Professional Documents
Culture Documents
KUSA SODR@INA
Temperaturata e eden od najva`nite parametri, vrz baza na koj se definira i
nominalnata mo}nost na transformatorot, i sekako taa ima najgolemo vlijanie na procesot
na stareewe na izolacijata, a so toa i na samiot transformator. U{te pove}e, zgolemenoto
zagrevawe predizvikuva vlo{uvawe na izolacionite karakteristiki, pred se na namotkite so
najvisoka temperatura.
Ovoj trud e rezultat na ispituvawe na distributiven transformator vo maslena
izvedba, tip: 10/04 kV, 630 kVA, pod napon, vo trafostanicata na kompleksot A.D.EMO-
Ohrid.
Vo ovoj trud se prika`ani del od rezultatite koi se dobieni od mereweto na
zagrevaweto na distributivniot transformator poradi vi{ite harmonici.
Klu~ni zborovi: zagrevawe na disributiven transformator, sinusoidalna optovaruvawe,
vi{i harmonici.
ABSTRACT
One of the most important parameter of the distribution transformer that affecting the life
transformer is the temperature or transformer heating, which can be produced by non-sinusoidal loading.
The high temperature effecting the life of the transformer at all.
This paper is result on the distribution transformer heating test, performed in the EMOs factory,
under non-sinusoidal loading.
In his paper has been presented part of the results that has been performed during non-sinusoidal
transformer loading measurements.
Keywords: distribution transformer heating, sinusoidal loading, harmonics.
1 VOVED
Temperaturata na izolacionite materijali vo energetskiot transformator zavisi od:
optovaruvaweto na transformatorot, negovata konstrukcijata, sistemot za ladewe i od
uslovite vo sredinata kade e instaliran transformatorot. Voobi~aenite rabotni
temperaturi se dvi`at od 65OC do 105OC. Koga rabotnata temperatura na energetskiot
transformator nadminuva 105 OC, }e dojde do postepeno razoruvawe na izolacionite
materijali, a toa pak }e dovede do vlo{uvawe na: mehani~kite, elektri~nite i hemiskite
svojstva na materijalite. I pokraj toa {to }e dojde do izvesno vlo{uvawe na
A2-05R 1/9
MAKO CIGRE 2007 A2-05R 2/9
2 EKSPERIMENTALNO ISPITUVAWE
Vo soglasnost so barawata izneseni vo standardite [1-4] na transformatorot e
izvr{en obid na zagrevawe, za da se opredelat potrebnite temperaturi.
Mereweto i registriraweto na temperaturnite promeni e vr{eno na sekoi 30 minuti,
od momentot na po~etok so rabota na kompleksot A.D. EMO - Ohrid, do krajot na rabotnoto
vreme odnosno od 7:30 do 18:00 satot. Fizi~kiot izgled na eksperimentalnoto ispituvawe e
predstaveno na slika 1.
napojuvawe na distributivniot
transformator so nazimeni~en napon vo
kompleksot A.D. EMO-Ohrid
mesto za merewe na
temperaturata vo gorniot
sloj na masloto na
transformatorot
"xep na transformatorot"
distributiven
transformator pod napon
EMO10/0.4kV,
kon mernite
instrumenti
termosondi za merewe
ambientna temperatura,
Pt100
3 REZULTATI
Rezultatite dobieni od mereweto i nivnoto presmetuvawe spored, prilog 1, [1-4],
dadeni se vo tabela 2, tabela 3 i tabela 4.
Tabela 2 Zagubi vo distributivniot transformator
Zagubi na prazen od (W) 1.212 Zagubi poradi viorni strui (W) 133,3
I2R (W) 6.272,8 Dodatni zagubi vo ostanatite delovi od
270
PVK-NO (W) 404,1 transformatorot (W)
vkupni zagubi (W) 7888.8 vkupni zagubi (W) 403,3
MAKO CIGRE 2007 A2-05R 4/9
5475,7
Dozvolenata nadtemperatura na transformatorot se presmetuva prema prilog 1:
0 .8 0 .8
1788,3 + 252 ,9 2.4 1788,3 + 606 ,96
hs = ( 65 50 ) = 15 = 13,7 [ C]
o
80
o
70
60
o
temperatura ( C )
o
50
40
30 am bijentna tem p. a
20
10
0
7:30
8:30
9:30
10:30
11:30
12:30
13:30
14:30
15:30
16:30
17:30
vreme (h)
4 ZAKLU^OK
Izmerenata nadtemperatura na masloto na transformatorot pri rabotno
optovaruvawe i postoewe na harmonisko izobli~uvawe, iznesuva 96oC.
So koristewe na metodata od standardot [1][9][12], dozvolenata presmetana
maksimalna temperatura iznesuva 95,55oC.
Harmoniskoto izobli~uvawe koe ja nadminuva dozvolenata vrednost, definitivno
vlijae na temperaturata na transformatorot, vo ovoj slu~aj na 96oC.
Sporeduvaj}i gi dobienite vrednosti za temperaturata so propi{anite vrednosti od
standardite [1, 3, 4, 10, 11], mo`e se zaklu~i deka dozvolenata temparatura ne se
nadminuva spored standardite [1] dodeka prema [4, 11], temeraturata se nao|a blizu
grani~nite vrednosti. Zema}i vo predvid deka nominalnoto optovaruvawe na
distributivniot transformator trae nekolku ~asovi, postoi golema verojatnost za
zgolemuvawe na temperaturata nad dozvoenite standardni vrednosti. Toa zna~i deka
transformatorot vo pogled na zagrevawe mo`e da ne bide dobro proektiran-
dimenzioniran, i ima potreba od dopolnitelno predefinirawe na negovata nominalna
mo}nost.
5 LITERATURA
[1] IEEE C57.1101998, IEEE Recommended Standard Practice for Establishing Transformer Capability When
Suppliyng Nonsinusoidal Load Currents , Juli 2, 1998.
[2] IEEE Standard General Requirements for liquid-Innersed Distribution, Power, and Regulating Transformers, IEEE
Std C57.12.00-1993.
[3] IEC 76 part 1, "Power Transformer General, second edition, 1993
[4] IEC 76 part 2, "Power Transformer Temperature rise, second edition, 1993
[5] J. Shikoski, K. Najdenkoski, V. Katic: The Needs for Derating of the Distribution Transformers in Macedonian
Power System, IEEE / PES General Meeting. Toronto, Canada 2003, Ref.No. 03GM0763
[6] J. Shikoski, V. Katic, Lj. Nikoloski: Distortion in System Apparent Power in Macedonian Power Distribution
System, IEEE / PES Tenth International Conference on Harmonics and Quality of Power (ICHQP), 6-9 October
2002, Rio de Janeiro, Brazil.
[7] J. [ikoski, Doktorska desirtacija:Deregulacija i harmonijski kvalitet elektri~ne energije,
Tehni~kiot fakultet, Univerzitet vo Novi Sad, Noemvri 2004 god
[8] K. Najdenkoski, G. Rafajloski, J.Shikoski, Thermal Aging of Distribution Transformer According to IEEE and IEC
Standards, Advances in Electrical and Computer Engineering, Scientific Journal of Faculty of Electrical
Engineering, Stefan cel Mare University of Suceava, Romania, ISSN 1582 7445, Vol.6 (13), No.2 (26), 2006,
pp.24-29.
MAKO CIGRE 2007 A2-05R 6/9
I.
1 ZAGUBI NA MO]NOST
Spored IEEE standardite, transformatorskite zagubi na mo}nost se kategoriziraat
kako: zagubi vo prazen od i vkupni zagubi (suma od zagubi vo prazen od i zagubi pri
optovaruvawe). Zagubite pri optovaruvawe mo`at da se podelat na RI2 zagubi, koi se
presmetuvaat so pomo{ na strujata na optovaruvawe, mereniot otpor na namotkata i
dopolnitelnite zagubi. Dopolnite zagubi se javuvaat poradi rasturniot magneten fluks vo
namotkite ili vo drugi vnatre{ni komponenti kako {to e magnetnoto jadro, elementite za
stegawe i drugite komponenti od transformatorot. Ovie dopolnitelni zagubi mo`e
ponatamu da bidat podeleni na zagubi {to se javuvaat poradi viornite strui vo namotkite
PVS, i dopolnitelni zagubi vo ostanatite komponenti od transformatorot PDZ. Taka da sega
vkupnite zagubi pri optovaruvawe iznesuvaat:
PVK = R I 2 + PVS + PDZ [W] (1)
Efektite od nesinusoidalnite strui vrz komponentite na zagubite RI2 se
proporcionalni na zgolemuvaweto na efektivnata vrednost na strujata pri optovaruvawe.
PVS zagubite se proporcionalni so kvadratot na strujata na optovaruvawe i kvadratot na
dovedenata frekvencija. Ovie zagubi vsu{nost predizvikuvaat generirawe na dopolnitelna
MAKO CIGRE 2007 A2-05R 7/9
PVK NO
I max = [pu] (7)
[1 + Fh PVS NO ]
Vrednosta Fh, pretstavuva faktor na harmoniski zagubi na viornite strui vo
namotkata na transformatorot, i se presmetuva po slednata formula:
h= h max I h 2 2
h
P h=1 I
Fh = VS = h= h max 2 [pu] (8)
PVS NH Ih
h =1 I
Ovoj faktor na harmoniski zagubi e definiran spored IEEE Std C57.110-19989, i e sli~en, no
ne isti so K-faktorot koj {to e definiran spored Underwriters Laboratories, UL 1561-1994 i UL
1562-1994, za suv-tip na transformatori. Nivnata primena e definirana soodvetno nivnite
standardi.
Taka da:
0.8
1 + 2.4 Fh PVS NO ( pu ) o
g1 = g 1 NO [ C]
1 + 2.4 PVS NO ( pu )
ili (17)
0.8
1 + 2.8 Fh PVS NO ( pu )
g 1 = g 1 NO [oC]
1 + 2 .8 PVS NO ( pu )