Professional Documents
Culture Documents
ConquistadeDireitosCivis,Polticos,Sociaise
EconmicoscomCumprimentodeDeveres
Educacionais,CulturaiseComportamentaisticose
Democrticos
DemocraciadosCls
(hps://fernandonogueiracosta.les.wordpress.com/2016/12/instituic3a7c3b5espolc3adticasdo
brasil2.jpg)
(hps://fernandonogueiracosta.les.wordpress.com/2016/12/oliveiraviana.jpg
)MariaHermniaTavaresdeAlmeida,naresenhaolivroclssicoda
historiograabrasileira,InstituiesPolticasBrasileiras,deautoriadeOliveira
Viana,mostraqueaimposiodosufrgiouniversaledaMonarquia
constitucionalnocriouaomesmotempoasestruturassociaisecomplexosculturais
necessriosaobomfuncionamentodonovoregime.Entretanto,provocouuma
transformaoimportantenofuncionamentodasinstituiessobreasquais
seassentaraavidapolticanaColnia.
Desaparecemaantigadisperso,adesconexoeoisolamentodossenhores
rurais,tornandosesolidarizadosemdoisgruposemdisputapoltica,cadaum
delescomumchefeostensivoacujomandotodosobedecem.Eleoagenteunicadorlocalque
garanteaunidadedecomportamentodosclsagremiadosemumdessesdoisgruposemdisputa.Cada
qualcaunidosobumalegendapartidria,soConservadoresouLiberais.
Amudananotemcausassociaisnemeconmicas,mastosomentepolticas,oumais
Amudananotemcausassociaisnemeconmicas,mastosomentepolticas,oumais
precisamente,eleitorais.Ainstituiodosufrgiouniversal(sic)transformouosclssenhoriaiseparentais
emclseleitoraisdebasemunicipal.Nooutraaverdadeiranaturezadospartidospolticosbrasileiros
umaalianadeclseleitorais,tantonoImpriocomo,maistarde,naRepblica.
Aseleiesmunicipaisforaramaextensodosclsparaforadodomniorural,enquantoacriaoda
GuardaNacionaldeniuaquelesquehaviamdesubordinarosdemais,aotransformarosenhormaisricoe
poderosoemcomandantemilitar.Opoderdogovernadordaprovnciasobreoscargosmunicipais
inclinouseaogovernismo.Opartidodocoroneltornaseumaseomunicipaldopartidodo
governador.Osclssenhoriaiseparentaisseassociamparaexplorarememseufavoroscargos
pblicoslocais.
Carregaramparaospartidosaculturapolticaquelheseraprpria.Enquantoisso,opovomassa,
dependentedospotentadosrurais,foiporleitransformadoemcidadosemquemudassemsua
situaodedependnciaeoscomportamentosaelaassociados.
Acartade1824tevepormodeloeleitoralaConstituiodeCdiz,aprimeiradaEspanha.Dava
direitodevotoatodososadultoslivresoulibertoscommaisde25anos.Essedireitonoseestendia
smulheres,impedidasdevotar.Exigiadoeleitorumarendamnimade100milris,valoralterado
em1846para200ris.AConstituiode1891universalizou(sic)ovoto,baixouaidademnimapara
21anoseeliminouaexignciaderendamnima.Manteve,contudo,ovetoaoeleitoranalfabeto,
existentedesde1881.Semasmulheres,osanalfabetos(estimadosem80%dapopulaoadulta)eosjovensde
at21anos,oeleitoradocavaextremamentereduzido.Apenas2%dosbrasileirosestavamaptosavotarnas
eleiespresidenciaisde1894.OdireitodevotoparaasmulheressapareceunaConstituiode1934.
Oeleitoranalfabetoeojovemapartirdos16anossetornarameleitorescomaConstituiode1988
(trechodeJaimeKlintowinolivroAhistriadoBrasilem50frases).
Ademocraciasobrepostaaumarealidadesocioculturaladversa,dominadapeloespritodeclepelo
primitivismodopovomassa,transformaaseleiesemumespetculotumultuadoeviolento,eseus
resultadosemfarsa.
Opartidodosgovernadores,opartidodoscoroniseonepotismoforamalgumasdastantas
instituiesnascidasdoimplantedonovoregimenoterrenosocioculturalpreparadonostrssculos
decolonizao.
Arupturadoestatutocolonialocorreunoplanopoltico.Noalterouaessnciadasverdadeirasinstituies
polticasbrasileirasmarcadaspeloprivatismoeopersonalismo,quenadatinhamavercom
aquelasqueafantasiadosjuristasinscreveranaprimeiraConstituiodoBrasilindependente.
OBrasildoImprio(EstadoNao)continuouoBrasilColnia(EstadoImprio)ouesteseprojetou
poraqueleadentro.
Chegamosdemocraciaeleitoralsemquesehouvesseformado:
umcomplexodemocrticodeNao,
umsentimentodecoletividadenacionale,
porconseguinte,apercepodoEstadocomoinstrumentoderealizaodobempblicoedeinteresses
nacionais.
Umaculturapolticaquenoiaalmdasolidariedadedecl:
1.notinhaumaideiadeNao,
2.concebiaoEstadocomoumbutimprivadoe
3.transformavaospartidoseminstrumentoderealizaodosinteressesparticularistasdechefeteseseus
3.transformavaospartidoseminstrumentoderealizaodosinteressesparticularistasdechefeteseseus
protegidos.
Entretanto,segundoOliveiraViana,apesardaincompatibilidadeentreasinstituiespolticadopas
realeoordenamentolegaldoBrasilindependente,oImpriologroucriarumaelitepolticacom
conscinciadosinteressesnacionais.
Quis?Quid?Ubi?Quibusauxilliis?Cur?Quomodo?Quando?[Quem?Oque?Onde?Porquemeios?
Porque?Como?Quando?].Oautordeveriaterusadoessemtodoparacircunstanciaressa
armao:apessoa,ofato,olugar,osmeios,osmotivos,omodo,otempo.
OliveiraVianadizqueessaeliteprodutodomritoindividualdeseuscomponentesedavontadedeum
imperadorestadista,quesoubeselecionarosmelhoresedarlhesumpapelimportantenapoltica
nacional.Emsuaspalavras,duascausaspermitiramaformaodestaeliteadmirvel:
1.agestaonoseiodopovoporforadehereditariedadeseugnicascombinadasde
individualidadessuperiores,dotadasorganicamente,constitucionalmentedeespritopblicoe
deespritodeservio;
2.omecanismoseletivoqueoImprioorganizou,permitindoaxaodesteshomenssuperiores
noserviopermanentedoPas.
Trsforamosinstrumentosdeseleo:
1.oMinistrio,ondesetestavamasqualidadesdoslderespolticos,
2.oSenadoe
3.oConselhodeEstado.
Porseremvitalcios,estescargospermitiamaestabilizaodaelitedirigente.Nostrscasos,o
discernimentodoImperadorenoosufrgiodeterminavaaescolha.
Aseleopelomtodoeleitoralnuncadariaomesmoresultado,poisnopoderiasenocriarumcorpo
derepresentantesqueespelhasseaculturade:
1.opovomassa,
2.oespritodecl,
3.opersonalismo,e
4.oprivatismo.
AconstruodeumaeliteverdadeiramentenacionalfoiinterrompidapelaRepblica.Elaeliminouo
PoderModeradore,comele,apossibilidadedeexistirumainstnciasituadaacimadospartidosedas
midasdisputasdeclsqueencarnavam.
ARepblicacolocouomecanismoeleitoralnocentrodavidapoltica.Aofazlo,abriuascomportas
paraopovomassa,paraopredomniodoDireitoPblicocostumeiro.Comisso,oPassetornou
prisioneirodeseupassado,comtodososeleitorespensandoregionalmenteou,mesmo,paroquialmente,
tendoaconscincianacionalcadonopassadoimperial.
ParaOliveiraViana,parecemser,assim,necessriosparaqueoPasescapeaodestinoaoqualo
condenarasuahistria:
1.umaelitedeindivduosexcepcionaise
2.umdirigentedotadodaconscincianacionalquefaltaaopovo.
AtransformaodoBrasilemNaoplenamenteconstitudarequerquesediscutamascondiesde
xitodapolticatransformadora.
Comasetiquetas:
Comasetiquetas:
Histria
sitenaWordPress.com.