1

F = F0 sin Ωt Ω − pulsacja zmian sily F

KINEMAYKA I DYNAMIKA Ciało spoczywa w układzie nieinercjalnym, gdy suma wszystkich sił
Zasada niezależności –Jeśli punkt materialny bierze udział jednocześnie działających, łącznie z siłą bezwładności, równa się zero.
udział w kilku ruchach (ruch złożony) to każdy z tych ruchów Siła bezwładności F0= - maμ jest równa iloczynowi masy ciała przez
(składowych) odbywa się bez zakłóceń tak, jakby pozostałych ruchów przyspieszenie ciała aμ
2δ Ω
nie było. W ruchu złożonym obowiązują następujące zależności – Rozpatrując ruch ciała z punktu widzenia obserwatora znajdującego się w
x = B sin ( Ωt − p ) p = ar ctg
prędkość V ruchu złożonego jest wypadkową prędkości V1, V2......
ruchów składowych V=V1+V2+ ......
układzie nieinercjalnym tzn. poruszającym ruchem zmiennym względem
układu inercjalnego, musimy do siły F1 działającej na ciało w układzie ω 02 − Ω 2
- przyśpieszenia a ruchu złożonego jest wypadkową przyśpieszeń a1, inercjalnym dodawać siłę F0 równa liczbowo iloczynowi masy ciała przez
a2, .. ruchów składowych a=a1+a2+... Ruch ciała – przez ruch ciała przyspieszenie aμ układu, lecz skierowana przeciwnie względem F0
rozumiemy zmianę jego położenia w stosunku do innych ciał, które przyspieszenia układu F2=F1+F0
B=
uważamy za nieruchome.
Ruch krzywoliniowy– może być płaski lub przestrzenny. Przykładem
ruchu płaskiego jest ruch po elipsie, po paraboli, po okręgu. Natomiast
siła coriolisa Fc=2mVω
Siła ta ma kierunek prostopadły zarówno do prędkości V jak i do ω
ac=2(V× ω)
(
m ω 02 − Ω 2 + ( 2δ Ω ) ) 2

ruchu przestrzennego, ruch po linii śrubowej. Fc=2m (V× ω) ♦ drgania wymuszone odbywają się z pulsacją Ω siły wymuszonej.
♦ drgania wymuszone mają inną fazę niż siła wymuszająca.
ŚRODEK MASY Rezonans. Powstaje gdy pulsacja siły wymuszonej jest tak dobrana, że
Δr=r2-r1 r=xi+yj – płaski Środek masy układu n punktów materialnych o masach m1, m2,.....mn jest drgania wymuszone odbywają się z maksymalną amplitudą.
Δt=t2-t1 r=xi+yj+zk – przestrzenny punktem którego współrzędne xo,yo, zo wyznacza się:
Ωr = ω0 − 2δ 2
∑mx ∑my ∑mz
Wektor prędkości średniej jest zgodny co do kierunku z ΔV
Vśr=Δv/Δt Δt→0
Wtedy otrzymujemy prędkość chwilową wektorową w punkcie A xo = i i
yo = i i
zo = i i PODST. POJĘCIA RUCHU FALOWEGO.

∑m ∑m ∑m
Fale dzielimy na:
∆V dV i ♦
V = lim = i i mechaniczne
♦ elektromagnetyczne
∆t →0 ∆t dt Ruch postępowy ciała złożonego z szeregu punktów materialnych o
♦ głosowe
łącznej masie mo
Wartość liczbowa wektora V moxo= m1x1+m2x2+... x0, x1, x2-jest funkcją mas. Istnienie fal mechanicznych związane jest ze zjawiskiem ruchu

∆v ∆s ds Środek masy ciała ma tę właściwość, że iloczyn całkowitej masy mo i występującym w ośrodkach spreżystych istotą takiego ośrodka jest

V = lim = lim = gdyż∆v = ∆s ⇔ ∆t = 0 przyśpieszenia środka masy ao równa się sumie geometrycznej istnienie sił sprężystych wiążących cząstki z których są zbudowane.
Wprowadzenie zaburzenia powoduje jego przechodzenie na kolejne
∆t →0 ∆t ∆t →0 ∆t dt wszystkich sił działających na poszczególne punkty układu. Siły te
sąsiadujące warstwy wprawiając je w ruch drgający.
można podzielić na siły zewnętrzne Fz i wewnętrzne Fw
Ruch falowy związany jest z dwoma procesami: z transportem energii
F = ∑Fz + Fw
Kierunek wektora prędkości chwilowej jest styczny do toru wdanym
punkcie. przez ośrodek od cząsteczki do cząsteczki i z ruchem drgającym
poszczególnych cząstek dokoła ich położenia równowagi.

M 0 a 0 = ∑Fz gdyż suma wypadkowa wszystkich sił

Promień fali jest to każdy kierunek rozchodzenia się zaburzenia
Powierzchnia falowa jest to zbiór punktów ośrodka, w których
dv dx dy dx dy
V = = i+ j →V = Vx i +V y j  wewnętrznych
Vx = równa V się=zero, ponieważ występujące parami których zaburzenie ma tę samą fazę drgania w danej chwili.
Czoło fali jest to powierzchnia fali najdalej odsunięta od źródła.
równe coydo wartości,
dt dt dt składniki są dt dt lecz przeciwnie skierowane. Fala płaska jej promienie stanowią zbiór prostych równoległych
Przedstawienie wektora prędkości V za pomocą składowych Fala poprzeczna –kierunek ruchu zaburzenia jest prostopadły do
ZASADA ZACHOWANIA PĘDU.
skierowanych wzdłuż osi współrzędnych. kierunku ruchu drgającego cząsteczki.
Jeżeli na ciało lub na układ ciał nie działa żadna niezrównoważona siła
Fala podłużna –jest to fala której kierunek ruchu drgającego cząsteczek
dVx dVy zewnętrzna to ciało lub układ nie zmienia swojego pędu. p=mV
Przyspieszenie a= i+ j ZASADA ZACHOW. ENERGI MECHANICZNEJ jeżeli na ciało nie
jest równoległy do kierunku ruchu zaburzenia.
Długość fali odległość między dwiema najbliższymi cząsteczkami
dt dt działa żadna siła zewnętrzna oprócz siły ciężkości to ciało nie zmienia
swojej energii mechanicznej E=Ek+Ep=const ośrodka które mają jednakowe fazy drgań V=λ /T
RUCH OBROTOWY-to taki ruch w którym wszystkie punkty ciała MECHANIKA BRYŁY SZTYWNEJ
zataczają okręgi prostopadłe do osi obrotu przechodzących przez środki Ciało którym nie zmienia się odległość dwóch dowolnie wybranych
tych okręgów. punktów mimo działania sił zewnętrznych nazywamy bryłą sztywną.
x = cosφ y = sinφ φ = φ(t)
Kąt φ można traktować jako tzw. drogę kątową promienia wodzącego.
Ciało sztywne wykonuje ruch postępowy jeżeli odcinek łączący dwa F∆ t = m∆ V E − m odul Younga
dowolne punkty tego ciała pozostaje równoległy do toru ruchu.
Charakter zależności drogi kątowej od czasu decyduje o tym czy ruch po
okręgu jest jednostajny czy zmienny.
RUCH DRGAJĄCY. PROSTY HARMONICZNY
∆l ∆l E
Jest to ruch drgający ciała w którym wychylenie ciała od położenia
F = SE ∆v = V=
dϕ równowagi jest wprost proporcjonalne do działającej siły. Warunek
l ∆t ρ
V = Vxi + Vyj V =r ruchu harmonicznego. F=-kx k=mω2 k-współ.
dt 2
Sprężystości. prędkość rozchodzenia się fali w pręcie zależy od modułu Younga i
gęstości czyli wielkości charakteryzujące jego własności materiału a nie
dx dϕ dy dϕ d x = − k x od przekroju czy wywołanego odkształcenia.
Vx = = −r sin ϕ Vy = =r cosϕ2 m
Energia i natężenie fali.
dt dt dt dt dt Natężenie fali jest to ilość energii przenoszonej w jednostce czasu przez

x = A cos (ωt + ϕ )
jednostkę powierzchni ustawionej prostopadle do kierunku rozchodzenia
Pochodną drogi kątowej względem czasu dφ/dt nazywamy prędkością się fali. W układzie SI natężenie fali wyraża się w W/m2
kątową ω V=ωr. Prędkość kątową umówiono się traktować jako wektor Natężenie fali I można powiązać z inną wielkością, a mianowicie z
prostopadły do płaszczyzny toru kołowego, wyprowadzony z jego
dx gęstością energii fali.
środka. Kierunek tego wektora określa reguła korkociągu. W ruchu
jednostajnym φ=ωt x=r cosωt y=r sinωt v= = −ω A sin (ωt + ϕ ) ρ U 02
Vx=-ωr sinωt Vy=ωr cosωt V=ωr=2Πr/T dt I = WV W =
a=ω2r
dv Q
= −ω 2 x = −ω 2 A cos (ωt + ϕ )
W ruchu jednostajnym po okręgu wektor prędkości kątowej jest stały co
do wartości, jak i co do kierunku. Przyspieszenie kątowe (α) a= V-prędkość rozchodzenia się fali

dω d 2ϕ dt ρ -gęstość ośrodka
U - amplituda prędkości ruchu harmonicznego
α= = 2 =0 mω A sin (ωt + ϕ )
o
2 2 2 2
mv Interferencja jeżeli przez ośrodek sprężysty przechodzą dwie (lub kilka)
dt dt Ek = = jest zmienna podczas ruchuspowodowanych przez
fale pochodzące z różnych źródeł, to wychyleniu jakiemu podlega każda
cząstka ośrodka będzie sumą wychyleń
W ruchu niejednostajnym ω≠const. 2 2 poszczególne fale. Oznacza to, że każda z cząstek drgających uczestniczy

dω d 2ϕ o
kx 2 kA 2 cos 2 (ωt + ϕ )
w kilku wzajemnie nakładających się ruchach, które mogą się osłabiać

α= = 2 ≠0 E p = ∫ Fdx = =
lub wzmacniać w zależności od tego czy odbywają się w fazach
zgodnych czy przeciwnych. Zjawisko polegające na wzmacnianiu i
dt dt 2 2 osłabianiu drgań będących wynikiem nakładania się dwóch faz o
a = axi+ayj ax=α/ω vx-ω2x ay=α/ω vy-ω2y x jednakowych częstotliwościach i zgodnych fazach nazywamy
Ep= pracy którą ciało drgające może wykonać wracając od wychylenia interferencją fal.
a=α/ω v-ω r2 do położenia równa się Fale stojące. W przypadku interferencji dwóch fal o jednakowych
Ec=Ek+Ep Ec=1/2mω2A2 amplitudach, częstościach i prędkościach rozchodzących się w
ZASADY DYNAMIKI NEWTONA. RUCH HARMONICZNY TŁUMIONY przeciwnych kierunkach powstaje fala stojąca. Fale stojące może powstać
(układy inercjalne i nieinercjalne) Drgania tłumione – są to drgania odbywane w warunkach również na wskutek interferencji fali.
Układy inercjalne – nazywamy układy odniesienia w których spełnione rzeczywistych, które są połączone z przekazywaniem energii otoczeniu w KINETYCZNO MOLEKULARNA TEORIA GAZÓW. Teoria ta
są zasady dynamiki Newtona. związku z pokonywaniem sił oporu. W wyniku wykonywanej pracy opiera się na następujących założeniach ogólnych:
Układy nieinercjalne – nazywamy układy odniesienia w których energia ciała drgającego maleje, zmniejsza się też amplituda drgań. 1. Ciała mają budowę nieciągłą, składają się z drobnych cząsteczek

x = A e sin ( ω t + ϕ )
δt w postaci atomów lub cząstek (molekułów)
działają tzw. siły bezwładności.
I zasada dynamiki newtona (zasada bezwładności) jeżeli na ciało nie 0 δ − stala tlumienia 2. Wymienione elementy budowy ciała są w ciągłym ruchu,
działają żadne siły zewnętrzne lub działające siły równoważą się to ciało wartości liczbowe i kinetyczne kierunki prędkości

A = A0 eδ t ω = ω02 − δ 2
pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym poszczególnych elementów są różne.
prostoliniowym. 3. Pomiędzy poszczególnymi elementami budowy ciał występują
II zasada dynamiki newtona siły wzajemnego oddziaływania.
Drgania wymuszone – są to drgania powstające wtedy, gdy punkt
Jeżeli na ciało działa stała niezrównoważona siła zewnętrzna to Dla gazów: zakładamy, że każda cząsteczka porusza się swobodnie
drgający w ośrodku o stałej tłumienia δ poddany jest dodatkowo
względem inercjalnego układu odniesienia porusza się ono ruchem bez działania sił aż do momentu zderzenia z inną cząsteczką albo ścianką
działaniu siły F sinusoidalnie zmiennej z biegiem czasu
jednostajnie zmiennym z przyspieszeniem wprost proporcjonalnym do naczynia. Stąd wniosek, że odcinki dróg między kolejnymi zderzeniami
działającej siły, a odwrotnie proporcjonalnym do masy ciała. są przebywane ruchem jednostajnym prostoliniowym. Wobec zupełnej
przypadkowości zderzeń drogi te mają różne długości:
→ F F a) cząstki gazów na siebie nie działają aż do momentu zderzenia
a= a= F = ma b) rozmiary cząsteczek można pominąć, traktując je jako punkty.
m m Cząsteczki podczas zderzeń zderzają swe prędkości. Zderzenie
cząstek gazowych można traktować jako zderzenie doskonale
III zasada dynamiki newtona sprężyste. Średnią długość ruchu prostoliniowego przebiegu
Jeżeli ciało A działa na ciało B siłą FAB to ciało B działa na ciało A siłą między dwoma zderzeniami wyliczono z bardzo wielkiej liczby
FBA równą co do wartości lecz przeciwnie skierowaną. FAB= -FBA tych przelotów nosi nazwę średniej drogi swobodnej.
ZASADA d’ALEMBERTA Kinetyczna interpretacja ciśnienia założenia dla interpretacji ciśnienia:
a) gaz jest zawarty w naczyniu kulistym o promieniu r
 2
b) gaz jest tak zamknięty, że można brać pod uwagę tylko zderzenia W przypadku szczególnym przepływu cieczy doskonałej przez
 
 p + a (V − b ) = RT
za ściankami naczynia zaniedbując zderzenia przewód poziomy nie ma zmieny energii potencjalnej h=const więc
międzycząsteczkowe. p+1/2(ρ v2)=const


V m 
m Zastosowanie znalazło m.in. w pompie wodnej.
2
d ( mv ) 
F= Zestawienie wielkości kinetycznych i dynamicznych w ruchu
postępowym i obrotowym
dt ZJAWISKO TRANSPORTU ENERGI, MASY I PĘDU
Ruch postępowy Ruch obrotowy
Zjawisko transportu czyli przenoszenie.
mv cos α − (−mv cos α ) = 2mv cos α Transport energii – przewodnictwo cieplne M
Przez przewodnictwo cieplne rozumiemy przenoszenie energii cieplnej ε=
v wywołane istnieniem gradientu temperatury. I
liczba uderzen n= AB = 2 AH = 2r cos α F
AB a= ∆ϕ
Różnica temperatury w różnych obszarach wiąże się z istnieniem różnic
Zmiana pędu odpowiadająca n uderzeniom (w czasie 1s) będzie miarą m ω=
siły oddziaływanie 1 cząsteczki na ściankę naczynia wyraża się wzorem
energii kinetycznych cząstek w tych obszarach. Ale z biegiem czasu na
skutek nieuniknionych zderzeń międzycząsteczkowych odbywa się dt
F=2mvcosα=mv2/2 stopniowe wyrównywanie się średnich Ek a tym samym i temperatur. s p = mv
Każda z cząstek przenosi przez przekrój B tę ilość energii, którą uzyskała v=
Kinetyczna interpretacja temperatury. w czasie ostatniego zderzenia, które nastąpiło w odległości równej t
2 2 mv 2
średniej drodze swobodnej l od przekroju B. Ponieważ gradient Iω 2
temperatury w obszarze między A i C równa się dT/dx, a więc różnica mv 2 EK =
pV = Ek → pV = N sk temperatur na odległości l wynosi (dT/dx)l, z tym że po prawej stronie EK = 2
3 3 2 od B mamy spadek temperatury równy (-dT/dx)l, po lewej stronie zaś
wzrost równy (dT/dx)l. Jeżeli założymy, że przekrojowi B odpowiada
2 n
I = ∑ mi ri 2
Zakładamy, że badana ilość gazu odpowiada 1 molowi.
temperatura T, to energię kinetyczną cząsteczki dochodzącej do B od
V=Vm pVm=RT N=NA
lewej strony można wyrazić wzorem
2 mv 2 R  dT  i =1
N A sk = RT → stala Boltzmanna
Ek` = mc v T + l 
3 2 NA  dx  PODST. POJĘCIA TERMODYNAMICZNE
Układ termodynamiczny – zwany ciepłem
mv 2
2 R R J  dT 
= sk
T = k = 1,380 × 10 − 23 a z prawej E = mc v T − l
``
k  m-masa cząsteczki roboczym np. gaz w zbiorniku zamknięty tłokiem.
2 3 NA NA K  dx  Przemiana kołowa – stan początkowy i końcowy jest jednakowy
Przemiana otwarta - stan początkowy i końcowy jest różny
Oznaczając liczbę cząstek w jednostce objętości n, a ich prędkość średnią ΔW=pSΔx=pΔV – rozprężanie gazu w cylindrze
przez vŚR.. Wtedy energia przeniesiona w jednostce czasu przez
mvsk2 3
Pracę uważamy za ujemną, jeżeli jest ona wykonana przez siły
jednostkową powierzchnię wyciętą z B wyrazi się wzorem:
= kT
zewnętrzne na układzie, gdy układ wykonuje pracę dzięki działaniu sił

2 2 dT wewnętrznych.
2mcv
l nvSR Jeżeli ΔQ=ΔW jest to tzw. obieg prosty (kosztem dostarczonego ciepła
układ wykonuje pracę).
Średnia energia kinetyczna ruchu postępowego cząsteczek jest tylko
funkcją temperatury bezwzględnej. Nie zależy od rodzaju gazu ani od dϕ = dx Jeżeli ΔQ i ΔW są ujemne jest to tzw. obieg odwrotny (kosztem
jego ciśnienia. Temperatura jest wielkością statyczną. Zakładamy, że 6 dostarczonej pracy układ oddaje ciepło)
I zasada termodynamiki
dwa różne gazy mają jednakową temperaturę, cząsteczki pierwszego
W układzie zamkniętym, w którym zachodzą dowolne zjawiska
gazu mają masę m1, a drugiego m2 1 dT
dϕ = mnv SR cvl mn = ρ mechaniczne, cieplne, elektryczne, magnetyczne, chemiczne lub

m1v12 m2v22 m1 v22 3 dx

przemiany jądrowe, nie można zmienić całkowitej energii układu

= = U=const a więc ΔU=0

W układzie otwartym zmiana energii wewnętrznej tego układu ΔU może
2 2 m2 v12 1
dϕ = ρvSR cvl
dT nastąpić albo pod wpływem ciepła Q lub pracy W ΔU=Q+W
Energia wewnętrzna układu U nazywamy sumę wszystkich rodzajów
Gazy rzeczywiste i równanie van der Waalsa. 3 dx energii danego układu: energia kinetyczna cząstek układu, energii i
oscylacji i rotacji cząstek, energii, wiązania, oddziaływań
Dla gazów rzeczywistych przy ciśnieniach 106-107 N/m2 można stosować 1 międzycząsteczkowych a nawet energii możliwych przemian jądrowych.

2 mv 2 λ = ρvSR cV l Energia wewnętrzna jest to tzw. „funkcją stanu”, tzn. wielkością, której
prawo Bogle`a-Mariotte`a pV = N 3 wartość określona jest jednoznacznie przez wartość parametrów stanu.
Zmiany energii wewnętrznej są równe różnicy jej wartości w stanach
3 2 Transport masy – dyfuzja
końcowym 2 i początkowym 1 ΔU=U2-U1 Nie zależy ona od
Równanie Bogle`a-Mariotte`a odnosi się do przemian izotermicznych prowadzenia przemiany, czyli od drogi po której układ przeszedł od stanu
Warunkiem wystąpienia procesu dyfuzji jest istnienie różnicy stężeń w 1 do 2
określonej masy gazu. różnych punktach obszaru zajmowanego przed dyfuzujące ciała
T=const. To EKŚR=CONST N=const. Stąd pV=const.
Prawo Avogarda. PRACA
Gdyby cząsteczki gazów poruszały się bez zderzeń procesy dyfuzji Praca jest miarą zmiany energii. Praca wykonana nad doprowadzeniem
Mówi że w jednakowych objętościach różnych gazów mierzonych pod zachodziły by bardzo szybko, tego jednak doświadczenia nie wykazują.
tym samym ciśnieniem i w tej samej temp. Znajduje się jednakowa liczba układu do tego stanu(zmian energii) może być różna zależnie od sposobu
Wskutek zderzeń międzycząsteczkowych każda cząstka gazu mimo, że jej wykonania, od drogi po której przebiega dany proces. Najczęściej
2 m1 m1v12 przebiega w ciągu jednej sekundy drogę kilkuset metrów, to jednak spotykaną pracą jest praca objętościowa związana ze zmianą objętości
Igaz p =
ostatecznie w tym czasie mało się oddala od swego położenia układu. Jeżeli zmiana zachodzi przy stałym ciśnieniu zewnętrznym to
cząstek
początkowego. Im większa jest liczba zderzeń na sekundę, czyli im praca W równa jest iloczynowi ciśnienia p przez zmianę objętości ΔV
3V 2 mniejsza jest średnia droga swobodna tym wolniej przebiega proces
dyfuzji
W=-pΔV Ew> gdy V< stąd znak minus
CIEPŁO
2 m2 m2 v22 Gęstość strumienia dyfuzji dφ d=1/3(vśr)l(dc/dx) Energia wewnętrzna zmienia się również, kiedy układ styka się z ciałem
IIgaz p = D=1/3vśrl
Współczynnik dyfuzji jest proporcjonalny do średniej prędkości ruchu
układem o innej temperaturze, wówczas następuje transport energii
3 V 2 cieplnego gazu i do średniej drogi swobodnej
wewnętrznej z ciał układów o wyższej temperaturze do ciał układów o
niższej temperaturze. Ten sposób wymiany energii wewnętrznej pod
Wobec równości p,V oraz średnich energii kinetycznych cząstek obu Transport pędu – lepkość wpływem różnicy temperatur nazywa się ciepłem.
gazów. N1=N2 ENTROPIA
Całkowita energia wewnętrzna U gazu rzeczywistego nie równa się, jego Entropię S definiuje się tak, że jej zmiana w procesie odwracalnym jest
energii kinetycznej, gdyż między cząsteczkowe, nieznaczne zresztą Niech laminarny przepływ gazu odbywa się w kierunku poziomym. W ilorazem ciepła Q przeniesionego w stałej temperaturze T i tej
oddziaływania decydują o istnieniu energii potencjalnej Ep U=Ep+Ek tych warunkach prędkość przepływu gazu w poszczególnych warstwach temperatury
Wartość energii wewnętrznej gazu rzeczywistego zależy w dużym poziomych jest stała, zmienia się natomiast przy przejściu od warstwy do
stopniu od zagęszczenia gazu. warstwy. Biorąc pod uwagę prędkość przepływu gazu w odległości Q Q
Um=Em(energia molowa) średniej drogi swobodnej l po obu stronach c i uwzględniając fakt, że S= S>
fRT masy przenoszone w obu kierunkach przez jednostkową powierzchnie w T T
Um = f − liczba stopni swobodnych jednostce czasu są jednakowe i równe 1/6 ρ vśr to gęstość
strumienia pędu równa się:
Entropia jest dodatnia gdy ciału dostarczone jest ciepło(z otoczenia),
2 entropia osiąga wartość max. w stanie równowagi
PROCESY ODWRAC. I NIEODWRACALNE
Równanie van der Waalsa
dv dv 1 dv 1 II ZASADA TERMODYNAMIKI dv
Van der Waals uwzględnił zaniedbane w przypadku gazu doskonałego.
a) siły między cząstkowe gazu m( v + l ) − m( v − l ) = ρv SR 2l = ρv układzie zamkniętym
2l
II zasada termodynamiki w jakimkolwiek procesie zachodzącym w
SR entropia nie może maleć. W procesach
b) objętość własność cząstek gazu dx dx 6 dx 3 dx
odwracalnych zmiana entropii jest równa stosunkowi ciepła Q do
Uwzględnienie sił spójności między cząsteczkami gazu sprowadza się do temperatury bezwzględnej To, a w procesach nieodwracalnych jest
1 dv dv 1
wyznaczenia poprawki na ciśnienie. Aby otrzymać wartość ciśnienia
wewnętrznego, trzeba do ciśnienia zmierzonego dodać poprawę a/Vm2 ρv SR l =η η = ρv l większa od tego stosunku.
SR odwracalny jest to dowolny proces jeśli układ może go
Proces
chemiczna dla danego gazu 3 dx dx 3 przebywać przechodząc przez te same stany zarówno w jednym jak i w
pVm=RT Vm-oznacza objętość naczynia zawierającego 1 mol gazu a- drugim kierunku, przy czym po powrocie układu do stanu wyjściowego
stała charakterystyczną dla danego gazu rzeczywistego. Współczynnika k lepkości gazów zależy od temperatury, gdyż vśr jest nie powstają żadne zmiany w otoczeniu układu (proces kołowy, ruch
Uwzględniając objętości własne cząsteczek musimy przyjąć, że objętość funkcją temp. Ze wzrostem temp. rośnie vśr i rośnie η wahadła odbywający się bez tarcia)
w której mogą się poruszać cząstki gazu, jest zmniejszona o pewną Proces nieodwracalny są to wszystkie procesy rzeczywiste, tzn. nie
wartość zależną od objętości własnej cząsteczek. Druga poprawka b(stała Równanie ciągłości strumienia masy ρ 1v1s1=ρ 2v2s2 dają żaden sposób cofnąć tak aby nie powstały jakieś zmiany w
dla danego gazu) powinna być czterokrotnej objętości własnej cząstek Prawo Bernoulli’ego otoczeniu.
wchodzących w skład jednego mola. Dotyczy przepływu cieczy doskonałej przez przewody o zmiennym Wszystkie procesy zachodzące w przyrodzie samodzielnie przebiegają w
Równanie van der Waalsa. przekroju. Wiąże ono ciśnienie i prędkość przepływów na jednym kierunku i są nieodwracalne.
poszczególnych przekrojach z powierzchniami tych przekrojów i ich Prawdopodobieństwo termodynamiczne – jest to liczba stanów
wysokościami względem obranego poziomu odniesienia mikroskopowych, które mogą realizować dany stan makroskopowy.
p+ρ gh+1/2(ρ v2)=const
nazwę zjawiska fotoelektrycznego wewnętrznego tłumaczone jest w
przejrzysty sposób pasmową teorią ciał stałych.
 3
W temp. pokojowej pasmo walencyjne półprzewodników samoistnych
jest praktycznie całkowicie zapełnione, zaś pasmo przewodnictwa puste.
Padające promienie fotonu hν spełnia zależność
hν ≥ ΔE
ZJAWISKO COMPTONA
Polega na zmianie długości fali promieniowania rentgenowskiego przy
zderzeniu się tego promieniowania z elektronem.