You are on page 1of 9

3/17/2014

Introduo
Partculas carregadas pelo ar - principal causa de problemas respiratrios:
alergias asma doenas infecciosas do trato respiratrio esporos de fungos: agentes de doenas de plantas principal meio de disseminao de fungos (saprofticos)

Microbiologia do ar: diversidade, diversidade disseminao e controle

Tipos de microrganismos no ar

(Fonte: Department of Medical Microbiology, Edinburgh University) Espirro: - milhes de gotculas de gua e muco expelidas a cerca de 100 m.s-1 - tamanho inicial de 10-100 m de dimetro - reduzindo-se a 1-4 m aps secagem - contendo partculas virais ou bactrias - principal meio de transmisso de vrias doenas

Algas Protozorios F Fungos em geral l Bactrias

Origem dos microrganismos do ar


solo: ventos gua: gotas dgua na superfcie de:
oceanos lagos baas

Fatores que afetam a microbiota do ar

irrigao com efluentes de esgoto debulhamento de vegetais abatedouros

umidade temperatura radiao di densidade populacional

3/17/2014

Tipos de microrganismos no ar
principais tipos:
esporos de fungos
p. ex. Cladosporium, Aspergillus, Penicillium

Doenas transmitidas pelo ar


Doenas de plantas
ventos na superfcie dos rgos atacados (parte area) ou na superfcie do solo (patgenos de razes)
ferrugem do caf

bactrias esporulantes vrus

Doenas do homem e dos animais


inalao de poeira ou gotculas contendo propgulos, provenientes de:
pessoas infectadas (diretamente) outras fontes: roupas roupas, cama cama, solo

meningite faringite

bronquite

coqueluche

aerossis infeces respiratrias: secrees nasais, garganta


O sistema respiratrio dos seres humanos e as regies onde os microrganismos patognicos selecionados geralmente iniciam as infeces

(Madigan et al., 2004: Microbiologia de Brock)

Mortes mundiais causadas por doenas infecciosas (2008).

Importantes doenas transmitidas de pessoa a pessoa pela inalao de partculas areas

Doenas virais Catapora (Varicela) Gripe (Influenza) Resfriado comum S Sarampo (Rubeola) (R b l ) Rubela (Rubella) Caxumba Varola

Doenas bacterianas Coqueluche (Bordetella pertussis) Meningite (Neisseria spp.) Difteria (Corynebacterium diphtheriae) P Pneumonia i (Mycoplasma M l peneumoniae i , Streptococcus spp.) Tuberculose/Lepra (Mycobacterium tuberculosis, M. leprae) Amigdalites (Streptococcus pyogenes) Impetigo (Staphylococcus aureus)

3/17/2014

(Madigan et al., 2004: Microbiologia de Brock)

(Madigan et al., 2004: Microbiologia de Brock)

Aeromicrobiologia
Importantes patgenos do ar em plantas
Doenas de plantas
Doenas Fungicas
Infeco da florao Ferrugem do cedro e da macieira Ferrugem da coroa dos cereais Ferrugem da folha Ferrugem do milho Ferrugem do trigo Fuligem do trigo Mldio Mldio do centeio Murcha da batata Murcha da folha do milho Sigatoka negra da bananeira Sclerotinia laxa Gymnosporangium spp. Puccinia coronata Puccinia recondita Puccinia sorghi Puccinia graminis Ustilago tritici Pseudoperonospora humuli Erysiphe graminis Phytophthora infestans Helminthosporium maydis Mycosphaerella musicola

Aeromicrobiologia
Importantes patgenos do ar em animais
Doenas animais
Doenas Bacterianas
Brucelose Salmonelose Tuberculose Brucella spp. Salmonella spp. Mycobacterium bovis

Patgeno

Patgeno

Doenas Fungicas
Aspergilose Coccidiomicose Tuberculose Aspergillus spp. Coccidioides immitis Mycobacterium bovis

Doenas Virais
Aftosa Bronquite infecciosa Clera canina Encefalomielite Herpes canina Influenza Aphthovirus Influenza, outros Pestivirus Alphavirus Herpesviridae Vrus da influenza

Aeromicrobiologia
Importantes patgenos do ar em humanos
Doenas humanas
Doenas Bacterianas
Antrax pulmonar Bronquite, sinusite Brucelose Difteria Febre tifide Infeco respiratria de Staphylococcus Infeco respiratria de Streptococcus Legionelose Meningite Pneumonia Pneumonia Pneumonia primria atpica Praga pneumnica Tuberculose Bacillus anthracis Haemophilus influenza Brucella melitensis C Corynebacterium b t i diphteriae di ht i Salmonella typhi Staphylococcus aureus Streptococcus pyogenes Legionella spp. Neisseria meningitidis Chlamydia psittaci Klebsiella pneumoniae Mycoplasma pneumoniae Yersinia pestis Mycobacterium tuberculosis

Aeromicrobiologia
Importantes patgenos do ar em humanos
Doenas humanas
Doenas Fungicas
Aspergilose Blastomicose Candidiase Coccidiomicose Critpococcose Histoplasmose Nocardiose Sporotricose Aspergillus fumigatus Blastomyces dermatiridi Candida albicans Coccidioides immitis Cryptococcus neoformans Histoplasma capsulatum Nocardia asteriodes Sporotrichum schenckii

Patgeno

Patgeno

3/17/2014

Aeromicrobiologia

Aeromicrobiologia
Como os microorganismos ficam em suspenso no ar? Esporos de fungos Passiva (Basidiomicetos) Balstica (Pylobolus) Via impacto (fungos copo e p ) ninho de pssaro) Ferrugens (passivas com o vento)

Importantes patgenos do ar em humanos


Doenas humanas
Doenas Virais
Caxumba Dengue Febre amarela Febre hemorrgica Gripe comum Hantavirus (sndrome pulmonar) Hepatite Influenza myxovirus Poliomielite Sarampo Varicela Varola Vrus da caxumba Flavivirus Flavivirus Bunyavirus Rhinovirus Hantavirus Vrus da hepatite Vrus da influenza Poliovirus Morbillivirus Vrus da varicela Poxvirus da varola

Patgeno

Aeromicrobiologia

Doenas de plantas relacionadas ao ar


Como os microorganismos ficam em suspenso no ar? Distrbio mecnico do solo Ventos Chuva e intempries Seca Umidade

Ferrugens (Puccinia spp.) fungo da ordem Uredinales


Sintomas: pstulas nas folhas e espigas, perdas de ate 50% da

produo
Disseminao: esporos pelo ar e solo Controle: fungicidas a base de triazole

Doenas de plantas relacionadas ao ar


Doenas de plantas relacionadas ao ar


Mldio (Pseudoperonospora spp. e Erysiphe spp.)


Sintomas: p branco nas folhas e frutos, perdas de ate 50% da

Murcha da batata (Phytophthora infestans) fome na Irlanda e Europa em 1845-46


Sintomas: manchas escuras nas pontas das folhas e caule e

produo
Disseminao: esporos pelo ar e solo Controle: fungicidas a base de triademefon e propiconazole

logo aparecimento de mldio na parte adaxial da folha. Os tubrculos ficam escuros avermelhados e apodrecem com cheiro ftido Disseminao: esporos pelo ar, ar solo, solo e gua Controle: fungicidas a base de metalaxyl e carbamate

3/17/2014

Doenas de plantas relacionadas ao ar


Doenas bacterianas de animais/humanos relacionadas ao ar


Sigatoka negra da bananeira (Mycosphaerella musicola) fungo


Sintomas: manchas escuras folhas e reduo da produo em

Antrax pulmonar (Bacillus anthracis) Gram positiva


Sintomas: sintomas de gripe, vomito de sangue, diarria,

ate 50% Disseminao: esporos pelo ar, solo, e gua Controle: fungicidas

inflamao do trato intestinal, perda de apetite, leses no intestino, boca e garganta, ulceras na pele Disseminao: pelo ar, alimentos contaminados Controle: antibiticos

Doenas bacterianas de animais/humanos relacionadas ao ar


Bronquite (Haemophilus influenza) Gram negativa
Sintomas: tosse com muco ou sangue, inflamao dos

Doenas bacterianas de animais/humanos relacionadas ao ar


Brucelose (Brucella spp.) Gram negativa


Sintomas: febre, anemia, dores de cabea, depresso,

brnquios, dificuldade em respirar, chiado na respirao, coriza Disseminao: ar via tosse, espirro, catarro Controle: antibiticos

dores musculares
Disseminao: pelo ar, alimentos contaminados com

Brucella
Controle: antibiticos

Doenas bacterianas de animais/humanos relacionadas ao ar


Doenas bacterianas de animais/humanos relacionadas ao ar


Difteria (Corynebacterium diphteriae) Gram positiva


Sintomas: febre, dores de garganta, pescoo inchado,

Febre tifide (Salmonella typhi) Gram positiva


Sintomas: febre forte, transpirao profunda, gastrenterite, diarria, e menos comum coceira no corpo Disseminao: normalmente gua e alimento contaminados, mas tambm pelo ar e em contato com pessoas infectadas Controle: antibiticos

febre, fatiga, nusea, vomito, calafrios, septicemia


Disseminao: pelo ar e contato com pessoas

contaminadas
Controle: antibiticos

3/17/2014

(Madigan et al., 2004: Microbiologia de Brock)

(Madigan et al., 2004: Microbiologia de Brock)

Doenas bacterianas de animais/humanos relacionadas ao ar


Tuberculose (Mycobacterium spp.) Gram positiva
Sintomas: dores no peito, tosse com sangue, febre,

Doenas virais de animais/humanos relacionadas ao ar


Caxumba (Vrus da caxumba)
Sintomas: inflamao da partida, febre, dor de cabea,

calafrios, perda de apetite, perda de peso, fatiga Disseminao: ar via tosse, espirro, catarro Controle: antibiticos

inflamao testicular
Disseminao: ar via tosse, espirro, catarro, contato com

pessoas infectadas
Controle: no h controle

Doenas virais de animais/humanos relacionadas ao ar


Gripe (Vrus da gripe)
Sintomas: inflamao das vias respiratrias, dores no

Doenas virais de animais/humanos relacionadas ao ar


Sarampo (Morbillivirus)
Sintomas: febre, tosse, coriza, conjuntivite, manchas

corpo, dores de cabea, coriza, tosse com ou sem catarro Disseminao: ar via tosse, espirro, catarro, contato com pessoas infectadas Controle: vacina para preveno

vermelhas pelo corpo todo (coceira generalizada)


Disseminao: ar via tosse, espirro, catarro, contato com

pessoas infectadas
Controle: vacina para preveno

3/17/2014

Doenas virais de animais/humanos relacionadas ao ar


Varola e Varicela (catapora) (Vrus da varola e varicela)
Sintomas: pstulas vermelhas pelo corpo todo (coceira

Doenas de animais/humanos relacionadas ao ar


Meningite vrios tipos, causados por fungos, bactrias, vrus, e parasitas


Sintomas: dores de cabea, rigidez da nuca, febre alta, estado mental alterado, intolerncia a luz brilhante e a sons altos Disseminao: pelo ar e em contato com pessoas infectadas para p preveno p Controle: antibiticos e vacinao

generalizada)
Disseminao: ar via tosse, espirro, catarro, contato com

pessoas infectadas
Controle: vacina para preveno

Doenas de animais/humanos relacionadas ao ar


Pneumonia vrios tipos, causados por fungos, bactrias, vrus, e
parasitas
Sintomas: tosse com catarro amarelo ou sangue, febre alta acompanhada de calafrios, dores no peito, falta de ar, dores de cabea, perda de apetite, fadiga, nusea, vomito, dores musculares, dores abdominais Disseminao: pelo ar e em contato com pessoas infectadas Controle: antibiticos e vacinao para preveno

Mtodos de avaliao da microbiotado ar


Sedimentao Impacto: I t
crivo furo

Filtrao

Impacto - Furo
Amostrador de Andersen - 1 estgio

Sedimentao

3/17/2014

Controle das populaes microbianas do ar


filtrao: filtros HEPA (high efficiency particulate air)
Figuras P-R. Placas removidas de um amostrador de ar Andersen e incubadas a 37 C. P: placa do fundo do aparelho. As colnias so do actinomiceto termoflico (Faenia rectivirgula ou Thermoactinomyces vulgaris) que causa a "doena do pulmo do fazendeiro". Q e R: placas da regio intermediria do aparelho, com espcies de Aspergillus e Penicillium que se desenvolveram a partir de esporos de cerca de 3-5 m de dimetro.

radiao desinfetantes/esterilizantes

Controle das populaes microbianas do ar


filtrao: filtros HEPA radiao desinfetantes/esterilizantes

3/17/2014

Controle das populaes microbianas do ar


filtrao: filtros HEPA radiao desinfetantes/esterilizantes

xido de etileno

- Registrado em 1948 nos EUA como um pesticida antimicrobiano - Utilizado para esterilizar material hospitalar, tratar temperos processados e locais de manuseio e preparo de alimentos. - Usado diretamente no estado gasoso, pode agir como desinfetante, fumigante, esterilizante e inseticida - Em 2001, foi usado para esterilizar prdios nos EUA contaminados com esporos de Bacillus anthracis, agente do antrax

RE 09 da ANVISA (BRASIL, 2003).

Depende o ambiente

Depende da finalidade do ambiente

Anthium dioxide

BRASIL. Ministrio da Sade. Agncia Nacional de Vigilncia Sanitria (ANVISA). Resoluo RE no 9, de 16 de janeiro de 2003. Determina a publicao de Orientao Tcnica elaborada por Grupo Tcnico Assessor, sobre Padres Referenciais de Qualidade do Ar Interior, em ambientes climatizados artificialmente de uso pblico e coletivo. 2003.

You might also like