You are on page 1of 2

Murata Shuk

Murata Shuk (lub Juk; zm. 1502) by to wywodzcy si z kupieckiego rodowiska Nary gorliwy wyznawca buddyzmu Zen. Shuk rozwin ide japooskiej ceremonii herbaty zwanej chanoya i stworzy podwaliny dla wabicha, czyli herbaty niedostatku. W modoci by uczniem mnicha Ikky w Daitokuji. Pod jego wpywem, Shuk zrozumia, e duch buddyzmu zen przenied mona rwnie na ceremoni herbaty.. W latach pniejszych zosta dbsh (zawodowym estet) i mistrzem ceremonii herbaty na dworze shguna Ashikaga Yoshimitsu. Zasugi przypisywane Shuk oparte s gwnie na informacjach, jakie znaled mona w licie zwanym Listem serca (kokoro no fumi), ktry Shuk napisa do jednego ze swych uczniw. Shuk twierdzi w nim, i naley harmonijnie czyd smak japooski z chioskim, a wic doceniad zarwno estetyk rzeczy japooskich (wakimono) jak te i rzeczy chioskich (karamono). Odczytywano to jako wyraz przejcia od eleganckiej, arystokratycznej ceremonii herbacianej, podczas ktrej uywano przyborw importowanych z Chin, do nowej, japooskiej formy ceremonii, wykorzystujcej rodzim ceramik, na przykad chropowate, matowe i czsto niedoskonae wyroby wypalane w Bizen i Shiragaki. Oznacza to wic powrt do podstawowych japooskich wartoci estetycznych, takiej jak naturalnod i nieregularnod. Mwic o japooskich kategoriach estetycznych, Shuk uywa epitetw takich jak: zimny, uwidy, wyndzniay. Podkrela to, e Shuk pozostawa pod silnym wpywem estetyki pieni wizanej (renga), w ktrej postulowana wychodzenie w sztuce poza samo pikno, a wkraczanie w dziedzin tego, co zimne, zwide i samotne. W kontekcie ceremonii herbacianej, epitety te zwiastuj styl wabi (w duym skrcie, bya to kategoria estetyczna, w ktrej pikna doszukiwano si w nietrwaoci, niedopowiedzeniach oraz niedoskonaoci), ktry w XVI wieku rozwinli uczniowie Shuk. Shuk ostrzega jednak: Podajc t drog [herbaty], trzeba ze szczegln trosk harmonijnie czyd smak japooski z chioskim. Jest to rzecz niezmiernie wana i wymaga szczeglnej uwagi. Jake niedorzeczne jest dzi, by niedowiadczeni byli zadowoleni, podajc rzeczy takich jak towary z Bizen czy Shiragaki, dlatego, e cechuj je zimno i widnicie, i prbowali pokazad, chod inni nimi gardz, jak daleko ju zaszli [w tej drodze] Shuk twierdzi wic, i ludzie pozbawieni dowiadczenia w ceremonii herbaty mog do tego stopnia skupid si na japooskich kategoriach estetycznych wedug nich reprezentowanych przez wspomnian wyej ceramik, e nie bd w stanie wiadomie i harmonijnie poczyd chioskich i japooskich wartoci estetycznych. Dowodzi wic, e idealne naczynia nie wystarcz, aby oddad prawdziwego ducha ceremonii herbaty, ktry powinien byd harmonijnym poczeniem wakimino oraz karamono. Shuk mwi take o niebezpieczeostwach zwizanych z egoistyczn pewnoci siebie (ktra wedug niego obecna bya do pewnego stopnia w chanoyu). Wedug Shuk, zazdroszczenie dowiadczonym, a pogardzanie poszukujcymi jest naganne w swojej kraocowoci. Naley z pokor uczyd si od dowiadczonych, bdc wiadomym swych wasnych ograniczeo, a tych pocztkujcych naley cierpliwie nauczad.

rda: Tea in Japan: Essays on the History of Chanoyu, Paul Varley Sources of Japanese Tradition: From earliest times through the sixteenth century, William Theodore De Bary Kultura japooska, Paul Varley

You might also like