Verouderde bedrijventerreinen binnen de stadsgrenzen van Europese steden bezorgen planologen en stedenbouwkundigen de nodige kop- zorgen. In samenwerking met een aantal gerenommeerde onder- zoeksinstituten ontwikkelt TNO instrumenten om bedrijventerreinen duurzaam te revitaliseren. Een van de instrumenten is ACER. Dit model biedt inzicht in sociaal-economische effecten van revitalisatie van bedrijventerreinen, en wordt ontwikkeld door TNO Inro.
P lanologen in veel Europese ste-
den worden geconfronteerd met de aanwezigheid van verouderde in sociaal-economisch als in ruimte- lijk opzicht. De ontwikkeling van het ACER-model is een van de resultaten bedrijventerreinen binnen de stads- van dit onderzoeksproject. grenzen. Deze terreinen, die oor- spronkelijk buiten de stad lagen, zijn Meer bedrijvigheid, Terrein oude energiecentrale, Amsterdam Noord door oprukkende verstedelijking meer werkgelegenheid terechtgekomen tussen woonwijken Herinrichting van stedelijke bedrij- en andere stedelijke bouw. Hoewel de venterreinen kan belangrijke sociaal- In een eerste casestudy is het ACER- terreinen vaak klein zijn, zijn de pro- economische effecten hebben. Vaak model inmiddels toegepast op het blemen groot: verouderde infrastruc- bieden de terreinen een uitstekende bedrijventerrein Lageweide in tuur en productieprocessen, verloede- kans voor duurzame herontwikke- Utrecht. Samen met de gemeente ring, groeiende druk van het verkeer, ling, waarbij nieuwe centra voor mid- heeft TNO Inro voor de mogelijke toe- vertrekkende bedrijven en omstan- delgrote en grote economische activi- komstige ontwikkelingen op het ter- digheden die niet voldoen aan de teiten ontstaan, en dus de rein drie beleidsscenario’s ontwik- hedendaagse milieueisen. werkgelegenheid toeneemt. ACER keld, die de gemeente ondersteunen helpt dit soort effecten van herinrich- bij de besluitvorming over de toe- Op initiatief van TNO-MEP is in ting inzichtelijk te maken. De inves- komst van Lageweide. samenwerking met een aantal tering die nodig is voor revitalisatie Europese onderzoeksinstituten betaalt zich niet alleen uit in een ver- Dr. W.J.J. (Walter) Manshanden gestart met een internationaal onder- sterking van de bedrijvigheid op het 015 269 74 48 zoeksproject dat zich richt op het terrein zelf, maar ook in een verbe- w.manshanden@inro.tno.nl management- en besluitvormingspro- terde productie en werkgelegenheid ces in de duurzame revitalisatie van in de hele stad. Dat wordt zichtbaar stedelijke bedrijventerreinen, zowel dankzij ACER. Voormalige NDSM werf, Amsterdam Noord
4 InroNieuws.33 01-10-2003 14:45 Pagina 5
TNO Inro – InroNieuws 33, oktober 2003
n terreinen is goed voor de hele stad
Meer over het onderzoek
TNO Inro neemt deel aan het Europese samenwerkings- nomische activiteiten en daarmee ook naar een ander verband MASURIN: Management of Sustainable type werkgelegenheid. Een mogelijke ontwikkeling in de Revitalisation of Urban Industrial Sites. Dit project wordt ene sector komt in de plaats van vergelijkbare bedrijvig- ondersteund door de Europese Commissie. Uit dit pro- heid in de rest van de stad, terwijl ontwikkeling in een ject, bedoeld om de problemen van verouderde bedrij- andere sector nieuwe werkgelegenheid naar de stad venterreinen in kaart te brengen en oplossingen aan te trekt. dragen, komt het ACER-model voort. ACER is onlangs gepresenteerd op het Europese congres Aan de hand van ACER kan in kaart gebracht worden wat van de Regional Science Assocation. In een eerste cas- de effecten zijn van verschillende mogelijke herinrich- estudy is het model toegepast op het bedrijventerrein tingscenario’s. De keuzes die bij herinrichting van een Lageweide in Utrecht. Samen met de gemeente zijn drie terrein gemaakt worden, zijn immers van grote invloed: beleidsscenario’s ontwikkeld van mogelijke toekomstige de verhouding tussen de economische sectoren (bijvoor- ontwikkelingen op het terrein, elk met verschillende beeld industrie en dienstverlening) verandert. Daardoor accenten: in het ene geval ligt de nadruk op bijvoorbeeld veranderen ook de productie en werkgelegenheid in de stedelijke ontwikkeling, in het andere blijft het indus- stad. Omdat bedrijven ook goederen en diensten aan triële karakter gedeeltelijk behouden. De scenario’s elkaar leveren, werken veranderingen op het terrein door beschrijven veranderingen in ruimtegebruik van ver- in de totale productiestructuur van de stad en daarmee schillende economische sectoren. ACER laat zien dat de de werkgelegenheid: er ontstaat vraag naar andere eco- economische consequenties voor het terrein en voor de stad Utrecht duidelijk verschillen per scenario. Dat maakt het model een belangrijk instrument voor beleidsma- kers: de uitkomsten van het model kunnen worden gebruikt bij de ver- dere uitwerking van ruimtelijke plan- nen en de vormgeving van econo- misch beleid.