You are on page 1of 440

31 1964

AUG
LA VETUS LATINA HISPANA
CONSEJO SUPERIOR DE INVESTIGACIONES CIENTIFICAS
INSTITUTO FRANCISCO SUAREZ

L A

VETUS LATINA HISPANA


ORIGEN, DEPENDENCIA, DERI VACIONES, VALOR E INFLUJO UNIVERSAL

RECONSTRUCCION, SISTEMATIZ ACION


Y

ANALISIS DE SUS DIVERSOS ELEMENTOS

COORDINACION Y EDICION CRITICA DE SU TEXTO

ESTUDIO COMPARATIVO CON LOS DEMAS ELEMENTOS DE LA .VETUS LATINA,


LOS PADRES Y ESCRITORES ECLESIASTICOS, LOS TEXTOS GRIEGOS Y LA VULGATA
POR

MONS. DR. TEOFILO AYUSO MARAZUELA

EL SALTERIO
1NTRODUCCION GENERAL Y EDICION CRITICA

EDICION CRITICA DEL SALTERIO (SALMOS 76-151 E INDICES)

MADR D I

19 6 2
Nihil obstat
Dr. Iosf.phus Puzo Espin

Imprimatur
Caesaraugustae 31 Decembris 1961
% Casimirus, Archiepiscopus Caesaraugustanus

Dep6sito lkgal: BU - 17. 1962

IMPRENTA DE ALDECOA BWgOS 18121


Digitized by the Internet Archive
in 2014

https://archive.org/details/lavetuslatinahis53ayus
744 VETUS LATINA HISPANA

>s. 76, 1-6


GA MO RO

Psahnus LXXVI Psalmus LXXVI Psalmus LXXVI

In finem, pro Idithun, Psalmus 1 In finem in laudibus psalmus asaph. In finem pro iditum psalmus
Asaph. asaph.
Uoce mea ad Dominum clamaui; 2 Uoce mea ad dominum clamaui uoce mea Uoce mea ad dommum clamaui
uoce mea ad Deum, et intendit ad deum et intendit mihi uox mea ad deum et intendit
mihi. michi
meae Deum ex-
In die tribulationis 3 in die tribulationis meae deum exquisiui in die tribulationis mee deum
quisiui manibus meis nocte contra
; manibus meis nocte coram eo et non sum exquisiuimanibus meis nocte
eum, et non sum deceptus. Renuit deceptus negauit consolari anima mea coram eo et non sum deceptus
consolari anima mea; negaui consolari animam meam

4 memor fui Dei, et delectatus sum; 4 memor fui dei et delectatus sum exercitatus memor fui dei et delectatus sum
et exercitatus sum, et defecit spi- sum et defecit spiritus meus diapsalma exercitatus sum et defecit pau-
ritus meus. lisper spiritus meus
5 Anticipauerunt uigilias oculi mei; 5 praeoccupauerunt uigilias omnes inimici anticipauerunt uigilias oculi mei
turbatus sum, et non sum locutus. mei turbatus sum et non sum loquutus turbatus sum et non sum locu-
tus
6 Cogitaui dies antiquos, et annos 6 cogitaui dies antiquos et annos aeternos in cogitaui dies antiquos et annos
aeternos in mente habui. mente habui eternos in mente habui

Fb. 76 Ps. 76 Ps. 76


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 Uariantes:
257 258 A G L O. Deest in 38 206 259 260 S' D F.
14 L
3
Hab. v. 14" 15" Lr. Hab. i. Hab. v. 14 15
.

16 (bis) L Hab. v. 16 T\
4
.

1 asaph:
-
ydithun interpretatur traasiliens 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
asaph congregans in finem christum 72 74 in finem A B17 30 31 34 35 37 207 A, u ct ori B29 32 i

129 CB, + ydithun... christum 97. 33 G L (


_
B204 257 258 + n laudibus A.13, H p o ; j

iditum AO B17 29 30 31 32 33 34 35 207 A G L, R37


204 257 258; psalmus asaph A B17 30 31 32 33 34 207 A G

psalmus dauid B29 37 204 258 L, asaph psalmus B35,


psalmus B257; d e dei patientia et mirabilium ope-
rum eius A B" 30 31 32 33 34 35 37 204 207 257 258 A G,
+ de dei patientia et mirabilium operum eius E29 L
2 clamabi: et A B30 34 204, + et B" 29 31 32 33 35
37 207 257 258 A G L; uoce mea A, uox mea B; intendit
A, respexit B; mihi A, me B.

contra eum 97 129 CB, coram eo 72 74; exquisibi A B" 29 30 31' 32 33 34 35 37 207 257 258 habet coram eo 132; habet negaui 132;

anima mea 72 74 129 CB, animam meam A G L, exquisiuit A13 B17 29 30


B31 c 204; corara eo habet animam meam 132.
31= 32 33 34 35 37 204 207 257 258 A G L, CO ram ipso AO,
97.
contra eum B 3 l*; negauit A, recusabi B17 29 30 31 32
33 34 37 204 207 258 A G L, recusabit B35, recusauit
B257; anima mea A B35 257, animam meam B17 29
30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L.

dei: + et 72 74 129 CB, et 97; meus: N. B. ln cod. 31 sunt correctiones manus secundae; delectatus ;um 129 W. "uel"
diapsalma 74 97 129 C, + diapsalma memor fui A B3 1*, memoratus sum B17 29 30 31 c 32 132; habet paulisper 132.
72 B. 33 34 35 37 204 207 257 258 A G L; f uj : + dei A B" 29 30
31* 32 33 34 35 37 207 257 253 AGL d e ; B31
c 37* 204;

delectatus A B35 257 laetatus B17 29 30 31 32 33 34 37


204 207 258 A G L sum ;
'
: e[ A B29 31 32 33 34 35 37
204 207 257 258 A G L + et B" 30 exe rcitatus A, alie

;

natus B; defecit: paulisper A, + paulisper B;


meus: + diapsalma A13, + sempcr B ?5 A ,
AO B"
29 30 31 32 33 34 37 204 207 257 258 G L.

uigilias A, custodias B; turbatus A, conturbatus B.


cogitaui A, recordatus sum B.
EDICION CRITICA. - EL SALTERIO 745

Ps. 76, 1-6


SH HE XX

Psalmus LXXVI Psalmus LXXVI YaXudc, OF'

1 Uictori super idithun canticum asaph. Eic, to teXoc,, Onep '


I6i9ouu.' tco
'Aadcfi ipaX[.i6c;.
2 Uoce mea ad dominum clamaui uoce mea tf>covfj [iou Ttpoc, Kupiov EKEKpac+jc,
ad deum et exaudiuit me Kai f] cpcjvf) uou "^poc;tov 9e6v, Kai
TCpOOCO)(V [iOl.

3 in die tribulationis meae deum exquisiui ev ^[.lEpa 9X((pe6q uou tov 9e6v
manus mea nocte extenditur et non quies- it,E^r]TT]aa, Tatq xpcuv 100 VUK " l-

cit noluit consolari anima mea Toq EvavTiov auTou, Kai ouk f|Tta-
Tr]9r|V dTcr)vr)vaTO Trapa.KXr|9f|vai
f,
yoxA [iou.
4 recordans dei conturbabar loquebar et tou 9eo6 Kai ucj)pdv9r]v'
[.ivf|o9r|v

deficiebat spiritus meus semper f|5oXdaxr)oa Kat cbXiyotr>ux r oev to i

TtveOtad [j.ou. 6idijxxX[ta.


5 prohibebam suspectum oculorum meo- TcpoKaTeXd(3ovTo cpuXaicdq ol e^-
rum stupebam et non loquebar 9poi uou' Tapdx9r]v Kai ouk sXd-
Xrjaa.
6 recogitabam dies antiquos et annos sae- 6ieXoytad[ir|v f)[i.pac, dp);atac, Kat
culi etti atcbvia.

S. 76 H>. OF'
Inuenitur in P 21 72 84 93 94 95 L 13 24 25 < v -
9 '21) 74

89 129 176 115 24' 27 28 55 T48 51 52 C52c 73 256 AMS.


Deest in L 17 2 5 (v. 1SJ Uariantes:
N. B. In boc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,

pertinet ad C.
v. 1 P95, + v. 1 caeteri; super P L!29 t C M, 1 iSi6ouu B. i&i6ouv S.

per L13 24* 74 89 176 115 27 28 55 AS, pro I 24 *; idi-

thun: + canticum P, + psalmus L I T48 51 52 72

C73 AMS, C 2 56.

dominum P L I T AMS, deum C; dominum: et KKpaa: -f Kai r|

P L I T AS, + et C M; deum P L129 115 24< 27 (inst. prius) S.


28 55 89 T 4 8 51 C M, dominum L 13 24 74 176 T52* *

AS; et exaudiuit me P L 13 24 74
129 17 6 I T 51

52* 256 AMS, exaudiuit me L89 C52 c , et praebuit


mihi aurem C 73 256 m .

deum P21 84 93 95T 4 8 C5 2c 73 A, domi-


l Ii5 28 55

num P 72 94 I 27 T5 1 52* c 2 56 MS exquisiui P Ll 29 ;

115 27 28 55 89, requisiui L 13 24 74 176 T 4 8 51 52 72 C


AMS; manibus meis L 89 manus mea L 89c caeteri *,

mea: + in L74 in caeteri; uoluit L74, noluit


,

caeteri.

dei: et P L I T AMS, + et C; conturbabor


L74 *, conturbabar L 74 caeten
; loquebar: in

memetipso P, + in memetipso L I T C AMS;


loquebar: P L 129 I 15 24* 27 28 55 89 T C MS.
+ et
_ et L 13 24 * 74 "6 A deficiebat P? 72 84 94 L I T ;
1

C AMS, aedificabat P 93 aedifkabar P 9 5; meus: + ,

semper P L 13 24* 74 129 176 115 27 28 55 T C AMS,


semper L 89 I24 '.

prohibebam P 21 84 93 S< 95 l I T 4 8 51 52 256 AMS, cftuXaKcxc: TtavTEc; B*S' '. + TtaVTEC.


precedebam P 72 comprehendisti C; meorum: et Brtm 'S1 -
, ,
TtavTEc; S* EXQpot BS.
P L I C AMS, + et T 48 51 52 72. oc&QaXuot
antiquos: + et P 21 34 93 94 95 L 74 T, et P 72
L13 24 89 129 176 I c AMS saeculi P T, pristinos ;

L I AS, saeculorum C M.
746 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 76. 7-13


GA MO RO
7 Et meditatus sum nocte cum corde 7 etmeditatus sum nocte cum corde meo exer- 7 et meditatus sum nocte cum
meo, et exercitabar, et sccpebam citabar et uentilabam spiritum meum corde meo exercitabam et uenti-
spiritum meum. labam in me spiritum meum
8 Numquid in aeternum proiiciet 8 et dixi numquid in aeternum repellet deus 8 et dixi numquid in eternum pro-
Deus ? aut non apponet ut compla- et non adponet benefacere adhuc icietdeus ut non apponat ut be-
citior sit adhuc ? neplacitum sit ei adhuc
9 Aut in finem misericordiam suam 9 aut in finem misericordiam suam abscindet 9 aut in finem misericordiam
abscindet, a generatione in gene- a saeculo et in generationem suam abscidet a seculo et gene-
rationem ? ratione
10 Aut obliuiscetur misereri Deus? 10 numquid obliuiscetur misereri deus aut con- 10 numquid obliuiscetur misereri
aut continebit in ira sua miseri- tinebit in ira misericordias suas diapsalma deus aut continebit in ira mise-
cordias suas? ricordiam suam

11 Et dixi: Nunc coepi; haec mutatio 11 et dixi nunc coepi haec mutatio dexterae 11 et dixi nunc cepi hec immutatio
dexterae Excelsi. excelsi dextere excelsi
12 Memor fui operum Domini, qui?. 12 memor fui operum domini quia memor ero 12 memor fui operum domini quia
memor ero ab initio mirabilium a principio mirabilium tuorum memor ero ab initio mirabilium
tuorum tuorum
13 et meditabor in omnibus operibus 13 et meditabor in omnibus [operibus] tuis 13 et meditatus sum in omnibus
tuis, et in adinuentionibus tuis et in obseruationibus tuis exercebor operibus tuis et in obseruationi-
exercebor. bus tuis me exercebor

7 meditatus: + sum 74 97 129 CB.


sum + et (iltitto) A
A G L
B35 257, et B" 29 30 31 32 33 7 exercitabam 129, exercitabar W, "uel"

72; meo: + et 97 129 C.


et 72 74 B;
37 204 20^ 258 exercitabar A, cogit;)bam B. garriebam [exercita]bam 132; habel
"uel" uentilabam 132.
scopebam 72 97 129 C. scobebam 74 B.

B 8 ^ixit AO, dixi caeteri; in aeternum A, in saecul B; 8 habet et dixi 132; ur" 129, aut W, silei
8 aut 97 P9 C et 72 74 i

et non A" B35 257, aut non AO B" 29 30 31 32 33 132; a pponat 129, adponet W, j//*/ 132;
34 37 207 258 A G L, ut c
non B31 aut B204 adponet
, ; habet beneplacitum sit ei adhuc 132; sit:
A B17 30 31 32 33 34 35 204 207 257 258 G adponat + ei 129 132, ei W.
B29 30= 31 37 A L ;
benef.iciet B204, benefacere caeteri.

9 misericordia sua B35, misericordiam suam caeteu:


o abscindet 74 129 C, abscidet 72 97 B; i.r
'
abscindet A, amputabit B" 29 31 32 33 34 35 257 A G L
74 97 129 CB et 72
amputauit B30 32 37 204 207 258; a secu io e t in genera
tionem A 13 , a seculo et in generatione AO, a seculo
et generatione B.

10 suas: diapsalma 72 97 129 C, + diapsal- 10 misericordias suas A B35 257, misericordiam suam B"
29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L suam: + diapsal-
ma 74 B. ;

ma A13, + semper B35 A, _ AO B" 29 30 31 32 33

34 37 204 207 257 258 G L

11 cepit B204, coepi caeteri; dexteri Al3, dexterae caeteri


excelsi A, altissimi B.

12 ab initio 72 97 129 CB, ab initium 74; tuo- 12 memor fui A, memoratus sum B; domini A, dei B;
rum:
diapsalma 74 97 129 CB. + dia- a principium B35, a principio caeteri.

psalma 72.
13 et + in 72 97 129 CB,
!
in 74. 13 meditabor A, meditatus sum B; in: omnibus B204*, 13 habet [medi]tatus sum 132; habet ob-
:

+ omnibus A B204=, cacteri^ omnibus: operibus seruationibus 132; in obser. tuis me


A13 B207', + operibus AO B" 29 30 31 32 33 34 35 37 exer. 129 W, "uel" in affectionibus
204 207= 257 258 A G L ;
obseruationibus A, adinuen- tuis garriam 132.
tionibus B17 29 30 31 32= 33 34 37 204 207= 258 A G L.

aduentionibus B32* 207, affectionibus B35 257 tu i s:


;

me A, + me B; exercebor A B" 29 30 31 32 33 34
35 37 204 207 A G L, exercebo B257 258 ;
exercebor:
LXXVI psalmus dauid AO.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 747

Ps. 76, 7-13


SH HE LXX
7 Dormitauerunt qui ascenderuni 7 recordabar psalmorum meorum in nocte 7 eu.vf)a8r)v kocI eu.XETT)aa' vukt6c;
equos TA. cum corde meo loquebar et scrutabam [jexd Kap5(aq u.ou fj5oXoxouv,
Tfjc;

spiritum meum Kai goKaXev t6 TcvEuu-d uou.


8 ergone in aeternum proiciet deus et non 8 u.f| Etq touc, aicovac, dTccboETat Ku-
repropitiabitur ultra ptoq, Kal ou Tcpoo6r|OEi tou eu5o-
Kfjoai Mti;
11 Nunc coepimus haec mutatio dex- 9 ergone compleuit usque in finem miseri- 9 fj eiq teXoc; dTcoKOtpEt t6 MXeoc; dix6
terae excelsi PAU *. Illa muta- cordiam suam consummabitur uerbum yeveaq Kai yeveaq;
dexterae excelsi PAU 2
tio Haec . de generatione et generatione
enim mutatio dexterae excelsi
est 10 numquid oblitus est misereri deus aut 10 fj ETCtXf|0Tai tou olKTEipfjoai 6
PAU 3
.

Haec mutatio dexterae compleuit in furore misericordias suas 6e6c fj auve,et touc; oiKTeipu.ouq
excelsi PAU 4 Mutatio dexterae . semper auTou ev ttJ 6pyfj auToO;
excelsi PS-IS 5 Nunc coepi haec
. 6idipaXu.a.
est mutatio dexterae excelsi PS- 11 et dixi imbecillitasmea est haec commu- 11 Kai Elira Nuv f)pc;du.r|v, aovr\ f) dX-

IS 6
. tatio dexterae excelsi Xoicoaic; Tfjq SEcjtac; tou utpiaTou.
12 Memor fui operum domini quia me- 12 recordabor cogitationum domini remi- 12 u.vt)o6r|v tcov gpycov Kupiou, 8tc
mor ero ab initio mirabilium tuo- niscens antiqua mirabilia tua u.VT]o6f|aou.ai d-rco Trjq dpvfjq tcov
mm PS-IUL. 6auu.ao[cov aou,
13 et meditabor in omni opere tuo et adin- 13 Kai u.XETf|oco ev Tcaaiv toic, epyotc;
uentiones tuas loquar aou, Kai iv ToTq eTtiTT)5uu.aoiv oou
d5oXaxf|oco.

7 EC 367 7 recordabar P21 72 84 93 94 l 115 27 28 5.V t C AMS. 7 okccX[X}ev B* "* S c *, EOKaXe B b "".
recordabor psalmorum meorum P L I
P 95 I 55 *; eoKaX[X]ov B* ,,d S*. eoxaXav B' c ";
X48 51 52 256 AMS, carminis mei C; scrutabain u.ou
:
:

Kai ema BS. + Kai ei-rra R.
P21 72 93 94 95, scrutabar P21 84 T C M, excolebam
c

L13 24 74 115" A, abscondebam 115 27 28 55 89,


escopebam Ll 29 abscondebam excolebam Ll76 ex
, t
-

condebam I 24 c scobebam S. ,

8 aeternum P L I T 48 51 52 256 AMS, saecula C; Kupioq BS, 0 6eoc; R; Kai BS. n 2016.
deus P L89 T51*, dominus L13 24 74 129 176 I T48
51= 52 72 c AMS; repropitiabitur P21 84 93 94 l H5

27 55 t C AS, respiciabitur P95, propitiabitur P'2


128 M.
11 1 E 9. 2, 55. 2 E 9. 5, 56. 3 E 30, 5, 9 Iterum apparet cod. 25: misericorJiam suam; ergo 9 TeXoc;: + aTtOKOcpei B, a-rtOKOcpec S;
265. 4 E 44, 4. 373. - - s VQ 52, 9. nec L24, ergone caeteri; compleuit P21 84 93 94 eXeoq: + auTou S*, + ccutou otcoko-
e CVV 7, 48. L24 89* 115 T C, complebit P?2 95 L13 74 89= 129 cpst ouvreXeoet pnua S
c
+ ocutou
176 115 27 28 55 AMS ;
usq[uequaque?] in finem aTCOKOcpn ouveTeXeoev p. T, B; a.
T52* (ras)? consumma-
: U sque in finem caeteri; y. Kac Ysveac; BS, a. y. ecc; yeveav R.
bitur PTC M, consummabit L13 24 25= 74 89= 129
115 27 55 AS, consummauit L25" 89 176 128
;
j n gen .

P 72 , de gen. caeteri ; generatione


1
: + et genera-
tione P L13 24 25 74 115= 27 55 T AMS, + in gene-
rationem L129 176, + et generationem 128 89 C,
115.

10 namquid P 94 numquid caeteri; miserere L25*, m i-


, 10 n l
BS, un R; n, J BS*, un S *; touc; c

sereri L25 caeteri: deus miscreri L 89 misereri deu^


c
, otKTetp. auTou ev Tn opyn ocutou B*
caeteri; compleuit P21 84 93 L24 25 128 T C, com S*. ev Tn opyn ocut. touc; otKTecpu.ouc;
plebit P 72 94 95 L13 74 89 129 176 115 27 55 AMS; auTou S *, Touq ocKTcpuooc; aurou ev
furorem L 89 furore caeteri; misericordias P21 72
, tt) opyn oruTOU B b .

93 94 95 L13 24 25 74 89 176 I T 48 51 52 256 AMS.

misericordiam P 84 L129, pietates C; suas P21 72


93 94 95 L13 24 25 74 89 176 I T C AMS, suam P 84

LI2 9 suas: + semper P L" 24 25 129 176 1 T C


;

AMS, semper L74 9.

11 et: dixi P72, + dixi caeteri; commutatio P L


I T 51 52 256 AMS, annos C; excelsi P I 55 L T
C AMS, altissimi P 5 27 28.

12 CPN 2, 17. 12 recordabor P L13 24 74 89 176 115 ?7 28 T C AMS,


recordabar L25 129 155; cogitationem L25, cogita-
tionum caeteri; reminiscer I 15 reminiscens caeteri. ,

13 meditabor P Ll3 24 25 74 89 176 t C AMS, medita- 13 iraoiv B. Ttaoi S.


bar L129 155 e ? + in L176, in caeteri; ad-
:
_

;

inuentiones: tuas T 5 2*. + tuas caeteri.


748 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 76, 14-21


GA MO RO
14 Deus, in sancto uia tua quis Deus : 14 deus in sancto uia tua quis deus magnus 14 deus in sancto uia tua quis deus
magnus sicut Deus noster? sicut deus noster magnus sicut deus noster
15 Tu es Deus qui facis mirabilia. 15 tu es deus qui facis mirabilia solus notam 15 tu es deus qui facis mirabilia
Notam fecisti in populis uirtutem fecisti in populis uirtutem tuam solus notam fecisti in populis
tuam. uirtutem tuam
16 Redemisti in brachio tuo populum 16 liberasti in brachio tuo populum tuum filios 16 liberasti in brachio tuo populum
tuum, filios Iacob et Ioseph. srahel et ioseph diapsalma tuum filios isrl et ioseph

17 Uiderunt te aquae, Deus; uiderunt 17 uiderunt te aquae deus uiderunt te aquae et 17 uiderunt te aque deus uiderunt
aquae, et timuerunt et turba-
te ; timuerunt turbatae sunt abyssi teaque et timuerunt turbate
tae sunt abyssi. sunt abyssi
18 Multitudo sonitus aquarum; uo- 18 multitudo sonitus aquarum uocem dede- 18 multitudo sonitus aquarum uo-
cem dederunt nubes. Etenim sa- runt nubes etenim sagittae tu,-ie pertransie- cem dederunt nubes etenim sa-
gittae tuae transeunt; runt gitte tue pertransierunt
19 uox tcnitrui tui in rota. Illuxerunt 19 uox tonitrui tui in rota inluxerunt fulgura 19 uox tonitrui tui in rota illuxe-
coruscationes tuae orbi terrao; eius orbi terrae commota est et contremuit runt coruscationes tue orbi ter-
commota est, et contremuit terra. terra re uidit et commota est terra
20 In mari uia tua, et semitae tuae 20 domine in rnari uia tua et semitae tuae in 20 in mari uie tue et semite tue in
in aquis multis, et uestigia tua non aquis multis et uestigia tua non cognosce- aquis multis et uestigia tua non
cognoscentur. tur cognoscentur
21 Deduxisti sicut oues populum 21 deduxisti sicut oues populum tuum in manu 21 deduxisti sicut oues populum
tuum, in manu Moysi et Aaron. moysi et aaron. tuum in manu moysi et aaron.

15 mirabilia: magna A B 35 257 L: L3 LJ s , + magna 15 habet solus 132.


1$17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L ; 0 S'endisti
B^ 4
, notam fecisti cat U \ i.

16 liberasti: + in A B30 c
31 32' 35 257 258, _ i n B17 29 16 babet liberasti 132,
30* 32* 33 34 37 204 207 L 4 <"> T" A G L populum tuum
;

A B35 207 257 I/ < plebem tuani B" 29 30 31 32


33 34 37 204 258 A G L ; sranel A BL 1

, iacob B" 29 30
31 32 33 34 35 37 204 207 257 258 L* T5 4. G L ioscph:
_ diapsalma AO B17
;

+ diapsalma A13 B35 A, 29 30


31 32 33 34 37 204 207 257 258 G L

17 abyssi. diapsalma '4 97 129 CB, + d a- 17 deus: + deus 2 AO, deus" taeteri; fimuerunt. et 17 timuerunt: et 129. + et W, silet

psalma 72. A B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L, + et B35 132; turbate 129, turbati W, silet 132.
257
;
turbatae A13, turbati AO, conturbati B" 29 30* 31*
32* 33 37 204 207 A G L, conturbate B30 c
31= 32 c
34 35
257 258.

1 transeunt 97 129 CB, transierunt 72, per- 18 multitudo A B35 257, a multitudine B17 29 30 31 32 33

transierunt 74. 34 37 204 207 258 A G L ;


sonitus A B" 29 30^ 31 32 c
33 34 35 204 257 258 A G L, sonus B30* 32* 37 207.

19 rota 72 97 129 CB. rotam 74; coruscatio- 19 tua B257, eius eaeteri; orbi A B30 31 32 33 34 35 37 204
nes 74 97 129 CB, coruscationis 72. 207 257 258 G, or bis 29 32* A L commota est et con-
;

tremuit terra A13, uidit et commota est terra AO, mota


et tremefacta est terra B" 29 30 31 32 33 34 37 204 207
258 A G L. commota et tremefacta est terra B35 257,

20 uia tua 72 74 129 CB. uiae tuae 97. 20 + domine (jmtio) A B30, _ domine BH 29 31 32 33 20 uie tue 129, uia tua W. stlet 132.
34 35 37 204 207 257 258 A G L u ; i a tu a A B35, u i ae tuae
B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 257 258 A G L cognosce- ;

tur A, cognoscentur B.
EDICI0N CRITICA. EL SALTEKIO 749

Ps. 76, 14-21


SH HE LXX
14 deus in sancto uia tua quis deus magnus 14 6 8e6c iv xf\ dyicp f\ 666c; oou' tic,

ut deus 8e6c, [leyac, 6 9e6c, f)ucov;


cbc;

15 tu es deus faciens mirabilia ostcndens 15 cu et 6 0e6c, f\\iG>v 6 ttoicov 6a a-


in populis potentiam tuam oia, dyvcbpiaaq ev toic; XaoTc, cou
xnv &uvauiv oou'
16 redemisti in brachio populum tuum filio.s 16 eXuxpcooco iv t<5 fipaxiovi oou tov
iacob et ioseph scmper Xaov oou, touc, uiouc, 'laKcb|3 Kai
Mcoor)<p. 6idt|xxXua.
17 uidentes te aquae
aquae deus uidentes te 17 ei5oadv oe (36aTa, 6 Geoc;, eT6ocav
parturierunt et commotae sunt abyss :
oe u6a-ca Kai dcpoPf|9n.oav, Kai ira-
pdx^rjcav a(3ucaoi'
18 A multitudinesonitus aquarum uo- 18 excusserunt aquas nubila uocem dede- 18 TiXfjGoc; r )(ouc; u6aToc' cpcovr)v e6co-
(

cem dederunt nubes APR. runt nubes sagittae tuae discurrebant Kav ai vecpeXat, Kai yap toc (3eXr|
oou 6iaTtopeuovTai'
19 Uox tonitrui tui in rota inluxerunt 19 uox tonitrui tui in rota inluminauerunt 19 cpcovr) Trjc; (ipovTrjq cou ev tco Tpo-
fulgura tua orbi terrae APR. fulgura tua orbem concussa et commota X9, eoaXeuGn Kai evrpouoc eye-
est terra vr^en f\ yr\.
20 in mari uia tua et semitae tuae in aqui 20 ev ttJ 0aXdcor|
f\ 666q oou, Kai ai

multis et uestigia non sunt cognila oou ev u&aoi ttoXXoic;, Kai


Tpi(5oi
Ta ixvr| oou ou yvcoa9r]covTai.
21 deduxisti quasi gregem populum tuum 21 cb6r|yT]caq cbc; Tcp6(3aTa tov Xaov
in manu moysi et aaron. oou iv x l P l Mcouofj Kai 'Aapcbv.

14 in sancto PTC M, in sanctuaxio LI AS; uita tua 14 tt) ocyico B*. tco aytco B"S; tic;: + 6eoc;
128, uia tua caeteri; ut P21 84 93 94 95 L13 24 74 89 BS C0 ,
8eoq S*.
129 176 I T C AMS, Sicut P72 L25.
15 faciens P L13 74 89 129 176 I T C AMS. cui faciens 15 6eoc,: + uucov B*. riucov B^S; 6au-
L24, qui facis L25; ostendens PL I T 51 52 256 uaoia: cb
uovoc; BS* + uovoc S
,
c
*;

AMS, innotescens C. Aaoiq: + oou aou


B, S.
16 brachio: tuo P L C AMS, + tuo 24' 27 28 jG Ppaxiovi: + oou oou S; iaKCo[3
B.
55 89 T; + semper P21
ioseph: 72 84 93 95 L13 24 BS, lopoqA R; icooricp: + 8ia'j>aXua
25 129 176 i t C AMS, semper P94 L74 89. BS. 5iaujaX[ia R.

17 uidentes': te P9* + te caeteri ; aquae : : par- 17 ecpo(3r|8r)oav: Kai BS. Kcxi 1219;
turierunt C73, + paiturierunt caeteri; tommotae 8Tapax6T)oa\ cci BS*. + ai S
c
*.

p L13 24 25< 74 89 129 176 115 27 55 T C AMS, COm-


moti L25* 128.

18 TA 1, 12, 8. 18 aquas P2 72 84 93 95 L13 24 25 89 129 176 i T48


1 51 u6aroc; BS*. u5arcov S c
C AMS, aquis P94 L74, aqua T52* nubes: ;
et
P T, + et L I C AMS.
19 TA 4, 27, 19. 19 in rotam L24, in rota caeteri; inluminauerunt P. 19 rpoxco: ecpavav ai aaTpaTcai aou
adparuerunt L I T8 51 52 256 AMS, inluxerunt tt) oiKoujjevr) B*. + ecpavav ai carpa-
C; fulgura P 2 1 84 93 94 95 L24 25 74 89 129 176 128 Ttai OOU TT) OlKOUUeVTI B* b '"' S.

M. flumina P72, fulgora L13 115 27 55 t C AS;


orbem P21 72 84 93 94, orD P95 L13 24 25 74 129 176
i

I T C AMS, orbis L89; concussa: est P L25


176 T C M, + est L13 24 74 89 129 I AS.

20 uie tue 115, uia tua caeteri; uestigia: tua P21 20 yvcoo8TioovTai B. yvcoo9r|0Tai S
84 93, + tua P72 94 95 l I T C AMS; non:
sunt L24*, + sunt caeteri; cognita P, agnita L I
T48 51 52 72 C AMS.

21 gregem P L13 24 25 74 89 129 i T256 AMS, grege-


L176 T48 51 62, oue s C.
750 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 77, 1-5


GA MO RO
Psalmus LXXVII
Psalmus LXXVII Psalmus LXXVII
Intellectus asaph.
InteUectus Asaph. 1 Intellectus asaph. Attendite populus meus legem
Attendite, popule legem
meus, Adtende populus meus iegem meam inclina- meam inclinate aurem uestram
meam; inclinate aurem uestram te aurem uestram in uerba oris mei in uerba oris mei
in uerba oris mei. aperiam in parabolis os meum
Aperiam in parabolis os meum; lo- 2 aperiam in parabolis os meum loquar pro-
quar propositiones ab initio; positiones ab initio loquar propositiones ab initio
seculi
quanta audiuimus et cognouimus 3 quanta audiuimus et cognouimus ea et pa- quanta audiuimus et cognoui-
ea, et patres nostri narrauerunt tres nostri adnuntiauerunt nobis mus ea patres nostri narraue-
nobis. runt nobis
Non sunt occultata a filiis eorum 4 non sunt occultata a filiis eorum in genera- non sunt occultata a filiis eo-
in generatione altera. Narrantes tione altera narrantes laudes domini et uir- rum in generatione altera nar-
laudes Domini et uirtutes eius, et tutes eius et mirabilia eius quae fecit rantes laudes domini et uirtutes
mirabilia eius quae fecit. eius et mirabilia eius que fecit

Et suscitauit testimonium in Iacob, et suscitauittestimonium in iacob et legem et suscitauit testimonium in ia-


et legem posuit in Israel, quanta posuit in srahel quae mandauit patribus cob et legem posuit in isrl quam
mandauit patribus nostris nota fa- nostris nota facere ea filiis suis mandauit patribus nostris ut
cere ea filiis suis: notam facerent eam filiis suis

Fs. 77 Ps. 77

Inuciiitur in 72 74 97 129 CB. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Variantes


(v. 17-72) 207 257 258 A G L O. Deest in 38 206
(v. 1-17) 259 260 S' D F Hab. v. I L\ Hab. v. 4
65 I/.

titulus (inttio) 72 74 129 CB, + titu-


Titulus sumptus est ex 13 cum omnibus fere testibus.
lus 97; asaph: psalmus iste narrat ea que Uariantes:
in ueteri populo diuinitus facta sunt 72 74 intellectus asaph A B17 30 31 32 33 34 37 A G, erutioru\

129 CB. + psalmus... 97; popule 97 129 asaph B 29 L , psahnus dauid


intellectus ipsi asaph B35,

C. populus 72 74 B. B204 258, psalmus intellectus asaph B207, psalmus B257 ;

+ uox christi de iudeis christi dictio ad ecclesiam pro


prioris populi iniquitate B29 L, de iudeis quando
-f
ambulabant in deserto et temptauerunt deum B30,
A B" 31 32 33 34 35 37 204 207 257 258 A G L ;
adtende
A B17 29 31 32 33 34 35 37 207 258 L* A G L, attendite
B30 204 257; populus A B35, popule B17 29 30 31 32 33

34 37 204 207 257 258 A G L meu s: + in AO, - - in caete-



;

ri; meam: + et B257, e t caeteri.


proposicionis B204, propositiones caeteri; initio: sae-
culi A B35 257, + saeculi B17 29 30 31 32 33 34 37 204
207 258 A G L
et 129, + et W, silet 132.

occulta A r occultata caeteri; generatione alteia A,


progenie altera B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 257 258

A G L, progeniem alteram B35; narrantes A B35 257,

narrate B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 L" A G L,

suscitauit A B29 30 31 34 37 204 257 258 A L, suscitabit habet quam 132.


B17 32 33 35 207 G ; quae A13, et AO, qU am B17 29 30
31 32 33 34= 35 37 207 257 258 A G L. quanta B34
4
,

quem B204; mandauit A B29 30 31 32 34 37 204 207


257 258 AL,ma ndabit B" 33 35 G ; nota facere A"
B34, ut notam faceret AO B258, u t notam facerent
B" 29 30 31 32 33 37 204 207 A G L, notam facere B35
257 ; ea A B17 29 32 33 34 35 37 204 207 258 A G L, e am
B30 31 32= 257; ea: 4 a B207, _ . caeteri,
KDICION CRITICA. KL SAI.TKKIO 751

Ps. 77, 1-5


SH H K LXX

Paalmua LXXVII Psahnus LXXVII Ya\u.6c; OZ'

1 Eruditionis asaph. Zuveoecoc; tco 'Aodcf>.


Ausculta populus meus legem meam in- IlpooexETE Xa6q u.ou x6v vou.ov
clinate aurem uestram ad uerba oris mei \xou, kMvocte t6 oOc, uu.cov elq t6c
!
6l |U.0CT0C tou ot6u.oct6c, U.OU.

Aperiam in parabolis os meum lo- 2 aperiam in parabola os meum loquai dvoic;co ev TTCcpaPoAalc, to OT6u.a
quar propositiones ab initio saecu- aenigmata antiqua uou, cp9yc;ou.ai TcpopXf^aaTa a-rt'
liIS l .

Aperiam inquit in para-
bola os meum loquar aenigmata 3 quae audiuimus et cognouimus et patres ooa r|KOUoau.v Kai"yvcou.Ev auxd,
antiqua PS-IS : . nostri narrauerunt nobis Kai oi TiaTEpEq r^cov 5ir|yr|aocvTo
f\y.W
4 non sunt abscondita a filiis eorum a ge- OUK EKpUpV) dlTO TCOV TEKVCOV aUTCOV
neratione nouissima narrantes laudes ysvEav ETEpav, dTtayyEXXovTEc;
sic;

domini et potentiam eius et mirabilia Tdq alvEOEic; Kupiou Kai raq 6u-
eius quae fecit vaoTiaq aurou, Kai rd 6auu.doia
auTOu d Ttoir|0v.
5 Suscitauit testimonium in iacob 5 statuit contestationem iacob et legem Kai dvOTT|OEv u.apTupiov dv 'la-
et legem posuit in israel PS-IS \ posuit in srahel quae mandauit patribus Kcbp\ Kai vou-ov MSeto iv 'lopariX,
Et suscitauit testimonium in iacob nostris ut docerent filios suos OV EVETElAxXTO TOLq TiaTpdoiV ^LiCOV
et legem posuit in israel PS-IS -'.
yvcopiaat aur6v Totq uiou; auTcov,

Ps. 77 V. OZ'

hiuenitur itl P21 72 84 "3 94 95 L.13 24 25 74 89 129 17


115 24= 27 (v. 1-67) 28 55 T*8 51 52 C62<= 73 256 AMS.
Deest in L" 127 (v. SB-72). No confertur 127
(v. 16-67), Umiantes:
N. B. In hoc psalmo lod. 256, nisi aliter notetur,
pertinetad C.
titulus deest in P95 inuenitur iu caeteris; + eru-
,

ditionis finitio) P L" 24 25- 89 129 176 i t AMS.


+ L25 + eruditio C 73 + eruditus
eruditiones *, ,

C256 L74; ausculta P L 127 55 T C AMS


,

absculta IIS 28; populus meus P L12 24 74 89 129 176


115 27 55 t C AMS. popule meus L 128 a d uerba ;

p L13 25 74 89 129 176 t C AMS, in uerba L24 I.

CI 15, l. VQ 29, 8. 2 parabola PJ1 72 84 93 94 l 24 74 89 176 I T C AMS. 2 TrapaL3oXmc; BS C TtapaBo\r| S


parabolis P9S L25 129.

8 audimus P93 , audiuimus catteri.

4 occultata L 89 *, abscondita L89


r
caeieri; in P L74 c .

a L13 24 25 74 89 129 176 i t C AMS ; nouissima 4 Ttoir)oev BS', ETtoinaav S*.


P, sequenti L I T C AMS; narrantes P L89 129

176 I T C M, narrate L" 24 25 74 A, narrante S;


potentia 128, potentiam caeteri.
VQ 16. 5. VQ 17, 19. 5 et (initio) PL I T AMS, + et C; contestutio ov BS*, ooa S c *; evetelXocto B* u eve-
,

nem: + in M, in caeteri; quae P L13 24 25* TEiXa B*. eGeto S*, EVETiXaTO S c \
74 89= 129 176 I T C AMS, quam L25< 89; man .
rjLXQv: tou B. + tou S: aurov BS*.
dauit P L13 25 74 89 129 176 I T C AMS, mandabi; auTa S c V
L24 25; docerent: filios C256. - fiHos caeteti.
752 VETUS LATINA I! I S P A N A

Ps. 77, 6-11


GA MO RO
C ut cognoscat generatio altera; fi- 6 ut cognoscat generatio altera filii qui nas- ut cognoscat generatio altera fi-

lii qui nascentur et exurgent, et centur exurgent et narrabunt ea filiis suis lii qui nascentur exurgent nar-
narrabunt filiis suis. rabunt eam filiis suis

7 ut ponant in Deo spem suam, et 7 ut ponant in deo spem suam et non obliuis- 7 ut ponant in deo spem suam et
non obliuiscantur operum Dei, et cantur operum dei sui et mandata eius ex- non obliuiscantur operum dei
mandata eius exquirant; quirant sui et mandata eius exquirant
8 ne fiant, sicut patres eorum, gene- ne fiant sicut et patres eorum genus pra- ne fiant sicut patres eorum ge-
ratio praua et exasperans; genera- uum et peruersum genus quod non direxit nus prauum et peramarum ge-
tio quae non direxit cor suum, et cor suum et non est creditus cum deo spiri- nus quod non direxit cor suum
non est creditus cum Deo spiritus tus eius et non est creditus cum deo spi-
eius. ritus eius

9 Filii Ephrem, intendentes et mit- 9 efrem intendentes et mittentes arcum


filii 9 filii effrem intendentes arcum
tentes arcum, conuersi sunt in dle conuersi sunt in die belli et mittentes sagittas suas con-
belli. uersi sunt in die belli
10 Non custodierunt testamentum 10 non custodierunt testamentum dei et in le- 10 non custodierunt testamentum
Dei, et in lege eius noluerunt am- ge eius noluerunt ambulare dei et in lege eius noluerunt am-
bulare. bulare
11 Et obliti sunt benefactorum eius, 11 et obliti sunt beneficiorum eius et mirabi- 11 et obliti sunt benefactorum eius
et mirabilium eius quae ostendit lium eius quae ostendit eis et mirabilium eius que ostendit
eis. eis

v. 6 B", + v. 6 caeteri; cognoscat B29 30 31 32 A exurgent: - et 129, + et W, silet 132;


34 37 204 207 A L cognoscant B33 35 257 258 G nasce- eam 129 W ea 132.

;

tur B 204 . nascentur caeteri ; nasc: et A B29 30 31

32 33 34 37 204 207 258 A G L + e t B35 257; exsurgerent


B31, exsurgent A F=31" caeteri : ea A B39 32' 33 34

35 37 204 207 257 A G L eaiTl B30 31 32" 258.

1 operum 72 97 C, opera 74 129 B tit ponant A B 17 29 30 31 32 33 34 35 204 207 A G L^ e t

ponant B37 257 258 ; dei; + sui A B" 29 30 31 32 33


34 37 204 207 258 A G L SUl R35 257.

sicut + et A B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 AGL habet genus peruersum et peramarum
et B35 257; peruersum A, peramarum B; dixerit 132; prauum 129 W, peruersum 1^2.
A, direxit caeteri; est creditus A, credidit B17 29 30
31 32 33 34 35 37 207 257 258 A G L, tradidi B204 ;
cre .
ditus: + cum A, - cum B.

effraim A, efrem caeteri; intendentes et mittentes


arcum A, intcndentes arcum et mittentes sagittas suas
B; arcum:
quum A13 B35 257 258*, + et Ao, +
quum B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258"" A G L

10 dei: sui A B35 sui 129, + sui W, silet 132.


204 207 258 A G L.

11 mirabilia AO, mirabilium caeteri.


fcDICION CKITICA. EL SALTERIO 75.']

Ps. 77, 6-11


HE LXX
6 ut cognosceret generatio subsequens filii 6 oTtcoq dcv yvcp yeved exepa, ulot o't
nascituri surgent et narrabunt ea filiis Tex^noouevot, Kai dvaaTf|oovTai
suis Kai dTtayyeXoOotv auxd xolq ulotq
auTcoV
7 ut ponant in domino spem suam et non 7 iva GcovTai em tov 9e6v Tf|v eXTtl6a
obliuiscantur cogitationum dei et man- auTcov, Kai uf) emXd9covTai tcov
data eius custodiant epycov tou 9eo0, Kai Tdc; evroXdc;
auTou eKcj)Tf|aouatv'
8 et non sint sicut patres eorum generatio 3 Lva uf| yevcovrai cbc; oi TtaTepec; au-
declinans et prouocans generatio quae tcov yeved oKoXid Kai TtapamKpai-
non praeparauit cor suum et non credi- vouoa, yeved f]Tiq ou icaTr|u9uvev
dit deo spiritus eius iv xr\ Kap&La auTfjq, Kai ouk em-
arcb9r| ueTd toO 9eo0 to TtveOua
auTfjq.
9 ephraim intendentes et mittentes
filii ar- 9 uioi 'Ecppdiu evTeivovTeq Kai BdX-
cu terga uerterunt in diem belli Xovrec; toc;ov earpdcpr)oav iv f]ue-
pa TtoXeuou'
10 non custodierunt pactum dei sui et in le- 10 ouk ecpuXdc;avTO Tf|v 6ta9f|Kr)v toO
ge eius noluerunt ingredi 9eo0, Kai ev tco v6uo auToO ouk
rj9eXov Ttopeuea9ai.
11 et obliti sunt cogitationum eius et mira- 11 Kai eireXd9ovro tcov euepyeaicov
bilium eius quae ostendit eis auToO Kai xcov 9auuaotcov auToO
cov 6eic;ev auTOic,,

G et P95. ut caetert; ^ognosceret P21 8+ 93 94 95 l I oatocyyeXouoiv B, ccvayyeX. S; crrrcxy-


T48 51 c AMS. cognoscat T52'? : nescituri L24. yeXouoiv: ocuta BS e *. auTa S*.
nascituri caeteri: surgent P 21 72 84 95 L I T C
AMS. surgens P93 94 ; enarrabun; P 94 . et narra-
bunt caeteri; narrabunt: + ea P2l 84 93 94 95 t C.
ea P72 L I AMS.
7 utP L I T AMS, C; ponent C256, pon ant
ct 7 K^y]Tr)oouotv BS, eKnTr|ocooiv 2054.
ponant:
caeteri ; in T52*. -f- in taeteri; domino
p21 84 93 94 115 27 28 55 89 c T51 C52 c deo P72 95 .

Ll3 24 25 74 89* 129 176 T48 52* C73 ?56 AMS; spem:

suam L24*, + suam caeteri; et P L25 89 129


IT C MS, ut L13 (hutl) 24 74 176 A; obliuiscantur
P L I T AMS, obliuiscentur C; cogitationum P
L I T48 51 52 256 AMS, adinuentionem C", adiuen-
tionum C256 m dei P T C M, eius L I AS custo
; ;

diant P L13 24 25 74 89 176 i t AMS. exquirant


L129, custodient C.
8 et P L25 I T C M. ut L13 (huti) 24 74 89 129 176 8 1
yevcovrai BS evcovrai S*: Korrr|u9uvtv
,

AS; sint P21 72 84 95 L13 24 25 74 88 129 I T C B, KOcreuBuvev S; ev tr\ KapSta BS*.


AMS, sunt P9 3 94, S it L176 sin t
;
:
_
SIC ut LI2 9 . Tnv Kap6iav S c *; aurnc; BS*. eauTnq 1

+ sicut caeteri; sicut: et P2i 72 84 94 95 Li3


r
S
e *.

24 25 74 89 129 176 I T C AMS, + et P 93 L13*; ac


L74 , et
1
caeteri: prouocans: + et L25, _ et cae-
teri; spiritus eius deo P 9 3, deo spiritus eius caeteri.

0 efrem P 94 . ephraim caeteri; intendentes: + et mit- !) to,ov B*. Tot;oiq B* b S.


tentes P2 1 84 93 94 L13 c 24 25 115 27 55
C73 S. T
+ emittentes 1*72 95 L13* 74 89 129 176 C256 AM.
128; arcu P21 84 93 94 C256, arcum P72 95 L I
T C73 AMS; in diem P21* 84 93 94 L25, a die P2i' \

72 95 L13 24 74 89 129 176 I T C AMS.

10 domini L129, dei caeteri; dei: + sui P21 84 93 94 10 eq>uXac;avTO B*, e<}>uXac,av B' b S; t)6e-
95 L13 24 25 74 89 129 I T AS. + mei L176, P72 _ Xov BS*. nBouXnGrioocv S
c
'.

C Min lege P L 24 25 89 129 i t<8 c MS. in legem


;

L13 74 176 T51 52.


11 cogitationum P L74 \ T48 51 52 256 \f. commuta- eTceXa6ovTo B b S, ETteXa8vro B*.
tionum L13 24* 89 129 176 AS, commutationem L26.
adinuentionum C; mirabilia P 84 mjrabilium cae- ,

teri.
754 VKTUS LATINA HISPANA

Ps. 77, 12-19


GA MO RO
12 Coram patribus eorum fecit mira- 12 coram patribus eorum fecit mirabilia in ter- 12 coram patribus eorum fecit mi-
bilia in terra Aegypti, in carapo ra aegypti in campo taneos rabilia in terra egipti in campo
Taneos. thaneos
13 Interrupit mare, et perduxit eos; 13 interrupit mare et transduxit eos statuit 13 interrupit mare et perduxit eos
et statuitaquas quasi in utre. aquas quasi in utrem et statuit aquas quasi in utrem
14 Et deduxit eos in nube diei, et tota 14 et eduxit eos in nubem diei et tota nocte in- 14 et eduxit eos in nube diei et to-
nocte in illuminatione ignis. luminatione luminis ta nocte in illuminatione ignis

15 Interrupit petram in eremo, et 15 disrupit in heremo petram et adaquauit eos 15 interrupit in heremo petram et
adaquauit eos uelut in abysso mul- uelut in abysso multa adaquauit eos uelut in abysso
ta. multa
16 Et eduxit aquam de petra, et de- 16 et eduxit aquam de petra et eduxit tam- 16 et eduxit aquam de petra et edu-
duxit tanquam fiumina aquas. quam fiumina aquas xit tanquam flumina aquas
17 Et apposuerunt adhuc peccare ei; 17 et adposuerunt adhuc peccare ei in iram 17 et apposuerunt adhuc peccare
in iram excitauerunt Excelsum in concitauerunt excelsum in siccitate ei in ira concitauerunt deum ex-
inaquoso. celsum in siccitate
18 Et tentauerunt Deum in cordibus 18 et tentauerunt deum in cordibus suis ut pe- 18 et temptauerunt deum in cordi
suis, ut peterent escas animabus terent escam animabus suis bus suis ut peterent escas ani
suis. mabus suis
19 Et male locuti sunt de Deo; dixe- 19 et male loquuti sunt de deo et dixerunt num- 19 et male locuti sunt de deo dixe-
runt: Numquid poterit Deus para- quid poterit deus parare mensam in deserto runt numquid poterit deus pa-
re mensam in deserto? rare mensam in deserto

12 mirabilia A, magnalia B; campo A BH 29 30 31 32

34 35 204 207 257 258 A L campos B33 37 G.

1S eos: + et 129 C,
et 72 74 97 B; utre 13 transduxit A, perduxit B; eos: et A, + et

72 74 97 C, utrem 129 B. quasi: in B204 + , in caeteri ; utrem A, utre B.

H deduxit 72 9-> CB, eduxit 74 129. 14 eduxit A B" 29 30 31 32 34 37 204 207 258 A L deduxit
B33 35 257 G nubem A B17 29 30 33 34* 37 207*
;
AGL
nube B30 c 31 32 34= 35 204 207 c 257 258; e t f tota A B35
J
:

257^ tota B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L ;

nocte:
in A13 B30* 207, + j n AO B17 29 30* 31 32 33
34 35 37 204 257 258 A G L l um inis A B17 29 30 31""
;

32 33 34 37 204 207 258 AGL


i gn i s B31
l
35 257.

15 disrupit A, interrupit B; adaquauit A B30 31 34 37


204 257 258 A L, adaquabit B" 29 32 35, a d adaquabit

B33 207 G ;
abysso A B35 257
;
abyssus B17 29 32* 33*
37 207* 258* A L^ abyssis B30 31 32 33 c 34 204 207= 258= G ;

multa A B17 29 33* 35 37 257 A L, G m


ultis B30 31 32
33 c 34 204 207 258.

16 petram B258, pe tra caeteri; eduxit


2
A B" 29 30 31 32
33 34 37 204 207 258 A G L. ckduxit B35 257.

17 in iram 74 129 C, in ira 72 97 B. 17 N. B. bi 77, 17 iterum apparet cod. 206, in uoce excel- 17 concitauerunt: + deum 129, dei
sum; in iram A13 B33 G, j n ira AO B17 29 30 31 32 34 w sfl et 1?2
35 37 204 207 257 258 A L ;
concitaberunt: deum, eum
A B17 29 31 32* 33 35 37 207 257 A G L. + d eum B30*
34 204 258 + e um B3 32'.

18 escam A B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 268 A G L


escas B35 257.

19 de deo A B" 29 32* 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L 19 deo; _ et U 9, + et W, silet 132.
de eo B3 31 32 c
; parare: men.sam B204*, + m ensam
{

A B204C, caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 755

Ps. 77, 12-19


HE LXX
12 coram patribus eomm fecit mirabilia in 12 Evavriov tcov TtaTepcov auxcov a
terra aegypti in regione taneos ETtoiriaEv 9auu.daia, ev yrj AiyuTtTcp
iv TtE&[cp Tdvecoc;.
13 diuisit mare et transduxit eos et stare 13 5iEppr),ev edXaaaav xai 6i.r)yayev
aquas quasi aceruum
fecit auTOuq, eaTT|aev uSaTa cbaei daKov'
14 et eduxit eos in nube per diem et tota 14 Kai cb6r|yr)oev auTOuq iv vecpeXr)
nocte in lumine ignis r|u.epac;, Kai 6\r\v tt)v vukto iv 90
tiolico Ttupoc;"
15 scidit petram in deserto et potum dedit 15 5ippr|c;v TtETpav iv pr|u.cp, Kai
quasi de abyssis magnis TtoTiav auTouq cbq ev d|36aocp
TtoAX.rj*
16 et eduxit riuos de petra et elicuit quasi 16 Kai er|yayev u&cop eK TteTpaq, Kai
flumina aquas KaTf|yayv cbc; itoTau.ouc; u5ara.
17 et addiderunt ultra peccare ei et prouo- 17 icai TtpooeSevTO tl tou du.apTd-
carent excelsum in inuio veiv auTcp' TtapeTUKpavav tov ucpia-
tov ev dvuSpcp,
18 et tentauerunt deum in cordibus suis pe- 18 Kai e^Ttipaaav tov 8dv e.v TaTq
tentes cibum animae suae Kap5iaiq auTcov, tou aiTfjoai Ppcb-
[laxa TaTq ipuxaTq outcov.
19 et loquentes contra dominum dicebant 19 Kai KaTeXdA.r|aav tou 9eou Kai et-
numquid poterit deus ponere mensam in Ttav Mf| 5uvr|aeTai 6 9eoc; Toiu.d-
solitudine aai TpdTtE^av iv .pr|u.cp;

12 aegypti P L,13 25 74 129 176 I T C AM, egipt i 12 atyuTtTQ BS, atyuTrrou RT.
L24, aegipto S; aegypti. + in P L I T AMS, in
C.
13 mare et transduxit eos (iniiio) L 89 *,
diuisit 13 arr|0v BS*, Trapecrrr|0V S c
+ mare et transduxit eos L 8yt caeteri; diui-
diuisit coc; iq S.

sit P L I T48 51 52 256 AMS, disrupit C; aquas

quasi aceruum P L129 115 24= 27 38 T48 51 52 256


MS, aquas in aceruum L13 24* 25 74 176 A, aquas ut
aceruum L 89 aquasi aceruum II 5 *, aquis quasi ace-
,

ruum I 55 aquas
,
quasi in utre C.
14 et eduxit P21 72 84 93 94 L25 176 C, eduxit P95 et 14 Ttupoc; BS C *, (pcoToc; S*.
duxit L13 24 74 89 129 I T48 51 52 256 AMS ;
per
diem in nub. L74 , in nub. per diem caeieri; quasi
L25, i n caeteri; nube P2l c 84 93 94 95 L13 24 74 89
129 176 I T C AMS, urbe P21*, nubem P L25

;

nocte: in L129, + in caeteri; inluminatione


L129, lumine caeteri.
15 petram P?2 84 93 94 95 L I T AMS, petra P2l, 15 ev1 : TT| B, + TT) S.
petras C; de P L 155 T C AMS, in H5 27 28.
N. B. Hic desinit collatio cod. 27. Sunt adhuc et
aliae columnae duae, folii sequentis, quae continent
Ps. 77, 16-67, usque ad non elegit. Sed, quia diffi-
ciles sunt lectu, non conferuntur.

16 duxit L129, eduxit caeleri; elicuit P L T C AMS, 16 coc; BS C ', cooEt S*


eliquit I; quasi P L24 25 89 129 i t C MS, tam-
quam L13 74 176 A.

17 adhuc 115, ultra caeteri; et P21 72 93 94 95 T, ut Kai BS, + Kai R.


P84 L I C AMS prouocarent P21 72 84 93 94 L I
;

C AMS, prouocauerunt P95 T; in inuio P21 84 93


94 95 L13 24 74 89 129 176 I C256 AMS, in immo
P72, i n imo L25 , i n biuio T C73.

19 eloquentes T52, e t loquentes caeteri; dominum P


T, deum L I C AMS ponere P21 84 93 94 95 l I
; T
AS, parare P?2 C M; in solitudine P2l 84 93 94 95
L13 24 25 74 89 129 I t C AMS, in solitudinem
P72 L176.
;

756 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 20-27
GA MO RO
20 Quoniam percussit petram, et flu- 20 quoniam percussit petram et fluxerunt 20 quoniam percussit petram et
xerunt aquae, et torrentes inunda- aquae et torrentes inundauerunt numquid fluxerunt aque et torrentes
uerunt. Numquid et panem poterit et panem poterit dare aut parare mensam inundauerunt numquid et pa-
dare, aut parare mensam populo populo suo nem poterit dare aut parare
suo? mensam populo suo
21 Ideo audiuit Dominus, et distulit; 21 ideo audiuit dominus et distulit et ignis ac- 21 ideo audiuit dominus et distu-
et ignis accensus est in Iacob, et census est in iacob et ira ascendit in srahel lit et superposuit et ignis ac-
ira ascendit in Israel; census est in iacob et ira ascen-
dit in isrl
22 quia non crediderunt in Deo, nec 22 quia non crediderunt deum nec sperauerunt 22 quia non crediderunt in deum
sperauerunt in salutari eius. in salutari eius suum nec sperauerunt in salu-
tare eius
23 Et mandauit nubibus desuper, et 23 et mandauit nubibus desuper et portas caeli 23 et mandauit nubibus desuper et
ianuas caeli aperuit. aperuit ianuas celi aperuit
24 Et pluit illis manna ad manducan- 24 et pluit illis mannam ad manducandum et 24 et pluit illis manna manducare
dum, et panem caeli dedit eis. panem caeli dedit eis panem celi dedit eis
25 Panem angelorum manducauit ho- 25 panem angelorum manducabit homo fru- 25 panem angelorum manducauit
mo; cibaria misit eis in abundan- mentationem misit eis in abundantiam homo frumentationem misit eis
tia. in abundantiam
26 Transtulit austrum de caelo, et in- 26 excitauit austrum de caelo et induxit in uir- 26 et excitauit austrum de celo et
duxit in uirtute sua africum. tute sua africum induxit in uirtute sua africum

27 Et pluit super eos sicut puluerem 27 et pluit illis sicut puluerem carnes et sicut 27 et pluit super eos sicut pulue-
carnes, et sicut arenam maris uola- arena maris uolatilia pinnata rem carnes et sicut harenam
tilia pennata. maris uolatilia pennata
20 quoniam... inundaberunt
,m
B 30 *\ + quoniam... inun-
daberunt A B30 ,
caeterl; aquam B204, aquae caeteri
mensa B 204 , mensam caeteri.

dei 72 74 97* 129 CB, + dei 97


c
21 deus BG (Gilson habet deus, sed faho), dominus 21 habet et distulit 132.
caeteri; distulit: et sup. A B35 257, -f e t suppo-
suit B 17 , + et superposuit B29 30 31 32 33 34 37 204 203
207 258 A G L ;
succensus B204 ;
accensus caeteri; ira:

d e i A13B35, + dei AO B17 29 30 31 32 33 34 37 204


206 207 257 258 A G L.
22 deum A13, in deum AO B" 29 30 31 32 33 34 35 37 206
207 257 AG L, j n d e0 B204 258; deum: suum, suo A13,
+ SUUm B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 A GL
+ suo AO B258; salutari A13, salutare caeteri.

23 mandauit A B30 31 32 37 204 207 257 258 A L, man dabit


B17 29 32* 33 34 35 206 G portas A, ianuas B. ;

24 mannam A13 B" 29 L, manna AO B30 31 32 33 34 35


37 204 206 207 257 258 A G a d manducandum A, mandu-

_
;

care B; manduc: + et A B35 257, et B17 29 30 31


32 33 34 37 204 206 207 258 A G L.

25 abundantia 72 129 C, abundantiam 74 97 B. 25 manducabit A13 B" 29 32" 33 34 35 207 G L man du- 25 panem 129 W, fiumentationem 132.
cauit AO B30 31 32= 37 204 206 257 258 A frumentatio- ;

nem A B17 29 30 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L,


frumentatione B 3 1 35; e s A, illis B; habundantiam j

A13 B17 29 34 207 L, habundantia B30 31 32 33 35 37 204


206 257 258 A G abundantia: + LXXVII psalmus da-
;

uid AO.
26 et (itlitio) A B35 257, + et B" 29 30 31 32 33 34 37 26 habet et excitauit 132.
204 206 207 258 A G L excitauit A B30 31 32"
;
34 35 37
204 206 207 257 258 A L, excitabit B" 29 32 33 G ; africim
A, africum caeteri.
27 puluerem 72 97 129 CB, puluere 74; are- 27 illisA, super eos B; carnem B35, carnes caeteri ; arena
nam 74 97 129 CB, arena 72. A13 B31 35, arenam AO B30 34 206 257 258, arenae B17
29 32 33 37 207 A G L B204.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 757

Ps. 77, 20-27


SH HE LX X
20 ecce percussit petram et fluxerunt aquao 20 dTTEl dirdxa^ev Ttexpav, xai dppun-
et torrentes inundauerunt numquid et aav u5axa, xai xeiu.appoi kot-
panem poterit dare aut parare carnem KXuo9naav u.f| Kai apiov 5uvr|ae-
populo suo xai Souvai; f\ TOtu.doat Tpdire^av
tco Xacp auTOu;
21 ideo audiuit dominus et distulit et ignis 21 Sid touto f^KOuaev Kup.oq Kai dve-
adcensus est in iacob et furor ascendit |3dXTO, Kai Ttup dvr|cj>9r| ev 'Ia-
in srahel k6|3, Kai 6pyf| dvePn e-rci tov 'Ic-
par]X'
22 quia non crediderunt deo nec habuerunt 22 oti ouk eTttoTeuaav ev tco 9ecp, ou6e
fiduciam in salutari eius i^XTttaav e.tu to ocoTf|piov auxou.

23 et praecepit nubibus desuper et portas 23 Kai eveTeiXaTO vecpeXaiq UTrepdvco-


caeli aperuit 9ev, Kai 9upaq oupavou r)vecpev'
24 Et pluit illis manna ad manducan- 24 et pluit super eos manna ut comederent 24 Kai e(3pec,ev auToIq pdwa c&ayetv,
dum et panem caeli dedit eis IS. et frumentum caeli dedit eis Kai dpTOV oupavou ebcoKev auToiq'
25 Frumentationem mihi misit in 25 panem fortium comedit uir cibaria[m] 25 dpTOV dyyeXcov ecpayev dv9pco-
abundantiam PAU. misit illis in saturitate Ttoq, eTctatTiau.6v dTteoTetXev auxotq
etq TtXn.au.ovr|v.
26 abstulit eurum de caelo et induxit in for- 26 Kai eTtfjpev votov it, oupavou, Kai

titudine sua africum eTtr|yayev ev ttj 6uvaaxta auTou


Xi|3a,
27 et pluit super eos quasi puluerem carnes 27 Kai e|3pec;ev etc' auTOuq 6aei xouv
et quasi arena maris uolatilia pinnata adpKaq, Kai cbaei du.u.ov 9aAaa-
OCOV TtTlVd TtTepCOTd'

20 ecce P L13 24 74 89= 129 176 115 55 t C AMS, et ETCEt B lb S. TCl B*; SuvnoeTat B, 6uva-
L25 89* I28
;
dare:
aut L.129, + aut caeteri; pa- Tai S.
rare P L25 89 129 176 115 T C M, praeparare L13
24 74 128 55AS; carnem 1 94 95 L13 24 25 P 2 84 93
t C AMS, mensam P L89\
74 8S- 129 176 i

21 deus LI 76 dominus caeteri ; domin. et:


, non
PTC, + non L I AMS; ascensus P21\ adcensus
P21 caeteri; furor P L I C AMS, fumus T.
c

22 crediderunt: + deo P2l 72 84 93- 94 95 L13 24 25' 176

I T C AS, + in deo L25* 74 89 129 M, P93*


salutari P L25<= 129 TC MS, salutare L13 24 25* 74
89 176 I A; eius in salutari P95, in salutar. eius
caeteri.

23 praecipit M, praecepit caeteri ; portas: caeli ape- 23 nvECO^Ev B*, cxvECoc^ev B" S.
b

ruit L 74 +
, caeli aperuit caeteri.
24 OC 3, 5. 24 manna P L24* T C M, man L13
25 74 129 89 176 24 cpayEtv: + Kat BS. Kat R.
I AS; comederunt C 25 ^\ comederent C256 c caeteri .

frumentum P, triticum L13 24 74 89 129 176 1 t C


AMS, frumenta L25.
$5 E 23, 9, 167. 25 comedit uir P L13 24 25 89 129 176 1 T48 51 c
AMS, comediturL T 52 ribariam P21 L25 115 * ;

55 T48 51 52* 256, cibaria P 72 84 93 94 95 L13 24 74


89 129 176 128 C AMS; illis P L25 T C M, eis

L13 24 74 89 129 176 i AS; saturitate L25, satu . P


ritatem L13 24 25* 74 89 129 176 I T48 51 52 72 C
AMS.
26 eurum P21* 72 84 93 94 95
L13 T (' 24 74 89 129 176 I 26 + Kat (initio) B. Kai S; ETcnpEv r>*
AMS, eorum P21 c ausn um L 25 duxit L25, induxit
, ; airripEv B' b S.
caeteri; in uirtute LI 76 in fortitudine caeteri. ,

27 quasi P L13 24 74 c 89 129 176 I T C AMS, sicut L25 i~ xuv B, xvouv S.


7 4*; carnes P Ll3 24 25- 74 89 129 176 I t AS. carnis
L25*, carnem C M; carnes: et L129, + e caete
t

n; arena P21 84 93 94 L25* 128, artnam P72 95 L25


129 176 t C MS. arenar. L" 24 74 89 115 55 a.
758 V E T U S L A T I N A H I S P A NA

Ps. 77, 28-36


GA MO RO
28 Et ceciderunt in medio castrorum 28 et ceciderunt in medio castrorum ipsorum 28 et ceciderunt in medio castro-
eorum, circa tabernacula eorum. circa tabernacula eorum rum eorum circa tabernacula
eorum
29 Et manducauerunt, et saturati sunt 29 et manducauerunt et saturati sunt nimis 29 et manducauerunt et saturati
nimis et desiderium eorum attulit
: et desiderium eorum adtulit eis sunt nimis et desiderium eorum
eis; attulit eis
30 non sunt fraudati a desiderio suo. 30 non sunt fraudati a desiderio suo adhuc es- 30 non sunt fraudati a desiderio
Adhuc escae eorum erant in ore ca erat in ore ipsorum suo adhuc esca eorum erat in
ipsorum ore ipsorum
31 et ira Dei ascendit super eos; et 31 et ira dei ascendit in eos et occidit plurimos 31 et ira dei ascendit super eos et
occidit pingues eorum, et electos eorum et electos srahel impediuit occidit plurimos eorum et elec-
Israel impediuit. tos isrl impediuit

32 In omnibus his peccauerunt adhuc, 32 in omnibus his peccauerunt adhuc et non 32 in omnibus his peccauerunt ad-
et non crediderunt in mirabilibus crediderunt in mirabilibus eius huc et non crediderunt in mira-
eius. bilibus eius
33 Et defecerunt in uanitate dies 33 et defecerunt in uanitate dies eorum et anni 33 et defecerunt in uanitate dies
eorum, et anni eorum cum festina- eorum cum festinantia eorum et anni eorum cum festi-
tione. nantia
34 Cum occideret eos, quaerebant eum 34 quum occideret eos tunc quaerebant eum et 34 cum occideret eos tunc inquire-
et reuertebantur, et diluculo uenie- reuertebantur ante lucem et ueniebant ad bant eum et conuertabantur an-
bant ad eum. eum te lucem et ueniebant ad eum
35 Et rememorati sunt quia Deus ad- 35 et rememorati sunt quia deus adiutor eo- 35 et re memorati sunt quia deus
iutor est eorum, et Deus excelsus rum et deus excelsus liberator eorum est adiutor eorum est et deus ex-
redemptor eorum est. celsus liberator eorum est
36 Et dilexerunt eum in ore suo, et 36 et dilexerunt eum in ore suo et in lingua 36 et dilexerunt eum in ore suo et
lingua sua mentiti sunt ei; sua mentiti sunt ei lingua sua mentiti sunt ei

28 exciderunt B 25 8, ceciderunt caeteri ; ipsorum A, eo-


riurrr B.

29 manducabeiunt: et B204. + e t caeteri; adtulit A


c
B31' 32 35 204 206 257 258, obtulit BH 29 30 31* 32 33
34 37 207 A G L
30 escae 74 97 129 CB. esca 72; erant 74 97 30 esc: eorum A, + eorum B; ore A B30 31 32' 33 30 _e t (initio) 129, + et W, silet 132.
1 29 CB, erat 72. 34 35 37' 204 206 207 257 253 G, ora B 17 29 32* 37 A L

31 et lra A B30' 32 204 206 258,ra B" 29 30* 31 32* 33 34


; gj b aoet plurimos 132; impediuit 129 W,
35 37 207 257 A G L ;
i n eos A B" 29 30 31 32 34 35 37 204 "^l" compediuit 132.
206 207 257 258 A L, j n e j s B33 G
32 hiis B257, his caeteri ; suis B258, eius caeteri.

33 natiuitate AO, uanitate eaeteri.


34 reuerttbantur A, conuertebantur B; reuert.: et A 34 habet ante lucem 132.
B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L , + et

B35 257; lucem: + et A B17 29 30 31 32 33 34 37 206 207


258 A GL _
et B35 204 257.

35 adiutor: eorum B17, + eorum caeteri; eorum 1


: 35 rememorati 129. memorati W, tilet 132.

est A,+ est B.


36 corde B 258 ore caeteri; et in lingua A, et lingua
,
B;
lingua: sua B 206 + sua caeteri. ,

t
EDICION CRITICA. EL SALTKRIO 759

Ps. 77, 28-36


SH HE LXX
28 et ceciderunt in medio castrorum eius in 28 Kai due-rteoov eic, peoov tt)<; Ttapeu.-
circuitu tabernaculorum eius fJoAxjc; autcov, kukXco tcov oKrjvco-
^&TCOV aUTCOV.
29 et comederunt et saturati sunt nimis et 29 Kai ecpdyooav Kai eveT:Xr|o6r|oav
desiderium eorum adtulit eis ocpo&pa, Kai Tf)v eTtiOupaav auTcov
fjveyKev auToIc;.
30 non indiguerunt de cupiditate sua quum 30 ouk eoTepr)6qoav dTto Trjc; e.Tti6u-
adhuc cibus esset in ore eorum ^tac; auTcov eTi Tf|c; Ppcboecoc; au-
tcov o(jot)c; iv tco oT6paTi auTcov,
31 furor ergo dei ascendit super eos et ob- 31 Kai 6pYi*) tou 6eou dvepr) irC au-
cidit pingues eorum et electos srahel in- touc; Kai dTteKTeivev ev toic; TtXeio-
curuauit otv auTcov, Kai touc; eKXeKTOuq tou
Mopaf)X ouve-rto&iaev.
32 in omnibus his peccauerunt ultra et non 32 ev Ttaoiv toutoic; r]u.apTov Eti, Kai
crediderunt mirabilibus eius ouk eTtioTeuaav toTc; 6aupaoioiq
auTOu'
33 Sed non defecerunt in uanitate 33 et consumpsit in uanitate dies eorum et 33 Kai ic;eXiTcov ev naTatOTr)Ti al f|u.e-
dies mei PAU. annos eorum uelociter pat auTcov, Kai Td evr\ auTcov peTd
OTtou6f)q.
34 Quum occideret eos tunc quaere- 34 si obcidebat eos tunc requirebant eum 34 ototv dTteKTevvev auTouq ef)Touv
bant eum PS-IS l Quum occide-
.
et conuertebantur et diluculo consurge- auTov, Kai eneoTpecpov Kai cop6pt-
ret eos tunc quaerebant eum TA bant ad deum c^ov Ttpoc; tov 6e6v"
-'.

35 Qui est omnium redemtor VAL '. 35 et recordabantur quia deus fortitudo eo- 35 Kai eu.vf|a6r)aav oti 6 6e6c; (3or)66q
Et quia deus adiutor eorum est et rum est et deus excelsus redemptor eo- auTcov eaTtv, Kai 6 6e6q 6 utptaroq
deus excelsus liberator eorum est rum est XuTtpcoTf)q auTcov eaTiv.
PS-VIG 2
. 36 et lactauerunt eum in ore suo et lingua 36 Kai f|ydTtr|aocv auTov ev tco oto-
sua mentiti sunt ei u.orri auTcov, Kai Tfj yXcbooT) auT<Sv
-
etpeuaavTO auTcp

castrorum eorum M. rastrorum e;us caeteri: eius: 28 TTTCOOV BS' *. ETCEOOV S*


et PL I C AMS. + et T; tabernaculorum eo-
rum M, tabernaculorum eius caeteri.
comederunt: + et P L I C AMS, et T; deside- 29 ecpayooav B. ecpayov S; rjveYKev BS C
*,

rium: ~ eorum P2i 72 84 93 95 l I T*8 51 c AMS. e&coKev S*.


+ eius T52, _ P94.
non indiguerunt de cupiditate sua P L I T48 51 30 Ppcooecoc,: + aurcov BS*, aurcov
52 256* AMS, nondum expleuerunt desiderium S
c
*.

suum C; ex L89, de caeteri; captiuitate P 94


,
cupi-
ditate caeteri ; sua: + quum P L I T AMS.
quum C; cibus esset P L 24 25 74 89 176 i T AMS.
esset cibus L129, cibus eorum C.
domini L74, dei caeteri: super P L13 24 25 74 129

I T AMS, in L89 176 C; incuruabit 1.25*. incuruauit


L 25 c caeteri.

peccauerunt his P 94 . liis peccauerunt cae/eri; cre- 32 iraoiv BS C ", Ttaot S*; eTctOTeuoav:
diderunt: + in M. in caeteri : suis L129, e i us ev B, + ev S.
SS E 23, 9, 167. caeteri.

34 i SL 53, 3. 2 PS 315. 34 occidebant T52*, obcidebat caeteri; eos: tunc 34 CJ)TOUV B. TOT {;c]r|TOUV S.
L74, +
tunc caeteri: requirebant P L74 c 89 129 I

S. inquirebant L13 24* 25 74* 176 A., quaereban'


T C M; conuertebantur P21 72 84 94 95 L 128 55
T C AMS. reuertebantur P93 115 ;
acj d eurn P2l
84 94 95 L129 115 24 c 28 55 MS. ad cum P72 93 L13
24* 25 74 89 176 I15 c T C A.
35 1
CO 196. 21-22. 2 CV, apud Sabatifr eorum 1
+ est P T, est L I C AMS; eorum":
:
35 icoi*; + o 6eoc, BS
C
*, o 0eoc; S*
L h. I.
+ est P L25 T M. est L" 24 74 89 129 176 I c AS.
lactauerunt P21 84 93 94 95 L13 24 25* 74 89 129 175
115 55 T48 51 52 256 AMS, luctauerunt P'2. iactaue-
c
runt L25 128, sederunt C 73 seduxerunt C256 m su0: , ;

+ et lingua sua P21 ?4 93 94 95 L13 24* 25 c 74 129


176 T C AMS, + et m lingua sua P72 116 24^ 28
55 89, _ L25* ;
mentita sunt P3, mentiti sunt
caeteri,
760 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 77, 37-44


GA MO RO
37 cor autem eorum non erat rectum 37 cor autem ipsorum non est rectum cum eo 37 cor autem eorum non erat rec-
cum eo, nec fideles habiti sunt in nec fideles habiti sunt in testamento eius tum cum eo nec fides habita est
testamento eius. illis in testamento eius
38 Ipse autem est misericors, et pro- 38 ipse autem est misericors et propitius fit 38 ipse autem est misericors et
pitius fiet peccatis eorum et non peccatis eorum et non disperdit eos et mul- propitius peccatis eorum
fiet
disperdet eos. Et abundauit ut tiplicauit ut auerteret iram suam et non et non disperdet eos et multipli-
auerteret iram suam, et non accen- accendit omnem indignationem suam cauit ut auerteret iram suam ab
dit omnem iram suam. eis et non accendit omnem iram
suam
39 Et recordatus est quia caro sunt, 39 et memoratus est quia caro sunt spiritus 39 et rememoratus est quia caro
uadens et non rediens.
spiritus uadens et non rediens sunt spiritus uadens et non re-
40 Quoties exacerbauerunt eum in de- diens
serto, in iram concitauerunt eum 40 quoties exaceruauerunt eum in deserto in 40 quociens exacerbauerunt eum in
in inaquoso? ira concitauerunt eum in terra sine aqua deserto in ira concitauerunt
eum sine aqua
41 Et conuersi sunt, et tentauerunt 41 et conuersi sunt et tentauerunt deum et 41 et conuersi sunt et temptaue-
Deum, et sanctum Israel exacer- sanctum srahel exaceruauerunt runt deum et sanctum isrl exa-
bauerunt. cerbauerunt
42 Non sunt recordati manus eius, die 42 non sunt rememorati manus eius die qua 42 non sunt recordati manuum eius
qua redemit eos de manu tribulan- liberabit eos de manu tribulantis qua die liberauit eos de manu
tis; tribulantis
43 sicut posuit in Aegypto signa sua, 43 sicut posuit in aegypto signa sua et prodi- 43 sicut posuit in egypto signa sua
et prodigia sua in campo Tancos; gia sua in campo taneos et prodigia in campo thaneos
44 et conuertit in sanguinem flumina 44 conuertit in sanguine flumina eorum et plu- 44 et conuertit in sanguine flumi-
eorum, et imbres eorum, ne bibe- uiales aquas eorum ne biberent na eorum et pluuiales aquas eo-
rent. rum ne biberent

37 eorum 72 97 129 C. ipsorum 74 B. 37 rectum: cum B34*, + cum A B34', caeteri; fid e les 37 habet fides habita est in eis 132; illi^

A, fides B; habiti sunt A, habita est B; sunt: illis 129 W, in eis 132.
A B37* 258, + iHi s B17 29 30 31 32 33 34 35 37' 204 206

207 257 A G L.

S8 accendit 74 97 129 C, accendet 72 B. 38 fit A B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, ne t fiet 129, fit W, silet 132; habet et mul
B35 257 u t non A,
;
et non caeteri; disperdit A13 B17 tiplicauit 132.
34 37, disperderet AO B257, disperdidit B29 30 31 32 33
204 206 207 258 A G L, Jjsperdet B35; multiplicauit
A, habundabit B" 31* 35 207, habundauit B29 30 31'
32 33 34 37 204 206 257 A G L, ambulauit B258 S uam: ;

ab eis A, + ab eis B; accendit A B" 29 30 31 32


33 34 35 37 207 257 258 A G L, ascendit B204 206; indigna-
tionem A, iram 2 B.
39 memoratus est A, remorati sunt B17, rememorati sunt 39 rememoratus 129, memoratus W, silet

B29 31* 32* 33 34 37* 207 A G L, rememoratus est B30 132.


31 32' 35 37' 206 257 258, rememoratus sum B204 ;
re .

quiens B204, rediens caeteri.


40 quoties 129 C, quotiens 72 74 97 B; in 40-41 concitauerunt: eum in terra sine aqua et con- 40 eum: in terra 129, + in terra W.
iram 74 129 C, in ira 72 97 B. uersi sunt et tentauerunt B258*, + eum... tentauerunt silet 132.
A m caeteri;
B258' deum B34, eu m caeteri.

42 _ e t (initio) A B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 42 manuum 129, manus W. silet 132.
A G
L, +
e t B35 257; manus A B30 31 32 33 34 35 37
c

204 206*207 257 258 A G, manum B" 30*, m anu B29 L ;

quo B35, qua caeteri; liberabit A13 B17 29 32* 33 35


204 G, Hberauit AO B30 31 32' 34 37 206 207 257 258 A L ;

tribulantis A, tribulationis B.
43 sicut A B35 257, q U B17 29 30' 31 32
i
33 34 37 204 206 207 43 prodigia: sua 129, + sua W, silet

A G L, quia B30*, e t B258 S ua: et BG (Gilson 132.



;

et, sed falso), + et caeteri; campo A B17 29 30'


31 32 3' 35 204 206 207' 257 258 A L, campos B30* 33 37
207* G
44 san^uinem 74 97 129 C, sanguine 72 44 sanguine A B17 29 30' 31 32 33 34 35 37 204 207 258 A G L 44 + et (initio) 129, et W, silet 132;

sanguinem B30* 206 257 pluuiales A, puteales B. sanguine 129, sanguinem W, tilet 132;
;

habet pluuiales aquas "uel" manattes


aquarum 132.
EDICION CRITICA. EL SALTEKIO 761

Ps. 37-44
SH HE LXX
37 cor autem eorum non erat firmum cum 37 f] 5e Kap5(cc auTcbv ouk eu^eioc u.et'

eo nec permanserunt in pacto eius auxou, ou5e diTioTcoGnoav iv xfj


5ia9r|Kr) auTou.
38 ipse uero misericors propitiabitur ini- 38 auToq 5e eotiv o'iKTipu.cov Kai
quitati et non disperdet multumque OETai Taiq du.apT(aiq auTcbv, Kai ou
auertit iramsuam et non suscitauit to- 6tacf>9pt' Kai TtXq9uveT tou d-rtoo-
tum furorem suum Tpsipai tov 9u[i6v auTOu, Kai ovyi
EKKauoei iraaav tt)v 6pyf]v auTou.
39 recordatus est quia caro essent spiritus 39 Kai Livf|a9r| oti o&pt, etoiv, ttveG-
uadens et non reuertens pa TtOpUOU.VOV Kai OUK ETUOTpE-
c|>ov.

Et exacerbauerunt dominum in de- 40 quotiens prouocauerunt eum in solitudi- 40 TToadKic; Ttap^iKpavav auTov iv
serto PS-VIG. ne adflixerunt eum in inaquoso Tfj epf)u.cp, Ttapcbpytaav outov iv
yfj dvu&pcp;
41 conuersi sunt et tentauerunt deum et 41 Kai ETteoTpEipav Kai ETtEipaaav tov
sanctum srahel concitauerunt 9e6v, Kai tov dytov tou 'IapafjX
Ttapcbcjuvav.
42 non sunt recordati manus eius die qua 42 ouk Eu.vf|a9qaav xrjc; xsipoq auTou,
redemit eos de tribulatione f|u.epaq f\q EXuTpcbaaTo auTouq ek
XEipoq 9\i(3ovToq'
43 qui fecit in aegypto signa sua et ostensa 43 cbc; e9eto iv AiyuTtTcp Td ar]|jta
sua in regione taneos auTou, K.ai Td TEpaTa auTOu iv tte-
6up TdvEcoc;'
44 qui conuertit in sanguine fiuuios eorum 44 icai u.ETaTptJjv eic; alu.a touq Tto-
et riuos eorum ut non biberent Tau.ouq auTcbv, Kai Td 6u.Ppf|u.ccra
auTcbv ottcoc; u.fj tucooiv'

37 os L.129, cor caeteri; est L25, erat caeteri; rectum


L 74 . firmum caeteri : eorum L74, cum eo caeteri.

38 misericors: + et Li7 fi
,
et caeteri; disperder: 38 5iacp9fpei BS. SiaoGtpei T.
+ eos L129, eos caeleri; auertit P L25 89 I TC
MS, auertet L13 24 74 129 176 A; suscitauit P L26
89* 129 I T C'3 MS, suscitabit L13 24 74 89-- 176

C256 A.

39 sed, et (initio) P T, + sed L13 24 25 89 129 176


I AS, + et L74 C M; reuertens P2l 72 84 93 95
L13 24 25 74 89 129 170 I T C AMS, rediens P 9<

40 solitudine P, deserto L I T C AMS; in inaquoso 40 yn avu&pco BS Tr| Epnuxo S*


P21 84 93= 94, i naqu oso P 9 3*. n solitudine P72 95
i

L I T C AMS.
41 et (initio) P, + et L I T48 51 52 72 c AMS

42 manum L24*, manus taeteri: die'qua P L24 25 89 Kat (initio) BS, + Kai R: X t P<; :

176 I T C M, diei qua L13 74 129 AS; eos: + dt poq (sic) S; 0>uf5ovToc; B, 9\t(3ovrcov
P T C M, + a L13 24 25 74 129 176 I AS, L89;
tribulatione P T, tribnlante L I C AMS.
48 quia Ll76 q U caeleri : fecit P L I T AMS, posuit
;
i

C; ostensa P2l 84 93 94 95 L74 T, ostenta P72 L13


24* 25 89 129 176 115 28 6 C AMS, extenta 124; sua
P L,13 24 25 74 89 129 I T C'3 256<=
AMS. sunt L176,
tua C256*.
44 fiuu. eorum in sanguin. P93 , in sanguin. fluu. eo-
rum caeteri: sanguine P21* 72 93 94 95 L13 24 25
74 89 176 I AS, sangu-nem P21 c 84 L129 T C M;
fluuio 128, fluuios caeteri; ut non biberent riuos
eorum L89 , et riuos eorum ut non biberent caeteri:
huti L13, ut caeteri: biberent P21 72 84 93 95 L I
T48 53 C AMS, uiuerent P, liberent (sic) Tl.
;

762 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 77, 45-52


GA MO RO
45 misit in eos coenomyiam, et come- 45 immisit in eis muscam caninam ct comedit 45 inmisit in eis muscam caninam
dit eos; et ranam, et disperdidit eos ranam et exterminauit eos et comedit eos ranam et exter-
eos; minauit eos
46 et dedit aerugini fructus eorum, 46 et dedit caniculae fructus eorum et labores 46 et dedit erugini fructus eorum
et labores eorum locustae; eorum lucustae et labores eorum locuste

47 et occidit in grandine uineas eo- 47 et occidit in grandine uineas eorum et mo- 47 occidit in grandine uineas eo-
rum, et moros eorum in pruina; ros eorum in pruina rum et moros eorum in pruina

48 et tradidit grandini iumenta eo- 48 et tradidit in grandin[i] iumenta eorum et 48 tradidit grandini iumenta eo-
rum, et possessionem eorum igni; possessiones eorum in igne rum et possessiones eorum igni

49 misit in eos iram indignationis 49 misit in eis iram indignationis suae indigna- 49 inmisit in eis iram indignatio-
suae, indignationem, et iram, et tionem et iram et tribulationem immissio- nis sue indignationem et iram et
tribulationem, immissiones per an- nes per angelos malos tribulationem immissiones per
gelos malos; angelos malos
50 uiam fecit semitae irae suae, non 50 uiam fecit semitae irae suae et non pepercit 50 uiam fecit semite ire sue et non
pepercit a morte animabus eorum, a morte animabus eorum et iumenta eo- pepercit a morte animabus eo-
et iumenta eorum in morte conclu- rum in morte conclusit rum et iumenta eorum in morte
sit; conclusit
51 et percussit omne primogenitum in 51 et percussit omne primogenitum in terra 51 et percussit omne primogeni-
terra Aegypti, primitias omnis la- aegypti primitias laborum ipsorum in ta- tum in terra egypti primitias
boris eorum in tabernaculis Cham bernaculis cham omnis laboris eorum in taberna-
culis cham
52 et abstulit sicut populum
oues 52 et abstulit sicut oues populum suum et per- 52 et abstulit sicut oues populum
suum, et perduxit eos tanquam duxit eos tamquam gregem in deserto suum et perduxit eos tamquam
gregem in deserto; gregem in deserto
45 coenomyam 74 97 129 C cinomiam 72 B ; 45 in eis A B30= 31 33 34 37 204 206 207 258 G, ; n eos B" 45 habet muscam caninam 132; habet
disperdidit 74 97 129 C. disperd t 72 B. 29 30 32 35 257 A L
e0 s
2
: et A, + et B; ranam terminauit 132.
A B30 31 32' 34 35 204 257 258, rarl a B17 29 31 33
37 206 207 A G L , ran: + et A B30 32 c 34 258, _e t B"
29 31 32* 33 35 37 204 206 207 257 A G L ;
exterminauit
A B30 32 34 206 257 A L exterminabit B" 29 31 33 35
37 204 207 258 G
46 et*: + dedit 74 97 129 CB, dedit 72.

47 et occidit A, occidit B; pruina: et subst. eorum


in ign. A, + et subst. eor. i. ign. B; substantias B17
29 37 258 A L substantiam B3f 31 34 206 257 substantia
B32 33 35 204 207 G; jg ne B17 29 30 31 32 33 34 37 207
257 258 A G L jgnem B35 204 20G.

48 N. B. Deest v. 48 in 17* 33', sed additur in margine


manu uisigothica; in grandini A i3 R204 G, grandini
B17 30 32= 33 c 34 35 257 258, j n grandine AOR29 30* 31
32 33* 37 206 207 A L n jg ne A
;
j B" 29 30 31 32 33 34
37 204 20C 207 258 A G L, n ig nemB35, jg n B257.
j j

49 immisiones 72 74 C, immisionem 97 129 B. 49 misit A B204 258, immisit B17 29 30 31 33 34 35 37 206 W


207 257 A G L i n ej s B30' 31=A 33 G, n eos B17 29 j

_
;

30* 31* 32 34 35 37 204 206 207 257 !?58 A L ;


j iarn: in-
dignationis suae indignationem et iram B204 ;
+ j n.
dignationis suae indignationem et iram caeteri; tribu-
lationes B 3<
1, tribulationem caeteri.
50 suae:
et 72 74 129 CB, + et 97; anima- 50 suae: et B204, + et caeteri ; et: non B204, + non
bus 129 C, animarum 72 74 97 B; anima- caeteri.

bus: + eorum 72 97 129 CB,


eorum 74.
51 primitias: +
omnis 74 97 C omnis
72 51 primitias-
omnis A13, + omnis caeteri; laborum
129 B; laboris 74 97 C, labores 72, Iabo- ipsorum A13, laboris eorum caeteri.
rum 129 B.

52 percussit 6258^ p er duxit caeteri; tamquam: gregem 52 deduxit 129, eduxit W, silet 132.

B207*, + gregem A B207", caeteri.


KDICION CRITICA. - KL SALTKRIO 763

Ps. 77, 45-52


SH HE LXX
45 Immisit in eis muscam caninam 45 qui immisit eis omne genus muscarum ut 45 t^omia-xeiXsv etq ccutouc; kuv6-
IUL 1
Immisit
. in eis muscam comederent eos et ranas ut disperderent [iuiocv Koci KOCTEcpayEv ccutouc,, Kai
caninam CT. XV : . eos (36cTpaxov Kai otecp8eipev auTouc/
46 qui dedit bruco germen eorum et labores 46 Kai gbcoKEv ttj epuo(|3r) t6v Kaprcov
eorum lucustae auTCov, Kai Touq ttovouc; auTcov tfj
dKp(6i"
47 qui obcidit grandine uineas eorum et 47 dcTTEKTElVEV V du.TT-
sycomoros eorum frigore Xov auTcov, Kai Tdcq ouKau.(vouc; au-
tcov tv rr\ accyyr\^
48 qui tradidit grandini pascua eorum et iu- 48 Kai Ttape&OKEV iv xaXdc^r) tcc ktt)-
menta eorum uolucribus vr| auTcov, Kai Tf)v UTtapcVv auTcbv

tco Tcup('
49 Per malos angelos mittit deus 49 qui misit in eos iram furoris sui indigna- 49 Ec,aTteoTiXEV Eic; auToOc; 6pyr)v

PAU *. Immissiones per angelos tionem et comminationem et angust am 8uuou auTOu, 8uu.6v Kai dpyr^v Kai
malos IS :
Indignationem et
. immissionem angelorum malcmm 8X(i|nv, dTtooToXr]v bC dyyEXcov
iram et tribulationem per angelos TTOvrjpcoV
malos PS-IUL \ 50 muniuit semitam furori suo non pepercit 50 cb6oTto(r|0v Tp((3ov Tfj 6pyf) au-
a morte animae eorum et animantia eo- tou, ouk ECfiEioaTOBavdTou
diro
rum morti tradidit tcov ipuycov auTcov, Kai Ta KTYivr]
auTcov siq 6dvaTov ouvekXioev'
51 et percussit omne primogenitum in ae- 51 Kai TtdTac;v Ttdv TtpcoTOTOKOv iv
gypto principium partus in tabernaculis AiyuTtTcp, dTtapxr]v tcov tt6vcov au-
cham tcov ev toTc; OKr)vcbu.aoi Xdu.
52 et tulit uelut oues populum suum et mi- 52 Kai dTtfjpEv cbq TtpdPaTa tov Xaov
nauit eos sicut gregem in deserto auTou Kai fjyayEv auTouc; cbc; ttoIu.-
viov ev ipriu.cp'

45 1
ATC 7. - CMCH 4, 45 eis P 155 t S. in eis L 115 28 A. in eos C M;
omne genus P L25 89 129 i x C M. genus omne
L13 24 74 176 AS; et L25\ a? L25= caeterr ran et :

P94. et ran. caeteri; ranas P L I T AMS, ranam


C; ranas: ut 128, + ut caeteri ; disperderet
C256
c
, disperderent C 2 56* caeteri; disperderent:
eos 128, + eos caeteri.
46 brucos P94, bruco caeteri; labores P L25 I15<= T, 46 tov Kaprcov BS, touc, Kaprtouc; T.
laborem L" 24 74 89 129 176 115* 28 55 c AMS.
47 occidit: in P L25 T, + in L13 24 74 89 129 176

I C AMS; eorumv in P L25 T, + in L13 24


74 89 129 176 I C AMS.
48 uolucribus PL I T 51 52 356 AMS, diabolis C. 48 ev xa\ac;r| B, etc; aixu.aXcooiav S*
XaXac^av S c *.
49 i E 23, 29, 185. 2 2 S 15. CPN 49 misit: +
P21 in eosL13 24 84 93 94 95 25 89 176
2, 64. I T C AMS, + in eis P72 L129, L74 _ ;
indigna-
tionem: + et comminationem P21 72 84 93 95 L,13
24 25= 74 89 129 176 I T C AMS, + et communica-
tionem P94, L25* ; multorum P94, malorum cae-
teri.

50 mutauit L74 , muniuit caeteri : furori suo PL I C 50 co5oTtoinoev B. o&OTroir)cev S.


AMS, furoris sui T; suo: + et L25, e t caeleri:
a morte P L25 129 M, morti L13 24 74 89 176 I T C
AS; morti P L"6 T C, pesti L13 24 25 74 89 129

I AMS.
51 omnc P L24* 25 89 129 176 115= 28 T48 51 52 256 MS, 51 aiyuTTTCo B, yr| atyuTtrou S (Swete). yn
omnem L13 74 115* 24= 55 c A ;principium P L13 aiyuTtrco S (Rahlfs) tcov Ttovcov B, tcov
;

24 25 74 89 176 I T48 51 52 256 AS. primitias L129, TtpCOTOTOKCOV S*. TTOCVTCC; TTOVOU S c *.
principum C M; partus PL I T48 51 52 256 AMS,
doloris C.
52 uelut P L25 74 189 176 128 tC M, ueluti L13 24 89 52 riyayev B, avr]yayev S; co<" BS*. cooei
115 55 AS; et minauit P21 72 84 93 95 L13 25= 74 89
S
c *.

129 176 i t C AMS, eminauit P94, et minabit L24


25'; sicuti L13, sicut caeteri.
; ;

764 VETUS LATINA HISPANA

53-60
GA MO RO
53 et deduxit eos in spe, et non timue- 53 et deduxit eos in spe et non timuerunt et 53 et deduxit eos in spe et non ti-
runt, et inimicos eorum operuit inimicos eorum operuit mare muerunt et inimicos eorum ope-
mare. ruit mare
54 Et induxit eos in montem sanctifi- 54 et induxit eos in montem sanctificationis 54 et induxit eos in montem sancti-
cationis suae, montem quem acqui- suae montem hunc quem adquisiuit dexte- ficationis sue montem hunc
siuit dextera eius; et eiecit a facie ra eius et eiecit a facie eorum gentes et quem adquisiuit dextera eius et
eorum gentes, et sorte diuisit eis sorte diuisit eis terram in funiculo distri- eiecit a facie eorum gentes et
terram in funiculo distributionis butionis sorte diuisit eis terram in funi-
culo distributionis
55 et habitare fecit in tabernaculis 55 et habitauit in tabernaculis eorum tribus 55 et habitauit in tabernaculis eo-
eorum tribus Israel. srahel rum tribus isrl

56 Et tentauerunt, et exacerbauerunt 56 et tentauerunt et exaceruauerunt deum ex- 56 et temptauerunt et exacerbaue-


Deum excelsum, et testimonia eim-> celsum et testimonia eius non custodierunt runt deum excelsum et testimo-
non custodierunt. nia eius non custodierunt
57 Et auerterunt se, et non seruaue- 57 auerterunt se etnon obseruauerunt pactum 57 et auerterunt se et non obserua-
runt pactum; quemadmodum pa- eorum et conuersi sunt in
sicut et patres uerunt quemadmodum et pa-
tres eorum, conuersi sunt in ar- arcum peruersum treseorum conuersi sunt in ar-
cum prauum. cum peruersum
58 In iram concitauerunt eum in col- 58 in ira concitauerunt eum in collibus suis et 58 in ira concitauerunt eum in col-
libus suis, et in sculptilibus suis ad in sculptilibus suis aemulati sunt eum libus suis et in sculptilibus suis
aemulationem eum prouocauerunt. emulati sunt eum
59 Audiuit Deus, et spreuit, et ad 59 audiuit dominus et spreuit et ad nihilum 59 audiuit deus et spreuit et ad ni-
nihilum redegit ualde Israel. redegit nimis srahel chilum redegit nimis isrl
60 Et repulit tabernaculum Silo, ta- 60 et repulit tabernaculum selon tabernacu- 60 et reppulit tabernaculum sylo
bernaculum suum, ubi habitauit in lum suum in quo habitauit inter homines tabernaculum in quo habitaret
hominibus. inter homines

53 deduxit 72 129 CB. eduxit 74 97. 53 deduxit A13 B35 257, e duxit AO B" 29 30 31 32 33 34
37 204 207 258 A G L, induxit B206 ;
inimicus eius B258,
inimicos eorum caeteri.

54 + et (irtitio) A B30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257


258 G, _ et B17 29 A L ;
induxit A B35 257, adduxit
Rl7 29 30 31 32 c 33 34 37 204 206 207 258 A G L d uxit
B32'; gentes: + et A B35 257, _ et B17 29 30 31 32 33
34 37 204 206 207 258 A G L; sorte A B"
30 c 31 32' 33
34 35 37 204 206 207 257 258 G, sortem B29 30* 32* A L
dimisit B258, diuisit caeteri.

55 habitauit A B29 30 31 34 37 204 206 257 A L, habitabit

B17 32 33 35 207 258 G ;


eorum: + ln B35, i n caeteri.

57 seruauerunt: + pactum 72 97 129 CB, 57 auerterunt A B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 57 quemadmodum: et 129,
pactum 74. A G L et auerterunt B 35
. 257; obseruab.: + pactum A, silet 132.
pactum B; sicut AO, sicut et caetert ; eorum: + e:
A B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 A G L _ e t

R257 258
58 in iram 74 97 C, m ira 72 129 B. 58 in ira A B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, 58 habet "uel" emulati sunt 132.
et in ira B35 257 deum B258,
; e um caeteri.

59 ualde: + israel 74 97 129 CB, 59 redegit A" B30<= 31- 32' 206 257 258, re diit AO B32* 207, 59 deus 129, dominus W, silet 132.
redigit Bl7 29 30* 31* 33 34 35 37 204 A G L.

60 silo 129 C, selo 72 74 B. sylo 97. 60 selon A13 (pse.) B" 29 33 35- A L, sy lo AO R30 31 60 sylo 129, selom W, silet 132; taberna-
32' 34 204 206 257 258, S elo B32* 37 207 G tabernacu- culum: suum 129. + suum W, silet
suum B17,
;

lum': + suum caeteri; habitauit A B30 132; habitaret 129, habitauit W, silet
31 32' 34 37 204 206 207 257 A, habitabit B17 29 32' 33 35 132.
258 G L
EDICION CRITICA. EL SALTEKIO 765

Ps. 77, 53-60


SH HE LXX
53 et eduxit eos cum fiducia absque timore 53 Kcci cb&r|yr|aev auxoOc, iv eX-ru&i kcu
inirnicos autem eorum operuit mare ouk e&eiXiaaav, Kai xouq ex9pouc,
auTcov eKdXuipev 9dXaaaa.
54 Et forte distribuit illis terram 54 et adduxit eos ad terminum sanctifica- 54 Kai eiaf)yayev auTouc, eiq 6,-oc;

funiculo haereditatis PS-VIG. tum suum montem istum quem possidet dyidauaToc, autou, 6poc, touto 6
dextera eius et eiecit a facie eorum gen- EKTr|oaTO f| &ecUd auTou'
tes et possidere eos fecit in funiculo he-
reditatem

55 et conlocauit in tabernaculis eorum tri- 55 Kai ee|3aXev d-rrd TtpoocbTtoo au-


bus srahel tcov e8vr|, Kai eKXqpo&6TT)aev au-
touc; ev axoivicp KXr|po&ooiac Kai
KaTeaKrjvcooev iv toIq aKqvcbuaaiv
auTcbv TaTq cpuXaic; tou 'Icpaf|X.
56 et tentauerunt et prouocauerunt deum 56 Kai eTreipaaocv Kai TtapemKpavav
excelsum et testimonia eius non custodie- tov 9e6v tov ucjhotov, Kai Td uap-
runt Tupia auTOu ouk ecpuXdc;avTo'
57 et auersi sunt et praeuaricati sunt ut pa- 57 Kai eTceaTpecpav Kai f|auv9eTT|cav
tres eorum incuruati sunt quasi arcus KaGcbq Kai oi TtaTepeq auTcov Kai
inutilis ueTearpdcf)r|aav eiq toc;ov arpe-
[SX6V
58 et prouocauerunt eum in excelsis suis et 58 Kai Ttapcbpyioav auTcv etti toic,
in sculptilibus suis ad aemulandum eum pouvoTc, auTcov, Kai iv toIc; yXuTt-
concitauerunt Toiq auTcov Ttape^r|Xcoaav auTov.
59 audiuit deus et non distulit et proiecit 59 qKouaev 6 9e6<;, Kai UTtepei&ev Kai
uehementer srahel ecjou&evcoaev tov 'lapafiX acpo&pa'
60 et reliquit tabernaculum selo tentorium 60 Kai dTtcbaaTO tt]v aKqvf)v ZrjXcbu,
quod conlocauit inter homines aKf|vcoua auTou o5 KaTeaKf|vcoaev
iv dv9pcbTtoiq'

53 eduxit P L25 129 t C M. duxit L 24 89 176 128 53 ev BS*, etc S


c
; EKaXuiroev: r| BS*,
55 AS, induxit L?4, ?dduxit 115; fiducia: et + T| S
c
*; &EiXiaoav B. e&iXiaaev S.
P T, -f et L I C AMS; inimicorum L74 inimicos

;

caeteri; inimic: iiitem I 55 , + autem caeteri.

54 CV 735. 54 adduxit PL I T48 51 C?3 256 AMS, eduxit T52*.


duxit C 52c ; ad aeternum P 94 . ad terminum caeteri
possidet P T, possedit L" 24 25 74 89 176 I C AMS,
acquisiuit Ll 29 ; funiculum 155, funiculo caeteri;
hereditatis L 176 hereditatem caeteri.
,

55 conlocabit L 24 conlocauit caeterj.


, 55 Taiq cpuXaic. B*. Tac; cpuXac B b S.

57 + et (imtio) P L13 C 24 25 74 89 176 i t C AMS. 57 EUEorpEipav B*S, artEOTpECpav B* b



;

et Ll3* 129; peruetsi L74 , auersi caeteri: quasi r|auv9ETr|aav BS*, nGETr)oav S c *; Ka-
P21 72 84 94 L I T C AMS. ut Pf3 95. 9coq BS, coc. R; Ka6coc: + Kai BS.
Kai R; auTcov: + Kai BS*.
c
Kai
S eic; BS, coc, R.

58 excelsis PL 115 t C AMS. ecclesiis 128 55 ;


SC a!pti- i8 ETtl B. ev S.
15r
libus I sculptilibus 115* caeteri: <molandum L 2 5.
.

aemulandum caeteri: aemulandum: + eum P T


C M,
eum L I AS.
59 deus P L 129 C MS, dominus L" 24 25 74 89 176 59 Kai (initio) BS C *. + Kai S* ; o 6eoq
I T A. BS
BS'
C
*. Kupioc; S*; tov lopanX acpo&pa
B. acpoSpa tov lapornX S.

60 selo P21 84 93 S, silo P72 94 (sylo) 95 115 55 T C73 onXcou BS C , cmXco S* OKqvcoua:

;

256 (sylo) M, se on L13 24* l


25' 74 89 176 A, slon + ocutou BS*. auTou S
c
\ o5 BS*.
L25 c zelo
,
Ll 29 silon I2 *-' 28
, ; conlocabit L24, C on
Iocauit caetert.
766 VETUS LATINA HISPANA

PS. 77, 61-68


GA MO RO
61 Et tradidit in captiuitatem uirtu- 61 et tradidit in captiuitate uirlutem eorum 61 tradidit in captiuitatem uirtu-
tem eorum, et pulchritudinem eo- et pulchritudines eorum in manus inimici tes eorum et pulchritudines eo-
rum in manus inimici. rum in manus inimici
62 Et conclusit in gladio popukim 62 et conclusit in gladio populum suum et he- 62 et conclusit in gladio populum
suum, et hereditatem suam spreuh. reditatem suam spreuit suum et hereditatem suam spre-
uit

63 Iuuenes eorum comedit ignis, et 63 iuuenes eorum comedit ignis et uirgines eo- 63 iuuenes eorum comedit ignis et
uirgines eorum non sunt lamenta- rum non sunt lamentatae uirgines eorum non sunt lamen-
tae. tate
'64 Sacerdotes eorum in gladio cecide- 64 sacerdotes eorum in gladio ceciderunt et ui- 64 sacerdotes eorum in gladio ce-
runt, et uiduae eorum non plora- duae eorum non plorabuntur ciderunt et uidue eorum non plo-
bantur. rabuntur
65 Et excitatus est tanquam dormiens 65 et excitatus est tamquam dormiens domi- 65 et excitatus est tanquam dor-
Dominus, tanquam potens crapu- nus tamquam potens crapulatus a uino miens dominus quasi potens
latus a uino. crapulatus a uino
66 Et percussit inimicos suos in pos- 66 et percussit inimicos suos in posteriora ob- 66 et peccussit inimicos suos in
teriora. opprobrium sempiternum probrium sempiternum dedit illis posteriora obprobrium semp';-
dedit illis. ternum dedit eis
67 Et repulit tabernaculum Ioseph, et 67 et repulit tabernaculum ioseph et tribum 67 et reppulit tabernaculum ioseph
tribum Ephraim non elegit. efrem non elegit et tribum effrem non elegit

68 Sed elegit tribum Iuda, montem 68 sed elegit tribum iuda montem syon quem 68 sed elegit tribum iuda montem
Sion, quem dilexit. dilexit syon quem dilexit

61 captiuitatem 74 97 129 CB, captiuitate 72. 61 captiuitate A B17 29 32 33 34 37 204 207 A G L, captiui- et (inith) 129, + et W, silet 132.
tatem B30 31 32<= 35 206 257 258; uirtutem A13 B34 35 257.
uirtutes AO B 17 29 30 31 32 33 37 204 206 207 258 A G L ;

pulcritudines A BH 29 31 32 33 37 204 206 207 258 A G L

pulcritudinem B30 34 35 257.

08 comedis B204, comedit caeteri.

64 plorabantur 97 129 C, prorabuntur 72, plo- 64 plorabuntur A, ploraberunt B. 64 plorabuntur 129, plorauerunt W, silet

rabuntur 74 B.

65 dominus: et A13 B257, + et AO B 29 30 31 32 33


34 35 37 204 206 207 258 A G L; potens A B29 257 258 L,
potans B" 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 I/ A G

66 posteriore B35, posteriora caeteri; illis A, eis B. eis 129, illis W, silet 132.

f;7 tribum 72 74 129 CB, tnbu 97; ephraim 67 repuli B204, repulit caeteri ; effraim AO, efrem caeteri.

74 1 29 C. ephrem 72 97 B.

68 et B36, sed caeteri.


EDICI0N CRITICA. EL SALTERIO 767

Ps. 77, 61-68


SH HE LXX
61 et tradidit in captiuitatem uirtutem 61 KcriTtap&coKv etc, aixu.aXcootocv
suam et decorem suum in manu hostis loxuv aurcbv, Kcri rf\v KaXXo-
Tf)v
v?)v auxou eic, xelpac, exOpou'
62 et conclusit in gladio populum suum et 62 Kai ouvekXeioev eic, pou.cpatav t&v
in hereditatem suam distulit Xa&v auToO, Kai rr)v kXi-| povou. tav
auToO UTrepEi&EV.

63 iuuenes eius deuorauit ignis et uirgines 63 Touq VEavtoKouq auTcbv KaTq>ayv


eius nemo luxit TtOp, Kai ai Ttap8Evoi auTcbv ouk
Ttv9noav'
64 sacerdotes eius in gladio ceciderunt et 64 ol lEpElq auTcov iv pou.cpata ette-
uiduae eius non sunt fletae aav, Kai ai x.N.P ai ocutcov ou kXocu-
o9f)aovTai.
65 Et excitatus est tamquam dor- 65 et euigilauit quasi dormiens dominus 65 i<ai C>|yp9r) cbc; 6 UTtvcbv Kupioc,,
miens dominus PS-IS. quasi fortis post crapulam uini cbc; SuvaToq KEKpamaXnKoq it,

otvou'
66 et percussit hostes suos retrorsum ob- 66 Kai ETcdTacjev touc; dxSpouq auTcbv
probrium sempiternum dedit eis iq tcc &Tttoco, 6vi&oq aicbviov e"5co-
kev auTOiq.
67 Et repulit tabernaculum ioseph et 67 et proiecit tabernaculum ioseph et tri- 67 Kai aircboaTO to OKr)vcou.a Mcoaficp,
tribum ephraim non elegit PS-IS. bum ephraim non elegit Kai Tr)v cpuXr)v 'Ecppaiu. ouk i^eXi-
c+jcto'
68 sed elegit tribum iuda montem syon 68 Kai c,eXec>jcto tt)v cpuXrjv 'lou&a,
quem dilexit to opoq t6 Zeiqv l^ycxTcriOEV.

+ et (initio) P L89 T C M, et L" 24 25 74 129 61 aotou B, cxutcov S.


176 I AS, captiuitatem P L25 89 129 176 128 T52 C256
c

MS, captiuitate L" 24 25* 74 115 55 T48 51 C73 A;


captiuitate: + uirtutem T2l 72 93 94 95 t C M.
+ gloriam LI AS, P 84 ; decorem suam P94 , de-
corem suum caeteri.
et (initio) L24*. + et caeteri ; conculsit T51. G2 outou 1 B. auTcov S.
conclusit caeleri; et
J
: + in P L13 24 25 74 89 176
115 55 t C AMS, in L25 129 I28 hereditatem c
;

suam P L25 129 128 t C M, hereditate sua L13


24 74 89 176 115 55 C256 AS suam:;
non P T48 51

52 256, + n on I CL AMS.
iuuenes:+ 73 93 94 95 L13
eius P21 176 24 74 89^ 03 Ttv8r)cxrv BS*. ETtev0T)9r)oav S c

t C AMS, + eorum P84 L25 89 129,


115 28' 55
P L13 25' 74 89 129 176 I T C
128*; deuorauit
AMS, deuorabit L24 56* ex uirginibus L74, uirgi- ;

nes caeteri; eius^ P21 72 84 94 95 L13 24 74 89 176


1 eorum P93 L25 129 C; nemo P L I T
T AMS,
AMS, non C; luxit P L I T AMS, luxerunt C.
eius': + in P L74 129 T C M, m L13 24 25 89 64 KXaua0T)oovTai B*S. K\au9T)oovTai
176 I AS ; eius
2
P L" 24 25 89 129 176 I T AMS,
eorum L74 C; sunt fletae PL I T AMS, ploraue-
runt C.
G5 VQ 12. 7. et (initio) L^ 4 *, + ct caeteri; euigilauit P2l 05 KKpaiTtaXr)KCoc, B*S. Kai KEKpama-
72 84 93 95 L" 25 74 89 129 176 I T C AMS, uigilauit XrjKCOc; B*\
P 94 , euigilabit L24 ; deus T52*, dominus caeteri;
dominus: + et P72, et caeteri ; crapula I 28 cra-,

pulam caeteri.
retrorsum: - et P L 25 89 129 176 I T C AMS, 66 auTcov BS
C
*. auTou S*
+ et L24obprobrium sempiternum
74; PLIC
AMS, obprobrio sempiterno T; eis P L25 74 89 1 29
176 T52 C73* 256 M, eos L" 24 I T48 51 C73 c AS.

N. B. Hic finit codex 27.


67 VQ 45, 3. proicit P72, proiecit caeteri; proiecit: tabern.i-
culum 115*. + tabernaculum I15 c caeteri; ioseph:
+ et P L13* 24 25 89 129 176 I T C AMS, et
L13 C 74; tribu P72, tribum caeteri. TO OEICOV B*. TO oicov B\ oicov S;
syon: quem L176 + q U em caettri.
( asicov: o B, + o S.
:

768 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 77, - 78, 1


GA MO RO
69 Et aedificauit sicut unicornium 69 et aedificauit sicut unicornum sanctificatio- 69 et edificauit sicut unicornuo-
sanctificium suum, in terra quam nem suam in terram quam fundauit in sae- rum santificationem suam in
fundauit in saecula. cula terra fundauit eam in secula
70 Et elegit Dauid, seruum suum, et 70 et elegit dauid seruum suum et sustulit eum 70 et elegit dauid seruum suum et
sustulit eum de gregibus ouium; de gregibus ouium de post fetantes accepit sustulit eum de gregibus ouium
de post fetantes accepit eum: eum et de post fetantes accepit eum
71 pascere Iacob, seruum suum, et Is- 71 pascere iacob populum suum et srahel here- 71 pascere iacob seruum suum et
rael, hereditatem suam. ditatem suam isrl hereditatem suam

72 Et pauit eos in innocentia cordis 72 et pauit eos sine malitia cordis sui et in sen- 72 et pauit eos sine malitia cordis
sui, et in intellectibus manuum su manuum suarum deduxit eos. sui et in sensu manuum sua-
suarum deduxit eos. rum deduxit eos.

Psalmus LXXVIII Psalmus LXXVIII Psalmus LXXVIII

1 Psalmus Asaph. Psalmus asaph- Psalmus asaph.


Deus, uenerunt gentes in heredita- Deus uenerunt gentes in hereditatem tuam Deus uenerunt gentes in here-
tem tuam; polluerunt templum polluerunt templum sanctum tuum posue- ditatem tuam coinquinauerunt
sanctum tuum; posuerunt Ierusa- runt iherusalem uelut pomorum custodia templum sanctum tuum posue-
lem in pomorum custodiam. runt in ierlm uelut pomorum
custodiarium

umcornium 72 129 CB, unicomis 74 97. 69 edificauit A B29 30 31 32* 34 37 204 206 257 258 A, edifica-

bit B17 31* 32* 33 35 207 G L


hunicornum A13, unicor-
nuorum A 29 30* 31 32 33 34* 35 37 204 207 258
(nior.) A G L, unicornium B30 c 206 unicornis B34
c
257 ;

in terram A 13 , in terra caeteri; terram: + quam A


B35 257, quam B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258

A G L; fundauit A B29 30 31 32' 37 204 206 257 258 A L,

fundabit B 17 32 33 34 35 207 G f un d. _ eam A B35 ;


:

257, + eam B 17 29 30 31 32' 33* 34 204 206 258 A L, + e a


B32* 33 c 37 207 G
70 seruum meum B204, seruum suum caeteri. 70 ouium: + et 129, et W, silet 132.

71 populum A, seruum B. 71 seruum 129, populum W, silet 132.

72 et
5
: 72 129 CB, in 74 97. 72 in sensu A B 17 29 30 31 32* 33 34 37< 206 207 257 258 72 habet sine malitia 132.
A G L, j n sensum B32< 35 37* 204.

Ps. 78 Ps. 78
Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uurianles. Inuenitw in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes
207 257 258 A G L O. Deest in 38 259 260 S D F.
7

Hab. v. 8 E 2 Hab. v. 9 (bis) L 3 Hab. v. 9 (bis)


. .

70" L\
72 74 129 CB, + titu-
titulus (initio) Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes: posuerunt: + in 129, in W, silet

lus 97; +
psalmus 74 97 129 CB, psal- psalmus asaph A B 17 29 31 32 35 207 A L, canticum psal- 132; habet uelud po[morum] custodiam
mus 72;
hic est secundus psalmus
asaph: mus asaph B30, psalmus asaph B33 37 G, C an-
jn finem 132; custodiarium 129? W, custodiam
lamentationis non quod de euersa ciuitate ticum asaph B34, psalmus dauid B204 206 258, psalmus 132.
sed de hoc quod tempore macabeorum an- B257; +
uox apostolorum post passionem christi pro-
tiocus in templo posuit ydola et populum phctia que secundum antiochum de iudcis contingit ac
deuastauit in figura ecclesie que fide genti- cc-dentium storiam in maccabeis B29 L U ox... mac-
bus (?) Iaborauit et tamen non defecit 72 cabeis caeteri; custodia A" B37 204, custodias B17 29
74 129 CB, +
hic... defecit 97. A L custodiam
;
AO B30 31 32 33 34 35 206 207 257 258 G
KDICION CRITICA. EL SALTKKIO 769

Ps. 77, 69 - 78, 1


SH HE LXX
69 et aedificauit in similitudine monocerotis 69 kcu d)Ko56[ar]aev cbq uovoKepcbTQV
sanctuarium suum quasi terram funda- to dytaoua auTou, ev xfj yr\
saeculum
uit illud in ^eXtcoaev auxqv elq t6v atcbva.
70 Et sustulit dauid seruum suum de 70 et elegit dauid seruum suum et tulil eum 70 Kai e,eXec;aTO Aaueib tov 6ouXov
gregibus ouium de post fo?tantes de gregibus ouium sequentem foetas ad- aOxoG, Kal dveXa|3ev aOxov k tqv
accepit PS-IS. duxit eum TCOIUVIQV tqv Ttpo|3dTQV'
71 Pascere iacob populum suum et is- 71 ut pasceret in iacob populum eius et in 71 e^OTtiaQev tqv XoxeuouevQv eXa-
rael hereditatem suam PS-IS. srahel hereditatem eius |3ev aOTOv, Ttotuaiveiv 'laKcbfi tov
6ouXov aOToO Kai apaf|X Tf|v kXt\-
' I

povouiav aOToO.
72 Et pauit eos sine malitia cordis sui 72 qui pauit eos in simplicitate cordis sui et 72 Kai eTCoiuavev aOTouc; ev xf\ ctKa-
et in sensu manuum suarum de- in prudentia manuum suarum dux eorum Kta xfjc; KapSiaq oOtoO, Kai ev tf\
duxit eos PS-IS. fuit. ouveoei tqv )(ip)v aOToO Qbqyn-
aev aOToOq.

Psahnus LXXVIII Psalmus LXXVIII YaXuoq OH


1 Canticun asaph. 1 YaXuoc; tq 'Aodcp.
Deus uenerunt gentes in hereditatem 'O 6e6c, f]X0oaocv e9vr| elc; tt)v kXti-
tuam polluerunt templum sanctum tuum povouiocv aou, eutavav t6v va6v
posuerunt iherusalem in aceruis lapidum tov dyiov aou, eGevro 'Iepouoa-
Xf)u eiq 6-rtQpocpuXdKiov'

69 aedificauit P L 25' 74 89 129 176 1 T C AMS. aedi- 69 uovoKepcoTcov BS, uovoKepcoxov 55, uo-
fkabit L24 25
;
similitudine F 84 93 94 L25 74 m. voKepcoToc; T; auTT|v E. auTO S.
similitudinem P 72 95 1.13 24 89 176 1 TC AS, soli-

tudine L129 ; monocerotis P2l 84 93 94 95 L25* C


M, rinonoceritis P72
monoceron L13 24 74 89= 176
,

115 28 A, monocerontis L250 129 T48 51 52 256, mon o-


cerontem L89*, monoceroton I 55 S; tundauit P L13
25' 74 89 129 176 I T C AMS, f undabit L24 25 iU ud ;

p L13 24 74 89 129 176 i c AMS, illum L25, illam T.


70 dauid P L I C AMS, dauid in T*8 51 52, n Jauid ;

T 52 *; tulit: eum L1'6, eum caeteri: fetus -+-

L 25 foetas c.ieteri.
,

71 pasceret: + in P T48 il C M, in L I T 52 * AS; 71 6ouXov BS. Xaov 1093.


iacob: in P L I T 52 C AMS, + in T48 51 * 52-=
;

populum P L13 24* 25' 74 129 176 ff5< T C AMS.


seruum L25 * II 5 * 24' 28 55 89 eius P L13 24* 74
1

129 176 T C AMS, SUum L25 115 24< 28 55 89 e t:

+ n p21 72 84 93 94 C M, in P ps L I T AS
;

srahel: in P L I C AMS. + in T.
72 pauit: eos L 25 + eos caeteri; cordi P 94 cordis
, , 72 Tn ouveoet B, Taic; auveoeoi S c \ rn ou-
caeteri; et: + m P L I C AMS, in T; sensu veoi S*.
115, manuum P 2 ^ '2 84 93 94 95
prudentia caeteri;
L13 24 25' 74 89 129 176 I T C AMS, manum P21*
L 25 * dux eorum fuit P21 72 84 94 95 L I T AMS.
;

dux eoruin dux fuit P 53 . deduxit eos C.

Ps. 78 M>. OH'


Inuenitur iu P 2i 72 84 93 94 95 LI 3 24 25 74 89 129
176 115 24' 28 55 T8 51 52 C 52 ' 73 266 AMS. Deest
ni LI 7 I 27 Uariantes:
.

N. B. In hoc psalmo cod. 256. nisi aliter notetur,


pertinel ad C.
titulus deest in P 95 , inuenitur in caeterii : canti- aoacp B. 5auei6 S; etcf BS, ac, R,
cum PL I T AMS, C 73 psalmum C2S6
psalmus , ;

posuerunt: iherusalem LI + lherusalem Cae- 76 ,

teri; in aceruis P21 2 84 93 94 l I T AS, maceriis


7

P 95 , in aceruos C M; aceruis: + lipidum P LI 3


24 25 74 89 176 I T8 51 52 256 AMS, r custodiam
Ll 29 ,
C.
;

770 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 78, 2-8


GA MO RO
Posuerunt morticina seruorura tuo- posuerunt mortalia seruorum tuorum escas posuerunt mortalia seruorum
rum escas uolatilibus caeli, carnes uolatilibus caeli carnes sanctorum tuorum tuorum escas uolatilibus celi
sanctorum tuomm bestiis terrae. bestiis terrae carnes sanctorum tuorum bes-
tiis terre
Effuderunt sanguinem eorum tan- effuderunt sanguinem eorum uelut aquam effuderunt sanguinem eorum
quam aquam in circuitu Ierusalem, in circuitu iherusalem et non erat qui sepe- sicut aquam in circuitu in ierlm
et non erat qui sepeliret. liret et non erat qui sepeliret

Facti sumus opprobrium uicinis facti sumus in obprobrium uicinis nostris facti sumus obprobrium uicinis
nostris, subsannatio et illusio his derisu et contemptu his qui sunt in circuitu nostris derisu et contemptu his
qui in circuitu nostro sunt. nostro qui in circuitu nostro sunt
Usquequo, Domine, irasceris in fi- usquequo domine irasceris in finem exardes- usquequo domine irasceris in fi-

nem? accendetur uelut ignis zelus cit uelut ignis ira tua nem accenditur uelut ignis ze-
tuus? lus tuus
Effunde iram tuam in gentes quae effunde iram tuam in gentes quae te non effunde iram tuam in gentes
te non nouerunt, et in regna quae nouerunt et in regna quae nomen tuum non que te non nouerunt et in reg-
nomen tuum non inuocauerunt inuocauerunt na que non inuocauerunt nomen
tuum
quia comederut Iacob, et locum quia comederunt iacob et locum eius deso- quia comederunt iacob et locum
eius desolauerunt. lauerunt eius desolauerunt
Ne memineris iniquitatum nostra- ne memineris iniquitates nostras antiquas ne memineris iniquitates nos-
rum antiquarum; cito anticipent cito nos praeueniat misericordia tua quia tras antiquas cito nos anticipet
nos misericordiae tuae, quia pau- pauperes facti sumus nimis misericordia tua quia pauperes
peres f acti sumus nimis. facti sumus nimis

sanguinem 72 97 129 CB, sanguine 74; eo- aquam A B30 32' 25! B17 29 effuderunt 129, effunderunt W, silet

rum 72 97 C ipsorum 74 129 B. 204 206 207 257 A G L 132; circuitu: + in 129, in W, silet

132.
sumus: + in A B30 c 31 33' 5 37 G, _ i n B" 29 30* sumus: in 129, + in W, silet 132;
32 33 c 34 37 c 204 206 207 257 2 A L ;
nostris: + in B258 habet derisu et contemptu 132.
in caeteri; derisu et contemptu A 13 , derisum et con-

temptum AO, inlusione et derisu B" 29 30 31* 32 33


34 37 207 258 A G L illusionem et derisum B30 c 31' 204
206 , inlusio et derisu B3 5, illusio et derisus B257; sun t
in circuitu nostro A, in circuitu nostro sunt B.
domine A, deus B; finem: an in finem A B35 37 c

257, + an in finem B" 29 30 31 32 33 34 37* 204 206 207


258 A G L; exardescit A B 17 29 30 31* 32* 33 34 37 204

207 258 A G L exardescet B3l 32 c c


35 206 257 ; jra tua
5

A, zelus tuus B.
infunde B35, effunde caeteri ; et: in B204 + m
caeteri; regna qui A 13 ,
regna quae caeteri ; tuum:
;


non B204, + non caeteri.

iacob: et B 26, + et caeleri.


8 misericordiae tuae 74 97 129 CB, miseri- memor fueris deus B E memineris caeteri iniquitates
",
;

cordia tua 72. nostras antiquas A B E2 iniquitatum nostrarum anti-


,

quarum B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257


258 A G L ;
praeueniat A, anticipet B" 29 30 31 32'
33 c 34 c 35 37 206 207 c 258 A G L^ anticipiet B 32 * 33 *
34* 207*, anticipies B 20 *, anticipent B257 ;
adprehen-
dat B E "; praeuen.: nos B<3 (Gihon nos, sed
jalso), + nos caeteri; nos praeuen. A, antic. nos
B; misericordia tua A B 2 30 31 32 33 34 35 37 204 206
207 258 A G L^ misericordiae tuae B17 257 tua: do- ;

mine A B 34 85 257, + domine B" 29 30 31 32 33 34
'

37 204 206 207 258 A G L qu a A B 2 57, quoniam B17 ;


j

29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 258 A G L nimis: ;

diapsalma A B17 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257


258 G +
;
diapsalma A L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 771

Ps. 78, 2-8


SH HE LXX
dederunt cadauera seruorum tuorum es- 9evto xct 9vr|aiu.aia tcov 5ouAcov
cam auium caelorum carnes sanctorum oou ppcbu.axa xoiq tceteivoic; tou
tuorum bestiis terrae oupavou, Tdq oapKaq tcov 6oicov
oou Tolq 6r|p[oic; rx\q yT]c/
effuderunt sanguinem eorum quasi t,&X Eav TO alu.a auTcov 6q u5cop
aquam in circuitu iherusalem et non erat kukXco MepouaaXriu., Kai ouk fjv 6
qui sepeliret 9&7TTCOV.

facti sumus obprobrium uicinis nostris E-yevr|9r|U.EV etq6vi5oq TOiq ysiTO-


subsannatio et derisio his qui in circuitu oiv f|u.cov, Kai xXe-
u.UKTT]piau.6q
nostro sunt uaau.6c, tou; kukAco f]ucov.
usquequo domine irasceris in finem arde- ecoc; tcote, KupiE, 6pyto9f|or) etq te-

bit quasi ignis zelus tuus Xoq; KKau9r|0Tai 6q Ttup 6 fj-


X6q oou;
furorem tuum super gentes quae
ef funde ekxeov Tfjv 6pyf|v oou Tti e9vr| Ta
non cognouerunt te et super regna quae u.f) TCyvcoKOTa oe, Kai tni |3aai-

nomen tuum non inuocauerunt Xeiac; ai to 6vou.a aou ouk ETCEKa-


XeaavTO'
quia comederunt iacob et decorem eius oti KaTECpayov tov 'IaKcbp\ Kai tov
desolauerunt tottov auTou f|pf|u.cooav.
Cito anticipent me misericordia 8 ne recorderis iniquitatum nostrarum ue- u.f| u.vr)o9fjq f|u.cov dcvou.tcov dp-
tua PAU. terum cito obcupent nos misericordiae XaicoV Ta^u irpoKaTaXaPETcoaav
tuae quia adtenuati sumus nimis f|u.aq ot oiKTipu.ot aou, 6ti etttco-
Xeuoau.v acf>65pa.

cederunt P 95 , dederunt caeteri; cadauera: + eo-


rum L74, _ eorum caeteri; escam P21 84 93 94 95

Ll3 24 25 129 176 115 t C AMS, esca P72 escas


L 74 124= 28 55 89; au j um p T, uolatilibus L I C
AMS; caelorum P T, <aeli L I C AMS; sanctorum
P2l 72 84 93 94 l I T48 51 52 256 AMS, seruorum
P 95 , misericordum C; sanctorum: tuorum P72,
+ tuorum caeteri.
sanguinem: eorum L74, + eorum caeteri; quasi 3 coq BS*, cooei S c
p L13 24 25 74 176 t C AMS, sicut quasi (sic)
L129. sicut 115 24= 28 55 89 ;
a qua 128, aquam caeteri.
derisu L24 , derisio caeteri. 4 EyEVT]0riu.Ev: + eic, BS (Swete), eic,
S (Rahlfs) T.

6 exquisierunt L89, cognouerunt cacteri; cognoue- 6 + EKXEOV... OE (initio) BS' EK-


runt: te L129, + te caeteri; te: et L24*, + et Xeov... OE S*; ETti 1
xa BS*,: + Ta
caeteri; regnum L74, regna caeteri. S
c
"; EiTEyvcoKOTa B. Ei&oTa S 1
yt-
vcooKOvra S c *.

8 E 48, 5, 394. 8 ueterunt P84, ueterum caeteri; cito P L I T*8 51


8 r)u.cov avontcov BS, tcov av. T|Li. R; oou:
52 256 AMS, festina C; occupet P ? 2, obcuptnt cae- Kupts BS (Swete), + Kupte S (Rahlfs)
teri; obcupent: + nos P L25 115= 28 t C MS, T.
nos L13 24 74 89 129 176 115 55 A; nos occupent
128,obcupent [nos] caeteri; misericordia tua P72.
misericordiae tuae caeteri; qui II 5 *, qu a Il 5 <".;;-
teri; sunt P21*, sumus P21 c caeteri.

3
;

772 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 78, 9-i:


GA MO BO
9 Adiuua nos, Deus, salutaris noster; adiuua nos deus salutaris noster et propter 9 adiuua nos deus salutaris nos-
et propter gloriam nominis tui, Do- honorem nominis tui domine libera nos et ter et propter honorem nomi-
mine, libera nos, et propitius esto propitius esto peccatis nostris propter no- nis tui domine libera nos et pro-
peccatis nostris, propter nomen men tuum pitius esto peccatis nostris
tuum. propter nomen tuum
10 Ne forte dicant in gentibus: Ubi 10 ne quando dicant gentes ubi est deus eorum 10 nequando dicant gentes ubi est
est Deus eorum? et innotescat in et innotescat in nationibus coram oculis deus eorum et innotescant in
nationibus coram oculis nostris nostris uindicta sanguinis seruorum tuo- nationibus coram oculis nostris
ultio sanguinis seruorum tuorum rum qui effusus est uindica sanguinem seruorum
qui effusus est. tuorum qui effusus est

11 Introeat in conspectu tuo gemitus 11 intret in conspectu tuo gemitus compedito- 11 intret in conspectu tuo gemitus
compeditorum secundum magni-
; rum secundum magnitudinem brachii tui compeditorum secundum mag-
tudinem brachii tui posside filios posside filios mortificatorum nitudinem brachii tui posside
mortificatorum filios morti punitorum

12 et redde uicinis nostris septuplum 12 redde uicinis nostris septuplum in sinu eo- 12 redde uicinis nostris septuplum
in sinu eorum; improperium ipso- rum improperium ipsorum quod exprobra- in sinu eorum inproperium eo-
rum quod exprobrauerunt tibi, Do- uerunt tibi domine rum quod exprobrauerunt tibi
mine. domine

13 Nos autem populus tuus, et oues 13 nos autem populus tuus et oues gregis tui 13 nos autem populus tuus et oues
pascuae tuae, confitebimur tibi in confitebimur tibi in saeculum et in genera- gregis tui confitebimur tibi in
saeculum; in generationem et ge- tione et generationem narrauimus laudem seculum et in seculum seculi
nerationem annuntiabimus laudem tuam. narrabimus laudem tuam.
tuam.

9 noster: + et 74 97 129 C, et 72 B. 9 gloriam B1 -


4
, honorem caeteri; tui: + domine A B36
204 257 258 _ Jomine B" 29 30 31 32 33 34 37 206 207
A G L

10 eorum: + et A B35 257, _ et B" 29 30 31 32 33 34 37 10 hahet u n dica sanguinem 132.


i

204 206 207 268 A G L ;


jnnotescat A B17 29 30 31 32 33
34 204 206 207 257 A G L j nno tescant B35 37 258 ; uindicta
A, defensio B.

II magfiitudinem 74 97 129 CB, magnitudine 11 magnitudinem A B35 257, niultitudinem BH 29 30 31 \\ mort p un itorum 129 132, morte puni
;

32 33 34 37 204 206 207 258 A G L ;


mortificatorum A, torum W.
mortipunitorum B17 29 31 32 33 34 37 206 207 258 A G L
morte punitorum B30 32* 35 257, mortis punitorum B204

13 in gencrationem et generationem 74 CB. 13 eonfitebimur: + tibi A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 206 13 habet gregis tue 132; (ui 129 W, tue
in generatione et generationem 72 129, in 207 257 253" A G L, _ t ibi B204 258* ; j n saeculum A, 1 32; seculum' 129, saecula W, silel 132.
generatione et generatione 97; annuntiabi- in saecula B; in generatione et ^cnerationcm A13, in

mus 72 97 129 CB. annuntiauimus 74. ;;eneratione et generatione AO, i n saeculum saecuii
B; narrauimus A B30* 31 L narrabimus B" 29 30' 31
32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 773

Ps. 78, 9-13


HE LXX
auxiliare nobis deus ihesus noster prop- 9 por|6r|oov r|Luv, 6 9e6<; 6 ocoxfjp
ter gloriam nominis tui libera nos et pro- ri^cov, MveKa xfjq 56r)<; xou 6voLia-
pitiare peccatis nostris propter nomen toc, aou' KupiE, 6Goai r^ac;, Kal
tuum lXdo6r)Ti xaic; du.apTiat<; ^u-cov Mve-
Ka too 6v6u.aToc; oou*

10 quare dicant gentes ubi est deus eorum 10 U.r| TTOTE


ELTTCOOLV EV TOtc; 9vOlV
nota fiat in gentibus antc oculos nostros HoG eotiv 6 9e6c; auTcov Kai yvcoa- ;

ultio sanguinis seruorum tuorum qUi ef- 9r)TCO ev Tolq e9volv evcottiov tcov

f usus est 6cp9aXu.cov rjLicov f\ K6iKr]aic; toG


aIu.aToc; tcov SouXcov aou toG ek-
KEXUU.EVOU.

11 Ut audiret gemitus compeditorum 11 ingrediatur coram te gemitus uincti in 11 lOX9dTCO EVCOTTLOV aou 6 OTEVay-
interemptorum PS-
et soluat filios magnitudine brachii tui relinque filios in- U.6q TCOV TTTT.E5r|U.EVCOV. KaTd TT]V
IS. teritus u.eyaX.coauvr]V toG Ppaxtovoq aou,
TTEpiTTOir|oai touc; ulouq tcov Te9a-
VaTCOLiEVCOV.

12 et redde uicinis nostris septuplum in sinu 12 dTioSoq TOiq yEiToaiv T]u.cov E-nra-
eorum obprobrium suum quod exprobra- TrXdaia elq tov ko\ttov auTcov, tov
uerunt tibi domine 6vel5lou.6v auTcov 6v cbvELSiadv ae,
KUpiE.

13 nos enim populus tuus et oues pascuae 13 r|u.ic; ydp Xaoc, aou Kai Trp6|3aTa
tuae confitebimur tibi in sempiternum Ti]q voLif]q aou dv9oLioXoyr)o6LiE9d
in generatione et generatione narrabi- aoi Eiq tov aicova, Eiq yVdv Kai
mus laudes tuas. yEvedv ecvayyeXoGLiev tt|v afveaiv
oou.

i> dcus ihesus noster P2' 84 93 94 95 L13 24 25 (Ihu) 9 BS, r)u.ac; R; eveko (bis) BS*, V-
rjLriv
89 129 176 i AMS, saluator ihesus noster P72, deus kev S c "; ovoLiaroq + aou B, 1
oou :
noster ihesus L 74 , ihesus saluator noster T, deus S;oou 2 BS auTOU S*.
1
.

saluator noster C; gloriam P L I T AMS, uerbum


gloriae C; tui: et P L25 129 t M, + et Ll3 24
74 89 176 i c AS.

10 quia L129, quare caeteri; dkant P21* 72 93 95 t C", 10 evtoic; eGveolv BS*, Ta eGvt] S c 1
*.

dicunt P21 84 94 L 13 34 25 89 129 176 I AS, dicent


c

L74 C256 M; fiet P72, fiat caeteri; in gentibus:



+ uel 128, uel caeteri; sanguinum Ll29 sangui- f

nis caeteri.

11 quorum L74, coram caeteri; uincti P21 72 84 93 94 11 LO\9crrco B*S, eloeXGetco B lb ; Kcxra
T C73 256=, uinctorum P95 L I AMS, uicti C256 ; BS 1 Kai S*.
,

in magnitudine P L25 74 89 129 176 I t C MS, in


magnitudinem L13 24 A; relinquet L24', relinque
caeteri.

12 + et (initio) P L I C AMS, et T; eorum: 12 ETTTornAaoia B. ETrraTrXaotova S; oe BS,


obprobrium suum L24', + obprobrium suum ool R.
caeteri;quo S, quod caeteri ; tibi: domine P ? 2,
+ domine caeteri.

13 non L89, nos P T C M, grex L13 24


caeteri ; oues 13 yap B, 6e S, Ttpo|3aTa: + Tnq BS*.
74 89 129 176 i AS, greges L25 sempiternum P2l ;
Tnq S c
*; ooi: o 0oq BS* C b
+ o .

84 93 94 L I AS, saeculum P72 95 t C M; sempit.: Geoc; S c


et P L25 129 I T C MS, + et L13 24 74 89 176

A; generatione2 P L13 24 26 129 176 i t C AMS,


generationem L74 89 au des tuas P L I T AS, lau-
; I

dem tuam C M.
VETUS LATINA HISPANA

Ps. 79, 1-
GA MO RO
Psalmus LXXIX Psalmus LXXIX Psalmus LXXIX
1 In finem, pro iis qui commutabun- 1 In finem pro his qui commutabuntur testi- In finem pro his qui commuta-
tur. Testimonium Asaph, Psalmus. monium asaph psalmus. buntur testimonium asaph.

2 Qui regis Israel, intende qui dedu-


; 2 Qui regis srahel intende qui deducis uelut 2 Qui regis isrl intende qui dedu-
cis uelut ouem Ioseph. Qui sedes ouem ioseph qui sedes super cherubim ap- cis uelut ouem ioseph qui sedes
super cherubim, manifestare pare super cherubin appare

3 coram Ephraim, Beniamin, et Ma- 3 coram efrem etbeniamim et manasse exci- 3 coram effraim et beniamin et
nasse. Excita potentiam tuam, et ta potentiam tuam et ueni ut saluos facias manasse excita potentiam tuam
ueni, ut saluos facias nos. nos et ueni ut saluos facias nos

4 Deus, conuerte nos, et ostende fa- 4 deus conuerte nos et ostende faciem tuam 4 domine deus uirtutum conuerte
ciem tuam, et salui erimus. et saluierimus nos et ostende faciem tuam et
salui erimus
5 Domine, Deus uirtutum, quousque 5 domine deus uirtutum quousque irasceris in 5 domine deus uirtutum quousque
irasceris super orationem serui orationem serui tui irasceris in orationem serui tui
tui?
6 Cibabis nos pane lacrymarum, et 6 cibabis nos panem lacrymarum et potum 6 cibabis nos pane lacrimarum et
potum dabis nobis in lacrymis in dabis nobis in lacrymis in mensuram potum dabis nobis in lacrimis in
mensura ? mensura
7 Posuisti nos in contradictionem 7 posuisti nos in contradictionem uicinis nos- 7 posuisti nos in contraditionem
uicinis nostris, et inimici nostri tris et inimici nostri deriserunt nos uicinis nostris et inimici nostri
subsannauerunt nos. deriserunt nos

Ps. 79 Ps. 79 Ps. 79


Inuenitur in 72 74 9" 29 CB. Uariantes Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes .

207 257 258 A G L O. Deest in 38 259 260 S' D F.


Hab. v. 15 I/. Hab. v. 15 L\ Hab. v. 3 L5 Hab. v. 2' .

(bis) 8 0\ Hab. v. 9 S\

finem: + pro 74 97 129 CB,


pro 72; iis 1 Titulus est duplicis generis: a) breuis, psalmus dauid 1 asaph: psalmus 129, + psalmus
72 97 129 C, his 74 B; commutabuntur 72 34 204 206 258, uel psalmus dabid regis 30, b) lon- silet 132.
74 129 CB, commutant 97; asaph psalmus gus, ut in epigraphe, qui sumptus est ex 13 etc. Ua-
74 97 CB, psalmus asaph 72, asaph 129; riantes:
psalmus:
pro asiriis 72 74 129 CB, + sine titulo 257, in finem + A B"
33 35 37 207 A G,

pro asiriis 97. in finem B


29 31 32 L commutabuntur A, immuta-
;

buntur B; testimonium asaph psalmus A13 B31, testi-

moniuin psalmus asaph AO, testimonium asaph psal-


mus pro assyriis B 1 ' A testium asaph psalmus pro as-
,

syriis B 29 L tertium asaph psalmus dauid B32, testi-


,

monium asaph B33 37 G, testimonium ipsi asaph psal-


mus pro assyriis B35, testimonium asaph pro assyriis
B 2^; + prophetia que ab aduersariis circumuallati
sunt et deprecatio de christi aduentu B 29 L ,
prophe-
tia... aduentu caeteri.
2 israel: + intende 74 97 129 CB, intendc 2 educis B 3 5 deducis caeteri; oues B3 1
!, obem caeteri;
72; uelut 97 C, tanquam 72 74 129 B; appare A, manifestare B.
ouem 72 97 C, oues 74 129 B.
3 ephraim: et 72 97 129 C, + et 74 B; 3 coram: + B "^
et 2 et caeteri; effraim AO, efrem 3 effraim 129, effrem W, silet 132.
facias 74 97 129 CB, facies 72. caeteri; efr.: 6258^ e* + et caeteri.
4 deus: uirtutum A, + uirtutum B. 4 ostende 129 W, illumina 132.
6 cibabis A B35 B17 29 30 31 32 33 34 37 204
257^ cibasti
206 207 258 AGL; panem A13 B17 29 33 34 204 207 258
A G L, panes B35, pane AO B30 31 32 34= 37 206 257 ;

dabis A B35 257, dedisti B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206


207 258 A G L n obis:
;

in AO, + n caeteri; irr A j

B35, ad B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L


7 contradictionem 72 74 129 CB. contradic- 7 contradictionem A B30 31 32 34 206 257 258, contradic-

tione 97. tione B" 29 30 33 35 37 204 207 A G L inimicis B37,



;

inimici caeteri; inimici: nostri B37*, + nostri A


B37<\ caeteri
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 775

Ps. 79, 1-7


SH HE LXX
Psalmus LXXIX Psalmus LXXIX YaXuoc. 06'

1 Uictori pro liliis testimonium asaph can- Eic, x6 xeXoq, UTtep tcov dX\oico9r)-
ticum. oou.evcov' LtapTupiov tco *Aadq>,
i|iaAu.6c; uttep toG 'Aaoupiou.

Z Qui sedes super cherubin IS l .


2 Qui pascis srahel ausculta qui ducis qua- 'O Ttoiu.aivcov t6v Mapocf)X Ttpoa-
Qui sedis super cherubim manifes- si gregem ioseph qui sedes super cheru- /eq, 6 66r)ycov cboei Ttp6f3aTa t6v
tare IS 2 bin ostendere 'Icoof|(f>' 6 Ka9f|u.evoc; e-rti tcov
.
x^-
poufieiu. eu.9dvr)8i,
3 Coram ephraim IS 3 ante ephraim et beniamin et manasse evavTtov 'E<f>pdiu. Kai Bevtau.eiv
tuam et ueni ut sal-
suscita fortitudinem Kai Mavaaof), icjeyeipov rf\v bu-
uos facias nos vaoTeiav aou Kai eX9e eic; to ocoaai
nuac;.
4 Conuerte domine faciem tuam et 4 deus conuerte nos et ostende faciem 6 9e6q, emoTpeipov f]udc; Kai em-
salui erimus GR. IL Ostende 1
. tuam et salui erimus <f>avovto Ttp6acoTt6v aou, Kai oco-
nobis faciem tuam IS 2 . 9r|a6u.e9a.
5 domine deus exercituum quousque iras- Kupte 6 9e6q tcov 5uvdu.ecov, ecoq
ceris ad orationem populi tui -noTe 6pytr) eTti tt)v Ttpooeuxf|v
tou
6ouXou oou;
6 cibasti nos pane fiebili et potasti nos in t|>cou.ieiq r)u.aq dpTov SaKpucov, Kai
lacrymis tripliciter TtoTteTc f|u.ac; ev 6dKpuatv iv u.e-
Tpcp;
7 posuisti nos contentione uicinis nostris e9ou r)u.aq eic; dvTiXoyiav toic; yeC-
et inimici nostri subsannauerunt nos tooiv f|u.cov, Kai ot ex9poi r)u.cov
iu.uKTf)piaotv f|u.ac;.

Ps. 79 Y. 00'
Inuetiitur in P21 72 84 93 94 95 Ll3 24 25 74 89 129 176

115 24= 28 55 T 48 51 52 C 52 73 256 AMS. ' Deest in


L 17 127. Uarianles:
N. B. In hoc psaltno cod. 256, nisi aliter notettir.
pertinet ad C.
1 t: 1 PS5, + v . 1 caeteri; in L89, pro caeteri: <f>a\u.o<;: + uirep tou aocuptoo B,
filiisC73 liliis caeteri: testimonium P I- 89 129 I 55
,
u-rrep tou aoouptou S; a\Xxuco9.:
T C M. testimonii L ? 24 74 176 115 28 AS. testimo- 1 eic, BS (Swete), + etc; S (Rahlfsl.
nia L 25 testimoniis L25 *; cantic. asaph L176, asaph
*,

cantic. caeteri; asaph: + canticum P21 72 84 94

L13 T AMS, + psalmus C73. -


25 74 89 129 176 I

psalmum L 24C 258 . P 93 *.

8 i
ET 7. 5. 26. _ 2 OC 2, 14. 2 qui pascis srahel P L I T 48 51 52 256 AMS, pasto 2 Ttpofkrra BS. TtpofJarov R 55; eu.<f>a-
isr! C; ausculta P L I 15 55 T 48 51 5 2 256 AMS. vr)9i B. eu.<f>avr|Ti S.
absculta I 28 auribus rercipe C; ducis P T C MS.
,

deducis L I A; uelut I 28 . quasi caeteri; gregem


p L I 15 55 T48 51 52 ? 58 AMS. grege I 28 oues C.
,

3 OC 2, 14. 3 beniamin: et mana<se P94 + , et manasse caete-


ri; nos fac. L 24 *, fac. nos caeteri; facias P21 84 93

94 95 L 13 24 25 89 l 29 "6 1 T 48 51 C AMS. facies


P72 L? 4 T 52 .

4 1 TO 152, 6-7. * ET 7, 1, 37. 4 nos: et I28 . + et caeteri. 4 9eo<;: tcov 5uvau.ecov BS. + tcov &u-
vauecov 1219.
5 quousque P T, usquequo L I C AMS; irasceiis 5 tou SouXou BS*, tcov oouXcov S' ".

P T, fumabis L I C AMS; populi P L 13 24 25 74


89= 129 C AMS. serui L 89 * "6 T.
I
6 cibasti P L 13 24 25 74 89 129 1 AMS. cibabis L!76
T C; nos P L I T AS, eos C M; pane P L I 15 55
T48 51 52 256 AMS. panes I 28 panem C; potasti: ,

+ nos P L I 15 28= 55 t AS, + eos C M, I28 *


nos
2
+ in P L89 129 I 24c 55 T C MS, in L 13
:

24* 25 74 176 115 28 A.


7 contentione P21 72 84 93 94 Ll 3 * 24 25 74 89 115 55 EUUKTripioav BS*. U.UKTr|pi^OV S c
*.

T A, contentionem P35 L1S C 176 C MS, contradic-


tione L 129 I 28 ; deriserunt I 15 , subsannauerunt cae-
teri.
776 VETUS LATINA HISPANA

PS. 79, 8-14


GA MO RO
8 Deus uirtutum, conuerte nos, et os- 8 deus uirtutum conuerte nos et ostende fa- 8 domine deus uirtutum conuerte
tende faciem tuam, et salui erimus. ciem tuam et salui erimus diapsalma nos et ostende faciem tuam et
salui erimus

9 Uineam de Aegypto transtulisti, et 9 uineam ex aegypto transtulisti eiecisti gen- 9 uineam ex egypto transtulisti
eiecisti gentes, et plantasti eam. tes et plantasti eam eiecisti gentes et plantasti eam

10 Dux itineris fuisti in conspectu 10 uiam fecisti in conspectu eius plantasti ra- 10 uiam fecisti in conspectu eius
eius; plantasti radices eius, et im- dices eius et repleta est terra et plantasti radices eius et im-
pleuit terram. pleta est terra
11 Operuit montes umbra eius, et ar- 11 operuit montes umbra eius et arbusta eius 11 operuit montes umbra eius et
busta eius cedros Dei. cedros dei arbusta eius cedros dei

12 Extendit palmites suos usque ad 12 extendisti palmites eius usque ad mare et 12 extendisti palmites eius usque
mare, et usque ad fiumen propagi- usque ad flumen propagines eius ad mare et usque ad fiumen pro-
nes eius. pagines eius
13 Ut quid destruxisti maceriam eius, 13 ut quid deposuisti maceriam eius et uinde- 13 ut quid deposuisti maceriam
et uindemiant eam omnes qui prae- miant eam omnes qui transeunt uiam eius et uindemiant eam omnes
tergrediuntur uiam? qui transeunt uiam

14 Exterminauit eam aper de silua, et 14 exterminauit eam aper de silua et singula- 14 exterminauit eam aper de silua
singularis ferus depastus est eam. ris ferus depastua est eam et singularis ferus depastus est
eam

8 deus: + uirtutum 72 74 129 CB, uir- 8 domine (initio) A B 17 29 30 32 33 34 204 206 207 258

tutum 97. 0> A G L +


Jomine B30<= 31 35 37 257; erimus: +
diapsalma A13 B29 35 A L, diapsalma AO BI 7 30
31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 G.

9 eam A Bl 7 29 30 31 32 33 34 37 206 207 257 258 S1 A G L.

ea B35 eum B204.

10 eius': et 129 C, + et 72 74 97 B; ter- 10 eius: et A B 17 30* 32 34 37 204, + et B29 30<= 31 32' io babet uiam fecisti 132; impleta 129, re-

ram 74 97 129 CB, terra 72. 33 35 206 207 257 258 A G L ;


pbntasti: + gentes B204, p eta
i s ;i et 132.
gentes caeteri ; repleta est terra A B17 29 30 31 32 33
34 37 204 206 207 258 A G L, impleuit terram B35 257.

11 arbustas BI 7 arbusta caeteri.

12 suos 72 97 129 CB, suas 74; propagines 12 flumen A, flumina B" 29 30 31 32 33 34 37 304 206 207

72 74 129 CB, propaginis 97 .


258 A G L flumine B35
.
257.

13 maceriam 72 74 129 CB. macerias 97; uiam 13 deposuisti A, destruxisti B; matheriam B 34 maceriam , 13 habet deposuisti 132.
74 97 129 CB, uia 72. caeteri; uindemiant A, uindemiaberunt B; qui trans-
eunt A13, transeuntes caeteri.

14 exterminauit A B30 31 32< 34 37 201 206 257 288 A, ex


terminabit B" 29 32 33 36 207 G L,
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 777

Ps. 79, 8-14


SH HE LXX
9 Uineam ex aegypto transtulisti 8 deus exercituum couerte nos et ostende 8 Kupte 6 0e8c, tcov 5uvdu.ecov, e-ruo-
eiecisti gentes et plantasti eam faciem tuam et salui erimus xpetpov Kai eTticpavov t6 Ttpo-
GR. IL 1
.
Uineam ex aegypto ocotc6v aou, nai aco0r)o6ue0a.
transtulisti eiecisti gentes et plan- StdtJJaXua.
tasti eam GR. IL Uineam ex
2

aegypto transtulisti GR. IL 3


.

Uineam de aegypto transtulisti 9 uineam de aegypto tulisti eiecisti gentes 9 duTteXov ec; AiyuTtTou ueTfjpac;,
eiecisti gentes et plantasti eam PS- et plantasti eam efUpaXec; Qvr\ Kai KatecpuTeuoac;
SP. auTqv"
10 Uiam fecisti in conspectu eius et 10 praeparasti ante faciem eius et stabilisti 10 cb8oTto[r)aac; e'uTtpoo0v aurfjc;, Kai
plantasti radices eius et replesti radices eius et impleuit terram KaTecpuTeuaac; Tdq p[ac; aUTfjc,, Kal
eam PS-SP. TtXf|a0r| f\ yfj.

11 Operuit montes umbra eius et ar- 11 operti sunt montes umbra eius et rami 11 dKdXutpev opn f) OKtd auTfjc;, Kai
busta eius cedros dei PS-SP. illius cedri dei at dva5ev8pd8ec; auTfjc; Tac, ke-
-

Spouc; tou 0eou


12 Extendisti palmites eius usque ad 12 expandit comas suas usque ad mare et 12 ec;eTeivev Td KXf|uaTa auTfjq eoq
mare et usque ad fiumina propagi- usque ad flumen germina sua OaXdaanq, Kai e'coq TtoTauou Tdq
nes eius PS-SP. TtapacpudSaq aUTfjq.
13 Ut quid destruxisti maceriam eius 13 quare dissipasti maceriam eius et uinde- 13 tva Tt Ka0ei\ec; t5v tppayuov au-
et uindemiant eam omnes qui tran- miauerunt ea[m] omnes qui transierunt Tfjq,Kai Tpuycoatv auTfjv TtdvTFic, ol
seunt uiam PS-SP K Ut quid uiam TtapaTTopeu6u.evot Tf)V 666v;
destruxisti PS-SP 2
maceriam eius .

14 Exterminet uitim sensus eorum 14 uastauit eam aper de silua et omnes bes- 14 Xuuf|vaTO auTf)v auq K 5puu.ou,
aper de silua et singularis ferus tiae agri depastae sunt eam Kai ovoc; dyptoq KaTEVELifjaaTo
depascatur eam PRI l Exter- . auTY|v.
minauit eam aper de silua et singu-
laris ferus depastus est eam PS-
SP 2 .

8 deus exercituum ronuerte nos (initio) L89*. aai0r)oo(a0a: nat^aXua B. 5ta-


+ deus exercituum conuerte nos L$9 caeteri; nos: C
tpaXjta S.
+ etPL 115 65 T 51 52 256 AMS, et 128 C;
ostende P L I T 51 52 256 AMS, inlustra C; eri-
mus: semper P L24* 74 89 129 155 t C MS.
+ semper L13 25 176 115 24 28 A. r

9 1 T 37, 10-11. 2 TO 271-27J 9 de P L13 24 74 89 129 I T C AMS. ex L25 176;


298, 17-18. * PS-SP 642. eiecisti P L" 24 25 89 176 i t C AMS, egecisti

L74 129.
10 PS-SP 642-643. 10 praeparasti: 4- gentes L 2 5,
gentes caeteri; sta- 10 it\r)o9r) t) yr) BS*, Tt\r|pcoaEV Tnv yr)\
tuisti L25 stabilisti caeteri; impleuit P L13 25 74
c *.
S
89 129 176 115 28 T48 51 C AMS, implebit L24 155,

impleui T52'.
11 PS-SP 643. c
11 operti sunt P21 72 84 9? 94 l I T C AMS, operati 11 inde ab auTr)c;' adest A.
sunt P21*, aperti sunt P95; umbra P L I C AMS
sub umbra T; rainis S, rami caeteri.
12 PS-SP 643. 12 flumen P L T C AMS, flumina I. 12 c;eteivv BA, ec^etivev S, E^ETEtvaq R;
9b
KXriiiara B SA, oXr)u.ara B* TtoTa- ;

c
Ltou BS*, TtoTaticov S *A.
13 i PS-SP 643. ^ PS-SP 667. 13 dissipasti: + semita C73, _ semita caeteri; mace- 13 Tpuycootv: + auTT)v BSA, auTT)v
riam P L24 25 74 89 129 176 I T48 51 52 256 AMS. A*; auTT)v TtavTEc; ot Ttaparto lup rai
macheriam L 13 sepes C; ea P 21 * 94 e am P 21 72
,
, et i mg A*.
84 93 95 L I T C AMS; per uiam transeunt L"6,

transeunt per uiam caeteri; transierunt P 21 84 93 94


95 L 2 5, pertransierunt P72, transeunt Li3 24 74 89
129 176 I T C AMS; trans.: per P L25. + per
LU 24 74 89 129 176 I T C AMS.
14 iLA 15, 16. 2 PS-SP 643. 14 uastauit P L" 25 74 89 129 176 I T C AMS, uasta- 14 ouq B, uc; S?A; ovoq B*S' , heoovioc,
c
bit L24 25; et singularis agri P72, e t omnes bestiae tiovioq S *A, uovoc, R.
agri caeteri; depastae sunt P2! 84 93 94 95 l J'5
56 T C AMS, depastus est P". depasti sunt 128;
ea I>24, eam caeteri.
; :

778 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 79, 15 80, 1


'
GA MO RO
15 Deus uirtutum, conuertere, respice 15 deus uirtutum conuerte respice de caelo et. 15 deus uirtutum conuerte nunc et
de caelo, et uide, et uisita uineam uide et uisita uineam istam respice et uide et uisita uineam
istam; istam
16 et perfice eam quam plantauit dex- 16 ct perfice eam quam
plantauit dextera tua 16 et dirige eam quam plantauit
tera tua, et super filium hominis et super filium hominis quem confirmasti dextera tua et super filium ho-
quem confirmasti tibi. tibi minis quem confirmasti tibi
17 Incensa igni et suffossa, ab incre- 17 incensa igni et effosa manu ab increpatione 17 incensa igni et suffossa manu ab
patione uultus tui peribunt. uultus tui peribunt increpatione uultus tui peri-
bunt
18 Fiat manus tua super uirum dexte- 18 fiat manus tua super uirum dexterae tuae 18 manus tua super uirum
fiat
rae tuae, et super filium hominis et super filium hominis quem confirmasti dextere tue et super filium ho-
quem confirmasti tibi. tibi minis quem confirmasti tibi
19 Et non discedimus a te; uiuificabis 19 et non discedimus a te uiuificabis nos et no- 19 et non discedimus a te uiuifica-
nos, et nomen tuum inuocabimus men tuum inuoca[u]imus bis nos et nomen tuum inuoca-
bimus
20 Domine, Deus uirtutum, conuerte 20 domine deus uirtutum conuerte nos et os- 20 domine deus uirtutum conuerte
nos, et ostende faciem tuam, et tende faciem tuam et salui erimus. nos et ostende faciem tuam et
salui erimus. salui erimus.

Psalmus LXXX Psalmus LXXX Psalmus LXXX


1 In finem, pro torcularibus, Psal- 1 In finem pro torcularibus psalmus asaph. 1 In finem pro torcularibus quin-
mus ipsi Asaph. ta sdbbati psalmus ipsi asaph.

15 domine (initio) A B35, + domine B" 29 30 31 32 15 domine 129, + domine W, silet 132.
33 34 37 204 206 207 257 258 A G L ;
conuerte A B30* 31*
habet nunc 132; nunc: + et 129, et
32* 33 35 37 204 206 257 258 G, conuertere B17 29 30= 31= 132? W; respice: de caelo 129. + de
32= 34 207 A L conuert: nunc A, + nunc B; con- caelo W, silet 132.
B206,
;

uert.: + et et caeteri; uidet B204, u id e C ae-

teri.

16 fiJium: hominis 72 74 97 129 16 perfice A, dirige B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207


16 habet dirige 132.
hominis C. 257 258 A G L, fiL 3 ;
plantauit A B30 31 32= 34 37 204

206 257 258 A L, plantabit B17 29 32 33 35 207 L L4 G;


3

et
2
: +
super A
B30= 32= 35 204 257 258, _ supe r B"
29 30 31 32 33 34 37 206 207 A L. G
17 incensa A B30= 31 32= 204 206 257 258, incensam B17 29 17 suffosa 129, effosa W, silet 132; habet
30* 32 33 34 35 37 207 A G L ag nj B204, i gn j caeteri manu 132.

;

igni: et B 2 04, + e t caeteri ; increpatione tua B34*,


increpatione uultus tui A B34 c ,
caeten ; tui: do-
mine A, + domine B.
18 fiant B37*, fiat A B37= caeteri ; tuae: et B204, + et

caeteri.
19 ad te B204, a te caeteri; inuocauimus Al B30 31 34

37, inuocabimus AO B" 29 32 33 35 204 206 207 257 258


AG L

Ps. 80 Ps. 80
Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes
207 257 258 A G L O. Deest in 38 259 260 S 7
D F.
1 torcularibus: + psalmus ipsi
97 C, psal- 1 Titulus est duplicis generis: a) breuis, psalmus asaph in finem pro torcularibus quinta sabbati
mus ipsi72 74 129 B; asaph: quinia 34, uel psalmus dauid 204 206 258, b) longus, ut in psalmus ipsi asaph 129, in finem pro
sabbati quinta die erecta sunt uolatilia at- epigrapke, qui sumplus est ex 13. Uariantes: torcularibus asaph quinfa sabbati W.
que nathantia 72 74 129 CB, + quinta... in finem pro torcularibus psalmus asaph A, in fineni silet 132.
nathantia 97; asaph: quinta sabbati 72 pro torcularibus psalmus asaph quinta sabbati B17 33
CB, + 74 97 1 29. 37 207 A G, ; n fi nen i pro torcularibus psalmus ipse

asaph quinta sabbati uocatio gentium et doctrina eorum


qui acciderint priori populo B29 L, sabbati psalmus
asaph pro torcularibus B30, in finem pro torculaiibus
asaph quinta sabbati B31, in finem pro torcularibus
domini asaph psalmus quinta sabbati B32 35, s ine titulo
EDICION CRTTICA. EL SALTERIO 779

Ps. 79, 15 - 80, 1


SH HE LXX
15 Deus uirtutum conuerte nunc res- 15 deus exercituum reuertere obsecro respi- 15 6 Geoc; tcov 5uvduCOV, ETUcrrpEtpov
pice de caelo et uide et uisita ui- ce de caelo et uide et uisita uineam hanc 5f|, ETupXeilJov iE, oopctvoO kcu I6e,
neam istam PS-SP. Kori Tc(aKi|Jcu Tf|V duTtcAov tccOttiv'
16 Et dirige eam quam plantnuit dex- 16 et radicem quam plantauit dextera tua 16 KCCl KCCTtScpTiaCU CtOTf|V r\v ECJ)0tU-

tera tua PS-SP. et filium quem confirmasti tibi oev f) 5e,Lc6c aou, Kai etu uiov dv-
GpcoTtou 6v EKpaTaicooaq OEauTcp.
17 subcensam igni et dirutam ab increpa- 17 UTCTcupiauvr) Tcupi Kai dvEOKau-
tione faciei tuae pereant UEVT)" dTCO TUTluf|OECOC, TOU TCpOOCO-
aou dcTcoXouvTai.
tcou
18 Fiat manus tua super uirum dex- 18 fiat manus tua super uirum dexterae tu^ie 18 yvr]9f|Tco f| x tp oou etc' dv5pa
terae tuae et super filium hominis et super filium hominis quem confirmasti aou, Kai etu ui6v dv9pcb-
&Ec;tac
quem confirmasti tibi PS-IS *. tibi tcou 6v EKpaTaicooaq osauTCO.
Fiat manus tua super uirum dexte- 19 et non recedimus a te uiuificab s nos et 19 Kai oO uf| dTcoaTcouEv d-rco aou'
rae tuae et super filium hominis in nomine tuo uocabimu[s] Kai t6 6voud oou
(^cocboEic; f|(j.ac;,

quem confirmasti tibi PS-VIG 2 .


TciKaXEa6u6a.
20 domine deus exercituum conuerte nos et 20 KOpiE 6 Geoc; tcov 5uvduECOV, etuo-
ostende faciem tuam et salui erimus. Tpeipov f]uac; Kai Emcpavov t6 Trpo-
ocotc6v aou, Kai aco9na6u0a.

Psalmus LXXX Psalmus LXXX YaX.u6c, n'

1 Uictori in torcularibus asaph. 1 t6 TEXoq, Otcep tcov XnvcoV tco


Etc;
'Aadcp tpaX^oc;.

15 PS-SP 643. 15 &n: Kai BS* cb


+ xai S S A.
.
r

16 PS-SP 643. 16 et
1
: + perfice perfke caeteri . plantabit L.24. 16 uiov: + avGpcoTcou BSA,
av6pcoITTOU
plantauit caeteri. 2004.
17 subcensam P 24 25 74 89 129 I t C73 AMS, EUTCETrupiouevr) BSA. u.TCTrupiouevr|V
succensaL 176 C 256 ignis P 84 igni caeteri; igni: ; , 1219.
+ et P L I T AS, et C M; dirutam PTCM
deramatam L13 24 74 89 129 176 I AS. deramat.i
L25 ;
increpatione: + a I 28 ,
a caeteri; peribunt
I 15 ,
pereant caeteri.
18 i VQ 20, 2, 56. 2 DT 3. 18 manus: tua P2 + tua P 21e caeteri; super
!*, 2
: 18 &<;iac; BS, 5ec;iav A.
filium I 28 , + filium caeteri.
19 et
1
: non I 55 + non I 55c caeleri recedimus P
*, ;

L24 74 89 129 I T48*, recedemus L13 25 176 T48 c 51


52 C AMS ; nos et. + in P2 1 84 93 <>4 95 L25^ t C,
in P?2 L13 24 25 74 89 129 176 I AMS; nomine
p L13 24 25 129 176 128 55 T C AMS, nomini
L74 II 5 nomen L 8 9; 'uum L 89, tuo caeteri; uoca-
,

bimus P2 84, uocabimur P?2 93 94 95 L13 24 25


1

74 89* 129 176 1 T C AMS, inuocabimus L 8 9*.

20 nos: + et P L I T AS, et C M; ostende P L


I T 48 5 52 256 AMS, inlumina C.
1

Ps. 80 V. n'
Inuenitur in P2 1 72 84 93 94 95 L13 24 25 74 89 129
52c 73 256
176 115 24= 28 55 T 48 51 52 C AMS. Deest
in L17 127. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur.
pertinet ad C.
N. B. In cod. 93 deest pars folii, sub initio psalmi,
quia littera capitalis miniata sublata fuit; ideo
desunt titulus psalmi et v. 2-3 citharam.
1 v. 1 P95, + v. 1 caeteri; uictori in torcularibus 1 Xnvcov BS, aAAoico0r|Oouevcov A; tco
asaph P L13 24 129 176 115 28 T 48 Sl S2 256 AMS. aaacp tpaAuoq BS*, ijiocXuoc; tco aoacp
uictori in torcularibus L 25 , in torculanbus asaph S
c
*, ipaAuoc; tco 6ocuei6 A.
L74 , in finem in his qui comutauerunt eruditionis
asaph L 89 in finem pro his qui commuta testimo-
,

nium asaph I 55 , uictori pro torcularibus asaph C.


780 VETUS LATINA HISPANA

2-8
GA MO RO
2 Exultate Deo adiutori nostro, iubi- 2 Exultate deo adlutori nostro iubilate deo 2 Exultate deo adiutori nostro iu-
late Deo Iacob. iacob bilate deo iacob

Sumite psalmum, et date tympa- sumite psalmum et date tympanum psalte- sumite psalmum et date timpa-
num; psalterium iucundum, cum rium iocundum cum cithara num psalterium iucundum cum
cithara. cythara
Buccinate in neomenia tuba, in in- canite in initio mensis tuba in die insignis 4 canite in initio mensis tuba in
signi die solemnitatis uestrae; sollemnitatis nostrae die insignis sollempnitatis ues-
tre

5 quia praeceptum in Israel est, et 5 quia praeceptum srahel est et iudicium deo quia preceptum in isrl est et iu-
iudicium Deo Iacob. iacob dicium deo iacob
C Testimonium in Ioseph posuit illud, 6 testimonium in ioseph posuit illud quum testimonium in ioseph posuit
cum exiret de terra Aegypti; lin- exiret de terra aegypti linguam quam non eum dum exiret de terra egypti
guam quam non nouerat audiuit. nouerat audiuit linguam quam non nouerat au-
diuit
7 Diuertit ab oneribus dorsum eius; 7 diuertit ab oneribus dorsum eius manus eius deuertit ab oneribus dorsum
manus eius in cophino seruierunt. in cophino seruierunt eius manus eius in cofino ser-
uierunt
8 In tribulatione inuocasti me, et li- 8 in tribulatione inuocasti me et liberaui te in tribulatione inuocasti me et
beraui te. Exaudiui te in abscon- exaudiui te in abscondito tempestatis pro- liberaui te exaudiui te in abs-
dito tempestatis; probaui te apud baui te ad aquas contradictionis diapsal- condito tempestatis probauit te
aquam contradictionis. ma ad aquas contradictonis

dicite B204 , date caeteri; tympanum: psalterium


B258', -f psalterium A B258", caeteri.

i in insigni dic 74 97 129 CB. in insignis N. B. In 34 desuut aliqua uerba v. 4-5, propter muti- babet canite in initio mensis 132; habet
diem 72; solemnitatis 74 97 129 CB, psol- lationem folii; cantate BG (Gilson cantate, sed jalso), in die insignis 132.
lemnitati 72 uestrae 1 29 C, nostrae 72 74
; canite caeteri; canite: + in A B" 29 30 31 32 33 34 35
97 B. 37 206 207 258 A G L, |
n B31 204 257; jnicium B204.

initio caeteri ; tube B35, tuba caeteri ; nostrae Al3 B38


204, uestrae B* 7 29 30 31 32 33 34 37 206 207 257 258 A G L

5 praeceptum: + in 97 C. in 72 74 129 B. 5 praeceptum: in A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207


258 A G L + i n B26 257; dei B204 d e0 ;
caeteri.

6 posuit: + illud A B257, + e um B35, B" 29 30 31


8 i, llhel enm 129 .

82 33 34 37 204 206 207 258 A G L ; dum B17, quu m cae-


teri.

7 eius'. man. eius B34', + man. eius A YM' caeteri

manum B 17 , manus caeteri.

8 te 1 : + exaudiui te 72 74 129 CB,


exau- 8 liberabi A B 17 29 30 31 32 33 34 36 37 206' 207 257 258

diui te 97; contradictionis:


diapsalma 72 A G L Hberabit B204, liberauit B206' ; t e: et A13
97 129 C, + diapsalma 74 B. Bl 7 + , et AO B29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258
A G L ;
exaudiuit B204, exaudibi caeteri; tempestas
B204, tempestatis A B204', caeteri^ pro baui te: + et

liberaui te B 2 58, et liberaui te caeteri ; aquam B206.


aquas caeteri; contrad.: + diapsalma A13 B29 35 A L
diapsalmaAO B" 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257

258 G; + LXX psalmus dauid AO, LXX psalmus


dauid caeteri.
KDICION CRITICA. - L SALTKRIO 781

Ps. 80, 2-8


SH HE LXX
Exultate deo adiutori nostro sumi- Laudate deum fortitudinem nostram iu- 'AyaXXidoSE tco Geco tco |3or)9cp

te psalmum et date tympanum bilate deo iacob dXaXdc;aTE


r)ucov, tco 0ecp MaKcbp.
PAU. adsumite carmen et date tympanum ci- XdfteTe t|xxXu6v Kal 66te Tuuna-
tharam decoram cum psalterio vov, ipaXT/|piov Tep-nv6v ueTd Ki6d-
pac'
Canite initio mensis tuba in die in- clangite in neomenia buccina et in medio aaXirtoaTe iv veour]via odXmyyi,
signi solemnitatis uestrae IS *. mense solemnitatis nostrae ev eucrn u.cp f|uepa eopTf)Q f|ucov,
i

Canite initio mensis tuba in die in-


2
signi solemnitatis uestrae IS .

5 quia legitimum srahel est et testimonium 8ti TtpoaTayua tco Mopar|X eotiv,
dei iacob Kai Kpiua tco Gecp MaKcbf}'
Testimonium in ioseph posuit illud 6 testimonium in ioseph posuit eum quum uapTupiov iv tco McoaT)cp e'9eTO a6-
cum exiret de terra aegypti lin- egrederetur terra de aegypti labium tov, iv tco ec;eX9eiv auTOv k yfjc,
guam quam non nouerat audiuit quod nesciebam audiui AiyuTtTOU. yXcoaoav f\v ouk ^yvco

PS-IS. f)KOuoev,
Manus eius in cophino seruierunt 7 amouit ab onere humerum eius manus dTteoTr)aev d-rto dpoecov tov vcdtov
IS. eius a cophino recesserunt auTOu, ai x ^P EC utou iv tco ko-
i

cbtvcp eSouXeuaav.

8 in tribulatione inuocasti et erui te et iv ^Xitpet dTCEKaXeoco ue Kai epuod-


exaudiui te in abscondito tonitrui pro- \ir\v ae" TtV|Kouad aou iv dTtoKpu-

baui te super aquam contradictionis sem- cpcp KaTaiyi6oq, e6oK(u.acd oe e-rti

per u6aToc 'AvriXoyiac. 5idt|;aXua.

2 E 20, 3, 146. laudate PL I T48 51 52 256 AMS, cantate C; deuni 2 oryaXXiao9e BS. ayaAXiaoGat A.
p L25 MS, dominum L" 24 74 176 T48 51
89 129 I
52 256 A, deo C; fortitudinem nostram P L I T48
51 52 256 AMS, fortitudini nostrae C.

carnem L 2 4*, cannen caeteri; decoram P L I C


AMS, decorum T.
ET 6, 18, 11. 2 ET 3, 21, 3. buccina P21 L13 25 74 89 129 176 I T C
72 84 93 94 4 r)uspa BS, r)uepaq A; r)ucw BS*A,
AMS, tuba P95, bucine L24 buccin.: + et P L I T ; uucov S c * (statim restit. U,u.).
AMS,
et C; in medio mense AS, in PLIT
throno C 73 256 m j n medio mensae M, C256

, ;

mense: die. P2l 84 93 94 L89* C'3, + die P?2 95

L89 c 129 176 I T MS, + diei L13 25 74 C256 A.


+ dies L24 ;
uestrae P 94 , nostrae caeteri.

est: +etPLITC" AS, et C256 M; testimo-


nium P T, iudicium L I C AMS; dei P L13 25 74
89 176 t AS, deo L24 129 I c M.
VQ 45, 3. ioseph P L I T48 51 52 256 AMS, iohezeph C; auTov BSA, auTO T; etUXGeiv BS'A.
posuit: + eum P, eum L I T C AMS; egre- E^EXGev S*.
deretur: + de P L I T AM, de C S; terra P
L I T AMS, terram C; quod nesciebam labium
L 17 6, labium quod nesciebam caeteri; nesciebat
L74, nesciebam caeteri.
7 ET 20, 9. 9. amouit P21 84 93 94 L 74 mouit P95, amoui L13 24
, 7 auTou' BS, aurcov A.
25 89 129 176 I t 51 52 72 C AMS honore L24. ;

onere caeteri; cophino P L13 24 25 74 89 129 176


128 55 T C AMS, cofficino L25*. quo phino 116.

inuocas L 74 inuocasti caeteri; inuocas.: me P


, 8 ue B. uat SA; avriXoyiac;: + cna^aX-
L 129 T C MS, + me L" 24 25 74 89 176 i A; merui ua BSA (Rahlfs), 6iavJ>aXua A
te P94, et erui te caeteri; erui te: + et P L24 128 (Swete).
T52*, _ et L13 25 74 89 129 176 115 55 T48 51 72 C
AMS; exaudiuit C256, exaudiui caeteri; super
aquam P L129 115 24= 28 55 89 TC MS, super aquas
L13 25 176 A, super aqua L13" 24* 74 ;
contradictio-
nis: + semper P21 72 t>4 93 95 L13 24 25 129 I TC
AMS, semper P93* 94 L7 4 89 17,
.

782 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 80, 9-17


GA MO RO
9 Audi. populus meus, et contesta- 9 audi populus meus et testificabor tibi srahel 9 audi populus meus et loquar isrl

bor te. Israel. si audieris me, sime audieris et testificabor tibi israel si me
audieris
10 non erit in te deus recens, neque 10 non erit in te deus recens nec adorabis deum 10 non erit in te deus recens nec
adcrabisdeum alienum. alienum adorabis deum aiienum
11 Ego enim sum Dominus Deus tuus. 11 ego enim sum dominus deus tuus qui eduxi 11 ego enira sum dominus deus
qui eduxi te de terra Aegypti. Di- te de terra aegypti dilata os tuum et imple- tuus qui eduxi te do terra egypti
lata os tuum, et implebo illud. bo illud dilata os tuum et ego adimple-
bo illud

12 Et non audiuit popuhis mcus uo- 12 et non audiuit populus meus uocem meam 12 et non audiuit populus meus uo-
cem meam, et Israel non intendit et srahel non intendit mihi cem meam et isrl non intendit
mihi. michi
13 Et dimisi eos secundum desiderii 13 et dimisi eos secundum desideria cordis eo- 13 et dimisi eos secundum desids-
cordis eorum: ibunt in adinuentio- rum et ibunt in uoluptatibus suis ria cordis eorum et ibunt in uo-
nibus suis. luntatibus suis
14 Si populus meus audisset me, Is- 14 si plebs mea audisset me srahel si in uiis 14 si plebs mea audisset me isrl si
rael si in uiis meis abulasset, meis ambulasset uias meas ambulasset
15 pro nihilo forsitan inimicos eorum 15 ad nihilum inimicos eorum humiliassem et 15 ad nichilum inimicos eorum hu-
humiliassem, et super tribulantes super tribulantes eos misissem manum miliassem et super tribulantes
eos misissem manum meam. meam eos misissem manum meam

16 Inimici Domini mentiti sunt ei, et 16 inimici domini mentiti sunt ei et erit terapus 16 inimici domini mentiti sunt ei et
erit tempus eorum in saecula. eorum in aeternum erit tempus eorum in eternum

17 Et cibauit eos ex adipe frumenti, 17 et cibabit eos ex adipe frumenti et de petra 17 et cibauit eos ex adipe frumen-
et de petra melle saturauit eos. melle saturabit eos. ti et de petra melle saturuait

9 populus A B35, popule B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206 9 habet Ioquar isrl et testificabor tibi 132.
207 257 258 A G L meu s: ;
et loquar srahel A, +
et loquar srabel B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257

258 A G L (
+ et loquar B35 ;
testificabor B258, e t tes-
tificabor caeteri.

10 erit 72 74 129 CB, eris 97; neque 74 97 10 nec A B" 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 A G, neque 10 nec 129. neque W, silet 132.

129 C, nec 72 B. B29 257 258 L ; deum alienum A B35 257, deos alienos
R17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L
11 eduxi 72 97 129 CB, deduxi 74. 11 dominus sum B204, sum dominus caeteri ; eduxi A
B17 29 30 31 c 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L ;
eduxit
B31* 35 ; et: ego A, + ego B; implebo A, adimple-
bo B.
12 populus: + meus A B" 29 32 34 206 257 L _ meu ,
B30 31 33 35 37 204 207 258 A G
13 dimisit B204, dimisi caeteri ; eorum: + et A B17 29 30
31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, _e t B35
257 ibunt .

A B30 31 32 33* 34 37 204 206 207 258 G, ambulaberunt


B17 29 A L ambulabunt B33* 35 257 ; uoluptatibus A
B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 A G L uo lunta-
tibus B35 258.
14 mihi B258, me caeteri ; si
:
: + in A B30 31 32 33 34 37

206 207 258 G, _


n B17 29 35 204 257 A L; u ji s
j me i s

A B30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 G, u ; as me as B" 29

35 257 A L, u is meis B204; ambiilasse B204, ambulasser


caeteri.
15 + et (initio) B258, e t caeteri; ad nicilum A B17 15 habet ad nichilum 132.
29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L j n nihilum
B35 257; eorum A, eius B; humiliasse B204, humilias
sem caeteri; misisse B34. misissem caeteri.
16 saecula 72 97 129 C, sac-culum 74. sacculo 16 N. B. In 34 iterum desunt aliqua uerba V. 16-17
B. propter mutilationem jolii.

17 cibauit 72 97 129 CB, cibabit 74; eos


1
72 17 + et (initio) A, et B; cibabit A13 B" 29 31* 33 17 + et (tttitto) 129, et W, silet 132.
C, illos 74 97 129 B: saturauit 72 97 204 207 G L, ciuauit A B30 31 c 32 34 35 37 206 257 258 A ;

129 CB. saturabit 74. saturabit A B" 29 31 32 33 35 G L, sa turauit AO


B30 31 33 S4 37 204 206 307 357 358 A
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 783

Ps. 80, 9-17


SH HE LXX
9 Audi populus meus et loquar isra- 9 audi populus meus et contestabor in te 9 ockouoov, Xaoq [xov, Kai XaXrjoco
hel et testificabor tibi israhel si srahel si audieris me oof 'Iapctf|X, Kai 6iau.apTupoLiai'
me audieris PS-SP. edv dKouanq u.ou,
ooi.
10 Non erit in te deus recens nec ado- 10 non sit in te deus alienus et non adores 10 ouk ^axai iv ool 9e6q TtpoocpaToc,,
rabis deo alieno PS-SP. deum peregrinum ovbk TtpooKUvf|oeic; 9ecp dXXoTpicp.
11 Ego enim sum dominus deus tuus 11 ego sum dominus deus tuus qui eduxi te 11 eycb ydp eiLii Kupioc; 6 9e6q aou,
qui eduxi te de terra aegypti PS- de terra aegypti dilata os tuum et im- 6 dvayaycbv ae k yfjc; AiyuitTou'
SP J .

Aperi os tuum et ego plebo illud TtXdruvov t6 oT6u.a aou Kai TtXn-
adimplebo illud BR 2 Aperi os .
pcboco auT6.
tuum et ego adimplebo illud BR s . 12 et non audiuit populus meus uocem 12 Kai ouk r|KOuaev 6 Xaoc; [iov Tfjq
12 Et non obaudiuit populus uocem meam et srahel non credidit mihi (pcovfjq liou, Kai 'Iapaf|X ou irpo-

meam et israhel non intendit mihi oeoyev u.oi*

PS-SP. 13 et dimisi eum in prauitate cordis sui et 13 Kai e^aTceareLXa auTouq KaTd Td
1.3 Et dimisi illos secundum desideria ambulabunt in consiliis suis eTtiTr)6euLiaTa tcov Kap&tcov auTcov,
cordis illorum PS-SP. Ttopeuaovrai ev toTc; eTtiTT]6eu(ja-
aiv auTcov.
14 Si plebs mea audisset me israhel si 14 utinam populus meus audisset me et sra- 14 el 6 Xaoc; fjKouaev liou 'IapafiX,
uias meas ambulasset PS-SP. hel in uiis meis ambulasset TaTc; 66oTc; Laou el eitopeu9rj,
15 Ad nihilum inimicos eius humilias- 15 quasi nihilum inimicos eius humiliassem 15 ev tco Ltr|6evi touc; dx^pouq auTcov
sem et super tribulantes eos misis- et super hostes eorum uertissem manum eTa-rtefivcoaa, Kai eTti Touq 9XiPov-
sem manum meam PS-SP. meam Taq auTouc; ettePaXov ttjv x^P01
[IOV.
16 qui oderunt dominum negabunt eum et 16 oi ex^poi Kupiou eijjeuoavro auTcp,
erit tempus eorum in saeculo Kai eaTai 6 Kaip6q auTcbv eic; t6v
aicbva'
17 Cibauit eum adipe frumenti et con- 17 et cibauit eos ex adipe frumenti et de 17 Kal eiJJcbLiiaev auTouc; eK aTeaToc;
loquente christo quasi de petra petra melle saturabit eos. Ttupou, Kai Lk TteTpaq LieXi ex6p-
melle saturatus est PAU. Taaev auTo6q.
9 PS-SP 487-488. 9 populus P21 84 93 94 95 L.13 25 74 89 129 115 55 T C 9 kcci
1
+ XaXriaco ooi iopar|X Kai BS*,
:

AMS, popule P72 L24 I 28


populum L176
, ; meum XaX. ooi lop. Kai S C *A; 6iaLi.apTU-
L-176, meus caeteri; contestabor P L13 24 25 74 129 po^iai BS, 6taLiapTupou(aai A; ooi":
AM, contestor L176 115 28 55 89 T48 51 52 72 C S; iopar|X BS*. + iopar|X (inc stich)
contestabor: + in P21 72 84 93 94 T C, in P95 e
S *A.
L I AMS.
10 PS-SP 488. 10 peregrinum PL I T 51 52 256 AMS, extrancum
11 i PS-SP 488. 2 VAE 9, 20. E 36, C.
164. 11 eduxit C 256 eduxi caeteri.
.

12 PS-SP 443. 12 populus: + meus P L13 24 74 89^ 129 176 i t C 12 Tnc, <j>covr|q BSA. -rnv q>covr|v R
AMS,
meus L25 89 Uocem P L13* 89 129 176 ;

I T C AMS, legem L13 24* 25 74 credidit P L13


c
;

24 25 74 89" 129 176 I T*8 51 52 256 AMS, intendit

L89*, consensit C.
18 PS-SP 443. 13 dimisi P L13 25 89 129 176 I t C AMS, dimisit 13 ec;aTtOTiXa BA, Et;ocTtOTOTeiXa S.
L24* 74; eos P95, eum caeteri; prauitatibus C73.
prauitate caeteri; sui: + L25 T, etet L" P
24 74 89 129 176 I c AMS ambulabunt P L13 24 25
;

74< 89 129 176 T C AMS, ambulabant L74* I.


14 PS-SP 443. 14 me: + et P T, et L I C AMS; srahel: + si 14 Xaoc;: \xov BS*, 4 \xov 'A. S'
I 28 , si caeteri.

15 PS-?P 443. 15 qua T5 2 *, quasi caetert; uertissem P L I C AMS. !> nr|6vi: av + av SA; ctutouc; BA,
B,
misissem T. auTou S;eireBaXov: av BS*, + av
16 dominum P2 1 72 84 93 95 L13 2 5 89 129 176 I f C S"*A.
AMS, deum P94 L24 74
; e um P L I T AMS. e.
C; saeculo P2 1 84 93 94 95 L89 129 115 55 s, saecula

P72, saeculum L" 24 25 74 176 115^ 28 T C AM.


17 E 48, 5, 394. 17 cibauit P2 1 72 84 94 95 L 2 5 74 89 c
T C73
129 176 I

MS, Cibabit P93 L13 24 25 C 2 ^6 A ; P L" 24 26


eos
74 129 176 i T AMS, illos L89, eum C;exPL25M
T C M, de Ll3 24 74 129 176 i AS; melle P L"
25 74 89 129 176 I T
C73 AM, mel L24*, mellis
S; saturabit P21 L13 24 25 74 A, saturauit P72 84
93 94 95 L89 129 176 I T C MS; eos P L I T48
51 52 256 AMS, eum C.
784 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 81, 1-6


GA MO RO

Psalmus LXXXl Psalmus LXXXI Psalmus LXXXI


1 Psalmus Asaph. Psalmus asaph. Psalmus asaph.
Deus stetit in synagoga deorum; Deus stetit in synagoga deorum in medio Deus stetit in synagoga deorum
in medio autem deos diiudicat. autem deos discernit in medio autem deos discernit
2 Usquequo iudicatis iniquitatem, et quousque iudicatis iniquitatem et facies quousque iudicatis iniquitatem
facies peccatorum sumitis? peccantium sumitis diapsalma et facies peccantium sumitis

3 Iudicate egeno et pupillo ; humilem iudicate pupillum et egenum humilem et iudicate pupillo egeno humilem
et pauperem iustificate. pauperem iustificate et pauperem iustificate
4 Eripite pauperem, et egenum de eripite pauperem et egenum de manu pecca- eripite pauperem et egenum de
manu peccatoris liberate. toris liberate eum manu peccatoris liberate

5 Nescierunt, neque intellexerunt in ; nescierunt nec intellexerunt in tenebris am- nescierunt neque intellexerunt
tenebris ambulant mouebuntur ; bulant mouebuntur omnia fundamenta ter- in tenebris ambulant mouebun-
omnia fundamenta terrae. rae tur omnia fundamenta terre

Ego dixi : Dii estis, et filii Excelsi 6 ego dixi dii estis et filii excelsi omnes ego dixi dii estis et filii excelsi
omnes. omnes

Ps. 81 Ps. 81 Ps. 81


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uarianies: Inuenilur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
207 257 258 AG
L O. Deest in 38 259 260 S' F. D
Hab. v. 4' O 1
Hab. v. 3 4
6
S Hab. . v. 3 4" T*.

in finem, titulus (initio) 74 129 CB, + Tjtulus sumptus est ex 13 etc. Uarianles: deos 129, deus W, silet 132; habet dis-

in finem 72, + titulus 97; asaph: iste psalmus asaph 31 32 33 37 207 A G psalmus ipsi
A B" ;
cernit 132.
psalmus quintus est de duabus oaturis in asaph B 29 L canticum asaph B30 34, psalmus ipsi da-
,

christo 72 74 129 CB, + iste... christo 97; uid B35, psalmus dauid B204 206 257 258 + uox christi ;

deos 72 74 129 C, deus 97 B. ad iudeos argutio principum iudeorum B 29 L ,


uox...
iudeorum caeteri.

2 sumitis: diapsalma 72 97 129 C, + dia 2 sumitis A B" 29 35 257 L adsumitis B30 31 32 33 34 37


psalma 74 B. 204 206 207 258 A G sumitis: + diapsalma A13 B29 A
L t
_ diapsalma AO ;

30 31 32 33 34 35 37 204 206 207


257 258 G.
pupillum et egenum A B35, pupillo et egeno B" 29 30 3 pupillo: et 129, + et W, silet 132.
31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 S T A GL
4

+ et (initio) et caeteri; egenum: + et B258, 4 peccatoris 129, peccatorum W, silet 132.


et caeteri.

nec A13 B17 29 2 06 207 L^ neque AO B30 31 32 33 34 35


37 204 257 258 A G ;
intellexerunt: qui A13 B35 257.

+ qui AO B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L.

onines A B ? 29 30 31 32 33
1 c
34 35 37 204 206 207 257 258
A L homines B33* O.
,
KDICION CKITICA. - EL SALTKKIO 785

Ps. 81, 1-6


SH H E LXX

Psalmus LXXXI Psalmus LXXXI YaXLioc; nA'

Deus stetit in synagoga deorum in Canticum asaph. YaXu^c; xcp 'Aodcp.


medio autem deos discernit IS. Deus stetit in coetu dei in medio deos 'O 0e6c; gaTT) tv auvaycoyrj 0ecov,
iudicat ev Liiacp 6e 0eouc, BiaKptvsi.
,
Quousque iudicatis iniquitatem et usquequo iudicatis iniquitatem et facies e coc,Tc6TE KpiveTe d6iK(av, Kai Tcpo-
facies pecantium sumitis PS-SP. impiorum suscipitis semper ocoTca du.apTcoXcov Xau.|3dveTe;
Iudicate pupillo et egeno humilem 5idiJJaXu.a.
et pauperem iustificate PS-SP *. iudicate pauperi et pupillo egenum et Kp(vat 6pcpav6v Kai tctcox6v, Ta-
Humilem et pauperem iustificat inopem iustificate tceiv6v Kai Ttvr)Ta 6iKaicbaaT'
BR 2
.

Eripite egenum de
pauperem et 4 saluate inopem et pauperem de manu im- 4 ec^eXeoOe Tcevr]Ta Kai tctcox ov > ^k
manu PS-SP
peccatoris liberate '. piorum liberate X l P 0<^ du.apTcoXou puaao0e.
Eripite pauperem et egenum de
manu peccatoris liberate PS-SP 2 .

In tenebris ambulant PAU. 5 non cognoscunt nec intelligunt in tene- ouk gyvcooav ou&e ouvfjKav, dv
Dii estis et filii altissimi omnes ambulant mouebuntur omnia funda-
bris OKOTEl 6iaTCOpUOVTai' OaXU0T]-
GR. IL \
Ego dixi dii estis et menta terrae aovTai Tcdvra Td 0eu.eXia Tfjq yfjc..
filii excelsi omnes GR. IL
2
Ego .

dixi dii estis et filii altissimi om-
nes GR. IL 3
.
Dii estis et filii al- 6 ego dixi dii estis uos et filii excelsi omnes 6 eycb etira Geoi eaTe Kai ulol 'Ycpiu-
tissimi omnes GR. IL 4 Dii es- uos tou TcdvTec'

.

tis et filii excelsi omnes PAU 6


.

Ego dixi dii estis et fili excelsi om-


nes PS-SP 6 Ego dixi dii estis
.

IS 7 .
Ego dixi dii estis IUL 8 .

Ps. 81 . nA
Inuemtur in P21 72 84 93 94 95 L13 24 25 74 89 129
176 115 24- 28 55 T8 51 52 C52 c 73 256 AMS. Deest
in L17 127. Uariantes:
N. B. in hoc psitlmo cod. 256, nisi aliter notetur.
pertinel ad C.
1 3 S 39, 5. 1 titulus deest in P95 , inuenitur in caeleris; psalmum ] ev u.aco B b SA, eLiiieoco B*.
C25R, canticum caetert ; canticum: psalmus P
Ll3 24 25 74 129 176 115 28 51 52 256 AMS, + psal-
mus L.89 155 C; in coetu dei stetit L176, stetit in
coetu dei caeteri: deus: stetit L74, + stetit

caeteri; in coetu dei P21 72 93 94 95 L13 24 25 74 129


176 I T C AMS, in sincu (sic) P84 L89", in sina
goga deorum L89* deos ;
P L13 24 25 74 89 128 T
AMS, deus L129 176 115 24= 55 C; iudicat P L13
24 25 74 89* 129 176 115 55 T48 51 C52 c 256 AMS, dis-
cermt L89*, diiudicat 128 c'3, [di?]iudicat T52*.
% PS-SP 360. 2 suscipitis: + semper P21 84 93 94 95 L13 24 25 129 1 Xau.|3avT BS, Aau.|3avxai A.
"6 I TC AMS,
semper P?2 L74 89.
3 > PS-SP 360. " C 19, 120. 8 pupillo: et P L I C AMS. + et T48 51 52 72 ; 3 Kpivare BS, KpivETai A; opcpavov Kai
egenum et inopem P21 84 93 94 (
egenum inopi P95, tctcoxov B, tctcoxov Kai opcpavov S*.
egeno et inopi L 115 55 T48 51 52 72 c AMS, egeno opepavco Kai tttcox" S c *A.
et inope 128; iustificate P T C, iuste facite L I

AMS.
PS-SP 360. PS-SP 642. 4 pauperem: et PL I C AMS, + et T. ec>Xeo0 BS, ec;Xo0ai A; puoao0E
BS, puoao0ai A; puoao0:
ccutov
BS* c b + outov S c ", + auTOuc, A.
| E 1, 2-3. nec P
L13 24 25 74 89 c 129 176 t C AMS, neque oaXu0r)oovTai BS*A. aaXEU0r|Tcooav
c *.
L89*, non I; ambulabunt P'2, ambulant caeleri. S
6 1
FO
103, 1. 2 S 92, 8-9. 3 TO 159. ego:
dixi L + dixi caeteri; dii P21* 84 93 eoTE BS. EOTai A.
8. TO 205, 17. 5 E 23. 44, 199 94 95 L I C AMS, di P21 c T48 51 52 256, <j e i P72;

PS-SP 675. T ET 7, 4, 10. 8 A 1 . 22. estis: +


uos P21 72 84 93> 94 L25 uos
r C M,
p93 95 L13 24 74 89 129 176 i AS ;+ uos
omnes:
p L13 24 25 74 89 176 115 56 T C AMS, UOS Ll
12.
786 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 81, 7 - 82, 5


GA MO RO
7 Uos autem sicuthomines moriemi- 7 uos autem sicut homines moriemini et sicul 7 uos autem sicut homines morie-
ni, et sicut unus de principibus ca- unus de principibus cadetis mini et sicut unus de principi-
detis. bus cadetis

Surge, Deus, iudica terram, quo- surge deus iudica terram quoniam tu domi- exurge deus iudicat terram quo-
niam tu hereditabis in omnibus naris in omnibus gentibus. niam tu hereditabis in omnibus
gentibus. gentibus.

Psalmus LXXXII Psalmus LXXXII Psalmus LXXXII

1 Canticum Psalmi Asaph. 1 Canticum psalmus asaph. 1 Canticum psalmus asaph.


2 Deus, quis similis erit tibi ? Ne ta- 2 Deus quis similis erit tibi ne taceas neque 2 Deus quis similis erit tibi ne ta-
ceas, neque compescaris, Deus: compescaris deus ceas neque compescaris deus
3 quoniam ecce inimici tui sonue- 3 quoniam ecce inimici tui sonuerunt et odien- 3 quoniam ecce inimici tui sona-
runt, et qui oderunt te extulerunt tes te leuauerunt caput uerunt et qui te oderunt extu-
caput. lerunt caput
4 Super populum tuum malignaue- 4 in plebem tuam uersute cogitauerunt consi- 4 in plebem tuam astute cogita-
runt consilium, et cogitauerunt lium et cogitauerunt aduersus sanctos tuos uerunt consilium et cogitaue-
aduersus sanctos tuos. runt aduersus sanctos tuos
5 Dixerunt: Uenite, et disperdamus 5 dixerunt uenite disperdamus eos ex gente 5 dixerunt uenite disperdamus
eos de gente, et non memoretur et non memorabitur nomen srahel amplius eos ex gente et non memorabi-
nomen Israel ultra. tur nomen isrl amplius

surge A, exurge B; deus A, domine B; deus: + et 8 hereditabis 129 W, "uel" disperdes 132.
B204 ,
et caeteri; quoniam A, quia B; dominaris
A, hereditaberis B; domm.: + in A B34 257 n _ i

B17 29 30 31 32 33 35 37 204 206 207 258 A G L n: 0 m- i


;

nibus B204* + omnibus A B204S caeteri.

Ps. 82 Ps. 82 82
Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uarian/es: Inuenilur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
207 257 258 A G L O. Deest in 38 259 260 S D F.
;

Hab. v. 2 14" (bis) 0\ Hab. v. 2" T*.


titulus (initio) 72 74 129 CB, + titu- 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes: 1 psalmus 129, psalmi W, silet 132.
lus 97; canticum 72 74 129 CB, cantici 97; canticum psalmus asaph A
B 17 31 207 A, canticum psai-
psalmus 74 97 129, psalmi 72 CB; asaph: mi asaph B 29 33 35 37 G L, canticum asaph B32, psal-
agit hic de secundo aduentu quem pre- mus dauid B30 34 204 206 258, psalmus B257 ; + uox
catux dicens 72 74 129 CB, + agit... di- christi de iudeis deprecatio de quibus pro eo qui pas-
cens 97. sus est tristitias populi et prophetia pro fine inimico-
rum dei B 29 L, uox... dei caeteri.

2 quis 97 129 CB, qui 72 74. i quis A B17 29 30* 31 32 33 35 204 206 207 257 258 O' T<
A G L, qu B30c 34 37; similis: + erit A13 B34 35 257,
i

er it AO B17 29 30 31 32 33 37 204 206 207 258 T 4 A G L ;

tibi: + ne A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 AOL


+ neque B258, B204 ; compescas B35, compescaris
caeteri.

3 sonuerunt 97 129 C, sonauerunt 72 74 B. i quoniam: + ecce A B17 29 30 31 32 c 33' 34 35 37 204 206


207 257 258 A G L, _ ecce B32* 33 tu i: ;
domine
A B29 30 35 37 257 L, + domine B17 31 32 33 34 204 206
207 258 A G ;
et: qU i A13, + q U i caeteri ; odientes
te A, te oderunt B.
I uersute A13 B35 257, U ersus te AO, aduersus te B" 29
4 habet astute cogitauerunt 132.
30 31 32 34 37 204 206 207 258 A L, aduersum te B33 G ;

concilium A, consilium caeteri; consil.: + et A


B35 257, _ et B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258
A G L.

5 disperdamus 72 71 97 CB, perdamus 129 5 gente: non memorabitur B204, + et non memo
et 5 gente 129 W, "uel" gentibus 132.
rabitur caeteri ; memorabitur A, memoretur B.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 787

Ps. 81, 7 82, 5


SH HE LXX
Uos autem sicut homines moriemi- ergo quasi adam moriemini et quasi unus uu.eic; 6e br\ cbc; dv9pcoTtoi d-rto-

ni et sicut unus de principibus ca- de principibus cadetis 9vr|OKETe, Kcti 6q elq tcov dpxov-
detis PS-SP. TCOV TUTCTT.
Exurge domine et iudica terram
quoniam tu haereditabis in omni-
bus gentibus PS-SE. ME \ Sur-
ge deus iudica terram quia tu he- surge deus iudica terram quoniam tu he- dvdoTa, 6 9e6q, KpTvov Tf)v yfjv'
reditabis in omnibus gentibus PS- reditabis in omnes gentes. otiou KaTaKXr|povou.f|aei<; dv Tta-
IS 2
.
oiv toIc; e9veoiv.

Psalmus LXXXII Psalmus LXXXII YaAu-oq nB'

1 Canticum psalmus asaph. 1 '>6f| 4>aA.u.ou tco 'Aadq>.


2 Deus ne taceas tibi ne sileas et non quies- 2 'O 9e6q, tic, 6u.oico9f|ceTai aoi; u.f|

cas deus aiyf|OT)q U-^l&e KaTaupauvflq, 6


9e6q'
3 quia ecce inimici tui tumultuati sunt et 3 otl i5ou oi ex9poi oou r)XT)cav, Kai
qui oderunt te leuauerunt caput oi [aiaouvTec; ae fjpav KecpaXfjv'
4 contra populum tuum nequiter tracta- 4 eTti tov Aaov aou KaTeTtavoupyeu-
uerunt et inierunt consilium aduersus ar- oocvto yvcou.r)v, Kai e(3ouXeuaavTO
canum tuum KaTd tcov dyicov aou'
5 dixerunt uenite conteramus eos de gente 5 eiTcav AeuTe wai ec;oXe9peuccoLiev
et non sit memoria nominis srahel ultra auTOuc; ec; e9vouq, Kai ou u.f| u.vr]-
-

a9fi to ovoLaa 'IopafjX eTi

7 PS-SP 675. 7 + uos (initio) I 28 ,


uos caeteri ; autem I 28 ,
ergo 6e: + 6r) B* "S*, ,0
5r| B S
c a

A; ap- c

caeteri; sicut I 28 ,
quasi
1
caeteri; moriemini: e: Xovtcov BA, apxcov S; aTtoGvr]aKETe BS.
P 72 + et caeteri; unum P 94 unus caeteri.
, , OCTtO0VT|GKTai A; TTLTTTETE BS, TCLTTTETCd
8 1 AES 199. 2 VQ 22, 7. 8 deus P L 25 S9 129 176 T C M, domine L 24 74 A.
I AS; quoniam: + tu P L129 T C M, tu L13 KaraKXTipovoLtr|0i<; BS C a
A"?, Kara-
24 25 74 89 176 i AS; hereditabis: + m P T C M.
A*, KaraKA.
KATipovou.r|OT)q aurouc;
in L I AS; omnibus T51 omnes caeteri. m
A?' ", Ec;oA6pEUOiq S*.

Ps. 82 . nB'
Inuenitur in P2i 72 84 98 94 95 L13 2 4 25 74 89 129

176 115 24= 28 55 T 48 51 52 C52 c 73 256 AMS. Deest


in Ll 7 I 27 Uariantes:
.

N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur.


pertinet ad C.
1 v. 1 P + v. 1 taeteri; canticum (initio)
95 , 1 ipaXu.ou BSA, ipaAnoc; R.
L74 + canticum caeteri canticum: + psalmus
, ;

p L 25 74 89 29 I 28 C, + psalmi L13 24 25= 115


* I

T 48 51 52 256 AMS, + in finem psalmus 155.


L".
2 taceas: + tibi P L 25 T C M, tibi L13 24 74 89
129 176 I AS; non P L T C AMS, ne H5 2 4= 3
28 55
89 ; quiescas: deus I28 + deus caeteri. ,

3 quoniam I 28 quia caeteri: quia:


,
- ccce I 28 , + ecce
caelcri; tumulati P 2 1*, tumultuati P2 1C caeteri
leuauerunt P L 24 2 5 74 176 T C73 256 AMS.
eleuauerunt L129 115 28 55 89, lauauerunt C-'56*.

4 aduersus P L 74 129 M, aduersum L13 24 25 89 176 4 oou': KupiE BS. + KUptE A; Tcov
I T C AS; arganum I 28 , arcanum caeteri. ccyicov BSA. ayvcov R.

5 uenite: et P, + et L I T 48 51 52 72 c AMS; no- 5 Et;oA0pEUOCOU.V B*SA. c,oAo8puoco-


minis: srahel P72 + srahel
, caeteri. U.EV B
b
ou U.T) ^lvt)o6t) to ovouxc BSA.
;

OUK EOTai EIC, LLVT) (iOOUVOV TO OVOLia R


4
:

788 VKTUS LATINA HISPANA

PS. 82, 6-14


GA MO RO
Quoniam cogitauerunt unanimiter, 6 quoniam cogitauerunt consilium in unum 6 quoniam cogitauerunt consen-
simul aduersum te testamentum aduersus te testamentum disposuerunt sum in unum aduersus testa-
disposuerunt mentum disposuerunt
tabernacula Idumaeorum et Isma- 7 tabernacula idumaeorum et ismahelitarum 7 tabernacula idumeorum et his-
helitae, Moab et Agareni, moab et agareni mahelitum moab et aggareni

Gebal et Ammon, et Amalec; alie- 8 gebal et ammon et amalec et alienigenae 8 gebal et ammon et amalech et
nigenae cum habitantibus Tyrum. cum habitantibus tyrum alienigene cum habitantibus ty-
rum
Etenim Assur uenit cum illis, facti 9 etenim assur simul uenit cum illis facti sunt 9 etenim assur simul uenit cum
sunt in adiutorium filiis Lot. in adiutorium filiis loth diapsalma illis facti sunt in susceptione fi-

liis loth

10 Fac illis sicut Madian et Sisarae, 10 fac illis sicut madian et sissarae et sicut 10 fac illis sicut madiam et sysare
sicut Iabin in torrente Cisson. iabin in torrentem cisson sicut iabin in torrente cyson

11 Disperierunt in Endor, facti sunt 11 disperierunt in endor facti sunt sicut ster- 11 disperierunt in endor facti sunt
ut stercus terrae. cus terrae sicut stercus terre
12 Pone principes eorum sicut Oreb, 12 pone principes eorum sicut oreb et zeb ze- 12 pone principes eorum sicut oreb
et Zeb, et Zebee, et Salmana; om- bee et salmana omnes principes eorum et zeb et zebes et salmana om
nes principes eorum nes principes eorum

13 qui dixerunt: Hereditate possi- 13 qui dixerunt hereditate possideamus nobis 13 qui dixerunt hereditatem possi
deamus sanctuarium Dei. sanctuarium dei diapsalma deamus nobis sanctuarium dei
14 Deus meus, pone illos ut rotam, et 14 deus meus pone illos ut rotam et sicut sti- 14 deus meus pone illos ut rotam
sicut stipulam ante faciem uenti. pulam ante faciem uenti et sicut stipulam ante faciem
uenti

6 aduersum 72 129 CB, aduersus 74 97; ad- concilium A, consilium caeteri; N. B. In 30 deside- 6 aduersus 129, aduersum W, silet 132
uersum: + te 72 74 129 CB, te 97. ratur pars folii in fitiem. Propter quod desunt aliqua aduersus: te 129, + teW, silet 132
uerba v. 6.

et 72 97 129 CB, + et 74. 8 alienigenae A B" 29 35 206 207 257 L alienigena B30
31 32 33 34 37 204 258 A G.

9 filiis: + Iot 72 74 129 CB. 9 assur A, assyrius B; adiutorium A,


29 30* 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258 A
susceptione B17
G L, susceptio-
9 susceptione 129 132, susceptionem W
nem B30 c
204 j ot h B204, i otn caeteri; loth: + dia-
_ diapsalma AO B"
;

psalma A13 R29 A L ,


30 31 32 33
34 35 37 204 206 207 257 258 G; + LXXXII psalmus
dauid AO.
10 madian 74 97 129 CB. madia 72; sisarae 10 illis: deus A B35 257, + JeuS B17 29 30 31 32 33 34

72 74 129 CB, cisarae 97; in torrente 74 37 204 206 207 258 A G L t0 rrentem A B" 29 31 32
;
33

97 129 CB, in torrentc-m 72. 35 37 204 206 207 257 258 A G L, toirent e B30 31 c 34.

11 disper.: omnes A B35 257, -| omnes B17 29 30 31


32 33 34 37 204 206 207 258 A G L.

12 et zebee et salmana 72 74 129 CB, zebeem 12 oreb: + et A B30 31 32' 33 34 35 37 204 206 207 257 258 j2 orer) .
+ et jjq, _ et W, Sllet 132.
ut salmanam 97. G _ et B" 29 32* A L ; 2eD; _ et A B17 29 30 31*
33 34 206 257 A G L \ et B30 r 31 c 32 35 37 204 207 258.

13 possideamus 72 97 129 CB. possidemus 74 18 haereditate A


B" 81 32^ 34 204 206 258, haereditatem
AO B29 30 31* 32* 33 35 37 207 257 A G L; dei: + dia-
psalma A13,
diapsalina caeteri.
14 rotam: + et 97 C, et 72 74 129 B. 14 rota BO', rotam A BO' (aliblj, eaeteri s j cut a B" y

29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L fanquam B35


;

257.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 789

Ps. 82, 6-14


SH LXX
Aduersum te testamentum dispo- 6 quoniam tractauerunt corde pariter con- 6 8xi epSouXeuoavTO ev 6u.ovoia eTti

suerunt IS. tra te foedus pepigerunt to aux6, Kaxd aou 5ta0r|Kr|v 5te-
9VTO,
7 tabernacula idumea et ismahelitarum 7 xd aKr)vcbu.aTa tcov 'I6ouu.atcov Kai
moab et agareni oi 'Iau-OrnXeirai, Mcod(3 Kai ol 'Ay-
yapnvot,
8 gebal et ammon et amalec palaestina 8 NaipdX Kai 'Aupcbv Kai 'AuaXn,K,
cum habitatoribus tyri Kai dXXocpuXot u.eTd tcov KaToi-
kouvtcov Tupov"
9 sed et assur uenit cum eis facti sunt bra- 9 Kai ydp Kai 'Aoaoup auvrcapeye-
chium filiorum loth veto u.et' auTcbv, eyevn9r|aav eic;
dvT(Xnu.cpiv Toiq uiolc, Acot.
5idipaXu.a.
10 fac illis sicut madian et sisarae et sicut 10 Ttoir|aov auToIc; cbc; xfi MaStdu. Kai
iabin in torrente cison tco Zetaapd
cbq 6 'IapViv iv tco
Ketacbv
Xetu.dppcp
11 contriti sunt in endor fuerunt quasi ster- 11 c;oXe9pu9naav ev 'Av5cbp, lye.-
quilinium terrae vr)9r]aav cbc; Ko-rrpoq Tfl yr\.
12 pone duces eorum sicut oreb et zeb zebee 12 9ou Touq dpxovTaq auTcbv cbc, tov
et salmana omnes principes eorum '2pr)|3 Kai Zf]^ Kai Ze|3 Kai ZeX-
u.avd, TtdvTaq Touq dpxovrac, au-
TCOV,
13 qui dixerunt possideamus nobis pulchri- 13 oitivec, eiTcocv KXnpovou.fpcou.ev
tudinem dei eauTOic; to 9uataarn,piov tou 9eou.
14 deus meus pone eos ut rotam quasi sti- 14 6 9e6q u.ou, 9ou auTouc, cbc; Tpox6v,
pulam ante faciem uenti cbq KaXdu.nv KaTd npoacoTtov dve-
U.OU.

6 contractauerunt T 52 tractauerunt caeteri


*, ; tracta- 6
C
oti BS *A, Kai S*.
uerunt: + corde P T C M, corde L I AS;
foedus contra te foedus L 129 contra te , foedus
caeteri.

7 idumea P21 72 84 93 94 L 24 25* 74 X C73 256=, jd U -

meae P95 L 18 89 129 176 i c 2 56' AMS, idumet L2 5 c .

8 cum: + omnibus L ? 4,
omnibus caeteri; habita- 8 vatpaX BS*, yatPaX S
c
*, yepaX A;
toribus P 21 72 84 93 94 L13 24 89 129 176 I t C au.aXnK: + Kat BS*A, Kai S c
*.

AMS, habitantibus P95 Y.2b 74.


9 sed: + et P 2 1 72 84 93 95 L 115 28 55 T C AMS, 9 Xcot: + 8taijjaXu.a BSA (Rahlfs), 5ia-
et P 94 115'; uenit P L 115 55 T 48 51 52 256 tpaXu.a A (Swete).
AMS, ueniet I 28 , iunxit se C; sunt: in P L^
89 129 I x C MS, + in Li3 24 74 176 A; loth:
semper P L74 89, + se mper L13 24 25 129 176

I X48 51 52 72 C AMS.
10 sicuti L13, sicut caeteri; madian P21 84 9 3 94 95
L 128 55 C 73 AMS, madia P? 2 115 maz ae X. madie;

C256; et p21 72 84 93 94 L I T AS. sicut et P 95,


sicut C M; sisara L74, sisarae caeteri ; sisarae: + et
P T, et L I C AMS; sicuti L13, sicut caeteri;
zabin T52, i a bin caeteri; in torrente P 2 l 84 9 3 94 95

L25' 89 129 176 115 55 X C MS. in torrentem P 72


L13 24 25 74 128 A.

11 e,oXe6peu8r)oav B*S, ec,coXo8peu8n.-


oav B* b ec;coXe9peu9n.oav A; coc. B.
,

cooet SA.
12 pones P72 ,
pone caeteri; principes I 15 *, duces I15
c
1? oeXuava B. oaAuava SA.
caeteri; duces: eorum L74, + eorum caeteri:
zeb: et, sicut P2 1 72 84 94 95 X, + et P93 L I

C 2 56* AS, + sicut C73 256< M.


13 possideamus: nobis L176, + nobis caeteri; pul 13 8uoiaorn.ptov B. ayiaornpiov SA.
chritudines L176, pulchritudinem caeteri.
14 illos L89 , eos caeteri. 14 aveuou BS C *A, Ttupoq S*.
790 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 82, 15 - 83, 2


GA MO RO
15 Sicut ignis qui comburit siluam, et 15 sicut ignis qui comburit siluam uelut flam- 15 et sicut ignis qui comburit si-
sicut flamma comburens montes; ma comburens montes luam uelut si flamma incendat
montes
16 ita persequeris illos in tempestate 16 ita persequeris eos in tempestate tua et in 16 ita persequeris eos in tempesta-
tua, et in ira tua turbabis eos. ira tua conturbabis eos te tua et in ira tua conturbabis
eos
17 Imple facies eorum ignominia, et 17 imple facies eorum ignominia et quaerent 17 imple facies eorum ignominia et
quaerent nomen tuum. Domine. nomen tuum domine querent nomen tuum domine

18 Erubescant, et conturbentur in 18 confundantur et conturbentur in saeculum 18 confundantur et conturbentur


saeculum saeculi, et confundantur, saeculi et refereantur et pereant in seculum seculi et reuerean-
et pereant. tur et pereant
19 Et cognoscant quia nomen tibi Do- 19 et cognoscant quoniam nomen tibi dominus 19 et cognoscant quia nomen tibi
minus; tu solus Altissimus in om- tu solus altissimus super omnem terram. dominus tu solus altissimus su-
ni terra. per omnem terram.

Psalmus LXXXIII Psalmus LXXXIII Psalmus LXXXIII

1 In finem, pro torcularvbus filiis Co- 1 In finem pro torculari filUs core psalmus. 1 In finem pro torcularibus filiis
re. Psalmus. chore psalmus.
2 Quam dilecta tabernacula tua, Do- 2 Quam amabilia sunt tabernacula tua domi- 2 Quam amabilia sunt tabernacu-
mine uirtutum! ne uirtutum la tua domine uirtutum

15 siluam 72 74 129 CB, silua 97; siluam: 15 conburit B30 32- 35 37 206 257, conburet AO B17 15 siluam 129. siluas W, silet 132.
+ et 97 129 C, et 72 74 B. 29 31 32' 33 34 204 207 258 A G L
s jlbam: Ct A B30
31 32 33 34 37 204 207 257 253 G, + e t B17 29 35 206 A L

uelut A B" 29 30* 31 32 33 34 37 204 206 207 A G L ue ;


l

c
sicut B30 , uelut B30'\ ueluti B35 257, s j cut B258 ;

uelut: si A B30 c 32' 34 206 258, + S1 B" 29 30*

31 32* 33 35 37 204 207 257 A G L ue ;


l ut: + a B31, a

caeteri: flammam B258, flamma caeteri; comburens A


B34. comburet B 17 29 30 31 32 33* 37 206 207 258 A G L,
c
comburat B33 35 257, comburit B204.
16 persequeris A B30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 G,
persequere Bl ? 29 A L
17 ignominia 74 97 129 C.B, ignnminiam 72. 17 faciem B35, facies caeteri; quaerent A B31 35 257 258,

quaerant BI 7 29 30 32 33 34 37 204 206 207 A G L tuum: ;

domine B 258 , + domine caeteri.

18 N. B. Desunt in cod. 30 aliqua uerba v. 18; contur-


bentur A, turbentur B; pereant: in aeternum et
in saeculum saeculi A, + in aeternum et in saeculum
Saeculi B" 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258 cm A G L,

+ in aeternum B204 258*.

19 solus: + altissimus 72 74 129 CB, al- 19 et A B17 29 30 31 32* 33 34 35 37 207 258 A G L u f B32 c
19 quia 129, quoniam W, silet 132; super
gentes
;

tissimus 97; in 72 97 129 CB, super 74; 204 206 257- cognoscant gentes A, omnem terram 129 W, in terra 132.
omni terra 97 129 CB. omnem terram 72 tert; quoniam
74.

PS. 83 Ps. 83 Ps. 83


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur tn 1? 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uarian/ei.
207 257 258 A G L O. Deest in 38 259 260 S F.
7
D
Hab. v. 5 (bis) 11 Ir Hab. r. 3 6 8" Lr. Hab. r. 8" 8"
O Hab. v. S Hab. v. 6 S".
1
.
2 4
8" .

1 filiis 74 97 129 CB, filiorum 72. 1 T/tulut est duplicis gener/s: a) breuis, canticum asaph
30 34, uel psalmus dauid 204 206 258, b) longus ut
in epigraphe, qui sumptus cst ex 13. Uariantes:
nne titulo B257 ; j n finem A B" 31 32 33 35 37 207 A G,
uictori B2 L ; p ro torculari A'
3
p 10 torcularibus ,
AO
B17 29 31 32 33 35 37 207 A G L filjj s c ore psa lmus A
;
|,

B" 29 33 35 37 207 A G L filjj c h ore psalmus B3i, fijio-


rum core psalmus ipsi dauid B32 ;
+ prophctia de
thristo et de ecclesiis eius B29 L, prophetia... eius
caeteri.

2 domine: deus A B17 3? 34 204 258 G, + deus B29 habet amabilia sunt 132.
30 31 32 35 37 206 207 257 A L
EDICION CRITICA. EX SALTEBIO 791

Ps. 32, 15 83, 2


SH HE LXX
15 quomodo ignis comburet syluam et sicut 15 6oei Ttup o 6tatf)Xcjei &pu^6v, 6c;
flamma deuorat montes ei (pAof, KaTaKauaoti 6pn,

16 Itn persequeris eos in tempestate 16 sic persequeris eos in tempestate tua et 16 ouxcoq KaTa6tcoc^eic; auTOuc; Iv Trj
tua et in ira tua turbabis cos PS- in turbine tua conturbabis eos KaTaiy[&i oou, Kai ev t^ opyfj oou
IUL. Tapd,etc; auTouc;.
17 imple facies illorum ignominia et quae- 17 TtXr)pcooov Ta TtpoacoTta auTcov <4ti-
rent nomen tuum domine [iiac, Kai c^r]Tr|oouaiv to 6vou.a aou,
Kupte.
18 confundantur et conturbentur usque in 18 aiaxuv9r]Tcooav Kai Tapax9r|Tco-
saeculum et erubescant et pereant oav eic; t6v aicova tou aicovoq, Kai
evxpaTtr|Tcooav Kai dTtoXec9coaav'
19 et sciant quia nomen tuum dominus solus 19 Kai yvcbTcoaav oti 6vou.d aoi Ku-
tu excelsus super omnem terram. pioc;, au u.6voc; et "YtptoToc; eiri Tta-
aav Tf|V yfjv.

Pxalmus LXXXIII Psalmus LXXXIII YaAn6q nr'


1 Uictori pro torcularibus filiorum chore 1 Eic; to TeXoc;, u-rcep tcov Xnvcov' TOtq
canticum. uiotc; Kope tpaXu.6q.
Quam amabilia sunt tabemacula 2 Quam dilecta tabernacula tua domine 2 'Qc, dyaTrr)Td Td OKr)vcbu.aTd oou,
tua domine uirtutum PAU. exercituum Kupte tcov 6uvd[iecov.

15 comburet P21* 72 93 94 95 L13 24 25* 176 A. com- 15 k cxtct k ccuooc 1 BSA. KcrraKauaEi R.
c
burtt P21 84 L25 74 89* 129 I
c
T C MS deuoraf
L89
c
; sicuti L.13, sicut caeteri; P L13 25 74
deuorat
89 176 128 55 T C AMS. deuoret L24, deuorans L129
deforat II 5 .

16 CPN 2, 64. 16 si T52*. sic caeferi; persequeris P 1.25 t C M, per- 16 Tapac^etq BSA. ouvTapa,eic; R.
sequere L 24 74 89 129 176 I AS ; turbine tua P21
72 84 93 94 L129 T C, Lurbine tUO P95 L13 24 25 74
89 176 1 AMS; conturbabis PC M. conturba L V5
55 T4 8 51 52 72 256* AS, turba 128.

17 illorum P21 72 84 94 95 T C eorum P93 L I C256 17 ovo;ja BS. TcpoocoTcov A.


AMS; ignominiam P 72 ignominia caeteri; quac-
.

rent P L" 74 129 176 I T48 51 52 256 AMS, querant


L24 25 89 C.
18 conturbentur P L13 74 89 129 176 I T C AMS. tur-

bentur L24' 25saeculum P L I T 48 51 52 256 AMS,



;

aeternum C; saeculum: et L129, + et caeteri.

19 ut P? 5 , et caeteri; sciant P21 84 93 &4 95 L13 24 25 19 Liovoc,: + si BS, et A


89 129 176 1 T5 1 S2 C AMS, scient P?2 L74 T48 ;

quia L2 5 89 129 I T C MS, quoniam L13 24* 74


P
"6 A tuum P L 24 25 89 129 176 i c AMS, tuum
;

tibi L'4, tibi T; tuum: est P L24* T C, + est


L13 25 74 89 129 176 I AMS ; dominus P21 72 84 93
94 l 115 55 t C AMS, deus P9 5 128; so us: l _ fu
L129, + tu caeteri.

Ps. 83 Ps. 83 m7 nr-


.

t E 25, 6, 227. Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L13 24 25 74 89 129


176 115 24' 28 55 T48 51 52 C 52 c
73 256 AMS. Deest
in L17 127. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur.
pertinet ad C.
1 + uictori pro torcul. filiorum chore canticum P2l
72 84 93 94 L13 24 25 89 129 176 I T C AMS, + filio-

rum chori L
n fmem 74 ,
p95 ;
i L89, uictori caete-
ri; torcularibus L89 165 T C M, torculari L13
P
24 25 129 176 115 28 AS; chori L74, chore caeteri:

canticum P L13 24 25 129 176 i t AMS. psalmus


L89 C73, psalmum C266.

2 taberna I 15 *. tabernacula I 16 ' caeten.


792 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 83, 3-7


GA MO RO
3 Concupiscit, et deficit anima mea concupiscit et defecit anima mea in atria do- concupiuit et defecit anima mea
in atriaDomini cor meum et caro
; mini cor meum et caro mea exultauerunt in atria domini cor meum et ca-
mea exultauerunt in Deum uiuum. in deum uiuum ro mea exultauerunt in deum
uiuum
4 Etenim passer inuenit sibi domum. etenim passer inuenit sibi domum et turtur etenim passer inuenit sibi do-
et turtur nidum sibi, ubi ponat pul- nidum ubi reponat pullos suos altaria tua mum et passer nidum sibi ubi
los suos. Altaria tua, Domine uir- domine uirtutum rex meus et deus meus ponat pullos suos altaria tua
tutum, rex meus, et Deus meus. domine uirtutum rex meus et
deus meus

Beati qui habitant in domo tua, beati qui habitant in domo tua in saecula beati qui habitant in domo tua
Domine; in saecula saeculorum saeculorum laudabunt te diapsalma domine in seculum seculi lauda-
laudabunt te. bunt te

Beatus uir cuius est auxilium abs beatus uir cuius est auxilium abs te domine beatus uir cuius est auxilium
te, ascensiones in corde suo dispo- ascensus in corde suo disposuit abs te domine ascensus in corde
suit, eius disposuit
in ualle lacrymarum, in loco quem in conuallem lacrymarum in locum quem in conualle lacrimarum in locum
posuit. ,
disposuit quem disposuisti eis

3 concupiscit A" B35 257, concupibit AO 29 30 31 32


33 34 37 204 206 207 258 A G L.

4 ponat 72 74 CB, reponat 97 129- 4 passer* 129, turtur W, silet 132; ~.


dum: + sibi 129, sibi W, silet 132;
ponat 129, reponat W, silet 132.

5 rua: + domine 97 129 CB, domine 72 5 beati: + omnes B35, omnes caeteri; tua: domi-
74; te: diapsalma 74 97 129 C, + dia- ne A B" 29 32 33 35 37* 207 AGL + domine B30 31
psalma 72 B. 32 c
34 37' 204 206 257 258 L= L>; t e: + diapsalma A13
B17 29 35 A L, _ diapsalma AO B30 31 32 33 34 37 204

206 207 257 258 G

6 cui B35, cuius caeteri ; auxilium: + tuum B206,


tuum caeteri; ascensum tuum BL 3
S", ascensus caeteri;
suo A, eius B; disposuit A, disposuisti B.

7 loco 72 97 129 CB, locum 74. 7 lacrymarum A, plorationis B; disposuit A, fundasti 7 habet disposuit eis 132; disposuisti 129
B; dispos.:
ei A, + ei B" 29 30 31 32 33 34 37 206 w, disposuit 132.
207 257 258 A G L, + C1S B35, + eius B204.
KDICION CRITICA. EL SALTERIO 793

Ps. 83, 3-7


SH HE LXX
ej 3 Cum exaltauerit cor meum in deum 3 desiderat et defecit anima mea in atria 3 tuho9i Kai KXEtTti f| tyuxA r* ou
uiuum PAU 1
. Concupiscit et domini cor meum et caro mea laudabunt eIc,xdt; auXdc; tou Kupiou' f\ Kap-
defecit anima mea in atria domini deum uiuentem 5ia u.ou Kai f) a&pt, u.ou l^yaXXid-
PAU 2
. oocvto e-rri 9e6v c^covTa.
4 Passer (ille qui) inuenit sibi do- 4 siquidem passer inuenit domum et auis 4 Kai ydp oTpouGiov eOpev eauTcp
mum cum
turture nidum sibi fe-
et nidum ubi reponat pullos suos altaria tua oiKtav, Kai Tpuycov vooatdv &auTT|
cit altaria tua domine uirtutum domine exercituum rex meus et deus o5 6r|OEt Ta vooota auTf)q' Td 9u-
PAU 1
Inuenit illic passer ni-
. meus OLaaTf)ptd oou, Kupie tcov &uvd-
dum sibi PAU 2 Quod inuenit . ^iecov, 6 paaiXeuq u.ou Kai 6 9eoq

turtur ubi reponat pullos suos LE . U.OU.


5 Beati qui habitant in domo tua in 5 beati qui habitant in domo tua adhuc 5 ^iaKdptot TtdvTec; oi KaTotKOuvTec
saecula saeculorum laudabunt te laudabunt te iv tco oiko aou, eiq touc, aicovac;

PAU *. Beati qui habitant in do- tcov aicbvcov aiveaouaiv oe.
mo tua domine in saecula saeculo- 6idtpaXu.a.
rum laudabunt te IS 2 Beati qui .
habitant in domo tua in saecula
saeculorum laudabunt te IS 3 .

Beati qui habitant in domo tua do-
mine in saecula saeculorum lauda-
bunt te IUL 4 Beati qui habi- .
tant in domo tua domine in saecu-
la saeculorum laudabunt te IUL B
.

Beati qui habitant in domo tua in


saecula saeculorum laudabunt te
PS-IS 6 .

6 Ascensus in corde suo disposuit IS. 6 beatus homo cuius fortitudo est in te se- 6 u.aKdpioq dvqp o5 eotiv r) dvTtXqu.-
mitae in corde eius ipiqauxou Ttapd aou, Kupt" dva-
pdaic; iv Tfj Kap&ta auTou 5ie9to,
7 transeuntes in ualle fletus fontem ponent 7 V KOtXa5i tou KXau9u.covoq, iq
Trj

eam totcov 8v ^9TO. Kai ydp EuXoviac;


Scbaei 6 vou.o6etcov'

8 1
E 5, 8, 31. 2 E 25, 6, 227. 3 defecit P21 72 94 L24 25* 115 55 T48* 256 S, deficit 3 Kupiou BS l a
A. 9eou S*.
p84 93 95 L,13 25<= 74 89 129 176 128 T48< 51 52 C AM
laudabunt: + in Ll'f ,
in caeteri ; deum:
deurrr (semel) PL I T52" C AS, + deum5 (bis)

T48 51 52 c 72 M.

4 1
E 40, 8, 349. 2 E 44, 3, 372. 3 IV 4 siquidem passer inuenit domum et auis nidum 4 voooiav: + eauTr) BS C *A. EauTn S* ;

31, 393, 30. sibi ubi reponat pullos suos I 2 8, -f siquidem... suos auTnq BS*, EauTnq S
c 2
A.
caeteri; passer P T C M, auis L I AS; inueni
T48*. inuenit T eaeteri; auis P L176* T C M.
c

passer L-13 24 25 74 89 ,29 176 I AS; nidum: sibi

P, + sibi L I T48 51 52 72 c AMS; reponat P2l


84 93 94 95 L.129 T C, ponat P72 L13 24 25 74 89 176
I AMS; altaria: + tua P L 25 74 89 129 176 I

AMS. + tu L24. _ r C.

5 1
E 45, 5, 384. 2 3 S 7, 33. 3 EO 13, 5 P. 5T52 + , v. 5 caeteri; te: semper, diap 5 LiaKapioi: +
BAS (Swete),
TtavTEc;
4. * A 1, 92. * PFS 3. 59. VQ salma P L2 4* 74 89 128 T52, + semper L13 129 176 TtavTEq S (Rahlfs); touc; atcoxac, tcov
85, 3. 115 24^ 55 T48 51 72 c AMS. + diapsalma L25. aicovcov BSA. tov atcova tou aicovoc; R .

oe: + &iatpaXua BSA (Rahlfs), 5ia-


tpaXua A (Swete).

6 ET 15, 2, 2. 6 cuius in te est fortitudo L129, cuius fortitudo est 6 EOTtv: + n n B, SA; oou: + KuptE
in te caeteri; eius in corde I 28 in corde eius caeteri.
, BS ::
A, KUpiE S e
*.

7 in ualle P L13 25* 74 89 129 176 I T C AMS, in ual- 7 ev tt| KotXaSt BS*. iq tt)v KOtXaSa
lem L2 4* 25< fontem P L13 24 74 89 176 1 T C
;
C
S *A; eGeto BSA, 8ie9eto R; EuXoviac;
AMS, fonte L25 m ontem L129; eum P72 eam cae-
. , BS. EuXoyEiaq A, EuXoytav R.
teri.

\
794 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 83, 8-13


GA MO RO
8 Etenim benedictionem dabit legis- 8 etenim benedictionem dabit qui legem dedit 8 etenim benedictionem dabit qui
lator; ibunt de uirtute in uirtutem, ambulabunt de uirtute in uirtutem et ui- legem dedit ambulabunt de uir-
uidebitur Deus deorum in Sion. debitur deus deorum in syon tute in uirtutem uidebitur deus
deorum in syon
9 Domine, Deus uirtutum, exaudi 9 domine deus uirtutum exaudi precem meam 9 domine deus uirtutum exaudi
orationem meam; auribus percipe. auribus percipe deus iacob diapsalma precem meam auribus percipe
Deus Iacob. deus iacob
10 Protector noster, aspice, Deus, et 10 protector noster aspice deus et respice in 10 protector noster aspice deus et
respice in faciem christi tui. faciem christi tui respice in faciem christi tui

11 Quia melior est dies una in atriis 11 quia melior est dies una in atriis tuis super 11 quia melior est dies una in atri-
super millia; elegi abiectus
tuis millia elegi abiectus esse in domo domini is tuis super milia elegi abiectus

esse in domo Dei mei, magis quam magis quam habitare in tabernaculis pecca- esse in domo dei mei magis
habitare in tabernaculis peccato- torum quam habitare in tabernaculis
rum. peccatorum
12 Quia misericordiam et ueritatem 12 quia misericordiam et ueritatem diligit deus 12 quoniam misericordiam et ueri-
diligit Deus, gratiam et gloriam gratiam et gloriam dabit dominus tatem diligit dominus gratiam
dabit Dominus. et gloriam dabit dominus domi-
nus
13 Non priuabit bonis eos qui ambu- 13 non priuabit bonis ambulantibus in inno- 13 non priuabit bonis ambulantes
lant in innocentia. Domine uirtu- centiam domine deus uirtutum beatus homo in innocentia domine deus uirtu-
tum, beatus homo qui sperat in te. qui sperat in te. tum beatus homo qui sperat in
te.

8 benedictionem 129 C. benedictiones 72 74 8 ambulabunt A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 g habet qui legem dedit 132.
97 B; uirtutem 72 74 129 CB, uirtute 97. 258 0'AGL ambulauit B L3 , ambulabit BS 6 ;
de uir-

tutibus BO 1
, de uirtute caeteri; in uirtutem A B30 32

34 35 204 207 257, j n uirtute B" 29 31 33 37 206 258 l? S*


A G L , in ueritatem B'; syon: diapsalma A B30
31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 G + diapsalma B17
29 A L

9 iacob: diapsalma 72 97 129 C, + dia- 9 orationem AO, precem caeteri; iacob: f diapsalma
psalma 74 B. A13 B35, _ diapsalma AO B" 29 30 31 32 33 34 37 204
206 207 257 258 A G L.

10 deus:
diapsalma 74 97 129 CB, + dia- 10 nostra B204, noster caeteri.

psalma 72.
11 dies: + et B204, _ e t caeteri; elegit B204, e legi cae- 11 dei: + mei 129. mei W, silet 132.
teri; domini A, dei B.

12 qui B35, quia caeteri ; deus A, dominus B; dominus 12 dominus : 129, deus W, silet 132.
AB257 258, deus B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207
A G L.

18 innocentia 74 97 129 CB, innocentiam 72. 13 dominus (initio) A, + dominus B" 29 30 31 32

33 34 35 37 204 206 207 258 A G L, + deus B257 ;


pnbabit
A B 17 29 30' 32 33 35 204 206 207 257 A G L priuauit
B30' 31 32' 34 37, preualebit B258 ambulantibus A13
;

B17 29 30* 31 32 33 35 37 206 207 A G L, ambulantes


AO B 30< 32c 34 204 257 258 ambulantibus:' tn B257, ;

+ in caeteri; innocentiam A B" 29 30* 32* 33 34 35 37


204 207 A G L, innocentia B30
c
31 32' 206 257 258
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 795

Ps. 83, 8-13


SH HE LXX
8 Arabulabunt de uirtute in uirtu- 8 benedictionem quoque amicietur doctor 8 TTOpeooovTcu k 5uvdu.Ecoc; elq &u-
tem et uidebitur deus deorum in ibunt de fortitudine in fortitudinem ad- vcq.uv, 6cp0f|OETat 6 0e6q tcov 0ecov
sion Ambulabunt de
APR l
, uir- parebunt apud deum in syon iv Ztcbv.
tute uirtutem et uidebitur
in deur,
deorum in sion IS Ambuln- 2
. 9 domine deus exercituum exaudi oratio- 9 Kupie 6 0e6c; tcov &uvdu.cov, siud-
bunt de uirtute in uirtutem PS. nem meam ausculta deus iacob semper kouoov xfjq TtpooEuxqc; uou, evcoti-
VIG 3
. ocu, 6 0e6c; MocKcbp. &tdt|jaXu.a.
10 Protector nunc aspice in faciem 10 clypeus noster uide deus et adtende fa- 10 utce paoTt toTa fiucov 'i&E 6 0e6c;, Kai
christi tui PS-VIG. ciem christi tui Tci|3XlpOV Tti TO TCpOOCOTCOV TOU
XplOTOU oou.
11 Unam diem in atriis domini quam 11 quoniam melior est dies in atriis tuis su- 11 oti KpEiaocov f)Upa uia iv Taic; au-
milia in tabernaculis pecantium per milia elegi abiectus esse in domo dei Xaiq oou UTtEp xiA.id&aq" fUXc;d-
PAU 1
.
Iacere in domo domini mei magis quam habitare in tabernacu- urjv TtapaptTCTio0ai iv tco oTkco
quam in peccatorum tabernaculis lis impietatis TOU 0OU [idXXoV f| oiKElV Tci OKTJ-
PAU 2
. vcbuaatv du.apTcoA.cov.
12 quia sol et scutum dominus deus gra- 12 oti eXeov Kai dXf|0tav dya-rca Ku-
tiam et gloriam dabit dominus ptoq 6 0oq, X<*P IV KOCl &6c;av &cb-
OEt" Kuptoc; oux uaTEpqaEt Td dya-
0d rouq TtopEuouEvouq ev dKaKia.
13 Non fraudauit deus bonis eos qui 13 nec prohibebit bonum ab hi.s qui ambu- 13 KuptE tcov &uvd(jcov, uaKdptoc;
ambulant in innocentia PAU. lant in perfectione domine exercituum dv0pcoTtoc; 6 eXtuc/ov etci oe.
beatus homo qui confidet in te.

X ' TA 4, 2?. 20. 2 1 CI 17, 1. ;i


DT 1. 8 benedittionem P L24 H 74 129 i tC M. benirdictio
ne 1,13 89 176 AS; amicietur P L13 24 74 89 129 176
r
115 55 c AMS, amittetur L25* admitetur L25 ;
.

aminctietur 128, amictetur T48 51 52 72 ibunt P2l ;

72 84 93 95 L C AMS. ibant P94 T52*? de


I T48 51
;

fortitudine P21 84 94 95 L I T C AMS, de fortitudi


nem P'2 93 n fortitudinem P L13 24 25= 74 89 176
; ;

I T C AMS, in fortitudine L25* 129; adparebunt


P, parebunt L13 25 74 89 129 176 I T48 51 52 72 C73
AMS, parab nt L24', parabunt C256
:
;
a nte L"6,
apud caeteri.
9 domine: deus II 5 , + deus caeteri : audi L2 5 iaKCo|3: t &tatpaXua BSA (Rahlfs),
exaudi caeteri; orationem: meam L129, + meam &tatpaXu.a A (Swete>.
caeteri; ausculta P L 1 T Sl S2 255 AMS, auribus
percipe C; iacob: + semp.er P L13 24 25 129 176
IIS T C AMS, semper L74 89 128 55.
10 CV 750. 10 christi: tui P?2, + tui caeteri.

11 1
E 23, 36. 193. 2 li 44, 4, 373. 11 dics: una P21 72 84 93 94 L13 24 25 74 129 T C 11 KpElOOCOV B b ? ?S. KpElOOCO B*. KplOOOV
c

AMS, + una P^ 5 L89 1761; atriis P L13 24 25' 74 81 A; 7tapaptTCT8to0ai B, TtapapiTTtoGat


129 176 115 28 t C AMS, atris L25* I55 dei: + mei SA; Geou BSA, Kuptou R; 9eou: uou
T C AMS. me^
;

P21 72 84 95 Ll3 24 25 89 129 176 I BS*, + uou S c *A, oikeiv: _


ue BS*A,
P93 94 L74; m ei: magis L24*, + magis caeteri + ue S c a etu BS*. ev S c s A.
;

peccatorum L89*, impietat ;


s L89' laeteri.
12 qui C 256 ,
quia caeteri; dominus deus P L13 24 25 12 oux (ouk S*) uoreprioei B*S*A, o ore-
74 89 129 115 55 T C AMS, deus dominus L"6, do prjOEt (sic ut vid) B b ou OTEprioei S c ".
,

mine deus 128; dominus dabit P94, dabit domintr,


caeteri.
1 E 7, 441. 13 nec P21 84 93<= 94 95 L13 24 25 74 89 129 I T C AMS 13 Kupte: o Geoq BS*A, + o eoc; S
e

non P72 93* L"6; prohibebit: + dominus C256.


dominus C2 56 c caelcri ; bonis L176, bonum cae-
teri; perfectione P21 72 84 L13 25 74 89 129 176 128
55 T C AMS, perfectionem P93 94 95 L24 115 pe r.
;

fectione: + semper T 5 2, semper caeteri; per-


fectione:
domin. f-xercituum L176, -f domin.
exercituum caeteri; domine P L I T 52 C AMS.
dominus T*8 51 confidet P 2 l 84 93 94 95 L13 24* 25
;

T AS, COnfidit P72 L74 89 129 176 I C M.


;;

796 VETUS LATINA HISPANA

PS. 84, 1-8


GA MO RO
Psalmus LXXXIV Psahnu* LXXXIV Psalmus LXXXIV
1 In finern, filiis Core, Psalmus. 1 In finem filiis core psalmus. In finem filiis chore psalmus
dauid.
2 Benedixisti, Domine, terram tuam 2 Benedixisti domine terram tuam auertisti Benedixisti domine terram tuam
auertisti captiuitatem Iacob. captiuitatem iacob auertisti captiuitatem iacob

3 Remisisti iniquitatem plebis tuae; 3 remisisti iniquitates plebis tuae operuisti remisisti iniquitatem plebis tue
operuistiomnia peccata eorum. omnia peccata eorum operuisti omnia peccata eorum

4 Mitigasti omnem iram tuam, auer- 4 mitigasti omnem iram tuam auersus es ab mitigasti omnem iram tuam
tisti ab ira indignationis tuae. ira indignationis tuae diapsalma auertisti ab ira indignationis
tue
5 Conuerte nos, Deus salutaris nos- 5 conuerte nos deus salutaris noster et auer- conuerte nos deus salutaris nos-
ter, et auerte iram tuam a nobis. te iram tuam a nobis ter et auerteiram tuam a nobis
6 Numquid aeternum irasceris
in 6 ne in aeternum irascaris nobis neque exten- ut non in eternum irascaris nos
nobis? aut extendes iram tuam a das iram tuam a progenie in progeniem nobis neque extendas iram tuam
generatione in generationem ? a progenie in progeniem
7 Deus, tu conuersus uiuificabis nos 7 deus tu conuertens uiuificabis nos et plebs deus tu conuersus uiuificabis
et plebs tua laetabitur in te. tua laetabitur in te nos et plebs tua letabitur in te

8 Ostende nobis, Domine, misericor- 8 ostende nobis domine misericordiam tuam ostende nobis domine misericor-
diam tuam, et salutare tuum da et salutare tuum da nobis diam tuam et salutare tuum da
nobis. nobis

Ps. 84
Inuenitur in 72 74 97 29 CB. Uariantes. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206
207 257 258 A G
L O. Deest in 38 259 260 S' F. D
Hab. v. 9" W" 11 14' L*. Hab. v. 5 (ler) 7 L 4
. Hab.
v. 8" 12" O 1
. Hab. v. 1" 5 S\ Hab. v. 5 T*. Hab.
v. 12 T 6
.

psalmus: dauid 72 74 97 CB, + dauid Titulus stimptus eit ex 13. Uariantes: psalmus: dauid 129. dauid W.
129; psalmus: patet de primo aduentu in finem filiis chore psalmus A B" 31 35 37 207 A, silet 132.
72 74 129 CB, + patet... aduentu 97. uictorum filiorum coreb psalmus dauid B29 L filiorum
,

chore psalmus canticum B30, i n finem filiis core psal-


mus dauid B32, jn finem filiis chore psalmus da-
ipsi
uid B33 G, filiorum coree canticum B34, psalmus dauid
B204 206 257 258 +
prophetia de christo et pro
;
eis

qui per ipsum liberati sunt B29 L prophetia... t


li-

berati sunt caeteri.


2 iacob: iacob 74 97 129 CB, + iacob
(bis) 72.
3 plebis 72 74 97* 129 CB, plebi 97 c eo- ; iniquitates A13, iniquitatem dieleri; plebi B257, plebis
rum: diapsalma 72 97 129 C, + diapsa! caeteri; eorum: diapsalma A B30 31 32 33 34 35 37

ma 74 B. 204 206 207 257 258 G, + diapsalma B17 29 A L.

auersus es A B" 29 30 31 32 33 34 37 207 257 A G L


aduersus es B35 204 206 258; tuae: + diapsalma A13,
diapsalma caeteri.

salutaris A B 17 29 30 31 ?? 33 34 35 37 204 206 207 257


258 L< f* A G L, saluator B*-' 4 T<.

ne A, non B; irasceris B2 <>6, irascaris caeteri; proge- 6 nos nobis 129*, nobis 129
c
W, silet 132.
niem A B'7 34 35 204 206 207 257, progenie B29 30 31 32

33 37 258 A G L

7 conuersus 129, conuertens W, silet 132


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 797

Ps. 84, 1-8


SH HE LXX
Psalmus LXXXIV Psalmiis LXXXIV
1 Uictori filiorum chore canticum. Elq t6 xeAoc/ ToTq uloTc; Kope ipocX-

u.6q.
Benedixisti domine terram nos- 2 Placatus es domine terrae tuae reduxisti E0&6KT]oaq, Kupie, rfp yrjv aou,
tram PAU l Benedixisti domi-
.
captiuitatem iacob dTceoTpecpac; Tf|v aixy.aXcooiav 'la-
ne terram tuam auertisti captiuita-
tem iacob PS-SP 2 Benedixisti .
3 dimisisti iniquitatem populo tuo operuis- dcpfjKac; Tdq dvop.(aq
tco Aaco oou,
domine terram tuam auertisti cap- ti omnia peccata eorum semper SKdXucpac; du.apTiaq auTcov.
Tdc;
tiuitatem iacob IUL 3 . SidcpaXua.
Remisisti iniquitatem plebis tuae 4 continuistiomnem indignationem tuam KaTercauaaq tt]v 5pyf|v aou, d-nea-
operuisti omnia peccata eorum PS- conuersus es ab ira furoris tui Tpecpaq d-rro &pyfjc; 9uuou oou.
SP \
Remisisti iniquitatem 5 conuerte nos deus ihesus noster et solue eTtiaTpeipov fiM.dc;, 6 Geoc; tcov oco-
IUL 2
. iram tuam aduersus nos Tnptcov f|U.cov, Kai dTtooTpecpov t6v
Auersus es ab ira indignationis 0um.6v aou dcp' f)u.cov.

tuae IUL. 6 noli inaeternum irasci nobis extendens uf| eiq t6v aicova 6pyic9f|ar) f|uTv;
Conuerte nos deus salutaris noster iram tuam a generatione in generatione f) SiaTeveTq Tf|v 6pyf|v aou d-rco ye-
et auerte iram tuam a nobis IUL. veaq yevedv;
elc,

Ne in aeternum irascaris nobis 7 nonne tu reuertens uiuificabis nos et po- 6 au emoTpeipaq c/ocbaeic;
9e6q,
IUL. pulus tuus laetabitur in te f|^aq, Kai 6 Xaoqoou eucf>pav9f)ae-
Tai em ooi.
8 ostende nobis domine misericordiam &eIov f|U.Tv, Kupie, t6 e'Xe6c; aou,
tuam et salutare tuum da nobis Kal t6 acoTf|piov aou, Kupie, &cpr|c;

f|U.Tv.

Ps. 84 V. UA'
Inuenttur in P 21 72 84 93 94 95 L13 24 25 74 89 129
176 115 24' 28 55 T48 51 52 C52 c 73 256 AMS. Deett
in L 17 I 27 Uariantes:
.

N. B. 7 hoc psalmo cod. 256, nisi aliter tiotetur,


pertinet ad C.
1 v . 1 P 95, -f v. caeteri; + uictori (initio) P
1 1 tpaX(aoq: tco &aui& BSA, + tco 6aui6
L 13 24 25 129 176 i T C AMS, in finem L89 _
L 74 ; cantic. filior. L 74 filior. chore cantic.
core ,

caeteri; filiis L 129 , filiorum caeteri canticum P L13 ;

24 25 74 129 176 I T AMS, psalmus L89 C7 psal- 3,

mum C 256
PS-SP 684.
.

E 19, 1, 138. 2 2 placatus: C + es 73 , es caeteri ; reduxisti: + do- 2 aireoTpetlJac, BS. e-rteoTpEi|Jac; A.


mine L 129, domine caeteri.
PS-SP 684. A 2
1, 83. 3 aperuisti I 15 *, operuisti I 1 * 0 caeteri; omnia pecca- 3 tco Aaco SA, tou Aaou R; eKaAu^ac,:
ta P TC, omnes iniquitates L I AMS; eorum: Ttaaaq B, + Tcaoaq SA; auTCOv:
+ semper P 21 72 84 93 95 L" 24 129 I C AMS. + 6tacpaAu.aBSA b 6iaipa\u.a A*.
_
.

+ diapsalma L25, P94 J.74 89 176 T 48 51 52 256*.


4 conuersus: + es P L 13 24 25 74 89 129 i T 48< 51 C?3 4 KoreTtauoac: naoav B*, + Ttaoav
2 56 c + est C 256", L 176 T 48 52.
AMS, B ?^" SA.
1

A 1, 83. 5 deus ihesus P L I T AMS, deus salutaris C 73 2 56"-.


deus C 256 ihesus P L I C AMS, ihesu T; aduer-
;

sus P, aduersum L I T 8 51 52 72 c AMS. 4

6 A 1, 83. 6 noli P L 13 24 25 74 89 129 I T 48 51 52 256 A MS, non tov aicova BS* C b v,d
,
touc; aicovac, S *A;
c

L 176 numquid C; irasci P L 13 24 25 74 89 129 i


, opyio9r|ar) BS*. opyio9nq S C "A", op-
T AMS, irascaris L 176 irasceris C; nobis P 21 ^ , yto9eic; A* **; yeveaq BA, yeveav fsic)
84 94 l I T C AMS, nos P93 9 5; nobis: + et P 94 . S.
et caeteri; extendes C 73 , extendens caeferi; a

generation. tuam P 93 , tuam a generation. caeteri;


a generatione in generatione P21 93 94 9 5, a genera
tione in generationem P 84 L 176. in generatione et
generationem L 13 25 74 89 129 115 28 T 48 51 52 72

C73 256 c A, in generatione et generatione L24 25*

I 55 in generation* C256*,
, j n generationem et gene-
rationem MS.
7 N. v.7 L +
B. 176 , v. 7 caeteri; non L 89 *, nonne
L89c caeteri.
8 nobis domine P 1
:
95 , + domir.e caeteri. 8 oou :
: + Kupte BA, Kupie S.
798 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 84, 9 - 85, 1


GA MO RO
9 Audiam quid loquatur in me Domi- 9 audiam quid loqu[e]tur in me dominus deus 9 audiam quid loquatur in me do-
nus Deus, quoniam loquetur pacem quoniam loquetur pacem in plebem suam et minus deus quoniam loquetur
in plebem suam, et super sanctos super sanctos suos et in eos qui conuertunt pacem in plebem suam et super
suos, et in eos qui conuertuntur ad cor ad ipsum sanctos suos et in eos qui con-
cor. uertuntur ad ipsum
10 Uerumtamen prope timentes eum 10 uerumtamen prope timentes eum salutare 10 uerumtamen prope timentibus
saJutare ipsius, ut inhabitet gloria ipsius et ut inhabitet gloria in terra nostra eum salutare ipsius ut inhabitet
in terra nostra. gloria in terra nostra
11 Misericordia et ueritas obuiaue- 11 misericordia et ueritas obuiauerunt sibi 11 misericordia et ueritas obuiaue-
runt sibi; iustitia et pax osculatae iustitia et pax complexae sunt se runt sibi iusticia et pax com-
sunt. plexe sunt se

12 Ueritas de terra orta est, et iusti- 12 ueritas de terra orta est et iustitia de caelo 12 ueritas de terra orta est et ius-
tia de caelo prospexit. prospexit ticia de celo prospexit
13 Etenim Dominus dabit benignita- 13 etenim dominus dabit benedictionem et ter- 13 etenim dominus dabit benigni-
tem, et terra nostra dabit fructum ra nostra dabit fructum suum tatem et terra nostra dabit fruc-
suum. tum suum
14 Iustitia ante eum ambulabit, et po- 14 iustitia ante eum praeibit et ponet in uia 14 iusticia ante eum ambulabit et
net in uia gressus suos. gressus suos. ponet in uia gressus suos.

Psalmus LXXXV Psalmus LXXXV Psalmus LXXXV


Oratio ipsi Dauid. Oratio dauid. Ipsi dauid.
Inclina, Domine, aurem tuam et Inclina domine aurem tuam et exaudi me Inclina domine aurem tuam ad
exaudi me, quoniam inops et pau- quia egens et pauper sum ego me et exaudime quoniam inobs
per sum ego. et pauper sum ego
9 loquetur A13, loquatur caeteri; suam: + et A13 B17 habet "uel" conueituntur cor ad ipsum
29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L et AO 132; conuertuntur: cor 129 W, +
B 35 ; suos: et B35, + et caeteri; conuertunt A13, cor 132.
conuertuntur caeteri; cor ad ipsum A, ad ipsum corde

10 et ut A, ut B; gloriam B 33 G, gloria caeteri; terra


nostra A B30 c 31' 32 34 35 204 257 258, terram nostram
B17 A G L.
29 30* 31* 33 37 206 207 I/

11 occurrerunt B 1^ '"*', obuiauerunt caeteri; complexae 11 babct complexe 132.


sunt se A, se complexi sunt Bl 7 complexae sunt
,
B 29
207 L. se complexae sunt B30 31 32 33 34 35 37 204 206 257
258 A G, se complexerunt L\ B
12 est: et BT + et caeteri 6
,

13 benedictionem A, benignitatem B.
14 ambulabit 74 129 CB. ambulauit 72 97. 14 praeibit A, ambulabit BI 7 29 30 31 32 33 35 37 206 257

258 L : A G L ambulauit B34 204 207 pone t A13 ;


B"
29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 257 258 A G L porn t AO
B206.

Ps. 85 Ps. 85 Ps. 85


Inuenitur in 72 74 9" 129 CB. Uariantes Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 (v. 1-2) 33 34 35 37 Uaridntes
204 206 207 257 258 260 S (v. 1-12) A
:
L O. G
Deest in 32 (v. 3-17) 38 259 S (v. 12-11)
7
D F. Hab.
v. 9 V. Hab. v. 12 L*. Hab. v. 14' OV Hab. v. 1" 2"
4
4 5 11 13" 17 S Hab. v. 4" S\ .

oratio: + ipsi 72 74 CB,


97 129;
ipsi 1 Titulus stimptus est ex 13. Uariantes: ipsi dauid 129, oratio dauid W, silet

dauid:
tempore ieiunii sui psalmus 72 une titulo 258*, oratio dauid A B30 31 32 33 34 37 S' G, 132; inobs 129, egenus W, silet 132.
74 129 CB, + tempore... psalmus 97; inops oratio ipsi dauid B^ 7 207 A psalmus
,
ipsi dauid obse-
72 74 97 CB, inobs 129. cratio dauid B29 L canticum
, ipsi dauid B35, psalmus
dauid B 204 2 06 258=', psalmus B 257 ,
psalmus dauid
LXXXV B 260 + ;
uox christi siue populi ani B 29 L
uox... ani caeteri; inclina: domine B31*, + do-
mine A B31 c
,
caeteri ; ue rba caeteri ; quia mea B E \ me
A B204 c quoniam BI 7 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257
,

S 6 S' A G L, quam B204* e gens


258 260 S B s ', egenus ;
A
B" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 260 S 7 A G L
KDICION CRITICA. EL SALTERIO 799

Ps. 84, 9 - 85, 1


HE L XX
9 audiam quid loquetur deus dominus lo- 9 dKouoo[ica ti XaXf)OEt fev i\xoi Ku-
quetur enim pacem ad populum suum et pioq 6 0oq, otl XaXf|0i ipf|\T)v
ad sanctos suos ut non conuertantur ad Tti tov Xaov auTOu Kai Tti touc,

stultitiam ooiouc, auTOu Kai touc, ETtioTpECpov-


Taq Ttpoc; auTov Kap6iav.
10 Ubi inhabitet gloria in terra nostra 10 uerumtamen prope est his qui timent 10 YY UC
TtXf)v cpo|3ouuvcov au-
,

IS \
Ut inhabitet gloria in terra eum salutare eius ut habitet gloria in TOV TO OCOTT)piOV aUTOU, TOU KOTO-
nostra PS-IS -. terra nostra OKnvcooat bori.av iv Tfj y?\ f|u.cov.
11 Ueritas et pax complexae sunt se 11 misericordia et ueritas obcurrerunt ius- 11 eXeoc; Kai dXr]0ia auvr|VTr|oav,
GR. TL 1
Misericordia et ueri-
. titia et pax deosculatae sunt oiKaioauvr) Kai eipr)vr| KaTC|)iXr|-
tas occurrent sibi iustitia et pax aav'
osculatae sunt se IS '.
12 ueritas de terra orta est et iustitia de 12 dXf)0ia ek Tfjq ovetelXev, Kai y^
12 Ueritas de terra orta est et ius- caelo prospexit 6iKaLoauvr) ek tou oupavou 6ieku-
titia de caelo prospexit IS. IjJEV.

13 Et terra nostra dabit fructum 13 sed et dominus dabit bonum et terra 13 Kai yap 6 Kupioq 6cboi xP^oto-
suum PS-SP. nostra dabit germen suum Kai f) yr\ f|u.cov 6cbaL tov
TrjTa,
KapTtov auTqc;.
14 Justitia ante eum praeibit et po- 14 iustitia autem ante eum ibit et ponet in 14 6iKaioauvr) evovtlov auTou TtpoTto-
net in uia gressus suos IS. uia gressus suos. puaTai, Kai 0f|Oi elc 666v Td
6iapf)L.iaTa auTOu.

Psalmus LXXXV Psalmus LXXXV YaXLaoq nE'

1 Oratio dauid. 1 npooEuxf) tco Aaui6.


Inclinadomine aurem tuam et exaudi me KXivov, Kupie, to o5q aou Kai
quia egenus et pauper ego sum siadKouaov (iou, oti tttcoxoc; Kai
Ttvr)q iu.i ey6.

9 audiam P L 24 25 74 89 129 128 T C AMS. audiant f) XaXr|OEi: + ev epoi BSA, ev epot


L176 115 55; loquetur' P21 72 84 L25, loquatur P93 55; ocutou': + Kai BS r "A. Kai S*
94 95 L13 24 74 89 129 17 i t C AMS; deus dominus Kai J
: Tti BS*, + Tti
C
S *A; Ttpoc,
p21 72 84 94 T48 51 C52' 256 r M. dom.nus deus auTov Kapbtav BS*A, KatpSiav etc au-
P93 95 l I T52* C73 AS. deus C256* ; | 0 que- tov S
c
*.

tur: + enim P L T C AMS, enim I; suum:


et ad sanctos suos C 2 56*, + e t ad sanctos suos
C256
c
caeteri; et 128, ut caeteri; ut: + non P L
155 T C AMS, non 115 28 ;
conuertantur: + ad
stultitiam P L I 55 T C" 256= AMS, + ab stultitia
115 28, C256*.

10 i
1 CI 10. 5. - VQ 21, 20. 10 V. 10 C256*, + , . 10 C256 c cieten ; habitet
P21 84 93 94 95 L129 115 28 55 89 T C MS. inhabitet
p72 L13 24 25 74 176 A ; in terram nostram L89, j n
terra nostra caeteri.
11 1 T 27, 1. '-
l CI 10, 5. 11 ohuiauerunt C ? 3, obcurrerunt caeteri.
12 1 CI 10, 5. 12 avETEiXev: + Kai BS. Kai A.
13 PS-SP 684. 13 fructum P 95 germen taeteri.
, 14 EvavTiov BS*. evcotiiov S *A;
C
Ttpcmo-
14 1 CI 10, 6. 14 iustitia: + autem P21 84 93 T, autem P72 94 pEuoETat BS C "A ? TtopeuoETai
95 L I C AMS; iuit 115*. ibit W caeteri. TtOpEUETCj; A .
. S*. Ttpo-

Ps. 85 v. nE'
InuenitUt m P21 72 84 93 fv. 1-2, 9-17) 94 95 L13 24 25
74 89 129 176 115 24= 28 ES T*8 51 52 C52 c 73 256 AMS.
Deest in P93 (D. 3-8) L" 128. Uariantes
N. B. ln hoc psalmo iod. 256, nisi aliter notetur,
pertinei ad C.
1 titulus deest in P95, tnuenitut in caeteris; tuam: 1 i
Ttpooeuxn (initio) BS. Ttpoaeuxi
P L I T A, et C MS; quia P L13 24 74
et A; tco 6aut5 BA, tou 6aui6 S; eloo-
89 129 i T C AMS, quoniam L25 176 eg o sum P2l kouoov B. ETtaKOUOOV SA.
;

72 84 L13 74 89 115 24' 55 T AS, Sum ego P93 94 95

L24* 25 129 176 128, ego C M.


soo VETUS LATINA HISPANA

PS. 85, 2-9


GA MO RO
2 Custodi animam meam, quoniam 2 custodianimam meam quoniam sanctus 2 custodi animam meam quoniam
sanctus sum; saluum fac seruum sum saluum fac seruum tuum deus meus sanctus sum saluum fac seruum
tuum, Deus meus, sperantem in te. sperantem in te tuum deus meus sperantem in
te
3 Miserere mei, Domine, quoniam ad miserere mei domine quoniam ad te clamaui miserere michi domine quoniam
te clamaui tota die; tota die ad te clamaui tota die
4 laetifica animam serui tui, quoniam laetifica animam serui tui quia ad te domi- letifica animam serui tui quia ad
ad te, Domine, animam meam le- ne leuaui animam meam te domine leuaui animam meam
uaui.
5 Quoniam tu, Domine, suauis et mi- quia tu domine suauis ac mitis es et mul- quoniam tu domine suauis ac
tis, et multae misericordiae om- tum misericors inuocantibus te mitis es et copiosus in miseri-
nibus inuocantibus te. cordia omnibus inuocantibus te
6 Auribus percipe, Domine, oratio- 6 auribus percipe domine orationem meam auribus percibe domine oratio-
nem meam, et intende uoci depre- intende uoci orationis meae nem meam et intende uoci de-
cationis meae. precationis mee
7 In die tribulationis meae clamaui 7 in die tribulationis meae clamaui ad te quo- in die tribulacionis mee clama-
ad te, quia exaudisti me. niam exaudisti me ui ad te quoniam exaudisti me
8 Non est similis tui in diis, Domine, 8 non est similis tibi in diis domine et non est non est similis tibi in diis do-
et non est secundum opera tua. secundum opera tua mine et non est secundum opera
tua
9 Omnes gentes quascumque fecisti 9 omnes gentes quascumque f ecisti uenient et omnes gentes quascumque fecis-
uenient, et adorabunt coram te, adorabunt coram te domine et honorifica- ti uenient et adorabunt coram

Domine; et glorificabunt nomen bunt nomen tuum te domine et honorificabunt no-


tuum. men tuum

2 animam: + meam 74 97 129 CB, meam 2 sum A P,30


c
32 35 37 204 206 207< 257 258 260, e s B17 29
72; saluum: + fac 74 97 129 CB, fac 30* 31 33 34 207' S; A G L ;
t uum: domine A,
72. + domine B; N B. In 32 deest jolium unum: lacuna
est a Ps. 85, 3 ad Ps. 86, 6.

S clamaui 72 97 129 C, clamabo 74 B.

4 leuabi animam meam A, animam meam lebab. B;


leuauit B 257 , lebabi caeteri.

5 et' 72 74 129 CB, hac 97. 5 miser.: omnibus A B" 29 30 31 33 34 37 204 206 207 258 5 habet copiosus in misericordia 132.
260 S< S' A G L 4- omnibus B35 257.

6 meam: + et 74 97 129 CB, et 72. 6 percipe: + domine A B30 c 31 _ domine B17 29 30


31* 33 34 35 37 204 206 207 257 258 260 S' A G L me am:
;

etA B30* 31 33 G, + et B" 29 30= 31 34 35 37 204


206 207 257 258 260 S' A L ;
orationis A, deprecationis B.

quoniam A, et B" 29 30 31 33 34 37 204 206 207 258 260


8' A G L q Ula B35
257

8 domine: + et 72 97 129 CB, et 74.

9 glorificabunt 72 74 129 CB, glorificabo 97. 9 quecumque A, quascumque caeteri: adorabunt: co- 9 honorificabunt nomen tuum 129 W,
ram B204. + coram caeteri. "uel" honorabuntur ex nomine tuo 132.
KDICION CRITICA. EL SALTKRIO H01

Ps. 85, 2-9


SH HE LXX
custodi animam meam quia sanctus sum <puXa,ov rqv ipuxqv u.oo, Sti 6oi6c;
salua seruum tuum deus meus qui con- etu.i' ocooov t6v 6oGX6v oou, 6
fidet in te 9e6q u.ou,t6v Xtt[ovtcc ttI ot.

miserere mei domine quoniam ad te cla- eXeqaov u.e, Kupie, 6ti Ttp6<; oe Ke-

mabo tota die Kp&i;ou.ai 6Xt)v tt)v f)u.epav.


laetifica animam serui tui quia ad te do- eucppavov Tf|v tyuxqv tou 6ouXou
mine animam meam leuaui oou, 6ti irpoc; oe, Kupie, ?)pa Tf]v
<jjuxf|v u.ou.

Tu domine suauis et mitis es et tu enim es domine bonus et propitiabilis 6ti ou, Kupie, xp^otoc, Kai fbuei-
multum misericors omnibus inuo- et multae misericordiae omnibus qui in- Kf)q Kai TtoXudXeoq Ttaai TOiq m-
cantibus te IUL. uocant te KaXouu.voic, oe.
exaudi orationem meam et ausculta uo- ivcoTiaai, Kupie, Tf)v Ttpoaeuxf|v
cem deprecationum mearum u.ou,Kai Ttpooxec; tt) cpcovfj Tqq 5e-
f|oe6q u.ou.
in die tribulationis meae inuocabo te quia ev f|u.^pa 9X(ipe6q u.ou eKeKpa,a
exaudies me Ttp6c; oe, oti eiof|Kouoo:q u.ou.
8 Quis enim similis tibi in diis domi- non est similis tui in diis domine et non ouk Moriv 6u.oi6q aoi iv 9eoIq, ku-
ne IS. est iuxta opera tua pie, Kai ouk eaTiv kotoc to epya
oou.
9 Omnes gentes quascumque fecisti omnes gentes quas fecisti uenient et ado- TtdvTa toc e9vq oaa eTto(r)oaq fjc;ou-
uenient et adorabunt in conspectu rabunt coram te domine et glorificabunt aiv Kai TtpoaKuvf)oouoiv ivoiti6v
tuo PS-IS. nomen tuum oou, Kupie, Kal 5o,6caouaiv t6 6vo-
\x& oou"

quoniam L 129 ,
P L I T48 51
quia caeteri ; sanctus
52 256 AMS, misericors C; sum P L I T AS, ego
C M, tuum: tu L24 128 T, + tu L13 25 74 89
P
129 176 115 55 C AMS; confidet P21 72 93 94 95 L25*.
sperat P84 confidit L 24 25<= 74 89 129 176 I T C
AMS; N. B. In 93 deest a v. 2 confidet usque ad
v. 8 iuxta opera tua.
quoniam P L 128 55 X C AMS, quia H5 2*> cla- ;

mabo P L I15 28 55 t C A^tS, damaui H^? 2i


C '.

animam + meam l 55 meam caeteri; te: +


1
: , oe: + Kupte BS''
!

KUpie S* u.ou:
domine P L25 89 176 r C M, domine Ll3 24 74
;

o 9eoc, BS C
*A, o 9eoc, S'
;:
.

129 I AS; leuaui P T C, leuo L I AMS.

5 A l, 103. tu: + enim P L T C AMS, enim H5* W


28 55; es enim L89 enim es caeteri; multae P T,
24'
5 Ttaoi BS, Ttaoiv A.
,

multus L I C AMS misericordiae P L25* T, mise- ;

ricordia L" 24 25= 74 89 129 176 I C AMS inuocan- ;

tibus P 95 qui inuocant caeteri.


,

exaudi P L I T 51 52 256 AMS, auribus percipe


C; exaudi: domine P, + domine L I T C AMS ;

ausculta P21 72 94 95 L, 1 55 T C AMS, absculta


P84, obsculta 128; ausculta: uocem I 28 + uo- ,

cem caeteri; deprecationis meae L89* ;


deprecatio-
c
num mearum L89 caeteri.

deum L24*, te caeteri; et 115, quia caeteri : exaudisti ior)Kouoac; BS*. ETtrjKouoaq S c *A.
T5l*, exaudies T51 c caeteri; exaudies: me T51*,
+ me T51 c
caeteri.
8 QVNT In Gen. 3, 7. non: + est P L25 c 89 129 176 I t C MS, est

L13 24* 25* 74 A; tuis C256*, tui C256= caeteri; dii.


P21* 72 84 94 95
L13 25 74 89 129 176 I T48 51 C73
AMS, P2l c T52 C256, di* L24* domine: + et
dis

;

P L24 T C M,
89 129 I et L13 25 74 176 AS
non: est L74, + est caeteri; N. B. Iterum appa-
ret 93, iuxta opera tua; iuxta P L13 24 25 89 129
176 115= 28 55 T C AMS, secundum L74 j usta H5*.
9 VQ 33, 4 omnes:
gentes L74, + gentes caeteri; quas- TtpOOKUVT)OOUOlV BA, TtpooKUvnaou
cumque L 89 *, quas L89c caeteri; ueniant ue -
(sic) S.
nient caeteri; glorificabo P 98
,
glorificabunt caeteri.
802 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 85, 10-16


GA MO RO
10 Quoniam magnus es tu, et faciens 10 quoniam magnus es tu et faciens mirabilia 10 quoniam magnus es tu et fa-
mirabilia; tu es Deus solus. tu es deus solus ciens mirabilia tu es deus solu:-
11 Deduc me, Domine, in uia tua, et 11 deduc me domine in uia tua et ambulabo in 11 deduc me domine in uia tua ef
ingrediar in ueritate tua; laetetur ueritate tua laetetur cor meum ut timeat ambulado in ueritate tua lete-
cor meum, ut timeat nomen tuum. nomen tuum tur cor meum ut timeam nomen
tuum
12 Confitebor tibi, Domine Deus meus, 12 confitebor tibi domine deus meus in toto 12 confitebor tibi domine deus
in toto corde meo, et glorificabo no- corde meo et honorificabo nomen tuum in meus in toto corde meo et ho-
men tuum in aeternum; aeternum norificabo nomen tuum in eter-
num
13 quia misericordia tua magna est 13 quoniam magna est misericordia tua super 13 quoniam misericordia tua mag-
super me, et eruisti animam meam me et eripuisti animam meam ex inferno in- na est super me et eripuisti ani-
ex inferno inferiori. feriori mam meam ex inferno inferiori
14 Deus, iniqui insurrexerunt super 14 deus iniusti insurrexerunt super me et sy- 14 deus iniustiinsurrexerunt in
me, et synagoga potentium quae- nagoga potentium quaesierunt animam me et sinagoga potentium que-
sierunt animam meam, et non pro- meam et non proposuerunt te ante se sierunt animam meam et non
posuerunt te in conspectu suo. proposuerunt te ante conspec-
tum suum
15 Et tu, Domine Deus, miserator et 15 et tu domine deus miserator et misericors 15 et tu domine deus meus mise-
misericors; patiens, et multae mi- patiens et multum misericors et uerax rator et misericors paciens et
sericordiae, et uerax. multum misericors et uerax
16 Respice in me, et miserere mei; da 16 respice in me et miserere mei da potestatem 16 respice in me et miserere mei
imperium tuum puero tuo, et sal- puero tuo et saluum fac filium ancillae tuae da potestatem puero tuo et sal-
uum fac filium ancillae tuae. uum fac filium ancille tue

10 faciens 72 74 97 CB. facies 129. 10 quoniam A E 25 25 '\ quia ii 1 ? 29 30 31 33 34 37 204 206


207 258 260 S' A G L ;
faciens A13 B17 29 30 31= 33 34 35
37 204 206 207 257 260 S' A G L ;
facies AO B258 ;
f ac j s

B 31 *; tu": + es A, es B; solus deus B206, d eus


solus caeteri.
11 ambulabo A, ingrediar B. 11 ambulado 129. ambulabo H2
12 de toto B^ in toto caeteri; tuum: + in aeternum
3
,

AB 35 257 L (
_
i n aeternum B" 29 30
31 33 34 37 204

206 207 258 260 A G L N. B. S desitlit ni tierbo hono-


;
;

rificabo; finit folium et postea desunt quattuor alia


folia.

IS animam: + meam 72 74 129 CB, 13 quoniam A, quia B; misericordia tua super me A,


97. super me misericordia tua B; eiipuisti A, eruisti B.

14 insurgunt B\ insurrexerunt caeteri; super me A B\


aduersum me B" 29 30 31 33 34 35 37 204 206 207 257 258
260 A G L ;
proposuerunt A B 2 06 260, praeposuerunt
R17 29 30 31 33 34 35 37 204 207 257 258 A G L ; te A B35
25 ?, deum B17 29 30 31 33 34 37 204 206 207 258 260 A G L ;

ante se A, ante conspectum suum Bl7 29 30 31 33 34 37


204 206 207 258 260 A G L in conspectu suo B35 257.

15 multae 72 iA 129 CB. multum 97. meus A, + meus B.

16 tuo: et B260, + e t caeteri. 16 habet potestatem 132.


EPICION CRITICA. EL SALTERIO 803

Ps. 85, 10-16


SH HE LXX
10 quia magnus es tu et facies mirabilia tu 10 oti (ieyac; t ou KOtl tcoicov 0acuu.d-
deus solus ota, ou el 6 deoq u.6voc; 6 u.eya<;.
11 Iucundetur cor meum ut timeat no- 11 doce me domine uiam tuam ut ambulem 11 6on,yr]a6v u.e, Kupte, rf\ 66cp oou,
men tuum IUL. in ueritate tua unicum fac cor meum ut i<ai TTopeuao(iai xfj dXr]0eia aou'
timeat nomen tuum eucppav0f|Tco f) Kap&ia (iou tou 90-
(3elo0ai to 6vou.d aou.
12 confitebor tibi domine deus meus in toto 12 eci,ou.oXoyf]aou.ai aoi, Kupie 6 0e6c;
corde meo et glorificabo nomen tuum in u.ou, ev &Xr| KapSia u.ou, Kai 60-
sempiternum .6003 to 6vou.d aou eiq tov aicova'

13 Eruisti animam meam ex inferno 13 quia misericordia tua magna est super 13 oti to eXeoc; aou u.eya eir' eu.e, Kai
inferiori IUL. me et eruisti animam meam de inferno eppuaco tt)v ^ux^v u.ou e, 6&ou Ka-
extremo TCOTdTOU.
14 deus superbi subrexerunt aduersus me et 14 6 0e6c Trapdvou.01 eTraveaTT)aocv
coetus robustorum quaesierunt animam in eu.e, Kai auvaycoyf) KpaTatcov
meam et non posuerunt te in conspectu i^T\vr\oav tt)v ^uxnv u.ou' 06 Ttpoe-
0evr6 ae evcoTuov auTcov.

15 Et tu domine miserator et mise- 15 tu autem domine deus misericors et cle- 15 Kai au, Kupie 6 0e6q, oiKTip^cov
ricors et uerax IUL. mens patiens et multae misericordiae et Kai eX.er|u.cov, u.aKp60uu.oq Kai tco-
uerus XueXeoq Kai dXr|0iv6q.
16 respice ad me et miserere mei da forti- 16 eTri(3Xeipov eir' eu.e Kai eXer^aov u.e,
tudinem tuam seruo tuo et salua filium 66<; x6 KpdToc; aou tco Ttai6t aou,
ancillae tuae Kai acoaov tov ulov Tfjc; TraL6iaKr)q
aou.

10 magnus: + es P L25* 129 176 J28 t C73 M, es 10 (j.ovoq: - o u.eyaq B*, o U-eyaq B
c

L13 24 25' 74 89 115 55 C256 AS ; facies P21 72 94 SA.


95 L25 129^ faciens P8* 93 L13 24 74 89 176 I T C
AMS; tir: + es L.129, _ es caeteri.

11 doce P L I T48 51 52 256 AMS, illumina C; me 11 Kupie: ev BSA, + ev R; Ttopeuoo-


P L I T48 51 52 256 AMS, mihi C; tuam: + ut uai: ev BA, + ev S.
P L I T AS, ut C M; timeat P L I C AMS,
timeam T.
12 sempiternum P L I T 51 52 256 AMS, saeculum 12 oXn,: tt) BS*A, + tr) S
cj

C.
13 PFS 2, 4. 13 magna: + est P L25 129, _ est L13 24 74 89 176

I T C AMS; eruisti P L T C AMS, eripuisti HS


24' 28 55 89
; ex tremo P L I T48 51 52 256 AMS, in-
feriori C.
14 superbis L89 superbi caeteri; subrexerunt P L13 14 eTtaveoTr)aav BA, eTtaveoTr]CTTriacxv S;
24 74 89 129 128 55 T C AMS, insurrexerunt L25 176, auvaycoyr) Kparatcov BS 5 *A, Kpcrraioi
surrexerunt I J 5; aduerrus P21 84 93 95s, aduersum S* u.ou:
;

Kai BS*, + Kai S c a A; Ttpo-
p72 94 l I T C AM
superborum L129, robustorum
;
eGevro BA, TtpooeGevro S; oe BSA, tov
caeteri; quaesierunt P
L129 T C M, quaesiuit L13 0eov 1219.
24 25 74 89 176 115 55 AS, quaesiui 128; posuerunt

P21 72 84 94 L13 24 25 74 89 176 155 T48 51 C AMS.


proposuerunt P93 95 L129 115 T52*, preposuerunt
128; posuerunt: + te P L I T48 51 C52 c 256 AMS.
te T52* C73; suo P L13 24 25 74' 89 129 176 115'
28 55 T C AMS, tuo L74* 115*.
15 tu autem: + domine P L I C AMS, domine 15 9eoc;: uou BS*A, + (iou S
c '

T; deus: + et L176, et caeteri; clemens et mi-


sericors 128, misericois et clemens caeteri; patiens
P L I T48 51 52 256 AMS, tardus ad infurorem
C; multum C256, mu ltae caeteri; ucrus P21 72 84
95 L I T C AMS, uerax P93 94.

16 in 115, ad caeteri; me: + et PL I T52* c AMS. 16 Kpocroc;: + oou BSA. ocu R.


etT48 51 52' ; me J55, me ; caeteri; fortitudinem:
+ tuam P L13 25 89 129 176 i t C AMS, tuam
L24* 74.

5
804 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 85, 17 - 86, 4


GA MO RO
17 Fac mecum signum in bonum, ut 17 fac mecum signum bono ut uideant qui
in 17 fac mecum domine signum in
uideant qui oderunt me, et confun- me oderunt et confundantur quoniam tu bono ut uideant qui me oderunt
dantur, quoniam tu, Domine, adiu- domine adiuuisti me et consolatus es me. etconfundantur quoniam tu do-
uisti me. et consolatus es me. mine adiuuasti me et consolatus
es me.

Psalmus LXXXVI Psalmus LXXXVI Psalmus LXXXVI


1 Filiis Core. Psahnus cantici. 1 Filiis core psalmus cantici. 1 Filiis chore psalmus cantici.
Fundamenta eius in montibus sanc- Fundamenta eius in montibus sanctis Fundamenta eius in montibus
tis; sanctis
2 Dominus portas Sion super
diligit 2 dominus portas syon super omnia ta-
diligit 2 dominus portas syon su-
diligit
omnia tabernacula Iacob. bernacula iacob per omnia tabernacula iacob

3 Gloriosa dicta sunt de te, ciuitas 3 gloriosa dicta sunt de te ciuitas dei diapsal- 3 gloriosa dicta sunt de te ciuitas
Dei! dei

Memor ero Rahab et Babylonis, memor ero raab et babilon scientibus me memor ero raab et babylonis
scientium me; ecce alienigenae, et ecce enim alienigenae et tyrus et populus scientibus te ecce alienigene et
Tyrus, et populus Aethiopum, hi aetiopus hii fuerunt illic tyrus et populus ethyopum hii
fuerunt illic. fuerunt in ea

17 bonum 74 97 129 C, bono 72 B; ut 74 97 17 mecum: deus A B2 <> 0 , deus B17 29 30 31 33 34

129 C
et 72 B; oderunt me 72 74 129 35 37 204 206 207 257 258 S* G L ;
domine A B29 35

CB. me oderunt 97; adiuuisti 9~> 129 C, 257 260 S< L J eus B17 30 31 34 37 204 206 207 258 A G
adiuuasti 72 74 B.

Ps. 86 Ps. 86 Ps. 86


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uar, Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 (v. 7) 33 34 35 37 Uariantes
204 206 207 257 258 A G L O. Deest in 32 (v. 1-6)
38 259 260 S' D F. Hab. v 5 6 L
;
. .

in finem (initio) 72 74 129 CB, + in 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:


finem 97; psalmus cantici 74 129 CB. psal- liliis core psalmus cantici A B17 A, filiorum corep psal-

mus asaph canticum 72. cantici psalmus mus cantici christi incarnatio B 29 L psalmus dauid ,

97; cantici: agit propheta de spirituali B30 204 206 258, psa lmus cantici filiis core B31 207, can -

ciuitate iherusalem 72 74 129 CB, + agit... ticum psalmus filiis chore in finem pro amalec ad res-
iherusalem 97. pondendum intellectus ethan srahelite fili B33 G n i; 0 .

rum core psalmus canticum B34, filius core psalmus


cantici dauid B35, canticum psalmus filiis core B37,
sine tituln B257.
2 portas 72 74 129 CB, porta 97; iacob 72
74 129 CB, syon* 97.
S dei:
diapsalma 97 129 C, + diapsalma 3 dei: + diapsalma A13 B" 29 A L _ diapsalma AO
72 74 B. B30 31 33 34 35 37 204 206 207 257 258 G

ero 72 74 97
c
129 CB. erit 97' ntium -1 babilon B17 29 30* 31* 33 34 37 207 258 A G L baby-
A te 129, me W, silet 132; hii 129* W,
74 97 C, scientibus 72 129 B; genae: lonis AO
B30 c 31= 35 204 206 257 scientibus A B30 c 35, ;
his 129
c
, sdet 132; hii: qui 129*
+ et 72 74 129 CB, et 9 -
|
( scientium Bl7 29 30* 31 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L ;
W. + qui 129, silet 132.
liii 72 129 B, hy 97. alienigenae A B 17 29 35 257 L, alienigena B30 31 33 34
37 204 206 207 258 A G eziopus A B" 29 30* 31* 33 34
;

37 204 206 207 258 A G L, aethiopum B30 31 35 257 hii c c


;

Ai3 B35 <hi) 257, qu i AO B17 29 30 31 33 34 37 204 206


207 258 A G L ;
jHi c A B17 29 30 31 33 34 37 204 206 207
258 A G L ibi R35 257
EDICION CRITICA. - KL SALTERIO 805

Ps. 85, 17 - 86, 4


HE LXX
17 fac mecum signum in bonitate ut u:deant 17 TTotnoov \xet' [joG or)u.eiov eiq dya-
qui oderunt me et confundantur quia tu 06v, Kai i5eTcoaav oi u.iao0vTec; u.e

domine auxiliatus es mihi et consolatus Kai aioxuv9r)TQaav, 8tl au, Kupte,


es me. epo^Snadq u.01 Kai TtapeKdXeodc;
u.e.

Psalmus LXXXVI Psalmus LXXXVI YaXu.6c, nF'

Fundamenta sunt in montibus 1 Filiorum chore psalmus cantici. 1 Totc, ulolc, Kope ipaXu.6c, Lbr\c,.
sanctisPAU l Fundamenta eius
.
Oi 0eu.eXioi auTOu ev Toiq opeoiv
in montibus sanctis PS-SP
2
. tolc; dyioiq'
Diligit dominus portas sion super Fundamenta eius in montibus sanctuarii 2 dyaTca Kuptoc, Tdq TtuXac; Zeicbv
omnia tabernacula iacob PS-SP. diligit dominus portas syon super omnia uuep TtdvTa Td oKn,v6u.aTa aKcbp\ ' I

tabernacula iacob
Gloriosa dicta sunt de te ciuitas gloriosa dicta sunt in te ciuitas dei sem- 3 6e5ot;aou.eva eXaXf]0r| -rtepi aou,
deiPS-SP K
Gloriosa d.cta sunt per r| TtoXic, tou 0eou. 6idipaXu.a.
de te ciuitas dei PS-IS Glorio- 2
.
sa dicta sunt de te ciuitas dei PS-
IS 3
.

Gloriosa dicta sunt de te
ciuitas dei PS-IUL \
Memor ero rahah et babylon scien- commemorabo superbiae babylonis u.vr)a0r|aou.ai 'Pad(3 Kai BaPuXco-
tium me PS-IS l Ecce enim .
scientis me ecce palaestina et tyrus cum voq toic; yiv6aKOua(v u.e" Kai i&ou
alienigenae et tyrus et populus aethiopia iste natus est tibi dXXocpuXoi Kai Tupoq Kai Xaoc;
aethiopum hi fuerunt illic PS-IS 2 . Ai0LOTtcov; oStol eyevf)0n,oav iKei.
Ecce enim alienigenae et tyrus et
populus aethiopum hi fuerunt illic
PS-IS 3 .

17 te L74 me caetert ; bonitate: + ut P21 72 84 93 94


17 kcxl
1
BSA, iva R; u.e' B* b SA, ae

,

L25 89 176 I T, + et P95 L13 24* 74 129 AMS,


C; quia P L T C AMS, quoniam H5 24= 28 55 89
;

deus LI 76 domine caeteri; est L 24


1
, . es caeteri ; con-
solatus: es C 256 + , es caeteri.

Ps. 86 Ps. 86 riF'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L13 24 25 74 89 129
176 115 24= 28 55 T*8 51 52 C52 c 73 256 AMS. Deest
inL17 127. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi altter notetur,
pertinet ad C.
1 1 E 28, 2, 243. PS-SP 659. 1 tilulus deest in P 95 , inuenitur in caeteris ; filiorum: 1 opeoiv BA. opeoi S.
chore + chore 115'' caeteri; chore: +
II 5 *, psal-
mus cantic. P L" 24 25 74 89 1 t C AMS, + cant.
psalmus Ll 76 ,
L129; canticum P 72 , cantici cae-
teri; fundamenta PLIl AM, fundamentum C S.

2 PS-SP 659.

3 PS-SP 659. 2 VQ 37, 6. VQ 72. 3 dicta: sunt 128, -f sunt caeten ; in P L129 T C 8 Seou: + 6iai|jaA[ja BSA a biat})aXu.a

.

5. * CPN 2, 22. MS, de L13 24 25 74 89 17 I A; dei: +


semper P2l A*.
72 84 94 95 L13 25 129 176 I T C AMS, semper
P93 L24* 74 89.

4 ' VQ 70. 8. 2 VQ 72, 5. 3 VQ 74, 8. 4 commemorabo P21 84 93 94 95 L13 2* 74 89 129 T C 4 yivcooKOUOiv BS C *A, yivcooKOUOL S*
AMS, commemorabor P 72 115 24 c 55^ commemo- [is: + Kat BSA,
Kai R; Xaoq: tcov
rabi L 24 *, non memorabo L 74 ", commemoratio Ll 76 . BS*A, + tcov S c o aL9iOTtcov: f outol
;

conmouebor I 28 suptrbia L 74 superbiae caeteri c


eyev. ekcl BS "A,
outoi eyev. ckel

; ,

superb.: et P L13 2 5 74 89 176 115 24^ 28 T8* S*.


A, + et L 24 * l 29 155 T48= 51 52 72 c MS ; scientis
p21 84 93 94 95 L" 24* 25 74 TC A, scientibus P72
L89 129 176 1 M, scientes S; tibi 2 1 84 93 94 95 P
L2 25 T, ibi P 72 L13 74 89 129 176 I AMS. C
;

S06 LATINA HISPANA

J
l s. 1, 1
GA MO RO
5 Numquid Sion dicet: Homo et ho- mater syon dicet homo et homo factus est mater syon dicet homo et homo
mo natus est in ea, et ipse fundauit in ea et ipse fundauit eam altissimus factus in ea et ipse fundauit
eam Altissimus? eam altissimus

C Dominus narrabit in scripturis po- dominus narrauit in scripturis populorum dominus narrauit in scripturis
pulorum et principum, horum qui et principum horum qui fuerunt in ea dvx- populorum suorum et principum
fuerunt in ea. psalma eorum qui fuerunt in ea
7 Sicut laetantium omnium habitatio sicut laetantium hominum commoratio est sicut letantium omnium nos-
est in te. in te. trum habitatio est in te.

Psalmua LXXXVII Psalmus LXXXVII Psalmus LXXXVII

1 Canticum Psalmi, filii Core, in fi- Canticum psalmus filiorum core in finem Canticum psalmi filiis chore m
nem, pro Maheleth ad responden- per chorum ad praecinendum intellectus f inem
pro melech ad responden-
dum, intellectus Eman Ezrahitac. eman srahelitae. dum intellectus eman ezrahelite.

5 natus: + est 74 97 129 CB. est 72. dicit B258 dicet caeteri; factus B34, factus est caeteri
, 5 habel mater 132; habet factus 132; fac
fundauit A B30 31 34 37 204 206 207 257 258 L A, funda- tus: est 129, + est W, silet 132.
bit B 17 29 33 35 G L

rurrabit 97 CB. narrauit 72 74 129. narrauit A B29 30 31 34 37 206 258 L L narrabit B" 6 habet suorum 132.
30 r 33 35 204 207 257 A G narrauit: + in A13 K204 206
_ m AO B"
j

258, 29 30 31 33 34 35 37 207 257 L-' A G L


;

scriptuns A13 B204 sa-ipturas AO B" 29 30


206 258,
31 33 34 35 37 207 257 L-' A G L populorum: SUOrum ;

A, + suorum B; horurn A13, eorum caeteri; fuerant
AO, fuerunt caeteri; ea: + diapsalma A13 B29 A L,
diapsalma AO B" 30 31 33 34 35 37 204 206 207 257
258 G.
habitatio: + est 97 129 C, est 72 74 B. N. B. Iterum apaparet 32 iti v. aetantium A B204, 7 habet nostrum 132.
laetantibus B" 29 30 31 32 33 37 206 207 257 258
A G L; laet.: nobis A, + nobis B; hominum A,
omnibus B; commoratio A B17 35, commemoratio B29
30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L

Ps. 87 Ps. 87 Ps. 87


Inueniiur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
207 257 258 A G
L O. Deest in 38 259 260 S' F. D
Hab. v. 9" 15" 18" 1
O
Hab. v. 2" S*. Hab. v. 14 S.
.
iiahelite 129. ezraitae W. silet 132.
titulus (initio) 72 74 129 CB, + titulus 1 Titulus est triplicis generis: a) jorrna breuis psalmus
97; psalmi 74 97 129 CB, psalmus 72; ma- dauid 204 206 258, b) forma intermedia canticum
heleth CB, melech 74 97 129, amaleth psalmus filiis chore 37, c) forma longior, ui in inscrip-
72; maheleth: + ad respondendum intel- tione, quae sumpta est ex 13- Uariantes:
lectus eman ezr. 72 74 129 CB,
ad... ezr. canticum psalmus A
B33 37 207 G, canticum caiminis
97; ezrahite CB. ezrahelitae 74 129, ezryte psalmus Bl' A canticum carminis B29 30 34 L, canti-
,

72. cum psalmi B31 35, canticum B 32 psalnius dauid B204 ,

206 258, psalmus B257; filiorum chore A13 B17 29 31 32


34 A L, filiis chore AO B33 35 37 207 G, B204 206 257 _
258; N. B. In 30 deest uerbum, quia folium discissum
est; + in finem A B" 29 30 31 32 33 35 207 A G L
+ uictori B34, in finem B30 37 204 206 257 258 ;
per
chorum A13 (quorum) O B 3* (eorum), pro amalech B17
29 31 32 33 35 (melech) 207 A G L, B30 37 204 206 257

258; ad praecinendum Al3 B 3 *, ad preci(ne)ndum AO.


ad precidendum B 30 ad respondendum B17 29 31 32 33 35
,

207 A G L, B37 204 206 257 258; jntellectus A B 3 1 32


33 35 207 G, eruditionis B" 34 A, intellectum B29 L

B30 37 204 206 257 258; em an A13 (haman) O B17 29


30 34 35 (aeman) A L, ethan B 3 1 32 33 G, B37 204
206 207 257 258; srahelitae A13 B17 29 31 32 33 35 207
A G L^ ezrahelites AO, ezrahitae B30, B34 37 204 _
206 257 258; + c hristi mortem prophetizabit B29 L,

christi mort. proph. caetert.


EDICION CKITICA. ET, BALTERIO 807

Ps. 86, 5 - 87, 1

SH HE LXX
Hanc ciuitatem ipse fundauit altis- ad syon autem dicetur uir et uir natus Mrjrnp Zeicbv, epei kcu
dv6pco-rto<;,

simus PAU '. Ad sion autem di- est in ea et ipse fundauit eam excelsus "Avepco-rroc; iyev^Gn
amf\, kou v

cetur uir et uir natus est in ea et Aurdc; e8eueXicooev auxf]v 6 5ipio-


ipse fundauit eam excelsus IS
2
.
xoq.

Mater sion dicet homo et homo


factus est in ea et ipse fundauit
eam altissimus PS-IS \ Homo
natus est in ea et ipse fundauit
eam altissimus PS-IUL 4 Mater .

sion dicet homo et homo factus
est in ea et ipse fundauit eam al-
tissimus PS-VIG 5 Et homo .
dominus numerauit scribens populos iste Kupioq 6inyr|oeTai iv ypacpfi Xacov
factus est in ea et ipse fundauit natus est tibi semper Kai dpxovTcov toutcov tcov yeyevn,-
eam altissimus CHI. II 6 .
uevcov ev auTT]. 5t.di|JaXna.

Dominus numerauit scribens popu- et principes quasi in choris omnes fontes cbc; eucppaivouevcov Tcdvrcov f\ Ka-
lis iste natus est ibi IS. mei in te. TOiKia ev oo(.

Psalmus LXXXVII Psalmus LXXXVII YaXuoc; flZ

Canticum carminis filiorum chore uictori 'Qbr\ ipaXuou toic, uiolc; Kope" elq
per ckorum ad praecinendum eruditionis to reXoc;, uirep uaeXe8 tou d-rtOKpi-
heman ezraitae. 9f|vaL' ouveoecoc; Aiudv tco 'lopan-
Xeitt].

i E 28. 2. 243. - :
1 CI 5, 4. ' VQ ;> in eam L 13 . in ea c.ieteri: in ea: et ipse... natus auTrp + SiatLjaXua BSA (Rah fs

20. I. * CPN 73. i CV 729. est C 73 + . et ipse... natus est caeteri : fundauit P SiacpaXua A (Swett).
CMCH 3. 350. LI 3 74 89 129 176 i T 52 * AMS. fundabit L24 25 T48
51 C; ea L24 , eam caeteri.

1 CI 5, 4. 6 numerauit P21 72 84 P3 95 L25 89 129 176 115 T52*.

numerabit P94 95= L13 24 74 128 55 148 51C AMS


populos P L13 24 25' 74 89 129 176 115' T C AMS.
populus L25* 115*? 28 55 ;
qu j fuerunt in e.i P9S
ipse natus est [tibi] caeteri: iste P T C M. ipse
L 115 28 55' AS. ipsi 155'; tibi P, in eam L13 24 2.V

A. in ea L 25e 74 89 129 176 I S, ibi T48 51 52 72 C


M; tibi: + semper P21 72 84 93- 94 L 25 129 176

115 24= 28 T48 51 C AMS, semper P^ 3 * 95 L24


74 89 155 T52*.

7 pnncipes P21 72 84 93 94 T, cantab.mt P95', canta-


bunt P95 c L I AS, cantores C M; pnnc: quasi
H + quasi
7 <>, caeteri : + principes P98.
quasi:
principes caeteri ; quasi:
in I 2 8, + in caeten;

fontes P21' 72 84 93 94 L" 24 25 74 129 C AMS.

fortes P2l c 95 L 89 176 I T.

x
Ps. 87 y. nz'
Inuenilur 111 P21 72 84 13 94 95 Ll 3 24 25 74 89 129 17 1 Kope: + eic, to tgXoc, BA, eic, to
52c 73 256
115 24' 28 55 T*8 51 52 C AMS. Deest t TeXoc, S; aiuav BS. aiGau A.
L" 127. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur
pertinetad C.
1 v. 1 P95, + v. 1 caeteri ; canticum filiorum chorc-
L74 , canticum carmin filiorum chore uicto per
chorum ad praecinend. erudition. hem. ezrait. cae-
teri : c.irminis P L I T AMS, psalmi C; uictor
C256. uictori caeteri ; praecinendum PL I C 73 256*

AMS, praecidendum T C256 c eruditionis ;


P L13
24 25' 89 129 176 I t AMS. eruditiones L25 e . erudito
C 73 , eruditus C 25 6; eruditionis: + heman P L13
34 89 129 176 I T52 C 2 56 AMS, + etan L25 TSl,
+ emen C 73 T4 heman: +
.
;
ezraitae P L13
24 25 89 176 1 C AMS. + ezrahelite L129, + hiezrn
helitae T- _ T48 52,
808 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 87, 2 - 9
GA MO RO
Domine, Deus salutis meae, in die 2 Domine deus salutis meae die clamaui et Domine deus salutis mee in die
clamaui et nocte coram te. nocte coram te clamaui et nocte coram te
Intret in conspectu tuo oratio mea, 3 intret oratio mea in conspectu tuo inclina intret oratio mea in conspectu
inclina aurem tuam ad precem aurem tuam ad precem meam tuo inclina aurem tuam ad pre-
meam. cem meam domine
Quia repleta est malis anima mea; 4 quia repleta est malis anima mea et uita quia repleta est malis anima
et uita mea inferno appropinqua- mea in inferno adpropiauit mea et uita mea in inferno ap-
uit. propinquauit
Aestimatus sum cum descendenti- 5 aestimatus sum cum descendentibus in la- estimatus sum cum descenden-
bus in lacum, factus sum sicut ho- cum factus sicut homo sine adiutorio tibus in lacum factus sum sicut
mo sine adiutorio, homo sine adiutorio
inter mortuos liber ; sicut uulnera- 6 inter mortuos liber sicut uulnerati dor- inter mortuos liber sicut uul-
ti dormientes in sepulcris, quorum mientes in monumentis quorum ncn memi- nerati dormientes proiecti in
non es memor amplius, et ipsi de nisti amplius et ipsi de manu tua expulsi monumentis quorum non me-
manu tua repulsi sunt. sunt ministi amplius et quidem ipsi
de manu tua expulsi sunt
Posuerunt me
in lacu inferiori, in 7 posuerunt me in lacu inferiori in tenebris posuerunt me in lacu inferiori
tenebrosis, et in umbra mortis. et in umbra mortis in tenebrosis et in umbra mortis

Super me confirmatus est furor 8 in me confirmata est ira tua et omnes fluc- in me confirmata est ira tua et
tuus, et omnes fluctus tuos indu- tus tuos super me induxisti omnes elation suas super me in-
xisti super me. duxisti
Longe fecisti notos meos a me; 9 longe fecisti notos meos a me posuerunt me longe fecisti notos meos a me
posuerunt me abominationem sibi. abominationem sibi traditus sum et non posuerunt me in abhominatio-
Traditus sum, et non egrediebar; egrediebar nem sibi traditus sum et non
egrediebar

2 domine:
deus B204*, + deus A B204S caeteri . die

A, per diem B.
3 oratio mea in conspectu tuo A B" 29 30 31 32 33 34 37
204 206 207 258 A G L ; n conspectu tuo oratio mea B35
257 ; meam: domine A, + domine B.

129 C, + in 72 74 97 4 inferno A B32= 204 206 257 258, infernum B" 29 30 31 4 appropinquauit 129, adprophuit
32* 33 34 35 37 207 A G L
adpropiauit A B30 31 34 37 silet 132.
206 207, adpropriabit B" 29 32 33 35 204 A G L a dpro-

priauit B257 258


factus: sum A + sum 13 , caeteri.

liber: A13 B35


et AO B" 257, -f et 29 30 31 32 33 6 babet proiecti in monumentis 132; ha-
34 37 204 206 207 258 A G L dormientis B204, dormientes
;
bet meministi 132.
caeteri ; dormientes: A, + B; me-
proiecti proiecti
ministi A, memoria B;
est quid m A, + quidem e t: e

posuerunt A B" 29 30 31 32 35 257 L posuisti B 33 34 7 tenebrosis 129. tenebris W, silet 132.


37 204 206 207 258 aC uA G; i n l A B 35 257, j n 1 B"
0C0
29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L ;
et: + nA
i

B204, in B17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258


A G L.

A, iracundia B; fluctus tuos A13, fluctus AO, ela- habet ira 132; clation 129, elationes 132
mC: diapsalma 97 129 C, + diapsal- ira

ma tiones tuas B; indux.:


diapsalma A B30 31 32 33 34 W, suspensiones 132: suas 129, tuas
37 204 206 207 257 258 G, + diapsalma B" 29 35 A L W, silet 132.

9 notos: + meos 72 74 129 CB, meos 97; 9 longe fecisti A BO 1


,
elongasti B17 29 30 31 32 33 34 35

me': in 74 97 129 CB, + in 72.


37 204 206 207 257 258 A G L ; posuerunt A E35
A G L
257,

posuisti B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 ;

posuerunt: me B37 + me caeteri; sibi A B257, e j s


B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 258 A G L ; et :

non B204, + non A B204', caeteri.


E0ICI0N ORITICA. EL SALTERIO 809

Ps. 87, 2-9


SH HE LXX
2 Domine deus salutis meae per diem cla- 2 Kupie 6 9e6q rr\c, ocoTr|piac; liou,

4 Uita mea inferno appropinquauit maui et in nocte coram te f)u.epaqeKeKpac,a Kai Iv vuktI
IS l .

Repleta est malis anima evavTiov oou"
mea IUL 2 Repleta est malis
.
3 ingrediatur ad te oratio mea inclina au- 3 eiaeX9eTCO evcbTu6v oou f| Ttpooeuxr|
anima mea et uita mea in infer- rem tuam ad laudationem meam [xoo, kAIvov to oOc; oou eiq rqv

num appropiauit PS-IS :!


.
6er|Oiv llou, Kupie.
5 Factus sum inter uiuentes quasi 4 quia repleta est malis anima mea et uita 4 oti eTtXr)o9r| kokcov f) tyoyf\ u.ou,
mortus (ut sit) PAU \ Factus mea ad infernum descendit Kai r) cor| u.ou tco a5r) fjyytaev.
est homo sine adiutorio PAU 2
.
5 reputatus sum cum descendentibus la- 5 Tcpoae\oyia9r|v u.eTa tcov KaraPat-
Aestimatus sum cum descendenti- cum factus sum sicut homo inualidus vovtcov eic; XAkkov, eyevr)9r|v cbc;

bus in lacum factus sum sicut ho- av9pcoTcoc; dpor)9r)TOc;,


mo sine adiutorio IS \ Exist'- 6 inter mortuos liber sicut interfecti et 6 ev veKpoTq eXeu9epoc;' cboei Tpau-
matus sum cum descendentibus in dormientes in sepulchro quorum non re- LiaTiai eppiu.(ievoi Ka9eu6ovreq ev
lacum factus sicut homo sine adiu- cordaris amplius et qui a manu tua absci- Tacficp, cov ouk eu.vr|a9r]c; 2ti, Kai au-
torio PS-IS . si sunt tol ek Tr\q x eL P^ aou aTccba9r)aav'
6 Inter mortuos liber PAU '. In- 7 posuisti me in lacu nouissimo in tene- 7 e9evTo u.e ev XdKKcp KaTcoTdrcp, ev
ter mortuos liber PAU
2
Inter .
bris in profundis OKOTeivoTq Kai ev okioc 9avdTou.
mortuos liber IS 3 Inter mor- .
8 super me consummatus est furor tuus 8 ett' iu.e eTteoTr)p[x9r) 6 9uu.6c, oou,

tuos liber PS-IS *. et cunctis fiuctibus tuis adfiixisti me Kai TcdvTac; rouq u.eTecopia(aouc; aou
7 Sedentes in tenebris et umbra mor- eir' eu.e eTrriyayec;. 6idL)JaA,Lia.

tisPAU.
8 Omnes amici mei obliti sunt me 9 longe fecisti notos meos a me posuisti 9 eLxdKpuvac; Touq yvcoaTOuq u.ou dir'

IS. me abominationem eis clausum et non eu.ou,e9evTo u.e ^>beXoy\xa eauToTq


-

9 Longe fecisti notos meos a me IS. prodeuntem Tcape669r|v Kai ouk ec;eTtopeu6u.r)v.

2 et in nocte P21 84 93 94 95 115 24" 28 55 89 T, et aocte 2 EKEKpat^a BS, KKpa,o(acxi A


P72 L C AM, in nocte S.

S oratio mea ad te P 94 , [ad] te oratio mea caeteri 3 ioeX9etco B. EioeXGaTO) SA; irpoo [

ad
1
P72 84 93 94 95 L.25 T, a P2 1, ante L13 24 74 89 euxr) B*, Tipoaeu x ! Rb ^ ou + Kupte I
1 '

129 I C AMS, L176; ad


2
: + et P94, et B*A, Kupte B c S.
^

cueteri; laudationem P L I C AMS, orationem T.


4 1
1 CI 51. 1. 2 A 2. 4. VQ 3 23, 1. 4 in T52", ad caeteri; descendit P L I T48 51 52 256

AMS, usque peruenit C.


5 1
E 8, 436. E 2 12, 3, 75. CI :i
1 51. 5 reputatus P21 72 84 93* 94 l, I T51 52 c AMS, depu- 5 coq B, coaei SA.
1. _ 4 VQ 23, 1. tatus P93* 95 T; descendentibus: in P 124" 28
55 T C S, + in L H5 AM; sicut P L176 T*8 51

52 256
; quas i L13 24 25 74 89 129 I C AMS.
6 i
E 8, 436. 2 E 24, 4, 205. 5 1 CI 51. 6 Skut P L24 25 89 129 176 I MS, sicuti L13 74 T C 6 eppiLLLievoi Ka0Eu6ovTEc; BS*, KaBEo-
1. _ 4 VQ 23. 1. A; interfecti: + et P T MS, et L13 24
L129 I Sovrsq S
r
"A. Ka9u6ovTq ppi(j)tvoi
25 74 89 176 c A; dormientis L74 dormientes cae- R; Tacpco BSAR= ;:
Tacpotq R
.
c
.

teri: redaris I 28 , recordaris caeteri, set L74*. et


L74 c
caeteri; qui a P21 72 93 94 95 l I T AMS, quia
P84, ipsi C.
7 E 8, 436. 7 nouissimo PL I T 48 c
l 52 256 AMS, subteriori C; 7 eGevto BS'A, eGeto S*; Kat: + ev BS*
tenebris in profundis P L13 24 74 176 t C AMS. A,
ev S c
tenebris et profundo L25, tenebrosis et in profun-
dis L129, tenebris et profundis 115 ^ 28 55 89.
d
8 1 CI 25, 1. 8 consummatus P21 84 93 94 t, conhrmatus P72 95 8 o 0u)aoq B*SA, o 0uliou<; B' "; etc eLie
L13 25 89 129 176 i c AMS. iratus L24', confortatus TTr)yccyeq B, eTtriyayEc; ett ELie SA;
L74 ; tuus: + et P L25 129 176 I T C MS, e; eTtnyayeq: + SiacpaXLia BSA'. 8ta-
L13 24* 74 89 A; et: + cunctis P L129 176 I T C L(jaXLta A*.
MS, L"
cunctis 24 25 74 89 A ; fWtibus:
1
tuis
p L13 24 74 89 129 176
I AMS. L25
tuis T C;
me: semper P L24* 74 89, + semper L13 25 129
176 I T 48 51 52 72 C AMS.
9 1 CI 25, 1. abominationes C256, abominationem caeteri; abo
minationem: + in P72, - in caetert; eius T 52, eis
caeteri; eis: P L et 24 25 74 89 i t C AMS.
+ et L129 176; clausus sum
L74, clausum caeleri:
dausum et: 5 **. non I +
non I 55 ' caeteri; pro
deuntem P L13 24 25 hV 129 176 i t C AMS, pro-
debam T. 74 prouidentem L89*.
,
:

810 VETUS LATINA HISPANA

PS. 87, 10-17


GA MO RO
10 oculi mei languerunt prae inopia. 10 oculi mei infirmati sunt prae inopia clamaui 10 oculi mei infirmati sunt pre ino-
Clamaui ad te, Domine, tota die; ad te domine tota die expandi manus meas pia clamaui ad te domine tota
expandi ad te manus meas. ad te die expandi manus meas ad te

11 Numquid mortuis facies mirabilia ? 11 numquid mortuis facie[n]s mirabilia aut 11 numquid mortuis facies mirabi-
aut medici suscitabunt, et confi- medici exuscitabunt et confitebuntur tibi aut medici suscitabunt et
lia
tebuntur tibi? diapsalma confitebuntur tibi
12 Numquid narrabit aliquis in sepul- 12 numquid narrauit quis in monumento mi- 12 numquid narrabit aliquis in se-
cro misericordiam tuam, et uerita- sericordiam tuam et ueritatem tuam in per- pulchris misericordiam tuam et
tem tuam in perditione ? ditione ueritatem tuam in perditione
13 Numquid cognoscentur in tenebris 13 numquid cognoscetur in tenebris mirabilia 13 numquid cognoscentur in tene-
mirabilia tua? et iustitia tua in tua aut iustitiam tuam in terra oblita bris mirabilia aut iusticia in ter-
terra obliuionis ? ra obliuionis
14 Et ego ad te, Domine, clamaui, et 14 et ego ad te domine clamaui et mane oratio 14 et ego ad te domine clamaui et
mane oratio mea praeueniet te. mea praeueniet mane oratio mea preueniet te
15 Ut quid, Domine, repellis oratio- 15 ut quid domine repellis orationem meam 15 ut quid domine repellis oratio-
nem meam, auertis faciem tuam a auertis faciem tuam a me nem meam auertis faciem tuam
me? a me
16 Pauper sum ego, et in laboribus a 16 egens sum ego et in laboribus a iuuentute 16 egens sum ego et in laboribus a
iuuentute mea; exaltatus autem, mea exaltatus autem humiliatus sum et con- iuuentute mea exaltatus autem
humiliatus sum et conturbatus. fusus humiliatus sum et confusus
17 in me pertransierunt ire tue et
17 In me transierunt irae tuae, et ter- 17 in me pertransierunt irae tuae et terrores terrores tui conturbauerunt me
rores tui conturbauerunt me. tui conturbauerunt me
10 clamabi A B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 AGL 10 habet infirrrati sunt 132.
exclamaui B35 257; domine: deus meus A, + deus
meus B.
11 facies 72 74 129 CB, faciens 97; tibi 11 faciens A13 B29 30 32 33 37 206 207 G L f aaes AO B" 11 suscitabunt 129. resuscitabunt W, silet

diapsalma 97 129 C, + diapsalma 72 31 34 35 204 257 258 A exuscitabunt A, resuscitabunt B; 132.


_ diapsalma AO
;

74 B. tibi: + diapsalma A13 B" 29 A L,

B30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 G

12 narrabit 72
c
74 97 129 CB, narrauit 72*; 12 narrauit A13 B32*, narrabit AO enarrabit B17 29 31 12 narrabit 129, enarrabit W, silet 132;

;

ueritatem: + tuam 74 97 129 CB, tuam 32= 33 35 206 207 257 258 A G L, enarrauit B30 34 37, sepulchris 129. sepulchro W, silet 132.
c
72; perditione 72 74 97 129 CB, perditio- enarra B204; q U ; s A, aliquis B; monumento A, se-
nem 72*. pulcro B; misericordia <ua B35, misericordiam tuam
caeteri; tuam: et ueritatem tuarn B2S8*, + e t ueri-
A13 B17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258 A G L,

tatem tuam A B258=" caeteri-^ et a, aut B; perditione


perditionem B32 AO c
204.

13 cognoscentur 74 97 129 CB, cognoscetur 13 cognoscetur A13 B17 31 ?2* 33 35 204 G, cognoscentur 13 mirabilia: tua 129, + tua W, silet

72. AO B29 30 32= 34 37 206 207 257 258 A L ; aut A B17 29 132; iusticia: tua 129, + tua W,
30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, et B35 257; ius ti- silet 132.
tiam tuam A13 B17 30* 33 37 204 206 G, iustitia tua AO
B29 30= 31 32 34 35 207 257 258 A L ;
oblita A, obliterata

14 praeueniet A B30 31= 32 ?3 34 35 37 204 206 207 257 258,

praeueniat B" 29 31* S" A L pre uenit BG (Gilsou


preuenit, sed falso).
15 quare BO 1
, ut quid caeteri ; repellis A BO', reppulisti
B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L ;

auertis A B35, auertisti B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206


207 257 258 A G L.

16 egens A, pauper B; ad iuuentute B258 a iuuentute ;


16 habet confusus 132.
caeteri; mea:
exaltatus autem et humiliatus sum et
confusus B 2 7, + exaltatus... confusus caeteri; mea:
+ et B204, _
et caeteri; exalta B204 exaltatus caeteri; (

autem:
et A, + et B; et': confusus AO, -f con-
fusus caeleri.
17 pertransierunt A B17 29 30 31 32= 33 34 35 37 204 206 207
258 AGL transierunt B32* 257.
EDICION CRITICA. - EL SALTERIO 811

Ps. 87, 10-17


SH HE LXX
10 Exclamaui ad te domine tota die 10 oculus meus infirmatus est ab adflictione 10 oi 6cp9aXu.oi uou f)a9vr|oav drrco
expandi ad te manus meas PS-SE. uocaui te domine tota die expandi manus TTTCoxetaq' Kai KEKpac;a Tcp6q oe,
ME. ad te Kupte, SXrjv xf]v f]u.epav, 6'.eTteTaaa
Tdq yElpac, \j.oV
11 numquid mortuis facies mirabilia aut gi- 11 uf) ToTq vEKpotq Ttoif|aeic; 9auud-
gantes surgent et confitebuntur tibi aia; laTpoi dvaaTf|aouaiv koci
f\

c;ou.oXoyf|aovTa[ aoi;
12 numquid narrabitur in sepulchro mise- 12 u.f) &ir)yf]aTai Tiq iv Tdcpcp to
ricordia tua et ueritas tua in perditione e'X,e6c; aou, Kai xf|v dXf)9eiav aou

iv tt\ dTtcoXia;
13 numquid noscetur in tenebris mirabilia 13 u.f| yvcoa9f)aeTai iv tco oKOTet toc
tua et iustitia tua in terra quae obliuioni 9auu.aaia aou, Kai f| 6'Kaioauvr|
tradita est aou iv yf\ TciXeXT]au.vr)
14 ego autem ad te domine clamaui et ma- 14 Kdycb, Kupie, Ttpoq ae KeKpa,a,
ne oratio mea praeueniet te Kai t6 Tcpcoi f| irpooeuxf| u.ou Ttpo-
cp9aaei ae.
15 quare domine abicis animam meam ab- 15 tva ti, KuptE, aTcco9lc; tt]v -rcpoaEu-
scondis faciem tuam a me Xf|v u.ou, diToaTpEcfiEic; to Tcpoaco-
ttov aou dTt' [iou;
16 Pauper sum ego et in laboribus a 16 pauper ego et aerumnosus ab adulescen- 16 tttcoxoc; *iu.i iyco Kai iv kotcoic; K
iuuentute mea LE. tia mea portaui furorem tuum et contur- yeoTT) toc; u.ou, ui|;co9eiq Pe ETaTtei-
batusfsum] v69t)v Kai c;r|Ttopf)9r|V.
17 per me transierunt irae tuae et furores 17 tc' eu.e 6tf)X9ov ai 6pyai aou, Kai
tui obpresserunt me oi cpopepiau.oi aou eTdpac;dv u.e.
10 AES 195. 10 infirmatus est oculus meus L89, oculus meus infir- 10 TtrcoxEiaq: + Kat B. koci SA; Taq
matus est caeteri; uocaui P T C M. inuocaui Xetpac, uou B*S*. Ttpoq ae Taq x ei P a<?
L I AS
expandi ad te palmas meaj tota die L176
; u.ou B b ' vii
'
c
S *A. Taq X l P ac UOIJ Tr poc
tota die expandi manus ad te caeteri; manus ad tt- oe B*
P, ad te palmas meas U3 24 74 89 129 176 I c AMS,
manus meas ad te L25 T48 51 52 72.

11 faciens L89, facies caeteri ; mirabilia: + in ea


Ll 29 ,
in ea caeteri; resurgunt L^ 29 surgent cae- ,

teri; tibi: semper P L24* 74 89 128, + semper


1,13 25 129 176 115 24 c 55 T48 51 52 72 C AMS.
12 tua: + et P L I T AS. et C M; perditionem 12 ev: _tco BS*A. + tco S
r '

L74 , perditione caeteri.

13 noscetur P21 94 L25* 176, cognoscentur P72 84 L89 13 YVcooSnaeTai BS* cb A, yvcoc0r)Tco S c *.

129 124= 55, nocentur P93 95, noscentur L13 24 25'


74 C AMS, cognoscetur 115 28, noscuntur T; terra

quae obliuioni tradita est P L I T AMS, terra

obliuionis C.
14 domine ad te L176, ad te domine caeteri; clamaui 14 Kayco B. Kat eyco SA; Kupis Ttpoc, oe
TL 115 28* 55 T48 51 52 256 AMS, clamabo I28
c
, de- B. Ttpoc, oe Kupte SA.
precatus sum C; preueniat 115, praeueniet eaeteri. 15 Ttpooeuxr|V BS*. tpuxnv S'A
15 abicis: animam meam abscondis L176. + a n>
mam meam abscondis caeteri; animam: meam
P93*, + meam P93 c
caeteri; abscondi 155*. abscon
c
dis I55 caeteri.

16 IV 23, 385, 7. 16 pauper: + sum L129, sum caeter: adulescenti , i: 16 Kai ev KOTtoic, BS C "A, ev KOTtoiq Kat S*
+ mea P T,
mea L I C AMS; tuum: + et eTaTtivco8T)v: + Kat ec;r|uopr|9r|v
P L I T AS, et C M; conturbatus: sum BSA" Kat C;Tcopr)9r)v A*.
P21? L13, + sum P72 84 93 94 95 L24 25 74 89 129
176 I T C AMS.

17 per me transierunt P21 72 84 93 94 95 l I T C AS,


c
17 oou 1
: + Kat BS*A*, Kai S' *A*; eTa-
pertransierunt P72*, super me transierunt M; tuae. pac;av B, ef;Tapac;av SA.
+ et P L I T A, et C MS ; furores P T, terro
res L I C AMS.
;

812 VEfUS LATINA HISPANA

Ps. 87, 18 , 4
GA MO RO
18 Circumdederunt me sicut aqua tota 18 circuierunt me sicut aqua tota die circum- 18 circumdederunt me sicut aqua
die: circumdederunt me simul. dederunt me simul tota die circumdederunt me si-
mul
19 Elongasti a me amicum et proxi- 19 elongasti a me amicum et proximum et no- 19 elongasti a me amicum et pro-
mum, et notos meos a miseria. tos meos prae miseria. ximum et notos meos a miseria.

Psahnus LXXXVIII Psalmus LXXXVIII Psalmus LXXXVIII

1 IntcllectusEthan Ezrahitae. 1 Intellectus ethan srahelitae. 1 Intellectus ethan izrahelite.


2 Misericordias Domini in aeternum 2 Misericordias tuas domine in aeternum can- 2 Misericordias tuas domine m
cantabo; in generationem et gene- tabo in generatione et progenie pronuntia- eternum cantabo generatione
in
rationem annuntiabo ueritatem bo ueritatem tuam in ore meo et progenie pronuntiabo uerita-
tuam in ore meo. tem tuam in ore meo
3 Quoniam dixisti: In aeternum mi- 3 quia dixisti in aeternum misericordia aedifi- 3 quoniam dixisti in eternum mi-
sericordia aedificabitur in caelis; cabitur in caelis praeparabitur ueritas tua sericordia edificabitur in celis
praeparabitur ueritas tua in eis. preparabitur ueritas tua
4 Disposui testamentum electis meis 4 disposui testamentum electis meis iuraui 4 disposui testamentum electis
iuraui Dauid, seruo meo: dauid seruo meo meis iuraui dauid seruo meo

A B" 30 31 32 33 34 35 37 257 258 A G cj r.


nt B29 206 207 O' L circuerunt B204.
-
et proximum A, et proximura B; pra-
A B" 0 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L acJ B35.

a B257.

Ps. 88 Ps. 88 Ps. 88


Inuenitur in 12 74 97 129 CB. Uariantes Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uarian/ei
207 257 258 AG
L O. Deest in 38 259 260 S' F. D
Hab. v. 7 (bis) 14 20" 28 29 LJ . Hab. v. 8 29 L 5

Hab. v. 3 7 13 14 I/. Hab. v. 10 T Hab. v. 28


:

. T.

titulus (initio) 72 74 129 CB, + titu- 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes; 1 izrahelitae 129, israhelitae W, silet 132.
Ius 97; ethan 74 97 129 CB, aeman 72; intellectus ethan srahelitae A" BV7 29 31 32 33 35 37

ezrahitae"72 74 CB, israhelitae 97, ezrahe- 207 A G L intellectus ethan ezrahite AO, intellectus
litae 129; ezrahitae: alii ethan 74 97 dauid B30 34, psalmus dauid B204 206 258 psa lmus
129 CB, + alii ethan 72; ezrahitae: B257; f christi regnum ex semine dauid B29 L
ethan in XXX psalmo interpretatur robus- christi... dauid caeteri.
tus 72 74 129 CB, + ethan in robustus
...

97.
1
generationem 74 129 CB, generatione 72 2 progeniem B35. progenie caeteri. 2 habet tuas domine 132.
97; generat.
1
: + et generationem 72 74 97
e

129 CB, et generationem 97*.

3 quia A, quoniam B. in eis 129 132 W.

4 disposuit B204, disposui caeteri.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 813

Ps. 8;, 18 - 88, 4


HE LXX
18 circumdederunt me quasi aquae tota die 18 ekukXcooov ue cbc; u5cop SXrjv tt\v
uallauerunt me pariter f\\iipa\', -rrepiEoxov ue dua.

19 longe fecisti a me amicum et sodilem no- 19 EudKpuvac; dn' euou (jnXov Kai touc;
tos meos abstulisti. yvcooTouc; uou dTcd TaXairtcopiac;.

Psalmus LXXXVIII Psalmus LXXXVIII YaXuoc; nH'

1 Zuvioewq Ai9dv tco ' I opocr)XiTr].


2 Misericordias domini in aeternum 2 Misericordias domini in aeternum canta- 2 Td eXer) oou, KupiE,
tov alcova eic;

cantabo IUL \
Misericordias bo in generatione et generationem ad- doouai, elc, yevedv koi yVdv
tuas domine in aeternum cantabo nuntiabo ueritatem tuam in ore meo aTcayyEXco tt]v dXr]9idv oou dv
in generatione et progenie pronun- TCO OTOUaTl UOU.
tiabo ueritatem tuam in ore meo 3 dixi sempiterna misericordia aedi r, cabi- 3 oti EiTtaq Eic; tov atcova eXeoc;
PS-IS : .

Misericordias domini in tur caelos fundabis et ueritas tua in eis o'iKo5ouq0r]OTai, tv toic; oupavoiq
s
aeternum cantabo PS-IS . Toiuao9r)OETai. rj dXr)9id aou'
percussi foedus cum electo meo iuraui 4 5i9uqv 5ia9r|Kr]v TOiq ekXektoIc,
dauid seruo meo uou, couooa Aaui5 tco 5ouXcp uou

18 sicut L129. quasi caeteri; aquae P? 1 U3


93 94 95 18 coq BS*A. 05O6I S c; ".
74 89 129 176 i T"*8 51 c AMS. aqua P72 L24 25
T 52 ; ualluerunt T52*. uallauerunt caeteri.
19 fecisti: a me L25 + , a me caelen; a me: et 19 quXov:
kcu 7tXp ct'.o- BS +
(
.
4- KaiTtX.n-
p21 72 84 L I T C AMS, + et P93 94 95; abstulist: oiov S r "A.
PL I T48 51 52 256 AjMS, prae tenebris C.
88 ps 88. Y. nH'
Inuemtur in P2 1 72 84 9? 94 95 L13 24 25 74 89 129 176
115 24c 28 55 TM8 51 52 C52
r
73 256 AMS. Deest in
LW 127. Uariantes:

N. B. hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur.


pertinet ad C.
1 erud. eth. ezr. P 2 72 84 95, + dauid P93, +
1

erudit. ethan. ezrait. P 94 L I T C AMS;


J erudi- -

tionis (initio) P94 Ll3 24 25 176 115 2i T'8 51 52 256*

AMS. + eruditionem L89. + eruditio L129 C


eruditione 155 + erudito C256
c
. L74; ethan:
+ ezraitae P94 L13 2o* 74 176 i C52 73 256- AMS.
+ hiezrahelitae L
24 * 25c T, + isiaeiite L89, +
ezrahelite Li 2 9. _C 2 56*.
1 PFS 3, 57. 2 VQ 85. 3. 3 VQ 85. 2 misericordias: + tuas L89 tuas caeteri; domine
23. L89, domini caeteri ; in aeternum L I T48 52 256 P
AMS, in aeterno T5l, in saeculum C; in genera-
tione et generationem P2 1 84 95 L17C 115 55 89 T4S
51 52 256, ; n generatione et generatione P72 93 94

L13 24 25 74 129 i28 AMS, in generationem et gene-


rationem C; adnuntiabo PLIT 51 52 256 AMS.
innotescam C.
S quoniam (imtio) P T, + quia L13 24 25
quia,
74 89 176 I c AMS, + quoniam Ll 2 9; dixi P2 ! 72
84 93 95 T 4 8 51 C M, dixisli P94 L I T52* 256* AS
.

sempiterna P L I T 48 51 52 256 AMS. saeculum C;


aedificabitur:
sicut P L I T AMS. + sicut C;
aedificabitur: caelos fundab. L24 *, + caelos
fundab. caeteri; fundabit C 256 *. fundabis C 2 56 cae-
teri; fundabis: + et PL I T AMS, et C ; ueri-
tas P L 115 55 T AMS. tcrra I 2 8, ueritatem C;
ueritas: + tua P L 24 25 89 129 176 i t AMS.
+ tuam C, L 74 .

4 percussi P L13 24 25 74 89 129 I T48t 51 52 c AMS. 4 uous



utpcooa ekXektov ek tou Xaou
:

percussisti L"6 T48 *; electo: meo LITC, + me o uou BA, + uipcooa ekXektov ek tou
caeteri. Xaou UO S* (improb S '). c
1

814 V E'T U S L A T I N A H I S P A N A

Fs. 88, 5-11


GA MO RO
5 Usque in aeternum praeparabo se- 5 usque in aeternum praeparabo semen tuum 5 usque in eternum preparabo se-
men tuum, et aedificabo in genera- et aedificabo in saeculum saeculi sedem men tuum et edificabo in secu-
tionem et generationem sedem tuam diapsalma lum seculi sedem tuam
tuam.
6 Confitebuntur caeli mirabilia tua, 6 confitebuntur caeli mirabilia tua domine et 6 confitebuntur celi mirabilia tua
Domine etenim ueritatem tuam in
; ueritatem tuam in ecclesia sanctorum domine et ueritatem tuam in ec-
ecclesia sanctorum. clesiasanctorum
7 Quoniam quis in nubibus aequabi- 7 quoniam quis in nubibus aequabitur domino 7 quoniam quis in nubibus equa-
tur Domino, similis erit Deo in filiis aut quis similis erit deo inter filios dei bitur domino aut quis similis
Dei? eritdeo inter filios dei
8 Deus, qui glorificatur in consilio 8 deus qui glorificatur in consilio sanctorum 8 deus qui glorificatur in consi-
sanctorum, magnus et terribilis su- magnus et metuendus in omnibus qui in sanctorum magnus et me-
lio
per omnes qui in circuitu eius sunt. circuitu eius sunt tuendus super omnes qui in cir-
cuitu eius sunt
9 Domine Deus uirtutum, quis simi- 9 domine deus uirtutum quis similis tibi po- 9 domine deus uirtutum quis si-
lis tibi ? Potens es, Domine, et ueri- tens es domine et ueritas tua in circuitu tuo milis tibi potens es domine et
tas tua in circuitu tuo. ueritas tua in circuitu tuo
10 Tu dominaris potestati maris, mo- 10 tu dominaris potestati maris motum autem 10 tu dominaris potestatis maris
tum autem fluctuum eius tu miti- fluctuum eius tu mitigas motum autem fluctuum eius tu
gas. mitigas
11 Tu humiliasti, sicut uulneratum, 11 tu humiliasti sicut uulneratum superbum 11 tu humiliasti sicut uulneratum
superbum ; in brachio uirtutis tuae et in uirtute brachii tui dispersisti inimicos superbum et in uirtute brachii
dispersisti inimicos tuos. tuos tui dispersisti inimicos tuos

5 generationem
1
74 129 CB. generatione 72 saeculum saeculi A, generatione et progenie B 17 29 30

97; tuam: diapsalma 72 97 129 C, + 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L generatione et
diajpsalma 74 B. progeniem B 35 ; tuam: + diapsalma A13 B 17 29 A L
+ semper B35. AO E30 31 32 33 34 37 204 206 207 257

258 G

domine: diapsalma 74 97 129 CB. + ecclesia A B35 257, ecclesiis B17 29 30 31 32 33 34 37 20

diapsalma 72. 206 207 258 A G L.

+ quoniam (initio) 74 97 129 CB, qu<>- ciit: deo B17, + deo COeteri.

niam 72; similis erit d. in filiis dei 72 74


e
97 129 CB, similis dei 97*; deo 97 C.
domino 72 74 129 B.

consilio 72 97 129 CB. concilio 74. consil.o A B29 35 257 L condlio B" 30 31 32 33 34 37 8 habet metutndus 132.
204 206 207 258 L* A G
m homnibus A, super omnes B.

9 quis A B 17 29 30- 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258 A G L


qui B30
r
204; domine: + domine B 204 . domine
caeteri: domine: et B 2 4, + et caeteri.

10 potestati 97 129 C, potestaris 72 74 B; 10 potestati A" B30* 31= 32' 35 204 206 257 258, potestatem 10 potestatis 129, potestati W, silet 132.
motum: + autem 74 97 129 CB. autem AO 29 31* 32* 33 34 37 207 T A G
s
L, potesta*es
72. B30 c ; fluctus BT J
, fluctuum caeteri; mitigasti BT \ mi-
tigas caeteri.

11 in uirtute brachii tui A B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 11 babet in uirtute brachii tui 132.
207 258 A G L, jn brachio uirtutis tuae B35 257.
KDICION CRITICA. EL SALTERIO 815

Ps. 88, 5-11


SH HE LXX
I Quoniam quis in nubibus aequabi- 5 usque in aeternum stabiliam [no]men 5 "Ecoc, tou atcovoc, etoiu.&oco to
tur domino aut quis similis erit tuum et aedificabo in generatione et ge- OTtpu.a aou, Kai oiKo5ou.r|aco eic;

deo inter filios dei PS-SP l Quis .


nerationem thronum tuum semper yevEdv Kai yVE&v tov Gpovov oou.
enim in nubibus aequabitur domi- 5t&i|>aXu.a.
no aut quis similis erit deo inter 6 confitebuntur caeli mirabilia tua domine 6 cjou.oXoyr|aovTai oi oupavoi. t&
filios dei IS Quis enim aequa-
'-. et ueritatem tuam in ecclesia sanctorum 0auu.&ot& aou, Kupie, Kai tt)v &Xr|-
bitur domino aut quis similis erit Gei&v aou ev EKKXnaia &yicov.
deo inter filios dei IS 8
.
Quis si- 7 quis enim in nubibus aequabitur domino 7 oti tic, iv VEcpsXaic; iaco0r)OETai tco
milis erit deo inter filios dei IUL *. aut adsimilabitur domino de filiis dei KUpicp; Kai tic, 6u.otco0r|aETai tco
Deus qui glorificatur in consilio Kupicp ev uioTq 0ou,
sanctorum magnus et metuendus 8 deus robustus in arcano sanctorum ni- 8 6 0oq Ev6oc\a^6u.voc; iv |3ouXrj
super omnes qui in circuitu eius mio et terribilis cunctis qui circa eum &yicov, u.yac, Kai tpofiEpoc; inl tt&v-
sunt PS-SP \
Deus qui glorifi- sunt Tac; touc, TtEptKUKXcp
auTOu.
catur in consilio iustorum magnus 9 domine deus exercituum quis similis tui 9 KupiE 6 0oq tcov 5uv&u.ecov, tU;
et terribilis super omnes qui in fortissime domine ueritas tua in circuitu 6u.ot6c, aoi; Suvaroc; eT, Kupts, Kai
circuitu eius sunt IUL '-.
tuo f| &Xr|0i& aou kukXco aou.

) Domine deus uirtutum quis similis 10 tu dominaris superbiae maris et elatio- 10 ou SEa-rroc^Eic; tou Kp&rouq tt)<; 0a-
tibi potens es domine et ueritas tua nes gurgitum eius tu comprimis X&aanq, Kai tov a&Xov tcov kuu.&-
in circuitu tuo PS-SP. tcov auTfjc; au KaTairpauvEic;.
II Te deus conlaudo regem omnium 11 tu confregisti quasi uulneratum super- 11 au ETaiTEivcoaac; cbq Tpauu.artav
regum qui humiliasti sicut uulne- bum in brachio forti tuo dispersisti ini- UTtEprjcpavov, Kai iv tco Ppaxiovi
ratum superbum et in uirtute bra- micos tuos Tfjc; 6uv&u.6q aou 5iaK6pmoac,
chii tui contriuisti aduersarios touc; Ex^pouc; aou.
meos IUL.
5 stabiliam P L
24 25 74 89 176 i AMS, stabilio c oou 5 : + 6tai|jaXu.a BSA (Rahlfs).
L129 stabilitum T; nomen P2l
c
93 94 95 L"6 & 6tcctpaXua A (Swete).
115 24 c 28 89, semen P21*? 72 L13 24* 25 74 129
155 x C AMS; in generjtione et gcnerationem P21
72 84 94 95 L25 74 89 128, in generatione et generation.
P93 L13 24 129 t C AM, in generationem et genera-
tionem L 115 55 S; tuum: + semper P21 72
84 95 L13 25 129 115 24 55 T C AMS. + semper
diapsalma L25 r ,
_ P?3 94 L24* 74 89 176 128.

6 PLIT 51 52 256* AS. - el C M.


et (initio) Kai: yap BS*. + yap c
S *A.
7 1
PS-SP 665. a l CI l, 7. s QVNT 7 nubibus P L I T AS, nube C M, aequabitur P 7 Kuptco
1
+ Kai tic, BS*, + n tic, R,

:

In 2 Reg 6, 1. * A 1, 88. L129 X C M. adaequabitur L13 24 25 74 89 I


176 S C C
*A; KUpico" BS *A, Geco S*.
AS; domino + aut P T. aut L I C AMS;
1
:

adsimilabitur P21 72 84 93 l I T C AMS, aut simi-


lis bitur P94, similabitur P95; de P L I T AS. in

C M
8 ' PS-SP 665. = A 1. 101. 8 i.8 P94, + v. 8 caeteri; robustus P T C, m- <})of3poq: eariv BS*. + eotiv c
S *A.
clytus L I AMS; nimio P L 24 25 89 129 176 i x
AMS, nimius L74, nunium C; terribili P95, terri
bilis caeteri; terribilis: + cunctis P T48 51 52 256,

+ in cunctis L13 25 74 89 129 176 I AMS, + super


omnes C,
L24* c irca eum P L25 74 ;
128 X48 51

52 256 M, circum eum L13 24 89 129 176 115 55 AS.


in circuitu eius C.
9 PS-SP 665 8 tui P L129 115 24= 28 55 89 S, tibi L13 24* 25 74 176

T C AM; deus L89*. domine5 L89 c caeteri : do-


mine 5 : et P
L25 X, + et L13 24 74 89 129 176 I
C AMS; ueritas: + tua P L I C AMS. tua
T.
10 superbiae P L" 25 74 P9 129 176 115 28 55 x C AMS. 10 tou Kparouc, BSAR*. to Kparoq R e Kat ;

potestati L24*, superuia 124'; elationes P21 84 93 tov oaXov BS*. tov 6e aaXov S c *A.
94 95 l 115 28 x C AMS. elationis P72. electiones
155 89 ;
eius: tu L25, -f tu caeteri ; comprimis
p L13 24 25 74 89 129 I X48 51 52 256 AMS. reprim s

L176, magnificas C.
11 HV 2. 25. 11 forti tuo P L13 74 89 )29 176 I AS, fortitudo L24*. 11 UTtepr|<{>avov: + Kai BS* Kai S c *A.
fortitudinis L 2 5 X, fortitudinis tuae C M; disper
sisti PL I C AMS. percussisfi T.
; ; ;

816 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 88, 12-20


GA MO RO
12 Tui sunt caeli, et tua est terra; 12 tui sunt caeli et tua est terra orbem terra- 12 tui sunt celi et tua est terra or-
orbem terrae et plenitudinem eius rum et plenitudinem eius tu fundasti bem terrarum et plenitudinem
tu f undasti eius tu fundasti
13 aquilonem et mare tu creasti. Tha- 13 aquilonem et mare tu creasti tabor et er- 13 aquilonem et mare tu creasti eae

bor et Hermon in nomine tuo exul- mon in nomine tuo exultabunt thabor et hermon in nomine tuo run

tabunt exultabunt &


14 tuum brachium cum potentia. Fir- 14 tuum brachium cum potentia firmetur ma- 14 tuum brachium cum potentia
metur manus tua, et exaltetur dex- nus tua et exaltetur dextera tua firmetur manus tua et exaltetur
tera tua. dextera tua
15 Iustitia et iudicium praeparatio se-
dis tuae. Misericordia et ueritas
praecedent faciem tuam.
15 iustitia et iudicium praeparatio sedis tuae
misericordia et ueritas praeibunt ante fa-
ciem tuam
15 iustitia et iudicium preparatio
sedis tue misericordia et ueri- I
tas preibunt ante faciem tuam
Vsei

rie

'&
16 Beatus populus qui scit iubilatio- 16 beatus populus qui scit iubilationem domi- 16 beatus populus qui scit iubila-
nem. Domine, in lumine uultus tui ne in lumine uultus tui ambulabunt tionem domine in lumine uultus |Be

ambulabunt tui ambulabunt


17 et in nomine tuo exultabunt tota 17 et in nomine tuo exultabunt tota die et 17 et in nomine tuo exultabunt to-
die ; et in iustitia tua exaltabuntur. in tua iustitia exaltabuntur ta die et in tua iusticia exalta-
buntur
18 Quoniam gloria uirtutis eorum tu 18 quoniam gloria uirtutis eorum tu es et in 18 quoniam gloria uirtutis eorum
es, et in beneplacito tuo exaltabi- beneplacito tuo exaltabitur cornum nostrum tu es et in beneplacito tuo exal-
tur cornu nostrum. tabitur cornu nostrum
19 Quia Domini est assumptio nostra, 19 quoniam domini est protectio et sancti 19 quoniam domini est assumptio
et sancti Israel regis nostri. srahel regis nostri et sancti israel regis nostri
20 Tunc locutus es in uisione sanctis 20 tunc loquutus es in aspectu filiis tuis et di- 20 tunc locutus es in aspectu filiis
tuis, et dixisti: Posui adiutorium xisti posui adiutorium super potentem et tuis et dixisti posui adiutorium
in potente; et exaltaui electum de exaltaui electum de plebe mea super potentem et exaltaui elec-
plebe mea. tum de plebe mea

13 aquilonem A Bl 7 29 30 31 32 33 34 37 206 207 257 258 L' 1

A G L aquilones B35 204.

14 exaltetur A13 B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258


L* L" <"> A G L exultetur AO. exaltatur B204.

16 qui 72 97 129 CB, quis 74; iubilationem 16 iubilationem A B" 29 30 31 32 33 35 37 206 207 257 258

72 74 129 CB. iubilatione 97. AGL ; n iubilationem B34, j n iubilatione B204 ;


j n jn .

luminatione B 25 8, j n lumine caeteri.

18 quoniam H 74 97 CB. quia 129. 18 uirtutis A Bl 7 29 30 31 32 Z3' 34 35 37 206 207 257 258
A G L ujftus B33* 204 ;
cornum A13 B" 29 32 204
207 L comu A B30 31 32' 33 34 35 37 206 207 c 257 258

A G

19 domini A B35 257, . domino B17 29 30 31 32 33 34 37 204


19 assumptio: nostra 129 13z
206 207 258 A G L ,
A, adsumptio B;
protectio sancti
A B35 257, a sancto Bl? 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207
258 A G L ;
r egis nostri A B35 257, reg e nostro B17 30
31 c 32 34 204 206 207= 258 A, regj n0 stlO B29 31* 33 37

207* G L

20 aspectu: + a B 2 04, a caeleri; disposui B258, p0 sui 20 habet aspectu filiis 132; habet super po-
caeteri; plebemea A13 (pleuem meam) O B257, p 0pu lo tentem 132.
meo Bl 7 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 258 L- A G L ;

Y LX XXVIII psalmus dauid AO.


KDICION CRITICA. EL SALTKKIO 817

Ps. 88, 12-20


SH HE LXX
L2 Tui sunt caeli et tua est terra or- 12 tui sunt caeli et tua est terra orbem et 12 ooi eiotv ol oupavot, Koci of| eotiv
bem terrarum et plenitudinem eius plenitudinem eius tu fundasti f| yr\- TT|v oIkouu-EVTiv kcu to nkf\-
tu fundasti PS-SP \ Tui sunt pcou.a auxfjc; au d6Eu.eXicooaq.
caeli et tua est terra orbem terra- 13 aquilonem et dexteram tu creasti thabor 13 tov poppav Kai 9aX&acaq au ekti-

rum et plenitudinem eius tu fun- et hermon nomen tuum laudabunt aac,, GafJcbp Kai 'Epu.coviEiu. tco
dasti PS-VIG \ 6v6u.aTt aou &yaXXt&covTat.
14 tuum brachium cum fortitudine robore- 14 ooc; 6 Ppaxicov u.et& 6uvaoTEiaq'
tur manus tua et exaltetur dextera tua KpaTaico9r|Tco f| -^Eip aou, ui|Ko9f)-
TCO f| 6ec,i& oou.

15 Misericordia et ueritas praeeunt 15 iustitia et iudicium firmamentum throni 15 6iKaioauvr| Kai Kptu.a Totu.aaia
semper faciem dei ORO l Mise- . tui misericordia et ueritas praecedent tou 9p6vou aou' eXeoc; Kai &Xf|9eia
ricordia eius et gratia praeibunt faciem tuam -npoiropEuoETai TtpO TtpOOOTCOU aou.
faciem tuam PAU -. 16 beatus populus qui nouit iubilum domine 16 u.aK&pioc 6 Xaoc, 6 ytvcboKcov &Xa-
16 Beatus populus qui scit iubilatio- in lumine uultus tui ambulabunt Xayu.6v' Kupte, iv tco cpcon tou Ttpo-
nem PS-IS. o6-(tou aou Tropeuaovrai,
17 in nomine tuo exultabunt tota die et in 17 Kai ev tco 6v6u.ari aou &yaXXt&-
iustitia tua exaltabuntur aovTai 6Xr|V
xr\v f)u.pav, Kai iv xf\
6iKaioauvr| aou ucpco9f|aovTai.
18 quia gloria fortitudinis eorum tu es et 18 oti t6 KauxTiu.a Tfjq 6uv&u.ecoc; au-
in uoluntate tua eleuabis cornu nostrum tcov el au, Kai iv xf\ Eu6oKia aou
uipco9f|CETai to KEpac; f)u.cbv.
19 quia a domino est protectio nostra et a 19 oti tou Kupiou f| &vTiXr|u.ipiq, Kai
sancto srahel rege nostro tou &yiou opocf)X (SaoiXecoc; ;][jcbv.
'
I

20 Posui adiutorium super potentem 20 tunc loquutus es per uisionem sanctis 20 tote sX&Xr|aaq iv opaaei Tocq uiolc;
et exaltaui electum de plebe mea tuis et dixisti posui adiutorium super ro- aou, Kai eiTcac; 'E9Eu.nv |3of|9iav
PS-IS. bustum et exaltaui electum de populo ETti 6uvaTov, uipcooa ^kXekt6v ek
tou Xaou U.OU*

12 i PS-SP 539. 2 CV 734. 12 orbem:


terrac- P L.M 24 25 74 129 T C AMS. +
tcrrae L176 115 24< 28 55 89 fundasn: ;
ea P L I T
AS, + ea C M.
13 dexteram P L129 T C73 MS, dextrum L13 24 25 13 9a\aooaq BS*. -rnv GaXaaaav C
S "A;
74 89 176 115 55 A. austrum 128, dextram C256 ; t e pu.covieiu: ev BSA, + ev 55.
T51', tu T51 c caeteri.
14 tuum PLIT48 51 52 256 AMS, tibi C; tua: et 14 oou 1
: Kat BSA. + xai R.
S, + et caeteri.

(15 1 LA 14. ! E 5, 18, 36. 15 toni C256*. throni


c
C 25 6 c caeteri; praecedent: + tc 15 TtpOTCOpEUOETOCl B. TtpOTtOpEUOOVTai S.
L25*, te L25 caeten. TtopeuoovTai A.
16 SL 58. I.
16 scit Ll 29 nouit caeteri ; nomine
. L24*, lumine cae-
teri.

17 et (initio) P H29
115 24^ 28 5S 89 t C MS, 17 Kat ev tco ovouaTi BS"A, Kai , tl
+ et L13 24* 25 74 176 A; exaltabunt 155 exulta- inst S ?
bunt caeten; in iustitia tua L13 P 24 74 89 129 176
115 55 AMS, in tua iustiUa L25 T48 51 c, in iustitia
128 T52*.
18 quoniam L 2 5, quia caeteit ; tu: es C256, + es 18 oti: + to BS* to S r
*A.
caeteri; tu es eorum L24 *. eorum tu es caeteri; uo
luntate P T C L I AS; eleuabis
M, misericordia
P21 72 84 93 94 L,13 24 74 89 176 I T C AMS, eleua-
bit P95. eleuasti L25, exsaltabitur L129; C ornu P

L24* 74 89 129 176 J 15 28 55 x C MS. cornum


25=

L 13 25* 124' A.
19 a domino P L13 24 25 74' 89 129 176 115 28 55' C 19 avTtXnutptc; B*SA. avri\n<|;iq B"
ANIS, dominus L 74 domino 155*, Jomini T; do-
*,

mino: est C256, -f e st caeteri; protectore nostro


C256
1
", protectio nostra c.teteri; nostra et: + a
P L I C AMS, a T 51 52 256 ; saeculo C
sancto caeteri; rege P L 24 25 89 129 176 i c AMS.
regi L74 T.
20 VQ 47. 1. 20 uisionem P21 84 93 94 95 L13 24 74 89 129 176 ITC
AMS. uisiones P72 L25 sa nctis P L I T8 51 52 ;

256AMS, misericordihus C; posuisti L2 4 posui ,

caeteri; robustum: + et PL I T A, et C MS
populo: meo P L" 25^ 74 89 176 i t C AMS.
+ meo L24 25* 129.
818 VETUS LATINA HISPANA

PS. 88, 21-28


GA MO RO
21 Inueni Dauid, seruum meum, oleo 21 inueni dauid seruum meum in oleo sancto 21 inueni dauid seruum meum oleo
sancto meo unxi eum. meo unxi eum sanctomeo unxi eum
22 Manus enim mea auxiliabitur ei, 22 manus enim mea auxiliabitur ei et brachium 22 manus enim mea auxiliabitur ei
et brachium meum confortabit meum confortauit eum et brachium meum confortabit
eum. eum
23 Nihil proficiet inimicus in eo, et fi- 23 nihil proficiet inimicus in eo et filius iniqui- 23 nichil proficiet inimicus in eo
lius iniquitatis non apponet nocere tatis non nocebit eum et filius iniquitatis non nocebit
ei. ei
24 Et concidam a facie ipsius inimicus 24 et concidam inimicos eius a facie ipsius et 24 et concidam inimicos eius a fa-
eius; et odientes eum in fugam odientes eum in fugam uertam cie ipsius et odientes eum in fu-
conuertam. gam conuertam
25 Et ueritas mea et misericordia mea 25 et ueritas mea et misericordia mea cum ipso 25 et ueritas mea et misericordia
cum ipso; et in nomine meo exal- et in nomine meo exaltabitur cornu eius mea cum ipso et in nomine meo
tabitur cornu eius. exaltabitur cornu eius
26 Et mari manum eius, et
ponam in 26 et ponammari manum eius et
in in flumini- 26 et ponam mari manum eius
in
in fiuminibus dexteram eius. bus dexteram eius et in fiuminibus dexteram eius
27 Ipse inuocabit me: Pater meus es 27 ipse inuocauit me pater meus es tu deus 27 ipse inuocabit me pater meus es
tu, Deus meus, et susceptor salu- meus et susceptor salutis meae tu deus meus et susceptor salu-
tis meae. tis mee
28 Et ego primogenitum ponam illum, 28 et ego primogenitum ponam illum et excel- 28 et ego primogenitum ponam il-
excelsum prae regibus terrae. sum apud reges terrae lum excelsum pre regibus terre

21 meum: + in A B35, _ ln B" 29 30 31 32 33 34 37 204 21 meum: in 129, + in W, silet 132.


206 207 257 258 A G L ;
sancto: + meo A B30' 32= 35

204 206 257 258, me o Bl'' 29 30' 31 32* 33 34 37 207 A


G L unx i A B257 lj nu i B17 29 31* 32 34* 35 37 207
; ;

A L ul B30 31 33 34" 204 206 258 G


c
l'ini

22 confortabit 74 C. confirmauit 72 97, con- 22 confortauit A B37 206 confortabit B17 29 30 31 32 33


firmabit 129 B. 34 35 204 207 257 258 A G L.

23 ei 72 97 129 C. eum 74 B. 23 proficiet A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 258 A G L, 23 habet nocebit ei 132.


proficiat B204 257 ;
e um A B" 29 30* 31 32 33 34 35 37
204 207 257 258 AGL ej B30 c 206.

24 ipsius 72 97 CB. c-ius 74 129; inimicos: 24 faciis B204, facie caeteri.

+ eius 72 74 97 CB,
eius 129.

25 tuo B258, m eo caeteri ; cornum B204, cornu caeteri.

26 manum A13 B" 29 30 31 32 34 35 37 204 206 257 258 A L


c

manuum A B33 G^ m anus B32*, manu B207; dexte-


ram A Bl? 29 30 31 32 c
34 35 204 206 257 258 L dextera
B32* 33 37 207 A G

27 inuocabit 74 129 CB, inuocauit 72 97 ; 27 inuocauit A13 B30* 31' 37 204 206 258, i nu ocabit AO 27 habet "uel" [inuoca]bit 132.
meus*: + et 72 97 129 CB. et 74. B" 29 30= 31' 32 33 34 35 ?07 257 A G L ; meus=: et

B33*, 4 et A B33 c caeteri.

ponam: illum 72 74 1 29 CB .
illum 28 et ego illum ponam primogenitum B ^
1 T6 et ego pri- , 28 pre regibus 129 W, "uel" apud reges
97. mogenitum ponam illum caeteri; primogenitum: 132.

meum A B" 29 31* 32* 33 35 37 207 237 258 L T A G L


6 :

+ meum B30 31<= 32' 34 204 206; ill um : + et A, et

A B35
B; aput 257, prae B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206
207 258 L A G L
2
;
re g es A B35 257 regibus B" 29 30
31 32 33 34 37 204 206 207 258 L> A G L.
KDICION CRITICA. EL SALTERIO 819

Ps. 88, 21-28


SH HE LXX
21 Inueni dauid seruum meum oleo 21 inueni dauid seruum meum oleo sancto 21 eOpov Aaueio tov 5ouX6v [ioo, iv
sancto meo unxi eum PS-IS. meo unxi eum e^eet dyicp exptca ocOtov.
22 Manus mea auxiliabitur ei et bra- 22 cum quo manus mea firma erit et bra- 22 f| ydp x^ip [^oo ouvavTiXf)u.ipeTat
chium meum confortabit eum 0R0. chium meum roborabit eum aOTcp, xai 6 ppaxtcov u.ou KaTioxO-
oei aOTOv'
23 Nihil proficiet inimicus in eo et fi- 23 non decipiet inimicus eum et filius iniqui- 23 oOk cbcf>e>a|oei ex^poq ev aOTcp, Kai
lius iniquitatis non nocebit ei GR. tatis non adfliget eum uloq dvou.iac; oO Ttpoa9r|oei tou Ka-
IL i.
Et nihil proficiet inimicus Kcoaai auT6v"
in eo ORO 2
. 24 sed concidam ante faciem eius hostes il- 24 Kai ouyKoijico toOq ex^poOc; aOTOu
lius et qui eum oderunt percutiam d-rro TcpoocbTcou auTOu, Kai toOq
[iiaouvTaq aOTOv Tpo7tcbaou.a'..
25 Ueritas mea et misericordia mea 25 ueritas autem mea et misericordia mea 25 Kai f) dXr]9etd \xoo Kai to eXeoq
cum eo ORO. [erit] cum eo et in nomine meo exalta- \ioo \jlet aOTou, Kai ev tco 6v6u.aTi
27 Ipse inuocabit me pater meus es tu bitur cornu eius u.ou 6tpco9r|aeTai t6 Kepaq aOTOu'
deus meus
susceptor salutiset 26 et posui in mari manum eius et in flumi- 26 Kai 8r|aou.ai ev GaXdaaT) x^P ocu-
meae PS-IS K Ipsi inuocabit me nibus dexteram eius tou, Kai ev TcoTau.oTq oec^dv auTou.
pater meus es tu deus meus et sus- 27 ipse uocauit me pater meus es tu deus 27 auToc; emKaXeaeTai u.e riaTr|p u.ou
ceptor salutis meae PS-IS 2 . meus et fortitudo salutis meae ei aO, 9e6q u.ou Kai dvTiXriu.TCTcop
28 Et ego primogenitum ponam illum Trjc; acoTTipiac; u.ou'
excelsum prae regibus terrae PS- 28 ego autem primogenitum ponam eum et 28 Kdycb TtpcoTOTOKOV 9f]aou.ai aOTOv,
IS l.
Et ego primogenitum po- excelsum regibus terrae ucjjr)X6v Ttapd TOiq |3aaiXeuaiv Tfjq
nam illum et excelsum prae regi-
bus terrae PS-IS 2 .

21 VQ 47, 1. 21 seruum meum: + in P 72 ,


in caeteri; sancto: 21 e^eei B*, eXeco B a eXaico B SA;
b
, ocyico:
+ meo P21 72 84 93 94 L.13 24 25 74 129 176 I TC u.ou BS*, + (aou S A.
c a

AMS,
meo P95 L.89.

22 quumque T52, C um quo caeteri; firma erit P L13


24 25 74 129 i t C AMS, firmauerit L.89 176 ; ro bo-
rabit P21 84 93 94 95 L13 24 25 176 115 55 T51 C AMS,
roborauit P?2 L74 89 129 128 T48 52.

23 i
TP 61, 16. 2 LA 24. 23 + et (initio) L129, e t caeteri; decipit L24* 5
de- 23 Ttpoa9r|ai tou KaKcooai B, Ttpoo8r|oi
cipiet caeteri. tou KaKcoaai S C KaKcooei S*A*
tt
,

Tcpoo0r|aei tou KaKCoai auTO sup ras |

et in mg A\
24 si I 28 , sed caeteri; ante: faciem eius L89*, + 24 touc; ex8pouq ocutou otco TtpoacoTtou
faciem eius L89 caeteri; faciem PLI C AMS, auTou B, octco TcpoacoTcou auTou touc,
oculos T; oder. eum L 176 eum , oder. caeteri; ode- EX8pouc, auTou S, touc; exSp. u.ou aTfO
rant L 25 , oderunt caeteri; percutiam P L I T48 Ttpoa. auTou A.
51 52 256 AMS, fulminabo C.
25 LA 24. 25 mea 1
:
et misericordia mea I 28 + et misericor- ,

dia mea caeteri; mea erit P2 1 L43 24 25= 74 89 176


I AS, mea P 72 84 93 94 95 Ll 29 T C M, erit mea
L 25 *.

26 posui P72 84 93 94 95 T, ponam P 21 L I C AMS


ponam:
in P95, + in caeteri; manum P21 72
84 93 94 L13 25 74 89 129 176 I T C AMS, manus P95,

manu L24; dexteram P 2 1 72 84 93 L13 24 25= 74 89


129 176 155 T C AMS, dextera P94 95 L25* 115 28.

27 i VQ 18, 5. 2 VQ 47, 1. 27 uocauit P 2 1 93 94 L13 74 176 C52 c A, inuocauit P72 o BS, + o A.


84 95 128 T 52 *, uocabit L24 115 55 T48 51 C73 256

S, L 2 5 89 123 M; meus': + es tu P L I
inuocabit
T AMS, + tu C 78 C256; deus: meus P95.
,

+ meus caeteri; meus et L 25 + e caeteri. ?


: , t

28 i VQ 18, 5. 2 VQ 47, 1. 28 ponam P L I T 51 52 256 AMS, dabo C; eum 28 Kayco B, Kai eyco SA; |3aai\euoiv BA.
P L13 24 25 74 89 129 I T C?3 256= AMS, lUum L176 |3aai\euot S.
C256*; eum: + et P21 72 84 93 94 L25 T, et P95
Ll3 24 74 89 129 176 i C AMS; excelsum: + prae
128, prae caeteri.

I
: ; : ;

820 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 88, 29-3^


GA MO RO
29 In aeternum seruabo illi miseri- 29 in aeternum seruabo illi misericordiam 29 in eternum seruabo illi miseri-
cordiam meam; et testamentum meam et testamentum meum fidele ipsi cordiam meam et testamentum
meum fidele ipsi. meum fidele ipsi
30 Et ponam in saeculum saeculi se- 30 et ponam in saeculum saeculi sedem eius et 30 et ponam in seculum seculi se-
men eius, et thronum eius sicut thronum eius sicut dies caeli dem eius et thronum eius sicut
dies caeli. dies celi

31 Si autem dereliquerint filii eius le- 31 si dereliquerint filii eius legem meam et in 31 si autem dereliquerint filii eius
gem meam, et in iudiciis meis non iudiciis meis non ambulauerint legem meam et in iudiciis meis
ambulauerint non ambulauerint
32 meas profanauerint,
si iustitias et 32 si iustificationes meas profanauerint et 32 si iustificationes meas propha-
mandata mea non custodierint mandata mea non custodierint nauerint et mandata mea non
custodierint
33 uisitabo in uirga iniquitates eo- 33 uisitabo in uirgam iniquitates eorum et 33 uisitabo in uirga iniquitates eo-
rum, et in uerberibus peccata eo- in fiagellis peccata ipsorum rum et in uerberibus peccata eo-
rum; rum
34 misericordiam autem meam non 34 misericordiam autem meam non auferam 34 misericordiam autem meam non
dispergam ab eo, neque nocebo in ab eo neque nocebo in ueritate mea dispergam ab eo neque nocebo
ueritate mea. in ueritate tua
35 Neque profanabo testamentum 35 neque profanabo testamentum meum et 35 neque prophanabo testamentum
meum, et quae procedunt de labiis quae procedunt de labiis meis non faciam ir- meum et que procedunt de la-
meis non faciam irrita. rita[m] biis meis non faciam irrita

36 Semel iuraui in sancto meo, si Da- 36 semel iuraui in sancto meo si dauid mentiar 36 semel iuraui in sancto meo si
uid mentiar dauid mentiar
37 Semen eius in aeternum manebit 37 semen eius in aeternum manebit 37 semen eius in eternum manebit

29 misericordiam meam A B" 30 32 34 35 204 206 257


25 L\ misericordia mea B29 31 32 33 37 207 VA GL ;

fidele A B17 29 30 31 r 32 33 34 35 37 204 206 207= 257 258


A G L fidelem B31* 207 L* l\

30 saeculum saeculi A, saecula saeculorum B; sedem A


B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A O L semen
B35, seme B 2 57 thronus AO, thronum caeteri.
meis
;

31 iudiciis: B258*, + m eis A B258' caeteri- 31 si: autem 129, autem W. silet

meis: non B 204 , + non caeteri. 132.


32 N. B. 33* om. v. 12. Sed additur in margine manu
uisigotbica.
33 uirgam Al3, uirga cae/eri . ipsorum A13 B17, eorum
AO R29 30 31 32 33 34 35 *7 204 206 207 257 258 A G L

34 misericordiam autem meam 72 74 129 CB. 34 misericordiam autem meam A B" 29 30 31 32 34 35 37 34 tua 129, roea W, silet 132.
misericordia autem mea 97; meam: + non 204 206 207 257 A autem mea B33
L, misericordia 207=

74 97 129 CB.
non 72; dispergam 72 G , misericordiam autem B258; e o A B35 257 eis B"
74 129 CB, disperdam 97. 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L nocebo:
; eos
A B35 257, + eos B17 30* 31 32 33 34 37 204 206 c 207 258

A G, + e js B29 30= 206* L.

35 et neque B204, e t quae caeteri; irritam A13 B17 32 35


37 irrita AO B29 30 31 33 34 204 206 207 257 258 A G L
EDICION CRITICA. EL SALTEKIO 821

Ps. 88, 29-37


SH HE LXX
29 in aeternum custodiam ei misericordiam 29 eic; tov atcova cpuXdc^o auTQ t6
meam et pactum meum fidele [ei erit] MXeoc; u.ou, Kai f| 6ia8f|Kr) u.ou TuoTf)
auTcp'
30 et ponam in perpetuum semen eius et 30 Kai 0r)aou.ai eic; tov aicbva tou
31 Si dereliquerint filii eius legern thronum eius sicut dies caeli aicovoc; to OTtepu.a auTou, Kai t6v

meam et in iudiciis meis non am- 6povov auTou 6q Taq f)u.epaq tou
bulauerint BAQ. oupavou.
32 Si iustificationes meas profanaue- 31 si autem dereliquerint filii eius legem 31 edv eyKaTaXiTtcoaiv ol uloi auTOU
rint et mandata mea non custodie- meam et in iudiciis meis non ambulaue- tov vou.ov u.ou, Kai Totq Kptu.aotv
rint BAQ. rint u-ou u.f) Ttopeu6cooiv*

33 Uisitabo in uirga iniquitates eorum 32 si caeremonias meas profanauerint et 32 eav &iKaicbu_aTd u.ou (3e(3r)X6-
toc

et in uerberibus peccata eorum praecepta mea non custodierint aouatv, Kai Taq evToXaq u.ou u.i*)
BAQ. cpuXa,Qoiv'

34 Misericordiam autem meam non 33 uisitabo in uirga scelera eorum et in pla- 33 eTttaKei(JOu.ai iv pd(369 dvou.taq au-
dispergam ab eis neque nocebo in gis iniquitates eorum tcov, Kai ev u.dcTiUv Tdq du.apTtaq
ueritate mea BAQ. auTcov.

35 Quae procedunt de labiis meis non 34 misericordiam autem meam non auferam 34 t6 6e MXeoq u.ou ou u.r) 6taaKe6d-
faciam irrita GR. IL. ab eo nec mentiar in ueritate mea aco dn' auTou, ou6e u.r) d6tKr)oco ev
Trj dA.r)6eta u.ou,
36 Semel iuraui in sancto meo si da-
uid mentiar IS *. Semel iuraui 35 non uiolabo pactum meum et quod egres- 35 ou6e u.f) (3e[3r)Xcbaco ttjv 6ta6r)KT)v
in sancto meo si dauid mentiar sum est de labiis meis non mutabo u-ou,Kai Td eKTcopeu6u.eva 6td tcov
IUL 2
Semel iuraui in sancto
.
XetXeov u.ou ou u.f) d6eTf)OQ.
meo si dauid mentiar PS-VIG 3 . 36 semel iuraui in sancto meo ne dauid men- 36 dnacj cbu.ooa ev tq dytQ u.ou, ei
37 Semen eius in aeternum manebit tiar tq Aauei6 i(;euaou.ai'

IS l .

Semen eius in aeternum 37 semen eius in sempiternum erit 37 to aTtepu.a auTou elq t6v atcbva
manebit IUL 2 Semen eius in .
(aevet, Kai 6 6povoq auTou 6q 6
aeternum manebit PS-VIG 3 . fjXioq evavrtov u.ou,

29 aeternum PLI T48 51 52 256 AMS, saeculum C;


seruabo L 89 *, custodiam L89 c caeteri; ibi L89, et
1

caeteri; misericordia mea P 72 , misericordiam meam


pactum:
caeteri;
meum L13, + meum caeteri
P21 115 24' 28 55 89 S, erit ei P84 93 94 95
ei erit

L TA, ei C M.
30 ponam: + in P L25 74 C, in L13 24 89 129 176
I T48 51 52 72 256 AMS; tronus L25, thronum cae-
teri.

31 DL 22. 31 si: + autem PLIT AS, autem C M. ev BSA, + ev R.

32 DL 22. 32 [...] tias meas ^93*^ praecepta mea P 93 ' caeteri.

33 DL 22. 33 scelera PL I T*8 51 52 256 AMS, scelus C; piagis 33 pa(36co: Taq B, + Tac; SA; auap-
p Ll3 24 25 74 89 129 j t AMS, flagellis L176 C; xtaq B, a5tKiac; SA.
iniquitates P T C" M, iniquitatem L I C256 AS.
34 DL22. 34 eo P L13 24 25 74 129 t C AMS, eis L"6 115 24-
34 auxou BS*A auTcov S c "; ou6e BS, ou6
28 55 89 neque L129, nec caeteri. ou A; a5tKnoco BSA, a9eTT)oco 1219.
;

35 non uiolabo P2l 72 84 93* 94 95 l 28 55 T48 52 35 Tr]v biadr\KT]v BS C "A, ev th 6ia9r|Kn.


C AMS, non uigilabo P 93" non uialabo (sic)
115*, S* 6ia BSA, ek R.

;

L26*, + est L25 caeteri;


c
T51; egressum: est
labiis: meis II 5 , + meis caeteri; motabo L129.
mutabo caeteri.

CI 9, 1 .
2 A 1, 86. DT 3
12. 36 ne P L13 24 74 89 176 115 28 55' T48 51 52 256 AMS.
nec L25 I55'L129 C. si

DT
;

1 CI 9, l. 2 A 1, 86. 3 12. 37 sempiternum P21 84 P3 94 L13 24 25 74 89 129 1 AS,


aeternum P72 95 L"6 T 51 52 256 M, saeculum C.
822 V E TUS L A T J N A HISPANA

Ps. 88, 38-44


GA MO RO
38 et thronus eius sicut sol in con- 38 et thronus eius sicut sol in conspectu meo 38 et sedis eius sicut sol in cons-
spectu meo, et sicut luna perfecta et sicut luna perfecta in aternum manebit pectu meo et sicut luna perfec-
in aeternum, et testis in caelo fide- et testis in caelo fidelis diapsalma ta in eternum et testis in celo
lis. fidelis

39 Tu uero repulisti et despexisti; 39 tu uero repulisti et spreuisti distulisti 39 tu uero reppulisti et spreuisti
distulisti christum tuum. christum tuum et distulisti christum tuum
40 Euertisti testamentum serui tui; 40 auertisti testamentum serui tui profanasti 40 auertisti testamentum serui tui
profanasti in terra sanctuarium in terra sanctitatem eius prophanasti in terra sanctita-
eius. tem eius
41 Destruxisti omnes sepes eius; po- 41 destruxisti omnes macerias eius posuisti 41 destruxisti omnes macerias eius
suisti firmamentum eius formidi- munitiones eius formidinem posuisti munitiones eius formi-
nem. dinem
42 Diripuerunt eum omnes transeun- 42 diripuerunt omnes transeuntes uiam factus 42 diripuerunt eum omnes tran-
tes uiam; factus est opprobrium est obprobrium uicinis suis seuntes uiam factus est obpro-
uicinis suis. brium uicinis suis
43 Exaltasti dexteram deprimentium 43 exaltasti dexteram inimicorum eius laetifi- 43 exaltasti dexteram inimicorum
eum; laetificasti omnes inimicos casti omnes aduersarios eius eius letificasti omnes inimicos
eius. eius

44 Auertisti adiutorium gladii eius, 44 auertisti adiutorium gladii eius et non es 44 auertisti adiutorium gladii eius
et non es auxiliatus ei in bello. auxiliatus ei in bello et non es auxiliatus ei in bello

38 fidelis: diapsalma 74 97 129 C + dia- 38 thronus A B 30= 31 34 35 204 206 257, thronum B29 30*
psalma 72 B.
31 32 33 37 207 258 A G L meo:;
+ et A B35 257, et
B17 29 30 31 32 33 34 34 37 204 206 207 258 A G L aete r- ;

num: + manebit A B" 29 30 31 32- 33 34 37 204 206


207 258 A G L + manet B30 c 32, man B35 257 fi. _ .
;

delis: + diapsalma A13 B17 29 35 A, diapsalma _


AO B30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 G L + ;

LXXXVIII dauid AO.

39 uero A, autem B.

40 euertisti 74 129 CB, auertisti 72 97. 40 euertisti B31 e , auertisti A B31*. caeterl.

41 matherias B 3 *, macerias caeteri; eius': -


in A, + in 41 eius
2
: in 129, + in W. vlet 132.
B; formidinem A, formidine B.

42 diripuerunt: + eum 72 74 129 CB, 42 dirupuerunt B29 L diripuerunt caeteri; dirip.: in 129, + in W. silet 132.

;

97. eum A 13 +, eum cacteri ; uiam: + et B257 et



(

caeteri; est: in A B257 + j n B17 29 30 31 32 33 34


35 37 204 206 207 258 A G L ; nostris AO, su j s caeteri.

43 aduersarios A, inimicos B. 48 inimicorum eius 129 W, hostium eius


132.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 823

Ps. 88, 38-44


HE LXX
38 Et sicut luna perfecta in aeternum 38 et thronus eius sicut sol in conspectu 38 K.ai cbc, f| oeXr)VT| KaTT)pTiou.evr) eic;


PAU *. Et thronus eius sicut sol meo et sicut luna stabilietur in aeternum tov aicova' Kai 6 udpTuc; ev oupa-
in conspectu raeo et sicut luna per- et testis in caelo fidelis vcp tuotoc;. 5idcpaXutt
fecta in aeternum et testis in cae-
lo fidelis IS 2 Et sedes eius sicut .
39 tu autem repulisti et proiecisti iratus es 39 au 6e diTcboco Kai ec,ou6evcooaq,
sol in conspectu meo et sicut luna aduersus christum tuum dvefidXou tov xpiotov oou'
perfecta in aeternum manebit et
40 adtenuasti pactum serui tui profanasti 40 KaTEOTpecpaq tt|v 5ia9r|Kr|v tou
testis in caelo fidelis IUL s Et . in terra diadema eius 5ouXou oou, e|3e|3r|XGooac; eic tt|v
sedes eius sicut sol ante me PS-
yfjv t6 dyiaoua aurou.
VIG 4
.

41 dissipasti omnes macerias eius posuisti 41 KaSeTXec; -rtdvTaq Touq cppayuouc;


39 Tu uero distuiisti christum tuum
IS 1
Tu uero repulisti et ad ni-
.
munitiones eius pauorem auTou, e"9ou Td 6/up6uaTa auxou
6eiXiav
hilum deduxisti distulisti christum
tuum IUL '-. 42 diripuerunt eum omnes qui transeunt per 42 6ir)pTiaoav auTdv TtdvTec; ol 6io-
40 Euertisti testamentum serui tui uiam factus est obprobrium uicinis suis Seuovrec; 666v, eyevr|9r| ovei&oq
IUL. tou; yeiToaiv auTOu.
42 Diripuerunt eum omnes transeun- 43 eleuasti dexteram hostium eius laetifi- 43 uLpcooac; ttiv 6ec;idv tqv ex^pcov au-
tes uiam factus est opprobrium ui- casti omnes inimicos eius tou, eucppavaq ixdvraq touc; ly^-
cinis suis IUL. 9pou<; auTOu'
43 Exaltasti dexteram inimicorum 44 auertisti robur gladii eius et non suble- 44 dTteoTpeipac; tt]v (3or|9eiav Trjq po(i-
eius iucundasti omnes inimicos uasti eum in praelio cf>aiaq auTOu, Kai ouk dvreXd(3ou
eius IUL. auTou ev tco TtoXeu.cp.
44 Auertisti adiutorium gladii eius et
non es opitulatus ei in bello IUL.

38 1
E 7, 435. = 1 CI 9. 1. 5 A 1, 86. 38 thronus P L,13 24 25 74 89 176 115 55 T C AMS, tro- 38 itioToc;: + 6ia(paXp.a BSA*. 5iat|>a>.-
* DT 12. num L129 128; e ius: + sicut P L24 25= 74 89 129 176 [ia A*.
I T C AMS, + sicuti L13, _ L25 so + in ; l :

conspectu meo P L I T 48 51 52 256 AMS, + coram


me C256" _ C'3; meo: + et P L13 24 25 74 89
1
.

"6 I T A, et L129 C MS; stabiletur (sic) T52.


stabilietur caeteri; aeternum P L129 T C73 256 M.
sempiternum L13 24 25 74 89 176 \ AS. saeculum
C256
m
testes T52 testis caeteri; caelo PLIT

;

AMS, nube C; fidelis:


51 52 256 semper P2l 84
94 L24* 74 89 129 C256* + semper P72 93 95 L13 25
176 I T C73 256* AMS.

89 1 CI 9, 5. A 1, 86. 39 iratus:
es T48*. + es T48
c
caeteri; aduersus 39 ec^ou6evcooaq:
rj^aq BA. + nuaq
p L 115 28 t C AM. aduersum 155 s christum: ;
c
S* (S *) ec;ou6evcooaq:
; Kai BS,
L 24*, + tuum caetcri.
tuum + Kai A*.
A 1, 86. 40 adtenuasti P L 115 28 55= T48= 51 52 c AMS, ad- 40 ayiaopa: + auTOU (hab subscr B ? ) SA.
tenuisti 155*, adtenuasti [t?] T48* ; diadema P L25 auTou B*
129 176 T C MS, diademam
i L13 24 25* 74 89 A.
4t dissipasti P L13 25 74 89 129 176 I T48 51 52 256 41 KaGeiXeq BA. KaGeiXaq S.

AMS, disposuisti L 2 '*. disrupisti C; dissipasti:


+ autem P93 autem caeteri; dissipasti: om
,

nes 115, + omnes caeteri; macerias P L13 24 25 89


129 176 i T48 51 52 256 AMS. matherias L74, sepes

C.
42 A 1, 86. 42 dirupuerunt T51, diripuerunt caeteri ; diripuerunt 42 6inpTtaoav BS*A, SLnpTtac^ov S *; 6io- r

+ eum P21 84 93 94 95 L13 25 74 89 129 176 J T C 6euovreq BS. TcapaTtopeuouevot A; 610-


AMS, eum P?2 L24* ;
transeuntes L176. qu tran i
6euovreq:
Tnv BS, + Tnv A.

seunt caeteri; transeunt: + per P L I T AMS.


per C; factum 115. factus caeteri; uicinis: suis
128, + SU |'

S caeteri.
48 A 1, 86. 43 leuasti P95, eleuasti caeteri; eius
5
P21 84 93 94 95 43 ex0pwv auTou BS*. 9XiBovrcov aurov
L25 74 115 T C, illius P72 L13 24 89 129 176 128 55 C
S 'A.
AMS.
44 A 1. 86. 44 nam et (initio) PL I T AS, + nam et C M
robur P2 le 84 93 94 95 L25 74 89 129 176 I T C AMS,
robor P21* L13. robore P72 . rubor L 24 ; in proelium
t.l 39 . in prselio caeteri.
824 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 88, 45-53


GA MO RO
45 Destruxisti eum ab emundatione. 45 dissoluisti eum ab emundatione et sedem 45 dissoluisti eum ab emundatione
et sedem eius in terram collisisti. eius in terram conlisisti et sedem eius in terra collisisti

46 Minorasti dies temporis eius; per- 46 minorasti dies temporum 'eius perfudisti 46 minorasti dies temporum eius
fudisti eum confusione. eum confusione diapsalma perfudisti eum confusione

47 Usquequo, Domine, auertis in fi- 47 usquequo domine auerteris in finem exar- 47 usquequo domine irasceris in fi-
nem? exardescet sicut ignis ira descit uelut ignis ira tua nem exardescit sicut ignis ira
tua? tua
48 Memorare quae mea substantia; 48 memorare- quae sit mea substantia non 48 memorare domine que mea sub-
numquid enim uane constituisti enim uane constituisti filios hominum stantia non enim uane consti-
omnes filios hominum? hominum
tuisti filios
49 Quis est homo qui uiuet et non ui- 49 quis est homo qui uiuet et non uidebit mor- homo qui uiuet et non
49 quis est
debit mortem ? eruet animam suam tem eruet animam suam de manu inferni mortem aut quis eruet
uidebit
de manu inferi? animam suam de manu inferi

50 Ubi sunt misericordiae tuae anti- 50 ubi sunt misericordiae tuae antiquae do- 50 ubi sunt misericordie antique
quae, Domine, sicut iurasti Dauid mine quas iurasti dauid in ueritate tua domine sicut iurasti dauid in ue-
tua?
in ueritate ritate tua
51 Memor Domine, opprobrii
esto, 51 memor esto obprobrii seruorum tuorum 51 memor esto obprobrii seruorum
seruorum tuorum, quod continui quod continui in sinu meo multarum gen- tuorum quod continui in sinu
in sinu meo, multarum gentium; tium meo multarum gentium
52 quod exprobrauerunt inimici tui, 52 quod exprobrauerunt inimici tui domine 52 quod exprobrauerunt inimici tui
Domine, quod exprobrauerunt quod exprobrauerunt commutatione christi domine quod exprobrauerunt
commutationem christi tui. tui commutationem christi tui
53 Benedictus Dominus in aeternum. 53 benedictus dominus in aeternum fiat fiat. 53 benedictus dominus in eternum
Fiat! fiat! fiat fiat.

45 ab emundatione 74 97 129 C. ab emunda- 45 ad B258, ab caeteri; sedem A B35, semen B" 29 30 31 45 bahei dissoluisti 132.

tionem 72, a mundatione B; terram 74 CB. 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L ;
terram A 13 , terra

terra 72 97 129. caeteri.

46 confusione 74 97 129 CB, confusionem 72; 46 minorasti: paulo minus A, + paulo minus B; tem-
confusione:
diapsalma 72 97 129 C, + porum A 13 temporis AO, sedis B; confusione: +
diapsalma.
,

diapsalma 74 B. diapsalma A13 B29 A L, + semper B35,


semper AO B17 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 G
47 tua: diapsalma 74 97 29 CB, 47 domine A, deus B; auerteris A 13 irasceris caeteri; ,

psalma 72. finem


1
:
an A B35 206* 257, + a n B17 29 30 31 32 33
34 37 204 206= 207 258 A G L ; n finem
1
in finenr A ;
:
B35 206 c 257, + j n fi nem B17 29 30 31 32 33 34 37 204
206* 207 258 A G L ;
exardescit A B" 29 30 c 31 32 33 34

48 constituisti: + omnes 72 74 97 e 129 CB. 37 207 A G L, exardescet B30* 32= 35 204 206 257 258 48 habet non 132.

omnes 97*.
49 diapsalma
inferi: 74 97 1 29 C, + dia- 49 t A B" 29 35 207 257 L, u ua t
; B 3 <> 31 32 33 34 37 49 babet aut quis 132.
psalma 72 B. 204 206 258A uidebit G
B17 29 31 34 35 207 257 L, A
uideat B30 32 33 37 204 206 258 A
;

m0 rtem: aut G ;

quis A B35 257, + aut qu i s B" 29 30 31 32 33 34 37 204
206 207 258 A G L ;
eruet A B33 35 207 257 G, e ruit B"
29 A L, eruat B3 o' 3 1 3 2 34 37 204 206 258
;
manu A B17
29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L manibus B35 t

257; inferni: diapsalma, sempcr A B17 30 31 32 33

34 37 204 206 207 257 258 G, + diapsalma R29 A L 4-

semper B 35 .
50 misericordie: tuae 129, + ruae W,
50 quas A, sicut B. silet 132.
51 obprobrii AO B29 30 3 1 32 33 34 35 37 204 206 207 257
258 A G L^ hopprobriis A 13 obprobrium BW. ,

52 exprobrauerunt3 : 74 97 129 CB, + 52 quod exp. inim. tui domine B17, + quod... domine
in 72. caeteri; exprob.
2
: in A B 35 257, + j n B" 29 30 31
32 33 34 37 204 206 207 258 commutatione 13 A G L ;
A
B30' 31= 204 G, commutalionem AO B17 29 30= 31* 32
33 34 35 37 206 207 257 258 A L N. B. Gilson comutatio- ;

ne sed falso, nam 33 habet commutationem.


53 fiat: explicit liber tertius A B32 3 7 257 258, + e x-

plicit liber tertius B" 29 30 31 34 35 204 206 207 A L,

+ finit liber tertius B 33 o.


EDIGION CRITICA. EL SALTERIO 825

Ps. 88, 45-53


SH HE LXX
45 Dissohiisti eum ab emundatione 45 quiescere fecisti munditiam eius et thro- 45 KaTeXuoac, dmd Ka6apiau.ou auxov,
IUL. num illius in terra detraxisti t6v 6p6vov auxou eiq Tf)v yfjv Ka-
Tppaac/
46 Perfudisti eum confusione IUL. 46 adbreuiasti dies adolescentiae eius oper- 46 sojiiKpuvac; Taq f)u.epac; tou Spovou
uisti eum ignominio sempiterno scmper auTou, KaTExeac, auTOu axoyovccv.
6id<JJaXu.a.
47 usquequo domine absconderis in finera 47 ecoc; tcote, Kupie, dTtoarpetpeic; elq
subcenditur quasi ignis indignatio tua TeXoq; eKKau8f|oeTai 6q -rrup f|

6pyf] oou;
48 Memorare quae mea substantia IS. 48 memento mei de terra alioquin quare 48 u.vf)o8r|Ti tic, u.ou f| UTrooTaaic' \xr\

frustra creasti filios hominum ydp u.aTa(coc; ^KTtaac; Ttdcvraq touc,


uiouc, tcov dv6pcoTtcov;
49 Quis est homo qui uiuet et non ui- 49 quis est homo qui uiuat et non uideat 49 Tiq eoTiv 6 dv8pcoTtoc; oc; c/|oeTat
debit mortem Quis est PAU 1
.
mortem saluans animam suam de manu Kai ouk ScpeTai 6dvaTov; puaeTai
homo qui uiuit et non uidebit mor- inferni semper Tf)v cpuxf)v auTOu eK x L Pc; a6ou;
tem IUL -.
Quis est homo qui 5id(paXu.a.
uiuit et non uidebit mortem eruet 50 ubi sunt misericordiae tuae antiquae do- 50 tcou eoTiv Td eXer) aou Td dpxaTa,
animam suam de manu inferi PS- mine quas iurasti dauid in ueritate tua Kupie, & Qiaoaaq tco AaueiS ev Tfj
3
IS . dXr)8e'g aou;
51 recordare domine obprobrii seruorum 51 u.vf|a6r)Ti Kupte, tou 6vei5iou.ou
>

tuorum quia portaui in sinu meo omnes tcov 5ouXcov aou, o5 UTteaxou iv tco
iniquitates populorum koXtcco u.ou tcoXXcov e6vcoV
52 quas exprobrauerunt inimici tui domine 52 o5 cbvei&taav ot ex^poi oou Kupie, >

quibus exprobrauerunt uestigia christi o5 cbvei&iaav to dvrdXXayu.a tou


tui XPIOTOU oou.
53 benedictus dominus in sempiternum 53 euXoyriToq Kuptoc, eic, tov aicova.
amen amen. yevotTO, yevoito.

45 A l. 86. 45 quiescere P L I T 51 52 256 AMS. deficere C; 45 auTov BS*A. auTOU S


c
* (mox revoc au-
munditiam fecisti P9 '. fecisti munditiam caeteri: TOV).
eius 128. illius caeteri: terra P L25 74 129 176 C M.
terram 24 89 I T*8 51 52 256 AS : detraxisti P
L129 TC MS, de{s]truxisti L 24 26 74 89 176 I A.
46 A I, 86. 46 ignominio sempiterno semper P21 72 84 93. ignomi- Opovou B. XP ovou SA; auTou* BS*A.
nio sempiterno P94 ignominia sempiterna P 95 L13
. auTco S c * (mox revoc auTOu).
25 74 89 129 176 I T AS. ignominia sempiterna diap-
salma L24 . ignominia semper C M.
47 subcenditur P2l 72 84 93 95 L129 T, subcendetur 47 auoaTpe^Eiq B. aTtooTpecpeic; SA. op-
P94 L13 24 25 74 89 176 J C AMS. Yio9r)ar| 1219.

4 1 S 10. 11. 48 terra P T* 51 52 256. pro fundo L I C AMS; quasi


L 74 quare caeteri.
49 i E 40, 2. 341. A 1, 87. VQ > 2- 49 homo P T,
,

uir L I C AMS; uiuat P21 72 84 93'


94 95 L I C AMS, uiuet P 9 3* T43 51. u u j j t T52;
saluans: animam suam P 72 + animam . suam
caeleri: inferni P21 84 93 94 95 L13 24 25 74 176 T
C A. inferiP72 L129 115 24- 28 55 ?9 ms inferni
;

+ semper P 2 72 84 94 95 1 L13 2<* 17 IT C AMS.


+ diapsalma L 2 5, P93 L74 89 129 I24<\

50 antiquae P L I T8 51 52 256 AMS, priscae C. 50 ecrriv BS*, eioiv S c *A.

51 obprobrii P21 84 93 94 95 L13 24 25' 74 89 129 176 51 OTTEOxou BS. UTteoxov A,


I T C AMS, obprobrm P72 L 25 * tuorum: 4 quia ;

P L I T AS. quia C M; omnes iniquitates po


pulorum P L I T AMS, multarum gentium C.
52 quas 1 P2 1 72 84 93 94 L13 2 4 25 74 129 AS. quibus
P95 115 24 c 28 55 89 X C M.

53 sempiternum P2 l 72 84 93 94 L I T<8 51 52 256 AMS. 53 yevotro': + yevoiTO BSA. yevotTo


aeternum P 95 . saeculum C; amen amen P L13 24 2039 1219.
25 74 89 129 I T A. amen L amen et amen C
MS.
;

826 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 89, 1-5


GA MO RO

Psalmns LXXXIX Psalmus LXXXIX Psalmus LXXXIX


1 Oratio Moysi, hominis Dei. 1 Oratio moysi hominis dei. 1 Oratio maysi hominis dei.
Domine, refugium factus es nobis Domine refugium factus es nobis a genera- Domine refugium tu factus es
a generatione in gencrationem. tione in progenie nobis a generatione et progenie

2 Priusquam montes fierent, aut for- 2 priusquam fierent montes et formaretur 2 priusquam fierent montes aut
maretur terra et orbis, a saeculo terra et orbis a saeculo et usque in saecu- firmaretur orbis terre a seculo
et usque in saeculum tu es Deus. lum tu es et usque in seculum tu es deus
3 Ne auertas hominem in humilita- 3 ne auertas hominem in humilitate et dixisti 3 ne auertas hominem in humili-
tem; et dixisti: Conuertimini, filii conuertimini filii hominum tatem et dixisti conuertimini fi-
hominum. lii hominum
4 Quoniam mille anni ante oculos 4 quoniam mille anni ante oculos tuos tam- 4 quoniam mille anni ante oculos
tuos tanquam dies hesterna quae quam dies externa quae praeteriit et sic- tuos sicut dies hesterna que
praeteriit, et custodia in nocte; ut uigilia in nocte preteriit et sicut custodia in
nocte
5 quae pro nihilo habentur eorum 5 quae pro nihilo habentur erunt anni eorum 5 que pro nichilo habentur anni
anni erunt. eorum

Ps. 89 Ps. 89 Ps. 89


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uarianle Jnuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
207 257 258 A G
L O. Deest in 38 259 260 S' F. D
Hab. v. 1 E 2
. Hab. v. 17' (adapt.) I/. Hab. v. 13
S\ Hab. v. 13 16 S4 .

titulus (initio) 72 74 129 CB, + titulus Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes: 1 refugium: + tu 129, tu W, silet 132.

97; dei: psalmus


hic est tercius orationis A B37 204 206 257 258, + inci-
incipit liber quartus
notatus 72 74 129 CB,+ notatus 97;
hic... pit liber quartus B 17 29 30 31 32 33 34 35 207 A G L ;

refugium: tu 74 97 129 C, + 72 B; tu oratio moysi A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 2 0 7 A G L,

a generatione in generationem 72 97 129 psahnus dauid B204 206 258, psalmus B25 7 + hominis ;

C. in generatione et generatione 74 B. dei A B 17 3 31 32 33 S5 20 7 A G, + u r d e B 29 L


<> | i i ;

+ hominis B 37 B 34 204 206 257 258 + iudeorum


,
;

obiecti B 29 L iudeorum obiecti caeleri et B257, in


, ;

caeteri; progenie A B 17 20 30 31 32 33 34 37 204 207 257


PAGl progeniem B35 206 258.

2 aut 72 97 129 C, et 74 B; et
2
: + usque 72 montes fierent B 257 fierent montes caeteri; et A B35 2 habet orbis terre 129.
74 129 CB, usque 97. 257, au t B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L ;

formaretur A B35 257 firmaretur B 17 29 30 31 32 33 34


37 204 206 207 A G L formarentur B258 ;
terra et orbis
A 13 , terra et orbis terre AO B35 257 or bis terrae B"
29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 A G L
orD es terrae B258
;

et usque in A B30 31 32 ?3 34 37 204 206 207 257 258 G*


et in B 17 29 A L usque rn 1535.

humilitate A B 17 29 31 32= 34 37 206 207 257 A L humi-


Iitatem B30 32' 33 35 204 207= 258 G.

4 custodia 72 97 129 CB, custodlam 74. 4 tamquam:


dies una et sicut A, + dies una et sicut
B; dies externa A, hesterna dies B; uigilia A, custo-
dia B.

5 quae 72 74 129 CB, quem 97; habentur 5 habentur A, habetur B; habentur: ita A, + ita B.
72 129 CB, habetux 74, abenter 97.
KPICION CRITICA. KL SALTKKIO 827

Ps. 89, 1-5


SH HE L XX

Psalmus LXXXIX Psalmus LXXXIX

Oratio mosi hoyninis dri PS-VIG. Oratio moysi uiri d.ei. ripooeuxq tou Mcouof) dv9pcbTtou
Domine habitaculum factus es nobis in xou 9eou.
generatione et generatione Kuoie, Katacpuyf) f)Lnv eyevf|9r|c; ev
yevea Kai yevea'
antequam montes nascerentur aut par- Ttp6 tou 6pr\ yevr|9fjvai Kai TtXao-
turiret terra et orbis a saeculo et usque 9f)vai xf]v yfjv Kai tt)v oiKOULie-
in saeculum tu es deus vr)V, Kai dtTco tou aicovoc. Mcoq tou
aicovoq ou et.
conuertens hominem usque ad contritio- [afj dTtooTpetpnq dv9pcoTtov eiq Ta-

Mille anni tamquam una dies ante nem et dicens reuertimini filii adam Tteivcootv, Kai eliraq 'ETtiorpetpaTe
oculos tuos domine quae praete- uioi dv9p6Ttcov;
riit GR. IL \
Quoniam mille an- quia mille anni in oculis tuis sicut dies 8ti x^Xia eTT) ev 6cp9aX[ioLq oou cbc;

ni ante oculos tuos tamquam dies hesterna quae pertransiit et uigilia noc- f| f|Liepa f)
x^ *1 Tl ^ OLfjXGev, Kai
una IS 2
.
Quoniam mille anni turna tpuXaKf) ev vukti.
ante oculos tuos tamquam dies una percutiente te eos ut somnium erunt Td eou5evcbu.aTa auTcov Mtt) eoov-
IUL \ Tai, to Ttpcoi cboei x^ or napeXGoi"
|

Ps. 89 Ps. 89 V. ne'


Inuenitur in P21 72 84 f3 94 95 L.l"1 24 25 74 89 129 176
115 24= 28 55 T 48 51 52 C52= 73 256 AMS. Deest ttl

L" 127. Uariantes:

N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur.


pertinet ad C.
DT 12. 1 titulus deest in P 95 inuenitur in caeteris ; moysis
, 1 TOU (iCOUOT) B, TCO ucouar) S, TCO tlCOOT)
L 74 moysi caeteri; serui L129, u iri caeteri; habita-
, A; avGpcoTtou B, avco SA; r\\j.\.v eyevr|-
culum:
tu P L24 74 89 176 T C M, + tu L13 8r)q BS*, eyevr)8r|c; x\\j.iv S "M.; ev ye-
25 129 115 24= 55 AS, + tuum 128; ?
g e neratione P21 vea Kat yevea BSA, a-rto yeveaq eic,
84 93 94 95 1,13 24 25 176 i T C AMS, generationem yeveav R.
P72 L74 89 129

montes: + montes J L74, montes caeteri ; aut P Yevr)0r|vai


C
BS 'A, e6pao8r|vai S*
T, et
1
L I C AMS; parturiret P T 51 C256, par .
TtXao8r)vat TT|v yr)v kqi tt|v oiKOULie
turiretur L I C73 AMS, parturire T52 ;
a saeculo vr)v BS, TtXaa. yrjv oik. A* TtXao
et usque in saeculum P21 72 84 94 95 L24' 129 176
TT)v (sic) Kai Tr)V olk. sup ras et in mg
T C MS, a saeculo et in saeculo P p? *, a saeculo et A"; aLCOvac/: Kai BS*'. Kai S c a
A
in saeculum P93=, a saeculo usque m saeculum L13 aicovoq : : + ou ei BS C *A. ou ei S*
25 74 A, ab aeterno et usque in sempiternum II 5 24'
28 55 89 tu: + es P L I T AMS, es C; tu es:
;

+ P L C AM, deus I T S.
deus
conuertens P L I T 4S 51 52 256 A. conuertis C, eTtLOTpeLLJare: 01 BS + 01 A;
conuertes MS; conuert.: + hominem P L13 24 25 tcov BS. + tcov A.
89 129 176 115 55 T C AMS, + animas L74, _ 128
;

dicens P T48 51 52 256 dicis L13 24 25 74 176 C AS.


dices L129 115 28 55 19 M; hominum L176, a dam
caeteri.
1 TO 242, 18-19. 2CI 15, 5. -<CSAE quia P L T C AMS, quoniam 115 28 55 89 ; i n P oou: KUpte BS* cb ,
Kupie S C *A;
l, 4, 5. L13 24 25 74 89 129 176 i c AMS, ante L74= T; ocu- coq.r) r|Liepa BA, coq r)Ltepac S; exSec,
lis tuis PL I C AMS, oculos tuos T; sicuti L13. B*S, x6eq B", eK^Seq A.
sicut caeteri; [h]esterna P21 72 93 94 95 L25 74= 89
129 176 1 C MS, externa P84 L13 24 74* T A; per

transiit P21 72 84 93= 94 95 L24 25 74 89 129 176 I T C


AMS, preteriit P93*, pertransit L13.
percutiente te eos ut P21 84 93 94, percutiente eos 5 etr) B*SA, exi B b
P95, percutiente te eos L13 24 74 89 129 1 c AMS.
percutient et eos L
25 *, percutiet eos et L25=, peroi-

tiente eos te L176, percutientes ut T*8 51 52 72 ;

somniauerunt L129. somnium erunt caeteri.


;

828 VETUS L AT I NA HISPANA

Ps. 89, 6-13


GA MO RO
6 Mane sicut herba transeat; mane 6 mane sicut herba transeat mane floreat et 6 mane sicut herba transeat mane
floreat, et transeat uespere deci-
; praetereat uespere decidat indurescat et floreat et pertranseat uespere
dat, induret, et arescat. arescat decidat indurat et rescat
7 Quia defecimus in ira tua, et in fu- 7 quoniam defecimus in ira tua et in furore 7 quia defecimus in ira tua et in
rore tuo turbati sumus. tuo conturbati sumus furore tuo turbati sumus
8 Posuisti iniquitates nostras in 8 posuisti iniquitates nostras in conspectu 8 posuisti iniquitates nostras in
conspectu tuo, saeculum nostrum tuo saeculum nostrum in inluminatione uul- conspectu tuo seculum nostrum
in illuminatione uultus tui. tus tui in inluminatione uultus tui
9 Quoniam omnes dies nostri defece- 9 quoniam omnes dies nostri defecerunt et 9 quoniam omnes dies nostri defe-
runt; et in ira tua defecimus. An- nos in ira tua defecimus anni nostri sicut cerunt et nos in ira tua defeci-
ni nostri sicut aranea meditabun- aranea meditabantur mus anni nostri sicut aranea
tur; meditabuntur
10 dies annorum nostrorum in ipsis 10 dies annorum nostrorum in ipsis septua- 10 dies annorum nostrorum in ipsis
septuaginta anni. Si autem in po- ginta annis si autem in potentatibus octua- septuaginta annis si autem in
tentatibus octoginta anni, et am- ginta anni et plurimum eorum labor et do- potentatibus octoginta anni et
plius eorum labor et dolor; quo- lor quoniam superuenit mansuetudo super plurimum eorum labor et dolor
niam superuenit mansuetudo, et nos et corripiemur quoniam superuenit super nos
corripiemur. mansuetudo et corripiemur
11 Quis nouit potestatem irae tuae, et 11 quis nouit potestatem irae tuae et prae ti- 11 quis nouit potestatem ire tue
prae timore tuo iram tuam more tuo iram tuam aut pre timore iram tuam

12 dinumerare? Dexteram tuam sic 12 dinumerare dexteram tuam notam fac no- 12 dinumerare dexteram tuam no-
notam fac, et eruditos corde in sa- bis et compeditos corde in sapientiam tam domine fac nobis et erudi-
pientia. tos corde in sapientia
13 Conuertere, Domine; usquequo? et 13 conuertere domine usquequo et exorabilis 13 conuertere domine aliquantulum
deprecabilis esto super seruos luos. esto super seruos tuos et deprecare super seruos tuos

6 floreat: + et 72 74 129 CB, et 97; ues- at A, pertranseat B; indurescat A, induret 6 indu, 29, induret W, silet 132.
pere 72 97 129 CB. uespera 74. B17 29 : ) A G L jndueret
31 32 33 34 35 37 206 207 257 258

B204.

7 quia A. quoniam caeten. turbati 129, conturbati W, silet 132.


8 nostrorum B 17 , nostras caeteri ; secundum B257, sae .

culum caeteri; nostrum: + in A B17 29 30 31' 32 33 35


37 204 206 207 258 A G L. _
n B31* 34 257.
j

meditabuntur 72 74 129 C, 9 arena B 17 , aranea caeteri ; meditabantur A13 B17 30 32 9 habel nos 132.
97 B. 33 34 35 37 204 206 207 257 A G meditahuntur AO B29
31 258 L.
10 anni' 74 CB, annis 72 97 29; anni* 72 74 10 octoginta B257, sc ptuaginta caeterj; annis
1
A13 B!7 29 10 habet plunmum 132; habet super nos
c
97 CB, annis 97* 129. 30* 31* 32* 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L ann i AO 132.
R30 c 31' 32' 35; annj^ A B 17 30' 31* 32' 33' 35 37 204 206
207r G annis B29 30* 31' 32* 33* 34 207* 257 258 A L ;
su .

perueniet B3l*. superuenit A B3l', caeteri.

1 tuam: domine 72 74 129 CB. + domi 11 potestatem A B206, potentiam B17 29 30 31 32 33 34 35


ne 97. 37 204 207 257 258 A G L ;
e( A13 B35 257, au f AO B17
29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L fjmore: + tuo
A!3, tuo caeteri.
;

\Z sapientia 74 97 129 CB. sapienti.im 72 12 tuam: domine A13, + domine caeteri notas B258. 12 tuam: sic 129 132 W; notam domine
notam caeteri; compedito A, eruditos B; sapientiam fac 129, domine notam fac W, silct

A'3, sapientia caeteri. 132; habet nobis 132; eruditos 129 W.


"uel" compeditos 132.
13 usquequo A, aliquantulum B; aliquantulum domine 13 habet aliquantulum et deprecare 132.
BS domine
3
, aliq. caeteri : exorabilis esto A13 s \ re B
propitiart AO
B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257
368 8' S (aliU) A G L
EMCI0N CRITICA. EL SALTERIO 829

Ps. 89, 6-13


HE LX X
6 mane quasi herba pertransiens mane 6 x6 Ttpcoi dv6f)oai xai napdXGoi, t6
floruit et abiit ad uesperam conteretur EOTtEpac, airoTTEooi, oKXr)puv8e(r|
atque siccabitur Kai ^T]pav6e(r|.
7 consumpti enim sumus in furore tuo et 7 otl e^eXi-rtOLiev iv tt) 6pvfi oou, Kai

in indignatione tua conturbati sumus iv tco 8uu.cp oou Tapd)(6r|u.V'


8 posuisti iniquitates nostras coram te ne- 8 e6ou Taq dvou.(aq f)u.cov evcotuov
gligentias nostras in luce uultus tui oou, 6 aicbv f|u.cov elq cpcoTiouov tou
TtpOOCOTtOU OOU.
9 omnes enim dies nostri pertransierunt & 6ti Ttaoai ai fiuepai r|ucov c;eXl-
in furore tuo consumpsimus annos nos- ttov, Kai iv xfj &pyfj oou t;eX(TTO-
tros quasi sermonem loquens Uv' Td TT) f|ucov 6c; dpdxvr]v ue-
Xetoov.
10 dies annorum nostrorum in ipsis septua- 10 at f)upai tcov etcov f)ucov iv ivi-
ginta annis si autem in potentatibus oc- auTotq |36ouf)KOVTa ett), iav bi iv
toginta annis et quod amplius est labor 6uvaoT(aiq, 6y&of|KovTa ett), Kai
et dolor quoniam transiuimus cito et uo- to tcXelov auTcov kotcoc; Kai rtovoc;'
lauimus 6ti TtfjX6V TtpauTT)q ecf>' f|U.ac;, Kai
TTai6u6r)o6u.8a.
11 quis nouit fortitudinem irae tuae et se- 11 tlc; yivcboKEt to KpdToq Trjc; 6pyfjc;
cundum timorem tuum indignationem oou, Kai d-rto tou cp6(3ou tou 6uu.ou
tuam oou ,apL6uf|oao6ai;
12 ut numerentur dies nostri sic ostendc 12 Tf)v &c;idv oou yvcbpioov, Kai touc;
et ueniemus corde sapienti TTTTai6uu.vouc; Trj Kap6(a iv oo-

cp(a. i

13 reuertere domine usquequo et exorabilis 13 Tt(oTpipov, Kupi" Mcoq tt6te; Kal


esto super seruos tuos TtapaKXf|6r|Ti Tti ToTq &ouXoic; oou.

pertransiens P2l 84 93 94 95 L13 24 2C 74 89 129 115 6 cxv9r)oai BS*A, av9r)ooi S * (mox revoc
55 T C AMS, pertransc-ant P72, transiens L176, per . oai).
trans (sic) 128; floruit P L I C AMS. floriit
T; uesperam P L13 24 25 74 89 115 55 t C AMS.
uesperum L129 176 128 conterentur L13*, contere-
;

turL13 c caeteri.
tuo et: in P93 +. in caeteri.

8 evcomov BS*A. evavriov S c

0 pertransierunt P T, transierunt L I C AMS. con 9 ec;eXiTtov: + Kat BS*A.


Kai S e *; coc,
suinpti sumus L74, consumpsimus caeteri; annos: cooei SA; apaxvrjv BS*, aporxvT)
nostros T 52 ', + ncstros caeteri; sermones L89, S e
A.
sermonem caeteri.

10 annis P21 72 84 93 94 Ll3 24 25* 74 129 128 T A, ami 10 eviauTotq B, auroic; SA; eTri 1 BS, aiTr|
P95 L25^ 89 176 115 55 C MS annis: si autem... ; A; TcpauTr)c; ecp r)uac; BS C ", ecp r|u.ac;
octoginta anni L^ 76 , + si autem... octoginta anni TcpauTT)q S*. TcpaoTr|q ecp r|Liaq A.
caeteri; autem: + in potentatibus PT C, + mul-
tum L c
I15 28 55 AMS, 115*; multum: + et L25.
et caeteri; annis
2
P21 72 84 93 P4 L74 129, an n i

P95 L13 24 25 89 I T C AMS ; et quod P21 84 94 95


L I T C AMS, eo quod P72. e qui P93; amplius: t

+ est P L13 24 25 74 89 176 I T48' 51 52 C AS, est


L129 T48* M; transiuimus P L25 74 89 129 176 1 t C
MS, transibimus L13 24 A; uolauimus P T C,
auolabimus L13 24 74 A, auoJauimus L25 89 129 I

MS. aduolauimus L176,


11 cpopc aou BS, + oou A; tou 9u-
u.ou BS*. tov 9uLiov S C *A.
12 ut P21 72 84 93 94 L24 25 74 89 176 T C AMS. et 12 oou:
ouTCoq BS*. + ouTcoq S *A;
C

P95 L129. huti L13. yvcopioov:


u.01 BS*, + u.01 S *A; ire-
C

Ttai5euuevouc; BS*, TTETcai5r|Lievouq


c
S *, TteTte5r)u.evouq A.
13 usquequo: et L25 + et caeteri, super seruos 18 tolc, SouXoiq BSA, touc; SouXooc; R.
tuos P L25 74 t C M, super seruis tuis L13 24 89
129 176 1 AS, supeuis suis L89*.
: :

830 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 89, 14 - 90, 2


GA MO RO
14 Repleti sumus mane misericordia 14 satiati sumus mane misericordium tuam et 14 repleti sumus mane misericordia
tua; et exultauimus, et delectati exultauimus et delectati sumus in omnibus tua exultauimus et delectati su-
sumus omnibus diebus nostris. diebus nostris mus in omnibus diebus nostris
15 Laetati sumus pro diebus quibus 15 delectati sumus pro diebus quibus nos hu- 15 letati sumus pro diebus quibus
nos humiliasti, annis quibus uidi- miliasti annis quibus uidimus mala nos humiliasti annis in quibus
mus mala. uidimus mala
16 Respice in seruos tuos et in opera 16 respice in seruos tuos et in opera tua et di- 16 respice in seruos tuos et in ope-
tua, et dirige filios eorum. rige filios eorum ra tua domine et dirige filios
eorum
17 Et splendor Domini Dei nostri
sit 17 et sit splendor domini dei nostri super nos 17 et sit splendor domini dei nos-
super nos; et opera manuum nos- et opera manuum nostrarum dirige super tri super nos et opera manuum
trarum dirige super nos, et opus nos. nostrarum dirige.
manuum nostrarum dirige.

PsaJmus XC Psalmus XC Psalmus XC


1 Laus cantici Dauid. Laus cantici dauid. Laus cantici dauid.
Qui habitat in adiutorio Altissimi, Qui habitat in adiutorium altissimi in pro- Qui habitat in adiutorio altissi-
in protectione Dei caeli commora- tectione dei caeli commorabitur mi in protectione dei commora-
bitur. bitur
2 Dicet Domino: Susceptor meus es dicet domino susceptor meus es tu et re- dicetdomino susceptor meus es
tu et refugium meum; Deus meus, fugium meum deus meus sperabo in eivm et refugium meum deus meus
sperabo in eum. snerabo in eum

14 misericordia tua 72 74 129 CB. miseidcor- 14 misericordiam tuam A B" 29 30* 31 32 34 204 14 tua: et W, silet 132.
diam tuam 97; tua: + et 72 74 97 CB, 206 207 258 A G L misericordia tua B30 c 32<= 35 257;

et 129; exultauimus 74 129 CB, exulta- tuam: + et A B" 29 32 34 35 37 207 A L et B30 31

Himus 72, exaltauimus 97; sumus: in 33 204 206 257 258 G ; exultauimus A B30 31 c 32 34 35 37

72 74 29 C, + in 97 B.
1
204 206 257 258, exultabimus B17 29 31* 33 207 A G L ;

electati B204, delectati caeteri.

15 humiliasti: et A B" 29 30<~ 31 32 33 34 35 37 206 207 15 letati 129, delectati W. rilet 132.
257 258 A G L, -f e t B30* 204.

16 tua: domine A, + domine B.


17 sit 72 74 129 CB, sds 97. 17 + et (tnitio) A B257, _ et R" 29 30 31 32 33 34 35 17 dirige: super nos
37 204 206 207 258 A G L ;
manuum nostrarum A B" W, silet 132.
29 30 33 35 37 207 257 G L, manuum tuarum B31 32 34 204
206 258 A super A B35 257, n B" 29 30 31 32 33 34 37 204 j

206 207 258 A G L nos = e t 0 pus manuum nostrarum ;


;

confirma A, + et opus... confirma B; manuum nostra-


rum2 B 1 ? 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257 258 A G L, ma .

nuum ucstrarum B204, manuum tuarum B206.

Ps. 90 90 Ps. 90
Inuenitur in 12 74 97 129 CB. Variante Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes
207 257 258 S
7
AD F G L O. Deest in 38 259 260.
Hab. v. 12-11 (boc ordtne) U. Hab. v. 1 (bis)
S 4 Hab.
. v. 5" 10 11 12 S 5 Hab. . v. 3 5 6 S. Hab.
psahnum integrum S 7 Hab. . v. 14 T6 .

titulus (initio) 72 74 129 CB, + titulus Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: 1 dei: caeli 129. + caeli W, silet 132
97; cantici:
74 97 129 CB, + ipsi
ipsi laus cantici dauid A B" 29 30 31 32 33 35 37 207 A G L
72; dauid: de hoc
psalmo temptauit psalmus dauid B34 204 206 258, psalmus B257. s j e e pi-
diabolus christum 72 74 129 CB, + de grapbe B S7 D p ; + christi uictoria omni qui secun-
hoc... christum 97. dum deum persecutus est B29 L, christi... e>t caeteri

habitauit B31 c , habitat A B31*, caeteri; adiutorium


A13 R17 29 30* 31 32* 33 34* 35 37 207 S* A G L. adiuto
rio AO
B30 c 32"= 34<= 204 206 257 258 D P.
meum: + deus 72 74 97
c
129 CB, deus dicetA13 B30 r 31= 32= 35 204 206 257 258 D F, dicit AO
97*; deus: + meus 72 97 c 129 CB, R17 29 30* 31 32* 33 34 37 207 8' A G L es: ;
L tu B3S,
meus 74 97* in eum 72" 97 1 29 CB, in eo
; -I- tu caeteri; meus': + et B35, _ e t caeteri.
72* 74.
KDICION CKITICA. KL SALTEKIO 831

Ps. 89, 14 90, 2


SH HE LXX
14 imple nos matutina misericordia tua et 14 V-rc\r|a9r|tiV to npau tou eaeouc,
laudabimus et laetabimur in cunctis die- oou, Koci f|yaAAtaoau.E9a Kai eu-
bus nostris cf>pav9r|U.V iv Ttaoatc. Tatc fiu.epocic;
\ f|U.cov,

15 Delectatisumus pro diebus quibus 15 laetifica nos pro diebus quibus adflixisti 15 c^9' qv f)u.pcov ETaTtEtvQoac; f)u.ac;,

nos humiliauerat PAU. nos et annis in quibus uidimus mala TQV 5)V Et50U.V KCXK&.
16 adpareat apud seruos tuos opus tuum et 16 Kai i5e ETti touc, SouAouc. aou Kai
gloria tua super filios eorum toc Mpya aou, :<ai 65f|yr)aov touc
uiouc. auTcov.
17 et sit decor domini dei nostri super nos 17 Kai eotco f| Aau.Tcp6Tr|q Kupiou
et opus manuum nostrarum fac stabile 9eou t|u.qv cp' f|u.ac;, Kai toc pya
super nos et opus manuum nostrarum tqv y^eipwv f)U.QV KaTu9uvov
dirige.

Psalmus XC Psalmus XC YaAu-oc; q'

1 Atvoq d)5fjq tu AaueiS.


Qui habitat in abscondito excelsi in um- 'O KaToiKcov ev |3or|9[a tou utjJta-
braculo omnipotentis commorabitur TOU V OKETtTj TOU 9EOU TOU OUpaVOU
auXta9r]OETai.
dicens domino spes mea et fortitudo mea 2 ipei tco 9eq 'AvTtXf)u.TtTcop u.ou eT'
deus meus confidam in eum Kai KaTacpuyrj u.ou 6 9e6c, u.ou,
EATUQ ETt' aUTOV.

14 imple P L I T48 51 52 256 AMS, satia C; misencor- 14 tou eAeouc BSA, to eAeoc; R; eAeouq...
dia: 89 129 176 I T C MS,
+ tua P L25 tua hliqv in mg et sup ras A"; U<ppav9nLtV
L 13 24* 74 A; laudabimus P L" 24 ?5 74 89 129" 170
BSA*, nucppav9r)u.v A, t]u.qv: eu-
I T C AMS, laudauimus L25*, laudamus L129* ; cppav9n,[iEv BS*A*, + u<t>pav0r|u.v
laetabimur P21 72 84 94 95 L.13 25 74 89 129 176 I T ca
S A"'""".
C AMS, laetabimus P93 L24 laetabim.: + in
P L T AMS, in 115 28 55 89 C.
;

15 E 19, 1. 138-139. 15 pro diebus P L I T 51 52 256 AMS, secundum


dies C; quibus
1
: adflixisti nos et annis in qui-
bus L89*, + adflixisti nos et annis m quibus L89'
caetert; nos: + et P I. I T AMS. et C; .innis:

+ in P L T AMS, in I C.
16 super L176, apud caeteri; gloria tua P L I T48 51 16 Kar: eni BS*, + etci
C
S *A; o&r)yn,-
52 256 AMS, decor tuus C; hominum L89, eoium aov BS, Q&nyn.oov A.
caeleri.

17 ut L74, P L I T48 51 52 256 AMS,


e t' caeteri; decor 17 Kuptou: tou BS*, + tou 'A; S
C

pulchritudo C; manuum P72 84 93 94 95 L13 25 74


89 129 176 i t C AMS, manujTi P21 L24 nostrarum':
1
n.u.aq
2
: Kai to Epyov tqv x^i-pQv
;
T)U.QV KOCTEU0UVOV B. + Kai... KOCT-
fac stabile super nos et opus manuum nostiarum EU0uvov SA.
L129, + fac stabile super nos et opus manuum
nostrarum caeteri; super nosJ : + et P L25 128 t C
M,
et L13 24 74 89 176 115 55 AS; manum P21.
manuunr caeteri; dirige P T, confirma L I C AMS.
Ps. 90
Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L13 24 25 74 89 129 176
115 24 28 55 T*8 51 52 C>52 c 73 256 AMS. Deest in
L17 127. Vari.tntes
N. B. In boc psalmo tod. 256, nisi aliter notetur
pertinet ad C.
1 [ps.] dauid P21 72 84 94 95 LW 2S 74 T C AMS,
psaimus dauid P 93 . laus cantki dauid L24 89 129
176 I; altissimi T52, txcelsi caeteu . umbraculum
P 95 ,umbraculo caetett; omnipotentis P 21 84 93 91

85, omnipotenti P72, domini L13 24 74 89 12 176

I T C AMS, dei omnipotentis L35.


2 mea + et P L89 129 J55 T C MS,
1
: et L13 24 25 0Q B*S*, Kuptco B* b S c *A u.ou":

;

74 176 115 28 A; fortirudo: mea L129, + mea BSA, + Kat R.


caeteri; in eum P L" 34 25* 74 9 176 I c AS, in eo
L25' 129 t M.
832 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 90, 3-10


GA MO RO
3 Quoniam ipse liberauit me de la- 3 quia ipse liberauit me de laqueo uenantium 3 quoniam ipse liberauit me de la-
queo uenantium, et a uerbo aspero. et a uerbo aspero queo uenantium et a uerbo as-
pero
4 Scapulis suis obumbrabit tibi, et 4 in scapulis suis obumbrauit tibi et sub pin- 4 scapulis suis obumbrabit tibi et
sub pennis eius sperabis. nis eius sperabis sub pennis eius sperabis

5 Scuto circumdabit te ueritas eius; 5 scuto circumdabit te ueritas eius non time- 5 scuto circumdabit te ueritas
non timebis a timore nocturno; bis a timore nocturno eius non timebis a timore noc-
turno
6 a sagitta uolante in die, a negotio 6 a sagitta uolante per diem a negotio peram- 6 a sagitta uolante per diem a ne-
perambulante in tenebris, ab in- bulantem in tenebris a ruina et daemonio gotio perambulante in tenebris
cursu. et daemonio meridiano. meridiano a ruina et demonio meridiano
7 Cadent a latere tuo mille, et decem 7 cadent a latere tuo mille et decem millia a 7 cadent a latere tuo mille et de-
millia a dextris tuis; ad te autem dextris tuis ad te autem non adpropriauit cem milia a dextris tuis tibi au-
non appropinquabit. tem non adpropinquabit
8 Uerumtamen oculis tuis considera- 8 uerumtamen oculis tuis considerabis et re- 8 uerumtamen oculis tuis conside-
bis, et retributionem peccatorum tributionem peccatorum uidebis rabis et retributionem peccato-
uidebis. rum uidebit
9 Quoniam tu es, Domine, spes mea; 9 quoniam tu es domine spes mea altissimum quoniam tu es domine spes mea
Altissimum posuisti refugium posuisti refugium tuum altissimum posuisti refugium
tuum. tuum
10 Non accedet ad te malum, et fia- 10 non accedent ad te mala et flagellum non 10 non accedent ad te mala et fla-

gellum non appropinquabit taber- adpropiabit tabernaculo tuo gellum non appropinquabit ta-
naculo tuo. bernaculo tuo

8 liberauit 72 97 129 C, liberabit 74 B. quia A BS, quoniam B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206


207 257 258 S :
A D F G L ;
Uberauit A B31 c 37 204 206 207
258 D F, iiberabit B17 29 30 31* 32 33 34 35 257 S S' A
G L ; nos B^", me caeteri; muscipula Bs ", laqueo cac-

4 m (initio) 97 129 C, + in 72 74 B; + in (initio) A B17' 29 34 35 S' A D F L _ m B17- 4 scapulis suis 129 W, "uel"
obumbrabit 72
r
74 97 129 CB, obumbrauit 30 31 32 33 37 204 206 207 257 258 G ; obumbrauit A13 R34 [sca]pulas suas 132.
72*. 37 207, obumbrabit A B*7 29 30 31 32 33 35 204 206 257
S7 A D F G L
'
258

5 timebis 72 97 129 CB, timebit 74. circumdaui B s , circumdabit caeteri.

6 in die 74 97 129 CB, per diem 72; peram- uolantem B204 , uolante caeteri ; perambulantem A13 habet a ruina 1 32.
bulante 97 129 CB, perambulantem 72 74. B37 perambulante AO B30*
204 206 S, 31 32* 33= 35 207

257 258 D F G, perambulanti B" 29 30' 31* 32* 33* 37 S ;

A L perambulantis B 34
, .

7 ad te 72 74 1 29 CB, a te 97. milium B35, milia caeteri ; tuis: + ad te autem A adpropinquabit 129. adpropiabit W.
B D F, + tibi autem B" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 tilet 132.
207 257 258 A G L, _ ; adpropriauit A13 B31 34

37 207 258 adpropriabit B" 29 30 32 33 35 204 206 257 S'


A G L appropinquabit A B D F .

8 retributionem 74 97 129 CB, retributione ,S uidebit 129. uidebis W, stlet 132.


72.

10 accedet 72 74 129 G
accedas 97, accedent 10 N. B. ln S ordo
:>
uers. ert: 12-11-10; accedent A B17 10 appropinquabit 129, adpropiabit W, rfl

B; ad te 72 74 129 CB, a te 97; appropin- 29 30= 31 32 33 35 37 204 206 267 258 S' A D F G L, a cce- let H2.
e
quabit 72 74 97 129 CB, appropinquauit dant B30*, accedunt B34 207 S flagella
;
flagellum BS 5
,

72*. caeteri; adpropiabit A B17 29 30 32 33 34 35 204 206 207


257 S' A D F G L, adpropriauit B31 37 S, adpropiauit

B258 ;
adpropiabit: + in Bs ', in caeteri.
IJDICION CRITICA. KL SALTERIO 833

Ps. 90, 3-10


SH HE LXX
3 quia ipse liberauit me de laqueo uenan- 3 6rt auxoc; ^uaexai ek Ttayi6oc; 9r|-
tium de morte insidiarum peurcbv, Kai dTt6 Xoyou Tapa)(cb-
6ouc/
4 in scapulis suis obumbra[b]it tibi et sub 4 ev Toiq ueTacppevotc; auToO erti-

5 Circumdet nos ueritas eius ut non alis eius sperabis aKidaei aoi, Kai utco Taq Trrepuyac;
timeamus a timore nocturno auTOu eXTtietq' STtXcp KUKXcbaet oe
PAU l .
Non timebo a timore f) dXf)9eta auTou.
nocturno PAU Ut non timeat 5 scutum et protectio ueritas eius non ti- 5 ou cpo(3r|9r|arj diro cp6|3ou vuKTepi-
a timore nocturno PAU mebis a timore nocturno vou, dTto fieXouc; TteTOu.evou f|ue-
6 (Et) a iaculo uolante per diem pcxQ,
PAU \
Et iaculo uolante per 6 a sagitta uolante per diem a peste in te- 6 dTto Ttpdyu.aToc; 6iaTtopeuouevou
dim PAU 2 . nebris ambulante a morsu daemonis in- ev aKOTei, dTto ouuTtTcbuaToq Kai
7 Cadent a latere mille et decem mil- sidiantis meridie 6atuoviou uear|u.ppivou.
lia a dextris PRI Cadent a la- l
.
7 cadent a latere tuo mille et decem milia 7 TteaetTai eK tou KXiTouq aou x ~ i

tere nostro mille et decem millia a a dextris tuis ad te autem non adpropin- Xidq, Kai uupidc; Ik 6e^icbv aou,
dextris nostris PAU Cadant '-. quabit Ttpot; ae 6e ouk eyyiei'
a latere meo mille et dena millia a 8 uerumtamen oculis tuis uidebis et ultio- 8 TtXf)v TOtq 6cp9aXuoic; aou KaTa-
dextris meis PAU 3
Et cadant .
nem impiorum cernes vor|aeiq, Kai dvTaTt66oatv duaprcj-
a latere tuo mille et dena milia a Xcbv 6ipr|.

dextris tuis PAU 4


.
Cadant a la- 9 tu enim es domine spes mea excelsum po- 9 oti au, Kupte,pou' tovf\ eXnic;
tere tuo mille et decem millia a suisti habitaculum tuum uipiorov e9ou KaTacpuyr|v aou.
dextris tuis PAU 5
.

10 Non accedent ad te et flagellum 10 non adcedet ad te malum et lepra non 10 ou TtpoaeXeuoeTai -rcpoq ae koko,
non adpropinquabit tabernaculo adpropinquabit tabernaculo tuo Kai pdoTtc; ouk eyyiei tco aKr)v6-
tuo BR. uaTi aou'

S quoniam L129, qu i a caeteri; liberauit P21 72 84 94 3 puaeTat:


ue, ae B, + pe SA, + oe
95 L74 128 1*93 L13 24 25 89 129 176 115 55
libt-rabit 2048; Ttayi6oc; BA, TtaKt&oc; S.
T C AMS me P L 128, te L13 24 25 89 129 176
;

115 55 T48 51 52 72 c AMS; uenantium: et P


L13 24 25 74 89 129 I T C73 AMS, + et L176 C256 ;

morte P L I C AMS, monte T; insidiarum P L T


C AMS, insidiatorum 115 24< 28 55 89.
4 in (initio) L25, -f n caeteri; obumbrabit P
i
8-!

93 94 L13 24 25 89 129 176 115 55 T C AMS, obum

brauit P21 72 L74 128, obumbraculum P95 ;


alas T52,
alis caeteri.

5 1 40, 10, 352. 2 E 45, 2, 380. a E 5 scutum PL I T48 51 E2 256 AMS, hasta C. ;> vuKTeptvou: r
Kat BS *A. + Kat S
28. 1, 241.
6 1 E 40, 10, 352. 2 E 28, 1, 241. 6 aperte L25, a peste caeteri ; ambulantem
ambu- P7 2,
G 6iaTcopeuuevou ev OKoret BS*, ev oko-
lante caeleri; daemonis insidiantis meridiae P21 72 Tei 6iaTt. S c ", 6iaTtopeuu.evou ev okoti
84 93 94 (m... dies) 95, insanientis meridie L13 24
A oulitctquoctoc; BA, euu.tctcouo:toc;
;

25 74 129 176 AS, insidiantes mendie L89*, insanian- d


B" ", ouvtctcoucxtoc; S.
c
tis meridie 115 24 28 55 89 c daemonis meridiani ,

insidiantis meridie T 4 8 51 52 daemonis meridiani


c
(

insidiantis meridiani T 48 *, daemonis meridiani C,


insidiantis meridie M.
7 1
LA 16. 2 E 40. 10. 3^2 * E 24, 7 a dextris P21 84 93 94 95 Ll3 24 25 89 129 176 115 55 TteaeiTat BS, Tteoetre A; KXiTouq oou
14, 218. < E 37, 4, 320. 5 E 44, 5, T C AMS, ad dextris P?2 L 74 128 jdpropinquabit ; BS, kXitouoou A.
376. P21 84 93 94 95 L13 24 74 89 129 176 I T C AMS, ad-

propinquauit P72 L25.


S uidebis P L" 24 25 74 89' 129 176 Ilb 55 T4 8 51 52
X otpn B*SA, ocpei B**
256 AMS, considerabis L89* 128, conspicies C; ui-
debis: et C7 3, -f- et caeteri; ultionem PL I T 48
51 52 256 AMS, expletionem C.
9 enim es P2 1 72 84 93 94 95 l 115 55 t AMS, enim 9 ou: ei BSA, + ei R.
P93* C, es enim 128; mea: i n L24*. in caeteri. + _
10 VAE 32, 11. 10 adcedet P21 72 84 94 95 L13 24 25 74 89 129 I T C
AMS, accendet P93, accedat L"6 a L25, acj cae- ;

teri; accedet 128, adpropinquabit caeteri.


;

834 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 90, 11-16


GA MO RO
11 Quoniam angelis suis mandauit de 11 quoniam angelis suis mandauit de te ut cus- 11 quoniam angelis suis mandauit
te, ut custodiant te in omnibus uiis todiant te in omnibus uiis tuis de te ut custodiant te in omni-
tuis. bus uiis tuis
12 In manibus portabunt te, ne forte 12 in manibus portabunt te ne unquam offen- 12 in manibus portabunt te ne un-
offendas ad lapidem pedem tuum. das ad lapide[m] pedem tuum quam offendas ad lapidem pe-
dem tuum

13 Super aspidem et basiliscum am- 13 super aspidem et basiliscum ambulabis et 13 super aspidem et basiliscum
bulabis, et conculcabis leonem et conculcabis leonem et draconem ambulabis et conculcabis leo-
draconem. nem et draconem
14 Quoniam in me sperauit, liberabo 14 quoniam in sperauit liberabo eum pro-
me 14 quoniam in me sperauit et libe-
eum; protegam eum, quoniam co- tegam eum quoniam cognouit nomen meum rabo eum protegam eum quo-
gnouit nomen meum. niam cognouit nomen meum
15 Clamabit ad me, et ego exaudiam 15 inuocauit me et ego exaudiam eum cum ipso 15 inuocabit me et ego exaudiam
eum cum ; ipso sum in tribulatione ero in tribulatione et eripiam eum et glorifi- eum cum ipso sum in tribulatio-
eripiam eum, et glorificabo eum. cabo eum ne eripiam eum et glorificabo
eum
16 Longitudine dierum replebo eum, 16 longitudine dierum adimplebo eum et os- 16 longitudine dierum adimplebo
et ostendam illi salutare meum. tendam illi salutarem meum. eum et ostendam illi salutare
meum.

11 mandauit 72 97 129 C, mandabit 74 11 suis: deus A B 1 ' 29 30* 31 32 33 34 35 37 207 L S* S'


A D F G L, + c c
d eus B30 32 204 206 257 258 mandauit ;

A B30 31 32 35 37 204 257 258 S= D F^ mandabit B17 29 33


34 207 L S' A G L, mandaui B206; custodiam B^ 3 S*
(

custodiant caeteri.
12 offendat B 17 offendas caeteri ; ad lapide
, A" B33 c G, 12 habet umquam 132.
ad lapidem AO B" 29 30' 31 32= 34 35 204 206 267 258
A D F L a lapide B30' 32* 33* 37 207 S 5 S'

13 ambulabit B257, ambulabis ca conculcabit B257,


conculcabis caeteri.

14 sperauit 72* 74 129 CB, sperabit 72 c 97 14 sperauit A B30 31' 32 34 37 204 16 207 257 258 DF ; Spe.
sperauit:
et 74 97 129 C
+ et 72 B labit Bl? 29 31* 33 35 S7 A G L sperauit: et A B17
29 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 S' A D F G L + et
B30 35 ;
eum: et A B17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207
258 A D F G L
L, + et
et B204 257 S'
;
quoniam A BD F,

quia B17 29 30 31 32 34 35 37 204 206 207 257 258 S'


A G L.

15 clamauit 129 C, clamhabit ^2 74 97 B; et


1
: 15 inuocauit A B30 31' 32 37 204 238,
i

inuocabit B17 29 31' 15 inuocabit 129, inuocauit W, silet 132.


+ ego 97 129 c C,
ego 72 74 129* B 3? 33 34 35 206 207 257 S' A D F G L ;
e ro A, sum B;
16 longitudine 72 74 129 CB. longitudinem tribul.: + et A B35 D F, et W?' 30 31 32 33 34

97. 37 204 206 207 257 258 S' A G L.

16 longitudine A B" 29 30 31 32 33 34 37 204 207 257 258


S' A D F G L longitudinem B35 206; illi s BT 6 , illi

caeteri; salutarem A B17 29 31 32 33 34 204 206 207 258


S' T A G, salutare B30 35 37 257 D F L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 835

Ps. 90, 11-16


SH HE LXX
11 Quia angelis suis mandauit ut cus- 11 quia angelis suis manda[b]it de te ut 11 6ti toic, dyyeXoi<; auToO evreXei-
todiant te in omnibus uiis tuis custodiant te in omnibus uiis tuis tcu Ttepi oou tou StacpuXdf.at oe tv
PAU. xatq 66otq aou"
12 Ne usquam itineris offendas pe- 12 in manibus portabunt te ne forte obfen- 12 etcI
x ei p> v dpoOoiv oe, ur| tcote
dem tuum PAU Ne usquam l
.
dat in lapidem pes tuus TtpoaK6ipT]q Ttp6c, XiGov t6v Tt66a
offendat ad lapidem pedem suum oou.
PAU 2
.

13 Ascendentes super basiliscum et 13 super aspidem et basiliscum ambulabis 13 eu' doTu5a Kai paatXioKov eTct(3r|-
aspidem conculcemus leonem et et conculcabis leonem et draconem arj, Kai KaTaTtaTr|aeic; Xeovta Kai

draconem PRI l Super aspidem . SpdKOVTa.


et basiliscum ambularemus et con- 14 quoniam mihi adhaesit et liberabo eum 14 6ti eTt' i[ik r]XTtioev, Kai puaotaai
culcaremus caput draconis PAU et exaltabo eum quoniam cognouit no- auTov" OKeTtdoco auTov, 6ti eyvco
Super aspidem et basiliscum am- men meum to ovo^id ^iou.
bularet et conculcaret leonem et 15 inuocabit me et exaudiam cum ipso ero 15 emKaXeaeTai Kai eiaaKOuao-
draconem PAU 3 Super aspidem .
in tribulatione eruam eum et glorificabo [xai auToO, Liet' auxoO eitit iv 6Xt-
et basiliscumambulemus et concul- eum ipet, Kat e,eXoO|iat Kai Soc^daco au-

cemus leonem et draconem PAU 4 . TOV.


Super aspidem et basiliscum am- 16 longitudine dierum implebo eum et os- 16 ^aKpoTT^Tt r)[repcov etiTtXfiaco auxov,
bulabis et conculcabis leonem et tendam illi salutare meum. Kai 5eic;co auTcp xo ocoTf)pi6v tiou.
draconem IS 5 .

11 E 5, 18, 37. 11 quomara L 89 ,


quia caeteri; angelis: suis L.129. 11 evreXeiTat BS, evreAetTE A; 5iac})u-
+ suis caeteri; mandabit P21 L24 25 89 115 T 48c 51 Xac;at BS, 6iacpoXae A; ev: -rtaoatc;
C S, mandauit P' 2 84 93 94 95 L.13 74 129 176 128 55 BS (Swete), + Ttaoatc; S (Raiiifs). A.
T48' 52 AM.

It 1
E 5, 18, 37. 2 E 28, 1, 241. 12 mambus P L I T ol 52 256 AMS, palmis C; ob- 12 Kat (initto) BS C *A. + Kat S*.
fendat P 21 72 84 94 L.13 24 25* 74 89 129 176 115 55

T C AMS, offendant P 9 3, offendas P 95 L25< I28 ;

in lapidem P2 1 8 4 93 9*, acj lapidem P95 L13 25 89


129 176 115 24= 55 T 51 52 72 C AMS, *lapide
L24*, a lapide L? 4 a d lapide I 28 pes tuus P 2 i, ;

72 84 93 94L13 24 74 89* 176 I T C AMS, pedem


tuum P95 L25 89=, pe des eius L129.
13 1
LA 16. 2 E 1, 8. 1, 6. s 18, 6, 13 ambulabis P L"6 T, calcabis L13 24 25 89 129 I C 13 ETt BS*. ETtl
c
S *A.
1 33. 4 E 40, 7, 147. 5 QVNT In AMS, palpabis L74; ambulabis: + et P L25 c 74
Gen. 5. 7.
128 T, et L13 24 25* 89 129 176 115 55 C AMS.
14 adhaesit:
et L 89 + et caeteri; eum: + et P2l
84, _
et P72 93 94 95 L I T C AMS.

15 inuocabit P2 1 84 93 95 L24 25 89= 129 176 MS, inuo- 15 TtiKa\EoeTai ue B, KKpac;Tat Tcpoc;
cauit P72 94 L13 t C A; et*: ego P L13
74 89* I ue S, KatKpac^ETat Ttpoq ue A; eio-
24 74 89 129 176 I T C AMS, + ego L25
48 51= 52
aKOuoouat BS*. ETtaKOuoouat S C *A;
T5l* ;
exaudiam: eum P2 S4 93 96 + e um P72
l
6\tt|;i: + Kai BS*A, Kai S
c
*;
94 L T C AMS; exaudiam: cum ipso ero in
I c;\ouu.at: auTov BS* CD
. + auTov
tribulatione L 89 *, + cum ipso ero in tribulatione e
S *A.
L89c caeteri; ero P L" 2 4 25 74 129 176 I T C73 AS.
ego L 89c C 2 56 M; glorificabo: + c-um P L74 176
T C M, eum L13 24 25 89 129 i AS.
16 Iongitudine P 2 1 72 84 o 95 L13 24 25 89* 129 176 115 16 LiaKpoTrjTi BS. uaKpoTT|Ta A.
28 T4S 51 C52 256 AMS, longitudinem P 94 L74 89
C c c

155 T 48 * 52 C73; implebo PLIT 51 52 256 AMS,


satiabo C; eum P L25 89 129 176 t C M, iUum L13
24 74 I AS; illi P L H5 T C AM, ei I24 28 55 c
S,
eis I 89 salutare P L13 24 25 89 129 176 115 55 t C
;

AMS, salutarem L74 128; sa i ut . meum ill. H76, _


salut. meum caeteri.

7
;

836 VKTUS LATINA HISPANA

1'h. 91, 1-7


GA MO RO

Psalmiis XCI Psalmus XCI Psalmus XCI

1 Psalmus cantici, in die sabbati. 1 Psalmus cantici in die sabbaii. 1 Psalmus cantici vn die sabbati.

2 Bonum est confiteri Domino, et 2 Bonum est confiteri domino et psallere no- 2 Bonum est confiteri domino et
psallere nomini tuo, Altissime. mini tuo altissime psallere nomini tuo altissime

3 Ad annuntiandum mane misericor- 3 ad adnuntiandum mane misericordiam ad adnuntiandum mane miseri-


diam tuam, et ueritatem tuam per tuam et ueritatem tuam per nocte[m] cordiam tuam et ueritatem
noctem tuam per noctem
4 in decachordo psalterio, cum can- 4 in decem cordarum psalterio cum cantico in decacordo psalterio cum can-
tico, in cithara. et cithara tico et cithara
5 Quia delectasti me, Domine, in 5 quia delectasti me domine in factura tua et quia delectasti me domine in
factura tua; cperibus ma-
et in in operibus manuum tuarum exultabo factura tua et in operibus ma-
nuum tuarum exultabo. nuum tuarum exultabo
C Quam magnificata sunt opera tua, 6 quam magnificata sunt opera tua domine quam magnificata sunt opera
Domine! nimis profundae factae nimis profundae factae sunt cogitationes tua domine nimis profunde fac-
sunt cogitationes tuae. tuae te sunt cogitationes tue

7 Uir insipiens non cognoscet, et 7 uir insipiens non cognoscet et stultus non uir insipiens non cognoscet et
stultus non intelliget haec. intelligent haec stultus non intelligit ea

Ps. 91 Ps. 91 Ps. 91

Inuenitn in 72 74 97 129 CB. Uariantes lnuen/tui in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariante


207 257 258 A G L O. Deest in 38 239 260 S 5
D F.

Hab. v. 2 (ter) 3" J> L\ Hab. v. 2 (bis) 3 IA

1 titulus (iuitio) 72 74 129 CB, + titulus Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:

97; sabbati:
sex diebus operatus est do- psalmus cantici in die sabbati A 13 B30 31 32 35 207, psa |.

minus et septimo requieuit 72 74 129 CB. mus cantici dauitl prima sabbati AO, psalmus cantici

+ sex... requieuit 97. dauid die sabbato B 17 A psalmus cantici


,
in dit-

sabbati qui secundum deum requiestit B29 L psalmus


cantici die sabbato B 33 G psalmus cantici dauid B34,
psalmus cantici diem sabbati B 37 psalmus dauid B204
,

206 258, sine titlllo B257.

adnuntiandum A B29 34 35 37 204 206 207 257 258 Jj* V


L, adnuntiandam B" 30 33 32 33 A G n0 cte Ai3 B33 ;

35 204 G, noctem AO R17 29 30 31 32 34 37 206 207 267


258 A L.

decem cordarum A, decacorda B 1? 30 207, decacordt


B29 35 37* A L, decacordo B 31 32 33 34 37' 204 206 J67

258 G

5 delectatus es B 206 , delectasti caettri

6 cogitationis B204, cogitationes caetert

cognoscet 72 97 129 CB. cognoscit 74; cognoscet A B 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258= G, 7 tognoscet 129, cognoscit W, silet 132.

telliget 72 97 129 CB, intellegit 74. cognoscit B 17 29 A I,, cognoscent B258' ;


haec A, ea
B17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 A G L eam B204
258
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 837

Ps. 91, 1-7


SH HE LXX

Psalmus XCI Psalmus XCI YaXudc; ^A'

1 Psalmus cantici in die sabbati. YaXu.oc; cV>6fjc;, stq tt)v f|U.epav toO
aaBBdTou.
2 Bonum est exomologesin facere 2 Bonum est confiteri domino et psallere 'AyaOov xo ec;ou.oXoyeio6ai tcd ku-
deo PA. nomini tuo altissime picp, Kai t|jdXXei.v tco 6v6u.ax( oou,
-

"YcJhote
Ad adnuntiandam mane misericor- 3 ad adnuntiandum mane misericordiam tou dvayyeXXetv t6 irpcoi t6 SXeoc;
diam tuam et ueritatem tuam per tuam et fidem tuam in noctibus aou, Kai Tf|v dXf|6eidv oou KaTd
noctem GR. IL. VUKTa,
3-4 Per noctem adnuntiabitur in de- 4 in decachordo et in psalterio et cantico ev 6eKax6p59 c|KxXTr|pi9 u.eT' cp6fjc;
cachordo psalterio et cithara quat- et cithara ev KiSdpa"
tuor <chordarum N GR. IL. 5 quoniam laetificasti me domine in opere oti eucppavdc; u.e, Kupie, ev t>
tuo in factura manuum tuarum laudabo Tcoif|u.aTi aou, Kai ev toic, epyoiq
tcov xeip>v oou dyaXXidoou.ai.
6 Quam magnificata sunt opera tua 6 quoniam magnificata sunt opera tua do- 6q eu.eyaXuv9r] Td pya oou, Ku-
domine nimis profundae factae nime satis profundae factae sunt cogita- pie, ocp65pa e|3apuv0r)aav oi 6caXo-
sunt cogitationes tuae PS-IUL. tiones tuae yiau.oi aou.
Uir insipiens non agnoscet et stul- 7 uir insipiens non cognoscet et stultus non dvf|p dcppcovou yvcbaeTai, Kai dou-
tus non intelliget haec PS-IUL. intelliget istud veToq ou auvf|oei TauTa.

Ps. 91 Ps. 91 V. qA'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L.13 24 25 74 89 129 17
115 24* 28 55 T*8 51 52 C52 c 73 256 AMS. Deest in
L17 127. Uariantes:

N. B. In boc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,


pertinet ad C.
1 + psalmus cantici in di. sabbat. P21 72 84 93 94 l.13 1 oa(3|3ocrou BA, Tipoaa|3|3aTou S.
24 25 89 129 176 I T C AMS, psalmus cantici in
di. sabbat. P95 L74 in die P L I C AMS, in diem
;

T48 51 52 256 sa bbato P94, sabbati caeteri.


;

% ES 3, 17, 3. 1 bonum: est L25 -f est caeteri. 2 eciou.oXoyeio9ai BS, ec;ou.oXoyeio6e


A" d .

S CPS 27, 7-8. adnuntiandum P L25 74 89 129 176 i T C M, adnun-


tiandam L13 24 AS; anuntiand.: mane L25,
+ mane caeteri; in noctibus P21 72 84 93 94
(noctebus) n nocte
95, i LIl AMS, per noctes C.
CPS decachordo P21 72 84 93 94 L13 24 25^ 74 89 129 176
8-4 28, 10-11. 4 u.eT BS c a A, u.eTa S*.
I T C AMS, decachorde P95, decacorda L25' ; de-
cachordo: + et in P L 24 74 89 1'9 I T C AMS,
+ et L25' 176
;
L25 c ; et
2
P21 84 93 94 95 T, in
P72 L C AMS, cum 5 24 28 55 89
;
cantico FLI
3
T48 51 52 256 AMS, carmine C; et P2l 84 93 94 95

L13 24* 25 74 176 J55 T A, in P72 115 24= 28 89 C


MS, et in L129.
laetificasti P L13 25 74 89 129 t C AMS, letificabis oti (itiitio) BSA*? 1

L24* 128, laetificas L"6 115 24= 55 ;


me: domine _
L13*, + domine L13 c domine:
caeteri; in opere
tuo P93', + in opere tuo P93
m caeteri;
tuo: et
P L C AMS, + et 115 24= 28 55 89 T; tuo: in
L24', + in caeteri; ractura P T, facturis L I C
AMS; manum L2 5*, manuum L25 caeteri. c

6 CPN 2, quoniam P, quam L I T C AMS; magnificasti 6 eBapuv6r)aav B*S*A. eBaGuverioav


sunt P94, magnificata junt caeteri; profundae: + B.hS..._
factae sunt P L I T AMS, factae sunt C.
7 CPN 2, cognoscet P L24 25 83 129 176 I c MS, cognoscit
L13 74 t A; inteUiget P L I C AMS, intelligit
; ;

838 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 91, 8-14


GA MO RO
8 Cum exorti fuerint peccatores si- 8 quum exorti fuerint peccatores sicut foe- 8 cum exorientur peccatores sicui
cut foenum, et apparuerint omnes num et prospexerint omnes qui operantur fenum et apparuerint omnes qu
qui operantur iniquitatem, ut in- iniquitatem ut intereant in saeculum sae- operantur iniquitatem ut inte
tereant in saeculum saeculi culi reant in seculum seculi

9 tu autem Altissimus in aeternum, 9 tu autem altissimus in aeternum domine 9 tu altissimus in eternum domim
Domine.
10 Quoniam ecce inimici tui, Domine, 10 quoniam ecce inimici tui peribunt et disper- 10 quoniam ecce inimici tui peri-
quoniam ecce inimici tui peribunt gentur omnes qui operantur iniquitatem bunt et dispergentur omnes qui
etdispergentur omnes qui operan- operantur iniquitatem
tur iniquitatem.
11 Et exaltabitur sicut unicornis cor- 11 et exaltabitur sicut unicornis cornum meum 11 et exaltabitur sicut unicornis
nu meum, et senectus mea in mise- et senectus mea in misericordia uberi cornu meum et senectus mea in
ricordia uberi. misericordia uberi
12 Et despexit oculus meus inimicos 12 et respiciet oculus meus inimicos meos et 12 et respexit oculus tuus inimicos
meos, et in insurgentibus in me insurgentibus in me malignantibus audiet meos et insurgentes in me ma-
malignantibus audiet auris mea. auris mea lignantes audiuit auris tua

13 Iustus ut palma fiorebit; sicut ce- 13 iustus ut palma fiorebit et sicut cedrus quae 13 iustus ut palma florebit sicut ce-
drus Libani multiplicabitur. est in libano multiplicabitur drus libani multiplicabitur

14 Plantati in domo Domini, in atriis 14 plantati in domo domini in atriis domus dei 14 plantati in domo domini in atri-
domus Dei nostri fiorebunt. nostri fiorebunt is domus dei nostri florebunt

8 c-xorti fuerint A, exurentur B" 29 30 31 32 33 34 37 204


206 207 258 A G L, exoriuntur B35 257 foenum: + ter-

;

rae B257, terrae caeteri ; prospexerint A, prescru-


tati sunt B.

9 iteternum: es A, + es B. 9 tu: autem 129, + autem W, silet

132.

10 tui: domine A B35, + domine BW 29 30 31 32 33 34 10 rui: domine 129, + domine W, si-

37 204 20fi 207 257 258 A G L let 132.

11 cornu 74 97 129 CB, cornum 72. 11 sicuti A13, sicut caeteri; unicornis A13 BH 29 30 31 32
33 34 35 37 204 206 207= 257 258 A G L unicornium AO
B207* ;
cornum A13 B" 29 32 33 34 37 204 206 A G L
cornu AO R30 31 35 207 257 258.

12 despexit 97 129 CB, despiciet 72 74; et


1
: 12 respiciet A, respexit B; meus A B35, tuus B17 29 30 12 habet tuus 132.
+ in 72 97 129 C,
in 74 B. 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L ;
insurgentibus
A, insurgentes B; malignantibus A, malignantes B;
audiet A B35 257, audibit B" 29 30 31 32 33 34 37 204
206 207 258 A G L mea A B35 257, t ua B17 29 30 31
;

32 33 34 37 204 206 207 258 A G L.

13 sicut 97 129 C, ut 72 74 B. 13 florebit: et B206, + et caeteii; cedrus quae est in 13 florebit: et 129, + et W, silet 132
libano A B" 29 30' 31 32= 33 35 207- 257 G L, cedrus in
c
libano B30* 32 34 37* 207 A, cedrus que in libano B37 ,

cedrus libani B204 206 258.


14 plantati 72 74 129 CB, plantatus 97.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 839

Ps. 91, 8-14


SH HE LXX
8 germinauerunt impii quasi faenum et 8 iv tco dvaTetXai touc; du.apTCoXouc;
floruerunt omnes qui operantur iniquita- cbq xP TOV . Ka i 6teKutpav TtdvTec;
tem ut conterantur usque in sempiter- oi epya^otjievoi Tfjv dvou.(av, artcoc;
num dv eoXe9peu9cbatv eiq t6v aicbva
tou aicbvoc;.
9 tu autem excelsus in aeternum es domine 9 ou 6e "YtptoToq eiq tov aicbva, Ku-
pte.
10 ecce enim inimici tui domine ecce inimici 10 oti i6ou oi ex9po[ aou dTtoXouvrat,
11 Et exaltabitur sicut unicornis cor- tui peribunt et dissipabuntur omnes qui Kai 6iaaKopTtia9r|aovTai TtdvTec; ol
nu meum GR. IL Et senectus operantur iniquitatem epya6u.evot Tfjv dvou.(av.
mea in misericordia uberi GR.
IL :
.

In misericordia uberi 11 et exaltabitur quasi monocerotis cornu 11 Kai 6ipco9r|aeTai cbc; u.ovoKepcoToq
PAU 3
. Senectus misericordia in meum et senecta mea in aeuo uberi to Kepac; u.ou, Kal t6 yfjpdc; u.ou ev
uberi PALM. Senectus mea in eXaicp Tttovi'
misericordia pinguedinis PAU \ 12 et respiciet oculus meus eos qui insidian- 12 Kai eTteT6ev 6 6cp9aXu.6q u.ou ev
13 Iustus ut palma floriet et sicut ce- tur mihi de his qui consurgunt aduersum toTc; ex^polq u.ou, Kai ev ToTq e-rta-
drus quae in libano est multiplica- me malignantibus audiet auris mea vtaTau.evoic; i-n' i[ii Ttovrjpeuofie-
bitur PS-SP *. Iustus ut palma votc; eioaKouaeTat t6 o6q liou.
florebit et sicut cedrus quae est in 13 iustus ut palma florebit et sicut cedrus 13 6tKaioc; cbc; cpoivtc; dv9f|oei, cbc; f|

libano multiplicabitur IS 2 . in libano multiplicabitur Ke6poq f) tv tco At|3dvcp TtXn9uv9f|-


14 Plantati in domo domini in atriis oeTau
domus dei nostri florebunt PS-SP l . 14 transplantati in domo domini in atriis 14 TtecpuTeuu-evot ev tco oikco Kupiou
Plantaueritis nos in domo domini dei nostri germinabunt iv Tatq auXatc, tou 9eou f|u.cbv
PAU 5
.
* f ocvG^oooaiv"

8 P L I T AMS, + cum C; germi-


cuni (inilio) 8 avaTEiXai: J touc; BS*. xouq S c *A;
naueiunt T AMS, germinauerint C; floiue-
P L I B, cooei SA; ec;oX0pu9coaiv B*SA.
coc,

runt P L 115 55 t AMS, floriunt 128, floruerint C; Ec;oXo6peu6cjOLV B".


qui operantur P21 72 84 93 94 L I T AMS, operan
tur P 95 operantes C; et P 95 ut caeteri; conteran
. ,

tur P21 84 93 94 95 jji 129 115 28 T C M, conteren-


turP72 L2 5 89 155. contererentur L13 24 176 AS.
9 aeternum P L I T AMS. saeculum C; aeternum
+ es P, es L I T 51 52 72 c AMS; es domine
P2i 24 94 95, domine es P 9 3.
10 ecce enim
1
P
L13 24 25 74 89 155 AS, ecce L129 176 10 OTl l5oU Ot EX6pOt OOU KUpic ( Ml-
115 24' 28 T48 51 52 72 m, quoniam ecce C; ecce :

tio) BA*. + oti i6ou oi X6poi oou ku-


P L I T AMS, quon:am ecce C; peribunt: + et pie A* S.

P L I T AMS, et C; dissipabuntur P L I T48-


51 52 256 AMS. dissipabunt T48 diuidentur C. '.

11 i CPS 28, 21. * CPS 29, 17. 3 E 15, 11 monocerotis P21 84 93 94 95 L13 24 25* 74 89 129 176

2, 111. * E 21, 6, 154. 5 E 23, 9, 167. I AMS, monoceritis P72, monocerontis L25 c T C;
COrnu P21 84 93 94 95 L24 25 74 89 129 176 I T C
MS, cornum P72 L" 25 A meum:
:
et C256.
+ et caeteri: senecta P21 72 84 93 94 T S, senectus
P95 L I C AM; aeuo P21 72 84 93 94 T, oleo P95
L I C AMS uben P L I T AS. ubete C M
;

12 respiciet P L"6 T C M. despiciet L13 25 89 129 12 koci etceiSev BS, koi E<|h6eV (koi E, l

I A. despiciat L 24 dispiciet L 74 S, meus: + eos , rup ra< A*?) A; Kat': + ev Toiq BSA'?,
p L89 129 176 I T S, eos L13 24- 25 74 C AM ev toic, A* ;
ETcaviaTatiEvoic, B. Eira-
qui insidiantur P L I T AS. insidiantes C M; mc vtoTavotaEvoic, SA; EtoaKOuoETat BS*.
P95 mihi caetert; adueisus Ll 76 adueisum caeteri
. . aKouosTat c
S "A.
aduers.: me L176, me caeteri ; consurgunt:
aduersum me malignanttbus audiet auris mea
T48 ', + aduersum... mea T 48c caeteri; audiet P
TSl S2 C M. audit L13 24 74 89 129 176 AS. audiat
48c
L25 T . audu.it I.

18 i PS-SP 648. = QVNT In 3 Reg. 3, 2. 13 et sicut P, ut LIS 24 25 74 129 176 I T C AMS. et


L 89 ; cedros P72 . cedrus caeteri; in P L I
libano
T C
51 CS2 ?3 256" AMS. libani T'. libano C256*.

i4 1
PS-SP 648. --
E 10, 3, 59. 14 in domini domo Ll 29 in domo domini caeteri; in . 14 Taiq auXatc, tou 6eou BSA. ocuXaic,
atriis: domus P L" 24 25 74 99 j T C AMS. OtKOU 6eou R.
+ domus L139 176
:

840 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 91, 15 - 92, 3


GA MO RO
15 Adhuc multiplicabuntur in senec- 15 adhuc multiplicabuntur in senecta uberi et 15 adhuc multiplicabuntur in se
ta uberi, et bene patientes erunt: bene patientes erunt necta uberi et beneplacientes
erunt
16 ut annuntient quoniam rectus Do- 16 ut adnuntient quoniam iustus dominus deus 16 ut adnuntient quoniam rectus
minus Deus noster, et non est ini- noster et non est iniquitas in eo. dominus deus noster et non est
quitas in eo. iniquitas in eo.

Psalmus XCII Psalmus XCII Psalmus XCII

Laus cantici ipsi Dauid, in die ante Laus cantici dauid pro sabbato quando in- Laus cantici dauid in die antc
sabbatum, quando fundata est habitata est terra. sabbatum quando inhabitata est
terra. Dominus regnauit decorem induit induit do- terra.
Dominus regnauit, decorem indu- minus fortitudinem et praecinxit se etenim Dominus regnauit decorem in
tus est indutus est Dominus f orti-
; firmabit orbem terrae qui non commouebi- duit induit dominus fortitudi
tudinem, et praecinxit se. Etenim tur nem et precinxit se uirtutem
firmauit orbem terrae, qui non etenim firmauit orbem terre qui
commouebitur. non commouebitur
Parata sedes tua ex tunc; a sae- 2 parata sedis tua deus ex tunc a saeculo tu parata sedis tua deus ex tunc a
culo tu es. es seculum tu es
Eleuauerunt fiumina, Domine, ele- 3 eleuaucrunt flumina domine eleuauerunt eleuauerunt flumina domine ele
uauerunt flumina uocem suam. flumina uoces suas tollant flumina altitudi- uauerunt flumina uoces suas
Eleuauerunt fiumina fluctus suos, nes suas

15 senectute A, senecta caeteri ; beneplacic-ntes B204 15 beneplacientes 129, bene pat!entes "W
hene patientes caeteri. "uel" tranquilli 132.

16 ut A B17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 A G L Rt 16 rectus 129, iustus W, silet 132.


B204, et B258; quoniam: iustus B206, 4 iustus
caeteri.

Ps. 92 Ps. 92 Ps. 92


Inuenitur in 72 74 97 29 CB. Uariantes Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
207 257 258 A G
L O. Deest in 38 259 260 S' F. D
Hab. v. 2 L'. Hab. v. 1 L 5
. Hab. v. 1" (quater) S 6 .

titulus (iuitio) 12 74 129 CB, + titulu- 1 Titulus est duplex: a) breuis, psalmus dauid 30 34 1 habet induit induit 132.
97; cantici: + ipsi 97 129 C, ipsi 72 204 206 258, psalmus 257, b) longus, ut in epigraphe.
74 B; die 72 74 129 CB, diem 97; fundata qui sumptus est ex 13 etc. Uariantes:
97 C, inhabitata 74 129 B. habitata 72. laus cantici dauid A B 17 31 33 37 A G, l aus cantici
ipsius dauid B29 L, psalmus cantici dauid B32, p S al-
mus dauid B207, laus cantici ipsi dauid B35; p r o sab-
bato A13, in die sabbati AO B"
33 35 37 207 A G, j n

die sabbato B29 L, j n d; e ante sabbatum B3I, in die


B32; quando inabitata est terra A13, quando fundata
est terra AO B" 29 31 32 33 37 207 A G L, quando fun-
data est terra saeculi B35, + ymnus regni christi in
priori eius aduentu B29 L, ymnus... aduentu caeteri
regnauit A B30 31= 32= 34 37 204 206 257 258 L 5
,
regnabit
R17 29 31 32" 33 35 207 S <> A G L; j n duit A B" 29
30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 S 6 (quater) A G L, inductus

est B204 258, indutus BL B


; induit
2
A B" 29 30 31 32
33 34 35 37 204 206 207 257 8 A G L, jnductus est : B258,
BS" (alibii- se:
t
_ ujjtut A B258, + uirtutem B"
29* 32 33 34 35 37 204 207 S A G + uirtute B29 c 30 31
206 257 L + fortitudine BL; firmabit A13 B17 29 31
32 33 35 206 207 A G, firmauit AO B29 30 31= 32= 34 37

204 257 258 L;qu A13 B 3 0 31 32= 34 35 37* 204 257 258, qu
j

AO B17 29 32* 33 37= 206 207 A G L.


2 decorem 72 129 C, decore 74 97 B; forti- 2 sedis AJ3 B31 35 207, se des AO B" 29 30 32 33 34 37
tudinem 72 97 C, fortitudine 74 129 B. 204 206 257 258 V
A G L tu nc: et A B35 206 257,
;

+ et B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 L-" A G L.


1
S eleuauerunt 72 74 97 CB, leuauerunt 12?.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 841

Ps. 91, 15 - 92, 3


HE LXX
15 adhuc fructificabunt in senectute pin- 15 tote Tt\r)Gov9r|oovTai tv yn,pei Tt(o-
gues et frondentes erunt vi, Koci euTtaGouvTEq ^oovrai'

16 adnuntiantes quia rectus dominus forti- 16 toG dvayyeiXai cm eO0t)c; KOpioc;


tudo mea et non est iniquitas in eo. 6 0e6<; u.ou, xai oOk otlv d5iK(a
iv aOT<5.

Psalmus XCII Psalmus XCII

Laus cantici ipsi dauid in diem an- Eic; tt]v qu.pocv toO TtpooapBdTou,
te sabbatum quando fundata est 8te KorrcpKioTai f] yfj' alvoc, co6fjc;
terra IUL. tco Aau(6.
Dominus regnauit gloria indutus est in- KOpioq f3ao(Xuov, EOirpETtEiav
dutus est dominus fortitudine et adcin- V50oaTO' V&0oaTO KOpioq 60-
tus est insuper adpendit orbem qui non vau.iv Kai TtEptEt^cooaTO, Kai ydp
commouebitur EOTEpECOOEV Tf)V OlKOUU.Vr) V, T)TIQ
00 oaXEu0r|OTai.
firmum solium tuum ex tunc ab aeterno TOiu.oq 6 0p6voc; oou d-rco tot"
tu es diro tou aicovoc; oO ei.
Eleuauerunt flumina uocem auam leuauerunt flumina domine leuauerunt Ttfjpav oi TtOTau.o(, KupiE, Ttf)pav
PS-VIG. flumina uoces suas leuauerunt flumina 01 TtOTau.oi c&covdc; aOxcov.
gurgites suos

15 fmctificabunt P 24 25 89 176 i t 48 51 c AMS, 15 + TOTE (iniiio) B. ETl S


c a
A, S*
fructincabuntur L74 1?9 T52 ;
senectute P L24 25
129 176 i tC MS. senectutem L13 71 89 A; pingues
P L 115 28 T48 51 C AMS, pingui 155. pinguens 16 cjou B, T)u.cov SA.
T52* ; fodentes P 2 i*, c
frondentes P21 caeteri.
16 mea: et Ll. + et caeteri.

Ps. 92 Ps . 92
lnuenilur ill P 2 72 84 93 94 95 L13 24 25 74
1 89 129 176
V. CB'
115 24 c 28 55 T 48 51 52 C52 73 256 AMS.
Deest Ttt c

L17 127 T52 (v. 5"), Uanantes:


N. B. bi hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur.
pertinet ad C.
1 A 1, 2. i aus cantici dauid in die sabbati P L i3 24* 25
| j Eiq... 6aui5 BSA :
aivoc, co6r|c, tco 6a-
74 129 t C AMS. + iaus cantici dauid in die sab- uei.6 Eiq... r) yr| R ; TtpooaBBaTOU BS.
bati L176 115 24< 55 89, + l au s cantici dauid I28 ; oaBBaTOU A; 6auei6: -oB* + B C SA
regnabit L24 . regnauit caeteri; indutus est": do-
minus T 52 + . dominus caeteri; fortitudine P21 72

84 93 95 L21 T C MS, fortitudi-


74 89 129 V?6 115 55

nem P L 94 A; fortitud.: + et P L I T
25 128

AMS, et C; orbem: terrae P L T C AMS,


+ terrae 1 24' 28 55 89 orbem: + ut LH6. _ u ;
t

caeteri.

2 ab aeterno PL I T AS, a saeculo C M; tu: es 2 oou: o 9eoc, BSA. + o Beoc; R; tote:


C256. + es caeteri : tu es: + deu;.C 73 . deus Kai BSA. + Kai R.
caeteri.

S flumina
1
: domine ieuauer. flumina uoc. sua. S cpcovac, BSA. cpcovrjv 55; auTCov: a-
leuauer. flumina L89 *. + domine leuauer. flumina OOUOIV Ol TtOTaLiOl ETtlTpitpElC; aUTCOV
uoc. sua. leuauer. flumma L 89 c.ieten; leuaueiunt BS*,+ apouoiv oi TcoTau.oi ETtiTpitpEic;
P L T C AMS, PLIT
elebauerunt I; uoces suas auTcov S
c
*A.
AS, uocem suam C M; leuauerunr P2l 72 84 93 94
L13 24 25 74 89^ 176 I T C AMS, eleu.iuerunt P9

L12S.

1
842 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 92, 4 - 93, 5


GA MO RO
a uocibus aquarum multarum. Mi- a uocibus aquarum multarum mirabiles ela- a uocibus aquarum multarum
rabiles elationes maris; mirabilia tiones maris mirabilis in excelsis dominus mirabiles electiones maris mi-
in altis Dominus. rabilis in excelsis dominus

Testimonia tua credibilia facta testimonia tua credibilia facta sunt nimis testimonia tua domine credibi-
sunt nimis. Domum tuam decet domum tuam decet sanctificatio domine in liafacta sunt nimis domui tue
sanctitudo, Domine, in longitudi- longitudinem dierum. decent sancta domine in longi-
nem dierum. tudinem dierum.

Psalmus XCIII Psalmus XCIII Psdlmus XCIII

1 Psalmus ipsi Dauid, quarta sab- 1 Ipsi dauid quarta sabbati. 1 Psalmus dauid quarta sabbati.
bati. Deus ultionum dominus deus ultionum libe- Deus ultionum dominus deus ul-
Deus ultionum Dominus; Deus ul- re egit tionum libere egit
tionum libere egit.
2 Exaltare, qui iudicas terram; red- 2 exaltare qui iudicas terram redde retribu- 2 exaltare qui iudicas terram red-
de retributionem superbis. tionem superbis de retributionem superbis
3 Usquequo peccatores, Domine, us- 3 usquequo peccatores domine usquequo pec- 3 usquequo peccatores domine us-
quequo peccatores gloriabuntur ? catores gloriabuntur quequo peccatores gloriabuntur
4 Effabuntur et loquentur iniquita- 4 pronuntiabunt et loquentur iniquitatem lo- 4 pronuntiabunt et loquentur ini-
tem, loquentur omnes qui operan- quentur omnes qui operantur iniustitiam quitatem loquentur omnes qui
tur iniustitiam ? operantur iniusticiam
5 Populum tuum, Domine, humilia- 5 populum tuum domine humiliauerunt et he- 5 populum tuum domine humilia-
uerunt; et hereditatem tuam uexa- reditatem tuam uexauerunt uerunt et hereditatem tuam ue-
uerunt. xauerunt
4 mirabiles 72 97 129 CB, mirabilis 74. 4 excelsis A, altis B. 4 electiones 129, elationes W, "uel" sus-
pensure 132.

5 tuam: domine 72 74 97 CB, + domine 5 tua: domine A" B35 257, + domine AO B17 29 5 longitudinem 129, longitudine W, silet
129. 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L ;
domum tua 132.
B 2 58, domum tuam caetert; sanctificatio A13, sanctitu-
do AO, sanctitas B; longitudinem A B204 257 258, i on .

gitudine B" 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 A G L

Ps. 93 Ps. 93 Ps. 93


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes .

207 257 258 AG L O. Deest in 38 259 260 S


7
F. D
Hab. v. 12 II. Hab. v. 12 (bis) L 3 . Hab. v. 16' 17"
O 1 Hab v. 19" S*. Hab. v. 12 T 6
. .

titulus (initto) 72 74 129 CB, + titulus 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: 1 libere 129 W, "uel" fidenter 132.
97; psalmus: + ipsi 129 C, ipsi 72 74 ipsi dauid quarta sabbati A13, psalmus ipsi dauid
97 B; sabbati: qua
die fecit deus lumi- quarta sabbati AO B29 L psalmus dauid quar-
31 32 35

naria et solem et Iunam quae interpretan- ta sabbati B" 33 37 A G, psa lmus dauid B30 34 204 206

tur sancti 72 74 129 CB. + qua... sancti 258, psalmus quarta sabbati B207 ,
psalmus B257 ;
+ m .

97. deis ecclesiam dei persequentibus B29 L ,


iudeis...
N. B. In cod. 72 v. 1-6 fere euanuerunt et persequentibus caeteri; libere A B17 30 c 31^ 32 c 34 35

uix legi possunt. 37 204 257


;
Ijber B 29 30* 31 32 33 206 207 258 A G L.
2 retributionem: + ipsorum B258, ipsorum caeteri.

3 usquequo A B35 257, quousque Bl"7 29 30 31 32 33 34 37


204 206 207 258 A G L

4 iniustitiam A B17 29 30 c 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 4 pronuntiabunt 129 W, respondent pro-
A G L (
iniustitia B30* 258. nuntiabunt 132.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 843

Ps. 92, 4 93, 5


SH HE LXX
A uoce aquarum multarum PS- a uocibus aquarum multarum grandes CtTTO CpCOVCOV UOCtTQV TtoXXcOV 9aU-
VIG. fluctus maris grandis in excelsis dominus [iocoToi oi (iETecopiou.oi xfjq 9aXdo-
oqq' 9auu.aaToq Iv uijn^XoTc; 6 ku-
pioq.
testimonia tua fidelia facta sunt nimis tcc laapTupid oou eTuaTcb9r|oav
domum tuam decet sanctitas domine in ocf>65pa' tco oikco oou TtpeTtei
Iongitudine dierum. dYiaau.a, Kupte, eic; u.aKpoTqTa
quepcov.

Psalmus XCIII Psalmus XCIII YaXu&c;

YaXpoc; tco AaueiS, TETpd&i oa(3-


P&tqv.
Deus ultionum dominus deus ultionum 'O 9e6q k&ikt]oecov Kupioc,, 6
ostendere 9e6q eK&iKqoecov eTtappr|aidaaTO.
2 eleuare qui iudicas terram redde uicissi- utpcb9r)Ti 6 Kpivcov tuv yfjv, dTto&oc;
tudinem superbis dvTairo&ooiv TOiq UTtepqcpdvoiq.
3 usquequo impii domine usquequo impii ecoq ixoTe duapTCoXoi, Kupte, ecoc;
exaltabunt ttote dpapTCoXoi KauxqoovTat;
4 fluent loquentes antiquum garrient om- cp9eyovTai Kai XaXf|aouoiv d&i-
nes qui operantur iniquitatem Kiav, XaXr|oouoiv TtdvTec; oi epya-
^opevot tt]v dvopiav;
5 populum tuum domine conterent et he- tov Xaov aou, Kupie, eTaTteivcoaocv,
reditatem tuam adfligent Kai tt]v KXqpovopiav oou eKaKCO-
aav
grandes P
L13 24 25 74 89 176 I T 48 51 C AMS.
grandis L129 T52; excelsis P L"6 115 24= 28 55 89
excelso L 24 25 74 129 T48 51 52 72 C AMS.
fideli 128, fidelia caetcri: fidelia: + facta sunt P
L13 25 74 89 129 176 I T AMS, + facta L24*, C; _
N. B. Uerbis facta sunt nimis des.nit codex 52;
c
sanctitudo L89*, sanctitas L89 caeteri ; sanctitas:
+ domine P21 72 84 P5 L I C AMS. dominc
p93 94 T; domine decet sanct. I 24c decet sanct. ,

domine caeteri ; et P 72 in caeteri; longitudine P


,

L13 24 25 74 89 I C256 AMS, longitudinem Ll 29


176 T C3.

Ps. 93 W. Qf
Inuenitur in P2 i 72 84 S3 94 95 L13 24 25 74 89 129 176
115 24* 28 55 T 51 C?3 256 AMS. Deest in L17 127
T52. Uariantes;
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nfci aliter notetur.
pertinet ad C.
1 _ psalmus ipsi dauid P L13 24 25 74 t C AMS. ipaXu.oq: <obr\c, BS. * co&r)q A; aaP-
+ psalmus dauid quarta sabbati L129, -f psalmus Poctcov BS, oaP(3aTou A; o eeoc,
1
B*.
ipsi dauid L"6 115 24= 28 55 89. 9eoc, B C SA; o 9eoc;! B*S?. Geoc; BA, r*s
o S?.

2 dominus P L" 24 25 74 89 A, domine L129 176 I


T48 51 72 c MS; qui ludicas terram P L I T AS.
iudex terrae C M.
3 impii':
domine usquequo L 89 *, + domine us-
quequo L89 c caeteri ; exaltabunt P21* 84 94 95 L89,
exultabunt P21 72 93 L13 24 25 129 176 T C AMS.
c

24c
exaltabuntur L74 115 28 55, exultabuntur I .

4 antiquum P L 25 74 129 t C AMS, antiqua L24*.


mendacium L176 115 24= 28 55 89 ; garriant P72,
garrient caeteri.
5 V. 5 L74 +, v. 5 caeteri.
844 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 93, 6-15


GA MO RO
6 Uiduam et aduenam interf ecerunt ; 6 uiduam et aduenam interfecerunt et pupil- 6 uiduam et aduenam interfece-
et pupillos occiderunt. los occiderunt runt et pupillos occiderunt
7 Et dixerunt: Non uidebit Domi- 7 et dixerunt non uidebit dominus nec intelli- 7 et dixerunt non uidebit dominus
Deus Iacob.
nus, nec intelliget get deus iacob neque intelligit deus iacob
8 Intelligite, insipientes in populo; 8 intelligitenunc qui insipientes estis in po- 8 intelligitenunc qui insipientes
et stulti, aliquando sapite. pulo et stulti aliquando sapite estis inpopulo et stulti aliquan-
do sapite
9 Qui plantauit aurem non audiet? 9 qui plantauit aurem non audiet aut qui 9 qui plantauit aurem non audiet
aut qui finxit oculum non conside- finxit oculum non considerat aut qui finxit oculum non consi-
rat? derat
10 Qui corripit gentes non arguet, qui 10 qui erudit gentes non arguet qui docet ho- 10 qui corripit gentes non arguet
docet hominem scientiam? mines scientia qui docet hominem scientiam
11 Dominus scit cogitationes homi- 11 deus scit cogitationes hominum quoniam 11 dominus scit cogitationes homi-
num, quoniam uanae sunt. uanae sunt num quoniam uane sunt
12 Beatus homo quem
tu erudieris, 12 beatus uir quem tu erudieris domine et de 12 beatus homo quem tu erudieris
Domine, et de lege tua docueris lege tua docueris eum domine et de lege tua docueris
eum; eum
13 ut mitiges ei a diebus malis, donec 13 ut mitiges ei a diebus malis donec fodiatur 13 ut mitiges eum a diebus malis
fodiatur peccatori fouea. peccatori fouea donec fodiatur peccatori fouea
14 Quia non repellet Dominus plebem 14 quia non repellet dominus plebem suam et 14 quoniam non repellet dominus
suam, et hereditatem suam non hereditatem suam non derelinquet plebem suam et hereditatem
derelinquet. suam non derelinquet
1 5 Quoadusque iustitia conuertatur in 15 quoadusque iustitia conuertatur in iudi- 15 quoadusque iusticia conuertetur
iudicium, et qui iuxta illam omnes cium et qui tenent eam omnes recto sunt in iudicium et qui tenent eam
qui recto sunt corde. corde diapsalma omnes qui recto sunt corde
7 intelliget 74 97 129 C intcllegit 72
c
, intel- 7 intelliget: haec A B35 257, + haec B 17 29 30 31 32

leget 72* B. 33 34 37 204 206 207 258 A G L


8 nunc: + qui A B" 29 A L, _ qu i R30 31 32 33 34 35

37 204 206 207 267 258 G ;


insipientes: + estis A B17 29
31= 32' A L, __'
estis B30 31 32* 33 34 35 37 204 206 207

257 258 G
9 plantauit A B 3" 31 c
32< 34 37 204 206 207 257 258 L, plan
tabit B17 29 31 32 33 35 A G ;
audiet: + aut A B30 31
32 33 34 37 204 206 207 258 G, au t B17 29 35 257 A L
10 erudit A, corripit B; arguet: aut A B17 29 33 34 35 10 corripit 129 W, "uel" erudit 132
206 257 A G L, + au t B 30 31 32 37 204 207 258
; q U i_j
B207, q U j caeteri; homines A13 Bl 7 omnem AO, homi-
,

nem B 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L


scientia A B 3 5 3 7, scientiam BIV 29 30 31 32 33 34 204

206 207 257 258 A G L


11 deus A, dominus B; quia B 2 58, quoniam caeteri. 11 scit 129, nouit W, silet 132.

12 uir A, homo B; erudisti BL 3 f6 "", erudieris caeteri;


deus BT', domine caeteri; docuisti BL
3
docueris ,

caeteri.
1?, fodiatur 74 97 129 CB, fodeatur 72; fouea 13 et B 2 04. ut caereri; ei A, eum B; fobea A B17 29 30'

72 74 129 CB, foueam 97. 31 32 34 35 206 257 A L fobeam B 30 * 33 37 207 258 G


foueat B204.
14 quia A, quoniam B; quoniam: non B204, + non 14 quoniam 129, quia sdet 132.

caeteri; derelinquet: +
XCIII psalmus dauid AO.
15 corde:
diapsaima 74 97 129 C, + dia 15 quoadusaue A B34 35 257. quousque B" 29 30 31 32 33 15 conuertetur 129, conuertatur W, silet

psalma 72 B. 37 204 206 207 258 A G L us titia A B 17 29 30 31 32* 33


; i
132; babet tenent 132.
34 35 37 204 206 207 257 A G L, iniustitia B32 c iustitiam ,

B258 ;
conuertantur B37, conuertatur caeteri; conuer-
tatur: in A, + in caeteri; iudicium A B30 c 31 35
204 257 258, judicio B" 29 30 32 33 34 37 206 207 A G L ;

iudicium: + et A B17 29 30* 31 33 34 35 37 204 206 207


257 258 A G L, e t B30 32; e t: + qui A B30 c 31 32

qui B" 29 30* 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L ;

tenent eam A BI 7 29 30= 31 32 33 35 37 207 A G L, teneant

eam B30* 34 206 257 258, tenent ea B204 ;


omnes: qui
A, + qui B; recto A BI 7 29 30= 32 33 34 35 37 204 206
257 A G L. rec ti B30* 31 207 258
;
tor de: + diapsalma
AW B29 A L (
diapsalma B17 30 31 32 33 34 35 37 20
206 207 257 268 G
EDICION CKITICA. KL SALTERIO 845

's. 93, 6-15


S H H E LXX
6 uiduam et aduenam interficient et pupil- Xripav kcu opcpavov dTtEKTEtvav,
lum obciderunt Kcti Trpoor|XuTOV EcpovEuaav"
7 et dixerunt non uidebit dominus nec in- Kcci eIttocv Ouk otpETat Kuptoc,, ou&e
telliget deus iacob auvr)OEt 6 Geoc, tou 'IaKcb[3.
8 intelligite stulti in populo et insipientes ouvete 6r|, acppovEQ ev tco Xacp- Kal
quando discent ucopot, tcote cf>povr)aaTE.
9 qui plantauit aurem non audiet aut qui 6 cfiuTEuaaq to ouq, ou)(i ockouei; fj
finxit oculum non uidebit 6 TtXdaac, 6cp9aXuouc ou KaTavoEt;
10 qui erudit gentes non arguet qui docet 10 6 Ttat6ucov 0vr|, ouyl dXEyc+a, 6
hominem scientiam 6i6doKcov dvQpcoTTOV yvcoatv;
11 dominus nouit cogitationes hominum 11 Kupioq ytvcboKEt TOUC 6taXoyta- ,

quia uanae sunt u.ouq tcov dvGpcoTtcov, 6ti Eiaiv ud-


Tatot.
12 beatus uir quem erudierit dominus et de 12 uaKdptoc; 6 dv9pcoTtoc, 6v dv au
lege tua docueris eum Ttat&uar)c;, KuptE, Kai ek tou vo-
u.ou oou 6t6dc;r]<; auTOV,
13 ut quiescat a diebus adflictionis donec fo- 13 tou Ttpauvat cxmco dcf>' r]u.pcov Tto-
diatur impio interitus vr)pcov, Ecoq ou opuyil tco du.apTco-
Xcp (360poc;.
14 non enim derelinquet dominus populum 14 oti ouk aTtcboETai Kuptoc; tov Xa6\'
suum et hereditatem suam non deseret auTou, Kai rf|V KXr)povo[atav auTou
ouk sy KaTaXEttpEt,
15 Donec conuertatur iustitia in iudi- 15 quoniam ad iustitiam reuertetur iudi- 15 ecoc; ou 6tKaioouvr) TtiOTpi|ir) eic;

cio et qui tenent eum omnes qui cium et sequentur illud omnes recti corde Kpiatv, Kai exou-evoi auTfjq TtdvTEc;
recto sunt corde PS-IS. ot euGeic; tfj Kap6ia. 6tdt|JaXu.a.

6 pupillum P, pupillos U3 25 74 89 129 176 I 51 72 [j opcpavov... Ttpoor|XuTov BSA. opcpa-


C AMS. populos L24 '; occiderunt P, obcident L vouq... TtpoaT)XuTouc; R.
I T C AMS. 7 otpETat: o BS ? A, + o S* ;
ouvr|oei:
7 nec P T, et non L I C AMS. TauTa BSAR C
,
4- TauTa R*.

8 (initio) P L I C AMS. + et T; intelligetc


et

P L I C AMS, intelligent T; stulti P21 72 84 95


L T C AMS. stulto P93 94; qu ando P21 72 84 93
I
94 T 48 51 c, aliquando P95 L I AMS: discent
P2l 84 93 94 95, discite P72 L I AMS. discedent
T, erudimini C.
f
f) N. B. Codex 28 om. t. 9-10 in textu et habet i 9 ocpGaXuouc, BS*. ocf>9aX.uov S *. Tov
margine, sed ordine iauerso: v. 10-9: plantauit P ocpGaXuov A; ou BS*. ouxei S c *. OUXi
L13 25= 74 89 129 176 I t C AMS, plantabit L24 25*
;
A.
audiat 115*, audiet 115-' caeteri; uidebit PL I T8
51 256 AMS, respiciet C.
10 erudit PL I T 48 51 256 AMS, castigat C; hominem
p L13 25 89 129 176 i T C AMS, omnem L24*, homi-
nes L74; scientiam P L24 25 89 129 176 I tC MS.
scientia Ll3 74 A.
12 quem: tu P2l L13 t C73
84 93 94 95 24 74 176 i 12 uaKaptoc,: + o B, o SA ; orv: + ou
256 AS, +P72 L25 89 129 C2?6 M; erudierit
tu R S*. ou S
c
* A.
p21 84 93 94, erudieris P72 95 L I T48 51 256 AMS.

castigaueris C; dominus P21 84 93 94, domine P72


95 L I T C AMS; domine:
et 128*. + e t 128'
caeteri: sua P 93 . tua caeteri; docueiit P93; docueris
caeteri.

1S quiescat: + a P21 72 84 93 94 L13 2-t 25 c 74 89 129 1 3 auTCO BSA, auTOV R


"6 I T C AMS. + in P95, _ L25* ;
fodiatur P72
84 93 94 95 Ll3 25 74 89 129 176 I T C AMS. fodeatur
p21 L24*.
14 derelinquet PL c AMS. relinquet 115. dere-
128 55 14 EyKaTaXetipEi B" b y KaTaXttpEi B*. .

48c 51*?
linquid T 48 *, derelinquit T dereliquit T51
t
c
EVKOTEXttpEV S', EVKaTaXitpEi S c *, EVKa-

;

hereditatem: suam P93, + suam caeteri. TaXEtipEi A.


15 VQ 83- 15 quoniam: + usque C 2 56, usque caeteri ; corde: 15 Kap&ia: + 6tatpaXu.a BSA*. 6ta-
semper P21 84 93 94 95 L24 S9 129 155 t C MS, -
ipaXua A*
semper P72 L13 25 74 176 115 28 A.
846 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 93, 16-23


GA MO RO
16 Quis consurget mihi aducrsus ma- 16 quis consurget mihi aduersus malignantes 16 quis exurget michi aduersus
lignantes? aut quis stabit mecum aut quis stabit mecum aduersus operantes malignantes aut quis stabit me-
aduersus operantes iniquitatem? iniquitatem cum aduersus operantes iniqui-
tatem
17 Nisi quia Dominus adiuuit me, 17 nisi dominus adiuuisset me paulo minus ha- 17 nisi quod dominus adiuuasset
paulo minus habitasset in inferno bitauerat in inferno anima mea me paulo minus habitauerat in
anima mea. inferno anima mea
18 Si dicebam: Motus est pes meus, 18 dicebam motus est pes meus misericordia
si 18 si est pes meus
dicebam motus
misericordia tua, Domine, adiu- tua domine sustentabat me misericordia tua domine adiu-
uabat me. uabat me
19 Secundum multitudinem dolorum 19 secundum multitudinem dolorum meorum 19 secundum multitudinem dolo-
meorum in corde meo, consolatio- in corde meo consolationes tuae laetificaue- rum meorum in corde
con- meo
nes tuae laetificauerunt animam runt animam meam solationes tue domine letificaue-
meam. runt animam meam
20 Numquid adhaeret tibi sedes ini- 20 numquid adhae[rit] tibi sedis iniquitatis 20 numquid adheret tibi sedes ini-
quitatis, qui fingis laborem in prae- qui fingis dolorem in praecepto quitatis qui fingis dolorem in
cepto? precepto
21 Captabunt in animam iusti, et san- 21 captabunt animam iusti et sanguinem inno- 21 captabunt in animam iusti et
guinem innocentem condemna- centem condemnabunt sanguinem innocentem con-
bunt. dempnabunt
22 Et factus est mihi Dominus in re- 22 et factus est mihi dominus in refugium et 22 et factus est michi dominus in
fugium, et Deus meus in adiuto- deus meus in auxilium spei meae refugium et deus meus in auxi-
rium spei meae. lium spei mee
23 Et reddet illis iniquitatem ipso- 23 et reddet illis iniquitates ipsorum et in ma- 23 et reddet illis dominus iniquita-
rum, et in malitia eorum disper- eorum disperdet eos disperdet eos
litia do- tes ipsorum et in malitia eorum
det eos; disperdet illos Dominus minus deus noster . disperdet illos dominus deus
Deus noster. noster.

16 aduersus 1 72 97 129 CB, adi 74. 16 quis' A 29 30 31 32 35 37 206 207 257 258 ' A L ,

B 33 54 204 G ;
consurget A BO', resistet B" 29 3
206 207 258 A G L exurget
cura BO\ mihi caeleri ; mihi: aduersus B31*, +
aduersus A B3l c caeteri. .

17 habitasset 74 97 C, habitabit 7: habitauit 17 anima mea A Bl7 29 30 r 31 32 33 34 35 204 206 257 258 A 17 quod 129, quia W, silet 132.
129 B. G L animam meam B 3 0*
,
37 207.

18 si A B" 29 30 31 32 33 34 204 2 6 207 257 258 A G L sjc

B 35 37 ; susteniabat A, adiubet B" 29 A L adiubisse:


B30* 32* 33 34 37 204 206 207 258 G adiuuabat B 30' 31

32' 35 257.

19 consolationes 72 74 29 CB. consolationis 19 meorurrr B 2 ^7 , meo caeteri; meo: + et B 2 04, et


97. caeteri; consolationes A B s\ exortationes B 17 29 30

31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L laetificaue-


runt A Bs\ delectaberunt B" 29 30 31 32 33 34 35 37
204 206 207 257 258 A G L.

20 adhaeret: + tibi 72 74 97 129 c CB.


tibi >0 adhaerit A13 (haderit) O (adhesit) b3 . adhaerebit BI 7 scdes 129, sedis W, stlet 132;
129*; sedes 72* 74 97 129 C, sedis 72 e B; 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L adheret B257 ; 'uel" dolorem 132.
laborem 74 129 C, dolorem 72 97 B; prae- sedis A13 BI 7 31 32 * 33 35 37 G. sedc s AO B29 30 32'

cepto 72 97 129 CB, praeceptum 74. 34 204 206 207 257 258 A L ;
iniquitates B204, jniquitatis
c.teteri.

22 mihi dominus 72 97 C. dorriinus mihi 74 22 auxilio B2 * 8 , auxilium caeteri.

129 B.
1
23 disperdet 72 74 129 CB, disperdit 97. 23 iniquitatem A, iniquitates caeteri; eorum B 34 , ipso
rum caeteri; illorum B31, eorum caeteri ; disperdet':
eos B 258 ,
+ eos c.ieteri; eos: + disperdet eos" A13
B30 33 35 204 206 G, _ disperdet eos AO B" 29 31 32
34 37 207 257 268 A L
EMCION CRITICA. EL SALTEIUO 847

Ps. 93, 16-23


HE L XX

16 Quis consurget mecum aducrsus 16 quis statuit pro me aduersum malos quis 16 xic, dvaoTn,aTcd u.oi Tti Ttovnpeuo-
malignantes aut quis stabit mecum stabit pro me aduersus operarios iniqui- u-evouc, f\ Tiq ouvTtapaoTr|0Tcn u.ot

aduersus loquentes iniquitatem tatis ETti pyaCou.vouc, tt)v dvou.iav;


IUL.
17 Nisi dominus adiuuasset me paulo 17 nisi quia dominus auxiliator meus paulo 17 si [ir| oti Kupioq e(3or)9qov u.ot,

minus habitauerat in inferno ani- minus habitasset in inferno anima mea Ttapd ppaxu TtapcixnoEv tco ci&T)

ma mea APR. ^u X r| u.ou.


f\

18 si dicebam motus est pes meus misericor- 18 el \yov ZadXUTai 6 Ttouq u.ou,
dia tua domine sustentabat me to ^Xe6c; oou, KuptE, |3or)6eT u.ot.

19 in multitudine cogitationum mearum 19 Kupie, KaTd to TtXf|8oc; tgov 66u-


quae sunt in me intrinsecus consolatio- vcov uou ev
Kap&ia u.ou, al
tfi Tta-
nes tuae delectauerunt animam meam paKXrjoeic, oou ^ydTrnoav Tf)v ipu-

xn v Hu.
20 numquid particeps erit thronus insidia- 20 \xr\ auvTtpooeaTai aoi Gpovoc, dvo-
rum fingens dolorem in praecepto u.iac;, 6 TtXdoacov kottov etti Ttpo-

oTdyu.aTt
21 copulabuntur aduersus animam iusti et 21 9n,puaouatv ettI cpuxriv btKaiou,
sanguinem innocentem condemnabunt Kai aTu.a dOcpov KaTaotKdoovTai.

22 erit autem dominus mihi in refugium et 22 Kai eyVTO u.ot Kuptoc; elq KaTa-
deus meus quasi petra spei meae cpuyrjv, Kai 6 6e6c; u.ou eic; Por)66v
eXtu&oc; u.ou"
23 et restitues super eos iniquitatem suam 23 Kat dTto6cbat autotq tt)v dvou.tav
in malitia sua perdet eos perdet eos do- auTcov Kai tt)v Ttovn.piav auxcov'
minus deus noster. dcpavieT auToOc; Kupioq 6 8e&c;
r^u.cov.

16 CSAE 2,
16 quis stab. pro me aduers. mal. (initio) P93. + 16 Ttovr|puou.Vouq BSA (Swete), Ttovr|p-
quis stab. pro me aduers. mal. caeteri: qui P 94 , suoLtEvotq A (Rahlfs) etu touc; BS*.
; :
quis' caeteri; statui P. stabit L I T8 1
c AMS 51 72 + c
touc; S *A.
aduersum P L13 24 74 176 i t C?3 AMS, aduersus
1

c
L25 89 129 C256; operarios L89* malos L89 caeteri:
qui P94, quis" caeteri ; statuit P, stabit L I T8 51 72
2

C AMS aduersus2 P L13 24 25 74 129 176 i T C


;

c
AM, aduersum L89 S; malos L89*. operarios L89
caeteri.

17 TA 2, 16. 3. 17 nisi: quia L176, + quia caeteri; animam meam


I 28 anima mea caeteri.
,

18 commotus P L 24 25 74 89 176 i c AS, motus


i 18 liou: + to eXeoc; oou BSA* to
L129 M; sustentabat PL I T AS, sustentabit C M. eXeoc; oou A* ;
f3or)6i BS*. |3or|0Ei
e
S *A.
19 mearum: quae sunt me C in 73 , + quae sunt in 19 + KUptE (initio) BS*. Kupte S C *A;
me caeteri ; quae: sunt C256, + SU nt caeteri nyaTmoav B*S*, sucppavav B", riucppa-
delectauerunt P, deleaabunt L" 24* 176 x C AMS, vav C
S *A; tyoyr\v BS C
*A, KapSiav S*.
delectabant L25 74 129 115 24' 28 55 89.

20 particebs T 4^*, particeps T 48 c


caetert: particeps: 20 OUVTtpOOEOTai B*S*.
OULlTtpOOEOTat
erit + erit L89 caetui; erit: tibi, tui
L89*.
;

Bb ,
r
or)VTtpoacrTco S *A, TtpoarayLiaTi
P, + H3 24* 25 74 89= A, + tui L129 176 115
tibi BS*. TtpoorayLia S c *A.
24< 28 55 89* T C MS insidiatorum L 24 insidiarum
;
*,

caeteri: fingens P21 ^ 84 93 95 L13 24* 74 89 176


T C AMS, finges P 94 L25. fugiens L129, qu j fing ls
115 28 55, qu ; finxit 124" ;
dolorem P1TC M, labo-
rem L AS.
21 aduersus P L"6 115 55 89 T C MS. aduersum L13
24 25 74 129 128 A; iusto P94 iusti caeteri.
,

22 dominus mihi P21 84 33 94 95 L13 74 j C AMS. mihi


dominus P72 L24 25 8r- 129 176 I.
23 restitues P21 84 94 L' 29 T S, restituet P? 2 93 95 1% auTotc;: Kupioq BS*, + KUpioc; S c *.

L13 24 25 74 89 176 I C iniquitatem suam P L AM ;


+ Kupioc; KaTa A; Kat tt|v trovr|piav
I t 51 256 AMS, dolorem suum C; perdet P L129 BS*, Korra rr)v Ttovnpiav S c *, Kai Ka-
I T C M, disperdet L13 24 * 25 74 89 176 A. perdes Ta rr)v TtovT)piav A.
S; eos
r
: + perdet eos P L129 115 55 89 T<M> 51 256

MS, perdet eos L 24 26 74 178 128 c A.


.

848 VETUS L AT I NA HISPANA

Ps. 94, 1-6


GA MO RO

Psalmus XCIV Psalmus XCIV Psalmus XCIV

Laus cantici ipsi Dauid. Laus cantici dauid. Laus cantici dauid.
Uenite, exultemus Domino; iubile- Uenite exultemus in domino iubilemus deo Uenite exultemus domino iubi-
mus Deo salutari nostro; saluatori nostro lemus deo salutari nostro

2 praeoccupemus faciem eius in con- 2 praeoccupemus faciem eius in confessione preoccupemus faciem eius in
fessione, et in psalmis iubilemus et in psalmis iubilemus ei confessione et in psalmis iubile-
ei: mus ei
3 quoniam Deus magnus Dominus, 3 quoniam deus magnus dominus et rex mag- quoniam deus magnus dominus
et rex magnus super omnes deos; nus super omnes deos quia non repellet do- et rexmagnus super omnes deos
minus plebem suam quoniam non repellet dominus
plebem suam
quia in manu eius sunt omnes fi- 4 quia in manu eius fines terrae et altitudines quia in manu eius sunt omnes
nes terrae, et altitudines montium montium ipsius sunt fines terre et altitudines mon-
ipsius sunt; tium ipse conspicit
quoniam ipsius est mare, et ipse 5 quoniam ipsius est mare et ipse fecit illud quoniam ipsius est mare et ipse
siccam manus eius
fecit illud, et et arida manus eius fundauerunt fecit illud et aridam fundaue-
formauerunt. runt manus eius
Uenite, adoremus, et procidamus, 6 uenite adoremus et procidamus ante deum uenite adoremus et procidamus
et ploremus ante Dominum qui fe- et ploremus coram domino qui fecit nos ante deum ploremus coram do-
cit nos; mino qui fecit nos

Ps. 94 Ps. 94 Ps. 94


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
207 257 258 L (sexies)
e
S'ADFGLO. Deest in
38 259 260. Hab. v. 6 L Hab. v. 4 L,
a 5
. . Hab. v. 1
6
(bis) 2 6 S .

titulus (initio) 72 74 129 CB, + titu- 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes: 1 canti 129, cantici W, silet 132.

lus 97; cantici: + ipsi 97 129 C, ipsi sme insiriptione B257 s ' D F laus cantici dauid , A B32,

72 74 B; dauid:
in christo laus desu- psalmus cantici dauid 33 37 207 A G, ymnus cantici

mat deuotionem cantkum hilaritatem 72 dauid B29 L, canticum ipsi dauid B30 34, l au s cantici
74 129 CB, J in christo... hilaritatem 97.
- ipsi dauid B31 35, psalmus dauid B204 206
258 + u0 - ;

catio iudeorum et cognatio eorumdem B29 L ,


uoca-
tio... eorumdem caeteri; exultemus: + in A B17 29 30*
31* 32* 33 34 35 37 204 206 207 S" <<" S' A G L, .
i n
B30= 31= 32= 257 258 L' D F; salbatori A13 B" 29 30 31
32 33 34 35 37 207 258 S ">> S' AG L, salutari AO B30=
204 206 257 L D F.

confessione 72
c
74 97 129 CB, confessio- 2 eius A13 B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258

nem 72*. li 6 S1 A G L dei AO BD F, domini B 6


; deo BS, e i
caeteri.
dominus + et A B30 31 32= 34 35 37 204 206 257 258 Ifi 3 habet queniam non repellit dominus ple-
S' D F, et B17 29 32 33 207 A G L ;
omnes deos A bem suam 132 ;
repellet 129 W, repellit
B204 206 257 L D F, omn em terram B17 29 30 31 32 33 132.
34 35 37 207 258 S' A G L qu ;
j a A13 BD P, AO
q UOniam
B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 L'S'AGL ;

A B" 29 30* 31 32 33 34 35
repeliet 37 206 207 257 258
L'S'ADPGL repellit B30= 204.
4 eius: + sunt omnes 72 97 C. sunt om manum B204, manu caeteri; eius: sunt A13 B32* 4 hahet ipse ccnspicit 13^
nes 74 129 B. 35 37=, + sunt AO B" 29 30 31 32= 33 ?4 37* 204 206 207
257 258 L5 I/ S' A D P G L ;
e ius: omnes A13, +
omnes caeteri; ipsius sunt A B L* D F ipse conspicit
B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 Xfi S' A G L
5 siccam 74 CB. sicca 72 97 1 29- arida A13 B17 29 30* 31 32 33 34 37 204 206= 207 Ifi S' 5 aridam fundauerunt manus eius 129
A G L, aridam AO B30= 35 206* 257 258 D P manus eius ; 132, aridam manus eius fundauerunt
f. A B17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 tfl
S' A D P G L, f
W.
manus eus B204 206 257 258.
prosternamus B 1^ s<i procidamus caeteri; ei B^ ante
3
6 dominum 72 74 129 CB, deum 97 , , 6 habet ante Heum 132; habet coram do-
deum caeteri; deum: + et A B" 29 30 31 32= 33 34 35 37 mino 132.
204 207 tf S' D P GL _ et B32* 206 257 258 A.
EDICION CUITICA. EL SALTERIO 849

Ps. 94, 1-6


SH HE LXX

Psahnus XCIV Psalmus XCIV YaXudc; C, A'

Atvoq d>6fjq tq Aaue(6.


Uenite exultemus domino iubile- Uenite laudemus dominum iubilemus pe- Aeure dyaXXiaoQu.e9a tq Kupicp,
mus deo salutari IS. trae ihesu nostro dXa\dc;cou.ev tq 9eQ tq OQTfjpi
qu.QV
2 Preueniamus faciem eius in eon- praeueniamus uultum eius in actione Trpocp9docou.ev t6 TtpooQTrov auTou
fessione PS-IS. gratiarum in canticis iubilemus ei ev e^ou.oXoyr]oei, Kai ev tpaXu.oiq
dXaXdc^Qfiev outq.
quoniam magnus dominusfortis et et 6ti 9e6<; u.eyac; Kupioc; Kai Paoi-
rex magnus super omnes deos Xeuq u.eyac; e-rti TrdvTac; touc, 9eouc;.

in cuius manu fundamenta terrae et ex- 6tiouk drtQaeTat Kuptoq t6v Xa6v
celsa montium ipsius sunt auTou, oti ev -rfj xeipi auTou Td Tte-
paTa Tfjq yfjq Kai Ta utpq tqv
opeQv auTou eoTiv'
Et aridam terram manus eius fin- 5 cuius est mare ipse enim fecit illud et oti auTou eoTiv f\ 9dXaaoa Kai au-
xerunt IUL. sicca manus eius plasmauerunt t6<; eTto[r)oev auTriv, Kai Tf]v c^r|pdv
Uenite adoremus et ploremus ante al yzipzo, auTou e-rtXaaav.
dominum qui fecit nos PAU l .
6 uenite adoremus et curuemur et fiecta- 6euTe TtpoaKuvf]OQu.ev Kai Ttpoarte-
Ploremus ante dominum qui fecit mus genua ante faciem domini factoris aQu.ev auTQ, Kai KXauaQu.ev evav-
nos PAU 2
. nostri t(ov Kuplou toG Ttotf|aavToq f|u.dc;'

Hs 94 Ps. 94 V. C,A'
Inuenitur in P 21 72 84 93 94 95 l> 13 24 25 74 89 129 176

115 24= 28 55 t 48 51 C 73 2 56 AMS. Deest in L.17 127

T52. Uariantes:
N. B. In boc psalmo cod. 256, uisi aliter notetur,
pertmet ad C.
1 1 CI 6. 2. 1 + in finem 155, ; n hnem caeteri ; laus cantici
dauid P L.13 24 25 74 x C AMS, + laus cantici
dauid Ll 29 176 115 24= 28 55 89 ;
iubilemus: + in
conressione C 73 ,
in confessione caeteri; petrae
P21 72 84 93 95 L.13 24 25 74 89 176 I T 48 51 256 AMS.
patre P94 LI2 9 , fortis C 73 , forti C 2 56 m ; ihesu P
24 25 89 129 I T 48 51 2S6 AMS, salutari L 74 C, deo
L"6.
2 SL 49. 3. 2 praeueniamus P2 1 72 9S 94 95 L^, praeobcupemus
P84 L13 24 74 89 129 176 I T C AMS ; eius: + in
actione gratiarum P 2 1 84 93 94 9 5 L13 24 25 74= 89 129
176 1 T 48 51 256 AMS, in confessione P72 L74 *

C 2 56 m ,
_c 73
;
gratiarum: + et P 93 ,
_ e t caeteri:
canticis P L I T 48 51 256 AMS, psalmis C.
8 quoniam: + et P9 5, et caeteri; fortis PLIT S ETtt Tcavraq xouq Geooq BS TTl Ttaoocv
51 256 AMS, deus C; T AMS,
tortis: + et PL I Tnv yr)v S c *A.
et C; dominus: + et rex magnus P2l 72 84 94 95
L I T48 51 256 AMS + et fortis magnus C,
omnes L89 + omnes L89= caeteri.
;

P 93 super:
;
*,

4 terra P 94 , terrae caeteri. + oti ouk... Xaov auTou (initio) BS *.


oti ouk... Xaov auTOu S*A; ev:
+ BS *A,
tt) xr\ S* ocutou 1
; itav-
:
xa BS C, A, + Ttavra S*; eoriv BS*.
eioiv S C , A.
5 A 1, 11. 5 sicca P21* 84 93 94 95 L26 89 176 T, siccam P2i
r
72

LI 3 24 74 129 C AMS.

E 23, 39, 195. 1 E 40. 4, 343. curuemur P21 c 72 84 94 95 l I T C AMS, curbe- TtpooTceoQuev: + auxco BSA, -
mus P21*, curuemus P93 ; curuemur: + et P T, C
55; evavriov BS *A. evcoTciov S*
et L I C AMS; flectamur L25, flectamus L25"
caeteri; ienua P 93 ,
genua caeleri.
; 1

850 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 94, 7-11


GA MO RO
7 quia ipse est Dominus Deus noster, 7 quoniam ipse est dominus deus noster et nos 7 quia ipse est dominus deus nos-
et nos populus pascuae eius, et populus pasquae eius et oues manus eius ter nos autem populus eius et
oues manus eius. oues pascue eius

8 Hodie si uocem eius audieritis, no- 8 hodie si uocem eius audieritis nolite obdu- 8 hodie si uocem eius audieritis
lite obdurare corda uestra rare corda uestra nolite obdurare corda uestra

9 sicut in irritatione, secundum diem 9 sicut in exacerbatione secundum diem ten- 9 ^


sicut in exacerbatione secun-
tentationis in deserto, ubi tenta- tationis in deserto ubi tentauerunt me pa- dum diem temptationis in de-
uerunt me patres uestri, probaue- tres uestri prouauerunt et uiderunt opera serto ubi temptauerunt me pa-
runt me, et uiderunt opera mea. mea tres uestri probauerunt et ui-
derunt opera mea

10 Quadraginta annis offensus fui ge- 10 quadraginta annis proximus fui generationi 10 quadraginta annis proximus fui
nerationi illi; et dixi: Semper hi huic et dixi semper isti errant corde generationi huic et dixi semper
errant corde. hi errant corde

11 Et isti non cognouerunt uias meas 11 et ipsi non cognouerunt uias meas quibus 11 ipsi uero non cognouerunt uias
ut iuraui in ira mea : Si introibunt iuraui in ira mea si introibunt in requiem meas quibus iuraui in ira mea
in requiem meam. meam. si introibunt in requiem meam.

7 est: + dominus 97 129 C, dominus 72 quoniam A B" 29 30 32 33 35 37 207 258 S" A D F G L_ habet dominus 132; habet nos autem
74 B. quia B31 34 204 206 257 L
6
;
i pse e st A BIV 29 30 32 33 34 132.
35 37 204 207 257 258 I/ S 7 A D F G L ;
i pse B31, i pse
autem B206 ;
et nos A BD nos autem BH 29 30 31
32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 L S' A G L p0 pulus:
_ pasquae B"
;

+ pasquae A B^ e D F, 29 30 31 32 33
34 35 37 204 206 207 257 258 S7 A G L manus
;
A13, gregis
AO B17 29 30* 31 32* 33 34 35 37 204 207 S' A D F G L,
c 32 206 257 258 L.
pascuae B30

8 obturare B35 ( obdurare caeteri.

9 probauerunt: + me 74 129 CB, me 72 9 exacerbacionem B204 ;


e xacerbatione caeteri; piobabe- ! probauerunt: me 129 132 W.
97. runt: + me B s ', me caeteri.

10 semper: hi 72 74 97 129 B, + hi C. 10 generationi A B 17 29 30 3K 32 33 34 35 37 204 206 207 257 10 babet proximus 132.
258 tfi A D P G L generatione B31* S>; semper: + isti

A, hii, isti B" 29 32 33 35 207 A G L, + hii B30 31


32<- 34 37 204 206 257 258 I/ S' D F e rant BS 7
, errant
propter quod hodio habui
;

caeleri; corde: hanc ge-


nerationcm A B17 c 257 L DF + }
propter quod... B17*
29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 258 S' A G L N. ;
B.
17 C linea uacua in ras.

11 introibunt 72 74 129 C. intrabunt 97 B; 1 et ipsi A B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 S' A D 11 babet quibus 132.
requiem meam 74 97 129 CB, requie mea F G L, ip S i u ero B257 I/ et ipsi uero B258; iuraui'
72. 8204^ iurabi caeteri; sic B s? , si caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 851

Ps. 94, 7-11


SH HE LXX
quia ipse est deus noster et nos populus 7 Stl auToc, eotiv 6 Geoc. f|u.cov, kcu
pascuae eius et grex manus eius fl^ieiq Xaoc, vouijc; auTou xai Ttp6-
(3aTa x ei P^ auTOu.

8 Hodie si uocem eius audieritis no- 8 hodie si uocem eius audieritis nolite ob- 8 af)u.Epov eocv xfjq (pcovfjc, auTOu
lite obdurare corda uestra PS-SP l . durare corda uestra dKOuar)Te, OKXr]puvr)TE tocc; Kap-
Hodie quidem si uocem eius audie- otaq UU.COV, cbc;iv tco TcapaTtiKpao-
ritis nolite obdurare corda uestra U.CO, KaTCC TT]V fuiEpOV TOU TtEtpaC-
PS-VIG 2
. u.ou sv Tfj ep/iu.cp"
9 Ubi tentauerunt me patres uestri 9 sicut in contradictionem sicut in die ten- 9 o5 Tt[paoav ol TtaTepec; uu.cov,
probauerunt et uiderunt opera mea tationis in deserto ubi tentauerunt me e&okilkxoocv Kai i&ooccv toc pya
PS-VIG. patres uestri probauerunt et uiderunt U.OU.
opus meum

10 Quadraginta annis proximus fui 10 quadraginta annis displicuit mihi gene- 10 TEOOEpCCKOVTa TtpOOCOXOlOa TT|
ETT)

generationi huic et dixi semper hi ratio illa et dixi populus errans corde yevea ekeIvt), Kai EtTta 'AeI TtXa-
errant corde PS-VIG. est vcovTai xfj Kap6ia, Kal auToi ouk
Eyvcooav Tdq 6&ouq u.ou.
11 Ipsi uero non cognouerunt uias 11 et non cognoscens uias meas et iuraui 11 6c; cou.ooa ev 6pyrj u.ou Ei eIoe-
xf)
meas sicut iuraui in ira mea si in- in furore meo ut non introirent in re- XEuoovTai iq tt|v KaTccTtauotv u.ou.
troibunt in requiem meam PS-VIG. quiem meam.

7 ipse: + est P L I T AS, est C M; dominus 7 Ecmv:


Kupioc; BSA, + Kupioq R;
deus P95, deus caeteri ; grex PL I T C256 m AMS, Kai r|u.ic; BSA, r|u.tq & 1219; npo(3a-
oues C 73 256
;
magnus L13, manus laeteri. xcc:
Trjq BS + TT|q A.

8 i PS-SP 334. 2 DT 12 8 uocem: eiusP 94 + eius caeteri;


, obdurare P aKouor)T BS, aKOUOT]Tai A; OKAr)pu-
115 28 55 89 T C M, mdurare L AS. vr|T BS, OKXr|puvT|Tai A.

9 DT 12. 9 contradictionem P21* 84 93 94 95 123 T, contradic- ETtEtpaoav: u.e BS*A, + u.


tione P21

72 l 115 55 c AMS die P L13 24 25= 74
; &OKi[iaoav:
u.e BS*, + lie S *A;
89 129 176 i c AMS, diem L25* T; temptationes tSooav B*. Et&ooav B ob t&ov SA. ,

P 94 , tentationis caeteri; probauerunt: me P L129


C256, + me L13 24 25 74 89 176 I T C73 AMS; u:de-
bunt 128, uiderunt caeteri.

10 DT 12. 10 generatio: + illaP L I T AS, illa C M; popu- 10 ELTta BS, eitcov A; Kat auTot B, auToi
lus: + meus P72 meus caeteri; populus:
, &e SA.
errans I 15 ', + errans I
15c
caeteri.

11 DT 12. 11 cognoscent L129, cognoscens caeteri; huti L13 c , ut 11 u-ou


1
: + ei B, + r] SA*""", ei A*
L13* caeteri;
*
ut: i.n L129, + non caeteri; in-
trent L2 4 y introirent caeteri.
852 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 95, 1-6


GA MO RO
Psalmus XCV Psalmus XCV Psalmus XCV
Canticum ipsi Dauid, quwido do- 1 Canticum dauid quando domum aedificauit Quando domus edificabatur post
mus aedificabatur post captiuita- post captiuitatem. captiuitatem huic dauid canti-
tem. cum.
Cantate Domino canticum nouum, Cantate domino canticum nouum cantate Cantate domino canticum no-
cantate Domino omnis terra. domino omnis terra uum cantate domino omnis ter-
ra
Cantate Domino, et benedicite no- 2 cantate domino et benedicite nomen eius be- cantate domino et benedicite no-
mini eius: annuntiale de die in ne nuntiate de die in die[m] salutare eius mini eius bene nuntiate de die
diem salutare eius. in diem salutare eius
Annuntiate inter gentes gloriam 3 adnuntiate inter gentes gloriam eius in adnuntiate inter gentes gloriam
eius, in omnibus populis mirabilia omnibus populis mirabilia eius eius in omnibus populis mirabi-
eius. lia eius
Quoniam magnus Dominus, et lau- 4 quoniam magnus dominus et laudabilis ni- quoniam magnus dominus et
dabilis nimis; terribilis est super mis terribilis super omnes deos laudabilis nimis terribilis est su-
omnes deos; per omnes deos
quoniam omnes dii gentium dae- 5 quoniam omnes dii gentium daemonia do- quoniam omnes dii gentium de-
monia; Dominus autem caelos minus autem caelos fecit monia dominus autem celos fe-
fecit. cit
Confessio et pulchritudo in con- 6 confessio et pulchritudo in conspectu eius confessio et pulchritudo in con-
spectu eius sanctimonia et magni-
; sanctitas et magnificentia in sanctificatione spectu eius sanctitas et magni-
ficentia in sanctificatione eius. eius ficentia in sanctificatione eius

Ps. 95 Ps. 95 Ps. 95


Inuenitur in 12 74 97 129 CB. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 Uariantes:
N. B. In cod. 72 titulus et magna Ps. 95 257 258 A G
L O. Deest in 38 206 259 260 S' F. D
pars jere euanuerunt et u/.x legi possuNt. Hab. v. 2 Ir. Hab. v. 6 (bis) L 3 Hab. v. 1 2 8 9 .

Uariantes: 10 (bis) 11 12 IA Hab. v. 12 IA Hab. v. 11" 12"


O 1
Hab. v. 6 S 6 Hab. v. 6 S*. Hab. v. 8" 9 10" T\
. .

Hab. v. 6
2T
N. B. In cod. 206 deest folium unum.
.

Transitus est a fine Ps. 94 ad Ps. 96, 7.


titulus (initio) 72 74 129 CB, + titulus 1 Titulus habet duplicem formam: a) breuem psalmus 1 huic dauid canticum 129, canticum da-
97; cant. ipsi d. quando d. aed. p. capt. 72 dauid 204 258, uel canticum ipsi dauid 30 34, psalmus uid W, silel 132.
74 97 C, quando d. aed. p. capt. cant. huic 257, b) longiorem, ut in inscriptione, quae sumpta est
d. 129 B; canticum 72 74 129 CB, psalmus ex 13, etc. Uariantes:
97; cant: + ipsi 72 C, + huic 129 B, canticum dauid B 3 *, canticum A ipsi dauid B17 29 32

74 97; captiuitatem
sicut templum
:
33 35 37 207 A G L ;
sermones quos ioquutus est A
destructum a babilonis postea sub 2oroba- B 31 + , sermones quos loquutus est B17 29 32 33 35
bel rehedifkatum est 72 74 129 CB, + sic- 37 A G L, + sermonis (sic tantum) B207 quando do- ;

ut... est 97. mum haedificauit post cabtiuitatem Al 3 quando edifi-


,

cabatur domus post captiuitatem A, quando domus


edificabatur post captiuitatem B" 29 31 32 33 37 207 A
Q L quando domus
,
edificatum post captiuitatem B35 ;

+ uocatio gentium et christi aduentus B29 uoca-


tio... aduentus caeteri.
2 cantate: + domino A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 207
1 nomini 129, nomen W, silet 132.
257 258 L* L* Te A G L + deo B204, _ fiL 4
; nomen
A X nomini B" 29
e
(
30 31 32 33 34 35 37 204 207
257 258 A G L nuntiante ;
B204, nuntiate caeteri; die
AI 3 B^ 4
, diem AO 2 30 31 32 33 34 35 37 204 207
257 258 T A G L.

',i gloriam A, opera B.


4 nimis AI 3 B29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 257 258 A G L,

ualde AO B"; terribilis: est A B" 29 30 31 32 33 34


37 204 207 258 AGL + e st B 35 257.

5 autem A B 33 *, uero B" 19 30 31 32 33* 34 35 37 204 207


257 258 A G L.

8 confessio: et B258. -f et caeteri ; pulchritudo A


BL> S* species B17 29 30 21 32 33 34 35 37 204 207 257 258
L> S 3 S 6A G L e us A B17 29 30 31 3? 33 34 35 37 204
;
i

207 257 258 A G L dei B 1,3 S 3 S, domini B^ 3 S=; san cti-

ficatione A BI 7 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 257 258 L^ A


O L, sanctitate B S> S.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 853

Ps. 95, 1-6


SH HE LXX
Psalmus XCV Psalmus XCV
"Ote 6 oIkoc, otKO&ou.eiTai u.erd
rf\v aixnctXcootaV cp&f) tco Aaue(5.
Cantate domino canticum nouum canta- "AoaTe tco Kuptcp dou.a Katvov,
te domino omnis terra doare tco Kupicp, Tcaoa f\ yf\'

cantate domino benedicite nomen eius cjcoocre tco Kuptcp, euXoyr]oaTe t&

adnuntiate de die in diem salutare eius ovou.a auTou, euayyeXt^eoGe r)u.e-


pav e ^epaq t& ocotf|piov auTou.
narrate in gentibus gloriam eius in uni- dvayyetXare iv toic; ^Gveoiv rf\v
uersis populis mirabilia eius &6c;av auroG, v naoi toic, Xaolc,
toc 9auu.doia auTOu.
quia magnus dominus et laudabilis ni- &ti u.eyac; Kuptoc, Kai atveT&q ocpo-
mis terribilis ipse super omnes deos &pa, cpopepoq eoTiv tu Ttdvrac;
touc, 9^06^*
Quoniam omnes dii gentium dae- omnes enim dii populorum sculptilia do- &ti Ttdvrec; ot 8eot xcov eGvcov &ai-
monia dominus uero caelos fecit minus autem caelos fecit u.6via, 6 &e Kuptoc, touc; oupavouc.
PS-SP. dTtotrjoev.
6 Sanctitas et sanctimonia in sancti- gloria et decor ante uultum eius fortitu- dou.oX6yr|oic; Kai 6pai6TT|q vcb-
ficatione eius PS-VIG. do exultationis in sanctuario eius tciov auTou, dyicoouvr] Kai u.eyaXo-
Tcpe-rreia tv tco dytdau.aTi auTou.

Ps. 95 Ps. 95 Y. C,E*


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L13 24 25 74 89 129 176
115 24" 28 55 T*8 51 C73 256 AMS. Deest in L17 127
T52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nist aliter notetur,
pertinetad C.

1 psalmus quando domus aedificabatur P L13 24* ] ore... &auet& B, co&rj tco &. ote o oikoc,
25 74 t C AMS, + p 3 almus quando domus aedifi- 01K0&. u.. t. aixnorXcoaiav SA; oiko&o-
cabatur L176 115 24 28 55 89
;
+ quando domus ae- peiTai B* oiko5ou.eito B C S, coko&o-
dificabatur post captiuitatem huic dauid canticum U.EITO A; Kaivov BS, kevov A.
L129; aedificabitur Il~\ aedificabatur caeteri; can-
tate
1
P L25 74 129 176 115 24' TC M, canite L13 24

89 128 55 AS; cantate" P L74 129 173 T C M, canite


L13 24 25 89 I AS.

2 cantate P L*M 89 176 T C, canite Ll3 24 25 129 I 2 euayyeXic;eo0e BS, EuayyE/UcjEoGat A.


AMS; domino: + et L176, et caeteri; nomen
P21 72 T C, nomini P84 93 94 95 L I AMS; de:
die P94, + die caeteri; in diem P21 72 84 93 95

L13 25 74 89 129 176 I T C AMS, ia die P94 L24.


3 + avayyEiXaTE... 6o,av aurou (initio)
BSA* '"",
ocvayyEiXaTE... 5o<;av au-
tou A* Ttaoi BS, Ttaoiv A.
;

4 quoniam L25, quia caeteri; dominus: et L24*,


+ et caeteri; ipse P21 72 84 93 94, es t ipse P95, est

L I T C AMS ; deos omnes P 94


omnes deos caeteri. ,

5 + quoniam (initio) 128,


quoniam caeteri; di
C256, dii caeteri; sculptilia P L25 74 89 129 176 I

T48 51 256 MS, scalptiha L13 24 A, idola C.


6 fortitudo: et P T, +
et L I C AMS; exulta- 6 c;o[!o\oyr|Oic; BS, c".ou.o/\OYr|0tc; A.
tionis P L25' T, exultatio L 24 25= 74 89 129 176
116 55 c AMS, laudatio r.
;

854 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 95, 7-13


GA MO RO
7 Afferte Domino, patriae gentium; adferte domino patriae gentium adferte do- 7 afferte domino patrie gentium
afferte Domino gloriam et hono- mino gloriam et honorem aff erte domino gloriam et hono-
rem; adferte domino gloriam nomini eius tollite rem
8 afferte Domino gloriam nomini hostias et introite in atria eius 8 afferte domino gloriam nomini
eius. Tollite hostias, et introite in eius tollite hostias et introite in
atria eius; atria eius
9 adorate Dominum in atrio sancto 9 adorate dominum in aula sancta eius com- 9 adorate dominum in aula sancta
eius. Commoueatur a facie eius moueatur a facie eius uniuersa terra eius commoueatur a facie eius
uniuersa terra; uniuersa terra
10 dicite in gentibus, quia Dominus 10 dicite in nationibus dominus regnauit a lig- 10 dicite in nationibus dominus
regnauit. Etenim correxit orbem no etenim firmauit orbem terrae quae non regnauit a ligno etenim correxit
terrae, qui non commouebitur; iu- commouebitur iudicauit populos in aequi- orbem terre qui non commoue-
dicabit populos in aequitate. tate bitur iudicabit populos in equi-
tate et gentes in ira sua
11 Laetentur caeli, et exultet terra; 11 laetentur caeli et exultet terra moueatur 11 letentur celi et exultet terra
commoueatur mare et plenitudo mare et plenitudo eius moueatur mare et plenitudo eius
eius;
12 gaudebunt campi, et omnia quae 12 gaudebunt campi et omnia quae in eis sunt 12 gaudebunt campi et omnia que
in eis sunt. Tunc exultabunt omnia tunc exultabunt omnia ligna siluarum in eis sunt tunc exultabunt om-
ligna siluarum nia ligna siluarum
13 a facie Domini, quia uenit, quo- 13 ante faciem domini quoniam uenit quoniam 13 ante faciem domini quoniam ue-
niam uenit iudicare terram. Iudi- uenit iudicare terram iudicabit orbem ter- nit quoniam uenit iudicare ter-
cabit orbem terrae in aequitate, et rae in aequitate et populos in ueritate sua. ram iudicabit orbcm terre in e-
populos in ueritate sua. quitate et populos in ueritate
sua.

8 atria eius A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 267 258 8 atria 129 W, aula 132.
A G L_ atria domini BL *, atria dei BT *.

10 orbem: + terrae 72 97 C terrae 74 129 10 nationibus: quia A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 207 10 habet nationibus 132; habet a ligno
L4 r<>; t3 A G L + q U i a B204
257 258
;
regnauit A B30 132; habet et gentes in ira sua 132.
31' 32 34 37 204 207 257 258^ re gnabit B17 29 31* 32 33 35
L, < iu > T3 A G L ;
ligno: + deus B258 deus caeteri;

firmauit A, correxit B; quae A B 29 30 37 L< T 3 AL


qui B30 c 31 32 33 34 35 37* 204 207 257 258 G ;
iudicauit
A13 B30* 32-= 34 35 37 204 207 iudicabit AO B17 29 30=
31 32 33 257 258A G L dominus B204 populos caeteri
;

in A
B17 29 32 35 37 207 257 A L cum B30 31 33 34 204

(

G; aequitate A, iustitia B; aequitate:


258 et gentes
in ira sua A, + et gentes in ira sua B.
11 laudant te BO laetentur caeteri; mobeatur A Bl?
1
,

29 32 33 34 37 204 207 257 258 A G L commoueatur B30 31 (

32 35.

12 ei B33 G eis caeteri.

13 equitate 74 97 129 CB, equitatem 72. 13 quia B 2 57, quonianv caeteri; uenit A13 B35 257, ueniet 2

AO B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L; iudicabit


A B17 29 30 31 32 33 34 204 207 257 258 A G L iudicauit '

B30* 35 37.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 855

Ps. 95, 7-13


SH HE LXX
Adferte domino patriae gentium 7 adferte domino familiae populorum ad- 7 vyKctT tco KUp(cp, al -rcaTpial
adferte domino gloriam et hono- ferte domino gloriam et fortitudinem TUV 0V<5v, EVEyKOTE T 9 Kup(o 66-
rem PS-SP 1
Afferte domino .
av Kai Tiu-Vjv"
patriae gentium afferte domino 8 adferte domino gloriam nomini eius le- F VyKaTE tco Kup(o 66av 6v6u.aTi
gloriam et honorem afferte glo- uate munera et introite in atriis eius auTou, apaTE 9uoiaq Kal eIotco-
riam nomini eius PS-VIG 2 . Peueo6e Etq Tdq auXdq auTou.
Tollite hostias et introite in atria 9 adorate dominum in decore sanctuarii 9 irpooKuvr^aaTE tu KUpicp ev auXrj
domini PAU *. Adferte domino paueat a facie eius omnis terra dy(a auTOu' oaXu9f|Tco drr6 irpo-
gloriam nomini eius tollite hostias acoTtou auTou -rcaaa fj yrj.

et introite in atria eius PS-SP 2


. 10 dicite in gentibus dominus regnauit si- 10 EiTcaTE ev toic; I9veoiv 'O Kupioc;
Adorate dominum in aula sancta quidem adpendit orbem immobilem iu- (3aa(XuoEV, Kai ydp KaTcbp9coov
eius PAU l Adorate dominum
. dicauit populos in aequitate TT]V oiKOUU.VT)V, TJTiq ou aaXu9r]-
in aula sancta eius PS-SP 2
. OETai' KpivEi Xaouq tv eu9utt|Ti.
10 Dominus regnauit a ligno PS-SE.
ME l
Dicite in nationibus do-
. 11 laetamini caeli et exulta terra tonet mare 11 Eucppaiva9coaav oi oupavoi Kai
minus regnauit a ligno etenim et plenitudo eius dyaXXido9co rj yfj, oaXu9r)TO) fj
correxit orbem terrae qui non com- 9aXaaaa Kai to TcXf^pcoiJa auTrjc;"
mouebitur PS-VIG 2 . 12 gaudeat ager et omnia quae in eo sunt 12 xocp^crETai ta Tc6(a Kai TtavTa Ta
n Gaudebunt campi et omnia quae in tunc laudabunt uniuersa ligna saltus ev auToic;, tote dyaXXidaovTai
eis sunt tunc exultabunt omnia TcdvTa Td t;uXa tou 6puu-oG
ligna siluarum PS-IS. 13 ante faciem domini quoniam uenit quo- 13 -Trp6 TcpoacoTiou Kuplou, 6ti IpxETai,
A facie domini quoniam uenit quo- niam uenit iudicare terram iudica[b]it 6ti MpxETai Kplvai Tf|v yfjv' KpivEi
niam uenit iudicare terram PS-IS. orbem in iustitia et populos in fide sua. xf|V otKouu.vr)v ev 5iKaioauvr| Kai
Xaouc, ev ttJ dXr)9(g auTOu.

1 i
PS-SP 622. 2 DTl. 7 afferte domino gloriam et fortitudinem afferte do- 7 EVEy kccte tco Kupico ai uaTpiai TCOV
mino familiae populorum L.89, adferte domino fa- e9vcov EVEy kccte tu Kupico 6oc^av Kai
miliae populorum adferte domino gloriam et for- BA, EVEy k. tco k. bo^,. Kai ti^i.
TiLir|v
titudinem caeteri. EVsyK. tco k. ai Tcarp. tcov e9vcov S*.
PS-SP 622. 8 domino: gloriam + gloriam C256 c El0TC0pUE09 BS, EioTcopUo9ai A.
\ 1
E 20, 3, 146. 2

teri; introite:

AMS, in
+ in P21 72
C256",

P94 115* 28 89
84 93 95

; atriis
L
P21
W 55
72 84 93 95
C ae-

TC
8

T, sanctuariis P94, atria L I C AMS.


> 1 E 20, 3, 146. PS-SP 622. 9 omnis terra a facie eius P95, a facie eius omnis
terra caeteri.

AES 193. * CV 745. 10 gentibus P L13 24 74 89 129 176 I T48< 51 C AMS, 10 eitcote BSA* ? Eirca A* o KUpioc; BS*.
, ;

nationibus L.25, (j n ras.) T48* ;


regnauit P L13 25 oti Kupioc; S e *A; EfiaoiXEUOEv: orrco
74 176 i c AMS, regr.abit L24 T; adpendit
89 129 f;uXou BSAR', + airo c;uXou R*.
PL I AS. adpendet C M; iudicauit P21 84 L74
128 55, iudicabit P72 93 94 95 L13 24 25 89 129 176
115 28= t C AMS; equitate PL I T AS, equitati-
bus C M.
11 lamini (sic) P72, laetamini caeteri; exulta P21 84
93-= 94 95 L25 T, exultet P72 93 L13 24 74 89 129 176
I C AMS.

12 VQ 82, 4. 12 ager:
meus P L I T AS, 4 meus C73 M,
+ omnes C256; exultabunt L24*, Iaudabunt cae-
teri; uniuersa P L13 74 89 129 176 I AMS, omnia

L24 25 t C; siluis P 72 saltus caeteri.


,

9 VQ 82. 4. 13 faciem: domini 155*, + domini I55 c caeteri; 13 irpo BS*, orrco
c
S *A.
2
ueniet L176, uenit caeteri; iudicabit P'2 84 93 94
95 L13 25 74 89 129 176 I T C AMS, iudicauit P21
L24; orbem: terrae P L 24* 74 176 c AMS,
+ terrae L25 89 129 i T; in iustitia P L25 c M, in
c

iusto L13 24 74 89 129 176 i AS, in iustitiam L25*.


cum iustitia T.
856 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 96, 1-6


GA MO RO

Psalmus XCVI Psalmus XCVI Psalmus XCVI

1 Huic Dauid, quando terra eius re- 1 Ipsi dauid quando terra eius restaurata est. Huic dauid quando restituta est
stituta est. terra eius.
Dominus regnauit: exultet terra; Dominus regnauit exultet terra laetentur Dominus regnauit exultet terra
laetentur insulae multae. insulae multae letentur insule multe

2 Nubes et caligo in circuitu eius; 2 nubes et caligo in circuitu eius iustitia et nubes et caligo in circuitu eius
iustitia et iudicium correctio sedis iudicium correctio sedis eius iusticia et iudicium correctio se-
eius. dis eius
3 Ignis ante ipsum praecedet, et in- 3 ignis ante eum ardebit et infiama[u]it in ignis ante eum preibit et inflam-
flammabit in circuitu inimicos eius. circuitu inimicos eius mabit in circuitu inimicos eius

4 Illuxerunt fulgura eius orbi ter- 4 inluxerunt fulgura eius orbi terrae uidit et illuxerunt fulgura eius orbi ter-
rae; uidit, et commota est terra. conmota est terra re uidit et commota est terra
5 Montes sicut cera fluxerunt a facie 5 montes sicut cera fiuxerunt a facie domini montes sicut cera fluxerunt a
Domini; a facie Domini omnis ter- a facie domini omnis terra facie domini a facie domini tre
ra. muit omnis terra
6 Annuntiauer unt caeli iustitiam 6 adnuntiauerunt caeli iustitiam eius et uide- adnuntiauerunt celi iusticiam
eius ; et uiderunt omnes populi glo- runt omnes populi gloriam eius eius et uiderunt omnes populi
riam eius. gloriam eius

Ps. 96 Ps. 96 Ps. 96


Inuenltur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Ir.uenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
(v. 7-12) 207 257 258 A G L O. Deest 206
in 38
(v. 1-7) 259 260 S
7
D
F. Hab. v. 11 L
s
. Hab. v. 11
(bis) L'. Hab. v. 11 15 L\ Hab. v. 6 a O 1 .

titulus (initio) 72 74 129 CB, + titulus 1 Titulus iterum est duplicis generis: a) breuis, psalmus huic dauid quando restituta est terra eius
97; psalmus 72 74 CB, +
psalmus 97 dauid 30 34 204 258 O. b) longior, sicut in epigraphe. 129, ipsi dauid quando terra eius res
129; huic 72 74 CB, ipsi 97 129; dauid: qui sumptus esl ex 13. Uarianles: tituta est W, silet 132.
+ q. terra eius restituta est 72 74 129 CB, ipsi dauid A13, psalmus dauid (ut supra) B30 34 AO
q. terra... est 97; quando 72 74 CB, 204 258, psalmus ipsi dauid B" 29 31 32 33 37 207 A G L
cum 129. ipsius dauid B 35 psalmus B257; quando terra eius
,

A13 B29 L, quando terra illius B17 31 33 35 37 A G,


quando terra B32, quando terra ipsius B207, AO
B30 34 204 257 258; restaurata est A13 B31, consta-
bilita est B17 32 33 35 37 A G restituta est B29 L s ta-
bilita est B207, _
AO B30 34 204 257 258; + yrnnus
regni christi in secundo aduentu B29 L, ymnus...
aduentu caeteri; regnauit A B30 31 ?2 34 37 204 207
257 258, regnabit B17 29 31* 32 33 35 L A G L.

3 ipsum 97 129 CB, eum 72 74; inflammabit 3 ardebit A, praecedet B; inflamauit A13 B30* 32 204
74 129 CB, inflammauit 72 97. 207, inflammabit AO B17 29 30 31 32= 33 34 35 37 257 258

4 illuxerunt 97 129 C, alluxerunt 72 74 B. A G L.

4 affluxerunt B204, inluxerunt A B204', caeteri ; 0 rbi 4 fulgura 129, fulgora W, silet 132.
A13 B30 31 32 35 37 204 257 258 0 rbis AO B" 29 31
33 34 207 A G L mota ;
B32*, commota A B32 caeteri.
c
,

5 domini* A, dei B; domini': tremuit A, + tremuit 5 habet tremui 1


-
132.

6 N. B. In 207 inter v. 5 et 6 erat aliquid scriptum,


linea 4 ad 6, quod man. sec. erasum juil.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 857

Ps. 6, 1-6
SH HE LXX

Psalmus XCVI Psalmus XCVI WaX[ioc, c,F'

Tco Accueto, 6xe f) yf) auTou kocOio-


toctou.

Dominus regnauit exultet terra Dominus regnauit exultauit terra laeta- 'O Kupioq epaoiXeuaev, dyaXXid-
laetentur insulae multae PS-SE. buntur insulae multae aeTai f) yfj, eu(ppav9r|Tcoaav vfjaoi
ME. TcoXXai.
nubes et caligo in circuitu eius iustitia vecpeXr) Kai yv6cf>oc, kukXo auTou,
et iudicium firmamentum solii eius 5iKaioauvr) Kai Kpiu.a KaTop9cooi<;
tou 9p6vou auTou.
ignis ante faciem eius ibit et exuret per nup evavTiov auToO TtpoTtopeuae-
circuitum hostes eius xai, Kai cpXoyiel kukXco touc, e^-
9pouq auTOU"
adparuerunt fulgura eius orbi uidit et cf>avav ai daTpairai auTOu xfi oi-
contremuit terra Kouu.evr), ei~5ev Kai eaaXeu9r) f\ yr).
montes sicut cera tabefacti sunt a facie Ta opr) eTdKrjaav cbaei Krjpoc; diro
domini a facie dominatoris omnis terrae TtpoacbTcou Kupiou, d-n:6 TtpoacbTcou
Kup(ou Tcdar)q Trjc; yfjq.
adnuntiauerunt caeli iustitiam eius et dvr^YyeiXav oi oupavoi tt)v 6iKaio-
uiderunt omnes populi gloriam eius ouvr)v auTou, Kai ei6ooav Ttdvrec;
oi Xaoi Tr)v 66c;av auTOu.

Ps. 96 Ps. 96 V. qF'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L13 ?4 25 74 89 129 176

115 24 c 28 55 H% 51 256 C 73 256 c 256 m AMS. Deest in

L17 127 T52. Uariantes

N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,


pertinet ad T.
1 huic dauid quando terra eius restituta est P2l ayaXXiaoETai B*S*, ayaXXiao9co B'
72 84 94 95 Ll3 24 25 74 t C AMS, + psalmus dauid C
S 'A.
P 93 +, psalmus dauidquando terra eius res-
ipsi

tituta est L129, + huk dauid quando eius restituta


est L176, 4- huic dauid quando terra eius restituti
c
est 115 24 55 89^ -f- nu c canticum dauid quando
i

terra eius restituta est 128; regnauit P L13 25 74


129 176 128 55 T51 c 256 C AMS, regnabit L24 89 115

T48 51* regnauit: + et L24*,


;

e t caeteri; exul-
c
tauit P21* 84 93 95 L176 exultabit P21 84= 94 L13
24 89 i T AS, exultet P72 L25 74 129 c M; laeta-

buntur P21 72 84 95 L 1 T C AMS, letabunt P93 94.


2 iusti P72, iustitia caeteri.

3 exsurget L129, exuret caeteri; eius hostes P95, 3 touc, B* b SA. tou B*.
hostes eius caeteri.

4 adparuerunt PL 115 55 t AMS, apperuerunt 128,


inluxerunt C; fulgura P L24 25 74 89 129 176 128
C M, fulgora L13 115 55 t AS; orbi: + et T256%
et C256
c
caeteri; orbi: + terrae P95, terrae
caeteri; commota est P95, contremuit caeteri.
5 cere L25', cera L25
c
Laeteri; domini: a facie ETaKr)oav cooei Kr)poc; BA, cooei Krjpoc,
dominatoris L74, + a facie dominatoris caeteri; ETaKr|oav S; tcooocotcou 5 + Kupiou :

orbis L89, omnis caeteri; terrae P2 1 84 93 94 95 L13 BA, Kupiou S.


24 25 89 129 176 115 55 T C AMS, terra P?2 L74 128.
6-7 confundantur uniueni qui seruiunt sculptilibus ocutou': + Kai BS C "A,
Kai Ei6o-
qui gloriantur in ydolis annuntiauerunt caeli iusti- aav B, i6ooav S*A a ?, 6ov S c
tiam eius et uiderunt omnes populi gloriam eius
L129, adnuntiauerunt caeli iustitiam eius et uide-
runt omnes populi gloriam eius confundantur uni-
uersi qui seruiunt sculptili qui gloriantur in idolis
caeteri.
S58 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 96, 7-12


GA MO RO
7 Confundantur omnes qui adorant 7 confundantur qui adorant sculptilia qu glo- ;
confundantur omnes qui ado-
sculptilia, et qui gloriantur in si- riantur in simulacris suis adorate deum om- rant sculptilia qui gloriantur in
mulacris suis. Adorate eum, om- nes angeli eius simulacris suis adorate eum om-
nes angeli eius. nes angeli eius

Audiuit, et laetata est Sion; et 8 audiuit et laetata est syon et exultauerunt audiuit et letata est syon et
exultauerunt filiae Iudae, propter filiaeiudae propter iudicia tua domine exultauerunt filie iude propter
iudicia tua, Domine. iudicia tua domine

Quoniam tu Dominus altissimus 9 quoniam tu es dominus altissimus super quoniam tu es dominus altissi-
super omnem terram; nimis exal- omnem terram nimis exaltatus es super om- mus super omnem terram nimis
tatus es super omnes deos. nes deos exaltatus es super omnes deos

10 Qui diligitis Dominum, odite ma- 10 qui diligitis dominum odite malum custo- 10 qui diligitis dominum od te ma-
lum; custodit Dominus animas ditdominus animas seruorum suorum de lum custodit dominus animas
sanctorum suorum, de manu pec- manu peccatorum liberauit eos seruorum suorum de manu pec-
catoris liberabit eos. catorum liberabit eos

11 Lux orta est iusto, et rectis corde 11 lux orta est iusto et rectis corde laetitia 11 lux orta est iusto et rectis cor-
laetitia. de leticia

12 Laetamini, iusti, in Domino; et 12 laetamini iusti in domino et confitemini 12 letamini iusti in domino et con-
confitemini memoriae sanctifica- memoriae sanctitatis eius. fitemini memorie sanctitatis
tionis eius. eius.

7 sculptilia: + et 97 129 C, et 72 74 B. 7 confund.: omnes A, + omnes B; sculptilia: et 7 sculptilia: et 129, + et W, silet 132.
A B17 35, + et B29 30 31 32 33 34 37 204 207 257 258 A
G L ; deum A13, dominum caeleri; N. B. Iterum ap-
paret cod. 206 ad finem v. 7, in uoce (an)geli.

filiae iudae 74 97 129 C, filie iudei (sic) 8 syon: et B37, + et caeteri.


72, filiae iudeae B.

9 tu: es B32*, + es A B32", caeteri dominus A, deus


A B" 29 31= 32" 34 35 257 L, _ e
;

B; exalt.: + es s B30
31* 32* 33 37 204 707 258 A G.

10 liberabit 74 129 CB, liberauit 72 97. 10 peccatorum Al3 B35, peccatoris AO Bl7 29 30 31 32 33 10 habet seruorum 132.
34 37 204 206 207 257 258 A G L; Hberauit A B30 37 207
257 258, liberabit B" 29 31 32 33 34 35 204 206 A G L.

11 iusto A13 B257, i ust i s AO B17 29 30 31 32 33 84 35 37


204 206 207 258 L* L 3 ">"> L A G L; i US to: et B204,
+ et caeteri.

12 sanctificationis B204, sanctitatis caeteri.


EDICI0N CRITICA. FX SALTERIO 859

Ps. 96. 7-12


SH HE LXX
7 Confundantur omnes qui adorant confundantur uniuersi qui seruiunt aloxuvOnrcooccv Ttdvxeq ol TtpooKU-
sculptilibus qui gloriantur in simu- sculptili qui gloriantur in idolis adorent vouvteq ToTq yXuTtToTc;, ol eyKau-
lacris suis PS-SP. eum omnes angeli dei Xcou.evoi ev toTc; et6cbXoic; auTcoV
TtpooKUvf^oaTe auTcp TcctVTeq ol dy
yeXoi auTou.

audiuit et laetata est syon et exultaue- 8 fjKouoev Kal eucppdv0r| Zetcbv, Kai
runt filiae iudae propter iudicia tua do- rjyaXXidoavTo at GuyaTepeq tt]c
mine *Iou&a(aq, e'veKev tcov Kpiu.dTcov
oou, Kupie'

tu autem dominus excelsus super omnem 9 oti ou


Kupioq 6 tjipiaToc; eirl Tta-
et
terram uehementer eleuatus es super oav acp65pa uTteputpcb0r|c;
tt)v yfjv,
omnes deos UTtep TtdvTaq Touq 0eo6q.

10 Qui diligitis dominum oditemalum 10 qui diligitis dominum odite malum cus- 10 ot dya-rtcovTec; t6v Kupiov, u.iaen:e
PS-SP . Qui diligitis dominum todit animas sanctorum suorum de ma- Ttovrjp6v cpuXdooet Kupioq Tdq tpu-
odite malum PS-IS 2
. nu impiorum eruet eos Xac; tcov 6o(cov auTou, Ik yeipdc,
du.apTcoXcov 6uoeTai auTouq.

11 lux orta est iusto et rectis corde laetitia 11 cpcoq dveTeiXev tco StKatcp, Kal toTc;
eu0eat tt) Kap6ta eucppoouvr).

12 laetamini iusti in domino et confitemini 12 eucppdv0r)Te, 6(Kaioi, eitl tco Kuptcp,


memoriae sanctae eius. Kat eou.oXoyeTo0e rr\ u.vr|u.r| Tfjq
dyicoauvr|c; auTou.

7 PS-SP seruiunt P L I C 73 256 AMS, adorant T; scultili TtpoaKuvouvreq BS C *A, TteTtoiGoTeq e-rti
p L25 74 89 129 176 115' 28 55 C73 25e M
S, SCalptill S* eyKauxcoiievoi B, evKauxcou.evoi
;

L13 24 a, scaltili 115*, sculptilia T; sculptil.: qui SA; auTCo BSA, auTov R; auxou BSA,
T256' ;
+ qu i C256
c
caeteri ; idolis: + suis 115, Geou 55.
suis caeteri; adorent T, adorate I P
AMS; L C
angeli dei P21 72 84 33 94 L25 T, angeli eius 9 5, P
dii L13 24 74 89 129 176 I Qn AMS, dl C256.

laetata: est L176, + est caetert ; exaltav.;runt eucppavGr) BS, r)ucf)pav0r| A ; oeicov
L24, exultauerunt caeieri; exsult.: filiae P 93 . t) otcov Bc , otcov SA.
+ filiae caeteri; tua: + domine P L I T AMS.
domine C73 256.

9 autem P L25 T C, enim L13 24 74 ?9 129 176 i AMS ou: + BS*.


ei S ei
C
*A; Kupioc;:
dominus P L T C AMS, domine I; omnes P L89 + o B, o SA; uuep BA. e-rti S.

129 176 T C M, uniuersos L" 24 25 74 i AS.

10 1 PS-SP 329. 2 VQ 34, 5. 10 si P95 , qui caeteri; diligite L 25*. dihgitis L 25 e


cae- 10 uioeiTe B bc u.eioeiTe B*S. LiioiTai A;
,

teri; malum P t C MS, malig-


LI2 9 115 24= 28 55 89 c f
Tcovripov B*S*, Tcovr)pa B S "A; ajiap-
num LI 3 24 25 74 176 A; custodit: + dominus P72. tcoXcov BS, au.apTcoXou A.
dominus caeteri sanctoram P L I T AMS, mi-
;

sericordium C; peccatoris L^9 impiorum L 89 cae- ', "

teri; erueo LI2 9 eruet eos , caeteri.

11 orta P L I T AMS, seminata C73, semen C256* 11 eucppoouvr) B, eucppoouvr) S* (ras lineol
S ? ), eucppoouvnv A.

12 eTtiBS*, ev S C *A; ec;ou.oXoyeio6e BS,


E,ou-oXoyeio0ai A.
;

860 VETUS LATINA HISPANA

PS. 97, 1-7


GA MO RO
Psalmus XCVII Psalmus XCVII Psalmus XCVII

1 Psalmus ipsi Dauid. 1 Psalmus ipsi dauid. Psalmus dauid.


Cantate Domino canticum nouum, Cantate domino canticum nouum quia mi- Cantate domino canticum no
quia mirabilia fecit. Saluauit sibi rabilia fecit saluabit sibi dextera eius et uum quia maribilia fecit domi
dextera eius, et bracbium sanctum brachium sanctum eius nus saluauit eura dextera eius
eius. et brachium sanctum eius
2 Notum fecit Dominus
salutare 2 notum dominus salutare suum ante
fecit notum fecit dominus salutare
suum; in conspectu gentium reue- conspectu gentium reuelauit iustitiam suam suum ante conspectum gentium
lauit iustitiam suam. reuelauit iusticiam suam
3 Recordatus est misericordiae suae, 3 memor fuit misericordiae suae iacob et ue- memor fuit misericordie sue ia-
et ueritatis suae domui Israel. Ui- ritati suae domui srahel uiderunt omnes fi- cob et ueritatis sue domui isrl
derunt omnes termini terrae salu- nes terrae salutare dei nostri uiderunt omnes fines terre salu-
tare Dei nostri. tare dei nostri

4 Iubilate Deo, omnis terra; cantate 4 iubilate domino omnis terra cantate et exul- iubilate deo omnis terra canta-
et exultate, et psallite. tate et psallite te et exultate et psallite

5 Psallite Domino in cithara; in ci- 5 psallite deo nostro in cithara in cithara et psallite deo nostro in cithara in
thara et uoce psalmi uoce psalmi cithara uoce psalmi
6 in tubis ductilibus, et uoce tubae 6 in tubis abietum et uoce tubae corneae iu- in tubis ductilibus et uoce tube
corneae. Iubilate in conspectu re- bilate in conspectu regis domino cornee iubilate in conspectu re-
gis Domini; gis domino
7 moueatur mare, et plenitudo eius; 7 commoueatur mare et plenitudo eius orbis moueatur mare et plenitudo eius
orbis terrarum, et qui habitant in terrarum et uniuersi qui habitant in eo orbis terrarum et uniuersi qui
eo. habitant in eo

Ps. 97 Ps. 97 97
Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
207 257 258 A G
L O. Deest in 38 259 260 S' F. D
Hab. v. 2 (bis) 3 4 L2 Hab. v. 1 5 L Hab.
4
. . v. 8" 9
O Hab. v. 2 3 5-6 (adapt.j T\ Hab. v. 2 3
1
. T 5
.

titulus (initio) 72 74 129 CB, + titulus 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes: habet dominus 132.
97 psalmus
; : + ipsi 129 C, ipsi 72 74 psalmus ipsi dauid A B 31 32 35 207 , psalmus dauid B 17
97 B; dauid: patet iste psalmus tercius 29 30 33 34 37 204 206 258 A G L, stne titulo B257; +
est eorum qui sunt de utroque aduentu in uocatio gentium et christi aduentus B2 9 L ,
uocatio...
inquibus causa spei et timoris 72 74 129 aduentus caeteri; fecit: dominus A, + dominus
CB, +
patet... timoris 97; saluauit 72 97 B; saluabit A B 13 17 2 9 3 <>* 31 * 32 * 33 3* 3 26 207 258

129 CB, saluabit 74 97*. A G L saluauit AO B30 c 31c 32c 37 204 257;
sibi A B206
257 258
;
ej B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 A G L ;

dextera A B29 30 32 33 34 35 37 204 206 207 257 AGL dex-


teram B 17 31 258; eius 2 : + liberet nos domine dextera
tua et brachium sanctum tuum AO, liberet... tuum
caeteri.
2 reuelauit 74 97 129 CB, reuelabit 72. 2 conspectu A B29 3i c 32* 33 35 207 T 3 T 5 G L conspectum ;

B 17 30 81* 32= 34 37 204 206 257 258 A reuelauit A B 3 0


;

31= 32 37 204 206 207 257 258 T5 reuelabit B" 29 31 33


34 35 T 3 A G L.

3 memor fuit: + dominus B T3 TS ,


dominus caeteri; habet memor fuit iacob 13^ domui 129,
ueritati A B 17 29 35 37 206 207 T8 L, ueritatis B 30 31 domus W, silet 132.
32 33 34 204 207* 257 258 T A G; domus
6
B T3 , domui
caeteri.
4 deo 97 129 C, domino 72 74 B. 4 domino A 13 , deo caeteri; omnis A B 30 32 330 34 204
207 258 G, uniuersa B 17 29 31 33* 35 37 257 A L.

5 psallite (initio) B257, + psallite caeteri. cithara' et 129, silet

6 abiectu B204, abietum caeteri; uoce A B29 3 0 32 33 132.


34 35 37 204 206 207 257 258 A G L^ uocem BH 31 ; j UD i-
late regi domino B1 '
4
T3 , iubilate in conspectu regis
domino caeteri.
7 eo 72 74 129 CB, ea 97. 7 in eo A B 32 c
206 257 258, j n ea B 17 29 30 31 32* 33 34 129, ea W, silet 132.
35 37 204 207 A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 861

Ps. 97, 1-7


SH HE LXX
Psalmus XCVII Psalmus XCVII YaA(i6(; C.Z'

1 1 1 YaXu.oc, T 9 Aaueib.
"Aaare t<5 Kupicp aoi-ia Kaivov, 8xt
Cantate dominum canticum nouum Cantate domino canticum nouum quia
quia mirabilia fecit IS. mirabilia fecit saluabit sibi dextera eius 9au[iaoxd Euotnoev Kupioc,' eoco-
et brachium sanctum eius oev auTcp f) 5ec;id autou Kai 6
Ppaxicov 6 dYioq auxou.
2 Notum fecit dominus salutare 2 notum fecit dominus salutare suum in 2 eyvcbpioev Kupioc; to acoTf)piov
suum ante conspectum gentium conspectu gentium reuelauit iustitiam auxou evavriov tcov d9vcov' dire-
reuelauit iustitiam suam IS \ suam KdXuipev tt)v SiKatoauvnv auTou.
Notum fecit dominus salutare 3 recordatus est misericordiae suae et ue- S eu.vr|a9r| tou eXeouc; auTou tco 'Ia-
suum ante conspectum gentium re- ritatis suae domui srahel uiderunt om- Kcbp, Kai Tfjq dXr)9eiac; auTOu tco
uelauit iustitiam suam IUL 2 . nes fines terrae salutare dei nostri oikco 'lapar)X' etooaocv TtdvTa Td
TcepaTa Tfjq yfjq to acoTr)piov tou
9eou f|U.cov.
4 iubilate domino omnis terra uociferami- 4 dXaXdc;aTe tco 9ecp Ttaoa f| yf),
ni et laudate et canite cxoaTe Kai dyaXXtda9e Kai (pdXa-
Te.
5 canite domino in cithara in cithara et 5 tpdXaTe tco Kupicp ev Ki9dpa, iv ki-
uoce carminis 9dpa Kai (pcovfj ipaXu.ou,
6 in tubis et clangore buccinae iubilate co- 6 ev adXTtiyc;iv eXaTalc; Kai (pcovfj
ram rege domino adXTtiyyoq KepaT[vr)c;' dXaXdc;aTe
evoTtiov toO paatXecoq Kupicp.
7 tonet mare et plenitudo eius orbis et ha- 7 aaXeu9f)Tco f| 9dXaaaa Kai t6 TtXf|-
bitatores eius pcou.a auTfjq, f| oiKOUu.evr| Kai oi
KaTOiKOuvTeq auTf|v"

Ps. 97 Ps. 97
Inuenitur in P21 72 84 C3 94 95 L13 24 25 74 89 129 176
115 24 28 55 T48 51 C73 256 AMS. Deest in L" 127
T52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur.
pertinet ad C.
1 2 CI i, 2. 1 canticum P21 94 95 L.25 M, + canticum P?2 84 1 kcxivov BS, kevov A; Ttoir|oev: o BS.
L13 24 74 89 176 I T AS, + psalmus dauid P93 C73. + o A; auTQ B*SA, auTov B ab .

+ canticum dauid L.129. + psalmum C256. N. B.


In c. 93, littera capitali miniata discissa, deest v. 1

usque ad sanctum eius. In c. 95, littera quoque mi-


niata discissa, deest v. 1.
saluabit P L24 25 74 S9 T C, saluauit L.13 129 176
I AMS; dextera P L13 24 25 74 89 129 128 55 T C
AMS, dexteram L"6 115.

2 i 2 CI 1, 2. = CSAE 1. 13. 2 conspectu PL I T H 256 AMS, oculis C; reue-


lauit P21 94 95 L13 25 74 129 176 I t C AMS, reuela-
bit P72 84 93 L24 89.
3 ueritatis P L25 74 89 129 115 MS, uer.tati L13 24 3 eXeouq: + tco taKco^ BS C *, + tou
25 176 128 55 t C A; srahel P L89' 176 t C M, iaKCo(5 A. tco taKco|3 S*.
iacob L13 24 25 74 89= 129 I AS; uenerunt L24*, u ide-
runt caeteri.
4 domino PL 115 55 C AMS, deo 128 55 T; canitt 4 0eco B*, KUptco B*"SA; ayaX>aao8e BS.
PL I T48 51 AMS, cantate T48*, psallite C. ayaXXiaaGai A.
5 canite P 115 28 55 89 M, cantate L T48 51 72 256 AS. 5 Kupico BSA, 6eco nu.cov 1219.
psallite C; domino P L" 24 25 74 89 176 i AMS.
deo L129 T C; cithara': + in cithaia P L13 24 25
74 89 176 115 28 t C AMS, + et cithara 155, _ L129 ;

carminis P L I T48 51 256 AMS, psalmi C; carmi-


nis: + L g 9*, eius L89 caeteri.
eius c

6 coram: rege L176 ;


+ rege caeteri; domino rege 6 (pcovr) B, (pcovnq SA; Kupico B*S*, ku-
,,d C
P95, rege domino caeieri. ptou B? S *A.
7 tonet P21 72 84 93 94 L13 24 74 89 129 176 I T C AMS. 7 Kar:
Ttavreq BS*, + Ttavrec; S *A:
C

ponet P95, tonat L25. auTr)v B, ev auTn. SA.


;

862 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 97, 8-98. 4


GA MO RO
Flumina plaudent manu, simul 8 flumina plaudent manibus in idipsum mon- fiumina plaudent manibus in
montes exultabunt tes exultabunt idipsum montes exultauerunt
a conspectu Domini, quoniam ue- 9 ante faciem domini quoniam uenit quoniam ante faciem domini quoniam ue-
nit iudicare terram. Iudicabit or- uenit iudicare terram iudicabit orbem ter- nit quoniam uenit terram iudi-
bem terrarum in iustitia, et popu- rarum in iustitia et populos in aequitate. cabit orbem terre in iusticia et
los in aequitate. populos in equitate.

Psdlmus XCVIII Psalmus XCVIII Psalmus XCVIII

Psalmus ipsi Dauid, Psalmus dauid. In finem psalmus dauid.


Dominus regnauit: irascantur po- Deus regnauit irascantur populi qui sedes Dominus regnauit irascantur
puli; qui sedet super cherubim: super cherubin moueatur terra populi qui sedes super cherubin
moueatur terra. moueatur terra
Dominus in Sion magnus, et excel- dominus in syon magnus et excelsus super dominus syon magnus et ex-
in
sus super omnes populos. omncs populos celsus super omnes populos
Confiteantur nomini tuo magno, confiteantur omnes nomini tuo magno quia confiteantur nomini tuo magno
quoniam terribile et sanctum est, terribile et sanctum est et terribili quoniam sanctum
et honor regis iudicium diligit. Tu et honor regis iudicium diligit tu parasti est
parasti directiones; iudicium et aequitates iudicium et iustitiam in iacob tu et honor regis iudicium diligit
iustitiam in Iacob tu fecisti. fecisti tu parasti equitatem iudicium
et iusticiam in iacob tu fecisti

manus B 204 , manibus caeteri; exultabunt A B\ exul- 8 habet manibus in idipsum 132.
taberunt B" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258
A G L.

uenit: quoniam uenit2 72 74 97 c 129 quia B257, quoniam" caeteri; uenit2 A13 B35 206 257, 9 uenir
1
:
iudicaie 129, + iudicare W,
CB, + quoniam uenit 97*. ueniet A B" 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L; silet 132.
iudicabit A Bl7 29 30 31 32= 33 34 35 204 206 257 258
A G L, iudicauit B30* 32* 37 207; terrarum A13, terrae
caeteri; iustitia A, aequitate B; aequitate A, ueritate
B; aequit.: sua A, + sua B.

Ps. 98 Ps. 98 Ps. 98


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
(v. 1-6) 207 257 258 A G L O. Deest in 38 206
(v. 6-9) 259 260 S T D F. Hab. v. 1 3 4' L*. Hab.
v. 9 L\

titulus (initio) 72 74 129 CB, +


titulus 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: 1 + infinem (initio) 129, in finem W,
97; psalmus: ipsi 72 74 97 129 B, +
ipsi psalmus dauid A
B29 30 31 34 35 204 206 207 258 L, m silet 132.

C; dauid: patet agit propheta de poten- finem uictori psalmus ipsi dauid B17 A, psalmus ipsi
tia christi 11 quod dat bonum
de quo ita dauid B32 33 37 G, psalmus B257; + ymrms regni
dicit psalmus dicit eumregem III 0 quod
esse christi B29 L, ymnus regni christi caeteri; deus
ei seruierint antiqui 72 74 129CB, + pa- A13, dominus caeteri; regnauit A B30 31= 32= 34 37 204

tet... antiqui 97; irascantur 74 97 129 CB. 206 257 258 L\ regnabit B" 29 31 32* 33 35 207 A G L ;

irascuntur 72. irascantur A13 B" 30 33 204 206 207 257 G irascuntur
AO R29 31 32 34 35 37 258 L= A L ;
cherubin: + et B258,
et caeteri.

2 magnus: + et A B3 c 32 33 35 37* 204 206 207 267 G,


_ BH et 29 30 31 34 37 258 A L

3 confit.: + omnes A B" 29 30= 31 32* 33 34 35 37= 206


207 257 L'AGL_ omnes B30* 31= 32= 37 204 258; quia
terribile et A, et terribili quia B17 29 30 31 32 33= 34

35 37 204 206 207 257 258 L A G


5 L,
q U ia terribile B33*
sanctum A B" 29 30* 31 33 34 206 207 A L, sanctus

B30= 31= 32 33= 35 37 204 257 258 1? G ; e st A B17 29 31* 33


34 206 207 A G L, es B30 31= 32 35 37 204 257 258 L1 .

4 iustitiam 74 97 129 CB, iustitia 72. 4 equitates A, aequitatem B; iudicium et iustitiam A, 4 habet equitatem 132.
iustitiam et iudicium B,
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 863

Ps. 97, 8 - 98, 4


HE LXX
flumina plaudent manus simul montes 8 Ttotatiol Kpo-rnoouoiv x ei P 7Tl TO l

laudabunt auxo, toc 6pr| ayaXXtdcovTai,


ante dominum quia uenit iudicare ter- 9 oti f]Kei KpTvai tt|v yfjv Kpivet tt)v
ram iudicabit orbem in iustitia et popu- oiKouu.vr)v iv 5iKatoauvr| Kai Xa-
los in aequitatibus. ouc, iv u9uTr|Ti.

Psalmus XCVIII Psalmus XCVIII

YaXu-oc; tq Aaut5.
Dominus regnauit commoueantur popu- Kuptoc, |3aotXUOEV, 6pyto9Q-
li sessor cherubin concutiatur terra oav Xaot' 6 Ka9f|u.voc, em tqv x^-
pou|3tu., oa\u9r)TQ f| yfj.

dominus in syon magnus et excelsus su- Kupioq ev Zeiqv u.yaq, Kal btyr)-

per omnes populos Xoc, otiv ETti Ttdvraq touc. Xaouc;.


confiteantur nomini tuo magno terribili ^o[ioXoyr|o6:o9Qoocv tc&vtec, tq
sanctoque 6v6u.aT( oou tq u.Ey6Xcp, 6ti cpo|3E-
p6v Kai 6cyt6v eotiv.
imperium regis iudicium diligit tu fun- Kai Ttu.f| (SaotXEQc; Kptaiv dcyaira'
dasti aequitates iudicium et iustitiam in ou f|To(u.aoac; u9uTT|Taq, Kptoiv
iacob tu fecisti Kai 6iKaioouvr]v iv 'IaKcbp ou
dTto(r|oaq.

manus P21 93 95 L24 128, m anu P72 84 L13 25 74 89 8 oryaXXtaaovTat:


arto TtpooQTtou
176 115 55 AMS, manibus P94 128 T48 51 256 palma KUpiOU OTl EpXETat BS*, + OCTtO Ttp.
C
C; exultabunt L74, laudabunt caeten. K. OTl EpX- S "A.
iudicabit P21 72 84 94 L13 24 26= 74 89 129 176 I T
C AMS, c
iudicauit P7i 93 95 L25 iustitia P21 ;
84
83 94 95 L13 24 25 74 89 129 176 I T C AMS, iusti-
tiam P72 L25*.

Ps. 98 CH'
Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L 24 25 74 89 129
176 115 24-= 28 65 T<8 51 C73 256 AMS. Deest in L17
127 T52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad C.
1 in finempsalmus dauid P L13 24 25 74 129 t 1 SaueiS: o B*S*, + 6 Bc
C AMS, + in finem psalmus dauid L176 115 24= 28

55 89; regnabit L24 ,


regnauit caeteri; transeant
L176, commoueantur caeteri; sessos L25* ( sessor
L250 caeteri.

i magnus: + et P L13 25 89 129 176 115 24= 65 t C 2 \aouq B?SA, Geouc; B*


AMS, et L24' 74 128; et: + excclsus P
L13 24
25 89 129 176 115 55 T C AMS, excelsus L74 128;
excelsus: est P2l 4 93 94 95 L"6 128 T C73,
+ ipse P72, + est L13 24 25 74 89 129 115 55 C256
AMS.
3 confiteantur: + omnes L89, omnes caeteri; e,ono\oyr|aaa9Qaocv BS C 'A, sc;ou.o-
magno: et P, +
et L I T48 51 72 c AMS; terri- \oyio0Qoav S*
cb
E^ou.oXoyr)aao9Q-

;

biii PL I T AMS, terribilis C; sanctoque P L I oav: + TtocvTEq B, TtocvTEc; SA.


T48 51 256 AMS, sanctum nomen eius C.
4 et (initio) PL I T AS, + et C M; imperium + Kat... ocyaua (initio) BS C *A, Kai...
P L I T48 51 256 AMS, fortitudo C; eius L2V, regis aya-rta S*.
caeteri.
1

864 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 98, 5 - 99,


GA MO RO
5 Exaltate Dominum Deum nostrum, 5 exaltate dominum deum nostrum et adorate 5 exaltate dominum deum nos-
et adorate scabellum pedum eius, scabellum pedum eius quoniam sanctus est trum et adorate scabellum pe-
quoniam sanctum est. dum eius quoniam sanctum
est
Moyses et Aaron in sacerdotibus moyses et aaron in sacerdotibus eius et sa- moyses et aaron in sacerdotibus
eius, et Samuel inter eos qui inuo- muel inter eos qui inuoca[n]t nomen eius eius et samuel inter eos qui in-
cant nomen eius; inuocabant Do- inuocabant dominum et ipse exaudiebat eos uocant nomen eius inuocabant
minum, et ipse exaudiebat eos; dominum et ipse exaudiebat eos

in columna nubis loquebatur ad in columna nubis loquebatur ad eos custo- in columpna nubis loquebatur
eos. Custodiebant testimonia eius, diebant testimonia eius et praecepta quae ad eos custodiebant testimonia
et praeceptum quod dedit illis. dedit eis eius et precepta eius que dede-
rat illis

Domine, Deus noster, tu exaudie- domine deus noster tu exaudisti eos deus tu domine deus noster tu exaudie-
bas eos; Deus, tu propitius fuisti propitius fuisti illis et uindicans in omnia bas eos domine deus tu propi-
eis, et ulciscens in omnes adinuen- studia eorum tius fuisti illis et uindicans in
tiones eorum. omnia studia eorum
Exaltate Dominum Deum nostrum, exaltate dominum deum nostrum et adorate exaltate dominum deum nos-
et adorate in monte sancto eius, in monte sancto eius quoniam sanctus do- trum et adorate in monte san-
quoniam sanctus Dominus Deus minus deus noster. cto eius quoniam sanctus est
noster. dominus deus noster.

Psalmus XCIX Psalmus XCIX Psalmus XCIX


1 Psalmus in confessione. 1 Psalmus ipsi dauid in confessione. 1 Psalmus in confessione.

5 sanctus A B" 29 30 32 33 35 37 204 207 257 A G L 5 scabeUum 129 W, "uel" suppedaneum


sanctum 34 206 132; sanctum 129 W, "uel" sanctus 132.

eos- 74 97 129 C, illos 72 B. aaron: + in A 29 30 31 32' 33 35 37 206 207 257 258


A G L + et B32* 34, _ b204 ;
sacerdotibus : eius
A, + eius caeteri; inuocat A13 B17, inuocant AO
B29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L; N. B.
l/i cod. 206 iterum deest jolium; lacuna est a Ps. 98, 6
[exau]diebat ad Ps. 101, 2 domine.
exaudiebas 72 97 129 CB, exaudisti 74; eos et (initio) A B" 29 30 31 32 34 35 37 204 207 258 A L, 7 habet precepta eius quae 132.
74 97 129 C, illos 72 B. + B33 257 G p raec:
et ;
_ e ius A, +
eius B; dedit
A B35 257, dederat B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258
A G L eis A, illis B.
;

exaudisti A Bl> 3 exaudiebas B17 29 30 31 32 33 34 35 37 eos: + dominus 129, dominus W,


deus
,

204 207 257 258 A G L ;


e os: B32', + Jeus A silet 132; habet iudicans omnia studia
B32 c
,
caeteri^ uindicas B2 ^
*1
uindicans caeteri. 132; uindicans 129 W, iudicans 132;
uind.: + in 129 W, in 132; studia
129 132 W, affectiones 132.
9 sanctum B 2 04 ;
sanctus caeteri; sanctus:
est B.

Ps. 99 Ps. 99 Ps. 99


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 38 204 Uariantes:
207 257 (bis) 258 S'AGLO. Deest m 206 259 260
D F. Hab. v. 4 U.
1 74 129 CB,
titulus (initio) 72 titu- + 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
lus 97; confessione:
una est confessio psalmus ipsi dauid in confessione A13, in confessione
laudis alia peccatorum 72 74 129 CB, + dauid A, psalmus dauid in confessione B17 A p Sa l- ;

una... peccatorum 97. mus dauid B30 34 204 258, psa lmus in confessione B29
31 32 33 35 37 207 G L psalmus B257, sine titulo B38

;

257 (alibi) S'


;
+ uocatio gentium B29 L_ uocatio
gentium caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 865

Ps. 98, 5 - 99,


SH HE LXX
Adorate scabellum pedum eius exaltate dominum deum nostrum et ado- C|joOte Kupiov tov 6e6v n,Licov, kcu
IUL. rate scabellum pedum eius quia sanctus TrpoaKuveiTe tco UTtoTto&icp tcov uo-
est &COV OCUTOU.
Moyses aaron in sacerdotibus
et moyses et aaron in sacerdotibus eius et dyioc; eoTiv Mcouofjq koci 'Aapcbv
eius et samuel inter eos qui inuo- samuhel in his qui inuocant nomen eius ev toTc; iepeuoiv auTou' Kai Za-
cant nomen eius PS-IS l Moy- . inuocabant dominum et ipse exaudiebat u.our)X ev tou; eTtiKaXouu.evoi.c; to
ses et aaron in sacerdotibus eius eos ovolux auTou" e-rreKaXouvro tov
CHI. n 2 . KUpiov, Kai auToq eTtr)KOuaev au-
toic;,
in columna nubis loquebatur ad eos cus- iv otuXco vecpeXr)q eXdAei Ttpoc; au-
todierunt testimonia eius et praeceptum Touq' ecpuXaocov toc LtapTupia au-
quod dedit eis toG, Kai tcc itpoaTdyLiaTa & e5co-
Kev auTotc;.
domine deus noster tu exaudisti eos do- Kupie 6 9e6q f|u.cov, au eTTT)Kouec;
mine propitius fuisti eis et ultor super auTcoV 6 Geoq, euLXaToc, eyivou au-
commutationibus eorum Totq, Kai eK6iKcov e-rti TtdvTa Td
eTtiTr)6eu^aTa auTcov.
exaltate dominum deum nostrum et ado- uipouTe Kupiov tov 0e6v r|u.cov, Kai
rate in monte sancto eius quia sanctus TtpoaKuveiTe eiq opoc; dyiov auTOu,
dominus deus noster. oti dyioq Kupioq 6 Ge6q f)u.cov.

Psalmus XCIX Psalmus XCIX Ya\Lt6c; q9


1 Canticum in gratiarum actione. YaXLtoc; eiq ec;oLioX6yr]aiv.
'AXaXdc^aTe tco Kupicp, Ttdaa f\ yr\,

A l, 36. dominum: deum P 94 , + deum caeteri; scabel- 5 TCO UTtOTto6lC0 BSA, TO UTtOTtoSlOV R.
lum P21 c 72 84 93 94 95 L13 25 74 89 129 176 I T C
AM, scamellum P 21 *, scapellum L24* scabillum
PLIT AMS, quia C;
;

S; eius: + quia sanc-


tum P 84 , sanctus caeteri.
i ALR 11. " CMCH 3, 348. eis 128,, his caeteri; exaudiebat P L13 24 25 74 89 6 aytcx; BS*, oti ayioq S c ", oti ayiov A;
176 i T C A, exaudiuit L129 MS. eTtr)Kouaev outoic, B, eiar)Kouoev au-
tcov SA, e-rmKOUEv auTouq R.

7 custodiebant P 95 , custodierunt caeteri; testimonia 7 auTouq: oti BS*, + oti S C *A; Ta


P L13 74 89 129 i t C AMS, testimonium L24 25 TtpooTay(iaTa a B, to TtpoorayLta o
176; praeceptum: + quod P L25 c
176 115 24 c 28 55 89 S*, Ta TtpooTayLiara auTou a S C "A.
T M, quod L13 24 25 74 129 c AS; eis P L13
24 25 74 89 I T C AMS, illis L129 176.
1
8 dominus T5l, domine caeteri; exaudisti P2l 72 84 8 eTtqKOueq BS C A. eTtr)KOuoaq S*; au-
93 94l T C AMS, exaudiebas P 95 115 28 55 89 24<=
xcov BSA, auTouc, R 6eoq:
ou B*,
+ tu L24 tu caeteri; commutatiom-
;
;

domine -
':
, + ou B a ?"SA; eyivou A, eyeivou BS L

bus P L I T 4 51 256 AMS, adinuentionibus C eyevou S*.

9 sancto: eius L24 *, + eius caeter/ ; quoniam Ll"29 . 9 TtpooKUveiTe B, TtpooKuveiTai SA.
quia caeteri.

99 Ps. 99 v. c,e'
lnuenitur itl P2 1 72 84 93 94 95 L13 24 25 74 89 129 176
115 24' 28 55 T48 51 C 256 AMS. Deest in L"
127 T52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur.
pertinet ad C.
1 v. 1 P 95 +, v. 1 caeteri; canticum P L I T 1 Kupico BSA, Geco R.
AMS, psalmus C73, psalmum C 25 6; canticum: + in
gratiarum actione P L13 24 25 89 129 176 i t AMS,
+ pro confessione C ?3 256^ + confessioni C256*
L74.
866 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 99, 2 - 100, 2


GA MO RO
Iubilate Deo, omnis terra; seruite Iubilate domino omnis terra seruite deo in lubilate domino omnis terra ser-
Domino in laetitia. Introite in laetitia intrate in conspectu eius in exulta- uite domino in leticia intrate in
conspectu eius in exultatione. tione conspectu eius in exultatione
Scitote quoniam Dominus ipse est scitote quoniam dominus ipse est deus ipse scitote quod dominus ipse est
Deus; ipse fecit nos, et non ipsi fecit nos et non ipsi nos nos autem populus deus ipse fecit nos et non ipsi
nos populus eius, et oues pascuae
; eius et oues pascuae eius nos uos autem populus eius et
eius. oues pascue eius
Introite portas eius in confessio- intrate portas eius in confessione atria eius intrate portas eius in confessio-
ne atria eius in hymnis; confite- in hymnis confessionum laudate nomen eius ne atria eius in himnis confes
mini illi. Laudate nomen eius, sionum laudate nomen e.us
quoniam suauis est Dominus; in quoniam suauis est dominus in aeternum quoniam suauis est dominus
aeternum misericordia eius, et us- misericordia eius et usque in saeculum sae- eternum misericordia eius et i

que in generationem et generatio- culi ueritas eius. que in seculum seculi uerit*
nem ueritas eius. eius.

Psalmus C Psalmus C Psalmus C

Psalmus ipsi Dauid. Psalmus dauid. Psalmus dauid-


Misericordiam et iudicium cantabo Misericordiam et iudicium cantabo tibi do- Misericordiam et iudicium car
tibi, Domine; psallam, mine psallam tabo tibi domine psallam
et intelligam in uia immaculata: et intelligam in uia immaculata quando immacula
et intelligam in uia
quando uenies ad me ? Perambula- uenies ad me perambulabam in innocentia quando uenies ad me perambu
bam in innocentia cordis mei, in cordis mei in medio domus meae labam in innocentia cordis m
medio domus meae. in medio domus mee

2 domino 72 74 97 129 B, deo C. 2 domino A, deo B; domino: + nostro 2 domino 129, deo W, silet 132.
deo A, domino B.
caeteri;

3 scito B32, scitote A B32 n ,


caeteri- qu oniam A B17, 3 uos autem 129, nos autem W, "a. I
quod B29 30 31 32 33 34 35 37 38 204 207 257 258 S' A G L. nos autem ] 32.

4 confessione: et A B L2 + , et B" 29 30 31 32 33 34 35 4 habet confessionem 132.


37 38 204 207 257 258 S' A GL

5 suauis: + est 72 97 129 C,


est 74 B; 5 suauis es B 2 04, suauis est caeteri; est: dominus
generationem
1
74 97 129 CB, generatione B1 *
2
, + dominus caeteri.

72.

Ps. 100 Ps. 100 Ps. 100

Inuenilur in 12 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 Uarianles:


257 258 AG
L O. Deest in 38 206 259 260 S' F. D

psalmus ipsi dauid 97 129 C, dauid psal- Titulus sumptus est ex 13. Uarianles:
mus 72 74 B; dauid:
centessimus qui nu- psalmus dauid A13 B29 30 34 204 207 258 L, psalmus can-
merus perfectus est formam continet perfec- tici dauid AO, psalmus ipsi dauid B" 31 32 33 35 37

te sanctitatis 72 74 129 CB, + centessi- A G, sine titulo B257; + ymnus qui secundum deum
mus... sanctitatis 97; misericordiam 74 97 perfectus est B29 L, ymnus... est caeteri.

129 CB, misencordia 72.


uiam B204, u j a caeteri; innocentia 29 30= 31' 32= A B" mee 129, tuae W, silet 132.
204, innocentiam B30* 31 32* 33 34 35 37 207 257 258 A
G L ;
meae A B35 257, tu ae B17 29 30 31 32 33 34 37 204
207 258 A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 867

Ps. 99, 2 - 100, 2


SH HE LXX
2 Iubilate domino omnis terra seruite do- 2 &ouXeuoocte tco Kup(cp ev eu<ppoou-
mino in laetitia ingredimini coram eo vr), eioeXGocte evcotuov ccutou ev
in laude dyaXXidoEt.
Scitote quoniam dominus ipse est 3 scitote quoniam dominus ipse est deus 3 yvcoTE oti Kupioq, auT6q eotlv 6
deus ipse fecit nos et non ipsi nos ipse fecit nos et ipsius sumus populus 6e6c;' aur6c; dirotrjOEv fj^iac;
Kai oux
BAQ \
Quia ipse fecit nos et eius et grex pascuae eius f)[iTq, Xa6q auTou Kal Ttp6|3aTa
non ipsi nos PAU 2 Ipse enim .
Tfjq vou.fjq auTou.
fecit nos et non ipsi nos ipse in- 4 ingredimini portas eius in gratiarum 4 EiOEXGaTE Taq TruXac; aurou ev
elc.

quam
dominus fecit nos PAU 3 . actione atria eius in laude confitemini et Ec;ou.oXoyr)oi,tocc; auXdc; auTou ev

Ipse enim fecit nos et non ipsi nos benedicite nomen eius UU.V01C;'E^ou.oA.oyTo9 aurcp, al-
PAU 4 .

Ipse enim fecit nos et 5 quia bonus dominus in sempiternum mi- veTte to 6vou.a auTou,
non ipsi nos PAU 5 . sericordia eius et usque ad generationem 5 6ti xptiotoq Kuptoc,, elc, t6v alcova
et generationem fides eius. t6 eXeoc. auTou, Kai gcoc; yEVEaq Kal
yEvsaq f| dXf|0ia auTOU.

Psalmus C Psalmus C YaXu.6c; P'

Dauid canticum. Tcp AauslS tpaXu.6c;.


Misericordiam et iudicium cantabo tibi "EXeoc, Kai Kpioiv <aou_a( ooi, K6-
domine psallam pi-
Perambulabam in innocentia cor- erudiar in uia perfecta quando uenies ad tpaXco Kal auvr)aco v &6fj du.6u.cp'
dis mei in medio domus meae me ambulabo in simplicitate cordis mei irp6q u.e; 6iTropu6u.r)v
tt6t rjc^Eic;

PAU \ Perambulabam in inno- in medio domus meae v dKaKtcc Kap&Lac; u.ou, iv u.^ocp
centiam cordis mei in medio do- TOU OIKOU U.OU.
mus meae PAU 2
.

2 domino P L176 T48 51 256 S, deo L13 24 25 74 89


1
2 eioeXGcxte BS* 'A, eioeX8ete S*.
129 IC AM; ingredimini P21 72 84 93 95 L13 24 25
T C AMS, ingredimini P9* L176 au de
74 89 129 I ;
l

p L129 115 55 89 T C MS, laudem L13 24 25 74 178


128 A.
1 DF 5. 2 E 3, 1, 13. 3 E 12, 2, 74. 3 quoniam: dominus I 15 *, +dominus I 15c cae- Geoq: rjncov BS*. + r|ucov S"A;
* E 23, 45, 200. 6 E 40, 10, 353. teri; et
1
: + nos L89* nos L89 c
caeteri; sumus: t)u.eic;: r)u.ic; &e BS*. + T)u.ic; &e
populus
;

eius L89* (
+ populus eius L89 c caeteri; C
S *A; Tcpof3ocra: + Tr)q BS*,
tt|c;
grex PL
T AMS, oues C. I
C
S *A.
4 gratiarum actione P L I T AMS, confessione C; c
eloeXGocte BS *A, eioeXSete S*; ec;ou.o-
et P, ei L I T C AMS; nomen P T C, nomini Xoyr)OEt:
Eiq B, + Eiq SA; ec^oiioXo-
L I AMS. yio0 B, c;ou.oXoyLO0ai SA; aivEiTE
BA, aivEtrai S.
5 in sempiternum P L I T 4 8 51 256 AMS, in saecu- Kupioq:
oti BS, + oti A.
lum C ad generationem P2l
;
84 94 95 l, I T C AMS,
ad generatione P?2 93.

Ps. 100 V. P
Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 Ll3 24 25 74 89 129 178
115 24= 28 55 T*8 51 C?3 256 AMS. Deest in L17 127
T52. JJariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad C.
1 + dauid canticum P21 72 84 93 94 L13 25 89 124= 28 tco &OUEL& ipaXLioc; B, ipaXjioc; tco
65 T AMS, + canticum L24* (
+ psalmus dauid &aui& S, tco &aui& A; eXeoc; BS*,
canticum L129, + canticum dauid L176, + dauid eXeov S *, EXaiov A.
psalmus C73, + dauid psalmum 0256^ _ P95 L74
115; cantabo: tibi 128, + tibi caeteri; domine:
+ et 128, et caeteri.
E 32, 459. 2 E 7, 441. 2 et (initio) P L T C AMS, + et 115 24= 28 55 co&r) BS, o&co A; ev ueoco S, elilieoco
c
89; intelligam L89*, erudiar L89 caeteri; a me BA; tou olkou BS"A, tco olkco S*
P72 , ad me caeteri; mei: in P 9 *, + in caeteri; liou' BSAR*. oou R*.
tue L24 , meae caeteri.

9
868 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 100, 3-8


GA MO RO
Non proponebam ante oculos meos non proponebam ante oculos meos rem ma- non proponebam ante oculos
rem iniustam; facientes praeuari- lam facientes praeuaricationes odiui non meos rem malam facientes pre-
cationes odiui, non adhaesit mihi adhaesit mihi uaricationes odiui non adhesit
michi
cor prauum declinantem a me ma-
; cor prauum declinantem a me malignum cor prauum declinantes a me
lignum non cognoscebam. non agnoscebam malignos non agnoscebam
Detrahentem secreto proximo suo, detrahentem aduersus proximum suum oc- detrahentem aduersus proxi-
hunc persequebar. Superbo oculo, culte hunc persequebar superbo oculo et in- mum suum occulte hunc perse-
et insatiabili corde, cum hoc non satiabili corde cum eo simul non edebam quebar superbo oculo et insa-
edebam. ciabili corde cum hoc simul non
edebam
Oculi mei ad fideles terrae, ut se- 6 oculi mei ad fideles terrae ut sedeant hii oculi mei super fideles terre ut
deant mecum ambulans in uia im-
; mecum ambulans in uia inreprehensibili hic sedeant hi mecum ambulans in
maculata, hic mihi ministrabat. mihi deseruiebat uia immaculata hic michi minis-
trabat
Non habitabit in medio domus 7 non habitauit in medio domus meae faciens non habitabit in medio domus
meae qui facit superbiam; qui lo- superbiam loquens iniqua non direxit in mee qui facit superbiam qui lo-
quitur iniqua non direxit in con- conspectu oculorum meorum quitur iniqua non direxit in
spectu oculorum meorum. conspectu oculorum meorum

In matutino interficiebam omnes in matutinis interficiebam omnes peccato- in matutinis interficiebam om-
peccatores terrae, ut disperderem res terrae ut disperdam de ciuitate domini nes peccatores terre ut disper-
de ciuitate Domini omnes operan- omnes qui operantur iniquitatem. dam de ciuitate domini omnes
tes iniquitatem. qui operantur iniquitatem.

3 praeuaricationes 72 97 129 CB, praeuari- proponebam A B204 258, praeponebam B" 29 30 31


3 habet malam 132.
cationis 74. 32 33 34 35 37 207 257 A G L rem malam A, actos ma-
;

lignos Bl7 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 258 A G L actus ,

malignos B 257 ; odibi: et AB 3 5, + et B" 29 30


31 32 33 34 37 204 207 257 258 A G L

4 a me malig. 74 97 129 CB, amaemalignum declinantem A B257, declinantes B" 29 3 0 31 32 33 34

(sic) 72; malignum 74 129 C, maligni 97, 37 204 207 258 A G L declinante B35 ; ad me B 3 5, a me
maligno B. caeteri; malignum A B 257 ,
malignos B17 29 30 31 32
33 34 37 204 207 258 A G L, maligno B 35 ; cognoscebam
B258, agnoscebam caeteri.
detrahentem A B29 25 7 L detraentes A B" 30 31 32
33 34 37 204 207 258 A G, detrahente B35 ; hunc A B35,
257 , eum BI 7 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L quu ;

eo A BI 7 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L, cum hoc


B35 257.

ad A B" 29 30= 31" 32 33 34 37 204 207 258 A G L su per 6 hi 129, hii W, silet 132.
B30* 31 c 35 257 inreprensibili A, immaculata B.
;

7 direxit 74 97 129 CB, direxi 72. habitauit AI 3 B 32 ' 37 habitabit AO B" 29 30 31 32


33 34 35 204 207 257 258 A G L ;
faciens A B 35 257, qu .

facit BI 7 29 3 0 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L ;


superuia
BI 7 ,
superbiam caeteri; superbiam: et A BI 7 29
30' 31' 33 34 35 37 207 257 A G L, + et B30 c
31 c 32 204

258; loquens A B 35 257, qu . loquitur BI 7 29 30 31 32


33 34 37 204 207 258 A G L ;
direxit A B32 c 35 258, direxi

B17 29 31 257 A L, dilexi' B30* 32 33 34 37 207 G, di_

lexit B30 c 34* 204.'

interficiebant B204, interficiebam caeteri.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 869

Ps. 100, 3-8


SH HE LXX
Facientes praeuaricationes odiui 3 oculis meis uerbum
non ponebam coram 3 OU TCpO8!Ur]V Ttpo 6<{>6aXu.cov U.OU
non adhesit mihi cor prauum PS- facientem declinationem odiui nec
belial Ttpayua Ttapdvou.ov, TcotouvTac; Tta-
SP. adhaesit mihi papdoeiq Eutarjoa- ouk EKoXXfjer)
[xoi Kap6ia oKau.|3f),
4 cor prauum recedet a me malum nesciam 4 ekkXIvovtoc; dTt' i[iov xou Ttovr)pou
OUK EyiVCOOKOV.
Detrahentem secreto proximo suo 5 loquentem in abscondito contra proxi- 5 tov KaTaXaXouvTa Xd6pa tou TtXr)-
hunc persequebar PAU l De- . mum suum hunc interficiebam superbum OtOV aUTOU, TOUTOV C> 61COKOV UTt-
trahentem aduersus proximum oculis et altum corde cum hoc esse non prjcpdycp 6cpeaXu.cp Kai dTcXf|OTCp
suum oculte hunc persequebar PS- potero Kap6(g, TOUTcp ou ouvr)o6tov.
SP 2
Superbo oculo et insatia-
.

bili corde huic non conuescebar 6 oculi mei in fideles terrae ut habitent 6 oi 6<f>eaAu.oi u.ou im touc; tuotouc;
IUL 3
.
Detrahentem aduersus mecum ambulans in uia simpliciter hic y?\S, tou ouvKaefjaeat auTouq
proximum suum occulte hunc per- ministrabat mihi U.T' E[lOU' TCOpEUO^lEVOq v 66cp
sequebar PS-IS *. dtacbu.cp, ouToq u.01 XtToupyt.
Non habitant in medio domus meae 7 non habitabit in medio domus meae fa- 7 OU KOT.jjKEI V u.ocp Trjq oiKiaq U.OU
qui faciunt superbiam PS-SP l .
ciens dolum loquens mendacium non pla- Ttoicov 6Ttpr)cpaviaV XaXcov d6tKa
Qui loquitur iniquia non direxit in cebit in conspectu ocuiorum meorum ou KaTu6uvv ivavTtov tcov ocpeaX.-
conspectu oculorum meorum PS- U.COV U.OU.
SP 2 .

In matutinis interficiebam omnes mane perdam omnes impios terrae ut in- tq Tdq Ttpcoiac; dnKTvvov TtdvTac;
peccatores terrae ut disperdam eos terficiam de ciuitate domini uniuersos touc; du.apTCoXouq Tf)q yf]q, tou
de ciuitate domini omnes qui ope- qui operantur iniquitatem. c;oXepuoat ek tcoXecoc; Kupiou
rantur iniquitatem PS-SP. TtdvTac; xouq pyac;ou.vouq xf|v
d6tK(av.

PS-SP 453. ponebam P L 24* 74 A, ponam L25 176 115 24<=


Ttpo6ur)v BS*A, TtpoTi6ur|v S
c '
;
28 55 89 c MS, proponebam L129, praeponebam T; ^ou: + Ttpcxyiaa Tcapavo(iov SA,
uerbum P L I C AMS, uerba T8 51 72 belial P ; Ttpayua Ttapavouov B* (subscr
L T C AMS, diaboli 115 28 55 89; declinationem
24<=
Bf); Ttotouvraq BS C0 A, Ttoiouvra
S*;
P T, declinationes L I C AMS; odiui P21 72 84 TtapapaoEiq BS ", Ttapa PaoiXEiq S*,
C

93 95 L I T C'3 256= AMS, hodio P94, audiui C256';


TtapaPaotq A.
odiui: + nec P21 72 84 93 95 L T C AMS, + non
115 24' 28 55 89, p94.
recedet P L T48 c 51 c AMS, recede
24 25 74 89 i

L129 176, reddet? T48* recedet: a P21*, + a


;

P2l caeteri; nesciam P L13 C 24 25 89 129 176 1 t C
AMS, nesciebam L13*, nescio L74.

1 E
16, 448. 2 PS-SP 448. 3 A 1, 5 detrahentem C 7 3,
loquentem caeteri; abscondito:
90. _ 4 CVV 7, 27. + contra P
24 25 89 129 176 1 t AMS,
L13 con-
1 PS-SP 457. 2 PS-SP 449. tra L74 C; proximum P L I T48 51 256 AMS,
PS-SP 449. sodalem C; interficiebam P21 72 84 93 94 L13 24* 25
74 89 176 T C A, interficiam P95 L129 1 MS; ela-

tum L74,. altum caeteri; potero P21 72 84 93 94 T48


51 256* s, poteram P g5 L I C AM.

in P, ad L I T C AMS; simpliciter: + et L89*,


1
6 6 uou BS C a
A, auTou S*.
c
et L89 caeteri; ministrabit P2l 93 94 L89 176
115 t C MS, ministrauit P72 84 128, ministrabat
P95 L13 24 25 74 129 L55 A.
7 habitauit 128, habitabit caeteri; in domus meae
7 V HEOCO SA EU.UEOC0 B; KOCTEU0UVEV
medio L89, in medio domus meae caeteri; super- BS, KaTr)u9uvv A; EvavTtov B, evcotciov
biam P 9 4, dolum caeteri; conspecto C 2 56, conspectu
caeteri.

8 et P95, ut caeteri. 8 aiTE ktewov BS C *, artEKTtvov S*, arte-


ktevov A; TcavTaq + Touq BSA'?,1
:

Touq A* f;oXE0puoai B*SA, et;-


;

oXo0psuoai B b a6tKtav B, avoLiiav


;

SA.
870 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 101, 1-6


GA MO RO
PsaJmns CI Psalmus CI Psalmus CI

Oratio pauperis, cum anxius fue- Oratio pauperis quum anxiatus fuerit et in Oratio pauperis dauid cum an-
rit,et in conspectu Domini effude- conspectu domini effuderit precem suam. xiatus fuerit et coram domino
rit precem suam. effuderit precem suam.
Domine, exaudi orationem meam, Domine exaudi orationem meam et clamor Domine exaudi orationem meam
et clamor meus ad te ueniat. meus ad te perueniat et clamor meus ad te perueniat

Non auertas f aciem tuam a me in ; non auertas faciem tuam a me in quacum- ne auertas faciem tuam a me
quacumque die tribulor, inclina ad que die tribulor inclina ad me aurem tuam inquacumque die tribulor incli-
me aurem tuam in quacumque die
; in quacumque die inuocauero te uelociter na ad me aurem tuam in qua-
inuocauero te, uelociter exaudi me. exaudi me cumque die inuocauero te uelo-
citer exaudi me
Quia defecerunt sicut fumus dies quia defecerunt sicut fumus dies mei et ossa quia defecerunt sicut fumus dies
mei, et ossa mea sicut cremium mea sicut in frixorio confrixa sunt mei et ossa mea sicut in frixo-
aruerunt. rio confrixa sunt
Pereussus sum ut foenum, et a- percussum est sicut faenum et aruit cor percussus sum sicut fenum et
ruit cormeum, quia oblitus sum meum quia oblitus sum manducare panem aruit cor meum quia oblitus sum
comedere panem meum. meum manducare panem meum
A uoce gemitus mei adhaesit os a uoce gemitus mei adhaeserunt ossa mea a uoce gemitus mei adheserunt
meum carni meae. carni meae ossa mea carni mee

Ps. 101
Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
207 257 258 259 A G
L O. Deest in 38 260 S' F.
Hab. v. 2 (bis) E*. Hab. v. 1 16" 20 L Hab. v. 16*
2
.

O l Hab. v. 3" 4 Ss Hab. v. 2 (quater) 4 28" SV


. .

Hab. v. 2 S". y
N. B. In psalmo 101 iterum apparet 206, sed omittit
v. 1, sicut et 204 258, qui tantu?n habent: psalmus

dauid et 257, qui psalmus.


titulus (initio) 72 74 129 CB, + titu- Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes: paupens: + dauid 129, dauid W,
lus 97; anxius fuerit 72 129 CB, anxiatus sine titulo B259 oratio pauperis A B" 29 31 32 35 A L silet 132.
fuerit 74, anxiatur 97; in conspectu domi- oratio dauid pauperis B30 34 207, oratio pauperi B33
ni97 129 C, coram deo 72, coram domino 37 G quum anxiatus fuerit A B" 29 32 33 34 37 207
;

74 B; effuderit 72 74 129 CB, effundit A G L cum anxiauerit B30, quum anxiatus fuerat B 31
( ,

97. quum anxiaretur B 35 ; et in conspectu domini 17 AB


30 31 32 33 34 35 37 A G, j n conspectu domini B29 L,
et in conspectu dei B207; effuderit A B 17 31 32 33 34
37 207 A G, e t fuderit B29 30 L funderet B35 precem ( ;

suam A, orationem B 17 31 32 207 A, orationem suam


B29 30 33 34 35 37 G L + tribulatio super priorem
;

populum et prophetia noui populi et uocatio gentium


B29 L,
tribulatio... gentium caeteri.

N. B. Codex 206 iterum apparet in Ps. 101, 2, in


uerbo domine; exaudi domine B E2 domine exaudi ,

caeteri.

4 cremium 72 97 129 C, gremium 74 B. 3-4 N. B. ln S 3 v. 3 b -4 sunt ordine inuerso; ne B257, 4 habet in frixorio confrixa sunt 132.
non caeteri; in frictorium B35, in frixorio caeteri; con-
fricta sunt B35, confrixa sunt caeteri.
5 percussum est A J3 B35 257, percussus sum AO B 17
29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 259 A G L; est:
sicut B258, + s icut A B258 cm
, caeteri.

6 habet adheserunt ossa mea 132.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 871

Ps. 101, 1-6


SH HE LXX
Psalmus CI Psalmus CI YaXudc; PA'

Oratio auperis quando sollicitus fuerit et ripooeux^ T 9 irrc0 X9' OTav &kti- '

coram domino fuderit eloquium suum oi&ari Koci evavrtov Kupiou dKX^TJ
rf)v 5er)aiv auxou.
Domine audi orationem meam et clamor Eia&Kouaov, Kupte, rfjq Ttpoaeuxfjc;
meus ad te ueniat u.ou, Kai f| Kpauyfj u.ou ixpdq ae
eXG&xco.
ne abscondas faciem tuam a me in die u.f) aiTOOTpecjjriq t6 Ttp6acoTt6v aou
tribulationis meae inclina ad me aurem a-rt' eu.oG' ev fj
av fju.epa 9Xi|3cou.ai,
tuam in quaquumque die inuocauero ue- kXTvov t6 o5q aou Ttpoc, u.e" ev fj
lociter exaudi me &v fju.epa emKaXeacou.a( ae, to^u
eia&Kouaov u.ou.
Quoniam pene iam defecerunt sicut quoniam consumpti sunt sicut fumus oti eeXiTtov cbaei KCinvbq, al f|u.e-

fumus dies nostri PAU. dies mei et ossa mea quasi frixa conta- pai u.ou, Kai t& 6ot& u.ou cboei
buerunt cppuytov auvecf>puyr]aav.
percussus sum quasi faenum et arefac- eTtXrjyqv cbaei xopToq Kai ec;r)p&v-
tum est cor meum quia oblitus sum co- 6r| fj KapSia u.ou, oti eTceXa96u.r)v
medere panem meum tou tov &pTov u.ou.
<f>ayeiv
Adhaeserunt ossa mea carni meae a uoce gemitus mei adhaesit os meum &tt6 cpQvfjq tou aTevayu.ou [iou
PAU. carni meae eKoXXfj9r) to 6otouv u.ou rfj oapKi
U.OU.

Ps. 101 V. PA'


Inuenitur in P 21 72 84 93 94 95 24 25 74 89
129 176 115 24= 28 55 T48 51 (J73 256 AMS. Deest
in L.17 127 T52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad C.
v. 1 P 95 + , v. 1 caeteri; pauperis: quando 1 evavriov B, evcoiriov S, evavri A.
sollicitus fuerit et -coram domino fuderit elo-
quium suum L74 + quando... eloquium suum ,

caeteri; cum L 129 quando caeteri; anxius L 129 , ,

sollicitus caeteri; fuerit: + et P L 13 24 25 74 89


176 i T 48 51 256 AMS, et L 129 C; coram do-

mino P L I T 48 51 256 AMS, in conspectu do-


mini C; domino: + et L 129 et caeteri; fuderit ,

P L8 9 155 T C MS, effuderit L 13 24 25 129 176


I 15 A, effunderit I 28 pacem suam L 129 eloquium ;

suum caeteri; suum: + constanter L 129 con- ,

stanter caeteri.
audi P 21 84 93 94 L,13 24 25 74 89 176 115 55 T C eioaKouaov Kupte B, Kupte eioaKOu-
AMS, exaudi P72 S>5 L 129 I 2; meam: et oov SA; Trjq Ttpooeuxr)c; BSA, tt) Ttpo-
C 256 , + et caeteri; deprecatio mea C 256 m , clamor oeuxrjv R; eXearco B*S*A, eXGerco B*
meus caeteri; ueniat P 21 72 * 84 93 94 95 L-13= 24 S
c *.

25 74 89 129 176 I T C AMS, uen (+ ras) P72 ',

perueniat L 13 *.
ne abscondas faciem tuam a me (initio) P 94 , 3 to ouq oou itpoq u.e B, Ttpoc; (ae to ouc;
+ ne... a me caeteri; inuocauero: te P21 84 oou SA; oou 2 + -rtpoq u.e SA,
: Ttpoq
94 L 13 24 25 74 89 115 55 T 4 8 51 C AMS, + te
e
Lte B* av2 BSA a? a A*; eioaKOuaov ,

P72 93 95 Li2 9 17 6 128 T 43 *; uelociter P L I T 48 BA, ettaKOUoov S.


51 256 AMS, festina C.
4 E 40, 6, 345. sicuti L 13 sicut caeteri; fenum L 176 , fumus cae-
teri.

percussus sum percussum est P 72


P21 84 L 176 , 5 eTt\r|Yn v BS* *A, eTt\r|yr) S*.
93 94 95 L 13 T C AMS; ut P 94
24 25 74 89 129 I ,

quasi caeteri; arefactum: + est PL 13 24 25 74


89 129 J15 55 T C AMS, est L 176 I28 maQ, ;

ducare I 15 , comedere caeteri.


6 E 15, 4, 113. adhaesit os meum P21 84 95 L 13 24 25 74 89 176 6 to ootouv BSA, Ta oora R.
I T C AMS, ad ossus meus P72 94, adhesit
ossus meus P 93 , adhesit cor meum L 129 .
;

S72 VETUS LATINA HISPANA

Fs. 101, 7-14


GA MO RO
7 Similis factus sum pellicano solitu- 7 similis factus sum pellicano solitudinis fac- 7 similis factus sum pelicano in
dinis; factus sum sicut nycticorax tus sum sicut nocticorax in domicilio solitudine factus sum sicut nic-
in domicilio. ticorax in domicilio
8 Uigilaui, et factus sum sicut pas- 8 uigilaui et factus sum sicut passer unicus 8 uigilaui et factus sum sicut pas-
ser solitarius in tecto. in aedificio ser unicus in edificio
9 Tota die exprobrabant mihi inimi- 9 tota die exprobrabant mihi inimici mei et 9 tota die exprobrabant me ini-
ci mei, et qui laudabant me aduer- qui laudabant me aduersum me iurabant mici mei et qui me laudabant
sum me iurabant: aduersum me iurabant
10 quia cinerem tamquam panem 10 quia cinerem sicut panem manducaui et po- 10 quia cinerem sicut panem man-
manducabam, et potum meum cum tum meum cum fletu miscebam ducabam et potum meum cum
fletu miscebam; fletu temperabam
11 a facie irae et indignationis tuae, 11 a facie irae tuae et indignationis tuae quia 11 a facie ire et indignationis tue
quia eleuans allisisti me. leuasti et allisisti quia eleuans allisisti me

12 Dies mei sicut umbra declinaue- 12 dies mei sicut umbra transierunt et ego sic- 12 dies mei sicut umbra declina-
runt, et ego sicut foenum arui. ut faenum arui uerunt et ego sicut fenum arui

13 Tu autem, Domine, in aeternum 13 tu autem domine in aeternum permanes et 13 tu autem domine in eternum
permanes, et memoriale tuum in memoriale tuum in saeculum saeculi permanes et memoriale tuum in
generationem et generationem. seculum seculi
14 Tu exurgens misereberis Sion, quia 14 tu exurgens misereberis syon quia uenit 14 tu exurgens misereberis syon
tempus miserendi eius, quia uenit tempus miserendi eius quia uenit tempus miserendi
tempus eius

7 solitudinis A^ 3 i n solitudine caeteri; factus


, sum 2
:
B37*, + sum A B37 c caeteri; nocticorax A" B17 29
,

30 31 32* 33 35 37 207 257 A G L niticorax A B32<= 204


206 258, nicticorax B34, noticorax B259. habet unicus 132.

9 laudabant me
72 74 CB, me laudabant 97* 9 exprobant B 2 04, exprobrabant caeteri; mihi A13, me
129, Iaudabantur 97
c
. caeteri; laudabant me 13 m e laudabant AO B17 29
A ,

30 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 259 A G L, me


laudant B31.

10 manducabam 74 97 129 C, manducaui 72 10 manducaui A, manducabam B; fletu A B" 29 30 31 10 habet temperabam 132.
B; potum 74 97 129 C, poculum 72 B. 32 34 35 37 206 207 257 258 259 A L, fletum B 33 G, flectum

11 irae: + et 72 74 129 CB, et 97. qui B 32 ', quia A B32, caeteri; lebasti A B17 29 30* lisisti 129, elisisti W, silet 132.
31 32* 33 35 37 204 206 257 A G L dleuasti B30 c 32 c 207
258 259; eleuasti B 3*; allisisti: me A B17 29 30 31
32 33 34 35 37 204 206 207 A G L + me B257 258 259.

12 transierunt A, praeterierunt B" 29 30 31 32 33 34 37


204 206 207 258 259 A G L, declinauerunt B 35 257; aru i

A B" 29 30 c
31 32 33 34 35 206 207 257 258 259 A G L,

aruit B 3 0* 3 7 204.

1
13 generationem 74 129 CB, generatione 72
97.

14 exurgens: + domine B 2 57, domine caeteri.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 873

Ps. 101, 7-14


SH HE LXX
7 Factus sum similis pelicano solitu- 7 adsimilatus sum pellicano deserti factus 7 cbu.occb6r)v TteXeKocvi epr)u.cKcp, eye-
dinis sicut nycticorax in domicilio sum quasi bubo in solitudine vr|0r)v 6oei vuKTCKOpacj iv ocKOTte-
PAU. ocp,
s- 8 Sicut passer unicus super tectum 8 uigilaui et fui sicut auis solitaria super 8 f|ypuTtvr]aa Kai eyevf|8r)v cboel
PAU \
Uigilaui et factus sum tectum otpouGiov u.ovd;ov im 6cbu.aTc.
i- sicut passer unicus super tectum 9 tota die exprobrabant me inimici mei 9 6Xr\v Tf]v f|u.epav cbvei6c6v u.e oi
PAU 2

Sicut passer unicus su-
. exultantes per me iurabant ex6poi u.ou, Kai oi eiraivouvTeq u.e

per tectum 3
PAU
Sicut passer .
kot' eu.ou cbu.vuov.
unicus super tectum PAU 4 . 10 quia cinerem sicut panem comedi et po- 10 oti otco66v cbaei dpTov Scpayov, Kai
10 Quoniam cinerem sicut panem edi tum meum cum fletu miscui to Tcotaa u.ou u.eTa KA.au6u.ou eKip-
etpotum meum cum fletu misce- vcov,
bam PA. 11 a facie indignationis et irae tuae quia 11 6ctt6 TcpoacbTTOu Tfjq 6pyfjc; aou Kai
eleuasti et adlisisti me tou 8uu.ou aou, 6xi e-rcdpaq KaTep-
pac;dc; u.e.

12 dies mei quasi umbra inclinati sunt et 12 ai f)u.epai u.ou cbaei aKid eKAc8r)-
ego quasi faenum arui aav, Kai eycb cbaei xP"roc; it,r\-
pdv6r)v.
13 tu autem domine in aeternum permanes 13 au 6e, Kupce, eiq tov accbva u.evecq,
memoriale tuum in generatione et gene- Kai to u.vt) u.6auv6v aou eic; yevecxv
ratione Kai yevedv.
14 tu suscitans misereberis syon quia tem- 14 au dvaaTac, otKTecpr)aecq Tf)v
pus est ut miserearis eius quoniam uenit Zeccbv, oti Kacpoq tou otKTecpfjaac
tempus auTf|v, otc f)Ket Kacpoq.

7 E 48, 5, 394. 7 in solitudine P2l 84 93 94 95 solitudine P?2, 7 co(iocco0r)v BSA^^^coLaoccoBr) A*; oiko-
solitudinum Ll3 24 25 89 129 i t C AMS, soli- tce6co BS, ocKOTtacSco A.
tudinis "6, solitudinem T51*.
3 1 E 40, 8, 349. 2 E 40, 8, 350. 3 E eyevr)6r|v BS*, eyevou.r]v S C "A;
40, 3, 351. * E 48, 5, 394. OTpouGcov BS, coarpouGcov A; u.ova-
9 exprobrant P 94 exprobrabant caetert; exprob.:
, tpv BS, u.ovacov A.
+ me PT, + mihi Ll3 25 74 89 129 176 ic AMS,
L24' exultantes PLIT48 51 256 AMS, insul-

;

tantes C; exult.: mihi PLIT 51 256 AMS,


+ mihi C; super I 2 8 per caeteri.

;

10 ES 3, 15, 1. 10 meum: cum fletu C256', + cum fletu C 2 56 c

caeteri.
11 indignationis: tuae P L I T AS, + tuae C
M; indignat: et L 176 + et caeteri tuae:
, ;

quia P94, + quia caeteri; eleuasti P21 84 93 94


L,13 74 89 129 176 I AS, leuasti P'2 95 L.24* 25-

T C M, Iebasti L25* ; eleuasti: me P L13


24 25 74 176 115 28 T A, + me L89 129 155 C
MS; eleuasti: + et P21 72 84 93 95 24 25 74
89 129 1 t C AMS, et P94 L176; allisti P94,
allisisti caeteri.

12 sicut L 89 ,
quasi caeteri; inclinati sunt P L13 24 12 OKca BS*A, OKcac S c "; eKXc6r)oav BS.
25= 74 129 176 i T AMS, declinata sunt L25<=, d e - eKAc9coav A; Kac eyco B*SA, Kdyco
clinati sunt L 8 inclinata
9, C; sunt: + et P 2i C
B"; ec;r|pav6r|v BS *A, ecj) pav0r) oav S*,
72 84 93 93 l I C AMS, et P94 T; quasi' e?;r)pav0r) R.
P L I T 48 51 256 AMS, quia C. . .

13 autem: domine I 28 , + domine caeteri; per-


manes: et P2 1 72 \,U 24 25 129 176 1 T C AS,
+ et P84 93 94 95 L 74 89 M; gen
1
: + et genera-
tione P21 72 93 94 95 L i3 25* 129 176 115 55

AMS, + et generationem P^ 4 L2 4 25<= 74 89 t C,


et generat. I 28 .

14 suscitans P L I T 48 51 256 AMS, surgens C; 14 OTC epXETac BSAR


C
+ EpxeTac
+ est P Ll29 T S, est L" 24 25 74
,

tempus 1 : R*.
89 176 1 c AM; eius: + quoniam uenit [tempus]
p21 72 84 l I T C AMS, quoniam uenit tem-
p us P 93 94 tempus P L I T 48 51 256 AMS,
S>5
;
2

condictum C; tempus
2
quoniam uenit pactum
:
P C M, + quoniam uenit pactum L I T AS.
; ;

874 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 101, 15-23


GA MO RO
15 quoniam placuerunt seruis tuis la- 15 quia beneplacitos habuerunt serui tui lapi- 15 quia beneplacitum habuerunt
pides eius, et terrae eius misere- des eius et terrae eius miserebuntur serui tui lapides eius et terre
buntur. eius miserebuntur
16 Et timebunt gentes nomen tuum, 16 et timebunt gentes nomen tuum domine et 16 et timebunt gentes nomen tuum
Domine, et omnes reges terrae glo- omnes reges terrae gloriam tuam domine et omnes reges terre glo-
riam tuam; riam tuam
17 quia aedificauit Dominus Sion, et 17 quia aedificauit dominus syon et uidebitur 17 quia edificauit dominus syon et
uidebitur in gloria sua. in magestate sua uidebitur in maiestate sua
18 Respexit in orationem humilium, 18 respexit in orationes pauperum et non spre- 18 et respexit in orationes paupe-
et non spreuit precem eorum. uit preces eorum rum et non spreuit preces eo-
rum
19 Scribantur haec in generatione al- 19 scribantur haec generatione altera et po- 19 scribantur hec in generatione
tera, et populus qui creabitur lau- pulus qui creabitur laudabit dominum altera et populus qui creabitur
dabit Dominum. laudabit dominum
20 Quia prospexit de excelso sancto 20 quia respexit de excelso sancto suo dominus 20 quoniam prospexit de excelso
suo, Dominus de caelo in terram de caelo in terram prospexit sancto suo dominus de celo in
aspexit terram aspexit
21 ut audiret gemitus compeditorum, 21 ut audiret gemitus uinculatorum et soluat 21 ut audiret gemitum uinculato-
ut solueret filios interemptorum filios interemptorum rum et soluat filios interempto-
rum
22 ut annuntient in Sion nomen Do- 22 ut adnuntietur in syon nomen domini et 22 ut adnuntietur in syon nomen
mini, et laudem eius in Ierusalem, laus eius in iherusalem domini et laus eius in ierlm

23 in conueniendo populos in unum, 23 in conueniendo populos in unum et regna ut 23 in conueniendo populos in unum
et reges ut seruiant Domino. seruiant domino et regna ut seruiant domino

15 beneplacitos habuerunt A B30 c 31, beneplacitum ha-


buerunt B 17 29 30* 32* 33 34 35 37 206 207 257 258 A G L
beneplacito habuerunt B3l* 32 c 204 259 ;
miserebuntur:
+ CI psalmus dauid A.

16 nomen: + tuum 97 129 C,


tuum 72 74
B; domine 97 129 C, domini 72 74 B.

17 aedifkauit 72 97 C, aedificabit 74 129 B 17 edificauit A B30 31' 34 37 206 258 259 aedificabit B" 17 quia 129, quoniam W, silet 132.
29 31* 32 33 35 204 207 257 A G L.

18 et (initio) A, + et B.

19 generatione altera 72 97 C, generationem 19 scribantur A B204 257, scribatur B" 29 30 31 32 33


alteram 74 129 B. 34 35 37 206 207 258 259 A G L ;
haec A B" 35 257, hoc
B29 30 31 34 37 204 206 207 258 259 A G L- genera-

tione altera A, saeculum alterum B; creabitur A,


nascetur B; laudabit A B" 29 30 31 32= 33 34 35 204 206
257 258 259 A G L, laudauit B32* 37 207.

20 respexit A, prospexit B; excelso: sancto B204*, 20 aspexit 129, prospexit W, silet 132.
+ sancto A B204", caeteri- terram A B257 258 259,

terra B" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 L1 A G L.

21 gemitus 97 C, gemitum 72 74 129 21 gemitum B35, gemitus caeteri ; uinculatorum: et 21 uinculatorum 129 W, immaculatorum
B204, + et caeteri. 132.

22 ut A B17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 259 A G L, 22 habet laus 132.


et B204 258.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 875

Ps. 101, 15-23


SH HE LXX
15 quoniam placitos fecerunt serui tui lapi- 15 6ti e056Kri occv oi 6ouXot oou toOc,
des eius et puluerem eius mirabilem Xi9ouq aOTfjq, kocI t6v xuv auTrjq
oiKTEiprjaouaiv'
16 et timebunt gentes nomen domini et uni- 16 Kai cpopV|9r)oovTai toc I9vr) t6 6vo-
uersi reges terrae gloriam tuam u.d aou, KOpie, Kai Ttdvreq oi (3a-
aiXeiq Tfjv 66c;av aou'
17 Aedificauit sion PS-IS. 17 quia aedificauit dominus syon adparuit 17 6ti oiKoSopfjaet Kupioq ttjv Zeicov,
in gloriam suam Kai 6cf)9r)aETai iv Tfj &6,r| auTou.
18 respexit ad orationem uacui et non des- 18 Tcep\Ecpv E-rci Tr)v Tcpoaeuxrjv tcov
pexit orationem eorum Ta-rceivcov, Kai ouk ecjou&evcoaev
Tf)v 6er)atv auTQV.
19 Scribantur haec in generatio alte- 19 scribantur hoc in generatione nouissima 19 ypacpf)Tco auTT) eiq yeveav Tpav,
ra et populus qui creabitur lauda- et populus qui creabitur laudabit domi- Kai Xaoq 6 KTi6u.evoq atveaet t6v
bit dominum PS-IS- num KupioV
20 quoniam prospexit de excelso sanctuario 20 oti sc^EKUCpEV ec; 8t|Jouq dytou a6-
suo dominus de caelo terram contempla- tou, KOptoq ec; oOpavou t-nl Tf)v
tus est yr\v TC|5XEipv'
21 ut uideret gemitum uincti et solueret fi- 21 tou dKouaai tov oTvayu.6v tcov
lios mortis TCTC5r) u.vcov, Tou Xuoat ToOq uiouq
t<5v T9avaTcou.vcov,
22 ut narretur in syon nomen domini et lau- 22 tou dvayyEiXai ev Zeicbv t6 6vo-
datio eius in iherusalem ^ia Kupiou Kai Tf)v aiveaiv auToO
23 In conueniendo populos in unum ev 'iEpouaaXfiu.,
et regna ut seruiant domino IS l .
23 quum congregati fuerint populi simul et 28 ev tco ouvax9fjvai XaoOq enl x6
In conueniendo populos in unum et regna ut seruiant domino aOTO Kai paai^Eiaq tou SouXeOeiv
regna ut seruiant domino LE 2 . tco Kuplcp.

15 plac. fecerunt P L I T AMS, placuerunt C; pla-


citOS P21 72 84 93 95 ,13 24 25 89 176 I T AMS,
placidos P 94 ,
pactos L^, placito L*29 ; serui PL
IT AMS, seruis C; serui: + tui P21 72 84 93 95

L I T AMS, + tuis C, P94; lapides: eius


L 89 , + eius caeleri; puluerem P L I T AMS,
pulueri C; mirabilem P T, miserabilem L 13 25
74 89 129 176 I AMS, miserabile L24, miserebun-

tur C.
16 nomen domini P2l 72 84 93 95 L.13 24 25 89 129 16 <po|3r)Gr|aovTai: + xa eGvr) BS
C 0
A,
I T C AMS, nomen tuum P 94 nomen tuum , ia e9vr| S*; aou Kupie B, '"
domine L 74 176. A", KUpcou S A* [3aoiAEic;: Tr)q
17 ALR 72. 17 v. 17 P93*. + v. 17 P93 caeteri; aedificauit c
Yr)q B, + Tr|q SA.
P L13 74 89 176 i t C AMS, aedificabit L24
l 29
; uidebitur P 94 adparuit caeteri; syon: + et

,

P94 , et caeteri; in gloriam suam P, in gloria


sua L
T C AMS. I
18 uacui P L I T 48 51 256 AMS, efossi C; et: 18 KcxUinitio)
BSA, + Kai 2033; Torrtei-
non L 15 + non L 15c caeteri.
*
BA, TtTCOX"^ S*, TaitiVQV S t 4
vcov ;

e^ouSevcooev BA, ec;co5evcooev S.


19 VQ 51, 15. 19 scribantur P L 89 129 C, scribatur L 13 24 25
T 48 * 19 ETepav BA, ETaipccv S.
74 176 I T 48c 51 72 256 AMS; hoc P 21 72 94 L I

T C AMS, hec P 84 93 95 in generatione nouis- ;

sima P 21 72 84 93 94 l I C AMS, in nouissima


P 95 in generationem nouissimam T;
, laudabit
p L 13 25= 74 89 129 176 I T C AMS, laudauit
L24 25*.

20 sanctuari I 15 , sanctuario caeteri; terra T 48 , ter- 20 ec;eKUi)JV B'SA, ec>KUipav B* ;


ucpouc,
ram caeleri. BS C *A, uipou S*.
21 uideret P 21 84 93 94 95 t, audiret P 72 L I C
AMS; et P L 13 2 5 74 89 176 115= 24 A, ut
2
L24 *

129 115* 28 55 T C MS.

23 i
2 CI 1, 5. * H 237, 60. 22 et P 93 *, ut P
93c
caeteri; enarretur L 17 6, narrerur
C
22 avayYeiXai BS *A, ocvaYY Xr|vai S*.
caeteri.
23 dum P95 quum ,
caeteri.
C
23 auvocx9r)vai BS*, TUOUV<5cx9r)vai S *A;
BaoiXeLac, BS*, fiaaiXeic; S'-'A.
876 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 101, 24-28


GA MO RO
24 Respondit ei in uia uirtutis suae: 24 respondit ei in uia uirtutis suae paucitatem 24 respondit ei in uia uirtutis sue
Paucitatem dierum meorum nun- dierum meorum enuntia mihi paucitatem dierum m
e o r u m
tia mihi. enuntia michi
25 Ne reuoces me in dimidio dierum 25 ne reuoces me in dimidio dierum meorum 25 et ne reuoces me in dimidio die-
meorum; in generationem et ge- in saeculum saeculi anni tui rum meorum in seculum seculi
nerationem anni tui. anni tui
26 Ir.itio tu, Domine, terram fundas- 26 initio terram tu fundasti domine et opera 26 initio terram tu fundasti domi-
ti; et opera mauuum tuarum sunt manuum tuarum sunt caeli ne et opera manuum tuarum
caeli. sunt celi
27 Ipsi peribunt, tu autem permanes; 27 ipsi peribunt tu autem permanes et omnes 27 ipsi peribunt tu autem permanes
et omnes sicut uestimentum uete- sicut uestimentum ueterescunt et sicut et omnia sicut uestimentum ue-
rascent. Et sicut opertorium muta- opertorio mutabis eos et mutabuntur terescent et opertorium
sicut
bis eos, et mutabuntur; mutabis ea et mutabuntur

28 tu autem idem ipse es, et anni tui 28 tu autem idem ipse es et anni tui non defi- 28 tu autem idem ipse es et anni
non deficient. cient tui non deficient

24 et (inhio) A, + et B; respondi B34, respondit


caeteri; nuntia B204, enuntia caeteri.

25 generationem 1
74 CB, generatione 72 97 25 et (initio) A, + et B; in saeculum saeculi A, in
129. saecula saeculorum B.

26 + in (initio) &33*, in A B33 e ,


cae<erf
;
terram
A B17 29 30= 31 32= 33 34 35 37 204 206 257 258 259 AGL
terrae B30* 32* 207; domine: et B206 + e t caeteri.

27 ueterascent 97 129 C, ueterescent 72 74 B. nnes A, omnia B; ueterescunt A, ueterascent B 17


27 omnes 27 habet omnia 132; habet ea 132.
1 31= 32= 34= 204 206 257 258 259,
ueterescent B29 30
31* 32* 33 34* 35 37 207 A G L opertorio A J 3, opertO-
;

rium AO B30 31= 34= 35 206 257 258, operturium 29 B"


31* 33 34* 37 207 A G L, oporturium B32, oportorium
B204 259 eos A, ea B.
;

N. B. 207 hab. v. 28 in margine,


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 877

Ps. 101, 24-28


HE LXX
24 adflixit in uia fortitudinem meam adbre- 24 cVrreKpOn, ccut<5 ev 655 loxOoq a0-
26 Initio terram fundasti domine et
meos xoO Tr\v OXiyoTriTa tcov f|Liepcov
opera manuum tuarum sunt caeli uiauit dies
PS-IS l
Et opera manuum tua- \xoo dvdyyeiXov u.oi.

.

Tu domi- 25 dicam deus meus ne rapias me in dimidio 25 dvaydyr)q u.e v r^u-ioei f|uepcov
rum sunt caeli IUL 2 .
{arj

dierum meorum in generatione genera- u.ou' ev yevea yevecov Td ett\ oou.


ne in principio fundasti terram PS-
VIG 3
.
tionum anni tui
27 Mutabis eos et mutabuntur GR. 26 a principio terram fundasti et opus ma- 26 xaT' dpxdq Tf]v yfjv oO, KOpie, 9e-

IL \
Caeli ipsi perient tu autem nuum tuarum sunt caeli u.e>acooaq, Kai epya tcov x El P" v
permanebis et omnis tamquam ooO eiaiv oi oOpocvoi"

uestimentum ueterascit et tam- 27 ipsi peribunt tu autem stabis et omnes 27 aOToi dTtoA.ouvTai, oO 5e 5iau.e-
PRI 2
quasi uestimentum adterentur et quasi veiq' Kai TtdvTeq cbq iiidTiov ua-
quam amictum plicabis illos .

autem permanebis pallium mutabis eos et mutabuntur Xaico0r|oovTai, Kai cbaei Ttepi|36-
Ipsi peribunt tu
omnia uestimentum uete- sicut
Xaiov eMc;eiq aOToOq Kai dXXayr)-
et
aovTai'
rascent et sicut opertorium muta-
bis eos et mutabuntur PS-IS 3 .

Mutabis eos et mutabuntur PS-
VIG 4 .

Mutabis eos et mutabun-
tur PS-VIG 5 .

28 tu autem ipse es et anni tui non deficient 28 aO 6e 6 aOToq et, Kai Td Sth, oou
28 Tu autem idem ipse es et anni tui
non deficient GR. IL . Tu au- oOk eKXeiipouaiv.
tem ipse es et anni tui non defi-
cient PRI 2
Anni tui non defi- .

cient IS 3 Mutabis ea et muta-


.

buntur IUL Tu autem idem


4
.

ipse es et anni tui non deficient PS-


IS Tu autem idem ipse es[t]
5-

et anni non deficient PS-IS


tui 6
.

Tu autem ipse idem es et anni tui


non deficient PS-VIG Tu au- 7
.

tem idem ipse es et anni non de- tui


ficient PS-VIG Tu uero ipse 8
.

es et anni tui non deficient PS-


VIG Tu autem idem ipse es et
9
.

anni tui non deficient CHI. II 10


.

24 meam: + et L74 et caeteri; adbreuiauit P


,

L13 25' 89 129 I t C AMS, adbreuiabit L24 25


176, breuiauit
25 in dimidio P L 13 24 25 74 89 176 i x C AS, in 25 ev yevea yevecov BSAR C eiq yeveav Kai,

medio L 129 M; generationem L 12 9, generatione yeveav R*.


caeteri; generat.: et P21 72 84 93 95 l 13 24
I T C 73 AMS, + et P94 L 2 ^ 74 89 129 176 C 2 56;
generationum P^ 1 72 84 93 95 l 13 24 25 i t C 73
256 AMS, generatione P 94 generationem L 74 89
,

129 176 C256*.

26 1 VQ 81, 1. 2 A 1, 11. 3 CV 730. 26 terrae I 23 , terram caeteri; manuum P72 84 93 94 26 Tr)v yrjv ou Kupie BS C
Tr|v yr)v S*. ou
95 L 13 T C AMS, manum P 21
24 74 89 129 176 I Kupie Tr)v yr]v A; epya: + tcov BA,
L25; tuarum: + sunt P 21 84 93 94 95 l 74 129 tcov S.
115 T, sunt PTC L 18 24 25 89 176 128 55 C AMS.
FO 121, 5. 2 TG 82. 3 VQ 86, 1. 27 quasi P 21 84 93 94 95 l I T C AMS, continua si 27 eXic;eiq B, e\eic;iq A. aXXaJUiq S*,
DT 5.
5 DT 10. F72*, con quasi P72 c
P94 adterentur
; aderentur , aiXic^eiq S c *; aXXayr|oovTai BS, ayaX-
caeteri; adterentur: P L I T AS, et C
+ et X.r|oovTai A* (improb A?).
M; pailium P 84
21 93 95 l I T 51 256 AMS,
48
*
uestimentum P 72 C, pupillum P 94 eos P L 13 ;

128 T C M, illos L 13c 24 25 74 89 129 176 115 55


AS.
28 1 FO TG ET
121, 5. 2 82. 3
7, 1, 28 ipsi L25 ipse caeteri; ipse: + es P L89 129 176 28 ou BS, ooi A.
39. A ALR
4 1, 111. s 3. VQ I t 48 51 256* s, es LI 3 24 * 25 74 C AM.
86, DT DT
l. 7 10. 8 5. 0 CV
730. CMCH 352. io
3,
;

878 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 101, 29 - 102, 5


GA MO RO
29 Filii seruorum tuorum habitabunt 29 filii seruorum tuorum inhabitabunt et se- 29 seruorum tuorum inhabita-
filii

et semen eorum in saeculum diri- men eorum in saeculum saeculi dirigetur. bunt ibi et semen eorum in se-
getur. culum seculi dirigetur.

Psalmus CII Psalmus CII Psalmus CII

Ipsi Dauid. 1 Psalmus dauid. Ipsi dauid.


Benedic, anima mea, Domino, et Benedic anima mea dominum et omnia in- Benedic anima mea dominum
omnia, quae intra me sunt, nomi- teriora mea nomen sanctum eius omnia interiora mea nom
ni sancto eius. sanctum eius
Benedic, anima mea, Domino, et 2 benedic anima mea dominum et noli obli- benedic anima mea dominu
noli obliuisci omnes retributiones uisci omnes retributiones eius et noli obliuisci omnes retrib"
eius; tiones eius
qui propitiatur omnibus iniquitati- 3 qui propitius fit omnibus iniquitatibus tuis qui propitius fit omnibus iniq
bus tuis, qui sanat omnes infirmi- qui sanat omnes langores tuos tatibus tuis qui sanat omnes 1"
tates tuas; guores tuos
qui redimit de interitu uitam tuam, 4 qui redimet de interitu uitam tuam qui sa- qui redemit de interitu uita
qui coronat te in misericordia et tiat in bonis desiderium tuum tuam
miserationibus;
qui replet in bonis desiderium 5 qui coronat te in miseratione et misericor- qui satiat in bonis desiderium
tuum: renouabitur ut aquilae iu- dia renouabitur sicut aquilae iuuentus tua tuum qui coronat te in misera-
uentus tua. tione et misericordia renouabi-
tur sicut aquile iuuentus tua

89 inhabitabunt: ibi A, + ibi B. 29 habet ibi 132.

Ps. 102 Ps. 102 Ps. 102


Inutnitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:

207 257 258 S' (v. 1-6) S (v. 1-6) A


4
L O. Deest G
259 260 S (v. 7-22) S (v. 7-22) S D F. Hab.
4 7
in 38
5 20 V. Hab. v. 1-6 S*. Hab. v.1-6, et
a
v. 1' 3" 4

praeterea 2 3 4' 4 15" S\ Hab. v. 20 S Hab. v. 1"


b 5
.

3" 4 a S\ Hab. v. 8 9 T 4
.

1 titulus psalmus (initio) 72 74 129 CB, 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes:
+ titulus psalmus 97; dauid:
in christo psalmus dauid A B29 30 32 34 204 206 258 L psalmus
non alii post preces pauperis secuntur pre- ipsi dauid B" 31 33 35 37 207 A G, psalmus B257; +
conia gaudentis 72 74 129 CB, + in... gau- doctrina glorificationis B29 L,
doctrina glorifkatio-
dentis 97. nis caeteri; dominum A B35 257, domino B" 29 30 31
32 33 34 37 204 206 207 258 L S3 S4 3
S6 A G L; nomen
sanctum A B35 257, nom n sancto i i B" 29 30 31 33 38

34 37 204 206 207 258 S S* A G L.


3

2 mea: + dominum A B35 257, + domino B" 29 30


31 32 33 34 37 204 206 207 258 S S* A G L, domin. BS\
3 omnibus A, cunctis B. 8 habet languores 132.
4 redimit 74 97 1 29 CB, redimet 72 ; et: 4 redimet A B" 29 30 31' 32= A L redimit B81* 32 33
72 74 129 CB, + in 97. 34 35 37 204 206 207 257 S G redemit B258, eripit BL * s\
redimat B s> red.: + te B258, caeteri; qui red. de
;

interitu A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 268


A G L e de interitu eripit B^' s
t u itam A B" 0 ';

31 32 33 34 35 204 206 207 257 258 V S S (bisj A G, u i am

B29 37 L.

5 qiidae 74 97 129 CB, quila 72. 5 misericordia: + et B257, _ et caeteri; renouabitur 5 satiat 129 W, sanat 132.

A13 B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 S S

A G L renouabit AO B L*; aquilae A13 B29 30 31 32

85 37 207 L3 S S L, aqu jla AO B" 33 34 204 20 267

258 A G ;
i UU entute sua B 1L
\ iuuentus tua caetcri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 879

Ps. 101, 29 - 102, 5


SH HE LXX
29 Filii seruorum tuorum inhabita- 29 filii seruorum tuorum habitabunt et se- 29 oi uioi tcov SouXcov oou KaTaoKr)-
bunt semen eorum in saecu-
ibi et men eorum ante faciem tuam dirigetur. vcbaouaiv, Kai t6 oTtepjia auxcov eic;
lum saeculi dirigentur PS-IS. t6v aicova KaTeuOuvfh^aeTai.

Psalmus CII Psalmus CII YaXuoc; PB'

1 Dauid. 1 Tcp Aaue(5.


1 Benedixit anima mea dominum et Benedic anima mea domino et omnia uis- EuXoyei f| ipuxr| u.ou tov Kupiov,
omnia interiora mea nomen sanc- cera mea nomini sancto eius Kai TtavTa toc evToq u.ou t6 ovoua
tum eius PAU. to dyiov auTou.
2 Et non obliuiscar retributiones 2 benedic anima mea domino et noli obli- 2 euXoyei f| tpuxr) u.ou t6v Kupiov,
eius PAU. uisci omnes retributiones eius Kai u.f| emXav0dvou -ndaaq Taq ai-
veaeiq auToO"
3 Sanat omnes languores nostros 3 qui propitiabitur cunctis iniquitatibus 3 tov euiAaTeuovTa Ttdaaic, Taiq avo-
PAU K
Sanare omnes languores tuis et sanat omnes infirmitates tuas uiaic; oou, t6v icbu.evov Ttdaac, Tdq
nostros PAU 2
. voaouc; aou"
4 qui redimit de conruptione uitam tuam 4 t6v XuTpouu.evov eK cp0opac; rf\v
5 Renouabitur sicut aquilae iuuen- et coronat te misericordia et miseratio- cor|v aou, tov OTecpavouvTa ae iv
tus tua GR. IL K Renouetur in nibus eXeei Kai oiKTeipu.oic;,
christo sicut aquilae iuuentus nos- 5 qui replet bonis ornamentum tuum inno- 5 tov eu.TTiu.TcXcovTa iv dya0oTq Tf)v
tra PAU
2
Renouabitur sicut
. uabitur sicut aquilae iuuentus tua em0uu.iav aou" dvaKaivio0r]aeTai
aquilae iuuentus tua PAU 3
. Et cbq deTou fj veoTrjq aou.
renouetur sicut aquilae iuuentus
mea PAU 4
.

29 VQ 1, 7. 29 eorum: ante faciem tuam L74 + ante faciem , 29 + oi (initio) BS, oi A.


[tuam] caeteri; faciem: + tuam P2l 72 84 93 95
L129 T C M, + eorum L 13 24 25 89 176 i AS,
P94; dirigetur P T C, perseuerabit L I
AMS.

Ps. 102 Ps. 102 W. PB'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 Ll3 24 25 74 89
129 176 115 24= 28 55 T 48 51 C" 256 AMS. Deest in
L17 127 T52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad C.

1 E 23, 5, 162. 1 + dauid (initio) P21 72 84 93 94 Ll3 25 74 89 1 i|xx\u.oq dnitio) BSA + ipaXu.oc. T.
176 I C AMS, +
psalmus ipsi dauid L24, +
psalmus dauid L129 T, P95.
2 E 27, 1, 238. 2 omnes retributiones P T, omnium retributionum 2 aiveoeiq B, aTto5ooiq S, avTaTto5ooeL<;
L I C AMS. A.
S 1 E 32, 25, 300. 2 E 40, 4, 343. 3 propitiabitur P, propitiatur I L
T C AMS; a 3 b
euiXareuovra B A, eiXareuovra B*S.
cunctis L
25 *, cunctis 25 caeteri; tuis L P L I C
AMS, meis T; etP 1*6 24= 28 55 89t S, qui 2

L C AM; tuas P L I C AMS, meas T48, m ea


(sic) T51.

4 redimit P L74 89 129 i T C73 MS, redimet L 4 oiKTeipu.oi<; B*A, oiKTipuoiq B'S* *, oik-
24 25 176 A, redemit C 2 56 tuam P L I C AMS, Tipu.Q S*.

;

meam T48 51 256


;
t uam: et coronat te mi-
sericordia et miserationibus L74, + [et] coronat
te misericordia et miserationibus caeteri; et
p L13 24 25 129 176 i t AS, qui L89 C M; te
P L I C AMS, me T; te: + in M, in caeteri;
misericordiam 128, misericordia caeteri.
5 i TP 59, 22. 3 E 40, 6, 346. E 5, 5 replet P L I T AMS, satiat C; replet:
51 256
5 EU.TCiu.TcXcovra B*s EHTtiTtXcovra B*A;
18, 36. * E 10, 5, 265. + in L 12 9, i Q caeteri; bonum P 95 bonis cae- ,
>

teri; sicuti L13, sicut caeteri; aquilae P2 1 84 93


94 95 L13 74 89 129 I T*8 51 256 AMS, aquila P? 2
L24' 25 176 C; tua PL I AMS, mea T C.
;

880 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 102, 6-12


GA MO RO
6 Faciens misericordias Dominus, et 6 faciens misericordias dominus et iudicium 6 faciens misericordias dominus
iudicium omnibus iniuriam patien- omnibus iniuriam patientibus et iudicium omnibus iniuriam
tibus. pacientibus
7 Notas fecit uias suas Moysi, filiis 7 notas fecit uias suas moysi filiis srahel uo- 7 notas fecit uias suas moysi filiis
Israel uoluntates suas. luntates suas isrl uoluntates suas

8 Miserator et misericors Dominus; 8 miserator et misericors dominus patiens et 8 misericors et miserator do~
longanimis, et multum misericors. multum misericors nus paciens et multum mise
cors
9 Non in perpetuum irascetur, neque 10 non in finem irascetur neque in aeternum 9 non in finem irascetur neque
in aeternum comminabitur. indignabitur eternum indignabitur
10 Non secundum peccata nostra fe- 10 non secundum peccata nostra fecit nobis 10 non secundum peccata nost
cit nobis, neque secundum iniqui- neque secundum iniquitates nostras retri- fecit nobis neque secundum in
!
tates nostras retribuit nobis. buet nobis quitates nostras retribuit nob
11 Quoniam secundum
altitudinem 11 quia secundum altitudinem caeli a terra 11 quia secundum altitudinem c
caeli a terra, corroborauit miseri- confirmauit dominus misericordiam suam et terre confirmauit domin
-

cordiam suam super timentes se; super timentes eum misericordiam suam super ti
mentes eum
12 quantum distat ortus ab occidente, 12 quantum distat oriens ab occasu elongabit 12 quantum distat oriens ab occa-
longe fecit a nobis iniquitates nos- a nobis iniquitates nostras su elongauit a nobis iniquitates
tras. nostras

6 iniuriam 74 97 129 CB, iniuria 72. 6 misericordiam B s\ misericordias caeteri.

filiis A13 B17 29 30 32 34 35 206 207 257 258 A L ?


filji

AO B31 33 37 204 G.

8 miserator et misericors 72 97 129 CB, mi- 8 longanimis B T4 ,


patiens caeteri ; multum misericors A 8 habet paciens 132.
sericors et miserator 74. B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L mu lte
;
mi-
sericordie B35 257.

9 fine B 2 04, finem caeteri; neque A i3 B31 32= 33 207 258 9 habet finem 132, habet indignabitur 13
T G
4
nec AO B" 29 30 32* 34 35 37 204 206 257 A L.

10 fecit A B30 31 32 33 34 35 37* 204 206 207 257 258 G faciet


B17 29 37= A L no bi s:
;
_ deus A B" 29 30 31 32 33
(

34 35 37 204 206 207 257 258 AGL + deus B30 c 31 32=

retribuet A13 B" 29 A L ret ribuit AO B30 31 32 33


34 35 37 204 206 207 257 258 G.

11 confirmauit A
B30 31= 32 37 204 206 257 258, confirmabit 11 et terre 129, a terra W, silet 132.

B17 29 31* 33 34 35 207 A G L confirm.: + dominus ;

A,
dominus B.

12 elongabit A13 B" 29 31* 32* 33 34 35 207 AGL elonga-


uit AO B30 31= 32= 37 204 206 257 258; nostras: + CII
psalmus dauid A.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 881

Ps. 102, 6-12


SH HE LXX
6 faciens iustitias dominus et iudicia cunc- 6 Ttoicov eXer)u.oauvac; 6 Kuptoc;, kocI
tis qui calumniam sustinent Kpiu.a Ttaoi xolq d6iKOUu.evoLc;.

Notas enim inquit fecit uias suas 7 notas fecit moysi uias suas filiis srahel 7 eyvcbptaev rdq 66ouc; auxou tco
moysi et filiis israel uoluntates cogitationes suas Mcouafj, xoTq uioiq 'Iopocf]X xd 6e-
suas PAU. Xf|u.aTa auxou.
8 misericors et clemens dominus patiens et 8 oiKTetpu.cov Kai eXef|u.cov 6 Kupioq,
multae miserationis u.aKp68uu.oq Kai TtoXueXeoc;.

9 non in sempiternum iudicabit neque in 9 ouk eiq TeXoq 6pyto6f|aeTat, ou&e


-
aeternum irascetur eiq tov aicova u.r)viel
10 Qui non secundum peccata nostra 10 non secundum peccata [nostra] nobis fe- 10 ou KaTd Tdq du.apTiaq f)u.cov tco(t]-
retribuit nobis PAU l Sed sic- .
cit neque secundum iniquitates nostras aev rju.iv, ou6e Kaict Tdc; dvou.iaq
ut miseretur pater filii sui ita mi- retribuit nobis f)U.cov dvTaTte6coKev f|u.tv.

seratur timentes nomen s uu m 11 quantum enim excelsius est caelum a ter- 11 otl KaTd to ucpoq tou oupavou d-rto
PAU 2
.
Quia non secundum pec- ra tantum confortata est misericordia Trjq yfjc; eKpaTatcoaev Kupioq to

cata nostra retribuit nobis PAU 3


. eius super timentes eum eXeoq auTou e-rti touc; cpo|3ouu.evouq
auTov'
12 quantum longe est oriens ab obcidente 12 Ka6' oaov dTtexouatv dvaToXai dTt6
tantum longe fecit a nobis scelera nostra 6uau.cov, eu.dKpuvev dcp' f|u.cov Tdq
dvoulac; f|u.cov.

6 N. B. ln codice 93 deest a v. 6 dominus usque 6 Ttaoi BS, Ttaotv A.


ad v. 11 misericordia eius, quia jolium partim
sectum est; iustitia P 72 , iustitias caeteri; iudicia
P L I C AMS, iudicium T; et cunctis iud. L89 ,

et iud. cunctis caeteri ; calumniam P 21 72 84 94


95 L13 24 25 74 89 176 I T C AMS, calumnia P21*,
calumnias L 129 .

1 E 50, 4, 407. 7 moysi uias suas P, uias suas moysi L I T 48 51 72 7 auxou 1


: + tod BS c *A, tco S*.
C AMS; filiis P L 13 24 2 5 74 129 17 6 115 55 t C
AMS, filii L 89 I 28 ;
cogitationes P L 13 24 25 74
89 129 i t AMS, uoluntates L 176 , adinuentiones
C.
8 miserator L 176 , misericors caeteri; dominus: + et TtoXueXeoq:
Kai a\ri6eivoc; BSA*
p72 ;
_ et caeteri; patiens P L 13 25 74 89 129 176 + Kai aXr]6eivoc; A*?
I t 48 51 256 AMS, faciens L24 *, tardus ad furo-
rem C.
9 iudicabit P L 13 74 89 129 176 I T 48 51 256 AMS,
iudicauit L24 ^5 litigabit C; aeternum P L I
,

AMS, sempiternum T 48 51 256^ saeculum C; iras-


cetur P L I T 48 51 256= <tur in ras.) AMS, per-
seuerabit C.

10 1 E 19, 2, 139. 2 E 19, 2, 139. J 10 + v. 10 P L I C AMS, v. 10 T48 51 256


;

27, 1, 238. secundum 1 : + pecc. nostra nobis fecit neq. sec.


p21<= ( nostra) 72 ( nostra) 94 95^ + pecc. nos-
tra fecit nobis neq. sec. P 84 L I C AMS, P21 *

retribuit P L24 129 176 i c MS, retribuet L 13


25 74 89 A.
11 excelsius P21 72 84 95 24 25 74 89 129 I T 48 '

C73= 256 AMS,P 94 L25* T 48 51 c 73


excelsus * *,

excelsum L excelsius: + est P L 13 24 25 74


176 ;
89 129 115= 28* 55 t C AMS, + es I280 Ll' 8 ,

115*; caelum: + et L 89 et caeteri; a terra ,

p L25' 176 128 T, terra L i3 24 25= 74 89 129 115


55 C AMS; confortata P L" 24 25= 74 89 176

T C AMS, confortatus L25 confirmata L129 *,

I. N. B. Iterum prosequitur codex 93; eius L24 ,

eum caeteri.

12 quanto C 256 *, quantum C 2 5 6c caeteri; est longe


P 95 ,
longe est caeteri; oriente L25*, obcidente
L25 caeteri.
SS2 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 102, 13-19


GA MO RO
13 Quomodo miseretur pater filiorum, 13 sicut miseretur pater filiis ita misertus est 13 sicut miseretur pater filiis ita
misertus est Dominus timentibus dominus timentibus eum misertus est dominus timenti-
se. bus se
14 Quoniam ipse cognouit figmentum 14 quia ipse scit figmentum nostrum memento 14 quia ipse scit figmentum nos-
nostrum; recordatus est quoniam domine quod terra sumus memento domine quod
trum
puluis sumus. sumus
puluis
15 Homo, sicut foenum dies eius; tan- 15 homo sicut faenum dies eius et sicut flos 15 homo sicut fenum dies eius et
quam agri sic efflorebit:
flos faeni ita flore[b]it sicut flos agri ita florebit
16 quoniam spiritus pertransibit in 16 quia spiritus pertransiit eum et non erit et 16 quia spiritus pertrasiet ab eo et
illo, et non subsistet; et non co- non agnoscet amplius locum suum non erit et non cognoscet am-
gnoscet amplius locum suum. pliuslocum suum
17 Misericordia autem Domini ab ae- 17 misericordia autem domini a saeculo et us- 17 misericordia autem domini a se-
terno, et usque in aeternum super que in saeculum super timentes eum et ius- culo est et usque in seculum
timentes eum. Et iustitia illius in titia eius super filios filiorum seculi super timentes eum et
filios fiiliorum, iusticia eius super filios filio-
rum
18 his qui seruant testamentum eius, 18 custodientibus testamentum eius et memo- 18 custodientibus testamentum
et memores sunt mandatorum ip ria tenentibus mandata eius ut faciant ea eius et memoria retinentibus
sius ad faciendum ea. mandata eius ut faciant ea
19 Dominus in caelo parauit sedem 19 dominus in caelo parabit sedem suam et 19 dominus in celo parauit sedem
suam, et regnum ipsius omnibus regnum eius omnium dominabitur suam et regnum eius omnium
dominabitur. dominabitur

13 miseretur pater A13, pa ter miseretur caeteri; filiis A


B35 257, filiorum B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 268
A G L ita ;
'
A
B31*, sic B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204
206 207 257 258 A G L deus A, dominus caeteri.
;

14 scit A B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, memento domine quia 132; quod
14 habet ....
sciuit B35 257; quo d: + de B", de caeteri. 129, W,
W, quia 132
132.
15 eius: et B 257 , + et caeteri; quasi B s \ sicut cae- 15 florebit 129, floriet ~ silet 132
teri; faeni A B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 S
A G L agri B35 257; floreuit A13, florebit AO B257
floriet B35, aruit B" 29 30 31 32 33 34 37 207 A G hf
exarait B204 206 258, defloruit B s\
16 pertransiit A B35, pertransibit B" 29 30 31 32 33 206 16 pertransiet 129, pertransiit W, silet 132;
207 257 A G L, pertransiuit B3l c 34 37 204 258; eum habet ab eo et non erit 132.
A, ab eo B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L,
in' eo B35 257 ;
agnoscet A B" 29 30 31 32 33 34 37
204 206 207 258 A G L, cOgnOSCet B35 257; SU um: +
CII psalmus dauid A.
17 saeculo: est A, + est B; saeculum: saeculi A,
+ saeculi B.

18 custudientibus A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L


custudientium B204 206 257 258; tenentium B257, tenen-
tibus caeteri; ut faciant eius ut faciant ea (sic) B204,
ut faciant caeteri; ea A" B" 29 30 31 32 33 34 35 37

204 206 207 257 A G L e am AO B258.

19 dominus: in caelo B', + in caelo A B37<=. caeteri-


parabit A13 B" 29 31 32 33 35 A G L ;
parauit AO B30
31 c 32= 34 37 204 206 207 257 258; sedem suam A B 17 29
30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, thronum suum
B35 257
;
omnium A B30 31 32 33 34 35 37 204 208 207

257 268 G omnibus B17 29 A L.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 883

Ps. 102, 13-19


SH HE LXX
13 sicut miseretur pater filiorum misertus 13 Kcti KocGcbc; oiKTeipei TtaTr|p uiouq,
est dominus timentes se oiKxeipnoev Kupioc; touc, 9o(3ouu.e-
vouc, auxov,
14 Eius enim sumus figmentum BR l
. 14 ipse enim nouit plasmationem nostram 14 oti auT6q Myvco to TtXdou.a f|u.cbv
Ipse scit figmentum nostrum me- recordatus est quia puluis sumus U-vfioOnTi 6tl x ou(? ou.ev.
mento domine quod terra sumus
IS
Ipse scit figmentum nos-
2
.
15 homo quasi herba dies sicut flos agri flo- 15 av6pcoTioq, cbae! /6pToq ai f)u.epai
trum memento domine quod terra riet auTou' cboei &v9oc; toG dypoG, ou-
sumus IS 3 .
Tcoq ec;av9r|oet.
15 Homo sicut fenum dies eius PAU \ 16 quia spiritus pertransit eum et non sub- 16 oti Ttveuu.a 5tf|X9ev ev auTcb Kai
Homo sicut faenum dies eius et sistet et non cognoscit eum ultra locus oux UTtdpfjei, Kai ouk eTuyvcboeTai
sicut flos foeni ita fioriet PS-SP 2 . eius eri tov Toitov auToG.
Homo sicut foenum dies eius et 17 misericordia autem domini ab aeterno et 17 to 6e gXeoq toG Kupiou d-rt6 toG
sicut fios agri ita florebit PS-IS 3
. usque in aeternum super timentes eum aicbvoc; Kai ecoq toG aicbvoq ettl
et iustitia eius in filios filiorum xouc; cpopouu.evouc; auTOV Kai r| 6i-
Kaioouvn auTou eiti uiouc, ulcbv"
18 his qui custodiunt pactum eius et recor- 18 ToTq cpuXdoaouoiv tt)v 6ia9r|Kr|V au-
dantur praeceptorum eius ad facienda ea tou, Kai u.eu.vr|u.evoic; tcov evToXcbv
auTou toG Ttoifjaai auTdq.
19 Dominus in caelo parauit sedem 19 dominus in caelo stabiliuit thronum 19 Kuptoc; ev tco oupavcp ^Toiu.aaev
suam et regnum eius omnibus do- suum et regnum illius omnium domina- t6v 9p6vov auToG, Kal r| PaoiXela
minabitur IS. bitur auToG TtdvTcov 6eaTt6(^ei.

13 sicuti L 13 , sicut caeteri; filiis I


15c
, filiorum I 15
*
1S + Kai (initio) BS*, Kai S c
*A; Uiouq:
caeteri; filiorum: P L 13 24 25 74
sic, iU 89 ouTcoq BSAR C
, + outcoc; R* ; oiKTei-
129 115* 28 55 x C AMS, + sic L 176 + , ita pnoev B*SA, coKTeiprioev B'.
Ii5 c ; timentes P^ 3 94 timentibus P 72 84
1
f
95

L I T C AMS.
14 1 E 21, 127. 2 1 S 10, 11. 3 D 15, 14 plasmationem P L I T 48 51 256 AMS, cogitatio- 14 u.vr)o8nTi BS*, euvr|o9r) S C *A; u.vr)o9r|-
45. nem C; quoniam L74 *, quia L74 caeteri. ti:
Kupie BSAR C + Kupte R*.
15 1 E 3, 432. 2 PS-SP 649-650. 3 SL 15 erbas L25 *, herba L250 caeteri; dies: eius 15 r|U.epai BA, r|U.epai pai S; cooei*
,

65, 1. P, + eius L I T 48 51 72 C AMS; sicuti L 13 , BS C


"A, oti ei S*.
sicut caeteri; agri: sic P 21 84 9 3 9 4 L24 * I 15 28
X C, + sic P72 95 L13 24' 25 74 89 129 176 155

AMS; floriet P 21 72 84 93 95 >, floret P^ 4 , flore-

bit L
C AMS. I
16 pertransit P L 8 9 pertransiit L 13 24 25 74 176 I C
AMS, pertransiet L 12 9, pertxansibit T; et
2
: non
I 15 , + non caeteri; cognoscit P21 72 93 94 95

L25 ,
cognoscet P 84 L 13 24 74 89 129 176 I X C
AMS; iocum suum P 94 locus eius caeteri.
,

17 autem: domini P 93 + domini P93 caeteri;


*,
17 utouc, B*SA, uioiq Be
ab aeterno P L I T 48 51 256 AMS, a saeculo C;
aeterno: et L 129 , + et caeteri; aeternum P L
I x 48 51 256 AMS, saeculum C; in filios P L 13
24 74 89 129 176128 55 X C AMS, in filiis L2 5,
15c
super in filios I 15 *, super filios I ; in filiorum
filios P 93 [in} fil. filiorum caeteri

,

18 N. B. v. 18 19 20 P72 (spat. relic), + v. 18


19 20 caeteri; his qui custodiunt P^ 1 84 94 lITC
AMS, custodientibus P pactum 93 95
;
P 84 l I
21

T C AMS, testamentum P 93 94 95 pa ctum: eius ;

L 176 + eius caeteri; eius et L 24 *, + et


,
1
:

caeteri; recordantur P 21 84 94 l 13 24 25 7 4 89 129


I T C AMS, memoria tenentibus P 93 95_ recor-
datur L 176 praeceptorum P 21 84 94 l I T C
;

AMS. mandata P 93 95 a d f ac ienda P 21 4 L 13 ;

24 25 89 129 115 55 AS, ut faciant P 93 95, a d f a -

ciendum P94 L 74 176 I 28 T C M.


19 CI vr, 2 19 stabiliuit P 21 84 94 l I T C AMS, parauit P^ 3 19 auTou- BSA*, auTCov
l .
A*
95; tronum P 21 84 94 l I T C AMS, sedem

P93 95 suum P21 84 94 L I^ 8 55 T C AMS,


;

suam P9 3 95, eius \^>\ iUius P^ 1 84 94 l I T C


AMS, eius P 93 95; dominabitur P L24* 25 74 89
129 115 28 x C, dominatur L 13 176 I 24c 55 AMS.

10
1

884 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 102, 20 - 103,


GA MO RO
20 Benedicite Domino, omnes angeli 20 benedicite dominum omnes angeli eius po- 20 benedicite dominum omnes an-
eius, potentes uirtute, facientes tentes uirtute qui facitis uerbum eius audi- geli eius potentes uirtute qui f a-
uerbum illius, ad audiendam uocem re uocem sermonum eius citis uerbum eius ad audiendam
sermonum eius. uocem sermonum eius

21 Benedicite Domino, omnes uirtutes 21 benedicite dominum omnes uirtutes eius mi- 21 benedicite dominum omnes uir-
eius, ministri eius, qui facitis uo- nistri eius qui facitis uoluntatem eius tutes eius ministri eius qui fa-
luntatem eius. citis uoluntatem eius
22 Benedicite Domino, omnia opera 22 benedicite dominum omnia opera eius in 22 benedicite dominum omnia ope-
eius, in omni loco dominationis omni loco dominationis eius benedic anima ra eius in omni loco dominatio-
eius. Benedic, anima mea, Domino. mea dominum. nis eius benedic anima mea do-
minum.

Psalmus CIII Psalmus CIII Psalmus CIII

Ipsi Dauid. Ipsi dauid. Ipsi dauid.


Benedic, anima mea, Domino. Do- Benedic anima mea dominum domine deus Benedic anima mea dominum
mine Deus meus, magnificatus es meus magnificatus es uehementer confes- domine deus meus magnificatus
uehementer. Confessionem et de- sionem et decorem induisti es uehementer confessionem et
corem induisti, decorem induisti

20 domino: + omnes 97 129 C, omnes 72 20 dominum A B32* 35 37 207 257 ( domino B17 29 30 31

74 B; uirtute 74 97 129 CB, uirtutes 72; 32' 33 34 204 206 207= 258 L" A G L ;
uirtute A B35
illius 74 97 129 CB, eius 72 . 257 uirtutes B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207
258 L3 A G L uirtutis BS 5 ; uirtute: eius A
B35 257, + eius B i7 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207
258 L3 A G L j a udire A, obedire B 17 29 30 31 32
33 34 204 258 A G L, obaudire B35 37, obedite
B206, obaudiri B 207, ad audiendam B257; uocem
A B30' 32 33 35 207 257 G, UOC i B" 29 30 31 32=

34 37 204 206 258 A L

21 dominum A B32* 35 257, domino B" 29 30 31 32= 33


34 37 204 206 207 258 A G L uoluntatem
;
A B" 29 30
33* 34 35 37 257 A L, uoluntates B30 e 31 32 33= 204 206

207 G, uerbum B2 58.

22 dominum1 A B30* 32 35 257, domino B" 29 30 31 32


33 34 37 204 206 207 258 A G L ;
dominationis A13 B30",
dominationes AO B" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206
207 257 258 A G L dominum2 ;
A B35 257, domino B"
29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L.

PS. 103 Ps. 103 Ps. 103


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 (v. 1-30) 34 35 37 Uariantes:
N. B. In cod. 72 v. 1-10 rescripti juerunt 204 206 207 257 258 A G (v. 1-30) L O. Deest in 33
manu posteriore saeculi XII. Hodie textus (v. 30-35) 38 259 260 S'D F G (v. 30-35). Hab. v.

jere euanuit. 1" 3 3" 4" 33 33" L\ Hab. v. 2 4 23" 25 31 L\ V


Hab. v. 2 3 4 19" 20' 30 L\ Hab. v. 1* 2" S\ Hab.
v. 5 S\ Hab. v. V
2' 19" 20" S\ Hab. v. 1' 2 3' 3*
4' 4 5 T\
titulus psalmus (initio) 72 74 129 CB, 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes:

+ 97; + ipsi 72 74 129 CB,


ipsi 97; ipsi dauid A13 B35 psalmus dauid AO B30 31 32 34 ipsi dauid 129, psalmus dauid W, silet

dauid: patet sicut in precedenti psalmo 204 206 207 258, psalmus ipsi dauid B 17 29 33 37 A G L 132.
agit propheta de laude 72 74 129 CB, + pa- sine titulo B 2 57; + proprie prophetie B 37 propie ,

tet... laude 97; domine: tt 74 97 129 prophetie caeteri ; + doctrina gentium et eorum priori
CB, + tt (= tu?) 72. populo B29 L, doctrina... populo caeteri; dominum
A13 B35 257 domino AO B 1' 29 30 31 32 33 34 37 204
306 207 258 A G L dominum: ;
domine B32\ + do-
mine A B32c , caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 885

Ps. 102, 20 - 103,


HE LXX
20 benedicite domino angeli eius fortes ro- 20 euAoyeiTe tov Kupiov, Ttdvrec; ol
bor[i] facientes uerbum eius oboedien- dyyeAoc auToG, ouvaxol io)(ui,
tes uoci sermonum eius TtocoGvTec; tov Xoyov auToG, toG
dtKouaai Tfjq cpcovfjc; tcov Xoycov au-
TOU.
21 benedicite dominum omnis exercitus eius 21 euXoyeiTe tov Kupiov, Tcaaai at
ministri eius qui facitis placitum illius 6uvdu.eic; auToG, AeiToupyoi outoG
TcoLoGvTec; toc 9eAn,u.aTa auToG.
22 benedicite domino uniuersa opera eius in 22 euXoyeiTe tov Kupiov, -rtdvTa Td
omnibus locis potestati eius benedic ani- epya auToG ev TtavTi totcco Trjq &u-
ma mea domino. vaaTeiac; auToG' euAoyei, fj cpux^
[lOO, TOV KUplOV.

Psalmus CIII YaXu.dc; PP


1 Dauid. 1 Tcp Aaue(5.
Benedic anima mea domino domine deus EuXoyei, f| cpuxr| u.ou, t6v Kupiov'
meus magnificatus es nimis gloria et de- Kupie, Kupie, 6 Geoc; u.ou, oc; du.e-
core indutus es yaXuv9nq acp66pa. ec;ou.oA6ynaiv
Kai euupeTteiav eve6uaco,

20 domino P2l 84 94 l I T C AMS, dominum P93 20 euAoyeiTe B, euXoyeiTai SA; TtctvTeq:


95; domin.:
omnes P2l 84 94 l I T C AMS, + oi BS C "A, ot S*; toxui B"SA,
+ omnes P93 95; fortes P2l 84 94 25 74 89 coxuei B* ; aKouoai BS, okouoe A.
129 176 I x C AMS, potentes P93 95, fortis L24;
robori P21* 84* 94 l 2 5, robore P21 84= l" 24 74 c

89 129 176 i x C AMS, uirtutes P93 95; robor.:


eius P2l 84 94 l I T C AMS, + eius P93 95 ;

facientes P21 84 94 l I T C AMS, qui facitis


P93 95 oboedientes P21 84 94 l I T C AMS,
;

obediri P93 95; sermonum P L25 74 129 176 T,


sermonis L 13 24 89 i c AMS.
21 dominum P^l' 84 93 94 95, domino P21 72 l I *
21 euAoyeiTE B, euAoyecTai SA; Suvaueic;
T C AMS; omnis P 21 84 93 94 95 l 13 2 * 74 129* BA, Suvauiq S; Ta 0EAnuaTa BS*, to
176 T 48 51 256 AS, omnes P72 L25 89 129= i c M; c
6eAn.ua S *A.
placitum P L 155 T C AMS, uoluntatem 1^5 28;
eius P L89 176 iUius Li3 2i 25 74 129 I T C
AMS.
22 potestati P21 93 94, potestatis P?2 84 95 l I 28 55 22 euAoyeiTe BA, euAoyeiTai S; 5uvao-
C AMS, potestas 115, potestates T*8 51 256; an i. TEiac; B, Suvacmac; S*, SeoTtOTiac;
ma: mea P84, + mea caeteri.
C
S "A.

Ps. 103 ps- 103 Y. Pr


InuenitUt in P2 1 72 84 93 94 95 L 1S 24 26 74 89
129 176 115 24= 28 55 X*8 51 C73 256 AMS. DeeSt
in Ll7 I 2 7 T52. Uariantes:
N. B. In hoc psaltno cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad C.

+ dauid P2 1 72 84 93 94 115*, + i ps i dauid L24 1 Kupie 1


: + KUpte B, KupiE SA; uou:
89 129 176 115= 28 55, p95 L 13 25 74 T C + coc; BS*, coq S c a
A; EUTtpETtEiav B,
AMS; dominus T 48 *, domine T 48c caeteri; ue- euTtpETtiav S*, u.EyaXoTtpeTtiav S c *A.
hementer L 89 nimis caeteri; indutus:
,
es P 93 *,

+ es P9 3e caeteri.
VETUS LATINA HISPANA

Ps. 103.
GA MO RO
2 amictus lumine sicut uestimento. 2 amictu[m] lumen sicut uestimento exten- amictus lumine sicut uestimento
Extendens caelum sicut pellem, dens caelos sicut pellem extendens celum sicut pellem
3 qui tegis aquis superiora eius qui
;
3 qui tegit in aquis superiora eius qui posuit qui tegis in aquis superiora eius
ponis nubem ascensum tuum, qui nubem ascensum suum qui ambulat super qui ponit nubem ascensum
ambulas super pennas uentorum; pinnas uentorum suum qui ambulat super pinnas
uentorum
4 qui facis angelos tuos spiritus, et 4 qui facit angelos suos spiritus et ministros qui facit angelos suos spiritus
ministros tuos ignem urentem. suos ignem urentem et ministros suos ignem uren-
tem
5 Qui fundasti terram super stabi- 5 qui fundauit terram super stabilitatem eius qui fundauit terram super sta-
litatem suam, non inclinabitur in non inclinabitur in saeculum saeculi bilitatem eius non inclinabitur
saeculum saeculi. in seculum seculi
6 Abyssus sicut uestimentum amic- 6 abyssus sicut palleum amictus eius super abyssus sicut pallium amictus
tus eius; super montes stabunt montes stabunt aquae eius super montes stabunt aque
aquae.
7 Ab increpatione tua fugient, a uoce 7 ab increpatione tua fugient a uoce tonitrui ab increpatione tua fugient a
tonitrui tui formidabunt. tui formidabunt uoce tonitrui tui formidabunt

Ascendunt montes, et descendunt ascendunt montes et descendunt campi in ascendunt montes et descendunt
campi in locum quem fundasti eis. locum quem fundasti eis campi in locum quem fundasti
eis

hamictum A13, amictus AO Bl? 29 30 31 32 33 34 35


37 204 206 207 257 258 A G L amicta B L3 S 3 S
;
l umen
A, lumine B" 29 32 33* 35 257 L l uce B30 31 32= 33=

34 37 206 207 S 3 S A G l ucem B204 258 L uestimentO


3
;

A B17 29 30= 31 32 33 34 37 206 207 257 L A G L, ues ti-


3

mentum B30* 35 204 258; extendens A B" 29 30 31 32


33 34 35 37 204 206 207 257 258 S 3 S A G L^ qu i ex tendit
B L4 T3 ;caelos A, caelum B.
tegit A B17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 L4 T S AG L,
tegis B204 258, reg it B206<= ;
teg.: + in A B" 29 30
31 32 33 34 35 37 206 207 257 L* T A G
5
L, i n B204
258; aquas B258, aquis caeteri; posuit B17 30 31 32 A
33 34 35 37 207 A G, pon it B29 257 Lr (bis) T 5 L. ponis ,

JJ204 206 258; suum A Bl? 29 30 31 32 33 34 35 37 207


257 IP (bis) T 5 A G L, t uum B204 206 258; ambulat
A B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 257 L2 (bis) A G L,

ambulas B206 258; pi nna s A B" 29 30 31 32 33 34 35


37 204 206 207 L2 L4 A G L, penas B257 258.

facit A B17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257 258 L L 3 3

L* (bis) S 5 T5 A G L, facis B204 206; suos


1
A B" 29
30 31 32 33 34 35 37 207 257 L L 2 3
U (bis) S 5 T A G L,

tuos B204 206 258; S uos


J
A Bl' 29 30 31 32 33 34 35 37
207 257 L L
3 4
(bis) S 5
T A G 6 L, tuos 2 04 206 258; B
ignem urentem A B 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206
207 257 258 L4 (bis) A G L, flama ignis B^ 3 Ss .

+ qui (initio) A B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207


258 T5 A G L _ qu i B35 257; f un dauit A B30 31 34

37 207 257 A L, fundabit B" 29 32 33 35 T5 G, fundasti


B30= 204 206 258; e i us: + e t B206 _ et caeteri.

6 palleum A13 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 6 habet pallium 132.


A G L pallium
;
AO B30= 257 258.

7 tonitrui: tui B 17 + , tui caeteri.

8 eis A
B17 30 31 32 33 34 35 204 206 207 257 258 A G, ei
B29 37 L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 887

Ps. 103, 2-
SH HE LXX
>

J Extendens caelum sicut pellem IS. 2 amictus luce quasi uestimentum 2 ccvap aXX6u.voc; cpcoq cbq ijidTLOV,
EKTELVCOV TOV OUpaVOV COOEl OEppiV'
J Qui ambulat super pennas uento- 3 extendens caelos ut pellem qui tegis aquis 3 6 oTEydc^cov v u&aoiv Ta UTtEpcpa
rum IS. caenacula eius qui ponit nubes currum auTou, 6 TiBeic; vcpri rr\v Tr[(3aaiv
1 Qui facit angelos suos spiritus et suum qui ambulat super pinnas uenti aUTOU, 6 TtEpiTtaTCOV ETti TtTEpuycov
ministros suos fiammam i g n i s dvU.COV'
LIC \
Qui facit angelos suos 4 qui f acit angelos suos spiritus ministros 4 6 Ttoicov Touq dyyEXouc; auTOu
spiritus LIC 2 Qui facis angelos
.
suos ignem urentem TTVuu.aTa, Kai Touq XEtToupyouq
tuos spiritus IS 3 Qui fundasti - auTou Ttup cpXEyov.
terram super stabilitatem suam 5 qui fundauit terram super basem suam 5 0u.eXicoov tt]v yfjv d-rti tt]v dacpa-
non inclinabitur in saeculum sae- non commouebitur in saeculum et in Mav auTfjc;, ou KA.L9f)aTaL slq tov
culi IS 4
Qui facit angelos suos
. saeculum aicbva tou aicovoq.
spiritus et ministros suos ignem 6 abysso quasi uestimento operuisti eum 6 d(3uaaoq cbc; iu.dTiov to TtEpi(36-
fiammantem PS-VTG 5 Qui fa- .
super montes stabunt aquae Aaiov auTou, etu tcov opdcov orf|-
cit angelos suos spiritus et minis- aovTai u5aTa'
tros suosignem urentem PS-VIG t!
. 7 ab increpatione tua fugient a uoce toni- 7 dTt6 TTiTLU.f|acbc; aou cpuc;ovTai,
S Abyssus sicut uestimentum amic- trui tui formidabunt "trto cpcovfjq (3povTfjc; aou OEiXidaou-
tus eius super montes stabunt OiV.
aquae IS Abyssus tamquam 8 ascendunt montes et descendunt campi 8 dva[3aivouaiv 6pr|, Kai KaTa(3a(-
uestimentum amictus eius IS 2 . ad locum quem fundasti eis vouaiv Tt5(a iq tottov 6v eBe^e-
Xicoaaq auTOiq*

2 sicut L 74 quasi caeteri uestimentum P21 84 93


, ;

94 L 74 uestimento P 72 95 L 13 24 2 5 89 129 176


,

I T C AMS; caelum P 93 caelos caeteri; sicut ,

L74 , ut caeteri.

3 ET 7, 5, 3. 3 + qui (initio) P L I T 48 51 256 AMS, qui 3 vecpr) BS c a


A?, vecpiiv A* VECt>EXr|v S*;
C; tegis P L 13 25 74 89 129 176 i t 48 51 256 AMS, vcf>r| : + Tr|V BS C a A, rr]v S*.
tegit L24*, texit C; eius: + qui P L I T 48 51
256 AMS, qui C; ponit P 21 84 93 94 95, pane t
P 72 ponis L I T 48 51 AMS, pones T 256 pos uit
C; nubes P^ 1 84 93 94 95 L 13 24 74 89 129 176

I T C 73 AMS, nubem P L25, nubum C 256 ;

suum P L8 9 T C M, tuum L 13 24 25 74 129 176


I AS; ambulat P T C, ambulas L I AMS.

4 1 EED 2, 3. J EED 2, 5. OC 2, 4 + qui (initio) P L I T AMS, qui C; facit 4 Ttup cp^Eyov BSA*, Ttupoq cpA.sya (sic)
14. * OC 11, 1. 6 DT 3. 6 DT 11. P T C, facis L I AMS; suos P T C, tuos L I 1 1

AMS; spiritus: et P21 72 84 94 95 L,13 24 25


89 T C AMS, + et P 93 L74 I23
129 176 115 55
;

suos
2
P T L I AMS.C, tuos 2
5 + qui (initio) P L I T AMS, qui C; fun- 5 eBeue^lcooev BS*, o GeueXlcov S caA;
dauit P C, fundasti L I T 4 8 51 256 AMS; basem K\i0r|OTaL BS C a KXr)9r]0TaL S*, kei-
,

p21 72 84 93 95 L 24 2 5* 12 9 I T S, uasem P 94 vr)9r|0Tai A.


basim L 13 25 74 89 176 A, bases C M; suam
p2l 72 84 93 95 l V* 23 T AS, suum P94 tuam ,

155 suas c M; commouebitur P L I T 48 5 256 1

AMS, commoueatur C; et in saeculum P21 72 2

84 93 95 l I AMS, saeculi P 94 et saeculum T, ,

et ultra C 73 et subra C256. ,

6 1 OC 11, 1. 2 ET 7, 1, 39. 6 sicut L 89 quasi caeteri; uestimento P 2


,
84 93 1

L I T C AMS, uestimentum P 72 94 9 5; eum


P L 24 ' 25 176 T C, eam L" 74 89 129 I AMS;
montem L 25 montes L25c caeteri. *,

7 (fjcovric;: oou BS C "A, + oou S*.


ascendunt P L 25 74 89 129 176 1 t C 73 ascendent , 8 Eiq: tov BA, + tov S; auTOic; BS*
*

L 13 24 AMS, ascendens C 2 56 montes: et ; A, auTouq S*.


C 2 56, + et caeteri; descendunt P L I T C 73
A, descendent C 2 56 MS.
888 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 103, 9-15


GA MO RO
9 Terminum q u e non
posuisti m 9 terminum transgredien-
posuisti quem non 9 terminum quem n o n
posuisti
transgredientur neque conuerten- ; tur neque reuertentur operire terram transgredientur neque conuer
tur operire terram. tentur operire terram
10 Qui emittis fontes in conuallibus; 10 qui emittit fontes in conuallibus per me- 10 qui emittit fontes in conuallibus
inter medium montium pertransi- dium montium pertransibunt aquae inter medium montium pertran-
bunt aquae. sibunt aque
11 Potabunt omnes bestiae agri; ex- 11 potabunt omnes bestiae siluae reficient ho- 11 potabunt ea omnes bestie silua-
pectabunt onagri in siti sua. nagri in sitim suam rum expectabuntonagri in siti
sua
12 Super ea uolucres caeli habitabunt; 12 super ea uolucres caeli inhabitabunt de me- 12 super ea uolucres celi habita^
de medio petrarum dabunt uoces dio petrarum dabunt uocem bunt de medio petrarum dabunt
uoces suas
13 Rigans montes de superioribus 13 rigans montes de superioribus de fructu 13 rigans montes de superioribus
suis; de fructu operum tuorum sa- operum tuorum satiabitur terra suis de fructu operum tuorum
tiabitur terra; satiabitur terra
14 producens foenum iumentis, et her- 14 producens herbam ser-
faenum pecodibus et 14 producens fenum iumentis et
bam seruituti hominum ; ut educas uituti hominum ut educat panem de terra herbam seruituti hominum ul
panem de terra, educat panem de terra

15 et uinum laetificet cor hominis; ut 15 et uinum laetificet cor hominis ut exhilaret 15 et uinum letificet cor hominis
exhilaret faciem in oleo, et panis faciem in oleo et panis cor hominis confir- ut exhilaret faciem in oleo et
cor hominis confirmet. m[a]t panis cor hominis confirmat

9 quem 72 74 129 CB, que 97; transgredien- 9 posuisti: eis A B35 257, + e is B" 29 30 31 32 33 posuisti: eis 129, + silet

tur 72 74 97
c
129 CB, transgrediuntur 97*. 34 37 204 206 207 258 A G L q uem A B" 29 30 31 33
;
132.
35 37 204 206 207 257 A G L que B32 34 258; transgre-
;

dietur A, transgredientur caeteri; reuertentur A,


conuertentur B.

10 emittit A B 17 29 30* 31 32* 33 34 35 37 207 A G L em it- (

ti s B30' 32= 204 206 257 258


;
per A, inter B; medium
A B32* 33 34= 35 37 257 G, me dios B 17 29 30 31 32'
34* 204 206 207 258 A L.

11 siti sua 72 97 129 CB, sitim suam 74 11 potabunt A, potabuntur B; silbae A B35 257, silba- 11 habet ea 132; babet siluarum 132; io
rum B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L ;
siti sua 129, in sitim suam W, silei 132,

reficient A, expectabunt B; honagri: + in A B30 32 c


35 204 206 257 258, _ j n B 17 29 31 32* 33 34 37 207 A G L
;

sitim suam A ^ B 17
1 29 30* 31* 32 33 34 35 37 207 A G L,

siti sua AO B30 c 31= 32' 204 206 257 258.

12 uoces 97 129 C, uocem 72 74 12 ea A B 17 29 30 32 35 204 206 207 258 A L, eam B3 1 33 12 habet uoces suas 132.
34 37 257 G; jnhabitabunt A B29 32* 33 207 G L, habi-

tabunt B 17 30 31 32= 34 35 37 204 206 257 258 A uocem


;

A B35, uoces B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257


258 A G L uocem: ;
suas A B" 35 257, + S uas B29
30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L.

13 suis 72 97 129 CB, tuis 74. 13 superioribus: tuis A, + tuis B 17 29 30 31 32 33 34


37 204 206 207 258 A G L, + SU B35 257. is

14 produces B258, producens caeteri ; pecodibus A13, pe-


cudibus AO pecoribus B; ut A B 17 29 30 31 32 33
34 35 37 207 257 258 A G L, e t B204 206; e ducat A B 17
29 30 31 32* 33 34 35 37 207 257 A G L, e ducas B32 c 204
206 258.

15 laetificet 72 97 129 C, laetificat 74 B; exhi- 15 Ietificat A, laetificet caeteri; et exilaret faciet (sic) 15 letifket 129, laetificat W, silet 132
laret 72 97 129 CB, exhilarem 74; confir- B 2 04, ut exilaret faciem caeteri; de oleo B206, j n 0 leo
met 72 97 129 C, confirmat 74 B. caeteri; hominum 2 B257, hominis caeteri ; confirmat
A 13 , confirmet caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 889

Ps. 103, 9-15


SH HE LXX
9 terminum posuisti quem non transibunt 9 Sptov ZQou 8 ou TtapeXeuaovTai,
nec reuertentur ut operiant terram ou5e dTToaxpeipouoiv KaXutjJai -rqv
yf\v.
10 qui emittis fontes in conuallibus ut inter 10 6 duooteXXcov Trnydc; iv (pdpay^iv,
medios montes ambulent dvd ueoov tqv opecov oieXeuoovTai
05aTa'
11 ut bibant omnia animalia regionum et 11 TTOTiouaiv TtdvTa td 9r)p(a tou d-
reficiant onagri sitim suam ypou, Ttpoa&ec^ovTai ovaypoi eic;
Sttjjav auTcov.
12 super ea uolucres caeli morabuntur de 12 en' auxd Td ttete ivd tou oupavou
medio nemorum dabunt uocem KaTaaKr|vcboi, ek ueaou tcov tte-
rpcov 5cbaouaiv cpcovf|v.
13 Rigans nos de superioribus suis 13 qui inrigat montes de caenaculis suis 13 ttoti^cov 6pr\ ek tcov UTtepcpcov au-
PAU. de fructu operum tuorum implebitur tou, dTt6 KapTcou tcov epycov aou
terra XopTao9f|aeTat f| yfj.
14 germinas herbam iumentis et faenum 14 ec;avaTX\cov xopTOv toTc; KTf|VEaiv
seruituti hominum ut educat panem de Kai xXonv Tfj oouXeicc tqv dv9p6-
terra ttqv, tou ayayeiv dpTov 4k Tfjq

15 Uinum cor hominis laetificat GR. 15 et uinum laetificat cor hominis ad exhila- 15 Kai otvoq eucppaivei Kapbiav dv-
T_ \ Ut exhilaret faciem in oleo randam faciem in oleo panis autem cor 9p6Ttou, tou iXapuvai TtpoaQTtov
IS 2
. hominis roborat ev iXa(Q, Kai dpToq Kap6iav dv-
9pcbTtou aTnpi^ei.

9 posuisti: + eis L 129 ,


eis caeteri; quae I 28 , 9 TtapeXeuoovrai BSAR*, TtapeXEUOETai
quem caeteri ; transibunt P I 15 *, pertransibunt Rc aTtooTpEipouotv B, eTtiorpetpouoiv
L I15
C
28 55 x C AMS; reuertentur: ut L.129, SA.
;

+ ut caeleri; operiant P2l 72 84 93 94 24 25


74 89 176 i t C AMS, operiatur P95 operire
L129; terra P 95 terram caeteri.
,

10 emittit P21 84 93 94 95 T, emittis P?2 Ll3 24 25 10 aTtooreXXcov B, E^a-rtooTEXXcov SA.


74 89 176 I C73 AMS, immittis L129, mitit C256;
conuallibus: + ut P L i3 24 25 89 129 176 I T
AMS, + et L25 c ,
_ L25 74 c; ambulent P T
M, fluant L I AS, ambulabunt C 73 , ambulant
C256.
11 + ut (initio) P L24 25 89 129 176 I T AMS,
+ huti L13, + et L'4, _ C; bibant P L I T
AMS, bibunt C; amalia T 5 animalia
l, caeteri;
regionum: + P L I
et T AMS, et C; refi-

ciant P L89 T C M, reficiat 24 25 129 176

I AS, reficiet L", reficiunt C 256; onagri P T C


M, onager L I AS.
e
12 petrarum LI 76 nemorum caeteri; dabant P95
, , 12 TtETpcov BS'A, TtTEpcov S* ; 6cooouoiv
dabunt P95* caeteri; uoces P 9 *, uocem caeteri. BS, 6cooouoi A; <pcovr)v BSA, (pcovaq
13 E 19, 3, 141. 13 inrigat P21 72 84 93 95, r jg a s P94, inrigas L I 1219; (fcovriv: cxutqv BSA, + autxov
T C AMS; suis P21 72 84 93 95 L176 I 55 tuis , R.
p94 LI 3 24 25 74 89 129 J15 28 T C AMS; suis:
+ et P94, _ et caeteri; implebitur P L" 25 74 89
129 176 1 T48 51 256 AMS, impleuit L2 **, satia-
bitur C.
c
14 germinas P21 72 84 93 94, germinat P^ 3 *, ter- 14 o (initio) BS*. + c
o S 'A; apTOV BSA,
minans P95, germinans L^ 3 24 25 74 89 129 1 T C KopTOV (sic) 2044.
AMS, mergininans L176; hominum: ut Ll 29 ,

+ ut caeteri; ducat II 5 *, educat 11S C caeteri;


fenum L^ 29 ,
panem caeteri; terram P93 , terra
caeteri.
15 1
TO 291, 6. 2 QVNT In Leu. 5, 1. 15 Iaetificat P21 84 93 95 L" 24 25 74 129 176 I C256
AS, laetificet P72 94 l25-= 89 T C M; exhilaran-
dam P21 84 93 94 95 Ll3 24 25 74 89 129 115 28 55=
T C AMS, exhilerandam P? 2 exhilarandum L176
IS5*; faciem: + in P I 23 T42 25 6 T M, + su-
per C, L IIS 55 AS; oleo: + et P95 ,
et

caeteri; hominis c (sic) I 28 , cor hominis caeteri;


confirmet L88*, roborat Lfi^ caeteri.
;

890 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 103, 16-24


GA MO RO
16 Saturabuntur ligna campi, et ce- 16 saturabuntur ligna campi et cedri libani 16 satiabuntur omnia ligna silua-
dri Libani quas plantauit; quas plantauit rum et cedros libani quas plan-
tasti
17 illic passeres nidificabunt, herodii 17 illic passeres nidificabunt fulice domus dux 17 illic passeres nidificabuntur cu-
domus dux est eorum eorum est lice domus dux est eorum
18 montes excelsi ceruis, petra refu- 18 montes excelsi ceruis petra refugium here- 18 montes excelsi ceruis petra re-
gium herinaciis. nacis fugium erinaciis
19 Fecit lunam in tempora; sol cogno- 19 fecit lunam in tempora sol cognouit occa- 19 fecit lunam in tempore sol co-
uit occasum suum. sum suum gnouit occasum suum
20 Posuisti tenebras, et facta est nox; 20 posuit tenebras et facta est nox in ipsa per- 20 posuisti tenebras et facta est
in ipsa pertransibunt omnes bes- transibunt omnes bestiae siluae nox in ipsa pertransibunt omnes
tiae siluae: bestie siluarum
21 catuli leonum rugientes ut rapiant, 21 catuli leonum rugientes ut rapiant et quae- 21 catuli leonum rugientes ut ra-
et quaerant a Deo escam sibi. rant a deo escam sibi piant et querant a deo escam
suam sibi
22 Ortus est congregati sunt,
sol, et 22 ortus est sol et congregati sunt et in cubili- 22 ortus est sol et congregati sunt
et in cubilibus suis collocabuntur. bus suis conlocabunt et in cubilibus suis se colloca-
bunt
23 Exibit homo ad opus suum, et ad 23 exiet homo ad opus suum et ad operatio- 23 exiet homo ad opus suum et ad
operationem suam usque ad ues- nem suam usque ad uesperum operationem suam usque ad ues-
perum. perum
24 Quam magnificata sunt opera tua, 24 quam magnificata sunt opera tua domine 24 quam magnificata sunt opera
Domine! Omnia in sapientia fecis- omnia in sapientia fecisti repleta est terra tua domine omnia in sapientia
ti; impleta est terra possessione creatura tua fecisti repleta est terra creatu-
tua. ra tua

16 saturabuntur A, satiabuntur B; saturab.: omnia A, 16 habet omnia 132; habet siluarum 132
+ omnia B; lingua B 204 ligna caeteri; campi A, , cedros 129, cedri W, silet 132.
silbarum B; cedri A13 B" 29 30= 31 32 34 35 204 206
257 258 A L, cedros AO B3* 33 37 207 G; q uas A B30
31= 32= 34 35 257 258, qu0 s B17 29 31* 32* 33 37 204 206
207 A G L ;
plantauit A B257, plantasti B" 29 30 31
32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, plantabit B35.

17 fulice A B30 35 257, fulices B" 29 30 32* 33 37 207 17 nidificabuntur 129, nidificabunt W,
A G L f u li c s B31 32= 34 258, fullicis B204, herodii fu-
i let 132; culice 129, fulice 132 W.
licis B206; Jux eorum est A, dux eorum B17 29 30 31
32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, J U X est eorum B35 257.

18 herinaciis 72 74 129 CB, herinacis 97. 18 petra A B31 35 257, pe trae B" 29 30 32 33 34 37 204 206
207 258 A G L ;
herenacis A", herinaciis AO B257, are .

nacis B17 29 30= 32* 33 207 A G L, erinacis B30* 31 32=


34 35 37 204, er inaciis B30 c
206, erinascis B258 ;
+ CIII
psalmus dauid AO.
19 lunam A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257 258 L
4

A G L, luna B204 206; tempora B" 29 30= 31 32 33 A


204 206 207 257 258 A G L, tempore B30* 34 35 37 I/ ;

tempora: + suo BL 4
,
. suo caeteri ; cognouit A 13 ,

agnobit caeteri.
20 posuit A, posuisti B; silbae A, silbarum B.
suam 72 74 97 CB, + suam 129. 21 escam: + suam 129, suam W, silet

132.
22 sol.: et
1
B204, + e t caeteri; suis: se A13, +
se caeteri; conlocabunt A
B35 257, conlocaberunt B17
29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A L. G

23 uesperum 72 74 129 CB, uesperam 97. 23 suum: et B204, + e t caeteri; uesperum A B17 29
30 31 32 33 34 37 204 206 207 268 Ifl A G L uesperam
B35 257.

24 habet creatura 132.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 891

Ps. 103, 16-24


SH HE LXX
16 saturabuntur ligna campi et cedri libani 16 xpTo:a6r|0Tcu t& fc;6Xa tou tte-
quas plantauit &iou, ai Ke&poi tou Ai|3avou aq
dcpuTEuaeV
17 ibi aues nidincabunt miluo abies domus 17 ekei OTpou9ia Ewoaasuaouoiv, toO
eius Epco&ioO f| oiKia f|yi*Tai auT<5.
18 Excelsi ceruis et petra refugium 18 montes excelsi ceruis petra refugium cu- 18 opn toc utpnXa Taic; sXacpoic;, TtsTpa
erinaceis PAU. niculi KaTacpuyr) toic, x oi P 0 YP u M>toic;.
19 fecit lunam in tempore sol cognouit ob- 19 Ttoir)OEV aXf|vr|v Eiq Kaipouc,, 6
cubitum suum f)Xioc; Eyvco Tf|v &uoiv auToO.

20 posuisti tenebras et facta est nox in ipsa 20 e9ou okotoc, Kai EydveTO vuc;, ev
mouebuntur omnes bestiae siluae auTfj &iXeuaovTai TcavTa toc 9r|p[a
toO 5puu.o0,
21 leones rugientes ad praedam et quaeren- 21 aKuu.voi cbpuou.Evoi apTtaaai Kal
tes a deo escam sibi r|Tfjoai Tcapa toO 9eo0 (3pcoaiv au-
Tolq.
22 oriente sole recedunt et in speluncis suis 22 cxveteiXev 6 fjXioc; Kal auvax9f]aov-
cubabunt Tai, Kal ev Talq u.av&paiq auTcbv
KoiTaa9fjaovTaf
23 egreditur homo ad opus suum et ad serui- 23 c;XuaTai 6cv9pcoTcoq etcl to p-
tutem suam usque ad uesperum yov auToO, Kai etcI Tf|v Epyaatav
auToO ecoc; eoTtEpac;.
24 Quam magnificata sunt opera tua 24 quam multa sunt opera tua domine om- 24 cbq u.yaXuv9r| toc epya aou, Ku-
domine omnia in sapientia fecisti nia in sapientia fecisti impleta est terra pi, Tt&VTa ev aocfua Tco[r|aac;'
PS-IUL. possessione tua TtXr|pcb9r| f) yfj Tf]c; KTiaEcbc; aou.

16 campi P, domini L I T C AMS; campi: + et 16 xopToco6r|aTai BS, fppTo\aT\ao\na.K


P,
et L I T*8 51 72 c AMS; plantauit P T C A; tce5iou BS ca Kupiou S*, TcaiSiou
,

M, plantasti L I AS. A; ai BSA, Kai R; ecpUTEUOEV BS*,


c
Ecpureuoac; S "A.
17 ibi P21 72 84 93= 94 95 L,13 24 74 89 129 176 I T 17 epco5iou BS, apco&cou A; auTco B,
C AMS, ubi P93' L25. auTCOV SA.
C
9, 4, 55. 18 petra P21 84 93 94 95 L24 89 129 i t C MS, petrae 18 xtP 0 YP u ^Xioic; BS*, Xaycooic; S *A.
P72 L13 25 74 176 A; refugii 128, refugium cae-
teri; cuniculi[s] P2 1 72 84 93 95* t C (ita: cu-
niculis P95', cuniculi caeteri), [h]erinaci[i]s P 94
L89 129 (ita: P9* L89c 129, erinacis
herinaciis
c
L89*), [h]erici[i]s P95 Ll3 24 25 74 176 I
AMS (ita: irriciis P95 c hyriciis L13, hericis L24,
,

iriciis L25* 176, ericiis L25 i S, hericiis AM).

19 in tempore P2l 72 84 93 94 95, n tempora P72 r j

L89* T, per tempora L 13 24 25 74 89 129 176


I C AMS; cubitum M, obcubitum caeteri.
20 N. B. In c. 48 jere euanuerunt v. 20 21 22, et 20 5iEXuoovTai BA, 5iXeuoETai S
uix legi possunt; posuisti P L I C AMS, posuit
T; mouebunrur P2l 72 84
L25 129 T48 51, 93 95

mouebentur (sic) P94, mouentur Ll3 24 74 89 176


I T256 AMS, repunt C; mouentur: omnes
115*, + omnes I15 c caeteri.

21 escam sibi quaerentes a deo P93, quaerentes a 21 copuou.voi BA, opuou.voi S; copuo^E-
deo escam sibi caeteri. voi:
tou BS*, + tou S *A.
22 sole P L13 24 74 89 176 i t C AMS, sol L25 129; 22 ouvaxQrjoovrai B, ouvr)x8r)oav SA; ev
recedunt P, recedent L I T C AMS; recedunt: Taiq u.av5paic; B, etci Tacc; u.av6paiq
+ et P L24 129 I t C MS, et L13 25 74 S*, eic; Tac; u.av6pac; S *A.
c

89 A; speluncis P
176 L I T 51 256 AMS,
cubilibus C; curuabunt P93, cubabunt caeteri.
23 egreditur P L129 T57 256 s, egrediatur L13 24 23 ecoc; BS C *A, u.expc S*
25 176 A, egredietur L74 89 i T48 C M; uesperum
P21 72 84 93 L74 89 129 115 28 t C M, uesperam
P94 95 L13 24 25 176 155 AS.
24 magna P 93 *, multa P93 c caeteri; omnia: in
sapientia P93*, + in sapientia P 93 ' caeteri; im-
pleta: est L176, + e st caeteri; terra: + in
L 89 ,
in caeteri.
892 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 103, 25-31


GA MO RO
25 Hoc mare magnum et spatiosum 25 hoc mare magnum et spatiosum illic repti- 25 hoc mare magnum et spatiosum
manibus: illic reptilia quorum non lia quorum non est numerus animalia pu- illic reptilia quorum non est nu-
est numerus, animalia pusilla cum silla et magna merus animalia pusilla cum
magnis. magnis
26 Illic nnues pertransibunt; draco is- 26 illic riaues pertransibunt draco iste quem 26 illic naues pertransibunt draco
te quem foimasti ad illudendum ei. formasti ad inludendum ei iste quem formasti ad illuden-
dum eis
27 Omnia a te expectant ut des illis 27 omnia a te expectant ut des escam illis in 27 omnia a te expectant domine ut
escam in tempore. tempore oportuno des illis escam in tempore
28 Dante te illis, colligent; aperiente 28 dante te illis colligent aperiente autem te 28 dante te illis colligent aperien-
te manum tuam, omnia implebun- manu omnia replebuntur ubertate te te manum tuam omnia reple-
tur bonitate. buntur ubertate

29 Auertente autem te faciem, turba- 29 auertente autem te facie turbabuntur au- 29 auertente autem faciem turba-
buntur; auferes spiritum eorum, et fers spiritum eorum et deficient et in pulue- buntur auferes spiritum eorum
deficient, et in puluerem suum re- rem suum reuertentur et in puluere puluerem suum re-
uertentur. uertentur
30 Emittes spiritum tuum, et crea- 30 emitte spiritum tuum et creabuntur et re- 30 emitte spiritum tuum et crea-
buntur; et renouabis faciem terrae. nouabis f aciem terrae buntur et renouabis faciem ter-
re
31 Sit gloria Domini in saeculum; lae- 31 sit gloria domini in saeculum saeculi laeta- 31 sit gloria domini in seculum se-
tabitur Dominus in operibus suis. bitur dominus in operibus suis culi letabitur dominus in operi-
bus suis

25 spatiosum: manibus 129 132 W;


cum magnis 129, et magna W, silet 132.

iste 72 74 97 CB, ille 129. 26 formasti A" B35, tonfirmasti AO B17 29 30 31 32 26 eis 129, ei W, silet 132.
33 34 37 204 206 207 257 258 A G L ; ei A13 BH 29 30 31
32 33* 34 35 37 207 257 A G L ejs AO B32* 33 204 206

258.

27 omnia: + a 72 97 129 CB, a 74. 27 a te Al3 Bl7 29 30 31* 33 35 204 206 257 A G L, te

AO B30' 37 a d B31 c 32 34
te 207 258
;
expectant: do-
mine A, + domine B; ut A B35 257, et B" 29 30
31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L ;
ut: tu A B35
37 204 257, + tu 29 30 31 32 33 34' 206 207 258 A G L ;

des A B35 257, das B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207


258 A G L escam illis A B" 29 30 31 32 33 34 37
;
204
206 207 258 A G L, jHj s escam B35 257.

28 aperiente te 72 74 129 CB, aperient te 97. 28 dante: + te A B" 29 30 31 32' 34= 35 37 204 206 207= 28 iUis 129, illi W, silet 132.
257 258 A L, te B32* 33 34* 207* G; illis A B30' 31*
32 33 204 206 258 G, jHj B" 29 30* 31 34 35 37 207 257
A L; illls : + et B 204, et caeteri; colligent: ape-
riente B204, + aperiente caeteri; manu A13 manurn
AO fil7 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 A G L (

faciem B258; man.: tuam A, + tuam B.


29 facie A13, faciem caeteri; facie: tuam A, + tuam 29 autem: te 129, + te W, silet 1

B; aufers A B" 29 30* 33 37 A G L, a ufer B30 31 faciem: tuam 129, + tuam W, silet

B35 204 257, aufferes B206, aufferens


32 34 207, auferes 132; in puluere puluerem 129, deficient

B258 S piritum A13 B17 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207


;
et in puluerem W, silet 132.

257 258 A G, spiritus A B 2 L; n pu ue rem suum j l

A, in terram suam B; reuertentur: + CIII psalmus


dauid AO.
30 emittes 72 97 CB, emitte 74 129. 30 N. B. In cod. 33 dejicit folium unum, continens Ps.
103,30
104,22, quae ideo omittuntur et in G; et
mitte B257 e mmitte caeleri.

31 saeculum: saeculi 72 74 129 CB, + sae- 31 domino AO, domini caeteri,


culi 97.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 893

Ps. 103, 25-31


SH HE LXX
25 Illic repentia quorum non est nu- 25 hoc mare magnum et altum manibus ibi 25 ccutt|f\ dakaooa f\ ueydXn kcu eu-

merus PAU l
. Hoc mare mag- reptilia innumerabilia animalia parua pUXCOpOC/ Kl fepTCETOC <5v ouk o-
num et spatiosum illic reptilia quo- cum grandibus tiv dpi8u.6c;, coa laiKpoc ueTa ue-
rum non est numerus IS 2
. ydAcov,
26 Draco hic quem formasti ad inlu- 26 ibinaues pertranseunt leuiathan istum 26 bpdKcov ouToq 8v e-rcAaoac; euTcai-
dendum eum PS-SP x Draco is- . plasmasti ut inluderet ei >iv auTcp.
te quem formasti ad illudendum ei
APR 2
.

Omnia a te expectant ut 27 omnia in te sperant ut des cibum eis in 27 TcdvTa Ttpoc; ae TtpooSoKcoaiv, 6o0-
des illis escam in tempore opportu- tempore suo vai tt]v Tpocpr]v auTO.c, eUKaipov'
no APR s- 28 dante te illis conligent aperiente manu 28 56vToq oou auToTc, auXXec;ouaiv,
tua replebuntur bono dvotfjavToc; 6e aou tt]v X ^P ct xa
29 Auferes spiritum eorum et defi- auuTtavTa eu.TcX.qa6r|aeTai xppoTO-
cient et in puluerem suum reuer- TT|TOq.
tentur PS-IS *.
Auferes spiri- 29 abscondes uultum tuum et turbabuntur 29 dTcoaTpecpavTOc; 6e aou to Tcpoaco-
tum eorum et deficient et in pulue- auferes spiritum eorum et deficient et in tcov Tapax8r)aovTaL' dvTOCveXetq to
rem suum conuertentur PS-VIG 2 puluerem suum reuertentur Ttveuua auTcov Kai eKXeitfiouaiv, Kai

.

30 Renouauit faciem terrae PAU \ elc, tov xouv auTcov eTciaTpeipouaiv.

Emittes spiritum tuum et creabun- 30 emitte spiritum tuum et creabuntur et 30 e,aTtooTe>.eIc; to TcveOud aou Kai
tur et renouabis faciem terrae PS- instaurabis faciem terrae KTio6r|covTai, Kai dvaKaivieiq to
IS -.
Emittes spiritum eorum et TCOOaCOTCOV TT)C, yfjc;.

creabuntur PS-VIG 3 Emitte .


31 sit gloria domini in sempiternum laeta- 31 fjTco 56,a Kuoiou eiq tov aicova,
r|

spiritum tuum et creabuntur et re- bitur dominus in operibus suis euct>pav6f)aeTai Kupioq im ToTq ep-
nouabis faciem terrae PS-VIG 4 . yoiq auTou'

25 1 E 24, 20, 220. 2 ET 12, 6, 2. 25 hoc: mare P21 *, + mare P 21c caeteri; altum
P2l 84 93 94 atum p72 95 l I
i T C AMS; magnis
P94 grandibus caeteri.
26 i PS-SP 675. 2 TA 20, 62, 22. 3 TA
,

26 leuiat[h]an P L" 24 89 129 176 i T C AMS, 26 Kei TcXoia 6iaTcopeuovrai (initio)


20, 62, 22. leuiethan L 25 74 istut P9 4 istum caeteri; inlu-
; , B*, + eKei Tt>.OLa 6aiTcopeuovria
deret P L I T AMS, luderes C; ei P L I T B ab
SA; auTco BSA, auTOiq R.
AMS, in eo C.
27 omnia: + in P L89 129 176 T C MS, + a L" 27 Trjv Tpocp. auT. BSA, auToic; Tpocpr|V R;
24 74 115 L25 I 28; cibum: + eis
55 A, P 21 c a
auToic; BS*, ccutcov S A; euKaipov BS,
72 84 93 T C AMS, eis P^4 5.
L I ecc; Kaipov A.

dante: te C 25 ^, + te caeteri; te + illis 1


'
28 : 28 auToiq BSA, auToi T; avoi^avroq BSA",
P l I 15 28 55o c AMS; + ilH T| _ I55 ape . . .
C a
avuc;avroc; A* ouu.Tcavra BS A, Tcav-
;

r ente:
i te p21 84 93 l
= 13 24 25 * 74 89 115 55
Ta S* ;
eLiTc?.r)6r|oeTai B, TrAi-|o9r)oovrai
T C AS, + te P 72 94 95 l25c 12 9 176 128 M; SA; xpilOTOTriTOc; BS, TUOTT)Toq A.
manu tua P21 93 94, manum tuam P 72 84 95
L I T C AMS; tuam: + omnia P^ 4 omnia ,

caeteri; replebuntur P 21 72 84 93 95 l I T 4 8 51
256 A-vIS, implebuntur P 94 saturabuntur C; bono ,

P l 25c 89 129 176 i t C MS, bonum L 13 24 25 *


74 A.

29 1
VQ 80, 5. 2 DT 12. 29 tuum: + et P L 13 25 74 89 129 176 I T AS, et
L 24 C M; auferes P21 72 84 94 95 L 13 24 250
89 129 176 i t C AMS, aufers P^ 3 L74 offeres ,

L25 *; spiritum: eorum L 25 + , eorum caeteri;


eorum: + et P L I T AS, et C M; reuer-
tuntur C 256 , reuertentur caeteri.

i E 19, 3, 140. VQ 3 DT 30 emitte P L 13 25 74 "6 C A, emittes L24 12 9 I e


10. * DT 12. T 51 72 256 MS, emittis I 15 23 * 55 89; tuum:
+ et P L I T 48 51 256 AMS, et C; creabuntur
p2l 72 84 93 95 l 24 89 129 I t C MS, creabunt
P 94 , renouabuntur L 13 25 74 176 A; renouabis
P 95 , instaurabis caeteri.

31 sempiternum P L I T 48 51 256 AMS, saeculum 31 tov aicova BS* touc; aicovaq S C *A;
C. eiu BSA, ev R.

I
:

894 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 103, 32 104,2


GA MO RO
32 Qui respicit terram, et facit eam 32 qui respicit terram et facit eam tremere 32 qui respicit terram et facit eam
tremere qui tangit montes, et fu-
; qui tangit montes et fumabunt tremere qui tangit montes et
migant. fumigant
33 Cantabo Domino in uita mea; psal- 33 cantabo domino in uita mea psallam deo 33 cantabo domino in uita mea
lam Deo meo quamdiu sum. meo quamdiu ero psallam deo meo quamdiu ero
34 Iucundum sit ei eloquium meum; 34 suauis sit ei laudatio mea ego uero delecta- 34 suauis sit ei laudatio mea ego
ego uero delectabor in Domino. bor in domino uero delectabor in domino
35 Deficiant peccatores a terra, et ini- 35 deficiant peccatores a terra et iniqui ita ut 35 deficiant peccatores a terra et
qui, ita ut non sint. Benedic, ani- non sint benedic anima mea dominum. iniqui ita ut non sint benedic
ma mea, Domino. anima mea dominum.

Psalmus CIV Psalmus CIV Psalmus CIV

Alleluia. Alleluia. Alleluia.


Confitemini Domino, et inuocate Confitemini domino et inuocate nomen eius Confitemini domino et inuocate
nomen eius; annuntiate inter gen- adnuntiate inter gentes opera eius nomen eius adnuntiate inter
tes opera eius. gentes opera eius

Cantate ei, et psallite ei; narrate 2 cantate ei et psallite illi narrate omnia mi- cantate ei et psallite ei narrate
omnia mirabilia eius. rabilia eius omnia mirabilia eius

32 respicit A B17 30 31 32 34 35 37 204 206 207 257 258 A 32 respicit: in 129, + in W, silet 132;
respexit B29 L; respicit: in B30= 204 206, A + j n fumigant 129, fumigabunt W, silet 132.
B17 29 30 31 32 34 35 37 207 257 258 A L ; terram A B29
30= 31 32 34 204 206 207 257 L, terra Bl? 30 35 37 258 A ;

fumabunt A13, fumigabunt caeteri.

33 ero A B17 29 30 31 32 34 37 204 206 207 258 V (bis) A L,

Sum B35 257.

34 habet suauis sit ei laudatio mea 132.

35 defkiant A13 B i7 31 32= 35 37 257 258, defkient AO


B29 30 32 34 206 207 A L defecient B204; s it B204, s n t i

caeteri; dominum A B35 257, domino B" 29 30 31 38


34 37 204 206 207 258 A L

Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 (v. 22-45) 34 35 Uariantes


N. B. In cod. 12 texlus fere euanuit. lam 37 204 206 207 257 258 (v. 22-45) L O. Deest AG
olim, s. XII rescriptus fuit. in 33 (v. 1-22) 38 259 260 S' DFG (v. 1-22). Hab.
v. 1 3 4 IA Hab. v. 1 4 18 43 44 L 3
. Hab. v. 1 2
L\ Hab. v. 1
3
S Hab. v. 1" (bis) 2" S 6 Hab. v. 1" T\

. .

titulus (initio) 72 74 129 CB, + titu- Titulus sumptus est ex 13 Uariantes:


etc.
lus 97; alleluia: hic primo inuenitur al- alleluia A B" 30 31 32 35 37 A, secunda feria alleluia
leluia 72 74 129 CB, + hic... alleluia 97. alleluia B29 L, sine epigraphe B34, psalmus dauid B204
206 258, psalmus dauid alleluia B207, psalmus B257;
+ doctrina impietatis iudeorum gentibus B 2 9 L,
doctrina... gentibus caeteri; mirabilia B s;>
,
opera
caeteri.

cantate: + ei A", + illi AO illi, ei B; psallite:


+ illi A13, + ei AO, _ illi, ei B; psal.: mag.
eius A BI>, +
magnalia eius B" 29 30 31 32 34 35 37
204 206 207 257 258 A L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 895

Ps. 103, 32 104,2


HE LXX
32 qui respicit terram et tremit tangit mon- 3*2 6 tu|3Xettcov etti ttjv yfjv Kcti ttoicov
tes et fumigabunt auxf)v Tpeuetv, 6 dtTCTOuevoq tcov
6pecov Kal Ka-rtvi^ovTau
33 cantabo domino in uita mea psallam deo 33 doco tco Kuptcp ev Trj c/ofj uou, ipaXco
meo quamdiu sum tco 9ecp uou e'co<; UTTCxpxco'
34 placet ei eloquium meum ego autem lae- 34 f)ouv9elY| auTcp SiaXoyf) uou, eycb f)

tabor in domino 5e eucj>pocv9f|aouat em tco Kuptcp.


35 dencient peccatores de terra et impii ul- 35 eKXiTtoiaocv duapTcoXoi d-rto Tfjq
tra non sint benedic anima mea domino. yfjq Kai dvouoi, cootc uf) u-rtdpxetv
auTOuc/ euXoyet, f) tyoyr\ V 00 T0V 1-
'

Kupiov.

Psalmus CIV Psalmus CIV YaXuoq PA'


1 Alleluia. 1 'AXXnXoutd.
Confitemini domino et inuocate nomen 'Ec;ouoXoyeTa9e tco KUptcp Kai eTti-
eius notas facite populis cogitationes KaXeia9e to ovoua auTOu aTtay-
eius yetXaTE ev Tolq e9veoiv Ta epya
auTou.
2 cantate ei et psallite illi loquimini uni- 2 doaTe auTcp Kai tpdXaTe auTcp, 5ir)-
uersa mirabilia eius yf)aao9e TtdvTa Ta 9auudaia au-
TOU.

32 tremit P Ll3 25 74 129 176 i A, tremet L24* T C 32 aTtrouevoc;: + tcov BS*A, tqv S c

MS, facit eam tremere L89; tangit P21 72 84 94


L13 24 25 74 89 176 I t C AMS, tangant P93,

tangat P95 tanget L129; fumigabunt P21 72 84


93 95 L A, fumigabant P94, fumabunt I T C
MS.
33 deo: + meo P L89 "6 I C M, meo L 24 33 (iou
1
: +
UTtapxco BSA 9 '""";
ipaXco...
25 74 129 T AS; ero P72 S um caeteri. UTtapxco A*.
ipa\co...
34 placet P, placeat L I T C AMS; ei P L24 89 34 eucppav0r)oouai BA, eucppavOnooue S.
129 I T C MS, deo L13 25 74 76 A; ego: +
autem P L I T AS, autem C M.
35 deficient P21 72 84 93 l,24 25 74 89 deficiant P94
95 L13 129 176 I T C AMS de P L13 24 25 74
;

129 TC AMS, a L89 176 j. domino: + aUeluia


M, alleluia caeteri.

Ps. 104 V. PA'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 Ll3 24 25 74 89
129 176 115 24= 28 55 T48 51 256 C 73 256 c 256">
AMS. Deest in L" 127 T52. Uariantes:
N. B. In boc psalmo cod. 256, nisi aliter note-
tur, pertinet ad T.

1 + alleluia P21 72 84 94 Ll3 24 25 89 129 ec^ouoXoyeio0e BS, eSo(ioXoyeio0ai


176 115 55T AS, + dauid P93, P95 _ A; ec^ouoXoyeio0e: e-rtiKaXeio0e B,
L74 128 C73 256 M; domino: + et P21 84 euiKaXeioOai SA; aTtayyeiXarE BA,
93 94 95 L89 128 T, et P72 Ll3 24 25 74 129 aTtayyeiXaTai S; epya BS C ,A, ueya-
176 115 55c AMS; facite: in P L" 24 25 Xia S*.
74 129 c AMS, + in L9 176 T256;
I T48 51
cogitationes P L I T AMS, adinuentiones C;
cogitationes: + eius P L 155 T C AMS, eius
115 28.

2 cantate P L" 24 25 74 89 176 T C AM, canite 2 auTCO 1


: +Kai BSA,
Kai 55; 6ir)yn-
L129 I S; can.: + ei P21 93 94 95 L24 89 129 oao0e B, 5ir)ynoao0ai SA.
176 I T C MS, ei P72 84 L 13 25 74 A; ei: +
et P L 155 T AMS, et 115 28c 256 ;
illi

P L13 24 25 74 89 176 I T48 c 51 256C AMS, ei


L129 T48* 72; uniuersa mirabilia P C" 256,' m
uniuersis mirabilibus L 24 74 89 129 176 i AMS,
uniuersi mirabilibus L25', uniuersi in mirabili-
bus L25, uniuersis mirabilia T48 51 72.
; ;

896 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 104, 3-12


GA MO RO
3 Laudamini in nomine sancto eius; 3 laudamini in nomine sancto eius laetetur 3 laudamini in nomine sancto eius
laetetur cor quaerentium Domi- cor quaerentium dominum letetur cor querentium domi-
num. num
4 Quaerite Dominum, et confirmami- 4 quaerite dominum et confortamini quaerite 4 querite dominum et confirmami-
ni quaerite f aciem eius semper.
; faciem eius semper ni querite faciem eius semper

5 Mementote mirabilium eius quae 5 mementote mirabilium eius quae fecit pro- 5 mementote mirabilium eius que
fecit, prodigia eius, et iudicia oris digia eius et iudicia oris eius fecit prodigia et iudicia oris
eius. eius
6 Semen Abraham, serui eius; filii 6 semen abraham serui eius filii iacob electi 6 semen abraham serui eius filii

Iacob, electi eius. eius iacob electi eius


7 Ipse Dominus Deus noster in uni- ; 7 ipse dominus deus noster in uniuersa terra 7 ipse dominus deus noster in
uersa terra iudicia eius. iudicia eius uniuersa terra iudicia eius
8 Memor saeculum testamenti
f uit in 8 memor aeternum testamenti sui
fuit in 8 memor fuit in seculum testa-
sui; uerbi quod mandauit in mille uerbi quod mandauit in mille generationes menti sui uerbi quod mandauit
generationes in mille generationes
9 quod disposuit ad Abraham, et iu- 9 quod disposuit ad abraham et iuramenti sui 9 quod disposuit ad abraham et
ramenti sui ad Isaac; isaac iuramenti sui ad ysaac
10 et statuit illud Iacob in praecep- 10 et stauit illud iacob in praeceptum et srahel 10 et statuit illud iacob in precep-
tum, et Israel in testamentum ae- in testamentum aeternum tum et isrl in testamentum eter-
ternum num
11 dicens: Tibi dabo terram Chanaan, 11 dicens tibi dabo terram canaam funiculum 11 dicens tibi dabo terram chana-
funiculum hereditatis uestrae; hereditatis uestrae an funiculum hereditatis uestre
12 cum essent numero breui, paucis- 12 quum essent numero breui paucissimi et in- 12 cum essent in numero breui pau-
simi et incolae eius. colae in ea cissimi et incole in ea

3 laudamini: + in 72 97 129 CB, in 74; 3 laudabimini B37, laudamini caeteri; laetentur B 17 , lae-
nomine 72 74 CB, nomini 97 129; quaeren- tetur caeteri.
tium: + dominum 74 97 129 CB, do-
minum 72.
5 prodigia: + eius 72 97 129 CB, eius 74. 5 fecit: + et B 2 06, et caeteri.

6 filii eius et serui iacob B204 ;


se rui eius filii iacob cae-
teri.

7 ipse: + est B 206 ,


est caeteri.
fuit 72 97 129 CB, fui 74. 8 aet ernum A, saeculum B; mandauit A B 29 30 31 32'
37 204 206 207 257 258 A L, mandabit B 17 31* 32* 34 35.

9 quae B 35 quod caeteri; disposuit: + ad A B 17 29

30 31 32 34 37 206 207 257 258 A L, ad B35 204; su j :

ad AB 17 29 30 31 32 34 35 37 204 207 258 A L + a(j

B206 257.

10 + et (initio) A, et B; illum B2 04, iJJut caeteri,

praeceptum A B35 204 206 257 258, praecepto B17 29


30 31 32 34 37 207 A L ;
testamentum aeternum A B35
204 206 257 258, tes tamento aeterno B 17 29 30 31 32 34
37 207 A L.

11 terra B207 terram caeteri; uestrae A B35 257, tuae



,

B17 29 30 31 32 34 37 204 206 207 258 A L ;


uestrae:
srahel A B 3 5 257, + sra hel B17 29 30 31 32 34 37 204
206 207 258 A L.

12 essent A B 29 30 32 34 35 206 207 257 A L, e sset BH 31

37 258, esse B
20 *; brebes B35, brebi caeteri; paucissi-

me B3 paucissimi caeteri; ir.colae


1, B17 30 31 32 A
34 35 37 206 207 258 A, j nco l a 29 L, jncolie 2 4 257. B B
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 897

Ps. 104, 3-12


SH HE LXX
3 exultate in nomine sancto eius laetetur 3 ttcuveTo6 ev tco 6v6^cm xu ayUp
cor quaerentium dominum auTou' ucppav0f|Tco Kap5ia n-
TOUVTCOV TOV KUplOV.
1 Quaerite dominum et confirmami- 4 quaerite dominum et uirtutem eius quae- 4 j]Tf|oaTE tov Kupiov Kai KpaTaicb-
ni quaerite faciem eius semper rite faciem eius iugiter GnTE, c/]Tr|oaTE to TrpoacoTtov au-
ORO. tou 5ia -rcavToc;'
5 recordamini mirabilium eius quae fecit 5 nvr|o0r|TE T " v 0auu.aoicov auTou cbv
signorum et iudiciorum eius EiTOir|0v Ta TEpaTa auTou Kai toc
(

Kpiu.aTa tou oTO[.iaToq auTou'


6 semen abraham serui eius filii iacob elec- 6 oiTEpu.a 'A^paau. 5oOXot auTou,
ti eius uioi 'IaKcbp ekXektoi outou.
7 ipse dominus deus noster in uniuersa 7 auToq Kupioq 6 0e6c; f|u.cbv ev Ttd-
terra iudicia eius aD ^Tl Yfl Ta Kp(u.aTa auTou.
B Uerbi quod mandauit in mille ge- 8 recordatus est in aeternum pacti sui uer- 8 u.vf|o9r) iq tov aicbva 6La6f|Kr)q
nerationes APR 1 Uerbi quod .
bi quod mandauit in mille generationes auTOu, Xoyou ou EVETEiXaTO siq
mandauit in mille generationes XiXiac; yEVEaq,
APR 2
. 9 quod pepigit cum abraham et iuramen- 9 6v 6i0ETo tco 'A(3paau., Kai tou
tum suum cum isaac opKOU auTOu tco 'IoaaK'
10 Et statuit illud iacob in praecep- 10 et firmauit illud cum iacob in lege cum 10 Kai OTr|0v auTf)v tco 'IaK6(3 Eic;
tum et israel in testamentum aeter- srahel in pactum sempiternum Ttp6oTayu.a Kai tco 'Iapaf|X 6ia0f|-
num PS-IS. kt)v aicbviov,
11 dicens tibi dabo terram chanaan funicu- 11 Xdycov 2oi 6cbaco Tf|V yfjv Xavaav,
lum hereditatis uestrae a)(o[viau.a K\r|povou.iaq uu.cbv'
12 quum essent uiri pauci modici et adue- 12 ev tco Eivat auTouq 6cpi0Licp (3pa-
nae in ea Xiq, 6XiyooTo0q Kai TtapoiKOuq iv
auTf].

exultate P Ll3 24 25 89 129 176 I t AMS, exulta- Ttaivio0E BS, ETtaivEioGai A.


mini L74 laudamini C. ,

4 LA 32. facies P 84 faciem eius P 84 * caeteri; semper


, ^r)Tr]oaTE BA, c^r|Tr|ocxTai S bis.

L 89 iugiter L 89
*, caeteri.

mirabilia T 48 mirabilium T 48 caeteri; mirabi-


*,

lium: eius L 129 + eius caeteri; fecit: + et ,

T256' _ et C 2 56 caeteri; signorum P L I T


c

AMS, prodigiorum C; signorum: eius P L I


;

T 48 51 C256 m AMS, + eius C 256^ + es


T256'; iudiciorum: oris, omnes P, + oris
L 115 55 T C AMS, + omnes 8 P
filiis P72 , filii caeteri. 6 SouXoi BSA, 6ouXou R.

8 i TA 20, 57, 15. * TA 21, 68, 29. 8 est: in C +


aeternum P L I T
78 , in caeteri;
AMS, saeculum C; P L I T AMS, uerbum uerbi
C; uerb.: + quod P L I T AMS, quod
C; mandauit P T, praecepit L I C AMS.
9 iuramentum suum P2 84 93 T, iuramenti sui 1 9 tou opKOU BS, tco opKCO A; loaaK BA,
P72 94 95 L I C?3 256 AMS; sui: cum 115, lactK S .

+ cum caeteri.

10 firmauit P H3 25 c 74 129 176 i t AMS, firmabit 10 auTr)v BS C *A, auTov S*, auTO R; lopa-
L24 25 89 s tatuit C; iUud: + cum P L I T r\X: Eiq BS*A (Swete), + Eiq S *A
C

AS, cum C?3 256 M; lege P L 13 24 25 74 89 (Rahlfs).


129 T AMS, legem
I Ll, praeceptum C; lege:
+ cum P L I T AS, cum C 78 256 M; srahel:
in S, + pactum I 28 +
in caeteri; in 2
: ,

pactum caeteri.
11 tibi dabo P L13 24 25 74 89 176 I T 48 51 C AMS,
dabo tibi LI2 9 T256; terra L 2 5*, terram L 25
c

caeteri; tuae I 15 *, uestrae caeteri.

12 numero P 94 , uiri caeteri; pauci: + modici P L


I C AMS, modici T; ea P L36 89 129 "
I T C MS, eam L 13 24 25* 74 a.
VETUS LATINA HISPANA

Ps. 104, 13-20


GA MO RO
13 Et pertransierunt de gente in gen- 13 et pertransierunt de gente in gentem et de 13 et pertransierunt de gente in
tem, et de regno ad populum alte- regn[a] ad populum alterum gentem et de regno ad populum
rum. alterum
14 Non reliquit hominem nocere eis; 14 non permisit hominem nocere eis sed cor- 14 non permisit hominem nocere
et corripuit pro eis reges. ripuit pro eis reges eis et corripuit pro eis reges

15 Nolite tangere christos meos, et in 15 nolite tangere christos meos et in prophetis 15 nolite tangere christos meos et
prophetis meis nolite malignari. meis nolite malignari in prophetis meis nolite malig
nari
16 Et uocauit famem super terram; et 16 et uocauit famen super terram et omnem 16 et uocauit famem super terram
omne firmamentum panis contriuit. firmamentum panis contriuit et omne firmamentum panis
contriuit
17 Misit ante eos uirum; in seruum 17 misit ante eos hominem in seruum uenunda- 17 misit ante eos uirum in seruum
uenundatus est Ioseph. tus est ioseph uenundatus est ioseph

18 Humiliauerunt in compedibus pe- 18 humiliauerunt in compedibus pedes eius fer- 18 humiliauerunt in compedibus
des eius; ferrum pertrasiit ani- rum pertransiuit anima eius pedes eius ferrum pertransiit
mam eius: anima eius
19 donec ueniret uerbum eius, elo- 19 donec ueniret uerbum eius eloquium domini 19 donec ueniret uerbum eius elo-
quium Domini inflammauit eum. igniuit eum quium domini infiammauit eum

20 Misit rex, et soluit eum; princeps 20 misit rex et soluit eum princeps populorum 20 misit rex et soluit eum princeps
populorum, et dimisit eum. et dimisit eum populorum et dimisit eum

13 et (initio) B17, + e t caeteri; in gente B17, in


gentem caetert; et: de B206 (
+ de caeteri; regna
A13 B 1? 30* 37 207
(
regno AO B29 30' 31 32 34 35 204

206 257 258 A L.

14 reliquit 74 97 129 CB, reliquid 72. 14 permasit B204' (


permisit A B204', caeteri; e0 s B35 14 habet permisit 132.
eis caeteri; e t B257 se d (
caeteri.

15 et: in B", + in caeteri; prophetis meis A B32


204 206 258, prophetas meos B" 29 30 31 32 34 35 37
207 257 A L

16 omne 72 97 129 CB, omnem 74. 16 uocauit A B29 30 31' 32 37 204 206 257 258 A L ;
uocabit
B17 31* 34 35 207; omnem A13 B" 31 32 35 37 204 206
207 257 A omne
(
AO B29 30 34 258 L.

17 hominem A, uirum B; hominem: et B17 29 31 32 A


34 35 37' 204 207 257 A L + et B30 37* 206 258; seruum

A B30 31' 32 34 35 37 204 206 207 257 258 seruo B" 29 (

31 32 A L.
18 animam 72 74 97 C, anima 129 B. 18 pertransiuit A B31 32 34 37 204 206 207 257 258 A L per (
. 18 pertransiit 129, pertransiuit W, silet

transibit B" 29 30 31 35 L anima A B29 32* 34 36 37


3
;
132.
204 207 JJ L animam B" 30 31 32 206 257 268 A.
(

20 princeps 72 97 129 CB, principis 74. 20 principes B204 princeps (


caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 899

Ps. 104, 13-20


SH HE LXX
13 et transierunt de gente in gentem de 13 Kai 6ifjX9ov ef, eGvouq eic, eOvoc, k
regno ad populum alterum (SaoiXeiaq eiq Xaov xepov"

14 non dimisit hominem ut noceret eis et 14 ouk dcpfjKev dv9pcoTtov d5iKfjaai


corripuit pro eis reges auxouc;, Kai f|Xey,ev uirep auTcov
|3aoiXeiq.
15 Nolite tangere christos meos CT. 15 nolite tangere christos meos et prophe- 15 Mrj diprjoGe tcov xpidTcov u.ou, Kai
XVI \ Nolite tangere christos tas meos nolite adfiigere ev toIc; TtpO({)r|Taiq u.ou u.f| tcovt)-

meos CT. IV 2 .
peueo9e.
16 et uocauit famen super terram et omnem 16 Kai eKdXeaev Xiu.6v e-rti Tf)v yfjv,
uirgam panis conteruit ndv OTr|piyu.a dpTou ouveTpicpev.

17 misit ante faciem eorum uirum in ser- 17 dTteaTeiXev eu.Ttpoa9ev auTcov dv-
uum uenundatus est ioseph 9pcoTtov, eic 6oOXov eTtpd9r| Mco-
af)<j>.

18 Humiliauerunt in conpedibus pe- 18 adflixerunt in compede pedes eius et in 18 eTaTteivcooav ev Tte&aic; Touq Tto&aq
des eius ferrum pertransit animam ferrum uenit anima eius auTOu, oi6r|pov &if|X9ev f\ ^v/f\ au-
eius PAU. TOU"
19 Sermo domini igniuit illum PAU. 19 usque ad tempus donec ueniret uerbum 19 u.expi tou dX9eTv t6v Xoyov auTou,
eius eloquium domini probauit eum to Xoyiov tou KUpiou e-ruupcoaev
auTov.
20 misit rex et soluit eum princeps populo- 20 ec^aTteoTeiXev (SaaiXeuq Kai MXuaev
rum et dimisit illum auTov, dpxcov Xacov, Kai dcpfjKev
a<JT6v

13 + et P L I T AMS,
(initio) et C; tran- 13 eGvoc,: icat B, + Kai SA.
sierunt P L
I T AMS, ambulauerunt C; gen-
tem: P21 72 84 93 L,13 24 25 74 89 176 I X
et

AS, + et P94 95 L129 C" 256 M.


14 N. B. In codice 72 v. 14-19 fere evanuerunt; 14 cxuTouq BSA, auToiq R; auTOuq: + Kai
hominem: + ut P L24 25 89 129 176 Il5<= 28 55 BS C "A,
Kat S*.
T C'3 AMS, + huti L13, L74 115 C256;
noceret P L 13 24 25 89 129 176 115= 28 55 T AMS,
nocere L 74 I 15 *, calumniaretur C.
15 1
CMCH 4, 329. 2 CMCH 3, 379. 15 et: in P21 c 72 84 93 95 L I T*8
C
51 256 C 15 aipnoBe B, aTrreoGai SA; tcov xptorcov
AMS, + in P21* 94 T48* ; prophetis P94, pro- B b A,
tcov xpetoTcov B*S, Touq xP lOTOU<^
phetas caeteri; meos P21 72 84 93 95 l 128 55 R; irovr|peueo0e BS, Ttovn.peueo6ai A.
T C AMS, meis P9* meas 115; malignari P94,
adfligere caeteri.
16 uocauit P H3 25= 74 89 129 176 I T C AMS, uo- 16 aprou BS e a A, auTou S*
cabit L24 25; terram: + et P21 84 93 94 95 x C,
et P72 L I AMS; uirgam P L I T AMS,
baculum C73 256; conteruit P21 84 93 x, contriuit
P72 94 95 L I C73 256 AMS.
17 aTreareiXev BA*. aTteariXev S, e^onreo-
TetXev A'.

18 adflixerunt:
in 115, + in caeteri; compedes 18 Tte&aic; BS, Ttai6eq A.
L129, compede caeteri; eius
1
+ et P, et :
L I X48 51 72 256 C AMS; in ferrum P L I
AMS, ferrum T C; animae 128, anima caeteri.
19 ad P L74 89 129 176 I X C MS, id L13 24 26
A; uerbum P L"6 X C, sermo Ll3 24 25 74 129
I AMS, semen L89; probauit P L J 3 25= 74 89 129
176 I X C AMS, probabit L24 25.

20 rex P L I T AMS, regem C; princeps P L I15 c


20 ec;acTteaTeiXev B, ec;aTtecmXev S*, orrteo-
28 x AMS, principes 115*, dominatorem C;
55 TiXev S c *, aTteareiXev A; outov 1
:

dimisit P L I T AMS, soluit C; illum P L J3 to Xoyiov tou Kuptou emjpcooev au-
24 25 74 129 176 i AMS, eum L89 T C. tov BS lc *A, + to Xoyiov tou Kupiou
eTtupcooev aurov S*.
;

900 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 104, 21-27


GA MO RO
21 Constituit eum dominum domus 21 et constituit eum dominum domus suae et 21 et constituit eum dominum do-
suae, et principem omnis posses- principem omnis possessionis suae mus sue et principem omnis pos-
sionis suae sessionis sue
22 ut erudiret principes eius sicut se- 22 ut erudiret principes eius sicut seipsum et 22 ut erudiret principes suos sicut
metipsum, et senes eius pruden- seniores eius prudentiam doceret semetipsum et seniores suos
tiam doceret. prudentiam doceret
23 Et intrauit Israel in Aegyptum; 23 et intrauit srahel in aegypto et iacob ad- 23 et intrauit isrl in egyptum et
et Iacob accola fuit in terra Cham. uena fuit in terra cham iacob habitauit in terra cham

24 Et auxit populum suum uehemen- 24 et auxit populum suum nimis et firmauit 24 et auxit populum suum nimis et
ter, et firmauit eum super inimicos eum super inimicos eius confirmauit eum super inimicos
eius. eius
25 Conuertit cor eorum, ut odirent 25 conuertit eorum ut odirent populum eius et 25 conuertit cor eorum ut odirent
populum eius, et dolum facerent dolo circumuenirent seruos eius populum eius et dolum facerent
in seruos eius. in seruos eius

26 Misit Moysen, seruum suum, Aa- 26 misit moysen seruum suum et aaron quem 26 misit moysen seruum suum a-
ron quem elegit ipsum. elegit ipsum aron quem elegit ipsum

27 Posuit in eis uerba signorum suo- 27 posuit in eius uerba signorum suorum et 27 posuit in eis uerba signorum
rum, et prodigiorum in terra Cham. prodigiorum in terra cham suorum in terra cham

21 et (initio) B258, + e t caeteri ; omnis A B" 29 30


31 32 37 204 206 207 257 258 A L hominis B34 35.

22 N. B. lterum apparent 33 G a uerbo suos W,


!
; eius' A, semetipsum 129, seipsum silet 132.

SUOS B; seipsum A B30 31 32 34 37 204 206 207 258, se

B17 29 35 257 A L seniores A13 B29 30 31


;
32 34 35 37

204 206 207 257 258 A L seniorem AO, senes B"; eius
5

A, suos B; prudentia B3 5, prudentiam caeteri; do-


ceret: + CIIII psalmus dauid A, + tertia feria alle-

luia alleluia alleluia B29 L, caeteri.

23 intrauit A B29 30 31 32 34 37 204 206 207 257 258 A L, 23 habet habitauit 132; cham 129, chana-
intrabit B" 32 33 35 G ;
aegypto A B" 29 32 34 37 an W, silet 132.
207 A aegyptum B30 31 32= 33 35 204 206 257 258 G;
L,

aduena fuit A, habitabit B" 32 33 34 35 G, habitauit


B29 30 31 32 37 204 206 207 257 258 A L
24 duxit B204, auxit caeteri; firmauit A, confortabit B" 24 auxit: habet ut supra in textu W, se-

32* 33 34 35 G, confortauit B29 30 31 32 37 204 206 207 quitur linea uacua + fecit 129, silet

257 258 A L. 132.

25 et 72 97 129 C, ut 74 B. 25 odirent A B30 31 32 33 34 206 207 257 G, odiret B" 29


37 258 A L, erudirent B35, audirent B204 ; u t B35, e t
caeteri; dolo A, dolum B; circumuenirent A, faceret
B17 29 206 A L, facerent B30 31 32 33 34 35 37 204 207
257 258 G circumuen.:
in A13, + i n caeteri.
quem 74 97 129 CB, que 72; ipsum 72 97
129 CB, ipsi 74. 26 suum: et 129, + et W, silel 132.

27 prodigiorum A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 27 suorum': et prodigiorum suorum


257 258 A G L, prodiorum B 31 *, prodigia eorum B33* 129, + prodigiorum suorum W, si-
et
204 let 132; cham 129, chanaan W, silet
132.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 901

Ps. 104, 21-27


HE LXX
21 posuit eum dominum domus suae et prin- 21 KccreoTrioev auxdv Kupiov tou ot-
cipem omni[s] possesionis suae kou auxou Kai dpxovTa Ttdanq xfjc;
Ktfiaecoq auTou,
22 ut erudiret principes eius secundum uo- 22 tou Ttai&euoai touq dpxovrac; au-
luntatem suam et seniores eius sapien- tou cbc; eauTov, Kal Touq Tcpeo|3uTe-
tiam doceret pouc; auTOu oocpiaai.
23 et ingressus est srahel in aegyptum et 23 Kai elafjXOev 'lopocf|\ elc, AlyuTc-
iacob aduena fuit in terra cham tov, Kai 'laKcbfJ Tcap~>Kr|aev ev yf]
Xdu/
24 et crescere fecit populum suum nimis et 24 Kai r]0c;r]oev tov Xaov auTOu acpo-
roborauit eum super hostes eius 5pa, Kai eKpaTaicoaev auT&v u-nep
touc, exQpouc; auTou.
25 conuertit cor eorum ut odio haberent po- 25 Kai u.eTeaTpeipev tt|v Kap&iav au-
pulum eius et dolose agerent contra ser- tqv tou u.iof]oai tov Xaov aUTOU,
uos illius tou 5oXiouo9ai ev toic, SouXoiq au-
TOU.
26 misit moysen seruum suum et aaron 26 e^a-rteaTeiAev Mouafiv tov &ou\ov
quem elegit sibi auTOu, 'Aapcbv &v ec;eX.ec^aTO au-
TOV
27 posuit in eis uerba signorum suorum et 27 eGeTO auToiq touq Xoyouq tcov ar)-
portentorum in terra cham l^eicov auTOu Kai tc2>v TepdTcov ev

yfj Xdu..

21 posuit: eum P2l 72 84 93 95 l I AMS, eum


+ 21 KTtioecoq B, KTioecoq SA.
P94 x + dominum P L13' 24 25 74 89
C; eum:
129 176 t AMS, + dominatorem C, L.13*;
i
suae: + et P L I T AMS, et C; principem
PLII AMS, dominatorem C; omni possesio-
nis suae omnis possesionis suae P 84 93
P2 1 72 ,
94 95 x C, in omni possesione sua L I AMS.

22 erudiret PLII
AMS, castigaret C; sicut P*,
secundum caeteri; uoluntatem P2 1 72 84 93 95
L.13 24 25 89 129 176 i x C AMS, semetipsum
P94 uolumptatem L74 seniores P T C, senes ;

L I AMS; sapientiam P2l 72 84 93 95 l.13 24 25


89 129 176 i i c AMS, prudentiam P 94 ,
sapieatia
L74 .

23 srahel: + in P21 72 84 93 94 l 89 H6 115 24 56


I, in P9 5 L13 24* 25 74 129 128 C73 256 AMS;
et: iacob P 95 *, + iacob P950 caeteri; habi-
tauit L 89 , aduena fuit caeteri; cham P Ll3 c 25
74 89 129 176 i t C AM, ham L13* S, cam L24 *.
24 exercere P 94 , et crescere caeteri; fecit: + in
terra P 93 ,
in terra caeteri; roborauit P Ll3
25= 74 89 129 176 i t C AMS, roborabit L 24 25

;

roborauit: eum super Li 76 + eum super



,

caeteri; super: + hostes P L I T AMS,


hostes C.
25 odio haber. P21 72 84 93 95 L.13 24 25 74 89* 129 25 + Kai (initio) BS*. Kai S C 'A; ocu-
"6 I T C AMS, P 94 L89 *; haberent P odirent tcov BS*, auTou S *A.
L I AMS, haberet T C; et P L25 ut L" 24 ,
2

74 89 129 176 1 t C AMS; dolose P L I AMS,

dolos T C; in LI2 9 contra caeteri; eius L129, ,

illius caeteri.

26 suum: + et P T,
- et L I C" 256 AMS; ele- 26 auTov BS*, eauTco S *A.
git: + sibi P L13 24 25 74 89 129 115 28 65= T C
AMS, + ipsum Ll 78 I 55 *. ,

27 portentorum: + suorum Ll 29 ,
suorum caeteri; 27 eGeTo: ev B*S*. + ev B*S A; te- C ,

cham P L25 74 89 129 176 124= 28 55 t C AM, ham parcov: auTou BS*, + ocutou S c
*A.
L13 24 * S, kam II 5 .
902 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 104, 28-35


GA MO RO
28 Misit tenebras, et obscurauit; et 28 misit tenebras et obscurauit et exacerbaue- 28 misit tenebras et obscurauit eos
non exaeerbauit sermones suos. runt uerbum eius quia exacerbauerunt sermones
suos
29 Conuertit aquas eorum in sangui- 29 conuertit aquas eorum in sanguinem et oc- 29 conuertit aquas eorum in san-
nem, et occidit pisces eorum. cidit pisces eorum guinem et

30 Edidit terra eorum ranas in pene- 30 misit terrae eorum ranas et in cubilibus re- 30 isit in terra eorum ranas et in
tralibus regum ipsorum. gum ipsorum cubilibus regum ipsorum

31 Dixit, et uenit coenomyia, et cini- 31 dixit et uenit cinomia et scinifes in omnibus 31 dixit et uenit cynomia et scini-
fes in omnibus finibus eorum. finibus eorum phes in omnibus finibus eorum
32 Posuit pluuias eorum grandinem, 32 posuit pluuias eorum in grandinem ignem 32 posuit pluuias eorum in grandi-
ignem comburentem in terra ipso- urentem in terra ipsorum nem ignem conburentem in ter-
rum. ra ipsorum
33 Et percussit uineas eorum, et flcul- 33 et percussit uineas eorum et ficulneas eorum 33 et percussit uineas eorum et fi-
neas eorum, et contriuit lignum fi- et contriuit omne lignum finium eorum culneas eorum et contriuit lig-
nium eorum. num finium eorum
34 Dixit, et uenit locusta, et bruchus, 34 dixit et uenit lucusta et bruchus cuius non 34 dixit et uenit lucusta et brucus
cuius non erat numerus; erat numerus cuius non erat numerus
35 et comedit omne foenum in terra 35 et comedit omne faenum terrae eorum et 35 et comedit omne fenum terre
eorum et comedit omnem f ructum
; deuorauit omnem fructum terrae ipsorum eorum
terrae eorum.

28 misit A B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, habet eos qui exacerbauerunt 132; quia
emisit B35, e t misit B257; obscurauit A B29 30 31 32= 129 W, qui 132; suos 129, eius W,
34 37 204 206 207 257 258 A L, obscurabit 31* 32* 33 silet 132.
35 G; obscur.: eos A, + eos B; uerbum A
Bl 7 29
30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, uer ba B35 257.
29 sanguinem A B30 31 32 35 204 206 257 258, sanguine 29 et: occidit pisces eorum 129, + occi-

B17 29 33 34 37 207 A G L dit pisces eorum W, silet 132.

edidit 97 129 C, 74 B;
et dedit 72, dedit
30 terrae A B i7 29 30 31 32 34 35 37 204 206 207 257 258 A L ;
30 habet misit in terra 132; isit 129, mi-
penetralibus 74 97 129 C, penetrabilibus terra B33 G rana s: + et A B34 257 258, _ et B" 29 sit 132 W; habet in cubilibus 132.
72 B.
;

30 31 32 33 35 37 204 206 207 A G L ;


cubilibus: eo-
rum et A, + eorum et B.

32 grandinem A 29 30= 32= 35 37 206 257 258 A L, gran .


dine B30* 31 32 33 34 207 G, grandines B204 ; gra ndi-
nem: et A13 BI 7 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207
A G L + et \0 B257 258 ;
urentem A, comburentem

33 eorum
1
:
et ficulneas eorum B258*, + et ficulneas 33 contnuit: omne 132
eorum A B258= caeteri- 0 mne \13 B" 29 30 31 32 33 t
W.
34 35 37 206 207 257 258 A G L, omnem AO B204.

34 cuius 74 97 129 CB, cui 72. 34 Cuius A B32 c 35 204, cuj B" 29 30 31 32 33 34 37 206
207 257 258 A G L.

35 omne 72 74 97 CB, omnem 129; omnem


1
35 comedit A, manducabit BI 7 29 31* 33 35 G,
ma nducauit
fructum 72 74 97 CB, fructum omne 129. B30 31= 32 34 37 204 206 207 257 258A L omne A B"
;
1

29 30= 31 32= 33 35 37 206 257 258 A G L omnem B30* ;

32* 34 204 207


;
ef : + deuorauit A, deuorauit
B; omnem* A B29 30 31 32 34 204 206 257 A L, omne
B17 31= 33 35 37 207 258 G ;
eorum B257 ipsorum
caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 903

Ps. 104, 28-35


SH HE LXX
28 misit tenebras et contenebrauit et non 28 f,omeoTEiXv okotoc; kcu eokotoc-
fuerunt increduli uerbi eius oev, Kcci TtapETUKpavav touq X6-
youq auToO.
29 commutauit aquas eorum in sanguinem 29 neTEOTpeipev toc u&aTa auTcov elc;
et obcidit pisces eorum aTpa, Kai dcrteKTeLvev Touq ixOuaq
auTcoV
30 ebulliuit terra eorum ranas in cubilibus 30 ec;fjpipev f| yfj auTcov (3aTpdxouq,
regum eorum ev Toiq Taiaeioiq tcov paoiXeicov au-
TCOV.
31 dixit et uenit musca scyniphes in uniuer- 31 Kai t^XOev Kuv6u.uia Kai
eltcev,
sis terminis eorum aKvmec; ev Ttaai tolc; 6ptoiq auTcov.
32 dedit pluuias eorum in grandinem ignem 32 eBeto tocc; ^poxaq auTcov xdXa^av,
flammantem in terra eorum Ttup KaTacpXsyov iv tt\ yfj auTcov'

33 et percussit uineam eorum et ficum eo- 33 Kai TtaTac;v Taq dLrrtEXouc; auT<5v
rum et confregit lignum finium eorum Kai Taq oukocc; auTcov, Kai ouvETpi-
ipv irav ,6Xov 6piou auTcbv.
34 Dixit et uenit locusta et brachus 34 dixit et uenit lucusta et brucus cui non 34 eTttev, Kai fjXGsv dcKpiq Kai (3pou-
IUL l
Dixit et uenit locusta et
. erat numerus Xoc; o5 ouk f|v dpiOLioc;,
bruchus CT. XV 2
. 35 et comedit omne faenum terrae eorum 35 Kai KaTcp>ayV TtdvTa tov xop^ov
deuorauit fructum terrae eorum ev tt) yrj auTcov, Kai KaTECpayEv tov
Kap-rtov Tfjq yfjq auTCov.

28 contenebrauit P L13 25= 74 89 129 176 I T C 28 Kai2 BS* (Swete), otl S c * (Swete) A, Kai
AMS, L24
contenebrabit 25
;
increduli P L129 ou S (Rahlfs); TcapeTtiKpavccv BS C "A,
T C MS, creduli Ll3 24 25 74 89 176 i A; uerbi TTOCpeTCLKpaVEV S*.
P21 72 84 93 94 T , uerbis P 95 L I C AMS; eis

L 2 *, eius caeteri.

29 commutabit L 24 , commutauit caeteri ; sanguinem


p21 84 93 94 L,13
25c 74 89 129 176 I T C AMS,
sanguine P? 2 95 L 24 2 5*.

30 ebulliuit P2l 72 84 93 l 115 55"


t C AMS, et
bulliuit P94 95 i28 ;
ran as: + et C 2 56, _ et
caeteri; cubilibus P 21 84 93 94 95 l I" 28 T C
AM, cubilis P72 , cubiculis I 5 5 S; ipsorum Ll29,
eorum 2 caeteri.
31 musca:
omnimoda P 2 1 72 84 93 95 + om ;
. 31 OKViTteq B b A* "'*, okveittec, B*, OKVicpec;
nimoda P94 L I T C AMS; scyniphes P L I T SA*; Ttcxoi BS, Ttaoiv A.
AMS, pediculi C; scyniphes: in P 2 1
C
+ in ,

P 2 1* caeteri; omnibus P 9 3, uniuersis caeteri.


c
32 dixit T51*, dedit T51 caeteri; eorum 1
+ in :

p21 72 93 94 95 Ll3 24* 25 176 Il5<: T A, in


p84 L74 89 129 115' 24= 28 55 C73 256 MS; gran-
dine L 25 grandinem caeteri; flammarum I 8,
,
2

flammantem caeteri; terra P L13 24 25= 74 129


176 115 55 t C AMS, terram L25 * 89 i28 ipsorum ;

L i2 9, eorum caeteri. 2

33 + et (initio) P L I T 25 6 AMS, et T48 5 1 33 ouvETpiipev: + Ttav BS C *A, ttav S*.


C; uineam P2 1 72 84 93 95 L13 24 25 74 89 176
I T48 61 C AMS, uinem P94, uineas L129 T 25;
uineam: eorum P 84 + eorum caeteri; fregit ,

L25 confregit L250 caeteri.


*,

34 i
ATC 7. * CMCH 4, 309- 34 cui P 2 72 84 115 24= 28 55 89 t 25 6*, cuius P 94
l

95 l T48 51 c AMS.

35 omne P2 84 93 94 95 l I^ 5 55 T C AMS, om-


1 35 Ttavra: + tov BS*, tov e
S *A; tov
nem P^ 2 I 2 8; eorum et P, + et L I T 4 8 1
: Kap-rtov B, tov xopTOV S*, Ttavra tov
51 72 256 c AMS; deuorauit P L" 25 74 89 129 c
Kapirov S *A. c

176 I T C AMS, deuorabit L24 25*; terrae*:

eorum L 176, + eorum caeteri.


904 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 104, 36-43


GA MO RO
36 Et percussit omne primogenltum 36 et percussit omne primogenitum in terra eo- 36 et percussit omne primogeni-
in terra eorum, primitias omnis rum primitias omnis laboris eorum tum in terra egypti primitias
laboris eorum. omnis laboris eorum
37 Et eduxit eos cum argento et au- 37 et deduxit eos in argento et auro et non erat 37 et eduxit eos in argento et au-
ro, et non erat in tribubus eorum in tribus eorum infirmus ro et non erat in tribubus eo-
infirmus. rum infirmus
38 Laetata est Aegyptus in profectio- 38 laetata est aegyptus in profectione eorum 38 letata est egyptus in profectio-
ne eorum, quia incubuit timor eo- quia cecidit timor eorum super eos ne eorum quia cecidit timor eo-
rum super eos. rum super eos
39 Expandit nubem in protectionem 39 expandit nubem in prolectione eorum et ig- 39 expandit nubem in protectionem
eorum, et ignem ut luceret eis per nem ut luceret eis per noctem eorum et ignem ut luceret eis
noctem. per noctem
40 Petierunt, et uenit coturnix, et pa- 40 petierunt et uenit cuturnix et pane caeli sa- 40 pecierunt carnes et uenit cotur-
ne caeli saturauit eos. turauit eos nix et pane celi saturauit eos

41 Dirupit petram, et fluxerunt aquae, 41 disrupit petram et fluxerunt aquae abierunt 41 disrupit petram et fluxerunt a-
abierunt in sicco flumina; in sicco flumina que et abierunt in sicco flumina

42 quoniam memor fuit uerbi sancti 42 quia memor fuit uerbi sancti sui quod lo- 42 quia memor fuit uerbi sancti sui
sui quod habuit ad Abraham, pue- quutus est ad abraham puerum suum quod locutus est ad abraham
rum suum. puerum suum
43 Et eduxit populum suum in exulta- 43 et eduxit populum suum in exultatione et 43 et eduxit populum suum in exul-
tione, et electos suos in laetitia. electos suos in laetitia tatione et electos suos in leticia

36 omne A B" 29 30 31 32 33 34 35 37 206 258 A G L 0 m- 36 habet egipti 1 32.


nem B204 207 257 eorum A, aegypti B; ipsorum B257,
;

eorum3 caeteri; + CIIII A.

37 cum 97 129 C, in 72 74 B. 37 deduxit A13, eduxit caeteri; tribus A B" 29 30 31*


32* 33 34 35 37 207 A G L ;
tribubus B30
c 31= 32= 204 206

257 258; ipsorum B 35 , eorum caeteri.

38-39 eorum + quia incubuit... protectio-


1
:
38 laetata A B
i7 32= 34 35 204 206 257 258, laetatus B29 30 38 habet cecidit 132.
nem eorum 72 74 129 CB, 97. 31 32 33 37 207 A L G

39 expandi B204, expandit caeteri; protectione A B29 32' 39 protectionem 129, protectione W, silet

33 35 37 207 G L, protectionem B" 30 31 32= 34 206 257 1 32.


258 A, profectione B204; lucet AO, luceret caeteri.

40 pane 74 129 C, panem 72 97 B. 40 petierunt:


carnes A, + carnes B; pane A13 B3l 40 habet carnes 132.
32= 35 206 257 258, panem A B17 29 30 31* 32* 33 34 37
204 207 A G L saturauit A B30 31= 32= 34 37 204 206 307
;

257 258 A L saturabit B" 29 31* 32* 33 35 G.


;

41 aquae: et A, + et B.

42 fuit A B17 29 30 31 32' 33 34 35 37 206 207 257 258 A G L,

fui B32' 204.

43 eduxit 72 97 129 CB, deduxit 74.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 905

Ps. 104, 36-43


SH HE LXX
36 et percussit omne primogenitum in terra 36 KCU dTTCXTCcfjEV Ttdv TtpCOTOTOKOV K
aegypti primitias uniuersi partus eorum xf)q yfjq auTcov, dTtapxf|v TtavT6c;
TtOVOU aUTCOV.
37 et eduxit eos cum argento et auro et non 37 Kai it;f)yayev auTouc; ev dpyuptcp
erat in tribus eorum infirmus Kal xpuaicp, Kai ouk fjv v TaTq cpu-
XaTc, auTCov da0Evcov"

38 laetata est aegyptus quum egrederentur 38 EucppdvOn ATyuTtToc; iv xf\ dc^o&cp


quoniam inruerat tremor eorum super auTcov, oti ETtETtEoev 6 cpoPoc; au-
eos tcov i*rt' auTo6q.
39 expandit nubem in tentorium et ignem 39 5iTCETaaev VECpEXnv eiq OKTtr|V au-
ut luceret nocte ToTq, Kai Ttup tou (pcoTiaai auToTq
TT)V VUKTa'

40 petierunt et adduxit ortygometram et 40 fjTnaav, Kai f)X0v 6pTuyou.f)Tpa,


pane caelesti saturauit eos Kai dpTov oupocvou eve-kXtioev au-
Touq.
41 aperuit petram et fluxerunt aquae ob- 41 biEpprjcjEv TtETpav, Kai ppur)oav
currerunt in aridis flumina u6aTa, Ttopu0r)aav ev dvu6poiq
TtoTau.o(.

42 quia recordatus est uerbi sancti sui cum 42 6ti u.vf|o0r) tou Xoyou tou dyiou
abraham seruo suo auTou, tou Ttpoq 'A(3padu. tov 6ou-
Xov auTOu"
43 et eduxit populum suum in laetitia in 43 Kai ^f)yayv tov Xaov aUTOu ev
laude electos suos dyaXXtdaEt, Kai touc; ekXektouc;
auTou V EUCppOOUVT).

36 omne P21 72 84 94 95 L89 129 176 115 28 T MS, 36 ek TT)q yr)q a. B, ev tt) yr) a. SA, ev
omnem P93 L 13 24 25 74 155 c A; *terre 115 j n yr) aiyuTtTco 1219.
terra caeteri; aegypti P, eorum
1
LITC AMS;
uniuersi P2 L P 5
1 55 C 73 256 AMS, uniuersis
P72 84 94 95, uniuersus P^ 3 , omnis 128, uniuer-
sas T; partus P21 72 84 93 94 l I T AMS, pas-
tus P 95 , doloris C; earum I 28 , eorum 2
caeteri.

87 eduxit P L I C 73 256 AMS, deduxit T; eduxit: 37 auTCOv: o BS* c l,


A, + o S
c
V
eos L74, + eos caeteri; in I^ 5 , cum caeteri;
tribus P L24* 25 T 2 56*, tribubus L 13 25-= 74 89
129 176 I T 5 1 C AMS.
38 quoniam P L 13 24 25 89 1291 t C AMS, cum
L74, quia L176; inruerat P L" 25 89 129 176
I T C AMS, inrueret L2* 74
;
tremor P21 84
93 94 95, terror P72 L I C73 256 AMS, error
T.
39 luceret: eis P Ll3 24 25 74 89 176 1 T C 39
C
vCf)EXr)v BS *A, vecpEAr) S*; auTotc,
1

AMS, + eis L2 5c 129; luceret: in P L I T BSA, auTcov 55; cpcoTioai: + auToic,


AMS, + in C; nocte P2l 84 93 94 95 L l 3 24 74 SA, + auTOUc, S c *, auT. S*.
89 129 176 1 T C AMS, noctem P72 L25.
40 ortygometram P L I T AMS ftta: ortygometram
P2l 72 93 94 95 L I 15 55 T AMS, ortogomestram
p21<= 84, orticomethram I 2 8), cuturnicem C; pane
p LI 3 24 25 74 129 176 il5 55 t C AMS, panem
L89 I28 caelesti P LI 3 24 25 74
;
176 i t C AMS,

caeliL89 129; saturauit P L^ 3 25' 74 89 129 176

I T C AMS, saturabit L2 * 25
;
sa tur.: eos
P72, + eos caeteri.

41 obcurrerunt P, cucurrerunt L i3 24 25 74 89 176 41 TtOTauoi BS, TtOTauoK; A.


I T48 5 1 72 256 c AMS, concurrerunt L129.
43 dixit T 256 *, eduxit caeteri; cum C 2 56 m , in
1
cae- 43 EKAEKTOuq: + auTou BS, auTou A.
teri; laetitia P L I T AMS, gaudio C; laetitia:
+ T 25 6,
et et caeteri; in laude P T C M,
laudantes L I AS.
906 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 104, 44 105,5


GA MO RO
44 Et dedit illis regiones gentium, 44 et dedit eis regiones gentium et labores po- 44 et dedit eis regiones gentium et
et labores populorum possederunt: pulorum possiderunt labores populorum possederunt
45 ut custodiant iustificationes eius, 45 ut custodiant iustificationes eius et legem 45 ut custodiant iustificationes
et legem eius requirant. eius exquirant. eius et legem eius exquirant.

Psalmus CV Psalmus CV Psalmus CV


1 AUeluia. 1 AUeluia. 1 Alleluva.
Confitemini Domino, quoniam bo- Confitemini domino quoniam bonus quo- Confitemini domino quoniam bo-
nus, quoniam in saeculum miseri- niam in saeculum misericordia eius nus quoniam in seculum miseri-
cordia eius. cordia eius
2 Quis loquetur potentias Domini, 2 quis loquetur potentias domini auditas fa- 2 quis loquetur potentias domini
auditas faciet omnes laudes ejus? ciet omnes laudes eius auditas faciet omnes laudes eius

3 Beati qui custodiunt iudicium, et 3 beati qui custodiunt iudicium et faciunt 3 beati qui custodiunt iudicium et
faciunt iustitiam in omni tempo- iustitiam in omni tempore faciunt iusticias in omni tempo-
re. re
4 Memento nostri, Domine, in bene- 4 memento nostri domine in beneplacito po- 4 memento nostri domine in bene-
placito populi tui ; uisita nos in sa- puli tui uisita nos in salutari tuo placito populi tui uisita nos in
lutari tuo: salutari tuo
5 ad uidendum in bonitate electorum 5 ad uidendum in bonitate electorum tuorum 5 ad uidendum in bonitate electo-
tuorum, ad laetandum in laetitia ad laetandum in laetitia gentis tuae ut lau- rum tuorum ad letandum in le-
gentis tuae, ut lauderis cum here- deris cum hereditate tua ticia gentistue ut lauderis cum
ditate tua. hereditate tua

44 eis A B 17 29 30 31 32 33 34 37 206 207 258 L' A G L, jLlis

B35 204 257;gentium regiones B L3 regiones gentium ,

caeteri; labores A, ciuitates B; possiderunt A 13 B 17


30 31-= 35 206 257 258, possidebunt AO B29 31* 32 33 34
37 204 207 L A G
3
L.'

45 requirant: alleluia 72 97 129 CB, + al- 45 eius A, domini B; lege B204, legem caeteri.

leluia 74.

Ps. 105 Ps. 105 105


Inueniiur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
(v. 47-48) 207 257 258 A G L O. Deest in 38 206
(v. 1-46) 259 260 S' D
F. Hab. v. 3 4 (bis) L Hab.
3
.

v. 4 (bis) 48 L\ Hab. v. 4 47" S\ Hab. v. 6 S'.


N. B. In cod. 206 iterum est lacuna, quae extenditur a
Ps. 105, 1 ad 105, 47.
titulus (initio) 72 74 129 CB, + titulus 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes:
97; alleluia: alleluia dicit iheronimus alleluia A B 17 31 32 33 34 35 37 207 A G, quarta feria
quod CIIIC que psalmo prescribitur bis alleluia alleluia alleluia alleluia B29 L, s 'tne titulo
alleluia 72 74 129 CB, + alleluia... alle- B30, psalmus dauid B204 258, psa lmus B257 ;
+ pr0 -
luia 97. phetia uocationis gentium et que in omnibus dei uerbi
inluminationis B29 L, prophetia... inluminationis
caeteri; domino A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257
258 A L, domini B204 G N.
;
B. Gilson habet domini,
sed falso nam 33 habet domino.
2 facies B258, faciet caeteri.
3 iustitiam A!3 B32< 34 35 204 257 258, iustitias AO B"
29 30 31 32* 33 37 207 V A G L.

4 in salutari tuo AB 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 257 et 129, + et W, silet 132.


258 A G L i n sa l u te tua BL 3 <"'> V S> S<,
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 907

Ps. 104, 44 - 105, 5


HE LXX
44 et dedit eis terras gentium et labores tri- 44 Kcd M&cokev auxoTq x"P ac; 9vov,
buum possederunt Kori ttovouc; Xacov eKXr|pov6u.r)OOCV,
45 ut custodirent caeremonias eius et lege 45 av cpuXdc;coaiv xd 6iKaicb[aa-
ottcoc;

eius seruarent. Ta auTou, Kai tov v6u.ov auTOu eK-


c^Tqacoaiv.

Psalmus CV Psalmus CV YaXu.6c; PE'

Alleluia. 1 'AXXr|Xouid.
Confitemini domino quoniam bonus quo- 'EcVju.oXoyeicrtte tco Kupicp, oti
niam in aeternum misericordia eius XpriaToq, otl eic, tov aicova t6 eXeoq
auTOu.
quis loquetur fortitudines domini auditas 2 tlc, XaXf]aL xctc, SuvaoTeiaq tou
faciet omnes laudes eius Kupiou, dKouoTdq TtOLr|aei Ttdaaq
Tdc; aiveaeic; auToO;

3 Beati qui custodiunt iudicium et beati qui custodiunt iudicium et faciunt 3 u.aKdpioi oi cpuXdaaovTec, Kptaiv
faciunt iustitiam in omni tempore iustitiam in omni tempore Kai TTOiouvTeq 6iKaioauvr|v ev Ttocv-
IS. ti Kaipcp.

4 Uisita nos in salutari tuo IS. recordare mei domine in repropitiatione 4 u.vr)a9r|Ti f]u.cov, Kupie, ev Tfj eu6o-
populi tui uisita me in salutari tuo kloc tou Xaou aou, e.Tc'iaKei|Jai f)u.ac;

iv Tcp acoTripicp aou,


ut uideam bona electorum tuorum et lae- 5 tou i&elv ev rrj xP r aT 6 TTl Tl T " v l

ter in laetitia gentis tuae et exultem eKXeKTcov aou, tou eucf>pav9f)vai ev


cum hereditate tua Trj eucppoauvrj tou e9vouq oou, tou

eTtaiveTa9ai [iexa Tfjq KXripovoiitac;


aou.

44 eis: terras L 176 , + terras caeteri; labores 44 KAr|povou.r)oav BS*


b
,
KaTeKXnpovo-
P T C, laborem L I AMS; tribuum P L I T
c
Ltr)oav S A.
AMS, plebium C; possidebunt I 28 possederunt ,

caeteri.

45 et P 98 *, u t P93= caeteri; custodirent P21 72 84 45 K^r)Tr|Ocooiv BS, eKC/|Tr|aouaiv A.


93 95 l I T 48 51= 256 c AMS, custodiant P 94 ,

custodiret T 5 1*; lege P, leges Ll3 24 25 89 176

I T 48 51 72 256 c AMS, legem L? 4 129


;
S erua-

uerunt I 55 , seruarent caeteri; seruarent: alle-

luia P L I T 48 51 c A, + alleluia T256 MS.

Ps. 105 M>. PE'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L,13 24 25 74 89
129 176 115 24= 28 55 T 48 51 Q1Z 256 AMS. Deest
in L 127 T 52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter note-
tur, ad C.
pertinet
1 + P21 72 84 94 l I T C AMS, + dauid
alleluia 1 EcjoLioAoyeiaSe BS, eoLioXoyeio9ai
p93, p95_ deo T48', domino T 4 8 c caeteri; A.

;

quoniam: bonus P 95 + bonus caeteri; bonus: ,

quoniam P 94 + quoniam2 caeteri; aeternum ,

P L I T 48 51 256 AMS, saeculum C.


2 qui C 256 ,
quis caeteri; domini: + et C256 , et 2 aKouaTac; BA, aKouoTa S; aiveaeic; B,
caeteri; iditas P94 auditas , caeteri. aiveoic; SA.
3 iudicium: + et P L I T AS, et C M.
4 mi P 95 , mei caeteri; repropitiatione P L 25 89 4 oou 1 :
Kai BSA, + Kai R; eTttOKecpai
129 176 i t C MS, repropitiationem L i3 24 74 BA, eiTiaKeipe S.
A; salutari P21 72 84 93 95 l 128 55 t C AMS,
adiutorio P94 , salutare IlS.
5 ut P21 72 84 93 95 L 24 74 89 129 I T C MS, et 5 u.eTa rnq KXnpovoLuac; BA, ev rr\ kXt)-
L13 25 176 A, P 94 ; uidebam P 94 uideam cae- ,
povoLiio: S*, Liera Tr|q KXr)povou.ia
teri; electorum: tuorum P 93 *, + tuorum (sic) sr*
P93c caeteri; laeter P L II 5 55 T 48 Cin ras.) 51

C AMS, laetetur T 48 *?; tuae. + et P2 1


I 28
72 84 93 95 L I T 48 5 1 256 AMS, + ut C,
P94 ; exultent L24 *, exultem caeteri; hereditati
tuae I 28 , hereditate tua caeteri.
908 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 105, 6-12


GA MO RO
6 Peccauimus cum patribus nostris; 6 peccauimus cum patribus nostris iniuste 6 peccauimus cum patribus nos-
iniuste egimus, iniquitatem feci- egimus iniquitates fecimus tris iniuste egimus iniquitatem
mus. fecimus
7 Patres nostri in Aegypto non inte- 7 patres nostri in aegypto non intellexerunt 7 patres nostri in egypto non in-
llexerunt mirabilia tua; non fue- mirabilia tua et non fuerunt memores mul- tellexerunt mirabilia tua et non
runt memores multitudinis miseri- titudinis misericordiae tuae et irritauerunt fuerunt memores multitudinis
cordiae tuae. Et irritauerunt as- ascendentes in rubrum mare misericordie tue et irritauerunt
cendentes in mare, mare Rubrum. ascendentes in mare rubrum
8 Et saluauit eos propter nomen su- 8 et liberauit eos propter nomen suum ut no- 8 et liberauit eos propter nomen
um, ut notam faceret potentiam tam faceret potentiam suam suum ut notam faceret poten-
suam. tiam suam
9 Et increpuit mare Rubrum, et ex- 9 et increpauit mare rubrum et siccatum est 9 et increpauit mare rubrum et
siccatum est; et deduxit eos in et deduxit eos in abyssis sicut in deserto siccatum est et eduxit eos in
abyssis sicut in deserto. aquis multis sicut in deserto
10 Et saluauit eos de manu odientium, 10 et liberauit eos de manu odientium et rede- 10 et liberauit eos de manu odien-
et redemit eos de manu inimici. mit eos de manu iniquorum tium et redemit eos de manu
inimicorum
11 Et operuit aqua tribulantes eos; 11 operuit aqua tribulantes eos unus ex eis non 11 et operuit aqua tribulantes eos
unus ex eis non remansit. remansit unus ex eisnon remansit
12 Et crediderunt uerbis eius, et lau- 12 et crediderunt uerbis eius et cantauerunt 12 et crediderunt in uerbis eius et
dauerunt laudem eius. laudes eius cantauerunt laudem eius

peccauimus A B30 31= 32= 37 204 207 257 258 A L peC ca-
bimus B17 29 31 32 33 34 35 S S' G; jniquitates B17 A
29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 S S' A G L iniquitatem

7 mare mare rubrum 97 129 CB, mari maru- tuae A 13 , tua caeten ; tua: + domine B domine 204 , in mare rubrum 129, in rubro mare W,
bro (sic) 72, mari mari rubro 74. caeteri; irritaberunt: eum, eos A B35 + eum 257, silet 132.
B17 29 30 31 32 33 34 37 207 258 A G + os B204; L, e
ascend.: + eos B204, rubrum mare
e os caeteri ; in
A B35 257, j n rubro mare A13, in rubro mari B 17
29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L

8 saluauit 74 97 129 CB, saluabit 72. 8 liberauit A B 30 31= 32= 34 37 204 207 257 258 A L Jjbera-
bit B 17 29 31* 32* 33 35 G; notam AB 1' 29 30 31 32 34
35 37 204 207 257 258 A L, notum B 33 G ;
faceret: eis

A B35, + e is B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 257 258


A G L.'

9 increpuit 97 129 CB, increpauit 72 74. 9 increpauit A B30 31 c 32= 34 37 204 207 257 258 L j nC re- 9 habet aquis multis 132.
pabit Bl7 29 31* 32* 33 35 A G ma re rubrum A B204,
;

rubro mari B" 29 30 31 32* 33 34 37 207 A G L, ru brum

mare B 32= 35 257, rubro mare B258 ;


siccatum est A,
recessit B; deduxit A B3 5, eduxit B" 29 30 31 32 33
34 37 204 207 257 258 A G L ;
abyssis A, aquis multis
B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L, aqu s B 3 i

257.

10 liberauit A B30 31 32= 34 37 204 207 257 258 A L, Kbe-

rabit B 17 29 31* 32* 33 35 G ;


liber.: eos B37', + e os
A B37 c ' caetert-
t
iniquorum Al 3 , inimicorum caeteri.

11 tribulantes 74 97 129 CB, tribulantis 72; 11 et (initio) A, et B; eos: et + B32 35 37=



m A
_,_ _ _ j-r* . ~~
t

eis 72 74 97 CB, his 129


*rM oco
204 258, + __. -i- 10 on 01
e t B17 29 30 31 32* 33 34 37* 207 257 A
1 *>_yt ort __ n. t..
L; G
unum B 37 , unus caeteri.

12 credider in 74 97 129 C, + in 72 12 uerbis A", in uerbis AO B35 257, uerbo B" 29 30 31= 12 et cantauerunt 129 W, cantauerunt et

32 33 34 37 204 207 258 A G L, uer bum B31"; laudes 132; laudem 129, laudes W, siltt 132.

A BI 7 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 AGL laudem


B35 257,
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 909

Ps. 105, 6-12


SH HE LXX
6 peccauimus cum patribus nostris inique 6 f|iidpTOLiv [iexa tcov -rraxepcov
fecimus impie gessimus f|pcov, f|voLif|aapv, f|6iKf|oaLiEv'
7 patres nostri in aegypto non intellexe- 7 oi TTaxepec; fjLicov iv AlyoTtTcp oO
runt mirabilia tua non sunt recordati auvfjKav xd 9aoLidoid oou, Kai ouk
multitudinis misericordiae tuae et ad ira- [.ivr|o9r]oav tou ttAti^ouc; tou iXi-
cundiam prouocauerunt super mare in ouq aou, Kai TtapETUKpavav dva-
mari rubro (3aivovTeq iv Tfj pu9pa 9aXdaaT].
8 Ut notam faciat potentiam suam 8 saluauit autem eos propter nomen suum 8 Kai eocooev auTOuq Mvekev tou ovo-
PS-VIG. ut ostenderet fortitudinem suam ^aToc; auTOu, tou yvcopiaai Tf|v 5u-
vaaTEiav auTOu'
9 Increpuit mare et siluerunt fluctus 9 et comminatus est mari rubro et aruit et 9 Kai TTT[^r]aEV rr\ pu9pa 9a\daoT)
eius et deduxit eum in aquis multis transduxit eos per abyssos quasi in de- Kai ec;r]pdv9r|, Kai cb5f]yr|av au-
PAU. serto touc; iv dfiuaacp cbc; iv pf|Licp"

10 et saluauit eos de manu odientis et rede- 10 Kai eocooev auTouq ek y<-P"v iii-
mit eos de manu inimici aouvTcov, Kai e.XuTp6aaTo auTouq
iK x L P oc X9pQ"
^

11 et operuerunt aquae hostes eorum unus 11 Kai KdXu(pv u&cop touc; 9X[(3ovTac;
de ipsis non remansit auTouc;, eIc; it, auTcbv oux utte-
Xicf)9r|.
12 et crediderunt uerbis eius cecineruntque 12 Kai ETTiaTEuaav iv Tolq Xoyoic, au-
laudes eius tou, Kai fjveoav Tf)V aivEaiv outou.

peccauimus P Ll3 25= 74 89 129 176 i t C AMS,


peccabimus L 24 25*
cum patribus: + cum pa-
tribus C73 cum patribus (= semel)
(= bis) ,

caeteri; gessimus P L.25 89 176 egimus L" 24 74


129 I T C AMS.

intellexerunt P 72 84 93 94 95 l I T 43 51 256 GauLiocoia oou: + kou B, Kai SA;


AMS, intellegerunt P 2 sunt eruditi C; mirabilia 1, TcapeTtiKpavav BS\A, TrapaTttKpavav
tua P L I T48 51 256 AMS, mirabilibus tuis S*; epuGpa BSA\ epuGa A*.
C; tua: et P L 24 129 115 28 55 t C MS,
+ et L13 25 74 89 176 115 A; fuerunt L89, sunt
caeteri; ad iracundiam prouocauerunt P L I15 C

28 55 t AMS, iracundiam prouocauerunt Il5* irri-


(

tauerunt C.
CV 749. saluauit P L13 25= 74 89 129 176 i t C AMS, sal-
uabit L 24 25*; et Ll 76 , ut caeteri ; ascenderet
P 94 , ostenderet caeteri.

est: in P2 lc 72 84 94 95 l I T C AMS, + in
p21* 93; es t; m ari L25* ;
+ ma ri L 25 caeteri; c

abyssos P L T C AMS, abyssum 115 24= 28 55 89


;

deserto P T C MS, desertum L I A.

10 saluauit P Ll3 25= 74 89 129 176 I T C AMS, sal- 10 X l P" v BS (Swete), X l PS s (Rahlfs)
uabit L24 25*; S alu.: eos P 94 + eos caeteri; , A; Liioouvrcov BS*, Lieioouvrcov B*,
odientis P 2 72 84 93 95 l I C AMS, odientes
1 Liioouvroc; S *A; exQpou BS*A, exQpcov
P 94 , odientium T; redemit: eos P94 + eos , S
0B
.

caeteri.

11 operuerunt P C M, operuit L I T AS; oper.: 11 + Kai (initio) BS, Kai A.


+ aquae P21 72 84 93- 94 95 C+ aqua
M,
L 115 28 55= t
AS, P93* I55* ;
P93 eorum
eos ,

caeteri; ex LI2 9 de caeteri; remansit P T C,


superfuit L I AMS.
12 + et (initio)129 I T C MS, et Ll3
P L89 12 ev tolc; Aoyoic; BS*A, tco Xoyco S*;
24* 176 A; cecineruntque P L" 24 25 74
25 74 c
r]Voav BS*A, r\aav S *; tt]v aiveoiv
89 176 t C 73 AMS, cecinerunt L^ 9 cecide-
1 , BSA, Taq aiVEOEiq R.
runtque C 2 56 au des P L 89 H6 I T, laudem
;
l

L13 24 25 74 129 c 73 AMS, laude C 2 56.


910 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 105, 13-21


GA MO RO
13 Cito fecerunt, obliti sunt operum 13 cito fecerunt obliti sunt operum eius non 13 cito fecerunt et obliti sunt ope-
eius et non sustinuerunt consilium
; sustinuerunt consilium eius rum eius non sustinuerunt con-
eius. silium eius
14 Et concupierunt concupiscentiam 14 et concupierunt concupiscentias in deserto 14 et concupierunt concupiscentias
in deserto, et tentauerunt Deum in et tentauerunt deum in siccitate in deserto et temptauerunt in
inaquoso. siccitate
15 Et dedit eis petitionem ipsorum, et 15 et dedit eis petitiones eorum et immisit sa- 15 et dedit eis peticiones eorum et
misit saturitatem in animas eorum. turitatem in animas eorum misit saturitatem in animas eo-
rum
16 Et irritauerunt Moysen in castris, 16 et inritauerunt moysen in castris et aaron 16 et irritauerunt moysen in cas-
Aaron, sanctum Domini. sanctum domini tris et aaron sanctum domini

17 Aperta est terra, et deglutiuit Da- 17 aperta est terra et deglutiuit dathan et 17 aperta est terra et degluttiuit
than, et operuit super congregatio- operuit synagoga abiron dathan et operuit super synago-
nem Abiron. gam abyron
18 Et exarsit ignis in synagoga eo- 18 exarsit ignis in synagoga eorum et fiamma 18 et exarsit ignis in synagoga eo-
rum, fiamma combussit peccatores. comedit peccatores rum et fiamma combussit pec-
catores
19 Et fecerunt uitulum in Horeb, et 19 et fecerunt uitulum in orep et adorauerunt 19 et fecerunt uitulum in oreb et
adorauerunt sculptile. sculptile adorauerunt sculptile
20 Et mutauerunt gloriam suam in 20 et mutauerunt gloriam suam in similitudi- 20 et mutauerunt gloriam suam in
similitudinem uituli comedentis nem uituli manducantis faenum similitudinem uituli manducan-
foenum. tis fenum
21 Obliti sunt Deum qui saluauit eos, 21 obliti sunt deum qui liberauit eos qui fecit 21 et sunt deum qui liberauit
obliti
qui fecit magnalia in Aegypto, magnalia in aegypto eos qui fecit magnalia in egypto

13 eius
1
: + et 72 C, et 74 97 129 B. 13 cito fecerunt A, acceleraberunt B cito fecer.: et et 129, + et W, silet 132.
A, + et B; eius
1
:
et A13 B35, h et AO B17 29 30
31 32 33 34 37 204 207 257 258 A GL

14 concupiscentias A B" 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 14 temptauerunt: deum 129,


A G L concupiscentiam B30* 35 257 concupiscentias: W, silet 132.
+ eius
,

B31 c
,
eius A B31*, caeteri, ;

15 animas 74 97 129 C, animam 72, anima 15 + et (imtto ) A B17 30 31 32 33 34 35 204 207 257 258 A
et B29 37 L ;
petitionem B35, petitiones caeteri;
eorum A B" 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L,
ipsorum B35 257; saturitate 6204^ saturitatem caeteri.

17 abiron 74 97 129 CB, abiran 72. 17 operuit: super A, + super B; synagoga A B" 17 habet synagogam 132.
29 33 34 35 37 204 207 257 258 A G L, synagogam B30
31 32

18 _ et (initio) A B" 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 18 + et (initio) 129, et W, silet 132.


A GL + et B35 257; eorum: et B257, + et caeteri;
comedit A B" 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L
combussit B35 257.

19 horeb 72 97 129 C, choreb 74 B. 19 + et (initio) A B35 257, _e t B" 29 30 31 32 33 34 37 19 oreb 129, choreb W, silet 132.
204 207 258 A G L ;
sculptile A B35 257, sculptilia
B17 29 30 31 32 33 34 37 207 258 sclutilia B204. A G L ;

similitudinem 74 129 C, similitudine 72 20 similitudinem A" B" 29 30 31 32 33 35 37 204 257 258 20 similitudinem 129, similitudine W, silet

97 B. A G L similitudine AO B34 207. 132.


21 + et (initio) B257, _
e t caeteri ; deum A B17 29 30
31 32 33 34 35 37 257 A G L dei B 2 4 207 258; liberauit

A B30 31 34 37 204 207 257 258 A L, liberabit B1' 29


32 33 85 G
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 911

Ps. 105, 13-21


SH HE LXX
13 et obliti sunt operum illius nec expecta- 13 Ix&yuvow, TtXd9ovTO tcov Mpycov
uerunt uoluntatem eius ocutoO, oux UTteu-Eivccv tt]v |3ouXf|v
auTOu"
14 et desiderauerunt desiderium in deserto 14 Kcri TtE9uu.r)aav Tti9uu.tav dv xfj

tentauerunt eum in solitudine pf|ucp, Kai ETCipaoav tov 9e6v ev


dvu&pcp.
15 dedit ergo eis petitionem ipsorum et mi- 15 Kai e&cokev auToTq to aiTr)u.a au-
sit tenuitatem in anima eorum tcov, Kai Ec;aTCOTiXv TtXr)ou.ovf|v
iq Tf)v ipuxrjv auTdov.
16 et zelati suntmoysen in castris et aaron 16 Kai Ttapcbpyioav Mcouafjv iv tt)
sanctum domini Ttapu.(3oXf) Kai 'Aapcbv tov ayiov
Kuptou -

17 aperta est terra et deuorauit dathan et 17 f|voix9r| f) yfj Kai KaTTttv Aa9dv,
operuit synagogam abyram Kai EKaXucjJEV Tti Tf|v auvaycoyf|V

'A(3ipcbv'
18 et subcens[a] est ignis in synagoga eo- 18 Kai ec;Kau9T] Ttup tv ttJ ouvayco-
rum flamma exussit impios yfj auTcov, Kai cpXoc; KaTcf>XEc;v
du.apTcoXouc;.
19 fecerunt uitulum in horeb et adoraue- 19 Kai Ttotr)aav u.6oxov ev Xcopf|p\
-
runt conflatile Kai TtpoaKUvr)oav tco yXuTtrcp
20 Inmutauerunt gloriam suam in si- 20 et mutauerunt gloriam suam in similitu- 20 Kai f]XXdc;avTO rr\v &6,av auTcov tv
militudinem uituli manducantis fe- dinem bouis comedentis faenum 6u.oicbu.aTi u.6axou a9ovToq xP"
num PAU. TOV.
21 oblitisunt dei saluatoris sui qui fecit 21 TtXd9oVTO TOU 9OU tou acoc^ov-
magnalia in aegypto Toq auTouq, tou Ttoif|aavToq u.eyd-
Xa iv AiyuTtTcp,
13 et P, cito L> I T48 51 256 AMS, festinato C;
uoluntatem P L.13 24 25 89 129 176 I T*8 51 256

AMS, uolumptatem L74 , consilium C; eius P


L I AMS, illius T C.
14 desideria P 94 , desiderium caeteri; deserto: et
P2l 84 93 94, + et P72 95 L I T C AMS; eum
P, deum L I T C AMS.
15 + et (initio) L129 e caeteri; ipsorum P L129 t 15 to aiTr)u.a BSA, Ta atTr]u.aTa R; au-
T C M, eorum Ll3 24 25 74 89 176 I AS anima
1
; tcov1 + Kai BS,
:
Kat A; c;aTCOTt-
P21 72 84 t, animas P 9 3 94, animam P 95 L I C Xev BS, c;aTtooTiXv A, tor|yayEV
AMS. R; Tnv tpuxnv BS*, Taq tpuxaq S C , A.
16 celeti P94 zelati
, caeteri; castris: + et P, et 16 u.couor)v B, tov u.couot|v S, tov u.coar)v
L I T C AMS. A; Ttapu.fk>Xr]: + Kat BS*, Kat
C S
S A; Kat
2
:
tov BS c a + tov S*A. ,

17 deuorauit P L" 25c 74 129 176 i T C AMS, 17 r|votx9r| BA, T)vux9r) S.


deuorabit Li24 25, deglutiuit L 9 ;
operuit: in
super P L13 74 89 129 176 115 55 T C AMS, +
in L 24 , + super L 128; synagogam P2l 72
25
84 94 L IIS 55 C AMS, synagoga P 93 95 128 T .

18 subcensa P21* 72 93 9 4, succensus P2 1C 4 95 18 outcov: + Kat B, Kat SA.


L I C T AMS; P94 + est caeteri;
subc.: est
synagoga P L i t C MS, synago-
24 74 89 176

gam L13 25 129 A; eorum: et P Ll3 24 25= c

74 89 129 176 I T C AMS, + et Ll3* 25 ;

exussit P2 1 72 84 93 94 95 1,13 25 74 89 129 176


C

128 55 c 73 256 AMS, exusit P2l* 115 T, excussit


L24 C256*; impios P L I T 48 51 256 AMS, mon-
tes C.
19 conflatilem P 94 , conflatile caeteri.
20 E 23, 6, 163. 20 gloriam: suam L74 + , suam caeteri; simili- 20 auTcov BS* auTou S c *A.
tudinem P21 84 93 94 95 L.74 89 129 176 I T C
M, similitudine P 72 L 24 25 AS; boui I 2,
bouis caeteri.
21 salutaris L24 *, saluatoris caeteri. Kat (initio) BSA, + Kai 2040; TOU
9eou B, Kuptou S*, 9eou S C "A; UEyaXa
BSA*, UEyaXEia A\
VETUS LATINA HISPANA

Ps. 105, 22-29


GA MO RO
22 mirabilia in terra Cham, terribilia 22 mirabilia in terra cham terribilia in mari 22 mirabilia in terra chanaan ter-
in mari Rubro. rubro ribilia in mari rubro
23 Et dixit ut disperderet eos, si non 23 et dixit disperdere eos si non moyses elec- 23 et dixit ut disperderet eos si
Moyses, electus eius, stetisset in tus eius stetisset in confractione in conspec- non moyses electus eius stetis-
confractione in conspectu eius, ut tu eius ut auerteret iram eius ne disperde- set in confractione in conspectu
auerteret iram eius, ne disperderet ret eos eius ut auerteret iram eius ne
eos. disperderet eos
24 Et pro nihilo habuerunt terram de- 24 et pro nihilo habuerunt terram desiderabi- 24 et pro nichilo habuerunt terram
siderabilem; non crediderunt uer- lem et non crediderunt uerbo eius desiderabilem et non credide-
bo eius. runt in uerbis eius
25 Et murmurauerunt in tabernaculis 25 et murmurauerunt in tabernaculis suis et 25 et murmurauerunt in taberna-
suis; non exaudierunt uocem Do- non exaudierunt uocem domini culis suis non exaudierunt uo-
mini. cem domini
26 Et eleuauit manum suam super eos 26 et eleua[b]it manum suam in illis cito pro- 26 et eleuauit manum suam super
ut prosterneret eos in deserto, sterneret eos in deserto eos ut prosterneret eos in de-
serto
27 et ut deiiceret semen eorum in na- 27 ut deiceret semen eorum in nationibus et 27 et ut deiceret semen eorum in
tionibus, et dispergeret eos in re- dispergeret eos in regionibus nationibus et dispergeret eos in
gionibus. regionibus
28 Et initiati sunt Beelphegor, et co- 28 et consecrati sunt beelfegor et manducaue- 28 et consecrati sunt beelfegor et
mederunt sacrificia mortuorum. runt sacrificia mortuorum manducauerunt sacrificia mor-
tuorum
29 Et irritauerunt eum in adinuentio- 29 et irritauerunt eum in obseruationibus suis 29 et irritauerunt eum in studiis
nibus suis, et multiplicata est in et multiplicata est in eis ruina suis et multiplicata est in eis
eis ruina. ruina

23 disperdere A Bl? 29 30* 31 32* 33 34 35 37 207 257 258


A GL , ut disperderet B30 c u t disperdere B32", disper-
,

deret B2 04 ;
electus A, seruus B; confractione A,
contradictione B" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 258
A G L contradictionem
;
B 25?; i ra B 204 , iram caeteri;
suam A, eius caeteri.

24 uerbo 72 74 129 CB, uerbum 97.

25 non 129, nec W, silet 132.

26 eleuabit A13 BV7 32 33 35, eleuauit AO B29 30 31 34


37 204 207 257 258 A L, leuabit B33 G; c t0 A, Ut B; i

prosterneret A, deiceret B" 29 30 31 32 33 34 35 37'


204 207 257 258 A G L eiceret B37*.

27 dispergeret 72 74 129 CB, disperderet 97. 27 + et (initio) BL ,


et caeteri; nationes B35, natio-
nibus caeteri; dispergeret A B" 29 30 31 32 33 34
35 37 207 A G L, disperderet B30 32= 204 257 258; i n
regionibus A B35 257, per regiones B" 29 30 31 32 33
34 37 204 207 258 A G L.

28 beelphegor 74 97 129 CB, beel fecor 72.

29 ruina: + CV psalmus dauid AO.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 913

Ps. 105, 22-29


SH HE LXX
>

22 mirabilia in terra[m] cham terribilia su- 22 6auu.aoT& iv yr\ X&u. Kai cj>op ep&
per mare rubrum e-rtc 8aX&aoT|q epuGpaq.

23 dixit ergo ut contereret eos nisi moyses 23 Kai etTtev tou doAe6peuaai au-
electus eius stetisset medius contra fa- Touq, ei u.f| Mcouafjq 6 eKXeKToq au-
ciem illius ut conuerteret indignatio- tou eoTt) iv T?j epauaec evcoTccov
nem eius ut non interficeret auTou, tou &TtoaTpeipai &tc6 0uu.ou
6pyf)c; auTou tou u.f) eoAe8peuaac.
24 et despexerunt terram desiderabilem nec 24 Kai ec;ou6evcoaav yfjv dm6uu.r]Tf|v,
crediderunt sermoni eius Kal ouk eTctaTeuaav tco X6ycp au-
TOU"
25 et murmurauerunt in tabernaculis suis 25 Kai eyoyyuaav iv TOiq aKr)vcbu.a-
non audierunt uocem domini acv auTcov, ouk eLaf|Kouaav Tfjq cpco-
vf)q Kupcou.
26 et eleuauit manus suas super eos ut dei- 26 Kac eTcfjpev xr\v x e ^P ocutou au-
ceret eos in deserto toiq, tou KaTaPaXecv auTouc; iv xfj
epf|u.cp,

27 ut deiceret semen eorum in gentibus et 27 Kac tou KaTa|3aXecv t6 OTcepu.a


dispergeret eos in terris auTcov iv Tocq eGveatv Kai 6iaaKop-
Ttcaat auTOuq ev Tacq x^P 01 ^-
28 et consecrati sunt beelphegor et comede- 28 Kac eTeXea9r)aav Tcp BeeXcpeycbp,
runt uictimas mortuorum Kai ecbayov Guacac; veKpcov"

29 et concitauerunt eum in studiis eorum et 29 Kai Tcapcbc;uvav out6v iv TOtq tcc-


et percussit eos plaga TT)6euu.aacv auTcov, Kai TtXr)8uv8ri
eir' auxouq f) TtTcoatq.

22 terram P21 84, terra P72 93 94 95 L I T C AMS; 22 0auu.aoTcx BS* cb 0auu.aota , S*A;
cham P L24 25 74 89 129 176 I T C AM, ham Xau.: + Kai B, Kac SA.
L13 S; terribilia: + super P L 24 25 74 89
129 176 i t C AMS, + in L89', L89"
2
mare ;

rubrum P L 24 25 74 89 176 I T C AMS, mari


rubro L 8 9*, maris rubri L89 c2 mare rubro Ll 29 , .

23 + et (initio) C256, et caeteri; contereret 23 eo\e0puaai B*SA, ec;o\o0peuaac B b



;

P21 72 84 94 L 115 28 T48* 51 256 AMS, concutiet ev: + tt| BS "A,


C
ir\ S*; tou airo-

P93, concuteret P95 , conteret I 55 , conuerteret


C
OTpeijjac BS " A, tou u.r) aTcoarpeipac
C; nisi P21 84 93 94 95 l I T
c
T48 disperderet S* airo 0uu.ou opyrjq B, tt|v opyr)v S*,

, ;

C 73 256= AMS, non F, ni C256' iUius L,


si ;
tov 0UU.OV S ca """ A; ec;o\e0peuoai:
eius caeteri; ut non P21 72 84 93 94 95, ut p93, aUTOuq BS (Swete), + auTOuq S (Rahlfs)
et non L I T C AMS; interficerent L24, inter- A.
ficeret caeteri. 24 eTci0uu.r|Tr|v: + Kac B, Kac SA; emo-
24 non P93, nec caeteri. Teuoav BS*A, eTccarpeuoav S "u .

25 N. B. Propter defectus imaginis photographicae 25 eyoyyuoav BSA, eyoyyu^ov R.


codicem 73 uix legere ualui in uersibus sequen-
tibus; exaudierunt L129, audierunt caeteri; uo-
cem: + domini P21 72 93 94 95 L.13 24 25 74 89'
129 176 i T C AMS, + eius L', P4.
26 + et (initio) P L I C AMS, et T*8 51 256 ;
26 auTOcc; BS (Swete), en aUTOuq S (Rahlfs)
eleuauit P2i 84 l,13 74 89 129 t C AM, leuauit A; epr)u.co SA, epn... B* uco praeter li-
P72 93 94 95 L25c 176 I S, leuabit 25 manus neas subscr B?: deest B* usque CXXXVII,
L^4
suas P T C, manum suam L I AMS; suam:
;

6; cui textus S sufficitur.


cm
super eos P93', + super eos p93 caeteri.
27 Ut P 115 28 T, et ut L13 24 25 74 89= 129 176 155 27 6iaKopTccoai S, ScaKopTttoe A.
C AMS, et L89* ;
deieceret T 4 8, deiceret caeteri;
dispergeret P2 1 72 84 93 95 Ll3 24 25 74 89 c 129
176 I T C AMS, disperderet P94 L89'; disperge-
ret: eos P 95 + eos caeteri; gentibus P94,
,

terris caeteri.
28 be[elph]egor P21 72 93 95 L.24 25 74 89 129 176
128 T C S, be[elph]ogor P84 Ll3 25 il5 A,
uelut fegor P94, be[elph]eor 155 M.
29 incitauerunt L89, concitauerunt caeteri; concita- 29 e-rt S, ev A; auTOuq S* ;
ocutoic; S' *A.
uerunt: + eum P L I T AS, eum C M;
eorum P T, suis L I C AMS.
;

914 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 105, 30-37


GA MO RO
30 Et stetit Phinees, et placauit, et 30 stetit finees et exorauit et cessauit quassatio 30 stetit finees et exorauit et ces-
cessauit quassatio. sauit quassatio
31 Et reputatum est ei in iustitiam, 31 et reputatum est illi ad iustitiam in genera- 31 et reputatum est illi ad iusti-
in generationem et generationem tione et generatione usque in saeculum tiam a generatione et generatio-
usque in sempiternum. ne usque in seculum
32 Et irritauerunt eum ad Aquas con- 32 et inritauerunt eum ad aquas contradictio- 32 et irritauerunt eum ad aquas
tradictionis ; et uexatus est Moyses nis et uexatus est moyses propter eos contradictionis et uexatus est
propter eos moyses propter eos
33 quia exacerbauerunt spiritum eius, 33 quia exacerbauerunt spiritum eius et distin- 33 quia exacerbauerunt spiritum
et distinxit in labiis suis. xit in labiis suis eius et distinxit in labiis suis

34 Non disperdiderunt gentes quas di- 34 et non disperdiderunt gentes quas dixerat 34 non disperdiderunt gentes quas
xit Dominus illis; eis dominus dixerat dominus illis
35 et commisti sunt inter gentes, et di- 35 et commixti sunt inter gentes et didicerunt 35 et commixti sunt inter gentes
dicerunt opera eorum; opera eorum et didicerunt opera eorum

36 et seruierunt sculptilibus eorum, 36 et seruierunt sculptilibus eorum et factum 36 et seruierunt esculptilibus eo-
et factum est illis in scandalum. est in scandalum rum et factum est in scandalum

87 Et immolauerunt filios suos et fi- 37 et immolauerunt filios suos et filias suas 37 et immolauerunt filios suos et
lias suas daemoniis. daemoniis filias suas demoniis

80 et (initio) A B17 29 30 31 32 33 34 37 207 258 A G L, 30 habet exorauit 132.


+ et B35 204 257
;
exorauit A B30 31 32= 34 37 204 207

257 258 A L, exorabit B17 29 32 33 35 G ;


cessauit A B30
31 32= 34 37 204 207 257 258 A L, cessabit B" 29 32 33
35 G.

31 _ 72 74 129 CB, ad 97; generationem


1
31 in A B3 1 35 t a B17 29 30 32 33 34 37 204 207 257 258 A G L;
74 C, generatione 72 97 129 B. et A 29 31 33 35 37 204 A G L, m B30 32 34 207 257

258; generatione
2
A13 B" 29 30* 31 32 33 35 37 207
A G L generationem AO B30 32= 34 204 257 258; S ae-

culum: + quinta feria alleluia alleluia alleluia alle-

luia alleluia B29 L, quintai... alleluia caeteri.

irritauerunt: + eum 72 97 129 C, eum 33 et: + non B29 L^ _ non caeteri.

74 B; aquas 97 C, aquam 72 74 129 B.

+ et A B17 29 31 32 34 37 204 207 AL e t B30 33


35 257 258 G ;
dixerat eis dominus A13, dixerat ei do-
minus A, dominus dixerat illis B.

illis A13, + illis caeteri. 36 est: illis 129, illis silet 132,

37 + et (initio) A B35 257, _ et B17 29 30 31 32 33 34


37 204 207 258 A G L demoni AO, daemoniis
;
caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 915

Ps. 105, 30-37


HE SH
30 stetit autem fine[e]s et exorauit et est 30 xcd oxr| Oiveec; kcu eiX&aaTo, kcu
retenta percussio K6iraoev f\ epauoic/
31 et reputatum est ei in iustitia in gene- 31 Kai eXoy[o9r] ocutco eic; 5iKaioou-
rationem et generationem usque in sem- vnv eiq yevedv Kai yevedv e^coc; tou
piternum alcovoq.
32 et prouocauerunt super aquam contritio- 32 Kai iTapcbpyi.oav ecf>' u6atoc; 'Avri-
nis et adflictus est moyses propter eos Xoyiac;, Kai eKaKcb9q Mcouaf]c; 6i'
auxouc;,
33 quia prouocauerunt spiritum eius et 33 6ti irapeiriKpavav t6 -rrveuu.a au-
praecepit labiis suis tou, Kai 6ieareiXev toTc; xstXeoiv
auTou.
34 non exterminauerunt populos quos dixit 34 ouk ecoXe9peuaav t6 e"9vr| & elirev
dominus eis Kupioq,
35 et commixti sunt gentibus et didicerunt 35 Kai eu.iyr|oav ev toTc; 9veaiv Kai
opera eorum eu.a9ov t6 epya auTcov'
36 et seruierunt sculptilibus eorum et fac- 36 Kai e&ouXeuoav toTq yXu-rtToTc; au-
tum est eis in scandalum tcov, Kai iyevr)9n auToTq eiq okov-
6aXov"
37 et immolauerunt filios suos et filias suas 37 Kai ?9uaav Touq ulouc; auTcov Kai
daemonibus Tdq 9uyaTepaq auTcov ToTq 6aiu.o-
vioic,,

30 fines P21 94, phinees P72 \Ji 129 176 c M, finees 30 e{;iXaaccro A, ec;eiXaoaro S; Gpauoic,
p84 93 95 L13 24 25 89 i t 48 51 256 AS; exorauit S, epauoeic; A.
p T48 51 256, diiudicauit L,13 25 74 89 129 176 I C
AMS, cfiiudicabit L24 ; retenta est I 28 , est retenta
caeteri.

31 et (initio) P? 2 , + et caeteri; P L24


iustitia
25 74 89 129 176 i AS, iustitiam L" T C M;
generationem P 1 2 1 84
94, generatione P72 93 95
1

L IT C AMS; generationem p21 72 84 94 2

L25 89 129 176 T C M, generatione P93 95 l"


24 74 I AS; generationem: et, ut P 2 72 84 95 1

L I T C AMS, + et P93, + u P94; sempiter- t

num P L129 T48 51 256, aeternum Ll3 24 25 74


89 176 i AMS, saeculum C.
32 ad L74, super caeteri ; contritionis P21" 84 93 94, 32 irapcopyioav:
aurov S*, + aurov
contradictionis P 2 l c 72 95 l I T C AMS; propter S\A; e<f) S, eiti A.
eos moyses L 24 *, moyses propter eos caeteri.

33 protulit C 25 6 m ,
praecepit C256, caeteri; praecepit: 33 SieareiXev: ev S*, + ev S e, A.
in P L13 24 25 74 89 129 I T AS, + in L176
C M.
34 et P L T C AMS, + et I; quos
(initio) 34 Kuptoc;: auxoiq S*, + auTOic; S"A.
p L13 24 129 176 I T C AS, quod V*
26 74 c

89 M; dixit P L 155 T C AMS, dixerat 115 28


ei s P21 72 84 93 95 Ll3 25 74' 89 176 I T C AMS,

illiS P94 L 24 74* 129.*

85 opera: eorum P 84 + eorum caeteri. ,

36 sculptilibus P L26 74 89 129 176 I T C" 256 MS, 36 eic, OKavSaXov S, eioKav6crXov A.
scalptilibus Ll3 A, insculptilibus L24 idolis *,

C 256; factum: + est P L13 24 25 74 89 129 128


55 T C AMS, est L176 116.

37 daemonibus P L 24 89 129 176 i c MS, daemoniis


L13 25 74 T 4 8 51 72 256 A.
12
916 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 105, 38-43


GA MO RO
38 Et effuderunt sanguinem innocen- 38 et effuderunt sanguinem innocentem san- 38 et effuderunt sanguinem inno-
tem, sanguinem filiorum suorum guinem filiorum suorum et filiarum quos centem sanguinem filiorum suo-
et filiarumsuarum, quas sacrifica- immolauerunt sculptilibus chanaan et facta rum et filiarum quos sacrificaue-
uerunt sculptilibus Chanaan. Et in- est terra in sanguine runt sculptilibus chanaan inter.
fecta est terra in sanguinibus; fecta est terra in sanguinibus
39 et contaminata est in operibus eo- 39 et contaminata est in operibus ipsorum et 39 et contaminata est in operibus
rum, et fornicati sunt in adinuen- fornicati sunt in obseruationibus suis eorum et fornicati sunt in obser-
tionibus suis. uationibus suis
40 Et iratus est furore Dominus in po- 40 et iratus est furore dominus in populum 40 et iratus est animo dominus in
pulum suum; et abominatus est he- suum et abominatus est hereditatem suam populum suum et abhominatus
reditatem suam. est hereditatem suam
41 Et tradidit eos in manus gentium; 41 et tradidit eos in manus nationum et domi- 41 et tradidit eos in manus gentium
et dominati sunt eorum qui ode- nati sunt eis qui oderant eos et dominati sunt eorum qui ode-
runt eos. runt eos
42 Et tribulauerunt eos inimici eo- 42 et tribulauerunt eos inimici eorum et humi- 42 et tribulauerunt eos inimici eo-
rum; et humiliati sunt sub mani- liati sunt sub manibus eorum rum et humiliati sunt sub i
bus eorum; nibus eorum
43 saepe liberauit eos. Ipsi autem 43 saepe liberauit eos ipsi autem exacerbaue- 43 sepe liberauit eos ipsi autem
exarcebauerunt eum in consilio runt eum in consilio suo et humiliati sunt in exacerbauerunt eum in consilio
suo; et humiliati sunt in iniquita- suis iniquitatibus suo et humiliati sunt in suis ini
tibus suis. quitatibus

38 infecta 74 97 129 C, interfecta 72 B; est: 38 + et (initio) A 13 B35 37 257, _ et AO B 17 29 30 31

+ terra 72 74 129 CB, terra 97. 32 33 34 204 207 258 A G L ;


effunderunt B204, effude-
runt caeteri; filiarum: suarum A, + suarum B; fi-
liarum: quos +
B34, + quod A B" 29 30 32 33 37 207
A G L quas B30 c 31 32= 204 258, + e B267, _ B35;
t

inmolauerunt A, sacrifkaberunt canaam : i- et


A B35 257, _ et B17 29 30 31 3 34 37 204 207 268
A Q L ;
f ac ta A, infecta B; in
terra: + A B33, ir

B17 29 30 31 32 33 c 34 35 37 204 207 257 258 A G L ;


san
guine A, sanguinibus B.

39 contaminata est A B30 31 32 33= 34 35 37 204 207 257 39 habet obseruationibus 132.
258 G, contaminati sunt Bl ? 29

eorum B.

40 populum suum 72* 74 C, populo suo 72 40 est


1
: + furore A, + animo BI 7 29 30 31 S2 33
97 129 B. 207 257 258 A G L _ B204.

41 dominati sunt A B30= 31 32 33= 34 204 207 257 258 G,


dominaberunt BI 7 29 30 33 35 37 A L ;
oderant A B"
A L, oderunt B30
29 31 33 34 35 32 37 204 207 257 258 G ;

N. B. Gilson habet oderunt, sed jalso.

42 humiliati sunt A B" 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258


A G L, humiliaberunt B35 257 ;
humil.: eos A B"
29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L, + eos B35 257;
eorum A B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 A G L,

suis B35 257 e0 rum: + C V psalmus dauid AO.


;

43 liberauit A B29 30 31 34 37 204 207 257 258 A L, liberabit

Bl7 32 33 35 G ;
exacerbaberunt: eum AO, + eum
caeteri; consilio A BI 7 30 31 32 33 34 35 37 204 207 257
258 A G concilio B29 L.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 917

Ps. 105, 38-43


SH HE LXX
38 effuderunt sanguinem innocentem san- 38 Kou d^execcv alu.a cVGcpov, alu.a
guinem filiorum suorum et filiarum sua- ulcov auTcov Kai Guyarepcov" e9u-
rum quas immolauerunt sculptilibus cha- oav toTq yXuTtxoic; XccvaaV Kai
naan et adulterata est per sanguinem ecpovoKTovf^Or) f\ yfj ev toIc. alu.a-
oiv,
39 et coinquinati sunt operibus suis et for- 39 Kai eu.idv6r| ev toic, Mpyoic, auTcov'
nicati sunt in studiis ipsorum Kai ditopveuoav ev toic, dniTr|&eu-
u.aoiv auTcov.
40 iratus est itaque furor domini in popu- 40 Kai cbpyio9n 9uu.cp Kupioc; e-rtl t6v
lum suum et abominatus est heredita- Xaov auToO, Kai eP&eXuc;aTO tt)v
tem suam KXnpovou.[av auTou*
41 et dedit eos in manu gentium et dominati 41 Kai TOcpe&coKev auTouc, eic; x e ^P ac .

sunt eorum qui oderunt eos e9vcov, Kai eKupieuoav auTcov oi


u.iaouvTec, auTOuc,"
42 et adfiixerunt eos inimici eorum et hu- 42 Kai 29X.upav auToOc. ol ex^poi au-
miliati sunt sub manu eorum tcov, Kai eTaTteivcb9r]oav utto Tdc,
XeTpac; auTcov.
43 multis uicibus liberauit eos ipsi uero 43 TtXeovdKic, eppuoaTO auTouc,, au
prouocabant in consiliis suis et humiliat* Toi &e TtapeTtiKpavav ev Tfj PoL-Xfj
sunt propter iniquitates suas aoTcov, Kai eTaTteivcb9r|cav ev xalq
dvouiatc, auTcov.

38 et (initio) P L^ 4 *, + et L. 13 25 74 89 129 176 88 e6uocrv S*, cov e6uov S c ', cov e6uocrv
I x 48 51 72 c AMS; fuderunt T48 *, effuderunt A; ecf)ovoKTovr)6r| S'A, ecpovoKTnvr|6r|
T 48 caeteri; filiarum:
suarum I 15 *, + sua- S* atu.aotv:
;
auTcov S, + aurcov A.
rum I
15c
caeteri; quas P L 24 * C 256
,
quos L 13
25 74 89 129 176 I x 48 51 72 (JIZ AMS; sacrifica-

uerunt P 95 , immolauerunt caeteri; immol.: in


p21 84 93 94 95 L 13 25 74 89 129 176 I X C AMS,
+ m PV2 L2 4 *; sculptilibus Pai 84 93 94 95
L24
25 74 89 129 176 I X C 73 256 MS, SCalptilibuS P72
L 13 A, idolis C2S6"; adulterata P X48 51 256=,
polluta L I AMS, alter** T256 contaminata
*,

C73 256>
;
est: terra P21* 84 * 93 94 95, + terra
p2l= 72 l I T C AMS; per sanguinem P T,
84=

sanguinibus L 13 24 25 89 129 176 i c' 3 AMS, in


sanguinibus L250 74 sanguine C 256 ;
.

39 ecco P 94 et caeteri; coinquinati sunt P21 72 84


, 39 + Kai eu.icxv6r|... auTCov (initio) S,
93 95 L I C AMS, inquinati sunt P94 polluerunt Kat eu.iav6r|... auTcov A (not adscr
T; coinq. sunt: eum P L I C AMS, + eum A?
T; sunt
1
: inP, + inLITC AMS; ope-
ribus: + T C AMS, suis
suis P21 72 84 l I
"
adinuentionibus C 256 studiis C256
1
P93 94 95 ,
;

caeteri; studiis: + ipsorum P T 48 51 + suis


,

L I C" 256= AMS, + eorum T48 C^56 *. *,

40 est
1
itaque P93 + itaque P$3 caeteri;
:
cm *, 40 ETti SA, eiq R.
itaque: + dominus L24 *, dominus caeteri;
abhominatus T 48 *, abominatus T480 caeteri; esf:
+ in L25 in caeteri. ,

41 manu P 24 25 T C AMS, manus L 74 89 129 41 e6vcov S, ex6pcov A* (sup ras).


176 I; eorum qui P L i3 24 25 89 129 115 55 x C

AMS, eorum L74 qui LI 76 eos qui I 28 oderunt , , ;

p21 84 93 94 95 \J2& 74 89 129 176 I X C M, oderant


P72 L" 24 AS.
42 eorum P L24 X 48 5 1 256, sui L^ 3 26 74 89 129 176

I C AMS.
43 liberauit P H 3 25= 74 89 129 176 1 x C AMS, 43 TtXeovaKtq S, TtXeovaKeiq A; TtapeTti-
liberabit L^ 4 25
;
^ p93, eos P 93c caeteri; Kpavav: aurov S*. + aurov e
S *A,
prouocabant P21 72 84 93= 94 L" 24 25 74 129 176

I T C AMS, prouocauerunt P L89 prouoca- 93 *

P 95 prouocabant: eum P L" 24 25


,

bunt ;

89 129 176 1 1 C AMS, + eum L2S 74 iniqui- C


;

tates suas P L T C AS, iniquitatem suam II 5


24= 28 55 89 M.
;

918 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 105, 44 106, 1


GA MO RO
44 Et uidit cura tribularentur, et au- 44 et respexit eos quum tribularentur quum 44 et respexit eos cum tribularen-
diuit orationem eorum. exaudiret orationes eorum tur cum exaudiret orationes eo-
rum
45 Et memor fuit testamenti sui, et 45 et memor fuit testamenti sui et poenituit 45 et memor fuit testamenti sui et
poenituit eum secundum multitu- eum secundum multitudinem misericordiae eum secundum multi-
penituit
dinem misericordiae suae; suae tudinem misericordie sue
46 et dedit eos in misericordias, in 46 et dedit eos in misericordias in conspectu 46 et dedit eos in misericordia in
conspectu omnium qui ceperant omnium qui ceperant eos conspectu omnium qui ceperant
eos. eos
47 Saluos nos fac, Domine Deus nos- 47 saluos nos fac domine deus noster et con- 47 saluos fac nos domine deus nos-
ter, etcongrega nos de nationibus grega nos de nationibus ut confiteamur no- ter et congrega nos de nationi-
ut confiteamur nomini sancto tuo; mini sancto tuo et gloriemur in laude tua bus ut confiteamur nomini sanc-
et gloriemur in laude tua. to tuo et gloriemur in laude tua

48 benedictus Dominus, Deus Israel, 48 benedictus dominus deus srahel [et] a sae- 48 benedictus dominus deus isrl a
a saeculo et usque in saeculum; et culo et usque in saeculum et dicit omnis po- seculo et usque in seculum et di-
dicet omnis populus: Fiat! fiat! pulus fiat fiat. cet omnis populus fiat fiat.

Psalmus CVI Psalmus CVI Psalmus CVI


1 Alleluia. 1 Alleluia. 1 Alleluia.
Confitemini Domino, quoniam bo- Confitemini domino quoniam bonus quo- Confitemini domino quoniam bo-
nus, quoniam in saeculum miseri- niam in saeculum misericordia eius nus quoniam in seculum miseri-
cordia eius. cordia eius

44 tribul.: in eo A B35 257, + i n e0 B 17 29 30 31 32 44 habet respexit eos 132; habet cum exau-
33 34 37 204 207 258 A G L orationem;
B35, orationes diret 132.
caeleri.
45 er
1
A, quia B; testamenti: sancti A, + sancti B.
46 dedit A, tradidit B; eis AO, eos caeteri; misericordias 46 in misericordia 129, in misericordias
A B31* 257 ;
misericordia B" 29 30 31 c 32 33 34 35 37 W, silet 132; ceperant eos 129, eos ce-
207 258 A G L_ m isericordiei B204 homnium A13,
; perant W, silet 132.
omnium AO B" 35 204 257 258, hominum B29 30 31
32 33 34 37 207 A G L ;
ceperant A, captiuaberunt B.
47 N. B. In v. 47 iterum apparet cod. 206, in uerbis nos 47 fac nos 129, nos fac W, silet 132.
de nationibus.
47 saluos 72 74 97 CB, aliquos 129*,, saliquos 48 srahel: + et A13, A13 B17 30
et caeteri; dicit 31
206 207 L A G, dicet AO B29 32=
c
129 ; nos fac 74 C, fac nos 72 97 129 B. 32 33 34 37 204 35
257 258 L
nat: _ explicit liber quartus A B29 31 32
204 206 257 258 L, + fi_t Iiber quartus B",, + expli-
48 dicet 72 97 129 CB, dicat 74; fiat: alle- cit liber secundus B30, + explicit liber quartus B33
luia 72 97 129 CB, alleluia 74. + 34 35 37 207 A G ;
N. B. In cod. 34 ordo est: CVI
alleluia explicit ldber IIII* incipit liber quintus.

Ps. 106 Ps. 106 Ps. 106


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17* (v. 1-41) IT (v. 41-43) 29 30 Uariantes:
31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 AG L O.
Deest in 17* (v. 41-43) 38 259 260 S' D F. Hab.
v. 20 L 2
. Hab. v. 7 L8 Hab. v. 9 23 L4 Hab. v. 23 T.

. .

titulus (initio) 72 74 29 CB,


1 +
titulus 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes:
97; alleluia: alleluia huius similitudo incipit liber quintus A B31 37 204 206 257 258,

hunc II precedentibus psalmis docet esse + incipit liber quintus B" 29 32 33 34 35 37 207 AGL
communem cum illis 72 74 129 CB, + alle- + incipit liber tertius B17 29 31 B30; + alleluia A
Iuia... illis 97. 32 33 34 35 37 207 A G L, + psalmus dauid B204 206
258, + psalmus B257, B30; + sexta feria uocatio
gentium B 2 9 L,
sexta... gentium caeteri; + profeta

ad exclamationibus prioris populi et miserationibus


dei siue de commendatione ecclesie liberata est per
gratiam dei de inimicorum aflictionibus alleluia uox
apostolorum B 37 ,
profeta... uox apostolorum caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 919

Ps. 105, 44 - 106,


SH HE LXX
44 et uidit tribulationem eorum quum au- 44 Kcd I6ev ev tco 9X((3eo9ai auxouq,
diret eos rogantes ev tco auTdv eioaKoOoai Tfjc, 6ef|-
aecoc; auTcov'
45 et recordatus est pacti sui cum eis et 45 Kai eu.vf|o9r| Trjc, 5ia9f|Kr|c; auToO,
[paenitebit] eum secundum multitudi- Kai u.eTeu.eXf|9r| KaTd t6 TtXfj9oc;
nem misericordiae suae tou eXeouc; auTOu,
46 et dedit eos mirabiles coram omnibus qui 46 Kai e6coKev auTouq eic; otKTipu.ou<;
ceperant eos evavTiov ttovtcov aixu.aXcoTiadv-
tcov auTouq.
47 Confiteamur domino misericordias 47 salua nos domine deus noster et congre- 47 ocoaov f|(iaq, Kupie 6 9e6c; f|U.cov,
eius et gloriemur in laude eiusnon ga nos de gentibus ut confiteamur nomi- Kai emouvaYaYe f|[.iac; k tcov
in nostra PAU. ni tuo sancto et canamus laudantes e9vcov, tou eou.oXoYf|oaa9ai tco
6v6u.aTi tco dyicp oou, tou evKau-
Xao9ai ev xfj aiveaei oou.
48 benedictus dominus deus srahel ab ae- 48 euXoyr|T6c; Kupioq 6 9e6c; 'Iopaf|X
terno et usque in aeternum et dicet om- dnxo tou aicovoq Kai e'coc; tou aico-
nis populus amen amen. voc;" Kai epet -nac; 6 Xa6q TevoiTO.

Psalmus CVI Psalmus CVI aXu.6q PF'


1 Alleluva. 1 'AXXr|Xouia.
Confitemini domino quoniam bonus quo- *Ec^ou.oXoYeia9e tco Kupio, 6ti
niam in aeternum misericordia eius XprjaToc;, 8tl eiq tov aicova to eXeoq
auTou.

44 eorum: + quum
P21 72 84 93 95 L 128 55 T C 44 i&ev: Kupioc, S, + Kupioq A; 0Xi-
AMS, + quam P9* quum V$; audisset L^*, Peo9ai A, eXit3eo0e S.

audiret caeteri ; eo P 2 !*, eos P 2 1 caeteri.


C

45 paenitebit P21* 93 94 95 paenituit P2l c 72 84 ; 45 &ia0r)Kr|q: + auxou SA" m ", auxou


L I T C AMS; paenituit: + eum AS, PLIT A*.
eum C M.
46 tradidit 128, dedit caeteri; mirabiles P L25 129 46 Tcavrcov: tcov S, + tcov A.
T C73 M, miserabiles L i3 24 74 89 176 I C256
AS; hominibus P 94 omnibus , caeteri ; ceperant
p21 72 84 93 95 L.13 24 25 74 89= 129 176 115 55
T C AMS, ceperunt P94 L89' 128.
47 nos : :
de gentibus I 55 de gentibus caeteri; , + 47 r]Liac; Kupie o 0eoc; nu.cov sup ras et in
tuo sancto P21 72 84 x C, sancto tuo P93 94 95 mg A* (om nu.ac; A*) ; tco oyico oou S,
L I AMS; laudantes P21 72 84 93 t, laudes tuas oou tco cryico A.
P94, laudantes te P95 L I C AMS.
48 ab aeterno P L I T 51 256 AMS, a saeculo 48 YE v i-T o : Y evoiTO * S, + Y evo, TO,
A.
C; aeterno: + et P L I C AMS, et T48 51

256; in aeternum PLIT 51 256 AMS, in sae-


culum C; dicet P21 c 72 84 93 94 95 JJZ 74 89 129

I T C AMS, dicit P21* L24 176 dixit L25; amen


amen P2l 72 84 1,13 74 89 129 176 i t C A, amen
P93 94 95 L 24 25 MS; amen: alieluia P21 72
84 94 95 L25 74 89 129 176 I T C73, + alleluia
P93 L 13- 24 AMS, + alleluia alleluia C256= (in
ras.)

Ps. 106 W. PF'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 (v. 10-43) JJZ 17
(v. 41-43) 24 25 74 89 129 176 115 24= 28 55 T*8 51

C73 256 AMS. Deest in P95 (v. 1-9) L" (v.1-40)

127 T52. N. B. Cod. 95 deest in Ps. 106, 1-9


quia, dempta magna littera capitali, textus periit.
Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter note- 1 ec;ouoXoYeio0e S, ec;ou.oXoYeio0ai A.
tur, pertinet ad C.
1 + alleluia P L25 74 89 129 176 I T C73, alle-

iuia L13 24 C256 AMS; domino: quoniam


bonus L 2 4*, + quoniam bonus caeteri; in aeter-
num P L13 24 25 74 89 176 I 48 51 256 AMS, in T
saeculum L129 C.
920 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 106, 2-9


GA MO RO
2 Dicant qui redempti sunt a Domi- dicant qui redempti sunt a domino quos re- 2 dicant nunc qui redempti sunt
no, quos redemit de manu inimici, demit de manu inimici de regionibus con- a domino quos redemit de manu
et de regionibus congregauit eos, gregauit eos inimici de regionibus congrega-
uit eos
3 a solis ortu, et occasu, ab aquilo- a solis ortu et occasu ab aquilone et mari 3 a solis ortu et occasu ab aquilo-
ne, et mari. ne et mari
4 Errauerunt in solitudine, in ina- errauerunt in solitudine in siccitate uiam 4 errauerunt in solitudine in sic-
quoso; uiam ciuitatis habitaculi ciuitatis habitationis non inuenerunt citate uiam ciuitatis habitatio-
non inuenerunt. nis non inuenerunt
5 Esurientes et sitientes, anima eo- 5 esurientes et sitientes erant anima eorum esurientes et sitientes anima eo-
rum in ipsis defecit. in ipsis defecit rum in ipsis defecit
6 Et clamauerunt ad Dominum cum 6 et clamauerunt ad dominum quum tribula- et clamauerunt ad dominum
tribularentur, et de necessitatibus rentur et de necessitatibus eorum libe- cum tribularentur et de neces-
eorum eripuit eos; ra[b]it eos sitatibus eorum liberauit eos
7 et deduxit eos in uiam rectam, ut 7 et eduxit eos in uiam rectam ut irent in ci- et eduxit eos in uiam rectam ut
irent in ciuitatem habitationis. uitatem habitationis irent in ciuitatem habitationis
8 Confiteantur Domino misericordiae 8 confiteantur domino misericordias eius et confiteantur domino misericor-
eius, et mirabilia eius filiis homi- mirabilia eius filiis hominum dias eius et mirabilia eius filiis
num. hominum
9 Quia satiauit animam inanem, et 9 quia saturauit animam inanem et animam quia saciauit animam inanem et
animam esurientem satiauit bonis. esurientem satiauit bonis animam esurientem saciauit bo-
nis

+ et 129 C, et 72 74 97 dicat B 258 dicant caeteri; dicant:


,
nunc A B35
257, + n unc B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258
A G L ;
dicant: gentes A B34 35 257, + gentes
B17 29 30 31 32 33 37 204 206 207 258 A G L qu ;
i A B32*
33 34 35 204 206 207 257 G, quae Bl? 29 30 31 32 37 207*
258 A L ;
redemti A B31* 32* 33 34 35 204 206 257 G,

redemtae B" 29 30 37 207 258 A L- quos A B17


29 30* 31* 32* 33 34 35 37 206 257 258 A G L, quas B30 c

c
31 c
32 204 207; inimici A, inimicorum B; congregauit
A B29 30 31 32 c 34 37 204 206 207 257 258 A L, congregabit

B17 32* 33 35 G ; eos A B17 29 30 c 31 33 34 35 37 204


206 207 257 258 a' G L eas B30* 32.
assolis B 258 , a solis caeten; occasum B204, occassu
caeteri: et B35, a b caeteri; mari A B17 29 30 31 32 33
34 204 206 207 257 258 A G L mare B35 37.

et B 204 , in
2
caeteri; uiam ciuitatis A, in uia et ciuita-
tem B17 29 30 31 32 33 34 204 206 207 258 A G L f
-

u lam et

ciuitatem B35 257, jn uiam et ciuitatem B37; habit.:


illic A, + illic B.
mima 72 74 97 CB, animas 129. erant: et A, + et B.

liberabit A13 B 17 29 31 32* 33 35 G, liberauit AO B30


31 c 32 c 34 37 204 206 207 257 258 A L.

eduxit A13 B17 29 30 31 32 33 37 204 207 258 A G de .

duxit AO B34 35 206 257 L* L.

N. B. Cod. 13 omittit v. 8 integrum; misericordias 8 misericordias 129, misericordiae W,


A B17 29 30* 31* 34 35 A L, misericordie B30 c 31 c 32 sslet 132.

B33 37* 207 G filii


34 c 37= 204 206 257 258, misericordia
;

B32% filiis A B32*, caeteri.

9 saturauit
4
A B30 31 c 34 37 204 206 207 257 258 A (
satura-
bit
1
B17 29 31* 32 33 35 G L, satiabi BL*; satiauit A
B 257 , saturabit
5
B" 31 32* 33 G satiabit B28 35 L,

saturauit
2
B30 32 c 34 37 204 206 207 258 A, replebi B1,4
.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 921

Ps. 106, 2-9


HE LXX
2 dicant qui redempti sunt a domino quos EbrcVrcooccv ol XEXuTpcou.Evoi utt6
redemit de manu hostis de terris congre- Kup(ou, ouq eXuxpcboaTO ek X ei P oc -

gauit eos X0pou.


3 ab oriente et ab obcidente ab aquilone et ek tcov x"p>v ouvf|yccyv auTOuc;,
mari c5m6 dvaToXcov Kai 6uau.cov Kal
fioppa Kai 8aXc5coor|q.
4 errauerunt in solitudine in deserta uia TrXavr|0r|aav ev Trj pr|u.cp v avu-
ciuitatem quae habitaretur non repere- 6pcp, 666v ttoXiv KaToiKr)Tr)plou
runt oux eOpov"
5 esurientes et sitientes anima eorum ipsis TTEivcovTEq Kai 5hJjcovtq, f\ ^>oyr\
deficiebat auTCOv ev auTotq ec^eXitiev.
6 et clamauerunt ad dominum in tribula- Kai ^KEKpac^av Ttpoc; Kupiov ev tco
tione sua et de adflictione eorum eripuit GXipEoGai auTouc;, Kal ek tcov
eos dvayKcov aurcov Eppuaaro auTOuq -

Confiteamur itaque domino miseri- 7 et eduxit per uiam rectam illos in ciuita- Kai 66r)yr]av aurouc; siq 666v eu-
cordias eius PAU. tem habitabilem 0iav tou iropu0fjvai iq noXiv Ka-
TOLKq-rripiou.
Animam esurientem satiauit bonis 8 confiteantur domino misericordiae eius e,ou.oXoyr|oao0cooav tco Kupicp ra
PAU Quia saturauit animam
l
. et mirabilia eius in filios hominum Xr| auTou Kai ra 0auu.aoia aurou
inanem PAU Et saturauit ani- 2
. Totq uioTq tcov dv0pcbTTCOv,
mam inanem PAU Et animam 3
. 9 quia saturauit animam uacuam et ani- oti ExopTaaEv cpuxr]v KEvrjv, Kai cpu-
esurientem repleret bonis PAU 4
. mam esurientem impleuit bonis Xr]v TTEivcoaav evettXtioev dya0cov.

dicant: + qui P L I T AS, qui C M; re- EX0pou S*A, EX0pcov S


e *.

dempti: + sunt P L I T AS, sunt C M;


redemet C 256 *, redemit C 256c
caeteri; hostis:
et P 24 25 89 129 176 I c
T, + et L 13 c

AMS; l I t C AMS, ceteris


terris P2 ! 72 84
p93 94 congregauit P L 13 25c 74 89 129 176 I T
;

C AMS, congregabit L2 * 25 V
e^: + ab P L 13 25 89 AS, ab L 24 74 129 176 3 Kai (initio) S*A, + koci S
c

I T48 51 72 c M.
deserto P 94 deserta caeteri; ciuitate I 28 , ciuita- 4 ttoXiv S*, ttoXecoc; S *A.
c

tem caeteri; quae: + ut P93 ,


ut caeteri; ha-
bitarentur P94 , habitaretur caeteri.
animas L25 *, anima L 25c caeteri ; eorum: in
P, + in L I T 51 72 c AMS; defecit P 94 ,

deficiebat caeteri.
sua: + et P L 15 2 8 55 89 t, et L C AMS;
adfiictione P L I T 4 51 256 AMS, angustiis
C; sua I 15 , eorum caeteri.
et (initio) L 129 +
et caeteri; eduxit P I 23
, ,

duxit L 13 24 25 74 89 176 115 55 T 48 51 72 AMS,


deduxit L 129 induxit C; illos P 21 72 84 94 l 13
,

24 25 74 89 176 i T C AMS, eos P 93 L 129 rectum ;

I 28 , rectam caeteri; rect.: ut uenirent ut irent


P T, + L I AMS, + ut irent C.
ut uenirent
8 E 19, 2, 139. confiteatur L251 confiteantur L25 * caeteri; mise-
,

ricordiae P L 176 I 15 T 48c 51, misericordiam *

L 13 24 74 c AMS, misericordia L25 I 24c 28 55


*

T48 misericordias L89 129 misericordie I 15c


*,
;

mirabilia: eius T 51 + eius caeteri; eius ,


2
:

-(-
n P 21 72 84 93 L 13 24 74 89 176 I T C AMS,
i

in P94 L25 129 filios P21 72 84 l13 24 25* ;

129 176 C AMS, filiis P 93 94 L255 74 89 I T

hominum L 176 + hominum caeteri.


;

filios:

,

1 E 1, 1, 10. 2 E 19, 2, 139. 3 E 23, N. B. Iterum apparet cod. 95 uerbo impletur;


9, 167. * E 32, 25, 301. quia P21 84 93 94 L I 15c 28 55 T C AMS, quis
P7 2 qui ,
I 15 *; saturauit P L 13 25 89 129 I T C
AMS, L 24 74 satiauit L 176 animam
saturabit ;
5
:

L24 + esurientem caeteri; im-


esurientem *,

pleuit P 21 72 84 93 94 l 13 74 89 129 176 I T C


AMS, impletur P 95 implebit L24 replebit L25 , ,
.
922 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 106, 10-18


GA MO RO
10 Sedentes in tenebris et umbra mcr- 10 sedentes in tenebris et umbra mortis uinctos 10 sedentes in tenebris et umbra
tis; uinctos, in mendicitate et ferro. in mendicitate et ferro mortis uinculis ligatos in men-
dicitate et ferro
11 Quia exacerbauerunt eloquia Dei, 11 quia exacerbauerunt eloquium domini et 11 quia exacerbauerunt eloquium
et consilium Altissimi irritauerunt. consilium altissimi inritauerunt domini et consilium altissimi ir-
ritauerunt
12 Et humiliatum est in laboribus cor 12 et humiliatum est in laboribus cor eorum 12 et humiliatum est in laboribus
eorum; infirmati sunt, nec fuit qui infirmati sunt nec fuit qui adiuuaret cor eorum infirmati sunt nec
adiuuaret. fuit qui adiuuaret
13 Et clamauerunt ad Dominum cum 13 et clamauerunt ad dominum quum tribula- 13 et clamauerunt ad dominum
tribularentur; et de necessitatibus rentur et de necessitatibus eorum liberauit cum tribularentur et de necessi-
eorum liberauit eos. eos tatibus eorum liberauit eos
14 Et eduxit eos de tenebris et umbra 14 et eduxit eos de tenebris et umbra mortis 14 et eduxit eos de tenebris et um-
mortis, et uincula eorum disrupit. et uincula eorum disrupit bra mortis uincula eorum dis-
rupit
15 Confiteantur Domino misericordiae 15 confiteantur domino misericordias eius et 15 confiteantur domino misericor-
eius, et mirabilia eius filiis homi- mirabilia eius filiis hominum dias eius et mirabilia eius filiis
num. hominum
16 Quia contriuit portas aereas, et 16 quia contriuit portas aereas et uectes fer- 16 quia contriuit portas ereas et
uectes ferreos confregit. reos confregit uectes ferreos confregit
17 Suscepit eos de uia iniquitatis eo- 17 suscepit eos de uia iniquitatis ipsorum 17 suscepit eos de uia iniquitatis
rum, propter iniustitias enim suas propter iniustitias enim suas humiliati sunt eorum propter iniusticias enim
humiliati sunt. suas humiliati sunt
18 Omnem escam abominata est ani- 18 omnem escam abominata est anima eorum 18 omnem escam abominata est
ma eorum, et appropinquauerunt et adpropiauerunt usque ad portas mortis anima eorum et appropinquaue-
usque ad portas mortis. runt usque ad portas mortis

10 dedentes (sic) B257, sedentes caeteri; et: + in B36, 10 et


4
: in 129, + in W, silet 132; ha-
in caeteri; uinctos A, uinculis ligatos B; uinctos: bet uinculis ligatos 132.
+ et B<3, et caeteri; N. B. Gilson habet et sed
falso; et in ferro B35, e t ferro caeteri.
11 eloquium A B" 29 30 31 32 33 34 204 206 207 258 A G L
eloquia B35 37 257.

et 72 74 129 CB, + et 97. 12 eorum: A13 B 17 29 30 31


et 32 34 35 204 207 257 258
A L + et AO B33 37 206 G ;
adiubaret: eos A
B207, + eos B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 257 258
A G L.

13 liberauit A B29 30 31 32<= 34 37 204 206 207 257 258 A L,


liberabit B 17 32* 33 35 G- e os + CVI alleluia AO.

14 eduxit A13 B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 258 14 et: de 129, + de W, silet 132; mor-
A G L duxit AO, deduxit B257. tis: et 129, + et W, silet 132.
15 misericordias A13 Bl7 29 30* 33* 34* 35 A L, m iseri- 15 misericordias 129, misericordiae W,
cordiae AO B30 31 32 34 204
c
206 257 268, misericordia silet 132.
B33 37 207 G filjj B32 filiis A
c
; ,
B32*. caeteri.

18 appropinquauerunt i29, adpropiauerunt


W, silet 132,
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 923

Ps. 106, 10-18


SH HE LXX
10 Sedentes in tenebris et umbra mor- 10 habitantes in tenebris et umbra mortis 10 Ka0r|[^vouq iv okotel kcu okl5
tis PAU. adligatus inopia et ferro Savdxou, -TT8-n;8r|[ievouq iv TTTCoxta
Kai iv oi6r|pcp'
11 quia prouocauerunt sermonem dei et con- 11 oti TtapemKpavav xd X6yia toG
silium excelsi blasphemauerunt 0eou, Kai tt)v (3ouXr)v tou uipioTou
Ttapcb^uvav'
12 et humiliauit in labore cor eorum ceci- 12 Kai TaTceivcb9r| iv kottolc, f| Kap-
derunt et non erat qui adiuuaret 5ia auTcov, r)o0vr)oav Kai ouk f\v
6 por|0cov.
13 et clamauerunt ad dominum in tribula- 13 Kai KKpa,av Ttpoc, Kupiov iv tco
tione sua et de angustiis eorum liberauit 0M|3Eo0ai auTouq, Kai iK tcov
eos dvayKcov auTcov eacooEV aUTo6c/
14 Eripuit eum de tenebris et umbra 14 et eduxit eos de tenebris et umbra mortis 14 Kai er|yayev auTouq ek okotouc;
mortis PAU. et uincula eorum disrupit Kai ek OKiaq 0avdTou, Kal Touq
5eau.ouc, auTcov 5ieppr|c;ev.
15 confiteantur domino misericordiae eius 15 e,ou.oAoyr]ado0coaav tco Kupicp Td
et mirabilia eius in filios hominum iXer\ auTou Kal Td 0auu.daia au-
tou toTc; uioic; tcov dv0p6Ttcov,
16 Uectes ferreos confregit PAU. 16 quia contriuit portas aereas et uectes 16 otl auvTpiL|jv TruXaq x a ^ K ^> KaL
ferreos confregit u.oxXouc; OLOr|pouq auvEKXaasv.
17 stultos propter uiam sceleris eorum et 17 dvTEXdpETO aincov iE, 65ou dvo-
propter iniquitatem adflictos uaac; auTcov, bia ydp Tdq dvouaac;
auTcov TaTTeivcb0r|aav.
18 omnem cibum abominata est anima eo- 18 irav |3pcou.a e(36e\uc;aTO r) ^>uyf]
rum et adcesserunt ad portas mortis auTcov, Kai fjyyiaav ecoq tcov ttu-
Xcov tou 0avdTou.

10 adligatus P21* 72 93 95 adligatos P21


c
84 l I C 10 Kai 1
: + ev SA, - ev 2002; KOti
AMS, alligantes P 94 alligandos, T; adligatos: ev S*, ev S C S
A.
in P L I C AMS, + in T.

11 sermonem P T, sermones L I C AMS; dei P 11 TOU 0EOU SA, Kupiou R.


L I C AMS, domini T; consilium: excelsi
I 55 *, + excelsi I 55 caeteri.
12 humiliauit P Ll3 25 89 129 176 i t C AMS, hu- 12 auTcov: Kai S, + Kai A.
miliabit L 24 25*, humiliauerunt L'4 ceciderunt ;

P L I T AS, corruerunt C M.

13 tribulatione: sua P94 + , sua caeteri; sua:


+ et PL I T Cra-AS, et C2S6 M; angustiis:
eorum I 55 *, + eorum I55c caeteri; liberauit
P 116 28 t, saluabit L" 24 25 A, saluauit L2S
74 89 129 176 155 C MS.
14 + et (initio) PL I T AMS, et C ;
disrumpit 14 ec^riyayEV SA, coSr|yr|av R; ek 1 e
S *A,
I
24c
,
disrupit caeteri. ev S*; Kai
1
+ ek S,
: ek A.
15 misericordiae P L2 5c 176 115 28 t 4 8 51, miseri-
c

cordiam L13 25 c AMS, misericordias L24 * 89


129, misericordia L 74 I24c 55 t48*; eius + in 2
.

P L13 24 89 129 176 115 55 T C AMS, in


L25 74 I28 n li os ;
p L13 24 89 129 176 115 55

C AMS, filiis L25 74 i28 T .

16 portas P L I T 48 Sl 256 AMS, hostia C; aereas 16 ouvEKXaoEV S, ovveQXaatv A.


p2l 72 84 93 95 l I T 48 51 256 AMS, ferreas
P94 , aerea C.
17 propter P L I T48 5 256 AMS, de C; uiam
1
l

P L T AMS, uia C; scelera L24 sceleris


I *,

propter P L I T 51 256 AMS, de


2
caeteri;
C; iniquitatem P I^ 5 28 55 89 t 48 61 25 6, iniqui-
tates L AMS, iniquitatibus C; iniquitatem:

suis P L I T 48 51 256 AMS, + suis C.


;

924 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 106, 19-26


GA MO RO
19 Et clamauerunt ad Dominum cum 19 et clamauerunt ad dominum quum tribula- 19 et clamauerunt ad dominum
tribularentur; et de necessitatibus rentur et de necessitatibus eorum liberauit cum tribularentur et de neces-
eorum liberauit eos. eos sitatibus eorum liberauit eos
20 Misit uerbum suum, et sanauit 20 misit uerbum suum et sanauit eos et eripuit 20 misit uerbum suum et sanauit
eos, et eripuit eos de interitionibus eos de interitu eorum eos et eripuit eos de interitu eo-
eorum. rum
21 Confiteantur Domino misericordiae 21 confiteantur domino misericordias eius et 21 confiteantur domino misericor-
eius; et mirabilia eius filiis bomi- mirabilia eius filiis hominum dias eius et mirabilia eius filiis

num. hominum
22 Et sacrificent sacrificium laudis, et 22 et sacrificent sacrificium laudis et pronun- 22 et sacrificent sacrificium laudis
annuntient opera eius in exulta- tient opera eius in exultatione et adnuntient opera eius in exul-
tione. tatione
23 Qui descendunt mare in nauibus, 23 qui descendunt mare in nauibus facientes 23 qui descendunt mare in nauibus
facientes operationem in aquis operationem in aquis multis facientes operationes in aquis
multis, multis
24 ipsi uiderunt opera Domini, et mi- 24 ipsi uiderunt opera domini et mirabilia eius 24 ipsi uiderunt opera domini et
rabilia eius in profundo. in profundo mirabilia eius in profundo
25 Dixit, et stetit spiritus procellae, et 25 dixit et stetit spiritus procellae et exaltati 25 dixit et stetit spiritus procelle
exaltati sunt fiuctus eius. sunt fluctus eius et exaltati sunt fluctus eius
26 Ascendunt usque ad caelos, et des- 26 ascendunt usque ad caelos et descendunt 26 ascendunt usque ad celos et de-
cendunt usque ad abyssos; anima usque ad abyssos anima eorum in malis scendunt usque ad abyssos ani-
eorum in malis tabescebat. tabescebat ma eorum in malis tabescebat

19 liberauit A B30 31 32-= 34 3' 204 206 207 257 258 A L


liberabit B" 29 32 33 35 G.

20 sanauit A B29 30 31 32 c 34 37 204 206 207 257 258 L= A L,

sanabit B 17 32* 33 35 G eum B L2


; , eos
2
caeteri; interi-
tum B204, interitu caeteri.

21 misericordias A B17 29 30* 33* 35 A L, misericordiae 21 misericordias 129, misericordiae W,


B30 c 31 32 34 204 206 257 258, misericordia B33<= 37 207 G let 132.
filiis A B17 29 30 32* 33 34 35 37 204 206 207 257 258

A G L fiiii B 31 32-=; hominum: + CVI alleluia AO.

22 sacrificient B258, sacrificent caeteri. 22 et


1
129, ut W, silet 132.

23 descendunt: + ad B257, acJ caeteri; operationem


A B35 257, operationes B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206
207 258 L' T A G L.

24 profundum B35, profundo caeteri.


25 exultati BG, exaltati caeteri; N. B. Gilson exultati,
sed jalso.

usque B32', usque ad A B32*. caeteri^ i ps0 s B204,


abyssos caeteri ; abyssos: et A, + et B, tabescebat
A B17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 A G L, tabes-

cebant B30* 204 258.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 925

Ps. 106, 19-26


SH HE LXX
19 et clamauerunt ad dominum in tribula- 19 KcciKKpac;av npdc, Kupiov iv tco
tione sua et de angustiis eorum saluauit 6X[(3o0ai auTouq, Kai ek tcov
eos dvayKcov atrtcov eocoaev auTOuc;,
20 Misit uerbum suum et sanauit nos 20 misit uerbum suum et sanauit eos et sal- 20 d-TTEOTeiXev tov Xoyov auTOu Kai
PAU Misit uerbum suum et uauit eos de interitu eorum idaaTO auTouq, Kai eppuaaTO au-
2 touc; k tcov 6tacf>9opcov auTcov.
sanauit eos PS-IS .

21 confiteantur domino misericordiae eius 21 ecjou.oAoynoda9coaav tco Kupicp Td


et mirabilia eius in filios hominum eXer) auTou Kai Td 9auu.data aUTOu
ToTq uiolc; tcov dv9pcbTtcov,
22 et immolent hostias gratiarum et nar- 22 Kai 9uadTcoaav 9uoiav aiveoecoc;,
rent opera eius in laude Kai ef.ayyeiXdTcococv Td epya au-
tou ev dyaXAidaei.
23 qui descendunt mare in nauibus facientes 23 oi KaTa(3aivovTeq eiq tt)v 9dXao-
opus in aquis multis oav iv TtXoioic;, Ttoiouvreq epya-
aiav ev u5aai TtoXAoTc;,
24 Uidentem opera domini et mirabili- 24 ipsi uiderunt opera domini et mirabilia 24 auToi elSooav Td epya Kupiou Kai
lia eius in profundo PAU. eius in profundo Td 0auu.daia auTou ev tco |3u9cp.
25 Et statuit spiritus procellae PS- 25 dixit et surrexit uentus tempestatis et 25 el-rtev, Kai eorr\ irve0[ia KaTaiyi&oc;,
VIG. eleuauit gurgites eius Kai ui|)69r|Td Kuu.aTa auifjq'
26 ascendunt in caelum et descendunt in 26 dvapaivouaiv ecoq tcov oupavcov,
abyssos anima eorum in adflictione con- Kai KaTaPaivouaiv ecoc; tcov d(3ua-
acov f) ipuxr) auTOv iv KaKoIq ivr\-
-

sumpta est
KeTO,

19 sua: + et P L 13 24 25 74 89 176 I T A, et
L 129 C MS; suis I 28 eorum caeteri; , saluauit
P21 72 84 94 L,13 25' 74 89 129 176 I T C AMS,
saluabit P93 L24 25 liberauit P95.
;

20 1 E 19, 3, 141. VQ 18, 52, 38. 20 sanauit P L 13 25= 74 89 129 176 i t C AMS,
sanabit L24 25; sanauit: + eos P^ 1 72 84 93 95
L P5 55 t C AMS, eos P9* 128; saluauit
p21 72 84 94 95 L,13 25= 89 129 176 I T C AMS,
saluabit P9 3 L24 25 74 saluauit: + eos P L 13

;

24 25 74 89 176 i t C A, eos L^ MS ; inte-


ritu: + eorum P C M, eorum L I T AS.
21 misericordiae P L25<= 74 176 115 T48 c
51, miseri-
cordiam L 13 24* c AMS, misericordia L25* 124=
28 55 T48', misericordias L89 ^29; eius
2
: + in
p L 13 74 89 129 176 115 55 T C AMS, in
L24 25 128; filios P L 13 24 25* 89 129 176 115 55

C AMS, filiis L25 c 74 128 T.


22 gratiarum P L I T48 51 256 AMS, confessionum 22 0uocrTcooav: auxco S, + auTco A.
C; narrent: + omnia P95, omnia caeteri; .

eius: + in caeteri.
in I 2 8,
23 mare in nauibus P Li76 T C M, in mare nauibus 23 Kccra|3aivovTc;: + eic; SA, eic; R;
L13 24 25 74 89 129 115 55 AS, mare nauibus itoiouvTEq SA*, oi Ttoiouvreq A*?.
128; opus: _ eius P21 72 84 l I T C AMS,
+ eius P93 94 95.
24 E 48, 5, 394. 24 dei P94, domini caeteri. 24 ei6ooav S* i6ov S e *, t6ov A.
25 CV 742. 25 et (initio) P L I T AMS, + et C; surrexit
PL I T 48 51 256 AMS, statuit C; surrexit: + et
P95 _ et caeteri; uentus P 21 84 93 94 95 L 13
24 25 74 89 129 i t AMS, aduentus P? 2 spiritus
L^, uentum C.
26 abyssos P L 155 T C AMS, abissum 1 28 ;

abyssos: + et L 25 et caeteri; animae L 7 4,


,

anima caeteri; adflictione P L I T 48 51 256 AMS,


maiis C 73 malo C m, consumpta est P T, ;

consumitur L 13 24 25 89 129 176 \ AMS, consu-


muntur L 74 consumetur C.
,
926 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 106, 27-34


GA MO RO
27 Turbati sunt et moti sunt sicut 27 turbati sunt et commoti sunt sicut ebrius 27 turbati sunt et moti sunt sicut
ebrius; et omnis sapientia eorum et omnis sapientia eorum deglutita est ebrius et omnis sapientia eorum
deuorata est. degluttita est
28 Et clamauerunt ad Dominum cum 28 et clamauerunt ad dominum quum tribula- 28 et clamauerunt ad dominum
tribularentur et de necessitatibus
; rentur et de necessitatibus eorum libera- cum tribularentur et de neces-
eorum eduxit eos. uit eos sitatibus eorum liberauit eos
29 Et statuit procellam eius in auram, 29 et statuit procellam in auram et siluerunt 29 et statuit procellam in auram
et siluerunt fluctus eius. fluctus eius et siluerunt fluctus eius
30 Et laetati sunt quia siluerunt; et 30 et laetati sunt quia siluerunt et deduxit eos 30 et letati sunt quod siluerunt et
deduxit eos in portum uoluntatis in portum uoluntatis suae eduxit eos in portum uoluntatis
eorum. eorum et de necessitatibus eo-
rum liberauit eos
31 Confiteantur Domino misericordiae 31 confiteantur domino misericordias eius et 31 confiteantur domino misericor-
eius; et mirabilia eius filiis homi- mirabilia eius filiis hominum die eius et mirabilia eius filiis
num. hominum
32 Et exaltent eum in ecclesia plebis, 32 et exultent eum in ecclesia plebis et in ca- 32 et exaltent eum in ecclesia ple-
et in cathedra seniorum laudent thedra seniorum laudent eum bis et in cathedra seniorum lau-
eum. dent eum
33 Posuit flumina in desertum, et exi- 33 posuit flumina in desertum et exitus aqua- 33 quia posuit flumina in desertum
tus aquarum in sitim; rum in sitim et exitus aquarum in sitim
34 terram fructiferam in salsuginem, 34 terram fructiferam in salsuginem a malitia 34 terram fructiferam in salsilagi-
a malitia inhabitantium in ea. inhabitantium in ea nem a malitia inhabitantium in
ea

27 conmoti A, moti B. 27 habet deglutita est 132.

28 liberauit A B30 31 32 34 37 204 206 257 258 A L, libera-

bit B" 29 32* 33 35 207 G.

29 + et finitio) 74 97 129 CB, et 72; au- 29 + et (initio) A, et B; procellam A B30 32= 33

ram 72 74 97 CB, aures 129. 34 35 37 206 257 258 G ,


procella B" 29 31 32 204 207
A L auram
;
A B30 33 35 37 204 206 257 258 G, aura B"
29 31 32 34 207 A L fl uctus e0 rum B 204, fl uc t U S
;
eiuS
caeteri.

30 siluerunt: eos 72 74 129 CB, + eos 97; 30 quia A13, quod caeteri; siluerint B 35 , siluerunt cae-
siluerunt: +72 97 129 CB,
et et 74; teri; deduxit A" B35 B17 29 30 31
257, eduxit AO
portum 74 97 129 CB, portu 72. 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L uo luptatis
B34, U 0-

;

luntatis caeteri;eorum B257, suae caeteri; suae: et


de necessitatibus eorum liber. eos A, + et de n. e. I.
eos B; liberabit B" 29 32 33 35 G, liberauit B30 31
32<= 34 37 204 206 207 257 258 A L.

31 misericordias A Bl7 29 30 33* 35 A L, rnisericordiae

B30" 31 34 206 257 258, misericordia B32 33 37 204 207 G.

S2 + et (initio) A, et B; exultent A B" 29 30 31


32 33 34 35 37 204 206 207 A G L, exaltent B257 288;
A, populi B; cathedram B20*, catedra caeteri;
plebis
laudem B 204 laudent caeteri.
,

33 + v. 33-34 72 74 129 CB, v. 33-34 97. 33 quia (initio) A, + quia B; desertum A B17 29
30 c 31 32= 33 34 35 37 204 206 257 258 A G L, deserto B30*
32* 207.

34 salsuginem A B 17 29 30 31 32 35 204 206 257 258 A L,

salsugine B33 34 37 207 G.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 927

Ps. 106, 27-34


SH HE LXX
27 obstupuerunt et intremuerunt quasi 27 ixapdx9noav, aaXu9r)aav cbc; 6
ebrius et uniuersa sapientia eorum ab- u.e9ucov, xai Ttaaa f\ aocfua auTcov
sorta est KaT7t69r|.
28 clamauerunt autem ad dominum in tri- 28 Kai KEKpac;av Ttpoc; Kupiov Iv xcp
bulatione sua et de angustia eorum edu- 9X[(3o9ai auxouq, Kai ek tcov
cet eos avayKcov auTcov E^fjyayEV auTouc,,
29 Imperauit procellae et stetit in au- 29 statuit turbinem in tranquillitate et sile- 29 Kai ott|0v KaTaiy(6a auTfjq, Kal
-

ram PAU. bunt fluctus eius a(yr|oav toc KUjaaTa auTfjc;


30 laetabuntur quoniam quieuerunt et de- 30 Kai Eucppdv9r|aav 6+1 f)Ouxaoav,
ducet eos ad portum quem uoluerunt Kai cb6f|yr)0v auTouc; Tciu.EX(a
9Xf)u.aToq auTou.

31 confiteantur domino misericordiae eius 31 i;ou.oXoyr|ado9coacxv tco Kuplcp Td


et mirabilia eius in filios hominum eXet] auToO Kai Td 9auu.doia au-
tou tolq uiolc; tcov dv9pcbTTcov,
32 et exaltent eum in ecclesia populi et in 32 ucpcoadTcoaav auTov ev EKKXrjaiacc;
cathedra seniorum laudent eum Xaou, Kai iv Ka95paic; Tcpa|3u-
TEpcov aivEadTcoaav auTov.
33 ponet flumina in desertum et fontes 33 e9eto TtoTau.ouq sic; E"pr]u.ov, Kal
aquarum in sitim e65ouc; u6dTcov elc; 5(ipocv,
34 terram fructiferam in salsuginem prae 34 yfjv KapTtocpopov elc, <3cXu.r|v, ditd
malitia habitatorum eius KaKiac; tcov KaToiKOuvTcov tv auTfj.

27 obstupuerunt P21
c
72 84 93 94 95 L25 74 129 176 27 Tapax9r)oocv: Kat S*A, + Kai
128 C M, obstipuerunt P2l* Ll3 24 89 flS 55 T48 S*.
51 256 AS; obstipuerunt: + et intremuerunt P2 1

84 93 94 95 L" 26 74 89 129 176 I T C AMS, + et


tremuerunt P72, et intremuerunt L24' ; cedrus
L7*, ebrius caeteri ; deuorata L74 , absorta caeteri.
28 clamauerunt P L25 T*8 C 51 c, damabunt L"
24 74 89 129 176 I T* AMS angustia P L IT

;

AS, angustiis C M; angustia: eorum, sua


p L13 24 25 89 129 176 I T AS, + Sua L74 +
eorum C M; educet PL I AS, eduxit T48 51 72
C M .

29 statuit P L129 176 l L" 24 25 74 89 T48


(
statuet 29 EOTrioev Karaiyi6a auTrjc; S*. ETtETiur]-
51 256 AMS, suscitabit C; turbidinem L24*, tur- oev Karaiyi6i Kai eoTr) eiq aupav S c *,
binem caeteri ; tranquillitate P21 84 93 94 95 L13 EueTac^ev xr\ Karaiyi6i Kai eorr| eiq
25 74 176 T C A, tranquillitatem P ? 2 L24 89 129 aupav A.
I MS; tranquillitate: + et de angustia educet eos
L7 *, et de angustia educet eos caeteri; silue-
runt P 94 , silebunt caeteri; adfluctus L74, fluctus
caeteri.
30 + et (initio) C25 ^, et caeteri; latabuntur 30 eucj>pav8r)acrv S, r)uc[>pav0r|oav A; etti-
P72 , laetabuntur caeteri; quia P 94 quoniam cae-
,
ueXia S*, em Xiueva S C *A; auTou SA,
teri; deducet P21
c
72 84 93 94 95 l 115 55 T C cxutcov R.
AMS, adducet P21*, educet 128; i n L74, ad cae-
teri; uoluerunt P L74 129 176 tC MS, uoluerint
L13 24 26 89 I A.
31 . confitentur P94 , confiteantur caeteri; misericor-
diae P21 72 84 93 94 L74 176 115 T48 c 51, m i S eri-

cordie P95 L25', misericordiam L" 24 c AMS,


misericordia I24
c
28 55 T 48*, misericordias L2 5*
89 129; eius
2
: + in P L 155 T C AMS, in
115 28; filios P L13 24 25 89 129 176 I C AMS,
filiis L25 c 74 T.

32 ut L24 *, er
1
caeteri; ecclesia: + plebis C73, 32 eKKXrjoiaiq S*, EKKXrjoia S c *A; kccGe-
plebis caeteri; catedre P 94 , cathedra caeteri. 6paLc; S*A, Ka6e6pa S c *.
33 ponet PL i3 25 74 89 il5 24= 55 t C AMS, ponent 33 eSo6ouc; S*. 6iet;o6ouc; S c *A.
L24 * 128, pone L129 176 deserto P72 ;
c
, desertum
P72 * caeteri; fontes P21 72 84 93 95 l I T 51 256

AMS, finees P94 , exitus C.


34 propter I24 ", prae caeteri.
928 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 106, 35-42


GA MO RO
35 Posuit desertum in stagna aqua- 35 posuit desertum in stagna aquarum et ter- 35 posuit desertum in stagnum
rum, et terram sine aqua in exitus ram sine aqua in exitus aquarum aquae et terram sine aqua in
aquarum. exitus aquarum
36 Et collocauit illic esurientes, et 36 et conlocauit illic esurientes et constitue- 36 et collocauit illic esurientes et
constituerunt ciuitatem habitatio- runt ciuitatem habitationis constituerunt ciuitatem habita-
nis; tionis
37 et seminauerunt agros et planta- 37 et seminauerunt agros et plantauerunt ui- 37 et seminauerunt agros et plan-
uerunt uineas, et fecerunt fructum neas et fecerunt fructum germinis tauerunt uineas et fecerunt
natiuitatis. fructum natiuitatis
38 Et benedixit eis, et multiplicati 38 et benedixit eos et multiplicati sunt nimis 38 et benedixit eos et multiplicati
sunt nimis et iumenta eorum non
; et iumenta eorum non sunt minorata sunt nimis et iumenta eorum
minorauit. non sunt minorata
39 Et pauci facti sunt et uexati sunt, 39 pauci facti sunt et affiicti sunt a tribula- 39 pauci facti sunt et uexati sunt
a tribulatione malorum et dolore. tione malorum et dolore a tribulatione malorum et dolo-
rum
40 Effusa est contemptio super prin- 40 effusa est contemptio super principes et 40 et effusa est contentio super
cipes; et errare fecit eos in inuio, eduxit eos in inuio et non in uia principes eorum et seduxit eos
et non in uia. in inuio et non in uia
41 Et adiuuit pauperem de inopia, et 41 et adiuuit pauperem ab inopia et posuit sic- 41 et adiuuabit pauperem de inopia
posuit sicut oues familias. ut oues f amilias et posuit sicut oues familias
42 Uidebunt recti, et laetabuntur; et 42 uidebunt recti et laetabuntur et omnis ini- 42 uidebunt recti et letabuntur et
omnis iniquitas oppilabit os suum. quitas obdurabit os suum omnis iniquitas oppilabit os
suum
35 aqua 74 97 129 CB, aquam 72. 35 desertum A 30' 32' 35 S7 204 206 207 257
;
deserta B"
29 30* 31 32* 33 34 258 A G L ;
terram A13 B31 32' 35
37* 204 257 258
; terra AO B17 29 30 32* 33 34 37' 206
207 A G L
36 conlocauit B30 31 A 32' 34 37 204 206 207 257 258 A L,

conlocabit B17 29 32* 33 35 G- esurientes: + et sicien-


tes B 204 ,
et sitientes caeteri; ciuitatem A Bi? 29
30 31 32 33 34 35 204 206 207 258 A G L, ciuitates B37
257.

37 uineas; et B 206 + , et caeteri ; germinis A, natiui-


tatis B; germin.: suae A B35 257
(
+ suae BH 29
30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L.

38 eos A B35 257^ e is Bl? 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207


38 habet sunt minorata 132.
258 A G L.

39 et (initio) A B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258


A G L + et B35 257; a flicti A, uexati B; tribulatio-
(

ne malorum A, tribulationibus malis B17 29 30* 31 32


33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L (
tribulationibus
malorum B 3 c
.

40 principes: eorum et seduxerunt eos uana ipsorum 40 seduxit 129 132, seduxerunt W.
A, + eorum... ipsorum B; deduxit B257, eduxit
caeteri.

41 adiuuit 72 97 129 CB, adiuuauit 74. 41 adiuuit A13 B258, adiuuauit AO B3l 32' 34 37 204
41 adiuuabit 129, adiuuauit W, silet 132.
206 207 257 A L adiuuabit B17
;
29 30 32 33 35 G ;
ab A,
de B; inopia A, mendicitate B; posuit: eos A13
B29 30 31 32' 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L^

+ eos AO B32* ;
familias A, patris familias B29 30'

31 32' 37 204 206 257 258 A L^ patres familias B30* 32*

33 34 35 207 G ;
N. B. In 17 deest folium originale
(F. 197) integrum. Suppletur uero postea, saec XVI,
a quodam scriptore, qui litteris utsigothicis scripsil.
Textus uero iam non fuit ex Psalterio Uisigothico, sed
ex Psalterio ex Hebraico depromptus. Igitur deesi in
cod. 17* a Ps. 106, 41 pauperem, usque ad Ps. 118,
41, ueniat super nos. Haec igitur pars non confertur
quippe qui textus in 17 c oblatus ad Psalterium Moza-
rabicum non pertinet.
42 oppilabit 74 97 129 CB, oppillauit 72. 42 laetabuntur:
et B204, + e t caeteri; omnes B204, 42 oppilabit 129, oppilauit W, silet 132.
omnis caeteri; obdurabit A13 B29 34 L, obdurauit AO
B30 37 obturauit B31 204 207 258 A, obturabit B32 33
;

206 267 G opturabit B35.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 929

Ps. 106, 35-42


HE LXX
35 Posuisti desertum in stagna aqua- 35 ponens desertum in paludes aquarum et 35 e9eto Epniaov Elq AiLisvac; u5dTcov,
rum et terram sine aqua in exitus terram inuiam in fontes aquarum
aquarum PS-SP.
36 Et colocauit illic esurientes PS-SP. 36 et conlocauit ibi esurientes et fundabunt 36 Kcti KctTcpKiaev eKel TceivcbvTac;, Kai
urbes ad habitandum auveaTf|aavTO tcoA.iv KaToiKeoiac;,

37 et serent agros et plantabunt uineas et 37 Kai eaTceipav dypouc; Kai ecpuTeu-


facient fruges germina aav du.TteAcbvac;, Kai eTcoinaav Kap-
tcov yevf|u.aTOc;.
38 Et benedixit eos et multiplicati 38 et benedicet eis et multiplicabuntur ni- 38 Kai euAoynaev auTOuq Kai e-rrAn-
sunt nimis et iumenta eorum non mis et pecora eorum non imminuetur 9uv9naocv acpobpa, Kai Ta ktt)vt]
sunt minorata IUL. auTcov ouk eau.iKpuvev.
39 Pauci f acti sunt et uexati sunt IUL. 39 imminuta sunt autem et adfiicta propter 39 Kai cbALy69noav Kai KaKcb9r|aav
angustiam mali et doloris dTco 9Aiipcoc; KaKcov Kai 65uvnq.

40 et effundet despectionem super principes 40 ec;exu6n ec;ou&vcoaiq etc' dpxov-


et errare eos facient in solitudine deuia Taq, Kai ETcAdvnaev auTOuq dv
d|3dTcp Kai oux 6Scp.
41 et subleuauit pauperem de inopia et po- 41 Kai e(3or|9naev tcevt}Tl ek TCTcoxtaq,
net quasi gregem familias Kai e9eto cbq Tcp6|3aTa TcaTpidq.
42 uidebunt recti et laetabuntur et omnis 42 ocpovTai eu9elq Kai eucppav9r|aov-
iniquitas contrahet os suum Tai, Kai irdaa dvou.ia Eu.cppdc;Ei
t6 aTou.a auTfjq.

35 ponens P2l 72 84 93 95 t, pones P ponet 35 Aiu.Eva<; S, Aiu.vaq A; u6octcov: Kai


L I C AMS; inuiam: in L 129 + , in caeteri; ynv avu5pov elc; 6iec;o6ouc; u6octcov
fontes P L I T48 51 256 AMS, exitus C. S*, + Kai ynv avu6pov eiq 6iec;o6ouq
u5arcov S c *A.
36 conlocauit P L 13 25 74 89 129 176 c AM, conlo- 36 KarcoKLoev S, K0CTC0Kr|aev A*; tcoAiv
cabit L24 T48 51 256 S, locabit 115, locauit 128 S*, TcoAeiq S
c
A.
55; conlocauit: + ibi P L I C AMS, ibi

T; esurientem L74 , esurientes caeteri; esurientes:


+ et P L I C AMS, et T; fundauerunt L74,
fundabunt caeteri; urbes P T 48 51 256 urbem ;

L C AMS.
I
37 fruges P L 13 24 25 74 89 129 T C AMS, frugis
L"6 I; germina P L74 89 129 115 24' 28= 55

T C" M, genimina L 13 24 25 176 AS, gemina


128* C256.

38 benedicet P L 13 24 25 74 89 I t C AMS, bene- 38 EOLilKpUVEV S, eoLinKpuvocv A.


dicent L 12 9 176; e os L74, eis caeteri; multiplicati
sunt Ll 76 ,
iumenta
multiplicabuntur caeteri;
m
C256 pecora C256 caeteri; inminuetur P2l 72
,

84 93= 94, minuetur P 3 ', minuentur P95, im-

minuet L 24 25 74 89 176 I AS, minuet Ll,


inminuentur T C M.
39 imminuta P21 72 84 94 95 L,13 24 25 74 89 129
I T C AMS, imminuata P^3 L" 6 dolores L25, ;

doloris caeteri.
40 faciet eos P 93 , eos faciet caeteri; in solitudine 40 apxovrac;: auTcov S, + auTcov A.
P L I T48 51 256 AMS, inani C; solitudine:
+ et C256 _ et caeteri.
41 N. B. Hic incipit collatio cod. 17. Deest enim
in codice 17, qui Psalterium Uisigothicum habet,
f. 197 originale integrum, quod suppletur alio,
e Psalterio ex Hebraico desumpto, m. 2 litteris
uisigothicis s. XVI scripto, et a Ps. 106, 41 pau-
perem ad Ps. 118, 41 ueniat super nos continente;
subleuauit P21 84 \JJi 176 128 55 c, subleuabit
P72 93 94 95 Ll3 24 25 89 129 115 T 48 51 56 AMS;
gregem P L I T 48 51 256 AMS, oues C; familia
L74 , familias caeteri.
42 obturauit Ll 76 , contrahet caeteri. 42 eLicppaSei: + to S, to A.
930 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 106, 43 - 107, 6


GA MO RO
43 Quis sapiens et custidiet haec? et 43 quis sapiens et custodiet haec et intelliget 43 quis sapiens et custodiet hec et
intelliget misericordias Domini? misericordias domini. tunc intelliget misericordias do-
mini.

Psalmus CVII Psalmus CVII Psalmus CVII


1 Canticum Psalmi, ipsi Dauid. 1 Canticum psalmus dauid. 1 Canticum psalmus dauid-
2 Paratum cor meum, Deus, paratum 2 Paratum cor meum deus cantabo et psal- 2 Paratum cor meum deus para-
cor meum; cantabo, et psallam in lam in gloria mea tum cor meum cantabo et psal-
gloria mea. mum dicam domino
3 Exurge, gloria mea; exurge, psal- 3 exurge psalterium et cithara exurgam dilu- 3 exurge gloria mea exurge psal-
terium et cithara exurgam dilucu- ;
culo terium et cithara exurgam di-
lo. luculo
4 Confitebor tibi in populis, Domine, 4 confitebor tibi in populis domine psallam ti- 4 confitebor tibi in populis domi-
et psallam tibi in nationibus; bi inter gentes ne psalmum dicam tibi inter
gentes
5 quia magna est super caelos mise- 5 quia magna super caelos misericordia tua 5 quoniam magnificata est usque
ricordia tua, et usque ad nubes ue- et usque ad nubes ueritas tua ad celos misericordia tua et us-
ritas tua. que ad nubes ueritas tua
6 Exaltare super caelos, Deus, et su- 6 exaltare super caelos deus et super omnem 6 exaltare super celos deus et su-
per omnem terram gloria tua; terram gloria tua per omnem terram gloria tua

43 quis A B29 31 37 257 L qu B30 i


32 33 34 35 204 206 207 43 habet tunc 132; intelliget 129, intelle-
258 A G ;
sapiens: + et A13, + est B, AO ;
custo- git W, silet 132.
diet A, intelleget
1
B29 34 L intellegat B30 31 32 33 35

37 204 206 207 257 258 A G ;


e t: tunc A, + tunc B;
misericordias misericordias dei B 204 , misericordias
domini caeteri.

Ps. 107 Ps. 107 Ps. 107


lnuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 c 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
207 257 258 A G L O. Deest in 17* 38 259 260 S
7

D F. Hab. v. 2" S\
N. B. Cod. 17 0 confertur.
72 74 129 CB, + titulus
titulus (initio) 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes:
97; psalmi CB, psalmus 72 74 129.
97 canticum psalmus dauid B 29 33 G L, psalmus A
psalmi: + 97 C,ipsi
ipsi 72 74 129 B. canticum dauid B30 34 A, cantici psalmus dauid B31,
dauid:
psalmus iste ex postremis LVI sine titulo B 32 2 57, canticum psalmi ipsi dauid B 35 ,

et quinquagessimi noni ducens ad alium psalmus ipsi dauid B 37 ,


psalmus dauid B2 04 206 207
intellectum 72 74 129 CB + psalmus... 258; passio... A B 30 31 32 33 34 35 204 206 207 257

intellectum 97. 258 A G, + passio christi B29 L + uox ecclesie de


ascensione domini et gentium uocatione B37.
psallam 72 97 129 CB, psalmum dicam 2 deus: paratum cor meum A13, + paratum cor
74; psallam: + in gloria mea 72 97 129 meum caeteri; psallam A B35 257, psalmum dicam
CB, in gloria mea 74. B 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L psallam:
tibi AB 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 268
;

A G,
+ tibi B 29 L ;
psallam: + in gloria mea A, in
gloria mea B.
3 + exurge (initio) 74 97 129 C, exurge 3 exurge gloria mea (initio) A, + exurge gloria
72 B; exurge
1
+ gloria mea
: 129 C, mea B29 30 3 1 32 33 3 4 35 37 206 207 257 258 A G L

(

gloria mea 72 74 97 129* B; mea: + + exurge gloriam meam B 204 ; m ea: deus A B29
exurge* 72 129
c
CB, exurge 74 97 129*. 30 31 32 33 34 35 206 207 257 258 A G L, + d eus B37
204; mea: + et B 32 *, et A B32 c
,
caetert.

4 domine: + et 74 97 129 CB, et 72. 4 domine: et A B29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 268


A G L, + et B206 257
;
psallam A, psalmum dicam
B.
5 magna: + est 72 74 C, est 97 129 B. 5 quia A, quoniam B; magna A, magnificata B; magn.:
est AI 3 , + est caeleri; super A, usque ad B;
usque ad nubes ueritas tua A B 2 04 206 207 258, ue ritas
tua usque ad nubes B 29 30 31 32 33 34 35 37 257 A G L.
6 gloria tua A B29 30 31-= 32 34 35 37= 204 267 268 A L
gloriam tuam B 3 1* 33 3 '* 206 207 G.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 931

Ps. 106, 43 - 107, 6


SH HE LXX
43 qui sapiens et custodiet haec et intelli- 43 t(c;ooq>6q Kcci cf>uXdc;ei taOxa, Kal
gens misericordias domini. ouvrjoouoiv td eXen, toO Kuptou;

Psalmus CVII YaXu-dc. PZ'

1 Canticum psalmus dauid. 1 'Qbr\ tyaXu.oO tu Aaue(5.


2 Paratum cor meum deus cantabo et psal- 2 'ETo[u.n, f\ Kapoia uou, 6 9e6c;,
lam To(u.r) f| Kap5ta u.ou, <oou.ai Kal
ipaXco ev Tfj 66c;r| u.ou*
3 sed et gloria mea consurge psalterium et 3 eyep9r)Ti, ^aXtf)piov Kai Ki9dpa'
cithara consurgam mane ec;eyep9r)oou.ai 6p9pou.

4 confitebor tibi in populis domine et can- 4 eou.oXoynoou.a( ooi ev Xaoiq, Ku-


tabo te in nationibus pie, Kai ijjaXco oot ev e9veotv'

5 quoniam magna super caelos misericor- 5 6ti u.eya e-ndvco tcov oupccvcov t6
dia tua et usque ad nubes ueritas tua Xe6c; oou, Kai gcoq tcov vecpeXcov f\

dXn9eid oou.
6 exaltare super caelos deus et super om- 6 uip69r|Ti eitl touc, oupavouc;, 6
nem terram gloria tua 9e6q, Kal eiri Ttaoav ri]v yr\v f) 66c;a
oou.

43 qui P T48*, quis L 13 17 24 25 74 89 176 I T48 c


51 72

C AMS, quasi L.129; sapiens: est P21 72 84


93 95 L-13 17 24 74 89 129 176 I T C AMS, + est
p94 l.25; sapiens: et L25, + et caeteri; cus-
todit L24 , custodiet caeteri; intelligens P21 * 84 93
94 95 x, intelligent P21 c L 17 C S, intelliget P72
L13 24 25 74 89 129 176 I AM.

PS. 107 V. PZ'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L 13 " 24 25 74
89 129 176 115 24= 28 65 1H8 51 C 73 256. Deest ttl

127 T52. Uariantes:

N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,


pertinet ad C.
1 v. 1 P95, + v. 1 caeteri; psalmus P L89 129 i co&r) cpaXuau S, tpaXu.oc; A.
C, psalmi L 13 " 24 25 74 176 I t 51 256 AMS.

2 deus: + et C 2 56* (
_ et C256< caeteri. 2 uou 3 :
EcUyepGrru rj 6oc;a (iou S*A,
+ ec;eyep6rru (er|y. S c *) r\ 5oc;a uou
S".
3 consurge P L I T 51 256 AMS, expergescere 3 eyep0r)ti S*, ec;eyep6r)Ti S c *A.
C; consurgam P L I T AMS, expergescar C;
mane P L I T AMS, diluculo C.
4 populis:
domine L74 + domine caeteri; do- ,
4 KUpie: + Kai S*, Kai S c *A.
mine: + et P L 13 17 25 74 89 129 176 i t AMS,
et L24 C; cantabo P L I T AMS, psallam
C; cantabo: + te P L 13 " 24 25 89 129 176 i t
AMS,
te L74 + tibi C; nationibus P L I T
,

AMS, plebibus C.
5 magna P L 13 17 24 25 74 89= 129 176 I T AMS, 5 ueya eitavco SA, eu.eyaXuvGr] ecoq R.

magnus L89*, magne C; caelos: + deus P95,


deus caeteri; misericordia: tua P 94 + tua ,

caeteri; nubes P L89\ aethera L 13 " 24 26 74


89 129 176 i c AMS, terram T; ueritas: + tua
P L I C AMS, tua T.
6 gloria tua P21 72 84 95 L 13 17 25 74 89 129 176

I T C AMS, gloriam tuam P93 94 l24\

13
932 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 107, 7-11


GA MO RO
7 ut liberentur dilecti tui, saluum ut liberentur dilecti tui saluum me fac dex- ut liberentur electi tui saluum
fac dextera tua, et exaudi me. tera tua et exaudi me me fac dextera tua et exaudi me

Deus locutus est in sancto suo: deus loquutus est in sancto suo laetabor et deus locutus est in sancto suo
Exultabo, et diuidam Sichimam; et diuidam sichimam et conuallem tabernacu- letabor et diuidam siccimam et
conuallem tabernaculorum dime- lorum dimetiar conuallem tabernaculorum me-
tiar. tibor
Meus est Galaad, et meus est Ma- meus galaad meus est manasses et
est meus est galaad et meus est ma-
nasses, et Ephraim susceptio capi- efrem fortitudo capitis mei iuda rex meus nasses et effrem fortitudo ca-
tis mei. Iuda rex meus. pitis mei iuda rex meus

10 Moab lebes spei meae; in Idu- 10 moab lebes spei meae in idumaea extendam 10 moab olla spei mee in idumeam
maeam extendam calceamentum calciamentum meum mihi allofili subditi extendam calciamentum meum
meum mihi alienigenae amici facti
; sunt michi allofilii subditi sunt
sunt.
11 Quis deducet me in ciuitatem mu- 11 quis deducet me in ciuitate circumstantiae 11 quis deducet me in ciuitatem
nitam? quis deducet me usque in aut quis deducet me usque in idumaeam munitam aut quis deducet me
Idumaeam ? usque in idumeam

7 saluum me fac A B257, sa luum me faciat B29 30 31 32


33 34 35 37 204 206 207 258 A G L.

8 letebor B204, laetabor caeteri ; conuallem A B29 30

31 32= 35 37 204 206 257 258 A L conualles B32* 33 34


207 G.

9 gal.: et A 13 + et caeteri;
, ephraim A, efrem
caeteri; me B 2 04 mei caeteri.
(

10 iduoiaeam 72 74 129 CB, idumaea 97. 10 lebes A13, olla caeteri; spei mei B34, S pei meae cae- io babet allophili 132.
leri;idumea A B29 30* 31 32 33 34 37 207 A G L,
c
idumeam B30 35 204 206 257 258; a llo filii B204 allofili

caeteri.

11 ciuitate A13 B29 30* 32* 33 37 207 A G L ;


ciuitatem
AO B30 c 31 32' 34 35 204 206 257 258; idumeam A B32
204 206 257 258, idumaea B 2 9 30 31 32 33 34 35 37 207

A G L.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 933

Ps. 107, 7-11


SH HE LXX
7 ut liberentur dilecti tui salua dextera tua 7 oircoq ctv 6oo9cooiv ot dyaTrr|To(

et exaudi me oou, ocooov Trj 6ec;ia oou kccI d-rca-


KOU06V UOU.
8 deus loquutus est in sanctuario suo gau- 8 6 9e6c, eXdXrjaev tv tco dy(cp auTou
debo diuidam sychem et uallem soccoth 'Yipco9r|aou.ai Kal 5tauepico Z(ki-
dimetiar ua, Kai tt]v KoiXd5a tcov oKrjvco-
U.&TC0V dKU.ETpi^OCO.
9 meus est galaad et meus est manasse et 9 eu.6c;eariv raXad&, Kal eu6c, eoriv
effraim fortitudo capitis mei iuda legi- Mavaooi 1
), Kai 'Ecppdiu dvr(Xr|Uipic;

fer meus Tfjq KecpocXfjc; uou' 'Iou5ac, paaiXeuc,


UOU,
10 moab lebes plebis meae super idumaea 10 Mcodfi XePr]c; Tfjq eXTt(6oc; uou' e-rtl
proiciam calciamentum meum cum phi- Tqv 'I6ouua(av eKTevco t6 UTf65r|-
listhim foederabor ud uou, eu.o( oi dXX6<j>uXot ilmeTd-
ynoocv.
11 quis deducet [me] in ciuitatem munitam 11 tIc, drtdc;ei ue etc; tc6Xiv irepioxfjq;
aut quis deducet usque in idumae[a] t(c. 66^^1*1061 u.e e'coc; Tfjc; M&ou-
U-ataq

7 dexteram tuam P72 , dextera tua caeleri; tua:


et C256, + et caeteri.
8 loquutus: est U*, + est caeleri; sanctuario 8 ui|>u0r)oou.ai SA, oryaXXiaoouai R;
P L I T AMS, sancto C; sychem P2i 72 84 93 94 OKnvcouarcov S,okt)vcov A; KU.ETpr]oco
LH 129 i t C MS (ita: sicem P21* 93 94, $ chem i S, &ianTpr)oco A.
p21<= 72 84 L17 129 128 55 C M, siccem 116 24',

sychem T S), sychimam P95 L 24 25 74 89


176 A (ita: sycimam P95 sychimam L.1 3 74 89 ,

A, siccimam L24 ' 25 176); sychem: + et uallem


soccoth dimetiar P L I C AMS, et uallem
soccoth dimetiar T; uallem P21 72 84 93 94 l
24 25 74 89 129 176 i c AMS, conuallem P5 L17.
9 meus 1
: est I28+ est caeteri galaad: + et
, ; 9 uavaoori S, uavaoanc, A; uavco.: +
P L I T AS, C M; manasse: et 128,
et Kai S.A, -- Kai 2017; avTiXr]uipic, SA.
+ et caeteri; efraim P21 84 93 94 95 l I T C AMS Kparaicootc R
Cua: effraim P2l 84 93 94 L 74 89 129 128 effraym
P95 L176, efraim L 17 24 115 55 AS, ephraim
L25 T C M), ephrem P72; fortitudo P C, here-
ditas L13 24 25 74 89 129 176 I T 51 256 AMS,
uirtus L17; mea (sic) Ll 29 , capitis mei caeteri;
iuda legifer meus P21 84 93 94 95 c, iuda us le-

gifer meus (sic) P72 , iuda dux meus L I AMS,


iuda rex meus T 51 256.

10 plebis P L17 74 128 C256 (u), peluis L" 89 129 10 ektevco S*, ETtifiaXco S C *A; euoi: + oi
115 (b) 24 55 C73 AMS, pulis L24 *, spei
t S*, e
oi S *A.
L25 176; SU per idumea pai* 93 94 95 1^4 25,
super idumaeam P2 72 84 L 17 25 74 89 129 1C

176 T C AMS; idumaea: proiciam calcia-


I
mentum meum L M + proiciam cakiamentum ',

meum L 89 caeteri; calciamentum: meum P94


c
,

+ meum caeteri; cum philistim foederabor P L


I t 51 256 AMS, mihi palestina foederabitur
C; foederabor P L I 28 55 t*8 51 256 AMS, foe-
dabor 115, foederabitur C.
11 munitam P L I C AMS, circumstantiae T; mu- 11 Ttpioxn<;: n S*, + c
n S *A.
nitam: + aut P T, aut L I C AMS; dedu-
cet: me P 2 l 84, + me P 72 93 94 95 L I T C

AMS; idumaea P2 i* 93 94 95 l24 il5 2, jd u -


maeam P 2 1 C 72 84 L" 17 25 74 89 129 176 155 T C
AMS.
934. VETUS LATINA HISPANA

Ps. 107, 12 - 108, 3


GA MO RO
12 Nonne Deus, qui reppulisti nos ?
tu, 12 nonne tu deus qui repulisti nos et non egre- 12 nonne tu deus qui reppulisti nos
et non exibis, Deus, in uirtutibus dieris deus in uirtutibus nostris et non egredieris deus in uirtu-
nostris ? tibus nostris
13 Da
nobis auxilium de tribulatione, 13 da nobis auxilium in tribulatione quia uana 13 da nobis auxilium de tribulatio-
quia uana salus hominis. salus hominis ne et uana salus hominis
14 In Deo faciemus uirtutem; et ipse 14 in deo faciemus uirtutem et ipse ad nihilum 14 in deo faciemus uirtutem et ipse
ad nihilum deducet inimicos nos- deducet tribulantes nos. ad nichilum deducet tribulantes
tros. nos.

Psalmus CVIII Psalmus CVIII Psalmus CVIII


1 In finem, Psalmus Dauid. 1 In finem psalmus dauid. 1 In finem psalmus dauid.

2 Deus, laudem meam ne tacueris, 2 Deus laudem meam ne tacueris quoniam os 2 Deus laudem meam ne tacueris
quia os peccatoris et os dolosi su- peccatoris et dolosi super me apertum est quia os peccatoris et dolosi su-
per me apertum est. per me apertum est
3 Locuti sunt aduersum me lingua 3 loquuti sunt aduersum me lingua dolosa et 3 locuti sunt aduersum me lingua
dolosa, et sermonibus odii circum- sermonibus odii circumdederunt me et ex- dolosa et sermonibus odii cir-
dederunt me, et expugnauerunt me pugnauerunt me gratis cumdederunt me et expugnaue-
gratis. runt me gratis
12 in A B31 c 36 37' 257
; e B29 30 31 32 33 34 37 20S 207
258 A G L et B204.

13 quia 72 74 129 CB, et 97. 13 de B257, i n caeteri; quia A13 B30 31 204 206 258, et
AO B29 30= 31 32 33 34 35 37 207 257 A G L
uana:
.est A B29 30 31 32 33 34 36 37 206 207 257 A G L ;

+ est B204 268.

14 nihilum: deducet B258* ;


+ deducet A B2S8, caeteri_

Ps. 108 Ps. 108 Ps. 108


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: lnuenitur in 13 17" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
207 257 258 A G L O. Deest in 17* 38 259 260 S'
D F. Hab. v. 30 L". Hab. v. 2" 3' 22' 24' 2? 28" OV
Hab. v. 30 S*. Hab. v. 1' S\ Hab. v. 30 S\ Hab. v.
30 31 T*.
N. B. Non confertur cod. 17.
titulus 72 74 129 CB,
(initio) +
titu- 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes:
lus 97; psalmus dauid 72 74 97 129 C,. da- in finem A B31 33 35 37 A G pr0 uictoria B29 30
uid psalmus B; dauid: patet
in actibus 32 34 L _
B204 206 207 257 258; psalmus dauid A B31
apostolorum die petrum prophetatum esse 33 37 204 206 207 258 A G, d au id canticum B29 30= L
;

de iuda 72 74 129 CB, +


patet... iuda 97. canticum B30% dauid B32, canticum dauid B34 ip S i

;

psalmus dauid B35 ;


psalmus B257; uictoria... A
B30 31 32 33 34 35 204 206 207 257 258 A G ;
+ uictoria
christi B29 L ( -f uox et de christi de passione sua
damnatione iudee traditur uel eorum qui eum morti
tradiderent dicit B37.
2 et: + os B37, os A B37 c ,
caetert.

3 aduersum 72 97 129 CB, aduersus 74.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 935

Ps. 107, 12 - 108, 3


SH HE LXX
12 nonne tu deus qui proieceras nos et non 12 ou/l ou, 6 Geoc;, 6 dTtcoadu.evoc;
exieras deus in exercitibus nostris f)Haq; Kai ouyi e,eXeuar), 6 6e6q,
ev xaiq 6ovdu.eotv i*)u.cbv;
13 da nobis auxilium in tribulatione uana 13 66q fiu.lv poi^Seiav eK 0X(cpecoq, Kai
est enim salus ab homine u.axaia oorqpia dvSpcbTtou.
14 in deo erimus fortes et ipse conculcauit 14 ev tco 9ecp Ttoir)oou.ev 6uvau.iv, Kai
hostes nostros. auT6q eou6evcboei xouq exQpouc;
r)u.cov.

Psalmus CVIII Psalmus CVIII aXu.6c; PH'


1 Pro uictoria dauid canticum. Eiq to TeXoq' tco Aauei6 i|jaXu.6c;.
"O Oeoc;, tt]v aiveoiv u.ou u.f| Trapa-
-

oiG0TtT|crric;

2 Deus laudem meam


ne tacueris quia os oti OT6u.a du.apTCoXou Kai OTou.a
impii et dolosi contra me apertum est 5oXiou etc' eu.e r|Voix9r), eXdXnoav
kot' eu.ou yXcboon 6oX(a"
3 loquuti sunt contra me lingua mendacii Kai Xoyoiq u.ioouq eKUKXcoodv u.e,

uerbis odii circumdederunt me et expug- Kai eTcoXeiir|odv ^ie 6copedv.


nauerunt me frustra

12 non L 129 , nonne proieceras P 21 93 95


caeteri; 12 ouxl 2. S*, ouk c
S "A.
LW 17 24 t AMS, proicieras
25 89 129 i
proiceras P 84 94 progeceras L 74 proiecisti L 176
, ,

C; exieras P L I T AMS, exibis C; exieras:


+ deus P L 13 17 24 89 129 176 i t C AMS, 25<=

+ nos L25*, _ L74 .

nobis: auxilium L 5*, + auxilium L 25 cae-


2 c
18
teri; in P 21 72 84 93 94 95 L I T C 73 AMS, de
c

p95 C 2 56; est: + enim P21 72 84 93' 94 9S


L13 24 25 74 89 129 176 128 55 T C AMS, enim
P93 L17 I15 est: + ei L 17 ei caeteri; ab
; ,

homine P L I T AMS, hominis C.


14 erimus fortes P L I T AMS, faciemus uirtutem 14 Ttoir)oou.v S, Ttoinocou-EV A; ex9pouq
C; concukauit P 21 72 84, conculcabit P 93 94 95 r)u.cov SA*, GXifiovTac; rjLiac; A
1
.

L I T O AMS hostes P 21 72 84 l I T C AMS,


;

inimicos P 93 94 9 5.

Ps. 108 V. PH'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 l 13 17 24 25 74 89
129 176 115 24 28 55 T4 8 51 C 73 256 AMS. Deest
in I 27 T52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad C. tq 6auei6 ipaXu.oq S, cpaXuoc; tco
+ v. 1 P21 72 84 93 94 L I T C256 AMS, 6auei6 A.
V. 1 P95 C73 ; + pro P L 13 24 25 74
89 129' 176 I T AS, pro L 17 C M; pro: +
uictoria P L" 24 25 74 89 129 176 115 28 T AS,
+ uictori L 17 155 M, C; uictor.: + dauid
P L I T AMS, dauid C; dauid: + canticum
p21 93 94 L 13 24 25 74 89 129 176 I T AMS, +
psalmum C, P72 84 L 17 .

laudem meam P T C, laudabilis mihi L 13 24 25 r)voix8nA (01 sup. ras. A*), nvuxQn S;
74 89 129 176 i AMS, laudis meae L 17 tacueris ; yXcooon 6oXia SA, yXcoooav ooXiav R.
P T C, taceas L I AMS; quia: os I28 + os ,

caeteri; et: os P 2 1 72 84 93 94 L 17 25 89 129

T, + os P 9 5 L 13 24 74 176 i c AMS supra L 176 ; ,

contra caeteri.
loquuti: sunt L 176 , + sunt caeteri; contra
P, de L 13 17 24 74 89 129 176 I T C AMS, ad
L25; contra: + me P L I C AMS, me T;
linguam 155, lingua caeteri; mendacii P L I C
AMS, mendacium T; mendacii: et P21 84 93
94 95 L 13 24 25 74 89 129 176 I T AS, + et P72
L 17 C M; uerbo P72 , uerbis caeteri.
936 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 108, 4-11


GA MO RO
4 Pro eo ut me diligerent, detrahe- 4 pro eo ut diligerent me detrahebant mihi 4 pro eo ut diligerent me detrahe-
bant mihi ego autem orabam.
; ego autem orabam bant michi ego autem orabam
5 Et posuerunt aduersum me mala 5 posuerunt aduersum me mala pro bonis et 5 posuerunt aduersum me mala
pro bonis, et odium pro dilectione odium pro dilectione mea pro bonis et odium pro dilectio-
mea. ne mea
6 Constitue super eum peccatorem; 6 constitue super eum peccatorem et diabolus 6 constitue super eum peccatorem
et diabolus stet a dextris eius. stet a dextris eius et diabolus stet a dextris eius

7 Cum iudicatur, exeat condemna- quum iudicatur exeat condemnatus et ora- 7 cum iudicatur exeat condempna-
tus ; et oratio eius fiat in peccatum. tio eius fiat in peccatum tus et oratio eius fiat in pecca-
tum fiat habitatio eius deserta
et non sit qui inhabitet in ea
8 Fiant dies eius pauci, et episcopa- 8 fiant dies eius pauci et episcopatum eius 8 fiant dies eius pauci et episco-
tum eius accipiat alter. accipiat alter patum eius accipiat alter

9 Fiant filii eius orphani, et uxor eius 9 fiant filii eius orfani et uxor eius uidua 9 fiant filii eius orphani et uxor
uidua. eius uidua
10 Nutantes transferantur filii eius et 10 commoti amoueantur filii eius et mendicent 10 commoti amoueantur filii eius
mendicent, et eiiciantur de habita- et eiciantur de habitationibus suis et mendicent eiciantur de habi-
tionibus suis. tationibus suis

11 Scrutetur foenerator omnem subs- 11 scrutetur faenerator omnem substantiam 11 scrutetur fenerator omnem sub-
tantiam eius, et diripiant alieni la- eius diripiant alieni omnes labores eius stanciam eius et diripiant alieni
bores eius. omnes labores eius

4 orabant B204 , orabam caeteri; orabam: pro eis A,


+ pro eis B.
5 aduersum 72 97 129 C, aduersus 74 B. 5 et (initio) A, + et B; dilectione: + mea A B35
37 204 206 257 258, me a B29 30 31 32 33 34 207 A G L.

6 a dextris A" B29 30 31 32 33 34 35 204 206 207 257 258


AGL a(j dextxis AO B37.

7 iudicatur A B29 30 31 32 34 35 37 204 206 207 257 258 7 habet fiat habitatio eius deserta et non
A L t
iudicatus B 33 G. sit qui inhabitet in ea 132.

accipiet B35, accipiat caeteri; alius AO, alter caeteri;


alter: fiat tabernaculum eius desertum et non sit

qui inhabitet in eo A, + fiat... inhabitet in eo fcf.


Ps. 68, 26 et Act. 1, 20) B; inhabitet B29 31 32 33
34 35 37 206 207 257 258 A O L (
habitet B30 32, habitent
B204.

10 mendicent: + et 72 97 129 C, et 74 B. 10 amobeantur A13 B29 30 31 32 33 34" 35 37 204 206 207 10 habet commoti amoueantur 132.
257 258 A G L moueantur AO, amoueatur B34* m en-

;

dicent: et B35, + e t caeteri; suis: + CVIII psal-


mus dauid AO.
11 diripiant 72 74 129 CB, diripient 97. 11 omne substantia B204, omnem substantiam caeteri; 11 habet omnes 132.
eius: et A B29 31 32* 33 34 35 37 A G L, + et B30
32= 204 206 207 257 258; diripiebant B258 diripiant cae-
teri; aJieni: omnes B257, + omn es caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 937

Ps. 108, 4-11


SH HE LXX
4 Pro eo quod eos diligebam aduersa- 4 pro eo quod eos diligebam aduersaban- 4 ctvxl tou dyaTtdv u.e ev6ce|3aXX6v
bantur mihi ego autem orabam pro tur mihi ego autem orabam u.e, eycb 5e Ttpooeux6u.T)V
eis IS. 5 et posuerunt contra me malum pro bono Kcci e9evxo kcct' eu.oG kockcc dvTi

et odium pro dilectione mea dyaGcov, Kai [alooq ovti tt)c; dya-
Trqoecbq u.ou.
6 constitue super eum impium et sathan KaTaoTT) oov e-rc' out6v du.apTCoX6v,
stet a dextris eius Kai 6id[3oXoq ott)tco k 6ec;icbv au-
TOU'
7 quum fuerit iudicatus exeat condemna- ev tco KptveoGai auTov ec;eX9ot Ka-
tus et oratio eius sit in peccatum Ta5e5iKaau.evoc Kai f\ -rcpooeuxf|
auTou yeveoGco eiq du.apTcav.

8 fiant dies eius pauci et episcopatum eius 8 yevT]9fiTCoaav ai rju.epai auTOu


adcipiat alter 6X[yai, Kai Tf|v emaKOTcnv auTou
Xdfioi erepoc,"
9 fiant filii eius pupilli et uxor eius uidua 9 yevr|9r|TCoaav oi uioi auTOu 6pcf>a-
Kai f| yuvf) auTou x^P 11
'
vo(,
10 Commotione moueantur filii eius 10 instabiles uagentur liberi eius et mendi- 10 oaXeu6u.evot [ieTavaoTf|TCoaav o'i
et mendicent IS. cent et quaerantur in parietinis suis uioi auTOu Kai eTtacTT|odTcooav, Ik-
pXr)9r|TCoaocv eK tcov o'iKOTce6cov au-
xcbv.
11 scrutetur exactor quaesita et diripient 11 Kai ec!,epauvr|adTCO 6aviaTif)q irdvTa
alieni labores eius 6aa UTtdpxei auTcb' 6iapTtaadTco-
aocv dXXoTpioc TtdvTaq Touq Tt6vouq
auTou'

4 l CI 42 1. 4 quod: eos L74 + , eos caeterl. v5cs|3aXXov S'A, ev5iaPaXXov S4


Ttpoouxocir|v S, Ttpoor|UXOLir|V A.
6 + et (initio) L 24 *, et caeteri; constitue P L
I C AMS, constitues T; super: + eum P21 84
93 94 95 L13 17 24 25 74 89= 129 176 115 28 55 c X C
AMS, eum P?2 L89* 155*
;
sata n P L13= 17
89 129 176 i T C MS, sathanas L 13 * 25 74 A;
sathan.: + stet P L 17 24 25 89 129 176 I T C
AM, + istet L 13 + assistet L 13c +
*, , astet S,
P L 13 17 24 25 89 129 176 115 55 T C
L'4; a
AMS, L74 128; dextris: + eius P L 13 17
ad
24 25 74 89 129 I T C 73 AMS, eius L 17 C256.

7 quum P^ 1 72 84 94 L I T C AMS, dum P3 95;


iudicatus P L T C AMS, diiudicatus I 5 24 28 J

oratio: + eius P^ 1 72 84 93 94 95 L
55 89 13c
;

17 24 25 74 89 129 176 I T C AMS, eius P 7 2*

L 13 *.

8 pauci P L 17 T C M, parui L 13 24 25 74 89 129


176 I AS; parui eius L 176 eius [pauci] caeteri; ,

pauci: + et P L 17 89 I T, et L 13 24 25 74
129 176 C AMS; adcipiat P L 13 17 24 74 89 25-=

129 176 I T 48 51 C AMS, accipiet L25* T*.

9 fiant P, sint L I T C AMS; eius P L T C AMS,

illius 115 24= 28 55 89.

10 1 S 19, 3. 10 liberi P L 13 24 25 74 89 i t C AMS, filii L 17


129, libri L 17 6; mendacem I 28 mendicent , caeteri;
quaerant C256, quaerantur caeteri.

11 exactor P21 84 93 94 95 L 17 89 129 115 55 T MS, 11 + Kac (initio) S*A*, Kac S C 'A* au- ;

exhactor P 72 faenerator L 13 24 25 74 176 c A, tco: Kac S, + Kai A; aXXoTpioi: +



,

faenerarur I28 exactor: uniuersa P T, + uni-


;
itavrac; S*, Ttavraq S c *A.
uersa L I 15 55 c AMS, + omnia 128; quaesita
P T, quae habet L I C AMS; diripient P21 * 84
93 94 95 l 74 21c 72
diripiant P,
L 13 17 24 25 89
176 I T C AMS, diripiantur H; ab alienis

L 129, alieni caeteri; labores P L 17 89 129 i a (


[
.

borem L 13 24 25 74 176 T C AMS.


:

938 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 108, 12-17


GA MO RO
12 Non sit illi adiutor; nec sit qui mi- 12 non sit illi adiutor nec sit qui misereatur 12 non sit illi adiutor nec sit qui
sereatur pupillis eius. pupillis eius misereatur pupillis eius

13 Fiant nati eius in interitum; in ge- 13 fiant nati eius in interitum in una generatio- 13 fiant nati eius in interitum in
neratione una deleatur nomen eius. ne deleatur nomen eius una generatione deleantur no-
men eius
14 In memoriam redeat iniquitas pa- 14 in memoriam redeat iniquitas patrum eius 14 in memoriam redeat iniquitas
trum eius in conspectu Domini, et in conspectu domini et peccatum matris eius patrum eius in conspectu domi-
peccatum matris eius non deleatur. non deleatur ni et peccatum matris eius non
deleatur
15 Fiant contra Dominum semper, et 15 fiat contra dominum semper et dispereat de 15 fiant contra dominum semper et
dispereat de terra memoria eorum terra memoria eorum dispereat de terra memoria eo-
rum
16 pro eo quod non est recordatus fa- 16 pro eo quod non est recordatus facere mi- 16 pro eo quod non est recordatus
cere misericordiam, sericordiam facere misericordiam

17 et persecutus est hominem inopem 17 et persequutus est hominem pauperem et 17 et persecutus est hominem pau-
et mendicum, et compunctum cor- mendicum et conpunctum corde mort[e] perem et mendicum et conpunc-
de mortificare. tradidit tum corde morti tradidit

12 adiutor: deus A B29 30 31 32 33 35 37< 204 206 207


257 258 A G L + d eus B34 37* ;
miserator B204, mi se .
reatur caeteri; pupillis A, orfanis B.

13 interitum 72 74 129 CB, interitu 97. 13 nati A B30* 35 37 206 257 ann j B29 30= 31 32 33 34 204

_
;

207 258 A G L ;
e j us: j n B204 + j n caeteri ; interi-
tum A13 R30 35 204 206, interitu AO B29 31 32 33 34
37 207 257 258 A G L.

14 memoriam 74 97 129 CB, memoria 72; de- 14 in memoriam redeat A, commemoretur B.


leatur 72 74 129 CB, deleantur 97.

15 dominum: + semper 72 74 129 CB, 15 fiat A B29 L fi an t B30 31 32 33 34 35 37 204 206 207

semper 97; memoria 72 74 CB, memoriam 257 258 A G ;


et A B30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257

97 129. 258 G, ut B29 L dispereat A B35 37 257 disperdat


A ;

AO B29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L mem0 .

ria A13 B29 31 32 33 34 35 37 204 207 257 A G L m e-


moriam AO B30 206 258 eorum A B30 31 32 33 34 35 ;

37 204 206 207 257 258 A G, e ius B29 L.

16 est: + recordatus 72 74 129 CB 16 est A B32 c


34 204 258^ s i t B29 30 31 32* 33 35 37 206 207

datus 97. 257 A G L

17 hominem: + inopem 72 74 129 CB, 17 paupere B204, pauperem caeteri; morte tradidit A13 17 habet morti tradidit 132.
inopem 97. B204, morti tradidit AO B29 30 31 32 33 34 35 37 206
207 257 258 A G L ;
tradidit: + CVIII psalmus dauid
AO.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 939

Ps. 108, 12-17


SH HE LXX
12 non sit qui eius misereatur nec qui cle- 12 U.f) UTiap^&TCO aUTO C)a/TlXf|U.TTTCOp,
mens sit in pupillos eius u.r]5e yevr]9f|Tco oiKT(pu.cov tom; 6p-
cpavoTq auTou'
13 fiant nouissimum eius interitus in gene- 13 yevr]9r]Tco t& TEKva auTou elq ic;o-
ratione altera delea[n]tur nomen eius Xe9puaiv, iv yEvsa u.ia ,aXicp-
9t]tco to 6vou.a auTou.

14 redeat in memoria iniquitas patrum eius 14 avau.vr|o9ir] f| &u.apT(a tcov na-


apud dominum et iniquitas matris eius Tepcov auTou evotvti Kupiou, Kal f)

non deleatur &u.apT(a Tfjq u.r]Tp6c; auTou u.f) t,a-


XEIC[)9IT]'

15 coram domino semper


sit et intereat de 15 yVT]9f)Tcoaav Evavri Kup(ou 5i&
terra memoria eorum TravToq, Kai E,oXE9pu9E(r| ek yfjq
to u.vr]u.6auvov auTcbv.
16 eo quod non est recordatus facere mi- 16 &v9' cov ouk u.vf|a9r| tou Troifjaai
sericordiam MXeoq, Kai KaT5(coV TTEVT]Ta Kai
ittcoxov Kai KaTavevuyu.vov TfJ
Kap6(a tou 9avaTcoaai.
17 et persequutus est uirum inopem et pau- 17 Kai f|y&Trr]av KaT&pav, Kai f^Ei
perem et compunctum corde ut interfice- auTCo' Kai ouk f)9Xr]0v euXoy(av,
ret Kai u.aKpuv9f|aTai &tt' auTOU.

12 neque C 256 , nec caeteri; nec: qui C73 *, + 12 Toiq: <J>oj3ouu. (sic) A, + <po(3ouu.
qui C73 c caeteri; sit: + in P L,13 24 25 89 129 S* punctis et uncis improb S*.
176 I T C AMS, in L 74; pupillos P2l 72
84 93 95 L.13 25 89 176 I AMS, pupillo P4 L129,
pupillis L" 24* 74 X C.
13 fiant P I, fiat L T C AMS;
nouissimum P21 72 13 ec;aXi<p9r|Tco S*A, ef;aXi<t>6iri S
c
*; au-
93 94 L13 17 25 74 89 129 176 T C AMS, nouissi- tou 2 SA, auTcov R.
ma P84 95 L24 I; nouissimum: eius L ? 4,
+ eius caeteri; eius
1
: + in I^ 5 ,
in caeteri
interitus: in P84, + in caeteri; altera P2 1

84 93 94 95 L i3 " 24 74 89 129 176 I X C AMS,


una P72, ultra L25; deleantur P21 93, deleatur
p72 84 94 95 l I T C AMS; eius
2
PL I T AMS,
eorum C.
14 redeat P Ll3 17 25 74 89 129 176 115 24= 55 X48 14 avau.vr]o9ei.ri A, avau.vr|o6ir| S; au.ap-
51 256 AMS, redeant L24 reddeat 128, comme-
', Tia1 S*, avou.ia S *A,
moretur C; redeat: + in memoria P21* 72 84
93 94 95 L24* 25 S, + in memoriam P21 L c

74 89 129 X AM, in memoriam C; do-


176 I

minum P L" c M, deum L 24 25 74 89


128
129 176 115 55 T 48 61 72 AS; in mem. iniquit.

patr. eius P L I C AMS, iniq. patr. eius in mem.


T; peccatum C 256 iniquitas caeteri; matri L25
,
2
*,

matris L25 caeteri; non P L T C AM, ne I S.


c

sit P21 72 84 93 94 L" 17 24 25 74 129 X AS, evavu C


15 fit 15 S*, evavuov S *A; auTcov S,

P95 fiat L178, sint IIS 28 55 89 c M; coram do- auTou A.


mino P, contra dominum L I T C AMS; eorum
p L17 89 129 176 I x C MS, eius L13 24 25 74
A.

16 et L17S, eo caeteri; quod: non Ll3*, + non 16 eu.vr]o6r]: + tou S*A, tou S c
*; kot-
L13 C caeteri; est recordatus P L" 89 129 i x C e&icofjev: orvov S*, + avov S *A;
MS, recordatus est L 24 25 74 176 A. post eavarcooai ras 2 vel 3 litt A? .

17 interficerent L" 6, interficeret caeteri.


:

940 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 108, 18-22


GA MO RO
18 Et dilexit maledictionem, et ueniet 18 et dilexit maledictionem et ueniet ei et no- 18 et dilexit maledictionem et ue-
ei et noluit benedictionem, et elon-
: luit benedictionem et prolongabitur ab eo niet ei et noluit benedictionem
gabitur ab eo. Et induit maledic- et induit maledictionem sicut uestimentum et prolongabitur ab eo et induit
tionem sicut uestimentum; et in- et intrauit sicut aqua in interiora eius et maledictionem sicut uestimen-
trauit sicut aqua in interiora eius. sicut oleum in ossibus eius tum et intrauit sicut aqua in in-
et sicut oleum in ossibus eius. teriora eius et sicut oleum in os-
sibus eius
19 Fiat ei sicut uestimentum quo ope- 19 fiat illi sicut uestimentum quod operitur et 19 fiat ei sicut uestimentum quo
ritur, et sicut zona qua semper sicut zona quae semper praecingitur operietur et sicut zona qua sem-
praecingitur. per precingitur
20 Hoc opus eorum qui detrahunt mi- 20 hoc opus eorum qui detrahunt mihi apud 20 hoc opus eorum qui detrahunt
hi apud Dominum, et qui loquun- dominum et qui loquuntur mala aduersus michi apud dominum et qui lo-
tur mala aduersus animam meam. animam meam cuntur mala aduersus animam
meam
21 Et tu, Domine, Domine, fac mecum 21 et tu domine deus fac mecum propter no- 21 et tu domine domine fac mecum
propter nomen tuum, quia suauis men tuum quia suauis est misericordia tua misericordiam propter nomen
est misericordia tua. Libera me, libera me tuum quia suauis est misericor-
dia tua libera me
22 quia egenus et pauper ego sum, et 22 quia egens et pauper sum ego et cor meum 22 quoniam egenus et pauper sum
cor meum conturbatum est intra conturbatum est in me ego et cor meum turbatum est
me. in me

18 aqua 74 97 129 CB, aquam 72. 18 ei: et B257, + e t caeteri; benedictionem: et 18 induit: se 129, + se W, silet 132.

\0, + et caeteri; induit: se A, + se B; maledic-


tionem A"
B29 G maledictio-
30* 31 32 33 37 204 207 L
ne AO B30 32 34 35 206 257 258 A uestimentum A13
c
;

B30* 32 35 37 207, uestimentO AO B29 30= 31 32= 33 34


204 206 257 258 A G L ;
jntrauit A B30 31 34 37 204 206

267 258 A, intrabit B29 32 33 35 207 G L ;


inferiora
B35, interiora caeteri.

19 quo operitur 72 74 129 CB, cooperitur 97; 19 fiat: + illi A B29 30 31 32= 33 34 35 37 204 206 207 258

qua 74 129 CB, quae 72 97. A G L + ej B257 (


_ Uli B32; quod B29 30* 31*A
32* 33 35 37 204 207 A G L, qu0 B30 31= 32= 34 206 257

258; operitur A B30 32= 34 204 206 258, oper ietur B29 31

32* 33 35 37 207 257 A G L quae A13 B29 30* 31 32*


;

33 35 37 204 206 207 258 A G L, qua AO B30= 31 32= 34

257; praecingitur A B29 30 31 32 34 35 37 204 206 207


257 258 A L, precintur B33 G.
20 eorum 72 74 97 CB, est 129; aduersum
74 97 129 C, aduersus 72 B.

21 tu domine deus A, tu domine B29 30 31 32 33 34 37 204 21 habet misericordiam 132.


A G L tu domine domine B35 mecum
206 207 267 268 ;

miseric. A, + misericordia B29 33 35 L, + m iseri-


cordiam B30 31 32 34 37 204 206 207 257 258 A G; N. B.

Gilson misericordiam sed falso.

22 quia A, quoniam B; egens A BO 1


,
e g e nus B29 30 31 22 turbatum [29, conturbatum W, silet

32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L ;


sum B204, 132.
sum ego caeteri; in me A B29 30 31 32 33 34 37 204 206

207 258 A G L j n tra me B35 257,


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 941

Ps. 108, 18-22


SH HE LXX
18 Noluit benedictionem et elongabi- 18 et dilexit maledictionem quae ueniet ei 18 Kcd V5uoaTo KaTdpav cbc; lu.d-
tur ab eo PAU. et noluit benedictionem quae elongabitur tiov, Kal elofjXGev cbc; u5cop elq td
ab eo et indutus est maledictione quasi gvKata auxou Kai cbq gXatov ev
uestimento suo et ingredietur quasi aqua xoiq 6oToiq auToG'
in uisceribus eius et quasi oleum in ossi-
bus eius

19 sit ei quasi pallium quod circumdatur 19 yEvnGnrco auTcb cbc; iu.dTtov 8 TCEpt-
et quasi cingulum quo semper cingitur pd\XETai, Kai cboei cbvr) fjv oid
TtavToq c^cbvvuTai.
20 haec est retributio qui aduersantur mihi 20 touto t6 Spyov xcov Ev5taPaXX6v-
a domino et qui loquuntur malum contra tcov u.e Ttapd Kupicp Kai tcov Xa-
animam meam Xouvtqv Tcovr)pd KaTd Tfjq ^uxrjc;
u.ou.
21 tu autem domine deus fac mecum propter 21 Kai ou, KupiE KupiE, Ttobiaov u.et*
nomen tuum quoniam bona est miseri- EU.OU eXeoc; gvEKa toG 6v6u.oct6c;
cordia tua libera me oou, 6xi XP ! 0 10 ^ T0 ^^oq oou,
1
'

6Goai u."

22 quoniam egenus et pauper sum ego et cor 22 oti TtTcox^^ Ka l tc^vtjc; dycb elu.t,
meum uulneratum est intrinsecus Kai f] KapSta u.ou TETdpaKTai iv-
t6c; U.OU.

18 + et (initio) P L I C AMS, et T; dilixit 18


2
coc, S, cooet
s
A; coq3 S*, cooet S *A.
P94, dilexit caeteri; quae P L 13 25
1
74 89 129 176

I T AMS, et L" 24 C ueniet ei P21 72 84 93 94 ;

L I T AMS, elongabitur ab eo P 95 uenit ei ,

C; dilexit P 95 noluit caeteri; benedictionem


,

+ quae P21 72 93 94 95 L,13 24 74 89 129 176 I T


C AMS, + et P84 L17 25=, _ quae et L25 *; ,

elongabitur P L i3 " 24 74 129 176 i t AMS,


prolongabitur L 25 89, elongata est C; indutus:
+ est P L 24 25 74 89 129 176 115 55 T C AMS,
est Ll7 128; maledictionem P 94 maledictione ,

caeteri; P2 1 72 84 93 94 95 L129 176


uisceribus
T, P95 L i3 " 24 26 74 89 I c AMS;
uiscera '

sicut L176, quasi caeteri; in ossibus eius P T,


3

in ossa eius L I C AMS.


19 pallium PLIT 61 256 AMS, uestimentum C; c
19 covn S *, c/ovnv S*A; c/owuTat S*.
quod P21 93 94 95 L.24 115 28 T, quo P72 84 nept^covvuTai S *A.
Ll3 17 25 74 89 129 176 155 Q AMS ;
quo P21 72
84 93 95 L I 55 T C AMS, quodP9* II 5 28; c in-
gitur P21 72 84 93 95 l25 T C, precingitur P 9 *,
adcingitur LI 3 24 74 89 129 176 1 AMS, adcingit
L17.

20 haec:
est LI 3 *, + est L
13e
caeteri; retributio: 20 KUptco SA, Kupiou R.
his,eorum P2l 72 84 93 94 t C, + his P95
L I AS, + eorum M; aduersantur: + mihi
p LI 3 17 24 25 89 129 176 115 56 T C AMS,
mihi L7* 128; mala L 176, malum caeteri; anima
mea P2 1, animam meam caeteri.
21 domine deus P L" 89 176 1 t C" M, deus do- 21 eu-ou: +
eXeoq S*, + eXaioc; A'?,
mine L 13 24 25 74 AS, domine Ll 29 domine do- , eXeoc, S *A*;
C
eveKa S*, eveKev S C *A;
mine C 256 misericordia:; tua L 24 *, + tua puoai A, puoe S.
caeteri.

22 eyco eiua S, eiu.i eyco A.


11 egenus et pauper sum P L I T AMS, pauper
sum et egenus C; sum: + ego P, ego L I
T48 61 72 c AMS; ego: + et P2l 72 84 93 95

LI 3 W 24 25 74 89 129 I T C AMS, et P94


L176; uulnera T 5 1, uulneratum caeteri.
942 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 108, 23-29


GA MO RO
23 Sicut umbra cum declinat ablatus 23 sicut umbra declinat ablatus sum excussus 23 sicut umbra cum declinat abla-
sum, et excussus sum sicut locus- sum sicut lucusta tus sum et excussus sum lucus-
tae. ta
24 Genua mea infirmata sunt a ieiu- 24 genua mea infirmata sunt prae ieiunio et 24 genua mea infirmata sunt pre
nio;et caro mea immutata est, caro mea immutata est propter oleum ieiunio et caro mea inmutata est
propter oleum. propter oleum
25 Et ego factus sum opprobrium il- 25 et ego factus sum obprobrium illis uiderunt 25 et ego factus sum obprobrium
lis; uiderunt me, et mouerunt ca- me et mouerunt capita sua illis uiderunt me et mouerunt

pita sua. capita sua


26 Adiuua me, Domine Deus meus; 26 adiuua me domine deus meus salua me se- 26 adiuua me domine deus meus et
saluum me fac secundum miseri- cundum misericordiam tuam saluum me fac propter miseri-
cordiam tuam. cordiam tuam
27 Et sciant quia manus tua haec, et 27 et sciant quia manus tua haec est et tu do- 27 ut sciant quia manus tua hec
tu, Domine, fecisti eam. mine fecisti eam est et tu domine fecisti eam
28 Maledicent illi, et tu benedices. Qui 28 maledicent illi et tu benedices qui insurgunt 28 maledicent illi et tu benedices
insurgunt in me confundantur, ser- in me confundantur seruus autem tuus lae- qui insurgunt in me confundan-
uus autem tuus laetabitur. tabitur tur seruus autem tuus letabitur

29 Induantur qui detrahunt mihi pu- 29 induantur confusione qui detrahunt mihi et 29 induantur qui detrahunt michi
dore, et operiantur sicut diploide operiantur sicut diploide confusione sua reuerentia et operiantur sicut
confusione sua. deploide confusione sua

23 locustae 74 129 CB, locusta 72 97. 23 umbra: cum A, + cum B; sum: et A B35, 23 sum
2
:
r
, silet

+ et B29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L ;


132.
lucusta: + CVIII psalmus dauid AO.

24 ieiunio 72 97 129 CB, iegunio 74. 24 prae A B31 c 33*, a B29 30 31 32 33 34 35 37 204 206
207 257 258 A G L ;
immutata A B29 30* 31 32 33 c 34 35

37 204 206 207 257 258 A G L, mu tata B30, inmuta


B33*; inmut.: est li G (sed jalso), + est caeteri.
25 sum: in A B29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 AGL
+ ; B204 258.

26 salua me A, saluum me fac B; secundum A B35, 26 meus: + et 129, et W, silet 132.


propter B29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L ;

misericordia tua B35, misericordiam tuam caeteri.


27 et A13 B207 c 258, u t AO B29 30 31 32 33 34 35 37 204
206 207 257 A G L tu a A B29 30 31 32 34
;
35 37 204 206
207 257 258 A L tuae B33 G; haec: + est A B29 30 31
32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, est B35 257; e am

A13 B29 30 32 34 35 37 204 206 207 258 A L, ea \0 B31


33 267 G

qui 72 74 129 CB, quia 97. 28 et: tu B31', + tu A B31


c
caeteri- laetabitur:

N. B. In cod. 72 postretni uersus huius psal- te A, + in te B.


mi jere euanuerunt.

29 confusione A, reuerentia B29 30 31 32 33 34 35 37 204 reuerentia 129 132, reuerentiam W;


206 207 258 A G L, irreuerencia B257; diploidem B32, confusione sua 129, confusionem suam
diploide caeleri; confusione sua A B30 c
31 32 c 34 W, silet 132.
204 206 257, confusionem Suam B29 30 32 33 34 35 37
207 258 A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 943

Ps. 108, 23-29


SH HE LXX
23 quasi umbra quum inclinatur adductus 23 cboei OKid tv tco eKKXTvat au-rf|v
sum excussus quasi lucusta avTavr|pe9r|, ec>Tiv&x9r)v, cbaei dc-
Kpi5eq.
24 genua mea uacillauerunt a ieiunio et caro 24 t& y6vaT& ^ 0 u r|o9evr)oav &Tt6 vno-
mea mutata est absque oleo Tiac;, Kai f) a&pc; u.ou r^XXoicbGri 5i'
eXaiov.
25 et ego factus sum obprobrium eis uide- 25 Kai eycb eyevr)9r)v oveiSoc; auToTc;'
runt me et mouerunt caput suum etSoa&v u.e, toakeuoav KecpaX&c;
auTov.
26 adiuua me domine deus meus salua me 26 (3or|9r]a6v u.oi, Kupie 6 9e6q u.ou,
secundum misericordiam tuam ocooov u.e kot& to u.eya 2X.e6q aou"

27 et sciant quoniam manus tua haec est et 27 Kai yvcoTcoaav oti r) -^elp aou auvq,
tu domine fecisti eam Kai au, Kupie, eTtoir)aac; auTfp/.
28 maledicent illi et tu benedices restituen- 28 KaTap&aovTai auToi, Kai au euXo-
tur et confundentur seruus autem tuus yr|aeiq" oi eTtavioTav6u.evot u.oi
laetabitur aiaxuv9r|Tcoaav, 6 6e 5ouX6q oou
eucppav9r|aeTai.
29 Operiantur sicut diploide confusio- 29 induantur aduersarii mei confusione et 29 ev6ua&a9coaav oi v5ia|3&XXovrec;
ne sua IS. operiantur quasi pallio confusione sua u.e evTpoTtr)v, Kai TtepiPaXXdo9co-

aav aio)(uvr)v cbaei 5iTtXoi5a au-


TCOV.

23 + et (initio) L 129 et caeteri ; umbraculum, 23 avTocvr|pE0r| S*, avTavr|pe9r|v S c , avr-


L26 umbra quum caeteri; inclinatur P L 13 17
, avaipe9r)v A.
24 25 129 x C AMS, declinatur L" 89 176 i
;

adductus P 21 84 93 94 95 Ll3 24 25 128 T C A,


abductus P 72 L" 74 89 129 115 55 MS, aductus
L176 excussus P L" T C M, et excussus L 13
;

i AS, et cussus L^S; excussus:


24 25 74 89 129

sum p21 72 93 95 L 13 24 25 89 129 176 I X C


AMS, + sum P84 94 l 17 74 .

24 uacillauerunt mea L 176 mea uacillauerunt caete- ,

ri; mutata P L 13 24 25 74 89 176 I 148 51 256

AMS, inmutata L 17 129 macilenta C.

25 et factus L 89 et ego factus sum caeteri;


sum ego ,

eis P 21 L 13 24 25 74 89 176 I X C AMS,


72 84 93 94

illis P95 L 17 129 eis: et P L I 16 55 T C


;

AMS, + et I24c ^8; uiderunt P 21 72 84 93 94


X, uidentes P 96 L 13 17 2 5 74 89 129 176 i c
AMS, ut dentes L24 '; uiderunt: me L^ 4 *,

+ me L74c caeteri; me: + et P T, LIC et


AMS; capita sua P caput suum caeteri.
94

meus
,

26 deus: L74 + meus caeteri; meus: +


, 26 u.ou: Kai S, + Kai A; to: + u.eya
et P 93 ,
et caeteri ; deus meus: salua me S*, u-eya S c "A.
I 28 , + salua me caeteri.

27 et (initio) L 129 + et caeteri; scient L74 ,

sciant caeteri; quoniam P 21 72 84 93 l T C


AMS, quia P 94 96 I 16 24c 28 55 89
;
t uae L74 ,

tua caeteri; haec: + est P21 72 84 93 94 x, est


P95 L I C AMS; est: + et P L 129 I 2 8 X, et
L 13 17 24 25 74 89 176 115 55 c AMS; ea L 129 ,

eam caeteri.

28 restituentur P 21 84 93 94 T48 51 256, restiterunt 28 aioxuv0r|Tcoaav SA, aiaxuv0r|oovTai R.


P72 l 13 24 25 74 89 129 176 i c AMS, restituerunt
P 95 restit. (+ ras) erunt L 17 confundentur
, ;

p l 13 24 25 74 89 129 176 115 55 x 48 61 256 AMS,


confundantur L 17 I 28 confusi sunt C. ,

29 3 S 2, 9. 29 aduersari L25 *, aduersarii L25 c caeteri; confu- 29 u.eSA, uoi R; aiaxuvr|v cooei 6itcX. S*.
sionem P72 confusione caeteri; pallio P T C
c
cooei 8iTtX. aioxuvrjv S *, coc, 8iTtX.
M, indumento L 13 24 25 74 89 I AS, uestimento aiaxuvriv A; 5iTtXoi6av S, 5iTtXoi8a A.
L" 129 176.
944 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 108, 30 - 109, 1


GA MO RO
30 Confitebor Domino nimis in ore 30 confitebor domino nimis in ore meo in me- 30 confitebor domino nimis in ore
meo, et in medio multorum lauda- dio multorum laudabo eum meo et in medio multorum lau-
bo eum: dabo eum
31 quia astitit a dextris pauperis, ut 31 quia adstitit a dextris pauperis ut saluam 31 qui adstitit a dextris pauperis
saluam faceret a persequentibus faceret a persequentibus animam meam. ut saluam faceret a persequen-
animam meam. tibus animam meam.

Psalmios CIX Psalmus CIX Psdlmus CIX


1 Psalmus Dauid. Psalmus dauid. 1 Dauid psalmus.
Dixit Dominus Domino meo: Sede Dixit dominus domino meo sede a dextris Dixit dominus domino meo sede
a dextris meis, donec ponam ini- meis donec ponam inimicos tuos scabellum a dextris meis donec ponam ini-
micos tuos scabellum pedum tuo- pedum tuorum micos tuos scabellum pedum
rum. tuorum

30 meo: et A, + et B.

31 quia A, quoniam B; pauperis A BT 4


,
pauperum B29 31 qui 129, quia W, silet 132.
30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L; anima
mea B 204 , animam meam caeteri.

Ps. 109 Ps. 109 Ps. 109


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 205 Uariantes:
206 207 257 258 AG L O. Deest in 17* 38 259 260
S' D F. Hab. v. 1 5.6 7 V. Hab. v. 3" 4 5 6 7 T 8 .

Confertur cod. 205. Non confertur cod. 17.

(initio) 72 74 129 CB,


titulus titu- + 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes: dauid psalmus 129, psalmus dauid
lus97; psalmus dauid 97 129 C dauid psal- psalmus dauid A 13 B204 206 207 258 psalmus ipsi dauid silet 132.

,

mus 72 74 B; dauid: patet septimus de AO B31 (?) 33 35 A G, canticum dauid B29 30 32 34 L


duabus naturis in christo plene et breuiter in finem psalmus dauid B37, psalmus BM6 257; N. B.
de incarnatione christi dicit sicut et iohan- In cod. 31 titulus uix legi potest; bona... A B30
nes in euangelio in principio erat uerbum 31 32 33 34 35 204 205 206 207 257 258 AO + f bona gra-
et cetera 72 74 129 CB, + patet... cetera tia B2^ L , + profetia in qua natibitate filii dei regum-
97. que et sacerdotem predicat iustitia B37; a dextris A
B29 30 31 32 34 35 37 204 205 206 207 267 258 A L a d
dextris B33 O.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 945

Ps. 108, 30 - 109,


SH HE LXX
30 confitebor domino uehementer in ore meo 30 ef,ou.oAoyf]oou.ai aq>66pa
tco Kuptcp
Psalmus CIX et in medio populorum laudabo eum Kal ev u.eocp tcoX-
tco OT6u.aTi u.ou,
Acov alveaco auTov"
Dixit dominus domino meo sede ad
31 quoniam statuit a dextris pauperum ut
dexteram meam GR. IL l Sede > saluet a iudicibus animam eius.
31 8ti TtapoTr) k 6ec;icov Ttevr)Toc;,
TOU OCOOai K TCOV 6lCOKOVTCOV TT|V
ad dexteram meam donec ponam
IjJUX^V U.OU.
inimicos tuos scabellum pedum tuo-
rum GR. IL 2 Sede ad dexteram
.

Psalmus CIX YaX[i6c; PQ'


meam donec ponam inimicos tuos
scabellum pedum tuorum IS 3
. Dauid canticum. 1 Tcp Aauei.5 ipa\u.6c;.
Dixit dominus domino meo sede a Dixit dominus domino meo sede a dextris Elirev 6 Kupioq tco Kuptcp u.ou K6-
dextris meis donec ponam inimicos meis donec ponam scabellum inimicos 8ou ix. 6ec;icov u.ou gcoc; cxv 0co Touq
tuos scabellum pedum tuorum IS 4
.
tuos pedum tuorum dx9pouq oou utcotc66iov tcov tco&cov
Dixit dominus domino meo sede a oou.
dextris meis donec ponam inimicos
tuos scabellum pedum tuorum IS 5 .

Dixit dominus domino meo sede a


dextris meis IS 6 Dixit dominus .

domino meo sede a destris meis do-
nec ponam inimicos tuos scabellum
pedum tuorum PS-SE. 7
Di- ME
xit dominus domino meo sede a
dextris meis PS-IS 8
Dixit domi- .

nus domino meo sede a dextris
meis PS-IS 9
Dixit dominus do-
.

mino meo sede ad dexteram meam


donec ponam inimicos tuos scabel-
lum pedum tuorum PS-SP 10 .

Dixit dominus domino meo sede ad
dexteram meam donec ponam ini-
micos tuos scabellum pedum tuo-
rum PS-VIG 11
.

30 uehementer domino L 89 domino uehementer cae- , 30 Souo\oyr)aou.ai: + tco S*A,


teri; in medio P L13 24 25 74 129 176 i t C c
S '; ocpo6pa:
ev S*, + ev S \A.
AMS, immedio L 17 in mediorum L89 populo- , ;

rum P L13 17 24 25 74 129 176 I X 48 51 256 AMS,


multorum L89 C.
31 statuit P, stabit L I T C AMS; a1 P L " 31 6icokovtcov S*, KaTa6icoKOvrcov S e
24 25 89 176 115 55 T C AMS, ad L 129 128;

pauperum P2 1 72 84 93 94, pauperis PS5 L I T


C73 256 AMS, egeni C256 m iudicibus P L I T48 ;

51 256 AMS, iudicantibus C; hanima L24 animam ,

caeteri.

Ps. 109 Ps. 109 V. PQ'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L.13 " 24 25 74
89 129 176 115 24 28 55 T 48 51 C" 256 AMS.
Deest in 127 T52. Uariantes:
N. B. ln hoc psalmo cod. 256, nisi aliter no-
tetur, pertinet ad C.
1 FO 126, 10. 2 TO 214, 6-7. 3 QVNT 1 N. B. In cod. 93 desunt v. 1-2 quia foliutn par- 1 tco 6. ipa\u.oq SA, tpaXnoc; tco 6.
In Gen. 31, 15. CI * 1 57, 1. 1 d tim discissum est; + dauid canticum P2l 72 84
55.

3, 7. s 1 CI 10, 5. 1 AES 198. 94 L13 24 25 89 129 176 I T 48 AMS, + dauid


8 VQ VQ
19, 53, 30. s 21, 59, 19. psalmus L" C" 256< + d au id ^74, + canticum
302. p95; p21
;

PS-SP DT 11 1. T51, + psalmuS C256', a 84 94 95

L13 17 24 25 89 129 176 115 T C AMS,


55 ad
P72 L74 I28 ; inimicos: L^ +
tuos 29 tuos
caeteri; scabellum inimicos tuos P 2 72 84 95,
1 i n i.
micos tuos scabellum P 94 I L T C AMS; sca-
mellum P 2 l cl (me In ras.J^ SC abelium P21
a cae-
teri; pedum tuorum P Ll3 24 25 89 129 176 1 t C
AMS, pedibus tuis L 17 tuorum L74
, .
946 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 109, 2-3


GA MO RO
Uirgam uirtutis tuae emittet Do- uirgam uirtutis emittit dominus ex syon et uirgam uirtutis tue emittet do-
minus ex Sion; dominare in medio dominabitur in medio inimicorum tuorum minus ex syon et dominaberis
inimicorum tuorum. in medio inimicorum tuorum

Tecum principium in die uirtutis tecum principium in die uirtutis tuae in tecum principium in die uirtutis
tuae, in splendoribus sanctorum; splendoribus sanctorum ex utero ante luci- tue in splendoribus sanctorum
ex utero ante luciferum genui te. ferum genui te ex utero ante luciferum genui
te

2 emittet 72 97 129 CB, emitte 74. 2 uirtutis: suae A, + suae B 30 31 32 33 34 35 g habet dominaberis 132.
37 207 A G L + fuae B32
e
204 20S 206 257 258; emittit

A B29 30= 31 32* 33 34 37 207 A G L, emittet B30*


31' 35 205 206 257 258, c
emitte B32 , e t mitte B204 ;
S yon:

+ et A B29 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L, et
B30 32-= 204 205 206 257 258; dominabitur A13 B29 30
31 32 33 34 35 3'/ 207 A G L dominaberis AO, domina-
re B30 32
c c
204 205 208 257 258; tuorum A B32 c 35 205
206 257 258, suorum B29 30 31 32 33 34 37 204 207 A G L.

3 N. B. ln v. 3-4 cod. 207 uix legi potest; sanctorum:


tuorum A B29 30 31 32 33 34 204 205 206 207 257 258
V T A G L + tuorum B35 37.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 947

Ps. 109, 2-3


SH HE LXX
2 Uirgam uirtutis suae emittet do- 2 uirgam fortitudinis tuae mittet dominus 2 pafiSov 5uv6u.ecoc; d^airooTeXET Ku-
minus ex sion et dominaberis in ex syon dominare in medio inimicorum piOC, K ZlCOV KCU KCCTCtKUptEUE tv
medio inimicorum tuorum PS-SE. tuorum [itaco tov tyQpCjv oou.
ME.
3 In splendoribus sanctorum PAU l
. 3 populi tui iudices erunt in d e fortitudi- :
3 [iETCt oou ccpxn v ^|up<? Tfjc; 6u-
Tecum principium in die uirtutis nis tuae in montibus sanctis quasi de v&uecbc; aou, iv xfj XauTcp6TT)Ti tcov
tuae in splendoribus sanctorum ex uulua orietur tibi ros adolescentiae tuae dcyicov eK yaoTpoq Tcp6 ecoocf>6pou
utero ante luciferum genui te IS 2 . ei;eyevvr|a6: oe.
Ex utero ante luciferum genui
te IS 3
Ante luciferum genui te
.

IS 4 .
Ante luciferum genui te
IS 5
Et quasi de uulua orietur

.

tibi ros adolescentiae tuae IS 6 .

Et quasi de uulua orietur tibi ros


adolescentiae tuae IS 7 Ex ute- .

ro ante luciferum PS-IS 8 Ex .
utero ante luciferum genui te PS-
VIG 9 .

Ex utero ante luciferum
genui te PS-VIG 10 Tecum prin- .
cipium in die uirtutis tuae in splen-
doribus sanctorum ex utero ante
luciferum genui te PS-VIG u .

Tecum principium in die uirtutis
tuae in splendoribus sanctorum ex
utero ante luciferum genui te PS-
VIG 12 .
Ex utero ante luciferum
genui te CHI. 13
H .

2 uirgam P L I T 48 51 256 AMS, baculum C; uir- Z Suvauecoc;: oou SA, + oou R; et;a-
tutis P72 fortitudinis
, caeteri; sue I 28 tuae cae- , TtooreXei: ooi S*A, + ooi \ S
c

%eri; mittet P2l 84 94 95 tC, emittit P72 L25*


74 , emittet L 13 17 24 25= 89 129 176 i AMS; exyon

L24 , ex syon caeteri.

S 1 E CI
32, 2, 276. CI * 1 1, 2. 3 1 3 populi tui iudices erunt in die fortitudinis % oou 1 : r) S*, +
T) S' *A; tt| Xauitpo-

5, 3. CI Q
* 1 10, 5. s 2 27, 1. tuae L74 + , populi tui iudices erunt in die for- TTjTi S*. Taic,
e
XanTcpoTeoi S *, Taic;
1 Q CI5, 3. VQ 7 1 10, 5. s 18, titudinis tuae caeteri; iudices P T, spontanei XauTcpoTnoiv A; ayicov: oou S*, +
1. _ DT DT DT
9 2. io 7. 11 10. L13 24 25 129 c AMS, duces spontanei L 17 9 oou S C 'A; et;Eyewr|oa S*. eyEwnoa
12 DT CMCH 350.
11. 3, "6 I; iudices: + erunt P L 24 25 89 129 176 C
S 'A.
IT AMS, erunt L 17 C; suae L 129 tuae caeteri;
montibus P L I T48 51 256 AMS, splendoribus
C; sanctis P L I T AMS, sancti C; sanctis:
+ quasi P L 13 24 25 74 89 129 176 I T AMS,
quasi L 17 C; quasi: de uulua P72 + de ,

uulua caeteri.

14
948 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 109, 4-7


GA MO RO
Iurauit Dominus, et non poenitebit iurauit dominus et non paenitebit eum tu iurauit dominus et non penite^
eum: Tu es sacerdos in aeternum es sacerdos in aeternum secundum ordinem bit eum tu es sacerdos in eter
secundum ordinem Melchisedech. melchisedech num secundum ordinem melchi
sedech

Dominus a dextris tuis; confregit dominus a dextris tuis confringet in die irae dominus a dextris tuis confre-
in die irae suae reges. suae reges git in die ire sue reges
Iudicabit in nationibus; implebit iudica[u]it in nationibus imple[u]it ruinas iudicabit in nationibus implebit
ruinas, conquassabit capita in ter- conquassa[u]it capita in terra multorum ruinas conquassabit capita mul-
ra multorum. ta in terra copiosa
De torrente in uia bibet ;
propterea de torrente in uia bibet proptera exalta[u]it de torrente in uia bibet propter-
exaltabit caput. caput- ea exaltabit caput.

4 iurauit A B29 30 31 34 37 204 205

iurabit B32 33 35 T" G.

5 a 74 97 129 CB, ad 72. 5 tuis A B30 33 35 204 205 206 257 G, su is B29 31 32 34

37 207 258 L T 6 A L confringet A B29 30 32 33 34 37


2
;

204 207 258 L2 T A G L confringit B31 35, confregit


;

B205 206 257.

6 implebit 74 97 129 CB, impleuit 72; con- 6 iudicauit A13 B30* 32= 34 37 207 t, iudicabit AO B29 6 habet multa 132; habet copiosa 132.
quassabit 74 97 129 CB, conquassauit 72.
30= 31 32* 33 35 204 205 206 257 258 A G L ;
impleuit A*3
B30*, implebit AO B29 30 c 31 32 33 34 35 37 204 205 206
207 257 258 A G L ;
conquassauit A13 B30* 31' 32= 34

207 L 2
conquassabit AO B29 30= 31* 32* 33 35 37 204

205 206 257 258 A G L ;


capita: multa A B29 31

205= L + mu lta B30 32 33 34 35 37 204 205* 206 207


257 258 L A G mu ltorum A
2
;
fi205= 206=, copiosa B29
30 31 32 33 34 35 37 204 205* 206* 207 257 258 L2 A G L.

7 bibet 72 74 129 CB, bibit 97. 7 bibet A" B34= 35, bibit AO B29 30 31 32 33 34* 37 204
205 206 207 257 258 L A G L
2
;
exaltauit A B30* 31= 206

207 L exaltabit B29


2 30= 31* ' 32 33 34 35 37 204 205 257
,

258 A G L.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 949

Ps. 109, 4-7


SH HE LXX
Tu es sacerdos magnus in aeter- iurabit dominus et non paenitebit tu es 4 &\xooev Kupioq kcc! ou u.Tau.EAr]-
num secundum ordinem melchise- sacerdos in aeternum ordinem melchise- 6r)oexat Zu el iepeuc; etq x6v atco-
dech GR. IL x Iurauit dominus et. dech va xaxd rf\v tdc;iv MeAxiae6eK.
non poenitebit eum tu es sacerdos
in aeternum secundum ordinem
melchisedec IS 2 Tu es sacerdos .

in aeternum secundum ordinem
melchisedech IS 3
Tu es sacer-
.

dos in aeternum secundum ordi-


nem melchisedech IS 4 Tu es .

sacerdos in aeternum secundum or-
dinem melchisedech IS 5 Tu es .

sacerdos in aeternum secundum or-
dinem melchisedech IS 6 Iura- .

uit dominus et non poenitebit eum
IS 7 .

Iurabit dominus et non poe-
nitebit eum tu es sacerdos in ae-
ternum secundum ordinem melchi-
sedech PS-IS s Iurauit dominus .
et non poenitebit eum tu es sacer-
dos in aeternum secundum ordi-
nem melchisedech PS-IS 9 Tu es .
dominus ad dexteram tuam percussit in Kupioc; ek 6ec;icov oou cruvE0XaaEV
sacerdos in aeternum secundum die furoris sui reges iv f)u.Epa 6pyfjc; auTou (3aoiXEiq'
ordinem melchisedech PS-IS 10 . iudicabit in gentibus impleuit ualles per- Kpivei ev toic; eSveoiv, irXr|pcbai
Dominus a dextris tuis confregit in cussit capita in terra multa TtTcou.a, auv8Xdai KEcpaXdc; eiri yfjv
die irae suae reges IS K Domi- TTOAAf|V.
nus a dextris tuis IUL 2 . de torrente in uia bibet propterea exal- ek x^^dppou ev 65cp -rrtETar 6id
De torrente in uia bibit PS-IUL. tauit caput. TOUTO ui|icbai KEcpaXr^v.

4 1 TO 347, 16. 2 1 CI 10, 5. 3 2 CI iurabit P21 93 L17 24 T48 51 256, iurauit P?2 4 ou: + ei S,
27, l. * QVNT In Gen. 11, 109. 84 94 95 L13 25 74 89 129 176 i c AMS; iurabit:
s QVNT In Ex. 59, 1. 6 EO 18, 1. dominus P 95 + , dominus caeteri; paenituit
7 2 S 31, 10. s VQ 30, 2. 9 VQ 38, L 74 ,
paenitebit caeteri ; paenitebit: eum P2 1

8. io EM 8, 29. 72 93 94t C, + eum P84 95 L I AMS ; tu:


+ es P L I T AMS, es C; aeternum:
secundum P21 72 93 t, + secundum P84 93=

94 95 l I C AMS; ordinem P21 l I 84 93 94 95

T48 C AMS, ordine P?2 T51.


CI 10, 5. 2 A 1, 89. ad P
L13 24 25 74 89 176 i t C AMS, a L 17 129; 5 ouveGXaoev SA, auv9\aai 1219.
dexteram P21 84 93 94 95 L 13 24 25 74 89 176 I t
C AMS, dextera P72 L 17 129; dext.: + tuam
p21 84 93 94= 95 L 13 25 74 89 176 I T C AMS, '

+ suam P94* L24*, + tua L 17 129, _ P 72 ;

furoris: + sui P21 7 2 93 94 95 L 13 17 24 74 129


176 I T C AMS, + suae L25 89, _ su p84. i

iudicabit P L 17 89 176 115 55 t C MS, iudicauit piVEl EV A, KpiVlV S*, KpiVl E S' * *"
L13 24 25 74 129 128 A; impleuit P21 84= 93 L 13 ^tia
tctco S, TrxcjjiaTa A; y^v TtoAAriv S*,
24 25 74 115 28 C A, implebit P 72 84 94 95 L 17 TtoAAr)v (sic) S e ", yr\<^ TtoAAcov A.
89 129 176 155 T48 51 256 MS ualles P L 13 17 ;

24 25 74 89= 129 176 I T 48 51 256 AMS, ruinas

L89*, cadaueribus C; percussit P2l 93 94 95 l 17 ,

percutiet P 72 84 L 13 24 25 74 89 129 176 I T C


AMS; percussit: + capita P L 13 24 25 74 89
I A, + caput L 17 129 T48 51 72 c MS, capita
L 176; terra multa P L 17 24 25=' 89 129 176 i t C
MS, terram multam L 13 25* 74 A, terra mu^tum
L25=^.
CPN 2, 65. bibet P L 13 17 25= 74 89 129 176 155 T C73 256= 7 TtiETat: u6cop S, + u6cop A.
AMS, uiuet L24, uibet L25* 115, bibit 128 C256* ;

exaltauit P21 94 L24 25* 74 89* 128 55 C73 256*,

exaltabit P 72 84 93 95 L 13 17 25= 89= 129 176 115

T C256= AMS.
950 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 110, 1-3


GA MO RO

Psalmu-s CX Psalmus CX Psalmus CX


Alleluia. Alleluia. Aleph alleluia.
Confitebor tibi, Domine, in toto Confitebor tibi domine in toto corde meo in Confitebor tibi domine in toto
corde meo, in consilio iustorum, et consilio iustorum et congregatione corde meo in consilio iustorum
congregatione. et congregatione

Magna opera Domini, exquisita in 2 magna opera domini exquisita in omnes uo- magna opera domini exquisita
omnes uoluntates eius. luntates eius in omnes uoluntates eius

Confessio et magnificentia opus confessio et magnificentia opus eius et ius- confessio et magnificentia opus
eius ; et iustitia eius manet in sae- titia eius manet in saeculum saeculi eius et iusticia eius manet in se-
culum saeculi. culum seculi

Ps. 110 Ps. 110

Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 c 29 30 31 32 33 34 35 37 204 205


N. B. Cod. 74 habet in margine litteras he- 206 207 257 258 AG
L O. Deest in 17* 38 259 260
braicas. S' D F. Hab. v. 9 (bis) L
2
. Hab. 1 (bis) 2" L*. Hab.
v. 2" O 3
. Hab. v. 1 S 6 Hab.
. v. 1 S". Hab. v. 9 T*.
c
Nofi conjertur 17 Confertur 205.
titulus (initio) 72 74 129 CB, + titu- Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes: aleph alleluia 129, alleluia reuersionis
lus 97; alleluia: reuersionis aggei et alleluia A13 B29 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L_ a U e . aggaei et zachariae W, silet 132.
zacchariae 72 74 97 129 C, + reuersionis luia in finem psalmus dauid AO, psalmus dauid B204
aggei et zacchariae B; alleluia: hoc no- 205 206 258, psa lmus B257 doctrina...
;
_
B30 31 A
32 33 34 35 204 205 206 207 257 258 A G, doctrina +
men laudis generale est omnibus psalmis
et precipue apponitur ut magis gaudeatur christi B29 + UO x ecclesie de laude operum dei
72 74 129 CB, +
hoc... gaudeatur 97; et mandatorum B37. N. B. Cod. 31 in jine lineae muti-

aleph 72 97 129 CB, + aleph 74; corde: lus est: propter quod deest uerbum alleluia; consilio

+ meo 72 97 129 CB, meo 74; meo: A B35 205 206 257 258 concilio B29 30 31 32 33 34 37
V
?

97 129 CB, + bet 74; congre-


bet 72
204 207 >> S S A G L
sanctorum B^3 iustorum ; ,

gatione 74 97 129 CB, congregationem 72. caeteri.

gimel (initio) 72 97 129 CB, + gimel


74; domini: daled 72 97 129 CB, +
daled 74.

geh (initio) 72 97 129 CB, + geh 74;


is': uau 72 97 129 CB, + uau 74.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 951

Ps. 110, 1-3


SH HE LXX

Psalmus CX Psalmus CX YaXu.dc; P I


'

Alleluia. 'AXXr)Xouid.
,
Aleph Confitebor tibi domine in toto cor- E,ou.oXoYn oou.a[ aoi, Kupie, tv
i

de meo 6Xr| Kap&ia u.ou, iv (3ouXrj eu9e(cov


beth in consilio iustorum et congrega- Kai ouvaYcoyfi.
tione
Opera domini exquisita inter om- gimel magna opera domini u.eYdXa td 'ipya. Kupiou, ec;er|Tr|-

nes uoluntates eius PAU. daleth exquirenda cunctis uolentibus u.eva eiq Tcdvxa xdt 9eXf)u.aTa au-
eius TOU'
Confessio et magnificentia opus 3 hee gloria et decor operis eius et iusti- ec;ou.oX6Yr|Oiq Kai u.eYCxXoTcpeTteia
eius IS. tia eius perseuerans semper to ^pyov auTOu, Kai f\ 6i.Kaioouvr)
auTou u-evei elc; t6v aicova tou
atcovoc;.

*K. P!

Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L 13 17 24 25 74
89 129 176 115 24= 28 55 X48 51 256 C 256= 256-

AMS. Deest in 127 T52. Uariantes:


N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
+ alleluia P21 72 84 93 94 L 13 17 24 25 89
176 i T 51 c AMS, alleluia P95 L74
129 T256; N. B. Inueniuntur litterae hebrai-
cae in 13 21 24 28 (a samech ad tau) 48 51 72
73 84 93 94 256 AMS, desunt in 15 17 25 28
(ab aleph ad nun) 55 74 89 95 129 176; +
aleph (initio) P'2 84 93 94 L 13 24 129 T C
AMS, aleph P2l 95 L 17 25 74 89 176 I; tibi

domine P L"6 C, domino 17 24 25 74 89


129 i T 48 51 72 256 AMS; corde: + meo P L"
24 25 74 89 129 176 i t C AM, meo Ll? S;
meo: + beth P 72 84 93 94 L 13 24 t C AMS,
beth P95 L 17 25 74 89 129 176 I; beth: in
consilio iustorum L 7 *, + in consilio iustorum
caeteri; iustorum P L I T AMS, rectorum C;
congregationem P72, congregatione caeteri.
+ gimel (initio) P21 72 84 93 94 L 13 24 T C
AMS, gimel P95 L 17 25 74 89 129 176 I; 0 pera:
+ domini P Ll7 24 74 89 129 176 115 28 55' T C
MS, + dei L13 25 A, 155*; domini: + daleth
P 21 72 84 93 94 L 13 24 T C AMS (ita: dalet[h]
P21 84 M, delet P94, deleth caeteri), daleth
p95 L 17 25 74 89 129 176 I; exquirenda: in
P T C M, + in L I AS; cunctis P L" 89 129

I T C MS, omnibus L" 24 25 74 176 A; uolen-


tibus P T C M, uoluntatibus L i3 17 24 25 89 129
176 i AS, uolumptatibus L"; eius P L" 24 25
74 176A, suis L17 89 129 i s, eum T C M.
+ hee (initio) P21 84 93 94 L 13 24 T 51 72
256 c AMS (ita: heae P21 84, bee P93 L l3 34 A,

heahe P, he T 51 73 256 c MS), hee P95


L 17 25 74 89 129 176 I; d ecor p L 13 17 24 25 74

89 129 115 55 t C AMS, decore L"6 128 ope ris


L I C AMS; eius: uau
;

P T, opus P21 84
94 L 17 25 74 89 129 176 I, + uau P72 93 L 13
95

24 T C AMS (ita: uauh L 13 uau caeteri) iusti- , ;

cias P 9 *, iustitia caeteri in aeternum L^ 7 semper


; ,

caeteri.
952 VETUS LATINA HISPANA

>s. 110. 4-8


GA MO RO
| Memoriam fecit mirabilum suo- 4 memoriam mirabilium suorum mise-
fecit memoriam fecit mirabilium suo-
nfsericors et miscrator Do- ricors et miserator dominus rum misericors et miserator do-
minus

3 Escam dedit timentibus se. Memor 5 escam dedit timentibus se memor erit in ae- escam dedit timentibus se me-
erit in saeculum testamenti sui. ternum testamenti sui mor erit in seculum testamenti
sui
6 Uirtutem operum suorum annun- 6 uirtutem operum suorum adnuntiauit po- uirtutem operum suorum an-
tiabit populo suo, pulo suo nunciabit populo suo

7 ut det illis hereditatem gentium. 7 ut det illis hereditatem gentium opera ma- ut detillis hereditatem gentium

Opera manuum eius ueritas et iu- nuum eius ueritas et iudicium opera manuum eius ueritas et
dicium. iudicium
8 Fidelia omnia mandata e'us, confir- 8 omnia mandata eius confirmata in
fidelia fidelia omnia mandata eius con-
mata in saeculum saeculi, facta in saeculum saeculi facta in ueritate et aequi- firmata in seculum seculi facta
ueritate et aequitate. tate in ueritate et equitate

4 zain (initio) 72 97 129 CB, + zain 74; N. B. Cod. 206 in v. 4-6 uix legi potest; misericors et

memoriam 74 97 129 CB, memoria 72. miserator A B30 31 32 33 c 34 35 37 204 205 207 257 258

A G , miserator et misericors B29 33* L.

5 het (initio) 72 97 129 CB, + het 74; 5 erit A B30 c 31 32 34 35 204 205 257 258 f fu j t B29
se: teh 72 97 129 CB, + teh 74. 37 207 A G L aeternum A, saeculum B.
;

ioth (initio) 72 97 129 CB + iorh 74; adnuntiauit A*3 B30' 32 34 37 207, adnuntiabit AO
annuntiabit 74 97 129 CB, adnuntiauit 72. R29 30= 31 33 35 204 20! 257 258 A G L

caph (initio) 72 97 129 CB, caph +


74; gentium: lamed 72 97 129 CB, +
lamed 74.

mem (initio) 72 97 129 CB, + mem


74; eius: nun 72 97 129 CB, nun
74; saeculi zamad 72 97 129 CB, +
zamad 74.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 953

Ps. 110, 4-c


SH HE LXX
4 Misericors et miserator dominus 4 zain memoriam fecit mirabilium suorum 4 u.VEiav Tcotf|oaTO tcov 9auu.ao(cov
PAU *
Misericors et miserator heth clemens et misericors dominus auxoG, EXEn.u.cov Kai otKTtp^cov 6
dominus PAU 2 Ut misericors
. Kupioq*
et miserator deus PAU 3 .

5 Qui dat scam esurientibus PAU. 5 theth escam dedit timentibus se 5 Tpocpnv MScokev ToTq c|>of3ouu.VOic;
ioth memor erit in sempiternum pacti auT6v, u.vT]o9r|aETai eic; t6v aicova
sui 6ia6r|Kr|c; auTOu.
6 Uirtutem operum suorum annun- 6 caph fortitudin[e] operum suorum ad- 6 iaxuv Epycov EauTou dvr^yYEiXEV
populo suo ut det
tiabit illis haere- nuntiauit populo suo Tcp Xaco EauTou, tou 6ouvai auToTc;
ditatem gentium TA. KXn.povou.iav eGvcov.
7 lamech ut det eis hereditatem gentium 7 pY a X El P" v a ^TOu dXr)9ia Kai
mem opus manuum eius ueritas et iudi- Kpiaic;' TciaTai uaoai ai EVToXai
cium auTou,
8 nun fidelia omnia opera eius 8 aTr)piYu.^vai eIc; tov ai<5va tou
samech firmata in sempiternum iugiter aicovoc;, TTTtotr|u.vai tv dXr|9(a
ain facta in ueritate et aequitate Kai eu9utt)ti.

i 5, 433. 2 E 19, 1, 138. 3 E 36, 4 + zain (initio) P2l 84 93 94 L13 24 t 51 72 256

2, 314. C AMS (ita: zain P21 84 93 M, zai L24 T 51


72 256 AS, zayn P94 C, zay L"),
zain P95
L17 25 74 89 129 176 i; su orum: + heth P2l 72
84 94 L13 24 T C AMS, heth P93 95 L 17 25
74 89 129 176 I.

E 19, 1, 138. 5 + teth (initio) P2i 72 84 93 94 Ll3 24 t C AMS


(iia: teth P2i 72 84 93 94 c AMS, theth L" T256,
heth L24*, hteth I24
c
, thet T48 51), _ t eth P95
L17 25 74 89 129 176 I; S e: ioth P21 (ante +
fortitud.) 72 84 (ante fortitud.) 93 94 Ll3 24 T C
AM (iod) S,
ioth P95 L17 25 74 89 129 176
I; sempiternum P L I T AMS, saeculum C.
PS 342-343. 6 + caph (initio) P21 (ante operum) 72 84 93 94 6 EOCUTOU bis S*, aUTOU e
S *A.
Ll3 24 T C AMS (ita: caph P72 93 L 13 24
T C AMS, kap P21 84, kaph P84), caph _
P95 L17 25 74 89 129 176 I; cap h + et L129, :

et caeteri; fortitudine P21* 72 84 93 94, f or .


titudinem P21
c
84< 95 l I T C AMS; adnuntiauit
p21 72 L17 25 74 115 28 T C73, adnuntiabit
p84 93 94 95 Ll3 24 89 129 176 155 C256 c AMS.
7 + lamech (initio) T48 51
P21 84 93 94 l" 24
72 256 c AMS (ita: lamet P2l lameth T48 84 93,
61 72 c S, lamech P94 Ll3 24 t256 A, lamed M),

lamech P95 L" 25 74 89 129 176 i; eis P L13


24 25 74 176 I T C AMS, iUis L 9 129; gen-

tium:
mem P21 84 93 95 L 25 74 89 129 176
I, + mem P72 94 l" 24 t C AMS; manuum

P72 84 93 94 95 Ll3 17 24 74 89 129 176 I T C


AMS, manum P21 L25.
8 + nun (initio) P2l 72 84 93 94 Ll3 24 t C AMS,
nun P95 L17 25 74 89 129 176 \- mandata
P L25, opera 24 74 A, praecepta L 89 129
176 i T 48 51 72 256 c MS; + samech p21
eius:
72 84 93 94 L i3 24 128 T C AMS (ita: samech
P72 93 94 L l3 128 T C AMS, samet pai 84, S amec

L24),
samech P95 L 25 74 89 129 176 115 55;
sempiternum P L I T AMS, saeculum C; iugiter
in sempiternum Ll7, in sempiternum iugiter cae-
teri; iugiter: + ain P21 72 84 93 94 L 13 24
128 t C'3 AMS (ita: ain P21 72 84 93 L24 128
T AMS, ayn P94 Ll3 C'3), ain P95 L 25
c
74 89 129 176 115 55 c256 ; f ac tam L, facta
caeteri.
1

954 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 110, 9 - 111,


GA MO RO
9 Redemptionem misit populo suo; 9 redemptionem misit populo suo mandauit 9 redemptionem misit populo suo
mandauit in aeternum testamen- in aeternum testamentum suum sanctum et mandauit in eternum testamen-
tum suum. Sanctum et terribile no- terribile[m] nomen eius tum suum sanctum et terribile
men eius. nomen eius
10 Initium sapientiae timor Domini; 10 initium sapientiae timor domini intellectus 10 initium sapientie timor domini
bonus omnibus facienti-
intellectus bonus omnibus facientibus ea laudatio eius intellectus bonus omnibus fa-
bus eum. Laudatio eius manet in manet in saeculum saeculi. cientibus eum laudatio eius ma-
saeculum saeculi. net in seculum seculi.

Psalmus CXI Psalmus CXI Psalmus CXI


Alleluia, reuersionis Aggaei et Za- 1 AUeluia aggei et zachariae. Alleluia conuersio aggei et za-
chariae. charie.
Beatus uir qui timet Dominum, in Beatus uir qui timet dominum in mandatis Beatus uir qui timet dominum in
mandatis eius uolet nimis. eius cupiet nimis mandatis eius cupit nimis
12 91 129 CB, +
ain (initio) 74; ain misit:
dominus B35, + dominus AO R29 30
suo: 72 97 129 CB, + 74; suum:
fe fe L= (") T A G L
31 32 33 34 37 204 205 206 207 257 258 ;

zade 72 97 129 CB, + zade 74. populum suum B L: *, populo suo A BL= C caeteri^ ,

mandauit A B29 30 31 32 34 37 204 205 206 257 258 L-


A L mandabit B33 35 207 L' T G terribilem A13 ;

BL\ terribile A B29 30 31 32 33 34 35 37 204 205 206


207 257 258 L 2
T A G L.

10 cof (initio) 72 97 129 CB, cof 74; + 10 initium A B205, principium B29 30 31 32 33 34 35 37 10 eum 129, eam W, silet 132.
domini: 72 97 129 CB,
res res 74; + 204 205* 206 207 257 258 A G L bonus: + omnibus A
_ omni-
;

eum: sin 72 97 129 CB, sin 74; sae- + B30 31 32 33 34 35 37 204 205 206 207* 257 258,

culi: tau 72 97 129 CB, tau 74. + bus B29 33 207= A G L ea A B29 30 31
;
32* 33 34 35

37 207 A G L e am B32 c eum B204 205 206


,
257 258.

Ps. 111 Ps. 111 111


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: lnuenitur in 13 17 e 29 30 31 32 33 34 35 37 204 205 Uariantes:

N. B. Cod. 74 habet in margine litteras he- 206 207 257 258 A G


L O. Deest in 17* 38 259 260
braicas. S 7
D F. Hab. v. 1 2 3 4 5 6 7 (bis) L\ Hab. v. 1
2 5 (ter) 9 (quinq.) 14 15 L\ Hab. v. 2 L\ Hab.
v. 5 6 7 S\ Hab. v. 9 S\ Hab. v. 1 T\
titulus (initio) 12 74 129 CB, + titu- 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes: 1 conuersio 129, reuersionis W, silet 132,

lus 97; reuersionis 72 74 97 CB, reuersi N. B. Codex 31 in v. 1-2 vix legi potest; allelu:a A cupit 129, cupiet W, silet 132.

129", zachariae: isti prophetae longe B29 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L psa lmus dauid B204
;

fuc-runt post dauid et post transmigratio- 205 206 258, psa lmus B257; + a g ge i et zacharie A, +
72 "\ '29 CB, + isti... transmigratio- conuersatio aggei et zacharie B31, reuersic.is aggei +
nem 97; 72 97 129 CB, +
alef alef 74; et zachariae B33 G, in +
conuers a tione aggei et
dominum: beth 72 97 129 CB, + beth /aciiariae B 3 5, Ji 2 9 30 32 34 37 204 205 206 207

74. 257 258 A L ;


noui... A B30 31 32 34 35 204 205 206

207 257 258 A, no bi populi uocatio B29 L


+ + R.
nobi populo uocatio B33 G, prophetia de glor + fica-

tione per timore dei B 3


"
7
; metuit BT ', timer caeteri;
cupiet A B29 30 31 32 33 34 35 37 207 UL'AGL uolet
JJ204 205 206 257 258, cup jt BT\
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 955

Ps. 110, 9 - 111,


SH HE LXX
9 fe redemptionem misit populo suo 9 XuTpcoaiv dTteaTeiXev tco Xacp au-
sade mandauit in aeternum pactum tou" eveTetXctTO etq tov atcova 6ia-
suum 8r|Knv auTou" ayiov Kal cpofiepdv
coph sanctum et terribile nomen eius t6 6vou.a auTou.
10 Intellectus bonus omnibus facien- 10 res principium sapientiae timor domini 10 apxr| oocptaq cpopoc; Kuptou, auve-
tibus eum PRI. sin doctrina bona omnibus facientibus aiq dyaG?! iraai TOiq Ttoiouatv au-
ea tt|v" f) aTveoiq auTou u.evei etq t6v

tau laus eius perseuerans iugiter. atcova tou atcovoq.

Psalmus CXI Psalmus CXI YaXu.6c; PIA'


1 Alleluia. 1 'AXXrjXoutd.
Aleph Beatus uir qui timet dominum in MaKapioq dvr)p 6 cpo(3ouu.evoq t6v
mandatis eius uolet nimis Kupiov, ev TaTq evroXatq auTou 8e-
Xet acp65pa'

9 + fe P21 72 84 93 94 L 13 24 128 T C
(initio) aTreoTeiXev:
Kupioq S*A, + Kupioc;
AMS, P21 72 84 94 i28 t AMS, phe P93
(ita: fe S
c
EvreiXaro A, evexiXaxo S; 6ia-
*;

L24 C, phee L 13 ), fe P95 L 17 25 74 89 129 BnKTjv S*A, 6ia9r|Kr|c; S c *.


176 J15 55; redemptione P 2 1, redemptionem cae-

teri; misit: + dominus L 176 dominus cae- ,



suo: +
teri; sade P72 84 93 94 L 13 24 128 55

T C AMS, + coph P2i, sade, coph P95 L 17


25 74 89 129 176 115 man dauit P L 13 17 74 89 129
;

176 T C AMS, mandabit L24 25 aeternum


I ;

P L T AMS, saeculum C; suum: + coph


I
p72 84 93 94 L 13 24 128 55 T C AMS, COph
p21 95 L 17 25 74 89 129 176 115 terribile P L 13 17 ;

24 25= 74 89 129 176 115 28 55= T C AMS, terribi-

lem L25' 155.

10 LA 15. 10 + res (initio) P21 ?2 84 83 94 L 13 24 128 T C 10 ouveoiq S, auveoeiq A; ouveoiq: 6e


S* A, + 6e S *; -rcaoi S*. Ttaoiv
c b
P95 L 17
c
AMS, res 25 74 89 129 176 115 55; S^ ^A.
initium L 17 , principium caeteri; domini: + sin
p21 72 84 93 94 l 13 24 128 T C AMS (ita: sin
p21 72 84 93 94 128 C M, sen L 13 24 T AS), sin
P95 L 17 25 74 89 129 176 115 55 ; doctrina PLIT
AMS, eruditio C; omnibus P T C, cunctis L I
AMS; facientibus P T C M, qui faciunt I L
AS; ea P L24 25 T C S, eam L 13 17 74 89 129
"6 I AM; ea: + tau P2i 72 84 93 94 L 13 24
128 t AMS (ita: 84 L24 i28 t, thau
tau P21
P72 93 L 13 AMS, tau P95 L 17 25
tua P94), _
74 89 129 176 115 55 C, perseuerans P V<> 24= 28
55 89 T5i C S, perseuerat L AM, permanens T48;
iugiter: aUeluia P L 17 25 74 89 176 i t C
M, + aUeluia L 13 24 129 AS.

Ps. lll Ps. 111 V. P!A


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L 13 17 24 25 74 89
129 176 115 24= 28 55 T*8 51 256 C 73 256= 256-" AMS.
Deest in I 27 T 62 Uariantes: .

N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,


pertinet ad T.
+ aUeluia P21 72 84 94 l 17 25 74 89 129 aXXnXouia:
thc; eTciorpocpric; ory-
176 115 55 T48 51 C, alleluia P93 95 L 13 yaiou Kai c^axapiou SA, + Tnc; emo-
24 128 T256 AMS alleluia: + reuersio aggei
;
Tpocpnq... c^axapiou R; GeXei S*, 0e-
et zacharie L 129, reuersio aggei et zacharie Xnoei S C *A; GeXei: + ocpo6pa SA*?,
caeteri; N. B. Inueniuntur litterae hebraicae in ocpo6pa A* v,d .

13 21 24 28 48 51 72 73 84 (aleph)
(aleph)
94 (aleph) 256 AMS, desunt in 15 17 21 (a
beth) 25 55 74 84 (a beth) 89 93 (a beth) 94
(a beth) 95 129 176; + aleph P 21 72 84 93 94

L13 24 128 aleph P95


T C AMS, L 17 25 89
129 176 beatus:
115 55; L uir 176 , + uir cae-
teri; dominum: beth P L 17 25 74 89 129 176

115 55, + beth L 13 24 128 T*8 51 72 256


AMS.
956 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 111, 2-6


GA MO RO
2 Potens in terra erit semen eius; potens in terra erit semen eius generatio potens in terra erit semen eius
generatio rectorum benedicetur. rectorum benedicetur generatio rectorum benedicetur

Gloria et diuitiae in domo eius, et 3 gloria et diuitiae in domo eius et iustitia gloria et diuitie in domo eius
iustitia eius manet in saeculum eius manet in saeculum seculi et iustitia eius manet in secu-
saeculi. lum seculi
Exortum est in tenebris lumen rec- 4 exortum est in tenebris lumen rectis corde exortum est in tenebris lumen
tis, misericors, et miserator, et misericors et miserator et iustus dominus rectis corde misericors et mise-
iustus. rator et iustus dominus

5 Iucundus homo qui miseretur et 5 benignus uir qui miseretur et commodat iocundus homo qui miseretur et
commodat, disponet sermones suos disponet sermones suos in iudicio commodat disponit sermones
m iudicio; suos in iudicio
6 quia in aeternum non commouebi- 6 quia in aeternum non commouebitur quia in eternum non commoue-
tur. bitur

2 gimel (initio) 72 97 129 CB, + gimel diuitia B35 diuitiae caeteri.


74; eius: daled 72 97 129 CB, + daled
74.

3 he (initio) 72 97 129 CB, + he 74;


gloria 72 97 129 CB, gloriae 74; eius:
uau 72 97 129 CB, + uau 74.

4 zain (initio) 72 97 129 CB, + zain 74; rectis: corde B205', + C orde A B205, caeteri^

rectis: heth 72 97 129 CB, + heth 74. iustus: dominus B205', + dominus A B205*. caeteri.

teth (initio) 72 97 129 CB, + teth 74; 5 benignus A, iucundus B29 30 31 32 33 34 35 37 204 205 5 disponit 129, disponet W, silet

iucundus: +
homo 72 74 129 CB, homo 206 207 257 258 1? <'> S A G L, beatus B^ 3 uir ; A BU
97; commodat:
ioph 72 97 129 CB, + homo B29 30 31 32 33 34 35 37 204 205 206 207 257 238

ioph 74; disponet 72 74 129 CB, disponit V <m.) s A G L disponet A, disponit B.



;

97; sermones: + suos 72 74 97 CB,


suos 129.

caf (initio) 72 97 129 CB, + caf 74.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 957

Ps. 111, 2-6


SH HE LXX
2 Semen eius potens in terra PAU l , 2 potens in terra erit semen eius genera- 2 5uvot6v ev tt\ yfj gaTai t6 cmtpu.a
Generatio inquit rectorum benedi- tio rectorum benedicetur auxou, yevea eu9ecov eu\oyr)8r|oe-
cetur PAU 2
Generatio recto-
. Tai'
rum benedicetur PS-IS 3 . 3 substantia et diuitiae in domo eius et ius- 3 o6a Kai tcXoutoc; ev tco oIkco au-
3 Gloria n-on caduca et diuitiae non titia eius perseuerat semper tou, Kai 5iKaioouvn auTou pevet
f)

labentcs in domo eius PAU. eic; tov aicova tou aicovoq.

4 Exortum est lumen in tenebris mi- 4 ortum est in tenebris lumen rectis cle- 4 ec;aveTeiXev ev OKOTei cpcoc; ToTq eu-
sericors et miserator et iustus do- mens et misericors et iustus 6eai' eXer|u.cov Kai oiKTtpu.cov Kai
minus PAU l Misericors
et mi-
. biKaioq.
serator dominus qui in tenebris lu-
men exortum est PAU 2
.

bonus uir clemens et faenerans disponsa- 5 "^


xPn 0 0 ^ dvfjp 6 oiKT[pu.cov Kai ki-
uit uerba sua in iudicio Xpcov, oiKovou.r|oei Touq Xoyouq
auToO iv Kpiaei'
quia in aeternum non commouebitur 6 oti eiq tov aicova ou aaXeu6r]oeTai.'
eiq u.vr| u.6auvov aicbviov eoTai 6(-
Kaioq.

2 1 E 45, 3, 381. 2 E 45, 3, 382. 3 VQ 2 gimel (initio) P L 17 25 74 89 129 176 115 55, 2 eoTat A, eote S.
51, 15. + gimel L13 t 51 72 256 c AMS; eius:
24 i28
deleth P L + d e leth
17 25 74 89 129 176 115 55

L13 24 128 T 51 72 256 c AMS (ita: deleth


L 13 24 128 T 48 51 72 256 AS, dalep C, daleth M)
rectorum P C, iustorum L I T AMS.
S E 45. 3, 382. 3 _ hee (initio) P L 17 25 74 89 129 176 115 55,

+ hee L!3 24 128 t 51 72 256 c AMS (ita:


hee L13 24 A, he 128 T 51 72 256 c MS)

substantiae L25 , substantia caeteri; diuitiae: in


I 55 *, + in I 55 caeterJ; eius: uau P L 17 25
74 89 129 176 115 55, + uau L 13 24 128 T48 51 72
256 C AMS (ita: uauh L uau caeteri) iusti- 13 , ;

tiae L2 5*, iustitia L 25c caeteri; perseuerat P T C,


perseuerans L I AMS.
4 1 E 12, 5, 77. 2 E 30, 4, 264. 4 zai (initto) P L 17 25 74 89 129 176 115 55, 4 {;crvTiX.EV (seq ras 4 litt [toic, ut vid~\
+ zai L 13 24 128 T48 51 72 256 C AMS (ita: zai in A); euSeoi S, euGeoei A; SiKaioq:
L24 128 T48 51 7 2 256 AS, zay L 13 C, zain M) Kuptoc, o 9oq S, + Kuptoc, O 0EOC,
ortum P L 13 17 24 89 129 176 i t C AMS, ortus A, + o Kupioq R.
L25 74; rectis P T C, iustis L I AMS; rectis:
+ corde P^4 corde caeteri; rectis: heth
,

P L 17 25 74 89 129 176 115 55, + heth L 13 24


128 T 48 51 72 256 c AMS heth: + clemens et ;

misericors et iustus P L 13 17 24 25 89 129 176


I15
c
55 t C AMS, clemens et misericors et
iustus L74 I 15 * 28 ;
misericors P L 13 17 24 25 89
176 115= 55 T AMS, miserator L-l, pius C.
5 _ t eth (initio) P L 17 25 74 89 129 176 115 55, 5 OlKTipHCOV S, OlKTEipCOV A.
+ teth L 13 24 128 T18 51 72 256 C AMS; bonus:
uir P 94 + , uir caeteri ; feriens P 94 , faenerans
caeteri; faenerans: ioth P L 17 25 74 89 129
176 115 55, + i 0 th L 13 24 J28 T 48 51 72 256

C AMS; disponsauit P21 * 84 93 94 95, dispensauat


p21= L25 74 176 128, dispensabit L 13 17 24
129 115 55 t 51 72 256 c AMS; uerba: + sua
p L 13 17 24 25 74 89 129 115 55 T C AMS, sua
LH6 128.

caph (initio) P L 17 25 74 89 129 176 115 55,

+ L 13 24 128 t 48 51 72 25 6 C AMS;
caph aeter-
num P L I T AMS, saeculum C.
958 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 111, 7-10


GA MO RO
7 In memoria aeterna erit iustus ab ; 7 in memoria aeterna erit iustus ob auditu 7 inmemoria eterna erit iustus ab
auditione mala non timebit. Para- malo non timebit paratum est cor eius spe- auditu malo non timebit para-
tum cor eius sperare in Domino. rare in domino tum cor eius sperare in domino
8 Confirmatum est cor eius; non 8 confirmatum est cor eius non commouebitur 8 confirmatum est cor eius non
commouebitur donec despiciat ini- donec uideat inimicos suos commouebitur donec uideat ini-
micos suos. micos suos
9 Dispersit, dedit pauperibus. Iusti- 9 dispersit dedit pauperibus iustitia eius ma- 9 dispersit defdit pauperibus ius-
tia ejus manet in saeculum saeculi. net in saeculum saeculi cornu eius exaltabi- ticia eius manet in seculum se-
Cornu eius exaltabitur in gloria. tur in gloria culi cornu eius exaltabitur in
gloria
10 Peccator uidebit, et irascetur, den- 10 peccator uidebit et irascetur dentibus suis 10 peccator uidebit et irascetur
tibus suis fremet et tabescet; de- frendet et tabescet desiderium peccatorum dentibus suis f remet et tabescet
siderium peccatorum peribit. peribit. desiderium peccatorum peribit.

lamet 72 97 129 CB,


(initio) lamet + 7 ob A B29 L ab B30 31 32 33 34 35 37 204 205 206 207 7 paratum: est 129, + est W. silet

(

14; iustus: mem


72 97 129 CB, + 257 258 I>= A G L auditu malo A B29 30 31 32 33 35 132.
mem 74; timebit:
nun 72 97 129 CB, 37 205* 206 207 257 258
;

L! AGL auditum malum B34,


+ nun 74; paratum:
est 72 97 129 CB, auditione mala B204 205<=
;
paratum: A
+ est B29 30
+ est 74. 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 L,2 A G L e st
;

B30< 32" 205.

8 zamah (initio) 72 97 129 CB, + zamah 8 confirmatum: est B31*, + est A B31'. caeteri-
74; eius: ain 72 97 129 CB, + ain 74; commouetur B 2 06 commobebitur
;
caeleri; despiciat
commouebitur: fe 72 97 129 CB, + B205
c
;
uideat A B205\ caeteri.
fe 74.

9 zain (initio) 72 97 129 CB, + zain 74; 9 dispersit: et A13 B29 30 31 32 33 35 37* 204 205 206

saeculi: cof 72 97 129 CB, + cof 74. 207 257 258 L 3 (quater) S 6 A G L, + et AO B34 37 c

S 6
; iustitie Bs , iustitia caeteri; in seculum seculi
A B29 30 31 32 33 34 35 37 204 205 206 207 257 258 L 3

(quater) A G L j n eternum BL 3 S* S.

10 res (initio) 72 97 129 CB, + res 74; 10 frendet A B29 30 31 32 33 34 35 37 205* 207 257 258

irascetur: 72 97 129 CB, +


sin sin 74; A G L fremet B204 205= 206.

tabescet: Uu 72 97 129 CB, + tau 74.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 959

Ps. 111, 7-10


SH HE LXX
7 In memoria aeterna erit justus 7 in memoriam sempiternam erit iustus 7 cVtt6 dKofjc; itovnpac; ou cf>oPr)6f|oe-
APR. ab audito malo non timebit paratum cor tcu" eToiu.r) f| Kap&ia auToG tXnl-
eius confidens indomino eiv 7ti t6v Kupiov.
8 firmum cor eius non timebit donec aspi- 8 eoTf|piKTai f| Kap&ia auTOu, ou cfx>-

ciat in hostibus suis PnGf^oETai, Mcoc; o5 ecj>(6r) touc; e^-


Gpouc; auTou.
9 Dispersit dedit pauperibus iustitia 9 dispersit dedit pauperibus iustitia eius 9 eoKopmaev, 5coKev toic; Ttevrfatv,
eius manet in saeculum saeculi PS- permanet in aeternum cornu eius exalta- f)6iKaioouvr) auTou ^evei eic; t6v
SP. bitur in gloria aicova tou aicovoq" t6 Kepaq auTou
utpco8f|oeTai ev 66t).
10 Dentibus suis fremere et tabescere 10 impius uidebit et irascetur dentibus suis 10 du.apTcoX6c; 6ipeTai Kai 6pYio0f|-
PAU l
Desiderium illorum pe-
. frendet et tabescet desiderium impiorum aeTai, touq 666vTaq auTou (3puei
ribit PAU 2-
peribit. Kai TaKf|aeTai' em0uu.ia d^apTco-
Xcov diroXeiTai.

7 TA 20, 64, 15. 7 lamech (initio) P L 17 25 74 89 129 176 115 55, 7 etci: + tov S,
+ lamech T 48 51 72 256 c AMS; me-
L 13 24 128

moriam P, memoria L I T 48 51 72 256 c AMS;


sempiternam P, sempiterna L 13 17 24 25 74 89
129 176 i T 48 51 72 256 C AMS, aeterna L 8 9*;

iustus: mem P L 17 25 74 89 129 176 115 65,


+ mem L 13 24 128 T 48 51 72 266 C AMS; ob
T48 ab caeteri; audito P21 84, au di tu P72 93 94
,

L.13 17 24 26 129 176 T C AMS, auditio P95,


auditione L74 89 I; m alo P 21 7 2 84 93 94 L,13 17
24 25 89 129 176 T C AMS, mala P 98 L 74 89

I; timebit: nun P L 17 25 74 89 129 176 115 55,


+ nun L 13 24 I28 m T48 51 72 256 c AMS; para-
tum: est P21 72 84 94 L 17 24 26 74 89 129 \
T C MS, + est P9 3 95 l 13 "6 A.
8 samech (initio) P L 17 25 74 89 129 176 115 65, ou <f>o|3r)8r]oeTai S*, ou ur) <})oPr)0r|
+ samech L 13 24 128 T 48 51 72 256 c AMS (ita: C
S *A, ou ur) oaXeu8r)otTai R; <f>o|3.:
samech L 13 128 T 48 51 72 256 AMS, samec L 24 ,
eToi[ir| r) Kap6ia auTou eXTtic^eiv eui
samach C) firmum P L 13 24 25 74 129 I T c
; tov Kupiov S ,C "A, + eToijir) r) Kap5ia
AMS, firmatum L 17 17 6, confirmatum L 89 ti- auTou eXiric^eiv eiri tov Kuptov S* ecpi-
mebit: ayn P L 17 25 74 89 129 176 115 65, em S*
; ;

6r) S, Tti6r| A; ecpi6r):


e b
, +
+ ayn L 13 24 128 T 48 61 72- 366 C AMS; as- ent S c A.
piciet L 89 aspkiat L89" caeteri; aspiciat: + in
',

p L 17 24 25 89 129 176 I T C M, in L 13 74
AS; hostes suos L74 hostibus suis caeteri.

,

9 PS-SP 404. 9 fe (initio) P L 17 25 74 89 129 176 115 65,

+ fe L 13 24 128 T 48 51 72 256 c AMS; pauperi-


bus: sade P L 17 25 74 89 129 176 115 65,

+ sade L 13 24 i28 T 48 51 72 256 c AMS; perma-


net P^ 1 7 2 84 93 94 L 13 17 24 25 74 89 129 176

I T C AMS, manet P95 L89' aeternum: ;


coph
P L 17 25 74 89 129 176 115 55, + CO ph L 13 24
128 T 48 51 72 256 c AMS; cornu P L I T 48 51
C AMS, cor f2 256; exaltabitur P L 13 17 34
25 74 89 129 I T 61 256 C AMS, exaltabit L 17 6

T48.
10 i E 20, 4, 146. E 20, 4, 146. 10 res (initio) P L 17 25 74 89 129 176 115 55,
+ res L 13 24 128 T48 51 72 256 c AMS; im-
pius uidebit et irascetur (initio) I 55 *, + impius
caeteri; uidebit P 21
c
uidebit et irascetur I 5 5 72 *

84 94 95 l
T C AMS, uidebitur pai 93 ras
I . i .

cetur: sen P L 17 26 74 89 129 176 115 55, + S en


L 13 24 128 T 48 51 72 256 c AMS; tabescet:
thau P L 17 25 74 89 129 176 115 55, + thau L 1

24 128 T 48 51 72 266 c AMS; impiorum P L 13 17


25 89 129 176 i T c AMS, inopiorum L24 peoca-
,

torum L74 periuit I 15 peribit caeteri.


; ,
960 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 112, 1-7


GA MO RO

Psalmus CXII Psalmus CXII Psalmus CXII

Alleluia. 1 Alleluia. 1 Alleluia.


Laudate, pueri, Dominum; laudate Laudate pueri dominum laudate nomen do- Laudate pueri dominum laudate
nomen Domini. mini nomen domini
Sit nomen Domini benedictum ex 2 sit nomen domini benedictum amodo et us- 2 sit nomen domini benedictum ex
hoc nunc et usque in saeculum. que in aeternum hoc nunc et usque in seculum
A solis ortu usque ad occasum lau- 3 a solis ortu usque ad occasum laudate no- 3 a solis ortu usque ad occasum
dabile nomen Domini. men domini laudate nomen domini
Excelsus super omnes gentes Do- 4 excelsus super omnes gentes dominus su- 4 excelsus super omnes gentes do-
minus, et super caelos gloria eius. pra caelos gloria eius minus et super celos gloria eius
Quis sicut Dominus Deus noster, 5 quis sicut dominus deus noster qui in altis 5 quis sicut dominus deus noster
qui in altis habitat, habitat qui in altis habitat

6 et humilia respicit in caelo et in 6 et humilia respicit in caelo et in terra 6 et humilia respicit in celo et in
terra? terra
7 Suscitans a terra inopem, et de 7 qui suscitat a terra inopem et a stercore 7 suscitans a terra inopem et de
stercora erigens pauperem : exaltat pauperem stercore erigens pauperem

Ps. 112 Ps. 112 Ps. 112


c
Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 205 Uariantes:
206 207 257 258 S' A F L O. Deest in 17* D G
38 259 260. Hab. v. 2 (ter) 3 4 5 6" L\ Hab. v. 1 2
L\ Hab. v. 5 L\ Hab. v. 1' 2 2" 5 T\ Non confer-
tur \T. Confertur 205.
1 titulus (initio) 72 74 129 CB, +
titulus 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes:
97; alleluia: quem ipse psalmus expo- alleluia A R29 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L psalmus
nit et monet ad laudem dei 72 74 129 CB, dauid B204 205 206 258^ psa lmus B257, _ D F ;

+ quem... dei 97. noui... A B30 31 32 34 35 204 205 206 207 257 258
S7 A D F + nobi populi doctrina B29 33 G L +
prophetia in spiritu ab apostolos loquitur pauperem
uero gentium populum et sterilem ecclesiam B37;
N. B. In 29 L ordo est: alleluia nobi pop. doctrina,
in 33 G nobi populi doctrina alleluia; paruuli BT\
pueri caeteri.
2 amodo A BL 3 T5 D F, e x hoc nunc B29 30 31 32 33 34

35 37 204 205 206 207 257 258 \? (terj L 8 S 7 A G L; e ter-


num A BL' D F saeculum B29 ;
30 31 32 33 34 35 37
204 205 206 207 257 258 L 2 (ter) L3 S7 A G L (
sempiter-
num BT 6 .

3 occasum 74 129 CB, occasu 72 97. 3 a solis ortu A B29 30 31 32 33 34 35 37 205 206 207 257

258 S 7 A D F G L, a so li s ortum B204, a b oriente


BL 2
;
usque ad occasum A13 B30 31 32' 35 37 204 205

206 207* 257 258 D F, usqu e ad OCCasu AO B29 32 38

34 207= S 7 A G L, e t occasu B L= ; laudate A13 B29 30


31 32 33 34 35 37 204 205* 206 207 257 258 S' A G L, au l
-

dabile AO B205< L D F 2
;
ia u d. : + e st est
caeteri.

4 dominus: + et 74 97 129 C, et 72 B. 4 dominus: et A B29 30 31 32 33 34 35 37 207 8'AGL


+ et B30 c 32< 204 205 206 257 258 D F supra A B29 30 ;

31 32 33 34 35 37 206 207 257 258 S' A D F G L super


B204 205
;
gloriam B32\ gloria A B32S coetert.

5 quis 72 74 129 CB, qui 97. quis A B29 30 31 32 33 34 35 204 205 207 257 258 L 2 S'
A D F G L_ qu B37 i
206 L* T,

6 humilia 72 97 129 CB, humiliat 74. N. B. Cod. 31 in v. 6-7 uix legi potest; in terra et in
celo B34, in caelo et in terra caeleri.
qui suscitat D F, SU scitat B29 30 31 32 33 34 37
A B
204 206 207A G L, suscitans B35 205 257; a
258 S7
A13 B206, ab AO
B29 30 31 32 33 34 37 204 207 258 S 7
A D F g'l de B35 205 257 exaltat A B D P, erigit ;

B29 30 31 32 33 34 37 204 205* 206 207 258 S 7 A G L,


erigens B35 205 257.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 961

Ps. 112, 1-7


SH HE LXX

Psalmus CXII Psalmus CXII YaXu.dc; PIB'

Z Sitnomen tuum domine benedic- 1 Alleluia. 'AXXr)Xouicc.


tum VAL. Laudate serui dominum laudate nomen Aiveire, Ttcuoec;, Kupiov, aiveire t6
3 Ab ortu enim [solis] usque ad oc- domini 6vou.a OCUTOU.
casum laudabile nomen domini 2 sit nomen domini benedictum amodo et eiT) to ovouxc Kupiou euXoyr|u.evov

APR l .
Ab ortu solis usque ad usque in aeternum dtTto tou vuv Kai ecoc; tou aicovoc;'

occasum laudabile nomen domini 3 ab ortu solis usque ad obcasum eius lau- dcTto avaToXcov r|Xiou U-expi ouo-

PA 2
. dabile nomen eius u.cov aivetrat to 6vou.a Kupiou.

4 Excelsus dominus supra caelos glo- 4 excelsus super omnes gentes dominus su- ucpr|X6q eiu TtavTa Ta eGvr) 6 Kuptoq,
ria eius IS. per caelos gloria eius tm Touq oupavouq r\ 66c;a auTou.
5 Qui in altis habitat PAU K Exul- 5 quis sicut dominus deus noster qui in Tiq cbc; Kupioq 6 9e6q r^u-cov; 6 iv
temus in deo nostro qui in altis excelsis habitans ucprjXoiq KaTOiKcov,
habitat PAU 2
.

6 Et humilia respicit PAU \ Et 6 humilia respicit in caelo et in terra Kai Td Tanetva ecpopcov ev tco ou-
humilia respicit PAU 2
-

. pavcp Kai ev xrj yfj


7 Suscitat de terra inopem et de ster- 7 suscitans de terra inopem et de stercore 6 eyeipcov dtTto yfjc; tctcox v Kai
core erigit pauperem PAU 1 .
eleuat pauperem 6tTt6 KOTtpiac; dcvucpcov Ttevr)Ta,
>

Suscitat de terra inopem et de ster-


core erigit pauperem PAU 2 .

Ps. 112 PS. 112 Y. PIB'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L,13 17 24 25 74
89 129 176 115 24= 28 55 T*8 51 256 C73 256= 256"
AMS. Deest in 127 T52. Uariantes:

N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,


pertinet ad T.
alleluia P95 + alleluia ? caeteri ; + hoc Ttai5eq: tov S, + tov A; ccutou
alleluia ad principium centesimi duodecimi noue- S*, KUpiou S c *A.
ris pertinere L13m hoc ... pertinere cae-
teri; laudati serui domini I 15 *, laudate serui do-
minum I 15c caeteri.

2 VF 6, 62, 14. 2 amodo: et L 129 + , et caeteri; aeternum P 3 r)Xi0U: Kat S, + Kat A; atveiTat S*,
L.13 17 24 25 89 129 176 i t AMS, saeculum L74 aiveTov S t %
, aivatTov A.
C.

8 1 TA 2, 25. 2 ES 3, 27, 3. a solis ortu L26 , > ortu solis caeteri; lauda-
bile: + est P72 est caeteri; eius P, domini
L I T C AMS.

4 ET 7, 1, 9. excelsos P 93 , excelsus caeteri; supra L 1 ^9


, super
caeteri; caelos P L" T C M, caelum L 13 24 25
74 89 129 176 i AS; gloria: eius L2**, + eius
caeteri.
5 1 E 23, 37, 194. * E 48, 11. 399. sicut P, ut L I T
c AMS qui P 51 72 256
;

L I C AMS, quis T; habitans P L 13 n 24 25


74 89 129 i T AMS, habitat L C.
1 E 23, 37, 194. 2 E 48, 11, 399. et, quis (initio) P L 13 " 25 74 89 129 176 I T

AMS, + et L24*, + quis C" 256 ; respids L24*,


respioit caeteri.
7 1 E 29, 3, 250. * E 44, 7, 378. suscitat P94, suscitans caeteri; terra P L 13 24
25 74 89 129 176 i T AMS, puluere L 17 C; ino-
pem: + et P L 13 24 25 74 89 129 i t AMS, et
\yi 176 C; stercoribus L J 7, stercore caeteri; ele-
uat P L 13 25 74 129 176 t AMS, elebabit L 17 ,

eleuans L24 115 28 65 89 ( erigens L^9 ', eleuauit


C.
962 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 112, 8 - 113, 4


GA MO RO
ut collocet eum cum principibus, ut conlocet eum cum principibus cum prin- ut collocet eum cum principibus
cum principibus populi sui. cipibus populi sui cum principibus populi sui
Qui habitare facit sterilem in do- qui habitare facit sterilem in domo matrem qui habitare facit sterilem in do-
mo, matrem filiorum laetantem. filiorum laetantem. mo matrem filiorum letantem.

Psalmus CXIII Psalmus CXIII Psalmus CXIII

1 Allelui-a. 1 Alleluia. Alleluia.


In exitu Israel de Aegypto, domus In exitu[s] srahel de aegypto domus iacob In exitu isrl ex egipto domus
Iacob de populo barbaro, de populo barbaro iacob de populo barbaro
2 facta est Iudaea sanctificatio eius, 2 facta est iudaea sanctificatio eius srahel po- facta est iudea sanctificatio eius
Israel potestas eius. testas ipsius isrl potestas eius isrl regnauit
in ea
3 Mare uidit, et fugit; Iordanis con- 3 mare uidit et fugiit iordanis conuersus est mare uidit et fugit iordanis
uersus est retrorsum. retro conuersus est retrorsum
4 Montes exultauerunt ut arietes, et 4 montes exultauerunt ut arietes et colles montes exultauerunt ut arietes
colles sicut agni ouium. uelut agni ouium et colles uelut agni ouium

populi sui 74 97 129 CB, populi suis 72. 8 eum: dominus A B29 30 31 32 33 34 35 37 205 206
207 S7 A D F G L ;
+ dominus B204 257 258.

facit 72 97 129 CB, fecit 74.

Ps. 113 Ps. 113 Ps. 113

c
Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 205 Uariantes:
206 207 257 258 A G L O. Deest in 17* 38 259 260
S' D F. Hab. v. 1 10 21 25 S\ Hab. v. 3 13 V.
Hab. v. 1 3 L*. Non confertur 17 e Confertur 205. .

titulus (initio) 72 74 129 CB + titulus Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes:


97; alleluia: sicut ex diuersis actibus alleluia A B29 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L ; psalmus
deus laudatur ita et uariis negotiis iste unus dauid B204 205 206 258, s ine titulo B257 ;
+ prophetia
adnotatur 72 74 129 CB, + sicut... adno- ubi babtismi sacramenta predicatur et simulacra ri-

tatur 97. detur et solus deus benedicitur B37, prophetia...


caeteri; exitus A" B
14 exitu B29 30 31 32 33 34
,
AO
35 37 204 205 206 207 257 258 A G L,

ipsius A 13 , eius caeteri; ipsius: srahel regn. in ea


A B205", +
sr ahel regn. in ea B29 30 31 32 33 34 36
37 204 205* 206 207 267 258 A G L ;
regnauit B29 30 31
32 34 37 204 205 206 207 257 258 A L ;
regnabit B33 35 G.
uidet B204, uidit caeteri; fugiit A13 B37* 207, f ug i t
AO B29 30 31 32 33 34 35 37= 204 205 206 257 258 A G L
iordannis: quare A B29 30 31 32 33 34 35 37 205'
;

206 207 257 258 A G L, + quare B204 205 ;


ret ro A,
retrorsum B.
4 et 72 74 129 CB, ut 97. sicut B205, U el u t A B205, caeteri.
EDICI0N CRITICA. EL SALTERIO 963

Ps. 112, 8 - 113, 4


SH HE LXX
ut eum sedere faciat cum principibus too Kct9(aca auTdv u.Td dpx^vTCOV,
cum principibus populi sui [XEia dpxovxcov Xaou atVtoG'
qui conlocat sterilem in domo matrem 6 KaxoiK^cov oxeipav ev oIkco, [lt\-
filiorum laetantem. xepa xeKvcov eu<j>paivou.evcov.

Psalmus CXIII Psalmus CXIII YaXu.oc; Pir


1 Alleluia. 1 'AXXnXouid.
1 In ipso exitu israel de aegypto Quum egrederetur srahel de aegypto do- 'Ev e65cp 'lapcrqX ec; AiyuTtTou,
BAQ. mus iacob de populo barbaro oikou 'laKcb|3 ek XaoG pap|3dpou,
2 factus est iuda in sanctificatione eius sra- 2 eyevf)9r) f| 'lou&aia dyiaou.a au-
hel potestas ipsius toG, MapafjX f) ec;ouoia auToG.

3 mare uidit et fugiit iordan[i]s conuersus 3 f|9dXaoaa ei&ev Kai ecpuyev, 6


est retrorsum MopSdvnq eoTpdcpn, eic; Td 6-(oco'
4 Montes exultabunt ut arietes et 4 montes subsiluerunt quasi arietes et col- 4 Td opn eaKipTn.oav cbq Kpioi. Kai
colles sicut agni ouium PS-SP. les quasi filii gregis oi (3ouvoi cbq dpvia Ttpo|3dTcov.

8 sedere faciat eum L 17 eum , sedere faciat caeteri;


et C 73 , ut caeteri; populi sui cum principibus
P95 , cum principibus populi sui caeteri.

9 laetantem:
alleluia P21 84 94 95 l" 25 74 89 9 tekvcov S*, etci TEKVoiq S-*A; eucppai-
129 176 I C, T +
alleluia P 7 2 93 \yi 24 AMS; vouevcov S*, EucppaivonEvn S c *"", eu-
alleluia: +
hoc alleluia ad finem superioris per- cppaivonvn.v A.
tinet psalmi L
13m 24m
hoc ... psalmi caeteri.
,

Ps. 113 pir


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 U 3 I7 24 25 74 89
129 176 115 24-= 28 55 X48 51 256 C 73 256= 256= AMS.
Deest in I 27 T52 . Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
+ alkluia P2 1 72 84 93 94 L.17 25 74 89 129 176 Ec^oSco S, ec;o5ou A; oikou A, oikoi S.
I t 4 8 51 C, alleluia P9S L" 24 T 256 AMS.
factUS P21 84 93 94 95 L,13 17 24 25 74 129 176 2 eyevriGn.: + n. S
C
r] S *A; iopctT|X
115 55 t AMS, facta P?2 L89 128 C; est: + iuda n <;ouoia S, iopar)X ec;ouoia A*
p2l 84 93 94 + i u dea P72 95 l 3 9 C, + iudas iopar|X eic; Ec;ouoia (sic) A*.
L13 I7 24 25 74 129 \\& 28 55 T AMS, Ll 7
II 5 *; iuda: + in P L" " 24 25 74 129 176 1 t
AMS, in L89 C; sanctificatione P L 17 24
25 74 129 176 il5<= 28 T C AS, sanctificatio L89,
sanctificationem II 5 * 55 M; ipsius P2 1 72 84 93

94 95= t48 51 s
C, eius P9 5 * L I AS, illius T 25 6
M.
fugiit P2 1 84 93 94 95 128 T4 8 51 C, fugit P72 3 iop5avnc; SA*7, iop5avn. A*.
95= L 115 55 T 25 6 AMS; iordanes P2 l 84 l24
25e
iordanis P72 93 94 95 L^ 3 I7 74 89 129 176

I T C AMS, iadanis L25 * ; conuersus P L T C


AMS, reuersus I; retro II 5 , retrorsum caeteri.

subsiluerunt P L25 129, subsilierunt L" 7 I 24 4 coc;


1
S, cooei A.
74 89 176 115 55 t C AMS, subsaltastis I 2 8; ut
L", quasi caeteri; arietes: + et P Ll 2 9 T,
_ et LI 3 I7 24 25 74 89 176 1 C AMS; fili LI 3 ,

filii caeteri; gregis P2 1 72 84 94 95 L I T48 61

256 AMS, greges P^ 3 ,


regis T 256 *, ouium C.

15
964 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 113, 5-11


GA MO RO
Quid est, tibi, mare quod fugisti? 5 quid est mare quod fugisti et tu iordanis 5 quid est tibi mare quod fugisti
et tu, Iordanis, quia conuersus es quare conuersus es retro et tu iordanis quare conuersus
retrorsum ? es retrorsum
Montes, exultastis sicut arietes? et 6 montes quare exultastis ut arietes et colles 6 montes quare exultastis ut arie-
colles, sicut agni ouium? uelut agni ouium tes et colles uelut agni ouium
A facie Domini mota est terra, a fa- 7 a f acie domini commota est terra a facie dei 7 a facie domini mota est terra a
cie Dei Iacob; iacob facie dei iacob

qui conuertit petram in stagna 8 qui conuertit petram in stagna aquarum et 8 qui conuertit solidam petram in
aquarum, et rupem in fontes aqua- rupem in fontes aquarum stagnum aque et rupem in fon-
rum. tes aquarum
[9] Non Domine, non nobis;
nobis, 9 [1]non nobis domine non nobis sed nomini 9 [1]non nobis domine non nobis
sed nomini tuo da gloriam, tuo da gloriam sed nomini tuo da gloriam

[10] super misericordia tua et ue- 10 [2] super misericordiam tuam et ueritatem 10 [2] super misericordiam tuam
ritate tua; nequando dicant gen- tuam ne quando dicant gentes ubi est deus et ueritatem tuam nequando di-
tes:Ubi est Deus eorum? eorum cant gentes ubi est deus eorum
[11] Deus autem noster in caelo; 11 [3] deus autem noster in caelo sursum in 11 [3] deus autem noster in celo
omnia quaecumque uoluit fecit. caelo et in terra omnia quaecumque uoluit sursum in celo et in terra omnia
fecit quecumque uoluit fecit

est: tibi A B29 30 31 32 33 34 35 37 204 206* 206 207 5 est: + tibi 129, tibi W, silet 132.
258 A G L, + tibi B205 c 257 ;
f ug i s B35, fugisti caeteri;
quare A B29 30 31 32 33 34 35 37 205* 206 207 257 258
A G L qU i a B204 205=
;
ret ro A, retrorsum B.

montes: quare B205 c , + qu are A B205*, caeteri-


sicut B205
c
, ut A B205* caeteri ;
s icu t B205
c
, uelut
A B205* ;
caeteri.

7 mota 129, commota W, silet 132.


7 N. B. Cod. 31 / v. 7-, uix legi potest; commota est
A, tremuit B29 30 32 3 34 35 37 204 205* 206 207 257
258 A L, m ota est B205 c fremuit B G (sed falso) ; com-
,

mota est:
omnis A B37 205, + omnis B29 30 31
32 33 34 35 204 205* 206 207 257 258 A G L
8 rupem A B35 205 206 257 258, rupes B29 30 31 32 33

34 37 204 207 A G L.

B. In omnibus hispanis textibus, scilicet 13 [1] N. B. Tum in in 129 tum in W,


[9] N. B. Fidelitatis causa erga Uulgatam 9 [1] N.
prosequitur textus, cursim, absque diui-
Clementinam in textu seruantur eius diui- 29 30 31 32 33 34 35 37 204 205 206 207 257 258
sione.
sio et nnmeratio. Attamen in omnibus co- G L O, quae sequuntur adsunt continuatim sub eodem
dicibus bispanis, scilicet 72 74 97 129. nec- psalmo sine diuisione. N. B. Cod. 31 in 9-12 uix

non et in B, prosequitur textus, cursim, legi potest; gloria B 3 ?, gloriam caeteri.

absque diuisione.
[10] misericordia tua 74 97 129 CB, mise- 10 [2] misericordiam A B29 30 31 32* 33 34 35 37 205*

206 207 258 S* A G L misericordia B32


c
204 205= 257;
ricordiam tuam 72; ueritate tua 74 97 129
CB, ueritatem tuam 72. miser.: + tuam A B35, + tua B205
c
257, _ tuam
B29 30 31 32 33 34 37 204 205* 206 207 258 A G L; ue ri-
tatem tuam A B29 30 31 32* 33 34 35 37 205* 206 207 258

A G L, ueritate tua B32 c 204 205


c
257.

11 [3] caelo: + sursum in caelo et in terra B29 31 A


33 35 37 205* 206 257 A G L, e t sursum in caelo et in
terra B30 32 34 207 258, + et sursum in terra B204,
+ et sursum in caelo et terra B L2 + et in terra
,

BL 4
sursum... etc... B2 05 r
terra: + omnia A B30

, ;

31 32 33 34 35 37 204 205 206 207 257 258 L I/ A G, 0 m-


n a B29 L
; ;
fecit: + diapsalma B35, diapsalma
caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 965

Ps. 113, 5-11


SH HE LXX
5 quid tibi est mare quia fugisti iordanis 5 t( eotiv, 8dXaooa, oti E^uyeq; Kal
conuersus est retrorsum ou, 'lop6dvr|, 8ti dvexcbpnaaq elq
Td 6ir[ao;
6 montes subsaltastis ut arietes et colles 6 Td opn, doKipTrjoaTE cbq Kptoi;
quasi gregis
filii

7 a facie domini contremiscit terra a facie 7 d-rto TcpoouTtou Kuptou eoaXeu6n


dei iacob f) dTt6 TtpoacbTtou tou 8eou
yfj,

MaKcbp,
Qui conuertit rupem in aquas 8 qui conuertit petram in paludes aqua- 8 tou CTpEijjavToq Tfjv TtETpav eic; X(u.-
PAU l
.

Sicut conuertit petram rum silicem in fontes aquarum vaq 66dTcov Kai tt)v dKpoTOu.ov elc;
in stagnum aquae PAU 2 . Ttriydc; 05dTcov.
[1] Non nobis domine non nobis 9 non nobis domine non nobis sed no-
[1] 9 u.f| f|iatv, Kupte, u.f) fiu.iv dXX' f\ tco
sed nomini tuo da gloriam PS- IUL. mini tuo da gloriam 6vou.aTi aou 66q 56av ettI tco
eXeei oou Kai xfj dXn6E(a aou.
10 [2] propter misericordiam tuam et ueri- 10 u.f| tcote EiTtcoaiv Tcc e6vt) riou eotiv
tatem tuam ne dicant gentes ubi est deus 6 6oq auTcov;
eorum
11 [3] deus autem noster in caelo uniuersa 11 6 5e 8e6c; f|u.cbv ev tco oupavcp dvco'
quae uoluit fecit ev toIc; oupavotq Kai etci Tfjq yfjq
ndvTa 6aa f|PouXeTo e-rtolnoev.

5 N. B. v. 5-6 128, + v. 5-6 caeteri; quid 5 u: 001 S*, + 001 S c *A; cvexcopno- q
p21 84 93 94 95 L I T 51 C AMS, quia P72, r
S*, eoTpacprjc; S 'A', EOTpacpr) A*.
qui T256; tibi est P Ll3 24 25 74 89 176 I T C
AMS, est tibi L 17 129; q uia P L129 S, quare
L,13 24 25 74 89 176 I A, quod L" T 48 51 72 256
C M; fugisti P 72 84 93 94 95 L13 17 25 74 89 129
176 I T AMS, fuisti P2l L24*, fugis C; iordanes

L 24 iordanis caeteri iordanis: quia, quid


*, ;

P T C M, + quia Ll3 17 24 74 89 129 176 I


'
AS, + quid L25 est P T, es L I C AMS; ;

retro 115, retrorsum caeteri.


6 subsaltastis P L
T A, subsaltant C 73 256^ I opr|: _
oti S*A*, + oti S "A a eoKtp- c
;

subsultastis P L" T C, quasi L i3 24


MS; ut
1
TrjoaTE S, EOKtpTtoaTe A; coq S*, cooet
25 74 89 AMS arietes: + et P T C,
129 176 i ;
e
S *A; Kptot:
Kat 01 (3ouvoi coq ap-
et L I AMS; quasi + P21 72 84 93 94 2
: filii
c
via Ttpofkn-cov S*, + koi 01 fiouvoi coc;
95 L" 24 25 74 89 129 176 I T C AMS, + fili apvta Tcpof5arcov c
S *A.
L13, _ P21' g regis p21 72 84 93 95 L I T 48
;

51 256= AMS, greges P^4 ,


regis T256, ouium
C.
7 affacie C 73 , a facie caeteri; contremiscit P Ll 3
17 24 25 74 89 176 i T C AM, contremiscet L129
S.

8 1 E 15, 4, 113. 2 E 32, 18, 293. 8 conuertit: petram T256*, + petram caeteri;
paludes P L 115 55 t AMS, padules I2S, palu-
dem C; silicem P L" 7 74 I 89 129 176 115 55
T C AMS, silices I^ 4 * 25, scilices L25*
scilicem I^ 8 ; fontes P L I T AMS, fontem C.
9 [1] CPN 2. 9 [1] N. B. In omnibus hispanis textibus, scilicet
13 15 17 21 24 25 28 48 51 55 72 73 74 84
89 93 94 95 129 176 256, quae sequuntur ad-
sunt continuatim sub eodem psalmo, absque nu-
meratione, littera capitali uel quolibet alio signo
distinctionis uel diuisionis.
10 [2] misericordiam: tuam LI 76 + tuam cae- ,

teri; tuam
1
:
et ueratatem tuam P94 + et ue- ,

ritatem tuam caeteri; ne P L I T AMS, quare


C; dicant P L I T AMS, dicent C.
11 [3] caelo: + et L25 e t caeteri; fecit: 11 ouporvco: + avo ev toic; oupavoic, S*,
semper P L" 74 89 129 176 1 t C MS, + sem- + avco ev Tco oupavco R, avco ev toic;
per LI 3 24 25 A. oupavotq S C 'A; etci Tiiq yiiq S*, ev
Tr) yr) S'A; r||3ouXTo S*, r|9eXr|OEV
C
S *A.
;

966 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 113, 12-19


GA MO RO
4 [12] Simulacragentium argentum 12 [4] simulacra gentium argentum et aurum 12 [4] simulacra gentium argen-
et aurum, opera manuum homi- opera manuum hominum tum et aurum opera manuum
num. hominum

5 [13] Os habent et non loquentur; 13 [5] os habent et non loquentur oculos ha- 13 [5] os habent et non loquentur
oculos habent, et non uidebunt. bent et non uident oculos habent et non uidebunt

6 [14] Aures habent, et non au- 14 [6] aures habent et non audient nares ha- 14 [6] aures habent et non audient
dient nares habent, et non odora- bent et non odorabunt nares habent et non odorabunt
bunt.
7 [15] Manus habent, et non palpa- 15 [7] manus habent et non palpabunt pedes 15 [7] manus habent et non palpa-
bunt; pedes habent, et non ambu- habent et non ambulabunt non clamabunt bunt pedes habent et non am-
labunt; non clamabunt in gutture de gutture suo bulabunt non clamabunt in gut-
suo. ture suo neque enim est spiritus
in ore ipsorum
8 [16] Similes illis fiant qui faciunt 16 [8] similes illis fiant qui faciunt ea et om- 16 [8] similes illis fiant qui faciunt
ea, et omnes qui confidunt in eis. nes qui confidunt in eis ea et omnes qui confidunt in eis

0 [17] Domus Israel sperauit in Do- 17 [9] domus srahel sperabit in domino adiu- 17 [9] domus isrl sperauit in domi-
mino; adiutor eorum et protector tor eorum et protector eorum est no adiutor eorum et protector
eorum est. eorum est
10 [18] Domus Aaron
sperauit in Do- 18 [10] domus aaron sperabit in domino adiu- 18 [10] domus aaron sperauit in
mino; adiutor eorum et protector tor eorum et protector eorum est domino adiutor eorum et pro-
eorum est. tector eorum est
11 [19] Qui timent Dominum spera- 19 [ll]qui timent dominum sperent in domino 19 [11] qui timent dominum spe-
uerunt in Domino; adiutor eorum adiutor eorum et protector eorum est rent in domino adiutor eorum et
et protector eorum est. protector eorum est

18 [5] uident A. uidebunt B.

14 [6] audiunt B 2 07 (
audient caeteri.

[15] ambulabunt: et 72 74 129 CB, 15 [7] de A, in B; gutturi A*3, gutture caeteri; suo:
+ et 97. neque enim est spiritus in ore ipsorum A B205= (

+ neque... ipsorum B29 30 31 32 33 34 35 37 204 205*


206 207 257 258 A G L ora B 2 9 L, 0 re B30 31 32 33 34
;

35 37 204 205* 206 207 257 258 A G.


10 [8] illis A B30 31 32 33 34 35 37 204 205 206 207 257 258
A G, illi B29 L ;
fiant A B29 30 31 32 33= 34 35 37 204
205 206 207 257 258 A L, fiunt B33* G ea A B29 30 31
;

32 33 34 35 37 205 206 207 257 58 A O L e am B32* 204.

17 [9] sperabit Al3 R29 31* 32 33 35 205* G L ;


sperauit
AO R30 31' 32= 34 37 204 205= 206 207 257 258 A adiutor:
_
;

+ eorum A" 6205=, e0 rum AO B29 30 31 32 33


34 35 37 204 205* 206 207 257 258 A G L

18 [10] N. B. Cod. 207 omitlit v. 10 in textu, sed habet


in margine; sperabit A13 B29 81 32 33 35 258 A G L,
m 257
sperauit AO B30 31= 32= 34 37 204 205 208 207
_
;

adiutor: + eorum AM B205= eorU m AO B29 30 ;

31 32 33 34 35 37 204 205* 206 207 257 258 A G L

11 [19] dominum 74 97 129 CB, domino 72; 19 [11] N. B. In 35* deest uersus in textu, sed 35 habet 19 [11] habet sperent 132.
+ in margine manu posteriore; sperent A B29 30 31 32
1
eorum : et protector eorum 72 74 129
CB, et protector eorum 97. 33 34 35 37 205* 206 207 257 258 A G L ;
sperant E 2 04,

sperauerunt B 205= ;
adiutor: + eorum A13 B205=,
eor um A B 2 9 30 31 32 33 34 35"> 37 204 205* 206 207
257 258 A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 967

Ps. 113, 12-19


SH HE LX X
12 [4] Simulacra gentium aurum et 12 [4] idola gentium argentum et aurum 12 toc eiScoXa tcov e0vcov ccpy6piov Kcd
argentum PAU 1 Simulacra . opus manuum hominum Xpuoiov, Kpyoc x l P" v av6pcbTtcov.
gentium argentum et aurum opera
manuum hominum PS-SP 2 -

13 [5] Os habent et non loquentur 13 [5] os habent et non loquentur oculos 13 oT6|ioc e^xouoiv K l ou XaXouoiv,
oculos habent et non uidebunt PS- habent et non uidebunt 6cp6aXu.ouc, e^xouaiv Kai OUK 6ipov-
SP. Tai'
14 [6] Aures habent et non audient 14 [6] aures habent et non audient nasum 14 2>Ta x ouaiv Kai OUK aKOuaovTai,
nares habent et non odorabunt habent et non odorabunt 6tvac. Mxouaiv Kai OUK 6acppav6f|-
PS-SP. aovTai'
15 [7] Manus habent et non palpa- 15 [7] manus habent et non palpabunt pe- 15 x e ^P ac ^X ouaiv Kai ou cpnXacpt^aou-
>

bunt pedes habent et non ambula- des habent et non ambulabunt nec sona- aiv, -rto&ac; exouocv Kai ou TtepiTta-
bunt non clamabunt in gutture suo bunt in gutture suo Tr|aouaLV' ou cpcovf|oouaiv ev tco X6c-
PS-SP. puyyi auTcov.

16 [8] Similes illis fiant omnes qui fa- 16 [8] similes illis fiant qui faciunt ea et 16 ou-Oioi auToIc, yevoiVTo oi tcoiouv-
ciunt ea et omnes qui confidunt in omnes qui confidunt in eis Tec, auTCt Kai -rrdcvTeq ot Tte-n:oi66Teq
eis PS-SP. eir' auToIq.
17 [9] srahel confidet in domino auxiliator 17 oIkoc; 'IapafjX fjXmoev em Kupiov'
et protector eorum est (3or|66q auTcov Kai UTtepaamcTric;
auTcov eaTiv.
18 [10] domus aaron confidet in domino au- 18 oIkoc; 'Aapcbv f^Xmaev em Kupiov'
xiliator et protector eorum est Pon66q auTcov Kai UTtepaamaTfjq
auTCov eaTiv.
19 [11] timentes dominum confident in do- 19 oi cpo(3ouLievoi tov Kupiov f]Xmaav
mino auxiliator et protector eorum est eu' auTov' (3or)66q auTcov Kai
UTcepaamaTf]c; auTcov eoTiv.

-2 [4] 1 E 1, 9, 2 PS-SP 12 [4] gentium P L I T AMS, eorum C; omnium


L 25 *, hominum L 25c caeteri.
13 [5] PS-SP 488. 13 [5] et
2
: non L"6, + non Ll76 m caetert; ui- 13 XaXouoiv S, XaXrjoouoiv A.
debunt P L I C AMS, uident T 51 72 256.
.4 [6] PS-SP 488. 14 [6] et2 : non T + non 256
odorabunt
, caeteri;
p21 72 84 93 94 L17 89 176 128 T C M, adorabunt

P 95 , odorabuntur Ll3 24 25 74 129 115 55 AS.


L5 [7] PS-SP 488. 15 [7] et
2
: non T 256 + non caeteri ; ambula-
, 15 auTcov:
ou6e yap ecrriv TtveuLia ev
bunt: nec sonabunt Ll 76 + nec sonabunt ,
tco aroLiaTi auTcov SA, + ou5e... au-
caeteri; nec P 2l ? 2 84 94 Ll3 2i 25 74 89 129 i tcov 55.
AS, non P93 95 T C M, et non L"; sanabunt
L24*, sonabunt caeteri.

.6 [8] PS-SP 488. 16 [8] similes P2 1 72 84 93 95 l I T 256 C AMS, 16 auToic; 1


S, aurcov A.
similis P9*, similles T 51 ; similes: illis 115',

+ iUis H 5C caeteri; ea: + et P L 17 25 T M,


_ et L" 24 74 89 129 176 I C AS; omnes P L17
129 X 256 M, omnis L 13 24 25 74 89 176 I 1i8 51
C AS; confidunt P L 17 12 9 T 256 M, confidit L 13
24 25 74 89 176 I fiS 51 C AS.
17 [9] confidet P L^ 3 " 24 25 74 89 129 I T AS, 17 (3or|9oq: + ocutcov S*, aurcov S' *A.
confidit L"6 C73 256 M; auxiliatur L24, auxilia-
tor caeteri; auxiliator: + eorum 1 Ll 7 eorum
,

caeteri; auxiliator: + et P Ll3 I 7 25 74 89 129

T C AMS, + L24', _
c
176 115 28 55 ei J24 ;

ipse LI 7 , est caeteri.


18 [10] + P L HS 55
v. 18-19 v. T AMS, 18 L3on9oq: + auTcov S*. aurcov S c
*A.
18-19 128 c; confidet P Ll3 24 25 89 176 155
T48 51 256' AS, confidit L" 74 129 115 t 256c M;
auxiliator: + eorum LI 7 eorum caeteri; ipse ,

LI 7 est caeteri.

,

19 [11] confident P L 13 24 25 74 89 I T48 51 256 19 cpo|3ounevoi: + tov S, tov A; etc


AS, confidunt L 17 i29 M, sperabunt L 176 con- auTOV S, em Kupiov A; ponGoq: + au-
fidite T
256c ("e in ras.)-
auxiliator: y
+
,

eorum tcov S*, c


auTcov S *A.
L 17 ,
eorum caeteri ; ipse L 17 , est caeteri.
968 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 113, 20-26


GA MO RO
12 [20] Dominus memor fuit nostri, 20 [12] dominus memor fuit nostri et benedi- 20 [12] dominus memor fuit nostri
et benedixit nobis. Benedixit domui xit nos benedixit domus srahel benedixit et benedixit nobis benedixit d
Israel; benedixit domui Aaron. domum aaron mum isrl benedixit domui aaro
13 [21] Benedixit omnibus qui timent 21 [13] benedixit omnes timentes dominum 21 [13]benedixit omnes timent
Dominum, pusillis cum maioribus. pusillos cum maioribus se dominus pusillos cum maiori
bus
14 [22] Adiiciat Dominus super uos, 22 [14] adiciat dominus super uos super uos 22 [14] adiciat dominus super u
super uos et super filios uestros. et super filios uestros super filios uestros
15 [23] Benedicti uos a Domino, qui 23 [15] benedicti uos a domino qui fecit cae- 23 [15] benedicti uos a domino q
fecit caelum et terram. lum et terram fecit celum et terram

16 [24] Caelum caeli Domino; terram 24 [16] caelum caeli domino terram autem de- 24 [16] celum celi domino terra
autem dedit filiis hominum. dit filiis hominum autem dedit filiis hominum

17 [25] Non mortui laudabunt te, Do- 25 [17] non mortui laudabunt te domine neque 25 [17] non mortui laudabunt
mine neque omnes qui descendunt
;
omnes qui descendunt in infernum domine neque omnes qui desce
in infernum. dunt in infernum
18 [26] Sed nos qui uiuimus, benedi- 26 [18] sed nos qui uiuimus benedicimus do- 26 [18] sed nos qui uiuimus ben
cimus Domino, ex hoc nunc, et us- minum ex hoc nunc et usque in aeternum. dicimus dominum ex hoc et
que in saeculum. que in seculum.

20 [12] nos A B3 31 32 33 35 37 204 205 206 207 257 258 20 [12] nobis 129, nos W, silet 132;
A G, no bi s E.29 34 L domus a", domum AO B29
;
1
mui 129, domum W, silet 132.
30 31 32 33 34 35 37 204 205 206 207 257 258 A G L

domui B 205c ; domui B 25 C


, domunr A B 205 *, caeteri.

21 [13] omnibus B 205c , omnes A B 205 *. caeteri- tlmen .

tes A B 29 30 31 32 33 34 35 37 204 205* 206 207 257 258


A G L qui timent B 205c , timentibus BS 4
;
pusillos
A13 B 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 A G L
AO B 2 4 205 S\
pusillis
22 [14] adiiciat A13 B 35 205, adiciet AO B29 30 31 32 33 22 [14] uos: super uos et 129, +
34 37 204 206 207 257 258 A G L U OS: + super UOS per uos et W, silet 132.
_
;

5c
(= bis) A13 B3 205^ supe r uos (= semel)
AO B 29 30 31 32 33 34 35' 37 204 205 206 207 257 258
A G L ;
ues tros:
benedict. A, benedictionem +
B29 30 31 32 33 34 35 204 205 206 207 257 258 A G L,

+ benedictione B3 ?.

IP (23] uos: + a 74 97 129 C, a 72 B. 23 [15] caelum: et B24, + et caeteri; terra B35,


terram caeteri.

24 [16] terram A B29 30 31 34 204 205 206 257 258 A L,

terra B32 33 35 37 207 G ;


filiis A B29 30* 31 35 204 205

206 207 257 258 A L, fiiios B 30 * 32 33 34 37 G.

26 [18] dominum A B33* 35 37 205* 206 207 257 258, do- 26 [18] hoc: nunc 129, + nunc W
mino B29 30 31 32 33= 34 35= 204 205' A G L eternum ;
silet 132.
A, saeculum B.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 969

Ps. 113, 20-26


SH HE LXX
20 [12] Dominus memor fuit nostri 20 [12] dominus recordatus est nostri bene- 20 Kuptoc; eu.vf|cr6r| f|u.cov kcu eGXoyr]-
et benedixit nos PAU. dicet benedicet domum srahel benedicet oev f|u.dc;, e0X6yr|oev tov oIkov o- *
I

domum aaron paf|X, euX6yr)oev xov oIkov 'Aa-


pcbv'
21 [13] benedicet timentibus dominum par- 21 euX6yqoev Touq cpoPouu.evouc; tov
uis et magnis Kupiov, touc; ^iiKpouq u.eTd tcov u.e-
ydXcov.
22 [14] addat dominus super uos et super 22 irpoaGeir) Kupioc; e<p' uu.dq, e<j>'
filios uestros uu.dc; Kai tcl touc; uiouc; uu.cov'
23 [15] Benedicti nos a domino PAU. 23 [15] benedicti uos domino qui fecit cae- 23 euXoyr)u.evoi uu.eTc; eoTe tco Kuptcp,
lum et terram tco TTOir]aavTi tov oupavov Kai Tf)v
Yf\v.
24 [16]Caelum caeli domino PRI .
24 [16] caelum caelorum domino terram 24 6 oupavoq tou oupavou tco Kuptcp,
Caelum caeli domino IS 2 . autem fili[o]s hominum -rf)v 5e yfjv eScoKev Toiq uiolc; tgov
dv9pcb-KC0v.
25 [17] ^Non mortui laudabunt te do- 25 [17] non mortui laudabunt dominum nec 25 oux oi veKpoi aiveoouoiv oe, Ku-
mine IUL. omnes qui descendunt in silentium pie, ou&e TtdvTeq oi KaTa[3a[vovTeq
-

eiq <3c&ou
26 [18] sed nos benedicimus dominum amo- 26 dXX' f)ueu; oi c^covTec; euXoyf)oco-
do et usque in aeternum. u.ev tov Kupiov dixo tou vuv Kai ecoq
tou aicovoc;.

20 [12] E 21, 5, 153. 20 [12] recordator P 95 recordatus caeteri; recorda- , 20 envT|o9r| rincov Kai S*, nvr|o9eiq r)u.cov

tus: + est P T, est L I C AMS nostri: ; S


c
*, u.vt)o9ic; r]u.cov A.
+ et P T C, et L I AMS; benedicet nos 1
:

P21 72 84 93 94 Ll3 17 24 25 74 89 129 I X C AMS,


+ nos P95 L"6; benedicet
1
: + benedicet
2
P2l
72 84 94 95 Ll3 17 24 74 89 129 176 I T C AMS,
benedicef P93 L25; domum 1
P21 72 84 93 94

X48 256
t
domui P95 Ll3 " 24 25= 74 89 129 176

I C AMS, domu L,25*, domus T51; benedicit


L25 *, benedicet
3
L 251
caeteri; domum P 2 1 '2 2

84 93 94 t, domui P 95 L I C AMS.
21 [13] benedicit L 2 5, benedicet caeteri; timentes 21 euXoyr|oev: Ttavrac; SA, + Tcavrac,
P94 , timentibus caeteri; cum L 17 et caeteri. , R.

22 [14] abdat P72 , addat caeteri; super uos P L24 22 UU-aq1 S, T)U.ac; A; uu-ac;
1
: + ecp u^iaq
25 74 176 115 28, supe r uos super uos L 13 17 89 SA, ecp U[iaq 55.
129 155 T51 72 256 c AMS, super uos super uos
super uos T 48 ;
super uos: et L129, + et cae-
teri.

23 [15] E 26, 2, 235. 23 [15] uos: a P2 1 72 84 93 95 L13 24 25 74 129 176


uu.eiq: + eorai S, eoTai A.
155 T C AS, + a P 94 L17 89 115 28 M; et
terram caelos L 17 6, caek et terram caeteri; cae-
lum P L7 4 89 115 T C M, caelos L 13 " 24 25 129
176 28 55 AS ; terra I 28 , terram caeteri.
24 [16] i TG 90. 2 ET 7. 1. 22. 24 [16] caeli C 25 6, caelorum caeteri; terram P 24 tou oupavou S, tco oupavco A.
L13 17 25 74 89 129 176 I T
c
C AMS, terra L24
25*; terram: autem L 89 , + autem caeteri;
autem: dedit P21 72 84 93, + d e dit P^4 95
L I T C AMS; filios P21 84 93 94 jJ2i' 25*, *

21c 72 95
filiis P L 13 17 25= 74 89 129 176 I T C
AMS.
25 [17] A 1, 92. 25 [17] domino L 25 , dominum caeteri.
26 [18] benedicemus L 17 , benedicimus caeteri; do-
minum P L25 74 T 48 * 5l 256, domino L 13 17

24 89 129 176 i t 48 c 72 C AMS ; saeculum 128,


aeternum caeteri; aeternum: alleluia P L 17
25 74 89 129 176 I T C. + alleluia L 13 24 AMS.
970 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 114, 1-6


GA MO RO

Psalmus CXIV Psalmus CXIV Psalmus CXIV

1 Alleluia. 1 Alleluia. Alleluia.


Dilexi, quoniam exaudiet Dominus Dilexi quia exaudiet deus uocem orationis Dilexi quoniam exaudiuit domi-
uocem orationis meae. meae nus uocem orationis mee
2 Quia inclinauit aurem suam mihi, 2 quia inclinauit aurem suam mihi et in die- quia inclinauit aurem suam mi-
et in diebus meis inuocabo. bus meis inuocabo chi et in diebus meis inuocabo
eum
3 Circumdederunt me dolores mor- 3 circumdederunt me dolores mortis pericula circumdederunt me dolores mor-
tis; et pericula inferni inuenerunt inferni inuenerunt me tribulationem et do- tis pericula inferni inuenerunt
me. Tribulationem et dolorem in- lorem inueni me tribulationem et dolorem
ueni, inueni

4 et nomen Domini inuocaui: O Do- 4 et nomen domini inuocaui obsecro domine 4 et nomen domini inuocaui o do-
mine, libera animam meam. libera animam meam mine libera animam meam

5 Misericors Dominus et iustus, et 5 misericors dominus et iustus et deus noster 5 misericors dominus et iustus et
Deus noster miseretur. miseretur deus noster miserebitur
6 Custodiens paruulos Dominus; hu- 6 custodiens paruulos dominus humiliatus 6 custodiens paruulos dominus
miliatus sum, et liberauit me. sum et saluum me fecit humiliatus sum et liberauit me

Ps. 114

Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 c 29 30 31 32 33 34 35 37 204 205 Uariantes:


206 207 257 258 259 A G L O. Deest in 17* 38 260
S1 D F. Hab. v. 3" 4 E Hab. v. 1 (bis) V. Hab. v.
2
.

1 4" S 4
. Non confertur 17
c
. Confertur 205.
titulus 72 74 129 CB, + titu-
(initio) Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes: 1 habet exaudiuit 132.
lus 97; alleluia:
in hoc titulo inuitat alleluia A B29 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L, psalmus
propheta omnes ad laudem dei dicens 72 dauid B204 205 206 258 ;
s ine titulo B257 259; _ noui...
74 129 CB, + in... dicens 97. A B30 31 32 33 34 35 204 205 206 207 257 258 259 A G,
+ noui populi uocatio uel perfectio B29 L^ + p ro_
pheta ex persona ecclesie inuocatio anime cruciantis
huius seculi B 3 7; quia A, quoniam B; exaud et A
B205", exaucjibit B29 30 31 32 33 34 35 37 204 205* 206
207 257 258 259 IS "> A G L ;
deus A 13 , dominus
caeteri.
inclinauit AB 3 0 31 c 32 34 37 204 205 206 207 257 258 259, 2 habet eum 132.
inclinabit B29 31 33 35 A G L ;
inclin.: dominus
A B29 3 0 31 32 33 34 35 37 205 206 207 258 259 A G L,
+ dominus B204 257; inuocabo: eum A B205 206,
+ eum B29 30 31 32 33 34 35 37 204 205* 207 257 258
259 A G L.

mortis: et A B29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 268 259


A G L + e t B35 205 257.
inuocabo B207*, inuocabi B207 A
caeterl- 0 bsecro c
,

domine A B E2 , o domine B29 30 31 32 33 34 35 37 204


205 206 207 257 258 259 A G L.

5 dominus: + et 72 74 129 CB, et 97. miseretur A B205, miserebitur B29 30 31 32 33 34 35


37 204 205* 206 207 257 258 259 A G L

6 paruulus B31 *, paruulos A B3 1 ', caeterl^ paruul.:


dominus B31*, dominus A B31 c caeteri
+ .
t $ a luum

me fecit A, liberauit me B29 30 31= 34 37 204 205 206


207 257 258 259 L, Uberabit me B31* 32 33 35 A G,
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 971

Ps. 114, 1-6


HE LXX

Psalmus CXIV Psalmus CXIV YaXu.6c; PIA'

1 Dilexi quoniam exaudiuit dominus uo- 1 'AXXnXouid.


cem deprecationis meae 'HydTcnoa oti eiaaKOUoexai 6 9e6q
tt]c; cpcovfjc; xfjq 6en,oecb<; (iou,

2 quoniam inclinauit aurem suam mihi et 2 oTi eKXivev to ouq auTou eu.o(, Kai
in diebus meis inuocabo eum ev Taiq r|u.epaiq auToG eireKaXeod-
u.nv.

3 Tribulationem et dolorem inueni 3 circumdederunt me funes mortis et mu- 3 -rrepieoxov u.e cb&Tvec; GavdTou, k(v-
IUL Tribulationem et mise- nitiones inferni inuenerunt me angustiam 6uvoi a&ou eupoadv u.e' 9X(ipiv Kai
riam inuenire desiderat VAL 2 .
et dolorem reperi 65uvnv e5pov.
Tribulationem et miseriam inuoca-
bo VAL .
4 et nomen domini inuocaui obsecro domi- Kal t6 ovou.a Kupiou e-rceKaXeod-
ne salua animam meam [ir\v Kupie, puaai tuv tyoyfyv
U.OU.
5 clemens dominus et iustus et deus noster eXef|u.ov Kai 6(Kaioq 6 Kupioq, Kai
misericors Kupioq 6 9e6q f]u.cov eXea.
6 custodit paruulos dominus adtenuatus cpuXdaacov Td vf]-ma 6 Kuploc; exa-
sum et saluauit me Tteivcb9nv, Kai acoaev u.e.

Ps. 114 Y. PIA'

Inuenitur in P 21 72 84 93 <v - ^5 ) 94 95 L,13 17

24 25 74 89 129 176 115 24= 28 55 f 48 51 256


256= 256"> AMS. Deest in P 93 (v. 6-9) 127 T52.
Uariantes
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur 1 o Beoc; S*. Kupioq S e *A.
pertinet ad T.
alleluia P L 13 24 t256 AMS, + alleluia
L17 25 74 89 129 176 I T 48 51 72 C; exaudiuit
P T 48 51, exaudies L" 24 25 89 176 il5 A,
exaudiet L 17 74 I 28 C M, audies L 129 155
S, exaudi [...] T 2 56; dominus P L 17 74 I 28
T C M, domine L 13 24 25 89 129 176 115 55

AS; deprecationis: meae L 89 *, + meae L 89

caeteri.

+ quoniam (initio) P T C M, quoniam L I 2 auTou 2


S*,
e
u.ou S *A; TCKaXeoau.riv
AS; inclinauit P21c
C
72 84 93 94 95 L 13 25 74 129 S*, TtiKaXeoou.ai S *A.
176 128 55 t C AMS, inclinauerunt P2l*, incli-

1
A l, 64. 2 OQ 164, 1-2. 3 OQ 164, nabit L 17 24 89 il5 ;
inclinauit: + enim L 17
,

1-2. enim caeteri ; inuocabo: + eum P I 15 *,


eum L 28 55 t 48 51 72 256 c AMS.
funes P21 72 84 95 L I T C AMS, fines P 93 94
;

reppereri P 94 reperi caeteri.


,

inuocaui P L 13 2 4 25 74 89 129 176 I t AS, inuo- 4 eTceKaXeoannv SA*, eireKaXeoa A*,


cabo L 17 C M; salua P L 13 24 25 74 89 176 eTciKaXeoou.ai R.
115 55 T AMS, libera L 17 128 12, eripe C.
clemens: dominus L 129 + dominus caeteri; 5 Kai 6iKaioq o Kupioq S*, o Kupioc, Kai
deus: + noster P L I C AMS, noster T;
,

6iKaioq S C *A; Kai2 + Kupioq S*,


:

misericors P L I T AMS, pius C. Kupioq S *A; eXea S, eXeei A.
N. B. In cod. 93 desunt Ps. 114, 6 115, 4 quia
folium sectum est; P L 13 17 24 25 74
custodit
129 T C AMS, custodiatL 89 178 1^5 2i" 28 55,
24c
custodiet I < et in humiliatus P 95 adte-
ra s->; ,

nuatus caeteri; saluauit P^ 72 84 94 L 13 74 89


1

129 176 128 55 T AMS, liberauit P 95 saluabit ,

L 17 24 25 115 c; saluauit: + me P L I 15 55
T C AMS, + me (in ras.) I 24 , me I 28 ; me
saluabit L 17 salu. me , caeteri.
:

972 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 114, 7 - 115, 2


GA MO RO
7 Conuertere,anima mea, in re- reuertere animam meam in requiem tuam conuertereanima mea in re-
quiem tuam, quia Dominus bene- quia dominus benefecit tibi quiem tuam quia dominus be-
fecit tibi; nefecit michi
8 quia eripuit animam meam de mor- quia eripuit animam meam de morte oculos quia eripuit animam meam de
te, oculos meos a lacrymis, pedes meos a lacrymis pedes meos a lapsu morte oculos meos a lacrimis
meos a lapsu. pedes meos a lapsu

9 Placebo Domino in regione uiuo- 9 placebo domino in regione uiuorum placebo domino in regione uiuo-
rum. rum-

Psalmus CXV Psalmus CXV Psalmus CXV


[10] Alleluia. [10] Alleluia. [10] Alleluia.
Credidi, propter quod locutus Credidi propter quod et loquutus sum ego Credidi propter quod locutus
sum ego autem humiliatus sum
; ni- autem humiliatus sum nimis sum ego autem humiliatus sum
mis. nimis

[11] Ego dixi in excessu meo: Om- [11] ego dixi in excessu meo omnis homo [11] ego dixi in excessu mentis
nis homo mendax. mendax mee omnis homo mendax
anima mea 74 129 CB, animam meam 72 reuertere A, convertere B; animam meam AM B29 anima mea 129, animam meam W, si-

97. 30' 31* 33 34 37 205* 206 207 258 A G L anima mea AO let 132.
B30" 31 c 32 35 204 205" 257 259 qu i B204, qu i a caeteri;
;

tibi A B205, m i ci B29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207


257 258 259 A G L
morte: + et B31 c ,
et A B31*, caeteri- oculos:
meos B259, + meos caeteri; lacrym.: et A13
B29 30 31 32 33 34* 37 204 205 206 207 257 258 259 A G L,

+ et AO B34 35 ;
lapsum B204, l apsu caeteri.

9 placebo A B205', complacebo B29 30 31 32 33 34 35 37


204 205 206 207 257 258 259 A G L.

Ps. 115 Ps. 115

Inuenitur in 72 74 97 129 CB. N. B. In C Inuenitur in 13 17 c 29 30 31 32 33 34 35 37 204 205 Uariantes


offeruntur ps. 114 et 115 ut distincti sub 206 207 257 258 A G L O. Deest in 17* 38 259 260 N. B. W
offert hunc psalmum scpara-
titulis propriis alleluia. Altamen prosequi- S 7 D F. Hab. v. 16 17 18 19 E\ Hab. v. 12 (bis) 13 tum sub numero 115 et epigraphe pro-
tur in ps. 115 numeratio praecedentis psal- 16 L\ Hab. v. 15 16" 17' L Hab. v. 20" 10 16"
3
.
pria alleluia. Attamen prosequilur nu-
mi incipiens a numero 10. Eodem modo in (quater) 16 17 18 19 S
a 4
Non confertur 17. Con- .
meratio psalmi praecedentis, incipiens
B. In omnibus codicibus hispanis, nempe fertur 205. N. B. Psalmus hic inuenitur seorsum, cum a v. 10. In cod. 129 clara est distinctio.

72 74 97 129, distinctio inter utrumque propria numeratione et inscriptione, in omnibus codici- Uariantes:
cum titulis propriis clare apparet. Uarian- bus nostri elenchi, scilicet 13 29 30 31 32 33 34 35
tes: 37 204 205 206 207 257 258 G L O. Titulus sumptus
estex 13. Uariantes:

[10] titulus (initio) 72 74 129 CB, + [10] alleluia B29 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L


A (

titulus 97; alleluia: in hac laude pro- psalmus dauid B204 205 206 258 psalmus B257 UOc... ( ;
_
pheta in persona mrin (?) primus et in fi- \ B30 31 32 33 34 35 204 205 206 207 257 258 A G,
gura dei commemorat et o s' (?) pro eis + uocatio gentium B29 L + UO x martirum qui

(

retribuat passi cue (sic) 72 74 129 CB, propter gratiam B37; propter quod: + et A, et B.
+ in hac... 97.

[11] ego: autem A B29 30 31 32 33 34 37 204 205 2 [11] habet mentis mee 132.
206 207 258 A G L + au tem B35 257; excelsum B204_
excessu caeteri; meo A B 2 05 c
;
mentis meae B 29 30

31 32 33 34 35 37 204 205* 206 207 257 258 A G L,


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 973

Ps. 114, 7 - 115, 2


SH HE LXX
7 Conuertere in requiem tuam quo- 7 reuertere anima mea in requiem tuam 7 Tr(oTpEt|x>v, f| tyuyr\ u.ou, etq xf)v
niam dominus benefecit mihi PAU. quia dominus reddet tibi dvcarauoiv aou, oti Kupioq Eun,p-
YETrjOEV OE'
8 Eripuisset oculos nostros a lacri- 8 quia eripuit animam meam de morte ocu- 8 oxi ^[Xaxo Tr)v tpuxnv u.ou ek 0a-
mis PAU. los meos a lacrymis et pedes meos ab ob- vdxou, touc; 6c[>9aXu.ouc; u.ou diro
fensa 6aKpucov, Kai touc; Tt66ac; u.ou dito
6Xio9r|u.aToq.
9 Placebo domino in terra uiuentium 9 deambulabo coram domino in terris ui- 9 EuapOTr]oco EvavTtov Kupiou iv
GR. IL 1 Placentes deo in regio- uentium. XCOpa ^COVTQV.
ne uiuorum PAU 2 .

Psalmus CXV Psalmus CXV YaXu.6c; PIE'

[19] Credidi propter quod locutus [19] Alleluia. 'AXXr|Xouid.


sum PRI l
Credidi propter quod
. Credidi propter quod loquutus sum ego 'EmoTEuoa, 616 XdXr|oa' ycb 5e
loquutus sum IUL 2
. Credidi adfiictus sum nimis TaTtiv69r]v ocpo&pa.
propter quod locutus sum PS-
VIG 3 .

[11] Omnis homo mendax IUL. [11] ego dixi in stupore meo omnis homo .ycb EiTta dv Trj EKOTdoEt u.ou ndq
mendacium dv9pcoTTOc; cpUOTr|q.

7 E 23, 18, 176. anima mea P L 13 " 25 74 89 129 176 115 55 ETttOTpecpov: + r) S^ T| S
C ,
A; oe S,
T C AMS, animam meam L24 25* 115* 28 reddet ; U.E A.
P L13 25 74 89 129 176 I T C AMS, reddidit
L 17 24 m ihi L24, tibi caeteri.
quia (initio) L24* + quia caeteri eripuit
;

8 E 14, 1, 108. ; ; 8 6aKpucov: + Kat SA, Kai R.


P L!29 T C, eruit L 13 17 24 25 74 89 176 I AS,
eruet M; oculos meos P L I T AMS, oculum
meum C; L 12 Iacrymis caeteri; lacrymis:
saliuis 9,

+ et P,
L I T48 51 72 256 c AMS; pedes
et

meos P L
T AMS, pedem meum C; obfensa
I
p21 84 94 95 Ll7 25 129 I T MS, offenSO P 7 2,
obfensu L^ 3 24* 25 74 89 176 C A.
TO 202, 6-7. 2 E 45, 3, 381. uiuorum L 17 uiuentium caeteri; uiuentium: +
, 9 EVaVTtOV S*. EVCOTttOV S c *A.
alleluia P 94 alleluia caeteri.
,

Ps. 115 Ps. 115 V. PIE'


Inuenitur in P21 7 2 84 93 (v. 4-10) 94 95 1.13 17
24 25 74 89 129 176 115 24 28 55 T 48 51 256 C73
256 256- AMS. Deest in P^ 3 C- 1-3) 1 T52.
N. B. Omnes hispani textus, scilicet 13 15 17
21 24 25 28 48 51 55 72 73 74 84 89 94
95 129 176 (tantum de 256 nescio), habent hunc
psalmum seorsim a praecedente, cum propria enu-
meratione, littera capitali, etcaetera. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 [10] 1 LF 72. 2 PES 3, 54. 3 DT 12. 1 [10] + alleluia P21 84 94 L25 89 129 176
128 55 c 73 alleluia P 72 95 L 13 17 24 74 115
*,

T C 73c AMS; quod P L I T AMS, quia C;


quod: et P L I C AMS, + et T; ego:
autem P L 13 24 25 74 89 129 176 115 28 T C
AMS, + autem L 17 155.

2 [11] A 1, 93- 2 [11] mendacium P L I T AMS, mentitur C. 2 eyco: 6e SA, + 6e R,


974 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 115, 3-10


GA MO RO
3 [12] Quid retribuam Domino pro 3 [12] quid retribuam domino pro omnibus 3 [12] quid retribuam domino pro
omnibus quae retribuit mihi? quae retribuit mihi omnibus que retribuit michi

[13] Calicem salutaris accipiam, 4 [13] calicem salutaris accipiam et nomen 4 [13] calicem salutaris accipiam
et nomen Domini inuocabo. domini inuocabo et nomen domini inuocabo
[14] Uota mea Domino reddam co-
ram omni populo eius.
[15] Pretiosa in conspectu Domini 6 [15] pretiosa in conspectu domini mors [15] preciosa in conspectu do-
mors sanctorum eius. sanctorum eius mini mors sanctorum eius
[16] O Domine, quia ego seruus 7 [16] o domine ego seruus tuus ego seruus [16] o domine ego seruus tuus
tuus ;
ego seruus tuus, et filius an- tuus et filius ancillae tuae disrupisti uin- ego seruus tuus et filius ancille
cillae tuae. Dirupisti uincula mea: cula mea tue disrupisti uincula mea

8 [17] tibi sacrificabo hostiam lau- 8 [17] tibi sacrificabo hostiam laudis [17] tibi sacrificabo hostiam
dis, et nomen Domini inuocabo. laudis

9 [18] Uota mea Domino reddam in 9 [18] uota mea domino reddam in atriis [18] uota mea domino reddam
conspectu omnis populi eius; domus domini in atriis domus domini
10 [19] in atriis domus Domini, in 10 [19] coram omni populo eius in medio tui 10 [19] in conspectu omnis populi
medio tui, Ierusalem. iherusalem. eius in medio tui ierlm.

3 [12] quid 72 74 129 CB, qui 97. 3 [12] quid A


B29 30 31 32 33 34 35 37 205= 207 257 258
L <>*'> A G L, qu B204 205 206; retribuit A13 B205',
;

praestitit A R29 30 31 32 33 34 35 37 205 206 207 257


258 L* <"> a G L retribuat B204.
4 [13] inuocabi B32*, inuocabo A B32 e .
coetert.

5 [14] + v. 14 integrum B205, _ . 14 integrum A 5 [14] N. B. v. 5 [14] 129 132 W.


B205*, caeteri.

7 [16] domine: + quia B205', _ qu ia A B205\ coeieri ;

tuus
1
: et A B29 30= 31 32 33 35 37 204 205 206 207
257 258 L 2
L S< A G L + e t B30* 34; disrupisti:
domine A B29 30 31 32 33 34 35 37 205 206 207 258
L> W S A G L, + domine B204 257.
8 [17] sacrificium B L3 hostiam caeteri;
, laudis: + et
nomen... B 205 c
,
et nomen domini inuocabo A
B205*. caeteri.

9 [18] in conspectu omnis populi eius 72 74 9.10 [18-19] in conspectu omnis populi eius in atriis
129 CB, coram omni populo eius 97. domus domini B 2 5 C in atriis domus domini in con-
,

spectu omnis populi eius A B 205 *, coetert; quoram


A, in conspectu B; omni populo A, omnis populi B;
populo: eius B2 07*. + eius A B207, coeteri,
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 975

Ps. 115, 3-10


SH HE LXX
3 [12] Quid retribuemus domino nos- 3 [12] quid reddam domino pro omnibus 3 Tt ccvTcnroocbaco tco Kuptcp irepi cov
tro praeter omnia quae retribuit quae retribuit mihi dvTa-rre5coKv u.ot;

nobis PAU 1
.
Quid ergo illi re-
tribuemus pro omnibus quae retri-
buit nobis PAU 2
.

4 [13] calicem salutaris adcipiam et no- 4 Xi*|u.iJJou.ai, Kal


TTOTi^piov acoTnpIou
men domini inuocabo t6 6vou.a Kuplou ETUKaXoou.at.
5 [14] uota mea domino reddam coram
omni populo eius
6 [15] Pretiosa in conspectu domini 6 [15] gloriosa in conspectu domini mors 6 Tijiioc; EvavTiov Kupiou 6 GdvaToq
mors sanctorum eius PS-IS. sanctorum eius tcov oaicov auTou.
7 [16] Dirupisti uincula mea PA *. 7 [16] obsecro domine quia ego seruus 7 co KupiE, iyw 6ouXoq aoc;, iyco
Dirupisti uincula mea PAU 2
. tuus ego seruus tuus filius ancillae tuae SouXoc; aoq Kai ui.de; tfjc; TtatSioKnc;
Dirupisti uincula mea IS 3 .
O do- dissoluisti uincula mea aou' 5ippr|^ac; touc; 6au.ouc; u.ou.
mine ego seruus tuus ego seruus
tuus et filius ancillae tuae PS-IS 4 .

8 [17] Tibi sacrificabo hostiam lau- 8 [17] tibi immolabo hostiam laudis et no- 8 aoi Guaco Guoiav aiveaecoq"
dis PA x
Et inmolemus ei hos-
. men domini inuocabo
tiam laudis PAU 2 Tibi sacrifi- .
cabo hostiam laudis PAU 3 Ti- .
bi sacrificabo hostiam laudis IS *
9 [18] uota mea domino reddam in con- 9 xdq eux&c; u.ou &Tto56aco tq Kuptcp
spectu omnis populi eius evavrlov ftocvToq tou Xaou auTou,
10 [19] in atriis domus domini in medio tui 10 ev aOXaic, oikou Kuptou, ev u.Eacp
iherusalem alleluia. oou, 'lpouaaXf)u..

S [12] i E 11, 1, 60. 2 E 23, 45, 199. 3 [12] quid P L T51 256 C AMS, quae I, qui 3 TTEpt: uavrcov S*, + Ttavrcov S e *A.
T48 ; retribuit P L 13 " 24 74 89 129 176 I C AM,
tribuit L25 S, retribuet T.

4 [13] N. B. Prosequhur cod. 93; salutaris P L13 4 TTiKaXEOO(iat: (5) Tac, EU^aq uou
17 24 25" 176 t C AM, L25', ih u L74,
salutari tco Kuptco aTto5cooco Evavrtov TtavToc;
salutis L 89 129 I S; in nomine Ll 7 nomen cae- , tou Xaou auTou SA, + Taq... auTOU
teri; inuocaui LI 76 *, inuocabo Ll 76 caeteri. 1219.
5 [14] uota: mea L74 *, + mea L74 " caeteri;
mea: dominoL 129 + domino caeteri; red-
dam domino P93 domino reddam caeteri; red-
,

dam: + nunc L i7 nunc caeteri.


,

6 [15] VQ 30, 1. 6 [15] gloriosa in conspectu P L I T AMS, pre-


tiosa in oculis C; sanctorum P L I T AMS, mi-
sericordum C.
7 [16] DB 7, 4. 2
i E 23, 35, 193. 7 [16] domine: quia I 28 + quia caeteri; tuus
s
: 7 Eyco 5ouXoc, ooq Kai utoc, sup ras et in
3 QVNT In Num. 27, 2. * VQ 20, 4. et P L" 24 129 1 t C MS, + et L 13 25 74 mg A\
89 176 A; dissoluisti P L 13 17 24 25 74 89 176

I C AMS, resoluisti Li29 disrupisti T; uincula:


mea I 28 , + mea caeteri.

8 [17] i DB 7, 4. 2 E 19, 2, 139- 8 E 8 [17] hostiam immolabo P 93


,
[immolabo] hos- 8 aivEOECoc,:
Kai ev ovouart KUptou
23, 35, 193. 4 QVNT In Num. 27, 2. tia[m] caeteri; sacrificabo L 89 , inmolabo caeteri; kol ETtiKaXaou.ai S*, + Kai ev ov. k.
hostiam P L T C AMS, hostias I; laudis P L Kat ETtlK. S c *, + Kat V OVOU-CCTl KU-
I T AMS, confessionis C; nomen P, in nomine ptou TtiKaXoou.ai A (Kat... Kuptou
L I T 48 51 72 256 c AMS; inuocabo P L 155 sup ras A B ).
T C AMS, uocabo I6 28.
9 [18] reddam: + nunc L^ 7 nunc caeteri; om- , 9 aTTOScOOCO TCO KUptQ S*, TCO Kuptco ccrto-
nis p21 72 84 95 L i T C AMS, omni P 93 94 . 6cooco S C , A.
10 [19] in medio tui in atriis iherusalem L 176 , 10 EV UEOCO S, EliUEOCO A.
[in atriis domus domini] in medio tui iherusalem
caeteri; in atriis domus domini (initio) L 2 5,
I + in atriis domus domini caeteri iherusalem: ;

\ + alleluia P 21 84 94 L 17 MS, alleluia P 72


93 95 L13 24 25 74 89 129 176 I T C A.
976 VETUS latina hispana

Ps. 116, 1 - 11" ,2

GA MO RO

Psalmus CXVI Psalmus CXVI Psalmus CXVI

Allelaia. Alleluia. Alleluia.


Laudate Dominum, omnes gentes; Laudate dominum omnes gentes et conlau- Laudate dominum omnes gen-
laudate eum, omnes populi. date eum omnes populi tes et collaudate eum omnes po-
puli
Quoniam confirmata est super nos quoniam confirmata est misericordia eius quoniam confirmata est super
misericordia eius, et ueritas Domi- super nos et ueritas domini manet in aeter- nos misericordia eius et ueritas
ni manet in aeternum. domini manet in eternum.

Psalmus CXVII Psalmus CXVII Psalmus CXVII

Alleluia. Confitemini domino quoniam bonus quoniam Alleluia.


Confitemini Domino, quoniam bo- in saeculum misericordia eius Confitemini domino quoniam bo-
nus, quoniam in saeculum miseri- nus quoniam in seculum mise-
cordia eius. ricordia eius
Dicat nunc Israel: Quoniam bonus, dicat nunc domus srahel quoniam bonus dicat nunc isrl quoniam bonus
quoniam in saeculum misericordia quoniam in saeculum misericordia eius quoniam in seculum misericor-
eius. dia eius

Ps. 116 Ps. 116 Ps. 116


Inuenitu 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 c 29 30 31 32 33 34 35 37 38 204 Uariantes:
205 206 207 257 258 A S' G L O. Deest in 17* 259
260 D F. Hab. v. 1 2 L\ Hab. v. 1 S\ Hab. v. 1 V.
Non conferlur 17 c . Confertur 205.
N. B. Uersus 1 in cod. 206 uix legi potest.
1 titulus (initio) 72 74 129 CB, + titu- 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
lus 97. sine inscriptione B38 257, alleluia A B29 30 31 32 33 34
35 37 207 S7 A G L psalmus dauid B204 206 258, psa l-
_
;

mus B205; uictoria... A B30 31 32 33 34 35 38 204


207 257 258 S7 A G +
eorum qui ln uictoria
christo agonizantur et P ro P hetia de christo B29
+ laus gentium quia dei ueritate misericordia B37 ;

omnes gentes laudate dominum B s \ laudate domi-


num omnes gentes caeleri; gentes: et B205
0
+ et ,

A B205V caeteri- laudate B205< conlaudate A B205*. (

caeteri.

miser. eius su P er nos A, su P er nos misericordia eius


B29 30 31 32 33 34 35 37 38 204 205 206 207 257 258 8'
A G L ;
domini manet (bis) B38 (
domini manet
(semel) caeteri.

Ps. 117 Ps. 117 Ps. 117


Inueniiur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 c 29 30 (v. 1-20) 31 32 33 34 35 Uariantes:
37 205 206 207 257 258 259 AG L O. Deest in 17*
30 (v. 21-29) 38 204 260 S' D F. Hab. v. 13 14 E 2
.

Hab. v. 15 16 19 22 24 (ter) L\ Hab. v. 15 25 28'


(bis) L 3
1 16 22 (bis) 23 24 (bis) 27' 27
. Hab. v.

L\ Hab. O1 Hab. v. 14" 21" 28' S\ Hab.


v. 21" 28" .

v. 16 22 23 24 27 T5 (bis)
N. B. Cod. 204 omittit hunc Psalmum, et pro eo ite-
rum habet Ps. 53, quem iam contulimus suo proprio
loco. Non confertur 17. Confertur 205.
1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
sine epigraphe B34 259 alleluia A B29 30 31 32 33 35
37 207 A G L psa l muS dauid B205 206 258 psa lmus (

B257 + erudiotioque secundum deum inductionis



;

B29 L, eruditioque... inductionis caeteri.


2 dicat: + nunc 74 97 129 CB, nunc 72. 2 dicat A B29 30 31 32 34 35 37= 205 206 257 258 259 A L
domus B205^
(

dicant B33 37 207 G ; n unc: + d0 -


mus A B205, caeterl.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 977

Ps. 116, 1 - 117, 2


HE LXX

Psalmus CXVI Psalmus CXVI YaXu.6c, PIF'

Laudate dominum omnes gentes et Laudate dominum omnes gentes 'AXXr)XouLd.


conlaudateeum omnes populi PS- laudate eum uniuersi populi AlVELTE TOV KUpiOV, TtdVTOC toc e9-
IS. vr), aiveodTcooav auTOv TcdvTeq oi

Xaoi"
quoniam confirmata est super nos mise- oti KpaTaicb6r| to eXeoc; auTOu ecp'
ricordia eius et ueritas domini in aeter- tmaq, Kai f) dXnGeia tou KUpiou
num. u.evei eiq tov aicova.

Psalmus CXVII Psalmus CXVII YaXiaoc; PIZ'

1 Alleluia. 'AXXr)Xouid.
Confitemini domino quoniam bonus quo- 'Ef.OLioXoyeidGe tco Kupicp, 5ti
niam in aeternum misericordia eius dyaGoq, otl eic; tov aicova to eXeoq
auToO.
2 dicat nunc srahel quoniam in aeternum eiTcdTCO &f) oiKoq '
I apar)X oti dya-
misericordia eius 96q, oti eiq tov aicova t6 eXeoq au-
TOU'

Ps. 116 Ps. 116 Y. PIF'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L,13 17 24 25 74
89 129 176 115 24= 28 55 14S 51 256 256= 256"

AMS. Deest in 127 T62. Uariantes:


N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 alleluia P21 95 t256 MS, + alleluia P72 aiveiTe A, aiveiTai S; aiveoaTcooav S*,
1 VQ33, 4. 84 93 94 L I T*8 51 c A; gentes: et P L eTcaiveoarai S c , k (A*? (m8 ') eTcevaioa-
115 55 T 51 C AMS, + et 128 T256; uniuersi Tcooav A, eTcaiveoaTe R.
P L13 17 24 25 74 89= 129 I t AMS, omnes L89*
176,uniuerse C; popuM P L I T AMS, plebes
m
C73, plebs C256 .

2 quoniam P C ? 3 256, qu a i L I T 48 51 72 AMS; 2 to eXeoq aurou ecp rjLiac; S, ecp nnac; to


confirmata P L74 89 176 t, confortata L" 17 24 eXaioq auTou A.
25 129 i c AMS; es C256, e st caeteri ; domini:
manet P21 72 84 93 94 L13 17 24 25 74 89 129
I T C AMS, + manet P95 L176; domini:
aeternum
in T 25 6, + in aeternum caeteri;
aeternum: alleluia P L13 24 25 74 89 129 176
I T C A, + alleluia L" MS.

Ps. 117 V. PIZ'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L^ 3 17 24 25 74
89 129 176 115 24= 28 55 T*8 51 256 12 256= 256

AMS. Deest in 127 T52. Uariantes:


N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.

1 + alleluia P21 72 84 93 94 L I T 51 C
A, alleluia P95 T256 MS; bonus: est
p L17 74 129 176 155 T C MS, + est L 13 24
25 89 115 28 A; aeternum P L I T AMS, saecu-
Ium C.
2 nunc P L I T AMS, obsecro C; domus srhl 115,
srahel caeteri; aeternum P L I T AMS, saeculum
C.
978 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 117, 3-9


GA MO RO
3 Dicat nunc domus Aaron Quoniam
: 3 dicat nunc domus aaron quoniam bonus dicat nunc domus aaron quo-
in saeculum misericordia eius. quoniam in saeculum misericordia eius niam bonus quoniam in seculum
misericordia eius
4 Dicant nunc qui timent Dominum : 4 dicant nunc omnes qui timent dominum dicant nunc omnes qui timent
Quoniam in saeculum misericordia quoniam in saeculum misericordia eius dominum quoniam bonus quo-
eius. niam in seculum misericordia
eius
5 De tribulatione inuocaui Domi- 5 in tribulatione inuocaui dominum et exau- in tribulatione inuocaui domi-
num ; et exaudiuit me in latitudine diuit me in latitudine num et exaudiuit me in latitudi-
Dominus. ne
6 Dominus mihi adiutor non timebo ; 6 dominus mihi adiutor est non timebo quid dominus michi adiutor est non
quid faciat mihi homo. faciat mihi homo timebo quid faciat michi homo
7 Dominus mihi adiutor; et ego de- 7 dominus mihi adiutor est et ego despiciam dominus michi adiutor est et ego
spiciam inimicos meos. inimicos meos uidebo inimicos meos

8 Bonum est confidere in Domino, melius est sperare in domino quam sperare bonum est confidere in domino
quam confidere in homine. in homine quam confidere in homine
9 Bonum est sperare in Domino, melius est confidere in domino quam confi- bonum est sperare in domino
quam sperare in principibus. dere in principibus quam sperare in principibus

A B29 30 31 32 34 35 37 205 206 257 258 259 A L


dicat
c
(

B 33 37* 207 G; aaron: quoniam bonus B205


dicant
c
;

+ quoniam bonus A B205', caeten.

4 saemlum:
quoniam in saeculum 74 97 dicant A B29 3 0 31 32 33 34 35 37 205 207 257 258 A G L 4 habet omnes 132.
129 CB, + quoniam in saeculum (bis) 72. dicat B206 259
;
nunc: omnes B205 c + omnes A 5
(

B205', caeten- qu i timent A B35 c 205=, timentes B29


30 31 32 33 34 35* 37 205* 206 207 257 258 259 A G L d0 .

quoniam
;

minum: bonus A B 205 + c


(
quoniam bo-
nus B29 3 0 3 1 3 2 33 34 35 37 205* 206 207 257 258 259 A G L.

de B205
c
;
i n

a B205* caeteri- latitudinem B206, J a ti- 5 habet in
1
132.
tudine caeteri; latitudine: dominus A B29 30 31
32 33 34 35 37 206 207 257 258 259 A G L + dominus ;

B35* 205.

adiutor: + est A B29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257


258 259 A G L, e st B35 c
205; es t; et A B35 205
257, + et B29 30 31 32 33 34 37 206 207 258 259 A G L-
faciat mihi A 13 B 35c
205^ m ihi faciet A, mihi faciat
B29 30 31 32 33 34 35 37 205 206 207 257 258 259 A G L.

7 adiutor: + est A B29 30 31 32 33 34 35* 37 205* 206 207 7 habet uidebo 132.
257 258 259 A G L _ eS t B35 c 205 c
;
i n i cos B206 i n i-
micos caeteri.

melius A, bonum B; sperare


1
A B29 30 31 32 33 34
35 37 205 206 207 257 258 259 A G L confidere B 3 5
205 c
;
sperare
2
A B29 30 31 32 33 34 35 37 205* 206 207
257 258 259 A G L confidere B35 205
c
.

melius A, bonum B; melius: eS t B31, + est


caeteri; confidere A B29 30 31 32 33 34 37 205 206 207
257 258 259 A G L, confitere B35', s perare B35 c 205 c ;

confidere
2
A B29 30 31 32 33 34 35 37 205* 206 207 257
258 258 A GL $pe rare B35 205.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 979

Ps. 117, 3-9


SH HE LXX
dicat nunc domus aaron quoniam in ae- eHt&tco br\ oTkoc; 'Aapcbv otl ctycc-
ternum misericordia eius 86q, 6xi eic; x6v aicova to eXeoq
auxou.
dicat nunc qui timet dominum quoniam
in aeternum misericordia eius

5 quum tribularer inuocaui dominum et 5 ev 9Xiipet eTteKaAead[ir)v t6v ku-


exaudiuit me in latitudine dominus piov, Kai eur|KOuoev u.oi eiq TtXa-
TUOU.OV.
6 dominus mecum est non timebo quid fa- 6 Kupioq eu.oi poq06c;, ou cpopY)0r|oo-
ciat mihi homo u.ai
-

tl TTOLrjoei [ioi avSpcoTtoc;;


7 Dominus mihi adiutor est et ego 7 dominus mihi auxiliator et ego despiciam 7 Kupioq eLioi |3or)96c;, K&ycb eTtoipo-
uindicabo super inimicos meos odientes me u.aiTouq exOpouq u.ou.
MAR.
8 Bonum est sperare in domino quam 8 melius sperare in domino quam sperare 8 &ya96v TteTtot9evat em Kupiov f)

sperare in homine PS-SP. in homine TteTtoiGevai ert' av9pcoTiov'


9 Bonum est confidere in domino 9 melius est sperare in domino quam spe- 9 &ya96v eXmc^eiv em Kupiov f\ eX-
quam confidere in principibus PS- rare in principibus mc^eiv eTt' dpxovTaq.
SP.

dicat P L 115 55= t C AMS, dicant 128 55 ; auTou:


eiTtaTQoav 6r| Ttavreq
(4)
dicat: + nunc P L 17 129 T*8 51 256= M, + obsecro ol oo|3ouLivoi tov Kupiov oTi eiq TOV
C, nunc, obsecro L" 24 25 74 89 176 i t2 56* aicova to eXaioq auTou S, + emarco-
AS; aeternum P L I T AMS, saeculum C. oav... auTOu A, + eiTtarcooav... Kupiov
N. B. In cod. 93 deest v. 4; dicat P21 84 94 95 oti ayaGoc; otl eic; tov aicova to eXeoc;
T 48 256, dicant P?2 T C AMS; dicant:
L I auTou RT.
+ nunc P Ll7 129 T + obsecro C, nunc,
M,
obsecro L 24 25 74 89 176 I AS; timet P T8*,

timent L I 51 72 256 c AMS; aeternum P

L I T AMS, saeculum C.
quum P21 72 84 94 ,13 24 25 74 89 129 176 I T 5 ev GXiipei S, eK GXnJjaLCoq A; Lioi S*.
C AMS, dum P93 95, de L"; tribulatione L", Liou S *A.
C

tribularer caeteri ; dominum: + et P 24 L^ 3 25


74 89 129 176 I T AMS, et L" C; exaudiuit:
me T256', + me caeteri; latitudine: + domi-
nus P L17 89= 129 176 i t C MS, dominus
L13 24 25 74 89* A.
v. 6 L74, +
6 caeteri; deus L 8 9*, dominus
v. 6 f5oT)eoc;: Kai S*. + Kai S* *A.
L89 c caeteri; mecum P L" T, meus L" 24 25
89 129 176 i c AMS; meus: + est P L25= T,
+ es L13 24 25* 129 176 AS, L" 89 I C 7 3 256

M; est: + et L25 ,
et caeteri; faciat mihi
p L 17 24 129 176 i T C MS, mihi faciat L13 25
89 A.
auxiliator P L I T AMS, inter auxiliatores 7 Kayco S, Kai eyco A.
C; despiciam P L I T AMS, aspiciam C; odien-
tes me P2l 72 84 93 94 l I T C AMS, inimicos
c
meos P95*, inim. tuos P95 .

melius: P21* est 72 93, + e st P21 c 84 94 95


m
L I T C AMS; confidere C256 , sperare
1
caeteri;
sperare: in 155*, + in 155= caeteri; domino:
quam sperare in homine L2 ^*, + quam spe-
rare in homine caeteri; confidere C 2 56 m sperare ,
2

caeteri.
+ melius est sperare in domino P L13 17 25 74 9 apxovrac, S*A*, apxouoiv S* *A
89 129 176 115 24= 55 T C AMS, melius est
89c
sperare in domino L 2** I 2 8; melior L , melius
L89* caeteri; sperare' P L I T AMS, conlidere
C.

16
980 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 117, 10-15


GA MO RO
10 Omnes gentes circuierunt me; et 10 omnes gentes circumdederunt me et in no- 10 omnes gentes circumdederunt
in nomine Domini quia ultus sum mine domini ultus sum illos me et in nomine domini ultus
in eos. sum eos
11 Circumdantes circumdederunt me; 11 circumdantes circumdederunt me et in no- 11 circumdantes circumdederunt
et in nomine Domini quia ultus mine domini ultus sum illos me et in nomine domini quia ul-
sum in eos. sum eos
tus
12 Circumdederunt me sicut apes, et 12 circumdederunt me sicut apes fauum et 12 circumdederunt me sicut apes
exarserunt sicut ignis in spinis et ; exarserunt sicut ignis in spinis et in nomi- et exarserunt sicut ignis in spi-
in nomine Domini quia ultus sum ne domini ultus sum illos nis et in nomine domini uindica-
in eos. bor in eis
13 Impulsus euersus sum, ut cade- 13 tamquam cumulus arenae impulsus sum ut 13 impulsus uersatus sum ut ca-
rem; et Dominus suscepit me. caderem dominus suscepit me et derem et dominus suscepit me
14 Fortitudo mea et laus mea Domi- 14 fortitudo mea et laus mea dominus et fac- 14 fortitudo mea et laus mea do-
nus et f actus est mihi in salutem.
; tus est mihi in salutem minus et factus est michi in sa-
lutem
15 Uox exultationis et salutis in ta- 15 uox letitiae et salutis in tabernaculis iusto- 15 uox letitie et salutis in taberna-
bernaculis iustorum. rum culis iustorum

10 circuierunt 97 129 C, circumdederunt 72 10 circumdederunt A B 29 30 31 32 33 34 35 * 37 205 * 206 207

74, circumierunt B; eos 72


c
97 129 CB, eas 257 258 259 A GB 35 205'; domini:
L, circuierunt

72*. eis 74. + quia B 2 S _ quia A B205*, caeteri^ sum: _ n


C
, j

AB 29 30 51 32 33 34 35* 37 205* 206 207 257 258 259 A G L

+ n B35 205=; iHos A B 29 L, illas B30 31 32 33 34


i

35* 37 205 206 207 257 258 259 A G, jUis B34 c e os B35 ,

205=

11 eos 72 97 129 CB, eis 74. domini: + quia B2 05 c


,
_ qu ia A B 205*. caeteri; n domini: + quia 129, quia W, silet

sum: in A B 29 30 31 32 33 34 35* 37 205 206 207 257 132.


258 259 A G L + | B35 c 205 ; iH os A B29 L, jUas
B30 31 32 33 34 35 37 205 206 207 257 259 A G eos
c
B35 205 .

12 eos 72' 97 129 CB, eas 72*, eis 74. 12 apes: + fabum A B29 3 0 31 32 33 34 35* 37 205* 206 207

257 258 259 A G L _ fa bum B35 c 205 exarserunt:



;

in me A B35<= 205, + n me B 29 30
i
31 32 33 34
35* 37 205* 206 207 257 258 259 A G L ;
spinis:
B 206 + , et caeteri; domini: + quia B 205c ,
quia
A B205*. caeteri-f sum: j
n A B29 30 31 32 33 34
35* 37 205* 206 207 257 258 259 A G L, + j n B35
c
205 c ;

illos A
B^ 9 L jllas B 3 0 31 32 33 34* 35* 37 205* 206 207
;

257 258 259 A G, iHj s B 3 4 c eos B 35c 205 c , .

13 euersus 74 97 129 CB, auersus 72. 13 + tamquam cumulus harenae (initio) A, tam- 13 habet uersatus 132.
quam cumulus harenae B; impulsus: uer. A B E2 ,

+ uersatus B 29 30 31 32 33 34 35* 205* 206 207 257 258


259 AGL + euersatus B 35 + *, uerxatus B 37 + , euer-
sus B205c ; me: + CXVII alleluia AO.
14 laus 72 97 129 C, laudatio 74 B. 14 laus A13 B2 5 258, laudatio AO B29 30 31 32 33 34 35 14 laus 129, laudatio W, silet 132.
37 206 207 257 259 A G L sa lus B 2
; laus: + mea A
B30 31 32 33 34 35 37 205 206 207 257 258 259 E2 A G, me a
.

B 29 L ; dominus: et BE + J
et caeteri; salutem
A B 30 31 32 34 25 206 257 258 259, salute B29 32* 33

35 37 207 E 2
S 6
A G L.

15 exultationis B 205 ', letitiae A B205*, caeteri.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 981

Ps. 117, 10-15


SH HE LXX
10 omnes gentes circumdederunt me in no- 10 ttotvto: t& e0vr| k.ukAcoo&v u.e, Kal
mine domini quia ultus sum eas tco 6vou.octi Kupiou i
!
|u.uv6u.r|v au-
TOUC/
11 circumdederunt me et obsederunt me sed 11 KUKXcbaavTeq kukXcoo&v u.e, Kal
in nomine domini quia ultus sum eas tco 6v6u.aTi Kupiou r)u.uvau.r]v au-
Touq'
12 circumdederunt me quasi apes extinctae 12 eKUKXcoodv u.e cboel u.eXiooai. kt\-
sunt quasi ignis spinarum in nomine do- piov, Kai ec;eKau9r|oav 6oel TtGp
mini quia ultus sum eas iv 6cKav6aic;, Kai xcp 6v6u.aTi Ku-
piou r|u.uvau.r]v auTOuq.
13 impulsus pellebar ut caderem et domi- 13 cboSeic; crveTpdTtr|v tou Tteaelv, Kal
nus sustentauit me Kupioc, cxvTeXaPeTo u.ou.
14 Fortitudo mea et laudatio mea do- 14 fortitudo mea et laus dominus factus 14 ia)(uq u.ou Kai uu.vr)oic; u.ou 6 ku-
minus PS-IS. est mihi in salutem pioc;, Kai eyeveTo u.oi etc, ocott]-

piav.
15 In tabernaculo eius uox laetitiae et 15 uox laudis et salutis in tabernaculis ius- 15 ayaXXiaaecoc; Kai ocoTrjplac;
cpcovr]

salutis PAU 1
.
Uox laetitiae in torum iv OKqvaic; 6iKa(cov. 6ec;ia Kupiou
tabernaculis PAU 2
. eTto(r|aev 6uvau.iv,

10 omnes:
gentes L 25 *, + gentes L 25c caeteri;
me: + et P L 13 24 25 74 89 129 176 I T AS, et
L17 C73 256 M; domini: quia P L 13 24 25
74 89 129T C AS, + quia L M; ultus
176 i 1?

sum P L 13 2 25 74 89 129 176 I T AMS, uultus


sum L 17 contriui C; sum: in P L 13 17 24
,

25 129 176 i T C AMS, + in L 25c 74 89 e as ;

p L 13 " 24 25 89 129 176 I T C AMS, eis L74 89'.


11 v. 11 P93 + v. 11 P9S caeteri; circumdede-
',
C

runt: me P 95 + me caeteri; me + et obse- 1


, :

derunt me P 21 72 84 93' 95 l I 2 55 T* 5 C 1

AMS, + et obseruaberunt me P94 I 15 T 25 6*; ,

me1 + sed P L 13 2* 25 74 129 176 1 T AMS,


:

+ et L 89 sed, et L 17 C; domini: quia


,

p L 13 2* 25 74 89 129 176 I T C AS, + quia


L 17 M; ultus sum P L I T AMS, contriui C;
sum: in P 21 72 84 93 94 L 13 17 2 4 25 129 176 c *

I T48 3 C AMS, + in P9S L


25c 7 4 89
1 T 25 6;
eas P 21 84 93 94 95 L 13 17 24 25 89 129 176 I T
c

AMS, eos P72 C, eis L74 89=.

12 extinxerunt P72, extinctae sunt caeteri ; spina- 12 u.eXiooai S, u.eXtooe A.


rum:
et P^ 1 72 84 93 94 L 13 17 24 25 89 c 129
"6 T C AMS, + et P9S L 74 89 i; domini:
quia L89, + quia caeteri; ultus sum P L
I T AMS, contriui C; sum: in P L 13 17 24
25 89 129 176 I T AS, + in L7 4 C 73 256 M;
eas P L 13 17 24 25 89 129 176 128 55 T C AMS,
eis L?4, illas I 15 .

13 pellebar P 21 72 84 93 95 l 13 25 74 89 129 176 13 cooGetc; S, cooGlc; A; Kat: o S*. +


I T C AMS, pellebar P94, impellebat L 17 ,
pel- c
o S *A.
lebam L deus L
24 ' dominus caeteri; susten-
;
25 ,

tauit me P 21c 72 84 93 95 L 13 17 25 74 89 129 176


I T AMS, suscitauit me P21 *, sustinuit me P94,
sustentabit me L 24 auxiliatus est mihi C. ,

14 ALR 30. 14 laus P L 13 24 25 7 4 89 176 1 t C AMS, laudatio 14 ULivrioic; S, uu.vr|oeLq A.


L17 129; laus: mea P 21 72 93 94 95 l",
+ mea P84 L 13 2 4 25 74 89 129 176 1 t C AMS
dominus P L 17 25c ?4 89 129 176 1 T C MS, do-
mine L 13 2 4* 25 * (domino) A; domine: et
P21 72 84 93 94 T, + et P95 L I C? 3 25 6 AMS
25c W 89 129 176
est P L 17 1 t C MS, es L 13
salutem P
24 25 A; ad L 17 21c 72
in caetert , ;

84 93 95 L 13 17 2 5 74 89 129 176 I T C AMS,

salute P 21 ' 94 L.
15 1 E 15, 2, 111. E 21, 5, 153.
982 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 117, 16-24


GA MO RO
16 Dextera Domini fecit uirtutem, 16 dextera domini fecit uirtutem dextera do- 16 dextera domini fecit uirtutem
dextera Domini exaltauit me dex- ; mini exaltauit me dextera domini fecit for- dextera domini exaltauit me
tera Domini fecit uirtutem. titudinem
17 Non moriar, sed uiuam et narrabo ; 17 non moriar sed uiuam et narrabo opera do- 17 non moriar sed uiuam et narra-
opera Domini. mini bo opera domini
18 Castigans castigauit me Dominus, 18 castigans castigauit me dominus et mor- 18 castigans castigauit domi- me
et morti non tradidit me. ti non tradidit me nus et morti non tradidit me
19 Aperite mihi portas iustitiae: in- 19 aperite mihi portas iustitiae ingressus in 19 aperite michi portas iusticie et
gressus in eas, confitebor Domino. eas confitebor domino ingressus in eas confitebor do-
mino
20 Haec porta Domini, iusti intrabunt 20 haec porta domini iusti introibunt per eam 20 hec porta domini iusti intrabunt
in eam. per eam
21 Confitebor tibi quoniam exaudisti 21 confitebor tibi domine quoniam exaudisti 21 confitebor tibi quoniam exaudis-
me, et factus es mihi in salutem. me et factus es mihi in salute ti me et factus es michi in sa-

lutem
22 Lapidem quem reprobauerunt ae- 22 lapidem quem reprobauerunt aedificantes 22 lapidem quem reprobauerunt e-
dificantes, hic factus est in caput hic factus est in caput anguli dificantes hic factus est in ca-
anguli. put anguli
23 A Domino factum est istud, et est 23 a domino factum est istud et est mirabile 23 a domino factum est et est mi-
mirabile in oculis nostris. in oculis nostris rabilis in oculis nostris

24 Haec est dies quam fecit Dominus; 24 haec est dies quam fecit dominus exultemus 24 hec est dies quam fecit dominus
exultemus, et laetemur in ea. et laetemur in ea exultemus et letemur in ea

16 domini: + et BL 4
,
e t caeteri; e xaltauit A B29 30
31= 32= 34 37 205 206 207 257 258 259 L" A L exaltabit
B3l* 32 33 35 L 4
T G ;
me: + d e xtera domini fecit
fortitudinem A, + dextera domini fecit uirtutem
B205=, dextera... B29 30 31 32 33 34 35 37 205* 206
207 257 258 259 L2 L 4 T A G L 6

18 castigauit A B29 30 31 32= 34 37 205 206 207 257 258 259


A L castigabit B32* 33 35 G ;
mor ti: non B37*,
+ non A B37S caeterl.

19 iustitiae: et A B29 30 31 34 37 205 206 258 269 A L,

+ et B32 33 35 207 257 G ;


j n ea AO, n i eas caeteri.
20 eam 74 129 CB, ea 72 97. 20 introibunt A
B29 31 32 33 34 35 37 205* 206 207 259 AGL
intrabunt B205= 257 258; j n B205=, per B205*. caeteri A ;

N. B. lu 30 desunt 2 fol. Lacuna est a Ps. 117, 21


confitebor ad Ps. 118, 39 iudica enim.
21 tibi:
domine B205=, + domine A B205*. caeteri- t
21 tibi domine 129, + domine W,
salute A 1^ B29 32* 33 34* 35 37 205* 207 S A G L, let

salutemA B31 32= 34= 205= 206 257 258 259.

22 kpidem A B29 35 205 257 L- L L 4


l ap j s B^l 32 33 34
37 206 207 258 259 L4 T 5 A G ;
pr obaberunt B^ 4
,
repro-
baberunt caeteri.

23 et 97 129 C, hoc 72 74 B. 23 factum est A B29 31 32 33 34 35* 37 205 206 207 257 258 factum est 129, factus est W, silet 132.

259 A G L f actus est B35= L4 C<. j stud A B 29 31 32

33 34 35* 37 205 206 207 257 258 259 A G L, hic B35=


L 4 T 6 *, _ BL 4
; hoc A13, e t caeteri; mirabile A B29
31 32 33 34 35= 37 205 206 257 258 259 T6 A G L, rnirabilis

B35* 207 L' f"J T6



.

24 quam 74 97 129 CB, quem 72; ea 72 74 24 haec A B32= 34 205 206 257 258 259 L hic B29 31 32* 24 haec: + est 129, est W, silet 132.

129 CB, eam 97. 33 35 37 207 L2 L 4 (ter) T5 A G L; haec: + est A B29


31 32 33 34 35 37 205 206 207 259 L2 L 4 (ter) T5 A G L,

es t B257 258 L 2
;
quam A B32= 205 257 258 259, q ue m
B29 31 32* 33 34 35' 37 206 207 L2 <<"> L <"') T 6 A G L,
que B^ 4
; laetemur A B29 31 32 33 34 35 37 205 206 207

257 258 259 L2 "> A G L, epulemur B^ 4


, iucundemus
BL iucundemur B L< T
4
,
6
;
ea A B32= 205 206 257 258
259, eo B29 31 32* 33 34 35 37 207 L 2 <<"> L4 <<> T6
A G L te BL 4 .
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 983

Ps. 117, 16-24


SH HE LXX
16 Dextera domini fecit uirtutem GR. 16 dextera domini fecit fortitudinem dexte- 16 6eE,i& Kupiou uipcooev ue.
IL. ra domini excelsa est dextera domini fe-
cit fortitudinem
17 non moriar sed uiuam et narrabo cpera 17 ouk &Tto9avouuai &AA& f|oouai,
domini Kcd eK5ir)yf|aouai t& e"pya Kupiou.
18 Castigans castigauit nos dominus 18 conripiens arguit me dominus et morti 18 Trai&eucov e-nmSeuoev ue Kupioc,,
et morti non tradidit nos PAU l
.
non tradidit me Kai tco 9av&Tcp ou TtapeScoKev ue.
Cum castigans castigasset nos 19 aperite mihi portas iustitiae ingressus in 19 avoic/rre uot TtuAaq oiKaioouvnq'
morti non tradidit PAU 2 . eas confitebor domino eioeA9cbv iv atVraTq ec;ouoAoyf|ao-
uai t<5 Kupicp.
20 haec porta domini iusti introibunt per 20 auTf| f) TtuAq tou Kupiou, SiKaiot
eam eioeAeuoovTai iv avxf\.
21 Et factus est in salutem PAU. 21 confitebor tibi quoniam exaudisti me et 21 ec;ouoAoyf|aouat ooi, art eTtf|KOu-
factus es mihi in salutem o&c; uou Kai eyevou uoi eiq ocotti-
piav.
22 Lapidem factus est in caput anguli 22 lapidem quem reprobauerunt aedifscan- 22 AiGov 6v &Tte5oKiuaoav oi oiKO&o-
PAU \
Lapidem quem reproba- tes hic factus est in caput anguli uouvTeq, oCtoc; eyevf|9r) eiq Kecpa-
uerunt aedificantes hic factus est Af)v ycoviac;'
in caput anguli PS-IS 2 . 23 a domino factum est istud et est mirabile 23 Ttap& Kupiou eyeveTo auvr\, koX
in oculis nostris 'eoxiv 6auuaaTf) ev 6cp9aAuoT<;
24 Exultemus e t laetemur i n e o f]UCOV.
PAU 1
Haec plane dies quam fe- 24 haec est dies quam fecit dominus exulte- 24 auTT) f)uepa r\v eTtoir|aev Kupioq'
citdominus exultemus et laetemur mus et laetemur in ea &yaAAiaacbue9a Kai eu(ppav9co-
in ea PAU 2
. uev iv auTT).

16 TO 152, 7. 16 domini
1
:
L 129 + fecit caeteri forti-
fecit , ; 16 ue: 5ec;ia Kupiou ETtoin,oev 5uva-
tudinem P L I T AMS, uirtutem C; excelsa:
1
uiv S*, + Ssc^ia Kupiou ETtoir|OEV 6u-
+ est P T, est L I C AMS; excelsa: + dex- vauiv c
S "A.
tera domini fecit fortitudinem P L I C AMS,
dextera domini fecit fortitudinem T; forti-

tudinem P L 13 2
24 25 74 89 129 176 i AMS, uir-

tutem Ll7 C. 17 K6ir]yr|oouai S*A, 6ir)yiioouai S c *.


18 1 E 5, 9, 31. 2 E 17, 2, 126. 18 conripiens arguit P L 13 25 74 89 129 176 i t 18 Ttai6UCOV S C "A, Kai6UCOV S*; ue 1 :

AMS, corripiens corripuit L 17 ,


corripiens arguet o S, + o A.
L24, castigans castigauit C; morti P L 13 24 25
74 89 129 176 i 51 C AMS, morte L 17
t 48 T256;
tradidit P L I T AMS, dedit C.
19 perite (sic) P 95 aperite caeteri ; ingressus: + in 19 avoif;aT S, avuc;ar A.

,

p L.13* 17 128 T C M, in L 13c 24 25 74 89 129


176 115 55 AS; confitebor P L 17 89 129 176 i t C
MS, conftear L 13 24 25 74 A.
20 haec: est P L 17 25 129 128 T M, + est
LI 3 24 74 89 176 115 55 c AS; domino L 17 , do-
mini caeteri ; introibunt P L25 128, intrabunt L 13
17 24 74 89 129 176 115 55 T 48 51 72 256 C AMS
per P 115, in L 128 55 t 48 51 72 256 c AMS-
eam P21 84 93 94 95 l 115 55 t C AMS, ea
p72 128.

21 E 48, 5, 394. 21 onfitebor P 95 , confitebor caeteri ; tibi: domine 21 001: KupiE SAR C + KuptE R*.
P L I C AMS, + domine T; es P 72 8 4 93 94 95

L13 17 25 74 89 129 176 I T C AMS, est P^ 1


L24*; ad L 17 , in caeteri.
22 1 E 2, 4, 1, 12. = VQ 34, 3. 22 lapidem P L^9 T C M. lapis L 13 17 24 25 74
89 176 1 AS; quam L 89 quem caeteri; aedifican- ,

tes: + hic P T, hic L I C AMS.

23 et est P21 84 93 94 95, et hoc P 7 2 LI 3 24* 25 74


17 6 AS, hoc est L 17 et hoc est L 129 H5 24^ 28 ,

55 89 T M, hoc C.

24 i E 21, 6, 153. 2 E 5, 15, 34. 24 haec P^ 1 72 84 95 l I T C AMS, hic P^ 3 94 ;


24 TTOlT)OEV: o S, + o A.
haec: + est P L" 24 25 74 89 129 176 128 55

T C AMS, est L 17 1^ quam P2i 84 95 l"


17 25 74 89 129 176 115 55 T C AMS, quem P7 2
93 94 L24 128; exultemur I 15 , exultemus caeteri;
ea P21 72 84 L 13 17 24 25 74 89 129 I T C AMS,
eo P 93 94 95 l 176 .
;

984 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 117, 25-29


GA MO RO
25 O Domine, saluum me fac; o Do- 25 o domine saluum me fac o domine bona 25 o domine saluum me fac o domi-
mine, bene prosperare. prospera ne bene prosperare
26 Benedictus qui uenit in nomine Do- 26 benedictus qui uenit in nomine domini be- 26 benedictus qui uenit in nomine
mini. Benediximus uobis de domo nediximus uos de domo domini domini
Domini.

27 Deus Dominus, et illuxit nobis. 27 deus dominus et inluxit nobis constituite 27 deus dominus et illuxit nobis
Constituite diem solemnem in con- diem solemnem in confrequentationibus us- constituite diem sollempnem in
densis usque ad cornu altaris. que ad cornu altaris confrequentationibus usque ad
cornu altaris
28 Deus meus es tu, et confitebor tibi 28 deus meus es tu et confitebor tibi deus meus 28 deus meus es tu et confitebor ti-
Deus meus es tu, et exaltabo te. es tu et exaltabo te confitebor tibi quoniam bi deus meus es tu et exaltabo
Confitebor tibi quoniam exaudisti exaudisti me et factus es mihi in salutem te confitebor tibi quoniam exau-
me, et factus es mihi in salutem. disti me et factus es michi in sa-
lutem
29 Confitemini Domino, quoniam bo- 29 confitemini domino quoniam bonus quoniam 29 confitemini domino quoniam bo-
nus, quoniam in saeculum miseri- in saeculum misericordia eus. nus quoniam in seculum miseri-
cordia eius. cordia eius.

25 saluum. + me 97 129 C, me 72 74 B; 25 saluum me A B35 205= 257, sa lbos nos B29 31 32 33 34 25 prosperare 129, prospera W, silet 132.
domine: 4- bene 97 129 C, bene 72 37 205 206 207 258 259 L A G L bona
11

;
prospera A* 3
74 B. B29 31 32 33 34 35 37 205* 206 207 258 259 L* A G L, bene
prosperare A 6205^ bona prosperare B257.

26 uenit 74 97 129 C, uenturus 72 uenturus 26 benediximus A B205* 258 L, benedicimus B29 31 32 26 domini: benediximus uos de dorno
est B. 33 34 35 37 205* 206 207 257 259 A G benediximus:
;
+ UOS domini 129, + benediximus uos de
A B29 31 32-= 33 34 35 37 205 206 207 257 258 259 A G L domo domini W, silet 132.
_ uos B32*.
;

+ uobis B205",
27 constituite 74 97 129 CB, constitue 72. 27 dominus: et B L< + et caeteri; constituite: 27 confrequentationibus 129 W, frequen
uen-
+ in B206, in caeteri ; condensis B205 confrequen-
0
, tationibus 132.
tationibus A B205*, caeteri; cornua B35, cornu caeteri.

28 meus: es tu* B206 :


+ e s tu
2
caeteri; tibi
2
: do- 28 tibi
2
: domine 129, + domine W,
mine A B205, -f domine B29 31 32 33 34 35 37 205 206 s Het 132.
207 257 258 259 A G L salutem ;
A B31 32 34 205 257

258 259, salute B 29 32* 33 35 37 206 207 A G L ;


N. B.
In O, post psalmum CXVII, legitur: Incipit aurora
que ante primam recitatur in diebus feriis per totum
annum. Deinde sequitur psalmus 69, quem iam contu-
limus suo loco.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 985

Ps. 117, 25-29


HE LXX
25 obsecro domine salua salua obsecro ob- 25 co Kupie, ocooov 6r), > Kupie, eu6-
secro domine prosperare obsecro ocooov 61*1.
26 Benedicemus uos de domo domini 26 benedictus qui uenit in nomine domini 26 euXoynu.evoc; 6 epx6u.evoc; ev 6v6-
quia benedicti uos domino qui ue- benedicimus de domo domini [iaxi Kupiou' euXoyr|Kau-ev uu.ac;

nistis in nomine domini PAU l


.
e oikou Kupiou.
Benedictus qui uenit in nomine do-
mini PS-VIG 2 Benedictus qui .
uenit in nomine domini PS-VIG s .

27 Constituant diem suum PAU. 27 deus dominus et adparuit nobis frequen- 27 Geoc; Kupioq Kai etrecpavev ^U-iV
tate solemnitates in frondosis usque ad auaTr|aao8e eopTrjv ev xotq ttuk&-
cornu altaris c^ouaiv ecoq tcov Kep&rcov tou 9u-
aiaaTnp(ou.
28 deus meus es tu et confitebor tibi deus 28 6e6q u.ou el au, Kal ec;ou.oXoyr|ao-
meus es tu et exaltabo te u.ai aoi/ 9e6c; liou el au, Kai ucpcb-
aco ae'
!
ec;ou.oXoyi |aou-a( ooi, au
eiT^KOuodq u.ou Kai eyevou u.oi etq
acoTnptav.
29 confitebor tibi domine quoniam exaudis- 29 ec;ou.oXoyeia9e tco Kupicp, Sti <4ya-
ti me et factus es mihi in salutem confi- 96c;, oti eic; tov aicova t6 SXeoc; a6-
temini domino quoniam bonus quoniam TOU.
in aeternum misericordia eius.

25 salua: + salua* P2l 72 84 93 94, _ sa ua


i
p95
LITC AMS + domine P93, domi-
; salua
2
:

ne caeteri; salua:+ me T256 me caeteri *,

obsecro
3
: + obsecro P 17 24 74 3
129 176

128 55=t C AMS, obsecro L25 89 115 55 ;

domine obsecro L 24 obsecro domine caeferi; *,

domine + et L129, et caeteri prosperare


2
:
;

P L17 24 74 129 176 I T C MS, prosper[a]e Ll3


25 89 A.

26 1 E 5, 16, 36. 2 DT 2. * DT 2. 26 benedicimus P, benediximus L I T C AMS; 26 uu.aq S, U sup ras A ? ,


r)U.ac; A*.
benedicimus: uos P21 84, + uos P93 94 95
L13 25 74 89 176 T48 51 256 C A, + uobis
24 c

L17 129 I T48* 72 MS.


27 E 20, 3, 146. 27 adparuit P L I T AMS, inluxit C; frequentate
P L I T AMS, obligate C; sollempnitates P 2 1

84 93<= 94 95 t C, solemnitatem P? 2 L 17 24
25 89 129 176 i AMS, sollempnita P93*, diem so-
lemnem L74; cornu P21 84 93 94 95 L13 24 25 74
89 176 I T A, cornua P72 L" 129 c MS.
28 meus: es + P L I T AMS, es C; deus
2
: 28 El1 : + ou SA*?, ou A*.
meus P93, + meus cneteri; meus": + es tu
p21 72 84 94 95 Ll3 24 25 74 89 129 176 I T AMS,
+ t U C73, P93 L" 0256; tu
2
: et s!
+ et caeteri.

29 N. B. Cod. 72 omittit hic, spatio relicto, v. 29,


quem tamen habet sub initio psalmi sequentis;
+ confitebor tibi [domine] quoniam exaudisti
me et factus es mibi in salute[m] (initio) P 115

C256
c
5
confitebor tibi domine quoniam exau-
disti me et factus es mihi in salutem L II 5 * 28
55 T48 51 72 256 C" AMS ; tibi: + domine
p21= 84 94, + dominus P21*, P93 95 Il5<

sa lute P 9 *, salutem caeteri; confitemini


c
C256 ;

P21 84 93 94 95 L" Il 5c T C S, confitebor P72


Ll3 24 25 74 89 129 176 il5 28 55 AM; aeternum
P l 128 55 t AMS, saeculum II 5 C; misericor-
dia: eius L24 + eius caeteri.
*,
:

986 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 1-5


GA MO RO

Psalmics C XV III Psalmus CXVIII Psalmus CXVIII

1 Alleluw. 1 Alleluia. Alleluia.


Aleph Aleph Aleph
Beati immaculati in uia, qui am- Beati immaculati in uia qui ambulant in Beati inmaculati in uia qui am-
bulant in lege Domini. lege domini bulant in lege domini
2 Beati qui scrutantur testimonia 2 beati qui praescrutantur testimonia eius beati qui scrutantur testimonia
eius, in toto corde exquirunt eum. in toto corde exquirunt eum eius in toto corde exquirunt
eum
3 Non enim qui operantur iniquita- 3 non enim qui operantur iniquitatem in uiis non enim qui operantur iniqui-
tem in uiis eius ambulauerunt. eius ambulauerunt tatem in uiis eius ambulaue-
runt
4 Tu mandasti mandata tua custo- 4 tu mandasti mandata tua custidire nimis tu mandasti mandata tua cus-
diri nimis. todire nimis
5 Utinam dirigantur uiae meae ad 5 utinam dirigantur uiae meae ad custodien- utinam dirigantur uie mee ad
custodiendas iustificationes tuas! das iustificationes tuas custodiendas iustificationes
tuas

Ps. 118 Ps. 118 Ps. 118


c
Inuenitur in 11 74 129 CB. Deest in 97. Inuenitur in 13 17* (v. 41-176) 17 (v. 1-41) 29 30 Uariantes:
Uariantes: (v. 39-158) 31 (v. 1-155) 32 33 34 35 37 204 205
N. B. In cod. 97 deest psalmus 118. Tran- 206 207 257 258 S' A D
(v. 25-72. 121-144) F
117 ad ps. 119.
situs est in originali a ps. (v. 121-144) G L
25-72, (v. 7-72, 121-144). O
N. B. Omnes testes habent textum diuisum Deest in 17* (v. 1-41) 30 (v. 1-39) 31 (v. 155-
litteris hebraicis. 176) 38 259 260 (v. 1-24, 73-120, D
145-176) F
(v. 1-24, 73-120, 145-176) O (v. 73-120, 144-116).

Habet psalmum fere integrum, sed diuisum per di-


uersa loca S'. Habent plures uersus, scilicet, partes
sequentes, per diuersa loca: v. 25-32, 33-40, 41-48
v. 49-56, 57-64, 65-72, v. 121-128, 129-136, 137-
144 D
F. Hab. v. 1 65 (ter) 66" 130 L
a
Hab. .

v. 46 (bis) 49 51 52" 66 72 86 97 98 101 105


106 139 140 L 3 Hab. 65" 66" 67 b 140 . L\ Hab.
v. 35 36" 37 L s Hab. v. 115* O'. Hab. . v. 57-64

S 3 Hab. v.
. r
41 57" 86" 707' 116 765* S\ Hab.
v. 21 S\ Hab. v. 18 19 65 81 105 129 134 T\
b
Hab. v. 65 66 72 T 6
. 30 incipit et desinit incom-
pletus, quia duo folia perierunt, scilicet, cum v. 1-38
et 159-176, 31 desinit incompletus, quia unum fo-
lium periit, continens v. 155-176. Non confertur
c
17 in v. 1-41. Confertur 205 in v. 1-16 et 33-40
tantum. Habent diuisiones per litteras hebraicas 13
17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 S' A G L.Habent
diuisiones sine Utteris hebraicis 2C4 205 206 257
258 D F O.
1 alleluia: pro ten (sic) et ad finem 1 Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes:
CXVIII alleluia 72 129 CB, + pro ... alleluia A
13 B33 35 G, psalmus dauid AO B204 205
alleluia 74; aleph: perfectio 74 129 206 258, R29 31 32 34 37 207 257 A L ;
+ aleph
CB, + perfectio 72. A13 B29 32 33 34 35 207 A G L . .
a l e ph A B31
37 204 205 206 257 258 S' ; aleph: in doc. in. A B33
34 35 37 204 205 206 257 258 G, + doctrina inambitionis
B29 A L + doctrina B3l, + datio B32 207 + st e ;
j

psalmus specialiter et in nsospens (sic) et in aduersis


Iiuenter est solus decantandus assiduus B 3\ + ec-
clesia nunc ad deum ct nunc ad credentes nunc...
(sequentia legere non ualeo) B 37 caeteri. ,

2 scrutantur B205*, praescrutantur A B 205 *, caetcri

corde: meo suo Al3 B 205 \ + meo A, + suo


B29 31 32 33 34 35 37 204 205* 206 207 257 258 S: A G L.

4 custodiri 129 C, custodire 72 74 B. 4 tua: domine A B 35 205=, + domine B 29 3l 32 33

34 37 204 205 206 207 257 258 S' A G L ;


custodire
A13 B 29 31 32 33 34 35 37 204 205* 206 207 257 258 S'

A G L custodiri AO B205<.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 987

Ps. 118, 1-5


SH HE LXX
Psalmm CXVIII Psalmus CXVIII YaXu.6c; P I
H

Aleph 'AXX.nXoui.6:.
Beati inmaculati in uia qui ambu- 1 Beati immaculati in uia qui ambulant Mctxdpioi 6:(iCO(-ioi iv 669, oi Tto-
lant in lege domini ORO 1
Bea- in lege domini peu6[iEvoi dv v6u.cp Kupiou.
ti inmaculati in uia ORO -.

2 beati qui custodiunt testimonia eius in u.aKapi0L oi EcUpauvcovreq xa u.ap-


toto corde requirunt eum xupia auxou, iv 6\r\ Kap&ia ek-
^njouaiv auToV
Non enim qui operatur iniquita- 3 non enim qui operantur iniquitatem in ou ydp oi epya6u.Evoi Tnv dvo-
tem in uiis eius ambulabunt IUL K uiis eius ambulauerunt iu.Cav ev Taiq 66oiq auTou etto-
Non enim qui operantur iniquita- pEuGnoav.
tem in uiis eius ambulauerunt 4 tu mandasti praecepta tua custodire ni- au eveteiXco Taq EVToXaq aou cpu-
IUL 2
. mis Xdf;aa9ai acp66pa.
5 utinam dirigantur uiae meae ad custo- ocpsXov KaTu6uv9[noav ai 6601
dienda praecepta tua u.ou tou cpuXdc;aa9ai Td 5iKaicb-
[iax& oou'

Ps. 118 Ps. 118 W. PIH'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L 13 17 (v. 1-41)

24 25 74 89 129 176 115 24' 28 55 T4 8 51 C 73 256

AMS. Deest in L" C. 42-176) 127 T52 Uariantes:


N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
perlinet ad C.

1 1
LA 23. 2 LA 23. 1 + alleluia L.129, _ + aleph
alleluia caeleri; aXecp (initio) SA, + aXecp R licc-

(tnitio) P21 72 84 93 94 T C AMS,


L 128 55 Kapioi: oi S, + ol A.
aleph P95 I15 ; a leph: L74 doc-
+ doctrina ,

trina caeteri; immaculati: + in uia P L 13 24 25


74 89 129 176 115 55 T C AMS. + uie L 17 _ 128. ,

2 exquirunt P95. requirunt caeteri. 2 EK^nTOUOLV S*, EK^rjTnoouoiv S c * A.

94. non P L74 128 T C M. nec L 13 17 24 25 129 3 ou SA. ou&E 55.


176 115 55 AS, hec L89; operatur C7 3, operantur
caeteri.

praecepta P21 72 84 93 94 L 13 17 24 25 74 89' 129 4 <puAa,ao6aL S. <puXaaoo9ai A', cpu-


176 I T C AMS, mandata P95 L 89' ;
custodire AaoEaGai A :

P21 72 84 93' 94 95 L 24 25 89* T*8 51 256* S, custo-


diri P93* L 13 17 74 89' 129 176 I C AM.
;

988 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 6-14


GA MO RO
6 Tunc non confundar cum perspe- 6 tunc non confundar dum respicio in omnia 6 tunc non confundar dum respi-
xero in omnibus mandatis tuis. mandata tua cio in omnia mandata tua

7 Confitebor tibi in directione cor- 7 confitebor tibi in directione cordis in eo 7 confitebor tibi domine in direc-
dis, in eo quod didici iudicia iusti- quod didici iudicia iustitiae tuae tione cordis in eo quod didici
tiae tuae. iudicia iusticie tue

8 Iustincationes tuas custodiam non


; custodiam non
iustificationes tuas me de- 8 iustificationes tuas custodiam
me derelinquas usquequaque. relinquas usquequaque non me derelinquas usquequa-
que

Beth Beth Beth


9 In quo corrigit adolescentior uiam 9 in quo corrigit iuuenior uiam suam in cus- 9 in quo corrigit iuuenior uiam
suam? In custodiendo sermones todiendo sermones tuos suam in custodiendo sermones
tuos. tuos
10 In toto corde meo exquisiui te; 10 in toto corde meo exquisiui te ne repellas 10 in toto corde meo exquisiui te
ne repellas me a mandatis tuis. me a mandatis tuis ne repellas me a mandatis tuis
11 In corde meo abscondi eloquia tua, 11 in corde meo abscondi eloquia tua ut non 11 in corde meo abscondi eloquia
ut non peccem tibi. peccem tibi tua ut non peccem tibi
12 Benedictus es, Domine; doce me 12 benedictus es domine doce me iustificatio- 12 benedictus es domine doce me
iustificationes tuas. nes tuas iustificationes tuas
13 In labiis meis pronuntiaui omnia 13 in labiis meis pronuntiaui omnia iudicia 13 in labiis meis pronunciaui om-
iudicia oris tui. oris tui nia iudicia oris tui

14 In uia testimoniorum tuorum de- 14 in uia testimoniorum tuorum delectatus 14 in uia testimoniorum tuorum
lectatus sum, sicut in omnibus di- sum sicut in omnibus diuitiis delectatus sum et sicut in om-
uitiis. nibus diuitiis

6 cum B205 c , dum A B25*, caiteri; respicio A B29


31 32 33 34 35 37 206 207 257 S' A G L, perspexei'0
B204 205 c 258, prospicio B 2 05* ; omnibus mandatis
tuis B 2 05 c
omnia mandata tua A B 2 05*, caeteri.
,

7 tibi: domine A B205 + domine B 2 9 31 32 c


,
33

34 35 37 204 205* 206 207 257 258 S' A G L; cordis:


mei A13 B 2 05 c
;
+ mei A B29 31 32 33 34 35

37 204 205* 206 207 257 258 S' A G L ;


dedisci A,
didici caeteri; didici: + omnia B 206 ,
omnia
caeteri.

8 tuas: + domine B 2 6, domine caeteri ; custodiam:


+ ut A, ut caeteri.
9 II A B37 204 205 206 257
S', + II R29 31
258
32 33 34 35 207 A G L II; + beth A 13 B 29 31 32 33
_
;

34 35 207 A G L, beth A B 3? 204 205 206 257


258 S'
;
beth: dom. conf. A B33 34 37 204 205
206 257 258 S' G, + domus conuersationis B29 A L,

+ domus B31 32 35, + confussio B 207 ;


psalmus
dauid A13 B 29 31 32 33 34 35 37 205 207 S' A G L
+ psalmus dauid AO B 2 04 258, + psa lmus B 206
257; + qualiue etate t crepita t baptismo t benescit
B 37 ,
caeteri; in eo quo B 204, i n quo caeteri
iubenior A i3 B 29 31 32 33 34 35 37 204 205* 206 207
257 258 S' A G L i un or A, adolescentior
j B 2 05 c
;

custodiendos B 3 5, custodiendo caeteri.

10 exquisiuit B204 ,
exquisibi caeteri.

11 abscondit B 2 4, abscon.di caeteri.

14 sum: + et 129, et W, silet 132.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 989

Ps. 118, 6-14


SH HE LXX
6 Tunc non confundar dum respicio 6 tunc non confundar quum respexero ad Toxe ou [ir\ 7Tcaox<->v9co, ev tco u.
inomnia mandata tua IS. omnia mandata tua etuPXetteiv etu Ttd oac; Tdq dvToXdq
aou.
7 confitebor tibi in directione cordis quum dt;ou.oXoyr|aou.ai ooi, KupiE, iv
didicero iudicia iustitiae tuae u8utt|Ti Kap&iaq, ev tco u.u.a8r)-
KEvai U.E toc Kptu.aTa tt)c; 6iKaioau-
vnc; oou.
8 praecepta tua custodiam ne derelinquas toc 6iKaicbu.aTd oou cpuXdc;co, \ir)
me nimis u.e EVKaTaXiTTnc; coc; o<}>66pa.

Beth
9 In quo corrigit iuuenior uiam suam 9 in quo conrigit iuuenior semitam suam
in custodiendo sermones tuos PS- quum custodierit uerba tua 9 'Ev tivi KaTop0cboi 6 VECOTEpOC;
SP 1
.
In quo corrigit iuuenior 666v auTou; Iv tco cpuXdaaEO-
rr\v
uiam suam in custodiendo sermo- 8ai Touq Xoyouc; oou.
nes tuos PS-SP 2 . 10 in toto corde meo exquisiui te ne errare 10 ev 6Xn Kap6ta &,e,f)vr\o& oe, [ir\
11 In corde meo abscondi eloquia tua me facias a mandatis tuis aTtcbon u. dTTO tcov evtoXcov oou.
ut non peccem tibi IS 1 In cor- .
11 in corde meo abscondi eloquia tua ut 11 ev rf\ Kap6ia u.ou EKpuijxx Td X6-
de meo abscondi eloquia tua IUL 2 . non peccem tibi yid aou, OTtcoq ocv u.r) du.dpTco aoi.
12 Benedictus es domine doce me ius- 12 benedictus es domine doce me praecepta 12 EuXoyqToq eT, KupiE, 5t6ac;6v u.e
tificationes tuas IUL. tua Td 6iKai6u.aTd aou.
13 In labiis meis pronunciaui omnia 13 in labiis meis narraui omn[ia] iudicia 13 ev TOiq x ^ eo v ^ ou ^^r|yyiXa^

iudicia oris tui IUL. oris tui TtdvTa Td Kpiu.ara tou crr6u.aT6q
aou'
14 in uia testimoniorum tuorum laetatus 14 ev xfj 66cp tcov u.apTupicov oou
sum quasi in omnibus diuitiis TEpc|)8r|V cbq etu iravTi ttXoutco.

6 3 S 8, 8. 6 respexero P L 13 " 24 25 74 89 129 i t*8 51 256 Traioxuv6co A, TToxuveco S*, atoxuv-


AMS, L 176 C.
prospexero 8co S
c
*.

7 cordis: mei P L V$ 28 55 AMS, + mei ooi: + KUpi S*A, KUptE S c "; Kap-
124= t C. 6iac;: SA, + ^iou 121 9-
[j.ou

8 me: + husque L 17 ,
husque caeteri. VKorraXi.Trnc; S, eyKCCTaXeiTrnc, A.
9 i PS-SP 334. 2 PS-SP 470. 9 + bet[h] (initio) P 1 7 2 84 93 94 l jT.28 55 t C (3r|8 (initio) SA, + |3rj9 R; KaTop-

AMS, P95 I^; beth: domus P^ 1 72 84 6cooi: + o S*,


o S C *A; (puXaooEO-
93 95L13 17 24 25 89 129 176 I T C AMS, + do- 8ai SA. <f)uXac;ao8ai R.
mus P94 L 7 <; conrigit P L 13 24 25 74 89 129 176

I TiS 51 256 AMS, coriget L 17 mundabit C;


iuuenior P T 48 51= 256
;
iuuenis L I AMS, iunior
T5 1 *, puer C; semitam P L 13 17 24 25 74 89 129

115 55 uiam L 1 128 quU m P L I


t C AMS, ;

T48 51 256 AMS, ut C; custodierit P L I T 48


51 256 AMS, custodiat C; custodierit: + secun-
dum C 73
secundum caeteri.
,

10 errarem L 17 errare caeteri.


, 10 Kap6(a: u.ou S*A, + u.ou S
c

11 i
QVNT In Ex. 56, 5. 2 A 1, 95. 11 in corde P L I C AMS, in toto corde T4 8 51

(toito) 256
;
eloquia tua P L 17 129, eloquium
tuum L 13 24 25 74 89 176 I T 48 51 72 C AMS
huti L 13 , ut caeteri.
12 A 1, 95. 12 es P, tu L
T C AMS; dominus 128, domine
I
caeteri: P 84 praecepta P84 cae-
iustificationes *,

teri; praecepta: + tua P^ 72 93 94 95 l I T C 1

AMS, + tuas P 84 P84c *, .

13 A 1, 96. 13 pronuntiaui L 89 narraui L 89 caeteri; omnia


*,
c

p95 l 17 176 I 16 24= 28 c, omnes P 21 72 84 93


94 L 13 24* 25 74 89 129 155 T 48 51 256 AMS; iudi-

c a p21 93* 95 L 17 "6 115 24' 28 C, iudicias


i

P9 3 , iustitias P72 84 94 L^ 3 24* 25 74 89 129

155 T48 51 256 AMS.


14 laetatus P L" 24 25 74 89 176 I T 51 256 AMS,
delectatus L 17 12 9, gauisus C; quasi: in L 176 ,

+ in caeteri; iudiciis P21 , diuitiis caeteri ; diui-


tiis: + tuis L 89c
,
tuis L 89 * caeteri.
990 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 15-22


GA MO RO
15 In mandatis tuis exercebor, et 15 in mandatis tuis exercebor et considera- 15 in mandatis tuis me exercebo
considerabo uias tuas. bo uias tuas et considerabo uias tuas
16 In iustificationibus tuis meditabor, 16 in tuis iustificationibus meditabor non obli- 16 in tuis iustificationibus medi-
non obliuiscar sermones tuos. uiscar sermones tuos tabor non obliuiscar sermones
tuos

Gimel Gimel Gimel


17 Retribue seruo tuo, uiuifica me, et 17 retribue seruo tuo uiuam et custodiam ser- 17 retribue seruo tuo uiuifica me
custodiam sermones tuos. mones tuos et custodiam sermones tuos
18 Reuela oculos meos, et conside- 18 reuela oculos meos et considerabo mira- 18 reuela oculos meos et conside-
rabo mirabilia de lege tua. bilia de lege tua rabo mirabilia de lege tua

19 Incola ego sum in terra, non abs- 19 incola ego sum in terra ne abscondas a 19 incola ego sum in terra non
condas a me mandata tua. me mandata tua abscondas a me mandata tua
20 Concupiuit anima mea desiderare 20 concupiuit anima mea desiderare iustifi- 20 concupiuit anima mea deside-
iustificationes tuas in omni tem- cationes tuas in omni tempore rare iustificationes tuas in om-
pore. ni tempore
21 Increpasti superbos; maledicti qui 21 increpasti superbos maledicti qui decli- 21 increpasti superbos maledicti
declinant a mandatis tuis. nant a mandatis tuis qui declinant a mandatis tuis

22 Aufer a me opprobrium et con- 22 aufer a me obprobrium et cotemptu[m] 22 aufer a me obprobrium et con-


temptum, quia testimonia tua ex- quia testimonia tua exquisiui temptum quia testimonia tua
quisiui. exquisiui

15 tuis: me A B^ 2 ' 205', + me 29 31 32* 33 34 35 15 habet me exercebo 132.


37 204 205* 206 207 257 258 S' A G L exercebor A B2 9
;

31 32 33 34 35 37 204 205 206 207 S' A G L, exercebo

B257 258.

16 et (initio) A B31 32 33 34 35 37 204 205 206 207 257


258 S' A G, + et B29 L iustificationibus
;
tuis B 2 05 c
,

tuis iustificationibus A B 205 *, caeteri; meditabor:


A13 B29ut 31 33* 35 37* 204 205' 257 S' L, + ut
AO B32 33' 34 A G37' 205* 206 207 258 ;
obliuiscar:
sermones tuos B G + sermones tuos , caeteri;
N. B. Gilson omittit sermones sed tuos, falso.
17 A B37
III +
204 206 257 258 S',
B29 III 31 32 33 34 17 uiuifica me 129, uiuam W, silet 132.
35 A G L HI: + gimel Al3 B
207 29 31 32 33 34

A G
35 37 207 _ me A B204 ;

L, gj l
206 257 258 S' ;

gimel: 'ang. A B33 34 204 206 257 258 8'


plen.
G; + plenitudo angustia B2 9 A L + angustia B3 1

32, + plenitudo B35 207, + renobatio plenitudo


B37 ;
_ psalmus dauid A i3 B29 31 32 33 34 35 37

207 257 S' A G L + psalmus dauid AO B204 206


258.

18 meos: et B 2 57 c
, + et A B 2 57*, caeteri.

22 contemptum 74 129 CB, contentu 72; tes- 22 aufers me B37, aufer a me caeteri; contemptum
timonia 74 129 CB, mandata 72. A B 2 57, contemptu A", conten.tionem B2 9 31 32

33 34 35 37 204 206 207 258 A G L, contentione BS'.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 901

Ps. 118, 15-22


SH HE LXX
15 in praeceptis tuis meditabor et contem- 15 ev rouq evToXaic; aou d&oXeaxf]-
plabor uias tuas aco, Kai kj]tt|oco xdq 65ouc, aou'
16 in iustitiis tuis delectabor non obliuis- 16 ev toic; &iKaicbu.aoiv aou u.eXeTf|-
car uerba tua aco, ouk eTTiXr)ao(iai tcov Xoycov
aou.

Gimel
17 tribue seruo tuo uiuam et custodiam 17 AvTano&oc; tco 5ouXcp aou' c/|ao-
uerba tua Kai <puXdco touc; Xoyouc; aou.
u.ai,

18 Reuela oculos meos et considerabo 18 reuela oculos meos et uideam mirabilia 18 d-ROKdXuLpov Touq 6cp9aXu.ou<; u.ou,
mirabilia de lege tua IS. de lege tua Kai KaTavof|aco Td 9auu.daid aou
Ik tou VOU.OU oou.
19 aduena ego sum in terra ne abscondas 19 TrdpoiK6q elu.i ev tfj yrj, Lif| d-no-
a me mandata tua aTpei|;r]c; aTt' eu.ou Tdq evToXdc; aou.

20 desiderauit anima mea desiderare iudi- 20 eTTeTt66r|aev f) ifiux^ u.ou tou em-
cia tua in omni tempore 9uu.fjaaL eic, Td 6iKaicbu.aTd aou
ev TtavTi Kaipcp.
21 increpasti superbos maledicti qui decli- 21 eTreTiu.r|aaq UTrepricpdvoiq' e-rriKaTd-
nant a mandatis tuis paToi oi eKKXtvovrec; dTr6 tcov ev-
toXcov aou.
22 aufer a me obprobrium et contemptum 22 TtepieXe d-rr' eu.ou ovei&oq Kai
quia testimonia tua custodiui ec;ou&evcoaiv, &ti Td u.apTupid oou
ec;e^r|Tr|aa.

15 uias P, semitas L I C AMS, sententias T 48 51 15 eKCj)Tr|aco S*, Karavor|aco S c 'A.

16 + in (initio) P L 17 25= 129 c M, in L13 24


25 74 89 176 I T AS; iustitiis P L I T 48 51 256
AMS, praeceptis C; delectabor: + et P^ 4 et ,

caeteri; sermones tuos L 176 , uerba tua caeteri.

17 + g[i]mel (initio) P21 72 84 93 94 l I2S 55 T 17 yiueX (initio) SA, + yiiieX


C AMS, P95 115; gi m el: _ plenitudo P2 1
72 95 Li3 17 24 25 89 129 176 I T C AMS, + ple-
nitudo P 84 93 94 L74 ; tribue P L^9 155 t C
MS, retribue L 13 17 24 25 74 89 176 115 28 A.
18 QVNT In Ex. 43, 3. 18 tuos P93, meos caeteri; uideam P2i 7 2 84 94 95 18 9auu.aoia: + oou SA,
oou R; vo-
T48 51 256 considerabo P93, uidebo L I AMS, (iou SA (Rahlfs), voiiouq A (Swete).
aspiciam C; de P L 17 ^29 T C M, in L 13 24 25
74 89 176 I AS.

19 aduena:
ego I^', + ego I 15 caeteri; abscon- 19 TtapoiKoq: - eyco S*, + eyco S f, A;
das:
a I 15 + a caeteri; mandata P L I T 48
,
aTrooTpenjnc, *, OTCOKpui(jr|q c
S "A.
51 256 AMS, praecepta C; mandata: tua L 74 ,

+ tua caeteri.
20 desiderauit P L 13 17 25= 74 89 129 176 I T 48 51
20 eTct9uu.r|oaL: eic; S*, eiq S *A;
C

256 AMS, desiderabit L 24 25*, meditari C; desi- 5iKaicou.ara KpiLiara S c *A.


derare P L I T 48 51 256 AMS, desiderauit C;
iustitia L 74 , iudicia caeteri ; tempori L 176 , tem-
pore caeteri.

21 maledicti P L I T 48 51 256 AMS, maledictos


C; declinant P L 89* T, recedunt L 13 17 24 25
74 89= 129 176 i c AMS; mandata tua L 74 manda- ,

tis tuis caeteri.


22 contentu P contemptum caeleri; quia P T48
72
,

51 256, quoniam L I C AMS; custodire P^ 3 *,

custodiui P93 caeteri; cust.: + nimis P93*,


c

nimis P 93c caeteri.
992 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 23-29


GA MO RO
23 Etenim sederunt principes, et ad- 23 sederunt principes et aduersum me detra- 23 etenim sederunt principes et
uersum me loquebantur; seruus hebant seruus autem tuus exercebatur in aduersum me loquebantur ser-
autem tuus exercebatur in iustifi- tuis iustificationibus uus autem tuus exercebatur in
cationibus tuis. tuis iustificationibus
24 Nam et testimonia tua meditatio 24 nam et testimonia tua meditatio mea est 24 nam et testimonia tua medita-
mea est; et consilium meum iusti- et consolatio mea iustificationes tuae sunt tio mea est et consolatio mea
ficationes tuae. iustificationes tue sunt

Daleth Deleth Deleth


25 Adhaesit pauimento anima mea; 25 adhaesit pauimento anima mea uiuifica me 25 adhesit pauimento anima mea
uiuifica me secundum uerbum secundum uerbum tuum uiuifica me secundum uerbum
tuum. tuum
26 Uias meas enuntiaui, et exaudisti 26 uias meas pronuntiaui et exaudisti me 26 uias meas enuntiaui et exaudis-
me; doce me iustificationes tuas. doce me iustificationes tuas ti me doce me iustificationes
tuas
27 Uiam iustificationum tuarum in- 27 uiam iustificationum tuarum insinua [me] 27 uiam iuatificationum tuarum
strue me, et exercebor in mirabili- et exercebor in mirabilibus tuis insinua michi et exercebor in
bus tuis. mirabilibus tuis
28 Dormitauit anima mea prae tae- 28 dormitauit anima mea prae taedio confirma 28 dormitauit anima mea pre te-
dio; confirma me in uerbis tuis. me in uerbis tuis dio confirma me in uerbis tuis

29 Uiam iniquitatis amoue a me, et 29 uiam iniquitatis amoue a me et lege tua 29 uiam iniquitatis amoue a me et
de lege tua miserere mei. miserere mei in lege tua miserere mei

23 autem tuus 74 129 CB, tuus autem 72. 23 principes: + et A R29 31 32= 33 35 204 206 207

257 258 A L _ e t B32* 33= 34 37 S' G ;


detrahebant
A B31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 S' A G, 0 |
-

quebantur B29 L ;
autem: tuus B s\ + tuus cae-
teri; exercebatur A B29 31 32 33 34 35 206 207 257

258 A G L, exercebantur B37 204


;
iustificationibus
tuis A, tuis iustificationibus caeteri.

24 mea: + est 72 129 C, 24 N. B. O post v. 24 sequitur longa pars litur- 24 habet consolatio mea [32; habet sunt
gica, cum indicationibus, hymno, precibus, oratio- 132.
nibus, etc.
25 daleth 74 C, deleth 72 129 B. 25 IIII A B34 37 258 S' D F
204 206 257 f
+ HII
B29 31 32 33 35 207 A G L; HII: + deleth A B29
31 32 33 35 37 207 A G L deleth B 3 * 204 206 257

258 S' D F ;
deleth: a'ds. tab. A B34 204 206 257
258 S' D F_ + tabularum B29 31 32 33 35 207 A G L,

+ adsumptio tabularum B37; psalmus dauid A 13


B29 31 32 33 34 35 37 207 A G L, + psalmus AD
B257, + psalmus dauid B204 206 258 ;
me a: et

A13 B29 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 S' A G L,

+ et AO B D F.

26 enuntiaui 74 129 CB, adnuntiaui 72. 26 meas A B3 5 257 D F tuas B29 31 32 33 34 37 204
206 207 258 S' A G L

27 uiam A B35 257 D F, hanc uiam B29 L, et u iam 27 habet insinua mihi 132.
B31 32 34 37 204 206 207 258 A hec uiam ;
B 33 8' G ;

insinua me A 13 , insinua mihi A BD F , fac ut in-


tellegam B29 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 S'
A G L
28 N. B. In cod. 207 deest v. 28 in textu. Additus
fuit in margine secunda manu; sed hodie deest quia
folium disruptum fuit; dormitauit B29 31 32 34 A
37 204 206 257 258 A D F L dormitabit B 32 33 35
c
(

S' G ;
an i ma mea A B29 31 32 33 34 35 37 204 206

257 258 A G L an me ; j m ee BS', anima BD


29 et: de 72 74 129 B, + de C. 29 et: de A 13 + , de caeteri. 29 in 129 132, de W.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 993

Ps. 118, 23-29


SH HE LXX
23 etenim sederunt principes et aduersum 23 kcu ydp dKaOiaav dpxovxeq, kcxt'
me loquebantur seruus autem tuus me- e.u.oO KaTeXdXouv' 6 6e 6oOX6<;
ditabitur praecepta tua oou r|6o\eaxei v xotc, 6tKai6u.a-
oiv oou'
24 sed et testimonia tua uoluntas mea quasi 24 Kai ydp xd
u,apTuptd oou u.eXe-
uiri amicissimi mei tt) u.ou Kai ai ouu.fiouXiai
eoriv,
u.ou Td 6iKaicbu.aTd oou.

Daleth
!5 Adhaeret pauimento anima nostra 25 adhaesit pulueri anima mea uiuifica me 25 'EKoXXf)0r| to 5dcpet r) H>oyr\ u.ou'
PAU. iuxta uerbum tuum rjoou.at KaTd t6 X6yt6v aou.

26 uias meas exposui et exaudisti me doce 26 Tdq 66ouc; aou r|yyeiXa, Kai
me iustitiam tuam eTrr|Kouadc; u.ou' 5t6aov u.e Td
6iKaicbu.aTd aou,
27 uiam praeceptorum tuorum fac me in- 27 Kai 666v 6iKatcou.dTcov aou auve-
telligere et loquar in mirabilibus tuis Tia6v u.e, Kai d6oXeaxf)aco ev toiq
9auu.aa(oiq aou.
28 distillauit anima mea prae tristitia ser- 28 vuaraev f) ipoxi
1
!
U-ou dTt6 dKr|-
ua me iuxta eloquium tuum 6iaq, |3ef5aicoa6v u.e iv TOiq Xoyotc;
aou'
29 uiam mendacii aufer me et legem 29 666v d6tKiaq dTc6aTr|aov dTt' t[iov,
tuam dona mihi Kai tco v6u.cp aou Xer)oov u.e.

23 sederunt P L 17 129 C 2 56 M, sedentes L 13 24 23 apxovrec,:


nat S*, + Kat S C 'A;
25 74 89 i t C AS; principes: + et P 2
176 l
nSoAeoxei SA, r)5oXeoxouv 55
72 84, _
et P93 94 95 L I T C AMS seruus: ;

autem C73 + autem caeteri; autem: tuus


,

C256', + tuus C 2 56* caeteri; meditabitur P 2 72 l

84 94, meditur P93, meditabatur P95 L I T C

AMS; med.: in P L I T48 51 256* AMS, + in


C; praecepta tua P L I T48 51 256 AMS. prae-
ceptis tuis C.
24 testimonia:
C 256, + tua caeteri; uoluntas
tua ai au(ifiouXiai S*, r| auufiouAia S c *A.
P21 72 L 13 24 25 89 129 176 115 55 T 4*
84 93 94
51 256 AMS, uolumptas P95 L 74 uoluptas H 7 ,

128, delectatio C; mea: + quasi P L I T 48 51


256* AMS, quasi C aniicissimi P L I T 48
51 256 AMS, consilii C; amicissimi: mei L 74 ,

+ mei caeteri.

25 + d[a]leth P21 72 84 9 94 T C AMS,


L 128 55 25 6eXe9 (initio) SA, + 6eXe6 R; C,r\-
P95 115; daleth: tabularum P21 72 95 L13 aou.ai S, tj]oov u.e A; to Xoyiov SA*'',
17 24 25 89 129 176 i t C AMS, + tabularum tov Xoyov A*.
P84 93 94 L74
26 uias: + meas P 21 72 84 93 95 Ll3 17 24 74 89 129 26 OOU 1 SA, (JOU 1219 2018.
176 t C 73 AMS, + tuas P^ 4 L2 5 115 28,
155
C exposui P L I T 48 51 256 AMS, narra-
2 56;

ui C; exposui: et L 8 9*, + et L 89
c
caeteri;
exaudisti: + me P L 17 24 c M, me L 13
25 74 89 129 176 I T 48 51 256 AS me doce ;
1
:

L69*. + doce L 8 9 caeteri; doce: me L 17 6,


c

+ me caeteri; iustitiam P L I T 48 51 256 AMS,


praecepta C; iustitiam: + tuam P L 13 17 24 25
89 129 176 I T 48 51 256 AMS, + tua C, L 74 .

27 praeceptorum P L I T 48 51 256 AMS, mandato- 27 + Kat (initio) S* Kat S c *A.


rum C; loquere I 28 ,
loquar caeteri.
28 distillabit L 24
, d[i]stillauit caeteri ; tristitia P
T C, stultitia L I AMS ; serua P L I T48 51 256

AMS, confirma C; serua: me C 256, + me


caeteri.

29 uiam p21 72 84 95 l I T C AMS, uia P3 4 ;

aufer : L24 *, aufer a me caeteri; dona P L 13 17


24 25 74 89 176 I T 48 51 256 AMS, da L 129 , mise-
rere C; dona: + mihi P L" 17 24 25 74 89 12

I T48 51 256 AMS, + mei C, L 176 .


;

994 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 30-38


GA MO RO
30 Uiam ueritatis elegi; iudicia tua 30 uiam ueritatis elegi iudicia tua non sum 30 uiam ueritatis elegi iudicia tua
non sum oblitus. oblitus non sum oblitus
31 Adhaesi testimoniis tuis, Domine; 31 adhaesi testimoniis tuis domine noli me 31 adhesit testimoniis tuis domine
noli me confundere. confundere noli me confundere
32 Uiam mandatorum tuorum cucur- 32 uiam mandatorum tuorum cucurri quum 32 uiam mandatorum tuorum cu-
ri, cum dilatasti cor meum. dilatares cor meum curri dum dilatasti cor meum

He He He
33 Legem pone mihi, Domine, uiam 33 legem pone mihi domine uiam iustificatio- 33 legem pone michi domine uiam
iustificationum tuarum, et exqui- num tuarum et exquiram eam semper iustificationum tuarum et ex-
ram eam semper. quiram in eam semper
34 Da mihi intellectum, et scrutabor 34 da mihi intellectum et praescrutabor le- 34 da michi intellectum et scruta-
legem tuam, et custodiam illam in gem tuam et custodiam illam in toto corde bor legem tuam et custodiam
toto corde meo. meo meo
illam in toto corde
35 Deduc me semitam mandatorum
in 35 deduc me in semitam mandatorum tuorum 35 deduc me in semita mandato-
tuorum, quia ipsam uolui. quia ipsam uolui rum tuorum quia ipsam uolui
36 Inclina cor meum in testimonia 36 inclina cor meum in testimonia tua et non 36 inclina cor meum in testimonia
tua, et non in auaritiam. in auaritiam tua et non in auaritiam

37 Auerte oculos meos, ne uideant 37 auerte oculos meos ne uideant uanitatem 37 auerte oculos meos ne uideant
uanitatem; in uia tua uiuifica me. in uia tua uiuifica me uanitatem in uia tua uiuifica
me
38 Statue seruo tuo eloquium tuum 38 statue seruo tuo eloquium tuum in timore 38 statue seruo tuo eloquium tuum
in timore tuo. tuo in timore tuo

30 elegi: et A R29 31* 32 33 35 206 207 A D F G L ;

+ et B31 c 32= 34 37 204 257 258 S' ; non sum oblituS


A BD F, commemorabi B29 31 32 33 34 35 37 204
206 207 257 258 S' A G L

31 adhaesi A13 B29 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 31 adhesit 129, adhesi W, silet 132.
258 A D P G L
;
a dhesit AO BS'.
32 cucurrit B204 cucurri caeteri; dilatares A13 R29 31 32 diiatasti 129, dilatares W, silet 132.
32 33 34 35 37 207 257 258 S' A G L, dilatasti A B D F,

dilataris B204, dilactaris B206; N. B. In cod. 204 257


258 post v. 32 sequitur pars liturgica, cum indica-
tionibus, precibus, "Quicumque" , etc.

33 he: uita 74 129 CB, + uita 72. 33 .


V A B37 204 205 206 257 258 S' D F, + V B29 31 33 exquiram: + in 129, in W, silet
32 33 34 35 207 A G L ;
V: + he A13 B29 31 32 33 132.
34 35 37 207 A G L_ )
le AO B204 205 206 257 258
S 1
D P; he: uiu. ista. A B32 34 204 205 206 257
258 S' D F + uiuent B29 33 AGL + B31 35,
j sta
+ petitio ista B 3 7, + uia B 2 07
;
psalmus dauid
A13 B29 31 32 33 34 35 37 205 207 257 S' A D F G L^

+ psalmus dauid A B 204 206 258; iustifkationem


B G (sed falso), iustificationum caeteri; ea B 35 eam
, ,

caeteri.
34 illam: + in 74 129 CB, in 72. 34 scrutabor 6205^ praescrutabor A B2 05', caeteri; in
A B205 D F, de B29 31 32 33 34 35 37 204 208 287
257 258 A G L.

35 semitam 129 C, semita 72 74 B. 35 in semitam A B205', i n legem B29 32* 37 205* A L,

in lege B31 32 c 33 34 35 204 206 207 257 258 S' D F G,


in semita B^ 5
;
quia A B205* D F, quoniam B2 31

32 33 34 35 37 204 205 206 207 257 258 L 5


S' A G L
ipsam A B29 31 32 33 34 37 204 205 206 207 257 258 S'
A D F G L ip Sa B35 L 5
.

86 auaritiam 74 CB, auaritia 72 129. 3 meum: deus A" B29 31 32 33 34 35 37 205 206
207 258 L5 A G L^ + deus A B204 257 D F ;
i n
auaritiam A B205'd F, a d inutilitatem B29 32 34 37
205 206 207 257 258 A L, acJ inutilitate B^l 33 35
204 207 c S' G.

37 uanitatem: Al3 B29


et 31 32 33 34 35 37 204 205
206 207 257 258 L 5 S' A G L + et A B D P.
b:dicion critica. el salterio 995

Ps. 118, 30-38


SH HE LXX
30 uiam fidei elegi iudicia tua proponebam 30 656v dA.q9eiac; f|peTiadu.r|v' xa Kpi-
u.ard oou ouk eiTeA.a66u.qv.
31 adhaesi testimoniis tuis domine ne con- 31 eKoXXqBqv xoiq u.apxupioiq aou"
fundas me Kupie, u.q u.e Kataiaxuvnc;.
32 uiam mandatorum tuorum curram quo- 32 666v evxoAiov oou e6pau.ov, otov
niam dilatasti cor meum eirAaTuvaq tt)v KapSiav [iov.

He
33 Legem pone mihi domine uiam 33 ostende mihi domine uiam praeceptorum 33 Nou.o9eTqa6v u.e, Kupie, rr\v 666v
iustificationumtuarum et exqui- tuorum et custodiam eam per uesti- tcov 6iKaicou.dTcov aou, Kai e.K^q-
ram eam semper IUL l Legem . gium Tqaco auTf|v 6id TtavToq.
pone mihi domine uiam iustifica- 34 doce me et obseruabo legem tuam et cus- 34 ouveTiaov u.e, Kai eK^qTqaco tov
tionum tuarum et exquiram eam todiam eam in toto corde voljov aou, Kai cpuA.dco auTov iv
semper PS-IS 2 Legem pone . 6Xr\ Kap6(a u.ou.
mihi domine uiam iustificationum 35 deduc me in semita mandatorum tuorum 35 65r|yna6v ev Tpifkp tcov evTO-
u.e

tuarum et exquiram eam semper quia ipsam uolui A.cov aou, oti auTov r)9eXqaa.
de toto corde meo PS-IS 3
. 36 inclina cor meum ad testimonia tua et 36 kXIvov tt]v KapSiav u.ou eiq Ta
non ad auaritiam u.apTupid aou Kai u.q eiq TtXeove-
iav.
37 Auertamus oculos nostros ne ui- 37 auerte oculos meos ne uideant uanita- 37 dTtooTpeipov Touq 6<J>9aA.u.ouq u.ou
deant uanitatem PAU l
.
Auerte tem et in uia tua uiuifica me tou Lir) I6elv u.aTaioTr|Ta, ev tt^
oculos meos ne uideam uanitatem 65co aou ^fjaov u.e.

PAU 2
. 38 suscita seruo tuo eloquium tuum in ti- 38 OTqaov tco 5ouA.cp aou eiq t6 A.6-
more tuo yiov aou, eiq tov (p6(3ov aou.

30 forti P72, fidei caeteri ; iudicia: tua V**.


+ tua L 74c caeteri; proponebam P 21 72 84 93c
94 95 L I 28 55 T C AMS, proponam P93', prae-
ponebam I 15 .

31 adhaesi P Ll3 H 25 74 89 129 176 I t C AMS,


adhaesit L 24 T51 256*
;
testimoniis: tuis L89*,
+ tuis L 89c caeteri.

32 uia P2l, uiam caeteri; mandatorum: tuorum 32 OTav SA, oti 2018.
P 93 + , tuorum caeteri.

33 1
A 2, 70. 2 VQ 17, 2. VQ 17, 33 + he[e] (initio) P21 72 84 93 94 L I^ 8 55 T C 33 n (initio) SA, + n R.
17. AMS, P95 115; he[e]: ista P21 72 95 l
17 24 25 89 129 176 I T C AMS, + ista P 84 93 94

L74 ; ostende mihi P L I T48 51 256 AMS, in-


lumina me C; ut L24 et caeteri; custodiam:
*,

+ LI 3 I 7
eam P 24 2 5 74 89 76 I T 48 51 256 l

AMS, ineam Ll 29 ,
C; in toto corde C 2 56 r

(in ras.J pe r uestigium caeteri.


t

34 ea L25, eam caeteri; in P L 7 25 74 89 29 I I I


34 eKCjrrrjoco S*, ec^epauvnoco c
S A.
T C AMS, de L 24 7 ^; corde: meo P 2 84 * l 1

94 LI 7 29 T C MS, + meo P 72 93 9 5 LI 3 24 25
l

74 89 176 I A.
35 semita P L" 74 89 29 I T C MS, semitam L I 35 ev: tt] S*A, + Tn. S; aurov S*,
24 25 176 A mandatorum P L I T 48 51 256 AMS,
; auTn.v S "A.
c

praeceptorum C.
36 ad P21 72 84 93 94 I7 74 129 176 115 36 Tqv S lc ra qv
1

L^ 3 24 89 *A, S*; un, eic; TtAeove-


28 55 t C AMS, in PS>5 L2 5 115*; in P95, ad^ c^iav SA, eic; cocpeAeiav 2018.
caeteri; auaritiam P2 1 84 93 94 l" I7 24 25 S9

129 176 1 T C AMS, auaritia P72 95 L74 .

37 1
E 41, 2. 357. 2 E 23, 22, 179. 37 uide.int P L" 24 89 l 29 "6 I T C MS, uideam
LI 3 25 74 A; uanitatem: + et P 21 84 930 94 9 5,

_ et P 72 93 * L I T C AMS.
38 suaue Ll 29 suscita caeteri
, timore P L i7 ; 25 38 oou
1
: + eiq S*, eiq S\A.
89 176 128 T 48 51 256, timorem L i3 24 74 89 c
129 115 55 C AMS; tuo P LI 7 25 89 * H6 c
I 28
89c
T48 51 256, tuum LI 3 24 25* 74 l 29 115 55

C AMS.
17
;

996 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 39-46


GA MO RO
39 Amputa oprobrium meum quod 39 amputa obprobrium meum quod suspi- 39 amputa obprobrium meum quod
suspicatus sum, quia iudicia tua catus sum iudicia enim tua iucunda suspicatus sum quia iudicia tua
iucunda. iocunda
40 Ecce concupiui mandata tua; in 40 ecce concupiui mandata tua in tua iusti- 40 ecce concupiui mandata tua in
aequitate tua uiuifica me. tia uiuifica me equitate tua uiuifica me

Uau Uau Uau


41 Et ueniat super me misericordia 41 et ueniat super me misericordia tua domi- 41 et ueniat super me misericor-
tua, Domine; salutare tuum se- ne salutare tuum secundum eloquium dia tua domine salutare tuum
cundum eloquium tuum. tuum secundum eloquium tuum
42 Et respondebo exprobrantibus mi- 42 et respondebo exprobrantibus mihi uer- 42 et respondebo exprobrantibus
hi uerbum, quia speraui in sermo- bum quia speraui in sermonibus tuis michi uerbum quia speraui in
nibus tuis. sermonibus tuis
43 Et ne auferas de ore meo uerbum 43 et ne auferas de ore meo uerbum ueritatis 43 et ne auferas de ore meo uer-
ueritatis usquequaque, quia in iu- usquequaque quia in iudiciis tuis speraui bum ueritatis usquequaque quia
diciis tuis supersperaui. in iudiciis tuis speraui
44 Et custodiam legem tuam semper, 44 et custodiam legem tuam semper in aeter- 44 et custodiam legem tuam sem-
in saeculum et in saeculum sae- num et in saeculum saeculi per in eternum et in seculum
culi. seculi
45 Et ambulabam in latitudine, quia 45 et ambulabam in latitudine quia praecep- 45 et ambulabam in latitudine
mandata tua exquisiui. ta tua exquisiui quia mandata tua exquisuiui
46 Et loquebar in testimoniis tuis in 46 et loquebar de testimoniis tuis in conspec- 46 et loquebar de testimoniis tuis
conspectu regum, et non confun- tu regum et non confundebar in conspectu regum et non
debar. confundebar

39 N. B. Iterum apparet 30, in uerbo iudicia; iudicia 39 quia iudicia 129, iudicia enim W, silet

enim A B29 30 31 32 33 34 35 37 205* 206 207 257 258 132.


S' A D P G L, iudicia B204, qu ia iudicia B205
c
.

40 equitate tua B 2 05
c
, tua iustitia A B 205 ", caeteri
uiuifica A B29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258

S' A G L iustifica BD F.

41 uau: ipse 74 129 CB, + ipse 72; do- 41 N. B. Iterum prosequitur 17*, iuxta Psalterium Uisi-

mine: et 74 129 CB, + et 72. gothicum; VI


B3 2 04 206 257 258 S' D F, + VI
A
B17 29 31 32 33 34 35 37 207 A G L VI: + uau ;

A13 Bl7 29 30 33 34 35 37 A G L + u ab B31, ;

+ zain B3 2 + bab B20?, _ AO B 2 04 206 257 258


S' D F uau: ;
get ... sal. A B^ 2 34 204 206 257 258
S' D F, + et ille siue ipse B 17 + get , bonum sa-

lutaie B2 A L + et B30 33 G, + iH e B3! 35 207,


+ deprecatio B37; psalmus dauid Al3 B 29 30
31 32 33 34 35 37 207 257 A D F G L, + psalmus dauid
AO B204 206 258; + e t (initio) A B24 206 258 D F,
et B17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257 S* S' A G L ;

me A B30 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 S' D F G (

nos Bl ? 29 31 S4 A L; secundum Al3, et caeteri.

42 respondebo B3 c A 31 33= 34= 204 206 257 258 D F G,


respondebor Bl' 29 30 32 33* 34 35 37 207 S' A L ;

respondebo: + et BS' (
et caeteri.

43 qui B204, quia caeteri; supersperaui B 2 68, speraui


caeteri.

45 ambulabam A B35 D F ambulabi B" 29 30 31 32

33 34 37 204 206 207 257 258 8' A G L ;


latitudinem
B 204 , latitudine caeteri.

46 + et (initio) A B35 257 D F, _ et B" 29 30 31

32 33 34 37 204 206 207 258 > <"> S7 A G L ;


loquebar
A B35 204 257 L> '> D F, loquar B" 29 30 31 32
33 34 37 206 207 258 S' A G L ;
j n B35, de caeteri ; Ut
B 32c , et non A B 32 *, caeteri ; confundebar A B35
257 L D 3
F, confundar B" 29 30 31 32 33 34 37 204
206 207 258 S' A G L confundetur BV.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 997

Ps. 118, 39-46


SH HE LXX
39 auerte obprobrium meum quod reueritus 39 TrepteXe t& oveiSoc, [iou S utccotc-
sum iudicia tua bona teuocc, tcV ydp Kpiu.aTd aou XPT 0 "
TCX.

40 ecce desideraui praecepta tua in iusti- 40 i6ou 7T0uu.qaa xdc; dvToXdc; aou'
tia tua uiuifica me v Trj 5iKaioauvT] aou c/jaov u.e.

Uau
41 et ueniant mihi misericordiae tuae do- 41 Kai eXGol etc' eu.e to eXeoc; oou,
mine salus tua iuxta eloquium tuum KupiE, to acoTT|pi6v aou KaTa to
eXeoc, oou"
42 et respondebo exprobranti mihi sermo- 42 Kai dTtoKpi6r|aou.ai tocc. &vei&l-
nem quia speraui in sermone tuo ouai (ie Xoyov, otl rjXTuoa ettA
touc, Xoyouc; aou.
43 et ne auferas de ore meo uerbum ueri- 43 Kai u.f| TCpiXr|c; ek tou OT6u.aT6c,
tatis usque nimis quoniam iudicia tua Xoyov dXr)9iaq ecoc; aq>65pa,
u.ou
expectaui oti ETti Td Kpiu.aTd aou Trr|XTUoa.
44 et custodiam legem tuam iugiter in 44 Kai cpuXdfjco tov vou.ov aou &id
sempiternum et ultra t&v alcova Kai eIc; tov
tcocvtoc;, Eiq
aicova tou aicovoq.
45 Et ambulabam in latitudine IS. 45 et ambulaui in spatioso quia praecepta 45 Kai Ttopu6u.r|V iv TcXaTuau.cp, otc
tua quaesiui Tdq EvroXdq aou EC^E^fiTriaa'
46 et loquar in testimoniis tuis coram re- 46 Kai EXdXouv ev Tocq u.apTupcocq
gibus et non confundar aou Evavriov (3aaiXcov, Kai ouk
f|a)(uv6u.r|v'

39 sum: quia, quoniam P Ll3 24 25 74 89 129 176 39 to ovi&oq S*, tov ovc&iou.ov S C *A; o
I j;48 51 256* AS, + quia M, + quoniam S*, ov S A; xa yap S*, oti Ta S A.
c a c a

C.
40 concupibi L 17 , desideraui aieteri; praecepta P
L I T 48 51 256 AMS, mandata C; tua
1
: + in
p L17 89 c 129 I T C'3 M, in Ll3 24* 25 74 89

176 C256 AS; iudicia Ll iustitia caeteii ; iusti-

tua
tia: L129, + tua caeteri.
41 + uau (initio) P21 72 84 93 94 L 128 55 T C 41 ouaou SA, + ouaou R; to
(initio)
AMS, uau P95 115; uau: et P21 72 95 eXeoc; 1 S*, tov Xoyov S c ', Xoycov A.
L I T C AMS, + et P84 93 94
;
ueniant P21 72
84 93 95 L13 17 129 176 115 55 T C AMS, ueniat
p94 L74 128, uenient L24 25 89 ; misericordiae
tuae P21 84 93 94 95 Ll3 17 24 25<=
X 89 129 176 I

AMS, misericordia tua P ?2 L 25 74 pietates tuae


*
t

C; domine: et P T C, + et L I AMS.
N. B. Hic desinit collatio cod. 17, quia finit F.
197, in quo tantum habetur textus Psalterii ex
Hebraico.
42 exprobranti P21 84 L 13 74 89 176 115 24' T C 42 ovtSi^ouac S, oviSic^ouatv S
c a
A; \xz
AS, exprobrantibus P72 93 94 95 L 24* 25 129 128 55 S*A, lioc S c a .

M; uerbum L 25 sermonem , caeteri.

43 Ta Kpcu.ara S*, toic; Kpictaotv S c a A;


TTr)XTccoa S, Or|XTttoa A.
44 sempiternum P L I T AMS, saeculum C; sem-
piternum: et ultra 128, + et ultra caeteri.
45 ambulaui P, ambulabo L I T48 51 72 c AMS;
spatioso P L13 24 25 74 89 129 128 T C AMS,
spatio L"6 115 55; praecepta P L I T AMS,
mandata C.
46 loquebar L129, loquar caeteri; de L74, in caeteri; 46 napTuptocc;: + oou SA,
testimoniis: tuis L74, + tuis caeteri; coram:
regibus P 93 *, -f regibus P 93 c caeteri; con-
fundar P L I T AMS, confundebar C.
998 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 47-53


GA MO RO
47 Et meditabar in mandatis tuis, 47 et meditabar in mandatis tuis quae dilexi 47 et meditabor in mandatis tuis
quae dilexi. que dilexi nimis
48 Et leuaui manus meas ad mandata 48 et leuaui manus meas ad praecepta tua 48 et leuaui manus meas ad man-
tua, quae dilexi et exercebar in quae dilexi et exercebor in tuis iustifica- data tua que dilexi uehementer
iustificationibus tuis. tionibus et exercebor in tuis iustifica-
tionibus

Zain Zain Zai


49 Memor esto uerbi tui seruo tuo, 49 memento uerbi tui seruo tuo in quo mihi 49 memento uerbi tui seruo tuo
quo mihi spem dedisti.
in spem dedisti in quo michi spem dedisti
50 Haec me consolata est in humili- 50 haec me consolata est in humilitate mea 50 hec me consolata est in humi-
tate mea, quia eloquium tuum ui- quia eloquium tuum uiuificauit me litate mea quia eloquium tuum
uificauit me. uiuificauit me
51 Superbi inique agebant usquequa- 51 superbi inique agebant usquequaque a le- 51 superbi inique agebant usque-
que, a lege autem tua non decli- ge autem tua non declinaui quaque a lege autem tua non
naui. declinaui
52 Memor fui iudiciorum tuorum a 52 memor fui iudiciorum tuorum a saeculo 52 memor fui iudiciorum tuorum
saeculo, Domine, et consolatus domine et consolatus sum a seculo domine et consolatus
sum. sum
53 Defectio tenuit me, pro peccatori- 53 defectio tenuit me pro peccatoribus dere- 53 defectio animi tenuit me pro
bus dereliquentibus legem tuam. linquentibus legem tuam peccatoribus derelinquentibus
legem tuam

47 meditabar 72 129 CB, meditabor 74. 47 meditabar A BD P, meditabor B 17 29 30 31 32 33 47 habet [medita]bor 132; habet nimis
34 35 37 204 206 207 257 258 S' A G L quae A B" 29
;
132.
30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 S' c A G L q Uem ;

B35 S'*
;
dilexit A, dilexi caeteri; dilexi: uehe-
menter A 13 + uehementer caeteri.
,

48 ad 129 CB, a 72 74; exercebar 129 CB, 48 lebabi A B 17 29 35 206 D F L e lebabi ;


B30 31 32 33 48 habet uehementer 132.
exercebor 72 74. 34 37 204 207 257 258 S' A G a d praecepta tua
;
D P AB
in mandatis tuis B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206
207 258 S' A G L ad mandata tua B257 ;
qu em BS 7
*,

quae A BS' C , caeteri; tuis iustificationibus A BD p ,

mirabilibus tuis B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206


207 257 258 S' A G L N. ;
B. Post V. 48 in O sequitur
pars liturgica, ut supra, post v. 24, sed longe am-
plior, cum indicationibus, precibus, bymnis, lectio-
nibus, benedictionibus, etc.

zain 74 C, zai 72 129 B; zain: 49 _ VII A B204 206 257 258 S' D F + VII ; B 17 29 30
na 74 129 CB, + doctrina 72. 31 32 33 34 35 37 207 A G L VII: + zain ;
A B 17 29
31 32 33 34 35 S' A G L + zau B 3 0, + za B 37
li

_ _ hec
,

+ uau B20 7 , B204 206 257 258 D F za n: ;


j ...

A B 32 34 204 206 257 258 S' D F, + hec ducte uel


initium B 17 + hec T initium B29 A L_ hec B 3
,

31 35 + initium B 33 G + commonitio hec


207, ,

B37; _ psalmus dauid A 13 B 17 29 30 31 32 33 34 35


37 207 257 A D F G L + psa lmus A, + psalmus
dauid B204 206 258 tui seruo tuo B^ + seruo 7
: ,
;

tuo caeteri; dedisti: domine A B 17 3 0 31 32 33


34 35 37 204 206 207 257 258 S' A D F G + domine ;

B29 V L
50 uiuificauit 74 129 CB, uiuificabit 72. 50 uiuificauit A B 29 3 0 31 34 35 c 204 206 257 258 D F L^

uiuificabit B 17 32 33 35 37 207 A G t uiuifica Bs '.

51 tua 74 129 CB, tuam 72. 51 tua A B 17 29 30 31 32 33 34 35 206 207 257 258 A D F
G L, tuam B 37 204 L 3
S'.

52 domine: et B 2 04, + e t caeteri; consolatus A BD P,

delectatUS B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257


258 S' A G L.

53 defectio A 13 taedium caeteri; peccatoribus:


, et 53 pro 129, prae silet 132.
\ B 17 29 30 32 33 34 35 37 204 206 257 258 A D P G
c
L
+ e B31 32 207 S' derelinquentibus A B 17 29
t ;
30
31 32 c 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A D F G L ;
de-
linquentibus B 32 * S'.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 999

Ps. 118, 47-53


SH HE LXX
47 et delectabor in mandatis tuis quia di- 47 Kori u.A.etcov iv TocTc; evToXaiq oou
lexi alc; ^ydirri aaq acp66pa"
48 et leuabo manus meas ad mandata tua 48 Kai f|pa rdq x^P^ iOU "npbc, rdq
l

quae dilexi et loquar in praeceptis tuis EvroAdc; aou alc; r|ydTrr|oac; acpo-
5pa, Kai i*|5oXaxouv iv toic; 6i-
Kaicbu.aaiv aou.

Zai
49 memento sermonis seruo tuo quem me 49 Mvr|a9r|Ti tov A6yov aou tcov 6ou-
sperare fecisti Xcov aou <5 ETrrjATuadc; \xe.

50 haec est consolatio mea in adfiictione 50 auTT] u. TrapKdXav iv Tfj Ta-


mea quia eloquium tuum uiuificauit me Tiivcbai u-ou, oti t6 Aoyiov aou
ouk ,KXiva.
51 Superbi inique gerebant usquequa- 51 superbi deridebant nimis a lege tua non
que PS-SP. declinaui

.52 recordatus sum iudiciorum tuorum a 52 u.vr|o0r|V tcov Kpiu.dTcov aou, Ku-
saeculo domine et delectatus sum pi, &tc' aicovoq Kai TtapEKAf|0r]v.

53 horror obtinuit me ab impiis quia dere- 53 &0uuaa KaTa)(v \xe &Tt6 du.ap-
liquerunt legem tuam tcoAcov tcov VKaTaXiu.Trav6vTcov
tov v6u.ov aou.

47 mandatis P L I T AMS, praeceptis C; quia 47 r)yaTrr|aaq S, r)yanr|oa A; r]yaTrr|oac;:


P, quae L i t*8 5172 c AMS. + ocpo&pa S*A, ocpo&pa S
CB
.

leuaui L 129 , leuabo caeteri; manus P L I T 48 acq S*, ac; S ,c a A; r|yaTtr|oaq S, T)ya-
AMS, palmas C; a C73 , ad caeteri ; loquebar L 129
,
Trr|oa A; riyaTCiiaaq: + orpo5pa SA C ,

loquar caeteri. ocpoSpa A* vid .

49 + za[i] P 21 72 84 93 94 L 13 24 25 74 89 129 I 55 49 ai (initio) SA, + ai R; tov Aoyov

T + zain L"6 I 28 C M, P 95 I 15 zai:


AS, ; S*A, tcov Aoycov S c s tcov SouAqv S*, ;

P21 72 95 L I T C AMS, + hec P 84 93


hec tco 6ouAq S
c o
A; Trr)ATuaac; S, EcpiiA-
94 ; seruorum tuorum P 93 seruo tuo caeteri; , Ttiaaq A.
quem P L 13 74 89 129 176 I 2 8 55 x C AMS, que
L 24 quo L 25 quum I 15 quem: me L 89
, , ; ,

+ me caeteri.

50 eloquia P 93 eloquium tuum P 93 caeteri;


tua *,
50 ouk EcjEKAiva S*, ej|oev ue S
c
*;

uiuificauit P L 13 74 89 129 I T C73 25 6 AMS, c


Ec^EKXiva: (51) UTCEpincpavoi TtapE-
uiuificabit L 24 25 "6 C 2 56'. vououv Ecoq acpoSpa arro 6e tou vo-
51 PS-SP 457. 51 deridebant P L I 28 T C AMS, desiderabant I 15 u.ou oou ouk f;KAiva S, + A.
55; deridebant: me P 21 84 93 94 T, + me P 72
95 L I C AMS.

52 iudiciorum: tuorum I 15 + tuorum I 15c cae-


*, 52 Kupis a-rc aiQvoq S*, orrc aiQvoc, ku-
teri; delectatus P 21 72 84 93 94 T, consolatus P 95
c
piE S "A.
L I C AMS.
53 horror P 21 72 84 93 94 L I T 48 51 256 AMS, error
P95 C; obtinuit: me I 15 + me caeteri quia , ;

P L I A, qui T C MS.
1000 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 54-61


GA MO RO
54 Cantabiles mihi erant iustificatio- 54 cantabiles erant mihi iustificationes tuae 54 cantabiles michi erant iustifi-
nes tuae in loco peregrinationis in loco peregrinationis meae cationes tue in loco incolatus
meae. mei
55 Memor fui nocte nominis tui, Do- 55 memor fui in nocte nominis tui domine et 55 memor fui in nocte nominis tui
mine, et custodiui legem tuam. custodiui legem tuam domine et custodiui legem
tuam
56 Haec facta est mihi, quia iustifi- 56 haec facta est mihi quia iustificationes 56 hec facta est michi quia iusti-
cationes tuas exquisiui. tuas exquisiui ficationes tuas exquisiui

Heth Heth Eth


57 Portio mea, Domine, dixi, custo- 57 portio mea domine dixi custodire legem 57 portio mea domine dixi custo-
legem tuam.
dire tuam legem tuam
dire
58 Deprecatus sum faciem tuam in 58 deprecatus sum faciem tuam in toto cor- 58 deprecatus sum faciem tuam in
toto corde meo; misere mei secun- de meo miserere mei secundum eloquium toto corde meo miserere mei
dum eloquium tuum. tuum secundum eloquium tuum
59 Cogitaui uias meas, et conuerti 59 cogitaui uias meas et conuerti pedes meos 59 quia cogitaui uias meas et con-
pedes meos in testimonia tua. in testimonia tua u&rti pedes meos in testimonia
tua
60 Paratus sum, et non sum turba- 60 paratus sum et non sum turbatus ut cus- 60 paratus sum et non sum turba-
tus, ut custodiam mandata tua. todiam mandata tua tus ut custodiam mandata tua
61 Funes peccatorum circumplexi 61 funes peccatorum circumplexae sunt me 61 funes peccatorum circumplexi
sunt me, et legem tuam non sum et legem tuam non sum oblitus sunt me et legem tuam non
oblitus. sum oblitus

54 erant mici A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 54 habet incolatus mei 132.


257 258 S 7 A G L mihi erant BD P; tuae A B29 30*

31 32 c 33 34 35 204 206 207 257 258 S7 A D F G L ;


tuas
Bl7 30* 32* 37; peregrinationis A 13 , incolatus caeteri;
meae A 13 , mei caeteri.

55 fui: + in A 13 B 17 29 3" 31 32 33 34 35 37 207 s?


A D F G L (
_ i n AO B 2 04 206 257 258; n imis B
(sed falso), nominis caeteri.
56 haec facta est mihi 13 haec mihi facta A , est A facta est mihi 129, mihi facta est

BD F, hoc mici factum est B 17 29 30 31 32 33 34 35 W, silet 132.


37 204 206 207 257 258 S7 A G L

57 heth 72 74 CB, eth 129; heth: enarra- 57 VIII A B 37 204 206 257 258 S S' D F
3
+ VIII 57 eth 129, heth W, s/let 132.
tio 74 129 CB, + enarratio 72; portio 72 B 17 29 30 31 32 33 34 35 207 A G L VIII: + heth
_
;

129 CB, portia 74. A B 17 29 30 31 33 34 35 37 207 S A G L7


heth
B32 204 206 257 258 S 3 D F; heth: _ u it a ... A B32
34 35 204 206 257 258 S' D P + u j ta U el uiu a citas
B 17 29 A L + u it a B 30 31 33 207 S7 G + peniten-

; ;

tia B 37 ; psalmus dauid A 13 B 17 29 30 31 32 33


34 35 37 207 257 S' A D F G L + psalmus dauid AO
B204 206 258 S
a
.

58 in A 13 , de caeleri ; mei: domine A B 17 29 30<=

31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 S3 S 4 A D F G L ;

+ domine B 30* S 7
.

59 quia (initio) A 13 , + quia caeteri ; meas A B 35 59 habet quia 132; meas 129, tuas W,
37 257 D F, tuas B 17 29 30 31 32 33 34 204 206 207 258 s jl et 132.
S3 S7 A G L

60 ut custodiam A 13 , custodire caeteri.

61 peccatores B204 ,
peocatorum caeteri; circumplexae
sunt A 13 B 17 32 33 S 7 circumplexi sunt A B29 3 0
,

31 34 35 37 204 206 207 257 258 A D F L ;


plexerunt
BS 3
,
circumplexerunt BG (sed falso).
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1001

Ps. 118, 54-61


SH HE LXX
54 carmina erant mihi praecepta tua in 54 ijjaXTd fjaav uoi xd biKaicb^axa
domo peregrinationis meae aou iv totcco irapoiKiaq u.ou.

55 Memor fui in nocte nominis tui 55 recordatus sum in nocte nominis tui do- 55 eu.vr)o9r)v ev vukti t6 ovoud aou,
domine et custodiui legem tuam mine et custodiui legem tuam Kupie, Kai ecpuXa^a tov v6u.ov
PS-SP. aou.
56 hoc factum est mihi quoniam iustifica- 56 auTT) eyevf)9r) u.oi, Td 5iKaicbua-
tiones tuas exquisiui Td aou eef)TT)aa.

Heth
57 Portio mea dominus PAU \ 57 pars mea domine dixi custodiam uerbum 57 Mepiq uou, Kupte' etira cpuXdc;aa-
Portio mea dominus LE 2 . tuum 9at Tdq dvToXdc; aou.
deprecatus sum uultum tuum in toto 58 6er)9r|v tou Ttpoocbirou aou ev 6Xt)
corde miserere mei secundum eloquium Kapola uou, eXerjaov u.e KaTd to
tuum Xoyiov aou.
59 recorda[ui] uias meas et conuerti pedes 59 oti 5ieXoyiadu.T)v KaTd Tdq 66ouq
meos ad testimonia tua aou, Kai dTteaTpeipa touq Tt66aq
uou eiq Td uapTupid aou.
60 festinaui et non neglexi custodire man- 60 f)Toiu.do9r)v Kai ouk erapd)(9r|v
data tua cpuXdc;aa9at Tdq evroXdc; aou.
61 Funes peccatorum circumplexi 61 funes impiorum implicuerunt me legem 61 a)(OLv[a du.apToXcov -rrepie-rTXdKr)-
sunt mihi PAU. tuam non sum oblitus adv u.oi, Kai tou vou.ou aou ouk
TTXa96u.r]v.

54 carmina erant P2l 72 84 93 95 l t C AMS, car-


minauerunt P 94 I; mihi erant L 176 erant mihi
,

caeteri.

55 PS-SP 413- 55 custodiam L 129 , custodiui caeteri.


e
55 to ovoua S*. tou ovouaToq S *A.

56 factum est mihi P L 13 24 74 129 176 i t C AMS, 56 uoi otl S*. + C


OTi S *A.
mihi factum est L25 89 qu0 niam P2l 84 93 94
;

T C, quia P72 95 l I AMS; iustificationes tuas


P2l 72 84 93 94 t, praecepta tua P 9 5 L I AMS,
mandata tua C; exquisiui P 21 84 93 94_ custodiui
P72 95 l I T C AMS.
57 1 E 23, 43, 198. 2 IV 359, 8. 57 + [h]et[h] (initio) P 21 72 84 93 94 l I 28 55 57 SA, + T)6 R; uou:
T)9 (initio) ei
T C AMS, P95 115; heth: uita P 21 72 S*, + ei S
c a
A; cpuXac^aoOat S*, <}>uXa-
95 L 13 24 25 89 129 176 I T C AMS, + uita c
,ao6e A, tou cpu\ac;ao6ai S *; tcxc;
P84 93 94 L74; dixi: ut P L 13 24 2 5 74 89 176 svroXaq S*, tov vouov S c A.
t A, + ut L 129
115 28 155 c MS; uerbum tuum
P L I T AMS, uerba tua C.

58 corde: meo P^ 1 72 84 94 95 l 13 24 25 74 89 58 Kara: + to S, to A.


!76 I T C AMS, + meo P 93 L 129 .

59 recorda[ui] P (ita: recorda 21* 93 95. recor- 59 + oti (initio) S*, C



oti S *A; 6ieXo-
daui 21
c
84, recordare 94), recogitaui L I T 48 yioaur|v: + Kora S*A, Kara S c *;
51 72 c AMS conuerti P 21 72 84 l 13 2 5 74 89 176
; aTceoTpei|ja S, TceoTpei|ja A.
I T C AMS, conuerte P 93 94 9 5 L 24 *, conuer-
tisti L 129 pedes: meos I 15 + meos caeteri;
; ,

in L 89 ad caeteri.
,

60 neglexi P L I T AMS, tardaui C; custodire: 60 exapax6r|v: tou S*. + tou S"A.


+ custodire L74 custodire caeteri mandata
2
, ;

P L I T AMS, praecepta C.
61 funes: impiorum L 25 + impiorum caeteri; ,

implicuerunt P 21 84, implicauerunt P 72 93 94 95


L I T C AMS; legem: autem P L 129 T C
MS, + autem L 13 24 25 74 89 176 i A.
1002 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 62-69


GA MO RO
62 Media nocte surgebam, ad confi- 62 media nocte surgebam ad confitendum ti- 62 media nocte surgebam ad con-
tendum tibi super iudicia iustifi- bi super iudicia iustitiae tuae fitendum tibi super iudicia ius-
cationis tuae. titie tue
63 Particeps ego sum omnium timen- 63 particeps sum ego omnium timentium te 63 particeps ego sum omnium ti-
tium te, et custodientium manda- et custodientium mandata tua mentium te et custodientium
ta tua. mandata tua
64 Misericordia tua, Domine, plena 64 misericordia tua domine plena est terra 64 misericordia tua domine plena
est terra; iustificationes tuas doce iustificationes tuas doce me est terra iustificationes tuas
doce me

Teth Teth Teth


65 Bonitatem fecisti cum seruo tuo, 65 bonitatem fecisticum seruo tuo domine 65 bonitatem fecisti cum seruo tuo
Domine, secundum uerbum tuum. secundum uerbum tuum domine secundum uerbum tuum
66 Bonitatem, et disciplinam, et 66 bonitatem et disciplinam et scientiam doce 66 bonitatem et disciplinam et
scientiam doce me, quia mandatis me quia mandatis tuis credidi scientiam doce me quia man-
tuis credidi. datis tuis credidi
67 Priusquam humiliarer ego deliqui, 67 priusquam humiliarer ego deliqui propter- 67 priusquam humiliarer ego de-
propterea eloquium tuum custo- ea eloquium tuum custodiui liqui propterea eloquium tuum
diui. custodiui
68 Bonus es tu, et in bonitate tua 68 bonus es tu domine et in bonitate tua doce 68 bonus es tu domine et in boni-
doce me iustificationes tuas. me iustificationes tuas tate tua doce me iustificationes
tuas
69 Multiplicata est super me iniqui- 69 multiplicata est super me iniquitas super- 69 multiplicata est super me ini-
tas superborum; ego autem in to- borum ego autem in toto corde meo scru- quitas superborum ego autem
to corde meo scrutabor mandata tabor mandata tua in toto corde meo scrutabor
tua. mandata tua.

sum ego A 13 B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 63 ego sum 129, sum ego W, silel 132.
258 S3 S' A D F G L eg0 sum A B257; ego: +
omnium A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207
257 258 A D F G L + hominum BS 3
,
omnium

65 teth: bon 74 129 CB, + bon 72. VIIII A B204 206 257 258 S' D F, + VIIII B 17
29 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L VIIII: + teth
_
;

A 13 B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 S' A G L t eth


AO B204 206 257 258 D F teth: ;
bonum..'. A B30
34 204 206 257 258 D F + bonum siue exciusio B 17 ,

+ bonum B29 31 32 33 35 207 S' A G L + rem emo-


ratio boni B 37 ;
psalmus dauid A 13 B 17 29 30
31 32 33 34 35 37 207 S' A D F G L + psa lmus dauid
AO B204 206 258, + psa lmus B257 ; bonitatem A 13
BT 4
, iocunditatem A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37
204 206 207 257 258 L= f" 11 L1 L' T* A D F G L,

iucunditate B L2 s '; tuum: + uiuifica me BT


4
,

uiuifica me caeteri.
disciplina B207, disciplinam caeteri ; scientia B 37 ', in 129, + iilet 132.

scientiam A B 37 *, caeteri.

68 tu domine A B^ F, domine B 17 29 30 31 32 33 34 35
37 204 206 207 257 258 S' A G L ;
domine: et B204,
+ et caeleri.
69 corde: + meo 129 C, meo 72 74 B.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1003

Ps. 118, 62-69


SH HE LXX
62 Media nocte surgebam ad confi- 62 medio noctis surgebam ad confitendum 62 peaovuKTtov d^r|yeip6u.r|v xou e,o-
tendum tibi super iudicia iustitiae tibi super iudicia iustificationis tuae u.oXoyeia0a( ooi etu toc Kptu.axa
tuae PS-SP l .
Media nocte sur- xf)q 5iKaioouvr|c; aou.
gebam ad confitendum tibi super 63 particeps ego sum omnium timentium te 63 (iETOxoc; dycb eilu tcocvtcov tcov cpo-
iudicia iustitiae tuae IS 2
. et custodiam praecepta tua f3ouu.vcov oe Kai cpuXaooovTcov
Tdc; dvToXaq aou.
64 misericordia tua domine plena est ter- 64 tou eXeouc; aou, Kupte, TtXf)pr|<;
ra praecepta tua doce me -rtaaa f\ yfj" to. 5iKatcbu.aTd aou,
KupiE, 6i6ac;6v u.e.

Teth 65 Xpr]OT6Tr]Ta u.etoc tou Tcoir)aac,


65 benefecisti cum seruo tuo domine se- 5ouXou oou, Kupie, KaTa t6 X6-
cundum uerbum tuum yiov oou.
66 bonum sermonem et scientiam doce me 66 xP^OTOTriTa KC(l "^ccioiav Kai yvco-
quia mandatis tuis credidi aiv 6i6ac^6v u.e, 6ti Talc; evroXaTc;
aou ETtiaTEuaa.
67 Priusquam humiliarer ego deliqui 67 antequam audirem ego ignoraui nunc 67 Ttpo tou u. TaTtEivcoOfjvai iycb
et quia humiliatione curatus sit autem eloquium tuum custodiui TtXr|u.u.Xr|aa 6id touto to X6- )

statim dieit propterea eloquium yiov aou dyco EcpuXac;a.


tuum ego custodiui PAU. 68 bonus es tu et beneficus doce me prae- 68 XP 01 1"! ^
i ou Kupie, Kai iv xf\ -

Td
cepta tua Xpr]aT6Tr)Ti aou 6i6ac;6v u.e

6iKaicbu.aTd aou.
69 adplicabant mihi mendacium superbi 69 iTtXr|euv9r| tc' eu.e d6iKia UTtEpr)-
ego autem in toto corde scrutabam prae- cpdvcov, dycb 6e ev 6Xr) Kap6ia u.ou
cepta tua c;Epauvf|oco Tdc; ivroXdc; aou.

62 1 PS-SP 413. 2 EO 22, 1. 62 medio noctis P2l 72 84 l 24 25 89 129 176 i t 62 e,r)yEipou.r|v S, et;EyEipou.r|V A; et;o-
C AMS, medie noctis P93 94 95, me dia nocte u.oXoyeio9at S, ec|ou.oXoyr)oao9ai A.
surgebam P 24 25 74 89 176 i t C A, surgam
L129 MS; confitendum P L I T**
c
^ c AMS,
confidendum T 48 * 51* 256*
;
iustificationis P L 13
24 25 74 89= 176 115 55 T AS, iustificationes L89*
128, iustitiae L129 c M; tuas I 2 8, tuae caeteri.
63 custodiam P21 84 93 94 95 x ;
custodientium P 72 63 Kai: TCOV S*, + c
TCOV S *A.
L I C AMS; praecepta P L I T AMS, manda-
ta C.
64 tua
1
: + domine P L89 c T C M. domine 64 eXeouq: + oou S. oou A; Kupte 1

L13 24 25 74 89 129 176 I AS ; plena P L89 128, S, Kupiou A; itXr|pr|q: + Ttaoa S*,
completa L13 24 25 74 129 176 115 55 t C AMS Ttaoa S C *A; oou 5 + KUpie S*, ku- :
praecepta: tua L129, + tua caeteri. pie S "A.
c

65 + teth (initio) P21 L T C 72 84 93 94 128 55 65 Tr)9 (initio) SA, + tt)9 R; to Xoytov


AMS,
P95 115; teth: botium P21 72 93 S*A, tov Xoyov S c
95 L13 24 25 89 129 176 I T C AMS, + bonum
p84 94 L74; domine: + cum P 115 M, cum
L 128 55 t C AS; domine: domine5 P L I C
AMS, + domine T; [cum] seruo tuo domine
P L129 I T C MS, domine seruo tuo L" 24 25
74 89 176 A.
66 sermonem P L J3 24 25= 74 89 129 176 i t AMS,
sermonum L 2 5',
saporem C; mandatis P L I T
AMS, praeceptis C.
67 antequam: + audirem P Ll3 24 25 74 89 129 i 67 oou + eyco S*A, eyco S e
T AMS, + humiliarer C, L; custodi P72,
custodiui caeteri.
68 bonus: + es P L89 129 M, es Ll3 24 25 74 68 e ou SA, ou R.
176 I T C AS.
69 Kap6ia: + u.ou S
1
(Swete) A, + oou
69 adplicabant P L 24 74 89 129 i T AMS, adpli- S*. S
c
(Rahlfs).
cabunt L25 89* 176, adplicauerun.t C; scrutabam
P, seruabam L 115 55 t 51 72 AMS, seruabo
128 C; praecepta P L13 24 25 74 89 129 i t AMS.
mandata L176 C.
1004 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 70-76


GA MO RO
70 Coagulatum est sicut lac cor eo- 70 quoagulaturn est sicut lac cor eorum ego 70 coagulatum est sicut lac cor
rum; ego uero legem tuam medi- uero legem tuam meditatus sum eorum ego uero legem tuam
tatus sum. meditatus sum
71 Bonum mihi quia humiliasti me 71 bonum mihi quod humiliasti me ut discam 71 bonum michi quod humiliasti
ut discam iustificationes tuas. iustificationes tuas me ut discerem iustificationes
tuas
72 Bonum mihi lex oris tui, super 72 bonum mihi lex oris tui super milia auri 72 bonum michi lex oris tui super
millia auri et argenti. et argenti milia auri et argenti

Iod Ioth Ioth


73 Manus tuae fecerunt me, et plas- 73 manus tuae fecerunt me et plasmauerunt 73 manus tue fecerunt me et plas-
mauerunt me da mihi intellectum,
; me da mihi intellectum ut discam mandata mauerunt me da michi intel-
et discam mandata tua. tua lectum ut discam mandata tua
74 Qui timent te uidebunt me, et lae- 74 qui timent te uidebunt me et laetabuntur 74 qui timent te uidebunt me et
tabuntur, quia in uerba tua su- quia in uerbo tuo speraui letabuntur quia in uerbo tuo
persperaui. speraui
75 Cognoui, Domine, quia aequitas 75 cognoui domine quia aequitas iudicia tua 75 cognoui domine quia equitas iu-
iudicia tua, et in ueritate tua hu- et in ueritate tua humiliasti me dicia tua et in ueritate tua hu-
miliasti me. miliasti me
76 Fiat misericordia tua ut console- 76 misericordia tua ut consoletur
fiat me se- 76 fiatnunc misericordia tua do-
tur me, secundum eloquium tuum cundum eloquium tuum seruo tuo mine ut consoletur me secun-
seruo tuo. dum eloquium tuum seruo tuo

71 mici: est B206", + est A B206<=, caeteri; me:


domine A 13 + , domine caeteri.

72 bonum A B204 257 258 D F bona B 17 29 30 31 32 33


34 35 37 206 207 L* S 7 T6 A G L m c ;
j i ; e st A, +
est B; N. B. Post v. 72 in O sequitur pars liturgica,
ut supra post v. 24 et 48. Deinde omittuntur in O
v. 73-121. Eodem modo omittuntur v. 73-121 in
D F.

73 iod 74 C, ioth 72 129 B; ioth: princi- 73 N. B. In cod. 17 adsunt, ut uidetur, correctiones


pium 74 129 CB, + principium 72. litteris manus saeculi XVI, a v. 73
uisigothicis ut
discant usque ad v. 92 quod lex; X A B 34 204
206 257 258 + X B 17 29 30 31 32 33 35 37 207 A G L ;

X: + ioth A B 17 29 31 32 33 34 35 37 207 S' A G L,


+ iut BS0, ioth B204 206 257 258; ioth : princ...

A B204 206 257 258, + principium B 17 30 31 33 34 35

207 G +;
principium aleo B29 A L, + timor B3 2,

+ timor principium B 37 ;
ps. dau. A B 17 29 30
31 32 33 34 35 37 207 S' A G L, + psalmus dauid
B204 206 258, + psalmus B257.
74 timent: + te
c
72 74 129 CB, te 74*;
uerba tua 72 129 CB, uerbum tuum 74.
75 equitas: et ueritas A, + et ueritas B.

76 fiat: mihi, nunc A, + mihi B 17 + , nunc B29 76 nunc misericordia tua 129 W, [mise-
30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 S' A G L m i- ricordia tua] tunc 132; tua: + domi-

;

sericordia: tua B204, + tua caeteri; ut A B 32 ne 129, domine W, silet 132.


33 34 35 c 204 207 257 258 S' G, et B 17 29 30 31 35 37

206 A L ;
tuum: cum A B 35 , + cum B 17 29 30

31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 S' A G L.


EDICION CRITICA. EL SALTERIU 1005

Ps. 118, 70-76


SH HE LXX
70 incrassatum est uelut adeps cor eorum 70 Tupcb9r) cbq ydXa r) Kocp&ta ccu-
et ego in lege tua delectabor tcov, eycb 6e t6v v6u.ov oou eu.eXe-
TT)OCC.
71 Bonum est mihi quod humiliasti 71 bonum mihi quia adfiictus sum ut dis- 71 dya96v u.ot 6ti eTaTcetvcoodc; ue,
me ut discerem iustificationes tuas cerem praecepta tua Stccoc; av u.d9co xa 6iKatcbu.aTd
PAU. aou.
72 Bonum mihi est lex oris tui super 72 melior est mihi lex oris tui super milia 72 dya96v u.oi 6 vou.oq tou ox6[iax6c;
milia auri et argenti PAU. auri et argenti oou uirep ^iXi&bac, xpuoiou Kai
dpyupiou.
Ioth
73 Manus tuae fecerunt me et plas- 73 manus tuae fecerunt me et firmauerunt 73 Al X E ^P^ aou ^TtXaadv u.e Kai
mauerunt me IUL. me doce me ut discam mandata tua r)ToLu.aadv u.e" auveTtaov u.e Kai
u.a9f]aou.at Tdq evxoXdq aou.
74 qui timent te uidebunt me et laetabun- 74 oi cpof3ouu.evoi ae ocpovxai u.e Kai
tur quia sermonem tuum expectaui eucppav9r) ao vxai, oxi eiq Touq X6-
youq aou ercr)Xmaa.
75 scio domine quia iustum iudicium tuum 75 eyvcov, Kupie, oti 6iKaioouvr) Kai
et uere adflixisti me dXr)9eia Td Kpiu.aTa oou eTa-rrei-
vcoodv u.e.
76 sit obsecro misericordia tua in consola- 76 yevr|9f)Tco &f) t6 eXeoc; aou tou Tta-
tione mea sicut loquutus es seruo tuo paKaXeoai u.e Kai t6 Xoytov aou
tco 6ouXcp aou"

70 ingrassatum L 24 , incrassatum caeteri; incrassatum: 70 auTcov S'A, auToucov S*, uou R.


+ est P L I AMS, est T C; ueluti L13 ,

uelut caeteri; adeps P L 13c 25 74 89 c 129 176 i t

C AMS, hadips L 13 *, adipis L89*; meum L^,


eorum caeteri; eorum: + et P L 13 24 25 74 89
i29 I AMS, et L 176 T C; et: ego P72,
+ ego caeteri; in lege tua P L I T AMS, le-
c
gem tuam C; delectabor P2l 72 84 93 95 l89
T, delectabar P94 L 13 24 25 74 89* 129 176 i
AMS, delectatus sum C.
71 E 76, 434. 71 mihi: + est P94, est caeteri; quia P L 13 24
25= 74 89 129 176 128 55 T C AMS, qui L25* 115;
praecepta tua P^ 1 72 84 93 94 L I 55 T C AMS,

mandata tua P 95 128, mandatua (sic) I 15 .

72 76, 434. 72 est mihi lex oris tui P L74 129 128 T C M, mihi 72 Xco0 (initio) SA, + Xco9 (sic) R;
est lex oris tui L 13 24 25 176 il5 55 AS, mihi ayaGov S*A, ayaGoq S
c
*; oou c
S 'A,
Iex oris tui est L89; es T 4 8, est T 4 8* caeteri. uou S*.

73 A 1, 11. 73 + ioth P 21 72 84 93 94 L 128 55 T C AMS, C


73 ETrXaoav S*, ETtoir|oav S *A; nToiua-
P95 115; ioth:
principium P21 72 84 93 95 oav S*, ETtXaoav S c a A.
L13 24 25 89 129 176 i t C AMS, + principium
p94 L? 4 fecerunt:; me + me cae-
teri; firmauerunt P L 13 24 25 74 129 176 115 28
T C AMS, formauerunt L g9, plasmauerunt I 55 ;

firmauerunt: + me P L24 129 176 i t C MS,


me L 13 25 74 89 A; doce: me P^ 3 + me ,

caeteri; rae
1
: + ut P L 13 24 25 74 89 176 i A,
+ et T48 51 72 c MS, Li29; mandata P L
I T AMS, praecepta C.
74 uidebunt:
me I^ 5 + me caeteri; sermonem , 74 ETtrj^TTioa S, ecpii\TTioa A.
tuum P L I T AMS, sermones tuos C.
75 iustum iudicium P L I T AMS, iusta iudkia 75 Kai aXr)9eia ra Kpiu.aTa oou S*. Ta
C; iudicium: + tuum P LI 3 24 25 74 89 129 Kpinara aou Kai aXr)9ei.a S C *A;
I T AMS, + tua C, Ll76. aXn0Eia:
oou SA, + oou R; ETa-
76 misericordiam tuam L 2 5*, misericordia tua L2 5 TCEivcooav S*, ETairivcooa<;
C
S "A.
caeteri; sicut loquutus es seruo tuo P L I T 76 Kai S*, Kara S c "A.
AMS, secundum eloquium tuum cum seruo tuo
C; sicuti LI 3 sicut caeteri.
1006 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 77-83


GA MO RO
77 Ueniant mihi miserationes tuae, 77 ueniant mihi miserationes tuae et uiuam 77 ueniant michi miserationes tue
et uiuam, quia lex tua meditatio quia lex tua meditatio mea est et uiuam quia lex tua medita-
mea est. tio mea est
78 Confundantur superbi, quia inius- 78 confundantur superbi quia iniuste iniqui- 78 confundantur superbi quia in-
te iniquitatem f ecerunt in me ego ;
tatem fecerunt in me ego autem exercebor iuste iniquitatem fecerunt in
autem exercebor in mandatis tuis. in praeceptis tuis me ego autem exercebor in
mandatis tuis
79 Conuertantur mihi timentes te, 79 conuertantur ad me timentes te et qui no- 79 conuertantur michi qui timent
et qui nouerunt testimonia tua. uerunt testimonia tua te et qui nouerunt testimonia
tua
80 Fiat cor meum immaculatum in 80 fiatcor meum immaculatum in tuis iustifi- 80 fiat cor meum inmaculatum in
iustificationibus tuis, ut non con- cationibus ut non confundar tuis iustificationibus ut non
fundar. confundar

Caph Caph Caph


81 Defecit in salutare tuum anima 81 defecit in salutare tuum anima mea et in 81 defecit in salutari tuo anima
mea, et in uerbum tuum super- uerbum tuum speraui mea et in uerbum tuum super-
speraui. speraui
82 Defecerunt oculi mei in eloquium 82 defecerunt oculi mei in eloquium tuum di- 82 defecerunt oculi mei in elo-
tuum, dicentes: Quando consola- centes quando consolaueris me quium tuum dicentes quando
beris me? consolaberis me
83 Quia factus sum sicut uter in 83 quia factus sum sicut uter in pruina iusti- 83 quia factus sum sicut uter in
pruina; iustificationes tuas non ficationes tuas non sum oblitus pruina iustificationes tuas non
sum oblitus. sum oblitus

77 ueniat BS', ueniant caeteri; ueniant: mici B204 ,

+ mici caeteri; miserationis B 207 , miserationes cae-


teri; et A B 35 257, ut B 17 29 30 31 32 33 34 37 204

206 207 258 S' A G L

78 quia: + iniuste A B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206


207 258 S' A G L, _ iniuste B35 257
;
iniquitates
B 34 ,
iniquitatem caeteri.

79 a me B 204 , ad me caeteri. 79 michi 129, ad me W, silet 132.

80 in:
tuis B 17
37c
+ tuis caeteri ut:
, non B 37 ; '

+ non A B caeteri; N. B. In cod. 257 258 post


,

v. 80 sequitur pars liturgica cum indicationibus, pre-


cibus, etc.
81 caph: 129 CB, + opera-
operatio 74 81 XI A B204 206 257 258 S', + XI B 17 29 30 31 32 81 in uerbum tuum supersperaui 129, in

tio 72; salutare tuum 72 CB, salutari tuo 33 34 35 37 207 A G L XI: + caph
A B 17 29 31 33 ;
uerbo tuo speraui W, silet 132.
74 129; anima mea 74 129 CB, animam 34 35 37 207 S' A G L + CO ph B 30
+ allaph B 3 , 2,

meam 72; mea: + et 72 129 C, et 74 _ B204 206 257 258; ca ph: manus... A B24 206
257 258, -f manus siue uola B 17 in ras.) + manus * (
y

B29 30 31 33 34 35 207 S' A G L, + doctrina B 3 2,

+ doctrina manus B 37 psalmus dauid A B 17 29 ;

30 31 32 33 34 35 37 207 257 S' A G L, + psalmus


dauid B204 206 258; N B. Cod. 206 in v. 81 legi
nequit; salutare tuum A B 35 257, salutari * tuo B 17
29 30 31 32 33 34 35 e 37 204 207 258 S' T4 A G L ;

uerbum tuum A B 35 * 257 258, U erbo tuo B 17 29 30

31 32 33 34 35= 37 204 207 S7 T 1


A G L ; spe r.: do-
mine A B 17 30 31 32 33 34 35 37 204 207 257 258 S'

A G, + domine B 29 T* L.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1007

Ps. 118, 77-83


SH HE LXX
77 ueniant mihi misericordiae tuae et ui- 77 eXOeTCoadv u.ot oi o'iKTipu.o( oou
uam quia lex tua delectatio mea Kai ^aouai, 6ti 6 v6u.oq aou u.e-
XeTT) M.OI eoTiv.
78 confundantur superbi quoniam inique 78 alaxuv6r)Tcooav UTtepr|(j>avoi, 6ti
contriuerunt me ego autem loquar in d6(Kcoc; r|v6u.r|oav eic; eu.e" eycb 6e
praeceptis tuis d6oXeoxf|oco ev TaTc; evToXatc; oou.

79 reuereantur me qui timent te et qui 79 eTtioTpetjJOrTcoaav oi (j>o|3ouu.evoi oe


sciunt testimonium tuum Kai ol ytvcboKOVTec; tcx u.apTupid
aou.
80 fiat cor meum perfectum in praeceptis 80 yevr)0riTCO f) Kap6ta u.ou du.cou.oc;
tuis ut non confundar dv toTc; 6iKaicbu.aa(v aou, ottcoc;

dv u.f) alaxuvGco.
Caph
81 defecit in salutari tuo anima mea uer- 81 'EKXetTtet elc;t6 acoTf)piov aou r)
bum tuum expectaul tpuxi') U.OU, Kai eiq t6v X6yov aou
eTtr|XTtiaa.

82 consumpti sunt oculi mei in uerbum 82 e^eXtTtov oi 690aXu.oi u.ou eiq to


tuum dicentes quando consolaberis me X6yt6v aou, XeyovTeq riapeKdXe-
adv u.e.

83 et quum essem quasi uter in pruina 83 6ti eyevf^Oriv cbc; daK6q ev Ttdxvr)'
praecepta tua non sum oblitus Td 6tKaicbu.aTd oou ouk e-rteXa-
06u.r|v.

77 ueniant P21 84 93 94 95 L,13 25 74 89 129 176 128 77 eXGeTcooav S, eXSarcooav A r]oou.ai ;

c
55 T C AMS, ueniat P?2, ueniet L24, uenient S, ^rjoov Ltai A; (ior S*, ^iou S *A.
115; ueniant: + mihi P21 72 84 94 95 l 128 55
T C AMS, mihi P93 Il5 ;
misericordiae tuae
p21 84 93 94 95 L.13 24 25 74 89 129 I X AMS,
misericordia tua P72, miserationes tuae L176 C;
et P L I C AMS, ut T; delectatio mea P21 72
84 94 95 L 13 25 89 129 176 115 24 c 55 X AMS, me-
mea P93 L
ditatio 2 4* 74 128, delectationes meae
C; mea: est P21 72 84 94 95 L^ 3 24 25 74 89
129 115 55X C AMS, + est P93 L176 128.

78 confundentur L 25 confundantur , f.ieteri; quia


L176, quoniam caeteri; inique contriuerunt me
P L I T AMS, mendaciter iniquitatem fecerunt
in me C; praeceptis P L I T AMS, mandatis
C.
79 reuereantur P21 c 72 84 93 94 x C?3, reuertantur 79 ETTLOTpeipaTcooav: (ae S <: , + U- 8

P21* L I C256 AMS, deuertantur P95; reuertan-


C
S *A, + eiq eu.e R, + uot 1219.
tur: ad P21 72 84 93 94 x, + a P95, + a d
L I C AMS; testimonium tuum P2l 72 93 94 95
L 13 24 25 74 129 176 i T C AMS, testimonia tua
P84 L9.
80 tuis: + Ut P L24 25 74 89 129 176. I X*8 51 256

AMS, + huti L13, C.


81 + caph (initio) P21 (coph) 72 84 (coph) 93 94 81 kco<}> (initio) SA, + kco<J> R; [iou:
L 128 55 x C AMS, P95 Ii5; caph: ma- + Kat S*,
Kai S*A; tov Xoyov
nus P21 72 95 L" 24 25 89 129 176 I X C AMS, S*A, touc; Xoyouc, S c *; eTmXTtioa S.
+ manus P84 93 94 L74; salutari tuo P L24 (pr|XT(iaa A.
T O, salutare tuum L13 25 74 89 129 176 I AMS;
mea:
in P L" 24 25 74 89 176 i T C AS,
+ in L129 M; uerbum: tuum L 24 *, + tuum
caeteri.

82 mei: in + in P93 c caeteri; uerbum P


P93', 82 oou: + Xeyovreq TtapeKaXeoav u.e
L I T AMS,eloquium C; tuum: dicentes S, Xeyovreq Ttap. ue A; uapeKa-
P93', + dicentes P93 caeteri.
c
Xeoav S*, TtOTe TtapaKaXeoeiq S*.
83 et quum essem P L I T AMS, quia factus sum 88 coc; S, cooei A.
C; quam L89 quum caeteri; pruina P 2 1 84 93
(

94 95 L13 25 74 89 129 176 I X48 AM, pruinam P72

S, pruna L 2 4, proina T 5 l, fumario C.


1008 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 84-91


GA MO RO
84 Quot sunt dies serui tui? quando 84 quod sunt dies serui tui quando facies de 84 quot sunt dies serui tui quan-
facies de persequentibus me iudi- persequentibus me iudicium do facies de persequentibus me
cium? iudicium
85 Narrauerunt mihi iniqui fabula- 85 narrauerunt mihi iniqui delectationes sed 85 narrauerunt michi iniqui fabu-
tiones, sed non ut lex tua. non ita ut lex tua domine lationes sed non ita ut lex tua

86 Omnia mandata tua ueritas. Ini- 86 omnia mandata tua ueritas iniqui perse- 86 omnia mandata tua ueritas ini-
que persecuti sunt me, adiuua me. quuti sunt me adiuua mihi qui persecuti sunt me adiuua
me
87 Paulo minus consummauerunt me 87 paulo minus consummauerunt me in terra 87 paulo minus consummauerunt
in terra; ego autem non dereliqui ego autem non dereliqui mandata tua me ego autem non de-
in terra
mandata tua. reliqui mandata tua
88 Secundum misericordiam tuam ui- 88 secundum misericordiam tuam uiuifica me 88 secundum misericordiam tuam
uifica me, et custodiam testimonia et custodiam testimonia oris tui uiuifica me et custodiam testi-

oris tui. monia oris tui

Lamed Lameth Lamech


89 In aeternum, Domine, uerbum 89 in aeternum domine permanet uerbum 89 in eternum domine permanet
tuum permanet in caelo. tuum in caelo uerbum tuum in celo

90 In generationem et generationem 90 in saeculum saeculi ueritas tua fundasti 90 et in seculum seculi ueritas tua
ueritas tua; fundasti terram, et terram et permanet fundasti terram et permanet
permanet.
91 Ordinatione tua perseuerat dies, 91 ordinatione tua perseuerant dies quoniam 91 ordinatione tua perseuerant
quoniam omnia seruiunt tibi. uniuersa seruiunt tibi Idies quoniam omnia seruiunt
tibi

84 quod A B 17 29 33 35 204 S 7 G, quot R30 31 32 34 37

206 207 257 258 A L ;


vu i :
_ domine A B^ 5 257,

+ domine B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258


S 7
G L
A-

85 delectationes: suas A B35 257, + suas B 17 29 30 85 tua: domine 129, domi


31 32 33 34 37 204 206 207 258 S7 A G L. silet 132.

86 inique 74 129 CB, iniqui 72. adiuua A, succurre B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204


S7 A
206 207 257 258 G L, auxiliare fiS 4 .

87 terram B35*, terra A B 35c , caeteri ; dereldquit B204 , 87 autem 129, uero W, silet 132.
dereliqui caeteri.

88 misericordiam tuam A B 17 29 30 31 32 33 34 35' 204 et 129, ut silet 132.


206 207 257 258 S7 A G L, misericordia tua B35* 37; e t

A B35 257, ut B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207


258 S7 A G L
sermo 74 129 CB, + sermo 72. 89 XII A B204 206 257 258 S7 , + XII B 17 29 30 31
32 33 34 35 37 207 A G L; XII: + lameth A B 17 29
30 31 32 33 34 35 37 207 S7 A G L, _ lameth B204 206
257 258; lameth:
A B 30 34 204 206 257 258,disc...

+ doctrina siue disciplina B 17 + disciplina siue ,

cordis auxilium B 29 A L, + disciplina siue cordis


B31 35, + fatigatio B32 207, + disciplina B33 S 7
G,

+ fatigatio disciplina siue cordis B 37 ;


psalmus da-
uid A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257 S' A G L,

+ psalmus dauid B2 04 206 258.

90 generationem
1
74 129 CB, generatione 72. 90 in seculum seculi A, in generatione et progenie B 17 90 habet et in seculum seculi 132.
29 30 31 32 33 34 35 c 37 204 206 207 257 258 S A
7
G L,

in generatione et progeniem B 35 *; uerba B 17


,
ueritas

caeteri.

91 ordinatione tua A B 30 c
32< 35 37 204 206 207 257 258,

ordinationi tuae B 17 29 30* 31 32 33 207= A G L,

ordinationis tue B 34 s?
;
perseuerant A B 17 29 30

31 32 33 34 37 204 206 207 c 257 A G L, perseuerat


B34* 35 207* 258 S 7
;
tibi : + domine BS 7
,
domine
caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1009

Ps. 118, 84-91


HE LXX
84 quot sunt dies serui tui quando facies 84 ai f|u.epai xou 6ouXou
ttoooci eioiv
in persequentibus me iudicium aou; TTOxe Ttoif|aetc; u.ot k tcov Ka-
xa5icoK6vTCOV u.e Kpioiv;
85 foderunt mihi superbi foueas quae non 85 6iqY Tl oavTO K 01 Tcapdvou.oi d6o-
erant secundum legem tuam Xeox^aq, dXX' oux cbc; 6 vou.oc;
aou, Kupte.
86 omnia mandata tua ueritas falso perse- 86 naaai ai evroXat oou dXqSeia'
quuti sunt me auxiliare mihi d&iKCoc; KaTe6(coc;dv u.e, (5or|6q-
aov u.oi.

87 paulo minus consummauerunt me in 87 napd Ppaxu auveTeXeadv u.e ev


terra ego autem non dimisi praecepta xrj eycb 6e ouk evKaTeXerrtov
yfj,
tua Tdc; evToXdc; aou.
88 secundum misericordiam tuam uiuifica 88 KaTd to eXeoq aou c/|aou.ai, Kai
me et custodiam testimonium oris tui cpuXdc;co Td u.apTupta tou OT6u.a-
toc; aou.

Lamech
89 in aeternum domine uerbum tuum per- 89 Eic; tov aicova, Kupte, 6 Xoyoc;
manet in caelo aou &iau.evet ev tco oupavcp.
90 in generatione et generationem fides tua 90 eiq yevedv Kai yevedv f\ dXr|8eid
fundasti terram et stat aou' e6eu.eXicoaaq Tfjv yf)v Kai
6iau.evei.
91 Quia omnia seruiunt tibi PS-VIG l
. 91 iudicio tuo stant usque in hodie quia 91 Tfj 6iaTdei aou 6iau.evei f| f|u.epa,
Quia uniuersa seruiunt tibi PS- omnia seruiunt tibi oti Td auu.Ttavra 6ouXd aou.
VIG 2
.

84 quot P L25
r
74 89 129 176 I T C M, quod L 13 84 Tcoinoeiq: U.oi SA, ttoi R.
24 25* AS; seruo tuo T 48 *, serui tui T48 caeteri; '

in P L13 24 25 74 89' 129 176 128 55 T C AMS.

de L 89 * 115.
85 foueas superbi L 89, superbi foueas caeteri; non:
+ P L I T AMS, + sunt C256, _ C?3
erant ;

secundum P T C, iuxta L I AMS.


86 mandata P L I T AMS, praecepta C; mandata:
tua L74 + tua casteri; ueritas P T C, uera
,

L I AMS.
87 paulo:
minus I 15 + minus caeteri; consum- ,

mauerunt P L 24 * 176 T 48 * 51 C, consumpserunt


L13 25 74 89 129 i t 48c AMS; terra P L 24 25
74 129 i t C MS, terram L S9 176 A; praecepta
P L I T AMS, mandata C.

88 etP L129 176 115 55 C MS, ut L13 24 25 74 89 88 r)ooue S, cj]oov ue A; tou oroncrroq
T A; testimonium P21 84 93* L 74 129 176
1 28 S'A, oou OTOLtOCTOC; S*.
c
l 24 25 89 t C M.
I AS, testimonia P72 93 94 95
89 + lame[ch] (initio) P2l 72 84 93 94 l 128 55 89 Xaf36 (initio) SA, + XafJ6 K v "; o
T C AMS, lamech P95 115; lamech: dis- Xoyoq oou &iau.. SA, &ia(i. o X. o. R.
ciplina siue cordis P21 72 84 93 95 Ll3 24 25 89
129 176 I t C AMS, + disciplina siue cordis
P94 , + L74 aeternum P L I T 48
disciplina ;

51 256 AMS, saeculum C; permanet P L 89 T C


M, perstat Ll3 24 25 74 129 176 AS, stat I.

90 generationem P94 ,
generatione' caeteri; generatio-
nem P2l 72 84 94 L 89 T48 51 256, generatione
1

P93 95 L13 24 25 74 129 176 I C AMS.

91 stant P L74 129 128 t C MS, stat L" 24 25 91 oou 2 S*, occ S c *A.
89 176 115 55 A; usque: + in P2 !* 72 84 93 94

T, in P21 95 L
c
I C AMS; omnia seruiunt
tibi P L I T AMS, omnes serui tui C.
1010 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 92-{


GA MO RO
92 Nisi quod lex tua meditatio mea 92 nisi quod lex tua meditatio mea est tunc 92 nisi quod lex tua meditatio mea
est, tunc forte periissem in humi- forsitan periissem in humilitate mea est tunc forsitan perissem in
mea.
litate humilitate mea
93 In aeternum non obliuiscar iusti- 93 in aeternum non obliuiscar iustificationes 93 in eternum non obliuiscar ius-
ficationes tuas, quia in ipsis uiui- tuas quia in ipsis uiuificasti me tificationes tuas quia in ipsis
ficasti me. uiuificasti me
94 Tuus sum ego; saluum me fac, 94 tuus sum ego saluum me fac quia iustifi- 94 tuus sum ego saluum me fac
quoniam iustificationes tuas ex- cationes tuas exquisiui quia iustificationes tuas exqui-
quisiui. siui
95 Me expectauerunt peccatores ut 95 me expectauerunt peccatores ut perderent 95 me expectauerunt peccatores
perderent me, testimonia tua in- testimonia autem tua intellexi ut perderent me testimonia tua
tellexi. intellexi
96 Omnis consummationis uidi finem, 96 omni consummationi uidi finem latum 96 omni consummationi uidi fi-

latum mandatum tuum nimis. mandatum tuum ualde nem latum mandatum tuum ni-
mis

Mem Mem Mem


97 Quomodo dilexi legem tuam, Do- 97 quomodo dilexi legem tuam domine tota 97 quomodo legem tuam do-
dilexi
mine! Tota die meditatio mea est. die meditatio mea est mine tota die meditatio mea
est
98 Super inimicos meos prudentem 98 super inimicos meos prudentem me fecisti 98 super inimicos meos prudentem
me fecisti mandato tuo, quia in mandato tuo quia in aeternum mihi est me fecisti mandato tuo quia in
aeternum mihi est. eternum michi est

92 meditatio: + mea 72 129 CB, mea 74. 92 humilitate mea A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 206


257 258 A G L humilitatem mea B204, humilitatem
meam B 207 .

.98 iustificationes tuas A, iustificationum tuarum B;


me: domine A B35', + domine B 17 29 30 31 32
33 34 35* 37 204 206 207 257 258 S 7
A G L ;
N. B.
Cod. 35* iungit domine uersui sequenti.
94 quia A B30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 G,
ut B 17 29 S7 A L ;
iustificationes tuas exquisiui A
B30 31 32 33 34 35 37 204 207 257 258 G, custodiam iustifi-
cationes tuas B 17 29 206 A L, custodiam praecepta
tua BS T
.

95 perderent: ivie A, + me B; tua: non A,


+ non B; intellexi A, intellexerunt B.

96 omnis consummationis 129 C, oinni con- 96 omni consummationi A B 17 29 30-- 31 32' 33 34' 35
sumationi 72 74 B. 37 206 207 A G L, omni consummatione B 30 * 32*
258 S omnis consummationis B 34 * 257, omnes con-
7
,

summationes B 2 04; mandatu A 13 mandatum caeteri. ,

97 mem: auis 74 129 CB, + auis (?) 72. 97 XIII A B24 206 257 258 S
7
, + XIII B 17 29 30
31 32 33 34 35 37 207 A G L XIII: + mem A B 17
29 30 31 32 33 34 35 37 207 S7
;

A G L, _ mem B204
206 257 mem 258;A B 34 204 206 257 : sempit...
258, + L D C C ab
ipso uel ex ipso B 17 + sempi- ,

ternum incipit B29 A L, + e x ipsis B 3 0 31 3 5 207,


h pax B 32 + incipit B 33 G + pasces ex ipsis
, ,

B 37 + ab ipso B s psalmus dauid A B 17 29


,
'
;

30 31 32 33 34 35 37 207 257 S7 A G L, + psalmUS


dauid IJ204 206 258.

98 mandato tuo 74 129 CB, mandata tua 72.


EDICION CRITICA. KL SALTERIO 1011

Ps. 118, 92-J


SH HE LXX
92 nisi quod lex tua delectatio mea forte 92 ei ur) 6ti 6 v6^ioq aou LieXeTT) u.ou
perissem in pressura mea eoTiv, Tote av OTtcoX6u.r)v iv rr\ xcc-

ireivcboei uou'
93 in sempiternum non obliuiscar praecep- 93 eic; tov atcbva ou uf| eTaX&9cou.ai
torum tuorum quia per ipsa uiuificasti tcov 6iKaicou.dTcov aou, oxi ev au-
me toTc; c/|aac; ue, Kupie.
94 tuus ego sum salua me quoniam prae- 94 a6q eiu.i, Kupie, acboov u.e, 6tl toc
cepta tua quaesiui 6iKaicbu.aT6 aou e,ec/|Tr|aa'

95 Me
expectauerunt peccatores ut 95 me expectauerunt impii ut perderent 95 Ta 5e [aapTupid aou auvf)Ka.
perderent me testimonia autem testimonium tuum considerabo
tua non intellexerunt PS-VIG.
96 Omnis consummationis uidit finem 96 omni consummationi uidi finem latum 96 Tcaar]c; auvTeXeiac; eT6ov -nepaq,
BR \
Latum mandatum tuum mandatum tuum nimis irXaTeTa t\ IvtoXf) aou ocpoSpa.
nimis IUL 2 .
Omnium consum-
mationem uidi et finem PS-VIG 3 .

Mem
97 In dominica lege meditatio PRI. 97 quomodo dilexi legem tuam tota die 97 '2; f]yaTcr)aa tov v6u.ov aou, Ku-
haec meditatio mea pie" 6Xr\v rr\v uu.epav ueXeTT] ljlou

eaTiv.
98 super inimicos meos instruis me manda- 98 Touq ex^pouc; u.ou eaocpiaac;
u-rtep
ta quia in sempiternum hoc est mihi ue Taq evroXaq aou, oti eiq tov
aicbvd u.oi eariv.

92 delectatio P L24 176 115 28 55 89 T C MS, me-


ditatio L13 25 74 89 129 A; mea 1 est P21 72 :
84 93 94 L13 24 25 74 89 129 176 I T C AMS,
+ est P95 L25 c forte P L I AMS, forsitam
;

T C; pressuram meam I 2 8, pressura mea caeteri;


mea2 :
P L I C AMS, + est T.
est
93 sempiternum P L I T AMS, saeculum C; prae- 93 u.e: + Kupie S, Kupie A.
ceptorum P L I T AMS, mandatorum C; in
P95 per caeteri; ipsa P21 L I C AMS, c

ipsius P21* 84' ip s i s p72 93 94 95 i psum T.


;

94 ego sum P L129 I T C MS, sum ego L" 24 94 eiui: eyco S*, + eyco S c a A; eiui:
25 74 89 176 A; quia L 2^*,
quoniam caeteri ; prae- + Kupie S*, Kupie S c a A.
cepta P L I T AMS, mandata C.
95 DT 6. 95 perderent: me P, + me L I T C AMS; 95 eue uTteueivccv auapxcoXoi tou
testimonium PL I T AMS, testimonia C; testim.: ccrroXecjai ue (initio) S*, + eue uire-
+ tuum P L13 24 25 74 129 176 i t AMS, + tua ueivccv ... (ie
C
S 'A; UTteuLvav S c
C, L89; consideraui L25 c U in ras), conside- uireueiva A; Ta: + 6e S, 5e A.
rabo L25* caeteri.
96 1 E 44, 193. * A 1, 98. 3 DT 6. 96 omni consummationi P L" 24 25 89 129 176 115 28
T C AS, omni consummatione L74 omnis con- ,

summationis 155 M; uidi P Ll3 25 74 89 129 176

I T48 51 C AMS, mandatumuide L 24 * T5l* ;

P L I T 48 51 256 AMS, praeceprum C; manda-


tum: tuum L 89c
+ tuum L caeteri.
89 * ,

97 TTPS 119. 97 + mem (initio) P2 1 72 84 93 94 l 128 55 t C ur|U (initio) SA, + ur|U R.


AMS, mem P95 Il5 ;
mem: _ ex ipsis P2l
72 84 93 95 L13 T C AMS, +
24 25 89 129 176 I

ex ipsis P94 L74 quomodo P, quam L I T48


C AMS; tuam: domine P L13 24 74
;

51 72
89 129 176 i C AMS, + domine L25 T; die: +

haec P L13 24 74 89 129 176 i T C AMS, haec


L25 89 mea: + es P95*, est P95 caeteri.
; t
c

98 super: omnes P L I C AMS, + omnes T; Tac; evroXac; S*, Tr|v evro\r|v S C *A;
instruis P L AS, instruisti I T, instruunt C,
-

uoi S*A, euoL S ca .

instruxisti M; mandata P Ll3 24 25 74 89 176


I T C AS, mandato L^ 29 M; mandata: tua
P21 84, + tua P72 93 94 95 L" 24 25 74 89 176
l T C AS, + tuo L129 M; sempiternum P L I
T AMS, saeculum C.
18
1012 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 99-107


GA MO RO
99 Super omnes docentes me intelle- 99 super omnes docentes me intellexi quia 99 super omnes docentes me in-
xi, quia testimonia tua meditatio testimonia tua meditatio mea est tellexi quia testimonia tua me-
mea est. ditatio mea est
100 Super senes intellexi, quia man- 100 super seniores intellexi quia mandata tua 100 super senes intellexi quia
data tua quaesiui. exquisiui mandata tua exquisiui
101 Ab omni uia mala prohibui pedes 101 ab omni uia mala prohibui pedes meos 101 ab omni uia mala prohibui pe-
meos, ut custodiam uerba tua. ut custodiam uerba tua des meos ut custodiam uer-
bum tuum
102 A iudiciis tuis non declinaui, quia 102 a iudiciis tuis non declinaui quia tu le- 102 a iudiciis tuis non declinaui
tu legem posuisti mihi. gem posuisti mihi quia tu legem posuisti michi
103 Quam dulcia faucibus meis elo- 103 quam dulcia faucibus meis eloquia tua 103 quam dulcia faucibus meis
quia tua! Super mel ori meo. super mel et fauum ori meo eloquia tua super mel et fa-
uum ori meo
104 A mandatis tuis intellexi; prop- 104 a praeceptis tuis intellexi propterea odio 104 a mandatis tuis intellexi prop-
terea odiui omnem uiam iniqui- habui omnem uiam iniquitatis terea odio habui omnem uiam
tatis. iniquitatis quia tu legem po-
suisti michi

Nun Nun Nun


105 Lucerna pedibus meis uerbum 105 lucerna pedibus meis uerbum tuum domi- 105 lucerna pedibus meis uerbum
tuum, et lumen semitis meis. ne et lumen semitis meis tuum domine et lumen semi-
tis meis

106 Iuraui et statui custodire iudicia 106 iuraui et statui custodire iudicia iustitiae 106 iuraui et statui custodire iudi-
iustitiae tuae. tuae cia iusticie tue

107 Humiliatus sum usquequaque, 107 humiliatus sum usquequaque domine ui- 107 humiliatus sum usquequaque
Domine; uiuifica me secundum uifica me secundum uerbum tuum domine uiuifica me secundum
uerbum tuum. uerbum tuum

100 senes 129, seniores W, silet 132.


101 uerba tua A, uerbum tuum B. 101 habet uerbum 132.

102 ad B204, a caeteri; iudiciis: + enim B 17 ,

caeteri.
103 babet et fauum 132.

104 a preceptis tuis A, mandata tua B; iniquitatum 104 habet quia tu legem posuisti mihi
B35 (
iniquitatis caeteri. 132; quia 129 132, quoniam W.

105 nun: sonsus 74 129 CB, + sonsus (?) 105 XIIII A B204 206 257 258 S' ; + XIIII B 17 29

72. 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L XIIII: + nun A


B17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 S'
;

A G L, _ nun
B204 206 257 258; nu n: sempit... A B204 206 257

258 + B 17 30 31 33 34 35 207 S' G,


sempiternum
+ sempiterna uisio B29 AL + fides B32, + fides
anni B37; _ psalmus dauid A B 17 29 30 31 32
33 34 35 37 207 S' A G L, + psalmus dauid B204
206 257 258; me is: + deus meus B T deus *,

meus caeteri.
106 uerbum B L> , iudicia caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1013

Ps. 118, 99-107


SH HE LX X
101 Ab omni uia mala prohibui pe- 99 super omnes qui docebant me eruditus 99 uirep ttccvtocc; xoOq 6i5daKOvrdc;
dem meum ut custodiam uerbum sum quia testimonia tua meditatio mea [j ouvfjKOc, 6tl toc u.apTupid aou
tuum PAU. est LieXeTn u.ou eotiv.
102 A iudiciis tuis non declinaui IUL. 100 super senes intellexi quia praecepta tua 100 UTrep TrpeapuTepouq ouvfjKa, oti
103 Quam dulcia faucibus meis elo- seruaui TCtq evroXdc; aou ef|TT)aa.
quia tua super mel et fauum ori 101 ab omni semita mala prohibui pedes 101 k Trdar|q 65o0 Txovr|pSq eKcbXuaa
meo PAU \ Quam dulcia fau- meos ut custodirem uerba tua Touq Tt66aq [iou, ottcoc, dv cfiuXd-
cibus meis eloquia tua super mel ,co touc; X6youc; aou'

ori meo IS -. Quam dulcia fau- 102 a iudiciis tuis non recessi quia tu inlu- 102 dTTO TCOV KAALidTCOV OOU OUK t,E-
cibus meis eloquia tua super mel minasti me KXiva, oTi au evoLioGeTnadq u.oi.
ori meo IS 3
Quam dulcia fau-
. 103 quam dulce gutturi meo eloquium tuum 103 cbc; yXuKea tco Xdpuyyt u.ou Td
cibus meis eloquia tua IS 4 . super mel ori meo Xoyid aou, 6-rtep u.eXi Kai Knpiov
TCO OTOLiaTt U.OU.
104 A praeceptis tuis intellexi prop- 104 praecepta tua considerabam propterea 104 d-rrotcov evToXcov aou auvf)Ka'
terea odio habui omnem uiam odiui omnem semitam iudicii 6id toGto eu.ianaa -rtaoav 666v
iniquitatis PS-IS. d6iKiaq, 6ti au evou.o9eTr)adc,
105 Lucerna pedibus meis uerbum U.OL.

tuum lumen semitis meis GR.


et
IL \
Lucerna semper est pe- Nun
dibus meis uerbum tuum et lu- 105 lucerna pedi meo uerbum tuum et lux 105 Auxvoq tolc; ttoolv u.ou 6 vou.o<;
men semitis meis PAU Lu- 2
. semitae meae aou, Kal cpcoq TaTq Tpi|3oic; Liou.
cerna pedibus meis uerbum tuum
domine et lumen semitis meis PS-
IS 3 .
Lucerna pedibus meis
uerbum tuum domine et lumen
semitis meis PS-SP 4 . 106 iuraui et perseuerabo ut custodiam iu- 106 6fi6u.oKa Kai ^aTqaa tou cpuXd-
106 Iuraui et statui custodire iudicia dicia iustitiae tuae c;aa0aL Td KpijiaTa Tfjq 6iKaioau-
iustitiae tuae IUL. vnc; aou.
107 Humiliatus sum usquequaque ui- 107 adflictus sum usque nimis domine uiui- 107 eTocrreivcb6r|v ecoq acp66pa' Kupie,
uifica me secundum uerbum tuum fica me iuxta uerbum tuum c^fjaov u.e KaTa to Xoyiov aou.
IUL.

99 docebant: + me P 24 25 74 129 176 115 28 55^

T C AMS, me L89 155* me a: + est P T C, ;

est L I AMS.
100 praecepta P L I T AMS, mandata C. 100 e^rjtrioa S. e^e^nxrioa A.
101 E 29, 1, 248. 101 uia P95 semita caeteri; legem tuam L 7 * uerba
,

tua caeteri.
102 A 1, 97. 102 inluminasti: me L 176 , + me caeteri.
C i
102 kXluotcov S*, KpiLicrrcov S A; Lioi S,
p.e A.
103 1E QVNT In Num.
1, 1, 1. 2
103 yXuKXea s*, yXuKeia S *, yXuKia
c

11. 3 QVNT In Num. 25, 1. A; LieXi: + Kcti Knpiov S*, Kai


4QVNT In Iud. 2. 1. Kr|piov S C , A.
104 VQ 34, 6. 104 mandata C73 praecepta caeteri; tua: + tua
2
104 a5iKia<;: + otl ou evopo0eTr)oac;

,

L74 , tua
2
caeteri; uiam L74 , semitam caeteri; (iOL S*, + otl au evo[io9. (ie A,
iudicii P^ 1 84 93 94 95* 115, mendacii P 72 95
oti ou evou.o0. poi S c *.
L 128 55 t C AMS.
105 1 T 48 7. 2 E 45, 1, 379. VQ 105 + nun P21 7 2 84 93 94 L 128 55 T C
(initio) 105 vuv (initio) SA, + vuv R (Swete),
17, 19.
PS-SP 614-615. AMS,
P95 115; nu n: sempiternum P 2 1 + vouv R (Rahlfs) volxoc, SA, Xoyoc;

;

72 84 95L13 24 25 89 129 176 I T C AMS, + 1219; oou: KupLe SA, + Kupie


sempiternum P 93 94 jJ4 semita mea L 24 se- ; , 1219.
mitae meae caeteri.

106 A 1, 67. 106 perseuerabo P L I T AMS, statui 106 OLico(iOKa S, couooa A.


107 A 1, 67. 107 secundum L129, iuxta caeteri. 107 to Xoyiov S*, tov Xoyov S c *A.
1014 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 108-115


GA MO RO
108 Uoluntaria oris mei beneplacita 108 uoluntaria oris mei comproba domine et 108 uoluntaria oris mei beneplaci-
fac, Domine, et iudicia tua doce iudicia tua doce me ta fac domine et iudicia tua
me. doce me
109 Anima mea in manibus meis 109 anima mea in manibus meis semper et 109 anima mea in manibus tuis
semper, et legem tuam non sum legis tuae non sum oblitus semper et legem tuam non
oblitus. sum oblitus
110 Posuerunt peccatores laqueum 110 posuerunt peccatores laqueos mihi et a 110 posuerunt peccatores laqueos
mihi, et de mandatis tuis non mandatis tuis non erraui michi et a mandatis tuis non
erraui. erraui
111 Hereditate acquisiui testimonia 111 hereditate adquisiui testimonia tua in ae- 111 hereditatem adquisiui testi-
tua in aeternum, quia exultatio ternum quia exultatio cordis mei sunt monia tua in eternum quia
cordis mei sunt. exultatio cordis mei sunt
112 Inclinaui cor meum ad faciendas 112 inclina cor meum ad faciendas iustifica- 112 inclinaui cor meum ad facien-
iustificationes tuas, in aeternum, tiones tuas in aeternum propter retribu- das iustificationes tuas in
propter retributionem. tionem eternum propter retributionem

Samech Samech Samech


113 Iniquos odio habui, et legem 113 iniquos odio habui legem autem tuam di- 113 iniquos odio habui et legem
tuam dilexi. lexi tuam dilexi
114 Adiutor et susceptor meus es tu, 114 adiutor et susceptor meus es tu et in uer- 114 adiutor et susceptor meus es
et in uerbum tuum supersperaui. bum tuum speraui tu et in uerbo tuo speraui

115 Declinate a me, maligni, et scru- 115 declinate a me maligni et praescrutabor 115 declinate a me maligni et
tabor mandata Dei mei. mandata dei mei scrutabor mandata dei mei

108 comr. me caeteri.

109 meis A, tuis B; legis tue A, legem tuam

110 laqueos A B 17 29 30 31 32 33 34 37 206 207 257 258 S 110 habet laqueos 132.
A G L laqueum B35, laqueus B204.
111 hereditate 72 129 CB, hereditatem 74. 111 hereditate A B 17 30 31 32<= 35 204 206, hereditatem 111 babet hereditatem 132.
B29 32* 33 34 37 207 257 258 S' A G L me a B258, ;

cordis mei caeteri; sunt A, tu es B.


112 inclina A, inclinabi B; in eternum propter retri-
butionem A, propter eternam retributionem B.
113 samech: adiutor 74 129 CB, + adiutor 113 XV A B204 206 257 258 S', + XV B 17 29 30
72. 31 32 33 34 35 37 207 A G L XV: + samech A B 17
;

29 31 32 33 34 35 37 207 S' A G L, B30 204 206


257 258 samech:
;

adiutor... A B30 34 204 206
257 258, LX adiutorium sibe firmamentum B 17 + ,

adiutorium oculus B 29 A L + adiutorium B 31 35


37 207 S', + fons B32, + oculis B33 G _ psa ;
l-

mus dauid A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257


S' A G L, + psalmus dauid B204 206 258; habui:

et abom. sum A, + et abominatus sum B;


dilexi: domine A B 17 30 31 32 33 34 35 37 204
206 207 257 258 S' A G, + domine fi29 L
114 tu: + et 74 129 C, et 72 B. 114 susceptor A B 17 29 30 31 32 33 35 206 207 257 258
S' A G L, protector B34 37 204; uerbum tuum
A B35 204 206 257 258, uer bo tuo B 17 29 30 31 32 33
34 37 207 S' A G L
115 discedite BO 1
, declinate caeteri; maligni A B\
malignantes B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207
257 258 S' A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1015

Ps. 118, 108-115


SH HE LXX
108 Iudicia tua doce me IUL. 108 uoluntaria oris mei complacent tibi 108 t& eKoOoia tou ot6u.oct6q u.ou
domine et iudicia tua doce me euXoyqoov, Kupie, kou t& Kpiu.a-
t& oou 6i6ac;6v Lie.
109 anima mea in manu mea semper et le- 109 f| ijjuxq u-ou ev Taiq X E P ai oia
gis tuae non sum oblitus TravTOc;, Kai t6v voliov aou ouk
iixeA.a96u.qv.
110 posuerunt impii laqueum mihi et a 110 e0vto &u.apTCoXoi Trayi&a u.oi,

praeceptis tuis non aberraui Kal EK TCOV eVToXQV OOU OUK


TtXavq9qv.
111 hereditas mea testimonia tua in sem- 111 KAqpov6u.qaa t& u.apTupi& aou
piternum quia gaudium cordis mei sunt eic, tov aicova, otl &yaXXiaLia
rrjq Kap5iac; u.ou eioiv'
112 inclinaui cor meum ut facerent iusti- 112 eK^Lva Tqv Kap&iav liou tou
tias tuas propter aeternam retributio- TTOLqaai t& 5iKaicb[.iaT& aou eic;

nem tov aicova 6i& ttovtoc; &Lj.eiipiv.

Zamach
113 Iniquos odio habui PS-IS. 113 tumultuosos odii et legem tuam dilexi 113 napavoLiouq eu.iaqaa, Kai tov
voliov aou qY&Tcqaa.
114 protectio mea et scutum meum tu es 114 poq96q u.ou Kai &vTiAqLiTTTCop
uerbum tuum expectaui liou el au, Kai eiq tov Xaov oou
fjXTTLOa.
115 recedite a me maligni et custodiam 115 eKKMvare &tt' eLiou, oi Trovq-

mandata dei mei peuou.evoL, Kai ec;epauvqoco T&q


evToA&c; tou 9eou u.ou.
C,
A l, 97. 108 uoluptaria P 95 , uoluntaria caeteri; complacent 108 euXoyr]aov S*, euboKqoov 6q S A.
P21 84 93 94 95, complaceant P2l
c
KL I T C
AMS; + domine P L I T AMS, + ob-
tibi:

secro C?3, + obsecro domine C2 56 _ C256* c


, ;

domine: +
et P L 13 25 74 89 129 176 i t*8 51
256= AMS, et L24* C; et: secundum P

L.129* c, + secundum L 13 24 25 74 89 129= 176


I T AMS; iudicia tna P L I C AMS, iustitiam
tuam T.
109 manu P L I T AMS, palma C; mea P L 2
109 X e P OL s *' X e P olv oou se '*> X e P olv \^
c
115 55 T C AMS, tua 115= 28 S emper P L I T ;
A; tov vo(J.ov S*, tou volxou S A.
AMS, iugiter C.
110 laqueos L2**, laqueum caeteri; praeceptis P L
I T AMS, mandatis C; aberraui P21 72 84 93
95 L.13 24 25 74 89 129 \\h 55 AMS, erraui P94,
oberraui L"6 128 t C.
111 hereditas: mea I 2 8, + mea caeteri; tua: + 111 eLOLV SAR (Swete), ei ou R c (Rahlfs)
insempiternum P L i3 24 25 74 89= 129 176 i t 1219.
AMS, + in saeculum C, L89'; gaudia L ? 4,
gaudium caetert.
112 facerent P2l 84 93, facerem P72 94 95 l I T C 112 6ia Ttavroq aLtLLpeLV S*, 6l avraLii-
AMS; iustitias tuas P L I T AMS, praecepta ipeLv S
c a
A.
tua C.
113 VQ 35, 37. 113 +zamach (initio) P21 84 94, + S ame[ch] P72 113 oaLiex (initio) SA, + oa^ex R;
93 L13 24 25 74 89 129 128 55 T C AMS, P95
c S
KaL tov S*, tov 6e S A.
L176 I15 ;
zamach: adiutorium P2l 72 84 95

L 13 24 25 89 129 176 I T C AMS, adiutorium +


p93 94 L74; tumultuosus T5l*, tumultuosos T5l c
caeteri; odii P I, odiui L C 2 56 AMS, odi T
C73.
114 tu: + es P L I T AMS, es C; uerbum: 114 ou S, ool A; ou: + Kai S*, Kai
tuum L 24 *, + tuum caeteri. S
C0
A; tov Xaov S*, Touq Xoyouc;
c
S A, tov Xoyov R; r|XTuoa S*, e<j>r|X-
Ttioa S "A.
115 mandata P L I T AMS, praecepta C; tua 115 CLtou: + ol S, oi A.
L89*, dei mei L 890 caeteri.
1016 VETUS LATINA HISPANA

PS. 118, 116-121


GA MO RO
116 Suscipe me secundum eloquium 116 suscipe me secundum eloquium tuum et 116 suscipe me secundum eloquium
tuum, et uiuam, et non confun- uiuam confundas me ab expecta-
et ne tuum uiuam et ne confun-
et
das me ab expectatione mea. tione mea das me ab expectatione mea
117 Adiuua me, et saluus ero, et me- 117 adiuua me et saluus ero et meditabor in 117 adiuua me et saluus ero et
ditabor in iustificationibus tuis tuis iustificationibus semper meditabor in tuis iustificatio-
semper. nibus
118 Spreuisti omnes discedentes a 118 spreuisti omnes discedentes a iustifica- 118 spreuisti omnes discedentes
iudiciis tuis, quia iniusta cogita- tionibus tuis quia iniusta est cogitatio a iustificationibus tuis quia
tio eorum. eorum iniusta cogitatio eorum

119 Praeuaricantes reputaui omnes 119 praeuaricatores reputaui omnes peccato- 119 preuaricantes reputaui omnes
peccatores terrae ideo dilexi tes-
; res terrae ideo dilexi testimonia tua peccatores terre ideo dilexi
timonia tua. testimonia tua

120 Confige timore tuo carnes meas; 120 confige clauis timoris tui carnes meas a 120 infige timore tuo carnes meas
a iudiciis enim tuis timui. iudiciis enim tuis timui a iudiciis enim tuis timui

Ain Am Ain
121 Feci iudicium et iustitiam, non 121 feci iudicium et iustitiam ne tradas me 121 feci iudicium et iustitiam ne
tradas me calumniantibus me. nocentibus me tradas me persequentibus me

116 et A B35 257, ut B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206


207 258 S 4 S' A G L ;
n on B35, ne caeteri.

117 tuis: + semper 74 129 CB, 117 N. B. In cod. 206 v. 117-119 uix legi possunt; 117 iustificationibus: semper 129,
72. saluus ero A, saluabor B; tuis iustificationibus A semper W, "uacat" 132.
B29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L,
iustificationibus tuis B 17 s '.

118 iudiciis 72 129 C, iustitiis 74 B. 118 rebti (sic) Bs ', spreuisti caeteri; discendentes B s? , 118 eorum:
discedentes caeteri; iniusta A B" 29 30 31 32 34 35 132.
37 204 206 257 258 S' A L, inuste B3 3 G, iniusti B207 ;

iniusta: + est A, est B; eorum: est A,


+ est B.
119 praeuaricantes B 204 ,
praeuaricatores caeleri; dilexi:
+ et B 204 ,
et caeteri; testimonia: tua B 37 *,

+ tua A B 37 , caeteri; tua: semper A B 31 ,

+ semper B 17 29 30 32 33 34 35 37 204 206 207 257


258 S' A G L.

120 confige A, infige B; clauis timoris tui A, timore 120 habet infige 132.
tuo B 17 29 32 34 35 257 S' A L, timore tuo B 30 31
33 37 204 206 207 258 G ;
carnes meas A B 3 5 257,
carnem meam B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207
258 S7 A G L ;
iudiciis: enim B 204 + , enim
caeteri.

121 ain: unicus 74 129 CB, + unicus (?) 121 N. B. Iterum prosequuntur D F O; XVI A B 204 121 babet persequentibus 132.
72; me a 74 129 CB, +
1
: a 72. 206 257 258 S' D F, + XVI B 17 29 30 31 32 33 34

35 37 207 A G L; XVI: + ain A 13 B 17 29 30 31


32 33 34 35 37 207 S' A G L, a n \Q B 204 200
;

257 258 D F ; a j n: _ fons... A B2 4 206 257 258 D F,

+ LXX fons sibe oculus B 17 +, siue oculus nos


B29 A L, + uocatio B 30 siue oculus B 31 , + fons
207 + uox confessio B 32 37 + non B 33 G, + fon s
B 34 + frons siue oculus B 35 + adiutorium siue
, ,

fons B s '; psalmus dauid A 13 B 17 29 30 31 32


33 34 35 37 207 257 S' A D F G L, + psalmus dauid

AO B204 2 58 fecit B s feci caeteri; iustitiam: ',

+ tuam B 204 tuam caeteri; iustitiam: do-


;

mine A 13 + domine caeteri; me: a A B 17 29


,

30 31 32 33 34 35 206 207 257 258 S' A D F G L,

+ a B 37 204 ; nocentibus A 13 ,
persequentibus cae-
teri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1017

Ps. 118, 116-121


SH HE LXX
116 confirma me secundum uerbum tuum 116 dvriXa|3o6 kcctoc to \6yi6v aou
et uiuam et nolime confundere ab ex- Kcd c/jaov [i, kcu u.f| KCtTcaaxu-
pectatione mea vr\q u.e d-n6 Tfjq Ttpoo&OKiac; u.ou.
117 auxiliare mihi et saluus ero et delecta- 117 (3of|6r|a6v u.oi Kai oco6f|aou.ai,
bor in praeceptis tuis iugiter Kai u.eXTf)oco ev toIc; 5iKai.cbu.a-
aiv aou 6id TtavToq.
118 abiecisti omnes ignorantes praecepta 118 dc;ou&VQaaq TcdcvTac; touq diro-
tua quia mendax cogitatio eorum OTaTouvTaq diro tcov 5iKaicou.d-
tcov aou, 5ti d6iKOV t6 Ev6uu.q-
u.a auTcov.
119 Praeuaricatores existimaui 119 quasi scoriam computasti omnes im- 119 Tcapapaivovrac, \oyiadu.qv Ttdv-
nes peccatores terrae IUL. pios terrae propterea dilexi testimonia Taq touc; du.apTcoXouc, Tfjc, yfjq,
tua 6id touto qyd-nr|aa Td u.apTupid
aou 6id TtavToq.
120 Confige clauis a timore tuo car- 120 horripilauit a timore tuo caro mea et 120 KaGqXcooov ek tou <r>6pou oou Tac,
nes meas PS-VIG . Confige iudicia tua timui adpKaq u.ou, diro ydp tcov Kpi-
clauis timoris tui carnes meas u.dTcov aou E(f>op7|8r]v.
CHI. n 2
. Ain
121 feci iudicium et iustitiam ne derelin- 121 'E-iroiqaa Kpiu.a Kai 6iKaioauvr|v,
quas me his qui calumniantur me u.f| itapa6cpq u. toTq d&iKouaiv
u..

116 uerbum
1
P L I T AMS, eloquium C; ut L 24 *, 116 ccvTiAa|3ou: u.ou S*, + C
u.ou S *A;
et caeteri. c^noov Lt SA, naou.ai RT.
117 auxiliare P L I T AMS, sustenta C; mihi P
L I T AMS, me C.

118 ignorantes P, qui aduersantur L I T C AS,


qui auersantur M.

119 computasti P L 13 24 25 74 89 129 119 oou: + &ia Ttavxoc; S*, 6ia Ttav-
computaui L 176 consummasti C.
,
C
toc, S *A.

120 i DT 3. - CMCH 3, 351. 120 caro P L 13 24 25= 74 89 129 176 115 55 X C


AMS, carne L25*? i28 ;
et P L 13 24 74 89 129
176 I T C AMS, a L25*, ad L^.

121 + a[i]n (initio) P 21 72 84 93 94 L 128 55 x C aiv (initio) SA, + aiv R.


AMS, P95 I15 ; ain: fons siue oculis P 21
72 84 93 L
95 13 24 I X C AMS.
25 89 129 176

+ fons oculis P 94 L 74
siue derelinquas: ;

me C256*, + m e C 25 6 caeteri; calumnientur


c

P 21c , calumniantur P 21 * caeteri.


1018 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 122-128


GA MO RO
122 Suscipe seruum tuum in bonum; 122 suscipe seruum tuum in bonum non ca- 122 elige seruum tuum in bonum
non calumnientur me superbi. lumnientur mihi superbi ut non calumnientur michi su-
perbi
123 Oculi mei defecerunt in salutare 123 oculi mei defecerunt in salutare tuum 123 oculi mei defecerunt in salu-
tuum, et in eloquium iustitiae et in eloquium iustitiae tuae tari tuo et in eloquium iusticie
tuae. tue
124 Fac cum seruo tuo secundum mi- 124 fac cum seruo tuo secundum misericor- 124 fac cum seruo tuo secundum
sericordiam tuam, et iustificatio- diam tuam et iustificationes tuas doce misericordiam tuam et iusti-
nes tuas doce me. me fiicationes tuas doce me
125 Seruus tuus sum ego, da mihi 125 seruus tuus sum ego da mihi intellectum 125 seruus tuus sum ego da michi
intellectum, ut sciam testimonia ut sciam testimonia tua intellectum ut sciam testimo-
tua. nia tua
126 Tempus faciendi, Domine; dissi- 126 tempus est faciendi domine dissipauerunt 126 tempus faciendi domine dissi-
pauerunt legem tuam. legem tuam pauerunt iniqui legem tuam
127 Ideo dilexi mandata tua super 127 ideo dilexi testimonia tua super aurum 127 ideo dilexi mandata tua su-
aurum et topazion. et lapidem pretiosum per aurum et topazion

128 Propterea ad omnia mandata tua 128 propterea ad omnia mandata tua dirige- 128 propterea ad omnia mandata
dirigebar; omnem uiam iniquam bar omnem uiam iniquitatis odio habui tua dirigebar omnem uiam
odio habui iniquam odio habui

122 suscipe A 13 ,
excipe caeteri ; in bonum A 13 B 31c 122 babet elige 132; habet ut non calump-
35* 257 258 m bono AO B 17 29 30 31* 32 33 34 35 c nientur mihi 132.

;

37 204 206 207 S7 A D F G L ; bonum: Ut A 13

B3 5, + ut AO B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207


257 258 S' A D F G L.

123 in salutare tuum A 13 B 35 204 206 257 258 S', i n 123 salutari tuo 129, salutare tuum W,
salutari tuo A B 17 29 30 31 32 33 34 37 207 A D silet 132.
F G L.

124 seruo: tuo B 2 57, + tuo caeteri; tuo: domine


A 13 + domine caeteri; secundum':
, multam,
mag. A 13 BS', + multam AO B 17 29 30' 32 33 35
37 204 206 207 257 258 A D F G L, + magnam B 3 m
31 , +
multam magnam B 34 et: ;
secundunr A 13
B35 257, + secundum 2 AO B 17 29 30 31 32 33 34 37
204 206 207 258 S' A D F G L.

126 tempus: + est A B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 126 habet iniqui 132.


207 258 S' A D F G L, _ B 3 5 257;
est faciendi A 13
B35* 257, benefaciendi AO B 17 29 30 31 32 33 34
35 c 37 204 206 207 258 S' A D F G L ; domine A B 17
29 30 31 32 33 34 35<= 37 204 206 207 258 S' A D F G L,

domino B 35 * 257 legem tuam A 13 ; ,


iniqui legem
tuam AO B D F, legem tuam iniqui B 17 29 30 31

32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 S' A G L.

127 lapidem preciosum A 13 ,


topazion caeteri.

128 dirigebar: et A B 17 29 31 D F L -
et B 30 32

33 34 35 37 204 206 207 257 258 S' A G iniquitatis


A B29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 258 S' A D
F G L, iniquam B 17 257
;
n. B. In cod. 257 258 se-
quitur pars liturgica.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1019

Ps. 118, 122-128


HE LXX
122 sponde pro seruo tuo in bonum nec 122 k&eou tov 6ouX6v oou etq dya-
calumniantur me superbi 66c, u.r) ouKocpavTT)adTcoodv u.e
UTtepr|cpavoi.
123 oculi mei defecerunt in salutare tuum 123 oi ocpGaXu-ol u.ou e{;eXiTcov eic; to
et in eloquium iustitiae tuae acoTt)pi6v oou Kai eiq t6 Xoytov
Tfjq 6iKaioauvr)q aou.
124 fac cum
seruo tuo iuxta misericordiam 124 Tco(r)aov u.eTd tou 6ouXou oou
tuam et praecepta tua doce me KaTd to X6yi6v aou, Kai Korrd toc
6iKai6u.aTd aou 6i6ac;6v u.e.
125 seruus tuus sum ego instrue me et 125 6ouX6q aou eiu.t eycb' auveTiaov
cognoscam testimonia tua u.e, Kai yvcboou.ai toc u.apTuptd
aou.
126 tempus est ut facias domine praeua- 126 Kaipoc; tou Tcoif)oai tco Kupicp'
ricati sunt legem tuam 6ieaKe6aaav tov vou.ov aou.
127 propterea dilexi mandata tua super au- 127 6id touto r^ydTcnaa Taq evToXdc;
rum et topazium aou unep to %puo{.ov Kai to Tcd-
iov
128 propterea in uniuersa praecepta tua 128 6id touto Tcpoc; Tcdaac; Tdq evro-
omnem semitam mendacii odio habui Xdq oou KaTap9ouu.T)v, Tcaaav
666v d6iKov eu.iar)aa.

122 sponde: pro P 95


+ pro caeteri; bonum , 122 ayaGa S, ocya0ov A; ue SA, U.OI R -

P L13 25 74 89 176 i AMS, bono U**' 129 T C;


nec P21 84 93 L.89, ne P?2 94 95 L,13 24 25 74
129 176 i T C AMS; calumniantur P C256, ca-
lumnientur L I T*8 51 72 C" AMS; mihi L24,
me caeteri.

124 iuxta P L T C AMS, secundum I. 124 oou


1
:
Kupie S, + Kupie A; Xoyiov
S*A, eXeoc; S c *; Kai: + Kocra S,
Kocra A.
125 tuus: + sum P L'< T M, sum L 24 25
89 129 176 i c AS.

126 tempus: est C73 + , est caeteri; est: + michi


128, _ mihi caeteri; est: + utP L I T 48 51
256* AMS, ut C; facias P L I T AMS,
faciendi C; praeuaricati sunt P L I T AMS,
uacare fecerunt C; legem tuam praeuaricati sunt
P93, [praeuaricati sunt] Iegem tuam caeteri;
meam I 55 , tuam caeteri.

127 topazium P L I T C256


c
AMS, topaziom C'3 127 oou A, TO S* (om S ), OU S c "; UTtep:
1

256*. + to S*A,
to S c *; to Ttaciiov S et A
(Swete), TOTtaciiov S et A (Rahlfs).

128 propterea: + in P L i3 24 25 74 89 129 115 28

C AMS, + ad L"6, _ 155 t 51 256 ;


prae .
P L
cepta T AMS, mandata C; praecepta:
I
+ tua P L129 176 i t C M, tua L" 24
25 74 89 AS; tua: direxi, dilexi P21 72 84
93 95 L176, + direxi P94 Ll3 25 74 89 129 115
55AMS, + dilexi L24 128 T C; tua: om-
nem L74 , + omnem caeteri; mendacio P95 *,
c
mendacii P95 caeteri.
1020 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 129-136


GA MO RO
Phe Phe Fe
129 Mirabilia testimonia tua, ideo 129 mirabilia testimonia tua ideo scrutata est 129 mirabilia testimonia tua do-
scrutata est ea anima mea. ea anima mea mine ideo scrutata est ea ani-
ma mea
130 Declaratio sermonum tuorum il- 130 declaratio sermonum tuorum inluminat 130 declaratio sermonum tuorum
luminat, et intellectum dat par- et intellectum dat paruulis illuminat me et intellectum
uulis. dat paruulis
131 Os meum aperui, et attraxi spi- 131 os meum aperui et adtraxi spiritum quia 131 os meum aperui et adtraxi
ritum, quia mandata tua deside- mandata tua concupiscebam spiritum quia mandata tua de-
rabam. siderabam
132 Aspice in me, et miserere mei, 132 respice in me et miserere mei secundum 132 aspice in me et miserere mei
secundum iudicium diligentium iudicium diligentium nomen tuum secundum iudicium diligen-
nomen tuum. tium nomen tuum
133 Gressus meos dirige secundum 133 gressus meos dirige secundum eloquium 133 gressus meos dirige secundum
eloquium tuum, et non domine- tuum ut non dominetur mihi omnis ini- eloquium tuum et non domi-
tur mei omnis iniustitia. quitas netur mei omnis iniusticia
134 Redime me a calumniis hominum, 134 erue me a calumniis hominum et custo- 134 redime me a calumpniis ho-
ut custodiam mandata tua. diam praecepta tua minum ut custodiam manda-
ta tua
135 Faciem tuam illumina super ser- 135 faciem tuam inlumina super seruum 135 faciem tuam illumina super
uum tuum, et doce me iustifica- tuum et doce me iustificationes tuas seruum tuum et doce me ius-
tiones tuas. tificationes tuas
136 Exitus aquarum deduxerunt ocu- 136 exitus aquarum transierunt oculi mei 136 exitus aquarum transierunt
li mei, quia non custodierunt le- quia non custodierunt legem tuam oculi mei quia non custodie-
gem tuam. runt legem tuam

1Z9 tua: domine 72 74 CB, domine 129 XVII A B204 206 257 258 S' D F | XVII
129; est: + ea 72 74 CB, ea 129. B17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L ;
XVII: + phe
A13 B 17 29 30 31 32 33 34 37 207 S' A G L, + ofh
B35, .
A R204 206 257 258 D F ;
phe: OS...

A B204 206 257 258 D F, + LXXX os ab ore non


ab ossa B 17 , + os... iustitia B29 A L, + G s ab
ore B30 31 34 35, uox ecclesie B 32 + iustitiam
+ ,

B33 G + os uox confessionis abminueta


aD ore
(sic) B 37 + , os B207 S' psalmus dauid A13 ;
_
Bl7 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257 S' A D F G L,

+ psalmus AO, + psaimus dauid B204 206 258 ;

testimonia: tua B 17 + tua caeteri; tua: do- ,

mine A 13 , + domine caeteri; est: + ea A 13 B 17


30 31 32* 33 34 35 37 204 206 207 257 S' T' A D G,
A B 29 32 258 F L
ea
c

130 mluminat A 13 B 17 3 5 204 257 258, inluminet AO


B29 30 31 32 33 34 37 206 207 lr S' A D F G L ;

inlum.: me A 13 B204, + me AO B 17 29 30
31 32 33 34 35 37 206 207 257 258 L- S' A D F G L ;

inlum.: et B204, + et caeteri ; dat A 13 B 17 33 *

35 204 257 258 S\ det A B29 30 31 32 33 r 34 206


207 L- A D F G L, <j a B 37 .

132 respice A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204* 206 207


S' A D F G L, aspice B 204 c
257 258.

133 et B35*, ut A B35 c


, caeteri ; mici: omnis B204, 133 et 129, ut W, silet 132.
+ omnis caeteri; iniquitas A 13 , iniustitia caeteri.

134 ut 74 129 C, et 72 '134 erue A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257


S ;
A D F G L, eripe B 2 58 T4 ; et A 13 B 35 37 , ut
AO B 17 29 3 0 31 32 33 34 204 206 207 257 258 S' A D
F G L, quia B T4 ; mandata BT ', praecepta caeteri.
135 N. B. In cod. 257, saltem in reproductione pho-
tographica, deest a v. 135 tuum et ad v. 176 tuo-
rum non sum oblitus; illumina A Bs ' D F , hos-
tende B 17 2 9 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258
A G L.

136 exitus A 13 , riuos caeteri; aquarum A 13 ,


lacrymarum habet transierunt 132.
caeteri; transierunt A 13 , deduxerunt caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1021

Ps. 118, 129-136


HE LXX
Phe
129 mirabilia testimonia tua idcirco custo- 129 0auu.aoTd td u.apTuptd oou, 6td
diui ea anima mea touto e,r)peuvr)aev auTd f) tyoyf\
U.OU.
130 ostium sermonum tuorum lucidum do- 130 f| 5f|Xcoatc; tcov Xoycov aou cpco-

ce paruulos Ttel, Kai ouvetieT vqTuouc;.

131 os meum aperui et suspiraui quia man- 131 to OTOu.a u.ou f)voia Kai qXKuaa
data tua desiderabam Ttveuu.a, oti Tdq evToXdq aou
TtTt60OUV.
132 respice ad me et miserere mei iuxta iu- 132 empXeipov etc' dpe Kai eXer)o6v
dicium diligentium nomen tuum u.e KaTd to Kptu.a tcov dyaTtcbv-

tcov to 6vou.d aou.


133 gressus meos firma in sermone tuo et 133 Td 6iapV|u.aTd u.ou KaTeuOuvov
non des potestatem in me uniuersae KaTd to Xoytov aou, Kai u.f| Ka-
iniquitati TaKupieuadTco [aou Ttdaa dvou.ia'
134 redime me a calumnia hominis ut cus- 134 XuTpcoaai u.e d-rto auKOcpavTtac;
todiam praecepta tua dvOpcbTtcov, Kai cpuXdc^co Taq ev-
ToXdq aou.
135 uultum tuum ostende super seruum 135 to TtpoacoTtov oou eTttcpavov eni
tuum et doce me praecepta tua tov 6ouX6v aou, Kai 6t6ac^6v u.e
Td 6iKatcbu.ocTd aou.
136 riui aquarum fluebant de oculis meis 136 6iec^66ouc; 66dTCov KaTe^rjaav oi
quia non custodierunt legem tuam 6c[)0aXu.oi u.ou, ertei ouk ecpuXa-
c;av tov vou.ov aou.

129 + [ph]e finitio) P21 72 84 93 94 L 128 55 T C 129 (pr) (initio) SA, + <pr| R; oou:
AMS, P 95 I 15 ; phe: os ab ore non ab Kupie SA, + KupiE 1219; 5ia touto
OSSO P21 72 84 95 L,13 24 25 89 129 176 I T C S, 6ta tou A; Ec/|peuvr|OEV S, {;r|-
AMS, + os ab ore non ab osso P93 94 jjli- pcxuvr)OEV A.
testimonia: tua L 25 . + tua caeteri: custo-
diui P21 93. custodiuit P72 84 94 95 L I T C
AMS.

130 seruorum P93 . sermonum caeteri; lucidum P2 l

72 95 L 115 55 T C AMS, iudicium P84 93 94

doce P L13
128; 24 25 74 129 128 T AS, docet
L89 176 115 24< 55 c, docens M.
131 suspiraui P T, respiraui L I C AMS; mandata c
131 r|voi<;a S ', r|vu(;a S*A; r|XKUoa
P L I T 48 51 256 AMS, praecepta C; desidera- S*A, EtXKUoa S c ".
bam P L13 25= 74 89 129 176 i t C AMS, spera-
bam L 24 desideraui L 25 *.
*,

132 a espice P 95 respice caeteri; respice:


,
+ ad 132 ayaircovTcov S, ocyaTtouvTCov A.
me P21 84 93 94 95 Ll3 24 25 74 89 129 J T C
AMS, + in me L176, p72 uxta: + u di- ;
i j

cium P2l 72 84 95 l I T C AMS, iudicium


P93 94.

133 V. 133 L74, + v. 133 caeteri; firma: in 133 oou: + Kat [ir\ ... avo[ita SA*,
L129, + in caeteri; sermone P L I T 48 51 256 Kai u.r) ... avou.ia A*.
AMS. eloquio C; des: + in P93 in caeteri; ,

potestatem: in me L^ 29
+ in me caeteri. ,

134 calumniis Ll29, calumnia caeteri; ut P L 24 *, et 134 <{>oXa<;co S'A, <j>uXa<;ai S*.
L13 25 74 89 129 176 i t C AMS praecepta P L ;

I T 48 51 256 AMS, mandata C.

135 ostende P L I T AMS, inlumina C; super


seruum tuum P T C, seruo tuo L I AMS.

136 fluebant P L T C AMS, defluebant 115 24' KOT|3r|oav S. 6i(3r|oav A; ettei S,


28 55 89 U ebant: + de P L" 24 25 74
fl 129 176 TTla E q>u\a<;av S*. <puXa<;a S c *A.
L 89.
; ;

I T C AMS, + prae L 89
c
,
1022 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 137-143


GA MO RO
Sade Sade Sade
137 Iustus Domine, et rectum iu-
es, 137 iustus es domine et rectum iudicium tuum 137 iustus es domine et rectum iu-
dicium tuum. dicium tuum
138 Mandasti iustitiam testimonia 138 mandasti iustitiam testimonia tua et ue- 138 mandasti iusticiam testimo-
tua et ueritatem tuam nimis. ritatem nimis nia tua et ueritatem tuam ni-
mis
139 Tabescere me fecit zelus meus, 139 cremauit me zelus meus quia obliti sunt 139 tabescere me fecit zelus tuus
quia obliti sunt uerba tua ini- uerba tua inimici mei quia obliti sunt uerba tua
mici mei. inimici mei
140 Ignitum eloquium tuum uehemen- 140 ignitum eloquium tuum ualde et seruus 140 ignitum eloquium tuum uehe-
ter, et seruus tuus dilexit illud. tuus dilexit illud menter et seruus tuus dilexit
illud
141 Adolescentulus sum ego et con- 141 adolescentior sum ego et contemptus ius- 141 adolescentior ego sum et con-
temptus; iustificationes tuas non tificationes tuas non sum oblitus temptus iustificaciones tuas
sum oblitus. non sum oblitus
142 Iustitia tua, iustitia in aeternum, 142 iustitia tua iusta in aeternum et lex tua 142 iusticia tua iusticia in eternum
et lex tua ueritas. ueritas et lex tua ueritas

143 Tribulatio et angustia inuenerunt 143 tribulatio et necessitas inuenerunt me 143 tribulatio et angustia inue-
me; mandata tua meditatio mea mandata autem tua meditatio mea est nerunt me mandata tua medi-
est. tatio mea est

137 sade: consolatio 74 129 CB, + con- 137 XVIII A B204 206 258 S' D F + XVIII B"
solatio 72. 29 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L XVIII: + sade
A13 B17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 S'
;

A G L _ 2acJ e
AO R204 206 258 D F sacje: iust... A B33 204
;

206 258 S' D F G, + LXXXX DCCCC iustitie


B", + iustitie inscio B29 A L, + iustitia B31 35
S', + uox B32 + iustitie B30 34, + iustitia uox
christi B37, + duratio B207; _ psalmus dauid
A13 B17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 258 S' A D F G L,

+ psalmus dauid A B204 206.

138 iustitiam 74 129 CB, iustitia 72; testi- 138 iustitiam A13, iudicium caeteri ; iustitiam: tuum
monia: + tua 72 129 CB,
tua 74. AB 17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 258 A D F G L
+ tuum B204 S' ;
iust.: et A13 B35<= 204, + et
AO B17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 258 S' A D
F G L; ueritatem: tuam Al3, + tuam caeteri.

139 cremauit me A B29 30 31 32* 34 35' 37 204 206 207 139 tuus 129, domus tuae W, silet 132.
258 A D F L cremabit me B J 7 32* 33 35* X? S' G;
;

zelus meus Al3, zelus domus tuae caeteri; quia in.


mei uerba tua obliti sunt B 1^, quia obliti sunt uer-
ba tua in. mei caeteri.
140 illum BS', illud caeteri.

141 sum ego A B^ F, eg0 sum B" 29 30 31 32 33 34


35 37 204 206 207 258 S' A G L ;
contemptus: quia
sed A13 B29 30 c 31 32 33 34 35 37 204 206 207 258
S' A G L, + q uia AO B30* D F, + se d B".
142 lex tua A Bl7 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258
A D F G L, uerbum tuum B35 S'.

143 mea: + est 129 C, est 72 74 B. 143 necessitas Al3, angustia AO B" 29 30 31 32 33 34 143 mandata: autem 129,
35 37 204 206 207 258 A D F G L, angustie B s '; man- W, silet 132.

data: autem Bs ', + autem caeteri.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1023

Ps. 118, 137-143


SH HE LXX
Zadi
137 iustus tu domine et rectum iudicium 137 AtKcaoc, el, KupiE, kou euOfjc, f)
tuum Kpiaiq aou'
138 praecepisti iustitiam testimonii tui et 138 evetelXco &ikcuoouvt|v td u.apxu-
ueritatem nimis pid oou Kai dAf)0Eiav acj>6opa.

139 consumpsit me zelus meus quia obliti 139 c;Tr|(;vu.e 6 CfjXoq tou oTkou

sunt uerborum tuorum hostes mei aou, 6tl etceXccOovto tcov evtoXcov
aou oi x6poi u.ou.
140 Ignitum uerbum tuum nimis PS- 140 probatus sermo tuus nimis et seruus 140 TCTcupcou.vov t6 X6yi6v aou acp6-
VIG. tuus dilexit illud &pa, Kai 6 5oGX6c; oou i"|y6rrrr)OEV
auTO.
141 paruulus ego sum et contemptibilis 141 vECOTEpoc; iu.i ycb Kai ec;ou&e-
sed praecepta tua non sum oblitus vcou.voq' Ta &iKaicbu.aTci aou ouk
TTEXa96u.r|v.
142 iustitia tua iustitia sempiterna et lex 142 r| &iKaioauvr| aou &iKaioouvr| Eiq
tua ueritas t&v aicova, Kai 6 X6yoq oou dXf|-
Geia.
143 tribulatio et angustia inuenerunt me 143 GXLipEic; Kai dvdyKr) Eupoadv [i'

mandata tua uoluntas mea ai EvroXat aou u.EXTr| u.ou.

137 + zadi (initio) P21 84 93 94 c\ + sade 187 oa&rj (initio) SA, + oa&rj R; U0nc;
L 128 55 T*8 51 72 073 256* AMS, P^5 I 15 ; S, euOeic; A; n Kpioiq S, ai Kpic, (sic)
sade: iustitia, iusticie P2l 72 84 95 24 25 A.
89 176 I T C AMS, + iusticie P93 94, +
129

iusticiaL?<; iustus: + tu P C 256, + es


L T 48 51 72 AMS, C"; rectum iudicium
I
tuum P L I T AMS, recta iudicia tua C.

138 iustitiam: + et P94 ,


et cae/eri; ueritatem:
+ nimis P2 1 72 84 93 95 J_,13 25 74 129 I T& 1

C73 AMS, + tuam nimis P9< L89 176 C256, +


tuam L24', T*8.

139 uerbon tuorum L176, + tuorum caeteri. 139 c;Tnc;V SA, KOcrecpayEV R; c;r)Xoc;:
+ TOU OIKOU S*A*, TOU OIKOU
c

S C *A*""'; evtoXcov S*A, Xoycov S \

140 CV 746. 140 + probatus (initio) P L I T 48 51 256 AMS,


probatum C? 3 256', _ c 2 56 m sermo
;
tuus P L
I T 48 51 256 AMS, eloquium tuum C; illud
P72 84 93 94 95 L25 c
128 C, illut P21 L24 ' 2 5*,

illum L13 74 89 129 176 116*24' 55 T AMS.


141 sum: L + et 25 *, et L25c caeteri; contempti- 141 vC0Tpoq S'A, vecoTEpo S*; Eiiii eyco
bilis: + sed P 2 l 72 84 94 95 L I T AMS, + et S, Eyco eiLii A.

P93, C; praecepta P L I T AMS. mandata


C.
142 iustitia tua I
1
:
28 , + tua caeteri; iustitia
5
142 Xoyoc; S*, volioc. S c *A.
P L I C73 AMS, iusta T, iudkia C256 ;
sempi-
P L I T AMS, in saeculum C.
terna
143 mandata P L I T AMS, praecepta C; manda- 143 avocyKr) S, ccvccyKai A; liou: eotiv
ta: tua T 48 + tua caeteri; uoluntas P L 13
, SA, + EOTIV 1219.
24 25 89 129 176 I T AMS, uolumptas L74 delec- ,

tatio C; uoluntas: mea L24 + mea cae- ',

teri.
1024 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 144-150


GA MO RO
144 Aequitas testimonia tua in ae- 144 aequitas testimonia tua in aeternum in- 144 equitas testimonia tua in
ternum; intellectum da mihi, et tellectum da mihi et uiuifica me eternum intellectum da michi
uiuam. et uiuam

Coph Coph Coph


145 Clamaui in toto corde meo exau-: 145 clamaui in toto corde meo exaudi me do- 145 clamaui in toto corde meo
di me, Domine; iustificationes mine iustificationes tuas requiram exaudi me domine iustifica-
tuas requiram. tiones tuas requiram
146 Clamaui ad te; saluum me fac, 146 clamaui ad te saluum me fac et custodiam 146 clamaui ad te saluum me fac
ut custodiam mandata tua. testimonia tua ut custodiam mandata tua
147 Praeueni in maturitate, et cla- 147 praeueni in maturitate et exclamaui et 147 preueni in maturitate et cla-
maui, quia in uerba tua superspe- in uerbis tuis speraui maui et in uerbo tuo speraui
raui.
148 preuenerunt oculi mei ad te
148 Praeuenerunt oculi mei ad te di- 148 praeuenerunt oculi mei ad te diluculo ut diluculo ut meditarer eloquia
luculo, ut meditarer eloquia tua. meditarer eloquia tua tua
149 Uocem meam audi secundum mi- 149 uocem meam exaudi domine secundum 149 uocem meam exaudi domine
sericordiam tuam, Domine, et misericordiam tuam et secundum iudi- secundum misericordiam tuam
secundum iudicium tuum uiuifica cium tuum uiuifica me et secundum iudicium tuum
me. uiuifica me
150 Appropinquauerunt persequentes 150 adpropriauerunt persequentes me inique 150 appropinquauerunt persequen-
me iniquitati, a lege autem tua a lege autem tua longe facti sunt tes me iniqui a longe autem
longe facti sunt. tua longe facti sunt

144 aequitas: et A B D F, + et AO B 17 29 30
31 32 33 34 35 37 204 206 207 258 S' A G L ;
aeternum:
+ et BS', et caeteri; intellectum: eorum
A13 B35 + eorum A B 17 29 30 31 32 33 34 37
204 206 207 258 S' A D F G L ;
m i ci :
_ domine A 1^

B35, + domine A B 17 29 30 31 32 33 34 37 204


206 207 258 S' A D F G L ; m jfoi : + et A B 17 29 30 c
31 32 33 34 35 37 206 207 258 S' A D F G L, et
B30* 204; uiuificasti B204, uiuifica caeteri. N. B. In O
iterum sequitur pars liturgica, ut supra, post v. 24,
48 et 72. Deinde iam non prosequitur Psalmus
11S, sed, parte liturgica finila, sequitur Psalmus
119. Similiter jiniunt in v. 144 D F.
145 coph: uocatio 74 129 CB. + uocatio 145 N. B. In cod. 206 vix legi potest v. 145; XVIIII
72; corde: + meo 74 129 C, meo A B204 206 258 S', XVIIII + B 17 29 30 31 32 33

72 B. 34 35 37 207 A G L ;
XVIIII: + coph A B 17 29 30
31 32 33 34 35 37 207 S' A G L, cop h fi204 206
258; coph: uocatio... A B204 206 258, + uocatio
uel aspice B 17 31 uocatio
35, + aspice B 29 A L^

+ uocatio B30 32 33 34 207 S' G, + sa lutatio uoca-


tio uel aspice B^7 ;
psalmus dauid A B 17 29 30
31 32 33 34 35 37 207 Sl A G L, + psa Imus dauid
B204 206 258; damaui
B206, exclamabi A B 17 29
30 31 32 33 34 35 37 204 207 258 S 7 A G L eo: ; m + et
B s ', -
et caeteri.
146 ut 74 129 C, et 72 B. 146 et A, ut B; testimonia A, praecepta B.
147 clamaui: + quia 129 C,
quia 72 74 147 maturitate: et B34, + e t caeteri: in uerbis tuis
B; uerba tua 72 129 CB, uerbum tuum A, in uerbo tuo B.
74.
148 mei:
deus A B 17 29 31 32 33 35 A G L + deus ;

B30 32 c 34 37 204 206 207 258 S'.


149 domine: + et 129 C, et 72 74 149 exaudi: + me B 2 04, me caeteri; secundum 1
:

multam A, + multam B; secundum et


1
:
magnam A B 17 30 31 32 33= 35 37 204 206 207 c 258
A G, + et magnam B 29 33 34 207* S' L.

150 iniquitati74 129 C, iniquitate 72 B; 150 iniqu[a}e A, iniuste B; 150 appropinquauerunt 129, adpropiaue-
tua 74 129 CB, tuam 72. runt W, silet 132; a longe 129*, a
c
lege 129 silet 132.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1025

Ps. 118, 144-150


S H HE LXX
144 iusta testimonia tua semper doce me 144 5iKcuoo0vr| xd u.apTuptd oou eiq
et uiuam x6v aicova' ouveTta6v u.e xal f|-
oov u.e.

Ccrph
145 clamaui in toto corde meo exaudi me 145 'EKeKpac;a ev &\r\ Kap6ig, eird-
domine praecepta tua custodiam kouoov u.ou, Kupte, toc 5tKaico-
u.aTd oou eKc/|Tr)oco.

146 inuocaui te saluum me fac ut custo- 146 eKeKpa^d ae, acoaov u.e, Kai <|>u-
diam testimonia tua Adc;co tcc u.apTuptd oou.
147 surgebam adhuc in tenebris et clama- 147 Tcpoecf>9aadv u.e ev dcoptg Kal
bam uerbum tuum expectans eKeKpac;a, eic; Touq Xoyouq oou
eTcrjXTttaa.
148 Praeuenerunt oculi mei ad te di- 148 praeueniebant oculi mei uigilias ut me- 148 Tcpoecf>9aaav oi 6q>9a\u.o( u.ou
luculo ut meditarer eloquia tua ditarer in sermonibus tuis Ttpoc; ae 6p9pouv, tou u.eA.eTgv
IS. Td Aoyid aou.
149 uocem meam
exaudi iuxta misericor- 149 Tfjq cpcovfjc; u.ou dKOuoov, Kupte,
diam tuam domine secundum iudicium KaTd to A.6yt6v aou, KaTd t6
tuum uiuifica me Kpiu.a oou c^fjaov u.e.

150 adpropinquauerunt persequutores mei 150 Ttpoafiyyioav oi KaTa&icbKOvrec;


sceleris et a lege tua procul facti sunt u.e dvou.ig, dTt6 6e tou vou.ou oou
eu.aKpuv9naav.

144 iusta P L,13 25 74 89 129 176 115 55 T C AMS,


iuxta L24 128; semper P L I T 48 51 256 AMS,
in saeculum C; me: et P72 + , et caeteri.

145 + C0[ph] (initio) P21 72 84 93 94 L 128 55 145 KCO<f> (initio) SA, + Kcocp R; Kap-
T C AMS, P95 115; C oph: uocacio P21 6ta: u-ou S*. + [aou S *A.
c

72 84 93 95 Ll3 24 25 89 129 176 I T C AMS,


+ uocacio P9* L74; corde: + meo P21 84 93

94 95 L13 24 25 74 89 176 I T48 51 256* A. meo


P72 L 129 C MS.

146 ut P L24', et L13 25 74 89 129 176 I T C AMS. 146 oe S*A, oot S c \ npoq oe 1219.
147 ad confitendum P 95 , adhuc caeteri ; clamabam 147 Tcpoe<f>0aoocv (i s*, Tcpoe<f>9aoa S *A;
c

P L I T AMS, deprecabar C. eKeKpac^a: Kat SA, + Kat 1219;


eTtnXTttoa S, e<pr)XTttoa A.

148 oculi: mei L129, + mei c.ieteri ; meditarer: 148 upoc; oe opGpouv S*, upoq opBpov
in C 73 + , in caeteri; sermonibus P L I T S"A.
AMS, eloquiis C.
149 exaudi P M, audi L I T48 51 72 c AS; iudi- 149 Xoytov S*, eXeot; S', eXaioq A oou
;
1
:

dicium tuum P L I T AMS, iudicia tua C. Kat SA, + Kai R.


150 adpropinquauerunt: +me P 93 me caeteri; ,
150 avou.ta SA, a6iKcoq R.
persequutores: + mei P2l 72 84 93 95 L13 24*
25 74 129 155 T AMS, mei P94 L89 176 115 24 r
28 C; sceleris P2l 72 84 93 94 t C M, sceleri
c
P95 L13 24 25 89 129 176 115 28 55 AS, celeris
L74, seleri 128* ; sceleris: + et P L I T AMS,
et C.
;

1026 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 151-158


GA MO RO
151 Prope es tu, Domine, et omnes 151 prope es tu domine et omnia mandata 151 prope es tu domine et omnia
uiae tuae ueritas. tua ueritas mandata tua ueritas
152 Initio cognoui de testimoniis 152 ab initio cognoui de testimoniis tuis quia 152 initio cognoui de testimoniis
tuis, quia in aeternum fundasti in aeternum fundasti ea tuis quia in eternum fundasti
ea

Res Res Res


153 Uide humilitatem meam, et eripe 153 uide humilitatem meam et eripe me quia 153 uide humilitatem meam et eri-
me, quia legem tuam non sum legem tuam non sum oblitus pe me quia legem tuam non
oblitus. sum oblitus
154 Iudica iudicium meum, et redime 154 iudica causam meam et redime me prop- 154 iudica iudicium meum et re-
me, propter eloquium tuum uiui- ter eloquium tuum uiuifica me dime me propter eloquium
fica me. tuum uiuifica me
155 Longe a peccatoribus salus, quia 155 longe est a peccatoribus salus quia iusti- 155 longe a peccatoribus salus
iustificationes tuas non exquisie- ficationes tuas non exquisierunt quia iustificationes tuas non
runt. exquisierunt
156 Misericordiae tuae multae, Do- 156 miserationes tuae multae domine secun- 156 miserationes tue multe nimis
mine; secundum iudicium tuum dum iudicium tuum uiuifica me domine secundum iudicium
uiuifica me. tuum uiuifica me
157 Multi qui persequuntur me, et 157 multi persequentes me tribulant me a 157 multi persequentes me et tri-
tribulant me; a testimoniis tuis testimoniis tuis non declinaui bulantes me a testimoniis tuis
non declinaui. non declinaui
158 Uidi praeuaricantes et tabesce- 158 uidi non seruantes pactum et tabescebam 158 uidi preuaricantes pactum et
bam, quia eloquia tua non custo- quia eloquia tua non custodierunt tabescebam quia eloquia tua
dierunt. non custodierunt

151 es tu A B 17 29 30* 31* 32* 33 34 35* 37 204 206 207


258 S' A G L esto B30 c 81 32= 35 c .

152 ea A B 17 29 30 31 32 33' 34 35 204 206 258 S 1 A G L


eam B30* 33- 37 207.

153 res: cadat 74 129 CB, + cadat 72; 153 XX A B204 206 258 S, + XX B 17 29 30 31

legem: + tuam 72 129 CB, tuam 74 .


32 33 34 35 37 207 A G L ;
XX: + res A B 17 29
30 31 32 33 34 35 37 207 S' A G L, res B204 206

258
;
res: cap... A B204 206 258, + caput siue
capitis B 17 + capitis B2 30 31 32 33 34 35 A G L,
,

+ sapientia B 37 + caput B 207 S' psalmus


, ;

dauid A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 S' A G L,


+psalmus dauid B204 206 258.

154 causam meam A, iudicium meum B; mee BS', me


caeteri.
155 longe: est 129, + est W, silet

132.

156 N. B. In cod. 31 deest jolium unum. Lacuna est


a Ps. 118, 155 salus quia ad Ps. 119, 2 dolosa
miserationes: + tuae A B 17 29 30' 32 33 34 35 37
204 206 207 258 S' A G L, t uae B 3 0* 37*.

157 multi: + qui 72 129 CB, qui 74; 157 perseq.: + me A B3 ', _ me B 29 30 32 33 34

me 1
: + et 74 129 CB, et 72 .
350 37 204 206 207 258 S' A G L ;
tribulant A, tribu-
labant B; me: + et B
34 , et caeteri; declinauit
B204, declinabi caeteri.

158 N. B. Cod. 206 in v. 158 uix legi potest; non 158 preuaricantes 129, noa seruantes W,
seruantes pactum A, incompositos B 17 29 30 32 33 silet 132.
34 35 37 204 206 207 258 A G L, incompositus fiS'.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1027

Ps. 118, 151-158


SH H F. LXX
L51 Omnes uiae tuae ueritas uel sic- 151 prope es tu domine et omnia mandata 151 eyyuc; el, Kupie, xcd Ttdaat ai
ut in alia uersione omnia man- tua ueritas 66oi aou dAf|9eia.
data tua ueritas IUL. 152 a principio cognoui de testimoniis tuis 152 Kat' dpxdc, eyvcov ek tcov u.ap-
quod in aeternum fundaueris ea Tupicov aou, 6ti eic; tov aicova
e9eu.e>acoaac; auTd.

Res
153 uide adfiictionem meam et eripe me 153 "I6e tt]v TaiTelvcoaiv u.ou Kai e,e-
quia legis tuae non sum oblitus Aou u.e, oti tov vou.ov aou ouk
eTceXa96u.r|v.
154 iudica causam meam et redime me in 154 Kpivov tt)v Kptaiv u.ou Kai XuTpco-
sermone tuo uiuifica me oai u.e" 5id tov Xoyov oou c^fjaov
u.e.

155 longe est ab impiis salus quia prae- 155 (jaKpdv d-rro du.apTcoXcov f) acorr|-
cepta tua non quaesierunt pia, oti Ta 6iKaicbu.aTd aou ouk
d^ec^f)Tr]aocv.
156 misericordiae tuae multae domine iux- 156 oi o'iKTipu.oi aou tcoXXoi, Kupie,
ta iudicia tua uiuifica me acp66pa' Kard Ta Kpiu.aTd aou
c^fjaov u.e.
157 multi persequuntur me et adfiigunt me 157 TtoA.A.01 eK6i6KOvreq u.e Kal
ol
a testimoniis tuis non declinaui eK9Xi|3ovTe<;u.e" eK tcov [aapw-
picov aou ouk ec^eKXiva.
158 uidi praeuaricatores tuos et maerebam 158 ei6ov dauv9eTOuvTac; Kai ec;eTr)-
quia uerbum tuum non custodierunt kou.t)v, oti Td X.6yid aou ouk ecpu-
Xdc^avTO.

151 A 1, 66. 151 mandata P L I T AMS, praecepta C; manda- 151 el: ou S, + ou A; o&oi SA (Swete),
ta: tua P93, + tua c.ieleri. evroAai A (Rahlfs).
152 cognoui P T C, noui L. I AMS, aeternum P L 152 apxaq: + eyvcov S "A,c
eyvcov S*.
I T AMS, saeculum C; fundasti L89*, funda-
ueris L89 c caeteri; ea P2l 84 93 94 95 l,13 24
25 74 129 176 i t C AMS, eam P?2 L89.
153 + res (initio) P21 72 84 93 94 L 128 55 T C 153 pr)q (initio) SA, + pr)<; R; TOV
AMS, res P95 115 ;
reS : capitis P21 72 VOLiOV S*, too volxou S c a A.
84 95 Ll3 24 25 89 129 176 I T C AMS, + capitis
p93 94 L74; eripe:
me 128, + me caeteri;
93c
legem tuam P 93 *, legis tuae P caeteri.

154 me 1
+ in P T C M, in L I AS; sermone
:

PL T AMS, eloquio C.
I
155 longe: + est P T, est L I C AMS; salus: 155 aiKxpTCoAc n S= T)
C
S 'A.
quia P94 + quia caeteri; praecepta: tua
,

C256*, + tua C256 caeteri; exquisiui L12 9


c

quaesierunt caeteri.
156 misericordiae P L I T AMS. miserationes C; 156 Kupte: + O(po6pa S*, ocpoSpa
iusta P95 , iuxta caeteri.
C
S *A; Ta Kptu.ara S*, to Kpiu.a
S*A.

157 multi [qui] persequuntur me et adflig. me P L 157 eK9\i(3ovrec; S*A, eAtf3ovrec; S c


I T AMS, multi persequutores mei et adflictores

mei C; multi: qui P21 84 93 94 95 L l3 24


25 74 89 176 115 28 T A, + qui P72 Ll2 9 155
MS; adfligunt P L" 2s' 89 129 176 1 T AMS,
adfligant L24*, afligent L74.
158 praeuaricatores tuos L 89 uidi praeuarica-
uidi , 158 aouvGeTouvraq S*, aouveTouvrac; S c
tores [ruos] caeteri; uide L 24 uidi caeteri; *, A.
praeuaricatores: + tuos P L^ 3 24 25 74 89 129
I T AMS, tuos L"6 C; quia P L" 25 74
89 129 176 I T C AM, qui L24* S; tuum: non

L 2 **, + non caeteri.


1028 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 159-166


GA MO RO
139 Uide quoniam mandata tua dile- 159 uide quoniam mandata tua dilexi domine 159 uide quia mandata tua dilexi
xi, Domine; in misericordia tua in tua misericordia uiuifica me domine in tua misericordia
uiuifica me. uiuifica me
160 Principium uerborum tuorum ue- 160 principium uerborum tuorum ueritas in 160 principum uerborum tuorum
ritas; in aeternum omnia iudi- aeternum omnia iudicia iustitiae tuae ueritas in eternum omnia iu-
cia iustitiae tuae. dicia iusticie tue

Sin Sm Sen
161 Principes persecuti sunt me gra- 161 principes persequuti sunt me gratis et a 161 principes persecuti sunt me
tis, et a uerbis tuis formidauit uerbis tuis formidauit cor meum gratis et a uerbis tuis formi-
cor meum. dabit cor meum
162 Laetabor ego super eloquia tua, 162 laetor ego super eloquia tua sicut qui in- 162 letabor ego super eloquia tua
sicut qui inuenit spolia multa. uenit spolia multa sicut qui inuenit spolia mul-
ta

163 Iniquitatem odio habui, et abo- 163 iniquitatem odio habui et abominatus sum 163 iniquitatem odio habui et ab-
minatus sum, legem autem tuam legem autem tuam dilexi hominatus sum legem autem
dilexi. tuam dilexi
164 Septies in die laudem dixi tibi, 164 septies in die laudem dixi tibi super iudi- 164 septies in die laudem dixi ti-
super iudicia iustitiae tuae. cia iustitiae tuae bi super iudicia iusticie tue
165 Pax multa diligentibus legem 165 pax multa diligentibus legem tuam et non 165 pax multa diligentibus legem
tuam, et non est illis scandalum. est in illis scandalum tuam et non est illis scanda-
lum
166 Expectabam salutare tuum, Do- 166 expectabam salutare tuum domine et 166 expectabam salutare tuum do-
mine, et mandata tua dilexi. mandata tua feci mine et mandata tua dilexi

N. B. In cod. 30 deest folium unum cum lacuna a


Ps. 118, 158 tua non custodierunt usque ad
119, 5 est a me; quoniam A, quia B.

et 72 129 C, + et 74 B. 160 serborum BS', uerborum caeteri.

161 sin 74 129 C, sen 72 B; sin: iustitia 161 XXI A B204 206 258 S7 , + XXI B 17 29 32 33 161 formidabit 129, formidauit W, silet

74 129 CB, + iustitia 72; formidauit 34 35 37 207 A G L XXI: + sin A B 17 29 32 33 132.


n B 204 206 258; s n:
;

72 74 CB, formidabit 129. 34 35 37 207 S' A G L_ sj j

dent... A B204 206 258^ + C C C dentes uulnus

super uulnus B 17 + dentium sedentes B 2 9 A L,


,

+ gentes B32, + dentium B33 34 35 207 S' G,


+ dentium prophetia iusti et uictoria dauid B37;
psalmus dauid A
B 17 29 32 33 34 35 37 207 S'
A G L, + psalmus dauid B204 258, + psa Imus
B206; formidauit A B 29 32 34 35 37 204 206 207
258 A L formidabit B 17 32 c 33 35* S' G.
laetor A
c
162 laetabor B35*, B35 , caeteri.

164 in die A B 17 29 32 35 37 204 206 207 238 S 1 A L,


in diem B33 34 S G.

165 non: est B 2 04', + est A B 24 C


caeleri ; in illis 165 legem tuam 129, nomen tuum W
W
,

scandalum A B35* 207* S' ; illi s in scandalum B 17 silet 132; est: in 129, + in

29 33 A L ;
jJIis S candalum B32 33" 34 35 c 37 204 206 silet 132.
207' 258 S' G

166 tuum:
domine B 2 04, + domine caeteri; et:

+ omnia B36 c omnia ,


A B 35 ', caeteri; feci A,
seruabi B 17 29 32 33 34 35 37 206 207 258 S' A G L ;

seruauit B 2 4.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1029

Ps. 118, 159-166


SH HE LXX
159 uide quoniam praecepta tua dilexi mi- 159 I6e 6ti xocq dvroXdc; oou f|yd-nx|-

sericordiam tuam uiuifica me occ, Kupie' ev tco eXeei oou c/joov

160 caput uerborum tuorum ueritas et in 160 dpxr| tcov Xoycov oou dXf|9eia,
sempiternum omne iudicium iustitiae Kcri eiq tov aicbva Ttavra toc
tuae Kp(u.aTa Tfjc; 5iKaioauvr|c; aou.

Sin
161 principes persequuti sunt me sine cau- 161 "ApxovTeq KaTe&ico,dv u.e &co-
sa a uerbis timuit cor meum pedv, Kai diro tcov Xoycov oou
e&eiXiaaev f| Kap6ia u.ou.
162 Laetor sicut qui inuenit spolia 162 gaudens ego sum in eloquio tuo sicut 162 dyaXXidaou.ai eycb em Td Xoyid
multa PAU K Laetabor ego qui inuenit spolia multa aou, cbq 6 eupiaKcov oKOXa ttoX-
super eloquia tua sicut qui inue- Xd.
nit spolia multa IS -.
163 Et abominatus sum PS-IS. 163 mendacium odio habui et detestatus 163 d&iKiav eu.ior)oa Kai ep&eXuc/i-
sum legem autem tuam dilexi u.r)v, tov &e vou.ov oou f\yawr\oa.

164 Septies in die laudem dixi tibi 164 septies in die laudaui te super iudicia 164 enTdKiq Tfjc; f|u.epaq fjvead aoi
IUL \
Septies in die laudem iustitiae tuae em Td Kptu.aTa Tfjq 6iKaioauvr|q
PS-IS
dixi tibi 2
. aou.
165 Pax multa diligentibus te et non 165 pax multa diligentibus legem tuam et 165 eipf|vr) -rroXXf) ToTq dya-rtcbaiv tov
est in illis scandalum PS-SP. non est illis scandalum VOU.OV aou, Kai ouk eaTiv auTOiq
OKdv6aXov.
166 expectaui salutare tuum domine et 166 Ttpoae&oKcov to ocoTf)pi6v aou,
mandata tua feci Kupie, Kai Tdq evToXdq aou f|yd-
Trr)aa"

159 praecepta P Ll3 24 25 74 89- 129 176 i t AMS,


mandata L89* C; dilexi:
domine P21 84 93
94, + domine P?2 95 l I T C AMS; dilexi:
iuxta P21 84 93 95, + uxt a P72 94 L I Ti

C AMS; misericordiam P21 93 94 95 l I T C


AMS, misericordia P72 84
;
miseric: + tuam
p21 93 94 95 L.13 24 25 74- 89 129 176 I T C AMS,
+ tua P84 _
tuam P72 L74*.
160 uerborum tuorum P L I T AMS, uerbi tui
C; et: + in P T C M,
in L I AS; sempi-
ternum P L I T AMS, saeculum C; omne P
L,13 25 74 89 129 176 I T48- 51 c AMS, omnia
L24*, omnem T 4 8*; iudicia L 24 *, iudicium cae-
teri; iudicium: + tuum L 8 9, tuum caeteri.
161 + s[i]n (irtitio) P21 72 84 93 94 L 128 55 T C 161 oev (initio) SA, + oev R.
AMS,
P95 115; s i n: _
dentium P21 72 84
93 95L13 24 25 89 129 176 I T C AMS, + den-
tium P94 L74; gratis L89, sine causa L89 c cae-
teri; causa: + a P21 72 84 93 95 T48* 51, +
ad T48 c C73,
P94 l I C256 AMS; uerbis P2l
84 93 95, U erba P72 94 L I T C AMS; autem:
tua, tuis P21 84 93, + tuis P72 (sic) 95, +
tua P94 L I T C AMS.
162 i E 44, 2, 371. 2 2 A 24 162 eloquio tuo P L T C AMS, eloquium tuum I.
163 VQ 35, 37. 163 legem: + autem P L I T AS, autem C M. 163 eu.tor|oa: + Kai S A, l
Kai S*
164 1 A l, 69. 2 LDN 8, 36. 164 laudem dixi tibi I 2 8, laudaui te caeteri; iudicia
P T, iudiciis L I C AMS.
165 PS-SP 346. 165 tov vou.ov S, to ovou.a A; eotiv:
ev SA, + ev 1219.

166 mandata P L I T AMS, praecepta C. 166 irpooE&OKOV S, upooE&OKOUV A.


166-167 mandata tua:
feci custodiuit anima mea
testimonia tua et L74, + feci custodiuit anima
mea testimonia tua et caeteri.
1030 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 167-174


GA MO RO
167 Custodiuit anima mea testimonia 167 custodiuit anima mea testimonia tua et 167 custodiuitanima mea testi-
tua, et dilexit ea uehementer. dilexit ea ualde monia tua et dilexit ea uehe-
menter
168 Seruaui mandata tua et testimo- 168 seruaui mandata tua et testimonia tua 168 seruaui mandata tua et tes-
nia tua, quia omnes uiae meae in quia omnes uiae meae in conspectu tuo timonia tua quia omnes uie
conspectu tuo. domine mee in conspectu tuo

Tau Tau Tau


169 Appropinquet deprecatio mea in 169 adpropriet oratio conspectu tuo mea in 169 appropiet oratio mea in con-
conspectu tuo, Domine iuxta elo- ; domine secundum eloquium tuum da mi- spectu tuo domine secundum
quium tuum da mihi intellectum. hi intellectum eloquium tuum da michi intel-
lectum
170 Intret postulatio mea in con- 170 intret postulatio mea in conspectu tuo 170 intret postulatio mea in con-
spectu tuo, secundum eloquium domine secundum eloquium tuum eripe spectu domine secundum elo-
tuumeripe me. me quium tuum me eripe
171 Eructabunt labia mea hymnum, 171 eructuabunt labia mea hymnum quum do- 171 eructabunt mea hym-
labia
cum docueris me iustificationes cueris me iustificationes tuas num dum docueris me iustifi-
tuas. cationes tuas
172 Pronuntiabit lingua mea elo- 172 pronuntiauit lingua mea eloquia tua quia 172 pronuntiauit lingua mea elo-
quium tuum, quia omnia manda- omnia mandata tua ueritas quium tuum quia omnia man-
ta tua aequitas. data tua equitas
173 Fiat manus tua ut saluet me, 173 fiat manus tua ut saluum me faciat quia 173 fiat manus tua ut saluum me
quoniam mandata tua elegi. mandata tua dilexi faciat quia mandata tua elegi
174 Concupiui salutare tuum, Domi- 174 concupiui salutare tuum domine et lex 174 concupiui salutare tuum do-
ne, et lex tua meditatio mea est. tua meditatio mea est mine et lex tua meditatio mea
est

167 tua: et B37, + e t caeteri; dilexit A B 17 29 32


33 34 37 204 207 258 S' A G L dilexi B35 206; eam
B 204 , ea caeteri.
168 quia A, quoniam B. 168 tuo: domine 129, + domine
silet 132.

tau: fortitudo 74 129 CB, forti- 169 XXII A B204 206 258 S\ + XXII B 17 29 32

tudo 72. 33 34 35 37 207 A G L XXII: + tau A B 17 29 32



;

33 34 35 37 207 S' A G L B204 206 258; tau:


signum... A
B32 204 206 258 + C C C C signum
errabit consummabit B 17 + signum B 2 9 33
siue ,

A G L + s ig na B34 35 S\ + notitia dei B 37



,

+ adsignat B207 psalmus dauid A B 17 29 32


;

33 34 35 37 207 S' A G L + psalmus dauid B204 ;

206 258.

170 tuo: + domine A B 17 29 32 33 c 35 37 204 206 207 170 conspectu: tuo 129, + tuo
258 S' A G L
domine B33* 34. silet 132.

171 eructabunt 129, eructuabunt W, silet

132.

172 quia: + omnia 72 74 c 129 CB, omnia 172 pronuntiauit A B32c 34 37 204 207, promintiabit B 17 172 eloquium tuum 129, eloquia tua W,
74* 29 32* 33 35 206 258 S7 A G L;
q u i a A, quoniam silet 132.
B; ueritas A, iusta B; ueritas: sunt A, + sunt
B.
173 adpropinquet... domine (initio) A, + adpro-
pinquet postulatio mea in conspectu tuo domine
B; hut salbum me faciat A, ad liberandum me B.
174 tua: + meditatio 72 129 CB, medi-
tatio 74.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1031

Ps. 118, 167-174


SH HE LXX
167 custodiuit anima mea testimonia tua 167 Kcd $6Acc,V f\ i\>oyf\ u.ou xdc pap-
et dilexit ea nimis xupi& oou, Koci rjycVrrnaev auxo:
ac])65pa'
168 custodiui praecepta tua et testimonia 168 ecp6Xac;a xdc; evxoAdq aou Kal
tua quia omnes uiae meae in conspec- tcc [aapTupid aou, otl Tcdaai at
tu tuo 66ol u.ou evavriov aou.

Tau
169 ingrediatur laus mea coram te domine 169 'EyyiadTCo 6f| f| &Er)a(c; u.ou vcb-
secundum uerbum tuum doce me tci6v aou, KupiE, KupiE' KaTd to
A6yi6v aou auvETiaov u.e.

170 intret deprecatio mea ante uultum 170 EioiXQoi to dc;icou.d u.ou vcbm6v
tuum secundum eloquium tuum libera aou" KaTd x6 Xoyiov aou &uaa(
me U.E.

171 Ructabunt labia nostra hymnum 171 fundant labia mea hymnum docebis 171 c;r)puc;avTO Td H ou uu.vov,
PAU. enim me praecepta tua OTav 5i&d,r|c; \xe xa. 5iKaicbLiaTd
aou'
172 loquetur lingua mea sermonem tuum 172 cf>9yc;aiTO
f\ yXcoaad u.ou t6 X6-
quia omnia mandata tua iusta yiov aou, otl Tcdoai ai EVToXat
aou 5iKaioauvr) eot(v.
173 sit manus tua auxiliatrix mea quia 173 yVa9o f\ yeip aou tou acooai,
praecepta tua elegi &ti Tdq EvroXdc; aou f)pTiadu.r|V.
174 desideraui salutare tuum domine et lex 174 TtTc60r|oa to acoTr|pi6v aou, Ku-
tua uoluntas mea pi, Kai 6 vou.oq aou u.Xtt| u.ou
EOTIV.

167-168 tua
1
: et dilexit ea ... testimonia tua C 73 ,

+ et dilexit ea ... testimonia tua caeteri.


167 dilexit P L I AM, dilexi T C S; dilexit: + ea 167 +Kai (initio) S*,
p21 72 84 93 95 L,13 24 25 89 129 176 J15 55 X C
AMS, + eam P9* 128, L?4.
168 custodiuit P 94 *, custodiui P94 caeteri c
; mandata 168 evavTLOV S, evcotclov A*?; oou s
:

C 256 praecepta caeteri in conspectu
,
; tuo P L KUpi S*, + KOpLE S c "A* ? .

I T AMS, coram te C.
169 + t[h]au (initio) P21 72 84 93 94 L 128 55 169 6au (initio) SA, + Gau R; eyyi-
T C AMS, P95 115; tau: signa P21 72 oorrco: + &n S*, &n S C
*A*?; evcotclov
84 95 L13 24 25 89 129 176 I T C AMS, + signa S, evocvriov A*?; oou 1
: + Kupie ku-
p93 94 L74; ingrediatur P2l 72 84 93 95 Ll3 24 Ple S*A*, + KupiE S c *, A*?; Kocra
74 89 129 176 i t 48 51 256 AMS, ingrediar P^4 S, Kupie KaTa A.
L25 ,
adpropinquet C; coram te P L I T AMS,
in conspectu tuo C

170 intret P, L I 55 T C AMS, ueniet P 5


ueniat 170 oou
1
: KupiE S*, + KUpLE S C *A;
28 89; L74 uultum caeteri; eloquium:
iudicium , A.oyLOv S, KpiLia A; puoai S, (^noov
tuum P94 + tuum caeteri; libera P21 72
, A.
84 93 95 Ll3 24 25 89 129 176 I T C AMS,
94<=

elibera P 94 eripe L 74 *, .

171 E 19, 1, 138. 171 fundant P 2 72 84 93 (sup. ras) 94 L 24 25 74


1C
e^epeu^ovrai A.
171 e,npeuc^avTO S,
89 129 176 i t C AMS, fundauit P21*, mundant

P95 funda* *nt L i3 docebit P 95 docebis caeteri;


, ; ,

docebis: enim II 5 + enim caeteri; enim: ,

me L176, + me caeteri.
172 loquetur P Ll3 24 25 89 129 176 i t AMS, lo- c
172 cp6eyc;aiTo S*, (p0yc!,oiTo S *, cpOey-
quatur L 74 respondebit C; sermonem P L i3
, c^ETai A; to Xoyiov S*A, Ta Xoyia
24 74 89 129 176 i T AMS, eloquium L 25 C; S
c
*; &LKaioa.: + otlv S*, e
S *A.
quia: + omnia P L T C AMS, omnia I;
mandata P L I T AMS, eloquia C.
173 fit P9S sit caeteri; praecepta P L I T AMS. y.e S, + [ie S, + ue A.
mandata C.

174 uoluntas P L I T AMS, delectatio C. 174 TLTco9noa A, TCTco9a S.


1032 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 118, 175 19, 5


GA MO RO
175 Uiuet anima mea, et laudabit te, 175 uiuit anima mea et laudauit te et iudicia 175 uiuet anima mea et laudabit
et iudicia tua adiuuabunt me. tua adiuuabunt me te et iudicia tua adiuuabunt
me
176 Erraui sicut ouis quae periit; 176 erraui sicut ouis quae periit uiuifica ser- 176 erraui sicut ouis que perierat
quaere seruum tuum, quia man- uum tuum quia mandata tua non sum require seruum tuum quia
data tua non sum oblitus. oblitus. mandata tua non sum oblitus.

Psalmus CXIX Psalmus CXIX Psalmus CXIX

1 Canticum graduum. Canticum gradu[u~\m. Canticum graduum.


Ad Dominum cum tribularer cla- Ad dominum quum tribularer clamaui et Ad dominum dum tribularer
maui, et exaudiuit me. exaudiuit me clamaui et exaudiuit me
2 Domine, libera animam meam a domine libera animam meam a labiis ini- domine libera animam meam a
iniquis et a lingua dolosa. quis et a lingua dolosa labiis iniquis et a lingua dolosa

Quid detur tibi, aut quid appona- quid detur tibi aut quid adponatur tibi ad quid detur tibi aut quid appo-
tur tibi ad linguam dolosam? linguam dolosam natur tibi ad linguam dolosam
Sagittae potentis acutae, cum car- sagittae potentis acutae cum carbonibus sagitte potentis acute cum car-
bonibus desolatoriis. desolatoriis bonibus desolatoriis
Heu mihi, quia incolatus meus pro- heu me quod incolatus meus prolongatus heu me quod incolatus meus
longatus est! Habitaui cum habi- est habitaui cum habitantibus cedar prolongatus est habitaui cum
tantibus Cedar; habitantibus cedar

175 Iaudabit 74 129 CB, kudauit 72; adiuua- 175 uiuit A B 29 32* 33 34 35 * 37 2070 258 A G L , uibit
bunt 72 129 CB, adiuuabant 74. B 17 S\ uiuet B32c 35<= 207\ uiuat B 204 206
;
m ea:
deus A B 17 29 33 * 35 206 * 207 258 S7 A L ;
+ Jeus
B32 33 c 34 37 204 206 c G ;
laudauit A B37 207, l au .
dabit B 17 29 32 33 34 35 204 206 258 S' A G L
176 periit A, perierat B; mandata tua A, mandatorum 176 habet require 132; tuum: domine
tuorum B; N. B. In cod. 257 258 sequitur pars 129, + domine W, silet 132.
liturgica.

Ps. 119 Ps. 119 Ps. 119


Inuenitur in 12 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 (v. 6-7) 31 (v. 2-7) 32 Uariantes:
33 34 35 37 204 206 207 257 258 259 S' A G L O.
Deest in 30 (v. 1-5) 31 (v. 1) 38 260 D F. Hab.
v. 5'
1
O
Hab. v. 2" 1 2 S\
.

titulus (initio) 12 74 129 CB, + titu- Titulus sumptus est ex 13 etc. Uariantes:
lus 97; graduum: gradus dicitur as- canticum gradum A B 29 32 33 34 37 207 S' G L,

censis et descensis 72 74 129 CB, + gra- canticum graduum B 17 35 A, psalmus dauid B 204
dus... descensis 97. 206 258, si ne utulo B 257 259
iniquis: + et 72 97 129 C, et 74 B.
ad 72 74 129 CB, et a 97. N. B. Cod. 204 omittit v. 3; qui B 37 ,
quid
1
caeteri; ad linguam dolosam 129, lingua
etB 35 *, aut A B
35 \ caeteri; ad linguam dolosam dolosa W, silet 132.
A B 17 29 31c 32c 33 35 206 207= 257 258 259 S' A G L,

a lingua dolosa B 31 * 3 2* 3 4 37<= 207\ a d lingua dolosa


B37*.
4 desolatoriis 129 CB, desolatoris 72 74 97. 4 potentie B32\ potentis A B 32 \ caeteri; potentis
acutae A, acutae potentis B; desolatoriis A B 17 29
31 c 32 34 35 257 L, desolatoris B 31 * 33 37 204 206 207
258 259 S' A G.
N. B. In cod. 206 v. 5-7 uix legi possunt; iterum 5 babet me 132.
apparet 30 in uerbis est a me; quia B 258 , quod
caeteri; peregrinatio mea BO\ incolatus meus cae-
teri; est: a me A B 35 2S7, + ame B 17 29 30 31
32 33 34 37 204 206 207 258 259 S' A G L habitauit ;

R204, habitabi caeteri.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1033

Ps. 118, 175-119, 5


SH HE LXX
175 uiuet anima mea et laudabit te et iu- 175 ^oexai n, ijjuxn, U-Ou kcu aivdoEi

dicia tua auxiliabuntur mihi oe, xai xd Kpiu.aTd oou pori&T)-


oei u.oi.

176 Erraui sicut ouis quae perierat 176 erraui quasi ouis perdita quaere ser- 176 ETcAocvnGnv cboEt Tcp6|3aTov d-rco-
PAU. uum tuum quia mandatorum tuorum XcoXoq' C,r\oov tov 5oGX6v aou, 8ti
non sum oblitus. Tdq EVToXdc; aou ouk TCEXa86-
\a\v.
Psalmus CXIX Psalmus CXIX YaXu.6c; PI0'

Sagittae potentes acutae cum car- 1 Canticum gradu[u]m. 1 'Qbt\ tcov dvapae^cov.
bonibus desolatoriis PAU. Ad dominum in tribulatione mea clama- Ilpoq Kupiov ev tco 6XipO0ai u.e
Heu me quod peregrinatio mea ui et exaudiuit me EKEKpac^a, Kai Eiar)KOuov u.ou.
prolongata est BR l .
Heu me 2 domine libera animam meam a labio 2 KupiE, puoai rf]v ipuxuv u.ou 6\nb
quia incolatus meus prolongatus mendacii et a lingua dolosa XeiXecov d&iKcov Kai diro yXcbo-
est IUL -.
Heu me quia incola- or]q SoXiac;.
tus meus prolongatus est a me 3 quid detur tibi aut quid adponatur tibi 3 ti 5o6ir| ooi Kai ti TcpooTEGEir) ooi
LE "\ Heu me quod incolatus lingua dolosa Ttpoq yXcbaaav ooXiav;
meus prolongatus est causam ue- 4 sagittae potentis acutae cum carboni- 4 Td PeXt) tou SuvaTou r)KOvr)u.va
ro gemitus... quod habitaret cum bus iuniperorum ouv dv9pac^iv ToTq pr)u.LKotq.
toic;
tabernaculis cedar PAU 4 Pro- . 5 heu mihi quia peregrinatio mea prolon- 5 oiu.oi oti f) TcapoiKia u.ou u.a-
longatus uideatur incolatus noster gata est habitaui cum tabernaculis ce- KpuvBr], KaTOKf|vcoaa u.Ta tcov
PAU 3
Heu me quoad incolatus dar OKr)VQu.dTCOV Kr|6dp.

.

meus prolongatus est PAU 6 .

Heu me quia incolatus meus pro-


longatus est PS-IS 7
.
Heu me
quod incolatus meus prolongatus
est TA s .

C 256 uiuet C 256<: caeteri; anima: mea


175 uiuit

L 13
+ mea
*,

W
caeteri; laudabit P' 2 93 94 95
24 74 89 129 176 I T C AMS, laudauit P21
84 L 25 ; laudabit: te + te caeteri; auxi-
liabantur P 93 *, auxiliabuntur P 93c caeteri.

176 E 23, 9. 167. 176 quasi P L P 55 T C AMS, sicut I^ 5 89 ;


176 cooei S*, coc; S-'A; C,r\aov S, c;r|Tr|oov
mandatorum P L I T 48 51 256 AMS, praecepto- A.
rum C.

Ps. 119 Ps. 119 V. PI0'


Inuenitur in P 21 72 84 93 94 95 Ll3 24 25 74 89 1M
176 115 24c 28 55 T 48 51 C 73 256 AMS. Deest in
L17 127 x 52 . Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
petrtinet ad C.
1 + canticum grad. P2 1 72 84 93 94 l I 2 8 55 T C
AMS, canticum grad. P 95
gradum P 21 II 5 ;

72 84 94 L 24 74 76 l 128^ graduum P^ 3 LI 3 25 89
129 155 t C AMS; dominum: + in P2l 72 84
93 95 L 13 24 25 74 89 176 I T C AMS, in
P94, + cum L!29.
2 labiis P 95 , Iabio caeteri; mendacii: + et P L 24 *

T, et L 13 25 74 89 129 176 i c AMS ; mendacii:


a L24 *, + a caeteri.
3 tibr: ad P21 7 2 84 93 95 c, + ad P 94 L I 3 koi SA, r) R.
T AMS; lingua dolosa P C, linguam dolosam
L I T AMS.
4 H 24, 13, 214. 4 potentis P L 24 89 129 176 1 T C MS. potentes
LI 3 25 74 A.
1 VAE 16, 23, 1, 27. 3 IV 21, 5 heu: + mihi P L" 24 25 89 129 1 t C AMS,
384, 2. * E 6, s E 20, 1, 143. + mi L74 mihi L 176 peregrinatio mea pro-
E 29, 13, 261. ? CVV 7, 86. ,

longata est P L I T AMS, peregrinatus sum in


;

' PS 335. mosoch C; elongata P72 prolongata caeteri; est: .

+ a me L 89 a me caeteri tabernaculis P L 24
, ;

89= 129 1 T C MS, habitantibus L" 25 7 4 89

I 76 A.
1034 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 119, 6 - 120, 5


GA MO KO

6 multum incola fuit anima mea. 6 multum peregrinata est anima mea multum incola fuit anima mea
7 Cum his qui oderunt pacem eram 7 cum his qui oderant pacem eram pacificus cum his quioderunt pacem
pacificus; cum loquebar illis, im- cum loquebar illis impugnabant me gratis. eram pacificus dum loquebar
pugnabant me gratis. illis impugnabant me gratis.

Psalmus CXX Psalmus CXX Psalmus CXX


Canticum graduum. 1 Canticum graduiu^m. Canticum graduum.
Leuaui oculos meos in montes, Leuaui oculos meos ad montes unde ue- Leuaui oculos meos ad montes
unde ueniet auxilium mihi. niet auxilium mihi unde ueniet auxilium michi
Auxilium meum a Domino, qui fe- 2 auxilium meum a domino qui fecit caelum auxilium meum a domino qui
cit caelum et terram. et terram fecit celum et terram

Non det in commotionem pedem non det in commotione pedem tuum neque non det in commotionem pe-
tuum, neque dormitet qui custo- dormitet qui custodit te dem tuum neque dormitet qui
dit te. custodit te
Ecce non dormitabit neque dor- ecce non dormitauit neque obdormiet qui ecce non dormitauit neque ob-
miet qui custodit Israel. custodit srahel dormiet qui custodit isrl
Dominus custodit te, Dominus pro- dominus custodit te dominus protectio dominus custodit te dominus
tectio tua super manum dexteram tua super manum dexterae tuae protectio tua super manum dex-
tuam. tere tue

6 peregrinata A, incola B; est A, fuit B.


7 his: + qui A B 17 29 30 31 c 32 33 34 35 37 204 206
207 257 258 259 S' A L + que BG (sed falso), qui
B 31 *; oderunt B s\ oderant caeteri; cum2 A, dum
B.

Ps. 120 Ps. 120 Ps. 120


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes:
206 207 257 258 259 (bis) S 4
(v. r 3-8) S'
A G L O. Deest in 38 260 S" (v. l
b
-2) D F. Hab.
praeterea v. 7 S*.

titulus (initio)72 74 129 CB, + ti- 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97; ueniet 74 97 129 CB, ueniat 72. canticum gradum A B2 9 30 31 32 33 34 37 207 G L,

tanticum graduum B 17
psalmus 35 A ,
dauid B 204
206 258 psalmus B257, s ine titulo B259 ; bo-
norum nuntiationes A B 17 30 31 32 33 34 35 37 204
206 207 257 258 259 S' A G, + bonorum nuntia-
tiones B29 L ut R204, un de caeteri; ueniet
;
A B 17
30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 259 >> S' A G,
ueniat B29 L.

conmotione A 13 B 17 29 30* 31= 32 33 37 207 s* S' 3 dormitet 129, obdormiet W, silet 132.
A G L conmotionem AO B30<= 31 32' 34 35 204 206

257 258 259 dormitet A 13 B 17 29 35 S< S' L,

obdormitet A,' obdormiet B 31 32 33 34 37 204 206


207 257 258 259 " A G, obdormit B 3 0, dormiet B35
c
;

custodiet B 2 04; custodit caeteri.


4 dormitabit 74 129 CB, dormitauit 72 97. dormitauit A B30 32= 34 37 204 257, dormitabit B 17
29 31 32* 33 35 206 207 258 259 "" s S1 A G L ; obdor-
mitet BS', obdormiet caeteri.
CB, custodiet 74; dex-
custodit 72 97 129 custodit A B35 257, custodiat B 17 29 30 31 32 33 34 5 babet dextere tue 132.

teram 72 97 129 CB, dexterae 74; dext.: 204 206 207 258 259 < bt >>
S* S' A G L custodiet B 37 .

+ tuam 97 129 CB, + tuae 74, 72.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1035

Ps. 119, 6 120,5


SH HE LXX
TtoXXd -TT0CpcbKr|OV n. ujuxt*| H-ou U.E-
6 multum peregrinata est anima mea TOC TCOV U.IOOUVT00V rf\v eipf)Vr)V.

Cum his qui oderant pacem fui pa- 7 cum odientibus pacem ego pacifica lo- r|u.r|v eipnviKoq' 6Tav eXdXouv au-
cificus PA. quebar et illi bellantia. toTq, eTtoXeu.ouv u.e 6copedv.

Psalmus CXX Psalmus CXX YaXu.dc; PK'

Leuaui oculos meos in montes un- Canticum graduum. '>5r| tcov dcvapaGu-cov.
de mihi auxilium uenit PAU K Leuaui oculos meos ad montes unde ue- ^Hpa touc; 6<f>9aXu.ouc; u.ou eic;

Ad montes leuauimus oculos nos- niet auxilium mihi toc oprf Tt69ev f|t;ei f\ |3or|9eid u.ou;
tros ut unde nobis a domino ue- auxilium meum a domino factorem caeli if| (3or|9eid u.ou rtapd Kupiou tou
niat auxilium PAU 2 Leuaui- .
et terrae TTOif)oavToq tov oupav6v Kal Tf|v
mus ad montes dei unde nobis yfjv.
auxilium uenit a domino PAU 3 . non det in commotione pedem tuum u.r| 6cpc; eic; odXov t6v Tt66a oou.
Non dormiente neque dormitante nec dormitet qui custodit te u.r)6e vuoTdc;ei 6 cpuXdaacov oe.
BR \
Non dormitabit neque
obdormiet qui custodit israel IS 2 . ecce non dormitauit neque dormiet qui i6ou ou vuordc;ei ou&e ec;uTtvcboet
Ecce non dormitabit neque dor- custodit srahel 6 cpuXdaacov t6v *lapocf|X.
miet qui custodit israel IUL 3 . dominus custodiet te dominus protectio Kupioq cpuXdE,ei oe, Kuptoc; oKeTtr|
Dominus protectio tua PAU. tua super manum dexterae tuae aou e-rri x ipa OE^ion/ aou'

6 peregrina M, peregrinata caeteri. 6 (icoouvrcov: L


-. ttjv S, xrjv A.
7 ES 3, 20, 3. 7 pacifka P L89 129 155 t C c
MS, pacifk[a]e
L13 24 25 74 176 115 28 C 73 256 * A; loquebar:
et 115*, + et 115 caeteri; illis P93, illi caeteri;
bellantium P 72 , bellantia caeteri.

Ps. 120 Ps. 120 V. PK'


Inuenitur in P2 1 72 84 93 94 95 L,13 24 25 74 89
129 176 J15 24 c
28 55 T 48 51 C 73 256 AMS. Deest
in L" I 27 T52. Uariantes:
N. B. In hoc psaltno cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad C.
1 i E 4, 2, 21. E 9, 4. 3 E 40, 4, 1 + canticum graduum [dauid] P21 72 84 93 94
343. L13 24 25 89 129 176 i t C AMS, canticum
graduum dauid P95 L74 graduum P 2 1 84 93 ;

L 13 25- 89 129 115 55 T C AMS, gradum P" 94


L24 25* 176 I28 gra du.: dauid P 2 1 84 94 L 13
;

24 25 89 129 115 55T C AMS, + dauid P72 3

L176 J28; oculos: meos L2*', + meos caeteri;


ad P L129, in LI 3 24 25 74 89 176 i t C AMS
ueniat P72 ueniet caeteri ; mihi P L 128 T C
AM, meum 115 55 s.
2 factorem P2 1 84 93 95 L" 2i 25* 74 128 A, fac-
tore P 72 94 L25 c
T C MS.
89 129 176 115 55
*
3 des L24 ?
, det caeteri; commotione P 2 1* 84 93 6coc; S*, 6cor)<;
C
S *A; vuoTat^ei SA,
94 L13 24 25 74 89 129 176 128 T C A, COmmOtio- vuoTa^r) T.
nem P2 l
c
MS; pedum P95,
72 95 l,25
c
115 55

pedem caeteri; nec P L T C AMS, non I; dor-


mitet P L13 9 129 176 1 t C AMS, dormiet
L24 25 74.

4 1
E 21 2 CI 10, 5. A 1, 4 dormitauit P2 1 72 84 93 94 l 24 2 5* 74 176 128 T,
4 e^UTtvcooei S, utcvlooei A.
72. dormitabit P95 L" 25 c 89 129 115 55 c AMS; qui
custodit P L I T AM, custos C, qui custodiet S.
5 E 5, 18, 37. 5 v. 5 I 28 , + v. 5 caeteri; custodiet P2 1 84 93 6e,iocv SA*""', &e(;i.ac; A*
94 Ll 2 9 155 T S, CUStodit P 72 95 L" 24 25 74
176 AM, custodiat L89,
115 C;
cl,stos te P L
I T AMS, tuus C; dexterae tuae P2l 72 84 93 94
T, dexteram tuam PQ5 L I C AMS.
1036 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 120, 6 - 121, 4


GA MO RO
Per diem sol non uret te, neque per diem sol non uret te neque luna per per diem sol non uret te neque
luna per noctem. nocte[m] luna per noctem
Dominus custodit te ab omni ma- dominus custodiet te ab omni malo custo- dominus custodit te ab omni
lo; custodiat animam tuam Domi- diet animam tuam dominus malo custodiat animam tuam
nus. dominus
Dominus custodiat introitum tuum dominus custodiet introitum tuum et exi- dominus custodiat introitum
et exitum tuum, ex hoc nunc et tum tuum ex hoc nunc et usque in aeter- tuum et exitum tuum ex hoc
usque in saeculum. num. nunc et usque in seculum.

Psalmus CXXI Psalmm CXXI Psalmus CXXI

Canticum graduum. 1 Canticum gradu[u]m dauid. Canticum graduum.


Laetatus sum in his quae dicta Laetatus sum in his quae dicta sunt mihi Letatus sum in his que dicta
sunt mihi: In domum Domini ibi- in domo domini ibimus sunt michi in domo domini ibi-
mus. mus
Stantes erant pedes nostri in 2 stantes erant pedes nostri in atriis tuis stantes erant pedes nostri in
atriis tuis, Ierusalem. iherusalem atriis tuis ierslm
Ierusalem, quae aedificatur ut ci- 3 iherusalem quae aedificatur ut ciuitas iherlm que edificatur ut ciui-
uitas, cuius participatio eius in cuius participatio eius in idipsum tas cuius participatio eius in
idipsum. idipsum
Illucenim ascenderunt tribus, tri- 4 enim ascenderunt tribus tribus domini
illuc illuc enim ascenderunt tribus
bus Domini, testimonium Israel, testimonium srahel ad confitendum nomini tribus domini testimonium isrl
ad confitendum nomini Domini. tuo ad confitendum nomini tuo

lunam B
204 luna caeteri; per nocte
,
13 32 * 33 37 A B
S' G, per noctem 17 29 30 31 32= 34 35 204 206 A B
207 257 258 259 <">> S" A L.

7 custodit 97 129 CB, custodiet 72 74. custodiet A B37 *, custodiat B 17 29 3 * 31 32 33 34 *

37 c 204 206 207 258 259 <>" S* <""> S' A G L^ custodit

B30 c 34= 35 257


;
custodiet
2
A 13 , custodiat caeteri.
tuum': + et exitum tuum 72 74 97 CB, N. B. S 4
desinit in exitum tuum; custodiet A 13 ,

et exitum tuum 129. custodiat caeteri; in eternum A, in saeculum B.

Ps. 121 Ps. 121 Ps. 121


Inuenitur tn 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes:
206 2C7 257 258 A D F G L O. Deest in 38 259
? 4
260 S Hab. v. 1- S
. .

titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: 1 domo 129, domum W, silet 132.
tulus 97; graduum:
huic dauid 97 129 canticum gradum dauid A 13 , canticum gradum A
C, + huic dauid 72 B, + dauid 74. B30 34 35 257; custodiet
2
A 13 , custodiat caetei.r

dauid B 17 A canticum gradum orationis B29 L sine


, ,

titulo B 31c 257 canticum graduum B 35 psalmus da-


, ,

u id b 2 4 2 6 25 8 psalmus B D F; in domo A 13 B 17
32c
29 30 31 32" 33 37 207 257 A G L n domum A B ;
j

34 35 204 206 258 D F.

edificabitur B 37
aedificatur caeteri; aedificatur:
,
+ ut

AB 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L ,

ut BD F.

llluc 97 129 C, illic 72 74 illuc A B3 c 32c 34c 35c 204 D F ;


iHic B 17 29 30 * 31 testimonium: in 129,
32* 33 34* 35 37 206 207 257 258 A G L; iH uc: + enim 132; habet tuo 132.

AB 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 2 58 A G L


enim BD in A B3 31 32c
F ; testimonium:
c

35 204 257 D F +
B 17 29 30 32 33 34 37 206 207
;
J n * *

258 A G L nomini A B 17 29 3 31 32 33 34 35 37
c
;

206 207 257 258 A D F G L n nomine B 30 204 tuo ;


i
*
;

A B D F_ domini B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204
206 207 257 258 A G L
EDICION CKITICA. EL SALTERIO 1037

Ps. 120, 6 - 121, 4


SH HE LXX
6 Per diem sol non urat te neque 6 per diem sol non percutiet te neque luna 6 fju.epac; 6 rjXioc; ouk KKauoi os,

luna per noctem PAU l Per . per noctem Kai fj aEXfjvr) rr]v vuKTa.
diem sol non uret neque luna per 7 dominus custodiet te ab omni malo cus- 7 Kupioq cpuXd,i oe dird -rcavToc;

noctem PAU -. todiat animam tuam KaKOu, cpuXd^ai rr\v ijjuxfjv oou.

8 dominus custodiat exitum tuum et in- 8 Kuptoc; cpuXdc^Ei rr\v elaobov aou
troitum tuum amodo et usque in aeter- Kai Tf)v ,o56v oou d-rtd tou vuv
num. Kai coc; tou aicovoc;.

Psalmus CXXl Psalmus CXXI YaXu-oc; PKA

1 Canticum graduum. 'Q5r) tcov dva|3a9u.cov' tco Aaut5.


Laetatus sum ego quod dixerint mihi in Eucppdv9r)v etu toic; ipr)K6oiv u.ot
domum domini ibimus Eiq oIkov Kupiou Ttopua6u.e9a'

2 stantes erant pedes nostri in portis tuis eotcotec; fjaocv oi Tt66eq fju.cov iv
iherusalem TaTq auXatc; 'iEpouaaXfju.
Quae aedificatur ut ciuitas cuius 3 iherusalem quae aedificaueris ut ciuitas 'lpouaaXf)v oiKo6ou.ouu.evr) cbq
participatio eius in idipsum PAU l
. cuius participatio eius simul tcoXic, fjc, f| u.TOxr| auTfjc; ETti to
Cuius participatio eius in idipsum auTO.
PS-IS 4 quia ibi ascenderunt tribus tribus do- ekei ydp dve(3r)aav ai cpuXai Ku-
mini testimonium srahel ad confitendum piou, uapTUpiov tou MopafjX, tou
nomini tuo ou.oXoyfjaaa9ai tco 6v6uaTi Ku-
piou'

37. 2 7, 435. percutiet P21 72 84 93 c 94 95 L,13 24 25 74 89 c 129 6 ouk eKKauoet S*A, ou ouvKauoei S
e
*;

176 i t C AMS, uret P93* L89*. Kat S*, ou5e S "A.


c

CUStodiet P L13 25 74 129 176 I T


1
C73 256' AMS, 7 cpuXaai S, <puXa,eiA; oou: o ku-
custodiat L24* 89, custodit C256*; custodit L"6 pioq S*, + o KUpioc; S c *A.
custodiat' caeteri; tuam: + dominus L2 5, do-
minus caeteri.

exitum: tuum L ? 4, + tuum caeteri; aeternum cpuXac^ei S


lc a
A, cpuXa,eic; S*

P l9 129 i t MS, saeculum Ll3 24 25 74 176


C A.

Ps. 121
Inuemtur in P21 72 84 93 94 95 L" 24 25 74 89 129
176 115 24' 28 55 T*8 51 ?3 256 C AMS. Deest in
L17 128
T52. Uariantes:
N. B. In hoc psal/no cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad C.
+ canticum graduum [dauid] P2l 72 84 93 94 ava|3a0u.cov: + tco 5auei6 S. tco
L13 24 25 89 129 176 i t C AMS, canticum 5auei5 A; TtopeuaoLte0a S, ixopeuoco-
graduum dauid P95 L74; graduum P21 84 93 u.e0a A.
L13 25 89 129 115 55 T*8 51 256 AMS, gradum
p72 94 L24 176 128 C; grad.:
dauid P L25
89 129 176 115 24' 28, + Jauid Ll3 24* 155 T48
51 72 c AMS;
ego P21 84 93 94, in his P95, eo
L I T48 72 c AMS; quae dicta sunt P95,
51

quod dixer[i]nt caeteri ; dixerint P L74 176 I T


C MS, dixerunt L" 24* 25 89 129 A domum ;

p L24 25' 89 129 176 I T C MS, domo L13 25*


74 A.

portis P L I C AMS, atriis T. 2 auXaiq: oou S*, + oou r


S *A.
E 28, 2, 242. 2 VQ 37, 6. aedificaueris P21
c
l9 aedificatur P? 2
84 93= 94 95 ,
3 TtoXtq S, TcoXetq A; r| LtToxr| S. oi
L89* 129 176 M, aedifkaris P93* Ll3 24 25 74 i t LieTOXOt A.
C AS.
illic L74, ibi caeteri; tuo P T, domini" L I C 4 cpuXai:
cpuXai S*, + cpuXai S ', +
c

AMS. ai cpuXai A; tou iopar|X S, tco iopar)X


A.
1

1038 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 121, 5 - 122,


GA MO RO
5 Quia illic sederunt sedes in iudi- 5 quia illic sederunt sedes in iudicio sedes 5 quia illic sederunt sedes in iu-

cio, sedes super domum Dauid. super thronum dauid dicio sedes super domum dauid
6 Rogate quae ad pacem sunt Ieru- 6 rogate quae ad pacem sunt iherusalem et 6 rogate que ad pacem sunt ierlm
salem, et abundantia diligentibus abundantia diligentibus te et abundantia diligentibus te
te.
7 Fiat pax in uirtute tua, et abun- 7 fiatpax in uirtute tua et abun-
dantia in turribus tuis. 7 fiat pax in uirtute tua et abundantia in dantia in turribus tuis
turribus tuis
8 Propter fratres meos et proximos 8 propter fratres meos et proximos meos lo- 8 propter fratres meos et proxi-
meos, loquebar pacem de te. quebar pacem de te mos meos loquebar pacem de te

9 Propter domum Domini Dei nos- 9 propter domum domini dei nostri quaesiui 9 propter domum domini dei mei
tri, quaesiui bona tibi. bona tibi. quesiui bona tibi.

Psalmus CXXII Psalmus CXXII Psalmus CXXII

1 Canticum graduum. 1 Canticum gradu[u]m. Canticum graduum.


Ad te leuaui oculos meos, qui ha- Ad te leuaui oculos meos qui habitas in Ad te leuaui oculos meos qui
bitas in caelis. caelis habitas in celis

5 in iudicio 74 97 129 C, in in (sic) iudi- 5 iudicium B 35 *, iudicio A B 35c ,


caeteri; tronum A 13
cium 72, in iudicium B. B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L
domum AO B D F.

6 N. B. In cod. 206 v. 6 uix legi polest ; ad pacem


A BD F pat s B 17 29 30
j
31 32 34 35 37 204 206 207
257 258 A pac b 33 G
sunt: i ; A B 17 29 30*
31 32 33 34 35 204 206 207 257 258 A D F G L + i n
B30* 37
;
ex B 257 , et caeteri.

et (imtio) A B 32 33 34 35 37 204 206 207 258


D F G, + et B 17 29 30 31 257 A L domini: + ;
dei
nostri 13 A B 20 4 + dei tui A B F, + dei
, mei
B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257 258 A G L,

B206.

Ps. 122 Ps. 122 Ps. 122

Inuenitur in 72 74 97 129 CB, Uariantes. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes:


206 207 257 258 259 A D F G L O. Deest in 38 260
Hab. v. 1 L Hab. L
7 3 4
S . . v. 1 .

titulus (initio) 72 74 129 CB, + titu- Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: 1 celis 129, caelo W, silet 132.

lus 97; graduum: etsi letus dicebat canticum gradum A B30 3l 32 33 34 37 207 G, can ti-

quod (?) uiuus sit nec sub flagellis mise- cum graduum B i7 35 A canticum gradum bona
,
gra-
ricordiam clamat 72 74 129 CB, + etsi... tiae B29 L, psalmus dauid B 204 2 6 253 25 9, psalmus
clamat 97. ]j257 D F ;
leuaui A BD f, lebamus B 17 29 30 31 32

33 34 35 37 204 206 207 257 258 259 l? L4 A G L ; m eos


A BD F, nostros Bl 7 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206
207 257 258 259 L3 L A G L 4
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1039

Ps. 121, 5 - 122,


SH HE LXX
5 quia ibi sederunt sedes in iudicio sedes 6xi ekeieKd8ioav 0p6voi eic; Kp[-.
domui dauid aiv,6p6voi em oTkov Aaue(6,
6 rogate pacem iherusalem sit bene his Kai Eu6nv(a toTc, dyaTtcoaiv oe'
qui diligunt te epcoTf]aaTe bi) toc eic; eipf|vn,v -rfj

'IepouaaXnv.
7 sitpax in muris tuis abundantia in do- yevea8co 5r| eipfjvn, aou Iv xfj 6u-
mibus tuis vdu.et aou, Kai eu6nvia dv toic;
Ttupyofidpeoiv aou,
8 propter fratres meos et amicos meos lo- vKa tcov d5e\cpcov u.ou Kai tcov
quebar pacem tibi 7TXr]aiov u.ou. eXd\ouv 6e eipqvnv
-nepi aou'
9 propter domum domini dei nostri in- ^VEKa tou oikou Kupiou tou 6eou
quiram bona tibi. r)u.cov efjer|Tr|od aoi.

Psalmus CXXII Psalmus CXXII YaXu.6q PKB


Canticum graduum. 1 '26f| tcov dvapa6u.cov.
1 Ad te lebaui o[culos meos]. Ad te leuaui oculos meos qui habitas in npoq ae fjpa touc; 6cp8a\u.ouc, u.ou,
caelis tov KaTOiKouvra ev tco oupocvcp.

sedebunt L 24 , sederunt caeteri; sedes P L I T 1


5 etci S, ETt A.
AMS, throni C; sedes 2 P L I T AMS, throni
C; dauid P21 95 L I T C AMS, iacob dauid
p72 84 93 94.

rogate P L I T AMS, interrogate C; pacem: Kai euSnvia toic, ayorrtcooiv oe spco-


+ suum (sic) L 176
suum caeteri pacem: , ; TnocrTE 6r) ra eic; lEpou-
ipr]vr|v [rr|]
+ in P94, _ in caeteri; sit bene P21 84 93 94 95 aa\r|u. S*, EpcoTr|oaTE or) xa eic, ei-
L I T AMS, si bene P'2, abundantia C; qui his pr]vnv [tt|] ipouoaXn.M. Kai u9n.via
P 93 his qui caeteri.
,
toic, ayaTtcoaiv oe S C , A; rr| S (Swete)
A, tt|v S (Rahlfs).
S it 84 94 L I T C AMS,
P21 72 P3 95; mur s fit i 6r) S, 6e A; ipqvr|: + oou S, oou
P L I T AMS, uirtute C; tuis P2l 72 84 94 95 1
A, Toiq S*, Taic, S c *A.
L I T AMS, eius P93, tua C; tuis: + sit C256 c

sit C256* caeteri; abundantiam P93 abun-


,

dantia caeteri.
amicos P L I T AMS, sodales C; loquebar P EVEKa S, EVEKEV A.
L 13 24 25 74 89 176 I T C A, loquar L129 MS tibi ;

P L I T AMS, de te C.
domini: dei L^ 29 + dei caeteri inquiram , ; EVEKa S, EVEKEV A; T]U.COV SA, U.OU RT;
P T C, quaerebam L" 24 25 74 89 176 i A, quae- ooc S*, ayaGa A, ayaGa ooi S c V
ram L129 MS.

Ps. 122 Ps. 122

Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L" 24 25 74 89 129


176 115 24= 28 55 T<8 51 C" 256 AMS. Deest in
L17 127 T52. Uariantes:
N. B. ln hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad C.
1 Dr. Jose Vives, Inscripciones cristianas 1 canticum grad. dauid P 95 +
, canticum grad.
de la Espaila romana y visigoda, Barcelona [dauid] caeteri; graduum P21 84 93 l^ 3 25 74
1952, pag. 118, num. 346. 89 129 115 65 t C AMS, gradum P?2 94 L24 176

128; graduum: dauid P L" 25 74 89 129 176


115 24-= 28 t C AMS, + dauid L24* 155; leba-
c
mus (mus in ras.) I24 , leuaui caeteri; quia 115,
qui caeteri; habitat 155, habitas caeteri.
; :

1040 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 122, 2 - 123, 2


GA MO RO
2 Ecce sicut oculi seruorum in ma- 2 ecce sicut oculi seruorum in manibus do- 2 ecce sicut oculi seruorum in
nibus dominorum suorum; sicut minorum suorum et sicut oculi ancillae manibus dominorum suorum et
oculi ancillae in manibus dominae inmanibus dominae suae ita oculi nostri sicut oculi ancille in manibus
suae: ita oculi nostri ad Domi- ad dominum deum nostrum donec mise- domine sue ita oculi nostri ad
num Deum nostrum, donec mise- reatur nobis dominum deum nostrum donec
reatur nostri. misereatur nostri
3 Miserere nostri, Domine, miserere 3 miserere nobis domine miserere nobis quia 3 miserere nobis domine misere-
nostri, quia multum repleti sumus multum repleti sumus contemptu re nobis quia multum repleti
despectione; sumus contentione
4 quia multum repleta est anima 4 multumque repleta est anima nostra ob- 4 et multum repleta est anima
nostra, opprobrium abundantibus, probrium abundantium et dispectio super- nostra obprobrium abundanti-
et despectio superbis. bis. bus et despectio superbis.

Psalmus C XXI II Psalmus CXXIII Psalmus CXXIII

1 Canticum graduum. Canticum gradu[u]m dauid. Canticum graduum.


Nisi quia Dominus erat in nobis, Nisi quia dominus erat in nobis dicat nunc Nisi quod dominus erat in no-
dicat nunc Israel, srahel bis dicat nunc isrl
2 nisi quia Dominus erat in nobis; nisiquia dominus erat in nobis quum exur- nisi quia dominus erat in nobis
cum exurgerent homines in nos, gerent homines super nos dum insurgerent homines in
nos

in
1
manibus 72 97 129 CB, ad manum 74; ecte: sicut B 32 *, + sicut A B 32c , caeteri; in
1
2 babet et 132; nostri
2
129, nobis
in manibus" 72 97 129 CB, ad manum 74. A B 30 31 32 33 35 37 204 207 257 258 259 A D P G, silet 132.
ad
1
B17 29 34 206 L ;
man ibus A B 17 30 31 32 3 5 37
204 207 257 258 259 D F m anus' B 2 9;
33 34 206 A G L ;

in manibus 2 A BD P, ad manus B 17 29 30 31 32 33
34 35 37 204 206 207 257 258 259 A G L ;
dominae:
+ suae A 13 B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 2 6 207
257 258 259 A G L _ suae A B D F ; nobis A B 17
29 30 31 32 33 34 35 37 207 258 259 A D F G L ;
nOStri
B204 206 257.
3 despectione 74 97 129 CB, dispettionem tontemptu A BD F , contentione B 17 29 30 31 32 3 contentione 129, contemptione 132 W.
72. 33 34 35 37 206 207 257 258 259 A G L, contemptionem
B 2 04.
obprobrium A B3 1 32 3 5* 37 2 04 206* D F ;
obprobriis 4 babet et' 132.
BI 7 29 30 32 33 206 c 207 258 A G obprobrio B 34
L,
35' 257 259
;
habundantium: et B204 + et caeteri;
,

dispectio A BD F ,
dispectiones B 17 35 dispectione
*,

B29 30 31 32 33 34 35 c 37 204 206 207 257 258 259 A G L


superbis A BD F superborum B 17
,
29 30 31 32 33 34
35 37 204 206 207 257 258 259 A G L

Ps. 123 Ps. 123 Ps. 123


Inuenitnr in 72 74 97 29 CB. Uartantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 Uarianles
207 257 258 A D F G L O. Deest in 38 259 260
S 7 Hab.
. v. 1 2 3* 7 IA
titulus 72 74 129 CB, + ti-
(initio) 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97; graduum:
dauid 72 97 129 canticum gradum dauid 13 canticum gradum A A ,

C, + dauid 74, + huic dauid B; gra- B 3 0 31 32 33 34 37 207 G. tanticum graduum psalmus


duum: iterum qui sub flagellis erat dauid B 17
A canticum gradum restitutionis B 29 L
, ,

miserere clamat 72 74 129 CB, + ite- canticum graduum B 35 psalmus dauid B 204 206 25 8, ,

rum... clamat 97. sine titulo B 257 psalmus B D F qu a A B L3 D F


, ;
i ,

quod B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258


A G L ;
dicant B204 , dicat caeteri.
2 quia A D F quod BI 7 29 30 31
,
32 33 34 35 37
204 206 207 257 258 A G L exurgerent ;
A BD F in-

surgerent B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257


258 L A G
3
L- super nos A BD F , in nos B 17 29
30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 L A G L 3
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1041

Ps. 122, 2 123,2


SH HE LXX
Ecce sicut oculi seruorum in ma- ecce sicut oculi seruorum ad manum do- i&ou cbq 6cp6aAu.oi 5ouAcov eic, xei-
nibus dominorum suorum ita ocu- minorum suorum sicut oculi ancillae ad pccq tcov Kupicov auTcov, cbc; 6cf>6aA-
li nostri ad dominum deum nos- manum dominae suae sicut oculi nostri U.01 Ttai5ioKnc; eiq x e ^P a ^ KU ~
trum donec misereatur nobis ORO. ad dominum deum nostrum donec mi- ptaq auTfjc;, outcoq oi 6cp8aAu.oi
sereatur nostri irpoq Kupiov tov 9e6v f|u.cbv,
f)u.cov
ecoc;o5 oiKTeipfjaai f)u.dc;.
miserere nostri domine miserere nostri eXerjoov f|u.dc,, Kupie, eAenaov
quoniam multum repleti sumus despec- fiu.dc;, 6ti e-rri tcoAu eT-Xr)8uv8r|U.ev
tione efjou&evcbaecoc;"
multum repleta est anima nostra obpro- em TtXeiov dicXn9uv9n f| cpuxf)
brium abundantium et despectio super- f)u.cov" to oveiSoc; Totq eu8r)vouoiv
borum. Kai f| ecjou&evcooiQ toIc, uTrepr]cpd-
voiq.

Psalmns CXXIII Psalmus CXXIII YaXu^c; PKr


Canticum graduum dauid.
,

'>5f| tcov dvap a6u.cbv tco Aauei6.


Nisi dominus fuisset in nobis dicat nunc Ei u.f) oti Kupioq fjv tv f)U.Iv, ei-rtd-

srahel tco 6f| 'Iapaf|X,


nisidominus fuisset in nobis quum exur- ei u.f| 6ti Kupioc; fjv iv f)u.tv, ev
gerent super nos homines tco eTTavaoTrjvai dv9pcbTtouq ecp*

2 LA 32. seruorum: id P 93 + a d P 93c


*, caeteri; ma- koi SA, + Kai
num 1
PL I 55 T C AMS, manus 115 ; suorum:
+ L 24
et ,
et caeteri; sicut
2
:
oculi L 89 *,
+ oculi L 89 caeteri ; manus L 25 manum", caeteri;
sicut P 2 * 84
3
94 L89 155, sjc p72 93 95 L,13 24

25 74 129 176 115 28 T C AMS ; nostri


2
P L I C
AMS, nobis T 48 51 .
3 nostri:
domine P 93 *, + domine P93c caeteri; 3 ETtAnGuvGnuEv S*, TtXno6nu.v S*A.
miserere nostri domine L 176 domine miserere ,

nostri caeteri; quoniam P L 13 24 74 89 129 1 t C


AS, quia L25 176 M; repleti P L I T AMS,
saturati C; despectione P2 1 4 93 94 95 L" 25

74 89 129 176 1 t C AMS, despectionem P? 2


L 24 .

4 repleta P U
I T AMS, saturata C; est: + TcAr|6uv9n S, ETcXno6r| A ;
f;ou6vco-
anima nostra P L" 24 25 74 89= 129 176 il5<= 28 oiq S, c;ou6evcooeic, A.
55 T C AMS, + anima mea L 89 anima *,

nostra 115*; obprobrium P 2 1* 72 84 93 94 L


129 176, obprobrio P 2 95 115 24= 28 89 T C M, 1
C

obprobrii L" 24 * 25 155 AS; abundantiam T51*,


abundantium T 5 caeleri; abundantium: + et
1C

P L I T AMS, et C; despectio P, despectionis


L AS, despectione 115 28 55 89 t C M.
Ps. 123 Ps. 123 Y. P KT'
Inuenitur in P2i 72 84 93 94 95 L i3 24 25 74 89 129
176 115 24 c 28 55 t 48 51 C 73 256 AMS. Deest in
L 17 127 T 52 . Uariantes;
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad C.
1 canticum graduum dauid P 95 + canticum ,
ava|3a6u.cov: tco 6aui6 S,

graduum [dauid] caeteri; canticum: + graduum 5aui& A.


p2l 84 93 LI 3 25 89 l 29 II 5 55 t C AMS, + gra-
dum P72 94 L24 74 176, 128; graduum: + _
dauid P2i 84 93 94 L176 128 55 T 48 51 256 MS,
dauid P72 LI 3 24 2 5 74 89 129 p6 c A; dicant
115*, dicat I15 c caeteri.

2 fuis (sic) P9 5, fuisset caeteri ; super: + nos


P21 84 93 94 95 L I15
c
28 55 T C AMS, nos
p72 115*.
1

1042 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 123, 3 - 124,


GA MO RO
3 forte uiuos deglutissent nos; cum 3 forsitan uiuos deglutissent nos dum irasce- 3 forsitan aqua degluttisset nos
irasceretur furor eorum in nos, retur furor eorum aduersum nos cum irasceretur furor eorum
aduersum nos
4 forsitan aqua absorbuisset nos. 4 forsitan aqua obsorbuisset nos 4 forsitan uelut aque absorbuis-
sent nos
5 Torrentem pertransiuit anima nos- 5 torrentem pertransiuit anima nostra for- 5 torrentem pertransiuit anima
tra; forsitan pertransisset anima sitan pertransisset anima nostra aquam nostra forsitan pertransisset
nostra aquam intolerabilem. intolerabilem anima nostra aquam intolera-
bilem
6 Benedictus Dominus, qui non de- 6 benedictus dominus qui non dedit nos in 6 benedictus dominus qui non de-
dit nos in captionem dentibus eo- captione dentibus eorum dit nos in captionem dentibus
rum. |
eorum
7 Anima nostra sicut passer erepta 7 anima nostra sicut passer erepta est de 7 anima nostra sicut passer erep-
est de laqueo uenantium; laqueus laqueo uenantium laqueus contritus est et ta est de laqueo uenantium la-
contritus est, et nos liberati su- nos liberati sumus queus contritus est et nos li-
mus. berati sumus
8 Adiutorium nostrum in nomine 8 adiutorium nostrum in nomine domini qui 8 adiutorium nostrum in nomine
Domini, qui fecit caelum et ter- fecitcaelum et terram. domini qui fecit celum et ter-
ram. ram.

Psalmus CXXIV Psalmus CXXIV Psalmus CXXIV


1 Canticum graduum. Canticum gradu[u]m. 1 Canticum graduum.
Qui confidunt in Domino, sicut Qui confidunt in domino sicut mons syon Qui confidunt in domino sicut
mons Sion: non commouebitur in non commouebuntur in aeternum qui ha- mons syon non commouebitur
aeternum, qui habitat bitant in eternum qui habitat

3 forte 72 74 129 CB, fortes 97; deglutis- N. B. Cod. 206 in v. 3-7 partim mutilus est; dum 3 aqua 129 132, uiuos W; [deglutis]set
sent 72 74 97 CB, deglutisset 129. A13 BD F. quum A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 129 132, deglutissent W; cum 129, dum
204 206 207 257 258 A G L irasceretur A13 B 17 29 30 31 W, silet 132; furor 129, animus W,
;

32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G L,jrascetur silet 132.


AO BD F ;
furor A BD F, animus B 17 29 30 31 32

33 34 35 37 204 206 207 257 A G L, an im05 B258.


aqua 72 97 129 CB, aquae 74; absor- forsitan: uelut A 13 + , uelut caeteri ; aquam 4 aque 129, aqua W, silet 132; absor-
buisset 129 CB, obsorbuissent 74 97, ob- B257, aqua caeteri ; obsorbuisset A B 33 *, obsorbuis- buissent 129, [obsorbuis]sent 132 W
sorbuisset 72. sent B 17 29 30 31 32<= 33 c 34 35 37 206 207 257 258
A G L obsoruissent B32', absorbuisset B204 D F.

pertransiuit A B29 30 31= 32 c 34, 35 37 204 206 207 257


258 A D F L pertransibit B 17 81 32 33 G ;
pertrans-
iuit- B258, pertransisset caeteri; intolerabilem A
BD F immensam ^ 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204
206 207 257 258 A G L.

6 captionem 72 74 CB, captione 97 129. captione A, captura B 17 29 30* 31 33 35 37 206 207


257 A G L, capturam B30
c
32 34 204 258 D F.

erepta: est B 204 + ; est caeteri.

Ps. 124 124 Ps. 124


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes:
206 2C7 257 258 S'AGLO. Deest in 38 259 260
D F.

titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97; graduum: sicut mons syon canticum gradum A B30 31 32 33 34 37 207 G, C anti-

christus a quo fundata est ecclesia 72 74 cum graduum B 17 35 A t


ca nticum gradum speratio
129 CB, + sicut... ecclesia 97. futurorum B29 L psalmus dauid B204 206 258 psa l.
mus B 2 ^7 ; commouebuntur A, commobebitur B; ha-
bitant A B 17 206 8', habitat B29 30 31 32 33 34 35
37 204 207 257 258 A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1043

Ps. 123, 3 124, 1


SH HE LXX
3 forsitan uiuos absorbuissent nos quum dpa ^covxaq dv KCtTemov f|[idc;,
irasceretur furor eorum super nos tv tq 6pyta6fjvat tov 8uu.6v au-
tcov kq>' f|u.ac,.

4 forsitan aquae circumdedissent nos tor- dpa to u5cop KaTETtovTtoEv f|U.d<;,


rens transisset super anima nostra Xtu.appov 5ifj\8EV f) t|)uxf| f)u.cov
5 forsitan transissent super animam nos- dpa 6ifjX6EV r) ^>oyr\ f|u.cov t6 u&cop
tram aquae superbiae to dvuTcooTaTov.

6 benedictus dominus qui non dedit nos in EuXoynToq Kuptoc; oc, ouk e6qkev
praedam dentibus eorum f|U.dc; Eiq 6f|pav Toiq 66oGaiv au-
TQV.
Anima nostra sicut passer erepta 7 anima nostra sicut passer erepta est de f| ipuxf) f|U.cov cbq arpou6[ov ip-
est de laqueo uenantium laqueus laqueo uenantium laqueus contritus est pua6r) ek Tfjq Ttay(5oq tcov 6r|-

contritus est et nos liberati sumus et nos liberati sumus Peuovtcov f| Ttayiq auvETpipr), Kai
PAU. f)u.tq Epua6r]u.Ev.
Quia adiutorium nostrum est in 8 auxilium nostrum in nomine domine qui Pof|6ta f|u.cov ev 6v6u.aTt Kuptou
nomine domini iesu christi PAU. fecit caelum et terram. tou Ttotf|aavToq tov oupavov Kai
rf|V yfjv.

Psalmus CXXIV Psalmus CXXIV YaXtioq PKA


Canticum graduum. 'Q6f| tcov dvapa6u.cov.
Qui confidunt in domino sicut mons syon 01 tcetcoi66tec; etci Kuptov cbq opoc;
non mouetur in aeternum habitabilis Ztcbv ou aa\u8f)aTat eiq tov
iherusalem atcova 6 KaTOtKcov 'lpouaaXf)u..

8 forsitant P 93 , forsitan caeteri; absorbuissent P 21c


84 94 L13 I MS, absorbuisset P2l', obsorbuissent
p72 93 95 L24 25 74 89 129 176 t C A; irasceretur
P L 13 24 25 c 74 89 129 176 J28 55 X C AMS,
irascetur L 25* 115.

4 aqua I 15 aquae caeteri ; circumdedissent


,
P L I T 4 u5cop: ccv S* "A,
c

AMS, inundassent C; circumd.: super P L -

I T AMS, + super C; torrens P 21 ? 2 84 93 94


L13 24 25 74 129 176 I T C AMS, torrentes P95,
torrentem L 89 ; anima nostra P T, super ani-
mam C AMS.
nostram L I
5 transissent l 13 24 89 129 176 I T
P21 72 84 93 94

C AMS, pertransissent P 95 transisset L 25 per- , ,

transisset L 74 transissent: + super P L T C


;

AMS, super I 15 24< 28 55 89 aqua L24 aquae ; ,

. caeteri; superbiae P 21 72 84 93 94 l 24 89 129 128 55


T M, superbae P 95 L13 25^ 74 176 c AS, superue
L 25 * I 15 .

7 E 40, 10, 352. 7 sicut P T C, quasi L I AMS; sicut: + passer


P T C, + auis L 13 24 25 89 129 176 I AMS,
L74 uenantium: + 51cest L89 est caeteri;
; ,

8 E 40, 10, 352. laqueos T 51 laqueus T caeteri.


*, 8 r) (initio) S, + n A.

Ps. 124 Ps. 124 P KA


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L 13 24 25 74 89
129 176 115 24' 28 55 T 48 51 C 73 256 AMS. Deest
in L" 127 T 52 . Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinetad C.
1 + canticum graduum P 21 84 93 L 13 25 89 129 1 kcctoikqv: ev SA, + ev R.
115 t C AMS, + canticum gradum P72 94
55

L24 + canticum dauid I 28 P 95 L74


17 6, , ;

confidunt P L I 15 55 T C AMS, confidit I 15


*

28 ;sicut P T C, quasi L I AMS; non mouetur


P T 48c 61, immobilds L" 24 25 74 89 129 176 115 *

28 55 AMS, non mobilis I 24c non mouebitur T 48 ,


*

C 2 56 non commouebitur C 73 256* aeternum P


c
,
;

L I T AMS, saeculum C; habitabilis P L 13 24


25 89 176 1 T C AMS, qui habitat L 74 habitabis ,

in L129.
1 ; :

1044 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 124, 2 - 125,


GA MO RO
2 in Ierusalem. Montes in circuitu 2 in iherusalem montes in circuitu eius et 2 in ierusalem montes in circuitu
eius; et Dominus in circuitu po- dominus in circuitu populi sui ex hoc nunc eius et dominus in circuitu po-
puli sui, ex hoc nunc et usque in et usque in saeculum puli sui ex hoc nunc et usque
saeculum. in seculum
3 Quia non relinquet Dominus uir- 3 quia non relinquet uirgam peccatorum su- 3 quia non derelinquet dominus
gam peccatorum super sortem per sortem iustorum ut non extendant ius- uirgam peccatorum super sor-
iustorum, ut non extendant iusti ti ad iniquitatem manus suas tem iustorum ut non extendant
ad iniquitatem manus suas. iusti ad iniquitatem manus
suas
4 Benefac, Domine, bonis, et rectis 4 benefac domine bonis et rectis corde 4 benefac domine bonis et rectis
corde. corde
5 Declinantes autem in obligationes, 5 autem in prauitatibus adducet
declinantes 5 declinantes autem in obligatio-
adducet Dominus cum operanti- dominus cum operantibus iniquitatem pax nem adducet dominus cum ope-
bus iniquitatem. Pax super Israel! super srahel. rantibus iniquitatem pax su-
per isrl.

Psahnus CXXV Psalmus CXXV Psalmus CXXV


Canticum graduum. Canticum gradu[u\m. Canticum graduum
In conuertendo Dominus captiui- Quurn conuerteret dominus captiuitatem In conuertendo dominus capti-
tatem Sion, facti sumus sicut con- syon facti sumus uelut consolati uitatem syon facti sumus sic-
solati. ut consolati

relinquet: + dominus 97 129 C, do- relinquet A, derelinquet B; relinquet: dominus


minus 72 74 B; iniquitatem 72 97 129 A13 B35*, + dominus AO B" 29 30 31 32 33 34

CB, iniquitates 74. 35<= 37 204 206 207 257 258 S' A G L ;
et Bs ', ut caeteri
ut: non B 34 + , non caeteri; ad iniquitatem A
B17 29 30= 31 32= 33 34 37 206 207 257 258 S' A G L,

ab iniquitate B30* 32* 204


;
in iniquitatem B 3 5.

5 in prauitatibus A, ad obligationem B; adducit BS', L29, ad 132


adducet caeteri; cum:
omnibus A Bl' 29 30 31 32
33 34 35 37 c 207 257 S' A G L, + omnibus B37* 204
206 , + hominibus B 258 .

Ps. 125 Ps. 125 Ps. 125


Inuenitur 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes
206 (v. 1) 207 257 258 S'AGLO. Deest in 38 206
(v. 2-6) 259 260 D F. Hab. v. 6* L\ Hab. v. 2" S\

1 titulus (initio) 72 74 129 CB, Titulus sumptus est ex 13. Uarianles:


tulus 97. canticum gradum A B31 32 33 34 37 207 S' G, C anti
cum graduum Bl ? 30 35 A, canticum gradum edifica
tionis ecclesieB 29 L , psalmus dauid B 204 206 258
,

psalmus B 257 quum


;
conuerteret Al3, cum conuer
terit A, in conuertendo B; uelut(i) A, sicut B
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1045

Ps. 124, 2 - 125, 1


II E LXX
Z montes in circuitu eius et dominus in 2 6pr| kukXco auTTjc;, kcq Kupioq ku-
circuitu populi sui amodo et usque in kXco tou Xaou auxou dn6 tou vuv
aeternum Kai gcoq tou aicovoc;.

3 quia non requiescet uirga impietatis 3 6ti ouk dcpr)oei Tr|vpdf36ov tcov
super sortem iustorum ut non mittant duapTcoXcov eiri tov KXf|pov tcov
iusti iniquitatem manus suas 6iKaicov, 6ttcoc; dv u.r| eKTetvcooiv

oi 6iKaioi iv dvouaa ysxpa^ au-


TCOV.
4 benefac domine bonis et rectis corde 4 dydGuvov, Kupte, toic; dya0oTq
Kai Totq eu0eoi Tfj Kap6ia"
5 qui autem declinant ad prauitates suas 5 touc; 6e eKKXivovraq elq Taq
deducit eos dominus cum his qui ope- OTpayyaXtdc; dirdc^ei Kupioq ue-
rantur iniquitatem pax super srahel. Td tcov epya^OLievcov tt]V dvouaav.
eipr|vr| e-rti t6v 'Iapar|X.

Psalmus CXXV Psalmus CXXV YaXu.6q PKE'

Canticum graduum. 'P6r| tcov dvafJaGu.cov.


1 Facti sumus quasi consolati PAU. Quum conuerteret dominus captiuitatem 'Ev tco emoTpeipat Kupiov Tf)v
syon facti sumus quasi somniantes aixu-aXcooiav Zicbv eyevr|0r|u.ev
cbc; TcapaKeKXr)u.evoi.

circuitu
2
:
-
populi L74 + , populi caeteri; po-
puli: sui I 55 , + sui caeteri ; amodo: et

L129 + et caeteri; aeternum P L89 129 I T


MS, sempiternum L 13 24 25 176 A, saeculum L74
C.
requiescet P L 13 24 25 74 89 129 i c AMS, quies- aq>r|aei: Kupioq S*A, Kupioc;
cet L 1 , requiescit T 51 72 ;
uirga P L 13 24 25 c S
c
*.

74 89 176 I t AMS, uirgam L25* 129, tribus C; ut


P21 72 84 93 94 Y,2i 25 74 89 129 176 I T C AMS,
et P95 , huti L 13 ; mittam C 73 , mittant caeteri;
iusti: in, ad P^ 1 84 93 95 t8', + in P"
L 1^5 55 C AMS, + ad P94 I28 T48 c
51 ;
iniqui-
tatem P^ 94 95 L 13 24 25 74 89
1 84 93 129 176

I T C AMS, iniquitate P 7 2 L25*.


cordis I 28 , corde caeteri. 4 Toiq
1
: eu0eq S^A, + eu0eq S*.
cum P95, qui caeteri; declinant P 93 94 95 L 5 Taq oTpayyaXiaq S, TaaTpayyaAiaq
I T C AMS, declinat P^ 84 deducit P L24, 1
;
A.
deducet L 13 25 74 89 129 176 i T C AMS; dedu-
cet: eos P 94 + eos caeteri dominus: cum , ;

his L 129, + cum his caeleri cum his dominus ;

L 176 dominus cum his caeteri; ihlm L24 srahel


, ,

caeteri.

Y. P KE
Inuenitur in P^ 1 72 84 93 94 95 l 13 24 25 7 4 89
129 176 115 24= 28 55 T48 51 C 73 256 AMS. Deest
in L 17 I 27 T52 . Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad C.
Y. 27, 3, 240. + canticum grad. P21 72 84 93 94 l 13 24 25 89 eTuoTpet|>ai A, eTtiarpeijje S; coq S*A,
129 T C AMS, canticum grad. P95
176 I cooei S
c
*.

L74 graduum P21 84 93 L 13 2 5 89 129 115 55 T C


;

AMS, gradum P72 94 L24 176 128 graduum: + ;

salomonis P 93 salomonis caeteri; conuerteret ,

p21 72 84 94 95 L 13 24 74 89 129 176 I AMS, Con-


uertet P 93 L 2 conuerterit T C; suam C 25 6*, 5,

syon C 2 56 caeteri; facti sumus P L I T AMS,


c

erimus C; sicut consolati L 129 ,


quasi somniantes
caeteri.
1046 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 125, 2-6


GA MO RO
Tunc repletum est gaudio os nos- tunc repletum est gaudio os nostrum et tunc repletum est gaudio os
trum, et lingua nostra exultatio- lingua nostra exultatione tunc dicent in- nostrum et lingua nostra in
ne. Tunc dicent inter gentes: ter gentes magnificauit dominus facere exultatione tunc dicent inter
Magnificauit Dominus facere cum cum illis gentes magnificauit dominus fa-
eis. cere cum illis
Magnificauit Dominus facere no- magnificauit dominus facere nobiscum fac- magnificauit dominus facere
biscum; facti sumus laetantes. ti sumus laetantes nobiscum facti sumus letantes

4 Conuerte, Domine, captiuitatem


nostram, sicut torrens in austro. conuerte domine captiuitatem nostram sic-
ut torrens in austro conuerte domine captiuitatem
5 Qui seminant in lacrymis, in exul- nostram sicut torrens in aus-
tatione metent. tro
5 qui seminant in lacrymis in gaudio metent 5 qui seminant in lacrimis in
exultatione metent

Euntes ibant et fiebant, mittentes euntes ibant et fiebant mittentes semina euntes ibant et fiebant portan-
semina sua. Uenientes autem ue- sua uenientes autem uenient in exultatio- tes semina sua uenientes au-
nient cum exultatione, portantes ne portantes manipulos suos. tem uenient in exultatione por-
manipulos suos. tantes manipulos suos.

2 N. B. In cod. 206 desunt v. 2-6, quia mutilus est; habet gaudio 132; nostra:
gaudio A B 17 30 31 32 33 35= 37 257 258 S< A G, in W, silet 132.
gaudium B29 34 35* 204 207 S' L ;
; n exkacione
(sic) B204 , exultatione caeteri; magnificauit A B 29
30 31 32= 34 35= 37 204 257 258 A L magnificabit B 17
32 33 35 207 S' G ;
dominus: facere B204, + fa-

cere caeteri; cum illis A B30 31 32 33 34 35 37 204

207 257 258 G, cum i st is B 17 29 S' A L


3 magnificauit A B29 30 31 32= 34 35= 37 204 257 258 A L,

magnificabit B 17 32 33 35 207 S' G.

4 conuerte 72 129 CB, conuertere 74 97. 4 conuerte A 13 B 17 29 30= 31 32 35 204 207 A L, CO n-


uertere AO B30* 33 34 37 257 258 8' G ;
torrentem
BS', torrens caeteri ; astro B2 04, austro caeteri.

5 qui A B3 31 32 33= 34 35 37 204 207 257 258 S' G, u t 5 exultatione 129, gaudio W, silet 132.
qui B 17 29 33* A L ;
j n gaudium B 35 *, in gaudio
A B35=, caeteri; metent A B 17 30 31 32 33 34 35 37
204 207 257 258 S< S' A G, m etant B 29 L.

6 mittentes97 129 CB, portantes jn A B 17 29 30 31 32 33 34 37 207 S' A G L cum ; q portantes


1
129 132, mittentes W.
cum 72 129 Q. in 74 97 B. B204 206 257 258.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1047

Ps. 125, 2-6


SH HE LXX
tunc implebitur risu os nostrum et lin- tote d-rrX^oOn X a P^ TO rH a
gua nostra laude tunc dicent in genti- f][xG>v Kcrt f\ yXcooaa f|u.cov dyocA-
bus magnificauit dominus facere cunctis Xidoecoc;' xoxe epouaiv dv tolc; 9-
veoiv 'Eu.eydXuvev Kupioq tou
ixoifjaai u.ex' auTcov.
Magnificauit dominus facere no- magnificauit dominus facere nobiscum eu.eyd\uvev Kupioc; tou Ttoifjoai
biscum PAU l Magnificauit do- facti sumus laetantes u.e9" t"|u.cov, eyevr]9r)u.ev eucppaivo-
minus facere nobiscum PAU 2
.

.
U.EVOL.
Magnificauit dominus facere no- conuerte domine captiuitatem nostram ETcioTpE^ov, KupiE, tt|v aixu.aXco-
biscum PAU 3 Magnificauit sicut riuus in austro aiav f|Licov cbq 6 xeiu-dppouc; dv tco

.

dominus facere cum illis IS 4 . VOTCO.


Magnificauit dominus facere no-
biscum facti sumus laetantes IS 5 .

Qui seminant in lacrimis in gaudio 5 qui seminant in lacrymis in exultatione 5 ol airEtpovTEq ev 5dKpuoiv ev
metent PAU l Qui seminant in . metent dyaXXidaei 9epiouaLV.
lacrimis in gaudio metent PAU 2 .

Qui seminant in lacrimis in gaudio


metent PS-SP 3 Qui seminant .

in lacrimis in gaudio metent PS-
SP 4
Qui seminant in lacrymis
.

in gaudio metunt TA 5 .

Euntes ibant et flebant mittentes qui ambulans ibat et flebat portans ad TtOpeUOU.eVOL eTtOpEUOVTO, Kai e*k-

semina sua uenientes autem ue- seminandum semen ueniens ueniet in Xaiov aipovTEc; Td aTtpu.aTa aO-
nient in exultatione portantes ma- exultatione portans manipulos suos. tcoV epx6u.evoi 6e r]c;ouaiv ev
nipulos suos PAU l Uenientes .
dyaXXidaeL aLpovTec; Td 6pdyLaa-
sancti uenient in exultatione por- Ta auTcov.
tantes manipulos suos PAU 2 .

Uenientes in exultatione 3
PAU .

Euntes ibant et fleuat mittentes
semina sua uenientes autem ue-
nient in exultatione portantes ma-
nipulos suos PS-SP 4 Euntes .
ibant et flebant mittentes semina
sua uenientes autem uenient in
exultatione portantes manipulos
suos PS-SP 5 Euntes ibant et .

flebant mittentes semina sua ue-
nientes autem ueniunt cum exul-
tatione portantes manipulos suos
TA
Uenientes autem uenient
fi
.

PS-IS 7
.

replebitur C 256 ,
implebitur caeteri; laudem L24 , 2 X^po^ s > Xa Pa A -

laude caeteri; magnificauit P L 25= 74 129 176

155 x C AMS, magnifkabit L2 * 25 89 115 28 ;

facere: + cunctis P21 84 93 94, + C um istis L 13


24 25 129 176 T*8 51 72 C AMS, + cum eis L74
89 115 28* 55, + cum e0 S 128*, _ p95.
i E 5, 16. 35. E 14, l, 107. dominus facere (initio) P 95
magnificauit
3 E 42, l, 360. 2 CI 7, 3. + magnificauit dominus facere caeteri; magnifi-
,

CI 7, 3. cauit P L13 25-= 74 89 129 176 128 55


X C AMS,
magnificabit L 2* 25* Il5
;
sumus: + sicut M,
sicut caeteri.
conuerte P21 72 84 93 94 95
c
L,13 24 25' 89 176 4 coq: + o S*A,
115= T48 51= c AMS, conuertere P95 ' L25* 74 129
i E 25, 3, 233. 2 E 40, 5, 345. 115 28 55 T51'; riuus P2 1 72 84 93 94 L.129 T,
3 PS-SP 434. PS-SP 562. CMCH * 5 riuos P95 C M,'riuum L 24 25 74 89 176 i AS;
3, 429. riuus: + aquarum P 95 ,
aquarum caeteri.
i E 5. E
19, 233.
37. E 2
25, 4, + qui (initio) P L I AMS, + quia T, C; 6 atpovTeq S*A, f3aXX.ovreq S c
1
*.

27, 2, 239. PS-SP 434. PS-SP


4 5 semen P, sementem L I T C AMS.
562. CMCH 429. ALR
8 3,
7
39.
1048 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 126, 1-5


GA MO RO

Psalmus CXXVI Psalmus CXXVI Psalmus CXXVI


Canticum graduum Salomonis. Canticum gradu[u]m sdlomonis. Canticum graduum.
Nisi Dominus aedificauerit do- Nisi dominus aedificauerit domum in ua- Nisi dominus edificauerit do-
mum, in uanum laborauerunt qui num laborant qui aedificant eam nisi do- mum in uano laborant qui edi-
aedificant eam. Nisi Dominus cus- minus custodierit ciuitatem in uanum ui- ficant eam nisi dominus custo-
todierit ciuitatem, frustra uigilat gilant qui custodiunt eam dierit ciuitatem in uanum ui-
qui custodit eam. gilant qui custodiunt eam
Uanum est uobis ante lucem sur- in uanum uobis ante lucem surgere
est in uanum lucem surge-
est ante
gere. Surgite postquam sederi- surgite postquam sederitis qui manducatis re postquam sederitis
surgite
tis, qui manducatis panem dolo- panem doloris quum dederit dilectis suis qui manducatis panem doloris
ris. Cum dederit dilectis suis som- somnum cum dederit dilectis suis som-
num, num
ecce hereditas Domini, filii; mer- ecce hereditas domini filii merces fructus hec est hereditas domini filii

ces, fructus uentris. uentris merces fructus uentris

Sicut sagittae in manu potentis, sicut sagittae in manu potentis ita filii sicut sagitte in manu potentis
ita filii excussorum. excussorum ita filii excussorum
Beatus uir qui impleuit deside- beatus uir qui impleuit desiderium suum beatus uir qui impleuit deside-
rium suum ex ipsis: non confun- ex ipsis non confundetur quum loquentur rium suum ex ipsis non con-
detur cum loquetur inimicis suis inimicis suis in porta. fundetur dum loquetur inimicis
in porta. suis in porta.

Ps. 126 Ps. 126 Ps. 126


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes
206 207 257 258 S' A G L O. Deest in 38 259 260
D F. Hab. v. 5 L
8
.

1 graduum: + salomonis 74 97 CB, sa- Titulus sumptus cst ex 13. Uariantes: habet in uano laborant 32; uano 129
lomonis 72 129; salomonis: qui agit canticum gradum salomonis A 13 B 34 , canticum gra- 132, uanum W.
de aedificatione domus domini 72 74 129 dum A B 31 32 33 37 207 G , canticum graduum
CB, + qui. domini 97. psalmus dauid B 17 cantkum graduum uocationis
,

gentium B2 9 L canticum graduum B 30 35 A psalmus


, ,

dauid B 204 2 06 258, s;ne titulo B 257 dominum B 17 ; ,

domum caeteri ; in uanum 1


A B 31 34 35 204 206 257
258, in uano B 17 2 9 30 32 33 37 207 S' A G L ; j n ua -

num !
A B 34 35 2 6 2 57 258, i n uan o B 17 2 30 31 32

33 37 207 S7 A G L, i n uanu B 204 ;


uigilat B 204 , ui-

gilant caeteri; ea Bs ', eam caeteri.

2 in uanum A B 17 29 30 * 31 * 33 34 35 37 204 207 258 est: uobis 129, +uobis W, silet


S7 A G L, uanum B 3 c 31c 32 2 6 257
;
surgite: 132.
postquam sederitis B 17 , + postquam sederitis caeteri.

3 merces 74 97 129 C, mercis 72 B. 3 merces A B 3 c 32c 35 204 2 6 207* 257, mercis B 17 3 merces 129, mercis W, silet 132.
29 30* 31 32 33 34 37 207* 258 S7 A G L ;
uentris:
eius A B 30 31 32 33c fras) 34 35 37 204 206 207
257 258 S 7 G, -f e ius B 17 29 33* A L

5 impleuit 72 97 129 C, implebit 74 B. 5 impleuit A B29 30 3 5 c 258 L* L, i mp l e bit B 17 31 32 5 impleuit 129, implebit W, silet 132.
33 34 35' 37 204 206 207 257 A G confundentur
S7 ;

B 35 *, confundetur A B 35 ', caeteri; quum A 13 cum ,

AO, dum B; loquentur A 13 B 35 *, loquetur \0 B 17


29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 S7 A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1049

Ps. 126, 1-5


SH HE LXX
Psalmus CXXVI Psalmus CXXVI YaAu6c; PKF'

1 Nisi dominus aedificauerit domum 1 Canticum graduum salomonis. 1 'Qbr\ tcov dva|3a9ucov.
in uanum laborauerunt qui aedi- Nisi dominus aedificauerit domum in 'Eav uf) Kupioc, oiKo6ouf|aT] oTkov,
ficant eam l
PAU
Nisi domi- .
uanum laborauerunt qui aedificant eam eiq udTrjv eKomaaav oi o'iko6o-
nus aedificauerit domum uano
in nisi dominus custodierit ciuitatem frus- uouvTec, auxov edv uf) Kupioc, <pu-
aedificantes labore sudabimus tra uigilat qui custodit eam Xd,n tc6A.iv, eiq udTT]v f|ypuTcvr]aev
PAU 2 6 cpuAdoocov.
2
.

Surgite postquam sederitis IS K 2 frustra uobis [est] de mane surgere 2 eiq udTT|v eaTiv uutv tou 6p9p[-
Cum dederit dilectis suis somnum postquam sederitis qui manducatis pa- eiv, eye[peo9ai ueTd t6 Ka9f]a-
TA -. nem doloris sic dabit diligentibus se 9ai, ol ea9ovTe<; dpTov 65uvr]c;,
somnum 6Tav 6co toic, dyaTrr|ToI<; auTou

3 Ecce hereditas domini TA. 3 ecce hereditas domini filii mercis fruc- 3 l6ou f) KA.r]povou[a Kupiou uio[,
tus uentris 6 uia96q tou Kap-rrou Tfjc, yaoTpoc,
auTrjq.
4 sicut sagittae in manu potentis ita filii 4 coaei |3eAr| ev X ei P l 6uvaTOu, outcoq
iuuentutis oi uioi tcov eKTeTivayuevcov.
5 Beatus uir qui impleuit desiderium 5 beatus uir qui impleuit pharetram suam 5 uaKdpioq 6q TcAr]pcboei tt]v eTu9u-
sum GR. IL l . Nec confunderis ex ipsis non confundentur quum loquen- uiav auTou i, auTdov' ou Ka-
cum loqueris inimicis tuis in por- tur inimicis suis in porta. Taiaxuv9f|aeTai, 6Tav XaAcoai toic;

ta PAU 2
. ex^poic; auTdov ev tcuXt].

Ps. 126 Ps. 126 V. PKF'


hiuenhur in P21 72 84 93 94 95 L.13 24 25 74 89
129 176 115 24= 28 55 X48 5* 256 256= 256

AMS. Deest in L 17 I 2 ? T&2. Uariantes:


N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 i E 20, 4, 146. E 32, 22, 297. 1 + canticum grad. [salomonis] P2l 72 84 93 94
1 ocva|3a9ucov: aaAcoucou SA, +
tco
Ll3 24 25 89 129 176 i t C AMS, canticum R; ur) bis: o +
o A; oikoSout]-
S,

grad. salomonis P95 L?4; graduum P2l 84 l ot] S, oiKo6our|oei A; oiKoSououvreq:


25 89 129 115 55 T^8 51= 256 C AMS, gradum P72 + auTov S*A, auTov S
c
*.

93 94 L24 176 i28 T^l* graduum: + salomonis



;

P21 84 93 94 L i3 25 176 i t AMS, salomonis


p72 L24 89 129 C; uanum P Ll3 74 89 129 176
I AMS, uano L24* 25 t C; lauorauerunt P21 72
84 93 95 L I 55 T C AMS, laborant P94 115 28 ;

uigilat P21 72 84 93 95 L" 25 74 129 176 I T C


AMS, uigilant P94 L89; custodit P21 72 84 93 95
L13 24 25 74 129 176 I T C AMS, custodiunt P94
L89; ea 1^24^ e am caeteri.
2 i QVNT In Gen. 26, 5. 2 ECI 389- 2 uobis P21*
93, est uobis P 2 115, uo bi s est lc
2
C
eotlv uuiv S*, uuiv eoriv S *A; eyei-
P 72 84L 128 55 T AMS, nobis est P95 C|
94 peo9at SA, eyeipeo6e R""T; eo6ovreq
surgere P T C M, consurgere L I AS; sederitis: c
S*A, eo9covreq S *.
qui L.24*, + qui caeteri; doloris P L89 T C,
idolorum L13 25= 176 i24= AS, dolor > * L24*, dolo
rum L25* 74 129 115 28 55 M; hic Ll29 s ic caeteri.
3 ECI 389. 3 mercis P L" 24 25 74 89 115 55 t AS, merces yaaxpoq: + auTiiq S*, auTT)q S c
*A.
L89= 129 176 128 C?3 256 M; uentris: + eius
L89, eius caeteri.
4 sicuti Ll3, sicut caeteri ; fili L 2 4, filii caeteri
iuuentutis P21 84 93 94 95 l I T C AM, uiuentis
P72, iuuentatis S.

DF 109, 8-9. 2 E 44, 4, 374. 5 uir: qui P93*, + qui P93= caeteri; impleuit uaicapioq:
av9pcoTtoq S, + cxv9pco-
p L 13 25* 74 129 176 115* 28 T C AMS, implebit tcoc; A; KOcreoxuv9T]oeTai S, Kocreaxuv-
L24 25= 89 115= 55 confundentur P21* 72 84 93 0r]oovTaL S *, Karacoxuv^QOiv A; Aa-
;

94 L 13 24* 25* 74 129 T C AMS, confundetur Acooi S, AaAcooiv A; tcuXt] S*A, -rcuAaiq
p21= 95 L25= 89 176 I; loquentur P21* 72 84 93 94 S
c *.

L13 25* 74T C AMS, loquetur P21 95 L24


129
25= 89 176 i; inimicis: + suis P L T C AM,
suis I S; porta P L24 25 89 129 176 I T C MS,
portam Ll3 74 A.
:

1050 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 127, 1-6


GA MO RO
Psalmus CXXVII Psalmus CXXVII Psalmus CXXVII
1 Canticum graduum. Canticum gradu[u]m. Canticum graduum.
Beati omnes qui timent Dominum, Beati omnes qui timent dominum qui am- Beati omnes qui timent domi-
qui ambulant in uiis eius. bulant in uiis eius num qui ambulant in uiis eius

Labores manuum tuarum quia labores fructuum tuorum manducabis bea- labores fructuum tuorum man-
manducabis, beatus es, et bene tus es et bene tibi erit ducabis beatus es et bene tibi
tibi erit. erit
Uxor tua sicut uitis abundans, in uxor tua sicut uitis abundans in lateribus uxor tua sicut uitis abundans
lateribus domus tuae. Filii tui, si- domus tuae filii tui sicut nouellatio oliua- in lateribus domus tue filii tui
cut nouellae oliuarum, in circui- rum in circuitu mensae tuae sicut nouella oliuarum in cir-
tu mensae tuae. cuitu mense tue

Ecce sic benedicetur homo qui ti- ecce sic benedicetur homo qui timet domi- ecce sic benedicetur homo qui
met Dominum. num timet dominum
Bendicat tibi Dominus ex Sion, et benedicat te dominus ex syon et uideas benedicat tibi dominus ex syon
uideas bona Ierusalem omnibus quae bona sunt in iherusalem omnibus die- et uideas bona ierlm omnibus
diebus uitae tuae; bus uitae tuae diebus uite tue
et uideas filios filiorum tuorum, pa- et uideas filios filiorum tuorum pax super et uideas filios filiorum tuorum
cem super Israel. srahel. pacem super isrl.
Ps. 127 Ps. 127 Ps. 127
Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes
206 207 257 258 259 S' A G L O. Deest in 38
260 D F.

1 titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97. canticum gradum A B30 31 32 33 34 37 207 G, can -
ticum graduum B 17 35A , canticum gradum uictorie
dei militie B29 L psa lmus dauid B204 206 258 s j e

titulo B257 259; dominum: et Al3 B30 c 32= 35

204 257 259 S' + et A B 17 29 30* 31 32* 33 34 37


206 207 258 A G L.

2 tuarum: + quia 72 74 129 CB, quia 2 N. B. In cod. 206 v. 2-6 uix legi possunt; fructuum 2 habet fructuum. t. mand' 132.
97. tuorum A B 17 29 31* 33* 206 S' A L manuum tua-
rum B30 31 c 32 33 34 35 37 204 207 257 258 259 G.

3 nouellae 72 97 C, nouella 74 129 B. 3 nouellatio A, nobella B 17 29 30 31 32 33 34 35* 37 3 nouella 129, nouellae W, silet 132.
204 206 207 258 259 S' A G L, c
nouellae B35 257.
4 benedicetur: omnis A, + omnis B; timet A B 17 4 benedicetur: omnis 129. + omnis
29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258 259 A G L, W, silet 132.
timent B204 S'.

5 tibi 74 97 129 C, te 72 B. 5 te A, tibi B; ut B204, e t caeteri; sunt in A 13 B" 5 tibi 129, te W, silet 132; bona 129,
29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 258 259 S :
A G L, quae bona sunt W, silet 132.
sunt AO B257; omnibus: diebus B259, + diebus
caeteri.

6 uideas 72 74 129 CB, uideat 97. 6 pax A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 259 S 7


A G L 6 pacem 129, pax W,s/let 132.
pacem B204 257 258.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1051

Ps. 127, 1-6


SH HE LXX
Psalmns CXXVII Psalmu.s C XXV II VaXiiOc; PKZ'

1 Beati omnes qui timent dominus 1 Canticum graduum. 'Q.br\ tcov ctvapa6[icov.
qui ambulant in uiis eius PS-SP. Beatus omnis qui timet dominum qui MaKdpioi ixdvTEq oi cpo|3ouLievoi
2 Beatus es frater et bene tibi erit ambulant in uiis eius tov Kupiov, oi Ttopeuoiievoi ev Taiq
PAU. 66oiq auTou.
3 Foecundam uitem in lateribus do- 2 labores manuum tuarum comederis bea- touc; KapTiouq tcov tcovcov oou cpd-
mus domini PA l . Uxor tua sic- tus es et bene tibi erit ysaai, [iaKdpioc; ei Kai KaXcbc;
ut uitis foecunda in lateribus do- aoi eaTai.
mus tuae filii tui sicut nouellae 3 uxor tua sicut uitis fructifera in pene- f| yuvr) aou cbc; diiTteXoc; eu6r|vou-
oliuarum in circuitu mensae tuae trabilibus domus tuae filii tui sicut ger- aa ev Toiq KXireoi rrjq oiKiaq aou'
PA 2
. Foecunda uitis et locu- mina oliuarum in circuitu mensae tuae oi uioi aou cbc; veocpuTa eXaicbv
ples PA s In circuitu tuo sicut
.
kukXco Tfjq TpaTtec/)c; aou.
nouellae oliuarum PAU J Sicut .

uxor tua in lateribus domus tuae


sicut abundans PAU Fi-
uitis 5
.

lii sicut nouellae oliuarum in


tui
circuitu mensae tuae PS-SP 6
.

Uxor tua sicut uitis abundans in


lateribus domus tuae filii tui sicut
nouellae oliuarum in circuitu men-
sae tuae PS-IS 7 .

4 Ea benedictione qua benedicitur 4 ecce sic benedicetur uiro qui timet do- i&ou outcoc; euXoyr)6f)oeTai 6 dv-
homo qui timet dominum PAU. minum GpcoTcoq 6 cpopouu.evoq tov Kupiov.
5 Benedicat nos dominus ex sion et 5 benedicat tibi dominus ex syon et ui- euXoyf|oai ae Kupioc; eK Zicbv,
uideatis quae bona hierusalem deas bona iherusalem omnibus diebus Kai i6oic; Td dya8d 'IepouaaXf]u.
PAU K
Benedicat nos dominus uitae tuae ndaaq Tdq f)u.epaq Tfjc; c^cofjq aou,
ex sion PAU 2 Uideatis quae . 6 et uideas filios nliorum tuorum pacem Kai i6oi<; uiouq tcov uicbv aou. ei-
bona sunt hierusalem PAU 8 . suraer srahel. pf|VT] eiri tov 'IapafiX.

PS. 127 Ps. 127 V. PKZ'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 ,24 25 74 89 129
176 115 24' 28 55 TM8 51 256 256' 256" AMS.

Deest in Ll3 17 127 T52. Uariantes:


N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter noteiur,
pertinet ad T.
PS-SP 343. 1 + canticum grad. P21 72 84 93 94 Ll3 24 25 89 129

I T C AMS, canticum grad. P95 L74 ;

graduum P21 84 93 13 25 89 129 115 55 T C AMS,


gradum P?2 94 L24 176 128; graduum: + dauid
P 93 ,

dauid caeteri. N. B. Hic desinit codex
13; beatus P L25 89 129 i t C MS, beati L2*
74 176 A; omnis P L25 89 129 i t C MS, omnes

L24 74 176 A; timet P L24 25 89 129 i t C MS,


timent L?4 176 A; ambulant P21 84 93 94 L74 176
A. ambulat P72 95 \Jli 25 89 129 I T C MS.
E 38, 1, 324. 2 labores P21 84 93 94 l,25, laborem P72 95 L24 74 2 KapTcouq tcov ttovcov S*A, ttovouc; tcov
89 129 176 i t C AMS; manuum P72 84 93 94 95 Kapucov S c ; cpcryeoai S, cporyeoe A.
L T AMS, manum P2 palmarum C; tuarum:
I 1,

quum P21* 84 93 94 95 L24* 25', + quum p21 c

72 L25* 74 89 129 176 I t C AMS; comedes L25 c


.

comederis L25* caeteri; es P L74 I T, tu L24*


3 1
ES 3, 2, 4. ES 3, 4, 3. 3 ES 3, 25 89 129 176 C AMS.

25, 2. E 240. * 27, 3, 5 E 44, 5, 3 penetralibus P 93 penetrabilibus caeteri; germi- 3 toic;kXiteoi S*, toic; kXiteoiv A, Taiq
376. PS-SP 648. VQ
e 50, 3. ne L 2 germina caeteri.
4,
,

kXiteoiv S c .
4 E 51, 4, 425. 4 homo L176, uiro caeteri qui timet P L I T AMS, ; 4 0 avGpcoTtoq S :

, Trac, av9pcoiroq S c
timenti C. avGpcoiTOc; A.
5 1 E 40, 12, 355. 2 E 51, 4, 425. 5 exion L 2 4*, ex syon caeteri ; uideas PL I T AMS. 5 EuXoyrjoai S, uXoyT]oei A.
3 E 51, 4, 425. uide C; bona: in P L24 25 74 89 129 176

115 28 t C AMS, + in L8 9c 155 ;


iherusalem:
+ omnibus diebus uitae tuae P L I C AMS.
omnibus diebus uitae tuae T.
6 pacem P L12 9 128 55 t MS, pax L24 25 74 89 6 i6oic; A, i6r)q S.
176 115 c A.
: ;

1052 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 128, 1-7


GA MO RO

Psahnus CXXVIII Psalmus CXXVIII Psalmus CXXVIII

1 Canticum graduum. 1 Canticum gradu[u~]m. 1 Canticum graduum.


Saepe expugnauerunt me a iuuen- Saepe expugnauerunt me a iuuentute mea Sepe expugnauerunt me a iu-
tute mea, dicat nunc Israel; dicat nunc srahel uentute mea dicat nunc isrl
2 saepe expugnauerunt me a iuuen- 2 saepe expugnauerunt me a iuuentute mea 2 sepe expugnauerunt me a iu-
tute mea; etenim non potuerunt etenim non potuerunt mihi uentute mea etenim non potue-
mihi. runt michi
3 Supra dorsum meum fabricaue- 3 super dorsum meum fabricauerunt pecca- 3 supra dorsum meum fabrica-
runt peccatores; prolongauerunt tores prolongauerunt iniquitatem suam uerunt peccatores prolongaue-
iniquitatem suam. runt iniquitatem sibi
4 Dominus iustus concidit ceruices 4 dominus iustus concidet ceruices peccato- 4 dominus iustus concidet cerui-
peccatorum. rum ces peccatorum
5 Confundantur, et conuertantur re- 5 confundantur et auertantur retrorsum om- 5 confundantur et conuertantur
trorsum omnes qui oderunt Sion. nes qui oderunt syon retrorsum omnes qui oderunt
syon
6 Fiant sicut foenum tectorum, quod 6 fiant sicut faenum aedificiorum quod prius- 6 fiant sicut fenum tectorum quod '

priusquam euellatur exaruit; quam euellatur arescit priusquam euellatur exaruit

7 de quo non impleuit manum suam 7 de quo non impleuit manum suam qui 7 de quo non implebit manum
qui metit, et sinum suum qui ma- metet et sinum suum qui manipulos colli- suam qui metet nec sinum
nipulos colligit. git suum qui manipulos colligit

Ps. 128 Ps. 128 Ps. 128

Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 29 30 31 32 33 34 35 37 204


13 17 Uariantes
206 207 257 258 S' A G L O. Deest in 38 259 260
D F. Hab. v. 3* 1
r O .

titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- Titulus sumptus est ex 13. Uariantes
tulus 97; graduum: huius cantici gra- canticum gradum A B 31 32 33 34 37 207 8' G, cant i-
dus est tolerantia 72 74 129 CB, + cum graduum B 17 30 35 A, canticum gradum oratio
huius... tolerantia 97. martyrum B 29 L psalmus dauid B 204 206 258 sine
, ,

titulo B 257 ; ad iuuentute B 204 , a iubentute caeteri


dicant B s\ dicat caeteri.

ad iuuentute B 204 , a iubentute caeteri.

3 supra 97 129 CB, super 72 74. super A 13 ,


supra caeteri ; iniquitatem suam A B 35 iniquitatem sibi 129, iniquitates suas
257 iniquitates suas B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 W, silet 132.
207 258 A G L
4 concidit 72 129 C, concidet 74 97

5 auertantur A, conuertantur B; retrorsum: omnes 5 conuertantur retrorsum 129, reuerean-

BS 7
, + omnes caeteri. tur W, silet 132.

6 fiant A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258 6 fectorum 129, aedificiorum W, sUet


A G L na t B 204 S7 . 132 ; exaruit 129, arescit W, silet 132.

7 impleuit 72 97 129 C, implebit 74 B; 7 impleuit A B30 32* 35" 204 258 implebit B 17 29 31 7 metet 129, metit W, silet 132; babet
colligit 72 74 97 CB, colliget 129. 32 33 34 35 ' 37 206 207 A G L impleui ,
B 257 ;
metet nec 132.
A B3 2 *, metit B 17 29 30 31 32<= 33 34 35 37 204 206

207 257 258 S' A G L ;


colliget B 31 ,
colligit caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTKKIO 1053

Ps. 128, 1-7


SH H E LXX

Psalmus CXXVIII Psalmus CXXVIII YaXu.6c; PKH


Saepe expugnauerunt me a iuuen- Canticum gradu[u]m. '>5n, tcov dva|3a0u.cov.
tute mea BAQ. Saepe expugnauerunt me ab adolescen- nXeovdKiq eTcoXeLir)odv u.e k veo-
tia mea dicat nunc srahel TT)T6q u.ou, emaxQ 6r) Mapar)X -

saepe expugnauerunt me ab adolescen- TcXeovdKiq eTtoXeLiiiodv u.e ek veo-


tia mea et non potuerunt mihi TT|T6q u.ou, Kai ydp ouk f)6uvT)0T)-
adv u.oi.

3 Super dorsum meum fabricati sunt super ceruicem meam arabant arantes em tou vcotou u.ou eTeKTaivov oi
peccatores PAU Prolongaue- l
.
prolongauerunt sulcum suum du.apTcoXoi, eu.dKpuvav Tf|v dvo-
runt iniquitates suas IS 2 . u.lav auTQV
4 Dominus iustus concidit ceruices dominus iustus concidit laqueos impio- Kupioq 6iKaioq ouveKoipev au/eva
peccatorum IS. rum du.apTcoXcov.
confundantur et reuereantur retrorsum aiaxuv9f)TCoaav Kai dTcooTpacpf)-
omnes qui oderunt syon Tcoaav elc; Td 6tcioco TtdvTeq oi u.i-
aouvTEc; Zicov
Fiant foenum aedificiorum
sicut fiant sicut faenum tectorum quod sta- yevr)9r|Tcooocv cbq yop-zoq 6cou.d-
quod priusquam euellatur arescit tim ut uir[er]it arescit tcov, 6q Tcpo tou eKOTcaa0fjvai
PS-SP. ec^r)pdv0q'
Inpleatmanum suam messor et de quo non implebit manum suam mes- o5 ouk dTtXr)pcoaev tt|v X ipa ao_
sinum suum qui manipulos conli- sor et sinum suum manipulos faciens tou 6 0epi^cov, Kai tov koXtcov
git PAU. auTou 6 Td 5pdyu.ara auXXeycov

Ps. 128 V. P KH
hiueilitur tn P 21 72 84 93 94 95 L.24 25 74 89 129
176 115 24= 28 55 X 48 51 256 C 256 c 256 AMS.
Deest in L 13 " I 27 T 52 . Uanantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 DL 8. + canticum grad. P 21 72 84 93 94 1,24 25 89 129 1 TtXeovaKiq S, TtXeovaKEic; A.
176 I T C AMS, canticum grad. P95 L 74 ;

gradum P 21 72 84 94 L24 176 128, graduum P3


L25 89 129 115 55 t C AMS; adolescentia: mea

P 95 , + mea caeteri et non potuerunt mihi P 93


; ,

dicat nunc srahel caeteri.


adolescentia: L89 + mea L 89 * caeteri;
mea ',
2 TtXeovaKic, S, TtXeovaKeiq A; t)6uvt)-
et P, sed L I!5 28 x 48 51 72 256 C AMS. si 9r)oav S. e6uvr|9r|oav A.
I 55 ; dicat nunc israel P 93 [sed] non potuerunt ,

mihi caeteri.

3 1 E 32, 9, 285. = 2 S 23, 12. super P 21 72 84 93 94 l I X C AS, supra P 95 M 3 TOU VCOTOU S, TCO VCOTOU A; vcotou:
arantes arabant L 89 , arabant arantes caeteri. - LIOU S. LiOU A.

c
4 2 S 23, 12. dnsius (= dominus ius, tantum, sequebatur li- 4 au^eva S*, auxevaq S *A.
nea, hodie rasa) X 51 , dominus iustus caeteri;
concidit P 21 ' 72 84 93 94 x C, concidet P 21c 5

L I AMS; concidit: laqueos L 176 + , laqueos


caeteri.
reuereantur P 21 72 84 94 95 L 25 74 129 "6 I x C
AM, refereantur P93 L 24 , reuertantur L89 S.

6 PS-SP 650. qui l!5, quod caeteri ; statim: ut I 28 , + ut coq S*, coaei S *A;
C
eKOTcaa9r)vai SA,
caeteri; uirerit P21 <sit) 72 93 94, uirescit P 84 ef,av9r|oai 1219.
T C, uirueritP 95 L 24 74 89 129 176 I AMS. uilue-
rit L 2 5; arescit P L 24 2 5 74 89 176 1 T C AM,

arescet L 129 S.
7 E 23, 1, 158. implebit P 21 72 84 93 94 L 89 129 1^5 55 C MS,
impleuit P 9 5 L 24 2 5 74 H6 128 x A; signum
X 256*, sinum caeteri; manipulos suum P 94 suum ,

manipulos caeteri; colligens I 28 . faciens caeteri.


:

1054 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 128, 8 129,6


GA MO RO
Et non dixerunt qui praeteribant et non dixerunt qui praeteribant benedic- et non dixerunt qui preteribant
Benedictio Domini super uos. Be- tio domini super uos benedicamu[s] uos benedictio domini super uos be-
nediximus uobis in nomine Domi- in nomine domini. nediximus uos in nomine do-
ni. mini.

Psalmus CXXIX Psalmus CXXIX Psalmus CXXIX


Canticum graduum. 1 Canticum gradu[u]m. Canticum graduum.
De profundis clamaui ad te, Domi- De profundis clamaui ad te domine De profundis clamaui ad te do-
ne; mine
Domine, exaudi uocem meam. 2 domine exaudi uocem meam fiant aures domine exaudi orationem meam
Fiant aures tuae intendentes in tuae intendentes in orationem serui tui fiant aures tue intendentes in
uocem deprecationis meae. orationem serui tui
Si iniquitates obseruaueris, Domi- 3 si iniquitatem obseruaueris domine domi- si iniquitates obseruaueris do-
ne, Domine, quis sustinebit? ne quis sustinebit mine domine quis sustinebit
Quia apud te propitiatio est; et 4 quia apud te propitiatio est et propter le- quia apud te propiciacio est et
propter legem tuam sustinui te, gem tuam sustinui te domine sustinuit propter legem tuam sustinui te
Domine. Sustinuit anima mea in anima mea in uerbum tuum domine sustinuit anima mea in
uerbo eius; uerbum tuum
sperauit anima mea in Domino. 5 sperauit anima domino mea in sperauit anima mea domino
in
A custodia matutina usque ad noc- 6 a uigilia matutina usque ad nocte[m] a a custodia matutina usque ad
tem, speret Israel in Domino; custodia matutina speret srahel in domino noctem speret isrl in domino
8 benedicamus A 13 (ur) , benedicimus B; uobis
uos" cueteri.

Ps. 129 Ps. 129 Ps. 129


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes .

207 257 258 259 (bis) S A G L O. Deest in 38


7

206 260 D
F. Hab. v. 56 L
3
Hab. v. 1* 2" S\ .

Hab. v. 6 7 T*. N. B. In cod. 206 deest folium unum


cum Psalmis 129 et 130.
1 titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97; graduum: psalmus paeni- canticum gradum A B30 31 32 33 34 37 207 S ;
G, can .
tentialium VP S
post multos gradus ponit ticum graduum B 17 35 A, cantkum gradum de humi-
id quod datur intelligi 72 74 129 CB, litate B29 L psa lmus dauid B 2 04 258 259, s ine titulo

+ psalmus... intelligi 97. B257 259 falibij,

2 uocenr 74 97 129 CB, uoce 72. 2 aures aures B 2 04, au res caeteri; in A B 2 04 257, acJ

B17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 258 259 <"> S' A G L.

3 obseruaueris 72 97 129 C, obseruabis 74 3 quis A B 17 29 30 31 32 33 34 35 2 04 207 257 258 259


S7 A G L qui B37 259 (alibij.

4 est: + et 97 129 C, et 72 74 uerbum tuum A B 35 257, uerbo tuo B 17 29 3 0 31 32

uerbo 74 97 129 C, uerbum 72 B. 33 34 37 204 207 258 259 <"> S' A G L

5 sperauit A B 30 31 :
34 35 37 204 207 257 258 259
A, sperabit B 17 29 33 i? G L

domino 74 97 129 CB, dominum 72; custodia BL ' !

,
uigilia caeteri; ad nocte A 13 B 17 30"

noctem 72 74 129 CB, nocte 97. 33 207 L 3


T-> G, ad noctem A B 29 39c 31 32 34

35 37 204 257 258 259 <> A L ;


noctem: + a custodia
matutina A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257 s ' T<
A G L _ a custodia matutina B 2 04 8 259 <>>,
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1055

Ps. 128, 8 - 129, 6


SH HE LXX
Et non dixerunt qui praeteribant de quo non dixerunt transeuntes bene- Kori ouk etrtav oi Trap&yovrec; Eu-
benedictio domini super uos IS. dictio domini super uos benediximus uo- Xoyia Kupiou ecp' f|u.ac;, euXoyf]-
bis in nomine domini. oou.ev 6[iaq ev 6v6^iaxi Kupiou.

Psalmus CXXIX Psalmns CXXIX YaXuoc; PK0'


>

Canticum gradu[u]m. 1 'Q&f) tcov avap a9u.cov.


De profundis clamaui ad te domine 'Ek paGecov eKeKpaa oe, Kupie'
domine exaudi uocem meam fiant aures 2 Kupie, eiaocKouoov Trjq cpcovfjc; u.ou'
tuae intendentes ad uocem deprecatio- yevr|8f|TCOt& <5t& oou Ttpoaexov-
nis meae Ta eiq xr)v cpcovf)v Trjc; 5ef|aecbc; u.ou.
si iniquitates obseruaueris domine do- 3 eccv avou.taq TtapaTr)pf|ar), Kupie,
mine quis sustinebit Kupie, Tiq UTtoaTf)ar)Tai
quia tecum est propitiatio quum terri- 4 6tl Ttap& aoi 6 iXaau.6q eariv.
bilis sis sustinui dominum sustinuit ani- veKev tou 6v6u.aToc; aou
ma mea uerbum eius expectaui
anima mea ad dominum 5 UTreu.eiva, Kupie' Lmeu.eivev f| ipu-

Xrj uou eiq t6v volaov auTOu.


Custodia matutina usque in noc- a uigilia matutina usque ad uigiliam 6 f|X7Tiaev f) ipuxf| u.ou e-rrl tov Kupiov
tem PAU. matutinam expectet srahel dominum arto cpuXaKfjc; Ttpcoiaq u.expi vuk-
toq*

8 QVNT In Num. 31, 1. 8 de quo P L I T AMS, et C; dixerint L.25, dixe- 8 r|u.aq S, uuac, A; EuXoyr)oouev S*,
runt caeteri: dixerunt: transeuntes P 93 *, + euAoyrjKanev c
S *A.
transeuntes P 93c caeteri ; benedictio: domini
L74 + , domini caeteri; domini: + transeuntes
P93 c ,
transeuntes P 93 * caeteri.

Ps. 129 Ps. 129 PK0'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 \Jli 25 74 89 129
176 115 24< 28 55 T 4 51 256 C^ 3 256 c 256" AMS.
Deest in L i3 " 127 t2. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter tiotetur,
pertinet ad T.
1 + canticum grad. P2l 72 84 93 94 25 89 129 1 oe S*A, 001 S c *, Ttpoq oe R.
176 i T C AMS, canticum grad. P 95 L74;
gradum P21 72 84 94 L24 176 128, graduum P93
L25 89 129 115 55 t C AMS; clamaui: + ad P
L I T AMS, ad C.
2 in P 95 ad caeteri; precationis L 25 deprecationis
, , 2 <}>covr)<; S, Ttpooeuxrjc; A.
caeteri.

3 iniquitates P21 72 84 93 95 L24 25 74 129 128 55 3 UTtooTr|or)Tai. A, UTtooTT)or)TE S.

T48 51= 256 c AMS, iniquitatem P 94 L89 "6


115 TSl*; obseruaueris P21 84 94 95 L2S C I 55 ,

obseruabis P72 Ll2 9 176 C256 c MS, obseruaberis

P93 L24 25* 74 89 115 28 T C 73 A; qui 128, quis


caeteri.

4 quum P L I T AMS, ut C73 256 ;


sustinui
1
P2l 4 eotiv: Kai SA, + Kai R.
84 93 94 95 L24 25 74 129 176 I T C AS, SUStinuit
p72 l89 M; domino L25 dominum caeteri ; , ani-
mam meam I 28 anima mea caeteri; mea:
,
et,

in P21 72 84 93 94 115 24 c 28 55 89 T, + in P95 ,

+ et L24* 25 74 129 176 c AMS; uerbo P 95 uer- ,

bum caeteri; expectaui P21* 72 84 93 95 L24 25


89 129 176 c AMS, expectauit P2l
c
S>4 L7 4 I T.
5 ad dominum anima mea L 89 anima mea [ad] , 5 UTtEueiva: oe S*, + oe S C 'A; vo-
dominum caeteri ; animam meam P 95 anima mea , uov auTou S*, Xoyov auTou S
c
*, Xo-
caeteri; mea: + ad P21* 72 84 93 94 95 l I15
c
yov oou A.
C AMS, ad P21 28 55 T. c
II 5 *
6 E 49, 13. 401. 6 e L74 a caeteri; uigilia I 28
, uigiliam caeteri; ,
6 otco cpuXaKr)<; S*A, crrto <puXaKr)<; Ttpco-
expectet P2l 84 93 94 l I T C AMS, expectat taq EXmoaTco topar)X etti tov Kuptov
p72 95; sra hel: + ad P5 ad caeteri. airo cpuXaKT)c; S
c
*; vuktoc,: orrto
(puXaKtic, Ttpcotaq EXTtiaarco iopar)X
ettltov KUpiov S, + aTto (r>uXaKT)c; ...

TOV KUplOV A.
j

1056 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 129, 7 - 130, 2


GA MO RO
7 quia apud Dominum misericordia, 7 quia apud dominum misericordia et co- 7 quia apud dominum misericor-
et copiosa apud eum redemptio. piosa apud eum redemptio dia est et copiosa apud eum
redemptio
8 Et ipse redimet Israel ex omnibus 8 et ipse redimet srahel ex omnibus iniqui- 8 et ipse redimet isrl ex omnibus
iniquitatibus eius. tatibus eius. iniquitatibus eius.

Psalmus CXXX Psalmus CXXX Psalmus CXXX


Canticum graduum Dauid. Canticum gradu[u]m dauid. Canticum graduum.
Domine, non est exaltatum cor Domine non est exaltatum cor meum ne- Domine non est exaltatum cor
meum, neque elati sunt oculi mei. que sunt oculi mei neque ambulaui in
elati meum neque elati sunt oculi
Neque ambulaui in magnis, neque magnis neque in mirabilibus super me mei neque ambulaui in magnis
in mirabilibus super me. neque in mirabilibus super me

2 Si non humiliter sentiebam, sed 2 si non humiliter sapiebam sed exaltaui si non humiliter sentiebam sed
exaltaui animam meam; sicut animam meam sicut ablactatus super ma- exaltaui animam meam sicut
ablactatus est super matre sua, trem suam ita retributio in animam meam ablactatus super matrem suam
ita retributio in anima mea. ita retribues in animam meam

7 dominum 72 97 129 CB, domino 74. 7 quia A B 17 29 31 32 33 34 35 37 204 207 257 258 259
<<" A G L qu B30 i
S' T* ;
misericordia ( est) A,
misericordia est B" 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207
257 258 259 S' A G L ;
es t misericordia B T< ; deum
8 redimet 7-1 97 129 CB, redimit 72. B 2 57, e um caeteri.

Ps. 130 Ps. 130 Ps. 130


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uarianies: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes.
207 257 258 S' A G L O. Deest in 38 206 259 260
D F.

1 titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97; graduum: + dauid 74 CB, canticum gradum dauid A13, canticum gradum A
dauid 72 97 129; graduum: gradus B31 32 33 34 37 207 S' G canticum graduum psalmus ;

huius cantici humilitas quae se habere dauid Bl7 A, canticum gradum oratio dauid inlumi-
primo sub executione dicitur 72 74 129 natio christi B 29 L canticum graduum B30
,
35
; p sa i_
CB, + gradus... dicitur 97. mus dauid B204 258, psalmus B 2 57.
2 ablactatus 97 129 C, ablactatum 72 74 B; 2 sapiebam A, sentiebam B; set A B" 29 30' 31 32'

ablactatus: + est 129 74


C, est 72 34 37 257 S> A L, SJ B30* 32* 33 35 204 207 258 G ;

97 B; matre sua 129 C, matrem suam 72 exaltauit B204 , exaltabi caeteri; anima mea B 204 ,

74 97 B; retributio 72 97 129 CB, retri- animam meam caeteri ; ablactatum B3 1


C
, ablactatus
bues 74. A B31*, caeteri; ablactatus: + est B204, est cae-

teri; retributio A, retribues B; retributio: + in


A B17 30 31 32 33 34 35 37 204 207 257 258 S 1 A G, n
B 29 L ; anima mea B s ', animam meam caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTKRIO 1057

Ps. 129, 7 - 130, 2


HE LX X
quia apud dominum misericordia et 7 6ti TTocpoc tco Kupicp t& IXeoc,, koci
multa apud eum redemptio noXkf] itap' auTcp XuTpcooiq,
et ipse redimet srahel de omnibus ini- 8 Kai auToq XuTpcbaeTat t6v Ma-
quitatibus eius. paf|\ Ik Ttaacov tcov dvou.tcov au-
TOU.

Psalmus CXXX Psalmws CXXX VaXu.oq PA'

Domine non est exaltatum cor Canticum graduum dauid. 'Qbr) tcov dvap a6u.cov tco Aauei6.
meum neque elati sunt oculi mei Domine non est exaltatum cor meum Kupte, ol>x utjxbGn u.ou f| KapSia,
neque ambulaui in magnis neque neque elati sunt oculi mei et non am- ou&e eu.eTecopio9r|aav oi 6cp6aXu.oi
in mirabilibus super me PAU l .
bulaui in magnis et in mirabilibus super u.ou" ou&e enopeu8nv ev u.eydXotc;

Domine non est exaltatum cor me ou&e Iv 0auLiao(oi<; uttep eui,


meum neque elati sunt oculi mei
neque ambulaui in magnis neque
in mirabilibus super me MAR 2 .

Quia non ambulaui in magnis ne-
que in mirabilibus super me BR 3 .

Neque ambulaui in magnis neque


in mirabilibus super me BR 4 .

Si non humiliter sentiebam sed si non proposui et silere feci animam ei u.f) eTaneivocppovouv. Kai ucpco-
exaltauianimam sicut ablactatus meam sicutablactatus super matrem aa Tf]v cpuxqv u.ou, cbq to diroye-
super matrem suam ita retribues suam ita ablactetur super me anima mea yaXaKTiau.evov eiri rf]v u.r)Tepa
in animam meam BR *. Tam- auTou, ^qc; dvTaTto&cbaeic; eTti (|>u-
quam ablactato... ita retribue ser- Xf(V nou.
uo tuo GR. IL 2 Si non humili- .
ter sentiebam sed exaltaui ani-
mam meam sicut ablactatum su-
per matrem suam ita retribues in
animam meam PAU 3 Si non .
humiliter sentiebam sed exaltaui
animam meam PAU 4
.

7 eum P L24 25 74 89 129 115 28 55* T C AMS, 7 eXeoc;: eoriv S, + eoTtv A; Xu-
dominum L 176 deum , I 55 . xpcooic; S, XuTpcooeic; A.
8 de P T C, ex L I AMS; angustiis I 15 , iniquita-
tibus caeteri; eius P L24" 129 176 T C MS, suis
L.25 74 89 I A.

Ps. 130 Ps. 130


Inuemtur in P21 72 84 93 94 95 L.24 25 74 89 129

176 115 24 c 28 55 T48 51 256 C" 256= 256- AMS.


Deest in Ll3 " I 2 7 T 52 Uariantes: .

N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,


pertinet ad T.
i E 12, 80. 2 EH 8, 79. VAE 1 + canticum grad. [dauid] P2l 72 84 93 94 L 24 25 1 ava|3a9ucov: + tco 6. SA, tco &.
32, 2. - * E 44, 201. 89 129 176 i t C AMS, canticum grad. dauid 1219 2017.
P95 L74; graduum P 2
L 1 84 93 25 89 129 176 115 1-2 ou&e ettop. ev ueya\otq ou&e ev
55 T C AMS, gradum P? 2 94 L24 i28 graduum: ; Gaun. u. e. ei un eTait. S'A. ou&e ev
+ dauid P I T C M, dauid L AS; meum Gauu. u. e. et u.r\ eTait. ou&e eitop.
cor Ll' 6 cor meum caeteri; in P L I 28 T C
1
, ev ueyaXotc; S*.
AMS, non in II 5 55 .

i E 44, 201. 2 TO 223, 11 - 3 2 proposui P L 24* 74 89 129 176 115 28 55 T C AMS, 2 eTaitivocppovouv S. eTaTtetvocpopouv A;
12, 8, I 0-81. * E 12, 8, 1 preposui L 25 I
24c
si T 256 sicut caeteri ablacta-
;
', ; Kat S*, aXXa S C *A; tpuxnv" S, Kap5tav
tur P9S, ablactatus caeteri; super P T C M, ad A; ecoc, S*, coq S C "A; avTaTto5cooeic; S,
L IIS 28 AS, a I55 matrem suam P L II 5 28
;
r
avraTco&ooetc; A, avraTcoSooLc; R "' T;
T C 256c AMS, matre sua I 55 C 256 ta: ;
i em: ttiv S*, + ttiv S *A.
c

+ ablactetur P T M, + ablactata L I AS, C;


super P T C M, ad L I AS; me: + in P 5
2
,

in caeteri; animam meam P 72 anima mea ,

caeteri.
;

1058 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 130, 3 - 131, 5


GA MO RO
3 Speret Israel in Domino, ex hoc speret srahel in domino ex hoc nunc et speret isrl in domino ex hoc
nunc et usque in saeculum. usque in saeculum. nunc et usque in seculum.

Psahnus CXXXI Psalmus CXXXI Psalmus CXXXI

Canticum graduum. 1 Canticum gradu[u]m. Canticum graduum.


Memento, Domine, Dauid, et om- Memento domine dauid et omnis mansue- Memento domine dauid et om-
nis mansuetudinis eius; tudinis eius nis mansuetudinis eius
sicut iurauit Domino, uotum uo- 2 sicut iurauit domino uotum uouit deo iacob sicut iuraui domino uotum uo-
uit Deo Iacob: uit deo iacob
Si introiero in tabernaculum do- 3 si introiero in tabernaculum domus meae si introiero in tabernaculum do-
mus meae; si ascendero in lectum si ascendero in lectum stratus mei mus mee si ascendero in lec-
strati mei; tum strati mei
si dedero somnum oculis meis, et 4 sidedero somnum oculis meis et palfebris si dedero somnum oculis meis
palpebris meis dormitationem; meis dormitationem et palpebris meis dormitatio-
nem

et requiem temporibus meis, do- et requiem temporibus meis donec inue- aut requiem temporibus meis
nec inueniam locum Domino, ta- niam locum domino tabernaculum deo ia- donec inueniam locum domino
bernaculum Deo Iacob. cob tabernaculum deo iacob

Ps. 131 Ps. 131 Ps. 131


Inuenitur in 72 74 97 .29 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 34 35 37 204
33 Uariantes .

206 207 257 258 259 S' A G L O. Deest in 38 260


D F. Hab. v. 11 (bis) 18" Ls Hab. v. 9 L 3 Hab. . .

v. 5" 6 7 IA Hab.
a
v. S O'. Hab. v. 14 S\ Hab.
v. 11 77" 18 T". N. B. Iterum apparet cod. 206,
sed v. 1-8 fere disparuerunt, quia jolium partim
discissum est.

titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97; + canticum 72 74 129 CB, canticum gradum A
B30 31 32 33 34 37 207 S G,
;

canticum 97; graduum:


post humilita- canticum graduum B 17 35 A canticum gradum populi ,

tem conuenienter de tabernaculo cantat perfectio B 29 L psalmus dauid ?


204 258 sine titulo B ,

quia pretiosam locus habitationis domino IJ257 259; omnis


c
A
B30 34 35 37 204 257 258 259 S
7
,

sumus 72 74 129 CB, + post... sumus 97. omnes B" 29 30 31 32 33 207 A G L ;


ma nsuetudinis
A B30 31 c c
32 c 34 35 37 204 257 258 259 S\ mansuetu-
dines B17 29 30* 31 32 33 c 207 A G L ma nsunis
B33*.

2 iurauit A B3 31 32 34 35 37 204 207 257 258 259 S 7


2 iuraui 129, iurauit W, silet 132.
A L i ura bit B17 29 33 G
3 StratUS A Bl? 29 30< 31 32 34 35 204 207 257 258 259 3 strati 129, stratus W, silet 132.
S7 A L ;
strati B-0* 33 37 G

4 et A13 B33 35 204 257 259 G_ a ut A B 17 29 30 31 4 et 129, aut W, silet 132.


32 34 37 207 258 S7 A L

5 et A B35 257, aut Rl 7 29 30 31 32 33 34 37 204 207


258 259 S7 A G L ;
ue nimus B L5 , inueniam caeteri
domini Bs ', domino caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTEKIO 1059

Ps. 130,3-131,5
SH HE LXX
3 expecta srahel arnodo et usque in aeter- 3 eXmodTco 'Iapar|A. em t6v Kuptov
num. dno xou vuv kcu ecoc; xou aicovoq.

Psalmus CXXXI Psalmus CXXXI YaXu.6c; PAA

1 Reminiscimur etiam dauid et om- 1 Canticum graduum. 'Q.br) xcov cxva(3a9u.cov.


nis mansuetudinis eius PAU. Memento domine dauid et omnis adflic- Mvr|o9r]Ti, Kupte, tou AaueiS Kai
tionis eius Ttdanq Tr}c; TtpauTTiToc; auTou'
2 Sicut iurauit domino uotum uo- 2 qui iurauit domino uotum uouit deo ia- cbc; cou.ooev tco Kuptcp, nuc;aTO tco
uit deo iacob IS. cob 9ecp 'IaK6|3
3 Si ascendero in Iectum strati mei 3 si intrauero in tabernaculum domus Ei eioeXeuoou.ai eiq OKr|vcou.a ot-
IS. meae si sedero super lectum stratus mei kou u.ou, ei dvap7|oou.at em k>u-
vnq OTpcou.vfjq u.ou,
4 Si dedero somnum oculis meis aut 4 si dedero somnum oculis meis et pal- ei 5cboco uTtvov Toiq 6cp9aXu.oIq u.ou
palpebris meis dormitationem IS. phebris meis dormitationem Kai Toiq pXecpdpoiq u.ou vuoTay-
u.6v Kai dvduauaiv TOiq KpoTdcpotc;
U.OU,
Aut requiem temporibus meis do- 5 donec inueniam locum domino taberna- gcoq o5 eupco tottov tco Kupicp,
nec inueniam locum domino ta- culum deo iacob OKr|VCOu.a tco 9ecp MaKW^.
bernaculum deo iacob IS.

3 expectet L 176 ,
expecta caeteri ; srahel: domi-
num, domino P21 84 93 + dominum P?2 94
95,

L24 25' 74 89 129 176 t C AMS, + domino


I
L 25 *; manebo L74 , amodo caeteri; amodo: + et
P L T C AMS, et 115 28 55 89
;
aeternum
P L I T AMS, saeculum C.
Ps. 131 Ps. 131 W. P AA
Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L,24 25 74 89 129
176 115 24* 28 55 X 48 51 256 C 73 256 256 AMS.
Deest in L 13 W 127 t52 . Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.

1 E 29, 1, 248. 1 + canticum grad. P2l 72 84 93 94 L 24 25 89 129

W6 I T C AMS, canticum grad. P95 L 74 ;

graduum P 2 1 84 93 JJ25 89 129 176 p5 55 T C


AMS, gradum P72 4 L 24 128 graduum: da- ;

uid p2i 72 84 93 l I AMS, + dauid P^ 4 T C;
dauid: + et P L I T AMS, et C; omnis
p21 L 25 74 89 129 176 I T C AMS,
72 84 94 95

omnes P 3 L24 adflictionis P21 72 84 JJ25 74


;

89 129 176 i t C AMS, mansuetudines P 3 ad- ,

flictiones P 4 L 24 mansuetudinis P9 5, .

2 QVNT In Iud. 7, 3. 2 deo P L I T AMS, potenti C.

S EO 21, 1. 3 introiero LI 76 , intrauero caeteri; sedero P2i 72 3 ei


1
S, r\ A; eic, oicr]vcou.a S, eLOKr)vco^ia
84 93 94 L129 T M, adsedero P95 L 24 25 74 89 A
115 55 P T C,
AS, ascendero L" 6 I 2 8 C; stratus
straminis L24 25 89 129 176 1 AMS, stratis L74 .

4 EO 21, 1. 4 aut P^ 3 et caeteri; palphebris P


,
2 64 9 4 T, palpe- 1 4 u.ou ! SA', u.01 A*.
bris P" 95 L25 74 89 129 176 155 c MS, palfebris
c

P93 L2 4 25 115 28 A; palphebris: + meis P 2 l

72 84 93 94 95 L 24 74 89 129 176 I T C AM,

meis P 94c L 25 S; dormitationem: aut requiem


temporibus meis P 2 72 84 l I T C AMS, + aut l

requiem temporibus meis P 93 94 95.

5 EO 21, 1. 5 tabernaculum P L 24 * 74 89 128 t C 73 taber- 5 tco KUptco S A, tco


l
co S*.
nacula L25 129 176 115 24* 55 C c
AMS; deo
P L2S 74 89 129 176 i T AMS, potenti C, [?]
L24 *.

21
1060 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 131, 6-11


GA MO RO
Ecce audiuimus eam in Ephrata; 6 ecce audiuimus illum in eufrata inuenimus ecce audiuimus eam in effrata
inuenimus eam in campis siluae. eum in campis siluae inuenimus eam in campis silue

Introibimus in tabernaculum eius; 7 introiuimus in tabernacula eius adorauimus introiuimus in tabernaculum


adorabimus in loco ubi steterunt in loco ubi steterunt pedes eius eius adorauimus in loco ubi ste-
pedes eius. terunt pedes eius
Surge, Domine, in requiem tuam, 8 exurge domine in requiem tuam tu et arca exurge domine in requiem tuam
tu et arca sanctificationis tuae. sanctificationis tuae tu et archa sanctificationis tue

9 Sacerdotes tui induantur iusti- sacerdotes tui induantur iustitiam et sanc- 9 sacerdotes tui induantur iusti-
tiam, et sancti tui exultent. ti tui laetentur cia et sancti tui exultent

10 Propter Dauid, seruum tuum, non 10 propter dauid seruum tuum non auertas 10 propter dauid seruum tuum non
auertas faciem christi tui. faciem christi tui auertas faciem christi tui

11 Iurauit Dominus Dauid uerita- 11 iurauit dominus dauid in ueritate et non 11 iurauit dominus dauid uerita-
tem, et non frustrabitur eam: De frustrauit eum de fructu uentris tui po- tem et non frustrabitur eum de
fructu uentris tui ponam super se- nam super sedem tuam fructu uentris tui ponam su-
dem tuam. per sedem tuam

6 eam 1 129 CB, ea 72 97, eum 74; ephrata 6 illum A, eum 1


B 1' 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 eam1 129, ea W, silet 132; effrata 129,
CB, effratta 74 97 129, euphrata 72; 257 258 259 S' A G L ea BL 6
;
eufrata A Bl 7 29 30 eufrata W, silet 132; eam2 129, eam
eam' 97 129 CB, eum 72 74. 31 32 33 34 37 207 258 259 S' A G L, ephrata B 35 , W, silet 132.
eum B 204 fructu B L
frata BL ,
", eam 5
, eum2 cae-
teri; campis A B 17 29 30 31 34 35 37 204 207 257 258
259 S' A L campi B 32 33 L G. ;
5

tabernaculum 72 97 129 C, tabernacula 7 introiuimus A B 30 * 32, introibimus B 17 29 3 c 31

74 B. 32= 33 34 35 37 204 207 257 258 259 L S' A G L ;


taber-
nacula AI 3 AO B 17 29 30
B3 5, tabernaculo 32*

33 37 207 S' A G L tabernaculum B 3 31c 32c 34 ;


c 204 257
258 259 L adorauimus A B 30 3 2* 34 207 L,
5
;
*
adora-
bimus B 17 29 3 31 32c 33 35 37 204 257 258 c
259 S7
A G L.

0 iustitiam 72 74 97 C, iustitia 129 B. 9 eius B30 *, tui A B3 c


,
caeteri; iustitiam A B 17 29 9 exultent 129, laetentur W, silet 132.
31 32 33 35* 37 207 258 L3 S' A L, iustitiaB 30 33c
34 35 204 206 257 259 G ;
laetentur A 13 B 17 29 30
31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 259 S' A G L,

exsultent A, letetur B L3 ; laetentur: in bonis


A B 35 257 + i n bo n i s B 17 29 30 31 32 33 34 37 204
206 207 258 259 L 9
S' A G L ;
exultent: + CXXXI
AO.
10 non: auertas B 204 *, + auertas A B 204c
,
caeteri;
tui: + CXXXII canticum gradum B 34 ,
CXXXII
canticum gradum caeteri.

11 frustrabitur 97 129 C, frustrauit 72, frus- 11 iurauit A B 30 31 32 c 34 35 37 204 206 207 257 258 259 11 tuam 129, meam W, silet 132.

trabit 74 B; eam 97 129 C, eum 72 74 L2 A iurabit B 17 29 32 33 L 2


S' T6 G L ;
iurauit:

t

dominus B 34 + , dominus caeteri ; dauid: + in

A B 17 29 30 31 33 37 207 258 L S' T A G L


2
n ;
_ i

B32 34 35 37= 204 206 257 259 L ueritate A B 17 29


2
;

30 31 33 37 204 207 L 2
S' T A G L, ueritatem B 3 2
34 35 206 257 258 259 L 2
;
frustrauit A B 32 37 204 206

207 258 259, frustrabit B 17 29 30 31 33 34 L2 S' A G L^

frustrabitur B 35 257, auferetur B L2 T ; a b eo B L\


eum caeteri; tuam A 13 B 35 , meam AO B 17 29 30
31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 259 L 2 <>> S' T6
A G L
0IH3I/IVS 13 VOIXIHO N0I0W3 1061

Ps. 131, 6-11


SH HE LXX
7 Introiuimus in tabernacula eius et 6 ecce audiuimus illum in eufrata inue- C i5ou n,Kouoau.ev auxr)v tv 'Ecppa-
adorauimus ubi steterunt pedes nimus illum in regione saltus 6d, eupou.ev auTf|v tv xalq &aaeoi
eius PAU K
Adorabimus ubi tou &puu.oG"
steterunt pedes eius APR -. 7 intremus in tabernacula eius adoremus 7 eiaeXeuoou.ai eiq xa OKr|Vcou.aTa
8 Surge domine in requiem tuam scabellum pedum eius auTOu, TrpooKUvr|aou.ev eic; tov to-
tu et arca sanctificationis tuae ttov o5 ^arriaav oi Tro&ec; auTou.
PAU. 8 surge domine in requiem tuam tu et ar- 8 dvdoTr|9i, Kupie, eiq tt)v dvd-rxau-
9 Sacerdotes tui induant salutarem ca fortitudinis eius aiv aou, ou Kai n, Ki(5coT&q tou
et sancti tui exultent PAU l .
dyidou.aT6c; aou'
Sacerdotes tui induantur iustitia 9 sacerdotes tui induantur iustitia et sanc- 9 oi iepeu; aou eve&uaavTo SiKaio-
PS-IS -.
Sacerdotes tui domine ti tui laudent te ouvr)v, Kai oi oaioi aou dyaXXid-
induantur iustitia et sancti tui aovTau
laetentur CT. X 3 . 10 propter dauid seruum tuum ne auertas 10 e'veKev Aauei& tou 5ouXou aou,
11 Ex fructu uentris tui ponam su- faciem christi tui \xr) dnooTpeiJjric; to TrpoocoTrov tou

per sedem meam PA \ Iurauit XpiaTou aou.


dominus dauid ueritatem et non 11 iurauit dominus dauid ueritatem et non 11 cou.oaev Kupioq tco Aauei& dXi*|-
frustrabitur eum de fructu uentris auertetur ab ea de fructu uentris tui Geiocv, Kai ou u.r| &Qevf\aei aovqv
tui ponam super sedem tuam IS 2 . ponam super sedem tuam 'Ek Kapirou Tfjq KOiXiaq aou 6r|-
Ex semine tuo ponam super sedem aou.at em t6v 9p6vov aou.
tuam IUL 3
Iurauit dominus
.

dauid et non frustrabitur eum de


fructu uentris tui ponam super se-
dem tuam PS-IS *. De fructu
uentris tui ponam super sedem
meam PS-VTG =.

inuenimus P 93
audiuimus caeteri ; eum
, P 94 , illum auxnv (bis) SA, cxutov 2017; ecppaGa
caeteri; eu[f]rata P21 84 93 94 95 L 24 25 89 S, eucppaGa A; eupou.ev S, eupa^ev
I T C c
A, e[ph]rata P'2 93 \Jti 129 176 MS; inue- A; Taiq &aoeoi S*, Taic; &aoeoei A,
nimus: illum in regione saltus P9* c
, + illum tok; ire&ioiq S c a
.

in regione saltus P94* caeteri ; in regione saltus


P21 72 84 94* 95 L I T AMS, in campi siluae
P93, in regione salutis C, P940 .

7 1 E 49, 14, 402. TA 1, 12, 1. intrauimus L 74 , intremus caeteri; intremus: + 7 eioeXeuoou.e S*, eioeXeuoou.e9a S c a A;
in P L24 89 129 176 i t C MS, in L25 74 eiq
2
: + xov S, tov A.
A; tabernacula P21 72 84 93 95 l25 89 129 176

I T C AMS, taberna [?] (ras.) P^ 4 , tabernacu-


lo L24 , tabernaculum L74 ; adoremus P2 1 72 84
93 94 L 24 25 89 129 176 i T C AMS, adoramus
P95, adorauimus L 74 ; scabellum P2l
c
72 84 93

94 95 l I T C AM, scameUum P21*, scabillum S.


N. B. Codex 74* habet post pedum eius diui-
sionem psalmi et enumeratur psalmus 132. Postea
uero 74 deleuit numerum.
8 E 20, 3, 146. eius P2l 84 93, tuae P72 94 95 l I T C AMS.
9 1 E 20, 3, 146. 2 SL 1, 9. 3 CMCH iustitia P L25* 129 155 x C MS, iustitiam I^4 9 eve&uoavTO S*, ev5uoovrai S e *A;
4, 155. 25<= 74 89 176 115 28 A; sancti tui P L I T AMS, oou2 :
ayaXXiaoEi S, + ayaWiaoEi
misericordes C; laudent te P2l 72 84 93 94 L89,
laudent P95 L24 25 74 129 176 i T256 AMS, te
laudent T 48 51 c.

10 ne P L25 89 129 176 128 55 t C MS, non L 24


74 115 A; christi: tui 128 + tui caeteri.
11 i SCP 128, 28. 2 1 CI 9, 1. 3 A 1, 11 ueritate L 2 5*, ueritatem L2 5 c
caeteri; ueritatem: 11 autnv S, outov A,- 9noou.ai A, 9naon
86. * VQ 47, 3. 5 DT 12. + et P L 24 74 89 176 T A, et L 129 I C S; tov 9povov S*A, tou 9povou S \
MS; auertetur P 2 1 72 84 93 94 L24 25 74 89 129

I T C AMS, auertatur P95 Ll 7 6; eo 128, ea


cdeteri; sedem P L I T AMS, thronum C; tuam
P L24 74 89 129 176 i t AMS, suam L25, tuum
1062 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 131,12-18
GA MO RO
12 Si custodierint filii tui testamen- 12 si custodierint filii tui testamentum meum 12 si custodierint filii tui testa-
tum meum, et testimonia mea haec et testimonia mea haec quae docebo eos mentum meum et testimonia
quae docebo eos, et filii eorum us- et filii eorum usque in aeternum sedebunt mea hec quae docebo eos et fi-
que in saeculum, sedebunt super super sedem tuam eorum usque in seculum se-
lii

sedem tuam. debunt super sedem meam


13 Quoniam elegit Dominus Sion, 13 quoniam elegit dominus syon praeelegit 13 quoniam elegit dominus syon
elegit eam in habitationem sibi. eam in habitationem sibi elegit eam in habitationem sibi

14 Haec requies mea in saeculum 14 haec requies mea in saeculum saeculi hic 14 hec requies mea in seculum se-
saeculi; hic habitabo, quoniam habitabo quoniam elegi eam culi hic habitabo quoniam pre-
elegi eam. elegi eam
15 Uiduam eius benedicens benedi- 15 uiduam eius benedicens benedicam paupe- 15 uiduam eius benedicens bene-
cam; pauperes eius saturabo pa- res eius saturabo panibus dicam pauperes eius saturabo
nibus. panibus
16 Sacerdotes eius induam salutari, 16 sacerdotes eius induam salutari et sancti 16 sacerdotes eius induam saluta-
et sancti eius exultatione exulta- eius exultatione exultabunt re et sancti eius exultatione
bunt. exultabunt
17 Illuc producam cornu Dauid; pa- 17 illuc producam cornu dauid paraui lucer- 17 illic producam cornu dauid pa-
raui lucernam Christo meo. nam christo meo raui lucernam christo meo
18 Inimicos eius induam confusione; 18 inimicos eius induam confusione super 18 inimicos eius induam confusio-
super ipsum autem efflorebit sanc- ipsum autem floreuit sanctificatio mea. ne super ipsum autem florebit
tificatio mea. sanctificatio mea.

12 N. B. In O desunt v. 12-15. In 206 v. 12-18 uix


legi possunt, partim quia euanuerunt partim quia
disparuerunt; filii: B 204 +
tui , tui caeteri; tui:

+ et B259 et caeteri; mea: + haec A B 17 29


30= 31 32 33 37 258 259 S' A G L haec B 3 0* 34
35 204 207 257; mea: et A B 17 29 30 31 32 33 35*
37 257 258 259 S' A G
L, + et B34 35 c
204 207;

husque in eternuni sedebunt A, sedebunt B 17 , se-

debunt usque in aeternum B 29 30 31 32 33 34 35 37


204 207 257 258 259 S' A G L ;
t uam A B3 5, meam
B17 29 30 31 32 33 34 37 204 207 257 258 259 S' A G L.

13 habitatione B 35 , habitationem caeteri. 13 elegit 129, praeelegit W, silet 132.

14 elegi A, praelegi B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257


259 S 4 S' A G L, praeelegit B204 258.

15 eius: benedicens B 25 9, + benedicens caeteri; be-


nedicam: et A B 33 G, + e B 17 29 t 30 31 32 33
34 35 37 204 207 257 258 259 S' A L

16 induam 72 74 129 CB, induant 97; salu- 16 N. B. lterum prosequitur O; induant B 2 4, induam
tari:
eius 72 97 129 CB, + eius 74. caeteri; salutari A B 32c 2 04 259, salutare B 17 2 30
31 32* 33 34 35 37 207 257 258 S' A G L; salutare:
et B3"
7
*, + et A B37c , caeteri.

17 illuc 97 129 C, illi 72, illic 74 1; paraui 17 illuc A 13 B3 lc 32= 34 35=, jUi c \0 B 17 29 30 31* 32

33 35* 37 204 207 257 258 259 S' A G L producant B 25 9,


72 74 129 CB, parauit 97. ;

producam caeteri ; cornu A 13 B 17 29 30 31 32 33 34

35 37 207 257 258 259 S' A G L, cornua A, cornum


B 2 04; parabi A B 17 2 30 31 32 33 34 35 37 207 257

259 S' T A G L, parauit B 2 4 258


;
lucerna B 204, l u-
cernam caeteri.

18 confusione 74 97 129 CB, confusionem 18 induam A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257 259

72.
S' T A G L, induant B 2 04 258
;
autem ipsum B 2 59,
ipsum autem caeteri; floreuit A 13 B 31 37 L 2
, floriet

AO b 17 29 35* A L, florebit B 30 32 33 34 35= 204


207 257 258 259 S' T 8 G
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1063

Ps. 131, 12-18


SH HE LXX
12 si custodierint filii tui pactum meum et 12 edv cpuXd^covrai oi uioi oou Tf|V
iustificationem meam quam docuero eos 6ia6r)Kr|v u.ou, kcu toc u.apTupid
et filii eorum usque in aeternum sede- u.ou TauTa a &i&d,co auTouc;, Kai
bunt super thronum tuum oi uioi auTCOV gcoc; aicovoq Ka-
8iouvrai e-rti tov 9p6vov oou.
13 qui elegit dominus syon desiderauit eam 13 oti eeXeaTO Kupioc; tt)v Zicbv,
in habitaculum suum flpETiaaTo auTf)v eic; KaTO i k iav
eauTcp'
14 haec est requies mea in sempiternum 14 auTrj f\ KaTdTtauaic; u.ou eic; aicova
hic habitabo quoniam desideraui eam aicovoq" <S6e KaTOiKrjaco, oti flpeTi-
adu.r|v auTf|v.
15 Uiduam eius benedicens benedi- 15 uenationes eius benedicens benedicam 15 Tf|v XTP 0 uTfjq euXoycov euXo-
cam PAU
Uiduam eius bene- pauperes eius saturabo pane yfjaco, Touq tctcox 01 ^ auTfjq xP"
dicens benedicam IS Uiduam -. Tdaco dpTcov'
eius benedicens benedicam et pau- 16 sacerdotes eius induam salutari et sanc- 16 Touq iepeiq auTrjq ev&uaco ocott)-
peres eius saturabo panibus CT. ti eius laude laudabunt piav, Kai oi oaioi auTfjc; dyaXXtd-
Xs .
aei dyaXXidaovTau
16 Sacerdotes induam salutari et 17 ibi oriri faciam comu dauid paraui lu- 17 Kei ec^avaTeXco Kepac; tco Aauei&,
sancti eius exultatione exultabunt cernam christo meo r)Toiu.aaa Xuxvov tco xP iaT 9 ou
'

CT. X. 18 inimicos eius induam confusionem super 18 Touq exQpouq auTou evSuaco aia-
ipsum autem florebit diadema eius. Xuvrjv, eTci &e auTov eav6r)aei to
dyiaau.d u.ou.

12 testamentum L 89 *, pactum L 89 caeteri ; iustifi- 12 (puXa,covrai: + oi S, oi A; [iou'


cationem meam P I T, testificationem meam L 24
*
SA b aou A* ecoq aicovoq KaStouvrai
, ;

25 74 89* 129 176 c AMS, testimonia mea L 89 *; c


S*, eoq tou atcovoq KaGiouvrai S *,
meam: + quam P L24 25 89= 129 176 i t C AMS, Ka9eiouvrai ecoq tou atcovoq A; tov
+ quae L 89 *, L74; eos: nam P L I T 6povov S*A*, tou 6povou S *A*. c

AMS, + nam C ;
usque in aeternum sedebunt
super thronum tuum P L I AMS, super thro-
num tuum sedebunt usque in T C;
aeternum
tuum P L24* 25 74 89 176 128 t C AMS, meum
L129 115 24= 55.

13 qui P21* S4 93 95_ qu a j


p21<= 72 94 L I T C AS, 13 oti: eKei S, + eKei A; eeXef;aTO
quoniam M; desiderauit P L 89 129 176 i t C S'A, ec^a^aro S*.
AMS, desiderabit L24 25 ;
desiderauit: eam
L74 + , eam caeteri ; tabernaculum P 95 , habitacu-
lum caeteri.
14 haec est P L25 74 89= 129 176 it C AMS, ecce 14 eiq: tov SA?, + tov A*"'.
L24, haec L 89 *; habitabo P L24 25 74 89 176 i
AMS, habitaui L129 inhabitabo T C; quoniam
P T C, quia L I AMS.
15 1 E 23, 8, 166. 2 QVNT In 3 Reg. 8, 15 uenationes P2l 84 93 94 95 t, uenationem P?2 15 X^IP 0^ S*A 6r|pocv S
c
*; eu\oyr)oco:

>

3. 3 CMCH 4, 155. L24 25 89 129 176 i c AMS, uiduam L74; paupe- Kai SA, + Kai R; apTCOV SA, ap-
res: -
eius I 28 , + eius caeteri; panem I 28 , Touq R.
pane caeleri.

16 CMCH 16 salutari P21 72 84 93= 94 95 l I T AMS, salutare


P93* C; sancti P L I T AMS, misericordes C;
eius: + laude P L I T AMS, laude C.

17 r]Toiu.aoa \uxvov tco XP 10 oou S.


r)Toiu.aaac; tco xpioxw licu Xu^vov A.

18 confusionem P21 72 84 94, confusione P 98 95

L I T C AMS; florebit autem L 89 , autem flore-


bit caeteri; diadema P 21 72 84 93 94 L i29 T C
M, sanctificatio P 9 5 L 24 25 74 89 176i AS; eius
P2l 72 84 93 94 l24 89c l 29 I C MS, mea P95
L25 74 89 176 A, meum T.
1064 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 132, 1-3


GA MO RO

Psahnus CXXXII Psalmus CXXXII Psalmus CXXXII

Canticum graduum Dauid. Canticum gradu[u~]m dauid. 1 Canticum graduum.


Ecce quam bonum et quam iucun- Ecce quam bonum et quam iucundum ha- Ecce quam bonum et quam iu-
dum, habitare fratres in unum! bitare fratres in unum cundum habitare fratres in

Sicut unguentum in capite, quod 2 sicut unguentum in capite quod descendit sicutunguentum in capite quod
descendit in barbam, barbam in barbam in barbam aaron quod descendit descenditin barbam barbam
Aaron, quod descendit in oram in ora uestimenti eius aaron quod descendit in ora
uestimenti eius; uestimenti eius
Hermon, qui descendit in
sicut ros 3 sicut ros hermon quod descendit super hermon quod descen-
sicut ros
montem Sion. Quoniam illic man- montem syon quia illic mandauit dominus monte syon quoniam illic
dit in
dauit Dominus benedictionem, et benedictionem et uitam usque in saeculum. mandauit dominus benedictio-
uitam usque in saeculum. nem et uitam usque in seculum.

Ps. 132 Ps. 132 Ps. 132

c
Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 38
204 206 207 257 258 S' A G L O. Deest in 31*
~e
259 260 D
F. Hab. v. 1 (bis) TJ. Hab. v. 2* 3 h S".

titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97; graduum: + dauid 74 CB, canticum gradum dauid 13 canticum gradum A A ,

dauid 72 97 129; dauid:


post domum
7
B30 31 32 33 34 207 S G, canticum graduum psalmus
de caritate proximi cantat quia ipsa facit dauid B 17 A , canticum gradum populi perfectio
multos esse unum in domo 72 74 129 B 29 L , canticum graduum B35, canticum gradum
CB, + post... domo 97. uictoria B37, psalmus dauid B204 206 258 , sine titulo
B257.

2 oram 129 C, ora 72 74 97 B. N. B. In 31* deest jolium unum, quod supplet ma-
nus gothica saeculiXV; continet a Ps. 132, 2 quod
descendit ad Ps. 134, 19 aaron; in capite A B 35
257 S*, a capite B 17 29 30 31 32 33 34 37 38 204 206
207 258 S' A G L ;
capite: eius A B 17 29 30 31

32 33 34 35 37 38 207 257 258 S' A G L ;


+ e ius B 204
2 6; in barbam in barbam A 13 B 17 29 30 31* 32

33* 34 35 37 38 207 S< A L, j n barbam barbam AO


B3 c 3 2< 33 204 206 257 258 G, j n barba barba BS' in
C
,

barba BS"; in ora A 13 B 17 29


31c 32 ' 33
barba in
37 38 206 207 258 S' A G L j n oram A (
B 30 32c 34

35 257, j n horam 204 B .

montem 72 74 97 C. monte 129, montes sermonis B s ", hermon A Bs ' c


caeteri; quod A 3 monte 129, montem W, silet 132.

,

B; descendit: in barbam barbam aaron B17 29 31 32* 33 34* 35* 37 38 207* S' A G L qu,
quod descendit in ora uestimenti eius si- B30 32 3' 204 206 207 257 258; super A, in B;
cut ros hermon qui descendit (iterum) quia A, quoniam ] ; mandauit A B 30 31 34 37

72 74 129 CB, + in barbam... descendit 204 206 207 257 258. mandabit B 17 29 31c * 33 35

97. 38 S' A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1065

Ps. 132, 1-3


SH HE LXX

Psalmus CXXXII Psalmus CXXXII YocXydq PAB

Bonum et iocundum habitare fra- Canticum gradu[u]m dauid. 'Qbt] tcov dcvapa9u.cbv tco Aaue(6.
tres inunum PAU l Ecce quam . Ecce quam bonum et quam iucundum M6ou &f| t( KccXdv f) t( Tep-rtvov,
bonum et quam iucundum habi- habitare fratres in unum f)t& koctoikeiv a&eXcpouc; em t&
tare fratres in unum PS-SP 2 .
auxo;
Ecce quam bonum et quam iucun-
dum habitare fratres in unum IS 3 .

Ecce quam bonum et quam iucun-


dum habitare fratres in unum IS 4 .

Quod descendit in barbam aaron sicutunguentum optimum in capite quod coq u.upov em KaTa-
KecpaXrjv t&
PAU. descendit in barbam barbam aaron quod |3aIvov e-rci t&v Tccbycova
Ttcbycova,
descendit super ora uestimentorum eius tov 'Aapcbv, t& KaTa(5aivov em
tt)v <&av tou ev&uu.aToq auTou'
sicut roshermon quod descendit super cbq Spoooq 'Aepu.cbv f\ KaTa[3a(-
montem syon quoniam ibi mandauit do- vouoa em toc opn Zicbv &ti &kei
minus benedictionem et uitam usque in eveTeiXaTO Kupioq xr\v euXoyiav
aeternum. Kai cof)v ecoc; tou aicbvoq.

Ps. 132 Ps. 132 V. PAB


Inuenitur in P 21 72 84 93 94 95 L24 25 74 89 129
176 115 24c 28 55 T 48 51 2 56 C 73 256 256m AMS.
Deest in L 13 17 I 27 T 52 . Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 1
E 5, 15, 35. 2 PS-SP 346. + P21 72 84 93 94 L 24 25
canticum grad. [dauid] cxva|3a0p.cov + tco 6auei6 S, tco
3 QVNT In Num. 22, 1. * fiT 9, t C AMS, canticum grad. dauid
89 129 176 i 5auei5 A**' 1

n
1
SA, Kai R; TepTtvov:
P95 l 74 P 21 72 84 94 L 24 I 28 graduum
; gradum ,
aXK S*, + aX\ c
S "A
P93 L2589 129 176 115 55 t C AMS; graduum:

+ dauid P 21 84 93 i t C MS, dauid P 72 94


L A; quae L74 ,
quam caeteri ; bonum: est
P L 24 * 89 T C MS, + est L25 74
129 176 I 15
124--28 55 A; iucundum P L 89 I 15 T, decorum *

L 25 74 89c 129 176 I 2 55 c AMS, decorem L24


iucundum: + est L74 est caeteri fratres:
;

, ;

in L 129 + in caeteri; unum P L25 89 I T C


,

M, uno L24 74 176 AS, una L 129 .

2 E 2, 1, 11. descendit": in I 55
+ in I 55c caeteri; barbam*,
1
: KecpaXnv S*A, Ke(paXnq S c *; Kcxra-
in P L24 25 89 129 176 I C AMS, + in L74 ^aivov2 A, Karapaivcov S.
T; barba L 74 barbam caeteri; ora P72 93 94
,
2

95 115 t C, hora P 21 oram P 84 L 24 25 89 129 ,

176 128 55 AMS, orum L 74 uestimenti I 28 uesti- ; ,

mentorum caeteri.

quod P L 25 74 89 129 176 I T A, qui L 24 * C 73 euXoyicxv: auTou S, + auTou A.


256 MS; in P 95 ,
super cacteii; montem P T, eu\oyiav: + Kai S*A, Kai S c *.

montana L I AMS, montes C; mandauit P L 25 *


74 89 129 176 128 55 T C AMS, mandabit L 24 25c
I 15 ; et P L 74 89 129 176 I T 48
uitam usque 51

A, uitam usque L 24 * C 73 MS, uitamque L 25 , et

uitam T 256 uitam C 256 ; aeternum P 21 72


*, 84

93 94 l I T AMS, saeculum P 95 C.
10G6 VETUS LATINA HISPANA

Ps 133, 1 - 134, 2
GA MO RO

Psalmus C XXXI II Psalmus CXXXIII Psalmus CXXXIII

1 Canticum graduum. Canticum gradu[u]m. 1 Canticum graduum.


Ecce nunc benedicite Dominum, Ecce nunc benedicite dominum omnes ser- Ecce nunc benedicite dominum
omnes serui Domini; qui statis in ui domini qui statis in domo domini in omnes serui domini qui statis
domo Domini, in atriis domus Dei atriis domus dei nostri in domo domini in atriis domus
nostri. dei nostri
2 In noctibus extollite manus ues- in noctibus extollite manus uestras in 2 in noctibus extollite manus ues-
tras in sancta, et benedicite Do- sancta et benedicite dominum tras in sancta et benedicite do-
minum. minum
3 Benedicat te Dominus ex Sion, qui benedicat te dominus ex syon qui fecit 3 benedicat te dominus ex syon
fecit caelum et terram. caelum et terram. qui fecit celum et terram.

Psalmits CXXXIV Psalmus CXXXIV Psalmus CXXXIV


Alleluia. Alleluia. Alleluia.
Laudate nomen Domini; laudate, Laudate nomen domini laudate serui do- Laudate nomen domini laudate
serui, Dominum: minum serui dominum
qui statis in domo Domini, in qui statis in domo domini in atriis domus qui statis in domo domini in
atriis domus Dei nostri. dei nostri atriis domus dei nostri

Ps. 133 133 Ps. 133


e
Inuenitur 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenilur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 38 Uariantes:
204 206 2C7 257 258 S' A B D F G L O. Deest in
b
31* 259 260. Hab. v. 2-l (hoc ordine, bis) S\
Hab. v. 2-3 T\

titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:

tulus 97; graduum: hic est de caritate N. B. In cod. 206 v. 1


G, canticum graduum B 17
vix legi potest ; canticum gra-

dei psalmus tertius graduum supremus 72 dum A B32 33 34 207 S'

74 129 CB, + hic... supremus 97; domi-


30 35 canticum gradum populo uenturo B 29 L
A ?
,

c
num 72 97 129 CB. domino 74. psalmus dauid B31 204 206 258 canticum B37, sine
inscriptione B 3 8 257 D B F domino B s ', dominum ;

caeteri.

2 dominum 72 97 129 C, domino 74 B. 2 sancta: + et A B 17 29 30 31' 32 33 34 35 37 38 207


257 258 S' T A B D F G L, _ et B204 206; domi-
num A B 17 29 33 34 206 207 T* A B D F G L domino ;

6
B30 31* 32 35 37 38 204 257 258 S S'.

3 te 72 97 129 CB, tibi 74. te A, tibi B 17 29 30 31 c 32 33 34 35 37 38 204 206

207 257 258 S' A B D F G L, uos RT 4


; dominus: ex
syon BT \ + ex syon caeteri.

Ps. 134 Ps. 134 Ps. 134


c
Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes Inuenitur in 29 30 31* (v. 19-21) 31
13 17 (v. Uariantes

1-19) 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G


L O. Deest in 31* (v. 1-19) 38 259 260 S' F. D
Hab. v. 1 (bis) 3 l?. Hab. v. 6 10 S\ Hab. v. 3 S\

titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97; canticum graduum (initio) alleluia A B 17 30 32 33 34 35 207 A G, alleluia doctri-
31c
72 74 97 CB, + canticum graduum 129; ne inductionis B29 L psalmus dauid B 204 258,

canticum gradum B^ 7 sine inscriptione B 2 06 257;


alleluia: psalmus graduum qui ducunt
ad aeternitatem congrue ponit alleluia 72 dominum 13 B A
17 34 35 L= domini AO
,

B29 30 w
74 129 CB, + psalmus... alleluia 97; do- 31 c 32 33 37 204 206 207 257 258 A G L

minum 72 74 129 CB, domini 97.


quid B204, qui caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 10G7

Ps. 133, 1 - 134, 2


SH HE LXX

Psalmus CXXXIII Psalmus CXXXIII YaAu-oc; PAH


1 Canticum gradu[u~\m. '26r} tcov dvapa9u.cov.
Ecce benedicite dominum omnes serui 'I6ou br\ euXoyEiTE tov Kupiov,
domini qui statis in domo domini TtdvTec; oi 6ou\oi Kupiou, oi eo-
tcotec; tv auXaiq oikou 9eou f|u.cov'

In noctibus enim inquit extollite in noctibus leuate manus uestras ad iv Taiq vucViv ETtdpaTe X^P 0^
manus uestras in sancta PAU l .
sanctum et benedicite dominum uu.gov eiq Td dyia, Kai euAoyeiTe
In noctibus extollite manus ues- tov Kupiov.
tras in sancta benedicite dominum benedicat tibi dominus ex syon factor euAoyqaei ae Kupioq k Zicbv,
PS-SP 2
. caeli et terrae. 6 Ttoir)aac; tov oupavov Kai Tf|v
yfjv.

Psalmus CXXXIV Psalmus CXXXIV YaAiioc; PAA

1 Alleluia. 'AAArjAouid.
Laudate nomen domini laudate serui Aiveire to 6vou.a Kupiou, aivelre
dominum 5ouAoi Kupiov,
2 qui statis in domo domini in atriis do- ol eaTCOTeq iv oikco Kupiou, iv au-
mus dei nostri Xaic; oikou 9eou fiu.cov.

Ps. 133 Ps. 133 PAr


Inuenituv in P 21 72 84 93 94 95 L 24 25 74 39 129

176 115 24' 28 55 X 48 51 256 Q12 256= 256 m AMS.


Deest in 17 p7 t^2 . Uariantes:
N. B. / hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 + canticum grad.P 2 72 84 94 L 24 2 5 S9 129 176 l 5n SA, vuv R; euXoyeiTE A. eu\oyL-
I T C AMS, canticum grad. P 93 9 5 L 74 ; Tai S; eotcotec;:
ev oikco Kupiou
gradum P L 24 I 28 graduum L 2 5 89 29 176 115 55
,
l
S*, + V OIKQ KUpiOU S'A.
T C AMS; ecce: + nunc I 28 nunc caeteri ,

dominum P L24 domino L 2 5 74 89 129 176 i t


,

C AMS; domo domini: in atriis domus dei


nostri P 2 72 84 l I T C AMS, + in atriis do-
l

mus dei nostri P93 94 9 5.


2 1 E 23, 36, 193. 2 PS-SP 413. 2 ad sanctum P L I T AMS, sancte C; sanctum: ETcaparE A, ETtapaTat S; ETtaparE:
et L24 + et caeteri; dominum P I 28 M, do-
, Tac; S*, + Taq c
S *A.
mino L 115 55 t C AS.

3 tibi P2 1 72 84 93 94 L 24 25 74 89 176 I T C AMS, 3 EUAoynosi S, EuAoyrioat A, u\oyr|or)


te P95 Ll 29 tibi: + dominus P L T C AMS,
;

dominus I; exyon L 24 *, ex syon caeteri; factor


P21 72 94 l I T C AMS, factori P 84 93 9 5.

Ps. 134 Ps. 134 Y. PAA


Inuenitur in P2 1 72 84 93 94 95 L 24 25 74 89 129
176 J15 24= 28 55 T 48 51 256 C 73 25 6 c 2 56 m AMS.
Deest in L 13 17 I 27 T 52 . Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 + alleluia P2 1 72 84 94 l 25 89 176 115 55 t C 1 Kupiov SA, KUpLOU 55.
AMS, + canticum alleluia L 24 + canticum gra-
,

duum alleluia L^ 29 ,
P 93 95 L74 I 28 dominum ;

P L I T AMS, domini C.

2 dei P L 24 25 74 89 * 29 W6 l 115 28 t C AMS, do-


mini dei L 89c domini 155. ,
:

1068 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 134, 3-10


GA MO RO
3 Laudate Dominum, quia bonus Do- 3 laudate dominum quia benignus dominus 3 laudate dominum quoniam be-
minus; psallite nomini eius, quo- psallite nomini eius quoniam suauis est nignus est dominus psallite no-
niam suaue. mini eius quoniam suauis est
4 Quoniam Iacob elegit sibi Domi- 4 quoniam iacob elegit sibi dominus srahel 4 quoniam iacob elegit sibi do-
nus, Israel in possessionem sibi. in possessionem sibi minus israhel in possessionem
sibi
5 Quia ego cognoui quod magnus 5 quia ego cognoui quod magnus est domi- 5 quia ego cognoui quod magnus
est Dominus, et Deus noster prae nus et deus noster prae omnibus diis est dominus et deus noster pre
omnibus diis. omnibus diis
6 Omnia quaecumque uoluit Domi- 6 omnia quaecumque uoluit dominus fecit in 6 omnia quecumque uoluit domi-
nus fecit, in caelo, in terra, in ma- caelo et in terra in mar[e] et in omnibus minus fecit in celo et in terra
ri et in omnibus abyssis. abyssis in mari et in abyssis

7 Educens nubes ab extremo terrae, 7 educens nubes ab extremo terrae fulgura 7 educens nubes ab extremo ter-
fulgura in pluuiam fecit; qui pro- in pluuiam fecit educens uentos de the- re fulgura in pluuiam fecit qui
ducit uentos de thesauris suis. sauris suis producit uentos de thesauris
suis
8 Qui percussit primogenita Aegyp- 8 qui percussit primogenita aegypti ab ho- 8 qui percussitprimogenitum
ti, ab homine usque ad pecus. mine usque ad pecus egipti ab homine usque ad pe-
cus
9 Et misit signa et prodigia in me- 9 et misit signa et prodigia in medio tui 9 emisit signa et prodigia in me-
dio tui, Aegypte, in Pharaonem, aegypte in faraonem et in omnes seruos dio tui egypte in pharaonem et
et in omnes seruos eius. eius in omnes seruuos eius
10 Qui percussit gentes multas, et oc- 10 qui percussit gentes multas et obcidit reges 10 qui percussit gentes multas et
cidit reges f ortes fortes occidit reges fortes

3 benignus: est A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204


207 258 L= A G L + e st R206 257, + cs BS 6 ; suauis
A 13 , suabe caeteri.

4 dominus: et A B 17 29 35 37 257 A L, + ct B30


31= 32 33 34 204 206 207 258 G.

caelo: + et 72 74 97 129 B, et C; uoluit:


dominus B257, + dominus caeteri; mare
mari 74 97 129 C, mare 72 B; mari: \12 B35, mari A B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206
+ et 72 74 129 CB, et 97. 207 257 258 A G L jn

+ omnibus A B29 30 31= 32
;
:

33 34 37 204 206 207 257 258 A G L omnibus B 17 35.


educens A B 17 29 30 31' 32 33 34 35 37 207 257 A G L ;
et (initio) 129, + et W, silet 132.
educes B204 206 258 ;
ab extremo A B29 30= 32= 204
257 258 L aD ex trema B 17 30* 31 33 35 37 207 A G,
ab extremis B 32 * 34 206; educens A, qui producit
B; uentis A, uentos caeteri.
primogenitum B258, primogenita caeteri ; egiptii primogenitum 129, primogenita W, si-

A, aegypti caeteri. let 132.


et misit 72 74 129 C, emisit 97 B; pha- et misit A B 17 29 32 37 257 A L em j sjt B 30 31= 33 emisit 129, misit W, silet 132; seruuos
raonem 74 97 129 CB, pharaone 72. 34 35 204 206 207 258 G ; tue B204, tui caeteri; faraonem 129, seruos W, silet 132.
A B 17 29 30 31= 32 34 37 204 206 207 257 258 A L, fa.

raone B33 35 G.

10 fortes A, mirabiles B.
EDICION CRITICA. EL SALTEIUO 1069

Ps. 134, 3-10


SII HE LXX
3 laudate dominum quoniam bonus domi- 3 cctveiTE t6v xupiov, 6ti dya96c;
nus cantate nomini eius quoniam decens Kupioq" cpdXaTE tco 6v6u.aTt auTou,
8ti KaX6v
4 quia iacob elegit sibi dominus srahel in 4 6ti t6v 'IaKcbfi &,e\e,(xtoEauTcp
peculium suum 6 Kupioq, Iapar)X Eiq TCEpiouoiao-
'

u.6v auTou.
6 Ipse in terris in mari in abyssis 5 quia ego scio quod magnus dominus et 5 oti evvcov oti u.ya<; Kupioc;, Kai
omnia quae uult facit PAU l .
-
dominator noster prae omnibus diis 6 Kupioc; f]u.cov napa Tcavraq Touq
Qui facit omnia in caelo et in ter- 9eouc;"
ra et in mari et in abyssis PAU 2
. 6 omnia quae uoluit dominus fecit in cae- 6 Tcdvra oaa qGsXqaEV etcoitjoev 6
Omnia quaecumque uoluit domi- lo et in terra in mari et in cunctis abys- Kupioc; ev xcp oupavcp Kai tv tt)
nus fecit in caelo et in terra in sis yfj,
ev TaTq 9aXdaoaic, Kai tv Taiq
mari et in abyssis PS-VIG :i
.
dpuaooiq"
7 Educens nubes ab extremo terrae 7 leuans nubes de summitatibus terrae 7 dvdycov VECpdXaq it, EaxdTou yfjq,
te quoque in lucem populi sui de fulgura in pluuiam fecit educens uentos daTpaTcdq Eiq uetov Tcoir)aV 6
ex limo orbis eduxit et clarum ful- de thesauris suis dycov dvu.ouc; ek 9qoaupcov au-
gur in pluuiam uberem fecit PAU. TOU.
8 qui percussit primitias aegypti ab ho- 8 oq ETcdTac^EV Td TcpcoT^TOKa Ai-
mine usque ad pecus yuTCTOU 6tc6 dvGpcoTcou Mcoq KTq-
vouq"
9 misit signa et portenta in medio tui ae- 9 Kai TEpaTa
Ec;aTCOTEi\V ar)u.Ela
gypte in pharao et in cunctos seruos tv u-Eocp aou, AiyuTCTE, tv Qapacb
eius Kai tv Tcdoi TOiq 5ouXoiq auTOu.
10 qui percussit gentes multas et obcidit 10 TcaTac;v e9vt| TcoXXd, Kai dnEK-
reges fortes teivev paaiXEiq KpaTaiouc;,

3 laudate: dominum L74 + dominum


, caeteri; koXov SA*, n6u A a .

quia I 28 quoniam caeteri; cantate


, PLIT AMS,
psallite C; decens P21 72 84 93 94 jjlb 74 89 129
176 i T48 51 c AMS, dicens P95 T256* docent ;

L24*.
4 quoniam Ll29, quia caeteri; egegit T 5 !*, elegit 4 auTou S*A, EauTco S
c

T51 c caeteri; srahel in P 72 + 1

: , in caeteri
peculum P 93 peculium caeteri; tuum
, L24 *, suum

caeteri.

5 quia: + ego P L 24 74 9 129 "6 I T 51 C 5 oti


1

Eyco S*.
: + C
Eyco S *A; Eyvcov
AMS, ego L25 T 25 6* ;
ego: scio L74 + , S*A, EyvcoKa S c
scio magnus:
caeteri; est P 2l 72 84 93 94 l^ 4
25 74 89 129 IT C AMS, + est P95 Ll 7 6; domi-
natorP T C, dominus L24 74 89 129 176 i AMS, 2

deus L 25 dis C 25 diis caeteri.


; 6,

6 1 E 25, 3, 225. 2 E 36, 2, 314. 6 quaecumque L 25 quae caeteri; in + cunctis 1


: S O KUpiOq S*, TCOir)OEV S c *, O
ETTO LfjOEV
:i
CV 730. p L2S 74 89 I C MS, + omnibus L24 129 176 A, Kupioq Tcoir)OEv A; GaXaooatq S'A,
T. aXaooaiq S*; eV: iraoaiq S*A, +
c
-rraaaiq S
7 E 18, 4, 131. 7 nubes P L 24 25 74 89 176 i t AMS, montes L129 7 eoxarou: Tnq S, + xr\c, A.
uebes (sic) C; uentos P L I AMS, uentum T,
uentem C.
8 primitias P T C, primitia L 24 *, primitiua L2 5 8 TtpCOTOTOKa S'A, TtpCOTOTOa S*
89 129 176 i AMS, primogenita L 74 ;
quadrupedem
C 2 56 m , pecus caeteri.
9 prodigia L129, portenta caeteri; [f]arao P21* 72 9 aiyuTCTE S, aiyuTtrai A; Ttaoi S. -rra-
93 94 95 L 24 T C AMS, fa-
25* 74 89 129 Jl5 55 aiv A.
21c 84
raone P l 17 6 I28 pharaonem L25 ; cunctos t

p2l 72 93 94 95 l 25c 12 9 T C MS, cunctis P8 4


L24 25 74 89 176 I A; seruos P 21 72 93 94 95
L25 129 t C MS, seruis P8 4 L 24 74 89 176
c

I A, serui L 2 5*; eius P L 24 25 74 89 1 t C


AMS, suos L129 suis L176.
10 occidet P21*, obcidit P21 c caeteri; fortes P21 72 10 oc, (initio) S*, + oq S C *A; ETtorra-
84 94 l I T C AMS, mirabiles P93 95. C^EV S'A, aTCEKTlVEV S*.
;

1070 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 134, 11-18


GA MO RO
11 Sehon, regem Amorrhaeorum, et 11 seon regem amorrhaeorum et og regem 11 seon regem amorreorum et og
Og, regem Basan, et omnia regna basan et omnia regna canaan regem basan et omnia regna
Chanaan chanaan

12 et dedit terram eorum heredita- 12 et dedit terram eorum hereditatem here- 12 et dedit terram eorum heredi-
tem, hereditatem Israel populo ditatem srahel populo suo tatem hereditatem isrl populo
suo. suo
13 Domine, nomen tuum in aeter- 13 domine nomen tuum in aeternum domine 13 domine nomen tuum in eter-
num; Domine, memoriale tuum in memoriale tuum in saeculum saeculi num domine memoriale tuum
generationem et generationem. in seculum seculi
14 Quia iudicabit Dominus populum 14 quia iudicauit dominus populum suum et 14 quia iudicabit dominus populum
suum, et in seruis suis depreca- in seruis suis consolabitur suum et in seruis suis consola-
bitur. bitur
15 Simulacra gentium argentum et 15 simulacra gentium argentum et aurum 15 simulachra gentium argentum
aurum, opera manuum hominum. opera manuum hominum et aurum opera manuum homi-
num
16 Os habent, et non loquentur; ocu- 16 os habent et non loquentur oculos habent 16 os habent et non loquentur ocu-
los habent, et non uidebunt. et non uident. los habent et non uidebunt

17 Aures habent, et non audient; ne- 17 aures habent et non audient neque enim 17 aures habent et non audient
que enim est spiritus in ore ipso- est spiritus in ore ipsorum nares habent et non odorabunt
rum. manus habent et non palpabunt
pedes habent et non ambula-
bunt non clamabunt in guttu-
re suo neque enim est spiritus
in ore ipsorum
18 Similes illis fiant qui faciunt ea, 18 similes illis fiant qui faciunt ea et omnes 18 similes illis fiant qui faciunt
ct omnes qui confidunt in eis. qui confidunt in eis ea et omnes qui confidunt in
eis

11 canaan: occidit A, + occidit B. 11 chanaam: occidit 129, + occidit


12 hereditatem
1
hereditatenr 74 97 129 12 terram A B 17 29 30 31= 33 34 35 37 204 206 257 W, silet 132.
hereditatem 72. 258 A G L terrae B32* 207; hereditatem
1
: + he-
reditatem A 13 B 17 29 30 31 c 32 33 34 35 37 206 207
257 258 A G L + hereditate B204, _ hereditatem
A; populo A 13 , seruo caeteri; suo: + CXXXIIII
AO.
13 domine-: et72 74 129 CB, + et 97;
1
generationem 74 CB, generatione 72 97
129.

14 iudicabit 74 129 CB, iudicauit 72 97. 14 iudicauit A!3 B30* 31 34 37 204 206 207, iudicabit
AO B 17 29 30= 32 33 35 257 258 A G L ;
et in :

B204, + j n caeteri; consolabitur A B 17 29 30 31' 32


33 34 37 206 207 258 A G L, deprecabitur B35 257, m i se .
rebitur B204.
15 gentium: + argentum 72 74 129 CB,
argentum 97.
16 uident A 13 , uidebunt caeteri.

17 audient A B 3 0 31 3 2 33 34 35 37 204 206 207 257 258 G,


audiunt B 17 29 A L audiunt: nares habent et
;

non odorabunt manus habent et non palpabunt pedes
habent et non ambulabunt non clamabunt in gutture

suo A, + nares... B; N. B. Cod. 33 omittit in


textu, sed habet in margine, ut uidetur, primae ma-
nus; in ore A 13 <ae) O B 30 c 31c 33 34 35 37 204 206
207 257 258 G, j n 0 ra B 17 29 30* 32 A L
18 sunt BG , fiant caeteri; N. B. Gilson babet sunt.

sed jalso, nam 33 habet fiant.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1071

Ps. 134, 11-18


SH HE LXX
11 sehon regem amorrhaeorum et og re- 11 tov Zncbv fiaaiXea tcov 'Au.op-
gem basan et omnia regna chanaan paicov, Kcci xov "Qy |3aaiXea Trjq
Baadv, Kai Ttdaac; Tctq fkxotXetac;
Xavdav
12 et dedit terram eorum hereditatem he- 12 Kai ebcoKev tt)v yfjv auTcov kXt]-
reditatem srahel populo suo povoLuav, KXnpovou.iav Iapar|X
'

6ouXco auTou.
13 domine nomen tuum in aeternum domine 13 Kupte, t6 ovou.d aou eiq tov ai-
memoriale tuum in generatione et ge- cova, Kupte, t6 u.vnu.6ouv6v aou eic;
neratione yeveocv Kai yevedv.
14 quia iudicabit dominus populum suum 14 oiKTeipei Kupioq tov Xaov auTou,
et in seruos suos erit placabilis Kai e-rri toic, 6ouXoiq auTou Ttapa-
KXr)6r)aeTai.
15 idola gentium argentum et aurum opera 15 Td et&coXa tcov e.8vcov dpyuptov
manuum hominum Kai xpuoiov, epya x^ip"v dv6pcb-
1TCOV.
16 os habent et non loquentur oculos ha- 16 aT6u.a exouaiv Kai ou XaXouatv,
bent et non uidebunt 6cp8aXu.ouc; e'xouatv Kai ouk otpov-
Tai'
17 Neque enim est spiritus in ore ip- 17 aures habent et non audient sed nec est 17 coTa exouaiv Kai ouk evcoTia6fiaov-
sorum PS-SP. spiritus in ore eorum Tat, ou6e ydp daTtv Ttveuu.a iv tco
OT6u.aTt auTcov.

18 similes illis fiant qui faciunt ea et om- 18 6u.otot auTotq yevotvro udvTec; oi
nis qui confidet in eis TtotouvTeq auTd Kai Ttdvreq oi Tte-
Tcot6oTeq ev auTOiq.

11 hoc P93*, [h]og P93 c caeteri.


12 hereditatem: + hereditatenr P L24 25 74 89 129 12 6ouXco SA, Xaco 55.
I T AMS, + hereditate C, L176; seruo 128,
populo caeteri; populo: + suo P L I T AMS,
suo C.
13 aeternum P L I T AMS, saeculum C; generatio- 13 Kupie- S* b A, Kat S c
c

nem L74 ,
generatione' caeteri; generatione2 P2 l

84 93 95 L24 25 129 I ^256 AMS, generationem


p72 94 L,25 c 74 89 176 TM8 51 Q.
14 iudicabit P21 84 93 94 95 L.25* 74 89 176 115 55 14 OlKTipi S*. OTl KpiVl S c
oti Kpivet
T C AMS, iudicauit P?2 U* 25= 129 i28
;
SUOS : A.
erit LI 76 , + erit caeteri.

16 loquentur P L24 25= 89 129 176 1 t C MS, Io- 16 XaXouatv S, XaXnoouoiv A; ouk ocpov-
quuntur L25* 74 A; uidebunt P L89 129 128 55 Tat SA, ou pXe-rtouotv 2017.
T C MS, uident L24 25 74 176 115 A.
17 PS-SP 488. 17 audient P L89 129 176 155 t C MS, audiunt L25 17 evQTioOnoovrai S, aKouoovrat A;
115 24= (in ras.) 28 A, audiant L"; nec: + est EvcoTto6r)oovTat: ptvaq Exouotv Kat
P 128 T C M, est L 115 55 AS; eorum P2l ouk oocppavGnoovrat X^P0 ^ exouotv
72 84 93 94 l24 25 89 176 I T C AMS, ipsorum Kat ou cpnXacpnoouotv Tto6aq exouoiv
P95 L74 129. Kat ou TtEptTtocTnoouotv ou cpcovnoou-
otv ev tco Xapuyyt auTcov S, + petvaq
exouotv ... Xapuyyt auTcov A.
illis: + fiant P L^ 4 25 74 129 176 I T 48 51 C 18 yevotvro: +TtavTeq S*A,
Ttavrec;
AMS, + fiunt T256', _ L89; facientibus L89,
c
S "; ev S*, eir S c "A.
qui faciunt caeteri; ea: + fiant L89, fiant
caeteri; ea: + et P L 128 T C 7 3 AM, et
115 55 89 C256 c S; Omnis P L24 25 89 176 115 55

T C AMS, omnes L74 129 I28 ;


confidet P21 72
84 93 94 T256*, confidit P 9 5 L 2 4 25 89 176 J15 55
T48 51 c AMS, confidunt L74 129 l28 confidit: ;

+ in P21 84 93 94 95 l Il5 28 55 t C AMS, in


c

p72 115*.
:

1072 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 134, 19 - 135, 4


GA MO RO
19 Domus Israel, benedicite Domino; 19 domus srahel benedicite dominum domus 19 domus isrl benedicite dominum
domus Aaron, benedicite Domino. aaron benedicite dominum domus aaron benedicite domi-
num
20 Domus Leui, benedicite Domino; 20 domus leui benedicite dominum qui time- 20 domus leui benedicite dominum
qui timetis Dominum, benedicite tis dominum benedicite dominum qui timetis dominum benedici-
Domino. te dominum
21 Benedictus Dominus ex Sion, qui 21 benedictus dominus ex syon qui habitat 21 benedictus dominus ex syon qui
habitat in Ierusalem. in iherusalem. habitat in isrlm.

Psahnus CXXXV Psalmus CXXXV Psalmus CXXXV


1 Alleluia. Alleluia. 1 Alleluia.
Confitemini Domino, quoniam bo- Confitemini domino quoniam bonus quo- Confitemini domino quoniam
nus, quoniam in aeternum miseri- niam in saeculum misericordia eius bonus quoniam [in saeculum
cordia eius. misericordia eius]
2 Confitemini Deo deorum, quoniam confitemini deo deorum quoniam in saecu- 2 confitemini deo deorum quo-
in aeternum misericordia eius. lum misericordia eius niam [in saeculum misericor-
dia eius]
3 Confitemini Domino dominorum, confiteminidomino dominorum quoniam in 3 confitemini domino dominorum
quoniam in aeternum misericor- saeculum misericordia eius quoniam [in saeculum miseri-
dia eius. cordia eius]
4 Qui facit mirabilia magna solus, qui facit mirabilia magna solus quoniam 4 qui facit mirabilia magna solus
quoniam in aeternum misericor- in saeculum misericordia eius quoniam [in saeculum miseri-
dia eius. cordia eius]

19 domino
1
74 129 CB, dominum 72 97; 19 N. B. Iterum apparet 31* sub uoce aaron; dominum 1

domino2 72 c 74 129 CB, dominum 72* 97. A B33* domino B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204


t
r

206 207 257 258 A G L dominunf A, domino B.


;

20 domino 74 129 CB, dominum 72 97; do-


1
20 N. B. O omittit v. 20; leuit B204, j e bi caeteri ; do-
mino2 72 c 74 97 129 CB, dominum 72*. minum 1
A, domino 1
B; dominum 3 A, domino B.

21 benedictus A B35
c
, benedicat B 17 29 30 31 32 33
34 35* 37 204 206 207 257 258 A G L ;
bened.: tibi

A, + tibi B.

Ps. 135 Ps. 135 Ps. 135


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uarian/es
206 207 257 258 A G L O. Deest in 38 259 260
S 1 D F. Hab. v. 7 I/. Hab. v. 26" L 4
. Hab. v. 12
S 4 Hab. v. 4 8" 9" S.
.

1 titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- N. B. In cod. 35 sunt correc/iones plurimae manus N. B. Cod. 129 omittit semper secun-
tulus 97; alleluia: iterum propheta secundae. Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: dam partem uersus quatn enuntiat uer-
monet laudare primo magnificentiam dei alleluia A B 17 30 31 32 33 34 35 207 A G, alleluia bo quoniam. Ideo inter uncinos inclu-
72 74 129 CB, + iterum... dei 97. bona gratia liberatorum B29 L, psalmus dauid B 204 ditur in textu el desumi/ur ex W.
206 258,psalmus B257.
2 N. B. Cod. 72 97 129 omit/unt a V. 2 N. B. In pluribus 2 ss. non scribitur
codicibus, a v.

secundam partem uersuum, habens 72 tan- secunda pars, nempe, quoniam


saeculum miseri- in

tummodo quoniam. Cod. 74 non sibi cordia eius. Quando


semper legitur in inuenitur,
constal, nunc habens integros uersus, nunc saeculum loco in aeternum. Proinde non notatur in
secundam partem omnino omittens (v. 7), siquentibus.
nunc tantum eam introducens uerbis quo-
niam in aeternum. (vv. 12 13 16 21 24).

facit A B 17 32c 35 c , f ec it B29 30 31 32* 33 34 35* 37 4 facit 129, fecit W, silet 132.
204 206 207 257 258 S" A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1073

Ps. 134, 19 135,4


HE LXX
19 domus srahel benedicite domino domus 19 olKoq 'loponX, EuXoyn,aaT tov
aaron benedicite domino Kupiov, oIkoc, 'Aapcbv, euXoy^oa-
xe tov Kupiov
20 domus leui benedicite domino timentes 20 olKoq Aeuel, euXoyn.aaTe tov ku-
dominum benedicite domino piov, oi cpof}ouu.evoi tov Kupiov,
euXoyn,oaT t6v Kupiov.
21 benedictus dominus ex syon qui habitat 21 euXoyr|T6q Kupioq k Zicbv, 6 Ka-
in iherusalem. toikcov '
I epouoaXn,[i.

Psalmus CXXXV Psalmiut CXXXV YaXu-oc; PAE

1 Alleluia. 1 'AXXr|Xouia.
Confitemini domino quoniam bonus quo- 'Ec;ou.oXoyeIa0e tco Kuptcp, 6tl
niam in aeternum misericordia eius XpTiaToq, oti eic; tov atcova to
eXeoq auToO.
2 confitemini deodeorum quoniam in ae- 2 e;ou.oXoyia0E T<p 0<p Tcbv 0ecov,
ternum misericordia eius *
6ti eiq t6v aicbva to eAeoq auTou.

3 confitemini domino dominorum quoniam 3 et;ou.oAoyeIa0e tco Kupio tcov ku-


in aeternum misericordia eius picov, oti eiq tov atcova to IXeoq
auTou'
4 Qui agit mirabilia solus BR. 4 qui facit mirabilia magna solus quoniam 4 tco TtoiouvTi 0auu.aoia u.eyaXa
in aeternum misericordia eius u.6vcp, otl etq t6v atcova to ^Xeoq
auTou"

19 domino
1
: + domus aaron benedicite domino P
L24 89 129 176 i t C AMS, domus aaron be-
nedicite domino L25 74 per homoeoteleuton.
20 domus domino (initio) L74
leui benedicite ,

+ domus domino caeteri; domino 1


leui benedicite :

timentes dominum benedicite domino P 93 *,


cm
+ timentes dominum benedicite domino P93
caeteri.

21 dominus: + deus L 129 deus caeteri; exion , 21 EuXoynroc; SA, EuXoyr|OEi oe R; Ka-
L24 *, ex syon caeteri; iherusalem: alleluia P tolkcov:
ev SA, + ev R.
L I T C A, + alleluia C MS.
73 c

V. P AE
Ps. 135 Ps. 135
Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L24 25 74 89 129
176 115 24' 28 55 X4 ^ 51 256 C 73 256= 256 m AMS.
Deest in L" " I27 T 52 . Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 + alleluia pai 72 84 93 94 L24 25 89 129 176 i T 1 Ec;OLioXoYto0 S, c;ou.oXoyLo9ai A;
A, + delet L74 ', P95 L74 C73 ' 25 6 MS. XPI^o^ S*A, aya0oc; S c '.

2 N. B. In cod. 74 93 95 129 176 deest semper


secunda pars uersus; deest quoque, etsi non sem-
per, in 73, unde, si habet, notatur; in cod. 89
habetur secunda pars tantum in v. 20 ss.; eodem
modo omittitur in cod. 94, exceptis v. 2 3 4, ubi
tantum uerba misericordia eius omittuntur; codex
256 semper, et 73 ubi habet secundam partetn,
legunt in saeculum loco in aeternum.
4 VAE 9, 12. 4 facit P2 l 84 \j 176 i t 5i C S, fecit P 72 93 4 ttolouvtl S*, TrOLnoavTi S c *A.
94 95 L24 25 74 129 T256* AM.
:

1074 VETUS LATINA IIISPANA

Ps. 135, 5-14


GA MO RO
Qui fecit caelos in intellectu, quo- 5 qui fecit caelos in intellectu quoniam in 5 qui fecit celos in intellectu
niam in aeternum misericordia saeculum misericordia eius quoniam [in saeculum miseri-
eius. cordia eius]
Qui firmauit terram super aquas, 6 qui fundauit terram super aquas quoniam 6 qui fundauit terram super
quoniam in aeternum misericordia in saeculum misericoi'dia eius aquas quoniam [in saeculum
eius. misericordia eius]
Qui fecit luminaria magna, quo- 7 qui fecit luminaria magna solus quoniam 7 qui fecit luminaria magna so-
niam in aeternum misericordia in saeculum misericordia eius lus quoniam [in saeculum mi-
eius sericordia eius]
solem in potestatem diei, quo- 8 solem in potestate diei quoniam in saecu- 8 solem in potestatem diei quo-
niam in aeternum misericordia lum misericordia eius niam [in saeculum misericordia
eius; eius]
lunam et stellas in potestatem 9 lunam et stellas in potestate noctis quo- 9 lunam et stellas in potestatem
noctis, quoniam in aeternum mi- niam in saeculum misericordia eius noctis quoniam [in saeculum
sericordia eius. misericordia eius]
10 Qui percussit Aegyptum cum pri- 10 qui percussit aegyptum cum primitiuis 10 qui percussit egiptum cum pri-
mogenitis eorum, quoniam in ae- suis quoniam in saeculum misericordia mitiuis eorum quoniam [in
ternum misericordia eius. eius saeculum misericordia eius]
11 Qui eduxit Israel de medio eorum, 11 et eduxit srahel de medio aegypti quoniam 11 et eduxit isrl de medio eorum
quoniam in aeternum misericor- in saeculum misericordia eius quoniam [in saeculum miseri-
dia eius; cordia eius]
12 in manu potenti et brachio excel- 12 in manu forti et brachio excelso quoniam 12 in manu forti et brachio excel-
so, quoniam in aeternum miseri- in saeculum misericordia eius so quoniam [in saeculum mise-
cordia eius. ricordia eius]

13 Qui diuisit mare Rubrum in diui- 13 qui diuisit mare rubrum in diuisiones quo- 13 qui diuisit mare rubrum in di-
siones, quoniam in aeternum mise- niam in saeculum misericordia eius uisiones quoniam [in saeculum
ricordia eius; misericordia eius]
14 et eduxit Israel per medium eius, 14 et eduxit srahel per medium eius quoniam 14 et eduxit isrl per medium eius
quoniam in aeternum misericordia in saeculum misericordia eius quoniam [in saeculum miseri-
eius; cordia eius]

5 intellectu 72 97 129 CB, intellectus 74. caelos: + in A B30 31 32 33 35 c 37 204 257 258 G,
in B17 29 34 35 206 207A L ;
intellectu A B17
29 30 31 32 33 35 207 258 A G L, intellectum B 34 37

204 206 257.

fundauit A, firmabit B 17 31* 33 35 207 G, firmauit

B29 30 31 32 34 37 204 206 257 258 A L


7 qui: + fecit 74 97 129 CB, fecit 72. 7 N. B. In cod. 206 v. 7 fere euanuit.
potestate A B 17 29 30 32* 33 34 35 207 A G L, pot es-

tatem B3 1 32<= 35 c 37 204 206 257 258, potestatis BS;


potest.: + noctis B 258 ,
noctis caeteri.

9 potestatem 72 74 97 CB, potestate 129. 9 potestate A B 17 29 32 33 34 206 207 S A G L, potes-

tatem B30 31 35 37 204 257 258.

10 primitiuis A, primitiis B; eorum B3 5 c


, suis A B 3 5*
caeteri.

et A B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, 11 eorum 129. eius' W, silet 132.

qu ; B35 257; de medio A B3 5 c


257, e medio B 17 29
30 31 32 33 34 35* 37 204 206 207 258 A G ^; aegypti
A13 (tum) O, eius B 17 29 30 31 32 33 34 35* 37 204

206 207 257 258 A G L, eorum B35 c .

12 robusta BS\ forti caeteri; forti Bs\ excelso caeteri.

14 per 74 97 129 CB, de 72. 14 et A B 17 29 30 II 32 33 34 37 207 258 A G L, qui


B35 204 206 257 eduxit A B35 c , transduxit B 17 29
30 31 32 33 34 35* 37 204 206 207 257 258 A G L per
medio B 17 ,
per medium caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1075

Ps. 135, 5-14


SH HE LXX
5 qui fecit caelos in sapientia quoniam 5 tco "TTOi^aocvTi Touq oupccvouc; iv
in aeternum misericordia eius auveaet, 8ti etc;tov aicova t6
gXeoc; ocutou'
6 Qui fundauit terram super aquas 6 qui firmauit terram super aquas quo- 6 tco OTepeoaavri Tf)v yr\v em t&
IUL. niam in aeternum misericordia eius 55cop, 6ti etc; tov aicova t6 Xeo<;

auTou"
7 qui fecit luminaria magna quoniam in 7 tco TcoLi^aavTi cpcoTa L*eyaXa u6vcp,
aeternum misericordia eius otl elc; tov aicova to gXeoc. auTou,

8 solem in potestatem diei quoniam in ae- 8 t6v fjXiov etc. eouotav xfjc; f|u.e-
ternum misericordia eius paq, 6ti eiq t6v aicova to eXeoc;
auTOu,
9 lunam et stellas in potestatem noctis 9 Tf]v aeXf|vr)v Kal toc ocoTpa elq
quoniam in aeternum misericordia eius e^ouatav Tfjc; vuktoc;, 6ti eic; t6v
atcova t6 MXeoc; auTou"
10 qui percussit aegyptum cum primitiuis 10 to TtaTac;avTi AiyuTtTOv ouv toic;
suis quoniam in aeternum misericordia TtpcoTOT^KOiq auTcov, 6ti etq t6v
aicova t6 MXeoq auTou
-

eius
11 et eduxit srahel de medio eorum quo- 11 Kai e^ayayovri 'lopafjX ek ue-
niam in aeternum misericordia eius oou auTcov, oti eiq tov aicova t6
MXeoc; auTou,
12 Manu ualida et excelso brachio 12 in manu ualida et brachio extento quo- 12 ev x l P l Kparaia Kai iv fipaxtovi
domini GR. IL. niam in aeternum misericordia eius ULpr)X<p, oti eic, t6v aicova t6 MXeoc;
auTOu'

13 qui diuisit mare rubrum in diuisiones 13 tco KaTa&ieX6vri Tfjv epuGpdv


quoniam in aeternum misericordia eius GaXaaaav eiq &Laipeaeiq, oti etc;

t6v aicova to eXeoc, auTOu -

14 et transduxit srahel de medio eius quo- 14 Kai &iayay6vri t6v *Iapaf)X ev


niam in aeternum misericordia eius ueocp auTfjq, 6tl eic; tov alcova
to iXeoq auTou"

5 facit C256*, fecit C


256 ' caeteri; sapientia L.25 P
74 129 176 115 24-= 55 AMS, sapientiam L24* 128,

intellectuL89 C, simplicitate T. N. B. Cod. 94


hic et in sequentibus uersibus habet solum quo-
niam introducens secundum hemistichium.
6 A l, 99. 6 v. 6 C73, + v. 6 caeleri; firmabit L24, fir- 6 to u&cop S*. tcov u&octcov S c *A.
mauit caeteri.
7 magna: + solus I 24c solus caeteri. ,
7 ueyaXa: + uovco SA, uovco 1219.
8 v. 8 115*, + v. 8 I15
c
caeteri; sol 128, so lem
caeteri; potestatem P L25 89 129 176 i t C AMS,
potestate L24 74.

9 N. B. In uersibus 9-10 cod. 73 habet secundam 9 Ta aoxpa S*A, touc; aoTEpac, S c *.

partem uersus; luna I 28 , lunam caeteri; potestate


P 93 ,
potestatem caeteri.
10 cum P L I T AMS, in C; primitiuis P2 l ?2 84

94 L24 129 T C MS, primitibus P93, primitiuus


P95*, primogenitis P95 c
Ll, primitiis L25 74 89

I A.
11 eduxit: srahel L8 9*, + srahel L89 c
caeteri; 11 E^ayayovTL: tov S*, + tov S'*A.
24c
eius I , eorum caeteri.

12 TO 152, 10. 12-13 N. B. In uersibus 12-13 cod. 73 habet se-


cundam partem uersus ; + v. 12 P L I C AMS,
v. 12 T; et:
in P 2 1 84 93 94 95 L2 4 74
129 176 115 28 C A, + in P? 2 L2 5 89 155 MS.
14 transduxit P T C, eduxit L I AMS; de P2 1 84 14 ev ^leoco S*, &ia ueoou S C *A.
93 94 95 L 24* 25 74 176 T A, e P 124= 28 55 89

M, in L129 S, per 115 C; medio P L 128 55 t


AMS, medium H5 C.
1076 VETtTS LATINA HISPANA

Ps. 135, 15-22


GA MO RO
15 et excussit Pharaonem et uirtu- 15 et excussit faraonem et exercitum eius in 15 et excussit pharaonem et exer-
tem eius in mari Rubro, quoniam mari rubro quoniam in saeculum miseri- citum eius in mari rubro quo-
in aeternum misericordia eius. cordia eius niam [in saeculum misericor-
dia eius]
16 Qui traduxit populum suum per 16 qui transduxit populum suum per deser- 16 qui transduxit populum suum
desertum, quoniam in aeternum tum quoniam in saeculum misericordia per desertum quoniam [in sae-
misericordia eius. eius culum misericordia eius]
17 Qui percussit reges magnos, quo- 17 qui percussit reges magnos quoniam in 17 qui eduxit aquam de petra ru-
niam in aeternum misericordia saeculum misericordia eius pis quoniam [in saeculum mi-
eius; sericordia eius] qui percussit
reges magnos quoniam [in sae-
culum misericordia eius]
18 et occidit reges fortes, quoniam 18 et obcidit reges fortes quoniam in saecu- 18 et occidit reges mirabiles quo-
in aeternum misericordia eius. lum misericordia eius niam [in saeculum misericor-
dia eius]
19 Sehon, regem Amorrhaeorum, quo- 19 seon regem amorrhaeorum quoniam in 19 seon regem amorreorum quo-
niam in aeternum misericordia saeculum misericordia eius niam [in saeculum misericor-
eius; dia eius]
20 et Og, regem Basan, quoniam in 20 et og regem basan quoniam in saeculum 20 et og regem basan et omnia
aeternum misericordia eius; misericordia eius regna chanaan occidit quoniam
[in saeculum misericordia eius]
21 et dedit terram eorum heredita- 21 et dedit terram eorum hereditatem quo- 21 et dedit terram eorum heredi-
tem, quoniam in aeternum mise- niam in saeculum misericordia eius tatem quoniam [in saeculum
ricordia eius; misericordia eius]
22 hereditatem Israel, seruo suo, 22 hereditatem srahel seruo suo quoniam in 22 hereditatem isrl seruo suo quo-
quoniam in aeternum misericordia saeculum misericordia eius niam [in saeculum misericor-
eius. dia eius]

15 et A B35 c ,
qui B 17 29 30 31 32 33 34 35* 37 204 206

207 257 258 A G L ;


uirtutem B35
c
, exercitum A B35*,
caeteri; mari A*3 B 17 29 30 31' 32 34 204 206 207 257
258 A L mare A B31* 33 35 37 G.

16 per desertum 72 97 129 C, in deserto 74


B.
17 reges magnos 72 74 129 CB, gentes mul- 17 qui eduxit aquam de petra rupis, quoniam in

tas 97. seculum misericordia eius A, + qui eduxit... B;


reges A B35=, gentes B 17 29 30 31 32 33 34 35 37

204 206 207 257 258 A G L ;


magnOS A B35, multas
B17 29 30 31 32 33 34 35* 37 204 206 207 257 258 A G L.

18 fortes A B35, mirabiles B 17 29 30 31 32 33 34 35

37 204 206 257 258 A G L.

20 eius:
et omnia regna canaan occidit quoniam in 20 basan: + et omnia regna chanaan oc-

seculum misericordia eius A, + et omnia... B. cidit 129, et... occidit W, silet 132.

21 terram A B 17 29 30 31 32 c 34 35 37 204 206 207 257 258


A L terra B32* 33 G.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1077

Fs. 135, 15-22


HE LXX
15 et conuoluit farao et exercitum eius in 15 Kcd eKTivdc;avTi Qapoccb Kai tt)v
mari rubro quoniam in aeternum mise- 5uvau.iv auTou eic, 9dXaooav epu-
ricordia eius 9pdv, 6ti eic; t6v aicova to gXeoc;
auTOu'
16 qui perduxif. populum suum per deser- 16 tq SiayaYOVTi tov Xa6v auTou ev
tum quoniam in aeternum misericordia epr|u.cp, 6ti eiq tov aicbva t6 eXeoq
eius auTou"
17 qui percussit reges magnos quoniam in 17 tco TtaTdc;avTi paaiXeTc; [isy&Xovq,,
aeternum misericordia eius oti eiq tov aicbva t6 eXeoc, auTou'

18 qui obcidit reges fortes quoniam in ae- 18 Kal d-rtoKTeivavTi fiaoiXelq Kpa-
ternum misericordia eius Taiouc;, oti eiq t6v aiova t6 eXeoq
auTou,
19 sehon regem amorrhaeorum quoniam 19 tov Zqcbv (5aaiXea tqv 'Au.op-
in aeternum misericordia eius paiov, oti etq t6v aicbva t6 eXeoq
auTOu,
20 et og regem basan quoniam in aeternum 20 Kai tov "Qy fiaaiXea xfjc; Baadv,
misericordia eius oti eiq tov aicbva to eXeoq auTou'

21 et dedit terram eorum hereditatem quo- 21 Kal 66vri Tfjv yfjv auTcov KXrjpo-
niam in aeternum misericordia eius vou.(av, 6ti eic; t6v aicbva t6 gXeoc;
auTou,
22 hereditatem srahel seruo suo quoniam 22 KXr|povou.iav 'IapafjX 6ouXcp au-
in aeternum misericordia eius. tou, oti eiq tov aicbva to eXeoc;
auTou.

15 [fjarao P21* 72 84 93 94 95 L24 25* 74 89 129 128 55 15 Kai eKTivac;avri S, tco EKTivac;avri A;

T C AMS, faraonem P2l c L,25


c
176 115 ; exercitu oti eiq tov aiQva to eXeoc; auTou
128, exercitum caeteri; exercitum: eius L 89 ,

+ eius caeteri; mare L 89 , mari caeteri.


16 perduxit P T C M, duxit L24* 25 89 129 176 AS, 16 6iayaYovTi SA, Ka0o6r|YiiaavTi 1219;
eduxit L? 4 I; uersus qui deest nec in greco ev:
Tn S*A*, + Tn S e *A*; auTOU s :

nec in hebreo abetur P L24


l
25 74 89 129 176 i
m
tC Kai e^aYayovTi u6Qp ek Ttexpaq
AMS, + uersus qui deest... abetur L24 ,
(spectat aKpoTOM.ou oti ei<; tov aiQva to
ad uersum qui eduxit aquam de petra rupis quo- eXeoc; auTou SA, + Kai ... arou R.
niam in saeculum misericordia eius, qui inueni-
tur in recensione B Psalterii Mozarabici et in
Psalterio Romano, Ueronense, Germanense, Cor-
beiense, Zenonense et Lugdunense)

18 qui P T, et L I C AMS; qui: + og P72, og


caeteri; occidet L25', obcidit L 25 c
caeteri; fortes
P, magnifkos L I C AS, potentes T 48 51 72 256

M. N. B. Cod. 89 ab hoc uersu habet secundam


partem uersus.
19 (3aoiXea S, fkxoiXaia A.
20 hoc P93, [h]og caeteri ; miseric. eius: + et om-
nia regna chanaan occidit quoniam... P 94 ,
et
omnia regna chanaan occidit quoniam... caeteri.
21 eorum:
in P L 89 219 176 115 28 C73 256 M, + 21 6ovri SA, e5qkv R.
in L^ 4 25 74 155 t AS.
22 6ouXq S*A, XaQ S
c
*; auTOU :
: (23)
oti ev xr\ nu.Qv (ivno0r|
TaTteivcooEi
n.^Qv o Kupioq oti Eiq tov aicova to
eXeoc; auTou S*, + (23) oti ev Tn xa-
TtiVQOEi r)(iuv nvn,a0n. n.(iQv o Kupioq
oti Eiq tov aiQva to eXeo^ auTou
C
S *A.
; .

1078 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 135, 23 136,2


GA MO RO
23 Quia in humilitate nostra memor 23 quia in humilitate nostra memor fuit nos- 23 quia in humilitate nostra me
fuit nostri, quoniam in aeternum tri dominus quoniam in saeculum miseri- mor fuit nostri quoniam [in
misericordia eius cordia eius saeculum misericordia eius]
24 et redemit nos ab inimicis nostris, 24 et redemit nos de manu inimicorum nostro- 24 et redemit nos de manu inimi-
quoniam in aeternum misericor- rum quoniam in saeculum misericordia corum nostrorum quoniam [in
dia eius. eius saeculum misericordia eius]
25 Qui dat escam omni carni, quo- 25 qui dat escam omni carni quoniam in sae- 25 qui dat cham omni carni quo-
niam in aeternum misericordia culum misericordia eius niam [in saeculum misericordia
eius. eius]
26 Confitemini Deo caeli, quoniam in 26 confitemini deo caeli quoniam in saeculum 26 confitemini deo celi quoniam
aeternum misericordia eius. Con- misericordia eius confitemini domino quo- [in saeculum misericordia eius]
fitemini Domino dominorum, quo- niam bonus quoniam in saeculum miseri- confitemini domino dominorum
niam in aeternum misericordia cordia eius. quoniam in eternum miseri
eius. cordia eius.

Psalmus CXXXVI Pscdmus CXXXVI Psalmus CXXXVI


1 Psalmus Dauid, Ieremiae. Ipsi dauid. 1 Ipsi dauid lamentatio ieremie.
Super flumina Babylonis illic se- Super flumina babilonis illic sedimus et Super flumina babylonis illic
dimus et fleuimus, cum recorda- fleuimus quum recordaremur syon sedimus et fleuimus dum recor-
remur Sion. daremur tui syon

2 In salicibus in medio eius suspen- 2 in salicibus in medio eius suspendimus 2 in salicibus in medio eius sus-
dimus organa nostra; organa nostra pendimus organa nostra

23 qui B 204 ,
quia caeteri. 23 nostri: dominus 129, + dominus
W, silet 132.
24 qui B 204 , et caeteri; ab inimicis nostris B 35c
, de
manu inimicorum nostrorum A B 35 *, caeteri.

25 carne A, carni caeteri. 25 cham 129, escam W, silet 132.


26 N. B. Cod. 97 129 in fine v. 26 habent 26 confitemini + in B 204 in caeteri; domini B L \
2
: ,
26 N. B. In fine huius uersus cod. 129
quoniam in aeternum misericordia eius; domino caeteri; quoniam bonus A B 17 29 30 31 32 habet secundam partem, ideoque non
eius
1
: + confitemini domino... eius 72 97 33 34 35* 37 204 206 207 257 258 A G L, dominorum includitur inter uncinos; dominorum:
129 CB, confitemini... eius 74. B35 L n. B. Om. v. 26" cod. 13. Fere omnes ha-
4
.
quoniam bonus 129, + quoniam
bent integrum ultimum uersum; in aeternum B 35 , bonus W, silet 132; eternum 129, sae-
in saeculum A B 35 *, caeteri. culum W, silet 132.

Ps. 136 Ps. 136 Ps. 136


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur / 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 2C4 Uariantes
206 207 257 258 A G L O. Deest in 38 259 260
S D F. Hab. v. 5* O'.
7

titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: ipsi 129, psalmus W, silet 132;
tulus 97; + psalmus 72 97 129 C, + ipsi N. B. In cod. 206 v. 1 uix legi potest; ipsi dauid dauid: + kmentatio 129, lamenta-
74, B; dauid: + ieremiae 72 74 129 Al 3 psaknus dauid AO B 3 1 33 35 204 27 25 8 G tatio W, silet 132.
ieremiae 97; dauid:
,

CB, post ihere- psalmus dauid et iheremiae B 17 29 A L psalmus ipsi ,

miam dicunt duas ciuitates permixtas cor- dauid B 30 34 sine inscriptione B 32 257 alleluia B 37
, ,

pore sed separatas corde iherusalem et ba- psalmus B 206 + sanctorum uoces qui in cabtiuitate
;

biloniam 72 74 129 CB, + post... babi- sunt B 29 L^ sanctorum... sunt caeteri; fleuimus
loniam 97; cum 72 74 CB, dum 97 129; A B 30 32 33 35 204 26 257 A G L flebimus B 17 29
*

recordaremur:
tui 72 74 129 CB, + 31 32 34 37 207 258; quum A 13 dum caeteri
c
recor- , ;

tui 97. daremur: tui A 13 + tui caeteri. ,

eius: ibi A B 30
31c 32 33c 34 35 2 6 207 257 253 C
2 ,
+ ibi B 17 29 31 33 37 204 26* A L. * *
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1079

Ps. 135, 23 - 136, 2


SH HE LXX
23 quia in humilitate nostra memor fuit
nobis quoniam in aeternum misericor-
dia eius
24 qui eripuit nos de hostibus nostris quo- 24 Kcri dXuTpQoocxo f\[iac, k
x ei P oc .

niam in aeternum misericordia eius ex6pcov n,u.cov, ori etc, tov alcova
to eXeoc; ccutou'
25 Dat escam omni carni PAU. 25 qui dat panem omni carni quoniam in 25 6 5i5ouc, Tpocpi^v TX&or\ oapKi, 6ti
Dare escam omni carni PAU. aeternum misericordia eius eiq tov aioova to \eoc; auTOu.

26 confitemini deo caelorum quoniam in 26 ec;ou.oAoyela8e tco Kupicp toO ou-


aeternum misericordia eius. pavou, oti eiq tov aioova t6 SXeoc;
auTOu.

Psalmus CXXXVI Psalmus CXXXVI YaXu^q PAF'

Super flumina babylonis ut recor- Super flumina babilonis ibi sedimus et 1 T<2> Aaueib.
detur sion PAU J Super flu- .
fleuimus quum recordaremur syon 'Em tcov TtoTau.cov Ba|3u\covo<;
mina babylonis illic sedimus et IkeI eKa6iaau.ev, Kai eKXauaau.ev
fleuimus dum recordaremur sion ev tco u.vr|a6f|vai r)u.ac; Tfjq Zi6v
PS-SP 2
.

In salicibus in medio eius suspen- 2 super salices in medio eius suspendi- 2 tui Taiq iTeaiq ev u.eacp aurfiq
dimus organa nostra PS-SP. mus citharas nostras eKpeu.daau.ev tcc opyava f|[acov.

23 N. B. Cod. 73 habet in uersu 23 secundam partem


uersus; nobis P, nostri L T 51 72 256 c AMS.
I
24 qui P21 84 93 94 95, e t P72 L I C AMS, quia 24 x ei P oci : TUV S, + xcov A.
T; eripuit P T M, redemit L I C AS; de: +
manu I24
c
,
manu caeteri; de P L24 25 74=
89 129 176 115 55 T C AMS, ab L' 128; hostibus
P L 115 55 c AS, inimicis 128, tribulationibus
T M.
25 E 11, 6, 65. 3, 4, 393.
74
26 caelorum P21 72 84 93 94 t, caeli P95 L24 25 26 ec;ou.oXoyeio9e S, ec>u.o\oyeio0ai A
89 129 I C AMS, celo L176; e ius: confitemini + Kupico S*A, 6eco S cm ccutou: et;o-
;
>

deo caelorum quoniam in aeternum misericordia U.oXoyeia0e tco Kupico tcov KUpicov oti
eius P 95 +
coniitemini domino dominorum quo-
, eiq tov aicova to e\eo<; auTou SA,
niam in aeternum misericordia eius L129, P21 + ei;ou.oXoyeio0E ... ocutou 2009
72 84 93 94 L 24 25 74 89 176 I T C AMS; + et 2017.
hic qui deest uersus nec in greco est nec in hebreo
L24 m ;

e t hic... hebreo caeteri, (pertinet, nempe,
ad uersum confitemini deo.. qui habetur in recen-
sione B Psalt. Mozarabici, sicut et in Psalterio
Romano, Galicano, Germanense, Corbeiense, Ze-
nonense, Lugdunense, et nostris cod. 95 129 huius
Psalterii ex Hebraico).

Ps. 136 Ps. 136 Y. PAF'


1 1 E 29, 13, 261. 2 PS-SP 672. Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L24 25 74 89 129
176 115 24= 28 55 T*8 51 256 C ?3 256 c 256 1
AMS.
Deest in L" 17 127 T52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinetad T.
titulum P21 72 84 94 95 L24 25 74 89 115 28 T C 1 oaueio: 6ia iepeu.iou SA, + 5ia
AMS, + alleluia P93, +
psalmus dauid pro ie- iepeu.iou 55.
remia L129, + dauid L"6
155 ibi P21 72 84 ;

93 94L24 25 89 129 176 I T C AMS, illic P95 L74;


sedemus P21*, sedimus P2 1C caeteri; flebimus L24,
fleuimus caeteri; quum P 2 1 84 93 95 L I T C
AMS, dum P72 94
;
recordaremus: tui P L24
25 74 89 176 128 65 T C AMS, + tui L"9 115.
2 PS-SP 672. 2 auTT|c;: EKei S, + ekei A.
1080 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 136, 3-9


GA MO RO
3 quia illic interrogauerunt nos, qui 3 quia illic interrogauerunt nos qui cabtiuos 3 quia interrogauerunt nos
illic

captiuos du::erunt nos, uerba can- du::erunt nos uerba cantionum et qui ad- qui captiuos duxerunt nos uer-
t onum;
:
et qui abduxerunt nos duxerunt nos hymnum cantate nobis de ba cantionum et qui abduxe-
Hymnum cantate nobis de canti- eanticis syon runt nos hymnum cantate no-
cis Sion. bis de canticis syon
4 Quomodo cantabimus canticum 4 quomodo cantabimus canticum domini in 4 quomodo cantauimus canticum
Domini in terra aliena? terra aliena domini in terra aliena
5 Si oblitus fuero tui, Ierusalem, 5 si oblitus fuero tui iherusalem obliuiscatur 5 si oblitus fuero tui ierlm obli-
obliuioni detur dextera mea. me dextera mea uiscatur me dextera mea
6 Adhaereat lingua mea faucibus 6 adhaereat lingua mea faucibus meis si 6 adhereat lingua mea faucibus
meis, si non meminero tui; si non non meminero tui si non praeposuero ihe- meis si non meminero tui si non
proposuero Ierusalem in princi- rusalem in principio laetitiae meae proposuero hierusalem in prin-
pio laetitiae meae. cipio letitie mee

7 Memor esto, Domine, filiorum 7 memorare domine edom in diebus filiorum 7 memento domine filiorum edom
Edom, in die Ierusalem, qui di- iherusalem qui dixerunt exinanite exina- in diem ierlm qui dicunt exi-
cunt: Exinanite, exinanite usque nite usque ad fundamentum in ea nanite exinanite quousque ad
ad fundamentum in ea. fundamentum in ea
8 Filia Babylonis misera! beatus 8 filia babylonis misera beatus qui retribuet 8 filia babylonis misera beatus
qui retribuet tibi retributionem tibi retributionem quam retribuisti nobis qui retribuet tibi retributionem
tuam quam retribuisti nobis. tuam quam retribuisti nobis

9 Beatus qui tenebit, et allidet par- 9 beatus qui tenebit et allidet paruulos tuos 9 beatus qui tenebit et adlidet
uulos tuos ad petram. ad petram. paruulos tuos ad petram.

cantionum A 13 <cP> O B35 257, canticorum B 17 29


30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L ; e t: qui
B2(W + qui caeteri; adduxerunt A B" 29 30 31 32
33 34 37 204 207 257 258 A G L abduxerunt B3 5, eduxe-
mnt B206; nos': dixerunt nobis A, + dixerunt
nobis B. 4 cantauimus 129, cantabimus W, silet

cantauimus A 13 , cantabimus caeteri. 132.

6 proposuero: tui 72 74 129 CB, + tui 6 ad herea B 2 04, adhaereat caeteri; si non meminero 6 proposuero: tui 129, + tui W, si-

97. tui A, si tui non meminero B 17 29 30 31 32 33 34 35 l et 132 .

37 206 207 257 258 AGLs j non meminero B204; praepo-

suero A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 257 A G L (

proposuero B206 258; praepos.: tui A B 17 29 30


31 35 37 204 258 A L, + tui B 3 2 33 34 206 207 257 G;
praepos.: + in B 204 ,
in caeteri.
7 memorare A, memento B; usque A B 3 0 c 31 32 33 7 in diem 129, in die W, silet 132.
204 206 207 258 G, quousque B 17 29 30 * 34 35 37 257
A L

8 retribuet 97 129 CB, retribuit 72 74. 8 N. B. 32 omittit v. 8 in textu, sed habet in margine, 8 retribuet 129, retribuit W, silet 132;
ut uidetur primae manus; retribuet B 17 30 31 32 m A retributionem: + tuam 129, tuam
33 34 35 37 204 206 207 257 258 A G, retribuit B29 L ; W, s ;l et 132; quam: tu 129, + tu
retributionem: tuam A B 17 29 30 31 32 33 34 37 w, silet 132.
A G L, + t uam B35
204 207 258 206 257;
q Ua m A 13 ,

quamtum A, quam tu B.

9 tuos 72 129 CB, suos 74 97. 9 tenebit A B32, tenet B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 9 tuos 129, suos W, silet 132.
204 206 207 257 258 A G L ;
a lljdit B3 1 ", allidet A
B 31 *, caeteri; tuos A 13 , suos caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1081

Ps. 136, 3-9


SH HE LXX
3 quia ibi interrogabant nos qui captiuos 3 8ti ekei n,p6-rn,oocv n.u.Sq oi ccix-
duxerunt nos uerba carminis et qui ad- LiaXcoTEUoavTEc; f) u- 5 c, Xoyouc;
fligebant nos laeti canite nobis de can- cb^cov, Kcxi ol dmaycxy6vTEc; f)u.5c;

ticis syon 'YLivf]aaT f|UTV EK TCOV Cu&COV


Zicbv.
4 quomodo cantabimus canticum domini 4 Trcbq dxacou.Ev Tf)vcp6f)v Kupiou ETtl

in terra aliena yfjc, dXXoTpiaq;


5 si oblitus fuero tui iherusalem obliuioni 5 eocv dmXd9cou.a[ oou, '
lpouoaXf|u.,
sit dextera mea ETriXr|a0Eiq f| &Ec;La u.ou'
6 adhaereat lingua mea gutturi meo si 6 koXXt)0eit) f) yXcbood iiou tco Xd-
non recordatus fuero tui si non propo- puyyi u.ou, ecxv u.f| oou u.vr|O0cb,
suero iherusalem in principio laetitiae eccv \xr\ TtpoavaTac^cou.ai Tf|v 'Ie-
meae pouoaXfjv ev dpxfi Tfjc; Eucppoou-
VT]q LiOU.

7 Memorare domine filiorum edom 7 memento domine filiomm edom in diem 7 KupiE, tcov uicbv 'EScbu.
u.vr|o0r|Ti,

in diebus ierusalem qui dixerunt iherusalem dicentium euacuate euacua- tt)v f]u.pav MEpouaaXfiu., tcov Xe-
exinanite exinanite usque ad fun- te usque ad fundamentum eius yovrcov 'Ekkevoute, ekkevoute,
damentum in ea PS-IS. gcoq 6 0u.Xioq ev auTfj.
8 filia babilonis uastata beatus qui retri- 8 0uyaTT|p Ba(3uXcbvoq f) TaXaiTtco-
9 Beatus qui tenet et adlidet infan- buet tibi uicissitudinem quam retribuisti poq, u.aKdpLoq 8<; dvTaTto5cbai
tes tuos ad petram GR. IL l Et . nobis ooi to dvTaTt65oL/id aou 5 dvraTtE-
allidet paruulos eius ad petram ScoKaq f)u.iV
PAU 2
.

Beatus qui tenebit et 9 beatus qui tenebit et adlidet paruulos 9 u.aKdpioc; oq KpaTfjoEi Kai iba.-
allidet paruulos suos ad petram tuos ad petram. cj>it Td vf)Tttd oou Tcp8c; rf|v tce-

PS-IUL 3 . Tpav.

quia P 128, quoniam L 115 55 T48 51 72 256 ripcoTrjocxv S*, ETrr)pcoTT)aocv S *A; aix-
e

C AMS; interrogabant P T C, interrogauerunt U.aXcOTUOCXVT<; S, EKXLiaXcOTEUOVTEC;


L I AMS; duxerant P72 , duxerunt caeteri; car- 1
A; coScov SA, co5r)<; 2017; r)Lj.acf SA*,
minis P L I AMS, cantionum T C; ueluti L74 ,
uuxcq A*; ULivr)occTE S*, uiivov aocxTE
C
Iaeti caeteri. S A.

4 cantabimus P L24 25 89 129 176 115 28 TM8 51 C


AMS, cantauimus L74 155 T256. 5 ETtiXaGcoiiai S, ETriXa9coLiv A*, ettl-

5 obliuioni sit P2 1 84 93 95^ obliuiscatur me P94 ,


Xa9coLi A?; ETTiXr|o9Eir): Liou SA,
in obliuione sit L24 25 89 129 176 115 28 55= T48 + [iou R.
51 72 256 c AMS, in obliuioni detur L74 , in obli-
uionem sit 155*. 6 TipocxvcxTacoLaai S, TcpoavaTa^coLiEv
6 lingua: +
mea P21 7 2 84 93 94 l I T AMS, A*, TcpoavaTa^coLXE A?; ipouaaXr)u.:
mea P95 C; proposuero P L74 "6 I T C M, coc; S*A, + coq S*.
praeposuero L 24 25 89 129 AS; proposuero: tui
p21 72 84 94 L I T C AMS, + tui P93 95. 7 TT]V T)LipOCV SA, EV T)LiDa R; EKKEVOU-
te (bis) EKKEVouTai A; ecoc;:
S, ou
S, + ou A; o 9eu.eXloc; ev ccutt) S*A,
TCOV 9U.XlCOV auTT)q S'\
7 VQ 75, 1. memento:
domine 115*, + domine Il5 e caeteri;
in diem P 2 ! 84 93 95 s, in die P 72 94 L 128 55
T AM, in diebus P 5 diei C; euacuate euacuate ,

P L I T 48 51 256= AMS, euacuate T256', effodite


effodite C.
babilonis P L25< 89 I T C M, babilon L24 25

74 129 AS, babilonum L" 8 ; astata L"6, uastata


caeteri; retribuet P L 24 25 89 129 176 i t 4 8 51
C AMS, retribuit L74 T256; uicissitudinem P21
84 93 94 95 L T C AMS, uicissi-
24 74 89 129 176 I

tudine P72 retributionem L25 uicissitudinem:


, ;

tuam P 2 84 93 94 95 T + tuam P72 L I C


1 ,

AMS quae L74 quam caeteri.


; ,

* TP 61, 1-2. De uita Ambrosii p. 11 tenet L 2 5, tenebit caeteri; tuos P 21 72 95 L24


d (apud Sabatier). 3 CPN 2, 84. 25 74 89 129 176 I T C AMS, SUOS P^ 4 93 94

L25 ".
1082 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 137, 1-4


GA MO RO

Psalmus CXXXVII Psalmus CXXXVII Psalmus CXXXVII

1 Ipsi Dauid. 1 Ipsi dauid. Ipsi dauid.


Confitebor tibi, Domine, in toto Confitebor tibi domine in toto corde meo Confitebor tibi domine in toto
corde meo, quoniam audisti uer- quoniam exaudisti omnia uerba oris mei corde meo quoniam audisti om-
ba oris mei. In conspectu angelo- in conspectu angelorum psallam tibi nia uerba oris mei et in con-
rum psallam tibi, spectu angelorum psallam tibi
2 adorabo ad templum sanctum 2 adorabo ad templum sanctum tuum et con- adorabo ad templum sanctum
tuum, et confitebor nomini tuo su- fitebornomini tuo super misericordiam tuum et confitebor nomini tuo
per misericordia tua et ueritate tuam et ueritatem tuam quia magnificasti super misericordiam tuam et
tua, quoniam magnificasti super super omnes nomen sanctum tuum ueritatem tuam quoniam mag-
omne nomen sanctum tuum. nificasti super nos nomen sanc-
3 In quacumque die inuocauero te, 3 in quacumque die inuocauero te uelociter tum tuum
exaudi me; multiplicabis in ani- exaudi me multiplicabis animam meam in in quacumque die inuocauero te
ma mea uirtutem. uirtute tua exaudi me multiplicabis in ani-
ma mea uirtutem tuam
4 Confiteantur tibi, Domine, omnes 4 confiteantur tibi domine omnes reges ter- confiteantur tibi domine reges
reges terrae, quia audierunt om- rae quia audierunt uerba oris tui terre quoniam audierunt om-
nia uerba oris tui; nia uerba oris tui

Ps. 137 Ps. 137 Ps. 137


Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes.
206 207 257 258 259 A G L O. Deest in 38 260
S' D F. Hab. v. r S\ Hab. v. l
b
S5 .

titulus psalmus (initio) 72 74 129 CB, 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: 1 audisti 129, exaudisti W, silet 132.
+ titulus psalraus 97; dauid:
in chris- ipsi dauid A" R31, psalmus dauid AO B30 32 33

to cui sit tota confessio huius psalmi 72 34 204 206 258 G, psa lmus ipsi dauid B" A, psa lmus
74 129 CB, + in... psalmi 97. dauid bona gratia prophetia dauid B 29 L ,
psalmus
dauid reddita pace B3 5, B 37
canticum ipsi dauid ,

canticum dauid B207 sine titulo B 257 259 exaudisti:


, ;

omnia A, + omnia caeteri; omnia: uerba


B37*, + uerba A B37 caeteri; mei: et A B204
c
, ,

+ et B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258 269 A G L



;

angelorum: tuorum A B30 31 32 33= 34 35 37 204


206 207 257 258 259 G, + tuorum B 17 29 33* A L; an-
gelorum: + domine B s \ domine caeteri.
ueritate tua 74 97 129 CB, ueritatem % misericordiam A B 17 29 30 31 32 33 34 37 206 207 259 2 habet super misericordia tua et ueri-
tuam 72; omne 74 97 129 CB, omnem A G L, misericordia B35 204 257 258 ; miseric: + tate tua quoniam magnificasti super
72. tuam A, tuam B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 omne nomen sanctum tuum 132; mise-
258 259 A G L + tua B35 257 ; ueritatem tuam A B 17 ricordiam tuam et ueritatem tuam 129
29 30 31 32 33 34 37 206 207 259 A G L ueritate tua B35 W, misericordia tua et ueritate tua 132;
204 257 258; tuam: + quia A, + quoniam B 17 29 nos 129 W, omne 132. N. B. Hic
30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 259 A G L, + q uarn
desinit 132.

B258 _ B 2 04; omnes A, omnia B.

8 anima mea 72 74 129 CB. animam meam me: domine A B 17 30 31 32 33 34 35 37 204 20<s

97. 207 257 258 259 A G, domine


-f B29 L ;
multiplicabis
A, multiplicasti B; uirtute A, ueritate B; uirtute:
tua A, + tua caeteri.
quia A 13 ,
qui AO, quoniam B; adierunt B^, au- 4 domine: omnes 129, + omnes
dierunt caeteri; audierunt: omnia A 13 B 204 206
,

+ omnia AO B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 257


258 259 A G L
EDICION CRITICA. EL 8ALTERIO 1083

Ps. 137, 1-4


SH HE LXX

Psalmus CXXXVII Psalmus CXXXVII YaXu.6c; PAZ'

Dauid. Tcp Aaueto.


Confitebor tibi domine in toto corde meo 'Eou.oXoyr)oou.at ooi, Kupie, tv
in conspectu deorum psallam tibi 6Xr| Kap&ta pou, 6tl f^KOUoaq rd
p7|u.aTa tou aT6u.aToq u.ou' Kal
evavrtov dyyeXcov ipaXco ooi.
adorabo ad templo sancto tuo et confi- TtpoaKuvr)aco Tcp&c; va6v ayiov aou,
tebor nomini tuo super misericordia tua Kai ec;ou.oXoyr|aou-aL tco 6v6u.aT(
et super ueritate quam magnificasti su- aou diri tco eXeei aou Kai Tfj dXr)-
per omnem nomen tuum eloquium tuum 6eta aou, 6ti eLieydXuvaq im TtSv
6vo(ia to ayi6v oou.

3 in die qua inuocabo exaudies me dilata- lvf\


av r)[aepa eTtiKaXeacoLKxi, Ta^u
bis animae meae fortitudinem eirdKouaov u.ou' TtoXucopr)aeic; u.e
Iv ipuxf) u.ou ev 5uvdu.eL TtoXXr).
4 confiteantur tibi domine omnes reges ec;oLioXoyr)ada9coadv aoi, Kupie,
terrae quoniam audierunt eloquia oris TtdvTeq oi (JaaiXeiq Tfjc; yfjc;, &tl
tui fjKouaav TtdvTa Td pf|u.aTa tou
oT^uaToc; aou'

Ps. 137 Ps. 137 PAZ'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L24 25 74 89 129 6auei6: c^axapiou S, + ^axapiou
T*8 51 256 C73 256 256 AMS.
c
176 115 24= 28 55 A; Ltou': f- otl ... otou.otoc; u.ou S.

Deest in Ll3 17 127


T52 Uariantes: oti... OTOu.aroq uou A; oti r)K.
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur, tcc p. tou ot. u.ou Kai evocvTtov ccyy.
pertinet ad T. ip. ooi S*, Kai evavriov ccyy. ip. oot
1 + dauid P21 72 84 94 JJ4 25 89 176 I T C AMS. oti r)K. Ta p. tou ot. uou S"; t)kou-
+ alleluia P93, + ipsi psalmus dauid L129, oac; S, eiariKouaac; R; r)Kouoaq:
P95 L74; tibi: + domine P2l c 84 93 94 95 Ttavra S, + Tcavra 1219.
L.74 89 129 176 I T M, + domino P21*, P72
L24* 25 c AS; in conspectu [deorum] P L I T
AMS, coram deus C; deorum P2l 72 84 94 95
L24 25 89 129 176 i t C AMS angelorum P 3
L74; psaUam P Ll76 T C, cantabo L24 25 74
89 129 i AMS.
2 ad P21 84 93 95 L74 115 C? 3 256, m p72 94 L24 25 tcocv S, Ttccvrac, A, Tcavra 1219; Ttav:
89 129 176 128 55 AMS, a T; templo sancto tuo to S*, + to S *A; to aytov oou S.
c

P21 72 84 94 l t AMS, templum sanctum


128 55 oou to ayiov oou A*, oou to ayiov
tuum P93 95 115 C73 256 misericordia tua P2l
; A?.
84 93 94 L129 128 55 t C MS, misericordiam tuam
p72 95 L24 25 74 89 176 115 A; et+ + super P21
72 84 93 94 L24* 74 176 115 28 55<=
TC AS, super
P95 L25 89 129 J24* 55* M; ueritate P2 1 84 93 94

L129 155 t C MS, ueritatem P72 95 L24 25 74


89 176 115 28 A; ueritate: tua P21 84
tuam.
93 94, + tuam P72 95 L24 25 74 89 176 115 28 A.
+ tua L129 155 T C MS; quam P21 94 L25*,
quia P72 95 L24 T C AMS, quoniam
74 89 129 176 I

P84 93 L25
c
; super: + omnem P21 72 94 T48
51*, + 93 95 L24 74 89 129 176 128 55
omne P84
T5i 256 AMS, + omnia L25 C, + me Il6c ,

nomen: + tuum P2l* 72 84 93 94 L24


115*;
25 74 C AS, + sanctum tuum T, P21 95 L89
129 176 I M; tuum + eloquium P L I T AMS,
1
:

eloquium C; eloquium: + tuum P 2 1 84 93


94 95 l I T AMS, tuum P72 C.
3 qua inuocabo P T 2 56, inuocabo et L I AMS, TtLKaXeocou.ai S, eTUKaXeooLtaL A;
quo inuocabo T48 51 C; inuocabo: + te dominc eTccKaXeacoLiai: oe S*, + oe S 'A; C

P93, te domine caeteri. Ltou


:
: + ev S*A, ev S \ 6uvaLtei A,
c

A, SuvaLti S; 6uvaLiei: - TtoXXr| S*,


4 audierunt: + omnia P95, omnia caeteri. TtoXXr) S VA.
C
1

1084 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 137, 5 - 138,


GA MO RO
5 et cantent in uiis Domini, quoniam 5 et cantent in uiis domini quoniam magna 5 et cantent in canticis domino
magna est gloria Domini; gloria domini quoniam magna est gloria do-
mini
6 quoniam excelsus Dominus, et hu- 6 quoniam excelsus dominus et humilia re- 6 quoniam excelsus dominus et
milia respicit, et alta a longe spicit et alta de longe agnoscit humilia respicit et alta longe
cognoscit. agnoscit
7 Si ambulauero in medio tribula- 7 si ambulauero in medio tribulationis uiui- 7 si ambulauero in medio tribu-
tionis, uiuificabis me; et super ficabis me super iram inimicorum meorum me et super
lationis uiuificabis
iram inimicorum meorum exten- extendisti manum tuam et saluum me fe- iram inimicorum meorum ex-
disti manum tuam, et saluum me cit dextera tua tendisti manum tuam et sal-
fecit dextera tua. uum me fecit dextera tua
8 Dominus retribuet pro me. Domi- 8 dominus retribuet pro me domine miseri- 8 domine retribue pro me domi-
ne, misericordia tua in saeculum; cordia tua in aeternum opera manuum tua- ne misericordia tua in seculum
opera manuum tuarum ne despi- rum ne despicias. opera manuum tuarum ne de-
cias. spicias.

Psalmus CXXXVIII Psalmus CXXXVIII Psalmus CXXXVIII

1 In finem. Psalmus Dauid. 1 Ipsi dauid. In finem psalmus dauid.


Domine, probasti me, et cognouisti Domine probasti me et cognouisti me
me;

5 magna: + est 72 97 129 C, est 74 B. 5 ut B 206 , et caeteri; uiis A, canticis B; domini A,


domino B; magna: est A, + est B.

6 humiljat B204 , humilia caeteri. 6 alta: a 129, + a W.

7 me: + et 72 97 129 C,
et 74 B; 7 me: et A 13 + , et caeteri.

extendisti 97 129 CB. extendes 72, ex-


tendens 74.

8 dominus A 13 domine
, caeteri; retribuet A 13 B204 ,

retribue A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257


258 259 A G L.

Ps. 138 Ps. 138

Inuenitur in 72 74 97 129 CB. Uariantes: Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes:


206 207 257 258 259 S 3 fv. 1-7) S 4 (v.1-7) AGLO.
Deest in 38 260 S
7
F. Hab. v. 5 L
3
D
Hab. v. 12 5" .

6" J8" I/. Hab. v. 1* 8" O 1 Hab. v. 1-7 S 3 Hab. . .

% b
v. 1-7 et praeterea 1 5 8 10 S*. Hab. v. 5 12*
b
S*. Hab. v. 12 18" T\ Hab. v. J5 T".
titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97; finem: ne disperdas 74 97 ipsi dauid 13 psalmus dauid AO B 204 206 258, j n
A
129 CB, ne + disperdas 72; psalmus finem psalmus dauid B 17 31 37 A pro uictoria dauid ,

dauid 74 97 C, dauid 72, dauid psalmus canticum B 29 30 32 35 207 L psalmus ipsi dauid ,

129 B. B 33 G pro uictoria canticum dauid B 34 psalmus


, ,

B 2 57 259 ;
+ declaratio iusti cum dei dicatione B 29 L,

declaratio... dicatione caeteri.


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1085

Ps. 137, 5 138,1


SH HE LXX
5 et cantent in uiis domini quoniam mag- 5 Kod cJcodTcooccv Iv Tcuq 65oTq Ku-
na gloria domini p(ou, 6ti f| 66,a Kuptou u.eyd\r|-

6 quoniam excelsus dominus humilia et 6 6xi uipr]X6q Kupioq, kcu xa xaiteiva


respicit et excelsa a longe cognoscit ecpopa, Kai xa uipT|\d dir6 [kxkp6-
6ev yivcboKsi.
7 Saluum me faciat dextera tua TA. 7 si ambulauero in medio tribulationis 7 edv iropeuGco iv u.eocp 6\(ipecoc;,
uiuificabis me et super furorem inimi- ^oeiq -

u.e in 6pyt\v Ex8pcov


corum eorum mittes manum tuam et xsivaq x e ^P^ P ou Kai ocooev u.e '

saluabit me dextera tua f\ &Ec;id oou.

8 dominus operabitur pro me domine mi- 8 KupiE, dvxaTto66oic; u-rtep eu.ou'


sericordia tua in aeternum opera ma- KupiE, x6 \6q oou eu; x6v alcova,
nuum tuarum ne dimittas. KupiE, xd Spya xcov x e ip>v oou
u.r) Ttapnq.

Psalmm CXXXVIII Psalmus CXXXVIII Ya\u.6c; PAH'

Pro uictoria dauid canticum. Elc; xd xeAoc/ ipaXu.oc, xcp Aau(6.


Domine inuestigasti me et cognouisti me KupiE, &OK(u.aodq u.e Kai yvoc;
P-
e

5 domini 1 P L 128 T C AMS, domino 24= 55 ; 5 o6oiq SA, oSaiq T; n 5of;a Kupiou \xz-
magna: + est L74 est caeteri.
, yaXn S*, u.eya\n n 5oa Kuptou
C
S A.
6 dominus: et I 2 8, + et caeteri; humilia P L25 6 ecpopa: ab hinc rursus adest B.
74 89 129 I T AM, humilem L"6 C" S, humile
m respicit P L I T AMS, uidet
C256 ; C; respi-
cit: et T256', + e t caeteri; excelsa P L I T
AMS, excelsum C; a P21 84 93 94 95 t C, de
P72 L I AMS; cognoscit P L89 129 I T C MS.
agnoscit L24 25 74 176 A.
7 me: + et P 128, et L Ll5 55 T C AMS; fu- 7 ^noeic; BS, c^coaiq A; exQpcov: uao
rorem P21 72 84 93= 94 95 L.24 25 74 129 176 I T BS*A*, + u.ou S
c a
A*; e^exeivac; BA i
.

C AMS, iram P93* L89; eorum P21* 84 93 95, et;Tiva S*, eeTivaq S
0
', ec;eTeiva
meorum P21 c 72 94 l I T C AMS; mittis L25. A*""'; X ei P ac fi SA, X tP RT; uou
> B.
P L24 25 89 129 176
mittes caeteri; saluabit 115 oou S c "A, ooi S*
55 T C AMS, saluabis L", saluauit 128.
8 domine L 25, dominus caeteri; operabitur: 1
pro 8 Kupie 1 BS*, Kuptoq S?A; avTaTto&coaetc;
L24', + pro caeteri; aeternum P L24 25 89 129 BS, avxaTto8cooi A; atcova: + Kupte
176 I T AMS, saeculum L74 C" 256. S*,
Kupte S C 'A; Ttapnq B*, Ttapi-
6n,q BSA.

Ps. 138 Ps. 138 PAH'


Inuenitur in P21 72 84 93 94 95 L 24 25 74 89 129
176 115 24= 28 55 T 4 8 1 256 73 256= 256> AMS.
Deest in L" 17 127 x48 51. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.

1 + pro uictoria dauid canticum P21 72 84 94 L24 1 ipaXuoq tco 8auet6 BS, tco 6auet&
25 89 129 176 I T C AMS, + alleluia P93, _ P95 ipaXu.oq A; 8auet8: c^axaptou BS.
L74; + pro P L I T AS, pro C" 256 M; + c^axapiou A*, + c^axaptou ev Tn
uictoria P L 115 28 55= t AS, uictori 155* C?3 SiaoTtopa A*
256 M; uictor.: + canticum P L I" 55 t AMS,
+ cantici 128, + p sa lmus C256
m
,
_ C73; dauid
cantic. P21 72 84 L25 89 129 176 115 55 T AMS,
cantic. dauid P94 L 24 I28 ; inuestigasti: me
P 94 + me
, caeteri; cognouisti: + me P2 l 84 93
94 95 L89 176 I T, me P72 L 24 ' 25 74 129

C AMS.
;

1086 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 138, 2-9


GA MO RO
tu cognouisti sessionem meam et 2 tu cognouisti sessionem meam et resurrec- Domine probasti me et cogno-
resurrectionem meam. tionem meam uistime tu cognouisti sessio-
Intellexisti cogitationes meas de 3 intellexisti cogitationes meas de longe se- nem meam et resurrectionem
longe; semitam meam et funicu- mitam meam et limitem meum tu inuesti- meam
lum meum inuestigasti gasti intsllexisti cogitationes meas a
longe semitam meam et direc-
tionem meam inuestigasti
4 et omnes uias meas praeuidisti, 4 et omnes uias meas praeuidisti quia non et omnes uias meas preuidisti
quia non est sermo in lingua mea. est dolus in lingua mea quia non est dolus in lingua
mea
5 Ecce, Domine, tu cognouisti om- 5 ecce tu domine cognouisti omnia nouissi- ecce tu domine tu cognouisti
nia. nouissima et antiqua. Tu for- ma et antiqua tu formasti me et posuisti omnia nouissima et antiqua tu
masti me. et posuisti super me super me manum tuam me et posuisti
formasti super
manum tuam. me manum tuam
6 Mirabilis facta est scientia tua ex 6 mirabilis facta est scientia tua ex me con- mirabilis facta est scientia tua
me; confortata est. et non potero fortata est et non potero ad eam ex me confortata est nec pote-
ad eam. ro ad eam
7 Quo ibo a spiritu tuo? et quo a 7 quo ibo ab spiritu tuo et a facie tua quo quo ibo a spiritu tuo et a facie
facie tua fugiam? fugiam tua quo fugiam

8 Si ascendero in caelum, tu illic 8 si ascendero in caelum tu ibi es et si de- 8 si ascendero in celum tu illic
es; si descendero in infernum, scendero in infernum ades es si descendero in infernum

ades. ades
Si sumpsero pennas meas diluculo, si sumpsero pinnas meas ante lucem et ha- si sumpsero pennas meas ante
et habitauero in extremis maris, bitauero in extremis maris lucem et habitauero in postre
ino maris

mea B^ 4
, meam 1
caeieri; meam': et AO, + et

caeteri: resurrectione mea Bl<4 resurrectionem meam


-

caeteri.

semitam meam 72 74 129 CB, semitas 3 intellexisti A, tu intellexisti B; de longe A BS 4


, a

meas 97. longe B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258


259 S> A G L ;
meum: + tu A B 17 29 30 31 32 33
34 37 204 206 207 258 259 Ss S4 A G L t U B35 257

et (inilio) et A B267
c
, caeteri.

;ognobisti omnia nouissima et antiqua A B 17 29 30 domine: + tu 129,


31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 259 A G L , no bis-
sima et antiqua cognobisti omnia B S3 S4 ; omnia:
nouissima B259 + , nouissima caeteri; me: + et

A13 B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 259


S" S 4 fterj A G L, et AO B35 S T6 posuisti:
+ me B 2 04, m e caeteri;
;

super: me B 2 04*,
+ me A B204 caeteri. c
,

et non A B257. nec B 17 29 30 31 32 33 34 37 206


207 258 259 S3 S4 A G L non B35, ne B204.

72 97 129 C, ab 74 B. quo ibo A B 17 29 30 31 33 34 35 37 204 206 207 257 258 7 a


1
129. ab
259 S* A G L, co ib 0 B32 S 3 ; ab A B 17 29 30 31 32
33 34 35 37 207 S3 S4 A G L, a B30 c 31" 204 206 257
258 259.

8 in' 72 129 C, ad 74 97 B. ibi A 13 B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 269


S4 A G L, tibl AO, illic B35 257.

extremis A, in postremum B 17 , in postremis B 29


31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 259 A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1087

Ps. 138, 2-9


SH HE LXX
7 Quo ibo ab spiritu tuo et a facie 2 tu cognouisti sessionem meam et resur- 2 ou yvcoc; Tf|vKa9e6pav u.ou *al
tua quo fugiam PS-SP l Quo ,
rectionem meam Tf)v eyepaiv u.ou, ou ouvfjKaq tccxv-
ibo a spiritu tuo et quo a facie xac; Touq 6taXoytau.ouq u.ou dTt6
tua fugiam PS-VIG -. Quo ibo u.ai<p69ev
a spiritu tuo et quo a facie tua 3 intellexisti malum meum de longe semi- 3 Tf|v Tp(|3ov u.ou Kai rf\v axotvov
fugiam PS-VIG 3
Quo ibo a .
tam meam et adcubitionem meam euen- u.ou efUxviaaac,, Kai Ttdaaq Taq
spiritu tuo et a facie tua quo fu- tilasti 66ouq u.ou Tcp6t6ec;,
giam PS-VIG 4 Quo ibo a spi- . 4 et omnes uias meas intellexisti quia est 4 oti ouk Sotiv Xoyoq d6tKOC. tv
ritu tuo aut quo a facie tua fu- eloquium in lingua mea yXcboor) u.ou" i5ou, Kupte, ou ey-
giam PS-VIG 3
. Quo ibo a spi- vcoc, -rcavTa
ritu tuo et a facie tua quo fugiam 5 ecce domine nosti omnia retrorsum et 5 tcc gaxaTa Kai toc dpxata" ou
PS-VIG . ante tu formasti me et posuisti super girXaadq u.e Kai e9n.Kac; tc' du.e
8 Si ascendero in caelum tu illic es me manum tuam Tf]v x Lpd aou.

et si descendero in infernum ades


PS-SP l
.
Si ascendero in cae- 6 mirabilior est scientia tua a me et ex- 6 9auu.aoT69r| f) yvcooic; oou ef,
lum tu ibi es IS 2 Si ascendero celsior est et non potero ad eam du.ou' dKpaTai69r|, ou u.f| 6uvq-

.

in caelum tu ibi es PS-VIG 3


. taai Ttp6c; auTf)v.
Si ascendero in caelum tu ibi es 7 quo ibo ab spiritu tuo et quo a facie tua 7 Ttou Ttopeu9coc3ctc6 tou Trveuu.aT6c;

et si descendero in infernum ades fugiam aou; Kai dii6 tou TcpoacoTtou aou
PS-VIG *.
Tu illic es si descen- tcou cpuyco;
dero in abyssum ades PS-VIG 5 . 8 siascendero in caelum ibi es si iacuero 8 ddv dva|3co eiq tov oupav6v, au el
9 Si sumpsero pennas meas ante lu- in infernum ades Ikbx'i&v KaTa(3co etc; t6v $br]v,
cem et habitauero in postremis Tcdpei
-

maris PS-SP \ Si asumpsero 9 si sumpsero pinnas diluculo et habita- 9 edv dvaXdpco Tdc; TtTepuydq tiou
pennas meas ante lucem et habi- uero in nouissima maris kot' 6p96v Kai KaTaaKr)v6aco elc;
tauero in extremis maris PS-VIG 2 . Td eaxaTa Trjc; 9aAdaar)q,

2 surrectionem S, resurrectionem caeteri. ouvrjKac;: r Tcavrac; BS*, Tcavrac;


S e A.

S intellegisti L74 , inteliexisti caeteri; malum: *


3 oxotvov BS, oxuvov A; u.ou': ou
meum L 74 + meum , caeteri ; adcubitionem P21 B, + oo SA.
72 84 93 94 95 L24* 25 74 129 X C
AS, acOlbitatio-
nem P 21c L 89 176 I, accubationem M; euentilasti
P L2* 25 74 89 129 i AMS, inuestigasd L"6.
uentilasti T C.
4 quia: non P 21 * 84 93 94 + non P21c 72 95 4 ^oyoq abtKoc; BS*A, 6o\oc; S c
L I T C AMS; eloquium: + meum P3,
meum caeteri.

5 ante: tu P, tu L I
+ 51 72 256 c AMS; 5 apxata BS C *A, 6tKata S*.
manum P L I T AMS, palmam C; manum: +
tuam P L I T AMS, tuam C.
6 mirabilior P T C M, super me L24 2 89 129 176 6 auTrjv BS^A, outov S*.
I AS, super L 74 mirabilior: + est P L I T ;

AMS, est C; scientia: + tua P21 84 93 94 95


T C, tua P72 L I AMS; tua: + a me P T
M, a me L I AS, + me C; a me: + et P
L74 89 129 178 I AS, et L24 25 T C M; excel-
sior: + est P L I T AMS, est C; est + et 2
:

P 115 24^ 28 55 89 t C, et L AMS.


7 1 PS-SP 352. 2 DT 12. 3 DT 12. 7 ab P 21 84 l24 2 5* 89 116 55 2 56 AS, a P72 7 airo tou TcpoacoTcou oou tcou cpuyco
* DT 12. * DT 5. 8 CV 744. 93 94 95 L 2& 74 129 1 76 128 t M; affacie L 74 a
c
, BA, tcou octco TcpoocoTcou oou cpuyco
facie caeteri. S*, tcou cpuyco a-rco TcpoacoTcou oou
S".
1 PS-SP 352. 2 ET 7, 1, 39- DT 8 in caelum ascendero L 24 , ascendero in caelum 8 oupavov: + ou BSA,
ou 1219; et
12. * CV 744. s CV 748. caeteri; es P T, es tu L I AMS, tu C; acuero ekei BS*A, EKet et S c *, eKei 55.
P95, iacuero caeteri; infernum P21 84 93 94 95

L 24 25 74 129 T A, inferno P 72 L89 176 I C


MS.
PS-SP 352. 9 pinnas: + meas L 8 9, meas caeteri; diluculo: 9 avaXapco BA, \aBoiu.i S*. avaXaBot-
+ et P I1
24c 28 55 89 t, et L C AMS; c
Ht S *; op9ov BS, opGpov A; Ta BSA?,
nouissima P 21 ' 72 84 93 94 95 t, nouissimo P21
Taq A*.
L I AMS, nouissimis C.
;

1088 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 138, 10-15


GA MO RO
10 etenim illuc manus tua deducet 10 etenim illuc manus tua deducet me et te- 10 etenim illuc manus tua dedu-
me, et tenebit me dextera tua. nebit me dextera tua cet me et tenebit me dextera
tua
11 Et dixi: Forsitan tenebrae con- 11 et dixi forsitan tenebrae conculcabunt me 11 et dixi forsitan tenebre concul-
culcabunt me; et nox illuminatio et nox inluminatio mea in deliciis meis cabunt me et nox illuminatio
mea in deliciis meis. mea meis
in deliciis
12 Quia tenebrae non obscurabunt a 12 quia tenebrae non obscurabuntur a te et 12 quia tenebre non obscurabuntur
te, et nox sicut dies illuminabitur nox sicut dies inluminabitur sicut tene- abs te et nox sicut dies illumi-
sicut tenebrae eius, ita et lumen brae eius ita et lumen eius nabitur sicut tenebre eius ita
eius. et lumen eius
13 Quia tu possedisti renes meos; 13 quoniam tu possedisti renes meos susce- 13 quia tu possedisti renes meos
suscepisti me de utero matris pisti me de utero matris meae suscepisti me de utero matris
meae. mee
14 Confitebor tibi, quia terribiliter 14 confitebor tibi domine quia terribiliter mi- 14 confitebor tibi domine quoniam
magnificatus es; mirabilia opera rificatus es mira sunt opera tua et anima terribiliter magnificatus es mi-
tua, et anima mea cognoscit nimis. mea nouit nimis ra opera tua et anima mea no-
uit nimis
15 Non est occultatum os meum a te, 15 non est obcultatum os meum a te quod 15 non est occultatum os meum
quod fecisti in oculto; et substan- fecisti in obculto et substantia mea in in- abs te quod fecisti in occulto
tia mea in inferioribus terrae. ferioribus terrae et substantia mea in inferiori-
bus terre

10 illuc A B 17 29 30 31 32 33 34 37 206 207 258 259 S*


A G L iUic B35 204 257; iU U c: manus tua B204,
+ manus tua caeteri.
11 tenebrae: et 72 74 129 CB, + et 97; 11 conculcabunt A B 17 35 257, conculcaberunt B29 30
illuminatio: + mea 74 97 129 C, mea 31 32 33 34 37 204 206 207 258 259 A G L uox AO,;
nO|X

72 (spatio relicto) B. caeteri.

12 tenebrae:
et 72 74 129 CB, + et 97; 12 conculcauerunt me B 259 , non obscurabuntur a te

nox 72 97 129 CB, nos 74. caeteri; a te A B 17 29 30 31 33 34= 35 37 204 206 207
257 258 259 A G L jj te B30 32 34 S; te: et

B206, + et caeteri.

13 possedisti A, possides domine A, + 13 tu: domine 129, + domine W


domine B.

14 cognoscit 129 CB, cognoscet 72 74 97. 14 tibi: + domine A B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 14 magnificatus 129, mirificatus W.
207 258 259 A G L, domine B 35 257 ;
qu a j terribi-

liter A B30 31 33 34 35 37 206 207 257 259


q UO niam
G,
terribiliter B 17 29 32 258 A L, qu i a mirabiliter B204;

mira: + sunt A, sunt B; tua: deus


B3S A
257, + deus B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258
259 A G L.

15 quod fecisti in occulto 72 74 97 CB, 15 a te A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 259

occulto quod fecisti 129. A G L, a d t e B204 258; quo d 3 2 c 204 259 A B quae
Bi7 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258 A G L ;

occulto A, occultis B.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1089

Ps. 138, 10-15


SH HE LXX
i;
10 Etenim illuc manus tua deducet 10 etiam ibi manus tua deducet me et te- 10 Koci ydp ekei f| yeip oou 6&r)yf|OEi
me et tenebit me dextera tua PS- nebit me dextera tua U.E, KCti KCcGe^EI U.E f| &EC.I& OOU.

SP.
11 Nox iluminatio in deliciis meis 11 si dixero forte tenebrae operient me 11 Kcri eIttcc "Apcc ok6toc, KaxaTcaTr)-
PAU. noxque lux erit contra me oei u.e, Kai vuc, cpcoTiau.6c. iv xfj
Tpucpfj u.ou'
- , 12 Quia tenebrae non obscurabuntur 12 nec tenebrae habent tenebras apud te 12 cbq t6 ok6toc, auTfjq, outcoc; Kai
a me et nox sicut dies inluminabi- et nox quasi dies lucet similes sunt t6 cpcoc; auTfjq.
tur PAU. tenebrae et lux

: 13 Quia tu domine possedisti renes 13 quia tu possedisti renes meos orsusque 13 &TI OU KTf|OCO Touq vEcppouc, U.OU,
meos PAU. es me in utero matris meae KupiE, crvT\a(3ou u.ou ek yaoTp&q
u.n,Tp6c; u.ou.
14 conntebor tibi quoniam terribiliter mag- 14 EC,ou.o\oyf|oou.ai ooi, oti cpopEpcoq
nificasti me mirabilia opera tua et ani- 9auu.aoTcb9r|C/ 9auu.&oia t& Epya
!
ma mea nouit nimis oou, Kai f| cpuxf| u-ou yivcboKEi 096-
5pa.
15 Non est ocultatum os meum a te 15 non sunt operta ossa mea a te quibus 15 ouk EKpup^ to 6otouv u.ou &tc6
quod fecisti in occulto et substan- factus sum in abscondito imaginatus oou 6 Tcoir}oac, iv Kpucpfj, Kal f|
tia mea in inferioribus terrae PS- sum in nouissimis terrae UTc6oraotq u.ou iv toIc, KaTCOT&Tco
IS. xfjc; yfjc;-

10 PS-SP 352.
1
10 tua P2l' 72 84 93 94 l I T C AMS, mea P21*
95; me 1
: et L.129, + e t caeteri.

11 E 23, 33, 190. 11 N. B. In cod. 48 uersus 11, 12 et 13 fere deleti


sunt; dedero T 48 , dixero caeteri; operient P L
I T AMS, ponent C; me 1
: et P L I T48
C AMS, + et T51 nox 256
;
noxque P2l 84 ,

quoque P72 93 94 95 l I T C AMS; lux erit


P21 72 84 93= 94 L24 74 89 129 I X C AMS, lux
P93 L25, luxerit P95 Ll'6; contxa P, cixca L I
T C AMS.
12 E 40, 7, 348. 12 nec P2l 72 84 93= 94 l T C AMS, nox P93, hec 12 OTl TO OKOTOC. OU 0K0TLo9r)OTai
P95, non I; alunt I^ 8 , habent caeteri; me T 256, airo oou Kai vuc^ coc. nt^^pa <pcoTio9r|-
te caeteri; lux LI 76 , dies caeteri; luce L 24 , lucet asrai (initio) B*, +
oti TO (om TO
caeteri; similes sunt tenebrae et lux P L24 25 89 S) ... cpQTio9r)OETai B' b " S, + oti
129 176 1 T C AMS, similis est tenebrae lux L74 *, to OKOToq ou OKOTio9r)OETai a-rco oou
similes sunt tenebrae iux L74 .
A.
13 E 24, 10, 211. 13 quia M, quoniam caeteri; orsusque: + es P L25 13 oti: + ou BSA*,
ou A* ekttjocj ;
74 89 129 176 115 28 55= T C AMS, + ex I^ 4 Touq vEcppouc; uou KupiE BA, KupiE

,

155.
EKTrjoco Touq vEcppouc; uou S*, ektt|-
oco touc; VEcppouq u.ou S* '.
14 tibi: domine p2l 84 93 95 L I T C AMS, 14 001:
KupiE BSA, + KupiE R; e9ccu-
+ domine P 72 94 mirifkasti ; L 24 *, magnificasti uaorco9r|q BS*A, 9auu.aaTco9r]v S*.
caeteri; mira I 28 , mirabilia caeteri; opera. + tua
P l74 S9 i 29 1 76 I T C MS, tua L24 25 A;
anima: mea L74 + mea caeteri; nouit nimit
,

nimis (sic) l 28 , nouit nimis caeteri.

15 VQ 23, l. 15 sunt P L I T AMS, est C; operta P 2 72 84 93 l


15 KaTCOTCCTCO B, KOTCOTCCTOiq SA.
95 L I T AMS, opera tua P^ 4 opertum C; ossa ,

P L I T AMS, os C; mea P L I T AMS,


meum C; a te P2 l 72 84 93 95 l25 c 74 8 9 129 176

I T C AMS, ante P^ 4 L24 * 25


;
qu ibus FLII
AMS, quo C; imaginatus: sum L 74 , + sum
1090 VE-TUS LATINA HISPANA

Ps. 138, 16-22


GA MO RO
16 Imperfectum meum uiderunt oculi 16 imperfectum meum uiderunt oculi tui et 16 inperfectum meum uiderunt
tui, et in libro tuo omnes scriben- in libro tuo omnes scribentur di[e] for- oculi tui et in libro tuo omnes
tur. Dies formabuntur, et nemo mabuntur et nemo in eis scribentur dies formabuntur et
in eis. nemo in eis

17 Mihi autem nimis honorificati sunt 17 mihi autem nimis honorificati sunt amici 17 michi autem nimis honorificati
amici tui, Deus; nimis conforta- tui deus ualde confortatus est principatus sunt amici tui deus nimis con-
tus est principatus eorum. eorum fortatus est principatus eorum
18 Dinumerabo eos, et super arenam 18 dinumerabo eos et super arenam mul- 18 dinumerabo eos et super are-
multiplicabuntur. Exurrexi, et ad- tiplicabuntur exurrexi et adhuc tecum nam multiplicabuntur resurre-
huc sum tecum. sum xi et adhuc tecum sum
19 Si occideris, Deus, peccatores, uiri 19 si obcideris deus peccatores uiri sanguinum 19 sioccidas deus peccatores uiri
sanguinum, declinate a me; declinate a me sanguinum declinate a me

20 quia dicitis in cogitatione: Acci- 20 qui dicitis in cogitationibus uestris adci- 20 quia dicitis in cogitationibus
pient in uanitate ciuitates tuas. pient in uanitate ciuitates suas uestris accipient in uanitate ci-
uitates suas
21 Nonne qui oderunt te, Domine, 21 nonne qui te oderunt domine oderam et 21 nonne qui te oderunt deus ode-
oderam? et super inimicos tuos super inimicos tuos tabescebam ram illos et super inimicos tuos
tabescebam ? tabescebam
22 Perfecto odio oderam illos, et ini- 22 perfecto odio oderam illos inimici facti 22 perfecto odio oderam illos ini-
mici facti sunt mihi. sunt mihi mici facti sunt michi

16 dies 74 97 129 C, dii 72, die B. 16 oculi mei B 204 , oculi tui caeteri ; die A 13 B 35 , dies 16 formabuntur 129, firmabuntur W.
AO B29 204 206 258 259 L '
dii B 17 30 31 32 33 34 37

207 A G ; dides (sic) B 2 57 ; formabuntur A B30 c


31= 32= 35 204 257 258 259 firmabuntur AO B 17 39
30 31" 32 33 34 37 206 207 A O L ; e is: est A B 17
29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 259 A G L ;
+ e st
g35 257

17 confortatus est 72 97 129 C, confortati 17 autem: nimis B 17 , + nimis caeteri; nimis B 259 ,

sunt 74, confirmati sunt B. ualde caeteri.

18 arenam 74 97 129 CB, arena 72. 18 eos eos B259 , eos et


1
caeteri; arenam A B30 c 32 c
37 206 207 257 258 259, arena B 17 29 30* 31 32 33 34
35 204 A G L ;
aren . :
_ m aris A B 17 35 37o 257

h maris B 29 30 31 32 33 34 37* 204 206 207 258 259


A G L ; exurrexi B32 ,
c
et surrexi AO B 17 29
30 c 31 32* 33 35 37 204 206 207 257 258' 259 A G L,

surrexi B3* 34 258-- T\ reS urrexi B^ surrexi: et


4
;

A, + et caeteri; tecum suum B 204 tecum sum ,

caeteri; sum: + domine deus meus B T3 , domine


deus meus caeteri.
19 occideris 72 74 129 CB, occiderit 97. 19 N. B. In cod. 206 folia 90-96 male ligata sunt, hoc
ordine: 90 95 94 93 91 92 96; oocideris A, occidas
B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 259 A G L
occidis B 258 ; occ: deus B 35 + , deus caeteri.
20 accipient 74 129 CB, accipiant 72 9~>
; 20 qui A, quia B; accipient A B30 31 32 33 34 35 204
tuas 129 CB, suas 72 74 97. 206 207 257 259 G, accipiant B 17 29 37 258 A L ; uan j.
tate: + et B 37 ,
et caeteri.

21 oderunt A B3 0, oderant B 17 29 31 32 33 34 35 37

204 207 257 258 259 A G L oderam B2 6; te hoder.


A 13 , oderunt AO, oder. te B; domine A, deus
B; oder.: illos A, + illos B.
22 illos: + et 72 97 129 C, et 74 B. 22 illos: et A, + et B; facti: sunt B258 *, +
sunt A B 258cm caeteri; nimis B 35 mici caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1091

Ps. 138, 16-22


SH HE LXX
17 Mihi autem nimis honorificati sunt 16 informem adhuc me uiderunt oculi tui 16 x6 dKCCTepyccoTov oou ei&ooav oi
amici tui deus nimis confortati et in libro tuo omnes scribentur dies 6cp9aXu.oi uou, Kori em to pipXiov
sunt principatus eorum PAU. formatae sunt et non una in eis oou navTEc; ypacf>r|oovTai' f)u.paq
18 Exurrexi et adhuc tecum sum TcXac9r|aovTai, Kai ou&eic, iv au-
PAU l
Exurrexi et adhuc te-
. TOIQ.
cum sum PS-IS 2 . 17 mihi autem quam honorabiles facti sunt 17 euoi 5e Xiav eTiu.f)8qoav oi cpiXoi
19 Si occidas deus peccatorem PAU. [ut] amici tui deus quam fortes paupe- oou, 6 9e6c,' Xiav eKpaTai69r)oav
21 Nonne qui oderant te inquit ode- res eorum a'i dp/ai auTcov
ram illos PAU l
.

Nonne inquit 18 dinumerabo eos et arena plures erunt 18 d,api.9u.r|cou.ai auTOuc, Kai u-rtep

qui oderant te deus oderam illos euigilaui et adhuc sum tecum ccu.i-i.ov TcXr|9uv9r|oovTai' ec>|yep-
et super inimicos tuos tabesce- 9r]v, Kai eTi eiu.i [Lia oou.
bam PAU 2
.
Nonne qui te ode- 19 si obcideris deus impium uiri sanguinum 19 edv dTcoKTeivr)c; du.apTcoXouq, 6
rant domine oderam illos et su- declinate a me 9e6q' dv&peq aiu.dTCOv, eKKXivaTe
per inimicos tuos tabescebam PS- dTt' i[xod.
IS 3 .

Nonne qui te oderunt do- 20 quia contradicent tibi scelerate elati 20 otl epeiq eiq 5iaXoyiou6v Xr|u.-

mine oderam illos et super inimi- sunt frustra aduersarii tui ipovTai eic, LiaTaLOTrjTa Tdq iroXeiq
cos tuos tabescebam CT. XVI *. oou.
Nonne qui oderant te deus ode- 21 nonne odientes te domine odiui et con- 21 ouxi xouq u.ioouvTdq oe, KupLe,
ram illos et super inimicos tuos tra aduersarios tuos distabui euiar|ca, Kai em toIc, ex^poiq oou
tabescebam CT. XVI . ec;eTn,K6ur]v;
22 Et addit perfecto odio oderam 22 perfecto odio oderam illos inimici facti 22 TeXecov uiooc, euioouv auTOuq, eic;

illos PAU l
. Perfecto odio ode- sunt mihi ex^pouq eyevovTo u.oi.
ram illos PAU 2
.

16 adhuc: me P93', + me P93 c caeteri; adhuc 16 oou BS*A, \xoo S c *; ei5ooav B*S*A,
1

me uiderunt P t C AMS,
L.24 25 89 129 128 55 ei&ov B* b S"; uou BS*A, oou S c *.
adhuc uiderunt me L me uiderunt adhuc L 176
74 ,
,

me adhuc uiderunt 115; formatae P L24 25 74


129 176 115 28 X AS, formati L25= 89 155 C'3 256

M; et non una P21* 93 94_ e t n on est una P2l


72 84 95 L I T C AMS.
17 E 50, 11, 413. 17 quoniam P95, quam 1 caeteri; honorificabiles P 94 ,

honorabiles caeteri ; facti sunt P21 c 72 84= 94 95


L I T C AMS, factus sum P21* 84 93 sunt :

+ Ut P21* 84 93 95,
ut p21= 72 84= 94 L
;

I T C
AMS; amici P L I T AMS, sodales C; quam'
P21 72 84 93 94 L24 25 89 129 176 I X C AMS,
quoniam P95, qua e L'4; pauperes P L24 25 74
89 129 i x AMS, pauperi L"6, principatus C;

deus Ll' 6 eorum caeteri.


18 1 E 40, 5, 344. 2 VQ 22, 7.
,

18 erunt P L24 25 129 176 i x C AMS, sunt L74 18 oou: eyco BS C *A, + eyco S*.

,

erant L89; erunt: et P L 115 55 x C AMS,


+ et 124= 28; sum tecum P21 72 84 93 94 L 89 178

I T C MS, tecum sum P95 L 24 25 74 176 A.


19 E 40, 5, 344. 19 impium: et P L I T AMS, + et C; uiri 19 au.apTcaXouq BS C *A, e^apapTCoXouc,
p L25 74 89 129 176 i T AMS, uir L24 , uiris C. S*.

20 quia P21 84 93 94 95 L 129 I, qui P72 94= L 24 * 20 epecc, B*S*A, epeiarai earai
epLt; B,
25 89 176 x C AMS, quis L74 ; contradicent P L S
c
*, &iaXoyioLiov BS*A,
epeiTe R; eic;

I T AMS, contradicunt C; scelerate P2l* 72 84 c


eiq 6iaXoyiOLiouq S *, ev &ia\oyioLico
93 94 95 L24* 74 129 x C MS, scelerati P2l= L.25 R; etq LaaraioTr|Ta BSA, ev uaTaiOTnTi
89 176 i A; elati P L 115* X C AMS, eleuati R; TtoXeiq B, tcoXic; SA.
115 24= 28 55 89.
21 1 E 38, 2, 326. 2 E 50, 11, 413. 21 distabui P L89 129 176 i X48 51 256= MS, stabam
3 VQ 35, 35. * CMCH 4, 321. L25= 74 A jorsan lectio primiliua hispana, de qua
s CMCH 4, 328. exiit, male intellecta stabunt in L24 * 25*, dista-
tui x 2 56*, resistebam C.
22 1 E 38. 2, 326. E 50, 11, 413. 22 illos: + et P95, et caeteri.

23
:

1092 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 138, 23 139,5


GA MO RO
23 Proba me, Deus, et scito cor 23 proba me domine et scito cor meum in- 23 proba me deus et scito cor
meum; interroga me, et cognosce terroga me et cognosce semitam meam meum interroga me et cognos-
semitas meas. ce semitas meas

24 Et uide si uia iniquitatis in me 24 et uide si uia iniquitatis in me est et de- 24 et uide si uia iniquitatis in me
est; et deduc me in uia aeterna. duc me in uia aeterna. est et deduc me in uia eterna.

Psalmus CXXXIX Psalmus CXXXIX Psalmus CXXXIX


1 In finem, Psalmus Dauid. 1 In finem psalmus dauid. 1 In finem psalmus dauid.
2 Eripe me, Domine, ab homine ma- 2 Eripe me domine ab homine malo a uiro 2 Eripe me domine ab homine
lo; a uiro iniquo eripe me. iniquo libera me malo a uiro iniquo libera me

Qui cogitauerunt iniquitates in 3 qui cogitauerunt malitias in corde tota qui cogitauerunt malitias in
corde, tota die constituebant prae- die constituebant praelia corde tota die constituebant
lia. prelia
Acuerunt linguas suas sicut ser- 4 acuerunt linguam suam sicut serpentes ue- acuerunt linguas suas sicut ser-
pentis; uenenum aspidum sub la- nenum aspidum sub labiis eorum diapsal- pentes uenenum aspidum sub
biis eorum. ma labiis eorum
Custodi me, Domine, de manu pec- 5 custodi me domine manu
de peccatoris ab custodi me domine de manu
catoris, et ab hominibus iniquis hominibus iniquis libera me qui cogitaue- peccatoris ab hominibus iniquis
eripe me: qui cogitauerunt sup- runt subplantare gressus meos libera me qui cogitauerunt sub-
plantare gressus meos; plantare gressus meos

23 scito 72 74 129 CB, cito 97. 23 semitam meam A, semitas meas

24 uia
1
A B 17 29 30 31 32 33 34' 204 206 257 258 259
A G L uiam R34* 37 207.

iPs. 139 Ps. 139 5. 139


Inuenitur in 72 (v. 1-4) 74 97 129 CB. Inuenitur in 29 30 31 32 33 34 35 37 204
13 17 Uariantes.
Deest in 72 (v. 5-14). Uariantes: 206 207 257 258 A G L O. Deest in 38 259 260
S' D F. Hab. v. 2 (bis) 4 a 9
a
O 1
. Hab. v. 2' 2 3
b'c
9 S 4 Hab.
. v. 2 9 T*.
1 titulus (initio) 72 74 129 CB, + ti- 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97; dauid: patet corpus christi in finem psalmus dauid A13 B 17 31 33 37 A G psal-

inter malos constitutum nondum habens mus dauid A B 204 206 258
,
pro uictoria canticum
nisi in spe bonum 72 74 129 CB, + pa- dauid B29 32 L ;
canticum dauid B30 34
(
i n nnem
tet... bonum 97. psalmus ipsi dauid B 35 ,
pro uictoria dauid B 207 ,

//i? titulo B257; + uoces quae aduersus deum agoni-


zantur B 29 L ;
uoces ... agonizantur caeteri.
3 qui A B 17 29 30 31 32 34 37 206 258 S A L, qu ia
B33 35 204 207 257 G n i u stitias fiS malitias caeteri;
;
i
4
,

corde: suo A, + suo B; custodiebant 204 con- B ,

stituebant caeteri ; bella B


s *, praelia caeteri.
linguas suas 72 97 C, lin^uam suam 74 4 linguam suam 13 A
linguas suas caeteri; serpentis
,

129 B; serpentis 129 CB, serpentes 72 74 B', serpentes caeteri; eorum: + diapsalma 13 A
97; eorum: diapsalma 72 97 129 C, B35 (
_
diapsalma AO B 17 20 30 31 32 33 34 37 204
+ diapsalma 74 B. 206 207 257 258 A G L
N. B. sub labiis eorum. Hic desinit cod.
72. Deest folium. Prosequitur in sequenti
cum psalmo idiographo.
peccatoris: + et 97 129 C, et 74 B. 5 custodi A B35 257, conserua B 17 29 30 31 32 33 34

37 204 206 207 258 A G L


peccatoris et A B 17
29 31= 32* 33 35 37 207 257 A G L, + et B3 31* 32

34 204 206 258; hominibus A B 17 29 30 31 c 32 33 34


35 37 204 206 257 258 A G L, omnibus B3* 31* 207;

eripe B24 libera caeteri; qui A B 17 29 30 31 32 33-=

34 37 204 206 207 258 A G L quja


;
B 33 * 35 257.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1093

Ps. 138, 23 - 139, 5


SH HE LXX
23 Proba me domine et scito cor 23 scruta me deus et cognosce cor meum 23 6oK(paa6v u.e, 6 9e6q, Kai yvcoGi
meum PAU l
.
Proba me domi- proba me et scitocogitationem meam rr\v Kap6(av pou' ^Taaov u.e Kal

ne et scito cor meum scrutare me yvco9i tdc; xpipouq pou'


et cognosce semitas meas PS-
VIG 2
.

24 Et uide si uia iniquitatis in me est 24 et uide si uia doli in me est et deduc me 24 Kai i6e el f&ec; dvou.(ac; ev epot,
PAU. in uia aeterna. Kai 66f]yr|o6v pe iv 66cp aicovta.

Psalmus CXXXIX Psalmus CXXXIX Vcx\u.6c, PA0'

1 Pro uictoria canticum dauid. 1 Elc; to xeXoc;" x<5 Aauei6 cpaXu.6q.


2 Erue me domine ab homine malo a ui- 2 'EfjeXou u.e, Kupte, e dv9pcoTtou
ris iniquis serua me Ttovr)pou, d-rto dv6poq d6(KOu 66-
ca( pe,
3 qui cogitauerunt malitia in corde tota 3 otTivec; eXoytaavxo d6tK(aq ev
die uersati sunt in praeliis Kap6(a, oXrjv tf]v r)u.epav TtapeTda-
oovto TtoXeu.ouc.'
4 exacuerunt linguam suam quasi serpens 4 f|K6vr|aav yXcooaav autcov cbael
uenenum aspidum sub labiis eorum ocpecoc;, ioc; daTt(6cov utc6 td x^M
auTcov. 6idtpaXu.a.
5 custodi me domine de manu impii a ui- 5 cpuXac;6v pe, Kupie, k x l P^
ro iniquitatum serua me quia cogitaue- du.apTcoXo6, dix6 dv9pcbTtcov d6(-
runt subplantare gressus meos kcov ec^eXou eXoytaavro u.e, otxtveq
UTtooKeXiaat Td &iapY|uaTd u.ou'

23 1 E 24, 10, 211. 2 CV 749. 23 scruta P21* 84 93 94 95 c, scrutare P21 c 72 l 115 23 6oKiu.aaov u.e Kai yvco9i xaq xpi-
55 T AMS, scutare I 28 ; domine L 12 9, deus caeteri; |3ou<; [XOU (initio) BS C * (qui prius super-
meam P, cogitationes meas
cogitationem L I C o 9eoq post ue) A, + 6oKtu.a-
scripserat
AMS, semitam meam T. oov u.e Kat yvco9i taq xpi|3ouq u.ou
S*; o 9eoq BS, Kupie A.
24 24, 10, 211. 24 doli P L 74 129 115' 28 T M, [i]doli L24 25 89 24 ei BS, r) A; e6eq B*, ei6eq B a S*A,
176 115= 55 AS, doloris C. o&oq S
c
*; i6eq:
o6ov BS, + o6ov
A.

Ps. 139 Ps. 139 Y. PA0'


Inuenitur in P2 1 72 (v. 1-4 tantum) 84 93 94 95

L24 25 74 89 129 176 115 24 c 28 55 T 48 51 256 C 73


256= 256 m AMS. Deest in P72 (v. 5-14) L,13 17 127
T52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 + pro uictoria canticum dauid P2 1 72 84 93 94 1 + eiq to TsXoq BS,
(initio)eiq to
L24 25 89 129 176 t C AMS, pro uictoria
i teXoc; 2009; tco 5aui5 ipaAuoq BS,
canticum dauid P95 L 74 + pro P L I T AS,
;
i]kxXu.oc; tco 6auEi6 A.
pro C73 256 M; uictoria P L I T AS, uictori
C73 256 M; canticum P L I T AMS, psalmus
mc
C73 256, psalmus C 2 56 ; dauid canticum L24 ,

[canticum] dauid caeteri.


2 serua P L 24 2 5 74 129 176 I x C AMS, erue L89*, 2 a6tKou BS'A, ov6ikou S*.
salua L89.
3 qui P L T C AMS, quia 1 28 55 89; malitias 3 aSiKiaq B*S*, aSiKiccv S C 'A.
LI 76 , malitia caeteri; tota die in corde L129, in
corde tota die caeteri; toto I 2 8, tota caeteri.
4 sicut 128, quasi caeteri; serpens P L24 25 89 176
I T C AMS, serpentes L74 1^9; aspidum P L 115
A, aspidis I
24c 2 8 55 89
x C MS; eorum: sem-
per P L74 89 129 176 il5 55 + semper L 24 25
128 t C AMS. N. B. Hic desinit codex 72.
5 manu P L I AMS, manibus T C; iniquitatis 5 U.E
1
+ Kupis BA,
: Kupie S; au.ap-
L74 iniquitatum caeteri; quia P L74 89 L q U
,
i tcoXou SA, au.apToXou B""'; av9pco-
L 24 25 129 176 T C AMS; gressos P21, gressus Ttcov aSiKCov BS, av9pcoTtou a6iKOU A;
caeteri. c>Xcu BS, puoai A.
1094 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 139, 6-12


GA MO RO
6 absconderunt superbi laqueum mi- absconderunt superbi laqueos mihi et fu- 6 absconderunt superbi laqueos
hi, et funes extenderunt in la- nes tetenderunt muscipulam pedibus meis michi et funes extenderunt in
queum; iuxta iter scandalum po- iuxta iter scandala posuerunt mihi dia- laqueo pedibus meis iuxta iter
suerunt mihi. psalma scandalum posuerunt michi

7 Dixi Domino: Deus meus es tu; 7 dixi domino deus meus es tu exaudi domi- 7 dixi domino deus meus es tu
exaudi, Domine, uocem depreca- ne uocem deprecationis meae exaudi domine uocem orationis
tionismeae. mee
8 Domine, Domine, uirtus salutis 8 domine deus salutis meae obumbrasti su- 8 domine domine uirtus salutis
meae, obumbrasti super caput per caput meum in die belli mee obumbra caput meum in
meum in die belli. die belli
9 Ne tradas me, Domine, a deside- 9 ne tradas me domine a desiderio meo pec- 9 ne tradasme domine a deside-
rio meo peccatori; cogitauerunt catori cogitauerunt aduersum me ne dere- rio meo
peccatori cogitauerunt
contra me; ne derelinquas me, ne linquas me ne forte exaltentur aduersum me ne derelinquas
forte exaltentur. me ne umquam exaltentur

10 Caput circuitus eorum, labor la- 10 caput circuitus eorum labor labiorum ipso- 10 caput circuitus eorum labor la-
biorum ipsorum operiet eos. rum operiet eos biorum ipsorum operiet eos

11 Cadent super eos carbones; in ig- 11 cadent super eos carbones in igne deicies 11 cadent super eos carbones ig-
nem deiicies eos; in miseriis non eos in miseriis non subsistent nis in igne deicies eos in mise-
subsistent. riis non subsistent
12 Uir linguosus non dirigetur in 12 uir lingosus non dirigetur in terra uirum 12 uir linguosus non dirigetur su-
terra; uirum iniustum mala ca- iniustum mala capient in interitum per terram uirum iniustum
pient in interitu. mala capient in interitum

mihi*: diapsalma 97 129 C, + dia- N. B. In cod. 32 deest in texlu v. 6" et funes... mihi,

psalma 74 B. sed est in margine, fortasse primae manus; tetende-


runt A, extenderunt B; muscipulam pedibus meis
A, continuatis pedibus meis B" 29 31 32 33 34 35
37 204 206 258 A G L continuati pedibus meis B 30 '

207 257^ continuatim ped. meis B 30 ; inter B 37 , iter

caeteri; mici: + diapsalma A 13 B 35 ,


diapsalma
AO B" 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A G L.

exaudi: + domine A 13 B 35 257 ;


domine A B 17
29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L depreca- ;

tionis A B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L,

orationis B 35 257.

8 obumbrasti: + super 74 129 CB, super domine deus A B 2 9 3 0 3 1 32 33 34 37 204 206 207
97. 258- A G L domine B 17 35 257 258 deus: uirtus ;

A, + uirtus B; obumbrasti A B 35 257^ obumbra
B 17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L obumb.: ;

+ super A, super B.
74 129 C, non 97 B; tradas: + me B 2 57 A B S4 +
1
9 ne cogitauerant cogitauerunt caeteri; forte 9 tradas me: domine 129, domine

( ,

129 C, me 74 97 B; domine: + a unquam B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 W.


129 C, a 74 97 B; exaltentur: dia- 258 A G L

psalma 97 129 C, + diapsalma 74 B.


m
10 B258 + v . io A 3
, caeteri.

11 carbones: ignis A, + ignis B; ignis: et 11 igne 129, ignem W.


A 13 + , et caeteri; in igne A 13 B 17 29 32 33 34
35 37 207 A G L t jg ne A, in ignem B 30 31 32 c 204
206 258^ ignem B 257 deiciet ; B 204 , deicies caeteri;
eos
2
: et A, + et B; miseris B 204 , miseriis caeteri;
subsistent A B 30 31 32 34 35 37 204 206 207 257 258,

subsistunt B 17 29 33 A G L
12 interitu 97 129 CB, interitum 74. 12 uiri B 257 , uir caeteri; in terra A, super terram B;
capient A B 3 c
31 3 2 35 204 206 257 258, capiunt B 17
29 30* 31 32* 33 34 37 207 A G L ;
interitum A B 35 37
204 , interitu B 17 29 30 31 32 33 34 206 207 257 258 A G L.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1095

Ps. 139, 6-12


SH HE LXX
et absconderunt superbi laqueum mihi 6 eVpuipocv UTTepn.tpctvoi -rtaylSa U.OI,

etfunibus extenderunt rete iuxta semi- Kcd axoivia oiexeivav, Trayi&ac;


tam offendiculum posuerunt mihi xoiq Ttootv u.ou" exoLieva TpiBou
OKdv&aXov eGevro u.oi.

SidipaXLia.
7 dixidomino deus meus es tu audi domi- 7 etrta ra Kuptcp 0e6q u.ou et au'
ne uocem deprecationis meae evcoTioai, Kupie, Tf|v cpcovf|v Tfjq
&er)oedbq u.ou.
Obumbret super caput nostrum in 8 domine deus fortitudo salutis meae pro- 8 Kupie Kupie, &uvau.tc; Tfjc; ocott)-

die belli uel in columna ignis PAU. texisti caput meum in die belli piaq Liou, eireoKiaoaq em tt)v Ke-
cpaAfjv dv f|U.epa TtoXeu.ou.
Liou
9 ne des domine desideria impii scelera 9 u.f| Ttapa&cpc;
u.e, Kupie, diT& Tfjq
eius ne effundantur et eleuentur eTTi0u[i(aq u.ou duapTcoXcp' 5ieXo-
yiaccvTO KaT* eu.ou, u.f| eyKaraXL-
ttt]c; u.e, u.f) iroTe ucpco9coaiv.
SidipaXLia.
10 amaritudo conuiuarum eorum labor la- 10 f| tou KUKXcbu.ocroq auTCov,
KecpaXf)
biorum eorum operiat eos kottoc; tcov x^^v
auTcov KaXu-
ipei auTouq.

11 cadent super eos carbones in igne dei- 11 TreaoGvTai eTt' auTouq dvGpaKec;
cies eos in foueas ut non consurgant TTup&c; eiri xfjc; yfjq, Kai KaTa|3a-
12 Uir linguosus non dirigetur super Xelc; auTouq. ev TaXai-rrcoptaiq ou
terram PS-SP *. Uir linguosus u.f| UTtoarcoaiV
non dirigetur super terram PS- 12 uir linguosus non dirigetur in terra ui- 12 dv&pa d&iKov KaKd 6r|peuaei eiq
IS 2
. rum iniquum mala capient in interitum KaTacpOopdv.

+ et (initio) P, et L I T C AMS; funes 6 oxoivicc BSA, oxoivioic; 55; Trocyi5ccc;


P 95 funibus caeteri; mihr: semper P I 15
, , BSA, TtccyiSa RT; OKavSaXov BSA,
+ semper L 128 55 t C AMS. OKOcvSaXa T.
dixi: + domino P L I T AMS, domino C;
deus es tu meus P 93 deus meus [es] tu caeteri; ,

meus: + es P L25 74 89 129 176 i t AM, es


L24 C S; audi P L24* 74 89 176 t AMS, exaudi
L25 129 i_ auribus percipe C; audi: domine
L89 + , domine caeteri.

8 E 32, 23, 297. 9 ne des P2l 84 93 L24 t C AMS,


25 89 129 176 I TrapaScoq: + \ie BSA,
lie T; uipco-
non des P 94 L74, sedes P 95 des: me P L24
; GcooLv: + SiaipaXna BSA (Rahlfs),
25 74 129 176 115 28 T C AMS, + me L8S> 155; 6iaipaXu.a A (Swete).
domino P 94 , domine caeteri; desiderio I 55 , desi-
deria caeteri ; impiis L25 ^
impii caeteri ; et I 2 8,
ne caeteri; effundantur: +et eleuentur I 28 ,

et eleuentur caeteri; L24 eleuentur


eleuantur ,

caeteri; effund. et eleu. P L T C AMS, eleu.


et effund. I^ 5 55 89; eleuentur: semper P L 74
89 129 176 115 28, + sem per L24 25 I 55 T C AMS.
10 COnuiuarum P2 1 84 93 95 L24' 25 74 C73 256 AMS, 1
10 auTcov BSA, u.ou 2009; KOiroq ... au-
conubia P 94 , conuiuiorum L 89 12 9 176 \ t
conuia- Touq sup ras et in mg A*.
rum T; eorum P L 1 A, meorum
1
24 25 89 129

L 74 T C MS; operiat P L25 74 176 AS, ope-


176

ria** L24*, operiet L 89 129 I T C M.


carbones: + in P21 84 93 - 94 95 t C M, in
1
11 11 Ttupoc; BS*, ev -rtupi S C *A; etu tt)<;
P 98 * L I AS; in: + igne P2l 84 93 cm 94 95 t, yr|q Kai KaraBa\eLq auTOuq B, Kai
+ ignis L I AS, + ignem C M, P 93* deicies ; kot. auT. etu TT)q yrjq S*, Kai kot.
p L25 89 129 1 t C MS, deice L24 176 A, dei- auTouq S e *, KccraBaXeiq auTouq A;
ciet L ? 4; foueam P 95 foueas caeteri; consurgant , TaXanropiaiq:
Kai BS*A, + Kai
P L 24 25 74 89 129 115 55 T C AMS, surgant S*.
L176 128.
12 i PS-SP 518. 2 SL 31, 1. 13 linguosus P L25 89 T C MS, lin-
129 124= 28 55 12 avr)p yXcooocoSr^q ou koteuGuvOt)-
gosus L24 * 74 "6 115 A; dirigetur P L I C 73 oeTai etci Tnq yr)q (initio) B*, + avr)p
256 AMS, diligetur T; mala: + capient P 2 1 84 yXcoooco6r|q ou (+ u.r) S*, ut^ S
c
*)
93 1^4 74 89 129 176 I T C AMS, + capiunt kocteuG. etcl TT)q yr|q B*
6m "" SA; Ka-
P 94 + , capiat L25 ,
_ p95 ;
interitum P L24 TacpGopav B, 6iacp6opav SA*?, 6ia<p-
129 176 1 M, interitu L2S 74 89 t C AS. Gpav A*.
1096 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 139, 13 - 110, 3


GA MO RO
13 Cognoui quia faciet Dominus iu- 13 cognoui quoniam faciet dominus iudicium 13 cognoui quia faciet dominus iu-
dicium inopis, et uindictam pau- inopis et uindictam pauperum dicium inopis et uindictam pau-
perum. perum
14 Uerumtamen iusti confitebuntur 1-1 ueruntamen iusti confitebuntur nomini 14 uerumtamen iusti confitebun-
nomini tuo; et habitabunt recti tuo et habitabunt recti cum uultu tuo. tur nomini tuo et habitabunt
cum uultu tuo. recti cum uultu tuo.

Psalmus CXL Psalmus CXL Psalmus CXL


PsaJmus Dauid. Psalmus dauid. Psalmus dauid.
Domine, clamaui ad te, exaudi me; Domine clamaui ad te exaudi me intende Domine clamaui ad te exaudi
intende uoci meae, cum clamaue- uoci orationis meae quum oro ad te me intende uoci orationis mee
ro ad te. dum clamauero ad te

Dirigatur oratio mea sicut incen- dirigatur oratio mea sicut incensum in dirigatur oratio mea sicut in-
sum in conspectu tuo; eleuatio conspectu tuo eleuatio manuum mearum censum in conspectu tuo eleua-
manuum mearum sacrificium ues- sacrificium uespertinum tio manuum mearum sacrifi-
pertinum. cium uespertinum
Pone, Domine, custodiam ori meo, pone domine custodiam ori meo et ostium pone domine custodiam ori meo
et ostium circumstantiae labiis circumstatiae labiis meis et ostium circumstantie labiis
meis. meis

13 pauperum A B 17 , pauperis B29 30 31 32 33 34 35 18 quia 129, quoniam W; inopis 129,


204 206 207 257 258 A G L. inopum W.

14 tuo: + et 97 129 C, et 74 14 nomine B 32 *, nomini A B 32 , caeteri; uultu tuo


A B 2 4 257 , facie tua B 17 29 30 31 32 33 34 35 37
206 207 258 A G L

PS. 140 Ps. 140 Ps. 140


Inuenitur in 74 97 129 CB. Deest in 72. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes:
Uariantes: 206 207 257 258 259 S' A G L O. Deest in 38 260
D F. Hab. v. 2 'ter.) U. Hab. v. 2 L,
3
Hab. v. 2 L>*.

.

1 titulus 74 129 CB, + titulus


(initio) 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
97; dauid:
psalmus iste sub obscurus psalmus dauid A B 17 35 204 206 258 A, canticum
est in quo eadem quae et in aliis conti- dauid B 29 3 32 3 4 207 L psa lmus ipsi dauid B 31 in-

,

nentur 74 129 CB, psalmus... conti- tellectus dauid B 33 G , in B 37


finem psalmus dauid ,

nentur 97; clamauero: + ad 97 129 CB, psalmus B 259 B257 S + oratio qui
sine epigraphe
T

;
,

ad 74. secundum deum perfecti sunt B 29 L^ oratio ...

sunt caeteri; ad te: et A B 17 29 3 31 32 33 34


35 37 206 207 258 259 A G L + e B 204 257 S
q UU m
7
t ;

A 13 dum caeteri; oro A, clamabero B.


,

2 dirigatur: domine A B 17 29 3 31 32 33 3 4 35 37 <>

206 207 257 258 259 S' A G L + domine B 2 <M L (ter) 2


(

L> L\
3 ori 74 129 CB, ore 97. 3 circumstantiae: + in B 3* in caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1097

Ps. 139, 13 - 140, 3


HE LXX
13 scio quod dominus faciat causam inopis 13 gyvcov cm ttoiY|oei Kupioq rfjv Kpl-
iudicia pauperum OIV TOU ITTCOXOO KOU Tf|V 6lKT]V TCOV
Ttvf|Tcov.

14 uerumtamen iusti confitebuntur nomini 14 TtXr|V6iKaioi dc;ou.o\oyf|aovTai tco


tuo et habitabunt recti cum uultu tuo. 6v6u.aT[ aou, Kai KaToiKf|oouoiv
EuSeiq dv tco TtpoacbTtcp aou.

Psalmus CXL Psalmus CXL Ya\u.6c; PAV

Ascendat oratio mea sicut incen- Canticum dauid. YaXu-dq t<3 Aaui6.
sum in conspectu tuo eleuatio Domine clamaui ad te festina mihi et KupiE, Ttpoc; o KKpac^a, Etaa-
manuum mearum sacrificium ues- exaudi uocem meam clamantis ad te kouoov U.OU' Ttp6a)(q Tfj cpcovr] Trjc;
pertinum IS. &r|0cbc; u.ou dv tco KEKpaydvai
U.E Ttp6q o.
Eleuatio manuum mearum sacri- dirigatur oratio mea sicut incensum in KaTu6uv9f|TCO f) Ttpoouxf| r100
ficium uespertinum IS \ Eleua- conspectu tuo eleuatio manuum mearum 9uuiau.a vcotti6v oou, g-rtapaic;
tio manuum mearum sacrificium sacrificium uespertinum tcov x El P'^ v H ou 9uata EOTtEpivf).
uespertinum PS-IS 2
. Dirigatur
oratio mea sicut incensum in
conspectu tuo eleuatio manuum
mearum sacrificium uespertinum
PS-IS 3
Dirigatur domine ora-
.

tio mea sicut incensum in con-


spectu tuo TA 4 .

Pone domine custodiam ori meo et pone domine custodiam ori meo serua 9ou, Kupi, <|>uXaKf)v tco ot6u.oct(
ostium circumstantiae labiis meis paupertatem labiorum meorum u.ou, Kai 96pav TtEpioxfjq TtEpi Ta
ORO J
Pone domine custodiam
. XEiXr) u.ou.
ori meo et ostium circumstantiae
labiis meis PS-SP 2 Pone do- .

mine custodiam ori meo et ostium
circumstantiae labiis meis PS-IS s .

Pone domine custodiam ori meo


et ostium circumstantiae labiis
meis TA *.

13 quod: faciat dominus causam inopis L 74 + , 13 tou Trrcox ou BS*A, tcov tttcoxcov S *;
c

faciat dominus causam inopis caeteri; quod P L tcov TtevrjTcov BS C "A, tou TtsvrjToq S*.
T C AMS, quia I; faciat P, faciet L I T C
AMS; dominus fac. P T C M, fac. dominus L
I AS.
14 uerumtamen P, adtamen L I T C AMS; uerum- 14 oou + 1
: Kai BSA*? Kai A*
tamen: P 93 + iusti
iusti , caeteri; tuo
1
: + et ev BS*, auv C
S *A; TtpoacoTtcoBS
P T, et L I C AMS. (Rahlfs) A, Ttpooco-rtou S (Swete).

Ps. 140 Ps. 140 W. PM'


Inuenitur in P21 84 93 94 95 L.24 25 74 89 129 176
115 24 c 28 55 48 51 25 6 73 256 256m
T C AMS. Deest
inP72 LI 3 " I 27 T 52 Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinetad T.
1 EO 20, 1. 1 + canticum dauid P 2 1 84 93 94 l24 25 89 129 176 oe EKEKpac^a BS, KKpat;a irpcx;
Ttpoc;
I T C AMS, canticum dauid P9' L74 canti- ; OE A; Tr) cpcovr) BA, tt)(; cf>covr|c; S; ke-
cum P L I T AMS, psalmus C; mihi: + et KpayEvai: + ue BA, ue S.
P T, et L I C AMS; exaudi P L I T AMS,
auribus percipe C.
t i 1 a 35, 2. 2 ALR 20. VQ 30, 2 manuum P L I T AMS, palmarum C 73 256

;

6. * CC 282, 6. meorum L74 mearum caeteri.


,

3 1 LA 2. 2 PS-SP 523. SL 32. 3 custodiam P L Il


5c 28
55 t C AM, custo IlS", 3 0ou BS C *A, eGou S*.
1. * EC 362. custodem S; paupertatem P L I i5 55 AMS, pau-
5c
pertate I 28 ostium T C; laborum Il
, labiorum ,

II 5 * caeteri.
1098 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 140, 4-8


GA MO RO
4 Non declines cor meum in uerba 4 non declines cor meum in uerba malitiae 4 ut non declines cor meum in
malitiae, ad excusandas excusa- ad excusandas excusationes in peccatis uerbum malum ad excusandas
tiones in peccatis cum hominibus cum hominibus operantibus iniquitatem excusationes in peccatis cum
operantibus iniquitatem; et non et non combinabo cum electis eorum hominibus operantibus iniqui-
communicabo cum electis eorum. tatem et non combinabor cum
electis eorum
5 Corripiet me iustus in misericor- conripiet me iustus in misericordia et in- 5 corripiet me iustus in miseri-
dia, et incripabit me; oleum autem crepabit me oleo autem peccatoris non in- cordia et increpabit me oleum
peccatoris non impinguet caput pinguet caput meum quoniam adhuc et autem peccatoris non inpinguet
meum, quoniam adhuc et oratio oratio mea in beneplacitis eorum caput meum quoniam adhuc
mea in beneplacitis eorum. est oratio mea in beneplacitis
eorum
6 Absorpti sunt iuncti petrae iudi- absorti sunt iuxta petram iudices eorum 6 absorti sunt continuati petre
ces eorum; audient uerba mea, audierunt uerba mea quoniam praeualue- iudices eorum audient uerba
quoniam potuerunt. runt mea quoniam potuerunt
7 Sicut crassitudo terrae erupta est sicut grassitudo terrae disrupta est super 7 sicut crassitudo terre eructuat
super terram; dissipata sunt ossa terram dissipata sunt ossa nostra secus super terram dissipata sunt
nostra secus infernum. infernum ossa nostra secus infernum

Quia ad te, Domine, Domine, ocu- 8 quia ad te domine deus oculi mei in te spe- 8 quia ad te domine domine ocu-
li mei; in te speraui, non auferas raui non auferas animam meam li mei in te speraui non aufe-
animam meam. ras animam meam

4 uerba 74 129 CB, uerbo 97. 4 non A B35 257, ut non B 17 29 30 31 32 33 34 37 204
206 207 258 259 S' A G L ;
declines A Bl7 30 31 32
33 34 35 37 204 206 257 258 259 S' A G, deciinet B29
207 L ;
uerba A, uerbum B; malitiae A 13 , mala AO,
malum B; excusationis B 25 excusationes caeteri; 8,

cuiri + omnibus B 204 omnibus caeteri combi-


1
: , ;

nabo A 13 B35, conbibabor AO B3l 32 34 37, commi-

nabor B 17 29 30 33 204 206 207 258 S' A G L, com .

municabor B30 communicabo B 31m c


32 257 259, con .
,

bibabo B 32c .

increpabit A B 17 29 30 31 32= 33 35 257 A G L,


c
5 increpabit 74 129 CB, increpauit 97. 5
increpauit A 13 B 3 * 32 34 37 204 206 207 258 259; m
'.

crepabit: me B 31 + me A B 31c caeteri; oleo *,


,

A 13 B 17 29 30 31 32* 33 37 207 S' A G L, 0 e um AO I

B32= 34 35 204 206 257 258 259; autem: + peccatoris


A 13 B ? 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 cm
1

259 S' A G L, + peccatis AO, _ B258* quoniam:


+ et BS', et caeteri; adhuc: + et A Bl 7 29 30
;

31 32 33 34 35 37 206 207 258 A G L, e B 2 04 257 t

259 S'.

iuxta A, continuati B; petram A, petrae B; quoniam:


+ non B204, non caeteri ; preualuerunt A, po-
tuerunt B.

7 secus: in 74 129 CB, + in 97. 7 disrupta est A, eructuat B; terram: + ita B 33 ',

ita A B33 c , caeteri; ossa mea Bs ', ossa nostra


caeteri: secus infernum A B 17 29 30 31 32 33 35 37
204 206 207 258 259 A G L secus in infernum B34
257 S'.

8 domine deus A, domine domine B 17 29 30 31 32 33 8 non 129, ne W.


34 35 37 206 207 257 258 259 A G L, domine B204 S' ;

non A, ne B; auferas A BI 7 29 30* 33 35 257 A L ;

euacues B 30 ' 31 32 33* 34 37<= 204 206 207 258 259 G,


aferas B31 c , uacues B37*.

)
EDICI0N CRITICA. EL SALTERIO 1099

Ps. 140, 4-8


SH HE LXX
4 Non declines cor meum in uerba 4 ne declines cor meum in uerbum malum 4 u.i>) ekkXIvtic; tt)v Kap5(av pou tic,
ma!a ad cxcusandas excusationes uoluere cogitationes impias cum uiris Xoyouq "TTOvnpiac;, tou Ttpocpaat-
in peccatis cum hominibus ope- operantibus iniquitatem neque comede- CeoGai TtpocpdaEic; iv du.apTtatc;,
rantibus iniquitatem et non con- re in deliciis eorum auv dv0p6Ttoiq pyaou.evotc; dvo-
binabo cum electis eorum PS-SP 1
. luccv, Kai ou \xr\ auv&otdaco pexd
Non declines cor meum in uerba TCOV dKXeKTCOV auTcov.
malitiae ad excusandas excusatio- 5 conripiat me iustus in misericordia et Ttat&euoei u.e SiKaioq iv eXeei Kai
nes in peccatis PS-IS arguat me oleo amaritudinis non im- eXey,ei u.e, MXatov &e du.apTcoXou
5 Corripiet me iustus in misericordia pinguet caput meum quia adhuc et ora- u.r) XiTtocvdTco tt\v KecpaXf)v u.ou'
et increpabit me oleum autem tio mea pro malitiis eorum oti eti Kai eti r| Ttpoauxr| [-iou ev
peccatoris non impinguet caput Tatc; Eu&OKtaic; auTcov.
meum PAU \ Oleum peccato-
ris inpinguet caput meum
non 6 sublati sunt iuxta petram iudices eorum 6 KaTETtoGnaav ex&u.eva TteTpaq oi
PAU 2
.
Corripiet me iustus in et audient uerba mea quoniam decora KpaTaioi auTcov aKOuaovrai Td
misericordia et arguet me oleum sunt 6r)u.aTd u.ou, oti r|&uvr|Gqoorv.
uero peccatoris non impinguat ca- 7 sicut agricola quum scindit terram sic 7 cbaei Ttdxoq yr\<; 5ieppdyr| iiri Tfjq

put meum MAR ;i


.
Oleum pec- dissipata sunt ossa nostra in ore infer- yfjc;, &ieaKopiTia9r| Td 6otS t')u.cov

catoris non impinguet caput meum ni Ttapd tov ci&qv.


BR 4
. Emendabit et arguet me
iustus in misericordia BR 5
.

Corripiet me iustus et increpabit
me LE .
quia ad te domine deus oculi mei in te 8 &ti Ttp6q ai, KupiE KuptE, ol
speraui ne euacues animam meam 6cp0aXpot u.ou, etti ak ^XTttoa, u.r^

dvTaveXr|c; rr\v cpux^v u.ou"

4 ne P21 84 93 94 L24 25 89 129 176 I T C AMS, 4 Ttovr)piac; BA, Ttovr)pouq S; Ttpocpaoetc,


non P 95 L74 ; meum: in L 12 9, + in caeteri B, Ttpocpaotq SA; au.apTtaic; BS. ap-
malum: + et L24 *, et caeteri; comederem L 89 . u.ariaic; A;
epyaou.evoiq: tuv
comedere caeleri; delictis L 74 *, deliciis L 74 cae- BS*, + tt)v S c *A; auv5oiaoco BA*,
c
teri. auv&uaoco S *A*. svSuaoco S*.

i E 2, 430. 2 E 23, 33, 1.89. 3 EH 5 corripiet L25 (


cortripiat caeteri; misericordiam 5 eXatOV: + 5e BS C *A. 5e S*
3, 75. 4 E 44, 190. 5 E 44, 191. L24 , misericordia caeteri; arguas L89 ,
arguat cae- -teti B; eti SA.
6 IV 14, 19. .teri; oleo P T, oleum L I C AMS; caput meum
non impinguet Ll 76 non impinguet , caput meum
caeteri; quia P21 84 93 95 L I T 48 51 C AMS,

quoniam P 94 T256' a dhuc: + et P L24 25



;

74 176 T C AS et L 89 129 I M.

+ sublati... eorum P L Il5 c T C AMS, su- 6 Kparatot BS*A, KptTat S c *; aKOuoov-


blati sunt... eorum 115* 28 55 ;
petra P 2 l, petram Tat: + Ta BS C *A, Ta S*; r)5uvr|-
caeteri; audient P L 24 74 89 12 9 176 115 55 t C Gnoav B*S", T)6uv9r)oav B b S* c b " r " A.
AMS, audiant L25 ^ audierunt I 28 ; uerba: mea
P 94 , + mea caeteri; decorati L decora caeteri.
74 ,

qui 115, quum caeteri ; scindit P2 84 9 3 94 L24


1 7 StEppayT) BS*A, eppayr) S c *; 5teoKop-
25 74 89 129 1 T C AMS, cindit P 9 5, scindet L 178 ;
tcio0T) BS C *A, 5ieoKOpTtto0T)oav S*
terra I 2 8, terram caeteri; ossa: nostra L^ 29 ,
b c
T)U-C0V B*S*A*, auTcov B S 'A*.
+ nostra caeteri; nostra: in ore L74 + , in
ore caeteri; inferni P L T C AM, inferi I S.
non 1256'^ ne caeteri. 8 KUpte + KuptE BS C *A*',
1
: Kupte
S*A*; oe' B*S*. 001 B*'"',M S c *A. '
:

1100 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 140, 9 - 141, 3


GA MO RO
9 Custodi me a laqueo quem statue- 9 custodi me a laqueo quem statuerunt mihi 9 custodi me a laqueo quem sta-
runt mihi, et a scandalis operan- et ab scandalis operantibus iniquitatem tuerunt michi et ab scandalis
tium iniquitatem. operantium iniquitatem
10 Cadent in retiaculo eius peccato- 10 cadent in retia eius peccatores singularis 10 cadent in retiaculo eius pecca-
res. Singulariter sum ego, donec sum ego donec transeam. tores singulariter sum ego do-
transeam. nec transeam.

Psalmus CXLI Psalmus CXLI Psalmus CXLI

Intellectus Dauid, cum esset in 1 Intellectus dauid quum esset in spelunca. 1 Intellectus dauid cum esset in
spelunca, oratio. spelunca oratio.
Uoce mea ad Dominum clamaui; 2 Uoce mea ad dominum clamaui uoce mea 2 Uoce mea ad dominum clamaui
uoce mea ad Dominum deprecatus ad deum deprecatus sum uoce mea ad deum deprecatus
sum. sum
Effundo in conspectu eius oratio- 3 effundam conspectu eius orationem
in 3 effundam in conspectu eius ora-
nem meam; tribulationem
et meam tribulationem meam ante ipsum pro- tionem meam tribulationem
meam ante ipsum pronuntio. nuntiabo meam ante ipsum pronuntio

9 a- 129 C, ab 74 97 9 me: domine A B" 29 31 A L


35 2049 207 267 operantium 129, operantibus W.
+ domine B30 32 33 34 abgi
37 206 207: 258 259 S7 G ;

scandalis A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207# 206'

259 S' A G L a scandalis B257 258 operantibus A' ;

B17 29 30' 31 32 33 34 35 37 207 258 259 S' A G L;


c 31 204 206 257.
operantium B30
10 retiaculo 129 CB. retiaculum 74 97. 10 retiam B2 07, retia caeteri; singularis A, singulariter.

Ps. 141 Ps. 141 M Ps. 141


Inuemtur in 74 97 129 CB. Deest in 72. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204
Uariantes 206 207 257 258 259 A G L O. Deest in 38 260
S 7 D F. Hab. v. 8 IA Hab. v. 8 _ Hab. v. 8 S\ .
$

titulus (initio) 74 129 CB, + titulus Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
97; spelunca 97 129 CB, speluncam 74; intellectus dauid A
B31, psalmus dauid B" 33 204
oratio 74 129 CB, orationem fundebat 97. 206 258 A G, eruditio dauid B29 30 34 L 0 ratio
dauid B 32 35 207
; j B 37 psal-
n finem psalmus dauid ,

mus B257 ;
B 259 + quum esset in spe-
sine titulo ;

lunca A B 30 3 35 207 + cum essent in spelunca


1

B 2 9 L + d um esset in spelunca B32 B" 33 34


( ,

37 204 206 257 258 259 A G spelunca: + oratio B31,


;

oratio caeteri; spelunca: + uocem qui propter deum


259A G L dominum AO, _ B35.
mea2 : + ad A" B31 32c 204 206 257 c
258, _ ad A
B17 29 30 31* 32* 33 34 35 37 207 259 A G L ; deum
Al 3 B17 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258
259 A G L dominum AO, _ B3 5.

3 meam': + et 97 129 C, et 74 B; eius A B 30 31 82 33c 34 c 35 37 204 206 207 257 258


bulationem: + meam 97 129 CB, 259 G, dei Bl 17 29 33 34* A L ;
meam': et A BI 7
meam 74. 29 32* 33 34 35 37 207 A G L + e B 30 t 31 32 34"

204 206 257 258 259


EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1101

Ps. 140, 9 - 141, 3


HE LXX
9 custodi me de manibus laquei quem 9 cpuXac;6v u.e &nd Ttay(&o<; rjc; ouv-
posuerunt mihi et de obfendiculo ope- EOTn.oavTO u.oi, kocI c5ctc6 oKav&a-
rantium iniquitatem Xcov tcov ipya^OLXEVcov tt|v dvo-
iilocv.

10 Singulariter sum ego donec trans- 10 incident uero in rete eius impii simul 10 TtEoouvrai ev 6u.cpipXf)OTpcp auTOu
eam PAU *. Singulariter sum autem ego transibo. du.apTcoXot' kotoc u.6vaq eIu.1 iyco
ego donec transeam PAU 2
. gcoc, o5 6tv TtapX9co.

Psalmus CXLI Vak[i6q PMA'

1 Eruditio dauid quum esset in spelunca. 1 ZuvEOEoq t<5 AausiS ev tco ETvai
aUTOV V TCO OTCT|Xa[cp' TCpOOEUXT|.
2 Uoce mea ad dominum clamaui uoce 2 cDcovf) u.ou Tcp6q Kupiov EKEKpa^a,
mea ad dominum deprecatus sum cpcovfj u-ou Ttp6q Kupiov &T|9r|v.

3 effundam in conspectu eius eloquium 3 EKXECO EVaVTlOV aUTOU Tf|V &r)OlV


meum tribulationem meam coram illo U.OU, Tr|v 9Xiipiv u.ou ivwTtiov auTou
adnuntiabo dcTrayyEXco.

9 quem P L89 129 176 i t C M, quod L.24* 25 74 9 aKav&aXcov BS, OKOvSaXou A.


AS; mihi: + et P L24 T C AS.
74 89 129 176 1
et L25 M; et: + de P L T AMS, de
I
C; obfendiculo P T, obfendiculis L I C AMS.

10 1 E 26, 4, 237. E 40, 8, 349. 10 incident P Jj^ 89 129 115 24= 55 T C MS, ince- 10 auTOu: 01 BS*. + 01
C
S 'A; ou:
dent L24 25 74 176 A, incidant 128 incident: + ocv B, ocv SA.
_
;

+ uero P21 84 93 94 T , uero P95 L I C


AMS; similiter P95, simul caeleri; autem ego
P T M, ego autem L24 25 74 89 129 1 AS, ego
L74 c C, ego autem ego L"6.

Ps. 141 Ps. 141 PMA


Inuenttut in P21 84 93 94 95 L,24 25 74 89 129 176
115 24= 28 55 T 48 51 256 256= 256" AMS.
Deest in P'2 Ll3 " 127 T 52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 + eruditio dauid quum esset in spelunca [ora-
tio] P21 84 93 94 L.24 25 89 129 176 I T C AMS,
eruditio dauid quum esset in spelunca oratio
P95 L74 eruditio P L I T AMS, erudito C;

;

spelunca: oratio P L89 155, + oratio L24 25


129 176 115 28 T C AMS.

uocem meam I28, uoce mea1 caeteri; uoce mea' 2 KEKpa,a:


Kai r) BS, + Kai x\ A;
P L24 25 74 89 129 115 55 T C AMS, UOCe Ll, Kupiov ; BS, tov 0EOV A; &r|0r|V BS.
uocem meam 128; me a2 + ad P21 84 93 95 L25 c : Kai TCpOOEOXEV UXH A
89 129 176 I T C MS, ad P94 L24 25 74 A;
ad
3
:
dominum P9 4, + dominum caeteri.
cum P94, coram caeteri; pronuntiabo 115, adnun- 3 ekxeco BS, EKxaico A; evovtlov BS*.
c
tiabo caeteri. evcotciov S *A.
1102 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 141, 4-8


GA MO RO
4 In deficiendo ex me spiritum in deficiendo in me spiritum meum et tu in deficiendo ex me spiritum
meum, et tu cognouisti semitas cognouisti semitam meam in uia hac quam meum et tu cognouisti semitas
meas. In uia hac qua ambulabam ambulabam absconderunt laqueum mihi meas in uia hac qua ambula-
absconderunt laqueum mihi. bam absconderunt laqueos mi-
chi
5 Considerabam ad dexteram, et ui- considerabam ad dexteram et uidebam et considerabam a dextris et ui-
debam; et non erat qui cognosce- non erat qui cognosceret me periit fuga a debam et non erat qui cognos-
ret me. Periit fuga a me; et non me et non est qui requirat animam meam ceret me periit fuga a me et
est qui requirat animam meam. non est qui requirat animam
meam
6 Clamaui ad te, Domine; dixi: Tu 6 clamaui ad te domine et dixi tu spes mea clamaui ad te domine dixi tu es
es spes mea, portio mea in terra portiomea in terra uiuentium spes mea portio mea in terra
uiuentium. uiuentium
7 Intende ad deprecationem meam, 7 intende ad orationem meam quia humilia- intende in orationem meam
quia humiliatus sum nimis. Libe- tus sum nimis libera me a persequentibus quoniam humiliatus sum ni-
ra me a persequentibus me, quia me quia confortati sunt super me mis libera me a persequentibus
confortati sunt super me. me quoniam confortati sunt su-
per me
8 Educ de custodia animam meam, 8 educ de carcere animam meam ad confi- educ de carcere animam meam
ad confitendum nomini tuo; me tendum nomini tuo me expectant iusti do- ad confitendum nomini tuo me
expectant iusti donec retribuas nec retribuas mihi. expectant iusti donec retribuas
mihi. michi.

4 absconderunt: superbi 74 129 CB, + 4 in deficiendo AO, + in deficiendo caeleri; inJ : 4 ex 129, in
superbi 97. me B257 + , me caeteri; spiritum meum A B 17
29 30 c 31 32 c 35 257 A L, spiritus meus B 30 * 32 * 33
34 37 204 206 207 258 259 G cognouisti: + et B2 6,

;

et caeteri; cognouisti: omnes A B 17 29 30 31


32 33 34 35 37 207 257 258 259 A G L ;
+ omnes B 204
206 ; semitam meam A, semitas meas B; quam A 13
B 17 29 30' 81* 32 33 34 35 204 207 258 259 A G L,

qua AO B 3 31c 32 37 26 257 absconderunt: su-


c
;

perbi A, + superbi B; laqueum A, Iaqueos B.


ad dexteram A 13 B 204 257 in dexteram A, a dextris , 5 oognosceret 129, agnosceret
B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 258 259 A G L ;

cognoscere B 204 cognosceret caeteri; perit B 259 pe-


, ,

riit caeteri; a me A B 3 31 32 33c 34 35 37 204 2 6 207 c

257 258 259 G mea B 17 29 30 33 * A L


;
animam: *
;

meam B 207 + meam caeteri. ,

domine: + et A B 257 ,
et B 17 29 30 31 32 33 34
35 37 204 206 207 258 259 A G L ;
tU : es A B 33 G,
+ es B 17 29 30 31 32 34 35 37 204 200 207 257 25 8 259
A L ; mea 1
: + et B 257 ,
et caeteri ; mea J
: + est
A, est caeteri.

ad orationem orationis meae meam A,


17 uoci B 29 7 quoniam 129, quia W.
30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 cm 2S9 A Q L
orationis meae B 258 *
;
quia conf A, quoniam conf B. . .

8 anima mea B 204 , animam meam caeteri ; ne (sic)


B 257 me , caeteri; quoadusque B 1^, donec caeteri;
retribuat B 204 , retribuas caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1103

Ps. 141, 4-8


SH HE LXX
quum anxius in me fuerit spiritus meus 4 iv tco k\e[ttivti, i\xov t6 Trveuu.6:

tu enim nosti semitam meam in uia ad u.ou, kcu ou gyvcoc; tccc; Tptpouc,
quam ambulabam absconderunt la- u.ou" iv 6&cp TauTT) fj -nopeuou.qv
queum mihi gKputpdv u.01 Ttayi&a.

5 Non est qui quaerat animam meam 5 respice ad dexteram et uide quod non 5 KaTevoouv t6 5sc;ia Kai etce-
eic;

IUL. sitqui cognoscat me perii fuga a me fjAETCOV, OTl OUK T)V 6 ETtiy IVCOOKCDV
non est qui requirat animam meam [IS.' dTtcbXETO CpUYT) CtTC* EU.OU, Kai
ouk e'otiv 6 EK(^r]Tcov Tf|v tpuxqv
U.OU.
6 Portionem m terra uiuentium 6 clamaui ad te domine dixi tu es spes 6 Ttpoc; oe, Kupte, EKEKpac^a, Kai
PAU l Portio nostra dominus mea pars mea in terra uiuentium ElTta Zu el f) eXtc[c; u.ou, u.ptc; u.ou

.

in terra uiuentium PAU 2


. iv yr\ (^cbvTcov.
Omnibus diebus uitae uestrae ut 7 absculta deprecationem meam quoniam 7 TtpoaxEq Ttpoc; Tf)v &nolv u.ou, 6ti
portio nostra communiter sit in infirmatus sum nimis libera me a per- ETaTCEivcbenv ocpobpa" puoai u.e ek
terra uiuentium PAU 3
. sequutoribus meis quoniam confortati TCOV KaTa&lCOKOVTQV [ie, 8ti EKpa-
sunt super me Taicb6r]ocxv UTtEp

educ de carcere animam meam ut con- 8 EcjavayE ek cpuXaKfjc; rfjv <jjuxf)v


fiteantur nomini tuo in me coronabuntur u.ou, toG c;ou.oXoyf)oaoeai tco
iusti quum retribueris mihi. 6v6u.aTi aou, Kupie" eu. utcou.-
vouoiv SiKaioi gcoc; o5 civTaTto&cpc;
u.01.

4 dum P 93 *, quum P93 caeteri ; in me fuerit spi- 4 U.01 Ttayi&a BS*, Ttayi&a u.01 S
c
*A.
ritus P L24 25 129 AS, fuerit in me spiritus
meus
meus L I T C M, in me spiritus meus fue-
74 89

rit H76; ad P 2 1 84 93, had P 94 hac P 95 L I T ,

C AMS; quam P L 24 25 74 89 I15 a, qua L 129


176 128 55 t C MS; ambulabam P2l 84 93 95

L74 ambulam P 94 ambulo L24 89 176 115 28 55


, ,

A, ambuiabo L25 129 115* T C MS; conderunt


115*, absconderunt I15 c caeteri.

5 A l, 71. 5 et uide ad dexteram P 93 , ad dexteram et uide 5 oti BS*A, Kai S c *; ccTccoXeTO BS, crrto-
.caeteri; quod P T C, quia L I AMS; cognoscet Xeto A.
L 24 *,
cognoscat caeteri; me 2
: et P2l 84 94 95

L24' 74 176 T C AS, + et P 93 L.25 89 129 I


M; me": non 2 ... meam P21*, + nons ... meam
P21 caeteri; requirat P L A, quaerat I T C
MS.
6 1
9, 5, 57. 2 E 24, 6, 206. E 6 te: domine I 15 , + domine caeteri; tu: + es 6 oe KupiE EKEKpac;a BS*, eke-
-rtpoc;
40, 12, 355. P L24 74 89 129 176 I T48* 256 AM, es L25 Kpafja Ttpoc; oe Kupie S c a A; EKEKpa-
T48= 51 C S. ^a: + Kai BS*,
Kai S C 'A; U-Epic;
u.ou:
ei BS*A, + ei S -\
c

absculta P T C
L24, ausculta L25 74 89 129 176 I 7 Ttpoc; BS, Eiq A; TcnTEivco0r)v B*A,
AMS ; P L 155 T C AMS, precatio-
deprecationem ETaTtcvcoenv B*S.
nem 115 28; P95 sum nimis caeteri;
nimis sum ,

persequutoribus P21 84 93 95 L25 74 129 176 T C


AMS, persequentibus P 94 L24 89 I; persequuto-
ribus: + meis P T C M, meis L I AS;
perseq.: quoniam L25, + quoniam caeteri;
confortati: sunt L^ + sunt 29 caeteri.
animam: meam + meamI 15 *, I15
c
caeteri; 8 oou: + KupiE BS*A, KuptE S c *;
c
confiteantur P21* 84 93 155, confiteatur P21 94 95 UTtOU.EVOUOlV BA, UTtO(iEVOUOl S.
L 115 28 t C AMS; in me coronabuntur P T C
M, me expectant L I AS; mihi P L I T AMS,
eis C.
1104 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 142, 1-4


GA MO RO

Psalmus CXUI Psalmus CXLII Psalmus CXLII

Psalmus Dauid, quando perseque- 1 Psalmus dauid. Psalmus dauid quando eius fi-
batur eum Absalom, filius eius. lius persequebatur eum.
Domine, exaudi orationem meam; Domine exaudi orationem meam auribus Domine exaudi orationem meam
auribus percipe obsecrationem percipe obsecrationem meam in ueritate auribus percipe obsecrationem
meam in ueritate tua; exaudi me tua exaudi me in tua iustitia meam in ueritate tua exaudi
in tua iustitia. me in tua iustitia

Et non intres in iudicium cum ser- et non intres in iudicio cum seruo tuo et non intres in iudicium cum
uo tuo, quia non iustificabitur in quia non iustificabitur in conspectu tuo seruo tuo quia non iustificabi-
conspectu tuo omnis uiuens. omnis uiuens tur in conspectu tuo omnis ui-
Quia persecutus est inimicus ani- quia persequutus est inimicus animam uens
mam meam, humiliauit in terra meam humiliauit in terra uitam meam con- quia persecutus est inimicus
uitam meam; collocauit me in locauit me in obscuris sicut mortuos sae- animam meam humiliauit in
obscuris, sicut mortuos saeculi. culi terra uitam meam collocauit
me in obscuris sicut mortuos
seculi
4 Et anxiatus est super me spiritus et anxiatus est in me spiritus meus in me et anxiatus est super me spi-
meus; in me turbatum est cor turbatum est cor meum ritus meus in me turbatum est
meum. cor meum

Ps. 142 Ps. 142

Inuenitur in 74 97 129 CB. Deest in 72. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 2C4 Uariantes:


Uariantes: 206 207 257 258 259 (bis) A G L O. Deest in
38 260 S' D F. Hab. v. ? T
E\ Hab. v. 10 (bis)
L\ Hab. v. ll b 0\ Hab. v. V
2 S\ Hab. v. 1 2*
2 3 6 7 9 H
12 S*.
titulus 74 129 CB, + titulus
(initio) Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: eius filius persequebatur eum 129, eum
97; quando 74 129 CB, cum 97; filius psalmus dauid B" 31 33 204 206 258 259 A G Can-
A filius suus persequebatur W.
eum persequebatur 74 B, persequebatur ticum dauid B29 30 32 34 35 207 L, psalmus ipsi dauid
eum filius suus absalom 97, eum filius eius B37, sine titulo B257 259 (alibi)- + oratio confessio-

t

persequebatur 129, persequebatur eum ab- nis B29 L,


oratio confessionis caeteri; quan-
salom filius eius C. do ... A
B 17 29 30 32 33 34 37 204 206 207 257 258 259 >
A Q L, + quando eum filius suus persequebatur
B31 + , quum fugeret a facie absalon orauit ad
deum B35.
non A13 B259 S<, ne A B 17 29 30 31 32 33 34 35 2 iudicium 129, iudicio W.
37 204 206 207 257 258 259 (alibi) A G L ;
iudicio A B 17
29 30' 31 32 33 34 35 37 204 207 259 S 3 S* A G L,

iudicium B30* 32 206 257 258 259 (alibi) S".

3 terra 97 129 CB, terram 74. humiliauit A B30 31 32 34 37 204 206 257 258 259 ("<>

A L humiliabit B 17 29 32 33 35 207 E* G ;
u i ta mea
B 3 *, uitam meam caeteri ; conlocauit A B30 31 32
34 37 204 206 207 257 258 259 <> A L, conlocabit B 17
29 33 35 G

in me A B 17 29 30 32 33* 34 35 37 206 W.
2
4 super 97 129 CB, in 74. 4 4 super 129, in
A L et* B30*
(
31 33 204 207 G.
EDICION CRITICA. EL 8ALTERIO 1105

Ps. 142, 1-4


SH HE LX X

Psalmus CXLII Psalmus CXLII YaXu.&c, PMB


1 Exaudi me in tua iustitia ORO *. 1 Canticum dauid. 1 M/aXu.6<;t<5 Aauet&, are auT&v 6
Ipsi dauid quando filius perseque- uloq KaTa&icoKEt..
batur eum PS-IS 2 Exaudi me .
Domine exaudi orationem meam auri- Kupie, etadKouoov tt\c, Ttpooeuxfjc;
in tua iustitia PS-IS 3 Domine .
bus percipe deprecationem meam in ue- u.ou, evoTioai Tr^v 5er)otv u.ou ev
exaudi orationem auribus percipe ritate tua exaudi me in iustitia tua tt] dXr)0eta aou, e-rcdKOuaov u.ou
obsecrationem in ueritate tua ex- tv Tfi &iKaioauvr] aou'
audi me in tua iustitia PS-IS 4 .

2 Et non intres in iudicium cum 2 et non uenies ad iudicium cum seruo 2 Kai \xf] eiaeX0r]q eiq Kptaiv u.ETd
seruo tuo quia non iustificabitur tuo quia non iustificabitur in conspectu tou SouXou aou, oti ou 5iKaico0r)-
in conspectu tuo omnis uiuens tuo omnis uiuens aeTai ev6m6v aou tzaq cov.
ORO l
. Ne intres in iudicio cum
seruo tuo quia non iustificabitur 3 persequutus est inimicus animam meam 3 eTaixeivcoaev eiq tfjv yf)v Tf)v cof|v
in conspectu tuo omnis uiuens confregit in terra uitam meam posuit u.ou" iKd0iaev u.e ev OKOTeivoic; cbc;

PAU 2
.
Non iustificabitur in me in obscuris quasi mortuos antiquos veKpouq aicovoc; -

conspectu tuo omnis uiuens IUL s


.

Et non intres in iudicium cum ser-


uo tuo quia non iustificabatur in 4 et anxius fuit in me spiritus meus in 4 Kai r^KT]&taaev eif eu.e t6 Tcveuu.d
conspectu tuo omnis uiuens PS- medio mei sollicitum fuit cor meum U.OU,tv eu.ol eTapdx0r) f) Kap&ta
IS *. (iOU.
3 Collocauerunt me in obscuris sic-
ut mortuos seculi IS l. Quia
persecutus est inquit inimicus
animam meam et humiliauit in
terra uitam meam conlocabit me
in obscuris sicut mortuos saeculi
2
PS-IS .

Ps. 142 Ps. 142 V. PMB


Inuenttur in P21 84 93 94 95 L24 25 74 89 129 176
115 24 c 28 55
X*8 51 256 256 c 256 m AMS. Deest

in P72 L13 17 127 T 52. Uartantes:


N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
LA 29. 2 ALR 32. VQ 15, 6. 1 + canticum dauid P21 84 93 94 U2i 25 89 129 176 1 ocu. o u. koct. BSAT, ccu. e&ccoKEV a(3eo-
VQ 15, 5. I T48 256 c AMS,
canticum dauid P95 V* occAcov o u. auTou R; Kara&icoKei
T5l; canticum P L, I T AMS, psalmus C; au- BS, KaTE&lCOC^EV A, KOCTE&ICOKEV T;
ribus percipe P2l 84 93 94 c, ausculta P95 L 128 euaKouoov BS, EioaKouoov A.
55 T AMS, absculta 115 ;
ueritate: tua 1.89
+ tua caeteri; iustitia: tua L 176 + tua cae- ,

teri; iustitia tua P L I T AMS, tua iustitia C.

i LA 29. 2 E 29, 4, A 1, 2 uenies P, uenias L I T C AMS; iudicium P, 2 tou &ouXoo BS'A, tcov BouXcov S
100. * VQ 15, 5. iudicandum L I T C AMS; tuo quia... ui- 1
:

uens L24 *, + quia... uiuens caeteri; qui L 176 ,

quia caeteri; iudicabitur Ll 76 , iustificabitur cae-


teri.

1 Q 49, l. VQ 23, l. 3 + quia L 129, quia caeteri; est:


(initio) 3 oti kocte&icoc;ev o exQpoq tt)v ipu-
enim P L25 i29 + e nim L2* 74 89 176 \ t C Xr)V u.ou (initio) B*, + OTi ... tyvy?\v
AMS; terra P L I 28 T C AMS, terram I 55 1
; ^iou B*
b
SA; eic,: + TT)V BS, TT|V
uita mea L74 uitam meam caeteri; posuit P L
, A; EKaSiOEV BA, EKaBioocv S; VEKpouc.
I T AMS, coliocauit C; obscuris P T, tenebris BSA"?, veKpoic; A*.
L I C AMS; mortus I2 mortuos caeteri; anti- 8,

quos P L I T AMS, saeculi C.


4 medio: + medio L 176 medio caeteri; sollici-
2
,
5

tus I 16 sollicitum caeteri; est L 176 fuit caettri.


, ,
1106 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 142, 5-11


GA MO RO
5 Memor fui dierum antiquorum; 5 memor fui dierum antiquorum meditatus 5 memor fui dierum antiquorum
meditatus sum in omnibus operi- sum in omnibus operibus tuis in factis ma- et meditabar in omnibus operi-
bus tuis, in factis manuum tua- nuum tuarum meditabar bus tuis et in factis manuum
rum meditabar. tuarum meditabor
6 Expandi manus meas ad te; ani- 6 expandi manus meas ad te anima mea sic- 6 expandi manus meas ad te ani-
ma mea sicut terra sine aqua ti- uti terra sine aqua ad te ma mea sicut terra sine aqua
bi. tibi
7 Uelociter exaudi me, Domine; de- 7 uelociter exaudi me domine defecit spiri- 7 uelociter exaudi me domine de-
fecit spiritus meus. Non auertas tus meus ne auertas faciem tuam a me et fecit spiritus meus non auer-
faciem tuam a me, et similis ero similis ero descendentibus in lacum tas faciem tuam a me et ero
descendentibus in lacum. similis descendentibus in la-
cum
8 Auditam fac mihi mane miseri- 6 expandi manus meas ad te anima mea sic- 8 auditam fac mihi mane miseri-
cordiam tuam, quia in te speraui. uti terra sine aqua ad te cordiam tuam quia in te spe-
Notam fac mihi uiam in qua am- mihi uiam in quam ambulem quia ad te raui domine notam fac michi
bulem, quia ad te leuaui animam domine leuaui animam meam uiam in qua ambulem quia ad
meam. te domine animam meam leuaui
9 Eripe me de inimicis meis, Domine, 9 eripe me
de inimicis meis domine quoniam 9 eripe me de inimicis meis do-
ad te confugi. ad te confugi mine ad te confugi
10 Doce me facere uoluntatem tuam, 10 doce me ut faciam uoluntatem tuam quia 10 doce me facere uoluntatem
quia Deus meus es tu. Spiritus tu es deus meus spiritus tuus bonus dedu- tuam quia tu es deus meus
tuus bonus deducet me in terram cet me in uiam rectam spiritus tuus bonus deducet me
rectam. in terra recta
11 Propter nomen tuum, Domine, ui- 11 propter nomen tuum domine uiuificabis 11 propter nomen tuum domine ui-
uificabis me; inaequitate tua, me in aequitate tua et educes de tribula- uificabis me
equitate tua
in
educes de tribulatione animam tione animam meam educes de tribulatione animam
meam; meam
5 meditabar 74 129 CB, meditabor 97. 5 anticorum: et A B257, -f et B 17 29 30 31 32 33 5 meditabar 129, meditatus sum W.
34 35 37 204 206 207 258 259 <"'*> A G L tuis: et ;

A, + et B; et in manibus manum (sic) tuarum
B204, [et] in factis manuum tuarum caeteri; medi-
tabar A, meditabor B.
6 tibi: diapsalma 97 129 C, + diapsal- 6 sicuti A 13 , sicut A, uelut B; aquam B 32 *, aqua
ma 74 B. A B 32 c
,
caeteri; aqua: + A, ad ad te te, tibi B;
aqua: + diapsalma diapsalma
B 35 , caeteri.

7 me 1
+ domine 74 97* 129 CB, do- 1 cito BS 4
, uelociter domine: + deus
caeteri; B 2 59, 7 non 129, ne W.

:

mine 97 c . deus caeteri; domine: defecit spiritus meu


B259, + defecit spiritus meus caeteri; ne A 13 B 34
257 259, m e AO, non B 17 29 30 31 32 33 35 37 204 206
207 258' 259 (alibi) S* A Q L ;
e t ero similis B259 et

similis ero caeteri.


8 tuam: + quoniam A 13 B 17 3 31 32 33 34 35 37 8 fac mihi
1
129, mihi fac W; fac mihi*
204 207 258 259 <<> A G, qu i a + B29 206 257 L, 129, mihi fac W; animam meam leua-
qu. A; sperabi: domine A, + domine B; ui 129, leuaui animam meam W.
in quam A, per quam 17 2 30 31 32c 34 35 37 204 B
206 257 258 259 "> A L, per quem 32 * 33 2 <>7 G; B
leuaui animam meam A, animam meam leuaui B.
9 domine A B3 <> 31 32 33 34 37 204 206 207 258 259 <"'>

8 4
G deus meus B 17 35 257 A L- quia
quoniam caeteri; confugi A B 3 0 31 32 204 206 257
258 259 r0 confugibi 17 29 30 31 32* 33 34 35 37 B 10 terra 129, uia W.
207 S A G L.

10 terram rectam 74 97 C, terra recta 129 B. 10 N. B. In cod. 206 v. 10-12 jere euanuerunt; doce
me A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258

259 <'> A G L, oce mea B2 04, doce nos BL 4


; ut
faciam A, facere B; tu es deus noster B L< , tu es
deus meus caeteri; in uia recta B204, in uiam rectam
caeteri.

11 iniquitate tua B204, i n aequitate tua caeteri; tua: et 129, + et


et B35 + et caeteri; educes A B 17 29 30 31 32
33 34 35 37 206 207 258 259 <'> S A G L deduces
B204 257, educ domine BO 1
.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1107

Ps. 142, 5-11


SH HE LXX
5 Memor fui dierum antiquorum me- 5 recordabor dierum antiquorum medita- 5 euvqo^nv n,uepcov cVpxcucov, kcu
ditatus sum in omnibus operibus bor omnia opera tua facta manuum tua- eueXe-rqoa ev Ttdat ToTq e'pyotc;
tuis et in factis manuum tuarum rum loquebar oou, ev Ttoiquaatv tcov yeiptiv aou
exercebor PS-IUL l Meditabor . eueXeTcov.
in omnibus operibus tuis et factis 6 expandi manus meas ad te anima mea 6 &ie-rcTaoa Tdc, x ip ac > uou Ttp6q
manuum tuarum exercebor PS- quasi terra sitiens ad te ae, f\ tyuyf] uou 6q
dvu&poc, yfj

IUL 2
.
aot. otdcpaXua.
6 Anima nostra sicut terra sine 7 cito exaudi me domine defecit spiritus 7 Taxu etodKOuaov uou, Kupte, ee-
aqua PAU. meus ne abscondas faciem tuam a me Xrrtev to Ttveuud uou' ur] dTtoaTpe-
et comparabor descendentibus in lacum iptjq t6 TtpoacoTtov aou aTt' euou,

Kai 6uoico9r]aouai toTc; Kaxa(3a[-


vouatv elq X6kkov.
10 doce me ut faciam uoluntatem tuam 8 dKOuaTov Ttotqaov uot t6 TTpCOi to
quoniam in te confido notam fac mihi eXeoq aou, oti em aoi rjXTuoa'
uiam in qua[m] ambulo quoniam ad te yvcbptoov uot, Kupte, 6&6v ev fj
leuaui animam meam Ttopeuaouat, oti -rtpoc, ae fjpa Tf]v
ipuxqv uou.
9 me de inimicis meis domine a te
libera 9 ec;eXou ue eK tcov exQpcov uou,
10 Et bonus deducat nos
spiritus eius protectus sum Kupte, oti Ttp6q ae KaTe^uyov.
in uiam rectam PAU l Doce . 10 doce me ut faciam uoluntatem tuam 10 &(&ac^6v ue tou TtoteTv t6 9eXr|ud
me facere uoluntatem tuam quia quia tu deus meus spiritus tuus bonus aou, oti 9e6c; uou el au' to Ttveuud
tu es deus meus spiritus tuus bo- deducet me in terr[a] rect[a] aou t6 dytov 6&r|yf]aei ue ev ttJ
nus deducet me in uia recta PS- eu9eta.
SP 2
Spiritus tuus bonus dedu- 11 propter nomen tuum domine uiuificabis 11 eveKa tou 6v6uaToq aou, Kupte,

.

cet me in uia recta PS-VIG 3


. me in iustitia tua educis de angustiis ^rjaeiq ue ev Trj &iKatoauvr] aou,
Spiritus tuus bonus deducet te in animam meam e,d^eiq k 9Xitpecoq Trjv ipuxrjv
uiam rectam PS-VIG *. uou*

5 1 CPN 2, 34. 2 CPN 2, 17. 5 recordabor P L24 129 176 256, recordabar L25 5 apxatcov: + Kat BS*A, Kat S c
74 89 iT AMS; meditabor P L24 89 129 256, c Ttaoi BS, Ttaotv A.
meditabar L25 74 176 i t AMS; manuum P84 93
94 95 L 24 25= 74 89 129 176 i T C AMS, manum
P21 L25.
6 E 19, l, 137. 6 animam meam I28 , anima mea caeteri; quasi: 6 Taq x ei P a(^ V 00 irpoc, oe BS*, Ttpoc, ae
terra L 89 + , terra caeteri; sitiens terra I 28 xaq X l P ac MO u c
S "A.
i
,

terra sitiens caeteri; a L74 , ad


2
caeteri; te
3
:

semper P L24* 74 89 129 A, + semper L25 176


I T C MS.
7 cito P L I T AMS, festina C; comparabar L"6,
comparabor caeteri.

8 fac: mihi L2 5, + mihi caeteri ; quam P2 1 94


8 aKOUorov: C

uoi BS "A, + uot S*;
L89, qua PS4 93 95 L24 25 74 129 176 I T C AMS Ttopeuoouat BA, Ttopeuaoue S; Ttpoc;
ambulo P 1^5 74 89 129 176 i T A S, ambulabani oe:
Kupte BS*A, + Kupte S c *.
L24 ', ambulem C M.

9 a p21 84 93 95 L 2 5' 74 89 129 176 I T C AMS, Kupte: + oxt BS*A, oti S c


ad P94 L24 2b\ eouyov BS*A, KaTeouya S *.

10-11 tuam:
quia... nomen tuum L 89 *, + quia...
nomen tuum L89
caeteri.
10 1 E 28, 2, 242. 2 PS-SP 316. 3 DT io faciam P L24 25= 74 89 129 176 115 28= 55 T48 51
+ Geoc, uou et ou BS*, ou et o
3. * DT 10. C AMS, faciem L25* 128 T256' ; uolumptatem
10 oti:
Geoc; uou S c *,
0eoq u ou l ou A
L74, uoluntatem caeteri; tu: es P L 89c 129
aytov BS*A, aya9ov S c '; xr| euSeta
<

T C MS, + es L24 25 74 176 i A; terra P2l 93


B. Tn euGta S, yn. euSeta A.
94 Ll 29 T S, terram P 84 95 L24 25 74 89= 176 I

C73 256 AM; recta P93 94 L129 T S, rectam P21


84 95 L24 25 74 89= 176 I Q1Z 256 AM.
11 uiuificabis: me Ll 29 , + me caeteri; educis
p21 93, educens P84 95l 2 4* 25 74 A, educes
P94 l 89 l 29 176 i T^ 8 51c MS, educet T256 ;

angustiis P T, angustia L I C AMS.


2-4
1108 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 142, 12 - 143, 4


GA MO RO
12 et in misericordia tua disperdes 12 et in misericordia tua disperdes inimicos 12 et in misericordia tua disper-
inimicos meos, et perdes omnes meos et perdes omnes qui tribulant ani- des inimicos meos et perdes
qui tribulant animam meam, quo- mam meam quia seruus tuus sum ego. omnes qui tribulant animam
niam ego seruus tuus sum. meam quoniam ego seruus tuus
sum.

Psalmus CXLIII Psalmus CXLIII Psalmus CXLIII

Psalmus Dauid. Aduersus Goliath. Dauid aduersus goliam. Dauid aduersus goliath.
Benedictus Dominus Deus meus, Benedictus dominus deus meus qui docet Benedictus dominus deus meus
qui docet manus meas ad prae- manus meas ad bellum digitos meos ad qui docet manus meas ad pre-
lium, et digitos meos ad bellum. praelium lium et digitos meos ad bellum

Misericordia mea et refugium 2 misericordia mea et refugium meum sus- misericordia mea et refugium
meum, susceptor meus et libera- ceptor meus et liberator meus protector meum susceptor meus et libe-
tor meus; protector meus, et in meus et in ipso speraui qui subdidit po- rator meus protector meus et
ipso speraui; qui subdit populum pulum meum sub me in ipso speraui subiciens popu-
meum sub me. los sub me
Domine, quid est homo, quia in- 3 domine quid est homo quod innotuisti ei domine quid est homo quod in-
notuisti ei? aut filius hominis, aut filius hominis quoniam extimas eum notuisti aut filius hominis
ei
quia reputas eum? quoniam reputas eum
Homo uanitati similis factus est; 4 homo uanitati similis factus est dies eius homo uanitati similis factus est
dies eius sicut umbra praetereunt. sicut umbra transierunt dies eius sicut umbra preter-
eunt

12 et: + in A B 17 29 30 31 32 33 34 37 206 207 258 12 ego seruus tuus 129, seruus tuus ego
259 <> S' A G L _ i B35 204 257; disperdes A W.
B17 29 30<= 31 206 258 259 A L, disperde B 30 * 32 33 34
37 204 207 259 (alibi) G, disperdet B35 257
;
pe rdes
A B 17 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 259 <>
A G, perde B29 L ;
e0 s B259, omnes A B259 (alibi)

caeteri; quia A BS 4
,
quoniam B 17 29 30 31 32 33 34
35 37 204 206 207 257 258 259 <> A G L eg0 seruu s ;
tuus
sum ego B258, seruus tuus sum ego caeteri.

Ps. 143 Ps. 143 Ps. 143


Inuenitur in 74 97 129 CB. Deest in 72. .Inuenitur in13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes:
Uariantes: 206 207 257 258 A G L O. Deest in 38 259 260 S'
D F. Hab. v. 9" 10 L
3
Hab. v. (bis) 20" (bis) . T
O 1 Hab. v. 7 S4
. .

(initio) 74 129 CB, + titulus


titulus Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: 1 goliath 129, goliam W.
97; +
psalmus 74 97 C,
psalmus 129 dauid aduersus goliam A 13 , dauid aduersus goliat
B; aduersus 74 CB, ad 97 129; goliath filisteum quem interfecit A, psalmus dauid B 17

74 C, goliam 97 129, goliad B. 29 30 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, psa lmus

dauid aduersus goliath B3 1, ipsi dauid ad goliath


B 35 sine titulo B 2 57
, dominus: deus meus B 37 *,

+ deus meus A B 37c ,


caeteri; bellum: et A B 17
29 31 32 33 34 35 37 204 206 207 A G L, + et B30 257
258.

sperauit B206*, sperabi A B206 0 ,


caeteri; qui subdidit
A, subiciens B; populum A, populos B; p>opul.:
+ meum A 13 ,
meum caeteri.

quid: est B204, + es t caeteri ; innocuisti B 206 ,

innotuisti caeteri ; filiis B 34 *, filius A B 34c ,


caeteri;
quoniam A, quod 2
B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204
206 207 257 258 A G L, qu i a B 30 * ; extimas A, repu-
4 uanitati 74 129 CB, uanitatis 97. tas B.
uanitati A B 3 c 34<= 206 257 258 uanitatis B" 29 30
31 32 33 34* 35 37 204 207 A G L ;
transierunt A, prae-
terierunt B 17 29 30 31 32 33 34 33 37 204 206 207 268
A G L praetereunt B 257 .
EDICI0N CRITICA. EL SALTERIO 1109

Ps. 142, 12 - 143, 4


SH HE LXX
12 et in misericordia tua dissipabis inimi- 12 Kcd dv xcp eXeei oou ec+Ae9peu-
cos meos et perdes omnes tribulantes oeic, ex^pouq u.ou, kcu octco-
touc,
animam meam ego enim sum seruus Xeic; Tcdvraq touc, 9X((3ovraq tt)v
tuus. ipuxr|v u.ou oti 6ou\6c; aou eiu.t
eycb.

Psalmus CXLIII Psalmus CXLIII Ya\u.6c; PMr'

Dauid. 1 TG Aaue(6, Ttpoc; tov r"oXid5.


Benedictus dominus fortis meus qui do- Eo\oyr)T6c; Kupioq 6 9e6q u.ou, 6
cet manus meas ad praelium digitos 5i6aoKCov Taq y^xp&q, u.ou eiq toc-
meos ad bellum pdTacjtv, touq 6aKTuXouq u.ou eiq
Tc6Xeu.ov"
misericordia mea
et fortitudo mea auxi- 2 eXeoq Kai KaTacpuyf) u.ou, dcv-
u.ou
liator meus saluator meus scutum
et TiXr)u.TCTQp u.ou Kai ^uarqc; u.ou,
meum et in ipso speraui qui subiecit UTcepaaTcioTf|q u.ou Kai tc' auTcp
populos mihi fjXmaa, 6 UTtoTaaacov t6v Xaov
u.ou utc' eu.e.
domine quid est homo quia cognoscis 3 Kupte, ti eoTiv 6cv9pcoTcoq dn ey-
eum filius hominis quia computas eum v6a9nq auTcp, fj ui6q dcv9pcbTcou
oti A.oyi^n auTov;
homo uanitati adsimilatus est dies eius 4 dv9pcoTcoq u.aTaioTr|Ti 6u.oicb9r),
quasi umbra pertransiens ai r|u.epai auTOu cbaei OKtd Tcapd-
youatv.

12 omnes: + tribulantes P2l 84 93 95 M, + 1'igantes 12 ^o\e6peuoeic; B*SA, e,o\o6peuoeic;


L I T AS, + litigantes C, P 94 ; enim: sum B b bouXoc; oou eiu.t eyco BS*, eyco
;

P 95 + sum caeteri.
, SouXoc; oou eiu.i S C *A; oou BSA, ooq
R.

Ps. 143 Ps. 143 W. PMH


Inuetlitur in P21 84 93 94 95 L 24 25 74 89 129 176
115 24' 28 55 T 43 51 256 C 73 256= 256"" AMS. Deest
in P 72 L13 17 127 T 52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
perlinet ad T.
1 + dauid P2l 84 93 94 l,24 25 89 129 176 i t C l 5ocuei6: + Tcpoq tov yoXiaS BS,
AMS, dauid P 95 L74 . Tcpoc, tov yoXiao A.

meus 1
: et saluator meus Ll 76 , + et saluator nXTcioa: +0 BS CS A, o S*; u.ou* BS C *,

meus caeteri; sperabo L 25 , speraui caeteri; subi- oou S*, auTou A.


ciens L 24 *, qui subiecit caeteri ; populos P L 24
74 89 129 176 i t AMS, populum L25 C; mihi
P L T AMS, meum
I sub me C.
quid P L I T 43 * 2 56 C73 AMS, quis T 48 c 51 Tt BS, tic; A; eyvQoGnc; BA. eyvcopio-
C256
c
; quid: est L176, + est caeteri; agnoscis Gnc, S.
P 93 , cognoscis caeteri; filios P 93 , filius caeteri.

adsimilatus: + est P L I T AMS, est C; 4 OKta BS*, OKiai c


S "A.
dies eius: + dies eius (bis) T 5 dies eius
l, 2

(semel) caeteri; sicut I 2 8, quasi caeteri.


1110 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 143, 5-12


GA MO RO
5 Domine, inclina caelos tuos, et 5 domine inclina caelos tuos et descende 5 domine inclina celos tuos et
descende; tange montes, et fumi- tange montes et fumigabunt descende tange montes et fu-
gabunt. migabunt
6 Fulgura coruscationem, et dissi- 6 corusca coruscationes et dissipabis eos 6 corusca coruscationes tuas et
pabis eos; emitte sagittas tuas, emitte sagittas tuas et conturbabis eos disipabis eos emitte sagittas
et conturbabis eos. tuas et conturbabis eos
7 Emitte manum tuam de alto, eri- 7 emitte manum tuam de alto eripe me et 7 emitte manum tuam de alto eri-
pe me; et libera me de aquis mul- liberame de aquis multis de manu filio- pe me et libera me de aquis
tis, de manu filiorum alienorum: rum alienorum multis et de manu filiorum alie-
norum
8 quorum os locutum est uanitatem, 8 quorum os loquutum est uanitatem et dex- 8 quorum os locutum est uanita-
et dextera eorum dextera iniqui- tera eorum dextera iniquitatis tem et dextera eorum dextera
tatis. iniquitatis
9 Deus, canticum nouum cantabo ti- 9 deus canticum nouum cantabo tibi in psal- 9 deus canticum nouum cantabo
bi, in psalterio decachordo psal- terio decem cordarum psallam tibi tibi in psalterio decem corda-
lam tibi. rum psallam tibi
10 Qui das salutem regibus, qui re- 10 qui das salutem regibus qui liberas dauid 10 qui das salutem regibus qui li-

demisti Dauid, seruum tuum, de seruum tuum de gladio maligno beras dauid seruum tuum de
gladio maligno. gladio maligno
11 Eripe me, et erue me de manu fi- 11 erue me de aquis multis de
et libera me 11 eripe me et libera me de aquis
liorum alienorum, quorum os lo- manu filiorum alienorum quorum os loquu- multis et de manu filiorum alie-
cutum est uanitatem, et dextera tum est uanitatem et dextera eorum dex- norum quorum os locutum est
eorum dextera iniquitatis. tera iniquitatis uanitatem et dextera eorum
12 quorum filii sicut nouella plantationis sta- dextera iniquitatis
12 Quorum sicut nouellae plan-
filii bilita a iuuentute sua filiae eorum compo- 12 quorum filii sicut nouelle plan-
tationes iuuentute sua; filiae
in sitae circumornatae ut similitudo templi tationis a inuentute sua filie

eorum compositae, circumornatae eorum composite circumornate


ut similitudo templi. ut similitudo templi

caelos: + tuos A B206 258, _ tuos B 17 29 30 31 32


33 34 35 37 204 207 257 A G L
coruscationis B 25 8, coruscationes caeleri; dissipabis
AO B 17 29 30 31 32 33 3* 35 37 206 207 257 258 A G L,

dissipauis A 13 dissipauit B2 04; e t mitte B204, emitte


caeteri.

7 multis: et 74 CB, + et 97 129.

eripe: + me A B 31 35 me B 17 29 3 0 32 33 3 4 37

204 206 207 257 258 S* A G L me ;


2
:
de B257 +, de
caeteri; multis: et A 13 + , et caeteri.

8 uanitatis B 17 , uanitatem caeteri.

9 N. B. Cod. 206 habet post v. 8 diuisionem psalmi;


ante v. 9 legitur psalmus et adest littera capitalis.
Uersus fere euanuit.
10 redemisti 97 129 C, redimis 74, redemit 10 qui 2 A B 35 257, e t B 17 29 3 0 31 32 33 34 37 204 206 207
258 V A G L.

11 erue A, eripe B; er.: + me A B 3 0 c


32 < 206, me_
B17 29 30* 31 32 33 34 35 37 204 207 257 258 A G L ;

multis: et A 13 + , et caeteri; uanitatis B 17 uani-


tatem caeteri.

12 nouellae 97 129 C, nouella 74 B; plan- 12 nobella A 13 B 17 29 30 31 32 33 34 37 206 207 258 A G L 12 plantationis :


stabilitae 129, +
tationes 97 129 C, plantationis 74 B. nouellae AO B 3 5 204 257 plantationis A 13 B 17 29;
30 bilitae W.
31 32 33 34 37 204 206 207 258 A G L, plantationes
AO B 35 257 ;
plantat.: + stabilita A 13 B 17 29 30
31 32 33 34 35 37 204 206 207 258 m A G L, + stabilite

AO B257 _ stabilita B258 ;


ad iuuentute B204, a
iubentute caeteri; tua B 257 , sua caeteri; filiae A
B17 29 30 32 33 34 35 37 206 207 257 258 A G L, filjj

B31 204 compositae A, decoratae B.


;
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1111

Ps. 143, 5-12


HE LXX
5 domine inclina caelos tuos et descende 5 Kupte, kXIvov oupavouq oou Kai
tange montes et fumigabunt KaTdpn6i, a<f>ai tcov 6pecov Kai
KaTcvcc6f|oovTac"
6 mica fulmine et dissipa eos mitte sagit- 6 daTpaipov doTpaitf)v Kai okoo-
tam tuam et interfice illos Ttceic; auTouq, ec+jcTtoaTeiXov Td
[3eXr) oou Kai auvTapdc;ecc; atVrouq.

7 extende manum tuam de excelso libera 7 efjarcooTeiAov Tf]v x 8^ 00 aou -

me et erue me de aquis multis de manu fjtpouq, eeXou u.e Kai puoai u.e
filiorum alienorum it, u&dTCov tcoXXcov, iK XEipoc; uccov

dXXoTptcov,
8 quorum os loquutum est uanitatem et 8 cov to OT6u.a dXdXnoev u.aTai6TT|-
dextera earum dextera mendacii Ta, Kai f) 6ec^id auTcov 6e,id d6i-
Kiaq.
9 deus canticum nouum cantabo tibi in 9 6 9e6c; cb6f)v Katvf)v dooiaai ooi,
psalterio decachordo psallam tibi ev qjaXTTjpico 6eKax6p&cp ijjaXco
oot,
10 qui dat salutem regibus qui eruit dauid 10 tco 6i66vri tt)v ocoTqpiav Tolq fkx-
seruum suum de gladio pessimo aiXeuaiv, tco XuTpouu.evcp Aauei6
tov 6ouXov auTOU. iK pD[j.(paiac;
Tcovr|paq
11 libera me et erue me de manu filiorum 11 ouoai Kai e,eXou [xe ek xtipoc;
u.e,

alienorum quorum os loquutum est ua- uicov dXXoTpicov, cov to aToija eXd-
nitatem et dextera eorum dextera men- Xnoev u.aTai6TT)Ta, Kat f) 6ec^td
dacii auTcov 6ec;td d&iKtac;'
12 ut sint filii nostri quasi plantatio cres- 12 &v oi utoi cbq veocpuTa f)5puu.u.eva
centes in adolescentia sua filiae nostrae ev tt) veoTT)Ti auTcov, at GuyaTepeq
quasi anguli ornatae ad similitudinem auTcov KeKaXXcoTTiau.evai, TteptKe-
templi Koat.iT)Lj.evai cbc; 6u.oicou.a vaou'

5 caelos: tuos et .scende L74 + , tuos et des- 5 oupavouc;: + oou BSA, oou R;
cende caeteri; tuo. et I 55 *, + et I
55c

caeteri. opecov BS. opaccov A, opr) R.
6 fulmine P2l 84 94 L129 T C MS, fulmina P93 6 aoTpaTtr)v: oou BSA*, + oou
"'"i,b
A"?;
95 L24 25 74 89 176 I A; dissipabis P93, dissipa OKopmeic; SA, etq sup ras B .

caeteri; sagittam tuam P L I T AMS, sagittas


tuas C; interfice P L I T AMS, conturbabis C;
illos P21 84 94 95 L24 T C AMS,
25 74 89 129 I

eos P93 L"6.


7 manum tuam P L I T AMS, manus tuas C; 7 puoac B C
S "A, puoe S*.
erue:
me P94, + me caeteri; multis: et
p L24 25 74 89 129 115 55 X C AMS, + et L"6
128.

8 uanitatem: + et P2l 84 93
95 l24 25 74 129 176 8 (J.aracOTT)Ta BSA, LJ.aTacoTr]Tac T.

>

115 28 T C AMS, et P94 L89 155.


9 decachordo P2l c 93 95 l24 25 74 89 176 I T AMS,

decacorda P2l* 84 94 c, decem cordarum L129.

10 dat P L74 89 176 i T C MS, das L24 25 129 A; 10 5c6ovTc: + Tr|v BS, + tt)v A.
pessimo P L I AMS, maligno T C.
11 me': et erue me L129, + et erue me caeteri; 11 Kac
1
: + e&Xov pe B, + ec^eXou u.ac
alienorum: quorum os loquut. est uanit. et
C
S *A, ec^eXou [xs S*; u.aTacoTryra
dext. eorum L 74 , + quorum os loquut. est uanit. BSA, u.aracoTr|Tac; R c T.
et dext. eorum caeteri ; iniquitatis L74 , mendacii
. caeteri.
C
12 ut P21 84 93 94 L^4 25 89 129 T C AMS,
176 I 12 oc ucoc B, utot S, ucoi outcov S *A;
et P9S L74 ; nostri : quasi P93, + quasi caeteri; r)6puuu.eva B*Sa, r)6pupeva B b c6pup- ,

94, crescens P 95 L I T C
c
crescentes P2 l 84 93 cj.eva S '.

AMS; angeli T25 6*, anguli caeteri ornatae P


;

L24 , ornati L 25 74 89 129 176 i t C AMS.


.

1112 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 143, 13 144, 2


GA MO RO
13 Promptuaria eorum plena, eruc- 13 promptuaria eorum plena eructuantia ex 13 promtuaria eorum plena eruc-
tantia ex hoc in illud; oues eorum hoc in illud oues eorum fetosae abundan- tantia ex hoc in illud oues eo-
fetosae, abundantes in egressibus tes in egressibus suis rum fetose abundantes in iti-
suis; neribus suis
14 boues eorum crassae. Non est rui- 14 boues eorum grassi non est ruina maceriae 14 boues eorum crassi non est rui-
na maceriae, neque transitus; ne- neque transitus neque clamor in plateis na macerie neque transitus ne-
que clamor in plateis eorum. eorum que clamor in plateis eorum

15 Beatum dixerunt populum cui 15 beatum dixerunt populum cui haec sunt 15 beatum dixerunt populum cui
haec sunt; beatus populus cuius beatus populus cuius dominus deus eorum. hec sunt beatus populus cuius
Dominus Deus eius. est dominus deus eius.

Psalmus CXLJV Psalmus CXLIV Psalmus CXLIV

1 Laudatio ipsi Dauid. Laudatio dauid. Laudatio dauid.


Exaltabo te, Deus meus rex; et Exaltabo te deus meus rex meus et bene- Exaltabo te deus rex meus et
benedicam nomini tuo in saeculum, dicam nomen tuum in aeternum et in sae- benedicam nomen tuum in eter-
et in saeculum saeculi. culum saeculi num et in seculum seculi

2 Per singulos dies benedicam tibi, per singulos dies benedicam te et laudabo per singulos dies benedicam te
et laudabo nomen tuum in saecu- nomen tuum in aeternum et in saeculum et laudabo nomen tuum in eter-
lum, et in saeculum saeculi. saeculi num et in seculum seculi

13 eos B34 , eoruni caeteri; egressibus A, itineribus

14 maceriae 97 129 CB, materie 74. 14 crasse B 207 , grassi caeteri.

15 populi B204 ,
populus caeteri; cuius: est A B 204 , 15 deus eius 129*. deus eorum 129 c W.
+ est B 17 2 30 31 32 33 34 35 37 206 207 257 258
A G L

Ps. 144 Ps. 144 Ps. 144


Inuenitur in 74 97 129 CB. Deest in 72. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes
Uariantes: 206 207 257 258 S' A D F G L O. Deest in 38
N. B. Cod. 74 babet in margine litteras 259 260 Hab. v. 7 IA Hab.
. v. 1 10 11 U
hebraicas.
titulus (initio) 74 129 CB, + titulus
97; laudatio 74 129 CB, laudati 97; lau- Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: 1 Iaudatio: ipsi 129, + ipsi
datio: + ipsi 97 C,
ipsi 74 129 B; laudatio dauid A B 17 33 35 207 A G, hymnus dauid
aleph 97 129 CB, + aleph 74; te: B29 30 32 34 L laudatio ipsi dauid B 31 37 psalmus ,

dominus 74 129 CB, + dominus 97. dauid B 204 258 psalmus B 208 , B 257 S' D F ;

+ allofili alfabeto B 35 ,
allofili alfabeto caeteri;
aleph A B 17 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258
A D F G, + a leph B 29 30 35 L; + hymnus cum dei
dictione B 29 L ,
hymnus... dictione caeteri; deus
meus meus A 13 domine deus meus et rex meus
rex ,

A B D F domine rex meus et deus meus B 17 29


,

bet (initio) 97 129 CB, + bet 74. 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 L 3 S' A G L

+ beth (initio) B 35 beth , caeteri; benedicam A


BD F, benedicimus B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204
206 207 257 258 S' A G L ; laudabo A B F l aud a .
mus B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 2 6 207 257 258 S'
A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1113

Ps. 143, 13 - 144, 2


SH HE LXX
13 promptuaria nostra plena et super ef- 13 toc TauEia auTcov TtXf)pr), d,peu-
fundentia ex hoc in illud pecora nostra you.Eva ek toutou eIc; touto' Td
in milibus innumerabilia in capitibus Tcp6(3aTa auTcov TtoXuTOKa, TtXr)9u-
nostris vovTa ev Taiq c;65oic; auTcov,
14 tauri nostri pingues non est interruptio 14 oi (36eq auTCov n.cc^elc;' ouk eotiv
et non est egressus et non est ululatus KaTaTTTCOu.a cppayu.ou ou&e 6lec;o-
in plateis nostris 6oc; ou6e Kpauyf] ev Talc; etcocu-
Xeoiv auTcov.
15 beatus populus cuius talia sunt beatus 15 u.aKapicav tov Xaov cp TauTd
populus cuius dominus deus tuus. iaTiv, uaKdpioc, 6 Xaoc, o5 Kupioq
6 Geoq auTou.

Psalmus CXLIV Psalmus CXLJV YaXuoc; PMA


1 Hymnus dauid. ATveaiq tou Aauet6.
Exaltabo te deus meus rex et benedicam 'Yijjcbaco ae, 6 Geoc; uou 6 paaiXeuc;
nomini tuo in aeternum et ultra u.ou, Kal euXoyf|aco t6 ovoud aou
eiq tov aicova Kai elq tov aicova
tou alcovoq"
Laudabo nomen tuum in aeternum in omni die benedicam tibi et laudabo Ka9' KdaTT)v f)u.epav euXoyf|aco
et in saeculum saeculi IUL. nomen tuum in sempiternum iugiter ae, Kai alveao) to 6vou.d aou.

13 eorum P 95 nostra P 95r caeteri; plena: + et


*,
1
13 efUpEuyoueva BS, c;puou.Eva A;
P L T AMS, et C; super effundentia P
I toutou:
tou BS^A, + tou S*;
L.24 25 74 89 176 i t<8 51 c AMS, super fundantia iroXuTOKa BS^A. TtXuTOKa S*.
L129 super effundantia T256 e L 89 *, ex L89
c
;
t

caeteri; hoc: + in P L24 25 74 89= 176 i x C AS,


in L89* 129 M; milibus: et P 128* T C,
+ et L 116 28- 55 AMS; capitibus P21 84 93 95,
competis P94 L24* 25 74 89 129 T C A, com-
c
pitis L25 89' 176 115 24 c 28 MS, capitis 155.
14 tauri nostri P L I T AMS, duces nostri
pingues 14 EirauXeoiv BS*A, TtXaTtaic; S
c
*.

portantes C; est P L I T AMS, sit C; est* P L


1

I T AMS, sit C; est P L I T AMS, sit C;


3

ululatus P21 84 93 95 L25 74 89 129 176 I T C


AMS, adulatus P94, uultus L24*.
15 tuus P21 84 93 94, e ius P 95 L 89 176 C, SUUS L24 15 EuaKaptoav BS *A, euaKapiaa S*; ou
25 74 129 I T AMS. BS C "A, oou S*; outou: eotiv
BS c a A, + eotiv S*.

Ps. 144 W. PMA


Inuenitur in P2 1 84 93 94 95 L24 25 74 89 129 176

115 24' 28 56 T 48 51 256 C 73 256 c 256 m AMS. Deest


in P'2 L13 17 127 T52. Uariantes:
N. B. In boc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 N. B. Desunt litterae hebraicae in P L25 74 89 1 aiveaic; B, aiveoECOc; SA; tou 6ouei6
129 176 i a, inueniuntur in L 24 T C MS; + BS, tco 5auEi6 A; o 0oq BS C *A. 9e
hymnus dauid P21 84 93 94 L 24 25 89 129 176 I T S* + uou BSA 0? me
Geoc;: ,
uou

;

C AMS, hymnus dauid P 95 L74; laudatio A*; o paotXEUc; BS C "A, (3aoiXU S*.
M, hymnus caeteri; hymnus: dauid L176, +
dauid caeteri; aleph (initio) P L25 74 89 129
176 I A, + aleph L24 T C MS; nomen tuum
L74, nomini tuo caeteri; in aeternum P2 1 84 93
94 L I T AMS, in saeculum in aeternum P95, in
saeculum C.

2 beth P L25 74 89 129 176 I A, + beth


(inttio) 2 r)Upav BSA (Rahlfs), T)u.pa A (Swe-
L24 T C MS; sempiternum P L I T AMS, sae- te) oou: ;
iq tov aicova Kai iq
culum C; sempiternum: + iugiter P21 84 93 94 tov aicova tou aicovoc; B, -f eic; ...
L I T AMS, + et ultra C, P95. aiQvoq SA.
;

1114 V ET U S LATINA HISPANA

Ps. 144, 3-8


GA MO RO
Magnus Dominus, et laudabilis ni- magnus dominus et laudabilis nimis et magnus dominus et laudabilis
mis; et magnitudinis eius non est magnitudinis eius non est finis nimis et magnitudinis eius non
finis. est finis
Generatio et generatio laudabit natio et progenies conlaudabunt opera tua generatio et generatio lauda-
opera tua, et potentiam tuam pro- et potentiam tuam pronuntiabunt bunt opera tua et potentiam
nuntiabunt. tuam pronuntiabunt
Magnificentiam gloriae sanctitatis magnificentiam gloriae sanctitatis tuae lo- magnificentiam maiestatis tue
tuae loquentur, et mirabilia tua quentur et mirabilia tua narrabunt et sanctitatem tuam loquentur
narrabunt. et mirabilia tua narrabunt

Et uirtutem terribilium tuorum tuorum dicent


et uirtutem terribiliorum et uirtutem terribilem tuorum di-
dicent, et magnitudinem tuam nar- magnitudinem tuam loquentur cent et magnitudinem tuam
rabunt. narrabunt

Memoriam abundantiae suauitatis memoriam abundantiae suauitatis tuae memoriam abundantie suauita-
tuae eructabunt, et iustitia tua eructuabunt et in tua iustitia exultabunt tis tue eructabunt et iusticia
exultabunt. tua exultabunt
Miserator et misericors Dominus; miserator et misericors dominus patiens et misericors et miserator domi-
patiens et multum misericors. multum misericors nus patiens et multum miseri-

gimel (initio) 97 129 CB, + gimel 74. gimel ( initio) gimel caeteri.

daleth (initio) 97 129 CB, + daleth 4 N. B. In cod. 33 deest v. 4 in textu; sed est in mar-

gine, jortasse primae manus ; + deleth (initio) B 35 ,

deleth caeteri; natio et progenies A P, gene-

ratio et generatio B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204


206 207 257 258 S' A G L ;
conlaudabunt A BD F ,

laudabunt B 17 29 30 31 32 33 m 34 35 37 204 206 207 257


258 S' A G L ;
0 pera tua A B D F nomen tuum, B 17
29 30 31 32 33 m 34 35 37 204 206 207 257 258 S' A G L
5 _ het (initio) 97 129 CB, + het 74. + he (initio) B 35 ,
he caeteri; magnificentiam A
B17 29 30 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 A D P G L
magnificentia B 31 ,
magnificentiae Bs '
;
gloriae sancti-
tatis tuae A BD F , maiestatis tuae et sanctitatem
tuam B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258
S A
7
G L.

6 uau (imtio) 97 129 CB, + uau 74; N. B. Codex 32 non habet v. 6 in textu, sed habet terribilem 129, terribilium

terribilium97 129 CB, terribiliorum 74. in margine, jortasse manus primae; + uau ( initio)
B 35 ,
uau caeteri; et uirtutem A B D p uirtutem ,

B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 S' A G L;


terribiliorum A 13 B29 30 31 32 33 34 35 37 204 206
207 258 A D F G L, terribilium A B 17 3* c 257;

magnitudinem A B 17 D F, magnificentiam B29 30


31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 258 S' A G L ;
ma gni-
tudinem: + tuam A Bl 7 29 30 31 32 33 34-= 35 37

204 206 207 257 258 A D P G L tuam B 34 * _ S'

loquentur A B 17 29 32 33* A D F L narrabunt B30


31 33 c 34 35 37 204 206 207 257 258 S' G.
zain (itnlio) 97 129 CB, + zain 74. + zay (initio) B 35 ,
zay caeteri ; habundancia 7 iusticia tua 129, iustitiam tuam W.
B204 ;
habundantiae caeteri; exsultabunt A 13 B D ,

exaltabuntur A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204
206 207 257 258 L= S' A G L, exultabuntur BF .

heth (initio) 97 129 CB, + heth 74. 8 + het (initio) B 35 ,


het caeteri; misericors
2
: et

sanctus in omnibus operibus suis A BD F , + et

sanctUS ... B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207


257 258 S' A G L.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1115

Ps. 144, 3-8


SH HE LXX
3 Cuius magnitudinis non est finis magnus dominus et laudabilis nimis et u.eyaq 6 Kuptoc; kcu aiverdc; ocpo-
PAU *.
Magnitudinis eius non magnitudinis eius non est inuestigatio 5pa, Kcri xrjq u.eyaXcoouvr)c; auxou
est finis IUL 2
Quia magnitu-
. ouk eoxiv iTEpac;.
dinis eius non erit finis IUL '. generatio ad generationem laudabunt yevEd Kal yeved etraiveoei ta
opera tua et fortitudines tuas adnun- epya oou, Kai rf]v 6uvau.iv oou
tiabunt dTtayyeXouaiv'
decorem gloriae magnitudinis tuae et Kai vt]v u.eyaXoTtpeTteiav Tf)c, 66-
uerba mirabilium tuorum loquar c;r)c; rfjc; dyicoauvr]c; oou XaXf|aou-

oiv, Kai xd 0auu.daid aou 6ir)yf)-


oovrai"
6 et fortitudinem terribiliorum loquetur Kai tt)v 6uvau.tv tcjv cpo(3epcov aou
et magnitudines tuas narrabunt epouatv, Kai tt)v u.yaXcoauvr)v
aou, 6inyr|oou.ai auTrjv, Kai tt)v
6uvaoTe(av aou XaXf|aouatv.
7 memoriam multae bonitatis tuae loquen- u.vr)u.r)v tou TtXf|6ouc; Tfjc; xpnoro-

tur et iustitias tuas laudabunt tt)t6c; oou e^epeu^ovrat, Kai tFJ


6iKaioouvr) aou dyaXXidaovTai.
8 clemens et misericors dominus patiens oiKTipu.cov Kai eXer)u.cov 6 Kuptoc,,
et multae miserationis u.aKp69uu.oq Kai TtoXueXeoc;"

1 E 23, 1, 158. 2 A 1, 101. 3 A gimel (inith) P L25 74 89 129 176 I A, + gi- S ueyocc;: + o BS*
1, 92. mel L24 T C MS; dominus P L 8 9 128 T C M,
deus L24 25 74 129 176 115 55 AS ;
magnitudinis
P, magnificentiae L24 25= 74 89 129 176 115 T C
AS y magnificentia L.25* 128 55 M; inuestigatio P
T C M, inuentio L I AS.
deleth (initio) P L25 74 89 129 176 I A, + yevecr: a BA, + a S; eTtaiveaei
deleth T C" S, + daret L24, + daleth C256= M; B, e-rraiveai S, aiveoei A*, aiTteveoei
ad P21 L25 74 89 176 i t C AMS, et P84 L24, A*'; aTtayyeXouoiv BS, avayyeXouaiv
a P93 94 95, i n L129 ; generationem P21 L I T C A.
AMS, generatio P 84 ,
generatione P93 94, genera-
tiones P95; laudabunt P L24* 25 176 T C A,
laudabit L74 89 129 i MS; annuntiabit L74 a d-
nuntiabunt caeteri.
he[c] (initio) P L25 74 89 129 176 I A, + + Kat (initio) BS*A, Kat S c '; 6o-
he[c] L24 T C MS; decore P94, decorem caeteri; c;r)c;: oou BS, + oou A; Tnc; ccytco-
gloriae: + et L? 4, et caeteri; tuae magnitu- ouvnq BS, TT)q ayioouvrjc; A (q, c; sup
dinis L 12 9, magnitudinis tuae caeteri; mirabilio- ras A*) (Swete), TT)v cryioouvr)v A
rum L25 , mirabilium caeteri. (Rahlfs).

uau (initio) P L25 74 89 129 176 I A, + uau 6 Kat tt)v ueyccXcoouvr|v aou 6ir)yr)oou.ai
L24 T C MS; terribiliorum P, horribilium L24 auTnv non inst B b epouotv: + Kat
;

25 74 129 176 I AMS, horribiliorum L 89 T C; te- rnv ... aurnv BA,


Kat tt)v ... ocutt)v
rribiliorum:
tuorum P L + tuorum L ? 4, 24 2S S*, + Kat tt)v uey. aou 6iT)yT)oovrai
89 176 i t C AMS; loquetur P, loquentur
129 c
S "; auTTjv: + Kat tt)v 5uvaaTeiav
L IT C AMS; magnitudines tuas P L I T oou XaXT)aouoiv BS*A, Kat ttjv ...
AMS, magnitudinem tuam C; narrabunt P I T XaXr|oouoiv S c *.
C M, narrabo L AS.
zai[n] (initio) P L25 74 89 129 176 i A, + zai 7 e^epeuc;ovrat BSA (Swete), epeuc;ovrat
L 24 T S, + zain C M; multae bonitatis tuae A (Rahlfs) ;
ayaXXiaoovrai BS, uipco8r|-
P2l 84 94 l I T C AMS, bonitatis tuae multae oovrai sup ras A\
P93 95; loquentur P L 2 5 74 89 129 176 I T AMS,
eloquentur L 24 eructuabunt C; iustitias tuas
,

p L2 4 74 89 129 176 i T AMS, iustitiam tuaro


L25 C.

8 [h]eth (initio) P L25 74 89 129 176 I T256 A


+ [h]eth L 24 T 48 51 c MS; patiens P L I T
AMS, tardus ad furorem C; multae miserationis
P l 24 2 5 74 89 129 i t AMS, miserationes multae
L 17 6, magne misericordiae C.
1116 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 144, 9-13


GA MO
9 Suauis Dominus uniuersis; et mi- 9 suauis dominus uniuersis et miserationes 9 suauis dominus uniuersis et
serationes eius super omnia opera eius super omnia opera eius miserationes eius super omnia
eius. opera eius
10 Confiteantur tibi, Domine, omnia 10 confiteantur tibi domine omnia opera tua 10 confiteantur tibi domine omnia
opera tua ; et sancti tui benedicant et sancti tui benedicant te opera tua et sancti tui benedi-
tibi. cent te
11 Gloriam regni tui dicent, et po- 11 gloriam regni tui dicent et potentiam tuam 11 gloriam regni tui dicent et po-
tentiam tuam loquentur; loquentur tentiam tuam loquentur

12 ut notam faciant filiis hominum 12 ut notam faciant filiis hominum potentiam 12 ut notam faciant filiis hominum
potentiam tuam, et gloriam mag- tuam et gloriam magnificentiae regni tui potentiam tuam et gloriam
nificentiae regni tui. magnificentie regni tui

13 Regnum tuum regnum omnium 13 regnum tuum regnum omnium saeculo- 13 regnum tuum domine regnum
saeculorum: et dominatio tua in rum dominatio tua in omni progenie et
et omnium seculorum et domina-
omni generatione et generationem. generatione fidelis dominus in uerbis suis tio tua in omni generatione et
Fidelis Dominus in omnibus uer- et sanctus in omnibus operibus suis progenie fidelis dominus in uer-
bis suis, et sanctus in omnibus bis suis et sanctus in omnibus
operibus suis. operibus suis

9 teth (initio) 97 129 CB, + teth 74; 9 + teth (initio) B 35 ,


teth caeteri; N. B. In cod.
uniuersis: + et 74 129 CB, et 97. 206 prima pars psalmi finit post v. 9; deinde sequt-
tur hymnus; postea prosequitur secunda pars psalmi,
quae incipit cum inscriptione: psalmus dauid.

10 loth (initio) 97 129 CB, + lOth 74. 10 + ioth B35 , ioth caeteri; domine: omnia
B F + omnia
, caeteri; benedicant A B^ D F, be-
nedicent B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 267
258 S' A G L ;
te A B^ D 3 F ;
tibi B* 7 29 30 31 32
33 34 35 37 204* 206 207 257 258 S' A G L.

11 caf (imtio) 97 129 CB, + caf 74. n + cath (initio) 35 B


cath caeteri ; dicent gloriam
,

regni B
L3 gloriam regni tui dicent caeteri.
,

12 lamed 97 129 CB,


(initio) lamed + 12 + labd (initio) 35 B
labd caeteri; magnificen-
,

74; faciant129 CB, facient 97; glo-


74 tiae A B 17 29 30 31 32= 34 35 204 206 257 258 S' A D

riam 97 129 CB, gloria 74. F L ,


magnificentiam B32 * 33 37 207 G ;
regni tui:

+ CXLIIII laudacio dauid A.

13 mem 97 129 CB, + mem 74;


(inttio) 13 + men (initto) 5, men caeteri; tuum: do-
generationem 97 129 C
generatione 74, mine A 13 B258, domine A B 17 29 30 31 32 33

progenie B; generationem nun 97 129 34 35 37 204 206 207 257 258 S7 A D F G L ;


gener.:
nun
:

CB, + nun 74. + nun B 35 , caeteri; in


J
: + omnibus A B34 ',

omnibus A B 34 *, caeteri
EDICION CRITICA. EL SAL.TERIO 1117

Ps. 144, 9-13


SH HE LXX
9 bonus dominus omnibus et misericordiae 9 XP ! 0"^ 0 ^ Kupioq toiq
1 uTtou.Evouoiv,
eius in uniuersa opera eius KOCl 01 OtKTipU.Ol OCUTOU Tti TtCCVTO:

'pya ccutou.
toc
10 confiteantur tibi domine omnia opera 10 c;ou.o\oyr)odo6coadv ooi, Kupi,
tua et sancti tui benedicant tibi "irctvTct toc Epyct oou, Kai ot 8oio(
oou EuXoyr]actTG)adv oe'
11 gloriam regni tui dicant et fortitudines 11 66,av Tfjq (3aaiXiaq aou Epouaiv,
tuas loquantur Kai Tf|v &uvaoTiav oou A.aXr)aou-
aiv,
12 ut ostendant filiis adam potentias eius 12 tou yvcoplaai toic, uioiq tcov dv-
et gloriam decoris regni eius GpcbTTcov Tf|v 5uvaaTiav aou Kai
Tfjv &6,av Tfjt; u.yaXoTtpTtiac,
TTjc;paaiXEiaq oou.
13 Fidelis dominus in uerbis suis et 13 regnum tuum regnum omnium saeculo- 13 f) paoiAEia oou f3aau\la TtdvTcov
memor erit PAU. rum et potestas tua in omni generatione TCOV atcOVQV, Kai f| &OTtOT(a oou
et generatione fidelis dominus in uerbis ev Ttdar] yVa Kai yEVEd.
suis et sanctus in omnibus operibus suis

9 teth (initio) P L25 74 89 129 176 I A, + teth 9 utto[!vouchv BS*A, auvrtaoiv S


c '

L24 T C MS; misericordiae P21 84 93 94 L 89 129 utto(i.: outov BS, + auTOv A.


T51 256 MS, misericordia P95 L24 25 74 176 i

T 48 A, miseraciones C; eius: in L 89 +
, in

caeteri.
10 io[th] P
(initio) L^5 74 89 129 176 I A, + 10 E,ou.oAoyr|oao9cooav BA, e,ou-oAo-
io[th] L24 T C MS; sancti P L I T AMS, mi- yeioGcoaav S.

sericordes C; sancti: + tui P L I T AMS,


tui C; benedicant P L25 74 89 129 i28 55 C 256

MS, benedicent L24 176 115 A, benedicam T.


11 caph (initio) P L25 74 89 129 176 I A, + caph
L24 T C MS; dicant P21 84 93 94, dicent P95
L I T C AMS; fortitudines tuas PL I T AMS,
fortitudinem tuam C; loquantur P, loquentur L
I T C AMS.
12 lameth P L25 74 89 129 176 i A, + lameth 12 6uvaoTiav B, Suvacmav S, 6uvau.u'
L24 T C MS; ostendant P L I AMS, notas fa-
ciant T C; adam PTC, hominum L I AMS;
potentias P T C, fortitudines L I AMS; pot.:
+ eius P L24 25 74 176 AMS, + tuas L129 t C,
_ 115 28 55 89.

1S E 13, 23. 104. 13 mem (initio) P L25 74 89 129 176 i A, + mem 13 aou
1
:
KupiE BSA, + KuptE R; ^a-
L24 T C MS; tuum: + domine 115, _ domint- aiXeta2 B^S^A, BaXEia B*S*.
caeteri; in: + omni P L 89 129 "6 I T C MS,
omni L24* 25 74 A; generatione :
P21 S4 93

L24 25 74 176 i t AS, generationem P94 95 L 89


129 C73 256 M; generat.
2
: + nun L24, _ nun
caeieri; generatione: + fidelis dominus in [om-
nibus] uerbis suis et sanctus in omnibus operibus
suisP21 c 84 93 94 95 L 24 25 74 89 I A, + fidelis
dominus in omnibus uerbis suis et sanctus in
omnibus uerbis suis et sanctus in omnibus operi-
bus suis LI 76 fidelis...
,

operibus suis P 2 l*
L 129 T C MS; in omnibus P84 93 94 95
1
:

L 24* 25 74 A, + omnibus P21 L8i> 176 I; uer c


-

bis P84 93 95 L I A, uiis P21", seruis P94, _


P21.

n
1118 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 144, 14-18


GA MO RO
14 Alleuat Dominus omnes qui cor- 14 sustentat dominus omnes qui ruunt et 14 alieuat dominus omnes qui cor-
ruunt, et erigit omnes elisos. conrigit omnes elisos ruunt et erigit omnes elisos

15 Oculi omnium in te sperant, Do- 15 oculi hominum in te sperant et tu das es- 15 oculi omnium in te sperant do-
mine; et tu das escam illorum in cam illis in tempore obportuno mine et tu das escam illis id
tempore opportuno. tempore oportuno
16 Aperis tu manum tuam, et imples 16 aperis tu manum tuam et imples omnem 16 aperis tu manum tuam et im-
omne animal benedictione. animam benedictionem ples omne animal benedictione
17 Iustus Dominus in omnibus uiis 17 iustus dominus in omnibus uiis suis et 17 iustus dominus in omnibus uiis
suis, et sanctus in omnibus ope- sanctus in omnibus operibus suis suis et sanctus in omnibus ope-
ribus suis. ribus suis
18 Prope est Dominus omnibus inuo- 18 prope est dominus omnibus inuocantibus 18 prope est dominus omnibus in-
cantibus eum, omnibus inuocanti- eum in ueritate uocantibus eum omnibus inuo-
bus eum in ueritate. cantibus eum in ueritate in ue-
ritate

14 zamach (iniito) 97 129 CB, + za- 14 N. B. F omittit v. 14-17; + sanc (initio) B35, 14 corrunt 129, ruunt
mach 74. sanc caeteri; sustentat A, erigit B 17 29 30 31 32 33

34 35 37 206 207 257 258 S' A D G L, dirigit B 204


;

corrunt B204
c
, ruunt A B204', caeteri.

15 ain (initio) 97 129 CB, + ain 74; 15 + ain (initio) B35, ain caeteri; sperant:
sperant: + domine 9 7 129 C, domine m ine A, + domine B.
74 B.

16 fe (imtto) 97 129 CB, + fe 74; 16 + ofh (initio) B35, G fh caeteri; aperisti BS',
benedictione 74 129 CB, benedictionem aperis tu caeteri; omnem animam A B 17 29 30 31

97. 32 33 34= 37 204 206 207 258 S' A D G L, omnem B34*,


omne animal B35 257
;
benedictionem A 13 B 17 29
32* 33 34* 37 204 207 258 S' A G L, benedictione A
B30 31 32' 34= 35 206 257 D omnem benedictionem
;

B34", omn. anim. benedict. A B34 c , caeteri.

17 zadi (initio) 97 129 CB, + zadi 74. 17 + sade (initio) B35, sade caeteri ; in
1
: + omni-
bus A, omnibus B.

18 cof (initio) 97 129 CB, + cof 74. + cobf (initio) B35, cobf caeteri; eum: om- 18 eum
1
: + omnibus inuocantibus eum
nibus inuocantibus eum A B 17 29 30 31 32 33 34 37 129, omnibus inuocantibus eum W;
204 206 207 258 A D F G
+ omnibus inuocantibus L, in ueritate
1
: + in ueritate 129, in

eum B35, +
omnibus qui inuocant eum B 257, + ueritate W,
muocantibus omnibus B s '.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO

Ps. 144, 14-18


SH HE LXX
14 sustentat dominus omnes conruentes et 14 tuotoc, Kupioc. iv toTq Xoyoiq ccu-
erigit omnes iacentes tou, kou Soioq iv Ttdot toTc; Spyoic;
ccutou" UTtooTT]p[^i Kuptoc, TcdcvTccc;
touc; koctcctcitctovtocc;, Koci dvop6oT
rcdvTac; touc, KaTppayu.vouc,.
15 oculi omnium ad te sperant et tu das 15 oi 6<|)9a\u.oi Ttdvrcov eic; ae i\m-
escam suam in tempore obportuno ^ouoiv, Kai au 5t6coc; Tf|v Tpocpnv
auTcov iv euKaipia'
16 aperis manus tuas et imples omnem ani- 16 dvotyEtc, ou Tdc, x^P0-^ aou KOCl >

mal benedictionem U.TtrrtXac; tcocv coov EuSoKiac,.


17 iustus dominus in omnibus uiis suis et 17 SiKaioc; Kupioc, iv Ttdoaic, TaTc,
sanctus in omnibus operibus suis 66oTq auTOu, Kai ooioc, iv Ttaoiv
ToTq pyotc, auTou.
18 Prope est dominus omnibus inuo- 18 iuxta est dominus omnibus inuocantibus 18 eyyuc, Kupioc, Ttaaiv toTq emKa-
cantibus se in ueritate IUL. se omnibus qui inuocant eum in ueri- Xouu.voic; auTov, Ttdat toTc, e-rriKa-
tate Xouu.votc; auT6v tv &\r\BeLa'

14 samech (initio) P L25 74 89 129 176 I A, 14 ev


1
: Ttaoiv BS*A. + Ttaoiv S
c

+ samech L24 T MS, + samach C, + za-


mach C256 c ; corruentes P L89 129 I T C MS,
conuertentes L24 * 25 74 176 A; eriget 115*, erigit
I
15c
caeteri; omnes P L 129 T C M, uniuersos
L24 25 74 89 176 I AS; iacentes P L I T AMS,
incuruatos C
15 ain (initio) P L25 74 89 129 176 I A, + ain
L24 T C MS; tuas: + et P L I T AMS, et
M, hominum P94 95 124= 28, e orum L 24 25 '

ad P 21 84 93 94 C, in P95 L I T
1
74 129 AS;
AMS; das: eis P L 129 T C, + eis L24 25
74 89 176 i AMS; escas L 129 escam caeteri; suam
,

P L24 25 74 89 176 I T AMS, suas L129, eorum


C; oportuno P L24 *, suo L25 74 89 129 176 I T
C AMS.
16 [f]e (initio) P L25 74 89 129 176 i a, + fe 16 avotyeic; BS, avoic;eic; A; Tac; X EL P ac
;

L24 T C MS; tuas: + et P L I T AMS, et BS*A. tt)v x^ Pa S


l
0 "-

C; imples P L I T AMS, satias C; omnem P T


C, omne L I AMS; + animal P 21c 84 95 l I
T256 AMS, + animam P94 T48 51, + uiuum
C73, + uirum C 25 6 m , P21* 93; benedictio-
nem P21 * 93 94 95 t 256 , benedictione P2l" 84

T48 51, refectione L I AMS, placite C.


17 sade (initio) P L25 74 89 129 176 I A, + sade 17 ooioq BS ? A. ooioic; S* ; Ttaoiv BA. Ttaoi
L24 T C MS; iustus: dominus 155*, + do- S.

minus I 55<: caeteri; sanctus P L I T AMS, mi-


sericors C.

18 A l, 102. 18 coph (initio) P L25 74 89 129 176 I A, + coph 18 auTov


1
: + iraoi Toiq eTtiKa\ouu.evoic;
L24 T C MS; iuxta P L? 4 89 129 176 I T C auTov BS C
*A*, Tcaai toiq eniKa-
AMS, iusta L24 c 256 iustus L25 dominus: , ;
\oou.evotc; auTov S*A*.
in p L89 12 9 "6 i t C MS, + in L 24 25 74 A;

inuocantibus P T, qui inuocant L I C AMS;


1

se P T, eum L 2 4 25 74 89 176 i c AMS, iUum


L 129 omnibus qui inuocant [eum] in ueritate
;

P l2 5 2 9 176 c MS, in ueritate L24 * 74 T A,


1

in ueritate qui quaerunt eum II 5 24 28 65 89 ;

eum P L
25 89 176 I S, C iUum L129 M.
1120 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 144, 19 - 145, 3


GA MO RO
19 Uoluntatem timentium se faciet; 19 uoluntatem timentium se faciet et oratio- 19 uoluntatem timentium se faciet
et deprecationem eorum exaudiet, nes eorum exaudiet et saluos faciet eos et orationes eorum exaudiet et
et saluos faciet eos. saluos faciet eos
20 Custodit Dominus omnes diligen- 20 custodit dominus omnes diligentes se et 20 custodit dominus omnes dili-
gentes se, et omnes peccatores omnes peccatores disperdet gentes se et omnes peccatores
disperdet. disperdet
21 Laudationem Domini loquetur os 21 laudem domini loquetur os meum et bene- 21 laudationem domini loquetur os
meum; et benedicat omnis caro dicat omnis caro nomen sanctum eius in meum et benedicat omnis caro
nomini sancto eius in saeculum, aeternum et in saeculum saeculi. nomen sanctum eius in eter-
et in saeculum saeculi. num et in seculum seculi.

Psalmus CXLV Psalmus CXLV Psalmus CXLV


1 Alleluia, Aggaei et Zachariae. 1 Alleluia. 1 Alleluia aggei et zacharie.

Lauda, anima mea, Dominum. Lauda anirna mea dominum laudabo do- Lauda anima mea dominum
Laudabo Dominum in uita mea; minum in uita mea psallam deo meo laudabo dominum in uita mea
psallam Deo meo quandiu fuero. quandiu ero nolite confidere in principibus psallam deo meo quamdiu ero
Nolite confidere in principibus, nolite confidere in principibus
in filiis hominum, in quibus non neque in filiis hominum in quibus non est neque in filiis hominum in qui-
est salus. salus bus non est salus

res (initio) 97 129 CB, + res 74. 19 + res (initio) B 35 ,


res caeteri; uoluntatem A
B17 29 30 31 32 33 34 37 206 207 257 258 S' A D F G L
uoluntate B35 204 ; faciet: et
1
B2<H + et
1
caeteri.

20 sin (initio) 97 129 CB. + sin 74. 20 + sin (inilio) sin caeteri.

21 tau (initio) 97 129 CB. + tau 74. 21 + thau (initio) B 35 tliau , caeteri; benedicat 21 laudationem 129, laudem W.
A13 B32 c , benedicet AO B 17 29 30 31 32* 33 34 35 37

206 207 257 258 s' A D P G L ;


benedicent B204; no-
men A B3 <> 31 33= 207 D F G, nomini B" 29 32 33*
34 35 37 204 206 257 258 S' A L ;
sanctum A B30 31

207 D F G, sancto B17 29 32 33*34 35 37 204 206 257


258 S' A L

Ps. 145 Ps. 145 Ps. 145


Inuenitur in 74 97 129 CB. Deest in 72. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes .

Uariantes: 206 207 257 258 259 A D F G L O. Deest in 38 260


S7 Hab. v. 2 V. Hab.
. v. 1* 1 2 3 S\

titulus (initio) 74 129 CB, + titulus Titulus surnptui ?st ex 13. Uariantes: alleluia: + aggei et zacharie 129,
97; alleluia: + aggei et zachariae CB, alleluia A B 30 3 32 33 34 37 207 G, alleluia aggei
1 aggei et zacharie W.
aggei et zachariae 74 97 129; alleluia: et zacchariae A c B 35 alleluia psalmus aggey et ,

dicit caro animae sta mecum et laude- zaccarie BI 7 A , alleluia hymnus cum dei dictione
mus dominum 74 129 CB. + dicit... do- B29 L psalmus dauid B 2 04 206 258 flrle epigraphe
minum 97. JJ257 259 D F.

dominum 2 A BI 7 29 31 32 33 35 204 257 259 L* S"


A D F L, deum B30 33 34 37 206 207 258 G n uitam r
; j

meam B 204, n uita mea caeteri: fuero B32c ero


; ,

A B32", caeteri.
3 neque (initio) 74 129 CB, + neque neque. f confidere B s ", confidere caeteri; ho-
97; hominum: + in 129 C, in 74 minum: + in A BI 7 29 30 31 32 33 34 37 204 206 207

97 B; quibus: est 97 129 CB, + est 258 259 S A D F G L i n B 35 257.

74.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1121

Ps. 144, 19 145,3


SH HE LXX
19 placitum timentium se faciat et clamo- 19 0eXr)u.a tcov <j>opouu.evcov cxl>t6v
rem eorum audiet et saluabit eos xai Tfjq &er]aecoc; auTcov
-rroir|aei,

eTtaKouoeTai Kai acbaei auTouc;.


20 custodit dominus omnes diligentes se et 20 cpuXdaaet Kupioc; irdvraq touc;
uniuersos impios conteret dyaTtcovTat; auTov, Kal Tcdvraq
touc; du.apToXouq ec;oXe9peuoei.
21 laudem domini loquetur os meum et be- 21 aiveaiv Kupiou XaX^aei to aTopa
nedicet omnis caro nomini sancto eius u.ou, Kai euXoyetrco naaa adpc, t6
in aeternum iugiter. 6vou.a to dyiov auTOu eiq t6v
aicova Kai eic; t6v aicova tou
aicovoq.

Psalmus CXLV Psalmus CXLV YaXu6c, PME'

1 Alleluia. 'AXXnXouid' 'Ayyaiou Kai Za/a-


piou.
Atvei f) cpux^ u.ou, tov Kupiov
Nolite confidere in principibus PS- Lauda anima mea dominum laudabo do- aiveao Kupiov ev c^cofj u.ou, ipaXco
SP. minum in uita mea cantabo deum meum tco 6ecp u.ou ecoq u-rrdpxco.
quamdiu sum nolite confidere in prin-
Neque in filiis... quibus non est cipibus
salus PAU l
.
Neque in filiis ho- nec in filio hominis cui non est salus pr) TteTcoiGaTe erc' dpxovTac; Kai
minum quibus non est salus PS- ecf)' uiouc; dv9p6TCQv, ofq ouk Motiv
SP*. acoTT)p(a"

19 _ res (initio)L25 74 89 129 176 I A, + res


P 19 ETtocKouaeTai BA. ETtaKouoEi S*, eioa-
L24 T C MS; placidum L 24 placitum caeteri , KOUOEL S c
*.

pl'acitum:
timentium P 93 *, + timentium P93
"

caeteri; faciat P2l 84 93 94, f ac iet I T C L


AMS; clamorem P L I T AMS, deprecationem
C; audiet P L24 25 74 89 176 i t C AS, exaudiet
L129 M; saluabit P L25 89 129 176 i28 65 t C

AMS, saluauit L24 74 115.


20 s[e]n (initio) P L25 74 89 129 176 I A, + 20 ec;oXe0peuaei B*A, ec;oXo6peuoei
s[e]n L24 T C MS; custodit: dominus L?4, ec^oXeGpeuet S.
+ dominus caeteri; conteret P L I T AMS, dis-

perdet C.
21 thau (initio) P L25 74 89 129 176 I A, thau +
L24 T C MS; in aeternum P L I T AMS, secu-
lum C; aeternum: et P21 84 93 94 L89*, et +
P95 L.24 25 74 89 129 176 I T C AMS; iugiter
P L I T AMS, ultra C.

Ps. 145 Ps. 145 . PME


Inuenitur m P2 1 84 93 94 95 L 24 25 74 89 129 176

115 24= 28 55 T48 C AMS. Deest


51 256 256= 256 m

m P72 L13 17 127 ^52. Uariantes:


N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
+ alleluia P21 84 93 94 L24 25 89 129 176 I T C
AMS,
aUeluia P95 L74.

2 PS-SP 635. 2 N. B. In cod. 93 deest maxima pars uerborum


v. 2-7 quia jolium partim sectum est; cantabo
P L I T AMS, psallam C; deum meum P2 84, l

deo meo P94 95 l I T C AMS; quamdiu P2l


84 94 L24 25 74 9 129" 176 I T C AMS, quoniam

diu P95 L129*.


3 1 E 5, 433. 2 PS-SP 635. 3 + nec (initio) P T, nec L I C AMS; filio: 3 apxovrac,: + Kai BS*A, Kai S*
hominis L 7 4, + hominis caeteri; in quo L89*, e<j> BS*. ettl S
c
*, ett A.
c
cui L89 caeteri.
:

1122 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 145, 4-10


GA MO RO
4 Exibit spiritus eius, et reuertetur 4 exiet spiritus eorum et reuertentur in ter- 4 exiet spiritus eius et reuertetur
in terram suam; in illa die peri- ram suam in illa die peribunt omnes cogi- interram suam in illa die peri-
bunt omnes cogitationes eorum. tationes eorum bunt omnes cogitationes eorum

5 beatus cuius Deus Iacob adiutor 5 beatus cuius deus iacob adiutor eius spes 5 beatus cuius deus iacob adiu-
eius, spes eius in Domino Deo ip- eius indomino deo ipsius tor eius spes eius in domino deo
sius ipsius
6 qui fecit caelum et terram, mare, 6 qui fecit caelum et terram mare et omnia 6 qui fecit celum et terram mare
et omnia quae in eis sunt. quae in eis sunt et omnia que in eis sunt

Qui custodit ueritatem in saecu- 7 qui custodit ueritatem in aeternum qui fa- 7 qui custodit ueritatem in secu-
lum; facit iudicium iniuriam pa- cit iudicium iniuriam patientibus et dat lum facit iudicium iniuriam pa-
tientibus; dat escam esurientibus. escam esurientibus dominus soluet compe- cientibus dat escam esurienti-
Dominus soluit compeditos, ditos dominus erigit elisos bus dominus erigit elisos domi-
nus soluit compeditos

8 Dominus illuminat caecos. Domi- 8 dominus inluminat caecos dominus diligit 8 dominus illuminat cecos domi-
elisos; Dominus diligit
nus erigit iustos nus dirigit iustos
iustos.
9 Dominus custodit aduenas; pupil- 9 dominus custodit aduenas orphanum et 9 dominus custodit aduenam pu-
lum et uiduam suscipiet et uias uiduam suscipiet et uiam peccatorum ex- pillum et uiduam suscipiet et
peccatorum disperdet. terminabit uias peccatorum exterminabit

10 Regnabit Dominus in saecula; 10 regnabit dominus in aetemum deus tuus 10 regnabit dominus in eternum
Deus tuus, Sion, in generationem syon in generatione et generatione. deus tuus sion in seculum se-
et generationem. culi.

4 eius 97 129 CB, eorum 74; reuertetur 4 exiet A B 17 29 30 * 31 32 33 34 35 37 204 206 207

97 129 CB, reuertentur 74. 257 258 259 S4 A D P G L e xibit B30 31 c


;
eorum 1 :

+ et A13 B17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257


258 259 S 4 A G L, et A B D F
; reuertentur A 13
,

reuertetur A 29 30 31 32= 33 34 35 204 206 207 257


258 259 S4 A D F G L (
reuertatur B32* 37 ; peribunt:
omnes B S4 + , omnes caeteri.
6 terra B35, terram caeteri; in ei B37, in eis caeteri.
7 in aeternum A, a saeculo B; aeternum: + qui
A BD P, _ qui B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 i04
206 207 257 268 259 A G L ;
f eC it B37*, facit A B37 c ,

caeteri; ut B 2 4, et caeteri; dominus solbet conpe-


ditos dominus erigit elisos A B D F dominus erigit
,

elisos dominus solbet conpeditos B 17 29 30 31 32


33 34 35 37 204 206 207 257 258 259 S4 A G L ;
solbet
A B17 29 30* 31 32 33 34 35 37 204 207 S 4 A G L
SOluit B3 c 32 c 206 257 258 259 D P ;
allisos B35, elisos
caeteri.

8 elisos 97 129 C, allisos 74 B. 8 diligit A B31 32 c 34 35 37= 204 207 257 258 259 D F,

diriget B 17 29 32* 33 37* A G L, dirigit B3 206 207 c .

9 uias 97 129 C, uiam 74 B. 9 aduenas A BD F aduenam B 17 29 30 31 32 33 34 35


,
9 uias 129, uiam W.
37 204 206 207 257 258 259 A G L orfanum A B D *, ;

pupillum B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257


258 259 A G L ;
u iam A B35 257, u as ; Bl 7 29 30 31

32 33 34 37 204 206 207 258 259 A D F G L ; extermi-


nabit A B 17 29 30 c
31 32 33 34 35 206 207 257 259 A D
F G L, exterminauit B30* 37 204 258.

10 generationem 1 74 CB, generatione 97 129- 10 regnabit A B 17 29 31 33 34 35 206 207 257 258 259 A
D P G L regnauit B30 32 37 204 ; deus B206 dominus
caeteri; syon: et A BI 7 29 30* 31 32 33 34 35 37
206 207 257 258 259 A D F G L, + e t B30 c 204 n ; j

generatione et generatione A B D F in saeculum ,

saeculi B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257


258 259 A G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1123

Ps. 145, 4-10


SH HE LXX
4 egredietur spiritus eius et reuertetur in 4 ecjeAeuoeTai t6 Tcveuu.a auTou xai
4 Exiet spiritus eorum et reuerte- humum suam in die illa peribunt om- eiuaTpeipei etq tt]v yfjv auTou" ev
tur ad terram suam PS-IS. nes cogitationes eius eKelvn Tfj f)u.epa dTcoXouvTai Ttdv-
Teq oi &LaXoyiOLiol auT<5v.
5 beatus cuius deus iacob auxiliator eius 5 u.aKdpioq o5 6 9e6q MaKcbp (3on-
spes autem in domino deo suo 96q, f| dXiriq auTOu em Kupiov t6v
9eov auTou'
6 qui fecit caelos et terram mare et om- 6 tov tto Lr| oavTa tov oupavov Kai
nia quae in eis sunt ttjv yfjv, Tf)v 9dXaooav Kai Ttdv-
Ta Td ev auToIc/ t6v cpuXdaoovra
dXf|9eiav eic, t6v aiSva,
7 Dominus soluit compeditos GR. 7 et custodit ueritatem in sempiternum 7 TtoiouvTa Kpiu.a tolc, d&iKOuu.e-
IL 1
. Soluit compeditos PAU 2
. qui facit iudicium calumniam sustinen- voiq, 6i66vTa Tpocpfjv tolc; Tceivcb-
7-8 Dominus erigit elisos dominus tibus et dat panem esurientibus dominus aiv. Kupioc, Xuei TceTt&r]u.evouq -

soluit compeditos dominus illumi- soluet uinctos


nat caecos PA. 8 dominus inluminat caecos dominus eri- 8 Kupioq dvop9oi KaTeppayu.evouc;"
8 Et dominus illuminat caecos PAU. dominus diligit iustos -
git elisos Kupioc, 00901 TUcpXouc; Kupioc;
dyaica &iKaiouq -

9 Orphanos et uiduas suscipit BR. 9 dominus custodit aduenas pupillum et 9 Kupioc, cpuXaooei touc; TcpooT)\6-
uiduam suscipiet et uiam impiorum con- Touq, 6pcpocv6v Kai xAP 0
teret Xf|LiLpTai, Kai 6&6v du.apTco\cbv
dcpaviEi*.
10 regnauit dominus in aeternum deus tuus 10 |3aaL\euaei Kupioc; eiq t6v aicovac,
syon in generatione et generatione. 6 9e6c, oou, Zicbv, eiq yevedv Kai
yevedv.

4 SL 66, 2. eius
1
:
C256c + et caeteri; humum P L24 25
et , auTOU 2 BS C 'A, auToq S*; ccutcov BSA,
x C AMS, terram L89*. domum
74 89= 129 176 115= auTou T.
115 28 55; suam p21 84 95 L24 74 89 129 176 I T

C AMS, suum P^ 4 L25 in die illa P L 12 9 T C ;

MS, in illa die L24 25 74 89 176 i A; peribunt:


+ omnes P L 12 9 "6, _ 0 mnes L24 25 74 89

I T C AMS.
autem P 21 84 95 autem eius P 94 eius ! L I T C
AMS; domino:
deo suo L 74 + deo suo cae-
,
5 ou BS C "A, oou S*; poiieoc;: aurou
,
BS*A, + auTou S c \
teri.

caelos P L24 25 74 i t C AMS, caelum L 89 129


176 ; terra I 28 , terram caeteri.
7 1 TO 199, 6-7. 2 E 38, 6, 330. sempiternum P L
T AMS, saeculum C; sem- I
7-8 DB 7, 4. piternum: + qui P L24 74 89 176 i t C AMS,
qui L 25 129 sustinentibus, + et P L I T
;

AMS, et C; panem dat L 89 dat panem caeteri; ,

soluet P L24 25 soluit L25 74 89 129 "6 I T C


*, '

AMS.
c
8 E 38, 6, 330. elisos P21 84 94 95 L24 25 74 89 176 I A, adlisos Kupioq avopGoi KareppayLievouq ku-
P2i 93 L l 29 T MS, incuruatos C; iustos: di- + pioq oocpoi TucpXouq BS*A, Kupioq
ligit iustos (bis) L 176 ,
diligit iustos (semel) oocpoi TucpAouq Kupioq ccvop6oi koct-
caeteri. eppay^ievouq S c \
9 E 19, 120. aduenam P 94 , aduenas caeteri; impiorum P L acpaviei BS, acpccvioei A.
115 55 c AMS, peccatorum I 28 T; conteret P L
I T AMS, peruertet C.

10 regnauit P 21 94 l 25 * 74 l 15 55 regnabit P 84 93 10 eic; yeveocv Kai yeveav BSA, ev yevea

95 l 24 25c
176 i28 t C AMS; aeternum
39 129 K ai yevea R.
P L I saeculum C; generatione' P L24
T AMS,
25 74 89 176 i t C A, generationem L 129 MS;

generatione P 21 84 93 l 74 176 I C, generationem


2

P94 95 l 24 25 S9 129 T AMS; generatione5 al- :


leluia PL I T C73 AS, + alleluia C256 M.
"
;

1124 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 146, 1-6


GA MO RO

Psalmus CXLVI Psalmus CXLVI Psalmus CXLVI

1 Alleluia. Alleluia aggey et zaccariae. Alleluia aggei et zacharie.


Laudate Dominum, quoniam bonus Laudate dominum quoniam bonus est psal- Laudate dominum quoniam bo-
est psalmus Deo nostro sit iucun-
; mus deo nostro iucunda sit laudatio nus est psalmus deo nostro iu-
da, decoraque laudatio. cunda sit laudatio

Aedificans Ierusalem Dominus, aedificans iherusalem dominus et disper- edificans ierlm dominus et dis-
dispersiones Israelis congregabit; siones srahel congregans persiones isrl congregans

3 qui sanat contritos corde, et alli- 3 qui sanat contritos corde et alligat con- 3 qui sanat contritos corde et al-
gat contritiones eorum; tritiones eorum ligat contritiones eorum

qui numerat multitudinem steila- 4 qui numerat multitudinem stellarum et qui numerat multitudinem stel-
rum, et omnibus eis nomina uo- omnibus eis nomina uocat larum et omnibus eis nomina
cat. uocans
Magnus Dominus noster, et magna 5 magnus dominus noster et magna uirtus magnus dominus noster et mag-
uirtus eius; et sapientiae eius eius et sapientiae eius non est numerus na uirtus eius et sapientie eius
non numerus.
est non est numerus
Suscipiens mansuetos Dominus 6 suscipiens mansuetos dominus humilians suscipiens mansuetos dominus
humilians autem peccatores usque autem peccatores usque ad terram humiliat autem peccatores us-
ad terram. que ad terram

Ps. 146 Ps. 146 Ps. 146


lnuenitur 74 97 129 CB. Deest in 72. Inuenitur in 13 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 Uariantes:
Uariantes: 206 207 257 258 A G L O. Deest in 38 259 260
S7 D F. Hab. v. 4 7 8 8 U. Hab. v. 8 L\ Hab.
4
v. 3 S
4
Hab. v. 1* S". Hab. v. 1 T
. .

titulus (initio) lA 129 CB, + titulus Titulus sumptus est ex 13. Uariantes: 1 alleluia: + aggei et zacharie 129,
97; alleluia: aggei et zachaxiae 97 129 alleluia aggey et zachariae A B 35 , alleluia psalmus aggei et zacharie W.
C. + aggei et zachariae 74 B; alleluia: aggey et zaccarie B 17 A , alleluia hymnus cum dei
iterum propheta monet laudare colligen- dictione B29 L, alleluia B30 31 32 33 34 37 207 G,

tem 74 129 CB, +


israel iterum... israel psalmus dauid B204 206 258, psalmus B257.
97; bonus: + 97 C,
est 74 est 129 B;
decoraque 97 129 CB, dequora quae 74.

2 domus B206*, dominus A B206*, caeteri ; dispersiones


A 13 ,
dispositionem A, dispersos B.

4 uocat 74 129 C, uocans 97 B. 4 uocans 129, uocat W.

noster B 33 *, + noster A

6 suscipiens A B30 31 32 33 c 34 35 37 204 206 207 257

258 suscipiet B 17 29 33* A L ;


humilians A, humi-
liat B.
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1125

Ps. 146, 1-6


SH HE LXX

Psalmus CXLVI Psahnus CXLVI

2 Aedificans ierusalem dominus PS- 1 Alleluia. 1 'AXXqXouid. 'Ayycdou kcu Zccxcc-


IS
Et dispersos israel con- Laudate dominum quoniam bonum est piou.
gregans PS-VIG '-.
canticum dei nostri quoniam decorum Aiveire tov Kupiov, oti dya96v
3 Qui sanat contritos corde et alli- est pulchra laudatio ipaXu.6c;
-
tco 6eco t^u.cov f|5uv9elr|
gat contritiones eorum PAU l .
cciveoic;.
Et sanat contritos corde PAU 2 .
2 aedificauit iherusalem et electos srahel 2 oIko5ou.cov 'IepouoaXfju. 6 Kupioq,
Qui... sanat omnes contritos cor- congregauit Kal Tdc; 6iaoTtopdq tou 'Iopaf]\
de et adligat contritiones eorum e-mouvdc;ei
-

PAU 3
. 3 qui sanat contritos corde et adligat pla- 3 6 icbu.evoc; touc; auvreTpiu.u.evouq
4 Unumquid uocans nomine suo gas eorum tt)v Kap&iav, 6eou.eucov Td
Kal
PRI l .
Qui numerat multitudi- ouvTpiu.u.aTa auTcov
nem stellarum et omnibus eis no- 4 qui numerat numerum stellarum et om- 4 6 dpi9u.cov TiXr|eT] darpcov, Kai Tta-
mina uocans PS-SP 2 Qui nu- . nes nomine suo uocat oiv auTOic; 6v6u.aTa koAcov.
merat multitudinem stellarum IS 3 .

5 Magnus dominus noster et magna 5 magnus dominus noster multus fortitu- 5 u.eyaq 6 Kupioc. t^u.cov Kal u.eyd-
uirtus eius et sapientiae eius non dine et prudentiae eius non est numerus Xr| f\ toxuq auTou, Kai tt)c, auve-
est numerus CT. XI. oecoq auTou ouk eotiv dpi0u.6q.
6 suscipiens mansuetos dominus humilians 6 dvaXau.pdvcov Ttpaelq 6 Kuptoq,
impios usque ad terram TaTteivcov 6e du.apTcoXouq ^qq Tfjq

Ps. 146 ;. 146 V. PMF'


Inuenitur in P21 84 93 94 95 L24 25 74 89 129 176
115 24<= 28 55 T*8 51 256 Qli 256 c 256 AMS. Deest
in P72 L13 17 127 T52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 + alleluia P21 84 93 94 L24 25 89 129 176 115 55 1 aiveiTE B, aiveiTai SA; aiveiTe: + tov
T C 73 AMS, alleluia P95 L74 128 C256' bo- ;
BA, tov S; aya9ov BS C 'A, ayaGoq
num P AMS, bonus L"6 I T C;
L24* 25 74 89 129 S*.
bonum: + est P L I T AMS, est C; canti-
cum dei nostri P L I T AMS, psallite deo nostro
C 3
,
C256-; decorum P21 84 L I T*8
psallite
51 AMS, decorem P84 c 93 94 95, decorus C, decor*

T256* decor.: + est P L I T AMS,


;
est
C.
2 i
ALR 72. 2 CV 749. 2 aedifkauit P2l 84 93 94 L 25<= 74, aedifkabit P95
2 Kupioc;: + Kai BS*A, Kai S c -\
L24' 25 129 t AMS, aedificans L89 "6 i C;
iherusalem: dominus P, + dominus L I T C
AMS; iherusalem: + et P T C, et L I AMS;
electos P L I A, eiectos T C MS; congregauit
P21 84 93 94 L24 25 74 128, congregabit P95 L89
129 176 115 55 t AMS, congregans C.
S 1 E 17, 2, 126. 2 E 18. 2, 129. * E 3 plagas P L24 25 74 129 176 i T AMS, contritiones S icoiaevoq BS, eicou.evo<; A; ttjv KapSiav
48, 11, 399. L89, dolores C. BS*A, tt| Kap6ia c
S *.
4 i BSF 145. - PS-SP 653. 3 NR 24, 4 numerum P, multitudinem L I C AMS, multi-
2. tudines T; omne L 176 omnes caeteri; nomine: ,

+ suo P L24* 129 176 155 T C MS, suo L


74 89 115 24' 28 A.
5 CMCH 4, 240. 5 dominus P L24 25 74 89 176 155 t AMS, dominus
deus L 129 115 28, dominator C; noster: et
p2l 84 93 94, + et P95 L I T C AMS; fortitu-
dine: + et P L^9 T M et L24 25 74 89 176
I C AS.
1

1126 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 146, 7 - 147,


GA MO RO
Praecinite Domino in confessione, canite domino in confessione psallite deo incipite domino in confessione
psallite Deo nostro in cithara. nostro in cithara psallite deo nostro in cithara

Qui operit caelum nubibus, et pa- qui operit caelum nubibus et parat terrae qui operit celum nubibus et pa-
rat terrae pluuiam; qui producit pluuiam qui producit in montibus faenum rat terre pluuiam qui producit
in montibus foenum, et herbam et herbam seruituti hominum in montibus fenum et herbam
seruituti hominum; seruituti hominum

9 qui dat iumentis escam ipsorum, 9 qui dat iumentis escam ipsorum et pullis qui dat iumentis panem suum
et pullis coruorum inuocantibus coruorum inuocantibus eum et pullis coruorum inuocantibus

10 Non in fortitudine equi uolunta- 10 non in uiribus equi uoluntatem habebit nec 10 non in uiribus equi uoluntatem
tem habebit, nec in tibiis uiri be- in tabernaculis uiri beneplacitum est ei habebit neque in tabernaculis
neplacitum erit ei. uiri beneplacitum est ei
11 Beneplacitum est Domino super 11 beneplacitum est domino super timentes 11 beneplacitum est domino super
timentes eum, et in eis qui spe- eum et in eos qui sperant in misericordia tementes eum et in eos qui
rant super misericordia eius. eius. sperant in misericordia eius.

Psalmus CXLVJI Psalmus CXLVII Psalmus CXLVII

1 Alleluia. 1 Alleluia. Alleluia.


[12] Lauda, Ierusalem, Dominum; Lauda iherusalem dominum conlauda
[12] [12] Lauda ierlm dominum
lauda Deum tuum, Sion. deum tuum syon lauda deum tuum syon

7 canite A, incipite B" 29 !

257 y A G L praecinite

8 plubia BL 4
,
plubiam caeteri; erba B2^4 , herbam
caeteri.

9 puluis B204 ,
pullis caeteri; ceruorum B204 , corbo-
rum caeteri;eam B 204 eum caeteri. ,

10 fortitudine 97 129 CB, fortitudinem 74. 10 non: B 3 1*, + in A B31, caeteri; uoluptatem
in
A, uoluntatem caeteri; nec A B 35 neque B 17 29 ,

30 31 32 33 34 37 204 206 207 257 258 A O L ; es t : ei


B 35 , + ei caeteri.

11 in eos A B" 29 30 31 32* 33 34 35 37 204 206 207


257 258 A G L j n eis b30 " 32e
; quis B37 ,
qui caeteri.

Ps. 147 Ps. 147 Ps. 147


Inuenitur in 74 97 129 CB. Deest in 72.
N. B. In C offeruntur ps. 146 et 147 ut
Inuenitur in 13 17 29 30 (v. 1-16) 31 32 33 34 35 N. B. W
affert hunc psalmum separa-
37 204 206 207 257 258 A L O. Deest in 30 G tum sub numero 147 et epigraphe pro-
distincti sub titulis propriis, alleluia. At- (v. 17-20) 38 259 260 S' F. Hab. v.l (quinquies) D pria alleluia. Attamen prosequitur nu-
tamen prosequitur in ps. 147 numeratio 2 12 15 L 2
. Hab. v. 16* O 1
. N. B. ln omnibus codi- meratio psalmi praecedentis, incipiens
praecedentis psalmi, incipiens anumero 12. cibus hic psalmus inuenitur separatus a praecedenti, a v. 12. In cod. 129 clara est distinc-
Eodem modo in B. In omnibus codicibus numeratus, et cum propria inscriptione. tio. Uariantes:
hispanis distinctio inter utrumque cum ti-
tulis propriis clare apparet. Uariantes:
1 [12] titulus (initio) 74 129 CB, + ti- 1 [12] Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
tulus 97; alleluia: alleluia aggey ct alleluia A Bl 7 2 30 31 32 33 34 35 37 207 A G L ;

zacharie 74 129 CB, + alleluia ... za- psalmus dauid B 204 2 6 25 8, s ine titulo B257 + hym- ;

charie 97. nus cum dei dictione B29 L (


hymnus cum dei
dictione caeteri; dominum: + et B 257 ,
et caeteri.
EDICION CRITICA. EL SALTEJIIO 1127

Ps. 146, 7 - 147,


SH HE LXX
7 Incipite domino in confessione 7 canite domino in confessione canite deo 7 e^&pf.axE tco Kuptcp iv eoiioAo-
CT. m. nostro in cithara yn,oei, ip&AaTe tco 9ecp f\[icov iv
KiG&pa,
8 qui operit caelum nubibus et praebet 8 tco TtepLp&AAovTi tov oupavov iv
terrae pluuiam et oriri facit in montibus vecpeXaic;, tco etoili&ovti Tfi yr\

germen u8tov, tco ecjavaTeAAovTL iv opeai


XopTov Kai x^ or v i
rf\ 6ouXeia tcov
av9pcbTtcov,
9 qui dat iumentis panem suum filiis cor- 9 Kai 6l66vti Toiq KTf|veai Tpocpny
ui clamantibus a6xcov Kai Tolq voaaotq tcov ko-
pdcKCOV TOiq emKaAouLievoic; au-
TOV.
10 Non in uiribus equi neque in ta- 10 non est in fortitudine equi uoluntas eius 10 ouk iv xfj 6uvaaTeia toD itctcou
bernaculis uiri l
PAU
Sed in . neque in tibiis uiri placetur ei 9eAr|aei, ou5e iv Talq Kvr|Liaic; tou
humilibus et timentibus eum bene av6poq eu6oKei"
placitum est PAU 2 .
11 placetur in his qui timent eum et expec- 11 eu6oKei Kupioc; iv Tolq cpopouLie-
tant misericordiam eius. volc; auTov Kal iv iraaiv Tolq e\-
Tti^ouaiv em t6 e"Xeoc; auTou.

Psalmus CXLVII Psalmus CXLVII YaAu.6c; PMZ'


-

1 Alleluia. 1 'AXAnAouicc 'Ayyatou Kai Zaxa-


[12] Lauda iherusalem dominum cane piou.
deum syon 'Eiraivei, 'IepouaaAr|[i, t6v ku-
piov, afvei tov 9e6v aou, Zeicbv

7 CMCH 3, 226. 7 canite domino in confessione (initio) P 93 +


1

[canite] domino in confessione canitecaeteri;


P L89 129 I T C MS, cantate L24* 25 74 176 A;
canite
2
P L25 89 129 176 i t MS, cantate L^*
74 A, psallite C; deo P L89 129 176 I T C MS,
domino L24 25 74 A; deo: + nostro P L89 129 8 eToiLKX^ovTi BS, aLTOiLiac^ovTi A; xP"
I T C MS, nostro L24 25 74 176 A. xov: + Kat x^ orl v Trl SouAeia tcov
8 caehim PT C, caelos L I AMS; in in germinem avGpcoTtcov BS,
Kai x^- or v Q^" )

(sic) L 176 ,
germen caeteri. 0pcoTccov A.
9 iumentibus L24, iumentis caeteri ; germen L 89, 9 + Kai
BS*A, Kai S *; voa-
(initio)
panem caeteri. ootq BS*, veooaoiq S C *A.
10 1 E 48, 11, 399- 2 E 48, 11, 399. 10 tibiis P L24 25= 74 89 129 176 115 55 T C AMS, 10 KvrjLiaiq BSA, OKnvaiq R*, OKeueoiv
tibis L25*, tabernaculis 128; placetur P L129 T R c euSoKei BSA, eu6okt]0i R.
;

C MS, beneplacetur L24 25 89 176 i A, beneplacet


L74; placetur: + ei P21 c
84 94 95 L I AMS, ei
p2l 93 T C.
11 placeatur L74 , placetur caeteri; placetur: do- 11 ev TOiq <po(3ouLievoiq BSA, em Touq
mino P21* 84 93 94 95, + domino P2! c L I T C ct>o|3ou^ievouc; R; ev [Ttaoiv] tolc; eA-
AMS; domino: in L74 + in , caeteri; exspec- tu^ouolv BSA, etci touc; eAm^ovTac; R;
tans P95, expectant caeteri ; misericordiam P L24 ev
2
: + Ttaoiv BS*A, iraoiv S C 'R.
25= 74 89 129 176 115 55 T C AMS, misericordia L25'
128.

Ps. 147 Ps. 147 Y. PMZ'


Inuenitur in P21 84 93 94 95 L 24 25 74 89 129 176
115 28 55 T48 51 256 C 73 256 c 256 m AMS. Deest in
p72 LI 3 " I27 T52. N. B. Omnes hispani codices
qui extant, nempe, 15 21 24 25 28 48 51 73
74 84 93 94 95 129 176 256 habent hunc psal-
mum seorsim, ut distinctum et separatum, cum
propria diuisione et numeraiione. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 [12] + alleluia P21 4 93 94 L89 !29 155 C73 * 1 e-rtaivei B, anraivi S*, eiraivi S c
266, _ alleluia P95 L24 25 74 176 115 28 T C 73c Ttevei A; aivei BS ? A, aiveic, S*.
256 c AMS; conlauda I 15 , cane caeteri; dominum
128, deum caeteri: deum: tuum P21 84 93 94,

+ tuum P95 L I T C AMS.


1128 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 147, 2-9


GA MO RO
2 [13] Quoniam confortauit seras 2 [13] quoniam conforta[u]it seras porta- 2 [13] quoniam confortauit se-
portarum tuarum, benedixit filiis rum tuarum benedixit filios tuos in te ras portarum tuarum benedi-
tuis in te. xit filios tuos in te
3 [14] Qui posuit fines tuos pacem, 3 [14] qui posuit fines tuos pacem et adipe 3 [14] qui posuit fines tuos pa-
et adipe frumenti satiat te. frumenti satians te cem et adipe frumenti satians
te
4 [15] Qui emittit eloquium suum 4 [15] qui emittit eloquium suum terrae ue- 4 [15] qui emittit eloquium suum
terrae, uelociter currit sermo eius. lociter currit sermo eius terre uelociter currit sermo eius

5 [16] Qui dat niuem sicut lanam, 5 [16] qui dat niuem sicut lanam nebulam 5 [16] qui dat niuem sicut lanam
nebulam sicut cinerem spargit. ueluti cinerem adspargit nebulam uelud cinerem spargit
6 [17] Mittit crystallum suam sicut 6 [17] qui emittit cristallum suum sicuti 6 [17] mittit cristallum suum
buccellas: ante faciem frigoris frusta panis ante faciem frigoris eius quis crusta panis ante feciem fri-
eius quis sustinebit? subsistit goris eius quis sustinebit
7 [18] Emittet uerbum suum, et li- 7 [18] mittit uerbum suum et liquefaciet ea 7 [18] mittit uerbum suum et li-
quefaciet ea; fiabit spiritus eius, fiat spiritus eius et fluent aquae quefaciet ea fiauit spiritus eius
et fluent aquae. fiuent aque
8 [19] Qui annuntiat uerbum suum 8 [19] pronuntians uerbum suum iacob ius- 8 [19] pronuntians uerbum suum
Iacob, iustitias et iudicia sua Is- titias et iudicia sua srahel iacob iustitias et iudicia sua
rael. isrl
9 [20] Non fecit taliter omni natio- [20] non fecit taliter omni nationi et iu- [20] non fecit taliter omni na-
ni, et iudicia sua non manifesta- dicia sua non manifestauit eis. tioni et iudicia sua non mani-
uit eis. Alleluia. festauit eis.

2 [13] filiis tuis 74 97 CB, filios tuos 129. 2 [13] confortauit AO B30 31" 32= 34 37 204 206 257
258 A L confortabit A 13 B 17 29 31 32 33 35 207
L2 G ;
tuarum: et A B 17 29 30= 32 33 34 206 207
257 258 L= A G L + et B 3 0* 31 35 37 204; filios tuos

A B 17 29 30 31 32* 33 34* 35 37 207 L2 A G L, filii s

tuis B32 34= 204 206 257 258.

8 [14] posuit: in A, +
in caeteri ; pacem: + et

A B30* 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257 G, et B 17


29 258 A L e ?
+ B30 c
; satians A B^ 7 29 30 31 32 33
34 35 37 204 207 258 A G L satiat B206 257.

4 [15] cucurrit A, currit caeteri.

5 [16] ueluti A 13 , uelut caeteri; adspargit A 13 B 17


29 31* 32 33 35 37 206 207 A G L, aspargit AO, as-
B30
pergit 31= 34, spargit B204 257 258.

6 [17] crystallum: +
suam 129 C, + suum 6 [17] N. B. In 30 sex lineae abscisae sunt.
cod. [17] suum: sicut 129, + sicut W;
97 B, 74; quis 74 129 CB, qui 97. Desunt v. 17-20". Prosequitur v. 20 in uerbo taliter; crusta 129, frusta W; sustinebit 129,
cristallum: + suum A 13 B 17 29 31 32 33 34 35 37 subsistit W.
204 207 257 258 A G L, + suam B32 c 206, A;
sicuti A 13 , sicut A, tanquam B; frusta panis A 13
Bi7 29 31= 32= 33 35 206 207 258 A G L frustra panis ;

AO B32* 34 37 204 257 ; f rus pan i s B 31 *; quis A B 17


29 31 32 34 35 206 207 257 A L qu B33 37 204 258 G

subsistit A B 17 29 31 32 33 34 37 206 207 A G L (

subsistet B 35 257 258 sustinebit B204.


7 [18] emittet 74 129 CB, mitte 97; fluent [18] mittit A B 17 29 31 32 33 34 37 207 A G L emittet 7 [18] eius: et 129, + et W.
74 129 CB, fluant 97. B35 257, mittet B204 206 258; ea A B 17 29 31 32 33
35 37 206 207 257 258 A G L eam B 3 * 204; fl a A B 17 29
;
t

31 32 33 34 37 206 207 A G L fl a bit B 35 204 257 258;


(

efluent B204, e t fluent caeteri.


[19] iacob: + et B204, _ et caeteri; iustitias'

A B 31 32 c 35 204 257 258, iustitia B 17 29 33 37 207


A G L, iustitiam B 3 2* 3* 206.

[20] nationi: eius A B 17 30 31 32 33 34 35 57


204 206 207 257 258 A G, + e i us B29 L ;
manifestauit
A B 3 31c 32 37 204 206 257 258 A, manifestabit B 17
29 31 32* 33 34 35 207 G L
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1129

Ps. 147, 2-9


SH HE LXX
5 [16] Qui dat niuem uelut lanam 2 [13] qui confortauit uectes portarum 2 6ti eviaxuaEV touc. uoxXouc; tcov
nebulam sicut cinerem spargens tuarum benedixit filiis tuis in medio tui ttuXcov aou, EuX6yr|av touc; uiouc;
PS-SP 1 Qui dat niuem uelut .
aou iv ool.
lanam nebulam sicut cinerem spar- 3 [14] qui posuit terminum tuum pacem 3 6 Ti6eiq toc 6pid aou etprivrjv, kcu
git IS 2
. adipe frumenti saturauit te OTEap Ttupou u.TciTrXcbv ae'
6 [17] Subsistere ante faciem fri
goris eius PAU l
. Qui emittit 4 [15] qui emittit eloquium suum terrae 4 6 dTroaTEXXcov to Xoyiov auTou
crystallum suum tanquam frusta uelociter currit sermo eius t?\ yr\, k'coc; Tocxouq &pau.Eirai 6

panis ante faciem frigoris eius Xoyoc; auToG'


quis subsistit PS-SP -. Mittit 5 [16] qui dat niuem sicut lanam pruinam 5 tou 6i66vtoc; x iov<* cooeI Epiov,
crystallum sicut bucellas ante fa- sicut cinerem adspargit 6u.[xXnv cbasi aTto&ov irdaaovToc;'
ciem frigoris eius quis sustinebit 6 [17] proicit glaciem suam quasi buccel- 6 |3aXXovTOc; KpuaraXXov auTOU
IS 3 .
las ante faciem frigoris eius quis stabit cooel KaTCt TtpoacoTcov
(Jjcoljouc;, ipu-

7 [18] Emittit uerbum suum et li- Xouq auTOu tiq UTcooTr]aTai;


quefaciet ea fiauit spiritus e:'us et 7 [18] mittit uerbum suum et soluet illa 7 a-rcoaTEXEi tov Xoyov auTou Kai
fiuunt aquae PS-SP \ Emittet spirauit spiritu suo et fiuent aquae TT]c;eL auTd' -rcveuaei to Ttveuu.a au-
uerbum suum et liquefaciet ea fia- tou, Kai 6ur]aeTai uSaTa.
bit spiritus eius et fiuent aquae 8 [19] qui adnuntiat uerbum suum iacob 8 dirayyeXXcov tov Xoyov auTou tco
IS -.
Mittet uerbum suum et praecepta sua et iudicia sua srahel 'IaKcbp, 5iKaLcbLiaTa Kai KpiLiaTa
liquefaciet ea fiabit spiritus eius auTou tco 'IapocT]X.
et fiuent aquae IS 3 . 9 [20] non fecit similiter omni genti et 9 ouk eTtoiTjaev ouTCoq Travri 6vel,
iudicia eius non cognoscent. Kai Ta KpLLiaTa auTou ouk ibr\-
Xcooev auTOiq.

B* b SA, liokXouc; B*
c
2 [13] qui P21 84 93' 94 95, qu0 niam P93 qu ia . 2 uoxXouq
L I T C AMS; confortabit L24, confortauit cae-
teri; seras L2 5. U ectes caeteri; filiis P2 1 84 94 95

L24 25 74 89 129 I T C AMS, filios P*>3 L"6 ;


tu is
p21 84 94 95 L24 25 74 89 129 I T C AMS, tUOS
p93 L176.
S [14] terminum caeteri; adipem L24
finem I 15 . ,
oe BS*A. 001 S c

adipe caeteri; P21 84 ^74 129 i t O


saturauit
AMS, saturabit P93 94 95 jjii 25, satiauit L89
176.

4 [15] emittit P
L25 74 89 129 176 i t C AM, emittet 4+o (initio) BS C *A, o S*; ecoq Ta-
L24* S; currit P
L25 74 89 129 176 I T C AM, Xouc, BS *A,
C
coc; tocxuc; S*.
cucurrit L24 , curret S; sermo P L89', U erbum
L24 25 74 89^ 129 176 I T C AMS.
5 [16] i PS-SP 535. 2 OC 7, 7. 5 [16] sicut
1
P L25 128 T C, quasi L24 74 89 129 176 5 x iovo::
auTou BS*A, + cxutou S c *:

115 55 AMS; pruinam P L 74 T C M, pruinas oluxXt)v BS c *A, OLtixXn S*.


L24 25 89 129 176 I AS; sicut2 P, quasi L I T C

AMS; a[d]spargit P, spargit L I T C AMS.


6 [17] 1 E 9, 3, 55. - 2 PS-SP 535. 6 [17] proiecit L2 5, proicit caeteri : qui T 25 6*. qu is
3 OC 7, 7. caeteri; subsistit L89, stabit caeteri.
7 [18] i PS-SP 535. - 2 OC 7, 7. 7 [18] mittit P21 84 93 94 115 24' 28 55 89, m it te t P95 7 aTtooreXei BSA, Ec,ocTtooTeXXei R;
CI 4, 4. L T C AMS; Ola P L^ 4 ' 25 89 129 128 55 t C Ttveuoei BS C *A, Trveuoai S*.
AMS, ea L 74 115 24-, iU am L 176; iUa: + spira-
ui t p21 84 93 94 95= L25* 176 128. + spirabit L 24
25= 74 89 129 115 55 T C AMS, P95; spirauit:

+ in L 176 in caeteri; sancto P94, suo cae-


,

teri; fluant P21*, U ent P 2 1 caeteri.


fl
C

[19] quia L 74 qui caeteri; iierba sua C256 u er-


c
8 , , 8 OTtayyEXXcov BS*, o ontocy. S c *,ctTtay-
bum suum caeteri; iiidicia: sua L 24 + sua cae- , yeXcov A.
teri; iudicia et praecepta sua L24 praecepta sua ,

et iudicia sua caeteri; sua: srahel P 9 3 + c


,

srahel P93* caeteri.


9 [20] taliter P95, similiter caeteri ; iudicia: + eius
p L^4 25 74 89 129 i t AMS, + sua LI 76 ,
C;
cognoscit 128, cognoscent caeteri; cognoscent:
aUeluia P L I T A, + aUeluia C73 256 MS.
1130 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 148, 1-4


GA MO RO

Psalmus CXLVIII Psalmus CXLVIII Psalmus CXLVIII

1 Alleluia. 1 Alleluia. 1 AUeluia.

Laudate Dominum, de caelis; lau- Laudate dominum de caelis ladate eum in Laudate dominum de celis lau-
date eum in excelsis. excelsis date eum in excelsis

2 Laudate eum, omnes angeli eius; 2 laudateeum omnes angeli eius laudate 2 laudate eum omnes angeli eius
laudate eum, omnes uirtutes eius. eum omnes uirtutes eius laudate eum omnes uirtutes

3 Laudate eum, sol et luna; laudate 3 laudate eum sol et luna laudate eum om- 3 eum sol et luna laudate
laudate
eum, omnes stellae et lumen. nes stellae et lumen eum omnes stelle et lumen

4 Laudate eum, caeli caelorum; et 4 laudate eum caeli caelorum et aquae quae 4 laudate eum celi celorum et
aquae omnes quae super caelos super caelos sunt aque que super celos sunt
sunt

Ps. 148 Ps. 148

Inuenitur in 14 97 129 CB. Deest in 72. Inuenitur in 13 17 29 30 (v. 1-9) 31 32 33 34 35 Uariantes.:


Uariantes: 37 204 206 207 257 258 259 L* L S* A B
6
D F
G L O. Deest in 30 (v. 9-14) 38 260 S'. Hab. v. 1

3 L 2
.

1 titulus (initio) 14 129 CB, + titulus Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
97; alleluia:
alleluia aggei et zacharie alleluia A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 207 A D F G L,

qui in babilonia prophetauerunt liberatio- psalmus dauid B204 206 258 259, psalmus B257 sine
nem populi israel futuram 74 129 CB, + inscriptione B L * L S* B; + hymnus cum dei dictio-
alleluia ... futuram 97. ne B29 h t
hymnus ... dictione caeteri.
dominum B 17 eum,
2
caeteri.

laudate
1
: + eum A B 17 29 30 31= 32 33 34 38 37 204
206 207 257 258 259 L L S" A B D P G L + d om
(
i-

num BL J
,
B 31 *; eum': omnes B s + omnes
",

caeteri.
4 aquae: omnes 74 97 129 B, + omnes 4 super A 13 B 17 29 30= 31"= 32 35 204 206 257 258 259

C. SA B L f S upra AO B30* 31* 33 34 37 207 L L


D P G
EDICION CRITICA. EL SALTERIO 1131

Ps. 148, 1-4


SH HE LXX

Psalmits CXLVIII Psalmus CXLVIII YocXudc; PMH


1 Alleluia. 'A\Ar]\ouid' 'Ayyaiou kocI Zctxcc-
Laudate dominum de caelis lau- piou.
date eum in excelsis PS-SP K Laudate dominum de caelis laudate eum AIveTte t6v Kupiov ek tcov oupa-
Laudate dominum de caelis lau- in excelsis vcov, aivEiTe auTdv ev toic; ucpio-
date eum in excelsis PS-VIG 2
. Toiq.
Laudate eum omnes angeli eius 2 laudate eum omnis
angeli eius laudate atvEiTE auTOV, TrdvTEc; ot dyyEXoi
laudate eum omnes uirtutes eius eum omnis exercitus eius auTou' atvEiTE auTov iraoai at 6u-
PS-SP *. Laudate eum omnes vocueic; auTou.
angeli eius laudate eum omnes
uirtutes eius PS-VIG 2
.

Laudate dominum sol et luna lau- 3 laudate eum sol et luna laudate eum S atvsiTE auTov, fjXioq Kat OE\r]vr|'
date eum omnes stellae et lumen omnes stellae luminis atvEiTE auTov, Tcdvra Td daTpa
PS-SP 1
. Laudate eum sol et Kai t6 cpcoc;.

luna laudate eum omnes stellae et


lumen PS-SP 2
.
Laudate eum
sol luna laudate eum omnes
et
stellae IS 3 Laudate eum sol .

et luna laudate eum omnes stellae
etlumen PS-VIG 4 .

Laudate eum caeli caelorum et 4 et aquae quae super caelos sunt alvsiTE aOT6v, oi oupccvoi tcov ou-
aquae quae super caelos sunt lau- pocvcov, Kai t6 u5cop t6 uTtEpdvco
dent nomen domini PS-SP \ tcov oupccvcov.
Laudate eum caeli caelorum et
aquae quae super caelos sunt lau-
dent nomen domini PS-SP 2.
Laudate eum caeli caelorum et
aquae quae sunt super caelos PS-
SP 3
Laudate eum caeli cae-
.

lorum et aquae quae super caelos


sunt laudent nomen domini IS*.
Laudate eum caeli caelorum et
aquae quae super caelos sunt PS-
VIG 5
.

148 V. PMH
Inuenitur in P21 84 93 94 95 L24 (v. 1-13) 25 74
89 129 176 115 24' (v. 1-13) 28 55 X 48 51 25 6 C 73
256= 256- AMS. Deest in P?2 L,13 17 24 (v. 13-14)
127 T52. Uariantes:
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 i PS-SP 539. 2 DT 12. + alleluia P21 84 93 94 L.89 129 155 T C MS, aivEiTE 1 BA, aivsiTai S; tov BS'A. tov
+ alleluia alleluia alleluia L24 25 176 115 A, S*; aiVEiTE 2 B, aivsiTai SA.
P 95 L 74 128; dominum L 74 , eum caeteri.

PS-SP 539. 1 DT 12. dominum L 176 eum caeteri; omnis P 2 1


,
1
84 94 aiVEiTE (bis) B, aiveiTai SA; tcovtec;:
95= L25 115 55 T S, omnes P93 95 L24 2
74 89 + oi BA, oi S; 5uvauEtq BA. 6u-
129 176 128 C 73 256 AM. vauic; S.

S i PS-SP 535. * PS-SP 539. 8 QVNT et lumen L89, Iuminis caeteri.


In Gen. 30, 3. * DT 12.

i PS-SP 535. 2 PS-SP 539. s PS-SP laudate eum caeli caelorum (initio) P 2 l 84 4 aivEiTE B, aivEiTai SA.
680. * OC 3, 2. s DT 12. 93 95 t
+ laudate eum caeli caelorum P 94 L I
T C AMS; eum L + eum
laudate: 74 , caeteri;
supra L2 4 super + sunt
caeteri; caelos: P L24
I T AMS, sunt L
,

25 89 129 176 C. 74
1132 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 148, 5-11


Ci A MO RO
laudent nomen Domini. Quia ipse laudent nomen domini quia ipse dixit et laudent nomen domini quia ipse
dixit, et facta sunt; ipse manda- facta sunt ipse mandauit et creata sunt dixit et facta sunt ipse man-
uit, et creata sunt. dauit et creata sunt
Statuit ea in aeternum, et in sae- statuit ea in aeternum et in saeculum sae- statuit ea in eternum et in se-
culum saeculi; praceptum posuit, culi praeceptum posuit et non praeteribit culum seculi preceptum posuit
et non praeteribit. et non preteribit

7 Laudate Dominum, de terra: dra- 7 laudate dominum de terra dracones et om- 7 laudate dominum de terra dra-
cones et omnes abyssi; nes abyssi cones et omnes abyssi

8 ignis, grando, nix, glacies, spiritus 8 ignis grando nix glacies spiritus tempesta- 8 ignis grando nix glacies spiri-
procellarum, quae faciunt uerbum tis qui faciunt uerbum eius tus procellarum qui faciunt
eius; uerbum eius
9 montes, et omnes colles; ligna 9 montes et omnes colles ligna fructifera et 9 montes et omnes colles ligna
fructifera, et omnes cedri; omnes cedri fructifera et omnes cedri
10 bestiae, et uniuersa pecora; ser- 10 bestiae et uniuersa pecora serpentes et uo- 10 bestie et uniuersa pecora ser-
pentes, et uolucres pennatae; lucres pinnatae pentes et uolucres pennate
11 reges terrae et omnes populi, prin- 11 reges terrae et omnes populi principes et 11 reges terre et omnes populi
cipes et omnes iudices terrae. omnes iudices terrae principes et omnes iudices ter-
re

5 laudet B 204 , laudent caeteri; facte B s<i


facta caeteri; ,

mandauit A B29 30 31 34 37 204 206 207 257 258 259


1'1'ABDPL mandabit B 17 32 33 35 S G.

6 aeternum 97 C. saeculum 74 129 B. + et (initio) B35, et caeteri ; eum s *, ea B


caeteri; et non A B 17 29 30 31 32 33 34 204 206 207
258 259 L> L A B D F G
6 L,
q UO d non B35
37 257
S6 ;
praeteriuit A 13 , praeteribit caeteri.

de terra A B35 257 B D F G, a terra B 17 29 30 31


32 33 34 37 204 206 207 258 259 L L' S' A L ; N B.
Gilson legit de terra, sed falso, nam 33 habet a
terra.
8 quae 97 129 CB. qui 74. gl ac es:i et A B29 30 31 32 33 34 37 204 206 207
258 259 L4 L9 A B D F G L, + et B 17 35 257 S6 ;

qui A B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 207 257 258


L4 L 6 S6 A B D F G L, quae B206 259
;
faciunt A
BB D F, facitis B 17 29 30 31 32 33 34 35 37 204 206
207 257 258 259 L 4 L" S6 A G L

10 N. B. In cod. 30 desunt sex lineae huius folii;


deinde deest folium integrum usque in Ps. 151, 5
omnium ipse; pinnata B s ", pinnatae caeteri.
KDICION CRITIOA. EL SALTKRTO 1133

Fs. 148, 5-11


SH HE LXX
5 Quia ipse dixit et facta sunt ipse 5 laudent nomen domini quoniam ipse 5 atveocVrooorv t6 5vou.a Kuptou'
mandauit et creata sunt PS-SP l
. mandauit et creata sunt oti aut6c; eIttev Kal yvf)8r)oav,
Quia ipse dixit et facta sunt ipse auxoq iveTEiXaTO Kai KTta8r)aav.
raandauit et creata sunt PS-SP 2
. 6 et statuit ea in saeculum saeculi prae- 6 ott)0v auTd elq tov aicova Kai
Laudent nomen domini PS-SP ceptum posuit et non praeteribit tq tov aicova tou aicovoc,' Ttpoa-
Laudent nomen domini PS-VTG *. Tayu.a e8eto, Kai ou TtapEXeuoe-
6 Statuit ea in aeternum et in sae- Tau
culum saeculi PS-SP.
7 Laudate dominum de terra draco- 7 laudate dominum de terra dracones et 7 atveiTE tov Kupiov Ik Tqq yf)q,
nes et omnes abyssi PS-SP K omnes abyssi 6pdKOVTq Kai Ttaoai dfiuaooi'
Laudate dominum de terra dra-
cones et omnes abyssi IS 2
.

Laudate dominum de terra draco-
l"v
nes et omnes abyssi IS 8 ignis et grando nix et glacies uentus et 8 TtGp, x a^ a > X KpuoTaXXoc,,
:;
.
-

8 Ignis grando nix glacies et spiri- turbo quae facitis sermonem eius Ttvuu.aKaTaiyt6oq, Td -noiouvTa
tus tempestatis quae faciunt uer- tov Xoyov auTou'
bum eius PS-SP l
.
Ignis gran- 9 montes et omnes colles lignum fructife- 9 Td opr) Kai TtdvTEc; piouvot, E,u\a
do nix glacies spiritus procella- rum et uniuersi caedri KapTtocpopa Kai Ttdaat KE&pof
rum qui faciunt uerbum eius IS -. 10 bestiae et uniuersa iumenta reptilia et 10 Td 9r)pta Kai TtdvTa Td KTfjvr),
Spiritus procellae quae faciunt aues uolantes pTCETa Kat TCETElVd TCTEpCOTd'
PS-VIG 3
. 11 reges terrae et omnes populi principes 11 (3aatXic; Tfjq yfjc; Kai TtdvTEq Xaot,
9 Montes et omnes colles ligna fruc- et uniuersi iudices terrae dpxovTEq Kai TtdvTEc; KptTat yfjc;'
tifera et omnes cedri IS.
5 i PS-SP 535. 2 PS-SP 539. 3 PS- 5 quia I 2 4 c
(jn ras.), quoniam caeteri ; ipse man-
SP 680. 4 DT 12. dauit et creata sunt P21* 84 94 L24 <>> 25 74 89
129 176 t AMS, ipse mandauit et creata sunt ipse
dixit et facta sunt P2 1C 93 115 24 (et l ipse=) 28

55, ipse dixit et facta sunt mandauit et creata


sunt P95, ipse praecepit et creata sunt C.
6 PS-SP 539. 6 + et (initio) P2 84 93 94 t C S, et P95 1

L I AM; statuit P L2 5 89 129 176 i t C AMS,


statuet L 2 * 74 statuit: ea T 2 56*, + ea cae-
;

teri; saeculum saeculi P, in saeculum et in


in
saeculum L AS, in saeculum et in aeternum 115
24 55 89 M, in aeternum et in saeculum I 28 in ,

saeculum et saeculum T, aeternum saeculi C; po-


suit P L89, dedit L24 25 74 129 176 i t C AMS;
praeteribit P L24 25 89 129 176 128 55 T C MS,

praeteriuit L25* 74 115 A.


7 i PS-SP 535-536. * OC 3, 3. 8 OC 7 tracones I 24
c
, dracones caeteri. 7 Oiveite B, aivEixat SA.
7, 1.

8 i PS-SP 536. * OC 7, 1. CV 8 ignis: + et P21 84 93 94 L 24 74 89 129 176 115


742. 28 55= T C AMS, et P95 L25 155; n ix: + et
P21 L I T C AMS, et P93* 95; gla
84 93 94 .

cies: spiritus pro P L I T AMS, + spiritus

pro C; uentus: + et P L25 176 t, et L24 74


89 129 I C AMS; turbo P L I T AMS. turbinis

C; quae P L I T AMS, qui C; quae: + facitis


P L 128 55 T AMS, + faciunt 115, + facis
C, II 5 *; uerbum L 89 sermonem L89 caeteri. *,

9 OC 7, 2. 9 et omnes I 28 + omnes caeteri; et + uni-


1
: ,
2
: 9 Ttavreq: oi BS*. + e
oi S *A.
uersi P21 84 93 94 L25*, + uniuersae P95 L24
25= 89 176 115 55 T C AMS. + omnes L, +
uniuersa 128, _ L129 ;
caedri P L24 25' 74 89
"6 I T C AMS, ceteri L, L129.
10 N. B. In cod. 176 desunt plura uerba pro uers. 10 Ep-rtETa BA, EprtETiva S.

sequentibus quia jolium partim discissum est.

bestia L2 5, bestiae caeteri; uniuersa P2 1* 84 93


94 95 L89 "6 I T C M, uniuerse P21 c omnia ,

L24 25 74 129 AS; pecora P93, iumenta P93 c


caeteri.
;

1134 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 148, 12 - 149, 3


GA MO RO
12 Iuuenes et uirgines, senes cum iu- 12 iuuenes et uirgines seniores cum iuniori- 12 iuuenes et uirgines senes cum
nioribus laudent nomen Domini, bus laudent nomen domini iunioribus laudent nomen do-
mini
13 quia exaltatum est nomen eius so- 13 quia exaltatum est nomen eius solius 13 quia exaltatum est nomen eius
lius. solius

14 Confessio eius super caelum et 14 confessio eius super caelum et terram et 14 confessio eius super celum et
terram; et exaltauit cornu populi exaltauit cornu populi sui hymnus omni- terram et exaltauit cornu po-
sui. Hymnus omnibus sanctis eius bus sanctis eius filiis srahel populo adpro- puli sui hymnus omnibus sanc-
filiis Israel, populo appropinquan- pinquanti sibi. tis eius filiis isrl populo appro-
ti sibi! Alleluia. pinquanti sibi.

Psalmus CXLIX Psalmus CXLIX Psalmus CXLIX


1 Alleluia. 1 Alleluia. 1 Alleluia.
Cantate Domino canticum nouum; Cantate domino canticum nouum laus eius Cantate domino canticum no-
laus eius in ecclesia sanctorum. in ecclesia sanctorum uum laudatio eius in ecclesia
sanctorum
2 Laetetur Israel in eo qui fecit 2 laetetur srahel in eo qui fecit ipsum et fi- 2 letetur isrl in eo qui fecit ip-
eum, et filii Sion exultent in rege lii syon exultent super regem suum sum et filie syon exultent super
suo. regem suum
3 Laudent nomen eius in choro, in 3 laudent nomen
eius in choro in tympano et 3 laudentnomen eius in choro in
tympano et psalterio psallant ei. psalterio psallant ei tympano et psalterio psallant
ei

12 N. B. Cod. 207 omittit 12 in textu, sed habet in 12 senes 129, seniores W.


margine; seniores A B 17 29 31 32 33 34 35 37 207

L4 L S' A B D G L S enes B204 206 257 258 259 P ;

seniores: +
cum iunioribus B 17 29 31 32= 33 34
35 37 204 206 207 257 258 259 L4 L S A B D F G L,
+ iuniore bus (sic) B32 *, cum iunioribus AO.
14 terram 97 129 CB, terra 74; exaltauit 74 14 confessio: eius B204, + e ius A B204
c
;
caeteri; 14 appropinquanti 129, adpropianti W.
c
97 129 C, exaltat 97*, exaltabit B; sibi: et terram A B 17 29 31 32 33 35 37 204 206 207 257 258

alleluia 74 97 129 B, + alleluia C. 259 L4 L6 A B D F G L terram B34, e t terra BS;


exaltauit A B3 lc 32 c 34 37 207 257 258 259 L 4 L6 B D F,
exaltabit B 17 29 31 32 33 35 S A G L exultauit
B204, exaltaui B206 ; cornu A B 17 29 31 32 33 34 35
37 204 206 207 257 258 259 L A B D P G L cornum
I$L 4
S; BL 4
, filiis caeteri ; adpropinquanti A
B" 29 31 32 33 34 c 35 204 206 207 257 258 259 L4 L
A B D F G L ;
adpropinquantis B34', adpropinquan-
tem B3 7 S.

Ps. 149 Ps. 149 Ps. 149


Inuenitur in 74 97 129 CB. Deest in 72. Inuenitur in 13 17 29 31 32 33 34 35 37 204 206 Uariantes:
207 257 258 259 L S A B D F G L
6 3
Uariantes: O. Deest in
30 38 260 S Hab. v. 5 L Hab. i . 3 5 (bis)

6 9* L\ Hab. .
6" OV Hab. v. 6 T 3
Hab. v. i
h

2* T\
titulus (initio) 74 129 CB, + titulus Titulus sumptus est ex 3. Uariantes:
97; alleluia
2
1
: alleluia74 129 CB, + alleluia A B 17 28 31 32 i 34 35 37 207 A D F G L (

alleluia 97. psalmus dauid B204 2 258 259 sine epigraphe


f

B257 L" S* B ;
ecclesia A B35 204 257 258 259 T4 B
D F, ecclesiis' B 17 29 31 32 33 34 37 206 207 L S
A G L.
2 filii 74 129 CB, filiae 97. eum B 17
, ipsum caeteri; filii A B 17 29 31 32 33 34 2 filie syon 129, filii sion W.
35 37 207 258 L A D F G L
S3 (
fili ae B204 206 257
259 B ;
super gregem suum A, super regem suum
caeteri.
in choro in tympano et psalterio A B 17 29 31 32 33
34 35 37 204 206 207 257 258 L A B D F G L^ m choro
m tympano ( et) psalterio B25 timpano et in

coro et psalterio B
1^, in choro et timphano et psal-
terio BS\
12DICI0N CRITICA. EL SALTERIO 1135

Ps. 148, 12 - 149, 3


SH HE LXX
12 iuuenes et uirgines senes cum pauperi- 12 vectvtoKOi Kcri Ttap6evoi, TtpeoBu-
bus laudent nomen domini TOCl (J.ETOC VECOTepCOV
13 quia sublime nomen eius solius 13 alvEoctTcoaocv t6 Svoua Kupiou,
oti 0ipcb6r| t6 ovoua auTou u6vou,
f] eouo\6yr|aic; auTou e-rti yr)<;
Kai oupocvou"
14 Dat uirtutem regibus nostris et 14 gloria eius in caelo et in terra et exal- 14 Kai uipcbaei Kepaq Xaou auTOu,
exaltauit cornu christi sui IS. tauit cornu populi sui laus omnibus toic; uioic; Mopocf|X, Xacp Eyyi^ov-

sanctis eius filiis srahel populo adpro- ti auTcp.


pinquanti sibi.

Psalmus CXLIX Psalmus CXLIX YaAu6c; PM6'


Alleluia. 'AXAr)Aoui&.
Cantate domino canticum nouum laus "AoaTE tco Kuptcp aaua Kaiv6v,
eius in congregatione sanctorum f\ alvEaiq auTou ev eKK\r|ota
oaicov.
laetetur srahel in factore suo filii syon eucppav6f|Tco 'Iapaf|\ em tco Tcotf]-
exultent in rege suo oocvti auTov, Kai uioi Xeicbv dyaA-
Xi&a8coaocv eiri tco Baau\el auTcov
laudent nomen eius in choro in tympano aiveadcTcoaocv t6 ovoua auTOU ev
et cithara cantent ei Xopcp, ev tuutccxvq Kai ipaXTT|p[cp
ipaXaTcoaocv auTcp.

13 cum P2l 84 93' 94 95< l I T C AMS, er< P93 *


12 TcpaoBuTai BA, TtpeoBuTEpoi S.
95; pauperibus P21* (res) 93 94 95, pu eris paupe- S
ribus P84, pueris P21
c
L I T C AMS; N. B.
Hic desinit cod. 24.
13 quia P T C, quoniam L AMS
I ; sublime: + est 13 ec;o^oX.oyr|CHc; B, c,ouoA.oyr|aic; SA.

155', est 155 caeteri; eius: + solius P L I T
AMS, solius C.
14 QVNT In Regum 1, 1, 7. 14 P L129
gloria I T C MS, gioriae L25 74 89 A; 14 auTou: uuvoc; iraoc toic; oaioic,

terra: et T256', + e t caeteri; exaltauit P21 84 auTOU B*, + uuvoq Ttaoi (iraoiv A)
94 95 L25
c
74 i t C AMS, exaltabit P93 L89 129, xoiq ooioic, auTou B* '"""SA. b

exultauitL 25 *; cornum P2 cornu caeteri; sanctis 1,

P84 l i t AMS, sancti P21, misericor-


93 94 95

dibus C; filios T 2 56*, filiis caeteri; adpropinquan-


ti P L I T AMS, propinquo C; sibi: alleluia
P L I T 51 c A, + alleluia T256 MS.

Ps. 149 Ps. 149 Y. PM0'


Inuenitur in P21 84 93 94 95 L25 74 89 129 176
115 28 55 T48 51 256 C73 256 256" AMS. Deest in
P72 L13 17 24 127 T52. Uariantes
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinetad C.
1 + alleluia P21 84 93 94 L89 129 155 T C MS, 1 + aXXnXouia (initio) BA, aXAr)-
+ alleluia alleluia L25 115 28 A, P95 L74 ; Xouia S; aiVEOiq BS, aiveoEic, A.
congregationem C 2 56, congregatione caeteri ; sanc-
torum P L I AMS, iustorum T, misericordum
C 73 , misericordium C 256 ' 1
'.

2 factori I 28 , factore caeteri ; syon: exultent L25, 2 Kai: oi BA, + oi S; BaoiXei BS,
+ exultent caeteri. BaaiXEia A.

3 laudant P 93 , laudent caeteri; choro: + et L89,


et caeteri; et I 2 8, in
J
caeteri; cantent P L I
AMS, canent T, psallant C.
1

1136 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 149, 4 - 150,


GA MO RO
Quia beneplacitum est Domino in 4 quia beneplacitum est domino in populo quia beneplacitum est domino
populo suo, et exaltabit mansue- suo et exaltauit mansuetos in salute in populo suo et exaltauit man-
tos in salutem. suetos in salutem
Exultabunt sancti in gloria, lae- 5 exultabunt sancti in gloria laetabuntur in exultabunt sancti in gloria le-
tabuntur in cubilibus suis. cubilibus suis tabuntur in cubilibus suis
Exaltationes Dei in gutture eo- 6 exultationes dei in faucibus eorum et gla- exultationes dei in faucibus eo-
rum, et gladii ancipites in mani- dius bis acutus in manibus eorum rum et gladii ancipites in ma-
bus eorum: nibus eorum
ad faciendam uindictam in natio- 7 ad faciendam uindictam in nationibus in- ad faciendam uindictam in na-
nibus, increpationes in populis; crepationes in populis tionibus increpationes in popu-
lis
ad alligandos reges eorum in com- 8 ad alligandos reges eorum in compedibus ad alligandos reges eorum in
pedibus, et nobiles eorum in ma- et nobiles eorum in uinculis ferreis compedibus et nobiles eorum in
nicis ferreis; uinculis ferreis
ut faciant in eis iudicium con- 9 ut faciant in eis iudicium conscriptum glo- ut faciant in eis iudicium con-
scriptum: gloria haec est omnibus ria haec est omnibus sanctis eius. scriptum gloria hec est omni-
sanctis eius. Alleluia. bus sanctis eius.

Psalmus CL Psalmus CL Psalmus CL

Alleluia. Alleluia. Alleluia.


Laudate Dominum in sanctis eius; Laudate dominum in sanctis eius laudate Laudate dominum in sanctis
laudate eum in firmameiiLO uirtu- eum in firmamento uirtutis eius eius laudate eum in firmamento
tis eius. uirtutis eius

4 74 129 CB, exaltauit 97;


exaltabit salu- dominus B 204 , domino domino:
caeteri; in B 2 59 (

tem 97 129 C, salute 74 B. + in caeteri; exaltauit A13 B31 32= 37 204 206 207
257 258 259, exultabit AO BS 3
B, exaltabit B 17 29 32
33 34 35 L A D F G L jn salute A B 17 29 31 32 33
;

34 35 37 207 257 L 1 S' A G L jj saluteni B204 206


258 259 B D F
gloria: et A B258 L B D F, + et B 17 29 31 32
33 34 35 37 204 206 207 257 259 L 3 I, >*> L1 S' A G L

6 exaltationes 129 CB. exultationes 74 97. cxultationes A B 17 29 31 32 33 34 35 37 204 206 207


257 258 259 L" O' S1 A D P G, exaltationes BT B 3
L;
eorum A B 17 29 31 32 33 34 35 37 204 206 207 257
258 259 Le S3 A B D F G L, sanctorum B T
1 3
;
gla-
dius A BB D F ;
gladii B 17 29 31 32 33 34 35 37 204
206 207 257 258 259 A G L; fc,is acutus A BB D ;
Fbis
acuti B 17 29 31 32 34 35 37 204 206 207 257 258 259
L S :

'
T A L
3
bis acutis B33 G.
uindicta B35, uindictam caeteri.
8 alligandos 97 129 CB, alligando 74.
9 faciant 97 129 CB, facient 74; eius: et B259, ut caeteri; faciant A BD , fiat B 17 29 31 32

alleluia 74 C,
alleluia 97 129 B. 33 34 35 37 204 206 207 257 258 259 L S 3 A G L, nan t
BI> facient B B faciam BF;
, fiat: in BL *, + in
caeteri.

Ps. 150 Ps. 150 Ps. 150


Inuemtur in 74 97 129 CB. Deest in 72. Inuenitur in 13 17 29 31 32 33 (v. 1-2) 34 35 37 Uariantes:
Uariantes: 204 206 207 257 258 259 L< L " A B D F G (v. 1-2)
L O. Deest in 30 33 (v. 2-6) 38 260 S 7
G (v. 2-6).
Hab. v. 1 Lr. Hab. v. 1 2 5 U. Hab. v. 5 L*.

1 titulus (initio) 74 129 CB, + titulus 1 Titulus sumptus est ex 13. Uariantes:
97; alleluia: alleluia 74 129 CB, +
3
alleluia A B 17 29 31 32 33 34 35 37 207 A D F G L
alleluia 97. psalmus dauid B204 206 257, s \ ne epigraphe B258 L<
L 6 B psalmus B259; eum H^, dominum caeteri.
,
EDICION CRITTCA. EL SALTERIO 1137

Ps. 149, 4 - 150,


SH HE LXX
4 Quia placet sibi dominus in populo 4 quia placet dominus in popuio suo
sibi Sti eu&OKei Kupioq iv Aacp auToG,
suo et exaltabit mansuetos in iesu mansuetos in ihesu
et exultauit kcu uipcboEi TtpcceTc; iv auTn_p(a.
IS. 5 exultabunt sancti in gloria laudabunt Kaux^oovrai oaioi iv &6cjr), Kal
in cubilibus suis dyaAAi&oovrai eiri tcov koltcov au-
TCOV.

6 exultationes dei in gutture eorum et gla- ai utjjcboeiq toO Geou iv Xapuyyi


dii ancipites in manibus eorum auTcov, Kai |5ou.cpaiaL 5iotou.oi iv
Talq x e P a>lv ocutcov,
7 ad faciendam uindictam in gentibus in- toO TTOifjaai eK5tKr|oiv iv ToTq e8-
crepationes in populis veaiv, eAeyu.ouc; iv toic, Xaolq,

8 ut adligent reges eorum in catenis et 8 toG Sfjaai touc; (3aaiXeTq auTcov


inclytos eorum in compedibus ferreis iv TTeSaiq Kai touc, ev66c;ouq au-
tcov iv xipOTre&aic; oi&r|paTq,
9 ut fiant in eis iudicium scriptum decor 9 toG Ttoifjaai iv auToiq Kpiu.a eV
est omnium sanctorum eius. ypaTtTov &6fc;a auTn eaTiv Ttaai
Toiq 6aioiq auToG.

Psalmns CL Psalmus CL YaAn6c; PN'


1 'AKkr\\oui&.
Laudate eum in firmamento uir- Laudate dominum in sanctis eius lau- AlveiTE t6v 6e6v iv toiq dcyiOLc;
PS-VIG.
tutis eius date eum in fortitudine potentiae eius auToG, aiveiTe auTov iv arepe6-
-
u.aTi &uv6cu.eco<; auToG
4 l CI 6, 2. placet P, complacet L25 74 89 129 I t C AMS, 4 ev": tco BS*A, + tco S
c

complacuit L 176 populo: suo L 74 + suo ,

suo: + et P L25 T, et L 74 89 129 176


;

caeteri;
I C AMS; exultauit P21 84 93 L25 74 A, exalta-
bit PS> 4 L89 129 T MS, exaltauit P95 L"6 I,

glorificabit C"' 256", glorificauit C 73 c


; ihesu P
L25 89 129 176 i t AMS, ihesum L 74 , salutem C.
+ et (initio) L25, e t caeteri; sancti P L I
.T AMS, misericordes C; gloria: + et L89, et

caeteri; Iaetabuntur L^ 29 , laudabunt caeteri.

exaltationes S, exultationes caeteri ; gutture P 84 6 ai ut^coaeiq tou Geou BA, uipcoaeiq


93 94 L25 c 74
95 89 129 176 J T4 8 256 C AMS, 9eou S*, uijjcooeiq tou 8eou S
c
*; ev1 :

guttur P21 L25* T 48* 51. tco B, + tco SA.


populis P L I T AMS, plebibus C.
v. 8 P93, 8 P93 +
cm
caeteri; alligant
v. T256, 8 Tte&atc, BS. Ttai&ec, A.
adligent caeteri; eorum1 + in P T C, : in
L I AMS; eorum
2
+ in P L74 9 T4B; : _ i n
L25 129 176 I T 4 0
51 256 C AMS.
fiant P21 84 93 95, fi a t P^4 L89 "6, faciant L25 Ttoinaai: + ev BS C "A,
ev S*; ev-
74 129 1 T C AMS; scriptum P L T C S, 25 yporrcTov B*SA, eyypaTcrov B* b auTn ;

conscriptum L74 89 129 176 1 AM; eius T256*, C


eariv BS "A, eariv auTT] S*; TtaaL B,
est caeteri; omnium P L 89 129 1 t MS, omnibus Tcaoiv SA; auTou BS *A, ocutcov S*.
L25 74 176 C A; sanctorum P L89 129 1 T MS,
sanctis L26 74 176 A, misericordibus C; eius:
alleluia PL I T C A, + alleluia T266
MS.

Ps. 150 Ps. 150 W. PN'


Inuenitur in P21 84 93 94 95 L25 74 89 129 176
115 28 55 T 48 51 256 C 73 256-= 256 m AMS. Deest in
P72 L13 17 24 127 Uariantes: T52.
N. B. In hoc psalmo cod. 256, nisi aliter notetur,
pertinet ad T.
1 DT 1. 1 alleluia P2l 84 95 l25 74 176 115 28 A, + alle- 1 aiveiTe (bis) BA, aiveiTai S.
luia p93 94 L 89 129 155 T C MS; deum S, do-
minum caeteri; sanctis P T, sancto L I C AMS;
dominum LI 76 eum caeteri; fortitudine:
2
, po-
tentiae... fortitudinibus eius L 89 *, + potentiae...
[fortitudimbus eius] L 89 " caeteri; fortitudine po-
tentiae P L I T AMS, irmamento fortitudinis
C.
1138 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 150, 2-6


GA MO RO
Laudate eum uirtutibus eius;
in 2 laudate eum in potentatibus eius laudate laudate eum in potentatibus
laudate eum secundum multitudi- eum secundum multitudinem magnitudinis eius laudate eum secundum
nem magnitudinis eius. eius multitudinem magnitudinis eius
Laudate eum in sono tubae; lau- 3 laudate eum in sono tubae laudate eum in laudate eum in sono tube lau-
date eum in psalterio et cithara. psalterio et cithara date eum in psalterio et cytha-
ra
Laudate eum in tympano et cho- 4 laudate eum in tympano et choro laudate laudate eum in timpano et cho-
ro; laudate eum in chordis et or- eum in cordis et organo ro laudate eum in cordis et or-
gano. gano
Laudate eum in cymbalis beneso- 5 laudate eum in cymbalis bene sonantibus laudate eum in cymbalis bene
nantibus; laudate eum in cymba- laudate eum in cymbalis iubilationis sonantibus laudate eum in cym-
lis iubilationis. balis bene sonantibus
Omnis spiritus laudet Dominum! 6 omnis spiritus laudet dominum. omnis spiritus laudet dominum.
Alleluia.

potentatibus: + eius A 29 31 32 34 35 37 204


206 207 257 258 259 L L<> A B D P L e ius B33 ;
multitudinem: + et B 204 ,
et caeteri.
N. B. Cod. 33 desinit post v. 2, et desunt folia
diuersa inter hodierna FP. 91 et 92. Transitus est
usque ad uerba pedum tuorum ex cantico XVII.
Eodem modo G; sono A B" 29 31 32 34 38 37 206
L A B D P L sopno B204, sompno
207 258 259 L

mbilationis A BD F, iubilationum B" 29 31 32 34 5 bene sonantibus 3 129, iubilationis W.


35 37 204 206 207 257 258 259 L.*<*'> L6 A B L

dominum: iUeluia C, alleluia 74


97 129 B.
M>ICION CRITICA. HL IALTBRIO 113

Ps. 150, 2-6


SH HE LXX
2 laudate eum in fortitudinibus eius lau- 2 aiveire auTOv i-nl xcac; 5uvaaTeiaic;
date eum iuxta multitudinem magnifi- aufou, atveire auTdv kotcc to
centiae suae TtXfj6oc; Trjc; u.eyaXcoauvr)c; auTOu.
3 laudate eum in clangore buccinae lau- 3 aivetre auTOv ev fjx9 adXTuyyoc.,
date eum in psalterio et cithara aiveire auT6v iv yaXv^pico Kai
Ki9apa"
Laudate eum in tympano et choro 4 laudate eum in tympano et choro lau- 4 aivetre auTov iv Tuu.Tcdvcp Kai
PS-IS l .
Laudate eum in tym- date eum in chordis et organo Xopcp, aiveiTt auTov ev xP& a ^
pano et choro PS-IS 2 Lauda- .
Kai 6pydvcp'
te eum in tymphano et choro 5 laudate eum in cymbalis sonantibus lau- 5 aiveire auT6v iv KUu.|3dXoic; eu-
TA 3
. date eum in cymbalis tinnientibus auTOv iv Kuu.BdXotc
T]xotq, aiveiTe
dXaXayu.oO.
6 omne quod spirat laudet dominum. 6 -rcaoa Ttvof) alveodrco tov Kuptov.
dXXr|Xouid.

in tortitudinibus eiu Uudate cum iuxU >


atvtiTE (Ljj BA, aivsiTai S.
+ in fortitudinibus ius laudate eum iuxta
cteteri.

3 otiveiTe <kh) BA. aiveiTai S.

SL 57, 2. * CC 3e. laudatc eum in tympano et choro L 74 , + lau- atveiTe (bis) BA, atverrat S; opyavco
date eum in tympano et choro caeteri. BS, opyavotq A.
laudate
1
: eum L74 , + eum caeteri ; cymbalis
1
: atvetTE BA, atveiTat
(bis) S; eunxoic;
sonantibus laudate eum in cymbalis L 89 *, + BS"A. eunxoiotq S*.
sonantibus laudate eum in cymbalis L 89 *
caeteri :
tinnientibus P2l* 84 4 96 l I T256 AMS, in-

nientibus P21 * B3
,
hynnientibus T 81 (hymn),
iubilationis C.
dominum: alleluia P L I T A, + alleluia Kuptov: aXXr)Xouta BS, aXXr]-
C MS. Xouia A. Subser BiBXoq tpaXu.cov pv'
B, SA.
1140 VETUS LATINA HISPANA

Ps. 151, 1-3


MO LXX
Psalmus CLI [CLI]

1 Hic psaltnus proprie scriptus in dauid extra numerum OOtoc, 6 tpoc\u6q l&ioypatpoq slq Aocuel6
guum pugnaret aduersus goliam solus. kocl ec^coGev toO dpiOuou, ore euovouaxr|oev
tco roXia5.
MiKp6q %r|V ev xoiq a6e\cpOLC, uou, Kai
veorepoc; dv to olkco toO TtaTp6c; laou'
dTcot^aivov toc TcpofJaTa toO Tcarpoq \ioo.
2 Pusillus eram inter fratres meos et adolescentior in ai X^P^ uou "rcoLr)oav opyocvov, oi 66:ktu-
domo patris mei pascebam oues patris mei Xol u.ou r)pLiooav ipaXTTjpiov.
3 manus meae fecerunt organum et digiti mei abtauerunt Kai Tiq dvayyeXet t> Kupicp uou; aur&c.
psalterium Kupioc,, auToc, eioaKOuei.

Ps. 151 [CLI]

Psalmus idiographus.
K. B. Hic psalmus, qui editus est quoque a Weber, magis quam
Psmterii Romani proprior est Psalterii Mozarabici, cum in omnibus
fere estibus inueniatur.
Haben. quoque, inter alios, Codex Amiatinus et, sic dictum, Psal-
terium Sancti Augustini.
ln Hispa/iia. praeter testts Psalterii Uisigothici, habent Psalmum
idiographum alii codices Uulgatae Sancti Hieronymi, qui immediaie
numerabuntur. In cod. 28 enuntiatur quidem, sed, inscriptione
facta, postea silentium fit. Eodem fere modo accidit in 89, ubi,

spatio relicto, nihtl seribitur. In cod. 204 205 et 206, quippe qui
recentiores transcriptiones sunt, desunt hodie, sed certo certius
habebant eorum arquetypa. Inuenitur ergo in 13 17 29 30 31 32
34 35 37 67 68 1Z 93 95 129 174 207 A
L W. Ex his habent post
Psalterium Mozarabicum 13 17 29 30 31 32 34 35 37 207, post
Psalterium ex Hebraico 72 93 95 132, post Psalterium Gallicanum
67 68 129 174 Cum ergo e.x diuersis fontibus proueniant et im-
ad unitatem redigere, ordinantur in
possibile sit eos per familias
Apparatu Critico per numeros eorum.
Praeterea inueniebatur in 33, in folio hodie deperdito, et in arque-
lypiscodicum 28 89 104 105 106.
Deest in hodiernis 104 105 106 257 258 259 260 et in O, sicut et
in caeteris codicibus collatis Psalterii ex Hebraico et PsaJterti
Gallicani.
1 Titulus et explicit sumpta sunt ex 13. Uariantes: 1 ocXXnXouLa BA, + aXXnXouia S; tco yo\ia&
habent titulum 17 29 31 32 34 35 37 93 129 132 174 207
13 BS, Tcpoq tov yoXiaG A.
A L W, habebant sed periit propter mutilationem uel amissionem
folii30 33 72, deest titulus in 67 (spatio relicto) 95; hic psalmus
13 17 29 31 32 34 35 37 129 132 A
L W, psalmus ipsi dauid 93,
psalmus 174, psalmus hic 207; proprie scriptus in dauid extxa nu-
merum 13 17 (scr. est) 29 35 ( in) 207 A (scr. est) L W ( in),
proprie scripsit dautd extranumerum 31, extra numero est 32, extra
numerum est 34, extra numerum proprie scriptum ipsi dauid 37,
proprie scribitur dauid extra numerum 129, proprie dauid scriptus
extra numerum 132, dauid proprie extra numerum 174; quum
pugnaret aduersus goliam solus 13 17 A, cum pugnator esset ad-
uersus goliam solus 29 L, quum pugnasset cum goliat solus 31,
cum pugnauit dauid aduersus goliat 32, quum pugnaui dauid aduer-
sus goliat philisteus 34, quum pugnasset cum goliam 35, quando
aduersarios goliat 37, quando pugnauit cum golia 129, quum pugna-
uit aduersus goliam 207, cum pugnauit cum golia 132 W, 93
174; + hic psalmus in hebreis codicibus non habetur sed a LXX
interpretibus editus est et iccirco repudiendus 132, hic... repu-
diendus caeteri.

2 patris: mei 174, + mei caeteri. Xeipeq BA, x^tpaiq S; opyavov: Kai BSA,
+ Kai R 55.
S organum: et 67 132, + et caeteri; habitauerunt 95, abtauerunt auToc,*: TcavTCov BA, + Tcavrcov S; eioaKOuei
caeteri. BS, eioaKouoeTai ^iou A.
KDICION CRITICA. BL 9ALTEMO 1141

Ps. 151, 4-8


MO LXX
4 quis adnuntiauit domino meo ipse dominus auToc, tov tiyyeXov auTOu,
,crnioTEiA.v
Kcri rjpEVue ek tcov TtpofitiTcov tou TtaTpoc;
uou, Kai Xpiov u dv tco EXaicp Tfjq y^pi-
ocoq auTou.
5 ipse omnium exauditor ipse misit angelum suum et ol a5X<j>ol uou KaXoi Kal uEytiXoi, Kai
tulit me
de ouibus patris mei et unxit me in misericor- ouk u56Kr|av ev auToIc; Kupioq.
dia unctionis suae
6 fratres autem mei boni et magni et non fuit benepla- c;f)X9ov Eiq ouvtivrr|aiv tco aXXocpuXcp, Kai
citum eis in domino ni KatT] ptioaTo ue ev toIc; Et5cbXoic; auToG"
7 exiui obuiam alienigenae et deputauit me in simulacris ycb & OTtaotiuEvoc; Tf|v Ttap' auTou uti-
suis Xaipav tiTtKcptiA.iaa auTov, Kai f;pa 6vei-
5oc; ec; uicbv 'Iapocf|X.
8 ego autem euaginato ab eo ipsius gladio anputaui caput
eius et abstuli obprobrium a filiis srahel.

4 quis 13, et quis 17 29 31 32 34 35 37 67 68 72 95 129 132 207 4 U': + ev BS (Swete) A. ev S (Rahlfs); eXcrico
A L W, ut quis 93 174; adnuntiauit 13 31 32
c
34 37 67 68 72 B. ea.ee i SA.
93 95 129 132 174 W, adnuntiabit 17 29 32* 35 207 A L; meo:
+ de me 68,
de me caeleri.
r
4-5 ipse dominus ipse omnium exauditor 13 67, ipse dominus exaudi- 5 aSEA.cpoi B S, a5Cf>ot B*. 6e aSsXcpoi A; auTOiq:
bit me ipse exauditor omnium 17 29 30 31 207 A L, ipse exaudi- o BS, + o A.
bit me ipse exauditor est omnium 31* 95 (exaudiuit), ipse dominus
ipse exaudibit me ipse exauditor omnium 32, ipse dominus exau-
diuit me ipse est exauditor omnium 34. ipse dominus ipse exauditor
omnium 35, ipse dominus dominus exaudiuit me ipse exaudior
omnium 37, ipse dominus ipse omnium exaudiuit me 68 129 132
W, ipse dominus ipse omnium exaudiuit 72 174, ipse exaudibit
me ipse exauditor omnium 93 (exaudiuit) 207*; me: + in 13 17 :

29 31 32 34 35 37 67 68 72 93 95 129 132 174 207 A L W, in


30 35; misericordiam 35, misericordia caeleri ; N. B. In v. 5 apparet
30, qui usque nunc mutilus erat, sub uoce omnium. N. B. In cod.
129 a v- 5 desunt plura uerba, quia jolium deterius factum est.
6 patres 132, fratres caeteri; fratres: + autem 13 17 29 30 31 32
34 37* 72 93 95 207 A L, + enim 93*,
c c

34* 35 37 c 67 68 6 auvavrnaiv BSA', auvavrr|ot A* ;
ETtiKarr|paoa-
72 129 132 174 W; sunt 72, fuit caeteri; beneplacitum eis in do- to BSA?. ETrnKarnpaaaTO A*
mino 13, beneplacitum in eis domino 17 30 31 32 35 37 68 72
129 174 A W, in eis beneplacitum domino 29 67 132 L, bene-
placitum domino in eis 34 93 95 207.
7 N. B. Cod. 31 desinit in v. 7 sub uoce deputauit. In cod. 174 auTou BS, ekeivou A; Subscr i|>aXuot 6aa fstc)
deficiunt plura uerba, quia codex ualde mutilus est; exibi: ob- pva' S. tpaXuoi pv' Kai iStoypacpoc, a' A, B.
uiam 34*, + obuiam 34 caeteri; alienigenene (sic) 72, alienige-
c

nae caeteri; deputauit 17 30 31 32 34 37 93 95 207 A, defutauit


13, denutrabit 29 L, deuotabit 35, maledixit 67 68 72 129 132 (174
mutilus est) W.
8 N. B. Cod. 37 desinit in v. 8 sub uoce euaginato; euaginato ab eo
ipsius gladio 13 30 32 35 67 68 129 132174 A W, euaginato
habens ipsius gladio 17, euaginato ab eo
habens ipsius gladio
r
29 L, euaginato ipsius gladio 34*. euaginato ab ipsius gladio 34
207, euaginato gladio ipsius 93 95; amputauit 129. amputabi
caeteri; de W, a caeteri.

N. B. Quoad explicit testium dispositio: Habeni explicit ante Ps. 151. 17 31 35 ex Psalterio Mozarabico, 21
en summatim 28
51 55 73 84 89 94 176 256 MS
ex Psalterio ex Hebraico, B ex Psalterio Gallicano; habent explicit post Ps. 151, 13 17 29
30 32 34 A L ex Psalterio Mozarabico. 93 ex Psallerio ex Hebraico. 67 68 ex Psalterio Gallicano ; sunt sine explicit, 31 32 37
204 206 207 257 258 259 ex Psalterio Mozarabico, 15 25 48 74 95 129 132 A ex Psalterio ex Hebraico, 74 97 129 C ex
Psalterio Gallicano. 129 W
ex Psalterio Romano. Notandum quod cod. 17 habet explicit in utroque loco.
Ad textum explicit qtiod attinet. codices sic se habent: explicit liber psalmorum feliciter amen 13, finiunt psalmi 17 (ante Ps.
151) 176. explicit liber dauid 17 (post Ps. 151) A. explicit 21, finiunt ,psalmi CL 28, explicit liber psalmorum 29 32 67 93 94
BGA l M, explicit liber psalmorum in XP amen 30, expliciunt psalmi numero CL 31. finiunt psalmi deo gratias 34, explicit
psalmus numero CL" 35, explicit psalterium 51 84 S, expliciuntpsalmi secundum hebraicam ueritatem 55, explicit psalterium
deo gratias amen 68, expliciunt psalmi 73. explicit liber psalmorum secundum iheronimum 89. explicit psalterium sunt in psal-
terio uersus II d. XXVII 256.
Post explicit inuenitur in codicibus colophon, ad modum tabularum, sub duplici arcu, continens diuisionem psalmorurn per
auctores. Cum autem omnes testes ad Psalterium ex Hebraico pertineant, ordinantur in apparatu per familias. Habent P L25 176 128 A.

Deest in U* 89 129 115 55 t C MS. Carent folio in quo contineretur P72 JJS 24 127 T52. Uariantes:
interpretes L 176 , translationem caeteri; isti suot psalmi L 176 + isti sunt psalmi
, caeteri; moysi: I P95 + , I caeteri; dauid:
CXXI P95 + CXXI caeteri; filiorum chore L 176 + filiorum chore caeteri;
, chore: + XI P21 84 93 94 L25 128 A, XI
P95 L 176 ; etan: iezrahelite L 176 +
, iezrahelite caeteri; iezrahelite: I P9 + I caeteri; asaph: + XII P^ 1 84 93 94 L25
128 A, + VII L 176 ,
P95; fiunt P2 1 84 94 95L 176 A, finiunt P93 L25 128; psalmi: CL P95 + CL caeteri; hebraeos: +
autem P^ 1 84 93 94 L25 A, autem P95 L 176 128; + isti P21 84 93 94 L25 A, + sunt isti P95 + i s ti sunt 128, _L 176
;
moysi:
XI P95, + XI caeteri; dauid: CVIIII P95 + CVIIII caeteri ; filiorum chore L 176 + filiorum chore caeteri; chore: +
XII P2i 84 93 94 L25 128 A, XII P95 L 176 ; salomonis: + V P2 1 84 93 94 L 176 128 A, + II L25 _ p95 ;
etan: I P95, + I

caeteri; asaph: XII P95 + XII caeteri; fiunt P^ 1 84 94 95 l 176 A, finiunt P93 L25 i28 ;
psaJmi: CL P95 + CL caeteri.
INDICES
I. INDICE DOCUMENTAL

1 PADRES, ESCRITORES ECLESIASTICOS Y PROFANOS

Agustin: 20 21 37 43 44 45 46 154 164 195 202 254 Idalio: 11 135 139 164.
256 265 267 323 324 325. Ireneo: 51.
Alcuino: 202 256 272 273 274 335 336 338 343. Isidoro: 11 39 40 60 63 64 80 109 135 136 139 142 150
Ambrosio: 164. 151 164 165 166 187 194 202 204 206 216 232 254
Ammonio: 200. 256 258 261 262 263 264 266 268 269 270 271 300
Apringio: 11 135 136 161. 312 322 327 328 329 331 333 341.
Aquila: 41. Isidoro, Abad: 273.

Jeronimo: 15 19 20 21 22 25 27 30 32 35 37 38 40
Baquiario: 11 135 136 161.
41 42 43 44 52 53 54 62 63 102 103 108 109 112
Braulio: 11 135 136 162.
123 164 189 194 195 196 199 201 202 203 204 206
Casiano: 254.
208 209 210 211 213 215 216 226 227 230 238 239
Casiodoro: 201 256 268 326. 251 253 254 255 257 258 259 260 261 262 263 264
Cipriano 19 21 51 164.
:
265 266 268 270 275 283 284 286 288 289 292 293
Clemente Romano 33 53. :
295 297 300 305 312 319 321 322 325 326 340 341
346.
Columela: 52.
Juan, Obispo de Cordoba: 187.
Concilium Bracarense II: 11 135 137 162.
Julian de Toledo: 11 135 136 141 165 166 258.
Concilium Hispalense II: 11 135 137 162.
Concilia Toletana: 11 135 137 162 163.
Constancio: 135 159 182. Leandro 11 135 143 166 167 254.
:

Constantino y Sta. Melania: 254. Liciniano: 11 135 136 143 167.


Lucano: 52.
Damaso: 37 38 62 194 202 203 255 259 261 276 292 Luciano: 38.
293 294 295 297. Lucinio: 211 213 215 225 227 230 231 232 233 238.
Demostenes: 36. Lucifer: 164.

Eusebio de Cesarea: 38 109 263. Marcela: 203 258.


Evancio: 11 135 138 163. Marcial: 52.
Martin Codax: 71.
Felix de Urgel : 151. Martin Dumiense: 11 135 144 167.

Gregorio de Elvira: 11 102 109 110 135 136 138 156 Nic: 264.
157 163 164.
Gregorio de Tours: 202 203 256 268 326. Origenes: 38 39 109 260 263.
Orosio: 11 135 136 144 168.
Herodoto: 36.
Hesiodo: 36. Paciano: 11 109 135 144 145 168 169 170.
Hesiquio: 38. Pacomio: 254.
Hilario: 41 46 164 194 202 254 256 263 266 267 322 Panfilo: 38.
332. Paulino: 11 109 135 136 145 169 170.
1148 VETUS LATINA HISPANA

Pelagio: 251. Seneca: 52.


Peregrino 109 215 216 228 230 232.
: Severo de Menorca: 11 135 153 157 179.
Porcio Latron: 52. Silio Italico: 52.
Prisciliano: 11 135 136 149 170 171. Sofronio 195 202 257.
:

Pseudo-Ambrosio 150. : Sunnia: 37 38 39 42 44 251.


Pseudo-Agustin: 150 153 154.
Pseudo-Hieronymus 195 196 253 255 259 260 262 263
: Tajon: 11 135 157 158 179 180 181 202 206.
265 266 295 322 325. Teodocion: 39.
Pseudo-Isidoro 11 135 136 150 151 171 172 173 174.
: Teodosia 201 262 265.
:

Pseudo-Julian 11 135 153 174.


: Teodulfo: 195 196 216 229 232 240 262 263.
Pseudo-Prisciliano 11 135 153 175. : Tertuliano: 19 21 37 51 164.
Pseudo-Severo de Menorca: 11 135 153 175.
Pseudo-Speculum 11 135 136 154 173 176 177.
: Valerio: 11 135 158 181 251 253 256 271 272 334.
Pseudo-Vigilio: 11 135 156 178 179. Victor de Capua: 251.
Vidal: 11 135 159 182.
Quintiliano: 52. Vigilio de Tapso: 156.

2. OTRAS F UENTES

A. SALTERIOS Romano: 9 15 19 20 21 22 23 24 25 26 27 30 31 32
34 35 36 37 40 41 42 43 44 45 52 53 54 60 62 63
Africano: 19 20 21 41 43 45 46 53 87 88 102 163 164. 81 83 ss. 122 123 127 ss. 161 ss. 188 208 224 ss.
Agustiniano: 20 21 43 44 45 46. 241 253 278.
Augienses (k y X) 9 19 21 104. : Sangalense 912 ((3) 9 19 20 21 42 43. :

Carolingio: 41. San Galo - Ziirich - Viena (a) 9 19 42 224. :

Casinense: 20 21 41 42 46. Sangermanense (y) 9 19 20 21 22 23 24 25 26 27


: 30
Coisliniano (e) 9 19 20 21 105 109.
: 32 36 39 83 ss. 161 ss. 211 224 ss.
Corbeiense (6) 9 19 20 21 83 ss. 161 ss. 224 ss.
: Veronense (cc) 9 19 20 21 22 23 24 25 26 27 30
: 32
de Cues: 42 43. 36 39 44 46 83 ss. 161 ss. 224 ss.
Galicano: 9 15 19 20 21 22 23 24 25 26 27 30 32 35 36 Zenonense () 9 19 20 21 83 ss. 161 ss. 224 ss.
:

37 38 39 40 41 42 43 44 45 53 54 63 71 72 81 83 ss.
117 ss. 129 130 131 161 ss. 185 188 199 203 208 211
224 ss. 241 244 257 278. B. CODICES
Galo: 20 21 23 164 229.
Griego (LXX) 15 19 21 33 34 35 36 37 38 39 43 52
:
I. ESPANOLES (1)
103 107 108 109 188 224 ss. 232 234 238 241 245
247 278. 2. Turonense 191 200 220.
:

ex Hebraico: 9 15 21 22 25 26 27 28 30 31 32 34 35 6. Ottoboniano: 72 190 192.


37 39 40 41 42 43 44 45 53 60 62 81 112 113 119 7. Lugdunense 188 190. :

120 121 122 123 129 130 183 ss. 253 257 277 278. 13. Cavense: 7 10 11 57 58 ss. 61 62 63 80 83 ss.
Hebreo (T M) 15 19 21 31 34 37 39 41 52 108 109
:
92 185 186 190 191 192 196 205 207 213
123 188 209 210 224 ss. 232 234 237 238 240 278. 215 ss. 235 238 239 240 252 253 255 256 257
de San Hilario: 41 46. 263 264 276 277 284 ss. 292 305 ss. 309 ss.
Hispano: 9 42 45 51 52 53 54 63 65 73 87 102 103 312 ss. 348 ss.
106 107 108 109 111 113 132 162 163 164 165 173 14. Cavense duplicado: 57 61.
176 185 229. 15. Toledano: 11 186 ss. 213 215 ss. 235 239 240 253
Latino: 15 19 21 32 33 34 36 37 39 40 42 43 44 45 255 257 284 ss.
46 51 52 53 57 62 81 83 85 86 91 92 102 106 107 17. Complutense 10 11 57 60 61 ss. 83 ss. 185 188
1
:

108 109 111 123 129 229 253 278. 192 213 215 ss. 239 240 244 253 s. 255 256
Lugdunense (n) 9 19 88 104 109. :
259 260 261 263 264 268 270 293 295 s. 297
Mediolanense: 9 19 21 22 23 24 25 26 27 30 32 36 40 298 299 305 ss. 309 ss. 327 s. 330 s.
41 43 45 83 ss. 161 ss. 224 ss. 19. Legionense (Albares) 185. :

Nonantulano (y) 9 19. :

Nova interpretatio: 30 31 32 37.


(1) Los numeros que preceden a los codices son los que les
Palatino (tc) 9 19.
:
corresponden en nuestro Indke. Cf. VLH, I, Prolegomenos, pagi-
Parisiense: 41. nas 347 ss. 547 ss.
INDICK DOCUMENTAL 1149

21. Legionense 2 11 188 ss. 204 207 213 215 ss. 235
: 74. Rodense: 11 119 120 s. 125 126 185 200 203
239 240 241 s. 254 255 257 284 ss. 213 215 ss. 235 239 240 254 255 256 257 s.
22. Legionense duplicado: 189. 260 261 262 267 268 270 283 284 ss. 287
24. Emilianense 11 190 s. 192 205 207 213 215 ss.
1
:
288 s. 290 295 s. 297 324 s. 326 s. 331.
235 239 240 241 243 s. 254 257 277 348 ss. 84. Legionense 3 11 122 204 213 215 ss. 235 239 240
:

Burgense 11 185 191 s. 194 205 207 213 215 ss. 254 255 256 257 263 284 ss. 305 ss.
25. :

235 239 240 254 255 256 257 263 264 277 89. Oscense: 11 122 185 186 188 193 196 204 s. 207
285 ss. 305 ss. 309 ss. 348 ss. 213 215 ss. 235 239 240 252 254 255 257 277
284 ss. 348 ss.
27. Toledano2 11 192 s. 213 215 ss. 235 239 240 254
:

93. Calagurritano: 11 122 185 205 s. 213 215 ss.


255 256 257 263 264 284 ss. 305 ss. 309 ss.
235 239 240 252.
28. Pinatense: 11 185 186 188 193 ss. 196 201 203
94. Emilianense 2 11 122 206 s. 213 215 ss. 235 239
:

213 215 ss. 235 239 240 251 252 254 255 s.
240 241 s. 244 255 256 257 263 264 284 ss.
257 s. 259 260 261 262 263 264 265 266 268
305 ss. 309 ss.
270 271 272 274 277 278 283 284 ss. 288 s.
95. Ilerdense: 11 122 188 207 s. 213 215 ss. 235 239
290 292 293 295 s. 297 298 299 300 ss. 304
240 252 254 255 257 284 ss.
305 ss. 309 ss. 312 ss. 317 319 ss. 327 s. 332 97. Avilense: 11 119 121 s. 125 126 215 ss. 255 257.
333 335 344 353 ss. 363 ss. 120. Escurialense 12 255 256 257 267 324 s.
:

29. Breviario Mozarabe : 10 63 66 80 82 83 ss. 129. Escurialense 21 11 119 121 122 s. 125 126 129
:

30. Salterio 1
: 10 63 66 83 ss. 131 185 208 213 215 ss. 235 239 240.
31. Salterio2 : 10 63 67 83 ss. 132. Escurialense24 11 129 s. 131 208 s. 213 215 ss.
:

32. Salterio 3 : 10 63 67 83 ss. 254 256 269 329 330. 255 256 275 283 346.
33. Salterio 4
: 10 63 64 65 68 80 83 ss. 188. 163. Matritense (Biblia de Ucles) 122. :

34. Salterio 5 : 10 63 64 65 68 69 77 83 ss. 176. Tirasonense 11 185 209 213 215 ss. 239 240 255
:

35. Salterio 6 : 10 63 66 69 s. 83 ss.


257 284 ss.
37. Salterio 810 63 70 s. 74 83
: ss. 254 255 256 257 203. Zaragozano 255 257 283.
1
:

272 273 283 335 s. 341. 204. Zaragozano 2 10 63 65 71 72 77 83 ss.


:

205. Salterio 10 10 63 65 71 72 77 83 ss.


:
38. Liber Canticorum: 10 63 70 74 83 ss.
206. Salterio 11 10 63 65 71 72 77 83 ss.
:

39. Liber Commicus: 65.


207. Salterio 12 10 63 64 65 68 69 77 83 ss. 255 256
:

40. Liber Commicus 65 77. :


269 329.
42. Liber Commicus: 65. 208. Matritense: 65.
46. "-
Escurialense 201 251 253 254 255 s. 257 s. 259 Matritense: 65.
:
209.
260 261 262 263 264 265 266 268 269 270 210. (=A ) Antifonario de Leon: 10 79 83 ss. 111
!

271 272 274 s. 277 278 283 288 s. 290 292 112.
293 295 s. 297 298 299 300 ss. 304 305 ss. 211. (= E )1
Emilianense: 10 65 76 83 ss.
309 ss. 317 319 ss. 327 s. 329 332 333 334 212. (= E 2 ) Emilianense: 10 65 76 83 ss.
335 344 353 ss. 363 ss. 213. (= E 3 ) Emilianense: 10 65 76 83 ss.
48. Teodulfiano: 11 195 198 209 212 213 215 ss. ss. 214. Emilianense: 65 76.
235 239 240 254 255 262 300 ss. 215. Emilianense: 65 76.
49. Aniciense: 196 197 198. 216. Emilianense: 65 76.
50. Biblia de Berna 198. :
217. Emilianense: 65 76.
51. Hubertiano: 11 197 198 213 215 ss. 235 239 218. (
= L ) Londinense 10 65 83 ss.
1

240 254 255 262 300 ss. 219. (


= L2 ) Londinense 10 65 76 77 83 ss.
220. = L 3 ) Londinense 10 65 76 77 83 ss.
52. Sangermanense 11 197 s. 210 212 213 215 ss.
:
(

235 239 240 254 255 262 263 300 ss. 221. (= L 4 ) Londinense 10 65 76 77 83 ss.
222. (
= L5 ) Londinense 10 65 76 s. 83 ss.
53. Sangermanense : 120.
= L6 ) Londinense 10 65 76 77 83 ss.
223. (
54. Sangermanense : 199. 224. = L7 ) Londinense 10 65 76 s. 83 ss.
(
55. Riquierano: 11 198 s. 212 213 215 ss. 235 239 225. (
= L 8 ) Londinense 10 65 76 s. 83 ss.
254 255 257 284 ss. 226. (
= L9 ) Londinense 10 65 76 s. 83 ss.
72. Urgelense: 11 119 s. 125 126 185 199 213 215 ss. 227. (= L 10 ) Londinense 10 65 76 77 83 ss.
235 239 240. 228. Liber dialogorum 65 76. :

73. Ripollense: 11 70 185 194 199 ss. 203 212 213 229. Liber Geronticon 65 76. :

215 ss.235 239 251 254 255 s. 257 s. 259 230. Misal Romano 65 76. :

260 261 262 263 264 265 266 267 268 270 231. Ritual Romano: 65 76.
272 273 274 275 276 277 283 284 ss. 288 s. 232. (= M )
1
Matritense: 10 65 79 83 ss.
290 291 292 293 294 295 s. 297 298 299 233. (= M 2
) Matritense: 10 65 79 83 ss.
300 ss. 305 ss. 309 ss. 312 ss. 317 s. 321 s. 234. (= O )1
Oracional: 10 65 79 83 ss.
323 324 s. 326 327 s. 332 335 ss. 339 s. 342 s. 235. Oracional: 65.
344 s. 346 347 348 359 ss. 236. Oracional de Verona 65 75 s. 97 110. :
1150 VETUS LATINA HISPANA

237. (= P4 ) Parisiense: 10 65 77 83 ss. Montpeller, salterio: 44.


238. (= P5 ) Parisiense: 10 65 77 83 ss. Muratori, fragmento: 53.
239. Comentario al Octateuco: 65 77.
240. Comentario de Apringio: 65 77. Narbonne 262.:

Notkers, salterio: 44.


241. Etimologias: 65 77.
242. Comentario a los Salmos: 65 77. Reginenses: 43.
243. Comentario a los Salmos: 65 77. Regius: 199.
244. Misal Silense: 65 77. Reichenau, manuscritos: 41.
245. (= S 3 ) Silense: 10 65 77 s. 83 ss. Regin. 140: 70 272.
246. (= S 4 ) SUense: 10 65 77 s. 83 ss. Rheinau 34: 277.
247. (= S 5 ) Silense: 10 65 77 s. 83 ss.
248. (= S6 ) Silense: 10 65 77 s. 83 ss. Saint Pere des Chartres, salterio: 212.
249. (= S 7 ) Silense: 10 65 77 s. 83 ss. Salomon III de Constanza, salterio 43.:

250. (= T ) Toledano: 10 65 79 83 ss.


1
San Gall 23: 268.
251. (= T2 ) Toledano: 10 65 79 83 ss. San Gall 188: 275.
252. (= T3 ) Toledano: 10 65 79 83 ss. San Gall 230: 275.
253. (= T4 ) Toledano: 10 65 79 83 ss. San Gall 908 42. :

254. (= T5 ) Toledano 10 65 79 83 ss. : San Petesburgo, manuscritos: 41.


255. (= T6 ) Toledano: 10 65 79 83 ss. S. Gen. 1186: 263.
256. Carcasonense 11 209 s. 212 213 215
: ss. 235 239 S. Genev. 8-10: 265.
255 262. S. Genev. 1177: 70 272.
257. Breviario de Miranda: 10 63 72 s. 81 83 ss. Sinai, manuscrito: 45.
258. Breviario Eccl. Burgensis: 10 63 73 81 83 ss. Sinaitico 11 36 247.
:

259. Rituale Burgense: 10 63 65 74 s. 81 83 ss. Sorbona, salterio: 212.


260. Breviario Burgense: 10 65 75 81 83 ss. Stuttgart, salterio: 43 44.
Stuttg. fol. 23: 268.

II. EXTRANJEROS Valliceliano: 122.


Vaticano: 11 36 44 247.
A 1
: 265. Vat. 82: 195 278.
Alejandrino: 11 36 247. Vat. 84: 195 278.
Angers 14: 265. Vat. Lat. 5359, palimpsesto: 44.
Vat. Lat. 8484: 61.
Bibl. Paris 11513: 263.
Vat. Lat. 9508: 186.
Bosworth, salterio de : 41.
Bouhier, salterio carolingio del presidente: 41.
Bovinense, salterio: 122. C. DOCUMENTOS
Br. Mus. Vesp. A 1: 277.
Burdeos: 212. Vetus Africana: 54.

Cambridge, salterio (Ff. I. 23) : 41. Vetus Itala: 32 54 164.


Carolinos, libros: 42.
Vetus Latina: 9 15 19 21 27 28 30 32 33 35 36 37 39
Casan. 720-1: 70 272 273 275.
42 52 54 59 60 61 62 81 83 86 91 95 102 103 106
Cathach de S. Columba: 41.
107 109 111 113 119 121 162 163 169 188 189 190
Clp. 15176: 265.
199 206 211 224 225 226 227 228 229 230 231 232
Clp. 15947: 263.
234 238 241 244 247.
Clp. 16744: 268 275.
Col. Dom. 45 : 70 273. Vetus Latina Hispana: 7 9 10 44 54 57 65 81 97 119
Corbie, Biblia de 212 213.
:
129 130 136 161 162 164 168 172 176 179 185 198
200 207 211 232 247 266 267 269 275 276.
Chartr. 259: 275.

Donauesch. 177: 268.


Vetus Latina de Beuron: 44 205.
Dresd. 486: 275. Vetus Romana: 32 37.

Eadwine, salterio: 43.


Vulgata: 9 15 28 40 42 44 45 59 61 62 69 71 72 87
94 101 110 111 113 114 120 121 123 125 131 161
Hamilton, salterio 522 de: 43.
162 164 165 166 167 168 172 173 174 175 179 186
Liber Sancti Kyliani : 44. 187 189 190 191 192 196 199 201 204 205 209 215
216 232 251 252 257 259 262 267.
Martin Codax: 71.
Maz. 4: 263. Vulgata Clementina: 9 11 40 87 119 123 125 126 164
Mont S. Michel : 212. 234 257.
II. INDICE BIBLIOGR AFICO
POR ORDEN ALFABETICO DE AUTORES

Ales, A. D.' : 32. Bischoff, B. : 44.


Allgeier: 31 42 43 44 46. Bishop, E. : 41 78.
Alpe, A. ab: 45. Blume: 71.
Altaner: 44 253. Bonacorsi: 41.
Alteri, M. : 40. Bond: 77.
Amelli: 20 41 60. Bover: 121.
Andres: 75 191. Boylan, P.: 41.
Anspach 59 151 202 206 253 268 269 330.
:
Brandscheid: 36.
Antolin: 69 122 129 253 254 257 262 263 271 276 277. Breves: 71.
Britt: 42.
Arciniega: 10 82.
Arconada: 43. Brou: 44 45 69 79 111 112 113.
Bruckner: 43.
Arevalo: 136 139 150 151 187 194 263 268 270.
Bruyne: 20 37 38 39 41 42 43 46 59 60 61 62 63 66 69
Ayuso: 10 11 15 32 33 39 44 45 46 51 52 53 57 58 59
70 120 121 122 123 130 186 187 190 191 192 193
60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 76
194 195 196 201 202 203 204 205 206 208 251 252
77 78 79 80 81 83 89 91 92 93 96 97 101 102 106
257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268
109 110 113 119 120 121 122 123 129 136 137 138
269 271 272 273 274 275 276 277 278.
139 141 143 144 145 149 150 151 153 154 156 157
Burkitt: 41 189.
158 159 163 176 185 186 188 189 190 191 192 193
Burriel 79 186 187.
:

195 196 197 198 199 200 201 203 204 205 206 207
208 209 210 211 212 213 215 232 234 236 237 238
Campeis: 206.
239 240 241 247 252 253 254 257 258 259 260 261
Campo, del: 191.
262 263 264 265 266 267 268 269 270 272 273 274
Capelle: 19 20 41.
275 276 277 278.
Capua, F. de: 43.
Ceriani: 262.
Ballesteros, A. : 53.
Cisneros: 40 80 81 82.
Barlow: 144.
Claveras: 75 110.
Baron: 20.
Coens: 44.
Batiffol: 59.
Coppens: 43.
Bees: 43.
Cottineau: 189.
Beissel: 200.
Coughlin: 205.
Benedictinos de Leon 79. :
Cuissard: 196.
Benedictinos de S. Jeronimo: 9 11 20 21 32 39 40 44
46 59 63 81 87 95 119 123 125 126 186 188 253 257. Chamoso Lamas: 51.
Benedictinos de Silos: 79. Champollion: 58.
Berganza: 77 191. Chiffiet: 156.
Berger: 41 59 61 62 120 121 122 187 189 191 193 196
198 201 204 205 208 209 251 252 257 258 259 260 Dekkers: 44 208 252 257 260 262 263 264 268 277.
261 262 263 264 265 266 267 268 269 271 272 274 Delisle: 65 71 120 196 197 198 262.
275 276 277. Despy, G. 45. :

Besse: 64 65. Diaz y Diaz: 252 268 269 271 272 334.
Bianchini 20 39 75 187.
: Dieu: 189.
1152 VKTUS LATINA HISPANA

Dold: 20 41 42 43 44. Kauer: 144.


Dominguez Bordona: 58 71 120 121 187 189 191 Kenyon: 58 121 187 191 196.
200 204 206 208. Kingsley Porter: 71.
Driver: 189. Kittel-Kahle: 224.
Duchesne: 51. Krusch: 268.
Duhr: 136.
Durrieu: 120. Labbe: 196.
Lagarde: 40 197 199 211.
Ecker, J. : 41. Lagrange: 43.
Eguren: 61 187 189 204. Laridio, G. 40. :

Enciso: 66 68 71 76 77 78 79. Lauer: 41 120.


Erasmo: 40 211. Lefevre d' Etaples: 39 40 211.
Ernst, J.: 41. Leroquais, V. 44. :

Estienne, R. 40 198 199. : Lesley: 80.


Ewald: 205. Levison: 142.
Ewald-Loewe 74 187 : 190. Liebaert: 41.
Llnas, C. de: 70.
Fabian y Fuero: 10 81 82. Loewe-Hartel 66 69 74 76 187 190 205 206.
:

Fernandez, D. 187. : Longas, P.: 43 121 187 193.


Fernandez Pousa: 158 253 271 334. Lopez, A. 71.:

Ferotin: 64 66 68 69 70 74 75 76 77 79 191. Lopez Ferreiro: 71.


Fischer: 44 59 62 63 66 67 68 69 71 72 74 77 79 :
Lopez Martinez: 73 74 96 110.
123 189 190 204 205 206 208. Lorenzana: 10 40 60 66 80 81 82 92 96 111 136 142
Florez: 69 75 144 145. 153 258.
Froben: 40. Lovanienses: 40.
Lowe: 20 43 45 58 68 74 76 77 187 191 193.
Gaetani d' Aragona: 58.
Galbiati: 45. Macario: 254.
Gallandi: 144. Madoz: 137 151.
Garcia Villada: 51 53 58 66 68 69 71 74 76 77 78 Maffei: 75.
187 188 189 191 193. Magistretti, M. : 41.
Gasquet, A. 41 205 206. : Mai: 58 154 268.
Gilson, H. 10 41 60 63 68 80 92 188.
: Mangenot: 59 121 187 189 191 193 196 199.
Gisser: 40 211. Marks: 45.
Gomez Moreno: 58 71 187 189 191 193 204. Marques de Lozoya: 58.
Gonzalez, S.: 137. Martianay: 11 40 197 198 199 209 210 211 212.
yG.de: 40 211.
Gregoriis, J. Martinez: 61.
Gribomont: 20 113. Mattei-Cerasoli : 58 60.
Gunther Zeiner: 40 210 211. Maunde-Thomson 68 76. :

Gutenberg: 40. Menendez Pidal: 77 188.


Gut: 195. Mercati: 44 253 262 263 264.
Merino: 61 187 189.
Harden: 41 186 188 194 197 198 199 211 213 215. Merk: 36 59 187.
Harnack: 51. Meyer, W. 70 74. :

Hartel: 145. Mezzacasa: 42.


Heiming, O. 45. :
Migne: 51 66 80 136 137 139 142 143 144 145 153
Hetzenauer: 36. 156 157 158 159 187 211 251 257 258 259 260 262
Hoberg: 189. 264 265 266 267 268 272 275.
Hofmann, S. : 44. Millares Carlo 58 61 66 68 69 71 74 76 77 78 79 187
:

Holder, A. : 41. 191 193.


Hopfl 59 195 196.
:
Miquelez: 61.
Hutington: 68 77. Morales, A. de 69. :

Morcaldi: 58.
Ihm: 260. Morin: 75 77 145 153 268.
Inguanez, M. : 41. Motzo: 62.
Mufioz Rivero: 187.
Jacquier: 58 121 187 191 196.
James, M. R. 43. :
Neuss: 120 200.
Jeanotte, H. 41. :
Noguera: 145.
Jorgensen, E. 262. :
Nohe, A. 43.
:
fNDICE BIBLIOGRA FICO 1153

Octavio de Toledo : 193. Smith, L. F. 187. :

Omont: 69. Sodar: 62.


Ongaro, G. 44. : Soden, H. von: 99.
Ortiz: 10 39 60 80 82 92 97 106 108 111 211. Spagnolo: 75.
Oviedo y Arce: 71. Stabile: 60.
Staerk, A. 41. :

Paloraares: 186 187 189. Stegmuller: 44 252 257 258 259 260 261 262 263 264
Pannier: 36. 265 266 267 268 271 272 273 274 275 276 277 278.
Paoli: 58. Swete: 247.
Perez Bayer: 79.
Perez Llamazares: 189 204. Tailhan: 189 204.
Perez de Urbel: 77 78. Tarrago y Pleyan: 207.
Perez Pastor: 67 76 190 206. Thompson: 75.
Pertz: 58. Tischendorf: 58.
Pijoan: 120 200. Tommasi : 40.
Pinell 44 66 69.
:
Torre, M. de la: 43 121 187 193.
Porter, A. W. S. 62 71 74. :
Traube: 75.
Power, E. 209 210. :
Trend: 71.
Prado: 59 71 74 187. Tricot: 59 187.
Pujol y Tubau, P. 120 199. :
Trugillo: 189.
Turner: 264.
Quentin 40 59 61 120 121 122 123 187 190 191 192 193
:

196 198 199 200 201 204 205 206 208 212 253.
Upson Clark : 58 66 68 69 71 74 76 77 78 79 187 189
191 193.
Rahlfs: 37 43 62 189 224 247.
Ramsay: 41.
Vaccari: 20 37 42 44 45 46 58 121 187 189.
Rand, E. K. 42. :

Vallarsi: 40 199 211.


Revilla: 61 189.
Vazquez de Parga 137 205. :

Riano: 71 76 79.
Vega: 136 138 143 144 151 157.
Risco: 158.
Vercellone: 58 189.
Robles: 71.
Victorio, Mariano: 40 211.
Rojo: 71 74.
Villaamil y Castro: 61.
Romero, F. : 77.
Villanueva: 120.
Rossi, I. : 61.
Vitense, V. 43. :

Rozan, Abate de: 58.


Vives: 69 75 110.
Ruiz Zorrilla: 77.
Vogels: 36.
Vogt: 20.
Sabatier: 39 40 199 211 257.
Saenz de Aguirre 137 138 143 144 145 158 159. :

Sainte-Marie 11 22 25 27 37 40 44 46 60 81 186 188


:
Wagner, P. : 71 74.
190 191 192 193 194 197 198 199 203 204 205 206 Ward: 43.

208 209 210 211 212 213 215 217 224 234 235 237 Weber, R. 11 15 19 20 21 22 27 40 44 45 46 60 62 63
:

238 239 240 253 257. 81 103 129 130 161 188 189 206 224 253.
Salmon: 44. Weihrich: 154.
Schanz 260 264.
:
Weiss: 36.
Schepss: 149. White, H. J. 59 121 187 189 191 196 199.
:

Schiaparelli : 76. Whitehill 42 43 63 66 67 68 69 71 74 77 269.


:

Schneider: 21 43 44 62 66 67 68 69 71 74 77 79. Wildhagen, K. 41. :

Schulz: 62 121. Wilmart: 43.


Scio: 211. Wordsworth-White 58 59 121 186 187 196 197 199 204. :

Segui: 153 157.


Silvestre: 58. Zangemeister : 144.
Simonet: 187. Ziegler: 58.
Sirmond: 196. Zorell 31 36.
:
I
III. INDICE GENERAL

P&glnaa

PORTADAS 1_5

PREFACIO 7
SlGLAS 9-11
I. De caracter general 9
II. Salterios de la Vetus Latina 9
m. Fuentes usadas en los Salterios de la V. L. H 10-11

1. Salterio Visigotico Mozarabe (MO) 10


A) Salterios 10
B) Libros Liturgicos 10
C) Ediciones 10

2. Salterio ex Hebraico (HE) 11


A) Codices . 11
B) Ediciones 11

3. Salterio Galicano (GA) 11


A) Codices 11
B) Ediciones 11

4. Salterio Romano (RO) 11


A) Codices 11
B) Ediciones 11

5. Salterio Patristico (SH) 11

6. Salterio Griego (LXX) 11

PRIMERA PARTE. Introduccion 13

Plan general de este volumen 15

SECCION PRIMERA. La Vetus Latina. Introduccion general al Salterio Latino 17

El problema del Salterio unico 19

1. Enumeracion de los Salterios de la Vetus Latina 19

2. Su localizaci6n 19
A) El Salterio africano 19
B) Los distintos Salterios europeos 20

27
1156 VETUS LATINA HISPANA

P&glnas

3. El Salterio unico de la Iglesia primitiva 21


1) Analisis comparativo interno de los antiguos Salterios entre si 21
A) Analisis de las variantes 21
B) Analisis del lexico 22
1. " El Salterio Ambrosiano (ME) 22
2. " El Salterio Galicano (GA) 23
3. El Salterio de San German (y) 23
4. " El Salterio de Verona (oc) 24
2) Analisis comparativo externo de los Salterios antiguos con el "Salterio iuxta He-
braeos" de San Jeronimo 25
A) Analisis de las variantes , 25
B) Analisis del lexico 27
1. " Lexico propio y exclusivo de HE, que no se halla en RO ni en
las otras formas del Salterio antiguo 27
2. Lexico propio de los Salterios de la Vetus Latina que no se halla
en HE 28
3) Analisis comparativo con la "Nova Interpretatio" (NI) del P. Instituto Biblico . . 30

4. Lugar de origen del Salterio primitivo 32

5. La fuente del Salterio antiguo 33


A) Los LXX como fuente del Salterio latino primitivo 33
B) Supone un texto prerrecensional de los LXX 36
6. La obra de San Jeronimo 37
A) El Salterio Romano 37
B) El Salterio Galicano 38
7. Bibliografia sobre el Salterio latino 39

SECCION SEGUNDA. La Vetus Latina Hispana. Introducci6n especial al Salterio Hispano ... 47

I. El Salterio Hispano 49
1. Existencia de un Salterio latino espanol 51
2. Procedencia del Salterio Hispanico. iTraduccion o recension? 52
3. Caracter del Salterio Hispano 53

H. El Salterio Visigotico-Mozdrabe 55
I* Parte. Analitica y descriptiva 57
I. Introduccion 57
n. Manuscritos del Salterio Mozarabe 57
A. Codices biblicos 57
Codice 13 58
Codice 14 61
Codice 17 61
B. Codices liturgicos 63
A) Salterios 66
Codice 29 66
Codice 30 66
Codices 31 y 32 67
Codice 33 68
Codices 34 y 207 68
Codice 35 6
Codice 37 70
Codices 204 205 y 206 71
C6dice 257 72
C6dice 258 73
INDICE GENERAL 1157

Paglnas

B) Otros libros litiirgicos 74


C6dice 38 74
Codice 259 74
C6dice 260 75
Codice O = 236 1
75
Codices de San Millan. E 2 E 3 = 212 213 76
Codices de Silos. a) Londinenses L 2 L 3 L4 L5 L6 L 7 L* L9 L 10 -
:

= 219 220 221 222 223 224 225 226 227 76


Codices de^ Silos. b) Parisienses: P 4 P 5 = 237 238 77
Codices de Silos. c) Silenses: S 3 S 4 S 5 S 5 S 7 = 245 246 247 248
249 77
Codices de Toledo T T T T T T6 =
1 2 3 4 5
250 251 252 253 254 255. 79
C) Los restantes codices liturgicos 79

III. Ediciones impresas del Salterio Mozarabe 80


A. Ediciones del Salterio Mozarabe integro 80
1. Edicion de Ortiz: O 80
2. Edicion de Lorenzana: L 80
3. Edici6n de Gilson: G 80
4. Edicion de Ayuso: A 81
B. Ediciones parciales del Salterio Mozarabe 81
1. Edici6n de Fabian yFuero: F 81
2. Edicion de Arciniega: D 82
3. Edicion de otros Salmos en el Breviario de Lorenzana : B 82

IP Parte. Critica 83
I. Existencia y unidad del Salterio Visigotico-Mozarabe 83
A. Tiene unidad en si mismo 83
B. Se diferencia de todos los demas 85
1. Diferencia de lexico 85
2. Diferencia de texto 86
A) No es igual a cualquiera otro de ellos 86
1. Diferencia entre MO y RO 87
2. Diferencia entre MO y GA 87
3.
Diferencia entre MO y oc 87
B) No es igual a la mezcla de todos ellos ni a la suma de todos
o de parte de ellos 88
1. En lecciones originarias y estrictamente exclusivas
de MO, contra todos los demas testigos 88
2. En lecciones positivas de MO, y quiza originarias;
aunque no exclusivas, si preponderantes, e incluso
caracteristicas 89
3. Conclusi6n 89

n. Divisi6n del Salterio Visigotico-Mozarabe 89


A. Existencia de un doble tipo de texto del Salterio Visigotico-Mozarabe. Tex-
to A y texto B 89
B. Analisis por separado de ambos textos 91
1. Analisis del grupo A 91
1) Formacion del grupo 91
2) Personalidad propia 94
a) Diferencia de lexico 95
b) Diferencia de texto 95
oc) Diferencias entre A y RO 95
P) Diferencias entre A y GA 95
y) Diferencias entre Aya 95
6) Diferencias entre A y los otros Salterios unidos . 96
1158 VETUS LATINA HISPANA

2. Analisis del grupo B 96


1) Formacion del grupo 96
2) Personalidad propia 97
a) Diferencia de lexico 97
b) Diferencia de texto 97
1. " Diferencia por separado de cada uno de ellos ... 97
cc) Diferencias entre B y RO 97
(3) Diferencias entre B y GA 98
y) Diferencias entre B y cc 98
2. Diferencia de todos ellos en conjunto 98
3) Evolucion del grupo. Nuevas subdivisiones 99
a. Niicleo fundamental: 17 29 99
b. Grupo secundario 30 31, etc
:
100
c. Subgrupo especial : A E" L2
1 - 10
O 1
P*- 5 S 3 "7 T 1 -6
. Texto li-

turgico 101
d. Revisi6n tardia bajo el influjo del Salterio Galicano . . 101
e. Variantes solitarios 102
LTI. Valor del Salterio Visig6tico-Mozarabe 102
1. Valor de MO 102
2. Valor de A 106
3. Valor de B 108
1. Valor de a 110
2. Valor de b 111
3. Valor de c 111
4. Valor de d y e 113
IV. Principios criticos de la presente edicion 113
A. En cuanto al Texto 114
B. En cuanto al Aparato Critico 114
V. Conclusion 115

m. El Salterio Galicano en Espaiia 117

I* Parte. Analitica y descriptiva 119


I. Introduccion 119
II. Manuscritos espanoles del Salterio Galicano 119
Codice 72 119
Codice 74 120
Codice 97 121
Codice 129 122
m. Ediciones del Salterio Galicano cotejadas en nuestro Aparato Critico 123
1. Edicion de la Vulgata Clementina: C 123
2. Edicion de los P. P. Benedictinos de la Abadia de S. Jer6nimo: B 123

TJ" Parte. Critica 125

rv. El Salterio Romano en Espana : . . 127

I* Parte. Analitica y descriptiva 129


I. Introduccion 129
II. Codices del Salterio Romano en Espana 129
Codice 129 129
Codice 132 129
m. Ediciones del Salterio Romano 130
Edici6n de R. Weber: W 130

U m
Parte. Critica 131
fNDICE GENERAL 1159

Paplnaa

V. El Salterio Patristico Hispano 133

P Parte. Analitica y descriptiva 135


L Introduccion 135
n. Vision de conjunto de la Patristica Hispana en el Salterio 135
m. Examen de cada uno de los SH en el Salterio 136
1. APR = Apringio 136
2. BAQ = Baquiario 136
3. BR = Braulio 137
4. CBR = Concilia Bracarensia 137
5. CHI = Concilia Hispalensia 137
6-12. CT = Concilia Toletana 137
13. EVA = Evancio 138
14. GR.IL = Gregorio Iliberitano 138
15. IDAL = Idalio 139
16. IS =Isidoro 139
17. IUL = Julian de Toledo 141
18. LE = Leandro 143
19. LIC = Liciniano de Cartagena 143
20. MAR = Martin Dumiense o de Braga 144
21. ORO = Orosio 144
22. PA = Paciano 144
23. PAU = Paulino 145
24. PRI = Prisciliano 149
25. PS-IS = Pseudo-Isidoro (ALR) 150
26. PS-IS = Pseudo-Isidoro (CW) 150
27. PS-IS = Pseudo-Isidoro (EM) 150
28. PS-IS = Pseudo-Isidoro (LDN) 150
29. PS-IS = Pseudo-Isidoro (SL) 151
30. PS-IS = Pseudo-Isidoro (VQ) 151
31. PS-IUL = Pseudo-Julian 153
32. PS-PRI = Pseudo-Prisciliano 153
33. PS-SE.ME = Pseudo-Severo de Menorca 153
34. PS-SP = Pseudo-Speculum 154
35. PS-VIG = Pseudo-Vigilio (CV) 156
36. PS-VIG = Pseudo-Vigilio (DT) 156
37. SE.ME = Severo de Menorca 157
38. TA =Taj6n 157
39. VAL = Valerio 158
40. VI = Vidal y Constancio 159

H Parte. Critica 161


1. APR = Apringio 161
2. BAQ = Baquiario 161
3. BR = Braulio 162
4. CBR.n = Concilium Bracarense II 162
5. Cffl = Concilia Hispalensia 162
6-12. CT = Concilia Toletana 162
13. EVA = Evancio 163
14. GR.IL = Gregorio Iliberitano 163
15. IDAL = Idalio 164
16. IS = Isidoro 164
17. IUL = Julian de Toledo 165
18. LE = Leandro 166
19. LIC = Liciniano 167
20. MAR = Martin Dumiense o de Braga 167
21. ORO = Orosio 168
22. PA = Paciano 168
1160 VKTUS L A T I N A H I S P A N A

P6glnas

23. PAU = Paulino 169


24. PRI = Prisciliano 170
25. PS-IS = Pseudo-Isidoro (ALR) 171
26. PS-IS = Pseudo-Isidoro (CW) 171
27. PS-IS = Pseudo-Isidoro (EM) 172
28. PS-IS = Pseudo-Isidoro (LDN) 172
29. PS-IS = Pseudo-Isidoro (SL) 172
30. PS-IS = Pseudo-Isidoro (VQ) 173
31. PS-IUL = Pseudo-Julian (CPN) 174
32. PS-PRI - Pseudo-Prisciliano (T) 175
33. PS-SE.ME = Pseudo-Severo de Menorca (AES) 175
34. PS-SP = Pseudo-Speculum 176
35. PS-VIG = Pseudo-Vigilio (CV) 178
36. PS-VIG = Pesudo-Vigilio (DT) 179
37. SE.ME = Severo de Menorca 179
38. TA = Taj6n 179
39. VAL =Valerio 181
40. VI = Vidal y Constancio 182

VI. El Salterio ex Hebraico 183

I* Parte. Analitica y descriptiva 185


L Introducci6n 185
n. Manuscritos espanoles del Salterio ex Hebraico 186
C6dice 13 186
C6dice 15 186
C6dice 17 188
C6dice 21 188
C6dice 24 190
C6dice 25 191
Codice 27 192
Codice 28 193
Codice 48 195
Codice 51 197
Codice 52* y 52" 197
Codice 55 198
Codice 72 199
Codice 73 199
Codice 74 203
C6dice 84 204
Codice 89 204
C6dice 93 205
Codice 94 206
C6dice 95 207
Codice 129 208
Codice 132 208
Codice 176 209
Codice 256 y 256" 209

m. Ediciones impresas 210


1. Mirada de conjunto 210
2. Ediciones usadas en este volumen 211
M (Martianay) 211
S (Sainte-Marie) 212
A (Ayuso) 213
Indice general 1161

n* Parte. Critica 215

Seccion primera. Formacion e integraci6n de los diversos grupos 215

I. Introduccion 215
1. Examen, por separado, de los grupos 216
1. Existencia de L 216
2. Existencia de P 217
3. Existencia de I 217
4. Existencia de T 217
5. Existencia de C 218
2. Examen, en conjunto, de los grupos 219

m. Metodo positivo 220

Seccion segunda. Relacion de los grupos entre si 221


I. Introduccion 221
II. Combinacion principal. LI contra PT 222
1. Metodo precisivo 222
1. En combinacion tripartita 222
2. En combinacion bipartita 222
A) LI contra PT, seguidos de C 222
B) PT contra LI, seguidos de C 223
2. Metodo positivo 223
1. En cuanto a LI 223
2. En cuanto a PT 223
3. En cuanto a C 223

Seccion tercera. Posicion de los distintos grupos, aislados o unidos, y su valor para la
reconstruccion del arquetipo original jeronimiano a traves de su cauce hispano .... 224
I. Posicion de los grupos 224
A. Los grupos encasillados en la division tripartita y bipartita 224
1. Mirada de conjunto 224
2. Posicion de los binomios LI y PT 225
3. Posicion de C 226
B. Los grupos aislados 226
1. En cuanto a L 226
2. En cuanto a P 227
3. En cuanto a I 228
4. En cuanto a T 229
5. En cuanto a C 229
II. Valor de los grupos en orden a la reconstruccion del texto primitivo 230
1. En cuanto a L 230
2. En cuanto a P 230
3. En cuanto a I 231
4. En cuanto a T 231
5. En cuanto a C 231

Seccion cuarta. Normas criticas a que se sujeta la edicion presente 231


1. Principio fundamental. Observaciones 231
2. Por lo que se refiere al texto 233
3. Por lo que se refiere al aparato critico 233
Excursus I. Graficos de las teorias de Sainte-Marie y de Ayuso 234
Teoria de Sainte-Marie 235
Teoria de Ayuso 236
1162 VETU6 LATINA HISPANA

P6ginas

L Explicaci6n del grafico de la teoria de Sainte-Marie 237


LT. Explicaci6n del grafico de la teoria de Ayuso 238
LTI. Estudio comparativo de los graficos. Puntos de coincidencia y de divergencia entre
ambas teorias 239

Excursus Notas marginales


LT. del Salterio en algunos codices espaiioles 241
1. Codices 21 y 94 241
2. Codice 24 243

VII. El Salterio Griego (Como base del Salterio Hispano) 245


Observaciones 247

VLTI. Los Elementos Extrabiblicos del Salterio 249


L Introduccion 251
II. Ediciones y Bibliografia 251
ni. Fuentes 253
1. C6dices que contienen elementos extrabiblicos y elementos extrabiblicos que
contienen los codices 253

2. Autores de los elementos extrabiblicos y elementos extrabiblicos por autores. 255


I. Hieronymi 255
n. Hilarii 256
III. Augustini 256
IV. Cassiodori 256
V. Gregorii Turonensis 256
VI. Isidori 256
VH. Valerii Bergidensis 256
VHI. Alcuini 256
LX. Flori 256
X. Series Anonymorum 256

3. Estudio de los elementos extrabiblicos 257


1. Psalterium romae dudum 257
2. Scio quosdam putare 257
3. Psalterium ita est 257
4. Quae adceperis reddenda 258
5. Nudius tertius cum 258
6-7. Aleph doctrina. Post interpretationem (Prosequitur Nudius tertius). 258
8. Adam genuit seth (Computatio de sex aetatibus saeculi) 258
9-13. Genealogiae (Appendices) 258
14. Dum multa corpora 259
15. Adcepi litteras 259
16-17. Sunt ergo omnes psalmi. Nunc autem quia (Appendwes. Excerpta). 259
18-19. Nunc damasi monitis. Psallere qui docuit 259
20. En tibi psalterium 260
21. Christus est quem .

260
22. Psalterium graece
260
23-32. Dauid filius iesse
260-262
In hebraeo libro 262
33.

Ac sequentia... Nomen domini inenarrabile (Appendix 1) 263


34.
Nomina eorum (Appendix 2) 263
35.
36. Omnem psalmorum prophetiam 263
37. Diapsalma autem idcirco 263
Diapsalma hebraeus 264
38.
39. Qui promissum reddit 264
264
40. Dicant quanta sit (Excerptum)
41. Item sancta teudosie... Considerate fratres karissimi 265
42. Est etiam eiusdem rei (Appendix) 265
iNDICE GENKRAI. 1163

Pigttttl

43. Nunc nominatim (Appendix) 265


44. Omnes namque psalmi (Excerptum) 265
45. Omnis scriptura diuinitus inspirata 265
46. Qui psalmi proprie 265
47. Psalmus a psalterio 266
48. De diapsalma 266
49. De amen 266
50. De hymno 266
51. De alleluia 267
52. Omnem psalmorum prophetiam 267
53. Quamuis ordo psalmorum 267
54. Canticum psalmorum animas decorat 267
55. Psalmi orant pro futuris (Appendix) 267
56. Omnis scriptura diuinitus inspirata 267
57. Psalterium est ut 267
58. Denique psalmi qui 268
59. Liber psalmorum quamquam 268
60. Nomina eorum (Excerptum) 268
61. Origenes quondam Hle 268
62. Plura nouimus cantica 269
63. Numerus autem huius (Appendix) 269
64. Officiorum plurima genera 270
65. Qui autem ipsius 270
66. Psalmus a psalterio 270
67. De diapsalma 270
68. De diapsalma 270
69. De amen 271
70. De hymno 271
71. De decem nominibus dei 271
72. Uelut quidam arentis 271
73. Quisquis iUe est 271
74. Initium psalmi huius 272
75-77. Prophetiae spiritus. Et prophetiae adhuc 272-273
78. Diu est quod 273
79. Dauid citharista puer 273
80. Psalterium inquirendum est 274
81. Laudibus atque spiritalibus 274
82. Alleluia apud caldeos 274
83. Alleluia apud hebraeos 274
84. Al est laus 274
85. Interpretatio apud hebraeos de gloria 274
86. Alleluia hebraeus sermo 274
87. In finem scripturarum 275
88. Quare psalmi dicuntur 275
89. Psalmorum liber 275
90. Ideo filioli rogo 275
91. Psalterium quod secundum 275
92-96. Genealogiae 276
97. Christus est quem 276
98. Psalterium graece 276
99. Psalmus iste cum (Arg. seu breues psalmorum. I) 276
100. Primus psalmus ad christi (Arg. seu breues psalmorum. II) 277
101. [Primus] psalmus ostendit (Arg. seu breues psalmorum. III) .... 277
102. Exaudi deus iustitiam 278
103. (Tituli psalmorum) 278
1164 LATINA HISPANA

PAglnas

SEGUNDA PARTE. Edici6n critica 279

SECCION PRIMERA. ELEMENTOS EXTRABfeLICOS 281


I. Sancti Hieronymi. Certa, excerpta, dubia, et falso tributa 283
A. Certa et excerpta 283
1. Psalterium romae dudum 283
2. Scio quosdam putare 284
3. Psalterium ita est 286
4. Quae adceperis reddenda 287
5. Nudius tertius cum 288
6. Aleph doctrina (Proseq. Nudius tertius) 289
7. Post interpretationem (Proseq. Nudius tertius) 290
8. Adam genuit seth (Comp. de sex aetatibus saeculi) 291
9-13. Genealogiae (Appendices) 292
B. Collectio damaso-hieronymiana 292
14. Dum multa corpora 292
15. Adcepi litteras 293
16-17. Appendices 293
18. Nunc damasi monitis 294
19. Psallere qui docuit 294
20. En tibi psalterium 295
21-22. Christus et quem. Psalterium graece 295
C. Dubia uel falso tributa.Pseudo-hieronymus 295
23. Dauid filius iesse 295
24. Sunt ergo omnes psalmi (Excerptum) 297
25. Nunc autem exposuimus (Proseq. praefatio Dauid filius iesse) 297
26. Nunc autem quia (Excerptum) 297
27. Nunc nominatim (Excerptum) 298
28. Nunc autem exponamus (Proseq. praefatio Dauid filius iesse) 298
29. Dauid enim rex (Proseq. praefatio Dauid filius iesse) 299
30. Hoc est fiat (Proseq. praefatio Dauid filius iesse) 299
31. Qui autem ipsius (Proseq. praefatio) 300
32. Qui autem ipsius (Appendix) 300
33. In hebraeo libro 300
34. Ac sequentia (Prosequitur In hebraeo libro) 304
35. Nomina eorum (Appendix) 304
36. Omnem psalmorum prophetiam 305
37. Diapsalma autem idcirco (Prosequitur Omnem psalmorum prophetiam). 309
38. Diapsalma hebraeus (Appendix) 312
39. Qui promissum reddit 312
40. Dicant quanta sit (Excerptum) 317
41. Considerate fratres karissimi (Excerptum) 317
42. Est etiam eiusdem rei (Appendix) 318
43. Nunc nominatim (Appendix) 318
44. Omnes namque psalmi (Excerptum) 318
45. Omnis scriptura diuinitus inspirata 319
46. Qui psalmi proprie 321

II. Sancti Hilarii. Certa, excerpta, dubia aut spurea 322


47. Psalmus a psalterio 322
48-50. De diapsalma. De amen. De hymno 322
51. De aUeluia 322
52. Omnem psalmorum prophetiam 322

III. Sancti Augustini. Certa, excerpta, dubia aut spurea 323


53. Quamuis ordo psalmorum 323
54. Canticum psalmorum animas decorat 324
55. Psalmi orant pro futuris ( Appendix) 325
56. Omnis scriptura diuinitus inspirata 325
fNDICF GENERAI, 1165

P4glns

IV. Cassiodori. Certa uel excerpta uel dubia 326


57. Psalterium est ut 326

V. Sancti Grcgorii Turonensis. Certa uel excerpta 326


58. Denique psalmi qui 326
.. >
.

VI. Sancti Isidori. Certa, excerpta, dubia uel spurea 327


59. Liber psalmorum quamquam 327
60. Nomina eorum (Excerptum) 328
61. Origenes quondam ille 328
62. Plura nouimus cantica 329
63. Numerus autem huius ( Appendix ) 330
64. Officiorum plurima genera 330
65. Qui autem ipsius (Excerptum) 331
66. Psalmus a psalterio 332
67. De diapsalma 333
68. De diapsalma 333
69. De amen 333
70. De hymno 333
71. De decem nominibus dei 334

VII. Sancti Valerii Bergidensis. Certa uel dubia 334


72. Uelut quidam arentis 334
73. Quisquis ille est 335
74. Initium psalmi huius 335

VIII. Alcuini. Certa, excerpta, dubia uel spurea 335


75. Prophetiae spiritus. Et prophetiae adhuc 335
76. Si uis orare (Prosequitur Prophetiae spiritus) 336
77. Si gratias Deo (Prosequitur Prophetiae spiritus) 338

IX. Flori. Certa uel excerpta 339


78. Diu est quod 339
79. Dauid citharista puer 341

X. Series anonymorum. Diuersa documenta 342


80. Psalterium inquirendum est 342
81. Laudibus atque spiritalibus 343
82. Alleluia apud caldeos 343
83. Alleluia apud hebraeos 343
84. Al est laus 343
85. Interpretatio apud hebraeos de gloria 343
86. Alleluia hebraeus sermo est 344
87. In finem scripturarum 344
88. Quare psalmi dicuntur 344
89. Psalmorum liber 346
90. Ideo filioli rogo 346
91. Psalterium quod secundum 346
92. Genealogia esdrae 347
93. Genealogia eman 347
94. Genealogia asaph 347
95. Genealogia ethan 347
96. Genealogia idithun 347
97. Christus est quem 348
98. Psalterium graece 348
99. Psalmus iste cum (Arg. seu breues psalmorum. I) 348
100. Primus psalmus ad christi (Arg. seu breues psalmorum. II) 353
101. Primus psalmus ostendit (Arg. seu breues psalmorum. III) 359
102. Exaudi deus iustitiam 363
103. (Tituli psalmorum) 371
1166 VETUS LATINA HISPANA

PAglnas

SECCION SEGUNDA. El Salterio 373

Salmo 1 374 Salmo 39 558 Salmo 77 750 Salmo 115


2 376 40 564 78 768 116 976
3 380 41 568 79 774 117 976
4 382 42 574 80 778 118 986
5 386 43 576 81 784 119 1032
6 390 44 582 82 786 120 1034
7 392 45 590 83 790 121 1036
8 398 46 594 84 796 122 1038
9 400 47 596 85 798 123 1040
10 412 48 600 86 804 124 1042
11 416 49 608 87 806 125 1044
12 418 50 614 88 812 126
13 420 51 622 89 826 127
14 424 52 626 90 830 128
15 426 53 628 91 836 129 1054
16 430 54 630 92 840 130 1056
17 434 55 638 93 842 131 1058
18 448 56 642 94 848 132 1064
19 454 57 646 95 852 133 1066
20 458 58 650 96 856 134 1066
21 462 59 656 97 860 135 1072
22 472 60 660 98 862 136 1078
23 474 61 664 99 864 137 1082
24 478 62 668 100 866 138 1084
25 484 63 672 101 870 139 1092
26 486 64 674 102 878 140 1096
27 490 65 680 103 884 141 1100
28 494 66 684 104 894 142 1104
29 496 67 688 105 906 143 1108
30 500 68 698 106 918 144 1112
31 508 69 708 107 930 145 1120
32 512 70 710 108 934 146 1124
33 518 71 718 109 944 147 1126
34 526 72 724 110 950 148 . 1130
35 534 73 730 111 954 149 1134
36 538 74 736 112 960 150 1136
37 548 75 740 113 962 151 1140
38 554 76 . 744 114 . 970

INDICES 1145

I. Indice documental 1147


1. Padres, Escritores Eclesiasticos y Profanos 1147
2. Otras fuentes 1148
A. Salterios 1148
B. Codices 1148
I. Espafioles 1148
n. Extranjeros 1150
C. Documentos 1150

n. Indice bibliografico. Autores 1151

m. Indice general 1155

Fe de erratas 1167
FE DE ERRATAS

Pag. Col. Lin. Errata Corrige

10 N. 34 Sunt. Smith
27 1 11 haya halla
28 1 50 hallan halla
42 nota 124 Textgeschischte Textgeschichte
129 nota 2 pag... pag. 122
137 1 17 Ps. 52, 12 Ps. 62, 121
148 nota 208 E, 1, 81, 6 E, 1, 8, 1, 6
148 nota 218 E, 5, k, 33 E, 5, 433
149 nota 231 E, 29, 30, 261 E, 29, 13, 261
158 1 22 Ps. 75, 7 Ps. 76, 7
158 1 25 Ps. 119, 8 Ps. 119, 5
158 1 29 Ps. U0, 33 Ps. lJfO, 3
187 nota 37 Handobook Handbook
189 2 25 ha estudio ha estudiado
192 2 24 w. 16-17 vv. 16-67
193 1 10 Quetin Quentin
203 2 23 eceercentur fidelis intentu exerceatux fidelis intentio
216 1 27 29 129
266 1 17 Qui proprie Qui psalmi proprie
333 N. 68 6 coneursio conuersio

You might also like