Professional Documents
Culture Documents
Ch-ng 1
C s l thuyt hn in nng chy
b) Mi hn :
L phn kim loi lng -c kt tinh trong qu trnh hn, n trng thi lng.Theo tit
din ngang, mi hn phn thnh hai loi : mi hn gip mi v mi hn gc.
Hnh dng mi hn gip mi -c coi l hp l khi h s ngu ca mi hn nm trong
(0,8 4) v n/c = (7
b b
khong : n = 10) .
h c
L thuyt chuyn mn hn 3
c) Lin kt hn .
Lin kt hn -c hiu bao gm mi hn, vng nh h-ng nhit v kim loi c bn.
Cc dng lin kt hn : lin kt hn gc, lin kt hn chng ni, lin kt hn gip mi (hnh
v).
2 X hn.
X hn -c to ra t que hn, thuc hn nng chy, n mang tnh phi kim. Trong x
hn c cha cc xit axit : SiO 2, TiO2, P2O5, (x hn axit), hoc xit baz : CaO, MnO,
BaO,..(x hn baz).
X to nn trong qu trnh hn khng ch bo v kim loi mi hn khi tc dng xu
ca khng kh m cn tc dng vi cc nguyn t trong vng hn to iu kin iu chnh
thnh phn ha hc ca mi hn. Do vy tnh cht ca x c nh h-ng ln n cht l-ng
mi hn sau khi hn.
Thc t cho thy, cht l-ng mi hn nhn -c tt nht khi x c nhit nng chy
trong khong 1100 0C 12000C. X cng long, nht cng nh th hot tnh ca n cng
L thuyt chuyn mn hn 4
hn m cn c tc dng thc y qu trnh n mn. V vy, khi hn phi ngn nga s xut
hin cc tp cht x bng cch :
+ Lm sch bn g, du m khu vc cn hn.
+ Hn nhiu lp phi v sinh sch x hn lp tr-c.
+ Gim tc ngui ca kim loi p (hn d-i lp thuc, ch hn hp l,..)
+ -a vo v bc que hn thnh phn c kh nng gim nhit nng chy ca cc
xit v to ra cc hp cht d bong khi mi hn sau khi ngui.
7 R kh trong mi hn
R kh l s xut hin trong kim loi mi hn v trn b mt mi hn cc l trng v
bt kh, l s thot kh khng trit khi kim loi mi hn. R kh c th tn ti dng
cu n l hoc dng chui ko di, do mt s nguyn nhn sau :
+ S thot kh t khi kim loi mi hn kt tinh.
+ Vt liu hn (dy hn, que hn, thuc hn,.) b m.
+ B mt chi tit khng -c lm sch tr-c khi hn.
+ Mc kh xy ch-a trit .
+ Hm l-ng FeO trong kim loi mi hn cao.
R kh trong mi hn gy nn hin t-ng tp trung ng sut v c nh h-ng ln n
s ph hy lin kt hn, lm tng cng, gin v gim tnh do ca kim loi p.
8 S kt tinh kim loi mi hn :
S kt tinh ca kim loi mi hn rt khc vi s kt tinh ca kim loi vt c cc im sau:
+ Qu trnh kt tinh xy ra khi c ngun nhit di ng. Tc kt tinh trung bnh ca
mi hn bng tc dch chuyn vng hn.
+ Th tch vng hn nh -c bao bc bi -ng ng nhit v kim loi c bn trng
thi rn xung quanh nn ngui rt nhanh. Vi vt c, s kt tinh ca kim loi xy ra mt
cch lin tc cng vi s gim nhit , cn vi kim loi vng hn xy ra mt cch chu k.
+ T chc kim loi mi hn sau khi kt tinh gn ging t chc ca kim loi c (gm
c 3 lp), nh-ng cht l-ng mi hn cao do -c thc hin bng que hn thuc bc dy, d-i
lp thuc hoc trong mi tr-ng kh bo v.
+ Khi kt tinh, vng nm st vi kim loi c bn (lp ngoi) do ngui nhanh, t chc
kim loi nh mn, lp tip theo v h-ng ta nhit thng gc vi b mt ngoi v ngui chm
nn t chc kim loi c dng hnh tr, cn lp trung tm do h-ng ta nhit khng r rng,
li ngui chm hn nn t chc ht th to, ng thi ln mt s tp cht phi kim (hnh v).
1.7.3 T chc kim loi mi hn vng nh h-ng nhit
1 T chc kim loi mi hn.
Khi hn in nng chy, mi hn to nn c th ch do kim loi c bn nng chy nu
hn bng in cc khng nng chy v khng dng que hn ph hoc do c kim loi in cc
v kim loi vt hn to nn nu dng que hn nng chy hay in cc khng nng chy c
dng que hn ph. V vy thnh phn v t chc kim loi mi hn u khc vi thnh phn v
t chc ca kim loi c bn v kim loi in cc.
Qu trnh kt tinh ca kim loi lng vng hn din ra qua hai giai on :
+ Kt tinh ln mt : kim loi chuyn t trng thi lng sang trng thi c.
+ Kt tinh ln hai : kim loi trng thi c nh-ng vn c chuyn bin t chc.
Nghin cu t chc th hai l t chc thc ca mi hn, n c ngha rt ln trong
vic xc nh mi quan h ph thuc gia c tnh vi thnh phn ha hc ca mi hn v kim
loi c bn, s tc dng nhit trong qu trnh hn.
L thuyt chuyn mn hn 7
a) Vng nng chy khng hon ton (vin chy) : c kch th-c rt nh, l vng
chuyn tip gia kim loi vng hn v kim loi c bn, -c gii hn bi -ng ng nhit
lng v c. Vng ny c t chc l stenit v pha lng, kch th-c ht kim loi sau khi hn
kh mn v c c tnh rt cao.
b) Vng qu nhit : kim loi c bn b nung nng t 11000 C n xp x nhit nng
chy. Vng ny xy ra qu trnh kt tinh li (bin i th hnh). T chc ht stenit th to, c
tnh km ( dai va p v do thp, d b gy). C th ni y l vng yu nht ca lin
kt hn.
c) Vng th-ng ha : Kim loi b nung nng t 9000C n 11000C. T chc gm
nhng ht ferit nh v peclit, v th vng ny c c tnh tng hp cao (i khi cao hn kim
loi c bn).
d) Vng kt tinh li khng hon ton : kim loi b nung nng t 7200C 9000C.
Kim loi c s kt tinh li tng phn, t chc l stenit v ferit. Hai dng ht ny khng ng
u, ferit ht to cn stenit ht nh v th c tnh vng ny km hn.
e) Vng kt tinh li hon ton (vng ha gi) : kim loi b nung nng t 5000C7000C.
Kim loi qua bin dng do -c kt tinh li hon ton, t chc kim loi ng u, c tnh
tt.
f) Vng gin xanh : kim loi b nung nng t 100 0C 500 0C. Tnh cht kim loi vng
ny ni chung khng c g thay i, nh-ng nhit 400 0C 5000C xy v nit c kh nng
khuch tn vo, do vy do gim i mt t.
Kch th-c vng nh h-ng nhit ph thuc vo ph-ng php hn, ch hn, thnh
phn ha hc cng nh- tnh cht l nhit ca kim loi. Cng sut ca h quang hoc ngn la
hn kh cng ln th kch th-c vng nh h-ng nhit cng tng. Ng-c li, tng vn tc hn
(gi nguyn cng sut nhit) th kch th-c vng nh h-ng nhit s gim. Vt liu c tnh
dn nhit thp, nhit dung cng cao th kch th-c vng nh h-ng nhit cng gim ( nhit
dung l l-ng nhit cn thit lm tng nhit ca kim loi ln 10C).
1.7.4 Tnh hn ca kim loi v hp kim.
a. Khi nim :
Tnh hn dng ch mc d hn hay kh hn i vi mt vt liu c bn no ,
n l t hp cc tnh cht ca kim loi hay hp kim cho php nhn -c lin kt hn c cht
l-ng tha mn theo yu cu.
L thuyt chuyn mn hn 8
Ch-ng 2
Hn h quang tay
2.1 Thc cht, c im ca hn h quang tay.
a) Thc cht. Hn h quang tay l mt trong nhng ph-ng php hn nng chy,
dng nng l-ng ca h quang in nung nng lim loi ch cn ni n trng thi chy
sau khi kt tinh s to thnh mi hn ni cc chi tit li thnh mt khi bn vng.
a) c im. Cho n nay hn h quang tay vn -c s dng rt ph bin tt c cc
n-c k c nghng n-c c nn cng nghip pht trin bi tnh ling ng, tin li v
a nng ca n. Ph-ng php ny cho php thc hin cc mi hn mi v tr trong
khng gian. Thit b hn h quang tay d vn hnh, sa cha, bo d-ng v mc u t-
thp nht. V mi chuyn ng c bn u -c thc hin bng tay, nn cht l-ng v
nng sut hn ph thuc hon ton vo trnh tay ngh v kinh nghim ca ng-i th
hn.
(1- 4)mm
(1- 4)mm
a) b)
Ph-ng php gy h quang v duy tr h quang
2. Ph-ng php ma st (qut dim) - Hnh b
Nghing que hn mt gc v vch nh ln b mt vt hn, sau nhanh chng nhc
que hn ln cch b mt vt hn t 2 4mm, gi khong cch c nh h quang chy
n nh (hnh v).
Trong hai ph-ng php trn, ph-ng php gy h quang ma st d thao tc hn (d
dng cho ng-i mi hc ngh) nh-ng hay to vt trn b mt vt hn. Ph-ng php gy h
quang thng ng i hi thao tc phi nhanh bi v que hn rt d b dnh vo vt hn, khng
hnh thnh h quang -c
b) S chy ca h quang hn.
Nh- trn ta ni, sau khi cho que hn chm rt nhanh vo vt hn ri -a ln cao
2-4mm th pht sinh ra h quang.
S chy ca h quang ph thuc vo : in th gia hai in cc lc my ch-a lm
vic, c-ng dng in v khong cch gia hai in cc (chiu di h quang). Quan h
gia in th v c-ng dng in gi l c tnh tnh ca h quang. ng vi mt chiu di
h quang ta c c tnh nht nh. in th ca h quang ch yu ph thuc vo c-ng v
chiu di h quang, ngoi ra cn ph thuc vo nhiu tu t khc, v d nh- vt liu in cc,
cc loi kh cha trong khong khng gian ca h quang chy v loi dng in v.v...
Khi hn h quang tay, in th ch yu ph thuc vo chiu di h quang. Qua thc
nghin v -c -ng c tnh tnh ca h quang.
L thuyt chuyn mn hn 12
Trn ging Uh = f(I), Uh thay i theo ba khong dng in, tc l hnh dng
-ng cong c tnh thay i cng vi s thay i dng in.
l
U h = I.R = I h
F
Khong dng in I 80A, in th
h quang gimkhi dng in tng
ln. Nguyn nhn l lc ny cng
sut h quang cn b, tng dng
in th s tng mt ct h quang v
ng thi tng tnh dn in ca n.
-ng c tnh tnh trong khong
dng in ny l gim dn lin tc.
Do in tng trong khong 80
n 1000 A th in th h quang tr
ln khng i. Lc ny in th h I III
quang ch thay i ph thuc vo II
chiu di h quang. -ng c tnh
tnh ca h quang hu nh- song
song vi trc ca dng in v -c
102 103 Ih
gi l -ng c tnh cng, loi
-ng ny -c dng nhiu trong Hnh I-3
hn h quang tay v h quang rt n
nh.
Nu tng dng in ln trn 1000A th mt dng in trong que hn rt cao. Vt
cc v mt ct h quang khng tng -c na, mc du mt dng in t l vi c-ng
dng in, vt cc khng tng m ch mt dng in tng. Bi th in th tng v -ng
cong c tnh dc ln. Loi -ng c tnh ny dng trong hn t ng d-i lp thuc v hn
kh bo v.
.c) Qu trnh hnh thnh h quang:
Qu trnh hnh thnh h quang xy ra rt ngn (khong 1/10giy), nh-ng n c th
chia lm 4 giai on sau :
a) b) c) d)
Hnh I-1
2.2.3 Hin t-ng thi lch h quang v bim php khc phc.
H quang hn -c hnh thnh trong mi tr-ng kh gia hai in cc (Mt in cc
c th l vt hn), cho nn coi n nh- l mt dy dn mn v d-i tc dng ca mt s yu t
khc n c th b ko di v dch chuyn khi v tr bnh th-ng ta gi l hin t-ng thi lch
h quang v gy hu qu xu cho qu trnh hn.. Hin t-ng ny th-ng xy ra vi dng mt
chiu, cn vi dng xoay chiu do chiu dng in thay i lin tc nn h quang t b thi
lch.
vh vh
R= D
2 H
2
Hoc R= r
cos
r
= x360 0
R
Da vo R,dng -c
hnh khai trin.
L thuyt chuyn mn hn 17
tg = b/H; r 1 = D1/2
e = r1 /sin
C2 = H2 + b2
T hnh v ta c:
R=c+e
= r/R x 360o
Bit:
B-cvo
* Da 4 3 thng s R,e v . Dng hnh khai trin nh- hnh
4. Khai trin khuu vung gc.
Bit -ng knh hai ng khuu bng nhau v bng d
* Cc b-c khai trin:
B-c 1:
D-ng -ng knh ng v -ng trn -ng knh dca ng. Chia na -ng trn thnh 6
phn bng nhau, nh ss t 1 7. Dng cc -ng chiu sang hnh chiu ng ct giao
tuyn ti cc im 1o 7 o t-ng ng.
B-c 2:
Khai trin ng A (ng B lm t-ng t )
Chiu di khai trin bng d -c chia thnh 12 phn bng nhau nh s t gia ra.T cc
im 1o 7 o chiu xung hnh khai trin ,-c cc im 1 7.
B-c 3:
Ni cc im 1 7 theo -ng cong ta -c 1/2 hnh khai trin. ly i xng ta -c c
hnh khai trin.
Ch-ng II : Vt liu hn.
L thuyt chuyn mn hn 18
Thnh phn thuc bc que hn gm nhiu nhm vt liu khc nhau, c th chia thnh
cc nhm sau :
a. Nhm vt liu to kh :
To ra cc kh bo v kim loi vng hn khi tc dng ca khng kh. Cc cht th-ng
dng : cht hu c (tinh bt, xenlul, extrin,) hoc cc mui CaCO 3 , MgCO3 ,.v.v
b. Nhm vt liu to x :
To nn lp x ph trn b mt mi hn c tc dng bo v kim loi lng khi tc dng
ca xy, nit v tinh luyn mi hn. Th-ng dng nht l qung mangan, lmit, SiO2,
fenspat, cao lanh,v.v. x c hot tnh v chy long tt, ng-i ta cho thm vo thuc
bc hunh thch, qung titan.
c. Nhm vt liu kh xy :
Gm cc fer hp kim (FeO.Si ,FeO.Mn , FeO.Ti , FeO.Al ,). Nhng nguyn t hp
kim ca cc fer ny c i lc vi xy mnh hn st (hon nguyn st) to thnh cc xit
khng ha tan vo st m i vo x.
d. Nhm vt liu hp kim ha :
B sung cc nguyn t hp kim iu chnh thnh phn ha hc mi hn. Nhm vt
liu th-ng dng l cc fer hp kim hoc cc kim loi : Cr, Ni, Mn,
e. Nhm vt liu n nh h quang :
Dng cc nguyn t c in th ion ha thp (kim loi kim v kim th : Ca, Na, K )
hoc cc cht khc : phn, K 2CO3, n-c thy tinh,
f. Nhm vt liu xmentit ha :
C tc dng bo m bn thuc bc sau khi kh, th-ng dng nht l n-c thy
tinh, extrin.
g. Nhm vt liu to hnh :
Lm tng thm tnh do ca thuc bc bm chc ln li que, dng ph bin l :
bentnit, cao lanh, extrin,.v.v
nng cao nng sut hn, ng-i ta th-ng cho vo thuc bc mt l-ng bt st
khong d-i 60% khi l-ng thuc bc.
2.1.4 Phn loi que hn.
a). Theo cng dng, que hn -c chia thnh cc nhm sau :
- Que hn hn thp cc bon v thp hp kim kt cu.
- Que hn hn thp hp kim chu nhit.
- Que hn thp hp kim cao v c tnh cht c bit.
- Que hn p.
- Que hn gang,
b). Theo chiu dy lp thuc bc, quy -c :
D
- Que hn thuc bc mng : 1,2 .
d
D
- Que hn thuc bc trung bnh : 1,2 < 1,45 .
d
D
- Que hn thuc bc dy : 1,45 < 1,8 .
d
D
- Que hn thuc bc c bit dy : > 1,8 .
d
c). Theo tnh cht ca thuc bc c :
L thuyt chuyn mn hn 20
- Que hn loi v thuc h axit (A) : thnh phn gm xit st, xit mangan, xit silic,
fer mangan,. Loi ny c tc chy ln, cho php hn bng dng mt chiu v xoay
chiu, hn -c mi v tr trong khng gian., nh-ng c khuynh h-ng nt nng nn t dng
hn thp c hm l-ng l-u hunh v cc bon cao.
- Que hn loi v thuc h baz (B) : thnh phn gm c : CaCO3, MgCO3, hunh
thch, fer mangan, fer silic,.. Loi ny khi hn to ra kh bo v l CO v CO2, ch -c
s dng vi dng mt chiu ni nghch, mi hn t b nt kt tinh nh-ng hay gy r kh. C
th s dng hn cc loi thp c bn cao, cc kt cu hn quan trng.
- Que hn loi v thuc h hu c (O hoc C) : thnh phn cha nhiu tinh bt,
xenlul
to kh bo v vng hn. Loi que ny c tc ng c vng hn nhanh nn s dng
hn ri, hn vi dng xoay chiu hoc mt chiu.
- Que hn loi v bc h rutin (R) : thnh phn gm TiO2, CaCO3, MgCO 3, grafit, fer
hp kim, Khi hn h quang chy n nh, mi hn hnh thnh tt, t bn te nh-ng d d r
kh v nt kt tinh trong mi hn. Hn -c vi dng xoay chiu v mt chiu.
2.1 5 Mt s tiu chun v k hiu que hn.
2.1.5.1 K hiu que hn theo tiu chun Vit Nam.
a) Que hn thp C v thp hp kim thp, TCVN 3734 89.
Trong k hiu, gm 4 thnh phn nh- sau :
N 46 -3 R
(1) (2) (3) (4)
E 51 3 RR 150 1 1 H
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8)
2 : Hn mi v tr, tr v tr hn ri.
3 : Hn v tr phng, ngang v leo.
4 : Hn v tr phng (gip mi v gc).
5 : Nh- 3 v ng t trn xung.
(7) : Mt ch s ch loi ngun in, cc tnh v in p khng ti.
Bng 1
Ch s 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Cc tnh ngun + +/- - + +/- - + +/- - +
U0 (V). - 50 50 50 70 70 70 90 90 90
E 5Cr Mo V B 2 0
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)
E 19 12 2 .. R 120 1 6
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9)
Cc k hiu khc : loi v thuc bc, hiu sut p,.v.v ging nh- trong ISO 2560.
2.1.5.3 K hiu que hn theo tiu chun Hoa k AWS.
a). Que hn thp cc bon theo AWS A.5.1.
Cu trc k hiu c cc thnh phn sau :
E 70 1 4
(1) (2) (3) (4)
* Cc loi dy hn
a. Dy hn dng trong mi tr-ng kh bo v :
Khi hn trong mi tr-ng kh bo v, nhng c tnh ca qu trnh cng ngh hn ph
thuc rt nhiu vo cht l-ng ca dy. Hn trong mi tr-ng kh bo v th-ng s dng dy
c -ng knh t 0,8-2mm. m bo s n nh ca qu trnh hn cng nh- cht l-ng
ca lin kt hn i hi b mt dy hn phi sch, do dy hn th-ng -c bc lp m
ng. Lp m ng c tc dng nng cao cht l-ng b mt v kh nng chng g, ng thi
nng cao tnh n nh ca qu trnh hn.
b. Dy hn dng hn d-i lp thuc.
Cht l-ng ca lin kt hn d-i lp thuc ph thuc ch yu vo cht l-ng ca dy
hn v thuc hn. Vic la chn dy hn v thuc hn cn c vo tnh cht vt liu, cc yu
cu i vi mi hn (c tnh v iu kin lm vic ca mi hn).
Dy hn dng hn thp cc bon v thp hp kim thp khi hn d-i lp thuc l cc loi
CB-08; CB-08A, hoc dy hn mangan nh- CB-08; CB-102,.v.v. Hm l-ng C 0,12%,
nu hm l-ng ccbon cao d lm gim tnh do v tng kh nng nt nng kim loi mi hn.
-ng knh dy hn t 1,6 5mm.
c. Dy hn bt.
Cn c vo tit din ngang, dy hn c hai loi : dy hn trn (c) v dy hn bt.
Dy hn bt l mt ng kim loi, bn trong c cu to phc tp, -c in y cc vt liu
cn thit dng bt. Hn hp trong dy hn va lm nhim v dng b sung kim loi , hp
kim ha , ng thi n cn c tc dng bo v kim loi lng khi tc dng ca khng kh v
n nh h quang. T s gia khi l-ng bt vi khi l-ng v kim loi dao ng trong
khong 10 40%. Cc loi tit din dy hn bt nh- hnh v :
L thuyt chuyn mn hn 25
Cn c theo tnh cht cng vic hn, dy hn bt -c dng d-i hai hnh thc sau :
- Vi chc nng t bo v : dng trong hn h quang h.
- Vi chc nng -c bo v bng mi tr-ng b sung khc : hn trong mi tr-ng kh
bo v CO 2.
Bng 3 : Tnh cht c hc ca kim loi hn bng dy hn bt.
Tnh cht c hc
Mc dy
B (kG/mm ) 2
(%) ak (kG/mm2).
- AH1 50 21 10
- AHM - 1 42 18 8
B -1 49 22 12
BC - 3 53 21 12
- AH3 56 28 20
- AH7 52 28 18
- AH11 56 26 19
- AH9 54 29 17
- AH8 53 28 16
- AH10 54 28 16
Leo,ngang
Bng
(sp)
Trn
PA : Hn th hn bng.
PB : Hn th hn nm. PG PA PB
PC : Hn th hn ngang.
PD : Hn th hn nga nm.
PE : Hn th hn trn. HLo-45 PC
PF : Hn th hn leo.
PD
HLo 45 : Hn th nghing 450 .
PF PE
PG : Hn th hn ri.
b
c
3.3.3 Mi hn gc.
Loi lin kt hn ny -c s dng rng ri trong ch to cc kt cu mi. Ty theo
chiu dy ca chi tit m c th vt mp hoc khng vt mp. Tit din ngang mi hn
th-ng l tam gic vung cn, c cnh l k. Ty theo iu kin hn m b mt mi hn c th
li, phng hoc lm.
3.3.4 Mi hn gc ch T.
y l loi lin kt hn c bn cao, nht l i vi cc kt cu chu ti trng tnh.
Ty thuc vo chiu dy chi tit m c th vt mp thnh ng hoc khng vt mp.
F = F1 + 2F2 + F3 .
Trong : F1 = a.S.
2F2 = (S /2 F3
p)2.tg .
2
2
F3 = .b.c
3
b = a + 2(S p).tg . F1 F2
e. Tc hn.
Tc hn ph thuc vo din tch tit din ngang ca kim loi p. Nu tc hn
qu ln dn n hin t-ng hn khng ngu. Ng-c li, tc hn nh th khi l-ng kim
loi c bn v que hn nng chy qu ln, c th chy ra pha tr-c ph ln mp hn ch-a
-c nung nng gy nn li kt dnh.
L
Cng thc tnh : V h = (cm/s).
to
Trong : L l chiu di mi hn (cm).
t0 : thi gian h quang chy (s).
Ta c : G = . Ih. t0 v G = .F .L
L .I .I
suy ra : d h Vh d h (cm/s).
to .Fd .Fd .3600
+ Hn h quang tay : = (7 11)g/A.h.
+ Hn t ng : = (11 15)g/A.h.
g. Nng l-ng -ng.
Nng l-ng -ng l t s gia cng sut nhit hu ch ca h quang q v tc hn
V h , n nh gi l-ng nhit truyn vo kim loi c bn trn mt n v chiu di.
q
Cng thc tnh : qd (calo/cm) hoc (calo/mm).
Vh
0, 24.U h .I h..Fd 0,24Uh ...Fd
Ta c : qd qd .
d .Ih d
- Hn h quang tay thp C thp : = 9 g/A.h , = 7,8 g/cm3, Uh = 25V, = 0,75.
Thay vo cng thc trn ta -c : q = 15.000.F (cal/cm) hay q = 150.F (cal/mm)
- Hn t ng : Uh = 36 V, = 13 g/A.h, = 0,85 q = 150.F (cal/mm).
Nu q ln (vng nh h-ng nhit ln) s gy bin dng cong vnh nhiu v ng-c li.
h. Chiu su hn .
Chiu su hn t-ng i nh, v vy khi tnh ton ch hn ng-i ta t tnh n i
l-ng ny.
h = (0,3 0,5).r
r : l khong cch t tm ngun t n -ng ng nhit, r = 0,0112. qd
L thuyt chuyn mn hn 32
3.4.2 Ch hn mi hn gc.
Gi tr cc thng s tnh t-ng t nh- hn gip mi, ch c hai thng s l -ng knh
que hn v s lp hn -c tnh nh- sau :
a. -ng knh que hn .
k
Cng thc tnh : d 2 (mm).
2
Trong : k l cnh mi hn, th-ng ly k s (mm).
C th xc nh -ng knh que hn theo bng sau :
Bng 5
k (mm) 2 3 4 5 6-8
d (mm) 1,6-2 2,5-3 3-4 4 4-5
Ch : Cng thc trn p dng cho mi hn gc mt lp.
b. S lp hn.
Khi hn mt lp, cnh mi hn t -c k 8 mm, do khi yu cu k > 8 mm phi
tin hnh hn nhiu lp. Mun tnh -c s lp hn phi tnh -c din tch tit din ngang
kim loi p :
k2 k2
Cng thc tnh : Fd f . k y .
2 2
ky : h s k n phn li mi hn
v khe h hn. ky ph thuc vo cnh mi
hn, c th chn theo bng sau :
Bng 6
k (mm) 3-4 5-6 7-10 12-20 > 20
ky 1,5 1,35 1,25 1,15 1,1
(3) (1)
(2)
Khi hn lp 1 th-ng chn que c -ng knh d < 4mm (que hn th-ng khng c dao
ng ngang), lp 2 tr i dng que c -ng knh d 4mm.
Th t thc hin -ng hn nhiu lp theo hai ph-ng n sau :
a) b).
c. Hn mi hn ch T.
i vi loi mi hn ny th-ng sinh ra cc khuyt tt nh- : hn khng ngu, chy
cnh, hn mt cnh,v.v. Khc phc hin t-ng ny, ngoi vic la chn ch hn thch
hp, phi cn c vo chiu dy ca hai tm iu chnh gc que hn chon hp l (hnh
v).
Lp IV
Lp I 3
4
Lp II Lp III
gim bt khuyt tt sinh ra khi hn v nng cao nng sut qu trnh hn, nu vt
hn c th xoay -c th nn xoay v v tr hn bng hn (hnh v).
Que hn i thng hoc dao ng
zch zc, bn nguyt vi bin nh v
h quang ngn. Loi mi hn ny chu
ti trng va p tt nn khi ch to kt
cu ng-i ta th-ng dng kiu lin kt
hn ny.
d. Hn mi hn chng,
Loi lin kt hn ny khng tn cng chun b nh-ng tn hao nhiu kim loi, do vy
th-ng dng trong sa cha cc chi tit c, t dng trong ch to cc kt cu mi. Thao tc
thc hin mi hn ny t-ng t nh- hn lin kt gc ch T.
L thuyt chuyn mn hn 36
e. Hn mi hn c chiu di ln.
Vi cc mi hn c chiu di L < 500mm, thc hin hn t u ny n u kia.
vh
vh1 vh2
Vh
vh2 vh1
Vi nhng chi tit c chiu dy ln, mi hn di, phi tin hnh hn nhiu lp. Tin
hnh hn hon thin tng khc mt theo kiu phn on bc thang hoc phn on h dc.
f. Hn ng.
Hn ng thao tc t-ng i kh khn v kim loi lng d-i tc dng ca trng lc
lun c xu h-ng ri xung d-i. Hn ng c hai kiu : hn t trn xung (hn ri) v hn
t d-i ln (hn leo).
Khi hn t trn xung, kim loi lng d b chy trn xung pha d-i, ngu km
nn th-ng dng hn cc vt mng. Ng-c li, hn t d-i ln iu kin truyn nhit tt hn
nn th-ng dng hn cc vt dy.
to iu kin tt cho vic hnh thnh mi hn, khi hn ng c th p dng mt s
ph-ng php sau :
- Lun gi chiu di h quang ngn nhm rt ngn khong cch git kim loi lng vo
vng hn.
- S dng que hn c d 4mm v Ih gim so vi hn bng t (10 15)% gim th tch
vng hn xung.
L thuyt chuyn mn hn 37
Bng 8
S (mm) 4 5 6 9 10 12 13 15
n (khng nh hn) 2 3 4 5
S im hn nh chn theo -ng knh trong ca chi tit sao cho ph hp (bng 16
tr.13 sch CNH).
Hn mi hn vng c th thc hin theo hai cch sau :
- Chi tit quay : cng vic hn thun li hn, mi hn hnh thnh tt hn (mi hn
-c thc hin v tr hn bng).
L thuyt chuyn mn hn 38
n n n
2.3 My hn in
Yu cu chung i vi ngun in hn h quang tay. Cho bit c im cc
ngun in hn h quang tay.
Ngun in hn h quang tay cn phi tha mn cc yu cu sau y:
1) in th khng ti ca my phi cao hn in th khi lm vic, ng thi khng gy
nguy him khi s dng (U 0< 80V).
V d:
+ i vi dng mt chiu : U20 =35V-55V ; U h =20V-35V
+ i vi dng xoay chiu : U20 =55V-85V; Uh =25V-45V.
2) Khi hn th-ng xy ra hin t-ng ngn mch, nc ny c-ng dng in rt ln;
dng in ln khng nhng lm nng chy nhanh que hn v vt hn m cn ph hnh
my. Do trong qu trnh hn khng cho php dng in ngn mch I qu ln .
Th-ng ch cho php
i = (1,3 - 1,4) ih
3) My hn h quang tay phi c -ng c tnh ngoi dc ngha l I tng th U gim
v ng-c li.
4) My hn phi c c cu iu chnh dng hn, thch hp hn vi nhiu ch khc
nhau.
+ h quang chy lin tc, n nh th dng in v in p phi lch pha nhau c
nghi l dng v p khng cng gi tr 0 ti mt thi im.