1

S Kho Hn Vn Vn Php

Tc Gi : Dng nh H

I-T v T.

T l ch, t l li.

II-Nhiu li hp thnh mt cu.

Mt cu y ngha, din t hnh ng ca ch t.

III-Mt cu n gm:
Ch t + thut t + th t.

Th d:
Ng h hoan gia phi
Ti thch C-ph
Ng : ch t, h hoan : thut t, gia phi : th t.

Ch t c th l danh t hay i danh t .

Thut t c th l :
Ni thut t :
Th d: Hoa khai: hoa n.
Hoa l :ch t; khai l thut t.

Ngoi thut t :
Th d :
 2

Ng i n
Anh yu em

Ng l ch t
i l thut t
N l tn t

ng thut t : .

Th d :
Ng th Vit Nam nhn
Ti l ngi Vit Nam.

Ng : ch t ; th : ng thut t ; Vit Nam : danh t ; nhn : danh t.

Tn t c th l :
i danh t :
Danh t :

Th d :
Tha th hc sinh
N l hc sinh
Hc sinh : danh t

Tha khiu ng lai
N ku ti ti

Ng l i danh t.

Ch t, thut t, tn t u c th b tc bi nhng b tc t.
Ch t : ch ca cu
Thut t : ch hnh ng ca cu
 3

Ni thut t : thut t khng cn th t

Ngoi thut t : thut t cn th t
Tn t : b tc cho thut t 1, ch t ca thut t 2.

Tr thut t.

Th d:

N yu ht tu ma
ng mun ung ru khng ?

IV- Cu n c 2 th t.
Th d :
Ng tng tha nht bn th
Ti cho n mt cun sch.
N : th t gin tip
Mt cun sch : th t trc tip.
Cu trn c th vit li thnh:

Ng tng nht bn th cp tha
Ti em mt cun sch tng cho n.

V-Cu kp : c t 2 thut t tr ln.

1/Bnh lit phc c :
Th d :
Ng hu v y tha d hu v y
Ti c o ma, n cng c o ma

2/Tuyn trch phc c:

Th d:
Bt th m tu th lc
Khng phi l nga th l lc .
 4

3/Tha tip phc c :

Th d:
Ng tin o Hng Cng nhin hu kh Nu c.
Ti i Hng Cng trc ri sau i Nu c.

4/Tng phn phc c :

Th d :

Hn a nhn phn i tha ch ch trng n th tha bt l hi.
Rt nhiu ngi phn i ch trng ca ng nhng ng vn l i.

A-Hai thut t khng dnh dng g vi nhau.

Th d :
Lai ha kh
n v i

Ta c 4 trng hp nh sau :
1/
Tha lai ng tu kh
N n th ti i.

2/
Tha bt lai ng d kh
N khng n ti cng i.

3/
Tha bt lai ng d bt kh
N khng n, ti cng khng i.

4/
Tha lai n th ng d bt kh
N n nhng ti vn khng i.
 5

B-C trng hp cu 2 l qu, cu 1 l nhn.

Th d:
K tr nht tip o cu tu bo
Nh k! khi bt c bng, lin chy.

B tc cho danh t.

1/
Bch y
o trng
Bch : tnh t ; y : danh t.

2/
Tn ch bch y
o trng mi
Tn : tnh t b tc cho bch y.

3/
Lng iu tn ch bch y
Hai ci o trng mi.
Lng : ch s lng ; iu : ch loi.

4/
Gi lng iu tn ch bch y
Hai ci o trng mi ny.

5/
Ng ch gi lng iu tn ch bch y.
Hai ci o trng mi ny ca ti.

Nhn xt:
Ch chnh l danh t, ng sau cng, cc ch b tc l ch th t, phim
t, ch s, loi t, danh t, tnh t ng trc n.
 6

Loi t.
Loi no th phi dng loi t .
1/
Nht u thy ngu
Mt con tru.
2/
Nht tht m
Mt con nga.

3/
Nht khu k
Mt con g.

4/
Nht v l ng
Mt con c.

5/
Nht chu mc
Mt cy g.

6/
Nht can trc
Mt cy tre.

7/
Nht mai cam gi
Mt cy ma.

8/
Nht ta cung in
Mt ta cung in.
 7

9/
Nht khonh in
Mt tha rung.

10/
Nht doanh m
Mt ngi m.

11/
Nht tao phm thuyn
Mt chic thuyn bum.

12/
Nht phin mc
Mt tm g.

13/
Nht phong tn th
Mt phong th.

14/
Nht c nhn
Mt con ngi.

15/
Nht ao t
Mt con dao.

16/
Nht v khch nhn
Mt v khch.

17/
 8

Nht hi nhi
Mt lc.

18/
Nht bi tr
Mt tch tr.
Th d :
Ng kh d ht nht bi tr ma
Ti c th c mt tch tr khng ?

19/
a/
Nht trng ha nhi
Mt bc ha.
b/
Nht trng bo
Mt t bo.

20/
Nht im nhi
Mt cht.
a/
Thnh khoi nht im nhi
Mi nhanh mt cht.

b/
Thnh n minh lai c to nht im nhi.
Mi ng ngy mai ti sm mt cht.

21/
Nht h nhi
Mt cht.
a/
 9

Khn nht h nhi

Nhn mt ci.

b/
Dng nht h nhi
Dng mt cht.

c/ ,
Ng dng nht h nhi n, ch xa ho ma
Ti dng xe ng mt cht c khng?

22/
Nht song tr
Mt i a.

23/
Nht chch tr
Mt chic a.

24/
Nht lp hong u
Mt ht ng.

25/
Nht vin cng chc
Mt vin cng chc.

26/
Nht tht b
Mt tm vi.

27/
Nht bc vin
 10

Mt mnh vn.

28/
Nht gian c
Nh mt gian.

29/
Nht th n t
Mt c con gi.

30/
a/
Nht iu giang
Mt con sng.

b/
Nht iu qun t
Mt ci qun.

31/
Nht bn t in
Mt cun t in.

32/
Nht khi nhi
Cng mt lc.

33/
Nht th
Mt con qu ci.

34/
 11

Nht hng
Mt con qu c.

35/
Nht tn m
Mt con nga ci.

36/
Nht mu m
Mt con nga c.

37/
Nht lng kh xa
Mt ci xe hi.

38/
Nht gi phi c
Mt chic phi c.

39/
Nht khn si
Mt b ci.

40/
Nht b ph
Mt ci ru.

Ting s hu.
1/S t :
ng ch : ca ti
n ch : ca anh
tha ch : ca n
 12

2/S nhiu :
ng mn ch : ca chng ti
n mn ch : ca cc anh
tha mn ch : ca chng n

Nhn xt:
1/Ngi s hu ng trc, vt s hu ng sau, ch ch ng gia.
Ngi s hu + ch + vt s hu
Th d :
Ng ch th
Sch ca ti.

2/S nhiu th thm ch mn vo.

Th d :
Ng mn ch th
Cun sch ca chng ti.

3/ Ch n nu knh trng th thm b tm vo nm.

Tnh t.

I-Din t tnh cht ca danh t.

Th d : hc bn : bng en.

Nhn xt: Nu tnh t t trc danh t th l lut ngn t hc

thng xy ra. Nu t sau danh t ta s c cu tnh t.
Th d :

Na v thiu n khn thng kh bi thng
C gi nh nhn thy rt bun.

Trong th d trn ch thiu ng trc n v bi thng ng sau ch n.

 13

II.So Snh.
C 3 bc: tm tt li nh sau:
< b hn
= bng
> ln hn
A< B: AB A tiu B
A= B: AB A ng B
A> B AB A i B

S i nghch to ra 1 danh t :
cao : b cao
trng on : b di
khoan trch : b rng
i tiu : b
vn nht : nu
thut tnh : hot thut
thm thin : b su
hm m : v

2-Phn loi tnh t

C 4 loi tnh t.
a/ Tnh t nghi vn.
Th d :

N khiu thp ma danh t
ng tn g ?

b/ Tnh t ch th.
Th d :

Ng kh trng i phu na nhi
 14

Ti n nh thy thuc Trng.

c/ Tnh t ch s lng.
Th d :

Ng hu nh bn th
Ti c hai cun sch.

d/ Tnh t ch tnh cht.

Th d :

Ng mt hu a th
Ti khng c nhiu sch.

i Danh T.

1/S t:
ng : ti
n : anh
tha : n

2/S nhiu :
ng mn
n mn
tha mn

Nhng ch c
Ngi th nht:
1/ Trm : vua t xng
qu nhn : vua cc nc ch hu t xng
 15

c : vua cc nc ch hu t khim mnh l

k c km.

2/ bn ng
bn s Quan t xng
bn chc

3/ ngu huynh : ngi anh t xng vi em

ngu : ngi em t xng vi anh

4/ thim chc : t xng vi cc quan ng nghip

Ngi th nh.

1/ khanh : ting vua gi b ti (qun thn)

2/ b h : ting b ti gi vua
hong thng :

3/ in h : cc quan gi thi t, hong t.

4/ i nhn
tin sanh : ting ngi di gi ngi trn.
s ph : ting hc tr gi thy.

5/ cc h : quan di gi quan trn.

Ngi th ba.
 16

b
y

3-Phn loi i danh t.

C 4 loi.
a/ i danh t nghi vn.
Th d :

N th thy
ng l ai ?

b/ i danh t ch th.
Th d :

Gi th th
y l sch.

c/ i danh t nhn vt.

Th d :

Ng mi th
Ti bn sch.

d/ i danh t lin tip.

Th d :

Mi th ch
Ngi bn sch.

Ting ch thi gian.

kim nin : nm nay
 17

kh nin : nm ngoi
minh nin : nm ti
kim thin : ngy nay
tc thin : ngy hm qua
minh thin : ngy mai
chnh ti : by gi.

Ting ch thi gian c th ng trc hay ng sau ch t :

Th d:

N kim nin a i liu
Anh nm nay bao nhiu tui ri ?

Kim nin n a i liu
Nm nay anh bao nhiu tui ri ?

Ng kim nin tht nguyt kh
Thng by nm nay ti s i.

Kim nin ng tht nguyt kh
Thng by nm nay, ti s i.

Ng thin thin kh hc hiu
Hng ngy ti i hc.

Thin thin ng kh hc hiu
 18

Ngy ngy, ti i hc.

Ting ch ni chn.

Ng ti Nam Kinh hc Trung vn
Nam Kinh hc ti hc ting Trung Quc.

Ti Nam Kinh Ng hc Trung Vn
Nam Kinh ti hc ting Trung Quc.

C c thi gian v ni chn trong mt cu.

Ta theo th t : Ch t + thi gian + ni chn

Ng chnh ti Nam Kinh hc Trung Vn
Ti, chnh ti Nam Kinh hc Trung vn.

Chnh ti Nam Kinh ng hc Trung vn
Chnh ti Nam Kinh, ti hc ting Trung Quc.

Ting ch th.
gi ny
na kia

Th d :

Gi bn th
Cun sch ny.
 19

Na bn th
Cun sch kia.

N khn gi nht bc ha
Anh hy xem mt bc ha.

Ng gi nht th th bt hi tht bi liu
Ti ln ny khng chu tht bi na.

Cng thc : Ting ch th + loi t + danh t

Nu c ch s th cng thc s thnh:
Ting ch th + ch s + loi t + danh t.
Th d :

Gi tam bn th
Ba cun sch ny.

Na tam bn th
Ba cun sch kia.

Cc ch s :

Nht bch thp ng
Mt trm mi lm.

Nht thin linh tam ng
Mt ngn l ba mi lm.
 20

Tam nh tam phng gian
Phng s 323.

Cu hi:
C 3 loi cu:
-Cu xc nh: ng kh : ti i
-Cu ph nh : ng bt kh : ti khng i
-Cu hi :
1/Thm mt ch ma cui cu (ch ma l tr t)

Ng kh ma
Ti i khng ?
2/Thm ch bt + thut t vo cui cu:

Ng kh bt kh
Ti i hay khng ?
3/Thm ch th bt th :

Ng kh th bt th
Ti i c phi khng?

4/ Thm ch tr t ni vo cui cu (ch ni l tr t):

Ng kh n ni
Ti i, anh th sao?

5/Thay ch t bng ch thy (hi ngi);

thy kh : ai i?
 21

6/Dng thp ma hi vt :

Na th thp ma ?
Ci g ?

7/Thay ph t bng hai ch chm ma, dng hi cch thc:

Ng chm ma kh
Ti i lm sao ?

8/Dng t na nhi ni no, hi ni chn :

Ng kh na nhi
Ti i u?

9/Dng c, hi thi gian :

Hin ti c im
By gi l my gi ?
10/Dng hai ch thp ma nh cu hi.
a/nh mt i danh t :

Thp ma th trung lp quc
Th no l mt nc trung lp.

b/nh mt tnh t :

N khn thp ma th
ng xem sch g ?

11/Hi v nguyn nhn :

 22

Tha ti thin vi thp ma mt hu lai

Hm qua sao n khng n ?

12/Hi s lng :

N mn hc hiu hu a thiu hc sinh ?
Trng ca ng c nhiu hay t hc sinh ?

Ting ni ch.
S hu ch + ch + vt s hu
Th d :

Ng ch xa
Xe ca ti.

Tha mn ch i phu
Bc s ca h.

Ma ma ch th
Cun sch ca m.

Trong 3 th d trn ta u dng i danh t lm s hu ch.

Khi 2 danh t b tc cho nhau ta c th b ch.
Th d :

Trung quc a
Bn Trung Quc.

Hc sinh tc x
Nh tr ca hc sinh.
 23

Kinh kch phiu
V xem Kinh kch.

Khi tnh t l mt ch n t c th b ch ch.

Th d :

Tn a
Bn mi.

Bch y
o trng.

i th im
Hiu sch ln.

Khi danh t c lin h vi i danh t ta c th b ch ch.

Th d :
tha gia : nh n
ng : em ti
ng bng hu : bn ti

Ch ch c th thay c mt cu.
Th d:

Na th ng thuyt ch thoi
l li ti ni.
 24

Gi th n t ch t ma
y c phi l ch ng vit khng?

Trung quc bt th tha mn kh ch quc gia
Trung Quc khng phi l nc h i qua sao?

Ph t.
B tc cho thut t, tnh t , mt ph t khc gi l ph t. Ph t ng
trc tnh t, thut t, ph t.

Phn loi ph t :

C 7 loi.
1/ Ph t nghi vn.
Th d :

Ng chm ma lai
Ti lm sao n.

2/ Ph t ph nh.
Th d :

Ng bt kh
Ti khng i.

3/ Ph t thi gian.
Th d :

Ng thng kh Php quc
Ti thng i Php quc.
 25

4/ Ph t ch khng gian.
Th d :

Tha dng t th t
N dng tay tri vit ch.

5/ Ph t ch s lng.
Th d:

Du lm trng thnh ch nhn a bn lai t ngoi a
Ngi i xem Trng Thnh qu na l ngi ngoi tnh.

6/ Ph t tnh cht.
Th d :

Ng ngn ho
Ti rt khe.

7/ Ph t ng i.
Th d :

i bt khi
Xin li.

I.Trng hp ch c mt ph t trong cu.

1/ d : cng
Th d :

Ng d ho
Ti cng mnh.
 26

2/ bt : khng
Th d :

Ng bt ho
Ti khng khe.

3/ thi : rt
Th d :

Ng thi ho
Ti rt khe.

4/ ngn : rt
Th d :

Ng ngn ho
Ti rt khe.

5/ ti : nht
Th d:

Ng ti ho
Ti khe nht.

6/ : cng, u
Th d :

Ng mn ho
Chng ti u khe.

7/ thng : hay, thng

Th d :
 27

Ng thng kh Trung Quc
Ti thng i Trung Quc.

8/ ti : li
Th d :

Ng ti kh Trung Quc
Ti li i Trung Quc.

9/ hu : li
Th d:

Tc thin ba ba hu mt hi gia
Hm qua ba li khng v nh.

10/ tt : tt
Th d:

Ngn tt ngn hnh tt qu
Ni th phi ni, lm th s c kt qu.

Cng : tt nh
tt nhin

11/ phng ti : va
Th d :

N phng ti o na nhi kh liu
ng va i u ?
 28

12/ phn ngoi : ht sc

Th d :

Trung thu chi d nguyt quang phn ngoi minh lng
m trung thu, nh trng ht sc sng.
13/ khoi : sp
Th d :

Xun tit khoi o liu
Tit Xun sp n ri.

14/ m thng : ngay

Th d :

ng thin qu kh liu Xun thin m thng tu o liu
Nhng ngy ma ng l qu kh ri, nhng ngy ma Xun s n
ngay thi.

15/ na : no ?
Th d :

Ng bt tn na hu gi dng ch s ?
Ti khng tin, lm g c chuyn no nh th?

16/ th ph : hay khng

Th d :

Ng bt tri o tha kim thin th ph d lai
Ti khng bit hm nay n c li khng ?

17/ ho : tht
Th d :
 29

Thi gian qu c ho khoi xun tit hu o liu
Thi gian qua mau, ma Xun li ti ri !

18/ ho ti : may m
Th d :

Ho ti tha th bn a nhn nht h tu bt

o na v bng hu
May m ng ta l ngi a phng, ch kim mt ln l thy v
bng hu y.

19/ qui : rt
Th d ;

Gi hi t qui tho nhn h hoan ch
Thng nh ny lm cho ngi ta rt thch.

20/ cnh : cng

Th d :

Ng i cao sn cnh i i hi
Ti yu ni cao, cng yu bin ln.

21/ qu chn : qu tht

Th d :

Tha qu chn lai liu
ng qu tht n ri !
 30

Cng : qu nhin

22/ phi thng : v cng

Th d :

Lo s phi thng i hi t mn
Thy gio v cng yu tr con.

23/ phi : khng

Th d:

Ng ti ngoi a cng tc ngn ho vi thp ma phi

yu hi Thng Hi
Ti cng tc ngoi rt tt, v sao phi v Thng Hi ?

24/ ng thi : ng nhin

Th d :

Ng ng thi chnh ti khn th
Lc ti ang xem sch.

25/ ng nhin : ng nhin

Th d :

Ng ng nhin tham gia
ng nhin ti tham gia.

26/ ng din : ngay mt

Th d :

 31

Gi phong tn thnh n ng din giao cp tha

Ci th ny mong ng a tn tay cho ng y.

27/ nh th : nh th
Th d :

Nh th thng minh ch hi t ngn thiu kin
Nh th, tr con thng minh kh thy.

28/ thng thng : thng

Th d :

Ng thng thng to thng lc im khi sng
Bui sng thng 6 gi tr dy.

29/ o : ngc
o th : ngc li
Th d :

N o t liu kin ho s
Ngc li, anh lm mt vic rt tt.

N o th t liu kin ho s
Ngc li, anh lm mt vic rt tt.

30/ o : rt cc.
Th d :

Gi o th chm ma hi s
Chuyn ny rt cc l sao ?
 32

31/ bch : trng, ung ph

Th d :

Tha thuyt lai mt lai ng bch ng liu lng c

tiu thi
N ni ti m khng ti lm ti ung ph 2 gi ch i.

32/ bn : mt na
Th d :

N bn kho ti song i thng tng ti t kho

trc thp ma
ng ta na ngi vo ca s nh ang suy ngh g?

33/ bn lai : vn
Th d :

Ng bn lai tnh Trng
Ti vn h Trng.
34/ tin : bn
Th d:

a thng bn mt hu l

tu ch nhn a liu

d tin thnh liu l.
Trn t vn khng c ng, v ngi i nhiu, bn thnh ng.
 33

35/ bt dng : khi cn

Th d :

Tha lai liu n tu bt dng kh liu
N n ri, ng khi cn i !

36/ ti : mi
Th d :

Tr phi bt i v ng mn ti bt xut tho.
Tr phi tri ma ln, chng ti mi khng ra tp.

37/ i a : phn ln
Th d :

Ng mn hc hiu ch ng hc i a th bn a nhn
Bn cng hc vi ti a s l ngi a phng.

38/ a thiu : t nhiu

Th d :

Tr vin d hu mao bnh a thiu ho nht ta liu
Sau khi nm bnh vin, bnh cng bt i t nhiu.

39/ minh minh : r rng

Th d :

Minh minh th ng chm ma thuyt Ty
R rng l ng, sao ni l Ty ?

40/ mc : ch
 34

Th d :

Nhn gia ti m chnh knh s mc khai ngon tiu
Mi ngi hy ni chuyn ng n, ng ni chuyn diu na.

II. Trng hp c nhiu ph t trong mt cu

a/ d ngn
Th d :

Tha mn d ngn ho
H cng u rt khe.

b/ bt ngn : khng rt
Th d :

Ng bt hn mang
Ti khng bn lm.

Hay : bt : u khng

Ng mn bt mang
Chng ti u khng bn.

Gii t.

Ting trung gian gii thiu mt t ny ti mt t khc.

1/ b : b
Th d :

Na tiu thuyt b tiu vng t tu liu
Cun tiu thuyt b tiu vng mn mt ri.
 35

2/ : t
Th d :

minh thin khi ng quyt tm gii hng yn
T ngy mai tr i ti quyt tm b ht thuc.

3/ ng : ang
Th d :

ng tha mn hi lai ch thi hu ng d knh

tu liu
Lc h tr li th ti i ri.

4/ o : n
Th d :

Ng cn lai cng tc c bit mang mi thin o

bn d ti min
Nhng ngy gn y, ti bn lm, mi ngy n na m mi ng.

5/ cp : cho
Th d :

Lo ma ma vn ha yu cp tha t phong tn
B lo vn ha thp, mun ti vit cho b phong th.

6/ cn : vi
Th d :

 36

Tiu L nht to tu cn ng hc kh liu

Sng sm, tiu L v ng hc i ri.

7/ n : dng
Th d :

Nhn tnh bt ho ng thng thng n phng i knh

khn ng Ty
Mt nhn khng r, ti thng dng knh phng i nhn vt.

Ch thch : ng Ty, danh t kp ny c ngha l s vt.

8/ khi : t
Th d :

N khi na nhi lai
ng t ni no ti ?

9/ hng : hng
Th d :

Gi c t hng Nam khai song
Nh ny hng Nam m ca s.

10/ duyn : men theo

Th d :

Duyn nhai ti trc nht bi php quc ng ng
Men ng trng mt hng Ng ng, Php.

11/ do : do
 37

Th d :

Cu t th do t t thnh ch.
Cu l do cc t hp thnh.

12/ vu :
Th d:

Lo Trng sinh vu Thng Hi
Lo Trng sinh Thng Hi.

13/ ti :
Th d :

Tha sinh ti nht cu bt linh
C sinh nm 1980.

14/ ch : n
Th d :

Thng ch thin vn h tr a l ho c h

v s bt tri
Trn n thin vn, di n a l, hnh nh khng g l c khng bit.

15/ t tng : t khi

Th d :

T tng thng liu tiu hc gi hi t ng s

a liu
T khi hc tiu hc, thng b ny hiu nhiu chuyn.
 38

Phn Loi Gii T.

1/ Gii t ch nguyn do.

Th d :

Tha ti khc khp na th do tha kho th

tht bi liu
C y khc v c y thi rt.

2/ Gii t ch khng thi gian.

Th d :

T tng tha ch hi thi i ng tu nhn

thc liu tha
T ngy n cn con nt, ti nhn bit n.

3/ Gii t ch s s hu.
Th d :

Ng bt tri o gi c hoa ch danh
Ti khng bit tn ci hoa ny.

4/ Gii t ch phng tin.

Th d :

Tha b y thot h liu
N ci o.

Lin t.
 39

T kt hp 2 t ng loi hay 2 cu vi nhau.

1/ nhi : va
Th d :

Trng nhi khng ch vn chng mt nhn yu khn
Vn chng va di va khng mc ch chng ai mun coi.

2/ qun : d cho
Th d :

Qun n chm ma thuyt ng d yu ti th nht th
Mc ng ni th no, ti vn mun li th mt ln.

3/ hoc : hoc
Th d :

Hoc n lai hoc ng kh
Hoc anh li, hoc ti ti.

ng ngha : hoc tc hoc gi

4/ gi nh : nu nh
Th d :

Gi nh minh thin hu v ci thin kh ba
Nu nh ngy mai ma, ngy khc s i.

ng ngha :
gi nhc, gi s, nh qu

5/ ha v
 40

Th d :

Ng hu nht chch cu ha nht chch miu
Ti c mt con ch v mt con mo.
ng ngha :
d, cp, cu, ng

6/ nhn th : do .
Th d :

Tha tng mi nht so Ty trang nhn th o na

gia bch ha im.
N nh mua mt b u phc nn n tim Bch Ha.

ng ngha :
nhn nhi, nhn vi, th

7/ n th : nhng
Th d :

N th ph hu ch n th tha th bn cng ch
ng th giu c nhng n li ngho.

ng ngha: n, nhin nhi, kh th

8/ tc s : ngay
Th d :

Tc s ng hi nhn th nhi tng sinh ng hon

 41

th yu t
D c cht ngay, ti cng mun lm.

9/ tuy nhin
Th d :

Tha tuy nhin ly liu tha nhng k tc tu l
Tuy mt, ng y vn i b.

ng ngha : nhin nhi, tuy tc

10/ hung th : hn na
Th d :

Gi bn tiu thuyt ch t tng ho hung th

miu t liu ngn sinh thut
Cun tiu thuyt ny ch rt tt, hn na din t rt sng
ng.

11/ min c : phi

Th d :

T tng yu t thanh s min c bit nhn ng hi
T tng nn t r rng, khin ngi khc hiu lm.

12/ ch vu : cn nh
Th d :

Gi c tiu th nht nin lai sng to liu bt

thiu tn cng c ch vu linh tinh ch cch tn
 42

na tu cnh a liu
C tiu th ny trong nm qua sng to khng thiu cng c mi,
cn nh thay c i mi th cn nhiu hn na.

13/ ti thuyt hn na
Th d :

Thi gian d bt to ti thuyt n thn th

hu bt ho cai th tc liu
Thi gian khng cn sm; hn na, thn th ng li khng
mnh nn ngh ngi.

14/ ch yu : ch cn
Th d :

Ch yu n thuyt c i ng mn tu chiu n

ch bin
Ch cn bn ni ng, chng ti lin theo cch ca bn.

15/ ch hu : ch c
Th d :

Ch hu n kh thnh tha tha ti hi lai
Ch c ng i mi n, n mi tr li.

16/ ty tin : bt c
Th d :

Kim thin kh hon th minh thin kh ty tin na
 43

thin kh ng kh d
Ngy nay hoc ngy mai, bt c ngy no ti cng i c.

17/ s d : cho nn
Th d:

Gi c hi ngn trng yu s d yu cu ton

th tham gia
V vic ny rt trng yu cho nn yu cu ton th tham gia.

18/ thng nhc : nu nh

Th d :

N thng nhc hu khng thnh o ng gia lai

m m
Nu nh anh c rnh, mi n nh ti ni chuyn.

ng ngha :
thng s ; thng nhin ; thng

19/ v nh : tic rng.

Th d :

Chnh yu xut mn v nh thin h khi v lai liu
Chnh khi ra ca, tic rng tri li bt u ma.

Phn Loi Lin T.

C 9 loi.
 44

1/ Lin t ch nguyn nhn.

Th d :

Gi c hi ngn trng yu s d yu cu ton

th tham gia
Hi ny rt quan trng v th yu cu tt c mi ngi tham gia.

2/ Lin t ch s gi thit.
Th d :

Yu th kin o lo Trng thnh n i ng vn ho
Nu gp lo Trng, ng hy thay ti hi thm sc khe.

3/ Lin t ch thi gian.

Th d:

ng s yu bt th n ch ch dn ng na

nng tu vn hc ch o l.
Ban u nu ti khng theo li ch dn ca ng th lm sao ti
c th i vo con ng vn hc.

4/ Lin t so snh.
Th d :

Tam gia tam ng lc
Ba thm ba bng su.

5/ Lin t chn la.

Th d :

Ng kh hon th bt kh
 45

Ti i hay khng i ?

6/ Lin t tha tip.

Th d :

Gi c c t tuy nhin ngn on kh th ng

thnh liu ng bin ti ng
Cu ny tuy ngn, ti c n nm ln mi hiu.

7/ Lin t bnh lit.

Th d :

Ba ba ha ma ma ti
Cha v m u y.

8/ Lin t chuyn chit.

Th d:

Tha xut kh liu n m thng hi lai
ng ta i ri, nhng v ngay.

9/ Lin t thi thc.

Th d:

Tha tuy nhin ly liu tha nhng k tc tu l
N tuy mt ri, nhng vn tip tc i.

Phn Loi Thn T

C 5 loi :
 46

1/ Thn t biu th s tc gin.

Th d :

Hanh n d ging trc nhn ngha
H, ng cng ging nhn ngha !

2/ Thn t biu th s kinh ngc.

Th d :

A nguyn lai th n
, nguyn lai l ng.

3/ Thn t biu th s vui mng.

Th d :

Ha ha ng pht ti liu
H, h, ti pht ti ri !

4/ Thn t biu th s ku gi.

Th d :

n chm ma hi s
, c chuyn g ?

5/ Thn t biu th s hi tic.

Th d :

Ai nha bt ho liu bt kin tha liu
i chao ! Khng may ri, khng thy c y na !

Tr T : l ting tr cho ting khc.

 47

1/ ba : nh
Th d :

Gi kin s n khn trc bin ba
S kin ny ng xem xt nh.

2/ bi : ch
Th d :

Thin bt ho tu ta xa kh bi
Tri khng tt, thnh ra nn ngi xe i.

3/ ma : khng

Ng kh Php Quc ma
Ti c i qua nc Php khng ?

4/ ma : m
Th d :

N mn bt tt khch kh ma
Cc ng khng cn phi lm khch na !

5/ l : u
Th d :

Ng bt kh l
Ti chng i u !

6/ ni : nh
Th d :
 48

Gi bn th th bt th ho ni ?
Cun sch ny tt hay khng nh ?

7/ a : ch
Th d :

Ng minh thin lai bt lai a
Ngy mai, ti n hay khng ch ?

8/ oa : h

Th d :

Gi bn th n thp ma thi hu yu oa
Cun sch ny, ng mun lc no h ?

9/ nha : chi vy
Th d :

S tnh to qu kh liu hon can thp ma nha ?
S tnh sm thnh qu kh ri, cn cp lm chi ?

10/ c : nh
Th d :

Din xut khai thy liu khoi lai c
Din xut bt u ri, mau n nh .

11/ ch : ri
Th d :

 49

N mn hi lai ch
Cc ng tr li ri.

12/ ch thoi : nu nh
Th d :

Ch yu hu quyt tm ch thoi hon ph hc bt ho
Nu nh ch c quyt tm, cn s hc khng tt.

13/ c : c

Th d :

N khn c tinh s
ng nhn c rt r.

i gia hc c ngn nhn chn
Mi ngi hc c s tht.

14/ nhi d : m thi

Th d :

Thuyt thuyt nhi d bit ng nhn
Ch ni th thi, ng cho l tht.

15/ liu : ri
Th d :

Thi gian bt to ng mn ct hon liu phn ti tu ba
Thi gian khng sm, chng ti n cm xong, hy chy na.
 50

Nhn xt :
1.Phn nhiu tr t thng thuc b khu, ng cui cu, b tc cho
ch t.
2.C khi n ng trc tnh t hay thut t (th d ca mc 13)
3.ng sau thut t ca th d mc 15.

Phn Loi Tr T.

C 4 loi :
1/ Trong cu xc nh.
Th d :

Tha khiu n kh n kh tu th liu
N ku ng i, ng c i l xong.

2/ Trong cu nghi vn.

Th d :

N bt tri o ma
ng khng bit sao ?

3/ Trong cu ra lnh.
Th d :

N kh bi
ng hy i !

4/ Trong cu tn thn.
Th d :

Ho khn a
p lm !
 51

Phn II

I-Phn tch t.
Mun phn tch mt t chng ta phi bit hai iu :
1/ T v : v tr ca t trong cu.
2/ T v : nhim v ca t.
Th d :

Ha a cng nhn tu nht trng ch m l
Nhiu cng nhn sa mt con ng di.

ng trc danh t , b tc cho danh t: tnh t

ch t, lm ch cho : danh t
thut t : ng sau ch t, din t hnh ng ca ch t : thut t.
ng trc danh t b tc cho danh t : loi t
ng trc ch tnh cht ca :tnh t
ng cui cng l th t ca : danh t.

Chng ta c th p dng cch phn tch trn vo cc cu th d trong bi

ny.

II- Phn tch cu.

Ty theo thut t m ta phn loi cc cu.
Th d : Ni thut t ch c hai thnh phn :
Ch t + thut t (cn gi l v t)

Hoa khai
Hoa n
Nhn xt : y l ni thut t hon ton.
 52

Ni thut t khng hon ton. Tuy khng c th t nhng cn mt b

tc t, b tc cho ch t.
Th d :

Mc ng thnh vi ha gia
Mc ng tr thnh ha s.

Ch t + thut t + b tc t

ng thut t. Th d :
Thut t : th : l
hu : c
tng : ging

Ng th mc ng
Ti l mc ng.

Ngoi thut t cn c th t (cn gi l tn t)

Ta phn ra 3 trng hp
1/ B tc t l mt thut t.
Th d:

Ng khiu tha lai
Ti ku n ti.
Ng l ch t
Khiu l thut t
Tha l tn t
Lai l b tc t b tc cho tha.

2/ B tc t l mt cu.
Th d :

 53

Ng thnh tha ngt phn

Ti mi n n cm.
Ng l ch t
Thnh l thut t ca ng
Phn l b tc t ca ngt.

3/ B tc t l mt tnh t.
Th d :

Ng thuyt tha phiu lng
Ti ni c y xinh.

Ng l ch t
Thuyt l thut t
Tha l tn t
Phiu lng l tnh t b tc cho tha.

Tr thut t.
Th d :

Lo s yu nhn chn gio hc sinh yu nhn chn hc
Thy gio bit dy, tr phi bit hc.

Lo s l danh t, l ch t.
Yu l tr thut t, b tc cho nhn chn
Nhn l thut t, l thut t ca lo s.
Chn l tnh t, b tc cho gio.
Gio l danh t, b tc cho nhn.
Cng lm nh vy vi phn sau ca cu.
Hc sinh l danh t, l ch t.
Yu l tr t, b tc cho nhn chn
Nhn l thut t, thut t ca hc sinh.
Chn l tnh t, b tc cho hc.
Hc l danh t, b tc cho nhn.
 54

Cu kp c th c lp vi nhau nh ta ch trn (4 trng hp),

nhng cng c th lin h vi nhau theo s phn tch c in nh sau :

1/So snh gia hai cu:

Tha ngt phn ho tng miu ngt ng t ch
C ta n cm ging nh mo n c.
Cu chnh : tha ngt phn
Cu ph : ho tng miu ngt ng t ch.

2/Cu ph trong phm vi no :

Ng ngn thiu kh khn in nh tr phi hu ngn ho ch.
Ti t i xem phim, tr phi c phim hay.

3/Cu ph ch duyn c :

Nhn vi h v, ng hi c vn
V tri ma, ti v mun.

4/Cu ph l gi thuyt :

Gi nh tha bt lai ng bt tu liu
Nu n khng ti, ti cng khng i .

5/Cu ph ph thuc vo thi gian :

ng o nhn gia ngt hon liu n ti lai
Ch khi ngi ta n xong ri ng mi ti.

6/Cu ph ch s nhng b :

 55

Gi kin ng ty ngn bt thc kh th gi tin thi qu liu

Vt ny tuy tt, nhng gi qu mc.

S phn tch c in t m thnh 6 loi cu ph, nhng chi tit qu, kh

nh. Chng ta ch cn mt tiu chun l l cu chnh v cu ph.
Cu chnh : khng b tc cho mt cu no.
Cu ph : b tc cho cu chnh.

tr li cc cu hi : ci g, khi no, u, cch no u l nhng cu

ph.
1/
Ng bt ng chm ma du vnh
Ti khng bit bi th no ?

Cu chnh : ti khng bit

Cu ph : bi th no.

2/
Ng bt tri o thp ma thi hu yu xut pht
Ti khng bit lc no nn xut pht.

Cu chnh : Ti khng bit

Cu ph : lc no nn xut pht.

3/
Tha mt hu thuyt yu thng na nhi kh
Nng khng ni mun i u.

Cu chnh : Nng khng ni

Cu ph : mun i u.
4/
Ng kh thng im mi th
Ti i n tim mua sch.
 56

Cu chnh : mua sch

Cu ph : Ti i n tim.

Gii :
hnh l mt ng thng, trn ng thng l cc phn t chnh ca
cu, phn ph nm di.

Th d 1 : Ch t thut t

Hoa khai
Hoa n

Hoa : ch t
Khai : thut t, l 1 ni thut t.

Th d 2 :
Ch t thut t b tc t

Ng th hc sinh
Ti l hc sinh

Ng : ch t
Th : ng thut t
Hc sinh : b tc t, danh t

Nhn xt : hc sinh l b tc t ch khng phi l th t v ng sau

thut t Th.

Th d 3 :

Ch t thut t b tc t

Mc ng thnh vi ha s
 57

Tr chn tru thnh ha s

Mc ng : ch t
Thnh vi : thut t
Ha s : b tc t.

Nhn xt : ha s l b tc t ch khng phi l th t, v thnh vi l ni

thut t khng hon ton.

Th d 4 :
a/ Ch t thut t th t

Ng i n
Anh yu em.

b/ Ch t thut t danh t

Ng ty xa t
Ti ra xe

Nhn xt : Trong a/ N l i danh t

Trong b/ xa t l danh t.
C n v xa t u l th t.

Th d 5 :
Ch t thut t th t 2 th t 1 (tnh t)

Ng cp n tn tin
Ti cho ng tin mi.

Ng : ch t
Cp : thut t
N : th t gin tip, i danh t
Tn tin : th t trc tip, danh t.
 58

Nhn xt : Ch c Tn l tnh t b tc cho danh t Tin.

Th d 6 :

Ch t thut t b tc t tr t

ph t

N mt hu bng hu ma
ng khng c bn b sao ?

N : ch t
Mt : ph t
Hu : thut t
Bng hu : b tc t
Ma : tr t.

Nhn xt : Bng hu l mt b tc t ch khng phi l mt th t v

n t sau thut t hu.

Th d 7 : Ch t thut t th t

ph t gii t

Ng bt tr ti Bc Kinh.
Ti khng tr Bc Kinh.

Ng : ch t
Bt : ph t
Tr : thut t
Ti : gii t
Bc Kinh : th t.
 59

Th d 8 :
Ch t thut t th t

Tnh t ph t ph t tnh t

Ha a cng nhn chnh ti tu nht iu ngn trng kiu
Nhiu cng nhn sa mt cy cu di.

Ha a : Tnh t
Cng nhn : ch t
Chnh ti : ph t
Tu : thut t
Nht iu : loi t
Ngn : ph t
Trng : tnh t
Kiu : th t.

Th d 9 :
Ch t thut t tn t b tc t

Ng thnh n ngt phn
Ti mi ng n cm.

Ng : Ch t
Thnh : thut t
N : tn t
Ngt : thut t
Phn : th t.
Nhn xt : N gi l tn t v ngoi nhim v lm b tc cho thut t
Thnh, cn lm ch t cho thut t ngt.

Th d 10 :
Ch t thut t th t(2) th t(1)
 60

a/
Ng tng tha nht bn th
Ti cho n mt cun sch.

b/
Ng tng nht bn th cp tha
Ti a mt cun sch cho n.

Ng : ch t
Tng : thut t
Tha : th t gin tip
Cp : gii t
Nht bn th : th t trc tip.
Th d 11 :
Ch t thut t b tc t

Gii t

Ng thuyt c mn
Ti ni chm.

Ng : ch t
Thuyt : thut t
c : gii t
Mn : b tc t.

Nhn xt : Mn l b tc t ch khng phi l th t v n l tnh t.

Th d 12 :
Ch t thut t tn t b tc t

Ng khiu tha lai
Ti ku n ti.
 61

Ng : ch t
Khiu : thut t
Tha : tn t v va b tc cho thut t Khiu va lm ch t cho thut t
Lai.
Lai : b tc t cho ch t Tha.

Th d 13 :
Ch t thut t tn t b tc t

Ng thnh tha ngt phn
Ti mi n n cm.

Ng : ch t
Thnh : thut t
Tha : tn t
Ngt phn : b tc t.

Th d 14 :
Ch t thut t th t b tc t

Ng h hoan tha lo thc.
Ti thch n tht th.

Ng : ch t
H hoan : thut t
Tha : th t
Lo thc : b tc t, b tc cho Tha.

Th d 15 :
Ch t thut t th t ch t (2) thut t th t

Lin t ph t ph t gii t
 62

Nh qu minh thin h v ng tu yu lu ti gia l
Nu ngy mai tri ma, ti lin li nh.

Nh qu : lin t
Minh thin : ch t, danh t
H : thut t
V : th t, danh t
Ng : ch t (2)
Yu lu : thut t
Ti : gii t
Gia l : th t

Nhng cch t cu c bit.

1.Tnh t t sau danh t :

Gi c bi t ngn kt thc ch chm ma ph liu ?
Ci ly ny rt chc, lm sao li b ?

Bi t : danh t
Chm ma : tnh t.

2.Ph t ng sau thut t :

N thnh minh bch ng ch cnh t ma
ng c nghe r ti khng ?

Thnh : thut t
Minh bch : ph t.

3.Danh t t sau mt thut t coi nh ph t.

a/Ngay sau thut t :
 63

Ng tu l
Ti i b.

Tu : thut t
L : danh t coi nh ph t.

b/Cch gii t :

Ng tr ti Ty Cng.
Ti tr ti Saigon.

Tr : thut t
Ty Cng : danh t, coi nh mt ph t.

4.Th t t trc thut t :

a/Th t t trc ch t :

Php t ng thuyt c ngn ho
Ti ni ting Php rt kh.

b/Th t t sau ch t :

Ng Php t thuyt ngn ho
Ting Php ti ni rt kh.

Thng thng th t t t sau thut t, nh sau :

Ng thuyt Php t thuyt c ho.
Ti ni ting Php rt kh.

5.Thut t khng thut tc thut ca ch t m lm cc vic khc gi l

tn thut t :
 64

a/Lm ch t :

Ta, lp, bt an
Ngi, ng, u chng yn.

b/Lm tnh t :

Lai ch nhn th thy
Ngi n l ai ?

c/Lm ph t :

Tha vi tiu trc thuyt
Nng mm ci ni.

Kt lun : Php t cu Hn vn c nhiu cch, nhng chng ta l

nhng ngi ngoi quc hc Hn vn th c theo cch thng thng,
ngha l c theo th t :
Ch t thut t th t
Sau , thm cc b t vo theo quy c ch chnh t cui cng.

Nhng c im ca vn php Trung Hoa.

Cng nh mi vn php c nhng c tnh ring. Vn php Trung Hoa

cng vy, cng c nhng c im m ta phi chp nhn. V l s kho
nn chng ti ch nu ra nhng iu s lc m chng ti nhn thy khi
lc kho vn php ch Hn.

1/Bt v v : bt v v cng c ngha l khng, nhng bt c ngha

tng i, cn v c ngha tuyt i. Th d c th bt ti v hi ha,
nhng c ti v ca ht, nhng v ti th khng c ti cn g c.
 65

2/Nhn thc v tri o : c hai u c ngha l bit, nhng nhn thc l

bit v con ngi, cn tri o l nhn bit v s vt.
Th d :

Ng nhn thc tha
Ti bit n.

Ng bt tri o tha ch s
Ti khng bit chuyn ca n.

3/Nng v kh d : u c ngha l c th, nhng th ph nh th ta

dng (bt nng) ch khng th dng (bt kh d).

4/ng v Ty : l hai danh t ch phng hng nhng khi hp li

ng Ty l mt danh t ch s vt.
Th d :

Gi th thp ma ng ty
y l ci g ?

5/Tnh ch h cn khiu ch c tn.

Th d :

Ng tnh inh
Ti h inh

Ng khiu inh Nguyt Vn
Ti tn inh Nguyt Vn.
 66

6/Khai v khai : cng c ngha l m, nhng m sch, m t in th

ch dng khai, cn m TV, m ca th dng khai hay khai u
c c.
Th d :

B n kha bn ch nht trng khai
M trang mt ca sch ng ra.

7/Mt ting ty theo ch ng ca n m c nhng nhim v khc nhau.

Th d 1 :

Gi th n ch ma
y c phi l ca ng khng ?

Th d 2 :

Gi th th ng ch
Cun sch ny l ca ti.

Th d 3 :

Gi nhi ch ng ty chm ma gi ma qu
y ci ny lm sao qu vy ?

Trong 3 th d trn gi th d 1 l i danh t, th d 2 l tnh t, v

trong th d 3 l ph t.

8/Bt ti v mt ti : c 2 u c ngha l khng ti, nhng bt ti ch

ch t khng th thay i, tri li mt ti ch ch t c th thay i.

Th d 1 :

 67

Quy thp bt ti gi l
Thp ra khng ni y.

Th d 2 :

Tha mt ti gia
N khng c nh.

9/Ting lp li : S lp li to nn ch mi.
Th d : mi ngi
mi ngy

To nn ch gi mi : ca ca : anh

Lm nh i : khn khn : xem coi

Lm linh thut :
D tnh tnh ch nhng ng tng o tha
m tnh lng lm ti ngh n nng.

10/C v a thiu : cng c ngha l bao nhiu., nhng c t hn 12 v c

dng hi gi; a thiu nhiu hn 12.

Th d 1 :

Gi nhi hu c c nhn
Ni y c my ngi ?

Th d 2 :

Hu a thiu Trung quc nhn
C bao nhiu ngi Trung Quc ?
 68

11/Tu v ti :
-Nu n sm th ta dng tu
-Nu n tr th ta dng ti.
Th d : Gi phi n l 9 gi, nhng 8 gi n n, ta ni :

Tha bt im tu o liu
8 gi n n ri.

Nu 10 gi n mi n th ta s ni :

Tha thp im ti o
10 gi n mi n.

12/Tc v t : cng c ngha l lm, nhng tc dng khi tc vn ()

hay tc khc () , cn t () lm cc vic c th.

Th d 1 :

Ng t nht c trc t
Ti lm mt ci bn.

Th d 2 :

Ng t nht thin tc vn
Ti lm mt bi vn.

13/Thp ma () v na () : cng c ngha l no, nhng thp ma ch

loi no, cn na ch mt ci trong mt loi.

Th d 1 :

N khn thp ma th
ng xem sch no ?
 69

Th d 2 :

N khn na th
ng xem cun sch no ?

14/Lo () ngoi ngha l gi cn c ngha khc.

Th d 1 :

Lo i lo nh
Anh c Anh hai

Th d 2 :

Lo b tnh
Ngi dn

Th d 3 :

Lo h
Con h.

15/Cn phi c loi t trong trng hp no ? C 2 trng hp

a/ Gia mt ting tnh t ch nh v mt danh t :

Gi c nhn th ng ca ca
Ngi ny l anh ti.

b/Gia mt tnh t s lng v danh t :

Tam c nhn
Ba ngi.
 70

16/Ph t v Bt. Coi 2 th d sau y :

Th d 1 :

Tha nhn bt th Trung Quc nhn
H u khng phi l ngi Trung Quc.

Th d 2 :

Tha nhn bt th Trung Quc nhn
H khng phi u l ngi Trung Quc.

Nhn xt :
Bt++thut t
+bt+thut t
Ph t 1 b tc cho ph t 2.

17/ Gi thit : dch ch Nu ta c nhiu cch :

. . .
Yu th tu

. . .
Nh qu tu

. . .
Gi nh tu

. . .
Gi s tu
Th d :

Nh qu n nng lai tu ho liu
 71

Nu, ng c th ti th tt ri.

Ta c th thay nh qu bng gi nh, gi s, yu th.

18/iu kin :
din t : khng k . . . u; ta c th dng :
. . . : bt qun . . . .
. . . : bt thuyt . . .
. . . : v thuyt . . .
Th d 1 :

Bt qun tha chm ma thuyt ng bt kh
Bt k n ni th no, ti u khng i.

Ta c th thay bt qun bng bt thuyt, hay v thuyt.

dch : ch cn . . . th , ta c th dng :
. . . : ch yu . . . tu
. . . : ch yu . . . ti
Th d 2 :

Ch yu n nguyn tha tu lai
Ch cn ng nguyn , n li n.

Ta c th thay tu bng ti.

Ta cng c th dng :
. . .
Tr phi ti

. . .
Tr phi ph tc
 72

Th d :

Tr phi tha ng tha ti p t
Tr phi n ng , ti mi k.

19/Gii thch :
a/ tc

X hi tc hc hiu.
X hi l trng hc.

b/ tu th

Tu th thuyt

Th d :

Tha ngt bo liu tu th thuyt bt nng ti ngt liu
N n no ri l ni n khng th n na.

c/ nh
l nh
Th d :

Nht kin nh c.
Mi gp nh bn c.

20/Nguyn c :

a/ . . .
Nhn vi s d
 73

Th d :

Nhn vi mt thnh ng s d ng t thc liu
Nhn v khng nghe hiu nn ti lm sai.
Ta c th thay th nhn vi bng do vu .
b/ nhn th
nhn nhi
Th d :

Ng nhn thc tha a nin liu nhn nhi ngn liu gii tha.
Ti bit n nhiu nm ri v hiu n.

c/ tng nhi.
Th d :

Tha vi th tc liu tam nin ch nghin cu tng nhi

hu liu b c .
N nghin cu 3 nm ri cho nn n nm vng vn .

d/ kh kin :
Th d :

Gi o tha ton bt xut lai kh kin lo s

d bt th thp ma ng.

o ny ng ngh khng ra, hin nhin l khng phi ci g

gio s cng hiu.

21/Mc ch :
 74

a/ ho .
Th d :

Tha ti phc tp ho kho nht c ho thnh tch.
N hc n c thnh tch tt.

b/ vi liu.
vi ch th.
Th d :

Vi liu kho i hc tha chnh thin ti gia phc tp
thi i hc, n nh c ngy hc n.

Trong cu tng t nh cu ny ta c th thay vi liu bng vi ch th.

c/ min c.
Th d :

Khoi hi gia ba min c n ma ma bt cao hng
Mau v nh, ko m bn khng cao hng.

22/ Va.
a/ . . . hu . . . hu.
Th d :

Gi c hi t hu hi t hu hi ton
Cu nh ny va bit vit va bit lm tnh.

b/ . . . k . . . hu.
Th d :

Tha k th ho nhn hu th ti t.
 75

N va l ngi tt, va c ti.

c/ . . . nht bin . . . nht bin

Th d :

Tha nht bin ht tr nht bin khn bo
N mt mt ung tr, mt mt xem bo.

d/ . . . nht tc . . . nht tc
Th d :

Nht tc vi n mn nh tc vi i gia
Mt v cc ng, hai v mi ngi.

23/Sau :
a/ nhin hu
vu th
tip trc
Th d :

Tha b th phng h nhin hu tin liu tr phng
N b sch xung, sau tin vo nh bp.

b/ khc
Th d :

Tha ngn kch ngt khc thuyt bt xut thoi lai
N rt khch ng nn ni chng ra li.

24/Tin trin.
a/ . . . bt n . . . nhi th
Th d :
 76

Tha bt kh kh liu Bc Kinh nhi th kh liu T Xuyn
N khng nhng i Bc Kinh m cn i T Xuyn.

b/ . . . bt n . . . phn nhi
Th d :

Phong bt n mt nh phn nhi cnh i liu
Gi chng nhng khng ngng li cn ln hn na.

c/ . . . thng th . . . h hung
Th d :

Ng thng th bt hnh h hung th n
Ngay ti cng khng lm c hung chi l ng.

d/ tnh th.

Th d :

Tha lai liu tnh th i liu hi t lai
N n, cn mang tr con ti na.
e/ thm ch.
Th d :

Trung Quc n thm ch Vit Nam tha kh liu
Trung Quc, n , thm ch Vit Nam n cng i ri.

23/ D :

a/ . . . tuy nhin . . . kh th
Th d :
 77

Tuy nhin ph mu bt cao hng kh th tha mn hon

th kt hn liu
D cha m khng bng lng, h vn kt hn.

b/ . . . tn qun . . . kh th
Th d :

Tn qun h v n th i gia lai liu
D tri ma, nhng mi ngi vn ti.

c/ . . . tc s . . . d.
Th d :

Tc s n d tin mt can qu d kh d thc thc
D lc trc ng khng lm qua, nhng cng th coi.
d/ . . . c nhin . . . d.
Th d :

Tha thuyt c nhin hu o l thuyt a liu d bt ho
N ni c nhin l c l, nhng ni nhiu th khng tt.

e/ . . . tu th . . . d.
Th d :

Tu th lo s d gii bt xut gi o lai
D l gio s cng khng gii ra o l .

f/ . . . tng nhin . . . d.
Th d :
 78

Tng nhin thuyt liu nht thin bin d mt hu dng
D c ni mt ngn ln cng v dng.

26/La chn :

a/ . . . hoc gi . . . .
Th d :

N lai hoc gi tha lai hnh
ng n hoc l n n u c.
b/ ph tc.
Th d :

Minh thin lai ba ph tc tu hu thin lai
Ngy mai n, nu khng th ngy sau .

c/ bt nhin.
Th d :

Ng hu s bt nhin tu cp n in thoi liu
Ti c chuyn nu khng gi in thoi cho ng ri.

d/ . . . bt th . . . tu th.
Th d :

Bt th Php t tu th Trung vn
Khng l ting Php th l Trung Quc.

27/Khi c nhiu a danh th ta sp t t ln ti nh, ngc li vi Vit

t ta xp t nh ti ln.
Th d :
 79

Trung Quc Bc Kinh Thin An Mn
Thin An Mn Bc Kinh, Trung Quc.

28/Nu cu c yu t thi gian, khng gian, v trng hp hnh thut th

ta c theo th t : thi gian khng gian hnh thut.

Th d :

Ng tin thin ti Bc Kinh khn liu Trng Tam
Ngy trc ti Bc Kinh ti li thm Trng Tam.

29/Thut t trong Hn vn khng bin i theo thi gian nh thut t

trong Php vn. V vy mun ch thi gian th ngi ta phi dng nhng
t ch thi gian :
Th d :
kh nin : nm qua
kim nin : nm nay
minh nin : nm ti
h ng : x tra
vn thng : bui chiu . . . v . v .

a/Qu kh:
1.Ta dng t liu ch thut tc lm xong.
Th d :

Tha lai liu
N n ri.

2.Dng qu ch mt ln hay nhiu ln xy ra.

Th d :

 80

Tha kh qu Nht Bn
ng ta qua Nht.

b/Hin ti dng :
1.Chnh , ti , chnh ti , ni , chnh ti . . . ni . . .
.
Th d :
1/
Tha mn chnh binh binh cu
Chng ang chi ping pong.

2/
Tha ti khn tiu thuyt ma ?
N ang xem tiu thuyt sao ?

3/
Tha chnh ti thng kha
N ng c lp.

4/
Tha ngt phn ni.
N n cm sao ?

5/
Tha chnh ti t thp ma ni
N ng lm g ?

2.Dng trc sau thut t .

Th d:

Kim thin tha xuyn trc nht kin ngn ho khn ch mao y
Hm nay, nng mc mt b o len rt p.
 81

c/Tng lai dng :

1/ tu yu.
Th d :

ng thin tu yu o liu
Nhng ngy ma ng sp ti ri.

2/ khoi yu.
Th d :

Thin kh khoi yu lnh liu
Tri lnh s ti mau.

30/Thut t: Thut t l nhng ting m t ch t . Ngi ta phn bit :

1.Thut t danh t : ting m t ton l lng t danh t.

Tha thp tam tu.
Nng 13 tui.

Tha : i danh t
Thp tam : lng t
Tu : danh t.

2.Thut t tnh t : ting m t ch t l tnh t:

Na kin y phc bt thi ho.
B y phc khng tt lm.

Ch t : y phc
Tnh t : ho.
 82

3.Thut t thut t :

Ng hc tp tha cng tc
Ti hc tp, nng cng tc.

Ng : ch t
Hc tp : thut t
Tha : ch t
Cng tc : thut t.

31/B tc cho thut t : Nh chng ta bit, ta dng ph t ng trc

thut t b tc cho n. t sau, nu dng thut t th ta s chia ra 3
trng hp :
a/Thut t th 2 l mc ch ca thut t 1 :

Ng kh Php Quc ngon
Ti i Php chi.

b/Thut t 2 ang tin hnh cch thc ca thut t 1 :

Ng dng Php t m thoi
Ti dng ting Php ni chuyn.

3/Ta phn bit 2 trng hp :

a/Thut t 2 khng c tn t:

N hu tiu thuyt khn ma
ng c tiu thuyt xem khng ?

b/Thut t 2 c tn t :

Ng hu c c vn yu vn n
Ti c vi vn mun hi ng.
 83

4/Thng thng thut t 2 ta thng dng :

a/ khai.
Th d :

c t l thi nhit liu n khai khai song h ba
Nh nng qu, ng m ca s i.
b/ ti.
Th d :

N ta ti na nhi.
ng ngi ch no ?

c/ o.
Th d :

Kim thin tha hi o liu H Ni
Hm nay nng tr v H Ni.

d/ tr
Th d :

Cp n duyn bt n tr bit trch liu
Cho my bt ch, cm ly, ng nm i.

e/ trc.
Th d :

Ng mt hu bt trc na bn t in.
Ti cha kim ra cun t in .

f/ thng.
 84

Th d :

Xuyn thng kin y phc ba
Mc thm b y phc nh.

g/ kin.
Th d :

Ng khn kin liu
Ti thy ri.

h/Ta dng thut t lai khi thut t n ngi ni, dng thut t
kh khi thut t i t ngi ni.
Ta c bng sau khi kt hp vi cc thut t :
thng, h, xut, hi .

Thng H Xut Hi
Lai Thng Lai H lai Xut lai Hi lai
Kh Thng kh H kh Xut kh Hi kh

Th d :
1.
N xut lai n ch chiu phiu cp ng khn khn
Mang nh ng ra, ti xem no !
2.
Tha hi tc x kh liu.
N i v nh tr ri.

i/Sau thut t c l thut t :

N mn cao hng c khiu nha xng nha
Cc ng cao hng n nhy ht !
 85

L c cu thut t

Hi t mn cao hng c khiu liu khi lai.
Bn tr cao hng n ni bt u nhy cng ln.

L tnh t :

N thuyt Php vn thuyt c ngn ho
N ni ting Php rt gii

L c cu tnh t :

Tha thuyt Php t thuyt c cn Php Quc nhn nht dng khoi.
Ni ting Php, n ni nhanh nh ngi Php.

32/Thnh t : L mt nhm ting m c nhn khi quan st mt s vic

ghi li nhng kin ca mnh. Chng ta ch nu ra 10 th d :

1-
Kin t bt cu
Thy cht khng cu.

N mn bt nng kin t bt cu
Cc ng khng th thy cht khng cu.

2-
C mc v thn
Nhng mt khng ngi thn.

Tha cng o M Quc c mc v thn
 86

N va n nc M, khng ngi thn thch.

3-
Nht biu nhn ti
p trai

X
X th nht biu nhn ti.
X rt p trai.

4-
Bch ngt bch tr
n khng.

Ng ti bng hu gia l bch ngt bch tr
Ti nh bn, n khng, khng.

5-
Mt mt v vn
V danh

Tha th nht c mt mt v vn ch din vin
C ta l mt din vin v danh.

6-
Mc danh k diu
Khng hiu c hay l Khng th c.

Tha gi c nhn chn th mc danh k diu
 87

N l ngi khng th hiu c.

7-
Nhp tnh nhp l
Hp tnh, hp l.

Tha thuyt ch thoi nhp tnh nhp l
Li n ni hp tnh, hp l.

8-
D d k nht
Ngy m

Tha d d k nht a cng tc.
N lm vic ngy m.

9-
Bt tri bt gic
V thc

Tha ta na l khn th bt tri bt gic a thy trc liu
N ngi xem sch, v thc ng ri.

10-
Tng u o v
T u n cui

Gi bn th ng tng u o v khn liu nht bin
Cun sch ny, ti xem mt mch t u n cui.
 88

33/ Cu hnh bc thang :

Bch qun t

Cu ch bch qun t

Lng iu cu ch bch qun t

Gi lng iu cu ch bch qun t

Ng ch gi lng iu cu ch bch qun t.

Qun trng
Qun trng c
Hai ci qun trng c
Hai ci qun trng c ny
Hai ci qun trng c ny ca ti.

Nhn xt :
1.Hnh thang ny biu th v tr b tc cho danh t,
2.Danh t trong Hn vn lun lun ng cui.
3.Theo th t ta c th sp:
a.Tnh t s hu (ng ch)
b.Ting ch th (gi)
c.Lng t (lng)
d.Loi t (iu)
e.Tnh t (cu ch bch)
f.Danh t (qun t)

4.Nhm t ny c th lm ch t hay tn t.

34/Cu hnh thp :

 89

Khai

Khai tm

Ng ngn khai tm

Ng hin ti ngn khai tm

Ng hin ti a ma khai tm

Ng hin ti a ma ch khai tm

Ng hin ti ch tm tnh th a ma ch khai tm.

M
Thoi mi
Ti rt thoi mi
Ti hin ti rt thoi mi
Ti hin ti, bit bao thoi mi
Ti hin ti tm tnh bit bao thoi mi.

Nhn xt :
1.Mi cu di li thm mt , thm ch mi
2.Cho chng ta bit v tr ca ch thm vo.

35/ hu v ti, cng c ngha l li nhng khc ch hu l

ch mt vic xy ra li xy ra, cn ti ch mt vic s xy ra.
Th d 1 :

Kim nht ng hu lai liu
Hm nay, ti li n.
 90

Th d 2 :

Ng hi gia kh minh nht ti lai
Ti v nh, ngy mai li ti.

36/ Cng mt danh t m c nhiu loi t, thnh ra c khc nhau v

ngha.

Th d 1 : khc nhau v s lng.

Nht bn th
Mt cun sch.

Nht b th
Mt b sch.

Th d 2 : khc nhau v hnh dng

Nht khi nhc
Mt cc tht.

Nht phin nhc
Mt ming tht.

Th d 3 : khc nhau v phm vi

Nht trng bo ch
Mt trang bo.

 91

Nht phn bo ch
Mt t bo.

Th d 4 : khc nhau v tnh cm

Nht v cng nhn
Mt v cng nhn.

Nht danh cng nhn
Mt tn cng nhn.

37/ Hai danh t t k nhau trong Hn vn ch trc b tc cho ch

sau :
Th d 1 :

Hoa ch
Giy hoa

Th d 2 :

Ch hoa
Hoa giy.

38/ bn : l mt na.
Nhng :
Tam on bn phn
Ba chn ri cm

Khc vi :

Tam c bn on
Ba na chn : mt chn ri.
 92

Th d :

Mi to xan ng ngt tam c bn on
Mi bui n sng, ti n mt chn ri.

Bi kim :

p dng cc kin thc thu lm c c gi hy n li bng bi

kim sau :

1/Tm nhng ting i danh t ch th trong cc cu sau y :

a.
Na th ng mn lo s
l gio s ca chng ti.

b.
Gi th thy ch th
y l sch ca ai ?

c.
Thy bt mang
Ai chng bn ?

2/Tm danh t chung trong cc cu sau :

a.
Ng ht tr
Ti ung tr.

b.
Tha mn bt hp yn
H khng ht thuc.
 93

c.
Lo s khn th ma
Thy gio xem sch phi khng ?

3/Ch ra cc danh t ring :

a.
Vng tin sinh n ht tr ma
Vng tin sinh, ng ung tr khng ?

b.
inh thi thi thnh tin
B inh, mi b vo !

c.
C tiu th thnh ht tr
C C, mi ung tr !

4/Ch ra cc con s trong cc cu sau y (tnh t ch s lng) :

a.
Ng hu tam c lo s
Ti c ba gio s.

b.
Na nhi hu nht c th im
Ch c mt tim sch.
c.
Trung vn h hu nh c lo s
Khoa ting Trung Quc c hai v gio s.

5/Ch ra hai b tc t cho thut t :

a.
 94

Tha hon ng th
N tr ti cun sch.

b.
Lo s cp hc sinh t in.
Gio s cho hc sinh t in.

c.
Thy gio n mn Hn t
Ai dy cc ng ch Hn ?

6/Ch ra cc loi t trong cc cu sau :

a.
N mn hu c bn th
Cc ng c bao nhiu sch ?

b.
Tha hu nht trng bo
N c mt t bo.

c.
Ng hu lng trng phiu
Ti c hai v.

7/Ch ra nhng ting s hu :

a.
Gi th n ma ma ch th
y l cun sch ca m n.

b.
Gi th ng ch th ma
y c phi l cun sch ca ti khng ?
 95

c.
Na trng a th tha ch a
Bn a l bn ca n.

8/ Ch ra cc ting ch thi gian :

a.
Ng ch thin ht ngn a gi ph
Mi ngy ti ung c-ph rt nhiu.

b.
N vn thng hu thi hu thp im min gic hu

thi hu thp im bn min gic
Bui ti c khi ng ng lc 10 gi, c khi ng lc 10 gi ri.

c.
Kim nin th thp ma nin
Nm nay l nm no ?

9/Ch ra cc t ch khng gian :

a.
Tha ti Bc Kinh hc tp
N hc tp Bc Kinh.

b.
Trc s ti na nhi
Cu tiu ch no ?

c.
th qun ti th im t bin
Th vin bn tri ca hiu sch.

10/Ch ra cc ting nghi vn :

 96

a.
Ng hc Trung vn ma
Ti c hc ting Trung Quc khng ?

b.
Tha hc thp ma
N hc g ?

c.
Thp ma th qu
Sch g qu ?

11/Ch ra nhng ting ni thut t :

a.
Hoa khai
Hoa n.

b.
Tiu t khc
Con nt khc.

c.
Nht xut lai liu
Mt tri mc ri.

12/Ch ra nhng ting ngoi thut t :

a.
Ng hu tin
Ti c tin.

b.
Ng i n
Anh yu em.
 97

c.
Cng nhn to phng t
Cng nhn lm nh.

13/Ch ra nhng ting ng thut t :

a.
Tha d tin th ng mn ch lo s
ng ta lc trc l gio s ca chng ti.

b.
Ng th nhn
Ti l ngi.

c.
Tha tng hu t
N ging con kh.

14/Ch ra cc ting ch tr thut t :

a.
Ng tng kh khn ma ma
Ti ngh s i thm m.

b.
Hi t yu ngu ni
a tr mun sa b.

c.
Ng hi khai xa kh th khai c bt khoi
Ti bit li xe, nhng li khng nhanh.

15/Ch ra nhng ph t tnh thi :

 98

a.
Ng ngn ho n ni
Ti rt khe, cn ng ?

b.
Ng gi thoi thi hu tng liu
Cu ni ca ti c ngha lm.

c.
Tha mn o Bc Kinh minh thin kh d nht

khi tu
H u n Bc Kinh, ngy mai c th cng i.

16/Ch ra nhng ph t ch thi gian :

a.
Ng ti H Ni ch thi hu thng thng ct cu nhc
Lc ti H Ni, thng n tht ch.

b.
Ng mn chnh ti mang
Chng ti ang bn.

c.
Ng d hu kh Trung Quc
V sau, ti i Trung Quc.

17/Ch ra nhng ph t nghi vn :

a.
Tha mn chm ma kh Trung Quc
H i Trung Quc bng cch no ?
 99

b.
Thnh vn o ngn hng chm ma tu
Xin hi ti ngn hng lm sao i ?

c.
Bit nhn nng hc ngoi t nan o ng mn hc

bt hi
Ngi khc c th hc ting ngoi quc, l no chng ta khng hc
c ?

18/Ch ra nhng ph t ch khng gian :

a.
Ng vng ng bo
Ti chy v hng ng.
b.
Ng mn vng thnh l khai
Chng ti li xe v hng thnh.

c.
N yu ch na bn th ng o x bt hon

mt bt o
Cun sch m ng mun, ti tm khp ni m khng thy.

19/Ch ra nhng ph t ph nh :
a.
Ng bt kh Trung Quc
Ti khng i Trung Quc

b.
Ty th quan mn thit mc vong k
 100

Thun tay ng ca, ch c qun.

c.
Trnh k thin ng mt hu xut qu mn
Ngy ch nht, ti khng ra khi ca.

20/Ch ra nhng ting ph t s lng :

a.
ng hc a bn o thao trng thng kh liu
Bn hc cng lp gi na, ra thao trng ri.

b.
c c khn
Hy c lng coi.

c.
Ch hi thuyt bt hi t
Ch bit ni, khng bit lm.

21/Hy ch ra thp ma , ting no l tnh t, ting no l i danh

t :
a.
Gi th thp ma
y l ci g ?

b.
Gi th thp ma a
y l bn g ?

22/ chm ma trong cu no ngha l ti sao, hoc th no :

a.
Thnh vn o ngn hng chm ma tu
 101

Xin hi, n ngn hng i th no ?

b.
Tha chm ma mt lai
Sao n khng n ?

Ghi ch : chm ma trong 2 cu hi l ph t.

23/Hy ch ra nhng ting i danh t :

a.
N khiu thp ma
ng tn g ?

b.
Tha tnh thp ma
ng ta h g ?

c.
Na v tin sinh th thy
V tin sinh l ai ?

24/Ch ra cc ch t trong cc cu sau y :

a.
Kim thin ngn lnh
Hm nay, tri lnh lm.

b.
N lai d kh d tha lai d kh d
ng n cng c, n n cng c.
c.
Ng ch khn qu nht th
Ti ch nhn qua mt ln.
 102

26/Ch ra th t trong cc cu sau :

a.
N th Php quc nhn
ng l ngi Php.

b.
Ng i n
Anh yu em .

c.
Gi v th Vng gio s
V ny l gio s Vng.

Cu mu Hn Vn
Hc bt c mt sinh ng no, ta cng cn bit cc cu mu. T cc
cu mu ny ta c th thay i cc loi t sng to ra nhng cu mi
m ta mun din t ca mnh. T mt cu xc nh ta c th suy ra 2
cu ph nh v cu hi, trong cu ph nh ta li suy ra cu th t l
 103

cu hi. Nh vy t mt cu mu ta c th vit ra 4 cu theo mnh.

Trong phn S Kho Hn Vn Vn Php, phn u chng ti ch m
t vn php ca Hn vn, phn cui ca sch ny chng ti a ra
phng php thc t hn hc Hn vn bng bng cch hc cc cu
mu.

Cu 1 :
ch t + tnh t
Cu mu :
Ng ho
Ti mnh
Ta c th t cu ny chuyn thnh cc cu nh sau :

Ng bt ho
Ti khng mnh

Ng ho ma
Ti mnh khng ?

Ng bt ho ma
Ti khng mnh phi khng ?

Ng ho bt ho
Ti mnh khng ?

Nhn xt :
1/Ta c th thay ng bng cc i danh t khc nh n, tha,
n mn, tha mn, ng mn.
2/Thay i danh t bng danh t . Th d :

 104

Vit Nam nhn ngn ho

Ngi Vit Nam tt lm
3/ Ta c th thay th tnh t ho bng cc tnh t khc nh : tiu,
i v . v . . .
4/ Trc tnh t ta c th t ph t ngn hay cc ph t khc nh :
, bt.

Cu 2 :
ch t + thut t + tn t

Ng thuyt thoi
Ti ni chuyn.

Nhn xt :
1/ Ta c th thay th Ng bng cc i danh t khc
2/ Ta c th thay Ng bng danh t.
3/ Trc thut t thuyt ta c th thm mt ph t (th d : tin)
4/ Trc danh t thoi ta c th thm mt danh t (th d Php Quc)
hay mt Tnh t (th d : ho)
5/ Sau danh t thoi ta c th thm vo mt b tc t.

Cu 3 :

Yu th phng tin ch thoi
Nu ng khng ngi

Yu th phng tin ch thoi ng ht hng tr
Nu ng khng ngi, ti ung hng tr.

Cu 4 :
+ tnh t/thut t + + cu
 105

Yu th ho ch thoi ng yu mi nht c
Nu anh ni l tt, ti mun mua mt ci.

Nhn xt : Ta c th thay tnh t ho bng cc tnh t khc nh tin

nghi, bt qu, bt thc, hay thut t nh hu, ho ngt.

Cu 5 :
ch t + tr thut t + thut t + (b tc t)

Ng hi t nht im nhi
Ti bit vit cht t.

Cu 6 :
ch t + (ngn) +tnh t + thut t

Trung Quc th ngn nan hc
Sch Trung Quc rt kh hc.

Nhn xt :
1/Chng ta thy cu ny thuc loi cu 1.
2/Ch t : Trung Quc th
Ph t : ngn
Tnh t : nan
Thut t : hc.

Cu 7 :

Gi c th ch
Ci ny l giy.

Nhn xt :
1/Cu ny thuc loi cu 2.
 106

2/Ch t : gi c
Thut t : th
Tn t : ch
3/Gi c l i danh t ch th,c cng ngha vi ch, cho nn th c
gi l ng thut t.
Ta c th vit :

Ch th gi c.
4/Cc thut t tnh v khiu cng c coi l ng thut t

Cu 8 : Tnh t + + tnh t

Ng cao n cnh cao
Ti cao n cng cao hn.

Nhn xt : Cu ny thuc loi cu 1.

Cu 9 : + tnh t + + tnh t

Hng tr hu ho hu tin nghi
Hng tr va ngon va r.

Nhn xt : Cu ny cng thuc loi cu 1.

Cu 10 : Th t + ch t + tr thut t + thut t.

Php quc phn ng hi t
Ba cm Php, ti bit lm.

Nhn xt : thuc loi cu 2 nhng th t li a ln u. T cu trn ta

c th thm(bt) vo trc(hi), hay thm ma vo cui cu hay
thm (bt hi) sau (hi).
 107

Cu 11 : + tnh t + + tnh t

Hu ch mang hu ch bt mang
C ngi bn c ngi khng bn.

Cu 12 : + cu 1 + + cu 2

Hu ch bng hu i hng tr hu ch bng hu

i gi ph
C bn thch hng tr, c bn thch c-ph.

Nhn xt :
1/C th thay th hu ch bng i danh t : ng, n, tha ng mn, n
mn, tha mn.
2/C th b danh t bng hu i
3/Nh vy hu ch ng vai ch t
4/Ta c th thay hu ch bng mt gi c v hu ch 2 bng na c.

Cu 13 : + thut t1 + th t1 + +thut t2 + th t2

Ng mn hu tru Php Quc yn hu tru ngoi quc yn
Chng ti va ht thuc Php, va ht thuc ngoi.

Nhn xt : Cu ny thuc loi cu 9, nhng tnh t c thay th bng

cu thut t.

Cu 14 : + ni chn + hoc (lai, kh l b tc t)

Ng tng Php Quc lai
 108

Ti t nc Php ti.

Ng tng Php Quc kh
Ti t nc Php i.

Cu 15 : + ch i + + ch n

Ng tng Php Quc kh M Quc
Ti t nc Php n nc M.

Nhn xt : Ta c th thay thut t kh bng o.

Cu 16 : Thut t1 + th t1 + thut t2 + th t2

Ng kh thng im mi th
Ti n thng im mua sch.

Nhn xt :
1/Nu l cu ph nh th ta thm bt vo trc thut t kh.
2/Nu l cu hi th ta thm bt kh sau thut t kh.
3/Nu l cu hi th ta cng c th thm ch ma vo cui cu.

Cu 17 : Thut t + th t + b tc t

Ng th th vn n ho
Ch ti hi ng c khe khng ?

Cu 18 : Ch t + thut t1 + tn t + thut t2 +danh t

Ng thnh tha ht ti tu
Ti mi n ung bia.
 109

Cu 19 : Ch t + thut t +

Lo s thuyt liu
Thy ni ri.

Nhn xt :
1/Ta c th thay danh t lo s bng nhng danh t nh : ng, n, tha,
ng mn, n mn, tha mn.
2/Trc thut t thuyt ta c th t mt ph t. Th d : d kinh.
3/Sau thut t thuyt ta c th t mt th t.

Cu 20 : + thut t

Hu nhn hoa n
C ngi kim ng.

Cu 21 :
Ng hc Hn ng
Ti hc ting Hn.

Nhn xt :
1/y thuc loi cu 2.
2/Ta c th thay danh t Hn t bng mt thut t.
Th d :
Ng hc thuyt
Ti hc ni.
3/Ta c th thay th danh t Hn t bng : thut t + th t.
Th d :
Ng hc t Hn t
Ti hc vit ch Hn.

Cu 22 : Ch t + thut t + + th t +
 110

Ng ngt liu phn liu
Ti n cm ri.

Nhn xt :
1/Cu ny thuc loi cu 19
2/Nu c th t th s c t sau.

Cu 23 : Ch t + + ni ch +

Ng o Php Quc kh
Ti i Php.

Nhn xt : Cu ny thuc loi cu 14.

Cu 24 : Ch t + tr thut t + thut t + + danh t

Ng hi thuyt c c Php vn
Ti bit ni vi cu ting Php.

Cu 25 : Ch t + thut t +

N mi thp ma
ng bn ci g ?

Cu 26 : Ch t + thut t lp li + th t

Ng vn vn lo s
Ti hi han thy.
Cu 27 : Ch t + thut t + tnh t + + tnh t +

Ng yu i ch bt yu tiu ch
 111

Ti mun ln, khng mun nh.

Cu 28 : Ch t + + phng tin + hoc

Ng ta ha xa lai
Ti p xe la ti.

Nhn xt : Ta c th dng : k trnh xa, phi c, thuyn, kh xa.

Cu 29 : Ch t + + thut t.

Ng mt lai
Ti khng n.

Cu 30 : Ch t + + thut t +

Tha hon mt lai ni
N cn cha n sao ?

Cu 31 :
Ch t +thut t + th t + d tin , d hu,
hin ti+ thut t + th t

Ng gio th d tin i thuyt thoi
Ti trc khi dy hc thch ni chuyn.

Cu 32 : Ch t + thut t + + th t

Ng kh qu Php Quc
Ti i qua nc Php.

Cu 33 : Ch th i danh t + thut t + + ni
 112

Gi th thp ma ni
y l g nh ?

Cu 34 : Ch t + thut t + th t + b tc t

Ng cp tha nht im tr dip
Ti cho n mt cht l tr.

Nhn xt :
1/Tha l th t1 l th t gin tip, nht im tr l th t2 l th t trc
tip.
2/Ng v tha c th thay th bng danh t.

Cu 35 : Ch t + + tnh t s hu.

Gi c th ng ch
Ci ny l ca ti.

Cu 36 : Ch t + thut t

iu nhi ca xng
Chim ca ht.
Cu 37 : Ch t + + danh t

Ng th nht c cng trnh s
Ti l mt k s xy ct.

Nhn xt :
1/Ta c th thay t k s bng : th mc, bc s, dc s v . v . . .
2/Sau thut t th l mt b tc t ch khng phi l mt th t.
3/Cu ny thuc loi cu 7.
 113

Cu 38 : Ch t + thut t + th t

Ng nhn thc tha
Ti bit n.

Nhn xt :
1/y thuc loi cu 2.
2/Tri o l nhn bit v s, nhn thc l bit v ngi.

Cu 39 : Ch t + thut t + th t + b tc t

Ng gio c tha ho tiu
Ti thy n bun ci.

Cu 40 : Thut t + th t + + danh t + + danh t

Lng hoi dng oa oa ch thiu n th i ty
C gi lm hng con bp-b l i Ty.

Cu 41 :
Ch t+thut t+tnh t s hu+tn t+ph t+thut t+th t

Ng cp tha ch th ngn hu dng x
Cun sch ti cho n rt hu dng.

Cu 42 : Ch t + tr t + thut t + cu c

Ng hi vng tri o n hc tp Php t ch phng php
Ti hi vng bit phng php hc ting Php ca ng.

Cu 43 : Ch t + thut t + tn t + thut t + cu
 114

Ng k c tha lai qu ch na c nht k
Ti nh c ngy n qua.

Cu 44 : Ch t + + v t

Ng ti khn bo
Ti ang xem bo.

Cu 45 : Thut t + th t + thut t + b t

N thuyt php t thuyt c ngn mn
ng ni ting Php rt chm.

Cu 46 : Thut t1 + + Thut t2

Ng kh hon th n lai
Ti i hay l ng ti.

Cu 47 : Ch t + thut t + b tc t

N n nhi tng n
Con gi ng ging ht ng.

Cu 48 : Ch t + thut t + th t + thut t + b tc t

Ng khiu n t ca ca
Ti gi ng l anh.

Cu 49 : Ch t + thut t + th t + b tc t

 115

Ng thuyt tha phiu lng

Ti ni nng xinh p.

Cu 50 : Ch t + thut t + th t + b tc t

Ng ch thoi dn khi tha tiu
Li ti ni lm nng ci.

C nhiu cch vit cu ting Trung Quc. Mun thnh lp nhng

cng thc phn bit nhng cu ch Hn chng ta phi t nhng k
hiu ca cu theo mt th t no . Th d ta t :
Ch t : S (subject)
Thut t : V (verb)
Th t : O (object)
B tc t : C (complement)
Tnh t : A (adjective)
Danh t : N (noun)
Ting ch thi gian : T (time)
Ting ch khng gian : E (espace)
Ph t : D (adverb)
Nghi t : Q (question)
Lin t : J (conjunctive)
50 cu ch Hn trn c th tm tt trong cc cng thc sau:
1/ SA : cu 1, 6
Th d :
Ca ca i
Anh ln.

Mui mui tiu.
Em gi nh.

Nhn xt :
 116

a/ S c th l danh t hay mt i danh t, trc hay sau S c th t T,

E.
b/ Trc tnh t A ta c th t mt ph t, th d : bt, ngn hoc
2 ph t : bt , ngn.
c/ Sau tnh t A ta c th t tr t ma .
d/ Nu S l danh t th ta c th t gi, hay na trc n.
Th d :
Gi cng tc ngn mang
Cng tc ny rt bn.

e/ Ta c th thay S bng thy.

Th d :
Thy i
Ai ln ?

f/ S c th l nhm t c ch i km.
Th d :
Ng ch th i.
Cun sch ca ti ln.

g/ T SA ta c th suy ra cc cu :
1- A A (cu 8)
Th d :

Ng cao n cnh cao.
Ti cao, ng li cao hn.

2- tnh t tnh t (cu 9)

Th d :

Hng tr hu ho hu tin nghi
Hng tr va r, va ngon.
 117

3- tnh t tnh t (cu 11)

Th d :

Hu ch mang hu ch bt mang
C ngi bn, c ngi khng bn.

4- S-A
Th d :

Ng d bt ho
Ti cng khng khe.

2/ SV c cc cu : 29, 30, 36,46

Th d :

Hoa t
Hoa tn.

3/ SVO c cc cu : 2, 3, 4, 7, 20, 21, 24, 25, 26, 27

4/ S O c cc cu : 33, 35, 37, 40, 41

Nhn xt :
a.Trc V c th t
b.Ta c th thay th bng tnh hay khiu.

5/ SV-C c cc cu : 5, 19, 22, 47

Th d :

Ng thuyt c mn
Ti ni chm.
 118

Nhn xt :

a.Ta c th thm ph t vo trc V.

b.Nu t sau V th ta phi nhc li V vo.

6/ SVO C c cc cu : 17, 23, 28, 49, 50.

7/ SV C c cc cu : 39, 43

8/ S VO c cu 44.

9/ SVOVO c cc cu : 15, 16, 18.

10/ SVVOVO c cu 42.

11/ SVO vi hoc d tin, hin ti hay d hu VO cu 31.

Ta c th c nhiu cng thc khc na, c gi t tm ly v vit ra.

iu cn l ta phi phn bit O v C. Chng c mt im chung l cng
ng sau thut t. Lm sao phn bit ?

A. Vi cu trc SVC
C b tc cho S, ta c 2 trng hp :
a. V = ng thut t : th, hu, tng.
Th d :

Ng th hc sinh
Ti l hc sinh.

b. V= thut t (thnh)
Th d :

Ng thnh vi ha s
 119

Ti thnh ha s.

B. Vi cu trc SVOC
C b tc cho O, ta c 3 trng hp :
a. C = tnh t
Th d :

Ng thuyt tha phiu lng
Ti ni nng p.

b. C = thut t
Th d :

Ng khiu tha lai
Ti ku n ti .

c. C= l mt cu
Th d :

Ng ng tha th bng hu
Ti ngh nng l bn b.
O lun lun l danh t hay i danh t, cn C th c th l nhng t
khc.

B. B tc cho V.
a. B tc mc : l cc ting t sau thut t (c) l tnh t,
thut t hay mt cu.
Th d :

Ng thuyt Php t c ho
Ti ni ting Php gii.

 120

Ng cao hng c khiu

Ti thch th n nhy ln.

Ng thuyt Php t thuyt c cn Php quc nhn nht

dng lu li

Ni ting Php, ti ni lu lot nh ngi Php.

b. B t kt qu : l tnh t hay thut t t sau V.

Th d :

Ng ta ho
Ti ngi tt.

Minh thin ng hi o H Ni.
Ngy mai ti tr v H Ni.

c. B t kh nng : nu ta t thut t (c) hay ph t (bt)

gia b tc kt qu th ta c b tc kh nng.
Th d :

Ng khn thanh s
Ti nhn r.

Cho (c) vo :

Ng khn c thanh s
Ti nhn c r rng
 121

Hay cho (bt) vo :

Ng khn bt thanh s
Ti nhn khng r.

d. B t xu hng : c 3 trng hp.

1. (lai) , (kh)

Ng n nht bn th lai
Ti em mt cun sch ti.

Ng n nht bn th kh
Ti em mt cun sch i.

2. (thng), (h), (tin), (xut)

Ng tu tin gio tht
Ti i vo lp hc.

3. Cng 2 dng trn ta c loi th 3 :

Ng tu tin gio tht kh
Ti i vo lp hc.

e. B t thut lng : ch s ln thut tc.

Th d :

Ng kh qu H Ni nht th
Ti qua H Ni mt ln.
 122

f. B t thi lng : ch thi gian thut tc.

Th d :

Ng hc Php t hc c nh nin liu
Ti hc ting Php c hai nm ri.

g. B t s lng : biu th kt qu so snh.

Th d :

Ng t n i tam tu.
Ti so vi ng, ln hn ba tui.

Khi tm ra mt cng thc (xem trong cc sch ca Trung Quc) th ta

hy c t cng nhiu cu hi v cu xc nh y cng tt.
Th d vi cu xc nh sau y :

Tiu hoa thng c nguyt o n Hong kho st liu tam thin
Tiu Hoa, thng ti n n Hong kho st ba ngy.

Ta c th t nhng cu hi sau y theo th t ca cu trn :

a/ V ch t :

Thy thng c nguyt o n Hong kho st liu tam thin
Vo thng ti, ai n n Hong kho st ba ngy ?

b/V thi gian :

Tiu Hoa thp ma thi hu o n Hong kho st

liu tam thin
Tiu Hoa lc no n n Hong kho st ba ngy ?

c/V ni chn :
 123

Tiu Hoa thng c nguyt o na nhi kho st liu tam thin
Tiu Hoa, thng ti n u kho st ba ngy ?

d/Lm g :

Tiu Hoa thng c nguyt o n Hong can thp ma kh liu
Tiu Hoa, thng ti n n Hong lm g ?

g/Bao ngy :

Tiu Hoa thng c nguyt o n Hong kho st liu c thin
Tiu Hoa, thng ti n n Hong kho st my ngy.

KT LUN.

vit mt cu Hn vn gin d ta vit 3 dng :

-Dng th nht, ta vit 3 t cn bn l ch t, thut t, th t : S-V-O.
-Dng th 2 ta vit nhng t b tc cho thnh phn trn. Th d :
S - V - O
T E D - D N1 N2

-Sau ta vit dng th 3 thnh mt ng thng.

Th d : S - T - D - V N1 N2

Nhng ch l mt cu n gin cn nhng cu phc tp, c nhiu

hnh ng th li khc.
Th d :
Ta c : x = S1+V1+O1
y = S2+V2+O2
x v y ni vi nhau bng lin t, ta phn bit 2 trng hp :
 124

1- x v y khng c lin lc g vi nhau. Theo cc sch vn phm c

ngi ta phn bit 4 loi cu sau :
a-Cu bnh lit :

Ng hu v y tha d hu v y
Ti c o ma, n cng c o ma.

Nhn xt:
1/Cng l lin t ch s bnh lit
2/Ta c th thay cng bng hoc ch s la chn
3/Ta c th thay cng bng tuy ch s tri ngc
4/Ta c th thay cng bng sau ch s tip theo.

b- Cu chn la :

Hoc gi ng kh hoc gi tha kh
Ti i hoc n i.
c- Cu tip theo :
Paris London
Ng tin o Paris nhin hu o London
Ti trc n Paris sau mi ti London.

d- Cu tri ngc :

Ng nin k tuy i kh th tinh thn hon ho
Ti tuy ln tui nhng tinh thn cn mnh.

2- x l qu, y l nhn.
Theo nhng sch vn phm c, ngi ta chia ra 6 loi (xem trang 59),
nhng theo phng php mi th chia ra lm :
Cu chnh : khng ph thuc vo u
Cu ph : phi b tc cho cu chnh.
Th d :
 125

Ng hi c vn nhn vi h v
Ti v mun v tri ma.
Cu chnh : ti v mun
Cu ph : v tri ma.

Nhn xt :
1- V l lin t ch nguyn do.
2- Ta c th thay bng nu ch gi thuyt.
3- Ta c th ch thi gian. Th d : Ti nay tri ma, ti v mun.
4- Ta c th ch khng gian. Th d : Saigon tri ma, ti v mun.
5- Ta c th ch khng gian v thi gian. Th d : Ti nay Saigon
tri ma, ti v mun.
6- Ta c th so snh. Th d : Ma ri trn ng ph nh ma ri
trong lng ti.

Nhng trng hp trn u l nhng iu kin l ch nhng cu ph.

Cch vit mt cu ting Hoa.

phn trn chng ti c a ra mt cch vit ting Hoa. V l s

kho nn chng ti khng din t cn k ht nhng c im ca ngn
ng ting Hoa. Nay chng ti vit chi tit c gi nhn bit r rng
hn.
I. Nhng thnh phn chnh ca mt mnh .
C mnh ch gm 2 thnh phn : ch t+thut t.
Th d : : hoa khai = hoa n.
Hoa : ch t (S)
Khai : thut t (V)
 126

Khai l mt ni thut t v n khng cn th t (O) khc vi ngoi thut

t cn c mt th t (O)
Chng ta c th thay thut t (V) bng tnh t (A) v (A) cng c gi
l tnh thut t.
Th d : : mui mui tiu + em gi nh.
Mui mui :ch t (S)
Tiu : tnh t (A)
Nhng thng mt mnh gm 3 thnh phn chnh l :
ch t (S) - thut t (V) - th t (O)
1/Th d :
: ng khn th = ti xem sch
Ng : ch t (S)
Khn : thut t (V)
Th : th t (O)
2/ T cu xc nh trn chng ta c th vit ra mt cu ph nh nh sau
:
: ng bt khn th = ti khng xem sch.
Ng : ch t (S)
Bt : ph t (D)
Khn : thut t (V)
Th : th t (O)

V 2 cu hi bng 2 cch :
a/Thm tr t ma vo cui cu.
3/ : ng khn th ma = Ti c xem sch khng ?
Ng : ch t (S)
Khn : thut t (V)
Th : th t (O)
Ma : tr t (H)

b/Dng cch t cu tng phn vi ng t V - - V

 127

4/ : Ng khn bt khn th = Ti c xem sch

khng?
Ng : ch t (S)
Khn : thut t (V)
Bt : ph t (D)
Khn : thut t (V)
Th : th t (O)
5/ Sau ta li t mt cu hi v cu ph nh bng cch thm ph t
ma vo cui cu.
: Ng bt khn th ma = Ti khng xem sch h ?
Ng : ch t (S)
Bt : ph t (D)
Khn : thut t (V)
Th : th t (O)
Ma : ph t (H)

6/ Ta c th dng tr t ni nhng trc (n) phi l :

a/mt danh t (N)
b/Mt i danh t (P)
: Ng khn th, Vng bng hu ni ? = Ti xem
sch, cn bn Vng th sao ?
7/ : Ng khn th n ni ? = Ti xem sch, cn anh th sao
?
8/ Ta c th c cu hi bng cch dng (Cl=clause) hon th, hay
l : Cl1 - Cl2
: Ng khn th hon th kh thng im
mi th = Ti c sch hay l i thng im mua sch.
9/t cc cu hi : ho ma ? ; th bt th ?
: Ng khn th ho ma ? =Ti c sch c c khng
?
 128

10/ ? : Ng khn th th bt th ? =Ti c sch khng

phi sao ?
11/ Ta c th t cu hi bng cch dng i danh t nghi vn :
: Ng khn thp ma ? = Ti xem g ?
Ng : ch t (S)
Khn : thut t (V)
Thp ma : i danh t nghi vn (P)
12/ : Thu khn th ? =Ai xem sch ?
Trong trng hp c 2 th t (O) ta c th thay thu vo ch t (S) hay
mt th t (O) (th t gin tip)
: Ng thinh tha khn th = Ti mi n c sch.
Ta c th thay ng bng thu :
:Thu thnh tha khn th = Ai mi n c sch ?
Ta cng c th thay tha bng thu :
: Ng thnh thu khn th = Ti mi ai c sch ?
13/ Ta c th dng tnh t thay nghi vn :
: Ng khn thp ma th =Ti xem sch g ?
Ng : ch t (S)
Khn : thut t (V)
Thp ma : tnh t nghi vn (H)
Th :th t (O).
14/ Ta c th dng ph t nghi vn t cu hi :
: Ng chm ma khn th = Ti lm sao xem sch ?
Ng : ch t (S)
Chm ma : ph t (D)
Khn : thut t (V)
Th : th t (O)
15/ II Thnh phn ph :
Xong 3 phn chnh ca mnh , ta bt u thm cc thnh phn ph
vo :
a/Thay ng bng n, tha, hay tha.
 129

: N khn th = Anh c sch.

16/
b/ thm mn vo ch s nhiu :
: Ng mn khn th = Chng ti xem sch.
17/ t t k sau i danh t (P)
: Ng t k khn th =Ti t mnh xem sch.
18/ Dng danh t (N) lm ch t (S)
: Mui mui khn th = Em gi xem sch.
19/ Dng i danh t s hu lm ch t (S)
: Ng mui mui khn th= Em gi ti xem sch.
20/ Dng cm t c ch lm ch t (S)
: Lo s ch mui mui khn th = Em gi ca
thy gio xem sch.
21/ i vi thut t (V) ta c th :
a/ Lp li :
: Ng khn khn th =Ti xem sch mt t.
b/Thm mt tr thut t
22/ : Ng yu khn th = Ti mun xem sch.
23/ c/ C 2 thut t, m thut t sau ch mc ch :
: Ng kh th qun khn th = Ti i th vin
xem sch.
24/ d/T trc n nay chng ta ch thy th t (O) l mt danh t (N)
hay l mt i danh t (P), nhng th t c th l mt thut t (V) hay
c cu thut t.
: Ng h hoan khn th = Ti thch xem sch.
25/ Trc thut t (V) ta c th thm mt ph t (D)
: Ng d khn th = Ti cng xem sch.
26/ Ta c th thm 2 ph t (D)
: Ng d bt khn th = Ti cng khng xem sch.
27/ Sau thut t (V) ta c th thm cc tr t : liu, qu, trc:
 130

: Ng khn liu th = Ti xem xong sch ri.

: Ng khn qu th = Ti xem qua sch ri.
: Ng khn trc th = Ti ang xem sch.
28/ Trong cc danh t (N) ch c nhng danh t ch thi gian v khng
gian l c dng lm ph t (D) m thi.
a/ Thi gian :
: Ng hin ti khn th =Ti by gi xem sch.
b/ Khng gian :
: Ng ti th qun khn th = Ti th vin
xem sch.
Nhng danh t ch thi gian v khng gian c th t trc hay sau
ch t (S), nhng trc thut t (V)
29/ Trc th t (O) ta c th t mt danh t (N0
: Ng khn Trung Quc th = Ti xem sch Trung Quc.
30/ Ta c th t mt tnh t (A)
: Ng khn ho th = Ti xem sch tt.
31/ Ta cng c th thay i v tr bng cch a th t (O) ln trc ch
t (S) bng hai cch
a/ t tnh t (A) l ph t (D) trc thut t (V)
: Trung Quc th ng ngn nan khn = Sch
Trung Quc, ti kh xem lm .
32/
b/ Thm mt tr thut t :
: Trung Quc th ng yu khn =Sch Trung Quc,
ti rt mun xem.
33/ Sau thut t c l b t (C=complement) ta c th vit thnh mt
cu c 3 dng nh sau :
a/ S - V - O - V- - C
b/ S-OV--C
c/ O-S-V--C
: Ng khn Hn th khn c hn bt thc =
 131

Ti xem sch ch Hn, khng sai.

34/ : Ng Hn th khn c bt thc =
35/ : Hn th ng khn c hn bt thc =
36/ Ta c 2 th t (O) sau cc ng t sau :
a/ Gio
: Tha gio ng khn th = N dy ti xem sch.
37/ b/ Hon
: Tha hon ng nht bn th =
N tr ti mt cun sch.
38/ c/ Thnh
: Tha thnh ng khn th = N mi ti xem sch.
39/ d/ Vn
: Tha vn ng khn th = N i ti c sch.
40/ e/ Tng cp
Ta c th vit thnh 6 cu nh sau : u c ngha a mt cun
sch cho ti.
1. : Tha tng ng nht bn th.
41/ 2. : Tha cp ng nht bn th.
42/ 3. : Tha tng cp ng nht bn th.
43/ 4. : Tha b gi bn th cp ng,
44/ 5. : Tha b gi bn th tng cp ng.
45/ 6. : Tha tng gi bn th cp ng.

Kt Lun.

Nh chng ta thy t mt cu xc nh, chng ta c th vit thnh 45

cu khc. y l kin thc nng cn ca tc gi. c gi c th vit ra
nhiu cu khc na. D nhin chng ta c th dng nhng phng php
khc t c kt qu mong mun, ch hn v php t cu hi,
chng ta c th dng phng php 6W ca ngi Anh.
 132

What : Thp ma tnh t : cu 13.

How : Chm ma ph t : cu 14.
When : Thp ma thi hu : ph t
Where :Ti na nhi : ph t
Why : Vi thp ma : i danh t.
Who : Thu ?

Ni tm li dng phng php no cng c, nhng ta phi xc nh

2 iu l n thuc loi no v t u.