UNIVERZITET U SARAJEVU

FAKULTET ZA SAOBRAAJ I KOMUNIKACIJE

Seminarski rad iz predmeta: Planiranje u cestovnom saobraaju

Tema: Parking prostor za podruje grada Kakanj

Predmetni nastavnik: Student:

V.prof.dr. Mustafa Mehanovi Hamza Vahid El-Din

Sarajevo, maj 23. 2016.

 SADRAJ

1. UVOD.....................................................................................................................................3
2. ANALIZA POSTOJEEG STANJA......................................................................................4
2.1. Potreba za parking prostorom........................................................................................11
2.2. Lokacija i projekat parkinga..........................................................................................12
2.3. Projektno vozilo.............................................................................................................13
2.3.1. Projektovani parking...............................................................................................16
2.4. Veza sa ostalim saobraajnim sistemom grada.............................................................17
3. PLANIRANJE SAOBRAAJA.......................................................................................18
3.1. Podaci o kretanjima...................................................................................................19
3.2. Vozni park...................................................................................................................20
3.3. Ulina mrea..............................................................................................................21
3.4. Javni gradski prevoz...................................................................................................22
3.5. Prostor za parkiranje.................................................................................................22
3.6. Planiranje putovanja u narednih 5 godina................................................................23
4. ZAKLJUAK...................................................................................................................24
4. LITERATURA......................................................................................................................25
5. POPIS SLIKA I TABELA................................................................................................26

2
 1. UVOD
Tema seminarskog rada jeste Parking prostor za podruje grada Kakanj.

Ova tema je znaajna iz razloga to iz dana u dan broj stanovnika se poveava, samim
time poveava se i broj motornih vozila, pa je zapravo neophodno da se projektuju nova
parking mjesta kako ne bi dolo do problema kao to su zagaenje okoline, nezadovoljstvo
vozaa ili zaguenja u saobraaju.

Pravilnim i kvalitetnim planiranjem i projektovanjem parking prostora, sve neeljene

posljedice uzrokovane nedostatkom parking prostora e se svesti na minimum.

Seminarski rad obuhvata analizu postojeeg stanja, zatim istraivanje potrebe za

parking mjestom, planiranje i projektovanje parkinga na odreenoj lokaciji te je definisana
veza sa ostalim saobraajnim sistemom grada.

3
 2. ANALIZA POSTOJEEG STANJA
Bosna i Hercegovina lei na povrini od 51.209 km2 . Od toga na opinu Kakanj
otpada 462 km2. Prema posljednjim objavljenim rezulratima popisa stanovnitva iz 1991.
godine, na teritoriji opine Kakanj ivjelo je 55.950 stanovnika u 14.518 domainstava.
Ukupni broj stanovnika se, kao posljedica rata, umanjio. Danas, prema procjenama u Kaknju
ivi 48.315 stanovnika i 14.897 domainstava.

Tabela 1. Procjena broja stanovnika i domainstava u opini Kakanj po mjesnim zajednicama 1

r/b NAZIV MJESNE NAZIV BROJ BROJ

ZAJEDNICE NASELJENOG STANOVNIKA DOMAINSTAV
MJESTA A
1. Bier 300 75
BIER Slijevnice 1000 250
eljeznika Stanica 1100 300

Ukupno: 2400 625

2. Bijele Vode 148 43
Kuii 461 240
BIJELE VODE Hausovii 130 39
Kamen 60 21
Gornji Banjevac 81 50

Ukupno: 880 293

3. Bjelavii 200 110
Podbjelavii 250 50
BJELAVII aluci 250 50
Obre 436 130
Novo Naselje-Dom 290 136
Maria Voda - -

Ukupno: 1420 576

4. Breani 600 196
Bitrani 500 148
BREANI Zajezda 20 8
Jasike 30 12
Luka - -
Miljaii - -
Grm - -

Ukupno: 1150 354

5. Brnjic 518 165
BRNJIC Baii 382 118
Jarevice 361 123
Pedii 494 167

Ukupno: 1707 563

1
http://www.kakanj.com.ba/index.php?option=com_content&view=article&id=3506&Itemid=490

4
6. BRNJ Brnj 900 242
Trenje -

7. Biljeevo 195 70
Gornji Luani 239 93
Donji Luani 138 39
BILJEEVO Mijoi 25 7

Ukupno: 597 204

8. Nova Jama 61 22
obe 87 25
Safunije 127 37
BUKOVLJE Demiri 84 26
Bare 13 3
Luka 134 44
Srijete 2 1
Beirhodii 98 32
itelj 5 1
Brus 114 34
Juke -
Govedovii -
Boii -
Vidii -
Ukupno: 725 225
9. atii 281 150
Hrasno 480 223
Vehabi 280 148
ATII Usijel 156 43
Turbii 24 9
Rampa- Polje 150 53

Ukupno: 1371 626

10. Donji Kakanj 150 50
DONJI KAKANJ Jahorina 200 60
Karaulsko Polje 116 45
Tiii 500 200
Groce 350 120
ifii -

Ukupno: 1350 675

11. Dubovo Brdo 157 37
DUBOVO BRDO Drijen 90 30
Rijeka 75 23
Danci -
Konila
-
Ukupno: 322 90
12. Dumanac 650 117
DUMANAC Desetnik 400 98
Roevina 140 50

5
 Zli Brijeg -

Ukupno: 1050 265

13. Doboj I 640 280
Doboj II 590 260
DOBOJ Doboj III 609 280
Hrasnice 450 90
Doboj IV 580 290
Podbor

Ukupno: 3150 1200

14. Haljinii Stari 133 60
Haljinii 563 200
HALJINII Crkvenjak 194 108
Bistrik 148 65
Marina Voda 102 70
Luka Breani 290 70

Ukupno: 1395 373

15. Centar grada 3180 950
Bare 917 230
KAKANJ I Plandite 1077 312
Dragii 1300 301
Zlokue 526
Ukupno: 7000 1793
16. Albanija 900 285
Barev Do Vila 610 203
KAKANJ II Rijeka 290 105
Rudi ajavec 1230 302
imii

Ukupno: 3060 895

17. Krevac 399 109
Hodii 494 160
KREVAC Podborje 259 93
Turalii 309 101
Varalii 531 97

Ukupno: 1992 560

18. Kraljeva Sutjeska 150 73
KRALJEVA Ratanj 50 21
SUTJESKA Naselje Kruke i 180 60
Vikend naselje -
Teevo -

Ukupno: 380 154

19. Mramor 360 126
MRAMOR Ribnica 123 39
Subotinje 135 35
Drai

6
 Ukupno: 618 200

20. Modrinje 450 138

Vidua 17 5
MODRINJE Bosna 0 0
Saranovii 0 0
Stijene 0 0

Ukupno: 467 143

21. Nabilj 250 66
Bostaii 52 13
NABILJ Lipnica Donja 92 22
Lipnica Gornja 11 5
Klanac
Ukupno: 405 95
22. Pope 410 173
Kubure 120 79
POPE Rivia 71 25
Lozanii 32 18
Malje 230 -

Ukupno: 863 330

23. Poprena Gora 224 71
PODGORA Sopotnica 685 213
Jehovina
-
Ukupno: 909 284
24. Papratnica 560 170
G. Papratnica 35 9
PAPRATNICA Javor 135 42
Sebinje 18 7

Ukupno: 748 228

25. Povezice 850 280
POVEZICE Benzinska pumpa i 1320 345
naselje do .
Stanice
Ukupno: 2170 625
26. Poljani 90 40
POLJANI Luii i Papratno 177 45
Krajii 0 0

Ukupno: 207 85
27. ivalji 80 22
Kaparovii 53 19
RIICA Jezero 41 10
Rojin Potok 150 44
Bjeloevii 116 33
Kolii 36 13

7
 Mahala 108 31
Kevilji 71 20
Roje 18 4
komljii 78 23
Grmae, Babii,
Kovai, Bradarii
Ukupno: 751 219
28. Seoce 482 -
Bijelo Polje 100 -
SEOCE Lukovo Brdo 96 -
Dujmovii 19 -
alukova Bara
Ukupno: 607 -
29. Gora 270 90
Gornja Slapnica 100 32
SLAPNICA Donja Slapnica 130 37
Poljice 19 4

Ukupno. 519 163

30. Gornje Starposle 760 236
Donje Starposle 450 96
STARPOSLE Slivanj 320 118
Hrastovac 260 99

Ukupno: 1790 549

31. Tre 620 203
TRE Ivnica 281 75
Tabaci, Demiri,
Subaii

Ukupno: 901 278

32. Termoelektrana 260 80
Koprivnica 191 70
TERMOELEKTRAN Kujave 183 60
A Donji Banjevac 250 90
Potoci 100 30

Ukupno: 984 330

33. Varda 907 350
Ul. Branilaca 590 170
VARDA Novo Naselje 597 193
Romi 750 121
Podvarda 430 103
Malje
Ukupno: 3274 927

34 Vukanovii 190 68
VUKANOVII Zlokue 29 9
Slagoii

8
 Ukupno: 219 77

35 Veliki Trnovci 261 90

VELIKI TRNOVCI Pavlovii 21 8

Ukupno: 252 98
36 Zagrae 350 115
ZAGRAE Halinovii 120 43
Semeti 115 35

Ukupno: 585 193

37 Zgoa 948 193
ZGOA Crna 422 112
Aliefendii 55 15
izmii, Alagii ,
Vrbica
Ukupno: 1195 360

Grafik 1. Broj zaposelnih po godinama 1991., 2005., 2006.

U seminarskom radu e se panja posvetiti projektovanju parking prostora za ue gradsko

podruje, tanije za mjesnu zajednicu KAKANJ 1 i to Centar grada sa brojem stanovnika
3180.

9
Broj registrovanih vozila iz evidencije motornih vozila i dokumenata za registraciju dat je u
sljedeoj tabeli:

Tabela 2. Broj registrovanih vozila

Na osnovu raspoloivih podataka o broju stanovnika opine, izraunat je stepen

motorizacije i broj stanovnika na jedno putniko vozilo (PA) i broj stanovnika na jedno
motorno vozilo.
Tabela 3. Stepen motorizacije

Pokazatelji 2012.
Broj stanovnika/broj 4,8 5stanovnika/
putnikih vozila putniko vozilo
Broj stanovnika/broj 3,5 4stanovnika/
motornih vozila motorno vozilo

Opina Kakanj raspolae sa oko 700 parking mjesta, a podruje obuhvaeno ovom analizom
oko 82 parking mjesta.

2.1. Potreba za parking prostorom

10
 Prema stepenu motorizacije broj potrebnih mjesta za parkiranje u gradskom sreditu
odreuje se tako da se na 5 do 8 registriranih osobnih vozila osigura jedno mjesto za
parkiranje. Na osnovu predhodno navedenog dobijemo da je potrebno za 6,5 registrovanih
vozila obezbjediti jedno parking mjesto. Tako dobijemo da je broj potrebnih parkinga u
sredinjem djelu grada parking mjesta. Prema formuli:

gdje je:
P potreban broj parkiralinih i garanih mjesta u gradskome sreditu
E broj stanovnika grada
k koeficijent koji ovisi o gradskim prilikama i kree se u rasponu od 5 do 8
D stupanj motorizacije (broj stanovnika na jedno vozilo ili broj vozila na
1 000 stanovnika)

U ovom sluaju imamo: E = 3180 stanovnika; k = 6,5; D = 4,8 vozila na 1000

stanovnika. Na kraju P = 102 parking mjesta. Moemo zakljuiti da grad ima potrebu za 102
parkinga, a broj registrovanih parkinga je 82 to znai da je potrebno jo 20 parking mjesta u
centru gradu.

2.2. Lokacija i projekat parkinga

11
 Na ulazu u grad Kakanj postoji neiskoritena povrina koja bi bila pogodna za parking
prostor, duine oko 30 metara i irine oko 20 metara. Pristupana je i nije mnogo udaljena od
centra grada.

Slika 1. Lokacija parkinga na ulazu u grad Kakanj

2.3. Projektno vozilo

Velike razlike u dimenzijama vozila nameu potrebu da se kao mjerodavno

projektnovozilo za parkiranje usvoji fiktivni tip koji svojim konturnim dimenzijama

12
reprezentujenajmanje 85% sastava voznog parka. Obzirom da se u Kaknju kao i u itavoj BiH
uglavnom voze automobili europskog porijekla, njegove dimenzije su prikazane na slici:

Slika 2. Projektno vozilo

Podaci o projektnom vozilu:

1. Duina vozila 4700 mm
2. irina vozila 1750 mm
3. Visina vozila 1500 mm
4. Meuosovinski razmak 2700 mm
5. Prednji prepust 850 mm
6. Zadnji prepust 1150 mm
7. Vanjski radijus prohodnosti 8520 mm
8. Unutranji radijus prohodnosti 7720 mm

Usvojeno je jednoredno upravno parkiranje sa ulazom u mjesto za parkiranje hodom

naprijed.

Dimenzionalne karakterisitke projektnog vozila:

L duina fantom vozila, L = 4,7 m

B irina fantom vozila , B = 1,75 m
R - spoljni gabaritni poluprecnik okretanja R = 8,52 m
R1 zadnji gabaritni poluprecnik okretanja R1 = 7,72m
r unutranji gabaritni poluprecnik okretanja r = 5,99 m
l osovinski razmak, l = 2,815 m
l1 prednji prepust l1 = 0,85 m
l2 zadnji prepust l2 = 1,15 m
O centar okretanja fantom vozila

13
 Slika 3. Dimenzionalne karakteristike
projektnog vozila

Slika 4. Dimenzionalne karakteristike mjesta za parkiranje

D1-polovina dubine manipulativne povrine 3,86 m

L dubina boksa , tj. duina vozila 4,700 m
B irina mjesta za parkiranje 1,75 m
B1 ukupna irina mjesta za parkiranje
B1 = B + 2 x Z1 = 1,75 m + 0,4 m = 2,15 m
c ivina zatitna zona 0,2 m
Z zatitna zona 0,5 m
m radijus zatitne zone 0,2 m

irina prolaza se moe odrediti analitikim putem:

14
irina prolaza se moe odrediti i grafikim putem:

Slika 5. Odreivanje irine prolaza grafiim putem

15
2.3.1. Projektovani parking

irina parkinga:

Duina parkinga:

Povrina parkinga:

16
 Slika 6. Prikaz plana projektovanog parkinga

2.4. Veza sa ostalim saobraajnim sistemom grada

Sljedea slika e pokazati vezu datog parking prostora sa ostalim saobraajnim

sistemom grada, tanije sa cestovnom infrastrukturom.

Slika 7. Prikaz veze parkinga sa cestovnom infrastrukturom

17
 3. PLANIRANJE SAOBRAAJA

Opina Kakanj zauzima centralni poloaj u Sarajevsko-zenikoj kotlini, koja se nalazi

sjeverno od Visokog i jugoistono od Zenice, privredno najznaajnijem i najgue naseljenom
regionu Bosne i Hercegovine. Smjetena je u Zeniko-dobojskom kantonu, u njegovom
krajnjem junom dijelu. Udaljenost od Sarajeva i najblieg meunarodnog aerodroma je 45
km.
Koordinate : 44.124N 18.115E
Povrina grada : 377 km
Stanovnitvo: 45.587 stanovnika

Slika 8. Geografski poloaj opine Kakanj u BiH

18
 3.1. Podaci o kretanjima
Slika 9.: Podjela opine Kakanj na zone

U ovom dijelu je izvreno zoniranje podruja Opine Kakanj za potrebe istraivanja i to

na pet zone koje predstavljaju same za sebe posebno podruje, odnosno izvreno je zoniranje
prema mjesnim zajednicama i to:
Zona I Centar grada

Zona II Varda
Zona III Doboj
Zona IV Plandite
Zona V Albanija

Najveu atrakciju ima zona 1, dok je sljedea zona 3 s izuzetno velikom atrakcijom
zbog obrazovnih institucija,rekreacije, kulturnih aktivnosti.Zona 5 ima visoku produkciju
putovanja, a malu atrakciju.Zona 2 ima relativnu ravnoteu izmeu produkcije i atrakcije.
Zona 4 najmanju atrakciju i produkciju.

Opina je smjetena na nadmorskoj visini od 380 metara (Dobojsko polje) do 1458

metara (Lipniko brdo). Sam grad smjeten je na nadmorskoj visini od 384 metra.
Povrina opine Kakanj iznosi 377 km2. Reljef opine Kakanj je preteno brdsko-planinski,
bogat mnogobrojnim izvoritima pitke vode, umama, rudnim poljima, te drugim prirodnim
resursima koji su jo uvijek nedovoljno iskoriteni.

19
 Opina Kakanj ima povoljan geoprometni poloaj, s obzirom da kroz njen teritorij
prolazi magistralni put M 17 preko kojeg se odvija najvei dio saobraaja na pravcu sjever-
jug. injenica da e postojeom trasom magistralnog puta M 17 prolaziti koridor Vc,
stanovnicima opine Kakanj i privredi Kaknja daje komparativne prednosti u odnosu na
susjedna okruenja.
Starosna dob Do 14 godina Od 15 god do 64 god 65 godina i vie
Uee stanovnika 20,0% 70,3% 9,7%

Tabela 4.: Procenat starosne dobi na podruju opine Kakanj

I-C matrica kretanja stanovnitva prema istraivanju izgleda ovako :

Zone 1 2 3 4 5 Tij
1 0 470 221 502 304 9685
2 378 0 1842 4660 1365 6366
3 248 3544 0 2478 2414 7687
4 457 2335 2582 0 1536 6476
5 172 1455 1547 1475 0 4163
Tij 1255 7804 6192 9115 5619 34377

Tabela 5: Matrica kretanja stanovnitva

3.2. Vozni park

Prema podacima iz BIHAMK-a na podruju opine Kakanj ima ukupno 9.972 registriranih
vozila od ega je 8.842 putnikih automobila, 512 teretnih vozila, 89 autobusa, 159
motocikla, 26 traktora, 125 prikljunih vozila i 187 ostalih.

Stepen motorizacije = 44.327 stanovnika/ 9.972 vozila

Stepen motorizacije = 4,5

20
 3.3. Ulina mrea

Tabela 6. Duine i vrste putovanja na opini Kakanj

Opina Kakanj ima razvijenu mreu regionalnih, lokalnih i nekategorisanih putnih

pravaca. Tabela prikazuje duine cesta po kategorijama unutar opine.
Paralelno sa magistralnim putem prua se i eljeznika pruga Ploe - Bosanski amac. Prva
pruga koja je prolazila kroz Kakanj bila je pruga Bosanski Brod Sarajevo izgraena
1882.godine i prvenstveno je sluila za transport uglja, eljeza, drveta i ostalih prirodnih
bogatstava. Pruga uskog kolosijeka 1947.godine zamijenjena je prugom normalnog
kolosijeka. Neto kasnije postavljeni su i industrijski kolosijeci do Rudnika, Nove separacije i
Termoelektrane. Danas industrijske kolosijeke posjeduju velika preduzea kao to su Rudnik,
Termoelektrana i Tvornica cementa.

Slika 10.: Mrea ulica opine Kakanj

21
 3.4. Javni gradski prevoz

Veoma bitan segment privrede Opine Kakanj, ali i kvaliteta ivljenja stanovnitva,
odnosi se i na funkcionisanje javnog prevoza putnika (JPP) na podruju Opine.
Sagledavanjem situacije na tom planu, dolo se do spoznaje da je tendencija i u datoj oblasti s
pozitivnim predznakom.

U meuvremenu u upotrebu je uvedena i autobuska/minibuska linija: Kakanj-Doboj-

K. Sutjeska, a nakon to je Opine Kakanj uz mnogo utroenog i vremena i napora, uspjela
obezbijediti sve neophodne preduslove, postavljene od strane Ministarstva saobraaja, za
uvoenjem u upotrebu te autobuske/minibuske linije. U planovima Opine Kakanj izmeu
ostalog, istaknuto svoje mjesto zauzima i uvoenje u sistem javnog prevoza putnika na
podruju opine Kakanj i naselja D. Kakanj-Tiii.

3.5. Prostor za parkiranje

Na podruju opine Kakanj parking prostor postoji na vie mjesta od kojih su najvanija
neki od slijedeih:

1. Parking prostor u zoni kompanija Trgoped i Nova Trgovina

2. Parking prostor na Trgu branilaca dimenzija 50[m]x25[m]
3. Parking prostor kod Zelene pijace dimenzija 60[m]x40[m]
4. Parking prostor kod zgrade Opine Kakanj 40[m]x20[m] i 40[m]x50[m]
5. Parking prostor iza Gradske dvorane
6. Parking prostor iza Gradske damije

3.6. Planiranje putovanja u narednih 5 godina

Ukoliko usvojimo da je faktor porasta Fij=1,225 mogue je primjeniti model jedinstvenog

faktora porasta, koji je najstariji te najjednostavniji model. Prognozirana matrica kretanja se
dobija na taj nain da se faktor porasta mnoi sa ve postojeom matricom kretanja.
Tij=tij*F (kretanja/dan)
Tij-prognozirani broj kretanja

22
tij-postojei broj kretanja
F- faktor porasta kretanja za itavo podruje u kom se radi prognoza

Zona 1 2 3 4 5 Ukupno
1 0 532 271 610 262 1595
2 353 0 2225 4111 1722 9112
3 757 4430 0 3035 2957 10726
4 445 2958 2869 0 1836 7924
5 191 1782 1895 1807 0 5675
Ukupno 1746 9702 7260 9563 6777 35032
Tabela 7.: Planirani broj kretanja za narednih 5 godina

4. ZAKLJUAK
U seminarskom radu je obraena tema pod nazivom Parking prostor za podruje grada
Kakanj.

Za rjeavnje ovog zadatka potrebno je uzeti neke postupke na osnovu kojih se odvija
proces projektovanja, odnosno proces izrade tehnike dokumentacije, po kome e se
realizovati, to jeste izgraditi zahtjevani parking prostor.

23
 Prilikom projektovanja parkinging prostora, potrebno je izabrati dobru lokaciju za
parking, koja mora biti blizu samog ueg gradskog podruja i da se pjeaenje svede na to je
mogue manju udaljenost.

Kako je utvreno da u uem dijelu grada nedostaje 20 parking mjesta, pristupilo se

projektovanju parking mjesta na neiskoritenom prostoru pogodnom za parkiranje. Prostor se
nalazi na dobroj lokaciji, ima dobru vezu sa cestovnom infrastrukturom, a nije mnogo udaljen
od centra grada.

4. LITERATURA

Mehanovi, M.: Planiranje u javnom gradskom prometu, Fakultet za saobraaj i

komunikacije Sarajevo, 2011.

Strategija razvoja opine Kakanj 2007.-2017. godine

24
 Internet izvori:

http://www.kakanj.com.ba/index.php?
option=com_content&view=article&id=3506&Itemid=490
http://rez.ba/wp-content/uploads/2010/08/Master_plan.pdf
http://www.kakanj.com.ba/

5. POPIS SLIKA I TABELA

Popis slika

Slika 1. Lokacija parkinga na ulazu u grad Kakanj

Slika 2. Projektno vozilo

25
Slika 3. Dimenzionalne karakteristike projektnog vozila
Slika 4. Dimenzionalne karakteristike mjesta za parkiranje
Slika 5. Odreivanje irine prolaza grafiim putem
Slika 6. Prikaz plana projektovanog parkinga
Slika 7. Prikaz veze parkinga sa cestovnom infrastrukturom
Slika 8. Geografski poloaj opine Kakanj u BiH
Slika 9: Podjela opine Kakanj na zone
Slika 10: Mrea ulica opine Kakanj

Popis tabela

Tabela 1. Procjena broja stanovnika i domainstava u opini Kakanj po mjesnim zajednicama

Tabela 2. Broj registrovanih vozila
Tabela 3. Stepen motorizacije
Tabela 4: Procenat starosne dobi na podruju opine Kakanj
Tabela 5: Matrica kretanja stanovnitva
Tabela 6. Duine i vrste putovanja na opini Kakanj
Tabela 7: Planirani broj kretanja za narednih 5 godina

Popis grafika

Grafik 1. broj zaposelnih po godinama 1991., 2005., 2006.

26