Professional Documents
Culture Documents
Sumrio
1.1. Introduo 1.2. Diversidade biolgica nos ambientes de gua doce 1.3. Ecossistemas microbianos aquticos:
1.3.1. Biofilmes 1.3.2. Comunidades pelgicas
15-01-2014
1. 1. INTRODUO
15-01-2014
Em muitos meios aquticos, impacto e frequncia de perturbaes fsicas Necessidade de ficar prximo da superfcie para os organismos fotossintticos Estratgias competitivas distintas das dos ambientes terrestres em resposta continuidade das condies fsico-qumicas em certos corpos de gua
15-01-2014
Limnologia
Estudo dos sistemas aquticos que se situam dentro dos limites dos continentes guas salinas, salobras e doces
15-01-2014
15-01-2014
Distino no absoluta: quase todos os sistemas tm algum elemento com fluxo Os sistemas lticos e lnticos tm importantes diferenas a nvel de disponibilidade de C e das redes alimentares que albergam
15-01-2014
Vrus no so organimos
15-01-2014
1.2.2. Tamanho
15-01-2014
15-01-2014
A - Saprfitas Bactrias, actinomicetas Secreo de exo-enzimas, absoro de b) Digesto externa da e fungos produtos da digesto; tpicos de biomassa insolvel ambientes bentnicos de lagos e correntes onde se acumulam detritos Bactrias Actinomicetas e fungos Penetram na biomassa e invadem-na (populaes invasivas) Pentram na biomassa por extenso das suas estruturas miceliares
A - Saprfitas c) Alimentam-se de detritos; ingesto de partculas de matria orgnica morta Protozorios Bactrias Actinomicetas e fungos Fagocitam matria orgnica morta, particulada, tpicos de ambientes bentnicos
10
15-01-2014
Modo de nutrio
Predao
Protozorios Capturam e ingerem microrganismos vivos por fagocitose; importantes no controlo do bacterioplncton e nos ambientes bentnicos
11
15-01-2014
C Associao com outros organismos vivos b) Simbiose benefcios nutricionais mtuos Bactrias planctnicas heterotficas Associao com heterocistos de cianobactrias Associao epiftica casual com outros organismos; ex.: colonizao da ficosfera das algas coloniais por populaes microbianas diversificadas
NEP = P R
P = Produtividade primria (carbono que incorporado por fotossntese) R = Respirao da comunidade (carbono perdido por degradao respiratria) Se P>R, NEP positivo predomina a autotrofia Se P<R, NEP negativo predomina a heterotrofia
12
15-01-2014
bentnicos
Associados aos sedimentos
A maioria das espcies tm fases planctnicas e fases bentnicas no seu ciclo de vida A fisiologia microbiana destas duas fases muito distinta
Ex.: bactrias dos biofilmes quorum sensing induz fisiologia semelhante da fase estacionria nas comunidades do biofilme
Microrganismos planctnicos
Holoplanctnicos presentes na coluna de gua durante a maior parte do seu ciclo anual Meroplanctnicos quando a durao da fase planctnica restrita
13
15-01-2014
Microrganismos bentnicos
Presentes superfcie e no interior dos sedimentos Capacidade de degradar a matria orgnica dos detritos sedimentados Grande diversidade de formas de vida e de modos de alimentao Perifticos microrganismos que se assemelham a plantas (algas microscpicas, bactrias e fungos)
Microrganismos perifticos
Os microrganismos perifticos subdividem-se em grupos consoante a natureza do seu substrato:
Epifticos
Associados s superfcies de plantas superiores e macroalgas Substrato metabolicamente activo Associao benfica em termos de competio pela luz, trocas de metabolitos e disponibilidade de nutrientes
14
15-01-2014
Microrganismos metafticos
Encontram-se debilmente associados, mas no ligados, ao seu substrato Geralmente, tm a sua origem noutros substratos, como a superfcie das plantas superiores
Senescncia
Fase terminal, que conduz morte
15
15-01-2014
16
15-01-2014
Crescimento sigmide
Estratgias r e estratgias K
Estrategas r
Colonizadores iniciais dos ambientes Adaptados a baixas densidades populacionais Capacidade para crescerem e se reproduzirem mais rapidamente Tambm adaptados a ambientes instveis, em que o crescimento se encontra limitado a curtos perodos de tempo So geralmente pequenos, com ciclos de vida curtos e elevadas taxas de crescimento
Estrategas K Colonizadores mais tardios dos ambientes Adaptados a elevadas densidades populacionais, prximas do valor K Adaptados a condies ambientais estveis, em que o crescimento rpido no traz vantagens
17
15-01-2014
18
15-01-2014
1.3.1. BIOFILMES
19
15-01-2014
Quorum sensing
Regulao da actividade gentica e fisiolgica das bactrias dependente da densidade populacional
20
15-01-2014
Interaces trficas
Predao dos biofilmes
Por protozorios Por invertebrados exgenos ao biofilme Primeiro estdio das transferncias de biomassa que constituem a rede alimentar do biofilme Transferncia de biomassa do biofilme para o corpo de gua
21
15-01-2014
22
15-01-2014
23
15-01-2014
24
15-01-2014
Antagonismo
No mbito da competio pelos recursos
Permite que a populao do antagonista melhor sucedido aceda aos recursos Gera nutrientes a partir da lise da espcie-alvo
Interaces trficas
Muitas vezes, altamente especficas Ex:
Bactrias heterotrficas fitoplncton Bactrias e protozorios do grupo dos nanoflagelados heterotrficos Infeces parasitrias de populaes bacterianas e fitoplncton por fungos e vrus
Associaes epifticas
Comuns no ambiente pelgico Possvel troca de nutrientes entre epfita e hospedeiro Locais de ligao Facilitam a coexistncia entre fases planctnicas e fases sedentrias dos microrganismos
25
15-01-2014
Alteraes sazonais
Pirmide ecolgica
Sequncia linear que agrupa os microrganismos envolvidos em termos do seu papel ecolgico e que quantifica a dinmica de transferncia de biomassa
Rede alimentar
Mostra as interaces detalhadas entre determinados grupos e espcies, incluindo muitas vezes detalhes sobre as transferncias de biomassa ou de energia no interior da red
26
15-01-2014
27
15-01-2014
A pirmide ecolgica
28
15-01-2014
Homeostasia e eutrofizao
29
15-01-2014
Bibliografia
Freshwater Microbiology. D. C. Sigee, 2005. John Wiley & Sons, Reino Unido
30