Professional Documents
Culture Documents
Nfron
O nfron possui em sua estrutura um tbulo
contnuo iniciado com a cpsula de Bowman (o filtro
sanguneo). Aps passar pela cpsula e ser filtrado, o
lquido ainda no pode ser considerado urina, pois
possui muita quantidade de gua e substncias teis ao
organismo, sendo chamado de filtrado glomerular.
Seguindo seu caminho, o liquido percorre uma
sequncia que inclui o tbulo contornado proximal, a
ala de Henle e o tbulo contornado distal.
Principalmente na ala de Henle ocorrem processos
osmticos que regulam a sada de gua do organismo,
impedindo uma desidratao. Somente ao final do
tbulo distal que o lquido pode ser considerado urina.
Os tbulos contornados distais vertem o seu
contedo em canais mais calibrosos que so os
CONTROLE HORMONAL
Aldosterona:
Hormnio
mineralocorticide
produzido pelo crtex das glndulas suprarrenais e
promovem a reabsoro de Na+ e K+ nos tbulos
renais.
Hormnio
Anti-Diurtico
(ADH)
ou
Vasopressina:
Hormnio
produzido
pelo
hipotlamo e secretado pela neuro-hipfise,
promove a reabsoro de gua ao longo dos
tbulos renais.
EXERCCIOS
1. (UEG) O rim desempenha um papel importante no
corpo do ser humano, funcionando como um filtro
eficiente na formao da urina. Dentre os
compostos presentes nesse lquido, pode-se citar a
ureia e o cido rico.
Sobre o papel do rim, as etapas de formao da
urina e as molculas apresentadas no texto, podese constatar o seguinte fenmeno:
a) a ureia pode ser obtida pelo aquecimento do cianato
de amnio.
b) antes de ser armazenada na bexiga, a urina passa
pela uretra.
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
6. (UEL) A figura a seguir representa a estrutura
renal de um nfron de mamfero. Os nmeros
indicam os processos bsicos que ocorrem para a
formao da urina.
Substn
cia
Concentrao no
sangue que chega ao
nfron relativa
concentrao na urina
Maior
Menor
Igual
Concentrao no
sangue que chega ao
nfron relativa
concentrao no
sangue que deixa o
nfron
Maior
Menor
Igual
Amino
cidos
Glicose
Ureia
d) corao.
8. (EEWB) Durante uma srie de exerccios
aerbicos, um estudante de enfermagem observou
suas roupas intensamente molhadas de suor. Em
condies normais, o aumento da perda de gua
por transpirao tem como principal consequncia:
a) o aumento da produo de ADH, visando diminuir a
produo de urina.
b) o aumento da produo de clulas sanguneas,
visando provocar aumento de presso arterial.
c) a diminuio da frequncia respiratria, visando
diminuir a perda de gua na transpirao.
d) o aumento da reabsoro de gua pelo intestino.
9. (G1 - CFTMG) O teste antidoping realizado em
atletas, atravs do exame de urina, torna-se possvel
porque, no nfron, unidade funcional dos rins,
executada a tarefa de:
a) absorver glicose.
b) eliminar catablitos.
c) secretar aminocidos.
d) filtrar glbulos sanguneos.
10. (UFRJ) A passagem de gua atravs da
membrana plasmtica se d principalmente por
canais
proteicos
especficos
denominados
aquaporinas. A vasopressina, tambm conhecida
como ADH, regula a diurese (produo de urina) nas
diversas situaes fisiolgicas, alterando a
quantidade de aquaporinas na membrana das
clulas do tbulo renal responsveis pela
reabsoro de gua.
A tabela a seguir mostra as concentraes normais
de alguns solutos no plasma e as respectivas
concentraes apresentadas por um paciente com
diarreia.
Soluto
Valores normais
Paciente
Glicose
100
130
+
Na
135 a 145
155
+
K
3,5 a 5,0
7,0
Determine se a quantidade de aquaporinas na
membrana plasmtica das clulas dos tbulos
renais do paciente, considerando os padres mais
regulares, deve estar maior ou menor do que a de
um indivduo normal. Justifique sua resposta.
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
11. (UERJ) No homem, a filtrao do sangue pelos
glomrulos renais produz cerca de 7,2 L de filtrado
glomerular por hora. Esse volume sofre uma
significativa reduo durante a passagem do filtrado
pelos tbulos contornados proximais, que possuem
um eficiente mecanismo de reabsoro ativa de
sdio.
No esquema a seguir, esto representadas clulas
epiteliais do tbulo contornado proximal. Observe
+
+
que a bomba de Na e K e os canais passivos de
+
Na
esto situados em faces diferentes da
membrana plasmtica.
Substn
cia
Amino
cidos
Glicose
Ureia
Concentrao no sangue
que chega ao nfron
relativa concentrao
na urina
Maior
x
Menor
Igual
Concentrao no
sangue que chega ao
nfron relativa
concentrao no
sangue que deixa o
nfron
Maior
Menor
Igual
x
x
x
GABARITO
1: [A]
A urina conduzida dos rins para a bexiga urinria
pelos ureteres. A etapa de reabsoro ocorre nos
tbulos renais e nos ductos coletores. O pH da urina
varia entre 5,5 e 7,0.
2: [D]
A droga A filtrada do sangue para o interior da cpsula
renal. A droga B transportada ativamente, com gasto
energtico, da arterola eferente para o interior do tbulo
contorcido distal.
3: [B]
A reabsoro de glicose nos tbulos renais ocorre por
transporte ativo, uma vez que a concentrao
sangunea
desse
monossacardeo
excede
a
concentrao no filtrado glomerular. Dessa forma, a
glicose transportada de um meio hipotnico (filtrado)
para um meio hipertnico (sangue) com consequente
consumo energtico.
4: Na primeira etapa: ocorrer a filtrao do sangue nos
filtros microscpicos (glomrulo) e na segunda etapa:
ocorrer a reabsoro de glicose, aminocidos,
vitaminas e parte da gua nas clulas tubulares (tbulos
renais). Dentro do contexto exposto, outras respostas
sero consideradas, desde que pertinentes.
5: a)
6: [B]
A formao da urina envolve os processos de filtrao
(1) na cpsula do nfron, a reabsoro ativa de solutos
como glicose, aminocidos e sais (2), a reabsoro
passiva de gua, por osmose e a secreo ativa de ons
H+ e K+ nos tbulos renais.
7: [A]
A hemodilise a filtrao artificial do sangue. O
aparelho hemodialisador retira impurezas e excessos do
sangue de pacientes com deficincia no funcionamento
dos rins.
8: [A]
A sudorese excessiva durante os exerccios fsicos
estimula a secreo do hormnio antidiurtico (ADH), o
qual promove o aumento da reabsoro de gua nos
tbulos renais e, dessa forma, reduz a produo de
urina.
9: [B]
Nos rins, os nfrons filtram e eliminam os resduos
metablicos (catablitos) do organismo.
10: A quantidade de aquaporinas dever ser maior no
paciente. A elevada concentrao de solutos indica
desidratao causada pela diarreia e, portanto, a
necessidade de reabsorver gua, reduzindo sua perda
na urina.
11: Na ala nfrica, em sua poro ascendente, verifica+
se uma absoro acentuada de Na , por transporte
+
+
ativo. A bomba de Na e K , situada na membrana
+
basolateral, transporta o Na do citosol para fora da
clula epitelial (interior do tbulo contornado proximal),
diminuindo a concentrao intracelular desse on. Em
+
consequncia, o Na do filtrado entra passivamente
para o citosol pelos canais correspondentes, sendo, em
seguida, bombeado para o meio interno.
12: [C]
A regio 1 indica o novelo de capilares formadores do
glomrulo, local onde ocorre a filtrao do sangue.
Nesse processo, parte do plasma sanguneo passa para
a regio da cpsula do nfron e para o tbulo contorcido
proximal (2), parte dos tbulos renais onde se d a
reabsoro ativa de solutos teis para o organismo (ex:
glicose, aminocidos, sais, etc). Na poro 3 ocorre a