TIU CHUN QUC GIA

TCVN 4197 : 2012

T XY DNG - PHNG PHP XC NH - GII HN DO V GII HN CHY TRONG PHNG
TH NGHIM
Soils - Laboratory methods for determination of plastic limit and liquid limit
Li ni u
TCVN 4197:2012 c chuyn i t TCVN 4197:1995 thnh Tiu chun Quc gia theo quy nh ti
khon 1 iu 69 ca Lut Tiu chun v Quy chun k thut v im b khon 2 iu 6 Ngh nh s
127/2007/N-CP ngy 1/8/2007 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh mt s iu ca Lut Tiu chun
v Quy chun k thut.
TCVN 4197:2012 do Vin Khoa hc Cng ngh Xy dng- B Xy dng bin son, B Xy dng
ngh, Tng cc Tiu chun o lng Cht lng thm nh, B Khoa hc v Cng ngh cng b.

T XY DNG - PHNG PHP XC NH - GII HN DO V GII HN CHY TRONG PHNG

TH NGHIM
Soils - Laboratory methods for determination of plastic limit and liquid limit
1 Phm vi p dng
Tiu chun ny quy nh cc phng php xc nh gii hn do v gii hn chy ca t trong phng
th nghim dng cho xy dng.
Tiu chun ny p dng cho cc loi t dnh, cha phn ln cc ht c kch thc nh hn 1 mm v c
gii hn do. Tiu chun khng p dng cho cc t hu c (than bn, t than bn ho).
2 Ti liu vin dn
Cc ti liu vin dn sau l cn thit cho vic p dng tiu chun ny. i vi cc ti liu vin dn ghi
nm cng b th p dng phin bn c nu. i vi cc ti liu vin dn khng ghi nm cng b th p
dng phin bn mi nht, bao gm c cc sa i, b sung (nu c).
TCVN 4196:2012, t xy dng - Phng php xc nh m v ht m trong phng th nghim.
ASSHTO T 267 - 86 (2008), Standard method oftest for determination of organic content in soils by loss
on ignition (Phng php chun xc nh hm lng cht hu c thng qua lng mt khi nung).
3 Thut ng v nh ngha
Trong tiu chun ny c s dng mt s thut ng v nh ngha sau:
3.1
Gii hn do ca t (Plastic limit of soil) (W p)
Tng ng vi m m t loi st c kt cu b ph hoi chuyn t trng thi cng sang trng thi
do. Gii hn do (WP) c c trng bng m, tnh bng phn trm (%) ca t sau khi nho
trn u vi nc v ln thnh que c ng knh 3 mm, th que t bt u rn nt v t thnh nhng
on ngn c chiu di khong t 3 mm n 10 mm.
3.2
Gii hn chy ca t (Liquid limit of soil) (W L)
Tng ng vi m m t loi st c kt cu b ph hoi chuyn t trng thi do sang trng chy.
Gii hn chy (WL) c c trng bng m, tnh bng phn trm (%) ca bt t nho vi nc m
qu di thng bng hnh nn di tc dng ca trng lng bn thn sau 10 s s ln su hn 10
mm.
CH THCH: C th xc nh gii hn chy ca t theo phng php Casagrande theo ch dn Ph
lc A.
4 Quy nh chung
4.1 Ch s do (Ip) ca t c tnh theo cng thc (1):
Ip =WL - Wp (1)
trong :
WL l gii hn chy ca t;
WP l gii hn do ca t.
4.2 Ch s st (B) ca t c tnh theo cng thc (2):

trong :
W l m t nhin ca t, tnh bng phn trm (%).
4.3 Dng c th nghim
4.3.1 xc nh gii hn chy, cn dng cc dng c ch yu sau y (Hnh 1):

CH DN:
1. g
2. Khun
3. Mu t
4. Dng c hnh nn
5. Qu cu thng bng
6. Tay cm
7. Vch du.
Hnh 1 - Dng c xc nh gii hn chy.
Qu di thng bng m b phn ch yu ca n l mt khi hnh nn nhn bng thp khng r, c gc
nh 30 v cao 25 mm. Trn qu di, theo chiu cao ca hnh nn, cch nh 10 mm c khc mt ngn
trn. B phn thng bng gm hai qu cu bng kim loi gn vo hai u mt thanh thp nh un thnh
hnh na vng trn, ng knh 85 cm, lng qua v gn cht vi y qu di. tin s dng v t
thng ng khi th nghim, y qu di c mt nm tay cm. Khi lng ca dng c l (76 0,2) g;
Khun hnh tr bng kim loi khng r c ng knh ln hn 40 mm v chiu cao ln hn 20 mm
ng mu t th nghim;
g t khun ng mu th nghim.
4.3.2 xc nh gii hn do, cn dng cc tm knh nhm (hoc vt c kh nng thm, ht nc) c
kch thc khong 40 cm x 60 cm.
4.3.3 Cc dng c khc cn dng cho th nghim:
- Ry vi kch thc l 1 mm;
- Ci s v chy c u bc cao su;
- Bnh thu tinh c np;
- Cn k thut c chnh xc n 0,01 g;
- Cc nh bng thu tinh hoc hp nhm c np dng xc nh m;
- T sy iu chnh c nhit ;
- Bt st trng men hoc s;
- Dao nho trn.
CH THCH:
Khi xc nh gii hn chy ca t theo phng php Casagrande, cn c dng c quay p
Casagrande, vi tm gt c m t v ch dn Ph lc A.
4.4 Phn mu t nh gii hn do v gii hn chy phi c tnh cht i din cho ton mu t.
c bit, cc ch tiu gii hn chy v gii hn do c quan h mt thit vi m t nhin qua ch s
st ca t, cho nn cc mu xc nh ba ch tiu ny phi m bo c tnh i din, tiu biu cho t
cn th nghim, c th dng t thin nhin, t hong gi, nhng khng dng t sy kh nhit ln
hn 60 C.
4.5 Chun b mu
Nu mu t c hong kh trong iu kin t nhin, dng phng php chia t ly khong 300 g
t, loi b cc di tch thc vt ln hn 1 mm ri cho vo ci s v dng chy c u bc cao su
nghin nh. Cho t nghin qua ry 1 mm v loi b phn trn ry. a t lt qua ry ng vo
bt, rt nc ct (hoc nc ngm ni ly mu) vo bt ng t, dng dao con trn u cho n
trng thi nh h c. Sau , t mu th nghim vo bnh thu tinh, y kn trong khong thi gian
khng t hn 2 h trc khi em th nghim.
Nu l t m t t nhin, ly khong 150 cm cho vo bt, nho k. C th dng tay nht b phn ht
v tn tch thc vt c ng knh ln hn 1 mm hoc dng ry 1 mm loi tr (c th thm t nc
ct vo nu thy cn). Sau , t mu t vo bnh thu tinh y kn trong khong thi gian khng t
hn 2 h trc khi em th nghim.
CH THCH 1: Nn nho t vi nc vo hai bt, sao cho t trong mi bt c trng thi khc nhau
xc nh gii hn chy v gii hn do. C th dng t cn tha lc xc nh gii hn chy xc nh
gii hn do;
CH THCH 2: Nu phn ht ln hn 1 mm b loi tr nhiu hn 10 % khi lng mu t, th phi hiu
chnh cc gii hn do v chy th nghim c cho ph hp vi tnh cht ca t thin nhin. Trong
trng hp ny, trc khi xc nh cc gii hn chy v gii hn do, cn phi ly mt phn mu t
phn tch thnh phn ht.
4.6 nh gi cc gii hn do v chy thc t ca t, c th nhn gii hn tm c t th nghim
Gl
vi mt h s hiu chnh (K= ) khi hm lng cc ht c ng knh (d) ln hn 1 mm khng vt
G
qu 50 % (trong G1 l khi lng phn mu ch gm cc ht lt qua ry 1 mm, G l khi lng ton b
mu k c phn ht trn ry 1 mm). Kt qu nhn c s l gii hn do hoc gii hn chy ca t
thin nhin.
CH THCH:
K l lng cha cc ht c ng knh nh hn 1 mm. C th xc nh K t php phn tch thnh phn
ht hoc bng cch cho lt qua ry 1 mm, nh quy nh trong 2.7.
4.7 Cng vi kt qu xc nh gii hn chy v gii hn do ca t phi ghi km lng cha phn trm
cc di tch thc vt so vi khi lng phn khong ca t (theo ASSHTO T 267 - 86(2008)).
5 Phng php xc nh gii hn do ca t
5.1 Mu t dng xc nh gii hn do c chun b nh trong 4.4 v 4.5.
5.2 Dng dao con nho k mu t c chun b vi nc ct (vi lng nc va phi c th
ln t c; nu t t qu th dng vi sch thm kh bt nc). Sau ly mt t t v dng mt
phng trong lng bn tay hoc cc u ngn tay ln t nh nhng trn knh nhm (hoc vt th ht
nc) cho n khi thnh que trn c ng knh bng 3 mm.
Nu vi ng knh , que t vn cn gi c lin kt v tnh do, th em v n thnh hn v tip
tc ln n chng no que t t ng knh 3 mm, nhng bt u b rn nt ngang v t n gy ra
thnh nhng on nh di khong 3 mm n 10 mm.
CH THCH:
Khi ln, phi nh nhng, kh n u ln que t v chiu di ca que t khng c vt qu chiu
rng lng bn tay. Nu vi ng knh ln hn 3 mm que t rn nt, m ca t cn thp hn
gii hn do; nu vi ng knh ng bng 3 mm v c rn nt nhng b rng gia, vn phi loi b
que t.
Nu t h t c chun b khng th ln thnh que c ng knh 3 mm (t ch ri ra), th c th
xem t ny khng c gii hn do.
5.3 Nht cc on ca que t va t, b vo cc bng thy tinh hoc hp nhm c np, bit trc
khi lng, nhanh chng y cht np li gi cho t trong hp khi b kh.
5.4 Ngay sau khi khi lng t trong hp t ti thiu 10 g, tin hnh xc nh m ca t trong hp
(theo TCVN 4196:2012). Kt qu tnh ton c biu din bng phn trm, vi chnh xc n 0,1 %.
5.5 i vi mi mu t phi tin hnh khng t hn hai ln th nghim song song xc nh gii hn
do.
Ly gi tr trung bnh cng ca cc kt qu xc nh song song lm gii hn do ca mu t.
Sai lch cho php v m trong cc ln xc nh song song khng c ln hn 2 %.
5.6 Bo co th nghim
Bo co th nghim phi c cc thng tin sau:
a) Mc ch ca th nghim;
b) Phng php th nghim s dng;
c) Kt qu gii hn do ca t (%) chnh xc ti 0,01 (%);
6 Phng php xc nh gii hn chy ca t bng qu di thng bng
6.1 H t c chun b nh 4.4 v 4.5.
Dng dao nho k li v ly mt t cho vo khun hnh tr. Trong qu trnh cho vo khun nn chia t
thnh tng lp v g nh khun ln mt mt n hi trnh pht sinh trong va t nhng hc nh
cha khng kh. Sau khi nhi y t vo khun, dng dao gt bng mt mu t vi mp khun (khng
gt nhiu ln qua li).
6.2 t khun ng mu t ln gi g v a qu di thng bng hnh nn ( c lau sch v bi
mt lp m hoc vadlin mng) ln mt mu t ng trong khun, sao cho mi nhn hnh nn va
chm b mt mu t; th dng c hnh nn n t ln vo trong t di tc dng ca trng lng
bn thn.
6.3 Nu sau 10 s m hnh nn ln vo cha c 10 mm, th m ca t cha t ti gii hn chy.
Trong trng hp , ly t ra khi khun v nhp vo va t, ch to trong bt, cho thm t nc
vo bt, nho trn tht k ri lm li cc cng vic nh trong 6.1 v 6.2.
Khi ln ca hnh nn sau 10 s ln hn 10 mm (iu ny chng t m ln hn gii hn chy), phi
ly t ra khi khun v nhp vo cng vi va t trong bt, nho trn li va ny bng dao n kh
bt nc. Sau lp li cc bc nh trong 6.1 v 6.2.
6.4 Nu sau 10 s m hnh nn ln vo va t ng 10 mm (mt tip xc ca t ngang vi vch khc
trn qu di hnh nn), th m ca t t n gii hn chy.
Ly qu di thng bng ra v gt b phn t dnh vadlin trong khun.
6.5 Dng dao ly trong khun mt khi lng t khng t hn 10 g v cho vo hp nhm hoc cc thu
tinh c np xc nh m.
6.6 Gii hn chy c tnh theo cng thc (3):

trong :
WL l gii hn chy ca t, tnh bng phn trm (%);
m1 l khi lng t m v hp nhm hoc cc thu tinh c np, tnh bng gam (g);
m2 l khi lng t kh v hp nhm hoc cc thu tinh c np, tnh bng gam (g);
m l khi lng ca hp nhm hoc cc thu tinh c np, tnh bng gam (g);
Kt qu c tnh ton chnh xc n 0,1 %.
6.7 i vi mi mu t tin hnh khng t hn hai ln th nghim song song xc nh gii hn chy. Sai
s v m gia hai ln xc nh song song khng ln hn 2 %.
Ly tr s trung bnh cng ca kt qu cc ln xc nh song song lm gii hn chy ca mu t.
6.8 Bo co th nghim
Bo co th nghim phi c cc thng tin sau:
a) Mc ch ca th nghim;
b) Phng php th nghim s dng;
c) Kt qu gii hn chy ca t (%) chnh xc ti 0,01 (%);
d) Kt qu ch s do ca t (%) chnh xc ti 0,01 (%), st ca t chnh xc ti 0,01 (nu c).

Ph lc A
(Tham kho)
Xc nh gii hn chy ca t theo phng php Casagrande
A.1 Gii hn chy ca t theo phng php Casagrande l m ca bt t nho vi nc, c xc
nh bng dng c quay p Casagrande, khi rnh t c kht li mt on gn 13 mm (0,5 inch =
12,7 mm) sau 25 nht p.
CH THCH: Gii hn chy ca t xc nh theo phng php Casagrande (W c) ln hn gii hn chy
ca t xc nh bng qu di thng bng (W L). Quan h gia WL v Wc c thit lp theo cng thc:

trong :
a v b l cc h s ph thuc vo loi t. i vi t c gii hn chy t 20 % n 100 % c th ly a =
0,73 % v b = 6,47 %.
WL v Wc l gii hn chy ca t tng ng, xc nh bng qu di thng bng v dng c
Casagrande, tnh bng phn trm (%).
A.2 Dng c th nghim
Dng c dng xc nh gii hn chy theo Casagrande gm mt a khum bng ng ng mu c
khi lng 200 g, c gn vo trc tay quay v mt c m cao su (c sc n hi y theo Sibol t
35 % n 40 % v c cng bng 70 theo Shere). Dng tay quay, c th nng v h a khum so vi
tm m cao su. Chiu cao ri xung ca da khum ng mu c iu chnh bng cc vt trn b
phn iu chnh (Hnh A.1).
Trc khi tin hnh th nghim, phi o v khng ch chiu cao ri xung ca a khum va ng 10
mm (sai s iu chnh khng ln hn 0,2 mm).
Mt que gt chuyn mn to rnh t c chiu su 8 mm, chiu rng 2 mm phn di v 11 mm
phn trn (Hnh A.2).
Cc dng c khc cng nh ch dn 2.5.3.
A.3 Chun b mu t
Mu t c chun b theo ch dn 2.6 v 2.7.
A.4 Cch tin hnh
Nho trn li mu t cho k, to mu c m thp hn gii hn chy.
A.4.2 t dng c Casagrande trn mt v tr vng chc v cn bng. Dng dao cho t t t nho
trn vo a khung trnh bt kh b lu gi trong mu. Khng cho t vo y a m mt khong
trng phn trn ch tip xc vi mc treo chng 1/3 ng knh ca a, bo m dy ca lp t
khng nh hn 10 mm.
A.4.3 Dng que gt rch t trong a thnh mt rnh di khong 40 mm, vung gc vi trc quay.
Ch , khi rch rnh phi gi que gt lun lun vung gc vi mt y ca a v mit st y a. C
th gt hai n ba ln rnh c to ra thng ng v st vi y.
A.4.4 Quay p vi tc 2 r/s v m s ln p cn thit phn di ca rnh t va khp li mt
on di 13 mm. Rnh t phi c khp li do t chy ra khi quay p, ch khng phi do s trt
ca t vi y a.
A.4.5 Ly t trong a ra nho li vi t cn d trong bt. Sau lp li cc bc A.4.2, A.4.3, A.4.4 v
tin hnh xc nh hai ln na. Gia cc ln xc nh, s ln p khng c khc nhau qu mt. Nu
ba ln xc nh c s ln p khc nhau nhiu, th phi tin hnh xc nh thm ln th t ly kt qu
ca nhng ln trng nhau. Nh vy, s c s ln p ng vi m ca t c chun b.
A.4.6 Ly khong 10 g t vng xung quanh rnh khp kn cho vo hp nhm hoc cc thu tinh c
np xc nh m.
A.4.7 Ly ton b t cn li trong a ng mu ra v cho vo bt t cn d, thm nc ri trn
u c m cao hn. Tin hnh xc nh li theo cc bc t A.4.2 n A.4.6.
A.4.8 C tip tc th nghim nh vy vi lng nc thay i theo chiu tng ln. Xc nh t nht bn
gi tr ca m ng vi s ln p cn thit trong khong t 12 p n 35 p rnh khp li.
CH THCH: Cn khng ch m ca t, sao cho s ng tc p ca ln th nghim u tin khng
qu 35 p v ca ln cui cng khng t hn 12 p rnh t khp kn 13 mm. Phi dng nc ct
cho thm vo t v trn tht k trc khi cho t vo a ng mu.
Bt k trng hp no cng khng c dng t sy hoc phi nng lm kh bt mu. Mun lm
gim m ca t trong qu trnh th nghim, phi nho trn mu trong bt hoc dng vt thm ht bt
nc.
A.4.9 Cn c vo s liu th nghim, v th quan h gia s ln p v m tng ng ca t trn
to na logarit. v, trn trc honh logarit biu din s ln p, cn trc tung biu din m tnh
theo phn trm (%). Quan h ca chng c xem nh l mt ng thng trong khong s ln p ch
dn A.4.8.
m c trng cho gii hn chy ca t theo phng php Casagrande c ly tng ng vi s
ln p 25 trn th, vi chnh xc n 0,1 % (Hnh A.3).
A.5 Gii hn chy ca t xc nh bng phng php qu di thng bng c th tnh c t kt qu
th nghim bng phng php Casagrande, theo cng thc thc nghim A.1.

CH DN:
b = 127 mm
c = 10 mm
d = 16 mm
e = 27 mm
f = 5 mm.
h1 = 51 mm 1 mm
h2 = 60 mm
h3 = 27 mm 0,25 mm
h4 = 12,5 mm 0,25 mm
h5 = 25 mm 0,5 mm
h6 = 28 mm.
L = 152 mm.
r1 = 54 mm 0,25 mm.
r2 = 56 mm 0,5 mm.
r3 = 21,5 mm.
r4 = 19 mm.
= 2 mm 0,25 mm.
Hnh A.1 - Dng c Casagrande xc nh gii hn chy.

CH DN:
a = 2 mm 0,25 mm. b = 11 mm 0,25 mm. c = 40 mm 0,5 mm.
d = 8 mm 0,25 mm. r = 51 mm 0,5 mm. =1,5 mm 0,1 mm.
Hnh A.2 - Tm gt to rnh.

LogN
Hnh A.3 - Biu xc nh gii hn chy WL

MC LC
Li ni u
1 Phm vi p dng
2 Ti liu vin dn
3 Thut ng v nh ngha
4 Quy nh chung
5 Phng php xc nh gii hn do ca t
6 Phng php xc nh gii hn chy ca t bng qu di thng bng
Ph lc A Tham kho): Xc nh gii hn chy ca t theo phng php Casagrande