1/2016 stycze Wywiad: Marcin Blancard z rmy

Elektronik
10,00z (w tym 5%VAT) Elfa Distrelec str. 18
ISSN -1248-4030
www.elektronikaB2B.pl

INDEKS 340 731

MAGAZYN ELEKTRONIKI PROFESJONALNEJ

Obudowy i szafy dla elektroniki i przemysu
rynek jest coraz bardziej wymagajcy
Obudowy i szafy to pozornie nieskompliko-
wane elementy skadowe systemw elektroni-
ki i automatyki, ktre jednak maj kluczowe
znaczenie dla jakoci, atrakcyjnoci i powodze-
nia rynkowego wielu produktw technicznych.
Kondensatory Dobra obudowa zapewnia odporno mecha-
ceramiczne do niczn i rodowiskow, skuteczne odprowa-
dzanie ciepa, ochron elektromagnetyczn.
aplikacji w.cz. Do tego dochodzi bezpieczestwo uytkowa-
Wspczesne ukady elek- nia, atwo montau i serwisu, dugi czas eks-
troniczne dziaaj z coraz ploatacji, przy atrakcyjnym wygldzie zapew-
wikszymi czstotliwocia- niajcym pozytywne postrzeganie produktu.
mi i w coraz szerszym zakre- Lista cech jest duga, co powoduje e spenie- mentu, dostpnoci usug obrbki mechanicz-
sie aplikacji z uwagi na ko- nie ich wszystkich jest trudne i wymaga od do- nej obudw, tak aby moliwe byo dopracowanie
nieczno miniaturyzacji wy- stawcw posiadania bardzo szerokiego asorty- w szczegach produktw. Patrz str. 24
korzystuj powszechnie wie-
lowarstwowe kondensatory
ceramiczne (MLCC). W ar- Projektowanie obwodw drukowanych
tykule opisujemy szczegy
techniczne tych elementw dlazoonych ukadw elektronicznych
w zakresie w.cz. Patrz str. 77 Obwd drukowany przeznaczony do uka-
dw wysokich czstotliwoci i wykazujcy
odporno na interferencje elektromagne-
W numerze: tyczne nie jest atwy w projektowaniu. Sukces
Rynek analogowy dobra na tym polu wymaga od projektanta wiedzy,
sprzeda dziki dowiadczenia oraz duej uwagi i skrupulat-
urzdzeniom mobilnym ..... 16 noci. Na podstawie projektu wytwarzane s
Nowy zestaw z rodziny zyczne pytki drukowane, ktre maj fun-
STM32DISCOVERY
damentalne znaczenie dla powodzenia dal-
z LCD-TFT ............................. 56
szych etapw prac nad urzdzeniem. Czsto
Rnicowy duplekser
uwalnia od problemw w obliczu ograniczonych funduszy i czasu
ze sterowaniem szybkiego niewskazane jest nanoszenie poprawek i wy- prawdopodobne, gdy przestrzegane s zalece-
przetwornika A/C ................ 61 konywanie kolejnej partii pytek. Unikni- nia producentw i stosowane s dobre prak-
cie takiego scenariusza jest znacznie bardziej tyki inynierskie. Patrz str. 63
Nakad 10600 egz.

Chiczycy inwestuj w firmy

elektroniczne na wiecie str. 12
Elektronik www.elektronikaB2B.pl numer 224 stycze 2016 r. Obudowy i szafy dla elektroniki i przemysu szeroki i rnorodny rynek jest coraz bardziej wymagajcy
Elektronik www.elektronikaB2B.pl numer 224 stycze 2016 r. Obudowy i szafy dla elektroniki i przemysu szeroki i rnorodny rynek jest coraz bardziej wymagajcy
Od redakcji

Liczne przejcia zmieniaj

rynek dystrybucji
Rok 2015 dla producentw pprzewodnikw by wyjtkowy w historii, gdy licz-
ba przej, pocze i konsolidacji biznesw w skali wiata osigna nigdy wczeniej
nienotowan warto 102 mld dolarw. Na tak sum opiewaj wszystkie zanotowa-
ne transakcje i jest to 8 razy wicej ni rednia z ostatnich piciu lat.
Przejcia i fuzje byy zawsze czci biznesu elektronicznego, a dla producentw
chipw z uwagi na ogromne zaangaowanie kapitaowe byy wrcz codziennoci.
Ale bezsprzecznie w 2015 roku byo ich wyjtkowo duo i nierzadko dotyczyy one
najwikszych producentw. Wystarczy przypomnie transakcje FreescaleNXP,
IntelAltera, FairchildOn Semiconductor, MicrochipMicrel, Silicon LabsBluegiga,
AvagoBroadcom (byo to rekordowe w historii przejcie o wartoci 37 mld dol.)
i jeszcze niezakoczone procesy dotyczce Maxima i Atmela. W kocwce roku
Microsemi przej rm PMC-Sierra, pacc 25% wicej, ni zadeklarowa drugi kon-
kurent Skywork Solutions, co w wiecie biznesu jest wyjtkowe, bo o tyle si nie
przebija ofert, tym bardziej e Microsemi zapaci a 77% wicej, ni wynosia war-
to akcji PMC, czyli inaczej warto tego przedsibiorstwa. Skd wzia si taka go-
rczka zakupw i co ona oznacza?
Najatwiej wytumaczy ten ostatni ruch, bo zawzita licytacja to efekt tego, e na
rynku nie ma ju wielu rm, ktre mona i warto przej, przybyo za to duych gra-
czy, dysponujcych wielkimi zasobami gotwki, dla ktrych te 25% wicej, nawet od
2 mld dolarw, to wcale nie jest zawrotna suma.
Wikszo producentw pprzewodnikw to rmy giedowe, dziki czemu nie-
trudno si dowiedzie, e rednia rentowno tego biznesu w ostatnim roku wyno-
sia od 5 do 7%, czyli niewiele. Z tego powodu wielu mniejszych producentw woli
sprzeda si za dobr cen ni ciko walczy o te 5%, bo nansowo na tym wycho-
dzi si znacznie lepiej. A dla nabywcw kupno caego biznesu oznacza skokowy roz-
wj, brak kopotw z szukaniem inynierw do dziaw R&D, atwe dotarcie na nowe
rynki i do klientw, z ktrymi wczeniej nie mieli kontaktu.
Rosnce koszty projektowania i nansowania nowych przedsiwzi oraz silna
konkurencja, nie tylko ze strony rm w USA, ale take z krajw azjatyckich, utrud-
niaj zwikszenie rentownoci biznesu w inny sposb, a dodatkowo due rmy maj
kopoty z szybk zmian strategii biznesowej wynikajcej z pojawienia si takich
okazji jak chociaby IoT. Kupno niewielkiej lub redniej rmy, ktra wyczua wcze-
nie rynkowe trendy, jest zatem dla zarzdw gigantw metod na ograniczenie ry-
zyka inwestycji wynikajcej z nietraenia w trend i take sposobem na to, aby duzi
gracze, z natury rzeczy znacznie wolniej podejmujcy decyzje, nie tracili udziaw.
Blisko 40 akwizycji, jakie dokonay si w roku 2015, to take dowd, e cikie
czasy wiatowy przemys pprzewodnikowy ma ju zdecydowanie za sob. Lata
20082010 byy okresem, gdy due rmy takie jak chociaby NXP zamykay mao
rentowne piony, wydzielay ze swoich struktur obszary przynoszce straty po to, aby
po restrukturyzacji zazwyczaj je sprzeda. Dzisiaj nastpuje proces odwrotny i wy-
biera si z rynku rodzynki, aby mie zdywersy kowany biznes, ktry czerpie korzy-
ci z wielu rde. W cigu najbliszych piciu lat procesy te zmieni ksztat bran-
y, ustanawiajc nowy trway stan brany, zapewne znacznie rnicy si od tego, co
byo w ostatniej dekadzie. Wydaje si, e producentw chipw bdzie mniej, bo ro-
snce koszty rozwoju bd coraz trudniejsze do udwignicia dla maych wytwrcw.
Najwikszym przegranym gorczki przej bdzie prawdopodobnie rynek dys-
trybucji, bo wiadomo, e obserwowana fala przej burzy budowane przez ostatnie
lata relacje i powizania w acuchu sprzeday. Do niedawna posiadanie w port-
folio atrakcyjnego producenta pprzewodnikw byo sposobem na to, aby mie
stabiln sprzeda. Jeli gorczka zakupw si nie zmniejszy, za kilka lat taki atrak-
cyjny producent moe przynie wiele problemw i kojarzy si z wysikiem, kt-
ry nigdy si nie zwrci.
Robert Magdziak

4 Stycze 2016 Elektronik

Wszystko jest Analogowe

Systemy zasilania Zarzdzanie ciepem

konwertery DC/DC czujniki temperatury
zarzdzanie zasilaniem sterowniki wentylatorw
adowanie baterii Ukady kondycjonowania
pomiar zuycia energii wzmacniacze operacyjne
Komunikacja komparatory
CAN, LIN, USB, I2C, SPI, IrDA przetworniki A/C i C/A
Ethernet potencjometry cyfrowe

Systemy bezpieczestwa wzmacniacze pomiarowe

ukady czujnikw dymu Owietlenie LED

(standardowe i specjalizowane) zasilacze sieciowe
sterowniki syren piezoelektrycznych konwertery DC/DC

www.microchip.com/analog

Nazwa Microchip i logo oraz logo Microchip s zastrzeonymi znakami towarowymi rmy Microchip Technolog Incorporated w USA i innych krajach. Wszystkie pozostae wymienione znaki towarowe s wasnoci ich odpowiednich
wacicieli. 2015 Microchip Technology Inc. Wszystkie prawa zastrzeone. MEC2033Pol12/15
W numerze

24
Obudowy orazszafy dla elektroniki
iprzemysu
Obudowy i szafy to pozornie nieskomplikowane elementy skadowe
systemw elektroniki i automatyki, ktre maj kluczowe znaczenie
dla jakoci i powodzenia rynkowego wielu produktw technicznych.
Zapraszamy do zapoznania si z analiz rynku krajowej brany
obudw, w ktrej staramy si poruszy istotne zjawiska i problemy.
12
Chiczycy inwestuj wfirmy elektroniczne
na wiecie
W cigu ostatnich lat Chiczycy dokonali wielu inwestycji w globalne
rmy elektroniczne znacznie rozszerzajc udzia w wiatowym ryn-
ku. Ich planowa polityka inwestycyjna, aby przejmowa zagraniczne
podmioty i udziay w nich, a take integrowa rmy rodzime z glo-
balnymi, jest po czci wyjciem naprzeciw nadarzajcej si okazji.

OD REDAKCJI
4 Liczne przejcia zmieniaj rynek
dystrybucji

GOSPODARKA
8 Aktualnoci

77 12 Chiczycy inwestuj wfirmy

elektroniczne na wiecie

Kondensatory ceramiczne do aplikacji w.cz.

16 Rynek analogowy dobra sprzeda
dziki urzdzeniom mobilnym
Wspczesne ukady elektroniczne dziaaj z coraz wikszymi cz-
stotliwociami w coraz szerszym zakresie aplikacji i z uwagi na
konieczno miniaturyzacji wykorzystuj powszechnie wielowar-
stwowe kondensatory ceramiczne (MLCC). W artykule opisujemy
WYWIAD
szczegy aplikacyjne tych elementw w zakresie w.cz.
18 Kierunek zmian na przysze miesice
ilata wyznaczaj nam obszary, takie jak
utrzymanie ruchu iautomatyka
przemysowa, mwi Marcin Blancard,
dyrektor firmy Elfa Distrelec

RAPORT
24 Obudowy orazszafy dla elektroniki
iprzemysu szeroki irnorodny rynek

63 jest coraz bardziej wymagajcy

Projektowanie obwodw drukowanych
dlazoonych ukadw elektronicznych
Obwd drukowany przeznaczony do ukadw wysokich czstotli-
woci i wykazujcy odporno na interferencje elektromagnetyczne
nie jest atwy w projektowaniu. Sukces na tym polu wymaga wie-
dzy, dowiadczenia oraz duej uwagi i skrupulatnoci. Na podsta-
wie projektu wytwarzane s zyczne pytki drukowane.
DODAJ DO ULUBIONYCH
48 CAU / mmCAU software library
Firma Freescale na swojej stronie internetowej udo-
stpnia bibliotek CAU / mmCAU Software Library.
Zebrano w niej funkcje do realizacji wybranych
algorytmw kryptograficznych oraz funkcji haszujcych.

6 Stycze 2016 Elektronik

 16
Rynek analogowy dobra sprzeda dziki
urzdzeniom mobilnym
Ukady analogowe obecnie znajduj si niemal w kadym elektro-
nicznym urzdzeniu. czna liczba takich pprzewodnikw zasto-
sowanych w 2015 r. to 121 mld sztuk. W ostatnich latach sprzeda
podzespow analogowych bya wysza ni wczeniej gwnie dziki
dwucyfrowemu wzrostowi dostaw urzdze mobilnych.

TECHNIKA
50 Uniwersalny system zczy MATE-N-LOK
TE Connectivity spenia wymagania
wielu brany
52 Uniwersytet Jagielloski poszukuje
inwestora
54 Przemysowe SSD niezawodno
wkadym calu
56 Nowy zestaw zrodziny
STM32DISCOVERY zLCD-TFT
58 Neutralizacja adunkw elektrostatycznych
wprzemyle za pomoc jonizatorw
61 Rnicowy duplekser uwalnia
od problemw ze sterowaniem
szybkiego przetwornika A/C
63 Projektowanie obwodw drukowanych
dla zoonych ukadw elektronicznych
72 Zrwnowaony biznes zwyciski
przepis na przyszo
74 Wykorzystanie analizy FFT i ukadu
wyzwalania oscyloskopu do identyfikacji
rde szumw w zasilaczach
77 Kondensatory ceramiczne do aplikacji w.cz.

NOWE PODZESPOY
80 Ukady cyfrowe, 81 Komunikacja
83 Moduy ikomputery
85 Optoelektronika, 87 Aparatura
pomiarowa, 92 Podzespoy pasywne
95 Przetworniki isensory
96 Mikrokontrolery
99 Elementy elektromechaniczne
102 Ukady zasilania
106 Podzespoy czynne
Aktualnoci
Computer Controls poszerza ofert
Computer Controls, dostawca oprogramowania EDA i pod-
zespow elektronicznych, podpisa dwie nowe umowy dystry-
bucyjne. Pierwsza dotyczy wsppracy z rm AMS (Austria
Micro System), dostawc czujnikw oraz ukadw analogowych
do zastosowa pomiarowych oraz zarzdzania energi. Kilka
miesicy temu AMS przej Acam Messelectronic, producen-
ta scalonych przetwornikw pomiarowych typu: czas-cyfra,
pojemnociowych, ultradwikowych, pomiaru napre oraz nej misji Proba-3. Jego celem jest
prdkoci obrotowej. W ten sposb oferta austriackiego pro-
ducenta staa si jeszcze szersza. Druga umowa dystrybucyj-
na Computer Controls to nawizanie porozumienia z Artesyn
Embedded Technologies, dostawc rozwiza z zakresu zarz-
dzania energi oraz systemw embedded dla sektorw takich jak
medycyna, przemys, telekomunikacja, kolej czy wojsko.
Conprod nowy adres
Conprod, specjalizowany dystrybutor w zakresie elektrycz-
nych i elektronicznych zczy przemysowych, otworzy nowe
biuro we Wrocawiu przy ulicy Miskiej 38. Nowa siedziba
pozwala zwikszy powierzchni magazynow i dostpno medale: zoty za System SEM rodzina moduowych ste-
komponentw. Przy okazji zmian przebudowana zostaa take
witryna internetowa www.conprod.pl.
Computer Controls szkoli
zoprogramowania Altium
W dniach od 2022 padziernika 2015 Computer Controls
zorganizowa kolejne praktyczne seminarium powicone
oprogramowaniu Altium Designer 16, ktre odbyo si kolej-
no w Warszawie, Wrocawiu i Krakowie. Spotkania powico-
ne byy najnowszej wersji Altium Designer i Altium Vault, na
ktrych zostay poruszone praktyczne aspekty projektowania
dla dwch grup uczestnikw. Rwnolegle prowadzone byy
sesja podstawowa dla pocztkujcych, ktrzy zaczynaj prac
oraz sesja zaawansowana dla posiadaczy licencji, ktrzy na co
dzie projektuj za pomoc tego oprogramowania.
8 Stycze 2016 Elektronik
Kolejny midzynarodowy kontrakt
kosmiczny dla Creotech Instruments
Spka Creotech Instruments
podpisaa z Europejsk Agencj
Kosmiczn kontrakt wart 3 mln
z na zaprojektowanie i mon-
ta fragmentw ukadw elektro-
nicznych na potrzeby kosmicz-
pogbienie wiedzy o zewntrz-
nych warstwach atmosfery Soca.
Zlecone prace prowadzone bd
w zakadzie Creotech Instruments
w Piasecznie w latach 20162017.
Dla spki Creotech Instru-
ments uczestnictwo w misji
Proba-3 jest kolejnym kamieniem milowym w jej rozwo-
ju, mwi dr Grzegorz Brona, prezes zarzdu. Dotd z powo-
dzeniem udawao nam si realizowa zadania montau elek-
troniki na potrzeby kosmicznych misji. Teraz, po raz pierw-
szy, spka uczestniczy w tak szerokim zakresie w projekto-
waniu kosmicznej elektroniki. To wielki krok naprzd, kt-
ry znacznie przyblia nas do naszego strategicznego celu,
jakim jest zdobycie kompetencji wystarczajcych do in-
tegracji polskich satelitw o wadze do 150 kilogramw
dodaje dr Brona.
ITR nagrodzony na targach wynalazkw
Na 64. wiatowych targach Brussels Innova 2015 powi-
conych transferowi technologii i wdraaniu postpu technicz-
nego Instytut Tele- i Radiotechniczny (ITR) otrzyma a dwa
rownikw GSM smart grid, a srebrny za Rodzin nowator-
skich przetwornikw prdowych PCB o wysokiej dynamice
i liniowoci oraz innowacyjnej konstrukcji umoliwiajcej a-
twy monta. Rozwizania swoje pokazywali przedstawiciele
15 krajw caego wiata.
Arrow przejmuje Setrona
Arrow Electronics przej rm Setron, istniejcego na
rynku od 1969 roku niezalenego dystrybutora komponen-
tw pprzewodnikowych, pasywnych i elektromechanicz-
nych. Setron by obecny poza rodzimym rynkiem niemieckim
take w Czechach, Polsce, Rosji i na Wgrzech, a obecnie
wzmocni portfolio produktowe rmy Arrow.
Aktualnoci | Wydarzenia
Kalendarium wydarze
Wydarzenia krajowe
2729.01. Warszawa, wiato 2016 targi
sprztu owietleniowego
1819.02. Krakw, Mobile-IT targi
rozwiza IT, e-commerce iurzdze mobilnych
14.03. Warszawa, Automaticon 2016
midzynarodowe targi automatyki ipomiarw
911.03. Kielce, Control-Stom 2016 targi
przemysowej techniki pomiarowej (razem
zinnymi imprezami STOM)
3031.03. Kielce, Enex targi energetyki
ielektrotechniki
Imprezy zagraniczne
1921.01. Berlin (Niemcy), Omnisecure
targi powicone kartom elektronicznym
iaplikacjom (smart cards)
2729.01. Celje (Sowenia), Intronika
targi elektroniki przemysowej iautomatyki
2730.01. Antalya (Turcja), Eurasia Light
& Electricity targi owietlenia, automatyki
budynkowej isystemw bezpieczestwa
2325.02. Dsseldorf (Niemcy), EMV
midzynarodowa konferencja kompatybilnoci
elektromagnetycznej
2325.02. Norymberga (Niemcy),
Embedded World targi systemw
embedded
910.03. Monachium (Niemcy),
Smart Systems Integration targi technologii
MEMS, NEMS ikomponentw
1318.03. Frankfurt (Niemcy),
Light + Building targi owietlenia
itechnologii automatyki budynkowej
1418.03. Hanower (Niemcy), CeBIT
targi rozwiza IT
1418.03. Drezno (Niemcy), DATE
Design, Automation and Test in Europe
targi automatyki itestowania
1518.03. Brno (Czechy),
Amper midzynarodowe targi elektroniki,
elektrotechniki, automatyki itelekomunikacji
1517.03. Moskwa (Rosja),
ElectronTechExpo targi komponentw
elektronicznych isprztu do produkcji
elektroniki oraz Expo Electronica
targi komponentw, urzdze imateriaw
dlaprzemysu elektronicznego
2324.03. Pary (Francja), RTS Embedded
Systems wystawa technologii systemw
czasu rzeczywistego
Warsztaty, szkolenia, seminaria
1113.01. Wocawek, Szkolenie CID
(Certified Interconnect Designer), Renex
13.01. Radom, 14.01 Wrocaw,
Warsztaty STM32 CubeMX, Masters
2123.01. Wocawek, Kryteria
dopuszczenia pyt drukowanych, Renex
9.02. Gdask, 10.03. Pozna,
24.03 Szczecin, Warsztaty STM32F0 +
GSM, Masters
10.02. Gdask, Warsztaty STM32F4 +
TouchGFX, Masters
11.02. Bydgoszcz, 15.03 Katowice,
23.03. Szczecin, Warsztaty STM32L4,
Masters
24.02. Katowice, Warsztaty STM32F7,
Masters
Wicej na www.elektronikab2b.pl/kalendarium
Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoci
za zmian ww. terminw. Zgaszanie wydarze:
kalendarium@elektronik.com.pl
10 Stycze 2016 Elektronik
Microsemi chce przej PMC-Sierra za 2,3 mld dol.
Microsemi, dostawca wy-
dajnych ukadw analogo-
wych, mixed signal i w.cz.,
zoy w listopadzie propozy-
cj przejcia PMC-Sierry, r-
my o wartoci giedowej 2,3
mld dol. Jest to druga oferta
kupna PMC, ktrego udzia-
owcy po przyjciu warun-
kw Microsemi dostaliby po
12,05 dol. za akcj. W pa-
dzierniku propozycj przejcia PMC-Sierry za 2 mld dol. zoya rma Skyworks.
PMC-Sierra dostarcza na rynek m.in. produkty sieciowe, magazynowania da-
nych m.in. sterowniki i ukady typu interconnect do macierzy dyskw SATA/
SAS oraz ukady mixed-signal dla takich klientw, jak HP, Cisco, EMC, Fujitsu,
Hitachi, Huawei, ZTE czy Alcatel-Lucent. Obaj potencjalni nabywcy licz, e dzi-
ki transakcji zdoaliby wymiernie rozszerzy ofert produktw i powikszy baz
klientw. Ostatnio obserwuje si wzmoony trend dziaa konsolidacyjnych na
rynku rm pprzewodnikowych d one do rozwoju skali dziaalnoci, sprze-
day oraz staraj si zdobywa przyczki na kolejnych nowych rynkach.
UMC spodziewa si dwukrotnego wzrostu dostaw
ukadw dla motoryzacji
United Microelectronics, jeden z naj-
wikszych producentw typu pure-play,
spodziewa si dwukrotnego wzrostu
sprzeday pprzewodnikw wytwarza-
nych dla brany motoryzacyjnej w 2015 r.,
poinformowaa rma w owiadczeniu.
Wedug przedstawicieli UMC tak duy
wzrost wynika z tego, e producenci pod-
zespow samochodowych coraz czciej
decyduj si na monta urzdze najwy-
szej jakoci, speniajcych wyrubowane normy, w miejsce ukadw klasy konsu-
menckiej. Wzrost wynika take ze zwikszonych zamwie od producentw typu
IDM oraz fabless przeznaczonych dla sektora motoryzacji. UMC wytwarza kompo-
nenty stosowane m.in. w ukadach infotainment, wywietlaczach HUD, ukadach
wspomagania kierowcy ADAS i radarze pracujcym na falach milimetrowych oraz
w ukadzie napdowym i sterownikach wtrysku paliwa.
Mitsubishi Electric zoy wniosek oprzejcie Medcomu
Mitsubishi Electric zoy w Urzdzie Ochrony Konkurencji i Konsumentw
wniosek o przejcie spki Medcom z Warszawy. W planowanej transakcji cho-
dzi o przejcie przez Mitsubishi kontroli nad Medcomem poprzez nabycie 49%
udziaw w spce od jej dotychczasowych udziaowcw, poinformowa UOKiK.
Medcom jest aktualnie kontrolowany przez udziaowcw osoby zyczne.
Ju w padzierniku ur. Medcom doszed do porozumienia z Mitsubishi Electric
w sprawie strategicznego partnerstwa i przejcia mniejszociowego pakietu 49%
udziaw. Transakcja wymaga zgody UOKiK. Mitsubishi Electric Corporation
(Melco) to jeden z wiodcych wiatowych producentw elektrycznego i elektro-
nicznego wyposaenia i produktw dla systemw komunikacyjnych, technolo-
gii przemysowej, energii odnawialnej i transportu. Melco jest spk publicz-
n notowan na giedach papierw wartociowych w Tokio oraz w Londynie.
Medcom prowadzi dziaalno polegajc na produkcji, instalacji oraz serwisie no-
woczesnych urzdze energoelektronicznych w zakresie przede wszystkim trak-
cji elektrycznej, innych zastosowa przemysowych oraz dla przemysu zbrojenio-
wego. Wszystkie produkowane przez Medcom urzdzenia s rezultatem wasnych
opracowa technicznych.
Gospodarka

Chiczycy inwestuj
wfirmy elektroniczne
na wiecie
W dwch ostatnich latach Chiczycy dokonali wielu inwestycji wglobalne firmy
elektroniczne, znacznie rozszerzajc tym samym udzia wwiatowym rynku. Ich
koncepcja czy wrcz planowa polityka inwestycyjna, aby przejmowa zagranicz-
ne podmioty iudziay wnich, a take integrowa firmy rodzime zglobalnymi, jest
po czci wyjciem naprzeciw nadarzajcej si okazji. ZChinami sprzymierzaj
si bowiem wiodce midzynarodowe koncerny elektroniczne, wtym Qualcomm
iIntel, czynic to poprzez ogromne inwestycje dostawcw iproducentw p-
przewodnikw oraz rne przedsiwzicia wChinach.

N
a celowniku Chin znalazy si
ttechnologie oraz wasno in-
ttelektualna zwizana z takimi
obszaram jak pamici masowe i p-
obszarami
przewodniki pamici, czujniki obra-
zu CMOS, serwery oraz zaawansowane
usugi pakowania i testowania p-
przewodnikw. Najwikszym wyzwa-
niem, jakie obecnie stawiaj sobie
Chiny lub te chiskie fundusze w ro-
dzaju grupy Tsinghua, wydaje si udo-
mowienie ukadw pamici NAND.
W lipcu pastwowy holding Tsinghua
nieformalnie zaproponowa przej-
cie Microna, oferujc za niego 23 mld
dol. Micron odrzuci ofert, wyma-
wiajc si wzgldami strategicznymi
Stanw Zjednoczonych. Z tych samych
zreszt powodw rzd USA zabloko-
wa w 2015 r. transakcj sprzeday do
Chin przez Intela dziesitek tysicy pro-
cesorw Xeon. Chiczycy potrzebowa-
li ich do modernizacji superkomputera
Tiahne-2, w ktrym i tak ju pracuje ok.
80 tysicy xeonw.
47 miliardw
W listopadzie 2015 r. prezes holdin-
gu Tsinghua Zhao Weiguo stwierdzi, e
jego grupa zamierza w cigu najbliszych

Tabela. Akwizycje w brany elektronicznej dokonane przez chiskie firmy

Firma Kupujcy Kwota transakcji Data Informacje dodatkowe
Tsinghua kupia 15% udziaw WD. Dziki pozyskanym rodkom
Western Digital Tsinghua Unisplendour 3,8 mld dol. 2015
WD mg sfinansowa przejcie SanDiska
Wczeniej H3C naleaa do 3Com.
H3C, marka naleca do HP Tsinghua Unisplendour 2,3 mld dol. 2015
Brana: serwery, magazynowanie danych
Konsorcjum Hua Capital, CITIC,
OmniVision 1,9 mld dol. 2015 Brana: czujniki obrazu CMOS
GoldStone Investment
ISSI Konsorcjum z udziaem Hua Capital 765 mln dol. 2015 ISSI fablesowy producent ukadw pamici z Kalifornii
Stats ChipPac Changjiang Electronics 1,03 mld dol. 2014 Brana: testowanie pprzewodnikw
Tsinghua kupia 25% udzia w tajwaskim Power Technology,
Power Technology Tsinghua Unigroup 600 mln dol. 2015
wiadczcym usugi testowania, pakowania i montau ukadw
Spreadtrum chiski dostawca fabless ukadw 2G, 3G i 4G,
Spreadtrum Tsinghua Unigroup 1,78 mld dol. 2013
w tym TD-SCDMA, do smartfonw

12 Stycze 2016 Elektronik

 Gospodarka
5 lat zainwestowa 47 mld dol. w rmy wzgldw Google ostatecznie wycofa kontrakt na wytwarzanie 28-nanome-
i przedsiwzicia z brany elektronicznej. z Chin swoj sztandarow wyszukiwar- trowych snapdragonw chiskiemu pro-
Celem Tsinghua, jest utworzenie podmio- k w 2010 r., nie godzc si na objcie ducentowi typu pure play SMIC.
tu, ktry wielkoci i potencjaem biznesu wynikw wyszukiwania cenzur, nato- Powizania biznesowe zachodnich
dorwnywaby Intelowi czy Samsungowi. miast poczta Gmail jest okresowo cen- rm z Chinami wynikaj z lukratyw-
Wedug Weiguo posiadanie wasnego gi- tralnie blokowana. Apple za to musia nych moliwoci sprzeday produk-
ganta wyspecjalizowanego w projekto- zgodzi si, aby dane chiskich uyt- tw w tym kraju. A za ekspansj na du-
waniu i produkcji jest kluczowe dla mo- kownikw telefonw przechowywane ym rynku warto paci w rny sposb.
liwoci owocnego i sprawnego rozwoju byy na serwerach w Chinach, a take Kolejnym przykadem na skal zaanga-
krajowej brany elektronicznej. na inne warunki Chiczykw. owania Intela w Chinach jest jego inwe-
Oczywicie brak transakcji z Micro- Na pocztku 2015 r. Qualcomm zmu- stycja w 2014 r. kwoty 1,5 mld dol. w 20%
nem nie zmienia strategii Chiczykw szony zosta do zapacenia 975 mln dol. udziaw poczonych rm Spreadtrum
zakadajcej budow nowych fabryk kary, przystajc na rozstrzygnicia pro- i RDA, obu z Szanghaju. Ci dwaj fableso-
bd przejcie silnego gracza na rynku wadzonych przez chiskie urzdy po- wi dostawcy zostali przejci i poczeni
ukadw pamici NAND. W padzierni- stpowa antymonopolowych. Ponadto przez Tsinghu.
ku 2015 r. Intel zaskoczy obserwatorw Qualcomm zgodzi si zaproponowa Marcin Tronowicz
rynku decyzj o inwestycji 5,5 mld dol.
w modernizacj swojej fabryki proceso-
rw w Dalian w pnocno-wschodnich
Chinach. Intel planuje przeksztacenie
pro lu produkcji w zakadach z ukadw
CPU na wanie pamici NAND 3D, po-
trzebne rmie do wasnych dyskw p-
przewodnikowych. DOSTAWA NA CZAS
Niezalenie jak Intel postrzega t in-
westycj w obrbie wasnej strategii roz-
woju, jakie s interesy i cele dostaw-
cy procesorw w Pastwie rodka oraz
na jakie zachty ze strony Chiczykw
moe liczy, z pewnoci rozbudowa fa-
bryki ukadw NAND 3D w Dalian jest
po drodze obu stronom.

Wsplny biznes
9,4 mld dol. to kwota wydana przez
Tsinghu w cigu ostatnich dwu lat na
przejcia i inwestycje w kraju i za granic.
Obejmuj one przejcia udziaw w ta-
kich rmach jak H3C chiskiej marki
nalecej do Hewletta-Packarda za 2,3
mld dol., Western Digital za 3,8 mld dol.
czy Speadtrum i RDE. Finalizacja kolej-
nych transakcji to kwestia czasu nie-
dawno Tsinghua wyrazia zaintereso-
wanie m.in. MediaTekiem. Oczywicie
akwizycji dokonuj take inne chiskie
rmy. Ich upem pady w ostatnim cza-
sie fablesowy dostawca ukadw pamici
Integrated Silicon Solution Inc. (ISSI) czy
OmniVision, jeden z czoowych dostaw- RS COMPONENTS
cw czujnikw obrazu CMOS.
Wsplne interesy to jednak nie tyl-
DOSTAWCA, NA KTRYM
ko fuzje i przejcia, ale take mniej lub MONA POLEGA
bardziej skomplikowane relacje obu- ,GUVGO[YKQFE[OPCYKGEKGFQUVCYE
stronne, w tym niejednokrotnie kwe- CRTQFWMVY\\CMTGUWGNGMVTQPKMK
stia przetargowa, jak jest dostp do CWVQOCV[MKQTC\PCT\F\KKOCVGTKCY
wielkiego chiskiego rynku. Zdyy GMURNQCVCE[LP[EJ2QUKCFCO[RQPCFNCV
FQYKCFE\GPKCYDTCP[FNCVGIQYKGO[LCM
si o tym przekona Google i Apple, e
YCPCLGUVR[PPQRTQEGUYRTQFWME[LP[EJ
aby mc sprzedawa produkty czy usu- /QID[2CUVYQRGYPKGYU\[UVMKG
gi w Chinach, musiay i z chiskimi RQVT\GDPGE\EKFQUVCTE\[O[PCE\CU
wadzami na rne kompromisy. Z tych

pl.rs-online.com
Aktualnoci
Codico przejmuje
Broadband Technology
Codico, austriacki dystrybutor
komponentw elektronicznych,
przej w listopadzie 2015 roku szwedzk rm Broadband
Technology, od 15 lat zajmujc si dostawami specjalizowa-
nych komponentw, gwnie do komunikacji bezprzewodo-
wej, w krajach nordyckich. Przejcie ma za zadanie wzmoc-
nienie pozycji Codico na rynkach Europy Pnocnej, rozsze-
rzenie oferty produktowej o nowe linie i pogbienie kompe-
tencji w zakresie technologii komunikacyjnych.
Flex otwiera centrum logistyczno-produkcyjne
Spka Flextronics Inter-
national Poland, dziaa-
jca w Tczewie na tere-
nie Pomorskiej Specjalnej
Strefy Ekonomicznej, roz-
budowaa swj park prze-
mysowy o kolejny obiekt
centrum logistyczno-
produkcyjne o powierzch-
ni 9300 m 2 . Centrum logi-
styczno-produkcyjne zo-
stao przystosowane do
kocowych etapw pro-
dukcji, wysokiego skado-
wania towaru, zarzdza-
nia nim oraz dystrybucji
produktw wytworzonych
w ssiednich halach pro-
dukcyjnych. Nowy obiekt skada si z magazynu majcego 10
tys. miejsc paletowych i 8 dokw rozadunkowych, powierzch-
ni produkcyjnej oraz zaplecza socjalno-biurowego i technicz-
nego, w ktrym znajduj si pomieszczenia dla pracownikw,
biura, obszary do segregacji odpadw i obsugi sprztu maga-
zynowego. Budowa rozpocza si w 2014 roku, kiedy to zreali-
zowano wszystkie prace ziemne oraz fundamentowe. W 2015
roku powstaa pena konstrukcja obiektu oraz infrastruk-
tura drogowa. Uruchomione centrum logistyczno-produkcyjne
jest ju trzecim obiektem w istniejcym od 2000 roku parku
przemysowym Flextronics International Poland Sp. z o.o. Dwa
pozostae speniaj funkcj hal produkcyjnych w pierwszej
z nich powstaj obudowy i czci metalowe, a w drugiej odby-
wa si monta pytek elektronicznych, moduw oraz urzdze
elektronicznych.
Wago Elwag rozbudowuje si
Wago Elwag, niemiecki producent zczy i komponentw
automatyki przemysowej, zainwestuje ok. 40 mln z w miej-
scowoci Wrblowice w gm. Mikinia na terenie nalecym
do Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Na dziace o po-
wierzchni ponad 5 ha maj powsta trzy hale produkcyjno-
-magazynowe z zapleczem biurowym, w ktrych bdzie praco-
wa ok. 200 osb. Wago Elwag jest obecny na polskim rynku
od 1992 roku. Siedziba rmy znajduje si we Wrocawiu, gdzie
zlokalizowane s hale produkcyjne, biuro handlowe oraz cen-
trum szkoleniowe dla klientw. Spka zatrudnia w naszym
kraju ponad 600 osb.
14 Stycze 2016 Elektronik
X-Fab inwestuje wfabryk pytek
krzemowych wMalezji
X-Fab zainwestuje 114 mln dol.
w swoj fabryk pytek krzemo-
wych w Kuching w Malezji, aby za-
pewni moce produkcyjne na ko-
lejne zlecenia uzyskiwane przez rm. W fabryce powstaj p-
przewodniki w procesach produkcyjnych 0,18 i 0,35 m, gw-
nie ukady analogowe i mixed-signal do zastosowa motory-
zacyjnych, przemysowych i medycznych. Inwestycja rozoo-
na jest na lata 20151017, do koca 2015 r. zaplanowano wyda-
nie 29 mln dol. Sprzeda ukadw X-Fab z zakadw w Kuching
rosa po 25% w dwu ostatnich latach i wzrost w takim samym
tempie jest oczekiwany na kolejne dwa lata, w zwizku z czym
inwestycje s koniecznoci. W malezyjskiej fabryce rma za-
trudnia ponad 1000 pracownikw, z czego ponad 80% wysoko
wykwali kowanych. Poza Malezj X-Fab ma po fabryce uka-
dw w miastach Erfurt, Drezno i Itzehoe oraz w Teksasie.
Nowa dystrybucja Piekarza
Piekarz nawiza wspprac z tajwask rm Dinkle i b-
dzie sprzedawa produkowane prze ni zcza: do transfor-
matorw, na panel, zczki na szyn z zaciskami rubowymi
i sprynowymi, a take akcesoria.
Hackathon Touch the World 2015
zakoczony
13 grudnia 2105 zakoczy si 2-dniowy na konkursu
Hackathon Touch the World 2015, jaki zorganizoway wspl-
nie rma Kamami.pl i Studenckie Koo Naukowe Chip dziaa-
jce na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki
Politechniki Gdaskiej. Partnerem technologicznym imprezy
bya rma STMicroelectronics. Do udziau w konkursie zgo-
sio si 44 uczestnikw, ktrzy utworzyli 14 zespow studenc-
kich. Zadaniem uytkownikw byo wykonanie podczas impre-
zy dowolnego projektu w oparciu o zestawy projektowe rmy
STMicroelectronics dotykajcego za pomoc sensorw otacza-
jcego wiata. Werdyktem 4-osobowego jury nagrody otrzymay:
za pierwsze miejsce: Dominik Zarba i Damian Woszczak
z WAT za projekt System korekty punktu celowania broni
indywidualnej onierza,
za drugie miejsce: Aleksander Sawicki, ukasz Walu
i Radosaw Lewczuk z Politechniki Biaostockiej za pro-
jekt Estymacja obrotu obiektu z wykorzystaniem sensorw
MEMS,
ex aequo za trzecie miejsca: Marcin Rybak, Wojciech
Skwierawski, Baej Blok i Jakub Guszek z Politechniki
Gdaskiej za projekt Miniaturowy zdalnie sterowany
pojazd badawczy oraz Tomasz Ferlin i Karol Szymaski
z Politechniki Gdaskiej za projekt Analizator poprawnego
nawodnienia organizmu poprzez badanie jakoci moczu.
 Aktualnoci
W III kw. obroty na rynku NAND Flash AET ma now
wzrosy jedynie o2,4% stron
Ceny ukadw NAND Flash znacznie zmalay w III AET dostawca
kw. 2015 r., przez co wzrost obrotw na globalnym ryn- elementw indukcyj-
ku wynis tylko 2,4%, poinformowaa rma analityczna nych, materiaw ma-
TrendForce. Wedug analitykw do niskiego popytu na p- gnetycznych i podze-
przewodniki pamici przyczyniy si czynniki makroeko- spow elektronicz-
nomiczne. Skutkiem sabego popytu bya nadmierna poda nych i elektromecha-
i w konsekwencji gwatowny spadek cen ukadw NAND nicznych z Ostrowa
Flash, oznaczajcy nisze obroty producentw. Zdaniem Wielkopolskiego, ma
TrendForce nadpoda i gorsza koniunktura przecign si now stron interne-
take na kolejne miesice. tow (www.ate.com.
U Samsunga ceny zmalay zarwno w obrbie produktw pl). Zmieniono w niej szat graczn, dostosowano dziaa-
OEM, jak i kart pamici dostpnych w sprzeday detalicznej, nie do urzdze mobilnych oraz uporzdkowano informacje
co przeoyo si na nisze obroty Koreaczykw. 10-procen- w zwizku z poszerzaniem si oferty. Cao zyskaa na funk-
towy wzrost obrotw odnotowaa za to Toshiba, co zawdzi- cjonalnoci i estetyce.
cza inwestycjom w wytwarzanie produktw najwyszej klasy.
Firmie udao si przenie ju ponad poow swojej cakowi-
tej produkcji ukadw NAND Flash do procesu o charaktery- Energetics mocno wyspecjalizowany
stycznym wymiarze 15 nm. Szczeglnie wzrosa sprzeda trzy- wenergetyce
stanowych ukadw NAND Flash (TLC), traajcych gwnie W dniach 1719 listopada 2015 roku odbyy si 8. lubel-
do dostawcw smartfonw. Wedug TendForce klienci Toshiby skie Targi Energetyczne Energetics. Podczas trzech dni tar-
kocz take testowanie dyskw SSD do tej pory wytwarza- gowych swoj ofert zaprezentowao okoo 150 wystaw-
nych przez ni pilotaowo. cw reprezentujcych sektor energetyczny. Wrd pre-
zentowanych produktw znalazy si rozdzielnice niskie-
Tabela. Obroty producentw pamici NAND Flash w III kw., go i redniego napicia, stacje transformatorowe, obudowy,
rdo: DRAMeXchange (oddzia TrendForce)
Obroty w mln dol. Udzia w rynku
Firma
III kw. 2015 r. Zmiana kwartalna III kw. 2015 r. II kw. 2015 r.
Samsung 2 681 1% 31,5% 32,6%
Toshiba 1 745 10,2% 20,5% 19,1%
SanDisk 1 310 17,7% 15,4% 13,4%
Micron 1 176 6,5% 13,8% 15,2%
SK Hynix 928 4,7% 10,9% 11,7%
Intel 663 0,3% 7,8% 8%
Razem 8 502 2,4%

Jeszcze bardziej, bo a o 17,7%, dostawy pamici NAND

Flash w III kw. zdoa zwikszy SanDisk. Wzrost sprzeday
przez SanDiska liczony w bitach wynis a 49%, chocia ceny
rednie jego pamici Flash spady o 22%. Po trzech kwarta-
ach spadkw wielkoci mary amerykaskiej rmy, w III kw. Stoisko Bialla na targach Energetics
zwikszya si ona z 39% do 42% w skali kwartalnej. Niszy ni
15-procentowy udzia w rynku pamici NAND Flash naley do aparaty i urzdzenia do budowy zczy pomiarowych i ka-
rm Micron, SK-Hynix oraz Intel, w III kw. wszystkie one od- blowo-rozdzielczych, zabezpieczenia elektroenergetycz-
notoway spadki dostaw. ne, sensory, automatyka przemysowa, aparatura sygna-
lizacyjna, czeniowa i instalacyjna, systemy owietlenia.
Firm branowych kojarzonych z elektronik byo tylko kilka:
AMB Technic Astat, Dacpol, Phoenix Contact, Wago, a take Biall i Labimed.
zostao sponsorem
PSIiTM
AMB Technic, dostaw-
ca urzdze technologicz-
nych do dozowania pynw
montaowych w elektro-
nice, zosta sponsorem Polskiego Stowarzyszenia Inynierw
i Technikw Montau. Jest to organizacja promujca innowa-
cyjno, edukacj i nowe technologie bezporednio wpywaj-
ce na rozwj polskiej gospodarki, jednoczenie oferujca iny-
nierom i technikom dodatkowe moliwoci podnoszenia swo-
ich kwali kacji, certy kowane szkolenia, udzia w krajowych
i zagranicznych staach oraz inne sposoby przygotowania do
wykonywania zawodu.

Elektronik Stycze 2016 15

Gospodarka

Rynek analogowy
dobra sprzeda dziki
urzdzeniom mobilnym
Ukady analogowe obecne znajduj si niemal wkadym elektronicznym urz-
dzeniu. czna liczba takich pprzewodnikw zastosowanych w2015r. to 121
mld sztuk, wynika zdanych firmy badania rynku Semico. Wostatnich latach
sprzeda podzespow analogowych bya wysza ni wczeniej gwnie dzi-
ki dwucyfrowemu wzrostowi dostaw urzdze mobilnych. Wkady ztego typu
produkt wbudowanych jest wiele ukadw analogowych, wic oba rynki s ze
sob powizane. Do roku 2020 warto rynku analogowego signie 56,5 mld
dol., zapowiada Semico.

D
ostawcy ukadw obecnie mog
liczy na znaczne procentowe
wzrosty sprzeday na nowych
rynkach, np. IoT, ktre staj si znacznym
odbiorc komponentw analogowych
i czujnikw, cho na rzeczywicie du nik gazu MEMS opracowany przez bry-
skal sprzeday pod wzgldem wolume-
nu trzeba jeszcze kilka lat czeka. Krzywa
wzrostu dla ukadw analogowych obec-
nie skieruje si w d i w perspektywie
najbliszych piciu lat redni wzrost tego
rynku zwolni do 4,4% pod wzgldem
wielkoci obrotw oraz do 5,3%, liczc
sprzeda ukadw w sztukach.
MEMS-y koem
zamachowym
Dostawcy technologii cay czas postrze-
gaj smartfony jako platform do przebicia
si z wasnym produktem na rynek ma-
sowy. Miniaturowy komputer z telefonu
Rys. 1. Rynek czujnikw obrazu CMOS wedug zastosowa, rdo: Yole Developpement
komrkowego ciga do siebie kolejne in-
nowacyjne rozwizania urzdze i tech-
nologii, czsto bazujcych na czujnikach
MEMS i ukadach analogowych.
Jednym z ostatnich projektw jest czuj-
tyjski Cambridge CMOS Sensors o wiel-
koci 1 mm2 . Jest na tyle may, e moe
by integrowany w smartfonach. Czujnik
CCS811 zawiera m.in. sensor gazu z pyt-
k pokryt tlenkiem metalu (MOX)
i przetwornik analogowo-cyfrowy.
Czujnik moe mierzy zawarto w po-
wietrzu lotnych zwizkw organicznych
takich jak tlenek wgla, formaldehyd
w pobliu niskiej jakoci mebli, dwutlen-
ku azotu, ale take moe by wykorzy-
stywany jako alkomat, co sugeruje mo-
liwo zyskania klienta masowego.
Coraz wicej urzdze przeno-
nych ma zdolno rejestracji obrazu.
Pierwotnie byy one wyposaane w ma-
tryce CCD, obecnie dominuje techno-
logia CMOS, w szczeglnoci czujni-
ki o przyspieszonym zapisie i odczycie.
Dobry aparat fotograczny zdaje si nie-
zbdnym elementem porzdnego telefo-
nu, cho jeszcze parnacie lat temu ta-
kiego sprztu na rynku nie byo. Obecne
smartfony czsto maj wbudowane apa-
raty z matryc CMOS 12 Mpx, cho przy-
kadowo w najnowsz Xperi Z5 Sony
wbudowao matryc 23 Mpx. W smartfo-
nach s ju powszechne take inne uka-
dy analogowe, jak choby czujniki iner-
cyjne, nacisku, mikrofony, czujniki li-
nii papilarnych. Mikrofon pozwala np.
uaktywni telefon za pomoc komendy
gosowej. Coraz popularniejsze staj si
aplikacje medyczne, do dziaania ktrych
potrzebne s dodatkowe czujniki, jak np.
ttna, nasycenia krwi tlenem, akcesoria
do pomiaru EKG. W ten sposb telefony
staj si wanym rdem wzrostu sprze-
day ukadw z rynku analogowego.
Marcin Tronowicz

16 Stycze 2016 Elektronik


Jabil zorganizowa Manufacturing Day
Due rmy zajmujce si produkcj
elektroniki na zlecenie (EMS), takie
jak Flextronics, Kimball czy Jabil, s
obecne w Polsce od wielu lat, np. Jabil
od 2002 roku, a sam zakad od 1991
roku jako Philips, niemniej odnoszc
ich dziaalno do krajowej brany,
z reguy przypominaj one niedostp-
ne twierdze biznesowe. Realizuj pro-
dukcj dla klientw z zagranicy, ko-
rzystaj z globalnych rde zaopa- Zegarek dla pywakw
trzenia w ramach caej swojej mi- polski akcent wJabilu
dzynarodowej struktury i pomijajc
drobne wyjtki, w najwikszym stopniu ich kontakt z gospo-
dark odbywa si poprzez rynek pracy.
Niemniej bezproblemowa dostpno kadry technicznej po-
woli si koczy. Wraz z kolejnymi inwestycjami zagraniczny-
mi, niem demogracznym, emigracj, zasoby pracownikw,
po ktrych mona siga kurcz si, zmuszajc due zagra- maniem konkuren-
niczne rmy do wikszej otwartoci: organizuj dni otwarte,
pozwalaj zwiedza zakady i organizuj praktyki dla studen-
tw, w trakcie ktrych staraj si zachci najlepsze osoby do
podjcia pracy, dugofalowo inwestujc w kadr. Tak dziaal-
no w ramach Manufacturing Day zainicjowaa rma Jabil,
ktra 27 listopada zorganizowaa dla studentw Politechniki
Gdaskiej i Lubelskiej oraz uczniw lokalnych szk, dzienni-
karzy i osb zainteresowanych program zwiedzania zakadu
wzbogacony o prezentacj organizacji pod ktem warunkw
pracy, moliwoci awansu i rozwoju zawodowego.
Sukces rm elektronicznych w kolejnych latach i harmonicz-
ny rozwj w przyszoci bdzie zalea coraz bardziej od wy-
Rynek pprzewodnikw w2016r.
bdzie zalea od popytu
Rozwj sytuacji na rynku pprzewodnikw
w 2016 r. bdzie zalea od popytu, wynika z opi-
nii Tien Wu, szefa Advanced Semiconductor
Engineering (ASE), dostawcy typu backend
usug montau i pakowania pprzewodnikw.
Wpyw na rynek bd miay wic czynniki ma-
kroekonomiczne, takie jak wysoko stp procen-
towych w USA, stan gospodarek w UE czy polity-
ka monetarna rzdu w Japonii. Wedug Wu zmie-
nia si take strategia Chin odnonie do wspierania brany.
Pastwo rodka koncentruje si teraz na innowacji jako bodcu
Aktualnoci
pracowania sobie do-
brych relacji z pracow-
nikami. Std warto pa-
mita, e poza wspo-
mnianym ju utrzy-
cyjnych pac liczy si
te bd aspekty zwizane z moliwoci awansu, warunkami
w rmie oraz atmosfer w pracy. Zmiany na rynku pracy to
z pewnoci kolejne wyzwanie i problem stojcy przed bran
elektroniczn w kolejnych latach.
Pokazanie produkcji od wewntrz jest jedn z metod prze-
konywania modych ludzi, e warto ksztaci si w kierun-
kach technicznych, gdy bezsprzecznie zakad Jabila jest w ska-
li Polski ogromny. Na jednej zmianie pracuje w nim okoo
800 osb, w sumie okoo 3300 pracownikw, a ogromne hale
produkcyjne ciasno wypakowane s sprztem technologicz-
nym, robotami, ktry mona byo obejrze podczas rzeczy-
wistej pracy. MFD 2015 by te okazj dla pana Krzysztofa
Mioduszewskiego, prezesa zarzdu Jabil Circuit Poland, do
przedstawienia gwnych produktw. Obecnie w fabryce pro-
dukowane s inteligentne mierniki gazu i prdu elektrycznego,
urzdzenia monitorujce zuycie energii, moduy fotowolta-
iczne, kontrolery owietlenia LED, terminale kart patniczych,
kamery systemw dozorujcych oraz inne innowacyjne pro-
dukty. Przeomowym wydarzeniem jest te to, e Jabil niedaw-
no rozpocz take produkcj na zlecenie od polskiej rmy.
Tym rodzynkiem jest inteligentny zegarek dla pywakw, ktry
te mona traktowa jako dumny symbol, e krajowa elektro-
nika bya w stanie dostarczy zlecenie produkcyjne w tej skali.
Wicej zdj z zakadu Jabila w Kwidzynie pokazujemy na
www.elektronikaB2B.pl.
majcym pobudza rynek
pprzewodnikw, a nie
na zwikszaniu skali pro-
dukcji. W sytuacji, gdy Chi-
ny szukaj partnerw do
rozwoju technologii uka-
dw, moe to stanowi do-
godne okazje biznesowe dla
rm z Tajwanu. Niemniej,
wedug Wu, rzd Tajwanu
powinien zapewni rmom
ochron wasnoci intelektualnej, ale take umoliwi im po-
zostanie konkurencyjnymi w skali globalnej.
Elektronik Stycze 2016 17
Wywiad
Kierunek zmian
na przysze miesice
ilata wyznaczaj nam
obszary, takie jak
utrzymanie ruchu
iautomatyka
przemysowa,
mwi Marcin Blancard,
dyrektor firmy Elfa Distrelec
Elfa Distrelec to rma, ktra w dys-
trybucji katalogowej bya na rynku
pierwsz a dzisiaj ma wielu konkuren-
tw, bo okazao si, e ten sektor sta
si w ostatnich latach dla biznesu bar-
dzo atrakcyjny. Jak si w tych wszyst-
kich zmianach odnajdujecie?
To prawda, e historia rmy, z ktrej
si wywodzimy, zacza si w 1945 roku,
a na rynku polskim jestemy obecni
ju od bardzo dawna niedugo minie
20 lat. Przez wielu klientw jestemy roz-
poznawani i postrzegani przez pryzmat
tej historii. Z jednej strony jest to dla nas
korzystne, bo marka Elfa jest na ryn-
ku doskonale znana, ale z drugiej wiele
osb ocenia nas stereotypowo, tak jakby
przez te 20 lat nic si u nas nie zmienio.
A zmian jest bardzo duo cznie z tym,
e nie jestemy ju od 8 lat rm szwedz-
k, ale szwajcarsk.
Dla naszych kontrahentw to, e jest
inny waciciel oczywicie niewiele zmie-
nia, ale faktem jest, e przez ostatni de-
kad zmienialimy struktur biznesu tak,
eby jak najlepiej dopasowa j do wyma-
18 Stycze 2016 Elektronik
ga rynku. Te, jak wiemy, stale si zmie-
niaj i kryteria wyboru s dzi cakiem
odmienne od tego, czego klienci wyma-
gali od nas dawniej. Cz zmian wynika klient na towar, teoretycznie dostpny
te z pojawienia si konkurencji. Chcc
jej si opiera, musielimy znacznie zmo-
dykowa pierwotny model biznesowy.
Zmiany nie byy szybkie ani atwe.
Nasz obecny waciciel, szwajcarski
koncern Datwyler, tworzy struktury
Distrelec na nowych rynkach, gw-
nie poprzez akwizycje rm bdcych
lokalnymi liderami. Spowodowao to,
e jeszcze do niedawna mielimy kilka
magazynw i dziaajcych obok siebie
systemw dystrybucji, bo nie chciano
od razu zmienia przyzwyczaje, uwa-
runkowa i struktur operacyjnych lo-
kalnych organizacji sprzedaowych,
aby nieostronym czy pochopnym dzia-
aniem czego nie zepsu.
W efekcie zaczlimy odstawa od
tego, co uznaje si dzi za standard
dla dystrybucji katalogowej. Doszo do
tego, e caa nasza oferta bya skado-
wana w czterech magazynach rozsia-
nych po Europie, a caa spedycja to-
warw do Polski sza przez magazyn
w Szwecji. W efekcie zdarzao si, e
w magazynie, oczekiwa nawet do 10
dni. Takie sytuacje, w poczeniu z dy-
namicznym rozwojem informatyki, co-
raz atwiejszym i powszechniejszym
dostpem do produktw, stale rosnc
liczb rm konkurencyjnych nie tylko
z Polski, ale praktycznie z caego wiata
spowodowa znaczce zahamowanie
naszego rozwoju i konieczno zmiany
strategii dziaania.
Kolejnym znaczcym problemem by-
o kojarzenie rmy z wysokimi cena-
mi. Taka etykieta zawsze utosamia-
na bya ze szwedzkim wacicielem i na-
wet zmiana marki z Elfa na Elfa Distrelec
oraz struktury wasnociowej nie zmie-
nia sposobu postrzegania naszej ofer-
ty przez klientw. Jak wiemy obecnie, na
rynku komponentw w Polsce cena jest
jednym z najwaniejszych kryteriw se-
lekcji dostawcy. Przez wiele lat bylimy
skoncentrowani na rozwijaniu oferty

skierowanej do grupy klientw bizneso-
wych i niestety nie dokonywalimy ad-
nych znaczcych zmian w ofercie kiero-
wanej do odbiorcw indywidualnych,
przez co dla duej ich liczby przestali-
my z czasem by konkurencyjni. To
z kolei, o ile nie wpywao dramatycznie
na wielko naszych obrotw, w znacz-
cym stopniu wpywao na spadek licz-
by klientw, na ktrych z de nicji zaley
nam najbardziej.
Domylam si, e te problemy maga-
zynowo-logistyczne ju miny
Szczliwie te problemy to ju prze-
szo. Ju 4 lata temu podjto decy-
zj o zmianie tej sytuacji, ale to wanie
rok 2015 by dla nas przeomowy. W ra-
mach przeksztace rma zbudowaa
jeden nowoczesny magazyn centralny
w Holandii, w ktrym skonsolidowano
towar wszystkich marek handlowych
wchodzcych w skad Grupy Distrelec,
czyli Nedis, Reichelt i Elfa Distrelec.
Ujednolicono take system zarzdzania
wszystkimi procesami. Obecnie wszyst-
Wywiad
kie nasze oddziay pracuj na jednym, gazyn. Bazuje na najnowszych systemach
wsplnym systemie SAP. Proces konso- logistycznych i jest zarzdzany przez
lidacji odbywa si oczywicie etapami. oprogramowanie minimalizujce bdy
W kilku etapach poszczeglne rynki wynikajce z pracy ludzkiej. Ma to bez-
i klienci byli przenoszeni z poprzed- porednie przeoenie na jako dostaw
niego systemu do nowego. Dla oddziau i znaczco zmniejsza liczb reklamacji
polskiego to przeniesienie nastpio we po prostu wpyw czynnika ludzkie-
wrzeniu 2015 roku. Szczliwie nie by- go jest minimalizowany. Mamy te ju
limy w tej kolejce pierwsi, przez co mo- pierwsze sygnay od klientw, e nowy
glimy unikn wielu problemw orga- magazyn poprawi sprawno operacyj-
nizacyjnych. n do ponad 80% klientw w Polsce
Obecnie prawie caa nasza oferta jest moemy dostarczy towar w cigu 20
dostpna z jednego magazynu centralne- godzin od przyjcia zamwienia.
go w Holandii. Funkcjonuje take maga- Dziki podpisaniu globalnej umowy
zyn w Szwajcarii, co jest spowodowane z DHL do wikszoci miejsc w Polsce,
specy k rynku oraz faktem, e nie na- nawet zamwienia standardowe do-
ley ona do UE. Mamy obecnie w ofer- starczamy czsto na nastpny dzie.
cie ponad 250 tysicy produktw, z czego Te wszystkie zmiany zostay przez nas
ponad 150 000 jest dostpnych od rki. wprowadzone wanie w odpowiedzi na
Firma obsuguje z tego magazynu zam- wyzwania stawiane przez zmieniajce si
wienia z 16 krajw, w ktrych mamy od- wymagania rynku i coraz silniejsz jego
dziay oraz dzia eksportu obsugujcy konkurencyjno.
zamwienia z reszty wiata. Realizujemy
zamwienia na blisko 20 tysicy produk- Wycig na rynku dystrybucji kata-
tw dziennie. Warto doda, e jest to su- logowej kieruje si wyranie w stron
pernowoczesny, zautomatyzowany ma- poszerzenia oferty produktowej, nie-
Elektronik Stycze 2016 19
Wywiad

Jeden magazyn centralny, nowy nowoczesny

sklep internetowy, ujednolicony system
zarzdzania SAP, poszerzona oferta Service
Plus, jeszcze szybsze dostawy, do 50 tys.
nowych produktw rocznie ukierunkowanych
na nowe obszary rynku oraz nisze ceny
katalogowe to gwne zmiany,
ktre maj nam pomc odzyska pozycj
lidera rynku w Polsce

rzadko do ogromnych milionowych
iloci produktw, po to, aby w jed-
nym miejscu dao si kupi jak naj-
wicej. Bdziecie ewoluowa w tym
kierunku, czy te przeciwnie, naley
oczekiwa, e nastpi co na ksztat
specjalizacji?
Nasza rma od zawsze specjalizowaa
si w dostawach maych iloci produk-
tw, ju od pojedynczych sztuk. Take
w obszarze rynku produktw specjali-
stycznych dla elektroniki i komponen-
tw mniej popularnych, wykorzysty-
wanych w dziaach R&D, jednostkach
badawczych czy placwkach edukacyj-
nych, Elfa Distrelec ma nadal wietn
ofert i siln pozycj. Dziki staej do-
stpnoci towaru w magazynie jestemy
w stanie go szybko dostarczy. Ale ten
obszar biznesu jest ograniczony i rela-
tywnie niewielki. Std kierunek roz-
woju na przysze miesice i lata wy-
znaczaj nam obszary, takie jak utrzy-
manie ruchu i automatyka przemyso-
wa. W te obszary zastosowa i zwiza-
ne z nimi grupy produktowe inwestu-
jemy, jeli chodzi o poszerzanie ofer-
ty. Rozwijamy ofert dopasowan do-
kadnie do potrzeb naszych klientw,
zdajc sobie spraw, e w tych zastoso-
waniach, czas odgrywa najwiksz rol.
Aktualnie obszar utrzymania ru-
chu w duej mierze opiera si na lokal-
nych rmach specjalistycznych, skle-
pach i hurtowniach, ktre istniej bli-
sko klientw, zapewniajc niezbdn
w tym obszarze szybko reakcji. Ale
przedsibiorstwa te maj ograniczone
moliwoci magazynowania towarw.
Std chcemy sta si ich partnerami
i wspomaga ich w poszerzaniu oferty,
np. poprzez stworzenie magazynu kon-
sygnacyjnego czy innych form wsp-
pracy. Jeli jestemy w stanie dostar-
cza do nich towar w cigu 24 godzin,
to jest to z pewnoci propozycja do
rozwaenia, bo pozwala na zbalanso-
wanie wielkoci ich lokalnego magazy-
nu z niezbdn operatywnoci i szyb-
koci dziaania, bdcymi wanymi ze sob mocno konkurowa. Inn na-
elementami oferty w obsudze sektora
utrzymania ruchu.
Takich zmian i prb dopasowania si
do biecej sytuacji rynkowej i tren-
dw bdziemy podejmowa wicej, bo
dynamika zjawisk jest dua i co chwi-
l pojawiaj si nowe obszary lub nisze.
Chcemy walczy o swj udzia w ryn-
ku w nowych segmentach, bo jeli cho-
dzi o nasze tradycyjne obszary dziaa-
nia, to Elfa Distrelec jest nadal moc-
nym graczem.
Natomiast w kwestii kierunku ma-
sowego, wielkich iloci produkcyj-
nych, to mamy na nim obszary, w kt-
rych funkcjonujemy i cakiem dobrze
sobie radzimy. Nie sdz jednak, eby
by to dla nas w najbliszym czasie
kierunek jakiego znacznego rozwo-
ju. Trudno przejcia z jednego ob-
szaru w drugi (zarwno z dostaw ma-
sowych na detaliczne, czyli konfek-
cjonowanie, ale take jak w naszym
przypadku i w drug stron), zwiza-
na jest z zasadniczo rnym systemem
logistyki. Wymagaj one rnych sys-
temw logistycznych, narzdzi obsu-
gi, a take innego rodzaju wyszkole-
nia i umiejtnoci personelu. Z tego, co
na razie widzimy, podejmowane przez
dostawcw masowych prby moc- gii hybrydowej po to, aby wyniki poja-
niejszego wejcia w nasz obszar ryn-
ku nie s zbyt spektakularne. Wydaje
mi si, e przynajmniej na razie nie wi-
da jakich realnych szans na znaczce
zmiany obowizujcego dzi podzia-
u rl. Oczywicie wszyscy udziaowcy
rynku prbuj poszerza swoje obsza-
ry oddziaywania. Std coraz czciej,
szczeglnie w przypadku komponen-
tw do produkcji masowej, zaczynamy
tomiast spraw jest wchodzenie w na-
sze obszary dziaania nowych graczy.
Firm sabo lub wcale niezwizanych
do tej pory z naszym sektorem, ale
dysponujcych olbrzymim dowiad-
czeniem na rynku usug e-commer-
ce. Nowe technologie, nowe moliwo-
ci logistyczne, coraz powszechniejsza
automatyzacja procesw zamawiania
i logistyki, a take powszechny dostp
do informacji specjalistycznych powo-
duj, e obsuga sprzeday produktw
bdcych jak dotd domen wykwali-
kowanych specjalistw coraz czciej
obywa si bez tego charakterystyczne-
go dla naszego rynku wsparcia tech-
nicznego.
Czy sprawna logistyka i otwarcie si
na obszar utrzymania ruchu wystar-
cz, aby zapewni Ele rozwj?
Podpatrujemy i wykorzystujemy tak-
e dowiadczenia innych rm dziaaj-
cych w sektorze e-commerce. Kolejn
olbrzymi zmian jest te nasza nowa
witryna internetowa. Zmieniona zo-
staa ona nie tylko od strony gracz-
nej, a wic tego, co wida na zewntrz,
ale take w zakresie mechanizmu wy-
szukiwania. Oparlimy j na technolo-
wiy si ju w trakcie wpisywania da-
nych. Dziki temu cay proces wyszu-
kiwania i zamawiania produktw jest

20 Stycze 2016 Elektronik


o wiele szybszy i bardziej przyjazny.
Priorytetem jest teraz przekazanie ryn-
kowi i klientom informacji, e si zmie-
nilimy i mamy nowe moliwo ak-
tywnego dziaania. Koncentrujemy si
te na umocnieniu naszej pozycji w pi-
ciu grupach produktowych, wybranych
jako najbardziej perspektywiczne.
Elfa Distrelec zaczyna te wykorzysty-
wa synergi posiadania w swoim ska-
dzie rnych rm, bdcych liderami lo-
kalnych rynkw. Do niedawna te rmy
byy swego rodzaju wyspami bizneso-
wymi, dziaajcymi niezalenie. Nawet
z wasnymi magazynami, o czym m-
wiem wczeniej. To si te zmienio.
Dzisiaj zaczynamy wykorzystywa zbu-
dowan w oparciu o nie synergi, dzieli-
my si wzajemnie wiedz i dowiadcze-
niami z poszczeglnych rynkw po to,
aby bardziej kompleksowo obsugiwa
klientw oraz dociera do innych, dotd
nierozpoznanych a naturalnie pasujcy
do nas tematycznie odbiorcw.
Nowoci jest te nadanie przez nas
nowego znaczenia naszej sztandarowej
usudze Service Plus. Jest to nasz pro-
gram pozwalajcy zamwi poszukiwa-
ny komponent spoza naszej oferty, jee-
li tylko jest produkowany przez ktrego
z naszych dostawcw. Wsppracujemy
z wieloma producentami i wiadomo,
e nasza oferta jest tylko fragmentem
znacznie szerszego portfolio wyrobw
produkowanych przez dostawcw, z kt-
rymi wsppracujemy. Dziki usudze
Service Plus moemy zamwi dowolny
produkt z tej ogromnej oferty i dostar-
czamy go szybko i w dobrych cenach. Do
niedawna program ten by ograniczony
i przeznaczony jedynie dla klientw biz-
nesowych. W nowym sklepie interneto-
wym usuga ta jest dostpna on-line dla
wszystkich zarejestrowanych klientw
sklepu. Jest to nasze najnowsze dziecko
i nie jestem pewny czy w momencie pu-
blikacji bdzie ju dostpne w Polsce
warto zatem sprawdzi, by samemu si
przekona.
W tym roku, po 2 latach przerwy, wra-
camy te do druku katalogu papierowe-
go. Okazuje si, e nadal jest wielu klien-
tw, ktrzy si nim posuguj, wykorzy-
stuj go m.in. do porwnywania para-
metrw lub szukania rozwiza i pomy-
sw. W pewnym momencie odeszlimy
od drukowania papierowego informato-
ra, ale spotkao si to z szerok dezapro-
bat. Z tego, co mwi nasi klienci, to
prace koncepcyjne w elektronice nadal
czsto wygodniej jest robi, wspomaga-
jc si tradycyjnymi metodami. Jest to
niewtpliwie zaskakujce, ale jak to m-
wi klient nasz pan.
Wiele rm katalogowych oprcz
oferty B2C ma wyranie zarysowan
ofert B2B, a wic sprzeday wikszych
serii produktw producentom elektro-
niki. Jak to wyglda w Waszym przy-
padku?
Zdajemy sobie spraw, e przy bardzo
duych zamwieniach nasz model bizne-
sowy generuje zbyt wysokie koszty ob-
sugi. To z kolei nie pozwala nam efek-
tywnie walczy o znaczce udziay w tej
czci rynku.
Oczywicie, jak wczeniej mwiem,
klient biznesowy jest naszym gwnym
odbiorc z punktu widzenia wielkoci
obrotw. Klientem docelowym s dla
nas gwnie rmy produkujce elektro-
nik i zamawiajce mae i rednie iloci woany zamieszaniem zwizanym z na-
produktw. S one dzisiaj naszym gw-
nym partnerem biznesowym. W ra-
mach rozwoju pragniemy poszerzy ob-
szar dziaania, czego przykadem mog
by omwione wczeniej dziaania na
rynku utrzymania ruchu i automatyki
przemysowej.
Elfa Distrelec obsuguje producen-
tw elektroniki na podobnej zasadzie
jak inne rmy o podobnym pro lu po-
przez rnicowanie cen w funkcji wiel-
koci zamwienia. Nasi klienci z tego
obszaru po zalogowaniu si do swoje-
go konta handlowego maj te inaczej
wyceniane komponenty. Gdy zamawia-
j duo, cena, naturalnie do oczekiwa,
spada. Mamy te szeciu przedstawicie-
li regionalnych w terenie, ktrzy docie-
raj do potencjalnych klientw i pro-
ponuj wspprac z nami w ramach
indywidualnego porozumienia i pod-
pisanej umowy. Osoby te odpowiada-
j te za wzajemne kontakty, nadzoru-
j proces przygotowywania ofert na za-
pytania z ich strony i decyduj w indy-
widualnych przypadkach, zapewnia-
jc dystrybucji niezbdn elastyczno
i szybko dziaania. Jest to szczeglnie
istotne w utrzymaniu ruchu, bo klien-
ci z tego obszaru wymagaj indywi-
dualnego podejcia oraz dopasowania
oferty i warunkw handlowych do ich
oczekiwa. Fakt, e maj kogo dba-
jcego o ich interesy i pomagajcego
w razie kopotw, stanowi nadal spor
warto dodan.
W zdobywaniu udziaw w rynku
zwizanym z utrzymaniem ruchu po-
maga nam kompetentny dzia wspar-
Wywiad
cia technicznego, grupujcy wycz-
nie inynierw z duym dowiadcze-
niem i wiedz merytoryczn. Nasi pra-
cownicy s cenieni przez klientw, bo
maj szerokie horyzonty, gbok wie-
dz fachow, s w stanie dobrze dora-
dzi, a nawet wesprze rozwizanie ja-
kiego problemu.
Czy takie zmiany wystarcz, aby
zmieni przyzwyczajenia klientw na
rynku wraliwym na cen?
Gdyby wszyscy kierowali si wycz-
nie cen, na rynku nie byoby tyle rm
dystrybucyjnych, tylko jedna najtasza.
Rynek, na ktrym przyszo nam funk-
cjonowa, jest bardzo zrnicowany
i wiele rm, o zasadniczo rnych pro-
lach i sposobach dziaania, znajdzie na
nim swoje miejsce. Nam udao si prze-
ama trend spadku liczby klientw, wy-
szymi zmianami i widz, e coraz rza-
dziej spotykam si ze stereotypowym
podejciem, e Elfa znaczy drogo.
Ciesz si, e mam dowody na to, i
jest to nieprawda. Jednoczenie, zdaje-
my sobie spraw, e nasze dotychcza-
sowe ceny katalogowe, a wic te skiero-
wane do rynku B2C, czasami w sposb
do znaczcy odstaway od cen rynko-
wych. Dlatego od pierwszego stycznia
2016 obniamy ceny katalogowe pra-
wie 81 000 produktw z naszej oferty.
Dla popularnych produktw maso-
wych wprowadzamy dodatkowe progi
cenowe, zalene od zamawianych ilo-
ci. Jestem przekonany, e te wszystkie
zmiany, ktre miay miejsce na prze-
strzeni ubiegego roku: jeden magazyn
zamiast czterech i zwizana z nim wik-
sza dostpno produktw i szybsze do-
stawy, nowa strona sklepu internetowe-
go skracajca i uatwiajca proces wy-
szukiwania i zamawiania produktw,
nowy jednolity system SAP pozwala-
jcy nam wyduy czas przyjmowa-
nia zamwie do realizacji na nastpny
dzie do godziny 17.00, system Service
Plus pozwalajcy zamawia produkty
spoza naszego katalogu czy wspomaga
optymalizacj zamwie naszych klien-
tw, a take podpisanie umowy global-
nej z DHL, dziki czemu do wikszo-
ci lokalizacji w Polsce nawet standar-
dowe zamwienia dostarczamy ju na
nastpny dzie; one wszystkie pomo-
g nam odnie sukces i w sposb zna-
czcy umocni pozycj Elfy Distrelec na
rynku, w nadchodzcym czasie.
Rozmawia Robert Magdziak
Elektronik Stycze 2016 21
Aktualnoci
Productronica jubileuszowa czya 1300. Bezsprze-
20. edycja za nami cznie wiadczy to o du-
W dniach 1013 listopada ubiege- ym potencjale, nie-
go roku w Monachium odbyy si targi mniej indywidualne
Productronica najwiksze branowe wy- oceny staych bywal-
darzenie w caoci powicone zagadnie- cw mwi o nieco
niom produkcji elektronicznej. Wystawa sabszych odczuciach
jest ukierunkowana na kluczowe techno- na temat rozmachu im-
logie, stawia na pierwszym miejscu naj- prezy w porwnaniu do
nowsze trendy i przedstawia cay proces lat ubiegych. Szersze
technologii produkcji elektronicznej, pre- przejcia, mniejsze sto-
zentujc komplet dostawcw, producen- iska oraz czste wspl-
tw i rm usugowych z brany w ska- ne wystawianie si kil-
li wykraczajcej poza Europ. W targach ku firm dostawcw
uczestniczyo cznie 7 rm z Polski, co Stoisko Interphone Service dostawcy usug EMS zMielca i dystrybutorw na jed-
na prawie 1300 wystawcw nie jest im- nej powierzchni byy
ponujc liczb. Przedstawiciele polskich widoczne czciej ni
rm pojawiali si te gocinnie na sto- dawniej. Drugim zjawi-
iskach swoich dostawcw i partnerw. skiem bya dua obec-
Organizatorzy poinformowali, e im- no przedstawicie-
prez odwiedzio 38 tysicy specjalistw li rm azjatyckich, kt-
z 80 krajw, a liczba wystawcw przekro- rzy tumnie przyjecha-
li do Monachium w po-
szukiwaniu kontaktw,
dostawcw i rynkw
zbytu. Trendy to roz-
szerzona rzeczywisto oraz robotyzacja, ktra coraz liczniej
traa do produkcji elektroniki, dajc ciekawy maria tech-
nologiczny midzy producentami robotw przemysowych
i sprztu technologicznego dla produkcji elektroniki.

Staym bywalcem targw Productronica zwasnym stoiskiem jest

Renex, ktry wcoraz wikszym stopniu staje si producentem
odziey antystatycznej wykorzystywanej w halach produkcyjnych
istrefach czystych (marka Reeco) oraz sprztu warsztatowego
iurzdze do lutowania. Oferta firmy wzakresie wasnych produk-
tw konsekwentnie, co roku, poszerza si okolejne pozycje, co
wskali naszego kraju trzeba doceni ipochwali. Maszyny Mechatroniki cieszyy si zainteresowaniem goci

Farnell element14 uzyskuje wEuropie
certyfikat AS9120
Farnell element14 uzyska wany certy kat AS9120 zawiad-
czajcy o przestrzeganiu globalnego standardu dotyczcego
kontroli jakoci, ktry zosta opracowany przez bran lotni-
cz w celu zaspokojenia szerokich potrzeb
z zakresu ledzenia przesyek i kontroli ja-
koci w dystrybucji. Uzyskujc ten certy-
kat, rma Farnell element14 potwierdzi-
a wykorzystywanie przez siebie rodkw
kontroli ledzenia przesyek oraz proce-
sw dla kadego podzespou elektronicz-
nego, ktry ma na stanie bd ktry wy-
sya do klienta. Stanowi to gwarancj do-
starczania oryginalnych produktw wysokiej jakoci oraz do-
skonaej obsugi dla klientw z brany lotniczej oraz obron-
nej. Oparty na normie ISO 9001:2008 i rozszerzony o blisko
100 dodatkowych wymogw standard AS9120 gwarantuje
klientom rmy Farnell element14 kompleksowy system kon-
troli jakoci skoncentrowany na obszarach
bezporednio wpywajcych na pewno
co do moliwoci ledzenia produktw
(traceablility) oraz niezawodnoci. Mimo
e standard ten zosta opracowany przez
bran lotnicz, powinny go przestrzega
wszystkie rmy tworzce produkty o kry-
tycznym znaczeniu, ktre musz gwaran-
towa wysoki poziom niezawodnoci.

22 Stycze 2016 Elektronik

Raport

Obudowy orazszafy
dla elektroniki
iprzemysu
szeroki irnorodny rynek
jest coraz bardziej wymagajcy
24 Stycze 2016 Elektronik

Spis treci
Due szafy oddzielna kategoria ......27
Zjawiska charakterystyczne
dla rynku obudw ...............................28
Coraz peniejsza kompleksowo......29
Indywidualizacja imoduowo .........29
Druk 3D, klawiatury iintegracja ..........30
Dua konkurencja rdem
problemw ...........................................31
Nowe firmy imodernizacje .................31
Obudowy od strony biznesu...............32
Ranking kryteriw technicznych
ihandlowych .......................................33
Dostawcy producenci ......................35
Dostawcy dystrybutorzy ..................35
Przegld ofert wtabeli ........................35
Raport
Obudowy i szafy to pozornie nieskompliko-
wane elementy skadowe systemw elektro-
niki iautomatyki, ktre jednak maj kluczowe
znaczenie dla jakoci, atrakcyjnoci ipowo-
dzenia rynkowego wielu produktw technicz-
nych. Dobra obudowa to taka, ktra zapew-
nia odporno mechaniczn i rodowisko-
w, skuteczne odprowadzanie ciepa, ochro-
n elektromagnetyczn, daje bezpiecze-
stwo uytkowania, atwo montau i ser-
wisu, dugi czas eksploatacji, przy atrakcyj-
nym wygldzie zapewniajcym pozytywne
postrzeganie produktu. Szczeglnie wprzy-
padku elektroniki konsumenckiej atrakcyjny
wygld, dobre materiay, ciekawa kolorystyka
tak samo decyduj opowodzeniu sprzeday
i o pozytywnym postrzeganiu wyrobw, jak
funkcjonalno, wydajno ipodobne czyn-
niki techniczne. Lista wymaga jest duga, co
powoduje, e spenienie ich wszystkich jest
trudne iwymaga od dostawcw posiadania
bardzo szerokiego asortymentu, dostpno-
ci usug obrbki mechanicznej obudw, tak
aby moliwe byo dopracowanie produktw
wszczegach. Obudowy do urzdze elek-
tronicznych to produkty, ktrych znaczenie
na rynku stale wzrasta, a zdaniem niektrych
specjalistw istnieje grupa aplikacji, gdzie
znaczenie obudowy jest wiksze od tego,
co jest wjej rodku. Zwymienionych powo-
dw na rynku panuje silna konkurencja mi-
dzy producentami krajowymi izagranicznymi
oraz dystrybutorami. Zapraszamy do zapo-
znania si znasz analiz rynku powicon
krajowej brany obudw, wktrej staramy si
poruszy wszystkie istotne zjawiska iproble-
my dla niej charakterystyczne.
Elektronik Stycze 2016 25
Raport

O
budowy to jak wiadomo pojcie, za ktrym kryje si
ogromna liczba produktw przeznaczonych do r-
nych zastosowa, wykonanych z rnych materiaw,
o rnej wielkoci itd. Podzia i kategoryzacja rynku jest trud-
na, ale niestety niezbdna, bo nierzadko termin ten de niu-
je skrajnie rne wyroby i diametralnie rn ofert rynku.
Warto zatem krtko i oglnie opisa bran.
Najprostszy podzia dotyczy materiaw, z ktrych wykonu-
je si obudowy, czyli metal i tworzywa sztuczne. Moe to by
stal zazwyczaj malowana proszkowo, ewentualnie nierdzew-
na lub w wersji specjalnej (np. kwasoodporna lub pokrywa-
na galwaniczne). Uywane jest te aluminium, zdecydowa-
nie za rzadziej inne metale, jak cynk i mosidz. Stal zapew-
nia du wytrzymao mechaniczn, dobr izolacj termicz-
n i elektromagnetyczn, do tego daje moliwo wzgldnie a-
twego czyszczenia, std te jest materiaem typowym szcze-
glnie do wikszych obudw, skrzynek instalacyjnych i szaf.
Wykorzystywane tworzywa sztuczne to gwnie ABS, polisty- Rys. 1. Wzrosty ispadki sprzeday do obudw zanotowane przez
ren i poliwglan, ktre rni si gwnie odpornoci na tem- dostawcw wlatach 20132015 (rok do roku) wskazuj na du
peratur i naraenia mechaniczne. stabilno biznesow tej brany
Kolejny podzia moe by dokonywany pod wzgldem wiel-
koci obudw. Oferta rynku obejmuje zarwno te maogaba- kompletne systemy dystrybucji energii) oraz stanowiska pracy
rytowe (gwnie dla urzdze elektronicznych, automatyki bu- i inne obudowy o charakterze specjalistycznym.
dynkowej, maych systemw elektrycznych), w dalszej kolejno- Dalszy podzia moe by wykonywany pod wzgldem
ci wersje kompaktowe (niewielkie szafk i sterownicze i elek- aplikacyjnym i branowym. W tym zakresie mona wyr-
tryczne, obudowy dla urzdze przemysowych), jak te due ni obudowy do maych urzdze elektronicznych, obudo-
szafy (dla potrzeb IT i systemw sterowania w przemyle, na wy przemysowe (np. na szyn), moduowe do zestawiania

Tabela 1. Przegld ofert dostawcw obudw dla elektroniki i przemysu

Firma Piekarz
Apra-Optinet

Jakubowski
Euro-Impex

Mechanika
element14
Electronic

Marketing
Logistyka

Eltronika
Distrelec
Conrad

Ex-Con
Dacpol

Farnell
Agmar

Ergom
Eltron
Eaton
Astat
Apar

BNS

Elfa
CSI

Nazwa firmy

Obudowy s dla nas:

Profil firmy

Produktem, w ktrym si specjalizujemy

Jedn z wielu grup produktw w naszej ofercie
Jestemy producentem obudw
Typy: mae / przemysowe / / / / / / / / / / / / / / / / / /
telekomunikacyjne / 19 / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Obudowy metalowe

moduowe / uniwersalne / / / / / / / / / / / / / / / / / /
panelowe / na szyn / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Materia: aluminiowe / stalowe / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Pokrycia: malowane / galwanizowane / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Powoki: antykorozyjne / chemiczne / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Waciwoci: hermetyczne / odporne rodowiskowo / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Certyfikaty: bezpieczestwa / przeciwwybuchowe / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Szafa przemysowa penogabarytowa
Szafy penogabarytowe

Kompaktowe szafki sterownicze / stanowiska przem. / / / / / / / / / / / / / / / / / /

Penogabarytowe szafki sterownicze
Zabezpieczenia EMC / odporne na UV / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Z powok antykorozyjn / do trudnych warunkw / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Obudowy malowane / z powokami chemicznymi / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Certyfikaty: bezpieczestwa
niepalnoci / przeciwwybuchowe / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Typy: mae / przemysowe / / / / / / / / / / / / / / / / / /
telekomunikacyjne / rczne / / / / / / / / / / / / / / / / / /
panelowe / moduowe / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Obudowy plastikowe

uniwersalne / na szyn DIN / / / / / / / / / / / / / / / / / /

Tworzywa: poliwglan (PC) / ABS / / / / / / / / / / / / / / / / / /
polistyren (PS) / polipropylen (PP) / / / / / / / / / / / / / / / / / /
tworzywa wzmacniane / tworzywa przezroczyste / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Waciwoci: z ochron EMC / odporne na UV / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Podwyszona odporno rodowiskowa i mech.
Certyfikaty: bezpieczestwa
niepalnoci / przeciwwybuchowe / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Akcesoria: nki, przepusty, zalepki
Elementy wentylacji i odprowadzania ciepa
Usugi

Dopasowywanie obudw do specyficznych wymaga

Obudowy na zamwienie / nadruki i etykiety / / / / / / / / / / / / / / / / / /
Oferujemy system obudw

26 Stycze 2016 Elektronik

 Raport

Maciej W przypadku szaf iobudw przemy- wikszo producentw stosuje palet

Abratkiewicz sowych wzornictwo jest dla klientw kolorw RAL, a dominujca powoka
Rittal spraw mao znaczc. Produkt powi- jest jasnoszara ooznaczeniu RAL7035.
nien spenia odpowiednie parametry Producenci maszyn bardzo czsto
techniczne oraz jakociowe, a nie zaspo- zamawiaj obudowy wwybranym przez
kaja poczucie estetyki. Klienci wswoich siebie kolorze, aby wspgra zwizualn
dokumentacjach projektowych najcz- koncepcj caego produktu. Wzornictwo
ciej maj specyfikacje zawierajce wy- wprzypadku obudw iszaf sterow-
miary, rodzaj materiau, stopie ochrony niczych skupia si przede wszystkim na
przed wod, pyem oraz uszkodzeniami zapewnieniu odpowiedniej funkcjonal-
Czy firmy przywizuj wag do mechanicznymi czy kolor wraz ztypem noci imaksymalnej elastycznoci ofero-
nowoczesnego wzornictwa? lakieru. Do zastosowa przemysowych wanych rozwiza.

w wiksze instalacje, szafk i instalacyjne (do montau syste- Due szafy oddzielna kategoria
mw i instalacji, aparatury elektrycznej i elektronicznej oraz O ile przedstawiony powyej podzia obudw ma charakter
komponentw automatyki) oraz due szafy dla urzdze nieostry, a wiele grup i typw przenika si wzajemnie, o tyle
przemysowych, infrastruktur IT (serwery wraz z ukada- wspomniane due szafy przemysowe stanowi odrbn, cen-
mi chodzenia i zasilania) i specjalistyczne rozwizania obu- n biznesowo grup, ktra jest wykorzystywana do montau
dw, na przykad typu rack, z atestem przeciwybuchowym urzdze do rozdziau energii, sterownikw, napdw i oczywi-
Ex lub dla przemysu spoywczego. W miar upywu lat licz- cie systemw teleinformatycznych. Produkty takie, cho czsto
ba wykona specjalizowanych poszerza si o nowe rozwi- znajdziemy w ofercie dostawcw sprzedajcych rwnie mniej-
zania, ktre nierzadko bazuj na tak nezyjnych rozwiza- sze gabarytowo obudowy, rni si znaczco od tych ostat-
niach mechanicznych, e tworz nowe moliwoci technolo- nich. Szafy zwykle s wypakowane sprztem elektronicznym
giczne dla urzdze. po brzegi. Ich typowe zastosowanie to centrum informatyczne
Components
Jean Muller

Elecrronics

Sypniewski

Weidmller
Automatic
Elektronik

Elektronik

Spelsberg
Maszczyk

Radiolex

Semicon
Microdis
Kommet

Stermag
Mera EX

Phoenix
Contact
Kradex

Soyter
Jotkel

ZPAS
Rittal
Lafot

OEM

TME
RS
LC

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /


/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /



/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

Elektronik Stycze 2016 27

Raport

Marek
Pitkowski-Zajec
Dacpol
Jakie jest znaczenie kompleksowo-
ci oferty wobudowach na rynku
krajowym?
Kompleksowo jest coraz bardziej
wymagan wartoci wbrany, jeli
oczywicie chce si by konkuren-
cyjnym na rynku. Oczywicie mona
dostarczy sam obudow, ale coraz
czciej klienci oczekuj obudowy
gotowej do zamontowania samej pyt-
ki PCB wewntrz, natomiast obrbk,
montaem interfejsu izczy oraz zo-
eniem wszystkiego wcao zajmu-
je si dostawca. Klient oszczdza czas
iponosi mniejsze ryzyko. Wprzypad-
ku wersji zatestem Ex do stref zagro-
onych wybuchem sama obudowa
zcertyfikatem nic nie daje, bo klient
nie moe wykona samemu obrb-
ki mechanicznej, gdy nie ma upraw-
nie. Dlatego te kompleksowa usuga
pod wytyczne klienta jest wdzisiej-
szych czasach bardzo wana.
Jakie warto wymieni zmiany
narynku wostatnich latach?
Coraz wicej producentw urzdze
imaszyn zwraca uwag na atrakcyjne
wzornictwo oraz unikalno obudw,
aby ich urzdzenie miao finalnie niepo-
wtarzalny wygld. Klienci chc, by ich
wyrb oprcz zalet czysto technicznych
takich jak: wysoki stopie IP, specjalne
powoki, przemysowe wykonanie, rw-
nie bardzo adnie wyglda iwyrnia
si na tle konkurencji.

rmy, zawierajce serwer, sprzt sieciowy, Producenci obudw wykorzystuj drukarki 3D

central telefoniczn, zasilanie gwaranto-
wane, system alarmowy, rejestrator wideo
z kamer monitoringu, system archiwiza-
cji danych. Sprzt taki stanowi podsta-
w infrastruktury informatycznej rmy,
std obudowa, ktra go mieci, musi by
nie tylko wysokiej jakoci, ale zawiera
wiele przemylanych rozwiza umo-
liwiajcych rozbudow wraz z przed-
sibiorstwem, wydajne chodzenie, ser-
wis i obsug techniczn urzdze i po-
dobne czynniki. Tak obudow kupuje
si na lata, std szafy mona traktowa
jako niszow na rynku obudw kategori,
ale wartociow i chwilami nawet elitar-
n. Wida to te po stronie producentw
i dostawcw. O ile mae obudowy sprze-
daje i produkuje wiele rm, o tyle dostaw-
cw szaf, zwaszcza tych najlepszych, jest
znacznie mniej.
Taki sprzt bazuje na pro lach meta-
lowych tworzcych szkielet, do ktrych
doczane s ciany, podoga, sut sb czenia, materia drzwi, itd., a do
w rnych wykonaniach, aczkolwiek za-
zwyczaj standaryzowanych pod wzgl-
dem wymiarw. Pozwala to na ich mo-
duowe zestawianie, atwe prowadzenie
Rys. 2. Zestawienie opinii na temat stopnia konkurencji na rynku izmian wkoniunkturze
do szybkiego prototypowania, tworzc
prototypowe modele idetale po to, aby
mona byo przymierzy ioceni cao przed
uruchomieniem produkcji. To naturalny ioczywisty
pocztek wykorzystania tej technologii, niemniej
mona oczekiwa, e wprzyszoci drukarki 3D
zyskaj szersze znaczenie
cigw elektrycznych, rozbudow o kli- Zjawiska charakterystyczne
matyzatory itd. Szafy wykonywane s dla rynku obudw
zazwyczaj z blachy stalowej, czsto fos- Cech charakterystyczn dostp-
foranowanej i malowanej. nych obudw jest dua uniwersalno
Szafy najczciej nie maj z gry zde- tych produktw i szerokie spektrum
niowanej konstrukcji, a wikszo produ- odbiorcw, ktrzy nie ograniczaj si
centw pozwala na ich kompozycj z ele- do jednego sektora ani nawet brany.
mentw skadowych. Uytkownik moe Pozytywnym skutkiem takiego sta-
dobiera nie tylko wielko, ale te spo- nu jest to, e popyt na takie produkty
jest stosunkowo stabilny, bo urednia
tego czsto rne urzdzenia dodatkowe on wiele drobnych strumieni sprzeda-
(wentylatory, klimatyzatory, systemy roz- y na rne sektory. Negatywnym, e
dziau energii, panele owietleniowe) oraz zjawisko to ogranicza tempo wzrostu
osprzt (np. mocowania, haki, nogi, itd.). sprzeday obudw do plus minus ryn-
kowej redniej, bez spektakularnych
wybi i nowych otwar, bo zwykle jak
w jakim sektorze sprzeda ronie, to
w innym maleje i odwrotnie. Patrzc
na rynek w skali makro, mona powie-
dzie, e szerokie spektrum odbiorcw
stabilizuje warunki biznesowe na ryn-
ku obudw i uodparnia je na zmiany
koniunktury.
Drug cech charakterystyczn oma-
wianego rynku jest ogromny asorty-
ment, bogactwo funkcjonujcych ma-
teriaw, z ktrych s one wytwarzane
i typw ukierunkowanych na poszcze-

28 Stycze 2016 Elektronik


Rys. 3. Struktura obrotw dostawcw obudw dla elektroniki wPolsce. Mniej wicej co trze-
cia firma ma sprzeda roczn przekraczajc 1 mln z
glne aplikacje. Rynek w tym obszarze
podobnych jest do tego, co mona za-
obserwowa w zakresie zczy, a wic
poczenia w ramach brany wielu
producentw produktw wielkoseryj-
nych i niszowych, bez wyranej domi-
nacji kilku rm nad reszt. Nierzadko
producenci obudw dziaaj na tak od-
legych rynkach, e nie konkuruj ze
sob ani te nie maj wsplnych klien-
tw. Mona nawet zaryzykowa twier-
dzenie, e obudowy daj kademu cht-
nemu i zasobnemu w gotwk przed-
sibiorcy szanse zaistnienia w biznesie,
o ile ma on ciekawe pomysy w zakre-
sie wzornictwa i funkcjonalnoci, bo
technologia wytwarzania raczej nie za-
licza si do skomplikowanej i nie kryje
w sobie jakich rozwiza chronionych
mnstwem patentw. Co do zasady
jest to oczywicie bardzo pozytywne,
niemniej niestety spora cz pomy-
sw producentw sprowadza si do ko-
piowania markowych wyrobw i pro-
dukcji tandety.
Wielu producentw i dystrybutorw
obudw pracujcych obok siebie po-
woduje, e konkurencja na rynku jest
do silna, bo ograniczone przez bran-
e i pro l produkcji wyspy biznesowe
przed ni wcale nie chroni. Trudno
te na takim rynku jak obudowy zna-
le dla siebie, nawet jak wsk, ni-
sz. W obrbie kadej grupy produkto-
wej, na przykad takiej czcej obudo-
wy z tworzywa do montau na szynie
DIN, zawsze znale mona minimum
kilku dostawcw walczcych o udziay.
Coraz peniejsza
kompleksowo
Coraz wiksza liczba producentw
obudw dysponuje kompleksow ofer-
t produktw. Asortyment zwiksza
si we wszystkich popularnych i uni-
wersalnych grupach, jak np. obudowy
prostopadocienne lub na szyn, kt-
re s uzupeniane o bardziej specjali-
styczne rozwizania, np. do automa-
tyki budynkowej, wywietlaczy lub
zoptymalizowane pod ktem okrelo-
nych brany. Efektem s coraz bar-
dziej opase katalogi, zacierajce si
powoli pierwotne podziay np. na pla-
stik i metal, wyroby konsumenckie lub
profesjonalne oraz podziay determi-
nowane przez technologi wykonywa-
nia obudw. Innymi sowy, producen-
ci nieustannie rozszerzaj swoje ofer-
ty produktowe, starajc si wypra-
cowa sobie pene pokrycie w strate-
gicznych obszarach. To samo dotyczy
dystrybutorw specjalizujcych si
w obudowach, czcych w ofercie han-
dlowej liczne rne niekonkurujce ze
sob marki.
Oczywicie z ofert wypadaj wer-
sje, ktre si nie przyjy, ale per sal-
do tych nowych jest wicej. Tworzy
to wiele problemw po stronie mar-
ketingu technicznego, ktry ma nie-
Rys. 4. 58% dostawcw uczestniczcych wraporcie uzyskuje ze sprzeday obudw co naj-
wyej 10% swoich obrotw, dla 12% firm obudowy to gwna cz biznesu
Raport
atwe zadanie przekazania informa-
cji o nowociach klientom, a dodatko-
wo nierzadko zmiany dotycz szczeg-
w konstrukcyjnych. Przebicie si no-
wych wzorw i rozwiza nie jest pro-
ste, bo inynier to zwykle konserwaty-
sta, ktry chtnie siga po rzeczy wy-
prbowane.
Obudowy s atrakcyjnym dodatkiem
do komponentw automatyki i podze-
spow elektronicznych, ktre gdzie
trzeba naby: u producenta lub specja-
lizowanego dystrybutora, takiego kt-
ry jest w stanie dostarczy produkt do-
pasowany do aplikacji o cechach indy-
widualnych lub obudow standardow
z katalogu. Ta druga jest znacznie ta-
sza, dostpna od rki i dla wielu klien-
tw ma wystarczajc funkcjonalno.
Z tego powodu dystrybutorzy kompo-
nentw czsto maj je w ofercie po to,
aby kompleksowo obsugiwa zamwie-
nia. Firmy te musz si te jako rozwi-
ja, poszerza front sprzeday, a dystry-
bucja obudw jest jednym z wielu ele-
mentw takich dziaa.
Indywidualizacja
imoduowo
Usugi indywidualizacji produktw
seryjnych, takie jak frezowanie, otworo-
wanie itp., stay si ju normaln i obo-
wizkow czci tytuowego biznesu.
To dobra wiadomo dla projektantw,
gdy zmniejsza zapotrzebowanie na
obudowy projektowane na zamwienie
na rzecz wersji katalogowych. Zjawisko
to wida w brany od lat, a razem opi-
sane czynniki sprzyjaj promocji roz-
wiza moduowych i systemowych.
Zestaw elementw skadowych tworz-
cych system pozwala w wielu wypad-
kach zagodzi negatywne skutki wie-
lu ogranicze i problemw z szerok
Elektronik Stycze 2016 29
Raport
ofert, chci zapewnienia indywidu-
alnych cech wzorniczych oraz dopaso-
wania obudowy do wymaga aplika-
cyjnych. Kiedy moduowo dotyczy-
a kompletnej marki i wszystkich wy-
robw producenta, dzisiaj coraz cz-
ciej dotyczy ona serii lub jednej rodzi-
ny, w ramach ktrej daje si wymiennie
uywa poszczeglnych detali.

Druk 3D, klawiatury

iintegracja
W ostatnich piciu latach na ryn-
ku pojawiy si niedrogie i precyzyjne
drukarki 3D, ktre pozwalaj na two-
rzenie detali przestrzennych z du do-
kadnoci i rozdzielczoci. Obecnie
druk 3D szybko przenika do bizne-
Rys. 5. Ranking najwaniejszych cech oferty handlowej wskazuje, e klienci poszukuj su, przestajc by jedynie ciekawostk
przede wszystkim dostawcw zdolnych do zapewnienia szybkiej dostawy produktw i stajc si cennym narzdziem dla ser-
owysokiej jakoci iwniskiej cenie wisw, dziaw utrzymania ruchu, ale

Tabela 2. Dane kontaktowe do krajowych dostawcw obudw

Nazwa firmy Siedziba Telefon E-mail WWW Marki dystrybuowane lub wasne
Agmar Mielec 17 788 57 70 agmar@agmar.com www.agmar.com Agmar
APAR Warszawa 22 101 27 31 obudowy-zlacza@apar.pl www.apar.pl Italtronic, Gainta, Multibox
Apra-optinet Opole 77 415 01 07 sales@apra-optinet.pl www.apra-optinet.pl Apra-optinet
Astat Logistyka Pozna 61 849 80 86 w.teresiak@astat.com.pl www.astat.com.pl ETA, Iboco
BNS Katowice 32 250 45 42 biuro@bns.com.pl bns.com.pl Gainta, Kradex
Conrad Electronic Krakw 12 622 98 22 b2b@conrad.pl conrad.pl Hammond, Rittal, Fibox, Weidmller, Bopla, Axatronic
CSI Krakw 12 390 61 80 kontakt@csi.pl www.csi.pl Schroff, Hoffman, Pentair
Dacpol Piaseczno 22 703 51 00 dacpol@dacpol.eu www.dacpol.eu Rolec, Camdenboss, Hi-Tec, Metcase, Hammond, Flextec
Eaton Electric Gdask 58 554 79 00 pl-gdansk@eaton.com www.moeller.pl Eaton Electric
Elfa Distrelec Warszawa 22 570 56 00 obsluga.klienta@elfa.se elfadistrelec.pl Fibox, Hammond, Schroff, OKW, Bopla, CamdenBoss
Eltron Wrocaw 71 343 97 55 eltron@eltron.pl www.eltron.pl Dold, Pentair (Schroff/Hoffmann), Phoenix Contact
Eltronika omianki 22 751 97 44 biuro@eltronika.pl www.eltronika.pl Gainta, Boxco
Ergom d 42 689 33 89 bok@ergom.com www.ergom.com Ergom
Euro-Impex Marketing Krakw 12 421 95 51 rs@euroimpex.krakow.pl www.euroimpex.krakow.pl Schneider Electric, Legrand, Hammond, Rittal, Bopla
Ex-Con Wrocaw 71 794 70 47 info@ex-con.pl www.ex-con.pl Bopla, Rose
Farnell Krakw 00 800 12129 67 info-pl@farnell.com www.farnell.com/pl CamdenBoss, Hammond, Bud
Firma Piekarz Warszawa 22 835 50 37 sprzedaz@piekarz.pl www.piekarz.pl Gainta, Hammond, Takachi, Bopla
Jakubowski-Mechanika d 42 307 25 71 biuro@jakubowski-mechanika.pl www.jakubowski-mechanika.pl Jakubowski-Mechanika
Jean Mueller Polska Warszawa 22 751 79 01 info@jeanmueller.pl www.jeanmueller.pl Jean Mueller
Jotkel Krotoszyn 62 725 22 91 office@jotkel.com www.jotkel.com Jotkel
Kommet Warszawa 602 379 886 biuro@kommet.pl www.kommet.pl Kommet
Kradex Warszawa 22 613 08 88 kradex@kradex.com.pl www.kradex.com.pl Maszczyk, Hammond, Gainta, OKW
Lafot Elektronik Puszczykowo 61 819 40 15 handel@lafot.com www.lafotelektronik.com Fischer Elektronik
LC Elektronik Warszawa 22 569 53 00 lcel@lcel.com.pl lcel.com.pl OKW, Takachi, Hammond, Apra Norm
Maszczyk Sulejwek 22 783 45 20 maszczyk@maszczyk.pl www.maszczyk.pl Maszczyk
Mera EX Warszawa 22 863 71 48 biuro@mera-ex.pl www.mera-ex.pl Rose, Bopla
Microdis Electronics Wrocaw 71 301 04 00 wroclaw@microdis.net www.microdis.net Fischer Elektronik, CamdenBoss
OEM Automatic Warszawa 22 863 27 22 info@pl.oem.se www.oemautomatic.pl Bernstein, Molex, Conta-Clip
Phoenix Contact Wrocaw 71 398 04 10 phoenixcontact@phoenixcontact.pl www.phoenixcontact.pl Phoenix Contact
Radiolex Gdask 58 305 65 00 radiolex@radiolex.pl www.radiolex.pl Radiolex
Rittal Warszawa 22 310 06 00 rittal@rittal.pl www.rittal.pl Rittal
RS Components Warszawa 22 223 11 11 bok@rspoland.com pl.rs-online.com Fibox, Hammond, Bopla
Semicon Warszawa 22 615 73 71 info@semicon.com.pl www.semicon.com.pl Elma, Hammond, Rolec, OKW
Soyter Components Klaudyn 22 752 8255 handlowy@soyter.pl www.soyter.pl Bernic, Bopla, Raychem RPG, Teko, Euroclamp, Csatari
Spelsberg Gogw Ma. 512 090 745 robert.marzec@spelsberg.pl www.spelsberg.pl Spelsberg
Stermag Wrocaw 71 718 33 24 sklep@stermag.pl www.stermag.pl Rittal, Schneider, Legrand
Sypniewski Zielona Gra 68 325 66 10 firma@hsypniewski.com.pl www.hsypniewski.com.pl Sypniewski
TME d 42 645 55 55 dso@tme.pl www.tme.eu Fibox, Bopla

30 Stycze 2016 Elektronik

 Raport
chyba w najwikszym stopniu jest on
przydatny dla biur projektowych i la-
boratoriw. Producenci obudw wy-
korzystuj drukarki 3D do szybkiego
prototypowania, tworzc prototypowe
modele i detale po to, aby mona byo
przymierzy i oceni cao przed uru-
chomieniem produkcji. To naturalny
i oczywisty pocztek wykorzystania tej
technologii, niemniej mona oczeki-
wa, e w przyszoci drukarki 3D zy-
skaj szersze znaczenie. Po kolejnych
udoskonaleniach powinny pozwoli na
wydruk maych serii produktw z two-
rzywa lub metalu oraz uatwi indywi-
dualizacj obudw. Drukarki 3D bazu-
jce na drukowaniu z metalu mog te Rys. 6. Zestawienie najwaniejszych kryteriw technicznych rozwaanych podczas selekcji obu-
pomc w obnieniu kosztw przygoto- dowy. Najwaniejsza jest prostota mocowania elementw urzdzenia we wntrzu i atwymonta
wania produkcji obudw z tworzywa,
bo jak wiadomo, wykonanie form wtryskowych jest drogie nych. Import z krajw azjatyckich jest szczeglnie widoczny
i czasochonne. Na razie produkcja obudw poprzez wydru- w zakresie standardowych obudw z tworzywa sztucznego
ki 3D jest za droga i za wolna, a powierzchnia uzyskiwanych i maych obudw metalowych.
paszczyzn jest za bardzo chropowata, z punktu widzenia za-
stosowania ich w produkcji. Nowe firmy imodernizacje
Wanym zjawiskiem jest rwnie to, e producenci obudw Rynek elektroniki w Polsce szybko si rozwija, a wiele rm,
bior na swoje barki coraz wicej zada zwizanych z kon- jeszcze niedawno dziaajcych w maej skali, dzisiaj na tyle uro-
strukcj mechaniczn urzdze elektronicznych. Poza ob- so, e zaczyna by je sta na wasne formy wtryskowe lub przy-
rbk mechaniczn, tak jak wiercenie otworw lub frezowa- najmniej na personalizacj obudowy na etapie wtrysku two-
nie, dotyczy to take integracji klawiatury, wywietlacza wraz rzywa. Na taki wzrost wpywaj nowe perspektywiczne otwar-
z szyb ochronn, panelu frontowego, systemu uszczelnie-
nia i innych opcji zwizanych z zabezpieczeniem konstrukcji
przed wpywem rodowiska. Oferta usug dostarczana przez
dostawcw obudw poszerza si, bo takie oczekiwania maj
dzisiaj klienci, ktrzy czsto nie dysponuj oprzyrzdowa-
niem, aby takie operacje wykonywa samodzielnie oraz nie
maj dowiadczenia w tym kierunku. Kompleksowa obsuga
to nie tylko haso, ktre dotyczy komponentw, ale oglnie
caego podejcia do biznesu.

Dua konkurencja rdem problemw

Skutkiem istnienia bardzo szerokiego rynku jest te dua
konkurencja. Dostawcw obudw jest wielu, zwaszcza tych
najpopularniejszych rodzin obudw na przykad przeznaczo-
nych do montau na szynie DIN. Niestety, pomijajc wyjtki,
technologia produkcji nie jest skomplikowana, co w skali
wiata przyciga duo chtnych do zajcia si tak dziaal-
noci. Najlepsi wytwrcy stawiaj na jako, dobre materia-
y i ciekawe wzornictwo, inni walcz cen o klienta, oszcz-
dzajc na materiaach i precyzji lub po prostu produkuj
mniej lub bardziej udane podrbki. Niestety ciekawy, prze-
mylany projekt obudowy lub systemu moduowego to nie
jest banalne zadanie, a dostpno skanerw trjwymiaro-
wych i oprogramowania pozwalajcego na tworzenie prze-
strzennych modeli detali niewtpliwie rodzi pokus chodze-
nia na skrty w biznesie. Podobne zjawiska dotycz obszaru
obudw metalowych, gdzie tasi dostawcy konkuruj cen,
wykorzystujc blachy ciesze i gorszej jakoci. Takie uwa-
runkowania porednio zaostrzaj konkurencj. Dla rynku
obudw czynnikiem negatywnym s te do wysokie ceny
walut, zwikszajce koszt wyrobw importowanych i surow-
cw, a take okres przejciowy midzy okresami dopat unij-

Elektronik Stycze 2016 31

Raport
Robert
Radzikowski
Kradex
W jaki sposb najlepiej podej
do wyboru obudowy, aby unikn
problemw zintegracj caoci urz-
dzenia?
Moim zdaniem jest to najwaniej-
sze zagadnienie, od ktrego trze-
ba zacz prac, bo nie ma tygodnia,
eby nie dzwoni nowy klient wspra-
wie ratowania jego projektu. A to
wybrana obudowa okazaa si o4mm
za niska, ato za wska, ato za szero-
cia np. w automatyce budynkowej dla bu-
downictwa mieszkaniowego, w specjali-
stycznych urzdzeniach przemysowych
oraz tych instalowanych w ramach in-
frastruktury technicznej w transporcie.
Poniewa cena na rynku krajowym, za-
wsze miaa i ma due znaczenie, wik-
sze rmy staraj si obnia koszty za-
opatrzenia, skracajc acuch dostaw
i kontaktujc si bezporednio z pro-
ducentami. Im wiksza skala dziaa-
nia producentw OEM, tym zapotrze-
bowanie na obudowy katalogowe i do-
starczane przez niezalenych wytwr-
cw si zmniejsza, bo przy duych se-
riach opaca si ju wytwarza je we wa-
snym zakresie (dowodem s np. produ-
Rys. 7. Gwnymi odbiorcami obudw wPolsce s producenci automatyki przemysowej,
systemw zasilania energetyki oraz aplikacji budynkowych
32 Stycze 2016 Elektronik
ka. Innym razem wykonano frezowa-
nie otworw na zasilanie przed przy-
gotowaniem finalnej wersji pytki,
ktra rozjechaa si zotworem itd.
Dlatego przed ostatecznym wyborem
obudowy naley zaakceptowa pro-
totyp urzdzenia/pytki, okreli para-
metry urzdzenia: zakres temperatur
pracy, ostateczne wymiary zewntrzne
iwewntrzne.
Naley sprawdzi dostpno obudo- majce kontakt zuytkownikiem musz
wy dla duych iloci wdanym kolo-
rze imateriale na terenie kraju iwnaj- znaczenie standardowy kolor szary
bliszym czasie, dopasowa persona-
lizacj (frezowanie, nadruk, klawiatur
membranow) wszystkich elementw
urzdzenia, aby wszystko do siebie
idealnie pasowao. Na koniec trzeba
zamwi zwyprzedzeniem elementy,
ktre s najtrudniej dostpne wacu- rach: tym, czerwonym, zielonym,
chu dostaw.
cenci systemw alarmowych) lub zama-
wia wersje na zamwienie u producen-
ta, np. chiskiego. Stymulujco dla ryn-
ku dziaa oglna poprawa koniunktury
w gospodarce, wzrost eksportu oraz dua
liczba maych rm, ktre produkuj spe-
cjalistyczne urzdzenia i w sumie s one
istotnym klientem dla rynku dystrybu-
cji. Poza produkcj nowych urzdze do-
chodz jeszcze modernizacje starych in-
stalacji i systemw, ktre dotycz cao-
ci. Takich prac jest wiele i przekadaj
si one na cakiem wyranie widoczn
sprzeda, bo powodw do modernizacji
jest wiele: poprawa jakoci, ch uzyska-
nia lepszej ochrony przed rodowiskiem,
nowe wymagania norm i przepisw itd.
Jakie znaczenie ma nowoczesne
wzornictwo obudw?
Absolutnie jest to jeden zkluczowych
elementw, ktry decyduje obecnie
ozakupie. Dzi obudowa powinna by
przede wszystkim adna iestetyczna,
ale tylko tam, gdzie uytkownik moe
si na ni natkn. Jeli obudowa nie
jest widoczna lub dostpna, liczy si
tylko CCC (cena czyni cuda). Obudowy
si czym wyrnia. Nawet kolor ma
RAL7035 jest ju tak oklepany, e ta
sama obudowa winnych kolorach
potrafi si sprzedawa 20 razy lepiej
ni jasnoszara. Std coraz czciej
produkujemy obudowy katalogowe
zamiast czarno-szare wywych kolo-
ostatnio nawet fioletowym.
Obudowy od strony biznesu
Rysunek 1 ilustruje sumaryczne wzro-
sty i spadki obrotw zanotowane przez
dostawcw obudw w latach 20132015.
Jak wida, sytuacja na rynku charakte-
ryzuje si znaczn stabilnoci w porw-
naniu do wielu innych produktw i kom-
ponentw z naszej brany omawianych
w naszych analizach. Zmiany pomidzy
poszczeglnymi latami s niewielkie, ale
warto odnotowa, e z roku na rok wa-
runki biznesowe si poprawiaj. Ronie
liczba tych, ktrzy notuj wysz sprze-
da, std wskaniki procentowe w skali
rok do roku si poprawiaj. Druga cecha
charakterystyczna jest taka, e popra-
wa dotyczy gwnie rednich i dolnych
przedziaw (1025%), a praktycznie nie
wida jej na samej grze. Wykres po-
twierdza tym samym wczeniejsze roz-
waania, e sprzeda na rynku obudw
jest redni wielu kontraktw i nie za-
skakuje jakimi wyskokami. To jest biz-
nes rozwijajcy si ewolucyjnie.
Uzupenieniem podanych informacji
jest zestawienie z rysunku 2, gdzie poka-
zano zebrane opinie specjalistw na te-
mat tego, jakie s tendencje w koniunk-
turze, a take jak oceniana jest konku-
rencja. Sytuacja na rynku przez 41% oce-
niona zostaa jako poprawiajca si, co
dobrze wry, natomiast zgodnie z wcze-
niejszymi oczekiwaniami konkurencja
na rynku postrzegana jest jako silna.
Takiego zdania byo a 61% pytanych,
co znaczy, e na rynku obudw nie ma
 Raport
wiele miejsca na swobodne dziaanie,
a o udziay trzeba si zwyczajnie bi.
Kolejn wan informacj s dane na
temat osiganych obrotw ze sprzeda-
y obudw (rys. 3). W porwnaniu do
innych analizowanych sektorw rynku
od razu wida, e rednia warto jest
dla obudw wiksza ni w komponen-
tach mniej wicej jedna trzecia rm
przekracza 1 mln z rocznie, a w prak-
tyce z uwagi na to, e nie wszyscy poda-
j nam dane na temat sprzeday, mona
zakada, e co drugi dostawca ma ta-
kie obroty. Innymi sowy, obudowy s
produktem, ktry pozwala dobrze zaro-
bi, a nawet utrzyma wyspecjalizowan Rys. 8. Popularno poszczeglnych typw obudw na rynku krajowym
w tej tematyce rm.
Ocen, w jakim stopniu obudowy ca specjalizowany, dla ktrego obudo- Ranking kryteriw
mog sta si rodkiem biznesu dla wy to centrum biznesu. Wydaje si, e to technicznych ihandlowych
przedsibiorcw, mona prbowa wy- nie jest duo, ale i tak znacznie wicej, Zgodnie z danymi zebranymi w an-
wnioskowa z rysunku 4, gdzie na wy- ni dla innych grup wyrobw analizo- kietach i pokazanymi na rysunku 5,
kresie pokazano, ile procent sprzeda- wanych przez nas w artykuach. W po- najwaniejszym czynnikiem oferty
y tworz obudowy. Dla ponad poowy rwnaniu do poprzedniego naszego ze- handlowej jest dzisiaj krtki czas do-
(56%) rm sprzeda obudw przynosi stawienia sprzed trzech lat liczba do- stawy i niska cena, ktre w ankietach
do 10% sprzeday, drugi biegun ozna- stawcw specjalizowanych nieco zmala- uznane zostay za rwnie istotne. Jest
czajcy pen specjalizacj obejmuje a (z 16 do 12%), a tych drobnych wzrosa to dowd na to, e klienci wol obec-
12% rm, czyli inaczej mwic, co sid- (z 48 do 56%). To z pewnoci efekt sil- nie kupowa na bieco potrzebne ilo-
ma rma z tego zestawienia to dostaw- nej konkurencji. ci. Gotowe obudowy kupowane s do
Raport
Maciej Dziuban
Microdis Group
Obudowy dla przemysu czy ten
biznes wwarunkach krajowych przy-
nosi istotne profity?
Niemal kade urzdzenie elektryczne
czy elektroniczne musi by umiesz-
czone wobudowie, ktra zjednej
strony bdzie je chroni przed wpy-
wem warunkw rodowiskowych,
zdrugiej zapewni komfort ibezpie-
czestwo uytkowania. Warto rynku
jest wic spora, zwaszcza e obudo-
wa czsto ma znaczcy udzia wkosz-
cie caego urzdzenia.
Wiele firm dostrzega ten potencja,
wic rynek jest mocno rozproszony
produkcji maych lub co najwyej red-
nich serii, specjalistycznych urzdze,
ktre nierzadko si wytwarza na za-
mwienie. Producenci kupuj przez to
obudowy dopiero po uzyskaniu pew-
noci co do kontraktu, tym bardziej e
w porwnaniu do innych elementw nie
s to produkty tanie. Ci, ktrzy dziaa-
j w wikszej skali, produkuj obudo-
wy we wasnym zakresie lub te blisko
wsppracuj z producentami, udostp-
34 Stycze 2016 Elektronik
pomidzy producentw krajowych,
dystrybutorw firm zagranicznych, pro-
dukcj wewntrzn klienta, czy pro-
dukcj zlecon. Tym samym trud-
no mwi okonkretnych profitach
poszczeglnych firm. Zpewnoci
postrzegamy projektowanie isprzeda
obudw jako istotny element naszej
oferty, ktry przynosi nam zyski iwroz-
wj ktrego mocno inwestujemy.
Obudowy s produktem specyficznym,
czsto wymagajcym modyfikacji,
dodatkowej obrbki, integracji wielu
elementw skadowych, ale przede
wszystkim caociowego spojrzenia
na aplikacj. Do skutecznej obsugi
klientw potrzebna jest nie tylko wie-
dza idowiadczenie, ale te moliwo serii. Wymagania te sprawiaj, e coraz
zaangaowania si wprojekt klienta
ich powicenia mu czasu. Microdis si alternatywne technologie wykona-
bdc firm wdroeniow ma wtej nia obudw, ktre nie wymagaj inwe-
kwestii istotn przewag nad firmami stycji na pocztku. Doskonaym przy-
czysto handlowymi ito pozwala nam
skutecznie konkurowa na tak wyma-
gajcym rynku.
niajc im swoje plany zapotrzebowania.
Warto te przyjrze si kolejnym pozy-
cjom w rankingu, ktre wypady tak-
e jako znaczco wane, np. wysoka ja-
ko lub kompletna oferta u dostaw-
cy. Obudowa w wietle danych pokaza-
nych na rysunku 5 to produkt dostp-
ny od rki z magazynu renomowanego
wytwrcy, w dobrej cenie i jakoci oraz
w postaci caej rodziny pasujcych do
siebie elementw.
Na rysunku 6 zamieszczono zestawie-
nie najwaniejszych kryteriw technicz-
nych dla obudw, ktre s brane pod
uwag przy selekcji produktw spord
ofert rnych producentw. Na czoo-
wych pozycjach znalazy si prosto-
ta montau i mocowania, dostpno
usug indywidualizacji oraz wysoka do-
kadno i jako, a take moduowo a wic elektronika medyczna, telekomu-
i systemowo konstrukcji. Oznacza to,
e rmy chc kupowa obudowy bezpro-
blemowe, takie, ktre oka si nie tylko
niekopotliwe w produkcji, ale rwnie
nie oka si konstrukcj zamknit
i niepodatn na zmiany. Wysoka pozy-
cja usugi indywidualizacji to dowd, jak
wielkie zmiany zaszy w brany w ostat-
nich latach. Jeszcze dekad temu te dwie
pozycje wyldowayby na samym dole
rysunku, w poprzedniej edycji sprzed
trzech lat byy one na miejscu pitym,
Jakie trendy na rynku obudw s
najbardziej widoczne?
Baza naszych klientw ronie bardzo
dynamicznie. Coraz czciej mamy
do czynienia ze startupami pracujcy-
mi nad urzdzeniami nietypowymi, tra-
fiajcymi wnisze rynkowe, a zdru-
giej strony przywizujcymi niezwykle
du wag do intrygujcego inowo-
czesnego designu urzdzenia imaj-
cymi due aspiracje. Klienci ztego seg-
mentu szukaj ciekawych iindywidual-
nych projektw obudw plastikowych,
najczciej nie majc moliwoci zain-
westowania sporych pienidzy wformy
wtryskowe ju na etapie projektowa-
nia urzdzenia, czy produkcji krtkich
popularniejsze wnaszej ofercie staj
kadem jest FSPT (Flat Sheet Plastic
Technology), czyli formowanie obudo-
wy na gorco zarkusza plastiku.
teraz ju s na trzecim. Jest to z pewno-
ci dua i znaczca zmiana na korzy
i dowd na dojrzao rynku obudw.
Wykres na rysunku 7 ilustruje, ktre
brane, postrzegane przez pryzmat spe-
cycznych dla nich urzdze, stanowi
dla rynku obudw w kraju najbardziej
wartociow grup odbiorcw. Na czo-
owych pozycjach ulokoway si syste-
my automatyki i elektroniki przemyso-
wej, systemy zasilajce, a take urzdze-
nia energetyczne wraz z OZE oraz apli-
kacje inteligentnej automatyki budynko-
wej. Te obszary rynku mona zaliczy do
niszowych, maoseryjnych i nierzadko
tworzonych indywidualnie rozwiza,
czyli obszarw modelowych dla dostaw-
cw obudw katalogowych. Potwierdza
to paradoksalnie dolna cz wykresu,
nikacja oraz systemy alarmowe, czyli ob-
szary takie, gdzie obudowy z uwagi na
du skal i specy k wytwarzaj pro-
ducenci we wasnym zakresie.
Kolejny wykres prezentuje, ktre
typy obudw ciesz si najwiksz po-
pularnoci na rynku i zbytem (rys. 8).
Liderami okazay si mae obudowy pla-
stikowe i mae obudowy metalowe. Jest
to z pewnoci wynik potencjau apli-
kacyjnego, bo wiadomo, e najwicej na
rynku sprzedaje si urzdze niewiel-

Rys. 9. Najwiksze problemy trapice rynek obudw wPolsce
kich od strony gabarytw. Nawet jeli
obudowy due s drosze, to jednak
z uwagi na mniejsz sprzeda ich global-
ny potencja okazuje si mniejszy.
Dostawcy producenci
W zakresie obudw na rynku kra-
jowym mamy do siln reprezentacj
producentw. Producenci zwykle spe-
cjalizuj si we waciwym dla siebie ty-
pie, obszarze rynku, a nawet konkret-
nych aplikacjach, wytwarzajc produk-
ty niszowe, na przykad produkty odle-
wane. Produkcja obudw to obszar ka-
pitaochonny od strony przygotowania
produkcji, maszyn, oprzyrzdowania,
form wtryskowych i tym samym produ-
cenci nie s w stanie szybko poszerza
asortymentu. W zamian wypracowuj
swj styl, ktry staje si rozpoznawal-
ny, specjalizuj si na grupy urzdze
lub brane. W duej czci rmy te zaj-
muj si wytwarzaniem obudw meta-
lowych lub szaf przemysowych, celujc
w niszowe i wymagajce aplikacje spe-
cjalistyczne, np. w zakresie odpornoci
na czynniki rodowiskowe czy o wyso-
kim poziomie indywidualizacji. Ich pro-
dukty przeznaczone s do zastosowa
w telekomunikacji, sterowniach, syste-
mach zasilania, systemach komputero-
wych i podobnych zastosowaniach prze-
mysowych. W takich ramach miesz-
cz si m.in. pulpity i panele sterowni-
Tabela 3. Plan raportw Elektronika
na najblisze miesice
Miesic Temat raportu
Komunikacja w przemyle
Luty 2016
(Ethernet, Bluetooth, ZigBee, Wi-Fi)
Marzec 2016 Przekaniki elektromagnetyczne
Mechatronika dla elektronika
Kwiecie 2016 (silniki, siowniki, elementy wykonawcze,
przekadnie, pozycjonery)
cze, systemy alarmowe i kontroli dost-
pu, urzdzenia telewizji przemysowej,
zasilacze, obudowy do sprztu telein-
formatycznego, szafy telekomunikacyj-
ne i podobne. Takie zastosowania po-
zwalaj wspistnie maym innowa-
cyjnym rmom krajowym razem z sil-
n konkurencj ze strony duych pro- dla ktrych obudowy to wana cz
ducentw z Europy Zachodniej. Takimi
rmami w tym zestawieniu s Ergom, Dacpol, Eltron, CSI, Mera EX. Drug
Jakubowski, Sypniewski, Kommet,
Jotkel oraz ZPAS. W zakresie produk-
cji obudw z tworzyw sztucznych wy-
mieni naley przede wszystkim r-
m Kradex oraz rm Maszczyk, znane
na rynku z wytwarzania maych obu-
dw dla elektroniki. Do kluczowych na
rynku dostawcw zagranicznych nale-
przedsibiorstwa bdce oddziaami Soyter, lub OEM. Obudowy sprzedaj
producentw zagranicznych, jak Rittal,
Pentair, Apra, Phoenix Contact, Eaton.
Dostawcy dystrybutorzy
Drug grup dostawcw stanowi duktw, bez znamion specjalizacji.
dystrybutorzy i resellerzy, ktrzy cz-
sto oferuj po kilka marek produktw
i dla nich sprzeda obudw jest dodat-
kiem do wikszej caoci. Jest to kon-
sekwencj tego, e wielu producentw
ma wsk specjalizacj i dystrybutor
musi wsppracowa z kilkoma produ-
centami, aby zapewni szerok ofert.
Dla czci rm dystrybucyjnych obu-
dowy stanowi jeden z kluczowych ele-
mentw oferty, co dotyczy m.in. tych
skupiajcych si na sektorach elektro-
technicznym i automatyki, dla innych
za w szczeglnoci zajmujcych si
dystrybucj katalogow jeden z kom-
plementarnych elementw bardzo sze-
rokiej oferty. Obudowy znajdziemy
te u dostawcw obudw do systemw prowadzonym wrd dostawcw obudw dla
komputerowych i mechaniki 19.
Inne materiay na temat obudw
wpoprzednich
numerach Elektronika
Raporty
Urzdzenia do produkcji
elektroniki EL 11/2015
Chodzenie elektroniki EL 5/2014
Obudowy iszafy dla elektroniki
iprzemysu EL 3/2014
Teksty techniczne
Ekstremalna elektronika
EL 10/2015
Nielutowany monta ukadw
elektronicznych kiedy, teraz
iwprzyszoci EL 6/2015
Jak wbudowywanie podzespow
zmienia technik montau PCB?
EL 1/2015
Wyniki bada EMC nie s dobre
co robi? EL 12/2014
Wymienione teksty s dostpne na
naszym portalu: www.elektronikab2b.pl
Przykadem rm dystrybucyjnych,
biznesu, mog by LC Elektronik, Apar,
grup dystrybutorw tworz dostaw-
cy zwizani z jedn lub maksymal-
nie dwoma producentami. Obudowy
w tym przypadku s uzupenieniem
i dopenieniem innej czci biznesu
i pozwalaj im zwikszy warto do-
dan. Przykadem moe by tutaj rma
Semicon, LaFot, Eltronika, Microdis,
te wszyscy dystrybutorzy katalogowi,
na przykad TME, Farnell element14,
Conrad Electronic, Elfa Distrelec.
Firmy te maj szerokie spektrum pro-
Przegld ofert wtabeli
Przegld ofert dostawcw w zakresie
obudw zawiera tabela 1. Ma ona cztery
sekcje na temat wielkoci rmy, oferty
w zakresie obudw metalowych, plasti-
kowych, szaf oraz akcesoriw i dostp-
nych usug. W tabeli 2 zostay zawarte
dane kontaktowe do dostawcw i poda-
no ich gwne linie dystrybucyjne (naj-
pierw te autoryzowane).
Robert Magdziak
rdem wszystkich danych przedstawio-
nych w tabelach oraz na wykresach s wy-
niki uzyskane w badaniu ankietowym prze-
urzdze elektronicznych w Polsce.
Elektronik Stycze 2016 35
Raport | Prezentacje

BNS szeroka oferta obudw

dlaelektroniki i przemysu
BNS to firma specjalizujca si wsprzeday podzespow ielementw elektrotech-
nicznych, elektronicznych oraz wyrobw automatyki. Mamy wier wieku dowiad-
czenia wbrany, co pozwolio nam stworzy bogat ofert handlow dostosowan
do potrzeb imoliwoci finansowych naszych odbiorcw. Mamy take due grono
staych iwiernych klientw zadowolonych znaszych usug.

N
asza oferta liczy aktualnie po-
nad 25 tysicy pozycji asorty-
mentowych, co dodatkowo roz-
szerzane jest o moliwo dostarczenia
elementw nietypowych. Dziki temu
wsppraca z BNS to korzystny wybr,
pozwalajcy oszczdzi wielu proble-
mw i czasu zwizanego z zaopatrze-
niem. Zapraszamy do kontaktu z kom-
petentnym i dowiadczonym dostaw-
c. W zakresie obudw ofert rmy ce-
chuje bardzo szeroki zakres estetycz-
nych, wysokiej jakoci obudw do zabu-
dowy ukadw elektronicznych i elek-
trycznych, pracujcych czsto w trud-
nych warunkach rodowiskowych. BNS
koncentruje si w tym obszarze gwnie
na obsudze rynku OEM, a wic produ-
centw urzdze elektronicznych i sys-
temw automatyki.
Obudowy metalowe
Siln pozycj w ofercie BNS tworz
obudowy metalowe z aluminium rm
Gainta i Hammond Manufacturing. S
one dostpne w szerokim zakresie roz-
miarw, w wykonaniach o wysokim stop-
niu ochrony IP, duej odpornoci na uda-
ry mechaniczne, na dziaanie promieni
ultraoletowych, czynniki chemiczne, ni-
sk i wysok temperatur, co sprawia, e
mona ich uywa do wielu zastosowa
w rnych warunkach rodowiskowych,
nawet tych najbardziej wymagajcych.
Oferta obejmuje obudowy prostopa-
docienne odlewane i wtryskiwane ci-
nieniowo, ktre dostpne s w kolo-
rze naturalnym lub w wersjach malo-
wanych. Ich charakterystyczn cech
jest wysoka odporno rodowiskowa
(IP67) i szeroki zakres temperatur pra-
cy (40...+80C).
Drug grup obudw aluminiowych
s produkty wykonywane z pro li o r-
nej dugoci oraz paneli czoowych.
Charakteryzuj si one nowoczesn sty-
listyk i atw instalacj. Ksztat pro- nikami na baterie i oknami na wywie-
lu ma wyznaczone miejsce pod pyt-
k i elementy rozszerzajce, co pozwala
na rne warianty montau. Obudowy
takie idealnie nadaj si do zastosowa
jako obudowa rczna, nacienna, pul-
pitowa lub montowana na szynie DIN.
Stopie ochrony moe by zwikszony
a do IP 67, umoliwiajc prac w skraj- obudowy z poliwglanu (biae, czarne
nie niesprzyjajcych warunkach.
Obudowy ztworzyw
sztucznych
Obudowy z tworzyw sztucznych prze-
waaj w zastosowaniach OEM i o nie-
wielkich rozmiarach, w przenonym
sprzcie elektronicznym, aparaturze po-
miarowej itp. Obudowy dla urzdze
elektronicznych s zazwyczaj mniejsze
gabarytowo i maj dodatkowo takie ce-
chy, jak adny wygld, niezbyt duy sto-
pie ochrony przed czynnikami rodo-
wiskowymi. Obudowy przeznaczone dla
urzdze elektrotechnicznych maj inny
charakter, s zwykle wiksze i przezna-
czone do montau na cianie
lub nawet w cianie. Oferta
BNS w tym obszarze jest za-
skakujco bogata i obejmu-
je produkty rm Hammond,
Bopla, Gainta i Kradex.
W sprzeday znajduj si
obudowy przeznaczone do
montau na szynie DIN,
o rnej szerokoci i opcjach
montaowych, take w wer-
sji z przezroczystym frontem.
Produkty takie przeznaczone
s do montau maej automatyki, regula-
torw i osprztu przemysowego.
Drug du grup tworz obudowy
uniwersalne prostopadocienne wyko-
nane z ABS. Dostpne s w kilkudziesi-
ciu opcjach wymiarw, z opcjami taki-
mi jak otwory wentylacyjne, przezroczy-
ste cianki i podobne. Ofert uzupeniaj
obudowy rczne aparaturowe (z pojem-
tlacz), a take specjalizowane wersje do
zasilaczy. Poza standardowym kolorem
czarnym i biaym znale mona wyko-
nania przezroczyste i kolorowe.
Obudowy zpoliwglanu
Osobn kategori produktw tworz
i przezroczyste). S one dostpne w wer-
sjach prostopadociennych, wyposao-
nych w uszczelki i przeznaczone do mon-
tau urzdze przemysowych. Zape-
wniaj wysok odporno mechaniczn.
BNS sp. zo. o.
ul. Tysiclecia 31, 40-873 Katowice
tel. 32250 45 42, faks 32351 00 41
biuro@bns.com.pl, www.bns.com.pl

36 Stycze 2016 Elektronik

 Prezentacje | Raport

Nowa seria obudw

zrodziny Plastic Box
Plastic Box to rodzina nowych obudw charakteryzujca si stosunkowo niewiel-
kimi rozmiarami, du rnorodnoci typw oraz bardzo atrakcyjn cen. Dziki
temu mog stanowi podstaw do wielu urzdze zbrany drobnej elektroniki,
takich jak czujniki, regulatory, przyciski, sterowniki, piloty, czy te by wykorzysta-
ne jako standardowa ochrona mechaniczna pytek PCB przed naraeniami.

O
budowy produkowane s z po-
listyrenu (PS), ktry ma do-
skonae waciwoci dielek-
tryczne, a dziki elastycznemu podej-
ciu producenta istnieje moliwo wy-
konania serii obudw w peni przygoto-
wanych pod wymagania klienta. W za-
kres wiadczonych przez rm Dacpol
usug wchodzi oprcz samej sprzeda-
y frezowanie, grawerowanie, znako-
wanie, malowanie (dostpne s wszyst-
kie kolory z palety RAL) oraz mon-
ta mechaniczny elementw takich jak
przyciski lub dawnice kablowe.
Wychodzc naprzeciw oczekiwaniom
uytkownikw i rm produkcyjnych, je-
stemy w stanie zapewni dostaw bez-
patnych prbek z przeznaczeniem do
wykonania prototypw nowych urz-
dze. Inn moliwoci jest produk- zamwienia indywidualne, w ktrych
cja puszki od zera, co wie si z wy-
konaniem rysunku technicznego, for-
my wtryskowej i przygotowania wydru-
ku 3D. W przypadku, gdy obudowa spe-
ni oczekiwania, wersja testowa zostaje
wdroona do produkcji.
Moliwoci produkcyjne
Firma Dacpol jest w stanie zaprojek-
towa detal, wykona form wtrysko-
w oraz rozpocz produkcj wypra-
sek. Standardowo nasze obudowy pro-
dukowane s z polistyrenu (PS) lub
z ABS w kolorze czarnym i jasnoszarym.
Odpowiedni dobr materiaw, nowo-
czesne wtryskarki oraz sprawdzone r-
da zaopatrzenia w surowce daj w efek-
cie produkt najwyszej jakoci w bardzo
konkuren-
cyjnej cenie.
W chwili obec-
nej posiadamy 13
wtryskarek o cz-
nej redniej wydaj-
noci 20 000 obudw na
dob, jestemy wic w stanie szybko zre-
alizowa nawet bardzo due zamwienia.
Stale rozszerzamy asortyment produko-
wanych przez nas obudw. Realizujemy
klient ma moliwo wyboru rodzaju ma-
teriau i jego koloru (np.: polipropylen, PC
ABS, noryl). Posiadana przez nas wiedza
i technologia umoliwia stworzenie wy-
praski dokadnie takiej, jakiej potrzebuje
klient. Przy wikszych zamwieniach ofe-
rujemy korzystne rabaty. Gwarantujemy
cigo produkcji i dostaw produkowa-
nych przez nas obudw oraz ich wysok
jako nawet dla duych iloci.
Dziki wieloletniemu dowiadczeniu,
wci udoskonalanej technologii i wa-
snej produkcji form wtryskowych jeste-
my w stanie zapewni wysokiej jakoci
produkty przy zachowaniu bardzo atrak-
cyjnych cen. Od pocztku istnienia rmy
posiadamy wasn narzdziowni, co po-
zwala na redukcj kosztw i pen kon-
trol nad caym procesem produkcyjnym
od samego pocztku, a take na bardzo
szybk i sprawn interwencj w razie po-
trzeby. Narzdziownia obsuguje potrze-
by wasne i zlecenia zewntrzne oraz po-
siada wysokiej jakoci maszyny do pro-
dukcji form wtryskowych.
Sprawna logistyka
inatychmiastowa dostpno
Utrzymywanie wysokich stanw ma-
gazynowych i cigoci produkcji zapew-
nia klientom natychmiastowy dostp do
asortymentu. Dopracowana logistyka
obsugi klienta i byskawiczna wysy-
ka gwarantuj szybko dostawy. Dziki
profesjonalnemu traktowaniu naszych
odbiorcw zyskalimy przez lata moc-
n pozycj na rynku, zaufanie i szacu-
nek odbiorcw. Wielu duych uytkow-
nikw przekonao si o naszej lojalnoci
i wysokiej jakoci obsugi, dziki czemu
s nam wierni od lat. Jednoczenie do-
ceniamy rwnie mniejszych odbiorcw
i dokadamy wszelkich stara, aby spro-
sta ich wymaganiom.
Dominik Kowalczyk

Dacpol, ul. Puawska 34

05-500 Piaseczno, tel. 22703 51 00
dacpol@dacpol.eu
www.dacpol.eu

Elektronik Stycze 2016 37

Raport | Prezentacje

Szafy iobudowy firmy ETA

Firma Astat jest dystrybutorem szaf sterowniczych irozdzielczych oraz rnego
typu obudw. Producentem szaf sterowniczych iobudw, ktre proponujemy
naszym klientom jest firma ETA. ETA specjalizuje si wprodukcji innowacyjnych
szaf iobudw do aplikacji przemysowych oraz elektroniki. Dziki dugoletniej
dziaalnoci ma ona ugruntowan pozycj na rynku woskim iprnie zdobywa
rynki wiatowe poprzez grono partnerw zagranicznych.
Kompletny asortyment do samodzielnego mon-
szaf iobudw tau w wersji podstawo-
W ofercie ETA dostpne s m.in. sys- wej skada si z:
temy szafy sterowniczych szerego- dachu i podogi,
wych ENUX, pojedynczych typu mono- drzwi razem ze
blok z serii EMOX oraz E COMP, sza- wspornikami,
fek naciennych (ST) i skrzynek zacisko- ciany tylnej razem
wych (SD) oraz pulpitw sterowniczych. z wspornikami,
Analogiczne rozwizania oferowane s cian bocznych.
w wykonaniu ze stali nierdzewnej (304L Szafy ENUX stan-
oraz 316L), zapewniana jest te bogata dardowo maj ocynko-
oferta akcesoriw. Jednym z agowych wan pyt montao-
produktw jest szafa szeregowa model w, regulowany prze-
ENUX w wersji do samodzielnego mon- pust kablowy oraz co-
tau (at-pack) oraz wersja zmontowa- k o wysokoci opcjo-
na, ktr chcielibymy szerzej zaprezen- nalnie 100 lub 200 mm.
towa poniej. Dostpne konguracje
to: szafa z drzwiami pe-
Szafy szeregowe ENUX nymi oraz przezroczy-
Szafy tego typu speniaj wszelkie stymi z pleksiglasu, sza-
wymagania funkcjonalne i standar- fa z drzwiami tylnymi,
dy techniczne, a take potrzeby naj- rack 19, szafa dla kom-
putera przemysowego
oraz wersja z zabudow
moduow (dystrybu-
cja mocy). Szafy s ma-
lowane metod proszko-
w w kolorze RAL 7035
wikszej grupy uytkownikw. ciany i maj odpowiednie certy katy dopusz-
boczne i tylne s zdejmowane, co za- czajce je na rynek europejski tj. CE,
pewnia maksymaln ich moduowo. TUV, amerykaski i kanadyjski CSA,
Dach i podoga s poczone z cztere- UL, a take certy kat Ex, pozwalajcy
ma metalowymi wspornikami, zapew- na zastosowanie ich w rodowisku za-
niajc niezawodn sztywno i stabil- groenia wybuchem.
no. Pro l obudowy jest zaprojektowa- Oferta rmy ETA zasuguje na uwa-
ny tak, aby umoliwi zmontowanie ze g przede wszystkim ze wzgldu na ko-
sob wikszej liczby moduw, skraca- rzystny stosunek ceny do jakoci wyko-
jc czas i koszt montau do minimum. nania. Produkcja cakowicie zautoma-
Na uwag zasuguje rozwizanie po- tyzowana przez systemy robotyczne po-
zwalajce na zmian sposobu otwiera- zwala na wykonywania szerokiego wa-
nia drzwi (prawostronne lub lewostron- chlarza standardowych i specjalizowa-
ne) poprzez zamian zawiasw oraz ele- nych dostosowanych produktw. Cige
mentw czteropunktowego zamka pr- badania i uzyskiwane certy katy gwa-
towego. Drzwi maj dodatkowo pro l rantuj najwyszy poziom jakoci oraz
wzmacniajcy oraz wylewan uszczel- niezawodnoci. Szafy ENUX w podsta-
k poliuretanow zapewniajc stopie wowych wymiarach s dostpne w ma-
ochrony na poziomie IP55. Szafa ENUX gazynie rmy Astat.

38 Stycze 2016 Elektronik


E NUX rozdzielnia do
zastosowa specjalnych
E NUX to model szafy szeregowej do
zastosowa w automatyce oraz dystry-
bucji energii, ktry jest oferowana za-
rwno w stali malowanej proszkowo
(take do aplikacji zewntrznych), jak
i stali nierdzewnej z materiau AISI304L
i AISI316L. Funkcjonalno i design, ela-
styczno i wytrzymao: te skadniki
s idealnie poczone w rozwizaniach
szaf E NUX. Woski design i wysoka ja-
ko szaf E NUX wyrniaj now kon-
cepcj produktw wykonanych pod
mark ETA, a zgodne z normami mi-
dzynarodowymi rozdzielnia wyposao-
na jest standardowo w stopie ochrony
IP55, NEMA 12, IK10.
E NUX to kompletny system skada-
jcy si z cakowicie nowej struktury
i moe by wyposaony w specjalne ze-
stawy tam, gdzie trzeba zapewni naj-
lepsz wydajno w zalenoci od wy-
stpujcego rodowiska. W celu zwik-
szenia stopnia ochrony powyej IP55,
ETA oferuje specjalne zestawy dostar-
czane razem z rozdzielniami (dostpne
zarwno jako zestaw ze stali malowa-
nej proszkowo lub ze stali nierdzewnej),
do stosowania wewntrz i na zewntrz.
Ponadto ETA oferuje trzy rne spraw-
dzone rozwizania do aplikacji instalo-
wanych w rejonach zagroenia sejsmicz-
nego (podstawowe, rednie, silne), ktre
mog by wybrane w zalenoci od loka-
Prezentacje | Raport
to absolutnie najlepszy z punktu widze-
nia ochrony, wydajnoci i niezawodnoci
system nawet w trudnych warunkach.
Na system skadaj si:
jednoczciowy profil przegubowy
wystpujcy w czterech wersjach (I, J,
L, S), dostpny w rozmiarach standar-
dowych i niestandardowych,
szeroka gama zczy obrotowych,
staych, podstawowych cznikw
i uchwytw montaowych wykona-
nych ze stali nierdzewnej AISI303 lub
AISI304L (wszystkie mog by atwo
montowane przez uytkownika ko-
cowego). Wymienno elementw po-
zwala na pen funkcjonalno zarw-
no jeli chodzi o rne kombinacje jak
i kocowe zastosowania.
Obudowa panelu operatorskiego jest
wykonana ze stali nierdzewnej AISI304L
(AISI316L na yczenie) z wykoczeniem
typu Scotchbrite, obudowa jest szlifo-
wana i spawana ze wszystkich stron.
Wyposaona jest w pokryw na zawia-
sach, wraz z blokad panelu przykrcon
lizacji w rnych skalach geogracznych. w grnej czci w celu uatwienia konser-
Rozwizania zostay opracowane we wacji. System ma zaokrglone uchwyty
wsppracy z Fundacj Eucentre Pavia,
Trees Lab ( Laboratory for Training and
Research in Earthquake Engineering
and Seismology ),
ETA wykonaa nastpujce prace
badawcze: modelowanie i symulacj
numeryczn odpowiedzi sejsmicznej
dwch szaf (Szafa E NUX ze specjalnym
cokoem antywibracyj-
nym i szafa E NUX z ze-
stawem antysejsmicz-
nym). Symulacja sej-
smiczna zostaa wyko-
nana na dwch szafach
z uyciem dynamiczne-
go stou wibracyjnego.
E RAM system ze stali nierdzewnej, ktre mog by
ramion dla paneli umieszczone po bokach, na dole lub na
operatorskich zakrzywionej powierzchni obudowy.
wykonany ze stali ETA oferuje wykonanie w standardo-
nierdzewnej wych i niestandardowych rozmiarach,
E RAM to nowy za- obudowa moe by otworowana dla kon-
projektowany przez ETA kretnego panelu dotykowego (zarwno
system ramion i obu- na tylnej ciance, jak i na uchylnej po-
dw dla paneli operator- krywie). Stopie ochrony dla E RAM to:
skich wykonany w cao- IP66 / IP69K.
ci ze stali nierdzewnej. Rafa Cegowski
Ramiona none i obudo-
wa E RAM s dostpne
w standardowych i nie-
standardowych rozmia- Astat Sp. zo.o., ul. Dbrowskiego 441
rach na podstawie wy- 60-451 Pozna. tel. 61 848 88 71
maga uytkownika, jest info@astat.com.pl, www.astat.com.pl
Elektronik Stycze 2016 39
Raport | Prezentacje
Przemysowe obudowy metalowe
nazamwienie
Na polskim rynku, gdzie produkowane serie produktw najczciej okrelane
s jako mae irednie oraz przy specjalistycznym charakterze produkowanych
urzdze iduej zmiennoci produkcji, wanym trendem rynku obudw jest pro-
dukcja pod wymagania klienta. Tego typu obudowy zmetalu, take wersje wiel-
kogabarytowe, mona znale wofercie firmy Jakubowski-Mechanika zodzi.
Osony wykrawane izaginane
W
ytwarzane przez rm obu-
dowy wykonywane s z gi-
tej blachy stalowej lub frezo-
wane z jednego bloku aluminium. S
one kierowane w potrzeby producentw
wytwarzajcych urzdzenia dla ener-
getyki, taboru kolejowego, elektroniki
przemysowej, telekomunikacji, sektora
owietleniowego, a nawet medycznego
(obudowy przegldarek medycznych),
a take staj si baz specjalizowanych
rozwiza w przemyle spoywczym
lub jako wersje wandaloodporne, prze-
ciwwybuchowe.
Jakubowski-Mechanika wiele uwagi
przykada zarwno do ciekawego wzor-
nictwa (ksztaty, ergonomia, kolorysty-
ka) jak i funkcjonalnoci. W obecnych
uwarunkowaniach rynkowych takie
aspekty staj si tak samo wane i decy-
dujce o pozytywnym postrzeganiu wy-
robw, jak dobre materiay i dokadne
wykonanie.
Metal to solidno
Obudowy metalowe daj wik-
sze moliwoci producentom
urzdze elektronicznych. W ich
przypadku moliwe jest wyko-
nanie maych serii przy zachowa-
niu realnych cen, dziki braku ko-
niecznoci zamawiania specjalnych
40 Stycze 2016 Elektronik
form wtryskowych. Dodatkowo meta-
lowe cianki tworz naturalny ekran
poprawiajcy odporno urz-
dzenia na zaburzenia elektro-
magnetyczne oraz ograniczaj-
cy emisj elektromagnetyczn
na zewntrz. Co wicej, mimo
e obudowy z tworzyw sztucz-
nych maj wiele korzystnych pa-
rametrw w stosunku do metalu, ta-
kich jak na przykad mniejszy ciar, do
wielu urzdze obudowy z metalu bd
sprawdza si jednak lepiej. Metal od
zawsze kojarzy si z solidnoci i trwa- frezowana gruboci 25 mm
oci. Obudowy wykonane na zam-
wienie to najlepszy wybr przy maych
i rednich specjalistycznych seriach, tam
gdzie istnieje konieczno wyrnienia
si ciekawym projektem, gdy istnieje ry-
zyko wandalizmu, problemy z ochron
wasnoci intelektualnej oraz gdy trze-
ba zapewni najwysz jako produktu
przez dugi czas.
W ofercie znale mona:
obudowy (zasilaczy, falownikw, prze-
twornic, wywietlaczy, ekranw doty- tyki i taboru szynowego, a take obu-
kowych),
szafy sterownicze zwyke oraz ociepla-
ne, jak te elementy ich wyposaenia,
pyty czoowe,
pyty podkadowe do klawiatur mem-
branowych,
specjalistyczne konstrukcje spawane,
Obudowa falownika owymiarach
8001200 mm, wykonana ze stali
Obudowa wywietlacza owymiarach
300200 mm stosowanego w urzdze-
niach nadzorujcych procesy przemyso-
we, wykonana zjednego bloku aluminium,
wykoczenie radiatorw (obrbka, ci-
cie, gwintowanie, montowanie wka-
dek gwintowanych).
Nowo sklep online
Pod adresem http://obudowydlaelek-
troniki.pl w ostatnich miesicach zosta
uruchomiony sklep online. Znajduj si
tam obudowy do wywietlaczy i ekra-
nw dotykowych, obudowy dla energe-
dowy do zasilaczy i radiatory. Sklep po-
zwala na szybkie zapoznanie si z ofer-
t produktw oraz moliwociami pro-
dukcyjnymi rmy i realnymi cenami
oraz podstawowymi parametrami tech-
nicznymi. Przez cay czas powikszamy
zasoby informacyjne sklepu i poszerza-
my opisy produktw.
Jakubowski-Mechanika
ul. Szczeciska 27, 91-222 d
tel. 42307 25 74
biuro@jakubowski-mechanika.pl
www.jakubowski-mechanika.pl
www.obudowydlaelektroniki.pl
 Prezentacje | Raport

Obudowy do komputerw
jednopytkowych przegld nowoci
Ostatnie lata przyniosy ogromny rozwj komputerw jednopytkowych, ktre tra-
fiaj do ukadw automatyki domowej ibudynkowej, staj si podstaw maej
robotyki isystemw pprofesjonalnych wtechnice. Do takich ukadw coraz
czciej mona kupi specjalizowane idobrze dopasowane obudowy, pozwala-
jce zamieni go pytk wpenowartociowy produkt.

J
ednym z popular-
niejszych kompu-
terw jednopyt-
kowych jest Raspberry
Pi, ale w lad za nim id
inne produkty takie jak:
KL-XXX, Intel Galileo
GEN 2 oraz te z rodziny
Arduino. W zakresie obu-
dw do nich par lat temu Fot. 1. Przykady obudw do komputerw jednopytkowych przygotowanych przez firm Hammond Mfg
zacza przeciera szlak
rma Hammond Mfg, ktra na bazie obudowy 1593 stwo- cza do komunikacji zewntrznej, dostpu do karty SD oraz do
rzya seri obudw do komputerw jednopytkowych z wyko- zamocowania na cianie. Pytka komputera przykrcana jest
nanymi na etapie wtrysku podstawowymi otworami na zcza, rubkami do kokw mocujcych. Otwory wentylacyjne znaj-
karty pamici, poczenia elastyczne (fot. 1). Produkt jest ci- duj si w podstawie.
gle rozwijany, pojawiaj si nowe ksztaty i kolory tworzywa.
Dodatkowym proponowanym elementem jest podstawka pod
pytk, umoliwiajca na etapie uruchamiania aplikacji swo-
bodny dostp do komputera. Do podstawki od spodu mo-
na przymocowa pojemniki na baterie typu 3AAA lub 4AAA.
W omawianym obszarze ciekaw propozycj obudowy przy-
gotowaa te rma OKW, ktra wypucia ciekaw zawiaso-
w konstrukcj o nazwie Raspberry Case fot. 2.
Ta efektowna i uyteczna jednoczciowa obudowa przezna-
czona jest do komputerw jednopytkowych Raspberry PIB+
oraz PI 2. Wykonana jest z polipropylenu w formie paskie-
go elementu ska-
dajcego si w for-
m 3D wzdu li-
nii zagicia tworz-
cych zawiasy spi-
najce cianki. Do
montau nie potrze-
ba adnych narz-
dzi. Produkowana
z transparentnego
tworzywa w dwch
kolorach: zielonym
mitowym i czerwo-
nym malinowym,
Fot. 2. Obudowa Raspberry Case ma zatrzaski spina-
firmy OKW jce i otwory na z-

LC Elektronik, Pukowa 58, 01-969 Warszawa

tel.22 569 53 00, www.lcel.com.pl
raspberrycase@lcel.com.pl, oneboardcomp@lcel.com.pl

Elektronik Stycze 2016 41

Raport | Prezentacje

Kompleksowa oferta obudw

ztworzyw sztucznych
Firma Kradex istnieje od 1985 roku ijest najwikszym wPolsce producen-
tem obudw ztworzyw sztucznych na potrzeby elektroniki. Nasze produkty
dostarczamy do ponad 2000 klientw krajowych izagranicznych. Nasza ofer-
ta skada si zszerokiej gamy obudw uniwersalnych, obudw do zasilaczy,
pilotw, centralek alarmowych, multimetrw, gonikw, moduw elektrycz-
nych oraz wielu innych. Mamy wasn narzdziowni ibiuro projektowe.
obudw na dob, jestemy wic w stanie szybko zrealizowa na-
wet bardzo due zamwienia. Stale rozszerzamy asortyment pro-
dukowanych przez nas produktw. Realizujemy zamwienia in-
dywidualne, w ktrych klient ma moliwo wyboru rodzaju ma-
teriau i koloru (np. polipropylen PP, PC, ABS, noryl). Nasza
wiedza i posiadana technologia umoliwiaj stworzenie wypra-

Szukacie Pastwo obudowy do nowego

urzdzenia?
Jestemy w stanie dla Pastwa zaprojektowa detal, wy-
kona form wtryskow oraz rozpocz produkcj wypra-
sek. Standardowo nasze obudowy produkowane s z poli-
styrenu (PS) lub z ABS w kolorze czarnym i jasnoszarym.
Odpowiedni dobr materiaw, nowoczesne wtryskarki oraz ski dokadnie takiej, jakiej potrzebuje klient. Przy wikszych za-
sprawdzone rda zaopatrzenia w surowce daj w efekcie pro- mwieniach oferujemy korzystne rabaty. Gwarantujemy cigo
dukt najwyszej jakoci w bardzo konkurencyjnej cenie. Obecnie dostaw produkowanych przez nas obudw oraz ich wysok ja-
posiadamy 13 wtryskarek o cznej redniej wydajnoci 20 tys. ko nawet przy duych ilociach.

Pilnie potrzebuj
Pastwo
maej dostawy
doprodukcji
lubsklepu?
Posiadamy zaplecze ma-
gazynowe bezporednio na
terenie zakadu produk-
cyjnego. Dziki cznej po-
wierzchni magazynowej po-
nad 1000 m2 (kubatura 3000
m 3) utrzymujemy wysokie
stany magazynowe i dzi-
ki temu maj Pastwo pew-
no, e kade mae i rednie
zamwienie zostanie zreali-
zowane w cigu 24 godzin.

42 Stycze 2016 Elektronik

 Prezentacje | Raport

Solidny partner zwieloletnim

dowiadczeniem
Dziki wieloletniemu dowiadczeniu, wci udoskonala-
nej technologii i wasnej produkcji form wtryskowych jeste-
my w stanie zapewni wysokiej jakoci produkty przy za-
chowaniu bardzo atrakcyjnych cen. Od pocztku istnienia r-
my mamy wasn narzdziowni, co pozwala na redukowanie
kosztw i pen kontrol nad caym procesem produkcyjnym
od jego pocztku, a take na bardzo szybk i sprawn inter-
wencj w razie potrzeby. Narzdziownia obsuguje zarwno
potrzeby wasne, jak i zlecenia zewntrzne oraz ma wysokiej
jakoci maszyny do produkcji form wtryskowych.

Warto znami wsppracowa

Utrzymywanie wysokich stanw magazynowych i cigo-
ci produkcji zapewnia klientom natychmiastowy dostp do
asortymentu. Dopracowana logistyka obsugi i byskawicz-
na wysyka gwarantuj szybko dostawy. Dziki profesjo-
nalnemu traktowaniu naszych klientw zyskalimy przez
lata mocn pozycj na rynku, zaufanie i szacunek odbior-
cw. Dotyczy to duych rm, ale take mniejszych odbior-
cw, ktrych doceniamy i dokadamy wszelkich stara, aby
sprosta ich wymaganiom.

Kradex, tel. 22 613 08 88, faks 22 812 10 68

www.kradex.com.pl
Raport | Prezentacje

Rittal TS8 najpopularniejszy

na rynku system szaf sterowniczych
W roku 1999 firma Rittal wprowadzia na rynek system przemysowych szaf
sterowniczych TS8. To rozwizanie szafy szeregowej do dzisiaj jest podstaw
moduowego systemu Rittal The System istao si wiatowym standardem
technologii szaf sterowniczych wniemal wszystkich branach. Po wyprodukowa-
niu 10 milionw egzemplarzy, TS8 powszechnie uwaa si za najpopularniejszy
system szaf sterowniczych na wiecie.

S
zafa sterownicza TS 8, ktrej
10-milionowy egzemplarz wy-
produkowano w tym roku, znaj-
duje zastosowanie w 92% z 1005 bran
na caym wiecie i w cigu 15 lat opano-
waa praktycznie wszystkie rynki prze-
mysowe. Do kluczowych bran nale:
przemys budowy maszyn, urzdze ste-
rowniczych i rozdzielczych, motoryza-
cja, energetyka, a take IT oraz teleko-
munikacja. Do wanych obszarw za-
stosowa tego solidnego i popularnego
systemu szaf naley take przemys spo-
ywczy i przetwrczy.
Na system ten postawiy znane r-
my, m.in. niemiecki Siemens WKC, je-
den z wiodcych dostawcw aparatu-
ry rozdzielczej i usug inynieryjnych
na europejskim rynku budowy maszyn,
gdy dziki TS 8 jako platformie modu-
owego systemu Rittal oraz kompatybil-
nej technologii klimatyzacji i rozdziau
mocy mona spenia rne wymaga-
nia klientw. Do najwaniejszych czyn-
nikw sukcesu TS 8 zalicza si du ela-
styczno i efektywno, wysokie stan-
dardy jakoci i bezpieczestwa oraz do-
stpno na caym wiecie.
Dua elastyczno
iefektywno
Platforma moduowego systemu
Rittal The System umoliwia kon-
struowanie dopasowanych rozwi-
za dla rozdzielni, automatyki przemy- Wysoka elastyczno, efektywno, jako
sowej, inteligentnych budynkw oraz ibezpieczestwo to cechy, ktre sprawiy,
centrw danych dziki optymalnemu e TS8 sta si wiodcym produktem na ca-
wspdziaaniu komponentw mecha- ym wiecie
nicznych, klimatyzacji i rozdziau mocy.
Klienci nie musz wic uywa rnych Dziki prostocie i wysokiej standa-
typw szaf do rnych zastosowa, lecz ryzacji w TS 8 prawie wszystko odby-
zawsze mog korzysta z zalet jednoli- wa si intuicyjnie. Stale opracowywane
tej i uniwersalnej platformy systemowej s nowe produkty czy akcesoria, jak np.
oraz kompletu akcesoriw. system cokow Flex-Block do beznarz-
 Prezentacje | Raport

dziowego montau. Poza tym znacznych

oszczdnoci czasu i kosztw dostarcza-
j konstruktorom urzdze pomysowe
nowoci, jak wsparcie pozycjonowania,
moliwo montau jednoosobowego,
beznarzdziowe mocowanie zatrzasko-
we, powikszona przestrze do szybkiej
instalacji akcesoriw.
Oprcz idealnego zgrania dopasowa-
nych komponentw klimatyzacji i roz-
dziau prdu, na bazie TS 8 moliwe jest
take wykorzystanie synergii z innymi
typami obudw Rittal. Uywajc jednoli-
tego zestawu akcesoriw dla np. systemu
szeregowego TS 8, szafy pojedynczej SE 8,
szafy kompaktowej CM, szafy PC czy sys-
temu TP TopPult, konstruktorzy urz-
dze oszczdzaj sporo czasu i pienidzy.

Wysoka jako
ibezpieczestwo
Unikaln pozycj TS 8 na rynku zapew-
nia take wysoka klasa ochrony przed
korozj, jaka jest stosowana w prze-
myle motoryzacyjnym. Trjetapowa
obrbka powierzchni z nanoceramicz-
n obrbk wstpn, elektroforezowym
gruntowaniem zanurzeniowym i powle-
kaniem proszkowym zapewnia opty-
maln ochron powierzchni. Wysokie
standardy jakoci i zadowolenie klientw
na caym wiecie gwarantuje wasne,
akredytowane laboratorium jakoci
w centrali rmy w Herborn. Bada si
w nim jako i bezpieczestwo pro-
duktw wedug norm krajowych oraz
midzynarodowych. Dziki wszystkim
najwaniejszym aprobatom krajowym
Wyprodukowany dotychczas w10 milionach egzemplarzy TS8 to najpopularniejszy system
szaf sterowniczych na wiecie
i midzynarodowym, szafy TS 8 s do-
stpne dla prawie wszystkich bran na
caym wiecie.
Oglnowiatowa dostpno
Pocztkowo TS 8 byy produkowa-
ne tylko w Niemczech. Teraz s wy-
twarzane take w czterech innych kra-
jach: Anglii, Indiach, USA oraz Chinach
i wraz z akcesoriami s one dostpne glo-
balnie. 64 spki-crki Rittal dbaj o to
by dotary do klientw na caym wiecie.
Klienci ceni sobie natychmiastow do-
stpno w ok. 90 magazynach na wie-
cie i potwierdzaj, e jest to decydujcy
argument przy ponownym zakupie.
Poprzez uruchomienie nowego centrum
globalnej dystrybucji w Haiger oraz no-
wego centrum dostaw w Korei (Incheon
Songdo) Rittal podkrela swoje zaanga-
owanie w poszerzanie dziaalnoci mi-
dzynarodowej oraz utrzymanie termi-
nw dostaw i dostpnoci TS 8 na naj-
wyszym poziomie na caym wiecie.
Rittal Poland sp. zo.o.
ul. Domaniewska 49, 02-672 Warszawa
tel. 22 310 06 00, faks 22 310 06 16
rittal@rittal.pl, www.rittal.pl
Raport | Prezentacje

Flat Sheet Plastic Technology

indywidualne projekty obudw
bez ponoszenia kosztw form
wtryskowych idruku 3D
Bez wtpienia konkurencja panujca na rynku jest motorem napdowym, wymu-
szajcym na producentach bezustanny rozwj produktw. Dla konsumentw
sytuacja taka jest wyjtkowo komfortowa, zwaszcza jeli chodzi o elektroni-
k uytkow. Wregularnych odstpach czasu pojawiaj si nowoci, dziaaj-
ce iwygldajce lepiej ni poprzednicy. Dla producentw oznacza to olbrzymie
inwestycje wdziay rozwoju, wzornictwa przemysowego imarketingu, bo krzywa
uczenia si jest nieubagana kady kolejny krok do przodu jest trudniejszy ibar-
dziej kosztowny. A wszystko to wotoczce nieustannej walki oklienta ipresji na
redukcj kosztw produkcyjnych ioperacyjnych.

W
ejcie na tak nasycony rynek
z nowym produktem jest nie-
zwykle trudne. Wejcie na ry-
nek nowego podmiotu, bez dowiadcze-
nia, duego budetu czy zaplecza mar-
ketingowego jest prawdziwym wyzwa-
niem. Nic wic dziwnego, e dziay roz-
woju rm dziaajcych w naszym kraju,
poczwszy od tych najwikszych, sko-
czywszy na startupach, przywizuj bar-
dzo du uwag do kadego detalu ka-
dego projektu. Pracujc zarwno z wik-
szymi, jak i mniejszymi, rmami wida,
jak coraz wikszy nacisk producenci ka-
d na kwestie nowoczesnego wzornictwa.
Nic w tym dziwnego, obudowa urzdze-
nia jest jednym z pierwszych elementw,
z ktrym styka si klient, czsto jeszcze
Rys. 1. Urzdzenie medyczne konstrukcja
Complex
Rys. 2. Urzdzenie automatyki konstrukcja
predefiniowana
przed jego zakupem. Atrakcyjny wygld
jest jednym z najistotniejszych czynni-
kw, niejednokrotnie bezporednio prze-
sdzajcym o kupnie. Nikomu ju nie wy-
starcza, e urzdzenie po prostu dziaa.
Produkty CamdenBoss
Podajc
za trenda-
mi rynko-
wymi Microdis postanowi rozszerzy
portfolio o produkty brytyjskiej rmy
CamdenBoss, bdcej jednym z bardziej
liczcych si producentw komponen-
tw elektromechanicznych w Europie.
Poza bardzo rozbudowan ofert obu-
dw typowych, zawierajc cay prze-
krj rozwiza poczwszy od brelo-
kw do kluczy skoczywszy na sza-
fach 19, CamdenBoss oferuje produk-
ty dedykowane realizowane w unikal-
nym procesie termicznego formowania
plastiku (Flat Sheet
Plastic Technology).
FSPT jest przeomow koncepcj,
pozwalajc wszystkim, nawet tym naj-
mniejszym rmom, myle o dedykowa-
nych obudowach wysokiej jakoci, do-
stpnych w krtkich seriach oraz przy
bardzo maych nakadach nansowych.
Cechy charakterystyczne obudw wyko-
nanych w technologii FSPT:
brak kosztw narzdziowych, w przy-
padku zoonych projektw wymaga-
ne s jedynie opaty za przygotowanie
dokumentacji,
czas dostawy prbek 12 tygodnie,
prototypy s w peni funkcjonalne,
wykonane w tej samej technologii i na
tych samych urzdzeniach co pniej-
sza produkcja seryjna,
mae minima zamwieniowe (od 1 do
kilku sztuk w zalenoci od zoonoci
projektu),
Opis koncepcji
(np. szkic, opis sowny itp.)
Wycena
Projekt CAD
Prototyp
Modyfikacja
Produkcja masowa
Rys. 3. Proces tworzenia projektu FSPT

46 Stycze 2016 Elektronik


konkurencyjna cena w stosunku do
obudw odlewanych w formach wtry-
skowych dla mao i rednio-wolume-
nowej produkcji,
moliwo wprowadzenia modyfika-
cji na kadym etapie produkcji urz-
dzenia, bez ponoszenia dodatkowych
kosztw,
nieograniczona dostpno pro-
dukt nigdy nie zostanie wycofany
z oferty
moliwo przejcia na obudowy wy-
konane w formach wtryskowych wg
tego samego projektu w przypadku
wzrostu zapotrzebowania.
FSPT odpowied na potrzeby
specjalistycznego rynku
Cechy te sprawiaj, e technologia
FSPT jest bardzo ciekaw opcj sytu-
ujc si pomidzy drukiem 3D, opa-
calnym w przypadku wykonania poje-
dynczych egzemplarzy prototypowych,
a produkcj w formach wtryskowych,
gdzie zwrot inwestycji w formy wymaga
serii liczonej w tysicach sztuk (tab. 1).
Koszt inwestycji w dedykowan form
wtryskow zostaje zamortyzowany po
wykonaniu 1315 tysicy obudw i do-
piero przy takiej skali produkcji techno-
logia FSPT przestaje by konkurencyj-
na. Oczywicie w dalszym cigu nie ni-
weluje to jej zalet odnonie elastycznoci
produkcji, zwaszcza moliwoci wpro-
wadzania zmian w konstrukcji. Trzeba
mie rwnie na uwadze, e CamdenBoss
w kadej chwili, w przypadku wzrostu
zapotrzebowania po stronie klienta, moe
wykona form wtryskow i w dalszym
cigu wiadczy usugi klientowi wg tego
samego projektu, wykonywanego wcze-
niej w systemie FSPT (rys. 4).
Wida wic doskonale, e koncep-
cja ta stanowi bardzo dobre rozwizanie
w przypadku produkcji maych lub red-
nich serii. Sprawdza si rwnie doskona-
le w przypadku projektw o duym po-
tencjale, pozwalajc speni oczekiwa-
nia odbiorcy na kadym etapie ycia pro-
duktu, od prbek, poprzez partie prbne
i pierwsze serie, a do produkcji masowej.
Tabela 1. Cechy technologii FSPT
Cecha obudowy
Cena jednostkowa obudowy
Koszt narzdzi
Czas dostawy pierwszej partii
Minimum zakupu
Prbki
Moliwo wprowadzania poprawek do prototypu
Moliwo wprowadzania poprawek
w pniejszym etapie projektu
Czas ycia
Rys. 4. Przejcie zprojektu FSPT na form wtryskow
Konstrukcja predefiniowana
1 dzie 1 tydzie
Konstrukcja kompleksowa
1 tydzie 2 tygodnie
Rys. 5. Konstrukcja predefiniowana oraz kompleksowa
Koncepcje rozwiza
Wychodzc naprzeciw partnerom
CamdenBoss przygotowa 13 przykado-
wych konstrukcji obudw. W tym przy-
padku ingerencja klienta ogranicza si
do podania wymiarw, koloru i rodza-
ju materiau, wyspecy kowania dodat-
kowych elementw, jak otwory czy ko- kilku form (rys. 5).
ki montaowe itp. Sama konstrukcja po-
zostaje niezmieniona. Uatwia to bardzo
prac i przyspiesza proces przygotowa-
nia nowej obudowy do produkcji.
Drug opcj jest wykonanie obudowy
od podstaw, zgodnie ze specy kacj. Jest
to rozwizanie bardziej elastyczne, kt-
re pozwala speni najbardziej wyma-
gajce oczekiwania, ale wymaga te po-
wicenia znacznie wicej czasu na przy-
gotowanie projektu zarwno po stro-
Z formy wtryskowej Obudowa FSPT
2 euro/sztuka 2,6 euro/sztuka
Forma ok. 8000 euro Brak kosztw
6-10 tygodni 1-3 tygodnie prototyp, 3-4 produkcja
2000 sztuk 5 sztuk
Brak w peni funkcjonalnych Tak, s prbki w peni funkcjonalne
Nie, potrzebna jest nowa forma Tak, bez ekstra kosztw
Nie, potrzebna jest nowa forma Tak, bez ekstra kosztw
Taki jak formy Bez ogranicze
Prezentacje | Raport
23 tygodnie
34 tygodnie
nie klienta jak i producenta. W zwizku
z tym procedura jest rwnie nieco bar-
dziej kosztowna, ale w dalszym cigu s
to kwoty o rzd wielkoci nisze, ni za-
kup formy wtryskowej, czy w przypad-
ku skomplikowanych obudw, skadaj-
cych si z wielu elementw skadowych,
Oczywicie poza samym ksztatowa-
niem obudowy, CamdenBoss oferuje
pen palet usug powizanych, takich
jak obrbka CNC, grawerowanie, sito-
druk, ekranowanie obudw itp.
Serdecznie zapraszamy do kontak-
tu z przedstawicielami handlowymi
Microdis w celu zapoznania si ze szcze-
gami oferty. Wicej informacji mo-
na rwnie znale na stro-
nie www.camdenboss.com.
Zapraszamy rwnie do obej-
rzenia lmu obrazujcego pro-
ces produkcyjny.
Maciej Dziuban
Product & Marketing Manager
Microdis Group, tel. 71301 04 00
wroclaw@microdis.net
www.microdis.net
Elektronik Stycze 2016 47
Dodaj do ulubionych

CAU/mmCAU
software library
Firma Freescale na swojej stronie internetowej pod adresem www.freescale.com
udostpnia bibliotek CAU / mmCAU Software Library. Zebrano w niej procedury
realizacji wybranych algorytmw kryptograficznych oraz funkcji haszujcych.
Bibliotek mona pobra za darmo.

Z
funkcji zaimplementowanych w bibliotece CAU/
mmCAU Soft ware Library mona korzysta w mikro-
kontrolerach ColdFire oraz ColdFire+, ktre wyposao-
no w koprocesor CAU (Cryptographic Acceleration Unit ) oraz
w mikrokontrolerach Kinetis (ARM Cortex M4), ktrych cz-
ci jest jednostka obliczeniowa mmCAU (Memory-Mapped
Cryptographic Acceleration Unit). Gwna rnica pomidzy
koprocesorem CAU a jednostk mmCAU jest taka, e pierw-
szy dostpny jest przez rejestry procesora, natomiast ta druga
jest poczona z procesorem poprzez magistral PPB (Private
Peripheral Bus).

Jakie algorytmy zaimplementowano?

W bibliotece CAU/mmCAU Soft ware Library zaimplemento-
wano nastpujce algorytmy kryptograczne: AES (Advanced
Encryption Standard) symetryczny szyfr blokowy, w ktrym
128-bitowe bloki danych wejciowych s szyfrowane z wyko-
rzystaniem kluczy 128-bitowych, 192-bitowych oraz 256-bito-
wych (AES128, AES192, AES256) oraz DES (Data Encryption
Standard) i jego mody kacj algorytm 3DES (Triple Data
Encryption Standard).
Algorytm DES to symetryczny szyfr blokowy, w ktrych
64-bitowe bloki danych wejciowych s szyfrowane z wyko-
rzystaniem kluczy o dugoci 64 bitw (56 bitw + 8 bitw pa-
rzystoci). Kiedy wymagany jest wyszy poziom bezpiecze-
stwa, naley skorzysta z algorytmu 3DES. Polega on na trzy-
krotnym przetworzeniu danych algorytmem DES przy uyciu
trzech kluczy.
Najpierw szyfruje si je pierwszym kluczem, nastpnie de-
szyfruje drugim kluczem, a na koniec szyfruje jeszcze raz trze-
cim kluczem. Dodatkowo w bibliotece CAU/mmCAU Soft ware
Library udostpniono metody do realizacji funkcji haszujcych
MD5, SHA1 oraz SHA 256.
Funkcje biblioteki CAU/mmCAU
Software Library
Skorzysta mona z nastpujcych funkcji do implementa-
cji algorytmw kryptogracznych, dla AES (AES128, AES192,
AES256):
cau_aes_set_key wykonuje ekspansj klucza,
cau_aes_encrypt szyfrowanie pojedynczego, 16-bajtowe-
go bloku danych,
cau_aes_decrypt deszyfrowanie pojedynczego, 16-bajto-
wego bloku danych oraz w przypadku DES / 3DES:
cau_des_encrypt szyfrowanie pojedynczego, 8-bajtowe-
go bloku danych,
cau_des_chk_parity sprawdzenie bitw parzystoci klucza,
cau_des_decrypt deszyfrowanie pojedynczego, 8-bajtowe-
go bloku danych.
Funkcji cig dalszych
Jeeli chodzi o funkcje haszujce do dyspozycji projektan-
tw aplikacji na mikrokontrolery rmy Freescale s nast-
pujce metody, w przypadku funkcji MD5:
cau_md5_initialize_output inicjalizacja zmiennych stanu
MD5,
cau_md5_hash_n aktualizacja zmiennych stanu MD5
dla jednego lub wikszej liczby blokw danych wejciowych
(uyteczna w przetwarzaniu niecigych blokw danych, wy-
maga wczeniejszego wywoania funkcji cau_md5_initiali-
ze_output),
cau_md5_update aktualizacja zmiennych stanu MD5
dla jednego lub wikszej liczby blokw danych wejciowych
(wszystkie bloki danych musz by cige, nie wymaga wcze-
niejszego wywoania funkcji cau_md5_initialize_output),
cau_md5_hash implementuje algorytm MD5 dla poje-
dynczego bloku danych wejciowych (dziaa tylko dla poje-
dynczego bloku danych, wymaga wczeniejszego wywoania
funkcji cau_md5_initialize_output),
w przypadku funkcji SHA1:
cau_sha1_initialize_output inicjalizacja zmiennych stanu
SHA1,

48 Stycze 2016 Elektronik

 Dodaj do ulubionych
cau_sha1_hash_n haszowanie i generowanie zmiennych
stanu SHA1 dla jednego lub wikszej liczby blokw danych
wejciowych (uyteczna w przetwarzaniu niecigych blo-
kw danych, wymaga wczeniejszego wywoania funkcji
cau_sha1_initialize_output),
cau_sha1_update aktualizacja zmiennych stanu SHA1
dla jednego lub wikszej liczby blokw danych wejciowych
(wszystkie bloki danych musz by cige, nie wymaga wcze-
niejszego wywoania funkcji cau_sha1_initialize_output),
cau_sha1_hash implementuje algorytm SHA1 dla poje-
dynczego bloku danych wejciowych (dziaa tylko dla poje-
dynczego bloku danych, wymaga wczeniejszego wywoania
funkcji cau_sha1_initialize_output)
oraz dla funkcji SHA256:
cau_sha256_initialize_output inicjalizacja wyjcia
i sprawdzenie wersji CAU,
cau_sha256_hash_ aktualizacja wyjcia SHA256 dla jed-
nego lub wicej blokw danych (uyteczna w przetwarzaniu
niecigych blokw danych, wymaga wczeniejszego wywo-
ania funkcji cau_sha256_initialize_output), Zaprenumeruj codzienny newsletter
cau_sha256_update aktualizacja zmiennych stanu
SHA256 dla jednego lub wikszej liczby blokw danych wej- z branowymi informacjami
ciowych (wszystkie bloki danych musz by cige, nie wy-
maga wczeniejszego wywoania funkcji cau_sha256_initia-
ElektronikaB2B.pl/newsletter
lize_output),
cau_sha256_hash implementuje algorytm SHA256 dla po-
jedynczego bloku danych wejciowych (dziaa tylko dla poje-
dynczego bloku danych, wymaga wczeniejszego wywoania
funkcji cau_sha256_initialize_output).

Jak korzysta zbiblioteki CAU/mmCAU

Software Library?
Najwaniejsze pliki w bibliotece CAU/mmCAU Soft ware
Library to:
cau_api.h wsplny plik nagwkowy funkcji dla obu jed-
nostek obliczeniowych: CAU i mmCAU, musi by docza-
ny do kadego projektu, w ktrym bd uywane metody
z tej biblioteki, Zaprenumeruj codzienny newsletter
cau_lib.a plik biblioteki CAU,
mmcau_lib.a plik biblioteki mmCAU. z branowymi informacjami
W zalenoci od tego, czy mikrokontroler ma koprocesor
typu CAU, czy mmCAU, zde niowa naley jedn ze staych,
AutomatykaB2B.pl/newsletter
odpowiednio FREESCALE_CAU albo FREESCALE_MMCAU.
Na przykad: #dene FREESCALE_CAU informuje o tym, e
funkcje dla CAU s dostpne w bibliotece cau_lib.a.
Naley oprcz tego pamita, eby korzystajc z bibliote-
ki CAU / mmCAU Soft ware Library w mikrokontrolerach
ColdFire/ColdFire+, argumenty do metod przekazywa po-
przez stos, a nie rejestry CPU. Jest to wymagane przez kompi-
lator Freescale CodeWarrior.

Wicej informacji
Wicej informacji o bibliotece CAU/mmCAU Soft ware
Library mona znale na stronie internetowej rmy Freescale.
Przykadowe przydatne dokumenty, ktre tam udostpnio-
no, to m.in. ColdFire/ColdFire+ CAU and Kinetis mmCAU
Soft ware Library User Guide oraz Using the CAU and mmCAU
in ColdFire, ColdFire+ and Kinetis.
ElektronikaB2B.pl
Portal branowy dla elektronikw
Monika Jaworowska

http://www.freescale.com

Elektronik Stycze 2016 49

Technika
MATE-N-LOK TE
Connectivity
uniwersalny system zczy
spenia wymagania wielu brany
System zczy o nazwie Universal MATE-N-LOK firmy TE Connectivity (TE) zosta
opracowany kilkadziesit lat temu, niemniej jego znaczenie i rynkowy popyt ci-
gle si zwikszaj do dnia dzisiejszego. Jest to zasug kilku czynnikw, m.in.
prostej konstrukcji o wysokiej jakoci oraz wysokiej uniwersalnoci aplikacyjnej.
Z
cza Universal MATE-N-LOK
bazuj na rastrze 0,25 cala (6,35
mm). Obudowa oraz elementy
wtyczki s zaprojektowane w taki spo-
sb, e mona dowolnie wykorzysty-
wa w nich piny zaciskane, wsuwko-
we i gniazdowe tworzc elastyczne roz-
wizania poczeniowe. Co wicej pin
po wsuniciu w obudow wtyczki za-
trzaskuje si mechanicznie co stabilizu-
je poczenie.
Zcza te mog by obciane prdem
do 19 A i napiciem do 600 V AC/DC.
Izolacja midzy stykami wytrzymuje
5 kV, a dostpne piny pozwalaj na wy-
korzystanie przewodw o rednicy od
30 do 10 AWG, czyli o przekrojach od
0,05 do 5 mm 2 .
Zarwno wtyczka jak i gniazdo zosta-
y zaprojektowane do realizowania po-
Fot.1. Szerokie spektrum produktw wchodzcych
wskad rodziny zczy Universal MATE-N-LOK
obejmuje wersje przewd-panel, przewd-przewd,
przewd-pytka zmechanizmem zatrzaskowym blo-
kujcym poczenie. Zcza dostpne s zrastrem
0,25 cala (6,35 mm) iobcialnoci do 19A/600 V AC
50 Stycze 2016 Elektronik
dostpne jest kodowanie
wtyczek uniemoliwiajce
woenie do gniazda innej
ni prawidowe. S te ozna-
czenia pinw z tyu i zatrza-
ski. Kontakty maj podwjne
lance blokujce stabilne po-
oenie elementu stykowe-
go wewntrz obudowy. Piny
zostay wykonane z brzu
fosforowego oraz mosidzu
i s pokrywane galwaniczn
cyn lub zotem. Wymagana
do dokonania poczenia sia
wynosi 2 kG, a wic na tyle
nieduo, e moliwe jest wy-
Fot. 2. Opcjonalne uszczelnienie zapewnia odporno godne manipulowanie z-
poczenia na rozbryzgi cieczy ipodnosi znaczco czem, z kolei zacisk pinw
wspczynnik IP
cze, w ktrych przewd
poczeniowy nie musi
by mocowany i moe
zwisa swobodnie, mo-
liwy jest te monta ele-
mentw zcza do pane-
lu frontowego. Kolejnym
aspektem wpywajcym
na uniwersalno zasto-
sowa jest dostpno
wersji z wyjciem pro-
stym i ktowym, co po-
zwala wykorzysta zcze
do pocze pytka-kabel.
Dla uatwienia wyko- Fot. 3. Do zastosowa sygnaowych lub takich
nywania pocze i aby gdzie wymagany jest mniejszy raster, TE proponu-
wyeliminowa moliwo je wersj Mini-Universal MATE-N-LOK, z odstpem
zego podczenia w roz- midzypinowym 0,163 cala (4,14 mm) i obcialno-
budowanych instalacjach ci maksymalnej 9,5 A/ 600 V

wytrzymuje si ok. 6 kG bez wyrwa-
nia pinu. Producent zapewnia specjal-
ne narzdzie pozwalajce na demonta
zcza bez niszczenia konstrukcji obu-
dowy i zatrzaskw w pinach.
Wersje przewd-przewd oraz prze-
wd-panel mog mie od 1 do 10 sty-
kw, a wersje przewd-pytka od 2 do
15 stykw w jednym lub kilku rzdach.
S te wykonania okrge przeznaczo-
ne do zastosowa w brany owietle-
niowej oraz zcza z konierzem i blo-
kad poczenia poprzez obrt prze-
znaczone do urzdze gospodarstwa
domowego, w ktrych wntrze obudo-
wy uszczelniane jest piank i konstruk-
cja zcza musi uniemoliwia wypy-
nicie uszczelnienia na zewntrz. Takie
rozwizanie, gdzie zcze mocuje si
w otworze wykonanym w panelu po-
przez wcisk, a nastpnie wtyczk wka-
da si i blokuje przez obrcenie, jest naj-
prostszym i najtaszym rozwizaniem,
ktre cieszy si uznaniem specjalistw.
Warto doda, e poczenie z wykorzy-
staniem takiego zcza mona wyko-
na bez uycia narzdzi. Opcjonalnie
w ramach systemu Universal MATE-N-
Technika
lu kolorach co uatwia orien-
tacj instalatora przy mon-
tau rozbudowanych wizek
kablowych. Uzupenieniem
oferty zczy s specjalistycz-
ne narzdzia, takie jak zaci-
skarki rczne lub pauto-
matyczne, ktre sprawdzaj
si w pracach serwisowych
i terenowych oraz nadaj si
do produkcji w maej i red-
niej skali.
Zcza z rodziny Universal
MATE-N-LOK s certy ko-
wane przez UL, CSA i VDE
pod ktem bezpieczestwa
Fot. 4. Wersja Micro MATE-N-LOK to jeszcze bardziej i niepalnoci. TE dostarcza
zminiaturyzowana wersja z rastrem 0,118 cala (3 mm) oczywicie pen dokumen-
iobcialnoci sigajcej 5 A/ 250 V tacj elektryczn i mechani-
czn oraz modele komputero-
-LOK dostpne akcesoria i piny zapew- we do oprogramowania projektowego
niajce odporno poczenia na roz- dla opisanej serii.
bryzgi cieczy, s te kapturki chronice
wntrze zcza w stanie rozczonym,
ktre mona stosowa w opcji do mon- Farnell element14
tau na panelu, blokady kodujce do tel. 00 800 121 29 67
montau we wtyczkach i oczka maso- info-pl@farnell.com
we. Obudowy zczy s dostpne w wie- www.farnell.com/pl
Technika

Uniwersytet Jagielloski
poszukuje inwestora
Uniwersytet Jagielloski opracowa dwa innowacyjne ukady elektroniczne pe-
nice rol tzw. analog front end czuych obwodw pomiarowych wsppracu-
jcych zdetektorami promieniowania: przedwzmacniacz adunkowy oraz ukad
do gromadzenia ipomiaru wolnozmiennego adunku elektrycznego. Ukady te
zawieraj na wejciu komplementarn par tranzystorw J-FET, maj zabezpie-
czone wejcie przed uszkodzeniem na skutek przepi iwyadowa powstaj-
cych wodcznym do wejcia detektorze, zapewniajc ochron bez pogarszania
wasnoci szumowych wzmacniacza. Charakteryzuj si bardzo wysok czuo-
ci idokadnoci. Obie konstrukcje maj status wynalazku iUniwersytet poszu-
kuje chtnych do licencjonowania tych opracowa.

P
rzedwzmacniacz przeznaczo-
ny jest do wsppracy z detek-
torem czstek jonizujcych (np.
czstek elementarnych, promieniowa-
nia gamma lub X). Sensory te wykry-
waj je na podstawie pomiaru adun-
ku w orodku, ktry wypenia detek-
tor. Stosowane s detektory staociao-
we (detektor pprzewodnikowy), jak
i cieke i gazowe. Obecnie w zastosowa-
niach medycznych coraz czciej sto-
suje si wielodetektorowe systemy ga-
zowe. Najdokadniejsz elektronicz-
n metod pomiaru jest adunku jest
jego przeniesienie na pojemno sprz-
gajc przedwzmacniacza adunkowe-
go. Do tego celu wykorzystuje si po-
jawienie si wielkiej pojemnoci dy-
namicznej na wejciu przedwzmacnia-
cza, ktra jest wynikiem efektu Millera.
Tak wic wejcie przedwzmacniacza
jest podczone rwnolegle do okrelo-
nego, mierzcego generowany adunek
detektora. W ten sposb, w przypad-
ku silnych zmian napicia na detekto-
rze wsppracujcy z nim ukad elek-
troniczny staje si naraony na prze-
cienie i uszkodzenie. Zmiany napi-
cia na detektorze mog mie wiele przy-
czyn. Najczstsze to uszkodzenie zasi-
lacza wysokiego napicia, bd zmia-
na warunkw pracy detektora, np. spa-
dek cinienia gazu i zachodzce w kon-
sekwencji wyadowanie. Takie zmiany,
w przypadku w przypadku braku za-
bezpiecze w ukadach elektronicznych
z reguy doprowadzaj do uszkodzenia,
bd zniszczenia kosztownych ukadw
elektronicznych. Z tego powodu stosu-
je si rne zabezpieczenia. Niestety ich
dodanie do czuych obwodw wejcio-
wych powoduje z reguy psucie wasno-
ci metrologicznych ukadu, na przy-
kad wzrost szumw pogarszajcy do-
kadno pomiaru.

Innowacyjna ochrona
Opracowany ukad przedwzmacniacza
adunkowego, dziki zastosowanym roz-
wizaniom ma skutecznie zabezpieczo-
ne wejcie przez udarem napiciowym,
a zarazem moe poprawi jej wasnoci
(lepszy stosunek sygna-szum, wiksze
wzmocnienie). Zastosowanie rozwiza-
nia pozwala na now metod rozadowa-
nia pojemnoci sprzenia zwrotnego co
jest bardzo istotne w super-niskoszumi-
cych detektorach promieniowania X sto-
sowanych np. przy badaniu skadu po-
wierzchni rnych materiaw.

52 Stycze 2016 Elektronik


Unikalne cechy tego rozwizania to:
zdolno do samo zabezpieczania wej-
cia wzmacniacza przed wyadowa-
niem w detektorze. Jest to szczegl-
nie istotne w systemach detektoro-
wych stosowanych zarwno w uka-
dach eksperymentalnych jak i komer-
cyjnych (np. w medycynie urzdze-
nia przewietlajce). Dotychczasowe
ukady albo takich zabezpiecze nie
posiadaj albo s w nie dodatkowy
wyposaone,
zastosowanie rozwizania poprawia
parametry urzdzenia takie jak: zwik-
sza jego wzmocnienie, a dla wikszych
pojemnoci detektorw poprawia sto-
sunek sygna/szum zamiast pogarsza
te parametry,
w przedstawionym rozwizaniu mo-
liwa jest nowa metoda rozadowania
pojemnoci sprzgajcej rozadowa-
nie przez rdo,
ukad moe zosta zaimplementowany
w chipie,
odejcie od zerowej wartoci prdu
pozwala na rozadowanie pojemnoci
Cf ze gromadzonego adunku o dowol-
nym znaku ze sta czasow, ktra
moe osign nawet kilka minut. I tak
np. niska dolna czstotliwo ukadu
wraz z bardzo dobrymi wasnociami
szumowymi umoliwiaj np. rejestra-
cj sygnau EKG przy zastosowaniu
sondy pojemnociowej (bez jej kontak-
tu z ciaem pacjenta),
ukad umoliwia ekstremalnie czue
pomiary adunku generowanego tak
w ukadach biologicznych jak i w inne-
go rodzaju sondach pomiarowych przy
doskonaych wasnociach szumowych
i duej opornoci wejciowej rzdu
10121013 . Ukad przy zachowaniu
swych wasnoci ma wejcie ukad
w peni zabezpieczone przed przepi-
ciami i mogcym si pojawi przypad-
kowo adunkiem elektrostatycznym.
Ukad do gromadzenia
ipomiaru wolnozmiennego
adunku elektrycznego
Drugie opracowanie dotyczy uka-
du do gromadzenia i pomiaru wolno-
zmiennego adunku elektrycznego,
zwaszcza adunku indukowanego po-
przez pole o bardzo niskiej czstotli-
woci. Wykorzystuje on unikalny spo-
sb pomiaru adunku elektrycznego
z detektorem pojemnociowym przy-
czonym do integratora adunku bd-
cego wzmacniaczem operacyjnym z po-
jemnociowym sprzeniem zwrotnym.
Technika
Stopie wejciowy integratora zawiera acjach, w ktrych adunek gromadzo-
par komplementarn typu JFET, kt- ny jest stosunkowo powoli przyka-
rych bramki przyczone s do wejcia dowo w procesie jego indukowania
integratora tak, charakteryzujcy si trwajcym nawet przez kilka lub kil-
tym, e tranzystor typu n z pary kom- kadziesit sekund.
plementarnych tranzystorw ma dren
podczony ukadem regulujcym na- Duy potencja rynkowy
picie, ktry to ukad reguluje si tak Opisane ukady mog by uyty jako
by prd bramki tranzystora typu p tzw. analog front end detektorw pro-
by rwny prdowi bramki tranzysto- mieniowania X, gamma, alfa oraz beta
ra typu n. Pomiar adunku elektrycz- midzy innymi w sprzcie medycznym
nego w takim ukadzie tego typu pole- (aparaty rentgenowskie, mammografy,
ga na przeniesieniu adunku zebranego CT, SPECT, PET), militarnym (wykry-
w ukadzie detektora na wzorcow po- wanie i identy kacja izotopw), prze-
jemno ukadu sprzenia zwrotnego mysowym (pomiary gruboci produ-
i odczytaniu napicia na tej pojemno- kowanych folii czy tam) oraz w ochro-
ci. Doczone do wejcia zcza tran- nie radiologicznej. Jedn z ich gwnych
zystorw typu JFET stanowi dwie an- zalet jest dua czuo, co zwiksza po-
ty-rwnolegle poczone diody reali- tencja komercyjny urzdzenia. Innym
zujcy klasyczny ukad zabezpieczaj- potencjalnym kierunkiem komercja-
cy przed pojawieniem si zbyt wysokie- lizacji wynalazku jest jego zastosowa-
go impulsu napiciowego. Jednoczenie nie w superniskoszumnych detektorach
ukad rwnowaenia prdw bramki promieniowania X, stosowanych np.
pozwala na uzyskanie duej opornoci przy badaniu skadu powierzchni r-
wejcia ukadu i praktyczny brak prdu nych materiaw. Innymi bardzo czu-
adowania pojemnoci Cf ze strony pr- ymi urzdzeniami, w ktrych mona
dw bramek tranzystorw JFET. zastosowa opisane ukady, s bram-
Unikalne cechy tego rozwizania to: ki radiometryczne, montowane na lot-
ukad moe by stosowany do pomia- niskach, wysypiskach mieci oraz in-
ru bardzo wolno indukowanego adun- nych instytucjach naraonych na kon-
ku, dziki kompensacji spoczynko- takt z promieniowaniem.
wych prdw wejciowych integratora Rozwizania zostay zgoszone do
(wwczas oporno wejciowa ukadu ochrony patentowej w trybie midzy-
dy do nieskoczonoci), narodowym. Pierwsze z nich uzyska-
ukad znajduje szerokie zastosowa- o ju patent w Stanach Zjednoczonych.
nie, zarwno w badaniach naukowych,
medycznych i przemysowych, dzi-
ki temu, e wejcie ukadu jest zabez- Uniwersytet Jagielloski
pieczone przed przebiciami i pojawie- Centrum Transferu Technologii CITTRU
niem si stosunkowo duych sygnaw ul. Czapskich 4, 31-110 Krakw
adunkowych, tel. 12 663 38 30
zastosowanie ukadu w standardo- www.sciencemarket.pl
wych sytuacjach, jak rwnie w sytu- aleksandra.kubica-misztal@uj.edu.pl
Elektronik Stycze 2016 53
Technika

Przemysowe SSD
niezawodno wkadym calu
Stosowanie dyskw pprzewodnikowych wprzemyle wie si zich najwa-
niejsz zalet jak jest wysoka odporno mechaniczna. Noniki te nie zawie-
raj elementw ruchomych, a jak wiadomo to wanie ich uszkodzenia s gw-
n przyczyn usterek, zwaszcza waplikacjach pracujcych wtrudnych warun-
kach rodowiskowych. Dopiero noniki SSD pozwalaj na stworzenie wydaj-
nych itrwaych komputerw przemysowych, cakowicie pozbawionych jakich-
kolwiek podzespow ruchomych.

W
arto zauway, e nie ka-
dy dysk SSD cechuje si tak
sam odpornoci na trud-
ne warunki rodowiskowe. Uyte
w nonikach tego typu podzespo-
y mog by przystosowane do pra-
cy w rnych zakresach tempera-
tur, a sposb ich montau i rodzaj
obudowy w duej mierze decydu-
j o odpornoci na wstrzsy, wi-
bracje i zaburzenia elektromagnetycz-
ne. Wybierajc nonik SSD do przemy-
su, warto sign po taki, ktrego pro-
ducent zapewnia sprawno dziaania
w planowanych warunkach.
ASpec firmy KingSpec
Jedn z rm oferujcych dyski SSD
przeznaczone do zastosowa w prze-
myle jest KingSpec. Producent
ten od okoo 10 lat specjalizuje si
w nonikach pprzewodnikowych,
a w 2011 roku we wsppracy z rm
Taiwan JMicron Technology wprowadzi
na rynek now mark ASpec, w ramach
ktrej dostarcza produkty klasy przemy-
sowej. Rni
si one od noni-
kw konsu-
menckich zarwno pod wzgldem uy-
tych podzespow, podejcia podczas kada szuka zostaa wyprodukowana
projektowania, jak i sposobu testowania.
W dyskach tego producenta zasto-
sowany laminat PCB cechuje si wy-
sok dopuszczaln temperatur, na-
wet do 170C, a podzespoy uy-
to w wersjach na tempe-
ratury pracy od
40 do +85C. Wszystkie uy-
te komponenty pasywne i z-
cza rwnie cechuj si bar-
dzo wysok odporno-
ci na skrajne tempe-
ratury. Metalowe obu-
dowy zapewniaj od-
porno na uszkodzenia
mechaniczne oraz chro-
ni przed polem elektro-
magnetycznym.
Obwody na pytce druko-
wanej s projektowane tak, by
zapewni dobr odporno
na wyadowania elek-
trostatyczne, skoki na-
pi i zaburzenia EM.
Trwao pocze jest
zwikszona dziki uy-
ciu wikszych rozmiarw
padw lutowniczych, a dodat-
kowo sposb rozmieszczenia kompo-
nentw zwiksza odporno na wstrz-
sy. W kocu kady gotowy produkt jest
poddawany dokadnym zaawansowa-
nym testom, ktre maj sprawdzi, czy
zgodnie z projektem i czy spenia normy.
Badana jest kolejno odporno na upa-
dek, wibracje, wstrzsy i uderzenia me-
chaniczne, skrajne wysokie i niskie tem-
peratury, wyadowania elektrostatycz-
ne oraz na cykliczne zmiany tempera-
tury pracy.

Dostpne produkty
W ramach rodziny ASpec rma
oferuje kilka rodzajw noni-
kw SSD, rnicych si
przede wszystkim za-
stosowanymi interfejsa-
mi i wymiarami.

54 Stycze 2016 Elektronik


Do aplikacji wymagajcych najwik-
szej wydajnoci, takich jak szybkie syste-
my wizyjne lub serwery danych, poleca-
ne s noniki w postaci kart PCI Express
3.0 (z interfejsem PCIe x8). Ich podsta-
wow zalet jest wysoka szybko od-
czytu (4400 MB/s) i zapisu (3500 MB/s).
Maksymalna pojemno pojedyncze-
go nonika tego typu to 8 TB. Ponadto
mog one pracowa w trybach RAID0,
RAID1 i RAID10. Wymiary tych kart to
18564 mm. Producent oferuje te alter-
natyw odmian o rozmiarach 19898
mm, maksymalnej pojemnoci do 2 TB
i szybkoci odczytu i zapisu na poziomie
odpowiednio 3700 MB/s i 3000 MB/s
chodzon wentylatorem.
Jeli dostpny interfejs to PCI Express
2.0, warto sign po kart niskopro lo-
w (18564 mm) o pojemnoci do 1 TB
z transferem do 750800 MB/s. Polecane
s one przede wszystkim do dowolnych,
nieduych, ale wydajnych komputerw
przemysowych.
Do celw modernizacji istniejcego
komputera najlepszym wyborem bdzie
zapewne skorzystanie z dyskw 2,5-ca-
lowych: K6, K7 i K8. Wszystkie z nich
korzystaj z interfejsu SATA III, przy
czym rni si maksymaln pojemno-
ci do 1 TB w zalenoci od typu chi-
pw pamici (MLC/SLC). Dostpne s
te noniki podobnych rozmiarw, ale
z interfejsem PATA pasujcym do star-
szych komputerw lub z interfejsem
Serial Attached SCSI uywanym w nie-
ktrych serwerach.
Jeli przestrze w komputerze jest
bardzo ograniczona, moliwe, e ma on ty mona naby w odmianach przy-
miejsce na dysk MSATA. Noniki tego
typu maj wymiary 3050 mm. ASpec
oferuje je w dwch seriach: K6 o pojem-
noci do 512 GB (MLC) lub do 256 GB
(SLC) oraz K8 o pojemnoci do 128 GB
lub do 64 GB.
W przypadku maej dostpnej prze-
strzeni, ale i braku interfejsu MSATA,
mona skorzysta z nonikw SSD w po-
staci moduw dyskowych (DOM Disk
on Module). Producent oferuje modele
o pojemnoci do 64 GB (MLC) lub 32 GB
(SLC), w wersjach z interfejsem USB 2.0,
Technika
z klasycznym interfejsem SATA III albo
z rwnolegym PATA.
Niektre z komputerw przemyso-
wych, szczeglnie te najmniejsze lub
przystosowane do rozbudowy o ze-
wntrzne noniki, s take wyposa-
one w miejsce do montau kart pa-
mici Compact Flash (oparte o inter-
fejs IDE) lub CFast (oparte o interfejs
SATA III). ASpec dostarcza takie kar-
ty o pojemnociach do 64 GB MLC lub
32 GB SLC.
Wszystkie opisane powyej produk-
stosowanych do pracy w temperaturze
od 20 do +75C lub w wersjach, kt-
re mog pracowa nawet w zakresie od
40 do +85C.
Marcin Karbowniczek
Unisystem
ul. Nowy wiat 36, 80-299 Gdask
tel. 58 761 54 20, faks 58 553 29 68
sprzedaz@unisystem.pl
www.unisystem.pl
Technika

STM32DISCOVERY
zLCD-TFT nowy zestaw
Przedstawiamy nowe narzdzie dla fanw graficznych mikrokontrolerw STM32
wyposaony wsmartfonowy wywietlacz LCD-TFT zestaw STM32F469I-DISCO.

S
prawna obsuga kolorowych wy-
wietlaczy LCD o duej licz-
bie wywietlanych pikseli wy-
maga zastosowania specjalnie wyposa-
onych, wydajnych mikrokontrolerw.
Integralnym elementem specjalnego
wyposaenia jest interfejs komunika-
cyjny, odpowiadajcy za szybki trans-
port danych pomidzy kontrolerem
LCD i mikrokontrolerem. Dotychczas
du popularnoci w aplikacjach gra-
cznych cieszyy si interfejsy rwnole-
ge, ktrych zalet bya prostota obsugi
i dua prdko transferu danych, a po-
wan wad dua liczba pinw niezbd-
nych do poprawnej pracy interfejsu.
Nowoczesna alternatyw dla interfej-
sw rwnolegych jest synchroniczny
interfejs szeregowy MIPI-DSI (Mobile
Industry Processor Interface Display
Serial Interface), ktry zosta wyko-
rzystany do komunikacji z kontrole-
rem LCD-TFT w zestawie STM32F469I-
DISCO (jego wygld przedstawiono na
fot. 1), ktry jest bohaterem artykuu.
Podstawowe elementy wyposae-
nia uytego w zestawie mikrokontrole-
ra STM32F469NIH6 s identyczne jak
w starszych mikrokontrolerach gra-
cznych z rodziny STM32F4. Wan
nowoci jest interfejs komunikacyj-
Rys. 2. Schemat ilustrujcy budow interfejsu MIPI-DSI
Fot. 1. Zestaw STM32F469I-DISCO
ny MIPI-DSI, ktrego zalet jest moli-
wo szeregowego transportu duej ilo-
ci danych w krtkim czasie z wykorzy-
staniem w warstwie zycznej inter-
fejsu rnicowego, ktry minimalizu-
je poziom emitowanych zakce EMC
i jednoczenie jest odporny na zakce-
nia zewntrzne. Konstruktorzy mikro-
kontrolerw STM32F469/479 wyposay-
li DSI w kongurowalny interfejs zycz-
ny z jedn lub dwoma liniami danych
oraz jedn lini taktujc (synchronizu-
jc), co jest zgodne ze standardem in-
terfejs MIPI-DSI skada si z dwch r-
nicowych linii danych oraz jednej tak-
e rnicowej linii sygnau zegarowe-
go (rys. 2).
Zastosowany w zestawie STM32469I-
-DISCO mikrokontroler STM32F469-
NIH6 wyposaono w 2 MB pamici
Flash, 324 kB RAM, rdze Cortex-M4F
i akcelerator gra czny Chrom-ART
(rys. 3). Rdze mikrokontrolera moe
by taktowany sygnaem zegarowym
o czstotliwoci do 180 MHz, kt-
ry zapewnia prdko wykonywania
programu do 225 DMIPS. Na rysun-
ku 3 pokazano trzy moliwe w mikro-
kontrolerach STM32F469 konguracje
interfejsw sucych do komunika-
cji mikrokontrolera z wywietlaczem
LCD. Jak wida, najprostsze jest uy-
cie interfejsu DSI, co jak pokazano
powyej minimalizuje liczb pinw
wykorzystanych do transmisji danych
i poziom zakce oraz zmniejsza licz-
b elementw niezbdnych do realiza-
cji aplikacji to wszystko przy zacho-
waniu moliwoci wywietlania obra-
zw wideo bez utraty jakoci.

56 Stycze 2016 Elektronik

 Technika
Mikrokontroler w prezentowanym
zestawie obsuguje 4-calowy wywie-
tlacz o wymiarach matrycy 800480
pikseli, na ktrym jest naklejony po-
jemnociowy touch-panel. Schemat
elektryczny ilustrujcy sposb do-
czenia LCD do mikrokontrolera poka-
zano na rysunku 4.
Poza wywietlaczem standardowym
wyposaeniem zestawu STM32F469I-
DISCO s trzy mikrofony MEMS z wyj-
ciami cyfrowymi, przetwornik DAC
audio, a take pamici: SDRAM 4M32
bity oraz NOR Flash z interfejsem qSPI
o pojemnoci 128 Mb. Mniej spektaku-
larnymi, lecz przydatnymi w prakty-
ce, elementami wyposaenia prezento- Rys. 4. Fragment schematu elektrycznego ilustrujcy doczenie wywietlacza LCD-TFT
wanego zestawu s: zcze dla kart mi- do mikrokontrolera wzestawie STM32F469I-DISCO
croSD, 4 LED dla aplikacji uytkow-
nika oraz zcze microUSB OTG FS.
Zestaw wyposaono w zcza zgod-
ne z systemem Arduino UNO rev. 3
(fot. 5), co zapewnia jego zgodno tak-
e z coraz popularniejszymi pytkami
NUCLEO. Standardowo, podobnie do
innych zestaww z serii DISCOVERY,
take STM32F469I-DISCO ma wbudo-
wany programator-debugger zgodny
z ST-Link/v2-1 (komunikuje si z mi-
krokontrolerem via SWD). Zastosowana
wersja interfejsu umoliwia prac jed-
noczenie z realizacj funkcji programa-
tora-debuggera jako konwerter USB/ Fot. 5. Zestaw STM323F469I-DISCO jest przystosowany do wsppracy zshieldami
UART (vCOM) oraz urzdzenie USB systemw Arduino UNO oraz NUCLEO
klasy MassStorage. ST-Link/v2-1 jest po-
nadto zgodny ze standardem mbed, ze- Prezentowany zestaw jak wida j 161 linii GPIO. Pord nich 157 jest
staw mona wic wygodnie programo- jest bogato wyposaony w elementy pe- przystosowanych do zmiany stanw
wa take bezporednio z sieciowego ryferyjne, co wymaga uycia mikrokon- z czstotliwoci do 90 MHz, a a 159
rodowiska mbed.org rmy ARM. trolera o duej liczbie pinw. Producent linii moe wsppracowa z logik za-
zastosowa w STM32F469I-DSCO uka- silan napiciem 5 V.
dy w obudowach BGA216, ktre oferu- Piotr Zbysiski

Rys. 3. Schemat blokowy akceleratora

graficznego wbudowanego wmikrokontro-
lery STM32F469

Elektronik Stycze 2016 57

Technika

Neutralizacja adunkw
elektrostatycznych
wprzemyle za pomoc
jonizatorw
W praktycznie kadej brany igazi przemysu spotykamy si ze zjawiskiem
powstawania adunkw elektrycznych na skutek elektryzacji statycznej. Problem
ten ma ogromne znaczenie w brany elektroniki, bowiem przyczynia si do
uszkodze montowanych komponentw, a w konsekwencji zwiksza ryzyko
wyprodukowania wadliwego urzdzenia. Jednak negatywny wpyw tego zjawiska
widoczny jest rwnie wprzemyle tworzyw sztucznych, poligrafii, lakiernictwie,
wkiennictwie, produkcji ywnoci ioptyce.

N
a powstanie efektu ESD, czyli jest transport automatyczny, cho tu bez znaczenia pozostaje rwnie kwestia
wyadowania elektrostatyczne- naley jeszcze wzi pod uwag prd- wilgotnoci powietrza, temperatury pa-
go de niowanego jako trans- ko tarcia, rodzaj nonika, na kt- nujcej w pomieszczeniu oraz warunki
fer adunkw midzy obiektami o r- rym transportowane s materiay oraz atmosferyczne panujce w czasie proce-
nych potencjaach elektrycznych, ma szorstko powierzchni. Innym czyn- su elektryzacji. Jak zatem zabezpieczy
wpyw wiele czynnikw. adunki po- nikiem moe by pocieranie syntetycz- produkcj przed ryzykiem strat nanso-
wstaj najczciej gdy dwa rne mate- nych czci ubra, przesuwanie pla- wych spowodowanych wadliwym pro-
riay izolacyjne s wzajemnie pocierane stikowych pojemnikw czy rozwija- duktem bd zatrzymaniem caej linii
lub si od siebie oddalaj. Przykadem nie tamy z tworzywa sztucznego. Nie produkcyjnej?

58 Stycze 2016 Elektronik


Jonizatory welektronice
Jonizatory powietrza pozwalaj zabez-
pieczy linie produkcyjne oraz stanowi-
ska pracy przed szkodliwym dziaaniem
ESD, ktre prowadzi do obnienia jakoci
produkowanej elektroniki, zwikszenia
wspczynnika jej awaryjnoci i w kon-
sekwencji wzrostu niezadowolenia
klientw. Podczas prac serwisowych
oraz produkcji elektroniki ronie war-
to adunku elektrostatycznego na po-
wierzchni materiau, przez co na po-
wierzchni osiadaj zanieczyszcze-
nia i kurz. Natomiast samo wyado-
wanie ma destrukcyjne oddziaywa-
nie na podzespoy elektroniczne. Z tego
powodu do rcznych prac serwisowych
czy montaowych idealnym uzupe-
nieniem stanowiska pracy usytuowa-
nego w stree EPA jest stoowy joniza-
tor taki jak na przykad Panasonic ER-F
(rys. 2b). Z powodu niewielkich wymia-
rw oraz braku koniecznoci doprowa-
dzenia spronego powietrza, mona go
wykorzysta praktycznie w kadej prze-
strzeni roboczej. Dwie atwo wymienial-
ne kratki umoliwiaj wybr trybu pra-
cy jonizatora kratka prosta zapewnia-
jca daleki zasig lub ktowa o szerokim
obszarze pracy.
W niektrych pracach serwisowych
dopiero wykorzystanie jonizatora pisto-
letowego pozwala skutecznie pozby si
adunkw. Pistoletowy jonizator EC-G02
(rys. 1), ktry wymaga doprowadzenia
spronego powietrza, zapewnia uzy-
skanie efektu w niespena p sekun-
dy. Rozwizanie pistoletowe zapewnia
bezporedni emisj zjonizowanego po-
wietrza na elementy i PCB.
Innym produktem, ktry czy zalety
wiatrakowego i listwowego jonizatora
w jednej obudowie jest jonizator DC ER-
TF (rys. 2a). Dostpno w trzech wymia-
rach sprawia, e bardzo atwo mona do-
pasowa jonizator do szerokoci pola ro-
boczego. Co ciekawe, rozwizanie to daje
moliwo regulacji kierunku wydmuchi-
wanego powietrza nawet po instalacji.
Rys. 1. Jonizator pistoletowy EC-G02
a)
Linie transportowe
Problem wyadowania elektrostatycz-
nego dotyczy take brany poligracz-
nej oraz wszelkich rm, ktre uywa-
j linii transportowych. Do problemw
moe przyczynia si mechanizm poda-
wania arkuszy papieru lub folii, co pro-
wadzi do ich sklejania si oraz do od-
pychania farby od podoa. Takie zja-
wiska obniaj jakoci druku bd, co
czsto si zdarza, prowadz do zatrzy-
mania maszyn drukarskich w celach
serwisowych.
Jonizatory z serii ER-VS oraz ER-VW
to rozwizania, ktre przy odpowied-
niej konguracji i instalacji mog roz-
wiza takie problemy. W obu mode-
lach zastosowano metod generowa-
nia jonw o przeciwnych adunkach.
Tworzy ona wyadowanie przez poda-
nie napicia przemiennego na ig wy-
adowcz, dziki czemu powstaj jony
dodatnie i jony ujemne. Model ER-VS
(rys. 3b) cechuje si najwysz ela-
stycznoci zastosowania. Dziki wy-
korzystaniu odpowiednich adapte-
rw do dysz, listew jonizujcych oraz
elastycznych ramion, moliwe jest
uycie jonizatora praktycznie do ka-
dej aplikacji. Model ER-VW (rys. 3a)
to produkt majcy wbudowane dwie
gowice z moliwoci dowolnej ich
regulacji w pionie nawet po insta-
lacji. Takie rozwizanie pozwala na
pionowy lub poziomy monta same-
go jonizatora, co jest istotne przy li-
niach uytkowanych na ograniczonej
przestrzeni. Niewtpliw zalet serii
ER-VW (rys. 3a) jest moliwo czenia
ze sob 5 kolejnych urzdze i dowolne-
go ich rozmieszczenia, co przydatne jest
Technika
b)
Rys. 2. Jonizatory ER-TF iER-F (na dole)
na stanowiska pracy
w przypadku szerokiego transportu lub
dwch linii pracujcych koo siebie.
Podczas produkcji i montau urz-
dze elektronicznych z punktu widzenia
ekonomicznego na rwni z jakoci liczy
si take szybko i wydajno pracy li-
nii produkcyjnej. Aby zapewni jak naj-
wysze bezpieczestwo dla wraliwych
ukadw scalonych, zgodnie z obowi-
zujcymi normami ESD, w poczeniu
z bardzo wysok efektywnoci produk-
cji, konieczne jest zastosowanie joniza-
torw o duej stree dziaania i wyso-
kiej wydajnoci, jak modele z serii ER-X
(rys. 3c). Niezwykle krtki czas rozado-
wania adunkw elektrostatycznych po-
zwala na eliminowanie zagroenia, na-
wet w przypadku szybko przemieszcza-
jcych si materiaw i ju przy cinieniu
powietrza poniej 0,5 bara (0,05 Mpa).
Inne zastosowania jonizatorw
Warto doda, e ze skutkami wyado-
wa elektrostatycznych borykaj si tak-
e rmy posiadajce pneumatyczne linie
transportowe. Elektryzowanie si moe
powodowa przyklejanie si transpor-
Elektronik Stycze 2016 59
Technika
a)
powodujc, e powstaa powoka nie jest
gadka. To sprawia, e produkt staje si
niezdatny do dalszej obrbki lub wyma-
ga polerowania i ponownego lakierowa-
nia. W innych przypadkach nagroma-
dzony adunek elektrostatyczny moe
powodowa sklejanie si nici, zrywanie
b) osnowy, zbieranie zanieczyszcze pod-
czas pakowania maych produktw, ze
ukadanie si np. tabletek podczas pa-
kowania w blistry. Wszystkie tego typu
wady powstajce na liniach produkcyj-
nych wi si z przestojami, drogimi
akcjami serwisowymi, a w konsekwen-
cji ze stratami nansowymi.
c) Wida zatem, e zastosowanie joniza-
torw nie zawa si tylko i wycznie do
rynku elektroniki. Wraz z pomoc do-
radcy techniczno-handlowego oraz po-
moc techniczn, jak zapewnia rma
Panasonic, warto rozway opcj mini-
malizacji ryzyka spowodowanego przez
wyadowanie elektrostatyczne dziki in-
Rys. 3. Moliwoci zastosowania jonizatorw: ER-VW (gra), ER-VS (w rodku) iER-X (na dole) stalacji odpowiedniego jonizatora.

towanego materiau do cianek ruroci- cesie formowania wtryskowego wypra-

gw, powstawanie zatorw oraz koniecz- ski pozostaj w formie lub przycigaj do Renex, 87-800 Wocawek
no czstej konserwacji instalacji. Z ko- siebie zanieczyszczenia. Podobnie w pro- al. Kazimierza Wielkiego 6E
lei w brany produkcji tworzyw sztucz- cesie lakierowania rnych powierzch- tel./faks 54411 25 55, 54231 10 05
nych znane s przypadki, kiedy w pro- ni detale przycigaj zanieczyszczenia, office@renex.com.pl, www.renex.com.pl
 Technika

Rnicowy duplekser
uwalnia od problemw
ze sterowaniem szybkiego ADC
Przetworniki analogowo-cyfrowe zbezporednim prbkowaniem s rdem
wielu niepodanych produktw mieszania czstotliwoci, podobnie jak jest
to wprzypadku zwykych pasywnych mieszaczy. Wprzypadku szybkich prze-
twornikw skadowe sumacyjne irnicowe procesu przemiany sigaj czsto-
tliwoci gigahercowych is one efektami stanw przejciowych, szpilek napi-
ciowych powstajcych przy przeczaniu kondensatorw wukadach prbku-
jcych podczas procesu ledzenia sygnau wejciowego przez przetwornik.
Dodatkowo zaburzenia przewodzone pojawiajce si wobwodach wejcio-
wych od zewntrznych pl elektromagnetycznych pogbiaj te problemy. Im
wiksza szybko konwersji idokadno dziaania takich przetwornikw, tym
niestety problemy zniepodanymi produktami zwizanymi zprzeczaniem
obwodw cyfrowych si te pogbiaj.

L
iniowe skadowe przemiany cz- zapewniaj 80 dB warto wspczynni- wowa adnego spadku ich amplitudy. Co
stotliwoci, a wic sumy i rnice, ka SNR. Do poprawnej pracy ukad wy- wicej, wysoki wspczynnik SNR prze-
nie s wielkim problemem ponie- maga, aby obwody wejciowe w.cz. mia- twornika LTC2107 okazuje si tu i zalet
wa w wikszoci przypadkw wypadaj y bardzo dobry wspczynnik VSWR i wad, bo wikszej pojemnoci konden-
poza pasmo wejciowe, co najwyej po- w zakresie czstotliwoci do gigahercw, satory w ukadzie prbkowania zwiksza-
woduj one niewielkie bdy wzmocnie- a wic w caym pamie, gdzie mog po- j moc tych skadowych niepodanych
nia. Gorsze s skadowe nieliniowe, bo jawia si sygnay niepodane. wynikajcych z mieszania, ale jednocze-
wiele z nich mieci si w pamie uytecz- To wymaganie nie jest czsto uznawane nie zwikszaj moliwoci kompensacji
nym, nie daje od ltrowa i tym samym za obowizujce dla czstotliwoci wik- tych skadowych poprzez odpowiedni do-
powoduj one znieksztacenia sygnau szych ni 5 GHz w nowoczesnych szyb- br impedancji obwodu wejciowego.
wejciowego, a take problemy czasowe. kich przetwornikach. Niemniej okazuje Z opisanych powodw w obwodach
Projektanci obwodw w.cz. staraj si si, e produkty niepodane pojawiaj wejciowych umieszcza si ltry tumi-
opisane problemy rozwizywa w spo- si na kadej harmonicznej sygnau ze- ce skadowe niepodanego mieszania
sb podobny jak robiono to w przypad- garowego jako sumy i rnice midzy i w wikszoci przypadkw ich uycie
ku pasywnych mieszaczy czstotliwoci, tymi harmonicznymi a sygnaem uy- zapewnia dobre wyniki. Problemem jest
a wic poprzez ltracj sygnaw, co nie- tecznym i do 2 GHz nie da si zaobser- jednak koszt implementacji wynikajcy
koniecznie sprawdza si po stronie uzy-
skiwanych efektw takich dziaa. To
dlatego, e poziomy skadowych niepo-
danych oraz liczba takich sygnaw
zakcajcych jest wiksza, czsto za-
skakujco dua. Filtracja nie jest prosta,
bo wymaga rozbudowanych sieci ltru-
jcych, nad dziaaniem ktrych trudno
zapanowa, aby jeden obwd nie wpy-
wa na drugi i cao miaa wyrwnan
charakterystyk.
Ukad LT2107 to przetwornik 12-bi-
towy A/C o szybkoci prbkowania
210 MSps, ktrego obwody wejciowe Rys. 1. Driver przetwornika A/C dla pasma 20400 MHz zwykorzystaniem dupleksera

Elektronik Stycze 2016 61

Technika
Rys. 2. Przykad drivera zapewniajcego poprawne wysterowanie
przetwornika wpamie DC-100 MHz
z ich skomplikowania. Liczba komponentw ltru przepusto-
wego tumicego skadowe niepodane jest 23 razy wiksza
ni ltru zaporowego (odbiciowego) tego samego rzdu. Due
skomplikowanie powoduje w konsekwencji problemy ze stro-
jeniem i pasoytniczymi rezonansami wasnymi i impedan-
cjami rozproszenia.
Z tych powodw Linear Technology proponuje, aby do ste-
rowania przetwornikiem wykorzysta szybki wzmacniacz-
-driver rnicowy, taki jak LTC6409, ktry zapewni na wyjciu
nisk impedancj dajc poprawne wysterowanie na jego wyj-
ciu i dopasowanie falowe na wejciu z maym wspczynnikiem
fali stojcej w penym pamie. Taki wzmacniacz zapewnia tak-
e dobre straty odbiciowe (return loss S22). Nastpnie za trze-
ba doda za wzmacniaczem rnicowy duplekser zapewniajcy
pochanianie niepodanych produktw mieszania czstot-
liwoci dziaajcy na czstotliwociach gigahercowych. Jego
konstrukcja bazuje na ceramice wspwypalanej niskotempe-
raturowo (LTCC Low Temperature Co-red Ceramic), w kt-
rej tworzone s elementy skadowe LC ltru i czone w sie l-
trujc. Modu ltru na bazie ceramiki LTCC charakteryzuje
si wsk tolerancj elementw skadowych (z moliwoci la- tryzujce (baluny) maj zwykle zbyt duo reaktancji pasoytni-
serowego trymowania) i maymi wymiarami.
Taki ltr w postaci dupleksera dla potrzeb sterowania prze-
twornikiem A/C opracowaa rma Soshin Electric Japan. Jest on
wczony pomidzy driver LTC6430 zapewniajcy du linio-
wo i due wzmocnienie w szerokim pamie w.cz. i p.cz. a take
zapewnia dopasowanie falowe 50 oraz konwerter A/C. Niestety
powyej 500 MHz jego straty odbiciowe s za due w stosunku
do tego, co wymaga przetwornik LTC2107. Przykadowo przy
1 GHz straty odbiciowe wynosz 10 dB a przetwornik wymaga
Rys. 3. Mozaika pytki drukowanej zHMD6117J-T iLTC2107
62 Stycze 2016 Elektronik
wicej ni 20 dB, aby cay zakres przetwarzania by wolny
od znieksztace SFDR Spurious Free Dynamic Range. 10
dB strat odbiciowych przy czstotliwoci 1 GHz niestety po-
garsza zakres SFDR o 20 dB.
Filtr ceramiczny HMD6117J-T rmy Soshin zapewnia
eliminacj niepodanych skadowych mieszania w pa-
mie powyej 400500 MHz do okoo 3 GHz. Ma on
charakter tumicy wy ltrowane skadowe s tracone
w doczonych rezystorach terminujcych. Jego uycie ra-
zem z LTC6430, tak jak pokazano na rysunku 1, zapew-
nia proste i kompaktowe rozwizanie trudnego proble-
mu i zapewnia efektywn konwersj A/C w pamie od 20
MHz do 400 MHz, bez zakce od aliasingu lub produk-
tw mieszania na harmonicznych zegara.
W poczeniu z LTC6409, jak pokazano na rysunku 2,
razem z ltrem opartym na duplekserze LTCC otrzymuje
si rozwizanie konwertera A/C pracujcego w pamie od DC
do 100 MHz lub przy niewielkim pogorszeniu parametrw na-
wet do 200 MHz.
Z kolei do aplikacji, gdzie wymagany jest jak najlepszy wsp-
czynnik SNR, duplekser HMD6117J-T nadal moe by wykorzy-
stany w roli ltra po to, aby poprawi straty odbiciowe na wy-
sokich czstotliwociach i uproci konstrukcj i layout pytki
drukowanej. Moe on take by uywany, aby zredukowa szu-
my lub poprawi odpowied czstotliwociow linii transmisyj-
nej lub baluna w.cz. Takie linie s wykorzystywane, gdy wejcio-
wy wzmacniacz taki jak LTC2107 jest oddalony o ok. kilkana-
cie centymetrw od wejcia. Wymaga to poczenia go syme-
tryczn lini transmisyjn, wykorzystania balunw, co powodu-
je odbicia sygnau, pojawienie si skadowych asymetrycznych
i niepodanych sprze. Wiele z takich niekorzystnych zja-
wisk, mimo e dotycz one domeny sygnaw wsplnych, prze-
nosi si na skadowe rnicowe i degraduje warto wspczyn-
nika SFDR. Duplekser jest w stanie t pojawiajc si asymetri
ograniczy i poprawi jako uytych linii transmisyjnych lub
balunw, zwaszcza powyej 400 MHz. Transformatory syme-
czych, aby dobrze dziaay z szybkim przetwornikiem A/C, std
uycie dupleksera eliminuje wiele ich wad.
Na koniec warto doda, e gdy linia transmisyjna, ktr sy-
gna wejciowy dociera do przetwornika od wejcia, wykona-
na jest w postaci mikropaskowej na laminacie PCB, to kontro-
la impedancji i dopasowanie takiej linii do standardowego ob-
cienia 50 nie jest prosta, bo kada przelotka lub paszczy-
zna masy wpywa negatywnie na impedancj lub powoduje
sprzenia. W efekcie dobrze dopasowana linia zajmuje sporo
miejsca na laminacie, nierzadko znacznie wicej ni duplekser
o wymiarach 3,22,5 mm.
Podsumowanie
Uzyskanie katalogowych parametrw konwersji w szybkim
przetworniku A/C z bezporednim prbkowaniem wymaga po-
wicenia znacznej uwagi integralnoci sygnau wejciowego
oraz wszystkich elementw doczonych do toru wejciowego.
Rnicowy duplekser LTCC jest w stanie rozwiza wiele do-
kuczliwych problemw zwizanych z niecigoci impedancji
linii, reaktancjami pasoytniczymi wywoujcych zakcenia
wysokoczstotliwociowe na skutek mieszania si harmonicz-
nych sygnau zegarowego przetwornika z sygnaem wejciowym.
Derek Redmayne, Linear Technology
http://www.linear.com/
 Technika

Projektowanie obwodw
drukowanych dla zoonych
ukadw elektronicznych
Obwd drukowany przeznaczony do ukadw wysokich czstotliwoci iwyka-
zujcego odporno na interferencje elektromagnetyczne nie jest atwy wpro-
jektowaniu. Sukces na tym polu wymaga od projektanta wiedzy, dowiadczenia
oraz duej uwagi iskrupulatnoci. Na podstawie projektu wytwarzane s fizyczne
pytki drukowane, ktre maj fundamentalne znaczenie dla powodzenia dalszych
etapw prac nad urzdzeniem. Czsto wobliczu ograniczonych funduszy iczasu
niewskazane jest nanoszenie poprawek i wykonywanie kolejnej partii pytek.
Uniknicie takiego scenariusza jest znacznie bardziej prawdopodobne, gdy prze-
strzegane s zalecenia producentw istosowane s dobre praktyki inynierskie.
Dc do optymalizacji kosztw i czasu przeznaczonego na prototypowanie
naley uczyni proces projektowania wjak najmniejszym stopniu przypadkowy.

R
ealizacj projektu rozpoczyna si najczciej od
schematu elektrycznego. Warto zadba o jego wa-
ciwe opracowanie, aby proces projektowania PCB
by jak najbardziej uatwiony. Jedn z technik jest umiesz-
czanie oznacze i dyrektyw, ktre na dalszym etapie bd
stanowiy jasn wskazwk, jak projektowa poszczegl-
ne moduy obwodu. Przykadem moe by oznaczanie par
rnicowych i waciwe ich nazywanie, aby w edytorze PCB
mona byo atwo je wychwyci i zastosowa odpowiedni
sposb trasowania. Niektre pakiety EDA dziki znaczni-
kom (dyrektywy, etykiety, etc.) s w stanie rozpozna sy-
gnay rnicowe i pozwalaj przypisywa odpowiednie re-
guy projektowe odpowiedzialne za nadzr nad zachowa-
niem ich waciwych parametrw.
Kolejnym aspektem wartym odnotowania na schemacie s
cieki wysokoprdowe, grupy pocze z koniecznym wy-
rwnaniem dugoci cieek, elementy wymagajce radiatora,
cieki o okrelonej impedancji charakterystycznej, czy punkty

Elektronik Stycze 2016 63

Technika

czenia mas. Zmniejszy to liczb bdw w projekcie, szcze-

glnie, gdy za projektowanie PCB odpowiada inny zesp.
Przystpujc do pracy nad pytk drukowan, pierwsz,
najbardziej oczywist czynnoci bdzie zdecydowanie ile
warstw ma mie obwd drukowany. Liczba ta zawsze stanowi
kompromis midzy:
szybkoci projektowania wiksza liczba warstw pozwala
rozoy krzyujce si poczenia na poszczeglnych pasz-
czyznach, dziki czemu projektant mniej czasu powica na
rozlokowanie cieek,
cen wzrost liczby warstw pociga za sob wzrost kosz-
tw wytworzenia dokumentacji produkcyjnej oraz samych
obwodw,
integralnoci sygnaw wiksza liczba warstw pozwa-
la dodawa plany zasilania, plany masy i prowadzi cieki
z peniejsz kontrol impedancji.
Liczba warstw nie zawsze moe zosta obniona poniej
pewnego poziomu w zoonych projektach, nawet gdy pomi-
nie si duszy czas projektowania i zwizane z tym koszty.
Spowodowaoby to pogorszenie parametrw elektrycznych do
tego stopnia, e bd one nieakceptowalne i przeo si na nie-
prawidow bd niestabiln prac urzdzenia. W przypad-
ku prostych urzdze zawierajcych jedynie niewielkie mi-
krokontrolery obwd drukowany moe zosta zaprojektowa-
ny na pytce jedno- bd dwuwarstwowej. Obwody bardziej
zoone, wyposaone w zaawansowane podzespoy cyfrowe,
takie jak pamici DDR2/DDR3, ukady programowalne czy
procesory sygnaowe s praktycznie niemoliwe do zapro-
jektowania na pytkach liczcych mniej ni cztery warstwy.
Niestety, zbyt ma iloci moe okaza si rwnie 6 czy 8
warstw. Wspczesne komponenty, umieszczone w obudowach
BGA liczcych setki wyprowadze wymagaj najczciej kilku
warstw jako punkt wyjcia. Warstwy sygnaowe i plany masy
oraz zasilania ukada si w tzw. stos (stack layer) rysunek 1.
Uoenie i liczba planw masy i zasilania decyduje o aspektach
takich jak: impedancja charakterystyczna cieek, waciwoci
elektromagnetyczne urzdzenia (EMI), jako zasilania, itd.
Przed przystpieniem do projektu opartego o zaawanso-
wane i zoone ukady cyfrowe naley mie na uwadze szereg
wymaga do spenienia, aby zagwarantowa ich poprawn
prac. Dobrym punktem wyjcia do poznania tych wymaga
s udostpniane przez producentw noty aplikacyjne wskazu-
jce rzeczy najbardziej istotne. Mog to by pojemnoci kon-
densatorw odsprzgajcych, dopuszczalne tolerancje dugo-
ci cieek, sposb wykonania terminacji pocze, impedan-
cja charakterystyczna pocze, itd. Spotka mona rwnie
gotowe listy kontrolne, na ktrych wyszczeglniono krok po
kroku jak zwery kowa projekt obwodu, aby mie jak naj-
wiksz pewno, e bdzie on dziaa poprawnie.

64 Stycze 2016 Elektronik

 Pomocne s profesjonalne, komercyjne pakiety EDA za-
wierajce wbudowane moduy symulacji obwodw drukowa-
nych oraz szereg narzdzi usprawniajcych proces projekto-
wania z dbaoci o parametry elektryczne pocze. Potra
one ostrzega o problemach z integralnoci sygnaw, czy te
z przesuchami midzy ciekami. S to rozwizania warte
poznania, gdy mog uchroni od oczywistych bdw i zmu-
sz do wery kacji potencjalnie problematycznych pocze.
Projekt warto przemyle take w aspekcie mechanicznym.
Nie chodzi tu tylko o umiejscowienie zczy, przystosowanie
do montau seryjnego, ale rwnie o kwestie takie jak stae za-
gszczenia miedzi na caym obszarze pytki. Ma to znaczenie
zwaszcza dla pytek o duych powierzchniach, gdy ograni-
cza powstawanie wypacze gotowej pytki, zwaszcza, po osa-
dzeniu na niej cikich elementw. Stae zagszczenie sprowa-
dza si do zastpowania pustych obszarw PCB planem masy
bd zasilania (w formie jednolitej, siatki czy punktw). Dobr
praktyk bdzie zwery kowanie np. za pomoc narzdzi do
symulacji, czy wprowadzone w ten sposb zmiany nie wpy-
n na pogorszenie waciwoci elektrycznych i elektromagne-
tycznych ukadu.

Zasilanie
Kluczow spraw stanowi zasilanie, ktre jest porednio za-
lene od sposobu uoenia warstw. W obwodach jedno i dwu-
warstwowych zasilanie najczciej jest rozprowadzane w for-
mie cieek. Im s one dusze i ciesze, tym ich rezystancja jest
wiksza. Problem zaczyna si, gdy pobr prdu ma charakter
impulsowy, co czsto ma miejsce we wspczesnych ukadach
cyfrowych. Chwilowe zapotrzebowanie na prd, ktre w mo-
mencie przeczania jest stosunkowo wysokie, nie zawsze moe
zosta zaspokojone. Spadki napicia powstae wskutek zwik-
szonej impedancja cieek obniaj napicie zasilania ukadw
cyfrowych przez co moe ono by za niskie. Przeciwdziaa
temu zjawisku mona stosujc jednolite plany masy oraz za-
silania. Ze swej natury gwarantuj one ciek zarwno naj-
grubsz i najkrtsz, co zmniejsza pasoytnicz impedan-
cj do minimum.
Dc do zapewnienia waciwej dystrybucji energii nie
mona zapomina, e gsto rozmieszczenia przelotek musi
by adekwatna do pyncego przez nie prdu. Pojedyncza
przelotka w skutek nadmiernego obcienia prdowego ule-
gnie uszkodzeniu, wic tylko odpowiednia ich liczba umiesz-
czona obok siebie pozwoli unikn problemw. Dodatkow
zalet takiego podejcia jest zmniejszenie impedancji i popra-
wa jako zasilania podzespow.
Technika
Rys. 1. Przykadowy stos warstw obwodu drukowanego
Starannym i przemylanym rozmiesz-
czanie przelotek mona uatwi sobie
pomiary oscyloskopem na etapie uru-
chamiania projektu. Przelotki umoli-
wiaj przyoenia sondy do cieek bie-
gncych po wewntrznych warstwach.
Stopie zaszumienia pomiaru i jego ja-
ko zale w znacznej mierze od blisko-
ci punktu masy podczonej do oscy-
loskopu. Zbyt dua odlego moe
utrudni ocen parametrw sygnau,
wic warto dba o dostpno lokalnej
masy tam, gdzie planuje si prowadze-
nie pomiarw. Kolejnym uatwieniem
bd opisy przelotek umieszczone na
warstwie opisowej pytki drukowanej.
Pozwoli to szybko zlokalizowa punkt
przyoenia sondy bez zagldania w do-
kumentacj.
Plan masy jest kluczowy, gdy w uka-
dzie wystpuj sygnay wysokiej cz-
stotliwoci, wymagany jest niski po-
ziom szumw wasnych, czy odpor-
no na zaburzenia elektromagnetycz-
ne. Paszczyzna masy skraca cieki po-
wrotne prdu i dodatkowo ekranuje po-
czenia na innych warstwach. Dzielc
paszczyzn masy mona wyodrbni
poszczeglne bloki funkcjonalne, co po-
zwoli dodatkowo poprawi jako za-
silania w obszarach szczeglnie wra-
liwych, zmniejszy zaburzenia elektro-
magnetyczne przedostajce si do wra-
liwych miejsc ukadu, takich jak obwody
analogowe, zasilanie wraliwych kom-
ponentw elektronicznych, czy wysoko-
czuy odbiornikw sygnau.
Omawiajc zagadnienia zwizane
z zasilaniem nie sposb nie wspomnie
o problemach zwizanych z rozprasza-
niem ciepa. Elementy w obudowach
SMD emitujce due iloci ciepa wy-
magaj starannego przemylenia kwe-
stii jego odprowadzania. Najprostsz
metod pozostaje pozostawienie odpo-
wiednio duego padu, ktry odbierze to
66 Stycze 2016 Elektronik
Rys. 2. Model kondensatora pracujcego
przy wysokiej czstotliwoci: LS ekwiwa-
lentna indukcyjno szeregowa, RP- rezy-
stancja rwnolega, ESR ekwiwalentna
rezystancja szeregowa, CO pojemno
nominalna
ciepo i przekae do otoczenia. Nie za-
wsze jest to jednake moliwe, wic war-
to pamita o wykonaniu przelotek, kt-
re rwnie odbior cze energii cieplnej
i przenios j do planu masy bd zasi-
lania. Warto dy do zwikszania licz-
by przelotek w takich miejscach, aby po-
prawi jako chodzenia i zapobiec od-
parzeniu viasw.
Odsprzganie zasilania
Podstawow zasad podczas roz-
mieszczania kondensatorw odsprz-
gajcych jest maksymalne skraca-
nie poczenia midzy takim kon-
Rys. 3. Impedancja kondensatora wfunkcji czstotliwoci
densatorem a pinem zasilania uka-
du. Pasoytnicza indukcyjno ule-
gnie dziki temu zredukowaniu i po-
prawi si skuteczno ltrowania za-
kce. Teoretycznie elementy te spe-
niaj funkcj ltru pojemnociowe-
go zwierajcego do masy harmoniczne
o czstotliwoci wikszej ni 1/(2fC).
Mogoby si wydawa, e zwikszanie
pojemnoci spowoduje zwikszenie
skutecznoci odsprzgania. W prak-
tyce jednak tak nie jest i stosuje si
kondensatory rzdu nanofaradw ze
wzgldu na mniejsza indukcyjno pa-
soytnicz, ktra ma kluczowe znacze-
nie dla pracy w wyszej czstotliwoci.
Na rysunku 2 pokazano rzeczywisty
model zastpczy kondensatora dla wy-
sokich czstotliwoci.
Obecnoci takiego rzeczywiste-
go elementu powoduje powstanie l-
tru rezonansowego. Harmoniczne prze-
kraczajce czstotliwo rezonansow
nie bd zwierane do masy impe-
dancja bdzie rosa w funkcji czsto-
tliwoci. Zachowanie to zobrazowano
wykresem na rysunku 3. Chcc uzy-
ska pokrycie moliwie szerokiego pa-
sma ltrowanych zakce stosuje si
kilka kondensatorw o rnej pojem-
noci poczonych rwnolegle. Jest to
szczeglnie wane w obwodach cyfro-
wych pracujcych z sygnaami o wy-
sokich czstotliwociach. Dy si tak-
e do obnienia pasoytniczej induk-
cyjnoci do minimum umieszczajc
przelotki wewntrz padw bd doda-
jc je po obu stronach kondensatora.
Dalsze zmniejszenie indukcyjnoci
mona osign stosujc kondensa-
torw o specjalnej konstrukcji po-
 Technika
siadajce wyprowadzeniami na du-
szych bokach (np. 0204 zamiast 0402
rys. 4). Elementy w obudowach typu
X2Y oferuje kilku producentw, jed-
nak warte s zainteresowania ze wzgl-
du na znacznie lepsze zachowanie w ob-
szarze wysokich czstotliwoci. Warto
dy do umieszczania kondensatorw
jak najbliej planw masy i zasilania
im dusza przelotka, tym wiksza in-
dukcyjno pasoytnicza.
Warto zauway, e plan masy i za-
silania moe zachowywa si jak oka-
dziny kondensatora i wprowadza wa-
sn pojemno do ukadu i stano-
wi dodatkowy element odsprzgania
zasilania. Korzystne jest zwiksza-
nie tej pojemnoci, co mona osign Rys. 4. Zmniejszenie indukcyjnoci pasoytniczych mona osign stosujc kondensa-
poprzez zmniejszanie odlegoci mi- torw ospecjalnej konstrukcji posiadajce wyprowadzeniami na duszych bokach, np.
dzy warstw zasilania i masy. Wynika wrozmiarach 0204, 0306, 0508, 0612
to bezporednio ze wzoru na pojem-
no, ktra jest wprost proporcjo- ukadw w maych seriach lub prototy- cyjnej kontroli parametrw. Producent
nalna do powierzchni okadzin i od- pw. Koszt wytworzenia dokumenta- najczciej wprowadzi pewne mody-
wrotnie proporcjonalna do odlegoci cji technicznej niezbdnej do urucho- kacje do projektu, aby skompensowa
midzy nimi. mienia produkcji bywa liczony w tysi- wpyw procesu technologicznego na
cach zotych. Cen dodatkowo podnosi impedancj cieek.
Produkcja uywanie przelotek zagrzebanych i le-
Wytworzenie zycznych obwodw pych, stosowanie maych otworw pod Kontrola impedancji
drukowanych jest najczciej zleca- przelotki (rzdu 0,1 mm wymagaj Kontroli impedancji wymagaj uka-
ne rmom zewntrznym. Jeeli cena one wycinania laserem) i zwikszanie dy przeznaczone do pracy z sygnaami
jest kluczowa, to warto decydowa liczby warstw. o wysokich czstotliwoci rzdu se-
si na konkretnego dostawc jesz- Firmy produkcyjne czsto poda- tek megahercw. Dopasowanie impe-
cze przed rozpoczciem projektowa- j wytyczne niezbdne dla prawido- dancyjne midzy nadajnikiem, a od-
nia PCB. Pozwoli to oceni jak spo- wego przebiegu procesu produkcji. biornikiem pozwala uzyska sygna
sb projektowania wpynie na ca- Zatrudniaj wyspecjalizowanych iny- o najlepszych parametrach elektrycz-
kowity koszt produkcji. Wybr tech- nierw, wic warto wyjania wtpli- nych. Proces kontroli impedancji roz-
nologii i liczby warstw ma znacz- woci ju na etapie tworzenia projek- poczyna si ju na etapie wyboru licz-
cy wpyw na cen jednostkowej pyt- tu. Jest to szczeglnie wskazane pod- by warstw w obwodzie drukowanym.
ki, a take cen kocowego produktu. czas projektowania obwodw druko- Pierwszy krok stanowi ustalenie, jak
Odnosi si to zwaszcza do produkcji wanych wymagajcych bardzo restryk- maj by rozmieszczone plany zasila-
Technika
nia oraz warstwy sygnaowe wzgldem siebie, co
ma niebagatelne znaczenie dla utrzymania pra-
widowej impedancji cieek. W idealnym przy-
padku paszczyzny masy powinny by znacz-
nie wiksze ni obszar zajmowany przez cieki.
Zawsze gdy jest to moliwe, naley unika dzie-
lenia paszczyzny masy na sekcje. Niejednolito
planu masy na skutek powstaych przerw spra-
wi, e cieki bd miay pogorszone parame-
try elektrycznych. Rozwizaniem tego problemu
moe by dooenie kolejnej warstwy masy, ale
nie zawsze jest moliwe z ekonomicznego punk-
tu widzenia.
O wartoci impedancji, poza uoeniem warstw
w stosie, decyduj: odlegoci midzy ciekami
(zwaszcza dla par rnicowych), grubo cieek,
grubo warstwy miedzi i odlego midzy war-
stwami. Warto zauway, e wykonujc zaawan-
sowane obwody drukowane naley poinformo-
wa producenta o podanych odlegociach po-
midzy warstwami i oczekiwanej gruboci mie-
dzi. Nie zawsze producent jest w stanie zagwaran- Rys. 5. Rozbudowane narzdzie Saturn PCB Design Toolkit umoliwiajce wyli-
towa pen elastyczno w tej kwestii. Pozostaje czenie wielu uytecznych parametrw takich jak impedancja cieek, impedancja
wtedy zaakceptowa wartoci odgrnie narzuco- przelotek iwiele innych
ne oraz dobra gruboci cieek i/lub odlego
midzy nimi. Wspczesne narzdzia EDA usprawniaj pro- kich udogodnie, lecz na szczcie dostpne s aplikacje ze-
ces kontroli impedancji poprzez udostpnienie wygodnych wntrzne. Przykadem niech bdzie rozbudowane narzdzie
kreatorw samodzielnie dobierajcych potrzebne parametry. Saturn PCB Design Toolkit umoliwiajce wyliczenie wielu
Prostsze narzdzia do projektowania PCB s pozbawione ta- uytecznych parametrw takich jak impedancja cieek, impe-
dancja przelotek i wiele innych (rys. 5). Na podstawie wprowa-
dzonych danych obliczana jest wybrana warto. Przykadowe
wyliczenia pokazano na rysunku 5. Wprowadzajc odlegoci
midzy ciekami, ich grubo, sposb umieszczenia wzgl-
dem planw masy, aplikacja podaje impedancj tych pocze.
Dysponujc oprogramowaniem do symulacji impedan-
cji pocze warto powici troch czasu na zabaw nim.
Obserwowanie wpywu geometrii cieek, ich uoenia oraz
odlegoci pozwoli uzmysowi sobie jak zmienia si impedan-
cja w funkcji tych parametrw. Pozyskane w ten sposb do-
wiadczenie przeoy si z czasem na lepsze zrozumienie pro-
blemu impedancji i w efekcie skrci czas projektowania.
Warto pamita, e umieszczanie przelotek na ciekach ob-
jtych kontrol impedancji moe pogarsza ich waciwoci
elektryczne. W miar moliwoci warto unika przelotek, a gdy
nie bdzie to moliwe wyliczy parametry przelotki, aby zmi-
nimalizowa jej wpyw na impedancj poczenia. Stosowanie
przelotek lepych bd zagrzebanych potra znaczco pod-
nie koszty zwizane z produkcj obwodw drukowanych,
jednak pozwala to dodatkowo poprawi parametry elektrycz-
ne. Jeeli z przejciem sygnau przez przelotk wie si zmia-
na paszczyzny masy stanowicej punkt odniesienia, to war-
to w ssiedztwie umieci przelotki przewodzce mas. Jeeli
jedn z paszczyzn odniesienia bdzie plan zasilania, korzyst-
ne jest umieszczenie w pobliu kondensatora odsprzgajcego.

Kontrola dugoci pocze

Dc do zapewnienia jak najlepszej integralnoci sygna-
w nie mona zapomnie o wyrwnywaniu dugoci cieek
sygnaowych. Problem ten narasta wraz ze wzrostem czsto-
tliwoci sygnau zegarowego. Propagacja sygnau elektrycz-
nego nie jest nieskoczenie krtka i rnica w dugoci cie-

68 Stycze 2016 Elektronik

 Technika

Rys. 6. Wyrwnanie dugoci pocze osiga si poprzez skracanie cieek do dugoci najkrtszej zdomeny zegarowej lub poprzez
wyduanie najkrtszych. Wspczesne rodowiska projektowe maj narzdzia wspomagajce ten proces powyej pokazano narzdzie
dostpne wAltium Designer

ek w obrbie danej domeny zegarowej sprawi, e dane bd innych pocze lecych w pobliu. Warto przemyle roz-
przesunite wzgldem zbocza sygnau zegarowego. Zjawisko mieszczenie pocze na dostpnych warstwach obwodu dru-
to wymusza na projektantach utrzymywanie dugoci po- kowanego, aby ograniczy krzyowanie i uzyska moliwie
cze na staym poziomie, w ramach dopuszczalnej tolerancji. krtkie cieki. W tym miejscu jeszcze raz naley podkreli
Przekroczenie dopuszczalnej tolerancji sprawi, e sygna nie
bdzie stabilny w chwili wystpienia zbocza zegarowego (za-
trzaskiwania danych). Tym samym warto zadba, aby cieka
prowadzca sygna zegarowy nie bya krtsza ni najdusza
ze cieek danych.
Wyrwnanie dugoci pocze osiga si poprzez skraca-
nie cieek do dugoci najkrtszej z domeny zegarowej lub
poprzez wyduanie najkrtszych. W praktyce najczciej ko-
nieczne jest wyduanie cieek. Wspczesne rodowiska pro-
jektowe maj narzdzia wspomagajce ten proces (rys. 6 na-
rzdzie dostpne w Altium Designer). Umoliwiaj one pyn-
ne zwikszanie dugoci, tak aby osign zaoon warto.
Komplikacje na tym etapie powstaj z powierzchni zajmowa-
nej przez tak wyduane cieki nie zawsze jest dostpne wol-
ne miejsce. W praktyce konieczne moe si okaza odsuwanie

Elektronik Stycze 2016 69

Technika
znaczenie wyboru liczby warstw w projekcie. Im ich liczba jest
wiksza, tym atwiej kontrolowa dugo pocze, gdy w ra- rozwaenie poczenia z mas poprzez rezystor, kondensator
zie potrzeby mona je przenosi midzy warstwami.
Prowadzc pary rnicowe warto dy do prowadzenia ich
prosto, gdy zapewnia to rwn dugo kadej cieki w pa-
rze. W sytuacji, gdy powyszy warunek nie jest dotrzymany
wystpi rnica dugoci obu cieek i niezbdne bdzie za-
dbanie o ich wyrwnanie poprzez skrt w przeciwnym kie-
runku lub wyduenie jednej ze cieek. Dopuszczalny jest
zazwyczaj pewien margines niezrwnowaenia cieek pary
rnicowej, jednak naley pilnowa, aby go nie przekroczy.
Niezachowanie tego warunku skutkuje rnymi czasami pro-
pagacji sygnau w obu liniach pary rnicowej, w efekcie cze-
go bd przesunite midzy sob (skew).
Interferencje elektromagnetyczne
Projektujc obwody drukowane nie mona zapomina o in-
terferencjach elektromagnetycznych (EMI), ktre staj si
szczeglnie problematyczne, gdy urzdzenie operuje sygna-
ami wysokiej czstotliwoci. Podstawowy problem stanowi
emisja zaburze elektromagnetycznych do otoczenia, przez
co urzdzenie moe nie spenia wymogw kompatybilnoci
elektromagnetycznej. Szczeglnie wraliwe pod tym wzgl-
dem s zcza przewidziane do komunikacji z urzdzeniami
zewntrznymi. Zwizane z nimi poczenia przewodowe sta-
nowi naturaln anten emitujce fale elektromagnetyczne do
otoczenia. Ekranowanie obudowy zczy pozwala ograniczy
szkodliwe zjawiska, nie zawsze jednak podane jest cze-
70 Stycze 2016 Elektronik
nie metalowych elementw bezporednio do masy. Pozostaje
bd ich rwnolege poczenie, co rwnie przynosi popraw.
Pomocne okazuj si zabezpieczenia umieszczane na przewo-
dach takie jak koraliki ferrytowe, dawiki.
Przemylany projekt PCB przyczynia si do zmniejszenia
emisyjnoci. Mona to osign umieszczajc cieki prze-
wodzce sygnay szybkozmienne na wewntrznych war-
stwach obwodu drukowanego lub pomidzy planami masy.
Zwikszeniu ulega przy okazji odporno samego obwodu na
zewntrzne zaburzenia elektromagnetyczne. Sytuacja nie jest
tak komfortowa przy projektowaniu obwodw jedno- oraz
dwustronnych, ale pozostaje moliwo prowadzenia wrali-
wych pocze midzy ciekami masy. Pamita naley o we-
ry kacji i ewentualnej kompensacji impedancji takich po-
cze, gdy prowadzone w pobliu cieki masy mog j zmie-
ni. Opracowujc obwody z krytycznym wpywem impedan-
cji pocze na dziaanie ukadu pozostaje przewidzie cieki
testowe pozwalajce zmierzy rzeczywist impedancj na wy-
produkowanej pytce drukowanej. atwiej wtedy zwery ko-
wa zgodno projektu z rzeczywistoci.
Podsumowanie
Zaprojektowanie zoonego obwodw drukowanych dla
szybkich ukadw cyfrowych w sposb prawidowy nie jest rze-
cz atw. Dodatkowym utrudnieniem jest konieczno spe-
niania rygorystycznych norm stawianych przez europejskie
prawodawstwo. Istnieje szereg zalece i dobrych praktyk opi-
sanych w literaturze czy te notach aplikacyjnych, przestrze-
ganie ktrych znaczco zwiksza szans powodzenia i pozwoli
unikn wielu puapek. Warto powici czas na przeanalizo-
wanie materiaw dostarczanych przez producentw ukadw
scalonych, gdy majc za sob szereg przeprowadzonych bada
i wykwali kowanych inynierw potra najlepiej doradzi,
jak unikn problemw. Bezcenne jest dowiadczenie i prakty-
ka, gdy to one pozwalaj szybko i skutecznie wychwyci poten-
cjalne problemy i zaradzi im na samym pocztku, zanim ob-
wd zostanie przekazany do wykonawcy. Brak dowiadczenia,
spotykany np. u modszych projektantw, warto kompenso-
wa narzdziami wspomagajcymi projektowanie, gdy s one
w stanie ustrzec przed czci bdw i pomog oceni szanse
na prawidowe zakoczenie etapu projektowania.
Jakub Borzdyski
Faldruk s.c., 05-462 Emw, ul. Wizowska 2E
tel. +48 22 872 43 01, 612 67 76
+48 698 468 850
biuro@faldruk.pl, www.faldruk.pl
pytki jednostronne i dwustronne
pytki na podou aluminiowym
testy elektryczne pytek
pokrycia pytek: cyna lub cyna/ow Q&R_337
 Technika

Unidruk jubileuszowe
inwestycje
Rok 2016 to dla firmy Unidruk okres jubileuszowy, w ktrym firma obchodzi
25-lecie swojego powstania. Nasza stabilna pozycja, na krajowym oraz zagranicz-
nym rynku producentw obwodw drukowanych, to zasuga cigego denia
do podnoszenia jakoci naszych produktw. Posiadamy duy potencja produk-
cyjny, co umoliwia wykonywanie zarwno niewielkich partii prototypowych, jak
iprodukcji seryjnej. Staramy si osiga stuprocentow bezbdno wykonania
izgodno zwymaganiami technicznymi klienta, poniewa jako produktu jest
dla nas spraw najwaniejsz. Dbamy take oestetyk produktu, ktra ma coraz
wiksze znaczenie dla naszych odbiorcw.

N
ieustannie dymy do spenie-
nia rosncych wymaga naszych
klientw, dlatego te stale rozwi-
jjamy nasz park maszynowy. Jesieni 2013
roku zakoczylimy budow nowego
skrzyda budynku, w ktrym znajdu-
je si nowa linia metalizacji i nowa linia
do nakadania powok z metali szlachet-
nych takich jak zoto i pallad. Pokrycie
palladem to nowo na naszym rynku
i wyraamy nadziej, e spotka si ona
z duym zainteresowaniem klientw, dla
ktrych najwaniejsza jest wytrzyma-
o pytek oraz atwo lutowania. Pod kurowa z wyrobami krajowych oraz
koniec 2015 roku zakoczylimy nastp-
n rozbudow budynku rmy i oddali-
my do uytku nowe pomieszczenia pro-
dukcyjne, w ktrych rozmieszczone s
nowo zakupione maszyny.
Dynamiczny rozwj naszej firmy
nie byby moliwy bez do nansowa-
nia przez Uni Europejsk. Pozyskane
rodki umoliwiy nam zakup wielu
nowoczesnych urzdze, takich jak
wiertarka CNC oraz linie metaliza-
cji i pokrycia metalami szlachetnymi.
Niedawno wprowadzilimy nowy system
bazowania klisz oparty na precyzyjnym
urzdzeniu do bazowania, profesjonal-
nym fotoploterze oraz nowych nawie-
tlarkach. Pozwolio nam to na wykony-
wanie obwodw o wikszym upakowa-
niu cieek i wikszej dokadnoci. a w szczeglnoci o trosce o nasze ro-
W 2015 r. zakupilimy nowoczesne dowisko. We wrzeniu 2013 roku wpro-
maszyny: szczotkark rmy Pola & wadzilimy system zarzdzania ro-
Massa, automatyczny laminator 1600-G dowiskowego zgodnego z norm
rmy Dynachem oraz bardzo szybki PN-EN ISO 14001:2005. Od 2010 roku
i precyzyjny tester optyczny (AOI) Orion posiadamy Certy kat Systemu Zarz-
rmy Camtek, ktry wesprze dwa po- dzania ISO w zakresie sprzeday pytek
siadane dotychczas testery: Loc8-EVO3 obwodw drukowanych speniaj-
rmy Gardien oraz Speedy 588 rmy cych wymagania normy PN-EN ISO
Mania Technology. 9001:2009. Na kadym etapie produkcji
Nasz park maszynowy w poczeniu dbamy o czysto i sterylno w celu
ze wietnie zgran i dowiadczon kadr zapewnienia niezawodnoci produ-
pozwalaj na produkcj obwodw naj- kowanych obwodw oraz zachowania
wyszej jakoci, ktre miao mog kon- ich wysokiej odpornoci na czynniki
zewntrzne, korozj. Nie spoczywamy
zagranicznych producentw. wiadczy na laurach w zakresie rozwoju produkcji,
o tym chociaby zaufanie naszych do- dlatego cigle szukamy nowych moli-
tychczasowych klientw, a take rosnca woci, ktre uczyni nasz produkcj
baza nowych kontrahentw, ktrzy coraz jeszcze lepsz i wydajniejsz. Planujemy
czciej wybieraj jako gwarantowan rwnie zakup nowych technologii
przez Unidruk przy rozsdnych kosztach. wszystko w trosce o zadowolenie
Oferujemy wyroby wykonane przy naszych klientw.
uyciu wycznie najlepszej jakoci
materiaw sprowadzanych z obszaru
UE, dostarczanych przez renomowane
rmy, m.in.: Atotech, Grilex, Elektra.
Wsppracujemy z dwiema zaufany-
mi rmami, ktre zapewniaj naszym
klientom dogodne warunki realizacji
zamwie na monta elementw SMD Unidruk S.C. Jacek Stencel,
i przewlekanych. Pawe Stencel
Nie zapominamy o innych aspektach ul. Boruty 5a, 95-100 Zgierz
zwizanych z nasz dziaalnoci, tel. 42 716 09 85, faks 42 716 41 51
unidruk@unidruk.pl, www.unidruk.pl

Elektronik Stycze 2016 71

Technika
Zrwnowaony biznes
zwyciski przepis na przyszo
P
rzez przyjcie zdecydowane-
go i kompleksowego podejcia
do prac zwizanych ze zrwno-
waonym rozwojem NCAB Group de-
klaruje wol przejcia odpowiedzialno-
ci za spoeczne i rodowiskowe konse-
kwencje swojej dziaalnoci. Obejmuje
to take pragnienie przekazania przy-
szym pokoleniom zdrowego wiata,
przy czym zarzd rmy utrzymuje, e
bdzie to te korzystne dla prowadzo-
nej dziaalnoci biznesowej.
NCAB postanowio przeksztaci so-
wa i ambicje w konkretne dziaania
w oparciu o norm ISO 26000 wytycz-
ne w sprawie odpowiedzialnoci spoecz-
nej. Uzyskanie certykatu zgodnoci z t
norm nie jest jeszcze moliwe, ale w nie-
ktrych krajach, w tym w Szwecji, przed-
sibiorstwa mog zoy owiadczenie, e czowieka, praktyki dotyczce traktowa-
bd jej przestrzega. Wypenianie tego
owiadczenia jest nastpnie kontrolowane
i zatwierdzane przez organ certykacyj-
ny, w przypadku NCAB Instytut Bada
Technicznych Szwecji (SP Technical
Research Institute of Sweden). Obszary,
ktre obejmuje ta norma, to zarzdzanie
72 Stycze 2016 Elektronik
Jesieni 2013r. firma NCAB Group rozpocza prac
nad zrwnowaonym rozwojem prowadzonych pro-
cesw biznesowych. Troska orodowisko izrwno-
waony rozwj spoeczny przy jednoczesnej dbao-
ci oaspekty finansowe nie byy dla NCAB Group
niczym nowym. W2003r. firma uzyskaa dla swo-
jego systemu zarzdzania certyfikat zgodnoci
znorm ISO 14001 iwymaga tego samego certyfi-
katu we wsppracy zfabrykami. W2009r. wprowa-
dzono kodeks postpowania obowizujcy zarw-
no dla NCAB Group, jak ijej fabryk. Dalszy cig tych
dziaa nastpi wroku 2011, kiedy to rozpoczto
regularne kontrole CSR (spoecznej odpowiedzial-
noci biznesu) wfabrykach. Kontrole te sprawdza-
j stosowanie iprzestrzeganie zakadowego kodek-
su postpowania.
Budowanie zrwnowaonego biznesu wie si
ze wiadomym sukcesem ekonomicznym opartym
na odpowiedzialnoci spoecznej irodowiskowej.
Sdz, e jeli wwyniku wsplnych wyrzutw sumie-
nia zaczniemy otym rozmawia, to dobry pocztek.
Oznacza to, e jestemy bliscy okrelenia dziaa
zmierzajcych do zabezpieczenia przyszoci nastp-
nym pokoleniom. WNCAB pilnujemy, aby dziaania
zwizane ze zrwnowaonym rozwojem skupiy si
na sprawach najwaniejszych inajbardziej brzemien-
nych wskutki. Bd temu towarzyszyy szczegowe
raporty suce nam za punkt odniesienia wdalszych
pracach. Wten sposb unikniemy pustych, czysto symbolicznych,
gestw ihase. Mamy nadziej wprowadzi naprawd istotne zmiany
zaznaczy Micha Kopcewicz, dyrektor zarzdzajcy NCAB Group Polska.
przedsibiorstwem, przestrzeganie praw do jakiego stopnia NCAB Group stosu-
je wytyczne normy ISO 26000, co mo-
nia pracownikw, uczciwe zasady dzia- na udoskonali i jak. Proces obejmuje
alnoci, ochrona rodowiska, waciwe badanie priorytetw kluczowych grup
traktowanie konsumentw/klientw oraz stron zainteresowanych, na ktre w r-
zaangaowanie spoeczne i w rozwj spo- ny sposb wpywa dziaalno NCAB
ecznoci lokalnych. i ktre maj due znaczenie dla rozwoju
Konsultanci szczegowo zbadali sp- rmy klienci, fabryki, waciciele, pra-
k i ocenili obecn sytuacj, analizujc, cownicy. W czerwcu 2015 roku NCAB

Group otrzymaa owiadczenie SP (SP
Technical Research Institute of Sweden)
przejcia audytu i spenienia wymaga
deklaracji SIS-SP 2:2013, wykazujce
zgodno z ISO 26000.
Wymagania ju s stawiane
Aspekt rodowiskowy jest niezwy-
kle istotny z uwagi na to, e produkcja
PCB obejmuje procesy wykorzystujce
znaczne iloci wody, chemikaliw i ma-
teriaw. W rezultacie nie dziwi, e od-
dziaywanie produkcji PCB na rodo-
wisko ju od dawna jest przedmiotem
dugich dyskusji. Z przyjemnoci za-
uwaamy, e NCAB Group ju poczyni-
a znaczne kroki w kierunku stosowa-
nia zasobooszczdnego, przez co mniej
zanieczyszczajcego, procesu produkcji.
Oczywicie zmniejszenie iloci odpadw
bdzie jednym z wynikw powicenia skowej, jak i spoecznej. Dziki obecne-
przez spk znacznej uwagi kwestiom
doskonalenia jakoci i pomagania klien-
tom w stworzeniu projektu PCB od sa-
mego pocztku dostosowanego do po-
trzeb produkcji fabrycznej.
Inn wan kwesti, ktrej powico- nia oraz audyty kontrolne na miejscu
no uwag, jest zapewnianie przez fabryki
dobrych warunkw pracy. NCAB ju
obecnie stawia wymagania fabrykom,
z ktrymi wsppracuje, w kwestiach
zarwno odpowiedzialnoci rodowi-
mu naciskowi na zrwnowaony roz-
wj prace nad udoskonaleniami w tych
obszarach bd coraz intensywniejsze.
Obejmuje to powicanie wikszej uwa-
gi tym kwestiom w procesie zaopatrze-
w fabrykach.
Technika
Transport to inna wana kwestia wy-
magajca uwagi. Obecnie przesyki
PCB z Chin s niemal wycznie trans-
portowane drog lotnicz, co powo-
duje znaczne emisje dwutlenku wgla.
Jednym z priorytetw NCAB jest po-
prawa pomiaru i monitorowanie emi-
sji zwizanej z transportem. Spka,
wraz z klientami i partnerami trans-
portowymi, szuka sposobw na reduk-
cj tych emisji.
Dwa inne wane obszary to walka
z wszelkimi formami korupcji stano-
wica integraln cz kodeksu post-
powania NCAB, a take praca nad stwa-
rzaniem wszystkim rwnych szans bez
wzgldu na takie czynniki, jak pe, na-
rodowo czy wiek, np. podczas rekru-
tacji. NCAB podkrela te znaczenie za-
chowania rwnowagi midzy prac a y-
ciem prywatnym pracownikw.
NCAB Group Polska Sp. zo.o.
Diamond Business Park
ul. J. Pawa II 66, 05-500 Piaseczno
http://www.ncabgroup.com/pl/poland/
Technika

Wykorzystanie analizy FFT

iukadu wyzwalania
oscyloskopu do identyfikacji
rde szumw wzasilaczach
Cigy rozwj technologii postpujcy zgodnie zprawem Moorea oraz szeroka
oferta rynkowa tanich mikrokontrolerw sprzyjaj produkcji rnego rodzaju
produktw elektronicznych ostale rosncej funkcjonalnoci. Te nowoczesne
produkty wyposaone wwiele wbudowanych funkcji wymagaj rde zasila-
nia DC ocoraz lepszych parametrach. Jednym zproblemw dowiadczanych
przez projektantw tych urzdze jest dostarczenie czystego zasilania do ich
obwodw. Badanie skutecznoci dostarczania zasilania DC zwyj przetwornicy
do bramek logicznych okrela si mianem integralnoci zasilania. Oscyloskopy
czasu rzeczywistego s najczciej uywanymi przyrzdami do pomiaru zabu-
rze, szumw, odpowiedzi impulsowej iinnych parametrw. Wartykule opisano
sposb wykorzystania analizy FFT iukadu wyzwalania oscyloskopu do analizy
rde szumw zasilaczy.

J
ako zasilania nabie-
ra coraz wikszego zna-
czenia wraz z rosn-
c gstoci upakowania elek-
troniki i szybkoci dziaa-
nia kolejnych generacji urz- Zasilacz 3,3 V
dze. Fluktuacje napicia na
szynie DC mog by najwik-
szym rdem jitteru sygna- Zegar 10 MHz
w zegara i danych w syste-
mach cyfrowych. Okrela si go
mianem PSIJ (power supply in-
duced jitter). Obnienie napi-
cia zasilajcego ukad cyfro-
wy moe zmniejszy czas pro-
pagacji sygnau przechodzce- Przetwornica 2,8 MHz
go przez bramki logiczne urz-
dzenia, skutkujc zmniejsze- Zegar 10 MHz
niem marginesw czasowych
lub nawet pojawianiem si b-
dw bitowych. Wraz z rosnc
szybkoci przeczania i szyb-
koci narastania napicia (slew
rate) ronie te prawdopodo-
biestwo indukowania w zasi- Rys. 1. Sygna wyjciowy zasilacza 3,3 V (2 grne przebiegi) izegara 10 MHz (kolejne 2przebiegi)
laczu zaburze impulsowych. oraz widmo sygnau zwyjcia zasilacza 3,3 V

74 Stycze 2016 Elektronik

Powstajce w wyniku tego zaburzenia
czstotliwoci przeczanych prdw
mog atwo przekroczy granic 1 GHz.
Zwikszanie sprawnoci i redukcja po-
boru mocy stanowi kolejne wyzwania
dla projektantw. Aby utrzyma pobr
mocy w akceptowalnym zakresie mu-
sz oni obnia napicia zasilajce i/lub
zawa tolerancje parametrw zasila-
czy. Dlatego te duym wyzwaniem sto-
jcym przed projektantami jest pomiar
coraz mniejszych i szybszych sygnaw
AC w zasilaczach.
Szum zasilacza DC
W idealnym przypadku zasilacz DC
nie powinien generowa adnych zabu-
rze. W jaki wic sposb one powstaj?
Zwyky szum o rozkadzie Gaussa
obecny na wyjciu zasilacza wynika
z niemoliwego do wyeliminowania szu-
mu termicznego generowanego przez
podzespoy. Zazwyczaj nie jest on jed-
nak rdem dominujcym.
Dominujce rda zaburze w zasila-
czu DC to jego impulsowy tryb pracy oraz
zaburzenia indukowane przez obcie-
nie pobierajce moc rwnie w sposb
impulsowy. Zaburzenia generowane
Analiza FFT woscyloskopie
Oscyloskop rejestruje sygna jedynie woknie ookrelonej szerokoci, bazu-
jc na pojemnoci wewntrznej pamici iszybkoci prbkowania. Analiza FFT
nie pozwala zobaczy skadowych sygnau wejciowego oczstotliwociach
mniejszych ni odwrotno szerokoci jego okna czasowego. Najmniejsza cz-
stotliwo mogca by zobrazowana przez oscyloskop zwykorzystaniem ana-
lizy FFT jest okrelona zalenoci 1/[1/(szybko prbkowania) X (gboko
pamici)]. Aby zobrazowa podejrzane rdo zaburze za pomoc FFT naley
upewni si, e gboko pamici jest wystarczajca do zebrania odpowied-
niej liczby prbek. Na przykad, jeli zasilacz impulsowy pracuje zczstotliwo-
ci taktowania 33 kHz, prbki naley zbiera przez 1/(33 kHz), czyli 30 s, aby
zobrazowa t czstotliwo za pomoc FFT. Przy szybkoci prbkowania 20
GSa/s odpowiada to gbokoci pamici wynoszcej 600 tys. punktw. Analiza
FFT typowo opiera si jedynie na danych widocznych na ekranie oscyloskopu.
w wyniku pracy impulsowej mog po- prdu przez obcienie bdziemy mo-
zornie wydawa si losowe w funk- gli atwiej zmierzy je i przeanalizo-
cji czasu, jednak maj tendencj do wa. Biorc pod uwag szerokopasmo-
korelowania si z sygnaami zegarowy- wy charakter zaburze wytwarzanych
mi systemu. przez zasilacz DC, czsto preferowanym
Zakadajc, e zaburzenia na wyjciu sposobem ich pomiaru jest zastosowa-
zasilacza wynikaj z poczenia sygna- nie oscyloskopu o odpowiednio szero-
w generowanych w wyniku jego im- kim pamie, zreszt rwnie ze wzgl-
pulsowej pracy i impulsowego poboru du na jego dostpno i atwo obsugi.
Elektronik Stycze 2016 75
Technika
ewentualnych zmian w pro-
jekcie mogcych zminimali-
zowa ich wpyw.
Ukad wyzwalania oscy-
loskopu moe pomc w wi-
zualizacji i pomiarze skado-
Zasilacz 3,3 V wych zaburze na wyjciu
zasilacza wprowadzanych
z zewntrz i koherentnych
w fazie z innymi elementa-
mi systemu. Aby to zade-
monstrowa podczono do
wej przyrzdu jednocze-
Zegar 10 MHz nie sygna z wyjcia zasila-
cza i sygna zegara 10 MHz.
Nastpnie trzeba skongu-
rowa oscyloskop tak, aby
by wyzwalany narastajcym
zboczem zegara 10 MHz.
W kocowym etapie tryb
akwizycji ustawiono na
urednianie. Uredniajc ko-
lejne paczki danych, w tym
przypadku 1024 mona wy-
eliminowa cay szum przy-
Rys. 2. Wyzwalanie sygnaem zegara 10MHz iwczenie uredniania pozwala usun szum losowy padkowy pochodzcy od in-
iskadowe niekoherentne zzegarem. Wwyniku tego otrzymujemy obraz zaburze na wyjciu zasilacza nych elementw systemu,
3,3 V zwizanych zobecnoci zegara 10 MHz niekoherentnych z sygna-
em zegara. W wyniku tego
Analiza wdomenie 2,8 MHz. Porwnujc sygna z wyj- otrzymuje si obraz wycznie tych za-
czstotliwoci cia zasilacza 3,3 V z sygnaem zegara burze, ktre s skorelowane z zegarem
Wykorzystanie oscyloskopowej anali- 10 MHz nie mona by pewnym, czy sy- 10 MHz. Przedstawia to rysunek 2. Czy
zy FFT do zobrazowania sygnau w dzie- gna zegara ma jakikolwiek wpyw na warto wprowadza do projektu zmia-
dzinie czstotliwoci moe by pomoc- sygna wyjciowy zasilacza. ny majce na celu zminimalizowanie
ne w identy kacji rde majcych naj- Jednak obserwujc reprezentacj cz- lub wyeliminowanie zaburze wprowa-
wikszy wpyw na zaburzenia wytwa- stotliwociow sygnau wyjciowego wi- dzanych przez zegar w tym konkretnym
rzane przez zasilacz. da wyranie prki zwizane z cz- przypadku? T decyzj musi podj sam
Wykorzystamy przykad przetwornicy stotliwoci pracy zasilacza 2,8 MHz projektant, analizujc uzyskane infor-
DC-DC obniajcej napicie z 5 do 3,3 V. (i jej harmoniczne) oraz prek na cz- macje i inne parametry systemu.
Pracuje ona z czstotliwoci taktowa- stotliwoci 10 MHz zwizany z zabu-
nia 2,8 MHz. Gdzie w systemie znaj- rzeniami wprowadzanymi przez zegar. Podsumowanie
duj si te obwody zasilane napiciem Obserwacja w dziedzinie czstotliwoci Wyizolowanie wszystkich moliwych
5 V i taktowane zegarem o czstotliwo- prowadzona obok obserwacji przebiegu rde zaburze sygnau na wyjciu za-
ci 10 MHz. czasowego pozwala wic lepiej identy- silacza DC jest kluczowym zadaniem in-
Przy wykorzystaniu specjalnej sondy kowa poszczeglne rda zaburze. yniera zajmujcego si kwesti integral-
dla linii zasilajcych Keysight N7020A noci zasilania. Po ich zidenty kowaniu
Power Rail i oscyloskopu S-Series bada- Wykorzystanie ukadu mona podj kroki prowadzce do ich
my przebieg wyjciowy zasilacza 3,3 V. wyzwalania ipomiar wyeliminowania. Dostpna w oscylosko-
Rwnoczenie przy uyciu zwykej son- skadowych sygnau pie funkcja analizy FFT pozwala zaw-
dy pasywnej obserwujemy sygna ze- zzasilacza zi obszar poszukiwa i atwiej zidenty-
garowy 10 MHz. Na rysunku 1 wida Wykorzystujc funkcj FFT oscylo- kowa poszczeglne rda zaburze.
przebiegi czasowe sygnau z wyjcia za- skopu mona zaobserwowa, e cz Nastpnie wykorzystujc ukad wyzwa-
silacza 3,3 V i sygnau zegara oraz re- zaburze sygnau wyjciowego zasila- lania i funkcj uredniania sygnau mo-
prezentacj czstotliwociow sygnau cza pochodzi od sygnau zegara i uka- na zwery kowa, czy s maj one wpyw
wyjciowego z zasilacza 3,3 V wyzna- dw cyfrowych z zasilanego urzdze- na sygna wyjciowy zasilacza.
czon z wykorzystaniem funkcji FFT nia. Majc te informacje, nastpnym
wbudowanej w oscyloskop. Na prze- krokiem projektanta moe by okrele-
biegu czasowym sygnau 3,3 V z wyj- nie jak duy wpyw na wytwarzane za- AM Technologies
cia zasilacza wida wyranie skado- burzenia maj zaburzenia wprowadza- Al. Jerozolimskie 146C
w o okresie ok. 360 ns zwizan z cz- ne przez zegar 10 MHz. W wyniku tego 02-305 Warszawa, tel. 22 532 28 00
stotliwoci pracy zasilacza wynoszc mona podj decyzj o wprowadzeniu e-mail: info@amt.pl, www.amt.pl

76 Stycze 2016 Elektronik

 Technika

Kondensatory ceramiczne
do aplikacji w.cz.
Wspczesne ukady elektroniczne dziaaj zcoraz wikszymi czstotliwocia-
mi wcoraz szerszym zakresie aplikacji iz uwagi na konieczno miniaturyzacji
wykorzystuj powszechnie wielowarstwowe kondensatory ceramiczne (MLCC).
Wartykule opisujemy szczegy aplikacyjne tych elementw wzakresie w.cz.

W
mao wymagajcych aplika- ra jest czstotliwo jego rezonansu wa- Budowa kondensatora
cjach selekcja kondensatora snego (self-resonant frequency, SRF). Charakterystyki kondensatora w du-
sprowadza si do wyboru po- Drugim wanym parametrem konden- ej mierze zale od jego budowy. Na ry-
jemnoci i odpowiedniego dopuszczal- satora przy wielkich czstotliwociach sunku 1 przedstawiono przekrj typo-
nego napicia pracy. Wybiera si rw- jest jego zastpcza rezystancja szerego- wego kondensatora MLCC. Od rodza-
nie sposb jego przyczenia (kocw- wa (equivalent series resistance, ESR). ju materiau ceramicznego zale war-
ki osiowe lub boczne, monta przelotowy Proporcjonalnie od niej zaley tracona toci SRF i ESR. Materiay klasy I (zwy-
lub powierzchniowy) oraz ksztat i roz- w nim w postaci ciepa moc. kle NP0/C0G) rezonuj przy wyszych
miar. Czasem trzeba jeszcze bra pod
uwag wymagania temperaturowe i cz-
stotliwociowe.
Przy wyszych czstotliwociach zna-
czenia nabieraj jeszcze inne parametry.
Na przykad tumienno, ktra w ob-
wodach radiowych pracujcych przy
2,4 GHz obnia poziom wysyanych sy-
gnaw. Podobnie, zaleno tumie-
nia w kondensatorze od czstotliwo-
ci ma wpyw na charakterystyki l-
trw. Miar tumiennoci kondensato- Rys. 1. Budowa typowego wielowarstwowego kondensatora ceramicznego (MLCC)

Elektronik Stycze 2016 77

Technika

Rys. 2. Zaleno rezystywnoci stopu

AgPd od jego skadu

Rys. 6. SRF iPRF dla kondensatora MLCC owielkoci 0402 wzalenoci od pojemnoci

Rys. 3. ESR kondensatora MLCC wfunkcji

czstotliwoci przy rnych materiaach
elektrod

Rys. 7. SRF iPRF dla kondensatora MLCC owielkoci 0603 wzalenoci od pojemnoci

Rys. 4. Obraz termiczny obcionych

MLCC ornym materiale elektrod

Rys. 5. Temperatura obcionych MLCC Rys. 8. Tumienno wtrceniowa MLCC 1 pF wielkoci 0402 ornym materiale elektrod
ornym materiale elektrod wfunkcji czasu wzalenoci od czstotliwoci

czstotliwociach (wysza SRF i ni-
sza ESR), a klasy II (zwykle X7R) przy
niszych czstotliwociach (nisza SRF
i wysza ESR). Do aplikacji wysokich
czstotliwoci zwykle stosuje si mate-
riay klasy I.
Na parametry kondensatorw istotny
wpyw ma rwnie materia elektrod.
Podstawowym surowcem jest mied (Cu)
lub nikiel (Ni). W kondensatorach do
wielkich czstotliwoci, wymagajcych
maych strat, stosuje si metale szlachet-
ne: platyn (Pt), pallad (Pd) lub srebro
(Ag). Czsto jest uywany 100% pallad,
ktry znosi bardzo wysokie temperatury,
co umoliwia maksymalne zagszczenie
materiau w wypalanych ceramicznych
kondensatorach. Z powodu najwyszej
przewodnoci idealnym materiaem na
elektrody byoby srebro, gdyby nie jego
stosunkowo niska temperatura topnie-
nia. W praktyce wic do produkcji kon-
densatorw ceramicznych stosuje si sto-
py palladowo-srebrowe, najczciej jest
to srebro z 5% udziaem palladu (rys. 2).
Przewodno tego stopu jest okoo trzy-
krotnie wiksza ni czystego palladu

78 Stycze 2016 Elektronik

 Technika
(3,8 mcm wobec 10,3 mcm). Dua
przewodno obnia ESR kondensatora.
No i jest on dziki temu znacznie taszy.

Straty mocy
W zakresie wielkich czstotliwoci do
strat w MLCC w wikszym stopniu przy-
czynia si rezystywno elektrod ni ro-
dzaj materiau ceramicznego. Udzia ESR
w stratach kondensatorw mona prze-
ledzi na rysunku 3, przedstawiajcym
zaleno strat od czstotliwoci. S one
okoo dwukrotnie wiksze dla czystego
palladu w porwnaniu ze stopem srebrowo-
-palladowym. Przy wielkich czstotliwo-
ciach wydzielanie si ciepa w kondensa-
torach o niszym ESR jest wyranie ni-
sze. Demonstruj to pomiary temperatu- Rys. 9. Tumienno wtrceniowa MLCC 10 pF wielkoci 0402 ornym materiale elektrod
ry kondensatorw MLCC obcionych wzalenoci od czstotliwoci
cigym napiciem wielkiej czstotliwo-
ci. Dwa kondensatory 180 pF o wielko- Inne parametry wielkoci 0402 i 0603, ze 100% palladem
ci 1111, jeden ze 100% palladem, a dru- Od materiau elektrod kondensato- i z 95,5% srebra z palladem, od ich po-
gi z 95,5% srebra z palladem, podda- ra MLCC zaley ESR i wydzielanie si jemnoci. Uzalenienie to jest, jak wida,
no obcieniu moc 120 W dla napicia w nich ciepa, a take jeszcze inne para- niewielkie. Rysunki 8 i 9 przedstawia-
zmiennego 360 MHz. Termiczna fotogra- metry s uzalenione od materiau elek- j zaleno tumiennoci wtrceniowej
a (rys. 4) pokazuje, e rni si w tem- trod. Na rysunkach 6 i 7 pokazano za- MLCC od czstotliwoci. I na nich wi-
peraturze o 5%. Rysunek 5 przedstawia leno SRF i rwnolegej czstotliwo- da, e wpyw tego materiau jest bar-
zmiany ich temperatury w funkcji czasu. ci rezonansowej (PRF) kondensatorw dzo may (KKP).
 Nowe produkty | Ukady cyfrowe
Transceivery CAN onapiciu zasilania 3,3 V
odporne na promieniowanie jonizujce
Oferta rmy Intersil w zakresie ukadw scalonych odpor-
Elektronik poleca

nych na promieniowanie jonizujce powikszya si o 3 trans-

ceivery CAN rodziny ISL7202xSEH, przeznaczone do zasto-
sowa w systemach komunikacji satelitarnej. S to pierwsze
tego typu ukady dostpne na rynku, pozwalajce w znacz-
nym stopniu ograniczy koszt i mas zainstalowanego na sa-
telicie okablowania; wynika to z ich duej impedancji wejcio-
wej, umoliwiajcej wspprac nawet do 120 wzw pod-
czonych do wsplnej szyny.
Transceivery CAN rodziny ISL7202xSEH pracuj z na-
piciem zasilania 3,3 V. Uzyskay kwali kacj QML-V i za-
pewniaj kompatybilno ze standardem warstwy zycznej
ISO11898-2. Realizuj komunikacj szeregow z maksymaln
szybkoci 1 Mbps pomidzy kontrolerem i szyn. Stopie od- w ktrym pobr prdu zmniejsza si do 50 A.
biorczy zawiera wejcia fail-safe zapewniajce wysoki stan lo-
giczny na wyjciu Rx przy zwartych/rozwartych wejciach lub
braku sygnau wejciowego. Funkcja cold spare umoliwia
poczenie redundantne dwch transceiverw, z ktrych je-
den, pozostajcy normalnie w trybie wyczonym, jest w sta-
nie przej funkcjonalno drugiego w razie awarii.
Poszczeglne transceivery wchodzce w skad rodziny
ISL7202xSEH rni si unikalnymi funkcjami. ISL72026SEH
oferuje funkcj loopback test pozwalajc diagnozowa i ra-
portowa stan wza rwnie w trakcie trwania normalnej
transmisji danych. Ponadto moe pracowa w trybie listen,
w ktrym sterownik linii jest normalnie wyczony, a odbior-
nik nasuchuje danych na szynie i aktywuje nadajnik jedynie
w razie potrzeby. Pobr prdu w trybie listen wynosi 2 mA.
ISL72027SEH zawiera wyjcie typu split termination. Na do-
datkowym wyprowadzeniu napicia odniesienia Vref utrzy-
mywany jest poziom Vcc/2. Zwiksza to odporno na zabu-
rzenia elektromagnetyczne i stabilizuje napicie szyny, zapo-
biegajc jego uktuacji przy braku aktywnoci.
ISL72028SEH moe by przeczany w tryb shutdown,
Waniejsze cechy transceiverw rodziny ISL7202xSEH:
zabezpieczenie ESD: do 4 kV (HBM) na wszystkich wypro-
wadzeniach,
zakres napi zasilania: 3,03,6 V,
zakres napi sumacyjnych: 7+12 V,
odporno linii CANH/CANL na przepicia: do 20 V,
3 konfigurowalne czasy narastania/opadania sterownika linii,
brak przepi na liniach I/O przy wczaniu i wyczaniu
zasilania,
pobr prdu w stanie spoczynkowym: 7 mA,
odporno na promieniowanie jonizujce:
Low dose rate (0,01 rad(Si)/s): 75 krad(Si),
SEL/B do 60 MeV.cm /mg,
2
zgodno ze standardem ISO11898-2,
zabezpieczenie termiczne i podnapiciowe.
ISL72026SEH, ISL72027SEH i ISL72028SEH s produkowane
w 8-wyprowadzeniowych obudowach ceramicznych atpack
oraz mog by dostarczane w postaci nieobudowanych struk-
tur pprzewodnikowych.
www.intersil.com

3-wyjciowy ukad dystrybucji sygnau
zegarowego obdzie jitteru <20 fs rms
LTC6954 to ukad dystrybucji sygnau zegarowego, wpro-
wadzajcy bardzo may bd jitteru poniej 20 fs rms w pa-
mie 12 kHz20 MHz (<85 fs w zakresie od 10 Hz do czsto-
tliwoci Nyquista). Zawiera 3 niezalene tory sygnaowe, kade
z wasnym dzielnikiem i ukadem opnienia fazy. Moe
wsppracowa m.in. z przetwornikami A/C wysokiej roz-
dzielczoci stosowanymi w torach w.cz. i p.cz. odbiornikw,
gdzie wymagane jest zapewnianie odpowiednio duego wsp-
czynnika SNR. Wystpuje w 4 wersjach rnicych si kombi-
nacj wyj (LVPECL i LVDS/CMOS).
LTC6954 pracuje z maksymaln czstotliwoci wejciow
1,8 GHz. Umoliwia jej podzia o wspczynniki z zakresu od
1 do 63 oraz opnienie sygnau wyjciowego o maksymalnie
63 cykle zegarowe niezalenie w kadym z kanaw, co po-
zwala na sterowanie przetwornikw A/C w I i Q odbiornikw
systemw komunikacyjnych. Programowanie ukadu odbywa
si za porednictwem interfejsu SPI. Oprcz pracy autonomicz-
nej, LTC6954 moe by te synchronizowany w systemach wie-
lokanaowych za pomoc wejcia EZSync.
LTC6954 jest specy kowany dla zakresu temperatur z-
cza od 40C do +105C. Pracuje z napiciem zasilania 3,3 V.
Jest zamykany w obudowie QFN-36 o wymiarach 74 mm.
Ceny hurtowe zaczynaj si od 7,50 USD przy zamwieniach
1000 sztuk.
www.linear.com

80 Stycze 2016 Elektronik

Nowe transceivery imoduy Bluetooth Low
Energy zoferty Microchip
Microchip dodaje do oferty swoje najnowsze transceivery
Bluetooth Low Energy o oznaczeniach IS1870 i IS1871 oraz ba-
zujcy na nich modu komunikacyjny BM70. S to produk-
ty kompatybilne ze standardem Bluetooth 4.2, adresowane do
aplikacji IoT i Bluetooth Beacon, w ktrych pozwalaj ogra-
niczy pobr mocy i zoono obwodu w porwnaniu z mo-
duami Bluetooth poprzedniej generacji. Zawieraj wbudo-
wany stos protokow Bluetooth 4.2, zapewniajcy 2,5-krot-
nie szybsz, a take bezpieczniejsz transmisj danych, zgod-
nie ze standardami FIPS. Dane s tu przesyane i odbierane po
czu Bluetooth w trybie Transparent UART, uatwiajc inte-
gracj z dowolnym mikroprocesorem lub z setkami rnych
mikrokontrolerw Microchip z rodziny PIC, wyposaonych
w interfejs UART. Moliwa jest rwnie praca w trybie autono-
micznym bez wsppracy z hostem, przydatnym w aplikacjach
Bluetooth Beacon. Do najwaniejszych zalet chipw i moduw

z nowej oferty naley bardzo may pobr mocy, zapewniaj-

cy duszy czas pracy na baterii oraz mae wymiary, wynosz-
ce 44 mm w przypadku IS1871, 66 mm w przypadku IS1870
i 1512 mm w przypadku moduu BM70. BM70 jest dostpny
w wykonaniu z certy katem oraz bez certy katu (nieekrano-
wany, bez anteny), przeznaczonym do integracji w produkcie
kocowym, podlegajcym niezalenej certy kacji.
Microchip oferuje moduy Bluetooth LE dostpne wraz
z caym osprztem, oprogramowaniem i certy kacjami nie-
zbdnymi dla projektanta. Dostpne s tu pro le m.in. GAP,
GATT, ATT, SMP i L2CAP oraz odpowiednie usugi dla trybu
Transparent UART. Konguracja moduw odbywa si z wy-
korzystaniem narzdzi pracujcych w rodowisku Windows.
www.microchip.com

ElektronikaB2B.pl
Portal branowy dla elektronikw
Nowe produkty | Komunikacja
Tanie uniwersalne moduy bezprzewodowe
na pasmo 2,4 GHz
Murata wprowadza do oferty nowe moduy komunikacji
bezprzewodowej na pasmo 2,4 GHz, stanowice rozszerzenie
rodziny DNT. Mog one znale zastosowanie w aplikacjach
wymagajcych dugiego zasigu transmisji i maych opnie,
np. w systemach SCADA, dronach komercyjnych, systemach
owietleniowych czy aplikacjach rolniczych. W otwartej prze-
strzeni, przy bezporedniej widocznoci anten ich zasig si-
ga 10 km, a wewntrz pomieszcze do 100 m. Moduy DNT s
produkowane w wersjach o przepustowoci 250 kbps (DNT24)
i 500 kbps (DNT2400). Wykorzystuj mechanizm transmisji
z rozpraszaniem widma FHSS, zapewniajcy wiksz odpor-
no na interferencje, co ma due znaczenie zwaszcza w przy-
padku mocno obcionych pasm, jak 2,4 GHz. Produkowane zasilanie: 3,3...5,5 V,
s wersje z anten chipow i zczem U.FL. Oferta moduw moc nadajnika: 1...100 mW,
DNT obejmuje obecnie 10 wersji rnicych si m.in. przepu- czuo odbiornika: 104 dBm,
stowoci, zakresem mocy wyjciowych nadajnika, rodzajem pobr prdu: 300 mA (nadawanie), 53 mA (odbir),
anteny i wymiarami. Producent oferuje dla nich zestawy ewa- 50 A (sleep),
luacyjne pozwalajce na szybk ocen przydatnoci w konkret- przepustowo: 500 kbps,
nych zastosowaniach. Moduy DNT24 i DNT2400 s kompaty- szyfrowanie transmisji: AES-128,
bilne pod wzgldem rozkadu wyprowadze z wczeniejszymi topologia sieci: Mesh, Point-to-Point, Point-to-Multipoint,
moduami DNT90 i DNT900 na pasmo 900 MHz. Peer-to-Peer,
Waniejsze dane techniczne modelu DNT2400C: interfejs Host: UART/SPI,
antena: zewntrzna (gniazdo U.FL.), uniwersalne linie I/O: analogowe, cyfrowe, interfejsy
wymiary: 52,134,04,3 mm, szeregowe.
www.murata.com

Elastyczne anteny RFID zfal biec
doinstalacji wciasnych przestrzeniach
Firma HARTING ma w ofercie anteny z fal biec Ha-VIS
Loceld przeznaczone do aplikacji RFID. S to elastyczne an-
teny dostarczane w postaci kabli wsposiowych z wycicia-
mi, polecane m.in. do ledzenia obiektw przemieszczajcych
si po przenonikach tamowych oraz do zastosowa wszdzie
tam, gdzie ze wzgldu na ma przestrze nie ma moliwoci
montau tradycyjnych anten. Ich zalet jest moliwo zagi-
nania wzdu dowolnych ksztatw, a co za tym idzie dopaso-
wania do dowolnych instalacji uytkownika. Promie odczy-
tu wynosi od kilku cm do okoo 1 m w zalenoci od rodzaju
czytnika i transpondera, rodzaju kabla i parametrw rodowi-
skowych. Anteny Ha-VIS LOCFIELD s wykonywane w wer-
sjach standardowych o dugoci do 3 m oraz w wersjach na za-
mwienie o dugoci do 10 m.
Waniejsze parametry:
pasmo: 865...868
MHz, 902928 MHz,
impedancja: 50,
VSWR: < 1.8:1,
maks. moc: 2 W,
wzmocnienie: 7 dBi,
zakres temperatur
pracy: 20...+65C,
stopie ochrony:
IP65,
zcze: mskie SMA
lub TNC-rev.
HARTING Polska, tel. 71 352 81 71, www.harting.pl
Przecznik SPDT 300 kHz...8000 MHz
ostaej impedancji na wszystkich portach
W najnowszym monolitycznym przeczniku SPDT rmy
IDT, oznaczonym symbolem F2923, zastosowano opatento-
wan technologi KZ Constant Impedance zapewniajc sta
impedancj na wszystkich portach podczas przeczania, bez
duych skokw VSWR typowych dla tradycyjnych przecz-
nikw. Cech t, osignito
bez pogarszania innych pa-
rametrw ukadu, takich jak
izolacja, liniowo czy straty
wtrcone. F2923 jest prze-
cznikiem absorpcyjnym
o maych stratach wtrco-
nych (0,48 dB @ 2 GHz),
mogcym znale zastoso-
wanie w telekomunikacyj-
nych stacjach bazowych, te-
lewizji kablowej i przenonej aparaturze pomiarowej. Pracuje
w zakresie czstotliwoci sygnaw wejciowych od 300 MHz
do 8 GHz. Zapewnia wspczynnik IIP3 na poziomie powy-
ej 66 dBm i izolacj rwn 74 dB (oba parametry dla 2 GHz).
Jego wspczynnik VSWR w trakcie przeczania (<1,4:1) nie-
wiele odbiega od wartoci w stanie stabilnym, podczas gdy
w tradycyjnych przecznikach jest na poziomie ok. 9:1.
F2923 pracuje z napiciem zasilania 3,3 V, przy czym zapew-
nia kompatybilno z poziomami logicznymi sygnaw ste-
rujcych 1,8 i 3,3 V. Jest produkowany w obudowie TQFN-20
o powierzchni 44 mm.
www.idt.com

82 Stycze 2016 Elektronik

 Moduy i komputery | Nowe produkty
Szybka karta interfejsowa RS-232/RS-422/
RS-485/RS-530 formatu PCI Express x1
Firma Sealevel Systems dodaa do oferty niskopro lo-
w kart interfejsow formatu PCI Express x1 z pojedyn-
czym, szybkim portem szeregowym kongurowa-
lnym pomidzy standardami RS-232, RS-422,
RS-485 i RS-530. Karta 7106e zawiera pami
FIFO w torach Tx/Rx o pojemnoci 256 bajtw.
Obsuguje szeroki zakres standardowych i nie-
standardowych szybkoci transmisji asynchro-
nicznej, przekraczajcych 921,5 kbps. Oferuje funkcj
kontroli Slew Rate pozwalajc zmniejszy poziom gene-
rowanych zaburze elektromagnetycznych w sytuacji, gdy
nie jest konieczna bardzo dua szybko transmisji. Ponadto
zawiera diody sygnalizujce m.in. aktywno cza i rodzaj
wybranego interfejsu elektrycznego, uatwiajce szybk iden-
ty kacj i rozwizywanie ewentualnych problemw.
W trybie RS-485 nadajnik jest automatycznie aktywowa-
ny sprztowo, co eliminuje konieczno zapewnienia kontroli
programowej. Pozwala to na zastosowania karty 7106e w stan-
dardowych aplikacjach z komunikacj szeregow, eliminujc
ryzyko rywalizacji urzdze o dostp do szyny i pojawiania
si bdw transmisji. W trybie RS-232 s implementowane Do karty producent docza sterownik programowy
wszystkie sygnay kontrolne modemu dla zapewnienia mak- SeaCOM i zestaw programw narzdziowych dla rodo-
symalnej kompatybilnoci z szerok gam szeregowych urz- wisk Windows i Linux. Ceny modelu 7106e zaczynaj si
dze peryferyjnych. od 219 USD.
www.sealevel.com

Elektronik Stycze 2016 83

Nowe produkty | Moduy i komputery
Modu EnOcean Click do realizacji
przetwornikw iczujnikw zasilanych
ze rde energy harvest
Oferta moduw Click rmy MikroElektronika powikszy-
a si o nowy model EnOcean Click wyposaony w energoosz-
czdny transceiver radiowy TCM 310 na pasmo 868 MHz, mo-
gcy znale zastosowanie w systemach komunikacji bezprze-
wodowej energy harvesting pobierajcych zasilanie z kompa-
tybilnych, oferowanych przez EnOcean przetwornikw ruchu,
wiata i temperatury.
EnOcean Click pozwala na realizacj bezprzewodowych
przecznikw, czujnikw i elementw wykonawczych nie-
wymagajcych zasilania z baterii, znajdujcych zastosowanie
w aplikacjach przemysowych i systemach automatyki domo-
wej. Zawiera wbudowan anten chipow i interfejs mikro-
BUS UART do komunikacji z mikrokontrolerem. Standardowe
rozmiary pytki i standardowy rozkad wyprowadze zcza
mikroBUS zapewniaj kompatybilno plug-and-play z wie-
loma dostpnymi na rynku platformami deweloperskimi, jak
Raspberry Pi, BeagleBone, LaunchPad, Discovery, Freescale
Freedom czy Arduino. Najnowsze pytki deweloperskie z oferty
rmy MikroElektronika rwnie s wyposaone w zcze mi- towy urzdzenia cechuje si stopniem ochrony rwnym IP65,
kroBUS. Nale do nich serie Easy (EasyPIC v7, EasyMx PRO
v7 for STM32, EasyPIC Fusion v7, EasyAVR v7, Easy FT90x)
oraz mniejsze Clicker i Clicker 2. Firma MikroElektronika ofe-
ruje dla modelu EnOcean Click przykadowe kody programw
w jzykach C, Basic i Pascal dostpne na stronie Libstock.com.
www.enocean.com
Komputer embedded zmikroprocesorem
4-rdzeniowym Atom E3845 iszerok
gam interfejsw
Do oferty rmy ADLINK Technology dodano kolejny
komputer embedded wyrniajcy si rozbudowanym zesta-
wem interfejsw i pasywnym ukadem chodzenia przy du-
ej mocy obliczeniowej. Matrix MXE-1400 bazuje na 4-rdze-
niowym mikroprocesorze Atom E3845. Dziki duej odpor-
noci mechanicznej i wielu rodzajom interfejsw do czno-
ci przewodowej i bezprzewodowej (BT/WiFi, 3G/LTE) jest
on polecany do zastosowa w transporcie, systemach moni-
torowania i automatyce przemysowej. Zapewnia odporno
na udary mechaniczne do 100 g, wibracje do 5 g i tempera-
tury z szerokiego zakresu od 40 do +70C. Obsuguje opra-
cowany przez Adlink system SEMA Cloud do monitorowa-
nia w czasie rzeczywistym aktywnoci i kondycji systemu,
pozwalajcy optymalnie zarzdza zasobami systemowymi.
Guru Control Systems, tel. 22 831 10 42, www.kamlab.pl, www.adlinktech.com
84 Stycze 2016 Elektronik
Nowy komputer panelowy zekranem
10,4 cala
Firma DFI, dostawca systemw wbudowanych do zastoso-
wa przemysowych, wprowadzia na rynek nowy przemyso-
wy bezwentylatorowy komputer panelowy KS104-CD z ekra-
nem o przektnej 10,4 i o rozdzielczoci 1024768 pikseli.
Urzdzenie bazuje na procesorze Intel Atom N2800, ktry ce-
chuje si wiksz wydajnoci w przetwarzaniu danych oraz
mniejszym poborem mocy ni poprzednia generacja.
KS104-CD jest dostpny w wersjach z 5-przewodowym, re-
zystywnym ekranem dotykowym lub z ekranem pojemnocio-
wym. Wywietlacz jest w peni paski, co pozwala speni r-
norodne oczekiwania klientw i lepiej dopasowa go do wa-
snych aplikacji. Komputer wyposaono w jedno dodatkowe
wyjcie VGA, dwa zcza audio typu minijack, dwa gigabitowe
porty ethernetowe, 3 porty COM, 2 USB, 1 zatok na 2,5-calo-
wy dysk SATA i w jedno gniazdo mini PCIe, w ktrym mona
umieci kart Wi-Fi lub modu mSATA. Ponadto panel fron-
co pozwala na uytkowanie komputera nawet w trudnych wa-
runkach rodowiskowych. KS104-CD jest przeznaczony do
rnorodnych aplikacji, takich jak np. systemy zautomatyzo-
wanej sprzeday, automatyczne punkty informacyjne (KIOSK)
oraz systemy prezentacji reklam.
Unisystem, tel.58 761 54 20, www.unisystem.pl
Pomimo maych obudw (21017070 mm) oferuje szerok
gam interfejsw:
3xGbE,
6xUSB 2.0 + 1xUSB 3.0,
8 izolowanych linii DI/O,
6xCOM (z tego 4 konfigurowalne jako RS-232/422/485),
kiesze na dysk SATA 2,5 hot-swap,
port CFast,
2xmini PCIe,
gniazdo kart USIM,
DisplayPort, DVI-I
(z sygnaami DVI
i VGA).

arniki LED 1,830 mm osprawnoci
150 lm/W
Osram Opto Semiconductors prezentuje pierwsz seri ar-
nikw LED zastpujcych stosowane wczeniej druty wolfra-
mowe. arniki Soleriq L 38 emituj biae ciepe wiato (zakres
temperatury 2500...4000 K). Charakteryzuj si ktem emisji
360, du sprawnoci rzdu 150 lm/W i wspczynnikiem
oddawania barw powyej 80, pozwalajcym na zastosowania
w systemach owietleniowych stosowanych wewntrz budyn-
kw, w tym zwaszcza w owietleniu domowym. S produko-
wane w wersjach o jasnoci 90, 130 i 140 lm pozwalajcych na
realizacj arwek o jasnoci odpowiadajcej tradycyjnym a-
rwkom o mocy do 60 W. Mog pracowa w zakresie tempera-
tur otoczenia od 40 do +55C.
Waniejsze dane techniczne:
wymiary: 1,830 mm,
jasno: 90, 130, 140 lm,
sprawno: ok. 150 lm/W,
napicie pracy:
90 lm: 56...64 V, 130 lm: 82...90 V,
140 lm: 88...96 V,
prd przewodzenia: 5...10 mA,
temperatura koloru: 2500...4000 K,
wspczynnik oddawania barw (CRI): >80,
odporno na wyadowania ESD: do 2 kV,
zakres temperatur pracy: 40...+55C.
www.osram-os.com
Precyzyjne czujniki odcieni kolorw
ozasigu pomiarowym 500 mm
Keyence zaprezentowa now seri czujnikw kolorw LR-W
wyposaonych w bia diod owietlajc, analizujcych peen sach stabilnoci: podwyszonej 0,510 6/30+85C dla od-
zakres wiata widzialnego. Mog one znale zastosowanie za-
rwno w prostych aplikacjach wykrywajcych obecno obiek-
tw na linii produkcyj-
nej, jak i bardziej zo-
onych, wymagajcych
rozrniania produk-
tw o bardzo zblio-
nych odcieniach barw.
Charakteryzuj si a-
tw kalibracj realizo-
wan za pomoc po-
jedynczego przycisku.
Keyence nieustannie
dy do uatwienia ob-
sugi produkowanych
przez siebie czujnikw,
a seria LR-W nie jest
tu wyjtkiem. Szczegowy wywietlacz cyfrowy i dobrze wi-
doczne sygnalizatory optyczne zostay zaprojektowane z my-
l o zwikszeniu ergonomii obsugi. Zasig wynoszcy 500
mm zapewnia du elastyczno montau. Regulowana plam-
ka zwiksza stabilno detekcji, pozwalajc precyzyjnie skupi
wizk wiata na badanym obiekcie, nawet przy dugim dy-
stansie pomiarowym. Zalet jest te obudowa o stopniu ochro-
ny IP65/67 zapewniajca odporno na wod i py.
www.keyence.com
Optoelektronika | Nowe produkty
7-segmentowe wywietlacze LED
ogruboci 2,10 mm
Firma VCC opra-
cowaa seri naj-
cieszych na ryn-
ku 7-segmentowych
wywietlaczy LED,
ktrych grubo wyno-
si zaledwie 2,1 mm. S to
elementy przystosowane do montau
SMT w ukadzie top mount lub re-
verse mount. Wystpuj w wersjach
jednocyfrowych czerwonych (super bright red) opartych na
technologii AlGaInP/GaAs oraz zielonych (pure green) opar-
tych na technologii InGaN/GaN. Zapewniaj dugi czas beza-
waryjnej pracy, przekraczajcy 100 tys. godzin. W zalenoci
od wersji ich zakres jasnoci wynosi od 5...25 mcd (DSM7-
UA2-0101, czerwony o wysokoci cyfry 5,1 mm) do 350...700
mcd (DSM7UA70105, zielony o wysokoci cyfry 17,8 mm).
Wywietlacze serii DSM s dostpne w wersjach o czterech r-
nych wysokociach cyfry wynoszcych 5,1, 7,7, 14,0 i 17,8 mm.
www.vcclite.com
Miniaturowy rezonator TCXO ostabilnoci
0,510 6 zamykany wobudowie SMD
2,01,60,7 mm
TG2016SBN to nowy, miniaturowy rezonator TCXO z ofer-
ty rmy Epson mogcy znale zastosowanie w odbiorni-
kach GPS i systemach komunikacyjnych CDMA/WCDMA/
LTE/WiMAX. Jest on zamykany w obudowie SMD o wy-
miarach zaledwie 2,01,60,7 mm. Wystpuje w dwch kla-
biornikw GPS oraz standardowej 2,010 6/30+85C do
pozostaych zastosowa. Wersja o podwyszonej stabilno-
ci moe by opcjonalnie dostarczana w wykonaniu nisko-
temperaturowym na zakres temperatur pracy ju od 40C.
TG2016SBN moe pracowa w stosunkowo szerokim zakresie
napi zasilana od 1,7 do 3,6 V. Jest produkowany na zakres
czstotliwoci wyjciowych od 13 do 52 MHz.
www.epsondevice.com
Elektronik Stycze 2016 85
Nowe produkty | Optoelektronika
Sprzgacz optyczny oprzepustowoci
20 Mbps, drodze upywu 8 mm inapiciu
izolacji 5000 V rms
TLP2768A to najnowszy sprzgacz optyczny z oferty rmy
Toshiba, produkowany w paskiej obudowie SO6L 103,8 mm
o gruboci 2,3 mm, mniejszej o prawie poow ni poprzed-
nich wersji w obudowach SDIP6. Zapewnia drog upywu i od-
Nowe mae wywietlacze TFT
Firma Riverdi poszerzya swoj ofert o nowe wywietlacze
TFT o przektnej 2,83-cala wyposaone w nowoczesny kon-
troler z rodziny FT80x (FT800, FT801). Chip FT801 przezna-
czony jest do wywietlaczy LCD TFT z pojemnociowym pa-
nelem dotykowym, a FT800 do modeli z panelem rezystancyj-
nym bd bez panelu. Wywietlacze dostpne s w czterech

wersjach: z panelem rezystancyjnym, pojemnociowym, z pa-

stp izolacyjny wynoszce po 8 mm oraz napicie izolacji 5000
V rms. Jest to sprzgacz jednokanaowy, zaprojektowany do
zastosowa w systemach automatyki przemysowej, mogcy
pracowa w szerokim zakresie temperatur otoczenia od 40 do
+150C. Parametry jego wewntrznej diody emisyjnej IR LED
i fototranzystora umoliwiaj transmisj sygnaw z szybko-
ci 20 Mbps. TLP2768A pracuje z napiciem zasilania z zakre-
su od 2,7 do 5,5 V. Zapewnia odporno na wejciowe impulsy
przepiciowe o szybkoci narastania do co najmniej 20 kV/s.
www.toshiba.semicon-storage.com
nelem pojemnociowym i szkem dekoracyjnym uxTouch
oraz bez panelu dotykowego. Wywietlacze maj kontrast
500, jasno 250300 cd/m 2 oraz rozdzielczo 240320 pik-
seli. Pracuj w temperaturze od 20 do +70C. Maj 20-pino-
we gniazdo ZIF z rastrem 0,5 mm. MCU moe komuniko-
wa si z wywietlaczem poprzez interfejs SPI lub I2C. Kady
z opisywanych modeli zosta wyposaony w przetwornic
LED, dziki czemu uytkownik musi jedynie dostarczy za-
silanie do logiki, wszystkie pozostae napicia s generowa-
ne na pycie kontrolera.
Unisystem, tel.58 761 54 20, www.unisystem.pl

Dioda UV LED omocy 3,6 Wjako zamiennik moc promieniowania: 2500 mW @ 500 mA
dla lamp rtciowych (3600 mW @ 700 mA),
Do oferty rmy Vishay wchodzi nowa dioda LED UV du- dugo fali: 380390 nm,
ej mocy o symbolu VLMU5200-385-140, charakteryzujca intensywno ktowa: 1054 mW/sr @ 700 mA,
si dugim czasem bezawaryjnej pracy. Jest ona produkowana zakres temperatur pracy: od 40 do +85C.
w ceramicznej obudowie 5,25,23,1 mm z si-
likonowymi soczewkami. Ze wzgldu na du
moc znamionow (3,6 W) moe by stosowana
w charakterze zamiennika dla lamp rtciowych
w medycynie, przemyle i maszynach drukar-
skich. Zapewnia znacznie duszy czas bezawa-
ryjnej pracy, wiksz odporno na udary me-
chaniczne i czste cykle wczania/wyczania
oraz wiksz przyjazno dla rodowiska (brak
metali cikich). Nie wymaga skomplikowanego
ukadu sterowania oraz charakteryzuje si bra-
kiem czasu nagrzewania, wynoszcego w przy-
padku lamp rtciowych od 2 do nawet 15 minut.
VLMU5200-385-140 wymaga jedynie prostego,
niskonapiciowego ukadu sterowania.
Pozostae cechy:
technologia: InGaN,
kt emisji: 70,
www.vishay.com

86 Stycze 2016 Elektronik


Jedyny na rynku analizator
sygnaw wektorowych PXIe
opamie 50 GHz
Keysight Technologies rozszerza do 50 GHz
szeroko pasma analizatora sygnaw wek-
torowych PXIe M9393A, nieosigaln dotd
w moduowych przyrzdach pomiarowych.
Dziki pokryciu czstotliwoci z pasma Ka
i wyszych, M9393A moe znale zastoso-
wanie przy produkcji i zatwierdzaniu pro-
jektw modemw, transponderw i ich
komponentw skadowych w komercyj-
nych i wojskowych systemach komuni-
kacji satelitarnej. Innowacyjna konstrukcja
modelu M9393A umoliwia zatwierdzanie parametrw pro-
jektw urzdze pracujcych w pamie Ka, zapewniajc ci- mowa od kilka minut do nawet godzin. Dua szybko prze-
ge przemiatanie czstotliwoci w zakresie od 3,6 do 50 GHz
(opcja FRX) i bezporedni dostp do pasma p.cz. 800 MHz
(opcja WB1). Dziki redniemu poziomowi szumu (DANL) po-
niej 155 dBm/Hz na czstotliwoci 40 GHz i zwikszonej
szybkoci przemiatania, M9393A zapewnia najwiksz szyb-
ko wyszukiwania sabych sygnaw zakcajcych wrd szerzenia zakresu czstotliwoci wejciowych, szerokoci pa-
wszystkich tego typu przyrzdw dostpnych obecnie na ryn-
ku. Ekstremalnie niska podoga szumowa modelu M9393A
w pamie Ka w poczeniu z oprogramowaniem 89600 VSA
Aparatura pomiarowa | Nowe produkty
rmy Keysight pozwalaj przeprowadza pomia-
ry w pamie 20 GHz przy rednim
poziomie szumu (DANL) rwnym
110 dBm DANL w czasie krt-
szym ni 10 s, umoliwiajc szyb-
k identy kacj sabych sygnaw
zakcajcych i harmonicznych.
Ten podstawowy test nie jest ad-
nym obowizujcym standardem,
lecz jedynie kluczowym parame-
trem wiadczcym o wydajnoci
systemu pomiarowego. Dotychczas
przy wykonywaniu tego typu pomia-
rw konieczne byo dobranie optymalnego ba-
lansu szerokoci pasma i czasu, a sam pomiar mg zaj-
miatania czstotliwoci w przypadku M9393A eliminuje ko-
nieczno dobierania balansu pomidzy parametrami i pozwa-
la projektantowi w krtkim czasie bada zakcenia sygnau,
ktrych analiza jeszcze do niedawna bya kopotliwa do prze-
prowadzenia. Moliwo modernizacji przyrzdu, w tym po-
sma pomiarowego, liczby kanaw i pojemnoci pamici po-
zwalaj szybko adaptowa analizator do zmieniajcych si wy-
mogw pomiarowych, ograniczajc cakowity koszt bada.
www.keysight.com
Elektronik Stycze 2016 87
Nowe produkty | Aparatura pomiarowa
Precyzyjne multimetry cyfrowe ostopniu
ochrony IP67 iwyduonym czasie
dziaania na baterii
Do oferty Keysight Technologies tra y dwie nowe se-
rie multimetrw cyfrowych wyrniajcych si stopniem
ochrony IP67 i wyduonym czasem pracy na baterii. Seria
U1280 obejmuje najprecyzyjniejsze obecnie multimetry
z wywietlaczem o rozdzielczoci 60 000
i podstawowej dokadnoci 0,025%, do prac
produkcyjnych, instalacyjnych i serwisowych z zakresu
elektroniki. Seria U1240C obejmuje multimetry z wywie-
tlaczem o rozdzielczoci 10 000 i dokadnoci podstawowej
0,09%, do zastosowa przemysowych. Oferuj one dodat-
3-wyjciowy precyzyjny zasilacz
laboratoryjny omocy wyjciowej 375 W
MX180T/TP to trjwyjciowy precyzyjny zasilacz labora-
toryjny o mocy znamionowej 375 W, opracowany przez r-
m Aim-TTi. Zawiera dwa wyjcia wysokoprdowe 180-wa-
towe mogce pracowa z parametrami 60 V/3 A, 30 V/6 A
i 15 V/10 A oraz wyjcie pomocnicze 18-watowe o parame-
trach 5,5 V/3 A i 12 V/1,5 A. Po poczeniu obu wyj wyso-
koprdowych dostpne s 4 dodatkowe zakresy: 30 V/12 A,
15 V/20 A, 60 V/6 A i 120 V/3 A. Wszystkie wyjcia s wza-
jemnie odizolowane i niezalene od siebie, przy czym mo-
liwe jest zaprogramowanie ich sekwencyjnego zaczania
z czasem opnienia regulowanym w szerokim zakresie od
10 ms do 20 s. Ostatni stopie z regulatorem liniowym za-
pewnia mae wyjciowe napicie zaburze. Wersja o ozna-
czeniu MX180TP zawiera dodatkowe terminale rubowe
na tylnym panelu oraz interfejsy USB, RS232, GPIB i LXI.
Producent oferuje sterownik IVI do aplikacji wymagajcych
zgodnoci ze rodowiskami LabView, LabWindows i HP/
Agilent VEE.
Pozostae cechy:
graficzny ekran LCD z podwietleniem prezentujcy para-
metry sygnaw na wszystkich wyjciach,
intuicyjny interfejs uytkownika z keypadem i pokrtem
regulacyjnym,
88 Stycze 2016 Elektronik
kow funkcj pomiaru zawartoci harmonicznych oraz tryb
niskiej impedancji (Z LOW) pozwalajcy wyeliminowa na-
picia szcztkowe wystpujce np. wskutek sprze pojem-
nociowych i indukcyjnych midzy przewodami.
Multimetry obu serii charakteryzuj si stopniem ochro-
ny IP 67 zapewniajcym odporno na wnikanie kurzu do
wntrza obudowy i zanurzenie w wodzie do gbokoci 1 m.
Ponadto s odporne na upadki z wysokoci do 3 m.
Dodatkowo multimetry serii U1240C nale do kate-
gorii pomiarowej CAT IV 600 V i CAT III 1000 V za-
pewniajcej bezpieczestwo uytkownika podczas te-
stw urzdze elektrycznych. Przyrzdy z obu serii
charakteryzuj si wyduonym czasem pracy na bate-
rii w stosunku do poprzednich modeli. Wynosi on 800
godzin w przypadku serii U1280 i 400 godzin w przy-
padku U1240C. Jest to wana cecha w zastosowaniach
przemysowych, gdzie priorytetem jest utrzymanie
cigoci dziaania linii produkcyjnych.
Do obsugi zaawansowanych funkcji i reje-
stracji danych pomiarowych suy dostarcza-
ne przez Keysight oprogramowanie Handheld
Meter Logger dostpne do pobrania pod adre-
sem www.keysight.com/ nd/hhmeterlogger.
Umoliwia ono automatyczn rejestracj danych
w formie tabeli lub wykresu trendw oraz rczn po nacini-
ciu przycisku. Zarejestrowane dane mog by konwertowane
do rnych formatw raportw. Multimetry obu serii mog
by obsugiwane zdalnie w rodowiskach stanowicych za-
groenie dla uytkownika.
www.keysight.com
niezalenie konfigurowane zabezpieczenia nadprdowe
i nadnapiciowe na poszczeglnych wyjciach,
wewntrzna pami na 200 zestaww parametrw konfigu-
racyjnych,
niezalene przyciski DC On/Off do poszczeglnych wyj,
Lock Key i 4-cyfrowe haso dostpu do zabezpieczania pa-
nelu czoowego,
obudowa o wysokoci 3U i szerokoci half-rack do montau
na stole lub w szafie przemysowej,
rozdzielczo programowania napi i prdw do 1 mV i 1 mA.
www.tti-test.com
 Aparatura pomiarowa | Nowe produkty
Laboratoryjne analizatory
elektrochemiczne
2450-EC i2460-EC
zekranem dotykowym
Tektronix dodaje do oferty pierw-
sze na rynku laboratoryjne anali-
zatory elektrochemiczne z rodziny
Electrochemistry Lab System, ozna-
czone symbolami 2450-EC i 2460-EC,
wyposaone w 5-calowy wywietlacz
graczny z ekranem dotykowym. Te
interaktywne przyrzdy zapewniaj
tasz, bardziej elastyczn i atwiej-
sz metod przeprowadzania ekspe-
rymentw elektrochemicznych wolta-
metrycznych, chronoamperometrycz-
nych i chronopotencjometrycznych.
Tradycyjne podejcie do testw elek-
trochemicznych polegao dotd na wykorzystaniu potencjosta- i prdw do 200 V i 1 A w zakresie mocy wynoszcej do 22 W.
tu z oprogramowaniem dostarczonym przez jego producenta, Z kolei 2460-EC mierzy i wytwarza napicia i prdy do 100 V
ktre najczciej nie mogo by mody kowane. Rozwizanie i 7 A w zakresie mocy do 100 W. Czuo pomiarowa obu przy-
proponowane przez Keithley daje wiele zalet, do ktrych nale- rzdw wynosi 10 nV i 10 fA, najmniejsze zakresy pomiaro-
y zaliczy nisz cen i niszy koszt uytkowania, moliwo we to 20 mV i 10 nA, a podstawowa dokadno 0,012% przy
mody kacji oprogramowania, atwiejsz obsug oraz moli- 6,5-cyfrowej rozdzielczoci wywietlacza.
wo prowadzenia eksperymentw, wykonywania pomiarw Modele 2450-EC i 2460-EC s ju dostpne. Ich ceny zaczy-
i generowania woltamogramw bezporednio na ekranie do- naj si od 6900 USD.
tykowym przyrzdu. Za pomoc typowych gestw pinch and
www.tektronix.com
zoom uytkownicy mog teraz znacznie szybciej analizowa
wyniki pomiarw i podejmowa decyzje co do dalszego prze-
biegu prac. W przypadku potencjostatw pozbawionych pane-
lu kontrolnego, kongurowanie i prowadzenie eksperymentw
wymagao wsppracy z komputerem.
Elektrochemicy, chemicy i naukowcy z innych dziedzin wy-
korzystuj techniki pomiarw elektrycznych do badania re-
akcji chemicznych i dynamiki ich zachodzenia. Analizatory
Electrochemistry Lab System rmy Keithley s uniwersalny-
mi przyrzdami do precyzyjnego generowania i pomiaru na-
pi i prdw, mogcymi znale zastosowanie przy porwny-
waniu wynikw z parametrami uzyskiwanymi w eksperymen-
tach woltamperometrycznych i chronoamperometrycznych.
Jako przyrzdy 4-kwadrantowe umoliwiaj zarwno pomiar,
jak i wytwarzanie prdu. Typowe potencjostaty s urzdze-
niami 2-kwadrantowymi, co ogranicza ich zakres zastosowa
jako przyrzdw uniwersalnych wycznie do aplikacji elektro-
chemicznych. W odrnieniu od nich nowe modele 2450-EC
i 2460-EC mog by traktowane jako przyrzdy laboratoryjne
oglnego przeznaczenia do testw I-V, pomiaru prdw upy-
wu czy okrelania pro li adowania/rozadowania akumula-
torw. Podczas gdy wikszo potencjostatw korzysta z pre-
de niowanych procedur testowych niemoliwych do mody-
kacji, nowe analizatory oferuj praktycznie nieograniczon
funkcjonalno wynikajc z zastosowania systemu openso-
urce Test Script Processor (TSP). Pozwala on uytkownikom
tworzy wasne biblioteki elektrochemicznych skryptw testo-
wych, ktre mog by dowolnie mody kowane w miar przy-
szych potrzeb.
Analizatory 2450-EC i 2460-EC s zamykane w niewielkich
obudowach umoliwiajcych ich atwe przenoszenie w obr-
bie laboratorium; w przypadku tradycyjnego zestawu obej-
mujcego potencjostat i komputer niezbdny by do tego w-
zek. Model 2450-EC umoliwia pomiar i wytwarzanie napi

Elektronik Stycze 2016 89

Nowe produkty | Aparatura pomiarowa
Wireless Test System
do szybkich testw
urzdze komunikacyj-
nych wpamie
65 MHz...5 GHz
National Instruments posia-
da w ofercie zintegrowany system
pomiarowy WTS (Wireless Test
System) pozwalajcy obniy kosz-
ty testowania urzdze do bezprze-
wodowej transmisji danych przy
produkcji wielkoseryjnej, w tym
telefonw komrkowych, table-
tw, kart i moduw. WTS zapew-
nia du szybko prowadzenia
pomiarw i elastyczno kongu-
racji. Obsuguje wiele standardw
komunikacji bezprzewodowej oraz
pozwala prowadzi testy wielopor-
towe na kilku urzdzeniach DUT
rwnoczenie, przy wykorzystaniu oprogramowania TestStand
lub LabView. Zapewnia atw integracj na liniach produkcyj-
nych, dziki dostarczanym przez producenta gotowym sekwen-
cjom testowym opracowanym dla urzdze korzystajcych
z chipsetw produkcji m.in. Qualcomm i Broadcom.
WTS to najnowszy system pomiarowy rmy National
Instruments zbudowany na bazie platformy sprztowej PXI,
ktry moe by programowany z wykorzystaniem oprogra-
mowania LabView i TestStand. Rok wczeniej w ofercie r-
my pojawi si podobny system dla linii do produkcji p-
przewodnikw (Semiconductor Test System). WTS akceptu-
Sondy oscyloskopowe na zakres
temperatur pracy od 40 do +85C
Keysight Technologies dodaje do oferty sond oscyloskopo-
wych dwa nowe modele zdatne do pracy w przemysowym za-
kresie temperatur otoczenia od 40 do +85C: sondy pasywne
N7007A oraz zestaw kocwek pomiarowych N7013A dla red-
nio- i wysokonapiciowych, rnicowych sond aktywnych.
90 Stycze 2016 Elektronik
je sygnay wejciowe o czstotliwoci z zakresu od 65 MHz
do 5 GHz. Zapewnia szeroko pasma pomiarowego do 200
MHz. Zawiera interfejsy USB oraz Ethernet z obsug komend
SCPI. Jest kompatybilny z nastpujcymi standardami trans-
misji bezprzewodowej:
Wi-Fi 802.11a/b/g/n/ac,
Bluetooth i Bluetooth LE,
GPS,
FM/RDS,
LTE-A/LTE/HSPA+/WCDMA/TD-CDMA/CDMA2000/
EDGE/GSM.
www.ni.com
S one kompatybilne z seriami oscyloskopw InniiVision
i In niium. Nadaj si idealnie do prowadzenia pomiarw
w komorach termicznych sucych do testowania pracy pro-
duktw elektronicznych w rnych warunkach rodowisko-
wych. Czsto do tego celu inynierowie stosuj zwyke son-
dy, ryzykujc ich uszkodzenie lub podczaj dodatkowe kable
wysokotemperaturowe, generujce jednak duy bd pomiaru
wynikajcy z wprowadzenia do obwodu du-
ej dodatkowej indukcyjnoci.
N7007A to sondy pasywne 10:1 o dugoci
2 m, charakteryzujce si rezystancj wej-
ciow rwn 10 M i pasmem 400 MHz.
Zestaw N7013A obejmuje 70-centyme-
trowe kocwki pomiarowe dla aktyw-
nych sond rnicowych N2790A (1500 V),
N2791A (700 V), N2792A (20 V) i N2818A
(20 V). Nadaj si one do testowania m.in.
zasilaczy i rnicowych szyn transmisyj-
nych stosowanych w elektronice samocho-
dowej: CAN, CAN FD i FlexRay. Zapewniaj
szeroko pasma pomiarowego wynoszc
25 MHz przy wsppracy z sond N2790A
oraz 70 MHz przy wsppracy z sondami
N2791A, N2792A i N2818A.
www.keysight.com
 Aparatura pomiarowa | Nowe produkty
Tanie rnicowe generatory impulsw
oczasie narastania/opadania sygnau <40 ps
Tanie generatory impulsowe nowej serii PicoSource PG900
produkowane przez Pico Technology nadaj si do zastoso-
wa przy testowaniu m.in. systemw radarowych, podzespo-
w pprzewodnikowych, szybkich interfejsw i kabli. S to
generatory z portem USB, wsppracujce z komputerem pra-
cujcym w rodowisku Windows. Oferta obejmuje trzy mode-
le: PG911, PG912 i PG914. PG911 to generator z rnicowym
wyjciem impulsowym zapewniajcym czasy narastania/opa- Generator impulsw PG914
dania <60 ps i zakres regulacji napicia wyjciowego od 2,5
do 6 V. PG912 zawiera gowic z diod tunelow, charakte-
ryzujc si czasem narastania <40 ps, lecz mniejszym napi-
ciem wyjciowym wynoszcym 200 mV. PG914 zawiera oba
typy wyj. Wszystkie generatory serii PG900 oferuj ten sam
zakres szerokoci impulsw wyjciowych, wynoszcy od 200
ns do 4 s (z regulacj co 25 ns), okres wewntrznego gene-
ratora zegarowego od 1 s do 1 s (z regulacj co 200 ns) i za-
warto jitteru wynoszc maksymalnie 3,5 ps rms wzgldem
zewntrznego sygnau wyzwalajcego. Korekcja wzajemne-
go przesunicia wyjciowego sygnau dodatniego i ujemnego
moe by wykonywana z rozdzielczoci 1 ps, a jej zakres wy-
nosi 1 ns dla PG911 i 500 ns dla PG912.
Ceny generatorw PG911, PG912 i PG914 wynosz odpo-
wiednio 8095 USD, 10585 USD i 13075 USD. Przyrzdy te s
objte 2-letni gwarancj. Ksztat impulsu wyjciowego modelu PG911

www.picotech.com

MDO4000C
4 kanay analogowe
Szeroki wybr modeli: praca w pamie
od 200 MHz do 1 GHz
Wyposaenie w sondy napiciowe o niespotykanej
pojemnoci wejciowej rzdu 3,9 pF (modele 1 GHz Ponad 135 moliwoci wyzwolenia
otrzymuj sondy 1 GHz w standardzie) 45 pomiarw automatycznych
16 kanaowy analizator stanw logicznych (opcja) Dekodowanie magistral szeregowych (opcja)
Wbudowany analizator widma do 3 lub 6 GHz (opcja) Wbudowany generator arbitralny (opcja)
Prdko rejestracji > 340 000 przebiegw /s Wbudowany multimetr cyfrowy oraz licznik
20 milionowe rekordy akwizycji czstotliwoci

Tespol Sp. z o.o. | ul. Kleciska 125, 54-413 Wrocaw tespol@tespol.com.pl

tel. +48 71 783 63 60 fax +48 71 783 63 61 www.tespol.com.pl
Nowe produkty | Elementy pasywne
Precyzyjne rezystory foliowe
10 125 k/0,01% na zakres
temperatur pracy do+225C
Rezystory foliowe FRSG rmy Vishay zostay zaprojekto-
wane do zastosowa w rodowiskach wysokotemperaturo-
wych, w ktrych konieczne jest zapewnienie bardzo duej pre-
cyzji i stabilnoci w dugim okresie. Charakteryzuj si ma-
ym wspczynnikiem TCR, wskim przedziaem tolerancji
i bardzo dobr stabilnoci dugoterminow. S produkowane
w wersjach o rezystancji z zakresu od 10 do 125 k. Warto
podkreli, e na indywidualne zamwienia mog by produ-
kowane wersje o dowolnej ustalonej przez uytkownika rezy-
stancji z podanego zakresu (z 6-cyfrow rozdzielczoci), do-
starczane w tej samej cenie i w tych samych terminach, co wer-
sje standardowe.
Rezystory serii FRSG, produkowane w technologii Z1 Foil, TCR: maksymalnie 2,5 ppm/C w zakresie 55+200C,
przenosz wszelkie zalety rezystorw linii Bulk Metal, w tym stabilno dugoterminowa: 0,1% (2000 h, +200C),
wski przedzia tolerancji i stabilno dugoterminow do za- moc znamionowa: do 750 mW @ +70C (300 mW @ +200C),
kresu wysokotemperaturowego, zachowujc may wspczyn- czas narastania sygnau: 1 ns,
nik TCR. Dziki pozacanym terminalom s kompatybilne czas stabilizacji termicznej: <1 s (w zakresie 10 ppm od war-
z rnymi technikami montau. Ich zakres zastosowa obej- toci stabilnej),
muje aparatur stosowan w szybach wiertniczych, lotnictwie, szum prdowy: <0,01 Vrms/V (< 40 dB),
sprzcie wojskowym itp. wspczynnik napiciowy: <0,1 ppm/V,
Waniejsze parametry: odporno na wyadowanie ESD: co najmniej 25 kV,
zakres rezystancji: 10 125 k, indukcyjno pasoytnicza: <0,08 H,
tolerancja: od 0,01%, obudowy: od 0603 do 2512.
www.vishayfoilresistors.com

Niskoprofilowe, wysokoprdowe cewki Filtr EMI wobudowie 33 mm do samocho-

0,2233 H odopuszczalnej temperaturze
pracy +180C
Do oferty rmy Vishay Dale tra nowy typ wysokopr-
dowej cewki indukcyjnej IHLP-3232DZ-8A mogcej praco-
wa w temperaturze otoczenia sigajcej +180C. Jest to cew-
ka niskopro lowa, produkowana w obudowie rozmiaru 3232
o gruboci 4 mm. Wystpuje w wersjach o indukcyjnoci od
dowych interfejsw BroadR-Reach
EMIF02-01OABRY to ltr EMI do samochodowych inter-
fejsw ethernetowych standardu BroadR-Reach, pozwalaj-
cego spina systemy multimedialne i wspomagania kierow-
cy za pomoc nieekranowanej skrtki. Pod wzgldem funk-
cjonalnym jest to ltr dolnoprzepustowy wyposaony dodat-
kowo w zabezpieczenie przed przepiciami do 15 kV (zgod-
nie z ISO 10605). Uzyska kwali kacj AEC-Q101. Eliminuje
konieczno realizacji ltrw EMI kompatybilnych ze specy-
kacj BroadR-Reach na bazie elementw dyskretnych, wy-
magajcej precyzyjnego zestrojenia parametrw. Jest produ-
kowany w obudowie QFN o powierzchni 33 mm. Moe pra-
cowa w zakresie temperatur otoczenia od 40 do +125C.
Zapewnia pen kompatybilno z wymogami BroadR-Reach,
zapewniajc m.in. straty powrotne na poziomie 20 dB @ 60
MHz oraz tolerancj dopasowania komponentw midzy lini
1 i 2 wynoszc 1%. Cena hurtowa EMIF02-01OABRY wynosi
0,48 USD przy zamwieniach 1000 sztuk.

0,22 do 33 H. Moe by stosowana w obwodach pracuj-

cych z maksymaln czstotliwoci 2 MHz. Uzyskaa kwali-
kacj AEC-Q200 potwierdzajc ich wysok niezawodno,
niezbdn w elektronice samochodowej. Charakteryzuje si
odpornoci na gwatowne zmiany temperatury, wilgo oraz
udary i wibracje mechaniczne. Przewodzi impulsy wysokopr-
dowe bez wchodzenia w twarde nasycenie.
www.vishay.com www.st.com

92 Stycze 2016 Elektronik

 Elementy pasywne | Nowe produkty
Miniaturowe transile Transformatory SMD 985,7 mm serii
SMD na napicie pracy B82805x do przetwornic impulsowych
do36 V Maogabarytowe transformatory SMD nowej serii B82805x
LittelFuse powiksza ofert o no- zostay zaprojektowane do zastosowa w przetwornicach im-
w seri miniaturowych transi- pulsowych. Wystpuj w 5 wersjach zawierajcych uzwojenia
li SPxx-01WTG-C-HV produkowa- pierwotne i wtrne z odczepem, ktrych zakres przekadni
nych w obudowach SMD typu 0201. wynoszcy od 1:1 do 1:3,8
S to elementy przeznaczone do zasto- umoliwia realizacj prze-
sowa w urzdzeniach przenonych, twornic o napiciu wej-
produkowane na szeroki zakres na- ciowym i wyjciowym
pi pracy (12, 15, 24, 36 V) pokrywa- od 5 V5 V do 3,3 V12 V.
jcy 95% stosowanych obecnie rodza- W zalenoci od modelu
jw interfejsw. W szczeglnoci nowe indukcyjno uzwojenia
wersje 36 V mog znale zastosowanie do pierwotnego zawiera si
zabezpieczania przepiciowego ekranw doty- w przedziale od 9,5 do 94
kowych o duej powierzchni. Mog one bezpiecznie absorbo- H. Transformatory serii
wa wyadowania ESD powyej maksymalnego poziomu okre- B82805x mog pracowa w zakresie czstotliwoci do 250 kHz.
lanego przez standard IEC61000-4-2 bez degradacji parame- Ich dopuszczalny zakres temperatur pracy rozciga si od 25
trw oraz bezpiecznie przewodzi impulsy prdowe o nate- do +125C. Wymiary wynosz 985,7 mm.
niu do 8 A. Charakteryzuj si ma rezystancj dynamiczn
rzdu 0,4 . W porwnaniu z innymi podobnymi transilami Model Przekadnia L (12) Przykadowa konfiguracja
dostpnymi obecnie na rynku umoliwiaj rozpraszanie wik- B82805A0363A250 1:1 : 1,7 : 1,7 36 H 3,35 V
szych o 25% impulsw energetycznych oraz zapewniaj mniejszy B82805A0773A250 1:1 : 1,1 : 1,1 77 H 55 V
o 50% prd upywu i mniejsz o 40% pojemno wewntrzn. B82805A0943A250 1:1 : 1,1 : 1,1 94 H 1212 V
Uzyskay kwalikacj AEC-Q101 gwarantujc ich wysok ja- B82805A0952A250 1:1 : 3,8 : 3,8 9,5 H 3,312 V
B82805A0173A250 1:1 : 2,6 : 2,6 17 H 5 12 V
ko, pozwalajc na zastosowania w elektronice samochodowej.
www.littelfuse.com www.epcos.com

Rezystory pomiarowe current-sense Samochodowe diody prostownicze

0,01...0,05 / 0,1% zwyprowadzeniami
4-punktowymi
Do oferty rmy Vishay Dale tra a kolejna seria rezystorw
pomiarowych current-sense rodziny Power Metal Strip wypo-
saonych w wyprowadzenia 4-punktowe (Kelvina). Bazuj one
na niklowo-chromowych lub manganowo-miedzianych ele-
mentach rezystywnych o maym wspczynniku temperatu-
onapiciu przebicia powyej 1000 V
Do oferty rmy Diodes wchodz dwie wysokonapiciowe dio-
dy prostownicze zaprojektowane do zastosowa w elektroni-
ce samochodowej, charakteryzujce si napiciem przebicia po-
wyej 1000 V. Uzyskay one kwalikacj AEC-Q101. S produ-
kowane w maogabarytowych obudowach SOD123F o wymia-
rach 3,51,81,0 mm, dwukrotnie niszych i ponad dwukrot-

rowym (TCR<20 ppm/C), zapewniajcych odporno na due nie mniejszych pod wzgldem powierzchni od podobnych diod
impulsy elektromagnetyczne. S zamykane w obudowach SMD zamykanych w obudowach SMA. Dodatkowo, charakteryzuj si
rozmiaru 1206 w wersjach o rezystancji od 0,01 do 0,05 i to- niemal 3-krotnie mniejsz rezystancj termiczn (13 vs. 30C/W).
lerancji od 0,1 do 1,0 %. Rezystory WSK1206 nadaj si do za- Wystpuj w wariancie standardowym S1MSWFQ-7 i szybkim
stosowa w czujnikach prdu i dzielnikach napicia ukadw RS1MSWFQ-7, ktrych typowy czas regeneracji trr wynosi odpo-
zasilania urzdze przenonych i podsystemw samochodo- wiednio 1000 i 240 ns, a pojemno wewntrzna odpowiednio 6
wych. Mog pracowa w zakresie temperatur otoczenia od 65 i 3 pF @ 1 MHz. Obie wersje charakteryzuj si dopuszczalnym
do +170C. Ich 4-terminalowa konstrukcja ogranicza bdy sys- rednim prdem wyjciowym wynoszcym 1 A i dopuszczalnym
temowe i eliminuje konieczno przeprowadzania kalibracji. rednim prdem szczytowym wynoszcym 25 A.
www.vishay.com www.diodes.com

Elektronik Stycze 2016 93

Nowe produkty | Elementy pasywne
Wysokoprdowe cewki SMD na zakres Transile Bourns serii PTVS3 wnowej wersji
wysokich temperatur iwysokich onapiciu pracy 15 V
czstotliwoci pracy Bourns rozszerza ofert transili serii PTVS3 o now wersj
Do oferty rmy TT Electronics dodano now seri wysokopr- charakteryzujc si napiciem pracy 15 V. Model PTVS3-
dowych cewek SMD przeznaczonych na zakres wysokich tem- 015C-TH jest przeznaczony do zabezpieczania 12-wolto-
peratur i wysokich czstotliwoci pracy. Seria HA65A obejmuje wych zasilaczy DC i systemw zarzdzania moc korzysta-
jcych z 12-woltowych akumulatorw. Zawiera wysokopr-
dowe diody zapewniajce dwukierunkow ochron prze-
piciow portw
zgodnie z wy-
mogami normy
IEC 61000-4-5.

7 typw cewek z rdzeniem ferrytowym, charakteryzujcych W porwna-

si duym wspczynnikiem dopuszczalnego prdu przewo- niu z elementami re-
dzenia do objtoci, produkowanych na zakres indukcyjnoci alizowanymi w technolo-
od 3,3 do 33 H. Mog one pracowa w zakresie temperatur gii MOV, zastosowanie innowacyj-
otoczenia od 40 do +155C. Uzyskay kwali kacj AEC-Q200 nej technologii krzemowej pozwolio tu ob-
potwierdzajc ich wysok jako, pozwalajc na zastosowa- niy napicie powielania lawinowego (clamping
nia w podsystemach samochodowych. W zalenoci od mode- voltage) oraz zapewni wiksz stao parametrw
lu cewki te mog przewodzi prdy o maksymalnym nate- i wiksz niezawodno.
niu od 10 do 87 A (Isat). Ich rezystancja staoprdowa wynosi Waniejsze dane techniczne:
typowo 2,3 m, a maksymalnie 2,6 m. pobr prdu w trybie standby (ID): maks. 10 A,
napicie pracy (V WM): 15 V,
Indukcyjno napicie przebicia (VBR): typ. 17,5 V,
Oznaczenie ISAT SRF DCR (maks.)
@ 0 ADC
napicie powielania lawinowego (VC): 28 V dla impulsu pr-
HA65A-25153R3LF 3,3 H 87,0 24 MHz
HA65A-25154R7LF 4,7 H 61,0 21 MHz
dowego 8/20 s,
HA65A-25156R8LF 6,8 H 46,0 17 MHz prd szczytowy przy powielaniu lawinowym (IPPM): 3 kA,
HA65A-251510RLF 10 H 31,8 14 MHz 2,6 m pojemno: 7,5 nF,
HA65A-251515RLF 15 H 22,0 10 MHz zakres temperatur pracy zcza: 40...+125C.
HA65A-251522RLF 22 H 15,5 9 MHz Cena modelu PTVS3-015C-TH wynosi 9,90 USD przy za-
HA65A-251533RLF 33 H 10,3 6 MHz mwieniach 50 sztuk.
www.ttelectronicsmagnetics.com www.bourns.com

Nowy materia ferrytowy do wysoko lepsz wydajnoci ze wzgldu na niskie straty w materiale. Na
sprawnych aplikacji konwersji mocy wykresie przedstawiono porwnanie obecnych ju na rynku
Nowy materia ferrytowy N59 rmy Epcos przeznaczony materiaw N87 oraz N49 z nowym materiaem ferrytowym
jest do wykorzystania w elementach indukcyjnych nowocze- N59. Pomiary zostay przeprowadzone na rdzeniach toroidal-
snych zasilaczy oraz inwerterw bazujcych na pprzewod- nych przy temperaturze pracy 100C.
nikach mocy z azotku galu pracujcych z bardzo
wysokimi czstotliwociami przeczania, nawet 2
MHz. Materia N59 zosta opracowany specjalnie
pod te potrzeby i jednoczenie zosta zoptymalizo-
wany pod ktem strat do pracy w zakresie czsto-
tliwoci od 700 kHz do 2 MHz i pozwala na prac
w temperaturze do 100C. Ferryt N59 idealnie nada-
je si do transformatorw tworzonych na bazie rdze-
ni toroidalnych. Jego znakomite waciwoci pozwa-
laj na projektowanie bardziej kompaktowych zasi-
laczy, jednoczenie charakteryzujcych si znacznie
Elhurt, tel. 58554 08 00, www.elhurt.com.pl

94 Stycze 2016 Elektronik

 Elementy pasywne | Przetworniki i sensory | Nowe
Paski kondensator 5 mF/3,2 V do zasilania
kart iurzdze niskoprofilowych
Na wystawie Cartes Secure Connections rma TDK za-
prezentowaa paski kondensator wysokoenergetyczny
EDLC041720-050-2F-13 mogcy suy jako rdo zasila- kacji motoryzacyjnych. Nowe dawiki drutowe SMD z serii
nia do wywietlaczy electronic paper i systemw identy ka-
cji biometrycznej wbudowywanych w inteligentne karty oraz
do innych urzdze o pa-
skiej konstrukcji. Nietypowe
wymiary tego kondensatora,
wynoszce 27170,45 mm,
a zwaszcza bardzo maa gru-
bo umoliwiaj jego monta
wewntrz typowej karty kre-
dytowej. EDLC041720-050-
2F-13 to kondensator double-
layer o pojemnoci 5 mF i na-
piciu znamionowym 3,2 V.
Po naadowaniu moe przechowywa okoo 50 mJ energii.
Charakteryzuje si szybkim procesem adowania, umoliwia-
jcym wspprac np. z obwodami energy harvesting wykorzy-
stujcymi energi fal elektromagnetycznych. Przeprowadzone
testy wykazay moliwo jego penego naadowania w czasie
krtszym od 1 s energi emitowan przez standardowy czytnik
NFC. Pomimo bardzo maej gruboci, odpowiadajcej jedynie
1/5 gruboci oferowanych przez TDK kondensatorw EDLC
poprzednich generacji, EDLC041720-050-2F-13 jest niezwykle
odporny na uszkodzenia wynikajce z jego skrcania i zgina-
nia oraz charakteryzuje si dugim czasem bezawaryjnej pracy.
Spenia wymogi norm ISO 10373-1 5.8 na zginanie dynamicz-
ne i ISO 10373-1 5.9 na skrcanie dynamiczne. Moe pracowa
w zakresie temperatur otoczenia od 20 do +60C.
www.tdk.eu
Najmniejszy na rynku 3-osiowy
czujnik przyspieszenia owymiarach
1,11,10,74 mm
MC3571 to najmniejszy obecnie na rynku 3-osiowy czujnik
przyspieszenia zamykany w obudowie WLCSP, ktrego obj-
to nie przekracza 1 mm3. Jest zamykany w obudowie WLCSP
o wymiarach 1,11,10,74 mm i wymaga do wsppracy tylko
jednego zewntrznego
kondensatora. Zosta
zrealizowany w tech-
nologii MEMS na stan-
dardowej linii produk-
cyjnej ukadw CMOS.
Zawiera interfejs sze-
regowy I2C. Moe pra-
cowa w trybach 8-,
10- lub 14-bitowej roz-
dzielczoci z szybko-
ci prbkowania programowan w zakresie od 1 do 1024 Hz.
Charakteryzuje si maym poziomem szumw (<200 g/Hz)
i maym poborem prdu (typ. 84220 A). Oferuje zakresy
pomiarowe 2, 4, 8, 12 i 16 g. Rozpoczcie masowej produkcji
modelu MC3571 przewidziano na drugi kwarta 2016.
www.mcubemems.com
produkty
Nowa rodzina dawikw mocy
dla motoryzacji
Firma TDK rozszerzya ofert dawikw mocy o seri CLF-
NI-D, ktra zostaa zaprojektowana gwnie pod ktem apli-
CLF7045NI-D pracuj w zakresie temperatur od 55 do +150C
i oferuj zakres indukcyjnoci w przedziale od 1,0 H do 470
H (seria E6). Ich wy-
miary to 7,47,04,5
mm, a dopuszczalne
natenie prdu oscy-
luje w przedziale od
0,41 do 8,5 A. Nowa
seria spenia wymaga-
nia normy AEC-Q200.
Wykorzystane do pro-
dukcji materiay cha-
rakteryzuj si wyso-
k odpornoci temperaturow i rodowiskow. Dodatkowo
zastosowano innowacyjn technik nawijania oraz specjalny
materia na wyprowadzenia, ktry gwarantuje wysok wy-
trzymao mechaniczn. Produkcja tej serii jest w peni zauto-
matyzowana, co zapewnia wysok powtarzalno produktu.
Elhurt, tel. 58554 08 00, www.elhurt.com.pl
Czujnik tensometryczny Sensor Gage
zintegrowany zczujnikiem temperatury
Pomimo ograniczenia wpywu zmian temperatury na sy-
gna wyjciowy i udoskonalenia technologii produkcji stopw
stosowanych w tensometrach, precyzyjne monitorowanie ich
temperatury wci ma decydujcy wpyw na dokadno po-
miaru. Firma Micro-Measurements dokada wszelkich stara,
aby zwikszy dokadno charakteryzacji termicznej swoich
tensometrw. Wykorzystuje do tego celu wielomiany korek-
cyjne czwartego rzdu, ktrych wspczynniki s precyzyj-
nie wyznaczane na podstawie pomiarw prowadzonych dla
kadej partii tensometrw produkowanych z okrelonego typu
materiau. W ostatnim czasie do oferty rmy dodano czujniki
Sensor Gage zawierajce zintegrowany na tym samym podou
tensometr i element RTD. Zalet tych ukadw jest zmniejsze-
nie liczby komponentw w systemie pomiarowym oraz dua
dokadno wynikajca z bardzo maej odlegoci midzy oby-
dwoma elementami pomiarowymi, pozwalajca precyzyjnie
korygowa zmian rezystancji tensometru w funkcji zmian
jego temperatury.
www.micro-measurements.com
Elektronik Stycze 2016 95
Nowe produkty | Mikrokontrolery
Ultraenergooszczdne mikrokontrolery
ARM Cortex-M0+ opoborze prdu
40 A/MHz
Oferta mikrokontrolerw FM0+ rmy Cypress powikszya
si o dwie nowe serie S6E1B i S6E1C charakteryzujce si bardzo
maym poborem prdu, wynoszcym 40 A/MHz w stanie ak-
tywnym i 0,6 A w trybie standby oraz szerok gam wbudowa-
nych blokw peryferyjnych, typow dla bardziej zaawansowa-
nych mikrokontrolerw klasy Cortex-M3/M4. Mikrokontrolery
S6E1B wyrniaj si najwiksz pojemnoci wewntrznej pa-
mici (do 560 KB Flash + 64 KB SRAM) spord innych se-
rii o architekturze Cortex-M0+, natomiast wyrnikiem serii
S6E1C jest rekordowo may pobr mocy (35 A/CoreMark).
Ukady te przechodz w bardzo krtkim czasie pomidzy try-
bem upienia i aktywnym, co pozwala skrci do minimum ich
czas aktywnoci wicy si z podwyszonym poborem prdu.
Zawieraj precyzyjny (1%) ukad zegarowy eliminujcy potrzeb
doczania zewntrznych oscylatorw kwarcowych.
Do kluczowych cech mikrokontrolerw FM0+ naley zaliczy: interfejs I2S,
unikalny 64-kanaowy kontroler DMA zapewniajcy efek- 2-kanaowy interfejs Smart Card,
tywn transmisj danych midzy pamici RAM i blokami 8-kanaowy 12-bitowy przetwornik A/C SAR o szybkoci
peryferyjnymi bez interwencji CPU, prbkowania do 1 MSps,
6-kanaowy wielofunkcyjny interfejs szeregowy kontroler wywietlacza LCD,
(UART/I2C/SPI), do 102 linii GPIO.
kontroler USB 2.0 Host/Device, MikrokontroleryFM0+ s produkowane w miniaturo-
sprztow jednostk kryptograficzn AES, wych obudowach QFN, QFP i WLCSP o powierzchni ju
2-kanaowy interfejs HDMI-CEC, od 6,4 mm2.
www.cypress.com

Tanie mikrokontrolery PIC z1 MB pamici

Flash Dual-Partition
Microchip wprowadza do sprzeday now rodzin tanich mi-
krokontrolerw PIC o oznaczeniu PIC24F GB6. Ukady te wy-
rniaj si du pojemnoci wbudowanej pamici Flash (do
1 MB), eliminujc w wielu przypadkach konieczno wsppra-
cy z pamici zewntrzn. Jest to pami typu Dual-Partition
z korekcj ECC i funkcjonalnoci Live Update, pozwalajc na
rwnoczesne wykonywanie kodu znajdujcego si w jednej par-
tycji i aktualizowanie kodu znajdujcego si w drugiej partycji.
Mikrokontrolery PIC24F GB6 s adresowane do systemw
always-on znajdujcych zastosowanie w przemyle i medy-
cynie oraz w urzdzeniach przenonych wymagajcych du-

giego czasu pracy na baterii. Charakteryzuj si maym po-

Architektura wewntrzna mikrokontrolerw PIC24F GB6
borem prdu, wynoszcym 190 A/MHz w stanie aktyw-
nym i 3,2 A w trybie Sleep. Zawieraj m.in. 32 KB pami-
ci RAM, do 12 timerw, 6 nadajnikw-odbiornikw UART,
port USB OTG mogcy pracowa w trybie Host lub Device
oraz 24-kanaowy 12-bitowy przetwornik A/C o maksymalnej
szybkoci prbkowania 200 kSps. S to kolejne mikrokontro-
lery z oferty Microchip oferujce bloki peryferyjne CIP (Core
Independent Peripheral) mogce funkcjonowa autonomicz-
nie, bez interwencji ze strony CPU. Naley do nich jednostka
CLC (Congurable Logic Cell) i kontroler DMA.
Obecnie w ramach rodziny PIC24F GB6 produkowanych jest
8 typw mikrokontrolerw zawierajcych od 128 KB do 1 MB
pamici Flash. Ich ceny hurtowe zaczynaj si od 1,74 USD.
www.microchip.com

96 Stycze 2016 Elektronik

 Mikrokontrolery | Nowe produkty
Mikroprocesory MSP430 zpamici
FRAM itechnologi CapTIvate
do interfejsw pojemnociowych
Texas Instruments dodaje do oferty seri specjalizo-
wanych mikroprocesorw MSP430 z pamici FRAM
i technologi CapTIvate, pozwalajcych na realizacj pro-
stych interfejsw pojemnociowych zastpujcych przy-
ciski mechaniczne, odpornych na zaburzenia elektroma-
gnetyczne, zabrudzenie i wod. Mog one znale zasto-
sowanie w systemach kontroli dostpu, przemysowych
panelach sterujcych, jak rwnie w elektronice uytko-
wej. Obecnie dostpny jest pierwszy 16-bitowy mikrokon-
troler z tej serii, oznaczony symbolem MSP430FR2633.
Pozwala on uytkownikom o dowolnym poziomie za-
awansowania atwo realizowa niezawodne wielodotyko-
we interfejsy HMI z pojemnociowymi przyciskami, po-
tencjometrami i czujnikami zblieniowymi na rnych
podoach, np. metalowych oraz szklanych o gruboci do
60 mm i plastikowych o gruboci do 25 mm. Korzystajc
z aplikacji CapTIvate Design Center, uytkownik moe
zaprojektowa w cigu kilku minut metod drag-and-
drop interfejs pojemnociowy gotowy do konguracji.
Dziki ukadowi wake-on-touch zapewniajcemu cige
skanowanie do 4 elektrod przez mikrokontroler pozostajcy wynosia 0,90 USD przy zamwieniach 1000 sztuk. Texas
w trybie shutdown, moliwe jest tworzenie interfejsw pracu- Instruments oferuje te zestaw deweloperski MSP-CAPT-
jcych przez wiele lat na pojedynczej baterii zegarkowej, kt- -FR2633 CapTIvate w cenie 99 USD.
rych pobr prdu moe by ograniczony w trybie upienia do
www.ti.com
0,9 A na przycisk. Wbudowana nieulotna pami FRAM cha-
rakteryzuje si du trwaoci i krtkim czasem zapisu, dzi-
ki czemu system moe by wyprowadzany z trybu upienia je-
dynie na bardzo krtkie przedziay czasu, a dodatkowo zawar-
to pamici jest przechowywana rwnie po utracie zasila-
nia, eliminujc potrzeb stosowania baterii podtrzymujcych.
MSP430FR2633 jest odporny na impulsy ESD i EFT do
4 kV. Moe pracowa w trybach pojemnoci wasnej (self-ca-
pacitance) i pojemnoci wzajemnej (mutual-capacitance) po-
zwalajcych na obsug paneli zawierajcych odpowiednio do
16 i do 64 przyciskw. Zawiera zesp zaawansowanych funk-
cji sprztowych (specjalizowany regulator napicia, frequen-
cy hopping, synchronizacja przejcia przez zero, algorytmy
przetwarzania sygnau) zapobiegajcych faszywym wskaza-
niom w rodowiskach silnie zaszumionych. Praca z rozpra-
szaniem widma obnia poziom generowanych przez ukad
zaburze EMI.
Zalety technologii CapTIvate:
moliwo pomiaru zmian pojemnoci ju od 10 fF,
szeroki zakres dynamiczny do 300 pF,
moliwo realizacji interfejsw na panelach szklanych
o gruboci do 60 mm,
moliwo realizacji interfejsw na panelach szklanych
o gruboci do 25 mm,
moliwo realizacji czujnikw zblieniowych o zakresie
do 30 cm,
10-bitowa rozdzielczo uyteczna przy realizacji
potencjometrw i suwakw,
korekcja wpywu duych pojemnoci pasoytniczych,
mniejsze rozmiary interfejsu wynikajce z moliwoci
stosowania mniejszych elektrod.
Mikrokontroler MSP430FR2633 w wersjach z pamici
FRAM o pojemnoci do 16 KB ma by dostpny w ilociach
hurtowych jeszcze przed kocem br. Jego cena hurtowa bdzie

Elektronik Stycze 2016 97

Nowe produkty | Mikrokontrolery
Ultraenergooszczdny mikrokontroler
owspczynniku 377 wtecie EEMBC
ULPBench
Firma Ambiq Micro poinformowaa, e opracowany przez
ni mikrokontroler Apollo o ultraniskim poborze mocy uzy-
ska wynik 377 w tecie EEMBC ULPBench ponad dwu-
krotnie lepszy ni najbliszy odpowiednik. Test EEMBC
ULPBench, stworzony dla potrzeb projektantw
energooszczdnych systemw embedded, nor-
malizuje rne parametry pracy mikrokontrole-
ra, takie jak pobr prdu w stanie aktywnym, po-
br prdu w trybie sleep, czas przejcia z trybu
sleep do stanu aktywnego oraz sprawno jed-
nostki obliczeniowej i pamici Cache. Na tej pod-
stawie wyznacza wspczynnik okrelajcy rze-
czywisty pobr energii niezbdny do realizacji
okrelonego zadania.
Mikrokontrolery Apollo zaprojektowano do za-
stosowa w czujnikach bezprzewodowych, prze-
nonych akcesoriach medycznych i sportowych,
inteligentnych zegarkach i elektronice uytkowej.
Dziki energooszczdnej pracy mog one pracowa nawet kilka
miesicy lub lat na pojedynczej baterii. Bazuj na 32-bitowym
rdzeniu ARM Cortex-M4 z jednostk oblicze zmiennoprze-
cinkowych, taktowanym zegarem 24 MHz. Ponadto zawieraj:
do 512 KB pamici Flash i 64 KB pamici RAM,
10-bitowy 13-kanaowy przetwornik A/C o szybkoci prb-
kowania 1 MSps,
czujnik temperatury o dokadnoci 2C,
8-bitowe mikrokontrolery 8051 zprecyzyj-
nymi analogowymi blokami peryferyjnymi
Silicon Labs dodaje do oferty now rodzin 8-bitowych
mikrokontrolerw EFM8LB1 Laser Bee wyrniajcych si
wbudowanymi precyzyjnymi analogowymi blokami pery-
feryjnymi. S to mikrokontrolery oparte na jednostce ob-
98 Stycze 2016 Elektronik
interfejs I2C/SPI Master do wsppracy z czujnikami,
interfejs I2C/SPI Slave do wsppracy
z mikrokontrolerem Host,
UART do komunikacji z transceiverem bezprzewodowym,
oscylator kwarcowy 32,768 kHz,
wysoko- i niskoczstotliwociowy oscylator RC,
zegar RTC.
Wykonujc rozkazy pobierane z pamici Flash, mikrokon-
trolery Apollo charakteryzuj si poborem prdu wynoszcym
34 A/MHz w stanie aktywnym, a w trybie sleep z aktywnym
zegarem RTC ich pobr prdu obnia si do zaledwie 140 nA.
Zakres napi zasilania wynosi od 1,8 do 3,8 V, a zakres tem-
peratur pracy od 40 do +85C. Dostpne s warianty pro-
dukowane w obudowach CSP-42 (2,772,4 mm) z 27 liniami
GPIO oraz BGA-64 (4,54,5 mm) z 50 liniami GPIO.
www.ambiqmicro.com
liczeniowej 8051 taktowanej zegarem do 72 MHz, zawiera-
jce od 16 do 64 KB pamici Flash i od 1 do 4 KB pamici
RAM. Ich zestaw analogowych blokw peryferyjnych obej-
muje 14-bitowy przetwornik A/C o szybkoci prbkowania
900 kSps, do czterech 12-bitowych przetwornikw C/A, wy-
kalibrowany fabrycznie czujnik temperatury o dokadno-
ci 3C i dwa komparatory. Przetwornik A/C wsppracu-
je z wejciowym sekwenserem i kontrolerem DMA umoli-
wiajcym zbieranie danych bez obciania jednostki CPU.
Ze wzgldu na specyczne wyposaenie i mae rozmiary
obudw, mikrokontrolery EFM8LB1 Laser Bee idealnie na-
daj si do moduw optycznych. Poza tym mog te znale
zastosowanie w inteligentnych czujnikach, aparaturze po-
miarowej i przemysowych systemach sterowania. Ich wy-
posaenie uzupeniaj 4 kongurowalne jednostki logiczne
CLU pozwalajce na implementacj logiki kombinacyjnej i/
lub ukadw synchronizacji zdarze systemowych bez po-
trzeby stosowania elementw zewntrznych.
Mikrokontrolery EFM8LB1 Laser Bee s obecnie produko-
wane w dwch typach obudw, QFN-24 i QFN-32. Ich ceny
hurtowe zaczynaj si od 0,52 USD przy zamwieniach 10 tys.
sztuk. Firma Silicon Labs oferuje zestaw startowy SLSTK2030A
z oprogramowaniem demonstracyjnym do pomiaru tempera-
tury i napicia oraz symulacji oscyloskopu i generatora funk-
cyjnego wykorzystujcych wbudowane przetworniki A/C i C/A
ukadu. Cena zestawu startowego wynosi 29,99 USD.
www.silabs.com
 Elementy elektromechaniczne | Nowe produkty
Silnoprdowe zczki do puszek Miniaturowy koder 12-pozycyjny
instalacyjnych owymiarach 963 mm
Wago ma w ofercie seri silnoprdowych zczek do pu- Firma Knitter-switch opracowaa nowy typ miniaturowego
szek instalacyjnych i skrzynek przyczeniowych, jak rwnie kodera obrotowego przeznaczonego do zastosowa w urzdze-
do urzdze sterujcych w przestrzeniach zagroonych wy- niach o najwikszej gstoci upakowania podzespow. Model
buchem. Zczki serii 773 jako pierwsze na wiecie uzyskay
aprobat Ex e zgodnie z dyrektyw
unijn 94/9-ATEX i norm ame-
rykask UL-Aex. Oznacza
to moliwo stosowania
ich w wikszoci krajw
w stree 1 i 2 (ochrona
przed wybuchem gazu)
oraz stree 21 i 22 (ochro-
na przed wybuchem pyw).
W porwnaniu ze zczkami stoso-
wanymi tradycyjnie w przestrzeniach Ex
i wyposaonymi w zacisk gwintowy, zczki do puszek instala-
cyjnych Ex WAGO oferuj wiele dodatkowych korzyci:
oszczdno czasu i nisze koszty dziki zastosowaniu zaci-
sku Push Wire,
poczenie odporne na drgania i niewymagajce konserwacji,
pena ochrona przed dotykiem bezporednim,
zamocowanie zczki w wybranej pozycji dziki adaptero-
wi montaowemu,
produkt OEM (wyposaenie uzupeniajce obudw i puszek
elektroinstalacyjnych oferowanych przez dostawcw specja-
lizujcych si w urzdzeniach do przestrzeni zagroonych
wybuchem).
Zczki serii 773 wystpuj w wersjach 2-, 3-, 4- i 6-wejcio-
wych. Umoliwiaj obsadzanie przewodw o przekroju od 1,5
do 6 mm2. Charakteryzuj si napiciem znamionowym 400 V,
izolacj do 4 kV i dopuszczalnym prdem przewodzenia wyno-
szcym w zalenoci od wersji do 41 A.
Wago Elwag, tel. 71 360 29 70, www.wago.com

MERS 5-12 wymaga powierzchni montaowej wynoszcej je-

dynie 96 mm i zajmuje wysoko niecaych 3 mm. Jest kode-
Aluminiowe obudowy przemysowe rem 12-pozycyjnym. Pomimo swojej miniaturyzacji charak-
Woska rma ILME rozszerza swoj ofert obudw alumi- teryzuje si dugim czasem bezawaryjnej pracy, okrelanym
niowych dla przemysu o obudowy z rodziny APV. S one pro- przez producenta na 100 tys. godzin.
dukowane w siedmiu rozmiarach i w 3
www.knitter-switch.com
rnych wykonaniach. Ponadto ist-
nieje moliwo ich indywidualizo-
wania poprzez nawiercanie dodat-
kowych otworw na wejcia kablo-
we, wykonywanie dodatkowych
wytocze lub nadrukw lasero-
wych. Obudowy zachowuj kla-
s szczelnoci IP66/67 i s wy-
posaone w ruby ze stali nie-
rdzewnej i wewntrzne uszczel-
ki. Standardowo s lakierowa-
ne proszkowo w kolorze szarym
do zastosowania w przemyle. Specjalne
wykonanie obudw typu W ma swoje za-
stosowanie w rodowisku agresywnym i jest odporne na mg
soln i inne wpywy chemiczne. Seria APV przystosowana zo-
staa do zabudowy pyt lub szyn montaowych.
Conprod, tel. 880 583 378, www.conprod.pl

Elektronik Stycze 2016 99

Nowe produkty | Elementy elektromechaniczne
Moduowy system obudw na szyn
Modulbox XTS Compact
Modulbox XTS Compact to kompaktowa wersja najpo-
pularniejszej obudowy Italtronica przystosowana do moco-
wania na szynie DIN i dostpna w trzech wykonaniach A,
B i C rnicych si midzy sob liczb wnk umoliwia- w zakresie wielkoci i opcji zczy. Kada wersja pozwala na
jcych wyprowadzenie zczy z pytki drukowanej na ze-
wntrz, odpowiednio po obu stronach, po jednej stronie oraz
bez takich wyprowadze. Obudowa wykonana jest z niepal-
nego (UL94-V0) tworzywa PC i ABS w kolorze jasnoszarym.
Obudowy na szyn DIN 35 mm maj standardow wysoko
90 mm i gboko 32,2 mm, dziki czemu pasuj do skrzy-
nek instalacyjnych i dobrze komponuj si z reszt osprz-
tu instalacyjnego. W zalenoci od potrzeb ich szeroko
moe wynosi 2M, 3M, 4M, 5M, 6M, 8M, 9M, 12M, gdzie M
Nowa seria przekanikw
czasowych Relpolu
Nowe jednofunkcyjne przekaniki cza-
sowe MT-TWU, MT-TE, MT-TBP r-
my Relpol przeznaczone s do zasto-
sowa w instalacjach niskiego napi-
cia. Pozwalaj na ustawienie 8 zakre-
sw czasowych od 1 s do 10 dni oraz za-
pewniaj pynn nastaw czasow od
0,1 do 1 wybranego zakresu czasowe-
go. Przekaniki maj uniwersalne napi-
cie wejciowe i napicie sterowania 12...
240 V AC/DC i zostay umieszczone w ty-
powych moduach instalacyjnych o szero-
koci 17,5 mm. Wielko czasu oraz zakre-
su odczytywane s w trakcie pracy prze-
Monta SMT i THT.
Gwarancja jakoci,
skutecznoci,
terminowoci
Microtronic, ul. Dzieci Warszawy 31/17,
02-495 Warszawa
Produkcja: ul. Regulska 66,
02-495 Warszawa, tel. +48 602 738 856
microtronic@grabarczyk.pl
100 Stycze 2016 Elektronik
to standardowa grubo pojedynczego najmniejszego mo-
duu wynoszca 17,5 mm. Konstrukcja mechaniczna obu-
dowy bazuje na trzech czciach: podstawie, haczyku i r-
nej czci grnej, jak wspomniano w trzech wersjach. Daje
to moliwo dopasowania produktu do rnych wymaga
zamontowanie pytki drukowanej o standardowej grubo-
ci bez uycia narzdzi i akcesoriw. Trzy typy obudw po-
zwalaj te na elastyczno projektow w zakresie rozka-
du podzespow na pytce drukowanej. Wersja A pozwala
na monta duej liczby zczy i panelu kontrolnego, wersje
B i C daj z kolei moliwo zastosowania wyszych elemen-
tw, co nie jest atwe, gdy obudowa na szyn DIN ma rela-
tywnie niewiele wolnej przestrzeni midzy PCB a obudow
w obnionej czci.
Apar, tel. 22101 27 31, www.apar.pl
kanika, a nastawione wartoci mog zosta zmody kowane
w dowolnym czasie.
Rodzina tych produktw obejmuje trzy modele:
MT-TE-17S-11-9240 realizujcy funkcj E opnione za-
czenie. Wczenie napicia zasilania U rozpoczyna odmie-
rzenie nastawionego czasu T opnienia zaczenia przekani-
ka wykonawczego R. Po odmierzeniu czasu T przekanik wy-
konawczy R zacza si i pozostaje zaczony do momentu wy-
czenia zasilania U.
MT-TBP-17S-11-9240 realizuje funk-
cj Bp symetryczna praca cykliczna roz-
poczynajca si od przerwy. Wczenie
napicia zasilania U rozpoczyna prac cy-
kliczn od odmierze-
nia czasu T wycze-
nia przekanika wyko-
nawczego R, po kt-
rym nastpuje zacze-
nie przekanika wyko-
nawczego R na czas T.
Praca cykliczna trwa
do momentu wycze-
nia zasilania U.
M T-T W U-17S -11-
-9240 realizuje funk-
cj Wu zaczenie na
nastawiony czas. Wczenie napicia zasila-
nia U powoduje natychmiastowe zaczenie
przekanika wykonawczego R na nastawio-
ny czas T. Po odmierzeniu czasu T przeka-
nik wykonawczy R wycza si.
Relpol, tel. 68479 08 50, www.relpol.com.pl
 Elementy elektromechaniczne | Nowe produkty
Miniaturowe terminale IDC-PCB Obudowy do komputerw jednopytkowych
3,33,32,8 mm do przewodw Italtronic ma w ofercie specjalne wersje obudw przeznaczo-
orednicy do 1,1 mm nych do komputerw jednopytkowych Raspberry Pi, Arduino,
ERNI Electronics rozszerzya ofert zczy kabel-pyt- BeagleBone. Wersje dla Raspberry Pi (take B+) s dostp-
ka o miniaturowe terminale IDC-PCB (insulation-displace- ne w klasycznej wersji na szyn DIN o wielkoci 4 i 6 i 8 mo-
ment contact) przeznaczone do kabli wieloyowych AWG24/7 duw z panelem czoowym (XTS) jako kompaktowa wersja
i AWG26/7 o rednicy wynoszcej wraz z izolatorem do 1,1 paska bez panelu XTS Compact
mm. Podobnie jak wczeniejsze wersje AWG22 s one dostp- oraz w wykonaniu z prosto-
ne w nowych wersjach kolorystycznych, w tym zielonej, czer- ktnym otworem na wy-
wonej i czarnej co uatwia dopasowanie koloru zcza do ko- wietlacz LCD TFT.
loru kabla, zmniejszajc ryzyko pomyki przy podczaniu. Z kolei wersja
o oznaczeniu
PLC tej obudo-
wy ma wiksz
wysoko, co
pozwala poza
samym kom-
puterem zmie-
ci w obudowie
take dodatkowe
moduy rozszerze.
Inna seria dla tego kom-
putera o oznaczeniu Railbox
22,5, to przykad obudowy
te przeznaczonej do montau
na szynie, ale gbokiej (120 mm) i wskiej,
Terminale IDC-PCB, dziki swoim miniaturowym rozmiarom bo zajmujcej w wersji podstawowej jedynie 22,5 mm lub
(3,33,32,8 mm) nadaj si do zastosowa w obwodach o du- w wersji podwjnej 45 mm. Tak obudow montuje si pio-
ej gstoci upakowania podzespow. Ich najwaniejsze zale- nowo, co zapewnia oszczdno miejsca i zapewnia ona lep-
ty to dua niezawodno poczenia oraz wyeliminowanie ko- szy dostp do gniazd komputera. Do komputera Beaglebone
niecznoci cigania izolacji i lutowania. Pomimo maych roz- Black przeznaczone s obudowy z serii XTS (klasyczna na
miarw, zcza IDC-PCB umoliwiaj przewodzenie prdw szyn z panelem o szerokoci 4 M), XTS Compact (o obni-
o nateniu do 14 A. Mog by stosowane w aplikacjach pra- onej wysokoci) oraz dwie analogiczne obudowy o szero-
cujcych w zakresie temperatur otoczenia od 40 do +150C. koci 6M. Cao tworzy grup kilkudziesiciu rnych pro-
Wystpuj w wersjach przelotowych (feed-through) do po- duktw (wersji i rozmiarw), zapewniajcych du moli-
cze acuchowych oraz jednostronnych z zalepk (wire stop). wo wyboru.
www.erni.com Apar, tel. 22101 27 31, www.apar.pl
Nowe produkty | Ukady zasilania
Dwuwyjciowy kontroler DC-DC
zniezalenymi sekcjami
boost ibuck
LTC7812 to dwuwyjciowy (boost + buck) kontroler DC-
-DC o maym poborze prdu w stanie spoczynkowym.
W poczeniu kaskadowym jego niezalene sekcje boost
i buck umoliwiaj prac z napiciem wyjciowym niszym
lub wyszym od napicia wejciowego. W odrnieniu od
konwencjonalnych regulatorw buck-boost z pojedyncz
cewk indukcyjn, taka architektura zapewnia szybk od-
powied impulsow oraz mae wyjciowe napicie zaburze
i ma emisj elektromagnetyczn. LTC7812 pracuje z na-
piciem wejciowym z zakresu od 4,5 do 38 V, przy czym
Przetwornica DC-DC Buck ozakresie
napi wejciowych 12...76 V iwydajnoci
prdowej 3 A
Firma Rohm wprowadza na rynek nowy typ przetwornicy
DC-DC typu Buck o duej niezawodnoci, duej mocy wyj-
ciowej i pomijalnych stratach w trybie standby, mogcej zna-
le zastosowanie w ukadach napdowych i infrastrukturze
komunikacyjnej o typowym napiciu zasilania 48 V. Ukad ten
zawiera wbudowany tranzystor MOSFET o napiciu przebicia
80 V, zapewniajcy odporno na due przepicia wejciowe
wywoane m.in. wyadowaniami ESD. Pracuje w trybie prdo-
wym zapewniajcym szybk odpowied impulso-
w i atw kompensacj fazy. Charakteryzuje si
du sprawnoci uzyskiwan przy duej rni-
cy midzy napiciem wejciowym i wyjciowym;
przykadowo wynosi ona >80% w warunkach
VCC=48 V, VOUT=5 V, IOUT=1,0 A, f=300 kHz. Do
standardowego wyposaenia naley ukad mik-
kiego startu, zestaw obwodw zabezpieczajcych
(nadprdowy, podnapiciowy, termiczny i nadna-
piciowy) oraz precyzyjne rdo napicia refe-
rencyjnego 1,0 V o stabilnoci wynoszcej 1,5%
w temperaturze pokojowej i 2% w zakresie od
40 do +85C.
102 Stycze 2016 Elektronik
po fazie rozruchu jego dopuszczalne napicie wejciowe za-
pewniajce poprawn prac mona obniy nawet do 2,5 V.
Konwerter boost wytwarza napicia wyjciowe do 60 V i po-
zwala regulowa cykl pracy od 0%. Konwerter buck wytwa-
rza napicia wyjciowe od 0,8 do 24 V i zapewnia sprawno
sigajc 98%.
LTC7812 moe zosta skon gurowany do pracy w try-
bie burst, w ktrym pobr prdu w stanie spoczynkowym
zmniejsza si do 28 A przy aktywnym kanale buck i do
33 A przy aktywnych obu kanaach. Zawiera sterowniki ze-
wntrznych tranzystorw n-MOS, charakteryzujce si re-
zystancj wewntrzn 1 i wydajnoci prdow przekra-
czajc 10 A na kana, ograniczan jedynie przez elementy
zewntrzne. Natenie prdw wyj-
ciowych moe by w przypadku
LTC7812 analizowane poprzez po-
miar spadku napicia na cewce lub
zewntrznym rezystorze szerego-
wym. Czstotliwo pracy jest staa
i moe by programowana w zakre-
sie 50...900 kHz lub synchronizowa-
na sygnaem zewntrznym z zakresu
75...850 kHz. Do standardowego wy-
posaenia naley ukad mikkiego
startu, ogranicznik prdu wyjcio-
wego, zabezpieczenie nadnapicio-
we wyjcia i wyjcie sygnalizacyjne
Power Good. LTC7812 jest produko-
wany w obudowie QFN-32. Jego ceny
hurtowe zaczynaj si od 4 USD przy
zamwieniach 1000 sztuk.
www.linear.com
BD9G341AEFJ jest produkowany w obudowie HTSOP-J8
o wymiarach 6,04,91,0 mm. Jego cena hurtowa wynosi 1,82
USD przy zamwieniach 2500 sztuk.
Pozostae dane techniczne BD9G341AEFJ:
technologia: BiCDMOS 0,6 m,
parametry wewntrznego tranzystora n-MOS:
80 V/3,5 A/150 m,
zakres napi wejciowych: 12...76 V,
zakres napi wyjciowych: od 1,0 V do VCC,
wydajno prdowa: 3 A,
czstotliwo taktowania: od 50 do 750 kHz.
www.rohm.com
 Ukady zasilania | Nowe produkty
Podwjny kontroler przetwornicy DC-DC
zinterfejsem IC/PMBus
LTC3884 to dwuwyjciowy kontroler przetwornicy DC-DC
step-down wyposaony w interfejs IC/PMBus do kongura-
cji i odczytu parametrw pracy. Pracuje w zakresie napi wej-
ciowych od 4,5 do 38 V i umoliwia programowanie napi
wyjciowych w zakresie do 5,5 V. Moe pracowa z rwnoleg-
ym poczeniem obu wyj, pozwalajcym na dwukrotne
zwikszenie wydajnoci prdowej oraz w konguracji wielo-
ukadowej z maksymalnie 6 kanaami przesunitymi w fazie.
Przy rwnolegym poczeniu obu wyj ich wzajemne dopa-
sowanie prdu jest realizowane z dokadnoci 5%.

Parametry odczytywane przez interfejs IC/PMBus: Pozostae cechy:

VIN, VOUT, IIN, IOUT,
temperatura,
flagi bdw i ostrzee,
Parametry programowane przez interfejs IC/PMBus:
VOUT,
sekwencja zaczania napi,
parametry kompensacji ptli,
parametry ukadu mikkiego startu,
czstotliwo pracy + przesunicie
fazowe,
rejestr bdw,
flagi Power Good
parametry sygnau PWM,
natenie prdu progowego
ogranicznika,
parametry progowe zabezpieczenia pod-/
nadnapiciowego i termicznego
programowalna ptla kompensacji,
staa czstotliwo pracy od 200 kHz do 1 MHz,
wbudowane sterowniki tranzystorw n-MOS o rezystancji
wyjciowej 1,1 ,
czujnik prdu wejciowego,
2 wyjcia sygnalizacyjne Power Good,
programowalny ukad mikkiego startu,
maks. bd napicia wyjciowego 0,5% w caym dopusz-
czalnym zakresie temperatur pracy,
dokadno pomiaru prdu wyjciowego 1,5%.

Sprawno istraty mocy LTC3884 wtypowej konfiguracji LTC3884 wkonfiguracji 3-fazowej

Dziki duemu wspczynnikowi SNR wzmacniacza sy-

www.linear.com
gnau sprzenia zwrotnego, LTC3884 moe wsppraco-
wa z cewkami o bardzo maej rezystancji (od 0,3 m), co
zmniejsza straty mocy i zwiksza sprawno energetycz-
n. Jest on polecany do zastosowa w redundantnych za-
silaczach oraz obwodach zasilania mikroprocesorw, uka-
dw ASIC i ukadw FPGA. Zawiera precyzyjny ogranicz-
nik prdowy mogcy pracowa ju przy napiciach sygnau
zwrotnego na poziomie 10...30 mV, co dodatkowo zmniej-
sza straty mocy. Oprogramowanie LTpowerPlay z gracz-
nym interfejsem uytkownika uatwia kon guracj uka-
du oraz umoliwia monitorowanie jego parametrw pra-
cy, co skraca czas programowania systemu zasilajcego.
Zaprogramowane parametry kon guracyjne s przechowy-
wane w wewntrznej pamici EEPROM i adowane podczas
uruchamiania ukadu. Alternatywnie, najwaniejsze para-
metry pracy mog by ustalane sprztowo za pomoc ze-
wntrznych rezystorw.
LTC3884 jest produkowany w obudowie QFN-48 o po-
wierzchni 77 mm. Jego cena hurtowa wynosi 6,35 USD przy
zamwieniach 1000 sztuk.

Elektronik Stycze 2016 103

Nowe produkty | Ukady zasilania
Maogabarytowy 250-watowy zasilacz
sieciowy open-frame osprawnoci 94%
Do oferty rmy XP Power tra maogabarytowy zasilacz sie-
ciowy CHD250 o mocy znamionowej 250 W, dostarczany w po-
staci moduu open-frame o wymiarach 1277636 mm. Jest
to zasilacz chodzony przez naturaln konwekcj, speniaj-
cy wymogi midzynarodowych norm bezpieczestwa dla apa-
ratury IT (UL 60950-1) i medycznej (ANSI/AAMI ES60601-1)
oraz zgodny z wymogami normy EN55022/11 Class B w zakre-
sie przewodzonych zaburze elektromagnetycznych. Wystpuje
w wersjach o ustalonym fabrycznie napiciu wyjciowym wyno-
szcym 12, 15, 24, 28 i 48 VDC. Przy braku obcienia pobiera
mniej ni 0,5 W mocy. Charakteryzuje si bardzo du spraw-
noci, sigajc 94% przy napiciu wejciowym 230 VAC i pe- produkty tego typu dostpne na rynku.
nym obcieniu, ktrej wykres jest paski w szerokim zakresie
prdw wyjciowych. Pozwala to unikn koniecznoci cho- znaczone s do zastosowa w automa-
dzenia wentylatorem i zapewni cich prac zasilacza.
Pozostae cechy modelu CHD250:
zakres dostrajania napicia wyjciowego: +5/4%,
wyjcie Power Fail,
funkcja Output Inhibit,
opcjonalne wyjcie pomocnicze 5 VDC/0,5 A (standby),
zakres temperatur pracy od 20 do +70C (z pen moc wyj-
ciow do +50C),
3-letnia gwarancja.
www.xppower.com
Wysokonapiciowy konwerter DC-DC
pracujcy wtrybach Boost, SEPIC, Flyback
iInverting
104 Stycze 2016 Elektronik
Nowe zasilacze impulsowe serii RZI...M,
RZI...P Relpolu
Nowe zasilacze impulsowe z serii RZI
typu P rmy Relpol przeznaczone s
do aplikacji w automatyce przemyso-
wej, zasilania maszyn pakujcych, bu-
dowlanych, tkackich
itp. Mog pracowa
w szerokim zakre-
sie temperatur od 25
do +80 C i zapewnia-
j pewny zimny start
nawet przy 40 C, co
pozwala na sprawne uruchomienie instala-
cji nawet przy silnym mrozie. Zastosowane
w zasilaczach kondensatory elektrolityczne
cechuj si wyjtkowo dugim okresem trwa-
oci, nawet do 10 lat. Lekka aluminiowa kon-
strukcja odporna na wibracje i wstrzsy jest
w stanie wytrzyma cikie warunki prze-
mysowe. Pytk i elementy pokryto powok
konformaln PCB (conformal coating),
co zabezpiecza elektronik zasilacza
przed wpywem rodowiska. W kon-
sekwencji zasilacze RZI typu P s od-
porne na uszkodzenia i awarie w duo
wikszym stopniu ni standardowe
Z kolei zasilacze RZI typu M prze-
tyce przemysowej, zasilania urzdze
gospodarstwa domowego, automaty-
ki budynkowej. Mog pracowa w sze-
rokim zakresie temperatur od 25 do
+70 C i maj lekk konstrukcj z wy-
trzymaego tworzywa zapewniajc skuteczn wentylacj, co
pozwala na prac zasilacza w trudnych warunkach. Podobnie
jak dla modeli P tutaj te wykorzystano elektrolity long-life.
Relpol, tel. 68479 08 50, www.relpol.com.pl
LT8331 to wysokonapiciowy konwerter DC-DC mog-
cy pracowa w trybach Boost/SEPIC/Flyback/Inverting, za-
pewniajcy sprawno do 90%. Zawiera wbudowany klucz
MOSFET o parametrach 140 V/500 mA, dziki czemu do re-
alizacji kompletnego obwodu wymaga jedynie kilku miniatu-
rowych komponentw zewntrznych, w tym pojedynczego re-
zystora ustalajcego napicie wyjciowe: zarwno dodatnie,
jak i ujemne. Akceptuje napicia wejciowe od 4,5 do 100 V.
Umoliwia programowanie czstotliwoci taktowania w zakre-
sie od 100 do 500 kHz. Oferuje tryb pracy Burst, w ktrym po-
br prdu wynosi okoo 6 A, a wyjciowe napicie zaburze
nie przekracza 20 mVP-P. LT8331 zawiera zabezpieczenie pod-
napiciowe i termiczne. Jest produkowany w obudowie MSOP-
16E w wersjach na standardowy i rozszerzony (40...+125C)
zakres temperatur. Jego cena hurtowa wynosi 2,95 USD przy
zamwieniach 1000 sztuk.
www.linear.com

Regulatory impulsowe Buck zwejciem 5 V
owydajnoci prdowej do 8 A
Intersil dodaje do oferty 5 typw regulatorw impulsowych
typu Buck obniajcych napicie wejciowe 5 V do wartoci ju
od 0,6 V. S to ukady wysokoprdowe przeznaczone do zasi-
lania ukadw FPGA, DSP i mikroprocesorw. Model ISL8018
dostarcza do obcienia maksymalny prd cigy 8 A ze rda
wejciowego 2,7...5,5 V, zapewniajc przy tym sprawno siga-
jc 97% i wikszy stopie integracji ni inne podobne regu-
latory. Z kolei miniaturowe ukady rodziny ISL8003x, produ-
kowane w obudowach o powierzchni 22 mm, dostarczaj do
obcienia maksymalny prd cigy 3 A, zapewniajc spraw-
no do 95%.
ISL8018 umoliwia czenie i synchronizowanie kilku re-
gulatorw pracujcych z t sam czstotliwoci taktowania
w konguracji master/slave z wzajemnym przesuniciem fa-
zowym. Ogranicza to impulsy prdowe i generowane zabu-
rzenia EMI. Napicie wyjciowe moe by dostrajane w za-
kresie 10% wartoci nominalnej, umoliwiajc kompensacj
spadku napicia wyjciowego na kablach. Wbudowany ogra-
nicznik prdowy dla aplikacji 8 A, 5 A i 3 A pozwala stosowa
mniejsze cewki indukcyjne, co ogranicza przestrze montao-
w i koszt podzespow. Czstotliwo pracy moe by w przy-
padku modelu ISL8018 programowana w zakresie od 500 kHz
do 4 MHz, umoliwiajc wspprac z miniaturowymi ele-
mentami pasywnymi.
ISL80030, ISL80030A, ISL80031 i ISL80031A to regulatory
wzajemnie kompatybilne pod wzgldem rozkadu wyprowa-
dze, wyposaone w wewntrzne tranzystory PMOS i NMOS
o bardzo maej rezystancji R DS(on). Wymagaj minimum ele-
mentw wsppracujcych. Dziki niskiej temperaturze pra-
cy struktury nie musz by chodzone radiatorami ani wenty-
latorami, nawet przy pracy z maksymalnym prdem wyjcio-
wym 3 A. Zawieraj wewntrzny obwd kompensacyjny elimi-
nujcy cz elementw zewntrznych. Cakowity obwd moe zabezpieczenie podnapiciowe i nadnapiciowe.
w ich przypadku zosta zrealizowany na powierzchni nieprze-
kraczajcej 64 mm2. ISL80031 i ISL80031A oferuj dodatkowo
tryby pracy light load zapewniajce du sprawno przy ma-
ych obcieniach.
Kluczowe cechy ISL8018:
sprawno do 97%,
moliwo realizacji kompletnego regulatora
na powierzchni <97 mm2,
zakres dostrajania napicia wyjciowego 10%,
programowalny ogranicznik prdowy,
160-watowe zasilacze sieciowe open-
-frame 1025138 mm ozakresie
temperatur pracy 40+85C
Do oferty rmy Murata wchodzi nowa seria 160-wato-
wych zasilaczy sieciowych MVAD160 zaprojektowanych do
zastosowa m.in. w przemyle i telekomunikacyjnych sta-
cjach bazowych, gdzie jednym z najbardziej istotnych kry-
teriw jest szeroki zakres dopuszczalnych temperatur pra-
cy. S to zasilacze chodzone przez przewodzenie, dostarcza-
ne w postaci moduw open-frame o standardowych wymia-
Ukady zasilania | Nowe produkty
zakres programowania napicia wyjciowego od 0,6 V do
V IN (opcjonalne wersje z ustalonym fabrycznie napiciem
wyjciowym),
synchronizacja czstotliwoci taktowania od 500 kHz do
4 MHz,
wbudowany ukad mikkiego startu,
funkcja soft-stop zapewniajca rozadowanie pojemnoci
wyjciowej w trybie disabled,
ogranicznik prdu szczytowego,
zabezpieczenie zwarciowe i termiczne.
Kluczowe cechy ISL80030, ISL80030A, ISL80031 i ISL80031A:
sprawno do 95% przy prdzie wyjciowym 3 A,
czstotliwo taktowania do 2 MHz,
pobr prdu w stanie spoczynkowym na poziomie 35 A,
przeczalne tryby pracy PFM/PWM,
zabezpieczenie zwarciowe, nadprdowe, termiczne,
wbudowany ukad mikkiego startu,
funkcja soft-stop zapewniajca rozadowanie pojemnoci
wyjciowej w trybie disabled,
8-amperowy regulator ISL8018 jest produkowany w obudo-
wie QFN-20 o powierzchni 43 mm. Jego cena hurtowa wyno-
si 1,60 USD przy zamwieniach 1000 sztuk. Producent oferuje
do niego pytk demonstracyjn ISL8018DEMO1Z w cenie 20
USD i pytk ewaluacyjn ISL8018EVAL3Z w cenie 115 USD.
3-amperowe regulatory ISL80030, ISL80030A, ISL80031
i ISL80031A s produkowane w obudowach DFN-8 o po-
wierzchni 22 mm. Ich ceny hurtowe zaczynaj si od 0,59
USD. Dostpne s pytki demonstracyjne ISL80030DEMO1Z
i ISL80031DEMO1Z w cenie od 18 USD.
www.intersil.com
rach 1025138 mm, mogce pracowa w zakresie tempera-
tur od 40 do +85C. Zawieraj zabezpieczenie nadprdowe
i nadnapiciowe. Zapewniaj sprawno sigajc 93% i zni-
komy pobr mocy przy braku obcienia, wynoszcy oko-
o 0,3 W. Pracuj w uniwersalnym zakresie napi zasilania
85264 VAC . S produkowane w wersjach o znamionowych
napiciach wyjciowych 12, 24 i 48 V DC z dodatkowym wyj-
ciem pomocniczym 5 V DC/0,1 A. Speniaj wymogi midzy-
narodowych norm bezpieczestwa uytkowania IEC 60950
i IEC 60601.
www.murata.com
Elektronik Stycze 2016 105
Nowe produkty | Ukady zasilania | Podzespoy czynne
60-amperowy konwerter DC-DC
point-of-load do zasilania ukadw
FPGA/ASIC imikroprocesorw
Firma Ericsson wprowadza do oferty nowy 60-am-
perowy konwerter DC-DC point-of-load przeznaczo-
ny do zasilania niskonapiciowych ukadw FPGA
i ASIC oraz mikroprocesorw w systemach IT, te-
lekomunikacyjnych i przemysowych. BMR466, za-
mykany w obudowie o wymiarach 25147 mm, wy-
maga jedynie poowy powierzchni pytki drukowa-
nej w porwnaniu z alternatywnymi obwodami ba-
zujcymi na elementach dyskretnych. Moe by sto-
sowany w konguracjach wielofazowych o maksy-
malnie 8 kanaach i sumarycznej wydajnoci prdo-
wej 480 A, pozwalajcych rwnomiernie rozprowa-
dzi ciepo na wikszej powierzchni i uproci sys-
tem chodzenia. Zastosowana tu obudowa LGA o sy-
metrycznym rozkadzie wyprowadze zapewnia bardzo do-
bry kontakt mechaniczny i du niezawodno po przyluto-
waniu oraz mniejsz indukcyjno pocze obniajc po-
ziom generowanych zaburze EMI. BMR466 akceptuje na-
picia wejciowe z zakresu od 4,5 do 14 V, co pozwala na jego
zastosowania w aplikacjach z szyn poredni. Jego napi-
cie wyjciowe moe by programowane w zakresie od 0,6 do
Wzmacniacz audio 5,7 W/4 klasy D
do tabletw ismartfonw
TAS2555 to atwy w implementacji, jednokanaowy wzmac-
niacz mocy audio klasy D zaprojektowany do zastosowa
w nowej generacji smartfonw i tabletw. Zosta wykona-
ny jako ukad typu SoC o duej skali integracji, wymaga-
jcy minimum elementw zewntrznych. Bazuje na opra-
cowanym przez TI ukadzie DSP realizujcym algoryt-
my pozwalajce uzyska maksymaln gono bez ryzyka
uszkodzenia gonika. Pomimo maych gabarytw TAS2555
jest w stanie dostarczy do obcienia maksymaln moc
106 Stycze 2016 Elektronik
1,8 V za pomoc rezystora lub komendy PMBus. Sprawno
siga 95% przy V IN=5 V, VOUT= 1,8 V i poowie maksymal-
nego obcienia. BMR466 zapewnia niezawodno na pozio-
mie 50 milionw godzin MTBF wedug specy kacji Telcordia
SR-332 Issue 3, Method 1. Zawiera zabezpieczenie podnapi-
ciowe, termiczne, zwarciowe i nadnapiciowe, wejcia akty-
wujce oraz wyjcie sygnalizacyjne Power Good.
www.ericsson.com
5,7 W/4 (3,8 W/8 ) przy napiciu zasilajcym 4,2 V
i wspczynniku THD+N rwnym 1% (odpowiednio
6,9 W i 4,5 W przy THD+N=10%). Wyrnia si maym na-
piciem szumu w trybie idle (15,9 V ICN) eliminujcym przy-
dwik akustyczny w trybie receive/pause oraz pozwalajcym
wyeliminowa cz elementw wsppracujcych. Zawiera
wbudowan przetwornic napicia typu Boost i ukad auto-
matycznej kontroli wzmocnienia, pozwalajce wykorzysta do
maksimum energi zgromadzon w akumulatorze.
Pozostae cechy TAS2555:
SNR: 111 dB (THD+N=1%, R L=8 ),
PSRR: 110 dB (zaburzenia 200 mVpp, 217 Hz),
szybko prbkowania sygnau wejciowego: 8...96 kHz,
sprawno: 87% (700 mW, 8 , VBAT=4,2 V),
ukad AGC ograniczajcy pobr prdu z baterii,
ukad kontroli szybkoci narastania napicia wyjciowego,
napicie zasilania (wejcie Boost): 2,9...5,5 V,
napicie zasilania sekcji analogowej i cyfrowej: 1,65...1,95 V,
napicie zasilania sekcji I/O: 1,62...3,6 V,
zabezpieczenie termiczne, podnapiciowe i zwarciowe,
interfejs wejciowy I2S,
interfejs I2C do kontroli wewntrznych rejestrw.
TAS2555 jest produkowany w obudowie WCSP-42 o po-
wierzchni 3,53,2 mm. Zosta zaprojektowany do pracy w prze-
mysowym zakresie temperatur otoczenia. Jego cena hurtowa
wynosi 2,5 USD przy zamwieniach 1000 sztuk. W ofercie TI
dostpny jest te modu ewaluacyjny TAS2555YZEVM w cenie
149 USD oraz pakiet oprogramowania PurePath Console 3 dla
pocztkujcych i zaawansowanych uytkownikw, wspoma-
gajcy projektowanie systemw audio i ich integracj w pro-
duktach docelowych.
www.ti.com

16-kanaowe przedwzmacniacze AFE do
medycznych skanerw ultradwikowych
Od stosowanych obecnie medycznych skanerw ultra-
dwikowych wymaga si zapewnienia coraz lepszej jako-
ci obrazu, a rwnoczenie maej masy i wymiarw uatwia-
jcych ich przenoszenie. Aby sprosta tym wymogom, rma
Texas Instruments opracowaa dwie nowe serie 16-kanaowych
przedwzmacniaczy AFE o oznaczeniach AFE5818 i AFE5816,
Podzespoy czynne | Nowe produkty
Resetowalny bezpiecznik 2,5 A/5 V
zkontrol slew-rate iwycznikiem
termicznym
AP91352 to elektroniczny bezpiecznik resetowalny do urz-
dze konsumenckich i podzespow komputerowych hot-plug,
realizujcy zabezpieczenie podnapiciowe (4 V), nadnapicio-
we (6 V), termiczne (+150C) i nadprdowe (2,5 A). Po usta-
niu zagroenia powraca on automatycznie do normalnego

wyposaonych w rne typy funkcjonalnoci majcy zapewni

ich may pobr mocy i niski koszt realizacji systemu pomia-
rowego. Ukady te wystpuj w trzech wersjach: podstawowej,
zawierajcej blok demodulatora oraz zawierajcej blok demo-
dulatora i interfejs JESD204B.

Pobr mocy
Cena hurtowa
Oznaczenie Funkcja Szum (12 bitw, 80
(>1000 sztuk)
MSPS)
AFE5818 LVDS 0,75 nV/ 143 mW/ch (1) 130 USD
LVDS, demodulator,
AFE58JD18 0,75 nV/ 163 mW/ch (2) 215 USD
JESD204B
AFE5816 LVDS 1,00 nV/ 94 mW/ch (1) 120 USD
LVDS, demodulator,
AFE58JD16 1,00 nV/ 114 mW/ch (2) 200 USD
JESD204B
LVDS, demodulator,
ADS52J90 N/A 38 mW/ch (1) 120 USD
JESD204B
(1) pobr
Architektura wewntrzna AP91352
mocy z interfejsem LVDS
(2) pobr mocy z interfejsem JESD204B i wczonym demodulatorem
trybu pracy. Zawiera dwukierunkow, trjstanow lini EN/
AFE5818 i AFE5816 pobieraj odpowiednio 94 i 52 mW Fault z moliwoci wykorzystania do wyczania wyjcia (po-
mocy na kana mniej o 33% ni produkty konkurencyjne. przez wymuszenie na niej niskiego stanu logicznego zewntrz-
Wersje z su ksem -JD zawieraj interfejs szeregowy JESD204B nym elementem z otwartym drenem) oraz mogc suy do
o przepustowoci 5 Gbps uatwiajcy komunikacj z ukadami sygnalizacji zadziaania wycznika termicznego, pozwalajcej
wsppracujcymi, np. z wielordzeniowym mikroprocesorem rwnoczenie wyczy inne elementy wsppracujce. Linia
66AK2L06 z oferty TI. Wszystkie wersje zostay wyposaone SAS z zabezpieczeniem ESD do 1 kV HBM umoliwia wpro-
w cyfrowe obwody kompensacji wzmocnienia DTGC (Digital wadzenie ukadu w tryb oszczdnociowy o maym poborze
time gain compensation) o rozdzielczoci 0,125 dB, pozwala- prdu, rwnoczenie wymuszajc niski stan logiczny na wej-
jce zredukowa poziom szumu, pobr mocy i liczb elemen- ciu EN/Fault i wyczenie wyjcia. Wewntrzny tranzystor
tw wsppracujcych w porwnaniu z tradycyjnymi, analogo- IsoFet wycza si po wykryciu odwrcenia polaryzacji pr-
wymi ukadami kompensacyjnymi. Opcjonalnym wyposae- du wyjciowego. W normalnym trybie pracy jego rezystancja
niem jest cyfrowy demodulator dokonujcy konwersji wejcio- R DS(on) wynosi 50 m. AP91352 zawiera dodatkowo ukad kon-
wych sygnaw w.cz. ze wszystkich 16 kanaw do czstotli- troli slew-rate o ustalonym fabrycznie czasie narastania wyno-
woci podstawowej, zmniejszajcy obcienie systemowej jed- szcym 13 ms 20%. Akceptuje napicia wejciowe z zakresu
nostki obliczeniowej oraz zapewniajcy krtszy czas opnie- od 3,6 do 12 V. Jest zamykany w obudowie QFN3020-12 o wy-
nia i wysz jako obrazu. miarach 3,12,10,8 mm.
www.ti.com www.diodes.com

Elektronik Stycze 2016 107

Nowe produkty | Podzespoy czynne
Ukad monitorowania acuchw
ogniw bateryjnych do zastosowa
wmotoryzacji
LTC6811 to ukad monitorowania acuchw ogniw bate-
ryjnych mogcy stanowi bezporedni zamiennik dla wcze-
niejszej wersji LTC6804, z ktr jest w peni kompatybilny
pod wzgldem programowym i rozkadu wyprowadze. Poza
lepszymi parametrami jest on o 25% taszy od poprzednika.
2-kanaowe sterowniki tranzystorw
MOSFET owydajnoci prdowej 5 A
iczasie narastania 5 ns
Do oferty rmy In neon wesza nowa rodzina podwj-
nych sterownikw tranzystorw MOSFET o wydajnoci pr-
dowej 5 A i czasie narastania/opadania sygnau rwnym 5
ns. Precyzyjne dopasowanie czasw opnienia kanaw
z dokadnoci do 1 ns umoli-
wia ich czenie rwnolege, po-
zwalajc uzyska wydajno pr-
dow 10 A. Sterowniki 2EDN7524
EiceDRIVER mog znale za-
stosowanie m.in. w zasilaczach
impulsowych, gdzie zapewnia-
j du sprawno i gsto mocy. Przykad zastosowania sterownikw 2EDN7524 EiceDRIVER wzasilaczu impulsowym
108 Stycze 2016 Elektronik
Moe znale zastosowanie m.in. w samochodach o napdzie
elektrycznym i hybrydowym, gdzie pozwala monitorowa do
12 ogniw poczonych szeregowo przy cakowitym bdzie po-
miaru mniejszym od 1,2 V. Zakres monitorowanych napi,
wynoszcy od 0 do 5 V, umoliwia wspprac z ogniwami
o rnych skadach chemicznych. LTC6811 zapewnia krtki
czas pomiaru napi, wynoszcy ju od 290 s dla wszyst-
kich ogniw, przy czym moe by rwnie przeczony w tryb
o mniejszej szybkoci akwizycji, redukujcy poziom
szumw. Istnieje moliwo wsppracy wielu uka-
dw w przypadku koniecznoci monitorowania du-
ych stosw bateryjnych. LTC6811, jako ukad za-
projektowany do zastosowa w samochodach, cha-
rakteryzuje si szerokim zakresem dopuszczal-
nych temperatur pracy od 40 do +125C. Spenia
wymogi standardu ISO 26262 (ASIL) w zakresie nie-
zawodnoci. Zawiera izolowany interfejs szerego-
wy isoSPI o przepustowoci 1 Mbps, umoliwiajcy
transmisj danych na odlego do 100 m przy wy-
korzystaniu skrtki. Moe by przeczany w tryb
oszczdnociowy, w ktrym pobr prdu jest redu-
kowany do 6 A.
LTC6811 jest zamykany w obudowie SSOP-48
o powierzchni 128 mm. Jego cena hurtowa wynosi
8,19 USD przy zamwieniach 1000 sztuk.
www.linear.com
Charakteryzuj si ma rezystancj wyjciow (R DS(on)) wy-
noszc 0,55 , bardzo krtkim czasem propagacji (19 ns)
i szerokim zakresem napi wejciowych/wyjciowych do
20 V. Wytrzymuj ujemne napicie do 10 V DC na wejciu
sterujcym i Enable. Zawieraj zabezpieczenie podnapicio-
we. S produkowane w trzech typach obudw: PG-DSO-8,
PG-WSON-8 i PG-TSSOP-8.
www.infineon.com
 Podzespoy czynne | Nowe produkty
Pierwsze na rynku superzczowe
MOSFET-y onapiciu przebicia 1500 V
Do oferty rmy STMicroelectronics doczyy dwa superz-
czowe tranzystory MOSFET rodziny MDmesh K5, bdce
pierwszymi na rynku tego typu elementami o napiciu prze-
bicia 1500 V. Zaprojektowane do zastosowa m.in. w zasila-
czach impulsowych i spawarkach, zapewniaj dodatkowy mar-
gines bezpieczestwa i wiksz sprawno energetyczn wy-
nikajc z bardzo maego wspczynnika FOM bdcego ilo-
czynem rezystancji R DS(on) i adunku bramki. W tego typu za-
stosowaniach, gdzie moc wyjciowa wynosi 200 W lub wicej,
technologia superzczowa jest preferowana ze wzgl-
du na bardzo dobre waciwoci dynamiczne tranzystorw.
STW12N150K5 i STW21N150K5 charakteryzuj si dopusz-
czalnym prdem drenu wynoszcym odpowiednio 7 i 14 A. wynoszc 0,9 . Oba s zamykane w obudowach TO-247. Ich
Pierwszy z nich wyrnia si bardzo maym adunkiem bramki, cena hurtowa wynosi 14 USD przy zamwieniach 1000 sztuk.
wynoszcym 47 nC, a drugi bardzo ma rezystancj R DS(on) Tranzystory te kierowane s do zasilaczy impulsowych pracu-
jcych z topologii rezonansowej pmostkowej LLC2, ukadw
maks. RDS(on) poseudorezonansowych i przetwornic zaporowych, gdzie wy-
Oznaczenie VDSS maks. ID PTOT typ. Qg
@ VGS=10 V magana jest wysoka sprawnoc przetwarzania (do 96%) i jed-
STW12N150K5 1500 V 1,9 7A 250 W 47 nC noczenie zdolno do pracy w bardzo szerokim zakresie na-
STW21N150K5 1500 V 0,9 14 A 446 W 95 nC pi wejciowych oraz mocy wyjciowej do 200 W.
www.st.com

Tranzystory IGBT TrenchStop S5 minowa konieczno stosowania niekt-

do zastosowa wymagajcych
najwyszej niezawodnoci
In neon Technologies dodaje do oferty now se-
ri tranzystorw IGBT TrenchStop S5 do zastoso-
wa przemysowych wymagajcych najwyszej
sprawnoci i niezawodnoci, przede wszyst-
kim zasilaczy UPS i falownikw do instala-
cji fotowoltaicznych. S one projektowane na
zakres czstotliwoci przeczania od 10 do
40 kHz. Pozwalaj uzyska sprawno siga-
jc nawet 98% i zapewni 20 lat bezawa-
ryjnej pracy. Ze wzgldu na agodne cha-
rakterystyki przeczania mog wyeli-
www.infineon.com
rych elementw zewntrznych (konden-
satory, diody Zenera), upraszczajc pro-
jekt obwodu i zmniejszajc jego koszt.
Dodatkowo pozwalaj na przewodzenie
impulsw prdu udarowego o wikszym
o 25% nateniu ni w przypadku tranzy-
storw wczeniejszych serii. Niskie napicie
nasycenia VCE(sat), wynoszce 1,6 V w tempe-
raturze +175C, pozwala zachowa du spraw-
no rwnie w ekstremalnych warunkach pracy.
Oferta tranzystorw TrenchStop S5 obejmuje wer-
sje o napiciu przebicia 650 V i prdach kolektora 30,
40, 50 i 75 A. S one zamykane w obudowach TO-247.
www.infineon.com

Standardowe i
modykowane
obudowy plastikowe i
metalowe z aluminium
oraz stali
sales@hammondmfg.eu

www.hammondmfg.com
Elektronik Stycze 2016 109
Nowe produkty | Podzespoy czynne
Wzmacniacz operacyjny omaym
wejciowym prdzie polaryzacji
do analizatorw chemicznych
ADA4530 to wzmacniacz operacyjny klasy Electrometer-
Grade wyrniajcy si bardzo maym wejciowym pr-
Inteligentne moduy mocy do 3-fazowych
ukadw napdowych omocy wyjciowej
300 W...3 kW
Do oferty STMicroelectronics wchodzi nowa rodzina inte-
ligentnych moduw mocy SLLIMM 2nd series projektowa-
nych do zastosowa w ukadach napdowych silnikw 3-fazo-
wych znajdujcych zastosowanie w kompresorach, pompach,
wentylatorach i innych aplikacjach przemysowych. Pozwalaj
one tworzy bardziej energooszczdne i niezawodne produk-
ty w porwnaniu z poprzedni rodzin moduw SLLIMM1.
Moduy SLLIMM 2nd series s produkowane na szerszy zakres
prdw wyjciowych oraz wystpuj w dodatkowych typach
obudw DIL 3824 mm, pozwalajcych ograniczy wymo-
gi co do powierzchni wsppracujcego radiatora. Zawieraj
wewntrzne sterowniki high-side i low-side z wyjciowymi
600-woltowymi tranzystorami trench-gate eld-stop IGBT.
Znajduj zastosowanie w ukadach napdowych o mocy wyj-
ciowej od 300 W do 3 kW pracujcych z czstotliwoci do
20 kHz. Zastpuj do 10 komponentw aktywnych, pozwala-
jc zrealizowa ukad sterowania wsppracujcy bezpored-
ElektronikaB2B.pl
Portal branowy dla elektronikw
110 Stycze 2016 Elektronik
dem polaryzacji, pozwalajcym na produkcj analizatorw
chemicznych o najwikszej dokadnoci pomiaru i powta-
rzalnoci w szerokim zakresie temperatur pracy. Wejciowy
prd polaryzacji tego ukadu wynosi 250 fA w temperatu-
rze +125C i 20 fA w temperaturze +85C, czyli odpowiednio
20 i 50 mniej ni w przypadku innych podobnych wzmac-
niaczy. Ma to due znaczenie przy wsppracy z podzespoa-
mi wraliwymi na obcienie wyjcia, takimi jak fotodiody
i inne czujniki wysokoimpedancyjne czsto stosowane w pre-
cyzyjnej aparaturze pomiarowej: spektrofotometrach, chro-
matografach, spektrometrach masy i kulometrach. ADA4530
moe by stosowany jako przedwzmacniacz pikoamperomie-
rzy, wzmacniacz transimpedancyjny fotodiod i bufor wyso-
koimpedancyjny sensorw chemicznych i pojemnociowych.
Jest obecnie jedynym na rynku wzmacniaczem operacyjnym,
wykazujcym jednakowe natenie wejciowego prdu pola-
ryzacji w zakresie od temperatury pokojowej do +85C. Jest
te jedynym wzmacniaczem tej klasy, ktrego prd polaryza-
cji zosta w peni przetestowany fabrycznie w temperaturach
+25C i +125C. Projektanci aparatury pomiarowej nie musz
dziki temu pozostawia duych marginesw projektowych,
co pozwala lepiej wykorzysta du czuo wzmacniacza.
ADA4530-1 moe by zasilany napiciem symetrycznym lub
asymetrycznym z zakresu 2,5...8 V i 5...16 V. Jest zamykany
w obudowie SIC-8. Jego cena hurtowa wynosi 11,40 USD przy
zamwieniach 1000 sztuk.
www.analog.com
nio z niskonapiciowymi wyjciami mikrokontrolera i silni-
kiem duej mocy. Ich minimalna izolacja, wynoszca 1500 V
rms, eliminuje potrzeb stosowania sprzgaczy optycznych.
Maksymalny prd kolektora moduw SLLIMM 2nd series wy-
nosi 35 A @ +25C. Maksymalna temperatura pracy zcza to
+175C. Ceny moduw SLLIMM 2nd series zaczynaj si od
9,5 USD przy zamwieniach 1000 sztuk.
www.st.com
Zaprenumeruj codzienny newsletter
z branowymi informacjami
AutomatykaB2B.pl/newsletter
 Podzespoy czynne | Nowe produkty
Wielokanaowe izolatory cyfrowe
do ochrony przed wyadowaniami ESD
do 10 kV
Silicon Labs wprowadza do oferty now rodzin wieloka-
naowych, pojemnociowych izolatorw cyfrowych Si86xxxT
charakteryzujcych si krtkim czasem odpowiedzi, du
niezawodnoci, dugim czasem bezawaryjnej pracy i ma
emisj elektromagnetyczn.
S one przeznaczone do zastosowa w aplikacjach narao-
nych na wyadowania do 10 kV, takich jak wzmacniacze sta-
cji bazowych, ukady napdowe, zasilacze UPS, aparatura po-
miarowa czy systemy zarzdzania akumulatorami w pojaz-
dach elektrycznych. Wystpuj w wersjach 2-, 3- i 4-kana-
owych kompatybilnych pod wzgldem rozkadu wyprowa-
dze z wczeniejszymi izolatorami cyfrowymi. Mog by sto-
sowane jako zamienniki dla innych serii izolatorw z oferty
Silicon Labs w obwodach, w ktrych wymagana jest wiksza
szybko transmisji, krtszy czas propagacji sygnaw i wik-
sza niezawodno.
Waniejsze cechy izolatorw rodziny Si86xxxT:
wejcia z bramk Schmitta zapewniajce wiksz
odporno na szumy,
odporno na wyadowania ESD do 10 kV,
maksymalna szybko transmisji 150 Mbps,
krtki czas propagacji sygnau (10 ns) i precyzyjne
dopasowanie kanaw (1 ns), tryb pracy fail-safe pozwalajcy kontrolowa stan wyjcia
wejcie Enable umoliwiajce doczenie/odczenie po utracie zasilania.
stopnia wyjciowego, Izolatory cyfrowe Si86xxxT s ju dostpne w sprzeday
odporno na przepicia wejciowe o czasie narastania w rnych wariantach obudw typu wide-body. Przy zam-
do co najmniej 100 kV/s, wieniach 10 tys. sztuk ich ceny hurtowe wynosz 1,52 USD
maa emisja elektromagnetyczna (mniejsza o 20 dB za wersj dwukanaow Si862xxT, 2,17 USD za trjkanaow
ni izolatorw konkurencyjnych), Si863xxT i 2,93 USD za czterokanaow Si864xxT. Ponadto
dugi czas bezawaryjnej pracy, producent oferuje zestaw ewaluacyjny Si86xxTISO-KIT w ce-
maksymalny pobr prdu na kana 1,8 mA przy szybkoci nie 29,00 USD pozwalajcy oceni przydatno tych ukadw
transmisji 10 Mbps, w aplikacjach docelowych.
www.silabs.com

Tranzystory bipolarne
150Wdowzmacniaczy
audio high-fidelity
Toshiba wprowadza na rynek par bipolarnych
tranzystorw mocy zaprojektowanych do zasto-
sowa we wzmacniaczach audio najwyszej klasy.
2SA1943N (PNP) i 2SC5200N (NPN) zapewniaj
te same parametry elektryczne, co wczeniejsze
wersje 2SA1943 i 2SC5200, natomiast s zamyka-
ne w mniejszych obudowach TO-3P(N) o wymia-
rach 40,515,94,8 mm, ktrych wysoko i sze-
roko zmniejszono o 25% w stosunku do po-
przedniego modelu TO-3P(L). Charakteryzuj
si wzmocnieniem staoprdowym (hFE) rwnym
80 V/V przy VCE=5 V/IC=1 A (35 V/V przy VCE=5
V/IC=7 A) oraz bardzo dobr liniowoci charak-
terystyki hFE i VBE. Ich maksymalna moc strat wy-
nosi 150 W, maksymalne napicie kolektor-emiter
(VCE0) 230 V, maksymalny cigy prd kolektora
15 A, a czstotliwo f T to 30 MHz.
www.toshiba.semicon-storage.com

Elektronik Stycze 2016 111

Nowe produkty | Podzespoy czynne
Kontroler diody idealnej do zastosowa
welektronarzdziach ielektronice
samochodowej
LM74610-Q1 to kontroler realizujcy we wsppracy z ze-
wntrznym tranzystorem n-MOS diod idealn przeznaczo-
n do obwodw zabezpieczajcych przed odwrceniem polary-
zacji m.in. w elektronice samochodowej i elektronarzdziach.
Jego zalet jest brak poczenia z mas, a co za tym idzie ze-
rowy upyw prdu w stanie spoczynkowym. LM74610-Q1 za-
wiera sekcj sterowania bramk zewntrznego tranzystora
z przetwornic DC-DC z przeczanymi pojemnociami oraz
komparator zapewniajcy szybkie rozadowanie bramki po
wykryciu odwrcenia polaryzacji midzy elektrodami ano-
dy i katody. Jest on zgodny ze specy kacjami CISPR25 Class
5 i ISO7637 okrelajcymi dopuszczalny poziom generowa-
nych zaburze elektromagnetycznych oraz uzyska kwali-
kacj AEC-Q100 pozwalajc na zastosowania w elektronice
samochodowej. Jest odporny na wyadowania ESD do 4 kV.

Zapewnia mniejszy pobr mocy od rwno-

wanych obwodw realizowanych z wyko-
rzystaniem diody Schottkyego i tranzystora
p-MOS. Charakteryzuje si krtkim czasem
reakcji na odwrcenie polaryzacji napicia,
wynoszcym okoo 2 s, dopuszczalnym na-
piciem wstecznym 45 V i dopuszczalnym za-
kresem temperatur pracy od 40 do +125C.
Jest zamykany w obudowie VSSOP-8 o wy-
miarach 531,1 mm. Jego cena hurtowa wy-
Schemat aplikacyjny LM74610-Q1 nosi 1,25 USD przy zamwieniach 1000 sztuk.
www.ti.com

Wielokanaowe izolatory cyfrowe 150Mbps
owytrzymaoci dielektrycznej do 5 kV
Analog Devices powiksza ofert izolatorw cyfrowych
iCoupler o nowe ukady przystosowane do pracy w rodowi-
skach przemysowych i aplikacjach medycznych naraonych
na wystpowanie znacznych przepi na liniach wejciowych.
Przykadem z zakresu elektroniki przemysowej mog by ro-
boty spawalnicze. Przykadem z zakresu elektroniki medycz-
nej mog by systemy monitorowania pacjenta, od ktrych wy-
maga si cigej pracy rwnie podczas stosowania debry-

Wytrzymao Liczba Cena hurtowa

Wersja Obudowa
dielektryczna kanaw (>1000 sztuk)
ADuM110 3,0 kV 1 1,29 USD SOIC_N-7
ADuM13x 3,75 kV 3 1,72 USD SOIC_W-16
ADuM13x 3,0 kV 3 1,72 USD SOIC_N-16
ADuM14x 3,75 kV 4 2,18 USD SOIC_W-16
ADuM14x 3,0 kV 4 2,18 USD SOIC_N-16
ADuM23x 5,0 kV 3 2,47 USD SOIC_W-16
ADuM24x 5,0 kV 4 3,15 USD SOIC_W-16

latora. Nowe izolatory iCoupler, produkowane w obudowach

SOIC-8 i SOIC-16, mog zastpowa znacznie wiksze od siebie
sprzgacze optyczne. Wystpuj w wersjach zawierajcych od
1 do 4 kanaw. S odporne na wejciowe przepicia sumacyjne
o szybkoci narastania do co najmniej 100 kV/s. Zapewniaj
przepustowo 150 Mbps i czas opnienia <13 ns. Ich wytrzy-
mao dielektryczna wynosi w zalenoci od wersji od 3 do
5 kV, a dopuszczalne napicie pracy 600 V rms.
www.analog.com

112 Stycze 2016 Elektronik

 Dlaczego warto czyta Elektronik
Magazyn Elektroniki Profesjonalnej

Elektronika? Numer 1 (224) stycze 2016 r.

Redakcja magazynu
Redaktor naczelny
Robert Magdziak
tel. 22 257 84 96
r.magdziak@elektronik.com.pl
Co miesic publikujemy ponad sto stron z nowociami z brany, wywiadami,

Zastpcy red. nacz.
analizami rynku i artykuami technicznymi Zbigniew Pitek
Piszemy dla konstruktorw elektronikw, projektantw, pracownikw
z.piatek@elektronik.com.pl

dziaw zaopatrzenia zainteresowanych pogbianiem kompetencji Tomasz Daniluk

t.daniluk@elektronik.com.pl
zawodowych oraz zdobywaniem informacji o nowych technologiach
Wsppracownicy:
Zajmujemy si tematyk projektowania i produkcji elektroniki,
Monika Jaworowska, Grzegorz Michaowski,
Krzysztof Pochwalski, Jarosaw Doliski,
oprogramowaniem, narzdziami i technologiami Piotr Zbysiski, Marcin Tronowicz,
Wsppracuj z nami czoowe wiatowe firmy krajowe izagraniczne
Agnieszka Grabowska
oraz instytucje zwizane zbran elektroniczn
Redakcja techniczna
Wszystkie artykuy redaguj inynierowie elektronicy otrzymujesz dziki
Beata Gowacka-Woniak
temu sprawdzone, merytoryczne informacje
Adres redakcji
Publikujemy unikalne wywiady z ludmi odnoszcymi sukcesy
Redakcja magazynu Elektronik,
w naszej brany ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa
Co miesic opracowujemy analizy rynku w formie raportw zawsze
Dzia marketingu i reklamy
bdziesz na bieco z ofert dostawcw Meneder magazynu
Tylko u nas znajdziesz opisy nowych produktw, zanim pojawi si one
Boena Krzykawska
tel. 22 257 84 42, faks 22 257 84 67
u polskich dystrybutorw tel. kom. 501 047 583
Co roku wydajemy darmowy Informator Rynkowy Elektroniki kompleksowe
b.krzykawska@elektronikaB2B.pl

opracowanie zawierajce analizy rynku i przedstawiajce najwaniejszych Zesp marketingu i reklamy

dostawcw dziaajcych w brany Katarzyna Gugaa
Gwarantujemy codzienny dostp do nowoci poprzez stron ElektronikaB2B.pl
tel. 22 257 84 64
k.gugala@elektronikaB2B.pl
oraz newsletter
Magdalena Korgul
tel. 22 275 84 69
Jak by na bieco z bran? m.korgul@elektronikaB2B.pl
Dajemy Ci moliwo czytania nowoci z brany i merytorycznych artykuw Grzegorz Krzykawski
tel. 22 257 84 60
wsposb, jaki lubisz. Magazyn Elektronik to kilka form publikacji: g.krzykawski@elektronikaB2B.pl
Andrzej Tumaski
tel. 22 257 84 63
a.tumanski@elektronikaB2B.pl
Katarzyna Winiewska
tel. 22 257 84 65
k.wisniewska@elektronikaB2B.pl

Serwis internetowy
http://www.elektronikaB2B.pl
Redaktor prowadzcy
Mateusz Woniak
Wydanie

Wydanie Portal oraz

Wydanie

mateusz.wozniak@avt.pl
papierowe elektroniczne newsletter tabletowe
Co miesic na Twoim Darmowe wydanie cyfrowe Znajdziesz nas Czytaj take Elektronika Wydawnictwo
biurku. Prenumerat regularnie wTwojej w Internecie na bieco korzystajc z iPada AVT-Korporacja spka z o.o.
ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa
zamwisz tutaj: skrzynce e-mailowej. aktualizowany portal Wpisz w kiosku Apple
tel. 22 257 84 99, faks 22 257 84 00
www.elektronikab2b.pl/ Zamwisz je tutaj: www.elektronikaB2B.pl Store haso Elektronik
prenumerata www.elektronikab2b.pl/ Moesz rwnie zamwi AVT-Korporacja lub link: Dyrektor wydawnictwa
prof. Wiesaw Marciniak
eprenumerata codzienny newsletter https://itunes.apple.
com/us/app/elektronik/ Dzia prenumeraty
id581347005?mt=8 ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa
tel. 22 257 84 22, faks 22 257 84 67
prenumerata@avt.pl

Wydanie papierowe, elektroniczne, tabletowe i strona

internetowa wraz znewsletterem czytaj nas tak, jak lubisz!
Magazyn Elektronik to gos inyniera elektronika w Polsce!
Wszystkie wymienione produkty i nazwy podajemy wycz-
nie w celach identyfikacyjnych i mog one by zastrze-
onymi znakami odpowiednich wacicieli. Redakcja nie
zwraca materiaw niezamwionych oraz zastrzega sobie
prawo do adiustacji, doboru tytuw i dokonywania skrtw
w nadsyanych materiaach. Redakcja nie ponosi odpowie-
dzialnoci za tre reklam.

Docz do elitarnej spoecznoci najlepiej

poinformowanych specjalistw! AVT-Korporacja
jest czonkiem
Elektronik to gwarancja zawsze aktualnych i merytorycznych Izby Wydawcw Prasy

artykuw oraz newsw branowych

Indeks reklam
EL 1/2016
AET .................................................. 85
Alfine................................................ 97
AM Technologies............................. 75
Astat .......................................... 23, 38
BNS ................................................. 36
Bornico ............................................ 69
Computer Controls ......................... 87
Conrad Electronic ..................... 1, 115
Dacpol ....................................... 31, 37
Digi-Key ............................................. 1
Elhurt ................................................. 3
Elmark Automatyka ......................... 89
Elmax............................................... 99
Elpin ................................................ 49
Eltron ............................................. 1, 7
Essentra Components .................... 69
Faldruk ............................................ 70
Farnell element14.......................... 116
Hammond Manufacturing ............. 109
Horizon Technologies ................... 101
InterPhone Service .......................... 68
Koma Laser SMT............................. 49
Kompania Elektroniczna ................. 64
Kradex ....................................... 42, 43
Lastenic ........................................... 57
LC Elektronik ................................... 41
Linear Technologies .......................... 2
Microchip .......................................... 5
Microdis ..................................... 33, 46
Microtronic .................................... 100
NCAB............................................... 73
Neopta Electronics.......................... 49
PB Technik ................................ 65, 81
Printor ............................................ 103
Qwerty ............................................. 70
Renex ................................................ 9
Rittal .......................................... 44, 45
RS Components.............................. 13
Semicon ......................................... 83
SMT-TECH ....................................... 64
Chcesz by
najlepiej poinformowanym
elektronikiem wPolsce?
Drogi Czytelniku!
Ambicj wydawcy miesicznika Elektronik jest realizacja hasa
Elektronik na biurku kadego elektronika, dlatego wprenumeracie brano-
wej nasz magazyn dostpny jest ze znik a 50%.
Jeeli jeste elektronikiem, zamw roczn prenumerat za poow
ceny, tj. tylko 60 z.
Nie ma znaczenia, wjakiej firmie ina jakim stanowisku pracujesz
wystarczy, e zamawiajc prenumerat, wypenisz iwylesz
do nas krtk ankiet, ktr zamieszczamy na stronie
www.elektronikaB2B.pl/prenumerata.
Standardowa cena prenumeraty 12-miesicznej wofercie publicznej
wynosi 110 z, za prenumeraty 24-miesicznej 160 z.
Nie zwlekaj!
Prenumerat moesz zamwi wsposb, ktry Tobie najbardziej
odpowiada:
poprzez dokonanie wpaty na konto: AVT-Korporacja sp. z o.o.
ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa, BNP Paribas Bank Polska SA
97 1600 1068 0003 0103 0305 5153
poprzez stron www.elektronikab2b.pl/prenumerata
lub www.avt.pl, dokonujc transakcji kart patnicz
poprzez wysanie wiadomoci SMS otreci PREN na numer
663 889 884 my oddzwonimy do Ciebie iprzyjmiemy
Twoje zamwienie
kontaktujc si wdowolny sposb bezporednio zDziaem Prenumeraty
Wydawnictwa AVT, ul. Leszczynowa 11
03-197 Warszawa, tel. 22 257 84 22, faks 22 257 84 00
e-mail prenumerata@avt.pl
Jeeli jeste elektronikiem, zamw
roczn prenumerat za poow ceny,
tj. za jedyne 60 z.

k
my

i
z r
STMicroelectronics ..................... 1, 11 card
Blan tr. 18

n
M a rcin lec s 30
e
iad: Distr ISSN -1S24348- 0 731
40

o
Targi Automaticon ........................... 60 Wyw Elfa EK

r
IND

t
Techno-Service................................ 67

k
ze AT)

e
styctym 5% V EJ

l
(w LN
Tespol .............................................. 91 16
10,0
0 z
NA
1/20
O su

E
my E SJ
rze OF
Unidruk ............................................ 71 iip PR
o nik gajcy KI
.pl

t r
I lek ma
B2B

ON la e iej wy
Unisystem ....................................... 55 TR
nika

yd
EK zaf bardz
ktro

L i s
E y az pliko-
dow t cor
.ele

N
Uniwersytet Jagielloski ................. 52 ZY Obu k jes ornie nieskw elektrozonwe
www

om i-

A GA y ne poz system j k luc dze-

M r to
sza fy dow
e
ak m
a
pow
o
WG Electronics ............................... 79
h. i c
yi sk a re jed n jnoci niczny a-
dow nty y h ech -
Obu eleme k i, kt atra kc tw tec
e ty i, m a
wan utoma ja koc produ k dporno odprow .
i a la lu o e cz n
Zakad Mechaniki Jakubowski........ 40
k i d ie ia z n
zenie go w ew n utec nety a- g ob
r
znac y nkowe wa zap w, sk tromag y tkow s- usu we b
ia r u d o k o le k o u s ek - oci li
n
ra o
b
dow
is n e est w i cz a pn by mo .
Prenumerata?
w dost
Dob i ro , ochro zpiecz u, d ug ie zape . a
ntu, w, tak rodu kt
w
ic z n p a i b e r w is d z k tu m e
n cie hodz w yg
l du d p
u i se j obu
ory nie
d za go doc onta y jny m eganie e spen - ne czeg
pro ie- ach
sat do
Naprawd warto! den an
m c o
te o y atra k postrz oduje ga od d - w sz
114
Do
Stycze 2016 Elektronik Kon miczn .cz.
ce r a
e
ji w
-
atw
ata o
e
a
w
nia, cji, prz zy ty w n , co po i w y m o asort
dru
e kow cz
i
a
g
y

w ektron
le k plo c y m p g d n k ie
kac y e u u
st d jest tr zo szero
k ad ora z iaj
d
apli zesne u aj z c cia- nLista cec szystkicania bard
h je
o
h
bw el
ie o adw
iwo w
c zia - ich siad
Wsp iczne d z stotl za k re nie w po
wan k
n c y m - w c
kto nych u
tr o i
m szersz k o st a
k sz y i na -
w i w coraz z uwag acji w y k a-
ii acji uryz wie- o j e yd
o u cy
j


-
nicz
cha
i me wanie
rbk opraco str. 24
d z
byo Patr

h
nyc h
c
zny
ZAMIE PROJEKT TO
W RZECZYWISTO
Design Center
portal online z bezpatnymi
zasobami projektowymi
Wyjtkowe i dostpne tylko
u nas zestawy rozwojowe
Indywidualne wsparcie od
projektu a po produkcj,
blisko klienta

pl.farnell.com