You are on page 1of 3

Ginkakuji

wiatynia Srebrnego Pawilonu


Japoska estetyka opiera si na kontrastach. Z jednej strony mona odnale tendencje do przepychu i obfitoci, nastomiast z drugiej do skromnoci, surowoci i naturalnoci. Te dwie, nieco skrajne tendencje moemy odnale praktycznie w kadej dziedzinie sztuki japoskiej. Ten kontrast reprezentuj midzy innymi dwie pery japoskiej architektury znjdujce si w Kyt, pokryta zotem wiatynia Zotego Pawilonu (Kinkakuji) i niezwykle skromna wiatynia Srebrnego Pawilonu (Ginkakuji). Jednake Ginkakuji jest bardziej popularna wrd Japoczykw, ni Kinkakuji, gdy lepiej wpasowuje si w kategorie estetyczne wabi (szlachetne ubstwo)czy sabi (niedoskonao), do ktrych wielkim zamiowaniem paa Yoshimasa.

Historia
Yoshimasa, smy shgun Ashikaga, pragncy przywrci zote czasy swego dziada, Yoshimitsu, z ktrego inicjatywy powstao Kinkakuji, spedzi swoje ostatnie osiem lat ycia budujc Higashiyamaden (budowa rozpocza si w 1482 roku), rezydencj we grach Higashiyama, w wschodniej czci Kyt. Oryginalnie posiadaa dwanacie budowli, w tym midzy innymi Pawilon Kannon (popularnie znany jako Ginkaku Srebrny Pawilon), Tgud oraz budynek do przyjmnowania goci (kaisho). Budowa stanea wraz ze mierci Yoshimasy w 1490 roku, jeszcze przed ukoczeniem gwnego budynku, Pawilonu Kannon. W rezultacie nie zosta pokryty listkami srebra, jak pocztkowo zamierzano. Higashiyamaden byo miejscem narodzin tak zwanej kultury Higashiyama, do ktrej Yoshimasa mia wielkie zamiowanie. Doprowadzio to do rozwoju takich sztuk jak ikebana, kaligrafia, czy parzenia herbaty.

Po mierci Yoshimasy rezydencja zostaa przeksztacona na wiatynie sekty rinzai pod nazw Jishji, jednake w czasie ery Edo zaczsto j nazywa Ginkakuji. Z czasem wikszo budynkw zostaa zniszczona i ostatecznie, w wersji oryginalnej, zachowa si tylko Pawilon Kannon i Tgud. Gwny Pawilon zosta dobudowany do komplekstu w rodkowym okresie Edo, a nowe budynki w stylu shoin w roku 1993.

Architektura Ginkakuji
Pawilon Kannon to dwupoziomowy budynek, ktrego dolna kondygnacja w stylu shoin, bya miejscem medytacji Yoshimasy. Natomiast grna kondygnacja bya miejscem oddawania czci, w ktrym mieci si pozacany wizerunek Kannon. Tgud, zbudowane w 1485, skadao si pomieszczenia, w ktrym pierwotnie znajdowa si wizerunek Buddy Amidy i trzech innych pomieszcze pokrytych matami tatami. Jeden z tych trzech pomieszcze (skadajcy si z 4,5 tatami) jest najstarszym z zachowanych w Japonii pomieszcze w styli shoin. Mae pomieszczenia Tgud byy czym nowym, gdy obecnym wwczas stylem by styl shinden, ktrego pomieszczenia byy znacznie wiksze. Dlatego uwaa si, i mogy by pierwowzorem pawilonw herbacianych w stylu san.

Pawilon Kannon
Dwupoziomowy Pawilon Kannon w Ginkakuji inspirowany by wityni Zotego Pawilonu. Podobiestwa dostrzec mona midzy innymi w oglnych proporcjach, ksztacie i pokryciu dachu, prostoktnych oknach na dole oraz charakterystycznych spiczasto zakoczonych oknach na grnym poziomie (kad mado). Mimo, i pocztkowym zamierzeniem Yoshimasy byo pokrycie go listkami srebra, podobnie jak Kinkakuji pokryto listkami zota, to nigdy nie zostao to zamierzenie zrealizowane.

Ogrd
Ogrd powstay za ycia Yoshimasy inspirowany by ogrodem z wiatyni Saihji (popularnie znanej pod nazw Kokodera), znajdujcej si w zachodniej czci Kyt. Ogrd wypeniay

rnego rodzaju rolinno, stawy, mostki oraz mchy porastajce grunt. Jednake pierwotna wersja ogrodu stworzona wedug zaoe estetycznych Mus Sosekiego ulega zniszczeniu. Obecna kompozycja pochodzi z XVII wieku. Stworzona przez mnichw, jest w zupenie innym stylu w stylu zen, ktra skada si z czci, ktra w wietle ksiyca ma wyglda jak srebrne morze oraz stoka, usypanego z drobnych kamieni, przypominajcego ksztatem gr Fuji.

David Young, Michiko Young, Tan Hong Yew, Introduction to Japanese Architecture Mark M. Jarzombek, Vikramaditya Prakash, A Global History of Architecture Michiko Young, The Art of Japanese Architecture Barbara Cichy, Artystyczne wyznczniki pikna w kulturze Japonii, The Polish Journal of the Arts and Culture 2012, nr 3 Jolanta Tubielewicz, Historia Japonii

You might also like