You are on page 1of 81

TRANSFORMADOR DE CORRENTE

E TRANSFORMADOR DE POTENCIAL

1
TRANSFORMADOR PARA INSTRUMENTOS

2
TP e TC NO SISTEMA ELETRICO

ESQUEMA BSICO

3
TRANSFORMADOR DE CORRENTE

um equipamento
destinado a transformar
os valores de corrente
primrias em valores
secundrios, apropriados
para uso dos medidores
de energia eltrica, ou em
outros instrumentos de
medida.
ESQUEMA BSICO

4
TRANSFORMADOR DE CORRENTE

No Transformador de Potencia a
corrente Primaria I1
consequencia da solicitao da
carga a partir da corrente
secundria I2
No caso do TC a corrente
Primaria I1 consequencia da
carga do sistema que est em
serie com o TC e a corrente
secundria I2 consequencia de
I1, independente dos
instrumentos do secundrio

5
TRANSFORMADOR DE CORRENTE

OBJETIVO
Reduzir nveis de corrente , tornando reles e medidores
de fabricao compacta reduzindo custos.

Fornecer alimentao eltrica a reles ou medidores com


intensidades de corrente(TC) ou voltagem(TP)
proporcionais s existentes no circuito de potncia.

Prever isolao da alta tenso tanto para proteo


pessoal como para os equipamentos: (reles, medidores).

6
TRANSFORMADOR DE CORRENTE
Simbologia de transformadores de corrente

7
TRANSFORMADOR DE CORRENTE

Aspectos Construtivos:

Consiste em poucas espiras no


primrio e com uma seo
apropriada para a corrente do
circuito de fora, conectado em
srie com este enrolamento,
fazendo com que a corrente que
flui para a carga circule pelo
enrolamento primrio.

8
TRANSFORMADOR DE CORRENTE

9
TRANSFORMADOR DE CORRENTE

10
Caractersticas do TC
O TC deve ser ligado em
serie com o sistema eltrico

A tenso do primrio de um
TC da ordem de milivolts,
enquanto o secundrio da
ordem de alguns Volts.

Baixa impedncia de primrio


para no influenciar o circuito
de alta corrente.

Alta tenso de secundrio.


11
TRANSFORMADOR DE CORRENTE

TC
RTC = 40
SRIE COM I=5A
O CONDUTOR

O SECUNDRIO DO TC
SEMPRE DEVER A
ESTAR CURTO-CIRCUITADO
12
TRANSFORMADOR DE CORRENTE

13
TRANSFORMADOR DE CORRENTE

O Secundrio do TC com o primrio ligado nunca pode


ser deixado aberto:

Ao ser aberto o secundrio de um TC, toda corrente, que


normalmente iria para a carga, s tem um caminho atravs do ramo de
magnetizao, que apresenta impedncia muito elevada.

Quando esta corrente elevada atravessa a impedncia tambm


elevada, surge uma sobretenso que pode chegar a alguns milhares de
volts,

Isto pode colocar em risco a vida das pessoas que esto trabalhando
no secundrio, bem como o risco de exploso do TC, uma vez que ele
no suporta sobretenes de determinados valores por tempo
14
prolongado.
Caractersticas do TC

15
TRANSFORMADOR PARA INSTRUMENTOS

16
Polaridade do TC

Polaridade: sentido das tenses induzidas no primrio e secundrio.

As diversas normas
internacionais especificam
que os TCs devem ser
subtrativos

17
Caracteristicas do TC
CORRENTE CORRENTE RELAO
CORRENTES NOMINAIS PRIMRIA SECUNDRIA NOMINAL
As correntes nominais PADRONIZADA PADRONIZADA
primrias devem ser
compatveis com a corrente de 100 5 20:1
carga do circuito primrio. 200 5 40:1
As correntes nominais 400 5 80:1
primrias e as relaes de
transformao nominais mais 600 5 120:1
usadas esto discriminadas na 1000 5 200:1
tabela, apesar de existir 2000 5 400:1
diversas outras correntes
4000 5 800:1
primarias
8000 5 1600:1

18
TRANSFORMADOR DE CORRENTE

N1.I1= N2.I2 N1/N2 = I2/I1

N1,N2- NUMERO DE ESPIRAS


I1= CORENTE NO PRIMARIO
19
I2= CORRENTE NO SECIUNDARIO
TRANSFORMADOR DE CORRENTE
RELAO TRANSFORMAO
A Relao Nominal do
Transformador de Corrente
(RTC) igual ao valor que se
obtm quando se divide a
corrente primria nominal (I1)
com a corrente secundria (I2).

a corrente secundria do TC
padronizada em 5 A (Ampres)
pela norma NBR 6856 da ABNT.
Ex: um Transformador de
Corrente com I1 = 400 A e I2 =
5 A. Calcular RTC.
20
TRANSFORMADOR DE CORRENTE
RELAO TRANSFORMAO

Procura-se aplicar a corrente


primria I com um valor mais
prximo possvel dos
nominais do TC.

Efetuadas as medidas calcula-se


os erros.

21
TRANSFORMADOR DE CORRENTE
RELAO TRANSFORMAO REAL
feita a partir de RTCr = I1 / I2
medida da corrente
no secundrio e no
primrio
FCTC = RTCr / RTC
FCTC- Fator de
Correo
E% = I2*RTC- I1 * 100 %
Erro %
I1
E%= 100 - FCTC%
22
Padronizao de TC-NBR 6856

( - ) correntes nominais de enrolamentos


diferentes Ex: 300-5 A
( : ) exprimir relaes nominais Ex: 120:1
( / ) separa correntes primrias ou relaes
obtidas por derivaes secundrias. Ex.:
150/200 5A
( x ) separa correntes primrias ou relaes
obtidas por bobinas srie-paralelas no primrio
Ex : 100x200 5A srie paralelas no primrio.
:Ex.: 150x300/600-5A

23
TC EXEMPLO DE CALCULO

Ex1>Para um TC de 600-5, foi medido 2,55 A no


secundrio quando tinha-se uma corrente de
300A no primrio, calcule:
a)Relao do TC
b)Relao de TC real
c) Fator de correo
d)Erro de relao
24
TC EXEMPLO DE CALCULO

Ex2>Para um TC com RTC 80:1, que apresenta uma


corrente de 250A no primrio e erro de relao 1,5%
para cima, calcule:
a) Corrente nominal do primrio e corrente medida no
secundrio;
b) Fator de correo e Relao do TC real;
c) O valor real no primrio quando o secundrio;
apresentar 4 A;
25
CLASSIFICAO DE TC

Os transformadores de corrente so classificados em dois tipos:

Transformadores de Corrente para servios de medio


Utilizados para medio de correntes em alta tenso, possuem
caractersticas de boa preciso (ex.: 0,3%-1,2% de erro de medio) e
baixa corrente de saturao (ate 4 vezes a corrente nominal).

Transformadores de Corrente para servios de proteo


Utilizados para proteo de circuitos de alta tenso, so
caracterizados pela baixa preciso (ex.: 10%-20% de erro de
medio) e elevada corrente de saturao (da ordem de 20 vezes a
corrente nominal).

26
CLASSIFICAO DE TC

27
TRANSFORMADOR DE CORRENTE

28
Erro de TC

o erro de preciso
nos TC s funo da
corrente de
magnetizao
desenvolvida no
secundrio por uma
relao no-linear,
que dada pela
curva de
magnetizao do
transformador

29
TC CLASSE DE EXATIDO

30
TC CLASSE DE EXATIDO

31
TC CLASSE DE EXATIDO

32
TC de Medio

33
TC de Proteo

34
Especificao do TC

35
Especificao do TC

36
Caracteristicas do TC
Fator trmico nominal
aquele em que se pode multiplicar a corrente primria nominal de
um TC para se obter a corrente que pode conduzir continuamente, na
freqncia e com cargas especificadas, sem que sejam excedidos os
limites de elevao de temperatura definidos por norma.

A NBR 6856/81 especifica os seguintes fatores trmicos


nominais: 1,0 - 1,2 - 1,3 - 1,5 - 2,0.

Corrente trmica nominal


o valor eficaz da corrente primria de curto-circuito que o TC pode
suportar por um tempo definido, em geral, igual a 1s, estando com o enrola-
mento secundrio em curto-circuito, sem que sejam excedidos os limites de
elevao do temperatura especificados por norma.
37
Caracteristicas do TC
CORRENTE DINMICA NOMINAL

o valor de impulso da corrente de curto-circuito


que circula no primrio do transformador de
corrente e que este pode suportar, por um tempo
estabelecido de meio ciclo, estando os
enrolamentos secundrios em curto-circuito, sem que
seja afetado mecanicamente, em virtude das foras
eletrodinmicas desenvolvidas.

A NBR 6856 cita que o valor da corrente dinamica normalmente 2,5


o valor da corrente trmica. Idin= 2,5 In
38
Caracteristicas do TC
Nvel de
Isolamento

o valor de
tenso
suportvel em
condies de
operao de
regime
permanente

39
Carregamento do TC

40
Potencia de instrumentos

41
Calculo de carga de TC
Para especificar a
carga necessria
para um TC
alimentar medidores
conforme tabela
envolve o calculo da
potencia aparente
total do sistema e a
potencia padronizada
do TC.
S=RAIZ(P2+Q2)

42
Tipos de TC
TC de bucha

instalao feita
na bucha dos equipamentos
do sistema eltrico
( transformadores,
disjuntores, etc.),

43
Tipos de TC

Externo Interno 44
TC tipo Pedestal

45
TC com vrios ncleos

Transformador de corrente com vrios enrolamentos


secundrios isolados separadamente e montados cada
um em seu prprio ncleo, formando um conjunto com
um nico enrolamento primrio, cujas espiras (ou
espira) enlaam todos os secundrios.

46
Tipo de TC
Tipo com vrios
enrolamentos
primrios
Transformador de
corrente com
vrios
enrolamentos
primrios distintos
e isolados
separadamente.

47
TC com derivao no secundrio

aquele constitudo de um
nico ncleo envolvido pelos
enrrolamentos primrio e
secundrio , sendo este
provido de uma ou mais
derivaes .
os amperes-espiras variam
em cada relao de
transformao considerada,
somente garantida a
classe de exatido do
equipamento para a
derivao que estiver o
maior nmero de espiras

48
Corrente Nominal do TC

49
Dimensionamento do TC

Corrente Nominal: Corrente de Falta:


S Scc 3 f
In If In
3V S
In= Corrente nominal do Sistema (A)
S = Potencia Aparente do Sistema (VA)
If = Corrente de Falha (A )
V= Tenso do Sistema em V
Scc3f = Potencia de Curto-circuito (VA)
50
Exemplo 1 de calculo

Ex1> Para um sistema 3F de 175 kV 70 MVA


e 2100 MVA de CC e Fator de sobrecarga 1,3.
Calcule a corrente primaria do TC.

Scc 3 f
If In
S
51
TRANSFORMADOR DE POTENCIAL

TP EM PARALELO COM O SISTEMA


52
Transformador de Potencial

Quando se aplica a tenso nominal no


primrio para qual o TP foi construdo, no
secundrio tem-se 115V;

O secundrio retrata a tenso do primrio


numa relao proporcional dada por RTP

53
Transformador de Potencial

54
Transformador de Potencial

55
TRANSFORMADOR DE POTENCIAL

ESQUEMA BSICO

56
Diferena entre Transformadores
de Fora e TPs:

57
Transformador de Potencial
PRIMRIO

SECUNDRIO

58
Transformador de potencial

59
TRANSFORMADOR DE
POTENCIAL

N1,N2- NUMERO DE ESPIRAS


E1= TENSO NO PRIMARIO E1/N1 =E2/N2
60
E2= TENSO NO SECIUNDARIO
TRANSFORMADOR DE POTENCIAL

61
TRANSFORMADOR DE POTENCIAL

62
TRANSFORMADOR DE POTENCIAL

A Relao Nominal do
Transformador de Potencial
(RTP) igual ao valor que se N1/N2 = V1/V2
obtm quando se divide a Tenso
primria nominal (V1) com a
Tenso secundria (V2).
V1
a Tenso secundria do TP
padronizada em 115 V/ 115V3 RTP =
pela norma NBR 6856 da ABNT.
V2
Ex: um Transformador de
Potencial com V1 = 138 kV e V2 =
115 V. Calcular RTP.
63
TRANSFORMADOR DE POTENCIAL
RELAO TRANSFORMAO REAL
feita a partir RTPr = V1 / V2
de medida da
Tenso no
secundrio e no
primrio FCTP = RTPr / RTP

FCTC- Fator de
Correo
E% = V2*RTP- V1 * 100 %
Erro % V1
E%= 100 - FCTP%
64
TP EXEMPLO DE CALCULO

Ex1>Para um TP de 72000/115, foi medido 114,6


no secundrio quando tinha-se uma tenso de
72 kV no primrio, calcule:
a)Relao do TP
b)Relao de TP real
c) Fator de correo
d)Erro de relao
65
TRANSFORMADOR DE POTENCIAL

66
TRANSFORMADOR DE POTENCIAL

67
EXATIDO DO TP

68
TP CLASSE DE EXATIDO

69
Caracteristicas do TP

Nvel de
Isolamento

o valor de
tenso
suportvel em
condies de
operao de
regime
permanente

70
Carregamento do TP

71
Caracteristicas do TP

72
Potencia de instrumentos

73
Calculo de carga de TP
Para especificar a
carga necessria
para um TP
alimentar medidores
conforme tabela
envolve o calculo da
potencia aparente
total do sistema e a
potencia padronizada
do TC.
S=RAIZ(P2+Q2)

74
Caracteristicas do TP

75
Caracteristicas do TP

76
Transformador de Potencial

77
TP CAPACITIVO

78
TP CAPACITIVO

79
TP CAPACITIVO

80
TP CAPACITIVO

GRAFICO MOSTRA O CUSTO DO TP E TPC 81

You might also like