Mslman kadnn giyim ekli ve baklmas haram olan yerleri

1- Mslman kadnn giyim ekli ve baklmas haram olan yerleri

Mslman kadnn giyiminde esas mesele, tesettr salamasdr. Eli, ve yz dnda btn vcudunu
rtmesi, ak kalmamasdr. Giyilen bir elbisenin tesettre uygun olmas iin de altn gstermeyecek
ekilde kaln ve avret yerlerini rtecek kadar uzun olmaldr. Bunun iin altn gsterecek ekilde ince ve
effaf olan bir elbise ile rtnme gereklemi olmaz.

Bu meseleye esas tekil eden hadis-i eriflerin meali yledir:

Hz. ie'nin rivayetine gre, kz kardei Hz. Esma birgn Peygamberimizin huzuruna gitti. zerinde
altn gsterecek ekilde ince bir elbise bulunuyordu. Resulullah (a.s.m.) onu grnce yzn evirdi ve
yle buyurdu: "Ya Esma, bir kadn bulu ana erinceyzn ve ellerini gstererekbunlardan
baka bir tarafnn grnmesi sahih olmaz."1

Sahih-i Mslim'de Eb Hreyre (r.a.} tarafndan bir rivayette Peygamberimiz, giyindii halde ak olan,
yani ince ve effaf elbise ile dolaan kadnlarn Cehennemlik olduklarn, Cennetin kokusunu bile
alamayacaklarn bildirirler.2

Alkame bin Ebi Alkame annesinin yle dediini rivayet eder:

"Abdurrahman'n kz Hafsa'nn banda, san gsterecek ekilde ince bir barts olduu halde Hz.
ie'nin huzuruna girdi. Hz. ie bandan rtsn alarak ikiye katlad, kalnlatrd.3

Hz. mer (r.a.) ise, cam gibi effaf olmasa da, giyindii zaman altn iyice belli eden elbisenin kadnlara
giydirilmemesi hususunda m'minlere ikazda bulunmutur.4

mam Serahs bu nakilden sonra, kadnn giydii elbise ok ince de olsa yine ayn hkm tar, eklinde
bir aklama getirir. Daha sonra da, "Giyindii halde ak" olan mealindeki hadisi kaydeder ve yle der:
"Bu eit bir elbise ebeke (a) gibidir, rtnmeyi temin etmez. Bunun iin yabanc erkeklerin bu ekilde
giyinmi bir kadna bakmas hell olmaz."5

Elbisenin effaf olmasndaki l, tenin rengini belli etmesidir. Dardan bakld zaman elbisenin
altndan insann teni grnyorsa, elbise ince de olsa, kaln da olsa byle bir elbise ile rtnme
gereklemi olmaz. Bu mesele Haleb-i Sair'de yle belirtilir: "Elbise altn, tenin rengini belli edecek
ekilde ince olursa, bununla avret yeri rtlm olmaz. Fakat kaln olsa da, uzva yapsa ve uzvun
eklini alsa (uzvun ekli grnr hale gelse), bu durumda rtnme hasl olduu iin men edilmemesi
gerekir, namaz caiz olur.6

Mesele dier mezheplerde de ayn ekilde ifade edilir. Mliki mezhebinin gr yledir: Elbise effaf
olur, cildin rengini hemen belli ederse, bununla rtnme olmaz. Bu ekilde klnan namazn mutlaka iade
edilmesi gerekir. nce ve dar olduu iin azann eklini belli e-den elbiseyi giymek de mekruhtur. nk
bu bir ahsiyetsizlik saylr ve selef ulemasnn giyim tarzna muhalif hareket edilmi olunur.7
Hanbel mezhebinin gr ise u ekildedir:

Vacip olan rtnme, cildin rengini belli etmeyecek ekildeki rtnmedir. Eer giyilen elbise cildin rengini
belli edecek tarzda ince olur da bedenin beyazlk ve krmzl grnrse namaz caiz olmaz. nk
bununla rtnme gereklemi olmaz. ayet rengini rter de, hacmini belli ederse namaz caiz olur.
nk rt kaln da olsa bundan kanmak mmkn deildir.8
afi mezhebinin gr ise yledir:

Vacip olan, cildin rengini belli etmeyecek elbiseleri giyinmektir. nceliinden dolay cildin rengini belli
eden bir elbiseyi giymek caiz olmaz. nk byle bir elbise ile tesettr gereklemi olmaz. Yani,
inceliinden dolay cildin beyazln veya siyahln gsteren elbise tesettr iin kfi gelmez. Yine,
elbise kaln olsa da, dokunuu itibariyle altndan avret yerlerinin bir ksmn gsterse yine yeterli ekilde
rtnme salanmam olur. Diz kapaklar ve uyluklar gibi bedenin incelik ve kalnln belli eden bir
elbise ile klnan namaz sahihtir, nk tesettr salanm demektir. Fakat azalar belli etmeyecek
ekilde bir rt kullanmak mstehaptr.

Btn bu nakillerden yle bir neticeye varmak mmkndndr:

Kadnn yabanc erkeklerin yannda giymi olduu tenin rengini belli edecek ve gsterecek ekilde ince
ise bununla rtnme gereklemi olmayacandan giyilmesi caiz olmaz. Bu giyecek, bir elbise, gmlek
ve etek olduu gibi, barts ve orap da olabilir. Fakat gerek orap olsun, gerekse barts ve dier
giyecekler olsun kaln oluyor da, altn gstermiyorsa byle bir elbisenin giyilmesi caizdir. nk orap
ve barts ne kadar kaln olursa olsun mutlaka bacan ve ban eklini belli edecektir. Fakat vcudun
azalarn iyice belli edecek ekilde giyilen dar pantolon ve dar gmlekle namaz sahih olsa da, bakanlarn
dikkatini ekip tahrik edeceinden meru grlmez. Merhum bn-i bidin de eserinde bu hususa iaret
etmektedir.10
1.Eb Dvud, Libas:31.
2.Mslim, Libas.-125.
3.Muvatta', Libas:4
4.Beyhak. Snen, 2:235
5.el-Mebst, 10:155-
6.Haleb-i Sar, s.141. l.Menn'l-Cel, 1:136
8.bni Kudme. el-Mun, 1:337.
9.Afeaetf. el-Mecm, 3:170-172.
10.Redd'l-Muhtar, 5:238.

2- Kadnn sesi hangi hallerde haram olur?

slmiyet kiiyi fitne ve fesada srkleyen grnt, davran ve hallere kar koruyucu tedbirler alr.
nk slmda insann safiyet ve vakarnn muhfazas ve bozulmamas esastr. Bu tedbir ve koruma
hem erkek iin, hem de kadn iin eit seviyede dnlr.

Dier yandan insana verilmi olan zellik, kabiliyet ve farkllklar bir bakasnn vebal altna girmesine
sebep olmamal, yanl duygulara kaplmasna meydan vermemeli, nefsini azdrmamaldr.
Yaratc tarafndan kadna ihsan edilen sesi de bu ereve iinde dnmek gerekir. Esas itibariyle bata
insan olmak zere hibir varln sesi mutlak olarak haram ve gnah snfna sokulmaz. nk
yaratlnda bir haramlk mevcut deildir. Bunun iindir ki, hibir yet ve hadis kadnn sesini haram
klc bir hkm bildirmez.

Bata Hanefi ve fi imamlar olmak zere mezhep sahibi mtehid imamlarmzn kanaatleri de bu
merkezdedir. Hatt btn fkh kitaplarnda u hkm gryoruz: Cumhura gre kadnn sesi avret
deildir. Yani btn mtehidlere gre kadnn sesi haram deildir.
fi mezhebi limleri ve dier mtehidler yle derler: Kadnn sesi avret deildir. nk kadn al
veri yapar, mahkemede ahitlikte bulunur. Bunun iin sesini ykselterek konumak zorunda kalr.1
Kadnn sesinin avret olmadnn gerekesi slmn ilk uygulamal devri olan Saadet Asrdr. Yani
Peygamber Efendimizin (a.s.m.) ve sahabilerin uygulay biimidir. Bu uygulan biimi ekilde
grlyor:
Birincisi: Peygamber Efendimizin (a.s.m.) sahabi hanmlarla konumas, onlarn sorularna cevap
vermesi, ikyetlerini dinlemesi, ihtiya ve taleplerini karlamasdr.

Bir rnek olmas bakmndan u hadis-i erifi nakledelim:

Amr bin uayb rivayet ediyor:
Bir kadn yannda kz ile birlikte Resulullaha (a.s.m.) geldi. Kzn kolunda iki altn bilezik vard.
Resulullah (a.s.m.) kadna sordu: Bu bileziklerin zektn veriyor musun?

Kadn, Hayr, vermiyorum diye cevap verdi.

Bunun zerine Resulullah (a.s.m.) tekrar sordu:

Peki, kyamette bu iki bilezik yerine Allahn sana ateten iki bilezik taktrmas houna gider mi?
Kadn iki bilezii hemen karp Resulullaha (a.s.m.) uzatt ve Bunlar artk Allah ve Resulne aittir
dedi.2
kincisi: Sahabiler gerek Peygamberimizin hanmlarna, gerekse dier hanm sahabilere hadis ve
benzeri durumlarda soru sorarlar, konuurlar ve baz konularda bilgi alrlard.

ncs: Yine Sahabe dneminde kadnlar, halifelere ikyetlerini dile getirirler veya din meselelerde
dier sahabilere bilmediklerini sorup renirlerdi.

Bu mesele iin de bir rnek verelim:

Kadnn biri Hazret-i mere gelerek, Y Emrelmminn! Kocam geceleri ibadet eder, gndzleri de
oru tutar eklinde ikyette bulundu.

Hazret-i mer, Ne demek istiyorsun? Kocan geceleri ibadet etmekten ve gndzleri oru tutmaktan
alkoymam m istiyorsun?

Bunun zerine kadn baka bir ey sylemeden kp gitti ve biraz sonra bir daha gelip ayn ikyetini
dile getirdi. Hazret-i mer, kadna yine ayn cevab verdi.

Bu durumu gren Kb bin Sr sze kart ve Y Emrelmminn, kadnn hakk var. Cenab- Hak
erkee drt kadnla evlenebileceine msaade ettiine gre, drdnc gn kadnn hakkdr dedi.
Bunun zerine Hazret-i mer kadnn kocasn artp drt gnde bir oru tutmamasn ve her drt
gecede bir kadnn yannda yatmasn emretti.3

Ancak dier btn mbah meselelerin mahiyet deitirip mahzurlu bir hal almasnda olduu gibi, kadnn
sesi meselesinde de ayn durum sz konusudur. Kadnn sesi mbah, masum ve meru olmasna
karlk hangi sebeplerden dolay avret olur, nasl olursa yasak snfna girer, yabanc erkeklerin
dinlemesi haram olur?

Kadnn sesi yaratl icab dikkat ekicidir. zellikle ses normalin dnda bir tonda karsa birtakm
mahzurlar beraberinde getirmektedir ve din tabiriyle fitneye sebep olmaktadr. Demek ki, haram olan
sesin kendisi deil de, kontrol d bir mahiyet tamasdr.

Ahzab Sresinin 32. yet-i kerimesi bu husustaki ly Peygamber hanmlarnn ahsnda yle
veriyor:
Ey Peygamber hanmlar! Siz herhangi bir kadn gibi deilsiniz. Eer halinize layk bir takva ile
korunacaksanz, yabanclarla czibeli bir ekilde konumayn ki, kalbinde fesat bulunan kimse bir mide
kaplmasn. Konuurken ciddiyet ve arballkla sz syleyin.

Mfessir Vehbi Efendi bu yeti tefsir ederken, Sylediiniz sz fitneye sebep olmasn. Yani cazibeli ve
ecnibi pheye drecek bir halde edal ve naz istina ile sylemeyin eklinde izah getirmektedir.
Elmallnn ifadesiyle Yaylarak, krtarak, snk, ylk olduunda kalbi rk ktle meyilli
kimseler bir mide kaplrlar. Bundan dolay da gnaha girilmi olur.

Vehbe Zhayl bunu normal konumalardan ziyade din muhtevada da olsa ayn gereke ile mahzurlu
grr: Kadnn, Kurn eklinde de olsa, cokulu ve nameli olarak okumakta iken seslerini iitmek
haramdr. nk bunda fitneye sebep olma korkusu vardr.4

bni bidn ise meseleye u ekilde bir aklk getirir:

Tercih edilen gre gre kadnn sesi avret deildir. Yalnz zeks kt olanlar zannetmesinler ki, biz
kadnn sesi avrettir demekle konumasn kasdetmiyoruz. htiya halinde ve benzeri durumlarda
kadnn yabanc erkeklerle konumasna cevaz veriyoruz. Yalnz kadnlarn yksek sesle konumalarn,
seslerini uzatmalarn, yumuatmalarn ve nameli bir ekilde okumalarn caiz grmyoruz. nk
bunlarda erkekleri kendilerine meylettirmek ve ehvetlerini tahrik etmek vardr. Kadnn ezan okumas
da bundan dolay caiz olmamtr.5

Bizim de katldmz hkm Faruk Beer Hoca veciz bir ekilde yle dile getirir:

Kadn her eyiyle olduu gibi sesiyle de ekici, byleyici ve tahrik edicidir ve aslnda bu onun irkin
olduunu deil, gzel olduunu gsterir. Birer nimet demek olan ekici ynlerini, bu arada sesini fitneye
sebep olmak ve tahrik etmek iin kullanrsa, yani konumasn krla dkle ve kadns biimde yaparsa,
ya da nameli szlerle normal konuurken zaten tahrik edici olan sesini daha da etkileyici hale getirirse,
sesi avret olduundan deil de, fitneye sebep olacandan haram olur. Vakarl ve karsndakine mit
kestirici edayla konuursa haram olmaz.6

Son olarak zamanmzn mfessirlerinden Muhammed Ali es-Sabnnin yorumuna yer verelim:
Aka grld gibi, eer fitneden emin ise kadnn sesi haram olmaz. Ancak, erkeklerin, kadnlar
fitne ve fesada gtren hallerden uzak tutmalar gerekir.7

Sorudaki unsurlara gelince, iir ve ilahide ses incelip kalnlat, nameli olduu ve czip bir mahiyete
brnd iin yabanc erkeklerin duyaca ekilde sylemek beraberinde mahzurlar tamaktadr.
Hanmlarn sesli olarak zikretmeleri de ayet yabanc erkekler duyacaksa, yine ayn kategoriye girmekte
ve birtakm yanl duygularn uyanmasna sebebiyet vereceinden ezanda olduu gibi msaade
edilmemektedir. Ancak kendi aralarnda sesli olarak Kurn okumalarnda ilhi sylemelerinde ve
zikretmelerinde haliyle mahzur olmaz.
1 Tefsr ytil-Ahkm, 2: 167.
2 Tirmiz, Zekt: 12.
3 Hayts-Sahbe, 3: 349.
4 slm Fkh Ansiklopedisi, 1: 467.
5 Reddl-Muhtar, 1: 272.
6 Hanmlara zel ilmihal, 314.
7 Tefsr ytil-Ahkm, 2: 167.
Mehmed Paksu Aileye zel Fetvalar

3- Yalnz kalmak ve dokunmak:

Bir erkek ve kadnn nikahsz olarak ellerinin bir birine demesi ve yalnz kalmalar da caiz deildir.
Mahrem olmayan kadna bakmak haram olduuna gre, onlara dokunmak veya tokalamak mutlaka
haramdr. Peygamber'e (sav) biat eden kadnlar dediler ki: Ey Allah'n Resul, biat ederken elimizi
tutmadnz. Peygamber (sav) kadnlarn elini tutup tokalamam, buyurdu (Ahmed bin Hanbel, Nes, bn
Mce). Hazreti Aie (ra) biat ile ilgili yle buyuruyor: Allah'a yemin ederim ki Reslllah'n eli bir kadnn
eline dokunmad. Sadece szle onlardan biat ald" (Mslim ).

Peygamber (sav) bir hadisi erifinde yle buyuruyor: "Sizden biriniz, bana ine ile drtlmesi kendisi
iin hell olmayan bir kadna dokunmaktan daha hayrldr." slm dini, kadnla tokalamay
yasaklamakla kadn tezyif etmiyor. Bilakis erefini kurtaryor. Kt niyetli kimselerin ehvetle el
uzatmasna engel oluyor. (Halil GNEN, Gnmz Meselelerine Fetvalar II. 170)

Bir kadnn eli, yabanc bir erkein eline demesi zaruret yokken haramdr. Bu itibarla, hibir ihtiyaca
dayanmayan tokalamada bu haramlk bahismevzu olur. Yabanc bir erkek yabanc kadnla
tokalaamaz, elini namahremin eline sremez. Resl-i Ekrem Efendimiz, yabanc bir kadnn elini
tokalamak iin tutmann ate tutmaktan daha korkun olduunu haber vermi, namahremin elini tutann
Cehennem atei avulayacana iarette bulunmutur.

Bu mahzur, bilhassa gen kadn ve erkekler iin daha byk apta variddir. Hiss taraflar yok olmu
yallar hakknda ise mahzur daha az nisbette variddir. Hatta iki yal kadn ve erkein (hislerinin yokluu
halinde) tokalamalarnda beis olmayaca ifade edilmitir. Bu sebeble, yal kadnlarn elleri plebilir.
Yallklar, yni hissi bakmdan lm olular, byle bir ruhsata sebeb olur. Bir erkein yabanc bir
kadnla tokalamas nnda cins hislerin ayaklanmas halinde, aralarnda haramlk bahismevzu olur,
shriyet akrabal meydana gelebilir. Bu bakmdan kadn-erkek mnasebetlerinde ok titiz olmak
gerekir. Zira byle lzumsuz bir tokalama yahut el pme anlarnda doabilecek hiss heyecan, kar
cinse duyulabilecek sfl duygu, haramla sebeb olabilir, bu kadnn kz bu kimseye haram hale
gelebilir. Byle pheli halden uzak kalmak ise en shhatli bir tedbirdir. Mmkn olduu kadaryla uzak
kalmaya gayret edilmeli, sfl bir his doduydu, domadyd gibi vesveseye mahal vermemelidir.

Hepimizin bildii gibi bir kzla evlenmeyi dnmek ve nianlanmak evlenmek mnsnda deildir.
Bunun iin kiinin nianlsyla gezip dolamas ve onunla yalnz kalmas kesinlikle haram ve byk bir
vebaldir. Peygamber (sav): "Herhangi bir kimse, bir kadnla yalnz kald takdirde mutlaka onlarn
ncs eytandr" buyurmulardr. Bir ok nianllar, tenha yerde yalnz kaldklarnda istenmeyen ve
meru olmayan bir takm menf neticeler meydana gelmekte ve sonunda herhangi bir nedenle nian da
bozulmaktadr. Geride kalan ey vebal ve iffetsizliktir. Bunun iin dinini, dnyasn ve erefini dnen
kimseler meru olmayan bu gibi eylere dikkat etmeleri gerekir.