %& Kenda'# Tel(. )*+*, -%.%,&/ UJIAN AKHIR SEMESTER &ATA KULIA' : PERILAKU &+ANUSIA WAKTU : >D &ENIT

'ARI/TANGGAL

: RABU+ 9: )ANUARI 9DDF

7- S.in!0 (7G:F)+ m!0umu/.an 2a$wa !0ila.u m!0u a.an 0!/ 3n a#au 0!a./i /!/!30an" #!0$ada /#imulu/ da0i lua0- #!0.!nal d!n"an #!30in1a HS 5 O I RJU0ai.an a a .! !njan"an da0i S+ O RL 9- )!la/.an a a !n"!0#ian R!/ 3nd!n# 0!/ 3n/ a#au (0!?0l!./iC!)+ dan 2!0i 63#3$n1a:- Dili$a# da0i 2!n#u. 0!/ 3n #!0$ada /#imulu/+ !0ila.u #!02a"i m!njadi 9+ 1a.ni : !0ila.u #!0#u#u (63C!0 2!$aCi30) dan !0ila.u #!02u.a (3C!0# 2!$aCi30)- )!la/.an a a 1an" dima./ud d!n"an !0ila.u #!02u.a (3C!0# 2!$aCi30)=- S!2u#.an 03/!du0 !m2!n#u.an !0ila.u m!nu0u# S.in!0>- 8a.#30 I?a.#30 1an" m!m2!da.an 0!/ 3n #!0$ada /#imulu/ di/!2u# a aL @- &!n"a a /!30an" !0awa# $a0u/ m!ma$ami !0ila.u 2!0$u2un"an d!n"an !la./anaan #u"a/n1a L )!la/.an M A- 8a.#30 !./#!0nal 1an" m!m !n"a0u$i !0ila.u adala$ lin".un"an+ 2ai. lin".un"an ?i/i.+ /3/ial+ 2uda1a+ !.3n3mi+ 3li#i. dan /!2a"ain1a- B!0i.an "am2a0an #!n#an" !n"a0u$ 2uda1a #!0$ada !0ila.uF- &!la.u.an !n"id!0aan #!0$ada /ua#u 321!. #!0#!n#u d!n"an m!n""una.an an6aind!0a ( !n"li$a#an+ !nd!n"a0an+ !n6iuman+ 0a/a dan 0a2a)- !n"!#a$uan ini /an"a# !n#in" dalam m!m2!n#u. #inda.an /!/!30an" (3C!0# 2!$aCi30) S!2u#.an 2a"aimana /!/!30an" m!n"ad3 /i !0ila.u 2a0u /!6a0a 2!0u0u#anL SEKOLAH TINGGI ILMU KESEHATAN MANDALA WALUYA ( STIKES MW ) KENDARI Jl. Jend A.H. Na !"#$n N$. G. %& Kenda'# Tel(. )*+*, -%.%,&/ UJIAN AKHIR SEMESTER &ATA KULIA' : PSIKOLOGI WAKTU : >D &ENIT 'ARI/TANGGAL : SENIN+ 7: )ULI 9DDG 7- )!la/.an M A a 1an" dima./ud d!n"an ( #0$l$1#. 9- Ba"aimana $u2un"an ( #0$l$1# d!n"an a/u$an .! !0aw#anL U0ai.an /!6a0a /in".a# dan j!la/:- U0aia.an #!n#an" 2a'a32a'a 4e4a5a4# a/i!n=- S!2u#.an ?a.#305?a.#30 1an" $a0u/ d#(e'5a"#0an dalam m!la.u.an a/u$an .! !0awa#an 2!0.ai#an d!n"an /i.3l3"i>- A a 1an" dima./ud d!n"an 0e(e'#6ad#anL S!2u#.an 63n#3$n1a @- &!n"a a /!30an" !0awa# $a0u/ m!ma$ami (e'#la0! 2!0$u2un"an d!n"an !la./anaan #u"a/n1a L )!la/.anM A- )!la/.an /ala$ /a#u !n1!2a2 0e2e4a anM F- Kun6i u#ama dalam m!m2an"un" .! !06a1aan adala$ d!n"an 0ede0a"an. S!2u#.anL G- )a"ala$ /!lalu /i.a dan #in".a$ anda+ .a0!na $al ini 2i/a m!nin".a#.an a#au m!nu0un.an .! !06a1aan dan a.an 2!0 !n"a0u$ ada lin".un"an anda+ adala$ m!0u a.an /ala$ /a#u 0in/i l!ad!0/$i dalam ESN- )!la/.an $u2un"an 0in/i #!0/!2u# d!n"an .! !0awa#an7D- Ba6ala$ 2u.u52u.u+ #!0u/la$ 2!laja0+ .alau anda mala/ m!m2a6a 6u.u la$ /!l!m2a0 /!$a0i- In"a#la$ 2a$wa m!m2a6a .30an a#au majala$ 2u.anla$ di.a#a.an m!m2a6a .a0!na i/in1a 2an1a. m!0u a.an in?30ma/i a#au "3/i 1an" /!0in".ali m!m !n"a0u$i i.i0an- A a ma./ud !0n1a#aan #!0/!2u#L )!la/.an M SEKOLAH TINGGI ILMU KESEHATAN MANDALA WALUYA ( STIKES MW ) KENDARI Jl. Jend A.H. Na !"#$n N$. G. %& Kenda'# Tel(. )*+*, -%.%,&/ UJIAN AKHIR SEMESTER &ATA KULIA' : PSIKOLOGI WAKTU : >D &ENIT

'ARI/TANGGAL : SENIN+ 7: )ULI 9DDG 7- )!la/.an M A a 1an" dima./ud d!n"an ( #0$l$1#. 9- Ba"aimana $u2un"an ( #0$l$1# d!n"an a/u$an .! !0aw#anL U0ai.an /!6a0a /in".a# dan j!la/:- U0aia.an #!n#an" 2a'a32a'a 4e4a5a4# a/i!n=- S!2u#.an ?a.#305?a.#30 1an" $a0u/ d#(e'5a"#0an dalam m!la.u.an a/u$an .! !0awa#an 2!0.ai#an d!n"an /i.3l3"i>- A a 1an" dima./ud d!n"an 0e(e'#6ad#anL S!2u#.an 63n#3$n1a @- &!n"a a /!30an" !0awa# $a0u/ m!ma$ami (e'#la0! 2!0$u2un"an d!n"an !la./anaan #u"a/n1a L )!la/.anM A- )!la/.an /ala$ /a#u !n1!2a2 0e2e4a anM F- Kun6i u#ama dalam m!m2an"un" .! !06a1aan adala$ d!n"an 0ede0a"an. S!2u#.anL G- )a"ala$ /!lalu /i.a dan #in".a$ anda+ .a0!na $al ini 2i/a m!nin".a#.an a#au m!nu0un.an .! !06a1aan dan a.an 2!0 !n"a0u$ ada lin".un"an anda+ adala$ m!0u a.an /ala$ /a#u 0in/i l!ad!0/$i dalam ESN- )!la/.an $u2un"an 0in/i #!0/!2u# d!n"an .! !0awa#an7D- Ba6ala$ 2u.u52u.u+ #!0u/la$ 2!laja0+ .alau anda mala/ m!m2a6a 6u.u la$ /!l!m2a0 /!$a0i- In"a#la$ 2a$wa m!m2a6a .30an a#au majala$ 2u.anla$ di.a#a.an m!m2a6a .a0!na i/in1a 2an1a. m!0u a.an in?30ma/i a#au "3/i 1an" /!0in".ali m!m !n"a0u$i i.i0an- A a ma./ud !0n1a#aan #!0/!2u#L )!la/.an M

You might also like