SPRAWDZIAN PISEMNY

CZAS: 100 minut

ZAKRES: Muzyka I poowy XX wieku

!
!
Imi i nazwisko: ..
!
!
!
!

Grupa: ..

Zadanie 1:
Okrel czy ponisze zdania s prawdziwe czy faszywe. Uzupenij tabel,
wpisujc obok kadego zdania fasz lub prawda.
(0 - 2pkt)

!
!

Nagrobek Couperina jest to tytu suity skomponowanej przez

Mauricea Ravela

PRAWDA

Claude Debussy komponowa nokturny, m.in. Zatopiona katedra

oraz Spokojne morze.

FASZ

balet Pulcinella Igora Strawiskiego jest przykadem stylu

neoklasycznego

PRAWDA

Twrc dodekafonii i zaycielem wiedeskiej szkoy

dodekafonicznej jest Alban Berg

FASZ

Fortepian wietlny zosta wykorzystany w III symfonii Prometeusz:

Poemat ognia A. Skriabina

FASZ

!
!
!

Zadanie 2:
Po wysuchaniu fragmentu muzycznego wska twrc oraz tytu dziea.
Okrel jaki styl (kierunek) muzyki reprezentuje wysuchany utwr. Podaj
trzy gwne cechy charakterystyczne dla tego stylu.
(0 - 2 pkt)

twrca: Claude Debussy

tytu:
Preludium do Poudnia Fauna
styl/kierunek: impresjonizm

cechy:

!
- zanika tonalno dur-moll
!
- wana rola kolorystyki orkiestralnej (jako element formotwrczy)
!

- akord traci swoj funkcj harmoniczn i staje si jedynie tzw. plam

barwn

!
!
!

Zadanie 3:
Podkrel nazwiska kompozytorw, ktrzy wchodzili w skad Spki
Nakadowej Modych Kompozytorw Polskich.
(0 - 1 pkt)

!
Apolinary Szeluto
!
Mikoaj Grecki
!
Zygmunt Noskowski
!
Ludomir Rycki
!
Grzegorz Fitelberg
Igor Strawiski

!
Karol Szymanowski
!
!
!

Zadanie 4.
Uzupenij tabel. Obok tytuu dziea umie imi i nazwisko kompozytora
oraz styl/technik w jakiej utrzymany jest dany utwr.
(0 - 2 pkt)

TYTU DZIEA:
WITO WIOSNY
PIERROT LUNAIRE
PIENI WGIERSKIE
KONCERT SKRZYPCOWY PAMICI ANIOA

!
!
!

KOMPOZYTOR:

STYL / TECHNIKA:

IGOR STRAWISKI

WITALIZM

ARNOLD SCHOENBERG

EKSPRESJONIZM

BELA BARTOK

FOLKLORYZM

ALBAN BERG

DODEKAFONIA

Zadanie 5.
Poniej znajduj si fragmenty tekstu, ktre opisuj utwory skomponowane
przez Karola Szymanowskiego. Okrel tytuy i opusy utworw, ktrych
dotyczy kady z nich. Zaznacz, z ktrego okresu tworczoci kompozytora
pochodzi dane dzieo.
(0 - 3 pkt)

!
!

Balet rozpoczyna si na hali - obrazem redyku, czyli wiosennego wygonu

owiec na grskie ki. Tajemnicz postaci jest Stary Grajek ze skrzypcami,
jakby sylwetka Sabay; zdaje si on symbolizowa gran tu i opowiadan
legend. Jak wyczarowana przez niego, zjawia si na hali Dziewczyna, do ktrej
zaleca si Mody Gral, majcy j wkrtce polubi.

TYTU: Balet Harnasie op.55

OKRES: trzeci / okres narodowo-folklorystyczny

Niektrzy komentatorzy okrelaj jako oper filozoficzn ()

Szymanowski, poprawiajc libretto Iwaszkiewicza, stara si bardzo, by jego
symbolika nie bya zbyt prosta i jednoznaczna () Jako dzieo muzyczne
reprezentuje gatunek dramatu muzycznego, nie za klasycznej opery, zoonej
z oddzielnych czstek-numerw o wasnej muzycznej budowie. W kadym z
trzech aktw pynny tok muzyki odpowiada dokadnie tokowi akcji scenicznej

TYTU: Opera Krl Roger op. 46

OKRES: drugi / impresjonistyczno - ekspresjonistyczny

!
!
!

Latem 1916, po dwch latach nieregularnej pracy, Szymanowski ukoczy

na tenor solo, chr mieszany i wielk orkiestr. Autorem tekstu jest perski
poeta, mistyk i neoplatonik, z XIII wieku, Dalaluddin Rumi. () Nowo stylu
przejawia si, poza sfer ekspresji, przede wszystkim w warstwie brzmieniowej.
Szymanowski okazuje si tu mistrzem niezwykle subtelnej i wyrafinowanej
kolorystyki orkiestrowej. () Niezalena i daleka od tradycyjnych konwencji jest
forma utworu. Nie jest to typowa symfonia, zoona z osobnych czci, lecz raczej
swobodny, wokalno-orkiestrowy poemat.

TYTU: Symfonia III Pieni o nocy op. 27

OKRES: drugi / impresjonistyczno - ekspresjonistyczny

!
!
!

Zadanie 6.
Pocz nazwiska kompozytorw z tytuami dzie, ktre skomponowali (Obok
liter z tabeli umie odpowiednie cyfry). Podkrel dziea, ktre reprezentuj
gatunek opery.
(0 - 2 punkty)

!
!
A) Igor Strawiski
!
B) Claude Debussy
!
C) Arnold Schoenberg
!
D) Aleksandr Skriabin
!
E) Bela Bartok
!

1. Krl Dawid
2. Stanisaw i Anna Owicimowie
3. Wozzeck
4. Rapsodia hiszpaska
5. Erwartung

F) Maurice Ravel

6. Ognisty Ptak

G) Arthur Honegger

7. Chmury

H) Alban Berg

8. Zamek Ksicia Sinobrodego

I) Mieczysaw Karowicz

( A 6,

!
!

B 7,

C 5,

D -,

E 8,

F 4,

G 1,

H 3,

I2)

Zadanie7.
Na podstawie przykadu nutowego okrel jego twrc oraz tytu dziea.
(0 - 1 pkt)

Kompozytor:

!
Tytu dziea:
!
!
!

Maurice Ravel
Bolero

Zadanie 7.
Wymie trzy cechy charakterystyczne dla ekspresjonizmu w muzyce. Podaj
przykad utworu reprezentujcego ekspresjonizm w muzyce (tytu oraz imi
i nazwisko kompozytora).
(0 - 2 pkt)

- szczeglne wzmocnienie pierwiastka emocjonalnego w utworze

- cakowicie nowatorskie brzmienia harmoniczne
- rozlunienie wizi rytmicznych i formalnychinne moliwoci:
- stopniowa likwidacja centralizacji tonalnej

- swobodny atonalizm
- dezintegracja elementw konstrukcyjnych
- odwrcenie od operowania tematami muzycznymi

DZIEO: Opera Wozzeck

KOMPOZYTOR: Alban Berg

!
!
!

Zadanie 8.
Uzupenij zdania tak, aby utworzyy logiczn cao.
(0 - 2 pkt)

, czyli technika dwunastodwikowa, pojawia si przede

wszystkim w szkole .. Zostaa stworzona przez. oraz
kontynuowana w twrczoci jego uczniw: . i .. Cech
charakterystyczn jest brak centrum tonalnego, spowodowanego
rwnouprawnieniem wszystkich dwunastu dwikw oktawy. Dany ukad
wszystkich skadnikw skali dwunastodwikowej w pewnym dowolnie
wybranym przez kompozytora porzdku nazywamy .

(dodekafonia / wiedeskiej / Arnolda Schoenberga / Albana Berga /

Antona Weberna / seri )

!
!
!

Zadanie 9.
Opisz krtko dziaalno francuskiej grupy Les six. Podaj nazwiska
twrcw, ktrzy naleeli do grupy oraz tytu wsplnego dziea artystw.
(0 - 3 pkt)

Grupa Les six powstaa tu po zakoczeniu I wojny wiatowej. Naleeli do

niej: Georges Auric, Louis Durey, Germaine Tailleferre, Arthur Honegger,
Darius Milhaud i Francis Poulenc. Geneza stylu kojarzona jest z manifestem
literackim Jeana Cocteau - Le Coq et lArlequin oraz stylem muzycznym Erica
Satie. Pulcinella Igora Strawiskiego najbardziej odpowiadaa ideaom
grupy. Ideaem grupy bya klarowno i prostota formy oraz powrt do
tradycji muzyki francuskiej. Wsplnym dzieem artystw by musical Les
Maries de la Tour Eiffel

!
!
!

Zadanie 10.
Okrel, w ktrej grupie utworw wszystkie wymienione kompozycje nale
do nurtu neoklasycznego. W tym celu postaw krzyyk (X) w tabeli obok
poprawnej odpowiedzi.
(0 - 1 pkt)

A) Partita na fortepian - A. Casella,

Warjacje Symfoniczne - W. Lutosawski
Morze - C. Debussy

B) Tombeau de Couperin - M. Ravel

Ludus tonalis - P. Hindemith
ywot Rozpustnika - I. Strawiski

C) Symfonia Klasyczna - S. Prokofiew

Symphony for Organ - A. Copland
III Symfonia Pie o nocy - K. Szymanowski
A
B

!
!
!
!

Zadanie 11.
Przykad muzyczny numer 1.
Po prezentacji utworu podaj tytu, imi i nazwisko kompozytora, gatunek
oraz rok powstania dziea. Okrel cechy charakterystyczne i przeomowe dla
tego gatunku. Nazwij kierunek stylistyczny zwizany z zaprezentowanym
utworem i krtko scharakteryzuj (przynajmniej 10 zda).
(0 - 5 pkt)

!
!

Zaprezentowany zosta balet wito Wiosny (obrazy z ycia dawnej Rusi w

dwch czciach) Igora Strawiskiego, pochodzcego z roku 1913. Pogaska
tematyka dziea narzucia poszukiwanie noweych, ostrych rodkw wyrazu.
Pierwsza cz Adoracja Ziemi oraz druga Ofiara. Rytmika jest
najwaniejszym i najbardziej zauwaalnym elementem tego dziea, ma rol
formotwrcz. Pozostae elementy dziea muzycznego s jej
podporzdkowane. Strawiski wzbogaca zesp rodkw rytmicznych przez
wprowadzenie skomplikowanej polirytmiki. Rnorodno rytmiczna
wystpuje na poziomie horyzontalnym, jak i wertykalnym. Niekiedy stosuje
kilka rnorodnych metrw jednoczenie. Istotnym elementem jest take
wyrazista instrumentacja. Kompozytor posuguje si ostrymi,
dysonansowymi brzmieniami. uzyka przeniosa si na wizualny przebieg
baletu. Taniec cechuje si bardzo nowatorskimi i gwatownymi ruchami.
Balet Strawiskiego reprezentuje watalizm. Styl ten opiera si na folklorze
lub obrzdach pogaskich. Siga do pierwotnych instynktw czowieka. W
tej stylistyce najwaniejsz rol odgrywa rytmika.

!
!

Zadanie 12.
Podaj trzech twrcw (imi i nazwisko) muzyki amerykaskiej z I poowy
XX wieku.
(0 - 1 pkt)

Charles Ives
Aaron Copland
George Gershwin

Zadanie 13.
Uporzdkuj chronologicznie skomponowane przez Igora Strawikiego
balety. Umie obok kadego tytuu odpowiedni cyfr od 1 do 5. (1 oznacza
dzieo, ktre powstao najwczeniej).
(0 - 1 punkt)

!
!
Pietruszka
!
Pulcinella

Ognisty Ptak

wito Wiosny

Wesele

!
!
!

Zadanie 14.
Wysuchaj przykad muzyczny numer 2. Uzupenij nastpujcy tekst:
(0 - 2 punkt)

Utwr . skomponowany przez. powsta na zamwienie

piewaczki Albertine Zehme. Kompozytor, w oparciu o dwadziecia jeden
wierszy Alberta Girauda, stworzy trzy czci zawierajce po siedem
melodramatw. Gos solowy posuguje si technik .. zwan
take..., ktra polega na.

!
!

( Ksiycowy Pierrot / Arnolda Schoenberga / Sprechgesang

Sprechstimme / poczeniu techniki mowy ze piewem )

!
!
!
!

Zadanie 15.
Krtko objanij ponisze terminy.
(0 - 2 punkt)

!
!
PANDIATONIZM - ..
!
!
NEOKLASYCYZM -
!
!
SERIALIZM -
!
!
SYNESTEZJA -
!

!
!

Zadanie 16.
Stwrz krtk recenzj poniszej pyty (przedstaw przynajmniej 5 istotnych
informacji dotyczcych kadego dziea). Okrel gatunek obu dzie oraz
numer i opus.
(0 - 5 pkt)

Na pycie zostay zaprezentowane dwa poematy symfoniczne nalece do

stylu ekspresjonistycznego. Zostay skomponowane przez Aleksandra Skriabina
na pocztku XX wieku. IV symfonia Poemat ekstazy op. 54 jest utworem
jednoczciowym. Ide dziea jest ukazanie drogi od narodzenie si uczucia a
po sam ekstatyczn rozkosz. Dzieo jest skomponowane na wielki aparat
orkiestrowy, ktry wyzwala charakter schromatyzowanej harmoniki
wagnerowskiej. Jest to dzieo reprezentujce styl ekspresjonistyczny.
Poszczeglne motywy s opatrzone programowymi tytuami (np. motyw
marzenia, wzlotu, woli).
Drugi zaprezentowany na pycie utwr to ostatnia, V symfonia
Prometeusz. Poemat ognia op. 60. Skriabin odchodzi definitywnie od
harmoniki funkcyjnej. Opiera si na 6-dwikowej skali zbudowanej z kwart
oraz na tzw. akordzie prometejskim. Akord ten jest materiaem wyjiowym dla
dalszych wspbrzmie i przebiegw melodycznych. Jest to doskonay przykad
koncepcji syntezy sztuk. Skriabin wykorzystuje w utworze specjalny instrument
- fortepian wietlny. Kompozytor zaprojektowa oktaw fortepianu, przypisujc
kadej wysokoci dziwiku inny kolor. Skriabin obdarzony by prawdopodobnie
zdolnoci synestezji, czyli kojarzenia zjawisk suchowych ze wzrokowymi.
Dziki zastosowaniu fortepianu wietlnego kady suchacz mg uzyska
podobny efekt- poczenia dzikw oraz odpowiadajcych im barw.

!
!
!
!
!
!
!
!

Zadanie 17.
W duszej wypowiedzi rozwi jeden z poniszych tematw (min. 40 zda).
(0 - 15 pkt)

!
!

Scharakteryzuj twrczo Karola Szymanowskiego. Uwzgldnij informacje

biograficzne. Przedstaw poszczegone okresy twrczoci oraz rozwj
indywidualnego stylu kompozytora.

!
!
!

Na podstawie sylwetki Bli Bartka przedstaw przejawy folkloryzmu w

muzyce XX wieku. Wska wane dziea kompozytora. Opisz cechy stylu
folklorystycznego.