You are on page 1of 2

nflamatuvar Barsak Hastal Nedir?

Bu Hastala
Bal Eklem Tutulumu Nedir?
nflamatuvar barsak hastal (IBH) denilince akla iki hastalk gelir; Crohn ve lseratif kolit.
Bu iki hastalk, immn sistemin, kendi sindirim sistemine kar saldrya geerek barsak
duvarnda hasara ve lserli yaralara neden olduu iki ayr otoimmn hastalktr. Karn ars,
kilo kayb, kronik (uzun sreli) ishal, kanl ishal, itahszlk ve kanszlk (anemi) ile bulgu
verir. Bu hastalarn ortalama 1/3inde eklem yaknmalar ortaya kar. Bunlar diz, ayak bilei,
gibi eklemeler de iltihap (artrit) olabilecei gibi, omurgann tutulumuyla da (ankilozan
spondilit) gidebilir. IBHna bal eklem tutulumlar, spondilartropatiler olarak adlandrlan bir
grup hastalk iinde yer alr.

nflamatuvar Barsak Hastal ve Buna Bal Eklem


Yaknmalar Kimlerde Grlr?
nflamatuar barsak hastal (lseratif kolit ve Crohn hastal), % 0.05-0.1 orannda
grlr. BHl hastalarn genellikle %30unda kas-iskelet sistemine ait tutulum geliir.
Spondilartropatilerin iinde yer alr. Eklem tutulumu genellikle periferik (el bilei, diz, ayak
bilei, dirsek, omuz, el ve ayak parmaklar eklemleri) artrit (eklem iltihab) ve ankilozan
spondilit olmak zere iki formda olur. Eklem yaknmalar, BH tansndan hemen sonra ortaya
kabilecei gibi yllar sonra da geliebilir. Hatta hastalk sresi arttka eklem yaknmalarnn
sklnn da arttna dair yaynlar vardr. Hastalarda artrit, bel ars ve sabah tutukluu,
eritema nodozum, daktilit gibi bulgular olabilir. Periferik artrit, daktilit ve eritema nodozum,
genellikle barsak bulgularnn da aktif olduu zamanlarda ortaya kar. Total kolektomi (tm
kaln barsan kartld) uygulananlarda, eklem tutulumunun da kaybolduu grlmtr.
Ancak omurga tutulumu (ankliozan spondilit), farkldr; barsak belirtilerinin olmad
dnemlerde youn yaknmalara neden olur. Hatta tm kaln barsan kartld hastalarda
bile ; bel ars ve tutukluk, gibi eklem yaknmalar devam eder.
Hem lseratif kolit, hem de Crohn hastalna, ailesel olarak yatknlk sz konusudur;
Crohnda bu biraz daha fazladr. HLA-B27 geni; ankilozan tipi tutulumda %70 olguda
bulunurken, periferik artrit tipi tutulumda, ancak %15 olguda vardr. Crohn hastalarnn
yarsnda, 16. kromozom zerindeki NOD2/CARD15 gen mutasyonu vardr.

Hastaln Bulgular Nelerdir?


BHna bal ankilozan tipi tutulum; tek bana gelien ankilozan spondilitten farkszdr
(Ankilozan spondilite baknz). stirahatte gelien, aa bel blgesinde, boyun-srt ve belde
ar ve tutukluk, deiici kala ars, topuk ars yaknmalar vardr. Hareketle bel-boyun ve
srt arlar azalr. Ankilozandan farkl olarak 40 yandan sonra da geliebilir. Periferik eklem
tutulumlar; genellikle barsak yaknmalar ile e zamanldr. Ani balar; sklkla diz, ayak
bilei, daha az oranda el bilei ve dirsekler tutulur. Genellikle 1-4 arasnda eklem tutulur.
Bazen kendi kendine snrlayabilecei gibi kronik (6 haftay geen) srece girebilir. Tutulan
eklemde genellikle sekel (hasar) brakmaz. Ancak ayak tara (metatarsofalengeal) veya kala
eklemi tutulduunda, eklemde hasar geliebilir. El veya ayak parmandan birinin boylu
boyunca imesi (sosis gibi) daktilit grlebilir. Bazen sklkla bacak n yznde arl ve
kzark fndk veya ceviz byklnde, arl ilikler eritema nodozum geliebilir. Az

iinde aft veya yaralar, bu hastalarda sktr. veit denilen gzn bir tabakasnda iltihap
geliebilir.

Nasl Tehis Edilir?


shal ve eklem yaknmalarnn bir arada bulunduu zaman, hastalk akla getirilmelidir.
nflamatuvar barsak hastal tans, genellikle gastroenteroloji uzman tarafndan yaplan
endoskopik olarak barsaklarn incelenmesi ve biyopsi sonucuna gre konur. Karabilecek
dier ishal ve kanl ishale neden olan hastalklara ynelik dk incelenmesi (amip aranmas
gibi) yaplabilir. HLA-B27 gen testi istenebilir.

nflamatuvar Barsak Hastalna Bal Artrit Nasl Tedavi Edilir?


Ankilozan tipi tutulum gelitiinde (Crohnda sk), anti-tmr nekroze edici faktr (anti-TNF)
ad verilen biyolojik tedavilerden adalimumab veya infliksimab kullanlabilir. Bu ilalar, hem
eklem tutulumuna hem de barsak yaknmalarna etkili olacaktr. Periferik eklem tutulumu
olan IBHli hastalarda ise; sulfasalazin, sistemik steroidler kullanlabilir. Gerekirse
metotreaksat ve azathioprin tedaviye eklenebilir.

You might also like