Wiskundige denkactiviteiten

(WDA)
studiedag / jaarvergadering

www.wageningse-methode.nl

8 november 2014
Henk Reuling
Dolf van den Hombergh

Even voorstellen:
Dolf van den Hombergh:

Auteur van de Wageningse Methode (al een eeuwigheid)

Oud-docent Elzendaal College te Boxmeer (gepensioneerd)

Auteur van pilotmateriaal vwo wisB: Analytische meetkunde

Henk Reuling:

Wiskunde-docent op het Liemers College te Zevenaar

(sinds 1991)

Pilotdocent vwo wisB & vwo wisC

Programmeur van applets / software de Wageningse Methode

Bestuurslid de Wageningse Methode

8 november 2014

WDA 2

Wiskundige denkactiviteiten:
Commissie Toekomst Wiskundeonderwijs cTWO in haar
visiedocument Rijk aan betekenis:

Probleemoplossen en analytisch denken

Modelleren en algebraseren

Ordenen en structureren

Formules manipuleren

Abstraheren

Logisch redeneren en bewijzen

Daarnaast maakt men in syllabus het onderscheid tussen:

Reproductie

Productie

8 november 2014

WDA 3

Hoofddoel:
Leerlingen aan het denken te zetten met wiskunde !
Kort door de bocht (ik zelf):

Productief = Denkactief

Mooier verwoord (Paul Drijvers):

We spreken van wiskundige denkactiviteiten als leerlingen
nadenken over niet-routine problemen, deze begrijpen,
een oplossingsstrategie bedenken, passend wiskundig
gereedschap kiezen, dit gebruiken om een oplossing te
vinden, en reflecteren op de oplossing en het probleem.
Het doel is het vergroten van het creatief en flexibel
inzetten van vaardigheden zoals probleemoplossen,
modelleren en abstraheren.
8 november 2014

WDA 4

Taak voor de docent:

Onderwijzen van wiskundige denkactiviteiten

Toetsen van wiskundige denkactiviteiten

Vanaf de brugklas!

Onderwijzen en toetsen van wiskundige denkactiviteiten:

Auteur: Anne van Streun, in opdracht van SLO

60 paginas bomvol praktische voorbeelden

Link:
http://www.slo.nl/downloads/2014/onderwijzen-en-toetsen-vanwiskundige-denkactiviteiten.pdf

8 november 2014

WDA 5

CE1 vwo 6 wisB Pilot 2012:

Maakt u hem nu
zelf even
(zie pagina 1 van
uw werkbladen)
(5 minuten?)

8 november 2014

WDA 6

CE1 vwo 6 wisB

Pilot 2012
Correctievoorschrift

8 november 2014

WDA 7

CE1 vwo 6 wisB Pilot 2012 uitwerkingen leerlingen

8 november 2014

WDA 8

CE1 vwo 6 wisB Pilot 2012 uitwerkingen leerlingen

8 november 2014

WDA 9

CE1 vwo 6 wisB Pilot 2012 Lijn en cirkel

Mijn klas: p = 31%

Denkactief? Wat vindt u?

Op andere pilotscholen (nog) veel

slechter gemaakt.

Probleemanalyse noodzakelijk:

Later CVE-besluit: elke leerling

maximaal aantal punten toekennen,
ongeacht het gegeven antwoord
(ook indien overgeslagen).
Hoe bereid je ze hierop voor?

o Wat weet ik?

o Wat kan ik gebruiken?
o Heb ik al eens zoiets gedaan?
o
En dan:

Is dit over 5 of 10 jaar nog een

denkactieve opgave?

o Zelf kiezen van een of andere

variabele is noodzakelijk

Hopelijk vervallen de methodes

NIET in standaardiseren van dit
soort opgaven

o Durf te beginnen!
o Telkens bedenken of je nog op
een zinvolle, eindige weg zit

8 november 2014

WDA 10

CE1 vwo 6 wisB Pilot 2012:

En toen kwam er ng zo
eentje direct erna !

8 punten!
Er zijn hle slimme
aanpakken mogelijk, maar
enkele liggen voor de hand
3 uitwerkingen in CV
Nog (minstens) 4 afwijkende
uitwerkingen gezien bij lln
Nakijken kost vl tijd
Mijn klas: p = 61%
Hoe kun je dit voorbereiden?

8 november 2014

WDA 11

CE1 vwo 6 wisB Pilot 2013:

Niet alleen bij meetkunde

moet je nadenken!

Maakt u hem nu
zelf even
(zie pagina 2 van
uw werkbladen)
(5 minuten?)

8 november 2014

WDA 12

CE1 vwo 6 wisB Pilot 2013 correctievoorschrift

Waarom denkactief?
Combinatie van vaardigheden:
Inverse
Transformeren
Mijn klas:
p = 74%

Elk deelstapje is niet moeilijk, maar de

combinatie wl.
Je moet wel erg goed begrijpen wat je
allemaal geleerd hebt voordat je zelf
dingen kunt combineren!
Ook hier: is dit soort vragen straks nog
denkactief, als dit veel geoefend gaat
worden in de methodes?

8 november 2014

WDA 13

CE1 vwo 6 wisC Pilot 2014:

Ook bij wisC moet je

nadenken!

Maakt u hem
nu zelf
even
(zie pagina 3
van uw
werkbladen)
(3 minuten?)

8 november 2014

WDA 14

CE1 vwo 6 wisC Pilot 2014 correctievoorschrift

Dus NIET (zoals we vaak gewend zijn) is de vraag:

Teken het zijaanzicht en leg uit (of zoiets)
De leerling moet ZELF bedenken he ze het gaan
uitleggen en dat een aanzicht hier kan helpen.

Mijn groepje
(4 lln):
p = 67%

Je moet begrijpen wat je aan het doen bent en wat je

ermee kunt.

8 november 2014

WDA 15

CE1 2013 vwo 6 wisA Pilot: laatste opgave

Open onderzoeksvraag
Veel informatie uit de tekst
halen
Meerdere aanpakken
mogelijk
Ook meerdere
antwoorden mogelijk!
7 of 8 punten
Constructie-eis van een
examen?

8 november 2014

WDA 16

Zomaar enkele kreten (discussiepunten?) over HOE

je denkactiviteiten kunt onderwijzen:

Voldoende kennis en vaardigheden zijn noodzakelijk voordat je

berhaupt aan het echte denkwerk toe komt

Leerlingen moeten begrijpen wat ze doen; niet terugvallen op

trucs om bepaalde type opgaven op te lossen

Het loont de moeite om (klassikaal) verschillende aanpakken

en/of oplossingsstrategien te bespreken; he begin je?

Klassikale lessen zijn (dus) noodzakelijk

(want) Diepgang is alleen te bereiken met interactie

Uitwerkingen van opgaven moeten bij huiswerk maken niet te

makkelijk voorhanden zijn: ze moeten leren door te bijten

Dus: (groot) deel van de opgaven alleen antwoorden!

8 november 2014

WDA 17

Hoe kan je de leerlingen op dit soort denkactieve

opgaven in het examen voorbereiden?
Niet alleen in het examenjaar: ze moeten daar vanaf de brugklas
mee oefenen
Bij het huiswerk
Met groepsopdrachten
Met praktische opdrachten

Lessuggesties
buiten het boekje

In toetsen

We bekijken nu enkele opgaven uit de boeken (en de

online versie) van de Wageningse Methode over hoe
dat bij het huiswerk of in de klas aan de orde kan
komen.
8 november 2014

WDA 18

Brugklas 1vh hoofdstuk 1 Kennismaken: Vierhoeken

Maakt u hem
nu zelf
even
(zie pagina 3
van uw
werkbladen)
(2 minuten?)

8 november 2014

WDA 19

Brugklas 1vh hoofdstuk 8 Hoeken:

http://www.ratio.ru.nl/website/applets/code/applets/RuitApplet.html

Maakt u hem
nu zelf
even
(zie pagina 4
van uw
werkbladen)
(3 minuten?)
Denkactief (voor de brugklasser) door de
complexiteit.

8 november 2014

WDA 20

Brugklas 1vh hoofdstuk 12 Machten:

Maakt u hem
nu zelf
even

Voor een
brugklasser
is dit zeer
denkactief!

(zie pagina 4
van uw
werkbladen)
(1 minuut?)

8 november 2014

WDA 21

havo 4 wisB hoofdstuk 2

Berekeningen in een driehoek (editie 2015):

8 november 2014

WDA 22

Vwo 4 wisB hoofdstuk 1 Rekenen:

Maakt u hem
nu zelf
even
(zie pagina 5
van uw
werkbladen)
(5 minuten?)

8 november 2014

WDA 23

Vwo 5 wisA / wisC hoofdstuk 3 Binomiale verdeling:

Maakt u hem
nu zelf even
met name
vraag c.
(zie pagina 5
van uw
werkbladen)
(5 minuten?)

8 november 2014

WDA 24

Vwo 3 hoofdstuk 24 Goniometrie:

Maakt u hem
nu zelf
even
(zie pagina 6
van uw
werkbladen)

Denkactief: zelf op zoek naar de juiste

driehoek.

(3 minuten?)

8 november 2014

WDA 25

Vwo 5 wisA hoofdstuk 3 Binomiale verdeling:

Toetsopgave

Maakt u hem
nu zelf
even
met name
vraag 6.
(zie pagina 6
van uw
werkbladen)
(4 minuten?)

8 november 2014

WDA 26

Voor digitaal materiaal (klas 1 t/m 3)

en enkele hoofdstukken bovenbouw (editie 2015):
www.wageningse-methode.nl

Dank voor jullie aandacht!

Zijn er nog vragen

of opmerkingen?
of een andere keer per mail:
h.reuling@wageningse-methode.nl
8 november 2014

WDA 27