You are on page 1of 146

COLECCIN DE DINMICAS

CATEGORIA
AUTODESCUBRIMIENTO:
Subcategora: Autoestima
Acentuar lo ositi!o Alaban"a Dan#o $ recbien#o retroalimentaci%n ositi!a Bote sal!a!i#as Caricias or escrito Collage II Como es mi situaci%n actual Como e& reso mis sentimientos Como o#ra ser #i'erente su !i#a Conce to ositi!o #e si mismo Con'ian#o en nuestro organismo Dar $ recibir a'ecto Derec(os aserti!os Descubrien#o mis necesi#a#es $ moti!aci%n Doble ersonali#a# El )uego #e los !oluntarios

El true*ue #e un secreto +oto rotecci%n ,act-n#ose: Una acti!i#a# #e auto.alaban"a ,uego #e aros M-s bien So$ Re'le&i%n #e autoestima alta Re'le&i%n #e autoestima ba)a Regalar 'elici#a#: E& erimentan#o la retroalimentaci%n Regalos Ron#a #e caricias Una larga $ alegre !i#a /e lo *ue le (an (ec(o a mi inteligencia mam-: Un e)ercicio 0o esto$ bien1 ero 2uste#es3

Subcategora Sentimientos
Caricias +sicas Caricias or escrito Como e& reso mis sentimientos Dar retroalimentaci%n ositi!a Dar $ recibir a'ecto Discriminaci%n El *ue se eno)a ier#e El regalo #e la alegra Escul ien#o: Una e& resi%n #e sentimientos E& losi%n #el anima#or E& resan#o ra +rustraci%n 4istoria e&istencial Intercambio #e cartas 5a es*uela No es lo *ue $o siento

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1 de 146

6a eles: Im actan#o los sentimientos 6obrecito gatito Regalar la 'elici#a# Regalos

Subcategora: /arias #e Auto . #escubrimiento


Acentuar lo ositi!o De la mano a la barbilla E& ansi%n Consciente +antasas Gra'icas Im-genes 5imones Aut%gra'os Rela)aci%n Conoci9n#ose Tai C(i C(uan Teatro Gui;ol Un taller #e traba)o Ace tan#o nuestras #ebili#a#es

Subcategora: /alores
Aclaraci%n #e /alores A#)eti!os Autobiogra'a #e !alores Ban#eras Bote Sal!a!i#as El roblema #e 5uisa Escu#o #e Armas +irme"a #e los /alores 5a 4istoria #e ,uana $ ,uan 75os Bebitos7 Negocian#o Di'erencias 6ersona1 Animal o Cosa 6osiciones O uestas 6rograma #e Intimi#a# 8u9 es lo *ue !e3 Re'ugio Subterr-neo Ruleta #e /alores Su er!i!encia en los An#es Clari'icaci%n #e /alores: 5os Estan#artes 7Uste# Escoge7 /alores #e un Gru o en Crecimiento /alores en :reas /alores Tra#icionales /einte cosas *ue me encanta (acer /otaci%n #e !alores

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 2 de 146

SUBCATEGORA AUTOESTIMA
ACENTUAR 5O 6OSITI/O
OB,ETI/O: Lograr q e !a" #er"ona" # edan derri$ar !a" $arrera" i%# e"&a" #or e!!a" %i"%a" de$ido a q e no !e" #er%i&en &ener n $ en 'on'e#&o #ro#io( %e)orar !a i%agen de e!!a" %i"%a" %edian&e e! in&er'a%$io de 'o%en&ario" * ' a!idade" #er"ona!e"+ TAMA<O DE GRU6O: 2, #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: 1, %in &o"+ MATERIA5: Ning no+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" e"&ar "en&ado" * 'o%en&ar+ DESARRO55O: I+ M '.o" .e%o" 're'ido 'on !a idea de q e no e" /'orre'&o/ e! a &oe!ogio o0 #ara e! 'a"o0 e!ogiar a o&ro"+ Con e"&e e)er'i'io "e in&en&a

'a%$iar e"a a'&i& d a! .a'er q e eq i#o" de do" #er"ona" 'o%#ar&an a!g na" ' a!idade" #er"ona!e" en&re "1+ En e"&e e)er'i'io0 'ada #er"ona !e da a " 'o%#a2ero !a re"# e"&a a na0 do" o !a" &re" di%en"ione" "ig ien&e" " gerida"3 Do" a&ri$ &o" 41"i'o" q e %e agradan de %1 %i"%o+ Do" ' a!idade" de #er"ona!idad q e %e agradan de %1 %i"%o+ Una 'a#a'idad o #eri'ia q e %e agradan de %1 %i"%o+

II+ E5#!iq e q e 'ada 'o%en&ario de$e "er #o"i&i6o+ No "e #er%i&en 'o%en&ario" nega&i6o"+ 7Dado q e !a %a*or #ar&e de !a" #er"ona" no .a e5#eri%en&ado e"&e en' en&ro #o"i&i6o0 q i8 ne'e"i&en n !igero e%# )-n de #ar&e de "&ed #ara q e # edan ini'iar e! e)er'i'io9+ III+ Se !e" a#!i'ar na" #reg n&a" #ara " re4!e5i-n3 :C n&o" de "&ede"0 a! o1r e! &ra$a)o a"ignado0 "e "onri!igera%en&e0 %ir- a " 'o%#a2ero * !e di)o0 /;< #ri%ero/= :> e di41'i! "e2a!ar na ' a!idad a! ini'iar e! e)er'i'io= :C-%o 'on"idera a.ora e! e)er'i'io=

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina ? de 146

A5ABAN=A: DANDO 0 RECIBIENDO RETROA5IMENTACI>N 6OSITI/A


OB,ETI/O: I+ De"arro!!ar !a 'on'ien'ia de n e"&ro" #ro#io" !ogro"+ II+ Pra'&i'ar %edian&e e! re'ono'i%ien&o #<$!i'o de o&ro"+ III+ Con'ien&i8ar"e de " " #ro#ia" re"# e"&a" en re'ono'i%ien&o de o&ro"+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+Di"&ri$ ido" en #are)a"+ TIEM6O RE8UERIDO: @, a 12, %in &o"+ MATERIA5: I+ Ao)a" $!an'a" * !#i'e" #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ II+ Ao)a" de #a#e! ro&a4o!io * %ar'adore"+ 5UGAR: Un "a!-n " 4i'ien&e%en&e a%#!io q e #er%i&a a !a" #are)a" 'on6er"ar "in in&err #'ione"+ DESARRO55O:

I+ E! in"&r '&or e5#!i'a !o" o$)e&i6o" de! e)er'i'io+ Di"' &e !a i%#or&an'ia de! re'ono'i%ien&o de o&ro" * e! e4e'&o de e"&o" 4a'&ore" en e! 'on'e#&o q e "e &iene de no %i"%o0 en !a %o&i6a'i-n * 'o%#or&a%ien&o"+ II+ Cada #ar&i'i#an&e "e !e #ro6ee de Ao)a" $!an'a" * n !#i8 * "e !e" #ide q e .agan na !i"&a de3 1+B Do" 'o"a" q e .ago $ien+ 2+B Un !ogro re'ien&e+ ?+B Una #eq e2a 4ra"e q e %e g "&ar1a q e "e . $iera di'.o III+ Lo" #ar&i'i#an&e" "e ) n&arn en #are)a" #ara in&er'a%$iar !a in4or%a'i-n q e &ienen en " " !i"&a"0 a'!arando * e5#!i'ando !o q e "ea ne'e"ario+ IC+ Cada %ie%$ro e!a$orar na 'ar&a de re'ono'i%ien&o #ara " #are)a0 $a"ando"e en !a in4or%a'i-n re'i$ida en e! #a"o III+ La 'ar&a "er e"'ri&a dire'&a%en&e a " #are)a0 no a na &er'era #ar&e+ C+ Se in&er'a%$iarn !a" 'ar&a" #ara !eer!a" * re4!e5ionar " 'on&enido "in .a$!ar+ CI+ Se re<ne n e6a%en&e &odo e! gr #o0 * "e !e" di'e a !o" #ar&i'i#an&e" q e &endrn !a o#or& nidad de #re"en&ar * re'o%endar a " #are)a an&e e! gr #o+ Cada %ie%$ro #or & rno0 "e #arar a&r" de " 'o%#a2ero 'on " " %ano" # e"&a" en !o" .o%$ro" de! o&ro0 * #re"en&a a " #are)a an&e e! gr #o+ La #er"ona q e e"&a "iendo in&rod 'ida no 'o%en&a nada en e"e %o%en&o+ CII+ De"# D" de q e &odo" !o" %ie%$ro" .a*an "ido #re"en&ado"0 !a" #er"ona" #odrn a'!arar ' a!q ier in4or%a'i-n dada a'er'a de e!!o"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 4 de 146

CIII+E! in"&r '&or $re6e%en&e e5#!i'a !a idea q e !o q e na #er"ona di'e q e o&ra .a$!a % '.o de e!!a * " giere a !o" #ar&i'i#an&e" q e &a%$iDn re4!e)aron " " 6a!ore" %edian&e !a #re"en&a'i-n de " " 'o%#a2ero"+ IE+ E! in"&r '&or re<ne a !a" #are)a" * !e" #ide q e re" %an !a a'&i6idad %edian&e !a di"' "i-n de " " 'o%#or&a%ien&o"0 'o%o " " "en&i%ien&o" a'er'a de " " #re"en&a'ione" ora!e" * !a 'ar&a+ E+ E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e di"' &an !o q e .an a#rendido a'er'a de e!!o" d ran&e e! e)er'i'io+ EI+ Se re<ne e! gr #o en&ero * e! in"&r '&or !e" #ide q e o#inen a'er'a de !o" 4a'&ore" q e &ienen in4! en'ia en dar * re'i$ir e!ogio"+ EII+ Se in6i&a a !o" %ie%$ro" de! gr #o a re!a'ionar e"&a e5#erien'ia de " " re!a'ione" 'on o&ro"0 * " gerirn a#!i'a'ione" #r'&i'a" de " " a#rendi8a)e" en "i& a'ione" de &ra$a)o+ /ARIACIONES: I+ De"# D" de .a$er "ido #re"en&ado" 6er$a!%en&e0 !o" %ie%$ro" # eden !eer !a" !i"&a" q e !e" dieron a " " #are)a" a! #rin'i#io de !a a'&i6idad0 an&e &odo e! gr #o+ II+ Lo" #ar&i'i#an&e" # eden !eer !a" 'ar&a" e"'ri&a" #ara e!!o" #or " " 'o%#a2ero" en ! gar de #re"en&ar!o" 6er$a!%en&e an&e e! gr #o+ III+ Lo" #ar&i'i#an&e" # eden agregar in4or%a'i-n adi'iona! a'er'a de e!!o" en e! #a"o CII+ IC+ En e! #a"o C0 "e # eden e!ogiar ora!%en&e #ara 'o%#!e%en&ar !a" 'ar&a"+

BOTE SA5/A/IDAS
OB,ETI/O: I+ Si% !ar &an dra%&i'a * &an '!ara%en&e 'o%o "ea #o"i$!e !a e5#erien'ia de n 6a!or0 en ! gar de "-!o in&e!e'& a!i8ar!o+ II+ Iden&i4i'ar !o" "en&i%ien&o" in6o! 'rado" en n 6a!or #ar&i' !ar+ III+ Con4ron&ar !a" in&e!e'& a!i8a'ione" de !o" #ar&i'i#an&e" 'on n en&endi%ien&o e5#eri%en&a! de! 6a!or+ TAMA<O DE5 GRU6O: Die8 #ar&i'i#an&e" #or 'ada in"&r '&or+ TIEM6O RE8UERIDO: De na .ora * %edia a do" .ora"+ MATERIA5: Un re!o) de"#er&ador %an a! q e &oq e 4 er&e+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io * $ien i! %inado0 q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" %o6er"e !i$re%en&e+ DESARRO55O: I+ 7A9 E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e "ien&en en e! %edio de! "a!-n0 "o$re e! #i"o0 en na 4or%a'i-n q e #are8'a n $o&e o $a!"a+ Pone !a e"'ena #idiendo q e "e i%aginen q e "e en' en&ran en n 'r 'ero #or e! A&!n&i'o0 q e na "eria &or%en&a "e .a #re"en&ado * q e " $ar'o .a "ido a!'an8ado #or !o" ra*o" * q e &odo" &ienen q e " $ir"e a n $o&e "a!6a6ida"+ E5#!i'a q e e! #rin'i#a! #ro$!e%a q e e5i"&e en e"e %o%en&o e" q e e! $o&e &iene 'o%ida * e"#a'io " 4i'ien&e "-!o #ara n e6e #er"ona" * .a* die8+ Una de e!!a" &iene q e "a'ri4i'ar"e #ara "a!6ar a! re"&o+ In4or%a q e !a de'i"i-n !a de$e de &o%ar e! %i"%o gr #o3 'ada %ie%$ro 6a a Pgina F de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

/a$ogar #or " 'a"o/0 dando ra8one" de #orq D de$e 6i6ir * ! ego e! gr #o 6a a de'ir q iDn 6a a a$ordar e! $o&e+ Le" no&i4i'a q e &ienen na .ora * %edia #ara &o%ar " de'i"i-n+ A! 4ina!i8ar e! &ie%#o0 e! $o&e "a!6a6ida" "e . ndir "i a<n .a* die8 #er"ona" en D!+ Pone " re!o) de"#er&ador ) n&o a !o" #ar&i'i#an&e" #ara q e # edan o1r e! &i' &a' * 4i)a !a a!ar%a #ara q e " ene en .ora * %edia 7G9 D ran&e e! #ro'e"o0 e! in"&r '&or no&i4i'a a! gr #o0 a in&er6a!o"0 e! &ie%#o q e !e" re"&a+ II+ E! in"&r '&or ind 'e a! gr #o a di"' &ir e! #ro'e"o * !o" "en&i%ien&o" q e .an " rgido d ran&e !a a'&i6idad+ Ha q e !a e5#erien'ia e" 4 er&e0 "e de$e #er%i&ir &ener &ie%#o " 4i'ien&e #ara q e !a &area "e .a*a ' %#!ido 'on D5i&o+ 7Aora * %edia o %"9+ III+ Po"&erior%en&e dirige a! gr #o a na &or%en&a de idea"0 de !o" 6a!ore" q e "e en' en&ran i%#!1'i&o" en !a "i& a'i-n q e a'a$an de e5#eri%en&ar+ H .a'e !a" "ig ien&e" #reg n&a"3 1+ :I D '!a"i4i'a'i-n de 6a!ore" .i'ieron !o" %ie%$ro" de! gr #o=+ 2+ :So$re q e 6a!ore" a'& aron !o" %ie%$ro"=+ ?+ :I D a#rendi"&e a'er'a de & " 6a!ore" de"de n # n&o de 6i"&a e5#eri%en&a!=+ 4+ A !a ! 8 de !a e5#erien'ia0 :C-%o 6a!ora" & #ro#ia 6ida * !a" de !o" de%"=+ F+ :C ! e" & 6a!or=+ /ARIACIONES: I+ Se # ede "a'ri4i'ar %" de na #er"ona+ II+ Lo" 6a!ore" de a%or * 'aridad "e # eden e5#!orar 'on !a E5#erien'ia de !a" /Moneda"3 Re&roa!i%en&a'i-n "i%$-!i'a/+ III+ Lo" 6a!ore" de 'oo#era'i-n * 'o!a$ora'i-n # eden e5#!o&ar"e 'on !a e5#erien'ia /G<"q eda de n Con"en"o3 Una 'o!e''i-n de &ra$a)o"/+ !C+ EL 6a!or de 'o%#e&en'ia * !a &eo!og1a * !a 4i!o"o41a de !o" #ar&i'i#an&e" # eden "er e5#!orado" a &ra6D" de /Gane ;an&o Co%o P eda3 Una 'o%#e&en'ia in&ergr #a!/+

C+ Lo" 6a!ore" de na 'o% ni'a'i-n '!ara0 e6i&ar ) i'io" * %ane)ar .e'.o" 'on /C!1ni'a de R %ore"3 Un e5#eri%en&o de 'o% ni'a'i-n+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 6 de 146

CARICIAS 6OR ESCRITO


OB,ETI/O: I+ Pro#i'ia e! %ane)o 'rea&i6o de !a 'o% ni'a'i-n 6er$a! e"'ri&a+ II+ Per%i&e e! in&er'a%$io e%o'iona! gra&i4i'an&e+ I II+ A* da e! 4or&a!e'i%ien&o de !a a &oi%agen de !o" #ar&i'i#an&e"+ TAMA<O DE GRU6O: 1J #er"ona"+ TIEM6O RE8UERIDO: ?F %in &o"+ MATERIA5: I+ Ao)a" &a%a2o 'ar&a * !#i'e"+ II+ Me"a" de &ra$a)o+ 5UGAR: Un ! gar " 4i'ien&e%en&e a%#!io e i! %inado+ DESARRO55O: I+ Se "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e &o%en do" o &re" .o)a" 'ar&a * !a" do$!en en o'.o #eda8o"0 'or&ndo!a" #o"&erior%en&e !o %e)or q e # edan+

II+ En 'ada no de !o" #eda8o" &ienen q e e"'ri$ir #or e! in6er"o0 no a no0 !o" no%$re" de " " 'o%#a2ero"+ III+ Por e! re6er"o0 e"'ri$en en do" !1nea" o reng!one"0 n #en"a%ien&o0 $ en de"eo0 6er"o0 o na 'o%$ina'i-n de e"&o"0 dirigido a! 'o%#a2ero de"ignado en 'ada #eda8o de #a#e!+ IC+ A! &er%inar "on en&regado" a !o" de"&ina&ario" en #ro#ia %ano+ C+ Se 4or%an " $gr #o" de 4 - F #er"ona" #ara di"' &ir !a e5#erien'ia+ CI+ Cada " $gr #o no%$ra a n re#or&ero #ara o4re'er en re ni-n #!enaria " " e5#erien'ia"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina K de 146

CO55AGE II
OB,ETI/O:

2C>MO ES MI SITUACI>N ACTUA53


OB,ETI/O: A* dar a !o" #ar&i'i#an&e" a de"' $rir ' ! de !a" ' a&ro rea" de 6ida !e" e" de %a*or "igni4i'ado en e! %o%en&o a'& a!0 #ara #oder e!a$orar o$)e&i6o"0 a'&i6idade" * ne'e"idade" de 'a%$io den&ro de " "i& a'i-n a'& a! en 'ada rea+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: 1F %in &o"+ MATERIA5: Un C e"&ionario /:C-%o e" %i "i& a'i-n a'& a!=/ #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ 5UGAR: Sa!-n a%#!io * $ien i! %inado0 a'ondi'ionado #ara q e !o" #ar&i'i#an&e" # edan e"'ri$ir+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or re#ar&e a !o" #ar&i'i#an&e" !o" ' e"&ionario" :C-%o e" %i "i& a'i-n a'& a!=0 no #or 'ada #ar&i'i#an&e+ II+ E! in"&r '&or "o!i'i&a 6o! n&ario" q e q ieran 'o%en&ar " " re" !&ado en e! gr #o+
Pgina J de 146

I+ >a'i!i&ar !a 'o% ni'a'i-n en #eq e2o" gr #o"+ II+ E5#re"i-n de &en"ione"0 in&ere"e" * %o&i6a'ione" #er"ona!e"+
TAMA<O DE GRU6O:

I!i%i&ado0 de 'in'o a "ei" #er"ona"+


TIEM6O RE8UERIDO:

Se&en&a * 'in'o %in &o"+


MATERIA5:

I+ Un 'ar&on'i!!o #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ II+ Pa#e!0 &i)era"0 #ega%en&o0 re6i"&a" * #! %one" #ara 'ada " $gr #o+
5UGAR:

Un "a!-n " 4i'ien&e%en&e i! %inado0 a%#!io * 'on %e"a" de &ra$a)o+


DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e rea!i'en n 'o!!age0 donde e5#re"e :I iDn "o*= Con re'or&e" #egado" a! 'ar&on'i!!o0 'ada #ar&i'i#an&e de$e 'on&e"&ar a !a #reg n&a3 :I iDn "o*= 7;ie%#o i!i%i&ado a 'ri&erio de! in"&r '&or9+ II+ E! in"&r '&or di6ide a! gr #o en eq i#o"+ III+ Cada no de !o" in&egran&e" de! eq i#o in&er#re&a e! /COLLAGE/ de 'ada #ar&i'i#an&e+ S-!o ' ando 4 o F 'o%#a2ero" .an e5#re"ado " # n&o de 6i"&a0 e! a &or e5#!i'a o a'!ara " o$ra+ IC+ Una 6e8 q e !o" eq i#o" .an &er%inado "e .a'e na %e"a redonda genera! 'on e! o$)e&o de e6a! ar !a e5#erien'ia * de a4!orar !o" "en&i%ien&o" de !o" #ar&i'i#an&e"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

III+ E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e .agan 'o%en&ario" 4ina!e" de! e)er'i'io+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina @ de 146

4O,A DE TRABA,O :CMO ES MI SI;UACIN AC;UAL=

1+ :C-%o e" %i 6ida a'& a! en re!a'i-n 'on%igo %i"%o= LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL 2+ :C-%o e" %i 6ida a'& a! en re!a'i-n 'on %i 4a%i!ia= LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL ?+ :C-%o e" %i 6ida a'& a! en re!a'i-n 'on %i &ra$a)o= LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL 4+ :C-%o e" %i 6ida a'& a! en re!a'i-n 'on e! % ndo= LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL F+ :I D in&erre!a'ione" g ardan en&re "1 !a" ' a&ro rea" an&eriore"= LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL
PLANEACIN DEL CAMINO AACIA LAS ME;AS

La a'&i6idad de ) gar #e!o&a e" !o q e !o !!e6a a o$&ener no o &odo" !o" o$)e&i6o" an&eriore"0 #ero e5i"&en o&ra" a'&i6idade" q e !o #odr1an !!e6ar a o$&ener !o" %i"%o" o$)e&i6o"+ E! ) gar a !a #e!o&a e" !o q e rea!i8a0 " a'&i6idad0 no e! #orq D !o rea!i8a0 " o$)e&i6o/ 7A+ Mirn9+ Lo" e)er'i'io" an&eriore" .an #ro#or'ionado '!aridad * 'ono'i%ien&o 'on"'ien&e de !o" o$)e&i6o" q e "e #re&enden !ograr+ La de4ini'i-n de o$)e&i6o" a#or&a &a%$iDn na o#or& nidad de 6a!orar !a e4i'ien'ia #er"ona!+ /Si "&ed !ogra !o q e de"ea a &ra6D" de !o q e .a'e0 en&on'e" .a* na e4e'&i6idad/ 7A+ Mirn9+ Co%o e)e%#!o #odr1a 'i&ar"e a na #er"ona q e e" % * e4i'ien&e 7 n 6endedor q e ' %#!e %" a!! de " " %e&a" de 6en&a"9+ Si " o$)e&i6o e" &ener na "i& a'i-n e'on-%i'a de"a.ogada * ar%on1a en " .ogar0 no "er e4i'ien&e " a'&i6idad "i &iene / n %on&-n/ de 4a'& ra" q e #agar * %a!a" re!a'ione" 'on " e"#o"a+ Den&ro de !o" o$)e&i6o" .a*3 o$)e&i6o" genera!e" * " $o$)e&i6o"+ Lo" #ri%ero" "on !o" q e a$ar'an &odo3 "er 4e!i80 &ener D5i&o * "er 4a%o"o en&re o&ro"+ Son di41'i!%en&e %edi$!e"+ Lo" "eg ndo" "on !o" q e e"#e'i4i'an 'on e5a'&i& d !o q e #ara 'ada #er"ona "igni4i'a "er 4e!i8 * &ener D5i&o+ >rederi'N Aer8$erg #ro#one e"&a di6i"i-n3 Un o$)e&i6o genera! "er1a3 &ener n e%#!eo "a&i"4a'&orio+ Lo" " $o$)e&i6o"3 a+ I e "ea in&ere"an&e $+ I e de n %argen de re"#on"a$i!idad+ '+ I e $rinde re'ono'i%ien&o #or e! &ra$a)o rea!i8ado+ d+ I e dD n "en&ido de !ogro" a!'an8ado" a &ra6D" de! &ra$a)o %i"%o+ e+ I e o4re8'a na o#or& nidad de #rogre"ar+ 4+ I e $rinde o'a"i-n #ara e! de"arro!!o #er"ona! * #ro4e"iona!+ Co%o g 1a #ara na de4ini'i-n de o$)e&i6o"0 n o$)e&i6o3 1+ De$e e"&ar en%ar'ado den&ro de n #eriodo de &ie%#o+ 2+ E" n re" !&ado * no na a'&i6idad+

Una 6e8 q e "e .a de)ado 'orrer !a i%agina'i-n0 " e2o" e idea!e" q e "e an.e!an0 .a$r q e "e!e''ionar !o" q e en rea!idad "e q ieran * # edan rea!i8ar0 #!anear * de4inir o$)e&i6o"0 de'i"ione" * a''ione" q e !o" !!e6en a " !ogro+ /La de4ini'i-n de o$)e&i6o" 4! *e .a'ia !a &o%a de de'i"ione" * a !a #!anea'i-n+ E" i%#or&an&e no 'on4 ndir !o" o$)e&i6o" 'on !a" a'&i6idade" o &area" q e "e rea!i8an #ara !ograr!o+ E"&a di"&in'i-n e" 4 nda%en&a! en e! #ro'e"o de de4inir o$)e&i6o"0 "i no "e # ede de'ir e! /#or q D/ "e e"& .a'iendo a!go0 e" q e no "e .a de4inido e! o$)e&i6o0 "ino <ni'a%en&e !o q e "e e"& rea!i8ando0 !a /a'&i6idad/0 #or e)e%#!o3 n ) gador de #e!o&a # ede .a'er!o #ara di6er&ir"e0 ganar dinero0 "o$re"a!ir en a!go * "er 4a%o"o+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1, de 146

?+ ;iene q e 'on&e"&ar e! #orq D * #ara q D "e .a'e !o q e "e .a'e+ 4+ De$e "er &an e"#e'14i'o 'o%o "ea #o"i$!e3 4e'.a e5a'&a0 ! gar0 'o"&o" %5i%o" o %1ni%o"0 :'on q iDn=0 :' ndo=0 :'-%o=0 :en d-nde= F+ De$e "er %edi$!e *a "ea o$)e&i6o ' an&i4i'a$!e o " $)e&i6o+ 6+ De$e "er '!aro * en&endi$!e #ara &odo" aq e!!o" q e 'o!a$oren en o$&ener!o+ K+ De$e "er en n'iado &i!i8ando 6er$o" en in4ini&i6o+ J+ De$e "er rea!i"&a * a!'an8a$!e0 #ero q e re#re"en&e "ie%#re n re&o+ @+ En e! a%$ien&e e%#re"aria!0 q e "e re!a'ione dire'&a%en&e 'on " #a#e! * " %i"i-n den&ro de !a in"&i& 'i-n0 a"1 'o%o !o" #a#e!e" * o$)e&i6o" de " " " #eriore"0 !o" de " %i"%o ni6e! * !o" de " " " $a!&erno"+ 1,+ I e !ogre n $a!an'e a#ro#iado en&re o$)e&i6o" #o"i&i6o" 7a!'an8ar0 o#&i%i8ar+++90 nega&i6o" 7e6i&ar0 %ini%i8ar+++9 * e"&a$i!i8adore" 7%an&ener0 'on"er6ar+++9+ 11+ I e "ea 'o%#ar&ido * de!i%i&e re"#on"a$i!idade"+ 12+ I e #!anee !o" #a"o"0 &area" * a'&i6idade" q e &endrn q e rea!i8ar"e #ara o$&ener!o+ 1?+ P ede "er #er"ona! en ' an&o a&a2e a !a 6ida #ro#ia0 * de gr #o en ' an&o i%#!i'a a! %i"%o+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 11 de 146

COMO E?6RESO MIS SENTIMIENTOS


OB,ETI/O:

III+ A! &er%inar de e5#re"ar !o" "en&i%ien&o" &odo" !o" %ie%$ro" de! " $gr #o "e ana!i8an ' !e" "on !o" "en&i%ien&o" q e %e)or e5#re"an * en ' a!e" &ienen %a*or di4i' !&ad+ IC+ ;a%$iDn "e !e" # ede "o!i'i&ar de&e'&ar !a #o"& ra e%o'iona! de !a #er"ona en re!a'i-n a ' a!q iera de !o" "ig ien&e" %ode!o"3 1+ A"er&i6idad3 Agre"i6o0 A"er&i6o * No a"er&i6o+ 2+ An!i"i" ;ran"a''iona!3 Padre0 Ad !&o0 Ni2o+ CI+ E! in"&r '&or organi8a na $re6e di"' "i-n "o$re !a e5#erien'ia+

I+ I e e! #ar&i'i#an&e a#renda a de"'ri$ir * a e5#re"ar e%o'ione" * a e"&a$!e'er 'ond '&a" de"eada"


TAMA<O DE GRU6O:

1, a 2, #er"ona"+
TIEM6O RE8UERIDO:

@, %in &o"+
MATERIA5:

Ao)a" de ro&a4o!io #ara e! in"&r '&or+


5UGAR:

De"#e)ado #ara q e # edan &ra$a)ar en " $gr #o"


DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e digan !o" "en&i%ien&o" q e e5#eri%en&an 'on %" 4re' en'ia 7;or%en&a de Idea"9+ E! !o" ano&a en .o)a de ro&a4o!io+ E"&o" " e!en "er3 A!egr1a Odio ;i%ide8 in4erioridad ;ri"&e8a Sa&i"4a''i-n Gondad Re"en&i%ien&o An"iedad O5&a"i" De#re"i-n e&'+ A%or Ce!o" Cora)e Miedo CergPen8a Co%#a"i-n II+ E! in"&r '&or in&egra " $gr #o" de F #er"ona" * !e" indi'a q e 'ada no de !o" %ie%$ro" de$er e5#re"ar a !a" o&ra" #er"ona" &an&o" "en&i%ien&o" 'o%o # eda 71, %in &o"9+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 12 de 146

COMO 6ODR@A SER DI+ERENTE SU /IDA


OB,ETI/O: >a'i!i&ar a !o" #ar&i'i#an&e" #en"ar %" #ro4 nda%en&e en a!g no" de " " de"eo" * a"#ira'ione" * !o q e e"&n .a'iendo #ara !ograr!o"+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: ?, a 4F %in &o"+ MA;ERIAL3 I+ Pa#e! #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ II+ L#i8 #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ 5UGAR: Sa!-n a%#!io * $ien i! %inado0 a'ondi'ionado #ara q e !o" #ar&i'i#an&e" # edan e"'ri$ir+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or di'e a !o #ar&i'i#an&e"3 /S %Ddi'o !e" .a in4or%ado q e "-!o !e" q eda n a2o de 6ida * "&ede" e"&n 'on6en'ido" de q e e! diagn-"&i'o e" 'orre'&o+ De"'ri$an '-%o 'a%$iar1a " 6ida e"&a no&i'ia/+

II+ Se da &ie%#o a q e !o" #ar&i'i#an&e" #ien"en * e"'ri$an "o$re !a #reg n&a an&erior+ III+ E! in"&r '&or !e" %en'iona !o "ig ien&e3 /Si "&ede" de"ean 'a%$iar " 6ida en e"a dire''i-n0 :I D !o" de&iene #ara .a'er!o a.ora %i"%o=/+ IC+ E! in"&r '&or in&egra " $gr #o" de 4 #er"ona" * !e" #ide q e 'o%en&en " " re"# e"&a" a !a #reg n&a an&erior+ C+ En gr #o "e .a'en 'o%en&ario" "o$re e! e)er'i'io * 'o%o "e "in&ieron+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1? de 146

CONCE6TO 6OSITI/O DE S@ MISMO


OB,ETI/O: De%o"&rar q e "1 e" a'e#&a$!e e5#re"ar ora!%en&e !a" ' a!idade" #o"i&i6a" q e "e #o"een+ TAMA<O DE GRU6O: 2, #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: 1F %in &o"+ MATERIA5: Ning no+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" e"&ar "en&ado" * 'o%en&ar+ DESARRO55O: I+ Di6ida a !o" a"i"&en&e" en gr #o" de do"+ Pida a 'ada #er"ona e"'ri$ir en na .o)a de #a#e! ' a&ro o 'in'o 'o"a" q e rea!%en&e !e" agradan en "1 %i"%a"+ 7NO;A3 La %a*or #ar&e de !a" #er"ona" " e!e "er % * %ode"&a * 6a'i!a en e"'ri$ir a!go $ eno re"#e'&o a "1 %i"%o( "e # ede ne'e"i&ar a!g<n e"&1% !o de! in"&r '&or+ Por e)e%#!o0 e! in"&r '&or # ede re6e!ar en 4or%a /e"#on&nea/ !a !i"&a de ' a!idade" de !a #er"ona0 'o%o en& "ia"&a0 .onrada en " a'&i& d0 "eria0 in&e!igen&e0 "i%#&i'a+9

II+ De"# D" de ? - 4 %in &o"0 #ida a 'ada #er"ona q e 'o%#ar&a 'on " 'o%#a2ero !o" 'on'e#&o" q e e"'ri$ieron+ III+ Se !e" a#!i'ar na" #reg n&a" #ara " re4!e5i-n3 :Se "in&ia#enado 'on e"&a a'&i6idad= :Por q D= 7N e"&ra ' !& ra no" .a 'ondi'ionado #ara no re6e!ar n e"&ro" /ego"/ a !o" de%"0 a nq e "ea 6!ido .a'er!o9+ :> e "&ed .onrado 'on"igo %i"%o0 e" de'ir0 no "e e5#!a*- 'on !o" ra"go" de " 'ar'&er= :I D rea''i-n o$& 6o de " 'o%#a2ero ' ando !e re6e!- " " # n&o" 4 er&e"= 7#or e)e%#!o0 "or#re"a0 e"&1% !o0 re4or8a%ien&o9+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 14 de 146

CON+IANDO EN NUESTRO ORGANISMO


OB,ETI/O: I+ Cono'er !a di4eren'ia q e e5i"&e en&re idea" * 'on'e#&o" * re!a'ionar!o 'on !a a &oe"&i%a+ II+ Co%#arar !o" %ode!o" 41"i'o" * e%o'iona!e" q e "e re4!e)an en !a a &oe"&i%a+ III+ A* dar a !o" #ar&i'i#an&e" a en&ender e! "igni4i'ado de 'on" !&ar a! organi"%o #ara n e6a" in4or%a'ione" * 'on'e#&o"+ TAMA<O DE GRU6O: 2F #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: ?F %in &o"+ MATERIA5: Una 8ana.oria #or #ar&i'i#an&e+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" di"' &ir !i$re%en&e+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or da a !o" #ar&i'i#an&e" n &ro8o de 8ana.oria * !e" #ide q e !a 'o%an 'o%o e!!o" a'o"& %$ran .a'er!o+

II+ ;er%inada !a a'&i6idad an&erior e! in"&r '&or !e" da o&ro &ro8o de 8ana.oria * !e" #ide q e !o %a"&iq en .a"&a q e e"&D !1q ido * q e en&on'e" !o &rag en+ III+ E! in"&r '&or !e" #ide q e de"'ri$an !a "en"a'i-n q e & 6ieron a! 'o%er !a 8ana.oria !en&a%en&e0 * '-%o 'reen e!!o" q e e" e! %e)or #ro'edi%ien&o #ara a"i%i!ar!a+ IC+ E! in"&r '&or 'o%en&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e !a 4or%a o e"&i!o de 'o%er "e re!a'iona 1n&i%a%en&e 'on !a de a"i%i!ar n e6a" idea"0 n e6a in4or%a'i-n * n e6o" 'on'e#&o" + C+ E! in"&r '&or di6ide a !o" #ar&i'i#an&e" en gr #o" de ' a&ro * !e" #ide q e 'o%en&en !a 'o%#ara'i-n q e e5i"&e en&re " 4or%a de 'o%er 'on !a de &o%ar n e6a" idea"+ A!g no" # eden de'ir /;rago r#ida%en&e "in %a"&i'ar/ ( /Ma"&i'o r#ida%en&e "in "a$orear/( /Ma"&i'o !en&a%en&e an&e" de &ragar "in "a$orear/0 o /Ma"&i'o an&e" de &ragar * di"4r &o " "a$or/+ CI+ E! in"&r '&or # ede #edir a !o" gr #o" q e &a%$iDn 'o%en&en !o" e4e'&o" q e &ienen en e! organi"%o3 : C ! %D&odo #er%i&e a"i%i!ar %e)or = CII+ En e! 'a"o de re!a'ionar e"&e e)er'i'io 'on a &oe"&i%a "e !e #ide a !o" gr #o" q e " gieran q D a &o'on'e#&o #odr &ener na #er"ona q e 'o%e r#ida%en&e o q e &rago "in %a"&i'ar * !o .a'e de !a %i"%a %anera 'on !a" idea" o in4or%a'i-n+ Podrn de'ir 4ra"e" 'o%o3 /A'e#&o &odo !o q e %e di'en /0 / No # edo di"'ri%inar /0 / Lo &o%o &a! '-%o 6iene /0 /So* 'a#a8 de de'idir q D e" !o q e a'e#&o o q D re. "o #or %i %i"%o/0 e&'+ CIII+ En "e"i-n #!enaria e! gr #o 'o%en&a !a 6i6en'ia+
Pgina 1F de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

DAR 0 RECIBIR A+ECTO


OB,ETI/O: Ci6en'iar !o" #ro$!e%a" re!a'ionado" 'on dar * re'i$ir a4e'&o+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: ;rein&a %in &o"+ MATERIA5: Pa#e! * !#i8+ 5UGAR: Una "a!a " 4i'ien&e%en&e a%#!ia 'on "i!!a"0 #ara a'o%odar a &odo" !o" %ie%$ro" #ar&i'i#an&e"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or #re"en&a e! e)er'i'io0 di'iendo q e #ara !a %a*or1a de !a" #er"ona"0 &an&o dar 'o%o re'i$ir a4e'&o0 e" a" n&o % * di41'i!+ Para a* dar a !a" #er"ona" a e5#eri%en&ar !a di4i' !&ad0 "e "a n %D&odo !!a%ado $o%$ardeo in&en"o+ II+ La" #er"ona" de! gr #o dirn a !a #er"ona q e e" e! 4o'o de a&en'i-n &odo" !o" "en&i%ien&o" #o"i&i6o" q e &ienen .a'ia e!!a+ E!!a "o!a%en&e o*e+

III+ La in&en"idad de !a e5#erien'ia # ede 6ariar de di4eren&e" %odo"0 Pro$a$!e%en&e0 !a %anera %a" "i%#!e e" .a'er "a!ir a !a #er"ona en ' e"&i-n de! '1r' !o * q edar de e"#a!da" a! gr #o0 e"' '.ando !o q e "e di'e+ O # ede #er%ane'er en e! gr #o * !e .a$!an dire'&a%en&e+ IC+ E! i%#a'&o e" %" 4 er&e ' ando 'ada no "e 'o!o'a de!an&e de !a #er"ona0 !a &o'a0 !a %ira a !o" o)o" * !e .a$!a dire'&a%en&e+ C+ A! 4ina! .a$r in&er'a%$io de 'o%en&ario" a'er'a de !a e5#erien'ia

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 16 de 146

DEREC4OS ASERTI/OS
OB,ETI/O: I+ De"arro!!ar !a" #o"i$i!idade" de a &o'ono'i%ien&o * de e)er'i'io a"er&i6o de !a a &o'on4ian8a+ II+ Pro#i'ia en e! #ar&i'i#an&e !a e5#!ora'i-n de !a a &oa4ir%a'i-n0 " " a!'an'e" * !1%i&e"+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: 6, %in &o"+ MATERIA5: I+ Ao)a" * !#i'e" #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ II+ Ao)a /Dere'.o" A"er&i6o"3 Ho &engo Dere'.o/ #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ III+ Ao)a de /Dere'.o" A"er&i6o"3 Lo" o&ro" &ienen Dere'.o a re'i$ir de %i/+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io e i! %inado q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" ) n&ar"e en gr #o"+ DESARRO55O:

I+ Se "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e iden&i4iq en indi6id a!%en&e !o" dere'.o" q e 'reen &ener en !a 4a%i!ia0 e! &ra$a)o * !a "o'iedad+ II+ Se 4or%an " $gr #o" * "e #ide q e &ra&en de de"&a'ar0 'on !a" 'on&ri$ 'ione" de 'ada #ar&i'i#an&e0 #or !o %eno" 'in'o dere'.o" q e !o" " $gr #o" 'reen &ener en !o 4a%i!iar0 !o !a$ora! * !o "o'ia!+ III+ C ando &er%inan "on !e1da" !a" 'on'! "ione" " $gr #a!e" #idiendo q e "e a'!aren !o" # n&o" o"' ro"+ IC+ E! in"&r '&or #ide en&on'e" q e dado q e !ograron de&er%inar e"&o" dere'.o"0 #a"en a de&er%inar aq e!!o" q e 'reen &ienen !o" %ie%$ro" de " " 4a%i!ia"0 de " &ra$a)o * de !a "o'iedad+ C+ Se re#i&e e! #ro'e"o an&erior * "e !!ega a 'on'! "ione"+ 4O,A DE TRABA,O Ao)a #ara e! Par&i'i#an&e HO ;ENGO DERECAO3 En %i 'a"a a3 En %i &ra$a)o a3 En %i gr #o de a%i"&ade" a3 Ao)a #ara e! Par&i'i#an&e LOS O;ROS ;IENEN DERECAO A RECIGIR DE MI3 En %i 'a"a a3 En %i &ra$a)o a3
DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina 1K de 146

En %i gr #o de a%i"&ade" a3

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1J de 146

DESCUBRIENDO MIS NECESIDADES 0 MOTI/ACI>N


OB,ETI/O: I+ A &ode"' $rir !o" %o&i6o" #er"ona!e"+ II+ Sen"i$i!i8a a! #ar&i'i#an&e en e! "o a"er&i6o de !a "eg ridad #er"ona! a &ra6D" de !a a &oe6a! a'i-n+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: 4F %in &o"+ MATERIA5: Ao)a" $!an'a"0 de ro&a4o!io0 !#i'e" * #! %one"+ 5UGAR: Un "a!-n " 4i'ien&e%en&e a%#!io e i! %inado+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e iden&i4iq en a ni6e! indi6id a! ' !e" "on !o" e!e%en&o" o .e'.o" q e !e" #ro#or'ionan "eg ridad en !a 4a%i!ia0 e! &ra$a)o * !a "o'iedad 7'in'o #or !o %eno" en 'ada rea90 * q e !o e5#re"en #or e"'ri&o en .o)a" &a%a2o 'ar&a+

II+ E! "ig ien&e #a"o e" 4or%ar eq i#o" de 4 o F #er"ona" #idiDndo!e" q e !!eg en a 'on'! "ione" " $gr #a!e" * q e !a" ano&en en .o)a" de ro&a4o!io q e a! &er%inar "e ' e!gan de !a" #arede"+ III+ E! in"&r '&or #a"a en&on'e" a &a$ !ar!a" "eg<n !o" 'on'e#&o" de !a #ir%ide de ne'e"idade" de A+ Ma"!oQ0 'on&a$i!i8ando * "a'ando #or'en&a)e" de 'ada no de e!!o"+ IC+ Se #ro#i'ia !a re4!e5i-n * "e &ra&a de !!egar a 'on'! "ione"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1@ de 146

DOB5E 6ERSONA5IDAD
OB,ETI/OS: I!+ Con"'ien&i8ar de !a na& ra!e8a 'a%$ian&e de !a a &oe"&i%a+ II+ Iden&i4i'ar !o" #ro#io" e"&ado" de a!&a * $a)a a &oe"&i%a * !a" 'ir' n"&an'ia" o 'a "a" q e #ro6o'an na * o&ra+ TAMA<O DE GRU6O3 ?, #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: ?, %in &o" a#ro5i%ada%en&e+ MATERIA5: I+ Ao)a" $!an'a"+ II+ L#i8 #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ 5UGAR: Un "a!-n " 4i'ien&e%en&e a%#!io q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" e"'ri$ir * re nir"e en gr #o"+ DESARRO55O: I+ E5#!i'ar a !o" #ar&i'i#an&e" !o 4! '& an&e de !a a &oe"&i%a0 a!g na" 6e'e" dra%&i'a%en&e den&ro de 'ada #er"ona * a %en do d ran&e e! ' r"o de! %i"%o d1a+ E"&e e)er'i'io e" #ara iden&i4i'ar e"&a" e5#erien'ia" * o$&ener 'on&ro! "o$re e!!a"+

II+ En na .o)a di6idida 'on na !1nea 6er&i'a!0 e"'ri$ir en e! !ado i8q ierdo '-%o "e "ien&e0 #ien"a * a'&<a ' ando "e e"&a $ien 'on"igo %i"%o+ En e! !ado dere'.o0 '-%o "e "ien&e0 #ien"a * a'&<a ' ndo "e e"&a %a! 'on"igo %i"%o+ III+ Se !e" de$e #edir a !o" #ar&i'i#an&e" q e o$"er6en e"o" do" e"&ado" 'o%o #ar&e de e!!o" %i"%o"0 q e 'on " i%agina'i-n den a 'ada #ar&e n no%$re q e # eda" "i%$o!i8ar!o"+ IC+ Co%#ar&ir en gr #o" de &re" o ' a&ro !o q e "e e"'ri$i-0 &ra&ar de iden&i4i'ar e! &i#o de "i& a'ione"0 e5#erien'ia"0 #er"ona" o e6en&o" q e a4e'&an #ara e!e6ar o di"%in ir " a &oe"&i%a+ Con're&i8ar !o q e origina "en&ir"e $ien o %a! 'on"igo %i"%o+ C+ A! 4ina!i8ar de$e !!e6ar a 'a$o na / !! 6ia / de idea"0 "ando !a 4an&a"1a #ara " gerir &oda" !a" 4or%a" #o"i$!e" de e!e6ar !a a &oe"&i%a+ CI+ Se indi'a a! gr #o q e 'o%#ar&a 'on &odo e! gr #o !a" e5#erien'ia" * 'on'! "ione" de e"&e e)er'i'io+ I e q ede '!aro !o a#rendido "o$re !a #ro#ia a &oe"&i%a+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 2, de 146

E5 ,UEGO DE 5OS /O5UNTARIOS


OB,ETI/O:

'on6er"a'i-n en&re !a" do"0 en !a ' a! in&en&an 'on6en'iere" % & a%en&e0 .a"&a q e na de e!!a" 6en'e+/ III+ ;er%inada e"&a #re"en&a'i-n0 e! in"&r '&or #ide a !o" 6o! n&ario" q e "e 'on4ron&en0 no 6er$a!%en&e0 * 6ean !o q e #a"a0 'errando #ara e"o !o" o)o" d ran&e no" do" o &re" %in &o"0 i%aginando e"e en' en&ro+ IC+ >ina!i8ado e! &ie%#o0 !o" #ar&i'i#an&e" re!a&arn a! gr #o " " 6i" a!i8a'ione"+ C+ La" .i"&oria" indi6id a!e" genera!%en&e a'!aran !a" 'on"idera'ione" q e en&ran en 'on4!i'&o en e! #ro'e"o de &o%ar !a de'i"i-n de #re"en&ar"e o no 'o%o 6o! n&ario+ CI+ E! in"&r '&or #ide a! gr #o " " 'o%en&ario"+

I+ S #erar !o" $!oq eo" e%o'iona!e"+ II+ De"arro!!ar na 'on'ien'ia de "1 %i"%o * de " " "en&i%ien&o"+ III+ De"arro!!ar "en"i$i!idad * #er'e#'i-n a'er'a de !a" de%" #er"ona" * de! % ndo en &orno a "1+
TAMA<O DE GRU6O:

2F #er"ona"+
TIEM6O RE8UERIDO:

2, %in &o"+
MATERIA5:

Ning no+
5UGAR:

Una "a!-n a%#!io * $ien i! %inado+


DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or a'!ara '-%o !o" e!e%en&o" #"i'o!-gi'o" q e 'on&ri$ *en #ara 'rear n 'on4!i'&o en a!g ien0 # eden "er #er"oni4i'ado"+ Co%o de%o"&ra'i-n de e"&e %D&odo de a %en&ar e! 'ono'i%ien&o in&erno en n gr #o re!a&i6a%en&e grande0 "o!i'i&a 6o! n&ario" #ara #ar&i'i#ar de na e5#erien'ia+ II+ A 4in de a* dar a !o" #ar&i'i#an&e" a 'o%#render !o" "en&i%ien&o" q e !o" !!e6aron a !a de'i"i-n de #re"en&ar"e o no 'o%o 6o! n&ario"0 e! in"&r '&or de! gr #o 'o%en&ar !o "ig ien&e3 /En 6erdad0 no ne'e"i&o !o" 6o! n&ario"0 #ero %e g "&ar1a q e "&ede" "e "i& aran en !a e5#erien'ia q e a'a$an de 6i6ir0 !a de in&en&ar de'idir "i "e #re"en&ar1an o no 'o%o 6o! n&ario"+ I%aginen a do" #er"ona" den&ro de !a 'a$e8a de "&ede"+ Una !e di'e q e "e #re"en&e * !a o&ra !e di'e !o 'on&rario+ Ci" a!i'en na

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 21 de 146

E5 TRUE8UE DE UN SECRETO
OB,ETI/O: Crear %a*or 'a#a'idad de e%#a&1a en&re !o" #ar&i'i#an&e"+ TAMA<O DE GRU6O: Cein&i'in'o a &rein&a #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: C aren&a * 'in'o %in &o"0 a#ro5i%ada%en&e+ MATERIA5: I+ L#i8+ II+ Ao)a"+ 5UGAR: Un "a!-n q e &engan %e"a" * "i!!a"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or di"&ri$ *e na .o)a a 'ada no de !o" #ar&i'i#an&e" + II+ Lo" #ar&i'i#an&e" de$ern de"'ri$ir0 en na .o)a !a" di4i' !&ade" q e "ien&e #ara re!a'ionar"e 'on !a" de%" #er"ona" * q e no !e" g "&ar1a e5#oner ora!%en&e+ III+ E! in"&r '&or re'o%ienda q e &odo" di"4ra'en !a !e&ra0 #ara no re6e!ar e! a &or+

IC+ E! in"&r '&or "o!i'i&a q e &odo" do$!en !a .o)a de !a %i"%a 4or%a q e !o" de%" #ar&i'i#an&e"0 na 6e8 re'ogida" e"&a" "ern %e8'!ada"0 di"&ri$ *endo ! ego !a" .o)a" do$!ada" a 'ada #ar&i'i#an&e+ C+ E! in"&r '&or re'o%ienda q e 'ada no a" %a e! #ro$!e%a de !a .o)a0 'o%o "i e! #ar&i'i#an&e 4 era e! a &or0 e"4or8ndo"e #or 'o%#render!o+ CI+ Cada no a " 6e80 !eer en 6o8 a!&a e! #ro$!e%a q e .a$1a en !a .o)a0 "ando !a #ri%er #er"ona /*o/ * .a'iendo !a" ada#&a'ione" ne'e"aria"0 #ara #ro#oner na "o! 'i-n+ CII+A! e5#!i'ar e! #ro$!e%a a !o" de%"0 'ada no de$er re#re"en&ar!o+ CIII+No "er #er%i&ido de$a&ir ni #reg n&ar "o$re e! a" n&o0 d ran&e !a e5#o"i'i-n+ IE+ A! 4ina!0 e! in"&r '&or #odr !iderear e! de$a&e "o$re !a" rea''ione"

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 22 de 146

+OTO6RO0ECCI>N
OB,ETI/O: I+ Per%i&ir a 'ada q ien e5#re"ar " %anera de "er+ II+ De"'ri$ir '-%o 'ada #er"ona "e e5#re"a "eg<n " #ro#ia .i"&oria+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: Cein&e %in &o"+ MATERIA5: Una 4o&ogra41a #or eq i#o q e %ani4ie"&e na "i& a'i-n . %ana en 4or%a #o'o o"' ra #ara q e " "igni4i'ado no "ea e6iden&e0 #ero no en 4or%a &an 6e!ada0 q e " "igni4i'ado "ea &o&a!%en&e 6ago0 e" de'ir0 na 4o&ogra41a q e a* de a !a i%agina'i-n * a !a #ro*e''i-n #er"ona!+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io e i! %inado+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or % e"&ra na 4o&ogra41a /'ada eq i#o re'i$ir na 4o&o/0 'ada no de "&ede" &endr F %in &o" #ara e"'ri$ir q D " 'edi- an&e" de e"a 4o&o0 q D e"& #a"ando en e!!a * q e 6a a " 'eder de"# D"+ II+ Can #a"ando a"1 no &ra" o&ro0 .a"&a q e #a"en &odo" !o" 6o! n&ario"+ E! in"&r '&or e"&ar a&en&o #ara a#or&ar " 'r1&i'a en 4or%a

o#or& na0 E" 'on6enien&e q e D! .aga &a%$iDn a &o'r1&i'a * "ea 'ri&i'ado+ III+ C ando 'ada #ar&i'i#an&e .a*a e"'ri&o " narra'i-n 'o%en&ar en 4or%a 6er$a!0 #or !o %eno" d ran&e &re" %in &o"0 'on " " 'o%#a2ero" de eq i#o " #er'e#'i-n de! an&e"0 e! a.ora * e! de"# D" de !a 4o&o+ IC+ C ando 'ada q ien .a*a di'.o " #er'e#'i-n0 e! in"&r '&or #edir a 'ada gr #o q e " r)a n 6o! n&ario #ara #ar&i'i#ar en n #!enario $re6e+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 2? de 146

,ACT:NDOSE
OB,ETI/OS: I+ A* dar a !o" #ar&i'i#an&e" a iden&i4i'ar0 #o"eer * 'o%#ar&ir " " 'a#a'idade" #er"ona!e"+ II+ E5#!orar "en&i%ien&o" * rea''ione" a! 'o%#ar&ir /)a'&an'ia"/ 'on o&ro" #ar&i'i#an&e"+ III+ E5#eri%en&ar e! "en&ido de a!a$an8a q e &iene 'ada #er"ona a! an n'iar " " #ro#ia" 'a#a'idade" a o&ro"+ TAMA<O DE5 GRU6O: No %" de &rein&a #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: A#ro5i%ada%en&e na .ora * ' ar&o+ 5UGAR: Un ' ar&o !o " 4i'ien&e%en&e grande 'o%o #ara #er%i&ir q e !o" #ar&i'i#an&e" "e % e6an de n !ado #ara o&ro * rea!i'en 'on6er"a'ione" en $ina" "in di"&raer a !o" de%"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or #re"en&a na '.ar!a "o$re iden&i4i'a'i-n0 /#o"e"i-n/ * e! 'o%#ar&ir !a" 'a#a'idade" q e no &iene 7 o &a!en&o" o !ogro" 9 'o%o a"#e'&o" de! #oder #er"ona!+ La '.ar!a "e en4o'a "o$re e! &a$< ' !& ra! 'on&ra e! )a'&ar"e0 * "e %en'iona e! %iedo de 6io!ar!o o de q edar en

rid1' !o+ La '.ar!a # ede in'! ir !a !e'& ra de! #oe%a de Aer%an /A!ardear/ 7 Die8 %in &o"+9 II+ Se #ide 4or%en #are)a"+ E! in"&r '&or in4or%a q e !a din%i'a 'on"i"&e en iden&i4i'ar * #o"&erior%en&e 'o%#ar&ir &re" o ' a&ro aDrea" en !a" q e !a" #are)a" e"&Dn di"# e"&a" a .a'er de%o"&ra'ione" )a'&ndo"e o a!ardeando an&e !o" de%" %ie%$ro" de! gr #o+ ;a%$iDn "e !e" #ide en4oq en " a&en'i-n en !o" "en&i%ien&o" q e e5#eri%en&aron 'on an&erioridad a! e)er'i'io * ! ego !o 'o%#ar&an+ 7Die8 %in &o"+9 III+ Se dirige a !o" #ar&i'i#an&e" #ara q e 'a%inen #or e! ' ar&o * 'o%#ar&an " " a!arde" 'on !o" o&ro"+ Lo" #ar&i'i#an&e" rondan de n !ado #ara o&ro #ara 'o%#ar&ir )a'&an'ia" 'on !o" o&ro"+ Lo" #ar&i'i#an&e" &ienen q e e"&ar 'on"'ien&e" de !o" "en&i%ien&o"0 rea''ione" * re"er6a" q e "e #re"en&en d ran&e !a e5#erien'ia+ 7 Cein&e %in &o"+9 IC+ Se dan in"&r ''ione" #ara q e !o" #ar&i'i#an&e" "e re<nan 'on " " #are)a"+ 7Cein&e %in &o"+9 De"# D" #ro'e"an !a e5#erien'ia &i!i8ando !a "ig ien&e g 1a3 1+ :C-%o "e "ien&e a! 'o%#ar&ir " " )a'&an'ia" 'on o&ro" %ie%$ro" de! gr #o= 2+ : C !e" a!arde" #are'ieron %" 4'i!e" * ' !e" %" di41'i!e" = ?+ : > e %" 4'i! 'o%#ar&ir 'on a!g na" #er"ona" q e 'on o&ra" = 4+ C-%o 'o%#ar&i- " " )a'&an'ia"3 :org !!o"a%en&e=0 :&en&a&i6a%en&e=0 :'on 6ergPen8a= o :'on g "&o= F+ :Cre*- "&ed !o q e de'1a =
Pgina 24 de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

6+ :C a!e" 4 eron !a" rea''ione" de !o" de%" an&e " " de%o"&ra'ione"= :En q e 4or%a !e a4e'&aron= K+ :C-%o 'a!i4i'ar1a a 'ada no de " " a!arde" en na e"'a!a de die8 # n&o" /!i$re de rie"go"/ 7, #ara e! q e e"& 'o%#!e&a%en&e !i$re0 1,0 #ara e! %" rie"go"o+9 J+ :C-%o "e "in&i- a "1 %i"%o d ran&e !a e5#erien'ia0 * ' !e" "on " " "en&i%ien&o" a'er'a de "1 %i"%o a.ora = C+ E! in"&r '&or 'ond 'e na di"' "i-n a'er'a de! #rogre"o en genera!0 en4o'ndo"e "o$re !o q e !a" #er"ona" a#rendieron o rea#rendieron a'er'a de e!!a" %i"%a" * 'o%o e! a#rendi8a)e #odr1a &ener na a#!i'a'i-n #r'&i'a+ 7 Die8 %in &o"+9 /ARIACIONES: I+ D ran&e e! #a"o III0 !o" #ar&i'i#an&e" # eden 'o%#ar&ir " " )a'&an'ia" o a!arde" /en n e"&rado/ a &odo e! gr #o en ! gar de .a'er!o en #are)a"0 re'i$iendo a#!a "o" o #orra"+ I!+ Lo" #a"o" II * IC "e # eden .a'er en r1o" o ' ar&e&o"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 2F de 146

,UEGOS DE AROS
OB,ETI/O: I+ Cer o$)e&i6a%en&e0 '-%o "e en' en&ra !a" %o&i6a'ione" de a4i!ia'i-n #oder * !ogro Ben e"e %o%en&oB en !o" #ar&i'i#an&e"+ II+ E"& diar gr4i'a%en&e !a" 'ara'&er1"&i'a" #rin'i#a!e" de! !ogro 74!e5i$i!idad0 %edi'i-n de rie"go"0 %e&a" rea!i"&a"9+ III+ Poder dar 4eed$a'N+ IC+ Pro#or'ionar a !o" a"i"&en&e" na .erra%ien&a0 #ara 'o%#render !a" &eor1a" de !a" %o&i6a'ione" q e "e e5#!i'an en e! ' r"o+ TAMA<O DE GRU6O: 16 a 2, #er"ona"+ TIEM6O RE8UERIDO: ? a F .ora"+ En re!a'i-n a !o q e d re 3 e! 4eed$a'N+ MATERIA5: I+ M 2e'o * 4 aro"0 o $o&e!!a !arga * de!gada+ II+ Ma"Ning &a#e0 o &e!a ad.e"i6a * n eq i6a!en&e q e # eda ad.erir"e a! #i"o * "o$re e! ' a! "e # eda e"'ri$ir+ III+ ;e!e6i"i-n B'ir' i&o 'errado * gra$adora+ IC+ P! %one" * .o)a de ro&a4o!io+

5UGAR: De$e .a$er n e"#a'io %1ni%o de 4% 5 2 %0 !i$re0 #ara #ro'e"ar !a" #ar&e" de #oder * a4i!ia'i-n de! ) ego de aro"+ DESARRO55O: I+ En #ri%er ! gar0 e! in"&r '&or0 de$e "e!e''ionar na rea e"#a'io"a * 4 era de! "a!-n donde "e e4e'&<a e! ' r"o0 de %anera q e e! re"&o de !o" #ar&i'i#an&e" no "e en&eren de !o q e "e 6a .a'er * de !a a'& a'i-n ai"!ada de 'ada no+ II+ A"eg ra0 6a!iDndo"e de! %a"Ning0 &e!a ad.e"i6a o " eq i6a!en&e0 e! % 2e'o 7$o&e!!a0 e&'+9 'on q e "e 6a*a a ) gar0 en e! #i"o * en e5&re%o de! e"#a'io e"'ogido #ara e"e e4e'&o+ III+ Se de)an !o" aro" en e! #i"o0 % * 'er'a de! % 2e'o o $o&e!!a+ ;odo e"&o "in q e !o" #ar&i'i#an&e" !o 6ean+ IC+ Se 'o% ni'an !a" in"&r ''ione"3 /A 'on&in a'i-n0 6a%o" a .a'er n e)er'i'io q e no" 6a a* dar gr4i'a%en&e a darno" ' en&a de! "igni4i'ado de !a &eor1a de !a %o&i6a'ione"/+ Para e"&o0 6a%o" a ne'e"i&ar q e de no en no 6a*an "a!iendo0 de! "a!-n0 a LLLLLLLLLLLLLL7"e %en'iona e! ! gar donde "e en' en&ra e! % 2e'o #ara e! ) ego de aro"0 q e #re6ia%en&e .a 'o!o'ado e! in"&r '&or9( a.1 en en'on&rarn n % 2e'o 7$o&e!!a e&'+90 q e &iene a " a!rededor 4 aro"0 #ara q e "ean en"ar&ado"0 'o%o 'ada no de "&ede" !o q iera+ Indi'ndo!e" ! ego0 q e *a # eden "a!ir de no en no0 a &irar !o" aro"+ C+ Cada 6e8 q e no regre"a0 "e ano&a " no%$re en e! regi"&ro q e *a "e #re#ar- 7* ' *o e"q e%a "e a'o%#a2a9 en .o)a" de ro&a4o!io0 'on e"#a'io " 4i'ien&e #ara ano&ar !o" re" !&ado" de &odo" !o" #ar&i'i#an&e"0 di'.o re" !&ado "e ano&ar 3 L Co!o'ando e! no%$re de 'ada
DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina 26 de 146

#ar&i'i#an&e0 en e! rig ro"o orden en q e 6an regre"ando de .a'er " " &iro"+ L Mar'ando en4ren&e de 'ada no%$re e5a'&a%en&e0 e! n<%ero de a'ier&o" q e 'ada q ien a4ir%e q e .a 'on"eg ido+ CI+ Una 6e8 q e &odo" !o" #ar&i'i#an&e" .an #a"ado0 #or e"&a #ri%era e&a#a0 q e .a "ido regi"&rada en e! rea q e %ar'a%o" en !a 4or%a ad) n&a0 'on e! No+1 ro%ano0 "e #ro'ede a! "ig ien&e #a"o+ CII+ En e! 'a"o de gra$ar en &e!e6i"i-n e! e)er'i'io0 "e #ro'ede a 'one'&ar !a gra$adora en e"&e %o%en&o+ CIII+Se ;rae a! % 2e'o o $o&e!!a a! "a!-n * "e !e 'o!o'a a! 4inar de! e"#a'io q e #re6ia%en&e e! in"&r '&or "e!e''iono den&ro de D!+ Se a"eg ra n e6a%en&e a! " e!o+ L ego0 "e 'o!o'an en e! #i"o 7#egada"9 en 4or%a .ori8on&a! * 'on"e' &i6a 'on re!a'i-n a! % 2e'o 7$o&e!!a9 q e "e e"& "ando0 K &ira" de %a"Ning &a#e 7o &e!a ad.e"i6a o %a&eria! eq i6a!en&e9 "e#arada" en&re "1 a KF '%+ 'ada na de e!!a"0 !!e6ar " 'e"i6a%en&e !a "ig ien&e n %era'i-n3 102040J0160?20F,,+ Ae%o" de a'!arar q e e! n<%ero F,,0 de$er e"&ar a 2 - ? %e&ro" de! n<%ero ?2+ IE+ Ae'.o !o an&erior0 e! in"&r '&or in6i&a a !o" a"i"&en&e" a q e Ben e! orden q e &iraron !a #ri%era 6e8B &iren a.ora na 6e8 %a"0 'ada no de !o" ' a&ro aro"+ E+ Se ano&a en !a 'a"i!!a 'orre"#ondien&e a! n<%ero de"de e! ' a! &ira e! #ar&i'i#an&e 'ada no de " " aro"0 e! n<%ero de &iro q e .i8o de"de e"e !1%i&e+ EI+ Se ano&an0 en e! e5&re%o de! reng!-n 'orre"#ondien&e a 'ada no%$re0 <ni'a%en&e !o" a'ier&o" &o&a!e"0 "in &o%ar en ' en&a en ning<n %o%en&o !a # n& a'i-n q e . $ieren !ogrado !o" #ar&i'i#an&e"+ A! 4ina! de !a 'o! %na de a'ier&o" "e " %an0 a! ig a! q e !o" #ro'e"ado" de !a Se''i-n * de !a i! "&ra'i-n q e "e a'o%#a2a0 !o" q e

4 eron rea!i8ado" en e"&a e&a#a0 q e #ode%o" %ar'ar 'on e! n %ero II den&ro de !a i! "&ra'i-n q e "e ane5a+ EII+ En e"&e # n&o0 "e .a'e n #eq e2o a!&o * "e #ro'ede de !a "ig ien&e %anera3 a9 Se di'e a !o" #ar&i'i#an&e" q e 6an .a$er0 #eq e2a" 6arian&e" en e! ) ego a #ar&ir de e"e %o%en&o+ $9 Se !e" #ide0 q e 'ada no0 a#or&e na " %a de dinero0 RF+,,0 R1,+,,0 R2,+,,0 RF,+,,0 #ara q e "e re#ar&an en&re e! 1o+0 2o+0 * ?er+ ! gar+ La a#or&a'i-n q eda a 'ri&erio de! in"&r '&or+ '9 Se !e" indi'a0 q e a #ar&ir de a.ora 6an a 'on&ar !o" # n&o" q e "e !ogren o$&ener0 ade%"0 "e 6 e!6e a re'a!'ar q e .a$r ? #ri%ero" ! gare" * "e %en'ionan '!ara%en&e !a" " %a" q e 6an a re#ar&ir"e a! 1o+ 2o+ * ?er ! gar+ d9 ;a%$iDn "e !e" indi'a0 q e a #ar&ir de a.ora0 no "e # ede #i"ar !a !1nea q e !i%i&a e! e"#a'io de"de e! ' a! "e #re&ende &irar * q e en 'a"o de .a'er!o0 e! &iro 'on&ar 'o%o "i . $iere "ido .e'.o de"de e! e"#a'io in%edia&o in4erior+ EIII+ Se in6i&a a !o" 'o%#e&idore" a #a"ar a .a'er " " &iro" 7de "er #o"i$!e0 en e! orden en q e "e en' en&ran !i"&ado"9 #ero "e "e2a!a q e 3 Aa$r ? ronda"0 "iendo !a #ri%era de 4 aro"0 !a "eg nda de ? * !a &er'era de n "-!o aro0 'o%#!e&ando a"1 J aro" #or 'o%#e&idor+ EIC+ Se #ro'ede a! e)er'i'io0 $ "'ando q e !o" 'o%#e&idore" &iren " 4 #ri%ero" aro"+ EC+ Se " "#ende e! e)er'i'io0 na 6e8 q e &odo" . $ieren &irado * "e .a'e e! '-%# &o de # n&o"0 .a'iDndo"e!o" "a$er a !o" #ar&i'i#an&e"0 a"1 'o%o e! ! gar q e o' #an 'ada no de e!!o" + ECI+Se reini'ia e! e)er'i'io0 #a"ando a !a ronda de ? &iro"0 'o%#!e&ando K &iro" en &o&a! #or #ar&i'i#an&e+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 2K de 146

ECII+Se 6 e!6e a .a'er a!&o * "e re6i"an !a" n e6a" # n& a'ione" * !o" ! gare"+ ECIII+Se 6a a !a #ar&e 4ina!0 'on n aro #or #ar&i'i#an&e+ EIE+ ;er%inada !a <!&i%a ronda0 "e .a'e e! '-%# &o 4ina!+ "i . $iera e%#a&e" en !o" ? #ri%ero" ! gare"0 "e de"e%#a&a0 'on 4 aro" %" #or 'a$e8a0 &er%inada+ Lo ' a! "e en&regan !o" #re%io" #ro%e&ido"+ ;odo e"&o0 "e regi"&ra en 4or%a #!a"%ada en ro&a4o!io0 "i%i!ar a !a q e ane5a%o"+ EE+En e"&e %o%en&o0 # ede 'on'! ir !a gra$a'i-n en &e!e6i"i-n+ EEI+ Se #ro'e"a e! e)er'i'io3 a9 Se #reg n&a a! ganador '-%o "e "ien&e0 o$"er6ando a&en&a%en&e " " rea''ione" * re"# e"&a"+ $9 Se #reg n&a a! gr #o :C-%o "e "ien&e= '9 Se o4re'e 4eed$a'N de !a a'& a'i-n #er"ona! a q ien !o "o!i'i&e0 dado #or e! in"&r '&or+ d9 Se re#a"a !a a'& a'i-n de 'ada #er"ona0 &eniendo #re"en&e !a" 'ara'&er1"&i'a" $"i'a" de !a" %o&i6a'ione" de a4i!ia'i-n0 #oder * !ogro0 #ara /4a'i!i&ar/ a !a #er"ona q e re'i$e e! 4eed$a'N0 e! q e # eda /dar"e ' en&a/ de " " %o&i6a'ione" en e! %o%en&o de! ) ego+ Si q iere0 !a #er"ona # ede re'i$ir 4eed$a'N de a!g no de !o" #ar&i'i#an&e"+ P ede in6i&ar"e a q e .aga 4 n e6o" &iro" 'on !o" aro" * de"' $ra " 6erdadera di"&an'ia+ EEII+ Con'! ida !a "e"i-n de 4eed$a'N0 "e #ro'ede a #a"ar en !a &e!e6i"i-n !o q e "e gra$- d ran&e e! ) ego+ EEIII+ Se !iga D"&e ) ego 'on !a &eor1a de !a" %o&i6a'ione" * "e da #or 'on'! ido0 an n'indo!e" e! #or'en&a)e q e o$& 6ieron en 'ada na de !a" %o&i6a'ione" de !ogro0 a4i!ia'i-n * #oder0 en !a" e&a#a" III H III0 re"#e'&i6a%en&e0 de e"&e ) ego+ Para o$&ener !o" #or'en&a)e"0 "e

'o%#aran !o" A'ier&o" &o&a!e" S T A'ier&o" #o"i$!e" en 'a"o de Logro * A4i!ia'i-n+ EEIC+ En e! 'a"o de Poder0 e! #or'en&a)e0 e" !a di4eren'ia re" !&an&e de q i&ar a! 1,,T !a " %a de !o" T o$&enido" en Ca!i4i'a'i-n * Logro0 !o q e #odr1a e5#re"ar"e a"13 7TLogroBgr #o9 U 7TCa!i4i'a'i-nB gr #o9 B 1,,T S 7T Poder Gr #o9+ EEC+A nq e no e" or&odo5o %a&e%&i'a%en&e o$&ener e! T de Poder #or di4eren'ia"0 "i e" !-gi'o0 # e"&o q e0 e! #oder de n gr #o0 # ede %ani4e"&ar"e 'o%o %ani# !a'i-n indi4eren&e0 q e !e ori!!e a no " %ar a'ier&o" 7!o q e %a&e%&i'a%en&e no" arro)ar1a n T de #oder % * $a)o9 #ero &a%$iDn a no #ar&i'i#ar 6erdadera%en&e0 dando "a!ida a! #oder #er"ona! a! %o%en&o de! ) ego0 !o q e ) "&i4i'a rea!%en&e e! #ro'edi%ien&o " gerido+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 2J de 146

M:S BIEN SO0AAAA


OB,ETI/O: I!+ Pro#or'ionar na #ri%era a &orre6e!a'i-n0 "in /rie"go"/ #ara !o" #ar&i'i#an&e"+ II+ Pro%o6er e! 'ono'i%ien&o * 'o% ni'a'i-n in&ergr #a!+ III+ Re4or8ar !a a &oi%agen de !o" #ar&i'i#an&e"+ IC+ E"&a$!e'er na r #& ra de .ie!o0 'on $a"e en !a 'on4ian8a * !a in&er#re&a'i-n de !o" %ie%$ro" de! gr #o+ TAMA<O DE GRU6O: Cein&e #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: ;rein&a %in &o"+ MATERIA5: I+ Ao)a" &a%a2o 'ar&a #ara !o" #ar&i'i#an&e"+ II+ L#i'e"0 #! %one" * 'in&a ad.e"i6a+ III+ Ao)a" de &ra$a)o #ara !o" #ar&i'i#an&e"+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io * $ien i! %inado+ DESARRO55O:

I+ Se !e" "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e &o%en na .o)a &a%a2o 'ar&a * en 4or%a de !i"&a0 de"'ri$an 'on o'.o ad)e&i6o"0 " 4or%a de "er+ E! in"&r '&or #ide a! gr #o 0 q e den a!g no" e)e%#!o" de ad)e&i6o"0 #ara 6eri4i'ar q e "e .a*a 'o%#rendido * no 6a*an a 'on4 ndir 'on " "&an&i6o"0 no%$re"0 e&'+ Se in"i"&e q e "ean o'.o ad)e&i6o"0 * "e !e" dan 'in'o %in &o" #ara e"&a$!e'er e"&e #ri%er !i"&ado+ II+ A 'on&in a'i-n0 "e !e" #ide q e de 'ada no de e"&o" ad)e&i6o" $ "q en " " an&-ni%o" * .agan na "eg nda !i"&a0 #ara!e!a a !a #ri%era+ Se !e" dan 'in'o %in &o" %" #ara e"&a "eg nda !i"&a+ III+ Con'! ida e"&a in"&r %en&a'i-n0 !o" #ar&i'i#an&e" !eern " " re"#e'&i6a" .o)a" a &odo e! gr #o( ' idando q e "ea de %anera e"#on&nea * de no en no+ E! in"&r '&or &iene q e e"&ar a&en&o a no #er%i&ir #reg n&a" o a'!ara'ione" a #ro#-"i&o de !a e5a'&i& d de !o" an&-ni%o" e"&a$!e'ido" #or 'ada #ar&i'i#an&e0 a nq e e"&o 6ir& a!%en&e # ede #ro6o'ar !a ri"a0 #orq e e"&o0 en <!&i%o an!i"i" e" #ar&e de! ) ego0 * #ro#i'iar !a r #& ra de .ie!o+ IC+ A! 'on'! ir e"&a e&a#a ini'ia! de! ) ego0 "e #ro'e"a !a e5#erien'ia * "e !!ega a 'on'! "ione"+ H "i e! in"&r '&or 6a a e%#!ear e! %i"%o e)er'i'io #ara 'errar e! e6en&o0 !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e g arden !a" .o)a" #ara q e #o"&erior%en&e0 &ra$a)ar en e!!a"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 2@ de 146

RE+5E?I>N DE AUTOESTIMA A5TA


OB,ETI/O3 Aa'er 'on"'ien&e" !o" "en&i%ien&o" q e "e &ienen ' ando "e &iene !a a &oe"&i%a a!&a+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: ?, %in &o"+ MATERIA5: Ning no+ 5UGAR: Un "a!-n " 4i'ien&e%en&e a%#!io q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" 'o%#ar&ir " " 'o%en&ario" !i$re%en&e+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or !e" di'e a !o" #ar&i'i#an&e" q e re' erden a!g na o'a"i-n0 re'ien&e0 en !a q e "e "en&1an 'on % '.o" ni%o"0 i%#or&an&e0 6a!io"o0 'a#a8+ ;a! 6e8 4 e ' ando !o a"'endieron o !e a %en&aron e! " e!do0 re'i$ieron ' %#!ido" o "e re"o!6i- n #ro$!e%a de di41'i! "o! 'i-n0 o q i8 "e &o%- na de'i"i-n i%#or&an&e q e & 6o D5i&o0 e&'+ ;ra&ar de 6o!6er a e"e %o%en&o * re6i6ir !a "en"a'i-n * !o" "en&i%ien&o" q e "e & 6ieron + A"1 e" '-%o "e "ien&e n indi6id o 'on !a a &oe"&i%a a!&a : I D &an "eg ido "e "ien&e a"1 =+

II+ E! in"&r '&or !e" indi'a q e 4or%en gr #o" de &re" #er"ona"+ Se in&er'a%$ian 'o%en&ario" en &riada"+ III+ En #!enario0 "e di"' &irn !a" re"# e"&a" o$&enida" #or !o" gr #o"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina ?, de 146

RE+5E?I>N DE AUTOESTIMA BA,A


OB,ETI/O: Aa'er 'on"'ien&e" !o" "en&i%ien&o" q e "e "ien&e ' ando !a a &oe"&i%a e" $a)a+ TAMA<O DE5 GRU6O: I!i%i&ado+ ;IEMPO REIUERIDO3 ?F %in &o" a#ro5i%ada%en&e+ MATERIA5: Ao)a de &ra$a)o #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ 5UGAR: Un "a!-n " 4i'ien&e%en&e a%#!io0 q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" e"' '.ar "in in&err #'ione" * re nir"e en gr #o"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or !e" di'e a !o" #ar&i'i#an&e" q e re' erden na o'a"i-n re'ien&e0 en !a q e 'o%e&ieron na 4a!&a gra6e o n error irre#ara$!e0 o en q e "e "in&ieron in'a#a'e" #ara en4ren&ar a!g na di4i' !&ad *a "ea 'on !a 4a%i!ia0 e! )e4e0 n a%igo0 e&'+0 o q e &o%aron a!g na de'i"i-n i%#or&an&e q e no & 6o D5i&o+ Re6i6ir !a "en"a'i-n * !o" "en&i%ien&o" de e"e %o%en&o a nq e re" !&e do!oro"o+ A"1 e" 'o%o "e "ien&e n indi6id o 'on !a a &oe"&i%a $a)a+ :I D &an "eg ido "e "ien&e a"1=+ Lo" "ig ien&e" # n&o" "o$re n a &oe"&i%a a!&a * $a)a "er6irn 'o%o $a"e #ara re'ono'er e iden&i4i'ar !a #ro#ia0 a"1 'o%o !a de !o" de%" #ara a* dar"e a "10 %i"%o * a e!!o"+ AU;OES;IMA AL;A

U"a " in& i'i-n * #er'e#'i-n+ E" !i$re0 nadie !o a%ena8a0 ni a%ena8a a !o" de%"+ Dirige " 6ida .a'ia donde 'ree 'on6enien&e0 de"arro!!ando .a$i!idade" q e .agan #o"i$!e e"&o+ E" 'on"'ien&e de " 'on"&an&e 'a%$io0 ada#&a * a'e#&a n e6o" 6a!ore" * re'&i4i'a 'a%ino"+ A#rende * "e a'& a!i8a #ara "a&i"4a'er !a" ne'e"idade" de! #re"en&e+ A'e#&a " "e5o * &odo !o re!a'ionado 'on D!+ Se re!a'iona 'on e! "e5o o# e"&o en 4or%a "in'era * d radera+ E)e' &a " &ra$a)o 'on "a&i"4a''i-n0 !o .a'e $ien * a#rende a %e)orar+ Se g "&a a "1 %i"%o * g "&a de !o" de%"+ Se a#re'ia * "e re"#e&a * a"1 a !o" de%"+ ;iene 'on4ian8a en "1 %i"%o * en !o" de%"+ Se #er'i$e 'o%o <ni'o * #er'i$e a !o" de%" 'o%o <ni'o" * di4eren&e"+ Cono'e0 re"#e&a * e5#re"a " " "en&i%ien&o" * #er%i&e q e !o .agan !o" de%"+ ;o%a " " #ro#ia" de'i"ione" * go8a 'on e! D5i&o+ A'e#&a q e 'o%e&e errore" * a#rende de e!!o"+ Cono'e " " dere'.o"0 o$!iga'ione" * ne'e"idade"0 !o" de4iende * de"arro!!a+ A" %e " " re"#on"a$i!idade" * e!!o !e .a'e 're'er * "en&ir"e #!eno+ ;iene !a 'a#a'idad de a &oe6a! ar"e * no e%i&e ) i'io" de o&ro"+ Con&ro!a * %ane)a " " in"&in&o"0 &iene 4e en q e !o" o&ro" !o .agan+ Mane)a " agre"i6idad "in .o"&i!idad * "in !a"&i%ar a !o" de%"+ AU;OES;IMA GAVA U"a " " #re) i'io"+ Se "ien&e a'orra!ado0 a%ena8ado0 "e de4iende 'on"&an&e%en&e * a%ena8a a !o" de%"+ Dirige " 6ida .a'ia donde !o" o&ro" q ieren q e 6a*a0 "in&iDndo"e 4r "&rado0 eno)ado * agre"i6o+ In'on"'ien&e de! 'a%$io0 e" r1gido en " " 6a!ore" * "e e%#e2a en #er%ane'er e"&&i'o+ Se e"&an'a0 no a'e#&a !a e6o! 'i-n0 no 6e ne'e"idade"0 no a#rende+ No a'e#&a " "e5o0 ni !o re!a'ionado 'on D!+ ;iene #ro$!e%a" #ara re!a'ionar"e 'on e! "e5o o# e"&o+ Si !o .a'e e" en 4or%a #o"e"i6a0 de"&r '&i6a0 " #er4i'ia! * e41%era+ E)e' &a " &ra$a)o 'on in"a&i"4a''i-n0 no !o .a'e $ien ni a#rende a %e)orar+ Se di"g "&a a "1 %i"%o * !e de"agradan !o" de%"+ Se de"#re'ia * . %i!!a a !o" de%"+ De"'on41a de "1 %i"%o * de !o" de%"+ Se #er'i$e 'o%o 'o#ia de !o" de%" * no a'e#&a q e !o" o&ro" "ean di4eren&e"+ No 'ono'e " " "en&i%ien&o"0 !o" re#ri%e o de4or%a( no a'e#&a !a e5#re"i-n de "en&i%ien&o" de !o" de%"+ No &o%a de'i"ione"0 a'e#&a !a de !o" de%"0 ' !#ndo!o" "i a!go "a!e %a!+ No a'e#&a q e 'o%e&e errore"0 o "e ' !#a * no a#rende de e!!o"+ No 'ono'e " " dere'.o"0 o$!iga'ione" ni ne'e"idade"0 #or !o &an&o no !o" de4iende ni de"arro!!a+ Di! *e " " re"#on"a$i!idade"0 no en4ren&a " 're'i%ien&o * 6i6e na 6ida %edio're+ No "e a &oe6a!<a0 ne'e"i&a de !a a#ro$a'i-n o de"a#ro$a'i-n de o&ro"( e%i&e ) i'io" de o&ro"+ Se de)a !!e6ar #or " " in"&in&o"0 " 'on&ro! e"& en %ano" de !o" de%"+ Mane)a " agre"i6idad de"&r '&i6a%en&e Pgina ?1 de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

II+ Se .a'en 'o%en&ario" en &r1ada"+ III+ En #!enario0 "e 'o%en&an !a" re"# e"&a" o$&enida" d ran&e !a di"' "i-n+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina ?2 de 146

REGA5AR 5A +E5ICIDAD
E?6ERIMENTANDO 5A RETROA5IMENTACI>N 6OSITl/A

OB,ETI/OS: I+ Pro' rar n '!i%a de 'on4ian8a0 a &oe"&i%a * re4 er8o #o"i&i6o den&ro de n gr #o #eq e2o+ II+ E5#eri%en&ar e! dar * e! re'i$ir re&roa!i%en&a'i-n #o"i&i6a de na 4or%a no a%ena8an&e+ TAMA<O DE5 GRU6O: De "ei" a die8 #ar&i'i#an&e" q e .a*an e"&ado ) n&o" en n gr #o+ TIEM6O RE8UERIDO: A#ro5i%ada%en&e 'in'o %in &o" #or #ar&i'i#an&e * no" &rein&a %in &o" #ara de"arro!!ar e! e)er'i'io MATERIA5: L#i'e" * #a#e!+ 5UGAR: Me"a" o e"'ri&orio" 7Si no .a* di"#oni$!e"0 "ar &a$!a" o&ra " #er4i'ie "-!ida9+ Lo" #ar&i'i#an&e" de$en e"&ar !o'a!i8ado" a!rededor de! ' ar&o de %odo q e &engan n #o'o de #ri6a'idad %ien&ra" e"'ri$en+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or di"&ri$ *e !#i'e" * #a#e!+ Cada #ar&i'i#an&e re'i$e #a#e! " 4i'ien&e #ara e"'ri$ir n %en"a)e a 'ada no de !o" o&ro" %ie%$ro" de! gr #o+

II+ E! in"&r '&or .a'e na a4ir%a'i-n 'o%o /a 6e'e" go8a no %" 'on n rega!o #eq e2o q e 'on no grande+ Sin e%$argo0 e" 'o%<n q e no" #reo' #e%o" de no #oder .a'er 'o"a" grande" #or !o" de%" * o!6ida%o" !a" #eq e2a" 'o"a" q e e"&n !!ena" de "igni4i'ado+ En e! e)er'i'io q e "ig e e"&are%o" dando n #eq e2o rega!o de 4e!i'idad a 'ada no de !o" de%"/+ III+ E! in"&r '&or in6i&a a 'ada #ar&i'i#an&e a e"'ri$ir n %en"a)e a 'ada no de !o" de%" %ie%$ro" de! gr #o+ Lo" %en"a)e" de$en !ograr .a'er q e !a #er"ona "e "ien&a $ien a! re'i$ir!o+ IC+ E! in"&r '&or re'o%ienda 6ario" %odo" de dar re&roa!i%en&a'i-n #o"i&i6a de %odo q e &odo" # edan en'on&rar %edio" de e5#re"i-n a n #ara aq e!!o" q e no "e 'ono'en $ien o no "e "ien&en 'er'ano"+ Le" # ede de'ir q e3 1+ ;ra&en de "er e"#e'14i'o"+ Digan3 /Me g "&a 'o%o "onr1e" a !o" q e 6an !!egando/ * no /Me g "&a & a'&i& d/+ 2+ E"'ri$an n %en"a)e e"#e'ia! #ara 'ada #er"ona * no a!go q e # eda a#!i'ar"e a 6ario"+ ?+ In'! *a a &odo" !o" #ar&i'i#an&e"0 a n ' ando no !o" 'ono8'a $ien+ E"'o)a aq e!!o a !o q e !a #er"ona re"#onda #o"i&i6a%en&e+ 4+ ;ra&e de de'ir!e a 'ada no !o q e e" 6erdadera%en&e i%#or&an&e o !o no&a$!e de " 'o%#or&a%ien&o den&ro de! gr #o0 #orq D !e g "&ar1a 'ono'er!o" %e)or o #orq D e"& 'on&en&o de e"&ar 'on D! en e! gr #o+ F+ Aaga " %en"a)e #er"ona!3 U"e e! no%$re de !a o&ra #er"ona0 & &De!o * &i!i'e &Dr%ino" &a!e" 'o%o /Me g "&a/ o /Sien&o/+ 6+ D1ga!e a 'ada #er"ona q D e" !o q e de D!0 !o .a'e n #o'o %" 4e!i8+ 7E! in"&r '&or # ede di"&ri$ ir!a" o #oner!a" en e! ro&a4o!io9+ C+ Se ani%a a !o" #ar&i'i#an&e" a q e 4ir%en " " %en"a)e"0 #ero &ienen !a o#'i-n de no .a'er!o+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina ?? de 146

CI+De"# D" de &er%inar &odo" !o" %en"a)e"0 e! in"&r '&or #ide q e "e do$!en * "e e"'ri$a e! no%$re de! de"&ina&ario en !a #ar&e e5&erior+ Le" #ide q e !o" re#ar&an * !o" #ongan en e! ! gar q e !a #er"ona e"'ogi'o%o /$ 8-n/+ CII+ C ando "e .an en&regado &odo" !o" %en"a)e"0 "e #ide a !o" #ar&i'i#an&e" digan ' !e" !o" ani%aron %"0 a'!aren ' a!q ier d da q e &engan "o$re a!g<n %en"a)e * q e de"'ri$an !o" "en&i%ien&o" q e & 6ieron d ran&e e! e)er'i'io+ /ARIACIONES: I+ Se #er%i&e q e !o" #ar&i'i#an&e" "-!o en61en %en"a)e" a aq e!!o" a !o" q e 'ono'en $ien * en 4or%a #o"i&i6a+ II+ Se # ede 6ariar e! 'on&enido .a'ia na re&roa!i%en&a'i-n nega&i6a+ Una a!&erna&i6a e" &ener do" 4a"e"0 na #o"i&i6a * o&ra nega&i6a+ Se # ede a!&ernar en e! orden de !a" e&a#a"+ III+ P ede en4o'ar"e !a re&roa!i%en&a'i-n "o$re 'ada #ar&i'i#an&e de! gr #o a !a 6e8+ Lo" #ar&i'i#an&e" # eden e"'ri$ir %en"a)e" a na #er"ona q e e"& adi6inando !a re&roa!i%en&a'i-n q e re'i$ir+ IC+ E! #ro'e"o # ede "er genera!i8ado e in'! ir 'a"i ' a!q ier 'on&enido+ E)e%#!o"3 /Lo q e no # edo de'ir&e e"+++/0 /Ere" !a #er"ona 7 n ad)e&i6o " #er!a&i6o9 en e"&e gr #o/0 /;e q iero #orq e+++/0 /;e #ongo en e! ! gar n<%ero en re!a'i-n 'on%igo en e"&e gr #o #orq e+++/+ C+ Se # eden in&er'a%$iar rega!o" * .a'er!o" 'o%o na re&roa!i%en&a'i-n "i%$-!i'a+ Se # ede #edir a !o" #ar&i'i#an&e" &raigan

n o$"eq io #er"ona! q e "ea i%#or&an&e #ara e!!o"+ ;a%$iDn "e !e" # ede "o!i'i&ar rega!o" "i%$-!i'o"0 &a!e" 'o%o 4!ore"0 #iedra0 .o)a"0 !i$ro"0 #in& ra"0 e&'

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina ?4 de 146

REGA5OS
OB,ETI/O:

C+ Lo" #ar&i'i#an&e" &o%arn !o" %a&eria!e"0 e!a$orarn !a" &ar)e&a" * "e !a" en&regarn a q ien e"'ogieron+ La #er"ona q e re'i$e e! rega!o !eer !a &ar)e&a * re4!e5ionar "o$re !o q e di'e * no .ar ning<n 'o%en&ario+ CI+ En "e"i-n #!enaria e! in"&r '&or ana!i8a !a 6i6en'ia .a'iendo #reg n&a" 'o%o3 a9 :C-%o "e "ien&en= $9 :De q D "e .an dado ' en&a= '9 :C-%o 6a!oran e"e rega!o= d9 :I e &i!idad #ien"a dar!e= CII+ En 'a"o de no .a$er e"#on&aneidad en !a #ar&i'i#a'i-n0 e! 'oBin"&r '&or * e! in"&r '&or %ode!arn+

I+ Cierre de! #ro'e"o /G"i'o/ de !a %o&i6a'i-n de a4i!ia'i-n0 a#rendiendo a /Dar/ * a /Re'i$ir+ II+ Pro#i'iar !a re4!e5i-n * !a a'e#&a'i-n de !o" de%"+ III+ Ca!orar e! grado de a'e#&a'i-n 4eedB$a'N+
TAMA<O DE GRU6O:

I!i%i&ado+
TIEM6O RE8UERIDO:

?, %in &o"+
MATERIA5:

;ar)e&a" * !#i'e"+
5UGAR:

E! %i"%o "a!-n donde "e rea!i8a e! ' r"o


DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or indi'a a !o" #ar&i'i#an&e" q e aq e! q e q iera dar!e n rega!o "i%$-!i'o0 q e # ede "er na idea o n de"eo0 a o&ra #er"ona0 !o #odr .a'er e"'ri$iDndo!o en na de e"&a" &ar)e&a"+ II+ E! in"&r '&or "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e #ongan de #ie * 4or%en n 'ir' !o+ III+ La" &ar)e&a" * !#i'e" "e 'o!o'arn en e! 'en&ro de! '1r' !o+ IC+ E! in"&r '&or in4or%a a !o" #ar&i'i#an&e" q e3 /Si a!g ien de"ea agrade'er a &odo" e! rega!o re'i$ido0 # ede .a'er!o0 #ero "in e5#re"i-n 6er$a!/+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina ?F de 146

RONDA DE CARICIAS
OB,ETI/O: I+ Cerrar e! ' r"o 'on n "en&i%ien&o #o"i&i6o de "1 %i"%o q e a* de a re4or8ar !a a &oBi%agen de 'ada #ar&i'i#an&e+ II+ Pro#i'iar na o'a"i-n %" #ara %o"&rar !a" e%o'ione" * "en&i%ien&o" de %anera a"er&i6a+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: ?, %in &o"+ MATERIA5: Ning no+ 5UGAR: E! #ro#io "a!-n donde "e rea!i8a e! ' r"o+

DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e #ongan de #ie * 4or%en n '1r' !o+ II+ Indi'a a !o" #ar&i'i#an&e" q e 'ada no 6a*a #a"ando * de 'ari'ia" #o"i&i6a"0 6er$a!e"0 41"i'a"0 e%o'iona!e" de %anera a"er&i6a a " " 'o%#a2ero"+ III+ Cada no di'e a! o&ro '-%o "e "in&i-+ IC+ Cada no di'e '-%o "e "ien&e de"# D" de .a$er re'i$ido * dado 'ari'ia"+
DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina ?6 de 146

UNA A5EGRE 0 5ARGA /IDA


OGVE;ICO3 !+ Con'ien&i8ar en q e !a 6ida e" e! aq 1 * a.ora+ !!+ A* dar a #!anear e! 4 & ro e ir en $ "'a de !o" !ogro"+ !!!+ De"' $rir q e !a 4e!i'idad * "a&i"4a''i-n a"1 'o%o !a #a8 in&erna0 e" na !a$or de! #ro#io indi6id o aq 1 * a.ora+ ;AMAWO DE GRUPO3 Inde4inido+ ;IEMPO REIUERIDO3 Una .ora * %edia+ MA;ERIAL3 I+ Una .o)a+ II+ L#i8 #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ LUGAR3 E"#a'io " 4i'ien&e #ara q e !o" #ar&i'i#an&e" # edan &ra$a)ar indi6id a!%en&e "in "er %o!e"&ado"+ DESARROLLO3 !+ E! in"&r '&or "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e ;o%en na .o)a de #a#e! * &ra'en na !1nea .ori8on&a! q e !a 'r 'e+ Le" "o!i'i&a q e 'o!oq en # n&o" en !o" do" e5&re%o" de !a !1nea+ E! # n&o de !a i8q ierda re#re"en&a !a 4e'.a de na'i%ien&o0 * !e" "o!i'i&a q e e"'ri$an a$a)o de! # n&o " 4e'.a de na'i%ien&o+ II+ E! in"&r '&or e5#!i'a a !o" #ar&i'i#an&e" q e e! # n&o de! o&ro e5&re%o 7dere'.a9 re#re"en&a !a 4e'.a de !a % er&e+ Co%en&a q e "o$re e"&e # n&o "e de$e e"'ri$e e! a2o de n e"&ra % er&e0 e! ' a! de#ende de! n<%ero de a2o" q e "e 'rea "e 6a a 6i6ir+ So!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e de$a)o de e"&e # n&o0 e"'ri$an !a 4e'.a e"&i%ada de " % er&e+ III+ A.ora0 "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" #oner n # n&o q e re#re"en&e donde "e e"& a.ora en !a !1nea en&re e! na'i%ien&o * !a % er&e+ De"# D" de$ern #oner !a 4e'.a de .o* de$a)o de e"&e # n&o+

>e'.a de na'i%ien&o Aq 1 e"&o* a.ora >e'.a de %i % er&e+ IC+ E! in"&r '&or "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e .a'ia !a i8q ierda de !a 4e'.a de .o*0 "o$re !a !1nea e"'ri$ir na #a!a$ra q e re#re"en&en !o q D "e 'ree q e "e .a !ogrado .a"&a a.ora+ C+ ;er%inada !a a'&i6idad an&erior e! in"&r '&or "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e .a'ia !a dere'.a de .o*0 indiq en 'on na o do" #a!a$ra" a!g na" 'o"a" q e "e q ieran .a'er o e5#eri%en&ar an&e" de !a % er&e+ CI+ E! in"&r '&or "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e ana!i'en e"&a "en'i!!a0 #ero "igni4i'a&i6a !1nea de !a 6ida+ I i80 'o%o in"&r '&or0 %" &arde q iera re4erir"e a e!!a n e6a%en&e #ara q D "e a"ien&e en !a 'on'ien'ia+ CII+ En "e"i-n #!enaria 'o%en&an !o q e "in&ieron * #en"aron a! rea!i8ar e"&e e)er'i'io+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina ?K de 146

/E 5O 8UE 5E 4AN 4EC4O A MI INTE5IGENCIA MAM::


UN E,ERCICIO DE CREATI/IDAD 0 DE AUTOCONCE6TO OGVE;ICOS3 !+ I! "&rar !a re!a'i-n en&re a &o'on'e#&o * 'rea&i6idad+ !!+ Aa'er q e !o" #ar&i'i#an&e" # eden e5#eri%en&ar !o" %i"%o" "en&i%ien&o" q e !o" ni2o" de e"' e!a ' ando "e !e" ordena "er 'rea&i6o"+ !!!+ Ani%ar a !o" #ar&i'i#an&e" a en4o'ar"e en '-%o "e "ien&en "o$re " #ro#io #oder de 'rea&i6idad * .a'er!o" 6er q e !o" de%" &ienen "en&i%ien&o" "i%i!are"+ ;AMAWO DEL GRUPO3 De q in'e a 6ein&e #ar&i'i#an&e"+ Se # eden dirigir do" gr #o" "i% !&nea%en&e o $ien no de e!!o" # ede a'& ar 'o%o o$"er6ador+ ;IEMPO REIUERIDO3 I in'e %in &o"+ MA;ERIAL3 !+ Un !#i8 o #! %a0 n #a#e! en $!an'o de no" 22 '%+ E 2J '%+ * do" &ar)e&a" #ara ar'.i6o de K+F '%+ E 12+F '%+ #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ !!+ Pi8arr-n * gi"e" o ro&a4o!io * %ar'adore"+ LUGAR3 Un "a!-n de '!a"e" o n ' ar&o de 'on4eren'ia" 'on "i!!a" 4'i!%en&e %o6i$!e"+ DESARROLLO3 I+ Se #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e "ien&en en !o" e"'ri&orio" 4or%ando n '1r' !o o q e "e "ien&en a!rededor de na %e"a grande+ E! in"&r '&or an n'ia q e e! gr #o e"& en na a'&i6idad e5#eri%en&a! de 'rea&i6idad+ 7E! in"&r '&or no e"&a$!e'e !o" o$)e&i6o" a! ini'iar e! e)er'i'io de$ido q e e"&a" e5#e'&a&i6a" # eden in.i$ir e! a &o de"' $ri%ien&o de! gr #o9+ II+ E! in"&r '&or di"&ri$ *e e! #a#e!0 e! !#i8 * !a" &ar)e&a" de ar'.i6o * !e" #ide q e di$ )en na !1nea a no" F '%+ a !a dere'.a de! !ado ango"&o de! #a#e!0 'o%o "e % e"&ra a$a)o3 E! e"#a'io de !a i8q ierda e" #ara no&a" %argina!e"+ E! grande a !a dere'.a e" #ara !a X'rea'i-nY de !a #er"ona+

III+ E! in"&r '&or !e" di'e q e &ienen die8 %in &o" #ara q e "ean 'rea&i6o"+ P ede 'o%en&ar q e !o" %ae"&ro" a %en do !e" #iden a " " a! %no" q e "ean 'rea&i6o" en na 'o%#o"i'i-n0 en a!go ar&1"&i'o0 #oe"1a o&ra" 'o"a"+ IC+ An&e" de q e e%#ie'en 'on !o "e2a!ado0 e! in"&r '&or !e #ide a 'ada #er"ona q e e"'ri$a en e! !ado i8q ierdo de! #a#e! n ad)e&i6o q e de"'ri$a '-%o "e "ien&e re"#e'&o a !a a'&i6idad+ C+ Lo" #ar&i'i#an&e" e%#ie8an e! e)er'i'io+ Se #er%i&e ' a!q ier 'o"a3 e"'ri$ir0 do$!ar e! #a#e!0 di$ )ar0 e&'+ CI+ De"# D" de no" %in &o" 7'in'o9 de e"&a &area 'rea&i6a0 e! in"&r '&or !e" #ide q e e"'ri$an o&ro ad)e&i6o q e de"'ri$a " " "en&i%ien&o" a'& a!e"+ C ando 'ada #er"ona &er%ina0 "e !e dan in"&r ''ione" #ara q e e"'ri$a n &er'er ad)e&i6o de"'ri$iendo " " "en&i%ien&o"+ CII+ C ando !o" #ar&i'i#an&e" .an &er%inado " " 'rea'ione" * " " ad)e&i6o"0 e! in"&r '&or !e" #ide q e 'a!i4iq en " " #ro#ia" 'rea'ione" en na e"'a!a de die8 %in &o" 7die8 e" e! %" a!&o90 #ongan " 'a!i4i'a'i-n en !a &ar)e&a * "e !a #a"en a D! en 4or%a an-ni%a+ CIII+ E! in"&r '&or !e #ide a! gr #o q e 'ir' !en " " 'rea'ione"0 de a' erdo a !a" %ane'i!!a" de! re!o)0 .a"&a q e regre"e !a " *a+ ;odo" 6en !a 'rea'i-n de !o" de%"+ A! %i"%o &ie%#o0 e! in"&r '&or 'a!' !a !a 'a!i4i'a'i-n #ro%edio+ IE+ E! in"&r '&or !e #ide a! gr #o q e e"'ri$an en !a o&ra &ar)e&a !o q e e"&i%en 'o%o 'a!i4i'a'i-n #ro%edio de !a 'a#a'idad 'rea&i6a de! gr #o 7die8 e" !o %" a!&o9+ Se re'ogen !a" &ar)e&a" * "e 'a!' !a n n e6o #ro%edio+ E+ E! gr #o di"' &e !a" 'a "a" q e dieron !a" do" 'a!i4i'a'ione" * q D re#re"en&a e! #ro%edio+ De"# D" de a!g na di"' "i-n0 e! in"&r '&or e"'ri$e !a" 'a!i4i'a'ione" rea!e" en e! #i8arr-n o en e! ro&a4o!io+ EI+ In6aria$!e%en&e e! "igni4i'ado de !o" ) i'io" #ro#io" "er %eno" q e e! "igni4i'ado de o&ro" ) i'io"+ E! in"&r '&or 'on&in<a !a di"' "i-n0 en4o'ada en 6ario" # n&o"3 a9 La re!a'i-n en&re e! a &o'on'e#&o * !a 'rea&i6idad+ Pgina ?J de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

$9 Lo" # n&o" de 6i"&a #er"ona!e" de! #o&en'ia! 'rea&i6o+ '9 Lo" %ae"&ro" 'o%o ) e'e" de !a 'rea&i6idad+ d9 Lo" "en&i%ien&o" Z an"iedad de! #ar&i'i#an&e #rod 'ido" #or !a #e&i'i-n de !a 'rea&i6idad+ e9 La de%anda ' !& ra! * !o" ) i'io" de "er 'rea&i6o+ CARIACIONES3 I+ Para a2adir o&ra di%en"i-n0 e! in"&r '&or # ede a'& ar 'o%o ) e8 * 'a!' !ar e! %ar'ador #ro%edio de 'ada 'rea'i-n+ E! in"&r '&or de$e de'ir!e" a !o" #ar&i'i#an&e" a! #rin'i#io de !a "e"i-n q e D! "er e! X) e8Y+ II+ E! in"&r '&or # ede #re#arar na #eq e2a #!&i'a "o$re !a &eor1a re4eren&e a! a &o'on'e#&o * !a 'rea&i6idad0 #ara "er "ada en e! #a"o E+ III+ Una "e"i-n de en&rena%ien&o "e' en'ia! !-gi'a de$e en4o'ar"e en 4o%en&ar !a 'rea&i6idad * e! a &o'on'e#&o en !a gen&e+ !C+ E"&a a'&i6idad # ede "ar"e en 6aria" "i& a'ione" a di4eren&e" ni6e!e" de edad0 donde e! a &o'on'e#&o #er"ona!0 !o" "en&i%ien&o" * o&ro" ) i'io" # eden a4e'&ar e! #o&en'ia! 'rea&i6o * !a "a&i"4a''i-n de! &ra$a)o+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina ?@ de 146

0O ESTO0 BIEN1 6ERO1 2 USTEDES 3


OB,ETI/O: I+ De%o"&rar q e !a" #er"ona"0 #or !o genera!0 "e " e!en e6a! ar a "1 %i"%a" #or en'i%a de! #ro%edio+ II+ Se2a!ar !a i%#o"i$i!idad %a&e%&i'a e5i"&en&e "i &odo" &i!i8an e! %i"%o gr #o de #er'e#'ione"+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: De q in'e a 6ein&e %in &o"+ MATERIA5: I+ Una #reg n&a *a #re#arada+ II+ Una 'o#ia de n ) ego de e"'a!a" #ara e6a! a'i-n+ 5UGAR: Un ! gar a%#!io * $ien i! %inado+

41"i'o0 !a 'a!ide8 in&er#er"ona! o !a 4re' en'ia de na 'ond '&a ade' ada+ N e6a%en&e "e !e "o!i'i&a a! gr #o q e 'a!i4iq e0 en o&ra e"'a!a de 'in'o # n&o" a !a #er"ona &1#i'a 7 en e! gr #o o en !a "o'iedad 9 "o$re !a" %i"%a" $a"e"+ II+ An&e" de ini'iar !a e6a! a'i-n e! in"&r '&or !e di'e a! gr #o q e re' erde q e e! # n&o %edio de !a e"'a!a de$e re#re"en&ar e! #ro%edio o !a %edia+ III+ Re'oge !o" da&o" de !a a &oe6a! a'i-n * 'a!' !a !a %edia+ O$&iene !o" da&o" de !a e6a! a'i-n de !a #er"ona / &1#i'a / * 'a!' !a !a %edia+ PREGUN;AS PARA DISCUSIN3 1+B :C ! %edia #redi'en q e "er !a %" e!e6ada 7 !o %" #ro$a$!e e" q e !o "er !a a &oe6a! a'i-n= :Por q D= 7Ca"i &oda" !a" #er"ona" de"ean 'on"iderar"e #or arri$a de! #ro%edio o %edia 9+ 2+B :C ! e" e! e4e'&o de e"&e 4en-%eno en !a" e6a! a'ione" de de"e%#e2o= :H en !a e4i'a'ia de !o" in"&r '&ore" * !o" ' r"o"= ?+B :I D "e # ede .a'er #ara a %en&ar !a o$)e&i6idad de e"a" e6a! a'ione"= 7U&i!i8ar e"'a!a" an'!ada" a !a 'ond '&a 0 &i!i8ar n "i"&e%a de di"&ri$ 'i-n 4or8ada o 'o%#!e%en&ar !o" da&o" 'on e6a! a'ione" .e'.a" #or #er"ona" a)ena" q e no &engan !a8o" e%o'iona!e"+ IC+ A! 4ina!i8ar e! e)er'i'io e! in"&r '&or .a'e n an!i"i" de! de"arro!!o * de !o" re" !&ado" o$&enido"+

DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" de! gr #o q e "e 'a!i4iq en e!!o" %i"%o" en na e"'a!a de no a 'in'o0 en !o &o'an&e a! a"#e'&o 41"i'o0 #"i'o!-gi'o o 'ond '& a!+ Un e)e%#!o #odr1a "er e! a&ra'&i6o
DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina 4, de 146

SUBCATEGORIA SENTIMIENTOS
CARICIAS +@SICAS
OB,ETI/O: I+ En"e2ar a dar * re'i$ir a&en'ione" * 'ari'ia"+ II+ >a'i!i&ar e! #ro'e"o de a#render '-%o rea''iona 'ada #er"ona an&e n $o%$ardeo de "en"a'ione" &'&i!e"+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado0 #ero di6i"i$!e en " $gr #o" de "ei"+ TIEM6O RE8UERIDO: De 6, a @, %in &o"+ MATERIA5: Ning no+ 5UGAR: Un "a!-n " 4i'ien&e%en&e a%#!io * "in o$"&' !o" q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" re!a)ar"e+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e 4or%en " $gr #o" de "ei" %ie%$ro" * "e a'o%oden di"&ri$ *Dndo"e '-%oda%en&e en &odo e! "a!-n+

II+ De"# D" e5#!i'ar q e !a e5#erien'ia de! %a"a)e en gr #o in6o! 'ra "en&i%ien&o" de 'on4ian8a * a#rendi8a)e #ara !ograr a$andonar !a" "en"a'ione" de rigide80 * de e"&a %anera0 'ada #ar&i'i#an&e "e .ar %" 'on"'ien&e de "1 %i"%o0 de " &ern ra * " " "en&i%ien&o"0 a'er'a de dar * re'i$ir a4e'&o+ III+ E5#!i'a &a%$iDn0 q e 'ada #ar&i'i#an&e re'i$ir %a"a)e #or #ar&e de !o" o&ro" F %ie%$ro" de " " $gr #o+ E! %a"a)e d rar e! %i"%o &ie%#o #ara 'ada no 7de F a 1F %in &o"9+ IC+ Un #ar&i'i#an&e "e a'o"&ar+ Lo" de%" darn e! %a"a)e+ Uno "e dedi'ar a !a 'a$e8a0 o&ro" do" a 'ada %ano * o&ro" do" a 'ada #ie+ Mien&ra" e! #ar&i'i#an&e re'i$e " %a"a)e0 !a" #o"i'ione" no "e ro&arn0 "ino .a"&a 'a%$iar de #er"ona+ E" % * i%#or&an&e " $ra*ar q e de$en in&en&ar %o"&rar in&erD" * 'ari2o 'on e! 'on&a'&o+ E! #ar&i'i#an&e q e re'i$e e! %a"a)e de$er 'errar !o" o)o" * &ra&ar de a!e)ar " rigide80 re!a)ar"e * di"4r &ar e! %a"a)e * !a" "en"a'ione" &'&i!e" q e D"&e genere+ C+ E! in"&r '&or a6i"ar a !o" de%" %ie%$ro" de! " $gr #o ' ando .a !!egado e! %o%en&o de ro&ar !a" #o"i'ione" a!rededor de " 'o%#a2ero+ CI+ La di"' "i-n "e # ede !!e6ar a 'a$o en&re %a"a)e * %a"a)e0 a nq e e4e'& ar!a ' ando &odo" .an #ro#or'ionado * re'i$ido %a"a)e e" %" re'o%enda$!e+ CII+ D ran&e !a di"' "i-n e" 'on6enien&e 'on'en&rar"e en !o" "ig ien&e" # n&o"3 a9 C ando "e re'i$1a %a"a)e3 :C !e" eran " " "en&i%ien&o"= :Se "in&ieron in'-%odo" en a!g<n %o%en&o= :C ndo= :C-%o " #eraron e"&e "en&i%ien&o= :Per'i$ieron a !o" %a"a)i"&a" &ierno" * 'ari2o"o"= :I D "in&ieron a! re'i$ir %a"a)e en &an&o" ! gare"
Pgina 41 de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

a! %i"%o &ie%#o= $9 C ando "e da$a %a"a)e3 :I D "in&ieron a! %a"a)ear na 'a$e8a0 o n #ie0 o n $ra8o= :I D di4eren'ia" no&aron "eg<n " "i& a'i-n= :I D #en"aron * "in&ieron %ien&ra" e4e'& a$an e! %a"a)e= :C-%o &ra&aron de %o"&rar " 'ari2o * ' idado= '9 En genera!3 :E"& 6ieron %" '-%odo" dando o re'i$iendo %a"a)e= :Por q D= :I D a#rendieron a'er'a de "&ede" * !o" o&ro" #ar&i'i#an&e"= /ARIACIONES: I+ Si !a #er"ona a !a q e "e !e e"& #ro#or'ionando e! %a"a)e "e !e #ide q e 6er$a!i'e " " "en&i%ien&o" * "en"a'ione"0 "e ' en&a 'on !a #o"i$i!idad de in're%en&ar en e! #ar&i'i#an&e " 'a#a'idad de %ani4e"&a'i-n #er"ona!0 #or na !ado * #or o&ro0 e! gr #o 'on&ar 'on %a*ore" e!e%en&o" #ara !a di"' "i-n+ Se " e!e e%#!ear e"&a 6aria$!e en e! en&rena%ien&o de !a a"er&i6idad+ II+ Con gr #o" 'on #o'a a#er& ra "e # ede %ane)ar e! %a"a)e en !o" .o%$ro" * %ano" <ni'a%en&e+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 42 de 146

CARICIAS 6OR ESCRITO


OB,ETI/O:

C+ Se 4or%an " $gr #o" de 4 - F #er"ona" #ara di"' &ir !a e5#erien'ia+ CI+ Cada " $gr #o no%$ra a n re#or&ero #ara o4re'er en re ni-n #!enaria " " e5#erien'ia"+

I+ Pro#i'ia e! %ane)o 'rea&i6o de !a 'o% ni'a'i-n 6er$a! e"'ri&a+ II+ Per%i&e e! in&er'a%$io e%o'iona! gra&i4i'an&e+ I II+ A* da e! 4or&a!e'i%ien&o de !a a &oi%agen de !o" #ar&i'i#an&e"+
TAMA<O DE GRU6O:

1J #er"ona"+
TIEM6O RE8UERIDO:

?F %in &o"+
MATERIA5:

I+ Ao)a" &a%a2o 'ar&a * !#i'e"+ II+ Me"a" de &ra$a)o+


5UGAR:

Un ! gar " 4i'ien&e%en&e a%#!io e i! %inado+


DESARRO55O: I+ Se "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e &o%en do" o &re" .o)a" 'ar&a * !a" do$!en en o'.o #eda8o"0 'or&ndo!a" #o"&erior%en&e !o %e)or q e # edan+ II+ En 'ada no de !o" #eda8o" &ienen q e e"'ri$ir #or e! in6er"o0 no a no0 !o" no%$re" de " " 'o%#a2ero"+ III+ Por e! re6er"o0 e"'ri$en en do" !1nea" o reng!one"0 n #en"a%ien&o0 $ en de"eo0 6er"o0 o na 'o%$ina'i-n de e"&o"0 dirigido a! 'o%#a2ero de"ignado en 'ada #eda8o de #a#e!+ IC+ A! &er%inar "on en&regado" a !o" de"&ina&ario" en #ro#ia %ano+ DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina 4? de 146

COMO E?6RESO MIS SENTIMIENTOS


OB,ETI/O:

IC+ ;a%$iDn "e !e" # ede "o!i'i&ar de&e'&ar !a #o"& ra e%o'iona! de !a #er"ona en re!a'i-n a ' a!q iera de !o" "ig ien&e" %ode!o"3 1+ A"er&i6idad3 Agre"i6o0 A"er&i6o * No a"er&i6o+ 2+ An!i"i" ;ran"a''iona!3 Padre0 Ad !&o0 Ni2o+ CI+ E! in"&r '&or organi8a na $re6e di"' "i-n "o$re !a e5#erien'ia+

I+ I e e! #ar&i'i#an&e a#renda a de"'ri$ir * a e5#re"ar e%o'ione" * a e"&a$!e'er 'ond '&a" de"eada"


TAMA<O DE GRU6O:

1, a 2, #er"ona"+
TIEM6O RE8UERIDO:

@, %in &o"+
MATERIA5:

Ao)a" de ro&a4o!io #ara e! in"&r '&or+


5UGAR:

De"#e)ado #ara q e # edan &ra$a)ar en " $gr #o"


DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e digan !o" "en&i%ien&o" q e e5#eri%en&an 'on %" 4re' en'ia 7;or%en&a de Idea"9+ E! !o" ano&a en .o)a de ro&a4o!io+ E"&o" " e!en "er3 A!egr1a Odio ;i%ide8 in4erioridad ;ri"&e8a Sa&i"4a''i-n Gondad Re"en&i%ien&o An"iedad O5&a"i" De#re"i-n e&'+ A%or Ce!o" Cora)e Miedo CergPen8a Co%#a"i-n II+ E! in"&r '&or in&egra " $gr #o" de F #er"ona" * !e" indi'a q e 'ada no de !o" %ie%$ro" de$er e5#re"ar a !a" o&ra" #er"ona" &an&o" "en&i%ien&o" 'o%o # eda 71, %in &o"9+ III+ A! &er%inar de e5#re"ar !o" "en&i%ien&o" &odo" !o" %ie%$ro" de! " $gr #o "e ana!i8an ' !e" "on !o" "en&i%ien&o" q e %e)or e5#re"an * en ' a!e" &ienen %a*or di4i' !&ad+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 44 de 146

DAR RETROA5IMENTACI>N 6OSITI/A


OB,ETI/O: E"&i% !ar a !a" #er"ona" a q e e5#re"en de #a!a$ra o #or e"'ri&o " " "en&i%ien&o" .a'ia !o" de%"+ TAMA<O DE GRU6O: 2, #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: 1F %in &o"+ MATERIA5: Ning no+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" e"&ar "en&ado" * re nir"e en gr #o"+ DESARRO55O: I+ No&a3 E"&e e)er'i'io "e # ede e%#!ear 'o%o 'on&in a'i-n de! de /Con'e#&o #o"i&i6o de "1 %i"%o/+ Di6ida a !o" a"i"&en&e" en gr #o" de do"+ Pida a 'ada #er"ona q e e"'ri$a 4 - F 'o"a" q e .a*an no&ado en " 'o%#a2ero+ ;odo" !o" 'on'e#&o" de$en "er #o"i&i6o" 7$ien 6e"&ido0 6o8 agrada$!e0 "a$e e"' '.ar0 e&'+9+

II+ De"# D" de!e" no" ' an&o" %in &o" #ara q e e"'ri$an * en&on'e" "e ini'iar na 'o% ni'a'i-n en&re 'ada gr #o0 en e! ' a! e! o$"er6ador e5#re"a !o q e e"'ri$i- a'er'a de! 'o%#a2ero+ III+ Se !e" a#!i'ar na" #reg n&a" #ara " re4!e5i-n3 :Se "in&i- a g "&o 'on e"&e e)er'i'io= Sino0 :#or q D= 7P ede "er na n e6a e5#erien'ia #ara e! e%i"or * e! re'e#&or de re&roa!i%en&a'i-n #o"i&i6a9+ :De q D %anera "er1a %" 4'i! dar re&roa!i%en&a'i-n #o"i&i6a a !o" de%"= 7Crear #ri%ero na re!a'i-n %" e"&re'.a( dar #r e$a" #ara 6a!ida'i-n( "e!e''ionar n %o%en&o ade' ado9+ :I D no" .ar1a %" 4'i! re'i$ir re&roa!i%en&a'i-n #o"i&i6a de !o" de%"= 7Pra'&i'ar a'e#&ar!a de $ en agrado( &o%ar !a re"o! 'i-n de #onderar " 6a!ide8 an&e" de re' r"ar!a( #er%i&ir q e no %i"%o !a re'i$a 'on agrado9+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 4F de 146

DAR 0 RECIBIR A+ECTO


OB,ETI/O: Ci6en'iar !o" #ro$!e%a" re!a'ionado" 'on dar * re'i$ir a4e'&o+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: ;rein&a %in &o"+ MATERIA5: Pa#e! * !#i8+ 5UGAR: Una "a!a " 4i'ien&e%en&e a%#!ia 'on "i!!a"0 #ara a'o%odar a &odo" !o" %ie%$ro" #ar&i'i#an&e"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or #re"en&a e! e)er'i'io0 di'iendo q e #ara !a %a*or1a de !a" #er"ona"0 &an&o dar 'o%o re'i$ir a4e'&o0 e" a" n&o % * di41'i!+ Para a* dar a !a" #er"ona" a e5#eri%en&ar !a di4i' !&ad0 "e "a n %D&odo !!a%ado $o%$ardeo in&en"o+ II+ La" #er"ona" de! gr #o dirn a !a #er"ona q e e" e! 4o'o de a&en'i-n &odo" !o" "en&i%ien&o" #o"i&i6o" q e &ienen .a'ia e!!a+ E!!a "o!a%en&e o*e+

III+ La in&en"idad de !a e5#erien'ia # ede 6ariar de di4eren&e" %odo"0 Pro$a$!e%en&e0 !a %anera %a" "i%#!e e" .a'er "a!ir a !a #er"ona en ' e"&i-n de! '1r' !o * q edar de e"#a!da" a! gr #o0 e"' '.ando !o q e "e di'e+ O # ede #er%ane'er en e! gr #o * !e .a$!an dire'&a%en&e+ IC+ E! i%#a'&o e" %" 4 er&e ' ando 'ada no "e 'o!o'a de!an&e de !a #er"ona0 !a &o'a0 !a %ira a !o" o)o" * !e .a$!a dire'&a%en&e+ C+ A! 4ina! .a$r in&er'a%$io de 'o%en&ario" a'er'a de !a e5#erien'ia

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 46 de 146

DISCRIMINACI>N
UNA ACTI/IDAD DE SIMU5ACI>N

Cada na de !a" "ig ien&e" e5#erien'ia" e"&n di"e2ada" 'on e! o$)e&o de e5#!orar !o" e"&ereo&i#o" #er"ona!e" de !a di"'ri%ina'i-n+ 1+B Por n #ro'edi%ien&o ar$i&rario0 "e e!ige n gr #o /%inori&ario/ * "e !e" #ide q e "en %"'ara" negra" d ran&e !a re ni-n+ Se !e" in"&r *e %" a "eg ir q e .a dirigir0 a !!a%ar a !o" de%" /"e2or/ o /"e2ora/ * a /#en"ar/ 'o%o "i 4 eran negro"+ Se #ide a !o" #ar&i'i#an&e" en%a"'arado"0 q e "e &ra&en de /% '.a'.o/0 /% '.a'.a/ * de /&</+ Po"&erior%en&e0 !o" %ie%$ro" ana!i8an !o" e4e'&o" de !a" %"'ara" * !a" 4or%a" en q e !a di"'ri%ina'i-n ra'ia! "e "ien&e * "e re4 er8a+ 2+B Un gr #o de %eno" de !a %i&ad de !o" #ar&i'i#an&e" "e "e!e''ionan * "e !e" #ide q e "en 'a%i"a" de 6e"&ir d ran&e e! e)er'i'io+ Se !e" in"&r *e #ara q e "e "ien&en ) n&o" d ran&e !a" 'o%ida"+ Cer'a de! 4in de! e)er'i'io0 "e !!e6a a 'a$o na re ni-n #ara 6er !o q e "igni4i'- e! de"ignar na %inor1a 'o%o /di4eren&e/+ ?+B Se "e#ara a !o" #ar&i'i#an&e" en /negro/0 /$!an'o/ a!&erna&i6a%en&e+ Se #ide a !o" /negro"/ q e a$andonen e! ' ar&o+ Lo" /$!an'o"/ q e #er%ane'en en e! ' ar&o "e q i&an !o" 8a#a&o" * !o" a#i!an en e! 'en&ro de !a .a$i&a'i-n+ Se #ide a !o" /negro"/ q e regre"en0 &o%en n #ar0 !o'a!i'en a! d e2o * "e !o #ongan &odo e"&o "e !!e6a a 'a$o "in .a$!ar+ Lo" do" gr #o" "e re<nen #or "e#arado #ara 'a%$iar i%#re"ione" * "en&i%ien&o"+ L ego "e re<nen #ara na di"' "i-n genera!+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 4K de 146

E5 8UE SE ENO,A 6IERDE


OB,ETI/O: I+ Re'ono'er !a di4eren'ia en&re e5#eri%en&ar "en&i%ien&o" de eno)o * 'on'e#& a!i8ar ra'iona!%en&e !o q e o' rre en na "i& a'i-n de eno)o+ II+ A* dar a o&ro" a re'ono'er !a" "i& a'ione" q e !e" #ro6o'a eno)o+ III+ Per%i&ir #ro'e"ar "i& a'ione" 'r1&i'a" en n gr #o en 'on4!i'&o+ TAMA<O DE GRU6O: Cein&e #er"ona"+ TIEM6O RE8UERIDO: ;rein&a %in &o"+ MATERIA5: Ro&a4o!io0 #a#e!er1a * !#i'e"+ 5UGAR: Un ! gar A%#!io+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or "o!i'i&a a !o" %ie%$ro" de! gr #o0 q e 'o%#!e&en 6er$a!%en&e a!g na" ora'ione" "e2a!ada" en e! ro&a4o!io0 re!a'ionada" 'on "i& a'ione" de eno)o0 #or e)e%#!o3 a9 L!ego a eno)ar%e ' ando++++ $9 C ando %e eno)o *o digo+++ '9 C ando %e eno)o *o .ago+++ d9 C ando a!g ien "e en' en&ra 'er'a de %1 * e"& eno)ado0 *o++++ e9 Con"igo 'on&ro!ar %i eno)o %edian&e+++ 49 E&'+ 7>ra"e" in'o%#!e&a" q e de #re4eren'ia0 "e ano&an en e! ro&a4o!io9+

II+ Se genera na di"' "i-n0 &o%ando 'o%o # n&o de #ar&ida+ !a" e5#re"ione" %ani4e"&ada #or !o" #ar&i'i#an&e"+ III+ Cada #ar&i'i#an&e0 .a'e n e"&i%ado de !a" o'a"ione" en q e !!ega a "en&ir"e eno)ado0 %o!e"&o o irri&ado 7#or "e%ana o #or d1a9+ IC+ E"&o" e"&i%ado"0 "e ano&an en e! ro&a4o!io * "e di"' &en gr #a!%en&e a'er'a de !a 'an&idad de eno)o q e # ede e5#eri%en&ar na #er"ona+ C+ Se !!ega a 'on'! "ione"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 4J de 146

E5 REGA5O DE 5A A5EGR@A
OB,ETI/O:

I!+ Pro%o6er n '!i%a de 'on4ian8a #er"ona!0 de 6a!ori8a'i-n #er"ona!0 * n e"&1% !o #o"i&i6o0 en e! "eno de! gr #o+ II+ Dar * re'i$ir re&roa!i%en&a'i-n #o"i&i6a en n a%$ien&e gr #a!+
TAMA<O DE GRU6O:

Sei" a die8 #ar&i'i#an&e"


TIEM6O RE8UERIDO:

IC+ E! in"&r '&or #re"en&ar " ge"&ione"0 #ro' rando q e 'ada #ar&i'i#an&e en61e " %en"a)e a &odo" !o" %ie%$ro" de! gr #o in'! *endo a !a" #er"ona" q e no !e" 'aen $ien+ S " indi'a'ione" "ern !a" "ig ien&e"3 1+B Pro' rD "er e"#e'14i'o0 di'iendo #or e)e%#!o3 /Me g "&a & %anera de re1r&e0 'ada 6e8 q e &e dirige" a a!g ien !o .a'e" 'on % '.o re"#e&o/ a.1 *a &e e"&a" e5#re"ando 'orre'&a%en&e+ 2+B Pro' re e"'ri$ir n %en"a)e e"#e'ia! q e "e diri)a a%a$!e%en&e a! #ar&i'i#an&e #ara #oder a#!i'ar!o a !o" de%"+ ?+B In'! *a a &odo" a nq e no !o" 'ono8'a !o " 4i'ien&e0 G "q e a!go #o"i&i6o de 'ada no de !o" #ar&i'i#an&e"+ 4+B Pro' re de'ir a 'ada no !o q e o$"er6- den&ro de! gr #o0 " " # n&o" a!&o"0 " " D5i&o"0 * .ga!o "ie%#re en #ri%era #er"ona0 o "ea /A %i %e g "&a / o / Ho "ien&o /e&'+ F+B D1ga!e a !a o&ra #er"ona !o q e en' en&ra en e!!a q e !o 6 e!6e a "&ed % * 4e!i8+ C+ Lo" #ar&i'i#an&e" #odrn0 4ir%ar e! %en"a)e "i e!!o" !o de"ean+ CI+ E"'ri&o" !o" %en"a)e"0 "e do$!arn0 "e #ondr en e! !ado de a4 era e! no%$re de! #ar&i'i#an&e a! q e 6a dirigida !a 'ar&a * "ern 'o!o'ada" en na 'a)a #ara "er re'ogido"+ CII+De"# D" de q e &odo .a*an !e1do " " %en"a)e"0 "e #ro'ede .a .a'er !o" 'o%en&ario" "o$re !a" rea''ione" de !o" #ar&i'i#an&e"+

Cin'o %in &o" #or #ar&i'i#an&e+


MATERIA5:

I+ L#i8+ II+ Pa#e!+


5UGAR:

Un "a!-n " 4i'ien&e%en&e a%#!io donde !o" #ar&i'i#an&e" # edan de"#!a8ar"e '-%oda%en&e+
DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or 4or%ar " $gr #o" * #ro#or'ionar #a#e! a 'ada #ar&i'i#an&e+ II+ E! in"&r '&or .ar na e5#o"i'i-n0 'o%o !a "ig ien&e3 /M '.a" 6e'e" a#re'ia%o" %" n rega!o #eq e2o q e no grande+ M '.a" 6e'e" no" q eda%o" #reo' #ado" #or no "er 'a#a'e" de rea!i8ar 'o"a" grande" * no no" #reo' #a%o" #or .a'er 'o"a" %enore"0 * q e &ienen %a*or 6a!or+/ III+ E! in"&r '&or !e" 'o% ni'a a !o" #ar&i'i#an&e" q e e"'ri$an n %en"a)e #ara 'ada 'o%#a2ero de! gr #o+ E! %en"a)e da di4eren&e" rea''ione" a !o" #ar&i'i#an&e" *a "ean #o"i&i6a" o nega&i6a"+ DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina 4@ de 146

ESCU56IENDO
UNA E?6RESI>N DE SENTIMIENTOS OB,ETI/O:

III+ L ego indi'a a G q e "e e"' !#a a "1 %i"%o en re!a'i-n a " " "en&i%ien&o" "o$re G * a %an&ener e"a #o"i'i-n+ Aa'e q e A * G re4!e)en 'on " #o"i'i-n0 " re!a'i-n 'on e! o&ro+ Si A o G no %an&ienen !a #o"i'i-n0 e! in"&r '&or !e #ide a o&ro #ar&i'i#an&e a'& ar 'o%o /do$!e/ #ara re'ordar ge"&o"0 #o"& ra" o e5#re"ione"+ IC+ E! in"&r '&or0 "ando !a .o)a de #a#e! o 'ar&-n 'o%o n e"#e)o i%aginario0 !o % e6e a!rededor de !a" e"&a& a" A * G * !e #ide a A0 q e de"'ri$a !o q e 6e en e! e"#e)o0 .a$!ando #ri%ero de "1 %i"%o * ! ego de"'ri$iendo a G+ E"&o "e re#i&e 'on G+ E! in"&r '&or # ede a) "&ar e! e"#e)o i%aginario "i A o G e"&n #erdiendo a!g<n 4a'&or i%#or&an&e de !a e"&a& a+ C+ L ego e! in"&r '&or !e" #ide a A * G q e 6 e!6an a " #o"& ra origina!+ Lo" a* da a .a$!ar "o$re !a e5#erien'ia0 di"' &iendo !a" %o&i6a'ione" * !o" "en&i%ien&o" de G a! e"' !#ir a A * !o" q e & 6o D"&e d ran&e e"e &ie%#o+ Le # ede #edir a! gr #o q e " giera a!g na" 'ond '&a" i%#or&an&e" q e A * G no &ra&aron+ /ARIACIONES: I+ Si e! in"&r '&or !o 'ree ade' ado0 # ede #edir!e a G q e 6 e!6a a e"' !#ir a A * a "1 %i"%o en !a 4or%a en q e !e g "&ar1a q e 4 era !a re!a'i-n+ II+ E! in"&r '&or # ede q erer "ar e"&a in&er6en'i-n #ara &ra$a)ar "o$re a!g no" &e%a" re4eren&e" a! gr #o en&ero0 #idiDndo!e a do" #ar&i'i#an&e" q e i! "&ren e"e &e%a %edian&e !a &a!!a de e"' !& ra"0 * q e e! gr #o a4ir%e o nieg e e"a #er'e#'i-n de! &e%a+ III+ E! in"&r '&or # ede #edir!e a! gr #o q e a* de a %ode!ar !a i%agen de! gr #o0 e! Dn4a"i"0 e! . %or0 e&'+ Un #ar&i'i#an&e "e #one a! 'en&ro de! '1r' !o * 'ada no de !o" #ar&i'i#an&e"0 #or & rno0 %odi4i'a !a e"' !& ra .a"&a q e e5i"&a n 'on"en"o no 6er$a! de q e !a e"&a& a re#re"en&a a! gr #o 'o%o e"+ IC+ O&ra #o"i$i!idad "er1a e! e"' !#ir in%edia&a%en&e de"# D" de na e5#erien'ia de #are)a" #ara #er%i&ir!e" a !o" do" i! "&rar e! 're'i%ien&o de " re!a'i-n 'o%o re" !&ado de! e)er'i'io+

I!+ Pro#or'ionar n %edio no 6er$a! #ara !a e5#re"i-n de "en&i%ien&o" .a'ia o&ra #er"ona"+ II!+ Pro%o6er na re&roa!i%en&a'i-n a !a 'ond '&a indi6id a!+
TAMA<O DE5 GRU6O: De "ei" a do'e #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: C aren&a * 'in'o %in &o" a#ro5i%ada%en&e+ MATERIA5: Una .o)a de #a#e! o de 'ar&-n de ' ando %eno" 4F '%+ E 6, '%+ 5UGAR:

Un ' ar&o '-%odo * no % * grande( idea!%en&e e! ' ar&o donde .an !!e6ado a 'a$o " " re nione"+ ;odo" !o" #ar&i'i#an&e" in'! *endo a! in"&r '&or "e "ien&an 4or%ando n '1r' !o+
DESARRO55O: I+ En !o q e "e i! "&ra aq 10 !a in&er6en'i-n de !a e"' !& ra !a in&rod 'e e! in"&r '&or 'o%o #ar&e de !a in&era''i-n * de !a 6ida de! gr #o+ Si e! in"&r '&or no&a q e n #ar&i'i#an&e &iene di4i' !&ad #ara e5#re"ar " "en&i%ien&o a o&ra #er"ona * q e e"&a 'ond '&a e"& in&er4iriendo 'on e! indi6id o o 'on e! 4 n'iona%ien&o de! gr #o0 !e #ide a !a #er"ona q e ne'e"i&a e5#re"ar " " "en&i%ien&o"0 q e "e #onga en e! 'en&ro de! '1r' !o 'on e! o&ro #ar&i'i#an&e+ E! #ar&i'i#an&e .a'ia e! ' a! de$en e5#re"ar !o" "en&i%ien&o" 7A9 "e !e #ide q e a" %a e! #a#e! de e"' !& ra * a! #ar&i'i#an&e q e e5#re"ar " " "en&i%ien&o" 7G90 a" %ir e! #a#e! de e"' !&or+ II+ E! in"&r '&or "e2a!a a /G/ q e .aga na e"' !& ra 'on /A/0 !a ' a! re4!e)e !a 4or%a en q e G !o "ien&a a D! * a " 'ond '&a+ De$e dar!e a A !a e5#re"i-n 4'i!0 !o" ge"&o" * !a #o"& ra de! ' er#o q e i! "&rarn !a re&roa!i%en&a'i-n+ Se #ide a A %an&ener !a #o"i'i-n de"# D" de q e G &er%ine+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina F, de 146

C+ ;odo" !o" #ar&i'i#an&e" # eden #a"ar #ara .a'er !a e"&a& a de! gr #o+ La" #o"i'ione" re!a&i6a" de !o" indi6id o" # eden di"' &ir"e en &Dr%ino" de " $gr #o" * de 'o.e"i-n+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina F1 de 146

E?65OSI>N DE5 ANIMADOR


OB,ETI/O:

C+ Con6iene de"&a'ar q e !a a#!i'a'i-n de e"&e e)er'i'io e5ige 'ier&a %ad re8 * #re#ara'i-n de! gr #o+

Ca "ar i%#a'&o en !o" #ar&i'i#an&e" a &ra6D" de na dra%a&i8a'i-n e5agerada0 a 4in de "en&ir %e)or !a" rea''ione" de !o" indi6id o"+
TAMA<O DE GRU6O:

;rein&a #ar&i'i#an&e"0 a#ro5i%ada%en&e+


TIEM6O RE8UERIDO:

Die8 %in &o"0 'o%o %5i%o+


MATERIA5:

Ning no+
5UGAR:

Un "a!-n " 4i'ien&e%en&e a%#!ia0 'on "i!!a"+


DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or a#ro6e'.a e! de$a&e o !a di"' "i-n "o$re n &e%a ' a!q iera0 !o de&iene0 de i%#ro6i"o0 * di'e 'on energ1a3 /[U"&ede" no e"&n in&ere"ado" !o " 4i'ien&e\ E"&o* en4er%o * 'an"ado de 6er e"e 'o%#or&a%ien&o0 e"e de"in&erD" + En 'a"o de q e no !o .agan 'on %a*or "eriedad0 [in&err %#o0 a.ora %i"%o0 e"&e de$a&e\/ II+ E! gr #o0 a"1 de"'on'er&ado re#en&ina%en&e0 %ani4e"&ar rea''ione" q e # eden "er de a#ro$a'i-n * "o$re &odo de re#ro$a'i-n de e"a a'&i& d 6io!en&a de! in"&r '&or+ III+ Mo%en&o" de"# D"0 e! in"&r '&or0 *a 'a!%ado * &ranq i!o0 dir q e e"&a$a dra%a&i8ando 'on e! #ro#-"i&o de 6er !a" rea''ione" de !o" %ie%$ro" de! gr #o+ IC+ So!i'i&ar a !o" #ar&i'i#an&e" q e %ani4ie"&en " " rea''ione" de &e%or0 de ' !#a * de ino'en'ia0 4ren&e a !a e5#!o"i-n de! in"&r '&or+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina F2 de 146

E?6RESANDO IRA
UN E,ERCICIO DE: AUTO.A6ERTURA OB,ETI/O:

I+ E! in"&r '&or di"&ri$ *e ' a&ro &ira" de #a#e!0 n #! %-n * na &ira de 'in&a ad.e"i6a a 'ada q ien+ II+ E! in"&r '&or indi'a a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e !e" darn ' a&ro ora'ione" #ara 'o%#!e&ar0 na a !a 6e80 * q e &endrn q e e"'ri$ir !a #ri%era re"# e"&a q e !e" 6enga en %en&e0 "in 'en" rar!a o %odi4i'ar!a+ Le" ad6ier&e de e"'ri$ir " " re"# e"&a" 'on '!aridad en e! #a#e!0 #ara q e !o" de%" !a" # edan !eer+ II+ E! in"&r '&or !ee !a" "ig ien&e" ' a&ro ora'ione"0 na a !a 6e8 dando &ie%#o #ara q e 'ada #ar&i'i#an&e # eda re"#onder+ Ha q e 'ada ora'i-n "e .a*a !e1do0 H e"&D 'ada re"# e"&a 4or% !ada0 #ide a 'ada #ar&i'i#an&e0 #egar !a &ira de #a#e! "o$re " #e'.o+ 1+ Me eno)o ' ando !o" de%" 2+ Sien&o q e %i eno)o e"+++ ?+ C ando !o" de%" e5#re"an " eno)o .a'ia0 %e "ien&o+++ 4+ Sien&o q e e! eno)o de !o" de%"++ IC+ E! in"&r '&or 4or%a gr #o" %" #eq e2o" de a#ro5i%ada%en&e "ei" #ar&i'i#an&e" * !e" #ide q e di"' &an !a" e5#erien'ia"+ Se " giere q e "e 'en&ren en e! i%#a'&o #er"ona! de 'o%#ar&ir " " "en&i%ien&o" de ira 'on e! gr #o+ Se !e" %o&i6a0 #ara q e den re&roa!i%en&a'i-n a !o" de%"0 .a"&a donde !a" re"# e"&a" de 'ada indi6id o .a'ia !a ira0 # edan #are'er 'on"i"&en&e"+ C+ Se 'o%#ar&en genera!i8a'ione" 'on e! gr #o en&ero+ E! in"&r '&or # ede #!a&i'ar de di6er"o" a'er'a%ien&o"0 "o$re !a re"# e"&a a !a ira0 en "i& a'ione" in&er#er"ona!e"+ /ARIACIONES: I+ Se # ede in"&r ir a !o" #ar&i'i#an&e" #ara q e #eg en " " &ira" de #a#e!+ O&ro %odo e" #egar !a" &ira" de #a#e! a! re"#a!do de " " "i!!a"+ II+ E! de"arro!!o en " 4a"e # ede "eg ir"e de na "e"i-n #r'&i'a "o$re e5#re"ione" de ira+ Se # eden 4or%ar #are)a" #ara re#re"en&ar 6aria" "i& a'ione" "o$re !a .i"&oria de! gr #o+ Se !e" # ede 4o%en&ar a !o" %ie%$ro"0 '-%o #oder !idiar 'on !a ira 'on %a*or e4i'a'ia0 den&ro de !a" "e"ione" de! gr #o+ III+ Se # ede &i!i8ar e! %i"%o #a&r-n 'on o&ra" e%o'ione"0 &a!e" 'o%o "on3 e! %iedo0 !a &ern ra o e! a$ rri%ien&o+ Se # eden rea!i8ar 6aria" "e"ione"+

I+ E"& diar e"&i!o" de e5#re"ar ira en n e"'enario gr #a!+ II+ E"& diar !o" e4e'&o" de !a ira en n e"'enario gr #a!+ III+ Legi&i%ar !a #re"en'ia * !a e5#re"i-n de !a ira den&ro de gr #o"+ IC+ Iden&i4i'ar 'o%#or&a%ien&o" q e #ro6o'an !a ira en !o" de%"+ C+ E5#!orar %anera" de %ane)ar !a ira+
TAMA<O DE5 GRU6O:

De "ei" a do'e #ar&i'i#an&e"+ Se # eden dirigir 6ario" gr #o" a! %i"%o &ie%#o en n %i"%o "a!-n+
TIEM6O RE8UERIDO:

A#ro5i%ada%en&e ' aren&a * 'in'o %in &o"+


MATERIA5 :

I+ P! %one"+ II+ 4 &ira" de #a#e! de K+F E 2,+F '%+ #ara 'ada no+ III+ Cin&a ad.e"i6a+
5UGAR:

Un "a!-n !o " 4i'ien&e%en&e grande #ara q e !o" #ar&i'i#an&e" "e % e6an !i$re%en&e+
DESARRO55O:

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina F? de 146

IC+ Se # eden 4or%ar " $Bgr #o" de #ar&i'i#an&e" q e &engan re"# e"&a" #are'ida"+ 7o $a"&an&e di"#are"9 a !a" ' a&ro 4a"e"+ E!!o" # eden 'o%#ar&ir in'iden&e" 'r1&i'o"0 en !o" q e .a*an e"&ado en6 e!&o"0 donde "e #re"en&- !a ira+ Se di"' &ir1an 'o%#or&a%ien&o" a!&erna&i6o" de %ane)o de ira+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina F4 de 146

+RUSTRACI>N
UNA ACTI/IDAD DE RETROA5IMENTACI>N

I+ E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e 4or%en &r1o" * "e2a!a q e "i a!g ien "e "ien&e e5'e"i6a%en&e in'-%odo d ran&e !a a'&i6idad de " " 'o%#a2ero"0 # ede .a'er n a!&o * e"#erar a q e !o" o&ro" &er%inen+ II+ Le #ide a 'ada &r1o q e "e!e''ionen a! %ie%$ro q e #ar&i'i#ar 'o%o %ie%$ro A0 G o C+ III+ Se "e#aran &e%#ora!%en&e a !o" #ar&i'i#an&e" "eg<n e! #a#e! A0 G o C q e !e" .a*a &o'ado+ Di"&ri$ *e e! in"&r '&or !a Ao)a de In"&r ''ione" ade' ada * .a* na $re6e "e"i-n de #reg n&a" * re"# e"&a" a'er'a de !a" indi'a'ione"+ C ando .a$!a 'on !o" #ar&i'i#an&e" A0 e! in"&r '&or " giere na !i"&a de &e%a" #ro$a$!e" #ara !a di"' "i-n en&re !o" &r1o"+ Se !e" di"&ri$ *en !a" .o)a" de #a#e! * !o" !#i'e" a !o" #ar&i'i#an&e" C #ara q e "ean e!!o" !o" q e ano&en Lo" eq i#o" re'i$en in"&r ''ione" en ' an&o a q e no de$en %o"&rar " " indi'a'ione" a %ie%$ro" de o&ro" eq i#o" de &re"+ IC+ Lo" #ar&i'i#an&e" regre"an #ara 4or%ar " " &r1o" origina!e" * e%#e8ar e! #ro'e"o "eg<n in"&r ''ione"+ E! #ro'e"o &iene na d ra'i-n %1ni%a de do" %in &o" * %5i%a de die8+ C+ En e! &ie%#o a"ignado0 !o" %ie%$ro" A0 G * C "a$edore" *a de " " 4 n'ione" regre"an #ara re nir"e 'on " " &r1o"+ E! in"&r '&or #ide q e &odo" !o" %ie%$ro" de 'ada eq i#o 'o%#ar&an " " #er'e#'ione"0 "en&i%ien&o"0 #en"a%ien&o" * o$"er6a'ione" a'er'a de! #ro'e"o+ Cada gr #o re'i$e !#i'e" * #a#e! #ara .a'er na !i"&a de "en&i%ien&o" e5#eri%en&ado" #or 'ada no de " " %ie%$ro"+ 7E"&e # n&o "e !!e6a a#ro5i%ada%en&e die8 %in &o"9+ CI+ E! in"&r '&or da indi'a'ione" #ara q e "e 6 e!6a a 4or%ar n "o!o gr #o+
DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina FF de 146

OB,ETI/O: I+ A* dar a !o" #ar&i'i#an&e" a .a'er 'on'ien'ia de " " re"# e"&a" an&e "i& a'ione" 4r "&ran&e"+ II+ Ca#a'i&ar a !o" #ar&i'i#an&e" #ara !a o$"er6a'i-n de 4or%a" de 'o%#or&a%ien&o no 6er$a!e" %o"&rada" #or !a" de%" #er"ona" q e e"' '.an *a "ea q e % e"&ran 'o%#or&a%ien&o" de 4r "&ra'i-n o inq ie& d+ TAMA<O DE5 GRU6O: C a!q ier n<%ero q e 4or%e &r1o" 7gr #o de &re"9+ TIEM6O RE8UERIDO: Una .ora MATERIA5ES: I+ Una 'o#ia de !a Ao)a de In"&r ''ione" #ara 'ada no de !o" #ar&i'i#an&e" *a "ea A0 G0 C+ II+ Pi8arr-n * gi"+ III+ Pa#e! * !#i8+ 5UGAR: Un ' ar&o grande o 6ario" %" #eq e2o"0 en e! ' a! !o" &r1o" "e en' en&ren "e#arado" no" de o&ro" #or ' aren&a o 'in' en&a %e&ro"+ DESARRO55O:

CII+Pide a !o" #ar&i'i#an&e" A q e .agan na !i"&a de !a" 'ond '&a" q e o$"er6aron d ran&e !a a'&i6idad de " eq i#o+ 7;odo" !o" #ar&i'i#an&e" # eden a* dar en !a 4or%a'i-n de !a !i"&a9+ L ego !o" %ie%$ro" G .a'en na !i"&a de " " "en&i%ien&o" * #er'e#'ione" re!a'ionada" 'on e! #ro'e"o de! eq i#o+ L ego !o" #ar&i'i#an&e" C o4re'en " " o$"er6a'ione" de !o" 'o%#or&a%ien&o" no 6er$a!e"+ Se #ide q e !o" %ie%$ro" A * G .agan na e6a! a'i-n de !o" e4e'&o" de " " ano&a'ione"+ CIII+E! in"&r '&or e5#!ora !o" "en&i%ien&o" q e !o" #ar&i'i#an&e" G e5#eri%en&aron * di"' &e o&ra" "i& a'ione" en !a" q e e!!o" .a*an "en&ido !o %i"%o+ IE+ E! in"&r '&or 'ond 'e na di"' "i-n "o$re a!g na" de !a" 'a "a" q e o$"&a' !i8aron !a 'o% ni'a'i-n0 !a 4or%a en q e !a 4r "&ra'i-n a4e'&a !a" #er'e#'ione"0 'o%o rea''iona !a gen&e ' ando "e "ien&e 4r "&rada0 'o%o %ane)a " #ro#ia 4r "&ra'i-n * !a 4or%a en q e no # ede 'a "ar 4r "&ra'ione"+ E+ Po"&erior%en&e e! in"&r '&or "o!i'i&a q e !o" #ar&i'i#an&e" no%$ren gr #o" o indi6id o" q e % e"&ren 'o%#or&a%ien&o 'o%o #ar&i'i#an&e" A0 G * C+ E! in"&r '&or !o" a* da a .a'er 'o%#ara'ione" en&re #ro4e"ione" o en di6er"o" gr #o" de gen&e+ /ARIACIONES: I+ La !i"&a de &e%a" e"'ogido" #or !o" #ar&i'i#an&e" A # eden 6ariar 'on"idera$!e%en&e en e! en4oq e de " 'on&enido+ Lo" ar&1' !o" de$ern re4!e)ar e! in&erD" 'o%<n de! gr #o * de$ern "er &e%a" "o$re !o" ' a!e" !o" #ar&i'i#an&e" # edan 4'i!%en&e 'on6er"ar+

II+ En ! gar de 4or%ar gr #o" de &re" o &r1o" #ara !a a'&i6idad0 # eden "er gr #o" de "ei" #er"ona"+ La" dire''ione" "ern !a" %i"%a"0 "-!o q e .a$r do" #ar&i'i#an&e" A0 do" G * do" C+ 7o a!&erna&i6a%en&e0 #odrn "er do" A0 do" G * do" C+9 III+ E"&a din%i'a # ede "eg ir"e 'on na a'&i6idad q e a* de a !o" #ar&i'i#an&e" a %ane)ar " 4r "&ra'i-n * e6i&ar "er 'a "a de 4r "&ra'i-n en !a 'o% ni'a'i-n+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina F6 de 146

4O,A DE TRABA,O AOVA DE INS;RUCCIONES PARA DINMICA DE >RUS;RACIN Par&i'i#an&e A+ MISIN+ S 4 n'i-n en e! &r1o e" re!a'ionar " # n&o de 6i"&a "o$re no de !o" &e%a" " gerido" #or e! In"&r '&or+ De$e .a$!ar 'on&in a%en&e en n &ono de 6o8 nor%a!0 d ran&e do" a die8 %in &o"+ U"&ed NO 'on&e"&ar #reg n&a"+ C ando "e .agan #reg n&a" "&ed de$er ignorar!a" #or 'o%#!e&o o .a'er n ge"&o de nega'i-n 'on !a 'a$e8a+ Re' erde q e "&ed 6a a .a$!ar en 4or%a 'on&in a d ran&e e! #eriodo de &ie%#o a"ignado+ G+ La 4 n'i-n de! Par&i'i#an&e G e" ro%#er e! .i!o de " " #en"a%ien&o" * .a'er!o de&ener+ C+ La 4 n'i-n de! Par&i'i#an&e C e" !a de 'a!i4i'ar!o 'on $a"e en e! "ig ien&e 'ri&erio 3 1+ : Aa$!- &odo e! &ie%#o = 2+ : Aa$!- '!ara%en&e = ?+ : > e 'a#a80 e! #ar&i'i#an&e G de de&ener!o = : Con&e"&- "&ed !a" #reg n&a" = NO;A 3 Re' erde q e 'o%o #ar&i'i#an&e A0 e"& "iendo 'a!i4i'ado+ AOVA DE INS;RUCCIONES PARA DINMICA DE >RUS;RACIN Par&i'i#an&e G+ MISIN+ Mien&ra" e! Par&i'i#an&e A .a$!a "o$re no de !o" &e%a"0 " 4 n'i-n "er .a'er!e #reg n&a" a D!+ P ede rea!i8ar #reg n&a" a'!ara&oria" o #reg n&a" de a" n&o" !-gi'o"+ U"&ed DEGE de&ener a! #ar&i'i#an&e A * .a'er q e !e a'!are " #o"i'i-n0 #orq e "&ed # ede "er "e!e''ionado #ara a'!arar " # n&o de 6i"&a a! gr #o+ G+ La 4 n'i-n de! Par&i'i#an&e A e" !a de e5#!i'ar " # n&o de 6i"&a+ Medi&e !a 'on&e"&a'i-n a " " #reg n&a"0 D! !o 6a a'!arar #er4e'&a%en&e C+ La 4 n'i-n de! Par&i'i#an&e C e" o$"er6ar!o a "&ed+ E! ano&ar !a 4re' en'ia * !a 'a!idad de " #reg n&a" a"1 'o%o !a" e5#!i'a'ione" q e re'i$a de! Par&i'i#an&e A+ Si !a e5#!i'a'i-n no e" '!ara0 "&ed no re'i$ir 'rDdi&o a!g no #or !a #reg n&a+ NO;A 3 Re' erde q e "&ed0 'o%o Par&i'i#an&e G0 e"& "iendo 'a!i4i'ado+ AOVA DE INS;RUCCIONES PARA DINMICA DE >RUS;RACIN Par&i'i#an&e C+ MISIN U"&ed e" n o$"er6ador+ A"eg<re"e de q e !o" Par&i'i#an&e" A * G "e "i&<en 4ren&e a 4ren&e en n e"#a'io no %a*or de do" %e&ro"+ U"&ed "e 'o!o'ar a na di"&an'ia "i%i!ar de 'ada no0 * !o " 4i'ien&e%en&e !e)o" 'o%o #ara q e no 6ean !o q e e"&a e"'ri$iendo+ D ran&e !a in&era''i-n de! &r1o0 ano&e !o" 'o%#or&a%ien&o" o 'ond '&a" no 6er$a!e" q e % e"&ren a%$o" Par&i'i#an&e"+ Por e)e%#!o0 ' ando no "onr1a o .aga na "e2a! de nega'i-n 'on !a 'a$e8a0 .aga ano&a'ione" a! re"#e'&o+ No "e #reo' #e #or e! 'on&enido de !a di"' "i-n+ ;o%e &an&a" no&a" 'o%o !e "ea #o"i$!e+ E"&a" "ern ne'e"aria" en !a di"' "i-n #o"&erior+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina FK de 146

4ISTORIA E?ISTENCIA5
OB,ETI/O:

4O,A DE TRABA,O /AIS;ORIA EEIS;ENCIAL/ a9 A!rededor de !a" 'ir' n"&an'ia" de " na'i%ien&o( q D e" !o q e e!!o" "e .a*an en&erado3 Lo q e %" gra&o re' erdan * !o q e no !e" .a*a g "&ado+ $9 A !a %i&ad de! n<%ero de a2o" q e .a*an 6i6ido :C ! 4 e na e5#erien'ia #ro4 nda%en&e agrada$!e= * :' ! 4 e na #ro4 nda%en&e de"agrada$!e= '9 En !a a'& a!idad :I D e" !o q e %" !e g "&a de !a 6ida= :I D e" !o q e no !e g "&a = d9 Pen"ando en n n<%ero de a2o" !1%i&e de 6ida * !a q e #o"i$!e%en&e 6i6an :I D !e" g "&ar1a !ograr= :I D no !e" g "&ar1a q e o' rrie"e en " 6ida= e9 En e! %o%en&o de %orir :C-%o !e" g "&ar1a %orir= :C-%o no !e" g "&ar1a %orir=

I+ Dirigido a !a "en"i$i!i8a'i-n de !o" #ar&i'i#an&e" en !a" di4eren'ia" indi6id a!e"+ II+ Per%i&e a !o" #ar&i'i#an&e" n a'er'a%ien&o a !a in&era'e#&a'i-n+
TAMA<O DE GRU6O:

2, #ar&i'i#an&e"+
TIEM6O RE8UERIDO:

12, %in &o"+


MATERIA5:

Ao)a" * !#i'e" #ara 'ada #ar&i'i#an&e+


5UGAR:

Un "a!-n " 4i'ien&e%en&e a%#!io e i! %inado en e! q e "e # eda &ra$a)ar en " $gr #o"+
DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e 'on&e"&en a !a" #reg n&a" de /Ai"&oria E5i"&en'ia!/ !o %" a%#!io * de&a!!ado q e "e # eda * de %anera indi6id a!+ II+ Ha 'on&e"&ada" !a" #reg n&a"0 e! in"&r '&or di6ide a !o" #ar&i'i#an&e" en " $gr #o" de F o 6 #er"ona" * !e" indi'a q e narren " " .i"&oria" #er"ona!e" .a'ia e! in&erior de! gr #o0 .a'iendo .in'a#iD en #er%i&ir q e "e .agan #reg n&a"+ III+ A! 4ina!i8ar0 &ra&e de !!egar a 'on'! "ione"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina FJ de 146

INTERCAMBIO DE CARTAS:
UNA E?6ERIENCIA EN 6ARE,AS EN+OCADA A COMUNICARSE SENTIMIENTOS OB,ETI/OS:

I+ Pro#or'ionar n %ar'o #r'&i'o * #o'o agre"i6o #ara 'o%#ar&ir "en&i%ien&o" 'o%o n #a"o .a'ia !a 4or%a'i-n de na re!a'i-n en&re !a" #are)a"+ II+ Pro%o6er e! %o"&rar"e a "1 %i"%o * e! &o%ar rie"go" en 4or%a in&er#er"ona!+
TAMA<O DE5 GRU6O:

II+ In"&r *e a !a" $ina" a "e!e''ionar n &-#i'o de % & o in&erD" B no q e e!!o" #ien"en q e "er i%#or&an&e q e ana!i'en ) n&o"+ L ego #ide q e 'ada #er"ona e"'ri$a na 'ar&a a " #are)a0 di'iDndo!e '-%o "e "ien&e a'er'a de! &e%a "e!e''ionado+ Re6i"a !a Ao)a de In"&r ''ione" #ara e! In&er'a%$io de Car&a" 'on &odo e! gr #o * re"#onde #reg n&a"0 !e" di'e3 !+ En4-q en"e en !a 4or%a en q e "ien&e e! &e%a+ 2+ Sean e"#e'14i'o" * dire'&o"+ De"'ri$an " " "en&i%ien&o" #ero no !o" ana!i'en0 de4iendan0 den arg %en&o" a 4a6or0 e5#!iq en0 o ) "&i4iq en e"&o" "en&i%ien&o"+ ?+ E"'ri$a 'on&in a%en&e d ran&e die8 %in &o"+ 4+ Con&in<e e"'ri$iendo+ E6i&e e! Cen" rar " 'ar&a0 &a%#o'o &ra&e de e"'ri$ir na 'ar&a #er4e'&a o de re!eer !o q e .a e"'ri&o #ara 'orregir!a+ A<n en e! 'a"o de q e e"'ri$a a!go "in "en&ido0 Con&in<e e"'ri$iendo+ Si !o q e "&ed e"'ri$e no " ena 'o%o !o q e "&ed q iere de'ir0 e"'ri$a o&ra ora'i-n en 6e8 de 'a%$iar !a q e *a .a e"'ri&o+ III+ De"# D" de die8 %in &o" e! in"&r '&or no&i4i'a q e e! &ie%#o .a &er%inado * q e &iene in&er'a%$iar 'ar&a"+ Cada #er"ona &iene q e !eer ' idado"a%en&e !a 'ar&a q e e"'ri$i- " 'o%#a2ero0 #or do" 6e'e" +++ La #ri%era !e'& ra &iene 'o%o o$)e&o e! 'on'en&rar"e en e! 'on&enido0 "igni4i'ado * "en&ido en en&ender !o q e " #are)a e"& di'iendo+ La "eg nda 6e80 e" #ara en4o'ar"e "o$re !o" "en&i%ien&o" e5#re"ado" en !a 'ar&a+ 7Cin'o %in &o"9+ IC+ E! in"&r '&or dirige a !o" #ar&i'i#an&e" #ara q e 'o%#aren 6er$a!%en&e !o" "en&i%ien&o" q e e!!o" e5#eri%en&aron %ien&ra" !e1an !a" 'ar&a" de !o" de%" o ' ando e"'ri$1an " " #ro#ia" 'ar&a" + Le" #ide q e iden&i4iq en "o!a%en&e !o" "en&i%ien&o" q e & 6ieron0 &an&o" 'o%o # edan * en 4or%a &an #re'i"a 'o%o "ea #o"i$!e0 "in e5#!orar!o"+ E!!o" no 6an a di"' &ir e! 'on&enido de !a" 'ar&a" o a "ar e! &ie%#o #ara re"o!6er #ro$!e%a"0 &o%ar de'i"ione"0 e&'+ 7Die8 %in &o"9+ C+ Cada #ar&i'i#an&e 6a a "e!e''ionar e! "en&i%ien&o q e e5#eri%en&- 'on %a*or in&en"idad+ La" #are)a" ana!i8an !o q e e"& in6o! 'rado en e! "en&i%ien&o0 "eg<n !a 4or%a en q e !o %o"&raron+ 7Die8 %in &o"9+ /ARIACIONES: I+ M" de do" #er"ona" # eden #ar&i'i#ar en !a a'&i6idad+ C a&ro o 'in'o e" n !1%i&e #r'&i'o+

C a!q ier n<%ero de #are)a"+


TIEM6O RE8UERIDO:

A#ro5i%ada%en&e na .ora+
MATERIA5:

I+ Una 'o#ia de !a Ao)a de In"&r ''ione" #ara e!0 in&er'a%$io de 'ar&a" #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ II!+ Pa#e! * !#i8 #ara 'ada %ie%$ro
5UGAR:

Un ' ar&o 7o ' ar&o" "e#arado"9 en e! ' a! !a" #are)a" # edan !!e6ar a 'a$o !a e5#erien'ia "in "er in&err %#ido" #or !a" de%" $ina"+ Una "i!!a * n e"'ri&orio #ara 'ada #ar&i'i#an&e+
DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or in&rod 'e !a a'&i6idad+ Di6ide a !o" #ar&i'i#an&e" en #are)a" * di"&ri$ *e !a Ao)a de In"&r ''i-n #ara e! In&er'a%$io de Car&a"0 n !#i8 * #a#e! #ara 'ada #ar&i'i#an&e+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina F@ de 146

II+ Se # ede #er%i&ir &ener %" &ie%#o #ara e"'ri$ir !a 'ar&a o #ara 'o%#ar&ir "en&i%ien&o"+ III+ E! in"&r '&or # ede #ro#or'ionar na "e' en'ia de &-#i'o" #ara q e !a" $ina" # edan e5#!orar!o" #rogre"i6a%en&e d ran&e !a e5#erien'ia+ IC+ La" #are)a" # eden 4or%ar"e de di6er"a 1ndo!e3 Pare)a" 'a"ada"0 %ie%$ro" de di4eren&e" gr #o"0 'o!a$oradore"0 e&'+

2+ La" %e&4ora"0 !o" "1%i!e"0 !a" ana!og1a" * 'o%#ara'ione" 4re' en&e%en&e a* dan a e5#re"ar "en&i%ien&o"+ Por e)e%#!o 3 /Me "ien&o 'o%o "i %e . $ieran go!#eado/0 /Me "ien&o 'o%o "i %e . $ieran #a"ado #or n e5#ri%idor/0 /Me "ien&o 'o%o e! "o! q e "e a"o%a a &ra6D" de !a" n $e" en n d1a de &or%en&o 3 4re"'o0 $ri!!an&e * !!eno de 'o!or/+ ?+ I%gene" e"#e'14i'a" * !o" "en&ido" # eden &a%$iDn "er de &i!idad #ara e5#re"ar "en&i%ien&o" 3 Sonido 3 /Mi "en&i%ien&o " ena 'o%o+++/ O!4a&o 3 /Mi "en&i%ien&o . e!e 'o%o+++/ G "&o 3 /Mi "en&i%ien&o "a$e 'o%o+++/ ;a'&o 3 /Mi "en&i%ien&o &iene !a &e5& ra de+++/ Ci"&a 3 /E! 'o!or de %i "en&i%ien&o e"+++/ /Mi "en&i%ien&o "e 6e 'o%o/ L gar 3 /Sien&o 'o%o "i e"& 6iera 7"o$re0 en'i%a0 $a)o0 de&r"0 en4ren&e de0 en&re0 4 era de0 'on0 a! !ado de0 e&'9+++/ Mo6i%ien&o 3 /Sien&o 'o%o "i 4 era r#ido 7Ga)o0 !en&o0 .a'ia0 !e)o" de0 arri$a0 a$a)o0 den&ro0 4 era de0 dere'.o0 en '1r' !o"0 aden&ro * a4 era0 e&'9+++/ 4+ La 4or%a en !a ' a! e5#re"a a!go # ede indi'ar na di"#o"i'i-n %a*or o %enor #ara a" %ir re"#on"a$i!idad de n e"&ro" "en&i%ien&o"+ Po'a re"#on"a$i!idad 3 /Me 6 e!6e" !o'o/ 7C !#ando a !o" de%"9 A!&a re"#on"a$i!idad 3 /Rea!%en&e %e "ien&o %o!e"&o #or !o q e .i'i"&e/ 7;o%ado re"#on"a$i!idad9+ Si "&ed "e e"& re"#on"a$i!i8ando de " " "en&i%ien&o"0 &iende a "er %" dire'&o * a$ier&o+ Si "&ed e"& &ra&ando de en&ender !o q e " #are)a e"& "in&iendo0 e"' '.e ' idado"a%en&e0 #a'ien&e%en&e * 'on na %en&e a$ier&a+ ;ra&e de no &ener idea" #re'on'e$ida" de !o q e " 'o%#a2ero e"& e5#eri%en&ando en ' an&o a "en&i%ien&o"+ P ede &ener rea''ione" o "en&ir en 4or%a di4eren&e de !o q e "&ed e5#eri%en&ar1a en !a %i"%a "i& a'i-n A %en do0 6eri4iq e 'on " #are)a #ara 'on"&a&ar "i e"& o*endo !o %i"%o q e D! di'iendo+ E"&o "e # ede !ograr re#i&iendo en " " #ro#ia" #a!a$ra" !o q e D! .a di'.o0 o 'o%#arando " " "en&i%ien&o" en na "i& a'i-n "i%i!ar * #reg n&ando a " #are)a "i e"& en !o 'orre'&o+ E6i&e #reg n&ar a " #are)a '-%o "e "ien&e en !a %i"%a 4or%a en q e D! !o e5#!i'a0 e6i&e &ra&ar de .a$!ar de a!go di4eren&e a! "en&i%ien&o 7/; no de$er1a" "en&ir a"1/9+ Si !o" "en&i%ien&o" de " #are)a "on dirigido" .a'ia "&ed0 &ra&e de re'ordar q e
Pgina 6, de 146

4O,A DE TRABA,O AOVA DE INS;RUCCIONES DE IN;ERCAMGIO DE CAR;AS ;-%e"e die8 %in &o" #ara e"'ri$ir na 'ar&a a " 'o%#a2ero0 en !a q e de"'ri$a !a 4or%a en q e "e "ien&e a'er'a de! &e%a q e % & a%en&e .an "e!e''ionado+ A! #ar&i'i#ar " " "en&i%ien&o" "ea e"#e'14i'o0 616ido0 de"'ri#&i6o+ Ha q e " #are)a e" na #er"ona di4eren&e * # ede e5#eri%en&ar !a" 'o"a" en 4or%a di4eren&e a !a " *a0 e" i%#or&an&e q e "ea &an '!aro 'o%o "ea #o"i$!e a! de"'ri$ir " " "en&i%ien&o"+ ECI;E 3 ana!i8ar0 e5#!i'ar0 ) "&i4i'ar0 de4ender0 #er" adir o a#o!ogi8ar " " "en&i%ien&o"+ 1+ Indi'ar !o q e "ien&e" a'er'a de a!go0 a* da a q e "ea" %" e"#e'14i'o0 #or e)e%#!o 3 /Me "ien&o &ri"&e a'er'a de 7Lo q e " 'edi-9 #ero 'on&en&o de q e *o .a*a &enido 'ono'i%ien&o de e!!o/+ Indi'ando #orq e "e "ien&e en !a 4or%a en q e !o .a'e 7/Me "ien&o &ri"&e #orq e+++/ !!e6a a! an!i"i"0 !a e5#!i'a'i-n0 ) "&i4i'a'i-n o de4en"a de " "en&i%ien&o0 !e)o" de de"'ri$ir!o+ En4-q e"e en !a /4or%a/ en q e e5#eri%en&a " "en&i%ien&o a'er'a de n &e%a0 no /#orq D/ !o e5#eri%en&a+ Di"' !#ar n "en&i%ien&o di! *e " e5#re"i-n /E"&o no # ede "er i%#or&an&e #ero+++/ /No e" q e q iera ) "&i4i'ar%e0 #ero+++/ La" ora'ione" q e "e ini'ian 'on /Ho #ien"o/ no e5#re"an n "en&i%ien&o+ /Sien&o q e +++/ genera!%en&e "igni4i'a !o %i"%o q e /Ho #ien"o/+ E"&a" de'!ara'ione" " a!%en&e in&rod 'en n .e'.o0 o#ini-n0 #o"i'i-n arg %en&o0 e&'+ /Ho "o*/ o /Ho "ien&o/ a %en do ini'ian e5#re"ione" de "en&i%ien&o+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

"-!o "on "en&i%ien&o" * no ) i'io" "o$re " #er"ona+ En 4or%a "i%i!ar0 ' ando "&ed e"&D re"#ondiendo0 re' erde q e !o" "en&i%ien&o" "e e5#re"an %" dire'&a%en&e ' ando "e de"'ri$en en 4or%a "i%#!e0 "in ) i'io"+ Lo" ) i'io" &ienden a en4o'ar"e "o$re a!go %" q e e! "en&i%ien&o * #re"ionan a! q e e"' '.a+ V i'io 3 /Ho #ien"o q e ere" na #er"ona arrogan&e0 !a %" arrogan&e q e *o .a*a en'on&rado/+ De"'ri#'i-n 3 /C ando &< di'e" e"o0 %e "ien&o eno)ado/+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 61 de 146

5A ES8UE5A
OB,ETI/O:

4O,A DE TRABA,O

A* dar a 6er !a #ro#ia 6ida %" '!ara%en&e de"de !a #er"#e'&i6a de " % er&e i%aginada0 #ara %o&i6ar 6a!ore" * re4or8ar e! .e'.o de q e &oda61a "e ' en&a 'on a n 6ida #or de!an&e * q e "e # ede .a'er 'on e!!a !o q e "e q iera+
TAMA<O DE GRU6O:

I!i%i&ado+
TIEM6O RE8UERIDO:

De ?, a 4F %in &o"+
MATERIA5:

Pa#e! * !#i8 #ara 'ada #ar&i'i#an&e+


5UGAR:

Sa!-n a%#!io * $ien i! %inado0 a'ondi'ionado #ara q e !o" #ar&i'i#an&e" # edan e"'ri$ir+
DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or en&rega a 'ada #ar&i'i#an&e na .o)a de #a#e! * n !#i8+ II+ Le" #ide q e e"'ri$an " #ro#ia e"q e!a0 a! d1a de .o*0 e5#!i'ando q e 'ada no e" !i$re de e"'ri$ir!a en !a 4or%a q e #re4iera+ III+ E! in"&r '&or "o!i'i&a 6o! n&ario" q e q ieran 'o%#ar&ir 'on e! gr #o " e"q e!a+ IC+ Se 'o%en&a e! e)er'i'io en gr #o+ No&a3 E"&a din%i'a 'a "a en a!g na" #er"ona" ang "&ia0 #or !o ' a! e" i%#or&an&e q e e! in"&r '&or !a" &ranq i!i'e+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 62 de 146

LA ESIUELA E"&a din%i'a 'a "a en a!g na" #er"ona" ang "&ia0 #or !o ' a! e" i%#or&an&e q e e! in"&r '&or !a" &ranq i!i'e+ LLLLLLLLLLLLLLLLLLLL % ri- a*er a !a edad de LLLLLL Era %ie%$ro deLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL Le "o$re6i6en LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL En !a D#o'a de " % er&e "e dedi'a$a a LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL #ara !!egar a "erLLLLLLL LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL+ Ser re'ordado #or LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL #orq e LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL+ Ser !!orado #or LLLLLLLLLLLLLLLLL #orq eLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL E! % ndo #erder " 6a!io"a 'on&ri$ 'i-n en !a" rea" de LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL LLLL A nq e "ie%#re !o de"e-0 no !ogrLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL E! ' er#o "er LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL Se # eden en6iar 4!ore" LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL En ! gar de 4!ore" LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL A! &er%inar "e #edir a !o" #ar&i'i#an&e" q e reda'&en o&ra e"q e!a q e !e" g "&ar1a q e a#are'iera "i % rieran den&ro de F a2o"+ Co%en&ario" en gr #o+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 6? de 146

NO ES 5O 8UE 0O SIENTO
OB,ETI/O: I+ A'!arar !o" #ro#io" #en"a%ien&o" e5#re"ando !o 'on&rario de !o q e "e "ien&e+ II+ De"' $rir e! "en&ido * !a 6erdad de n e"&ra" e%o'ione"+ TAMA<O DE GRU6O: 2, #er"ona"0 di"&ri$ ido" de !a "ig ien&e %anera3 4 " $gr #o" de F #er"ona"+ TIEM6O RE8UERIDO: F %in &o" #or 'ada #ar&i'i#an&e+ MATERIA5: Ning no+ 5UGAR: E! %i"%o "a!-n en donde "e de"arro!!a e! ' r"o+ DESARRO55O: I+ Se e!ige e! %o%en&o %" !gido en e! de"arro!!o de a!g<n ' r"o o re ni-n de gr #o+ II+ Se "o!i'i&a q e 4or%en gr #o" de 'in'o #er"ona"+ 7Con !o" q e %a*or 'on4!i'&o "ien&an o "e # ede .a'er en e! gr #o &o&a!9+ III+ Se #ide q e a'&<en e5#re"ando "en&i%ien&o" 'on&rario" a !o" rea!e"+

CI+ Se #ide 'o%en&ario" * 'on'! "ione" "o$re !a e5#erien'ia+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 64 de 146

6A6E5ES IM6ACTANDO 5OS SENTIMIENTOS


OB,ETI/O:

I+ Per%i&ir a !o" #ar&i'i#an&e" o$&ener 'on'ien'ia de !o" #a#e!e" q e a'&<an+ II+ De"' $rir 'o%o !o" #a#e!e" #rod 'en "en&i%ien&o"+
TAMA<O DE5 GRU6O:

Un %1ni%o de o'.o #ar&i'i#an&e"+ 7P ede .a'er"e 'on n gr #o grande9+


TIEM6O RE8UERIDO:

Do" .ora" * %edia a#ro5i%ada%en&e


MATERIA5:

I+ Ro&a4o!io * %ar'adore"+ II+ Do" %ar$e&e" en $!an'o #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ III!+ Pa#e! en $!an'o * n !#i8 #ara 'ada #ar&i'i#an&e+
5UGAR:

III+ De"# D" #one en 4or%a de !i"&a en e! ro&a4o!io !o" #a#e!e"0 no a !a 6e8+ De"# D" de e"'ri$ir 'ada no3 a9 An n'ia e! #a#e! q e "er a'& ado * !o e5#!i'a $re6e%en&e+ $9 Ani%a a !o" #ar&i'i#an&e" a /%e&er"e den&ro/ de! #a#e! en "i!en'io+ '9 De)a q e !a a'&i6idad no 6er$a! d re no" &re" %in &o"0 de#endiendo de !o $ien q e e"&Dn re"#ondiendo !o" %ie%$ro" de! gr #o+ d9 Pide a !o" #ar&i'i#an&e" 7' ando e"&n 4 er&e%en&e i%#!i'ado" en !a a'&i6idad9 'ono8'an " " "en&i%ien&o" de /) "&o a.ora/0 dndo!e" no" &rein&a "eg ndo" #ara .a'er e"&o+ e9 Aa'e q e !o" #ar&i'i#an&e" e"'ri$an " " "en&i%ien&o" * '-%o "in&ieron e! #a#e!+ 7Do" o &re" %in &o"9+ LIS;A DE PAPELES A+>an4arr-n+ E5agerada agre"i-n a%ena8a a !o" de%"3 /O$"Dr6a!o % '.a'.i&o/ G+ G en % '.a'.o+ E5agerado 'a!or0 &ra&a de 'o%#!a'er a !o" de%"0 "onr1e3 /[q D $oni&o d1a\/ C+ V e8+ Cr1&i'a e5agerada 4a!&a de 'on4ian8a en !o" de%"0 !o" ' !#a3 /Ho "1 'ono8'o !a 6erdad/ D3 Pro&e'&or+ A#o*o e5agerado0 %i%a a !o" de%" !e" da 'aridad3 /DD)a%e a* dar&e/ E+ DD$i!+ E5agera "en"i$i!idad0 i%#o&en&e0 'on4 "o0 #a"i6o3 /Por 4a6or no %e .agan da2o/+ >+ Di'&ador+ E5agerada 4 er8a0 #a&erna!i"&a * a &ori&ario0 %anda3 /[Aa8 e"&o( no .aga" aq e!!o\/ G+ Co!gado+ De#enden'ia e5agerada0 !e g "&a q e ' iden de D!0 %ane)ado #or !o" de%"3 /No # edo 6i6ir "in &i/+ A+ Ca!' !ador+ E5agerado 'on&ro!0 #er4e''ioni"%o0 &ra&a de $ r!ar a !o" de%"3 /E"&o no e"& $ien/+ C+ De"# D" de! <!&i%o #a#e!0 !o" .a'e re4!e5ionar "o$re !a" "ig ien&e" #reg n&a" * ! ego e"'ri$ir " " re"# e"&a"+ 7Die8 %in &o"9+ C+ E! in"&r '&or di"&ri$ *e !o" %ar$e&e" en $!an'o en&re !o" #ar&i'i#an&e" * !e" di'e q e 'ada no e" #ara e"'ri$ir en D! " #a#e! 4a6ori&o0 !o #ongan en " #e'.o * ! ego en 4or%a "i!en'io"a !o a'&<en+ 7Cin'o a die8 %in &o"9+ CI+ E! in"&r '&or de&iene !a re#re"en&a'i-n * .a'e q e !o" #ar&i'i#an&e" regi"&ren " " "en&i%ien&o" "o$re e! e5#eri%en&o * " rea''i-n a D!+ 7;re" a 'in'o %in &o"9+ CII+ E! in"&r '&or #one !a !i"&a de #a#e!e" en e! ro&a4o!io0 .a'iendo no&ar q e !o" #a#e!e" q e e"&n no 4ren&e a! o&ro "on o# e"&o"+ E5#!i'a q e !a " #o"i'i-n e" q e no .i'i%o" e! #a#e! o# e"&o a! 4a6ori&o+ N e6a%en&e di"&ri$ *e %ar$e&e" en $!an'o * .a'e q e 'ada #ar&i'i#an&e" e"'ri$a en e! #a#e! o# e"&o a! 4a6ori&o+

Un ' ar&o en e! ' a! !o" #ar&i'i#an&e" # edan %o6er"e !i$re%en&e+


DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or in6i&a a !o" #ar&i'i#an&e" a a'& ar en na dra%a&i8a'i-n+ No re6e!a !o" o$)e&i6o" de !a e5#erien'ia+ E! in"&r '&or di'e q e de"'ri$ir #are" de #a#e!e" e5&re%o" q e !a gen&e a'& ar * q e 'ada #ar de #a#e!e" %o"&rar #o!aridade"+ Le" #ide q e a'&<en !o" #a#e!e" en 4or%a "i!en'io"a d ran&e no" &re" %in &o" de"# D" q e !o" de"'ri$a+ II+ E! in"&r '&or di"&ri$ *e #a#e! * !#i8 a !o" #ar&i'i#an&e"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 6F de 146

CIII+ Lo" #ar&i'i#an&e" en "i!en'io0 a'&<an e! #a#e! o# e"&o a! 4a6ori&o+ 7De 'in'o a die8 %in &o"0 *a q e e! #a#e! e" #o'o 4a%i!iar #ara !o" #ar&i'i#an&e" !e" !!e6ar a!g<n &ie%#o /aden&rar"e/ en D! * a'& ar!o rea!%en&e/9+ IE+ Se dan in"&r ''ione" a !o" #ar&i'i#an&e" #ara q e e"'ri$an " " "en&i%ien&o" a! a'& ar+ 7De &re" a 'in'o %in &o"9+ E+ E! in"&r '&or !o" .a'e re4!e5ionar * e"'ri$ir " " rea''ione" en &odo e! e)er'i'io+ Lo" ani%a a 'ono'er 'o%o "e #rod )eron !o" "en&i%ien&o" %ien&ra" a'& a$an+ 7Cin'o %in &o"9+ EI+ E! gr #o .a'e n an!i"i" de &odo e! e)er'i'io+ E! in"&r '&or # ede e"'ri$ir en e! ro&a4o!io ' a!q ier # n&o "o$re"a!ien&e+ ;a%$iDn # ede en4o'ar"e en !a ne'e"idad de &ener /#are)a"/ q e req ieren !o" #a#e!e" #ara a'& ar"e0 #or e)e%#!o0 e! /dD$i!/ e" 61'&i%a de! /di'&ador/0 e! /) e8/ de$e &ener a q iDn ) 8gar0 e&'+ /ARIACIONES: I+ La a'&i6idad # ede #arar"e de"# D" de! #a"o IC+ II+ Se # eden in'! ir #a#e!e"0 in'! *endo /#o"i&i6o"/+ III+ Se # ede a2adir n #a"o de re&roa!i%en&a'i-n0 d ran&e e! ' a! !o" #ar&i'i#an&e" "e di'en 'o%o "e 6en en&re e!!o" de a' erdo a !o" #a#e!e" a'& ado"+ IC+ Se # eden dar in"&r ''ione" a !o" #ar&i'i#an&e" q e "igan a'& ando e! #a#e! 4a6ori&o o e! o# e"&o %ien&ra" .a'en na !a$or+ C+ En e! #a"o C0 "e # ede #edir a !o" #ar&i'i#an&e" q e &o%en no&a" "o$re " #a#e! 4a6ori&o * ! ego !o de"'ri$an gr4i'a%en&e+ C!+ E! e)er'i'io "e # ede 'o%$inar 'on na #!&i'a "o$re e! a &oa'& a!i8a'i-n #er"ona!+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 66 de 146

6OBRECITO GATITO
OB,ETI/O:

I+ E! in"&r '&or dirige na di"' "i-n "o$re !a" 'ond '&a" * a'&i& de" %o"&rada" en e! e)er'i'io+

I+ Ani%ar * energe&i8ar a n gr #o 4a&igado+ II+ I! "&rar !a $<"q eda de /'ari'ia"/


TAMA<O DE5 GRU6O:

I!i%i&ado+
TIEM6O RE8UERIDO:

;rein&a %in &o"+


MATERIA5:

Ning no+
5UGAR:

Un ! gar !o " 4i'ien&e%en&e grande #ara q e !o" #ar&i'i#an&e" # edan e"&ar "en&ado" en '1r' !o"+
DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or indi'a a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e "ien&en en e! #i"o en '1r' !o+ II+ E! in"&r '&or "e!e''iona a n #ar&i'i#an&e * !e indi'a q e D! "er e! ga&o+ A"i%i"%o !e %en'iona q e de$er 'a%inar en ' a&ro #a&a" * de$er %o6er"e de n !ado a o&ro .a"&a de&ener"e 4ren&e a ' a!q iera de !o" #ar&i'i#an&e" * .a'er % e'a" * %a !!ar &re" 6e'e"+ III+ E! in"&r '&or e5#!i'a a !o" #ar&i'i#an&e" q e ' ando e! ga&o "e #are 4ren&e a e!!o" * %a<!!e &re" 6e'e"0 !a #er"ona de$er a'ari'iar!e !a 'a$e8a * de'ir!e /#o$re'i&o ga&i&o/0 "in re1r"e+ E! q e "e r1a0 #ierde * da na #renda0 "a!e de! ) ego o !e &o'ar e! & rno de a'& ar 'o%o /ga&o/+ 7Se de$e e"&a$!e'er na de !a" &re" nor%a" * de'ir !a 'ondi'i-n a! #rin'i#io de! e)er'i'io9+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 6K de 146

REGA5AR 5A +E5ICIDAD
E?6ERIMENTANDO 5A RETROA5IMENTACI>N 6OSITl/A OB,ETI/OS:

I+ Pro' rar n '!i%a de 'on4ian8a0 a &oe"&i%a * re4 er8o #o"i&i6o den&ro de n gr #o #eq e2o+ II+ E5#eri%en&ar e! dar * e! re'i$ir re&roa!i%en&a'i-n #o"i&i6a de na 4or%a no a%ena8an&e+
TAMA<O DE5 GRU6O:

II+ E! in"&r '&or .a'e na a4ir%a'i-n 'o%o /a 6e'e" go8a no %" 'on n rega!o #eq e2o q e 'on no grande+ Sin e%$argo0 e" 'o%<n q e no" #reo' #e%o" de no #oder .a'er 'o"a" grande" #or !o" de%" * o!6ida%o" !a" #eq e2a" 'o"a" q e e"&n !!ena" de "igni4i'ado+ En e! e)er'i'io q e "ig e e"&are%o" dando n #eq e2o rega!o de 4e!i'idad a 'ada no de !o" de%"/+ III+ E! in"&r '&or in6i&a a 'ada #ar&i'i#an&e a e"'ri$ir n %en"a)e a 'ada no de !o" de%" %ie%$ro" de! gr #o+ Lo" %en"a)e" de$en !ograr .a'er q e !a #er"ona "e "ien&a $ien a! re'i$ir!o+ IC+ E! in"&r '&or re'o%ienda 6ario" %odo" de dar re&roa!i%en&a'i-n #o"i&i6a de %odo q e &odo" # edan en'on&rar %edio" de e5#re"i-n a n #ara aq e!!o" q e no "e 'ono'en $ien o no "e "ien&en 'er'ano"+ Le" # ede de'ir q e3 1+ ;ra&en de "er e"#e'14i'o"+ Digan3 /Me g "&a 'o%o "onr1e" a !o" q e 6an !!egando/ * no /Me g "&a & a'&i& d/+ 2+ E"'ri$an n %en"a)e e"#e'ia! #ara 'ada #er"ona * no a!go q e # eda a#!i'ar"e a 6ario"+ ?+ In'! *a a &odo" !o" #ar&i'i#an&e"0 a n ' ando no !o" 'ono8'a $ien+ E"'o)a aq e!!o a !o q e !a #er"ona re"#onda #o"i&i6a%en&e+ 4+ ;ra&e de de'ir!e a 'ada no !o q e e" 6erdadera%en&e i%#or&an&e o !o no&a$!e de " 'o%#or&a%ien&o den&ro de! gr #o0 #orq D !e g "&ar1a 'ono'er!o" %e)or o #orq D e"& 'on&en&o de e"&ar 'on D! en e! gr #o+ F+ Aaga " %en"a)e #er"ona!3 U"e e! no%$re de !a o&ra #er"ona0 & &De!o * &i!i'e &Dr%ino" &a!e" 'o%o /Me g "&a/ o /Sien&o/+ 6+ D1ga!e a 'ada #er"ona q D e" !o q e de D!0 !o .a'e n #o'o %" 4e!i8+ 7E! in"&r '&or # ede di"&ri$ ir!a" o #oner!a" en e! ro&a4o!io9+ C+ Se ani%a a !o" #ar&i'i#an&e" a q e 4ir%en " " %en"a)e"0 #ero &ienen !a o#'i-n de no .a'er!o+

De "ei" a die8 #ar&i'i#an&e" q e .a*an e"&ado ) n&o" en n gr #o+


TIEM6O RE8UERIDO:

A#ro5i%ada%en&e 'in'o %in &o" #or #ar&i'i#an&e * no" &rein&a %in &o" #ara de"arro!!ar e! e)er'i'io
MATERIA5:

L#i'e" * #a#e!+
5UGAR:

Me"a" o e"'ri&orio" 7Si no .a* di"#oni$!e"0 "ar &a$!a" o&ra " #er4i'ie "-!ida9+ Lo" #ar&i'i#an&e" de$en e"&ar !o'a!i8ado" a!rededor de! ' ar&o de %odo q e &engan n #o'o de #ri6a'idad %ien&ra" e"'ri$en+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or di"&ri$ *e !#i'e" * #a#e!+ Cada #ar&i'i#an&e re'i$e #a#e! " 4i'ien&e #ara e"'ri$ir n %en"a)e a 'ada no de !o" o&ro" %ie%$ro" de! gr #o+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 6J de 146

CI+De"# D" de &er%inar &odo" !o" %en"a)e"0 e! in"&r '&or #ide q e "e do$!en * "e e"'ri$a e! no%$re de! de"&ina&ario en !a #ar&e e5&erior+ Le" #ide q e !o" re#ar&an * !o" #ongan en e! ! gar q e !a #er"ona e"'ogi'o%o /$ 8-n/+ CII+ C ando "e .an en&regado &odo" !o" %en"a)e"0 "e #ide a !o" #ar&i'i#an&e" digan ' !e" !o" ani%aron %"0 a'!aren ' a!q ier d da q e &engan "o$re a!g<n %en"a)e * q e de"'ri$an !o" "en&i%ien&o" q e & 6ieron d ran&e e! e)er'i'io+ /ARIACIONES: I+ Se #er%i&e q e !o" #ar&i'i#an&e" "-!o en61en %en"a)e" a aq e!!o" a !o" q e 'ono'en $ien * en 4or%a #o"i&i6a+ II+ Se # ede 6ariar e! 'on&enido .a'ia na re&roa!i%en&a'i-n nega&i6a+ Una a!&erna&i6a e" &ener do" 4a"e"0 na #o"i&i6a * o&ra nega&i6a+ Se # ede a!&ernar en e! orden de !a" e&a#a"+ III+ P ede en4o'ar"e !a re&roa!i%en&a'i-n "o$re 'ada #ar&i'i#an&e de! gr #o a !a 6e8+ Lo" #ar&i'i#an&e" # eden e"'ri$ir %en"a)e" a na #er"ona q e e"& adi6inando !a re&roa!i%en&a'i-n q e re'i$ir+ IC+ E! #ro'e"o # ede "er genera!i8ado e in'! ir 'a"i ' a!q ier 'on&enido+ E)e%#!o"3 /Lo q e no # edo de'ir&e e"+++/0 /Ere" !a #er"ona 7 n ad)e&i6o " #er!a&i6o9 en e"&e gr #o/0 /;e q iero #orq e+++/0 /;e #ongo en e! ! gar n<%ero en re!a'i-n 'on%igo en e"&e gr #o #orq e+++/+ C+ Se # eden in&er'a%$iar rega!o" * .a'er!o" 'o%o na re&roa!i%en&a'i-n "i%$-!i'a+ Se # ede #edir a !o" #ar&i'i#an&e" &raigan

n o$"eq io #er"ona! q e "ea i%#or&an&e #ara e!!o"+ ;a%$iDn "e !e" # ede "o!i'i&ar rega!o" "i%$-!i'o"0 &a!e" 'o%o 4!ore"0 #iedra0 .o)a"0 !i$ro"0 #in& ra"0 e&'

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 6@ de 146

REGA5OS
OB,ETI/O: I+ Cierre de! #ro'e"o /G"i'o/ de !a %o&i6a'i-n de a4i!ia'i-n0 a#rendiendo a /Dar/ * a /Re'i$ir+ II+ Pro#i'iar !a re4!e5i-n * !a a'e#&a'i-n de !o" de%"+ III+ Ca!orar e! grado de a'e#&a'i-n 4eedB$a'N+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: ?, %in &o"+ MATERIA5: ;ar)e&a" * !#i'e"+ 5UGAR: E! %i"%o "a!-n donde "e rea!i8a e! ' r"o DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or indi'a a !o" #ar&i'i#an&e" q e aq e! q e q iera dar!e n rega!o "i%$-!i'o0 q e # ede "er na idea o n de"eo0 a o&ra #er"ona0 !o #odr .a'er e"'ri$iDndo!o en na de e"&a" &ar)e&a"+

II+ E! in"&r '&or "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e #ongan de #ie * 4or%en n 'ir' !o+ III+ La" &ar)e&a" * !#i'e" "e 'o!o'arn en e! 'en&ro de! '1r' !o+ IC+ E! in"&r '&or in4or%a a !o" #ar&i'i#an&e" q e3 /Si a!g ien de"ea agrade'er a &odo" e! rega!o re'i$ido0 # ede .a'er!o0 #ero "in e5#re"i-n 6er$a!/+ C+ Lo" #ar&i'i#an&e" &o%arn !o" %a&eria!e"0 e!a$orarn !a" &ar)e&a" * "e !a" en&regarn a q ien e"'ogieron+ La #er"ona q e re'i$e e! rega!o !eer !a &ar)e&a * re4!e5ionar "o$re !o q e di'e * no .ar ning<n 'o%en&ario+ CI+ En "e"i-n #!enaria e! in"&r '&or ana!i8a !a 6i6en'ia .a'iendo #reg n&a" 'o%o3 a9 :C-%o "e "ien&en= $9 :De q D "e .an dado ' en&a= '9 :C-%o 6a!oran e"e rega!o= d9 :I e &i!idad #ien"a dar!e= CII+ En 'a"o de no .a$er e"#on&aneidad en !a #ar&i'i#a'i-n0 e! 'oB in"&r '&or * e! in"&r '&or %ode!arn+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina K, de 146

SUBCATEGORIA: VALORES
ACLARACIN DE CALORES
OB,ETI/O: !+ De%o"&rar q e !o" 6a!ore" 6ar1an de a' erdo 'on !a" #er"ona"+ II+ Con'ien&i8ar a !o" %ie%$ro" #ar&i'i#an&e" "o$re e! #ro$!e%a de !o" 6a!ore" di4eren&e"+ TAMA<O DE GRU6O: Die8 #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO3 Cein&io'.o %in &o"+ MATERIA53 !+ Pa#e! en $!an'o0 !#i8 o $o!1gra4o+ II+ Ao)a 'on &re" 4ra"e"+ 5UGAR: Una "a!a " 4i'ien&e%en&e a%#!ia 'on "i!!a"0 #ara a'o%odar a &odo" !o" %ie%$ro" #ar&i'i#an&e"+ DESARRO55O:

!+ E! in"&r '&or e5#!i'a a! 'o%ien8o e! e)er'i'io0 * a 'on&in a'i-n di"&ri$ *e na .o)a 'on 4ra"e" a 'ada %ie%$ro0 #ara q e # eda e"'oger !a %" i%#or&an&e en&re !a" &re"+ La" &re" 4ra"e" # eden "er( #or e)e%#!o3 ] Ser genero"o 'on !a" de%" #er"ona"+ ] Ser " #ro#io )e4e+ ] ;ener a%igo" 'o%#re"i6o"+ II+ Ae'.a !a e!e''i-n0 "e 4or%an " $gr #o"0 ) n&ndo"e !o" %ie%$ro" de a' erdo 'on !a e!e''i-n .e'.a+ Aq e!!o" q e e"'ogieron0 #or e)e%#!o0 !a #ri%era 4ra"e 'o%o %" i%#or&an&e0 di"' &irn !a" ra8one" q e & 6ieron #ara .a'er!o0 A"1 "e 4or%an " $gr #o" "e%e)an&e"0 #ara 'ada 4ra"e+ III+ De"# D" de no" die8 %in &o" de di"' "i-n "e 4or%a e! #!enario0 #ara e5#oner a &odo" !o" #ar&i'i#an&e" !a" ra8one" de !a e!e''i-n de &a! o ' a! 4ra"e+ CI+ A! 4ina!0 .a$r &ie%#o #ara o#inione" "o$re !a e5#erien'ia 6i6ida en e! e)er'i'io+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina K1 de 146

AD,ETI/OS: UNA RETROA5IMENTACI>N


OB,ETI/OS: I+ A* dar a !o" #ar&i'i#an&e" a a'!arar !o" 6a!ore" q e "e a#!i'an a !a" re!a'ione" . %ana"+ II+ E"&a$!e'er !a" nor%a" de "o!i'i&ar * dar re&roa!i%en&a'i-n &an&o nega&i6a 'o%o #o"i&i6a+ TAMA<O DE5 GRU6O: I!i%i&ado TIEM6O RE8UERIDO: A#ro5i%ada%en&e na .ora+ MATERIA5: I+ Ao)a" de ro&a4o!io0 #! %one"0 * 'in&a ad.e"i6a+ II+ Pa#e! * !#i8 #ara 'ada %ie%$ro+ 5UGAR: Un "a!-n 'on #arede" di"#oni$!e" #ara #egar !i"&a" de ad)e&i6o" #ara q e &odo" !a" # edan 6er+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or a6i"a a !o" #ar&i'i#an&e" q e e"&n a # n&o de .a'er /#r e$a"/ en #are)a"0 "in di"' &ir !o" o$)e&i6o" de !a a'&i6idad+ L ego da !a" "ig ien&e" in"&r ''ione"3 /AR;ICULO 1+ Pien"e en AIUELLA #er"ona de e"&e % ndo 7q e no "ea "&ed9 'on !a q e &iene !a re!a'i-n MAS "a&i"4a'&oria+ E"'ri$a &re" ad)e&i6o" q e de"'ri$an a e"&a #er"ona/ 7#a "a de do" a &re" %in &o"9+ / A e"&a a!& ra "e # ede i%aginar de q e "e &ra&a e! "eg ndo ar&1' !o+ Pien"e en AIUELLA #er"ona de e"&e

% ndo 'on !a q e I!e6a !a re!a'i-n MENOS "a&i"4a'&oria+ E"&a de$e "er na #er"ona di4eren&e+ A.ora ano&e &re" ad)e&i6o" q e de"'ri$an a ESA #er"ona/ 7#a "a de do" a &re" %in &o"9+ II+ E! in"&r '&or a# n&a q e !a #r e$a arro)a na "o%era indi'a'i-n de !o" 6a!ore" #ro#io"( e"&o e"0 !o" ad)e&i6o" di'en %" de! e"'ri&or q e de !a #er"ona de"'ri&a+ Ga"ndo"e en !a !i"&a de ad)e&i6o" q e dieron0 a !o" #ar&i'i#an&e" "e !e" indi'a q e e"'ri$an na ora'i-n q e e%#ie'e 'on !a 4ra"e3 /So* e! &i#o de #er"ona q e 6a!ora+++/ III+ Lo" #ar&i'i#an&e" 4or%an #are)a" 'on !a" #er"ona" 'er'ana"+ Co%#ar&en !o q e !a #r e$a indi'- "o$re e!!o"0 #ero NO di"' &en "o$re !a" #er"ona" de q iene" e"'ri$ieron !o" ad)e&i6o"+ 7'in'o %in &o"9+ IC+ E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e 'on&ri$ *an 'on !o" ad)e&i6o" q e .a*an e"'ri&o en e! ar&i' !o ^!( !o" en!i"&a en orden a!4a$D&i'o "o$re !a .o)a de ro&a4o!io+ L ego "e en!i"&an !o" ad)e&i6o" en e! ar&1' !o ^2+ A%$a" !i"&a" "e 'o!o'an na 'on&ra !a o&ra "o$re !a #ared de &a! %odo q e !o" #ar&i'i#an&e" !a" # edan !eer 'on 4a'i!idad+ C+ E! in"&r '&or an n'ia q e !a "ig ien&e 4a"e de !a a'&i6idad 'on"i"&ir en na re&roa!i%en&a'i-n+ In"&r *e a !o" #ar&i'i#an&e" a e"'oger n %ie%$ro 'on q iDn 'o%#ar&ir &an&o !a re&roa!i%en&a'i-n #o"i&i6a 'o%o !a nega&i6a+ L ego indi'a q e n %ie%$ro de 'ada #are)a "o!i'i&e re&roa!i%en&a'i-n "o$re D! &an&o de !a !i"&a #o"i&i6a 'o%o nega&i6a AN;ES de de"'ri$ir"e a "i %i"%o+ L ego !a o&ra #are)a .a'e !o %i"%o+ 76ein&e %in &o"9+ CI+ E! in"&r '&or en'a$e8a na di"' "i-n "o$re !a e5#erien'ia en&era+ P ede "o!i'i&ar 'o%en&ario" "o$re !a &enden'ia a o4re'er re&roa!i%en&a'i-n de e6a! a'i-n a o&ro" %ie%$ro"0 * !o" "en&i%ien&o" q e "e a"o'ian a! dar * re'i$ir re&roa!i%en&a'i-n0 &an&o #o"i&i6a 'o%o nega&i6a+ /ARIACIONES: I+ E! n<%ero de ad)e&i6o" en a%$o" ar&1' !o" # ede 6ariar0 #or e)e%#!o0 #ara gr #o" grande"0 "e # ede #edir "-!o n ad)e&i6o+ II+ E! &e%a de! ad)e&i6o # ede 6ariar+ O&ro" &e%a" # eden "er3 'ondi'ione" de &ra$a)o0 di"'i#!ina0 )e4e %e)orZ#eor 7'o!ega0 e%#!eado0 e&'+9+ Pgina K2 de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

III+ A! #a"o IC # ede "eg ir n /re'e"o/0 #ara dar &ie%#o a q e "e d #!iq en * di"&ri$ *an !a" !i"&a" a &odo" !o" #ar&i'i#an&e"+ IC+ En ! gar de !a re&roa!i%en&a'i-n 7o #ara 'o%#!e%en&ar!a9 "e # eden "ar !a" !i"&a" #ara na a &oBa"e"or1a * na a &oBa#er& ra+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina K? de 146

AUTOBIOGRA+@A DE /A5ORES
OB,ETI/O: I+ E5#!orar !o" 6a!ore" q e na #er"ona .a 4or%ado+ II+ Pra'&i'ar e! "o de indi'adore" de 6a!or 'o%o n %edio #ara de"' $rir di'.o" 6a!ore"+ III+ Para 'o%#ar&ir 6a!ore" 'on o&ro"0 'on e! 4in de a %en&ar e! de"arro!!o #er"ona! * a %en&ar !a 'on4ian8a de! gr #o0 a"1 'o%o e! en&endi%ien&o+ TAMA<O DE5 GRU6O: Lo" #ar&i'i#an&e" &ra$a)an en 4or%a inde#endien&e0 ! ego 4or%an gr #o" de ' a&ro a "ei" #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: A#ro5i%ada%en&e &re" .ora"0 de#endiendo de! &a%a2o de! gr #o+ MATERIA5: Un !#i8 * na !i$re&a de a# n&e" #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or in6i&a a !o" #ar&i'i#an&e" a re4!e5ionar "o$re " " 6ida"+ 7En e"&e # n&o no "e &o'an ni 6a!ore" ni indi'adore" de 6a!ore"+ 9 Le" indi'a a !o" #ar&i'i#an&e" q e &ienen %edia .ora #ara e"'ri$ir &re" de"'ri#'ione"0 en !a 4or%a "ig ien&e3 1+ Una de"'ri#'i-n de !a 6ida 4a%i!iar+ 2+ Una de"'ri#'i-n de !a 6ida de &ra$a)o+ 7in'! *endo ed 'a'i-n * o' #a'i-n9+

?+ Una de"'ri#'i-n de! "o de! &ie%#o a ni6e! #er"ona! 7e! ' a! # ede in'! ir en&re&eni%ien&o"0 de#or&e"0 !e'& ra0 a%igo"0 e&'+9+ II+ Lo" #ar&i'i#an&e" e"'ogen o&ra" #er"ona" 'on !a" ' a!e" "e "ien&an a g "&o #ara 'o%#ar&ir a!go de " .i"&oria #er"ona!+ Cada #er"ona &o%a a#ro5i%ada%en&e 'in'o %in &o"( n gr #o de ' a&ro #er"ona" ne'e"i&ar 6ein&e %in &o"0 e&'++ III+ Lo" #ar&i'i#an&e" re" %en " &ra$a)o en 4or%a indi6id a!+ E! in"&r '&or !o" dirige0 #ara q e re4!e)en en !a" 6ida" q e .an de"'ri&o0 .a'iDndo!e" !a" "ig ien&e" #reg n&a" * e"' '.ando !a" re"# e"&a" 'rono!-gi'a%en&e+ 1+ :C a! e" !a de'i"i-n %" i%#or&an&e q e .e &o%ado en %i 6ida 4a%i!iar0 en %i &ra$a)o * en %i 6ida #er"ona!=+ 2+ :I D %e&a"0 a"#ira'ione"0 a'&i& de"0 in&ere"e"0 "en&i%ien&o"0 'reen'ia"0 #reo' #a'ione" * a'&i6idade" re4!e)an %i .i"&oria 4a%i!iar0 %i &ra$a)o * %i 6ida=+ ?+ :D-nde o en q D .e ga"&ado !a %a*or #ar&e de %i dinero0 de %i &ie%#o * de %i energ1a=+ E"&e #a"o "e !!e6a a#ro5i%ada%en&e %edia .ora+ IC+ E! in"&r '&or .a'e na $re6e !e'& ra "o$re e! de"' $ri%ien&o de 6a!ore" a de !o q e e!!o" .a*an de"' $ier&o a'er'a de " " 6a!ore"0 4i)an e! #a#e! 'on n a!4i!er en " " ro#a" * "e #a"ean a!rededor en "i!en'io0 !e*endo !o q e !o" de%" de"' $rieron+ E"&o "ir6e0 genera!%en&e0 #ara a %en&ar !a 'on4ian8a0 e! en&endi%ien&o * !a 'o.e"i-n en&re !o" %ie%$ro" de! gr #o+ C+ O&ra" a'&i6idade" # eden "ar"e en 'o%$ina'i-n 'on !a A &o$iogra41a de Ca!ore"0 !a a'&i6idad de P!anea'i-n de Cida * e!
Pgina K4 de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

E"' do de Ar%a" 7#+F? Una G 1a Pr'&i'a #ara !a C!ari4i'a'i-n de Ca!ore"9 "on a!g no" e)e%#!o"+ &ra6D" de !o" indi'adore" de 6a!ore"+ CI+ Lo" #ar&i'i#an&e" regre"an a " " gr #o" #eq e2o" * "e "an no" a o&ro" 'o%o re' r"o #ara e5#!orar * de"' $rir !o" 6a!ore" q e .an e"&ado in&en&ando 6i6ir+ Cada #ar&i'i#an&e &iene q in'e %in &o"( #or !o &an&o n gr #o de ' a&ro #er"ona" ne'e"i&ar1a a#ro5i%ada%en&e de na .ora+ CII+ E! in"&r '&or # ede organi8ar na "e"i-n genera! en donde &odo" 'o%#ar&an !o" %" i%#or&an&e" o %" in&ere"an&e" de"' $ri%ien&o" q e .a*an .e'.o a'er'a de "i %i"%o"0 * de " " 6a!ore"+ Lo" #ar&i'i#an&e" re'i$en in"&r ''ione" en e! "en&ido de q e ne'e"i&an 'o%#ar&ir "o!a%en&e !o q e e!!o" de"een+ /ARIACIONES: I+ E! in"&r '&or # ede #er%i&ir0 q e !o" #ar&i'i#an&e" &i!i'en na .ora * %edia #ara e"'ri$ir na a &o$iogra41a "i%#!e &o'ando # n&o" 'o%o " 6ida 4a%i!iar0 " &ra$a)o * " 6ida #er"ona!( * ! ego in&rod 'ir !a a'&i6idad de G<"q eda de Indi'adore" de Ca!ore" 7#+ 1??0 Una G 1a Pr'&i'a #ara !a C!ari4i'a'i-n de Ca!ore"9 d ran&e na .ora * %edia+ Lo" #ar&i'i#an&e" 4or%an gr #o" de ' a&ro a "ei" #ara 'o%#ar&ir 7d ran&e .ora * %edia9 !o q e .a*an de"' $ier&o+ II+ 7A9 La a &o$iogra41a # ede &ener di4eren&e" 4or%a" en " e"&r '& ra+ La" "ig ien&e" #reg n&a" * no&a" # eden "er "ada" 'o%o g 1a+ 7No&a3 a!g no" de !o" "ig ien&e" # n&o" # eden #are'er re#e&i&i6o"0 #ero "e re4ieren a di4eren&e" a"#e'&o" de &e%a" "i%i!are"0 de &a! 4or%a q e !o" #ar&i'i#an&e" # eden e"'oger !o" q e %" '!ara%en&e re#re"en&en " " e5#erien'ia"+9+

1+ :C !e" "on !a" de'i"ione" i%#or&an&e" q e .a" .e'.o * q e .an &enido 'on"e' en'ia" 4e!i'e" #ara &i=+ 2+ :C ! e" !a 6er"i-n idea! de !o q e 6a" .a'er 'on & 6ida=+ ?+ :C ! "er1a !a 'a "a #or !a q e e"&ar1a" di"# e"&o a %orir=+ 4+ Aa8 na !i"&a de !a '!a"e de a'&i6idade" en !a" q e .a" dedi'ado na 'an&idad 'on"idera$!e de & &ie%#o+ F+ :En q e .a" ga"&ado !a %a*or #ar&e de & dinero=+ 6+ Si # diera" e"&ar .a'iendo !o q e a &i &e g "&a :I e e"&ar1a" .a'iendo=+ K+ :C ! e" & a'&i6idad 4a6ori&a=+ J+ Da !a .i"&oria de & #a"a&ie%#o 4a6ori&o o de !a a'&i6idad a !a q e dedi'a" & " &ie%#o" !i$re"+ @+ :C ! e" & #!an de 6ida=+ 1,+ :C !e" o$)e&i6o" &iene" #ara & 6ida=+ 11+ Aa8 na !i"&a * de"'ri$e a !a gen&e i%#or&an&e en & 6ida+ 1 2+ De"'ri$e !a 4i!o"o41a de & 6ida+ 1?+ Aa8 na !i"&a de !a" 'o"a"0 !a" idea" * de !a gen&e q e &e agrada0 * de"'ri$e !o q e &e g "&a de e!!a"+ 14+ De !o" 6a!ore" q e re'i$i"&e de & 4a%i!ia0 :C !e" .a" a'e#&ado * ' a!e" .a" re'.a8ado=+ 1F+ :C ! 'on"idera" q e e" & #o&en'ia! en !a 6ida=+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina KF de 146

16+ :I D '!a"e de #er"ona "er" den&ro de die8 a2o"=+ 1K+ :C !e" "er1an & " 6a'a'ione" idea!e"=+ 7G9 E! in"&r '&or # ede o#&ar #or .a'er 'o#ia" de e"&a" #reg n&a" * re#e&ir!a" en&re !o" #ar&i'i#an&e"0 o # ede .a'er na !i"&a de e!!a" en n #i8arr-n+ III+ Si+ "e &i!i8a na a'&i6idad de a &o$iogra41a en n &a!!er de &ra$a)o de na d ra'i-n9 de do" a &re" d1a"0 !o" #ar&i'i#an&e" # eden e"'ri$ir en e! #a#e!+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina K6 de 146

BANDERAS
OB,ETI/O: I!+ Pro#i'iar na e5#!ora'i-n "o$re !a '!ari4i'a'i-n de 6a!ore" #or %edio de !a in&er#re&a'i-n 'rea&i6a de "igni4i'ado"+ II+ Pro%o6er n %a*or en&endi%ien&o "o$re 6a!ore"0 %e&a" * #o&en'ia! indi6id a!+ III+ Pro#or'ionar n e"#a'io #ara !a a &orre6e!a'i-n de !a" a"#ira'ione" #er"ona!e" de !o" #ar&i'i#an&e"+ IC+ E5a%inar '-%o !o" idea!e" #er"ona!e" 7ne'e"idade" * a"#ira'ione" #er"ona!e"9 a4e'&an a !a &o%a de de'i"ione"+ TAMA<O DE GRU6O: Cein&e #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: Do" .ora"+ MATERIA5: I+ Ao)a" de ro&a4o!io * %ar'adore"+ II+ Una .o)a &a%a2o 'ar&a #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ III+ L#i'e" de 'o!ore" * #a#e! adi'iona!+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io * $ien i! %inado+

DESARRO55O: I!+ E! in"&r '&or 'o%ien8a di'iendo q e !a a'&i6idad q e e"&n a # n&o de rea!i8ar0 !e" a* dar a de"' $rir * a '!ari4i'ar " " %e&a"0 6a!ore" * #o&en'ia! #er"ona! #ara #oder ' %#!ir e! !ogro de " " %e&a" * !a "a&i"4a''i-n de " " 6a!ore"+ II+ Mani4ie"&a q e "on e!!o"+ !o" #ar&i'i#an&e" %i"%o" !o" q e e5a%inarn e"&o" e!e%en&o" #or "1 "o!o"0 en #ri%era in"&an'ia0 * q e de"# D"0 &endrn !a o#or& nidad de #re"en&ar!o" a " " 'o%#a2ero"0 a &ra6D" de #eq e2o" eq i#o" de &ra$a)o0 en 4or%a de $andera #er"ona!+ III+ Aq 10 e" i%#or&an&e q e e! in"&r '&or a$ra " e5#o"i'i-n a !o" a"#e'&o" gr4i'o" q e "e " e!en 6er en !a" $andera0 !o" e"&andar&e"0 !o" a6a&are0 !o" e"' do" 0 e&'+ Men'iona '-%o e" q e d ran&e % '.o &ie%#o0 !o" indi6id o" * !o" gr #o" . %ano" .an "eg ido * de4endiendo e"&o" "1%$o!o"0 #orq e a!go !e" #re"en&a$an * en 'on"e' en'ia0 !e" "igni4i'a$an+ I i80 a %anera de #eq e2a di"' "i-n dirigida0 6a!ga !a #ena #reg n&ar0 :#or q D !o" .o%$re" "e .an de)ado %a&ar * .an % er&o 6o! n&aria%en&e #or de4ender!o"= ;a! 6e80 re" !&a"e ade' ado #!a&i'ar n #o'o de! "igni4i'ado de !a" gr4i'a" q e "e # eden 'on&e%#!ar de"de e! &-&e% .a"&a !a" $andera" 'on&e%#ornea"( de"&a'ando '-%o .an e6o! 'ionado !a" 4or%a" "i%$-!i'a" re#re"en&ada"0 #ero no a"10 " 'on&enido+ IC+ E! in"&r '&or in6i&a a !o" #ar&i'i#an&e" a &o%ar na .o)a en $!an'o * n !#i80 #ara q e en %eren &oda" !a" $andera" q e re' erden0 no i%#or&a "i "on de na'ione"0 e"&ado" o in"&i& 'ione"0 de! #re"en&e o de! #a"ado+ Se !e da n %5i%o de 'in'o %in &o"+ C+ Se !e" #ide en&on'e"0 q e .a'iendo n e"4 er8o 'rea&i6o #ien"en en q D "igni4i'a+
DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina KK de 146

BOTE SA5/A/IDAS
OB,ETI/O: I+ Si% !ar &an dra%&i'a * &an '!ara%en&e 'o%o "ea #o"i$!e !a e5#erien'ia de n 6a!or0 en ! gar de "-!o in&e!e'& a!i8ar!o+ II+ Iden&i4i'ar !o" "en&i%ien&o" in6o! 'rado" en n 6a!or #ar&i' !ar+ III+ Con4ron&ar !a" in&e!e'& a!i8a'ione" de !o" #ar&i'i#an&e" 'on n en&endi%ien&o e5#eri%en&a! de! 6a!or+ TAMA<O DE5 GRU6O: Die8 #ar&i'i#an&e" #or 'ada in"&r '&or+ TIEM6O RE8UERIDO: De na .ora * %edia a do" .ora"+ MATERIA5: Un re!o) de"#er&ador %an a! q e &oq e 4 er&e+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io * $ien i! %inado0 q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" %o6er"e !i$re%en&e+ DESARRO55O: I+ 7A9 E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e "ien&en en e! %edio de! "a!-n0 "o$re e! #i"o0 en na 4or%a'i-n q e #are8'a n $o&e o $a!"a+ Pone !a e"'ena #idiendo q e "e i%aginen q e "e en' en&ran en n 'r 'ero #or e! A&!n&i'o0 q e na "eria &or%en&a "e .a #re"en&ado * q e " $ar'o .a "ido a!'an8ado #or !o" ra*o" * q e &odo" &ienen q e " $ir"e a n $o&e "a!6a6ida"+ E5#!i'a q e e! #rin'i#a! #ro$!e%a q e e5i"&e en e"e %o%en&o e" q e e! $o&e &iene 'o%ida * e"#a'io " 4i'ien&e "-!o #ara n e6e #er"ona" * .a* die8+ Una de e!!a" &iene q e "a'ri4i'ar"e #ara "a!6ar a! re"&o+ In4or%a q e !a de'i"i-n !a de$e de &o%ar e! %i"%o gr #o3 'ada %ie%$ro 6a a

/a$ogar #or " 'a"o/0 dando ra8one" de #orq D de$e 6i6ir * ! ego e! gr #o 6a a de'ir q iDn 6a a a$ordar e! $o&e+ Le" no&i4i'a q e &ienen na .ora * %edia #ara &o%ar " de'i"i-n+ A! 4ina!i8ar e! &ie%#o0 e! $o&e "a!6a6ida" "e . ndir "i a<n .a* die8 #er"ona" en D!+ Pone " re!o) de"#er&ador ) n&o a !o" #ar&i'i#an&e" #ara q e # edan o1r e! &i' &a' * 4i)a !a a!ar%a #ara q e " ene en .ora * %edia 7G9 D ran&e e! #ro'e"o0 e! in"&r '&or no&i4i'a a! gr #o0 a in&er6a!o"0 e! &ie%#o q e !e" re"&a+ II+ E! in"&r '&or ind 'e a! gr #o a di"' &ir e! #ro'e"o * !o" "en&i%ien&o" q e .an " rgido d ran&e !a a'&i6idad+ Ha q e !a e5#erien'ia e" 4 er&e0 "e de$e #er%i&ir &ener &ie%#o " 4i'ien&e #ara q e !a &area "e .a*a ' %#!ido 'on D5i&o+ 7Aora * %edia o %"9+ III+ Po"&erior%en&e dirige a! gr #o a na &or%en&a de idea"0 de !o" 6a!ore" q e "e en' en&ran i%#!1'i&o" en !a "i& a'i-n q e a'a$an de e5#eri%en&ar+ H .a'e !a" "ig ien&e" #reg n&a"3 1+ :I D '!a"i4i'a'i-n de 6a!ore" .i'ieron !o" %ie%$ro" de! gr #o=+ 2+ :So$re q e 6a!ore" a'& aron !o" %ie%$ro"=+ ?+ :I D a#rendi"&e a'er'a de & " 6a!ore" de"de n # n&o de 6i"&a e5#eri%en&a!=+ 4+ A !a ! 8 de !a e5#erien'ia0 :C-%o 6a!ora" & #ro#ia 6ida * !a" de !o" de%"=+ F+ :C ! e" & 6a!or=+ /ARIACIONES: I+ Se # ede "a'ri4i'ar %" de na #er"ona+ II+ Lo" 6a!ore" de a%or * 'aridad "e # eden e5#!orar 'on !a E5#erien'ia de !a" /Moneda"3 Re&roa!i%en&a'i-n "i%$-!i'a/+ III+ Lo" 6a!ore" de 'oo#era'i-n * 'o!a$ora'i-n # eden e5#!o&ar"e 'on !a e5#erien'ia /G<"q eda de n Con"en"o3 Una 'o!e''i-n de &ra$a)o"/+ !C+ EL 6a!or de 'o%#e&en'ia * !a &eo!og1a * !a 4i!o"o41a de !o" #ar&i'i#an&e" # eden "er e5#!orado" a &ra6D" de /Gane ;an&o Co%o P eda3 Una 'o%#e&en'ia in&ergr #a!/+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina KJ de 146

C+ Lo" 6a!ore" de na 'o% ni'a'i-n '!ara0 e6i&ar ) i'io" * %ane)ar .e'.o" 'on /C!1ni'a de R %ore"3 Un e5#eri%en&o de 'o% ni'a'i-n+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina K@ de 146

E5 6ROB5EMA DE 5UISA
OB,ETI/O: I+ A'!arar #ro$!e%a" e iden&i4i'ar 6a!ore" "in dar ) i'io"+ II+ De"arro!!ar 'on'ien'ia de a!g no" 4a'&ore" q e a4e'&an !o" ) i'io" #er"ona!e" * de o&ro"+ III+ Dar o#or& nidad #ara in&er'a%$iar # n&o" de 6i"&a a'er'a de n 4 er&e #ro$!e%a e%o'iona!+ TAMA<O DE5 GRU6O: I!i%i&ado n<%ero de gr #o" de 'in'o o "ei" %ie%$ro" 'ada no+ TIEM6O RE8UERIDO: A#ro5i%ada%en&e do" .ora"+ MATERIA5: I+ Una 'o#ia de !a Ao)a de ;ra$a)o de! Pro$!e%a de L i"a #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ II+ Un !#i8 #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ III!+ Ao)a" de ro&a4o!io * %ar'adore" #ara 'ada gr #o+ IC+ Ma"Ning &a#e #ara 'ada gr #o+ 5UGAR: Un "a!-n " 4i'ien&e%en&e grande #ara a'o%odar &odo" !o" gr #o"+

DESARRO55O: I + E! in"&r '&or $re6e%en&e da a 'ono'er !a" %e&a" o$)e&i6o" de !a a'&i6idad * di6ide a !o" #ar&i'i#an&e" en gr #o" de 'in'o o "ei" %ie%$ro" 'ada no+ Cada gr #o &endr na Ao)a de ro&a4o!io0 n %ar'ador * n %a"Ning &a#e+ II+ E! in"&r '&or !e" da na 'o#ia de !a Ao)a de ;ra$a)o de! Pro$!e%a de L i"a0 * n !#i8 a 'ada #ar&i'i#an&e * !e" di'e q e !a !ean ' idado"a%en&e * "igan !a" in"&r ''ione" q e e"&n en !a #ar&e de a$a)o de !a #gina+ 7 Die8 %in &o" 9+ III+ E! in"&r '&or &o%a e! &ie%#o e in"&r *e a !o" %ie%$ro" de! gr #o a 'o%#ar&ir " " !i"&a" 'on " " #eq e2o" gr #o"+ C ndo !o" #ar&i'i#an&e" #re"en&an !a !i"&a de !o" #er"ona)e" a !o" de%" ! ego e5#ondrn !a" ra8one" #or !a" ' !e" dieron e"e orden a #er"ona)e" en !a !i"&a+ Lo" %ie%$ro" de! gr #o # eden .a'er #reg n&a" #ara a'!arar d da" "o!a%en&e+ E! in"&r '&or de)a '!aro q e nadie de$e &ra&ar de #er" adir a o&ro de 'orregir " de'i"i-n+ 7 I in'e %in &o" 9+ IC+ Si &odo" !o" %ie%$ro" de n gr #o e"&n de a' erdo en !a 'o!o'a'i-n #ar&i' !ar de " " #er"ona)e" o n "-!o #er"ona)e0 "e !!a%a a no de e!!o" #ara q e #eg e !a !i"&a en e! ro&a4o!io+ Sin ning<n gr #o .a !!egado a a!g<n a' erdo ' ndo %eno" en n a"#e'&o de !a !i"&a 0 nadie #egar !a Ao)a de !a !i"&a+ 7Cin'o %in &o" 9+ C+ Lo" gr #o" "on dirigido" a di"' &ir " " rea''ione" .a'ia !a a'&i6idad !o" "ig ien&e" # n&o" "e # eden in'! ir en !a di"' "i-n3 1+B :C !e" re"# e"&a" &e "or#rendieron =

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina J, de 146

2+B :C !e" re"# e"&a" 'on' erdan 'on !o q e & 'ono'e" a'er'a de & gr #o= C a!q iera de & " i%#re"ione" "o$re !o" de%" o de #re6ia" e5#erien'ia" 'on e! gr #o+ ?+B :I D a#rendi"&e a'er'a de & " #ro#io" 6a!ore" o re"#e'&o a !o" 6a!ore" de o&ro" %ie%$ro" de! gr #o 'on $a"e en !o" ra8ona%ien&o" #ro#or'ionado" "o$re 'o!o'a'i-n de !o" #er"ona)e" en !a !i"&a = 7 Cein&e %in &o" 9+ CI+ E! in"&r '&or 'on6o'a de n e6o a !o" #ar&i'i#an&e" * !e" #er%i&e no" %in &o" #ara 'o%en&ario" en genera! #ara 'o%#ar&ir en n e6o" " $gr #o" de &re" o ' a&ro %ie%$ro" 'ada no "e 4or%an0 * !o" %ie%$ro" de! gr #o "on in"&r ido" #ara #ro'e"ar e! a#rendi8a)e de e"&e &ra$a)o * de !a" di"' "ione" iden&i4i'ando 4a'&ore" "igni4i'a&i6o" q e in4! *en " " ) i'io" #orq e !o" #ro$!e%a" de 6a!ore" e"&n in6o! 'rado"+ 7 Die8 %in &o" 9+ CII+ De"# D" de die8 %in &o" e! in"&r '&or !e" re' erda a !o" %ie%$ro" de !o" " $gr #o" q e e!!o" e"&n #ara a* dar"e no" a o&ro" #ara a'!arar ' ando %eno"0 no o do" de !o" 4a'&ore" %" i%#or&an&e" q e in4! en'ian ) i'io" de 6a!or0 #ara 'ada no de !o" %ie%$ro" de! " $gr #o+ Se de"&inan 'in'o o die8 %in &o" %" #ara e"&a a'&i6idad+ CIII+ E! in"&r '&or indi'a q e e! &ie%#o .a &er%inado * !!a%a a na #er"ona de 'ada " $gr #o #ara q e re#or&e a"#e'&o" 'o% ne" q e .a*an iden&i4i'ado d ran&e e! #ro'e"o de di"' "i-n+ 7 Die8 %in &o" 9+ IE+ E! in"&r '&or re" %en !o" &e%a" #rin'i#a!e" o !o" "i%i!are" en !o" q e 'oin'idieron !o" " $gr #o"+ 7 Die8 %in &o" 9+ E+ Se !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e dediq en no" %in &o" #ara di"' &ir !a" #o"i$!e" a#!i'a'ione" q e "a'aron de !a e5#erien'ia #ara " #er"ona+ 7 Die8 %in &o" 9+

/ARIACIONES: I+ Un #ro$!e%a q e e"&D % * re!a'ionado # ede " "&i& ir"e #or e! Pro$!e%a de L i"a+ II+ Lo" #ar&i'i#an&e" # eden &ra$a)ar en #are)a" o &riada" en ! gar de gr #o" #eq e2o" d ran&e !o" #a"o" ! a! C!+ III+ E! in"&r '&or # ede dar na #eq e2a !e'& ra a'er'a de !a '!ari4i'a'i-n de 6a!ore"0 an&e" de !a a'&i6idad+ IC+ En e! #a"o C0 !o" #ar&i'i#an&e" # eden "er dirigido" a 'o%en&ar a'er'a de !o" 4 nda%en&o" de! 6a!or q e e!!o" 6ean re4!e)ado" en !a 'ond '&a de 'ada #er"ona)e en e! Pro$!e%a de L i"a+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina J1 de 146

4O,A DE TRABA,O

E5 6ROB5EMA DE 5UISA ANTECEDENTES: L i"a &en1a 'in'o %e"e" de e%$ara8o+ E!!a .a$1a 6enido #o"&ergando " de'i"i-n 'on'ernien&e a " e%$ara8o # e" a " " die'i"ie&e a2o"0 e!!a no 're1a q e 4 era 'a#a8 de 'argar "o!a 'on !a" re"#on"a$i!idade" de !a %a&ernidad+ A! %i"%o &ie%#o e"&a$an #re"ionando #ara &ener a " .i)o " a%igo Voe q iDn era e! #adre+ L i"a e"&a$a a$"o! &a%en&e "eg ra de no de"ear 'a"ar"e 'on Voe0 E!!a e"&a$a 'on6en'ida q e no e"&a$an a#&o" #ara 6i6ir ) n&o"+ Voe0 !e .a$1a di'.o q e D! era e"&Dri!0 !o q e #ro$- no "er 6erdad0 ' ando L i"a "e e%$ara8-0 D! !e o4re'i- 'a"ar"e 'on e!!a+ A Voe !e g "&an !o" ni2o" * q iere a! $e$D+ C ando L i"a 4ina!%en&e de'idi- &ener n a$or&o0 Voe arreg!- 'on e! ) e8 Ro$$in" q e "e 4ir%ar na orden de re"&ri''i-n en " 'on&ra+ Con e! 'on"e)o de " %e)or a%iga Ana0 L i"a "e #ra'&i'- e! a$or&o de a 4ina! de ' en&a" !o !!e6- a'a$o e! Dr Pre""!e*0 q iDn "a$iendo 0 6io!- !a orden de re"&ri''i-n+ Voe #re"en&- 'argo" en 'on&ra de L i"a * de! do'&or+ E! ) e8 Ro$$in" % !&- a! Dr+ Pre""!e* #or de"a'a&o a !a 'or&e #ero #erdon- a L i"a #orq e era %enor de edad+

#re"en&ado " !i"&a0 di'&an 'on 'ada #er"ona !a" ra8one" #or !a" ' a!e" dieron e"e orden+ Da&e ' en&a q iDn e" e! %" ad%irado * q iDn e! %eno" ad%irado+ No &ra&e" de #er" adir a o&ro" 'on & # n&o de 6i"&a+ Si%#!e%en&e &-%a!o 'o%o na #o"i$!e de'!ara'i-n .one"&a+ Si e! gr #o !!ega a n a' erdo en n #ar&i' !ar orden0 "e2a!en a n %ie%$ro #ara q e #eg e !a .o)a en e! ro&a4o!io en !a #ared * "ea !a !i"&a q e re#re"en&e a! gr #o+ De"# D" 'o%en&e!o 'on e! in"&r '&or0 q iDn !e" dar %" in"&r ''ione"+

INSTRUCCIONES E"'ri$e !o" no%$re" de !a" 'in'o #er"ona" in6o! 'rada" en e"&e 'a"o0 en orden0 'on"iderando #ri%ero a !a #er"ona 'on q iDn "ien&a" %" "i%#a&1a .a"&a !a q e "ien&a" %eno" "i%#a&1a+ C ando !o" .a*a" .e'.o0 'o%#ar&e & !i"&a 'on & gr #o+ De"# D" de q e &odo" .a*an
DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina J2 de 146

ESCUDO DE ARMAS
OB,ETI/O: I+ A* dar a ro%#er e! .ie!o II+ Per%i&ir na #ri%era a &orreg !a'i-n #re!i%inar+ III+ A 5i!iar en e! an!i"i" de 6a!ore" en e! #ro'e"o de #!anea'i-n de 6ida * 'arrera+ TAMA<O DE GRU6O: Die'i"Di" a 6ein&e #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: 4F %in &o"+ MATERIA5: I+ L#i'e" * .o)a" &a%a2o 'ar&a+ II+ S 4i'ien&e" %ar'adore" de ag a 'on a%#!ia "e!e''i-n de 'o!ore"+ III+ Ao)a" de ro&a4o!io+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io * $ien i! %inado+ DESARRO55O: I+ De"# D" de na $re6e in&rod ''i-n a !a .er!di'a0 "e !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e i%aginen q e 'ada no de e!!o" e" !a "i%ien&e de

na e"&ir#e * q e a! 4or% !ar " e"' do de ar%a" e"&n de)ando !a %i"i-n q e de$en a" %ir " " de"'endien&e"0 'o%o n #ro*e'&o q e !e" 'on4erir na di%en"i-n e"#e'ia! de !o . %ano a 'ada no de !o" 4a%i!iare" in6o! 'rado"+ Se !e" da no" &rein&a %in &o" #ara e"&e di"e2o+ II+ Se e"&a$!e'en !o" " $gr #o"0 ' a&ro o 'in'o0 * "e !e" #ide q e e5#ongan " " e"' do" "in q e %edie e5#!i'a'i-n 6er$a! a!g na0 de %anera q e e! gr #o in&er#re&e !o q e "e q i"o e5#re"ar en e!!o"+ III+ Ha q e &odo" !o" e"' do" 4 eron in&er#re&ado0 !o" #ar&i'i#an&e" #odrn .a'er a) "&e" a !a" in&er#re&a'ione"+ IC+ Se #ide a !o" gr #o" q e rea!i'en na !i"&a 'on 1, de !o" 6a!ore" q e 'on %a*or 4re' en'ia a#are'en en !o" e"' do" de 'ada no de !o" " $gr #o"0 #ara re#or&ar!o en .o)a de ro&a4o!io+ C+ Se .a'e e! an!i"i" 'o%#ara&i6o de !o" %i"%o" * "e !!ega a 'on'! "ione"+ CI+ En o'a"ione" "e re'o%ienda n ) ego de di4eren'ia! "e%&i'o 'on !o" 6a!ore"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina J? de 146

+IRME=A EN 5OS /A5ORES


OB,ETI/O: I+ Re'ono'er a #ar&ir de na 6i6en'ia ' !& ra!0 !o" di6er"o" 6a!ore" &an&o #o# !are"0 'o%o de !a '!a"e do%inan&e0 q e e5i"&en en !a ' !& ra de n gr #o "o'ia!+ II+ In&rod 'ir"e a !a 'on'e#& a!i8a'i-n de3 C !& ra de! P e$!o * C !& ra Po# !ar+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: Do" .ora"+ MATERIA5: ;odo" !o" e!e%en&o" ne'e"ario" #ara !a 'e!e$ra'i-n de na 4ie"&a0 &an&o e!e%en&o" &1#i'o" de !a 'e!e$ra'i-n 'o%o aq D!!o" q e no !o "on * q e "in e%$argo e"&n 'o%<n%en&e #re"en&e" en na 4ie"&a+ Por e)e%#!o "i "e .a'e !a 'e!e$ra'i-n de ' %#!ea2o" "e ne'e"i&arn3 CAN;OS3 La" %a2ani&a" * e! /.a##* $ir&.da*/ COMIDA3 ;a'o"0 #o8o!e0 e&'+ * .o& dog"0 .a%$ rg e"a"0 e&'+ GAILES H M_SICA POPULAR3 7regiona! o na'iona!9 * e5&ran)era de %oda GEGIDAS3 ;eq i!a0 %e8'a!0 e&'+ * ron0 $rand*0 e&'+ 5UGAR:

A !a nor%a!+ DESARRO55O: I+ Sig iendo 'on n e"&ro e)e%#!o de ' %#!ea2o"0 e! in"&r '&or0 'on a!g na an&i'i#a'i-n an n'iar a !o" #ar&i'i#an&e" q e &a! d1a "e 6a a 'e!e$rar e! ' %#!ea2o" de no de !o" de! gr #o 'on e! q e #re6ia%en&e "e .a # e"&o de a' erdo+ En e"&e %o%en&o e! gr #o no de$e 'ono'er !a in&en'i-n de 4ondo q e !a a'&i6idad &iene+ II+ L!egado e! d1a "e 'e!e$ra !a 4ie"&a+ E! in"&r '&or de$er %o&i6ar0 "in i%#oner0 q e "e 4e"&e)e 'o%o e" !a 'o"& %$re de !o" #ar&i'i#an&e"0 #ro6o'ando q e "e den e! %5i%o de e5#re"ione" ' !& ra!e"3 'an&o0 %<"i'a0 '.i"&e"0 ) ego"0 e&'+ ;odo e"&o de$er dar"e en n a%$ien&e % * na& ra! #ara q e !a &D'ni'a 4 n'ione+ III+ Pre6io a! de"arro!!o de !a &D'ni'a e" 'on6enien&e no%$rar a no o do" o$"er6adore" q e di"'re&a%en&e 6a*an regi"&rando !o %" "o$re"a!ien&e+ IC+ D ran&e !a 4ie"&a e"&arn a di"#o"i'i-n de! gr #o0 !a 'o%ida * !a %<"i'a0 #ara q e !i$re%en&e e!i)an !o q e q ieran 'o%er $e$er0 e"' '.ar * $ai!ar+ C+ A #ar&ir de ir 'o%en&ando 'o%o "e de"arro!!- !a 4ie"&a "e # ede ir re'ono'iendo !a" e5#re"ione" ' !& ra!e" q e "e dieron3 :I D %<"i'a "e e"' '.- * "e $ai!- %"=0 :q D 'an&o" "e .i'ieron=0 :q D $e$ida * 'o%ida "e 'on" %i- %"=0 :q D ) ego" . $o0 q e '.i"&e" "e 'on&aron= e&'+ CI+ E"&a" e5#re"ione" de$en ir"e ano&ando en na .o)a de ro&a4o!io 'o%#!e&ndo!a" 'on !a" q e .a*an regi"&rado !o" o$"er6adore"+ CII+ Para #ro4 ndi8ar e! 'on&enido de e"&a" e5#re"ione"0 # eden ir"e .a'iendo !a" "ig ien&e" #reg n&a" a !o" #ar&i'i#an&e3 : I D e5#re"ione" &ienen n #ro4 nda ra18 #o# !ar * ' !e" no= : #or q D = : C !e" &ienen n '!aro 'ar'&er de '!a"e" * #or q D = : C !e" #er&ene'en a !a ' !& ra do%inan&e * #or q D = :I D "igni4i'a !a #re"en'ia en !a 4ie"&a de e5#re"ione" ' !& ra!e" #er&ene'ien&e" a !a &radi'i-n #o# !ar * de o&ra" q e no !o "on = A
Pgina J4 de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

#ar&ir de e"&o" 'o%en&ario"0 "e de$e ir 'en&rando !a re4!e5i-n .a'ia e! re'ono'i%ien&o de q e e5i"&e na C !& ra de! P e$!o donde "e %e8'!an0 'on6i6en * ! '.an0 6a!ore" ' !& ra!e" de !a '!a"e do%inan&e * de !a '!a"e do%inada0 * q e e" !a ' !& ra de! # e$!o e! e"#a'io donde "e 6a 'on"&r *endo !a C !& ra Po# !ar0 e5#re"i-n de !o" 6a!ore" ' !& ra!e" a'orde" 'on e! #ro'e"o de !i$era'i-n de! # e$!o+

do" .i"&oria"0 #ri%ero !a de !a % )er !!a%ada V ana * ! ego !a de n .o%$re !!a%ado V an+ II+ Cada 6e8 q e a!g ien &o%a !a #e!o&a0 de$e de'ir a!go re!a'ionado 'on !a 6ida de n #er"ona)e i%aginario0 de &a! %anera q e 'o!e'&i6a%en&e "e 6a 'on"&r *endo na e"#e'ie de $iogra41a3 V ana na'i- en n ran'.i&o donde a* da$a a " %a% en !a" !a$ore" de !a 'a"a+++ H a"1 " 'e"i6a%en&e .a"&a 'rear !a .i"&oria 'o%#!e&a de " 6ida 7" " 'ondi'iona%ien&o"0 " " an.e!o" * a"#ira'ione"0 !o q e a!'an8- a rea!i8ar9 * 4ina!%en&e 4or%an en q e % ere+ III+ L ego "e .a'e !o %i"%o "o$re !a 6ida de V an+ IC+ De"# D" de 'rear !a" do" .i"&oria"0 en gr #o "e 'o%#aran !o" e!e%en&o" de 'ada na de !a" .i"&oria" re4erida" a !o" 6a!ore" de! AOMGREBMUVER+ En di'.o an!i"i"0 genera!%en&e "e !!ega a e6iden'iar !a o#re"i-n de q e e" 61'&i%a !a % )er+ A"1 %i"%o 'o%o "e 6an i%#oniendo de"de #eq e2o" !o" ro!e" "e5 a!e"+ E" 'on6enien&e q e na #er"ona o e! in"&r '&or 6a*a ano&ando en e! ro&a4o!io !o" e!e%en&o" i%#or&an&e" q e #er%i&en e! an!i"i" #o"&erior+

5A 4ISTORIA DE ,UANA 0 ,UAN


OB,ETI/O: Aa'er n an!i"i" 'o%#ara&i6o de !o" 6a!ore" "o$re e! ro! de !a % )er * e! .o%$re en !a "o'iedad+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: ;rein&a %in &o"+ MATERIA5: Una #e!o&a+ 5UGAR: A !a nor%a! DESARRO55O: I+ Lo" #ar&i'i#an&e" 4or%an n '1r' !o * "e 6an #a"ando !a #e!o&a0 en 4or%a r#ida * en dire''ione" ar$i&raria"+ E! e)er'i'io 'on"i"&e en 'rear

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina JF de 146

75OS BEBITOS7
OB,ETI/OS: I+ E5#eri%en&ar !o" 6a!ore"0 !a" 'reen'ia"0 !a" de4en"a" * !a" #er'e#'ione" #er"ona!e" de rea!idad+ II+ A* dar a !o" #ar&i'i#an&e" a &o%ar 'on'ien'ia de " " re"# e"&a" an&e "i& a'ione" 4r "&ran&e"+ III+ A* dar a !o" #ar&i'i#an&e" a de"' $rir a"#e'&o" re!a'ionado" 'on " a &oe"&i%a TAMA<O DE5 GRU6O: I!i%i&ado TIEM6O RE8UERIDO: Una .ora+ MATERIA5: Una %a%i!a 'on '. #-n n e6o * !!ena de ag a #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ 5UGAR: Sa!-n de "e"ione" en donde "e de"arro!!a e! ' r"o+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or en&rega a 'ada #ar&i'i#an&e na %a%i!a 7 e" % * i%#or&an&e "e2a!ar q e "on n e6a"9+

II+ E! in"&r '&or indi'a a !o" #ar&i'i#an&e"0 q e a " "e2a! 'ada /$e$i&o/ de$er &o%ar &oda !a %a%i!a * q e e! #ri%ero en &er%inar "er e! ganador+ III+ En "e"i-n #!enaria e! in"&r '&or #ro6o'a e! an!i"i" * re4!e5i-n de !a 6i6en'ia( * dirige !a di"' "i-n #ara q e !o" #ar&i'i#an&e" 'on'ien&i'en * genera!i'en e! a#rendi8a)e o$&enido+ /ARIACIONES: De"# D" de en&regar !a" %a%i!a" "e !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e !a" 'o!oq en en !a %e"a 'er'a de e!!o"+ Se 'on&in a 'on e! ' r"o 0 "in #ro#or'ionar %" in4or%a'i-n0 * #a"ado n #er1odo de &ie%#o no %enor a ?, %in &o" "e 'on&in a 'on e! # n&o n<%ero II+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina J6 de 146

NEGOCIANDO DI+ERENCIAS
OB,ETI/OS: I+ Iden&i4i'ar !o" 6a!ore" #or !o" ' a!e" !a gen&e di4iere+ II+ E5#!orar e! #o&en'ia! de !a" #er"ona" #ara !!e6ar"e 'on !o" de%" * e! 'on4!i'&o q e re" !&a de !a" di4eren'ia"+ III+ Nego'iar n 'on&ra&o #ara 'oordinar !o" di4eren&e" e"&i!o" #er"ona!e" o " " o#'ione"+ TAMA<O DE5 GRU6O: Un n<%ero i!i%i&ado de &r1o"+ TIEM6O RE8UERIDO: Una .ora a#ro5i%ada%en&e+ MATERIA5: Ro&a4o!io * %ar'adore"+ 5UGAR: Un ' ar&o grande donde &odo" !o" &r1o" # edan in&era'& ar "in %o!e"&ar"e no" a o&ro"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or o$&iene de !o" #ar&i'i#an&e" na !i"&a de ad)e&i6o" q e "e a'o"& %$ran "ar #ara de"'ri$ir a !a gen&e 7#or e)e%#!o3 a"er&i6o0 #o'o a"er&i6o0 &ra$a)ador0 "o'ia$!e0 'ogno"'i&i6o0 e4e'&i6o0 e&'+9 * !a ano&a en e! ro&a4o!io+ II+ E! in"&r '&or iden&i4i'a na 'ara'&er1"&i'a de in&erD" #ara !o" #ar&i'i#an&e" en ' *a o#ini-n #are8'an e"&ar $ien di"&ri$ ido"+ Le" .a'e /#oner"e en !1nea/ "a$iendo q e !o" e5&re%o" re#re"en&an !o" #o!o" de !a 'ara'&er1"&i'a * !o" #ar&i'i#an&e" "e di"&ri$ *en a !o !argo "eg<n "e 6ean e!!o" %i"%o"+

III+ La #er"ona a! 4ina! de na !1nea de$e 4or%ar #are)a 'on !a de! o&ro e5&re%o+ E! &er'er #ar&i'i#an&e q ien e"&a 'er'ano a !a /%i&ad de! 'a%ino/ "e de"igna 'o%o o$"er6ador de !a #are)a * a* da a %an&ener a 'ada %ie%$ro de !a #are)a den&ro de !a &area+ IC+ Lo" &r1o" 7!o" do" o#o"i&ore" * e! o$"er6ador9 "e di"#er"an a!rededor de! ' ar&o+ C+ Cada no de !o" o#o"i&ore" de !a #are)a "e de"'ri$en a "i %i"%o" 4ren&e a! o&ro en re!a'i-n a !a 'ara'&er1"&i'a de"'ri&a+ CI+ Cada %ie%$ro e"&a$!e'e e! e"&ereo&i#o de !a #are)a en e"&a 'ara'&er1"&i'a+ CII+La #are)a di"' &e 'o%o " " di4eren'ia" "e 'o%#!e%en&an * ! ego 'o%o " " di4eren'ia" "on n 'on4!i'&o en #o&en'ia+ CIII+>ina!%en&e !a #are)a nego'ia n 'on&ra&o en e! ' ! in&en&an 'o%#!e%en&ar"e no a! o&ro * e6i&ar e! 'on4!i'&o o "o$re!!e6ar!o en 4or%a 'on"&r '&i6a ' ando " 'eda+ IE+ E! o$"er6ador de !a #are)a 'o%#ar&e 'on e!!a " " i%#re"ione" "o$re !a nego'ia'i-n+ E+ Se re<ne &odo e! gr #o * e! in"&r '&or !!e6a a 'a$o na di"' "i-n a'er'a de! de"arro!!o+ P ede en4o'ar!a a &e%a" 'o%o e! %D&odo de 'on4ron&a'i-n0 !a" "i& a'ione" ganarB#erder0 !o" e"&i!o" #ara re"o!6er 'on4!i'&o"0 e&'+ /ARIACIONES: I+ La a'&i6idad # ede re#e&ir"e di"' &iendo di4eren&e" 'ara'&er1"&i'a"+ II+ La e5#erien'ia # ede "ar"e 'o%o na in&er6en'i-n en na "i& a'i-n 'on&ro6er&i$!e 'on !a 4or%a'i-n en4o'ada a n &e%a rea!+ III+ En e! #a"o CI0 !a" #are)a" # eden #ara4ra"ear !o q e e! o&ro di)o en 6e8 de 'o%#ar&ir e"&ereo&i#o"+ IC+ Lo" #ar&i'i#an&e" # eden 4or%ar"e en 'a&egor1a" 7&o&a!%en&e en de"a' erdo( en de"a' erdo( de a' erdo * &o&a!%en&e de a' erdo9 q e !o" de"'ri$a %e)or a'er'a de n a" n&o en #ar&i' !ar+ En&on'e" "e 4or%an !a" #are)a" /&o&a!%en&e de a' erdo/ 'on

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina JK de 146

/&o&a!%en&e en de"a' erdo/0 /de a' erdo/ 'on /de"a' erdo/+ No "e #er%i&en #o"i'ione" in&er%edia" 7"in 'o%#ro%i"o0 ne &ra!9+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina JJ de 146

6ERSONA1 ANIMA5 O COSA


OB,ETI/O: I+ Per%i&ir na #re"en&a'i-n r#ida * "igni4i'a&i6a de !o" %ie%$ro" de n gr #o+ II+ A* dar a 'ono'er o&ro" a"#e'&o" de !a" #er"ona"+ III+ Pro#or'ionar in4or%a'i-n re!e6an&e de !o" 6a!ore" #er"ona!e"+ IC+ Ro%#er e! .ie!o a! ini'io de n #ro'e"o 4or%a&i6o+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: C aren&a * 'in'o %in &o"+ MATERIA5: Si e! #ro'e"o "e q iere dirigir a ana!i8ar 6a!ore"0 e" 'on6enien&e 'on&ar 'on #i8arr-n o ro&a4o!io+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io * $ien i! %inado + DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" de! gr #o q e 'ada no %edi&e n %o%en&o "o$re !a #o"i$i!idad de 'a%$iar de iden&idad * q e &a! #o"i$i!idad !e" #er%i&ie"e "er o&ra #er"ona0 n ani%a! o na 'o"a+

II+ E! e)er'i'io 'on"i"&e en q e !o" #ar&i'i#an&e" e"'ogen q D !e" g "&ar1a "er de e"&a" o#'ione" %en'ionada"0 en na #ri%era e&a#a0 * en !a "eg nda q e e5#!iq e a! gr #o #or q D+ III+ E" re'o%enda$!e q e en e! #ro'e"o "e de"&aq e !a" "i%i!i& de" * 'on"&an&e"0 a"1 'o%o !o di"1%i! * 6aria$!e #ara e"&a$!e'er n #ar%e&ro de !a di"' "i-n+ IC+ Se !!ega a 'on'! "ione"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina J@ de 146

6OSICIONES O6UESTAS
OB,ETI/O: I+ U"ar !a o#or& nidad 'rea&i6a%en&e #ara a#render de a!g ien q e de"a#r e$a enDrgi'a%en&e n 6a!or #o# !ar+ II+ Pro%o6er na &er'era #o"i'i-n en n gr #o #or na" #er"ona" q e "o"&ienen n 6a!or * o&ro" q e !o re'.a8an+ III+ A %en&ar !a" di4eren&e" a!&erna&i6a" #ara e"'oger n 6a!or+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: @, a 12, %in &o"+ MATERIA5: Ao)a" de ro&a4o!io * %ar'adore"+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io donde !o" #ar&i'i#an&e" # edan &ra$a)ar !i$re%en&e
DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or iden&i4i'a a na #er"ona 7 o #er"ona" 9 en e! gr #o q e de 6erdad "e o#ongan a n 6a!or #o# !ar * !o in6i&a a #re"en&ar " " # n&o" de 6i"&a a !o" de%"+ E! in"&r '&or "e2a!a 'o%o !eg1&i%a !a #o"i'i-n de e"&o" * !e" #ide a#er& ra a !o" de%" #ar&i'i#an&e" #ara q e re#re"en&e e! #a#e! de

a$ogado+ A"1 'o%o e! de &ener !a o#or& nidad de e5#oner a! gr #o di4eren&e" # n&o" de 6i"&a + II+ E! de4en"or &o%a a#ro5i%ada%en&e q in'e %in &o" #ara #re"en&ar " " # n&o" de 6i"&a0 in'! *endo e! '-%o adq iri- e"&e 6a!or0 !a" a!&erna&i6a" * 'on"e' en'ia" q e i%#!i'a !a" a''ione" q e .a &o%ado a"1 'o%o !o % '.o q e !o 6a!ora+ III+ Lo" #ar&i'i#an&e" 4or%an " $gr #o" de a#ro5i%ada%en&e o'.o %ie%$ro" 'ada no * di"' &en " " rea''ione" a !o q e di)o e! de4en"or+ IC+ Se !e da a! de4en"or %edia .ora #ara re"#onder &oda" !a" #reg n&a" * di"' &ir !o" &e%a" 'on e! gr #o+ C+ Lo" %ie%$ro" &ienen die8 %in &o" #ara .a'er na re4!e5i-n indi6id a! de! e)er'i'io+ Si e"&n en !a '!ari4i'a'i-n de 6a!ore"0 &ra$a)aran "o$re e!!o en e"&e Periodo+ CI+ E! in"&r '&or #ro'e"a !a e5#erien'ia 'on e! gr #o * !o" !!e6a di"' &ir "o$re !o q e a#rendieron+ /ARIACIONES: I+ Si no .a* a!g ien den&ro de! gr #o 'on na o#ini-n q e "e o#onga a n 6a!or #o# !ar0 e! in"&r '&or # ede a" %ir e! #a#e! de a$ogado de! dia$!o+ Pedir a a!g no de !o" #ar&i'i#an&e" q e .aga e! #a#e! * 'on&in ar 'o%o an&e" "e di)o+ La #er"ona e"'ogida de$e "er $ ena #ara !a dra%a&i8a'i-n * en&ender !o" # n&o" de 6i"&a de !o" de%" #ar&i'i#an&e"+ II+ Po!ari8ar !a" #o"i'ione" 'on re"#e'&o a !o" 6a!ore" # ede "er e! &e%a #ara na 6a!io"a in&er6en'i-n dirigida #or e! in"&r '&or en e! #a"o II+ III+ En ! gar de! #a"o II0 "i .a* na %inor1a de &re" a "ei" #er"ona"0 q e "e o#ongan a! 'on"en"o de! gr #o0 "e 4or%a 'on e"&a gen&e n gr #o in&erno en na di"' "i-n de gr #o a gr #o 'on e! 4in de e!egir0 dra%a&i8ar * a#re'iar e! 6a!or+ L ego0 en e! #a"o IC0 &re" de !o" de4en"ore" %inori&ario" * n
Pgina @, de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

%ie%$ro de 'ada gr #o # eden di"' &ir "o$re e! &e%a+ 7Para "er %" e4e'&i6o"0 !a di"' "i-n no "e !!e6ar a 'a$o 'on %" de o'.o #er"ona"9+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina @1 de 146

6ROGRAMA DE INTIMIDAD
OB,ETI/OS: I+ A'e!erar0 en !o" gr #o"0 e! #ro'e"o de! % & o 'ono'i%ien&o+ II+ E"& diar !o" 6a!ore" #er"ona!e" * !a e5#erien'ia de de"' $rir"e a "1 %i"%o+ III+ De"arro!!ar a &en&i'idad en !o" gr #o"+ TAMA<O DE5 GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: A#ro5i%ada%en&e de na .ora a na .ora * %edia+ MATERIA5ES: Co#ia" de !a G 1a de! Progra%a" de In&i%idad #ara &odo" !o" #ar&i'i#an&e"+ 5UGAR: Un ' ar&o !o " 4i'ien&e%en&e grande #ara q e !a" #are)a" # eden .a$!ar #ri6ada%en&e "in in&err #'ione"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or in&rod 'e e! #rogra%a 'on na $re6e e5#o"i'i-n "o$re e! de"' $rir"e a "1 %i"%o * e! 4 ndar"e en !a 6erdad+ E5#!i'a !o" o$)e&i6o" de! rogra%a+

II+ Lo" #ar&i'i#an&e" 4or%an #are)o"0 de #re4eren'ia 'on gen&e q e 'a"i no 'ono8'an+ III+ Se de&a!!a e! Progra%a de In&i%idad0 "e e5#!i'an !a" reg!a" $"i'a" * "e di"&ri$ *en !a" G 1a"+ IC+ La" #are)a" "e re<nen d ran&e na .ora a#ro5i%ada%en&e+ C+ Lo" gr #o" de &re" o ' a&ro #are)a" "e 4or%an 'on e! o$)e&o de #ro'e"ar !a e5#erien'ia+ CI+ ;odo e! gr #o "e re<ne a e"' '.ar !o" in4or%e" de !o" #eq e2o" gr #o"+ /ARIACIONES: I+ P eden 4or%ar"e gr #o" %a*ore" q e no "ean #are)a"+ II+ La G 1a # ede "er a!argada 'on #reg n&a" .e'.a" o " gerida" #or !o" #ar&i'i#an&e"+ III+ Lo" #ar&i'i#an&e" # eden .a'er " #ro#ia G 1a+ Se # ede #edir q e 'ada #er"ona e"'ri$a na #reg n&a / 1n&i%a/ ( #o"&erior%en&e "e re'ogern !a" %i"%a"0 "e 'o&e)arn * "e re#rod 'irn+ IC+ E! #rogra%a "e # de !!e6ar a 'a$o en&re #er"ona" q e *a "e 'ono'en na" a o&ra"+ +ORMATOS:

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina @2 de 146

AOVA DE ;RAGAVO GU`A PARA EL PROGRAMA DE IN;IMIDAD+ INS;RUCCIONES 3 D ran&e e! &ie%#o a"ignado #ara e"&a e5#erien'ia "&ed 6a a 4or% !ar #reg n&a" de e"&a !i"&a+ La" #reg n&a" 6ar1an en grado de in&i%idad * # ede de"ear ini'iar 'on !a" %eno" 1n&i%a"+ La" #reg n&a" "e .a'en #or & rno"+ Siga !a" "ig ien&e" reg!a" 3 1+ La 'o% ni'a'i-n 'on " #are)a "er 'on4iden'ia! 2+ U"&ed de$er e"&ar di"# e"&o a 'on&e"&ar ' a!q ier #reg n&a q e !e .aga a " #are)a+ ?+ P ede de'!inar e! re"#onder a ' a!q ier #reg n&a q e ini'ie " #are)a+ PREGUN;AS3 a :I D &an i%#or&an&e e" !a re!igi-n en " 6ida = a :C ! e" !a 4 en&e de " ingre"o e'on-%i'o = a :C ! e" " #a"a&ie%#o 4a6ori&o o en q D e%#!ea " &ie%#o !i$re = a :De q D e" de !o q e %" "e a6ergPen8a en e! #a"ado = a :C ! e" " 'a!i4i'a'i-n #ro%edio en !a a'& a!idad = a :Aa re#ro$ado a!g<n e5a%en = a :Aa %en&ido de!i$erada%en&e a'er'a de n a" n&o "erio a " " #adre" = a :C ! e" !a %en&ira %" "eria q e .a di'.o =

a :C ! e" " #en"a%ien&o a'er'a de !a" #are)a" q e 6i6en ) n&a" "in .a$er"e 'a"ado = a :Aa &enido a!g na e5#erien'ia "e5 a! #re%ari&a! o e5&ra%ari&a! = a :Pra'&i'a !a %a"& r$a'i-n = a :Aa "ido arre"&ado o % !&ado #or 6io!ar na !e* = a :;iene #ro$!e%a" de "a! d = :C !e" "on = a :Aa &enido a!g na 6e8 na e5#erien'ia %1"&i'a = a :C ! 'on"idera !a 4a!!a %" i%#or&an&e "ben " #er"ona!idad = a :I D e" !o q e %" !e %o!e"&a = a :C !e" "on " " "en&i%ien&o" a'er'a de na 'i&a o n %a&ri%onio in&erra'ia! = a :Se 'on"idera #o!1&i'a%en&e !i$era! o 'on"er6ador = a :I D e" !o q e !e irri&a %" r#ida%en&e = a :I D ra"go" de " #er"ona 'on"idera %" a&ra'&i6o" #ara e! "e5o o# e"&o = a :I D ra"go" 'on"idera %eno" a&ra'&i6o" = a :I D &an i%#or&an&e e" e! dinero #ara "&ed = a :E"& "&ed o " " #adre" di6or'iado" = :Aa 'on"iderado e! di6or'io a!g na 6e8 = a :Con q D #er"ona !e g "&ar1a %" 6ia)ar en e"&e %o%en&o =
DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina @? de 146

a :I D #ien"a de !a" %a!a" #a!a$ra" = a:A!g na 6e8 "e .a e%$orra'.ado = a :> %a %ari. ana o "e droga = a :Le g "&a %ani# !ar o dirigir a !a gen&e = a :Son !a" % )ere" ig a!e"0 in4eriore" o " #eriore" a! .o%$re = a :C n&a" 6e'e" & 6o q e 6er a! do'&or e! a2o #a"ado = a :A!g na 6e8 .a in&en&ado q i&ar"e !a 6ida = a :A!g na 6e8 .a in&en&ado %a&ar a a!g ien = a :Aa #ar&i'i#ado en a!g na %ani4e"&a'i-n = a :C !e" "on !a" e%o'ione" q e !e ' e"&a %" di4i' !&ad 'on&ro!ar = a :Aa* a!g na #er"ona #or !a q e "e "ien&e e"#e'ia!%en&e a&ra1do = :I iDn = a :C !e" "on !o" a!i%en&o" q e %" !e de"agradan = a :C ! e" e! &e%a q e "e % e"&ra %" ren en&e a di"' &ir a.ora = a :A q D #er"ona D"&a "&ed re"#ondiendo %e)or * '-%o = a :C ! e" " II = a :Se "ien&e e"#e'ia!%en&e org !!o"o de a!g<n ra"go de " #er"ona!idad = :De ' ! = a :C ! e" " #eor 4a!!a0 e! %a!e"&ar %a*or q e "ien&e re"#e'&o a "1 %i"%o o a " 4a%i!ia =

a :C ! e" e! %o&i6o de " " %" "eria" di"# &a" 'on " " #adre" = a :En q e " e2a de"#ier&o = a :C !e" "on " " "en&i%ien&o" re"#e'&o a %1 = a :C !e" "on " " o$)e&i6o" #ro4e"iona!e" = a :C ! 'ree "&ed q e "ea e! %o&i6o %" grande #ara #edir a* da = a :C ando era ni2o0 ' !e" 4 eron !o" %o&i6o" #or !o q e 4 e %" 'ri&i'ado o 'a"&igado = a :C-%o "e "ien&e ' ando !!ora de!an&e de o&ro" = a :;iene %a!o" #re"en&i%ien&o" de! gr #o = a :C ! e" " #rin'i#a! q e)a de! gr #o = a :Se .a 6i"&o en6 e!&o en a'&i6idade" .o%o"e5 a!e" = a :Le g "&a " no%$re = a Si # diera "e a!g ien o a!go q e no 4 era "&ed %i"%o0 :q D e"'oger1a "er = a :I iDn de! gr #o !e de"agrada =

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina @4 de 146

28UE ES 5O 8UE /E3


OB,ETI/OS: I+ En"an'.ar n e"&ra 'on"'ien'ia de aq e!!a" 'o"a" q e &ienen n "igni4i'ado en !a 6ida * en e! &ra$a)o+ II+ De"' $rir !o" 6a!ore" #er"ona!e" %" i%#or&an&e"+ III+ E"&i% !ar a 'a%$iar e! #en"ar nega&i6o #or e! #en"ar #o"i&i6o+ TAMA<O DE5 GRU6O: Un n<%ero i!i%i&ado de gr #o" de ' a&ro a "ei" %ie%$ro" 'ada no+ TIEM6O RE8UERIDO: Un %1ni%o de na .ora+ MATERIA5: I+ Un ar&1' !o a'& a! de n #eri-di'o i%#or&an&e #ara 'ada %ie%$ro II+ Un !#i8 * n #! %-n #ara 'ada %ie%$ro+ III+ Una 'o#ia de !a Ao)a :IUO ES LO IUE CE= #ara 'ada %ie%$ro+ 5UGAR: Un ' ar&o " 4i'ien&e%en&e grande #ara q e 'ada gr #o # eda e"#ar'ir %a&eria! de !e'& ra e in&er6enir en&re e!!o" %i"%o" "in #er& r$ar a !o" de%" gr #o"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or di"&ri$ *e n #eri-di'o * na 'o#ia de !a Ao)a de ;ra$a)o de :IUO ES LO IUE CE= a 'ada #ar&i'i#an&e+ Indi'a a !o" #ar&i'i#an&e" q e e5a%inen e! #eri-di'o0 $ "'ando die8 ar&1' !o" 7in'! *endo an n'io" * 4o&ogra41a"9 q e 'rean

e!!o" q e "e2a!en #ro$!e%a" 'on'ernien&e" a e!!o" o a !o" de%" %ie%$ro" de! gr #o+ E"&o" #ro$!e%a" de$en "er e"#e'14i'o"0 no genera!e"+ L ego !e" indi'a q e %arq en e"&o" ar&1' !o" en e! #eri-di'o0 #ara e5#oner !o" #ro$!e%a" $re6e * e"#e'14i'a%en&e0 * ! ego e"'ri$ir!o" en !a Ao)a de ;ra$a)o :IUO ES LO IUE CE=+ 7Cein&e %in &o"9+ II+ Cada #ar&i'i#an&e ! ego en %era en !a Ao)a de ;ra$a)o " " #er'e#'ione" de ne'e"idade" "o'ia!e" o#or& nidade" " gerida" #or 'ada no de !o" #ro$!e%a" q e e"'ogi-+ 7Die8 %in &o"9+ III+ L ego 'ada %ie%$ro en %era #rod '&o" o "er6i'io" q e # edan "a&i"4a'er !a" ne'e"idade" "o'ia!e" " gerida" #or !o" #ro$!e%a" q e e"'ogi-0 'on'en&rndo"e en aq e!!o" q e D! o&ro" %ie%$ro" de " gr #o #odr1an " %ini"&rar+ 7Die8 %in &o"9+ IC+ Cada gr #o re<ne * 'o%#ar&e !a" !i"&a" de " " %ie%$ro"+ E! in"&r '&or indi'a a !o" gr #o" q e &ra$a)en en rea" q e #are8'an <&i!e" a !o" %ie%$ro" indi6id a!e" en ! gar de o&ra" rea" q e "on %era%en&e in&ere"an&e" o #o!D%i'a"+ C+ E! in"&r '&or 'on'! *e 'on na #ar&i'i#a'i-n $re6e "o$re !o" a#rendi8a)e"0 "en&i%ien&o"0 "or#re"a"0 rea''ione"0 * d da" q e "e & 6ieron d ran&e !a a'&i6idad+ /ARIACIONES: I+ Se # eden &i!i8ar o&ro" %edio" #ara e"&a a'&i6idad0 in'! *endo "e%anario"0 re6i"&a"0 diario" 4inan'iero" o 'o%er'ia!e"0 o in4or%a'i-n "o$re n rea geogr4i'a o &a%$iDn o#or& nidade" de e%#!eo a di"#o"i'i-n+ E"&a" 4 en&e" de$en ' $rir na e5&en"a ga%a de &e%a"+ II+ La a'&i6idad # ede en4o'ar"e %era%en&e en !o" indi6id o"0 * !o" #ar&i'i#an&e" # eden 'o%#ar&ir !o q e a#rendieron "o$re "1 %i"%o"+ III+ E! gr #o # ede 'o%#arar !a" !i"&a" de #ro$!e%a"0 * e"#e'i4i'ar 'o!e'&i6a%en&e !a" ne'e"idade" Z o#or& nidade" * #rod '&o" Z "er6i'io" q e .a*an "ido in"a&i"4e'.o"+ IC+ Se # ede !!e6ar a 'a$o !a a'&i6idad en gr #o n eq i#o de &ra$a)o0 n 'o%i&D0 n de#ar&a%en&o0 na e%#re"a o ' a!q ier o&ro &i#o de gr #o q e e"&D e"4or8ndo"e #or de4inir"e a "1 %i"%o0 " " o$)e&i6o"0 %e&a"0 a'&i6idade"0 e&'+ +ORMATO: Pgina @F de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

4O,A DE TRABA,O 28UB ES 5O 8UE /E 3 Ne'e"idade" Z O#or& nidade" Pro$!e%a" So'ia!e" In"a&i"4e'.o"

Prod '&o" Z Ser6i'io"

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina @6 de 146

RE+UGIO SUBTERR:NEO
OB,ETI/O: I+ A'!arar 6a!ore" * 'on'e#&o" %ora!e"+ II+ Pro6o'ar n e)er'i'io de 'on"en"o0 a 4in de de%o"&rar " di4i' !&ad0 #rin'i#a!%en&e ' ando !o" 6a!ore" * 'on'e#&o" %ora!e" e"&n en ) ego+ TAMA<O DE GRU6O: 2F a ?, #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: 6, %in &o"+ MATERIA5: I+ Una 'o#ia de Re4 gio " $&errneo #ara 'ada no de !o" #ar&i'i#an&e"+ II+ Go!1gra4o" o !#i'e"+ 5UGAR: Una "a!-n a%#!io 'on # #i&re" o "i!!a" %o6i$!e"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or e5#!i'a !o" o$)e&i6o" de! e)er'i'io+ II+ A 'on&in a'i-n0 di"&ri$ ir na 'o#ia de Re4 gio " $&errneo a &odo" !o" #ar&i'i#an&e"0 #ara q e &o%en na de'i"i-n indi6id a!0 e!igiendo !a" "ei" #er"ona" de " #re4eren'ia+ III+ Se di6iden " $gr #o" de F %ie%$ro" 'ada no #ara rea!i8ar !a de'i"i-n gr #a!0 $ "'ando !!egar a n 'on"en"o+

IC+ Se re<ne n e6a%en&e e! gr #o %a*or0 #ara q e 'ada " $gr #o # eda de'idir e! re" !&ado de !a de'i"i-n gr #a!+ C+ Se "ig e 'on n de$a&e "o$re !a e5#erien'ia 6i6ida+ +ORMATOS: AOVA DE ;RAGAVO RE>UGIO SUG;ERRNEO I%aginen q e n e"&ra 'i dad e"& $a)o a%ena8a de n $o%$ardeo+ Se a#ro5i%a n .o%$re * !e" "o!i'i&a na de'i"i-n in%edia&a+ E5i"&e n re4 gio " $&errneo q e "o!a%en&e # ede a!$ergar a "ei" #er"ona"+ Aa* do'e q e #re&enden en&rar+ A$a)o .a* na !i"&a de !a" do'e #er"ona" in&ere"ada" en en&rar en e! re4 gio+ Aaga " "e!e''i-n0 de"&a'ando &an "-!o "ei"+ a Un 6io!ini"&a0 de 4, a2o"0 drogadi'&o+ a Un a$ogado0 de 2F a2o"+ a La % )er de! a$ogado0 de 24 a2o"0 q e a'a$a de "a!ir de! %ani'o%io+ A%$o" #re4ieren q edar"e ) n&o" en e! re4 gio0 o 4 era de D!+ a Un "a'erdo&e0 de KF a2o"+ a Una #ro"&i& &a de ?4 a2o"+ a Un a&eo0 de 2, a2o"0 a &or de 6ario" a"e"ina&o"+ a Una ni6er"i&aria q e .i8o 6o&o de 'a"&idad+ a Un 41"i'o0 de 2J a2o"0 q e "o!a%en&e a'e#&ar1a en&rar en e! re4 gio "i # ede !!e6ar 'on"igo " ar%a+ a Un #redi'ador 4an&i'o0 de 21 a2o"+ a Una ni2a0 de 12 a2o" * $a)o 'oe4i'ien&e in&e!e'& a!+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina @K de 146

a Un .o%o"e5 a!0 de 4K a2o"+ a Una dD$i! %en&a!0 de ?2 a2o"0 q e " 4re a&aq e" de e#i!e#"ia+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina @J de 146

RU5ETA DE /A5ORES
OB,ETI/O: I e !o" #ar&i'i#an&e" $ "q en a!&erna&i6a"0 e6a!<en !a" 'on"e' en'ia" de D"&a" * "ean 'on"'ien&e" de !a e!e''i-n q e &o%aron+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: 4F %in &o" a#ro5i%ada%en&e+ MATERIA5: I+ C e"&ionario /R !e&a de 6a!ore"/+ II+ L#i'e"+ 5UGAR: Sa!-n a%#!io * $ien i! %inado0 a'ondi'ionado 'on $ &a'a" %o6i$!e"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or in&egra a !o" #ar&i'i#an&e" en " $gr #o" de ? #er"ona"+ II+ Le" #ide a !o" " $gr #o" q e 'on&e"&en na a na !a" #reg n&a"0 g arden "i!en'io #ara #oder re4!e5ionar " re"# e"&a0 e6a!<en !a" 'on"e' en'ia" * 'ond '&a" q e & 6ieron o &endrn 'on " e!e''i-n * $ "q en a!&erna&i6a" de o&ra" o#'ione"+

III+ En "e"i-n #!enaria e! in"&r '&or #ide a! gr #o 'o%en&ario" 4ina!e" "o$re e! e)er'i'io * !o a#rendido en D!+ +ORMATOS:

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina @@ de 146

AOVA DE ;RAGAVO ORDENAR POR RANGOS3 1+ :I D e" %" i%#or&an&e en !a a%i"&ad= LLLLLLL Lea!&ad+ LLLLLLL Genero"idad LLLLLLL Re'&i& d+ 2+ :Si !e dieran F,0,,,+,, #e"o" q D .ar1a 'on e!!o"= LLLLLLL A.orrar!o"+ LLLLLLL Co%#rar a!go #er"ona!+ LLLLLLL Dar!o" a na o$ra $enD4i'a+ ?+ :I D 'ree q e "ea %" #er) di'ia!= LLLLLLL E! a!'o.o!+ LLLLLLL La %ari. ana+ LLLLLLL E! &a$a'o 4+ :Si 4 era #adre0 a q D .ora de)ar1a a " " .i)o" de 14 a2o" 4 era= LLLLLLL A !a" 22 .ora"+ LLLLLLL A !a" 24 .ora"+ LLLLLLL De)ar!o a 'ri&erio de! .i)o+ F+ :I D "er1a !o <!&i%o q e !e g "&ar1a "er=

LLLLLLL M * #o$re+ LLLLLLL M * en4er%o+ LLLLLLL De"4ig rado+ 6+ :I D !e g "&a %"= LLLLLLL E! in6ierno en !a" %on&a2a"+ LLLLLLL E! 6erano en !a #!a*a+ LLLLLLL E! o&o2o en e! 'a%#o+ K+ :I D e" !o q e %" de"ear1a %e)orar= LLLLLLL S a#arien'ia+ LLLLLLL E! a#ro6e'.a%ien&o de " &ie%#o+ LLLLLLL S 6ida "o'ia!+ J+ :C-%o "e !a #a"ar1a %e)or= LLLLLLL So!o+ LLLLLLL Con n gr #o grande+ LLLLLLL Con #o'o" a%igo"+ @+ :C ! "er1a e! a'&o %" e"#iri& a! o re!igio"o q e #odr1a .a'er n do%ingo en !a %a2ana= LLLLLLL Ir a !a ig!e"ia * e"' '.ar n $ en "er%-n+ LLLLLLL O1r n 'on'ier&o de %<"i'a '!"i'a+ LLLLLLL ;ener n $ en de"a* no 'on " 4a%i!ia+
DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina 1,, de 146

1,+ :C ! de !a" "ig ien&e" %edida" de$er1an &o%ar"e #ara a!igerar e! #ro$!e%a de !a e5#!o"i-n de%ogr4i'a= LLLLLLL Lega!i8ar e! a$or&o+ LLLLLLL Per%i&ir q e !o" #adre" &engan do" .i)o" * ! ego e"&eri!i8ar!o"+ LLLLLLL Di"&ri$ ir in4or%a'i-n "o$re 'on&ro! de !a na&a!idad+ LLLLLLL Con4iar en e! $ en "en&ido de !a" 4a%i!ia" #ara de&er%inar e! n<%ero de .i)o"+ 11+ :Si .eredara na 4or& na q D .ar1a= LLLLLLL Re#ar&ir " riq e8a en $ene4i'io de o&ro"+ LLLLLLL Con&in ar 'on " %i"%o &ra$a)ado * a'&i6idade"+ LLLLLLL Ca%$iar &o&a!%en&e de 6ida+ 12+ :I D !e re" !&ar1a %" 4'i! .a'er= LLLLLL Una 'a%#a2a #ara organi8ar na 'ena de Na6idad+ LLLLLLL Aa'er &ra$a)o 6o! n&ario en n .o"#i&a!+ LLLLLLL A"e"orar a n gr #o de e"& dian&e"+ 1?+ :C ! 'ree q e "ea e! #ro$!e%a in&erior %" "erio de " #a1"= LLLLLLL La #re6en'i-n de !a 'ri%ina!idad+ LLLLLLL La $ene4i'en'ia #<$!i'a+ LLLLLLL La in4!a'i-n+ 14+ :Si 4 era 'on4inado a na i"!a de"ier&a0 ' ! de !o" "ig ien&e" !i$ro" !!e6ar1a 'on"igo=

LLLLLLL La Gi$!ia+ LLLLLLL La" o$ra" 'o%#!e&a" de Cer6an&e"+ LLLLLLL La .i"&oria de !a 'i6i!i8a'i-n+ 1F+ :I D #re4erir1a #erder "i & 6iera q e .a'er!o= LLLLLLL La !i$er&ad e'on-%i'a+ LLLLLLL La !i$er&ad re!igio"a+ LLLLLLL La !i$er&ad #o!1&i'a+ 16+ :En ' ! de !o" "ig ien&e" #eriodo" .i"&-ri'o" #ien"a q e #odr1a .a$er "ido n !1der e4i'ien&e= LLLLLLL En !a 'o!oni8a'i-n de A%Dri'a+ LLLLLLL En !a Re6o! 'i-n Ind "&ria!+ LLLLLLL En !a Seg nda G erra M ndia!+ 1K+ :C ! de !o" "ig ien&e" ' r"o" !e g "&ar1a &o%ar= LLLLLLL Ed 'a'i-n Se5 a!+ LLLLLLL Re!a'ione" "o'ia!e"+ LLLLLLL E'o!og1a+ 1J+ :C ! de !a" "ig ien&e" e5#re"ione" de"'ri$e %e)or !a 4or%a en q e "a e! dinero= LLLLLLL Lo ga"&a de"#reo' #ada%en&e+ LLLLLLL Sie%#re $ "'a nego'io"+
Pgina 1,1 de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

LLLLLLL Lo ga"&a 'on ' idado+ 1@+ :I D !e di"g "&ar1a %"= LLLLLLL Perder " &ra$a)o+ LLLLLLL Perder " dinero+ LLLLLLL Ro%#er"e na #ierna+ 2,+ :A q iDn #re4iere 'o%o 6e'ino= LLLLLLL A n 'iego+ LLLLLLL A n #ara!1&i'o+ LLLLLLL A n an'iano+ 21+ :I D e" !o %" &ra$a)o !e ' e"&a .a'er= LLLLLLL Le6an&ar"e &e%#rano+ LLLLLLL Organi8ar " &ra$a)o de! d1a+ LLLLLLL No e"&ar &en"o d ran&e e! d1a+ RULE;A DE CALORES 1+ :Aa* a!go de !o q e e"&D org !!o"o= 2+ :Sa$e q D a" n&o .a %ani4e"&ado " #o"i'i-n <!&i%a%en&e= ?+ :C ! de'i"i-n .a .e'.o en 4or%a re'ien&e en !a q e 'on"ider- &re" o %" o#'ione" #o"i$!e"= 4+ :En q D o en q iDn 'ree 4ir%e%en&e=

F+ :I D e" !o q e q i"iera 'a%$iar en " % ndo=0 :en " 4a%i!ia=0 :en " &ra$a)o=0 :en " #er"ona= 6+ :Re"#e'&o a q iDn o a q D .a 'a%$iado en 4or%a re'ien&e " %odo de #en"ar= K+ :I D dir1a #er"ona!%en&e a! 'andida&o #re"iden'ia! de " e!e''i-n= J+ :I iDn e" !a #er"ona %" $ ena q e 'ono'e * ' ! e" " "e're&o= @+ :C-%o .a %ane)ado n di"g "&o re'ien&e= ,+ En " o#ini-n0 :q D de$er1a .a'er &an&o !a gen&e de ra8a $!an'a 'o%o !a de 'o!or #ara in&egrar"e= 11+ :D-nde !e g "&ar1a e"&ar en 2, a2o"= 12+ :I D 'o"a de"ea a#render an&e" de %orir= 1?+ :C !e" "on !o" &re" ! gare" q e q i"iera 6i"i&ar e"&e a2o= 14+ :I D .ar1a "i no e"& 6iera de a' erdo 'on n n e6o dire'&or= 1F+ :De q D e"& org !!o"o en re!a'i-n 'on " &ra$a)o=0 :'on " 4a%i!ia= 16+ :I D rega!o .a dado q e !e .a'e "en&ir org !!o"o= 1K+ C ando o$"er6a e! % ndo q e !e rodea0 :q D e" !o q e a 6e'e" q i"iera en'on&rar= 1J+ :I D .i8o ano'.e= 1@+ :Se .a 4or%ado *a na idea de !o q e 6a a .a'er ' ando "e re&ire= 2,+ :I D !i$ro" .a !e1do q e !e .a*an g "&ado=

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1,2 de 146

21+ :;iene a!g na di6er"i-n o #a"a&ie%#o en e! q e o' #a gran #ar&e de " #ar&e de " &ie%#o= 22+ :Aa* a!go q e de"ee 6i6a%en&e #ero q e no # ede rea!i8ar a.ora=0 :q D e"= 2?+ :I iDn de &oda" !a" #er"ona" q e .a 'ono'ido * !e .an a* dado0 !o .a .e'.o %" a%#!ia%en&e=0 :en q D .a 'on"i"&ido !a a* da= 24+ :P ede %en'ionar a!g na" 'o"a" en !a" q e en rea!idad 'ree= 2F+ :I D 'a%$iar1a de "1 %i"%o "i # diera= 26+ :E"& "a&i"4e'.o de " " .$i&o" de &ra$a)o= 2K+ :C ! e" !a 'o"a %" a!egre q e re' erda=0 :* !a %" &ri"&e=

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1,? de 146

SU6ER/I/ENCIA EN 5OS ANDES


OB,ETI/O: I!+ Per%i&ir o$"er6ar e! 'o%#or&a%ien&o indi6id a! en !a &o%a de de'i"ione" q e i%#!i'a #oner en ) ego !o" 6a!ore" #er"ona!e"+ II+ E5#!orar !a" re"i"&en'ia" %" e6iden&e" #ara e! %ane)o de na 'o% ni'a'i-n no 6er$a! de 'ar'&er in&egra!+ III+ Sir6e #ara e"& diar !o" grado" de 'o.e"i-n o di"#er"i-n de n gr #o de &ra$a)o+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO3 C aren&a * 'in'o %in &o"+ MATERIA5: Pa#e! * !#i8+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io * $ien i! %inado "i e" #o"i$!e q e &enga a!4o%$ra+ DESARRO55O: I!+ E! in"&r '&or di6ide a! gr #o en ' a&ro eq i#o"+

II+ Se !e #!a&i'a a! gr #o "o$re !a &ragedia o' rrida en !o" Ande"0 a ra18 de! a6i-n q e "e e"&re!!- en e"a 'odi!!era * !o" "o$re6i6ien&e" q e "e !ograron re"'a&ar0 !o" ' a!e" narran q e & 6ieron q e re' rrir a !a an&ro#o4agia #ara "eg ir 6i6iendo0 # e" e"&a$an &o&a!%en&e in'o% ni'ado"+ III+ En&on'e" "e !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e &ra&en de $i'ar"e en e"a "i& a'i-n0 e! e)er'i'io 'on"i"&e0 en " #ri%era e&a#a0 en de'idir ' ! de !o" %ie%$ro" de! eq i#o &endr q e %orir #ara "er 'o%ido #or !o" o&ro" * en !a "eg nda e&a#a0 #or q e #ar&e de! ' er#o 'o%en8ar1an a 'o%Dr"e!o+ IC+ Se da n &ie%#o !1%i&e * a! 'on'! ir D"&e0 "e #ro'e"a e! e)er'i'io #ara !!egar a 'on'! "ione"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1,4 de 146

C5ARI+ICACI>N DE /A5ORES: 5OS ESTANDARTES


OB,ETI/OS: I+ A %en&ar e! en&endi%ien&o * !a 'on'ien'ia de !o" #ro#io" 6a!ore"0 o$)e&i6o" * #o&en'ia! indi6id a!+ II+ Pro#or'ionar n 4oro #ara !a e5#re"i-n #<$!i'a de !o" 6a!ore"0 #o&en'ia!e" * !ogro" #er"ona!e"+ III+ E5a%inar en q D 4or%a !o" 6a!ore"0 e! #o&en'ia! * e! !ogro de %e&a" a4e'&an !a" de'i"ione" re!a&i6a" a !a" ne'e"idade" * a"#ira'ione" #er"ona!e"+ TAMA<O DE5 GRU6O: De 'in'o a "ie&e #ar&i'i#an&e" #or gr #o+ TIEM6O RE8UERIDO: De do" a &re" .ora"+ MATERIA5: I+ Una 'o#ia de !a Ao)a de In"&r '&i6o de /Lo" E"&andar&e"/ #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ II+ Una .o)a en $!an'o * n !#i8+ III+ Pi8arr-n * gi"e" #ara 'ada #ar&i'i#an&e 7'on o#'i-n a gi"e" o %ar'adore" de 'o!ore"9+ 5UGAR:

Un ' ar&o ai"!ado0 "in r ido" en e! ' a! !o" #ar&i'i#an&e" "e # edan re!a)ar 'on4or&a$!e%en&e en "i!!a" o en e! " e!o( a!go en d-nde !o" #ar&i'i#an&e" "e # edan a#o*ar #ara e"'ri$ir+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or e5#one q e !a a'&i6idad a* dar a !o" #ar&i'i#an&e" a de"' $rir * '!ari4i'ar " " o$)e&i6o"0 6a!ore" * #o&en'ia! #ara e! !ogro de " " %e&a" * !a rea!i8a'i-n de " " 6a!ore"+ Di'e a !o" #ar&i'i#an&e" q e e!!o" e5a%inarn e"&o" a" n&o" * ! ego !o" re#re"en&arn a !o" de%" %ie%$ro" de! gr #o0 n /an n'io/ *a "ea e"'ri&o o re#re"en&ado+ Aa'e %en'i-n a !a 4or%a en q e !o" "1%$o!o" .an "ido &i!i8ado" d ran&e "ig!o" #ara re#re"en&ar o an n'iar a na #er"ona o a n gr #o0 #or e)e%#!o3 Un !e-n "igni4i'- 4 er8a * 6a!or0 na 'r 8 "igni4i'- de4en"a de !a Cri"&iandad0 na >!or de Li" "i%$o!i8- !a 4a%i!ia rea! 4ran'e"a+ II+ E! in"&r '&or da a 'ada #ar&i'i#an&e na .o)a de #a#e! en $!an'o * n !#i8+ Le" " giere $ "'ar n ! gar 'on4or&a$!e #ara "en&ar"e * &ener e! #a#e! * e! !#i8 a " LADO+ III+ Se !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e 'ierren !o" o)o"0 "e re!a)en0 q e re"#iren #ro4 nda%en&e+ E! in"&r '&or !e" #ide q e /'a%inen a!rededor/ de " #ro#io *o d ran&e no" %in &o"+ IC+ Se !e" di'e q e #er%ane8'an re!a)ado"0 'on " " o)o" 'errado"+ E! in"&r '&or 'o%en&a q e !a %a*or1a de !a gen&e &iene n gran #o&en'ia! * q e n e"&ro" 6a!ore" * %e&a" a4e'&an !a 4or%a en q e &i!i8a%o" n e"&ro #o&en'ia!+ Con&in<a3 /N e"&ra" %e&a" %" o$6ia" "on a %en do a 'or&o #!a8o0 %e&a" o$)e&i6o" %a&eria!e" o a &oB engrande'edora" .a'er dinero0 en6iar a !o" .i)o" a !a ni6er"idad0 'o%#rar de&er%inada %ar'a de 'arro0 e&'++ Pero e"&o" o$)e&i6o" # eden 'are'er de n #ro#-"i&o 4 nda%en&a! q e "ea %" i%#or&an&e q e !o"
Pgina 1,F de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

o$)e&o" %a&eria!e" o !a "a&i"4a''i-n &e%#ora!+ Para !!egar a e"&ar 'on"ien&e de %e&a" %" #ro4 nda" o %" e!e6ada"0 !a gen&e de$e de 'on'ien&i8ar"e de " " #ri%ordia!e" /6a!ore" de !a 6ida/+ De$en e5#eri%en&ar"e 'o%#!e&a * .one"&a%en&e+ En e"&a 4or%a0 # eden !!egar a e"&ar 'on"'ien&e" de !o q e rea!%en&e &iene "igni4i'ado #ara e!!o"0 de q iDn o de q e &ienen rea!%en&e q e ' idar0 q e e" !o q e rea!%en&e # eden .a'er * q e rea!%en&e de"ean .a'er07re" %iendo9B ( q D "o%o"+ /E! in"&r '&or di'e a !o" #ar&i'i#an&e" q e re4!e)en en " " 6erdadero" #ro#-"i&o" en !a 6ida0 " " %" #re'iado" 6a!ore"0 " " %" e!e6ado" o$)e&i6o" * a"#ira'ione"+ L ego !e" #ide q e ana!i'en " " de$i!idade" * " " 4 er8a"0 q e re4!e5ionen en " " re!a'ione" 'on !a gen&e0 * q e no&en !o" 'a%$io" den&ro de e!!o" %i"%o" %ien&ra" e5#eri%en&an e"&o" &e%a"+ 7I in'e %in &o"9+ C+ E! in"&r '&or da a6i"o" a !o" 'in'o * do" %in &o" an&e" de q e "e &er%ine e! #er1odo de re4!e5i-n+ L ego !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e e"'ri$an " " i%#re"ione" a'er'a de " " 6a!ore"0 %e&a" * #o&en'ia!e"+ 7Die8 a q in'e %in &o"9+ CI+ E! in"&r '&or di"&ri$ *e 'o#ia" de !a Ao)a de In"&r ''ione" de !o" E"&andar&e"0 #i8arrone" #eq e2o"0 * gi"e" o %ar'adore"+ Re6i"a ) n&o 'on !o" #ar&i'i#an&e" !a Ao)a de In"&r ''ione" * !e" da q in'e %in &o" #ara &er%inar!a+ CII+ C ando !o" "1%$o!o" e"&n &er%inado"0 !o" #ar&i'i#an&e" "e di6iden en gr #o" 7!e 'in'o a "ie&e %ie%$ro" 'ada no+ H re'i$en in"&r ''ione" #ara q e /enar$o!en " " e"&andar&e"/0 e" de'ir q e e5#!iq en !o" "1%$o!o" * !a" 4ra"e" a.1 &i!i8ado" a !o" o&ro" %ie%$ro" de! gr #o+ 7De &rein&a a ' aren&a * 'in'o %in &o"9+ CIII+ Cada gr #o di"' &e !o" &e%a" de !o" e"&andar&e" de " " %ie%$ro"0 de"arro!!ando genera!i8a'ione" a'er'a de !a 4or%a en q e

" " 6a!ore"0 %e&a" * #o&en'ia!e" a4e'&an !a" de'i"ione" #er"ona!e"+ L ego 'ada gr #o re#or&a genera!i8a'i-n de! gr #o en &o&a!+ IE+ E! in"&r '&or dirige a !o" #ar&i'i#an&e" a n e"& dio o re4!e5i-n indi6id a! "o$re !a" i%#!i'a'ione" de !a a''i-n o de !a de"%edida 'on'ien'ia de "1 %i"%o"+ /ARIACIONES: I+ De"# D" de /enar$o!ar " " e"&andar&e"/0 !o" %ie%$ro" # eden 'o!o'ar!o" #ara q e e! gr #o !o" &enga 'o%o re4eren'ia+ II+ Lo" e"&andar&e" # eden "er 'o!gado" en 4or%a an-ni%a0 e! gr #o in&en&a de'ir a q iDn #er&ene'en+ III+ Lo" #ar&i'i#an&e" # eden re'i$ir in"&r ''ione" en ' an&o a / "ar/ " " e"&andar&e" * 'ir' !ar "in .a$!ar0 !e*endo !o" e"&andar&e" de !o" de%"+ L ego "e #ide q e 4or%en gr #o" 'on !a" #er"ona" ' *o" e"&andar&e" !o" a&raen0 en"eg ida 'o%#ar&en * di"' &en+ IC+ La" genera!i8a'ione" de"arro!!ada" en e! gr #o # eden .a'er"e den&ro de n gr #o de e"&andar&e" %e8'!ado"+ E"&o e" e"#e'ia!%en&e a#ro#iado ' ando "e &ra$a)a 'on n gr #o *a in&egrado+ C+ La e5#erien'ia # ede 'on'! ir"e 'on / n #!an de a''i-n/ + Lo" #ar&i'i#an&e" re'i$en in"&r ''ione" de q e "e "ien&en 'on4or&a$!e%en&e0 * de q e re4!e5ionen no" ' an&o" %in &o" 7de 'in'o a die89 "o$re !a" i%#!i'a'ione" de !a a''i-n q e "e deri6a de e"&a e5#erien'ia+ Se !e" #ide q e e"'ri$an " " i%#!i'a'ione" en " " e"&andar&e"0 'o%o n /#!an de a''i-n/ 7de'i"ione" q e "e 6an a &o%ar0 #a"o" q e "e 6an a dar9+ >ina!%en&e !o" #ar&i'i#an&e" di"' &e 'on " #are)a !a 4or%a en q e 6a a !!e6ar a !a #r'&i'a0 e! #!an de a''i-n0 * a .a'er n &ra&o 'on " " 'o%#a2ero"+ 7Media .ora9+
Pgina 1,6 de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

+ORMATOS:

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1,K de 146

4O,A DE TRABA,O 4O,A DE INSTRUCCIONES 6ARA 5OS ESTANDARTES La "eg nda 4a"e de e"&a e5#erien'ia e" e! di"e2o * 'rea'i-n de n e"&andar&e q e de"'ri$a o re#re"en&e " " 6a!ore"0 o$)e&i6o" * " #o&en'ia!+ INS;RUCCIONES 3 En e! #i8arr-n q e "e !e" dio0 di$ )e " e"&andar&e * "ig iendo !a '!a6e0 "e na #a!a$ra0 4ra"e 'or&a o "1%$o!o q e !o de"'ri$a a "&ed %i"%o en !a" rea" q e "e %en'ionan %" ade!an&e+ Pro$a$!e%en&e "&ed q iera re4eren'ia" a !a" i%#re"ione" q e ano&- d ran&e e! #er1odo de re4!e5i-n #ara g iar"e en e"&a a'&i6idad+ CLACE 3 10 20 ?0 4 3 Crea ' a&ro "1%$o!o" 7di$ )o"9 q e re#re"en&en " " %" #ro4 ndo" * an.e!ado" 6a!ore" en !a 6ida+ Aaga e"&o en orden de i%#or&an'ia 710 20 ?0 4+9 U"e #a!a$ra" o 4ra"e" e"'ri&a" #ara de"'ri$ir !o "ig ien&e 3 F+ :I iDn "o* *o = 6+ :Mi %o%en&o o e5#erien'ia %" 4e!i8 o %i %a*or !ogro = K+ ;re" 'o"a" q e .ago #ar&i' !ar%en&e $ien+ J+ ;re" rea"0 'ara'&er1"&i'a" o a'&i& de" q e de"ee %e)orar @+ Le%a #er"ona! #or e! ' a! 6i6o 7o &ra&o de 6i6ir9

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1,J de 146

7USTED ESCOGE7
OB,ETI/OS: I+ Iden&i4i'ar !o" 6a!ore" #er"ona!e" q e de&er%inan na e!e''i-n+ II+ Iden&i4i'ar a !o" !1dere" * "eg idore" #o&en'ia!e" de! gr #o+ TAMA<O DE5 GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: Una .ora MATERIA5: I+ Gre6e ' rri' ! % de 'ada no de !o" #ar&i'i#an&e" II+ Una ) ego de &odo" !o" ' rri' ! % de! gr #o #ara 'ada no de !o" #ar&i'i#an&e" 5UGAR: Sa!-n en donde !o" #ar&i'i#an&e" # edan e"&ar "en&ado" '-%oda%en&e en " ! gar * q e # edan &ra$a)ar "in "er #er& r$ado"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or di6ide a !o" #ar&i'i#an&e" en #eq e2o" gr #o"( e! n<%ero de#ender de !a 'an&idad &o&a!+ P ede .a$er n "o!o gr #o 0 "i "e ' en&a 'on "-!o 'in'o #er"ona"+ II+ E! in"&r '&or "o!i'i&a a !o" di4eren&e" gr #o" q e no%$re n !1der+

III+ E! in"&r '&or indi'a a !a" #er"ona" "e!e''ionada" 'o%o !1dere" q e digan " " no%$re" en 6o8 a!&a * !o" e"'ri$e en n #i8arr-n .o)a de ro&a4o!io donde &odo" # edan 6er!a+ IC+ E! in"&r '&or e5#!i'a q e !a &area de 'ada " $gr #o e" #en"ar en n ) ego di6er&ido #ara &odo e! gr #o 'on !a" "ig ien&e" 'ara'&er1"&i'a"3 1+ D ra'i-n de! ) ego 'in'o %in &o" 2+ I e !o # edan ) gar &odo" !o" #re"en&e" ?+ I e e"&i% !e e! #en"a%ien&o 'rea&i6o+ C+ ;ran"' rrido" F %in &o"0 e! in"&r '&or !!a%a a 'ada !1der de a' erdo a! orden e"&a$!e'ido en !a .o)a de ro&a4o!io * !e #reg n&a ' a! e" !a " geren'ia de " gr #o+ Si no !a &iene0 e! in"&r '&or #one na %ar'a en " no%$re * 'on&in a 'on e! "ig ien&e no%$re+ CI+ Pa"ado" o&ro" F %in &o"0 e! in"&r '&or 6 e!6e a !!a%ar a 'ada !1der * "ig e e! %i"%o #ro'edi%ien&o de! # n&o an&erior+ De e"&a %anera "e rea!i8an 6aria" e&a#a" * "e &er%inar 'on na %edia do'ena de " geren'ia" 4ren&e a 'ada no%$re0 o 'on ning na+ CII+En "e"i-n #!enaria0 e! in"&r '&or #ide a 'ada !1der #or & rno q e diga a &odo" !o" #re"en&e" !o q e " 'edi- en " gr #o+ /ARIACIONES: Se # ede dar n #eriodo de &ie%#o #ara q e !o" #ar&i'i#an&e" !i$re%en&e e"&a$!e8'an 'on&a'&o 'on a!g na #er"ona ' *o ' rri' ! % !e" !!a%o !a a&en'i-n+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1,@ de 146

/A5ORES DE UN GRU6O EN CRECIMIENTO: UN E,ERCICIO DE C5ARI+ICACI>N


OB,ETI/OS: I+ E"&a$!e'er '!ara%en&e e! "i"&e%a de 6a!ore" #er"ona!+ II+ E5#!orar !o" 6a!ore" q e "e &ienen en 'o%<n 'on e! gr #o+ III+ E"& diar !a" di4eren'ia" e5i"&en&e" en&re gr #o"+ IC+ E%#e8ar a q i&ar !o" di4eren&e" e"&ereo&i#o" q e &ienen !o" %ie%$ro" de !o" gr #o"+ TAMA<O DE5 GRU6O: De o'.o a do'e #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO3 Una .ora * %edia a#ro5i%ada%en&e+ MATERIA5: I+ Ao)a" de ;ra$a)o de !o" Ca!ore" de n gr #o en Cre'i%ien&o+ II+ Pa#e! * !#i8+ III+ Ro&a4o!io0 %ar'adore" * %a"Nin &a#e+ 5UGAR:

Un ' ar&o !o " 4i'ien&e%en&e grande #ara q e #er%i&a a !o" " $gr #o" "e re<nan "in %o!e"&a"e no a! o&ro+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or di"&ri$ *e #a#e! * !#i8 en&re !o" #ar&i'i#an&e" * !o" .a'e q e e"'ri$an na !i"&a de !o" #ar&i'i#an&e"+ E! orden "er de&er%inado #or !a #ar&i'i#a'i-n0 "eg<n !a 6ean !o" %ie%$ro"+ E! q e e"&a arri$a e" e! q e %" #ar&i'i#a * a$a)o e" e! %eno" a'&i6o+ E! orden !o #one 'ada #ar&i'i#an&e+ II+ De"# D" de q e .an &er%inado de .a'er !a !i"&a0 'ada #er"ona !a !ee0 #or & rno0 %ien&ra" !o" o&ro" ano&an e! ! gar q e re'i$ieron+ III+ E! in"&r '&or #ide a 'ada #ar&i'i#an&e diga " rea''i-n a !a re&roa!i%en&a'i-n q e .a re'i$ido .a"&a a.ora #or " ni6e! de #ar&i'i#a'i-n+ IC+ E! in"&r '&or "e2a!a a! gr #o q e de$en !!egar a n 'on'en"o 7a' erdo " "&an'ia!9 re"#e'&o a! orden de #ar&i'i#a'i-n de !o" %ie%$ro" d ran&e e"&a 4a"e da !a "o! 'i-n de! #ro$!e%a+ C+ E! in"&r '&or 'ond 'e a na di"' "i-n "o$re !a &o%a de 'on'ien'ia a* dando a !o" #ar&i'i#an&e" a 6a!idar e! re" !&ado de e5a%inar !a #ar&i'i#a'i-n de !o" %ie%$ro" d ran&e e"&a 4a"e+ CI+ Se di"&ri$ *en 'o#ia" de !a" Ao)a" de ;ra$a)o de !o" Ca!ore" de n Gr #o en Cre'i%ien&o * !o" #ar&i'i#an&e" !o de$en !!enar en 4or%a inde#endien&e 7Die8 %in &o" a#ro5i%ada%en&e9+ CII+C ando &odo" .an &er%inado de !!enar !a Ao)a de ;ra$a)o0 e! in"&r '&or 4or%a &re" " $gr #o" 'on $a"e en e! orden de #ar&i'i#a'i-n 7e! &er'ero de arri$a0 e! &er'ero de en %edio * e! &er'ero de a$a)o9+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 11, de 146

CIII+Se #ide a !o" " $gr #o" q e de"' $ran q e 6a!ore"0 &a! 'o%o "e indi'a en !a Ao)a de ;ra$a)o0 "on a'e#&ado" %" 'o%<n%en&e * ' a!e" re'.a8ado" en&re e!!o"+ En&on'e" di"' &en !a" i%#!i'a'ione" de a' erdo 'on " " #ro#ia" ne'e"idade" de 're'i%ien&o * " #ar&i'i#a'i-n en e! e)er'i'io de! gr #o 'o%#!e&o+ 7A#ro5i%ada%en&e 6ein&e %in &o"9 IE+ Se !e #ide a 'ada " $gr #o q e e"'o)a n #or&a6o8 #ara #re"en&ar !o" de"' $ri%ien&o" de! gr #o+ Se # ede .a'er n $re6e re" %en den&ro de! gr #o+ E+ Se 6 e!6e a 4or%ar e! gr #o 'o%#!e&o * "e #re"en&an !o" re"<%ene" #or #ar&e de !o" re#re"en&an&e"+ E! in"&r '&or e"'ri$e en e! ro&a4o!io !o" 6a!ore" %" a'e#&ado" * !o" re'.a8ado" #or 'ada no de !o" gr #o"+ Cond 'e na di"' "i-n "o$re !o" re" !&ado" en4o'ndo!o" a !a" re!a'ione" q e e5i"&en en&re e! "i"&e%a de 6a!ore" * !a #ar&i'i#a'i-n+ Se .a'e q e e! gr #o a* de a !a" #ro#ia" %e&a"+ /ARIACIONES: I+ La" Ao)a" de ;ra$a)o de !o" 6a!ore" # eden !!enar"e an&e" q e "e genere !a in4or%a'i-n "o$re !o" #ar&i'i#an&e"+ II+ En ! gar de! orden0 arri$a de"'ri&o0 e! in"&r '&or # ede .a'er na 4or%a'i-n de !o" #ar&i'i#an&e" "eg<n " #ar&i'i#a'i-n no 6er$a!+ III+ ! 'ri&erio de ordena%ien&o # ede 6ariar+ Lo" %ie%$ro" # eden dar in4or%a'i-n "o$re a#er& ra0 &o%a de rie"go"0 a* da0 dog%a&i"%o0 e&'+ IC+ Se # ede 'a%$iar e! orden a na e"'a!a grad ada0 #or e)e%#!o0 a na de 'in'o # n&o"+

C+ La Ao)a de ;ra$a)o # ede .a'er"e en&re e! gr #o0 #idiendo q e !o" %ie%$ro" e"'ri$an !o" q e 'rean q e "on0 !o" do" o &re" 6a!ore" %" i%#or&an&e" q e "e .a*an #re"en&ado en !a 6ida de! gr #o+ E"&o" # eden #oner"e en !a #ared+ CI+ Se # eden %odi4i'ar !a" in"&r ''ione" #ara !!enar !a" Ao)a" de ;ra$a)o e in'! ir n orden #ro#io 7o e! de! gr #o9 a! a#o*o de !o" di6er"o" 6a!ore"+ +ORMATOS:

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 111 de 146

4O,A DE TRABA,O DE 5OS /A5ORES DE UN GRU6O EN CRECIMIENTO

ES MUH CALIOSO SER 3 A'&i6o E5#!ora&i6o Sen"i&i6o A%$i'io"o G eno E"#on&neo Con"'ien&e A#o*ador A* dador Aone"&o Crea&i6o Seg ro C idado"o In4! en'iador Cono'edor Co%#e&en&e Lea! ;o!eran&e A$ier&o Con4ia$!e Cr1&i'o Prod '&i6o Di4eren&e Re'&o C!ido Pr den&e

In"&r ''ione" 3 Ponga na #a!o%a en aq e!!o" 6a!ore" q e 'orre"#ondan a !o" " *o" * na 'r 8 en aq e!!o" q e re'.a'e #er"ona!%en&e+ A 'on&in a'i-n ordene !o" &re" 6a!ore" q e "on %" i%#or&an&e" #ara "&ed de !a "ig ien&e %anera 3 10 ) n&o a! 6a!or q e e" %" i%#or&an&e ( 2 #ara e! "ig ien&e 6a!or * a"1 " 'e"i6a%en&e+ Siga e! %i"%o #ro'edi%ien&o #ara !o" 6a!ore" q e re'.a'e en 4or%a %" 4 er&e0 #oniendo 1 ) n&o a! q e %" re'.a8a * a"1 " 'e"i6a%en&e+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 112 de 146

/A5ORES EN :REAS
OB,ETI/O: A'!arar " " 6a!ore" * " #o"i'ione" en di4eren&e" rea" de " 6ida+ TAMA<O DE GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: ;rein&a %in &o"+ MATERIA5: Ao)a de #r'&i'a a 'ada #ar&i'i#an&e+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io * $ien i! %inado+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or re#ar&e a !o" #ar&i'i#an&e" !a .o)a 4or%a&o * !e" #ide q e re4!e5ionen en "i!en'io "o$re !a" di6er"a" rea" * e"'ri$an ) n&o a 'ada 4ra"e e! #or q D e" i%#or&an&e o 6a!io"a #ara 'ada no de e!!o"+ II+ E! in"&r '&or di6ide a !o" #ar&i'i#an&e" en gr #o" de ' a&ro0 * !e" #ide q e 'o%en&en " " 4ra"e" o #o"i'ione"0 $a"ndo"e en !a" "ie&e #reg n&a" 'i&ada" a! 4ina!+ III+ En "e"i-n #!enaria e! in"&r '&or "o!i'i&a a !o" #ar&i'i#an&e" " " 'o%en&ario" "o$re !a 6i6en'ia+

+ORMATOS:
4O,A DE TRABA,O :C !e" "on " " Ca!ore" #er"ona!e"= en rea" 'o%o3 ] Po!1&i'a ] E"' e!a ] E%#!eo de! &ie%#o !i$re ] A%i"&ad ] A%or ] Sa! d ] Dinero ] M er&e ] En6e)e'er ] >a%i!ia ] Se5o ] Nor%a" ] Riq e8a ] Pa8 ] C !& ra ] A &oridad ] Ar&e ] G "&o" #er"ona!e"0 'o%o3 6e"&ido0 #einado0 e&'+ ] Re!igi-n

1+ :E"& 'on"'ien&e * org !!o"o 7no "e a6ergPen8a9 de " #o"i'i-n= 2+ :A4ir%a #<$!i'a%en&e " #o"i'i-n= ?+ :Aa e!egido " #o"i'i-n en&re o&ra" a!&erna&i6a"= 4+ :Aa e"'ogido " #o"i'i-n de"# D" de 'on"iderar !o" #ro"0 'on&ra" * 'on"e' en'ia" q e # eda &ener= F+ :Aa e"'ogido !i$re%en&e " #o"i'i-n=
Pgina 11? de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

6+ :Aa a'& ado en 4or%a 'on"&an&e 7re#i&iendo e! %i"%o #a&r-n de 'ond '&a9 en e"&e # n&o=

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 114 de 146

/A5ORES TRADICIONA5ES
OB,ETI/OS: I+ C!ari4i'ar e! "i"&e%a #er"ona! de 6a!ore"+ II+ E5#!orar !o" 6a!ore" q e &ienen en 'o%<n !o" gr #o"+ III+ E"& diar !a" di4eren'ia" en&re gr #o"+ IC+ E%#e8ar a q i&ar !o" e"&ereo&i#o" q e &ienen !o" q e 4or%an !o" eq i#o"+ TAMA<O DE5 GRU6O: I!i%i&ado+ De$e .a$er ' ando %eno" do" " $gr #o"0 ' *o" 6a!ore" "ean di4eren&e"0 'o%o .o%$re" * % )ere"0 6ie)o" * )-6ene"0 e! geren&e * " #er"ona!0 e&'+ TIEM6O RE8UERIDO: A#ro5i%ada%en&e na .ora * %edia+ MATERIA5: I+ Una Ao)a de ;ra$a)o de !o" Ca!ore" A%eri'ano" ;radi'iona!e" #ara 'ada #ar&i'i#an&e+

I+ Ro&a4o!io0 %ar'adore" * %a"Nin &a#e+ III+ L#i8 #ara 'ada #ar&i'i#an&e+ DESARRO55O: I+ Se dan in"&r ''ione" #ara q e 'ada #ar&i'i#an&e !!ene en 4or%a inde#endien&e na Ao)a de ;ra$a)o0 "in #oner"e a di"' &ir 'on !o" de%"+ Se !e" #ide "en&ar"e en "i!en'io * re4!e5ionar en " " 6a!ore" %ien&ra" .a'en e! e)er'i'io+ II+ Se 4or%an do" " $gr #o" q e "ean di4eren&e" en&re "1+ A 'ada " $gr #o "e !e da n ro&a4o!io * n %ar'ador en e! ' ! n 6o! n&ario e"'ri$ir !o" 6a!ore" q e "ean re'.a8ado" #or &odo e! gr #o+ E"&o" " $gr #o" "-!o &endrn do'e #ar&i'i#an&e"+ Se # eden 4or%ar 6ario" " $gr #o" de! %i"%o /&i#o/0 #ara e"&ar "eg ro de q e &odo" #ar&i'i#en ade' ada%en&e+ Se dan &rein&a %in &o" #ara e"&a e&a#a+ III+ Lo" #ar&i'i#an&e" re'i$en de n e6o !a" Ao)a" de ;ra$a)o * "e !e" #ide !a" !!enen0 #ero a.ora !o .arn 'o%o "i 4 eran de! gr #o 'on&rario+ E"&n0 en e4e'&o0 &ra&ando de adi6inar !o q e &iene #or 6a!ore" !a #er"ona /'o%<n/ de! o&ro gr #o+ E"&o "e .a'e en 4or%a inde#endien&e+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 11F de 146

IC+ Lo" " $gr #o" re'i$en .o)a" de ro&a4o!io * "e !e" #ide q e en' en&ren ' a!e" "er1an !o" 6a!ore" %" 'o% ne"+ C+ Se 'o!o'an do" .o)a" en !a #ared * "e #ide "e !ean #ero "in di"' &ir!a"+ CI+ Se 6 e!6en a 4or%ar !o" " $gr #o" #ara en'on&rar " " #redi''ione" * !o a'er&ado de e!!a"+ CII+Se #ide a 'ada " $gr #o q e e!i)a a no de " " %ie%$ro" #ara #ar&i'i#ar en na o$ra * $ "'ar na "i& a'i-n en !a q e # edan re#re"en&ar"e !o" 6a!ore" q e "on di4eren&e"+ CIII+E! in"&r '&or #ide " geren'ia" a !o" " $gr #o" "o$re !a" "i& a'ione" q e "e # eden re#re"en&ar en4ren&e+ Le" da 'in'o %in &o" a 'ada " $gr #o #ara en&renar a !o" q e a'& arn+ IE+ Prin'i#ia !a o$ra+ Le" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e re#re"en&en 'ond '&a" q e "ean e"&ereo&i#o"+ E+ E! in"&r '&or 'ond 'e na di"' "i-n de! e)er'i'io0 "o!i'i&ando a !o" #ar&i'i#an&e" den a4ir%a'ione" &an&o #er"ona!e" 7'o%o q e a#rend1 de %1 * de !o" o&ro"9+ Lo" " $gr #o" "e 6 e!6en a 4or%ar0 * " &area "er .a'er 4ra"e" "o$re !o q e #re"en&- e! o&ro gr #o &i!i8ando !a #a!a$ra /de$er1a/+

+ORMATOS:

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 116 de 146

4O,A DE TRABA,O DE /A5ORES TRADICIONA5ES INS;RUCCIONES 3 Por 4a6or %arq e 7 C9 4ren&e de !o" 6a!ore" q e 'orre"#onden a !o" " *o * %arq e 'on na 7E9 !o" q e " #er"ona!idad re'.a8a+ L ego ordene !o" &re" 6a!ore" q e "&ed de4ienda 4 er&e%en&e0 n %erndo!o" 'on 1 a! q e 'on"idere %" i%#or&an&e0 'on e! 2 e! q e "ig e * a"1 " 'e"i6a%en&e+ De !a %i"%a %anera n %ere !o" 6a!ore" q e re'.a8a+ ES CALIOSO 3
Ser .one"&o A* dar a !o" de%" Ir ade!an&e Ser &o!eran&e Par&i'i#ar en e! go$ierno E5#!o&ar ;ra$a)ar d ro Ganar Ser !i%#io Cer #or no %i"%o Aonrar a !o" #adre" O$ede'er !a !e* Ser !ea! a! #a1" Ser !i$re ;ener 4e!i'idad Cono'er !a .eren'ia ' !& ra! de %i #a1" A' % !ar $iene" ;ener ed 'a'i-n A.orrar A) "&ar"e a !a" nor%a" "o'ia!e"

/EINTE COSAS 8UE ME ENCANTA 4ACER


OB,ETI/O: Con'ien&i8ar a !o" #ar&i'i#an&e" de " " 6a!ore"+ ;AMAWO DE GRUPO3 I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: ;rein&a * 'in'o %in &o" a#ro5i%ada%en&e+ MATERIA5: Ao)a" * !#i8 a 'ada #ar&i'i#an&e+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" di"' &ir !i$re%en&e+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or #edir a !o" #ar&i'i#an&e" q e .agan na !i"&a 'on 6ein&e 'o"a" q e !e" en'an&e .a'er en " 6ida0 ano&ando a! %argen e! n<%ero #or in&erD"+ De! %a*or in&erD" 719 a! %enor in&erD" 72,9+ II+ E! in"&r '&or #edir a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e di6idan en gr #o" de "ei" #er"ona"0 q e 'o%#ar&an !a" 'o"a" %" de"eada" * !a" %eno" de"eada" * "igan e! #ro'e"o de
DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina 11K de 146

6a!ora'i-n q e a4ir%a " " 6a!ore"0 $a"ndo"e en !a" "ig ien&e" #reg n&a"3 A9+: A#re'io !o q e .ago * .ago !o q e a#re'io=+ G9+ : Lo a4ir%- en #<$!i'o ' ndo .a* o#or& nidad de .a'er!o =+ C9+ : Lo e!eg1 en&re 6aria" a!&erna&i6a" =+ D9+ : Lo e!eg1 de"# D" de 'on"iderar * a'e#&ar !a" 'on"e' en'ia" =+ E9+ : Lo e!eg1 !i$re%en&e =+ >9+ : Mi 'ond '&a e"& de a' erdo 'on !o q e #ien"o * digo=+ G9+ : Mi" #a&rone" de 'ond '&a "on 'on"&an&e" * re#e&ido" =+ III+ En "e"i-n #!enaria0 e! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" " " e5#erien'ia" 'on $a"e a !a" "ig ien&e" #reg n&a"3 :I D rea''i-n & 6ieron a! 6er !o" 6a!ore" de !o" de%"0 "on di4eren&e" a !o" " *o"= : ;endieron a 'ri&i'ar o en) i'iar = : ;ra&aron de %odi4i'ar !o" 6a!ore" de o&ro 're*endo q e e! " *o e" e! 'orre'&o = : A $o 'a%$io" en " e"'a!a de 6a!ore" = IC+ E! in"&r '&or 'o%en&a * e6a!<a e! de"arro!!o de! e)er'i'io+

/ARIACIONES: I+ E! in"&r '&or # ede an&e" de! #a"o !C .a'er na re4!e5i-n "o$re !o" 6a!ore"+ Un 6a!or e" !o q e "e 'on"idera i%#or&an&e0 e"&i%a$!e0 6a!io"o * ne'e"ario0 q e .a'e $ien0 "en&ir"e $ien * e!e6a e! e"#1ri& + E" &odo aq e!!o q e 'on !a" e5#erien'ia" "e 6a ar%ando0 ' idando * ! '.ando #or D!+ Para q e n 6a!or !o "ea rea!%en&e0 e" ne'e"ario 'reer!o0 de'ir!o * a'& ar!o de %anera 'on"&an&e * re#e&ida0 #or e!e''i-n !i$re * en&re 6aria" a!&erna&i6a"+ De o&ra 4or%a "er1a na #o"e0 a!go a#rendido de o&ro" * no de "1 %i"%o+ E5i"&en 6a!ore" 4i)o"0 a$"o! &o" o ni6er"a!e"0 'o%o e! a%or0 !a ) "&i'ia0 $ondad0 !i$er&ad0 $e!!e8a0 e&'+0 * o&ro" 'a%$ian&e"0 "eg<n !a edad0 in&ere"e"0 ne'e"idade"0 'ir' n"&an'ia"0 D#o'a q e &o'a 6i6ir0 e"&ado 'i6i!0 e&'+ Re6i"ar * a'& a!i8ar n e6o" 6a!ore" e" na 4or%a "ana de 6i6ir+ La in'ongr en'ia en&re !o q e "e 'ree0 di'e * 6i6e0 #rod 'e &en"ione"0 ang "&ia" * 'on4!i'&o" 'on no %i"%o * 'on !o" de%"+ Lo" 6a!ore" "ie%#re 'a%$ian en ' an&o a " i%#or&an'ia o #ri%a'1a+ Se ne'e"i&a a#render a di"&ing ir * .a'er !a #ro#ia e"'a!a de 6a!ore"0 e" de'ir0 q D e" !o %" i%#or&an&e o &iene %" 6a!or0 q D e" !o q e &iene %eno" 6a!or o i%#or&an'ia( C ! en de&er%inado %o%en&o o 'ir' n"&an'ia &iene #ri%a'1a0 a nq e "e .a*a # e"&o a$a)o en !a e"'a!a de 6a!ore"+ Una #er"ona q e #o"ee n "i"&e%a de 6a!ore" * 'reen'ia" 4!e5i$!e0 %" #er%ea$!e0 di"# e"&o a! 'a%$io * %eno" en /$!an'o o negro/0 "e in'!inar a a'e#&ar 'o%#or&a%ien&o" q e no "ean a4ine" a " " #ro#ia" 'reen'ia" * 6a!ore"+ Lo" "ig ien&e" K #a"o" #ara e! #ro'e"o de 6a!ora'i-n a* darn a re6i"ar * a'& a!i8ar !a #ro#ia e"'a!a de 6a!ore"+ 7L+ Ra&."9+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 11J de 146

ES;IMACIN DE LOS PROPIOS PRINCIPIOS H COMPOR;AMIEN;OS+ 1+ A#re'io * e"&i%a'i-n+ 2+ A4ir%a'i-n en #<$!i'o ' ando .a* o#or& nidad de .a'er!o+ ELECCIN DE LOS PROPIOS PRINCIPIOS H COMPOR;AMIEN;OS+ ?+ E!e''i-n en&re a!&erna&i6a"+ 4+ E!e''i-n de"# D" de 'on"iderar * a'e#&ar !a" 'on"e' en'ia"+ F+ E!e''i-n !i$re+ AC;UACIN DE ACUERDO CON LOS PROPIOS PRINCIPIOS+ 6+ A'& a'i-n+ K+ A'& a'i-n 'on #a&rone" 'on"&an&e" re#e&ido"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 11@ de 146

/OTACIONES DE /A5ORES
OB,ETI/O: I+ Dar a !o" #ar&i'i#an&e" na o#or& nidad de a4ir%ar #<$!i'a%en&e " " 'reen'ia" den&ro de na e"'a!a de 6a!ore"+ II+ E5#!orar * en&ender !o" 6a!ore" #ro#io" * !o" de !o" de%"+ TAMA<O DE GRU6O: De &rein&a a ' aren&a %ie%$ro"+ TIEM6O RE8UERIDO: De na .ora a .ora * %edia+ MATERIA5: Ning no+ 5UGAR: Un ' ar&o grande 'on "i!!a" %o6i$!e"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or e!ige n 6a!or en e! ' ! e! gr #o e"&e di6idido+ Lo" .a'e 4or%ar do" '1r' !o"3 no 'on"i"&e en !o" q e e"&n de a' erdo 'on e! 6a!or * e! o&ro en !o" q e no !o e"&n+ Le" da 6ein&e %in &o" #ara en'on&rar !a ra8-n de "

#o"i'i-n+ En&on'e" # eden &ener !a a!&erna&i6a de 'a%$iar"e de n gr #o a o&ro+ II+ 7A9+ Lo" #ar&i'i#an&e" "e "i&<an en 4or%a de #e'era0 'on e! gr #o de /Si/ aden&ro+ Lo" %ie%$ro" de! gr #o /Si/ &endrn 6ein&e %in &o" #ara di"' &ir !a e!e''i-n0 a'& a'i-n * !a a#re'ia'i-n de! 6a!or en ' e"&i-n+7G9+ E! gr #o /No/ en&ra a !a #e'era * &iene 6ein&e %in &o" #ara ra8onar e! #orq D de " nega&i6a a! 6a!or+ E! gr #o /Si/ o$"er6a !a di"' "i-n+ III+ Lo" do" gr #o" "e re<nen "e#arada%en&e #ara di"' &ir !o q e e"' '.aron de! o&ro gr #o * #ara e!egir &re" re#re"en&an&e" q e di"' &irn e! 6a!or en ) ego 'on !o" &re" re#re"en&an&e" de! o&ro gr #o+ 7Cein&e %in &o"9+ IC+ Lo" "ei" re#re"en&an&e" "e re<nen a di"' &ir e! 6a!or en ' e"&i-n+ La %e&a e" '!ari4i'ar &oda" !a" a!&erna&i6a" * !a" 'on"e' en'ia"( e! 6i6ir!o * !a a#re'ia'i-n de! 6a!or+ Lo" o&ro" #ar&i'i#an&e" o$"er6an e"&a di"' "i-n+ 7Cein&e %in &o"9+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 12, de 146

SUBCATEGORIA: VARIAS DE AUTODESCUBRIMIENTO


ACENTUAR 5O 6OSITI/O
OB,ETI/O: Lograr q e !a" #er"ona" # edan derri$ar !a" $arrera" i%# e"&a" #or e!!a" %i"%a" de$ido a q e no !e" #er%i&en &ener n $ en 'on'e#&o #ro#io( %e)orar !a i%agen de e!!a" %i"%a" %edian&e e! in&er'a%$io de 'o%en&ario" * ' a!idade" #er"ona!e"+ TAMA<O DE GRU6O: 2, #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: 1, %in &o"+ MATERIA5: Ning no+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" e"&ar "en&ado" * 'o%en&ar+ DESARRO55O: I+ M '.o" .e%o" 're'ido 'on !a idea de q e no e" /'orre'&o/ e! a &oe!ogio o0 #ara e! 'a"o0 e!ogiar a o&ro"+ Con e"&e e)er'i'io "e

in&en&a 'a%$iar e"a a'&i& d a! .a'er q e eq i#o" de do" #er"ona" 'o%#ar&an a!g na" ' a!idade" #er"ona!e" en&re "1+ En e"&e e)er'i'io0 'ada #er"ona !e da a " 'o%#a2ero !a re"# e"&a a na0 do" o !a" &re" di%en"ione" "ig ien&e" " gerida"3 Do" a&ri$ &o" 41"i'o" q e %e agradan de %1 %i"%o+

Do" ' a!idade" de #er"ona!idad q e %e agradan de %1 %i"%o+ Una 'a#a'idad o #eri'ia q e %e agradan de %1 %i"%o+

II+ E5#!iq e q e 'ada 'o%en&ario de$e "er #o"i&i6o+ No "e #er%i&en 'o%en&ario" nega&i6o"+ 7Dado q e !a %a*or #ar&e de !a" #er"ona" no .a e5#eri%en&ado e"&e en' en&ro #o"i&i6o0 q i8 ne'e"i&en n !igero e%# )-n de #ar&e de "&ed #ara q e # edan ini'iar e! e)er'i'io9+ III+ Se !e" a#!i'ar na" #reg n&a" #ara " re4!e5i-n3 :C n&o" de "&ede"0 a! o1r e! &ra$a)o a"ignado0 "e "onri!igera%en&e0 %ir- a " 'o%#a2ero * !e di)o0 /;< #ri%ero/= :> e di41'i! "e2a!ar na ' a!idad a! ini'iar e! e)er'i'io= :C-%o 'on"idera a.ora e! e)er'i'io=

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 121 de 146

E,ERCICIO DE 5A MANO A 5A BARBI55A


OB,ETI/O: De%o"&rar q e !a" a''ione" di'en %" q e !a" #a!a$ra"+ TAMA<O DE GRU6O: 2F #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: Cin'o %in &o"+ MATERIA5: Ning no+ 5UGAR: Un "a!-n a%#!io q e #er%i&a a !o" #ar&i'i#an&e" in&era'& ar !i$re%en&e+ DESARRO55O: I+ Mien&ra" e! in"&r '&or .a'e !a de%o"&ra'i-n0 !e #ide a! gr #o q e e5&iendan " $ra8o dere'.o0 #ara!e!o a! #i"o+ H !e" di'e3 A.ora0 4or%en n '1r' !o 'on e! # !gar * e! 1ndi'e + Mien&ra" .a$!a0 de% e"&ra 'o%o+ A.ora 'on&in<a+ L!e6en 'on % '.a 4ir%e8a " %ano a !a $ar$i!!a+ NO;A3 Mien&ra" di'e !!e6en !a

%ano a !a $ar$i!!a0 e! in"&r '&or #one " %ano ) n&o a !a ore)a0 no en " $ar$i!!a+ E"#era n in"&an&e+ 7La %a*or #ar&e de! gr #o .ar !o q e e! in"&r '&or0 e" de'ir0 "e !!e6arn !a %ano ) n&o a na ore)a 9+ e! in"&r '&or !o" o$"er6a #ero no di'e nada+ De"# D" de 'in'o o die8 "eg ndo"0 a!g no" de! gr #o "e #er'a&arn de " error * %o6ern !a %ano a !a $ar$i!!a+ ;ra" o&ro" ' an&o" "eg ndo"0 %" #er"ona" &a%$iDn "e reirn * e! in"&r '&or #odr .a'er n re4or8a%ien&o 6er$a! de !o q e &ra&a de #ro$ar3 !a" a''ione" de! in"&r '&or di'en %" q e !a" #a!a$ra"+ PREGUN;AS PARA DISCUSIN3 1+B : E"' '.aron a!g na 6e8 e! di'.o de No .aga" !o q e *o .ago0 "ino !o q e *o &e digo= : Lo #one%o" en #r'&i'a !o" in"&r '&ore"=+ 2+B :;odo" "a$e%o" q e !a" a''ione" di'en %" q e !a" #a!a$ra"+ :C-%o #ode%o" &i!i8ar e"&e 'ono'i%ien&o en n e"&ro &ra$a)o a 4in de !ograr n %e)or en&endi%ien&o =+ ?+B La 'o% ni'a'i-n e" "ie%#re e! '.i6o e5#ia&orio en !o" #ro$!e%a" de 'o%#or&a%ien&o+ :I D o&ro" o$"&' !o" #ara !a 'o% ni'a'i-n " giere e"&e e)er'i'io=

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 122 de 146

E?6ANSI>N CONSCIENTE
UN 6O6URR@

IA 6UNTOS DE 6RESION+ Men&a!%en&e re'orra " ' er#o * !o'a!i'e !o" "i&io" donde e5i"&a &en"i-n o #re"i-n+ 7!o" 8a#a&o"0 e! 'in& r-n0 e&'+9 J+ LACANDOSE LAS MANOS+ /L6e"e 1a" %ano" 'on arena0 "a!0 nie6e o .ie!o/+ Ponga a&en'i-n a &odo !o q e "ien&a+ JA COMIENDO 6AN+ Co%a na #ie8a de #an0 .aga a"o'ia'ione" de)ando en !i$er&ad " i%agina'i-n %ien&ra" 'on"'ien&e%en&e #re"&a a&en'i-n a " "a$or * &e5& ra+ CKA 6A5MEANDOA Con !a # n&a de !o" dedo" de"e #a!%adi&a" !igera"( L ego .ga!o en &oda" !a" #ar&e" de! ' er#o q e de"ee+ CCA ESTIRANDOSEA E5&ienda " $ra8o i8q ierdo "o$re " 'a$e8a &an a!&o 'o%e !e "ea #o"i$!e+ Re#i&a !o %i"%o 'on " $ra8o dere'.o+ P-nga"e de #ie "o$re !a # n&a de " " dedo"+ L ego in&en&e e!e6ar"e &an&o 'o%o # eda+ CDA CENSO DE 5OS SENTIDOSA Re' D"&e"e en e! #i"o * 'ierre !o" o)o"+ a9 Sien&a e! e"#a'io0 e! #i"o0 " ' er#o 7e5&erna o in&ern%en&+9 $9 Man&enga !o" o)o" 'errado" * e"' '.e !o" "onido" q e "e #rod 'en a " a!rededor+ '9 Le6n&e"e 'on !o" o)o" 'errado" * "a$oree n !i%-n #ar&ido0 &o%e "a! de !a #a!%a de " %ano0 'o%a na 8ana.oria o '. #e n d !'e de %en&a+ d9 Le6n&e"e 'on !o" o)o" 'errado"+ Re'orra e! ' ar&o o!iendo &an&o 'o%o !e "ea #o"i$!e+ e9 Sin 6o!&ear !a 'a$e8a0 a$ra !a" o)o" * o$"er6e e! %a*or n<%ero de de&a!!e" q e q e#an den&ro de " 'a%#o de 6i"i-n+ Con'Dn&re"e en !a 4or%a en q e o#era !a 6i"i-n #eri4Dri'a+
Pgina 12? de 146

A 'on&in a'i-n "e %en'ionan 6aria" a'&i6idade" q e # eden "er <&i!e" en ' r"o" de de"arro!!o #er"ona! #ara a're'en&a e! #ro#io 'ono'i%ien&o "en"oria!+ CA E?65ORANDO SU ES6ACIO+ A' D"&e"e en e! #i"o0 'ierre !o" o)o"0 'on " " %ano" e5#!ore e! e"#a'io q e o' #a+ En"an'.e * 'on&raiga e! %i"%o+ DA GO56EANDOA Go!#ee 4 er&e%en&e na a!%o.ada o n 'o)1n+ En4oq e " a&en'i-n en &odo" !o" "en&i%ien&o" q e e5#eri%en&e+ EA GRITANDOA Gri&e &an 4 er&e 'o%e # eda a!g na de !a" "ig ien&e" 'o"a"3 " no%$re0 e! no%$re de a!g na #er"ona i%#or&an&e0 'o%o "e "ien&e0 #a!a$ra" #ro.i$ida"0 n<%ero"0 #a!a$ra" "in "en&ido o "onido" #ri%i&i6o"+ Ana!i'e " " re"# e"&a" 4i"io!-gi'a" * #"i'o!-gi'a"+ FA ABRIENDO UN 4UE/O+ E5#!ore n . e6o "in .a$!ar+ ;ra&e de ro%#er!o a#re&ndo!o+ Mien&ra" #re"&a a&en'i-n a &odo" " " "en&i%ien&o"0 #ien"e en &odo" !o" "i%$o!i"%o" re!a'ionado" 'on e! . e6o+ En&on'e" ro%#a e! . e6o en !a 4or%a q e 'rea %" a#ro#iada * ana!i'e e! 'on&enido+ A!&erna&i6a3 "e na naran)a( a! 4ina! '-%a"e !a naran)a0 en4o'ndo"e en " "a$or * &e5& ra+ GA RES6IRACION 6RO+UNDA+ A' D"&e"e en e! #i"o0 'ierre !o" o)o"+ Re"#ire &an #ro4 nda%en&e 'o%o # eda0 'on'en&rndo"e en !o" e4e'&o" q e #rod 'e !a en&rada de! o51geno en " organi"%o+ I%ag1ne"e o$"er6ando in&erna%en&e " re"#ira'i-n+ HA SINTIENDO SUS MANOS+ ;oq e " %ano i8q ierda 'on !a dere'.a+ Con'ien&i'e " a''i-n+ L ego e5#!ore !a dere'.a 'on !a i8q ierda+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

49 Pare"e * 'a%ine a!rededor 'on !o" o)o" a$ier&o"( %an&Dnga"e !o %" 'on'ien&e #o"i$!e de &odo" " " "en&ido"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 124 de 146

+ANTAS@AS
SUGERENCIAS 6ARA GRU6OS O INDI/IDUOS

La" &D'ni'a" de 4an&a"1a "on e%#!eada" a %en do0 en ' r"o" de re!a'ione" . %ana" #ara #ro6o'ar n 're'i%ien&o de !a e"&i%a'i-n de no %i"%o0 a"1 'o%o de !o" de%"+ Sin e%$argo0 e"&o" %D&odo" "on 'on&ro6er&ido" * de$en "er e%#!eado" 'on % '.o ' idado+ E" i%#or&an&e #ara e! in"&r '&or .a'er !a" "ig ien&e" 'on"idera'ione"+ OB,ETI/O: Lo" e)er'i'io" de 4an&a"1a" de$en e"&ar '!ara%en&e re!a'ionado" 'on !o" o$)e&i6o" en ' r"o0 * no "er "i%#!e%en&e e)er'i'io" ai"!ado"+ SENTIMIENTOS: En o'a"ione" !a" &D'ni'a" de 4an&a"1a" #ro6o'an na re"# e"&a de "en&i%ien&o" % * 4 er&e"0 !a ' a! de$e "er %od !ada 'on in&er6en'ione" de! in"&r '&or+ 6ROCESAMIENTO: E" ne'e"ario q e !a in4or%a'i-n o$&enida %edian&e e"&e &i#o de din%i'a "ea #ro'e"ada 'orre'&a%en&e+ DIS6ONIBI5IDAD: No "e de$e o$!igar a !o" #ar&i'i#an&e" 7 ni #or #ar&e de! in"&r '&or0 ni de! gr #o 9 a re6e!ar da&o" "o$re "1 %i"%o+ +A5TA DE RES6UESTA: A!g na" 6e'e"0 !o" #ar&i'i#an&e" "on in'a#a'e" de 'rear 4an&a"1a" + E"&a X 4a!&a de re"# e"&a X de$e "er a'e#&ada 'o%o 6a!ida+

TEOR@A: E! in"&r '&or de$e e"&ar #re#arado #ara ) "&i4i'ar e! "o de e)er'i'io" de 4an&a"1a" en $a"e de na $ien in&egrada &eor1a de a#rendi8a)e+ +ANTAS@AS INDI/IDUA5ES Aa* " ge"&ione" #ara q e n gr #o de #ar&i'i#an&e" # eda 'rear 4an&a"1a" en 4or%a indi6id a!+ La" 4an&a"1a" de$en #ro6o'ar"e en na "e"i-n de gr #o0 #ara q e "e 'o%#ar&an #o"&erior%en&e 'on !o" 'o%#a2ero" o 'on &odo e! gr #o+ Genera!%en&e e! in"&r '&or an n'ia q e !o" #ar&i'i#an&e" de$ern 'errar !o" o)o" * &ra&ar de "o2ar de"#ier&o" d ran&e do" o &re" %in &o" + De"# D" de n $re6e #er1odo de re!a)a'i-n en "i!en'io 7 !a %<"i'a " a6e a* da 90 e! in"&r '&or Xe"&a$!e'e X e! #rin'i#io de !a 4an&a"1a+ Aa* in'on&a$!e" "i& a'ione" q e !a .a'en #o"i$!e0 a 'on&in a'i-n "e2a!a%o" a!g na"3 1+B CDa"e a "i %i"%o en a!g<n ! gar0 a.ora e"' '.e3 a!g ien !e !!a%a+ 2+B I%ag1ne"e a!! !e)o" * e! re"&o de! gr #o "e 6a a'er'ando .a'ia "&ed+ ?+B En #o'o" %in &o" ne'e"i&are%o" n 6o! n&ario #ara "er e! 4o'o de a&en'i-n de &odo e! gr #o+ I%agine .a* do" #er"ona" den&ro de "&ed di"' &iendo "o$re "i "&ed de$er o no "er e! 6o! n&ario+ Ponga a&en'i-n * e"' '.e( dD)e!o" q e !!eg en a na 'on'! "i-n+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 12F de 146

4+B Pien"e q e e"& en na i"!a a %i!e" de Ni!-%e&ro" de di"&an'ia de ' a!q ier 4or%a de 'i6i!i8a'i-n3 : '-%o "e "ien&e =0 : q e e" !o q e 6e =0 : q e .a'e=+ F+B U"&ed e"& #arado en4ren&e de na ' e6a en !a !adera de !a %on&a2a+ En&re+ 6+B E"& 'on a!g no de !o" #ar&i'i#an&e" * a%$o" e"&n #a"eando en n #arq e+ K+B Si "&ed # diera "er o&ra 'o"a * no na #er"ona : q e !e g "&ar1a "er =+ +ANTAS@AS INDI/IDUA5ES DIRIGIDAS Para a!g na" #er"ona" e" di41'i! de"arro!!ar 4an&a"1a" * # ede 'a "ar!e ang "&ia " 4a!&a de .a$i!idad #ara e!!a+ A!g na" 6e'e" e" <&i! #ara e! in"&r '&or a* dar a na #er"ona a 4an&a"ear #idiDndo!e q e 'ierre !o" o)o" * ' en&e na .i"&oria en 6o8 a!&a+ C ando " 'eda n $!oq eo0 e! in"&r '&or # ede a* dar "ando " geren'ia" &a!e" 'o%o3 : q e e"&a 6iendo a.ora =0 :q D "ien&e =0 : # ede o!er a!go =0 a'Drq e"e %"0 : q D q i"iera .a'er a.ora =0 X .ga!o X+ La" 4an&a"1a" dirigida" "on %" e%o&i6a" q e !a" indi6id a!e"0 #or !o q e e! in"&r '&or de$e e"&ar #re#arado #ara a* dar a! #ar&i'i#an&e a en4ren&ar"e a !a" e%o'ione" q e 6a*an " rgiendo+ A 'on&in a'i-n "e dan a!g na" " geren'ia"3 J+B U"&ed 6a 'a%inando #or !a 'arre&era0 !a ' ! e"& $ardeada #or na $arda % * a!&a( a.ora !!ega a na # er&a %e&!i'a q e e"& !igera%en&e en&ornada+ U"&ed #a"a a &ra6D" de e"a # er&a+

@+B Se en' en&ra en na a!'an&ari!!a % * grande0 "e a"o%a * no a!'an8a a 6er e! 4ondo+ E"&a % * o"' ro a!! den&ro+ Se aga'.a * e%#ie8a a arra"&rar"e #or n d '&o+ 1,+B E"&a "&ed "en&ado "o!o en %edio de na "a!a en na &arde o&o2a!3 a!g ien &o'a a !a # er&a+ 11+B Se en' en&ra "o!o en na #!a*a de"ier&a+ E"&a o"' ro * e%#ie8a a "en&ir"e 4r1o+ U"&ed "e en' en&ra ) n&ando a!%e)a"0 &iene na 'e"&a !!ena de e!!a"0 !a" !!e6ar a " 'a"a+ 12+B E"& en n "a!-n de '!a"e" e"' '.ando na 'on4eren'ia a$ rrida ) n&o 'on o&ro" &re"'ien&o" e"& dian&e"+ Por na ra8-n de"'ono'ida0 &iene e! 4 er&e i%# !"o de de'ir!e a! #ro4e"or q e e"& #erdiendo e! &ie%#o+ Con gran e"4 er8o "e #one de #ie+ +ANTAS@AS ESTRUCTURADAS 6OR E5 INSTRUCTOR E)e%#!o" de 4an&a"1a" " gerida" #or e! in"&r '&or+ A%$a" "e # eden !!e6ar a 'a$o %e)or e"&ando a'o"&ado" en e! #i"o+ Se # eden 4or%ar gr #o" %" #eq e2o" in%edia&a%en&e de"# D" #ara #ro'e"ar !o" da&o"+ 1?+B I%ag1ne"e den&ro de n 'a# !!o0 "iDn&e!o e5#!ore !en&a%en&e &odo e! e"#a'io in&erior( : '-%o "e "ien&e =0 a.ora "a!ga de! 'a# !!o % * !en&a%en&e0 e"&D #endien&e de &odo !o q e "ien&e+ 14+B Pien"e q e "&ed e" n &1&ere0 'on .i!o" nido" a 6aria" #ar&e" de " ' er#o+ E! &i&iri&ero !en&a%en&e e!e6a " %ano i8q ierda arri$a0 %" arri$a0 %" arri$a * a.1 !a %an&iene+ De
Pgina 126 de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

re#en&e !a de)a 'aer+ En&on'e" e!e6a " %ano dere'.a arri$a0 %" arri$a0 %" arri$a * !a %an&iene a.1+ En&on'e" !a de)a 'aer+ Len&a%en&e e!e6a " #ierna i8q ierda0 e&'+ +ANTAS@AS EN GRU6OA La" %" 'o% ne" 4an&a"1a" en gr #o" "on e"&a" &re" 6aria'ione"+ 1F+B ;odo" "e "ien&an en '1r' !o 'on !o" o)o" 'errado"+ A!g no e%#ie8a a 4an&a"ear "o$re &odo e! gr #o+ Lo" de%" %ie%$ro" 'on&ri$ *en a !a .i"&oria a %edida q e "e "ien&an #ar&e de e!!a+ 16+B Uno de !o" %ie%$ro" "e a' e"&a en e! #i"o * 'o%ien8a a 'on&ar na 4an&a"1a0 !o" de%" #ar&i'i#an&e" "e # eden a'o"&ar en e! #i"o0 #ara "er #ar&e de di'.a 4an&a"1a * 'on&ri$ ir a e!!a+ La" #er"ona" # eden "a!ir"e de !a 4an&a"1a0 "i a"1 !o de"ean0 !e6an&ndo"e de! #i"o+ 1J+B Lo" %ie%$ro" de! gr #o "e a' e"&an en e! #i"o 'on !a" 'a$e8a" ) n&a" * " " ' er#o" 4or%ando !o" ra*o" de na r eda0 de 4or%a q e &odo" # edan e"' '.ar !o" " " rro"+ A!g no e%#ie8a a 4an&a"ear0 "o$re e! %i"%o o "o$re !o" o&ro" %ie%$ro" de! gr #o * !o" de%" #ar&i'i#arn a %edida q e "e iden&i4iq en 'on !a .i"&oria+ La %a*or1a de !a" " geren'ia" #ara !ograr 4an&a"1a" indi6id a!e" "er6ir #ara 4an&a"1a" en gr #o+ C a!q ier %ie%$ro de$e "en&ir"e !i$re de dar #or &er%inada !a 4an&a"1a+ La di"' "i-n #o"&erior de$e 'en&rar"e en a" n&o" 'o%o3 'on&enido de !a 4an&a"1a0 'o.e"i-n de! gr #o0 &en"ione"0 4or%a'i-n de gr #o" #eq e2o" den&ro de! eq i#o0

"en&i%ien&o" e5#eri%en&ado" * !o" ro!e" en q e #ar&i'i#aron 'ada no de !o" %ie%$ro"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 12K de 146

GR:+ICAS
UNA ACTI/IDAD 6ARA DESCUBRIRSE A SI MISMO

a'on&e'i%ien&o" de$ern !i%i&ar"e a !o" o' rrido" d ran&e !a 6ida de! gr #o9 GA SI5UETAS+ E! in"&r '&or 4or%a #are)a"+ Lo" #ar&i'i#an&e" "e & rnan #ara di$ )ar en .o)a" grande" "i! e&a" de gran &a%a2o de !a #er"ona q e 4or%a " #are)a+ E"&o" di$ )o" "e #egan en !a #ared * "e &ra&an de iden&i4i'ar+ En&on'e"0 !o" #ar&i'i#an&e" a2aden 'ara'&er1"&i'a" q e a"o'ian 'on !a #er"ona+ HA E5 GRU6O 0 0O+ A! &er%inar !a #ri%era "e"i-n de n gr #o0 e! in"&r '&or re#ar&e 'ar& !ina" * #! %one"+ Se di6iden !a" 'ar& !ina" en &an&a" "e''ione" ' n&a" re nione" de! gr #o 6a*a a .a$er * "e #egan en !a #ared+ Cada #ar&i'i#an&e en 4or%a gr4i'a re#re"en&a en e!!a " re!a'i-n 'on e! gr #o De"# D" de 'ada "e"i-n+ IA DIBU,OS EN CO5ABORACI>N+ Se da na .o)a de #a#e! * #! %one" a !a" #are)a"+ Sin .a$!ar0 &odo" 'o!a$oran en !a 'rea'i-n de na #in& ra+ LA 6INTURA DE5 GRU6OA Dando %a&eria!e" 'o%o !o" "e2a!ado" en e! "eg ndo # n&o0 e! gr #o e!a$ora na #in& ra de !o q e re#re"en&a+ JA MURA5+ Un gr #o grande0 'o%o en e! 'a"o de na 'o% nidad en&era0 # ede .a'er n % ra! q e !o re#re"en&e+ E"&o # ede .a'er"e en .o)a" de ro&a4o!io #ara e6a! ar &odo e! &ra$a)o0 en e"&e &ra$a)o "e # eden &i!i8ar re'or&e" de re6i"&a"+ Se #ega en na #ared * 'ada no da na $re6e e5#!i'a'i-n de !o q e .i8o+

A 'on&in a'i-n "e en %eran e)er'i'io" e"&r '& rado" q e o4re'en in4or%a'i-n #ara de"' $rir"e a "1 %i"%o" a &ra6D" de gr4i'a"+ Una de !a" 6en&a)a" de e"&o" %D&odo" e" !a de q e !o" #ar&i'i#an&e" a %en do # eden a$rir"e a "1 %i"%o" %" r#ida%en&e * 'on %eno" e"4 er8o q e a &ra6D" de in&er'a%$io" 6er$a!e"+ E! in"&r '&or de$e e"&ar "eg ro de q e ' en&a 'on " 4i'ien&e &ie%#o #ara ana!i8ar 'ada a'&i6idad+ CA E5 CAMINO DE 5A /IDA+ Se !e da na .o)a de #a#e! * n #! %-n a 'ada no de !o" #ar&i'i#an&e"+ E"&o" &ienen q e #oner n # n&o en e! #a#e!0 e! ' a! re#re"en&a " na'i%ien&o * "in !e6an&ar e! #! %-n de! #a#e!0 re#re"en&ar na "erie de in'iden&e" 'r1&i'o" en " 6ida+ DA ANUNCIARSE A SI MISMO+ E%#!eando %a&eria!e" di6er"o" 7&a!e" 'o%o #a#e!0 &i)era"0 #ega%en&o0 'in&a"0 #eri-di'o" * re'or&e" de re6i"&a"90 !o" #ar&i'i#an&e" 'rean 'o!!age" en !o" q e "e an n'ian a "1 %i"%o"+ EA ESCUDO DE ARMASA De"# D" de na $re6e in&rod ''i-n a !a .er!di'a0 !o" #ar&i'i#an&e" e!a$oran e"' do" de ar%a" q e !o" re#re"en&en+ FA TIRA COMICAA Se da a 'ada no na .o)a de #a#e! * !#i'e"0 'on !inea" "e di6ide !a .o)a en do'e #ar&e" ig a!e"+ En 'ada "e''i-n de$ern di$ )ar n a'on&e'i%ien&o i%#or&an&e en q e "e 6ieron in6o! 'rado" 7E"&o"

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 12J de 146

IM:GENES
OB,ETI/O: Me)orar !a #er'e#'i-n q e !o" #ar&i'i#an&e" &engan de "1 %i"%o" * #er%i&ir !a a#er& ra 4ren&e a " " 'o%#a2ero" en 4or%a indire'&a+ TAMA<O DE GRU6O: ;o&a! 2, #er"ona"+ TIEM6O RE8UERIDO: 2F %in &o"+ Di6idido" en F %in &o" de &ra$a)o indi6id a! * 2, %in &o" de an!i"i" en gr #o+ MATERIA5: Ao)a" * !#i'e"+ 5UGAR: Sa!-n a%#!io q e #er%i&a !a 'o% ni'a'i-n 'ara a 'ara+ DESARRO55O: I+ Se "o!i'i&a a 'ada #ar&i'i#an&e q e #ien"e en ' a&ro o 'in'o ani%a!e" q e #or a!g na de " " 'ara'&er1"&i'a" # eden &ener "i%i!i& d 'on #ar&e

de " " 'ara'&er1"&i'a" de #er"ona!idad * q e !o" ano&e+ II+ De"# D" de 'in'o %in &o" "e !e" "o!i'i&ar q e digan a! gr #o &o&a! !o" ani%a!e" q e "e i%aginaron * q e .a*a na a%#!ia de"'ri#'i-n de !a" ra8one" #or !a" q e "e 'on"ideraron "i%i!ar+ III+ Se "o!i'i&a !a re&roa!i%en&a'i-n de! gr #o+ /ARIANTE 6ARA SUBGRU6OS: I+ Se "o!i'i&a a 'ada #ar&i'i#an&e q e #ien"e en i%gene" re!a'ionada" 'on " " 'o%#a2ero" de " $gr #o o de! gr #o &o&a! "eg<n e! 'a"o * q e !o" ano&e+ II+ Se "o!i'i&a q e e5&ernen " " i%gene" a! re"&o de! gr #o di'iendo !a" ra8one" o "i%i!i& de" en'on&rada"+ III+ Se 'orro$ora !a in4or%a'i-n 'on re&roa!i%en&a'i-n de! gr #o+ IC+ Se o$&ienen 'on'! "ione" de! e)er'i'io+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 12@ de 146

5IMONES:
UNA ACTI/IDAD 6ARA E5 DESARRO55O DE 5A CONCIENCIA SENSORIA5

OB,ETI/O: A %en&ar !a 'on'ien'ia "en"oria!+ TAMA<O DE5 GRU6O: De o'.o a do'e %ie%$ro"+ TIEM6O RE8UERIDO: Una .ora+ MATERIA5: Un !i%-n #ara 'ada no de !o" #ar&i'i#an&e"+ 5UGAR: Un ! gar 'on " 4i'ien&e e"#a'io 'o%o #ara q e !o" #ar&i'i#an&e" "e "ien&en en e! #i"o 4or%ando n '1r' !o+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or #ide a !o" in&egran&e" q e "e "ien&en en e! #i"o 4or%ando n '1r' !o( !e da n !i%-n a 'ada no * "e2a!a q e 'o%o no e5i"&en do" !i%one" e5a'&a%en&e ig a!e"0 'ada #er"ona de$er I!egar a 'ono'er % * $ien " #ro#io !i%-n+

II+ E! in"&r '&or 'on'ede0 1, %in &o" #ara q e 'ada no /!!eg e a 4a%i!iari8ar"e 'on " !i%-n/ Cin'o %in &o" "e dedi'arn e5'! "i6a%en&e a o$"er6ar !a" 'ara'&eri"&i'a" e5&eriore" de! !i%-n * !o" o&ro" 'in'o0 'on !o" o)o" 'errado"0 "in&iendo a &ra6D" de! &a'&o !a" #e' !iaridade" de! !i%-n III+ De"# D" de #a"ado" !o" die8 %in &o"0 !e" #ide q e &odo"0 q e 4or%en #are)a"+ Cada %ie%$ro de !a #are)a !e /#re"en&a/ " !i%-n a! o&ro 'o%#a2ero dndo!e a 'ono'er de&a!!ada%en&e " " 'ara'&eri"&i'a" #ar&i' !are"+ IC+ E! in"&r '&or #ide a !o" %ie%$ro" de !a #are)a q e in&er'a%$ien " " !i%one" * q e ano&en !a" di4eren'ia"+ C+ A.ora0 !a" #are)a" "e re<nen en gr #o" de ' a&ro a "ei" #er"ona"+ Se !e" #ide q e 4or%en n 'ir' !o #eq e2o * q e 'o!oq en " " !i%one" en na #i!a en e! 'en&ro+ L ego "e !e" indi'a q e 'ierren !o" o)o" * &ra&en de !o'a!i8ar " " #ro#io" !i%one"+ CI+ Se 4or%a n e6a%en&e n 'ir' !o grande 'on &odo" !o" #ar&i'i#an&e"( "e re'ogen !o" !i%one" * "e 6 e!6en a di"&ri$ ir( e! in"&r '&or #ide q e 'ierren !o" o)o" * q e 6a*an #a"ando !o" !i%one" .a'ia !a dere'.a0 #a!#ando 'ada no .a"&a iden&i4i'ar e! " *o+ C ando na #er"ona iden&i4i'a " !i%-n0 de$e 'o!o'ar!o en " rega8o * "eg ir #a"ando !o" o&ro" !i%one" .a"&a q e &odo" .a*an en'on&rado e! " *o+ CII+ E! in"&r '&or en&a$!a n in&er'a%$io de o#inione" a'er'a de !a e5#erien'ia 'on &odo" !o" %ie%$ro" de!
Pgina 1?, de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

gr #o0 &ra&ando de 'on'! ir en !a 4or%a en q e "e e%#!ean !a" .a$i!idade" "en"oria!e"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1?1 de 146

AUTGRAFOS: PARA ROMPER EL HIELO


OBJETIVO:
I. Facilitar los procesos para conocerse en grupos grandes. II. Disminuir la ansiedad experimentada al principio de una sesin de entrenamiento.

IV. -uando casi todos los participantes han cumplido la tarea' el instructor les dice #ue el tiempo se acab * termina la acti&idad. -ual#uier miembro #ue le !alte un autgra!o puede pedirle a*uda a todo el grupo a encontrar a una persona #ue se lo d$. V. %l instructor hace #ue el grupo resuma la acti&idad.

VARIACIONES:
I. +a lista puede hacerse ms grande o adaptarse a las condiciones * a los temas locales. II. .e puede pedir #ue los participantes obtengan la ma*or cantidad posible de autgra!os.

TAMAO DEL GRUPO:


Veinte o ms participantes.

TIEMPO REQUERIDO:
Media hora aproximadamente.

MATERIAL:
I. Una copia de la Hoja de Trabajo de participante. II. Un lpi" para cada participante. utgra!os para cada

III. .e pueden !ormar subgrupos' con base en algunos temas' para #ue discutan el ejercicio.

LUGAR:
Un cuarto su!icientemente grande #ue puedan caminar libremente por todo $l.

DESARROLLO:
I. %l instructor discute bre&emente los objeti&os de la acti&idad' se(alando #ue se espera #ue el ejercicio sea )til * di&ertido. II. +uego distribu*e una copia de la Hoja de Trabajo * un lpi" a cada participante * los instru*e para #ue sigan las instrucciones ah, se(aladas. +es dice #ue tienen tres minutos en los cuales deben elegir los die" autgra!os #ue #uieran. III. %l instructor anuncia el principio de la b)s#ueda de los autgra!os' la cual durar &einte minutos.

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1?2 de 146

RE5A,ACION :
CUANTI+ICANDO 0 REDUCIENDO 5A ANSIEDAD

OB,ETI/O:
I+ Pra'&i'ar !a ' an&i4i'a'i-n de ni6e!e" de an"iedad+ II+ Pra'&i'ar &D'ni'a" de re!a)a'i-n <&i!e" #ara !a red ''i-n de !a an"iedad+ TAMA<O DE5 GRU6O: No %" de &rein&a #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: De 4F %in &o" a na .ora+ MATERIA5 : Pa#e! * !#i8 #ara 'ada no de !o" #ar&i'i#an&e"+ DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or an n'ia !o" o$)e&i6o" de !a din%i'a0 re#ar&e !a" .o)a" de #a#e! * !o" !#i'e" * !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e i%aginen na "i& a'i-n en !a q e D! o e!!a "ien&an !a %enor an"iedad e in'o%odidad #o"i$!e+ Por <!&i%o e"'ri$an o de"'ri$an $re6e%en&e !a e"'ena o "i& a'i-n en !a #ar&e in4erior de !a .o)a * !a %arq en 'on n /,/+

II+ E! in"&r '&or0 #o"&erior%en&e0 #ide a 'ada #ar&i'i#an&e q e i%agine na "i& a'i-n en !a ' a! e5#eri%en&e !a %a*or an"iedad e in'o%odidad #o"i$!e * .a'er na no&a de e"&a "i& a'i6n en !a #ar&e " #erior de !a .o)a * %ar'ar!a 'on e! n<%ero 1,,+ III+ E! in"&r '&or "o!i'i&a q e 'ada #ar&i'i#an&e "e!e''ione na "i& a'i-n en !a q e "iendo a"er&i6o #rod 8'a na gran 'an&idad de an"iedad * a"ignar!e n n<%ero en&re e! , * e! 1,,0 "ando !a e"'a!a e"&a$!e'ida #or !a" o&ra" do" "i& a'ione" an&erior%en&e ano&ada"+ IC+ E! in"&r '&or di'e a !o" #ar&i'i#an&e" q e 'o%#ar&an !a" e"'ena" en !a" q e e5#eri%en&an "erenidad 'on e! re"&o de! gr #o0* q e ano&en !a" "i& a'ione" &ranq i!a" q e .a*an e5#eri%en&ado !o" o&ro" %ie%$ro" de! eq i#o+ C+ E! in"&r '&or 'on&e"&a &oda" !a" d da" o #reg n&a" a'er'a de !a e5#erien'ia q e "e e"& 6i6iendo+ CI+ Se dan !a" "ig ien&e" indi'a'ione"3 SiDn&en"e '-%oda%en&e *a "ea en "i!!a" o "o$re e! #i"o+ En "eg ida "e dan in"&r ''ione" #ara q e "e &en"en 7de F a K "eg ndo"9 * ! ego "e re!a)en7de 2 a ? "eg ndo"9 'ada gr #o de %<"' !o" de! ' er#o0 no #or no "ig iendo !a" indi'a'ione" q e "e dan en e! #a"o CII+ La &en"i-n * !a re!a)a'i6n de 'ada gr #o de %<"' !o" de$era re#e&ir"e de do" a 'in'o 6e'e" "eg<n "e 'on"idere ne'e"ario+ En !a 4or%a en ' e !o" %<"' !o" # edan "er &en"ado" o re!a)ado"0 "eg<n !a .a$i!idad de !o" #ar&i'i#an&e" #ara .a'er!o #odr rea!i8ar"e en gr #o" de %<"' !o" %a*ore"+ E! in"&r '&or # ede de'idir e! "o de !a "ig ien&e '!a"i4i'a'i-n #ara &i!i8ar!a 'o%o g 1a+
Pgina 1?? de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

GRUPO I Mano * an&e$ra8o do%inan&e" 7dere'.o o 8 rdo "eg<n e! 'a"o9 G1'e#" do%inan&e Mano * an&e$ra8o no do%inan&e G1'e#" no do%inan&e GRUPO II >ren&e Me)i!!a" * nari8 I i)ada" La$io" * !eng a C e!!o * Gargan&a GRUPO III Ao%$ro" * #ar&e " #erior de !a e"#a!da Pe'.o E"&-%ago GRUPO IC G!<&eo" * % "!o" Pan&orri!!a" Pie" CII+Se dirige a! gr #o a &ra6D" de 'ada gr #o de %<"' !o" de !a "ig ien&e %anera3 ;en"e !o" %<"' !o" de " %ano * an&e$ra8o * "o"&enga e"&a #o"i'i-n d ran&e a!g no" "eg ndo"+++ A.ora re!a)e !o" %<"' !o" * e5.a!e !en&a%en&e %ien&ra" re#i&e %en&a!%en&e /Me "ien&o &ranq i!o * re!a)ado/ o "i%#!e%en&e /re!a)ado/+++ I%agine na e"'ena &ranq i!a+++ Con&in e re"#irando !en&a * r1&%i'a%en&e 7de 2, a ?, "eg ndo"9+ CII+E! in"&r '&or #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e i%aginen a "1 %i"%o" "iendo a"er&i6o" a! de'idir !a" "i& a'ione" q e !e" #rod 'en an"iedad * %oni&ori8ar " " ni6e!e" de an"iedad a"ignndo!e" n<%ero" q e 6a*an de"de !a e"'a!a de an"iedad .a"&a e! "en&i%ien&o de in'o%odidad+ CIII+ Lo" #ar&i'i#an&e" re'i$en in"&r ''ione" #ara &ra$a)ar 'on e! 4in de %an&ener " ni6e! de an"iedad en " !1%i&e %" $a)o0 e"&o "e !ogra "ig iendo ' a!q ier an"iedad o in'o%odidad 'on #en"a%ien&o" re!a'ionado" 'on !a e"'ena q e !e" #rod 'e &ranq i!idad0 !a" #a!a$ra" /re!a)ado/ o /Me "ien&o &ranq i!o * re!a)ado/0 o !a &en"i-n * re!a)a'i-n de! ' er#o a'o%#a2ado

'on na re"#ira'i-n " a6e * r1&%i'a+ 7Genera!%en&e !a" #a!a$ra" * !a e"'ena de &ranq i!idad no "on !o " 4i'ien&e%en&e 4 er&e" 'o%o #ara "er a"o'iada" a !a re!a)a'i-n % "' !ar * #rod 'ir re" !&ado" in%edia&o"0 e"&o "e !ogra .a"&a q e !o" #ar&i'i#an&e" .an #ra'&i'ado reg !ar%en&e d ran&e 'ier&o #er1odo de &ie%#o0 "ando #rogre"i6a%en&e gr #o" %a*ore" de %<"' !o"+ De &a! 4or%a0 !o" #rin'i#ian&e" # eden &i!i8ar e! %D&odo #ara di"%in r !o" ni6e!e" de an"iedad9+ E! in"&r '&or dirige na di"' "i-n de !a e5#erien'ia 'on &odo" 1o" in&egran&e" de! eq i#o * #reg n&a "i a!g no de e!!o" .a "en&ido 'a%$io" en e! ni6e! de in'o%odidad0 * $a"ndo"e en e! %D&odo q e "e .a "eg ido+ IE+ Se !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e e5#ongan !a" 4or%a" e"#e'i4i'a" en !a" q e "aron !a" &D'ni'a" q e a#rendieron #ara "er a"er&i6o" en "i& a'ione" di4i'i!e"+ 7E! in"&r '&or # ede " gerir q e na de !a" 4or%a" #ara e%#e8ar a &ener e"&a .a$i!idad0 e" a#render a %oni&ori8ar * a"ignar n<%ero"0 en !a e"'a!a de an"iedad a !o" ni6e!e" de de"'on&en&o o in'o%odidad en !a" di6er"a" "i& a'ione" 'o&idiana"0 * #ra'&i'ar !a" &D'ni'a" de re!a)a'i6n reg !ar%en&e9+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1?4 de 146

CONOCINDOSE: UN POPURR
bajo estn &arias experiencias #ue pueden emplearse para romper el hielo en reuniones para entrenamiento de relaciones humanas. %stas ideas para poderse conocer pueden utili"arse en laboratorios' con!erencias clases o en otras reuniones de grupo. 1. SUPERLATIVOS: .e pide a los participantes #ue estudien detenidamente la composicin del grupo * #ue escojan un adjeti&o superlati&o #ue los describa en relacin con los dems integrantes. /%jemplos0 ms jo&en' ms alto' ms cerrado1. +uego dicen el adjeti&o' lo explican * &eri!ican la exactitud de sus propias percepciones. 2. HOGAR: -onsiga un plano grande de la ciudad' !,jelo en la pared * p,dale a cada participante #ue escriba su nombre * direccin en el lugar adecuado del plano. /Mientras habla de su hogar' est descubriendo cosas importantes de s, mismo1. 3. DEMOGRAFA: %n un pi"arrn' el grupo puede enlistar todos los datos #ue les interesa conocer de los dems' tales como edad' estado ci&il' antecedentes de educacin' etc. 2or turno' los participantes dan estos datos. . SUPOSICIONES PROGRESIVAS: 2onga papeles de rota!olio en la pared' uno para cada participante. +os miembros del grupo escriben su nombre en las hojas * luego siguen cuatro etapas de auto apertura. 2rimero' cada uno escribe su letra !a&orita 1 ' 3' -' etc.1 en la hoja #ue le corresponde' regresa a su lugar * explica por#u$ hi"o dicha eleccin * los dems hacen preguntas. %n las etapas dos a cuatro' hablan de

su palabra !a&orita' su !rase pre!erida * !inalmente su oracin !a&orita. !. DISEO: .e !orman dos subgrupos para hacer una tormenta de ideas sobre como llegar a conocerse' eligen un representante cada uno * estos se re)nen en el centro del cuarto para planear una acti&idad para romper el hielo. ". DIBUJANDO UN SALN DE CLASES: +os participantes reciben papel * lpi" * se les dan instrucciones para #ue dibujen un saln de clases. Tienen cinco minutos para trabajar en !orma pri&ada durante esta !ase. Despu$s #ue todos han terminado ponen sus dibujos al !rente * circulan alrededor del cuarto .I4 H 3+ 5. /Die" minutos1. .e pide #ue pasen con a#uellas personas' dos o tres' #ue ha*an encontrado interesantes para #ue hablen con ellas. +uego se !orman subgrupos para #ue discutan el contenido del dibujo * lo in!ormen despu$s a todo el grupo.

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1?F de 146

TMAI C4I C4UAN:


UNA INTRODUCCI>N A 5A CONCIENCIA DE5 MO/IMIENTO

OB,ETI/O: I+ A %en&ar !a 'on'ien'ia de " #ro#io ' er#o+ II+ De"arro!!ar %o6i%ien&o" * a'&i6idade" in&egrado"0 re!a)ado"0 e'on-%i'o" * $a!an'eado"+ III+ >a'i!i&ar n "en&i%ien&o de /'en&ri'idad/ 'on e! aq 1 * e! a.ora+ TAMA<O DE GRU6O: Ii%i&ado+ E! e)er'i'io # ede "er .e'.o de"de0 #or na #er"ona .a"&a #or n gr #o grande+ TIEM6O RE8UERIDO: Una .ora a#ro5i%ada%en&e+ 5UGAR: Un ' ar&o de %o"ai'o o q e &enga a!4o%$ra de #e!o 'or&o "o$re !a ' a! !o" #ie" # edan re"$a!ar 4'i!%en&e+ Un ! gar e5&erior ai"!ado &a! 'o%o n $o"q e o n )ard1n+ En 'a"o de "er in&erior0 e" re'o%enda$!e &ener a#ro5i%ada%en&e n %e&ro ' adrado #or #er"ona+ MATERIA5: Una gra$a'i-n o n di"'o 'on %<"i'a " a6e0 r1&%i'a * 'a!%ada+ DESARRO55O:

I+ E! in"&r '&or e%#ie8a 'on na $re6e de"'ri#'i-n de! ;cai C.i C. an * !a 4or%a en q e de$e "ar"e3 ;cai C.i C. an e" na an&ig a di"'i#!ina '.ina #ra'&i'ada #ara %e)orar !a "a! d0 #ara %edi&ar0 'o%o e)er'i'io0 #ara de"arro!!ar na 'orrien&e de energ1a+7/C.i/9 * #ara de4en"a #ro#ia+ Lo" %o6i%ien&o" " a6e" * 4!o&an&e" en4a&i8an !a 'on'ien'ia e in&egra'i-n de !a #er"ona( e! 'ono'i%ien&o de! ' er#o0 !a re"#ira'i-n 0 re!a)a'i-n * %o6i%ien&o 'on&in o( !a %en&e a!er&a * "erena3 e! aq 1 * e! a.ora( e! eq i!i$rio de %o6i%ien&o"+ A nq e .a* 4or%a" '!"i'a" q e !!e6an % '.o" a2o" de a#rendi8a)e0 de! ;cai C.i e" "er !a e5#re"i-n de no %i"%o0 %edian&e e! %o6i%ien&o in&egra! en !a 6ida 'o&idiana+ II+ Se #ide a !o" #ar&i'i#an&e" "e 'o!oq en #or &oda !a .a$i&a'i-n0 de)ando e"#a'io " 4i'ien&e en&re 'ada no+ Se !e" di'e q e e!!o" &ra$a)arn 'on " " ' er#o" a %edida q e "e den !a" in"&r ''ione"+ Se !e" " giere q e #re"&en a&en'i-n a !o" "en&i%ien&o" * a !o" 'a%$io" de . %or q e "e #re"en&en d ran&e e! e)er'i'io0 * a !a" di4eren&e" rea" de &en"i-n( a"1 'o%o a !a "o$re'o%#en"a'i-n de! eq i!i$rio d ran&e !o" %o6i%ien&o"+ Se e5#!i'a q e /!a %a*or #ar&e de! &ie%#o no .a'e%o" 'a"o de !o" %en"a)e" 'or#ora!e" " &i!e"0 !a e'ono%i8a'i-n de %o6i%ien&o" * !a" &en"ione" % "' !are" 'r-ni'a" q e "e #re"en&an #or %o6erno" r#ida%en&e de donde e"&a%o"0 a donde q ere%o" e"&ar/+ Genera!%en&e ignora%o" o da%o" #or "en&ado !a 6ida in&erior0 e! #ro'e"o de! %o6i%ien&o+ III+ E! in"&r '&or #one !a %<"i'a de 4ondo e ini'ia3 e! %o6i%ien&o de! ;cai C.i C. an0 .a'iendo #a "a" en&re 'ada no a! dar!e" !a" dire'&ri'e"3 1+ Se#aren !o" #ie" .a"&a q edar #ara!e!o" 'on !o" .o%$ro"+ Len&a%en&e do$!en !a" rodi!!a"+ E"' '.en in&erior%en&e( "ien&an !a

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1?6 de 146

#o"& ra de " ' er#o0 !a" !igera" &en"ione" * 'on&ra''ione"0 e"' '.en !o" !a&ido" de " 'ora8-n0 e"' '.en " re"#ira'i-n+ 2+ Len&a%en&e0 'on !a" rodi!!a" do$!ada"0 !e6an&en !a #e!6i" * !a 'adera .a"&a q e q ede #ara!e!a a! " e!o+ A.ora "en !a #e!6i" #ara a' nar " e"&-%ago * !o" in&e"&ino" en 6e" de " )e&ar!o" a! dia4rag%a+ Para re"#irar "a%o" e! dia4rag%a * no e! #e'.o+ Re!a)en !o" .o%$ro" * e! #e'.o * re"#iren 'on e! dia4rag%a0 'on !a #ar&e in4erior de! a$do%en+ Re"#iren !en&a * reg !ar%en&e * re!)en"e+ ?+ En4oq en " a&en'i-n en e! e"&-%ago0 no" 'in'o 'en&1%e&ro" a$a)o de! o%$!igo+ E"&e e" " /&an&cen/0 " /'en&ro/+ E%#!een !a 4an&a"1a0 i%aginen na gran $o!a de 4 ego o n .orno a.10 q e %andar '.orro" de energ1a a ' a!q ier #ar&e de " ' er#o+ SiDn&a"e 4 er&e en " &an&cien+ 4+ Con " &an&cien0 .a'iDndo!e" #e"ado" a$a)o de !a 'in& ra0 de)en q e !a #ar&e " #erior de " ' er#o "e .aga !igera0 de)en 4!o&ar " 'a$e8a+ DD)en!a girar !en&a%en&e en #eq e2o" '1r' !o" .a"&a q e en' en&re e! # n&o d-nde " 'a$e8a e"& en eq i!i$rio0 !a 'ara .a'ia de!an&e * !a $ar$i!!a !igera%en&e .a'ia a$a)o+ F+ N e6a%en&e "ien&an e! ri&%o de !a re"#ira'i-n e i%aginen q e !a #ar&e " #erior de " ' er#o e" a&ra6e"ada #or o!a" de energ1a 'on 'ada re"#ira'i-n+ 6+ Man&engan !a !eng a " %ergida 'on&ra e! #a!adar 7E"&o a4e'&a !a 'orrien&e de energ1a9+ K+ En4oq en " #en"a%ien&o en !a" #ierna"+ Pien"en q e " #e"o e"& $ien di"&ri$ ido+ En e! &cai '.i no" en4ren&a%o" 'on&in a%en&e a 'a%$io" o# e"&o"3 HIN * HANGB #o"i&i6o * nega&i6o Z 4 er&e * dD$i!Z a'&i6o * #a"i6o0 e&'+ ;ra"!aden &odo " #e"o de na #ierna a !a o&ra

% * !en&a%en&e+ La #ierna q e "o"&iene e! #e"o e" " #ierna /4 er&e/0 /!!ena/ o "ea HANG+ C ando #a"e " #e"o a !a o&ra #ierna0 aq D!!a "e 'on6ier&e en !a /!igera/0 /dD$i!/ o HIN+ Lo" %o6i%ien&o" 'on&in<an 'a%$iando HIN a HANG * n e6a%en&e a! 'on&rario+ J+ Man&eniendo !a" #ierna" do$!ada" * re'&a"0 de n #a"o .a'ia ade!an&e0 % * !en&a%en&e0 #i"ando #ri%ero 'on e! &a!-n+ De)en q e "ea n #a"o /6a'i-/0 "in #e"o ni energ1a0 #a"ando #o'o a #o'o0 .a"&a q e &odo e! #ie "e a#o*e en e! #i"o+ Con&in<e 'a%inando !en&a%en&e en !a %i"%a 4or%a .a'ia ade!an&e0 a#o*ando e! &a!-n #ri%ero0 ! ego &odo e! #ie * 4ina!%en&e 'argar e! #e"o de! ' er#o+ @+ A.ora de n #a"o .a'ia a&r" &eniendo ' idado de /%an&ener !a #o"& ra/ A! 'a%inar .a'ia a&r" a#o*e #ri%ero !o" dedo" de !o" #ie" n e6a%en&e 'on n #a"o /6a'i-/ .a"&a q e &odo e! #ie e"&D a#o*ado0 ! ego 'arg e e! #e"o de! ' er#o+ Con&in<e 'a%inando .a'ia a&r"+ 1,+ A.ora e5#eri%en&e 'a%inar .a'ia ade!an&e0 .a'ia a&r" * de !ado a !ado0 e5#eri%en&ando e! 'a%$io de !a 'arga de! #e"o de! ' er#o+ M D6a"e !en&a%en&e #ara q e # eda en4o'ar"e en !a "en"a'i-n * no en e! %o6i%ien&o+ I%agine !a energ1a de " &an&cien re'orriendo " " do" #ierna" na * o&ra 6e8+ 11+ De !a %i"%a 4or%a en q e " " #ierna" e"&n na 4ren&e a !a o&ra en #o"i'i-n &cai '.i0 "e en' en&ran &a%$iDn " " $ra8o" * !a #ar&e " #erior de " ' er#o e"&n en #o"i'i-n o# e"&a a !a %i&ad in4erior+ %ien&ra" "&ed "e % e6e0 "ien&a 'o%o na #ierna "e 6 e!6e /#e"adaY0 a"1 'o%o e! $ra8o de! !ado o# e"&o+ La o&ra #ierna * " $ra8o o# e"&o e"&n /!igero"/+ En &an&o "&ed "e % e6e * e! #e"o de! ' er#o 6ar1a0 e! !ado o# e"&o e" e! q e e5#eri%en&a /!a 'arga/+ N e6a%en&e i%agine !a energ1a de " &an&cien re'orriendo " " $ra8o" * #ierna"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1?K de 146

12+ Ci6i%o" en n o'Dano0 n ni6er"o de energ1a+ Con 'ada %o6i%ien&o i%agine q e e"& nadando a &ra6D" de e"a energ1a+ Sien&a e! %o6i%ien&o de " ' er#o a &ra6D" de e"e o'Dano+ Re!)e"e 'o%#!e&a%en&e0 "ando "o!a%en&e !o" %<"' !o" ne'e"ario" #ara 'ada %o6i%ien&o+ Per%i&a q e "ean " " dedo" !o" q e g 1en e! %o6i%ien&o de " " $ra8o"+ I%agine 'orrien&e" de energ1a " rgiendo de !a" #a!%a" de " " %ano" * !a" # n&a" de " " dedo"+ 1?+ C ando "iga " 'orrien&e de energ1a0 D"&a !o %o6er+ ;odo %o6i%ien&o e" 'ir' !ar0 &an !argo 'o%o #ara "e%e)ar na !1nea o &an #eq e2o 'o%o #are'er n # n&o+ 14+ E5#eri%en&e 'on " " #ro#io" %o6i%ien&o"+ U"e &odo " ' er#o 'o%o "i 4 era na "o!a #ie8a+ M D6a"e .a'ia arri$a * .a'ia a$a)o0 .a'ia ade!an&e * .a'ia a&r"0 de !ado0 .a'ia den&ro * .a'ia 4 era+ Con&ra*Dndo"e * e5#andiDndo"e+ 1F+ Mien&ra" "e % e6e0 .aga 'on'ien'ia de " re"#ira'i-n+ De)e q e " re"#ira'i-n 'orre"#onda a " %o6i%ien&o+ E5.a!e %ien&ra" "e % e6e #ara a$a)o0 .a'ia a&r" o .a'ia den&ro( in.a!e ' ando "e % e6a .a'ia arri$a0 .a'ia ade!an&e o ' ando "e e5#anda+ 16+ U&i!i'e " 6i"i-n #eri4Dri'a * %an&Dnga"e a$ier&o a &oda" " " "en"a'ione"+ No en4oq e " a&en'i-n a na "o!a 'o"a #orq e de e"a 4or%a "e !i%i&ar1a+ Siga !a 'orrien&e de " e"&i% !a'i-n "en"oria!+ Aaga 'on'ien'ia de !a "in'ron1a de !o" %o6i%ien&o" de " ' er#o * de !o" de%" q e "e % e6en a " a!rededor+ 1K+ N e6a%en&e i%ag1ne"e %o6iDndo"e en n o'Dano de energ1a+ %ien&ra" a!g ien "e % e6e * 'rea na o!a0 !!Dne"e 'on " #ro#io %o6i%ien&o0 %ien&ra" a!g ien %" o' #a e! e"#a'io q e "&ed de)a+ De)e q e &odo" !o" %o6i%ien&o" "ean &an !en&o" 'o%o "ea #o"i$!e0

'o%#!e%en&ndo"e 'on !o" %o6i%ien&o" de !o" de%"+ ;odo" !o" #ar&i'i#an&e" e"&n 'one'&ado" #or !a" %i"%a" 'orrien&e" en e! o'Dano de energ1a+ CI+ Sig iendo !a" in"&r ''ione" #ara !o" %o6i%ien&o" ;cai C.i C. an0 !o" #ar&i'i#an&e" "on a!en&ado"0 #ara q e e5#eri%en&en 'on'ien8 da%en&e e! "o de !o" #rin'i#io"0 en !o" %o6i%ien&o" 'o&idiano"+ E! in"&r '&or di'e q e !o q e e!!o" de"' $rieron en&on'e" e" !a e"en'ia de! &cai '.i+d S giere q e in&en&en !o" %o6i%ien&o" d ran&e die8 o q in'e %in &o" en !a" %a2ana"0 * &a%$iDn o&ro &an&o #or !a" no'.e" * d ran&e " " a'&i6idade" de! d1a+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1?J de 146

TEATRO GUI<O5
OB,ETI/O: I+ Diagno"&i'ar !o" 'ono'i%ien&o de! gr #o en re!a'i-n a n &e%a+ II+ Pro4 ndi8ar "o$re n &e%a+ III+ Ceri4i'ar !a 'o%#ren"i-n de n &e%a+ IC+ Ci6en'iar di4eren&e" 4or%a" de #en"ar * #o"i'ione" an&e "i& a'ione" o .e'.o"+ C+ O$&ener re&roa!i%en&a'i-n #er"ona! "o$re a'&i& de" 'ond '&a" * rea''ione"+ CI+ A'!arar #ro$!e%a" o "i& a'ione" q e o' rren a! in&erior de n eq i#o de &ra$a)o+ TAMA<O DE5 GRU6O: I!i%i&ado+ TIEM6O RE8UERIDO: Una .ora * &rein&a %in &o"+ MATERIA5: Di4eren&e" % 2e'o" de g i2o! 7 %1ni%o no #or #ar&i'i#an&e9+ 5UGAR: Un "i&io a%#!io * !i$re de o$"&' !o" #ara q e !o" #ar&i'i#an&e" # edan .a'er na re#re"en&a'i-n !i$re%en&e+

DESARRO55O: I+ E! in"&r '&or 4or%a " $gr #o" * e5#!i'a q e e! &ea&ro g i2o! e" na a'& a'i-n0 en !a q e "e &i!i8an % 2e'o" q e re#re"en&an e"#e'14i'a%en&e !a" a'&i& de" * rea''ione" de !a gen&e 4ren&e a "i& a'ione" o .e'.o" 'on're&o"+ II+ E! in"&r '&or indi'a a! gr #o q e #or %edio de! &ea&ro g i2o! de$ern re#re"en&ar a!g<n .e'.o o "i& a'i-n de " 6ida rea! q e &enga q e 6er 'on !a" a'&i& de" * rea''ione" de !a" #er"ona" 4ren&e a "i& a'i-n o .e'.o 'on're&o+ III+ Para rea!i8ar e! &ea&ro g i2o!0 e5#!i'a e! in"&r '&or a !o" #ar&i'i#an&e"0 de$ern "eg ir !o" "ig ien&e" #a"o"3 1+ E"'oger e! &e%a3 De$ern &ener % * '!aro ' !e" "on !o" ro!e" o #a#e!e" de !a" di"&in&a" 4or%a" de #en"ar en re!a'i-n a! &e%a+ 2+ Con6er"ar "o$re e! &e%a3 e"& diando n #o'o !o" arg %en&o" q e 'ada #er"ona)e &1#i'o &i!i8a en !a 6ida rea!+ ?+ E"&e #a"o &iene 'o%o o$)e&i6o ordenar &odo" !o" .e'.o" * "i& a'ione" q e "e ana!i8aron en !o" # n&o" an&eriore"+ Para !o ' a! de$ern .a'er e! arg %en&o de !a .i"&oria0 de4inir !o" #er"ona)e" de !a .i"&oria * de4inir #er4e'&a%en&e ' ! e" !a a'&i& d * !a rea''i-n de !o" #er"ona)e"+ /ARIACIONES: I+ E" na e5'e!en&e &D'ni'a #ara !o" de$a&e" "o$re !a" di4eren&e" 4or%a" de #en"ar0 #orq e e5ige de4ender #o"i'ione" a #ar&ir de !o" ro!e" o #a#e!e" q e "e re#re"en&an0 * no "-!o de !a" #ro#ia" idea"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 1?@ de 146

II+ ;a%$iDn e" na e5'e!en&e &D'ni'a #ara a'!arar #ro$!e%a" o "i& a'ione" q e o' rren a! in&erior de n gr #o+ En D"&e 'a"o0 !o" %ie%$ro" de! gr #o de$en "e!e''ionar n % 2e'o g i2o! q e re#re"en&e !a #er"ona!idad de o&ro 'o%#a2ero0 &a! 'o%o !o 6e en !a rea!idad+ A"1 e! gr #o "e 6e re#re"en&ado a"i%i"%o+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 14, de 146

UN TA55ER DE TRABA,O:
RE5ACI>N 0 CONCIENTI=ACI>N 6ERCE6TUA5

I+ Man&a" * 'o)ine" + II+ ;o'adi"'o" o gra$adora 'on di"'o 'in&a de %<"i'a " a6e+ DESARRO55O: E! &a!!er e"& 4or%ado #or na "erie de 'i'!o" di6idido" en &re" e&a#a"3 n e)er'i'io de re"#ira'i-n0 !a re!a)a'i-n 41"i'a $"i'a * na $re6e 4an&a"1a o na a'&i6idad Ge"&a!& de 'on'ien&i8a'i-n+ Lo" #a"o" de re"#ira'i-n * re!a)a'i-n "e re#i&en de$ido a q e #ara a#render!o" ade' ada%en&e e" ne'e"ario #ra'&i'ar!o" 'on 4re' en'ia+ La" 4an&a"1a" * !a" e5#erien'ia" Ge"&a!& a!&ernada" 6an de "i%#!e" a 'o%#!e)a" a %edida q e e! ' r"o a6an8a+ Cada 'i'!o req iere de a#ro5i%ada%en&e q in'e %in &o"+ E" % * i%#or&an&e no&ar q e de"# D" de 'ada a'&i6idad0 "e de$e dar &ie%#o a !o" #ar&i'i#an&e" #ara ana!i8ar!a+ I+ 7A9 EVERCICIO DE RESPIRACIN+ E! e)er'i'io de re"#ira'i-n #ro4 nda a* da a q e e! ' er#o a#renda a re!a)ar"e * a ar%oni8ar!o 'on " 4! )o de energ1a+ In'! *e e! a#rendi8a)e de! #ro#io ' er#o #ara re"#irar 'on e! dia4rag%a+ 7G9 RELAVACIN+ Se en'a%ina a !o" #ar&i'i#an&e" a na re!a)a'i-n de !a #ar&e " #erior de! ' er#o+ E"&o "e I!e6a a 'a$o %edian&e 'on&ra''ione" * re!a)a'ione" " 'e"i6a" de !o" %<"' !o" #rin'i#a!e"+ Aa'iendo no&ar 'ada 6e8 !a di4eren'ia q e "e e5#eri%en&a en&re e"&ar &en"o * re!a)ado+ 7C9 >AN;AS`A+ Lo" #ar&i'i#an&e" "e re' e"&an en na #o"i'i-n '-%oda * "e !e" .a'e #en"ar en !o" #ro$!e%a"
DINMICAS PARA LOS GRUPOS Pgina 141 de 146

OB,ETI/O: I+ A#render !a" &D'ni'a" $"i'a" de !a re!a)a'i-n 41"i'a0 de! #ro'e"o re"#ira&orio * de !a a &o 'on'ien&i8a'i-n+ II+ E5#eri%en&ar n e"&ado 41"i'o de !a #ro#ia e5i"&en'ia * !a" #er'e#'ione" #er"ona!e" de rea!idade" * >an&a"1a" in&erna" * e5&erna"+ TAMA<O DE5 GRU6O: I!i%i&ado+ 5UGAR: De #re4eren'ia en e! e5&erior0 en n e"#a'io re!a&i6a%en&e ai"!ado o en na .a$i&a'i-n a!4o%$rada o " 4i'ien&e%en&e grande 'o%o #ara q e q e#an '-%oda%en&e &odo" !o" #ar&i'i#an&e"+ TIEM6O RE8UERIDO: ;re" .ora"+ MATERIA5 :

'o&idiano" q e 'ada no &enga+ De$ern #oner e"&o" #ro$!e%a"0 no a !a 6e80 en n a!%a'Dn de >an&a"1a" #ara re%ediar!o" en e! 4 & ro+ E! in"&r '&or &ra&ar de q i&ar de " " %en&e" ' a!q ier #en"a%ien&o de"&r '&i6o+ II+ 7A9 EVERCICIO DE RESPIRACIN( /Po"& ra de re!a)a'i-n &o&a!/ 7Sa6anna9+ Se !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e "e a' e"&en en e! #i"o0 !o" $ra8o" e5&endido" a n !a de! ' er#o0 !a" %ane" a$ier&a"0 !a" #a!%a" .a'ia arri$a0 !a" #ierna" a$ier&a" 'on !o" #ie" .a'ia a4 era0 !a 'a$e8a dere'.a0 !o" o)o" 'errado"0 !a $o'a 'errada0 !o" dien&e" !igera%en&e "e#arado"0 re"#irando nor%a!%en&e0 'a%$iar a re"#ira'i-n #ro4 nda0 "en&ir"e #ro4 nda%en&e &ranq i!o"0 'a%$iar a re"#ira'i-n na"a!+ La re"#ira'i-n #ro4 nda de$e e%#e8ar en e! dia4rag%a * %o6er"e .a'ia arri$a+ 7G9 En !a %i"%a #o"i'i-n0 !o" #ar&i'i#an&e" &ra&an de !ograr na re!a'i-n 'o%#!e&a de !a #ar&e " #erior de! ' er#o+ a!&ernando 'on&ra''i-n * re!a)a'i-n de !o" #rin'i#a!e" %<"' !o"+ 7C9 Sig iendo en !a %i"%a #o"i'i-n0 "e #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e !en&a%en&e "aq en de " %en&e &odo" !o" #en"a%ien&o" nega&i6o" q e &engan+ III+ 7A9 /Re"#ira'i-n a$do%ina!/ E"&ando !o" #ar&i'i#an&e" re'o"&ado" en e! " e!o0 #ondrn " " dedo" en e! a$do%en0 e!e6ando D"&e ' ando in.a!en * $a)ndo!o ' ando e5.a!en( " " dedo" " $en * $a)an 'on !a re"#ira'i-n+ No de$ern 4or8ar " re"#ira'i-n+ L ego &ra&arn de .a'er e! %i"%o e)er'i'io "en&ado" * #arado"+

7G9 A'o"&ado" de n e6o0 &ra&arn de re!a)ar !a #ar&e in4erior de! ' er#o e%#!eando e! %i"%o %D&odo q e en e! #a"o an&erior+ 7C9 Per%ane'iendo en !a %i"%a #o"i'i-n0 "e #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e !!eg en %en&a!%en&e a e"&ar 'on"ien&e" de " e"&ado 41"i'o * a q i&ar de " %en&e &odo" !o" #en"a%ien&o" nega&i6o"+ De$ern e"&ar #endien&e" de ' a!q ier 'on&ra''i-n o in&en&o #or q i&ar"e !a" &en"ione"+ IC+ 7A9 /Re"#ira'i-n Ci'&orio"a/+ Sen&ado" "o$re !o" &a!one" en !a #o"i'i-n de ra*o 7Ca)ra"ana90 !o" #ar&i'i#an&e" re"#irarn #ro4 nda%en&e 'on a%$a" 6en&ana" de !a nari80 %an&endrn e! aire den&ro0 * de"# D" !o e5.a!arn 4 er&e%en&e #or !a $o'a0 e"&irando &odo" !o" %<"' !o" de !a 'ara+ 7G9 A'o"&ado"0 &ra&arn de !ograr re!a)ar &odo e! ' er#o0 no&ando ' a!q ier &en"i-n o in&en&ando q i&ar!a+ 7C9 Cono'i%ien&o Ge"&a!& de! in&erior de! ' er#o+ Se adie"&ra a !o" #ar&i'i#an&e" a n 'ono'i%ien&o %en&a! de! in&erior de " ' er#o+ E! in"&r '&or en"e2a !a" &D'ni'a" de en4oq e e"#e'14i'a" q e "e req ieren #ara 'ono'er n "o!o a"#e'&o 41"i'o a !a 6e8( 'o%e e! e"&ar 'on"'ien&e <ni'a%en&e de !o" !a&ido" de! 'ora8-n0 o de! &ra$a)o de !o" ri2one"+ C+ 7A9 /La re"#ira'i-n 'o%#a'&a/+ Re'o"&ado" en !a #o"i'i-n Sa6anna0 "e #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e re"#iren #ro4 nda%en&e0 q e "e &ranq i!i'en * .agan re"#ira'ione" a$do%ina!e"+ De$e 'on&in ar re"#irando %ien&ra" en"an'.an e! #e'.o * e!e6an !igera%en&e !o" .o%$ro" * !o"
Pgina 142 de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

. e"o" de! ' e!!o0 %an&ener e! aire #or no" "eg ndo" * e5.a!ar !en&a%en&e+ 7G9 Re!a)a'i-n &o&a! de! ' er#o+ Lograrn re!a)ar"e %" * %" en n &ie%#o 'ada 6e8 %enor+ 7C9 E! in"&r '&or en"e2a a !o" #ar&i'i#an&e" a en&rar * e5#!orar " ' er#o * a e"&ar 'on"'ien&e de &odo" !o" de&a!!e" * !a 'o%#!e)idad de " "er+ CI+ 7A9 Con'en&rar"e en !a re"#ira'i-n+ A.ora "e re#i&e3 /La re"#ira'i-n 'o%#a'&a/0 'on'en&rndo"e en e! aire q e en&ra0 e! &ra$a)o q e .a'en !o" # !%one" * !a 4or%a en q e "a!e de! ' er#o + 7G9 N e6a%en&e0 !o" #ar&i'i#an&e" &ra$a)an #ara !ograr na re!a)a'i-n a$"o! &a de " ' er#o+ 7C9 Con'ien'ia Ge"&a!& de !a Rea!idad E5&erna3 Se !!e6a a !o" #ar&i'i#an&e" a &ener #!ena 'on'ien'ia de !o q e "e 6D0 "e o*e0 "e . e!e a"1 'o%o de !a" #o"i'ione" e5&erna" de! ' er#o+ Con e"&e e)er'i'io "e !ogra q e e"&Dn 'on"ien&e" de !a" re"# e"&a" in&erna" a !a in4! en'ia de! %edio a%$ien&e e5&erior+ CII 7A9 Sa6ana A6an8ada+ Re'o"&ado en !a #o"i'i-n Sa6ana0 e!i%inar 'on"'ien&e%en&e &oda" !a" &en"ione" de! ' er#o0 e%#e8ando #or !o" dedo" de !o" #ie" .a"&a !!egar a !a # n&a de !a 'a$e8a0 %ien&ra" "e re"#ira #ro4 nda * "erena%en&e+ De$ern #er%ane'er in%-6i!e" d ran&e 'in'o %in &o"0 !e6an&ar"e0 re"#irar #ro4 nda%en&e0 !e6an&ar !a" %ano" .a'ia arri$a de !a 'a$e8a * e"&irar &odo e! ' er#o+

7G9 Lo" #ar&i'i#an&e" regre"an a !a #o"i'i-n origina! * 'on&in<an re!a)ando &odo e! ' er#o+ E! #ro'e"o de 'on&raer * re!a)ar !o" %<"' !o" de$ern "er % '.o %" r#ido a.ora0 #or !o &an&o0 #odrn #er%ane'er %a*or &ie%#o en #o"i'i-n de re!a)a'i-n + 7C9 Cono'i%ien&o Ge"&a!& en #are)a"+ 7#or #ri%era 6e8 "e &ra$a)ar en #are)a"93 !a" #are)a" "e "ien&an rodi!!a 'on rodi!!a * e%#ie8an n #ro'e"o de #oner"e en 'on&a'&o * re&irar"e0 a &ra6D" de! ' a!0 #ri%ero !!egan a e"&ar 'on"ien&e" de "1 %i"%o" * ! ego de " #are)a+ CIII 7A9 Re"#ira'i-n en #are)a"3 Se 'on&in<a &ra$a)ando en #are)a" * "e g 1a a !o" #ar&i'i#an&e" %edian&e e)er'i'io" q e !e" #er%i&an e"&ar 'on"ien&e" de !a re"#ira'i-n de !o" de%"+ Uno "e a' e"&a en !a #o"i'i-n Sa6ana0 %ien&ra" e! o&ro #one " " dedo" !igera%en&e "o$re e! e"&-%ago de! q e e"& a'o"&ado0 #ara #oder "en&ir /!a" 'ara'&er1"&i'a" 41"i'a" de !a re"#ira'i-n/ Una 6arian&e # ede "er e! 'o!o'ar !o" dedo" 4ren&e a !a" 6en&ana" de !a nari8 #ara "en&ir !a en&rada * "a!ida de! aire+ De"# D" de a!g no" %in &o"0 !a" #are)a" 'a%$iarn de #o"i'i-n+ 7G9 Re!a)a'i-n en #are)a"+ Cada na de !a" #er"ona"0 #or & rno0 &endr o#or& nidad de &o'ar !o" #rin'i#a!e" gr #o" de %<"' !o" 'on&raido" * re!a)ado" &an&o de "1 %i"%o 'o%o de " #are)a+ Si .ar re'a!'ar e! 'ono'i%ien&o de no %i"%o * de !o" de%"+ 7C9 >an&a"1a en #are)a+ Cada #are)a #or & rno0 'errar !o" o)o" * 'o%#ar&ir /Lo q e *o i%agino de &i e"+++/+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 14? de 146

IE+ 7A9 Re"#ira'i-n r1&%i'a+ Mien&ra" e"&n "en&ado" en #o"i'i-n re'&a0 e" de'ir 'on !a e"#a!da $ien dere'.a0 !o" #ar&i'i#an&e" in.a!an #ro4 nda%en&e d ran&e do" "eg ndo"0 "o"&ienen !a re"#ira'i-n d ran&e ' a&ro "eg ndo" * e5.a!an e! aire #or !a nari8 en ' a&ro "eg ndo"+ C ando "e !ogre .a'er 4'i!%en&e0 # ede a %en&ar"e a ?3 63 6+ 7G9 Re!a)a'i-n indi6id a! &o&a!+ Se da n re#a"o !en&o * 'o%#!e&o a !a re!a)a'i-n &o&a! de! ' er#o en&ero+ 7C9 Per'e#'i-n Ge"&a!& 'o%$inada 'on in&er#re&a'i-n+ Se !e" #ide a !o" #ar&i'i#an&e" q e adi6inen !o q e " #are)a #ien"a de e!!o"0 q e " #ongan ' ! e" !a 6erdad e in&en&en in&er#re&ar '-%o en'a)a D"&a+ De$e re'ordr"e!e" 'on"&an&e%en&e q e "-!o e"&n e"#e' !ando * no $a"ndo"e en !a rea!idad+ E+ 7A9 Re"#ira'i-n a!&ernada+ Sen&ado" en #o"i'i-n re'&a0 !o" #ar&i'i#an&e" &a#an !a 6en&ana i8q ierda de !a nari8 'on na %ano e in.a!an #ro4 nda%en&e 'on !a o&ra 6en&ana d ran&e 'in'o "eg ndo"0 "e &a#an !a" do" 6en&ana"0 "e %an&ienen e! aire aden&ro d ran&e 'in'o "eg ndo" * "e e5.a!a+ Se re#i&e e5.a!ando #or !a 6en&ana i8q ierda+ Se .ar e"&e e)er'i'io 6aria" 6e'e"+ Se # ede a %en&ar e! &ie%#o a %edida q e "ea 4'i! #ara !o" #ar&i'i#an&e"+ 7G9 Re'o"&ado"0 !o" #ar&i'i#an&e" regre"an a n e"&ado de re!a)a'i-n 'o%#!e&a+ 7C9 >an&a"1a+ Cada no de !o" %ie%$ro" !o'a!i8ar !a !adera de na %on&a2a en !a q e "e "ien&a rea!%en&e a g "&o * "e 'on6er&ir en n '.iq i!!o+++/Cre'e !en&a%en&e .a"&a !a edad

q e &iene" a! en'on&rar&e en e"a %on&a2a+ Pene&ra e! $o"q e q e e"&a 'er'a+++ Sa! de! $o"q e * e"'a!a !a %on&a2a+ Cada 6e8 e" %a" di41'i!+++ Con n e"4 er8o 'a"i "o$re. %ano !!ega a !a 'i%a * o$"er6a a & a!rededor+++ De"'iende !en&a%en&e0 "in&iendo & 'on'ien'ia de !o q e " 'ede a & a!rededor+++ En&ra a! 6a!!e donde e"&a !a gen&e #ara &i i%#or&an&e0 e"#e'ia!+++ Regre"a a !a !adera+ EI+ E! in"&r '&or 4or%a gr #o" #eq e2o" #ara ana!i8ar e! e)er'i'io+ Se ani%a a !o" #ar&i'i#an&e" a .a$!ar de !o q e a#rendieron a'er'a de e!!o" %i"%o"+ EII+ E! in"&r '&or #ro6o'a na di"' "i-n "o$re !a" i%#!i'a'ione" de "ar D"&a" &D'ni'a" #ara e! de"arro!!o #er"ona!+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 144 de 146

+ANTAS@AS:
SUGERENCIAS 6ARA GRU6OS O INDI/IDUOS
La" &D'ni'a" de 4an&a"1a "on e%#!eada"0 a %en do0 en ' r"o de re!a'ione" . %ana" #ara #ro6o'ar n 're'i%ien&o de !a e"&i%a'i-n de no %i"%o0 a"1 'o%o de !o" de%"+ Sin e%$argo0 e"&o" %D&odo" "on 'on&ro6er&ido" * de$en "er e%#!eado" 'on % '.o ' idado+ E" i%#or&an&e #ara e! in"&r '&or .a'er !a" "ig ien&e" 'on"idera'ione"+ OGVE;ICO3 Lo" e)er'i'io" de 4an&a"1a" de$en e"&ar '!ara%en&e re!a'ionado" 'on !o" o$)e&i6o" en ' r"o0 * no "er "i%#!e%en&e e)er'i'io" ai"!ado"+ SEN;IMIEN;OS3 En o'a"ione" !a" &D'ni'a" de 4an&a"1a" #ro6o'an na re"# e"&a de "en&i%ien&o" % * 4 er&e"0 !a ' a! de$e "er %od !ada 'on in&er6en'ione" de! in"&r '&or+ PROCESAMIEN;O3 E" ne'e"ario q e !a in4or%a'i-n o$&enida %edian&e e"&e &i#o de din%i'a0 "ea #ro'e"ada 'orre'&a%en&e+ DISPONIGILIDAD3 No "e de$e o$!igar a !o" #ar&i'i#an&e" 7 ni #or #ar&e de! in"&r '&or0 ni de! gr #o 9 a re6e!ar da&o" "o$re "1 %i"%o+ >AL;A DE RESPUES;A3 A!g na" 6e'e"0 !o" #ar&i'i#an&e" "on in'a#a'e" de 'rear 4an&a"1a" + E"&a X 4a!&a de re"# e"&a X de$e "er a'e#&ada 'o%o 6a!ida+ ;EOR`A3 E! in"&r '&or de$e e"&ar #re#arado #ara ) "&i4i'ar e! "o de e)er'i'io" de 4an&a"1a" en $a"e de na $ien in&egrada &eor1a de a#rendi8a)e+ >AN;AS`AS INDICIDUALES Aa* " ge"&ione" #ara q e n gr #o de #ar&i'i#an&e" # eda 'rear 4an&a"1a" en 4or%a indi6id a!+ La" 4an&a"1a" de$en #ro6o'ar"e en na "e"i-n de gr #o0 #ara q e "e 'o%#ar&an #o"&erior%en&e 'on !o" 'o%#a2ero" o 'on &odo e! gr #o+ Genera!%en&e e! in"&r '&or an n'ia q e !o" #ar&i'i#an&e" de$ern 'errar !o" o)o" * &ra&ar de "o2ar de"#ier&o" d ran&e do" o &re" %in &o" + De"# D" de n $re6e #er1odo de re!a)a'i-n en "i!en'io 7 !a %<"i'a " a6e a* da 90 e! in"&r '&or Xe"&a$!e'e X e! #rin'i#io de !a

4an&a"1a+ Aa* in'on&a$!e" "i& a'ione" q e !a .a'en #o"i$!e0 a 'on&in a'i-n "e2a!a%o" a!g na"3 1+B CDa"e a "i %i"%o en a!g<n ! gar0 a.ora e"' '.e3 a!g ien !e !!a%a+ 2+B I%ag1ne"e a!! !e)o" * e! re"&o de! gr #o "e 6a a'er'ando .a'ia "&ed+ ?+B En #o'o" %in &o" ne'e"i&are%o" n 6o! n&ario #ara "er e! 4o'o de a&en'i-n de &odo e! gr #o+ I%agine .a* do" #er"ona" den&ro de "&ed di"' &iendo "o$re "i "&ed de$er o no "er e! 6o! n&ario+ Ponga a&en'i-n * e"' '.e( dD)e!o" q e !!eg en a na 'on'! "i-n+ 4+B Pien"e q e e"& en na i"!a a %i!e" de Ni!-%e&ro" de di"&an'ia de ' a!q ier 4or%a de 'i6i!i8a'i-n3 : '-%o "e "ien&e =0 : q e e" !o q e 6e =0 : q e .a'e=+ F+B U"&ed e"& #arado en4ren&e de na ' r6a en !a !adera de !a %on&a2a+ En&re+ 6+B E"& 'on a!g no de !o" #ar&i'i#an&e" * a%$o" e"&n #a"eando en n #arq e+ K+B Si "&ed # diera "er o&ra 'o"a * no na #er"ona : q e !e g "&ar1a "er =+ J+B Si "&ed # diera "er o&ra 'o"a * no na #er"ona : q D !e g "&ar1a "er = >AN;AS`AS INDICIDUALES DIRIGIDAS Para a!g na" #er"ona" e" di41'i! de"arro!!ar 4an&a"1a" * # ede 'a "ar!e ang "&ia " 4a!&a de .a$i!idad #ara e!!a+ A!g na" 6e'e" e" <&i! #ara e! in"&r '&or a* dar a na #er"ona a 4an&a"ear #idiDndo!e q e 'ierre !o" o)o" * ' en&e na .i"&oria en 6o8 a!&a+ C ando " 'eda n $!oq eo0 e! in"&r '&or # ede a* dar "ando " geren'ia" &a!e" 'o%o3 : q e e"&a 6iendo a.ora =0 :q D "ien&e =0 : # ede o!er a!go =0 a'Drq e"e %"0 : q D q i"iera .a'er a.ora =0 X .ga!o X+ La" 4an&a"1a" dirigida" "on %" e%o&i6a" q e !a" indi6id a!e"0 #or !o q e e! in"&r '&or de$e e"&ar #re#arado #ara a* dar a! #ar&i'i#an&e a en4ren&ar"e a !a" e%o'ione" q e 6a*an " rgiendo+ A 'on&in a'i-n "e dan a!g na" " geren'ia"3 @+B U"&ed 6a 'a%inando #or !a 'arre&era0 !a ' ! e"& $ardeada #or na $arda % * a!&a( a.ora !!ega a na # er&a %e&!i'a q e e"& !igera%en&e en&ornada+ U"&ed #a"a a &ra6D" de e"a # er&a+ Pgina 14F de 146

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

1,+B Se en' en&ra en na a!'an&ari!!a % * grande0 "e a"o%a * no a!'an8a a 6er e! 4ondo+ E"&a % * o"' ro a!! den&ro+ Se aga'.a * e%#ie8a a arra"&rar"e #or n d '&o+ 11+B E"&a "&ed "en&ado "o!o en %edio de na "a!a en na &arde o&o2a!3 a!g ien &o'a a !a # er&a+ 12+B Se en' en&ra "o!o en na #!a*a de"ier&a+ E"&a o"' ro * e%#ie8a a "en&ir"e 4r1o+ U"&ed "e en' en&ra ) n&ando a!%e)a"0 &iene na 'e"&a !!ena de e!!a"0 !a" !!e6ar a " 'a"a+ 1?+B E"& en n "a!-n de '!a"e" e"' '.ando na 'on4eren'ia a$ rrida ) n&o 'on o&ro" &re"'ien&o" e"& dian&e"+ Por na ra8-n de"'ono'ida0 &iene e! 4 er&e i%# !"o de de'ir!e a! #ro4e"or q e e"& #erdiendo e! &ie%#o+ Con gran e"4 er8o "e #one de #ie+ >AN;AS`AS ES;RUC;URADAS POR EL INS;RUC;OR Lo" "ig ien&e" e)e%#!o" de 4an&a"1a" " gerida" #or e! in"&r '&or+ A%$a" "e # eden !!e6ar a 'a$o %e)or e"&ando a'o"&ado" en e! #i"o+ Se # eden 4or%ar gr #o" %" #eq e2o" in%edia&a%en&e de"# D" #ara #ro'e"ar !o" da&o"+ 14+B I%ag1ne"e den&ro de n 'a# !!o0 "iDn&e!o e5#!ore !en&a%en&e &odo e! e"#a'io in&erior( : '-%o "e "ien&e =0 a.ora "a!ga de! 'a# !!o % * !en&a%en&e0 e"&D #endien&e de &odo !o q e "ien&e+ 1F+B Pien"e q e "&ed e" n &1&ere0 'on .i!o" nido" a 6aria" #ar&e" de " ' er#o+ E! &i&iri&ero !en&a%en&e e!e6a " %ano i8q ierda arri$a0 %" arri$a0 %" arri$a * a.1 !a %an&iene+ De re#en&e !a de)a 'aer+ En&on'e" e!e6a " %ano dere'.a arri$a0 %" arri$a0 %" arri$a * !a %an&iene a.1+ En&on'e" !a de)a 'aer+ Len&a%en&e e!e6a " #ierna i8q ierda0 e&'+ >AN;AS`AS EN GRUPO La" %" 'o% ne" 4an&a"1a" en gr #o" "on e"&a" &re" 6aria'ione"+

16+B ;odo" "e "ien&an en '1r' !o 'on !o" o)o" 'errado"+ A!g no e%#ie8a a 4an&a"ear "o$re &odo e! gr #o+ Lo" de%" %ie%$ro" 'on&ri$ *en a !a .i"&oria a %edida q e "e "ien&an #ar&e de e!!a+ 1K+B Uno de !o" %ie%$ro" "e a' e"&a en e! #i"o * 'o%ien8a a 'on&ar na 4an&a"1a0 !o" de%" #ar&i'i#an&e" "e # eden a'o"&ar en e! #i"o0 #ara "er #ar&e de di'.a 4an&a"1a * 'on&ri$ ir a e!!a+ La" #er"ona" # eden "a!ir"e de !a 4an&a"1a0 "i a"1 !o de"ean0 !e6an&ndo"e de! #i"o+ 1J+B Lo" %ie%$ro" de! gr #o "e a' e"&an en e! #i"o 'on !a" 'a$e8a" ) n&a" * " " ' er#o" 4or%ando !o" ra*o" de na r eda0 de 4or%a q e &odo" # edan e"' '.ar !o" " " rro"+ A!g no e%#ie8a a 4an&a"ear0 "o$re e! %i"%o o "o$re !o" o&ro" %ie%$ro" de! gr #o * !o" de%" #ar&i'i#arn a %edida q e "e iden&i4iq en 'on !a .i"&oria+ La %a*or1a de !a" " geren'ia" #ara !ograr 4an&a"1a" indi6id a!e" "er6ir #ara 4an&a"1a" en gr #o+ C a!q ier %ie%$ro de$e "en&ir"e !i$re de dar #or &er%inada !a 4an&a"1a+ La di"' "i-n #o"&erior de$e 'en&rar"e en a" n&o" 'o%o3 'on&enido de !a 4an&a"1a 0 'o.e"i-n de! gr #o0 &en"ione"0 4or%a'i-n de gr #o" #eq e2o" den&ro de! eq i#o0 "en&i%ien&o" e5#eri%en&ado" * !o" ro!e" en q e #ar&i'i#aron 'ada no de !o" %ie%$ro"+

DINMICAS PARA LOS GRUPOS

Pgina 146 de 146

You might also like