Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí .......... îíû ........

ñàðûí ........ ºäðèéí õóðëààð áàòëàâ.

" ......................................." Õóâüöààò êîìïàíèéí ä¿ðýì

Íýã. Íèéòëýã ¿íäýñëýë

1. Êîìïàíèéí îíîîñîí íýð (ìîíãîëîîð)

à) Á¿ðýí íýð"..............................." ÕÊ
á) Òîâ÷èëñîí íýð"........................" ÕÊ
(Æè÷: Îíîîñîí íýðýý òîâ÷èëñîí áàéäëààð èëýðõèéëýí õýðýãëýõ áîë áè÷íý.)
â) Êîìïàíèéí îíîîñîí íýð àíãëèàð "............................." ãýæ íýðëýíý.
2. Êîìïàíèéí îðøèí áàéãàà õàÿã
à) Àéìàã, õîò: ................................................
á) Ñóì, ä¿¿ðýã: ............................................
â) Õîðîî: ........................................................
ã) Ãóäàìæ òàëáàé, õîðîîëîë, áàéð: ....................................................
ä) Øóóäàíãèéí õàÿã: .......................................
å) Øóóäàíãèéí õàéðöàã: .................................
æ) Õàðèëöàõ óòàñíû äóãààð: .............................. Ôàêñ: ........................
3. "....................................." êîìïàíè íü (öààøèä êîìïàíè ãýíý) Êîìïàíèéí òóõàé Ìîíãîë óëñûí
õóóëèéí äàãóó çîõèîí áàéãóóëàãäñàí, áèå äààñàí òàéëàí òýíöýëòýé, áàíêèíä õàðèëöàõ äàíñòàé,
ººðèéí íýðèéí ºìíººñ ýðõ ýäëýí, ¿¿ðýã õ¿ëýýõ õóóëèéí ýòãýýä áàéõ áºãººä õóâü íèéë¿¿ëýã÷èéí
îðóóëñàí õºðºí㺠íü õóâüöààíä õóâààãäàæ, õóâüöàà íü íèéòýä ÷ºëººòýé àðèëæààëàãäàíà.
4. Êîìïàíèéí ¿¿ñãýí áàéãóóëàã÷èä, õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí á¿ðòãýë, îðóóëñàí õºðºíãº, ýçýìøèæ
áàéãàà õóâüöààíû á¿ðòãýëèéã ýíýõ¿¿ ä¿ðìèéí ñàëøã¿é õýñýã áîëãîí õàâñàðãàâ. (õàâñðàëò 1).
5. Êîìïàíè íü îðëîãî àøèãàà àðâèæóóëàõ çàìààð õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí ýäèéí çàñãèéí ÷àäàâõèéã
íýìýãä¿¿ëýõ ÿâäëûã ¿íäñýí çîðèëãîî áîëãîí ¿éë àæèëëàãààãàà äàðààõ ÷èãëýëýýð ÿâóóëíà.
• ....................................................................................................................................
• ...................................................................................................................................
• ...................................................................................................................................
• ...................................................................................................................................
• .....................................................................................................................................
• ...................................................................................................................................

6. Êîìïàíèéí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ õóãàöàà:

Êîìïàíè íü ¿éë àæèëëàãààãàà õóãàöààã¿é (ýñâýë ........æèëèéí õóãàöààíä) ÿâóóëíà.
7. Êîìïàíè íü ººðèéí ñàëáàð ýñâýë òºëººëºã÷èéí ãàçðûã áóñàä àéìàã, õîò, ñóì ä¿¿ðýã, õîðîîíä
àæèëëóóëíà. ¯¿íèéãýý õóóëüä çààñàí õóãàöààíä óëñûí á¿ðòãýëä á¿ðòã¿¿ëíý.
8. Êîìïàíè íü òîäîðõîé ìýðãýæèë òóñãàé çºâøººðºë øààðäàãäàõ ¿éë àæèëëàãààíäàà õîëáîãäîõ
ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààñ çîõèõ çºâøººðºë àâñíû äàðàà óëñûí á¿ðòãýëä á¿ðòã¿¿ëæ, òóõàéí ¿éë
àæèëëàãààã ýðõëýíý.
9. Êîìïàíè íü óëñûí á¿ðòãýëä îðñîí ººð÷ëºëò¿¿äýý õóóëüä çààñàí õóãàöààíä óëñûí á¿ðòãýëä
á¿ðòã¿¿ëñíýýð õ¿÷èí òºãºëäºðò òîîöîãäîíî.

Õî¸ð. Êîìïàíèéí ¿íäñýí ýðõ

1. Êîìïàíè íü ººðòºº áàðààíû òýìäýã áîëîí áýëýãäýë (ýìáëåì), àëáàí áè÷ãèéí õýâëýìýë õóóäàñ,
ººðèéí íýð á¿õèé òýìäýã (òàìãà) õýðýãëýíý. Áýëýãäýë, áàðààíû òýìäãèéã Îþóíû ºì÷èéí ãàçàðò
á¿ðòã¿¿ëñýí áàéõ áºãººä òýäãýýðèéã õýðýãëýõ ýðõèéã çºâõºí êîìïàíè ýäëýíý.
2. Êîìïàíè ººðèéí ¿éë àæèëëàãààãàà áèå äààñàí áàéäëààð ýñâýë áóñàäòàé õàìòðàí Ìîíãîë
óëñûí õóóëèéí õ¿ðýýíä ýðõëýí ÿâóóëíà.
3. Êîìïàíè ººðèéí ¿éë àæèëëàãààãàà ºðãºòãºõ, ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä áîëîí çàõ çýýëäýý îéðòîõ ãýõ ìýò
çîðèëãîîð óëñ äîòðîî áîëîí ãàäààäàä ñàëáàð òºëººëºã÷èéí ãàçàð àæèëëóóëíà.
4. Êîìïàíèéí ¿íäñýí áà òóñëàõ ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé àæëûã õýâèéí ÿâóóëàõ çîðèëãîîð
ìýðãýæèë ÷àäâàð ñàéòàé äàäëàãà òóðøëàãàòàé õ¿ì¿¿ñèéã õºäºëìºðèéí ãýðýýãýýð àâ÷
àæèëëóóëàõ, òýäíèé àæèëëàõ íºõöºë, öàëèí õºëñ, óðàìøóóëëûí õýìæýýã òîãòîîíî.
5. Êîìïàíè íü òºðèéí áîëîí áóñàä àæ àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãà ò¿¿í÷ëýí îëîí óëñûí õîëáîãäîõ
áàéãóóëëàãàä ýëñýí àøèã ñîíèðõëîî õýðýãæ¿¿ëýõýä òºëººë¿¿ëýõ, õàìòðàí àæèëëàõ çýðãýýð
çîõèöóóëàëò õèéíý.
6. Êîìïàíè ººðèéí ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîîòîé çàðèì ç¿éëèéã õóóëèéí äàãóó íóóöëàíà.
7. Êîìïàíèéí ¿éë àæèëëàãààã õýâèéí ÿâóóëàõòàé õîëáîãäîõ ìýäýýëýë öóãëóóëàõ, ìºí èéì
ìýäýýëëèéã ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ ñîíèðõîã÷äîä õ¿ðãýíý.

1
 Ãóðàâ. Êîìïàíèéí ¿íäñýí ¿¿ðýã

1. Êîìïàíè íü ýíýõ¿¿ ä¿ðìèéí 1-èéí 5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãààã Ìîíãîë óëñûí õóóëüä çààñíû
äàãóó ýðõëýõ ¿¿ðýãòýé.
2. Êîìïàíè íü ìîíãîë óëñûí "Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí òóõàé" õóóëü, "Àóäèòûí òóõàé" õóóëèéí
äàãóó íÿãòëàí áîäîõûí áîëîí àíõàí øàòíû, äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýëèéã õºòëºí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí
òýíöýë ãàðãàí áàòàëãààæóóëíà.
3. Êîìïàíè íü Ìîíãîë óëñûí àëáàí òàòâàðûí õóóëèóäûí çààëòûã õàòóó ìºðäºí òàòâàðàà ººðºº
òîäîðõîéëæ ñàéí äóðààð òºëíº.
4. Ìîíãîë óëñûí õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó øààðäëàãàòàé ìýäýý ìýäýýëëèéã öàã òóõàé á¿ð ýðõ
á¿õèé áàéãóóëëàãóóäàä ãàðãàæ ºãíº.
5. Êîìïàíè íü õºäºëìºðèéí ãýðýýãýýð àæèëëàãñàäûí ºìíº õóóëèàð ºãºãäñºí ¿¿ðã¿¿äèéã
áèåë¿¿ëíý.
6. Êîìïàíè íü óëñ ýõ îðíû íèéãýì ýäèéí çàñãèéí õºãæèëä áîëîëöîîíû õýðýýð äýìæëýã òóñëàëöàà
¿ç¿¿ëýí Ìîíãîë óëñûí õóóëü, òîãòîîìæèéí äàãóó áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëæ àæèëëàíà.
7. Êîìïàíè íü óëñûí á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýý àâñàí ºäðººñ ýõëýí ¿éë àæèëëàãààãàà ÿâóóëíà.

ĺðºâ. Êîìïàíèéí ¿íäñýí õàðèóöëàãà

1. Êîìïàíè íü çºâõºí ººðèéí õºðºí㺺ð õàðèóöëàãà õ¿ëýýíý.

2. Êîìïàíè íü õºäºëìºðèéí ãýðýýãýýð àæèëëàãñàäûí ýðõèéã çºð÷ñºí òîõèîëäîëä õóóëüä çààñàí
õàðèóöëàãà õ¿ëýýíý.
3. Ìîíãîë óëñûí õóóëüä çààñàí áóñàä õàðèóöëàãûã õ¿ëýýíý.
4. Êîìïàíèéí ã¿éöýòãýõ çàõèðàë, åðºíõèé íÿãòëàí áîäîã÷ íàð íü ãýðýýíä çààãäñàí õóãàöààíä ýðõ
á¿õèé àëáàí òóøààëòàí áàéõ áºãººä òýäãýýð íü ººðèéí õóóëü áóñ ¿éë àæèëëàãààíààñ ó÷èðñàí
õîõèðëûã õàðèóöíà.
5. Êîìïàíèéí ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòíóóä "Êîìïàíèé òóõàé" õóóëèéí 81, 82 äóãààð ç¿éëä çààñàí
õàðèóöëàãà õ¿ëýýíý.

Òàâ. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷èéí ýðõ

1. Êîìïàíèéí ýíãèéí õóâüöààã õóäàëäàí àâ÷ ýçýìøñýí ýòãýýä êîìïàíèéí õóâü íèéë¿¿ëýã÷ áîëíî.
2. Êîìïàíèéí õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàë çàðëàõ ¿åä ÒÓÇ-ººñ òîãòîîñîí "á¿ðòãýëèéí ºäºð"
êîìïàíèéí õóâüöààã ýçýìøèæ áàéñàí ýòãýýä õóâü íèéë¿¿ëýã÷èéí õóðàëä îðîëöîæ, õýëýëöýæ áóé
á¿õ àñóóäëàà𠺺ðèéí ýçýìøèæ áóé ñàíàëûí ýðõòýé õóâüöààòàé õóâü òýíö¿¿ëýí ñàíàë ºãºõ
ýðõòýé.
3. ÒÓÇ-ººñ íîãäîë àøèã îëãîõîîð øèéäâýðëýñýí ¿åä ýçýìøèæ áóé õóâüöààíä îíîãäîõ íîãäîë àøèã
àâàõ, íîãäîë àøèã îëãîõîîð çàðëàñàí áîëîâ÷ õóóëü, æóðàìä çààñàí õóãàöààíäàà îëãîõã¿é áîë
àëäàíãè òºëºõèéã øààðäàõ ýðõòýé.
4. Êîìïàíèéã òàòàí áóóëãàõ ¿åä "Êîìïàíèéí òóõàé" õóóëèéí 28-ð ç¿éëä òîãòîîñîí æóðìûí äàãóó
¿íäñýí ýä õºðºíãèéã õóäàëäñàíààñ îëñîí îðëîãîîñ õóâü õ¿ðòýõ ýðõòýé.
5. Êîìïàíèàñ íýìæ ãàðãàñàí õóâüöàà, õóâüöààíä õºðâºõ ¿íýò öààñûã òýðã¿¿í ýýëæèíä õóäàëäàí
àâàõ ýðõòýé.
6. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààñ äîîðõè àñóóäëààð øèéäâýð ãàðãàõàä ýñðýã ñàíàëòàé áàéñàí,
ýñõ¿ë ñàíàë õóðààëòàä îðîëöîîã¿é õóâü íèéë¿¿ëýã÷ á¿ð ººðèéí ýçýìøèæ áóé õóâüöààã êîìïàíè
ýðã¿¿ëýí àâàõûã øààðäàõ ýðõòýé.
- íèéëýõ, íýãäýõ, õóâààõ áîëîí ÕÕÊ áîëãîæ ººð÷ëºõ
- õýëöýë õèéõèéí ºìíºõ ñ¿¿ë÷èéí áàëàíñûí àêòèâûí íèéò ä¿íãèéí 25 õóâèàñ äýýø çàõ çýýëèéí
¿íýòýé ýä õºðºíãº, ýä õºðºíãèéí ýðõèéã õóäàëäàõ, õóäàëäàæ àâàõ, çàõèðàí çàðöóóëàõ áîëîí
áàðüöààëàõòàé õîëáîãäñîí õýëöýë õèéñýí, êîìïàíèéí óðüä ãàðãàñàí ýíãèéí õóâüöààíû 25
õóâèàñ äýýø õýìæýýíèé ýíãèéí õóâüöàà, ýíãèéí õóâüöàà õóäàëäàæ àâàõ ýðõèéí áè÷èã áîëîí
ýíãèéí õóâüöààíä õºðâºõ ¿íýò öààñ ãàðãàñàí çýðãýýð èõ õýìæýýíèé õýëöýë õèéñýí
- êîìïàíèéí õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí ýðõèéã õÿçãààðëàñàí íýìýëò ººð÷ëºëòèéã êîìïàíèéí ä¿ðýìä
îðóóëñàí, ýñõ¿ë èéì àãóóëãàòàé êîìïàíèéí ä¿ðìèéã øèíý÷èëñýí íàéðóóëãûã áàòàëñàí
7. Íýã õóâü íèéë¿¿ëýã÷ ò¿¿íòýé íýãäìýë ñîíèðõîëòîé ýòãýýäèéí õàìò êîìïàíèéí ýíãèéí õóâüöààíû
75-ààñ äýýø õóâèéã ýçýìøèæ áàéãàà òîõèîëäîëä áóñàä ýíãèéí õóâüöàà ýçýìøèã÷èä êîìïàíèä
õóâüöààãàà ýðã¿¿ëýí àâàõûã øààðäàõ ýðõòýé.
8. Ýíãèéí õóâüöààíû 5-ààñ äýýø õóâèéã ýçýìøèæ áàéãàà õóâü íèéë¿¿ëýã÷ íü ýýëæèò õóðàë
õóðàëäàõààñ àæëûí 45 áà ò¿¿íýýñ äýýø õîíîãèéí ºìíº õóðëààð õýëýëöýõ àñóóäëûí òàëààð
íýìýëò ñàíàë ãàðãàõ, êîìïàíèéí ÒÓÇ, ýñõ¿ë ã¿éöýòãýõ óäèðäëàãûí ãèø¿¿íä íýð äýâø¿¿ëýõ
ýðõòýé.

2
9. Äýýðõ ýðõýý ýäëýõ áîëîìæîîð õóâüöàà ýçýìøèã÷äèéã õàíãàõûí òóëä êîìïàíèéí ÒÓÇ íü õóðàë
õóðàëäàõààñ 2 ñàðûí ºìíº 5 áà ò¿¿íýýñ äýýø õóâèéí õóâüöàà ýçýìøèã÷ ýòãýýäýä áè÷ãýýð
ìýäýãäýë õ¿ðã¿¿ëíý.
10. Õóâüöàà ýçýìøèã÷ íü "Êîìïàíèéí òóõàé" õóóëèéí 66.4-ò çààñàí ìýäýýëýëòýé òàíèëöàõ ýðõòýé.
11. Êîìïàíèéí ýíãèéí õóâüöààíû 1 áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø õóâèéã ýçýìøèã÷ íü êîìïàíèéí ýðõ á¿õèé
àëáàí òóøààëòíû áóðóóãààð êîìïàíè áîëîí ººðò ó÷èðñàí õîõèðëûã íºõºí òºë¿¿ëýõýýð ø¿¿õýä
íýõýìæëýë ãàðãàõ ýðõòýé.
12. Ýíãèéí õóâüöààíû 10-ààñ äýýø õóâèéã ýçýìøèã÷ íü êîìïàíèéí àæ àõóé, ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë
àæèëëàãààíä àóäèòûí øàëãàëò õèéëãýõ ýðõòýé.

Çóðãàà. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷èéí ¿¿ðýã

1. Êîìïàíèéí ãýðýý, ä¿ðìèéí çààëòûã õýëáýðýëòã¿é ñàõèõ.

2. Êîìïàíèéí ¿éë àæèëëàãààíä áîëîëöîîòîé á¿õ òàëûí äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ.
3. Êîìïàíèéí õóâüöààã äàâóó ýðõýýð õóäàëäàí àâàõ òóõàé ñàíàëàà õóâüöààã õóäàëäàõ øèéäâýð
ãàðñíààñ õîéø àæëûí 30 õîíîãèéí äîòîð èð¿¿ëýõ.
4. Êîìïàíèéí íóóöûã ÷àíäëàí õàäãàëàõ.
5. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õîîðîíäûí õàðèëöààíä ÷èí øóäàðãà õàíäàõ.
6. Êîìïàíèä õºäºëìºðèéí ãýðýýãýýð àæèëëàæ áàéãàà áîë ýðõýëñýí àæëàà ¿ëãýð æèøýý áèåë¿¿ëýõ.
7. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷ ººðèéí áóðóóãààñ êîìïàíèä ó÷ðóóëñàí õîõèðëûã á¿ðýí õàðèóöàæ òºëíº.
Õîõèðîë òºë¿¿ëýõ òóõàé õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëûí øèéäâýð ãàðñíààñ õîéø àæëûí 12
õîíîãèéí äîòîð òºëáºðèéã êîìïàíèä òºëíº.
8. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷ òºëáºð òºëºõººñ òàòãàëçñàí áóþó çàéëñõèéñýí òîõèîëäîëä õóâü
íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëûí øèéäâýðýýð ò¿¿íèé íîãäîõ õóâü áóþó òóõàéí æèëä îëãîãäâîë çîõèõ
íîãäîë àøãèéí õýìæýýã òºëáºðèéí ä¿íãèéí õýìæýýãýýð õàñ÷ áîëíî. Èéì áîëîìæã¿é òîõèîëäîëä
òºëáºðèéã ø¿¿õèéí æóðìààð øèéäâýðëýíý.
9. Êîìïàíèéí íèéò ãàðãàñàí ýíãèéí õóâüöààíû ãóðàâíû íýã õóâèéã äàíãààðàà áîëîí íýãäìýë
ñîíèðõîëòîé ýòãýýäòýé õàìòðàí õóäàëäàí àâñàí ýòãýýä íü õóäàëäàí àâñàí ºäðººñºº õîéø
àæëûí 60 õîíîãèéí äîòîð áàãòààí áóñàä õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí ýçýìøèæ áàéãàà õóâüöààã óã
õóâüöààíû ñ¿¿ëèéí 6 ñàðûí çàõ çýýëèéí ¿íèéí æèãíýñýí äóíäæààñ äîîøã¿é ¿íýýð õóäàëäàí
àâàõààð ñàíàë áîëãîõ ¿¿ðýãòýé. Ýíý ñàíàëûã õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó ãàðãààã¿é áîë óã
ýòãýýä áîëîí ò¿¿íòýé íýãäìýë ñîíèðõîëòîé ýòãýýäèéí ýçýìøèæ áàéãàà õóâüöàà íü ñàíàëûí ýðõ
ýäëýõã¿é.
10. Êîìïàíèéí íèéò ãàðãàñàí õóâüöààíû 5-ààñ äýýø õóâèéã äàíãààðàà áîëîí íýãäìýë ñîíèðõîëòîé
ýòãýýäòýé õàìòðàí ýçýìøñýí ýòãýýä èéíõ¿¿ ºì÷ëºõ ýðõ ¿¿ññýíýýñ õîéø 3 õîíîãèéí äîòîð
êîìïàíèä áè÷ãýýð ìýäýãäýõ ¿¿ðýãòýé. Èéíõ¿¿ ìýäýãäýë èð¿¿ëýõ íü êîìïàíèéí õóâü
íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàëä àñóóäàë õýëýëö¿¿ëýõýýð îðóóëàõ õóóëüä çààñàí ýðõýý ýäëýõ áàòàëãàà
áîëíî.

Äîëîî. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äýä õîðèãëîõ ç¿éë,

õ¿ëýýõ õàðèóöëàãà

1. Êîìïàíèéí íýðèéã õóâèéí àøèã ñîíèðõîëä àøèãëàõûã õîðèãëîíî.

2. Êîìïàíèéí íýð õ¿íä, ºì÷ õºðºíãºíä ãýì õîð ó÷ðóóëæ áîëçîøã¿é ÿìàðâàà ¿éëäýë õèéõèéã
õîðèãëîíî.
3. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷ íü êîìïàíèéí õ¿ëýýõ ¿¿ðãèéã õàðèóöàõã¿é áºãººä ãàãöõ¿¿ ýçýìøèæ áàéãàà
õóâüöààíû õýìæýýãýýð õàðèóöëàãà õ¿ëýýíý.
4. Êîìïàíèéí ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿í, ýñõ¿ë ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí áîëñîí õóâü íèéë¿¿ëýã÷ íü
ººðèéí áóðóóòàé ¿éë àæèëëàãààíû óëìààñ êîìïàíèä ó÷ðóóëñàí ýä õºðºíãèéí õîõèðëûã ººðèéí
õºðºí㺺ð êîìïàíèéí ºìíº õàðèóöíà.

Íàéì. Êîìïàíèéí õóâü íèéë¿¿ëñýí õºðºíãº, õóâüöàà,

áóñàä ¿íýò öààñ, ò¿¿íèéã ãàðãàõ, õóäàëäàõ áîëîí ýã¿¿ëýí àâàõ

1. Êîìïàíèéí õóâü íèéë¿¿ëñýí õºðºí㺠õóâüöààíä õóâààãäñàí áàéõ áºãººä íýã á¿ð íü
.....................òºãðºãèéí íýðëýñýí ¿íý á¿õèé ........... øèðõýã ýíãèéí õóâüöàà áàéíà.
2. Êîìïàíèéí çàðëàñàí õóâüöàà íü íýã á¿ðèéí ............. òºãðºãèéí ¿íýòýé .............. øèðõýã ýíãèéí
õóâüöàà áàéíà. Ýíýõ¿¿ çàðëàñàí õóâüöààíààñ ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýã ºðãºòãºõ, øèíý÷ëýõ
íýìýãäýë õºðºíãèéí ýõ ¿¿ñâýð áèé áîëãîõ çîðèëãîîð íýìæ ãàðãàõ àñóóäëûã ÒÓÇ øèéäâýðëýíý.
3. Íýìæ ãàðãàñàí õóâüöààã êîìïàíèéí õóâü íèéë¿¿ëýã÷èä òýðã¿¿í ýýëæèíä õóäàëäàæ àâàõ äàâóó
ýðõòýé. Ýíý äàâóó ýðõèéã "Êîìïàíèéí òóõàé" õóóëèéí 39-ð ç¿éëä çààñàí æóðìûí äàãóó
õýðýãæ¿¿ëýõ ¿¿ðãèéã ÒÓÇ õ¿ëýýíý.

3
4. Êîìïàíè äàâóó ýðõèéí õóâüöàà ãàðãàæ áîëíî. Äàâóó ýðõèéí õóâüöààíû òîî, íýðëýñýí ¿íý,
çîðèóëàëò, òóõàéí òºðëèéí õóâüöàà ýçýìøèã÷äýä îëãîõ äàâóó ýðõ çýðãèéã òóõàé á¿ð õóâü
íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààð õýëýëöýæ øèéäâýðëýíý.
5. Ãàðãàñàí õóâüöààíû òºëáºðèéã ìºíãºí áóñ õýëáýðýýð õèéæ áîëîõ áºãººä ýíý òîõèîëäîëä
õóâüöààíû òºëáºðò õ¿ëýýí àâ÷ áàéãàà ýä õºðºíãº, ýä õºðºíãèéí ýðõ, îþóíû ºì÷èéí ¿íýëãýýã ýðõ
á¿õèé ¿íýëãýýíèé áàéãóóëëàãûí ä¿ãíýëòèéã ¿íäýñëýí ÒÓÇ òîãòîîíî.
6. ¯éë àæèëëàãààíû çàðèì ÷èãëýëýýð îõèí êîìïàíè áàéãóóëàí ä¿ðìèéí ñàíãàà òýð õýìæýýãýýð
õîðîãäóóëæ áîëíî.
7. Êîìïàíèä øèíýýð õóâü íèéë¿¿ëýí îðóóëñàí õºðºíãèéí á¿ðòãýë æàãñààëòûã óëñûí á¿ðòãýëèéí
ìàòåðèàëä òóõàé á¿ð îðóóëæ áàéíà.
8. Ýíýõ¿¿ õºðºíãºíä òóõàéëáàë ¿ë õºäëºõ õºðºíãèéí õóâüä ¿ë õºäëºõ õºðºíãèéí óëñûí á¿ðòãýëèéí
ãýð÷èëãýý, õºäëºõ õºðºíãºíä õºíäëºíãèéí áàéãóóëëàãà áóþó õºðºíãèéí ¿íýëãýýíèé êîìïàíèéí
òàéëàíã õàâñàðãàæ áàòàëãààæóóëíà.
9. Êîìïàíè ãàðãàñàí ýíãèéí õóâüöààíààñ ãàäíà äàâóó ýðõèéí õóâüöàà, ºðèéí áè÷èã, õóâüöààíä
õàìààðàõ ¿íýò öààñ ãàðãàæ áîëíî.
10. Êîìïàíè çàðëàñàí õóâüöààíààñ ã¿éëãýýíä íýìæ ãàðãàõ, áóñàä ¿íýò öààñ ãàðãàõ øèéäâýðèéã ÒÓÇ
ãàðãàíà. ¯íýò öààñ ãàðãàõ òóõàé øèéäâýðò ãàðãàõ ¿íýò öààñíû òºðºë, òîî øèðõýã, íýðëýñýí ¿íý,
¿íèéí ä¿í, ¿íýò öààñ ãàðãàã÷ òºâëºð¿¿ëñýí õºðºíãèéí çîðèóëàëò, ¿íýò öààñûã íèéòýä ýñõ¿ë
õààëòòàé çàõèàëãààð õóäàëäàõ, ýíãèéí õóâüöààíààñ áóñàä ¿íýò öààñ íü ýíãèéí õóâüöààíä
õºðâºõ ýñýõ, õºðâºõ áîë õºðâºõ íºõöºë çýðãèéã çààñàí áàéíà.
11. ¯íýò öààñûã íèéòýä ñàíàë áîëãîí õóäàëäàõààð øèéäâýðëýñýí áîë ¯íýò öààñíû õîðîîíîîñ
áàòàëñàí æóðìûí äàãóó á¿ðòã¿¿ëýõ, Õºðºíãèéí áèðæèä á¿ðòã¿¿ëýõ, íèéòýä ñóðòàë÷èëàõ
àíäåððàéòåð áîëîí çóó÷ëàõ ¿íýò öààñíû êîìïàíèòàé ãýðýý áàéãóóëàí àæèëëàõ àñóóäëûã
ã¿éöýòãýõ çàõèðàë õàðèóöàí çîõèîí áàéãóóëíà.
12. Êîìïàíèéí çàðëàñàí õóâüöààíààñ ÒÓÇ-ûí øèéäâýðýýð ã¿éëãýýíä íýìæ ãàðãàñàí ¿åä õóâü
íèéë¿¿ëýã÷äýä òýðã¿¿í ýýëæèíä õóäàëäàí àâàõ äàâóó ýðõ îëãîõûí òóëä õóâüöàà õóäàëäàæ àâàõ
ýðõèéí áè÷ãèéã ãàðãàíà. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷èä õóâüöàà õóäàëäàí àâàõ äàâóó ýðõèéã ãýð÷ëýõ ýðõèéí
áè÷ãýý á¿ðýí áîëîí õýñýã÷ëýí õóäàëäàæ áîëíî. Õóâüöàà õóäàëäàæ àâàõ ýðõèéí áè÷ãèéã áèåò
áóñ ¿íýò öààñíû õýëáýðýýð ãàðãàæ ¯íýò öààñíû õîðîî, Õºðºíãèéí áèðæèä á¿ðòã¿¿ëíý.
13. Õóâüöàà õóäàëäàí àâàõ òóõàé ýðõèéí áè÷ãýý àøèãëàí õóâüöàà õóäàëäàæ àâàõ çàõèàëãà,
Õºðºíãèéí áèðæèéí òºâëºðñºí õàäãàëàìæ äàõü êîìïàíèéí äàíñàä çàõèàëñàí õóâüöààíû ¿íèéã
òºëñºí áàðèìò çýðãèéã çàð õ¿ðñíýýñ õîéø 15 õîíîãèéí äîòîð êîìïàíèä èð¿¿ëýýã¿é õóâüöàà
ýçýìøèã÷äèéí õóâüöàà õóäàëäàæ àâàõ ýðõèéí áè÷ãèéã ÒÓÇ-èéí øèéäâýðýýð íèéòýä àðèëæààëæ
áîëíî. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷ íü ººðò íîãäîõ õóâüöàà õóäàëäàæ àâàõ ýðõèéí áè÷ãýý á¿ðýí áîëîí
õýñýã÷èëýí áóñäàä õóäàëäñàí áîë ýíý òóõàé áè÷ãýýð õóäàëäàæ àâàõ õóâüöààíû ¿íèéã òºâëºðñºí
õàäãàëàìæ äàõü êîìïàíèéí äàíñàíä òºëñºí áàéíà. Õóâüöàà õóäàëäàæ àâàõ ýðõèéí áè÷ãèéí
õóãàöàà äóóñìàãö êîìïàíèéí ÒÓÇ ò¿¿íèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ øèéäâýð ãàðãàæ ¯íýò öààñíû õîðîî,
Õºðºíãèéí áèðæèä ìýäýãäýæ á¿ðòãýëýýñ õàñóóëíà.
14. Êîìïàíèéí õóâü íèéë¿¿ëñýí õºðºíãèéí ä¿íãýýñ èë¿¿ã¿é õýìæýýãýýð 3 æèë õ¿ðòýëõ õóãàöààòàé
ºðèéí áè÷èã ãàðãàõ àñóóäëûã ÒÓÇ øèéäâýðëýíý. Øèéäâýðò ãàðãàõ ºðèéí áè÷ãèéí òîî, íýðëýñýí
¿íý, çîðèóëàëò, õ¿¿ãèéí õýìæýý, õ¿¿ òºëºõ õóãàöàà, íºõöºë, ýðãýæ òºëºãäºõ õóãàöàà, ýðã¿¿ëýí
àâàõ ¿íý, ýíãèéí õóâüöààíä õºðâºõ ýñýõèéã çààñàí áàéíà.
15. Êîìïàíèéí ººðèéí õºðºíãèéí ä¿íãýýñ èë¿¿ã¿é õýìæýýãýýð 3-ààñ äýýø æèëèéí õóãàöààòàé ºðèéí
áè÷èã ãàðãàõ àñóóäëûã êîìïàíèéí õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààð õóðàëä îðîëöîæ áóé ñàíàëûí
ýðõòýé ãèø¿¿äèéí äèéëýíõ îëîíõèéí ñàíàëààð øèéäâýðëýíý. Øèéäâýðò ýíý ä¿ðìèéí 5-ûí 6-ä
çààñàí ç¿éëñèéã ìºí àäèë òóñãàíà.
16. Êîìïàíèéí òîäîðõîé òîîíû ýíãèéí áîëîí äàâóó ýðõèéí õóâüöààã òîãòîîñîí ¿íýýð, çààñàí
õóãàöààíä õóäàëäàí àâàõ ýðõèéã áàòàëãààæóóëñàí îïöèîí ãàðãàæ áîëíî. Îïöèîíîîð õóäàëäàí
àâ÷ áîëîõ ýíãèéí õóâüöàà íü ã¿éëãýýíä áàéãàà íèéò õóâüöààíû 25 õóâèàñ áàãà áîë îïöèîí
ãàðãàõ øèéäâýðèéã ÒÓÇ, ò¿¿íýýñ èõ áîë õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàë ãàðãàíà. Øèéäâýðò ãàðãàõ
îïöèîíû òîî, íýãæ îïöèîí ýçýìøèã÷èéí õóäàëäàí àâ÷ áîëîõ õóâüöààíû òîî, õóâüöàà õóäàëäàæ
àâàõ ¿íý, îïöèîíû õ¿÷èíòýé áàéõ õóãàöàà, îïöèîíû ¿íý çýðãèéã çààñàí áàéíà.
17. Êîìïàíèàñ ãàðãàñàí õóâüöààíä õºðâºõ ¿íýò öààñààð õºðâºõ õóâüöààíû òîî, íèéò ãàðãàñàí
îïöèîíîîð õóäàëäàõ õóâüöààíû òîî, ã¿éëãýýíä ãàðãàñàí õóâüöààíû òîî çýðãèéí íèéëáýð íü
íèéò çàðëàãäñàí õóâüöààíû òîîíîîñ èë¿¿ áàéæ áîëîõã¿é.
18. Õóâüöàà áóñàä ¿íýò öààñíû ¿íèéã "Êîìïàíèéí òóõàé" õóóëèéí 56-ð ç¿éëä çààñíû äàãóó ÒÓÇ
òîãòîîíî.
19. Êîìïàíèàñ øèíýýð áîëîí íýìæ ãàðãàæ áàéãàà ¿íýò öààñíû òºëáºðèéã ìºíãº, ¿íýò öààñ, ýä
õºðºíãèéí õýëáýðýýð õèéæ áîëíî. ¯íýò öààñíû òºëáºðò òîîöîõ ìºíãºí áóñ õºðºíãèéí ¿íýëãýýã
óã õýëöýë õèéõèéã ñîíèðõîã÷ áóñ ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿ä ñàíàë íýãòýé òîãòîîíî. ¯íýëãýýã òîãòîîõäîî
ìýðãýæëèéí ¿íýëãýýíèé áàéãóóëëàãûí ä¿ãíýëòèéã ¿íäýñ áîëãîíî.
20. Êîìïàíè ººðèéí ãàðãàñàí ¿íýò öààñûã ýçýìøèã÷òýé íü òîõèðîëöñîíû ¿íäñýí äýýð õóäàëäàí àâ÷
áîëíî. Êîìïàíè ýíãèéí õóâüöààíààñ áóñàä öààñûã á¿õýëä íü ýñõ¿ë çàðèì õýñãèéã õóäàëäàí àâ÷

4
 áîëíî. Õàðèí ýíãèéí õóâüöààíû õóâüä òóõàéí æèëä ã¿éëãýýíä áàéñàí íèéò õóâüöààíû äóíäæààñ
25 õóâèàñ èë¿¿ã¿é áàéíà.
21. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷èä êîìïàíèä õóâüöààãàà ýðã¿¿ëýí õóäàëäàõ ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëýõýýñ áóñàä
òîõèîëäîëä ýíãèéí õóâüöààíû 5-ààñ äýýø õóâèéã ýðã¿¿ëýí àâàõ àñóóäëûã õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí
õóðëààð õóðàëä îðîëöîã÷äûí äèéëýíõ îëîíõèéí ñàíàëààð øèéäâýðëýíý.
22. Êîìïàíè ººðèéí ãàðãàñàí ¿íýò öààñûã õóäàëäàæ àâàõ øèéäâýðèéã 6-ûí 11-ä çààñíààñ áóñàä
òîõèîëäîëä ÒÓÇ ãàðãàõ áºãººä óã øèéäâýðòýý õóäàëäàæ àâàõ ¿íýò öààñíû òºðºë, òîî, ¿íý,
òºëáºð õèéõ õóãàöàà, àøèãëàõ æóðàì çýðãèéã çààíà.
23. Êîìïàíè äàðààõü íºõöºëä ººðèéí ãàðãàñàí ¿íýò öààñûã ýðã¿¿ëýí àâàõ øèéäâýð ãàðãàæ áîëíî.
- ýðã¿¿ëýí àâàõ ¿¿ðýã á¿õèé ýíãèéí õóâüöààã ýðã¿¿ëýí àâñàí
- ¿íýò öààñàà ýðã¿¿ëýí àâñàíû äàðàà òºëáºðèéí ÷àäâàðòàé áàéõ
- êîìïàíèéí ººðèéí õºðºí㺠íü ãàðãàñàí äàâóó õóâüöààíû ýðõèéí õóâüöààíû òºëºã人ã¿é
íîãäîë àøèã, òàòàí áóóëãàëòûí ¿íý, õóóëüä çààñàí ººðèéí õºðºíãèéí äîîä õýìæýý çýðãèéí
íèéëáýðýýñ èë¿¿ áàéõ.

Åñ. Êîìïàíèéí óäèðäëàãà ò¿¿íèé ýðõ õýìæýý

À. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàë

1. Êîìïàíèéí ýðõ áàðèõ äýýä áàéãóóëëàãà íü õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàë áàéíà.
2. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàë ýýëæèò áîëîí ýýëæèò áóñ áàéíà.
3. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí ýýëæèò õóðëûã æèë á¿ðèéí 5-ð ñàðûí 1-íèé äîòîð ÒÓÇ õóðàëäóóëíà. 4-ð
ñàðûí 1 ãýõýä ýýëæèò õóðëûã çàðëààã¿é áîë ÒÓÇ-ûí á¿ðýí ýðõ äóóñãàâàð áîëæ, õóðàë çàðëàí
õóðàëäóóëàõ ýðõ õÿíàëòûí çºâëºëä øèëæèíý. Õÿíàëòûí çºâëºë á¿ðýí ýðõ øèëæñýíýýñ õîéø 15
õîíîãèéí äîòîð ýýëæèò õóðëûã çàðëàí õóðàëäóóëíà. Õÿíàëòûí çºâëºë ýíý ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëýýã¿é
áîë êîìïàíèéí õóâü íèéë¿¿ëýã÷èéí àëü íýã íü õóðàë çàðëàõ ýðõòýé. Ýíý òîõèîëäîëä õóâü
íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàë çàðëàõ, õóðàëäóóëàõ çàðäëûã êîìïàíè ãàðãàíà.
4. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëûã ÒÓÇ-èéí äàðãà óäèðäàí ÿâóóëíà. Êîìïàíèéí íèéò õóâüöààíû 10-
ààñ äîîøã¿é õóâèéã ýçýìøèæ áóé õóâü íèéë¿¿ëýã÷èéí ñàíàëààð õóðëûí äàðãûã ñîíãîõ àñóóäëûã
õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààð õýëýëöýæ, õóðàëä îðîëöîæ áóé ñàíàëûí ýðõòýé ãèø¿¿äèéí
îëîíõèéí ñàíàëààð ñîíãîæ áîëíî.
5. Øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä ÒÓÇ, ýñõ¿ë ñàíàëûí ýðõèéí 10-ààñ äýýø õóâèéã ýçýìøèæ áàéãàà
õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí ñàíàà÷èëãààð ýýëæèò áóñ õóðëûã "Êîìïàíèéí òóõàé" õóóëüä çààñàí
æóðìûí äàãóó çàðëàí õóðàëäóóëæ áîëíî.
6. Äîð äóðäñàí àñóóäëûã çºâõºí õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààð õýëýëöýæ øèéäâýðëýíý:
1/ êîìïàíèéí ä¿ðýìä íýìýëò, ººð÷ëºëò îðóóëàõ, ò¿¿íèé øèíý÷èëñýí íàéðóóëãûã áàòëàõ
2/ íèéëýõ, íýãäýõ, õóâààõ, ººð÷ëºõ õýëáýðýýð êîìïàíèéã ººð÷ëºí áàéãóóëàõ
3/ êîìïàíèéí ºðèéã õóâüöààãààð ñîëèõ
4/ êîìïàíèéã òàòàí áóóëãàõ, òàòàí áóóëãàõ êîìèññûã òîìèëîõ
5/ õóâüöààã õóâààõ, íýãòãýõ
6/ ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿äèéã ñîíãîõ, á¿ðýí ýðõèéã íü õóãàöààíààñ ºìíº äóóñãàâàð áîëãîõ
7/ õÿíàí øàëãàõ çºâëºëèéí ãèø¿¿äèéã ñîíãîõ, á¿ðýí ýðõèéã íü õóãàöààíààñ ºìíº äóóñãàâàð áîëãîõ
8/ õóâüöàà, õóâüöààíä õàìààðàõ ¿íýò öààñûã òýðã¿¿í ýýëæèíä õóäàëäàí àâàõ äàâóó ýðõèéã õóâü
íèéë¿¿ëýã÷äýä ýäë¿¿ëýõ ýñýõ
9/ êîìïàíèéí æèëèéí ¿éë àæèëëàãààíû òàëààðõ ÒÓÇ-èéí ä¿ãíýëòèéã õýëýëöýæ áàòëàõ
10/ ÒÓÇ-ººñ õýëýëö¿¿ëýõýýð îðóóëñàí èõ õýìæýýíèé áîëîí ñîíèðõîëûí çºð÷èëòýé õýëöëèéã áàòëàõ
11/ êîìïàíèéí ººðèéí ãàðãàñàí íèéò õóâüöààíû 5-ààñ èë¿¿ õóâèéã áóöààæ õóäàëäàæ àâàõûã
çºâøººðºõ
12/ ÒÓÇ áîëîí õÿíàëòûí çºâëºëèéí ãèø¿¿äèéí öàëèí óðàìøóóëëûí õýìæýýã áàòëàõ
13/ ÒÓÇ-èéí øèéäâýðýýð õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààð õýëýëö¿¿ëýõýýð îðóóëñàí áóñàä àñóóäëóóä
7. Íýã ýíãèéí õóâüöàà íýã ñàíàëûí ýðõòýé áàéíà. ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿äèéã ñîíãîõîä ñàíàëûí ýðõèéí
òîîã òóõàéí õóâüöàà ýçýìøèã÷èéí ýçýìøèæ áóé õóâüöààíû òîîã ÒÓÇ-ä ñîíãîãäîõ ãèø¿¿íèé
òîîãîîð ¿ðæ¿¿ëæ òîäîðõîéëíî.
8. Êîìïàíèéí õóðëûí á¿ðýí ýðõýä õàìààðàõ á¿õ àñóóäëûã õóðàëä îðîëöîã÷äûí ñàíàëûí ýðõèéí
äèéëýíõ îëîíõèéí ñàíàëààð øèéäâýðëýíý.
9. Õóðëûí òóõàé ìýäýýëëèéã íèéòýä õ¿ðãýõ, õóðàëä îðîëöîõ ýðõòýé ãèø¿¿äèéã òîäðóóëàõ, ñàíàë
àâàõ àæèëëàãààã "Êîìïàíèéí òóõàé" õóóëü, ¯íýò öààñíû õîðîîíîîñ áàòàëñàí æóðìûí äàãóó
ÿâóóëíà.
10. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàë õóðàëäóóëàõ òóõàé øèéäâýð ãàðãàæ, õóðëààð õýëýëöýõ àñóóäëûí
òîâûã òîãòîîñíîîñ õîéø õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààð ÿàðàëòàé õýëýëöýæ øèéäâýðëýõ àñóóäàë
ãàðñàí òîõèîëäîëä õóðàëä îðîëöîæ áóé õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí ñàíàëûí äèéëýíõ îëîíõèîð óã
àñóóäëûã õýëýëöýõýýð øèéäâýð ãàðãàæ áîëíî.
11. Êîìïàíèéí ñàíàëûí ýðõòýé õóâüöààíû 70-ààñ äýýø õóâèéã ýçýìøèæ áàéãàà õóâü íèéë¿¿ëýã÷èä
õóðàëä îðîëöñîíîîð õóðàë õ¿÷èí òºãºëäºð áîëíî. Ýíä çààñàí õóâü õ¿ðýýã¿é áîë õóðëûã õ¿÷èí

5
 òºãºëäºð áóñ ãýæ ¿çýæ äàõèí õóðàëäàõ ºäðèéã òîâëîæ ýíý òóõàé ïðîòîêîë ¿éëäýí ÒÓÇ-èéí äàðãà
ãàðûí ¿ñýã çóðíà. Õîéøëîãäñîí õóðëààð õýëýëöýõ àñóóäëûã ººð÷èëæ áîëîõã¿é.
12. Ñàíàëûí ýðõèéí 50-èàñ äýýø õóâèéã ýçýìøèã÷èä îðîëöñîíîîð õîéøëîãäñîí õóðàë õ¿÷èí
òºãºëäºð áîëíî.
13. Õîéøëîãäñîí õóðëûã àæëûí 20 õîíîãèéí äîòîð õóðàëäóóëíà. Õîéøëîãäñîí õóðàë õóðàëäàõààñ
àæëûí 7 áà ò¿¿íýýñ äýýø õîíîãèéí ºìíº õîéøëîãäñîí õóðàë áîëîõ ãàçàð, ºäºð, öàãèéã äàõèí
ìýäýýëíý.
14. Õîéøëîãäñîí õóðàëä á¿ðòãýëèéí ºäðèéã ººð÷ëºõã¿é.
15. Õîéøëîãäñîí õóðàë àæëûí 20 õîíîãèéí äîòîð õóðàëäàæ ÷àäàõã¿é áîë øèíýýð õóðàë çàðëàæ
õóðàë õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ èðöèéã ýíýõ¿¿ ç¿éëèéí 6.11-ä çààñíààð òîãòîíî.
16. Õóðëûí á¿ðýí ýðõýä õàìààðàõ àñóóäëûã õóðàë õóðàëäàõã¿éãýýð õóâü íèéë¿¿ëýã÷äýýñ ý÷íýý
ñàíàë õóðààõ çàìààð øèéäâýðëýæ áîëíî. Ý÷íýý ñàíàë õóðààëòûã "Êîìïàíèéí òóõàé" õóóëüä
çààñàí æóðìûí äàãóó ÿâóóëíà. Ýýëæèò õóðëûã áîëîí äîîðõ àñóóäëûã øèéäâýðëýõ õóðëûã ý÷íýý
ñàíàë õóðààëòààð îðëóóëàõûã õîðèãëîíî.
1/ êîìïàíèéí ä¿ðìèéã ººð÷ëºõ, øèíý÷èëñýí íàéðóóëãûã áàòëàõ
2/ êîìïàíè íèéëýõ, íýãäýõ, õóâààõ, òàòàí áóóëãàõ, çîõèîí áàéãóóëàëòûí õýëáýðèéã ººð÷ëºõ
17. Êîìïàíèéí íèéò ãàðãàñàí õóâüöààíû 10-ààñ äýýø õóâèéã ýçýìøèæ áóé õóâü íèéë¿¿ëýã÷ íü
ººðºº ý÷íýý ñàíàë õóðààëòûí ä¿íã íýãòãýí ãàðãàõ òîîëëîãûí êîìèññò ¿éë àæèëëàãààã
àæèãëàã÷ààð îðîëöîõ ýðõòýé.
18. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëûí òýìäýãëýëèéã "Êîìïàíèéí òóõàé" õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó
õºòºëæ, áàòàëãààæóóëàí õàäãàëíà.

Á. Һ뺺ëºí óäèðäàõ çºâëºë

1. ÒÓÇ íü ýíý ä¿ðìýýð õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëûí á¿ðýí ýðõýä õàìààðóóëñíààñ áóñàä äàðààõ
á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý:
1/ ýíý ä¿ðýìä çààãààã¿é ¿éë àæèëëàãààíû ÷èãëýëèéã òîãòîîõ
2/ õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí ýýëæèò áîëîí ýýëæèò áóñ õóðëûã çàðëàí õóðàëäóóëàõ, õóðëààð õýëýëöýõ
àñóóäàë, õóðëûí á¿ðòãýëèéí ºäºð, õóðëûí òîâûã òîãòîîõ
3/ êîìïàíèéí çàðëàñàí õóâüöààíû òºðºë áîëîí õýìæýýíä áàãòààí õóâüöàà íýìæ ãàðãàõ

Íýìæ ãàðãàõ õóâüöàà íü ýíý ä¿ðìýíä çààñàí èõ õýìæýýíèé õýëöýëä õàìààðàõ áîë õóâüöàà
íýìæ ãàðãàõ àñóóäëûã ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿ä ñàíàë íýãòýé øèéäâýðëýíý. Ñàíàë íýãòýé øèéäâýðëýæ
÷àäààã¿é áîë õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààð õýëýëö¿¿ëæ øèéäâýðëýíý.

4/ õóâüöààíä õàìààðàõ áîëîí áóñàä ¿íýò öààñ ãàðãàõ

5/ "Êîìïàíèéí òóõàé" õóóëèéí 56-ð ç¿éëä çààñíû äàãóó ýä õºðºíãèéí áîëîí ýä õºðºíãèéí ýðõèéí çàõ
çýýëèéí ¿íèéã òîãòîîõ
6/ ººðèéí ãàðãàñàí íèéò ýíãèéí õóâüöààíû 5 õ¿ðòýë õóâèéã áîëîí áóñàä ¿íýò öààñûã õóäàëäàí àâàõ,
ýðã¿¿ëýí àâàõ
7/ êîìïàíèéí ã¿éöýòãýõ óäèðäëàãûã ñîíãîõ, ººð÷ëºõ, ò¿¿íèé á¿ðýí ýðõèéã òîãòîîõ
8/ êîìïàíèéí ã¿éöýòãýõ çàõèðàëòàé áàéãóóëàõ ãýðýýíèé íºõöºë, ò¿¿íä îëãîõ øàãíàë óðàìøóóëëûí
õýìæýýã òîãòîîõ
9/ êîìïàíèéí àóäèòîðûã ñîíãîæ, ò¿¿íòýé õèéõ ãýðýýíèé íºõöºëèéã òîãòîîõ
10/ êîìïàíèéí ¿éë àæèëëàãààíû áîëîí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãèéí òàëààð ä¿ãíýëò ãàðãàõ
11/ íîãäîë àøãèéí õýìæýý, ò¿¿íèéã òºëºõ æóðìûã òîãòîîõ
12/ ÒÓÇ áîëîí ã¿éöýòãýõ óäèðäëàãûí ¿éë àæèëëàãààíû æóðìûã áàòëàõ
13/ êîìïàíèéí ñàëáàð òºëººëºã÷èéí ãàçðûã áàéãóóëàõ
14/ êîìïàíèéã ººð÷ëºí áàéãóóëàõ òºñºë áîëîâñðóóëæ õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààð õýëýëö¿¿ëýõ,
øèéäâýðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ
15/ êîìïàíèéí ºäºð òóòìûí ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîîòîéãîîñ áóñàä èõ õýìæýýíèé õýëöýë õèéõ
çºâøººðºë îëãîõ
16/ ñîíèðõîëûí çºð÷èë á¿õèé ýòãýýäòýé õýëöýë õèéõ çºâøººðºë îëãîõ
17/ êîìïàíèàñ òóñãààðëàõ òóõàé øèéäâýð ãàðãàõ
18/ õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààñ ýðõ îëãîñîí áóñàä àñóóäàë

2. "Á" õýñãèéí 1.5, 1.9, 1.16-ä çààñàí àñóóäëûã øèéäâýðëýõýä ÒÓÇ-ûí õàðààò áóñ ãèø¿¿ä îðîëöîæ
ñàíàëàà ºãíº. ÒÓÇ-ûí õàðààò áóñ ãèø¿¿í ãýæ ººðºº áîëîí ýõíýð, íºõºð, ýöýã ýõ, õ¿¿õýä, òºðñºí
àõ ä¿¿ áîëîí íýãäìýë ñîíèðõîëòîé ýòãýýä íü ÒÓÇ-ººð øèéäâýðëýõ äýýðõ àñóóäëóóäàä ñîíèðõîë
á¿õèé ýòãýýä áèø áàéãàà õ¿íèéã òîîöíî.
3. Êîìïàíèéí ÒÓÇ íü ....... ãèø¿¿íòýé áàéíà. ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿äèéã õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí ýýëæèò
õóðëààð ....... æèëèéí õóãàöààòàé ñîíãîíî. ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿äèéã ñîíãîõîä ñàíàë õóðààõ êóìóëÿòèâ
àðãûã õýðýãëýíý.
4. Óäààí õóãàöààãààð ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëæ ÷àäàõã¿é áîëñîí ýñõ¿ë íàñ áàðñàí òîõèîëäîëä ÒÓÇ-ººñ ò¿ð
òîìèëíî.

6
5. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí ýýëæèò õóðëûã õóóëü æóðàìä çààñàí õóãàöààíä çàðëààã¿é áîë 4-ð ñàðûí
1-íèé ºäðººð ÒÓÇ-èéí á¿ðýí ýðõ äóóñãàâàð áîëíî.
6. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí ýýëæèò áóñ õóðëûí øèéäâýðýýð ÒÓÇ-èéí á¿ðýí ýðõèéã á¿ðýí
á¿ðýëäýõ¿¿íýýð õóãàöààíààñ íü ºìíº äóóñãàâàð áîëãîæ áîëíî.
7. ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿äèéí äèéëýíõ îëîíõèéí ñàíàëààð ÒÓÇ-ûí äàðãûã ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿äèéí äîòðîîñ
ñîíãîíî.
8. ÒÓÇ-èéí äàðãà íü ÒÓÇ-èéí ¿éë àæèëëàãààã çîõèîí áàéãóóëæ, ò¿¿íèé õóðëûã õóðàëäóóëàõ, õóðàë
äàðãàëàõ, õóðëûí òýìäýãëýëèéã õºòë¿¿ëýõ, õÿíàëò òàâèõ ¿¿ðýã õ¿ëýýíý.
9. ÒÓÇ-èéí õóðëûã ñàðä 1 óäàà õóðàëäóóëíà. Øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä íýìýëò õóðàëäààí õèéæ
áîëíî. ÒÓÇ-èéí øèéäâýð íü òîãòîîë áàéõ áºãººä óã òîãòîîëä ÒÓÇ-ûí äàðãà, ÒÓÇ-èéí íàðèéí
áè÷ãèéí äàðãà íàð ãàðûí ¿ñýã çóðæ áàòàëãààæóóëíà.
10. ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿äèéí 80-ààñ äîîøã¿é õóâü íü îðîëöñîíîîð õóðàë õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ áºãººä
õóðàëä îðîëöîæ áàéãàà ãèø¿¿äèéí 80-ààñ äîîøã¿é õóâèéí ñàíàëààð øèéäâýð õ¿÷èí òºãºëäºð
áîëíî. "Êîìïàíèéí òóõàé" õóóëü áîëîí ýíý ä¿ðìýýð òóõàéí øèéäâýðëýæ áàéãàà àñóóäëààð
ÒÓÇ-èéí çàðèì ãèø¿¿ä ñàíàë ºãºõ ýðõòýé áàéâàë øèéäâýðèéã ñàíàëûí ýðõòýé ÒÓÇ-èéí
ãèø¿¿äèéí äèéëýíõ îëîíõèéí ñàíàëààð øèéäâýðëýíý. ÒÓÇ-èéí õóðàëä ãèø¿¿í á¿ð 1 ñàíàëûí
ýðõòýé áàéíà. ÒÓÇ-èéí äàðãà ñàíàëûí äàâóó ýðõ ýäëýõã¿é.

Â. ÿéöýòãýõ çàõèðàë
1. ÿéöýòãýõ çàõèðàë íü ýíý ä¿ðýì áîëîí ÒÓÇ-òýé áàéãóóëñàí ãýðýýíä çààñàí ýðõ õýìæýýíèé
äîòîð êîìïàíèéí ºäºð òóòìûí ¿éë àæèëëàãààã óäèðäàí çîõèîí áàéãóóëíà.
2. ÿéöýòãýõ çàõèðàë íü ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿í áàéæ áîëíî.
3. ÿéöýòãýõ çàõèðàë íü ººð êîìïàíè, àæ àõóéí íýãæèéí óäèðäëàãàä ñîíãîãäîí àæèëëàæ áîëíî.
Õàðèí ººð êîìïàíè, àæ àõóéí íýãæèéí ã¿éöýòãýõ óäèðäëàãàä àæèëëàõûã õîðèãëîíî.
4. ÿéöýòãýõ çàõèðëûí ýðõ ¿¿ðýã, õàðèóöëàãûí õýìæýý, õàðèóöëàãààñ ÷ºëººëºõ ¿íäýñëýë, õºëñ,
óðàìøóóëàë çýðãèéã ÒÓÇ-òýé áàéãóóëñàí ãýðýýíä çààíà.
5. Ýíý ä¿ðýìä çààñàí ÒÓÇ-ººð áàòëóóëàõ øààðäëàãàòàé èõ õýìæýýíèé õýëöëýýñ (êîìïàíèéí ºäºð
òóòìûí ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîîòîé ò¿¿õèé ýä, ìàòåðèàë, ñàâ áàãëàà áîîäîë, ñýëáýã õýðýãñýë,
ò¿ëø øàòàõóóí õóäàëäàí àâàõ, áàðàà, áýëýí á¿òýýãäýõ¿¿í õóäàëäàõ, ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõòýé
õîëáîãäîõ õýëöýë ¿¿íä õàìààðàõã¿é) áóñàä õýëöýë õèéõ, êîìïàíèéí íýðèéí ºìíººñ ãýðýý
áàéãóóëàõ, ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòíûã àæèëä òîìèëîõ, ÷ºëººëºõ, êîìïàíèéí îðîí òîî,
öàëèíãèéí ñàíãèéí õýìæýýã òîãòîîõ, êîìïàíèéí àæèëòàí, àëáàí õààã÷äûí àæëûí áàéðíû
òîäîðõîéëîëòûã áàòëàõ, òýäýíòýé áàéãóóëñàí õºäºëìºðèéí ãýðýýã áàòëàõ çýðýã êîìïàíèéí
íýðèéí ºìíººñ èòãýìæëýëã¿éãýýð ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëíà.

Àðàâ. Êîìïàíèéí ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãàà,

á¿ðòãýë òàéëàí, íîãäîë àøãèéí õóâèàðëàëò

1. Êîìïàíèéí ñàíõ¿¿ãèéí æèë, æèë á¿ðèéí 1-ð ñàðûí 1-íýýñ ýõýëæ, 12-ð ñàðûí 31-íä äóóñãàâàð
áîëíî.
2. Êîìïàíè íü ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãàà "Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí òóõàé" õóóëü, "Àóäèòûí òóõàé"
õóóëü áîëîí õîëáîãäîõ õóóëèéí äàãóó áàòàëãààæóóëàí ¿¿íèé ¿íäñýí äýýð òàòâàðûí áàãö
õóóëèéí çààëòàä íèéö¿¿ëýí òîãòîîñîí õóãàöààíä íü òàòâàðàà òîäîðõîéëîí òºëæ, òàòâàðûí
òàéëàí ãàðãàæ òîîöîî õèéíý. Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíã ìºðäºæ áóé õóóëü, òîãòîîìæèéí äàãóó ñàíõ¿¿,
òàòâàðûí áàéãóóëëàãà, ¿íýò öààñíû õîðîî, õºðºíãèéí áèðæèä õóóëèéí õóãàöààíä õ¿ðã¿¿ëíý.
3. Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíä äàðààõ á¿ðäýë õýñã¿¿äèéã çààâàë îðóóëíà.
• Áàëàíñ
• Îðëîãî ¿ð ä¿íãèéí òàéëàí
• ̺íãºí ã¿éëãýýíèé òàéëàí
• Õóðèìòëàãäñàí àøãèéí òàéëàí
• Òàéëàíãèéí òàéëáàð, òîäðóóëàãà, èëòãýõ õóóäàñ
4. Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãèéí ¿íýí çºâèéã çàõèðàë õàðèóöíà. Êîìïàíèéí îðîí òîîíä õºäºëìºðèéí
ãýðýýãýýð àæèëëàæ áàéãàà åðºíõèé íÿãòëàí áîäîã÷ ýíýõ¿¿ õàðèóöëàãààñ ÷ºëººëºãäºõã¿é.
5. Õÿíàëò øàëãàëò, ëàâëàãàà, ò¿¿õ àðõèâûí çîðèëãîîð äàðààõ áàðèìò áè÷ã¿¿äèéã õóóëüä çààñàí
õóãàöààãààð õàäãàëíà.
• Êîìïàíèéí ä¿ðýì ò¿¿íä îðñîí íýìýëò ººð÷ëºëò¿¿ä
• Êîìïàíèéí óëñûí á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýý
• Êîìïàíèéí äîòîîä áè÷èã, áàðèìò, ìàòåðèàëóóä
• Êîìïàíèéí ñàëáàð áîëîí òºëººëºã÷èéí ãàçðûí ä¿ðýì, ãýðýýí¿¿ä
• Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëä òóñãàãäñàí ýä õºðºí㺠áîëîí ýä õºðºíãèéí ýðõèéã íîòëîõ
áàðèìò áè÷ã¿¿ä
• Êîìïàíèéí åðºíõèé çàõèðëûí áîëîí ã¿éöýòãýõ çàõèðëûí òóøààë øèéäâýð, õóðàë
çºâëºë㺺íèé òýìäýãëýë

7
 • Ñàíõ¿¿, àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû àíõàí øàòíû áîëîí äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýë, íÿ-áî
á¿ðòãýëèéí áàðèìò, áè÷èã, ìàòåðèàëóóä
• Ñàíõ¿¿ãèéí áîëîí ¿éë àæèëëàãààíû òàéëàí òýíöýë ò¿¿íòýé õîëáîãäîõ áàðèìò,
ìàòåðèàëóóä
6. Êîìïàíèéí íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéã õºòëºõ íýãæ íü òºãðºã áàéõ áºãººä ýä õºðºíãº, ýä
õºðºíãèéí ýðõèéí îðëîãî, çàðëàãà, ºð, àâëàãûí ã¿éëãýýã òóõàéí àæèë ã¿éëãýý õèéãäñýí
âàëþòààð áîëîí òºãðºãººð á¿ðòãýëä òóñãàíà. Âàëþòààð õèéãäñýí àæèë ã¿éëãýýã òºãðºãò
øèëæ¿¿ëýõäýý òóõàéí ºäðèéí Ìîíãîë áàíêíû àëáàí õàíøèéã áàðèìòàëíà.
7. Êîìïàíèéí àæ àõóé ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãààã ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí, õîëáîãäîõ àíõàí øàòíû
íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí ¿ç¿¿ëýëòýä ¿íäýñëýí ýðõ á¿õèé òàòâàðûí áîëîí õºíäëºíãèéí
õÿíàëòûí áàéãóóëëàãà øàëãàõ ýðõòýé áºãººä êîìïàíèéí ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí õîëáîãäîõ
áàðèìò, ìàÿãòûã øààðäëàãûí äàãóó òîëèëóóëàõ ¿¿ðýã õ¿ëýýíý.
8. Êîìïàíè Ìîíãîë óëñûí àëü íýã áîëîí õýä õýäýí áàíêèíä òºãðºãèéí áîëîí âàëþòûí äàíñ íýýõ
ýðõòýé áºãººä øèíýýð äàíñ íýýëãýñýí, õààëãàñàí òóõàé á¿ð Óëñûí á¿ðòãýëèéí àëáàíä
á¿ðòã¿¿ëæ áàéíà. Êîìïàíè ãàäààäûí áàíêèíä âàëþòûí äàíñ íýýõ áîë ýíý òóõàéãàà Ìîíãîë
áàíê áîëîí òàòâàðûí àëáàíä àëáàí ¸ñîîð ìýäýãäýíý.
9. Êîìïàíèéí æèëèéí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí ãàðñíû äàðàà äîð äóðäñàí íºõöºëä öýâýð àøãààñ
íîãäîë àøèã õóâààðèëíà:
1/ íîãäîë àøèã òºëñíèé äàðàà êîìïàíè òºëáºðèéí ÷àäâàðòàé áàéõ
2/ íîãäîë àøèã òºëñíèé äàðàà êîìïàíèéí ººðèéí õºðºí㺠íü äàâóó ýðõèéí õóâüöààíû òºëºã人ã¿é
íîãäîë àøèã, òàòàí áóóëãàëòûí ¿íý, õóóëüä çààñàí ººðèéí õºðºíãèéí äîîä õýìæýýíèé íèéëáýðýýñ
èë¿¿ áàéõ
3/ êîìïàíè ýðã¿¿ëýí àâàõ ¿¿ðýãòýé ¿íýò öààñàà á¿ðýí àâñàí áàéõ

10. Íîãäîë àøèã õóâèàðëàñíû äàðàà êîìïàíèéí ººðèéí õºðºí㺠íü õóâèàðëàñíû ºìíºõ
õýìæýýíýýñ 25-ààñ èë¿¿ õóâèàð áàãàññàí òîõèîëäîëä íîãäîë àøãàà øèëæ¿¿ëñíýýñ õîéø àæëûí
15 õîíîãèéí äîòîð çýýëä¿¿ëýã÷èääýý ººðèéí õºðºíãèéí ¿ëäýãäýë õýìæýýã áè÷ãýýð ìýäýãäýíý.
11. Íîãäîë àøèã õóâèàðëààã¿é áîë ÒÓÇ ¿¿íèé øàëòãààíûã õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàëä
òàéëàãíàíà.
12. Íîãäîë àøèã õóâèàðëàñíû äàðàà ¿ëäýõ àøãààñ íèéãýì, ñî¸ëûí àðãà õýìæýý, ¿éëäâýð
õºãæ¿¿ëýõ ñàí áàéãóóëæ áîëíî. Ñàíã áàéãóóëàõ àñóóäëûã ÒÓÇ øèéäâýðëýíý. Óã ñàíã áàéãóóëàõ,
ò¿¿íèé õºðºíãèéã çàðöóóëàõ æóðìûí òºñëèéã ã¿éöýòãýõ çàõèðàë áîëîâñðóóëæ ÒÓÇ-èéí õóðëààð
áàòàëæ ìºðäºíº.

Àðàâ íýã. Êîìïàíèéí ñàíõ¿¿, ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíä

òàâèõ õÿíàëò

À.Àóäèòîðûí õÿíàëò
1. Àóäèòûí òóõàé Ìîíãîë óëñûí õóóëüä çààñíû äàãóó êîìïàíèéí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíã øàëãóóëæ
áàòàëãààæóóëàõ, ñàíõ¿¿, ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíä á¿ðýí áîëîí õýñýã÷èëñýí øàëãàëò
õèéõ çîðèëãîîð ÒÓÇ –èéí õóðëààñ ñîíãîñîí ýðõ á¿õèé àóäèòûí áàéãóóëëàãàòàé ãýðýý áàéãóóëàí
àæèëëàíà.
2. Ãýðýýã ÒÓÇ-èéí õóðëààð áàòëàõ áºãººä ãýðýýíä àóäèòîðûí ýðõ ¿¿ðýã, õàðèóöëàãà, àóäèòîðò
òºëºõ õºëñíèé õýìæýýã çààíà.
3. Ñàíõ¿¿, ýäèéí çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíä õèéõ àóäèòîðûí øàëãàëò íü ýýëæèò áà ýýëæèò áóñ
áàéíà. Êîìïàíèéí æèëèéí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíã áàòàëãààæóóëàõûí òóëä ýýëæèò øàëãàëò õèéíý.
4. Ýýëæèò áóñ øàëãàëòûã ÒÓÇ-èéí õóðëûí øèéäâýð, êîìïàíèéí ýíãèéí õóâüöààíû 10-ààñ äýýø
õóâèéã ýçýìøèæ áóé õóâü íèéë¿¿ëýã÷, õÿíàëòûí çºâëºë áîëîí ã¿éöýòãýõ çàõèðëûí øèéäâýðýýð
õýäèéä ÷ õèéæ áîëíî. Àëü íýã õóâü íèéë¿¿ëýã÷èéí çàõèàëãààð õèéãäñýíýýñ áóñàä øàëãàëòûí
õºëñèéã êîìïàíè õàðèóöàæ òºëíº. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷èéí çàõèàëãààð õèéãäñýí øàëãàëòûí õºëñèéã
òóõàéí õóâü íèéë¿¿ëýã÷ õàðèóöàæ òºëºõ áºãººä øàëãàëòûí ÿâöàä ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí
ýñõ¿ë õóâü íèéë¿¿ëýã÷ êîìïàíè, õóâü íèéë¿¿ëýã÷ áîëîí çýýëä¿¿ëýã÷äýä õîõèðîë ó÷ðóóëñàí íü
òîãòîîãäâîë øàëãàëòûí õºëñèéã áóðóóòàé ýòãýýäýýð íºõºí òºë¿¿ëíý.
5. Êîìïàíèéí ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí àóäèòîðûí øààðäëàãààð êîìïàíèéí ñàíõ¿¿, ýäèéí
çàñãèéí ¿éë àæèëëàãààíû òàëààðõ áàðèìòûã òàíèëöóóëàõ ¿¿ðýãòýé.
6. Äàðààõü ýòãýýäèéã êîìïàíèéí àóäèòîðîîð ñîíãîí àæèëëóóëàõûã õîðèãëîíî:
1/ êîìïàíèéí íýãäìýë ñîíèðõîëòîé ýòãýýä, êîìïàíèéí ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí, òýäãýýðòýé
íýãäìýë ñîíèðõîëòîé ýòãýýä, êîìïàíèéí áóþó íýãäìýë ñîíèðõîëòîé êîìïàíèéí õºëñíèé àæèëòàí,
ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí
2/ êîìïàíèéí áîëîí ò¿¿íòýé íýãäìýë ñîíèðõîëòîé ýòãýýäèéí ãàðãàñàí ¿íýò öààñ, êîìïàíè áîëîí
ò¿¿íòýé íýãäìýë ñîíèðõîëòîé ýòãýýä õîëáîãäîõ áóñàä ýä õºðºí㺠áóþó õºðºíãèéí ýðõ ýçýìøäýã áîë
3/ êîìïàíèòàé àóäèòààñ áóñàä àñóóäëààð ãýðýý õýëöýë õèéñýí áîë

Á. Õÿíàí øàëãàõ çºâëºë

8
1. Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààñ ñîíãîñîí 3 õ¿íèé á¿ðýëäýõ¿¿íòýé õÿíàí øàëãàõ çºâëºëèéã 2
æèëèéí õóãàöààòàé áàéãóóëíà.
2. Õÿíàí øàëãàõ çºâëºë íü êîìïàíèéí ä¿ðýì, õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí áîëîí ÒÓÇ-èéí õóðëààñ ãàðñàí
øèéäâýðèéí õýðýãæèëòýä õÿíàëò òàâèõ, êîìïàíèéí ã¿éöýòãýõ çàõèðëûí ¿éë àæèëëàãààíû áîëîí
ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãèéí òàëààð ä¿ãíýëò ãàðãàæ ãèø¿¿äèéí õóðàëä òàíèëöóóëàõ, õóâü
íèéë¿¿ëýã÷äèéí õ¿ñýëò øààðäëàãààð êîìïàíèéí àæ àõóé, ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãààã øàëãàõ
á¿ðýí ýðõòýé.
3. ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿í, ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí, õÿíàí øàëãàõ çºâëºëèéí ãèø¿¿í áîëæ áîëîõã¿é.
4. Õÿíàí øàëãàõ çºâëºë íü õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí ýýëæèò áóñ õóðëûã çàðëàõûã ÒÓÇ øààðäàõ
ýðõòýé.
5. Êîìïàíèéí ã¿éöýòãýõ çàõèðàë, ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí õÿíàí øàëãàõ çºâëºëèéí
øààðäëàãààð êîìïàíèéí àæ àõóé, ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîãäîõ á¿õèé ë áàðèìòûã
ÿìàð÷ ñààäã¿é òàíèëöóóëæ, øàëãàëò ÿâóóëàõ íºõöºëººð õàíãàíà.
6. Õÿíàí øàëãàõ çºâëºë íü ãèø¿¿äèéí õóðàëä àæëàà òàéëàãíàíà.

Àðâàí õî¸ð. Êîìïàíèéã ººð÷ëºí áàéãóóëàõ

1. Êîìïàíèéí ººð÷ëºí áàéãóóëàõ òóõàé îéëãîëòîä êîìïàíèéã õóâààõ áóñàä êîìïàíèòàé íèéëýõ,
íýãäýõ, òóñãààðëàõ, ººð÷ëºõ àñóóäëóóä õàìààðàãäàíà.
2. Êîìïàíèéã ººð÷ëºí áàéãóóëàõ àñóóäëûã "Êîìïàíèéí òóõàé " õóóëèéí 18-24 ä¿ãýýð ç¿éëèéí
çààëòóóäûã ¿íäýñëýí øèéäâýðëýíý.

Àðâàí ãóðàâ. Êîìïàíèéã òàòàí áóóëãàõ

1. Êîìïàíèéã äàðààõ òîõèîëäîëä õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëûí øèéäâýðýýð òàòàí áóóëãàíà:

- êîìïàíèéí ¿éë àæèëëàãàà àëäàãäàëòàé áàéãààãààñ öààøèä ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ
áîëîìæã¿é áîëñîí
- êîìïàíèéã òàòàí áóóëãàõûã õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí äèéëýíõ îëîíõè çºâøººðñºí
- "Êîìïàíèéí òóõàé" õóóëèéí 30.3-ä çààñàí ¿íäýñëýë
- õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí äèéëýíõ îëîíõè íü êîìïàíèéã õóâààõ, ººð êîìïàíèä íýãäýõ øèéäâýð
ãàðãàñàí.
2. Ìîíãîë óëñûí ø¿¿õ êîìïàíèéã äîð äóðäñàí ¿íäýñëýëýýð òàòàí áóóëãàíà:
- äàìïóóðñàí
- íýã ÷ ãèø¿¿í ¿ëäýýã¿é
- õóóëüä çààñàí áóñàä ¿íäýñëýë
3. Òàòàí áóóëãàõ øèéäâýð ãàðãàñàí ãèø¿¿äèéí õóðëààñ òàòàí áóóëãàõ êîìèññûã òîìèëíî. Õóðëûí
äàðãà òàòàí áóóëãàõ êîìèññ òîìèëîõ, òàòàí áóóëãàõ õóãàöàà, æóðàì, çýýëä¿¿ëýã÷äèéí
íýõýìæëýëèéã áàðàãäóóëñíû äàðààãààð êîìïàíèä ¿ëäýæ áàéãàà ýä õºðºíãèéí õóâü
íèéë¿¿ëýã÷äýä õóâèàðëàõ æóðàì çýðãèéã òóñãàñàí òàòàí áóóëãàõ òºñºë, õóâààõ þìóó íýãäýõ
øèéäâýð ãàðãàñàí áîë õóâààõ áîëîí íýãäýõ òºñëèéã õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðàëä îðóóëæ
øèéäâýðë¿¿ëíý.
4. Òàòàí áóóëãàõ êîìèèñ òîìèëñíîîð òóõàéí êîìïàíèéí ã¿éöýòãýõ óäèðäëàãûí á¿ðýí ýðõ äóóñãàâàð
áîëæ òàòàí áóóëãàõ êîìèññò øèëæèõ áºãººä óã êîìèññ íü êîìïàíèéí íýðèéí ºìíººñ ø¿¿õ
õóðàëä îðîëöîíî.
5. Òàòàí áóóëãàõ êîìèññ ¿¿ðãýý ã¿éöýòãýõ ¿åäýý ººðèéí áóðóóòàé ¿éë àæèëëàãààíû óëìààñ òóõàéí
êîìïàíèä, ýñõ¿ë çýýëä¿¿ëýã÷èä ÿìàð íýã õîõèðîë ó÷ðóóëñàí áîë óã õîõèðëûã õóóëüä çààñàí
æóðìûí äàãóó õàðèóöíà.
6. Òàòàí áóóëãàõ êîìèññ íü êîìïàíèéã òàòàí áóóëãàõ áîëîí íýõýìæëýë ãàðãàõ õóãàöàà, æóðìûã
íèéòýä áîëîí çýýëä¿¿ëýã÷äýä ìýäýýëíý.
7. Íýõýìæëýë ãàðãàõ õóãàöàà äóóññàí ºäðººð òàñàëáàð áîëãîí êîìïàíèéí ýä õºðºíãº, ýä
õºðºíãèéí ýðõ, çýýëä¿¿ëýã÷äèéí ãàðãàñàí íýõýìæëýëèéí øààðäëàãûí ä¿íã òóñãàñàí òàòàí
áóóëãàõ ò¿ð áàëàíñûã ãàðãàõ áºãººä óã áàëàíñûã ãèø¿¿äèéí õóðàë áàòàëíà.
8. Òàòàí áóóëãàõ êîìèññ íýõýìæëýëèéã õýðõýí áàðàãäóóëàõ òóõàéãàà íýõýìæëýã÷äýä áè÷ãýýð
ìýäýãäýíý.
9. Êîìïàíèéí ìºíãºí õºðºí㺠íü íýõýìæëýëèéã áàðàãäóóëàõàä õ¿ðýëöýõã¿é áîë ãèø¿¿äèéí õóðëûí
çºâøººð뺺ð êîìïàíèéí áóñàä ýä õºðºíãèéã õóäàëäàæ áîëíî. Çýýëä¿¿ëýã÷äèéí ºð òºëáºðèéã
áàðàãäóóëñíû äàðàà ¿íäñýí ýä õºðºíãº, ýä õºðºí㺠ýñõ¿ë òýäãýýðèéã çýýëä¿¿ëýã÷äèéí ºð
òºëáºðèéã áàðàãäóóëñíû äàðàà ¿íäñýí ýä õºðºíãº, ýä õºðºí㺠ýñõ¿ë òýäãýýðèéã õóäàëäàæ
áîðëóóëñàí îðëîãûã õóâü íèéë¿¿ëýã÷äýä òýäãýýðèéí ýçýìøèæ áóé õóâüöààíû òîîòîé õóâü
òýíö¿¿ëæ õóâèàðëàíà.
10. Êîìïàíèéí ýä õºðºíãèéã õóâèàðëàñíû äàðàà òàòàí áóóëãàõ êîìèññ êîìïàíèéã òàòàí áóóëãàõ
çàìààð ¿éë àæèëëàãàà äóóñãàâàð áîëñíûã á¿ðòãýõ áàéãóóëëàãàä ìýäýãäýæ, òàòàí áóóëãàõ
áàëàíñûí íýã õóâèéã õ¿ðã¿¿ëíý.

9
11. Êîìïàíè íýãäýõ, ººð÷ëºí çîõèîí áàéãóóëñíààñ ¿éë àæèëëàãàà íü äóóñãàâàð áîëæ áàéãàà
òîõèîëäîëä á¿ðòãýõ áàéãóóëëàãà áîëîí îëîí íèéò, çýýëä¿¿ëýã÷äýä õ¿ðãýõ ìýäýãäýëä êîìïàíèéí
ýðõ ¿¿ðãèéã øèëæ¿¿ëýõ, àâñàí õóóëèéí ýòãýýäèéí íýðñèéã çààíà.
12. Õóâààãäñàíû óëìààñ êîìïàíèéí ¿éë àæèëëàãàà äóóñãàâàð áîëñîí áîë õóâààõ áàëàíñûí äàãóó
êîìïàíèéí ýðõ ¿¿ðãèéã øèëæ¿¿ëæ àâñàí êîìïàíè òóñ á¿ðèéí íýðñèéã ìýäýýëíý.
13. Á¿ðòãýõ áàéãóóëëàãà êîìïàíèéã óëñûí á¿ðòãýëýýñ õàññàíààð òàòàí áóóãäñàíä òîîöíî.

Àðâàí äºðºâ. Ä¿ðýì õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ

1. Ýíý ä¿ðìèéã ìîíãîë õýë, ........................................................................ õýëýýð òóñ á¿ð 3 õóâü

¿éëäýæ íîòàðèàòààð ãýð÷ë¿¿ëýí íýã õóâèéã íîòàðèàòàä, íýã õóâèéã ..................................-ûí
Óëñûí á¿ðòãýëèéí àëáàíä, íýã õóâèéã êîìïàíè ººðòºº õàäãàëíà.
2. Ýíýõ¿¿ ä¿ðýì íü êîìïàíè óëñûí á¿ðòãýëä á¿ðòãýãäýæ ãýð÷èëãýý àâñàí ºäðººñ ýõëýí õ¿÷èí
òºãºëäºð áîëíî.

" "ÕÊ-èéí ¿¿ñãýí áàéãóóëàã÷, õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëûí

1. ....................................../.............................................../
(ãàðûí ¿ñýã) (äàðãà, îâîã íýð)
2. ....................................../.............................................../
(ãàðûí ¿ñýã) (òýðã¿¿ëýã÷, îâîã íýð)
3. ....................................../.............................................../
(ãàðûí ¿ñýã) (òýðã¿¿ëýã÷, îâîã íýð)
4. ....................................../.............................................../
(ãàðûí ¿ñýã) (òýðã¿¿ëýã÷, îâîã íýð)
5. ....................................../.............................................../
(ãàðûí ¿ñýã) (òýðã¿¿ëýã÷, îâîã íýð)

....îíû ....-äóãààð ñàðûí ...-íû ºäºð

10