(WWW - Conduongphiatruoc.com) - Tieu Su David Ben - Gurion - Michael Bar-Zohar

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.
com Page 1
Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 2
Michael Bar-Zohar
TIU S DAVID BEN-GURION

Lch s hnh thnh nh nc Israel
Bn quyn ting Vit 2014 Cng ty C phn Sch Alpha
Chia s ebook : http://downloadsach.com/
Follow us on Facebook : https://www.facebook.com/caphebuoitoi
Trng lng vn chuyn: 800 gram
Kch thc: 16 x 24 cm
S trang: 519
Ngy xut bn: 04-2014
Danh mc: Chnh tr - Trit hc
NH XUT BN TH GII

Mc Lc
1. TIU S DAVID BEN-GURION
2. Foreword By Israel Ambassador
3. Li ni u
4. Chng 01. David Gruen
5. Chng 02. Nhng nm th|ng ti p
6. Chng 03. Tha hng
7. Chng 04. Th thnh vin s 03
8. Chng 05. Chinh phc phong tro Xin
9. Chng 06. S kt thc ca ch ngha Xin chnh tr
10. Chng 07. Nhng nm th|ng chin tranh
11. Chng 08. Cuc u tranh cho s thnh lp quc gia
12. Chng 09. Cuc chin trc chin tranh
13. Chng 10. Chin u tn ti
14. Chng 11. Nhng nm th|ng anh hng
15. Chng 12. Sdeh Boker
16. Chng 13. Nhng cn gi chin tranh
17. Chng 14. Chin dch Sinai
18. Chng 15. Thi Vng son
19. Chng 16. Cn b~o
20. Chng 17. Nhng ng ng
21. V Thanh
22. i Din Vi Thin Nin K Mi

23. Li ta ca i s Israel ti Vit Nam

Foreword By Israel Ambassador
Dear readers,
This book about David Ben-Gurion (1886-1973), Israels first Prime Minister is a book
about the history of the State of Israel and its establishment.
This is a biography of Israels founding father written by his official biographer, Dr. Michael
Bar-Zohar. The book was translated and published in many countries throughout the
world. This is a political, as well as a personal biography.
In this book, you will learn about BenGurions uncompromising vision of Jewish unity and
statehood, combined with a genius for pragmatic political and military tactics that enabled
him to establish the State of Israel and guide it through the social, economic, and military
challenges of its early years.
David Ben-Gurion was one of the most important Zionist leaders of the 20th century. Ben-
Gurions passion for Zionism, which began early in life, led him to become a major Zionist
leader and Executive Head of the World Zionist Organization in 1946. As head of the Jewish
Agency, and later President of the Jewish Agency Executive, he became the de facto leader
of the Jewish community in Palestine, and largely led its struggle for an independent Jewish
state in Palestine. On 14 May 1948, he formally proclaimed the establishment of the State of
Israel, and was the first to sign the Israeli Declaration of Independence.
We are grateful to history for placing a man like him at the crossroads of the most
important and difficult decisions of our peoples history.
I am positive that Vietnamese will learn through this book about Israels establishment.
Like Vietnams founding father Ho Chi Minh, David Ben-Gurion was brave in leading his
people from destruction to independence. Both leaders fought against greater forces,
stronger armies than their own and then led their countries to a new future. It can be said
that both peoples - Vietnamese and Israelis - were blessed with leaders with strong
determination and high integrity.

Li ni u
Th|ng T nm 1964, ti xut bn cun s|ch u tin ca mnh, Suez Ultra-Secret (tm dch:
Suez Ti-mt), cp n lin minh phi thng gia Php v Israel trong Cuc chin Suez.
Cun sch da trn lun n tin s ~ c i hc Paris cng nhn gn }y ca ti. Suez
Ultra-Secret ra mt ng thi ti Paris v{ Tel Aviv, v{ ti ~ gi mt bn sao ring cho Ben-
Gurion, ngi mi gi t quyn lc c|ch }y mi thng. Vi ngy sau, ti nhn c l| th
vi li cm n nng hu t ng.
Ti cha tng gp ng c trc , song c ging iu thn thin trong th khch l, ti

nh th k ca ng chuyn gip hai cu hi: ng c ng ti vit hi k ca ng khng?
V ng s cho php ti ty nghi s dng kho lu tr ca ng ch? Ti khng o tng v
cng khng tht s mong i ng s nghim tc cn nhc xut ca mnh. Nhiu tc gi,
hc gi v hiu trng trong mt s trng i hc tng c gng c c s hp tc ca
Ben-Gurion v quyn s dng ti liu ca ng trong v vng, nhng ng c ch ng tr
li phng vn hai cy bt - nhng ngi vn cha tng mt ln nhn qua kho lu tr ca
ng; v nhng hi k h vit ra ch yu y tnh giai thoi v thiu xc thc.
S ngc nhin ca ti ln bit bao khi vi tun sau , th k ca Ben-Gurion gi in v

cho ti cu tr li ngn gn: ng c ng ri. Ti tht s khng tin ni ng ~ ni th.
Ti t nh chc Ben-Gurion ch ng gp v lng nghe nguyn vng ca ti. Ri ti quay
v Php, ch nh xut bn bo m ng s y thc cho ti vic vit hi k ca Ben-Gurion.
Th l ti chun b mt bin bn ghi nh, trong ti gii thch chi tit ti sao ti ngh mnh
c kh nng m nhim thch thc ln lao n{y. Ti n gp Ben-Gurion vo ngy 23 thng
Mi mt nm 1964, mang theo bn ghi nh s bn mnh.
Vy anh l Bar-Zohar, ng ni khi ti va bc vo phng lm vic ca ng. Chng ti trao

i vi kin v cun sch Suez ca ti, v ng bng hi ct ngang: , th nhng cu hi l
g? Bi ri v ngc nhin Ti mang n ng danh sch cu hi n{y, ti bt u.

Khng, khng, Ben-Gurion ni mt cch thiu kin nhn, anh s vit hi k cho ti, ng
khng? Vy nhng cu hi ca anh l g? Anh mun lm vic theo hnh thc no? Anh cn
nhng t liu g?
Ti hiu ng ~ m lng. Ti khng bao gi bit ti sao ng quyt nh tin tng, gii by
tm s vi ti mt ngi l mt hai-mi-su-tui. Nhiu nm sau, ti tm thy trong
nht k ca ng on ghi chp sau:
Chiu nay, Michael Bar-Zohar n gp ti. Cu y ~ vit cun sch v Sinai v cuc chin
Suez bng ting Php... Cu c bng Tin s sau cng trnh y. Cu sinh ra Bulgaria... Cu
y mun vit v tiu s cuc i ti cho mt n phm v mun s gip t ti. Cu ta
mun ni chuyn vi ti nhiu ln v cc ch kh|c nhau, tm hiu kin ca ti v Do
Thi gio v cc vn ton cu. Ti bo cu rng trong mt tun ti s tr v Sdeh Boker
(Kibbutz ca mnh), v ti sn sng cho cu y s dng kho h s ca mnh, vi iu kin
khng c cng b cc b mt quc gia.
Ti ~ bt u vit tiu s ca Ben-Gurion nh th. ng c ~ tht s cho ti tip cn cc

cun nht k, kho lu tr, th t v cc ti liu c nhn ca ng. ng cng cho php ti c
mt bn cnh trong sut qu trnh lm vic ti nh ring Tel Aviv v{ Sdeh Boker, cng
nh khi ng i cng t|c khp t nc. T nm 1964 n 1966, ti dnh phn ln thi gian
ca mnh bn cnh ng. Ti tng ngi, gn nh mi ngy, trong gc phng lm vic ca ng,
lng nghe nhng cuc hi thoi gia ng vi cc v khch bao gm l~nh o c|c ng,
chnh khch, k gi, s quan qu}n i cp cao v gii tr thc. Ti ~ c mt trong nhng hi
ng c mt khp kn, v cc bui diu hnh cng khai honh trng, c lc l nhng cuc
gp g nng hu vi h{ng o{n ngi ng h, lc li bin thnh nhng cuc i u ln xn
gia Ben-Gurion v{ c|c i th chnh tr th ch ca ng. Ti tn dng tng gi rnh trong
lch lm vic ca ng phng vn ng v nhng ch a dng ni kt cuc i v thnh
tu ca ng. Khi khng bn cnh ng, ti nghin cu ng ti liu m{ ng lu tr, {o s}u
phn ln t liu ~ c xut bn nh s|ch, b{i vit, cng trnh nghin cu cng nh phng
vn cc bng hu v{ i th ch cht ca ng. Ti sm nhn ra ngun t liu qu phong

ph. C hng trm cun sch lin quan trc tip ln gin tip n Ben-Gurion cng
nhng lnh vc m cc hot ng ca ng ~ li du n, ~ c xut bn ti Israel v
nc ngoi: nhng bi bo, tp ch, cng trnh khoa hc khp th gii nhiu n mc khng
th m xu. Ln kim tra gn nht, s ti liu trong kho lu tr ring ca Ben-Gurion t
gn con s na triu.
Nhng cuc phng vn m tr l nghin cu v bn thn ti thc hin cng l{ mt ngun t

liu rt quan trng, song cn c kim tra v xc minh cn thn. Nhng ng gp quan
trng nht c thc hin bi tn tui c|c l~nh o Israel nh Shimon Peres, Itzhak Navon,
Moshe Dayan, Teddy Kollek, Yigael Yadin, Yisrael Galili, Igal Alon, Itzhak Rabin, Moshe
Sharett, Rachel Yanait Ben-Zvi, Ariel Sharon, Dov Joseph, Zeev Shareff, Pinhas Sapir, Abba
Eban, Isser Harel v nhiu ngi khc. Nhng cuc phng vn cn to ra cc sn phm ph
bao gm ti liu, th t, ghi ch v nhiu t liu vit tay khc. Nhng thnh vin trong gia
nh Ben-Gurion v bn b thn thit ca ng t thi tr cng sn lng hp tc vi ti.
Nm 1967, ti xut bn hi k u tin ca Ben-Gurion, The Armed Prophet (tm dch: Nh

tin tri v trang) (NXB Arthur Barker, London, 1967/NXB Prentice Hall, New Jersey, 1968).
Cun s|ch c dch ra nhiu th ting, nhng ti c cm gic cng vic ca mnh vn cha
kt thc. Ti ~ quyt nh m rng bin nghin cu ca mnh, cho d vic ny ly i ca
ti thm v{i nm na. Ti khi ng giai on mi n{y nh mt cng vic bn thi gian
trong sut nhng nm 19681970, v k t nm 1970 n ~ tr thnh vic chnh ca ti.
Trong giai on nghin cu tip theo n{y, ti ~ kh|m ph| thm nhiu t liu mi m quan
trng cha c xut bn. Kho vn kin lu tr ca Weizmann cho ra h{ng trm l| th, vn
bn v bn ghi chp tc k miu t chi tit xung t gay gt gia Weizmann v Ben-Gurion
trong sut Th chin II. Meyer Weisgal, bng hu trung thnh ca Weizmann ~ n{i n ti
c chng vit v nhng mi quan h min cng gia Ben-Gurion v{ Weizmann, ~ b
ngi sau kin quyt xa khi k c. Trong kho lu tr ca Ben-Gurion, vn ~ c sp
xp li, ti cng tm thy nhiu ti liu khc nhau: li phn hi ng dnh cho cc Ngoi
trng Anh quc Herbert Morrison v Anthony Eden khi ng c {m ph|n mt lin

minh vi nc Anh v Th tng Anh Harold Macmillan trong sut cuc khng hong
Trung ng 1958, nhng ln trao i th t xc ng gia ng vi Tng thng M Kennedy
v Tng thng Ph|p de Gaulle v{i ng{y trc khi ng t chc v{o nm 1963, nhng gii
thch chi tit cho cn khng hong ln gia Israel v Hoa K v{o u nhng nm 1960 v
vic xy dng l phn ng ht nhn Negev, nht k y ca vin s quan th}n cn nht
~ qu| c ca ng Nehemia Argov, nhng th c| nh}n gia Ben-Gurion v Qu b Doris
May ~ ri mt lung sng mi ln cuc i ring t ca Ben-Gurion. Vi quyn nht k v
nhng nm th|ng quan trng t nm 1950 v{ u 1960 ca Ben-Gurion m{ ng tng ~
tht lc li xut hin ti Sdeh Boker v cung cp cho ti s miu t n tng chi tit v hi
ngh Sevres v{o th|ng Mi nm 1956, ni Cuc chin Suez c nh ot, v chi tit v
kt qu m lin minh ti mt ng ~ t c vi Th Nh K trong mt chuyn bay m b
mt n Ankara v{o nm 1958. Nhng nht k v qu~ng i sau ny ca Ben-Gurion tit l
s phn i ng i vi quyt nh tham chin th|ng S|u nm 1967 ca Chnh ph Israel,
v bi kch c nhn khi kt qu ca Cuc chin Su ngy khin ng nhn ra s nghip chnh
tr ca mnh ~ chnh thc kt thc. Cng lc , tm mng che b mt ~ c g b khi
nhiu t{i trc b xem l b mt quc gia, v{ ti ~ c th em chng v{o trong cun
sch ca mnh, ti cn c tip cn vi nhng nht k thuc v vi cng tc vin thn cn
nht ca Ben-Gurion.
Ti cng tm thy nhiu s tr gip trong cc tc phm xut bn gn }y nh c|c nht k

ring ca Sharett, t truyn ca Dayan v vi ti liu kh|c, trong thut li nhng n lc
{m ph|n ca Ben-Gurion vi Tng thng Nasser ca Ai Cp nm 1956 thng qua nh{ ha
gii Robert Anderson c phi vin ngoi giao ca Tng thng Eisenhower. Nu thnh
cng, cuc {m ph|n n{y ~ c th ngn chn Cuc chin Suez. Trong nhng ti liu ca Cc
Lu tr cng London, v{ trong Th vin Trung ng thuc trng St. Anthonys College
ca i hc Oxford, ti tm c nhng t liu hp dn v th|i ca nhiu b phn Chnh
ph v{ c quan tnh b|o Anh i vi Ben-Gurion trong sut v sau Th chin II.
Ch mt phn cc k nh trong s t liu khng l v Ben-Gurion c dng trong cun

sch ny. Ben-Gurion tng l{ ngi ca nhng hot ng phi thng: k t khi mi bn

tui v{ cho n lc gn qua i tui t|m mi by, ng ~ to ra mt hnh nh mnh m
trc cng chng, ~ vit khng bit bao nhiu bi vit, din vn, l| th, ghi nht k chi tit
n mc |ng kinh ngc, ~ tham gia s}u sc v{o i sng chnh tr, hot ng cng o{n,
Ch ngha Xin, ngoi giao, an ninh, tham gia vo th gii tr thc, v{ ng vai tr quan
trng trong mi s kin ln ca lch s ha gii Do Thi Palestine, v{ sau n{y l{ nh{ nc
Israel. Cng vic chn la t liu v cu chuyn ph hp miu t v trch dn trong sch
khng h d dng, v ti ch c th hy vng l{ ti ~ kh|ch quan.
Ti ~ suy ngh rt k khi la chn vn phong cho cun hi k n{y v{ i n kt lun l phi
t c s hi ha gia vic miu t mt chnh khch Ben-Gurion v mt ngi n sau
nhng huyn thoi; gia vic trnh by cc quyt nh mang tnh sinh t, cc la chn sai
lm v{ phi b{y nhng thng kh, nhng l l, nhng gic m v k vng su kn ca ngi
{n ng c n trn nh cao quyn lc. C l vic kh khn nht l{ bc i lp v thn thoi
v{ l tng ha ph ln hnh nh giu sc ht ca Ben-Gurion t chnh nhng ngi ng h
sng knh cng nh c|c k th cay ng ca ng.
Ben-Gurion v v ng, Paula, qua i trc khi cun s|ch n{y c xut bn. Phi th tht
l{ iu ny d d{ng hn cho ti khi t do x l vi kha cnh trong i t Ben-Gurion,
nhng iu ti s khng cp n nu ng v v cn sng.
Cun s|ch n{y, nh ti ~ nhn mnh, c da trn ch yu nhng ngun tin cha c
cng b. Nhng t liu c cng b - sch v, bi vit, vn vn u c mc quan
trng rt nh. Phn ln vit bng ting Hebrew, ti khng tin rng mt bng lit k tham
kho li c ch vi mt hc gi khng c c ngn ng ny. V th s khng c bng lit
k tham kho n{o c km trong bn dch cun sch ny.
Ti ghi nhn v bit n s gip ca tt c nhng ngi h tr ti trong qu trnh nghin

cu: nhng ngi ng ti phng vn ht ln n{y n ln khc, cc ban ngnh thuc
cc ngun lu tr kh|c nhau ng cho ti tip cn cc ti liu v{ vn bn ca h gm: kho
lu tr qu}n i, kho lu tr ca ng Xin, kho lu tr ca ng Lao ng, Hc vin
Jabotinsky, kho lu tr Weizmann (tt c u Israel), Vn phng Lu tr Cng cng

London v rt nhiu kho lu tr t nh}n, th vin v hc vin cng khc, Israel ln nc
ngo{i. Ti cng mun by t lng bit n n nhng tr l Yehuda Kave, Dalia Zidon v
Hanna Eshkar. Ti c bit h{m n tr l nghin cu chnh ca ti, Nilly Ovnat, ng Haim
Israeli, th k trung th{nh ca Ben-Gurion, ngi ~ gip ti mt cch tn ty trong hn
mi mt nm, v{ Ina Friedman v kh nng bin tp hiu qu v thnh tho bn ting Anh
ca cun sch ny. Ging vin Yehuda Slutzki (i hc Tel Aviv), ng Ahuvia Malkin v ng
Gershon Rivlin ~ d{nh nhiu th|ng c bn tho v cho ti cc li khuyn v gi, v ch
dn qu b|u n nhng ngun t liu hng nht.
Tuy nhin, ti khng th kt thc phn li ta ny m khng nhn mnh n tm quan

trng rt ln phn ng gp ca chnh Ben-Gurion cho cun sch ny. Ti khng ch ni n
s ng gp vic ng ng ti phng vn ht ln n{y n ln khc, hay cho php ti
c v trch dn ti liu v nht k ca ng. Chng ta u bit cc cuc phng vn c th
km chnh xc ra sao, v nhng ti liu cng th t c th gy hiu nhm, hay ch th hin
nhng mnh ghp gii hn ca ton b bc tranh nh th n{o. Nh chng ta ~ bit, nht
k dng l{m t liu hi k thm ch cn nguy him hn nu khng c phn tch, so snh
v{ i chiu k lng. Khi ni n s ng gp ca Ben-Gurion, ti ni n vic ng cho ti
c hi c theo chn hot ng thng nht ca ng mt cch gn gi trong khong thi
gian di. Nhn thy Ben-Gurion lm vic, nghin cu c|ch suy ngh v{ ph|t ngn ca ng,
quan st hnh vi ca ng, cm nhn c gn nh v mt th cht v sc mnh ca nhn
cch ng trong cc cuc gp ring t ~ cho php ti ti tin nh th - thu hiu sc ht
ng ta ra v chng thc vic ng s dng nhng phm cht khng th nh ngha v quyn
lc, cm hng v tinh thn l~nh o cm ha mi ngi thnh nhng ngi ng h
trung thnh ca ng, v cho php ng dn dt t nc vt qua nhng cuc chin him
ngho nht c c c lp v sng cn.

Chng 01. David Gruen
David mi mi mt tui, mt cu b Do Thi xanh xao mc |o cho{ng d{i m{u en trong
mt gi|o ng Do Thi Plonsk, khi cu ln u tin nghe tin Messiah [v cu tinh] ~
n. Thin h n ng l{ ngi tun t vi cp mt kiu hnh, rc la v{ chm r}u en. Tn
ng l Theodor Herzl, v ng s dn dt ngi dn Israel tr v vng t ca cha ng h.
Vi s th ng}y ca con tr, David tin cu chuyn v lp tc tr thnh mt tn nhit
thnh ca Ch ngha Xin vn ang lan truyn khp th gii Do Thi. Ht ging nim tin vo
ch ngha n{y ~ c gieo vo cu t thi th u, lc cu ngi trong lng ng ni mnh l
Zvi Aryeh Gruen hc ting Hebrew tng ch mt; khi cu lng nghe cha mnh, Avigdor
Gruen, mt trong c|c l~nh o a phng ca Hovevei Zion (tm dch: Nhng ngi yu
Xin), mt v tin bi ca Phong tro Xin mi khi sinh. Khi cn l mt a tr, David
Gruen quyt nh mt ng{y n{o cu s dng nn ngi nh ca chnh mnh trn chnh
Vng t Israel.
Nim tin David hp th ti qu nh{ c nui dng bng bu khng kh c nht v nh

ca Plonsk. C iu g rt c bit v th trn ny. Khng ln, khng ni ting, cng
khng tr ph. Trn thc t, n khng hn g mt th trn nh b hng tnh nc Ba Lan
thuc Nga, pht trin xung quanh ta l}u {i c xy dng bi mt hong t Ba Lan thi
Trung C. Plonsk mang m bn sc Do Thi nhiu hn c Nga hay Ba Lan. Nm 1881, nm
nm trc khi David ch{o i, c 4.500 ngi Do Thi trong tng s 7.824 c d}n }y,
hu ht l{ thng nh}n v{ th th cng v cng ngho kh.
Tuy nhin, th trn vn ly lm kiu hnh nh ngi trng Kochari, do mt nhm hc gi

iu hnh, nhng ngi di danh xng l{ Kohol Koton t c ting tm rng khp
nh trnh hc vn ca mnh. Sau mt khong thi gian, mt hi Kohol Koton na c
thnh lp ti Plonsk, d bn cht khc: mc ch h thp xung nh}n gian bng cch
truyn b Kinh Thnh v ng php ting Hebrew cho ngi ngho v t hc. c l~nh o
bi gii tr thc a phng, hi n{y c cho l hot ng hiu qu, v{ nm 1865, tt c tr

thc h{ng u trong th trn ~ th{nh lp Hi Bng hu Hc hi v kinh Torah, tuyn b:
Chng ta s n lc kt hp kinh Torah vi vic hc hi... nhm thng hoa ngn ng thing
ling ca chng ta v{ vn hc Hebrew, vn |ng tic bit bao b cc tr thc hin ti xua
ui nh gi thong... h cho n c k v li thi. Trong s nhng l~nh o ca hi c mt
nh bun giu c tng dy ting Hebrew ti ngi trng danh ting Kochari. Zvi Aryeh
Gruen, mt ngi Do Thi cao ln, tun t, mt ngi ngoan o khng bao gi i ng
trc khi c xong nm chng trong Kinh Th|nh. ng l{ ngi c hc, thng tho ting
Hebrew, c v Ba Lan (khi v gi ng hc thm ting Nga), v{ th vin phong ph ca ng
bao gm rt nhiu tc phm ca Spinoza, Plato v{ Kant. Nhng mi quan t}m h{ng u ca
ng li l ngn ng Hebrew.
Gruen c bn ngi con trai. a th ba, Avigdor gn b su sc vi Zvi Aryeh v tn

ngng ca ng t cho mnh l{ ngi tha k v mt tm linh ca cha. Cng nh cha
mnh, Avigdor c gio dc bi bn, l mt hc gi Hebrew tn ty v thnh vin tch cc
ca Hi Bng hu Hc hi v{ kinh Torah. ng cng theo ui vic cha mnh thc hin khi v
gi{: i din ph|p l. Avigdor cng tr th{nh mt trong hai lut s Do Th|i ca th trn.
Thc t, Avigdor l{ ngi vit cc loi n t, nhng ng cng c y quyn tham gia cc
v t tng ph|p nh. Trong qu| trnh l{m vic, ng thit lp cc mi rng buc cht ch vi
gii chc Nga v Ba Lan ca th trn, v{ c c v tr |ng knh trng gia cng ng Do
Thi.
Avigdor cao ln v thanh nh, khun mt di ca ng mang mt hng ria v chm ru uy

quyn. ng cng rt k lng v ngoi hnh ca mnh, khi l{ cng d}n u tin ca Plonsk
t b b qun o Do Thi truyn thng thay bng |o ui tm en, c cng, o chn l
cng v{ n bm. Khi cn tr, ng ~ ci Sheindel Friedman, mt ngi h hng xa v l
con gi duy nht ca mt a ch, ngi ~ tng i tr hai cn nh{ g cui ng Goats vi
khu vn ln gia. Sheindel c d|ng ngi nh nhn, vi nhng nt ni bt. Sc khe
ca c khng c tt v{ s|u trong mi mt a con ca hai ngi u cht khng lu sau
khi sinh.

Gia nh Gruen tn hng mt cuc sng thoi mi. Tng trn ca nh h l{ ni ca mt
gia nh. Nhng ngi ny lm cng vic chm {n b v{ c|c vt nui, lau dn v nu n.
Avigdor Gruen cng gia nh sng tng di. i khi cng vic ca Avigdor s a ng
n Warsaw, c|ch bn mi dm. Nhng hu ht qu~ng i ca ng u tri i yn bnh
v trm lng. ng nm gi mt v tr quan trng trong cng ng Do Th|i a phng v{
c tn th ti T}n Gi|o ng Do Th|i, d{nh ring cho nhng cng d}n gi{u c v{ c
knh trng nht ca th trn.
C v rt ngc nhin, khi m, ct tr x hi ny b tim nhim bi cn in mang tn Tnh

yu Xin. Tuy nhin, s nhy cm ca Avigdor i vi cn bnh ny c t u th, lc ng
~ m p lng cm mn s}u m d{nh cho Vng t Israel. Cng vi s hnh thnh ca
phong tro Nhng ngi yu Xin nm 1884, ng tr thnh mt trong nhng thnh vin
u tin, v ngi nh ca ng bin thnh tr s cho cc hot ng x hi v bui hp mt
ca hi nhnh Plonsk. Ti }y, Nhng ngi yu Xin ~ dt nn cc gic m non tr s tr
v ca Ch ngha Xin, trnh b{y nhng bi din thuyt y say m v s phc quc Do
Thi, ngm cc vn th khai tr, thu thp tin quyn gp v th trung thnh vi qu hng
do t tin li. V{ cng ti }y, hai nm sau s thnh lp ca phong tro Nhng ngi yu
Xin, Sheindel Gruen ~ h sinh a con th t sng st ca b: David Yosef Gruen.
David l mt a tr bnh tt, thp v gy ging m. Cu khng kt bn vi |m tr cng

tui v him khi ra ngo{i chy nhy sau vn. u cu to mt c|ch khng c}n i, v
ngi cha lo lng ~ mang cu n th trn k bn Plonsk tham vn mt chuyn gia,
ngi n{y ~ s tay ln u cu b v trn an Avigdor rng, con trai ng s tr thnh mt
ngi v i. Sheindel, mt ph n Do Th|i sng o, kt lun mt cch t ho rng
Duvcheh (bit danh ca David) ca b ln ln s thnh mt gi|o s Do Th|i v i v
nghin cu kinh Torah.
Sheindel quan t}m c bit ti cu con trai t ni v{ u |i cu hn c|c anh em ca mnh, s

u |i th hin trong c nim t ho v tr khn ln vic |p ng cc nhu cu ca cu. Th

trng ca cu b rt t, cu hay m v b ngt. Lo lng cho sc khe ca con, b ri nhng
a con cn li mang cu n mt ngi lng vo dp h. David, vn lun xa cch anh ch
mnh, li rt gn b vi m. Nm David mi mt tui, ci cht ca ngi m trong lc sinh
~ g}y nn c sc rt ln vi cu. Phi mt rt lu Ben-Gurion mi c th chp nhn thc t
nghit ng~ n{y. Hng m, ti gp M trong m. Ti tr chuyn v hi b{ Ti sao chng
con khng thy m nh{?. Sut nhiu nm ni au n{y khng h thuyn gim, ng vit li
sau ny.
Sau ci cht ca Sheindel, cu b trm ng}m, c c li c{ng thu mnh hn. Ch em cu

khng th thay th m, v{ ngi v hai ca cha khng th c c cm tnh ca David.
Ngc li, cu l{m ng v{ xa l|nh ngi m k cho n b{ qua i. Nhng David rt gn b
vi cha, Nh cha m ti tha hng tnh yu d{nh cho Vng t Israel... v ngn ng
Hebrew. Hn th, cha ca David ~ lp y tri tim cu bng tinh thn Xin vi hnh hi
nguyn bn nht ca n. Nhng chnh ng ni Zvi Aryeh mi l{ ngi tht s dy cu ting
Hebrew. Mi ng{y, khi David n vn phng, ng c dp cng vic sang mt bn, t cu
ngi ln u gi v kin nhn dy cu tng ch Hebrew. Theo cch ny, Hebrew tr thnh
ngn ng m th hai ca David: cu ni v vit v cng thnh tho.
Duvcheh hc hnh bi bn ti ngi trng dng Do Th|i cn c gi l heder. Bt u t

tui ln nm, cu hc ti mt trng heder truyn thng, khi by tui cu tip tc hc vi
mt thy gi|o hin i, mt ngi g lng dy ng php Hebrew v Kinh Thnh. V gio
vin thng c mt on vn trong Kinh Th|nh ting c, v bt hc sinh lp li cc t
ting c m khng cn hiu ngha, ri ng mi dch ngha tng c}u vn. Sau n{y, David
tip tc hc ti mt trng heder ci c|ch, }y cu hc Kinh Thnh v ting Hebrew.
Ngoi nn gio dc Do Thi, cu b tc xon, ham hc hi cn theo hc mt trng cng ca
ngi Nga, cu ~ tip thu c|c nguyn l c bn ca ting Nga v{ c bit n nhng
t|c gia Nga v i, nh hng su sc n nhn sinh quan ca cu sau ny.

C ba cun s|ch li du n ln th gii quan ca David. The Love of Zion (Tnh yu Xin)
ca Avraham Mapi... ~ thi hn cuc sng vo nhng trang giy ca Kinh Th|nh... v{ tng
thm lng thnh ca ti i vi Vng t Israel. Uncle Toms Cabin (Tp lu ca bc Tom)
ca Harriet Beecher Stowe truyn cm hng i vi ti v s kinh hi n l, n dch v l
thuc... Sau khi c xong The Resurrection (Phc sinh) ca Tolstoy, ti ~ tr th{nh ngi
n chay, tuy nhin, khi ri khi nh ca cha, ti khng th chun b n ph hp vi mong
mun bn th}n, nn ti ~ n tht tr li.
Song nhn sinh quan ca David c vun p bi nhiu th khc ngoi vic c v hc
hnh bi bn. Mi ngy, t trng tr v nh, cu nm mnh vo th gii ca Nhng ngi
yu Xin, v cun sch ny tr thnh mt phn khng th thiu trong tm hn cu. Gia
David v cha cn c mt s thu hiu su sc. Avigdor thch cu b ngi cnh mnh trn
ging v dnh ton b cc bui ti ging cho cu v a l v lch s. Ch mt ln duy
nht Avigdor |nh con trai mnh. Khi cha bit ti ~ khng tu}n theo c|c nghi thc eo
ba, ng ~ t|t vo mt ti, ln duy nht trong i. Tuy nhin, cu nhc khng chu thi,
vn l lm t chi tun th cc quy tc tn ngng v ngng cu nguyn. Cp mi mng
mm cht v chic cm nh ra mt cch quyt lit minh chng cho c tnh ngoan c v mnh
m ca cu. Avigdor Gruen ~ phi nhng b.
Avigdor rt t ho v David. Tuy l{ ngi qu uy quyn c th chia s ngh ca mnh

vi con, ng vn tin rng David ni tri hn bn b cng trang la. V vy, ng quyt nh
cu b nn c hng nn gio dc u vit nht, v{ ng c bit lo lng v nhng tr ngi
trong c|c ngi trng Nga thng hin din trn hnh trnh ca nhng thiu nin Do Thi.
Nm 1896, vi s gp mt ca Theodor Herzl vi cng ng Do Th|i, Avigdor ~ tr thnh
mt ngi nhit thnh theo Ch ngha Xin. Qu| lo lng cho tng lai ca David, ng quyt
nh cu cu v thy tm linh ca mnh. David ch mi mi lm tui khi khng cht hay
bit cha vit th v cu gi n Herzl, ch tch ca T chc Xin:
Plonsk, ng{y 1 th|ng 11, 1901.

[Knh gi] L~nh o ca d}n chng ti, ngi pht ngn quc gia, Tin s Herzl, ngi ng
trc c|c ng Qu}n vng!
Ti ~ quyt nh s tri lng vi Ngi... [D ti l] k tr tui nht trong s hng ngn

ngi Israel, Cha ~ ban phc cho ti c mt a con xut chng, hc cao hiu rng. Vn
cn trong thi huy hong ca nhng nm th|ng thiu nin, khong mi lm tui, song
bng d n ~ cha y kin thc, v ngoi ngn ng m ca chng ta, ting Hebrew, n
cn bit quc ng, kin thc ton hc v nhiu mn khc, linh hn n lun khao kht hc
hi. Nhng mi ngi trng u ng ca trc mt n, ch v thng b l{ ngi Do Thi.
Ti ~ quyt nh gi n ra nc ngo{i hc khoa hc, v{ c ngi ~ khuyn ti gi n
n Vienna, ni cng c mt trung tm dy hc cho ngi Do Thi, mt trng i hc cho
c|c gi|o s. V th, ti ~ quyt nh mang vic n{y n trc Ngi, Ngi c th tin c
con trai ti v{ [ ti cng c th] hng li t li khuyn v s sng sut ca Ngi. V cn
ai c th lm thy c nh Ngi, v ai nu khng phi Ngi c th ch dy ti bit
phi lm g? V ti qu bt lc nui dy con trai, a con ti tr}n qu nh con ngi
trong mt mnh.
Vi tt c thnh knh.
Avigdor Gruen.
L| th n{y khng bao gi c hi |p, v{ cho n lc cht, Avigdor cng khng h ni cho
con trai ng bit v n lc tip cn v ch tch ca T chc Xin.
Khi David mi bn tui, cu i theo con ng ca cha v{ ngi anh Avraham bng cch
lao vo cc hot ng phc quc Do Thi. Cng vi nhng ngi bn thn nht, David gip
thnh lp Hi Ezra, mc tiu l{ y mnh ngn ng ni Hebrew. Mc d rt t a th hin
bn thn bng th ting n{y, l nhc trai bt u ch gi nhau bng ting Hebrew v dng

t ng Hebrew thay th cc cm t ting Nga, Ba Lan hay ting Yiddish. Sau nhng cuc
tho lun mt mi ko di cng cc bc ph huynh y nghi ngi, cc gio vin bo th v
nhng ng ch khc nghit tuyn dng lao ng tr em, c|c th{nh vin Ezra ~ th{nh cng
khi tp trung c khong 150 a tr rt nhiu trong s chng m ci v l th hc ngh
dy Kinh Thnh v ting Hebrew cc k nng c, vit v ni. Ch trong na nm, c|c
n lc ~ sinh tr|i ngt: l tr r|ch ri ca h ~ giao tip vi nhau bng ting Hebrew
trong lc lang thang trn khp no ng ngp rc ca th trn Plonsk.
Khng ch l mt cu lc b ca nhng nam sinh tnh l, Ezra l mt nhm c nht v nh

ca nhng thn hu do ba th lnh l~nh o: Shmuel Fuchs, ngi ln tui nht, cao ln,
cng trng v{ l{ nh{ l~nh o t{i nng; Shlomo Zemach, tr hn hai tui, con ca mt
trong nhng gia nh ni bt v giu c nht th trn; v{ David Gruen, ngi tr nht. Trong
bi din thuyt u tin ti Hi Ezra, David ~ chn t{i Ch ngha Xin v{ c|c nn vn
ha. Cu cng ln u th vit lch. Cng vi Shlomo Zemach v Shmuel Fuchs, cu quyt
nh xut bn mt t b|o d{nh cho ngi tr di s bo tr ca Hi Ezra. T bo bao gm
nhng s|ng t|c u tin ca David th ca nhng sau v{i s ~ tht bi.
Shlomo v Shmuel mt ln na st cnh bn David khi tui mi by cu thc hin

quyt nh quan trng nht trong i mnh. Vo mt sng thng Tm nng bc, b ba ra
ngo{i bi li ni dng sng Plonka chm ri chy qua th trn to thnh mt khc sng tnh
lng, rm mt. Trn trung, t nhp v cao hng, chng cng ngi xm b sng c t
bo ngy v bn bo co ca Hi ngh Xin ln th Su Basel, trong Herzl ~ trnh b{y
Chng trnh Uganda nhm thnh lp mt nh{ nc Do Thi chu Phi nh chn dng
chn tm thi cho ngi Do Thi, vn ang gp ha t hng lot v tn st. V cng tht
vng vi bn k hoch, ba chng trai tr a ra c|c ngh ni lon. Vi h, Vng t Israel
l{ qu hng duy nht ca ngi Do Thi, v h bt u cuc tr chuyn nghim tc lm
sao chng li iu tai ng h gi l{ Ch ngha Uganda mt cch tt nht. Ti ni v{
chnh lc , h t c quyt nh:

Chng ti ~ kt lun rng cch hiu qu nht chng li Ch ngha Uganda chnh l{
ginh li Vng t Israel.
Quyt nh n{y cn hn c mt k hoch tc chin, n l s kt tinh ca mt l tng. Gic

mng ginh quyn kim so|t Vng t Israel ca h ch c th hin thc ha bng hnh
ng, ch khng phi bng ch ngha: quyt nh ny ng mt s cam kt dnh cho con
ng h{nh ng c nhn v s phn i ton din n Ch ngha Xin bng ming. Bui
sng ma h nng bng ~ chng kin mn biu din u tin ca l tng |nh du
phm cht ca David Gruen. T tr i, ng khng b l bt c c hi n{o chng minh
s u tin d{nh cho h{nh ng thay v ngn t. Trong mt con v sau ng vit cho cha
mnh gi{nh c mt vng t l Ch ngha Xin duy nht, cn mi th khc ch l huyn
hoc, ni sung v tuyt i ph thi gian.
Mt cch cng chnh, b ba |nh du vo lch lm vic ca h chuyn i n Palestine.

Shlomo l{ ngi u tin khi hnh, anh s kho s|t vng t ri quay v Plonsk. Cn c
mt l do lng mn kh|c ng sau quyt nh ny: chng Shlomo Zemach tr tui ang yu
ngi ch g|i xinh p ca Shmuel v hy vng cng n{ng n Palestine. Th l chng quyt
nh rng sau khi ~ chun b xong c s n n{ng, ch{ng s tr v Plonsk. Ri, vi s
tr gip ca Shmuel v David, cu s trn i cng n{ng, v{ c bn ngi s cng {o tu
n Palestine.
David s l{ ngi cui cng ra i. Trong bt c trng hp no, cu cng khng qu| vi v.
Palestine cn th xy dng, cu ni vi bn b mnh, nn cu tm hc cc mn k thut, v
ngay khi ly c bng k s, cu mi ra i. Tuy th, cu quyt nh phi n Warsaw
trc tin chun b cho k thi u v{o trng i hc k thut. Chuyn khi h{nh n
Warsaw ca David c ln lch v{o ma h . Tuy nhin, ma thu v{ c ma ng ~ qua
m cu vn tr hon. Nhng cu hi cht vn ca bn b ch nhn c cu tr li lng
tr|nh, che y l do chnh ca s tr hon: cu ang yu mt c|ch in di.

Cu t chi ni vi bt k ai, nhng khi Zemach v{ Fuchs c nhng b{i th c David tr
tnh ha nh khi ngun i anh, hy vng v nim tin ca anh, ging m|t i anh v linh
hn ca linh hn anh, h hiu cu ang yu. R r{ng cu ngm tha nhn iu y, nhng
li t chi cho bit tn c gi hay th nhn su sc tnh cm ca mnh. Mt nm sau cu
mi chu m lng, trong l| th gi Shmuel Fuchs:
Ti lun c kh|t khao tri lng cho mt ngi kh|c, nhng mt th lc b n ~ ngn ti
li, kha cht mi ti... ng, ti ~ yu nh cu ~ bit nhng cu khng bit ti yu
mnh m n nhng n{o... nh v n ca mt ngn ni la ang hot ng, la tnh ang
thiu t tim ti. Mi b{i th ti vit chng hn g chic bng m ca tim mnh... t nhin,
ti bt u nghi ng tnh yu ca mnh... ti ~ tht s yu cha? C}u hi ny khng cho ti
ngi ngh hng m. Cng lc , cn c nhng khonh khc khc khi ti khng th tin rng
linh hn mnh c th tm thy ch cho cu hi ng}y ng nh vy... tnh yu ca ti cha
mnh lit n vy. Tuy nhin, dn dn ti nhn ra mnh khng yu nng... trong tim, ti vn
cm thy c mt tnh cm luyn i mnh m, nhng khng phi dnh cho c y. (n ngy
hm nay, ti vn khng bit mnh ~ ngng yu c y, hay ch l{ cha tng yu...) l{ lc
gia ng. n khi y, ti vui khng t; sau , ti khn cng... tri tim khin ti phin no
lm sao, hi tic khin ti kh s dng n{o, n khi y vn c nhng lc ti ngi trn
ging c m khc... Ti khng th sng tip ti Plonsk na. l{ mt trong nhng l
do thc gic ti n vi Warsaw ma h nm y cng ht nh khi tnh yu l{ l do ti
lu li Plonsk lc mi v{o ng. Nhng tt c iu ~ thuc v qu kh... Ngay c hin
ti, c lc i tnh vn tho|ng qua tim ti nh tia chp, mt nhm la hng s bng chy
c bit khi ti mt mnh v nh li nhng s tng ~ l~ng qun... Nhng ch giy lt sau,
n lin qua i... Liu tim ti ~ cng li, ha |? Ai c th gii nhng c}u ca tm hn?

Trn }y chnh l{ David Gruen tui mi by, mt chng trai nhy cm ang yu, khc
thm hng m v ci lng ln u tan nt, mt cu b vit th v ngi mnh yu v lin
tc tr hon hin thc ha mong mun c gn nng. V sau trong cng l| th, cu c
gng ph nhn li tm s chn thnh ca mnh: Bnh minh lun minh mn hn chiu t{
mt ngn ng Nga ~ ni nh vy v{ ni ng. Nh li nhng g ~ vit m trc, ti ~
t ci mnh. Tht l s yu mm l bch ti thm ch cn nh bt u mt l| th ho{n
ton mi, nhng ti qu| li cho chuyn , v{ thi gian th khng cho php.
Vi mt tri tim tan v (mc d sau ny cu ~ qun tn ca mi tnh u), David ri

Plonsk v khi h{nh n Warsaw. Nhng c v, trong mt nm ri cu sng ti th Ba
Lan, hng lot tr ngi ln lao cng lc xut hin. Cu cm thy b c lp v trm cm gia
thnh ph ln ny. Trn tt c, nhm bn cu b li Plonsk ~ tan r~ v{ ng ai ny i.
Tri vi k hoch ban u, Shmuel Fuchs li l{ ngi u tin khi h{nh, v{ im n ca
cu nc Anh l c ging mnh cho David, ngi tng rt gn b v{ xem Fuchs nh mt
ngi anh trai. Vic chia ly ca h ~ li ni bun su sc cho David.
Ti Warsaw, David cng nhng ngi h h{ng. Nhng cu nhanh chng thy r h ang
gp kh khn t{i chnh, vn cng nh hng n chnh cu. Hn na, trong thi gian ny
tnh hnh ti chnh ca cha cu cng b gim st, v David khng mun hi xin tin ng. May
mn thay, David ~ tm c vic lm bn thi gian l{ gia s, v{ mi vic kh ln trong mt
khong thi gian. Cu thu nh cng vi mt ngi bn, song cu khng th tm thy bnh
yn trong tm hn v thng b trm cm. Mi vic t hn khi c|c k hoch c nhn ca
David u gp tr ngi. Cu n Warsaw hc, nhng mt ngi Do Thi rt kh c
nhn vo mt ngi trng trung hc Nga v c|c quy nh ngt ngho ca chnh quyn Nga
hong. Nn cu quyt nh theo hc ti trng k thut cho thanh nin Do Thi, do nh
thin nguyn ngi Do Thi tn Vavelberg sng lp. chun b cho k thi u vo, cu bt
u hc thm ting Nga, vt l v ton hc. Nhng v{o nm 1904, u v{o trng
Vavelberg ch dnh cho hc sinh ~ tt nghip trung hc, v gic m ca David li tan thnh
my khi.

Chng trai tr ang d dm li i th tin d li p n: Theodor Herzl ~ qua i. u tin
David chm vo tuyt vng v mt ht t tin: Nhng ngh bun b~ v{ cay ng thnh
thong c dng tro trong tim ti, nhng lo lng v tng lai ca Ch ngha Xin v{ nh}n
d}n chng ti, ng vit trong th cho mt ngi bn. Ho{i nghi v{ s khng chc chn ht
cn mu huyt v{ u c sc khe ti, v c lc chng tim nhim ni tuyt vng lnh v
kinh khng nh c|i cht vo tm hn ti... Liu ai c th tr li nim tin mnh lit v{ ti
sng cho ti, khng b hoen bi bng en ca ho{i nghi, hay ngh tuyt vng! C v cu
khng c ai bn ng h v khch l tinh thn. Nhng ngay khi th Shlomo Zemach,
chng trai tr m mng t Plonsk, ni ln dn ng, v tm gng ca ch{ng c nhiu
ngi hc theo, trong c David Gruen.
Ng{y 25 th|ng Mi mt nm 1904, David tr v Plonsk trong mt chuyn thm ko d{i hai
ngy. Cng ng{y , cu t chc mt bui hp mt b mt vi Shlomo, v{ hai ngi quyt
nh rng Shlomo s n Palestine ngay khi c c hi u tin. V{o ng{y 12 th|ng Mi hai,
cha ca Shlomo bo chng trai tr n ngn hng rt tin t t ngn phiu 580 rp. Vt
qua s cn rt lng t}m, ch{ng trai i n quyt nh: cm tin v{ n Warsaw, ni ngi
bn David ang ch.
Mt trn mt ng{y Shlomo chun b cho chuyn du h{nh n Palestine. Lo ngi cha s
ui theo v li mnh v nh, cu trn nh mt ngi bn. Chiu ti hm , anh trai
Zemach xut hin trong phng David. Ti thy anh ta ang ngi trong phng chng ta,
David vit cho Fuchs ng{y hm sau. Anh y ni vi ti mt c|ch im tnh, khng th hin
bt c cm xc no. Bn c th tng tng ra cuc tr chuyn khng. Ti trn an anh y
rng Shlomo ~ i ri. Ti khng bit liu anh y c tin mnh hay khng, nhng anh y ~
khng tr li na v c th ~ quay v Plonsk.
Shlomo khi h{nh v{o ng{y 13 th|ng Mi hai, v vi tun sau cu ~ Palestine. Xc ng
v hng phn, Shlomo Lavi, mt ngi bn ca David, xng v{o ngi trng dng Do Thi
Plonsk c to tm danh thip va nhn c t Shlomo Zemach: C|c bn ti i, Shalom!
Ti gi ang Rishon le-Zion. Trc mt ti }y, khi ang vit cho cc bn, l{ hai ng

bishliks ti kim c bng chnh i tay ca mnh... vic kim sng vng t ca chng
ta l kh thi. Ti n b|nh m v{ liu cho ba s|ng v{ tra... ng lo lng, h~y n }y, v{ c|c
bn s c vic l{m.
Bc tin ca Shlomo Zemach ~ t|c ng su sc n nhng con ngi tr tui thnh

ph Plonsk. Qua mt m, ch{ng trai tr ~ tr thnh biu tng ca cuc ni dy chng li
s tha hip, chng li cuc sng trong tnh trng Diaspora, phn i vic nhng bc ph
huynh dng v lc ngn con mnh n Vng t Israel. Quyt nh c nhn ca David Gruen
c cho l b nh hng bi Zemach. Cu hon li chuyn khi hnh ca mnh trong hn
mt nm, nhng mi hot ng khc ca cu trong giai on u c nh hng cho
mt mc tiu duy nht: chun b bn thn cu v nhng ngi bn cho cuc sng ti
Palestine. Cu khng cn l chng trai tr chn cht tng tr ho~n i n Warsaw trong b
com-l lch duyt, o gil sm mu cng c vt la. David tr v Plonsk trong b rubashka,
v{ iu ny biu th khng ch s thay i v trang phc. Trong khi Warsaw, cu ~ tn
mt chng kin nhng chnh bin ca Cch mng Nga 1905 v{ cn cung n bo lc x hi
qut qua th Ba Lan v{o thi im . Cu ~ chng kin cng nh}n b~i cng v{ ngi
biu tnh, nhng nh hng bin ku gi t do v cng l, v nhng binh lnh, cnh st Nga
bn v{o |m ng. Mc d s miu t ca cu vi cc s kin ny rt thn trng, nhng
khng g nghi ng rng tm nhn ca cu ~ b nh hng mnh m bi cc cnh tng ny
v{ cn hn th na trong sut giai on th hai ca cuc cch mng.
Ri mt th thch khc li xut hin mang n hng v mi cho cuc i ca David Gruen:
s tri dy ca Bund, e da thay th Ch ngha Xin trong tr|i tim nhiu ngi. David
tuyn b cuc chin khng khoan nhng i vi Bund, v trong trn u thc h din ra
sau , bn b cu git mnh nhn ra cu l mt nh din thuyt ti ba v l mt nh tranh
bin d di vi nng lc thuyt phc mnh m. Chin dch chng li Bund khng phi l ln
u tin David bc ln bc din gi. V{o th|ng Nm nm 1904, ti mt phin hp ca Ezra,
cu ~ trnh b{y b{i ph|t biu v quan im ca Spinoza i vi S la chn dn tc Israel
ca Thng , v{ v{i th|ng sau, khi trnh b{y xong mt bi tn dng Herzl ti mt gio

ng, anh y ~ khin ngi ta ri l. Nhng m{n ra mt vi t c|ch mt din gi tm
c ch n trong qu trnh din ra cuc bt chin vi Bund.
Ht ln n{y n ln kh|c, i bn doanh Bund Warsaw xem Plonsk nh c|i gai cn nh

b gi nhng din gi gii nht n; v ht ln n{y n ln kh|c, Duvcheh Gruen, thp
b v rn ri trong b rubashka, li ng trn bc din thuyt ca gi|o ng v{ |nh bi
h bng kh nng hng bin sc bn ca mnh. Trong qu| trnh i u ny, David khng
ch vn ln th{nh mt nh din thuyt lu lo|t vi kh nng ph}n tch t{i ba, m{ cn l{
mt ngi c h t tng chnh tr vng chc. T gia nm 1905, cu ~ l{ mt trong
nhng thnh vin tch cc ca phong tr{o lao ng Do Thi mi Poalei Zion (tm dch:
Nhng cng nhn Xin).
Poalei Zion ni ln nh s tng ha ca hai phong tr{o ang g}y h{o hng cho cng ng
Do Thi: Ch ngha Xin v{ ch ngha x~ hi Nga. Poalei Zion xem Ch ngha Xin l{ mc
tiu chnh ca ngi Do Thi, cn ch ngha x~ hi l{ c cu l tng cho x hi cng bng
s thng lnh qu hng Do Th|i. David tm thy chi nhnh ca Poalei Zion Plonsk. Cu
cng t chc cuc b~i cng u tin ca th trn dnh cho gii th may v th ko si i
hi iu kin lao ng tt hn. Trong bng ti ca Cch mng Nga 1905, cuc tranh ci ca
nhng ngi Xin theo ch ngha x~ hi v nhng ngi Bund cng theo ch ngha x~ hi
din ra di bu khng kh c|ch mng rt ph hp. i biu phe Bund c mt ti gio
ng Plonsk vi mt khu sng ngn bn hng cng s h tng ca hai v s. David, cng
c v trang v{ bo v, s bc ln din {n i u vi ng ta. Khi s im lng kch
tch, cng thng ~ lan khp gi|o ng, hai ngi {n ng d chng nhau v cuc khu
lun bt u. Khng mt nhiu thi gian David Gruen gi{nh c thng li u tin ca
mnh: cu chn ng pha cng kch ca phe Bund ti Plonsk, khin cho Poalei Zion tr
thnh phong tro dn u nhng ngi tr ca th trn.
nh hng ca David sm vt xa khi ranh gii Plonsk. Ban l~nh o ca Poalei Zion ti
Warsaw, nhanh chng cng nhn t{i nng ca cu, bt u cu thc hin nhng nhim
v kh|c nhau n cc tnh ln cn. Bt chp ngoi hnh qu tr ca mnh, cu cng t c

nhng th{nh cng tng t. Khun mt tr th ca cu bt u cng c|p hn, cu ru v
ln u tin tc di. Trn thc t, m|i tc xon d{i, chic o chong Nga v chic m kpi
(thi trang mi nht khi gia nhng nh cch mng) l bng chng cnh st Ba
Lan bt gi cu v nhng hot ng mang tnh lt chnh quyn. Nhng ngi h hng
khip s ca cu Plonsk ~ o|n chc rng g~ c|ch mng nguy him phi i mt vi gi
treo c. Tuy nhin, bng s can thip ca cha, ngi ~ vi chy n t Plonsk, David nhanh
chng c th t do.
S cm t l mt tri nghim au n i vi David. Ln u tin trong i, cu i mt vi

nhng k Do Th|i u ng x ch. Ti cn nghe c nhng th lm ti kinh s. Vic
bun bn ph n l{ c quyn trong nhng bn tay Do Thi. Trc ti khng bao gi
hnh dung nhng k nh vy li tn ti. Tuy nhin khng l}u sau cu li b bt giam (trn
ng n d mt bui phn x thnh ph lng ging), v ln ny cu mang theo nhng
ti liu phm ph|p lin quan n hot ng chnh tr ca mnh. Mt ln na cha cu li cu
nguy vi khon ng gp mt nghn ng rp cnh s|t qun i ti trng ca David.
Ngay sau khi c th, cu li quay v vi nhng hot ng ca mnh.
Ma h nm 1905, Shlomo Zemach tr v t Palestine trong vi th|ng nh ~ ha trc .

Cu cha qun k hoch ban u, v vi s gip sc ca David cu c gng thuyt phc ch
gi ca Shmuel Fuchs trn theo cu n Palestine. Cui cng c t chi, v khi nhm nhng
nh tin phong bt u ln k hoch cho chuyn khi h{nh n Palestine v{o u ma h
nm 1906, c ~ khng i cng. Nhng Rachel Nelkin th c.
Rachel l con gi nui ca Simcha Eizik, l~nh o Hovevei Zion Plonsk. Nng l mt c gi
cao r|o, xinh p vi i mt en v{ m|i tc en c vn quanh u. Gia nh Gruen v{
Eizik l bn b thn thit, v David bit Rachel t khi cn b. Khi tr v Plonsk, cu bng
nhn thy n{ng ~ tr thnh mt thiu n xinh p. Vi tt c nim say m ca tui tr,

cu phi lng nng, v ln ny cu khng thm che giu cm xc ca mnh vi bn b v gia
nh na.
Rachel cng gn b rt s}u m vi David v{ i xa n mc phm mt li dn n kt qu

l nhiu gia nh cm con gi h lm bn vi n{ng: n{ng cng khai i cnh cu trn ng
ph m{ khng c ai i km! Ngi dn Plonsk rt bo th, ng nh li nhiu nm sau .
Mt ch{ng trai v{ c g|i khng c s|nh bc cng nhau trn ng. Nn khi ti i do
cng n{ng, ~ c mt s phn ng d di n ra Plonsk: Chuyn ny l sao? Sao hn dm
ch?
Mi tnh lng mn ca h sut kt thc trong bi kch. David khng phi ngi duy nht c
tnh cm vi Rachel. Trong s nhiu ngi thm yu n{ng c Shlomo Lavi, nhng cu ta qu
nht nht khng dm ni chuyn vi nng. Shlomo ghen tung cung di vi David, v ~
n thm nh{ Rachel qu| thng xuyn v thm ch cn do ph cng nng. Mt ngy n,
trong cn cung ghen, Shlomo rt dao v{ lao v{o tnh ch. David chy tri cht, Lavi truy
ui cu khp hang cng ng hm ca Plonsk n khi cu kit sc v{ bi kch kiu
Shakespeare i n hi kt. Tuy nhin, theo thi gian, hai ch{ng trai ~ l{m l{nh v{ thit
lp tnh bng hu bn vng.
Cui h nm , mt nhm nhng nh{ tin phong quy m ln nht n thi im

ri Plonsk n Palestine. H bao gm Shlomo Zemach, David Gruen, Rachel Nelkin v m
ca n{ng. Rachel v{ David ~ bn nhau trong sut chng ng n Odessa, v h cng ln
con tu Nga xiu vo mang h n Palestine. Nhng h khng c nm cnh nhau v lc
phi tm ch ng trn sn tu kh cng ca khoang v hng t, m ca Rachel, e s trc g
trai tr nng nhit, quyt nh bo v khun php bng cch xp khn tri ging ca b
vo gia nm ca David v Rachel. Trong sut chuyn du hnh, b nm gia hai ngi nh
mt chin ho.

Vi hu ht nhng ngi tin phong trong th h ca David, thc hin Ch ngha Xin bng
vic nh c ti Vng t Israel l cuc ni lon chng li cha m h, cuc sng khu
chut v s cng nhc ca truyn thng Do Th|i. iu n{y khng ng vi David. Vic tr
th{nh ngi theo Ch ngha Xin vi cu khng phi l li tho|t, cng khng phi phng
tin ni lon. Cu sinh ra trong mt gia nh Xin, v{ quen thuc vi ting Hebrew t khi
cn b. Thc t, khi cu b n Palestine, cu ~ ni th ngn ng ny thnh tho. Ngay
trc chuyn khi hnh ca David, ngi cha Avigdor Gruen y kiu hnh thm ch ~
chp hnh chung vi con trai mnh, cnh bng rn ca Poalei Zion.
C l }y l{ nhng l do ti sao David ~ im tnh v{ t tin i tm con ng cho mnh.

Nhiu nm sau, khi nhc n tnh trng vong quc ca ngi Do Thi, cu ni v cuc sng
thm m ngho i v{ kh au ca phn ln ngi d}n Do Th|i. Nhng bn thn David
li cha bao gi nm mi ti nhc ca i n, hay v cay ng ca nhng cuc t{n s|t ngi
Do Thi vn ~ ng vai tr to ln trong quyt nh tm n Palestine ca h{ng trm ngi
Do Thi tr tui. Nhng l{n sng t{n s|t ngi Do Th|i qut qua nc Nga phong kin cha
bao gi chm n Plonsk. Vi nhng ngi tr ca Plonsk, i n Palestine khng phi l
mt cuc tho chy, m{ c thc hin vi tt c nim yu thch v hng khi t nhin.
Chuyn du h{nh trn con t{u Nga r|ch n|t bng qua i dng tng nh v tn l ngun
k quan ln sng st bt tn cho David. Khi con thuyn th neo Smyrna, ln u tin cu
~ bt gp nhng sc mu hoang d ca vng pha ng, ngm nhn y hng th nhng
ngi da en, Gypxi, Th Nh K v -rp. Cu do bc trn nhng con ng y gi,
thnh thong trnh sang mt bn nhng ch cho o{n ngi v nhng ch lc { eo y
chung quanh c. Nhng v khch -rp trn t{u c n tng rt tt vi cu, th hin
mnh nh mt a tr ln trc tui, tt bng v d gn. Trong m cui cng ca
chuyn du hnh, David khng h chp mt cho n khi t gia sng m ca nh bnh
minh vnh Palestine xut hin. nh s|ng ban ng{y v con tu ca chng ti dn cp bn
Jaffa... mt l{n gi ti m|t thi qua mt, v ting chim ln u chng ti nghe trong

chuyn i ca mnh lt vo tai... lng yn khng tht nn li, ti ng v{ nhn vo Jaffa,
tim ti p d di... Ti ~ n ni.

Chng 02. Nhng nm thng ti p
Tt c bt u ngi ta ~ ni nh th - v{o nm 1878, vi nhn vt qu khch kim cng
dn Jerusalem th h th ba, Yoel Moshe Salomon. Salomon l mt ngi quyt lit, lun
xung khc vi c|c quy c. Khng hi lng vi vic thot khi nhng ng bin gii cht
hp ca khu Thnh C bn trong Jerusalem thy Nahalat HaShiva b chia lm bn phn
bn ngoi cc bc tng, ng quyt nh dn dt ngi Do Thi Palestine quay v vng
t ca h. Cng lc , cng ng Do Thi gm v{i ng{n ngi Jerusalem, Jaffa, Safed,
Hebron v Tiberias, phn ln trong s h sng nh vin tr ca ngi Do Thi hi ngoi v
dnh trn i nghin cu th|nh kinh Do Th|i. Nhng hai ngi nhp c gn }y n t
Hungary Yehoshua Stampfer v David Gutmann ~ b gic m ca Salomon chinh phc
v{ cng ng du h{nh n bi sng Yarkon, gn ngi lng -rp Mulabbis, mt khu vc m
ly ang c rao bn.
B ba |nh gi|, iu nghin nhng ngi -rp b nhim khun, st rt, xc sc vt tri dt
ven sng, t ly v tt c du hiu dch bnh kh|c. Vin b|c s Hy Lp i cng ~ nhanh
chng quay nga v{ phi nc i v li Jaffa, sau khi thng bo bu khng kh b nhim c
v tuyn b ci cht ch i mi sinh vt t ch}n n ni n{y. Salomon nhn c|c bn ng
h{nh v{ ni: Ai ri cng th c! Stampfer |p li: Chng ta c th xem! v{ h ~ l{m th:
trong thung lng cht chc y, h ~ th{nh lp Petah Tikvah. Theo sau l{ Rishon le-Zion,
Zichron Yaakov v{ Rehovot. Mi khu vc i theo li ring ca mnh, tri y m m, nh
tr v tuyt vng. Mi khu vc c nhng anh hng ca ring mnh mt nhm nhng nh
tin phong i ng v mc o chong Nga, nh mt h rc chy v tri tim h vng tin vo
quyt tm cm r v{o Vng t Israel. Nhng ngi -rp a phng nhn v{ lc u trc
nhng g~ Do Th|i in khng n dng lu ra khu m ly trong vng t ~ b c Cha
v{ lo{i ngi b ri.
Khi nhng ngi nhp c u tin t cc cng ng Xin Nga thuc phong tro Hovevei
Zion v B.I.L.U (phong tro Nhng nh tin phong Palestine) t ch}n n ni n{y, chng

c mnh t ngp trn sa vi mt n{o n ch{o h c. Hng th k chin tranh, b b mc
v{ t{n ph| li nhng vt so xu x trn vng t tng mt thi c t|n dng khng
ngt trong nhng trang Kinh Th|nh. Khu ng bng duyn hi v nhng vng trng kh|c
y m ly. S kt hp gia nh nng gay gt v{ ma nh trt nc ~ xi mn nhng
sn i v cc cnh rng um tm. Nhng c d}n ngi -rp ~ canh t|c y ht cch cha
ng h ~ l{m qua bao th h. Nhng th trn nghi ngt khi b cai tr bi nhng quan chc
Th Nh K c o|n, nhng k hp nht nt kiu ngo v{ thi l~nh m chung vi tnh d
nhn ca hi l. Dc theo nhng nh th Hi gio v cc khu ch nhiu mu sc, nhng
thuc a c xy dng bi cc gio phi Thin Cha gio cung tn c, Php, M, Thy
in. Vng t Th|nh ~ thu ht gii h{nh hng t khp ni trn th gii. Mt v{i ngi
trong l{ nhng ngi phng T}y gi{u c, song a s l nhng o{n nng d}n Nga r|ch
ri nm cht c phn, biu tng v cng ht nhng khc thnh ca ai on trong lc l
tng bc n sng Jordan.
Tuy nhin, vi hng triu ngi Do Th|i, }y chnh l{ mnh t trong m ca h, ni nhng
nim hy vng v li cu nguyn hi t. }y cn l{ im n ca mt nhm t i nhng
ngi tin phong tr tui, phn ln u khng sc khe, khng quen vi lao ng tay
chn v khng c kinh nghim lm nng. Tt c nhng g h s hu l nim tin ng}y th
cng quyt tm mang tnh cung tn v s hy sinh. Lao ng nng nhc, bnh st rt v
thiu i ~ ly i sinh mng ca rt nhiu ngi. Trong s nhng k sng st, nhiu ngi
~ quyt nh ri mnh t b nguyn ra trn chuyn tu sn c u tin. Sau ny, Ben-
Gurion tng qu quyt rng c mi ngi nhp c n Min Aliyah Th Hai, th chn
ngi s b cuc. Huyn thoi Tr v t T khng phi l cng trnh ca hng ngn
ngi tin phong. Bp chp l do ca nhng ngi theo Ch ngha Xin, nhng k tin
phong khng qu| v{i trm c lc cn khng qu| hai mi ngi thanh nin r|ch ri,
thiu n v{ m yu. S miu t cnh ton b dn tc tr v c hng ch c trong thn
thoi, ch l mt n lc che y thc t vn khim tn v, v th, cnh tng thn thoi
kia hng tr|ng hn rt nhiu.

Vo bui sng nng bc, m t ca ng{y 7 th|ng Chn nm 1906, v{i nh{ tin phong ch{o
n David Gruen trn bn cnh Jaffa khi anh, vui sng v m mn, t ch}n ln Vng t
Israel. Khi bc qua cng bn cng, David nhn li ni . Ni }y cn t hn l{ Plonsk
na! anh ngh. Anh nhn ra Jaffa l mt cn |c mng: nhng ngi nh vi mt tin loang l
bong trc, nhng con ng bn thu v nhng |m ng n vi nhng k v cng ri
ngh r|ch ri tri dt v nh tht qu gh tm. Nhng ngi -rp mp ngi xm k
bn nhng chic xe ko ca h, gia l cc ca hiu Do Thi xp x l{ c|ch anh miu t
cnh tng . Ti khng mun }y. Bn b dn anh n mt khch sn trong khu Do
Thi ca th trn, song anh t chi: Ti s khng li Jaffa, d ch trong mt m. }y
khng phi l{ Vng t Israel! Trc lc ngy tn, ti s n Petah Tikvah!
Chiu hm , mi bn ngi tr tui, bao gm Rachel Nelkin v Shlomo Zemach khi

hnh chuyn i b n Petah Tikvah. Chng ti i b v gi khng cn chuyn xe nga
no na. Khp mt t y nhng rng cam, v mt trong s nhng thanh nin nhy
nht khp chuyn i, Rachel Nelkin hi tng li. l{ mt m trng s|ng tuyt vi khi
h n c Petah Tikvah. Chng Gruen tr tui ~ b quyn r v{ tr{n y say m.
Nhng tri nghim mi m ni tip nhau khng ngng. Nghe thy mt ting ng l t khu
t trng, ngi ta bo l{ ting kh ku. Cha bao gi ti nhn thy mt con kh, ch
ng ni bit kh ku l{ g. T xa vng li, anh nghe thy mt ting h gh rn v{ c
bo rng l{ nhng con co nh, ang ph| ph|ch rung nho. i vi i tai ca k mng
m b b ba ny, nhng ting khc than ging nh }m thanh ca mt bn giao hng.
Sut m , David Gruen khng nhm mt. C pht chc anh li bc ra ng trong mn
m v{ ngm v bn thn. Phn u tin trong gic mng ca anh ~ th{nh hin thc.
Ngy tip theo, David v Shlomo Zemach cng thu mt cn phng. Lc bnh minh, David ~
c mt ch lm ti vn cam ca Petah Tikvah, phn bn vo nhng l mi {o cho
cc cy mi. Cng vic khng d d{ng, anh vit cho cha mnh, n i hi s kin nhn v
tn tm ln lao vi nhng ai cha tng lm bao gi - m hu ht cng nh}n u l nhng
ngi nh th c th chu ng sc nng ma h v cy ba trn t ... M hi r

xung, bn tay chng con chai sn v{ au nhc, v t chi nh mun r ri... Trong khi ,
ngi ch hoc c cng ng bn cnh li g{o Yalla!...
David Gruen rt quyt tm cuc t, v }y l{ iu c bn ca cng cuc phc quc Do Thi.

Ngi Do Th|i lao ng trn t ai Do Th|i }y l{ c|ch duy nht dn tc Do Thi
ginh li ch quyn Vng t Israel. Chinh phc bng lao ng l{ c}u khu lnh ca nhng
ngi tin phong tr tui. Ch c hai loi ngi s lao ng th{nh cng trn t nc n{y,
David vit, nhng k vi lng quyt tm mnh lit v nhng k kh nng, l{ nhng
tr|ng nin ~ quen vi cng vic nng nhc. David ng u vi thch thc ca cng vic
lao ng. Nhng khi khng |p ng c nhng i hi v th lc na, bnh st rt ln
ngi, ch vi tun sau khi n ni, David ~ ng~ gc. T v sau, bnh st rt lun hnh h
anh u n. B|c s Stein, thy thuc Do Th|i c triu n cha tr cho anh ~ t b
mi hy vng. Khng cn g t|c dng }y, ng tuyn b. Cu khng th }y c. Hy
ri khi x s n{y i! nhng David vn bm tr.
Sau khi nhim bnh st rt, anh cn nm tri s thiu n. Thi gian dnh cho cng vic ca
ti cn t hn thi gian b st v{ i. C ba th cng vic, st rt v{ i n u mi m
vi ti, v{ y th v. Suy cho cng, }y l{ l do ti sao ti n vi Vng t Israel. Nu tm
cch tit kim v{i ng bc thi, anh ~ mua c mt pitta mi ng{y v{ d{nh n bui
chiu, ri s nhai chic bnh mt cch t t xoa du cn i cn co gan rut. Nhng c
nhng ngy thm ch anh khng th c ni chic b|nh pitta . Ban ng{y th khng n ni
t lm ti c th tr chuyn cng bn b hoc c tp trung vo vic kh|c. Nhng n ti
th tht kinh khng. T khonh khc ti nhm mt, nim m c ca ti ch hng n
nhng ni y p tht, g rn, nhng a cht y thc n. Ti ~ lo rng mnh s b t lit
mi gic quan. Sng sng, khi thc dy, ti thng a tay vut tc v thy tng |m tc
rng trong k ngn tay mnh. Nhng tin n v tnh hnh ti Palestine n tai Plonsk.
Ngi cha Avigdor Gruen y lo lng ~ gi cho con mnh mt l| th vi mi ng rp.
Nhng ng nhn li t giy bc cng hi m ca David: Tin bc tuyt i khng c tc
dng vi con.

David khng n c trong nim kiu h~nh cng nh s thiu thn ca mnh. Trn thc t,
chnh tnh cnh khn cng v kinh t khin nhng nhm lao ng Do Thi sng vi nhau
vi tinh thn cng ng cao . V th, h ~ thit lp nhng cng ng c d}n u tin
Palestine chnh trn nn tng tinh thn ny. Nhng ng lng t i kim c c dnh
cho thc n, mc d c lc mt bu kin hay phiu chuyn tin vn c gi n t qu
nh. Vo nhng bui chiu, h s hp mt bp khu nh cng nhn, ht h v nhy ma
n tn khuya. Nhng cng c nhng m v{ ng{y b i, tuyt vng v{ y gin d.
Ti l{ k lao ng theo ng{y, David Gruen thut li trong nhiu nm sau, v{ li ca ng

vn cha ng ni cay ng nhng lc ng phi i mt vi s s nhc mi ng{y di bn
tay ca gii ch nghit ng, nhng k bnh thn la chn cng nhn lm vic theo tng
ngy. Bn thn nhng ngi ch n{y cng l{ Do Th|i, nhng nng dn th trn Judea. Hai
mi nm trc, bn thn h cng l{ nhng k m mng y l tng. Khi mi n t Nga,
tri tim h cng tr{n y nhit huyt Xin. Nhng ch trong v{i nm, h tr nn khng th
nhn ra ni.
Nhng thay i ny l do ch vng ca nh{ thin nguyn Baron Edmond de Rothschild

g}y nn. Baron l{ k c tm nhn thc t. ng thu mua t ai, th{nh lp nhng khu nng
nghip, gi c|c chuyn gia v{ t vn vin gip nhng ngi nh c x}y dng nh ca trong
khu thuc a ca ng y l Petah Tikvah, Rishon le-Zion, Zichron Yaakov. Nhng Baron
c{ng bm tin ca cho nhng ngi nh c nhiu bao nhiu, th bu nhit huyt phc quc
Do Thi trong h li cng phai nht by nhiu. H t b vic t mnh lao ng v thu
nhng cng nhn -rp vi tin lng r mt. Khi nhng ngi tin phong thuc ln sng
Aliyah Th Hai bt u c mt, h nhn thy c|c kibbutz y nhng nng dn ngho kh ~
ri rt xa l tng phc quc Do Thi v cng khai nghi ng nhng k ch}n t chn ro
mi n. Nhng ngi tin phong vi nh mt sng rc b yu cu phi trnh din ti trung
tm kibbutz mi bui sng, cng vi cc cng nhn -rp x n t cc ngi lng ln cn.
C|c nng d}n cng c cng s ro bc gia h v{ quan s|t |nh gi| xem ai s c thu
v ai b loi. Tuy nhin, ngay c khi mt cng nh}n c tuyn, nhng rc ri vn cha ht:
anh bit anh s phi dnh c ngy cnh tranh quyt lit vi nhng lao ng ngi -rp, v

kt qu s nh ot s phn ca anh trong nhng ngy tip theo. Trong khi , nhng
ngi -rp ~ quen vi kh hu, quen vi lm vic trn nhng c|nh ng v th cht mnh
m. }y l{ th th|ch u tin m nhng ngi nhp c phi i mt khi t ch}n n }y.
iu n{y ~ l{m khu hiu Chinh phc bng lao ng mang sc mu u m.
Bn th}n ~ tri qua s ti nhc ca mt cng nhn lm vic theo ngy, chng Gruen tr
tui quyt tm ni dy. thc gic ng giai cp anh mang theo t nc Nga hp nht cng
nhng l tng phc quc Do Thi li ko anh vo mi mu thun vi cc nng dn Do Thi
Jueda. Mt s ngi qu quyt rng con ng ca David Gruen c x}y p bi hai
cuc ni dy: th nht l chng li cuc sng Do Thi Diaspora, vn ~ mang anh n
Palestine, th hai l s chng li nhng nng d}n n in vng trng Judea, ~ n}ng cao
gic ng x hi ca anh. L t nhin khi gi }y s nghip chnh tr ca anh trong phong
tr{o Poalei Zion ang n}ng cao.
Poalei Zion v{ Hapoel Hatzair khi l{ nhng ng Lao ng Do Thi duy nht Palestine.
S th hn m qung gia hai ng n{y ~ gi|ng trng David Gruen v{o ng khonh khc
anh t ch}n ln t Palestine. Khi vn cn cng Jaffa, mt lao ng Do Th|i ~ bt chuyn
vi anh, tra hi khng ngng liu anh ng h hay chng li ch ngha duy vt lch s. Trong
v vng, David trn mt nhn hn ta mt c|ch y ngc nhin. l{ ng{y u tin ca ti
ti Palestine, v{ ti ~ trong trng th|i l}ng l}ng, nhng anh ta ~ l{m ti cho|ng v|ng bi
mn tn cng v ch ngha duy vt lch s v cc th v vn tng t. Anh mun g cuc
i ti? ti gng hi, song hn khng ti yn.
Hai ng ny b chia r bi vt rn su sc, mt thc t m David Gruen thy rt l, c bit

khi anh bit rng trong s chn v cha sng lp ca Hapoel Hatzair Palestine th c bn
ngi n t Plonsk. David b thuyt phc rng khng c li bin h no cho s tn ti hai
ng ring r ti t nc Palestine. Khi sp khi h{nh n Palestine, Shlomo Zemach ni
vi anh v s thnh lp Hapoel Hatzair, v David tr li: Ti l{ mt thnh vin ca Poalei
Zion. Khng c s khc bit no gia hai chng ta: c hai ta u ang tranh u v ngn ng
Hebrew v{ u c li cho lao ng Do Th|i. Hai ngi ng rng khi n Palestine, h s

quyt tm thng nht hai ng. Nhng ngay sau khi chng ti t ch}n n Palestine b
nh hng hoc bi bn b anh y hoc do thay i mi trng Shlomo Zemach ngng
theo ui tng thng nht. Ti th khng.
Khng phi ch s thay i mi trng ~ ph| hng k hoch thng nht, v cn tn ti s

khc bit l tng su sc gia Hapoel Hatzair v{ Poalei Zion. Poalei Zion ang trn ng
tr thnh mt ng theo ch ngha M|c-xt, b nh hng trit bi nhng tng cch
mng Nga, v dn dn loi b cng lnh phc quc Do Thi. V th, khi mi n Palestine,
nhng nh tin phong t Plonsk nhng ngi Xin thun khit, ni ting Hebrew, vi gc
r truyn thng su nng ~ quay lng li ng ny. S thnh lp Hapoel Hatzair ch yu
l phn ng li Poalei Zion. Nhng thnh vin Hapoel Hatzair khng phi ngi Mc-xt, gn
gi ngn ng Hebrew, Tr v T quc Do Th|i v{ c bit trung thnh vi l tng phc
quc Do Thi ca mnh.
V rt nhiu nguyn nhn, David Gruen li gn gi vi Hapoel Hatzair hn l{ Poalei Zion khi
n Palestine. Suy cho cng, anh l mt ngi Xin thnh knh v l ngi Hebrew ngoan
o, v s Tr v T quc Do Thi quan trng vi anh hn bt k t tng chnh tr hay x
hi n{o kh|c. Cng lc , nh chnh anh th nhn, anh s hu mt thc gic ng giai cp
c bit cao v{ ngng m tinh thn ca cuc cch mng Nga. Anh cng tin v{o l lun ca
ch ngha x~ hi, song thc ch ngha x~ hi ca anh rt thc t, linh hot v trn tt c
c khai th|c phc v cho nhng mc tiu quc gia v phc quc Do Thi ca anh. Vi
David Gruen, Ch ngha Xin v{ ch ngha x hi ~ hp thnh mt t tng trung t}m c
nht: giai cp cng nh}n l{ mi nhn cho s phc hng Do Th|i, v{ s hi sinh ca t nc
Do Thi ch c th t c bi lao ng trn Vng t Israel. L tng ch ngha x~ hi v
ng Hapoel Hatzair ~ nh hnh nhn cch Ben-Gurion trong sut con ng chnh tr ca
ng.
Nm 1906, Poalei Zion t chc bui hi tho u tin ti Palestine v bu ra y ban Trung
ng gm nm ngi, bao gm Gruen. Trong cuc trng cu kn, anh cng c bu vo y
ban mi ngi chu trch nhim son tho cng lnh ng. ng vi truyn thng b mt

vn l{ c tnh gn lin vi nhng ng x hi ngm Nga, mi ngi nhm hp mt cch
kn |o trong cn phng thiu nh sng, cht chi khu nh tr -rp c k. Sut hai ngy
v{ ba m, nhng thnh vin ca y ban mi ngi nm so{i trn s{n |, chiu ci v
tranh lun gay gt n khi h son th{nh cng vn kin c ch i ~ l}u: Cng lnh
Ramleh (c t theo tn th trn ni vn kin c son tho).
Bn cng lnh c th c vit ti Ramleh, nhng n cha ng s tng ng |ng ch

vi bn Tuyn ngn Cng sn, vi v{i iu chnh khim tn mang ni dung Phc quc Do
Thi. N l v d tiu biu cho s thiu hiu bit v tnh hnh Palestine v xa ri Ch ngha
Xin ca nhm tc gi, trn thc t, t Ch ngha Xin thm ch cn khng c nhc n!
Ch vo phin hp th hai ca hi ngh Poalei Zion, nhng nh Xin mi gi{nh c thng
li u tin, khi c|c i biu thng qua mt ngh quyt miu t r rng: ng ta (Poalei
Zion) khao kh|t c lp chnh tr cho ngi dn Do Thi quc gia n{y (Palestine).
Ln u tin, Poalei Zion t mc tiu cho chnh n: thnh lp mt nh{ nc Do Th|i. r

rng l khi u ca mt cuc cch mng nhng ch dng li mc bt u. Trong vi
nm, David vn ch thuc nhm thiu s ca Poalei Zion, v anh tht bi trong n lc gii
thiu ting Hebrew vo nhng tin trnh v ti liu xut bn ca ng. V kt qu l{ anh ~
khng m nhn vai tr c bit tch cc no trong hot ng ng. Mc d l thnh vin
ca y ban Trung ng, v{ u nm 1907, anh ~ d{nh mt khong thi gian sng ti Jaffa,
theo yu cu ca ng, c v nhng hot ng ca ng ~ khng c bit thu ht anh. Thay
v{o , anh thch cuc t hn.
Ma ng nm 1906-1907 rt khc nghit. Palestine cha tng hng chu t lnh nh th

trong nhiu thp nin. Gruen tri qua ma ng u tin Jaffa ri Petah Tikvah. Anh
khng c qun o m, v{ i ng c cha gi n li qu nh vi anh. Nhng ri anh c
thu hi cam, mt cng vic anh thy qu d dng. Vo ma xun, David chuyn n Kfar
Saba, kibbutz mi thnh lp cch Petah Tikvah hai gi i b. Sau vi tun , anh khi
h{nh n Rishon le-Zion lm vic trong nhng hm ru vang. Mc tp d di, qun xn
n gi, anh p nho bng chn trn trong hm ru. Mt ln, anh cc vi mt ng

nghip rng ai c th p nho l}u hn. David p khng ngh sut ba ng{y ba m v{ ~
chin thng. Nhng h qu l trong nhiu nm sau , anh khng th chu ni mi ru
vang.
David cng khng nh c ti Rishon le-Zion. Sau khi sng mt thi gian ti kibbutz
Rehovot gn , anh nh mua t t v{ l{m nng d}n, c th mang gia nh mnh n
Palestine. Nhng li sng ny khng phi l{ iu ~ dn anh n Palestine. Anh ang tm
kim mt th g khc, xc thc hn c th biu l th|i ton vn vi l tng Tr v
T quc. Mt ln na, cng li l{ ngi bn Shlomo Zemach can m bc ln pha trc
v m li tin phong. Vi tun sau khi tr v Palestine cng David, Shlomo khi h{nh i
Galilee. Vo lc y, David vit cho cha mnh: Ti Galilee, mi th kh|c hn nhiu. c
nhiu sa, b v{ ph-mai. Khng c lao ng theo ng{y... thay v{o , c nhng lao ng
thu hng nm c nhn y th h cn v c tin lng hng thng. Lm vic
khc lm... ch yu l vic ng ng gin n.
Tuy nhin, khng phi s khc bit tht s gia Judea v Galilee. Galilee nm ni tin
tiu ho l|nh, vng t khng c Jaffa, khng c nhng kibbutz ca Baron, khng c nhng
ch t, khng c nhng t{n d ca cuc sng Diaspora. Galilee y cc ngi lng v b tc
-rp th ch. C t kibbutz, c d}n khng hn v{i t| nng d}n, v{ di bn mi lao ng
nng nghip ngi Do Th|i. n Galilee l hnh vi mang tnh Xin c tm quan trng su
sc. H{nh vi n{y ngha l{ b li sau lng nhng c cu tn ti thit lp sn bi gii l~nh o
Th, nhng ngi nhp c Nga, hay g~ ngi Ph|p Baron v{ thi h{nh l tng Ch ngha
Xin tin phong bng cch to ra nhng kibbutz trong mt tnh b cch ly vi th gii bn
ngoi.
Mt nm sau khi t ch}n n Palestine, David Gruen ri khi Galilee, ng li mt chng

trong cuc i anh v{ cng m ra mt chng kh|c. S kin ny khng ch lin quan n
vai tr nh tin phong, m cn nh hng n nhng mi quan h luyn i ca anh. Quyt
nh ri Judea ca David r r{ng c thc y bi nhiu th hn l{ h t tng. Tuy
nhin, n tn hm nay, by mi nm ~ tri qua, nh hng c th ca mt chng ng

trong cuc sng c nhn ng vn phn ln cha c tit l. chnh l{ tnh yu ca David
dnh cho Rachel Nelkin.
Nhng ngi t nn t Plonsk to dng tn tui bn thn khp Judea nh mt cng ng

chm ch v bn ch kh|c thng. Nhng Rachel li l ngoi l. B ui khi cng vic u
tin trong nhng vn cam Petah Tikvah, ngi ph n tr p b s nhc khi khng th
tm vic l{m, nhng n{ng cn b tn thng hn khi bit nhng ng ch tr tui t Plonsk
tc gin vi n{ng v ~ l{m hoen danh ting nhng ngi lao ng v{ tin phong u t.
Khi d{n ng ca ch bai dng cao, ting ni ca David ~ khng ct ln bo v nng, m
tri li, anh ng h vic ph phn nng.
R r{ng }y l{ ngun cn cho vt rn nt gia h. Bt chp tnh yu ca anh cho c, David

ch trch Rachel ~ tht bi trong vic anh cho l nhim v chnh: chinh phc bng lao ng
trn Vng t Israel.
R rng tnh yu v h t tng l{ hai a ht xung khc ln nhau. Cm xc David dnh cho
Rachel c l l tnh yu su nng nht anh tng nm tri. Tuy nhin, anh khng ci c.
Nhiu nm sau, khi hi ti sao li th, Rachel ngp ngng giy lt v tr li: David lo vic
cng, ch khng mng chuyn ring. Cn bn th}n David ni: Ci v?... Lc y ai m
ngh n ci xin ch? Chng ti ~ tr|nh chuyn ... bi v chng ti khng mun mang
con ci vo cuc i qu sm. t nc (Palestine) khi y hoang tn v chm tin. Chng
ti khng th m bo cho l tr mt nn gio dc Hebrew {ng ho{ng. Ch mt thi gian
sau ... chng ti mi nhn ra rng bt chp mi th, vic nui dy con ci l kh thi trn
Vng t Israel.
Ngo{i chuyn ra, ng b sung thm, Rachel ~ gp v{ em lng yu ngi kh|c... ng

b d c}u ni l lng gia khng trung.
Chc chn, vo lc y, Yehezkel Bet-Halachmi ~ xut hin trong cuc i Rachel. Anh l
mt thanh nin trm tnh in trai, ngi ~ gp Rachel ln u tin Plonsk khi trn
ng n Palestine. Nh nhng bn cng trang la, Yehezkel ~ say m c. C cng nhn

ra anh khi n Palestine v ti ng anh trn bn cng Jaffa. C chm trn anh ln th ba khi
quay li lm vic trong nhng vn cam Petah Tikvah, vn thn thng v{ n nn v ~ l{m
u thanh danh ca nhng ngi tin phong Plonsk. Nhng Yehezkel, t tm v nhy cm,
~ lun ng vin, gieo cy nim tin v hy vng.
V th nh mnh ca i tr ~ a ng dn li cho h. T nhiu gc , Yehezkel l mt

i lp ca David, v s hu chnh nhng nt tnh cch m Rachel tm kim v vng
David. Dn dn c ng{y c{ng cm hn David v ~ gn nh khng bao gi nh{ ( Petah
Tikvah) v khng dnh thi gian cho c. C cng cm thy v th ca mnh b sa st v khng
th duy tr cng vic v tin rng tm quan trng ca vic c tha nhn t quan im ca
s ng ~ tr th{nh iu mang tnh c| nh}n i vi David. Cui cng chuyn ca hai ngi
hon ton kt thc. Chnh vo lc y David ri Petah Tikvah. Anh ~ yu v{ vn yu Rachel
say m trong nhiu nm tip . Mt nm sau chuyn khi h{nh i Galilee ca David,
Rachel Nelkin ci Yehezkel Bet-Halachmi. Phi mt nhiu nm ni au ca David mi
ngui ngoai.
im n ca David Galilee l Sejera, vi hai h{ng nh{ m|i ko di, nhng ta nh

bng | tri xung sn i gn ng Tiberias. Kibbutz, cha nh ca vi t nng dn,
hon ton c lp, v{ |m d}n c -rp lng ging th khng thn thin lm. Khi David tm
n ch}n i vo mt ngy ma thu, anh dng li trong s k th. Khi anh bc vo lng v
gp nhng c d}n ca n, nim kinh ngc ca anh cn d}ng cao hn. Sejera l{ kibbutz duy
nht Palestine m mi cng vic u do ngi Do Th|i m nhn. Chnh ni }y ti ~
tm thy Vng t Israel m mnh hng m n. Khng cn cc ch ca hng hay ch i l,
khng cn nhng cng nhn ngoi lai, khng cn nhng k ch}y li sng b|m ngi khc.
Mi thnh vin ca kibbutz u lm vic v tn hng tri ngt ca chnh sc lao ng bn
th}n.
David c thu lm vic trong nng tri trn nh i. C lc anh cng l{m cho chnh
kibbutz, c thu bi mt th lm yn nga n t Nga, ngi ~ quyt nh tr thnh
nng dn Palestine. Petah Tikvah, David ~ m n vic lng nghe b{i h|t ngi th

c{y, gi }y chnh anh ~ tr thnh mt th cy. Anh miu t cnh tng ny cho cha
mnh:
C|n c{y trong tay tr|i con, gy thc trong tay phi con, con i sau c|i c{y v{ nhn nhng
tng t en b xi tung ln, trong khi l b chm ri tin tng bc, ging cc bc c cao,
vng trng ang l{m vic. C thi gian ngh v{ m v lm sao c th khng m cho
c khi cha vung cy, xi tung t ca vng t Israel, v cha nhn thy nhng ngi Do
Thi ang c{y ba mnh t ca h? Vng t kin cng ny n cha mi diu k bn
trong n, v nhng sc mu trng l m n c. Chng l bn th}n iu ny khng phi gic
m sao?
}y, trn nhng c|nh ng ca Sejera, David Gruen ~ tri qua nhng nm th|ng p
nht i mnh ti Palestine.
Nhng miu t p v lng mn ca David ~ cho thy }y l{ mt nhn vt s hu nng

lc biu t tuyt vi, c tri ph kh nng thuyt phc, tr{n y nhit huyt v nim tin
vo Ch ngha Xin. Theo c v nh David ni bt trong nhng ngi ng trang la vi
mnh. Nhng trn thc t khng phi nh vy. D nhin khng cn nghi ng g na, David
~ tht s hu mi phm cht n{y. Tuy nhin chng u b giu s}u di v ngoi nht
nh|t v{ c c. Thnh thong, nhit huyt ca anh bng ln trong bi din vn ph|t biu
ti mt hi ngh ng, trong bi thuyt trnh ting Hebrew trc nhng nng dn Sejera,
hay trong hi ngh a phng ca cng ng cng nhn Do Thi Galilee, ni nhng quan
im ca anh rt c ngng m. Nhng hu ht thi gian anh u thu mnh, v thm ch
trong mt thi gian di anh cn ng mt mnh trong nhng nh kho. Bn ng hnh ca
anh khng bit anh lm g trong nhng bui ti d{i ma ng. Trn thc t, nhng ng ch
ca anh Sejera cn khng bit liu anh c thch vic nh nng hay khng. David khng
tht s nhn mnh l mt ngi lao ng. Nhiu cu chuyn ~ c k gia nhng cng
nhn v nim am m c sch ca anh. Chuyn k rng mt ln anh ang i sau l b th
hon ton b chm m vo trong mt t b|o. Khi anh c xong v{ ngc mt nhn, anh thy
mnh ng gia c|nh ng, nhng khng cn du vt g ca l b. Chng ~ i qu| na

mnh t sang c|nh ng gn m{ David khng hay bit g. Mt cch bn nng, nhng
cng nhn khc cng cm nhn c rng, khc vi h, anh khng hng n vic lm
nng dn c i. Thay v{o , vi c| tnh c |o v{ nhng thin bm him c ca mnh,
anh cm thy rng mnh c th lm nhiu vic quan trng hn l{ i sau nhng con b.
Nhng David cha bao gi chia s nhng ngh nh vy vi bt c ai trong s h.
S cch ly ca anh c b bt buc ln t hnh xc c v nh ~ tng ln Sejera. C gi

anh yu ~ ri xa, bn b thn cn th khng bn. Nhng ngi bn gn gi cn li ca
David, Shlomo Zemach, ~ sm ri Sejera sau khi n. Nhng l| th ca anh phn nh nim
thng nh su nng dnh cho nhng ngi bn ch ct, tuy nhin anh vn c c hon
ton. Trong nhng nm th|ng , David ~ nm tri mi v c n s tr th{nh nh mnh
ca anh, ging nh s phn nhng nh{ l~nh o kit xut. Nhng l{ iu rt kh chu
ng, v nhu cu c ai k bn lun tun tro trong nhng l| th y hoi nim anh gi
cha v{ gia nh:
C nhng lc con i b mt mnh, mt hng ln nhng v sao v tim con nh v cha...

}y, trn vng t ca con, mt vng t diu k, ngay trc mt con rt gn n ni n
khuy ng tm can con v vn c th, tim con b bp nt bi nim khao kh|t c c
vng t xa l , vng t ca bng ma thn cht... nh mt ngi t c th v t do,
ngi trc ~ li ton b bn b v chin hu sau lng trong t v{ anh bc i, d
t do y, nhng c b ko ngc v nhng bc tng kn m~i...
Hon cnh ~ trao cho ch{ng Gruen tr c hi gh thm nh{ t y. Gia nm 1908, anh
phi ng k ngha v trong qu}n i Nga. cu cha khi mn tin pht ba trm rp nu
trn ngha v, David quyt nh tr v Plonsk. Cha cho anh ba mi lm rp l{m l ph v
bn mi rp na tr my khon n vt. u ma thu, Gruen giong bum i t Jaffa.
Chuyn hnh trnh khi hnh thun li, anh gp li gia nh v{ ng k ngha v qun s.
c thng b|o tiu chun v th trung thnh vi Nga hong, anh nhanh chng chun
khi doanh tri v{ vt bin gii sang c bng giy t gi. Vo cui th|ng Mi hai, anh
~ quay li Palestine.

Trong vi tun, David lm vic trn bi bin Galilee kibbutz Kinneret, c xy dng
trong thi gian anh vng mt. T , anh i v pha Nam n kibbutz Menahamiya, ni anh
~ l{m vic trong vi tun. Nhng anh nhanh chng b ba vy bi ni nh Sejera, l{ ni
anh xem nh nh{ mnh. mi kibbutz Do Th|i, Sejera l{ ni u tin ph|t ng Chinh
phc bng lao ng v{ cng l{ ni u tin thit lp h thng phng th ca n. Khi David
Gruen n Sejera, hng ro phng th c khu nh c ln nng tri trn i c giao cho
nhng cnh v ngi Circassian ni ting l nhng chin binh can trng gi kibbutz
c an ton khi nhng th ph -rp a phng. Cng nh lao ng Do Th|i, kh|i
nim phng th Do Th|i cng l{ mt phn gic m ca nhng nh tin phong tr.
Mt ngy kia, nhng lao ng trong nng trng Sejera i mt vi vin qun l, Krause, v
yu cu c lm thay vic ca ngi gc. V nhng bi din thuyt y cm ng v vin
cnh phc quc Do Thi cng vi tnh cnh tha hng ca h, nhng lao ng tr quyt
nh lp mu. H bit nhng ngi Circassian khng bao gi canh gc cn thn nng tri
v{o ban m, m{ thch li ngi lng -rp gn hn. Mt m n, v{i cng nh}n n trm
con nga qu ca vin qun l, giu tht kn trong nng tri v chy i b|o Krause v v
trm. Vin qun l thi ci v gi cnh binh, nhng nhng tay Circassian ang say ng
ngi lng bn cnh. Krause khng cn la chn no khc: ngy hm sau ng ra lnh cho mt
trong nhng ngi l{m cng Do Th|i m nhim cng vic bo v.
Ma ng nm , nhng ngi lm cng ca nng tri li chin thng ln na: tay cnh
binh ca kibbutz, b bt qu tang n trm ti sn hn c giao bo v, b ui vic v hng
phng th ca kibbutz, cng nh ca nng tri, sau c giao ht v cho nhng ngi
canh gc Do Thi. David Gruen cho bit trong mt thi gian, anh tng lm cnh v u tin
cho kibbutz.
n lc ny, ban qun l nng trng v nhng nng d}n trong kibbutz ~ t b th|i ch
giu hay phn i nhng nh tin phong. Khi cc thanh nin mt ln na xin Krause cung
cp kh ti cho mi ngi lm cng, ng gi mt chuyn xe n Haifa mua sng. Khi nhng
ngi ngi lm cng chm tay vo sng, h phn khch nh tr con. David vit:

Hi trng ln ca o{n l h{nh, ni hu ht cng nhn tr ngh, bng xut hin hang
ca mt bng cp. Ai gh thm v{o bui ti s thy mt nhm thanh nin ngi trn
ging, mi ngi cm mt khu sng: ngi ang lau nng sng, ngi khc th ht tho
ra ri li np n, ngi na th ang nht n vo ti. Nhng khu sng c so snh vi
nhau v{ c lit k im mnh yu, chng c treo ln tng ri li tho xung, eo
trn vai ri ci ra, cho n tn gi i ng.
Trong k ngh L Vt qua nm 1909, b{i kim tra u tin ~ n. Gia m{n m bao ph
quanh snh chnh vang ln ting sng n. Mt thanh nin Do Thi xut hin ca, th nng
nhc. Cu ang trn ng t Haifa n Sejera cng hai bn ng hnh th b ba g -rp c
v trang tn cng, c cp ly con la ch h{nh trang v{ |nh gc ngi |nh xe -rp.
Trong cuc u sau , mt trong s nhng ngi Do Thi rt ra mt khu sng quay v
khai ha vo nhng k tn cng, lm b thng mt trong s chng. Mt nhm thanh nin
ri cc hot ng l hi v chy n hin trng. Hon ton vng lng, song h pht hin
vt mu ven ng. Khi c|c c d}n Sejera nghe tin, mt |m m}y ch|n chng bao ph
ly h. H ~ bit truyn thng tr n mu }y, nu ngi -rp b thng kia cht, cc
thnh vin trong b tc s ra ngo{i i n m|u cho anh ta. T khonh khc tr i,
chng ti bit mt trong s mnh s b git, David Gruen ni. C}u hi duy nht l{ Ai?
S cng thng ti Sejera tng ln khi ngi -rp b thng cht ti mt bnh vin
Nazareth hai ng{y sau . C|c th{nh vin trong b tc anh ta lp tc tn cng by gia sc
ca Sejera v gt sch la mch trn cc tha rung ca kibbutz. Ri, trong ngy cui cng
ca L Vt qua, cnh v khu nng tri, Israel Korngold, i lm sm m nhn v tr.
Nhn thy hai ngi -rp ti sn i, anh tin li bn h, i km l{ mt nng dn ni
ting -rp. Bt ng ting sng vang ln. Ngi lao ng ly sng v chy n hin trng.
H tm thy xc ca Korngold ~ b bn xuyn tim. Nhng k tn cng ~ |nh cp v kh v{
b chy. Khi chung ca nng tri ging ln cnh b|o, v{i nhm lao ng chy n cc khe
nc gn tm kim nhng k git ngi. Ba g -rp thnh lnh xut hin. Hai ngi
Do Th|i ui theo chng, cn ba ngi khc trong c David Gruen tm cch chn
ng chng. Ba g~ khng nhn ra chng ang chy thng vo by. Khi chy qua hng

c}y xng rng u tin, David nghe ngi k bn g{o ln: Ti b bn trng ri! Gruen
dng li, ci nhn ngi ng i, v thy anh ta ~ cht.
Nhng v git ngi Sejera c nh hng su sc n quan im v{ h{nh trnh tng lai
ca David Gruen. Quan im ca anh v vic v trang v{ lc lng v trang t qun nh
hng bi c sc ln lao m anh nm tri t cc v git hi bn b mnh. Tuy nhin, vo
thi im , v vic l du chm ht cho chng u tin trong binh nghip. Hi cnh v
Hashomer Society t chi n xin gia nhp ca anh, mc d anh ~ l{m vic tch cc trong
vai tr cnh v. Sau ny thnh vin ca hi nhn xt h loi anh v trng anh qu| l ~ng v{
m mng, lun th hn trong nhng th gii khc.
Su thng sau, David Gruen ri Sejera, sau mt cuc b~i cng khng t c bt c li ch
thit thc no. Anh mang theo vi th trong hnh trang, nht sng lc vo ti, v{ i l{m cho
kibbutz Yavniel, anh li v{i tun ri tri dt n Zichron Yaakov, anh thy thch hp
vi ni n{y. anh bt u hc mt cht ting Php v -rp, chun b mt cch c
thc v c h thng cho nhng mc tiu ~ ra. Nhng iu n{y ~ c hun c trong
tm tr anh vo nhng ngy di mt mnh cng by gia sc trn nhng c|nh ng ca
Sejera. Theo sau cuc chnh bin ca ng Young Turks, dn n vic nhng cng ng dn
tc thiu s gi{nh c gh ti quc hi Th Nh K, David bt u ngh n tng lai chnh
tr cho mnh, bt u bng vic hc lut ti Constantinople. Sau anh hy vng c bu
vo quc hi Th Nh K vi t c|ch i biu cng nhn Do Thi ca Palestine v c l thm
ch tr thnh b trng trong Ni cc. Ti Zichron Yaakov, anh bt u hun c tng
ny ngy mt r rt hn:
Trong tng lai ti hoc vn l{m nng d}n trn t, hoc tr thnh lut s. Ti t thy
mnh thch hp vi c hai ngh, v ti thin v c hai... D l cng nhn hay lut s, ti ch
c mt mc tiu duy nht: phc v lao ng Do Th|i trn Vng t Israel. l{ mc ch
ca i ti, v n ti s cng hin i mnh mi ni ti c tr. S mnh ny thing ling
vi ti, ti s tm thy hnh phc trong vic ho{n th{nh n.

Vi cng s st sng trc mang anh n Palestine ri Galilee, gi }y David chuyn
tm vi k hoch mi n{y. tr thnh lut s, anh i hi phi c mt nn gio dc m
rng; c nhn v{o trng i hc, anh phi vt qua k thi tuyn u vo v hc
ngoi ng. Trong khi tip tc cng vic ca lao ng nng nghip, anh dnh phn ln thi
gian ban m hc.
Thc t, t l}u trc khi n Zichron Yaakov, David Gruen ~ bt u m rng kin thc
ca mnh. Bt u t Warsaw s|u nm trc, anh ~ n lc c c kin thc rng ln.
Ngoi hc ton vi gia s, anh c thm Goethe, Shakespeare v Tolstoy. Ti Sejera, anh
duy tr thi quen chm ch ca mnh. Nh him hoi, anh tm thy mt kho cha thc pha
sau hng ro kibbutz, dng mt chic ging gc kho, v vo nhng bui chiu khi khng
phi dy ting Hebrew cho cc bn lao ng, anh s ngh sm mt ting. Vo cui ma
ng, ~ c nhng tin n gia nhng ngi lao ng rng David bit ting -rp v thm
ch cn c kinh Koran. Li n khng tht s chnh xc, v chc chn ~ b thi phng.
Nhng n t m khao kht khai sng v hc hi ca David Gruen, v nhng n lc ca anh
ginh ly chng, bt chp hon cnh.
Gia nm 1910, David c Yitzhak Ben-Zvi thng bo rng anh ~ c chn phc v
trong ban bin tp t Ahdut (Thng nht), t tp ch chnh thc ca ng Poalei Zion.
Rachel Yanait v Yitzhak Ben-Zvi ~ thc gic hi ngh Poalei Zion t chc vo ma xun
nm 1910 kt np David vo ban bin tp Ahdut. Gruen rt ngc nhin khi nghe v vic b
nhim ca mnh v e ngi n nhn n. Ti s vit g }y? anh hi bn mnh, Ti khng
bit vit th n{o, ti cha bao gi vit. Tuy nhin, cui cng, anh cng thu xp t trang v{
chuyn n Jerusalem. Sau ny, anh thnh thong c c hi d{nh i ba tun lm vic
ti mt trong nhng kibbutz. Nhng v n Jerusalem bn nm sau khi t chn ln
Palestine, David Gruen ~ kt thc mt chng xa hn trong i mnh. ngha thc t ca
l tng phc quc Do Thi v s thc thi cng lnh ca n v mt c nhn [Ben-
Gurion] ~ tr thnh vn ca qu kh. T by gi tr i, anh s phi tt bt vi vic
cng: vit, t chc v cng vic ca ng. Thi gian tri i, nhng k c ca anh v cng
vic ng ng s mang li |nh h{o quang vui sng k diu. Nhng ngy v{ m ti Galilee

v{ Zichron Yaakov ch cn li trong t}m tr anh nh mt cuc sng vin mn, v anh s
nhn li thi gian vi ni nh v hoi nim trong sut phn i cn li.

Chng 03. Tha hng
Nhng l{n gi u tin ca ma thu th thm trn cc con ph ca Thnh C khi David
Gruen bt u lm vic ti Jerusalem. Anh hai mi bn tui, l mt thanh nin tc xon,
gy vi cp mt en rc la, gng mt t|i v{ h{ng ria c ct ta cn thn. Anh mc mt
chic o rubashka v qun bc mu, hoc mt b com-l vi flannel d{y v{ i ng. Anh
khng c |o mng t, v{ khi gi lnh thi qua i Judea, anh thng thu mnh trong chic
|o cho{ng en mng mang n t Nga. Chic o chong va l{ |o mng t, va l{m chn
p, nhng n khng m cho anh trong nhng m Jerusalem lnh gi.
Gruen thu cn phng ti tn trong khu chut cn c gi l{ S}n nh{ Floyd. tht ra
l mt cn hm khng ca s m, mc v thiu sng. Anh treo chic n du v mang vo
no hp n{o v|n p t ng mt ci bn, vi chic gh v{ ging.
Nhng ng hai mi xu mi ca Gruen t ra cho anh vn nan gii: lng th|ng ca

anh ch tr tin thu nh{ v{ n tra. Trong thi gian Ahdut, Rachel Yanait nh li,
Ben-Gurion... tht s lun b i.. Tuy nhin anh khng n c nh lc sng trong nhng
kibbutz. Ln u tin t khi chia tay Shlomo Zemach, David Gruen c bn v thit lp tnh
bng hu khng kht vi h. C hai u l{ ng vin v thnh vin ban bin tp Ahdut. Mt
ngi l Yitzhak Ben-Zvi, cao, gng mt nht nht c t im bi hng ria v mt chm
ru nh. Ln hn Gruen hai tui, anh l mt trong nhng ngi sng lp Poalei Zion v l
thnh vin k cu ca th gii ngm hot ng mnh lit Nga. Ngi cn li l Rachel
Yanait, mt ph n tr, m mng, n Palestine mt mnh, khng xu dnh ti nhng tr{n
y tinh thn Xin nhit th{nh v{ em lng yu Jerusalem.
Hnh nh ca b ba bt u quen thuc trn ng ph Jerusalem. Khi m bung xung,

h tm n mt tim c ph -rp trong khu Thnh C ni t ho c cng ngh hin i
nht: mt my ht pht ra nhng giai iu ng. Ba ngi thng chim ly mt bn
trong gc, gi cho mi ngi mt ly c ph Th Nh K, v tranh lun ny la v Ch ngha
Xin. Nhng cuc tranh lun ny khng dng li trong tim c ph. Trong nhiu gi lin, c

khi n sng, b ba vn i dc theo c|c con ng Jerusalem v tranh lun v tng lai t
nc. Vi s phn khch khng che giu, h ni v mt evreyskoye gosudarstvo mt nh
nc Do Thi.
Trong sut nhng cuc tranh lun te la ny, David bt u nh hnh v by t nhng
quan im chnh tr x hi c kt tinh trong sut bn nm i sau chic cy. Anh vn rt
r v{ thu mnh, v{ khi c yu cu pht biu ti mt bui mt-tinh, anh thng ni Rachel
hoc Yitzhak th ch mnh. Nhng khi rt cuc ng ln trnh by bi din vn, c}u ch
ca anh tr nn trong s|ng v{ lu lo|t, v{ anh th hin s t tin tuyt i.
u tin, anh cn ngi chuyn vit. Ti ni vi bn mnh rng ti cha bao gi vit cho mt
t bo, v ti khng bit ti c hp vi vic khng... Nhng mt tun trc k xut bn
s u tin, c iu g thc gic ti vit hai bi. Ln y, ti khng k tn. Ch ti s th
hai ca t Ahdut, ra mt th|ng sau , anh mi c can m k tn. l{ mt tn mi, mt
ci tn Do Thi: Ben-Gurion. C v anh ~ ly n t ci tn Yosef Ben-Gurion, ngi lnh
o chnh quyn Do Thi t ch trong sut cuc ni dy chng li ngi La M~ v{ c ghi
nhn v lng can m, trung thc, tnh yu cho dn tc v{ tranh u mnh lit v t do.
Ben-Gurion li Jerusalem thm mt nm, u n vit cho Ahdut. Lc y, chng trai tr

hiu rng, ngi Do Thi ch c th ginh ly Palestine theo cch duy nht khng bng
ngn t, m bng h{nh ng. Anh bit rng s mnh thc tin nh th ch c th do ngi
lao ng m ng. V th h phi thng nht c t chc, bt lun ng phi, trong mt
khun kh hp nht, bin h tr th{nh i qun tin phong s l~nh o c mt dn tc tin
n vic hin thc ha mc tiu phc quc Do Thi. Vo thi im ca nhng cuc u |
v{ th ch d di trong ni b ng, nhng tm nhn nh vy l rt bt thng. Cng lc
Ben-Gurion ng h mt cng lnh mi, s ng vai tr tn ch ca anh: khng phi hot
ng Poalei Zion hay cc thnh vin ca Ch ngha Xin s ra lnh cho hot ng ca gii
lao ng Palestine. Chnh nhng ngi lao ng ti Palestine s nh ot s phn ca ring
h. Nu nhng ngi Do Th|i tha hng mun to nh hng cho s pht trin Palestine,
h phi nh c ti .

Nhiu nm sau, Ben-Gurion ni v cng vic ca mnh cho t Ahdut l{ mt giai on luyn
tp chnh tr. Ln u tin, vit lch v t chc chnh tr tr thnh ngh chnh ca anh. Vo
u th|ng T|m nm 1911, ng vin tp s tr tui n{y ~ vt qua bi kim tra u tin
khi, cng vi Ben-Zvi, n Vienna i din ng Palestine Poalei Zion ti hi ngh ln th
ba Cng o{n th gii ca Poalei Zion. Theo nh nhng g hai i biu Palestine lo ngi, tin
trnh bt u vi mt cht ri ro. Nhng i biu khc tc gin vi nhng ngh quyt mang
tnh ly khai ca ng Poalei Zion Palestine, trnh b{y cng lnh rng nhng chnh sch
thc tin ca t chc lao ng ti Palestine khng phi do hi ngh quc t nh ot, m do
chnh nhng ngi lao ng Palestine s l{m iu . Cui cng, khi hai i biu nhn
mnh rng s thng nht ca nhng lao ng Palestine, bt chp khc bit ng phi, l
quan trng hn mi lin kt ca h vi ng Diaspora, mt cn n|o lon ~ xy ra. Hi ngh
n{y sau ~ thng qua mt ngh quyt co buc c|c i biu Palestine ti ly khai.
Li kt ti ny, v ngh quyt v hai i biu Palestine ca mt trn thng nht c|c ng
vin Diaspora ~ cho Ben-Gurion thy r s chia r quan im gia cc nh tin phong ti
Palestine v nhng ngi Xin Diaspora. N cho anh thy rng nu mun t c nhng
mc tiu ca mnh, anh s phi h{nh ng mt mnh, thm ch t mt v tr thp km. Vo
mt thi im n{o trong tng lai, anh s tip qun Phong tro Xin Diaspora v khai
thc n v nhng mong mun ring mnh.
T nhng ngy Sejera, Ben-Gurion ~ ph|t trin tng Ottoman-ha, tc l{, ngi Do
Thi Palestine nn t b quc tch nc ngoi ca h v tr thnh cng dn ca ch
Ottoman. iu ny s cho php h lm vic hng n s hin thc ha mc tiu trong
khun kh Chnh ph v lut ph|p. Theo , th{nh lp tp th l~nh o bit ni ting Th
Nh K v rnh lut php Ottoman l cn thit, v Ben-Gurion quyt nh rng bc tip
theo trong i anh l hc lut v ngn ng Th Nh K. Trong vng hai thng, hai trong s
nhng ngi bn thn nht ca Ben-Gurion, Israel Shochat v Yitzhak Ben-Zvi, cng quyt
nh hc Constantinople. Bn th}n David cng i n quyt nh cui cng sau khi cha
anh ng gi cho anh ba mi rp mt th|ng tr hc ph.

V{o ng{y 7 th|ng Mi mt nm 1911, Ben-Gurion xung cng Salonika, th ph tnh
Ottoman ca Macedonia. Trc khi ng k v{o khoa lut Constantinople, anh nh hc
ting Th Nh K. Anh chn hc ti Salonika v gi sinh hot thp hn nhiu so vi
Constantinople v, trong miu t ca c nhn anh, bi v Salonika l{ mt thnh ph thun
Do Thi. Vo nhng ng{y , l{ th{nh ph Do Thi duy nht trn th gii. Nhng ngi Do
Thi Salonika l mt cng ng kh|c thng, v lm Ben-Gurion kinh ngc, ch yu v
ngh nghip ca h: hu ht u tham gia lao ng chn tay nng nhc, hu ht l cng
nhn bc vc ti cng. Trong th}m t}m, nhiu ngi nghi ng liu dn tc Do Thi b tch
khi t ai v{ lao ng trong h{ng trm nm c kh nng to nn mt giai cp lao ng
hay khng. }y [Salonika] ti tm thy li |p cho c}u hi .
Nhng ngi Do Thi c hc Salonika ni ting Ph|p, nhng Ben-Gurion li n hc

ting Th. Thy ca anh l mt ngi Do Thi tr khoa lut. Di s hng dn ca anh
ta, David hc tn ti mt cch k diu. Vo cui th|ng Mi hai, anh ~ c th c bo ting
Th Nh K. Tuy nhin, bt chp s tin trin ny, tm trng ca Ben-Gurion li i xung.
Khon tin anh nhn t cha ch va sng. Nm anh sng ti Salonika l{ giai on kh
hnh v{ n c t nguyn. Anh tuyt i c n, khng c ly mt ngi bn chia s
suy ngh v{ cm xc. B chia tch khi nhng ngi Do Thi trong thnh ph bi hng ro
ngn ng v{ tn gi|o, anh thng ngi trong phng, bao quanh bi t in, bo v tp ch,
hc t s|ng n khuya.
Nhn cch d thng ca chng trai tr m yu, thp m, n t Palestine hc ting Th

Nh K ~ to ra s quan tm gia nhng ngi Do Thi Salonika. Mt ngi Do Thi gc
c, tng xut bn mt cun sch v n tng ca ng vi Salonika, ~ khng b qua Ben-
Gurion.
C v nh c nhng ngi m vi h, ngn t l khng cn thit. Vi chng ti }y, v d,

l{ ng Gruen, ngi va mi li by quyn tp ch ting Do Thi (Hebrew) khi ti o, v s,
khng nghi ng g, ch tr v th gii thc sau khi ~ ngu nghin chng t A n Z... ng
Gruen c c na c mi... Chng my chc, ng y s ng dy v{ i mt m khng cho

hi g. Nhng khng ai v th m ngc nhin, v, suy cho cng, }y l{ Gruen, v mi ngi
u bit r thi quen ca ng.
Vi s tri dy ca ma xu}n, ng Gruen bt u chun b cho k thi u v{o i hc. Anh

thiu mt s ti liu cn thit ng k, trong quan trng nht l giy chng nhn tt
nghip ph thng. Nhng vi s gip ca ngi bn tt Ben-Zvi v tin ca cha anh
~ c c giy chng nhn tt nghip gi mo t mt trng trung hc Nga. Vo thng
S|u nm 1912. anh tham gia nhng bi kim tra u v{o i hc v hon thnh tt c mt
cch thnh cng. Hai thng sau, Ben-Gurion n Constantinople v{ c nhn v{o trng
i hc, vn c c|i tn phng ng cu k: Ngi nh{ Thng th|i.
La i bc v ting go xung trn l nhc nn gh s cho qu trnh hc ca nhng chng

trai tr Constantinople. Ch mi vi thng tri qua k t khi xung t v trang gia Th
Nh K v{ t nh im khi qun oanh tc Dardanelles. Hai thng sau khi Ben-Gurion
n Th Nh K, Cuc chin Balkan n ra, hy hoi a v ca Th Nh K ti chu u v
mang cuc chin n mi ngc ngch ca thnh ph th . ng chn tri, nhng |m
m}y b~o ang t hp e da gy nn cuc th chin, trong khi chnh quyn ng Ngi Th
tr ang d dm mt cch ng vc. ch Ottoman hng mnh, thi nt t bn trong v b
hy hoi t bn ngo{i, ang dn tan r.
Ben-Gurion v bn b vn khng tin rng h ang sng trong nhng ngy thng cui cng
ca mt ch ang hp hi v vn bm ly tng Ottoman-ha. H vn kin tr n lc
ly cho c quc tch Th Nh K v thm ch cn chy theo mt thi trang Th Nh K
mi nht. Ben-Gurion i mt chic m tarboush dp, ta ria mp theo kiu Th v may mt
b com-l kiu effendis ui tm en v{ |o gi-l c khuy, km ti ng chic ng h c
d}y eo lp l|nh. Nhng li lm mu ny ch tn ti trong thi gian ngn. Khi Cuc chin
Balkan n ra, h{ng trm sinh vin c gi ra tin tuyn v{ trng i hc b ng ca.
Ben-Gurion v Ben-Zvi quyt nh tr v Palestine cho n khi trng m li. Ngay khi t
chn xung cng Jaffa, Ben-Gurion lin tr li thnh nh hot ng ng, nh t chc v nh
din thuyt.

Trc khi tr v Constantinople bn thng sau, Ben-Gurion b m vi ln. Trc anh ~
b suy dinh dng ko di, gi }y cn b bnh scurvy, gy ra bi s thiu ht vitamin trm
trng. Tnh trng ti chnh ca anh Constantinople tht ti t, v khon tr cp t cha
khng v{ khng n u n. Anh thng b i, v{ c lc anh cn long chong trc
b vc tuyt vng. Hu ht l| th anh gi cha u lp i lp li ip khc: Khi no th tin
n? Avigdor, lc y ang tm ngi g ci cho con trai v{ con g|i, cng gp kh khn
trong vic h tr ti chnh cho David. Trong pht yu lng, ng ng h li ngh do Rivka
ch gi ln nht ca David a ra, rng David phi ri Constantinople, t b Palestine v
quay v Nga xy dng tng lai . Nhim v con t ra cho mnh l vn sng cn
vi con, David bng n theo li y cm xc ca anh. Ch c mt th duy nht c th cn
con t c n l{ c|i cht. Tht kh m{ ng vng trc cn thnh n nh vy.
Mc d b i v{ m au, David vn hc gii. Anh c im cao nht trong cc k thi v rt

t h{o khi b|o c|o iu n{y cho gia nh v{ h h{ng. Nhng v{o cui th|ng Mi hai nm
1913, gia nm th hai, anh li m ln na v phi nhp vin ti Constantinople trong thi
gian di. Ln n{y gia nh anh n h tr. Khi xut vin, h gi tin vin ph v{ n anh v
Nga trong hai thng. Anh khng th v thm Plonsk v b xem l k {o ng, nhng c n
Warsaw, Lodz v Odessa, v li cng ch g|i Rivka, ngi chm sc anh mt cch chiu
chung v tn tm. Thi gian anh vng mt, cc bn b trung thnh k tn thay cho anh vo
giy im danh ti cc bui ging trng i hc.
Gia ma xun, anh quay v Constantinople v tham gia li cc k thi vi th{nh cng |ng
k. Vo ngy 28 thng Su anh cng Ben-Zvi giong bum i ngh ti Palestine. Ba ngy sau,
khi vn trn bin, h bit vic Th chin ~ bng n khi hai tu chin c tham gia truy
ui con t{u Nga c n|t ang ch h. Sau mt vng kit sc qua mi cng ca a Trung
Hi, cui cng h cng cp bn Jaffa.
Ti Palestine, h i din vi cnh tng tuyt vng v suy tn. Sau hai thng ngp ngng,
Th Nh K tham chin ng v pha quc c, cng lc ni bn khon, s hi v ngho
kh lan khp cng ng Do Thi. Mt s ngi chy trn khi chnh quyn Th y ng vc

lin tc ban hnh nhng hn ch ngt ngho ln cng ng Do Thi, tch thu v kh, |nh
thu nhp khu nng n, v bt u trc xut nhng ngi Do Thi c quc tch nc ngoi.
Ton b d |n nh c c nguy c b ph hy. London v{ Cairo, c|c l~nh o Xin ku gi
ngi Do Th|i Palestine ng v phe ng minh. Ben-Gurion v Ben-Zvi phn i kch lit
nhng li ku gi ny. Trn tt c, h s rng ngi Th Nh K s trt th hn ln ngi
Do Thi Palestine bng cch trc xut tt c.
Ben-Gurion v Ben-Zvi nhanh chng tham gia Hi ngh Ottoman-ha t chc ti Jerusalem
v{ c chp thun vo mt i d}n qu}n Do Th|i bo v Palestine. Nhng i dn qun
n{y i n hi kt vi s xut hin ca v t tng hi qun Th Nh K, Kemal Pasha, ngi
c ch nh ch huy Qu}n o{n 04 ti mt trn Ai Cp. Trn ng tin v phng nam,
Jemal Pasha p tan bt c s biu l no ca ch ngha quc gia. u tin, ng tn cng
phong tro quc gia -rp, treo c mt s l~nh o ca n ti Beirut. Ri n lt Phong
tro Xin Palestine: i dn qun tnh nguyn b gii tn v Ahdut b ng ca. Jemal
Pasha ra lnh bt c ai cha chp ti liu phc quc Do Thi s b x t. Ri n nhng v
bt b. Ben-Gurion cng Ben-Zvi b thm vn chi tit v s tip xc gia h v Phong tro
Xin. Khng l}u sau , h nhn lnh b trc xut khi ch Ottoman. Tay b tri, h b
tng ln mt con thuyn ti bn cng Jaffa. Theo lnh trc xut, l~nh o chnh quyn Th
Nh K vit: Trc xut vnh vin khi ch Th Nh K.
Trong thong chc, c Ben-Gurion ln Ben-Zvi u khng tin iu n{y. Ngc li, vi tinh
thn khai ph v lc quan, h giong bum n Hoa K trn mt con thuyn Hy Lp xiu vo
mang tn Patrus. l{ chuyn hi trnh khc nghit di mt th|ng, v{ iu kin sng
khoang hng ba tht kinh khng. Nhng gia nhng cn b~o, v{ thm ch trong nhng cn
bo Ben-Gurion vn khng lng ph thi gian. Anh c v{i chng trong nhng tc phm
ca Hegel ghi ch li cho hot ng chnh tr M. Trn tt c, anh ~ hc ting Anh bng
s sing nng v{ nghim tc c trng ca mnh. Cui cng, t trn boong thuyn, Ben-
Gurion trng thy b bin New York. Nhng n tng u tin ca anh khng tch cc cho
lm: }y l{ tng N thn T do kiu h~nh, vn cao t i dng li vo Tn th gii.
V{ }y l{ nhng ta chc tri lng danh nhng ta nh{ ba mi tng. L thay d rt

cao, trng chng li chng v i g. V vi l do, chng tht l bch, nhn ging nhng lng
giam.
n mc nhch nhc, Ben-Gurion cng Ben-Zvi tri qua th tc nhp cnh v cp cng New
York. Nhng th{nh vin Poalei Zion ch{o n h, v{ iu u tin h lm l tho nhng
chic m tarboush Th Nh K khi u nhng ngi mi n. Vic hai l~nh o Xin t
Palestine do bc trn ng ph New York n mc ging ngi Th khng c xem l
ph hp cho lm. Nhng chic m tarboush tr nn hu dng hn nhng ca hng phc
trang dim da ca Poalei Zion trong nhng ba tic ng Oriental Ball hng nm ca
ng. l{ on kt ph hp cho giai on Ottoman trong i Ben-Gurion.
B i Ben, nh c|ch gi Ben-Gurion cng Ben-Zvi ca c|c ng ch, khng lng ph thi
gian trong cc bui mt-tinh v do chi. H rt nng lng bt u thc hin k hoch mang
n t Palestine. Chng ti lp tc gii thch rng chng ti n t chc... nhng thnh
vin thnh cc nhm Hehalutz (tm dch: Ngi tin phong) vi mc ch di c n
Palestine v lm vic ti , Ben-Zvi ni li sau n{y. Theo , chng ti yu cu ban lnh
o Poalei Zion t chc mt chuyn tham quan nc M cho hai chng ti, chng ti c
th thnh lp cc nhm Hehalutz mi ni.... Chng ti khng bit khi no s tr v
Palestine, Ben-Gurion nh li, nhng chng ti hy vng c h tng bi c mt i qun
tin phong trong chuyn tr v.
Ben-Gurion cng Ben-Zvi mua mt tm bn ln ca Hoa K, x l{m i cho mi ngi, v

bt u du hnh t thnh ph ny sang thnh ph kh|c tr chuyn cng nhng thanh
nin v thuyt phc h gia nhp t chc mi. Nhng cc din chin dch mi ca h li
|ng tht vng. Ch vi thanh nin tnh nguyn gia nhp Hehalutz. Ben-Gurion dnh nhiu
th|ng ng ng i ht th trn n{y n th trn khc, ni chuyn trong cc hi trng vng
n s gh, v thu nht nhng khon ng gp nh nhoi cho t tun san m{ ng sp
ph|t h{nh. }y, anh chiu m vi nh tin phong mi. Mt trong s nhng ngi b
thuyt phc bi lng nhit huyt ca anh l mt ph n tr t Milwaukee c tn Goldie
Mabovitch, sau n{y c bit vi tn Golda Meir.

Trong nhng nm th|ng chin tranh, c mt s n lc vi ch trng v o qun lao
ng chinh pht Palestine. Trung tm ca Phong tro Xin dnh cho mi nh thc tin
ti London, v tm trng thng trc l{ Vng t Israel s c qu}n i ng minh
chin thng trao tng cho ngi Do Th|i nh mt phn ca tha hip chnh tr hu chin.
Cng lc , mt l~nh o Xin tr tn Vladimir Jabotinsky rt tch cc trong vic qung b
ch trng ca mt Binh o{n Do Th|i ginh Palestine t tay qu}n i Th Nh K v
ginh ly n cho ngi Do Th|i. tng sau t thu ht s quan tm Hoa K, vn cha
tham chin, v{ tng u tin th t ku gi hot ng t phn ng ngi Do Thi. Tuy
nhin Ben-Gurion phn i c hai v mt ni dung. Vo thng Chn, anh vit:
C nhiu c|ch chinh phc mt quc gia. N c th b chim ot nh sc mnh v trang,

n c th c ginh ly nh mu mo chnh tr hay th on ngoi giao, n thm ch c
th c mua bng tin... Tt c phng ph|p n{y u c mc tiu duy nht l n dch
ha v{ khai th|c c d}n a phng. Chng ta, tuy nhin, ang tm kim th rt khc bit ti
Palestine mt qu hng. Mt qu hng th khng c trao hay nhn nh mt mn
qu, n khng th b s hu bi vng hay chinh phc bng sc mnh nm m, m n phi
c xy dng trn m hi nc mt. Chng ta s nhn li vng t ca mnh khng phi
t mt hi ngh ha bnh... m t nhng ngi lao ng Do Thi s cm r trn vng t ,
hi sinh n v sng trong n. Vng t Israel s l ca chng ta khi a s cng nhn v v
binh ca n l{ ngi ca dn tc ta.
Hai thng sau, Ben-Gurion trnh by chi tit quan im ca anh trong mt bi din vn d{i
trc Hi ngh Cleveland ca Poalei Zion. Bi pht biu ca anh ~ thu ht c mt s s
ng h v{ ng tnh trong ni b phong tr{o, nhng nh chnh Ben-Gurion ~ ni: Phong
tro Xin v tng th vn cn xa ri vin cnh n{y. Thc t, cc thnh vin ca Poalei Zion
cng th (d c ng tnh) v khi Ben-Gurion cng Ben-Zvi |nh gi| cc din nhng n lc
ca mnh, h pht hin mnh ~ chiu m c khng qu 150 nh tin phong trn khp
Hoa K v Canada.

ph bin quan im ca mnh, b i Ben xut bn hai cun sch. Yizkor (tm dch: K
nim), vit cng hai thnh vin Xin khc, k li cuc sng him nguy v ci cht anh dng
ca nhng cnh v u tin Palestine, cun sch to ra cn a chn mnh n ni h
quyt nh vit tip quyn th hai, Eretz Israel, trong miu t Vng t Israel cho nhng
ngi Do Thi Hoa K. Nhm tin hnh cuc nghin cu, Ben-Gurion d{nh mi ba ting
mi ng{y trong Th vin cng cng New York. Anh cng tm n Th vin Quc hi
Washington, v nhng trung t}m t liu khc. y ban Trung ng ng cp cho anh mi
-la M mt tun cho n khi anh hon thnh cun sch.
Eretz Israel c xut bn ngay trong ma xun 1918, lc hng lot s kin c tm quan
trng ln lao trong th gii Do Thi to nn nh hng su sc trn con ng chnh tr ca
B i Ben. Trong lc , qu| trnh tp s chnh tr ca Ben-Gurion, vn bt u
Jerusalem, c tip tc New York. Anh vit, ging bi, thu tin, di chuyn khp cc chi
nhnh ca ng trn to{n nc M tranh ci v tho lun d di ti cc hi ngh, hi
tho v mt-tinh. C nhng lc anh thy mnh thuc v thiu s, v c t nht mt ln anh ~
b buc phi t b mt trong nhng chc v ca mnh. Anh gp v lm vic cng vi mt s
l~nh o cao nht ca ng mnh hn th, ca ton th phong tro Ch ngha Xin v
mc d anh vn l{ l~nh o hng hai, tn tui anh bt u lan rng. Thm ch c nhng
ngi cho rng anh ang chun b bn thn mt cch c h thng cho vai tr mt l~nh o
chnh tr. Ngi ngi cnh Ben-Gurion trong Th vin cng cng New York l mt ngi Do
Thi theo ch ngha x~ hi n t Nga, tn Lev Deutsch. Theo mt cu chuyn, Deutsch tng
hi mt ngi bn ca Ben-Gurion: Ch{ng trai tr l{ ai th? Ngi bn |p li: Mt
trong nhng l~nh o phong tro cng nhn Palestine. Deutsch kinh ngc. Gn nh mi
ngy anh ta ngi cnh ti v{ c sch. Mt cch t nhin, ti t m mun bit anh y ang
c g. V ti thy nhng cun s|ch u rt chuyn mn: lch s v c|c ng phi Hoa K,
hng dn thc tin v k thut chinh phc |m ng, s|ch thc hnh v cng c qun l,
v nhiu na.
Vi cng hot ng in cung, Ben-Gurion lp li cch sng quen thuc ca mnh

M. Anh thu mnh v{ hng ni, v s c c ca anh tng mnh. Anh ch h l nhng suy

ngh s}u kn ca mnh trong nhng l| th gi cha, nhng anh ngng vit cho ng khi ng
bu chnh b ct t sau cuc xm chim Ba Lan ca qu}n c. Anh khng tht s c nhiu
bn thn ngoi tr Ben-Zvi, v anh sng trong mt vng t m anh thy rng ln v l lm.
Trong nhng nm th|ng ti M, anh cm nhn ni khao kht tr li i vi tnh yu ti
p u th ca anh, Rachel Nelkin. Nhng l| th anh gi nng t Hoa K tht |ng kinh
ngc, nu ta bit nhng tc l ca thi : David cu xin nng b mi th n M vi
anh! Nhng Rachel ~ lp gia nh, v{ vic quay ngc chiu kim ng h l bt kh.
Ben-Gurion khi ba mi tui, mt thanh nin nghim ngh ti xanh trong b com-l sn
c quen thuc, khi anh gp Paulina (Paula) Monbaz ti nh mt ngi bn chung. Thp,
eo knh cn cng gng mt vung, Paula khng p nhng c thng tnh, y sc sng v
ngh g ni ny. Tng phn vi chng trai tr sng ni tm, c rt ci m, t do, thch c
bn v ham vui. C sinh ra trong mt gia nh gia gi|o Minsk, nhng khi cha mt, gia nh
c lm cnh ngho tng, c phi ngng hc y v lm y t trong phng phu thut ca mt
bnh vin. C khng phi mt ngi Xin. Vng t Israel, Tr v T Quc, Nh{ nc Do
Thi nhng th n{y khng c ngha g vi c. C sng trong mt th gii khc, v c lc,
c cn b m hoc bi nhng tng v chnh ph. C ngng m Trotsky, khi sng ti
New York, v ngi hng gh u trong nhng bui ging bi ca ng n{y, tng tng
rng ng quan st thy s hin din ca mnh v rng gia nhng bi pht biu ny la, ng
s nm nhng ci nhn tnh t v pha c.
Paula ~ hn h vi mt b|c s c v{i nm, v{ h ~ ngh ti vic kt hn. Tuy nhin, c b

quyn r bi chng tin phong tr tui n t Plonsk. Bn phi nhn thy b dng ca anh
y c! c hi tng li sau n{y. Cp mt l v{ n mc xo{ng xnh. Nhng ngay khi anh
y ct li, ti ~ thy }y l{ mt ngi {n ng v i. Khi nghe n nhng tc phm vit
lch ca anh, c ~ hi xem c gip g c khng. Nu c mun, vng, l{m n anh |p. C
bt u st cnh cng anh ti th vin cng cng vo nhng bui chiu v sao chp li
nhng on vn d{i cho anh. C hai bt u hn h, v v c hai u khng d d, h ng
chia s tnh ph. Dn dn, h yu nhau. Hn mt nm l{ khong thi gian k t ngy h gp
nhau cho n khi Ben-Gurion cu hn. Nhng km theo li cu hn, anh cnh bo: nu ng

ly anh, nng s phi ri b nc M khi h{nh n mt vng t i ngho, nh b,
ni khng c in, kh t hay xe in.
Paula chp nhn. Vo bui s|ng ng{y 5 th|ng Mi hai nm 1917, n{ng ri phng phu
thut, ly |o cho{ng v{ lao n Ta th chnh New York, ni Ben-Gurion ang ch. Cp i
bc v{o vn phng ng k kt hn, ng hai la, v{ c|c quan chc tuyn b Paula
Monbaz v Ben-Gurion l v chng. Sau bui l, c du chy vi v bnh vin, mt ca phu
thut khn ang ch nng, v Ben-Gurion th n d mt bui mt-tinh ca ban l~nh o
Poalei Zion. Ti n tr mi lm pht, v{ nhng anh em u ngc nhin v s l m
ca ti. Ti gii thch rng ti tr hn v ti va ci v. D nhin, tt c u chc mng ti,
ngc nhin rng ti ci v m khng ni cho ai bit trc c. V{ ti ~ khng ci v di
s chng gim ca mt rabbi.
Ti , Paula tr v cn h chung vi nhng bn gi, trong khi Ben-Gurion tr v cn

phng sng cng Ben-Zvi. Ch n cui tun tip theo cp i mi gp li v ra ngoi tm
thu mt cn h. H tm thy mt cn s 631 i l Bedford Brooklyn. Nhng h khng
chung vi nhau c l}u. Nm th|ng sau khi ci, h xa nhau mi t|m th|ng nh h
qu ca i s kin xy ra v{o ng{y 2 th|ng Mi mt nm 1917 Tuyn b Balfour.
Bn tuyn b khng ng n xut hin di hnh thc mt l| th t Arthur Balfour gi

Ngi Rothschild ~ vt qu nhng gic mng in r nht ca nhng ngi Xin lc
quan nht. N tuyn b rng, Chnh quyn ca N hong xem trng s hnh thnh mt qu
nh dnh cho dn tc Do Thi ti Palestine, v s n lc ti a to iu kin thun li cho
thnh qu ca mc tiu n{y... Cng trng dnh cho vic t c tuyn ngn n{y c
dnh cho Tin s Chaim Weizmann, ngi gi }y ~ tr th{nh l~nh o ti cao ca Phong
tr{o Xin. Nm 1916, khi ang iu hnh mt phng th nghim ha hc ti Manchester,
Weizmann trnh b{y trc B trng Hi qun Hong gia Anh, Winston Churchill, mt gii
php xut chng cho vn sn xut n dc: cng thc ch to hp cht hu c axeton
nhn to. Vi thng sau theo mt giai thoi tn Th tng Anh, Lloyd George, hi

Weizmann ng mun c tng thng g cho cng hin ca mnh cho cuc chin. H~y
l{m g cho d}n tc ti, Weizmann |p v hi xin Palestine.
Tht |ng nghi ng rng liu }y c phi l cch mi th tht s ~ din ra hay khng, v
tht |ng ng chuyn ngi Anh ~ chp thun yu cu nu c |nh gi| mt cch
tnh to trong thi bnh. H tng giao Palestine cho ngi Ph|p cng nh ha vi ngi -
rp. Cng lc , ngi Anh t ra h hi trong vic ginh ly s ng h ca cng ng Do
Thi th gii trong cuc u tranh ca h chng li khi Quyn lc Trung tm. Nhng lnh
o ca h c bit quan t}m n ngi Do Thi Nga v Hoa K v lo lng trc s cm
thng m nhiu ngi Do Th|i d{nh cho nc c bi cuc chin gia h chng li Nga
vng t {n |p v{ t{n s|t ngi Do Thi. T Lc a chu u xut hin tin n rng c s
sm thnh lp mt tuyn b ng h Phong tro Xin v thi hnh nh hng ca h ln Th
Nh K cp quyn nhp c v{ nh c cho ngi Do Th|i. Nm triu ngi Do Thi
Nga, v Hungary, o cng nh c u l nhn t chnh tr khng th b b qua. S phn
~ a gin khi ch nm ng{y sau Tuyn b Balfour, Chnh ph ca Kerensky ~ b cuc
Cch mng Bn-s-vch lt . Mt s hc gi tin rng, nu cuc cch mng din ra ch trc
mt tun, Tuyn b Balfour c th ~ b hon li.
Nhng ph}n tch nh th thun li cho tm nhn mun s|u mi nm. V{o thi im ,
ngi Do Thi trn ton th gii tung h Tuyn b Balfour trong s say sa n in cung.
C l ghi ch nghch tai duy nht gia l{n ip khc hn hoan l cu ni nhc li quen thuc
ca Ben-Gurion:
Nc Anh ~ khng trao tr Palestine cho chng ta. Thm ch nu c nc (Palestine) b

ngi Anh chinh phc, n cng khng l{ ca chng ta thng qua vic nc Anh t ra ng h
v nhng nc kh|c ng thun... Nc Anh ~ l{m mt c ch cao qu, h ~ cng nhn s
tn ti ca chng ta nh mt quc gia v{ ~ tha nhn quyn li ca chng ta vi t nc
(Palestine). Nhng ch dn tc Do Thi mi c th chuyn ha quyn ny thnh thc t r
rt. Ch h, vi th xc v linh hn, vi sc khe v vn ling, phi xy dng Ngi nh{ Quc
gia v{ to nn s cu chuc quc gia.

Quan im gai gc ca anh khng c xem thng gi tr chnh tr ca bn Tuyn b
Balfour. Nhng trong nhng tun n mng say sa , nhiu ngi ~ tng ng Cu th
~ n trong b ca mt quan chc Anh quc, v mt khu ca ng{y hm l{ ngi Do
Thi sp c cu . Ben-Gurion n gin l ch mun t cc vn trong v tr x|c |ng
ca chng.
Tuyn b Balfour ~ thay i c|c quan im ca Ben-Gurion v mt vn . Vi s tham

chin ca Hoa K, cn cn gi }y r r{ng ~ nghing v phe ng minh, v vo cui ma h
nm 1917, khi qu}n i Anh ng trc ca ng Palestine, r rng s thng tr ca ngi
Th ~ i n hi kt. Cu hi d{nh cho Qu}n o{n Do Th|i gi }y li ni ln ln na, v
ln ny Ben-Gurion tin rng binh lnh Do Thi c mt trong nhng ngi ang hy sinh tnh
mng v s gii phng Palestine l rt quan trng. Tuyn b Balfour ~ y nhanh s hnh
th{nh Qu}n o{n Do Th|i mt cch t nhin, v Ben-Gurion t mnh vo v tr tin phong
ca nhng ngi ang i hi thnh lp mt o qu}n Do Th|i. Anh n Washington
trnh b{y tng trc Louis Brandeis ca Php vin Ti cao Hoa K, mt trong nhng
nhn cch li lc ca Ch ngha Xin ti M, tip tc t ln Tng thng Wilson.
Nhng Wilson b|c yu cu ny, v mt ngh quyt ch c thng qua khi, nh s thc y
ca Vladimir Jabotinsky, nhng binh o{n Do Th|i mi c thnh lp bn trong qu}n i
Anh quc. 150 thnh vin ca Hehalutz gi }y ~ tnh nguyn tham gia Qu}n o{n Do Th|i
v, cng vi hai trm ngi Palestine tha hng ti M, h ~ tr thnh nhng ht nhn
ca qu}n o{n Hoa K vn c i tn thnh Tiu o{n Ha mai Hong gia th 39.
V{o ng{y 26 th|ng T nm 1918, Ben-Gurion n cn h nh b ti Brooklyn v bo cho v

bit anh ~ ng k v{o Qu}n o{n Do Th|i. Paula bt khc cay ng. ~ c mang bn
thng, nng lo s phi xa chng. Vic nhc nng rng trc khi kt hn, anh ~ cnh bo v
nh ca mnh v{ n{ng cng ~ ng l v ch. Nng cu xin anh ng i, nhng anh ch
ha rng sau khi nng sinh con, anh s lp tc mang n{ng v{ con n Palestine. Vo ngy 28
th|ng Nm, Ben-Gurion th trung th{nh trong vn phng ca lnh s Anh New York, v
ngy tip theo anh khi h{nh n tri hun luyn ca tiu o{n Windsor, Canada. Khi y
l ma xun M, v c }u xe la dng, li c h{ng o{n ngi Do Thi nhit thnh

ch{o n c|c anh hng ang trn ng ginh li Palestine. Ti Windsor, Ben-Gurion gp
mt ngi lnh da nu trong b qun phc Anh. l{ Yitzhak Ben-Zvi, ngi ~ n trc
mt tun.
Ben-Gurion khi ba mi hai tui, khng hn cn tr, nhng anh rt hnh phc vi cuc
sng trong doanh tri. Nhng binh nh Ben-Gurion khng phi mt binh s thng thng.
Anh l mt nh hot ng chnh tr giu kinh nghim, mt nh din thuyt t{i nng, v{ tn
tui anh ni danh gia nhng ngi lnh ca Qu}n o{n Do Th|i. Theo li tm s c nhn,
ngay c nhng tay cu ti phm v nhng k tnh tnh hoang d nht cng n phc anh. Cc
s quan nhn thy a v c bit ca Ben-Gurion v vi v{ng t con du qu}n i ln .
S|ng nay, ti c thng s ca i i, Wilson, triu n nhn chc v h s. Tuy

nhin, ti ~ t chi vi lng bit n, gii thch rng ti s c ch vi vai tr lnh trn hn l{
mang cp bc.
Cuc ni dy thm lng ca Ben-Gurion sm kt thc. Lc kim tra lu, vin thng s b|o
co v ch huy tri rng }y l{ ngi tt nht trong tiu o{n Do Th|i, v{ ni vi ng rng
Ben-Gurion ~ t chi cp bc h s. Vin s quan triu Ben-Gurion ln v ni r rng
nc ngoi s khng c y vin v binh lnh s phi chu trch nhim, v th nn chp nhn
s bt n{y. Chp nhn s phn v trong cha n mt th|ng, anh ~ c thng cp ln
thnh h s to{n quyn.
Ngy 11 thng By nhng binh s l dng giong bum n nc Anh v Palestine trong
mt o{n gm hai mi con t{u. V{o ng{y 22 th|ng By, i i ca Ben-Gurion cp cng
Tilbury, Anh quc v{ c tr v doanh tri Hounslow. Ben-Gurion nhn mt k ngh php
v{i ng{y, c anh d{nh du ngon London v gp g c|c l~nh o Do Th|i. Anh ~ tht
vng cay ng khi bit nhng n v tin phong ca Qu}n o{n Do Th|i ~ b gi li mt
cch c ch tm ti Ai Cp v Tng Allenby cng c|c s quan ca ng phn i Tuyn b
Balfour v khng h c nh cho php ngi Do Th|i ng vai tr d l{ nh nht trong
vic gii gip quc gia (Palestine). Tuy nhin, vo ngy 14 thng Tm, ton b Tiu o{n

Ha mai Hong gia s 39 ~ khi h{nh i Ai Cp. Sau hai tun, h cp cng thnh ph Port
Said.
Ben-Gurion rt ho hng v vin cnh gp li nhng ngi bn c vn ~ lu li Palestine

trong cuc chin. Nhiu ngi trong s h gi }y tnh nguyn tham gia tiu o{n Do Th|i
Palestine. Sau mt tun Ai Cp, anh ri tri v{ n Cairo, ni tiu o{n Palestine ng
qu}n. Cng ng{y , anh b m v b kit l nng, v{ nhanh chng c a v{o bnh vin,
ni anh lu li trong vi tun. bnh vin, anh nhn c mt bc in tn t Paula b|o ~
sinh con g|i, Geula. Nh thng l, nim vui c nhn ca anh c cm nhn tm vc
quc gia. S sinh thnh ca con chng ta, anh vit gi Paula, xy ra vo khonh khc vui
sng khi vng t ca chng ta ang c ly li, v vinh quang ca khonh khc ny s
thp sng cho ton b cuc i n.
Cn bc ng tm quc gia v nhng cm xc thn mt c nhn ca anh cn c bn vo

nhau nh m-tp trung tm trong nhng th tn gia Ben-Gurion v Paula trong sut thi
gian anh phc v trong Qu}n o{n Do th|i. Trc khi n Ai Cp, anh vit cho Paula gn
nh mi ngy. Anh lm nng chong ngp vi s by t tnh yu nng ch|y, nhng anh
khng th v{ cng khng mun chia la nim vui c nhn anh vi c m d}n tc. Anh
bit c|i gi| em ang phi tr bng tui xun v hnh phc ca em i ly anh v nhng
l tng anh, anh vit cho nng t Windsor. C|i gi| qu| t, v anh khng bit nu anh c
th n |p em c|ch n{o xng |ng. Nhng l{ s tn nhn ca tnh yu cao c. Nu anh
li vi em by gi, anh s khng |ng em mang trong mnh git mu ca anh, v ton
b cuc i hai ta s thnh ra nh mn v{ v ngha mt thi...
T nhng l| th ca nng, anh bit rng tht kh nng chu ng s xa cch v rng
nng khng tm thy an i trong nhng l tng ca anh. cng c tinh thn nng, anh
thng xuyn miu t tng lai tri hoa hng ang ch n hai ngi, kt hp phong cch
ca mt cun pam-f-l mang tnh cch mng cng s tun tro cm xc tnh yu:
Anh hiu em r c nim tin rng em s chu ng gnh nng to ln ny v s tro

ln, du c au kh v{ ri l, ti nh ni cao m em s trng thy mt th gii mi,

mt th gii ca nh sng v nim vui, long lanh lp lnh tia sng ca mt l tng ti p
vnh hng, mt th gii kh|c ang ch , mt th gii ca hnh phc ti thng, mt v
tr tuyt diu, mt th gii m ch t ngi mi c vinh hnh bc vo, v ch c nhng linh
hn tt p v nhng tri tim su nng mi c php tip cn, v anh bit rng tm hn
em gi{u p v{ tim em c bit ln cho th gii p v cuc sng tt ti m{ anh
mun chun b cho em.
V cn c nhng l| th m{ Ben-Gurion hon ton ng gc trc ni nh v tnh yu dnh

cho v mnh:
Ln na, nh mt cu chng mi ln, mt g trai tr, anh cm thy nh th anh ang yu

em ln u, v anh tm kim b mi em, i tay em, v{ anh mun sit em v{o lng, m
em vi i tay rc ch|y, ng cnh ging em, ha quyn v{ chm m trong vng
tay em, lng qun mi th ngoi tr em, nh th, c hnh phc trong tnh yu say
m ca em cng nhau, tay trong tay, mi chm mi, tim chm tim, trn chic ging
trinh n ca em vn qu| i thing ling vi anh.
Nhng in tn gia h cho thy s nng chy cch mng n{y s kt hp ca tnh yu
dnh cho mt ph n v tnh yu dnh cho mt t quc hon ton mt chiu. Paula yu
Ben-Gurion ch}n th{nh. Nhng bt chp mi n lc ca anh, v c ca chnh nng, nng
khng th vt qua nhng vn ca mt ph n cung si, c n v{ b b ri. N{ng cng
khng tm c cch c nhu kh u tranh cho l tng cao p m{ anh ~ khc ha cho
nng. Khong cch su sc trong tm nhn ca h ~ chn ng s ha hp tinh thn m{
Ben-Gurion rt mong mun. Paula lun cay ng, hay cu knh, b nng bi cuc sng
thng nht New York, v nhn chm bi cn kh|t chng. n chic, nng phi sinh con,
nui con, v{ vt qua cn eo hp v tin bc. N{ng thng miu t ni au v{ nhng rc ri
ca mnh trong nhng l| th u su, trch ti anh ~ khng yu thng n{ng y , nghi
ng rng anh ~ ch|n vic vit th cho n{ng mi ln th v mun. Khng kh hiu lng
nng. Paula khng phi ngi Xin, v{ l tng ca chng nng khng th l ngun an i

cho nng. Nng yu Ben-Gurion v dnh trn i cho anh. Nhng tnh yu ca h khng th
san lp khong trng gia hai ngi.
Ben-Gurion ~ khng chu ni mt th th|ch u tin. Trc lc tiu o{n ca anh n tin
tuyn, qu}n i Th Nh K ~ sp v Palestine b ngi Anh cai tr. Ch trong ngy 6
th|ng Mi mt nm 1918, sau mt hnh trnh ko di ba ngy, anh mi n c Tel Aviv
trong k ngh php. Hn ba nm trc , anh ~ b trc xut vnh vin. Gi }y anh ~
quay li trong vng tay b bn, t ho v hnh phc trong b qun phc c gn hnh
Ngi sao David trn ng tay o. Chuyn tha hng ca anh ~ chm dt, v mt chng
mi ang m ra trong i anh.

Chng 04. Th thnh vin s 03
Khi Ben-Gurion nm trong bnh vin qun y ti Cairo, anh nhn c quyn tp
ch BaAvodah (tm dch: ch lm), do Lin hip Nng nghip Palestine xut bn. Ni
bt trong s b|o l{ mt bi vit di, c h thng ca Berl Katznelson vi nhan Hng
n nhng ngy sp ti. l{ mt dng cng lnh, c vit vo lc bnh minh ca mt
thi i mi trong lch s phc quc Do Thi, v ch trung tm ca n l vic Palestine
s c xy dng bi nhng cng nhn nng nghip Do Thi. Katznelson nhn mnh rng
nhng cng nhn i qu}n tin phong ch thc ca Ch ngha Xin s quyt nh con
ng m Phong tro Xin quc t m nhim.
Ben-Gurion c bi vit vi s quan tm su sc v thy rng trn thc t, chng ta cng

chung mt t duy. Khi ng dy t ging bnh, anh tm n tri lnh tiu o{n Palestine
tm Berl Katznelson, ngi thy thp m, tc xon ca nhng k tin phong theo ch
ngha x~ hi khng mt xu dnh ti, va tri qua nhng nm th|ng l lt khp Palestine v
lm ht vic n{y n vic khc. Khi anh tm thy Katznelson trong tri, v trnh by v mt
lin minh ca hai ng Lao ng ti Palestine Poalei Zion v Hapoel Hatzair Berl ni,
khng cht ngp ngng: c thi, h~y n vi nhng ngi Hapoel Hatzair. H u
sng cng mt lu, |m ch cc nhm tin phong Do Thi lc by gi nh b ra sao, v{
ngi Hapoel Hatzair ~ ng v tng thng nht n{y.
Khong hai tun sau, cui cng tiu o{n ca Ben-Gurion cng khi h{nh i Palestine. Mt
ng{y sau khi n ni, anh ri tri khng php v loanh quanh khu Jaffa tm kim ngi
ng h tng thng nht. Nhng hot ng chnh tr ca anh ~ t du chm ht cho s
nghip qun s ca H s Ben-Gurion. Trong chuyn tr v sau khi vng mt bn ngy, anh
b bt, thm vn v b pht ging cp thnh binh nh, b ct ba ng{y lng v{ chuyn n
mt i i khc. Nhng Ben-Gurion khng qu phin lng v quyt nh ny, bi ch vi
ng{y sau , anh nhn c k php mt thng v li quay v nhng hot ng chnh tr
ca mnh.

Anh gp thch thc u tin khi trnh b{y tng thng nht trc ng ca mnh, Poalei
Zion, ti mt hi ngh v{o th|ng Hai nm 1919. Nhim v khng d dng, v anh vn ch l
mt l~nh o khim tn v lun chng li gi|o iu theo quan im x hi ch ngha ca
bn thn. Tuy nhin, anh s hu mt nng lc c bit l nm mnh vo cuc xung t vi
tt c nhit huyt |ng n ca mnh. Hi ngh ~ quyt nh, thng qua a s phiu, ng
h xut hp nht, nhng mt hi ngh Hapoel Hatzair nhm hp cng thi gian li bc
b kin ny. Khng chu chp nhn quyt nh , Berl Katznelson cng Ben-Gurion gi
}y triu tp tng hi ngh ca cng nh}n trn to{n Vng t Israel. 81 i biu ~ nht tr
vi k hoch hp nht do Berl son tho v quyt nh t tn cho t chc mi ca h:
Ahdut ha-Avodah (tm dch: Thng nht Lao ng). Mt trong nhng ngh quyt quan trng
c thng qua ti hi ngh ~ yu cu s m bo quc t cho vic thnh lp mt nh
nc Do Thi t do bn trong Vng t Israel s tranh u v s hnh thnh ca mt cng
ng Do Thi trong mt quc gia di s bo tr ca i din Lin minh quc gia.
S thnh lp ca Ahdut ha-Avodah mi ch l thng li mt phn, hay ch l mt bc n

con ng chin thng. V{o lc , c|c phong tr{o lao ng Xin ch l thiu s trong Phong
tro Xin th gii, v nhng ngi lao ng Palestine ch l thiu s trong thiu s . Berl
Katznelson v Ben-Gurion ~ nung nu nhng kht vng ln lao hn nhiu: h mun thng
nht gii cng nhn Palestine vo tp th hp nht vi nhim v l~nh o hot ng phc
quc Do Thi ti Palestine, cng nh |nh gi| nhng chnh sch ca Phong tro Xin th
gii. V mc ch n{y, vic thng nht ton b cc cng nhn ti Palestine vo mt t chc
duy nht l cn thit. Ahdut ha-Avodah c tim nng tr thnh mt tp th nh vy. Nhng
khi vic cc thnh vin Hapoel Hatzair khng chu gia nhp t chc mi tr nn r rng th
nhu cu thnh lp mt t chc trung ng kh|c vt trn mi ng phi thng nht
ton b ngi lao ng trn t nc (Palestine) l cn thit. V{o th|ng Mi hai nm
1920, nguyn vng n{y c hon thnh vi s thnh lp Lin o{n Trung ng ca Lao
ng Do Th|i trn Vng t Israel, ng{y nay c bit n vi tn gi Histadrut. Ben-
Gurion, tuy nhin, khng c may mn c trong s nhng ngi son tho cng lnh

c bn ca lin o{n. V{o thi im , anh li nc ngoi, v theo di t xa s thnh lp
ca t chc cng nhn vn rt quan trng i vi anh.
Tuy nhin, nhng thng ti Palestine mang n nhiu nim vui khc cho anh. Vo ch
nht ng{y 15 th|ng Mi mt nm 1919, binh nh Ben-Gurion ng bn tu cng Jaffa ngp
trn cm xc khi m v v{ a con g|i mi bn thng tui, Geula, m{ anh ch mi gp ln
u trong tay. Anh a gia nh mnh v{o mt khch sn v lo mi nhu cu ca h vi lng
tn ty c bit, nh tr|ch nhim ca ngi {n ng c gia nh. Anh ~ khng a khi ha
vi Paula trc lc nng khi h{nh: Anh s gi trng v sa, khng ch ung m{ cn
tm cho con chng ta, nu em mun... Anh ha vi em, Paula ca anh, rng Geula s c mi
tin nghi c khu Brooklyn v Bronx, t nht cho n khi n mun n Nh ht Opera
Metropolitant. Khi rt cuc cng nhn thy con gi, s phn khch ca anh tht kh kim
ch: Khng phi lng thin v ca ngi b }u, anh phi ni rng con b l mt trong
nhng c gi nh s|ng l|ng, xinh p, quyn r, hp dn v{ |ng yu nht anh tng thy
y.
Khng lu sau khi h n, Ben-Gurion b sa thi khi qu}n i. Trong vi thng, anh lun
bn rn vi cng vic ca Ahdut ha-Avodah. Tuy nhin, vo cui ma xun, Ahdut ha-
Avodah quyt nh gi anh n London thit lp u mi vi vn phng ca Lin o{n
Poalei Zion th gii. V{o u th|ng S|u nm 1920, c gia nh khi hnh. Paula li c thai v
mong ch sinh h vo cui ma h.
Khi u nm y ti ch}u u y ging t v kch tnh: tng lai tht m mt v nng gnh.
Khng l}u sau khi n London, Ben-Gurion hai m con Paula v{ Geula li i d hi
ngh Lin o{n Poalei Zion th gii ti Vienna. Khng kh bui hi ngh rt cng thng, v
trc khi kt thc, Lin o{n th gii ~ b chia r gia phe cnh t - vn trung thnh vi
Quc t th Ba cng vi vic ct t lin h vi Hi ngh Xin th gii, cng nh vi phe
cnh hu, tu}n theo ng li ca ch ngha x~ hi kt hp Ch ngha Xin ca Ahdut ha-
Avodah. Ben-Gurion chu sc p cng thng, v cuc chia ly sp n v{ v anh ang ch bc
in tn thng bo Paula sp sinh con. Khi cuc tranh lun ln n nh im, bc in tn

n v Ben-Gurion vi v London. Mt tun sau khi anh quay v, Paula ~ h sinh mt a
con trai. Ben-Gurion t tn con l Amos.
Sau cn hng phn ban u, gia nh Ben-Gurion n nh ch trong mt cn h t hon ti

Maida Vale. Mi sng, Ben-Gurion i t{u in ngm n vn phng Poalei Zion v{ trc tip
nm tri cuc sng |ng tht vng ca mt l~nh o Xin Diaspora. Cng vic hng ngy v
s xa cch Palestine, mi th ang din ra tht s khin anh trm cm. Trong mt l| th
bt thng gi Rachel Yanait, anh tit l nhng cm xc u m ca mnh: London, em
yu, anh lun sng trong m{n sng bun t v lnh lo, mc d, ni tht lng, anh cha
thy mt m{n sng cho ra hn... Khi no, Rachel yu du ca anh i, th nhng vn phng
s b trc xut khi th gian n{y?
Lc , Ben-Gurion thit lp li ng dy lin lc truyn thng vi cha v gia nh anh

Ba Lan v{ Nga, nhng c mt s thay i xa cch trong mi quan h gia h. Gi }y Ben-
Gurion nhn trch nhim tr ct ca gia nh, h tr cha v{ |p t ch ca anh ln h hng
mnh khng t ln khin h ni gin.
Cha v cc ch gi cu xin anh gip h di c n Palestine, nhng Ben-Gurion cng quyt

t chi, bo vi cha rng c}u hi ny ph thuc rt ln v{o tng lai con. Con tuyt i
cha bit khi no mi c th thu xp c. Khi n Anh, David khuyn gii cn bt mn
ca cha bng cch ngh ng n sng vi h ti London. u tin, anh ngh ng n
cng vi d (v sau ca Avigdor Gruen), nhng ri anh rt li ngh ny v gii hn ch
cho mi Avigdor, ni rng anh thiu tin tr l ph cho d.
Th|i ca Ben-Gurion dnh cho ch g|i Rivka cng khng kh| hn. B{ cu xin anh gip b
n Palestine, tuyn b b{ ~ chun b lm bt c cng vic g . David t chi thng
thng. Ti khng tin b{ y c th lao ng, hoc tm thy cng vic ph hp. Anh ch chp
nhn gip b nhp c vi iu kin phi mang mt s tin ln sng! Tc gi ca
nhng bi vit v bn ghi nh quyt lit ng h nhp c h{ng lot ~ c x nh mt g tnh
l bi Ch ngha Xin khi ng chuyn lin quan n chnh gia nh mnh. Anh thm ch cn

khuyn khch ch gi mnh sng theo cch m mi nh x hi ch ngha tp s s u bc b
v tnh cht n b|m.
Quan h gia Ben-Gurion v cha tr nn xu hn sau chuyn thm ca Paula n Plonsk,

ban u ch nh trong vi tun nhng rt cuc li ko d{i hn mt nm. V{o th|ng Ba nm
1921, Ben-Gurion n Vienna vi thng v gi Paula cng l tr n Plonsk gp gia nh
cha anh. Tuy nhin, khng lu sau, mu thun ny sinh gia Avigdor Gruen v Paula. Nng
than phin chua cay v cn phng mc meo m{ n{ng phi ; nc ung, vn b nng ch
bn; v{ iu kin sng thiu v sinh. N{ng cn i thu cho mnh ngi gip vic. Cp v
chng gi tc gin trc iu h cho l{ c|ch c x l bch v{ ng bng ca Paula. Khi Ben-
Gurion v thm Plonsk trong th|ng Nm, anh khng th ha gii him khch cht chng
gia cha v v mnh. Tuy nhin, anh vn khng mang Paula cng con v cng thm ch
ngay c khi cng thng gia Avigdor v{ Paula ln n nh im, khin cha cm phn vi
anh. Ban u Ben-Gurion khng nh gi gia nh mnh trong thi gian di d nhin l{
khng th n mt nm. Tuy nhin, v{o th|ng Nm nm 1921, nhng cuc bo ng m
mu n ra ti Jaffa, v Ben-Gurion gp rt tr v Palestine. l{ thi im hn mt nm
trc khi Paula v{ l tr theo chn anh.
Khi Ben-Gurion v li Palestine vo cui ma h nm 1921, c sc ca cn n|o lon ti Jaffa

vn cha tan ht. Ngi -rp Palestine rt quan t}m n nh ca ngi Do Thi, vn
n t phng xa bin Palestine thnh quc gia ring v to dng mt chnh quyn Do
Thi vi tr gip ca ngi Anh. Vi tun trc khi khai mc Hi ngh San Remo 1920,
x l quyn y tr ca ngi Anh i vi Palestine, cng thng li dng cao mt cch khng
ch . Nhng lnh t -rp c nh hng tin rng mt ln sng bo ng s khin cc lnh
o th gii cn nhc li v vic y thc Anh quc thi hnh bn Tuyn b Balfour. t ny
l{ t ca chng ta, l Do Th|i l{ by ch ca chng ta! nhng |m ng -rp b kch ng
gm r v tn cng ngi Do Thi Jerusalem, khi nhn thy nhng t tn cng ca h
khng hon ton b phn i t pha chnh quyn Anh. Chc hn, mnh lnh ti cao ca
qu}n i Anh quc Palestine khng phi cm thng vi l do Do Thi. Tuy nhin, Hi
ngh San Remo ~ giao ph quyn y tr Palestine cho nc Anh, v{ 64.000 ngi Do Thi

nc n{y ~ ch{o n v y vin ti cao u tin, Herbert Samuel vi lng nhit thnh cao
. Nhng ting v tay, nc mt hnh phc v hng lot m ng cho v qu tc Do Thi
dong dng cao khng th che giu ni s su xa vn ~ bn r gia nhng ngi Do Thi
Palestine. Cn phn khch ban u bt ngun t Tuyn b Balfour, dn dn ngui lnh.
Thc t l{, trc khi mc kp kh trn bn Tuyn b Balfour, nc Anh ~ bit mnh ang
mc kt trong mt tnh trng kh x |ng s, dn nn t nhng li ha hn mu thun
nhau m{ nc ny dnh cho khi -rp, ngi Do Th|i v{ chnh phe ng minh. Ngi
Ph|p ~ c ha trao quyn y tr Palestine; Hussein, v srp ca Mecca, c m bo
rng mt qu hng -rp s c xy dng tri d{i n tn bin a Trung Hi; v{ ngi
Do Th|i cng s c ngi nh{ quc gia ca h tt c u dn v cng mt lnh th. Mt
nc Anh mt mt bt u ti thit vng Trung ng mt c|ch in cung trong n lc iu
tit tt c, v nhng ng bin gii mi xuyn qua cc sa mc, ci nhau vi ngi Php v
ranh gii pha Bc ca Palestine, v tm cch xoa du cn gin d ca khi -rp. Khi
Samuel n nhm chc, l~nh o qu}n i ca nc n{y ~ b{n giao li nh c ghi
trong bin bn chnh thc ca ng mt Palestine, thng nht. Nhng khng thng nht
c l}u. Trong vng chn th|ng, Th k Thuc a ca Nh vua, Winston Churchill quyt
nh chia tch Palestine khi vng Transjordan thit lp mt vng quc c lp cho
Hashemite Emir Abdulla.
Th|ng Nm nm 1921, n ra t bo lc mi ca ngi -rp ti Palestine, v lc kt thc

mt tun bo lon, ~ c 47 ngi Do Thi thit mng. T quan im -rp, nhng t bo
ng n{y ~ sinh tr|i ngt. Ngi Herbert Samuel tm thi ngng cho ngi Do Thi nhp
c, v{ trong vng mt nm Churchill ~ thc hin vic chia ct t nc c ghi trong
Sch Trng vn hn ch ngha ca khi nim Ngi nh{ Quc gia, v{ lin h t l nhp c
ca ngi Do Thi vi kh nng hp th kinh t ca nc ny (Palestine), mt khi nim
ho{n to{n m h phc v cho nhu cu chnh tr ca nc Anh vo bt c lc no.
Nhng hnh vi v tuyn b kiu ny khng h i ngc li hay phn bi Tuyn b

Balfour nh nhng l~nh o Xin co buc vo thi im . ng l{ chng ~ ho{n to{n

chch hng khi tham vng phc quc Do Th|i m{ Balfour ~ hnh dung. Nhng chng
chnh l n lc ca nc Anh thch ng vi thc t m{ ngi Do Thi t chi chp nhn.
Cn hn lon ca nm 1920 v{ 1921 ~ l{m nhiu l~nh o Xin cho|ng v|ng. Mt dn tc
khng c vng t quay v mt vng t khng c dn tc? S tht n gin l Palestine
khng phi l{ vng t hoang vu, v{ ngi Do Thi ch l thiu s rt nh trong dn s
}y. Trong nhng ngy xy dng ch, c|c siu cng phng T}y ~ b|c b ngi bn
a nh mt yu t khng |ng k trong vic cn nhc c hay khng nn bnh nh mt
vng lnh th bng ngi nhp c. Ngay c sau Th chin, khi nim t quyt, vn c
Hoa K vit trn nhng c phn ca h khi tham chin theo phe ng minh, vn c
dnh ring cho nhng dn tc ph|t trin. Tuy nhin gi }y, vng Trung ng ang qun
qui trong cuc cch mng m cui cng s |nh bi trit l c quyn c li cn st li t
thi Victoria, v{ Phong tr{o Xin ang hng chu hu qu ca c chuyn giao au n gia
hai thi i.
Tnh trng cng thng li du vt ln T chc Xin Th gii vi vic to ra xung t ni

b. Nhng ngi Do Thi Hoa K t ra min cng nht khi phi i din vi thc t mi.
H khu chin vi Chaim Weizmann khi ng nhn mnh s cn thit phi nhp c v{ th{nh
lp nhng kibbutz tin phong nh cng c cn thit hin thc ha m c phc quc.
c c bn Tuyn b Balfour trc , h tin rng ch cn t nn tng kinh t cho s
pht trin ca Palestine, v{ Ngi nh{ Quc gia s t c sau mt cch tt yu. Ni chung,
quan im ca Weizmann gn tng ng vi nhng ngi lao ng Palestine, nhng ng
cha bao gi l mt trong s h v khng bao gi thnh cng trong vic tr thnh th lnh
ca h.
Khi Weizmann n thm Palestine v{o ma xu}n nm 1919, ng bc v{o t nc ny vi

tt c vinh quang, mc mt b com-l trng tn thi v{ c vy quanh bi mt o{n i
biu Xin v Do Thi t Anh, Ph|p v{ . Ph|i o{n ngh ti i bn doanh ca Tng
Allenby, n ti ti bn dnh ring cho cp Tng, v{ tham quan t nc bng chic xe c
bit do qu}n i s dng. Tng phn o{n i biu ni bt l tp th nhng ngi tin
phong hc h|c, r|ch ri b bo mn bi bn nm chin tranh. Kh m bit liu c|c tng

lnh Anh ~ bao gi nghe n nhng cn vt ln dai dng, m c hay d n ca nhng
ngi n{y cha. Bn thn Weizmann hu nh khng nhc n h trong cc bn ghi chp
ca ng. Nhng khong cch gia nhng ngi lao ng ti Palestine v Phong tro Xin
hi ngoi ~ vt ln trn qun |o hay t|c phong n thun.
Thng By nm 1919, nhng nh tin phong nghin rng khi c thng bo mi nht t T
chc Xin: Khng cho php mt ai bn nh v doanh nghip trc khi bit r liu ngi y
c th nh c ti Palestine. Vn , theo cch nhng l~nh o Diaspora nhn thy, l s
thiu tin, v{ cn thnh n ca ngi Do Th|i Palestine t nh im v{o nm 1921, khi
ban l~nh o Xin bo co trong Hi ngh Xin ln th 12.
Xt n tnh trng kinh t ang bao trm Palestine, v{ nhng gnh nng ti chnh ca T
chc Xin, ban l~nh o thy rng vic gi nhng nh tin phong khng mt xu dnh ti n
Palestine l khng tha |ng, v{ do , gi n mi vn phng di tr c thm quyn ch o
in tn phi ngng vic gi d}n di c n Palestine trong lc n{y.
Nhng ngi lao ng ti Palestine cng lc cng linh cm rng h s phi mang gnh nng
hin thc ha vic phc quc mt c|ch n c. V iu ny, h cn sc mnh v{ phng
tin h{nh ng. Vic thnh lp Histadrut cho cng nhn l cng c tin hnh k hoch
ca h, v{ trong nm 1921, phng tin n{y ~ c giao vo tay ca Ben-Gurion.
Ben-Gurion ~ ba mi lm tui khi anh quay v Palestine v gia nhp ban b th Histadrut.
Anh nhn thy qu}n i ca nhng ngi lao ng ginh li t nc trong nhng
thnh vin Histadrut. Li m t ny c th hi ngoa ngn. V{o thi im thnh lp nm
1920, cc thnh vin Histadrut bao gm 4.433 lao ng b nn v{ ngho kh trong tng
s 65.000 ngi Do Thi ti Palestine. lnh vc n{o cng c ngi tht nghip, v nhng
nh tin phong thi hu chin n t ng u th i v{ng mt. Kt tin ca Histadrut rng
tuch. T chc hon ton v danh nc ngoi v khng c s h tr ca ng minh hay
nh ho tm. Hi ngh Xin th xem thng, cn ban l~nh o hi ngh thm ch cha tng
nghe n tn ca nhng thanh nin l~nh o Histadrut. Nhng c|c th lnh vn m n vic

thnh lp mt Ngi nh{ Quc gia bng cch bin 4.000 lao ng thnh ht nhn ca lc
lng ch o ti Palestine v Phong tro Xin quc t.
l{ mc tiu ch o m Ben-Gurion t ra cho mnh khi anh cp bn Jaffa vo cui ma

h 1921. Khi anh c bu v{o ban th k Histadrut, anh gi th thnh vin s 03. Anh
khng phi mt th k n thun, c|c th k cn li c ln lt khng tr li c, giao
ph i s v{o tay anh. Mi hai nm u tin ca Ben-Gurion vi t c|ch l~nh o
Histadrut l nhng nm th|ng i xung trong s nghip ca anh, mt giai on kh khn
khn xit, i n nhc nh~, lao ng nng nhc v nhng t khng hong rn ngi
thng khin mc tiu phc quc Do Thi tr nn bt kh. Tuy nhin, trong nhng nm
th|ng ng cay , cng ng Do Thi Palestine ~ ti luyn sc chu ng v bn r vo
x hi . }y cng l nhng nm Ben-Gurion vn ln tr thnh mt lnh t.
Sau khi thuyt phc c|c ng ch ca mnh di i bn doanh Histadrut t Tel Aviv n
Jerusalem v nhng l do quc gia, Ben-Gurion v mt trong nhng th k kh|c thu mt
cn phng n ti mt trong nhng khu d}n c ngho trong th{nh ph, v thay phin nhau
ng di sn. Anh li sng trong cnh ngho i ln na. Lng anh vi t c|ch th k
Histadrut rt t i, v anh cn phi gi phn ln cho Paula v{ l tr (vn ang sng cng cha
anh ti Plonsk) ngoi phn tin nh gi cho ring cha mnh. Mi ng{y anh u sing nng
ghi li cc khon chi tiu trong cun s tay. Thng xuyn rng ti, c lc anh phi hi vay
mt bng Anh t mt ngi bn sng qua thng. Tuy nhin ngoi thc phm thng
thng, du ha, thuc l v bo ch, Ben-Gurion cn b sung mt mt hng b mt vo sinh
hot ph ca mnh. Anh bt u mua rt nhiu sch. Vi ln mt tun, Ben-Gurion s ghi li
trong nht k danh mc s|ch anh ~ mua. V{o th|ng Ging nm 1922, anh bt u nghin
ngm cc vo sch c ni dung Do Thi gio, anh nh mt ngi bn mua h cun lch s
ngh thut ca Springer v mt s sch ting c ni v vn mnh quc gia. Ti mt hiu
sch Jerusalem, anh t mua sch v a l Palestine, tiu s Cha Jesus, sch ng php
ting Latin v Armenia. Anh nhn sch v Thin Cha gio, kho c hc Palestine, v lch s
chnh tr vng Trung ng gi t c. Trong t lao v{o mua s|ch u tin ca mnh, ma
xu}n nm 1922, anh tp trung mt cch c h thng vo mt s ch : Do Thi gio, lch s

vn minh Trung ng c i, ngun gc Ch ngha Xin, nhng trc tc ca cc nh x hi
ch ngha v i, lch s -rp v sch gio khoa v cc vn chnh tr. Vo ngy 20 thng
Ba, anh m s sch v ghi nhn y t h{o: S sch ca ti l: ting c 219, ting Anh
340, ting -rp 13, ting Php 29, ting Hebrew 140, ting Latin 7, ting Hy Lp
02, ting Nga 07, ting Th Nh K - 02, t in cc ngn ng khc nhau 15. Tng cng
775 cun.
Hng b v hng trm cun sch cht y cn phng nh ca anh, v Ben-Gurion c v

nghin cu chng bng s chuyn cn phi thng. Gii tr v tic tng khng phi khu v
ca anh. Ngoi ba hay bn ngi bn, anh hu nh khng kt giao vi ai khc. Trong nhng
bui chiu v bui ti, anh vit bi cho cc bo ca gii lao ng. Nhng anh d{nh a s
thi gian rnh c v nghin cu vi cung cch b n. c Plato nguyn bn, anh bt
u hc ting Hy Lp. Anh cn hc ting T}y Ban Nha hiu r Cervantes. Lm vic cnh
anh, c|c ng nghip ban u khng th nhn ra s thay i su sc nhng kn |o ang
din ra bn trong ch{ng th k tr ca Histadrut, vn c din mo trng chng c th
sinh cho lm. Tuy nhin dn dn, ng sau mt chnh tr gia ca ng, mt Ben-Gurion khc
tri dy mt ngi {n ng ca nhng ng chn tri rng ln vi lng khao kht kin
thc khng th dp tt, mt l~nh o lun i trc c|c ng i ca mnh bng nhng bc
si chn khng l. u tin, h tru gho tnh kiu cng ca anh, nhng cui cng anh ~
|nh thc s ngng m ca h bng sc mnh tinh thn, tnh kin tr v{ lng hm h ch
dy v khai sng bn th}n chun b cho nhng nhim v v{ a v mi.
V{o ma xu}n nm 1922, Ben-Gurion n v v con v t Plonsk. Mc d anh cha bao gi

ni hay vit, c v anh mun n trnh nhng bn t}m thng nht ca cuc sng gia nh.
Nhng cch biu t tnh yu trn ngp trc }y, gi khng cn cht no st li trong
nhng l| th anh gi Paula. Anh gn nh khng d{nh cht thi gian no cho gia nh, v{
gnh nng nui con v duy tr t m dn hon ton ln vai v. Ben-Gurion khng ch bn
ng{y m lo vic Histadrut, m anh cn tip tc nhng chuyn i nc ngoi d cc hi
ngh v hi tho. Chng ti ln ln trong nh{ nh th khng c cha vy l{ bnh lun ca
Geula v tui th b{. Thm ch khi Ben-Gurion Palestine, anh gn nh khng c thi gian

chm lo vic ring, khng dnh cho Paula mt cht xu s gii tr v ngh ngi m{ n{ng ~
quen c ti Hoa K. Trong nhng nm 1922 v{ 1923, nht k ca Ben-Gurion ch nhc n
mt bui ti duy nht c nh ra ngoi gii tr.
l{ nhng nm th|ng kit sc i vi Ben-Gurion v{ c|c ng nghip. Mi th u phi

xy t mng: t chc Histadrut, cng o{n, c|c hp tc x nng nghip v cng nghip. Ben-
Gurion rong rui khp t nc chm lo cng vic ca cng nh}n c tuyn l{m ng s,
t|t ao v{ {o hm cho chnh quyn y tr. Anh l bc khp hi ngh n{y n hi ngh khc,
c ro gi dn xp mu thun hoc gii quyt nhng cuc nh cng kh nhn,
trnh by nhng bi din vn d{i ti cc bui mt-tinh ca cng nhn v tranh ci vi nhng
quan chc cp thp ca chnh quyn y tr. Mi ni u y ry bng chng ca s thiu
thn. Ti v{i ngi l{ng, cng nh}n c tr nhng ng lng cht i. Nhng bng cp
cn n mc r|ch ri v{ i gi{y h mn, v{ k no c th kim c mnh v|n l{m ging
~ c xem l may mn. C|c l~nh o lao ng thng chm trong tuyt vng khi h nhn
ra khng cn ni n{o bu vu.
C mt giai on, Ben-Gurion gi gm hy vng c h tr ti chnh t nhng lao ng Do

Thi M. Anh gi n l~nh o ca h nhng bn ghi nh chi tit v Histadrut v cc d
n ca n, mi h gi mt ph|i o{n n Palestine. Ti xem s tham gia ca phong tro lao
ng M l{ h{nh ng quan trng hn thng li ngoi giao ca Tuyn b Balfour rt nhiu,
anh vit. Tuy nhin, cc n lc v hy vng ln ca anh c tp trung ch yu theo hng
khc hnh mu ca x hi Do Thi hon ton mi.
Lc y, Ben-Gurion xem cc khi nim ch ngha x hi ca mnh l{ ho{n to{n tng ng

vi ch ngha cng sn X Vit. Tht vy, anh ~ tng l mt ngi Bn-s-vch nhng
theo ng i ca ring anh. ng c phc quc Do Thi quan trng vi anh hn nhiu so
vi l tng cng sn, v mi khi anh phi chn mt trong hai, anh khng ngp ngng d
trong gi}y l|t. Anh cng kh chu bi tnh cht bo lit ca ch X Vit, v nn c ti m
Moscow mun |p t ln ch ngha x~ hi th gii. Vi tt c ch trch dnh cho Moscow,

tuy nhin, giai on 1919-1923 li l{ nhng nm trong s pht trin thc h ca
Ben-Gurion, c th c gi l{ giai on X Vit trong i anh.
Trong chuyn tr v Palestine sau nhng cuc bo ng nm 1921, anh mang theo nhng
tng cch mng bin ng ca mnh, Ahdut ha-Avodah tr thnh mt cng ng quy
m ton quc, c k lut v t chc tt, cng nng ca mt thc th thng nht |p t
nh hng ln Histadrut. K hoch c tm nhn xa ca anh ~ b y ban Trung ng ng
bc b, v{ nh{ l~nh o cch mng tht vng t chi mi chc v trong ban l~nh o ng.
}y khng phi bc li duy nht ca anh trong nhng nm . Trn thc t, Ben-Gurion
thng thy mnh trong nhm thiu s. iu ny ch yu v c tnh nng ny v thi cc
oan qu}n phit ca anh. Trong nhiu vn quan trng v h t tng v chnh tr, anh
thng i ngc dng ngc li vi nhng quan im ca Berl Katznelson, Ben-Zvi v
nhiu ng nghip kh|c. u nhng nm 1920, Ben-Gurion xut mt kin mang tnh
cch mng: ci bin Histadrut thnh mt t chc cng nhn... mt cng ng qun bnh ca
mi lao ng trn khp Palestine di k cng qu}n i... [vn s] ch huy mi nng
trng v hp tc x thnh th, cc nh cung cp s cho ton b cng ng lao ng, v
ng li v quy tc cho mi vic lm cng khp t nc.
Trc phn ng cng kch mnh m v li co buc Bn-s-vch v{ khuynh hng gi|o
iu, Ben-Gurion buc phi rt li li xut. Anh trnh by mt k hoch mi b qua
nhng khi nim nh k cng qu}n i, nhng c c|i n{y cng b v{i l~nh o Histadrut
bc b. Cui cng, anh trnh by vi Histadrut mt d n th ba thn trng v khn ngoan
hn, ku gi thnh lp mt php nhn gi l{ Lin o{n Cng nh}n. Mi thnh vin Histadrut
s t ng thuc v t chc ny, v Histadrut s giao ph vic iu hnh ton b cc x
nghip hp tc x v ti chnh cho t chc n{y l~nh o cc hot ng hng n nhu
cu ca mi cng nh}n. }y l{ mt xut mi v hon ton khc bit, khng cn yu t
Bn-s-vch nh trc: nh cng x tp trung, k cng qu}n i, l~nh o Histadrut
kim sot tp trung s ng. Da trn xut ny, Histadrut thnh lp Hevrat Ovdim (tm
dch: Lin o{n cng nh}n), ph|t trin thnh mt t chc thc tin, ci m, hon ton khc

vi t chc chuyn quyn |ng s m Ben-Gurion ~ hoch tnh. T chc ny tn ti n
ngy nay v t ho vi nhng thnh tu ln lao ca n. Tuy nhin, trong nhiu hnh thi
pht trin ca n, k hoch ca Ben-Gurion ~ minh ha mc m tc gi ca n chu nh
hng ca l tng cuc cch mng X Vit.
Mi tnh ca Ben-Gurion vi ch ngha Bn-s-vch v Lin bang X Vit chm dt vo

nhng nm 1920. Ma mai thay, nhu kh ca anh bt u ngui lnh sau kt qu ca
chuyn ving thm nc Nga X Vit. Anh n Moscow vo cui ma h nm 1923 i
din gii cng nhn Palestine ti Trin lm nng nghip quc t. Nhng l| th v{ trang nht
k ca anh trong chuyn i phn nh nhiu cm xc tr|i ngc anh ~ tri qua trong
sut chuyn lu tr ba th|ng. Anh khng qun cnh i ngho chng kin mi ni, nhng
mi cu hi ca anh c v ~ c hng v vic tm hiu liu nc Nga c th cung cp
cu tr li cho nhng thch thc ca Phong tro Xin ti Palestine hay khng. Thnh cng
ca gian h{ng Palestine ~ khin anh v ra nhng k hoch to ln cho vic tht cht quan
h vi Nga, anh thm ch cn d nh thnh lp mt nhnh ca Ngn hng Cng nhn
Histadrut ti Moscow! Anh tha nhn c mt th|i khng thin ch ca pha X Vit i
vi Ch ngha Xin, song tin rng ch Nga c th b thuyt phc hiu hn v ng c
quc gia ca ngi Do Thi. V tuy thc ch ngha b{i Do Th|i }m trong quc gia ny,
anh cng ch}n th{nh tin rng ch cng sn l li m bo tt nht cho s sng cn ca
ngi Do Thi.
Ch khi anh mt mnh v xa Moscow, trn chuyn t{u n Palestine, anh mi ghi li kin
ca mnh v Lin bang X Vit:
... Chng ti ~ kh|m ph| nc Nga. Nc Nga, long chong trn ngn la phn lon v
bo cha cch mng. Mnh t ca mu thun v{ xung t su sc, ku gi cuc ni chin
ton cu trao quyn lc cho giai cp v sn v t chi mi quyn li con ngi, cng dn
hay giai cp cho nhng cng nhn ca n, ku gi ch ngha cng sn th tiu ti sn c
nh}n v{ ph}n chia t ai ca nng dn cho nhng nng trang t... Mnh t ca nh sng
chi mt v bng ti khng th xuyn thng, s thu ht qu tc nht dnh cho t do v cng

l, gia mt thc t i ngho v{ xu x, mnh t ca cch mng v{ u c, ch ngha cng
sn v NEP, ni thng kh linh thing v s i bi hn, ni lon v{ t lt, l tng v
phn thng vt cht, nhng gi tr b thay i v nn bo cha l}u i, s tn sng lao
ng v nhng thn tng ti cao... ni thc gic bo lon s ni lon thing ling chng
li mi sai lm, di tr v bp bm ca th gii c, c mn v{ tan r~ t trong nhng ti li
ca n, v s la gt, tai c v nn thng tr ca li ch vt cht tht v i v mnh m lm
sao... nhng tr ngi trn con ng dn n th gii mi v x hi mi to ln v khng
khip lm sao. Ai s qua mt ai?
Tuy nhin, bt chp ngn t cay nghit dnh cho Lin bang X Vit, Ben-Gurion tip tc
thn tng Lenin. Khng mt l~nh o phi-Do Thi ngoi quc no tng nhn c nhng
t|n dng quen thuc th ny t Ben-Gurion: Nh{ tin tri ca cch mng Nga l{ c|ch
Lenin c miu t trong nht k ca anh:
ng y tht v i, ngi {n ng n{y. nh nhn ca ng xuyn thu tm can, v ng nhn

thc t qua mt chic gng trong tro, khng b che m bi bt c cng thc, pht ngn,
li hoa m hay gi|o iu no... ng c con mt nhn xa, sc nt, ct t v xuyn thu nhng
tng dy nht ca nhn sinh cng nhng b n ca n, v ng khai thc t |y s}u ca thc
t nhng sc mnh thng tr ca tng lai... C s hp nht trong tm hn ng, ng khinh
thng bt c s t ti no, ng trung thnh vi cc mc tiu ca mnh, ng khng bit n
khoan nhng hay khoan dung, ng l{ ngi cc oan nht trong nhng k cc oan, ng
s vt qua nhng ng bn ly t c mc tiu ca mnh... ng s khng dung th
k c tr em hay k v ti v li ch ca cch mng... mt thin ti chin lc hon ho bit
l{m c|ch n{o li mt bc tin ba bc, ng khng ngn ngi phn i ngy hm nay
cho iu ng trung th{nh ng{y hm qua... ng cng khng b mc by ca gi|o iu. Thc t
trn tri, s tht tn nhn, v cn bng tht s ca cc th lc l{ iu ng nhn thy...
C v khao kht ln nht ca Ben-Gurion trong nhng nm th|ng n{y l{ ganh ua vi Lenin
v hc hi t ng, v{ anh ~ l{m c th theo nhiu c|ch. Anh cn n mc ging nhng
l~nh o X Vit b ng phc kiu qu}n i bng len th trong nhng nm 1920.

Tuy nhin v{o ma xu}n nm 1924, v{i th|ng sau chuyn tr v Palestine ca Ben-Gurion,
mt chui s kin ~ khin nhng mng tng Bn-s-vch ca anh yn ngh vnh vin. Vo
u nm, chnh quyn Ba Lan ban hnh nhiu sc lnh kinh t chng li ngi Do Thi, v
|p li, h{ng ng{n ngi bt u pht mi nh ca, gom ht vn ling v{ di c. Vi vic Hoa
K ngng cho nhp cnh t do, mt lng ln ngi Do Thi d nh giong bum n Tn
th gii phi quay thuyn n Palestine. Hu ht ngi nhp c u thuc giai cp trung
lu: tiu thng, ch ca h{ng, i l, th th cng v thy th. H khng c ly cht kinh
nghim nh nht v vic ng ng, v t hn c, hu ht h khng cho thy du hiu no
ca ng lc phc quc Do Thi mnh m. C thy, c 65.000 ngi nhp c n vo gia
nm 1924 v{ 1927, nhng ch rt t trong s l{ nhng nh tin phong sn lng tham gia
lao ng chn tay vt v.
Ngay t ban u, Ben-Gurion v{ c|c ng nghip rt nghi ng ln sng nhp c trung lu

n{y. Palestine ang rt cn ngi tin phong, thay v{o nhng ch t c mt hng lot.
Hng chc nghn ngi nh c ti cc thnh ph v c gng thit lp li nhng nn tng
kinh t v x hi h ~ li ng sau nhng th trn Ba Lan. H xy nh my, m cc ca
hiu v{ nh{ xng nh, v{ tham gia bun b|n t ai v{ bt ng sn. Tel Aviv v cc th
trn kh|c thay da i tht. Mt ln sng nhng ngi nh khng c quy hoch to ra
nhng con ng v{ khu d}n c mi, nhng vn cam c trng ri c mua i b|n li
vi gi| tng chng mt. Com-l, c vt v{ m mm xut hin trn ng ph, v
nhng dernier cris (mt mi nht) ca thi trang Lodz v Warsaw chinh phc cc va h v
qun c-ph. Dng chy ca vn u t v{ doanh nghip t do lc u mang n s thnh
vng v kinh t. Nhng ngi nhp c trung lu cho bit h cng c kh nng ph|t trin
t nc v hin thc ha mc tiu phc quc, nhng khng nht thit bng c|c phng
tin nh nh c, cng x~ lao ng hay u tranh giai cp. Xa hn, s ni ln ca sc mnh
chnh tr mi ny to ra cn tha mn ln lao gia mt b phn |ng k trong ban l~nh o
T chc Xin th gii, vn mang c tnh tng lp trung lu v{ ng vc phong tr{o lao ng
Palestine mt c|ch cao .

Khng m n mt cng x~ lao ng tm c quc gia, phong tr{o lao ng Palestine gi }y
phi chin u cho chnh s tn ti ca n. Gii trung lu ln l khp t nc v{ nc
ngoi, pht ng cuc cng kch ton din chng li c|c ng ph|i lao ng, vn ~ tuyn b
c quyn s hu cng thc xy dng v pht trin Palestine trong nhiu nm. S thnh
vng ngn ngi mang n s t tin mi cho nhng ng Xin n ha v cnh hu.
Vladimir Jabotinsky l mt trong nhng ngi u tin cng kch phong tr{o lao ng, ng
c ng h bi c|c lin o{n v{ hi nhm Xin chu u v M cng nh ti Palestine. H
u ch trch mnh m nhng tht bi kinh t ca phong tr{o lao ng, chng minh rng
nhiu kibbutz u khng sng c, v{ h}n hoan im mt nhng kh khn m{ Histadrut
ang tri qua. Ti Hi ngh Xin ln th 14 v 15, vic u tin ph|t trin thnh th thay cho
vic nh c v{ nhng ngi nhp c c s hu c|c phng tin ca mnh thay cho
nhng nh{ khai ph| ngho tng ~ c thng qua. Nn kinh t Palestine c pht trin
trn nn tng li nhun, tng t doanh nghip. Trong nh sng ca xu th mi c
phong tr{o lao ng gi l{ Ch ngha Xin li ch, ban th k ca Histadrut tuyn b:
... Chng ta ~ tranh u v chng ta s tip tc u tranh chng li nhng k lc vo o

tng rng nhim v kh khn v{ v i ny hin thc ha Ch ngha Xin c th c
hon thnh ch nh vo mt cng ty c phn sinh li, rng n c kh nng l{m kinh t tt
t vic mang nhng |m ng mt gc n vng t nh b ngho i n{y... Nu c bt k
mt mng tng no thiu vng nn tng hay sc quyn r, th chnh l{ l l so rng
rng thng qua vic theo ui li ch, vic hon thnh cng cuc khng sinh li ny tp
hp mt dn tc b phn tn, khng c gc r lao ng, v gip dn tc c hp th vo
mt mnh t i ngho, hoang t{n l kh thi.
Nhng d bo bi quan ca Ben-Gurion khng bao l}u ~ th{nh hin thc. Sau hai nm thnh
vng, cn khng hong kinh t trm trng bao trm ln Palestine, tn cng u tin vo
nhng doanh nghip ca nhng ngi nhp c mi. Nm 1926, c|c ta nh{ ngng xy,
nhiu doanh nghip b ph sn, v khp t nc gp cnh tht nghip nng n. Nhng
ngi nhp c trung lu, vn thiu ng lc phc quc mnh, bt u l lt ri khi
Palestine. Nm 1927, s ngi Do Thi ri Palestine nhiu gp i s nhp c. Gii trung

lu ~ n v{ ~ tht bi, Ben-Gurion vit. H phi tht bi thi, v h mun tip tc
sng Palestine vi loi phng tin m{ ngi Do Thi s dng trong khi tha hng. H
khng hiu rng Palestine khng ging Ba Lan.
Tuy nhin, cn c mt kt thc chnh tr xc thc hn nhiu c rt ra t giai on ny.

Ben-Gurion gi }y b thuyt phc rng c|c l~nh o ca Phong tr{o Xin trung th{nh vi
l tng Xin nhng xa ri... s hin thc ha Xin, ngoi tr ng gp tin bc khng t
th nhiu m khng hiu rng ch tin khng thi s khng th xy dng mt vng t mi
hay mt nh{ nc mi. Trong quan im tho|i ha nh hng ln Ch ngha Xin v{ cm
gic tht vng v{ cay ng tri nghim bi c|c l~nh o phong tr{o lao ng Palestine, Ben-
Gurion ngh ra mt k hoch tham vng v liu lnh mi: kch ng mt cuc cch mng bn
trong Phong tro Xin th gii v{ iu chnh n ging vi con ng tin phong. V mc
ch n{y, c|c cng nh}n Palestine v phe ng h h trong th gii Do Th|i ra tay trc l
cn thit. Vi vic , anh t ra cho mnh mc tiu tip theo: chinh phc Phong tro Xin.
Ben-Gurion khng tin vic chim quyn l~nh o T chc Xin hin c l kh thi, do s mt
cn bng gia cc cng nhn v nhng nhm khc bn trong lc lng Xin. V th, vic b
qua lc lng hin c v thnh lp mt T chc Xin song song mang bn cht ch ngha x~
hi s tt hn. Trn thc t, trong bn nm qua, Ben-Gurion ~ i hi thnh lp mt T
chc Xin mi v{ c lp, nhng hu ht c|c ng ch ca anh, bao gm Berl Katznelson
phn i nim n{y. Hn na, i vi c|c ng ch ca Ben-Gurion, l{ thi im rt
khng thch hp tho lun, hay thm ch m n vic chim ly Phong tro Xin th gii
t bn trong. Ta lc vng chc ti Berlin, Vienna v{ London, phong tr{o c tn trng v
ng h bi h{ng trm nghn ngi b phiu Quc hi trong cc cng ng Do Thi khp th
gii. Liu c th tng tng cnh vi nh tin phong Palestine li thnh cng trong vic
chinh phc cng lun Do Thi? Tt c cho thy }y l{ nhim v bt kh thi.
Trong cuc i u vi nhng ng ch ca mnh, v kh b mt ca Ben-Gurion l nim tin

th ng}y gn nh tr th v{o sc mnh thng nht ca gii cng nhn Palestine, v s cng
chnh trong ng lc ca h. Anh r r{ng ~ cng iu v{ n gin ha mi vic, nhng

chnh nhng nt tiu biu lm nn sc mnh ca ch{ng th k Histadrut gi{u tham
vng. Bt chp phn i ca c|c ng ch, anh khng t b tm nhn ca mnh, thm ch nu
phi theo ui n mt mnh.
Chui h{nh ng c h thng ca Ben-Gurion trong n lc thit lp mt t chc th gii

c th c xem l{ nm vng trn ng tm, vi phong tr{o lao ng Xin Palestine gia.
Vng trn u tin v trong cng l Ahdut ha-Acodah, ng ca ring anh. Vng trn th
hai ln hn, bao gm nhng ng ph|i lao ng Xin. Do , s thng nht Hapoel Hatzair
v Ahdut ha-Avodah thnh mt ng lao ng ln duy nht ti Palestine v{ nc ngoi l
iu kin tin quyt cho thnh cng ca k hoch. Vng trn th ba l Histadrut, vn c
Ben-Gurion nhn nhn nh mt phong tro mi, vng trn th t m ly cc phong tro lao
ng Xin, cc t chc tin phong v nhng hi o{n thanh nin cc quc gia nc ngoi,
mt kho d tr cc nh tin phong v ngun lc ti chnh ln chnh tr cho phong tro lao
ng v cho Histadrut. Cui cng l vng trn th nm ngo{i cng, mt t chc trung ng
hon thin song song vi T chc Xin v thng nht xung quanh cc khi nim ch ngha
x hi Xin ca phong tr{o lao ng.
Ben-Gurion khng vp phi nhiu phn i t c|c ng ch trong ng Ahdut ha-Avodah

ca anh v tng hp nht vi ng Lao ng ln th hai. Nhng c|c l~nh o Hapoel
Hatzair th cn trng v nghi ng. Nhng cuc {m ph|n ko d{i v{ mt mi gia hai ng
tip din trong nhiu nm, v{ gia nhng nm 1920, vn khng c du hiu i n s thng
nht. Nn Ben-Gurion xut nhng kin mi v dnh phn ln nhng nm 1920 vi n
lc cho nhim v ch o l cng c Histadrut.
Nu sc mnh tinh thn ca Ben-Gurion l{ dng nh khng c gii hn, th ngc li sc

khe th cht ca anh li khng c nh vy. Nhng chuyn i khp t nc v cc s
mnh thng k n chu u cng vi cng thng v gnh nng ~ l{m suy yu trm trng
sc khe ca anh. Ti London, nm 1921, anh b nhim trng m|u v{ ng gia ln ranh
ca hai th gii. Bnh st rt tip tc tn cng anh u n. Trong nhng chuyn i n
Paris, anh tri qua cc k kim tra ca nhng chuyn gia, v c ln anh buc phi b li ton

b cng vic v dnh vi ngy ngh ngi ti mt th trn nh gn th nc Php. Anh
thng m gia nhng hi ngh v hi tho, v tnh trng thn kinh ca anh c v ~ nh
hng n sc khe ca anh: thnh thong, phn khch hay bun bc cao thng khin
anh st cao.
Dn dn, b dng thp m ca anh tr nn quen thuc vi nhng cng nhn Palestine.
Anh dnh phn ln thi gian cng vi h, xy dng uy tn c| nh}n. Thng th anh hay mc
phc trang, nhng c lc anh s xut hin vi chic o chong Nga trng hoc en hoc
trong b ma h sng mu mua trong mt trong nhng chuyn i ca mnh. C v chng
hi u ca anh cng lc cng nng, v anh c gng lm gim qu| trnh . Nhng trong
sut nhng nm 1920, u anh hi i r rt, v cui thp nin th tc anh ~ bc v bay
php phi trn th|i dng. Ch}n dung Ben-Gurion lng danh ~ c t du n cui cng.
Giai on n{y cng l{ lc nht k ca Ben-Gurion tr thnh mt phn khng th chia la

khi cng vic hin ti ca anh. Anh gi bn mnh hai cun: mt s tay ghi ch chi tit
cc cuc mt-tinh v nhng s kin quan trng, v quyn nht k vit nhng b{i c bit
di v chi tit cc tri nghim ca anh. Nhng s kin ca mt ngy c th tri di qua
nhiu trang. Nhng c|c b{i vit u c chn lc: khng phi Ben-Gurion lun ghi li mi
th xy n vi anh. Ngay t ban u, mt lng ln cc bi vit l{ phc v li ch ca
ng nghip anh hoc xut bn. Nhiu nm sau, mt chng trai Yigal Allon tr tui ngi
trong phng Ben-Gurion v kinh ngc ngm nhn ng gi cn mn khom ngi xung nht
k ca mnh v t m ghi li mi th. Allon khng th khng hi: Ben-Gurion, ng vit nhiu
qu|. ng c c ht khng? Ben-Gurion ngt li: Ngi khc s c chng.
Nhng trang nht k cho thy s t m n tng chi tit ca ng. C h{ng trm trang giy
dnh cho nhng bn sao cn thn nhiu ti liu, th t, bng biu, d liu iu tra, biu
nhp c hoc dn s. C lc, ng cng ghi li trong nht k ca mnh mt s s kin gia nh
m ng cho l ph hp. V th c mi hai bng biu iu tra kh khan, ngi ta li bt ng
thy vi bnh lun c nhn, hay mt ghi chp bnh tnh ca mt trong nhng a con ng,
vi mt nhng chi tit chnh xc v nhit ca a tr, hay vi ch thng thi bt ra t

mt trong nhng thin ti nh ca ng. Mi iu vt vnh t cuc sng thng nht cng
c ng ghi chp li vi cng mt s cn trng m ng dnh cho cc s kin chn ng
th gii. Tuy nhin c nhiu on trong nht k ca ng khng c nh xut bn, ni ng
biu l cm xc, tri nghim v tnh cm nng chy ca mnh. C lc, ng vit c th, nhng
miu t thin nhin y nhc tnh, nhng tng ng hun c, nhng trch dn khin ng
n tng. Nhng trang n{y c ng gn gi cho ring mnh.
Trong sut giai on n{y, hai c im mu thun nhau xut hin trong tnh cch Ben-
Gurion: mt mt l s thn thin v nng m trn tr, mt khc l phong cch th hin bn
thn thng thn, d dn v cay nghit. Cng mt ngi {n ng c th bt khc ti l tng
nim Herzl li lp tc c th tung ra nhng trng cng kch bn b cng nh k th. Khi
nhng ngi thuc gii trung lu cng kch c|c cng nh}n Histadrut, Ben-Gurion ~ |p
tr bng cch gi |m ngi l{ nhng k sinh trng t do thng mi, l lit dng
v{ |m hon quan ca ch. Song ng khng ch dnh ngn t bn nhn ca mnh cho k
th. Ben-Gurion rt cng quyt, c o|n v{ |p t ch ca ng ln bn b mnh ti
Histadrut. Trong khi ng xem trng lng trung thnh v s t tin bn b mnh, ng khng
qu mn m trong vic khuyn khch h xut cc kin c nhn.
Bt chp mi kh khn, ngho i tng qun v nhng vn kh khn v mt nhn s,

Histadrut dn dn c c sc mnh. Nm 1925, Ben-Gurion miu t }y l{ mt dng nh
nc ca cng nh}n. Tng bc mt, nh{ nc ca cng nh}n bao gm c
Hambashbir (mt ca hng bn l), cng ty xy dng Solel Boneh, Ngn hng cng nhn v
Lin o{n cng nh}n. V{o th|ng S|u nm 1925, Davar, t nht bo ca cng nhn ra mt.
Nm 1926, t chc th thao ca cng nh}n, Hapoel, c thnh lp. Cng nm chng
kin s hnh thnh Tnuva, mng li qung co cho nng sn v thuc s hu ca cng ty
bo him Hasneh. Tng bc mt, Histadrut xm nhp vo mi kha cnh ca cuc sng.
C|c th{nh vin ca Histadrut, theo ghi nhn ca mt phng vin gh thm Palestine nhiu
nm sau, trng thc n trn chnh nhng kibbutz ca h, qung co nng sn tp th thng
qua t chc qung co ca ring h, u t li nhun ca h vo chnh cc ngn hng ca
h, v h tm n b|c s ring, vn h{nh c|c trng hc ca ring mnh... Trn thc t,

Histadrut cn Phong tr{o Xin trung lu trong mt khu vc duy nht v cho mt mc ch
duy nht: tin cn bng ng}n s|ch.
Hon ton ngp chm trong cng vic ca Histadrut, Ben-Gurion khng th thi gian
quan t}m n gia nh mnh nh hay Plonsk. Nhng l| th ng gi cha ngy cng tr
nn km thng xuyn v him hoi. Bn cnh ngoi l duy nht d{nh cho ngi ch gi ga
ba Zipporah v{ |m tr, ng tip tc t chi li khn ni ca gia nh mang h n
Palestine, ni rng ho{n cnh ca con ti t nc n{y ~ ti mc m mi c quan cng ti
}y u m rng ca vi con v s |p li nhit tnh li yu cu to vic lm cho bt c ai
con xut. chnh x|c l{ tr ngi trc mt con trong vic dng nh hng ca mnh v
li ch h h{ng. Tuy nhin, Avigdor Gruen t r rng ng ~ quyt t}m n Palestine. ng
n vo thng By nm 1925 v{ nh c ti Haifa, ng lm vic nhiu nm vi t c|ch k
ton vin. Ben-Gurion cng thng thn vit: Ti khng th hon thnh trch nhim ca
mnh vi v v{ con. Trong sut nhng nm 1920, cuc sng gia nh ng l{ pha trn s
quan t}m v{ chm sc k d trong sut thi gian ngn ng d{nh cho gia nh v{ nhng
th|ng xa t nc ng ng lm nhim v cho Histadrut.
ng dng nh ~ d{nh na i mnh di chuyn, v mi chuyn i cng l{ mt cuc

phiu lu. Hu ht thi gian ng mt mnh, thu mnh vo s c n ~ tr thnh bn
ng h{nh thng xuyn ca ng. Trong nhng bui ti n chic nc ngoi, ng
thng vit v{ suy t nhiu gi lin. chun b trc khi n, ng nh bn thu h mt
phng vi yu cu khng t, nhng khng gian ti i li, v mt bn vit. Phn ln
nhng chuyn i ca Ben-Gurion u d{nh cng c phong tro cng nhn Palestine. ng
cn mn tham d mi hi ngh lao ng quc t. Nhng u tin v{ trc ht, mc ch ca
ng l gp g nhng t chc x hi Ch ngha Xin cm mn phong tr{o lao ng Palestine.
L lm v{ kin tr, ng i ht hi ngh n{y n hi ngh khc, gp g nhng y ban trung
ng v{ c|c nhm hot ng chnh tr, tr li phng vn cc t bo Do Thi cp tnh, gii
quyt nhng vn vn vt ca v{i nh|nh ng b qun lng, tranh ci gin d vi nhng
i th, ngi gh ch tch ca nhng hi ngh nhm chn, vit h{ng trm l| th cho nhng
chnh tr gia nht nho, v chu v s nhng tht vng cay ng. Phe ca ng ang gia tng

sc mnh, cc bnh xe bt u chm chp ln b|nh, song qu| trnh au thng n{y c i
km bi cc xch mch, va chm, nh cng, tranh c~i, ging t v khng hong.
Nhng cui nhng nm 1920, Histadrut chim c mt v tr vng chc trong lng gii lao
ng Palestine, v{ ban l~nh o t chc gn nh khng c i th. Thm ch ngay c trong
nhng nm ti t nht ca khng hong kinh t, vi nn tht nghip trn khp t nc
cc cng nhn vn khng mt nim tin v{o l~nh o ca h. Nhng l| th v{ b{i din vn
ca Ben-Gurion th hin s thuyt phc v t tin mnh m vo nhng nm cui thp k.
Gi }y ng ~ sn sng thc hin pha cui cng trong k hoch ca mnh: thnh lp mt t
chc th gii i trng vi Hi ngh Xin. Tuy nhin, iu kin trc ht l thng nht cc
ng lao ng Palestine Ahdut ha-Avodah v Hapoel Hatzair.
Hon cnh ~ buc hai ng ny ngi li vi nhau. S cng kch ca gii trung lu chng
li Histadrut v cc cng nhn trong sut nhng nm 1920 to ra p lc ln s thng nht.
L~nh o ca Hapoel Hatzair vn khng b thuyt phc v{ cn xem thng Ben-Gurion.
Nhng khao kh|t ca c|c th{nh vin ng cho vic thng nht ~ chin thng. Sau v s tr
hon, Hapoel Hatzair quyt nh s ni chuyn ti Hi ng Histadrut v{o th|ng Mi nm
1927. Trong vng mi by ngy lin tc, mt cuc chin mt mi ~ din ra gia l~nh o
hai ng, n lc son tho mt chng trnh thng nht trong v vng. Cui cng, nhng
cuc tho lun lm vo ng ct. Ben-Gurion m v mt mi. ng ri bui hp v nh trong
ni tht vng cay ng bi s l m min cng v kiu tho lun ch si tc l{m t. Nhng
nm gi s|ng hm sau, l~nh o Hapoel Hatzair dn mt o{n cng nh}n hoan h n nh
Ben-Gurion v{, vt qua s ngn cn Paula, |nh thc Ben-Gurion bng tin vui. Sau cuc
tho lun c m, l~nh o hai ng ~ th{nh cng trong vic nht tr v chng trnh hp
nht. Ben-Gurion qu vui mng ~ nhy ra khi ging, mi ngi cng ra ngoi ban cng,
xit cht tay nhau. |m ng pha di ch{o n h bng nhng tr{ng h ht vui sng.
Mc d tha thun ~ t c v c bn, phi mt hai nm na thi hnh chi tit chng
trnh hp nht. V{o th|ng S|u nm 1929, bn ti liu n c thnh vin c hai ng
trng cu kin, v{ c chp nhn gn nh tuyt i, v ch v{i th|ng sau ng ca Vng

t cng nhn Israel (gi tt l Mapai) chnh thc c thnh lp. Nhng t}m trng dng
cao ca cc cng nhn Palestine khng ko di lu. Mt thng sau khi cuc hp nht c
thng qua, hng lot s kin ti Palestine mt ln na c bc ngot ln.
Trc lc bnh minh ca s|ng ma h la ng{y 23 th|ng T|m nm 1929, nhng cuc bo
ng n ra. T}m im ca lot bo ng l Jerusalem, mu thun ~ n ra ga cng ng
ngi Do Th|i v{ ngi -rp xoay quanh nghi thc th cng ti Bc tng pha Ty.
Nhng nu nhng |m ng Hi gio ch yu ch b thc y bi lng m o, th nhng
lnh t ca h li h{nh ng v nhng nguyn nhn hon ton khc. Li ku gi ca h cho
mt cuc jihad (Thnh chin) chng li ngi Do Thi xut pht t ni lo lng trc sc
mnh ngy mt tng ca ngi Do Thi, v du hiu ca vic ngi Do Th|i ang cm r
xung t nc ny. Tnh cht ca Phong tr{o Xin cng v th m thay i dn. Nm 1929,
Tin s Weizmann bt u thnh lp C quan Do Th|i m rng vi s lng nhng ngi
Xin v phi-Xin tham gia bng nhau. Mc ch ca ng rt r rng: ku gi thm vn, tng
cng nhp c, mua thm t v m rng kibbutz Do Thi. Trong mt nhng l~nh o -
rp, C quan m rng n{y ging mt dng chnh quyn Xin vi mc ch y h khi
t nc. Vic thnh lp C quan ~ c ph chun ti Hi ngh Xin ln th 16 vo thng
T|m nm 1929, v{ gii l~nh o -rp ~ theo di rt st sao c|c ng tnh ca Hi ngh. H
c bit quan ngi v bi pht biu ca Vladimir Jabotinsky ku gi thnh lp mt nh{ nc
Do Thi c hai b sng Jordan. V th, khi ch mang im g jihad bt u c th thm
khp hang cng ng hm ca Jerusalem, tm quan trng ca n mang tnh cht c tn gio
ln chnh tr.
Nhng cuc bo lon nhanh chng i n mc bo lc cha tng c tin l v nhanh

chng qut qua khp vng ng bng duyn hi, thung lng Jezreel v{ Galilee. Nhng t
tn cng ng thi vo mt lot kibbutz cho thy }y l{ t tn cng c phi hp. Ngi Do
Th|i c qu}n i Anh s t|n ra khi nhiu kibbutz. Ti Jerusalem, Tel Aviv, Haifa v mt
s ni kh|c, nhng t v vin Do Thi cm chn thnh cng nhng k lm lon v ging
thng tch cho chng. Hai ng{y sau, khi qu}n i Anh h{nh ng trn quy m ln, ln sng
bo ng bt u gim. S liu chnh thc b|o c|o 133 ngi Do Th|i ~ b git ti nhiu

vng trn c nc, cn 339 ngi khc b thng. 104 ngi -rp b lnh Anh tiu dit v
thm s|u ngi khc cht trong mt t phn cng ca ngi Do Thi ti khu vc Tel Aviv.
Hiu ng chnh tr ca nhng cuc bo lon rt xu. Chnh quyn Anh, lo lng v a v ca
h ti Trung ng, tm kim v vng gii php xoa du nhng ngi -rp cung n. Chnh
quyn ng Lao ng ca Th tng Anh Ramsay MacDonald vi vng gi nhng y ban
iu tra kh|ch quan n Palestine, trong khi London, vin Th k Thuc a theo ch
ngha b{i-Do Thi Hu}n tc Passfield ~ chun b mt lot sc lnh ban h{nh ln ngi
Do Thi. Mt-chn-ba-mi l{ mt nm cay ng cho Phong tro Xin. Vo thng Ba, y ban
iu tra Anh di trng Sir Walter Shaw cng b nhng pht hin ca mnh, v{ u l li
kt ti thm ha dnh cho ton b chnh s|ch Ngi nh{ Quc gia ti Palestine. Trong phn
ngh, ph|i o{n gi rng vic ban hnh cc hn ch ln kibbutz ca Ngi nh{ Quc gia
v{ l{n sng di c ca ngi Do Thi l cn thit, bn kin ngh cng ln |n vic b|n t cho
ngi Do Thi. Ngi John Hope-Simpson, mt ngi bn ca Hu}n tc Passfield v l
chuyn gia v trao i dn s, c gi n Palestine v{ c giao trng tr|ch xut
nhng phng |n thc tin v trnh chng ln Chnh ph Anh quc.
C|c l~nh o Xin khng thch th vi nhng o tng lin quan n tinh thn v{ ng li
ca nhng phng |n n{y. Khi ban l~nh o Xin gp g ti London v{o th|ng S|u nm
1930, vic cn khng hong hin ti c th ging mt n ch t cho Ch ngha Xin ~
khng thot khi s ch ca h. V{o ng{y 30 th|ng Mi nm 1930, ngi John Hope-
Simpson trnh nhng ngh ca ng, v{ v{i ng{y sau, Hu}n tc Passfield ban hnh
Sch Trng v chnh s|ch tng lai ca Anh quc ti Palestine. Nhng tnh cch ny to nn
nhng hn ch nng n i vi vic nhp c v{ mua t ca ngi Do Th|i tng ng vi
kh nng hp th kinh t ca t nc. Di ci c c}n bng gia ngi Do Thi v -
rp, chnh quyn Anh t tch mnh khi nhng n lc tng lai cho ngi nh{ quc gia.
Lo lng v gin d bao trm th gii Do Thi. Weizmann t chc khi C quan Do Th|i, d}n
Do Thi khp th gii ni gin, chnh quyn Anh ca ng Lao ng thy mnh h thn v
thiu quyt o|n. Vic Sch Trng xut bn khin Ben-Gurion gin d n mc mt mi

nng lc phn xt v bt ra li ku gi cung n chng li Anh quc. ng v vin cnh ni
dy m mu tn th, mt cuc lm lon tuyt vng m{ on kt ca n c th ging vi
on kt ca n th th hai. Song nhng ngn t mnh lit ca ng khin hu ht ng
nghip ca Ben-Gurion ti Mapai chng li ng. H b sc bi Sch Trng, song s kch ng
ca v th k Histadrut cng g}y sc cho h khng km. Khi ng bnh tnh li, Ben-Gurion
cng t b tng l{m lon v{ ph|t trin l thuyt lc quan mi: Mi kin to v i ca
chng ta l tri ngt ca khng hong, ng tuyn b trong mt bi din vn v{o th|ng
Mi hai.
Ngo{i s di c n Palestine ca chng ta, l tri ngt ca cuc khng hong lch s ca
mt dn tc tha hng, s to tc ca nhng x nghip kinh t do cng nhn lm ch l
thnh qu ca cn khng hong, s pht trin ca Tel Aviv l kt qu ca nhng cuc bo
ng nm 1921, c|c cng nh}n c tr trong c|c th trn v quay v t ai l{ hu qu ca
nn tht nghip trong thnh ph. Cuc khng hong mi ny cn c kt qu trong vic cng
c s sn sng ca ngi d}n, v{ tng gp i cng ng Do Thi }y trong tng lai
gn.
}y khng ch l ni ming. Ben-Gurion c th chng minh bng chnh tri nghim ca ng

rng mt trong nhng mc tiu v i nht ca ng l t nhn thc gia cn khng hong
trm trng bao trm ly Phong tro Xin. Trong sut nm cay ng y, vn bt u vi
nhng cuc bo ng nm 1929 v{ kt thc bng vic xut bn Sch Trng Passfield, Ben-
Gurion thc hin bc i quyt nh thi hnh k hoch ng ~ nui dng mi nm:
thnh lp T chc Xin X hi Ch ngha thay th T chc Xin ang c. V{o cui thng
T|m nm 1930, quyt nh ~ c thng qua: trong vng mt thng, Hi ngh Lao ng
Palestine th gii s c t chc ti Berlin.
Cho n tn thi khc cui cng, thnh bi ca hi ngh vn nh ch m{nh treo chung.
c hng dn bi nh thnh lp mt phong tr{o i nghch vi T chc Xin, Ben-
Gurion thc hin bin ph|p tng ng vi bin php ca Hi ngh Xin: ng bn nhng
l| phiu xp x cc shekel Xin (giy chng nhn quyn b phiu bu dng ti Hi ngh

Xin). Phn hi ca ngi Do Th|i kh| |ng k: khong 240.000 l phiu ~ c bn ra ti
Ba Lan, Palestine, Hoa K v{ Trung, ng u. }y ho{n to{n vt qu k vng ca Ben-
Gurion. Thnh cng th hai l{ danh s|ch |ng k ca nhng nhn vt c ting tm c Do
Thi ln phi-Do Th|i, ngi theo Ch ngha Xin, ngi theo ch ngha x~ hi, c|c l~nh o
lao ng, khoa hc gia vi gii tr thc nhng ngi ~ ha s tham d. Hi ngh m vo
ngy 27 th|ng Chn nm 1930 v{ hi trng cht kn vi 196 i biu t 19 quc gia i
din cho cc t chc v{ ng phi Xin-ch ngha x~ hi khp th gii. Ben-Gurion trnh by
bi din vn khai mc, ni: Chng ta t chc Hi ngh ny gi }y khng phi v cuc
khng hong, m{ ng u vi n. ng b{y t tm nhn ca mnh v nhng l tng
ca t chc mi: Mt nh{ nc Do Thi, mt x hi lao ng, s hp tc Do Thi - -rp
}y l{ ba mc tiu cha ng nhng nguyn vng v thnh cng ca ngi cng nhn Do
Thi trn t quc ca anh ta.
Trong phn kt lun, Hi ngh thng qua gii php thnh lp mt Lin minh Th gii cho
phong tr{o lao ng Palestine, vi mc tiu mang n cng lun Do Thi s tht v cc
cng nhn Palestine ni ring v v Palestine ni chung. C|c i biu cam oan s quyn
gp t nht 36.000 bng Anh trong nm tip theo Histadrut ty nghi s dng. Sau khi ht
bi ht ca gii lao ng Hebrew v bn Quc t ca, c|c i biu gii tn. Ben-Gurion vui
sng khn xit. ng vit cho cha mnh: Nn tng quc t ~ c thnh lp t c|i c
gii lao ng Do Thi tuyn b l thnh qu v tm nhn lch s ca h, nn tng ~ c
thit lp cho mt phong tro ton th gii, tp trung xung quanh phong tr{o lao ng
Palestine. Phong tr{o ton th gii n{y l{ nguyn vng mnh lit nht ca ng.
Ben-Gurion ~ khng th bit rng Lin minh trn s sm chm vo gic ng ng d{i hn
v rng con ng ca phong tr{o lao ng s khng hon ton ging nhng g ng ~ hnh
dung. Mc tiu c bn ca ng chinh phc Phong tro Xin vn cn, v ng vn tip tc
phn u c c n bng bn tnh bng bnh phi thng. Nhng ng ~ thay i cc
chin thut ca mnh mt cch trit sau mt chui nhng pht trin mnh m ca Phong
tro Xin, cung cp nn tng mu m cho s pht trin ca mt ban l~nh o lao ng.

Chng 05. Chinh phc phong tro Xin
S thay i khin Ben-Gurion sot li ton b nhng k hoch ca ng n nh h qu ca
t bo lon nm 1929 v{ S|ch Trng. Nu khng c hai din bin ny, s gii tn v tan r
ca Phong tro Xin chc chn s cn xy ra, v{ qu| trnh c th s cn c y nhanh
di d chn ca cuc khng hong kinh t 1929-1930. Nhng gia nm 1931, theo sau
nhng cuc bo ng v Sch Trng, c hai s kin mang tnh quyt nh ~ buc Ben-
Gurion thay i l trnh ca mnh.
S kin u tin l vic cng khai mt l| th ca Ramsay MacDonald gi n Chaim

Weizmann v{o th|ng Hai nm 1931. N l{ h qu u tin ca mt chin dch mnh m
chng li Sch Trng bi nhng th lnh ca ng Bo th i lp, c|c l~nh o phe t do,
v thm ch c nhng th{nh vin |ng knh trng ca ng Lao ng. Kt qu, t p lc pha
h, Hu}n tc Passfield rt li vi trong s nhng bnh lun ca ng trong Sch Trng, v
mt y ban lin hip, gm c|c i biu ca chnh quyn Anh v{ C quan Do Th|i, ~ c
thnh lp mt cch vi v~. Ng{y 13 th|ng Hai nm 1931, th{nh qu ca y ban n{y ~ m
hoa kt tr|i trong l| th c| nh}n ca Th tng gi cho Tin s Weizmann, theo mt cch
trang nh, ng vic bi b Sch Trng. Ramsay MacDonald nhn mnh s bng lng trong
Chnh ph ca ng khi thi hnh lnh y tr mt cch tn ty, rt li nhng sc lnh cm
nhp c, nh c v{ mua t, v tuyn b rng c|c quy nh nhp c ph hp vi kh nng
hp th kinh t ca t nc s c phn quyt bng cc tiu chun khng mang tnh
chnh tr, m l tnh kinh t minh bch. S b~i b S|ch Trng n{y c tip ni vi thng
sau bi vic b nhim mt v y vin ti cao mi, Ng{i Arthur Wauchope, ngi ~ c
chng minh l c cm tnh i vi l tng phc quc Do Thi. Cui cng, l| th ca
MacDonald ~ c ghi nh nh s |nh du ca thi k bt u K nguyn V{ng son
ca giai on Ngi nh{ Quc gia.
Mc d Chaim Weizmann ~ thng cuc chin kh khn , ng ~ khng hng li t

chin thng ny mt mnh. L| th n gin ~ khng th{nh cng trong vic xoa du c sc

m Sch Trng Passfield ~ to ra trong Phong tro Xin. V nim cay ng, tht vng v
gin d d{nh cho nc Anh phn bi cng c hng v ngi {n ng, mi bn nm
trc, c v l{ ngi bo v v ng h ca nc Anh, ngi bo tr cho s hp tc gia
Xin v{ Vng quyn Anh. V tr ca Weizmann trong Phong tr{o Xin ~ b suy yu nghim
trng, v nhng ngi trong cuc d o|n rng ng s mt ca ng h s ng ti Hi ngh
Xin ln th 17 hp ti Basel vo thng By nm 1931. C v nh s c mt cuc chin d
di quanh chuyn ai l{ ngi k nhim ng, cng nh cuc chin cho chnh s|ch tng lai
ca Phong tro Xin.
S hnh thnh nhng th lc chnh tham gia vo cuc chin l s pht trin quyt nh th
hai trong giai on dn n hi ngh. Nhng ngi Xin ch trng n ha c mi rng
buc lng lo vn t trc n nay thu ht c a s n tng v{ cng l{ nhng ngi
ng h Weizmann, gi }y ~ tri qua mt cn khng hong v suy gim quyn lc. v tr
ca h, nhng cuc bu c ca Hi ngh ln th 17 ~ khin hai trung tm quyn lc mi
tr nn ni ting: b c|nh Lao ng tr thnh phe ln nht trong Hi ngh, vi 29 phn
trm i biu, v nhng ngi theo ch ngha Xt li thuc cnh hu ch mi tham d
nhng cuc bu c Hi ngh ln u s|u nm trc tr thnh phe ln th ba vi 21
phn trm i biu.
}y l{ s thay i mang ngha ln lao. Nhng th lc cch mng v cp tin hng n

trung tm sn khu, mi bn ph|t ng cuc cng kch nhm vo Ch ngha Xin c in.
ng Xt li ~ thng qua mt khu hiu mnh m v phn chn: Mc tiu ca Ch ngha
Xin l dn ci to Vng t Israel [bao gm vng Transjordan] thnh mt khi Thnh
vng chung Do Thi c chnh quyn t ch, tn ti da trn mt a s Do Thi bn vng.
Bt c s din gii no khc ca Ch ngha Xin, c bit l Sch Trng nm 1922, u
khng hp l. Phi tha nhn rng }y chnh l{ khu hiu trung thnh v chn tht ca
Ch ngha Xin. Nhng ng phi Xin khc, bao gm phong tr{o lao ng Palestine, ng h
ngoi giao mm do vi ngi Anh v khng vi kch ng cn gin ca ngi -rp. Tuy
nhin, khng th nghi ng vic khu hiu ca ng Xt li ~ biu t c tm trng ca
nhng ngi Xin trn khp th gii v v th c nhiu ngi ng h.

Mt con t ch bi khc ca ng Xt li chnh l c tnh ca Vladimir Jabotinsky, ngi
c thin ph mt c|ch d tha nhng t cht ca nh lnh o t{i nng. Thng minh v{
c |o, ng l{ mt c}y bt t{i nng, thm m vn ha phng T}y, bit ni v vit bng
na t ngn ng chu u. Tuy nhin, hn ch chnh ca ng l cch tip cn thiu thc t v
kh nng hiu nhng tnh hung chnh tr. ng ngoan c khng mun hiu rng ngi Anh
khng sn s{ng ng vai tr ng v ra cho h. Trong nhiu nm ng ~ say m thuyt ging
rng nc Anh phi bit iu m ban hnh ch y tr theo ng ngha en, v{ th{nh lp
mt nh{ nc Do Thi bn trong Palestine vo mt thi im m{ nc Anh, vn b thao
tng bi s hi tic quanh bn Tuyn b Balfour, ang tm kim li thot khi nhng cam
kt h ~ c vi ngi Do Thi. Ngoi ra, mu thun ngy mt ln ~ xy ra gia Jabotinsky
v{ phong tr{o lao ng Palestine. Trong lc Jabotinsky t mi qun bi ca mnh vo nh
nc Do Thi rng ngi Anh s li dng c d}n -rp ti quc gia ny, th phong tro lao
ng t ton b nim tin ca h vo thnh qu lao ng thc tin, d c hay khng s tr
gip ca ngi Anh.
Nhng quan im mu thun xung quanh vic thc thi Ch ngha Xin n{y cn lin quan
n khc bit giai cp: i mt vi khu hiu lc lng duy nht xy dng t nc l
cng nh}n Jabotinsky dn c th|i th ch cng khai. Dn dn, ng quay sang nhn ng
h t giai cp trung lu. Trong nhng nm 1920, ng dn u nhng t cng kch vo cc
chnh sch ca phong tro cng nhn. Tng c trao vng min k th ca giai cp lao
ng ng quyt nh chng minh cho danh hiu . Nu c mt giai cp nm gi tng
lai, chnh l{ chng ta, giai cp t sn, ng vit v{o nm 1927. Nh}n loi ang khng tin
n ch ngha x~ hi, m{ ang quay lng li vi n.
Xt v nhiu mt, Jabotinsky chnh l s tng phn ca Ben-Gurion. Vo lc bt u nhng

nm 1930, Ben-Gurion l{ ngi duy nht nm ngo{i nhm l~nh o phong tr{o lao ng
Palestine, trong khi Jabotinsky l{ l~nh o duy nht ca ng Xt li. Nhng ai phn bc ng
u sm nhn ra h khng c nhiu c may vt qua sc hp dn kh cng ca ng, k
nng hng bin xut sc, kh nng li ko |m ng v{ |p t ch ca ng mt cch quyt
o|n. Xu hng thin v s git gn, nim am m nhng khu hiu khoa trng, c|c hiu

ng sn khu, cc bt danh mu m v hnh vi qu t nhm gy n tng vi khn gi ca
ng. Weizmann ni v Jabotinsky: ng y hp dn v cng, n ni lu lo|t, tt bng, ho
phng, lun sn s{ng gip ng i gp hon nn. Tuy nhin, mi phm cht ny li b
che ph bi mt nt phong nh mang tnh sn khu, mt tinh thn m~ thng tha thi v
k quc, khng ging cht Do Th|i cht n{o.
ng Xt li ca Jabotinsky v cc cng nhn ca Ben-Gurion c hai u l nhng ng h

vin nhit thnh ca nhng thay i cch mng bn trong Phong tro Xin c cuc i
mt u tin ti Hi ngh Xin ln th 17. Trong bi pht biu gi Hi ngh, Ben-Gurion tn
dng mi c hi, mi tranh ci v mi chin thut cng kch Jabotinsky v nhng ngi
ng h ng ta ht ln n{y n ln khc. ng gi Jabotinsky v{ ng bn l{ nhng g
Churchills con v{ c|o buc h ~ mang n cho thanh thiu nin mt nn gio dc S-
vanh, thm m s ght b chng tc v ght b gii cng nh}n. Hiu r hon cnh, Ben-
Gurion ~ ph|t ng cuc chin chn phe tha k cho chc l~nh o Phong tro Xin, v v
tr ca Weizmann vi t c|ch Gi|m c Hi ngh ~ suy yu v c ng nga ca ng ang
n gn.
S suy yu v tr ca Weizmann cng hin nhin i vi chnh quyn Anh quc, vn quan
t}m n ng mt cch su sc. Ngi Anh th hin nim tin ln lao v tn trng dnh cho
Weizmann v lo ngi rng sau khi ng ra i, chc l~nh o ca Phong tro Xin s sa vo
bn tay ca nhng phn t cc oan ph}n bit chng tc. V{i ng{y trc khi khai mc Hi
ngh ti Basel, Winston Churchill bnh lun: Ti khng tin ngi Do Thi ngu ngc n mc
Weizmann ra i. Nhng ti Hi ngh Xin l mt bu khng kh khc hn. Trong nhng
cuc tip xc u tin gia l~nh o ca c|c phe, ngi ta thy r s ng h chnh dnh cho
Weizmann n t c|c i biu ca phong tr{o lao ng, nhng cng khng thc s c
ton tm ton . V th, vo ngy 10 thng By nm 1931, Weizmann thc hin mt bc i
tuyt vng, mt n lc pht cui ginh li lng tin t Hi ngh. V mc ch n{y, ng cn
n Ben-Gurion, mc d c hai khng tht s thn nhau lm. Mt c|ch kn |o, ng gi Ben-
Gurion n v cho bit mnh va nhn c l| th t Malcolm MacDonald, con trai Th
tng Anh, gi rng Ramsay MacDonald c th ng thit lp mt hi ng lp php ca

mt lin minh -rp Palestine ti Palestine trn c s bnh ng. (Nguyn tc i din
bnh ng cho ngi Do Thi v -rp tim cn vi khu hiu Xin, song tng phn vi
khi nim i din t l c thng qua bi ngi Anh v -rp). Weizmann nh Ben-
Gurion b mt bay n London gp g Th tng. Ben-Gurion c nhim v bo co kt qu
ca cuc ni chuyn trc khi Hi ngh kt thc.
Ngy hm sau, Ben-Gurion bay n London, cng vi B trng B chnh tr ca ban lnh
o Xin, Gi|o s Lewis Namier. Ng{i Th tng ch{o n h ti t dinh vng ngoi ,
Chequers, v h bt u bui tho lun ci m v tnh hnh ni b Phong tro Xin, nhng
tranh lun ti Hi ngh, l| th ca MacDonald gi Weizmann v bc tranh chnh tr ti
Palestine. Khi Ben-Gurion nu ch bnh ng, yu cu i x cng bng cho ngi Do
Th|i v{ ngi -rp trong c|c vn chnh tr cng nh kinh t v{ ch ra rng trong
quyn li ca chng ta i vi Palestine, mt ngi khng th ch thy nhng ngi Do
Th|i ~ ang sng ti Palestine, m{ cn ngi Do Thi trn khp th gii..., MacDonald tr
li mt cch sun s. ng thm ch cn ni rng chnh quyn y tr phi thin v hng c
li cho ngi Do Th|i... l{ nh nguyn thy ca s y tr, khng ch cho ngi Do Thi
ti Palestine nhng g ngi -rp c, m{ cn hn th na. R r{ng, MacDonald rt quyt
tm lm mi th m bo Weizmann gi c gh ca ng.
Ben-Gurion quay v Basel mang theo nhng tin tc quan trng. Nhng ~ qu| tr quay
ngc kim ng h. Hi ngh Xin ~ b~i nhim Weizmann, v bu Nahum Sokolov lm ch
tch Hi ngh Xin vi t l 118/98. Tuy nhin, cng lc , c|c i biu lao ng, cng vi
ng minh ca h, ~ th{nh cng trong vic |nh bi ng Xt li. Chnh s|ch c Hi ngh
thng qua l nhng g c c|c i biu lao ng ng h cng chnh l{ s tip ni chnh
sch ca Weizmann.
Hi ngh Xin ln th 17 c nh hng ln lao n qu trnh ca Phong tro Xin v chnh

s|ch tng lai ca n. Nu Jabotinsky b mt nung nu hy vng c bu lm ch tch Hi
ngh Xin, nim hy vng ny ~ b lung lay. Chim hai trong nm gh, c|c i biu lao ng
l{ xng sng ca ban l~nh o Xin, lin minh ca mi ng phi ngoi tr ng Xt li.

Jabotinsky v{ ngi ca mnh ri Hi ngh trong cay ng v{ ~ ngh v vic ly khai khi
Phong tro Xin. Hn th na, Phong tr{o Xin ang thiu vng l~nh o. Tuy c bu lm
ch tch, Tin s Nahum Sokolov ch l mt hnh tng nht nha v khng c t cht ca
nh lnh t.
Ben-Gurion c th khng hiu c ngay lp tc tm quan trng ca tnh hung mi m

n{y, nhng trong sut thng By si sc , tay ng ~ chm ti nc thang quyn lc quc
t, v{ ng ~ tri nghim mi v gy nghin ca vic nh hng ti vn mnh mt quc gia.
Dn dn, Ben-Gurion nhn ra rng bi s trng vng trong ban l~nh o Phong tro Xin v
sc mnh ngy mt ln ca phong tro cng nhn, vic nm quyn kim sot T chc Xin
t bn trong l kh thi.
Khng lu sau Hi ngh Xin, Ben-Gurion bt u gim s quan t}m i vi Lin o{n Th
gii Lao ng Palestine, ti mc ng ~ d{nh mt nm ch suy t v{ l{m vic. Sut mt nm
tri ng khng h l suy ngh ca mnh, d l vi ng nghip thn cn nht. Nhng trc
s kinh ngc ca b bn ng ti Hi ng Mapai v thi im kt thc giai on , ng ~
t ra cho phong tr{o lao ng mc tiu tham vng v song: mt cuc tp kch ton din v
ngay lp tc nhm vo Phong tro Xin chnh thng vi mc tiu ot quyn l~nh o.
Ai m{ d|m ngh n nhng iu n{y v{o nm 1932? Ben-Gurion ku gi hnh thnh mt k

hoch h{nh ng ph bin khng ch cho nhng ngi tin phong, m cn cho mi thnh
phn c d}n kh|c, bao gm gii t hu. ng quyt t}m thay i hnh nh ca phong tro
lao ng n khng lp tc t chi nhng ai khng phi l{ cng nh}n. Ngc li, ng
mun thu ht thm thnh vin, hay t nht l{ ng minh, t giai cp trung lu. Nhng
ngh ny ca ng ~ vp phi th|i ho{i nghi v{ khng tin tng.
Trong thi gian d{i, ng ~ tranh c~i v{ tho lun cng c|c ng s trong ng Mapai ca
mnh quanh s cn thit tin hnh cuc tn cng, v ng phi rt kh khn thuyt phc
h c gng hng n a s trong T chc Xin. Tuy nhin, cui cng, vo ngy 31 thng Ba
nm 1933, ng khi h{nh n ng u, trong khi v{i ng nghip kh|c tm n nhng
nc kh|c tranh th s ng h ca qun chng. }y l{ chin dch tn sc v lu di nht

trong i ng: bn thng tri tranh c ti khp cc cng ng Do Thi trn khp ng u.
Trong khi bn b cng khai gi ng l{ g~ in, ng vn hon ton b thuyt phc rng ng
s t c mc tiu chinh phc Phong tro Xin ca mnh.
Chu u ca nhng nm 1930 chng kin s suy tn ca dn ch, s tri dy ca bn nng

bo lc v s sp ca c mt h thng nhng gi tr. Cn dch bnh Pht-xt v khng b
en ti c ng hnh vi mt ln sng b{i Do Th|i tng mnh, qut t Ba Lan n c,
t Nga n vng bin Baltic. Ni lo lng trm ln ngi Do Thi ng u. C l v ni
tuyt vng v s tm kim con ng mi trit , vi cng thc cu chuc ma thut, hay
di nh hng ca nhng ngn gi chuyn ch vn ang thi qua lc a, nhng |m
ng Do Th|i diu hnh quanh nhng ngi ni ting, cc biu ng v khu hiu mang mu
sc Pht-xt. S tn th la v{ gm ca lc lng v trang ~ tm thy nh tin tri v
thuyt ging ca chng Vladimir Jabotinsky.
C th g bun b v thm hi, gn nh bi kch, v Jabotinsky. ng l nh tin tri ca

h{nh ng, ca mt Ch ngha Xin nng ng, ngi vn n s chinh phc Palestine.
Song c tnh ca ng thiu s kin nhn tham gia vo cng vic nhm chn hng ngy,
tm hn si ni ca ng khng th dung np tng nh c theo tng bc, vi s nng
nhc th cht t nht. Trong khi phong tr{o lao ng lm vic t t song kin tr v c h
thng sut nhiu nm, Jabotinsky li tm kim nhng gii ph|p nhanh chng t ngt v
mnh lit. V{ ng ang thng th trong vic gy dng ng h ti nhng th trn v cng
ng Do Thi chu u. Nhng mn ca ng trong phong tro thanh nin Xt li, Betar,
diu h{nh trong ng phc dt kim tuyn, nhng bi thuyt ging ca ng, y ry khu
hiu v cng thc ma thut, khin ngi nghe hng phn, nhng ngi ngng m xem
ng nh l~nh t tri ban c nht v nh. Khng kh hiu khi Benito Mussolini nhc n
ng nh mt g~ Ph|t-xt Do Th|i. V{ cng khng c g l khi v{o nm 1930, Ben-Gurion ~
gi qun Pht-xt l{ Nhng k Xt li ngi c v{, sau khi c mt l| th ca Hitler, ng
~ ghi ch: Ti tng mnh ang c Jabotinsky cng mt ngn t, cng mt phong cch,
cng mt tinh thn. V{o ma xu}n nm 1933, Ben-Gurion khi h{nh i ng u, khu vc
tp trung ngi Do Th|i v{ ngi theo Ch ngha Xin ln nht th gii, ng bit r rng

nhng k Xt li mi chnh l{ i th chnh ca mnh trong chin dch tranh c quyt nh.
Hn c mt cuc chin tranh c, }y cn l{ cuc song u c nhn gia Jabotinsky v Ben-
Gurion.
Ba th|ng ri trc nhng cuc bu c Hi ngh, Ben-Gurion cng ph nhng cng ng

Do Th|i ng u nh mt cn lc. V{o ng{y 09 th|ng T nm 1933, ng n mt trm xe
la Warsaw vi tay ni nng tru n{o s|ch n{o b{i vit v cc k hoch h{nh ng. Cc
quyn s ca ng y cc biu v d liu v s c tri ti nhiu nc chu u v s phn
chia l phiu ca h gia c|c ng phi Xin trong ba k bu c Hi ngh trc. T khonh
khc ng t ch}n n Warsaw, cng vic tip din vi bc tin mnh lit: tun hnh tp
th, tho lun, cc chuyn i; vit bo co, khu hiu, truyn n, kho st, bng cu hi,
b|o c|o iu tra dn s; di bom t b|o a phng bng nhng bi vit v bi lun. Cuc
tn cng ca Ben-Gurion l{ cha tng c tin l vi nng lng mnh lit v s l lm.
Sc khe ca Ben-Gurion ch va cho n lc n kit sc y. Khi i t Latvia n

Estonia, t Lithuania n nhiu tnh thnh ca Ba Lan, ng thng cm thy mnh ang
trn b vc ng qu. Anh ri Galicia m vn ton thy. Chc anh l{ mnh ng da st, ng
vit cho Paula. Nhng ngi ng h ho tm cho ng tin tr cho chin dch tranh c, v
ng bn ht l| th n{y n l| th kh|c n Palestine i tin v ng i b sung cho cng
vic tuyn truyn v t chc. Nhng ng l}m v{o cn khng hong su sc khi nhn ra cc
ng i ca mnh trong y ban Trung ng ng vn khng hiu tm quan trng ca
chin dch. Ni lo s ca ng l{ Ch ngha ph|t-xt Do Thi s ginh kim so|t i vi
Phong tro Xin, v ng tn dng mi c hi tr th Jabotinsky Il Duce, nh ng gi
i th ca mnh nh vy.
Trong cuc gp bu c u tin ng tham d, Ben-Gurion so snh Jabotinsky vi Hitler v

gi nhng ngi Xt li l{ tho|i ha, nhng k khai th|c xu hng git g}n v{ tham gia
v{o cuc kch ng chng li gii cng nhn. Nhc n Lin hip Chin binh, vn c
ng Xt li bt u t chc ti Ba Lan, Ben-Gurion vit rng chng l{ mt bng ng dt
nt, hu nh khng lin h g vi Ch ngha Xin, m{ ging hn vi th gii ngm l trm

cp v{ ma c. ng Xt li |p tr bng cch xut bn nhng cun sch tn cng Ben-
Gurion, h gi ng l{ gi|n ip Anh quc v{ son nhng khu hiu vch mt hip c
gia Stalin, Hitler v Ben-Gurion. Nhng t tn cng ln nhau v ph bng c nhn cui
cng ~ song h{nh vi bo lc leo thang. Tnh trng chia r tp th tng mnh khi ngy
tranh c n, v Ben-Gurion thng b nm trng v{ |. nhng ni nhy cm, ng c
vy quanh bi nhng thnh vin lc lng trong ng mnh, nhng ngi dp ng cho
ng n c khch sn hoc snh ch trong khi |nh nhau vi thnh vin ca Betar hoc
Cng sn. ng khng qu kh chu bi tt c nhng iu ny v vit mt c|ch im tnh
trong nht k ring: Khi ti nhc n Jabotinsky trong bi pht biu ca mnh, mt thnh
vin Xt li g{o ln: Ct xung vi nhng li gi di i! v{ ~ c mt cuc u nho nh,
nhng c m ~ c tung ra v k cht vn b tng ra ngo{i.
Bt chp bo lc, tinh thn ca Ben-Gurion vn bay cao. ng linh cm rng gi ang dn i
chiu khi |m ng ang tp hp trong nhng bui gp mt ca ng v{ ch{o n ng. Mt
s kin bi thm xy ra v{o ng{y 16 th|ng S|u nm 1933 to ra mt chn ng su sc n
cc din ca nhng cuc bu c. L~nh o Lao ng Chaim Arlosoroff b mu s|t ti Tel
Aviv, v ti |c ~ c quy v cnh cc oan ca ng Xt li. Bi kch ny gy sc cc
cho c tri Do Thi khp th gii, v khi cuc bu c c t chc vo gia thng By, ng
Lao ng ca Ben-Gurion ginh chin thng ngon mc: 44,6 phn trm c tri. ng Xt li
b thu nh ch cn 16 phn trm. Lc Ben-Gurion ri Ba Lan i d Hi ngh Xin, ng chc
rng cc cng nhn Palestine s thnh lp mt lin minh vi ban l~nh o Xin v ginh ly
quyn l~nh o phong tro vo tay h.
Khng mt ai t|n dng ngi l~nh o ng Lao ng bn-mi-tm-tui vo ma h bo

t nm 1933 . Nhng khi ln u chim bc din thuyt vo Hi ngh Xin ln th 18, ng
c ch{o n bng nhng trng pho tay khng dt. S n nhn khin ng ngc nhin.
C v nh ng cha thc mnh ~ tr th{nh nh{ l~nh o khng cn cht vn ca giai cp
lao ng bn trong Phong tr{o Xin. ng cng khng m p bt c tham vng c bu
vo mt v tr trung t}m trong ban l~nh o Xin. Nhng mi th ~ din ra theo hng
ngc li. S min cng nhn v tr trong ban l~nh o Xin ca ng khng phi l vn

khim tn, song vic thng c ca ng l khng th trnh khi. Mi chuyn ~ hai nm r
mi rng ng gi }y l{ nh{ l~nh o chnh tr cao cp ca phong tr{o, v{ ng c tri
ph vi nhng phm cht v k nng hin nhin nht cho nhim v ny. Tuy nhin, ng ch
ng gia nhp ban l~nh o vi mt iu kin: ng s khng phi m nhim bt c chc
v no v s khng dnh qu hai ngy mt tun cho cng vic ca ban l~nh o, ng s tip
tc phc v vi t c|ch th k ca Histadrut v sng ti Tel Aviv, v s li ban l~nh o
trong khng qu| hai nm.
Bt chp nhng iu kin, vic tham gia ban lnh o Xin ca Ben-Gurion mang n mt
thay i cch mng trong li sng ca ng. Cn nh{ Tel Aviv ca ng c trang b thm
th c xem nh mt biu tng xa x thi by gi mt chic in thoi. Haganah trang
b cho ng mt v s, v{ ch huy cnh s|t Anh cng cp cho ng mt v s c nh. Ben-
Gurion nhanh chng tham gia su vo trong cng vic ni chnh ca Phong tro Xin. Quan
tm ch yu ca ng l vi cc vn chnh tr c ng lm cng vi Moshe Sharett.
Nhim v u tin c Ben-Gurion phc tho trc Hi ngh nm 1933 l{ y mnh vic
nhp c n Palestine. Ni lo v s phn ngi Do Thi ti chu u lun thi thc ng, v
ng tham gia su vo chnh quyn y tr vi cn thnh n m v y vin cao cp hin lnh
Ng{i Arthur Wauchope, ~ ho{n to{n khng lng trc. i mt vi cc chin thut hung
hng ca nh{ l~nh o Xin mi, th ch c ngi khng c tri tim, hay mt k th truyn
kip ca Ch ngha Xin, mi c th ng vng v{ Ng{i Arthur khng c iu no trong
. Hn mt ln, ng gp Ben-Gurion na chng, chp nhn c|c iu kin v thng qua mt
lch trnh trung gian (hn ngch thi v dnh cho giy chng nhn nhp c) bn trn hn
ngch thng thng. V ngi Anh ban hnh giy chng nhn nhp c da v{o kh nng
hp th kinh t ca t nc, Ben-Gurion bt u thng tho lnh vc . ng c cung
cp thng tin rt y v s cng nhn c vic lm ti mi rng cam, quy m ca lc
lng lao ng b sung cn thit ti mi nh my, s ngi tin phong c th c thu
nhn vo nhng kibbutz. ng quan t}m n nhng chi tit nh nht, v to ra nhng trn
tranh ci kch lit quanh tng t giy chng nhn.

Ben-Gurion th hin s chu ton trong vic lm ch nhng chi tit ca cng vic ngoi giao
Xin London. ng l{m ng Nahum Sokolov, ch tch T chc Xin m khng cht cn rt
lng t}m. Ben-Gurion bit rng trn i ny khng ai gii bng Weizmann, v ng d nh
mang ng ta quay li. Vn cn phn ut v s s nhc ti t ca vic b bi nhim nm 1931,
Weizmann thm ch cn khng thm tham d Hi ngh nm 1933. Mc d Ben-Gurion tng
l{ ngi ph bnh kch lit s chm chp v ngp ngng ca Weizmann trong nhng vn
chnh tr, ng cng ng rng gi nhng mi lin h vi Anh quc trong khi duy tr p lc
m bo s ng h ca chnh quyn Anh trong vic thi hnh s y tr v{ y nhanh tc
thnh lp ngi nh quc gia l chin lc mang tnh sng cn. Ni chung mc d khc
bit v mc quan trng chnh sch ca Ben-Gurion tng ng vi chnh sch ca
Weizmann. Ngay sau Hi ngh nm 1933, Ben-Gurion n Merano, Italy, thm Weizmann
v{ t nn mng hp tc gn gi cho hai nm tip theo. ng cng vit cho Weizmann trong
nhng lc rnh, gi nhng bo co chi tit v gi ng vi s tn knh ca mt k di tip
cn vi ngi b trn. Mi khi n London, thc hin {m ph|n v cc vn nhp c v{
nh c, ng cng bit r Weizmann l{ ngi ch cht trong quan h vi chnh quyn Anh.
Cng lc , phong tr{o lao ng cm thy thiu t tin trong chin thng ca n vi ng
Xt li, v{ cng thng gia nhng th{nh vin lao ng v Xt li Palestine dn n nhng
xung t lp li v cc cuc va chm bo lc. Thnh vin ca Betar tr thnh nhng k ph
hoi nh cng da trn nim tin c nhn, v x tan ngn c ca phong tro thanh nin
tin phong. |p li, cc nhm cng nhn tn cng nhng cuc mt-tinh v tun hnh ca
Betar trong ma xu}n 1933 v{ u nm 1934, |nh p ngi tham gia v{ nm | v{o h.
Nhng l~nh o ca Mapai Palestine ri v{o th tin tho|i lng nan quanh trong vic
gii quyt bo lc Betar. Nhiu ngi trong s h, d v thc h hay v nhng l do chin
lc, t chi b ko vo vng xoy bo lc nguy him, vn s li mt vt nh cho phong
tr{o lao ng.
Ben-Gurion v cng cng quyt v qu khch c trong nim tin ca ng v sc mnh ca

phong tr{o lao ng v{ c|c quan im ca ng v nhng bin php c th s dng vt
qua phe Xt li: Khng cn g l bch, hay ti li hn l{ chin u bng nhng cng c ca

hin ph|p chng li cng quyn, vn l{ iu hon ton vi hin. Trong cuc chin ca
chng ta chng li Betar, tht bt kh thi bng lng vi ni sung: chng ta phi to lp
mt lc lng c t chc ca chnh mnh chng li chng. Cng lc , khng ging
nhng ng nghip ca ng trong ban l~nh o Mapai, Ben-Gurion khng tin rng nhng
ngi Xt li c kh nng g}y nguy hi n quyn l~nh o ca phong tr{o lao ng. ng
vt qua mun trc xut ng Xt li khi Phong tro Xin v ng cm nhn rng tnh
hung cp bch ca ngi Do Thi chu u cn ku gi s o{n kt ti a. Nhng m}u
thun bo lc tip din gia gii cng nh}n v{ ngi ca phe Xt li, c Palestine v ni
b Diaspora c kh nng g}y nguy hi khn xit cho cc n lc phc quc, v mt s chia r
bn trong Phong tro Xin s dn n nhng hu qu nghim trng. Tt c nhng cn nhc
ny dn Ben-Gurion n tm kim nhng phng |n ha hp vi phe Xt li.
Mt c hi nh vy ~ n v{o ng{y 8 th|ng Mi nm 1934, khi Ben-Gurion n London.

Pinhas Rutenberg, bn thn ca Jabotinsky, mi Ben-Gurion n bui gp mt cng lnh
o ng Xt li trong phng khch sn ca mnh.
u tin, cuc tho lun din ra bnh thng, cnh gic v nghi k, nhng dn dn bng |
cng tan. Jabotinsky nu v{i c}u hi liu lnh n Ben-Gurion, ngi m ng ca tng bng
cch yu cu rng tr li theo li ca Ben-Gurion, khng cht s h~i. Ben-Gurion by t s
thun lng tho lun mi th, t quan h lao ng n mc tiu ti hu. Trc s ngc
nhin ca Ben-Gurion, Jabotinsky ng vi mt s quan im ca ng lin quan n ch
ti Palestine v quan h vi nc Anh. Khi bu khng kh ~ m |p hn, hai ngi u
nhn thy mt nim ngc nhin dn tng trc kh nng ngi cnh nhau v{ cng ng
trn vi ch . Nh Ben-Gurion ~ miu t:
Hng phn cao , [Jabotinsky] ni, gia cuc chuyn tr ca chng ti: Nu t c mt
s ha gii gia chng ta, s l mt thnh tu Do Th|i v i, nhng th{nh tu nn
c ti u cho nhng d n ln lao. Ti ng . ng hi ti: D |n n{o? Ti ni: V{i d
|n nh c. ng ni: Ti khng phn i vic nh c trn mnh t n{y, nhng khng
phi l mt d n. Nn c mt d n m mi ngi s u tham gia. Mt d n qun chng

khng l, m mi ngi Do Th|i u gp phn. Ti hi: D |n n{o? ng ni Mt kin
ngh... ng khng hiu gi tr ca mt cuc tun hnh v mt i hnh. Ngn t, cng thc
chng s hu sc mnh v i. Ti cm nhn rng, ngay }y, chng ti ~ chm n mt
mu thun nn tng.
Cuc gp trong phng khch sn ca Rutenberg l khi u cho mt lot nhng phin hi
{m chuyn s}u. Trong vng mt thng, Ben-Gurion v Jabotinsky gp nhau gn nh mi
ngy hoc ti khch sn ca Ben-Gurion, hoc ca Jabotinsky, hoc, ngy mt km thng
xuyn, l ti khch sn ca Rutenberg. Nhng cuc gp c t chc trong b mt tuyt i,
Ben-Gurion thm ch khng h b|o c|o cho ng nghip trong ng ca ng ti Palestine.
Trong bu khng kh b mt y, hai ngi {n ng ~ to ra mt mi quan h tin cy v t
tin trn vn. H thch nhau, v c hai u quan tm chn thnh trong vic t c mt
tha thun. Ti bui gp v{o ng{y 25 th|ng Mi, Jabotinsky thm ch ni rng ng s gia
nhp Mapai nu n i tn thnh Mabai (tm dch: ng nhng Th x}y nn Vng t
Israel), v ng khng ng h bt c h t tng hay t chc giai cp no ngoi tr mt c
cu chung. Nhng t c mt tha thun khng d dng, v c rt nhiu vn m h bt
ng quan im hay thm ch i lp tuyt i. Nhiu khi nhng cuc tho lun gia h rt
d di v{ cng thng. H u l{ hai ngi nhy cm, th lnh ca hai th lc i lp, v h
phi gng n lc vt bc nhm san lp h su nm gia h.
Ng{y 26 th|ng Mi, sau hai tun {m ph|n, h li gp nhau ti khch sn ca Rutenberg.
Cuc gp ny ko di sut m, nhng khi bc ra ngoi nhng con ph m t, lnh lo
ca London lc nm gi sng, h cm nhng t nhp ca hai bn tha thun. Bn tha
thun u tin nhm n vic dp b bo lc trong mi quan h gia 60.000 thnh vin
Histadrut v 7.000 thnh vin T chc Cng nhn Quc gia (cng o{n ca ng Xt li),
bn tip theo, c gi l mt tha thun lao ng, quy nh vn ca lao ng c t
chc v s ph}n chia lao ng gia hai t chc cng o{n.
C hai u qu| i vui mng. Gi }y nhng g cn li l{ ra mt bn tha thun th ba

lin quan n T chc Xin. Tuy nhin, nhng bn tha thun h ~ t c ~ to cm

hng cho h c nim tin v i v{o tng lai. Ben-Gurion ghi ch trong nht k ca mnh:
Ti khng bit liu c|c ng ch ti Palestine c ch{o n bn tha thun hay khng. Theo
kin ca ti, vn ny quan trng v c tnh quyt nh n mc ti vn kh m tin vo
kh nng thc thi ca n. N qu| l tng c th tr thnh s tht [bng ting Anh].
Jabotinsky xut rng h lp tc bay n Palestine v thuyt phc c|c ng nghip thng
qua bn tha thun.
Ngy tip theo, Ben-Gurion vit cho Jabotinsky mt l| th nng hu: Ti hy vng anh s
khng gin nu ti gi anh nh mt ng nghip v bng hu, m khng c nghi thc ng
(mister)... D iu g xy ra chng na, ti vn nm tay anh bng lng knh trng.
Jabotinsky |p bng ging tng t: Bn Ben-Gurion thn mn ca ti: ti xc ng n
tn |y lng mnh khi nghe c, sau qu nhiu nm nhiu nm nhng no! nhng t
ng nh ng nghip v bng hu n t mi anh... Ti nm tay anh bng tnh bn chn
th{nh.
Tuy nhin, trong lc hai ngi biu t cm xc ca mnh, th ln lt ng phi ca h

cng kch ln nhau mt cch gin d. Vo ng{y 28 th|ng Mi, bn tha thun c ng
trn bo ch Palestine, v vo lc ba gi, Berl Katznelson ni vi Ben-Gurion qua in thoi
rng c|c ng ch trong ng c quan im tiu cc v bn tha thun. Chc l|t sau, cn l
nhng bc in tn ging xung Ben-Gurion. Thiu s t ra ng h, s cn li ch trch cao
. y ban Trung ng Mapai gin d bi h{nh ng k bn tha thun m{ khng c
quyn y thc lm vic , v{ yu cu ng lp tc quay v Palestine.
S chng i quyt lit mang n ni tht vng su sc i vi Ben-Gurion. ng lp tc thu

mnh vo trong phng ring v vit mt l| th d{i gi c|c ng nghip miu t chi tit n
tng du chm nhng cuc {m ph|n gia ng v{ Jabotinsky. Trong lc , vi nhng
kin phn i ti Palestine, ln sng nhng bc in tn gin d tip din. Bo ch ngoi
tr t cnh hu Doar Hayom cng khng ng h trong phn bnh lun ca h. Vi ngy
sau, Ben-Gurion bt u nhn nhng l| th mang ni dung phn i v yu cu lp i lp li
rng ng phi ngng vic k bn tha thun th ba vi Jabotinsky v vic hp tc trong T

chc Xin. Jabotinsky, vi t c|ch l~nh o duy nht ca phong tro, khng phi chu ng
trc p lc nng n n vy. V th bt chp nhng phn i v p lc, Ben-Gurion vn ni
li nhng bn tha thun.
Trong b mt ho{n to{n, hai ngi {n ng bt u an kt bn tha thun v i, c

son tho mang li s ha gii trn vn gia hai phong tro. Tuy nhin, ln ny, p lc
chng li bn tha thun li rt mnh m t c hai ng ph|i. V{o ng{y 7 th|ng Mi mt,
y ban Trung ng Mapai ch o Ben-Gurion khng c k bt c tha thun Xin no
trc khi y ban Trung ng tho lun xong cch din t y v{ sau cng. Ng{y tip
theo, Ben-Gurion cn nhn c nhng in tn nhn mnh t Moshe Sharett v bn thn
ng l Berl Katznelson. ng buc phi u hng v tr li vi mt bc in tn trn an:
Nhng cuc {m ph|n ~ b hon li. Khng cn la chn no khc, Ben-Gurion b buc
phi bo co Jabotinsky rng h khng th t c mt tha thun trong th gii Xin.
Vi ngy sau, Ben-Gurion quay v Palestine. Vi th|i quyt lit thng thy, ng lao n
c|c ng nghip ca mnh vi nh thuyt phc h ph chun nhng tha thun ng ~ k
vi Jabotinsky. y ban Trung ng Mapai quyt nh em vn n{y ra trc mt cuc
trng cu kin c|c th{nh vin Histadrut. Jabotinsky cng gp phi v{i kh khn trong vic
bo v bn tha thun ti Hi ngh Xt li Th gii Cracow v{o th|ng Ging nm 1935.
Trong khi c|c i biu khc ch trch bn tha thun, mt thanh nin tn Menahem Begin
gi li than phin n l~nh o ca mnh: Tha ng{i, c th ng{i ~ qun, rng Ben-Gurion
tng gi ng{i l{ Vladimir Hitler. Nhng tr nh ca chng ti tt hn. Jabotinsky |p li:
Ti s khng bao gi qun rng nhng ngi nh Ben-Gurion, Ben-Zvi... tng c lc mc
qun phc Qu}n o{n Do Th|i v{ chin u cng ti: v ti chc rng nu Ch ngha Xin
cn, h s khng ngn ngi khoc ln mnh b qun phc ln na chin u.
Ti Hi ngh Histadrut v{o th|ng Ba nm 1935, a s ~ phn i nhng bn tha thun.

Ben-Gurion nhc li cho c|c ng ch ca mnh v nhng tha hip lch s v i c Lenin
chp nhn khi k hip c ha bnh Brest-Litovsk v gii thiu Chnh sch Kinh t Mi. ng
cng kch ch ngha b ph|i v{ i hi c l{m i din c quyn cho gii cng nhn ca

Histadrut. Tuy nhin trong mt bu khng kh cng thng cao , cuc trng cu dn t
chc v{o ng{y 24 th|ng Ba nm 1935 ~ b|c b nhng bn tha thun c xut vi t
l 16.474/11.522. Cuc b phiu l{ c m ging mng vo uy tn ca Ben-Gurion. Hnh
ng t pht ca ng ~ kch ng cn gin v lng nghi k, v{ ng ~ tht bi trong vic
thuyt phc c|c ng ch v nh v hi ~ thc hin ti London khng phi vi t c|ch
mt i din ng, m{ l{ mt th{nh vin trong ban l~nh o Xin ni c|ch kh|c, ng ~
t ci b chic o cng nhn v thay bng chic m chp cao ca mt l~nh o Xin. Cng
lc , to{n b s kin ~ cho thy Ben-Gurion tht s quyn lc n mc no bn trong
Mapai. Khng ai ngh n vic ku gi bi nhim ng, khng ai ku gi b phiu bt tn
nhim, thm ch khng mt ai ngh khin trch ng. Mc d vp phi bc li nghim
trng, nhng n vn khng lm suy yu v tr ca ng vi t c|ch l~nh o ang ln ca
phong tr{o lao ng.
Tng lai ~ chng minh tha thun gia Jabotinsky v Ben-Gurion khng g hn l{ mt o
mng. Nhng ngi phn i c hai phe ~ chng t h ng. Con ng ca hai phong
tro mu thun su sc n mc khng tha thun ha hu no c th san lp nhng khc
bit. S chi b tha thun vi Jabotinsky r rng l git nc trn ly ca phe Xt li. Ch
hai tun sau cuc trng cu dn, h quyt nh ri T chc Xin v thnh lp mt Phong
tro Xin ca ring h. C ly khai ca h ~ gii phng phong tr{o lao ng khi k th
nguy him ca n trong cuc tranh u nhm chinh phc nh}n d}n. T khi c|c l~nh o
lao ng cng c v th ca h trong ban l~nh o Xin, h ~ khng cn s nhng ct tr
l~nh o do Vladimir Jabotinsky dn u.
Trong mt khong thi gian, Jabotinsky v Ben-Gurion duy tr tnh bng hu nng m gia
h. Vo ngy 30 thng Ba, mt tun sau s t chi bn tha thun, Jabotinsky vit cho Ben-
Gurion:
C l anh s c nhng dng ny vi con mt khc. Ti s rng ti cng ~ thay i cht t.

V d, ti phi th nhn rng, khi nhn c tin v vic chi b bn tha thun, nhng yu
ui trong lng ti th thm: Phc l{nh cho ngi gii tho|t ti... v{ c l Ben-Gurion

cng ang d}ng hin cng mt li chc phc vo thi im hin ti... Tuy nhin, khng g
thay i lng knh trng ti ~ c c London dnh cho Ben-Gurion, c con ngi ln
nhng tham vng ca ng.
Ben-Gurion tr li l| th... D iu g xy ra chng na, giai on London s khng bao

gi xa m trong tri tim ti... v nu nh mnh buc chng ta i u nhau hy nh cho
rng, trong s nhng k th ca anh, c mt ngi ngng m anh v chia s nhng ni
au ca anh. B{n tay s gi ra cho anh ngay c trong bo t trn mc.
Tht sao? Trong mt thi gian ngn, mi quan h gia cc cng nhn v phe Xt li b xu
i. Ben-Gurion ~ tr thnh k th ln nht ca nhng ngi bt ng chnh kin v{
chng li h bng tt c sc mnh ca ng. Sau , quan h ca ng vi Jabotinsky vn duy
tr ng mc, v sau hai ngi mt ln na nm vo nhau nhng li buc ti v xc xim.
Jabotinsky c v ~ tht vng vi vic ly khai ca mnh trong mt thi gian ngn. C {o
thot cp tc ca ng khi Hi ngh Xin, v s thnh lp T chc Xin mi nhanh chng
gy ra ni tht vng, li ng bi hoang cn ci ca kip tha hng. V{o th|ng By nm
1937, v{i ng{y trc Hi ngh Xin ln th 20, ng n gp Ben-Gurion vi li ngh
thnh lp Hi ng Quc gia Xin thay cho Hi ngh hin c. Hi ng s c chn thng
qua nhng cuc tng tuyn c ton th gii. a s ca ng, Jabotinsky ni, khng phn
|nh tng quan ch thc ca cc lc lng. Ben-Gurion hi li ng: V{ nu, sau tt c,
ng khng gi{nh c a s th sao? ng s chu trn trc Hi ng Quc gia ch?
Jabotinsky |p li mt cch ci m: Ti khng th c mt trong thiu s. Ti khng c g
lm vi thiu s.
Nm 1940, Vladimir Jabotinsky mt ti Hoa K. Trong sut thi k nhim s ca ng vi t

cch Th tng Israel, Ben-Gurion lun t chi thc hin mt phn nguyn ca
Jabotinsky, trong ng ta yu cu mt Chnh ph Do Thi ti cao mang tro ct ng v chn
ct ti Israel. Ben-Gurion vin nhiu c cho s phn i ca ng, nhng ng khng chu
nhng b. Trong mt l| th vit v{o th|ng Mi nm 1956, ng gii thch rng c hai
ngi Do Thi xng |ng c mai tng ti Israel: Tin s Herzl v{ Baron Edmond de

Rothschild. Th cn Jabotinsky th sao? t nc ny cn nhng ngi Do Th|i ang cn
sng, Ben-Gurion vit, ch khng phi xng ct k ~ cht. Chnh ngi k nhim ca
Ben-Gurion, Levi Eshkol, l{ ngi thc hin c ch nh}n o n{y. n ngy lm chung ca
mnh, Ben-Gurion vn khng h xem xt v tm quan trng chnh tr ca h{nh ng .

Chng 06. S kt thc ca ch ngha
Xin chnh tr
Th|ng T|m nm 1935, hai nh{ l~nh o gi quyn kim sot chnh ca Phong tro Xin l
Chaim Weizmann v Ben-Gurion. Weizmann mt ln na c bu lm ch tch ca T
chc Xin th gii, v Ben-Gurion l ch tch Ban Lnh o Xin v{ Ban L~nh o Do Thi.
T hai nm trc, ng ~ rt nhiu cng sc vo vic xy dng phong tr{o lao ng
vng mnh ti Ba Lan v Hoa K - hai trung tm chnh ca ngi Do Thi. Tht vy, cc
th{nh vin lao ng chim 50 phn trm i biu ca Hi ngh Xin ln th 19. Khi hng
trm i biu hi ngh tp trung ti khu ngh mt quyn r bn b h Lucerne, nhng
cng s ca Ben-Gurion bao quanh ng, tun ra nhng li cu khn khng dt. Cui cng,
Ben-Gurion ng theo ui vic tranh c cho v tr cao hn - ch tch Ban L~nh o Xin.
V{ ng ~ c c.
Tng t, Weizmann cng ph}n v}n khi n Lucerne. ng vn cha tht s qun c s
nhc au n v b sa thi sm c|ch }y bn nm v{ vn cn rt cay ng. Hn na, sc
khe li sa st, v ng ang mun cng hin cho nhng cng trnh khoa hc Vin Nghin
cu Sieff, do mt ngi bn ca ng thnh lp Rehovot. Nhng nhng ngi ng h ng,
ng u l{ c|c i biu lao ng v Ben-Gurion, khng cho ng dng li. H bit rng hot
ng chnh tr tp trung London, v khng th hiu qu nu thiu uy tn ln lao ca
Weizmann. Cui cng, Weizmann ~ b thuyt phc.
Trong sut mi ba nm d{i phi vt qua trc khi thnh lp nh{ nc Do Thi, hai
ngi {n ng n{y ~ dn dt c phong tro. C khi, h lm vic rt n ; c khi, h vng
nhng xung t c nhn rt gay gt; thm ch i lc h cn i u nhau trong nhng vn
nguyn tc. Mi quan h c nhn ca h ~ quyt nh cc din ca Phong tro Xin, v
~ c lc h{ng triu ngi Do Thi chia th{nh hai phe: Weizmannites v{ Ben-Gurionites.

Hai ngi {n ng n{y rt kh|c nhau nhng ng thi li rt tng ng. H i din hai
th gii, hai li sng, hai trng ph|i t tng v{ h{nh ng. Weizmann l mt qu tc Do
Thi, cao ln, trang nghim, n mc thanh lch. ng l mt ngi Do Thi chn chnh, cm
nhn c ni au th}n phn ca dn tc mnh. ng l{ ngi Do Th|i y t ho, lun
chim c s tn trng su sc ca ngi i din - t nhng nh tr thc, cc khoa hc
gia ln, c|c tng lnh, hoc cc b trng y uy quyn. Weizmann bit cch gi v th
bnh ng ca hai bn - mt cch mnh m, uy quyn, v thm ch sc bn - nhng khng
bao gi t ra kiu cng hay ngo mn. Mt s cn cho rng trong nhiu thp k, mt phn
|ng k ca gii chnh tr Anh b xoay vn di s quyn r v{ nh hng o c ca
Weizmann.
Chaim Weizmann l hnh mu in hnh ca ch ngha c| nh}n - mnh m, ni tri, v do

d khi t uy quyn. ng l mt con si n c, tht thng v{ c o|n, nhn thc y
gi tr ring ca mnh, v khng chu c nhng nh{ l~nh o xung quanh. ng khng bao
gi tham gia bt k bn no (ngoi tr nhng hot ng khi cn tr Berlin), v khi Ch
ngha Xin b chia ct bi cc cuc tranh lun ln gia nhng ngi ng h Ch ngha Xin
chnh tr v{ Charterism, i u vi nhng ngi ng h Ch ngha Xin thc t, ng
chp nhn s tng hp ca c hai quan im v tr thnh mt trong nhng ngi l~nh o
ca Ch ngha Xin tng hp - mt loi hp cht ca hai trng phi. Vic thng tho
t ai c ngha c bit i vi ng. Lc by gi, Weizmann khng vi vng quyt nh
li Palestine. ng say m con ngi Anh, phong tc v x hi quy c ca t nc ny.
Trong mt thi gian di, ng coi Anh quc l{ qu hng ca mnh, v{ iu n{y ~ theo ng
n sut cuc i. Trong nhiu nm, mi lin kt vi nc Anh chnh l b mt sc mnh v
i ca ng, nhng ri mt ng{y cng chnh n dn n s sp ca ng. Min l{ nc
Anh cn gi vng nim tin vi Tuyn b t nc ny ban tng cho ng v gii y tr nh
ng vn hiu, th Weizmann vn ng u Phong tr{o Xin. Nhng khi Anh thay i chnh
sch v phn bi li ha ca n, ng ~ phi tr gi bng v tr ca mnh. Weizmann may
mn c c uy tn, danh ting, thnh cng trong chnh tr v khoa hc, mt tnh c|ch a
dng quyn r. Nhng s phong ph ca tnh c|ch ng cng l{ mt nhc im, ng thiu

kin nhn, thiu kh nng tp trung vo mt nhim v duy nht, thiu sc mnh kin tr
theo ui con ng nhm chn, s kin nhn i v{o nhng chi tit nh nht v n lc xy
tng vin gch cho mt mc tiu cn n di chn tri. ng bc ng v{ l{ ngi ng bin
t{i tnh. Khi tr tng tng c |nh thc, ng s theo ui n rt nhit tnh, nhng khi
cm thy chn, ng lp tc hng s ch ca mnh n mt ni kh|c.
Ngc li, ngoan c v tn tu cng hin v mt mc tiu duy nht l nhng im c trng
nht ca Ben-Gurion. ng cng l{ mt ngi t{i nng, nhng con ng v cuc sng ca
ng hon ton khc Weizmann. Thay v ng k v{o i hc Vienna, ng ~ n Palestine.
ng khng tha mn vic ch rao ging l thuyt Ch ngha Xin thc t - ng em n v{o
thc hnh, hng ngy, sut nhiu nm. ng khng tr th{nh nh{ l~nh o ton quyn sau
mt m, m{ leo ln tng bc mt, v{ t n v tr ca mnh qua bu c. L mt thin ti t
hc, nhng ng lun bc l nim mong mi c {o to chnh qui rt r rng. Ben-Gurion
vn thy kh khn khi giao tip bng ngoi ng, mc d ng ~ t hc vi tinh thn k lut
st. Dn dn ng hc c nhng b mt ca nn vn ha phng T}y, nhng cha bao gi
quen vi n. ng khng c c v p v ti hoa t nhin d dng ca Weizmann. tui
ba mi, Ben-Gurion cc cn, kh tnh, thiu s ho hoa v tinh t. ng l mt ngi {n
ng chc nch thp m, khun mt rm nng, biu cm rt mnh m, v{ tr{n y nng
lng. ng khng c khiu h{i hc cho lm, cc bi pht biu v bi vit ca ng thng
di v tn v{ |ng ch|n. Nhng ng lun gn cht mnh vi thc t ca Palestine.
Nhiu nm tri qua, Weizmann lun ni n Palestine t v tr ca mnh Mayfair, London.

V l - v c l cng v tnh cm dnh cho Anh quc - ng ~ qu| bnh ch}n khng cm
nhn c s thit yu phi h{nh ng nhanh chng. T cc tim salon London n thc
trng nhng mong mun, i ngho, nh cng, v{ t l tht nghip nhng vn cam l c
qu~ng ng di. C mt vc thm su gia nhng ngi Palestine tin phong ca Ch
ngha Xin thc t v Weizmann. Ngay c khi chuyn n sng Palestine nm 1934, ng
li xy cho mnh mt ngi nh thoi mi gn phng th nghim Rehovot v vn hon ton
cch ly khi nhng vn ca cuc sng hng ngy. Nhng nh{ l~nh o ca phong tro lao
ng - thm ch nhng ngi c quan im tng t - khng phi u tr th{nh tn ca

ng. C lc h vy quanh ng thnh tng nhm hm m nhit th{nh. Nhng cng c nhng
ngi trt cn thnh n ca mnh ln ng khng thng tic v chnh sch n ha v do d
ca ng. H ch n gin l khng th tha th vic ng tng lp trung lu Xin Diaspora
tip tc kim sot Phong tro Xin trong nhim k ca ng.
Th|i ca Ben-Gurion i vi Weizmann thay i t ngng m su sc n ch trch

nng n. B}y gi anh l vua ca Israel, Ben-Gurion vit cho Weizmann v{o nm 1937.
Anh khng c qu}n i hay lc lng hi qu}n, anh khng ng quang ti Westminster,
nhng ngi Do Th|i t chic vng min sng chi ca Israel ln u anh. Trong cng l|
th - mt s dng tro cm xc him thy, Ben-Gurion ~ tuyn b: C cuc i mnh, ti
~ yu qu anh... Ti ~ yu qu anh bng c tri tim v linh hn ca ti.
Vy m{ nm 1927, sau Hi ngh Xin ln th 15, Ben-Gurion ~ tng vit trong s tay ca
mnh rt gay gt: }y l{ kt thc ca ch tn th bn th}n Weizmann. }y l{ ln cui
cng Weizmann c th lp li c}u Cest prendre ou laisser i hi. Ti hy vng rng s
ng s ni vy v Weizmann Hi ngh tip theo. V nu Weizmann khng tu}n theo a
s, ng s khng c li trong ban iu h{nh. ng gi bi pht biu ca Weizmann
Hi ngh l{ mt tuyn ngn ca s yu km v thiu nim tin. Mt nm sau , ti mt
cuc hp ca Ban l~nh o Xin, Ben-Gurion l mt trong nhng ngi ch trch Weizmann
v s l~nh o Phong tro Xin ca ng nhiu nht. Trong s tay ca mnh, ng gi nhng
bi pht biu ca Weizmann l{ nhng li di tr quen thuc ca Weizmann, cho rng ng
ta v l v{ ti t.
Trong nhng nm tip theo cng vy, Ben-Gurion vit y trong s ca mnh nhng kin
gay gt v Weizmann. Chng cho thy ng ~ khng h |nh gi| cao nhng g Weizmann
pht biu, ng mun t chc ca ng, hay ti hu th ng gi n nhng ngi l~nh o
v{ Ban L~nh o Xin. ng xem th|i ca Weizmann i vi Chnh ph Anh l{ cht
ngi, v{ b|o c|o ca y ban Shaw (trc khi ph|t h{nh nm 1930), Ben-Gurion ~ vit:
Ti khng bit nn li cho ai nhiu hn - Passfield hay Weizmann. Trong Hi ngh ln
th 17, nm 1931, Ben-Gurion tin rng Weizmann nn t chc. Nhng vn chng c g thay

i, ng ~ khng th hin iu ny ti Hi ngh m vn tip tc cng vi c|c ng s b
phiu gip Weizmann gi vng v tr ca mnh. Nm 1935, Ben-Gurion kt lun Weizmann
~ khng cng bng trong vic ch o cc vn chnh tr ca T chc Xin v nn lui v
vn phng mnh trong lnh vc ny. ng khng mun Weizmann l{ ngi l~nh o. M ng
nhn nhn Weizmann nh mt cng c ca phong tro, mt i din cho t chc trc Anh
quc. Khi thng bo vi mt s nh{ l~nh o M gc Do Thi k hoch phc v cho
Weizmann, ng ni thm: Weizmann s khng phi l{ ngi cai tr v{ l~nh o, ng y bit
iu . Ban iu hnh s dn ng, v ng s ch l{ ngi ng u ch khng phi l
ngi l~nh o.
Ben-Gurion cng nhn thc c khim khuyt ca ng. Trong chuyn ving thm M,
nhiu nh l~nh o Do Th|i ~ ngh ng quay li v tr cm quyn ca T chc Xin,
nhng ng gt phng li ngh ngay lp tc. ng bit rng Weizmann c uy tn hn trn
mt trn Anh quc v trong gii Do Thi so vi ng. V vy, d y than phin v ch trch
Weizmann, Ben-Gurion vn n London hai th|ng trc khi Hi ngh ln th 19 din ra
c gng thuyt phc Weizmann ra ng c.
Ti k hp ton th ca Hi ngh ln th 19, Ben-Gurion xut nhng k hoch to ln lm

mc tiu cho Phong tr{o Xin: mang li mt triu gia nh, mt triu n v kinh t,
cm r vo mnh t ca qu hng chng ta. }y khng phi ch l khu hiu. Vi cc s
liu H s nhp c nm 1935, Ben-Gurion tin rng }y l{ lc Phong tr{o Xin phi xng ln
vi tt c sc mnh ca mnh v mang v s lng ln ngi nhp c Do Th|i (ch yu t
c v{ ng u) v{ gip h nh c Palestine, cng nh m bo i sng cho h. Nhng
thc hin c iu ny, ng cn ba cng c: mt t chc thng nht v hiu qu, ngun
h tr ti chnh t nhng ngi M gc Do Thi v s cm thng ca nc Anh.
Hng n nhng mc tiu n{y, ng t|i c cu T chc Xin bng vic chuyn u n~o n
Jerusalem v gim s lng th{nh vin Ban L~nh o xung cn by ngi, bin n thnh
mt c quan hiu qu, nhng cng v vy m phi i mt vi s th ch ca nhng ai
khng c bu vo. Vic ku gi s ng h ca ngi M gc Do Thi cho Phong tro Xin

tr thnh nhim v tin quyt v cp b|ch i vi Ben-Gurion. Nc M, ng ~ vit
trong th gi i din ca phong tr{o lao ng , l{ ni phong tr{o din ra rng ri v
mnh m... khng c c tim nng v{ s ng h mnh m t M, s khng c c Phong
tro Xin no trn ton th gii. Ni }y c c lc lng qun chng, sc mnh v ngun
ti chnh. Nu chng ta hng v tng lai x|n ln pha trc, chng ta khng th hy vng
g nu khng c M. ng cng d{nh nhiu tm huyt vun xi s thng cm t Anh. Dn
dn ng xy dng c quan h vi cc thnh vin ca Quc hi, cc b trng, nhng
chnh khch c nh hng v hc tp c nhng chiu bi v mnh kho ca nn chnh tr
Anh, mc d ng lun c gng giu mnh di trng ca Weizmann.
Trong sut nhng nm 1930, Ben-Gurion cn dc sc thc y ha gii vi c|c nc -

rp. Ngay t thng Mi nm 1921, Ben-Gurion ~ ln ting chng li nhng o tng
rng Israel l mnh t hoang vu v chng ta c th lm bt c iu g m khng cn xem
xt n nhng c d}n sng }y. Qua nhiu thp k, mt b phn ln ca Phong tro Xin
~ b qua thc t rng c nhiu ngi -rp ang sng Palestine. Nhng Ben-Gurion th
khng, cng khng v ng}y th v ch ny. Tuy nhin, chc chn ~ c mt thi gian di
ng tht s ng}y th. Ch n u nhng nm 1930, ng mi bt u qu trnh thc tnh
au n dn ng n s |nh gi| tnh hnh thc t nht.
T khi bt u cn nhc cc vn v ngi -rp Palestine, Ben-Gurion ~ khng ngng

nhc li l{ ngi -rp cng c quyn i vi mnh t n{y nh ngi Do Th|i. ng ~ kch
lit phn i vic chim ot ti sn ca ngi -rp hoc trc xut h. Trong bt c
trng hp no th vic trc xut nhng ngi d}n ang sinh sng y cng khng th
chp nhn c. khng phi l mc tiu ca Phong tr{o Xin. ng lp i lp li rng
phn ln vng t cha c ngi c ng, l{ ni - v ch c - nhng ngi Do Thi c
th to dng cuc sng. t ai khng c mua tr khi ch s hu ca mnh t y c
bi thng y , v{ c|c lnh canh ngi -rp vn phi c li trn t ny. L mt
ngi {n ng tr, Ben-Gurion tin rng nhng ngi nng dn -rp khng c tnh cm g
vi qu hng, h thiu tinh thn dn tc; nhng h c tnh cm d{nh cho t. ng thm

ch cn i xa hn nhng t chc nh c Do Th|i l{ s h tr t{i chnh cho nhng ngi
nng dn ngho b bc lt h c th gi li t ca mnh m khng b p phi b|n i.
Khi tr v Palestine vo cui Th chin th nht, Ben-Gurion tip nhn mt quan im mi.
Lc by gi ng y mnh quan im cng rn, hp l theo ch ngha M|c-xt, xem ngi
lao ng Do Thi v -rp cng mt tng lp v h ~ phi chin u k vai s|t c|nh
chng li giai cp t sn ~ bc lt v xi gic h chng i ln nhau. }y l{ nhng nm
ch ngha Bn-s-vch trong s pht trin chnh tr ca Ben-Gurion, v ng ~ xut s
hp nht ca giai cp lao ng Do Thi v -rp.
Nm 1929, nhng cuc bin ng ging mt n nng vo Ben-Gurion v ton b ca

ng sp ch sau mt m. Lc u, ng c gng li cho c|c bng nhm t{n s|t ngi
Do Thi... Nhng k khuy ng kh|t m|u v{ chnh quyn Anh, nhn mnh rng i a s
nng dn -rp ~ tham gia v{o nhng v git ngi. ng cng ch ra vn bo lc bt
ngun t s kch ng tn gi|o. Tuy nhin quan im ca ng dn thay i. i ph vi
cc cuc bo lon, ng yu cu gia tng ngay lp tc s ngi nhp c v{ bt buc phi c
100 phn trm lao ng Do Thi trong khu vc ca ngi Do Th|i. ng cng lp ra k
hoch bo mt c th: Khng th tn ti lu di mt quc gia xy dng di s bo h
ca li l - v{, hn na, l{ li l ca nc ngo{i, ng tuyn b. Chng ta cn phi gii
quyt nhng vn quc phng bng sc lc ca chnh mnh. ng ku gi s lin hp lnh
th gia cc kibbutz Do Thi, bao quanh Jerusalem bng cc vng ngoi v cc ngi lng
ca ngi Do Thi, ku gi hng chc nghn ngi tin phong n Palestine thnh lp
lc lng v trang Do Th|i.
Nhiu thng sau cc cuc bo lon, Ben-Gurion vn phn vn gia nhiu quan im v cc
cch l gii khc nhau. Tuy nhin, cui cng, ng cng thng sut: ln u tin, ng s dng
thut ng Phong tr{o c|c quc gia -rp vi ngha tht s ca n - m{ khng li cho
ngi Anh, hay giai cp t sn, v nht l{ khng cp n cc tng lp. Trong mt cuc
tranh lun din ra v{o th|ng Mi mt nm 1929, Ben-Gurion ~ tha nhn phong tro cc
quc gia -rp tn ti. Ngi -rp trn Vng t Israel khng cn v khng th l thnh

vin ca Phong tro Xin. H khng mun ngi Do Thi chim a s. }y chnh l{ s xung
t thc s, cuc xung t chnh tr gia chng ta v{ ngi -rp. [C] chng ta v h u
mun chim a s. }y l{ quan im hon ton mi, mt hin thc rt tnh to s nh
hng n cch tip cn ca ng vi ngi -rp tr v sau. Nhiu nm sau, ng ~ tha
nhn rng phong tr{o c|c quc gia -rp gn nh ~ xut hin cng lc vi phong tro
chnh tr Xin.
Tuyt vng trc s tht bi ca gii ph|p nh}n o v{ ch ngha M|c-xt trc vn
-rp, Ben-Gurion khng cn c|ch n{o kh|c hn l{ |p dng chnh sch ngi Do Thi
chim a s Palestine v s tip tc ca ch y tr Anh quc cho n khi cng ng
ngi Do Thi Palestine c th t ng vng c v mt chnh tr ln qun s. ng thi,
ng vn tin rng cn phi c gng tha thun vi cc nh lnh o ca -rp Palestine
t c s khoan dung v thng cm gia ngi d}n hai nc cng sng Palestine.
Trong n lc tm kim ting ni chung vi ngi -rp Palestine, u tin Ben-Gurion tm

n Musa Alami, mt ch t gi{u c v{ |ng knh. Alami ni ting l{ ngi thng minh,
chnh trc, sng sut trong quan im ca mnh v c nh hng ln vi cng v tng
chng l ca b my chnh quyn y tr Anh. Hai ngi gp nhau ln u tin ti nh
Moshe Sharett Jerusalem v{o u th|ng T nm 1934. H c cm tnh vi nhau v tr
chuyn ht sc ch}n th{nh, nhng thin cm ban u khng ngn Alami thng thn pht
biu: Ti th{ l{ t nc ngho i v{ c|ch ly, d thm mt trm nm na, cho n khi,
ngi -rp, ch ring ngi -rp, c th t pht trin v{ l{m gi{u t nc. Alami th
hin s cay ng ca ngi -rp Palestine khi nhn thy mnh t mu m ca h ri v{o
tay ngi Do Thi, s nhng b vi ngi Do Thi trn nhiu phng din, hay vic ngi
Do Thi chim mt nhng v tr quan trng tng thuc v ngi -rp. C l ngi Do Thi
phi n }y, nhng iu tht cay ng cho ngi -rp, ng ni.
Ben-Gurion ngay lp tc a ra c}u hi vn lun m nh ng: C c|ch n{o t c mt

s tha thun v vic hnh thnh nhng khu vc Do Thi Palestine, bao gm Transjordan

khng? Alami tip tc bng mt cu hi khc t t ra: Ti sao ngi -rp phi ng
mt iu nh vy?
Ben-Gurion ~ chun b sn cu tr li. ng xut vic thnh lp lin o{n c|c nc -rp,
nhng vng Do Thi mi thnh lp s gia nhp v{o. Ngay c khi ngi -rp Palestine
ch l thiu s, h s khng b i x nh d}n thiu s v c lin minh vi hng triu ngi
-rp khc c|c nc ln cn.
Vo gia thng Tm, Ben-Gurion n thm Alami ti nh gn Jerusalem v{ hai ngi bt

u mt lot cc cuc hp. Ben-Gurion ~ dng to{n b nhit huyt ca mnh khi dy
s quan tm ca Alami vi xut dn ha gia -rp - Do Th|i. u tin, ng ging gii
ngn gn v Ch ngha Xin, c gng gt b nhng nh kin nguy him i km nhng thut
ng nh lao ng Do Th|i, i a s ngi Do Th|i, mua t v{ nhp c t do. Sau
ng tip tc trnh by vi Alami k hoch vi hai giai on: ban u ngi Do Thi v -
rp s ng tham gia t chc Chnh ph, giai on tip theo s thnh lp khu ch quyn Do
Thi trn c hai b sng Jordan trc thuc lin bang khu vc, bao gm c Iraq. B li, Ben-
Gurion sn sng h tr ngi -rp Palestine pht trin nng nghip v cng nghip ca
h. Ngoi ra, ng cn ha hn s nh hng chnh tr, o c v{ t{i chnh ca ngi Do
Thi trn khp th gii gip ngi -rp pht trin quc gia v thng nht dn tc.
Alami e ngi. n mc Ben-Gurion, trong mt bui {m ph|n, ~ phi dng ht kh nng

ca mnh thuyt phc Alami rng n th ngi Do Thi xy dng li s khng nm trn
v tr ca nh th Omar - m thc t, n s khng c xy dng li cho n thi im xut
hin ca Cha Cu Th. S gii thch v phn tch thng thn ca ng ~ chim c nim
tin ca Alami. Ln u tin, nhng nh dn tc ch ngha -rp v Do Thi c th ni
chuyn vi nhau m khng b ro cn nghi k chia r. Tuy nhin, s bt ng su sc gia h
cng tr nn r nt hn. Musa Alami t cu hi: Thay v hnh th{nh mt lin bang ca
Iraq, Transjordan v{ Palestine nh ng xut, ti sao khng thng nht tt c thnh mt
nc duy nht? Ben-Gurion tr li mt cch tiu cc. Mt ln na Alami li hi liu c th
hn ch lng ngi nhp c trong nhng thp k ti s ngi Do Thi khng vt qu

ngng mt triu? Mt ln na Ben-Gurion ph nh iu ny mt cch chc chn. iu
duy nht Ben-Gurion sn s{ng nhng b l Transjordan khi so vi khu ch quyn Do Thi.
Nu chng ti c m bo quyn nhp c khng hn ch v{ nh c pha Ty Jordan,
chng ti sn s{ng {m ph|n mt tha thun c bit - tm thi hoc vnh vin - cho
Transjordan.
Alami, rt snh si ngh thut thng lng v tha hip, |nh gi| quan im ca Ben-
Gurion nh nhng gi m. Thng qua cc cuc {m ph|n, ng hy vng - d n khng kh
quan lm - c th i n mt cng thc tha hip ngn cn c vic hnh thnh mt nh{ nc
Do Thi ln vic nhp c khng hn ch. Sau nhiu bui thng tho, Alami ~ n gp
ngi ng u phong tro dn tc Palestine, Haj Amin el-Husseini (mt gi|o s Hi gio)
bo co v xut ca Ben-Gurion. Cui th|ng T|m nm 1934, ng b|o vi Ben-Gurion
quyt nh ca v gi|o s. Ni dung cc cuc {m ph|n ca chng ta l mt qu bom i vi
gi|o s. ng khng bao gi ng c ngi Do Thi thc s mong mun tha hip vi ngi
-rp. V phn mnh, ng khng phn i [tha hip] min l phi m bo c cc quyn
tn gio, kinh t v chnh tr ca ngi -rp Palestine. Tt nhin, ng y vn phi xem xt
li k hoch... Trong thi gian ny, ng y cha th h{nh ng ngay c.
Ben-Gurion hi lng khi nghe kin ca v gi|o s. Theo ngh ca Alami, ng tip tc n
Geneva gp Ichsan Bey al-Jabri v{ Shakib Arslan, c|c l~nh o ca ng Istiklal ca Syria
v Palestine. ng trn tr hy vng khi t ch}n n cn h thoi mi v trang tr cng phu
ca Arslan, ngi ang ch n ng cng vi ng s Jabri ca mnh. Ben-Gurion c n
tng mnh vi Arslan, mt ng gi chm chp, nhng khi ph|t biu, tinh thn v s nhit
tnh ca ng biu hin rt r nt.
ng vy, nhng li ca v s t gi{ gn nh bc la khi ng tn cng Ben-Gurion mt

cch d di. ng gt phng li ngh gip ca ngi Do Thi trong vic thng nht cc
quc gia -rp. Lin hp n{y, ng ni, l{ chc chn trong bt k hon cnh n{o, v{ ngi
-rp khng cn n ngi Do Th|i. i vi Palestine, ng ni thng thng rng d khng
c li ha [ca ngi Do Th|i] ngi -rp Palestine vn s chim a s, ng khng sn

lng {m ph|n bt c iu g. Ngi -rp khng c nh to dng mt nh{ nc
Palestine Do Thi. Thm ch d mt Palestine nh vy c c thnh lp, [h] s khng bao
gi chp nhn n. D sao, Palestine cng c bao quanh bi hng chc triu ngi -rp
iu kin tha thun ca ng l{ ngi Do Thi Palestine phi vnh vin l thiu s v
phi cm nh c Transjordan.
Mt thng sau, Ben-Gurion v cng ngc nhin khi thy ni dung ca nhng cuc thng
tho kn vi Arslan v{ Jabri ng trn tp ch thng ca t La Nation Arabe s th|ng Mi
hai nm 1934. Hai ngi vit rng h ~ ng gp Ben-Gurion sau khi c bo m v
tnh cch nghim tc ca ng. Trong cuc tr chuyn ca h:
... ng y thng thng tuyn b khng ch Palestine, m c Transjordan cng l{ mc tiu

ginh li ca h... ng n hi, vi s n gin tuyt i, ngi -rp mun g i li
s thnh lp mt nh{ nc Do Thi trong c hai nc, km thm vic ngay lp tc cho php
nhng ngi -rp khng mun di c li }y, v{ t ai ca h s khng b ly mt.
}y l{ nhng nhn xt ma mai ca hai tc gi: Chng ti buc phi hi xem nhng iu
ng ta ang ni c phi nghim tc khng, bi chng ti khng th nn ci khi nghe nhng
iu v l nh vy. H khng nh li ngh ca ng khng my may hm cha mt ha
hn n{o mt triu ri ngi -rp phi ri b qu hng ca h... v chuyn n sa
mc. Khi ai c mt tng qu ngo mn v t tin, h khng nn gi nh rng s nhn
c s ng t pha i th. Tt hn ht ng ta nn i v, tm h tr t li l ca Anh,
v thit lp mt nh{ nc Do Th|i.
H gi xut ca ng l{ tr con v{ phi l v{, theo , chng ti bo Ben-Gurion rng

chng ch g tip tc cuc ni chuyn vin tng n{y.
T quan im ca Ben-Gurion, }y ch l kt thc ca mt cuc gp mt v{ thng tho vi

c|c nh{ l~nh o -rp. ng vn tip tc {m ph|n vi Auni Bey Abdul-Hadi, ngi ng
u ng Istiklal Palestine, Fuad Bey Hamza, trng ban i ngoi trong Chnh ph ca
Vua Ibn Saud ca -rp X-t, St. John Philby, ngi nhp o Hi l c vn cho Ibn Saud, v

Hafez Wahabah, lnh t ca ngi -rp Palestine. Trong cuc hp vi i din ngi -
rp Thin Cha gio Antonious, Ben-Gurion xut mt tha thun gm nm im, v c
hai u ng trnh c|c xut ny ln ngi ng u cng ng ca h. Tuy nhin,
vi ngy sau, Ben-Gurion pht hin ra Antonious ~ n Th Nh K, v ng khng bao gi
nhn thy ng ta na. Cui cng, ng chng t c g t cc cuc {m ph|n n{y, v trong
thi gian , nhng s kin ni cm trn thc t ~ |nh bi nhng n lc thng lng
ca Ben-Gurion vi phong tro dn tc -rp.
V{o th|ng Chn nm 1935, c quc x p dng Lut chng tc Nuremberg. Trong nhiu
nm, c|c nh{ l~nh o Do Th|i ~ c cnh bo v thm ha n gn, v gia tng |p lc
ln Vng quc Anh, sau khi c s thay i ban l~nh o, phong tro bt u c kt qu.
Mi nm, s lng ngi Do Th|i c php nhp c li tng ln, cho n nm 1935 s
ngi nhp c t k lc cha tng c: 65.000 ngi. ng thi, nhng nh dn tc hc -
rp Palestine chu nh hng t hai s pht trin: tc lan rng ca ngi Do Thi
Palestine v cc s kin si ni c|c nc -rp lng ging, dn n mt ln sng mi v
thc dn tc. Nm 1927, Transjordan c tha nhn l mt nh{ nc c lp c hin
php (mc d vn cn chu s qun l ca Anh), Syria ginh quyn t ch v{o nm 1932
nh bc m n c lp dn tc, Iraq cng k hip c vi Anh ginh li c lp hon
ton. Ch ring ngi -rp Palestine vn cn b cai tr. Nhng ngi cm quyn li cho
rng chnh nhng ngi Xin ~ li dng s ni ln ca ch ngha ph|t-xt thnh lp nh
nc Do Th|i v{ ngi -rp phi tr gi thay, h cng bt bnh khi nhn thy ln sng gii
phng qut khp pha ng i ngang qua chnh qu hng mnh. Dng nh khng cn g
c th ngn chn mt cuc xung t ln.
V{o m ng{y 15 th|ng T nm 1936, mt nhm ngi -rp ~ chn xe v phng ha vo

ngi Do Thi. Mt ngi thit mng, v{ hai ngi b thng (nhng mt trong hai ngi
~ cht v vt thng nm ng{y sau ). C|c th{nh vin C|nh B ca Haganah |nh tr sau
hai ngy v st hi hai ngi -rp. Ngy th by , nhiu ngi -rp ~ b nhng ngi
Do Thi tc gin |nh p Tel Aviv. Ngy hm sau, mt |m ng -rp sc si ra cc
ng ph ca Jaffa, git cht bt c ngi Do Thi no h tnh c gp. Vo cui ngy, con

s 16 ngi Do Thi t vong ~ c ghi li. Nhm Haganah ~ ng ln ngn chn cuc
ni lon, s t|n khu d}n c quanh trung t}m, v{, n lc rt nhiu duy tr chnh s|ch t
ch do Ban L~nh o Do Th|i a ra. }y l{ khi u ca nhng cuc bo lon nm 1936.
Cc cuc bo lon nm 1936 c th ~ bt u mt cch t ph|t, nhng s tin trin ca

chng khng th thiu t chc. Trong vng hai hoc ba ngy, y ban Quc gia ~ c thit
lp cc th trn v lng mc -rp trn khp t nc khi ng chin dch kch ng
rm r. Su ngy sau cuc thm st Jaffa, y ban -rp ti cao c thnh lp ti Nablus,
thnh tr ca phong tro quc gia Palestine. T ni n{y ng hng hot ng c ban
hnh, to nn chui s kin lin tip c cc s gia gi l{ Cuc ni dy -rp. V{i ng{y
sau cuc bo lon Jaffa, c|c nh{ l~nh o cuc ni dy -rp quyt nh ku gi mt cuc
tng tn cng trn ton quc, trong khi ln sng khng b c kim tra trong nhiu tun.
T gi}y pht u tin, Ben-Gurion ~ yu cu cc nhm Haganah dng ngay nhng cuc tn
cng tr th ngi -rp v phn ng i vi cuc tng ni dy ca ngi -rp phi theo
hai quy tc chnh. Trc tin, mi hot ng phi nhm ngn chn cuc ni dy gy hi n
cuc sng v nn kinh t ca cng ng Do Thi bng c|ch t c 100 phn trm lao
ng Do Th|i trong c|c lnh vc kinh t ca ngi Do Th|i v{ hnh th{nh mt trung tm
ngi Do Th|i khng ph thuc vo ngun lao ng t cc trung tm -rp. Th hai,
Chnh ph bt buc phi ph v cc cuc tn cng bng v lc, v chc chn n s dn n
bo lon v khng b.
Ben-Gurion khng s ngi -rp nhiu nh ngi Anh. ng nhc nh c|c ng s v cuc
bo lon trc }y ca ngi -rp - t nm 1921 n 1929 - ~ tip ni bng nhng hnh
ng chnh tr bt li t Chnh ph Anh. Chun b cho tnh hung tng t l cn thit v
phi c bin ph|p i ph vi bt k k hoch no hn ch nhp c, hn ch quyn ca
ngi Do Thi, hay nh hng n vic thit lp Quc hi lp hin - mt d tho ~ l{m ng
mt ng bao m. ng v cng lo ngi kh nng mt y ban iu tra Ho{ng gia c gi
n Palestine, v ng vn cn nh vic bo co ca y ban Shaw ~ l{m dy ln Sch Trng
Passfield v{o nm 1930.

Tuy nhin trn ht l mt gi nh cn bn m{ ng khng thay i: cng ng ngi Do
Th|i khng c xy ra xung t vi Anh. Anh l th lc duy nht c th ph v cuc ni
dy v nhng ln sng khng b s p n. }y cng l{ lc lng duy nht c kh nng gip
cng ng ngi Do Thi tip tc trin khai v thc thi chnh s|ch Ngi nh{ Quc gia.
V vy, phn s ca c cng ng Do Thi l duy tr s cm thng ca Anh bng mi gi.
Weizmann ~ London k t thng Ba. By gi ng c h tr t Ben-Gurion, v hai
ngi ~ bt u mt chin dch vi cng cha tng thy huy ng h tr cho
Phong tro Xin. H ~ n gp th k Thuc a William Ormsby-Gore v cc quan chc
cao cp ca Vn phng Thuc a; din thuyt ti c|c c quan chnh tr v{ trc cng chng;
lin kt vi nhng ngi ng h Do Thi trong Quc hi; v{ hng dn cc nh bo chuyn
nghip ng h phong tro Do Thi. N lc ca h ~ c tng thng. Hu nh tt c cc
nh din thuyt u ng h quan im ca T chc Xin ti cc cuc tranh lun v Palestine
trong H vin, v{ r r{ng b|o ch cng ng h ngi Do Thi.
S yn bnh khng ko di lu. Tnh hnh Palestine tip tc xu i, cng chnh v cuc ni
dy -rp ~ khng t c mc tiu. D cuc bo lon ~ ho{n tt, nn kinh t ca t
nc vn khng b t lit. Cng ng Do Th|i ~ th{nh cng trong vic t chc t cung t
cp cho nhng nhu cu ca mnh. Cc tuyn ng st khng phi dng li, ngnh cng
nghip hay cu cng vn tip tc hot ng. Mt trong nhng kt qu nghch l ca cuc ni
dy l{ n ~ to ra cho ngi Do Th|i c hi t c cc mc tiu kinh t khc. Chnh
ph thc d}n ~ ph chun vic xy dng mt cu cng ti Tel Aviv, v hng ngn v tr lao
ng b b trng ca ngi -rp ban tng cho ngi Do Th|i c hi ca mt chin dch
nhp c trn din rng thay th cc ch trng n{y. Trong cn tc gin, ngi -rp
quyt nh tip tc chin dch khng b ca h. u tin, h t{n s|t ngi Do Thi n c
cc th trn ln, trn ng rung, v{ trn ng cao tc. Sau , c|c nhm v trang bt
u khi ng nhng cuc tn cng bo lc. Th lnh cuc ni lon triu tp mt s quan
ni ting, Fawzi Kaukji, n t Iraq dn u qu}n i t nh}n.
Ln sng bo lc mi lm dy ln s cnh gic trong gii cm quyn Anh v Palestine.

Trong vn phng Cao y ti Jerusalem v{ Vn phng Thuc a ti London, nhiu ngi s

h~i xut tm thi dng nhp c. t nhin Chaim Weizmann cng bt u suy ngh v
tng ny. Ben-Gurion kinh hong c gng can ngn Weizmann nhng ~ qu| mun. Ngy
9 th|ng S|u nm 1936, ch tch T chc Xin gp Nuri Said Pasha, Th tng Iraq, v c
mt cuc tranh lun di v gii php cho cuc khng hong Palestine, v Weizmann ~
ng vi ngh ngng nhp c tm thi ca Nuri. Nuri Said ~ ngay lp tc nm ly c
hi ny v bo co ln Chnh ph Anh. Ng{y 25 th|ng S|u, Th k Thuc a gi th cho
Weizmann xc nhn tnh chnh xc ca bng bo co. Ben-Gurion tuyt vng. Ngy hm
sau, ng thuyt phc Weizmann gi th n Ormsby - Gore v Nuri Said ph nhn ng ~
chp nhn li ngh. Tht l mt cuc tr chuyn au n, Ben-Gurion ni. Tht kh
chng kin mt ngi {n ng sp .
V vic lm hy hoi mi quan h ca h. Ben-Gurion v cng lo lng khi cng Weizmann

n cuc hp vi Ormsby-Gore. Th k Thuc a hi: ng ngh g v vic nh ch nhp c
trong thi gian y ban [iu tra] Hong gia c mt Palestine? Weizmann tr li rng ng
khng th a ra c}u tr li ngay by gi. Ben-Gurion ri bui hp trong tm trng v
cng tan n|t, tht vng, v chn nn nh cha bao gi tri qua. Chaim ~ ~ l{m chng ta
thua trn mt trn n{y, ng ni vi c|c ng s ca mnh. Ti khng ch nhn thy thm
ha ang ch i chng ta v ngi {n ng n{y. M{ tt c tht bi chnh tr ca nhng nm
trc }y cng tr nn r rng vi ti.
Phn ln c|c l~nh o Mapai ng tnh vi quan im ca Ben-Gurion d t cc oan hn -

rng Weizmann l mt ti sn c gi tr i vi Phong tr{o Xin nhng ng phi c
trng chng khng a ra nhng quyt nh thiu khn ngoan. Bn thn Weizmann
cng nhn thc c thc t kh chu r rng l mi ngi lun trng chng mnh. Trong
mt bui ni chuyn ti London, ng ni mt c|ch cay ng: H chn ngi l~nh o, v h
khng mun ngi dn dt, thay v{o h mun dn dt anh ta.
Weizmann khng c bit |nh gi| cao Ben-Gurion. Trong hi k ca mnh, ng ch nhc
n tn Ben-Gurion hai ln, mt cch tnh c, m khng h ban cho ng d ch mt cht xu
a v m Ben-Gurion xng |ng (khi xut bn cun hi k ca mnh, Weizmann ~ loi b

khi bn tho nhng trang ch trch Ben-Gurion nng n). C th, Weizmann ~ coi thng
Ben-Gurion v ng che giu s s hi ngy cng tng i vi nhng nh{ l~nh o Palestine
y tham vng ang tr th{nh i th ca ng trong vic l~nh o ngi Do Thi. Ben-
Gurion, mt mt, ngng m s quyn r ca Weizmann, ti hng bin tuyt vi v v
ngo{i y t ho ca ng. Tuy nhin, cng lc , Ben-Gurion cng ch trch Weizmann.
Nht k v hi k ca ng khi ni n nm 1936 y nhng li l tn cng d di ch tch
T chc Xin.
Trong sut ma h, s lng cc v bo lc gia tng, cng vi nhng cuc m|u. Ngi
Do Thi b st hi Safad, Jaffa, v Jerusalem, v ch trong mt m, 38 kibbutz b tn cng
v ph ri. Nhng cuc tn cng xy ra trn ng cao tc, ng ng dn du v{ ng
st b h hi, v{ di s ch huy ca Kaukji, cuc ni dy mang tnh cht chng Anh r nt.
Lc u, Haganah cn tun theo lnh t kim ch ca Ban L~nh o Do Thi. Tuy nhin,
vi s lng cc v git ngi ng{y c{ng tng trong ma h, Haganah c cho php |p
tr. Hn na, Chnh ph Anh ~ ph duyt gia tng s lng cnh st h tr ngi Do Thi.
Ben-Gurion coi vic thnh lp qu}n i Do Th|i n{y l{ mt thnh tch to ln, nhng ng
vn phn i cc bin ph|p |nh tr ca Haganah v s Anh s ngng h tr v kh cho
ngi Do Thi.
Ngy 2 thng Chn, cuc hp Ni cc Anh din ra tm gii php cho cuc khng hong
Palestine v{ ~ quyt nh khng u hng hay chp thun yu cu ngng nhp c ca phe
-rp. Ngc li, cuc hp ng phi dp tt cuc ni dy ca phe -rp, bng v trang
nu cn thit. Ton b lc lng qu}n i Anh ng ti Palestine, v Anh hin nhin c kh
nng ch ng ngay lp tc. Tuy nhin, Chnh ph quyt nh khng vi v{ng h{nh ng, v
cuc ni dy ~ dn mt la. ng sau hu trng, c|c nh{ l~nh o -rp, do Nuri Said
ng u, {m ph|n vi i din ca Anh quc, v cui cng, h i n mt tha thun
gi th din. Mt nhm cc v vua -rp v{ c|c l~nh o ~ ku gi ngi -rp Palestine
bnh tnh v{ h~y t nim tin vo nhng nh tt p ca Anh quc, ngi bn ~ tuyn
b s gii quyt mi vic mt cch cng bng. Ng{y 11 th|ng Mi mt nm 1936, y ban
-rp ti cao chnh thc thng bo kt thc cc cuc nh cng v{ ni dy.

Mt ln na, chin thng v thi gian yn bnh gia nhng bin ng in cung ch tn ti
trong mt thi gian ngn ngi i vi cc nh l~nh o Do Th|i. Th|ng Mi mt nm
1936, mt trong nhng lo ngi ca Ben-Gurion thnh hin thc: y ban iu tra Hong gia,
ng u l{ Hu}n tc Peel, c mt Palestine. K c v y ban Shaw khng Ben-Gurion
c thanh thn. Cng vi Moshe Sharett, Chaim Weizmann, c|c ng s thn cn ca h,
Ben-Gurion ~ t chc cuc hp phc tho nhng nt chnh ca phe Do Thi v phn chia
gnh nng khi i cht. S tranh chp gia Weizmann v Ben-Gurion cng hin r ti }y.
Khi quyt nh Weizmann i din phe phc quc Do Thi chnh tr trong trng hp
n{y c a ra, Ben-Gurion cng t x|c nh ng s khng xut hin trc y ban, tin
o|n vic ng s phi np bng trc uy th hin nhin ca Weizmann t v ngo{i y t
ho, v kh nng hng bin xut chng.
Lc u dng nh }y l{ mt quyt nh hp l. Weizmann ~ i chng cng khai trc

y ban bng mt bi pht biu tuyt vi, dng cm v mnh m, v Ben-Gurion tht lng
ngng m. Chaim li mt ln na ly li v tr ca mnh trong cng ng Do Th|i, ng
vit trong s tay ca mnh, v{ khng nghi ng g chnh nhng li ca ng s o{n kt
phong tro sau nhiu nm khng c hp nht. Tuy nhin, ch vi ngy sau, Ben-Gurion
li tr nn cng thng quyt lit. Sau khi xut hin cng khai trc cng chng, Weizmann
~ ph|t biu phn cn li ca li i chng ca ng trc m|y quay. Khi vn bn ca bn
i chng n{y n Ben-Gurion, ng ~ lng ln v tc gin. Weizmann ~ tr li rt m h
v nguy him trc nhng cu hi v nhp c. Ti mt bui tham vn kn vi v{i ng s,
Ben-Gurion by t kin rng Weizmann khng c php i chng trc my quay.
ng y rt mnh m khi tn cng, v{ khi l{ ngi duy nht pht biu. Nhng trong mt cuc
tranh lun, ng ta tht v vng.
Khi Weizmann tip tc li i chng ca mnh, Ben-Gurion ~ ni gin, Bn i chng ny,

theo kin ca ti, l mt thm ha chnh tr. Tht vy, khi ni v nhng mi nguy him
ang l lng trn u ca su triu ngi Do Thi chu u, Weizmann ch ra rng ch c hai
triu ngi c th c gii cu - mt triu ngi s n Palestine v mt triu ngi s di
c n c|c nc kh|c. Khi c hi phi mt bao l}u mang mt triu ngi Do Thi vo

Palestine v{ nh c cho h, Weizmann tr li, Hai mi lm hay ba mi nm, tht kh
ni. ng cng gi s nhp c ca mt triu ngi c th |p ng c nhu cu ca
Phong tro Xin. ng mong mun k hoch nhp c c th c thc hin nhanh nht c
th, nhng chng ta phi thc c rng nu chng ta i qu| nhanh, chng ta c th ph
hng mi th.
Cn gin d ca Ben-Gurion l hp l. Cng mt lc, Weizmann ~ chi b tt c cc k

hoch nhp c trn din rng v{ hnh th{nh i a s ngi Do Th|i. Thay v{o , ng miu
t mc tiu ca Phong tr{o Xin khng g hn ngo{i vic mt triu ngi Do Thi nhp c
v{ nh c pha T}y Palestine trong ba mi nm! Ben-Gurion gi Weizmann n t chc
ca mnh vi cng v l Cc trng Cc Chnh tr ca Ban L~nh o Do Thi, ng pht biu,
Sau mt thi gian d{i v{ cay ng nhn li, iu tr nn rt r rng trong cc vn v
chnh sch phc quc Do Thi l: tm huyt ca ti khng ging nh anh... Bc th ~ nh
hng su sc n Weizmann, v c nhng ng s thn tn vi ng, mt cuc hp vi Ben-
Gurion c sp xp. Kt qu l Ben-Gurion ~ rt n t chc, v mt tun sau, ng ng
ra i chng trc y ban Hong gia.
y ban Peel ~ nghe h{ng chc li i chng - bao gm Moshe Sharett, Vladimir Jabotinsky,
v{ c|c nh{ l~nh o -rp ni bt - v vo cui thng Ging, y ban kt thc nhim v
Palestine. Mt gi nghing v ngi Do Th|i ~ lt n tai Weizmann. Ngi Stafford
Cripps ang chun b mt xut ph}n chia t nc ny thnh hai vng, mt cho ngi
Do Thi v mt cho ngi -rp. Weizmann l{ ngi u tin c a ra kin ca ng
v ngh ny ti mt cuc hp b mt vi y ban v{o ng{y 8 th|ng Ging nm 1937. Khi
Ben-Gurion bit iu ny, ng bng ln mt ngn la nhit th{nh. C ai d|m m n vic
ngi Anh s lp hn mt nh{ nc Do Th|i c lp! Ben-Gurion triu tp y ban Trung
ng Mapai n nh{ ring. K hoch mi nghe th c v rt tuyt vi, ng ni vi c|c ng
s, v{, thc t, n c th tuyt vi hn mt nm trc }y, thm ch trong nm ti nhng
khng phi l by gi v c nhiu tnh tit ~ b gim nh... ng ni m{ khng c v phn
khi lm.

Nhiu thp k sau, sau nhng ni kinh hong ca nn dit chng Holocaust chu u, cc
ng s ca Ben-Gurion phi tha nhn rng ng ~ ng khi ng h tng phn vng
v{o th|ng Hai nm 1937. Chaim Weizmann, nhn thc c cc thm ha sp xy ra, ~
nhit tnh tip nhn ngay tng ny ti thi im n mi ch l mt tng m h trong
tm tr ca v{i nh{ l~nh o Anh. Ben-Gurion hiu r ngha ca t nh{ nc m{ n mt
ng{y n{o c|c chnh kh|ch s tha nhn s tin tri ca ng vi cm t ny. Xt v im
n{y th hai nh{ l~nh o ca Phong tr{o Xin ~ c cng quan im mc tiu v{o nm 1937.
Nhng nhiu ngi li phn i quan im ca h. Ch ngha Xin, Ben-Gurion vit cho
Sharett, b}y gi khng phi ang i trn mt si dy thng cng na m l trn mt si
tc. Nhng k chng li ngh ph}n vng ang sng trong thin ng ca nhng g
ngc. Ben-Gurion s dng tt c nhit huyt v kh nng hng bin ca mnh thuyt
phc c|c ng s trong y ban Trung ng v tm quan trng ca vn n{y. Chng ta
ang phi i mt khng ch vi mi e da ca vic ph}n vng m{ cn l{ kh nng th{nh
lp c mt nh{ nc Do Th|i. ng th nhn mnh xc ng t tn su thm |y lng v{
v vin cnh mt nh{ nc Do Thi to ln v tuyt vi m thi im ca n ~ chn mui..
y ban Peel bt u v bin gii cho k hoch ph}n vng. Nh{ nc Do Thi s bao gm
vng Thng v H lu Galilee, Thung lng Jezreel v{ khu ng bng ven bin. Khu vc ny
- cha n mt phn t din tch Ty Palestine - l{ qu hng ca 258.000 ngi Do Thi,
so vi 225.000 ngi -rp. Nh{ nc -rp s bao gm ton b phn cn li ca Palestine
v Transjordan, vi vi khu Do Thi vn cn li trong ranh gii ca -rp. Nc Anh s gi
li mt khu vc ring: mt khu bo h bt buc hnh thnh mt hnh lang t Jerusalem
n bin bao gm Bethlehem, Jerusalem, Lod, v Ramle. Nazareth, Acre, Safed, Tiberias v
Haifa cng nm di s bo h ca ngi Anh. Ngi Do Thi s c c hng s sp
xp c bit cng Haifa cho n khi hon thnh cng kt hp Tel Aviv-Jaffa, ni s c
ngi Do Thi v -rp qun l di s bo tr ca Anh. Anh quc s bo v c|c vng t
Thnh trong khu vc bt buc v gn gi tha thun gia -rp v Do Thi.
l{ nhng im chnh ca b|o c|o Peel. Khi c cng b, n dy ln mt cn b~o l{m

rung chuyn v chia r cng ng ngi Do Thi. Cc cuc tranh lun nng bng n ra khp

ni. Phe c|nh t cc oan khua biu ng chng li mt quc gia hai nh nc, gin d bc
b k hoch, nhng ngi sng o gi cao Kinh Th|nh, nhng ngi theo ch ngha i
mi h ho cc khu hiu khoa trng, c|nh hu n ha th khng mun nghe n bt k
vic thay i lnh th no. Ni b ng ca Ben-Gurion v ngay trong s bn b thn nht
ca ng, cng c ngi phn i kch lit k hoch n{y. Nhng ngay c nhng phn i gay
gt nht i vi k hoch ph}n vng cng khng l{m suy gim nim tin ca Ben-Gurion
rng mt thay i lch s mang tnh cch mng ang mp m ngng ca. ng b n
tng su sc khi Anh quc sn sng di chuyn ngi -rp t khu vc Do Thi sang cc
vng khc, v cm thy vui mng v c chia bin gii vi Lebanon, nh{ nc Thin Cha
gio duy nht Trung ng m{ ng |nh gi| l{ mt ng minh tng lai. Vi c m v
cuc chinh phc bin, ng h{i lng v mt b bin d{i nh vy c ph}n cho nh{ nc
Do Thi.
Tuy nhin, c mt s khc bit quan trng gia cch Ben-Gurion v{ c|c ng s ca mnh
|nh gi| K hoch Peel: Ben-Gurion nhn xa hn. ng cha bao gi gii thch v iu ny
nhng tm nhn ca ng ch c nu r trong mt ti liu: bc th gi cho con trai ca
ng, Amos:
Nh{ nc Do Thi bn phn khng phi l s kt thc m mi ch l bt u.... Chng ta s

em tt c nhng ngi Do Thi c th n }y. Chng ta s thit lp mt nn kinh t a
dng ca ngi Do Thi - nng nghip, cng nghip, v hng hi. Chng ta s t chc mt
lc lng quc phng hin i, mt qu}n i tinh gn... v{ sau , cha tin rng chng ta s
khng cn b ngn chn nh c cc khu vc khc ca t nc, d l bi tha thun vi
c|c nc -rp lng ging hay bt c iu g khc. Kh nng th}m nhp vo quc gia s tng
ln nu chng ta c mt nh{ nc. Sc mnh ca chng ta i vi ngi -rp s tng ln.
Cha khng ng h chin tranh... [Nhng nu] ngi -rp c x theo nhng cm xc dn
tc cn ci [ca h] v ni vi chng ta: th{ Negev cn ci cn hn ngi Do Thi
nh c , th chng ta s buc phi ni chuyn vi h bng mt ngn ng kh|c. Nhng
chng ta s ch c c mt ngn ng khc, nu chng ta c mt-nh-nc.

Tuy nhin, th thch thc s cho kin ca ngi Do Thi chnh l Hi ngh Xin ln th 20
t chc v{o th|ng T|m nm 1937. C|c i biu tham d b kch ng v xo trn. H tin
rng chnh h s quyt nh s phn ca Phong tro Xin thng qua vic c chp thun thit
lp mt nh{ nc Do Th|i hay khng. }y l{ ln u tin Phong tr{o Xin c triu tp
quyt nh vn mc tiu cui cng - khng phi v cui cng h cng chm n mt
ch cho ti nay vn l{ iu cm k, m chnh v th lc hng cng nht th gii, vi kh
nng thit lp mt nh{ nc cho ngi Do Thi, by gi li yu cu chnh nhn dn h
quyt nh.
Vt qua s khc bit gia cc phe, mt lin minh ni b hnh th{nh u tranh chng
vic ph}n vng Palestine, v{ khng c c hi n{o k hoch Peel t c s ng h ca
a s. Cng thm vi cc cuc tranh lun trong ng Lao ng, l phe cnh hu, cc nhm
tn gi|o, v{ ngi gc M u phn i k hoch ny. C v nh bn mi nm sau khi
thnh lp v{ hai mi nm sau Tuyn b Balfour, Phong tro Xin vn cha ln mnh
hoc trng th{nh t gnh vc trch nhim nng n ny. Cui cng, y ban chp nhn
mt gii php tha hip do c|c nh{ l~nh o ng h k hoch ph}n vng a ra. Theo ,
c|c nh{ l~nh o ca Phong tr{o Xin c y quyn tham d {m ph|n vi Chnh ph Anh
v k hoch phn vng. Tuy nhin, y ban vn khng ng vi k hoch n{y, n ~
khng mt lng o{n kt chng li c th gii vi ton b sc mnh ca mnh cho mt
nh{ nc c dng tng.
Ben-Gurion vn tin tng vo nhng trin vng ca k hoch. ng ~ khng bit rng, cng
thi gian ny, nhng thay i mi ch}u u v{ Trung ng ~ bt u, mt cch thm lng,
dng ln mt hng ro mnh m chn ngang s ng cm ca Vng quc Anh i vi
Phong tro Xin, v rng k hoch phn vng, qu gi vi ng, s tr thnh nn nhn ca s
thay i su sc trong chnh sch ca nc Anh. Mt ln na, nhng cn gi chin tranh
thi qua mt chu u bt lc, y hong s v th gii cn li - e d hay ch n gin l c
tnh nhm mt l{m ng mt ln na li ci u. M lung cung tng cng chnh sch c
lp, Tam Cng ha Ph|p ang thoi thp cht, nc Anh ca Neville Chamberlain qu gi
van xin trc bnh dch n}u ca Hitler v{ ng bn. Palestine cc cuc ni lon ca

ngi -rp li bng n, v{ |p tr k hoch phn vng, hi ngh -rp ~ phn n yu
cu bi b Tuyn b Balfour, e da nu Anh quc khng thay i chnh sch Palestine,
chng ti s ginh li quyn t do kt hp vi nhng th lc khc chu u mang li
nhng chnh sch khc hn vi Anh.
Nm 1937, Chnh ph Anh kt lun rng chnh s|ch Ngi nh{ Quc gia ca ngi Do Thi
ngay t u l mt sai lm. N ~ dn n s ph hoi nguy him mi quan h vi th gii
-rp v Hi gio ca quc ny trong thi im Anh cn tnh bn v lng trung thnh
ca ngi -rp Trung ng v{ Hi gio n hn bao gi ht. Nc Anh ang c gng
quay ngc lch s. Tng bc mt, nc n{y quay lng li nhng cam kt v s tn tm
d{nh cho ngi Do Thi tng khi xng bng Tuyn b Balfour. Chnh ph gii hn vic
nhp c mt cch nghim ngt, ch cho php mt nghn ngi Do Th|i c vo Palestine
mt thng, v thay th v y vin cao cp cng bng v{ y khoan dung, Ngi Arthur
Wauchope, ngi gn lin vi chnh sch ng h Do Thi, bng Ngi Harold MacMichael,
ngi m sau ny b Ben-Gurion m t l{ mt ngi {n ng khng khip, ti t nht trong
s tt c cc y vin cao cp. Th|ng Mi hai nm 1937 Chnh ph Anh chnh thc tuyn
b rng h khng rng buc vi k hoch phn vng na.
Phn ng ca Ben-Gurion rt r r{ng: Nu ngh quyt [Anh quc] b ri chng ta cho bn

Hi gio, th ch c cng ng Do Thi Palestine mi c th cu chng ta, ng kt lun,
v{ chng ta cn phi phn i mt ngh quyt nh vy, khng phi bng t ng, khng
phi bng cc cuc biu tnh, m bng h{nh ng c th... Thanh nin s ng ln - nhng
ngi tr trong tui tc ln tinh thn, h s nng cao biu ng ni dy v{ u tranh. Nhng
li n{y, c vit v{o u ma thu nm 1938, |nh du s thay i su sc trong quan
im ca ng. Cho n lc y, ng vn quan nim rng cng ng Do Thi Palestine phi
tr|nh xung t vi ngi Anh. Nhng b}y gi nc Anh li c gng chi b cam kt ca
chnh mnh. Trong trng hp n{y, chng ta nn rt li s ng h dnh cho Anh quc, xy
dng qu}n i ca ring mnh, nu cn thit c th chng li c ngi Anh. Ben-Gurion
chc chn Palestine ch l mt nc nh vi nhiu hn ch trn mt trn th gii m{
ch Anh ~ rt lui lc lng ca mnh bo v nhng quyn li khc. Mc d cng ng

Do Thi khng qu| 400.000 ngi, nhng nu tt c cng o{n kt ni dy, chng ta
c th chng li lc lng hn ch cn li m Anh c th iu ng {n |p cuc ni dy.
Do , ngay c nhng ngi b nh - nu quyt tm - cng c th chng li ch Anh v
i. Trn tinh thn , Ben-Gurion ~ vit th cho c|c ng s Palestine ch r mt trong
nhng mc tiu trc mt ca h l phi x}y dng sc mnh ca chng ta - cnh st, qun
i, dn nhp c c{ng nhiu cng tt... Chng ta c th s cn n tt c mi ngun lc d
yu t nht m{ chng ta c c.
C v nh Ch ngha Xin chnh tr ang trn b vc sp . Nhng mt ln na Ben-

Gurion v{ c|c ng s ca ng trong T chc Xin li c gng cn bng nhng khc bit
gia h v Anh quc tm ra gii ph|p cho tnh hnh kh khn Palestine. Vo cui nm
1938, Chnh ph Anh quyt nh triu tp Hi ngh St James nh mt n lc cui cng
t c tha thun vi ngi Do Th|i v{ ngi -rp v cc khuyn ngh ca y ban Peel
v{ Woodhead u b tc. Hi ngh din ra mt cch k quc, m m v nhn thy trc
tht bi. Khng cn nghi ng g i vi c|c nh{ l~nh o Do Thi - c bit l Ben-Gurion -
s dn xp m{ ngi Anh mong mun s ng nhin nghing v pha -rp v Anh quc
s khng qu mo him khi gy hi n ngi Do Th|i: Ngay c khi Anh gy rc ri cho
chng ta Palestine, Ben-Gurion vit, ngi Do th|i cng s khng bao gi chp nhn
ng v pha Hitler... Nhng ngi -rp th khng nh vy. H phi c mua chuc, v h
c th [chp nhn] ng v pha ca Hitler.
Bu khng kh ca hi ngh ho{n to{n tng thch vi nhng khng hong sp xy ra. Lc
10 gi 30 s|ng ng{y 7 th|ng Hai nm 1939, ph|i o{n cp cao -rp bc qua cng Ta n
Friars v{o Cung in St.James. Sau khi nng ly phng N hong Anne, h c mi n
phng Chn dung, v ri Neville Chamberlain bc vo trong vi trang phc rt chnh t,
theo sau l c mt o{n ty tng. Sau l khai mc ngn gn, ph|i o{n ng ln ri khi
cung in qua cng mt cng, cc nh bo v nhip nh gia ~ ch sn. n 11gi 45,
Chamberlain thc hin cng nghi thc ch{o n phng Chn dung vi ph|i o{n Do Th|i,
ng u l Tin s Chaim Weizmann v{ Ben-Gurion. Vo cui bui l ngn ngi, c|c i
biu ri khi cung in bng li i ring, h cng c sn n bi c|c i din bo ch. T

lc n n lc i, c|c l~nh o Phong tro Xin khng gp bt c ngi -rp no. Th
tng Anh buc phi thc hin l khai mc hai ln v ngi -rp gay gt t chi ngi cng
phng vi ngi Do Thi.
Trong nm tun, nhng ngi ng u Chnh ph Anh t chc cc cuc hp song song vi
v vi hai o{n i biu th ch. H chuyn nhau bin bn cc cuc hp, t chc tham vn
ln nhau, m ra nhng cuc {m ph|n khng chnh thc, v{ e da s |p t theo h nu
hai bn khng t c tha thun. Cng nh ngn gi chin tranh thi mnh qua chu u,
tr mo vn chut tip tc gia phe -rp, ngi bit r li th thng lng ca h, v
phe Do Th|i ri v{o tuyt vng khi pht hin rng h c triu tp n chng kin - v
c l c gp phn vo - s sp ca nh{ nc Do Thi. Tt c mi th u c tin hnh
vi s tn trng m v vy tn nhn v{ au n gp mi ln. Vi tun sau , khi Ben-
Gurion b m, Ngoi trng Malcolm MacDonald gi tng ng mt b hoa ph trng, km
theo li chc ng hi phc nhanh chng. Cay ng, Ben-Gurion nhn xt: Bn phi hc cch
c x v nghi thc t nhng v chc sc ny. Ngay c khi dn bn n gin gio, h vn lch
s v mm ci.
N ng l{ ng n gin gio d hu trng c lng ly v cc bui tic c tuyt vi th

n{o i na. Malcolm MacDonald, ngi ch tr chnh, ~ bnh tnh gii thch rng nc Anh
cn gi{nh c s tn nhim ca cc quc gia -rp gi vng c|c c s v{ ng li
chin lc ca mnh, iu ny rt quan trng trong trng hp chin tranh n ra. p dng
nhiu lun im ca phe -rp, MacDonald ku gi ngi Do Thi phi thc t. Palestine
khng phi l mnh t trng v khng th no thit lp mt nh{ nc Do Thi }y.
Ngi -rp i hi quyn t tr, v{ iu ny l quyn ca h. Vic nhp c cn phi b hn
ch, gii hn dn s ca nhm thiu s Do Thi l 35-40 phn trm v{ vic b|n t din tch
ln cho ngi Do Thi phi b nghim cm. MacDonald v{ c|c ng s ca ng ~ b|c b lp
lun Weizmann v Ben-Gurion a ra v gi tr o c ca Tuyn b Balfour.
Ben-Gurion i u vi MacDonald ln u tin khi Anh a ra xut thc t ca h v

vic hn ch nhp c mt cch rt quyt lit v c th s nghim cm hon ton trong vi

nm ti. Ben-Gurion nhn xt thng thng: Chng ti ~ ngh rng vic tip tc nhp c
ca ngi Do Thi cn n s gip ca li l Anh. [Nhng] cng khng c g c th
ngn chn c nhng ngi nhp c v{o t nc ny... Ngoi sc mnh ca li l, cnh
st v Hi qun Anh. V, tt nhin, khng th chuyn i Palestine thnh mt nh{ nc -
rp hon ton vi s chng i ca ngi Do Thi, m khng cn s gip lin tc ca
li l Anh. Trong mt bui ni chuyn khng chnh thc vi MacDonald, vo ngy 16
thng Hai, Ben-Gurion a ra ba gii php kh thi: (1) mt nh{ nc Do Thi trong lin
o{n -rp - Do Th|i, m{ ng cho l{ gii ph|p l tng, (2) ph}n vng dc theo ranh gii
ca K hoch Peel, hoc (3) hon cc cuc {m ph|n li nm nm na, trong thi gian ny
vic nhp c vn c tip tc theo gii hn vi s ng ca c ba bn.
Nhng ri dn dn cc thnh vin ca ph|i o{n Do Th|i cng nhn ra ngi Anh ~ khng
t chc hi ngh tm li thot cho cuc khng hong ny, m ch l{ ng li mt chnh
sch chnh thc c chun b t trc. Ngy 26 thng Hai, Chaim Weizmann nhn c
th chnh thc t Chnh ph Anh. Khi m phong b v{ c ni dung, ng kinh hong pht
hin: l{ mt d tho sp c cng b. iu khon chnh iu lut ny bao gm vic
thnh lp mt nh{ nc -rp Palestine trong thi hn nm nm, trong thi gian ny vic
nhp c s b hn ch v{ sau phi thng qua s ph chun ca -rp. Ti ~ khng th
tin vo mt mnh, Weizmann vit. D tho ny b gi nhm cho Weizmann, v n c Vn
phng Thuc a gi n ph|i o{n -rp ph chun!
Vi ngy sau, ngi Anh ~ th{nh cng trong vic thuyt phc ngi ng u cc quc gia
-rp n tham d cuc hp vi ph|i o{n Do Th|i. Bui hi tho c t chc ti Cung
in St James, vo ti ng{y 7 th|ng Ba. l{ mt cuc hp thn mt, t chc trong bu
khng kh thoi mi. Bn ngi Anh, bn ngi Do Th|i, v{ ba ngi -rp ngi li trong
mt cn phng nh cnh l si sng rc. Tuy nhin, n nhanh chng tr thnh cuc i
thoi ba pha ca ngi ic. Mi bn trnh by nhng lun im ca mnh, mt cch bnh
tnh v kim ch, nhng khng c tia hy vng mong manh no cho s thu hiu cc lun
im ca i phng. Ngi pht ngn chnh ca -rp, Ali Maher t Ai Cp, ni vi Ben-
Gurion mt cch khoan thai:

ng khng ngh rng, trc ht, ha bnh nn c khi phc trn mnh t Thanh sao?
ng voi va, c ngng nhp c trong mt thi gian, ha bnh s c lp li, ng s thng
c nhng ngi bn -rp... [V] ng c th tip tc cc hot ng ca mnh sau .
Thm ch c th tr th{nh a s. Nhng khng c vi v{ng... u tin phi c ha bnh, v
v mc ch , c|c ng phi chm li - ha bnh khng |ng ?
Ben-Gurion cm nhn mi nh mt ang dn v mnh v{ c|c ng s. ng bt u cu

tr li bng cch by t s |nh gi| cao i vi tinh thn ha bnh trong pht biu ca
Maher v nhn mnh rng ngi Do Thi khng phi l nguyn nhn gy xo trn nn ha
bnh Palestine. Cn i vi kh|ng c|o ngn chn vic nhp c, ng tr li bng mt cu
chuyn ng ngn:
Kh|ng c|o ngn chn cng vic ca chng ti i khi ging nh khiu ni ca mt gia nh
hnh phc, may mn c nhiu con v sng thoi mi, chng li mt ngi ph n sp sinh
con sau nhiu nm v sinh. Khi c b hnh h bi cn au , nhng ngi ph n lng
ging lp tc qu tr|ch v{ ht ln: C c th im lng v{ nhanh ln c khng, chng
ti c th ng trong yn bnh! Ngi m khng th dng li. ng c th git a tr, hoc
git ngi m, nhng ng s khng th no yu cu ngi m rng nhn i.
}y l{ nhng li ni rt n tng. Nhng ging iu ha gii ca Ali Maher ~ chin thng

do chnh im yu ca ph|i o{n Do Th|i - Chaim Weizmann. Ti rt vui khi nghe nhng
li ny t Ali Maher, ch tch T chc Xin ni. Ln u tin, sau hai mi nm, ti nghe
c nhng li y tnh bn v s tn trng t mt ngi Hi gio. Trn tinh thn ny,
chng ta c th ni chuyn. Chng ti sn sng chun b cho mt cuc {m ph|n vi ngi
-rp Palestine... Palestine c th tip nhn nm mi hoc s|u mi nghn ngi mi
nm. Nu h ni vi chng ti: Chng ta s tha thun, chm li - ri chng ta s tm c
mt nn tng chung.
Moshe Sharett kinh ho{ng trc nhng li ca Weizmann: Ti tng nh tc mnh bc

trng. Ti cm thy mt vc thm m ra di ch}n mnh. Nhng Malcolm MacDonald
ngay lp tc |p li tuyn b ny, ng s rt lui t nhng i din chnh thc ca phi

o{n Do Th|i. Cuc hp n{y ~ khng v ch, ng ni. Cui cng, chng ta ~ tm thy
ting ni chung. C v nh nn tng chung l chp thun s hn ch nhp c trong thi gian
trc mt.
Ben-Gurion xen ngang: Ti xin li phi ph v nim vui n{y, nhng ti khng thy bt k
mt bng chung n{o. Chng ti khng ng vi bt k s hn ch no. Tin s Weizmann
ng s nhng b ln nhau, v mi bn u chun b cho cuc {m ph|n n{y trn c s
cho v nhn. Nhng khng th bn bc g na v vic tit gim; l{ mt gi nh n
phng.
Weizmann, sau khi nhn ra sai lm nghim trng ca mnh, vn im lng. Min cng,
Malcolm MacDonald ni: Chng ta s tip tc tho lun v{o ng{y mai. Nhng Ben-Gurion
khng chu nhng b. Trong cuc tho lun tip theo ca chng ta liu xem xt vic gia
tng nhp c c kh thi khng?
Khng. Malcolm MacDonald gin d ni.
Ti sao khng? Ben-Gurion tip tc.
Bi v trn c s gia tng, s khng c mt tha thun n{o.
Ben-Gurion nm bng tr li: Nh vy ti e rng trn c s gim i cng s khng c mt

tha thun n{o.
Ngi Anh ~ rt gin d vi Ben-Gurion v ~ gi{nh ly v tr ca Weizmann, v vy ng

li mi cnh ca t c mt tha thun nh h mong mun. Khi cuc {m ph|n tip
tc, Ben-Gurion tr th{nh i din mnh m nht ca ph|i o{n Do Th|i. Cng thng gia
ng v MacDonald tr nn rt quyt lit, v{ Moshe Sharett ~ vit y thn phc rng Ben-
Gurion ~ cu vn tnh th, d ng phi hy sinh bn th}n lm vy.
Ben-Gurion tham d cuc hp khng chnh thc cui cng vi Anh, cm gi|c nh tt c kt
thc v{ ~ c quyt nh. ng thy r ngi Anh s lm bt c iu g h mun, d phi

tr gi bng vic cch ly vi ngi Do Th|i. K hoch phn bi ca Anh nh c|ch Ben-
Gurion gi, c trnh n ph|i o{n Do Th|i v{ -rp vo ngy 15 thng Ba. Chaim
Weizmann khng tham gia cuc hp, Ben-Gurion v cc cng s cng t chi xut hin. Anh
quc xut thnh lp nh{ nc Palestine c lp, v c th l lin bang v mt cu trc,
nhng khng thuc v Do Thi hay -rp. Hin ph|p c lp thnh bi mt hi ng lp
hin, c bu hai nm mt ln. Nh{ nc ny s c thnh lp trong thi hn khng qu
mi nm. Trong nm nm ti, 75.000 ngi Do Th|i c php nhp c; sau bt k
trng hp nhp c n{o cng phi c pha -rp ph chun, v cc bin php nghim
khc s c p dng i vi ngi nhp c bt hp ph|p. Hn na, vic b|n t cho ngi
Do Thi s b hn ch nghim trng. Mt trong nhng quy nh m ch ngi Do Thi c th
tip tc pht trin lnh th nu h ng khng thnh lp mt nh{ nc c lp.
C|c xut n{y |p ng phn ln cc yu cu ca ph|i o{n -rp nhng khng phi tt c,
v vic thnh lp mt nh{ nc c lp li chiu theo kin ca ngi Do Thi. Hu qu l
ngi -rp ~ b|c b xut ny d l bng ging iu kim ch.
T quan im phc quc Do Thi, khng nghi ng g k hoch ca ngi Anh l d nh kt

thc Ngi nh Quc gia c cp n trong Tuyn b Balfour. Ngy cng b c|c xut
n{y cn c ngha tng trng. Ng{y 15 th|ng Ba nm 1939, Hitler x}m chim nhng vng
cn li ca Tip Khc. Phn ng nhn thy s tng ng gia vic Anh t b Tip Khc v
s phn bi ca h i vi ngi Do Thi.
Vo cui bui ti ng{y 15 th|ng Ba 1939, ph|i o{n Do Th|i tp hp trong phng Ben-
Gurion khch sn tho lun cn phi lm g vi xut ca Anh. Ngy 17 thng Ba,
Weizmann gi mt l| th ngn gn n MacDonald: Ph|i o{n Do Th|i, sau khi xem xt k
lng c|c xut c t ra bi Chnh ph vng quc Anh v{o ng{y 15 th|ng Ba nm
1939 ~ rt ly lm tic nhng khng th chp nhn nhng c s tha thun n{y, v{ do
quyt nh gii t|n. V th cng chm dt Hi ngh St James. Lc u Ben-Gurion ri v{o
mt cuc suy sp su sc. Tuy nhin, vi ngy sau, ng t vc mnh dy. Gia cn khng
hong, mt ln na ng tm thy nim tin mnh lit trong sc mnh v{ tng lai ca dn Do

Thi. Trong mt bc th gi cc th{nh vin Ban L~nh o Jerusalem, ng phn tch tnh
hnh v{ khng c nh t b, Chng ta ri khi hi ngh London khi b tn cng nhng
khng b |nh bi... Ln n{y, chng ta ~ a ra mt khi nim mi, v{ n ~ ho{n th{nh
nhim v ca n: sc mnh ca chng ta Palestine. Vng quc Anh cha bao gi nghe
n iu n{y, v{, trc nhng cuc {m ph|n London, ti o|n h ~ khng tnh n n.
Ti tin rng }y chnh l{ im chnh - nu khng phi l duy nht - ca s i mi trong
vic {m ph|n ca chng ta vi Anh quc. Chnh ph Anh ~ ph|t hin ra sc mnh tn ti
ca ngi Do Thi Palestine.
Ngy hm sau, ng tit l quan im ca mnh v mc tiu ca cuc u tranh phc quc Do
Th|i: Mc tiu duy nht cn nhm n v chin u l{ v c lp ca ngi Do Thi
Palestine, ni cch khc, mt nh{ nc Do Thi... sau khi Anh tuyn b chc chn [s] khng
c t tr, th r rng khng c cch no khc ngoi mt nh{ nc Do Th|i.
Ng{y 17 th|ng Nm nm 1939 Chnh ph Anh cng b ngh quyt ny trong Sch Trng.
Trong thc t, Ben-Gurion ~ khi xng giai on Phc quc Do Th|i v trang t nhiu
tun trc. T lc tr v Palestine, ng tp trung hu ht cc hot ng ca mnh vo vic
chun b Haganah cho cuc chin chng li chnh sch mi ca Anh. ng triu tp nhng
ngi ng u Haganah, v{ i v{o tng chi tit nh nht v nhn lc v{ v kh.
i vi c|c ng s ca ng trong Ban L~nh o Xin, Ben-Gurion ~ trnh b{y k hoch chi
tit cho phong tro bt tun dn s v chun b cho cuc u tranh chng li ngh quyt
mi. i vi c|c ng s Mapai, ng xut mt chin dch chng khng b (iu m h
lun c bit chng li). Trong cng ng ngi Do Thi, s hoang mang ln ku gi cc
h{nh ng mnh m hn ng{y c{ng tng. Vn phng Ben-Gurion trn ngp c|c o{n i
biu n t khp ni trn t nc v tt c cc tng lp u ku gi s l~nh o kin
quyt v{ h{nh ng mnh m chng li ngi Anh. Mt s trnh k hoch hot ng chi
tit v nhng ngi khc thm ch cn xut vic thnh lp mt ch c ti.
u thng Su, Ben-Gurion c Ban L~nh o Do Thi ph chun thnh lp i phn

ng c nhim, mt t chc b mt s}u di di lng t c chc nng chnh l{ phc v

cho cc hot ng chng li Anh. Ngoi ra, n cn tin hnh cc hot ng tr a h{nh
ng chng khng b ca -rp v trng pht ngi bo tin trong cng ng Do Thi. ng
cng thay i bin ph|p i vi vic nhp c bt hp php. Ngay t u Ben-Gurion ~
cng quyt chng li vic nhp lu ngi Do Thi vo Palestine, s rng iu ny s gy
tn hi cho hot ng nhp c chnh thc (gii chc trch bt buc phi khu tr s lng
nhp c bt hp php vo hn ngch nhp c chnh thc). Tuy nhin, gi }y khi Chnh ph
Anh ph nhn quyn nhp c ca ngi Do Th|i, ng ~ bin nhp c bt hp php thnh
biu tng ca chin dch phc quc Do Thi. ng coi n l mt v kh chnh tr s cp. ng
xut k hoch 1.000 ngi nhp c mi tun, v theo sau mi trng hp ngi nhp c
b trc xut l cc cuc biu tnh, chng i v gy ri - nhng s kin c gi| tr tin tc cho
gii b|o ch. ng cng khi xng chng trnh a t{u ch ngi nhp c v{o b bin
Palestine bng v lc v nhng ngi nhp c ln b s c bo v bi nhng ngi
Haganah c v trang. ng khng ngn ngi trc nguy c ng v trang vi ngi Anh.
M{ ngc li, ng tin rng theo c|ch n{y ngi Do Thi mi chng minh c quyn nhp
c ca mnh v sn s{ng u tranh cho quyn li . Hn na, cuc i u v trang vi
ngi Anh s khi dy ting vang ln khp th gii. Khi vn cn London vo cui Hi ngh
St James, Ben-Gurion hi mt chnh tr gia cao cp ca Anh: iu g s xy ra nu chng ti
dng v lc mang ngi nhp c v{o? Chng ti c b tn cng khng? Quan chc
ngi Anh tr li: Mt Chnh ph n~ n vo dn t nn Do Thi nhp c v{o Palestine s
khng tn ti ni mt tun.
Tuy nhin ln ny, Ben-Gurion ~ i qu| xa. Nhiu ng s ca ng vn cha kp iu chnh

thch nghi vi s thay i qu ln trong chnh sch ca Ben-Gurion i vi Anh. D sao,
trong sut hai mi nm h cng ~ ng h lin minh vi ngi Anh, v kh min cng
trong vic khi ng v trang c th dn n thit hi nng n v sinh mng. S bt ng
trong Ban L~nh o Do Thi tht s bng n trong tnh hung Colorado, vi 380 ngi
nhp c bt hp php trn tu. Ben-Gurion yu cu chuyn t{u c dn vo cp bn Tel
Aviv, v nhng ngi nhp c s c a ln b vi s gip ca nhm Haganah. Ban
L~nh o Do Thi t ra do d v phn i k hoch n{y. Nhng Ben-Gurion khng nhng

b. ng nu ln vn trc y ban Trung ng Mapai nhng a s cng b phiu chng
li ng. Tc gin, ng tuyn b nu ngh ca mnh khng c chp nhn, ng s t
chc. Trong khi , ngi Anh ~ chn chuyn tu bn ngoi lnh hi Palestine v{ a n
vo Haifa. Ben-Gurion ngh cng ch cng ny bng v lc, gip nhng ngi nhp
c ln b. Khi xut cng b Ban L~nh o Xin v{ c|c ng s bc b, ng ~ khng tip
tc u tranh. tng thc hin vic nhp c bt hp php bng v trang b ngng li.
Vo cui th|ng T|m nm 1939, Hi ngh Xin ln th 21 c triu tp ti Geneva trong

bng ti ca Sch Trng v cuc khng hong quc t ngy cng xu i. Trong khi hi ngh
din ra, tin tc v hip c Molotov-Ribbentrop gia Lin X v{ c Quc X~ c gi n.
Trong bi pht biu tin tri v bng ti s bao ph xung th gii, Weizmann rt khi
o{n i biu hi ngh. ng ~ khng ng l{ ln cui cng ng c nhn thy nhiu
ngi trong s h.
Khi Ben-Gurion trn ng tr v Palestine bng tu, ng nhn c tin c ~ x}m lc

Ba Lan. l{ ng{y 1 th|ng Chn nm 1939, Th chin II ~ n ra. Ngay khi v li Palestine,
ng triu tp Yitzhak Sadeh, mt trong nhng ch huy cp cao ca Haganah thng bo
vic gii t|n i h{nh ng c nhim. Thi i ca Ch ngha Xin qu}n s ~ chnh thc
bt u. Nhng trc khi chin u v mt nh{ nc ring, ngi Do Thi phi u tranh
bo v s sinh tn ca mnh. Ben-Gurion l{ ngi ~ a ra khu hiu dn dt nhn dn
qua s|u nm kh au cay ng: Chng ta phi gip ngi Anh trong cuc chin ca h
[chng li Hitler] nh th cha h c ngh nh no, v chng ta phi chng li ngh nh
n{y nh th khng h c chin tranh!

Chng 07. Nhng nm thng chin tranh
V{o ng{y 3 th|ng Chn nm 1939, hai ng{y sau khi nhng o qun ca Hitler xm chim
Ba Lan, tu ca Ben-Gurion h neo ti cng Jaffa. Nm ng{y sau, khi triu tp nhng vin ch
huy Haganah, ng ~ c chun b trnh b{y s lc v nhng mc ch ca chin
tranh ca mnh: Cuc Th chin 1914-1918 ~ mang n cho chng ta Tuyn b Balfour,
ng ta tuyn b. Ln ny, chng ta phi a ra mt bn tuyn b ca ngi Do Th|i. iu
ny dn ng n mc tiu th hai ca mnh: Vic thnh lp mt i qu}n Do Th|i, u tin
h{ng u v tin quyt trong t nc n{y v{ cho t nc n{y.
Ben-Gurion dn nhn ra nhng tin liu v chin tranh s khng dn n vic nh ch Sch
Trng v ni li tnh hu ngh gia nc Anh v{ phong tr{o ngi Xin, nh ng ~ hy
vng. Nc Anh bt b nhng ngi Do Thi tng tr v kh v{ thc hin nhng s trng
pht nghim khc i vi h. Nhng b{n tay cng rn ca nc Anh l bng chng khng
ch v vn v kh v{ t v na. Trong khung cnh ca mt Cuc chin Gi to ~ lan
rng v{o ma ng nhng nm 1939-1940, nc Anh ~ quay li cng vic nh mi khi.
V cng vic bao gm thc hin tng phn ca Sch Trng theo hng chng li iu
quan trng nht ca phong tr{o ngi Xin: dn xp Vng t Israel.
Vo ng{y 28 th|ng Hai, nc Anh cho xut bn Cc Quy tc t ai rt cng rn, mt bn n

bp nght ngi Do Thi. H chia t nc ra thnh ba khu vc. Trong Khu vc A, bao gm
65 phn trm t nc, vic chuyn i t ai ch c cho php gia nhng ngi -rp;
trong Khu vc B (30 phn trm t nc), nhng cuc mua b|n t ai ca ngi Do Thi
u b cm, tr nhng trng hp c bit. Khu vc t do d{nh cho vic mua b|n t ai
ca ngi Do Thi b gii hn trong Thung lng Sharon v{ vng ng bng ven bin pha
bc v nhng bt ng sn thnh ph. Ba mi hai nm sau Tuyn b Balfour, quyn mua
b|n t ai ca ngi Do Thi b b hp trong mt Cuc dn xp vng Pale bao gm 5
phn trm phn t pha Ty Palestine!

Cng ng Do Th|i ~ v cng gin d, v mt ln na Ben-Gurion li bc ra nh mt v
l~nh o ca Ch ngha Xin qu}n s. Ngay sau ng{y xut bn Cc Quy tc t ai, ng ~
n t chc v tr thnh vin ca Ban L~nh o Do Th|i. L{m nh vy, ng c nh cng
b vic t b nhng trch nhim chnh thc cng hin ton b con ngi cho vic u
tranh v trang chng li s thng tr bt buc. ng cng c c s cho php ca Ban Lnh
o Xin thc hin mt chin dch phn i di dng nhng cuc biu tnh qun s chng
li Chnh quyn y tr. Chin dch ny m ra vo ngy 29 thng Hai bng mt cuc tng nh
cng v nhng cuc ng ln trong cc th trn v nhng khu nh c. Ht ng{y n{y n
ngy khc, cc cuc ng bo lc n ra v cnh s|t ~ dng v lc gii tn chng, lm
b thng v{ bt gi hng t thnh vin Haganah. Chin dch ln n nh im vo ngy 5
thng Ba, khi b t lnh Haganah thc hin mt cuc biu tnh c bit hiu chin chng li
cnh s|t Anh. C|c n v Haganah ~ chun b nhng chng ngi vt chn ng lui,
thu gom inh v{ mnh thy tinh }m thng lp xe ca c|c phng tin giao thng ca
cnh s|t, que p v n ng, v cc loi gy gc cng nh nhng qu m thp dnh
cho nhng trn |nh gi|p l| c{ trn din rng. Mt s nhm ~ qua tuyn chn c trang
b v kh, phng trng hp cnh st c th khai ha. Thm v{o , mt n v c bit c
nhim v thm nhp vo cc tr s cnh s|t v{o ban m v{ t chy cc ga-ra v{ phng
tin i li.
Nhng bn tnh n ha ca cng ng ngi Do Thi c bit l tng lp trung lu ~ b

khut phc bi kh|t khao c c nhng kt qu kh thi. B t lnh Tel Aviv ca Haganah
~ c hai c phi vin cu xin Ben-Gurion dng cc cuc biu tnh li, th ~ mang ti
thm ha cho th{nh ph. ng ng n nhng c ph|i vin n{y, v{ theo nh li k li
ca mt ngi chng kin:
ng c ~ g{o tht vi h nh mt trn phun tro nham thch vy, mng nhic h v s
nht nht v hiu bit lm lc ca h v tnh hnh chnh tr. ng si sng sc [v gin d] v
kt lun [bng vic tuyn b] rng Ban L~nh o Xin ch phi chu trch nhim cho vic
thc thi nhng chnh sch chnh tr, cn vic nghe li hay t b l{ ty [Haganah] B mt

mt, hai ngi [c ph|i vin] ~ ri khi cn phng ca Ben-Gurion [nhng] ng vn tip
tc g{o tht.
Cng lc , mt s cng dn ni bt ca Tel Aviv ~ tip cn gii chc ca ngi Xin

Jerusalem v gy ra nhng p lc nng n nhng cuc biu tnh v trang phi c bi
b, lo ngi rng chng khin cho h{ng trm ngi cht v{ h{ng nghn ngi b thng.
Di sc p , nhng cuc biu tnh ~ thc s b nh ch.
Chnh sch ca cuc u tranh bo lc ~ dn ti s phn cc r nt trong gii l~nh o ca

cng ng Do Thi. Nhiu ngi ~ s hi nhng hu qu ca vic i u vi nc Anh,
nhng cng c mt s ngi thc s tin tng rng vic tn cng nc Anh s gip cho
Hitler. Ben-Gurion nhn thy mnh b c lp trong Ban L~nh o Do Thi. Khi r rng l
phn ln c|c c quan l~nh o Xin ~ khng ng h chnh sch ng a ra, v{ ng quyt
nh t chc.
Ban L~nh o Do Th|i ~ t chi n t chc ca ng bi a s, v{ Berl Katznelson ~

mnh m thc gic ng nn rt li n. Nhng Ben-Gurion ~ khng cho c|c ng nghip ca
mnh mt cu tr li r rng, v bt ng, ng quyt nh n Anh v M. Vo ngy 1 thng
Nm, mt chic thy phi c ~ a ng n nc Anh, v ng ch quay li Palestine mi
thng sau.
Mt ng{y sau khi n London, Ben-Gurion ~ tham d mt cuc hi tho ti c|c vn phng
Xin. Mt ln na, ng trnh nhng xut kin thit x hi mnh m ca mnh; v mt
ln na chng b t chi. Nhng nhng s kin th gii ~ tham gia d{n xp xung t trong
Phong tro Xin bng cch khin cho Ben-Gurion xem xt li v tr ca mnh. Nhng i
qun ca Hitler, vi tun trc ~ x}m lc an Mch v Na-uy, gi }y ~ tn cng cc
quc gia ca Vng ng bng Scotland. V{o ng{y 13 th|ng Nm, c bt u chin dch v
trang mnh m tn cng nc Php, chin dch n{y ~ sp nh mt ngi nh{ c dng
ln bi nhng l bi vy. London t nhin tr thnh tin tuyn. Nc tham chin, v
Trung ng cng bt u rc ch|y. Cuc chin chng li Hitler nh th khng c mt cun
Sch Trng n{o gi }y tr thnh nhim v c u tin h{ng u. Chnh bn thn Ben-

Gurion ~ cng nhn rng gi }y nhng s kin quc t ~ t Ch ngha Xin qu}n s
xung di |y ca cn cn.
Cng vi vic xung t lan rng, Chnh ph Anh gc ng~, v{ v{o ng{y 10 th|ng Nm, Vua
George VI triu tp Winston Churchill hnh thnh Ni cc. S thit lp Chnh ph mi v
s xung cp thm hi ca tnh hnh qun s cui cng cng thuyt phc c Ben-Gurion
rt li vic t chc ca mnh. Churchill l{ ngi nhit tnh ng h cho l tng ca ngi
Xin v mnh m phn i Sch Trng nm 1939. Bn trong Chnh ph v Ni cc chin
tranh nh hn, ~ xut hin mt s bng hu thng thn khc ca Phong tr{o Xin. Nhng
Ben-Gurion ~ khng t nim hy vng ln lao cho lm rng nc Anh s thay i th|i
ca mnh i vi Ch ngha Xin. ng cng khng tin Sch Trng s b bi b. ng hiu rng
cng vi vic chin tranh ang ln cao nh vy, nc Anh s n lc duy tr s thng nht
trong ch ca n v s khng mo him khin cho hng triu ngi -rp v{ ngi Hi
Gio cm thy b c lp v th tiu Sch Trng.
Ma h nm 1940 m{ Ben-Gurion tri qua London, ~ li du n su sc v r nt

trong k c ca ng. ng ~ chng kin sc chu ng tuyt vi ca ngi Anh di nhng
cuc oanh tc nghin nt t trn khng, v trn chin ~ gi ln nhng cm xc rt
mnh m. Trong nhng nm sau n{y, khi Ben-Gurion l~nh o Nh{ nc Israel mi khai
sinh trong Cuc chin c lp, ng khng ngng nhc n ch ngha anh hng ca ngi
Anh trong sut cuc oanh tc v{ a ra khch l t v d . Tel Aviv, v{o th|ng Nm
nm 1948, trong khi c}n nhc nhng ri ro v{ c hi ca vic tuyn b c lp, ti ~ nh
li nhng ngi {n ng v{ ph n London trong sut cuc oanh tc . V{ ti ~ t nh:
Ti ~ c nhn thy mt con ngi c kh nng t c iu g trong thi khc th
thch tt . Ti ~ c nhn thy tinh thn ca h rung ng bi s cao thng }y l{
iu m{ ngi dn Do Thi c th l{m c. Chng ta ~ l{m c iu .
Cng trong lc ang London, Ben-Gurion ~ ln u tin th hin s knh trng sut i
ca mnh d{nh cho Winston Churchill. ng ta l{ ngi c nht v nh, Ben-Gurion vit,
v{ thm v{o :

iu ng y ~ l{m v{o nm 1940 l{ mt k cng him hoi trong lch s; ng y ~ n}ng
mt quc gia ln khi h su ca s b mt v bi trn, t t thm nhun trong h mt tinh
thn vng v{ng trc nhng th lc |ng gm, v cui cng ~ khuy ng nhng n lc
ca h m bo thng li. ng ta l{m c iu ny nh vo s kt hp c |o c|c
phm cht ca mnh kh nng l~nh o y thu ht, ti hng bin mnh m, lng dng
cm y sc lan ta mt s am hiu lch s su sc v nim tin khng th lay chuyn c
i vi s phn nhng ngi d}n Ti cho rng nu khng phi nh Churchill, nc Anh
c l ~ tht bi Lch s c l ~ rt khc nu ~ khng c Churchill.
Ben-Gurion d{nh nm th|ng London chun b chin u, v dn hu ht nng lng

ca mnh cho chin dch thit lp mt qu}n i Do Th|i. V{o u th|ng Chn, Weizman ~
gp Churchill v{ ngi sau ny l B trng B quc phng, Anthony Eden, v nhn c
nhng m bo c th v vic thit lp mt n v qu}n i Do Thi Palestine. Vi thnh
cng mc , v{o ng{y 21 th|ng Chn, Ben-Gurion sang M. ng n New York v{o u
th|ng Mi nm 1940 v{ nhn ra rng cc nh{ l~nh o ngi M gc Do Th|i, ng u l
Thm phn Php vin Ti cao Brandeis, ~ do d khi tip nhn bt c s phn i no
chng li Sch Trng bi s ng tnh ca h d{nh cho ngi Anh i vi cuc u tranh
nh mnh ca h chng li Hitler.
Trong sut thi gian ba th|ng ri li Hp Chng Quc Hoa K ca mnh, Ben-Gurion ~
khng thnh cng trong vic thay i th|i n{y, cho d c c s ng h t hai l~nh o
ngi Xin Tin s Nahum Goldmann v{ c cha Do Thi gio ch chin y nhit huyt,
Abba Hillel Silver. Vo gia th|ng Ging nm 1941, khi Ben-Gurion ri New York quay v
Palestine, ng ~ tit l mt cht s tht vng ca mnh trong mt bc th gi ti B Tamar
de-Sola-Poole, ch tch ca Hadassah:
Ti s khng ph nhn cm gi|c au n m cng ng Do Thi M ~ thc tnh trong

ti. Ngay c trong cng ng nhng ngi Xin, ti cng khng tm thy nhng hiu bit
tha |ng v tnh nghim trng ca thi khc tuyt vng v{ bi thng n{y trong lch s
Israel. S phn hng triu ngi thn ca h chu u lin quan ti cng ng Do Thi

M li thua km s phn ca nc Anh nh hng ti ngi dn M ? Palestine li t thn
thit vi nm triu ngi Do Thi Hp Chng Quc Hoa K hn nc Anh i vi 130
triu ngi d}n nc M sao? Ti e rng nhng ngi Xin M cha thc s nm r
c y trch nhim ln lao v nng n m lch s ~ t ln vai h trong thi khc
nh mnh hin nay.
Cng vi li nhn bun b~ , Ben-Gurion ~ bt u hnh trnh ca mnh ti Palestine

trong sut ma ng b chin tranh t{n ph| nm 1941. Chuyn i ko d{i h{ng th|ng tri
~ tr thnh mt cuc thm him th v, trong nh{ l~nh o ngi Xin nm mi
lm tui n{y ~ du h{nh gn ht a cu. Do s nguy him ca nhng tu ngm di bin
Atlantic, ng ~ i trn mt chic Clipper t ng sang T}y: San Francisco, Honolulu, New
Zealand, Australia, Indonesia, Singapore, Siam, Calcutta, Karachi, Basra v Bin Galilee. Vo
ng{y 13 th|ng Hai nm 1941, khi chic thy phi c nng n |p xung bin Galilee, Ben-
Gurion xut hin trc mt nhng ng nghip ca mnh (nhng ngi ~ khng nhn thy
ng ta sut mi thng tri) vi mt chng trnh chnh tr mi rt to bo. Chng trnh
v c bn ~ c chnh ng thit lp v{o th|ng Nm nm 1940, nhng n ~ c tm
tt ngn gn trong bc th m{ ng ~ vit trc khi ri khi nc M:
iu ct yu l [to ra] n lc cao nht trong sut cuc chin tranh v ngay lp tc sau
[ tm ra] mt gii ph|p y v nn tng i vi vn ngi Do Thi, bng cch di
chuyn hng triu ngi Do Th|i n Palestine v thit lp h thnh mt Cng ng Thnh
vng Do Thi, mt th{nh vin bnh ng ca i gia nh c|c quc gia s c thit lp sau
cuc chin tranh.
tng mi ca Ben-Gurion l thnh qu ca rt nhiu th|ng suy ngh. ng ~ nm chc

mt s thc l cuc chin ~ to ra mt tnh hung cch mng m s ph hy trt t th
gii v thit lp mt trt t khc, ging nh ~ xy ra trong Th chin I. T gc nhn ca
nhng ngi dn Do Thi, vic ti thit th gii ny phi dn n vic to ra mt t nc
Do Thi. V th, Ben-Gurion ~ ng h s thnh lp lc lng qu}n i c th ng vai
tr ch ng trong cuc chin tranh, v{ giai on kt thc ca cuc chin tranh th gii, s

kh nng, nu cn thit, ch ng Palestine. ng cng i n kt lun rng vo thi im
cuc chin tranh ny chm dt, nc Anh s khng cn l mt quyn lc ti thng nh n
~ tng trc }y na. V th nhng ngi dn Do Thi phi tm kim ngi bo h mi.
ng cng tin rng sc mnh v s l~nh o trng tm trong th gii t do s sm
chuyn t London sang Washington, v M s bc ra nh mt cng quc dn u th
gii hu chin. V th tung ra mt chin dch tuyn truyn trn din rng vo nhng trung
t}m u no ca chnh quyn M l v cng quan trng. Thm v{o , khi cng ng Do
Thi chu u ci ni truyn thng ca Ch ngha Xin v{ n ly ca phong tro tui tr
tin phong ~ b ct t v buc phi im lng bi lc lng chim ng Ph|t-xt, cng
ng Do Thi M, gi }y ~ hin ra nh mt trung tm ca cng ng Do Thi th gii,
cn phi c kch ng ng h nhng mc tiu ca Ch ngha Xin.
Vi hai mc tiu n{y trong t}m tr, v{o ng{y 22 th|ng S|u nm 1941, mt ln na Ben-
Gurion li bt u chuyn i ti M, u tin l{ bay n London lm quen vi v Th k
Thuc a mi, Th trng Moyne. Cuc gp g Moyne l mt ni tht vng cay ng.
Palestine ~ khng th cung cp gii php cho vn Do Thi, ng ta tuyn b nh vy, bi
l n l mt quc gia qu b nh.
ng c th sp xp bao nhiu ngi Do Th|i v{o Palestine?
C|i cn ty v{o loi hnh ch ca n, Ben-Gurion tr li. Nu mt ch khao kht

vic sp xp v nhp c ngi Do Thi xut hin, th c th sp xp c hng triu ngi.
H{ng triu ? Moyne bn khon. Bao nhiu triu?
S kh thi, trong khong thi gian ngn, sp xp c cho ba triu ngi Do Th|i.
Sau chin tranh, s khng kh thi khi phi ch nhiu nm }u, Moyne nhn xt. H{ng
triu ngi Do Th|i ang b bt khi ci r v b hy hoi, v vic tm ra gii php mt cch
nhanh chng v trn phm vi rng l v cng thit yu. Gii php ca Moyne: thit lp
mt quc gia Do Thi T}y u. ch ca Hitler cn phi b ph hy, chng ta s ui l

ngi c ra khi ng Ph, sp xp n tha cho nhng ngi Do Thi, v thit lp mt t
nc Do Thi .
Ben-Gurion cho|ng v|ng. Ti tin v{o thng li ca c|c ng, ng ni, v{ c|c ng c th lm
bt c iu g cc ng mun i vi l ngi c. ng c th a bn c ra khi ng Ph
bng nhng khu sng my nhng k c vi nhng khu sng m|y, ng cng khng th
n{o a nhng |m ng ngi Do Th|i n ng Ph c. Vng t ca ngi Do Thi
l{ Palestine.
Mt s tht vng xa hn ang ch i c|c nh{ l~nh o ngi Xin lin quan n s o{n
Do Th|i bn trong i qun ca Anh. Li ha ca Churchill vi Weizman v vic thit lp
mt s o{n nh vy ~ treo l lng sut c nm va qua, v Anthony Eden, thm ch ~
ng rng s o{n y s phc v khu vc Trung ng. Trong th|ng Mi hai nm 1940,
mt ch huy ca s o{n ~ c ch nh v nhng bc chun b thc t ~ c khi
ng. Tuy nhin, k hoch ~ l{m dy ln nhng li phn i |ng c}n nhc trong B
Thuc a gia vic x|c nh v th chnh tr v qun s ca Anh Trung ng, nhng
ngi ~ cnh bo v nhng phn ng cc oan t pha -rp. Khi Th trng Moyne v
Tng Wavell tham gia vo phe phn i, Churchill b p phi lui. K hoch b nh ch,
nhng Weizmann khng c bo cho bit bt c iu g. Trong vi thng, Chnh ph Anh
~ la di cc v l~nh o ngi Xin vi ci c l vic hnh th{nh s o{n b nh li do
s thiu thn trang thit b. Ch n ng{y 15 th|ng Mi, sau khi Weizmann gia tng sc p
ca mnh ln Th trng Moyne, th Chnh ph Anh mi thng bo chnh thc vi ng ta l
k hoch ~ b hy b. Ngay trong ngy tip theo, Ben-Gurion ~ ri khi London vi
mt s tht vng trn tr, v{ v{o ng{y 21 th|ng Mi mt, ng ~ n nc M.
Nu thc s mun |nh du mt ngy chnh xc cho s khi u ca k nguyn Ben-Gurion

trong Ch ngha Xin, th n s l bui ti ma thu nm 1941, khi Ben-Gurion cp cng New
York. Cuc tn cng m ng nhm ti cng ng Do Thi ca M c s tng ng rt ni
bt vi cuc tn cng d di ca ng ti ng u trong chin dch bu c nm 1933. ng
n M sau khi chng trnh chnh tr c c s ng khng dt khot ca nhng ng

nghip London, nhng ngi ang tp trung s quan t}m v{o u trng chnh tr Anh;
v ng ~ gii phng bn thn khi hnh nh ni tri v s bo tr n ha ca Weizmann.
Gi th mi th u tr nn r rng vi ng: ng s s dng ngun sc mnh ln nht th
gii v, trn tt c, nhng cng ng ln ngi Do Th|i ang sinh sng v mt cuc
vin chinh vi mc ch trng tm l vic thit lp mt t nc Do Thi.
Ti New York, Ben-Gurion ~ gp mt hi ng chung ca nhng ngi Xin v phi-Xin

m{ ng ~ trnh b{y vi h bn d tho u tin ca k hoch ca ng. Vn trng tm
ca ph}n on lin quan ti thi bnh, l{ v vic cu th{nh Palestine nh mt Cng ng
Thnh Vng Chung Do Thi, v quyn li ca vic thu xp cuc sng ti Palestine cho
nhng ngi Do Thi s mong mun hoc cn c di c sau chin tranh. Tng im mt,
ng ~ th{nh cng trong vic c c s ng h ca nhng t chc ngi Xin ln hn.
thay i cch nhn ca nhng v l~nh o ngi Xin khng yn tm, Ben-Gurion ~ bt u
vn ng nhng v quan chc Chnh ph b phiu. Trong khong thi gian ngn sng
Washington, ni m{, vi s gip ca Thm phn Php vin Felix Frankfurter, ng ~ n
lc t chc mt chin dch tuyn truyn trong cc nhm chc Chnh ph.
Khi ma xu}n n, bc tranh ~ tr nn rt |ng khch l. Chng trnh chnh tr ca

Ben-Gurion ~ n nhn s ng h ca hu ht cc t chc ngi Xin M. Vic n nhn
n c to iu kin bi mt bi vit ca Weizmann c ng trong n bn thng 1 ca
t Foreign Affairs, ku gi thit lp mt Cng ng Thnh Vng Chung Palestine sau
chin tranh. Chnh bn th}n Weizmann ~ n New York vo gia th|ng T. V{o thi im
, c|c nh{ l~nh o ngi Xin ca M, dn u l Nahum Goldmann v Meyer Weisgal,
ang t chc mt cuc hi tho quc gia ca nhng ngi Xin M. Ben-Gurion coi cuc
hi tho l{ nn mng c mong i t lu m t ng c th trnh b{y chng trnh
chnh tr ca mnh.
V l , Kh|ch sn Biltmore ~ c i v{o lch s Do Thi. T ng{y 9 v{ 11 th|ng Nm

nm 1942, 603 v i biu ca cuc hi tho ~ hi hp ti ta khch sn c gc i l
Madison v Ph 43 New York. Tm quan trng ca gii ph|p c n nhn bi hi ngh

~ vt xa tm quan trng ca nhng quyt nh c n nhn bi bt c mt Hi
ngh no ca ngi Xin k t khi Herzl thnh lp Phong tro Xin Basel. Ba ph}n on
ch yu ca n ~ nu ra c nhng nhu cu ca ngi Xin sau khi ~ gi{nh c thng
li:
(1) Ca ng vo Palestine s c m ra cho vic nhp c ca ngi Do Th|i. (2) C quan

Do Thi s c php iu hnh vic nhp c v{o Palestine v{ phc hi tnh trng hoang
ph ca n, bao gm c pht trin nhng khu vc khng c d}n c v{ b b hoang. (3)
Palestine s c thit lp nh mt Cng ng Thnh Vng Do Thi, l mt phn trong cu
trc ca mt th gii dn ch mi.
Hi ngh Biltmore ~ ph| v iu king k b thn thnh ha ln nht ca Ch ngha Xin.

Ln u tin, sau hng thp k ln trnh, Ch ngha Xin ~ tuyn b mc ch cui cng
ca n, mt t nc Do Thi trong lng Palestine.
iu vn cn nghi ng l, liu a s c|c i biu ca hi ngh c th hiu ch vi vi cu ni

ngn ngi, h ~ t b chnh sch truyn thng ca ngi Xin v s n ha v thay th n
bng cch tip cn ch chin, kch ng x hi ha gm hm s xung t chc chn vi
nc Anh cha. Cng nh h liu c thc s hiu c gii ph|p cng ng ngha vi
vic quay lng li vi cc chnh sch ca Tin s Weizmann v{ tip nhn con ng y
chng gai do Ben-Gurion a ra. Tht kh tin rng gii ph|p c th ~ c thng qua
vi s d d{ng n vy nu nh c|c i biu nhng ngi ~ ng lng ng h n nm
bt c ngha thc s ca n.
Vic tip nhn Chng trnh Biltmore cng |nh du s khi u ca vic chuyn i lnh
o ca ngi Xin. Weizmann v Ben-Gurion nhn nhn Chng trnh Biltmore theo
nhng c|ch ho{n to{n kh|c nhau. Ti mun c mt li v Tuyn b Biltmore, v s m
ca n c to ra bi Ben-Gurion, Weizmann ~ vit mt cch chm bim vi thng sau
cuc hi tho :

N ~ tr th{nh Mi iu Rn mi hoc ng nhin, n l{ mt chng trnh Basel
mi thc ra n ch l g trong s c. Tuyn b Biltmore ch l mt gii php, ging nh
mt trm l mt gii ph|p thng thng khc vn b b qua trong nhng cuc hi hp ln
quc gia ny hay bt k quc gia n{o kh|c. N ~ th hin, theo nhng quy tc trang trng
mc n{o , nhng im chnh yu nh ~ c ch ra trong bi vit ca ti trn t
Foreign Affairs. Nhng Ben-Gurion, sau tm, chn thng li }y, ~ ho{n to{n khng c
thnh tu n{o th hin c, nn ng ta ~ dnh cht ly gii php Biltmore, t nhiu
chuyn ti tng rng l{ s thng li ca chnh sch ca ng ta, nh chng li cng
thc n ha ca ti i vi nhng mc ch tng t, v{ ng ta ~ tim nhim vo n ton
b cch nhn cc oan ca bn th}n mnh.
phn bc li, Ben-Gurion ~ vit: Ti khng cht nghi ng no rng chng trnh n{y s
thay th chng trnh ~ c n nhn Basel bn mi lm nm trc, v, sau chin
tranh, s tr thnh mc tiu ca ngi Do Th|i.
Th|i khc bit ca h i vi Chng trnh Biltmore l{ triu chng ca nhng bt ng

v nguyn tc ~ }m t lu. Ngun gc cng thng gia h nm s tht bi ca
Weizmann trong vic hiu c hai s kin trng i xy ra nm 1939 m{ hu qu ca iu
thay i chnh s|ch trc }y ca ng. S kin u tin l vic nc Anh rt li s ng
h ca mnh dnh cho Ch ngha Xin. S kin th hai l bng n t ngt ca cuc th
chin. Nh vic hiu c hai din bin ln ny, Ben-Gurion ~ tip nhn nhng kt lun c
nh hng su rng v chnh sch mi. Vy m thm ch l sau cuc Hi ngh St James v
vn Sch Trng, s kin Cc Quy tc v t ai v{ nh ch k hoch qu}n o{n Do Th|i,
Weizmann vn tip tc trung thnh vi chnh sch ca ng trong vic thng lng vi
nc Anh, v chnh sch ngoi giao hu trng. ng ~ b phn i mnh lit n mc cc
oan, v{ vic nghing v pha chnh sch bo lc ca Ben-Gurion ~ khuy ng ni s hi
v{ cm phn ca ng. Trong nhiu dp khc nhau, Weizmann tuyn b s ng h ca mnh
d{nh cho Chng trnh Biltmore, nhng sau li nhanh chng th hin rng cch nhn ca
ng l{ ho{n to{n kh|c. Th|ng T nm 1947, t|m th|ng sau khi Lin Hip Quc b phiu cho
vic phn chia Palestine thnh mt quc gia Do Thi v mt quc gia -rp, ng vn vit:

Chng trnh Biltmore ~ c cng b vi qu nhiu s m , n ~ sm l ra l mt
s o tng Ch ngha Xin ch chin khng th c mt ch th no gh gm hn
Weizmann c na.
Vy m s khc bit su sc v mt t tng gia Weizmann v Ben-Gurion ch l mt phn

ca bc tranh. Mi quan h gia hai ngi {n ng s khng th hiu c hon ton
m khng xem xt cuc xung t c nhn su sc gia h ~ n ra mt thng sau Hi ngh
Biltmore. Vo ngy 10 thng S|u nm 1942, Ben-Gurion ~ thng b|o bng in thoi cho
Weizmann rng ti khng cn lin kt g vi ng v bt c mt mc ch thc t no na.
Ngy hm sau, Ben-Gurion ~ gi cho Weizmann mt bc th gii thch nhng l do ca
mnh trong vic ct t mi quan h ca h.
T khi n }y, ng ~ ho{n to{n t h{nh ng, thi thong thm d kin v hp tc vi
nhng ngi do s la chn ca c| nh}n ng nh ngi ta vn l{m i vi cc mi quan h
c nhn ca h vy. Thnh thc m{ ni, ti khng ngh rng l{ v nhng li ch cao nht
ca phong tro ca chng ta Ti c g mnh tin c ng c th t thc hin nhng mi
quan h chnh tr ca chng ta v ch ng cho phong tr{o c. Ti xin li phi ni rng
ti khng tin c; v rng c v nh i vi ti, mt s iu m{ ng ~ ni v{ l{m t trc
n nay ~ khng c ch cho mc ch ca chng ta ng bit rt r, ti hy vng th, v s
knh trng c nhn rt cao v mt tnh bn su sc ca ti d{nh cho ng. ng cng bit rng,
c l, ti khng quan tm nhiu lm ti cc loi nghi thc. Nhng tr khi ban l~nh o v
hi ng khn cp vi s ng h hon ton ca ng c th bo m h{nh ng chung v
thng nht cn thit, ti thc s khng thy c lm th no cng vic ca chng ta c th
c thc hin mt c|ch ng n, hay }y th ti c vai tr g, ti c th chia s trch
nhim nh th n{o.
Tr li li, Weizmann ~ gi bc th ca Ben-Gurion l mt vn bn |ng kinh ngc v{ ~

ph nhn mnh lit nhng co buc rng ng ~ tht bi trong vic tho lun vi nhng
ng nghip ca mnh: Nu ng, v nhng l do m ti khng th hiu c, la chn vic
t vng mt khi mt vi hoc hu ht nhng bui trao i kin ny, th li chc chn

khng phi l ca ti Tr|i ngc vi kin ca ng, ti c y trch nhim i vic ch
o cc mi quan h chnh tr ca ngi Xin. Ti ni iu ny bi n l s thc. Sau
Weizmann tung mt li co buc tr li i vi Ben-Gurion: Hn cng khng phi l khng
thch hp tra vn liu ti liu khng th gii thch c n{y, ho{n to{n tr|i ngc vi
s tht, ~ khng gi|n tip nhm vo vic che y s tht bi ca mt nhim v m, ti tin
rng, kh m m v bn cht v khng c mt mc ch c th n{o. Cui th, ng ~ ho{n
to{n ph nhn kt lun ca Ben-Gurion v thng bo rng ng xem xt to{n b tai nn
~ n thun l kt qu ca mt tm trng bc pht, b chi phi khng phi bi kh nng
|nh gi| bnh tnh m{ bi s bt bnh v cn c, m khng nghi ng g, ~ g}y ra bi rt
nhiu s tht vng au n m tt c chng ta u phi i din trong thi khc quyt nh
n{y.
Ben-Gurion ~ tr li v{o ng{y hm sau: ng khng c trao cho ci quyn c t

mnh ch o chnh sch ca ngi Xin, v{ cng l{ kin ca ti sau khi cn nhc rng ng
t mnh ch o cc mi quan h cng khng em li li ch cho Ch ngha Xin v{
Palestine. Trong phn tr li, Weizmann ~ ct t cc mi quan h vi Ben-Gurion bng
mt bc th ct ln, kt bng nhng li: Hm nay ti s ri n vng Trung Ty, v ti
ngh rng vic trao i thm khng mang li bt c ch li n{o.
Theo cch ny, cuc chin tim n gia Ben-Gurion v{ Weizmann ~ bng ln ln na vi
s d di hn bt c ln n{o trc }y. Ben-Gurion cm thy rng thi khc c hnh
ng mang tnh quyt nh ~ n, lo ngi Weizmann c th chim c thi c. V{o ng{y
19 th|ng S|u nm 1942, sau s t on trong vic trao i gia ng vi Weizmann, ng ~
vit th cho Tin s Stephan Wise, ch tch Hi ng Khn cp ca M, nhc li nhng co
buc ca mnh chng li Weizmann v{ e da rng tr khi tnh hung nguy him n{y c
iu chnh ngay lp tc, ti s khng cn la chn no khc ngoi vic yu cu Ban Lnh
o Xin v{ Ban L~nh o Do Thi ca Palestine yu cu s t chc ca Tin s Weizmann.
Tuy nhin, trc khi thc hin bc i quyt lit nh vy, Ben-Gurion ~ yu cu Wise
triu tp cuc gp khng chnh thc vi Weizmann v cc v l~nh o ngi Xin M.

Cuc hp , c thc hin tm ngy sau, c s tham d ca chn ngi, bao gm c Tin
s Wise, Meyer Weisgal, Nahum Goldmann, Weizmann v{ Ben-Gurion. Ben-Gurion ~ ni
u tin, lp li tranh lun ch yu ca mnh v vic khng c tham kho kin v tit l
thng thng, trc s c mt ca Weizmann, l do thc s ca s lo ngi ca ng:
Theo nh c|ch nhn ca ti th trong khi Tin s Weizmann c th cung cp nhng li ch

v gi t vic phi hp h{nh ng, ng y cng c th to ra nhng thit hi khng th tnh
to|n c khi ng t mnh h{nh ng. Khng phi lc no ng y cng nm vng cc tnh
hnh thc t khi phi i din vi mt tnh hung mi v c th a ra mt li gii |p
khng c mong i m khng nhn ra n c ngha l{ g. ng lun mun t ra hp l v
khng ch l hp l vi ring ngi Anh Khi nghe thy nhng cuc trao i, ng y nghe
c nhng iu m mnh mun nghe hn l{ nhng iu m{ mnh ang nghe. Trong rt
nhiu dp, nhng bn bo co ca ng qu mc lc quan. ng y ng nht v tr ca c
nhn v s u ~i c| nh}n ca mnh vi c|c u ~i chnh tr.
V l do ny, ti tin rng vic Tin s Weizmann h{nh ng mt mnh khng phi l v li ch
ca phong tr{o. l{ l do v sao Ban L~nh o h{nh ng theo nguyn tc l khi cn thit
Tin s Weizmann thc hin hot ng chnh tr, mt ngi khc nn c mt .
Phng ph|p n{y t nhiu ~ c thc hin cho n khi c chin tranh.
Ben-Gurion cp n vi s kin m{ trong cho rng Weizmann ~ tht bi, a ra

nhng v d t nhng cuc hi hp m{ ng ta ~ khng hi kin ca mnh.
ng c th thc hin nhng cng vic tuyt vi nht ri tht bi v mt c nhn ti coi
bn thn l mt ngi bn trung thnh ca Tin s Weizmann, cho d ng y c ngh g i
na. Ti bit iu ny c th g}y tranh c~i, nhng ti cm thy mnh ~ ngn chn ng khi
vic to ra mt s sai lm nht nh Nu khng th tm c cch no cho tnh hung ny,
ti s phi ni vi Ban L~nh o rng nu Weizmann ch c th lm vic theo ci cch m
ng ta ang l{m, th tt hn ht l ng ta nn t chc.

Weizmann ~ tr li vi s gin d. ng tha nhn rng nhng li ni ca Ben-Gurion
c a ra vi s chn thnh ln nht v khng c s on gin c| nh}n n{o nhng li
buc ti Ben-Gurion din gii sai, hiu sai, v, trong rt rt nhiu trng hp, tuyn b
khng chnh x|c. ng ~ ph nhn li co buc mt cch quyt lit rng ng ~ t mnh
h{nh ng. Vic mt ngi lc n{o cng phi hot ng theo i l{ iu m tr tu [ca
mt ai ] cn phi xem xt; liu ti c cn mt ngi kashrut gim st hay khng th ti
phi cho ng hoc l Quc hi hoc l bt c ai khc quyt nh.
Ht iu n{y n iu khc, Weizmann ph nhn nhng li khiu ni ca Ben-Gurion v

cui cng bc l ng ~ cm thy b xc phm v mt c| nh}n n mc no bi s i cht
:
To{n b ni dung ca nhng co buc ny, ti thnh thc ly lm tic khi phi ni ra iu
ny, gi mt c|ch au n ti nhng cuc thanh trngTi khng ni rng ti cha g}y ra
li lm g nhng li lm s bin h cho vic ti b yt co ln ht thy nhng ct n trong
thnh ph ny nhng }y l{ c mt lot nhng co buc tng tng ln n nh im
ca mt hnh vi m st chnh tr... Ti s h{nh ng nh ti ~ h{nh ng. V ti s khng
t ngt thay i, v ti ngh l{ iu ng n. Ti s khng chia s trch nhim. Trong
a s c|c trng hp, ti chn vic mt mnh i gp mi ngi, hoc i khi s i cng mt
ngi na, iu cn phi c quyt nh bi quyn t nh ot ca ti. Nhng th{nh
thc m ni, ti thy }y mt n lc tuyt vng a ra nhng co buc da trn
nhng li thi phng so rng bin minh cho mt cch kh l knh trng, v Brutus ~ l{
mt ngi {n ng |ng knh mt h{nh ng m st chnh tr. Mt xc cht trong tng
lai th s khng phi bn tm na.
Ti ~ khng bit rng mt thnh vin khc ca Ban L~nh o ~ c gi ti Anh gim
st rng ti s khng gy ra li lm g. Ben-Gurion ~ quan ngi. l{ trng th|i thng
xuyn ca ng ta. Ti ~ b|o c|o [v mt cuc hp c t chc London]. Hoc l bn bo
c|o ~ c chp nhn hoc ti l mt k ni di, hoc ti khng kh nng a ra

mt bn tng trnh chnh x|cTi c mi ti ch ngi Thng c [Kho bc ca Henry]
Morgenthau dng ba tra v{o tun ti. Ti c cn phi mang ng [Louis] Lipsky hay l
Ben-Gurion theo cng khng? l{ iu ang cn phi tho lun y. Ti ph nhn nhng
co buc rng ti l mt Fuhrer. Ti khng phi l{ ngi nh vy. Ti khng phi l mt k
ti hn mt.
Nhng ngi tham gia ~ sng s ri khi cuc hp. Theo Meyer Weisgal th Chaim
Greenberg, l~nh o b phn lao ng ngi Xin M, ~ ri i vi dng nc mt chy
di trn g m, ni rng: Ti cha bao gi tin rng ti li sng thy ngy m mt v lnh
o ca phong tr{o lao ng ca Palestine li ni ra nhng iu khng khip nh vy. Tht
vy, nhng li ni ca Ben-Gurion ~ cay c ri. Nhng li |p tr ca Weizmann cng
khng km phn cng kch. K c ngi hm m trung thnh ca ng ta, Tin s Stephen
Wise, cng b p yu cu cm t |m s|t chnh tr phi c gch b khi cc bin bn
cuc hp. ng ~ gi mt bc th ti Weizmann yu cu ng ta phi ngay lp tc vit th
cho Ben-Gurion v rt li nhng t s ba t v{ o tng m{ ng ~ nm v{o ng y.
Nhng Weizmann ~ khng l{m vy.
Mc d li |p tr cay c ca Weizman v nhng m ch i vi Ben-Gurion ~ g}y ra mt

cht cm phn, khng cn g nghi ng rng ngi ch tch ca Ban iu h{nh ~ phi chu s
phn ng nghim trng. Hu ht nhng ngi ~ tham gia cuc hp ng vi cch
nhn ca Weizmann v ph nhn nhng co buc ca Ben-Gurion. Sau cuc hp , Ben-
Gurion gi im lng, trong khi Weizmann v nhng ngi ng h li ln ng nhng li ch
trch. S c mt ca Ben-Gurion }y ~ lun l{ mt s kch ng kh chu v l ngun
cn g}y gi|n on gn nh k t ng{y ng ta n }y v{o t|m th|ng trc, Weizmann vit.
ng ta lun lun trong tnh trng bn chn, cng thng, lo lng; iu ny lm gim hiu
qu ca tt c cc cuc hp cho d trong Hi ng Khn cp hay l bt c ni n{o khc,
gy ra nh hng dy chuyn khin tt c u ph|t in. B-G. va mi ni khng ln m
thi, Weizmann ~ vit cho mt ngi bn t}m giao kh|c. Gii php tt nht cho vn
ny s l gi tr ng ta v li Jerusalem. iu s gp nhiu tr ngi. Ti ang c gng ht
sc tm kim phng tin i li cho ng ta.

Nhng tr ngi c gy ra bi s thiu thn my bay trong thi chin, nhng v{o gia
thng Chn, cui cng Weizmann cng th{nh cng trong vic gt ra Ben-Gurion y rc ri.
Kh chu v b |nh bi, Ben-Gurion quay tr li Palestine. ng ~ nhc n giai on cng
thng va qua vi Weizmann vi khng t ng nghip ca mnh trong Ban L~nh o Do
Th|i, c quan n{y ~ quyt nh triu tp Weizmann v Palestine ngay khi c th trao
i kin v lm r nhng vn ang tn ti. Nhng Weizmann, khng mun phi i
cht vi Ben-Gurion trn lnh th qu nh ca chnh ng ta, ~ t chi li mi vi l do
tnh trng sc khe khng cho php ng thc hin mt chuyn i nh vy. Thay v{o ,
Weizmann ~ son tho mt bc th d{i gi ti Ban L~nh o, lp i lp li nhng ch trch
sc bn ca mnh v Ben-Gurion.
Ti ~ quan s|t cn thn Ben-Gurion trong sut thi gian ng ta }y. H{nh vi v{ c|ch ng
x ca ng ta gi nh li mt c|ch au n v tn c ti ti tin , loi ngi m{ ngi ta
phi gp thng xuyn trong cuc sng x hi ngy nay. H u c nh dng theo mt
khun mu nht nh: h khng c mt cht h{i hc no, mi mng, tr tr v mt o
c, cung tn v cng u, bc mnh mt cch l liu vi mt tham vng n{o , v{ khng
c g nguy him hn mt ngi {n ng b nh nui dng s c ch ca mnh trong ni
tm c.
Mt thi gian ngn sau , Weizmann quay li London. iu ~ khp li hip u tin
hip u ti tm v su thm trong cuc tranh u gia hai ngi khng l v mc tiu
ca ngi Xin v s l~nh o ca phong tro v v sc mnh quyt nh chnh sch ca
n. M, l{ Weizmann ~ chin thng hip u; Palestine, Ben-Gurion ~ gi{nh c
thng li cn quan trng hn.
Ben-Gurion ti Palestine v{o ng{y 2 th|ng Mi nm 1942. ng ~ i xa sut mi bn

thng, v s vng mt ca ng Trung ng ~ tri qua nhng thng trm gay gt. Khi i
qu}n Africa Korps, i qun sa mc ca Rommel c trang b v kh |ng s, chc thng
ng vo Ai Cp v{o u th|ng S|u nm 1942, Ban L~nh o Do Thi ti Palestine ~ kinh
h~i trc s x}m lc ca nhng i qun ca Hitler, trong khi nhng ngi -rp Trung

ng, cu nguyn cho s sp ca nc Anh, li hoan h reo mng. K c khi nc Anh
vn duy tr li khc t ca mnh v vic dng ln mt i qun Do Thi. Tuy nhin, vo
cui nm 1941, nhng Chnh quyn y tr ~ thng qua mt s tha nhn chnh thc i
vi nhng ng i v b~o ca Haganah v{ {o to ngi ca h thc hin nhng nhim
v c bit. S tn cng ca Rommel ~ b ngng li El Alamein, v hai thng sau chuyn
tr li ca Ben-Gurion v Palestine, Montgomery ~ tung ra mt cuc tn cng |p tr |nh
bi i qun Africa Korps.
Mt cch im tnh v{ thn nhin, Chnh quyn y tr ~ tip tc p dng nhng ni dung
ca Sch Trng nh th h cha bao gi nghe thy g v cuc th chin c. Cnh cng i v{o
t nc tip tc b kha cht vi nhng nn nh}n ~ {o tho|t th{nh cng khi s
khng b Pht-xt v bt u chuyn di c v{o a Trung Hi trn nhng con thuyn nh
nng chon. Vi con thuyn ch y ngi ~ tht bi trong vic tm thy mt bn cng
bt c }u trong c|i th gii t do , ni m{ nhng ngi Do Th|i c cho php t
chn ln, v h ~ b p phi quay ngc tr li v mnh t chu u b chim ng. Mt s
thuyn ~ m ngoi bin khi, v{ nhng con tu b ngi Anh chn li v b y ti nhng
x xnh xa xi ca tr|i t, ni nhng hnh khch ca chng b giam gi trong nhng tri
tp trung.
Ma thu nm 1942, cng ng Do Thi Palestine ~ nhn c tin tc khng khip nht
t trc n nay: k hoch ca c c bit n nh l{ Gii php ti hu cho vn Do
Th|i ~ c a v{o hot ng. Mi s|u ngi {o thot khi Ba Lan ~ k v nhng
khu Do Thi, v s tra tn, s nhc v nhng ngi m tp th; nhng cuc hnh hnh hng
lot; v nhng ni c nhng c|i tn cha bao gi c nghe n Auschwitz v Majdanek
v{ Treblinka v{ Sobibor, ni h{ng triu ngi Do Th|i ang b a n l thiu. Nhng nh
l~nh o ca cng ng Do Thi b chong vng bi cm gic khng th chu ng c ca
s khip hi v bt lc. Ni tuyt vng ca h cng tr nn khng khip hn khi nhng nh
l~nh o ng minh l i nhng l| n khiu ni ca h v Chnh quyn y tr lp y mt
cch m phm tt c c|c iu khon ca Sch Trng trong khi mt dn tc ang b hy dit
Ba Lan. Nhng ngi Do Thi Palestine c th|i b ging x i vi nc Anh. Mt

mt, hn 20.000 ngi ~ tham gia qu}n i Anh |nh li Hitler; mt kh|c, }y
chnh l{ nc Anh vi nhng bng chng hng ngy rng t nc ny l k th khng i
tri chung vi Ch ngha Xin. Mt cm gic lan rng rng sm mun g vic dt b nc
Anh cng l{ iu cn thit.
Khng kh ti Palestine v vy ~ v cng cng thng khi Ben-Gurion quay tr li vi

Chng trnh Biltmore. Trong chin dch ca mnh vi t c|ch thit k chng trnh ,
ng t ti nh cao vinh quang khi trnh b{y chng trnh n{y nh mt cu tr li cho
nhng kht vng mnh lit ca ngi dn Do Thi. K hoch v s nhp c h{ng lot ca
hai triu ngi Do Th|i ~ to nn gii php cn thit v quyt lit cho nhng nn d}n n
t nn dit chng Holocaust chu u v{ cng lc m bo to nn mt cng ng
ng o nhng ngi Do Thi Palestine. Li ku gi c c s c lp v chnh tr ca
ng ~ truyn hy vng cho nhng ngi Do Thi Palestine v chu u trong lc
a ra mt li ha v mt gii php thc s i vi vn Do Thi. Chng trnh Biltmore,
nh Ben-Gurion l gii, dn dn tr thnh quy tc ti thng cho phong tr{o ngi Xin.
Ng{y 11 th|ng Mi, Ban L~nh o Xin ~ thng nht tip nhn n. Ng{y 10 th|ng Mi
mt, Ban L~nh o Xin Jerusalem ~ b phiu |p o cho nhng gii php cc oan ca
Ben-Gurion i vi chng trnh n{y. Ben-Gurion c y quyn cm thy t ho v
thng li ca mnh. ng ~ tr thnh hin thn ca Ch ngha Xin theo c|ch m{ ng hiu
n. Weizmann th ang rt xa, v{ con ng n ha ca ng ta ~ tht bi khi th hin
tinh thn ni lon chng li nc Anh m gi }y ang lan ta gia nhng ngi Do Thi
Palestine. Ben-Gurion ~ l~nh o ngi d}n c th|i chng i vi bt c hot ng no
ca Chnh ph Anh c thc hin theo ng li ca Sch Trng. K c nhng ngi
khng phi l bn hay ngi hm m ng cng phi tha nhn rng ngi Do Thi
Palestine ~ tm thy cho mnh mt nh{ l~nh o v{ ph|t ngn vin l{ Ben-Gurion. Khi
Berl Locker, mt ngi trung thnh vi Weizmann, n London v{o nm 1943, ~ phi
tha nhn rng Ben-Gurion ~ c c tm nh hng, ng ta l{ nh{ l~nh o vo thi
im n{y. Nhng ng vn cha phi l{ nh{ l~nh o ca phong tro th gii.

T Washington, bn bo co v nhng bui thng lng c thc hin bi Weizmann v
ngi ca ng ta vi nhng ngi bn tm giao ca Ibn Saud; v s din gii hon ton
khc ca Weizmann i vi nhng quyt nh Biltmore; v nhng bui hp mt, cc hnh
ng, v cc tuyn b ch tng thch vi cch nhn ch chin ca cc v l~nh o ngi
Palestine c gi ti. Ben-Gurion ni cn tam b{nh. ng gii thch vi y ban Trung ng
Mapai rng mt ln na Weizmann li c x nh th cng vic ca Ban L~nh o l mi
quan h ca c nhn ng ta vy. ng tn cng Weizmann vi s xc ng cc : Ti
khng bit phi a ra li khuyn g na nu Weizmann khng ri b chnh tr. H~y cho
ng ta l{ ch tch danh d, khng ng chm n nhng vn chnh tr hoc l{ ng
ng ta lm ch tch na S c mt ca Weizmann [gy ra] tn hi gh gm nht Ch
ngha Xin khng phi l vn ring t. Ng rng mnh c nh t chc, ng ni thm,
nhng ngy ca ti trong Ban L~nh o ~ c |nh s ri.
Phn ln y ban Trung ng ~ ng h Ben-Gurion v{ ng rng Weizmann phi c

triu tp v Palestine. }y l{ tng ban u ca vic t chc mt Hi ngh Xin th gii
Palestine, v{ Ban L~nh o Do Th|i ~ m rng li mi ca h n Weizmann. Nhng ch
tch T chc Xin ~ t chi thng thng li mi , v{ khng c mt hi ngh th gii Xin
n{o nh vy c thc hin. Ti London, Weizmann ni vi mt ngi tm phc rng Ben-
Gurion ~ tr nn ho{n to{n in r vi c cm v v s thiu nim tin vo ng ta, ni thm
rng ng s khng bao gi ngi cng ng ta trong cng mt Ban L~nh o na.
V{o th|ng Mi, cuc khng hong li n ra. Vo cui th|ng S|u nm 1943, Weizmann quay
tr li London v{ c Leo Amery - B trng Ni cc thng bo, rng y ban Chnh ph ~
c thit lp to ra mt chnh sch mi cho Palestine v mt trong nhng gii php c
th thc hin c l chia tch Palestine v thit lp mt nh{ nc Do Thi trong nhng
khu vc ngo{i Samaria. Qu| nh b v qu mun ri, Weizman tr li. Ben-Gurion mt ln
na ~ v cng tc gin. Weizmann ~ London iu hnh chnh sch ca ng v gp g
c|c nh{ l~nh o nc Anh trong khi Ban L~nh o Do Thi Jerusalem b km kp, khng
nhn c g ngoi vi bn bo co thi thong c gi n v gn nh khng th gi i
chnh kin ca mnh. Vi ngy sau cuc gp g ca Weizmann, Moshe Sharett v Berl

Locker ~ |nh in cho ng yu cu khn cp quay li Palestine. Weizmann li t chi.
ng ~ tin rng London li l trung tm cc hot ng ca ngi Xin, v{ cng ni vi
nhng ngi bn ca mnh mt cch thng thn rng ng ta s khng i din vi
Palestine trong tnh trng trng tay v s khng ngi cng mt bn vi Ben-Gurion. Khi
nhn c cu tr li tiu cc ca Weizmann, Ben-Gurion ~ ng ln trong mt cuc hp
ca Ban L~nh o Xin Jerusalem v tuyn b t chc.
ng thi ca ng ~ g}y ra s rng ng ti tn London. Weizmann tip tc gi v khng

bit g v l do cm phn ca Ben-Gurion. ng ~ mi mt o{n i biu n t Palestine,
ni thm C Ben-Gurion ti. Ti s khng hp tc vi ng ta; ti n gin l khng th
hp tc vi ng ta c.
Trong khong thi gian hai thng, y ban Trung ng Mapai v{ y ban Trung t}m ~ t
chc mt lot cc bui hp ko d{i m{ trong , nhng t tn cng ca Ben-Gurion vo
Weizmann ~ ln ti nh im. Ln u tin, Ben-Gurion ~ miu t v lch s mi quan h
khng yn bnh ca mnh vi Weizmann v kt lun rng iu tt nht l tch ng ta khi
cc mi quan h chnh tr, ch khng phi l khi [phong tr{o] ngi Xin. n c Moshe
Sharett, ngi khng ng vi nhng kt lun ca Ben-Gurion, cng phi cng nhn rng
m t ca ng v nhng sai lm ca Weizmann l chnh xc. Tuy nhin, Ben-Gurion ~
khng thnh cng khi thuyt phc nhng ng nghip ca mnh chp nhn tm quan trng
ca vic chia tch Weizmann khi v tr quyn lc ca ng. Yu im trong lp trng ca
ng bt ngun t tnh cht cc oan ca n. ng ngoan c t chi chp nhn bt c mt
cng thc tha hip no hoc bt c n lc n{o p Weizmann phi hp tc vi c|c ng
nghip ca mnh. Khi Ben-Gurion gi vng s phn i ca mnh, s kin nhn ca Berl
Katznelson ~ cn kit. Mt ln na, ng ~ thc hin nhim v kim ch Ben-Gurion, v
gic ng rt li n t chc ca mnh.
Ben-Gurion t ra rt kin nh, so vi hip u cui cng trong cuc tranh u chng li
Weizmann, khng nh nm ngo|i, ng ~ khng cn b c lp v tr ca mnh na. Di
sc p t c|c ng nghip ca mnh London, Weizmann ~ gi mt bc in ti Ben-

Gurion yu cu ng rt li vic t chc ca mnh. Ben-Gurion li khng thnh cng trong
vic lm sp v tr ca Weizmann, nhng ln ny c mt s thay i quyt lit trong cn
cn quyn lc gia hai ngi {n ng.
Vic gii quyt s bng n sau cng mu thun vi Weizmann gn nh khng cho Ben-
Gurion mt cht thi gian ngh ngi n{o. Ch mi qua mt tun th ng ~ phi i mt vi
s chia tch trong ni b ng ca chnh mnh, Mapai. Nhm t|ch ra, C|nh B, ~ chnh
thc c thnh lp vo cui nm 1938 v{ bao gm phn ln thnh vin ca phong tro
nh c tp th Israel, nhm tinh ty nht ca ng Lao ng. Hc thuyt qun s v chnh
tr ca h tn thnh mt cuc u tranh chng li Anh v to ra mt lc lng t v ca Do
Th|i, iu ~ khin cho phe cnh ny l mt ng minh ca Ben-Gurion. Tuy th s cng
thng d}ng ln i vi cu hi chia t|ch, m{ C|nh B ~ cc lc phn i v iu , li tn
ng mt k hoch khng r rng v s y thc quc t lin quan ti ton b Palestine. N
~ ph nhn k hoch Peel nm 1937 v{ Chng trnh Biltmore nh s bt u mt tin
trnh c hi m cui cng s dn n s chia tch. S v n v{o th|ng Ba nm 1944
trong mt bui hp ca Hi ng chung Mapai. Tch ra khi Mapai sau mt cuc tranh ci
ny la, C|nh B ~ ly tn c ca mt ng ph|i c sng lp bi Ben-Gurion, Berl
Katznelzon, v{ Yitzhak Tabenkin (nh{ l~nh o hin ti ca cnh ny) Ahdut ha-Avodah.
Ben-Gurion ~ b rt nhiu phe cnh ca mnh b ri nhng nh hot ng x hi nhit
th{nh, c|c th{nh vin nh c tp th Israel, v nhng ngi quyn cao chc trng ca
Haganah, c|c th{nh vin qu}n o{n Palmach, rt nhiu nhng ngi ~ i theo Tabenkin ra
khi Mapai. V vy Ben-Gurion ~ bc t s i cht ny sang s i cht kh|c: u tin l
Weizmann, sau n Tabenkin, v ri, v{o ma h nm 1944, l trn bng n ti t nht.
Vo ti ng{y 15 th|ng T|m nm 1944, Ben-Gurion ~ b |nh thc bi David Hacohen, mt

trong nhng thnh vin ch cht ca Mapai. Khi ng ng ca ra vo trong b ng,
trng cn ngi ng v{ y cnh gi|c, ng c Hacohen yu cu quay tr li ging ng.
Ben-Gurion, ti va c thng bo rng Berl Katznelson ~ cht, Hacohen ni.

Ben-Gurion ng vt ra. Ri ng ngi dy, nhn chm chm v pha trc vi ci nhn cht
cng. t nhin, khun mt ng bin dng tr thnh mt s nhn nh khng khip, v ng
li ng vt ra ging. David Hacohen sng ngi.
ng p chn ln mnh, qun quanh u, v pht ra nhng ting than th, khc lc nh
mt con vt b thng iu tht khng khip. Ti cha bao gi nhn thy ai li run ry
nh th. ng ln ln xung quanh, p u vo tm m. Ming ng pht ra nhng li ni
khng th hiu c: Berl, khng c Berl. Sao c th thc hin c m{ khng c Berli
Berl, khng c ng th ti phi lm th n{o }y?
Lc rng sng, Ben-Gurion n Jerusalem v{ i ti cn phng thi th Katzelson. Rt

nhiu ngi c mt trong cn phng khi Ben-Gurion bc vo. ng dng li, nhn vo
khun mt ca nhng ngi bn mnh, v ngt i. Khi tnh dy, ng yu cu c li mt
mnh vi Berl. Khi nhng ngi khc ri khi cn phng, h nghe thy ging ni t qung
ca Ben-Gurion vi thi th kia. Sao anh li c th l{m c iu ny h Berl, lm sao anh c
th ri b chng ti? Sau l{ s im lng. Sut hai gi ng h, ng ngi mt mnh trong
cn phng vi ngi {n ng ~ cht. Khi bc ra, ng ni vi con trai mnh, Amos, ng y
l{ ngi bn chn thnh duy nht m ta tng c.
Ci cht ca Berl Katznelson l mt n him |c i vi Ben-Gurion. ng yu mn Berl vi

s chn thnh him thy, v sau n{y ng ~ ni rng Berl l{ ngi {n ng th}n thit nht
vi ti trong cuc i n{y. S ra i ca Katznelson cng mang ti s thay i v mt nn
tng ca Ben-Gurion. Gi th ng ch cn mt mnh, ng tr th{nh ngi quan trng nht, v
gn nh l{ nh{ l~nh o duy nht trong ng ca mnh. Trong nhng quyt nh tng lai,
s khng cn ai khc bn cnh d kim ch nhng pht bng n bc ng v nhng bc
nhy vt liu lnh ca ng na.
V vy vo cui cuc chin tranh, Ben-Gurion cm thy c n hn bao gi ht, i vai ng

tru xung di gnh nng trng trch ca chnh mnh, trong khi i ng c|c l~nh o gii
giang quanh ng ang mng dn i. Weizmann th khin ng kh chu, mt ngi {n ng
ca mt th h khc, khng cn kh nng a Ben-Gurion vo tm kim sot ca mnh na.

Tabenkin ~ rt khi chin ly ca s cung tn b phi ca mnh. Yitzak Ben-Zvi v vi nh
sng lp khc ca phong tr{o lao ng cng chuyn ra ngoi l. V gi }y, Berl, chic la
b{n ca Ben-Gurion ~ bin mt. Trong s c n khng khip , khng c mt ngi
bn th}n n{o hiu c mnh, Ben-Gurrion ~ ng ln lm nhim v l~nh o cng
ng Do Thi Palestine i qua nhng th thch quyt nh.
Thm vo tt c nhng vn kh khn m{ Ben-Gurion phi tri qua trong sut nhng
nm th|ng chin tranh, ng cng phi ng u vi cuc khng hong gia nh nghim
trng. Mi quan h ca ng vi Paula ~ gp phi tr ngi rt ln, v{ b{ ang mp m s
tuyt vng. C th ni l Ben-Gurion him khi sng mt cuc sng gia nh bnh thng.
Trong sut nhng khong thi gian sng Palestine, ng ~ theo ui nhng hot ng ca
mnh nh mt ngi c vai v trong x hi cng qu| cao n mc thm ch cn
khng c tng g v nhng vn trong gia nh, cng nh khng c xu hng mnh
lin quan n nhng iu . Trong nhng chuyn i ca mnh, khi ng t mua hng t
sch v yu cu rng chng cn phi c gi v nh{ mnh, cha bao gi ng ngh n vic
Paula s phi dng tn mi bng t mi by ng bng lng thng ca ng thanh
to|n. Paula ~ l{m mi iu trong kh nng ca b{ gii phng ng khi nhng lo lng v
ti chnh. B nu nng v git gi cho n ti mun v{ thng kn |o b mt ba n
c thc n cho chng v cc con mnh. Sau ny, cc chuyn gia y t ~ ph|t hin ra rng
b{ ~ b thiu dinh dng kinh nin. Khi Geula kt hn, khng c tin may v|y ci, hay
mua dng trong nh{, Ban L~nh o Do Th|i ~ gi ti mt ngn phiu, m Ben-
Gurion lun lun l{ ngi kht khe vi nhng vn o c c nhn ~ gin d gi tr
li.
Thm vo nhng mi lo lng v i sng gia nh, Paula cng phi gnh trch nhim gio
dc l tr. Ben-Gurion khng can thip; lui v{o phng c ca mnh, khng ni chuyn vi
c|c con mnh cng nh khng chi vi chng. Chng c dy l{ khng c lm phin
ng. Ch trong mt dp duy nht m{ Amos c triu tp n phng c ca cha, sau mt
bn thng bo khng ly g lm vui v ca trng hc. Khi cha gi{ i, Ben-Gurion ni mt
cch bun b~, cha s rt gin bn th}n v ~ khng chm cht hn i vi vic hc ca con.

Nhng Amos , cha rt bn! Cha khng th l{m c iu , k c khi cha gi{ i chc chn
iu s l{m cha au kh.
Trong nhng tnh hnh nh vy, rt t nhin khi Paula tr nn cay ng v hay cn nhn.
Nhng cn c mt vc thm s}u hn gia b v chng b. Ben-Gurion vn tr{n y mt
tinh thn lng mn mnh lit. (Renana, con g|i b hn ca ng, nh v ng nh mt ngi
lng mn v cm tnh.) Nhng v ng li tht bi trong vic a ra mt li thot cho s kht
khao lng mn ca ng, khng hn g vic b chia s quan im chnh tr ca ng ta. Kt qu
tt yu, ng cm thy b c n ngay c trong t m ca chnh mnh. Paula i khi th hin
s hn gin vi chng mnh. B buc ti ng khng yu b{ nhiu v khng dnh cho b
s quan tm. Mt trong nhng cuc ci v xy ra v{i ng{y trc mt chuyn i xa. ng
~ tr li trong mt bc th xoa du gi t Stockholm:
Anh yu em nhiu hn em c th tin c Vn l, em yu , em khng hiu anh, d

anh bit rng em yu anh rt nhiu. Nhng ch c tnh yu thi th cha . Anh mun em
chia s vi anh nhng vn ny sinh trong mi quan tm ca anh. Anh mun em th hin
s thch th vi cng vic v nhng trn chin ca anh. Ri em s hnh phc hn, cuc sng
ca em s gi{u c hn v{ th v hn.
Nhng quan h ca h ~ khng c tin trin. Nm 1937, tr li li mt bc th cay ng

ca b, ng thnh tht vit cho b:
Cuc sng ca anh rt kh khn Anh cha bao gi phn nn c, by gi cng khng phi
ang ph{n n{n nhng anh ang rt c n, mc d c nhiu bn b v{ ngi ng h{nh
nhiu lc, iu tht kh khn i vi anh. C nhng khonh khc m{ nhng cu hi
hc ba v{ cay ng tra tn anh, nhng khng c ai bn cnh v v c. Anh ch ng mt
mnh, vi gnh nng tru ln mnh, nhiu lc, l{ mt gnh nng khng th chu ng
c Mi mt du hiu ca tnh yu v tnh bn t em u v cng qu gi vi anh...
Nhng c nhng lc, d khng mong mun n, khng bit v n, khng c , em lm anh
au kh, v s chu ng ca anh li tng ln, s c n tr nn ti t hn bao gi ht.

Paula ~ khng tm thy nhiu s vui v t pha Ben-Gurion. Nhng nhng vn hng
ngy ca b khng l g c so vi nhng khng hong m{ b{ ~ phi i mt trong cuc
chin tranh: b{ ~ b dy v vi ngh rng c nhng ngi ph n khc trong cuc i ca
chng b.
Thot tin, s nghi ng ca b c l rt |ng ngc nhin. nim v vic Ben-Gurion quyn
r ph n gn nh khng ph hp cht no vi tnh cch c nhn v hnh nh ngoi x hi
ca ng. Nhng trong thi tr, ng ~ rt lng mn v nhy cm, v b thu ht bi nhng c
g|i xinh p, nn khi ~ chn chn v nm gi mt v tr l~nh o, khng thuyt phc lm
nu cho rng ng th vi ph|i p. n tn ngy nay, khng mt ngi ph n no tng
cng b iu g v nhng mi lin h tnh cm vi Ben-Gurion. iu ny c l ch ra rng
th|i c bit n lc bo v danh ting cho ng ca nhng ngi ph n ~ tng tm kim
s ng hnh ca ng. Khi Ben-Gurion l ch tch nc, nhng ngi tm phc v nhng
ngi gip ng ~ dng ln mt tm mn b mt bao quanh cuc sng c| nh}n, v{ cha
c iu g v nhng mi quan h ca ng vi ph n tng c cng b.
Mt s nh quan st c gng gii thch cc mi quan h tnh yu ngoi lung ca Ben-Gurion

nh mt h ly ca s tht vng cay ng ca ng d{nh cho Paula, ngi ~ khng tha
m~n c nhu cu v cm xc ca ng. D cho iu c ng vy hay khng, Ben-Gurion
~ tin rng nhng mi quan h tnh yu ngoi lung ca mt nhn vt ni ting khng phi
l ti li, chng cng khng l{m tn hi hnh nh ngoi x hi ca mt ngi {n ng. Nhiu
nm sau, ng ~ bnh vc Moshe Dayan, khi mt trong nhng mi quan h ngoi lung ca
ng ny b phi b{y trc cng chng. Tr li cho mt bc th t mt ngi chng gin d,
ngi ~ buc cho Dayan ti quyn r v mnh, Ben-Gurion ~ vit:
Ti hy vng l ng s khng tc gin vi ti, nu ti to ra mt s phn bit gia s gn

gi, kha cnh c nhn, v pha qun chng Khng ch trong thi i ca chng ta, m c
trong nhng th h trc }y v{ k c trong thi k c i, c mt s phn bit ~ c
hnh thnh v s phn bit nh vy ~ c to ra gia hai trng ph|i Mt ngi

{n ng c th sng nh mt thy tu kh hnh v mt v thnh sut i mnh v{ khng
nng lc lm nhng nhim v cng ng; v{ iu ngc li cng l{ c th.
Ly v d l{ Vua David v{ c Nelson l nhng ngi ni ting trc }y chng minh

cho trng hp ca mnh, Ben-Gurion i n kt lun: Khng th n{o (theo quan im
ca ti th l{ khng c php) kim tra c cuc sng b mt v{ ring t ca mt con
ngi mt ngi {n ng hay l{ mt ngi {n b{ v da v{o quyt nh v tr
ca h trong x hi c. Khi Ruth Dayan nh nhng phn nn vi ng sau ny, Ben-
Gurion ~ nhc li quan im ca mnh: B{ phi lm quen vi iu , ng ni vi ngi
v ang khc tht tht ca Dayan. Cuc sng c nhn ca nhng ngi {n ng v i v
cuc sng ngoi cng ng ca h thng c din ra trn hai mt phng song song m
khng bao gi gp nhau
Nhng li ni ca Ben-Gurion ~ khng an i c Ruth Dayan, th gii ca b{ lc ~

sp . Paula Ben-Gurion c v cng c cm nhn nh vy vo nhng nm 1940, khi b ta
kt lun l chng mnh ang khng chung thy vi mnh. Sc v tuyt vng, b{ n gp
nhng ngi bn thn ca Ben-Gurion Jerusalem v bc l ht tm can, da s t t.
Nhng ngi bn ca ng n lc ht sc khin Paula bnh tnh li. Chng ti ~ gic b
quay li vi ng y v{ quan t}m n nhng hot ng v cng vic ca ng, v v th ly li
c tnh yu ca ng, mt ngi bn l ph n ~ k li, v{ l{ iu ~ xy ra. B y
buc mnh phi lin quan n tt c nhng hot ng v nhng cuc u tranh ca ng: b
~ gn bn thn mnh tht gn vi ng, ho{n to{n ng nht vi ng, v v th ~ phc hi
c v tr ca mnh vi ng. Mc d s nghi ng ca Paula cha bin mt hon ton, v
trong mt dp b{ ~ mng nhic con gi mnh v ~ mi v nh mt ngi bn tng l bn
gi ca cha, sau cuc khng hong , Ben-Gurion v{ Paula ~ ging ha, v mi quan h
ca h dn dn c hi phc.
Kh k l l, xem xt s |nh gi| ca Paula i vi quyn lc ca ng, th }y l{ thi k m

mi ngi bt u gi Ben-Gurion l{ ng c. V{ trong mc ng cn nh c, thi
quen bt u khi ng ang trong mt nh hng vi v{i ngi bn. Mt c b bn bn

cnh ~ ng ln v hi to: ng c kia l ai vy? v{ bit danh ~ gn vi ng. Ben-
Gurion v{o lc ang cui tui nm mi, v{ v tr ca ng l{ nh{ l~nh o ca ngi
Do Thi Palestine. Nhng bi din vn, cun sch, s tay ca ng ~ c xut bn,
nghin cu, v trch dn vi tt c nhit huyt v s nghim tc. Mn qu tri cho l sc li
cun c nhn bt u hin ra quanh ng nh mt vng ho quang. Mi ngi xu h khi ng
xut hin, v hoc b quyn r bi s duyn dng hoc bi tnh cch mnh m ca ng v
u lo s phi tranh ci vi ng.
Ben-Gurion khng cho php mnh ni chuyn phim. ng khng bao gi l mt ngi ham
tic tng, qu thn thin, hay thch a ct. ng trnh nhng chuyn ngi l i m|ch v{
nhng cu ni vui v b, v v cng thc t khi i thng vn . Mt nh{ vn ni ting tng
n ch Berl Katznelson bng bng ni gin: Ti n gp Ben-Gurion, ng ta lm bm, v{
ng hi ngay lp tc: ng mun g? C chuyn g? Ho{n to{n khng th ch n gin l ngi
xung ni chuyn phim vi ng ta c. Ng{y hm sau, Berl ni vi ng nh{ vn, Ben-
Gurion mun gp ng. H~y n nh ng chiu nay. Nh{ vn ~ rt ngc nhin nhng vn
l{m nh c yu cu. Khi bc v{o phng c ca Ben-Gurion, ng pht hin ra ng y
ang {o bi cc ti liu v v khch ca mnh. ng c ngng u ln v{ ni, Ngi xung,
ri quay li vi ng ti liu ca mnh. Cui cng, ng t bt xung, nghing v pha trc,
v nhn mt cch t m v pha ngi khch ca mnh. Nu, ng ta ni. Ni chuyn phim
i! Ni chuyn phim i! Nhn thy biu hin kinh ngc trn khun mt ngi khch ca
mnh, ng ta hn nhin gii thch: ng ni l{ khng th no ni chuyn phim vi ti c,
th th hy th xem no. Ni chuyn phim i!
Ben-Gurion cng c bn cht l mt ngi c o|n v{ gi cch nhn mnh m v vn

l~nh o. ng cng tin rng ni s tht l mt iu quan trng ln lao trong i sng chnh
tr. Sau n{y ng ~ nh ngha quan im ca mnh v nhng iu m mt nh{ l~nh o
phi l{m v{ khng c php lm.
Bn phi bit mnh mun t c iu g, chc chn mc ch ca mnh v lun lun gi

cc mc tiu thng trc trong u. Bn phi bit khi n{o th |nh tr i th chnh tr ca

mnh v khi no th dm chn ti ch. Bn khng bao gi c tha hip vi nhng vn
v nguyn tc V{ v th gii khng bao gi ngng li mt khonh khc no, v cc yu t
ca mt mu hnh quyn lc lun thay i nh chuyn ng ca chic knh vn hoa vy,
nn bn phi thng xuyn xem xt li nhng chnh s|ch ~ c chn, hng v pha
nhng thnh qu m bn ang nhm n.
Mc d bn tm tt n{y c vit nhiu nm sau , n ~ phn nh nhng tnh hung v

nhu cu i vi s linh hot trong sut nhng nm chin tranh. Khi dng thy triu ang
quay u ng h phe ng minh, qu o nh hng cho chnh sch ca ngi Xin gia
cuc chin chng li Hitler v cuc chin vi Sch Trng ~ tr thnh tin trnh ngy cng
nhy cm. Mt mt, Chnh ph Anh t ra ang thc hin nhng c ch hn gn hng v
pha ngi Do Thi Palestine trong khi Winston Churchill thng bo cho Tin s
Weizmann quyt nh ca Chnh ph thit lp mt Qu}n o{n Do Th|i nh mt phn ca
qu}n i Anh. Qu}n o{n n{y nm tri khng qu vi thng trn chin trng v{o giai on
cui trong chin dch ca . Nhng s hun luyn qu}n i m h nhn c, vic phc v
trong mt n v qu}n i thng xuyn, tinh thn chin u ca h, v vai tr quyt nh
trong vic t chc cu gip nhng nn nhn sng st ca nn dit chng Holocaust v gi
h sang Palestine nh nhng dn nhp c tr|i php, tt c u ~ khin Qu}n o{n ny tr
thnh mt trong nhng nhn t quan trng nht ca cuc chin khng ngng ngh thnh
lp quc gia Do Thi.
Trong sut cuc chin, Churchill cng quyt tm thc hin li ha ca Tuyn b Balfour
bng cch thit lp mt quc gia Do Thi trong lng Palestine, v{ nm 1943 ng ta ~ dng
ln mt y ban B trng s dng chng trnh c bn cho vic phn chia Palestine.
Nhng trong khi Nh{ Trng ang xem xt vic phn chia, th Chnh quyn y tr vn tip tc
trung thnh vi chnh sch Sch Trng. Trc s {n |p m{ nc Anh thc hin
Palestine, ai c th tng tng c ngi Th tng ca h ang b mt chun b cc k
hoch cho mt quc gia Do Thi ch? Nhng nhm ngi theo ch ngha Xt li cc oan
~ quyt nh trt cn gin ca h bng cch tung ra mt chin dch h{nh ng khng b
chng li Anh trong khi cuc chin vn ang tip din.

C mt s ma mai trong vic thay i t ngt ny trong chnh sch ca ch ngha Xt li.
Khi chin tranh n ra, nhng ngi theo ch ngha Xt li v{ i qu}n v trang ca h,
Irgun Zvai Leumi (I.Z.L.), ~ nghe theo li ca Jabotinsky hp tc vi ngi Anh chng li
Hitler. I.Z.L. ~ i theo chnh s|ch n{y s|t sao n mc h ~ ty chay nhng cuc thao
chin v b~o m{ Ben-Gurion ~ t chc chng li Cc Quy tc t ai! Tuy nhin, phm vi
ca s hp t|c n{y ~ chc gin nhng thnh vin cn cung tn hn ca I.Z.L., dn u l
Avraham Stern, ngi ~ tng ku gi chin tranh ton lc chng li nc Anh di hnh
thc chin dch khng b trn din rng. Nhng cch nhn tri chiu n{y ~ khng th hn
gn c, v sau ci cht ca Jabotinsky, nhm I.Z.L. ~ t|ch ra; lc phe c|nh ca Stern
c tn Lohamei Herut Israel (Lehi). Nhm I.Z.L. ~ bc vo thi k di ca s bi ri v
nghi k, b x nt bi nhng thi thc xung t ln nhau u qu}n cho qu}n i Anh hay
tham gia cuc chin chng li Sch Trng. T chc ca Stern ~ khng quyt nh c nn
h{nh ng chng li Anh nh th no. Nhng khu hiu cc oan ca h ~ khng ku gi
c s ng h no t qun chng; v nhng v cp bc ngn hng cung cp ti chnh cho
cc hot ng ca h cng nhng v tn cng dn n ci cht ca nhng cnh st Do Thi
khin Lehi tr thnh mc tiu b ght b ton din. T chc ~ phi chu hu qu nghim
trng khi ngi Anh tm ra ch n nu ca Stern, tn cng v git cht anh ta.
Tuy vy, v{o nm 1944, nhm I.Z.L. ~ kt thc qu| trnh nh chin ca h vi ngi Anh
v bt u h{nh ng. Tinh thn chin u ca h ~ c thi bng tr li bng vic tin
vo Palestine ca Cu Ch tch phong tro Betar Ba Lan, Menahem Begin, mt ngi {n
ng hiu chin v liu lnh, c kh nng thin bm v t chc v din thuyt. Ly li quyn
l~nh o I.Z.L., Begin ~ thi lm gi mi vo mt t chc ~ b yu i, dn dt nhng thnh
vin ca n thc hin chin dch bo lon v liu lnh chng li ngi Anh. C|c i qun ca
I.Z.L. ~ cho n tung nhng khu tnh b|o u no ca Anh trn khp t nc, tn cng cc
n cnh st, v m st cc vin chc Anh. ng gi l nhng chin binh Anh hoc cnh st,
hoc l{ ngi -rp, h ~ cp v kh t cc tri ca Anh v bt gi cc con tin.
Nhiu th{nh vin I.Z.L. ~ b git v b thng trong c|c v tn cng, v mt phn trong
cng ng Do Th|i, c bit l gii tr, tr{n y s knh trng nhng chin binh t do dng

cm , nhng ngi ~ mo him cuc sng ca h trong cuc chin chng li th lc
ngoi x}m. Nhng phn ln cng ng Do Th|i ~ cc lc phn i ch khng b. Ban
L~nh o Do Th|i ~ xem bo lc khng kh|c g v kh chnh tr c s dng vi nhng
hn ch v chnh tr v{ o c. Nhng I.Z.L. ~ vt qu gii hn cho php. Nhng cuc
tn cng ca h v pha Anh ~ i km theo danh s|ch |ng tic ca nhng v cp ngn
h{ng v{ cp bc, tng tin cung cp ti chnh cho cc hot ng ca mnh, cng nh
vic git chc nhng k phn bi v{ k a tin.
Khi cng thng gia tng Palestine, s nguy him tng ln trong cuc chm trn gia
nhng ngi bt ng quan im I.Z.L.v Lehi v{ Haganah. Th|ng Mi nm 1944,
Begin gp Moshe Sneh, ngi ng u c|c khu u no trn ton quc ca Haganah v
l tm phc ca Ben-Gurion. Theo nh b|o c|o ca Sneh, Begin nhc i nhc li rng sau
ci cht ca Jabotinsky, chng ti coi Ben-Gurion l{ ngi {n ng duy nht nn l~nh o
cuc u tranh chnh tr ca ngi Xin. Chng ti ~ chun b t mnh di s ch huy
ca ng{i. Nhng [ch] khi Ben-Gurion ng v tr l~nh o mt y ban gii phng quc gia,
hoc l{ l~nh o ca mt Chnh ph lm thi ca Do Thi; khi ng y bt u cuc chin
chng li Chnh ph [Anh]. Begin ni v u tranh, trong khi Sneh ni v c|c tng chnh
tr. ng ta yu cu rng I.Z.L. tm ngng nhng h{nh ng khng b ca mnh, k c ch l
tm thi. Nhng cuc i thoi gia h l cuc {m thoi ca nhng ngi ic, cng nh
cuc hp ca Begin vi Eliyahu Golomb, l~nh o khng chnh thc ca Haganah. Tht bi
trong vic thuyt phc Begin tm dng h{nh ng khng b, nhng li chia tay sc lm ca
Golomb ~ ni rt r rng rng Haganah s tn cng I.Z.L. vi tt c c|c phng tin m h
c t du chm ht cho chin dch khng b ca nhm n{y. Theo nh Begin, Golomb
ni, Chng ti s n v xa s c|c ng! V{o lc , mt s ngi ca Haganah ~ chun b
nhng k hoch bt ng tn cng I.Z.L. ri. V{o nh im ca s cng thng ni b ny,
mt v m st Cairo xy ra.
V{o th|ng Mi mt nm 1944, Weizmann ang chun b n Palestine sau nm nm vng

mt. Trc khi ri i, ng ta ~ gp Churchill, ngi ~ khuyn nn n Cairo gp Th
trng Moyne, ngi B trng ngi Anh ang Trung ng. ng ta ~ thay i v

trng thnh trong sut hai nm qua, Churchill ni. Cho d Moyne ~ thay i v{ trng
th{nh hay cha, Weizmann ~ khng bao gi bit c. Hai ng{y sau, Moyne ~ b hai
thnh vin ca Lehi m st, nhng ngi c bit c gi ti Cairo thc hin v m st.
Weizmann ~ rt kinh hong. Trong mt l| th gi Churchill, ng ~ th hin s kinh hi
v phn n v mt o c su sc v{ tuyn b rng nhng ti c chnh tr theo kiu ny
l cc k |ng kinh tm. Ben-Gurion ~ khng gi mt l| th chia bun n{o, nhng gi
ng ta ~ quyt tm tn cng nhng ngi bt ng quan im .
C l tht ma mai rng Ben-Gurion, ngi hiu chin nht trong s nhng v l~nh o lao
ng, li l~nh o chin dch chng li nhng ngi bt ng quan im. Cng lc , v tr
ca ng l rt c bit. Ben-Gurion tin rng trong cuc u tranh tp trung xung quanh vic
thc hin nhng quyn c bn ca ngi Do Th|i, nh ~ c ch ra trong Tuyn b
Balfour, vi lc lng v trang c s dng t v chng li nhng n lc ca ngi
Anh trong vic ph nhn nhng quyn bng sc mnh. Nhng ng ~ coi ch ngha
khng b chng li Anh trong thi chin l{ c }m sau lng mt ngi ng minh.
V vy, h{nh ng c tin h{nh di ci tn khng may mn saison (ma sn bn). Gia
nhng cng thng tng cao sau v m st Moyne, Ben-Gurion ~ thuyt phc Ban L~nh o
Do Thi thc hin mt gii php c nh hng rng ri:
Cng ng Do Th|i c ku gi y bt tt c nhng thnh vin b nhm nguy hi v

ph hoi ny, khng cho chng c bt c mt ni nng n|u hay ch an ton no, khng
phi l b khut phc trc nhng e da ca chng, v mang ti cho cc nh cm quyn tt
c nhng s h tr cn thit chng li nhng h{nh ng khng b, xa s t chc
[khng b] , v }y l{ mt vn ca s sng v ci cht.
Gii ph|p n{y ~ l{m dy ln s on gin lan rng, nhng Ben-Gurion ~ khng li bc;
ng ~ kin quyt bt tay vi ngi Anh chng li nhng ngi khng cng ch hng ny.
Chng ta ang i mt vi hai la chn, ng ni v{o th|ng Mi mt nm 1944, ch
ngha khng b, hoc l cuc u tranh chnh tr ca ngi Xin; cc t chc khng b hoc
l cng ng ngi Do Thi c t chc. Nu chng ta mun mt cuc u tranh chnh tr ca

ngi Xin chng ta phi ng ln h{nh ng chng li ch ngha khng b v cc t chc
khng b. ~ n lc cn phi h{nh ng, khng phi ch ni na.
Tuyn b n{y ~ |nh du giai on th hai ca saison, trong c|c th{nh vin I.Z.L. khp
ni trn t nc u b bt, a n nhng ngi nh hoc cc kibbutz ring l, b thm vn
v trong nhiu trng hp b |nh p v b tc nhng ngun ti chnh. Danh sch
nhng c|i tn c a li cho cnh st Anh bt gi, v trong nhiu trng hp cc
th{nh vin Haganah ~ trc tip giao np nhng ngi ca I.Z.L. cho ngi Anh. Chin dch
c th ~ c dn dng thnh cuc chin huynh tng t{n, nhng pha I.Z.L. li
quyt nh th hin s kim ch. Cc anh s khng c ng th, cng nh s dng v
kh chng li nhng ngi Do Thi tr tui, Menahem Begin ~ ra lnh cho cc v l~nh o
ca I.Z.L. H khng th b li c. H l anh em ca chng ta. H ~ b la di, b lm
cho lm lc S khng c mt cuc chin tranh gia nhng ngi anh em. V{ thc s ~
khng c mt cuc chin tranh gia nhng ngi anh em.
Chin dch saison cn tip din trong vi thng na, cho n th|ng Ba nm 1945. Trong
mt khong thi gian ngn, chin dch ~ t c nhng mc ch ca n: khng c
thm nhng h{nh ng no na ca I.Z.L. cho n khi kt thc chin tranh (qu}n Lehi ~
tm dng chin dch ca mnh sau khi t c mt tha thun vi Haganah, v nhng
thnh vin ca h ~ khng b lm hi trong chin dch saison). Tuy nhin, c|c t chc ~
khng b p tan, v{ Menahem Begin ~ xoay x khng b bt gi. Trong thi im hin
ti, Ben-Gurion ~ gi{nh thng li trong cuc i u vi nhng ngi khng ng ch
hng; nhng l{ mt chin thng m m. Cuc u tranh ni b vn li nhng vt
thng h v cc kibbutz phn i b phn cc vi s th ght m qung s khng mt i
nhanh chng. Thi k saison ngn ngi ~ li nhng cng thng m sau ny s gy hi
trong mt s thi khc quyt nh trong sut cuc u tranh v mt quc gia Do Thi.

Chng 08. Cuc u tranh cho s thnh
lp quc gia
Ng{y 8 th|ng Nm nm 1945, Ben-Gurion i b qua nhng con ph b chin tranh ph nt,
nhn m m v{o nhng |m ng kch ng chun b n mng s sp ca Pht-xt
c. ng ch vit mt dng duy nht trong nht k ca mnh: Ng{y thng li bun, rt
bun. Vic |nh bi Pht-xt c khng phi l thng li ca ngi dn Do Thi. Trong
sut s|u nm chin tranh, su triu ngi d}n Do Th|i ~ b st hi, v trong ngy chin
thng, Ben-Gurion ~ chm s}u v{o tnh trng trm cm. ng bit rng bi kim tra tht s,
trn chin quyt nh, vn cn ang pha trc.
Khi c mt London, Ben-Gurion c bit v cuc ni chuyn y khch l gia Tng

thng Roosevelt v Tin s Stephan Wise Washington. Wise cho bit l Hi ngh ba nh
l~nh o Ti cao Yalta ~ quyt nh d{nh Palestine cho ngi Do Thi v cho php gia
tng nhp c. Tng thng cng t chc bui ta {m ko d{i bn ting vi Ibn Saud, nhng
n ~ l{m cho ng ta tht vng. Ben-Gurion c ci nhn nghi ng i vi nhng bo co ny.
Thc t th, Roosevelt ~ chi tr hai mang i vi vn Palestine mc |ng kinh
ngc. Cng vi nhng tuyn b thn Xin ca mnh ti cc v l~nh o ngi Do Thi, ng ta
cng h{o phng a ra nhng li ha hn y mu thun dnh cho cc chnh khch -rp.
Trn ng quay li Hi ngh Yalta, ng ta thc s ~ gp Ibn Saud nhng li c v ~ d{nh
cho ng ny nhng li ha kh khc bit vi nhng g ~ c bo co li vi Wise. Khi
quay li Washington vo ngy 1 thng Ba, Roosevelt tuyn b: Ch nh nm pht tr
chuyn vi Ibn Saud m{ ti ~ c bit v vn Hi gio v Do Thi cn nhiu hn so vi
vic tm hiu v chng qua c hai hay ba t tin nhn trao i.
V{i ng{y sau, Roosevelt ~ gi mt li nhn b mt ti Ibn Saud, trong ng nhc i nhc
li li ha ca mnh rng ti s khng tin hnh, vi vai tr l{ nh{ l~nh o ca mt b
phn iu hnh Chnh ph ny, bt c mt h{nh ng no c kh nng g}y th ch vi

ngi dn -rp. S ng h Ch ngha Xin ca Roosevelt khng |ng tin cy. Sau n{y, a
s c|c nh{ quan s|t ~ c kin rng nu Roosevelt c th hon thnh nhim k ca mnh,
th kh nng mt nh{ nc Do Thi c th c hnh thnh s l khng chc chn.
Churchill, ngi m nhng ngi Xin t vo rt nhiu hy vng ln lao, bt ng lng trnh
cuc gp g c sp xp trc vi Weizmann. Ch tch T chc Xin ~ khng th bit
c rng k hoch ph}n chia c Chnh ph Anh b mt chun b b nh li. Trong
sut nhng tun cui cng ca cuc chin tranh, Ch ngha Xin vn cn xa giai on tha
mn ca mnh.
Ben-Gurion cm thy rng ng khng cn g nhiu lm vi nc Anh na. Ban u ng

~ ln k hoch dnh mt khong thi gian khng h ngn trc khi i tip sang M,
ni m{ gi }y ~ l{ trung t}m h{nh ng. Nhng khi vn ang London, Weizmann nhn
c l| th |ng tht vng ca Churchill hon li bt c cuc tho lun no v vn
Palestine. Ben-Gurion ~ n M mt tun sau . L| th ca Churchill ~ cng c cm gic
ca ng rng mt s i u vi nc Anh l khng th tr|nh c. Trong bi din thuyt
u tin ca mnh ti Hi ng Khn cp Xin, v trong bui hp bo vo ngy hm sau, ng
~ ph|t i li cnh b|o : C mt kh nng Palestine nu, vi s gip ca nc M,
chng ta tht bi trong vic thuyt phc nc Anh iu chnh li chnh sch ca mnh. C}u
ni bao gm ton b chin lc mi ca Ben-Gurion: mt n lc cui cng s c thc
hin thuyt phc nc Anh th tiu Sch Trng v{ ng vi s thnh lp mt quc gia
Do Thi. Nu nh h khng ng s l mt cuc u tranh v trang.
Tuy nhin, nhng k hoch cho cuc u tranh ngn hn khng c php che lp nhng
mc tiu di hn hay cc cch thc t c chng. Ben-Gurion ~ nhn xa hn s xung
t ang treo l lng vi ngi Anh ti s chuyn hng ca h v vic thit lp mt nh
nc Do Thi. Khi nhng mc tiu n{y t c, t nc non tr y s tr thnh mc tiu
tn cng ca nhng quc gia -rp lng ging. V vy vic c c lng v kh khng l l
v cng thit yu, cng nh c|ch thc t sn xut ra chng, khi c chin tranh th ngi
Do Thi s c th y lui c nhng k x}m lc. }y l{ mc tiu chnh ca Ben-Gurion
trong chuyn i sang M.

Khi c mt New York, Ben-Gurion t phng Khch sn Mi Bn trn Ph 60, ni phc
v rt nhiu ngi Do Thi gc Palestine tng n thnh ph ny. Ngay lp tc ng triu
tp Meyer Weisgal v{ tm lc k hoch ca mnh. Weisgal ~ gii thiu Ben-Gurion cho
ngi bn ca mnh l{ Henry Montor, ngi c tri ph kh nng tuyt vi trong vic
huy ng tin bc v bit tt c nhng ngi |ng bit n. Montor ~ cho Ben-Gurion
danh s|ch mi by ngi {n ng gi{u c, lng trung th{nh ca h vi s an ton ca
cng ng Do Th|i ngi Palestine l c th tin cy c. Sau Ben-Gurion ~ gp g
bn ca ng ta, nh t ph Rudolph Sonnenborn v ni rng ng mong mun c gp g
v{i ngi bn ti nh ca ng ny, cho mc ch sng cn. Sau khi nhn c s cho php
ca Sonnenborn, Ben-Gurion ~ gi nhng bc in tn ti tng ngi Do Thi trong danh
sch ca Montor triu tp h n ngi nh ca Sonnenborn lc 9 gi 30 sng ngy 1
th|ng S|u nm 1945, v vn sng cn. V{o ng{y ~ c ch nh, tt c mi by
ngi ~ xut hin.
Cuc hp b mt ti cn h trn Ph 57 |ng lu v{o s s|ch. Cho n nm gi chiu, nhng

ngi tham d ~ dn ln Ben-Gurion hng lot cu hi v nhng k hoch ca ng c
c hng triu -la dnh cho v kh bo v mt quc gia vn cha c hnh thnh.
l{ mt ngy nng nc, nhng khng ai b i c. Cui bui gp, mi mt ngi trong s
mi tm nh t ph ~ m nhn lm tt c nhng g trong kh nng ca mnh cho k
hoch . }y l{ khi u ca Hc vin Sonnenborn. che mt, Sonnenborn tham d
chuyn ch trang thit b v thuc men cho cc bnh vin, nhng mt cch b mt, ng ~
thu thp mt triu -la u tin mua v kh. Sau n{y, ng s tip tc thu gom hng triu
-la na mua cc loi v kh v{ rt nhiu tu thuyn phc v cho vic nhp c tr|i
php. Sau bui hp mt , Ben-Gurion ~ ht sc tha mn ghi li trong nht k ca mnh:
l{ cuc hp tuyt vi nht ca nhng ngi Xin m ti tng tri qua Hp Chng
quc Hoa K.
Cui thng By, Ben-Gurion ln thuyn ti nc Anh trn con tu N hong Elizabeth. Cng
i vi ng l nhiu nh{ l~nh o quan trng ca phong tr{o ngi Xin M. H ln ng
n London d hi ngh quc t ngi Xin ln u tin c t chc k t khi chin

tranh n ra. Con t{u vn cn ang trn bin th kt qu ca nhng cuc bu c tng
th Anh c cng b: Churchill v{ ng Bo th ~ phi hng chu s tht bi nng n.
Ngi d}n Anh ~ b phiu cho ng Lao ng, di s l~nh o ca Clement Attlee, bt
u nhim k Th tng, v{ Ernest Bevin c ch nh lm Ngoi trng. C|c l~nh o
ngi Xin trn con tu cng rt nhiu ngi Palestine ~ cng khai n mng thng li
ca ng Lao ng nh mt s kin c tm quan trng lch s. Gi th h ~ tin c rng
quc gia Do Thi s sm xut hin.
S t tin ca h bt ngun t lp trng th}n Xin ~ c ng Lao ng th hin r t

lu. T nm 1939, ng n{y ~ cc lc phn i Sch Trng v nhng quy tc ca n. Vo
nm 1940, gia cuc chin tranh, ng n{y ~ a ra kin v vic khng c mt s tin
tng n{o i vi vn Cc Quy tc v t ai c. Th|ng Mi hai nm 1944, ng n{y ~
i xa hn c chng trnh Xin chnh thc. Hi ngh hng nm ca ng n{y ~ tip nhn li
ngh c nh hng su rng v vic Palestine nn c kin thit nh mt Cng ng
Thnh vng Chung Do Th|i, nhng bin gii ca n c m rng, v{ di chuyn dn
s -rp sang cc quc gia lng ging! nim trit ti mc ngay c c|c nh{ l~nh o
Xin, bao gm Ben-Gurion, ~ phi vi v tuyn b khng lin quan tng di chuyn dn
chng khng chc gin nhng ngi -rp.
Tuy nhin, khng ging nhng ngi ng nghip y nhit huyt ca mnh, Ben-Gurion ~
gi th|i hoi nghi v tng lai di s dn dt ca ng Lao ng. Ti Hi ngh Xin
c t chc trong th|ng T|m nm 1945, ng ~ cm n ng Lao ng v th|i ng
cm ca h, nhng ng cng gi ra mt li cnh bo nghim tc ti nhng ngi ng
nghip ca mnh:
ng qu da dm vo s thay i ln lao n{y, v{ ng cho rng vn Sch Trng nh

m{ c gii quyt iu gi thit mt ng cm quyn cng ging nh ng i lp l
khng c cn cV{ chng ta khng c mt bo m no rng khi c c quyn lc, ng
s |p ng nhng mong i m h ~ ha dnh cho nhng i tng kh|c, cng nh l{
tha mn nhng mong i V{ ti c g c th ni vi ng Lao ng Anh rng: nu, v

mt l do no khc, h duy tr ch Sch Trng trong mt khong thi gian khng gii
hn th chng ta Palestine s khng s h~i, cng nh khng tho|i lui, khi phi i din
vi sc mnh v i ca nc Anh, v chng ta s chin u chng li n.
Nhng li ni ca Ben-Gurion ~ khin c phe cnh ca Weizmann chong vng u tin

v{ trc nht l chnh bn thn Weizmann. Din vn ca Weizmann thc s ~ bt u mt
cch mnh m: Palestine vi t c|ch l{ mt quc gia Do Thi th nn l mt trong nhng
tri ngt ca chin thng, v vi s gip ca Cha, n s l{ nh vy! Nhng ri ng ta
li th hin s hoi nghi ca mnh i vi khu hiu mt quc gia Do Thi ngay lp tc,
nhc li cch nhn ca mnh rng tin trnh ny c th phi mt ti nm nm v{ s dn dn
hnh thnh. Li ni ca ng ta ~ chc gin rt nhiu v i biu ng h Chng trnh
Biltmore, v yu cu rng chnh s|ch cn phi c khng nh mt cch r rng v
quyt lit. Mt ln na Ben-Gurion ~ bc vo mt cuc i cht sc bn vi Weizmann,
ln n{y l{ i vi s khc bit c bn v mt quan im.
u th|ng Ba nm 1945, ch ngha hiu chin ngy cng tr thnh vn chnh gy tranh
ci gia Weizmann v Ben-Gurion. Vi Weizmann, cha c g thay i trong nhng mc
ch ca Ch ngha Xin hay phng thc thc hin ca h c. ng tip tc bm cht vo
khu hiu mt con d i ly mt mu t, trong khi tng bc thit ca Ben-Gurion
thin v vic theo kp tin cc s kin hn, v{ t}m trng ang din ra trong phe cnh
Xin nh Nahum Goldmann ~ m t v bui i cht . Sc p gy ra bi nhng ngi
ch chin trong cuc hi tho London ~ p Weizmann phi thoi lui. Cui cng, ng ~ t
b lp trng ca mnh v chp nhn gii php mnh m ti khng nh Chng trnh
Biltmore v{ e da Chnh ph Anh mt cch khng trc din vi s cng thng ~ c gia
tng Palestine, nu h ln trnh mt gii php cho vn .
Tiu chun c xem xt trong nh ca Chnh ph Lao ng v vn Palestine l li

yu cu t Tng thng Truman cho php nhp c ngay lp tc ca 100.000 nn dn Do
Thi vo Palestine. Trong cao tro ca Hi ngh Potsdam v{o ma h nm 1945, Truman ~
gi cho Churchill mt bn trch lc th hin nim hy vng rng nhng s hn ch v nhp

c do S|ch Trng quy nh s c bi b ngay lp tc. Tuy nhin, ba ngy sau, Chnh ph
ca Churchill ~ b |nh bi, v{ ngi k nhim ng ta, ng Clement Attlee, ~ gi cho
Truman mt cu tr li khng c tnh cam kt. Nhng Tng thng ~ khng t b vn
ny. Khi quay li Washington, ng ~ ni trong mt cuc hp b|o: Chng ti mun gi ti
Palestine nhiu ngi Do Thi nht c th. Sau ny, s l cn thit t chc nhng bui
tho lun ngoi giao vi ngi Anh v{ ngi -rp, nu c th thit lp mt quc gia
, n s c dng ln trn mt nn tng ha bnh. Ti khng mong mun phi gi
500.000 binh lnh M ti gi gn ha bnh Palestine.
Cui ma h l{ giai on cng thng i vi Chnh ph Anh. Mt nhn vin tnh bo Anh
thng bo cho Ben-Gurion rng Chnh ph ny sp sa hnh thnh chnh sch Palestine ca
mnh v{ ang duy tr s b mt tuyt i. Thng Tm v thng Chn l khong thi gian rt
cng thng i vi c|c nh{ l~nh o ngi Xin, nhng ngi ang London ch i
nhng quyt nh ca Chnh ph. Ngy 20 thng Chn, li tin o|n cay ng ca Ben-
Gurion ~ c khng nh. Mt ngi bn ca Weizmann ~ tc gin vit trong cun nht
k ca b{: [Chaim v{ Moshe Sharett] cho ti hay l{ Chnh ph n{y ~ quay lng li vi
nhng chnh sch ca ng Lao ng v{ c nh tip tc chnh sch ca Sch Trng, vi
mt s nhng b nht nh! H s khng ng vi bt c mt thng lng no trn
nn tng Sch Trng }u Ng{y tip theo, c|c th{nh vin Ban L~nh o Do Thi London
gp nhau ti mt cuc hp kn. Ben-Gurion chn lp trng ch chin, ku gi cng b ngay
lp tc mt tuyn b bao gm c}u: Nhng cnh cng ca Palestine khng th tip tc ng
cht v s khng tip tc ng cht. ng cng ngh ct t nhng cuc hi thoi vi
pha Chnh ph (vi ngoi l duy nht cho mt cuc hp ~ c ln k hoch gia
Weizmann v Bevin), tung ra chin dch cng khai Anh v M, triu tp hi ng ngi Do
Thi Palestine, v thc hin hot ng ng h vic nhp c v{ t v Anh v M.
Cho d ng vi phn ln ngh ca Ben-Gurion, Weizmann ~ nghi ng nhng bc

nh vy gi }y c th hu dng. Nhng Ben-Gurion rt tin tng rng thi c ~ chn
mui cho c|c h{nh ng c th. Ng{y 29 th|ng Chn, ng ~ bay sang Paris v{ ng{y 1 th|ng

Mi, ng gi mt bc in {m c m ha ti l~nh o ca c quan u no Haganah,
hng dn Haganah thit lp cuc ni dy v trang chng li nc Anh.
Bc in n{y ~ c gi i m{ Weizmann khng h bit. S khng kh tng tng ra

Weizmann ~ ni gin n mc n{o khi c c li ch dn cho s ph| hoi v{ tr a
chng li nhng k git ngi Do Thi kia v ng h s nhp c c v trang. Trong nhng
mnh lnh h{nh ng gi ti Moshe Sneh, Ben-Gurion ~ i xa hn bt c iu g ng tng
tm tt trc }y cho nhng ng nghip ca mnh London. ng ~ khng t la di bn
thn rng cuc u tranh v trang c th y c ngi Anh ra khi Palestine, nhng
ng ~ hy vng n s kch ng s ng cm su sc ca d lun th gii n mc nc
Anh b p phi thay i chnh sch ca mnh. Vi kt lun nh vy, ng ~ ph|t biu trong
mt cuc hp b|o c t chc Paris rng nhng h{nh ng ca Chnh ph Anh mi
|ng b coi l s tip din chnh s|ch th ch ca Hitler.
Khi l~nh o ngi dn ca mnh dn thn vo cuc u tranh v trang, Ben-Gurion ~ tr

thnh mt tnh c|ch c nht v nh, d d{ng thay i danh tnh nh ngi ta thay o khoc
vy. Ti London, ng l Ch tch Ban L~nh o Do Thi, mt nhn vt quan trng chnh thc
thc hin nhng cuc tip xc hnh thc ngoi giao vi Chnh ph Anh. Paris, ng l lnh
o ca phong tro ni dy Palestine, iu ng nhn lc, v kh, v{ tin bc, v vch ra
mu k tn cng Chnh ph Anh, i tng m ng va ti thm c|c c quan ca n
ng{y hm trc v s gp li nhng ngi i din ca n ngy hm sau.
Ng{y 5 th|ng Mi, trong khi Ben-Gurion ang trn ng quay li London t Paris,
Weizmann ~ gp Ngoi trng Anh, Ernest Bevin. Ch chnh trong cuc gp ca h l
vn giy chng nhn nhp c. Bevin, thp v trn tra vi khun mt to, l mt ngi
{n ng to|t ra sc mnh v s khng khoan nhng. Mt l| th t tr s ngi Xin ~
cho ng ta bit Ban L~nh o Do Th|i ~ t chi tip nhn vic cp pht giy php nh git
nh c quy nh trong Sch Trng v yu cu nh mc l 100.000 giy php cho nhng
ngi b p phi di di khi chu u. Ngay khi Weizmann va bc v{o vn phng th
Bevin ~ mng nhic ng mt cch th l: ng c ni l{ ng t chi chp nhn nhng

giy php ? ng ang c tri buc ti y ? Nu chin tranh l th cc ng mun, th
chng ta s cng khai xung t! Khi Ben-Gurion nghe thy bo co ca Weizmann, cn
thnh n ca ng bng pht tr li. Ti mt bui hp trong vn phng Xin London, ng
~ yu cu mi quan h vi Chnh ph Anh phi b ct t, nhng ng ~ phi i din vi
bc bnh phong ca Weizmann v nhng ngi ng h ng ta. D sao th Bevin cng sp
sa phi n nhn chin tranh, cho d phe Weizmann c ng hay khng.
Moshe Sneh, l~nh o c quan u no quc gia Haganah, ~ sp t c|c c s cho lin
minh vi I.Z.L. v Lehi, nhng th ~ ph|t trin th{nh Phong tr{o Phn kh|ng Hebrew.
Ng{y 9 th|ng Mi, c|c n v Palmach ~ bt ng tn cng vo tri tp trung Atlith v gii
phng hai trm ngi nhp c bt hp ph|p ang b giam gi . Sau , v{o ti ngy 1
th|ng Mi mt, Phong tr{o Hebrew ~ thc hin cuc h{nh qu}n u tin trn din rng
chng li Chnh ph Anh: c|c n v Palmach, I.Z.L. v{ Lehi ~ bt ng tn cng nhng
ng xe la ca t nc, ph hy chng 153 im, v cho n tung nhng tu gim st
ng bin c s dng ui theo nhng con tu nhp c khng hp ph|p. }y r
rng l phong tro b mt ~ cn thn tr|nh mu, v Ben-Gurion ~ gi mt l| th chc
mng ti tng h{nh dinh Haganah. Nhng phn ng ca Weizmann li kh khc bit. ng
ta khng hi lng tr khi vn phng ca ngi Xin ti London gi mt tuyn b ln n
h{nh ng . Vic d tho tuyn b ny mt rt nhiu thi gian, v{ n ~ cha ho{n th{nh
trc khi Chaim e da t chc nu khng ng ta thm hai t gh tm v{ ln |n.
Ti mun ng{y 12 th|ng Mi mt, Ben-Gurion quay tr li London. Trong lc

Weizmann ~ n M, cay ng v tht vng vi c ngi Do Th|i v{ ngi Anh. Ngy tip
theo, Ben-Gurion v{ Moshe Sharett ~ nhn c mt lnh triu tp khn cp n Vn
phng Thuc a, ni B trng Thuc a Hall trnh cho h mt bn sao tuyn b m Bevin
s ln Ngh vin v{i pht sau . Chnh ph Anh ~ quyt nh gi mt hi ng iu tra
theo ngi M c mi gi ti mt s i din s quyt nh liu Palestine c cn
ch cho nhng ngi Do Thi phi di di khi chu u khng, hay l h s phi c cung
cp ch mt ni n{o kh|c. Cho n khi nhng kt qu ca hi ng n{y c cng b,

vic nhp c s tip tc theo tin nh ~ c quyt nh trc }y 1.500 giy php
mt thng.
Ti mt cuc hp b|o c t chc sau khi a ra tuyn b ca mnh, Bevin ~ ph|t biu
mt cch cc cn. Lin quan n nhng k hoch ca ngi Xin nhm thit lp kh nng
tip nhn ca Palestine, ng ta tuyn b rng iu n{y l{ 80 phn trm tuyn truyn v 20
phn trm s tht v{ ni thm rng ng ta ang rt lo lng e rng nhng ngi Do Thi
ch}u u cng iu qu| |ng tnh trng chng tc ca mnh nu nhng ngi Do Thi,
nhng ngi ~ phi chu ng qu nhiu, c gng ngoi ln h{ng u, s c nguy c xut
hin mt phn ng c hi phc li ca ch ngha b{i Do Th|i trn to{n ch}u u.
Tuyn b ca Bevin v nhng li nhn xt i km ca ng ta ~ l{m dy ln phn ng gin

d. Nhng cuc bo ng li n ra Palestine, v nhiu |m ng ~ c gng t chy
nhng ta nh Chnh ph. V cng tc gin vi nc Anh, Tng thng Truman ~ ph|t biu
kh| r r{ng l{ ng khng c nh ngi Do Th|i t|i nh c bt c ni n{o kh|c v{
rng ng gi vng yu cu ca mnh cho s di chuyn ca 100.000 nn dn Do Thi vo
Palestine. Quay li Palestine vo cui th|ng Mi mt mt thng sau nhng cuc ng
bo lc vi cnh st Anh khin cho chn ngi Do Thi thit mng Ben-Gurion ~ gi th
tr li ca mnh ti Bevin trc Hi ng Do Thi Palestine:
Ti mun gi mt s li ti ng Bevin v{ c|c ng nghip ca ng ta. Chng ti, nhng

ngi Do Thi ca Vng t Israel, khng mun b git. Chng ti mong mun c sng.
thch thc t tng ca Hitler v nhng mn ca hn nhiu vng t khc, chng
ti tin rng nhng ngi Do Thi chng ti, ging nh ngi Anh v nhng ngi khc,
cng c quyn c sng, nh nhng c th n l v{ nh mt dn tc. Nhng chng ti
na, cng nh ngi Anh, c mt th cn qu gi| hn mng sng. V ti mun ni vi
Bevin v{ c|c ng nghip ca ng ta rng chng ti sn sng cht nhng khng bao gi t
b ba iu: s t do trong vic nhp c ca ngi Do Thi; quyn ti thit nhng ni hoang
vu ca qu hng chng ti; s t do v chnh tr cho ngi dn chng ti qu hng ca
mnh.

Tnh trng Palestine ~ xu n mc Chnh ph Anh phi ban hnh Cc Quy tc Khn cp
nghim trng. Lnh gii nghim, bt b, v lc so|t ~ tr thnh chuyn hng ngy trn
to{n t nc. Nhng bn n t hnh hay chung th}n ~ c p dng cho ngi Do Thi b
bt khi mc qun phc hay mang theo v kh. S o{n Khng qu}n 06 ca Anh, s o{n ~
c lch s anh hng trong sut cuc Th chin th hai, gi }y tr thnh cng c cho vic
{n |p chng li ngi Do Thi. Ben-Gurion ~ vit mt cch giu ct rng Palestine s, tht
vy, tr th{nh mt t m quc gia cho qu}n i Anh Trung ng.
Tuy nhin, chun b cho s c mt ca Hi ng iu tra Anh-M v{o u th|ng Ba nm

1946, Phong tro Phn kh|ng Hebrew ~ yu cu tm dng v lc. Weizmann t London
n v li lm chng ca ng trc hi ng ny c gi tr v gy n tng. Ben-Gurion
cng a ra mt bi pht biu y uy lc:
Ti ~ chng kin trn oanh tc London Ti ~ nhn thy mt ngi Anh coi mnh t
v s c lp ca anh ta cn qu trng hn c mng sng. Ti sao cc ng li cho rng chng
ti khng ging cc ng? C chng ti na, cng c nhng th cn qu gi| hn mng sng
ca mnh. Trn t nc n{y v{ c|c nc kh|c, c h{ng trm h{ng nghn ngi Do Thi s
cho i tnh mng ca mnh nu iu l{ cn thit v quyn li ca Xin v v quyn li
ca mt quc gia Do Th|i.
V{o th|ng T, hi ng n{y ~ n Lausanne thit lp cc khuyn ngh ca mnh. Bn

bo co ca h, c cng b vo ngy 1 thng Nm, t chi yu cu thnh lp mt quc gia
Do Thi v tin c y thc v Palestine (trong thc t, l{ m rng ca ch y tr Anh);
nhng n cng ng thi ku gi vic bi b Cc Quy tc t ai v{ S|ch Trng, v s
xut quan trng nht ca n l ngay lp tc cung cp mt trm nghn giy php nhp c cho
cc nn dn Do Thi.
Weizmann v nhng ngi ng h, bao gm mt ngi thuc phe ch chin thng thn
na, ~ vui v n nhn bn b|o c|o . Nhng Ben-Gurion ~ khng h che giu s tht
vng ca mnh. ng ~ ni v nhng xut l{ s lp li tinh vi v{ ~ c ngy trang
ca Sch Trng. Nhng gn nh ngay lp tc, ton b t{i tr nn khng thch hp

na. Nhng xut kia l{ cng lc, v{ Bevin ~ ha hn vi cc thnh vin hi ng rng
nu kt qu ca h l{ ng lot, th ng ta s thc hin n. Nhng Bevin v{ Attlee n gin
l{ ~ phn bi li ha. Attlee ~ tranh c~i rng vic thc hin s di chuyn cc nn dn s
i hi ng ta phi gi tip mt s o{n Anh na ti Palestine, v yu cu, vi t c|ch l{
iu kin tin quyt, gii t|n Qu}n o{n Do Th|i. Bevin ni thm rng vic nhp c mt
trm nghn ngi Do Thi s l{m gia tng cm gi|c b{i Do Th|i trong qu}n i Anh v yu
cu mc ph tn l{ hai trm triu bng Anh na. Cng vi l do , h ~ nhanh chng chn
vi bn bo co kia.
Vic nc Anh t chi hon thnh nhng tha thun, c trnh b{y r r{ng, ~ g}y ra s
tht vng su sc trong Phong tro Xin. T Paris, Ben-Gurion ~ gi i nhng hng dn
tp hp li cuc u tranh v trang. Nm ng{y sau b{i din vn ca Bevin, Phong tro Phn
kh|ng ~ thc hin mt trong nhng cuc tin qun n tng nht ca mnh: ph hy mi
bn cy cu kt ni Palestine vi cc quc gia lng ging. Phn ng ca Anh ~ l{m cng
thng ln nh im. Ng{y 29 th|ng S|u nm 1946, c|c v quan chc cao cp nht ~ tung ra
cuc tng tn cng ~ tr nn ni ting trong cng ng ngi Do Thi vi tn gi ngy
th By en ti. V{o ng{y , Palestine b t lit bi 17.000 binh lnh Anh, c h tr xe
tng v{ xe bc thp. C|c ng bin gii u ng li, ng in thoi b ct, v lnh tng
gii nghim ~ c p dng. H{ng trm c|c nh{ l~nh o ngi Do Thi b nghi ng c lin
quan vi Haganah ~ b bt gi v nh ca h b lc sot. Nhng ngi b giam gi bao gm
cc thnh vin ca Ban L~nh o Do Thi. Ben-Gurion lc ang Paris; Moshe Sneh ~
nhn c li cnh bo pht cui t c quan tnh b|o Haganah v{ ~ xoay x ln trnh
c cnh s|t; c|c nh{ l~nh o Haganah kh|c cng i v{o hot ng b mt; Tin s
Weizmann ~ khng b quy nhiu. Nhng nhng kibbutz Do Thi trn ton quc ~ b lc
so|t tm ra nhng th{nh vin qu}n Palmach; h{ng nghn ngi b a n cc tri tp
trung, b |nh p, tra tn, v{ ba ngi ~ b git. Nhng nh lnh o Haganah rt vo
hot ng ngm ~ tm c|ch gp g v quyt nh |p tr h{nh ng ca Anh bng cch
thc y chin dch ca h. Cuc gp ~ cho php mt s cuc tin qun, bao gm mt
trn tn cng vo Khch sn Vua David Jerusalem. Nhng vi vic Ben-Gurion khng c

mt trong nc, gi }y c mt nhn t ~ khng c tnh to|n n: Tin s Chaim
Weizmann.
Weizmann l{ ngi phn i kch lit c|c phng ph|p bo ng. ng ~ gi s quan hu
cn ca mnh, Mayer Weisgal, n ch Moshe Sneh vi lnh yu cuHaganah phi dng tt
c cc hot ng v trang ca Phong tro Phn khng li cho n khi Ban L~nh o Do Thi,
s c hp li vi mt s i din cng khai nht c th, tho lun v quyt nh v chnh
s|ch tng lai.
Weizmann tranh lun rng trong chnh tr, vic mt v ch tch tr thnh ch huy ti cao
ca cc sc mnh v trang l{ chuyn bnh thng. Ti cha bao gi s dng quyn ny, v
ti cng cha bao gi ngh n vic can thip vo cng vic ca ng. Ln ny, ln u tin v
cng l{ duy nht, ti s dng c quyn n{y ku gi ng dng li mi k hoch ra qu}n.
Li nhn ny khng phi l mt yu cu m l mt ti hu th. Weizmann ~ e da rng
nu Sneh khng t chc ngay lp tc, th chnh bn thn ng ta s t chc v thng bo
cng khai v vic . Sneh chnh thc thc hin vic t chc, chun ra khi t nc, v vi
ng{y sau ~ hp mt vi Ben-Gurion Paris.
Th By en ti cn hn l{ mt cuc cng kch ph v Phong tro Phn kh|ng. l{ mt

phn chin dch ca Anh ~ c ln k hoch cn k nhm ging mt n nng n vo
nhng ngi thuc phe ch chin v{ h ri v{o trng th|i khng c ngi l~nh o, mt
khc li ng vin nhng ngi n ha ng h vic hp tc vi Anh. H{nh ng ca ngy
th By en ti khng cn nghi ng g na ~ t c mc ch u tin; s can thip
ca Weizmann chng li Phong tro Phn khng v vic t chc ca Sneh, ~ ch ra rng
mc tiu th hai cng c nhiu kh nng s thnh cng. Hi ng Cp cao nhanh chng mi
Weizmann n ni chuyn v{ bng gi |m ch n nhu cu thit lp ban l~nh o mi,
thm ch cn i xa n mc cp n tn ca nhng nh{ l~nh o c mong mun. Tin
s Weizmann ~ t chi li ngh ca Hi ng Cp cao v{ a ra c}u hi liu c nn thit
lp ban lnh o mi trong mt cuc hp c t chc Tel Aviv khng.

C|ch rt xa, ti khch sn Monceau Royal Paris, Ben-Gurion ~ nm c ton b ng
c ca Hi ng ti cao. Trong cuc tp hp ng o, ng ~ cnh b|o: Mt n lc ~
c a ra dng ln mt ban l~nh o t phe c|nh hu ca cng ng Do Thi
Palestine. Chnh quyn Anh ~ sai lm. S khng c mt ngi no, t cnh hu hay cnh
t ng tnh vi vic tham gia v{o C quan Do Th|i nh mt K Hp tc vi k th hay l
mt Petain. Trong sut nhng ngy ny, Ben-Gurion ~ nhn c mt li ngh c nh
hng su rng t ngi lng ging trong khch sn ny ca ng ta, H Ch Minh. Hai nh
l~nh o ~ tr thnh bn, v ng H ~ gi sn lng cho vic thit lp Chnh ph Do Thi
lu vong trong khu vc ng Nam . Nhng s vic ~ din ra theo cch khc.
S c lp ca Ben-Gurion Paris ~ tng ln trong sut thng By, sau khi mt s kin bi
thm ~ xy ra Jerusalem. Mt n v I.Z.L. ~ cho n tung pha Nam ca khch sn Vua
David, ni c nhng vn phng Chnh ph. Cho d ~ c nhng cuc cnh bo bng in
thoi gii phng ton b ta nh{, h{ng trm ngi vn ang bn trong ta nh khi qu
bom pht n. V n d di ~ ph| hy nm tng ca pha , v{ khong 90 ngi ~ cht.
Thm ha ~ g}y chn ng su sc trong cng ng ngi Do Thi. Php, Ben-Gurion ~
chnh thc ln n I.Z.L. v v tn cng, nhng l{n sng phn n ~ lan i nhanh chng, v{ c|c
pht ngn vin ca c Thng v H vin ~ c bit ln n Ben-Gurion sau v n. Nhng
ngi n ha Palestine ~ ln |n phe ch chin vi s phn n cha tng c, v v n
khch sn Vua David ~ tr thnh cht xc tc cho s thit lp lin minh chng li Ch
ngha Xin ch chin.
C v Ben-Gurion hiu r rng trong tnh trng hn lon hin nay cng vi vic chnh sch
ca ng ang t di s tn cng nng n, ch cn mt t|c ng nh cng c th ph hy
hon ton s thng nht phe cnh ca ng. Theo , ng ~ hot ng vi s cn trng rt
ln. ng khng yu cu triu tp cuc u tranh v trang, cng nh khng i u vi
Weizmann v{ phe n ha. Ngc li, ng ~ l{m mi iu trong kh nng ca mnh ngn
cn, trong thi im hin ti, nhng cuc ni dy ca phong tro v vic gia tng nhng s
khc bit ni b. ng d{nh trn s ch tm ca mnh ti bui gp g sp ti ca Ban Lnh

o Xin Ph|p, ni m{ ng hy vng c c mt thng li, k c nu ng phi tr gi rt
t cho iu .
Chnh sch ca Ben-Gurion trong nhng cuc gp g vi Ban L~nh o rt phc tp, lng
trnh, v mu thun trc tip vi nhng quan im m{ ng ~ th hin trc }y. Cho d
vn mun tip tc u tranh v trang, ng ~ khng phn i khi a s ngh vic hon
cc cuc ra qu}n cho n khi Hi ngh Xin hp mt. ng ~ chp nhn mt s tha hip
chnh tr c nh hng su rng khi Nahum Goldmann ngh rng Ban L~nh o c
chun b tho lun ngh thnh lp mt quc gia Do Thi tn ti trong mt phn tng
ng ca Vng t Israel. iu ny l mt tuyn b cch mng m ch n s chia ct. Ln
u tin k t khi thc hin Chng trnh Biltmore, c mt ngi a ra ngh chia tch
pha Ty Palestine. Phn ng ca Ben-Gurion thm ch cn gy sng st hn na. ng tuyn
b rng ng chp nhn nguyn tc ca vic chia t|ch, nhng khi ngh c a ra b
phiu th ng li t chi b phiu. Ban L~nh o chp nhn quy tc chia t|ch , trong khi
Ben-Gurion li rt lui khi nh ngha l~nh th ca Chng trnh Biltmore v quc gia Do
Thi.
Ben-Gurion s khng bao gi chu thua trc Goldman nu nh khng phi ng ~ ng

vi Goldman ngay t u. Khng cn nghi ng g na, Ben-Gurion ~ sn sng chp nhn
ngh v vic chia t|ch, nhng trong ghi chp chnh thc th ng ~ khng mnh b phiu
cho iu . Cn phi nhn mnh rng c hai ngi {n ng n{y u c c hi rt cao nhn
c s ng h ca Truman cho k hoch phn chia m s dn n s hnh thnh mt quc
gia Do Th|i. Ban L~nh o tm ngng hp vi ngy v Goldmann bay v M thuyt phc
y ban ba ngi do Truman thnh lp hnh thnh mt chnh sch ca M v vic
Palestine chp nhn k hoch ph}n chia. Ng{y 9 th|ng T|m, ng ta ~ gp tr l Tng thng,
David Niles, ngi ~ thng b|o [cho ng ta], xc ng ri nc mt, rng ngi Tng thng
chp nhn ton b k hoch v{ ~ hng dn [Dean] Acheson gi i mt thng ip ph
hp ti Chnh ph Anh. Ng{y 13 th|ng T|m, Goldmann quay tr li Paris, v{ Ban L~nh o
quay li cc cuc hp ca mnh. H kt thc vo ngy 23 thng Tm bng vic ng du ln
chnh sch mi v vic phn chia lnh th ca ngi Xin.

Ma thu nm 1946, Chaim Weizmann v cng mt mi v tht vng. C|c nh{ l~nh o
ngi Anh m{ ng ~ cng b{n bc khng cn l nhng ngi m{ ng ~ tng bit khi dn
trng thnh gia hai cuc chin tranh. H cng rn hn, s hi tt c nhng tuyn b ca
ngi -rp, v khng chung thy vi li ha ca mnh. V nhng ngi Do Th|i cng
khng ging ng{y trc na. Nhng yu cu mnh m ca h i vi vic hnh thnh mt
quc gia ngay lp tc lm gh tai Weizmann. ng s tr li, vi s cng bng, rng ng
mun mt quc gia khng km g h; nhng ng vn tip tc tin tng vo cch tip cn
kin nhn, chm ri, trong khi h b tim nhim loi virus cung nhit c Ben-Gurion ri
khp ni. Weizmann thy mt mi. ng li va tri qua mt lot phu thut mt au n v
gn nh m. ng ~ 72 tui, v mt vi ln trong nm 1946, ng ~ thng b|o rng s
khng ng ra ng c cho cuc bu c Ch tch T chc Xin trong Hi ngh sp ti Basel.
S tht l{ Weizmann ~ kin quyt s tip tc l~nh o Phong tro Xin, trong khi Ben-
Gurion cng kin quyt lt ng y nh vy. Vo gia th|ng Chn, Weizmann ~ gi cho
Ben-Gurion mt l| th th}n thin, gi ng l{ Ben-Gurion thn mn ca ti v{ tuyn b
hon ton ng h vi tt c nhng g ~ c quyt nh Paris. Th tr li ca Ben-
Gurion thm ch cn thn thin hn v{, th hin s quan t}m c bit ti tnh hnh sc khe
khng tt ca Weizmann, ng ~ l{m cho l| th d c hn bng cch vit ch to v r
r{ng. Ng{i Tin s Weizmann v cng thn mn, ng vit, D ng ang }u, ng s
c ng hnh bi tnh cm v s tn trng ca c|c ng nghip ca ti v chnh bn thn
ti. Weizmann ~ tr li theo mch cm hng nh vy, nhng li th mt cht gi v cc
k hoch chnh tr ca mnh trong mt cu c v nh tnh c: Ti hiu vic dn xp vn
v nhng cuc bu c [d{nh cho c|c c quan o{n th iu h{nh ngi Xin] trc khi
cuc hi ngh bt u l nm trong ch ch. Tht l mt kin tuyt vi nu iu c th
duy tr dc. N s gip trnh khi rt nhiu rc ri v s kch ng. Ben-Gurion ng l{
~ c mt k hoch sp xp trc cc cuc bu c, nhng khng phi theo cung cch m
Weizmann d tnh. ng ta vit li cho Weizmann: C l ti s sm ri i rt ngn thi
n nc M. Sm khng phi l t chnh xc cho lm; s tht l{, ng ~ bay sang M ch
vi gi sau khi gi bc th ca mnh ti Weizmann.

nh ca Ben-Gurion l xy dng mt lin minh chng li Weizman vi Abba Hillel Silver,
nh{ l~nh o hiu chin v{ nng ng ca nhng ngi Xin M. Quan im ca Silver rt
cc oan, v{ nim tin y nhit thnh vo s thit lp mt quc gia Do Thi ca ng ta
tng ng vi Ben-Gurion. ng ta l mt ngi {n ng mnh m, c o|n, khng chp
nhn bt c s phn i n{o; nhng b l{ iu qu xa vi vi ng, v ng tn cng nhng
i th ca mnh khng cht khoan nhng. Hai tnh cch mnh m nh Ben-Gurion v
Silver khng th cng tn ti lu di m khng tham gia vo cuc tranh u ginh quyn
l~nh o. Nhng trong sut nhng nm th|ng chin tranh, hai ngi ~ thit lp mt mi
lin minh mnh m khng ngng pht trin nhm i chi vi chin tuyn thin v ha gii
c Weizman v Tin s Stephen Wise theo ui. Chnh Silver l{ ngi ~ em li cho
Phong tro Xin M tnh hiu chin v thng nht. V vy, khi Ben-Gurion bay n Hoa K
vi cung cch na kn na h , mt trong nhng mc tiu ca ng l hnh thnh mt trn
tuyn Silver-Ben-Gurion cho Hi ngh Xin sp ti }y.
Bu khng kh Basel rt m m khi c|c i biu t khp ni trn th gii bt u nhm

hp ti Hi ngh. Nhng cu chin binh ngi Xin tuyt vng tm kim nhng khun mt
quen thuc trong o{n i biu cc quc gia. Khng c minh chng n{o th lng hn v
hu qu ca nn dit chng ~ cp i sinh mng hng triu nhng ngi Do Thi bng s
vng mt ca h{ng trm nhng ngi thuc phe ch chin tng c nhn thy ln cui
cng Hi ngh Geneva v{i ng{y trc khi c|c binh o{n ca Hitler vo Ba Lan. Trong
khi s lng c|c i biu ng u gim i |ng k, li c s gia tng s lng t c|c i
biu Hoa K, tng trng cho s thay i trng tm ca Ch ngha Xin v{ ngi Do Thi.
Cuc tranh lun gia Ben-Gurion v Weizmann v chnh s|ch ngi Xin ~ bt u trong
phin hp ton th ca Hi ngh. Trong bi din vn m u ca mnh, Ben-Gurion ~ cng
b sn sng chp nhn nguyn tc phn vng. Nhn mnh vo quyn ca ngi dn Do Thi
i vi ton b Palestine, tuy nhin ng ni thm rng chng ta ~ c chun b bn
bc v s sp xp tha hip nu, i ly s gim bt v lnh th, cc quyn ca chng ta
ngay lp tc c m rng v{ chng ta c chp nhn quyn c lp quc gia. Sau n{y
trong cuc tranh lun , ng cao khu hiu kh|ng chin vi iu , ng c ni

n u tranh v trang nhng ch r nhng gii hn ca n v tch ri bn thn khi
chnh sch khng b. ng pht biu vi cm xc mnh lit v cung c|ch ng mc ca cuc
u tranh v ca nn nhp c bt hp php.
[Phong tr{o Phn khng] ny l mt s kin mi trong bin nin s ca Israel. C nhng
ngi Do Th|i trong nhm Diaspora m{ i vi h, vic nhp c v{o Palestine l{ vn
sng cn. i vi h, Vng t Israel khng phi l Ch ngha Xin, n khng phi l l
tng, khng phi l k hoch, m l nhu cu sng cn, l{ iu kin tn ti. S phn ca
ca nhng ngi Do Th|i l{ hoc sng trn Vng t Israel hoc cht. cng chnh l{
sc mnh.
Weizmann trnh b{y quan im i nghch ca mnh vi bi din vn khng km phn huy
hong:
Ti ~ lng nghe bi din vn y mnh lit ca Ben-Gurion bn ti v s khng c. ng y

ni rng mt s ngi s phi ng xung, nhng nhng ngi khc s sng. Ti hy vng
nh vy; nhng n cng c th i theo mt dng khc. C l s c nhiu ngi na ng
xung, v ri iu g s xy ra vi nhng ngi d}n Do Th|i, iu g s xy ra vi Palestine
nu chng ta lm tn hi n nn tng chng ta ~ x}y dng iu ny vi n lc ca chng
ta v{ m|u v{ nc mt ca chng ta? Nhng ngi ~ tn cng Chnh ph ch mong ch
Chnh ph tn cng li. Chng ta phn nn h tn cng mnh hn v{ chng ta phi chu
ng nhiu hn. Nhng chng ta c th mong ch iu g khc? Chng ta nn bit n t
trc khi h{nh ng mi ng.
Theo tin trnh nhng li ni qun bch ca Weizmann, mt s kin ~ n ra. ng buc
nhng ngi Xin M ~ ng h cuc u tranh ti |c c tha mn ch vi nhng ng
h v tinh thn v ti chnh trong khi li gi nhng ngi khc lm l chn. Ni n , mt
trong nhng i biu ~ qu|t v{o ng ta: m d}n! Weizmann ~ tr li mt cch gin
d: Gi ti l mt k m d}n . Ti l{ mt trong nhng ngi ~ phi tri qua tt c nhng
s au n l sn phm ca ngi Xin y. Ngi {n ng nm s nhc m vo ti kia nn
bit rng mi mt ngi nh trang tri, mi mt chung nga Nahalal, mi mt ta nh cho

n nhng xng lm vic b nh nht Tel Aviv hay Haifa u cha ng mt git mu
ca cuc i ti.
C|c i biu v a vo mt trng v tay khng dt v hu ht u ng ln. Weizmann tip

tc:
Ti xin cnh bo cc bn v vic chng li chuyn chn i ng tt, chng li vic i theo
nhng nh{ xng gi mo v nhng th h th mi bt bng v chng li vic bp mo
nhng hin thc lch s. }y l{ tnh c|ch ca ti. Ti khng tin vo bo lc. Ti c
trng thnh trong mt k nguyn c lp, ~ b bin mt v{ ~ m~i m~i mt i, v{ chng ta
~ bc vo mt thi k d~ man. Nhng k c cho d cc dn tc khc c th t cho php
h nhng phng ph|p d~ man, ti khng bit rng liu chng ta c th lm vy hay
khng Xin s c cu ri nh s ng n m khng phi theo bt c mt phng
thc n{o kh|c.
l{ mt bi pht biu tuyt vi, nhng n khng th thay th nhng s tht c bn:
nhng phng thc c Weizmann a ra ~ rt khc thc vy, i lp hon ton vi
nhng phng thc ca Ben-Gurion. Weizmann mun s i cht vi Ben-Gurion v mt
quyt nh r rng dt khot gia hai ngi.
Cuc u tranh xoay quanh cuc bu c Ban L~nh o mi v mt v ch tch ~ i khi hi

trng Hi ngh rt xa. Trc khi Hi ngh m ra, Ben-Gurion ~ triu tp vi thnh vin
Mapai n phng mnh trong khch sn Ba V Vua v gi bu Weizmann lm ch tch
danh d. a phn th{nh vin Mapai ngi Palestine u ng vi tng n{y, nhng
nhng thnh vin ca c|c ng Diaspora c mi lin h vi Mapai (nhng ngi cu thnh
nn phn ln ca cnh ny) li nghing v Weizmann. Trong sut Hi ngh, trong mt bu
khng kh cng thng nng n, cnh Mapai li t hp ln na, nhng Ben-Gurion ~ khng
xut hin. t nhin c tin n rng Ben-Gurion t chi tham d, Shimon Peres thut li,
ng l mt trong nhng i biu ca Palestine.

Paula bc v{o v{ ni: Ben-Gurion ang b i!Chng ti ~ n khch sn Ba V Vua
g ca, [nhng] khng c ai tr li. Chng ti m ca v thy Ben-Gurion ang gi ghm
h{nh l ng quay v pha chng ti v{ ni: C|c ng n }y ri i cng ti hay l{ c|c
ng s li? Khi chng ti hi ng y: ng nh i }u? th ng ni: Phong tr{o Xin ~
phn bi nhim v ca mnh. N khng phi ang thit lp mt quc gia. S ng ~ c
chun b dn ha vi ngi Anh. Ti ang rt au kh. Ti ang chun b t chc mt
phong tr{o ngi Xin mi. Chng ti ~ bo ng i cng chng ti ti cuc hp ca cnh
Mapai. Nu ng c c a s, tt c chng ti s li. Nu [ng ta ch c] thiu s, tt c
chng ti s i khi }y.
Cui cng, Ben-Gurion ng quay li hi trng Hi ngh, ni c|nh Mapai ang hp li.
Cuc hp kn din ra sut m, nhng v{o bui sng, Ben-Gurion ~ c c a s, v
Mapai ~ b phiu nghing v Ban L~nh o ch chin. Cng lc , c|c n lc c tip tc
thuyt phc Weizmann chp nhn v tr ch tch danh d. ng ~ t chi mt cch st |.
Ti c danh d ri, ng ni vi bt c ai cp vi ng v vn ny.
Cui cng, s ng c ca Weizmann ~ khng t mt cht no vo vic b phiu, v ng ~

ra iu kin cho s ng c ca mnh l da trn quyt nh dt khot ca Hi ngh c
tham d cuc Hi tho London sp ti vi Chnh ph Anh, v li ngh ~ b bc b.
l mt l phiu khng tn nhim cho Weizmann. ng thm ch ~ khng trnh vic ng c
ca mnh cho chc ch tch. Tht ma mai l, l phiu quyt nh n{y ~ dn ti s sp
ca lin minh gia Ben-Gurion v Silver. Cnh Mapai trn ton th gii ~ quyt nh vi a
s phiu ng h tham gia Hi tho London. Ben-Gurion v nhng i biu ngi Palestine
~ chp nhn quyt nh ca a s v b phiu tn nhim ngh ca Weizmann. V th h
thc cht khng ng vai tr g trong s sp ca ng.
V s tn trng dnh cho Weizmann, Hi ngh ln th 22 ~ quyt nh khng bu ra v ch

tch no. Hi ngh ~ la chn Ban L~nh o vi mi chn th{nh vin, s|u ngi trong s
h l t M. Ben-Gurion ln na ~ c bu ng u Ban L~nh o, v{ c giao nhim
v ph trch quc phng. Weizmann tr v London vi tm trng kit qu v{ cay ng.

l{ on kt ca mt thi i. Ch Xin ch chin ~ dn u sau mt cuc u tranh ko
di mt thp k gia nhng ngi khng l.
Thm ch sau tht bi ca mnh, Weizmann vn tip tc l mt nhn vt chnh tr ln. V

mt ln ng ~ c gng t chc mt s quay li v{ |nh bt Ben-Gurion, nhng nhng
ngi i theo ng ~ khng |p ng li ku gi n{y. ng ~ th{nh cng hn rt nhiu trn
trng chnh tr, ni m{ danh ting c| nh}n ~ m ra cho ng mt li vo Nh Trng, v
ng ~ th{nh cng trong vic t|c ng ln th|i ca Tng thng Truman i vi s thnh
lp Nh{ nc Israel. Sau khi quc gia c thnh lp, Weizmann ~ c bu lm v
Tng thng u tin ca n. Nhng ng ta ~ ph{n n{n mt cch chua xt v nhng quyn
lc b hn ch ca mnh v buc ti Ben-Gurion ~ bin ng th{nh t nh}n trong dinh c
ca mnh Rehovot.
Gi }y Ben-Gurion tm thy Ernest Bevin, mt k i lp cng tm vc vi ng ta. V

Ngoi trng th mt cch k l trc s phn ca ngi Do Thi sau khi phi chu
ng nn dit chng khng khip kia. Trong sut thp nin ba mi, ng ta l{ ngi theo
ch ngha th}n Xin, nhng gi }y khi pht hin ra kha cnh -rp ca vn , ng ~
thc hin mt chnh sch mi. ng ta ~ khng hiu c nhu cu ca h{ng trm nghn nn
nh}n n Palestine bi l ng nhn h theo c|ch m{ ng ~ xem xt nhng nn nhn chin
tranh chu u khc. ng khng c kh nng hiu rng h khng th kt hp li thnh mt
khi quay tr li chu u v xy dng cuc sng na. Tuy nhin, khng cn thit
Bevin bin bn th}n th{nh i tng cm ght Palestine v dy ln s phn i trong d
lun th gii. Nhng mt s hnh x ca ng ta r rng l nguyn nhn ca s xung cp
mi quan h gia nc Anh v{ ngi Do Thi Palestine trong sut ba nm sau Th chin
Th hai.
Ging nh bt c ngi {n ng mnh m, bo th no khc, mt khi Bevin ~ a ra quyt

nh, ng ta khng mun thay i suy ngh ca mnh. C|c n tn cng ln chnh sch ca
ng cng sc bn, tri tim ca ng cng tr nn cng rn v s ra tay cng quyt lit hn.
i mt vi nn nhp c tr|i php v{ cuc ni dy, ng cng gi thm nhiu qun i hn

{n |p leo thang. Nhng s phn i Palestine v M lm dy ln mt ni phn ut
mang tnh bi Do Thi m trong ng ta. Ti hi ngh ca ng Lao ng, ng ta ~ buc ti
ngi M c tnh gip ngi Do Th|i di c sang Palestine v h khng mun nhng
ngi sng New York. }y l{ mt s khiu khch bo ch M a ra nhng so
s|nh khng |ng t ho lm gia ng ta v{ Adolf Hitler; v{ trong khi Bevin ang New
York tham d Hi ngh Lin Hip Quc, cnh s|t ~ buc phi ln a ng ny ra khi sn
vn ng bng ch{y thot khi s phn n ca |m ng. Bevin ~ thay i lp trng
m c l l khng th l{m kh|c c, t nht l trong phm vi lin quan ca nc Anh, sang
chnh sch ght b v{ {n |p. Th|i cng rn ca ng ~ t ngt ly i s ng h ca
nhng th{nh vin th}n Anh trong phong tr{o ngi Xin v{ y nhng nh{ l~nh o ca
phong tr{o v{o nhng v tr cc oan v{ hiu chin hn bao gi ht.
Bevin l{ ngi ng sau hi ngh Anh -rp Do Thi, nhm hp vo cui thng Ging
nm 1947. Ngay t u, cc cuc {m ph|n ~ chc chn l tht bi. Nhng ngi -rp
Palestine c i din bi mt o{n i biu t y ban -rp Ti cao, v{, di s dn dt
ca gi|o s hi gio, h ~ trnh b{y mt lp trng cc oan, khng tha hip, yu cu cm
ton din vic nhp c ca ngi Do Th|i v{ i hi thit lp ngay lp tc mt quc gia c
lp trong Palestine. H cng t chi mt cch cng rn vic t chc bt c mt cuc hp i
thoi trc tip no vi ngi Xin. Bevin l{ ngi iu hnh ton b, t chi thng thng
bt c yu cu no ca ngi Do Thi v vic chia tch hay th tiu Sch Trng. ng ta
tranh lun rng nhng ng th|i nh vy s khng chp nhn c i vi ngi -rp.
Khng c mt hy vng no cho s tha hip gia hai lp trng c.
Ngy 7 thng Hai, mt chic phong b chnh thc cha li ngh cui cng Chnh ph Anh
c a n vn phng Xin trn ph Great Russell. Li ngh bao gm k hoch phn
chia Palestine thnh nhng khu vc t qun, nhng phn ln t nc ny s ng ca i
vi vic nhp c hoc sinh sng ca ngi Do Th|i. Nc Anh gi rng 96.000 ngi Do
Thi s c cho php nhp c trong khong thi gian hai nm, nhng vic nhp c sau
ny s da trn quyt nh ca y ban cp cao. Li ngh ny s b t chi mt cch

quyt lit! Ben-Gurion la ln. C|i mi cu 4.000 [giy php] mt th|ng trong vng hai nm
s khng khin cho chng ti thay i kin }u.
Bn ngy sau, c hai ph|i o{n -rp v{ Do Th|i u t chi li ngh ca Bevin. tr
li, v Ngoi trng n{y ~ cng b rng do li ngh c trnh by bi Chnh ph Anh
~ khng c chp nhn nh l{ nn tng ca nhng thng lng tip theo, Chnh ph
Anh ~ quyt nh chuyn ton b vn ny cho Lin Hip Quc. Bevin ~ chp nhn tht
bi. Mt ph}n on na ~ n hi kt, Ben-Gurion vit, c l l{ ph}n on v i ca
ch y tr Gi th chng ta ang ng trc mt trn chin v i, kh khn v{ quyt
nh.
}y l{ on kt ca mt giai on trong cuc i ca Ben-Gurion. Hi ngh London yu

mnh l cuc u tranh chnh tr cui cng m{ ng ~ dn th}n v{o trc khi din ra vic
thnh lp quc gia. Ben-Gurion ~ c mt bn nng k diu c mt khng hai. Ti tt c
nhng thi k trong cuc i ng, ng u ~ cm nhn c trung tm ca trng lc nm
}u v{ lao mnh v{o phm vi hot ng . Th|ng Mi hai nm 1946, quc gia y vn
cn m h; th|ng Hai nm 1947, n vn cn cha th thy c. Nhng Ben-Gurion lun
tin rng n l nhu cu thit yu mang tnh lch s; rng s khai sinh ca n s thi thc s
x}m lng ca c|c qu}n o{n -rp v mt trn i u m mu s xy ra; vic chun b cho
cuc chin l{ iu sng cn. V vy Ben-Gurion ~ ri khi u trng chnh tr v lao
vo nghin cu cc vn qun s.
Khi quay li Palestine, Ben-Gurion ~ cho tm dng cuc u tranh qun s v{ nh ch

nhng cuc tin qun ca Phong tro Phn kh|ng. ng ~ ni rng u tranh v trang ch l
mt cch thc i vi chng ta m{ thi. Gi cch thc ph hp nht l{ u tranh khng
bo lc: tip tc nhp c v{ sinh sng tr|i php. Nhng nhng t chc bt ng quan im
mt ln na li c{n qut t nc ny vi mt t sng nhng trn tn cng khng b.
Palestine ging nh mt doanh tri v trang vy, vi 100.000 binh lnh Anh thc hin
nhng v bt b, lc sot, k c hnh hnh. Nhng vn phng ca Chnh quyn y tr c
bo v ng sau nhng bc tng, dy thp gai, ti ct, v nhng sng m|y, ~ b gi mt

cch nho b|ng l{ Bevingrad. Nhm I.Z.L. v{ Lehi gia tng c|c cuc tn cng, t mn, ph
hy v git chc, v Hanagah, vi s gh tm, mt ln na ~ thc hin h{nh ng kim
ch.
Ng{y 28 th|ng T nm 1947, i hi ng Lin Hip Quc ~ nhm hp ti New York

tho lun vn Palestine. u thng By, cng vi mt hng di cc nhn chng, Ben-
Gurion ~ xut hin trc y ban c bit Lin Hip Quc v Palestine (vit tt l
U.N.S.C.O.P.), c gi ti Palestine nghin cu mt gii php cho vn n{y. Tha c|c
qu ng, ng ni chuyn vi 11 c phi vin ca Lin Hip Quc, ti xin hi cc ng mt
cu. Ai sn s{ng v{ kh nng bo m rng iu ~ xy ra cho dn tc chng ti chu
u s khng ti hin? Lng t}m ca lo{i ngi c th t x ti cho bn thn khi trch
nhim ca nn dit chng Holocaust c khng? Ch c mt s bo m an ton duy
nht m thi: mt mnh t qu hng v{ mt quc gia. ng hiu rng chin lc DPS ca
chu u l l l thuyt phc nht gip cho s thit lp ca quc gia. V vy, ng ~ gip
thuyt phc cc thnh vin ca U.N.S.C.O.P. vin dn li chng g}y sc nht m h ghi li
c trong sut nhim v ca h - s phn ca nhng ngi nhp c trn con t{u Exodus.
Trong nhng ngy tt p ca mnh, tu Exodus l con tu chy hi nc khim tn trn

sng chuyn ch 600 hnh khch ln xung dng sng Mississippi. Gi }y, nhng c phi
vin Haganah ~ cht y ln con t{u g v nhng a thp, nhi nht ln n 5.000 ngi
sng st sau v thm st Holocaust, v lao thng con tu vo s phong ta ca hi qun
Anh. Trn bin, con tu treo l c xanh-trng v ly ci tn mang tnh biu tng Exodus
chu u 1947. N l mt con tu khiu khch, v th hin r rng mc tiu ca mnh khi i
v pha b bin Palestine, vi nhng my bay ca Anh ln l trn u v nhng tu khu
trc rnh rp chn tri, trong khi c th gii nn th xem kt qu ca cuc chm trn .
Trc c khi n v{o c ti lnh hi Palestine, con t{u ~ b chn li bi nhng tu chin
Anh. Sau mt trn u, li ba xc cht trn boong, t{u Exodus ~ b ko n Haifa, ni
nhng ngi nhp c b p phi ln b v b nhi ln ba con tu t ca Anh, nhng con tu
ny s quay tr li chu u. Ci cht ca ba ngi nhp c v{ bi kch ca 5.000 ngi dn t
nn ~ khng v ngha. Khung cnh Haifa ~ c nhng nhn vin b kch ng ca

U.N.S.C.O.P chng kin. Gi }y Ben-Gurion ~ chc chn rng vic thit lp mt nh{ nc
Do Th|i ~ trong tm tay.
V{i ng{y sau, U.N.S.C.O.P. ~ cng b nhng kt qu iu tra ca mnh. Phn ln b|o c|o
xut vic chia tch Palestine thnh mt quc gia -rp v mt quc gia Do Thi vi
Jerusalem c t di s gim st quc t. Cuc tranh ci v nhng xut ca
U.N.S.C.O.P. ~ ko d{i nhiu th|ng, trong khi o{n i biu Ban L~nh o Do Th|i ~ iu
khin mt chin dch cng thng cc m bo s h tr cn thit cho chng trnh ngh
s s c p dng. Ng{y 29 th|ng Mi mt nm 1947, cuc b phiu nh mnh ~ c
din ra Hi ng Lin Hip Quc ti lng Lake Success.
Ti hm , Ben-Gurion i ng sm. Lc ng ang ti mt khch sn trn b Bin Cht,

v vo lc na m, ai ~ g ca phng |nh thc ng dy. Pha ngoi, ng nhn thy
nhng ngi cng nh}n say sa trong nim hn hoan, nhy nht trn bin. i hi ng
Lin Hip Quc ~ b phiu cho vic chia tch, v ch y tr ca Anh s chm dt vo
ng{y 14 th|ng Nm nm 1948. Ti hm , nhng |m ng nhy nht trn ng ph,
ng c nh li. Ti ~ khng th nhy nht c. Ti bit rng chng ta ~ phi i mt
vi chin tranh v , chng ta s |nh mt nhng iu tt p nht trong tui tr ca
mnh.
Thm ch c trc khi c mt quc gia, cuc chin tranh y ~ n ra.

Chng 09. Cuc chin trc chin tranh
T khi thnh lp Hc vin Sonnenborn New York cho n lc yu cu tr th{nh ngi
ph trch quc phng ca Ban L~nh o Do Thi, Ben-Gurion ~ d o|n v{ chun b t rt
sm cho cuc chin m ng bit l{ ngi -rp Palestines v{ c|c nc lng ging s tuyn
chin vi quc gia Do Thi non tr, khi v nu n xy ra. Trong khi nhng ngi Xin
ang b cuc u tranh nhm kt thc ch y tr chim ht tm tr th Ben-Gurion l mt
trong s t ngi nhn xa trng rng ~ bt u chun b cho cuc khng hong hu y tr.
Li cnh bo ca ng v mt cuc chin ang manh nha bt ng tr nn thc t hn vi
vic chia ct c U.N.S.C.O.P. khuyn ngh; v vin xc xc ~ c gieo v{o lc i hi
ng Lin Hip Quc biu quyt thng qua vic chia tch Palestine thnh hai quc gia.
Khi Ben-Gurion yu cu Ban L~nh o Do Thi giao cho ng ph trch quc phng th yu
cu y tham vng ny ca ng ~ g}y ra nhng kin ma mai. Liu c kh thi khng khi
m mt nh{ l~nh o chnh tr gi, khng xut thn t qu}n i li c th nhanh chng tr
thnh mt chin lc gia qun s? Nhng k nghi ng kh nng hc binh php ca ng c
~ |nh gi| thp sc tp trung phi thng ca Ben-Gurion. Vo nhng thng sau Hi ngh
Xin Basel, ng gn nh to{n t}m to{n nghin cu cc vn qun s. Trong th phng
trn tng hai ngi nh ng Tel Aviv, ng bt u chuyn ca mnh. Mi sng ng m
nht k ra v bt u ct vn c|c s quan ch huy ca Haganah. Vi s nghim cn |ng kinh
ngc, ng ghi ch li mi chi tit, t qun s di quyn h cho n s lng sng ng v
n dc trong kho. Kh| thng xuyn, ng c th ri ni l{m vic ca mnh v{ i kim tra
c|c n v Haganah cng kh gii ca h. Khi ch c mt mnh, ng dnh thi gian c cc
tc phm ca cc nh chin lc qun s ln, cc s tay qun s v cc n phm ca
Haganah.
Haganah c ting l mt t chc b mt hng hu c trang b rt y v thoi mi.

Li v nm 1943, bo co ca tnh b|o Anh ~ a ra s thnh vin ca Haganah vo
khong 80.000 n 100.000 ngi. Khong cch t huyn thoi n{y n thc t l kh xa.

C|c n v Haganah bao gm 9.500 thiu nin trong o{n thanh nin Gadnas c tng
cng 45.337 thnh vin v{o u th|ng Nm nm 1947. Nhng ngay c con s n{y cng
khng chnh xc, v ch c 2.200 thnh vin ca Palmach c huy ng hon ton. Hu ht
cc thnh vin khc ca Haganah ch tham gia hun luyn khng thng xuyn v hon
to{n khng c chun b cho hot ng ca mt qun nhn. Ngay c i qun Palmach
cng khng bao gi thao din cp tiu o{n.
Kh t{i ang c cn |ng tht vng hn na. V{o ng{y 12 th|ng T nm 1947, Haganah c
10.073 sng trng loi; 1.900 sng bn t ng, hu ht tnh trng xu; 444 sng
my hng nh; 186 sng m|y c bng n c trung; 672 sng ci nng 5cm; 96 sng ci
nng 7,5cm; 93.738 lu n; v{ 4.896.303 vin n. H khng c bt c sng my hng
nng no, ch cha ni n c|c v kh hng nng nh xe tng, i bc, my bay hay tu
chin. C con ngi ln v kh ca h u cha sn sng cho cuc chin tranh vi c|c i
qun chnh quy. Ben-Gurion pht hin ra mt im yu na. Tt c cc k hoch tc chin
u da trn gi thit rng tnh hung xu nht i vi ngi Do Thi Palestine l s ni
lon ca ngi -rp ti ch, v{ l{ mi e da duy nht m{ Haganah phng. Cc cp
ch huy ca h khng tnh n mt cc din nguy him hn: mt cuc tn cng ca qu}n i
-rp chnh quy.
Mt cuc tn cng kt hp nh vy l gi thit cn bn ca Ben-Gurion khi trnh by ch

nghin cu ca mnh v{ n a ng n cu hi c tnh quyt nh: liu Haganah, vi
nhng g ang c, c kh nng t tr thnh mt qu}n i chnh quy hay khng, kt lun ca
Ben-Gurion l khng. V th ng quyt nh tip cn ngun lc qun s m{ ng cha tnh
n: cc cu chin binh ca qu}n i Anh v{ c|c qu}n o{n Do Th|i. Khng tm thy cc
chin binh thc th trong Haganah, ng hy vng c th tm thy trong s h nhng ngi
~ tng phc v trong mt qu}n i chnh quy. Tuy nhin, khi chuyn hng th ng c
thy mnh lt vo m bng bong.
Trong Haganah, ng vit, ti thy c hai phe: phe Haganah v{ phe qu}n s, vi rt t s
tin tng ln nhau. Phe qu}n s gn nh khng xut hin cc cp ch huy cao ca

Haganah. Nhiu thnh vin Haganah li Palestine trong chin tranh ~ th hin th|i
lnh nht, thm ch th ch, vi nhng ng i ca h ~ ng lnh v{o qu}n i Anh. Cc
cu chin binh Haganah ~ xem thng tc phong qun s cng nh t tng v yu cu
ca h lin quan n cng tc hun luyn, t chc v{ v trang tt c nhng g ph hp vi
mt qu}n i chnh quy nhng li khng ph hp vi mt t chc b mt. Cc cu chin
binh qun s phn pho. C sn k nng, h c gng p dng chng; nhng h thng b
t di cc ch huy Haganah c {o to v qun s t hn mnh.
Cui th|ng Nm nm 1947, ch huy ca Haganah bo co k hoch qun s ca h vi Ben-

Gurion.
C hai lc lng c nu ra: (1) Lc lng t v vi 15.000 qun t chc nh c|c lc

lng n tr, v chn tiu o{n (mi n v 700 qu}n) c ng gia cc vng; tng cng
21.300 qun. (2) Lc lng tn cng vi mi lm trung o{n, mi n v khong 2.000
qun v lc lng chin u c s|u s o{n mi n v 4.500 qun; tng cng 34.500
qu}n.
Ben-Gurion hoan nghnh ngh thit lp mt lc lng t v, mt lc lng tn cng v

mt lc lng chin u, nhng ng ph bnh c|c kha cnh khc ca k hoch. Ben-Gurion
vit:
Do khng c v kh hng nng, vo lc , h xut tng v kh hng nh: sng trng,

sng bn t ng, lu n v{ sng m|y Ti cho rng cn nhanh chng c v kh hng
nng: xe tng, xe ti b|nh xch, i bc, v sng ci hng nng cho lc qun; my bay chin
u xy dng lc lng khng qun; tu phng li v cc loi tu khc cho hi qun. Ti
~ rt ngc nhin v s thiu hiu bit ca mt b phn trong cp ch huy ca Haganah v
nhu cu v kh hng nng
Do tht vng vi k hoch ny, Ben-Gurion tm kim c|c xut t c|c s quan c kinh
nghim. ng n gp hai cu s quan ca Qu}n o{n Do Th|i v{ yu cu h ln k hoch xy
dng qu}n i. Ho{n to{n b mt, ti c triu tp n gp Ben-Gurion, Chaim Laskov

nh li, Ti c yu cu ni ra nhng vic phi lm v trnh t thc hin. Ti ~ trnh b{y
k hoch Chng ti cn 12 s o{n ln, mt lc lng khng qun, qun phc, pho, v
rt nhiu sng trng, rt nhiu nhin liu v rt nhiu n dc. S khc nhau gia hai
k hoch, v s xc quyt ngy cng cao ca Ben-Gurion v vic c|c s quan qu}n i c kh
nng t chun b nhim v mi cho Haganah, ~ a ng n vic t nim tin vo cc cu
chin binh ca Qu}n o{n Do Th|i. Nhng khi ng nhn ra nhng phn ng d di c th
n ra t pha ch huy ca Haganah v cc trung tm quyn lc chnh tr i vi vic th
ng ngng ch nh cu chin binh qu}n i Anh vo v tr ch huy Haganah.
Thay v{o , Ben-Gurion tin hnh mt s thay i cn bn cp ch huy ca Haganah.

Ngi ng u b ch huy quc gia, l{ Zeev Shefer, b buc t chc. Quay v thi im
th|ng Mi nm 1946, trong khun kh ca Hi ngh Xin, Ben-Gurion ~ triu tp Yaakov
Dori v{ Israel Galili n Basel tin hnh mt lot trao i. Dori l cu chin binh ca L
o{n Do Th|i v{ l{ mt trong nhng sng lp vin ca Haganah. Galili l mt trong nhng
ch huy n v ca C|nh B, sau n{y tr thnh Ahdut ha-Avodah, v trong mt Ben-Gurion
th }y l{ mt hn ch nghim trng. Cng lc , ng ghi nhn t{i nng ca Galili, iu ~
a ng ta tr th{nh s quan cao cp trong b ch huy quc gia ca Haganah. Gi }y, v{o
ma Xu}n nm 1947, ng ch nh Galili vo v tr ng u b ch huy quc gia v{ a Dori
ln v tr tng t lnh. Ma h nm , ng triu tp cu ch huy tc chin, Yigael Yadin, mt
sinh vin kho c hc 30 tui, n tng hnh dinh ca ng. Ngi {n ng tr trung cao ro,
ngi c {o to v hun luyn trong Haganah, c ti b nhim vo v tr ng u
nhnh tc chin ca b ch huy quc gia.
Cng trong ma h nm 1947, Ben-Gurion ~ c cm gic ngy mt r rt hn v vic c

Phong tro Xin, cng ng Do Thi Palestine ln Haganah u khng thc y v
nhng e da tim tng. Kh nng tin o|n ca ng l rt tt nhng ng khng truyn ti
c nhng tin cm ca mnh vi nhng ngi tha hnh. Mt s cnh bo ca ng ~ b
b qua v b xem l o tng. Ngay c trong cc phin hp kn c mt v{i l~nh o ca
Haganah th cc ch huy qun s cng ch ni n cc loi v kh ph hp vi cp trung i
hay i i; khng ai ni n c|c v kh h tr. Ben-Gurion lng nghe chm ch v{ bt ng

hi: Th i bc th th no? C my bay na? Phng hp im lng trong chc lt. Mi
ngi nhn nhau; v{i ngi c nhn ci. ng ta h}m ri!, ai th thm. ng ta ni v
vic g th nh? Chng ta ni v tiu lin v{ sng trng, cn ng ta m v i bc vi my
bay. Ben-Gurion tip tc: S c chin tranh. C|c nc -rp s o{n kt li v{ s c cc
mt trn. khng phi l cuc chin gia c|c trung i hay i i na. Vic xy dng mt
qu}n i hin i l rt quan trng. Cn phi suy ngh v cc yu cu c mt qu}n i
hin i.
S tht l vo gia thng Chn, ngay c trc khi ngh quyt chia tch ca Lin Hip Quc
c thng qua, y ban Chnh tr ca Lin o{n -rp ~ quyt nh cam kt t tt c cc
ngun lc chnh tr v qun s di s iu ng ca h chng li vic trin khai cc
khuyn ngh ca U.N.S.C.O.P. Th c|c nc -rp trn ngp c|c chng trnh ph|t thanh
v bo ch dn pht ngn ca c|c l~nh o chnh tr v qun s ni rng h s sm m cuc
chin chng li ngi Do Thi Palestine. Trong bu khng kh hiu chin , Ben-Gurion
tin hnh chun b t hai mc tiu: xy dng qu}n i chnh quy v{ mua v kh hng
nng. Ch huy ca Haganah a ra k hoch ngn sch dnh cho hun luyn v kh ti, cn
mt triu bng Anh tc l gp i tng chi tiu ca nm trc. Gin d, Ben-Gurion tr li
k hoch v{ t ln k hoch ca mnh vi con s trn ba triu bng.
Khng lng ph thi gian, Ben-Gurion cng thit lp c|c knh huy ng tin mua v
kh. Vo ngy 30 thng Chn, ng c tr l Munia Mardor i ch}u u tm ngun mua v kh.
Ba ng{y sau , Ben-Gurion quyt nh mua my bay v tuyn chuyn gia qun s t nc
ngo{i. V{o ng{y 6 th|ng Mi, ng triu tp ngi ng u Taas, n v ph tr|ch v kh
v{ n dc, v yu cu ng ta t mua tt cc cc nguyn liu m ng cn ngay lp tc.
Tin nm trong tay ng.
Sut nhng ng{y th|ng Mi nm , ng thi vi vic ra rt nhiu nhng quyt nh

quan trng n{y n quyt nh quan trng khc, Ben-Gurion cng theo ui quyt nh
chin lc quan trng nht ca Cuc chin c lp: khng b bt c kibbutz no, ngay c
nu n nm pha trong bin gii ca quc gia -rp. V th Haganah c yu cu phi ri

qun trn ton quc v{ duy tr ng giao thng v lin lc vi tng kibbutz. ng cng ch
ra rng nu tha thun chia tch khng phi l{ c|i m{ l~nh o ca Phong tro Xin thch
th th tha thun sau s l c gng m rng b ci ca quc gia Do Thi. Cu chng ta
khng nh}n nhng bin gii lnh th ~ t ni ln tt c.
V{o ng{y 7 th|ng Mi mt nm 1947, Haganah ban h{nh sc lnh v kin trc quc gia,
qua t nn mng cho vic hnh thnh Lc lng V trang Israel.
Ba tun sau, i hi ng Lin Hip Quc thng qua vic chia tch Palestine v Cuc chin
c lp bt u vi lng kh ti hu nh khng c g.
Cuc chin khng bt u ngay lp tc. Khi bit Lin Hip Quc thng qua, y ban Cp cao
-rp tuyn b cuc tn cng ba ngy. Chin s tng bc nghim trng hn, ng gia
ngi Do Th|i v{ ngi -rp n ra khng o|n trc, v cc trn chin u nh din ra
vi v kh hng nh c k. Tuy nhin ngi -rp t chc km. Mt s pha trn hn tp ca
cc nhm hot ng trn c nc m khng c s phi hp no v thnh thong cn cng
khai th ch vi nhau, do }m mu ca gii cm quyn -rp. L~nh o ch yu ca ngi
-rp gc Palestine l{ Gi|o s ca Jerusalem, ngi xut hin li Trung ng sau khi tri
nghim Th chin th hai trong tri tp trung ca Hitler. Haj Amin al-Husseini kht khao
xy dng mt quc gia c lp ca ngi Palestine; ng khng thch vic c|c qu}n i -rp
chnh quy n Palestine v s rng h s ly mt quyn lc ca ng sau khi chin thng.
Trn thc t, Vua Abdullah ca Transjordan d nh thn tnh ton b khu vc c dnh
cho quc gia -rp v{o vng quc ca ng. ng khng mun Gi|o s xut hin mt cch
vinh quang v{ khng c nh gip ng ta. Abdullah thm ch cn tin h{nh {m ph|n vi
c|c i din ca cng ng Do Th|i. Ngay bn trong Palestine, ngi -rp b chia r gia
nhng k ng h Gi|o s v{ nhng k th nghch vi ng ta. Cc nhm xm nhp dc bin
gii cng khng tr|nh khi lng cng ni b n{y; v{ ~ c s th ch cng khai gia Gi|o s
v Fawzi Kaukji, ngi l~nh o Qu}n i Gii phng -rp; i qun tp hp qun tnh
nguyn t c|c nc -rp. Mt kh|c, Gi|o s quan t}m ng h nhng ngi ng u cc
nhm Palestine v mt tiu o{n qu}n tnh nguyn Anh em Hi gio Ai Cp ~ n Negev.

Trong nhiu trng hp, qu}n i Anh, vn cn n tr trong nc, ~ can thip vo cc
xung i -rp Do Thi, th hin r th|i ng h -rp. Thnh thong, h tc v kh ca
cc thnh vin Haganah v giao h cho |m ng -rp, nhng k ~ git h mt cch c
c; trong nhng dp khc, h tch thu s v kh ngho n{n ca c|c o{n xe h tng Do Thi,
trao v kh cho nhng ngi -rp i ngang qua v{ cho s dng ty thch. Tt c nhng
h{nh ng ny, cng vi vic ngi Anh t chi t mt cng bin di s kim sot ca
ngi Do Thi theo ngh quyt ca Lin Hip Quc, ~ a n s chng i cay ng trong
cng ng Do Th|i. Sau ba mi nm cai tr, nc Anh kt thc s hin din ca h
Palestine mt c|ch khng p mt, iu m Winston Churchill ln n l cuc chin bn
thu ca Bevin chng li ngi Do Thi Palestine.
Th|ng Mi mt nm 1947, sau ngh quyt ca Lin Hip Quc, Ben-Gurion triu tp Ehud
Avriel n vn phng. Avriel, ba mi tui, sinh ra Vienna v l thnh vin ca kibbutz
Neot Mordechai. Trong v sau Th chin th hai anh ta ni ln nh mt trong nhng phi
vin ch}u u c nng lc nht c Haganah v t chc nhp c bt hp php b mt gi
i. Khi Avriel n, Ben-Gurion nhn anh chm ch: Chng ta phi thay i chin thut, ng
ni, gii thch rng vic bun lu v kh v nc mt cch t ph|t l{ khng na. T ti
o, Ben-Gurion ly ra mt t giy nh c gp li nhiu ln. N ghi chng loi v s lng
v kh m{ ng mun mua ngay lp tc: 10.000 sng trng, 2,5 triu bng n, 50 sng
bn t ng, 100 sng m|y. Avriel bay i Geneva ri i Paris. th nc Php anh ta
gp mt cch c v tnh c - mt u mi ca Chnh ph Tip Khc, ngi mi anh ta bay
i Prague v{ mua v kh t ngun ca Chnh ph nc . Sau v{i tun thng lng,
Avriel k hp ng mua u tin vi Tip Khc bao gm 4.500 sng trng, 200 sng my
v 5 triu bng n. Trn giy t, hp ng c k gia Tip Khc v Ethiopia v Evriel s
dng giy t ca Chnh ph Addis Ababa, th ~ phc v anh ta rt tt trong nhng nhim
v trc thc hin cho Haganah v mng li nhp c bt hp php b mt. Nhng khng
cn nghi ng g na, Tip Khc ng b|n v kh cho ngi Do Thi Palestine l do tc
ng ca Moscow. Sau khi Cng sn dp tt cuc Chnh bin Prague th|ng Hai nm 1948
th dng v kh ~ chy v Palestine bao gm c my bay v sng my hng nng. n cui

th|ng Nm nm 1948, Avriel ~ mua 24.500 sng trng, trn 5.000 sng my hng nh,
200 sng my hng trung, 54 triu bng n v 25 my bay Messerschmitt ca c li
sau Th chin. Tuy nhin, do s kim sot cht ch ca nh chc trch Anh, hu ht c|c v
kh n{y ~ khng v nc m~i n sau khi lp quc. Trong lc , Haganah bt buc phi
chin u vi s v kh ngho n{n m{ h c.
Ben-Gurion bit n lc mua tng loi v kh l{ khng c ngng ngh v{ ng cng khng
cho ai ngh ngi. ng thc gic cc nh khoa hc lm vic ch to sng phun la; ra lnh
nghin cu tm hiu b mt ca knh chng n; yu cu bo co chi tit v cc th nghim
cht n v{ v kh b mt. ng y tham vng v lnh ca ng thng lm thuc h sng st.
ng ch nh cho Pinhas Sapir thc hin ngay lp tc vic t hng thp cho xe bc thp.
Ti t 200 tn nh? Sapir hi. t 500 tn! ng tr li. Nhng Haganah cn 300 xe bc
thp, Sapir ni. Theo tnh to|n ca ti, t nht l mt ng{n! Ben-Gurion |p li.
Tuy nhin tt c vic mua v kh qui m ln , ri u t v{o sn xut trong nc v nhu

cu v chi ph cho qu}n i ang ph|t trin i hi mt khon tin khng l - m li khng
c tin. Ben-Gurion quyt nh s bay i M thm d v{ huy ng t 25 n 30 triu
la t cng ng Do Thi . ng ngc nhin v ngh ny b phn i kch lit. Golda
Meir st sng v{ ngh c thc hin s mnh : Nhng g ng ang l{m }y, b{ ni
vi Ben-Gurion, th ti khng l{m c. Nhng ti c th lm vic ng nh lm M. ng
h~y ti i. Ben-Gurion khng mun nghe. Ti cn b }y, ng ni. Golda ang l~nh
o Phng Chnh tr ca Ban L~nh o Do Thi Jerusalem khi Moshe Sharett vng mt v
ang New York tin hnh chin dch Lin Hip Quc. Vy th, Golda ni, h~y biu
quyt. Vic biu quyt c thc hin v{ ngh ca Golda c chp nhn, ngy hm sau
b{ i M. B thm ch khng kp v Jerusalem ly o lnh, khng mang theo hnh l v
trong v ch c ng 10 la. V{i ngay sau khi n M, Golda ~ xut hin trong cuc tun
hnh ca ngi Do Thi Chicago. B c bi pht biu ng khu l{m ngi nghe git mnh.
Trong vng hai th|ng, b{ i khp nc M, huy ng tin cho vic m Ben-Gurion gi l
Li ku gi thp. Khi tr v, b{ em theo khong 50 triu la, gn gp hai ln nhng g
b{ ~ hy vng huy ng c. Ben-Gurion ni vi b{: Mt ng{y n{o y, khi lch s c

ghi li, n s ni rng c mt ph n Do Th|i ~ kim c khon tin kin to mt
quc gia.
Trong ma ng nm 1947-1948, mt lot c|c bc li v qun s ~ g}y kh chu trong

cng ng Do Thi, v tinh thn ~ b suy sp hn na do nhng v n ln xy ra ngay
trong sn ca tr s Ban L~nh o Do Thi biu tng quyn lc ca ngi Do Thi v
ni Jerusalem, ri Haifa, gy ra nhiu ci cht. Trong ma ng , ngi -rp hiu r
rng chin lc tn cng cc kibbutz ring l ca h s khng thc hin c. H tn cng
cc kibbutz ngoi v cc vng ho l|nh, g}y ra thng vong cho c d}n ; nhng ln
no h cng b |nh bi v buc phi chy tho|t th}n. Tuy nhin, cng lc h pht hin
ra im yu ca cng ng Do Thi: thng tin lin lc. Vo thng Ging v thng Hai, cc
n v -rp tn cng v{o c|c o{n xe i t trung t}m n Jerusalem, Negev v Galilee. Vo
thng Ba, cuc chin trn c|c con ng tr thnh nhng th thch c tnh quyt nh ca
hai lc lng i chi nhau.
Ngi Do Thi thiu mt phn ng hiu qu i vi cc chin thut n{y. Ban u th cc

o{n xe c cnh v c v trang h tng thng mang theo sng ru-l hay tiu lin
giu di qun o ph n trnh s lc sot gt gao ca qun Anh. Khi nhng n v -
rp chim lnh c|c v tr dc ng v{ t chng ngi vt th sng tiu lin tng i hu
dng. Haganah th c|c mu mo kh|c nhau: i ng vng v{ ng xu, i v{o gi t ai
ng ti trong ngy, dng xe bc thp, v{ ph| chng ngi vt bng xe bc thp c chng.
Nhng ngi -rp cng ci tin chin thut ca h. H c{i mn in t, t c|c im phc
kch, ginh quyn kim sot nhng vng rng ln v ri qun dc ng. Ch trong mt
tun ca th|ng Ba nm 1948, hn 100 chin binh Do Th|i ~ b git trn khp cc vng
kh|c nhau trong nc. Hu ht c|c o{n xe hu cn u b phc kch v ph hy, lm cho
Negev, Jerusalem, khu Etzion pha Nam Jerusalem, v mt phn ca Galilee b c lp.
Cng lc , cng ng Do Thi phi chu ng mt n na t mt hng khng ng ti.

Ngy 13 thng Hai, Moshe Sharett gi cho Ben-Gurion mt b|o c|o y lo }u. M mun tr
mt, ng vit. Trong trao i vi c|c l~nh o Do Thi, Ngoi trng George Marshall by

t quan im rng chia tch l mt sai lm. Marshall tht vng v kh nng ca
Haganah, Sharett tip tc. ng y tin rng chng ta nn tn cng ngi -rp v lm cho
h s. S t chi quyt lit ca ngi -rp trc khi phi chp nhn chia tch, cuc u
tranh cay ng trong quc hi Palestine, v s bt lc ca Lin Hip Quc trong vic |p t
ngh quyt ca mnh ~ khin cho s phng ca cc nh lm chnh sch ca M tr nn
su sc hn. Cng c c p lc t cc li ch lin quan n du m, Lu Nm Gc, quan
chc B Ngoi giao, v qun lc qu mnh ca Anh hi thc M rt li s ng h i vi
vic chia t|ch hay t ra cng coi nh Negev ~ b loi ra khi quc gia Do Th|i tng lai.
Th|ng Hai ~ chng kin Chnh bin Prague, kt qu ca n l cui cng Tip Khc ~ gn
cht vi Lin X. S kin n{y ~ l{m c|c l~nh o ca M cho|ng v|ng v{ l{m tng ni lo ca
h v s xm nhp ca Lin X vo nhng vng nhy cm ang chu nh hng ca phng
Ty. S hong ht trong chnh gii M ~ phn nh ngay vo cc chnh sch v Trung ng
ca M: phi hy ngh quyt v vic chia t|ch ngn khng cho Lin X x}m nhp vo khu
vc.
Ng{y 19 th|ng Ba, Warren Austin, trng ph|i o{n ca M ti Lin Hip Quc, a ra mt
ngh bt ng v vic thit lp mt c ch y tr tm thi cho Palestine di s bo h
ca Lin Hip Quc nhm gn gi ha bnh v{ cho ngi Do Thi v -rp thm c hi
t c tha thun vi nhau. Thc t th, ngh ny ng l bi b ngh quyt chia tch.
Quc gia Do Thi phi cht khi cha kp ra i. Phn ng ca Ben-Gurion kh sc bn:
Tuyn b ca M bt li cho Lin Hip Quc hn l{ cho chng ti [N] u hng ch

ngha khng b ca ngi -rp c B Ngoi giao Anh v trang v{ c php vo trong
nc di s che ch ca h Vic thit lp quc gia Do Thi trn thc t khng chu s
chi phi ca ngh quyt ng{y 29 th|ng Mi Mt ca Lin Hip Quc cho d ngh quyt
c thin ch v{ ngha chnh tr rt ln lao nhng khng ph hp vi kh nng ca chng
ti trong t nc n{y, ni phi t mc tiu bng v lc. Bng sc lc ca chnh chng ti,
t nc s ng ln, ngay t by gi Chng ti s khng ng vi bt c s y tr no

d l tm thi hay vnh vin, ngay c trong giai on ngn nht. Chng ti s khng chp
nhn ch cai tr ca ngoi bang, cho d chuyn g c th xy ra.
Tuy nhin, nh mi khi, Ben-Gurion ~ cho ngi M cu tr li thc s ca ng tc l tr

li cho c th gii. H{nh ng u tin ca ng l v chnh tr: thnh lp Chnh ph lm thi
gm mi ba th{nh vin c gi l Chnh quyn Nhn dn. Tip theo vic ny l hnh
ng qun s. i vi ngi Do Thi, vic quan trng by gi l tin hnh cc hot ng
qun s v chm dt mt chui cc tht bi.
i khi, c v nh Ben-Gurion b l c hi. Tun ngay sau pht ngn ca M l tun t hi

nht trong cuc chin. C cc du hiu bt ha v bi ri t nhiu gii trong cng ng Do
Th|i v{ c|c l~nh o ca h. Hm nay l{ ng{y khng khip nht k t khi chin cuc bt
u, Ben-Gurion vit cho Sharett v{o ng{y 28 th|ng Ba. o{n xe t khu Etzion vn ang
cn lun qun trong |m chng ngi vt, chu s tn cng d di ca qun -rp, trong
khi qun Anh, k ~ l{m cho mi th th{nh ra nh hin nay, li tip tc tr chi ranh m~nh
ca h. Ng{y sau , mt o{n xe t min duyn hi b tn cng Bab el-Wad, mt con
ng hp v{o Judean Hills hng v Jerusalem, v b buc phi quay li. Jerusalem b
c lp. Ben-Gurion x|c nh rng }y l{ lc phi tin hnh mt trn chin quyt nh chng
li ngi -rp.
Ti hm , nhng ngi ng u Haganah tp trung nh ca Ben-Gurion. Ben-Gurion

bt ng hi: Th Jerusalem ang nh th no nh? Yadin b|o c|o l{ mt lc lng 500
ngi ~ c tp hp lc lng ng nht m Haganah tng trin khai. Nhng Ben-
Gurion khng dng li. Ngay lc n{y }y, c mt cu hi nng bng, ng ni, l{ trn
chin v con ng n Jerusalem[nhng] lc lng m{ Yigael ang chun b l{ khng .
By gi l trn quyt chin. Mt phn Jerusalem ca ngi Do Thi s l tht bi cht ngi
i vi cng ng Do Th|i. ng bt u a ra nhng con s thc s kh|c thng: 2.000
qun vi 2.000 khu sng trng. ng |p t ch ca mnh ln ngi nghe. Ln ny c
l l ln u tin ti s dng c quyn ca ti ra lnh: hai ngy na, vo lc bnh
minh, cc anh phi tp trung 2.000 chin binh ti vch xut ph|t. V{o lc kt lun bui

tranh lun, quyt nh c a ra l{ s c 1.500 qun tham gia vo chin dch, c t
tn l{ Nahshon.
Cu hi ln vn cn : Ai s thc hin Chin dch Nahshon? Ch huy cp cao khng c

qun. Hu ht qu}n lnh v{ v kh ~ ri khp c nc. V th Ben-Gurion quyt nh mt
phn ca cc lc lng v cnh qun s c rt v t cc kibbutz v cc trn a tp hp
trong lc lng chin u thc hin chin dch n{y. l{ mt gii php y dng cm,
nhng cng l{ mt canh bc nhiu may ri. Ch huy cc khu vc v{ c|c n v ~ bt ng
nhng h tun lnh. C|c n v bt u hi qun mt kibbutz di ch}n i Judea vo lc
rng ng. C|c vn mi lin tc ny sinh. Lc lng c nhim lc c qu}n s ca mt
l o{n, nhng khng ai bit trin khai mt l o{n nh th n{o, v{ ~ c quyt nh l cc
n v s tc chin theo hnh thc tng tiu o{n, nhn lnh t t lnh ca lc lng c
nhim. Ny sinh c vn v hu cn v cung ng. Vn d c|c n v Haganah khi tc chin
~ ly c|c kibbutz l{m im xut qu}n v{ cng l{ cn c s t|n v{ hu cn ca h; by gi
th h li cn phi t chc mt h thng hu cn c lp. Mt ch huy ~ ly v kh t kho
ca kibbutz, dng cc xe ti n t Tel Aviv, trng dng v cht hng ha ln. Nhng chic
xe ti n{y l{ o{n xe u tin vt qua n Jerusalem.
C mt chuyn gn nh l{ php m{u ~ xy ra trong m . Chic m|y bay u tin ch v

kh hng nh t Tip Khc ~ n em theo 200 sng trng v{ 40 sng m|y, chng c
cp ph|t cho c|c n v ngay trong m.
Mt ngy sau th c mt php m{u kh|c: Nora, mang theo l h{ng gm 4.500 sng trng,
200 sng my v 5 triu bng n t Tip Khc, vt qua cc trm gc ca qun Anh v th
neo ti cng Tel Aviv. L hng qu nm di hng tn h{nh, nh mt lp ngy trang. Trong
vng hai ngy, tu x h{ng v{ v kh c thu xp n vi mt s n v tham gia vo
chin dch Nahshon.
Chin dch ~ cu Jerusalem. Sau mt lot c|c t tn cng, o{n qu}n ~ chim c im
ang bo v Bab el-Wad, trong khi mt n v Palmach ~ chim i Castel, ni kim
so|t ng n Jerusalem. Trong m 5 th|ng T, o{n xe u tin ~ xuyn qua n

c Jerusalem, sau nm ng{y l{ o{n xe th hai. Ngy 13 th|ng T, mt o{n xe 235
chic ~ n c thnh ph. Ng{y 20 th|ng T, Ben-Gurion cng n Jerusalem, cng i c
vi thnh vin ca Chnh ph lm thi. T quan im qun s, kt qu cui cng ca chin
dch Nahshon l kh hn ch: con ng n Jerusalem ch c m ra trong mt thi gian
rt ngn trc khi b chn tr li. Nhng, trong t ng{y c m ra, Jerusalem ~ c cung
cp v kh, lng thc v{ qu}n tng vin, tt c ~ gip cho th{nh ph c th ng vng
thm mt thi gian na. Tuy nhin, nhn t quan im khc, s thnh cng ca chin dch
quan trng n n c gi l mt cuc cch mng, mt bc ngot, v{ l{ chin dch
quan trng nht ca Cuc chin c lp. N l{ biu tng v bo hiu s xut hin ca cc
chin lc v{ phng thc qun s mi trong hot ng ca Haganah. Chin dch ny cn
c ngha chnh tr nh hng su rng, bi v ni lo s ang lan rng cho rng ngi Do
Th|i ~ n thi im suy sp gi }y tr thnh chuyn phng i. Chin dch Nahshon l
cu tr li bng qun s ca cng ng Do Th|i i vi ngh ca M v ch y tr.
Chin dch Nahshon cng cn mang ngha s}u sc i vi chnh Ben-Gurion. }y l{ quyt
nh chin lc u tin m{ c| nh}n ng a ra trong cuc chin. N l mt quyt nh
sng sut, c v qun s ln chnh tr. T chin dch Nahshon, Ben-Gurion ni ln nh mt
ch huy qun s thc th. Vn bi ca ng bo hiu s bt u giai on hai ca cuc chin
tranh khng chnh quy (ang din ra v c Tuyn ngn c lp), |nh du bng vic ngi
Do Thi ginh th ch ng. Nhng chin thng ri rc ca c|c n v -rp khng th xua
tan bu khng kh ca s sp v tht bi ang n vi ngi -rp Palestine. V d
in hnh nht cho s suy sp ca ngi -rp l vic tho chy khi Haifa, ni ngi -rp
chim a s. 10.000 ngi -rp b chy khi Haganah chim thnh ph ch cn li vi ngn
ngi. Mt cnh tng kinh ho{ng v{ k qu|i, Ben-Gurion ghi ch nh vy trong bo co
ca ng sau khi kinh l cc ph phng -rp hoang ph. Mt thnh ph cht. Thnh ph
ca cht chc. L{m sao m{ 10.000 con ngi c th ri thnh ph ca h, nh ca ca h v
gia sn ca h trong mt ni s h~i khng nguyn do nh th? iu g ~ g}y ra s tho
chy? y c phi ch v mt mnh lnh t bn trn? l{ v s h~i? Ngo{i mt, mnh
lnh t bn trn l{ l do chnh ca chuyn tho chy. H{ng ng{n ngi -rp Haifa tho

chy sau khi y ban Cp cao -rp ngn c|c l~nh o ca h k tha thun u hng vi
Haganah. Nhng khng nghi ng g na, rng s tho chy do hong lon ca ngi -rp
Haifa, Tiberias v cc khu vc khc bt ngun t mt nguyn do khc: Dir Yassin.
Dir Yassin, mt ngi lng nh ngoi Jerusalem, b i qun ca I.Z.L v Lehi tn cng
ng{y 9 th|ng T, trong lc chin dch Nahshon ang giai on quyt lit nht. Mt chic
xe c trang b loa phng thanh c a n ph|t i nhng cnh bo bng ting -rp
v c ph|t nh th cho n khi n khut vo trong mt chin ho. Khng bit ngi -rp
c nghe nhng cnh b|o hay khng nhng h khng b chy, v mt cuc u sng ~
n ra khi lc lng tn cng xut hin. Trn chin tip tc nhiu gi, v phe Do Thi khng
cch no thng c. Trong lc chin u, m ch yu l lc sp kt thc, nhng k tn
cng ~ t{n s|t m mu dn lng m h bt c. Hu ht ngi dn b git trong hay
gn nh ca h; mt s t ch yu l{ {n b{ v{ con g|i b a ln xe v{ a ti Thnh C.
Tt c cc du hiu cho thy I.Z.L v Lehi khng tnh ton chuyn t{n s|t; nhng m|u nng
ca cuc chin u, s dai dng m h gp phi, s tc gin v ci cht ca bn chin u v
ni cm ght ngi -rp ~ l{m tri dy ln sng cung lon g}y ra n 245 ci cht, gm
c ngi gi, ph n v tr em.
Tin tc v v thm st Dir Yassin lan khp c nc nhanh nh la chy. M t v s hung

bo, c thm tht bng tr tng tng ng phng, ~ c ph|t i t c|c {i ph|t
thanh -rp, in trn cc t bo v cc cun sch mng, ri c truyn ming, ~ gieo rc
ni s hi trong cng ng -rp. Dn chng nhiu ngi lng -rp thm ch bt u b
chy t trc c s kin Dir Yassin; gi }y mt cuc di c do hong lon bng ln.
L~nh o ca cng ng Do Thi b chn ng bi s vic Dir Yassin. Ngi pht ngn ca
Haganah, Ban L~nh o Do Thi v thm ch c Gio ch ~ ph|t i li ln n mnh m cuc
thm st. Vi s thng qua ca Ben-Gurion c ngi ni l sng kin ca ng Ban Lnh
o Do Thi gi mt bc in n Vua Abdullal by t s chn ng su sc v s vic ny.
V{o lc , Abdullal duy tr mi lin h b mt vi c|c i din cp cao trong gii l~nh o
ca cng ng Do Thi vi mc tiu chia t|ch t nc gia hai phe: Abdullal thn tnh

phn lnh th c ch nh dnh cho quc gia -rp Palestine m khng b ngi Do Thi
phn i, i ly li cam oan ca ng ta l khng gy chin vi quc gia Do Thi. Ben-
Gurion s rng Dir Yassin c th du vo la trong cc doanh tri -rp, to p lc
Abdullal ht b{n {m ph|n ca Lin qun -rp v pha chin tranh. Khng r bc in
c gip cho cc vn lng xung hay khng. Vi ngy sau s kin Dir Yassin, ngi -rp
tr th ngi Do Thi nng n, t mt phc kch tn st nhm v{o o{n xe vn i v
Bnh vin Hadassah trn nh Scopus. Nhiu hnh khch b thiu sng trong xe cu thng
v{ c|c xe kh|c ang ch h. Hn by mi ngi Do Thi, bao gm nhiu bc s ni ting, y
t| v{ nh}n vin trng i hc ~ b git trong cuc tn cng; trong s c mt sinh vin
tr ~ nh hn vi Renana Ben-Gurion.
Khi th|ng T tri v{o qu| kh v ngy kt thc ca ch y tr Anh quc n gn, Ben-
Gurion phi ng u vi hai khng hong ni b sut ph hng s nghip lp quc ~
ch i by lu. Khng hong th nht ny sinh t bt ng kin v c cu qu}n i m
cui cng dn n ci gi l{ Cuc ni dy ca c|c tng lnh. Chuyn bt u t quyt
nh ca Ben-Gurion xa b v tr ngi ng u t lnh quc gia, v tr nm gia Tham
mu Trng v B trng B Quc phng. Vi vic thit lp c cu ca qu}n i quc gia,
Ben-Gurion nhn thy khng cn cn n cc v tr trung gian nh th na. Nhng quyt
nh ca ng thi bng s chng i nghim trng v ngi ang nm v tr , Israel Galili,
l thnh vin ca ng chnh tr i lp, Mapam, ang c c lng trung thnh ca cc ch
huy cao cp nht ca Haganah.
T khi Th chin n ra, C|nh B, ly khai t Mapai v tr thnh Ahdut ha-Avodah v{o nm
1944, ~ th hin s nh hng ngy cng ln trong cp ch huy Haganah. Nm 1948,
Ahdut ha-Avodah hp nht vi mt ng cnh t khc, Hashomer Hatzair, lp nn Mapam,
c xu hng theo Lin X v chng i Mapai trn nhiu vn chnh tr cn bn. a s cc
ch huy cao cp ca Haganah l{ ng vin ca Mapam, cho nn khi Ben-Gurion quyt nh
xa b v tr ng u t lnh quc gia ca Galili th vn nhanh chng tr thnh qu bom
chnh tr hn gi.

V{o lc , Israel Galili, ba mi t|m tui v s thng tin ca ng trong c cu Haganah
kh| nhanh chng. V Yaakov Dori, Tng t lnh ng quyn, l mt ngi m yu, thng
xuyn vng mt nn nhng l~nh o Hagahah ~ quen dn vi chuyn lm vic vi Galili v
coi ng l mt ngi c thm quyn v cc vn qun s. Galili ni ting v s tng tri v
khn ngoan, v c ting trong i ng thuc h. Ngi ta t hi liu rng Ben-Gurion c
thy trc cn b~o chnh tr m k va b ng trut quyn kch ng s d di nh th no
khng.
V{o ng{y 26 th|ng T nm 1948, khi Ben-Gurion thng bo cho Galili quyt nh xa b v
tr ng u t lnh quc gia th Galili ~ phn i, v{ hai ngi ~ c c|c cuc trao i
c gng gii quyt khng hong. S bt ng bng pht tr thnh cuc khng hong quy
m v{o ng{y 3 th|ng Nm, khi m{, vi hy vng c th t du chm ht cho s bt ng
bng mt ch k, Ben-Gurion gi mt bc th chnh thc cc lc cho Tng T lnh: ...V tr
ng u t lnh quc gia c xa b t }y, v{ quyt nh b nhim Israel Galili vo v tr
n{y nay ~ kt thc. V vy lc lng t v tuyt i nhn lnh t ch huy t v [chnh l
Ben-Gurion] hoc ngi i din ca ch huy t v.
Galili b sc vi bc i khng lng trc ca Ben-Gurion. Khi bc th c c trong

cuc hp vi B Tng tham mu, s tc gin bng ln v mt s trng n v (c|c l~nh
o ca Haganah c gi nh vy) ngay lp tc e da h s ng lot np n t chc.
Rt nhanh sau , mt ph|i o{n ca c|c trng n v ~ ch th}n n gp Ben-Gurion v
hi thc ng Galili ti v, bi v trn thc t ng ta ~ l{m vic nh tng t lnh. Ben-
Gurion yu cu Yigael Yadin nhn vai tr tng t lnh cho n khi Dori m yu quay tr li
v tr nhng Yadin t chi. Cui cng, sau mt c gng |ng k, mt s dn xp lng lo
c p im ln: khng ng thun vi quyt nh chnh thc, Ph t lnh Zvi Ayalon
ng ng vai tr tm quyn trong v{i ng{y. Tuy nhin trong cuc hp vi Chnh quyn
Nh}n d}n trong ng{y hm , Ben-Gurion ~ b c|c i din ca Mapam ch trch cay ng,
v{ l~nh o Mapam, Al Hamishmar, cho rng h{nh ng ca ng s dn n c ti c
nh}n.

V{o ng{y 5 th|ng Nm, mi ng{y trc khi ch y tr chm dt theo hn nh, cuc ni
lon bn trong B Tng tham mu ~ tr li. Mt ln na, mt ph|i o{n n gp Ben-
Gurion v nhc li yu cu Galili ti nhim. Yadin hi thc l phi Galili gi vai tr
Tng T lnh trong mt tun, v Ben-Gurion ng vi iu kin ng ta c vai tr l
quyn tng t lnh, ch khng phi l{ ngi ng u t lnh quc gia tm thi cng
khng. Sau Ben-Gurion triu tp Galili n v bo ng ta tip tc gi v tr cho n khi
vn c gii quyt xong. Nhng Galili i t|i b nhim vo v tr ng u t lnh quc
gia, v Ben-Gurion t chi.
Cuc khng hong ln n nh im. Ng{y 6 th|ng Nm, Galili gi mt bc th d{i n cho
Ban L~nh o Do Thi k li vic ng b bi nhim v xa b v tr. Cng ng{y hm , gia
tra, c|c l~nh o ca Haganah ni lon v{ a cho Ben-Gurion mt ti hu th: Trng
c|c n v cho rng vic phc chc cho Galili cho n khi c gii php cui cng l cn thit.
Nu vn n{y khng c gii quyt trong vng 12 ting th c|c trng n v s khng
cn chu trch nhim v nhng g h l{m. }y r r{ng l{ mt c gng nhm khut phc
quyn lc dn s trc c ti qun s.
Mt gi sau khi nhn th, Ben-Gurion triu tp nm trng n v n ni chuyn. ng gi

vng quan im trc nguy c t chc hng lot v kin quyt t chi ti b nhim Galili
vo v tr ng u t lnh quc gia. Tuy nhin, vi mong mun xoa du c|c l~nh o ca B
Tng tham mu, ng thc hin mt bc li chin thut, ha rng Galili c th c khi
phc v tr trong B Tng tham mu, m{ khng ni n trch nhim ca ng ta. C|c trng
n v ra v, v{ ng{y hm sau, Galili ng vi ngh ca Ben-Gurion. Ben-Gurion ch
nh}n nhng mt vic: ng khi phc Galili vo mt v tr trung tm ca cp ch huy
Haganah. Nhng ng khng t|i x|c lp v tr ng u t lnh quc gia v khng giao quyn
hn cho Galili. Vi quyt nh , giai on th nht ca cuc i u i n im kt thc.
Ben-Gurion chp nhn ha bnh trong cuc u chng li Galili sau ng u vi

nhng cu hi nh mnh hn nhiu ang nm trn bn lm vic: Liu cng ng Do Thi
c kh nng ng vng trc c|c qu}n i -rp ang e da tn cng Palestine? Liu c

th ng c trc p lc ca M v vic rt tuyn b c lp? Liu s c quc gia Israel
hay khng?
Khi ngy cui cng ca ch y tr Anh n gn, s lng l dng ln trong gii l~nh o
cng ng Do Thi v vic c tuyn b c lp hay khng. Ngay trong Mapai th cc kin
~ chia r. Hu ht cc thnh vin bnh thng u khng ngn ngi ng v pha Ben-
Gurion, ngi ang u tranh cho mt nn c lp ngay lp tc. Nhng v{i l~nh o ch
cht ca ng do d, thm ch chng li phng hng . Thm ch c Moshe Sharett cng
khng dt khot. Trong s bn i din ca Mapai trong Chnh ph lm thi th Ben-Gurion
l{ ngi hot ng n c.
Ng{y 11 th|ng Nm nm 1948, y ban Trung ng Mapai nhm hp tm cu tr li.

Ngay phin u tin, Ben-Gurion c mt din vn ny la, tin o|n l{ chng ta s vt
qua mi th th|ch. Sau khi ng kt thc, lc c|c th{nh vin kh|c ang ng {n, th Golda
Meir bc vo phng hp. S xut hin ca b lm Ben-Gurion phn chn r rt, bi ng
bit b va tr v t mt chuyn i b mt n Amman, ni b{ gp Vua Abdullal trong n
lc cui cng t mt tha c khng xm phm.
}y khng phi l cuc gp u tin ca Golda vi nh{ vua. Th|ng Mi mt nm 1947, b{

~ b mt gp ng ta; v Abdullal bo rng ng s khng tham gia bt c cuc tn cng no
ca ngi -rp chng li ngi Do Thi v lun lun l bn ca h. Thc t th, khi m b
cho nh vua thy rng ngi Do Thi s khng can thip vo vic thn tnh phn lnh th
~ ph|c ra cho quc gia -rp Palestine th cc cuc ni chuyn ~ kt thc vi tha c
khng chnh thc v vic khng xm phm ln nhau. Nhng trong ma xu}n nm 1948 ~
c nhng du hin r rng cho thy Abdullal thay i chnh sch ca ng ta. Nh vua ca
Transjordan kim so|t qu}n i mnh nht Trung ng Lin qun -rp v cc quc
gia -rp kh|c ~ dng sc p mnh m bt ng tham chin. u th|ng Nm nm 1948,
Ben-Gurion i n kt lun l quc gia Do Thi c th b tn cng t tt c cc pha ngay khi
n ra i. Nhng ng{y sau ~ x|c nhn d o|n bi quan ca ng. u th|ng Nm, Chnh
ph Ai Cp bt ng quyt nh tham gia cuc xm chim Palestine. Damacus, c|c s quan

ca mt s qu}n i -rp chun b k hoch hip ng x}m lc Palestine. Trong lc
, mt ngun tin ca Php cho bit Hip c Anh-Transjordan c mt iu khon b mt
[ha] d{nh vng min Palestine cho Abdullal; v -rp X-t, Syria v Ai Cp quyt nh:
(1) Abdullal v{o Palestine chin u chng li ngi Do Thi, (2) H c th m st ng
ta, (3) H c th thit lp mt Chnh ph b nhn Palestine. Da vo nhng thng tin c
s nh vy, quyt nh sng sut l Meir cn phi gp li Abdullal.
Trong cuc gp ca h, Abdullal a ra mt ngh mi trnh chin tranh: Palestine s

khng b chia t|ch, v{ ngi Do Thi s c quyn t tr trong mt phn t nc. Trong
vng mt nm, t nc s c hp nht vi Transjordan v s c mt quc hi hn hp
trong ngi Do Thi c mt na s gh. Golda bc b thng thng ngh n{y. S c
chin tranh, b{ ni, v{ chng ti s thng. Nhng chng ta c th gp li sau chin tranh,
v sau khi c mt quc gia Do Th|i. B{ tr li Tel Aviv khi m cuc hp ca y ban Trung
ng Mapai ang din ra v gi mt li nhn ngn cho Ben-Gurion, ngi ang nng lng
ch i b{: Chng ti ~ gp nhau trong hu ngh. ng y rt quan tm, v nhn rt au
kh. ng y khng chi b nhng g chng ta ~ trao i v nhng hiu bit ln nhau v
mt gii php mong mun, tc l ng y s ly phn t ca -rp, tuy nhin by gi ng ta
ch l thiu s trong nm ngi. Ben-Gurion lp tc t chc cuc hp y ban Trung ng
cho c|c u no ca Haganah v ra lnh cc ch huy ca ng chun b k hoch cho mt trn
chin chng li cuc x}m lc tng lc ca -rp.
Tin tc u m ca Golda khng phi l tin xu duy nht ging xung u Ben-Gurion trong
ngy bt an . C bui chiu v ti, ng ch Moshe Sharett n, trn ng tr v t
Washington sau mt cuc trao i quan trng vi Ngoi trng M, George Marshall. Bo
co tng phn v nhng trao i ca h khng bo hiu iu g tt lnh. Marshall tip
Sharett v{o ng{y 8 th|ng Nm nm 1948, sau li cnh b|o anh thp ca M dnh cho
ngi Do Thi v vic phi hon tuyn b lp quc v{ ng vi hip c ha bnh. Sharett
ni vi Marshall rng kh nng Ban L~nh o Do Th|i ng ngng bn l rt nh, ri ni
thm l kh nng c mt tha thun gia Abdullal v{ Ban L~nh o Do Th|i l{ rt |ng
ch . Tuy nhin c mt l do khc, su sc hn n tr|nh ngh ca Marshall: Chng

ti s b lch s dn tc Do Thi ln n nu ng vi bt c s tr hon tuyn b lp quc
no khi khng chc chn rng quc gia s c thit lp sau s tr ho~n , Sharett ni vi
ng ta. Chnh ph M ~ biu quyt cho chng ti v chng ti s khng bao gi qun iu
. Nhng chng ti s t chin u trong cuc chin ca mnh, khng c s gip no.
M ~ tc ca chng ti v kh, c vn v qun s, v c thp bc cho cc xe but ch
thng dn. Gi }y chng ti khng i hi s gip . Chng ti yu cu [c|c ng{i] ng
can thip.
Marshall |p li bng mt cnh b|o: Ti khng phi l{ ngi c th khuyn cc ng cn

l{m g. Nhng vi t c|ch l{ mt qun nhn, ti mun ni vi ng rng: ng t nim tin
vo cc c vn qun s. H b ng c bi nhng thnh cng sau chin thng. Chuyn g s
xy ra nu c mt cuc x}m lc dai dng ko d{i? ng ~ ngh n vic n lm cc ng suy
yu nh th n{o cha? Nu ng ng, v{ c|c ng tuyn b lp quc Do Thi, th ti s rt
vui mng. Nhng y l mt trch nhim rt gh gm.
Sharett tranh th lc chia tay Marshall, ni thm: Chng ti cho rng quan im ca ng l
rt c ngha, v{ nu ng thy chng ti quyt nh ngc li th ng cng nn bit rng
chng ti l{m nh th khng phi v coi thng li khuyn ca c|c ng.
Nhng pht biu y kiu hnh v mnh m ca Sharett l v b ngoi ca nhng xo trn
ni b su sc v nhng bt n nghim trng. David Hacohen, ngi ch Sharett sn bay
New York, sau ~ nh li: ng y ko ti vo mt bung in thoi v{ ni: Marshall ni
l ng y ni khng phi vi t c|ch ca mt v tng, m l mt qun nhn. Chng ta s b
tiu dit! Ti khng ni rng Moshe bo chng ta khng nn tuyn b lp quc. Nhng ng
y b chn ng d di Sau Weizmann lin lc vi Sharett bng nhng li khch l:
ng h lung lc. Hoc l quc gia s c thnh lp by gi hoc l, Cha khng cho
php, n s chng bao gi ra i!
Nng tru u t, Sharett v nc. Trong sut chuyn i d{i, ng dng nh ~ hnh th{nh
quan im ca mnh: ng nn ngh hon tuyn b lp quc, tu}n theo ngh ca

Marshall. Trong m mun ng{y 11 th|ng Nm, ng n nh Ben-Gurion. Ben-Gurion hi
tng:
Moshe n phng ca ti v cho ti bo co chi tit v cuc ni chuyn ca ng y vi

Marshall. ng y ni cho ti bit nhng cnh bo rng chng ti s b tiu dit v{ ngh v
vic hon tuyn b lp quc. Cui bui ni chuyn, ng thm nm ch: Ti ngh ng y
ng. Ti ng dy cht ca. Ri ti ni vi ng: Moshe! Ti yu cu ng b|o c|o y v
chnh xc cuc ni chuyn ca ng vi Marshall [cho y ban Trung ng Mapai] y nh ng
va b|o c|o cho ti. Nhng ng khng c ra khi }y nu ng khng ha vi ti mt
iu. Nm ch cui cng m ng va ni [Ti ngh ng y ng], ng khng c ni ra
trc y ban Trung ng! Moshe ng .
Ti , mt |m ng ln t tp ti hi trng y ban Trung ng Mapai ang hp. Nhng

thnh vin ca Mapai cao s khn ngoan ca Sharett trng ngng nghe pht biu ca
ng. H ~ nghe tin n v s do d ca ng khi nhn thy nhng sc p ln ng ~ gp
M. Cui cng, khi Sharett n, ng c ch{o n rt nhit tnh. V{ khi ng pht biu
trong cuc hp, ng ~ gi li ha vi Ben-Gurion. Khng ch gi li ha, Ben-Gurion ni,
ng y cn pht biu ng h mnh m vic lp quc. S tht l bi pht biu ca Sharett l
c cn nhc. u tin ng ni v mi e da thc s khi M khng ng h quc gia Do Thi
nu cuc x}m lc ca ngi -rp xy ra. Nhng mt im n{o , ng ~ c bc
ngot, ch ra rng, Ri ro ca vic tr hon tuyn b lp quc, hay tuyn b c lp, l{ |ng
lo ngi hn ri ro ca tuyn b Tng lai m{ chng ta phi i mt l rt gian kh v nguy
him, nhng dng nh chng ta chng c la chn no khc l phi dn bc v pha
trc.
Li ni ca ng ~ g}y ngc nhin. Nhng ngi phn i vic tuyn b ~ bt ng thu dn

lp tc cc biu ng m{ ban u nh s dng cho cuc diu hnh. Cc tranh lun, din ra
n tn m, si ng v d di nhng r r{ng ~ c a s ng h lp quc. Cuc hp kt
thc vi vic bu ra mt y ban by th{nh vin i din cho quan im ca y ban
Trung ng. Nm th{nh vin ca y ban ng h tuyn b c lp ngay lp tc; hai ngi

khc l nhng ngi chng i quyt lit. Ngi ta quyt nh ti nhm hp y ban Trung
ng v{o ti hm sau.
Ng{y 12 th|ng Nm l{ mt ng{y nh mnh. Vo lc rng ng, Lin qu}n -rp ph|t ng
cuc tn cng ca h. Mc d ch y tr cha kt thc, qu}n i Anh vn cn trong
nc nhng kibbutz Etzion ~ chu s tn cng d di ca h{ng trm qu}n thuc Lin qun
-rp vi xe bc thp h tr, theo sau l{ h{ng ng{n ngi d}n c v trang. T xa, trong
tuyt vng, c|c l~nh o ca cng ng Do Thi nhn lc lng t v t i ca mnh ng
u vi trn chin cui cng ca h. Ben-Gurion dnh c ngy cho cuc hp ca Chnh
quyn Nhn dn, cuc hp ~ d{nh sut mi mt ting ng h tho lun nhng quyt
nh sng cn cn phi thc hin. Phin lm vic l{ nhng thi khc quyt nh ca cng
ng Do Thi. Ngay ti }y v{ b}y gi, quyt nh thit lp quc gia Do Thi l cn thit.
Sau khi Golda Meir bo co v cc cuc trao i vi Abdullal, Moshe Sharett ni v ngh
ngng bn ca M. V{i ngi c mt c xu hng chp nhn ngh ca M; v th h yu
cu trc khi biu quyt th cn a ra b|o c|o v tnh trng qun s. Ben-Gurion triu tp
Yadin v Galili. Yadin din t tnh trng qun s bng nhng sc mu m m, ni v cc
mi e da x}m lc v nhng thay i c th xy ra khi qu}n i nc ngoi can thip.
Ni mt cch thn trng, ng ni khi kt thc, ti cho rng v{o lc n{y }y c hi dnh
cho chng ta l ht sc hn ch. Thng thn hn, ti cho rng h [ngi -rp] c u th
vt tri. Israel Galili cng ch ra u th ca k th v v kh hng nng. Nu chin cuc
xy ra trong nhng tun ti, tnh hnh s rt nguy ngp. Cng lc , ng ni rng tnh hnh
c th thay i khi v kh mua t nc ngoi v n ni.
Nhng pht biu chn tht nhng bun thm ca hai chuyn gia qun s ~ l{m x|o ng
cuc hp. Khi n lt Ben-Gurion pht biu, ng ~ phi c gng ht mc khi phc li
s t tin v nim tin nhng th{nh vin ang b s do d ln t. Tng bc mt, ng dn
dt ngi nghe n ch mt kt lun khng th trnh khi:
Nu mc chng ta ch vi nhng v kh ang c hin nay th tnh trng ca chng ta s

l v cng tuyt vng Nhng khi gi thit nh th ny th tnh hnh s ci thin Nu

chng ta tm c|ch em v [nc] khng phi tt c nhng g chng ta c m gi s l 15.000
sng trng vi vi triu bng n (chng ta ang c nhiu hn nh th }u ) v{ sng
ci, bazooka, ri my bay chin u mang theo phi pho cng sng my v bom (tt c ang
c ct gi }u ri) th tnh hnh ca chng ta vo lc bt u chin cuc s hon
ton khc. Chng ta c th tn cng mnh v{o ngi -rp khi h bt u x}m lc v lm
suy yu tinh thn ca h.
Khi m xung, cc bo co khng ngng v t cc trn a: ng trn ng dn n

Jerusalem; tin tc xu t khu Etzion, thng lng u hng Jaffa. ~ n lc cn i n
mt quyt nh. Ni dung c a ra biu quyt l chp nhn hay t chi ngh
ngng bn ca M. ng ngng bn tc l hon tuyn b lp quc. Su thnh vin biu
quyt t chi ngng bn v ng h tuyn b lp quc ngay lp tc, trong c c Ben-
Gurion v Sharett. Bn thnh vin biu quyt chp nhn ngh ca M v hon tuyn b
c lp, trong c hai l~nh o ca Mapai. Quyt nh c a ra l{ quc gia Do Thi
phi c thit lp v{o ng{y 14 th|ng Nm.
Tip sau quyt nh ny l tranh ci khc v vn h trng rng Tuyn b c lp c ch

ra bin gii quc gia hay khng. Ben-Gurion chc chn khng mun a ra mt tuyn b c
th c th cn tr ham mun m rng bin gii quc gia. ng tip tc chia s t tng ca
mnh vi cng s: Nu Lin Hip Quc khng nhc n vn ny v h [ngi -rp] tin
cng chng ta v{ chng ta |nh bi h th ti sao chng ta phi t tri buc mnh? Qua
mt lt biu quyt vi kt qu nm thng bn th quan im ca ng c chp nhn:
bin gii quc gia khng nn c nhc n trong Tuyn b c lp.
Ti , y ban Trung ng Mapai nhm hp ln th ba v thng qua ni dung tuyn b th

hin t tng ca y ban. ng ln nht trong cng ng Do Th|i ~ ngh Chnh quyn
Nh}n d}n ngay lp tc tuyn b chm dt ch y tr v thit lp quc gia Do Thi cng
vi Chnh ph lm thi ca n. Trong ho{n cnh lc , Yigael Yadin nhn xt sau ny,
quyt nh tuyn b c lp ch ph thuc vo mt mnh Ben-Gurion. Nu so snh v mc

quan trng v{ t|c ng th quyt nh c th tng ng vi hng ngn chin dch
[qun s].
V{o ng{y 13 th|ng Nm, cng ng Do Thi phn chn cao trc tin n ang lan ra v
Tuyn b c lp sp n. Nhng s phn chn v nim hn hoan b ln ln vi ni s ang
tng ln khi nhn c cc bo co v chin cuc khu Etzion, ni c 550 ngi ang sng.
Lc 4 gi 30, tin tc cho bit Kfar Etzion tht th. Sau khi tham vn nhanh, Ben-Gurion, Levi
Eshkol v Galili quyt nh gi mt bc in n t v qun cc kibbutz trong khu vc,
ni rng nu h khng th tip tc chin u th hy ph hy v kh v{ ko c trng. Quyt
nh tht au n v chn nn. Tin d cng n t Negev: qun Ai Cp ~ tn cng Kfar
Darom vi binh lc mnh. Khng kh B Tng tham mu u |m. Li ku gi gi cht n
t Abdullal, lp li ngh ca ng ~ ni vi Golda Meir, nhng ngh b t chi.
Ti , Chnh quyn Nhn dn hp phin cui cng quyt nh ni dung ca Tuyn b

c lp. y ban do Moshe Sharett ng u trnh b{y trc Hi ng mt bn d tho m
ni dung ch yu do Sharett chun b. Li vit ca bn tuyn b c mn t vn bn v
ch y tr: Khi t nguyn do nh vy, vn phong ca n kh| ph|p ch v{ hoa m;
v n rt d{i. N cng nhc n k hoch chia tch ca Lin Hip Quc. Ben-Gurion phn
i nhng din t qu| khoa trng v{ bt c tham chiu c th n{o n k hoch chia
tch. ng ngi trong th phng ca mnh v vit li li tuyn b. Di tay ng, vn bn c
mt vn phong ho{n to{n kh|c: Hng hn, kin quyt v to bo hn. ng ct nhng cu
ch hoa m hi ht, rt ngn li v b i tt c nhng ch c tham chiu n k hoch chia
tch. 2 gi sng, nhng tr l ca Ben-Gurion em n mt bc in c tin cho bit vic
ko c trng Kfar Etzion ~ l{m cho t v qun b qun -rp t{n s|t.
m , Ben-Gurion ng khong hai ting ng h. Theo thi quen, ng thc dy lc 7 gi,

ung mt t|ch c{ ph en trong khi ngi trong bp c b|o v{ th tn. y l cch m ng
vn bt u mt ngy. Khng c du hiu no trong hnh vi ca ng cho thy my may kch
ng. Ben-Gurion n vn phng ngay sau lc 8 gi, khi ng nghe ting ng c ca mt
chic my bay trn bu tri. l{ chic my bay hng nh ch Cao y Anh, Tng

Cunningham, n Haifa, ni ng ta s ln tu M.S Euryalus v ch trn bin duyn hi cho
n khi ch y tr chm dt. Lc na m, m 14 qua ng{y 15 th|ng Nm, ch i y tr
ca Anh Palestine s kt thc. V gio lut ca ngy Sabbath cho nn cn phi a Tuyn
b c lp trc khi m{n m xung.
Cc th k, c|c tay tc k v vin chc c tp hp phc v cng tc chun b v cng

gp gp cho bn tuyn b. Nhng nhn vt ting tm ca tt c tng lp trong dn chng
c mi n d bui l sp c t chc lc 4 gi chiu Bo tng Tel Aviv. C v cc
thit b c vi v~ mang n hi trng. Ben-Gurion mc s mi trng, com-l en vi c
vt, v vo lc bn gi chiu, chic xe m{u en ca ng dng ngay ti bc tam cp dn n
li vo bo tng. Mc d a im ca bui l c gi b mt nghim ngt nhng ng
ph vn ng kn, v{ mt |m phng vin v{ th chp nh ~ xut hin. Bng mt cch b
n n{o y, h{ng ng{n ngi d}n Tel Aviv ~ tm ra ch t chc bui l, v h ~ vi v c
mt thm ch l{ ng xa - chng kin s kin s bin h thnh nhng ngi t do.
Khi Ben-Gurion v{ Paula bc ra khi xe, mt cnh s|t ang ng trn l ng cho h.
Ngay lp tc, Ben-Gurion dng li, ng nghim, cho li y kiu hnh v mnh m. Ri i
nhanh nh chy, ng bc ln cc bc tam cp vo ca bo t{ng. ng 4 gi, ng dng
ba g vo bn. C ta ng dy v cng nhau ct vang bi Hatikva, bi ht chnh thc ca
Phong tro Xin. Ben-Gurion cm hai trang |nh m|y ni dung ca Tuyn b c lp v bt
u c.
Bng nhng t ng r rng v mnh m, bn tuyn b k v chuyn lu vong ca dn tc

Do Thi, ni kht khao tr v t quc ca h, s ra i ca Phong tro Xin, nhng ngi
tin phong, di c v{ t v ~ v li Vng t Israel. Bn tuyn b nhc n Tuyn b
Balfour, ni v s hy dit hng lot v cuc chin m{ ngi Do Thi phi chng li c
Quc x. Ch khi Ben-Gurion c bn tuyn b th ngi Do Th|i trn Vng t Israel mi
bit tn ca t quc mi ca h: Nh{ nc Israel.
Khi Ben-Gurion dt li, c ta ng y v a v trong ting reo h. S phn khch lan ra

ngoi hi trng. Ging ni ca Ben-Gurion th rp v quen thuc pht ra t nhng

chic radio trn c nc. Ton dn tc nut tng li ca ng trong cn kh|t. H{ng ng{n
ngi lng nghe nhng c}u ni y t ho v nhng tin tc mang theo nim hy vng y
say m v c nhng mi e da khng khip. Khng ch nhng ngi a cm mi thy
nghn ng{o v{ rm rm nc mt.
Ba mi by pht sau khi bc vo hi trng, Ben-Gurion g ba ln b{n. Nh{ nc

Israel ~ ra i! ng ku gi. Cuc hp chm dt }y. Trong nht k ca mnh, ng ghi
li: Tuyn b c lp vo lc 4 gi. C nc vui sng v hn hoan, v mt ln na, nh
v{o ng{y 29 th|ng Mi mt, ti thy mnh nh mt k lc lng gia nhng con ngi hn
hoan .

Chng 10. Chin u tn ti
t nc Israel c phi l hin thc? Ng{y 14 th|ng Nm, qu}n i c|c nc Lebanon,
Syria, Iraq, Transjordan v Ai Cp qun vo Palestine v{ t nc non tr n{y cn cha
c qu}n i quc gia. Tin o|n ca cc ch huy chin dch ca Lin qun -rp cho rng
quc gia Do Thi s tht th trong vi ngy.
m Ben-Gurion b |nh thc hai ln. Lc mt gi sng, ch huy n v thng tin ca

Haganah n bo vi ng rng Tng thng Truman ~ quyt nh m rng s cng nhn
trn thc t i vi Nh{ nc Israel. (Hai ngy sau, Lin X cng nhn s hp php v php
l i vi Israel). Vo lc 4 gi 30 sng, mt ln na ng ta vo tn ging ca ng bo
co v vic i din Israel Lin Hip Quc hi thc Ben-Gurion pht biu trc tip trc
nhn dn M trn sng radio. Ben-Gurion nhanh chng mc qun o, v ngay khi bnh minh
l dng th ng c a n {i ph|t thanh Haganah. ng bt u pht biu ngay khi lin
lc thng sut, bt ng c ting ng c m|y bay, theo sau l{ nhng ting n mnh. Nhng
my bay Ai Cp xm nhp s xung thp trn bu tri Tel Aviv v th bom vng ln cn
Dov Airfield. Bng ging ni ging nh ph|t thanh vin truyn thanh truyn hnh trc tip,
Ben-Gurion b|o cho ngi nghe bit ngay gi khc y, my bay k th ~ |nh bom Tel
Aviv. Sau khi kt thc, ng tr v nh trn mt chic xe jeep mui trn khng c ngi h
tng. Nh{ n{o cng c ngi mc pajamas v o ng nhn ra ng nhng khng c du
hiu no ca s hong s. Ti c cm gic l nhng con ngi ny c th li trn t ca
h.
Nhng ngy tn ti u tin ca nh{ nc y ry nhng chuyn khng khip. pha Bc,
c nhng trn chin m mu chng li qun Syria v Lebanon; Jerusalem, qun -rp
ginh li c nhng g ngi Do Th|i ~ chim trc v{ ct t ng v Mount
Scopus; lc lng ca Ai Cp chim gi mt n cnh st c v tr chin lc pha Bc
Negev. K th kim sot khng phn, v v nm bom nng n vo ga xe trung tm Tel Aviv
~ l{m 42 ngi cht. My bay m Ehud Avriel mua Tip Khc cha v n ni, c|c kh

gii vn cn trong kho chu u hoc lnh nh trn bin. V th mc tiu trc mt ca
Ben-Gurion l ko di thi gian. ng bit rng thm mt ngy l thm hy vng vo s kh ti
~ ch i by lu v t chi tt c mi li ku gi s t|n c|c kibbutz ang l{ chin a.
Chin lc n{y ~ g}y thng vong nng n. Ng{y 19 th|ng Nm, mt ngy sau khi cuc tn
cng d di ca Syria c ph|t ng, mt ph|i o{n t cc kibbutz thung lng Jordan ~
n v{ i Ben-Gurion chi vin. Yosef Baratz, mt trong nhng bn c ca Ben-Gurion, yu
cu i bc, my bay v vin binh. Khng c g ht, Ben-Gurion |p li, khng c i
b|c. Khng c my bay. Thiu qun trn tt c cc mt trn. Chng ti khng th gi vin
binh. Nghe vy, mt ngi trong ph|i o{n bt khc: Ben-Gurion, ng va ni l chng ta
sp b ri thung lng Jordan? Nhiu nm sau, Ben-Gurion ni vi mt ngi bn: ng
khng th tng tng ni cm gic ca ti khi thy anh y khc. Anh y ng trc mt
ti, mt ngi {n ng cng rn, trng th{nh, khc nh mt a tr. V{ ti khng c g
ha.
Giu i cm xc ca mnh, Ben-Gurion a ba ngi bn ca ng n gp Yadin. V ch huy

ni vi Baratz: Chng ti nm kh r tnh hnh. Khng c gii php no khc hn l{
qun -rp n cch cng khong 20 n 30 mt ri h~y |nh tr li xe bc thp ca h.
Yadin xut l h s tn cng xe tng bng chai chy. Ngng khc, Bartz hi li: Yigael, c
th chp nhn ri ro nh th khi h n cng ca [Kibbutz] Degania chng?
ng th, Yadin ni. Khng c la chn n{o kh|c. ng rng c|ch nhiu ri ro,
nhng l{ c|ch duy nht.
Nhng d sao th Yadin cng n gp Ben-Gurion. Bn khu i bc nng 65mm kiu a

hnh, khng thc ngm, va v n. V s c k ca mnh nn chng c gi l
Napoleonchiks. Yadin gic Ban Gurion chuyn chng n cc kibbutz thung lng Jordan.
Ben-Gurion t chi, v ng cn chng cho trn chin m ng v Jerusalem. Hai ngi
tranh ci d di; cui cng th h tha hip. Ben-Gurion ng gi i b|c n thung lng
Jordan trong vng 24 ting; sau , chng phi c chuyn n mt trn trung tm. Trong
mt trn |nh anh hng ca ng ca kibbutz Degania, qun t v ~ chn ng xe bc

thp ca k th v{ y li cuc tn cng. i b|c cng tham chin, v qun Syria ht hong
vi v rt lui. Vi mt cht hi lng, Ben-Gurion ghi vo nht k: Bn khu i bc gi n
thung lng Jordan ~ n}ng cao tinh thn ca c|c kibbutz. Tuy nhin ho{n cnh khch quan
th vn c nghit nh trc }y.
Ngy ti t nht l{ ng{y 22 th|ng Nm. T pha Nam, mt o{n qu}n Ai Cp c xe bc thp
h tng bt thnh lnh tn cng Tel Aviv. Qun Ai Cp cng ~ v{o n Beershba v tn cng
mt s kibbutz pha Bc. Tng phn mt, Lin qun -rp chim cc khu Do Thi ven
Jerusalem v by gi ang e da ton b khu vc Do Thi, oanh tc khng ngng. C|c n
v lin quan cng chim gi n cnh s|t Latrun, ni kim so|t ng ti Jerusalem. khu
vc trung tm cn c mi lo l qun vin chinh Iraq, cng vi qun ca Lin qun, c th
xuyn thng hng ro phng th ca Do Th|i v{ i ra bin, khi s chia ct t nc ra
lm hai.
Ben-Gurion dnh c m cho phin hi si sc vi cc thnh vin ca B Tng tham mu.

Chng cn g m chin u na, mt ch huy ca Mapai sau ny nh li. m th By
l{ thi khc nghim trng nht Ben-Gurion i i li li nh mt con s t b thng.
Tt c qu}n ~ c huy ng cho trn chin bo v Tel Aviv. Ti , mt ch huy ca B
Tng tham mu bo ti: 72 gi na thi v tt c s chm dt! Sau m khng ng ,
tnh hnh c cht kh ln. Jerusalem, cc cuc tn cng ca Lin qu}n ~ b chn li; qun
Ai Cp khng th tin xa hn, bt chp nhng bin php mnh m h s dng.
Mt ngy na qua i, v{ bt chp cc tin tc xu t chin trng, Ben-Gurion thy mt tia

hy vng. Chic m|y bay Messerschmitts u tin, do c ch to, ~ t Tip Khc v n
ni, v{ di mt v bc tuyt i b mt, nm k thut vin Tip ~ n v bt u lp rp
my bay. Cc my bay ca Do Thi cui cng ~ thc hin phi v nm bom u tin pha
Nam, mt trn Jerusalem v cc khu vc khc. Thm na, mt con t{u ~ cp bn em
theo 5.000 sng trng v{ 45 i b|c. l{ lc bt u cho mt bc ngot! Ben-Gurion
vit trong hn hoan.

Ng{y 24 th|ng Nm, Ben-Gurion thy t tin trnh by cc mc tiu chin lc ca ng
cho B Tng tham mu:
Ti ngh rng, ngay khi chng ta nhn c kh ti trn tu, chng ta cn chun b
tn cng ngay vi mc tiu p tan Lebanon, Transjordan v Syria. Chng ta cn phi gi
vng Negev. K hoch cho tun ny: gii phng Jerusalem v vng ph cn. Trn chin gii
phng Jerusalem l quan trng nht, c v mt tinh thn ln chnh tr - v{ xa hn na l v
mt qun s im yu ca lin minh -rp l Lebanon [bi v] ch Hi gio l gi to
v d b ph hoi. Cn phi thit lp mt nh{ nc C c vi bin gii pha Nam l sng
Litani. Khi chng ta p tan sc mnh ca Lin qun [-rp] v{ |nh bom Amman th chng
ta cng s loi b c Tranjordan, v{ sau Syria s tht th. Nu Ai Cp vn dm chin
tranh th chng ta s |nh bom Port Said, Alexandria v{ Cairo.
Nhng pht biu |ng ngc nhin ny cho thy tm nhn ca Ben-Gurion. C l cu cui
cng l th hin r nt nht: V{ bng cch ny, chng ta s kt thc chin tranh v gii
quyt n nn ca cha ng chng ta vi ngi Ai Cp, Assyria v{ Aram. Ben-Gurion xem lch
s l mt thc th sng ng; i vi ng, t quc l tng ha nhng thc th ~ h{nh
ng, suy ngh v{ ghi nh trong h{ng trm h{ng ng{n nm. Vng quc Israel ~ b bm n|t
bao nm trc }y. B}y gi khi ng dy th n vn t nhn ra l phi ng u vi
nhng k th c. Quc gia ca h mang tn khc v dn tc h ~ thay i n khng cn
nhn ra; nhng khi ph}n tch tn cng th h vn l nhng ch m{ cha ng chng ta ~
c on th, v by gi l lc phi gii quyt.
Theo ngn ng chin lc, Ben-Gurion tin rng k th nguy him nht l Lin qun -rp
v Israel s chin thng ch khi Lin qun ny b xa b. Sau khi chin thng qu}n i ca
Abdullal, cc lc lng khc s sp . ng c mt l do khc na tp trung c m
mnh nht v{o Lin qu}n, v{ l{ Jerusalem. Sau cuc tn cng d di ca qun -rp,
Ben-Gurion pht biu trong mt cuc hp Ni cc rng Hip c 29 th|ng Mi mt ~
cht. Nu bin gii chia t|ch ~ khng cn na v vic quc t ha Jerusalem tr thnh
c m ang lm dn th Jerusalem phi tr thnh mt phn ca quc gia Do Th|i. Nhng

iu ch c th thnh hin thc nu Lin qun -rp b |nh bi v Vua Abdullal xem
Jerusalem l mc tiu chnh ca ng ta. Ben-Gurion coi Jerusalem l biu tng ca ch
quyn v s trng tn ca ngi Do Thi. Thm ch ng tin rng nu thnh ph tht th
th ton b t nc s chu chung kt cc.
B Tng Tham mu khng cng quan im vi ng trong phn ln cc vn . Ben-Gurion

khng nm r ni lc ca Jerusalem, Yadin tranh lun, ng n{y l{ i trng ch yu ca
Ben-Gurion. V s h~i, ng ~ phng i ln rng thnh ph s tht th trong vng hai ba
ngy. Ti tin rng ngi Ai cp l k th nguy him nht, v{ ti u tin cho pha Nam.
V{o ng{y 22 th|ng Nm, tnh hnh Jerusalem xu i |ng k. Mt bc in gi Ben-Gurion

cho bit l{ Lin qu}n ang chim ht l{ng n{y n lng khc vng ln cn. Ben-Gurion lo
s. Ti ~ ra lnh c mt i qu}n n Jerusalem khng cht chn ch, gm c|c n v
c hun luyn v{ v trang C|c n v c nhn tt c v kh ang c. Xe bc thp
c chuyn n ngay lp tc. H phi chim tt c cc lng xung quanh v m ng
n Jerusalem.
Mt cuc tranh lun y sng gi n ra gia Ben-Gurion v Yadin. Cuc tn cng ngay lp
tc v{o con ng n Jerusalem bt buc phi t kch trc din v{o n cnh st Latrun,
ni kim so|t con ng. Lin qu}n ~ chim n cnh st bng lc lng mnh v tinh
nhu, ym tr bng xe bc thp v pho binh. Mt khc, Haganah khng c sn lc lng.
Lc lng duy nht khng c nhim v vo thi im ch c L o{n s 7 va thnh lp.
Vo pht cht, Ben-Gurion t chi vin cho l o{n h{ng trm t}n binh cha qua hun luyn
v nhiu ngi nhp c va xung tu. H cha mt ln trong i cm mt khu sng
trng; h ni cc th ting khc nhau v khng hiu ting Hebrew. Nhanh cp k, ch
huy ca h c gng hun luyn nhng iu chnh yu v v kh, v{ c|c t}n binh nhc li nh
vt mt s mnh lnh cn bn bng ting Do Th|i. Theo quan im ca Yadin, L o{n 7
cha phi l mt n v chin u, nhng Ben-Gurion khng quan t}m n s phn i ny.
Bui ti ng{y 22 th|ng Nm, ng triu tp mt cuc hp khn cp. Khi bit 3.000 qun ca
L o{n 7 b gi trong doanh tri ca h ba ngy, Ben-Gurion ~ bng ln gin d: 3.000

binh lnh ang nh{n ri trong doanh ri; 9.000 ng{y cng lnh ~ b lng ph trong khi
Jerusalem c th tht th ngay by gi!
Ben-Gurion ngh chin dch m ng v Jerusalem s do L o{n 7 thc hin, tng vin
mt tiu o{n t L o{n Alexandroni. T lnh ca L o{n Alexandroni lo lng vic s
lm suy yu lc lng ca ng ta trong lc ang ng u vi qu}n Iraq; ngi Iraq c th
xuyn thng v ct t giao thng gia Tel Aviv v{ Haifa. Nhng Ben-Gurion khng nhng
b: Ti sn sng nhn trch nhim v ri ro , ng ni.
Cuc tn cng c n nh v{o m 23 th|ng Nm. Tuy nhin, trong ng{y hm , chuyn
l o{n cha c chun b tt b l ra, v cuc tn cng khng th din ra nh k hoch.
Bng mt n lc to ln, Yadin xoay x thuyt phc Ben-Gurion hon chin dch li mt
ngy. Ben-Gurion nhn thy cng thng ang gia tng. C|c cuc trao i ~ bt u ni n
chuyn ngng bn, v nu chin s ngng li trong khi ng n Jerusalem cn nm
trong tay Lin qun th thnh ph s tip tc b c lp v tinh thn ca dn chng s suy
sp. Tin tc n t chnh Jerusalem rt u |m. n pho ca Lin qun n khp ni, lng
thc v{ nc phi chia thnh nhng khu phn tit kim. Khu vc Do Thi ca Thnh C,
vn b c lp khi c|c khu Do Th|i kh|c, ang ph|t i li ku gi chi vin mt cch tuyt
vng. Tt c nhng ngi ch bi ang ni v tha hip, v gi sinh mng v{ h{ng lot
nhng t ng khc na u mang ngha l{: u hng.
V{o m m chin dch, Yadin bay n kibbutz c cc lc lng tn cng ang tp trung. n
tng ca ng l{ o{n qu}n ang trong tnh trng hn lon. Cng vi cc s quan ca
mnh, ng i n kt lun l phi hon cuc tn cng vi ngy. ng quay v Tel Aviv v c
gng thuyt phc Ben-Gurion rng chin dch phi hon li. Cu tr li ca Ben-Gurion gn
ln: Tn cng, bng mi gi|.
Con ng v Jerusalem vt ngang mt thung lng rng ch}n i Latrun, b khng ch t

n cnh st. Gn l{ tu vin Trappist p vi nhng vn nho bao bc xung quanh.
Tm nhn t nhng ngn i c ph kn bi c|nh ng ng ang chn; v{ chnh t
qun Lin qun -rp ~ quan s|t i qu}n t kch vng v p st mc tiu vo rng sng

ng{y 25 th|ng Nm. Ph|o v{ sng m|y ca Lin qun n nhng t bn chn y cht chc
ln nhng k tn cng ang phi chu nhng mt mt nng n. Nhiu binh lnh mt ch huy
nn ~ rt lui v{ bt u b chy. Ngy bt u vi mt trn gi nng chy da t hng
ng ht li, v khi binh lnh tho chy lc qua c|nh ng la m th h b |m mui i d{y
c quy nhiu. |m ng d}n -rp chy ra t sn i, cm sng trng v{ dao gm, sn
sng git cht nhng binh lnh b thng. Bng mt c gng gh gm, mt s ch huy xoay
x xc li i ng, va ym tr cuc rt chy ca binh lnh. Cuc tn cng kt thc
trong thm kch, v con s thng vong ln n gn hai trm ngi. L o{n 7 b ging mt
n ti t ngay th th|ch u tin, v{ o{n xe d{i ang sn sng ch hng tip t cho
Jerusalem vn gim chn ti ch.
m , Ben-Gurion hm h tm xem khi no th c th rt mt t tn cng na vo

Latrun. Nh mt k kin gan, ng bm cht vo phng |n ca mnh l tn cng Latrun cho
n khi no m c con ng dn n Jerusalem. Thm ch ng cn cho nhng chic
my bay Messerschmitts va mi lp nm bom xung Latrun v lng -rp Emaus bn
cnh. Tin cc xu n t Jerusalem: khu vc Do Thi Thnh C ~ ri v{o tay Lin qu}n
v lc lng t v b bt l{m t binh. Cng lc , Lin Hip Quc thc gic ngng bn.
Ng{y 30 th|ng Nm, Ben-Gurion mt ln na a qu}n tn cng Latrun v mt ln na,
ng tht bi.
Sau trn chin, Mickey Marcus, i t cu chin binh M va tip nhn v tr t lnh mt
trn Jerusalem, ~ gi in cho Yadin: Ti ~ v{ nhn thy trn chin. K hoch tt.
Pho tt. Xe bc thp rt tt. B binh th tht |ng xu h.
Nhng Ben-Gurion khng b cuc. Ngy 9 thng Su, ng b sung thm hai l o{n, c
Yigal Allon ch huy chin dch. Ngi ti b ch huy chin dch l{ Yitzhak Rabin, t lnh ca
mt trong nhng l o{n chi vin. l{ n lc cui cng chim Latrun trc khi lnh
ngng bn ko di mt thng c hiu lc. Tuy nhin cuc tn cng n{y cng ri v{o b tc.
n Latrun vn nguyn vn, nh mt du hiu nhc nh n tht bi au n nht ca
Cuc chin c lp.

Mc d vy, Jerusalem ~ c cu. Ba thnh vin ca Palmach pht hin mt ng ng
i khng i ngang qua Latrun, ho{n to{n i v{o trong phn lnh th m Israel kim sot.
Khi Ben-Gurion bit n chuyn ny vo ngy 2 thng Su, ngay lp tc ng ra lnh m mt
con ng cho c|c o{n xe ch lng thc n Jerusalem. Cng vic nhanh chng bt u,
v mt phn ca con ng ~ c l{m cho xe chy; nhng c mt on, khong hn
100m vt ngang sn i, l khng th san lp. H{ng trm thng d}n Tel Aviv c huy
ng v phi lm vic hng m, vn chuyn cc thit b quan trng v nhu yu phm dc
con ng mi. Nhng o{n la v{ xe jeep cng ~ c chun b sn. Vo lc tuyn b
ngng bn, Jerusalem ~ khng cn b c lp.
Th|ng S|u nm 1948, ngi Do Th|i v{ ngi -rp ngng bn trong bn tun, v{ s thn
ca ha bnh do Hi ng Bo an ch nh, Cng tc Thy in Folke Bernadotte, ~ n
v ngay lp tc lm vic c mt tha thun ngng bn d{i hn gia cc bn tham chin.
Ch huy ca mt trn pha Bc m t chuyn thc hin ngng bn nh l{ lc tri. S tn
ti ca Israel khng cn b e da. Nhng s cng thng ngt ngho ch mi tm gc li
trong chc l|t m{ thi, t nc ~ phi ng u vi mt php th nghim trng khng
phi trong cuc chin vi ngi -rp, m l trong s bng pht bt ng ca nhng xung
t gia ngi Do Thi vi nhau.
Altalena, k hiu ca Vladimir Jabotinsky, c|i tn c t cho mt t{u b c ca Hi

qun M c y ban Gii phng Quc gia (nhng ngi ng h I.Z.L M) mua. Mt ngy
sau khi tuyn b lp quc, t lnh ca I.Z.L Menahem Gegin gp cc tr l ca Ben-Gurion
v{ ngh bn con tu cho Chnh ph v dng tin hoa hng mua v kh. Nhng ngi
ph trch mua sm v kh ~ t chi li ngh. Cho nn ch huy I.Z.L quyt nh a ln
t{u 1.000 ngi nhp c v{ mt lng v kh ln ri tin v vng duyn hi Israel. Theo
ngun tin ca I.Z.L, lng v kh c a ln t{u min Nam nc Php l 5.000 sng
trng, 3.000 qu bom, 3 triu bng n, h{ng trm tn cht n, 250 sng my, sng ci,
bazooka v{ c|c v kh hng nh khc. Khong 8.500 ngi nhp c ~ ln chuyn tu khi
hnh vo ngy 11 thng Su.

Vic l{m n{y ~ cng khai coi thng lut v vi phm trng trn cam kt ca I.Z.L, bi ngy
1 th|ng S|u, Begin ~ k mt tha thun vi Chnh ph lm thi yu cu cc thnh vin ca
I.Z.L phi tham gia Lc lng V trang Israel theo tng tiu o{n v{ tuyn th trung thnh.
V kh v{ c|c kh t{i qu}n s ca h phi c bn giao cho ch huy cp cao ca qu}n i, v
I.Z.L cng vi cp ch huy ring ca h phi chm dt hot ng trong phm vi Israel v
trong nhng khu vc m Chnh ph Israel c quyn ti phn (mt ch huy lm thi ca I.Z.L
iu hnh ti a trong vng mt thng c th gi|m s|t c|c n v ng k gia nhp
qu}n i.) I.Z.L cng phi c trch nhim ngng cc hot ng mua sm v kh nc
ngoi.
Cng lc , t ngng bn th nht c tuyn b, v{ trong m 15 v{ 16 th|ng S|u,

Menahem Begin gp i din ca B Quc phng. Sng hm sau, Levi Eshkol v Israel Galili
bo co cho Ben-Gurion v con tu, d kin s cp bn trong mt hai ngy sp ti. i vi
Ben-Gurion, ng t tin l{ v kh trn t{u Altalena s c phn pht ngay lp tc cho qun
i, v ng chuyn s ch ca mnh sang tm cch thc hin iu .
Tuy nhin sau Begin a ra mt ngh: trc tin, 80 phn trm s v kh s c

dng v trang c|c n v I.Z.L ~ gia nhp Lc lng V trang Israel; sau nhng g
cn li mi c ph}n ph|t cho qu}n i. Galili t chi ngh ny mt cch cng rn,
nhng ng nhn thy rng ngi ca I.Z.L lc n{y c xu hng hnh ng c lp. Cng
trong m , Galili lin lc vi Begin mt ln na v{ c thng b|o l{ I.Z.L c nh ct
gi s v kh trong kho v kh ring ca h. S v kh s c trao cho c|c n v trong
qu}n i I.Z.L vo mt bui l c bit c s tham gia ca mt thnh vin trong cp ch huy
lm thi ca I.Z.L. Cuc ni chuyn n{y |nh du s v ca tha thun gia I.Z.L v B
Quc phng.
Vo th By, ngy 19 thng Su, Galili bo co v cuc ni chuyn gn nht vi Begin. ng

tranh lun rng mt tnh th mi v nguy him ~ xut hin: yu cu c mt qu}n i
ring, vi v kh ring mt s n v trong qu}n i. Trong bu khng kh nghi k v lo
u Ben-Gurion quyt nh a vn ra trc Ni cc trong phin hp nhm vo ngy 20

thng Su. Nhng thng tin gy hoang mang lin tc v: Altalena ang nhanh chng cp
vo min duyn hi Israel, trong lc h{ng trm binh s - thnh vin ca I.Z.L ri b n
v v{ ang di chuyn n min duyn hi gip tho d h{ng ha trn t{u. |m ngi
ang ch trn b bin gn kibbutz Kfar Vitkin do Menahem Begin v{ c|c ng ng trong
I.Z.L ch huy. Cc lnh t chnh tr, nhng ngi ng u c|c ng lao ng v ch huy cao
cp ca qu}n i quay tr v vi ni s hi truyn kip l nhng k chng i c th tin
hnh mt cuc lt tim quyn v thit lp mt nh{ nc Do Thi ring bit
Jerusalem v{ Judea. S khng c hai nh{ nc, Ben-Gurion tuyn b trong bui hp Ni
c|c, v{ s khng c hai qu}n i. Begin s c th lm bt c iu g ng y thch. Chng ta
phi quyt nh l trao quyn lc cho Begin hay buc ng y ngng cc hot ng ly khai
ca mnh. Nu ng y khng ng th chng ta s phi tuyn chin!
Israel Galili v{ Yigael Yadin c triu tp ti cuc hp Ni cc, v Yadin bo co rng con
tu s cp bn vo khong chn gi ti hm . Yadin thng b|o l{ s|u trm binh lnh ~
c triu khai khu vc v{ c th iu thm hai tiu o{n na. V{o lc , mt trong
s cc b trng xut ch vn vn c mt c}u: Chnh ph giao cho B trng Quc
phng quyn h{nh ng theo lut.
H{nh ng c ngha l{ n sng, Ben-Gurion tuyn b.
Ri xut c tip nhn mt cch thng nht. Ni cc ra lnh cho B Tng tham mu
tp hp lc lng cho h{nh ng ng ph. Ch huy c trch nhim phi c gng trnh s
dng v lc, nhng nu mnh lnh ca ng y khng c tun th th v lc s c trin
khai. Ben-Gurion v cc tr l ngay lp tc i n tr s ca B Tng tham mu ln k
hoch chi tit cho chin dch. Ben-Gurion rt nng ny. ng ni vi Yadin: Nu h [thnh
vin ca Ni c|c] ~ quyt nh nh th th chng ta phi h{nh ng ngay lp tc. Chnh
Ben-Gurion cng ngc nhin vi quyt nh ca Ni c|c. ng lc , Altalena th neo
ngo{i khi Kfar Vitkin. H{ng trm ngi trn b bin ch n chuyn tu trn b bin vi
lng nhit thnh gh gm. S dng nhng phng tin ~ c cung cp, h bt u bc
d v kh v{ kh t{i.

m , Galili v{ Yadin n s ch huy ca L o{n Alexandroni, khng xa Kfar Vitkin. Ngay
lp tc ch huy ca l o{n ra lnh cho mt s n v bao vy khu vc m Atlalena th neo.
Pinhas Vazeh, ngi th|p tng Yadin v{ Galili, i v pha b bin ni chuyn vi Begin.
Ngi ca I.Z.L a ng ln mt chic xe jeep v li ra b bin. n ni, ng ni vi cc ch
huy I.Z.L l{ ng n mi Begin n gp Israel Galili. Nhng Begin ni rng ng ta khng
c nh n gp Galili. Nu Galili thc s mun gp Begin th h~y n }y. Begin sn sng
gp ng y ti }y, trn b~i bin. Vazeh quay v bo co vi cp trn. Do c|c l~nh o ca
I.Z.L t chi gp i din ca Chnh ph cho nn ngi ta quyt nh gi mt ti hu th.
Vo lc 1 gi 15 pht sng ngy 21 thng Su, ch huy ca L o{n Alexandroni gi thng
ip di }y cho Manahem Begin:
Ti ra lnh tch thu v kh v{ kh t{i va cp vo b bin ca Quc gia Israel nh}n danh
Chnh ph Israel. Yu cu ng thc hin mnh lnh ny lp tc. Nu khng ti s ngay lp
tc huy ng tt c c|c phng tin cn thit thc thi mnh lnh n{y Ti xin thng bo
l ton b khu vc ~ b bao vy bng c|c n v c v trang y v c xe bc thp ym
tr, v tt c cc ng ng u ~ b phong ta Tnh t lc n{y, ng c mi pht tr
li.
Begin c tuyt ti hu th, i t lnh ca l o{n cm c trng n gp ng ta. T lnh t

chi. Israel Galili, ngi khng cn vi v thc hin nhng bin php trong ti hu th, ~
bo co cho Ben-Gurion. Th tng |p li bng mt thng ip mnh m nht: Khng th
tha hip ln ny. Hoc l h nhn mnh lnh v thc hin, hoc l [chng ta] s bn. Ti
phn i mi thng thuyt vi h v phn i bt c tha thun no. Thi gian tha
thun ~ ht Nu c sn lc lng th phi trin khai ngay khng chn ch. Ben-Gurion
t tay cha thm v{o: Ngay lp tc!
Tnh hnh khng hong ang din ra Kfar Vitkin v lan rng ra c nc. S quan v{ binh s
c lin h vi I.Z.L ri b L o{n Alexandroni n vi ng ch ca h khu vc duyn
hi. T bin, hai con tu ca hi qun Israel v mt s ca n ~ bao v}y th gng km tu
Altalena. Trong bui s|ng hm , nhng quan st vin ca Lin Hip Quc ~ ph|t hin ra

con t{u, nhng binh lnh ca I.Z.L khng cho h n gn b bin v tip tc d hng khi
tu. Cng bui sng, Chnh ph lm thi ra tuyn b |p t bin php cng rn ca Chnh
ph v{ qu}n i, yu cu dp tt }m mu hn nh|t chng li chnh quyn nh{ nc v to
ra mt tin l |ng xu h trong ni b n{y.
Vo bui ti, mt cuc u sng n ra gia c|c n v ca I.Z.L v{ qu}n i. Khi m{n m
bung xung, Altalena nhanh chng ra khi, em theo Menahem Begin v{ mt nhm ty
tng. Tu hi qu}n ui theo n trn ng i v pha Nam hng n Tel Aviv. Trn chin
trn b bin Kfar Vitkin tip tc, v{ s|ng hm sau th ba trm binh lnh I.Z.L ~ u hng lc
lng chnh quy. Nhng giai on bi kch nht ca cuc xung t ch n khi Altalena n
vng bin ngo{i khi Tel Aviv.
Altalena n Tel Aviv sau mt cuc truy ui k l, n u sng vi tu hi qu}n ui theo.

Tng Hnh dinh ra lnh cho ch huy ca hi i bng mi gi phi ngn khng con tu
n c Tel Aviv, nhng ~ qu| mun. Vo lc hong hn, khi m bng ca Altalena hin
ln ngo{i khi Tel Aviv th tin tc n n ~ n lan ra nhanh nh ch|y rng, v hng
trm ngi c cm tnh vi I.Z.L bt u ra b bin, ha cng vi c|c binh lnh I.Z.L ~ b
n v. Gn nh khng c mt n v qu}n i no trong thnh ph trung thnh vi Chnh
ph. Nhiu ngi ng h I.Z.L ~ nhy xung bin, c bi ra t{u hoc tin ra bng thuyn
nh. Lc ny cuc xung t ~ n thi im quyt nh ca n. Liu chnh quyn c cn
gi im lng trc thch thc ny? Liu nhng tnh cm mnh lit ny c lm bng pht mt
cuc ni chin?
n bnh minh, Shmual Yanai, T lnh Hi qu}n, c lnh phi nhanh chng n tr s B
Tng t lnh. Khi bc vo phng hp, ng bt gp mt cnh tng l lng. Tt c cc ch
huy cp cao ca qu}n i ngi yn lng trn hng gh dc theo tng. chnh gia, Ben-
Gurion si bc ti lui nh mt con s t b nht trong lng. ng biu hin s gin d khi
i i li li trong phng, t u n{y n u kia, hai tay an cht vo nhau pha sau gy, lm
bm mt mnh.

Yanai c a n trc mt ng, v Ben-Gurion hi ng ta, nh mt chuyn gia v hi
qu}n, cn phi lm g vi con tu.
Ti a ra tt c c|c tng: qung bom khi buc n rt lui, chim tu bng thuyn
nh, ri d hng xung Ben-Gurion b qua tt c c|c ngh bng mt ci phy tay. Ti
b mt phng hng. M~i sau ti mi hiu iu m ng y mun ti mc tiu thc
s ca ng y: ng mun ph hy con t{u. Con t{u ~ tr thnh ci c ca cuc huynh
tng t{n. ng y mun ph hy n xa b l do m mi ngi vin v{o lc c. Sau
th c th c tranh ci, buc ti ln nhau nhng khng cn c c |nh nhau na.
S|ng hm , Ben-Gurion ban hnh mnh lnh bng vn bn cho Yadin: ng phi s dng
tt c cc bin php [cn thit]: tp trung qun, thuc n, sng phng ha, v tt c cc
phng tin m{ chng ta c buc con tu phi u h{ng v iu kin. Tt c cc lc
lng s c trng dng nu c lnh ca Chnh ph.
Ni cc nhm hp mt phin khn cp. Mt s b trng c biu hin bt an, lo lng v

thm ch s hi. Mt s c mun thng tho vi I.Z.L, v{ nh}n nhng ch ny ch khc
trnh huynh tng t{n. Nhng Ben-Gurion ~ ni trong gin d: Nhng g ang din
ra e da t quc }y l{ mt }m mu ph| hoi qu}n i, v l mt }m mu git cht
quc gia. i vi hai im ny, theo ti, khng c ch n{o nh}n nhng. V nu v s e
da qu ln i vi chng ta m cn phi chin u th chng ta s chin u. Khi vn
c a ra biu quyt trong Ni cc, quyt nh a ra l{ yu cu I.Z.L giao np tu cho
Chnh ph, binh lnh s c trng dng nu cn. Ngay lp tc Ben-Gurion ra lnh cho
Yadin h{nh ng theo quyt nh ny.
Altalena bung neo ngo{i khi Tel Aviv, v{ mt s n v qu}n i ang c gng ngn
cn nhng ngi c cm tnh vi I.Z.L khng cho h n gn bi bin, trong c c binh
lnh c v trang. Nhng |m ng gia tng |p lc, v{ con t{u cng ~ h thy mt thuyn
nh mang theo lnh c v trang. Cui cng th sng ~ n. l{ mt cnh tng khng
khip. Mt trn chin bng sng ng din ra ngay trong lng Tel Aviv trc nh mt sng
st ca dn chng, ca cc nh quan s|t v{ c|nh nh{ b|o nc ngoi, v ca nhn vin Lin

Hip Quc. Yigal Allon, ch huy ca Palmach, c ch nh l ch huy chin dch. Ben-
Gurion gi ti n ni chuyn ring, Allon nh li. Bng ging y xc ng, rt qu k
rng, ng ni: Bt Begin! Bt Begin ngay!
Allon lc ~ yu cu mt khu ph|o da |nh m t{u. Bi v Altalena ch cht n

v nm cch b bin cha n 130m cho nn d}n c sng trn c|c con ng gn bi bin
phi s t|n. V{o lc 4 gi chiu, Ben-Gurion ra lnh cho Yadin ph|o kch con t{u. Vin n
u tin chch mc tiu nhng vin th hai th trng thn tu, v la bc ln. Khi |m khi
d{y c bc ln cao th con tu phi s t|n vi v. Ch lt sau, mt ting n ln vang ln.
Cui cng th cuc chin trn b bin cng li t{n. Mi bn ngi ca I.Z.L v mt ca
Palmach ~ cht, cng h{ng t| ngi thng vong.
m , c nc nghe bi pht biu cng thng ko di hai gi ng h ca Menahem Begin

ph|t i trn sng ca {i ph|t thanh b mt ca I.Z.L. Trong lc pht thanh, Begin mt kim
sot, bt khc v nguyn ra Ben-Gurion l{ thng in, thng ngc ~ }m mu s|t hi
ng ta. ng ta t co rng Altalena b pho kch l ch nhm mc ch git cht c nhn ng
v khoc lc rng ch cn mt ci phy tay ca ng cng loi b Ben-Gurion, nu mun.
ng cnh bo Ben-Gurion v cc thuc h rng nu h ra tay chng li bt c ai trong
chng ti th h s b tiu dit. Nhng k no khng th c|c s quan v{ binh s ca chng ti
s b tiu dit ngay lp tc. Cng lc , ng ta cnh c|o ngi ca mnh: Chng ta khng
n sng. S khng c cnh huynh tng t{n khi m{ k th ang ngay trc ca. Cng
trong m hn lon y, I.Z.L a ra mt tuyn b y th hn v xi gic. Tuyn b gi Ben-
Gurion l mt tay c t{i in cung, Ni cc ca ng l{ Chnh ph ca bn bo cha c
|c, l{ nhng k phn bi, l{ nhng k t{n s|t anh em. Tuyn b ny rt li mnh lnh
trc yu cu qun ca I.Z.L gia nhp qu}n i v th trung thnh vi Chnh ph. S
quan v{ binh s I.Z.L khng mun vo tri tp trung do bn c t{i in cung xy sn.
Trong cuc hp nhm ca Chnh quyn Nhn dn ti hm , Ben-Gurion |p li: Vi mt

khu sng trng, ngi ta c th git v{i ngi; vi 5.000 khu sng trng [con s trn
t{u Altalena] ngi ta c th git c cng ng! Lp lun ca ng tht sc bn: bi v v kh

khng phi l{ cho qu}n i nn vic ph hy chng l{ iu may mn. ng kt thc bng
mt c}u ~ bin ng thnh k b I.Z.L cm th vnh vin: Cha ban phc cho khu i bc
~ bn h con t{u ! Nhng li ~ tr thnh li ku gi tp hp trong chin dch in
cung m nhng k ng h I.Z.L tin hnh chng li Ben-Gurion sut c mt th h. Vi h,
Altalena v s v kh m{ n mang theo ~ t v o; cn i vi ng th khu i bc bn h
con t{u ~ t v o v h khng bao gi tha th cho ng v iu .
S kin bi thm ca Altalena kt thc, v Ben-Gurion ~ dt khot dp tt mt bnh dch.

Nhng ng vn cha kim so|t c lc lng v trang mt cch chc chn, v khng lu
sau khi Altalena chm, ng phi ng u vi mt cuc ni lon mi ca c|c tng lnh. S
phn kh|ng tng dn trong B Tng tham mu i vi vic Ben-Gurion can thip vo mi
vn : t tc chin, phn cng, trin khai lc lng, v kh, cp ph|t cho n nhng chi tit
c th nht. Nhiu s quan cao cp khng th ng vi tnh trng , v{ thng c nhng
bt ng gia ng vi Yadin cng nh vi cc ch huy khc.
Gia nhng lc xung t nh vy, Ben-Gurion ngy cng nhn ra nhu cu cp bch phi tin
hnh ti sp xp c cu ca qu}n i. Bn cnh mc ch thun ty qun s, ng cn mun
gim s nh hng ca Mapam bng c|ch a mt s s quan Mapam ~ khng chng minh
c nng lc trong chin u ra khi cc v tr ch huy cp cao. Hn na, cc v tr ch huy
cao nht trong qu}n i vn ch yu c cc cu chin binh Haganah v Palmach nm gi,
v lc ny th Ben-Gurion quyt tm ct nhc c|c s quan chuyn nghip khng thuc ng
phi, vn l cu chin binh ca qu}n i Anh vo mt s v tr cao cp nht ch huy n v
v{ t lnh chin trng.
Vo ngy 24 thng Su, Yigael Yadin trnh by vi Ben-Gurion k hoch ca ng v vic ti

t chc qu}n i v{ km theo danh s|ch c|c s quan m{ ng ngh b nhim vo v tr ch
huy cc l o{n v{ c|c mt trn. a s |p o l{ ngi ca Palmach v thnh vin Mapam.
Cc quyt nh b nhim s tho ~ c Israel Galili ph duyt. Nhng Ben-Gurion ~
khng duyt hu ht c|c xut v ngay lp tc chun b mt danh sch b nhim ca ring
mnh. ng xut a ba cu chin binh qu}n i Anh vo cc v tr ch huy n v trong

B Tng tham mu v{ ngi th t, Mordechai Makleff, v{o v tr t lnh mt trn trung
tm trng yu.
Ngay lp tc, ging b~o v. S|ng nay, khi ti thng b|o vi Yigael kt lun ca mnh,
Ben-Gurion ghi li, [ng ta] da l s c bin ng v ph hoi nh trc }y. Xung t
tp trung vo vic b nhim Mordechai Makleff vo v tr t lnh mt trn. Makleff c tt c
nhng phm cht m Ben-Gurion tm kim: tr, tng l{ s quan trong qu}n i Anh v
khng l thnh vin ca ng no c. Yadin |nh gi| cao ngi s quan tr, nhng khng
ngh rng anh ta c t{i nng v{ kinh nghim ch huy mt trn. ng cng bit rng ba
t lnh mt trn m{ ng xut u l thnh vin ca Mapam nhng ng coi h l nhng s
quan kinh nghim nht ca qu}n i. i vi v tr tng ch huy th s bt ng cn su sc
hn, v{ Ben-Gurion mt ln na triu tp Yadin n vn phng ca mnh. Ti gii thch
ngay by gi, sau khi thnh lp qu}n i, vic t chc i ng l{ khng bnh thng
Khng c ly mt s quan n{o. Thay i l cn thit Bt chp s phn i ca Yadin, Ben-
Gurion a ra danh s|ch b nhim ca mnh v k.
Ngay hm sau, mt trn cung phong ~ n ra B Tng tham mu. Yadin v{ c|c th{nh
vin ca Mapam cng n t chc v yu cu chuyn n cho Ni cc. Ben-Gurion ngay
lp tc triu tp Yadin v{ |nh gi| nhng l| n t chc l{ mt phn lon chnh tr trong
qu}n i v{ l{ vn ca s khng tn trng ln nhau. ng cnh bo rng mt s phn
lon nh th c th nh hng xu n cuc chin, l cuc chin tranh sinh t. Nu ng ta
kin quyt t chc Trng ban tc chin th Ben-Gurion ni rng ng s duyt n t chc
ca ng ta. Nhng bn phn ca ti l phi bo cho ng bit rng ti xem l{ mt s ph
hoi ti t ng ni thm. Yadin |p li: Vi vai tr ch huy tc chin, ti khng chu trch
nhim v cc quyt nh loi ny. Nu ng kin quyt, ti phi t chc. ng c th s dng
ti nh mt ngi lnh nhng khng th bt ti chu trch nhim.
Trong cuc hp Ni c|c sau , Ben-Gurion pht biu rt nghim tc. ng ph bnh Palmach
v s bt tun ca h, nng li ln n s can thip ca h v{o qu}n i, v{ ngh t chc
nu k hoch ca ng khng c thc hin. Ben-Gurion yu cu thnh lp mt y ban cc

b trng nghin cu tnh hnh v{ a ra c|c khuyn ngh. ng cng a ra bin php
trng pht i vi vic ni lon: bi chc Israel Galili.
Ni cc quyt nh thnh lp mt y ban nm th{nh vin kim tra cc vn ca quc

gia cp cao. Cuc kim tra ca y ban din ra trong bu khng kh y kch tnh. Trong
vng tm ngy, lnh ngng bn chun b ht hiu lc trn khp mi mt trn. Ch huy cc
n v thuc B Tng tham mu tip tc thch thc. Mapam tin hnh mt chin dch tuyn
truyn cay nghit trn bo ch chng li Ben-Gurion, buc ti ng hn th vi Palmach, m
mu git cht h bng c|ch tc b cc ngun chi vin cho c|c n v, v hn th vi cc
kibbutz ca Mapam.
Ch trong vi ngy, y ban ~ nghe c nhng bng chng rt b mt v s khng hong

trong qu}n i. Galili ch trch Ben-Gurion nng n v ti v trch nhim. Yadin nu ra
nhng can thip lin tc ca Ben-Gurion vo cc quyt nh tc chin v ph bnh nng li
chnh sch ca ng trong trn chin bo v Jerusalem.
Cuc iu tra cho thy s thiu vng nim tin nghim trng trong cc mi quan h ca Ben-
Gurion vi mt s s quan cao cp ca ng, v thc t ngy cng r rng rng khng nn
thc thi vic ti t chc ca ng v trt t hin ti cn c gi nguyn. Vo ngy 6 thng
By, y ban rt ra cc kt lun ca h, v{ l{ mt ci tt vo mt Ben-Gurion. Bo co khi
phc li v tr ng u t lnh quc gia. Tng ch huy ca cc vn qun s - Israel Galili
phi c t v tr gia B trng B quc phng v{ Tham mu trng, ng nh ng
ta yu cu. B|o c|o cng tri buc Ben-Gurion c hai mt: trc tip trong qu}n i l bng
s hin din ca Tng ch huy ca cc vn qun s; v pha Chnh ph l bng Ni cc
chin tranh. Ben-Gurion c ht b|o c|o, ng dy v{ i v nh. Ti hm , ng thng b|o
cho Ni cc bit l ng t chc Th tng v B trng B Quc phng. Trong th t
nhim ng vit: tit kim thi gian qu bu ca Chnh ph, ti khn thit ngh cc
ngi hy ct ngh t chc ca B Quc phng i nu nh l{ hng n mt B Quc
phng m{ ti ng u.

Cc thnh vin ca y ban sng st trc ti hu th ca ng c. Ch tch Gruenbaum bt
u thoi lui, cn nhc thu hi ton b kt qu iu tra; cc b trng khc c gng thuyt
phc Moshe Sharett ln nm quyn nhng ng t chi. Khi Gruenbaum gp cc thnh vin
ca B Tng tham mu v{ thng b|o vi h v s nghim trng ca tnh hnh th h cng
mun thoi lui, ni rng h nn tun th mi mnh lnh t Chnh ph v khng nn t
chc, ngay c nu mnh lnh l{ iu m h khng thch. Gruenbaum cnh bo Galili rng
ng ta r r{ng c th tr thnh nn nh}n nu Ben-Gurion tr li. Galili tuyn b rng ng
sn s{ng ra i nu cn thit.
Cng lc , tnh hnh din tin k l. Th tng v B trng B Quc phng, ~ t chc,
vn nh v khng cn x l cng vic hng ngy na. Mt v{i s quan trong B Tng tham
mu, ng u l{ Yadin v{ Galili, cng trong tnh trng tng t l np n t chc.
Yigael Yadin cm thy khng th chu ni v{ ct bc n nh Ben-Gurion, nht quyt
ph| bng, Paula chn ng ta li, nh khng cho ng ta ln phng ca Ben-Gurion. Tht
ti t, b{ gin d ni vi ng ta, ng y s khng gp ng }u. Nhng iu ~ khng
ngn cn c Yadin.
Ben-Gurion nm nghing trn ging, quay mt v pha ti. Ngay khi nhn thy ti, ng tr
mnh quay mt v{o tng. ng y ang hn di. ng y khng ni g c. Ti bo: Nghe n{y
Ben-Gurion. Ti ti l ai no? ng l{ ngi chu trch nhim. ng s khng bao gi c
tha th v tnh trng hin nay. Nu chng ta khng th ni chuyn vi nhau hy nm ti
i! ui ti i! Nhng lnh ngng bn sp ht. Lm th no m ng c th thc thi trch
nhim ca mnh? Ti ngh mt phng |n tha hip: vo lc ny, chng ta s khng b
nhim c|c t lnh chin trng Vn ch yu l{ Jerusalem Ti ngh chng ta b
nhim Yigal Allon ch huy Chin dch Larlar [mc tiu l chim th trn trn ng v
Jerusalem]. Sau chng ta s tnh tip.
ng y chm chm quay li pha ti v bo: Ti ng . Ti ng . Vi nhng li , vn

kt thc.

Ph}n on cui cng ca khng hong xy ra cuc hp Ni cc ngy 7 thng By, Ben-
Gurion khng tham d, cuc hp do Sharett ch tr. Trong nhiu gi, Ni cc lng tng v
vng vo, trong khi cc thnh vin phn ng l h b p buc, b t trc ti hu th, mt
s ~ ri. H ch trch tnh cch ca Ben-Gurion, s bt tun ca ng i vi vic ra quyt
nh tp th; h ln n ng khng th lm vic cng vi ngi khc, v vic khng hp tc
vi B Tng tham mu, tr|ch nhim ca ng v tht bi Latrun, v nhng b nhim k
quc. V{ sau , c iu g nh mt ting th di nh nhm, che y bi mong mun u
hng trong danh d, h yu cu Ben-Gurion tr li, qung nhng khuyn ngh ca y ban
nm ngi vo st rc.
Chin thng ca Ben-Gurion l ci kt cho cc cuc ni lon trong qu}n i. T gi tr i,

ng ~ c quyn ch ng trong vic iu hnh cc hot ng qun s. ng rng ri cho
php y ban cc b trng h tr mnh; nhng ng vn l ch huy ti cao v{ iu hnh Cuc
chin c lp n ng{y th{nh cng, nh ng vn hy vng. Ngi phi tr gi cho vic i
u l Israel Galili. Chnh thc th ng ta khng b bi nhim v vn tip tc lm vic B
Quc phng. Nhng v tr ca ng ta l hu danh v thc v vai tr ca ng ta dn dn b lu
m. Cui cng, vo thng Chn, ng ta ri B Quc phng v tr v kibbutz ca mnh.
Trong bn tun ngng bn, qu}n i Israel ~ c mt cuc cch mng. Mt lng v kh ln
~ c a v nc v{ ~ tuyn m lc lng b sung. V{o lc kt thc ngng bn ln
th nht, Yigael Yadin nh li, chng ti nm c th ch ng trong tay; v{ sau
chng ti khng bao gi n quay li vi lc lng -rp. Ng{y 8 th|ng By, 28 ting
trc khi kt thc lnh ngng bn, qun Ai Cp bt ng tn cng pha Nam, v chin cuc
li n ra. Mi th nhanh chng cho thy r rng l chin tranh ~ mang bn cht hon ton
mi.
Chin cuc ch ko d{i mi ng{y, nhng n em n cho Israel mt s thng li quan

trng. Chim c nhiu vng rng ln khu vc Galilee v Jerusalem, v hnh lang
Jerusalem c m rng. Cc my bay nm bom B-17 mua t hi ngoi ~ nm bom Cairo
v{ Raffiah trn ng v Israel. Ngy hm sau, chng nm bom sn bay El Arish, trong khi

mt chic Dakota th bom Damacus. Khi lnh ngng bn ln th hai c hiu lc, mt tnh
th mi ~ xy ra. Nhng chin thng ca ngi Israel trong mi ngy tham chin ~
khin ngi -rp v th gii ngc nhin, v lnh ngng bn mi c tuyn b l v thi
hn.
Theo |nh gi| ca Ben-Gurion v{o lc , bt c c gng i n ha bnh n{o cng buc
Israel phi tr gi| t cho cc vn v lnh th. p lc m Lin Hip Quc v cc th lc
phng T}y to ra c th a n mt bc li v chnh tr ch khng phi cc chin thng
v qun s cho Israel. Linh tnh ca ng ~ th{nh hin thc khi s gi ha bnh, Cng tc
Bernadotte, trnh by k hoch ca ng ta vo ngy 16 thng Chn. Israel rt nghi ngi v
cng tc cao ln, rn ri ngi Thy in khi Bernadotte chc chn chu nh hng ca
Anh v ngay t u ng ta ~ dn cc n lc ca mnh vo vic thay i bn chia tch ca
Lin Hip Quc theo hng phng hi n Israel. K hoch ha bnh ban u ca ng ta
xa b quc gia ca ngi -rp gc Palestine khi bn v{ ngh mt lin minh kinh t,
qun s v chnh tr gia quc gia Do Th|i v{ vng quc ca Abdullal. Bernadotte yu cu
cho php ngi t nn tr v v{ ng ta ngh tch Negev ra khi quc gia Do Th|i sp
nhp vo pha -rp, i li th ngi Do Thi s nhn phn pha T}y Galilee. ng ta cng
ngh rng Jerusalem s thuc v -rp, trong c d}n Do Th|i trong th{nh ph s c
quyn t tr. Chnh ph Israel t chi ngh ca Bernadotte, v{ c|c nc -rp cng th.
V{o ng{y 16 th|ng Chn, Bernadotte a ra mt lot c|c ngh mi, mt s trong l{ lp
li k hoch c. Rt li tng ban u l trao Jerusalem cho -rp, ng ta quay li vi k
hoch quc t ha nm di s gim st ca Lin Hip Quc. ngh n{y cng b c hai bn
t chi. Nhng mt s kin y bi kch, xy ra sau ngy ng ta trnh by k hoch ca mnh,
~ bt ng em n cho n mt uy lc tinh thn rt ln. V{o tra ng{y 17 th|ng Chn, o{n
xe ch Cng tc Bernadotte v cc ty tng cao cp ca ng ta i qua c|c ng ph ca
khu Jerusalem Do Th|i gp th trng thnh ph. Khi h i qua mt khu d}n c xa trung
tm th bt ng b mt chic xe jeep chn li. Mt nhm ngi c v trang mang mt n
xut hin v bn thng v{o o{n xe. Mt tay sng ~ n~ sng m|y xuyn qua ca s xe ca

Bernadotte. Sau khi git cht mt s quan ngi Php, k tn cng ~ gi|ng mt n ch
mng vo Bernadotte. Nhng k git ngi nhy ln xe v b chy.
Ben-Gurion bit n v st hi gy sng st vo lc 6 gi chiu cng ngy, khi ng nhn

c in t Jerusalem. Cc phong b dn kn b ngoi ca trong khu vc cc lnh s qun
nc ngo{i c th ca mt t chc t nhn l Mt trn T quc, tuyn b ngi ca h ~
thc hin cuc m st. Mt cuc iu tra khn ~ ph|t hin ra Mt trn T quc l tn gi
ca mt nhm Lehi cc oan tng gi i li e da mng sng ca Bernadotte v nhng yu
cu nhng b trn k hoch ha bnh ca ng ta.
Trong vng vi gi, tin tc v ci cht ca Bernadotte ~ lan ra khp th gii, thi bng ln
s gin d v gh tm. Gii l~nh o Israel cng b n|o ng. }y , ngh ca Ben-
Gurion c chp nhn: cc t chc chng i Jerusalem phi b xa b v nhng vt tch
ca chng trn ton quc phi b p tan. Ngay khi nhn c bc in u tin, Ben-
Gurion ~ triu tp ngi ng u C quan An ninh Ni a, t lnh Cnh st Qun s v
ra lnh cho h bt tt c cc thnh vin ca Lehi trn ton quc. ng cng quyt nh p
dng cc bin php mnh i vi I.Z.L., cho d ng bit rng h khng dnh lu n v m
st. Ba ngy sau v m st, cc t chc b mt ~ b gii tn hon ton trn khp Israel.
V m st Bernadotte c ci kt k l. Mi by nm sau, t|c gi tm thy tn ca ba thnh

vin ca Lehi b tnh nghi git ngi trn mt trang s tay ca Ben-Gurion ghi ngy 19
th|ng Chn nm 1948. Mt trong s l{ mt ngi m Ben-Gurion gn gi trong nhng
nm sau . Sau n{y khi t|c gi tip cn Ben-Gurion v hi: ng c bit chuyn khng?
th ng c ngc nhin v bo: Khng. hi anh ta xem. Ngi c gi n cho mt
cuc trao i b mt, v{ khi anh ta i ri th Ben-Gurion ni vi tc gi: Anh ta th nhn.
ng c khng bao gi tit l b mt cho bt c ai khc, v qua thi gian ng cn thn
thit hn vi k |m s|t ~ th ti . Cu Th tng v k cu khng b ~ c nhiu gi im
lng bn nhau, ng cm chia s trong mt b mt kinh khng ~ tng e da chnh nn
tng ca quc gia non tr.

Xung t tng cao sau c|i cht ca Bernadotte. Trong vng v{i ng{y, i hi ng Lin Hip
Quc ti xem xt cc vn lin quan n Jerusalem v Negev. K hoch ca Bernadotte c
nhng e da nghim trng n quyn li ca Israel trn c hai im, v{ dng nh Lin
Hip Quc s c gng |p t nhng nhng b au n ln pha Israel. Ben-Gurion bit
rng cch duy nht ngn chn mt din tin nh th l tin h{nh ngay h{nh ng qun
s thit lp tnh th chuyn ~ ri. ng ~ tm thy mt ci c khi k th vi phm lnh
ngng bn.
Mt cch t nhin, mc tiu chnh ca Ben-Gurion l Jerusalem. Vo ngy 26 thng Chn,

Th tng trnh by k hoch cho chin dch qun s to bo. ng ngh tn cng Lin
qun -rp v chim ton b phn pha Nam ca B Ty (Judea) t Jerusalem n gii
tuyn pha Bc Negev. ng n cuc hp Ni c|c thuyt phc ph duyt k hoch. Ci c
ca n l vic Lin qun ph hy trm bm nc Latrun, lm mt ngun cp nc ca
Jerusalem. Ben-Gurion ~ ra lnh cho qu}n i chun b cuc tn cng. K hoch ca ng l
sng to nhng hu ht cc b trng u phn i n khi ng trn quan im chnh tr,
v khi biu quyt th ng nhn ra mnh thuc v nhm thiu s. ng ri cuc hp Ni cc
trong tm trng r, v{ ra lnh cho Yigael Yadin thu hi mnh lnh chun b tn cng. Sau
ny, ng gi quyt nh ca Ni c|c l{ li khc than ca th h, v trong ho{n cnh ,
ngi Jordan ~ kim sot cc ngn i Judea, v tt c c|c con ng n Jerusalem
cng nh chnh khu vc Thnh C. Bn di t quyt nh ca Ni cc, ng vit: K hoch
tip tc chin u v th cha c ban hnh, v ti khng mun lm xu h nhng
th{nh vin ~ phn i n trong Chnh ph lm thi.
Bt chp s phn i ca Ni cc, Ben-Gurion xy dng k hoch cho t tn cng mi:

dng binh lc tn cng qun Ai Cp v gii phng Negev. Negev b c lp, v ch c cng
hng khng tm thi s dng ng bng trn sa mc chuyn tip t, v kh v{ vin
binh. Ben-Gurion quyt nh t chin dch di s ch huy ca Yigal Allon v chun b sn
k hoch. Mt o{n xe tip t s hng n Negev v qun Ai Cp chc chn s chn n, v
th s vi phm lnh ngng bn; khi Israel |p tr bng tn cng din rng trn ton mt
trn pha Nam.

Mc d Yigael Yadin ht lng ng h chin dch Negev nhng Ben-Gurion bit l ng li
ang vng vo mt xung t cng thng khc trong Ni c|c. ~ tng bit n s thoi lui
trc }y cho nn ng cn thng qua ng ta c c s ng h ca cc b trng trong
cng ng vi ng ta trc khi trnh b{y trc Chnh ph. Nh vy khi vo cuc hp Ni
c|c, ng c c hi tt thuyt phc c a s cho k hoch ca mnh ln ny.
Khi phc tho k hoch, ng cho thy nim tin vo kh nng c th trit h lc lng Ai Cp
trong by ngy chin u. Nu chin cuc ch gii hn pha Nam, ng ni, chng ta phi
chim c c di Negev cho n tn Bin Cht v Bin , v chng ta c th v{o c c
Hebron v Bethlehem na, nu binh lc [ca k th] khng tn cng t pha Bc. Trong khi
tho lun, hu ht cc b trng th hin s ng h i vi chin dch, v{ n c d kin
l bt u v{o ng{y 14 th|ng Mi, vi tn gi Chin dch Hy dit S 10. Nhng cng nh
trong ln ngng bn th nht, xung t ni b d di ~ n ra ngay trc gi n sng
php th quyn lc ca Palmach. Vn l{ i qun tinh nhu ca t chc b mt Haganah,
Palmach l mt trng hp l thng trong Lc lng V trang Israel. C|c qu}n i ring
khc I.Z.L v Lehi ~ ho{n to{n ha nhp v{o qu}n i, v{ d nhin chnh Haganah cng
~ tr th{nh c s cho cho lc lng v trang quc gia trn ton quc. Tuy nhin ch huy
c lp ca Palmach vn tn ti. Lc ny Ben-Gurion quyt nh tin hnh vic lm cui
cng v xa b n. Palmach ~ gip ng rt nhiu trong ln xung t vi nhng k chng
i trong ln ngng bn th nht, khi ng vng mc vi I.Z.L v trong ln nh chin
th hai, khi ng ph v cc t chc b mt tip sau v m st Bernadotte. Tuy nhin khi
nhng vn ni b ~ c kim sot th Ben-Gurion tin ti ct gim quyn hn ca cc
ch huy Palmach v thm ch cch ly mt s n v ca h. By gi l{ lc ng i bc cui
cng.
Ngy 29 thng Chn, Ben-Gurion bo cho B Tng tham mu quyt nh ca ng v vic xa

b cc ch huy ca Palmach v ban hnh nhng ch o cn thit cho Tng tham mu
trng. Cng lc, ng ch thi im thch hp mnh lnh c hiu lc. C hi xut
hin ngay khi Ni cc ph duyt k hoch tn cng qun Ai Cp. Trong m t|i chin, Tng
tham mu trng ~ gi in n c quan u no ca Palmach, ni theo ch o ca Ben-

Gurion th khng cn ch huy ring ca Palmach na v ni r rng c|c n v Palmach v
vy cn t di s ch huy trc tip ca B Tng tham mu.
By gi, Mapam, mt ng cho n lc vn chi b mi mi lin h vi Palmach, ~ c

h{nh ng quyt lit. L~nh o ca h quyt nh ku gi chng li s chi phi. Tuy nhin
h khng l{m iu trc bt c din {n n{o ca nh{ nc, m tip cn Ban iu hnh
ca Lin o{n Lao ng Histadrut. L{m nh th, h bin quyt nh chnh tr ca chnh
quyn dn s thnh chuyn ci v vt vnh trong ni b phong tro ca ngi lao ng ni
chung.
V vy vo lc cc lc lng pha Nam ang trin khai bt ng tn cng cc trn tuyn

ca ngi Ai Cp th l~nh o ca c|c ng lao ng li hp tranh lun v s phn ca
Palmach. Cuc tranh lun c s tham d ca Tng tham mu trng, ch huy ca Palmach
v thm ch c Yigal Allon, ngi ng ra phi ang ch huy chin dch Negev. Cuc trao
i rt quyt lit v hn lon. Ben-Gurion xem vic lm ca Mapam l{ mt mi e da cho
s ton vn ca quc gia, e da |ng k nht k t khi lp quc. Mt l~nh o ca Mapam
~ v mt mt i cnh:
C|nh hu khng a ra mt s ngn cn no. Khi nm c quyn th h s l{m nh th.

Ngay khi Palmach b xa b th s c mt phong tro cnh t b mt trong qu}n i. Cng c
mt nhm Pht-xt b mt Vi vic xa b Palmach th phong tro cng nhn Israel ~ t
cht mt mt cnh tay vn bo v s an ton ca mnh
Tuy nhin, c mt chuyn ngoi l, l tt c cc thnh vin ca Mapai t tp quanh Ben-

Gurion v phn ng d di v Mapam. Cuc tranh ci ko di trn hai ngy. Vo lc kt
thc, a s, 16 ngi, so vi 8 ngi, ng h h{nh ng ca Ben-Gurion.
Ch huy ca Palmach thi hnh mnh lnh v gii tn; v c Palmach ln Mapam u khng
c h{nh ng no chng li quyt nh ca Chnh ph. Nhng l~nh o ca Mapam v ch
huy ca Palmach vn phn ut. H xem Ben-Gurion nh k ph hoi ~ ph| hy mt trong
nhng sng to huy hong ca lc lng thanh nin tin phong trong nc. Cng nh I.Z.L

khng bao gi tha th cho Ben-Gurion v v Altalena, cc cu chin binh Palmach cng
khng tha th cho ng v vic ~ loi b cp ch huy ca h. Nhng y cha phi l kt
thc. Mc tiu ca Ben-Gurion l loi b hon ton Palmach ch khng ch l cp ch huy.
Khi chin tranh kt thc, cc l o{n ca Palmach cng b r~ ng, ch khng phi nh li
ha ngc li trc kia ca ng c. Vic xa b cui cng i vi Palmach ~ l{m c|c ch
huy ca h ph|t in. Sau chin tranh, hu ht c|c s quan v{ nhng ngi khc khng thc
s phc v trong Palmach nhng c cm tnh vi Mapam ~ ri khi qu}n ng. S ra i ca
h l mt c |nh mnh vo sc mnh qu}n i v hiu qu tc chin ca n trong giai
on sau Cuc chin c lp.
Vo ngy 15 th|ng Mi, o{n vn chuyn khi u cho Chin dch Hy dit s 10 khi
h{nh i Negev, v{ qu}n Ai Cp bt buc phi din ng vai tr ~ ph}n cho h l tn cng
o{n xe di s chng kin ca cc quan st vin Lin Hip Quc. Qu}n i ngay lp tc
hnh ng trong chin dch u tin m{ ngi Israel huy ng y mi nng lc cho mt
t tn cng qun s trn vn. Binh lc c trin khai cp s o{n, v{ bt u bng
cuc tn cng trn khng vo sn bay Al Arish. Chin dch Hy dit s 10 c nhng trn
chin c lit v hung tn nht trong Cuc chin c lp, |nh du bng nhng trn |nh
gip l c vi sng lc, dao, nm m v c rng.
V{o ng{y 19 th|ng Mi, trong khi chin cuc huy ng tng lc, Hi ng Bo an nhm
hp v ku gi mt cuc ngng bn ngay lp tc. Ben-Gurion tr hon cu tr li t pha
Israel, tranh th mt hay hai ngy na hon thnh chin dch. Trong khi , trong mt
trn |nh y c mng, cc lc lng ca Israel ~ th{nh cng trong vic m c ng
v Negev, ni ~ b c lp sut tm thng. Trong mt cuc tn cng bt ng trong m v{
ko d{i n sng sm hm sau, h ~ gi{nh li Beershebar t tay ngi Ai Cp. Thnh cng
n{y c t|c ng to ln, Israel v nc ngo{i, v{ xa hn l{ l{m suy sp tinh thn ca qun
i Ai Cp. n tra th ting sng ngng.
Khi chin dch pha Nam ~ kt thc thng li, Ben-Gurion hng s ch sang pha Bc.
Ch huy ca B t lnh pha Bc c php h{nh ng. }y cng vy, ci c cho cuc tn

cng l s vi phm lnh ngng bn khu vc Kaukji ca Qu}n i Gii phng. Trong mt
chin dch v b~o chp nhong hiu qu, cc lc lng ca B t lnh pha Bc ~ mt 60
gi gii phng ton b vng trung tm Galilee v xm nhp Lebanon, bt 14 thng dn
Lebanon trc khi dng li sng Litani.
Tin tt t Galilee ~ cng c s t tin ca Ben-Gurion v thi thc ham mun m{ ng ~

nung nu my thng qua: chim B T}y v{ t ton b vng t Israel lch s di s qun
l ca ngi Israel. Nhng tin tc t cuc hp Lin Hip Quc Paris li rt |ng lo ngi.
C|c i din ca Anh v Trung Quc trong Hi ng Bo an ~ t ln bn mt ngh quyt
cng rn yu cu ngi Israel rt v gii tuyn m h ~ chim gi trc ngy 14 thng
Mi. Ch iu thi ~ l{m Ben-Gurion nht ch. Cng lc , Ralph Bunche yu cu
Israel rt khi cc v tr Negev, v rt lui khi Beersheba, ni chun b c mt ton quyn
ngi Ai Cp c b nhim. Nc Anh yu cu sp nhp Negev vo Transjordan; Lin X
ng h vic quay v bin gii ca ng{y 29 th|ng Mi mt; v M mun c thng tho
gia Israel v{ c|c nc -rp tha hip v lnh th. Ben-Gurion khn ngoan trong ng
x vi Lin Hip Quc, nhng ng t chi khng nhng mt centimet t n{o ~ chim
c Negev.
V{o ng{y 16 th|ng Mi mt, Hi ng Bo an mi Israel v cc phe -rp bt u {m

phn v mt tha thun nh chin. Ai Cp tuyn b h t chi thng tho vi Israel, v
cui th|ng Mi hai, Ben-Gurion ra lnh tin hnh chin dch cui cng pha Nam: Chin
dch Horev. giai on u tin, k hoch d kin l{ y ngi Ai Cp ra khi Negev hon
to{n; giai on hai d kin bao vy Di Gaza v tiu dit lc lng ca Ai Cp . Nm l
o{n ~ c tp hp cho chin dch n{y di s ch huy ca Yigal Allon.
Trong Chin dch Horev, cc lc lng Israel xm nhp b|n o Sinai v{ ~ n rt gn El

Arish duyn hi a Trung Hi. Vic chim ng ~ ho{n tt vic bao vy Di Gaza.
Chin cuc ~ li mt cuc khng hong ni b bn trong Ai Cp, v{ dng nh khng c
g c th cu t nc thot khi s sp v qun s v chnh tr. Nhng v{o ng{y 31
th|ng Mi hai, mt bc ngot y kch tnh ~ xy ra. i s M James MacDonald gi

mt thng ip khn cp cho Chnh ph Israel cnh bo rng Anh c th c h{nh ng qun
s chng li Israel, da theo Hip c Phng th Anh - Ai Cp, nu lc lng ca Israel cn
li trn t Ai Cp. Ben-Gurion, sau ~ n Tiberias, ngay lp tc ra lnh rt qun
Israel khi Sinai. Ti mun ng{y hm , MacDonald ch th}n n Tiberias trao tn tay
Ben-Gurion mt bc th ngn ca Tng thng Truman e da xem xt li vic xin gia nhp
Lin Hip Quc ca Chnh ph Israel v{ quan h gia M v{ Israel tr|nh xung t lan
rng. Ben-Gurion ni gin trc ging iu kh chu ca bc th: Mt cng quc c cn
phi s dng ging iu nh th khi ni vi mt nc nh v yu khng? ng t cu hi.
Mt cch khng chnh thc, MacDonald cng nhn l ng ta ngc nhin v li l trong th
v{ dng nh Tng thng ang phi chu p lc khng nh. Cn vic thc hin yu cu th
Th tng ni rng sau khi gii phng Negev, qu}n i ca chng ti vt bin gii vi
mc ch din tp, nhng sau h ~ c lnh quay v.
Mc d cuc khng hong ~ tht s chm dt nhng Anh vn tranh th c hi cho thy s
hin din ca h bng cch xut hin trn chin trng vo nhng gi cui ca cuc chin.
Vo bui chiu, cc my bay tim kch mang c Anh xut hin trn khu vc dn qun ca
Israel, r r{ng l{ m bo h ~ thc s rt ra khi Sinai. Sng t mt t bn vo chng
v cc my bay chin u Israel xut kch |nh chn. Vi gi sau, cc my bay ca Anh li
xut hin trn cc v tr ca qun Israel. Mt ln na, my bay Israel xut kch, ln ny bn
h hai my bay. Cc bo co v cc cuc khng chin lm cho Ben-Gurion rt bn tm v
vin cnh xung t vi Anh. Tuy nhin ~ khng c g xy ra. Ngc li, Tng thng Truman
nghim khc ln |n Anh ~ a m|y bay n khu vc chin s.
Vo ngy 13 thng Ging, hi ngh nh chin vi Ai Cp khai mc ti khch sn Roses

Rhodes. Khi Ai Cp ri cuc chin, Ben-Gurion hng s ch sang pha ng. ng vn c
tin rng cn ph|t ng mt trn chin na ginh ton b thnh ph Jerusalem v pha
Bc ca B Ty (Samaria). Tuy nhin Ben-Gurion b hai hng xung t li ko. Mt mt
cn phi c ha bnh. Mt khc th ng cm nhn c rng nu khng c chin tranh th
ng khng th y qun Iraq ra khi cc mt trn gn bin, ni m{ h to ra mi e da i
vi Israel; m{ ng cng khng th gii phng c c|c con ng v Jerusalem. ng quyt

nh ch t b la chn qun s vi iu kin: nu ng c th t c ha bnh thc s vi
Transjordan. Trong thng Ging, Moshe Dayan v Eliyahu Sasson c cc cuc hp b mt vi
Vua Abdullal ti cung in ca ng ta, v nh vua cho thy sn s{ng i n tha thun ha
bnh vi Israel. Mt trong nhng ch c tho lun l ng thot ca Transjordan ra
bin i qua Di Gaza, nhng Abdullal ~ kin quyt phn i s kim sot ca Israel i vi
khu vc Um Rashrash (Eilat) trn b Bin .
Khi Hip nh nh chin c k vi Ai Cp vo cui thng Hai, Ben-Gurion thy rng ~

n lc thit lp tnh trng chuyn ~ ri na pha ng. ng ra lnh tin hnh mt
chin dch qun s |nh chim Eilat. Hai l o{n xut trn mt cch b mt, hng n
Bin . Vo ngy 10 thng Ba, c hai n v n Eilat m khng gp bt c s c no. Cnh
hai ln tri khn kh nm trn b ca Vnh Aqaba y n tng, binh lnh ko ln mt l c
Israel t lm, mu ca n c nhum bng mc. Vy l, bng v lc, Ben-Gurion ~ ly
c nhng ci m Abdullal t chi cho ng.
Cui cng, Ben-Gurion t b nh chim pha Bc B Ty khi nhn thy mt thnh cng v
ngoi giao: qu}n i Iraq quyt nh bn giao cc v tr ny cho Lin qun -rp v v nc.
Dayan thng bo vi Vua Abdullal rng Israel ch c th ng s thay i ny vi iu
kin ng bin gii phi thay i c li cho Israel. Ngi Jordan t|n th{nh, cng ng
rng ton b tuyn ng st n Jerusalem phi nm trong lnh th Israel. Vo ngy 3
thng T, Hip nh nh chin vi Transjordan c k kt. Mi ng{y trc , mt tha
thun nh chin cng ~ t c vi Lebanon, v tha thun vi Syria c k vo ngy
20 thng By, Cuc chin c lp ~ n lc kt thc.
Ngay sau , mt phng vin tr phng vn Ben-Gurion: Ti sao ng khng gii phng ton
b t nc? ng c tr li: C mt nguy c khi phi dnh vi a s -rp th nghch khi
phi vng bn vi Lin Hip Quc, c|c cng quc v s thm ht ca Ngn kh Quc gia.
Mc d vy, chng ta ~ gii phng mt vng rt rng, nhiu hn nhiu so vi nhng g
chng ta ngh n. By gi chng ta ~ l{m c cho hai hay ba th h. Cn nhng vic khc
th hy ch xem Tnh thc t trong ng ~ chin thng nhng mng o xa xi v v th

chnh khch ~ thng |p o vai tr k chinh phc. Nhng ng cha ho{n to{n t b c
m ca mnh.
Vi thng sau, ng c i dc con ng thn th|nh n Eilat, cng i c c|c s quan ca B

Tng tham mu. Khi h i qua Thung lng Rift ca Jordan, Ben-Gurion ng nhn chm
chm vo rng ni Edom nm bn kia bin gii Jordan. ng bn cnh l mt v tng tr
m Ben-Gurion khm phc.
Anh chim nhng ngn i bng c|ch n{o? Ben-Gurion hi.
V tng bt u phn tch vn , gii thch v con ng m anh s i v{ cc lc lng m

anh s dng. Bt ng, anh ngng li v ngc nhin hi: Ti sao ng li hi vy nh? ng
mun chinh phc nhng ngn i sao?
Mt cch thn nhin, ng c lm bm: Ti {? Khng }u. Nhng anh s chinh phc chng.

Chng 11. Nhng nm thng anh hng
Trc khi Cuc chin c lp kp kt thc, Ben-Gurion ~ sn s{ng hng ngun nng
lng di do ca ng n nhng mc tiu k tip. Tri qua s lt x|c t ngt, ng bt u
hin mnh cho mt mc ch m{ tt thy cng vic va xong ~ dn nn: Tp hp d}n lu
vong.
Mi e ngi c by t t pha mt s thnh vin ni bt ca Mapai, v c Ni cc, rng

dng dn nhp c khng kim sot c th dn n s sp ca nh{ nc. V l th h
ng. L{m th no m mt t nc ch vi 700.000 dn c th thu nhn lng dn nhp
c ln n h{ng trm ng{n ngi mi nm? Tuy vy, Ben-Gurion khng cht n quan
ngi ca c|c ng nghip. Gn nh mt tay ng buc Mapai, Ni c|c v{ Ban L~nh o Do
Thi phi chp hnh quyt nh quan trng nht k t khi lp nc: m rng ca n d}n
di c t v{o. a c dn v th{nh cng, sau n{y ng vit, khng hn l cng lao
ca ti. nim di c c nung nu sut mt thi gian di bi nhng p buc mang tnh
lch s ca kh au, |p bc v hy vng, hng ngn con ngi ~ d phn vo vic khi ln
ri vun bi n. Nhng s c m khng thnh ri g}y phng hi n nc nh nh nhiu
ngi ~ o|n trc, khng hn l v c th ch ti l c li.
Mc tiu Ben-Gurion t ra l trong vng bn nm phi nh}n i dn s ca t nc, v

dng lu d}n t ny m ra mt trang mi huy hong v si ni trong thin s thi dn tc.
Dng chy dn nhp c bt u vo khi Cuc chin c lp ang n hi cao tro. T 14
th|ng Nm n 31 th|ng Mi hai nm 1948, hn 100.000 ngi Do Th|i ~ v n ni.
Trong khi vn ang tranh u cho s tn vong ca mnh, nh{ nc ~ tm thy cc ngun
ni lc sn c chm lo cho h [dn nhp c], cho h nh v{ phng k sinh nhai. Nm
1949, dng chy cun cun tun tro: 239.576 di dn n; nm 1950 l{ 170.249 ngi;
nm 1951 l{ 175.095 ngi. Trong vng bn nm, 686.748 di d}n ~ hi hng, v{, cng
vi mc tng t nhin, h gip y mnh dn s ln 120 phn trm. Ch tiu Ben-Gurion t
ra ~ t c hon ton.

Trc tin, di dn c b tr cho trong nhng khu qun tri b lnh Anh b li, trong
nhng cn nh{ g, hay nhng ngi lng -rp b b hoang. Tip l{ nhng gian lu t ti,
nhng gi| cng vi bt, ln v cc tri tp trung c dng ln trn khp t nc. Ma
ng, ma nng ht v gi lnh mang n l lt v bnh dch lan trn; ma h, nng nng
xung u ngi trong tri. C lc, khong 200.000 ngi phi sng trong lu, v{ i lc
hai gia nh phi dng chung mt gian lu. Khp t nc ph y nhng tri tp trung
c dng ln vi vng, nhng cn h cht nch, nhng th trn nh b xu x. V Ngn kh
th trng rng.
Chnh ph Israel n lc liu lnh c c nhng khon vay, tn dng, ti tr t Chnh ph

nc ngoi v nhng khon quyn gp t nhng ngi Do Thi Diaspora. Tin dc cn v
cc kho cha ca Chnh ph cn li ng cc. i khi, d}n chng c nc phi trng ch vo
mt con tu cp bn mang theo hng ha l la m hay bt m; tu v tr, d}n i kh|t. Thu
kha nng n v{ nh{ nc ~ thc hin chnh sch tht lng buc bng kht khe cng nh
phn phi h{ng ha theo nh mc nhm gim thiu tiu dng c nhn v ct gim chi tiu
cng bng ngoi t. Phn phi theo nh mc nhng mt hng thit yu c nhin s lm th
trng ch en ph|t t, song Ben-Gurion trng dng s phc v ca cnh st thuc C
quan An ninh Ni a, cng c|c c quan nh{ nc cng nh c|c y ban hnh php bn t
qun chm dt hot ng ca th trng en v{ ch th}n ng ng u lc lng lin
ngnh va thit lp ny. V sau, ng qu quyt rng bn nm u i ca nh{ nc l
nhng nm th|ng v i nht trong lch s ca chng ti, k t chin thng [ca khi ngha
Maccabee] trc ngi Hy Lp 2113 nm trc khi nh{ nc c ti lp.
y th m, nhng nm th|ng v i n{y cng mang li cho ng nhng d v cay ng.

Trong cuc tuyn c c t chc v{o ng{y 25 th|ng Ging nm 1949, Mapai gi{nh c
46 trong tng s 120 gh ti Knesset [Quc hi Israel]. Mapam, t chc thch thc quyn
l~nh o ca Mapai, gi{nh c vn vn 19 gh, trong khi Mt trn Tn gi|o c 16 v
Herut (ng Xt li) nhn c 14 gh. Mong mun dng nn mt lin minh rng khp ca
Ben-Gurion sm b dp tt. H{nh ng chng i hp t|c g}y au n nht n t Mapam,
ch yu l t h{ng ng th}n X-vit m qung v cng rn, cng nh do s ph bnh gay gt

ca n i vi nhng ng li ca Mapai. Kt qu l, Ben-Gurion buc phi iu h{nh t
nc trn c s ca mt lin minh hp gia Mapai, Mt trn Tn gio v phe Ci c|ch. l{
mt s cng tc khng my cht ch v lin tc sp , khin cho vic gii th Knesset hai
nm sau khi th{nh lp tr nn cn kp. Knesset th hai c bu ra v{o nm 1951 cng
chng kin nhng t khng hong lin min trong Ni cc.
Khng tnh n tnh cnh bt n chn ngh vin pha hu trng, th v Th tng khng ch
phi x tr mt cng lnh i ni kh|c thng cao m cn phi bt tay xy dng mt
ng li ngoi giao dt khot. Thch thc u tin t cng ng quc t ri cng xy n
v{o nm 1949, khi i hi ng Lin Hip Quc quyt nh a vn quc t ha
Jerusalem ra bn tho. tng ny l mt phn iu kin ca gii ph|p ban u nhm phn
chia gii tuyn v{o th|ng Mi mt nm 1947, song cng trong lc , giao tranh ~ l{m
chch hng nhng g c nh ot trn bn hi ngh, v Jerusalem b chia ra cho Israel
v{ Vng quc Transjordan ca Abdullah. Ri bt ng, vn Jerusalem li c nu ln,
v{ v{o ng{y 5 th|ng Mi hai, Ngoi trng Moshe Sharett in v t New York, bo cho
Ben-Gurion bit rng xut quc t ha c v nh s c s ng h ca s ng. Israel
trnh xut phn i, theo , th{nh ph s gi nguyn ch quyn lnh th ca c hai
nh{ nc ng ti }y song t Thnh s ty thuc vo s gim st ca cng ng quc t.
Ph|i o{n Israel in cho Ben-Gurion bo cho ng bit rng xut ca chng ta c
nguy c nhn c ch mt phiu thun l{ phiu ca ph|i o{n Israel. Ben-Gurion
ang ngi trong th phng, c Kinh Th|nh khi tin in p ti. Khi vin th k thng b|o
rng duy nht Israel chc chn b phiu cho xut , ng lt mt qua cun Kinh Thnh
ang ng ri ni, ng, nhng l{ mt phiu thun phi c k n!
Li ni trn cho thy nhng nh ca ng. V{o ng{y 9 th|ng Mi hai, khi i Hi ng
a vn ra biu quyt, xut quc t ha c thng qua. Ngh quyt a ra t Israel
vo th kh: tht bi trong phn i, ng ngha vi chp thun quyt ngh ca Lin Hip
Quc. Mt ln na, Ben-Gurion li du n c nhn: c gng thay i mt vic ri.

V{o ng{y 10 th|ng Mi hai, Ben-Gurion a ra xut trc Ni cc rng phi di th
v Jerusalem, khng c chm tr. Ni c|c ~ b{n tho quyt lit v vic ny. Hu ht cc
b trng ng h quan im ca Ben-Gurion, song mt v{i ngi cn ngn ngi. Trong mt
bc in tn t New York, Moshe Sharett ng mun c t nhim chc Ngoi trng.
Khng cho c|c ng nghip trong Ni c|c c bit, Ben-Gurion in bo li rng ng
khng chp nhn vic t nhim. Ba ng{y sau ng ni trc Knesset rng trong tnh cnh
ca Cuc chin c lp, khi Jerusalem b vy hm, Chnh ph buc phi dng tr s lm
thi ti Tel Aviv.
Nhng t nc Israel c, v s ch c, mt th duy nht Jerusalem trng tn Mt

khi giao tranh chm dt, chng ta phi tip tc chuyn di Chnh ph v li Jerusalem
Chng chng ngi no cn c th [ngn] Knesset tr v Jerusalem, v{ chng ti ngh cc
ng cng quyt nh th.
Th gii phn ng mnh lit trc quyt nh ca Israel. Php vi v{ng trnh mt ngh
quyt trng pht Israel; Vatican phn n; v cc quc gia c a s dn chng theo Cng gio
phn i gay gt. Nhng sau nhng ting la ht, khng ai l{m thm c g ngn Knesset
tin hnh gii ph|p . V{i ng{y sau, h{ng lot xe ti cht y ni tht, giy t v dng c
vn phng, bt u chuyn cc b ngnh v th . Duy c hai b vn li Tel Aviv: B
Quc phng, nhm trnh xa bin gii; v B Ngoi giao, bi v Sharett s rng cc nh ngoi
giao s t chi n Jerusalem. Sharett gi B Ngoi giao li Tel Aviv mt thi gian di, cho
n nm 1953, khi Ben-Gurion gin d gy p lc th ng mi chu cho chuyn ti
Jerusalem.
Ti sao ti ngh rng vic y l c th? Ben-Gurion k li nhiu nm sau . Trc ht, ti
bit rng chng ti c ng minh Transjordan. Nu h c php tip tc li Jerusalem,
th c g chng ti khng th? Transjordan s khng cho k n{o y h ra khi
Jerusalem; h qu l, khng k no dm lm vy vi chng ti. Ti cng bit rng s chng
hi g. Ti c c s tin rng [nhng cnh bo ca Lin Hip Quc] khng hn g li ni
sung

C l v cng phn i xut quc t ha ~ a Jordan v{ Israel li gn vi nhau. Thc t,
vo ngay ngy Knesset quyt nh di th v li Jerusalem, mt cuc hi {m b mt
Amman a ra c mt bin bn chung Jordan-Israel, mt n lc gn nht ti c mt
d tho ha c m Israel tng t c. Song, tha thun khng ko d{i c lu. Khi ng
ang xc tin tha thun n{y, Abdullah ~ cnh bo v khch rng ng khng ho{n to{n
lm ch c mi s, v ng phi nhn c s cho php ca i din nc Anh ti
Jordan. Qu tht, khi ngi Anh t phn i, V vua ni li vi ngi Israel rng tha
thun hn phi xem l v gi tr. Tuy vy, v{o th|ng Mi nm 1950, {m ph|n c ni
li nhm hng ti mt ha c v cc bui i thoi c tip tc din ra cho ti u nm
1951. C nhiu kh khn v cc vn nh dy ln t Hip c Armistic vi Jordan, v Ben-
Gurion bt u bn lng vi nhng lo ngi v trin vng t c mt gii php ha bnh.
ng i ti kt lun rng Jordan s khng i no dn ha vi Israel chng n{o ngi Anh
cn phn i ng th|i . Trn thc t, ng ni vi cc tr l, Binh o{n l{ o qun ca
ngi Anh, v{ Abdullah c ngi Anh tr lng. Ri, khng ai ng c, vo ngy 20
thng By nm 1951, Abdullah b m st ti cng th|nh ng Al-Aksa; k ng sau v ny
l mt tn cung tn ca mt gi|o s Jerusalem.
Cuc m st Abdullah l mt du hiu cho cuc binh bin sau s qut ngang qua th gii
-rp, phn n{o cng v vn Palestine. V{i ng{y trc, Riad Sulh mt chnh khch
ngi Lebanon, cng b m hi ti Amman (ng n{y, cng ng h cho mt cuc dn xp vi
pha Israel). Syria chm v{o giai on bt n ko di, v Ai Cp tnh hnh ri ren tng cao,
iu n{y ~ dn n o chnh qun s vo mt nm sau . Mi n lc hng n ha
bnh cho Israel v{ c|c nh{ nc -rp kt thc trong thm bi. Cc c gng ca y ban Ha
gii Lin Hip Quc u dn ti mt kt cc bun thm. Mt hi ngh c nhm hp ti
Lausanne v{o nm 1949 cng phi gii t|n m{ khng t c kt qu g, bi v th|i
km linh hot t c|c i din n t -rp. Nhng cuc i thoi c t chc ti Paris
cng b v. N lc ca Lin Hip Quc ~ khng th{nh, nn c|c Cng quc phng T}y
quyt nh nhp cuc trong c gng n nh tnh hnh Trung ng. V{o ng{y 25 th|ng Nm
nm 1950, Hoa K, Ph|p v{ Anh cng a ra mt thng co chung v vic bo h cho mt

nguyn trng [status quo] ti Trung ng. H tuyn b rng s gi cho cn bng cc ngun
lc qun s gia cc bn: Israel v nhng nc lng ging, cng nh phn i bt k hnh
thc v lc no xy ra trong khu vc.
Tuyn b Ba bn n{y khng xua tan c ht ni lo s ca ngi Israel. Ben-Gurion ngy

cng quan ngi cho s tn vong ca Israel, v s sp ca cc cuc i thoi ha bnh vi
c|c nc -rp to ra mt tnh hung tng ng vi thc t ~ xy trong sut thi k bo
h ca ngi Anh: tr thnh mt k c th gia c|c nc -rp, ngi Do Thi cn s h
tr t mt ngun lc bn ngoi. Ben-Gurion cho rng Israel khng th tip tc cm c mt
mnh th n{y m~i c, cng khng th tm kim ti ch mt bin php khc nhm m
bo cho an ninh ca nc nh. Mt ln na ng hiu ngay c tnh cp thit cn c lin
minh vi mt cng quc nc ngoi nhm m bo rng c|c nc -rp s khng th hy
dit c Israel. Nhng c th thnh lp lin minh vi cng quc no?
V mi tng giao l}u d{i vi Trung ng c th l Palestine Vng quc Anh xem
chng l ng vin kh d nht trong mt Ben-Gurion. Vi cuc chin lin Triu ang nh
im v{ cng thng dng cao gia hai khi, ni s v mt th chin th ba sp sa n ra li
lan rng. Nhng khu vc chin thut trng yu t nhin tr nn quan trng gp bi trong
tnh ton ca gii l~nh o qun s phng T}y, v{ mt trong nhng khu vc y l Trung
ng.
V{o ng{y 17 th|ng Hai nm 1951, Ng{i Brian Robertson, t lnh ca qu}n i Anh ti Trung
ng, n Israel th st. Ti bui hi {m vi ng, Ben-Gurion hi: Ng{i c k hoch g cho
cuc chin vi Lin bang X vit?
Nga hn s thc xung pha Nam, ti Iraq, Robertson |p li. Chng ti s tin ln pha
Bc, t cn c ti Ai Cp, qua c|c ng~ ng Israel, Jordan v{ Iraq.
Ben-Gurion ni c|u. Sao ng{i ni th c? Israel l vin bi sn trong ti ngi sao? Ngi
ngh chng ti l{ thuc a ca nc Anh chc? Hay l nm di quyn iu khin ca ngi,
nh Jordan? Israel tuy nh nhng l{ mt quc gia c lp, [nn] trc khi quyt nh bin

n thnh mt trm trung chuyn cho qu}n i, ngi phi c c s ng ca chng
ti.
Cng thng tt , Sharett a |nh mt lo lng v pha Ben-Gurion. Sau cng, v t lnh
ngi Anh ni: Xin th li. Ti ch l mt ngi lnh, [cn] l{ vn chnh tr.
Chng ng, Ben-Gurion |p li: Chng ta ho{n to{n c th lp nn mt kiu quan h khc
cho Israel v{ nc Anh. Ti sao chng ti khng nhp vo Khi thnh vng chung ca
nc Anh? t nc ngi c nhiu im chung vi chng ti hn l{ vi Ceylon. Chng ta c
th lp nn mt mi giao ho thn thuc nh iu c|c ng{i ~ l{m vi New Zealand.
Nhng ngi c mt thy u sng st. Cha khi n{o, hay bt k }u, Ben-Gurion l ra
rng ng ang suy tnh n vic gia nhp khi Thnh vng chung ca ngi Anh.
Robertson va kinh ngc va bi ri trc ngh n{y. Tuy nhin, trc nhng cu hi
qun s th quan im ca ng r r{ng hn: ng mun t c mt tha thun cng Israel
v vic thit lp nhng cn c qun s hi qu}n v{ khng qu}n Anh trn t ny, cng nh
nhng ph}n xng duy tu v sa cha [thit b] qun s, nhng ph}n xng ch to v kh
v nhng kho qu}n nhu. tng ny lm hi lng mt vi v tng lnh kh|c. Tnh cnh b
tch bit ca chng ti tht phin h{, Tng T lnh Mordechai Makleff ni. C mt ngh
c thng bo cho tt c mi ngi rng chng ti nn giao li Negev cho ngi Anh lm
cn c qun s [] bo v Knh {o Suez, bi v ~ r r{ng rng ngi Anh s rt khi Ai
Cp. Trong mt ng th|i tng t, chng ti cng mun t c mt hip c vi
NATO.
Robertson tr v London v bo co li cc cuc ni chuyn gia ng vi Ben-Gurion.

Trong lc , mt s thay i mang tnh bc ngot xy ra ti Anh: vo ngy 9 thng Ba
nm 1951, i th ln nht ca Ben-Gurion, Ernest Bevin, t nhim khi chc v Ngoi
trng (ng mt sau nm tun). Ngi k nhim, Herbert Morrison, gi n Ben-Gurion
mt thng ip rt quan trng:

t bn bo co ca Tng Robertson, chng ti hiu rng quan h gia Vng quc
Anh v Israel nn c thit lp trn c s l Israel s [sm] lm vo tnh trng khn cp,
v cn c Vng quc Anh kt np nh mt thnh vin ca khi Thnh vng chung
Chng ti tin rng kh d thit lp nn mt mi quan h gia hai dn tc chng ta m{ iu
ny s cu thnh mi quan h keo sn gia chng ta cng nh c kh nng to nn s pht
trin i ln. Theo quan im ca chng ti, }y phi l mt qu trnh tng bc mt cch t
nhin nh kt qu ca vic tip xc lu di cng vi nhng trao i thng nht trong quan
im cng nh l{ hp tc c bit trong lnh vc qun s
Ben-Gurion nhn c thng ip ny vo cui th|ng T, song ng khng tr li. Tht vng
trc li l thoi thc mt s on vit, ng i n kt lun rng Morrison l{ con c|o gi{,
v chng nn tin g~ n{y. D vy, cui th|ng Mi, khi ng Bo th ginh thng li trong
cuc tng tuyn c v Winston Churchill tr li cm quyn, Ben-Gurion cm thy ~ n lc
c th |p li thng ip ca Morrison. Vo cui th|ng Mi mt, ng k mt bc th
gi n Ngi Anthony Eden, Ngoi trng trong Ni cc mi ca Churchill:
ng bit chng ti sn lng cng h{nh ng bo v li ch ca c hai nc v{ xc tin

nh v mt th gii t do ti Trung ng cho php chng ta th hin vai tr ca mi
bn mt cch hiu qu, s l cn thit tng cng thm na tim nng hp tc sn xut
ca chng ta, pht trin c|c phng tin giao thng v lin lc ci thin kh nng
hun luyn v trang thit b cho lc lng v trang ca chng ta v{ cng to nn mt
ngun d tr thc phm v nhin liu. Chng ti thy rng, i thoi trc tip gia hai
Chnh ph, v nhng k hoch c th, ~ c th c bt u.
Ben-Gurion khng h cp n vic gia nhp khi Thnh vng chung ca Anh na, v ch
nhc n kh nng hp tc qun s, cn c theo nhng li ngh ca Morrison.
n tn cui th|ng Ging nm 1952, hi |p ca Eden mi n ni: Chnh ph ca N

Ho{ng ng vi ngh ca ng rng i thoi trc tip v nhng vn c th nn c
bt u ngay by gi [v{] theo ngh mt ph|i o{n nh t Anh s n thm Israel
vi mc ch b{n tho v trin vng khai th|c nh c nhc n trong th ca ng Tn

th|ng Mi, ph|i o{n ngi Anh mi n ni, v{ Mordechai Makleff ph trch tip o{n,
i thoi v nhng ch m Ben-Gurion ~ lit k trong th. Khi c|c cuc ni chuyn kt
thc, quyt nh c a ra l{ s c thm mt cuc gp g na, ti Anh. Nhng cuc hn
d kin ny khng bao gi din ra, ri dn d vn ny b qun l~ng. Vn phng Ngoi
giao Anh phn i tng ngay t ban u, mt trong nhng tr l ca Ben-Gurion ni,
v{ n chng bao gi c c c hi.
Tht vng trong vic lin minh vi ngi Anh, Ben-Gurion lc ny chuyn hng sang Hoa
K, ni ng ~ c n ch{o nhit lit trong sut chuyn cng du v{o th|ng Nm nm
1951. Nhng v{o th|ng Chn nm 1952, Eisenhower c c Tng thng, v vi vic dng
nn h thng qun tr ca ng Cng ha, l{ mt im b|o kh khn cho Israel. Nhiu
ngi tin rng ngi M s thi hnh chnh sch v v ngi -rp v hn s chun b cung
cp v kh cho h nhm m bo cho s ti lp mi bang giao. Php th u tin cho nh
ca Hoa K c n nh vo ma xun, khi tn Ngoi trng, John Foster Dulles, cng du
Trung ng.
chun b cho chuyn ving thm, Ben-Gurion trnh b{y quan im v ng li i ngoi
ca ng trc B Chnh tr ca Mapai. H ~ nghe ng trnh b{y cn k nhng li l thn M
hng hn. ng ni r rng nu xung t ton cu n ra, Israel khng th tip tc gi th
trung lp, c v cc phe phi chng mng g ti v th trung lp y v{ cng v s tr ng ca
X vit, cho d tm thi, cng s t du chm ht ca nc nh v ca Ch ngha Xin.
Ben-Gurion nhn mnh gi tr to ln ca Israel i vi phng T}y khi chin tranh xy ra,
nh vo sc mnh qun s ca nc nh{, nhng ngc li trong thi bnh, quyn lc ca
ngi -rp li mnh hn, nh vo v th chnh tr. Theo , ng mun nhn mnh v mt
nguyn tc nhm thuyt phc Hoa K ng bin Israel th{nh cn c, ph}n xng v l
va la ca Trung ng. Cho php bn b v{ ng minh xy dng cn c [trn t mnh]
khng gy hi g n ch quyn ca chng ta, ng ni chng ta phi gii thch [cho
ngi M] hiu rng ton th Israel ln mnh, trong cng nghip ln qun s - l mt cn
c lun sn sng ch n th gii t do vo ci ngy cn kp. Ben-Gurion by gi ~ c
chun b tin xa hn bao gi ht trong cng cuc gii thiu Israel n vi phng T}y,

ng hu khin M tin v{o ngh m ng s mang ti. Li pht biu ca ng lm bt ln
mt lun im m s tr th{nh hn | tng cho nhng quyt sch ca ng sau ny: Israel l
th{nh ly ca phng T}y ngay ti Trung ng.
V Th tng c ht sc trnh by cn k lun im ny cho John Foster Dulles, khi ng

n{y n Israel v{o ng{y 13 th|ng Nm; song c gng ca ng tr nn v ch. Khng lu sau
khi tr v Hoa K, Dulles pht biu trc y ban H vin: Vn chnh tr cn bn ca
chng ta [hin nay] l{ ci thin thin cm ca c|c nh{ nc Hi gi|o i vi nn dn ch
phng T}y, bi v uy th ca chng ta ti khu vc ny b xung thp k t khi cuc chin
n ra.
Theo Hoa K cng quay lng li vi Israel. t nc nh b vn khng c ngi bo h,

khng ng minh. N tip tc chm trong tnh trng ti chnh tht cht |ng b|o ng, v{ ~
r rng t nc khng th tip tc duy tr li sng git gu v| vai n{y m~i c.
V{o th|ng Chn nm 1950, Ben-Gurion cho triu tp trng cc Gio khu Do Thi gio M
n Jerusalem v{ ngh h lo liu cho nh{ nc mt khon vay 1 t -la M t dn Do
Thi ti Hoa K cng nh t cc quc gia phng T}y kh|c. V{o th|ng Nm nm 1951, ng
bay n Hoa K khai mc chin dch [pht hnh] tri phiu Chnh ph Israel trc mt
|m ng ang t hp li ti u trng Madison Square Garden thnh ph New York.
Chin dch em li thnh cng to ln, song lng tin n em v khng kin to nn
mt nn kinh t bn vng v l}u d{i cho nc nh, vn ang rt mong manh. Israel cn c
s tr gip ti chnh to ln v di hn. Vo thi im kch tnh ny, nhng trin vng u
tin v khon bi ho{n, n t nc c, l m hin ln pha chn tri.
V{o ng{y 12 th|ng Ba nm 1951, Israel chnh thc trnh yu cu i bi thng 15 t -

la cho phn ti sn ca ngi Do Thi b cp ph bi qun Pht-xt. Yu cu n{y c
chuyn n cho nhm T Cng ang tr ng ti nc c, song b t ny t chi xem
xt. C hi duy nht nhn c nhng khon bi hon y l nh vo vic tin h{nh {m
phn trc tip vi chnh quyn ngi c. Th tng Konrad Adenauer, lnh t ca Cng
ha Lin bang c mi c lp nn, by t s sn lng bi ho{n cho Nh{ nc Israel

t chc i din cho ngi k tha hp php ca nhng nn nhn ca nc c Quc x.
Nhng l{m vy li khin dy ln nhng cuc biu tnh v tun hnh khng khip ca ngi
dn Israel khp mi ni, vic m{ trc nay cha c tin l. Nhn thy }y l{ mt vn
ht sc nhy cm, Ben-Gurion phi em tt c uy tn c nhn ca ng v{o l{m i trng.
ng sn lng lm vy. Nhiu bn ng nghip ca ng, bao gm c nhng th lnh trong
chnh ng ng, chu ng s giy v su sc v mt tinh thn. H b ging x gia nhu cu
xy dng t nc v ngn ngi nhn ly ng tin v o t nhng k ~ git hi su
triu ngi Do Th|i. Nhng Ben-Gurion th khng. Ni gn trong mt cu, nguyn do nm
trong di nguyn sau cng ca su triu con ngi im lng y, nn nhn ca ch ngha Ph|t-
xt nhng k git ngi, l{ ting ku vang vng cho mt Israel vn mnh, hng cng
v thnh vng, bo v nn ha bnh v{ an ninh cho t m, v y chnh ngn nga mt
thm ha nh vy s khng bao gi cn ln u ngi dn Do Thi na.
u th|ng Mi hai, Ben-Gurion t chc hi {m cng Tin s Nahum Goldman, ch tch

ca Ban Lnh o Do Th|i, ngi ang chun b c cuc tip xc b mt vi Adenauer. Hai
ngi {n ng cng ng tnh rng 1 t -la s l{ im khi u cho vic thng tho.
Ch khi a ra c nh r r{ng nh vy th Ben-Gurion mi xem nh l{ cn c
trnh trc Knesset, yu cu thng qua vic i thoi cp Nh{ nc gia Israel v{ T}y c.
Goldmann ri khi Israel v{o ng{y 4 th|ng Mi hai, v hai ngy sau ng tip n
Adenauer ti London. Ngay ti , Adenauer ~ k v{o mt l| th trong ni rng ng ta
ng chp nhn yu cu bi hon 1 t -la cho Israel nh l{ iu kin cn bn bt u
thng tho. V{o ng{y 10 th|ng Mi hai, Goldmann tr v Israel v trao li cho Ben-
Gurion l| th n{y. Vi sc nng ca t liu trong tay, v Th tng quyt nh trnh vn
n{y ra trc Ni cc v Knesset.
C t nc n|o ng khi thi hn biu quyt ca Knesset n gn, Mapam v Herut t

chc nhng cuc tun hnh phn i, v nhiu bn bo co ch ra rng cnh hu ang d
tnh tin hnh khng b. Ni c|c i mt vi s chng i ra mt ca Knesset, vn c hu
thun bi cm gi|c au bun v b lng nhc m{ h{ng trm ng{n thng d}n Israel ~ nm
tri. Vo ngy 7 thng Ging, nhng k c au bun ny bng n. Cc thnh vin Knesset

tham d cuc biu quyt nh mnh, ~ phi tm li i trong s che ch ca nhng thanh
chn v hng ro km gai ca cnh st. Khi chiu xung, Ben-Gurion n ni din thuyt
trong mt bu khng kh cng thng cha tng c. Nhng li ng ni ra ngn ngn c liu.
Khng cn dng n li ni hoa m, ng m t n lc ca Chnh ph gi{nh c khon
bi hon t nc c nh vo sc mnh ca Phe chim ng cng nh quan im t pha
Israel c trnh b{y trong l| th gi n nhm T Cng.
Hn s|u triu ngi Do Thi b bc t bi cc hnh thc tra tn, b i, thm st v xng
hi ngt tp th Trc, trong v sau cuc thm st mang tnh h thng n{y, l{ cp bc
c iu ny na cng mt mc cha tng c trc gi Mt ti c to ln nhng y
khng tin bc n{o b p c. Bt c hnh thc n b no, cho d to ln cch my, cng
khng th cu c ngi cht sng li hay l{ n bi cho nhng n au v{ dn vt m
nhng ngi {n ng ln {n b{, tr nh, ngi gi v tr s sinh ~ phi gnh chu. D
vy, ngay c sau khi ch ca Hitler ~ b |nh bi, ngi d}n c vn tip tc tha
hng thnh qu ca nhng cuc thm s|t v{ cp bc, ca s bc lt v{ cp git t
nhng ngi Do Thi b git hi. Chnh ph Israel nhn nhn bn thn c trch nhim i
hi ngi d}n nc c phi hon tr li nhng ti sn ca ngi Do Th|i m{ ~ b tc
ot . Khng th cho nhng k t{n s|t d}n ta c php hng li t khi ti sn !
Khi Ben-Gurion ang din thuyt, cch Knesset chng 100m, Begin ng ni trc mt
|m ng tun hnh. Trong mt bi din thuyt y xc cm, tr|i ngc hn vi Ben-
Gurion, Begin ~ khuy ng c nhng tnh cm thi thc ni ngi nghe.
Khi mi ngi bn i bc nhm v{o chng ti [ang trn t{u Altalena], ti ~ ra lnh:
Dng! Gi }y, ti s ra lnh Bn! }y s l trn chin sng cn Hm nay, Th tng ca
ngi Do Thi sp sa cng b rng ng s n nc c nhn ly mt khon tin; rng
ng s dng danh d ca d}n Do Th|i i ly ngun li ca ci ni nhc mun i
Chng c tn ngi c no li v ti trc vic st hi cha ng chng ta. Tn c n{o cng
l mt tn Pht-xt. Tn c n{o cng l{ k st nhn. Adenauer l k st nhn. Mi tr l ca

hn u l{ st nhn. Chng ch bit n c tin, tin, tin. S kinh tm ny ri s c
bin minh bng mt vi triu M kim
Cn l phn n ca |m ng c{ng thm si sc trc nhng li la m ca Begin: Theo

nhng bo co chng ti va nhn c, ng Ben-Gurion ~ cho cnh s|t c tranh b v
trang bng lu n v{ bom kh cay c sn xut ti c chnh l cht kh ~ git cht cha
ng chng ta. Bengin e da s t chc mt cuc phn khng bo lc, tuyn b rng ng
cng ng s ~ chun b lp nn nhng tri tp trung, nhng phng tra tn. T do
hay l cht! ng ta ht ln, Ht ng li ri!
Ri khi |m ng tun h{nh, Begin n Knesset pht biu ti }y. Theo li ku gi ca

hn, |m ng cung lon chuyn mnh, gim p ln nhng chng ngi vt ca cnh st,
tin n ni Knesset ang t hp ri trt v{o }y mt cn ma |. 92 cnh st v 36
thng d}n ~ b thng. Ting |m ng la ht, ting va p long xong cng ci cu
thng rn vang c{ng l{m tng thm v kch tnh ca cuc tranh lun ang din ra bn
trong ta nh. Trong lc lnh t Mapam, Yaakov Hazan, ang ln n Chnh ph vi ging
iu cay ng, th mt thnh vin Knesset ca ng Herut lao vo phng, ht ln: Bn h
ang dng hi ngt! Hi ngt nhm v{o ngi Do Th|i! Hai th{nh vin ng Cng sn ln
ting: Ngo{i kia m|u ~ ! Khng th c ngi m~i }y m bn bc c! Mt thnh vin
n ngt i. Ting la ht, e da v nguyn ra vang ln khp cn phng, cng vi ting x
ca hi cay. S{n nh{ y | v{ mnh knh v. Nhng k cc t ln cc hu xem chng ang
g}y kch ng nhm dng phin hp ca Knesset. Vo 7 gi chiu, Ben-Gurion lnh cho
qu}n i vn hi trt t. ng vn gi c bnh tnh cho ti khi Begin xut hin v trnh
b{y trc khn phng v ri hai ngi {n ng nhn nhau gin d. Khi ngi pht ngn
ca Knesset c buc Begin im lng, ng n{y p li: Ti khng ni ra, th chng ai d|m!
Ngay lc sng gi v hn lon ny, Ben-Gurion cm thy rng ni r rng vi nhn dn l

mt vic sng cn, v cn phi l{m iu trong v th ca mt ngi l~nh o hng hn.
Vo thng Ging, ng cho pht trn sng radio mt bi pht biu ngn.

Hm qua mt h{nh ng hn h ~ c thc hin nhm vo quyn hnh ti thng ca
Knesset khi u ca mt n lc hy hoi nn dn ch Israel cm u v t chc cuc
ni lon n{y, ng Menahem Begin, ~ ng Qung trng Xin ti Jerusalem hm qua,
kch ng |m ng Ti khng b|c b li tuyn b ca ng Menahem Begin v vic ng
ang chun b cho mt trn chin sinh t. L Th tng v B trng B Quc phng, ti
cm thy mnh c ngha v phi ni r vi ngi dn rng khng nn lo lng! Nh{ nc c
ngun lc v{ phng tin bo v s t do v ton vn lnh th ca Israel, ngn
khng cho bn ti phm ln nhng k m st chnh tr nm ly quyn lc, ngn khng cho
bn chng tin hnh hnh vi khng b l}u d{i trong nc Nh{ nc Israel s khng tr
th{nh T}y Ban Nha hay Syria.
Cuc tranh lun bn trong Knesset din ra quyt lit, ko d{i hn hai ng{y so vi d nh,
song nhit tnh dn ngui lnh. Vo ngy 9 thng Ging, mt cuc biu quyt ti ch c
tin hnh. C hai phe huy ng mi ngun lc mnh c: mt th{nh vin Mapai v{o lc
ang nc ngo{i cng c triu tp v nc; mt th{nh vin Herut ang c iu tr
sau khi tri qua t au tim, cng c mang vo khn phng, trn cng. Vi kt qu biu
quyt l{ 61 trn 51, xut ca Chnh ph c thng qua, v mt thng sau, tha thun
bi ho{n c k kt, theo Chnh ph T}y c tin hnh tr cho Israel mt khon bi
hon tr gi 715 triu -la M bao gm hng ho v cc hnh thc h tr trong vng mi
hai nm. Chnh ph c cng cam kt s tr thm mt khon tin tr gi 107 triu -la M
cho mt u ban i din cho cc t chc ca ngi Do Thi trn ton th gii. Cc khon bi
ho{n do m{ t n con s tng cng l 822 triu -la.
Khng phi ngu nhin m{ 1953 l{ nm Ben-Gurion b t qu di sc p ca lao lc ko

d{i. Nm nm sau khi nh{ nc c dng nn, tt c th thch to ln ng ~ phi ng
u, mi quyt nh ng phi t c v mi vn h trng s nh ra c im ca nh
nc v{ khun c nn tng lai. Nhim v chnh yu nhp c t v gp i d}n s
trong vng bn nm ~ t c y . Vo cui nm 1952, dng d}n nhp c thu nh
li, v vn thu nhn ngi nhp c tr thnh chuyn thng ngy. Cuc i u quyt
lit v tha thun bi ho{n ~ l{ chuyn qu kh. Qu}n i ~ c hp nht nh lp php

v to nn mt cu trc c nh. ng hng chnh tr ca Israel ~ c nh r k t khi
t nc t b chnh s|ch khng-lin kt v{ chp nhn thi th}n phng T}y. {m
phn ha bnh vi -rp ~ tht bi, v Israel phi chp nhn i mt vi thc t rng t
nc s ch c th trng vo tim nng qu}n s ca mnh cho thi gian d{i trc mt. Nhn
chung, giai on ho hng ca mt Israel c ti sinh nay c th c nhn nhn l{ ~
bc vo hi cui.
Ben-Gurion gi vai tr quyt nh trong mi bc tin k trn. Nhng v m thng

xuyn trong Ni cc; bt ng su sc trong ni b chnh ng ca ng; nhng nhu cu hng
ng{y, m{ i hi ng vi bn tnh thch hng ti nhng gii php rt ro tm kim cho
c tha hip tm thi v nhng thu xp tm b; tt c iu ny lm dy ln ni tht vng
ln lao, cng nh l{m cn kit ngun nhit huyt trong ng. Khi th k Ni c|c, Zeev
Sharef, c hi vo cui nm 1953 rng v sao Ben-Gurion quyt nh t chc, ng tr li:
ng Cu th hin linh, ngi tp hp con d}n Israel lu vong, ngi thu phc mi ging
d}n chung quanh, ngi chinh phc Vng t Israel ri ngi phi nhng ch cho mt
lin minh
Sut thi gian ny, Ben-Gurion lin tc ngh php, ti Israel ln nc ngo{i, qua ng c
r b hon ton l thi lm vic qu sc. Cui th|ng Mi mt nm 1950, ng tri qua k
ngh ba tun Hy Lp, Anh v{ Ph|p; i cng ng c Elkana Gali v{ Ehud Avriel. Trong thi
gian lu li nc Anh, ng nh bin mt khi bo gii, vic ny ngay lp tc lm dy ln
tin n rng ng ang b mt tip xc vi gii chnh kh|ch Anh v{ c|c nc khc. K thc,
ng ~ }m thm ri khi n thm c|c hiu sch ti Oxford v Cambridge.
Chuyn i kt thc sau vi ngy ngh ngi ti bi bin French Riviera, v Ben-Gurion thm
ch cn cho php bn th}n rong chi mt cht. Ngy n, ng cng cc bn ng hnh li xe
hng n Monaco trn mt cung ng ngon ngoo, chy dc theo mm |. Bt thn,
ng quyt nh ~ n lc hc li. ng cho rng li xe l mt trong nhng k nng ti quan
trng ca ngi {n ng hin i v ng khng h che giu lng ganh t i vi nhng
ngi tr l, vi k nng m{ h s hu. ng ni rng, ng mun ngay by gi, ngay ti }y,

c hc l|i v{ hai ngi bn h c ni g cng khng thay i c nh ca ng. ng
chp ly v lng ri c xe sang trng long chong tin ti trc. Cui cng th, hai tr l
ca ng cng xoay x cho chic xe h tng vt ln trc m ng, trong khi Elkana Gali
v{ Ehud Avriel nho{i ngi ra khi khung ca hp, mt tay gi cht cnh ca cn tay kia
vy ly vy nhng chic xe ngc chiu, bo cho h dng li hay tp vo l. Trong tay
Ben-Gurion, chic xe long chong nh k say ru sut c on ng. ng b cuc sau
khi th li mt on ngn, nhng l{ c mt qung thi gian dng nh v tn trc khi
Avriel v Gali ly li c bnh tnh sau khi tri qua mt h{nh trnh |ng s nht m h
tng bit.
Chiu hm , hai ngi {n ng quyt nh s t b p cho bn thn bng c|ch n th

gin ti sng bc Monte Carlo. Sau mt hi bn bc nhanh, h quyt nh ch cho n khi
Ben-Gurion ln phng ngh. Song Ben-Gurion khng h cho thy d ch mt cht nh v
phng mnh. Nh khng hay bit g, ng nhn h trao i nh mt lo lng. Ri t nhin, mt
nh ln v tinh qu|i, ng ni: Hai cu mun n sng bc chi, ng khng? V{ hai cu
cng mun thng bc? Li }y, ti b{y cho. Ngi xung cnh h, ng cm ly giy vit v
ging gii c|i c ch mt ca ng ginh phn thng ti b{n quay roulette. Hai ngi
{n ng chm chm nhn ng c trong nim thch th pha ln kinh ngc. L n{o ng ~ hc
c b quyt ny trong nhng k ngh ring ti Riviera vi nm trc? Hay ti mt ni n{o
khc trong sut nhng ln chu du? ng c khng l ra iu b mt ca mnh, song hai ngi
{n ng c{ng thch th hn na khi ngi ti bn quay roulette trong sng bc v nhn thy
c|i c ch mt ca ng c, tht s hiu nghim!
Nhng chuyn i ra nc ngo{i cng nh nhng ngy ngh him hoi trong nc khng th
b li cho tnh trng lao tm kh t ca Ben-Gurion. Kt qu l, Ben-Gurion i n kt lun
rng ng buc phi d{nh thm thi gian cho vic ny, mt hay hai nm na, hoc l lu
hn. Liu mt mi c phi l l do duy nht cho s t nhim ca Ben-Gurion hay khng.
Cng vi cm gic cn ngh ngi tr|nh xa khi cng vic ca Ni cc, Ben-Gurion c v nh
~ rt ra kt lun rng ng t buc mnh nhn ly nhng nhim v tnh nguyn. Ng hu c
th i mt v tho g nhng thch thc ca thi th, Nh{ nc ang cn mt phong tro

tnh nguyn quy m ln nhn lnh nhng cng cuc mo him vt qu kh nng ca
cc vin chc nh{ nc: xy dng nhng khu nh c trong vng hoang mc, thu nhn dn
nhp c, xa b phn bit x hi. Ben-Gurion hiu rng vi ton b uy quyn ca mt vin
chc cao cp, Vn phng Th tng, ng khng th ch ngi m{ c ngi nhn lnh
nhng nhim v nh trn. ch th}n ng phi bc ti, v l{m gng cho h.
tng ny dn dn bt r trong tm tr Ben-Gurion. Khng h ch lm vy, [nhng] ng

bt u sn tm mt mc tiu mi m{ qua t bn thn ng c th ho{n th{nh chnh iu
m{ ng i hi ni ngi khc. ng tm thy mc tiu v{o ma xu}n nm 1953, trong
khi li xe quay v t Eilat. Ngay ti trung tm ca Negev, ng nhn thy mt s tp lu cng
mt nhm thanh nin ang l{m vic gn bn. ng tin li v hi h ang l{m g ti }y. H
ni rng h ~ l{m vic ti }y k t Cuc chin c lp v{ ~ quyt nh s dng ln ti
}y mt kibbutz mi [gi l{] Sdeh Boker. }y l{ mt thch thc. tm ra mt khu nh
c mi ngay ti trung tm ca Negev, bt u li ngay t u!
Dn d, ng tin ti mt quyt nh cng rn: ng s ri khi Chnh ph v tham gia vo

Sdeh Boker. Song, trc khi t nhim, ng mun chc rng khi ng ri khi, nh{ nc c
t chc tt v khng phi i mt vi mi nguy no. ng tnh rng ng c th rt lui trong
vng hai nm, bi oan chc rng ngi -rp s khng gy ra thm cuc chin no na
nhm v{o ngi Israel cho ti trc nm 1956. ng quyt nh chun b mt k hoch
phng th chi tit trong lc mnh vng mt. Vo ngy 19 thng By nm 1953, ng ln
ng cho mt k ngh di ba thng v dng phn ln thi gian ca t php n{y, i th st
c|c n v qu}n i trn khp t nc. ng d tnh mt cuc ci t cc v tr ch huy cp
cao v{ ln chng trnh ci thin an ninh cng nh tng cng sc mnh cho cc lc lng
v trang. V{o ng{y 18 th|ng Mi nm 1953, chng trnh mi t|m im ca ng ~ ho{n
thnh.
Phn no yn lng, by gi ng mi gn mnh vi nhng vn c phn thc tin hn.

Trc mt th k, Yitzhak Navon, ng bn b lm vic v{ o tnh li nhng kch thc m
mnh ang nghin cu. Trn mt t giy trng, ng v mt hnh ch nht, t mn ghi ch

chiu di v chiu rng. on ng a t giy cho Navon v{ ni: }y l{ kch thc. Bo
bn h theo m{ dng c|i l|n.
L|n g? Navon hi li, ging hoang mang.
Sdeh Boker, Ben-Gurion ni. Ti s n .
Nhanh nh diu gp gi, tin n{y n ra tc th lm mi ngi kinh ngc. K th ca ng c

ch giu bn bo co; nhng ngi ng h v hm m cm thy s hi v lo lng. H s lm
g nu khng c ng? Ai c th mng tng Nh{ nc Israel m khng c Ben-Gurion?
Song ng chng o|i ho{i g n nhng li thuyt phc ca ng nghip, c|c ph|i o{n hay
cc ct x lun trn b|o. V{o ng{y 2 th|ng Mi mt, ng n xin t nhim ri co bit
qu}n i, chnh ng v Ni cc. Vo ngy 7 thng Mi mt, ng ri b v tr Th tng v
cho pht ln sng mt on t bit g}y xc ng, c trch ra t sch Thnh Vnh (131:1):
Lng con chng dm t cao,
Mt con chng dm t h{o, Cha i!
ng cao vng, chng i n{o bc
Vic diu k vt sc, chng cu.

Chng 12. Sdeh Boker
Khi ri khi Chnh ph, Ben-Gurion ~ b{n giao nhim k Th tng cho ngi k nhim
m{ ng ca ng ~ la chn: Moshe Sharett. Mi quan h gia hai ngi {n ng n{y bt
u t tn u th k, v trong nhiu nm Sharett lun dnh cho Ben-Gurion mt s knh
trng tuyt i. S qu trng m ng dnh cho ti l tr ct cho o c ca ti, ng vit
cho Ben-Gurion v{o nm 1937.
Vi ti, ng khng ch l mt ngi ng s k cu trong cng vic, khng ch l nh lnh

o ca phong tr{o m{ ti xem nh ngi nh{ ca i mnh. Vi ti, ng l{ ngi c nhng
quy chun v o c c| nh}n m{ ti ~ noi gng t khi mi t ch}n ln ngng ca tui
thanh nin ca mnh. Ti rng mnh khi ngh n iu g c th ~ xy n vi ti nu ng
~ khng cnh bn v xut hin trc ti Ti mun ng hiu ng c vai tr th n{o i
vi ti, v{ ti mong c ng s gi vai tr ny cho ti tn cui con ng ca chng ta.
Tuy vy, ngay t u, nhng tnh cm ca Sharett ~ khng c |p li: Ben-Gurion vit
v Sharett cho Paula:
Anh ta khng phi l{ ngi c tm nhn i lc anh ta tht bi khi tm hng i cho mnh
trong nhng vn phc tp Anh ta khng c kh nng quyt nh nhng vn i hi
s dng cm v tr tu v{ o c. Nhng anh ta hiu cng vic ca mnh, c tri ph
cho nhiu t{i nng... v{ anh tin rng anh ta t bit mnh cn c ch dn.
Sharett khng c cu to t cng loi cht liu bn b ~ hun c nn c| tnh kin ngh v
mnh m ca Ben-Gurion. Quan im chnh tr ca ng n ha hn, v{ ng cng nhiu hoi
nghi hn Ben-Gurion, n trnh s n gin ha vn . ng gn nhng ngha ln lao vo
li ni, v c cung cch d chu ph hp, khng gay gt v cc oan nh Ben-Gurion. Nhng
n lc tin phong v s ho hc to ra nhng chuyn ri ct li trong trit l ngi
Do Thi ca Ben-Gurion rt quan trng i vi ng, nhng ng li khng tip cn chng
vi cng lng nhit thnh khng tha hip nh vy. Nhng khc bit trong quan im ca

hai ngi c th hin r nt trong nhng pht biu ni ting ca Ben-Gurion v trong li
bnh ca Sharett. V{o nm 1955, Ben-Gurion tuyn b: Tng lai ca chng ta, khng phi
da vo nhng iu m goyim [cc quc gia trn th gii] ni, m da vo nhng iu
ngi Do Th|i l{m! Li bnh theo ca Sharett l{: Chnh x|c. Nhng nhng g goyim lm
cng rt quan trng!
Nhng tranh lun xung quanh vic Goyim s ni g? l{ mu cht ca nhiu bt ng dn d

u c mi quan h gia Ben-Gurion v Sharett trong thp nin nm mi. Sharett lo lng
trc nhng gii php trng pht ca Lin Hip Quc v ngoan c bm ly quan im rng
nu khng c gii php ca Lin Hip Quc, t nc ny s khng th hnh th{nh c.
Cn Ben-Gurion li khng khng S sng cn ca Nh{ nc Israel ch do ngi dn Israel
m{ thi, m{ c bn nht, l{ do qu}n i.
Mi bt ha ng{y c{ng tng gia hai ngi {n ng n{y khng phi l chuyn n gin. Mt
bn l mt l~nh o y sc li cun, mt ngi c quyn lc khng khip, tnh cch thu
ht v khin ngi ta chong ngp. Ngi i u vi ng th yu hn rt nhiu, v thiu
nhng nng lc l~nh o, kha cnh v tm nhn v i ~ a Ben-Gurion ln ti nh cao.
Trong nhng cuc tranh lun v{ i u gia h, Sharett b nng bi cm gi|c au n
ca s km ci v ni tc gin i vi ngi ng s ln tui hn ca mnh. V phn Ben-
Gurion, khi ng quyt nh ri gh Th tng v{o nm 1953, mt gnh nng cay ng ~
ph ln mi quan h ca ng vi Moshe Sharett ngi k nhim m ng khng h mun.
Trong sut qung thi gian Ben-Gurion ngh php trc khi t chc, Moshe Sharett ~
h{nh ng nh mt Th tng cn Pinhas Lavon th nh B trng B Quc phng. Mi
n ng{y 5 th|ng Mi, Ben-Gurion mi thng bo vi cc b trng thuc ng Mapai
rng ng ang ngh hu hai nm. Sharett ~ cng vi c|c ng s ca mnh thuyt phc
Ben-Gurion rt li quyt nh ca mnh, nhng ng khng thc s t nhiu hy vng vo
nhng n lc ny. Tuy vy ng ~ khng lng trc c rng vic k nhim Ben-Gurion
li chun b cho nhng s trc tr au n cho mnh trong tng lai. Trc ht, ng ~ tht
vng vi v B trng B Quc phng mi m Ben-Gurion tin c. Tng t, ng cng

khng hi lng vi tnh cch ca v tng tham mu mi, Moshe Dayan. Thc t th nhng
vn ca Sharett ~ bt u t khi ng vn cn l Th tng lm thi.
V{o ng{y 12 th|ng Mi nm 1953, nhng k xm nhp t Jordan ~ ln vo mt ngi lng

Israel v nm lu n vo mt trong nhng ngi nh , git hi mt ph n cng hai a
con. V vic n{y ~ g}y ra s phn n khng khip Israel, v nhng bng nhm ng u
~ p nim tin ang ln dn rng vic phi gi|ng cho ngi Jordan mt n cng rn l
cn thit. Ng{y hm , Ben-Gurion c ng hnh bi ngi ph ca mnh, Pinhas
Lavon, Tham Mu Trng Mordecchai Markleff v{ Trng ban tc chin, Moshe Dayan
ang cng du pha Bc, ni din ra mt bui din tp qun s quy m ln. Khi nhn c
tin tc v cuc tn cng, bn ngi n{y ~ t chc mt cuc hi chp nhong bn cnh
chic xe jeep ca h. Ben-Gurion lng nghe, nhng ng ~ khng tham d vo cuc tho
lun . V mt hnh thc, ng ang trong thi gian ngh php v Lavon l B trng lm
thi, v vy Ben-Gurion quyt nh gi im lng.
Quyt nh c a ra l{ sp t mt h{nh ng tr a do qu}n i thc hin vi qui

m ln nht t trc n nay. Mc tiu c chn l{ l{ng Kibiya, ni c xem l{ cn c v
tr n ca nhng k xm nhp. K hoch l{ iu mt n v vo lng lm n tung vi chc
ngi nh{. V h{nh ng tr a n{y l{ c g}y au n, n c quyt nh l phi gy ra
lng thng vong kh| ln cho nhng ngi Jordan t 10 ti 12 ngi.
Moshe Dayan ngay lp tc ln k hoch cho c|c cn c B Tng Tham Mu ra ch th hnh

ng. Ngay t u, cuc ra qu}n n{y ~ l{ b|o th cho ngi ph n v nhng a con
~ cht ca c ta, v l li cnh bo ti ngi Jordan rng Israel s khng ngi yn na.
T B Tng Tham Mu, ch th c chuyn ti B Ch huy Trung t}m, ni ~ quyt nh

rng mt nhm nhy d s m nhn nhim v. Nhm ny nm di s ch huy ca thiu t
tr Arik Sharon.
Khng ai bn bc vi Moshe Sharett, Th tng lm thi. Lavon ch cho ng bit mt cch

ngu nhin v cuc ra qu}n ~ c ln kt hoch n{y. Sharett ~ khng phn i quy trnh

k qu|i n{y, nhng bui s|ng hm sau, ng ~ b ba vy bi nhng mi ng vc nghim
trng. ng gi Lavon ti tr chuyn, v khi ng phn i chin dch d kin, Lavon phn bc
B-G. khng ng vi anh. V{o on kt ca cuc gp, Sharett ~ vit th cho Ben-Gurion
ngh ng tr li l~nh o Ni c|c, bi v ti s khng ch tr phin hp Ch nht ti ca
n.
Trong lc Sharett ang vit th th nhng lnh chin v{ i nhy d t n v 101 ~

chun b sn sng ri. Gi xut ph|t c nh l 9 gi 30 ti hm , khong mt trm
binh lnh tp kt vo Kibiya theo tng nhm nh vc theo khong 1.200 pound cht n.
Lnh Jordan bt u b chy tn lon. Khi ch th c a ra, c|c lnh d oanh tc vo ngi
lng v khong 12 ngi Jordan, phn ln l{ lnh, ~ b git cht. Dn lng bt u chuyn di
tn trong hong lon, mang theo ph n v tr nh ti cc th trn ln cn. Khng ai cn
ng h. Vic ri i ca c d}n ~ b li ngi lng trong bng ti v yn lng ch b
ph v bi mt giai iu phng ng n iu pht ra t chic radio c xa trong mt
qun c ph, m nhng ngi ch ca n ~ khng bun tt i trc khi chy trn. Gi }y
n li lm nhc nn cho mt lot cc v n. Lnh d khng r sot g trong nhng ngi nh
~ c |nh du ph hy. H v{o trong, t ngi n, ri rt lui. Ch c mt trng hp
duy nht khi vin s quan t mn nghe thy ting khc vng ra t mt ngi nh sau khi anh
ta ~ kch n. Chy vo trong, anh ta tm thy mt c b giu mnh trong gc nh{ v{ ~ xoay
x a c c b thot ra ri gi ti mt ngi lng gn .
Khi ph hy ht ngi nh{ n{y n ngi nh khc, trong tm tr ca nhng ngi lnh nhy
d cha bao gi xut hin ngh rng h ang bt c d thc hin mt cuc thm st. Hng
t ph n, tr nh, v{ ngi gi n np trong nhng cn hm, trn nhng tng g|c cao hn
hay di ging ng. H ~ c gy ra ting ng, v chng ai nhn bit c s hin din
ca h. Cc v n din ra trong ba gi ng h; sau khi ph hy khong 45 cn nh{, n v
~ rt v lnh th Israel. Khi tr v, Arik Sharon bo co rng k th ~ chu tn tht t
mi ti mi hai nhn mng. Dayan gi anh ta mt tin nhn vit tay: Khng c ai ging
anh ht!

Ngy hm sau, khi nhng ngi Jordan tr v lng, mt s tht kinh ho{ng ~ l ra. 70 xc
cht ~ c tm thy trong ng nt, bao gm hng t ph n v tr em. S t{n |c ~
lm dy ln s gh tm trn ton th gii. Mt s hn lon |ng k cng xut hin trong
qu}n i. Chng ai lng trc c rng h{nh ng s dn ti hu qu nh th. Moshe
Sharett kinh hi. Trong ni h thn, Tham Mu Trng quyt nh rng nhng ngi pht
ngn ca qu}n i s khng a ra bt k pht biu no v chin dch . Ni cc v
Knesset b chn ng bi s n o ca cng lun trn ton th gii v mt s gh tm m
h{nh ng ~ dy ln gia nhng ngi Israel v gii l~nh o ca h. Winston
Churchill gi mt bc thng ip c nhn ti Ben-Gurion, rt khng ng tnh vi cuc tn
cng . Trong v{i ng{y, Ni cc vn cha th quyt nh lm th n{o i ph vi cn
khng hong .
Vo ngy 18 thng Mi, Ben-Gurion tr v sau k ngh php, v ch tr cuc hp Ni cc.

Khi c hi liu ng c bit v cuc tn cng v{o Kibiya hay khng, ng ~ tr li mt cch
v ti: Lc ti ang ngh php, v khng ai hi ti liu c nn hay khng nn thc hin
mt cuc tn cng tr a. Nu ~ c hi, ti s ni: L{m i! Khi cp ti cu tr li
n{y, Mordechai Makleff ~ nhn xt: Thc t m ni th Ben-Gurion ~ ng. Tht vy,
Ben-Gurion ~ ngh php, v{ ~ khng c hi kin. Nhng ng bit chin dch .
Ben-Gurion ni thm: iu ti bit v chin dch ny l nhng g nghe c t B trng

B quc phng lm thi, rng cuc tn cng n{y ~ c c|c c d}n c|c khu nh c bin
gii tin h{nh. Theo s|ng kin ca ng, mt tuyn b da trn tng n{y ~ c cng
b khp Israel v{ ph|t i nc ngoi. Cuc tn cng ~ c thc hin khng phi bi
qu}n i, m bi nhng ngi d}n nh c vng bin gii ~ t h{nh ng. Bt chp
nhng li phn i ca Sharett, Ben-Gurion khng nh mt cch mnh m rng qu}n i
khng c nhn trch nhim v cuc tn cng .
Sau n{y, ng ~ th nhn vi nhng ngi tm phc ca mnh rng ng ~ ni di, nhng
ng cng gii thch ng c khin ng lm vy. C|c ng ~ c Nhng ngi khn kh ca
Victor Hugo cha? ng hi.

Trong s|ch c m t v cuc chy trn ca ngi t b truy n khi vin cnh s|t ang
truy ui. Anh ta trn trong cn phng c mt n tu s. Vin cnh s|t bc vo phng v
hi: S c thy tn trm khng? v{ n tu s tr li: Khng. Khng my may ng vc li
ni ca n tu s, anh ta ~ ri cn phng m{ khng lc sot. V phn n tu s, ~ khng
phm vo ti ni di, bi v li ni di ca n tu s c dng cu mt mng ngi. Mt
li ni di nh vy c o bng mt thc o kh|c.
Ben-Gurion tin rng trong nhng hon cnh nht nh, nhng li ni di c th chp nhn
c v li ch quc gia. Nhng Moshe Sharett b sc trc hnh vi ca ng. Ti ~ ni vi
Zipporal [v ca ng] rng s t chc nu ti b ch nh bc ti chic micro ph|t i
mt thng co ba t v nhng g ~ xy ra cho ngi dn Israel v cho ton th gii.
Cuc tn cng Kibiya ~ g}y ra nhng h qu qun s su rng, v{ qu}n i i ti kt lun

rng cc cuc tn cng |p tr trong tng lai nn c nhm ti cc mc tiu qun s,
ch khng phi d}n thng. Tuy nhin, bi hc ct li ca v vic li n t vic pht
hin ra nhng thiu st n git mnh trong vic giao tip gia c|c nh{ l~nh o ca t
nc v trch nhim iu hnh ca h. Sharett, ngi ang chnh thc trong vai tr Th
tng lm thi ti thi im h{nh ng, ~ khng th khin cho B trng B Quc phng
Lavon hi kin hoc bo co vi ng.
C l l Ben-Gurion ngi ~ ngm ngm ng h Lavon ~ thy v vic ny l s nm

tri ca nhng g s xy ra v nhn thy nhng nguy him trong s nhu nhc ca Sharett.
D sao i na, khi y ban Trung ng Mapai ~ c triu tp v{o ng{y 2 th|ng Mi mt,
Ben-Gurion ~ xut Levi Eshkol thay th ng lm Th tng v Pinhas Lavon tip nhn
v tr B trng B Quc phng. Thi im m Ben-Gurion cng b xut ca mnh, tt c
mi ngi u thy r r{ng l{ ng khng cao Sharett c th giao ph chc v Th
tng. Trong vng vi gi, cu chuyn n{y c cng khai, v c nc u bit rng Ben-
Gurion khng mun Sharett tr th{nh ngi k nhim ca ng.
Tuy nhin Eshkol ~ t chi m nhn chc v Th tng. C mt sc p ngy cng ln t

pha nhng ngi bn ca Sharett, v{ ng Mapai t nhn thy mnh ang nm trong s ri

lon nghim trng. Vo gia thng 11, mt hi ng ba ngi bt u sng lc cc ng vin
cho chc v Th tng. Cc thnh vin ca hi ng ~ ti gp Ben-Gurion v thuyt phc
ng hu thun cho vic ng c ca Sharett. C|c i th khc ca Sharett cng rt li nhng
phn i ca h. Ngi duy nht phn i Sharett mt cch mnh m v c h thng t u
n cui l Pinhas Lavon.
V{o ng{y 14 th|ng Mi hai nm 1953, Paula v{ Ben-Gurion ln ng ti Sdeh Boker. Cc

th k, cnh s|t qu}n i v nhn vin bo v ~ gip cht c, vali, gia dng, v trn
ht l{ h{ng trm cun sch ln mt s xe ti. Ton b o{n ty tng gm cc nh bo v bn
b h tng Ben-Gurion ti Sdeh Boker. Sau khi tin o{n h tng i, ng c ci b b com-l
v c vt mu sm, v khoc ln b qun |o ma ng th v{ d{y. Vic thay i trang phc
n{y tng trng cho vic thay i trong li sng ca ng. Thnh vin ca khu nh c Israel
mi n n{y ~ bt tay vo cng vic trong ng{y u tin ca mnh, bao gm, trc ht, l
i ch phn chnh x|c l{ iu ng ~ l{m trong ng{y u tin ca mnh Petah Tikva,
bn mi by nm trc.
Ti Sdeh Boker, hng ngy Ben-Gurion ~ nhn c h{ng t| th t khp ni trn th gii.
Vi s cn mn vn c, ng ~ khng b st vic hi m cho mt l| th n{o. ng cng c rt
nhiu khch mi ngy k c kh|ch c mi v{ khng c mi; c c|c o{n i biu, cc
nhn vt ni ting, chnh khch, nh bo v cc nhm thanh nin. H chon ht qu thi
gian qu b|u m{ ng d{nh ra c, vit v lm vic. Tht k diu l ng vn dnh thi gian
v sc lc tham gia vo cng vic ng ng.
ng c th|i rt nghim tc i vi cuc sng khu nh c Israel v{ vi v tr thnh vin

bnh thng ca ng. ng ~ yu cu cc thnh vin ca khu nh c gi mnh l{ David,
ch khng phi l{ Ng{i Ben-Gurion.
ng tm thy s mn nguyn ln lao t cng vic ca mnh. Mi bui ti, ng u n ch

bng thng b|o trong phng n tm xem tn mnh c ng }u trn bng phn cng
cng vic. Lc u ng tham gia vo vic ri phn v cy ba, nhng ri nhn ra rng vic
ny s sm hy hoi sc khe ca ng, nn khu nh c ~ giao cho ng vic coi sc mt

trm kh tng nh. Phn ln thi gian, ng u c phn cng lm vic vi nhng con
cu.
ng cm thy tm trng rt tt, v sc khe c ci thin phn no. Khun mt v bn tay

rm nng, c th tr{n y nng lng v{ sinh kh. ng cng ng tt hn.
Nhiu ngi d}n ~ vit cho ng, cu khn ng quay tr li vic l~nh o quc gia. Ht ln
n{y n ln khc, nhng cu tr li ca ng u m ch nhng ng c tin phong ca mnh.
ng ~ vit cho mt c d}n Tel Aviv:
Ti hnh phc v mn nguyn, rng ti vn c kh nng l{m vic Sa mc Negev, v gip

mt nhm ngi tr tui tuyt vi, nhng ngi ~ m ng mt nhim v ln lao v
gian kh: bin sa mc y th{nh (vn) a {ng. Ti coi }y l{ mt c n ln c gp
phn vo d n to bo n{y... [i vi ti] vic gp phn xy dng t nc ny khng ch
nh vic ng u Chnh ph.
Vy m ng vn khng th hon ton t tch mnh ra khi v tr c. Nhng o{n

khch cp cao lin tc i xung Sdeh Boker cc v b trng, s quan qu}n i, cc quan
chc cp cao, v nhng l~nh o ng tt c u tm kim li khuyn ca Ben-Gurion
trong c|c chnh s|ch i ni v i ngoi. Mt trong nhng l do ca iu ny - c l l do
quan trng nht - chnh l s thiu vng uy quyn v kh nng l~nh o ca Moshe Sharett.
S vng mt ca Ben-Gurion c cm nhn mt cch su sc, c bit l khi tnh hnh dc

bin gii Israel ~ xu i. Nhng cuc tn cng t nhp git ngi t lnh th Jordan ~
tng ln, dn n nh cao kinh hong l v mt bng ng -rp Negev phc kch v git
cht mi mt hnh khch trn mt chic xe but. V{o u ma thu, tnh hnh vng bin
gii Ai Cp cng tr nn xu i, ~ c mt s cuc ng v lc n ra .
Lm trm trng thm tnh hnh, ~ c nhng bt ng c bn gia Th tng Chnh ph

Sharett, ngi ng h chnh sch n ha, v B trng B Quc phng Lavon, ngi ng
u phe ch chin. Thm vo cuc xung t v nguyn tc ny, cuc i u c nhn gay gt

gia hai ngi {n ng theo cng ny sinh, v chng bao lu th mi quan h ca h tr
nn khng th chu ng c. Cng thi im , ~ c nhng s hiu lm nghim trng
gia Lavon v{ Tham mu trng, Moshe Dayan, cng nh vi Tng ch huy B Quc phng,
tng Shimon Peres. C hai ngi ny l nhng hc tr v l nhng ngi ch chin
chnh trc ca Ben-Gurion ~ hu thun Lavon chng li Sharett trong cc vn chnh
tr v qun s; nhng d sao cng vn c s khng hong r nt trong mi quan h gia
mi ngi h vi Lavon. Khng lu sau, mt cuc bng n ca nhng xung t dng tc gy
v co buc lan tr{n ~ x}m chim c|c nh{ l~nh o quc gia. Khng ch s thiu vng Ben-
Gurion ~ g}y ra s no lon ny. R rng l bu khng kh ca tng lp ng u ~ b u
c bi nhn vt ------ Pinhas Lavon.
C th Ben-Gurion ~ h{i lng vi v B trng B Quc phng m mnh b nhim, nhng

nhng ngi ng s ca ng ~ nhn r c mt s nt tnh cch lt ra ngoi tm mt
ca ng c. Lavon bn-mi-chn-tui thng ma mai mt c|ch qu| |ng, v{ s chm
chch ca ng ta rt cay c. ng ta kiu ngo, t cao t i, v cng khai khinh b ngi
khc. Khi vn cn l B trng B Quc phng lm thi, Lavon ~ khin cuc sng ca
Sharett rt kh s, i x vi ng bng s khinh mit r rng, v khng thm hi kin hay
bo co g. Thm ch cng khng thm thng b|o vi Sharett v mt v tn cng tr a
trc thi gian ~ nh. Zvi Maimon, ngi ng vai tr l{ nh}n vin tc k ca Ni c|c, ~
k vi mt trong nhng ph t ca Ben-Gurion:
Thy [Sharett] khng th kim so|t c c|c ng s trong Ni cc ca mnh ~ kh chu

ri, nhng chng kin vic [Lavon] khin cuc sng ca ng kh s cn kh chu hn. S
hin din ca [lin minh] cc b trng khng h cn tr con qu n{y trong nhng chiu
tr dng li l him c. Khng c l l no bin minh c cho s t do ph|t ngn c a
m{ ng ta ~ t cho php mnh th hin vi ngi Th tng.
Cng vi c|c nh{ l~nh o ng Mapai, v tham mu trng rt qung giao cng cnh bo
Ben-Gurion chng li Lavon. Ben-Gurion thng thn hi, Ti sao anh khng ng h Lavon?
Makleff tr li rng Lavon khng bit c|ch i ~i vi nhng ngi lnh, cn ni thm

rng ng ta l{ mt k nguy him... Mt ln, Lavon ni vi ti rng cn thit phi khuy
ng rc ri gia ngi M v Jordan bng cc hot ng ph hoi Amman. Sau n{y,
Makleff nh li nhng li ni ca mnh nh m{n m u cho v p-phe Lavon.
Lavon c v ~ t ph hy v th ca chnh mnh. Bn tnh hoi nghi v ngo mn khng

giu gim ~ l{m nn lng ngay chnh cc bn b ca ng ta, v vo cui thng By nm
1954, mt ln na cc vn b y ln ti nh im. Mt s nh lnh o Mapai bao
gm Eshkol, Golda Meir v Zalman Aranne ~ n gp Ben-Gurion, chua cht than phin
v mi quan h gia Sharett v Lavon. Ben-Gurion vit vi mt ghi ch gn gn trong nht
k ca mnh: Ti ~ khuyn Eshkol nn c mt cuc ni chuyn ci m vi Pinhas. Eshkol
~ ha s lm vy. Nhng g Ben-Gurion ~ khng lu li trong nht k ca mnh l thng
ip Eshkol s chuyn n Lavon. Nhng Nehemia Argov, ngi ph t thn cn nht ca
Ben-Gurion ~ ghi li trong nht k ca mnh: Eshkol k vi P.L rng B-G. ~ ni ng s
khng lm Th tng v B-G ni ng ~ khng ng sau ng y...
Trn thc t th lc by gi Ben-Gurion ~ rt li s ng h ca mnh i vi Lavon. ng ~

t b hy vng vo Sharett ngay t u; gi }y th ng li thy tht vng cho s b nhim
ca mnh. Hai ngi s vn giao ho. Nhng v{o ma h nm 1954, dng nh Ben-Gurion
~ kt lun rng nhng nh{ l~nh o thay th ng l mt s tht bi hon ton v vic la
chn Lavon l mt sai lm.
Gi }y hai nhm quan trng nht bt u mt chin dch a Ben-Gurion ln nm quyn

tr li, mi bn u v nhng li ch ca ring mnh. Mt nhm bao gm nhng ngi tr
tui: mt s ph t ca Ben-Gurion (Nehemia Argov v Yitzhak Navon); vi quan chc lu
nm tng lm vic di quyn ca ng (Shimon Peres, Teddy Kollek v Ehud Arviel); v
Moshe Dayan. Tng ngi mt v cng vi nhau, nhm ny lin tip thc hin nhng cuc
thuyt kh|ch n Sdeh Boker vi hy vng thuyt phc Ben-Gurion quay tr li. Ben-Gurion
~ b sc p mt cch su sc hn na bi nhng p lc ng{y c{ng gia tng t nhng ngi
ng s ng Mapai ca mnh. Ph|i o{n u tin ~ ti vo thng By nm 1954. H n
yu cu ti tr li, Ben-Gurion tm tt li cuc chuyn tr gia h. Nhng bng cung

cch si ni c trng ca mnh, ng ~ tuyn b: Ti s khng tr li }u... Ti ~ ti Sdeh
Boker, v ti s li }y. ng ~ cho Zalman Aranne v{ Golda Meir c}u tr li tng t khi
h ti tm ng vi cng mt thnh cu.
Bu khng kh nh vy trong nm 1954 ~ gn n hi kt: nhng p lc mnh m t bn

ngoi; nhng cng thng vng bin gii v s d dm nh hng chnh tr mi; vic |nh
mt nim tin ca cng ng vi tnh hnh l~nh o quc gia; c|c nh{ l~nh o chnh tr v
qun s b tri buc trong nhng mi th hn gay gt trong bu khng kh ca s ng vc
v{ vu c|o. Nhng cn t hn na, cc cuc bu c li sp din ra, v{ ~ c cuc tm kim
trn din rng mt v l~nh o mnh m, |ng tin cy, ngi s th hin c tng v
sng kin. V ri, nh mt s cu vt trong hon cnh nguy ngp, mn mt ca v p-phe
Lavon ~ n ra.
V{o ma xu}n nm 1954, Gamal Abdel Nasser khi phc hon ton quyn lc Ai Cp, sau
mt cuc u tranh sau-hu-trng gay gt. gi cho Ai Cp theo phe th}n phng T}y,
M ~ gy p lc buc nc Anh phi rt khi quc gia . Vn dng nh ~ c gii
quyt trong thi gian cc cuc ta {m ca Th tng Winston Churchill vi Tng thng
Eisenhower din ra ti Washington t ngy 09 ti ng{y 25 th|ng S|u nm 1954 (Hip c
Anh-Ai Cp cui cng cng c k kt vo cui thng 7). Trong khi cc cuc ta {m ang
c tin hnh, Israel xut hin mi bn tm ln trong vic rt qun ca ngi Anh sp
din ra khu vc Knh {o. Theo quan im c chp nhn Israel th s hin din ca
qu}n i Anh ti khu vc Knh {o l{ t|c nh}n km h~m nhng xu hng liu lnh c th
xy ra trong chnh th Ai Cp. Vic rt qun ca Anh cng s ngay lp tc thc y tim
nng qu}n s ca Ai Cp, thng qua vic mua li c|c khu s}n bay, cn c qun s, v cc kho
v kh tm thi dc theo knh {o.
Mt s b nhm nht nh Israel li quyt nh rng vic to ra mi n lc c th ngn

cn ngi Anh s t|n khi khu vc Knh {o l{ vn sng cn. Vo thi khc cui cng,
B trng Quc phng Pinhas Lavon v{ trng c quan tnh b|o qu}n i, Benyamin Gibly,

nhng ngi c mi quan h c nhn gn gi, dng nh ~ quyt nh thc hin hnh
ng khng theo quy c cn tr vic di tn hoc, t nht l tr hon n.
Nhng cng vic nn mng gn nh ~ c thc hin t nhiu nm trc. Tr li nm

1951, mt s quan tnh b|o Israel tn l{ Avraham Dar ~ nhp cnh vo Ai Cp bng h
chiu Anh vi b danh John Darling. Di v bc doanh nh}n, ng ~ tuyn dng thnh cng
mt nhm thanh nin Do Thi cc thnh vin ca cc phong tro thanh nin Xin v
thnh lp mng li b mt vi hai c s: mt Cairo, v mt Alexandria. Cc ch huy c
s ~ c cung cp cho cc my truyn tn hiu gi lin lc vi Israel.
Trong sut giai on u nm 1954, mt ch huy mi c b nhim thay th Avraham Dar.

Cc thnh vin trong mng li gi ng l{ Robert. ng ti Ai Cp vi h chiu c mang
tn Paul Frank - mt doanh nhn. Tn tht ca ng l Avry Elad; sinh ra ti Vienna, tng
phc v trong qun Palmach vi hm thiu t (mc d b ging chc xung binh nh v n
cp t lnh). Nm 1953, ng ~ c tuyn vo lm vic trong tnh b|o qu}n i, v{ c
hi phc cp bc c. u tin Elad c gi sang c to nhn dng gi. Sau , ng
chuyn qua Ai Cp. Mt s quan ngi Israel khc c lin quan ti mng li ny t xa, ~
n Ai Cp bng h chiu c c dng ln vi tn Max Bennet v{ ng gi mt chuyn
gia v chn tay gi.
Cng vi vic di tn ngi Anh khu vc Knh {o Suez sp xy ra, cc nhm tnh bo Israel
~ a ra tng ngn nga hoc tr hon vic rt lui . H xut mt lot h{nh ng
ph hoi, ch yu nhm chng li c|c i s qu|n phng T}y v{ c|c t chc khc, chng
hn nh c|c th vin, trung t}m vn ha v{ l~nh s qun. Nhng hnh vi ny s c Chnh
ph Anh gii thch l hot ng gy ra hoc bi chnh Chnh ph Ai Cp hoc bi t chc
Anh em Hi gio i quc cung tn. D l{ trong trng hp no, cc cuc tn cng s chng
minh rng ch Chnh ph yu km, khng c kh nng duy tr trt t, v{ khng tin cy
gi gn nhng tha thun ~ c k. Chnh ph Anh s c ngha v phi xem xt li k
hoch s t|n hoc thm ch hy b n.

Khi nhn li th thy rng k hoch c v ng}y th v{ nguy him mt c|ch |ng kinh
ngc. Nhng ngi ngh ra n dng nh chng c cht hiu bit chnh tr no. Ngay c khi
c khi xng, ~ c nhng s phn i t cc nhm nh nhng ngi bit v n.
Nhng ngi ng u tnh b|o qu}n i, ngi ng h tng , ~ trnh ln B trng
B Quc phng - ngi ~ rt ho hng vi n. (Chnh bn th}n Lavon ~ tng a ra
tng tng t cho cc hot ng Amman gy mt o{n kt gia Jordan v Hoa K).
Trong sut ma xu}n nm 1954, Lavon v{ Gibly ~ tho lun v k hoch trong nh sng hy
vng. B trng B Quc phng ~ d{nh cho n s ng h trn vn, nhng ng ~ khng
c yu cu - c l v s hu thun ca ng ~ c bit trc - cung cp ch th bng vn
bn hoc li ni i vi vic thc thi tng . S nht tr n{y c ngha ln lao trong
mt giai on sau ny.
V{o ng{y 26 th|ng Nm nm 1954, ph th lnh tnh b|o qu}n i ln ng ti ch}u u

gp Avry Elad ti Paris. Pht biu thay cho Gibly, ng lnh cho Elad quay tr li Ai Cp v ra
lnh c|c c s tn cng cc mc tiu ca Ai Cp, Anh v M Cairo v Alexandria. Cc ch
th b sung s c gi i, di dng mt m, trong mt cng thc nu n ph|t sng trong
chng trnh d{nh cho c|c b{ ni tr trn {i ph|t thanh Israel.
Elad tr li Ai Cp vo ngy 25 thng Su v trong thi gian ngn ngi ca ng ~ h{nh

ng. Ngy 2 thng By, ba thanh nin t c s Alexandria gi nhng gi bu kin c va
c cha bom chy vo cc hp th trong mt bu in Cairo. Vo ngy 14 thng By,
thnh vin ca c|c c s Cairo v{ Alexandria t nhng qu bom chy t ch vo trong
c|c th vin M ti mi thnh ph, trong c hai trng hp, nhng trn ha hon nh ~ n
ra nhng ri nhanh chng c dp tt. Ngy 23 thng By, Elad ra lnh cho cp di ng
lot tn cng v{o nm mc tiu: hai rp chiu phim Cairo, Alexandria, v khu cha hnh
l trong nh ga xe la ca Cairo. Nhng qu bom n{y c ng gi trong c|c thng cha
gy ch , v ti hm ~ xy ra mt tai nn nh mnh. Mt trong nhng thit b ch|y ~
pht n sm trong ti ca Philip Nathanson, mt thnh vin ca c s Alexandria, ngay khi
anh ta bc vo rp chiu phim Rio. Mt s quan Ai Cp ~ nhn thy cu thanh nin qun
qui v au n, khi khi bc ra t ti ca anh ta. c s h tr ca mt s cnh st, vin

s quan ~ bt c anh ta v dp tt ngn la. Cng trong m , mt s thnh vin ca
c s ~ b bt gi. Trong vi ngy tip theo, ton b mng li b tm gn, trong c Max
Bennet. Avry Elad khng h b ng ti, mc d ng l{ ngi ch huy ca nhm v tt c cc
u mi u dn n ng. Mt c|ch im tnh ng ct t mi mi quan h ca mnh, bn
xe c v{ ln ng ti chu u trong hai tun l sau khi cc v bt gi bt u.
C|c b|o c|o u tin v cc v bt gi c gi n ngi ng u c quan tnh b|o qu}n

s cng bui ti , v{ t ng vo mt tnh th tin tho|i lng nan. Nu nhng cuc tn
cng th{nh cng, ng s c c v th |ng k trong mt B trng B Quc phng,
ngi ~ lun ng h. Nhng b}y gi h{nh ng ~ tht bi, mi ti li u ln u ng.
Phi tha nhn l B trng B Quc phng ~ khuyn khch v ng h tng , nhng
ng ta ~ khng a ra ch th c th n{o thc hin k hoch ny. Khng h thng bo
cho b trng rng cc hot ng ti Ai Cp ~ c tin hnh ri v nhng ngi thc
hin ca h ~ b bt, Gibly ~ tip cn Lavon vi bn ngh thc hin k hoch. B trng
B Quc phng ~ ph duyt xut , ho{n to{n khng nhn ra mnh lnh ca ng ~
c thc hin t trc.
Vo ngy 25 thng By, c|c phng tin truyn thng -rp cng b vic bt gi mt mng
li ngi Xin ~ mu tnh t chy cc rp chiu phim, v c th cn chu trch nhim
cho cc v ch|y th vin ca M. Gibly gi cho Lavon li nhn thng bo rng c ngi
ca ta trong s nhng ngi ~ b bt Alexandria. Ngi B trng ~ c li nhn v{
k vo. Bo co y khng nh rng hot ng ~ tht bi, nhng sau tt c, l ri ro lin
quan n cc hot ng b mt. Hai tun sau, v{o ng{y 8 th|ng T|m, Gibly ~ trnh b{y b|o
co vit tay chi tit v v bt gi ny. Trong phm vi quan tm ca Lavon, l{ on kt
ca v vic.
V{o ng{y 24 th|ng T|m, Moshe Dayan n thm Ben-Gurion, ngay sau khi t nc ngoi
tr v. Sau cuc gp, Ben-Gurion ~ vit trong nht k ca mnh: Anh ta ni vi ti v mt
ch th l lng ca P.L. - trong thi gian anh ta [Dayan] vng mt cho mt hot ng Ai
Cp v{ ~ tht bi (h nn bit trc n s tht bi) tht l mt tc trch cht ngi! }y

l hiu bit u tin ca Ben-Gurion v tai nn Ai Cp, v{ }y l{ li nhn nh ca ng v
nhng h{nh ng ca Lavon. Cho n gia th|ng Mi, Ben-Gurion khng xut hin ni
chuyn vi bt c ai v v vic n{y. Nhng v{o ng{y sinh nht ln th 68 ca mnh, ng ~
tm s vi Nehemia Argov. Ln u tin, ti ni chuyn vi ng c v ch kinh hong
mang tn Lavon, Argov ~ vit trong nht k ca mnh. ng c ~ ph}n tch tnh hnh Ai
Cp: Ra quyt nh v chuyn n{y [h{nh ng ] khng phi l vic ca b trng. Bn
thn anh ta c quyn g quyt nh v{ h{nh ng mt c|ch c lp trong mt lnh vc
chnh tr tuyt i nh th?
R rng l, ngay t th|ng Mi, Ben-Gurion ~ xem Lavon l{ ti cho v tht bi Ai Cp.
V{o ng{y 11 th|ng Mi hai nm 1954, m{n hai ca v bi kch bt u khi m ra phin ta
xt x c|c th{nh phn ngi Xin Cairo. V xt x lm ni ln mt cn b~o Israel, v
cc t bo ngp trn nhng bn bo co t Ai Cp. Khi c chng, B trng B Quc phng
~ rt ngc nhin khi bit rng cc cuc tn cng ph hoi ~ c tung ra trc khi c s
ph duyt ca mnh. ng cho gi trng tnh b|o qu}n i ti, ngi ~ qu quyt rng
Lavon ~ thng qua c|c hot ng ti mt phin hp t chc vo ngy 16 thng By. }y r
rng l mt li ni di, v lnh ca Lavon c a ra v{o ng{y 23 th|ng By; nhng bo
v mnh, gi }y Gibly li tuyn b nhn c lnh sm hn trc mt tun. V B trng
nhn vo nht k ca mnh v pht hin rng v{o ng{y hm h khng th tho lun vn
n{y v ng ~ khng gp Gibly. Tuy nhin Lavon khng phi l mt c g|i Ph|p ng}y th.
Thy Gibly c gng y trch nhim sang cho mnh, ng quyt nh phn n theo cng
cch thc y. ng tuyn b mnh ch gp ngi ng u tnh b|o qu}n i vo ngy 31
thng By - ni cch khc, mt tun sau v bt gi v{ l{ lc Gibly nhn c lnh t
ng.
Li ni di th hai n{y cng khng ng vng. Bin bn ghi nh vit tay ngy 26 thng
By m{ trong Gibly ~ thng b|o cho B trng B Quc phng rng ngi ca ta ~ b
bt gi ti Alexandria ~ xut hin trong tp h s vn phng ca B trng. T tr i,
Lavon ~ |p dng nhng chin thut mi: hon ton ph nhn vic ~ ban h{nh mnh lnh

v t chi vic, ti bt c thi im n{o, ~ duyt thc hin chin dch . ng ~ tip cn
Moshe Sharett v yu cu ng ny thnh lp mt y ban iu tra xem xt vn . Sharett
~ ng .
y ban ny gm c cu Tham mu trng Yaakov Dori v{ Thm phn Ta n Ti cao,

Yitzhak Olshan. Mt trong nhng nhn chng c triu tp trnh din l Avry Elad, khi
ang chu u. Li khai ca ng hnh thnh mi e da vi ngi th lnh tnh b|o. Nu
Elad ni s tht, th ng s tit l rng mnh nhn c ch th thc hin cc hot ng ph
hoi khi vn cn ch}u u v{o th|ng Nm v{ S|u - rt l}u trc cuc ni chuyn gia Gibly
v Lavon. V vy ngi tr l trung thnh ca th lnh tnh b|o, Mordechai Ben-Tzur, ~ gi
cho Elad mt phong b dn kn c cha l| th t Gibly v t chnh ng. Bng vic thng bo
rng ng s sm b triu tp n Israel lm chng cho s tht bi Ai Cp, ng n{y ~ ra
lnh cho Elad ph nhn vic thc hin cc cuc tn cng v{o bu in Alexandria v{ c|c th
vin M vo ngy 2 v ngy 14 thng By. Thm v{o , ng cn bo Elad theo m{ sa
i nht k v cc bn bo co ca mnh. Mc ch ca l| th l{ xi gic Elad lm chng cc
hot ng ~ bt u sau ngy 16 thng By ng{y m{ Gibly ~ ni chuyn vi Lavon v
nhn c s cho php thc hin cc cuc tn cng. Khi Elad tr v Israel, ng ~ gp cc
cp di ca Gibly ti sn bay, h ~ tm tt cho ng vic lm chng nh th n{o trc y
ban Olshan-Dori v chun b cho cuc gp vi Moshe Dayan v{ Pinhas Lavon. Elad ~ trnh
li khai gi ca mnh ging nh Ben-Tzur ~ hng dn trong l| th b mt kia.
Li lm chng c tm quan trng quyt nh v mt l do na. Khi cc hot ng ti Ai

Cp ang c tin hnh, Gibly ~ vit cho Tham Mu Trng Dayan, lc ang cng du
Hoa K, v thng bo vi ng v cc cuc tn cng. L| th ngy 19 thng By nm
1954. Dayan ~ c l| th v{ hy n i. Sau n{y, nhng ngi iu tra s v ~ tuyn b
rng bn sao ca l| th trong cc h s tnh b|o qu}n i ~ c lm gi mo theo lnh
ca Gibly. Th k ~ g li l| th v{ trong phn m t cc hot ng ti Ai Cp, c ta ~
thm dng: theo lnh ca Lavon nhm ng h cho l l ca Gibly rng ng ta ~ nhn
c ch th vo ngy 16 thng By v h tr cho li khai gi ca Elad trc khi y ban
Olshan-Dori.

Trong khi , phin x Cairo ~ khi dy s phn n |ng k Israel. V{o m trc v
xt x, mt ngi Do Thi Ai Cp tn l{ Karmonah ~ t t. (Mt phin bn khc ca cu
chuyn l{ ng ~ b cnh st Ai Cp |nh n cht). V{o ng{y 21 th|ng Mi hai, Max
Bennet ~ t t trong t. Mt ph n tr trong s cc b c|o ~ hai ln c gng t t. Nhng
ng{y th|ng Mi hai nm 1954 v{ th|ng Ging nm 1955 l{ mt cn |c mng th thm i
vi c|c nh{ l~nh o ca t nc v vi nhn vt b mt. Mt mt, h ~ ph|t ng mt
chin dch tuyt vng trn cc th trn th gii c cu cc b co ti Cairo. Mt khc,
y ban Olshan-Dori ~ ph|t hin ra mng li kinh hong nhng s di tr|, c|c mu b
mt, v nhng mi quan h b u c trong b my chp bu ca t chc quc phng.
Ng{y 27 th|ng Ging nm 1955, ta |n qu}n i Cairo ~ ban h{nh ph|n quyt ca mnh:
hai trong s cc b c|o c tha bng v thiu bng chng; su ngi b kt n t di hn
di (t by nm n chung th}n); v{ hai ngi khc, Shmuel Azar v Tin s Moshe
Marzouk, nhn n t hnh. Nhng li thnh cu khn cp ca nhng ngi ng u nh
nc, c|c gi|o s v{ tr thc t khp ni trn th gii u khng c hiu lc. Vo ngy 31
th|ng Ging, hai ngi {n ng n{y b treo c trong sn ca nh t Cairo.
Lavon ~ t hy vng rt ln vo y ban Olshan-Dori, nhng kt qu iu tra ~ phn pho

ng. ng ~ sm pht hin ra tt c cc nhn chng - vi mt ngoi l - u ~ chng li
mnh. ng cng nhn thc c rng c|c l~nh o tnh b|o qu}n i ~ l{m sai lch bng
chng chng li ng. Khi s cng thng tng cao, Lavon ~ b dn n ch cc oan. ng
tm s vi mt ngi bn trung thnh rng Dayan v{ Peres ~ }m mu thc hin loi b
ng ra khi hot ng x hi, v{ thm rng tr khi ng chng minh thnh cng s v ti
ca mnh trong v Cairo, nu khng ng s t t. Lavon cn lp li li e da t t vi ln
na trong my ngy tip theo, v nhng li ni kch ng ca ng c t|c ng su sc n
c|c ng nghip trong ban l~nh o ng Mapai. Khi cuc iu tra kt thc, khng c mi
nghi ng t s bt lc ca cc B trng Mapai trong vic quyt nh phi lm g vi Lavon
bt ngun t ni lo s khng khip ng s t t.

y ban Olshan-Dori lm vic trong mi ngy, hon ton b mt. Cc bn bo co tm thi
khin Sharett tin chc y ban ny s tm ng truy ti. Nhng v{o ng{y 13 th|ng Ging,
khi y ban gi nhng g thu thp c cho Sharett, cc kt lun u mp m. Chng ti
thy khng th ni g hn l{ chng ti ~ khng c thuyt phc vi s hoi nghi khng
c c s rng [th lnh ca c quan tnh b|o qu}n s] ~ khng nhn c mnh lnh t
ngi B trng B Quc phng. ng thi chng ti cng khng chc chn l Ngi B
trng c thc s ~ ra lnh cho ng hay khng.
Sharett lo lng ch i phn ng ca Lavon i vi nhng kt qu t y ban ny. Nhng

linh tnh ca ng ~ th{nh s tht. V{o ng{y 18 th|ng Ging, Lavon bc vo phng ng v
trt cn gin d khng khip ca mnh. Ti ~ chng kin s bng n ca cn gin d m
qu|ng, Sharett vit. Lavon ~ ph|t ng mt cuc tn cng in cung vo nhng kt qu
ca y ban , ni v chng nh l{ mt ti liu di tr| v{ l{ mt s bt cng trng trn.
ng ~ c nhng li cng kch c nhn ti cc thnh vin ca y ban, v cui cng thng
bo rng ng s yu cu mt cuc iu tra ton ngh vin. Chong vng, Sharett c gng bc
b nhng li buc ti, nhc nh rng ng ~ h{i lng th no vi cc thnh vin ca y ban,
v cnh bo mt cuc iu tra ton ngh vin s dn ti cng b cng khai ton b vn
. V phn mnh, Lavon tuyn b c nhng tnh hung m khi v{o mt ngi s
khng cn ti phn ng ca th gii na.
Trong tnh trng lo lng cc , Sharett ~ cho gi nhng ngi ng s thn tn Mapai.
Hu ht h u ln n Lavon; ch c Eshkol phn i vic bi min ng ny, gic Sharett
nhn nhn chu ng tnh hung , v{ h~y l{m mi vic c th gim thiu tn tht. H
kt lun bui tho lun ca mnh bng quyt nh hi kin Ben-Gurion. Nhng quyt nh
ny ca ban l~nh o Mapai c chp nhn vi mt cung cch b mt thc s. Lc , v
p-phe Lavon v cc h ly ca n l b mt c bo v gt gao nht Israel. n c cc b
trng Ni c|c v{ c|c th{nh vin Knesset cng khng bit iu g thc s ang xy ra trong
b m|y chp bu .

Vo ngy 1 thng Hai, mt ph|i o{n cp cao ~ ln ng ti Sdeh Boker tham kho
kin ca Ben-Gurion. Quan im ca ng l{: Anh ta [Lavon] phi ra i! Lavon bit chuyn
thm ca h vo ngay ti hm . Ng{y hm sau, mt t b|o ng bn tin v cc cuc tham
vn c t chc ti Sdeh Boker lin quan n nhng thay i ni b gia cc b trng
trong Ni c|c Mapai. l{ mt n nng ging xung Lavon. Ng{y hm sau, ng ~ gi ti
Sharett l| th t chc. iu ny c v nh ~ kt thc cuc khng hong ni b kia. Nhng
c mt ci by trong l| th ca Lavon: Ti hy b [quyn] a ra l do cho vic t chc ca
mnh i vi nhn thc ca ng v y ban i ngoi v Quc phng ca Knesset. Ti
khng c chun b n nhn s buc ti cng khai cho v vic Ai Cp v khng mt
quy tc no ca ng c th p buc ti l{m iu ... Do ~ quyt nh ngn cn cng b
ton b v vic, cc nh{ l~nh o Mapai ~ xem xt li nh bi min Lavon, v yu cu
ng lu li. }y l{ iu m{ Lavon ~ lun ch i. Gi }y ng tit l mt k hoch m ng
~ trnh b{y vi Sharett trong khi cuc iu tra vn ang c thc hin: bi min Shimon
Peres v Benyamin Gibly v tin hnh nhng thay i rng ri trong B Quc phng.
Sharett ~ c chun b cho nhng nh}n nhng c nh hng su rng v v Lavon.

Vo ngy 2 thng Hai, khng h thng bo vi Tham mu Trng, ng ~ cho gi Gibly.
Theo li k ca Nehemia Argov:
Th tng ~ ni vi ng rng r r{ng ng, Benyamin [Gibly] ~ thc hin nhng hnh
ng [ Ai Cp] m khng c mnh lnh, nhng ng phi ra quyt nh ngn chn hnh
ng k c nu nhn c mt mnh lnh nh th t B trng B Quc phng. Do ,
ng b buc phi t b chc v th lnh [Tnh b|o]. Benyamin cho|ng v|ng. ng ~ ni iu
g , i rng }y l{ mt s bt cng. Nu b bi min, ng s cng b cc l do bi min
ca mnh; ng s khng t nguyn t chc.
Th tng ~ cho gi Tham mu Trng [Dayan]... v ni [vi ng] rng Lavon a ra iu

kin li [v tr ca mnh] bao gm bi min Benyamin v{ Shimon [Peres]. Theo ,
[Gibly] s phi ra i. Tham mu Trng ~ ni vi Sharett: Nm ngi Do Th|i ~ kt lun
Lavon phi i: Sharett, Dori, Olshan, Shaul [Avigur] v{ Ben-Gurion. H ~ nhn ra thm ha

xy ra pha sau c|i tn Lavon. V{ sau , thay v phi nhn ly vic thc y tin trnh ,
ng li yu cu c nhng nn nhn v ti. C cng bng n{o gii thch cho mt h{nh ng
nh vy khng? Nu khng cn cch no khc, v nu vic Lavon phi li ~ c quyt
nh, th iu l{ kh thi, vi mt iu kin: gi nguyn ton b hin trng. Khng c s
nhng b no cho Lavon ht. Nu ng khng mun [iu ], h~y ng i. Khng c ch
dnh cho bt c s nhng b no c. Ti s khng th b ra lnh cch chc Benyamin
[Gibly] vi ch t do ca ring mnh.
Sharett ~ tho|i lui. ng vn ~ triu tp Peres n mt cuc hp m gi th ng ~ cho hy.

Thay v{o , ng la chn duy tr. S khng ai ra i; s khng ai t chc ht. Gi }y Lavon
b dn n s|t ch}n tng ri. Ng{y 17 th|ng Hai, ng trnh l| th t chc cui cng.
Ng{y hm , Ben-Gurion ~ vit trong cun s tay m{u en ca mnh: l{ mt ngy
thao thc, nu nh tnh t c th c s dng cho ban ngy. Lc 8 gi sng, Nehemia
[Agrov] n. Moshe [Sharett] ~ yu cu ng n ch ti sm nht c th v thng bo vi
ti rng P.L. nht quyt [chnh thc trnh] n t chc ca anh ta v trnh by nhng l
l ca mnh ln Ni cc v B Ngoi giao v y ban [Quc phng]. Shaul [Avigur] t chi
chp nhn [v tr ] (khng cn ng c vin n{o kh|c).
Mt lot c|c i biu ~ i theo Argov. Trong cun nht k ca mnh, Ben-Gurion ghi li:
Lavon chc chn s ra i, v{ khng cn ai [ thay th anh ta] na. H ngh ti quay tr
li. Ti ~ b khut phc. Ti ~ quyt nh rng mnh phi chp nhn yu cu ny v quay
li vi B Quc phng. Quc phng v{ qu}n i phi ng u.
Tin tc n{y c n nhn nhit lit. Trong bui ti hm , bn tin cui cng ~ thng b|o
rng Ben-Gurion ang quay tr li Chnh ph vi t c|ch B trng B Quc phng. Moshe
Sharett ~ son mt bc in tn y nhit huyt gi ti Sdeh Boker:
Knh trng bc i ca ng nh hnh mu ca mt ngi cng dn cao qu v l li lm

chng cho tnh ng ch thn thit gia chng ta. Ti bit ng phi hy sinh iu g. H~y
nhit huyt ca t nc v{ i qun ny l ngun an i cho ng. Ti s n ch ng vo
Ch nht sau cuc hp Ni cc. Hy vng mnh nh! Moshe.

Ben-Gurion ~ quay tr li.

Chng 13. Nhng cn gi chin tranh
|m ng nhit tnh c ng cho Ben-Gurion khi v b trng mi c ch nh xut hin
bn ngo{i Knesset v{o ng{y 21 th|ng Hai nm 1955, ri si bc v{o trong, c Paula i
cng. Trng ng rm nng v kho mnh, trong b qun |o kaki di lp o m ngn c c
bng vi flannel. S tr li trong chc v B trng B Quc phng le ln mt tia chin
thng, ln sng hm m mnh m ca qun chng hng thng v ng. Tuy vy, bn thn
Ben-Gurion li cm thy t hng h|i vi s tr li Ni cc ca mnh. Nu ti khng quan
t}m n nhng vn qu}n i, ng vit, th du mt trm c|i m|y i cng khng th xua
c ti ra khi Sdeh Boker.
Ng{y ng n Jerusalem, Sharett n gp ng ti Sdeh Boker. Ben-Gurion, trong trang phc

lao ng, v Sharett, trong trang phc cng chc sm m{u c eo c{ vt, trao nhau nhng
n ci trc ng knh bo gii. n tng bn ngoi l mt trong nhng th hon ho
tuyt i, nhng bn cht ca s kin li ht sc khc bit. Trong cuc hp, Th tng v v
tn B trng B Quc phng b qua mt s vn hc ba v mi quan h gia cc v b
trng khc. Ngy tip theo, Ben-Gurion gi cho Sharett mt bc th vi li l nghim
trang, yu cu phi c s rch ri gia chc v Th tng v chc v kim nhim khc l
Ngoi trng ca Sharett. Khi hai chc v c hp nht, ng vit mt cuc hi {m vi
Th tng s ng thi l mt cuc hi {m vi Ngoi trng. Nhng cuc hi {m vi
Ngoi trng l mt chuyn, v s can thip bt bin ca v Ngoi trng v cp di ng
ta trong nhng vn v quc phng li l mt l kh|c. Ti khng ng thun nhng iu
nh th. Ben-Gurion tuyn b nu ng bit c trong tng lai gn rng B Ngoi giao
can thip vo nhng vn v quc phng v{ Th tng ng h s can thip y vi t
cch l Th tng, ngi buc phi rt li chc v B trng B Quc phng ~ trao cho ti
hoc ch nh mt ai thay th.
Bc th khin Sharett tic nui v tht vng v{ ng ~ hi |p Ben-Gurion rng: Liu

thc s c cn mt hy vng nh nhoi no cho s thng hiu v{ ng thun sau cng hay

khng? Trong th tr li, Ben-Gurion ni vi th k ca Ni cc rng: Sharett ang nui
dng mt th h nhng k hn nht. Ti s khng ng ta thc hin iu . Nhng k
xm nhp ang ln vn, v mt ln na chng ta li np sau hng ro. Ti s khng ng
ta l{m iu . Th h ny s l th h u tranh.
Sut m 23 th|ng Hai, mt ton xm nhp c nhim v thu thp tin tc cho Ai Cp vt
qua bin gii Di Gaza, t nhp vo phng canh gc thuc tr s khoa hc ca Chnh ph
v ly i to{n b ti liu c lu tr. Sau h mai phc mt ngi Do Th|i ang p xe
trn ng ri st hi anh ta. Ton qun xm nhp khc tho chy n mt cht tun tra
ca Israel, v mt ngi b h st. Lnh lc so|t c thng b|o n c|c phng tin ang
lu thng trn ng cao tc min Nam Israel. Bn ngy sau, Ben-Gurion v{ Dayan n
vn phng Th tng Jerusalem v{ xut nhng h{nh ng nhm tr a Ai Cp. H
xut tn cng mt cn c qun s ca Ai Cp gn Gaza, v{ Dayan c tnh k th s bi trn
vo khong 10 gi. Sharett cho php m chin dch, v sau c mang b danh l{ Mi tn
en. Cuc chin c tin hnh vi 149 lnh d di s ch huy ca Arik Sharon.
Quy m ca chin dch bng pht khng ng, l h qu ca vic qun tip vin ca Ai Cp p
st tri lnh, v tm lnh d b thit mng trong cuc ng . Nhng h ~ ho{n to{n chin
thng, v qun Ai Cp ~ th|o chy tan t|c. Hm sau, {i ph|t thanh Ai Cp thng bo c 38
ngi thit mng v{ hn 30 ngi b thng. Sharett ~ khip va v{ gi bn bo co v
cuc chin l{ c khi. ng gi mt bc th ngn cho Ben-Gurion, by t ni lo s nhng
h ly tim tng cho Israel v cnh bo nhng phn ng ca Lin Hip Quc v Hoa K.
Ben-Gurion gi li cu tr li cc cn: S c lp ca chng ta khng phi l kt qu ca
chin dch; n ~ xy ra trc ri, khi chng ta cn tinh khi nh nhng ch chim b
c}u.
Sut m, Gaza dy ln cuc leo thang qun s cng thng gia Israel v Ai Cp. Cc nh
l~nh o ca Ai Cp lo ngi Israel ang ln k hoch chin tranh ton din chng li h.
Nasser sau ny ni rng m |c mng ca cuc chin trn Di Gaza ~ khin ng chp
thun a ra hai quyt nh quan trng: dng c|c n v lnh cm t (fedayeen) nhm mc

tiu ph|t ng nhng cuc t kch t Gaza vo lnh th Israel; v trang b cho qu}n i
ca mnh y v kh hin i. ng m t cuc t kch Gaza l mt bc ngot trong
mi quan h Israel - Ai Cp, thiu ri mi trin vng ha bnh. Nhng c|c ph}n tch cn thn
nhng hon cnh chnh tr v qun s trong thi k n{y ~ chn vi mi hoi nghi v tnh
chnh xc ca s vic c n gin ho qu mc ny. S kin mang tnh quyt nh li
ko Nasser tm kim s ng h v v kh v{ chnh tr t nhng t nc thnh vin Bc
mn St ti Baghdad ngy 24 thng Hai, bn ng{y trc cuc t kch Gaza: vic thnh lp
lin minh gia Iraq - Th Nh K. Lin minh ny l ht nhn ca Hip c Baghdad ni
ting, vi s tham gia ca Anh v s ng h ca M, ~ thit lp lp pha Bc i u vi
Lin X. Nasser kch lit phn i hip c, v s k kt sau ny vo thng Hai thc ra l
mt bc ngot khin ng phi tm kim ng minh v{ v kh t nhng ni kh|c. Cuc
t kch Gaza ch l{m tng mc khn cp cho cng cuc tm kim ng minh v cc
ngun cung cp v kh ca Nasser.
Trong lc tr li B Quc phng nm 1955, Ben-Gurion ~ h{nh ng tng cng sc p

qun s - khng v mc tiu khiu khch s i u ton din, m{ ngc li, hy vng ngn
chn c n. ng tin rng nu Israel |p tr qu| { nhng khiu khch ca Ai Cp, c th
Ai Cp s hong s v kim ch nhng ng thi ca h. Song Ai Cp ~ |p tr cuc tn
cng Di Gaza, lm nghim trng thm tnh hnh dc theo Di Gaza. Ti ngy 24 thng Ba,
mt ton qun xm nhp ln qua bin gii v tin vo nhng khu vc ca dn nhp c ri
rc khp pha Bc Negev. Cch bin gii mi dm, nhng k xm nhp nhn thy nhng
|nh n l hi, nghe thy ting ca h|t v{ ci a: d}n nhp c ngi Kurd sinh sng ti
Moshav Patish ang t chc mt l ci. Ton qun ny lng l tip cn khu vc ang din
ra bui l v bt thnh lnh ta ra, dng sng my bn xi x v nm lu n cm tay. Ch
trong vi giy, bui l bin thnh mt cnh tng kinh hong. Dn lng qun qui trong
bin mu. Nhng ting ci a ca h|t b thay th bng ting g{o khc v au n. Mi
ngi tho chy tn lon. Mt v binh trong lng tn cng nhng k b r|p v{ la chng i
ni kh|c. Khi cuc bn git kt thc, mt ngi thit mng v{ hai mi hai ngi khc b
thng.

Sau cuc t kch Patish, mt phng vin ni ting ~ hi Ben-Gurion rng ti sao ng li
theo ui chnh sch tr a. ng ~ tr li rng mt trong nhng l do l{ ngn chn k
th. Nhng c mt nguyn nh}n s}u xa hn, ng ni thm nguyn nh}n gi|o dc v bi
hc o l.
H~y nhn nhng ngi Do Thi ny. H n t Iraq, t Kurd, t Bc Phi. H n t nhng
t nc m mn n mu ca h khng c tr, nhng ni c th ~ ngc ~i h, tra tn
h, |nh p h H ln ln tr thnh nhng nn nh}n khng c cu gip Gi }y
chng ta lm cho h thy rng ngi Do Thi c mt nh{ nc v{ qu}n i s khng bao
gi cho php h b ngc ~i na Chng ta phi gip h vn ln v{ gii thch rng
nhng k ~ tn cng h s khng th b i m{ khng b trng pht; rng h l nhng cng
dn ca mt nh{ nc c ch quyn, c trch nhim vi cuc sng v s an ton ca h.
Cuc t kch Patish khin Ben-Gurion b sc. Ng{y 25 th|ng Ba, ng trnh mt xut
quan trng ln Moshe Sharett: lp tc c h{nh ng qun s tng c bn Ai Cp ra khi Di
Gaza. Sharett phn i kch lit ngh n{y, nhng Ben-Gurion khng b cuc. Trong cuc
hp Ni cc k tip, ng chnh thc a ra li ngh. V{i ngi phn i ng ~ vin v{o
nhng l l xung t chnh tr v qun s; nhng ngi kh|c can ngn v lo lng v s sp
nhp mt phn -rp rng ln v{o d}n c Israel. Khi cuc b phiu c tin hnh trong
mt cuc hp sau , v{o ng{y 3 th|ng T, li xut b hy b.
Ben-Gurion cht cm thy n c trong Ni cc. Sut nhiu thng lin, ng c ngha v
phi biu l s kim ch ti a v{ quy phc nhng mong mun ca mt lin minh n ha do
Sharett ng u.
xut b hy b ~ tiu dit xung lc chin u ca Ben-Gurion t trong trng nc. iu

ng thi lm gim s ng thun ca ng vi Moshe Sharett, v mi quan h gia hai
ngi t ngt xu i. Nhng bt ng ca h bt u c nhiu ngi bit n, nh kt
qu ca bi din vn y phn n ca Ben-Gurion trc cng chng cht cha nhng tuyn
b chng li quan im ca Sharett. Sharett tc ti nhc nh Ben-Gurion rng ng ~
khuyn Ben-Gurion nn pht biu kh|c i. Ben-Gurion |p li rng: Ti khng ph|t biu

nhng g ng khuyn ngh, bi ti khng a nhng li l ca ng. Ni tht vng ca v Th
tng t ngt dng tro bi Ben-Gurion khng h giu gim nhng nh ca mnh.
Trong mt bc th sau , ng kh nhc tuyn b mt cch thng thn:
Sau khi c}n nhc vn k c{ng, ti quyt nh s lun cng b quan im v nhng vn
ln trong chnh s|ch i ngoi ca mnh trc cng chng (m khng cng kch v tr c
ch nh bi Chnh ph, v khng bt ng vi nhng quan im trc cng chng ca
ng{i) chng ta cng i mt vi nhng s la chn; trong v{i trng hp, ti c th chu
trch nhim trc Chnh ph, v ti s lm th; ti s hn ch cung cp thng tin cho mi
ngi v nhng nguyn tc ca chnh s|ch i ngoi ti s theo ui.
Kt qu ca cuc bu c Knesset c thng bo cui thng By cho thy xu hng hot

ng r r{ng v{ c coi l biu hin ca ni tht vng vi chnh sch th ca Chnh ph
Sharett.
Ngy 12 thng Tm, Ben-Gurion chnh thc tn thnh vic thnh lp mt Chnh ph mi.
Trong khi ng Mapai vui mng khn xit v quyt nh , th Sharett li si sc trong gin
d. ng kt lun rng Ben-Gurion mun c mt Ngoi trng kh|c d bo v d phc
tng, mt chuyn gia c thu ni, gii thch, v{ bin minh cho chnh sch ca
ng ch chuyn ch ca mnh Liu ti c nn chp nhn quyt nh lm b mt ny
khng? Liu ti c cho lng t trng ca mnh b ch{ p lng t}m mnh b xm
phm? Ln u tin trong i, ti nhn ra rng mnh khng c ch ng trong Ni cc ca
Ben-Gurion.
Tuy nhin, ni l mt chuyn, lm li l mt chuyn khc, khi Ben-Gurion tm cch tip cn,
s phn i ca Sharett ~ chng cn duy tr c trong my chc. Ben-Gurion a ra ti
hu th: ng s khng m nhn chc v Th tng nu Sharett khng ng m nhn
chc Ngoi trng. Sharett ng .
Tuy nhin, ngay trc khi Ben-Gurion quay li chc v Th tng, mt bin c nh mnh
~ xy ra ti bin gii Ai Cp. Mt cht qun s trng yu ca Ai Cp ~ khai ha bn vo

i tun tra trn ng bin gii, i tun tra tn cng |p tr t, h gc ba binh s Ai
Cp. Pha Ai Cp |p tr bng cch c lc lng fedayeen tin su khong hai mi lm
dm vo lnh th Israel, h s|t s|u thng dn, tn cng cc xe qun s, v c gng ph hy
{i ph|t thanh. Trong mt Ben-Gurion v{ Dayan, Israel ~ khng cn kim ch c na.
Tuy nhin, vi kin phn i nhng cuc t kch tr a ca Sharett, Dayan a ra k
hoch h{nh ng trn quy m hn ch: |nh sp nhng cy cu trn tuyn ng chnh ca
Di Gaza. Chin dch c ph chun, v lc lng t kch bt u ln ng. Nhng m
hm , Sharett ra lnh hy chin dch, lc lng t kch li c triu v.
Dayan trnh n t chc vit tay ln Ben-Gurion, ngi vn ang gi chc B trng B
Quc phng, v bng s ng thun vi quyt nh ny, Ben-Gurion em theo l| th ca
Dayan n Ni c|c. Hoc ng v pha Sharett, hoc ng v pha Ben-Gurion, ng ni vi
cc v b trng kh|c, v ng h c hai th ch gy ha m{ thi. ng }m thm ra khi cuc
hp Ni cc, ri vn phng, tr v nh{. Sharett u h{ng, v{ cng trong ng{y hm , ng
triu tp Ni cc, gi ~ thng qua mt hot ng tr a quy m rng ln do Dayan
xut. Sau khong thi gian b kim ch ko d{i, qu}n i c lnh tin hnh cuc chin ln
nht k t v t kch Di Gaza.
m hm , lnh d Israel |nh sp cc tr s ca L o{n ngi Palestine Di Gaza, h

th 37 binh s Ai Cp. Ai Cp phn ng mt cch gin d. Ngy tip theo, qun tip vin trn
vo Di Gaza, m rng giao tranh dc theo bin gii. My bay ca Ai Cp xm nhp vng
tri Israel, v trong trn khng chin ngn ngi, my bay ca Israel ~ bn h hai chic
Vampire ca Ai Cp. Sau , v{o ng{y 12 th|ng Chn, Nasser bt ng a ra c|c iu l sit
cht eo bin Tiran v m rng khng phn. Cng thng ang ln cao th mt tin sng s p
n t Cairo: tha thun giao dch v kh ca Tip Khc - Ai Cp c k kt.
Tha thun giao dch v kh ~ c tin h{nh c|ch }y v{i th|ng. Th|ng T nm 1955,
Nasser gp Th tng Trung Quc Chu n Lai ti Hi ngh Bandung v yu cu c vin
tr v kh t Lin X. ng Chu ng v vi tun sau thng bo cho Nasser bit rng Lin
X ~ ph chun yu cu trn. Ng{y 21 th|ng Nm, Nasser bt u tha thun vi i s

Lin X ti Ai Cp. Cnh gic vi khu vc cho n nay c coi l{ d{nh ring cho phng
Ty, Lin X mun dn xp tha thun thng qua Tip Khc. Do , cuc tha thun c
chuyn n Prague v{o th|ng T|m nm 1955, v{ mt th|ng sau , tha thun cui cng ~
c k kt.
Tin tc v tha thun giao dch v kh ca Tip Khc lm ton b phng T}y chn ng.
Tri li, l{n sng nim vui m bao trm th gii -rp. Nasser xut hin nh mt ngi
hng ca th gii -rp, thn tng ca hng triu con ngi, ngi s tr th cho nim
danh d b lm nhc ca h sau nhiu nm tri bi quyn lc quc. ng cng to cm
hng cho hng triu ngi -rp tin rng ngy tn ca Israel ang n. Thc ra, lng v
kh c ha vin tr cho Ai Cp ~ ph| hy hon ton s cn bng v trang mong manh
trong khu vc. Vo thi im , s lng v kh xut hin nh trong truyn thuyt:
khong 200 trc thng chin u v nm bom (MIG-15 v Ilyushin-28); 230 xe tng, 230 xe
bc thp ch lnh, 100 sng t ng v 500 pho cc loi, cng nh c|c loi tu chin ng
li, tu khu trc v su tu ngm.
Ngi Israel lo ngi su sc khi chi tit tha thun giao dch b tit l. Bng nhin nguy c
Israel b tiu dit bi c|c nh{ nc -rp tr nn thc t hn bao gi ht. Trong mt ng
thi t nguyn cng hin, 10.000 cng d}n ~ quyn gp tin bc, trang sc v nhiu th
c gi tr khc cho Ngn sch Quc phng lo liu vn v kh. Th tn v{ c|c mt phi
vin c gi n th c|c quc gia phng T}y yu cu c vin tr v kh khi
phc th cn bng trc gia Israel v Ai Cp.
Th tng sp ra i Sharett ri chu u vi nhim v vo gi cht l gp g cc Ngoi

trng ca T Cng (nhng ngi tng hi {m Paris v Geneva) v yu cu c vin
tr v kh |nh bi tha thun giao dch v kh ti Tip Khc. Hy vng ca ng b p
tan. Tr li ha ca Th tng Php Faure s vin tr my bay chin u Mystere 4 (sau
hon thc hin, khng phi khng c ch ), Sharett quay v Israel vi hai bn tay trng.
Th tng c b nhim khng trng ch chuyn i ca Sharett s thu c thnh qu,

ng khng mong ch s tr li ca Sharett trc khi gi i li triu tp khn cp Tham

mu trng, Moshe Dayan, ngi ang i ngh mt Paris. Khi Dayan v, Ben-Gurion
hng dn ng vch k hoch cho mt chin dch ngay lp tc vi ba mc tiu: chim ng
Di Gaza; tn cng pha Bc b|n o Sinai; kim sot eo Tiran nhm ph v vng vy ca Ai
Cp v bo m t do lu thng h{ng hi trn Bin . Trng tm nm chin dch th ba
ny.
Ben-Gurion ang trong tnh trng quyt chin cao. Khi ng ng trn bc ni chuyn
Quc hi v{o ng{y 2 th|ng Mi mt nm 1955 cng b Ni cc mi, bi din vn cng
rn v{ h{nh ng |p tr qun s mnh m chng li cht qun s trng yu ca Ai Cp
bin gii Negev sau |nh du s khi u nhng thay i trong chnh sch v qun s
v chnh tr ca Chnh ph. Cng vi tha thun giao dch v kh Tip Khc - Ai Cp, mi e
da ang ln dn t pha Nam, v s phong ta eo bin Tiran, Israel ~ chn con ng
thc hin mt cuc chin ph u. Ben-Gurion ~ khng tit l nhiu, nhng nhng hnh
ng ca ng trong mt nm ti s m ng cho cuc i u khng th trnh khi vi Ai
Cp.
T th|ng Mi n th|ng Mi hai nm 1955, Ben-Gurion lm vo tnh th v cng kh x.

ng b ging co gia vic p dng gii php qun s c qu}n i xut v tin hnh
mt chin dch chnh tr nhm gom gp v kh, m{ nh ng hy vng c th tr|nh c
cuc chin ph u. Trong tuyn b ng{y 9 th|ng Mi mt, Tng thng Eisenhower pht
biu rng M ~ sn sng cn nhc nhng yu cu cung cp v kh cn thit cho mc ch
phng v. Ben-Gurion bt u p hy vng nhn c v kh ca Hoa K tuy rt mong
manh. Do , khi Dayan |p chuyn bay ti Sdeh Boker v{o ng{y 13 th|ng Mi mt
trao i v chin dch |nh chim eo bin Tiran, ng nhn thy Ben-Gurion kh d dt.
Ng{y u tin ca chin dch c ln k hoch vo cui th|ng Mi hai. Tuy nhin, Ben-
Gurion yu cu Dayan tm ho~n cho n cui th|ng Ging. Chng ta c th nhn c v
kh ca M, ng ni.
Dayan khng dng li, u th|ng Mi hai din ra nhng cuc tho lun v chin dch
Tiran. Cui cng, Ben-Gurion xut k hoch ca Dayan vi Ni cc vo ngy 5 thng

Mi hai. xut b hy b v Ni c|c ~ dt khot rng l{ thi im khng thch hp v
Israel s h{nh ng ng lc ng ch khi cm thy thch hp. V{o thi im nh vy,
nhng la chn qun s ti thiu ~ ng li. Mt ln na, nhng hy vng ca Ben-Gurion
li l thuc v{o v kh v{ lin minh vi phng T}y.
Quan im v mt s bo tr ca Hoa K tr thnh mt trong nhng mc tiu trong chnh

s|ch i ngoi ca Israel nhiu th|ng trc khi xy ra tha thun giao dch v kh Tip Khc
- Ai Cp. Vi chuyn quay li Ni c|c v{o th|ng Hai nm 1955, Ben-Gurion ~ ng h thnh
lp mt hip c phng th vi M. Abba Eban m trch bo tr quan im v ch o
thng lng sut my thng lin ti Washington. xut ngt ngo ca ng l Israel s
khng s dng v lc thay i bin gii v M s cam kt vin tr cho Israel trong
quyn hn hp hin ca Tng thng cho php. M khng coi }y l{ mt ngh thc t, m
dng nh n{y nh mt s dn d - v vo thi im n{o , nh mt s e da - khin
Israel phi h{nh ng ng mc, ph hp vi nhng mc ch ca h.
Th|ng T, Sharett n gp Th k Lin bang Dulles vi xut M bo tr cho s ton vn

lnh th v trang b v kh cho Israel cn bng vi kho v kh ca Lin qun -rp.
Nhng M ~ c}n nhc vn li ch a ra nhng iu kin c coi l c th hn ch
ch quyn ca Israel. Cc tha thun nhm vt qua nhng tr ngi n{y c bt u vo
ma h nm 1955, khi Ben-Gurion ~ ho{n to{n ng h tng mt hip c v thm ch
~ sn sng giao cho Hoa K nhng cn c qun s ti Israel. Tuy nhin, tha thun li gp
trc trc vo gia ma thu, v cui cng tng n{y ~ b hy b.
S tht bi ca hip c phng th ch l mt trong hng lot nhng tht vng m M gy

ra cho Israel. Ngay khi tha thun giao dch v kh Tip Khc - Ai Cp c cng b, M ~
t chi h tr v kh cho Israel. Thc t, M ~ quyt nh can thip ton din xoa du
tnh hnh Trung ng thm ch bng vi chi ph ca Israel. Trong mt bc th gi Hip
hi chnh s|ch i ngoi M, Dulles vch k hoch cho mt khon vay quc t cho php
Israel n b cho nhng ngi t nn; s ti tr ca M cho nhng d n thu li v{ ti
tiu gip khi phc t ai; s bo tr ca M trong nhng tha thun ngn nga s dng

v lc thay i bin gii ca Israel vi c|c nc lng ging v s h tr ca M trong
vic gii quyt cc vn v bin gii nh nhng ln ranh hin hu khng c nh vnh
vin. V{i tun sau, trong bi din vn d{nh cho Knesset, Moshe Sharett tuyn b: Khng
mt nhng b t ai n phng n{o c xem xt. Nhng iu n{y cng khng ngn
cn c Th tng Anh Eden xut nhng b su rng ca Israel nh mt phn ca s
tha hip gia k hoch chia phn nm 1947 v{ s nh chin nm 1949, trong bi din vn
Guildhall ni ting ca mnh.
Tuy nhin, trn ht, mt s e da c hu trong s xm nhp v{o Trung ng ca Lin X,

l{ iu khin M quan tm nht. Cc nh lp php M tin rng nhng k hoch ca Lin
X c th c y ln bng mt hip nh gia Israel v Ai Cp, c th gip tr|nh c
tha thun giao dch v kh Tip Khc - Ai Cp v mang Ai Cp quay v phe phng T}y. Do
v{o th|ng Ging nm 1956, Chnh ph M ~ gi mt mt ph|i vin n Trung ng
thu thp tin tc v nhng hip nh nh vy.
Phi vin Robert Anderson l mt ngi bn ca Tng thng v gi chc B trng Hi

qun v B trng B quc phng trong Ni cc ca Eisenhower. L{ ngi em nhng bc
th xut ca Tng thng cho Nasser v Ben-Gurion, Anderson bay ti Cairo trc tin,
ni ng c mt cuc gp b mt vi Nasser. Sau ng bay qua Israel bng my bay ring
thng qua Athens, v b mt |p xung quc gia ny. Ngay c Ni c|c cng khng bit g v
s c mt hay nhng cuc trao i ca ng vi Th tng.
Trc tin, Anderson bo co v cuc gp ca ng vi Nasser, ngi ~ khng nh vi ng

lun khao kh|t ha bnh nhng cng ni r iu kin ban u cho gii php ca hai vn :
ngi t nn v lnh th. ng khng khng rng ngi t nn c t do la chn s n
b v hi hng v lnh th ca Israel v tnh xuyn lnh th gia Ai Cp v{ Jordan c
bo m bng cch ct mt phn Negev ca Israel trao cho -rp. Ben-Gurion nghi ng tnh
trung thc trong kht khao ha bnh ca Nasser v cui cng ~ t chi xut nhng li
lnh th. Vi nhng ngi t nn, ng bt u trao cho h s t do chn la ng rng h
l{ bn b|n nc, bn c th hy hoi nh{ nc Do Thi t bn trong. Cng lc , ng hi

thc Anderson t chc mt cuc hp b mt gia Nasser v ng hoc Sharett. Nu Nasser
ng v quy m ca vn c xem xt, kh nng ha bnh vn c th t c trong
vng mi ng{y, ng ni v{ khuyn ngh rng cuc gp nn c t chc Cairo, ni c
th duy tr tnh tuyt mt. V mt phi vin Hoa K hi nghi ng li xut n{y. Ngi ca
ng c li hn }y, ng ta thn trng ni vi Ben-Gurion, v{ ng s bit r hn nhng g
c th thc hin c.
Anderson ~ ng. Ng{y 25 th|ng Ging, trong chuyn bay n Cairo thng bo cho
Nasser v cuc gp vi c|c l~nh o Israel, v Th tng Ai Cp t ra n trnh. ng bc l
nhng lo ngi ca mnh v mt cuc gp trc tip, v ng khng mun nhng g ~ xy ra
vi [Vua] Abdullah, s xy n vi mnh. Trong nhng vn ln lao, quan im ca
Nasser vn khng thay i.
Anderson mt ln na bay n Israel qua ng Athens, ngy 31 thng Ging ng thng

bo cho Ben-Gurion v Sharett v phn hi ca Nasser. Vt qua ni tht vng, Ben-Gurion
~ chp nhn ging iu ha gii. ng xut mt tha thun ngng bn ti Di Gaza, c
thc hin bng cuc i thoi trc tip gia c|c tng lnh ti }y. Tuy nhin, mt ln na
ng li gy sc p trc tip v mt cuc gp thng nh, ha hn rng nu gp Nasser, ng
s xut nhng iu m Nasser khng ng ti, nhng iu quan trng nht. V phn
mnh, Sharett by t tinh thn t nguyn n Jordan v k hip c phn chia ch quyn ti
Jerusalem.
Anderson quay v Washington bo co Tng thng. Ben-Gurion gi mt bc th ngn

cho Tng thng by t tht vng v s t chi trc tip {m ph|n ca Nasser v mt ln
na cp n tha thun giao dch v kh Tip Khc, ri yu cu c vin tr v kh
phng v. Trong th hi |p, Eisenhower tha nhn rng cuc gp ca phi vin ca ti
vng Cn ng khng t c tin trin gip gii quyt nhng vn chng ta ang i
mt, nh nhng g ng ~ hy vng. C}u tr li cho yu cu vin tr v kh cng b lng
trnh.

Khi Anderson tr li Trung ng ni li nhng cuc hi {m ti Cairo, mt ni tht vng
ln qut trong ng. Nasser cng rn phn i mi lin lc trc tip vi Israel. Tnh th ca
ng li c{ng kh khn hn trong nhng vn khc. Mt ln na, ng c gng gii quyt hai
vn c bn: t do la chn d{nh cho nhng ngi t nn v ph}n nh lnh th Israel.
Anderson bay n Jerasalem v tha nhn rng nhim v ca ng ~ tht bi. Tha ng{i
Th tng, ng ni vi Ben-Gurion, Ti ~ thc hin nhng g c th Ti cha bao gi
trng thy ng ta dt khot vi li ngh gp g ring. Ti khng th bo m cho ngi
mt cuc hn gp mt trc tip vo bt c thi im n{o. xut duy nht m Anderson
c th a ra l{ ng s tip tc suy ngh v vn gia hai Chnh ph.
Sharett v Ben-Gurion tht vng no n, s chn nn ca h cng dng cao bi mt s thoi

lui khc: ch hai ng{y sau khi Anderson n, Tng thng Eisenhower ~ t chi yu cu vin
tr v kh. Mt ln na, thng qua Anderson, Ben-Gurion li yu cu Hoa K vin tr v kh,
nhng ln ny, li l ca ng n cha s e da. Chng ti chc chn rng, sau khi ng{i a
ra thng b|o, chng ti ~ nhn c cu tr li ph nhn, hoc khng mt li hi |p [v
yu cu vin tr v kh]. Vy th chng ti ch c mt ngha v duy nht: bo v s yn n
ca chnh mnh. Khng cn bt c vn no thu ht s ch ca chng ti na. Li l ca
ng l s b|o ng cho khi u cuc chin ph u chng li Ai Cp sp sa tin hnh.
Bng tm nhn hn hp, M thc ra ~ y Israel vo cuc chin ph u m Ben-Gurion ~

c gng n trnh. R rng, M ch yu li cho tnh trng e da ni ln ti Trung ng
ma xu}n nm 1956 v{ m ng cho Chin dch Sinai.
Bng cuc t kch ma xun, nhng |m m}y chin tranh mt ln na t v Trung ng.
Tt c ba ng bin gii ca Israel gi }y ang rc chy. Pha Bc, Syria n pho vo tu
|nh c| v{ t{u tun dng ca Israel trn bin Galilee. bin gii pha ng, s cng thng
gia tng nh l{ hu qu ca nhng bin ng trong lng Jordan, ni nhng nhn t ng h
Nasser ngy cng mnh thm. Cc lc lng Ai Cp trn Di Gaza n sng lin min, v vo
u thng Ba, cc lc lng Ai Cp trn ngp min Bc Sinai, kch ng nhng bin c bin
gii. Nhng cuc chin trng ph|o c khi m{o bi Ai Cp din ra trn khp Di Gaza.

|p tr nhng tn tht ca mnh, Ai Cp mt ln na c fedayeen gieo rc ci cht v hy
hoi Israel t bn trong. Cuc chin vi Ai Cp dng nh c th bng n bt c lc no, v
Tng th k Lin Hip Quc Dag Hammarskjold cng Ben-Gurion v Nasser lm vo th
tuyt vng trong vic kim sot chin s.
}y l{ giai on kh khn nht trong s nghip ca Ben-Gurion. Mt mt, ng phi u

tranh vi mt Ni cc nhiu thnh phn, a s u ng h v Ngoi trng, kin quyt
chng li c|c h{nh ng mt cch mnh m. Mt khc, ng phi kim ch i hi cp bch
ca Tham mu Trng Dayan v mt cuc chin ph u chng li Ai Cp trc khi mi
vic tr nn qu tr. Mc d ang b bao ph bi nhng |m m}y chin tranh, vn cn
mt tia hy vng cho Israel. Trong lc nhng xung t ti bin gii vi Ai Cp ang d}ng cao,
mi hai my bay chin u nhn hiu Mystere 4 ~ |p xung phi trng qun s ca
Israel. Ngun cung cp v kh v{ trang thit b va c thng gia Israel v Php.
Nn tng hnh thnh ngun cung cp v kh chnh cho Israel t Php khi u khng lu
sau khi Ben-Gurion quay li B Quc phng v{o u nm 1955. T cho n ngy 1 thng
T nm 1956, khi nhng chic m|y bay u tin h cnh xung Israel, Shimon Peres, tng
ch huy ca B Quc phng, ~ tin hnh mt chin dch k lng trong Chnh ph Php v
t nn mng cho s pht trin hng thnh quan h gia hai nc. Hai ln Chnh ph ca
Th tng Edgar Faure ha hn mi th t xe tng hng nh, ph|o cho n my bay chin
u ln thng, v c hai ln u gy tht vng. Tuy nhin, cui th|ng Mi mt nm 1955,
Chnh ph ca Faure sp , v trong cuc tng tuyn c v{o th|ng Ging nm 1956, Guy
Mollet c triu tp thnh lp Ni cc mi. S tri dy vn ti quyn lc ca Mollet
|nh du mt bc ngot trong mi quan h Php - Israel.
C hai ng s ch cht trong lin minh ca Guy Mollet u ng h Israel mi ngi v

mt l do ring. Cc b trng l{ th{nh vin ng X hi, ng u l Mollet v Ngoi
trng Christian Pineau, cm thng vi Israel v phe ca h, Mapai. i tc ca lin minh
ch cht trong ng X hi l{ ng Cp tin, ng u l Bourges-Maunoury, ch yu quan
t}m n vn Algeria. Hu nh tt c cc bin php chnh tr u b chi phi bi lng th

hn Nasser, ngun cung cp v ng h chnh cho cc cuc ni dy F.L.N ti Algeria. Do ,
Israel i din vi mt Chnh ph mi ca Php sn s{ng gip nhiu hn bt c Chnh
ph tin nhim no. Du hiu u tin l vic chuyn giao nhng chic Mystere.
Mi lin h gia hai B trng B Quc phng ca hai nc tng ln dn vo thng Hai v
thng Ba, v vy vo thi im Shimon Peres n Paris thc hin nhng cuc i thoi
m rng vi B trng B Quc phng Bourges-Maunoury, lin minh cho c hai bn c
thnh lp l s lin h trc tip gia hai v b trng ny, thay v ton b cc b trng.
Ng{y 23 th|ng T, Peres v{ Bourges-Maunoury k kt hip c phn phi b sung mi hai
m|y bay Mystere 4. Tuy nhin, bc i kin quyt thnh lp mi quan h Php - Israel b li
li mt th|ng sau . Cui th|ng Nm nm 1956, Peres trnh ln Ben-Gurion xut y
tham vng: kt qu ca mt hip c khng th{nh vn vi Php nhm chng li Nasser. Khi
Ben-Gurion by t s ng h tng trn, Peres bay n Paris gp Bourges-Maunoury. Ln
n{y, ng xut mt giao dch v kh quy m cho Israel v{ nhng d nh h{nh ng chng
li Ai Cp. Bourges tn thnh, v h quyt nh gi b mt cuc gp trong vi ngy ny ti
Php.
Nhng bc i u tin ca B Quc phng trong vic tha thun vi Chnh ph nc ngoi
s lm nghim trng thm s cng thng gia Ben-Gurion v v Ngoi trng trong Ni cc
ca ng, }y l{ chuyn kh trnh khi. Bi v s m rng mi lin h ca Peres vi
Bourges-Maunoury v hip c m b qua kin cc Ngoi trng ca h khng c
Sharett bit n, nn ng coi phn ng ngy cng gay gt ca Israel khiu khch Ai Cp
nh mt bt li cho s h tr ca Php. V phn ni, ng t ra ng n; v khi Ngoi
trng Php hy chuyn bay n Israel nh hu qu ca nhng xung t trn Di Gaza vo
u th|ng T nm 1956, Sharett ang nh im ca s tc gin i vi Th tng.
Nhng Ben-Gurion bit rng s hp tc Israel - Php theo tinh thn ca Israel l mt lin
minh sn sng chin tranh chng li Ai Cp. iu hin nhin i vi ng l Ni cc s buc
phi chn gia chnh sch ca Sharett v chnh sch ca ng. Nhng d vi danh ting v
nhng quyt nh cng rn ca mnh, Ben-Gurion thm ch cng khng ng ln yu cu

Sharett phi t nhim. V vy, ng nm ly mt c hi thoi thc: nhu cu phc hi li
ng.
Th|ng Nm nm 1956, mt cuc hp din ra ti nh ring ca Ben-Gurion ti Jerusalem

cp n vic b nhim tng th k mi ca Mapai v s cn thit ca vic giao cho mt v
l~nh o cp cao nht nm gi chc v. Rt nhiu ci tn c a ra tho lun, Sharett ni
na a na tht: Qu|i, c l ti nn tr thnh tng th k ca ng chng?
Tt c cng ci ln, Golda Meir vit, ngoi tr Ben-Gurion, ngi ngt li c}u ni a
ca Sharett.
Tuyt vi! ng ni ngay lp tc. Mt kin tuyt vi! N s cu v~n Mapai. C|c ng s
ca ng bng khng li, v dn ngh rng thc ra l mt tng hay. Trong mt hoc hai
hm sau, Ben-Gurion hi Golda: B{ thy Moshe lm tng th k ca ng c phi l mt
hay khng?
Nhng nu vy th ai s gi chc Ngoi trng? b{ hi.
B{, ng ni mt c|ch im m.
Golda khng th tin ni. B c tranh ci vi ng, gii thch v sao chuyn l{ khng th,
nhng ng c vn khng lay chuyn. C nh vy i, ng ni.
Tra ng{y 2 th|ng S|u, hai l~nh o Mapai, Pinhas Sapir v{ Zalman Aranne n gp Sharett.
Khi va thy h, Sharett lp tc bng n. Theo Sapir, ng y bit }y l{ kt thc v{ ht
ln: Ti bit cc anh s n: hnh quyt ti! Ti chp nhn. Khng l}u sau , tin tc
n tai Ben-Gurion.
S t nhim ca Sharett m ng cho mt trong nhng bc i b mt v{ nh mnh nht

trong bin nin s ca Nh{ nc Israel: hip c bt th{nh vn vi Php. Sharett t nhim
ng{y 19 th|ng S|u nm 1956. Ch ba ngy sau, vo ti ngy 22 thng Su, mt my bay qun
s ca Ph|p ~ ct cnh ti mt phi trng pha Bc Tel Aviv em theo Moshe Dayan,

Shimon Peres v{ Trng ban thng tin Yehoshafat Harkavi. H c i t Louis Mangin,
ngi ng u cc quc phng Ph|p, n tip Paris theo nghi thc qun s ca Php. H
cng n mt l}u {i c ni hi ngh b mt gia Israel - Php s din ra, cng s gp mt
ca mt s tng lnh cp cao ca Php, bao gm c tng Challe v{ tng Lavaud, cng
nh s n tip ca cc tnh bo Php, S.D.E.C.E. Hai ph|i o{n tho lun c|ch ngn chn v
thm ch c l tm cch lt Nasser. H quyt nh khuyn ngh nc Php ngay lp tc
chuyn giao v kh cho Israel; trao i thng tin tnh bo v hp tc tnh bo; v ln k
hoch thc hin cc chin dch, bao gm chin tranh.
Khi hip c ~ th}m nhp v{o ng li l~nh o, Israel yu cu: 200 xe tng AMX, 72
my bay Mystere 4, 40.000 khu pho nng 75mm, 10.000 tn la chng tng SS-10. Vi
Israel, }y l{ nhng con s v cng ln, nhng Ph|p khng t nan. V kh s c b mt
vn chuyn n, i din ca Php ha s chuyn giao trong vi thng ti, d c phi rt t
qu}n i Ph|p i na. Gi tr ca l v kh n{y khong 80 triu -la.
Ng{y 25 th|ng S|u, o{n i biu Israel v nc trong tm trng tha mn. Phn ng trc
cc bo co ca h, Ben-Gurion sng st, }y l{ mt cuc phiu lu y nguy nan, nhng
chng ta cn l{m g c hn? To{n b s hin hu ca chng ta cng ging nh vy. ng
khng tit l s vic ny cho Ni cc, ngay c ngi |ng tin cy l Ngoi trng Golda Meir
v B trng B T{i chnh Levi Eshkol, ngi em tin chi tr cho vic mua v kh.
Ben-Gurion cng thng ch i v sn s{ng n nhn v kh trong sut thng By. m 24

thng By, chuyn tu ch h{ng u tin cp bn Israel v{ h{ng c d trong b mt. i
vi nhng ngi lm nhim v bc d b mt n{y, l{ mt m khng th no qun.
Nhng to{n th gii li nh n tun l bi mt s kin khc: ngy 26 thng By, hai
ngy sau khi chuyn tu ch v kh u tin cp bn Israel, Nasser tuyn b quc hu ho
knh {o Suez. Ln n{y dng nh ng ta ~ i qu| xa. Tin tc v vic quc hu ho gy ra
mt ln sng gin d ti th c|c nc phng T}y. C|c cuc hi hp chnh tr v qun s
nhanh chng c trin khai gia Php v Anh; cc lc lng hi qu}n v{ qu}n i c
t trong tnh trng b|o ng; ti phng Chin dch qun s ca Anh London, c|c tng

lnh Anh v{ Ph|p cng nhau ln k hoch xm ln v{o th|ng Chn ginh v th. Mc tiu
l Alexandria v Cairo.
Tuy nhin, trong vng vi ngy, k hoch xm ln Ai Cp ngay lp tc b hon li v M nhn

mnh vic phn i s dng v lc Trung ng, v{ Dulles thi h{nh nhim v kim sot
ca mnh ti Paris v{ London. Theo xut ca ng, mt hi ngh quc t s c t chc
ti London v{o ng{y 16 th|ng T|m tho lun v tng lai ca knh {o Suez. Hi ngh
kt thc bng cch ph chun k hoch ca Dulles thnh lp mt y ban quc t kim sot
con knh. Th tng c Robert Menzies bay n Cairo thng bo cho Nasser v nhng
quyt nh ca hi ngh, nhng v{o ng{y 9 th|ng Chn, Nasser ~ t chi. Khng nao nng,
John Foster Dulles triu tp mt hi ngh ln hai ti London vo ngy 19 thng Chn, thnh
lp Hip hi c|c nc s dng Knh {o, mt nhm nhng quc gia c ng bin c th
gim st vic qun l v qu cnh qua knh {o. Nhng hip hi vn cn cha ra i. Tuyn
b ca Dulles ni rng }y khng phi l{ nh khng ch tu thuyn i qua knh {o
gy p lc cho Nasser v gii ta ni lo s b xm chim qun s ca M. Trong s tht
vng, Ph|p v{ Anh {nh ku gi Hi ng bo an Lin Hip Quc.
C l Dulles tin rng mnh ~ t c mc ch quan trng: ngn nga chin tranh bng
n ngay tc thi, tranh th thi gian xoa du nhng c|i u nng v khin ngi Anh
nht ch ph|t ng chin tranh. Cho n khi Anh cn dnh lu, dng nh ng ~ ng.
Nhng ngi Php quyt khng |nh mt c hi duy nht lt Nasser ny. H t b hy
vng vo M v cm thy ngi Anh ang tho|i lui khi lp trng chin tranh trc .
oan chc s thnh cng ca chin dch, ngi Php nghing v pha Israel.
Nhng phn ng u tin ca Ben-Gurion v tng phi hp qun s vi c|c cng quc
phng T}y kh| thn trng. Ngy 2 thng Tm, khi Dayan ni vi ng rng ngi Php
mun bit thm chi tit v cc hi cng v{ phi trng ca ta, ng tr li rng nu ngi
Php mun bit nhng thng tin , chng ta sn sng cung cp cho h; song song phi
i x vi h nh bng hu trong mi vn . Tuy nhin, cng thi gian , ng tm c|ch
xoa du nim phn khch ca Dayan, cnh bo ng ta rng Eden khng chp nhn h{nh ng

chng li Ai Cp m{ khng c h tr bi Hoa K, v{ khng hy vng g v dng Dulles s
ng h bt k mt h{nh ng phiu lu n{o chng li ngi -rp v{ ngi Nga.
u thng Chn, Php bt u nghim tc xem xt tng ca Israel v vic tham gia mt
cuc mo him qun s khong mt tun sau khi ph|t ng tn cng. Ngi ng u vic
lo chi tiu cho cc s mnh ca B Quc phng ti Paris ~ gi i mt bc in sau cuc tr
chuyn vi Abel Thomas v Louis Mangin, v Ben-Gurion c yu cu phi hi |p ngay
lp tc, Israel ~ sn sng hp t|c. Ng{y 18 th|ng Chn, Shimon Peres n Paris, vi dng v
b ngoi l tha thun giao dch v kh. Thc ra, ng nh tranh th tnh cm ca cc nh
l~nh o Php trong chnh sch mt-i-mt vi Ai Cp. Ti Paris, ng gp Bourges-
Maunoury, ngi gii by nhng lo ngi v vic chun b thc hin nhng h{nh ng qun
s chng li Ai Cp v m ch h{nh ng lin minh gia Php - Israel. Khi Peres cng b bn
bo co cuc i thoi vi Ben-Gurion, cu tr li ca ng c hm khuyn khch theo ui
xut ny bng bin php ngoi giao. Peres khng mt nhiu thi gian truyn t cu
tr li trn cho Bourges-Maunoury. Hm sau, ng{y 22 th|ng Mi mt, B trng B Quc
phng Ph|p trng cu kin ca cc thnh vin Ni cc, nhng ngi ~ ph chun cho
nhng h{nh ng qun s cng vi Israel chng li Nasser.
Khi Peres tr v Israel, Ben-Gurion ghi ch li nhng im chnh ca bn bo co vo nht

k, bao gm c kht khao ca Php mun c mt ph|i o{n ca c ba gm c t nht mt
b trng n tham d cuc tho lun vi Guy Mollet, Pineau v Bourges-Maunoury vo
ch nht, bn v vn hp tc trn nguyn tc bnh ng.
Thi im kt thc cuc hp Ni c|c sau , Ben-Gurion mi mt s b trng n vn

phng v thng bo cho h xut ca Php. Mt vi v by t s lo ngi rng tt c cc
quc gia -rp c th hp li chng tr v{ qu}n tnh nguyn c th c cc quc gia
Cng sn c n. Quan im ca ti, Ben-Gurion vit, }y l{ c hi tm kim ng minh
u tin ca chng ta
Ni lo s l c thc, nhng n ch tn ti khi chng ta n c v Nasser c tiu dit chng

ta. Hn na chng ta s m trch s hp tc ny vi mt s iu kin: (1) Ngi Php bit

nhng hn ch v hng khng v qun trang ca chng ta; (2) Ngi Anh, thc ra, ng sau
lng Ph|p, v{ chin dch cn nhn c s quan tm ca M na; (3) Chng ta tip qun eo
binTiran }y l{ lin minh nghim tc nht gia chng ta vi c|c cng quc phng
Ty, khng c l g chng ta li t chi.
Vi ngy sau, mt ph|i o{n cp cao ca Israel, gm cc b trng trong Ni c|c nh Golda
Meir, Moshe Carmel, Moshe Dayan, Shimon Peres, bt u ln ng {m ph|n vi cc nh
l~nh o Php. H c ch{o n bi Ngoi trng Christian Pineau v B trng B Quc
phng Bourges-Maunoury, cng c|c s quan chnh tr v qun s khc, gn v cui, cuc
{m ph|n c thm s gp mt ca tng ch huy Ely v rt nhiu vin chc ca Php. Pineau
m u phin hp bng mt cuc thm d chnh tr v ni rng ngi Php nhn thy chin
dch nn bt u vo gia th|ng Mi, trc cuc bu c Tng thng M, vi nguyn do
nhng quan tm chnh tr s ngn Eisenhower khng phn i chin dch. Nhng ng cng
tit l mi lo ngi ca mnh rng ngi Anh s hy b quyt nh tham chin ca h. Pineau
mun bit liu Israel c sn s{ng m nhn cuc chin vi ch mt mnh Php hay khng,
trong trng hp Anh rt khi hip c. ng ni rng chin dch c th c tin hnh
theo mt trong hai cch: hoc Israel n phng chin u, vi s h tr ca Php; hoc
Israel v Php cng phi hp chin u.
Golda Meir thay mt cho Israel tr li, nhn mnh mun h{nh ng cng Ph|p. ng thi,
b yu cu c bo m rng ngi Anh s khng thc hin nhng h{nh ng chng li
Israel nu cuc chin lan n bin gii Jordan (theo nhng iu khon trong Hip c
Phng th Anh - Jordan). B{ cng hi thm v th|i ca Lin X v Hoa K. Pineau tr li
rng Php khng tin Lin X s can thip; Hoa K s khng la chn mt vai tr b ng, v{
Ph|p khng ngh c Php hay Israel tip xc vi Hoa K lm r vn n{y.
Bi pht biu ca Pineau |nh mt du m ln tng v c|i c ca Israel l{, Israel

tn cng Ai Cp c coi l s bo cha cho vic Php v Anh, hoc ch mt mnh Php, can
thip vo cuc chin, bo v knh {o (c th ni nh vy) khi c|c bn ang m}u thun.
Trong s|ch lc nhng tun sau , kin ny tr thnh tr ct cho k hoch hp tc.

Pineau tuyn b rng nu ngi Anh bit Israel ang chun b n phng h{nh ng
trong giai on u ca chin dch, iu s l{m tng c hi a ra nhng quyt nh
thun li ca Chnh ph Anh
Theo ch dn, Israel tr li rng h mun tin hnh mt chin dch phi hp ng thi.
Dayan c n tng rng, vo gi cht, ngi Php s khng h{nh ng m{ khng c ngi
Anh. Chng ti c cm gic rng Ben-Gurion ~ ng khi ng ni rng nu ngi Anh rt
lui, ngi Php c th s rt lui theo.
Gi chiu ca cuc {m ph|n c d{nh cho c|c lnh vc qun s ca chin dch v cu hi
liu Israel c th th ch ca Anh thnh mt ng minh ca Ph|p hay khng. iu c
quyt nh bng cc cuc hp sau vi cc tng ch huy ca Ph|p tho lun nhng thc
mc v chin dch v khi Israel tr v, mt s s quan Ph|p s theo cng, h mun kim tra
lc lng v nhng cn c qun s ca Israel. Hm sau, trong cuc gp vi tng ch huy Ely,
Dayan kin ngh phn chia khu vc chin u: Israel s tn cng Sinai ri tin vo pha
ng knh {o Suez v{ Ph|p s tn cng khu vc knh {o.
Khi hi ngh n hi kt thc, Golda Meir sp xp mt cuc gp c nhn vi Guy Moller ti

vn phng Th tng, nhn mnh rng Ni cc Israel vn cha quyt nh bt k mt hnh
ng n{o. ng thi, Moshe Dayan v v tng ch huy Ph|p ~ ng thun rng ngy 20
th|ng Mi c th ph|t ng tn cng, vi gi nh rng cuc tho lun ca Hi ng An
ninh s kt thc v{o ng{y 12 th|ng Mi v gii ph|p c ph chun vo ngy 15 thng
Mi, qu}n i Israel s hon thnh cuc huy ng lnh d b ca mnh vo ngy 20 thng
Mi. m 1 th|ng Mi, ph|i o{n Israel tr v cng mt s s quan Ph|p l{m nhim v
thm d. Ngay khi va v n nh, Dayan lin triu tp Ban tham mu thng bo cho h
v chin dch chng li Nasser. Ngy bt u chin dch: ng{y 20 th|ng Mi nm 1956.
Ngay khi v n nh{, ph|i o{n trnh cc bo co ca h ln Ben-Gurion, nhng phn

ng ca ng li khng my hng h|i. Hm sau, ng trnh b{y quan im ca mnh v chin
dch Php - Israel. Nhng kt lun ca ti l khng ha hn xut pht t gi nh rng
ngi Anh s khng tham chin v{ khng cho php ngi Ph|p ph|t ng chin dch trn

lnh th Sp. ng nh by t nhng quan im ny vi tng Challe, mt trong nhng
tng lnh l{m nhim v thm d ca Ph|p, v{ cng nh vit th cho Guy Mollet trnh
by nhng nghi ngi ca mnh v li xut. Nhng trc khi thc hin iu , ng gii
thch cn k chng cho Golda Meir v Moshe Dayan. Cc v b trng khng ng vi Ben-
Gurion v yu cu ng khng trnh by nhng mc tiu ca mnh vi ngi Ph|p. Gi }y
rt d dp tt ngn la nh ny ca ngi Php trong vic chun b ph|t ng cuc
chin chng Nasser, Dayan ni, nhng s l bt kh nu mun thp sng li n. Dayan
ngh rng Ben-Gurion lo ngi nhng cuc tn cng ca Ai Cp bng cch nm bom xung
cc thnh ph ca Israel s bng pht. Bng ging iu sc bn, ng yu cu ng c phi
thn trng trong vic |nh gi| tha thun vi Challe. Ba th|ng trc, chng ta c th mong
ch mt tnh hung rng Ph|p ~ sn sng cng chng ta tin hnh gii php qun s
chng Ai Cp nh trong mt gic m; v{ gi }y, khi iu ang tr thnh s thc, chng
ta c ngha v li li. Dayan t tin vo sc mnh qun s ca Israel hn Ben-Gurion, ng lo
s nhng hiu bit ca v Th tng s cn tr chin dch.
Khng l}u sau , Ben-Gurion tip n i t| Mangin v{ tng Challe, nhng ng nghe theo
nh ca Dayan v khng trnh by vi h cc mc tiu ca mnh trong k hoch Php -
Israel. ng thi, ng thm tra k lng cc v khch v nhng g lin quan n k hoch
ca h. ng mun bit Php s s dng nhng lc lng no, h mun khi s t nhng
cn c no, lc lng hi qun c tham gia hay khng, lc lng lnh d c b tr }u,...
D Ben-Gurion ~ c x thn i vi cc v khch v ni rng }y l{ li cm n ca ton dn
Do Th|i v s gip ca h, ng vn cm thy nghi ngi. Cuc tr chuyn ca h cho ng
thy rng ngi Php khng c mt k hoch thu sut lm ch cuc chin n cng v
h khng nm bt mt cch chc chn nhng nh ca ngi Anh. T khi p ni lo Php
s khng h{nh ng m khng c Anh, s phn i ca ng li cng mnh m hn na.
Cng nh mi khi, hm sau ng im tnh tr li v{ ng vi Dayan k hoch phi hp
chin u vi Php vn c tin hnh, mc d k hoch khng c thc hin nu khng
c Anh ph chun.

Cuc khng hong Suez ang bc v{o giai on kt thc. Nh ~ c d bo, nhng
tranh lun ti Hi ng bo an Lin Hip Quc ~ kt thc bng quyn ph quyt ca Lin
X vi xut Anh - Php v vic quc hu ho| knh {o Suez. Hm sau, ng{y 14 th|ng
Mi, tng Challe v B trng lao ng Albert Gazier (thay mt cho Pineau) |p chuyn
bay tham d mt cuc hp khn cp vi Th tng Anthony Eden ti Chequers. Ch
chnh ca cuc gp l{ tng trnh ca tng Challe v c|i c ca Israel, nh Israel c
th ph|t ng mt cuc chin chng li Ai Cp, bo cha cho s can thip ca Anh v Php.
Theo k hoch ca ng, Israel s chim ng gn nh to{n b b|n o Sinai, Php v Anh
chim gi vng lnh th dc theo knh {o Suez vi l do bo v knh khi cc bn tham
chin. tng ny trng khp vi tng ca Eden. ng quyt nh bay n Paris, c
Ngoi trng Selwyn Lloyd i cng, v{ v{o ng{y 16 th|ng Mi, cc v Th tng v b
trng ca hai quc gia ~ cng ngi li trong mt cuc hp mang tnh quyt nh.
Sau nm gi hi {m, hai quc gia chp thun tng c|i c Israel. Ngi Anh bo m
vi Israel rng h s khng h tr cho Nasser nu cuc chin Israel - Ai Cp bng n, v
thm ch cn trao cho Php mt tuyn b vit tay chng t lp trng, nh Php trao li
cho Jerusalem. Nhng nu cuc chin lan ra khi bin gii pha ng Israel, h s khng
ngn ngi xng vo h tr Jordan, ni Anh ~ c mt hip c phng th hp l. Sau cng,
Anh khng phn i cc cuc {m ph|n gia Php v Israel trong vi ngy ti, v sau mt
s nghi ngi, h ng c i din n tham d {m ph|n cp cao gia Php v Israel ti
Paris.
Bc in tn u tin m t ni dung cc cuc hi {m Anh - Ph|p n tay Ben-Gurion vo

ng{y 17 th|ng Mi, v ng hon ton phn i li xut. Ti tr li rng xut ca
Anh khng th c xem xt, v nu Mollet du bit chuyn ny m vn ngh rng n quan
trng khin ti phi n, ti s n sau ch nht. Hm nay, khi Mollet tr li rng Php
vn cm thy ng h mt cuc gp, Ben-Gurion quyt nh n Ph|p. Nhng ng vn gi
nh t chi ci gi }y c coi l{ xut ca Anh (t theo khi nim ca c|i c ca
Israel, nhng thc ra li l mt tng ca Ph|p). ng ~ kin quyt bc b tng ny
v{o ng{y hm trc; nhng Moshe Dayan ~ tnh to phn tch v thuyt phc v Th

tng rng: Anh v{ Ph|p khng cn chng ta trong chin s iu hu ch duy nht m
chng ta s hu trong vn ny iu duy nht m c Anh v{ Ph|p u thiu chnh l
kh nng cung cp mt ci c gip h tham chin. }y l{ chic v duy nht ca chng ta nu
mun tham gia chin trn Suez.
Ng{y 21 th|ng Mi, my bay ring ca tng de Gaulle h cnh ti Israel, ch theo tng
Challe v{ Mangin. R r{ng l{ hai ngi n{y c a n thuyt phc Ben-Gurion tham
d cuc gp vi Guy Mollet v chun b chp nhn k hoch Anh. Ben-Gurion bc vo
xe hi ri phi trng trong s tuyt mt. Hn na, s kin nhn ca ng ~ cn khi nghe
Dayan v Peres k v cc cuc hi {m ca h vi Challe v Mangin v bo co rng lin
minh Anh - Ph|p l{ khng thay i. Cn gin ca Ben-Gurion bng ln. ng mun dng xe
li v tr v Tel Aviv. Nu nh vy, th chuyn i n{y l{m g? ng c{u nh{u. Ti e rng
iu ch t ph hng mi quan h ca chng ta vi ngi Ph|p. Ben-Gurion gp hai i
din ca Php ti cu thang ln m|y bay. Km nn cn gin, ng ni vi h: Nu cc ng c
nh trao xut ca ngi Anh cho chng ti, th li ch duy nht ca chuyn i n
Php ny l ti s c hn hnh lm quen vi ngi Th tng ca c|c ng.

Chng 14. Chin dch Sinai
Sau chuyn bay ko d{i mi by ting ng h, chic DC-4 h cnh xung ng bng t
ma ca sn bay Villacoublay, v nhng h{nh kh|ch c n tip trong iu kin b mt
tuyt i. Nhng chic xe hi ang ch sn a h n mt bit th xinh p ti Svres,
ni hi ngh c t chc.
Khi n, Ben-Gurion cng ty tng c mi dng ba tra. Guy Mollet, Christian Pineau
v Bourges-Maunoury n trong lc ba n ang c chun b. Sau khi lm quen ln nhau,
nhng ngi Israel v cc v kh|ch ngi Php ngi xung mt bn trn v Hi ngh Svres
c bt u. Ben-Gurion pht biu trc, by t s phn i mnh m k hoch ca ngi
Anh. Thay v{o , ti xut mt k hoch gii quyt mi vn ti vng Trung ng
khng phi ngay lp tc, m l sau nhng cuc tho lun m rng vi Hoa K v Anh. Ti
gi bn k hoch l{ tuyt diu song kh thi, chng n{o ngi Anh cn th hin thin ch
v nim tin tt vn l nhng iu ti nghi ng.
Ben-Gurion trnh by chi tit k hoch ca ng. Trc ht, mt c|ch ng nhin, cn dit
tr Nasser. Sau , l{ ph}n chia Jordan, vi B Ty thuc v Israel v B ng cho Iraq.
Bin gii Lebanon cng s b dch chuyn, vi mt phn thuc v Syria, v mt phn khc,
hng ln pha sng Litani, thuc v Israel. Phn lnh th cn li s tr th{nh nh{ nc
Thin Cha gi|o. Trong t nc Syria mi c m rng, ch s c n nh ha di
mt b m|y l~nh o th}n phng T}y. Cui cng, knh {o Suez s n nhn v th quc
t, cn eo bin Tiran s nm di quyn kim sot ca Israel. Ben-Gurion nhn mnh k
hoch ca ng s tha mn nhu cu ca Anh, Php v Israel cng nh Iraq v{ Lebanon.
Bt chp nhng yu t thc t, bn k hoch khng khi dy bt c quan tm no t nhng

ng nghip Php ca Ben-Gurion. Mt cch lch s, Guy Mollet bnh lun k hoch khng
phi l tuyt diu, v{ ng ~ sn sng chp nhn n. Nhng ngay lp tc quay lng li vi
ch ang c bn lun, ng nhn mnh rng thi gian ang eo hp cho Nasser v Knh
{o. Christian Pineau nhn xt rng nh ca Ben-Gurion l{ qu| mc tham vng, v{ ng

cng nhn mnh tm thun li ca vic h{nh ng ngay lp tc. Hoa K hin ang lo bu c
Tng thng, ngi X Vit ang gp xung t ti Ba Lan v Hungary. Thm ch n thi tit
cng i hi mt quyt nh khn trng: v{o cui th|ng Mi, nhng cn b~o ma thu s
qut qua bin a Trung Hi, tr hon nhng k hoch quy m ln.
Tp trung vo trng tm ca vn , Pineau gii thch nc Anh s khng th h{nh ng m

khng c l do, v th vic Israel ph|t ng cuc tn cng l rt quan trng. R rng, Israel
ang ph}n v}n vi nhng cn nhc an ninh. Nhng Ph|p ~ sn s{ng m bo cho Israel, v
l{ l do ti sao Ben-Gurion c mi n Paris.
Ben-Gurion vn khng thoi lui. ng nhn mnh s nguy him ca vic X Vit tnh nguyn
tin v{o Trung ng v{ gii thch rng Eisenhower, vn ang c chin dch tranh c c
t chc di khu hiu ha bnh bng mi gi|, s cm thy t do hn sau k bu c. Mt
ln na, ng nhn mnh ni lo s rng nu Israel ph|t ng cuc tn cng, th gii s phn
i nc n{y nh mt k gy hn v m t s rng rn ca vic nhng thnh ph Israel b
tn cng bi my bay nm bom Ai Cp do X Vit sn xut. Ri ng quay li xut ban
u: chin dch cn c pht ng trong mt ngy mun hn, sau khi th trung lp ca
Hoa K c m bo v{ sau khi nc Anh ~ c thuyt phc thng qua k hoch tng
th.
Hai bn ri v{o b tc, ngi Israel ln ngi Ph|p u tht vng nh nhau. Bourges-
Maunoury tham gia bng tuyn b dt khot rng nu chin dch khng c ph|t ng
trong vi ngy ti, Ph|p s phi rt lui. ng gii thch rng Php khng c kh nng gi
hng t tu cng qun d b tnh trng ch i. Trong thi gian ba th|ng, ho{n cnh
chnh tr v qun s c th s tr nn thun li hn, song khi Ph|p s ng sang mt
bn. Chng ti khng th ch l}u hn. u th|ng Mi mt l thi hn cui cng. Cng lc,
ng xut Php cung cp my bay v tu chin bo v vng tri v b bin Israel.
Ln u tin, Ben-Gurion rt li phn i h{nh ng lp tc ca mnh, v{ ng ph|t ng

chin dch trong tng lai gn nu, sau khi chng ta bt u vo sng sm ngy quyt nh
(D-Day), tip theo vic gi ti hu th cho Ai Cp, [ngi Ph|p] |nh bom bu tri Ai Cp.

ng ku gi ngi Php son tho mt k hoch ba-bn, thuyt phc ngi Anh m nhim
hp tc ton din v{ tin hnh chin dch trong tun sp ti. Ngi Php gii thch rng
mt bc i nh vy s cn n nhng thay i trong k hoch ban u v nhn mnh rng
s rt kh thuyt phc ngi Anh.
Phin hp u tin ca hi ngh ~ kt thc m{ khng t c kt qu no. Tuy nhin cc

bn tham gia khng gii tn, v mt i biu cp cao ca chnh quyn Anh s n vo bt
c lc no, v c v r rng phn ng v{ quan im ca ng ta s quyt nh vn mnh ca
chin dch lin minh n{y. C nhng phng o|n rng liu s l Salisbury, Butler hay
Lloyd, Ben-Gurion vit. Ha ra l{ Lloyd.
Khng ai hi lng vi s xut hin ca v Ngoi trng Anh quc. Khi Lloyd, c Logan -
th k ring h tng, bc v{o, hai ngi trng c v ngng ngng v{ khng vui. Nh th
mt cn gi lnh va mang h vo trong ta bit th. Bu khng kh ha hp gia ngi
Php v Israel bng tr nn ngt ngt v trnh trng. Cuc gp gia Ben-Gurion v Lloyd ti
hi ngh thng ng ba bn n{y ~ c ghi khc vo k c nhng ngi tham gia. Hai
ngi {n ng trao i nhng ci bt tay lnh lng theo nghi thc. Tt c u t r s nghi
ng khng thm che giu. Ben-Gurion cm thy nh Lloyd ang c i x vi ng nh mt
thuc h. Ngoi trng Anh ~ rt c th l mt ngi thn thin, ha nh, quyn r, lch
thip. Nu ng th, th ng y ~ cho thy kh nng gn-nh-thin-ti trong vic che giu
nhng phm cht n{y, Dayan vit v bui gp, To{n b c ch ca ng ta u biu l nim
chn ght vi ta nh, vi mi ngi v vi ch cuc hi {m.
u tin Lloyd hi ring vi nhng ng nghip Php quanh mt bo co v v tr ca

Israel. Cu tr li ca ng khng hay ho g. Ngi Israel v{ Ph|p u cm thy mi chuyn
tht v vng. Ben-Gurion ni ng khng sn s{ng chp nhn c|c xut ca ngi Anh
v ng nn tr li Israel v{o s|ng hm sau, Dayan vit. Bourges-Maunoury, v phn mnh,
tuyn b phi xem xt gii t|n c|c n v Suez vo cui tun tr khi mt quyt nh tch
cc sm c a ra.

Nhng nhng nh{ v ch ca chin dch vn khng u h{ng. Trc s ng ngng ca
ti, Ben-Gurion vit, ti c mi vo mt bui hi {m ba-bn ti mt cn phng kh|c.
Dayan i bn ng. Lloyd m li trc, ni v v th ca ngi Anh. Sau khi chng minh mt
cch thuyt phc rng vn Suez, trn thc t, ~ c gii quyt nh nhng cuc ni
chuyn ca ng vi Ngoi trng Ai Cp Fawzi theo ng rng nc Anh khng quan
t}m n h{nh ng qun s, ng nhin khng phi vi s h tr t Israel ng ch ra
rng mc tiu duy nht bin minh cho mt h{nh ng nh th s l vic lt Nasser.
iu ny cn t c theo phng ph|p ch ng ca ngi Anh v Php: mt cuc tn
cng ca Israel v{o b|n o Sinai, xm nhp knh {o Suez trong vng hai ng{y, v{ ri mt
ti hu th Anh - Php s c trnh cho hai bn rt khi knh {o. Nu ngi Ai Cp t
chi, Php v Anh s iu qun chim khu vc knh {o v{ lt Nasser.
Cu tr li ca Ben-Gurion mnh m v ngn gn. ng ho{n to{n phn b|c xut ca

Lloyd, v, mt ln na nhn mnh s nguy him ca vic Ai Cp khng kch nhng thnh
ph ca Israel, yu cu Anh v Php phi bt u nhng cuc tn cng ca h vo cc sn
bay Ai Cp mt ng{y sau khi ngi Israel tn cng. Tuy nhin Ben-Gurion gi }y li li
thm mt bc khi v tr ban u ca ng bng cch chp nhn rng Israel s l{ phe u
tin ph|t ng cuc tn cng. Tt c nhng g ng mun t c by gi l vic rt ngn
thi gian gia t tn cng ca Israel v s bt u chin dch Php - Anh cng nhng m
bo rng cc sn bay ca Ai Cp s b oanh tc. ng cng quan ngi v tnh hnh c th xy
ra ca mt cuc chin ton din ko di trong hai ng{y, trong trng hp Israel s b ch
trch v c th s gp phi ri ro khi i mt vi nhng nc ng minh t khi X Vit.
Vo lc ny, Dayan nu mt xut nhm n vic san bng khong cch gia hai bn. ng
xut mt chin dch Israel hn ch vng ln cn knh {o chng hn mt cuc th
lnh d. Israel s tuyn b h{nh ng, ri Chnh ph Anh v Php s ngay lp tc ku gi
Israel v Ai Cp rt cc lc lng khi khu vc Knh {o nhm bo v lu thng ng
thy. Ngi Ai Cp ng nhin bc b yu cu ny. Rng s|ng, Anh v{ Ph|p ~ bt u tn
cng cc sn bay Ai Cp. Lloyd khng thng thn bc b xut ca Dayan, nhng ng yu
cu thay v mt h{nh ng quy m nh s l{ h{nh vi chin tranh ch thc. Ngo{i ra nc

Anh s b ch trch v s can thip ca h. Ti hi li: ti sao [chng ti] phi t thn gnh
vc mt chin dch m chng ti s b ch trch v n? Ben-Gurion ghi chp li. [Lloyd] ni
rng Nasser l k th v{ ~ ph nhn quyn li ca chng ti. Ti ni: Hn ta ~ l{m th
nhiu nm ri, m khng ai phn i g. Lloyd tha nhn tnh hp l trong ni lo ca ti v
vic |nh bom nhm vo Tel Aviv, Haifa v cc sn bay [ca chng ti], nhng vn phn i
chin dch.
Ti ba ti, Selwyn Lloyd vn tip tc th hin th|i th ch khng che giu. Mt trong s
nhng ngi tham gia ni: ng ta gin d v cay nghit i vi thc t rng ng ta, v
Ngoi trng Anh quc, phi ngi mt-i-mt vi Ben-Gurion, Th tng ca Israel nh
nhng chnh khch ngang tm... ng c v nh xu h khi phi b mt gp ngi Israel, v,
trn tt c, cn tham gia cng h trong vic chun b mt cuc tn cng ngi -rp, quc
gia c quan h hu ho vi t nc ca ng. Thm ch khi Ben-Gurion hi ng ta mt cch
vui v rng lch s Anh bt u khi no, Lloyd nhc tn ng mt cch cu knh vi th k
Logan rng: Th m ti phi cn hn. Sau ba ti, cuc thng thuyt tip tc, v na m
Lloyd khi hnh chuyn i London trnh b{y c|c xut mi vi Ni cc Anh. Sau khi
ng ta i khi, Pineau ni vi Ben-Gurion rng mnh khng tin tng Lloyd, v s bay n
London chiu ng{y mai ni chuyn vi Lloyd (v Eden) v k hoch. Ben-Gurion lc
quan hn nhng ngi kh|c. Ti lo rng chuyn i ca Pineau s v vng, sau khi Lloyd
va vi quyt nh [ca Ni c|c Anh], ngc li vi quan im ca ngi Php v quan
im ca chng ta.
Ben-Gurion ~ kh| ng v Lloyd. V Ngoi trng Anh tr v t Paris vi n tng rng

chin dch s b tr hon v hi lng vi vin cnh . Nhng nim vui ca ng ny chng
kp ko d{i, Anthony Eden, ang mun tham chin, quyt nh thc hin mt n lc na
t c s ng thun vi Israel.
Nhng mi quan h quc t cng c thm cho quyt tm ca Eden. Cuc bu c Jordan kt
thc vi chin thng quyt nh thuc v phe ng h Nasser v v tn Th tng tuyn b
nh bc b hip c phng th Anh - Jordan, a Jordan v vi lin minh ch huy Ai Cp

Syria. Nhng s kin ny xc nhn cho lun im ca Eden rng Nasser ang buc Anh
quc rt khi Trung ng v{, do , vic h b ng ny l cn thit.
Tra ng{y 23 th|ng Mi, nhng cuc i thoi Php Israel c ni li v lp tc vng
vo mt s b tc trm trng. Tng Challe xut mt }m mu nham him cho php
khng qun Php v Anh can thip bn pha Israel ngay khi cuc chin bt u: khng qun
Israel s dn dng mt cuc khng kch v{o Beersheba trong m , v{ ngi Ai Cp
ng nhin s lnh ti. Sau , khng qu}n Ph|p v{ Anh s lp tc h{nh ng. Trong cn
gin d, Ben-Gurion ng dy, l r bc xc. ng yu cu li ca mnh c dch s|t ngha
nht. T chnh bn thn mnh, ti tuyn b, vi t c|ch mt ngi Do Thi, rng ti khng
sn s{ng tham gia [mt hnh vi] la di trc th gii... Chng ti tin vo cng l [trong
tay chng ti]. V khi chng ti chin u, chng ti s chin u [trn nn tng] nim tin
n{y. Nhng ti khng th hiu c ti sao chng ti c th la di th gii v dn dng
mt th nh vy. ng ht ln gin d: la di c th gii nhm gip mi chuyn d
dng v thun tin hn cho nc Anh sao? iu khng th! Khng bao gi.
Trong bu khng kh m m, ph|i o{n Israel c phin hp tho lun nhm tng kt cc
quan im sau cng trc chuyn i London ca Pineau. Cuc gp ny mang tnh cht
quyt nh nht trong Hi ngh Svres, Peres ngh gi t{u xuyn qua knh {o Suez.
Ngi Ai Cp d nhin s chn n li, ly c cho s can thip ca qu}n i Israel, theo sau
bi s can thip Php Anh. Dayan lp li xut ban u ca ng: th mt tiu o{n lnh
d trong m ti v tr c|ch knh {o Suez khong ba mi dm. m , mt i qun
thit gip s xng qua pha Nam Sinai v phi hp vi to|n lnh d. Ba mi s|u ting sau,
ngi Php v Anh s can thip, sau to{n b qu}n i Israel s h{nh ng. Dayan s c
tiu o{n lnh d xung Sinai v cuc tn cng vo cc c im bin gii bi lc lng thit
gip s cho ngi Ai Cp n tng rng }y ch l mt cuc t kch quy m ln, cha phi
mt cuc chin tng lc. S nguy him ca vic b li vo cuc chin ko di, v trn tt c
l s nguy him ca vic Ai Cp khng kch thng dn Israel s c gim thiu ti a.
Cng lc, mt chin dch nh vy s tha mn yu cu tm c ca ngi Anh.

Ben-Gurion khng a ra bnh lun no v xut ca Dayan, nhng cho php ng ny
trnh by n vi Pineau, vn ~ ghi ch li cn thn c|c im chnh v ha rng s truyn
t li chng cho ngi Anh. Dayan cng ng~ gi| cho s tham gia ca Israel: Anh v Php s
phi cng nhn quyn li ca Israel v duy tr chim ng mt s ni ca Sinai sau cuc
chin, nhm m bo t do hng hi cho Eilat.
Bui ti cng ngy, Pineau khi hnh chuyn i London, ng hi vi Eden trong cuc ni
chuyn d{i v{ trnh b{y bn k hoch Dayan. Eden chp thun. Ti ngh ti c th khin
n c thng qua, ng ni vi Pineau. Trong khi , Paris, Peres, Dayan v cc ph t
thn tn khc trt nhng cng thng ca hai ngy qua trong mt qu|n ru, th Ben-Gurion
li Svres trong phng ring ca mnh. i vi ng, }y l{ m quyt nh. Ni n{o , ai
s phi ra quyt nh, Peres vit. ng y phi ra mt quyt nh r rng cha ng s
e da hy dit. Khng ai trong chng ti ghen t vi ng v bui ti d{i ang tri trc mt
ng.
S|ng hm sau, Peres v{ Dayan c lnh bo co cho Ben-Gurion ngay lp tc. H n bit
th ti Svres, nng lng ch xem ng s ni g. Liu ng ~ ng tin hnh chin tranh
hay cha? Ben-Gurion ang ngi im tnh trong khu vn xinh p ca cn bit th, tay
cm danh sch cu hi. Khi ng y c cho chng ti nghe, Dayan vit, t}m tr ti dn tr
nn th gi~n hn... R r{ng ng ~ i n quyt nh quan trng v vic chng ti tham gia
chin dch.
R rng, Ben-Gurion ~ quyt nh trong s cn trng. S|ng hm ng vit trong nht k:
Ti ~ c}n nhc tnh hnh v nu nhng bin ph|p, theo ng khng, hiu qu c thi
h{nh bo v chng ti trong mt hoc hai ng{y u cho n khi ngi Php v Anh oanh
tc cc sn bay Ai Cp, ti ngh chin dch l cn thit. }y l{ c hi c mt khng hai [i
vi] hai cng quc ... s tm cch tiu dit Nasser v chng ti s khng phi i din
hn ta mt mnh khi hn ang ng{y c{ng mnh hn v{ chinh phc mi quc gia -rp.
Chin dch c i hi t pha chng ti l lnh t kch mc d ln ny vi lc lng
ln hn nhiu v nu n thnh cng, chng ti s gi{nh c t do hng hi trong eo bin

[Tiran], v chng ti s thu tm Sharm el-Sheikh v{ o Tiran... v tnh hnh ti Trung ng
c th thay i da theo k hoch ca ti.
Ben-Gurion nm hng lot cu hi vo cc ph t thn tn ca mnh v cui cng yu cu

Dayan phc tho mt k hoch h{nh ng. V trong vn khng c giy, Peres hy sinh bao
thuc l ca ng v Chin dch Sinai. Trt b nhng iu thuc, ng cn thn x mt sau, m
rng mnh giy hnh ch nht, trn Dayan ph|c tho cp tc hnh dng ca b|n o
Sinai. ng v mt hng nhng du chm dc qua t}m b|n o ch con ng s c cc
my bay th lnh d xung Mitla Pass m ra. pha Bc, ng v ng th hai, song song
vi b bin a Trung Hi cho thy con ng qun thit gip s dng t ph| hng
n knh {o. Mt ng th ba chy dc theo b bin ca vnh Akaba, kt thc bng mt
mi tn ch vo Sharm el-Sheikh. Th v l c Ben-Gurion, Moshe Dayan v Shimon Peres
u k tn mnh v{o bn tc chin u tin ca Chin dch Sinai.
Tham vng lnh th ca Ben-Gurion khng b gii hn Sharm el-Sheikh v{ o Tiran, mc

d ng khng l vi cc ph t thn tn ca mnh. Trn thc t, ng mun chia tch bn
o Sinai khi Ai Cp v sp nhp n vo Israel. Guy Mollet bit c ny ti cuc ni
chuyn kn vi Ben-Gurion trong sut u bui ti. Ben-Gurion ni rng mt lng ln du
~ c tm thy pha T}y Sinai v{ vic chia ct b|n o khi Ai Cp, ni n cha tng
thuc v, l cn thit Ngi Anh ~ n cp n t tay ngi Th Nh K khi h tng ~
nm c Ai Cp trong ti |o mnh. Ben-Gurion c gng ginh ly s ng h ca Mollet cho
tng ny bng c|ch ngh thit lp lin minh khai thc du. Theo Ben-Gurion, Mollet
th hin s quan t}m vi xut ny.
Sau ba tra mun, Pineau t London quay v, ng ~ th{nh cng trong vic ginh s ng
h ca Eden cho bn k hoch. Ti bui gp ca Ni cc thn cn t chc s|ng hm ti
London, ba v b trng cp cao ~ theo phe Eden trong vic ng h bn k hoch, i ngc
vi quan im ca Lloyd. Hai ngi ~ quay v t London, cng vi Pineau: Logan (th k
ca Lloyd) v Patrick Dean (tr l Ngoi trng Anh) t khi a ra quyt nh rng Lloyd

s khng i din cho Anh trong nhng bc cui cng ca cc cuc {m ph|n ba bn
Paris. Ba v i biu hp ti b{n trn trong phng n ti bui gp cui cng.
Trong qu trnh tho lun, Ben-Gurion yu cu s cng nhn ca Ph|p v{ Anh i vi quyn
chim gi o Tiran vnh vin ca Israel. i vi chng ti, ng ni, [knh {o] Suez
khng qu quan trng. Suez ca chng ti l eo bin Tiran, v chng ti mun chim b
bin Eilat cho n tn nhng hn o pha Nam, bao gm c nhng o nh. V{o cui
cuc tho lun, Ben-Gurion xut i n mt bn d tho cho chng trnh lin minh,
rng ba bn s k v n s c thng qua bi ba Chnh ph.
Bn d tho c son ch trong hai gi. N thng qua vic qu}n i ph|t ng chin dch
trong bui ti ng{y 29 th|ng Mi trong vng ln cn knh {o. Ng{y tip theo, Chnh ph
Php v Anh s gi nhng li ku gi n Chnh ph Ai Cp v Israel. Ai Cp s b buc
phi ngng bn ngay lp tc, rt qu}n c|ch xa mi dm khi pha T}y knh {o, v{ ng
mt cuc chim ng tm thi ti c|c im quan trng dc theo knh {o bi Php v Anh
nhm m bo an ninh hng hi. Li ku gi gi Israel s bao gm mt lnh yu cu ngng
bn ton din v{ rt qu}n c|ch xa mi dm khi pha ng knh {o. Hai Chnh ph s
phi thc hin li ku gi ca h trong vng 12 ting, nu mt trong nhng bn tham chin
t chi, Php v Anh s c nhng bin php cn thit yu cu ca h c thc thi.
Cng lc , li ku gi cng nu r Chnh ph Israel khng buc phi thc hin c|c iu
khon ca li ku gi gi n h nu Ai Cp t chi l{m iu tng t. Nu Ai Cp khng
tun th c|c iu khon ca li ku gi, qu}n i Php v Anh s tn cng trong bui sng
ng{y 31 th|ng Mi nm 1956.
Israel s chim eo bin Tiran, c|c o }y v{ Snapir, nhm m bo t do hng hi ti cc

eo bin ny. H s khng tn cng Jordan trong sut chin dch, nhng nu Jordan tn cng
Israel, Chnh ph Anh s khng tr lc cho Jordan.
}y l{ nhng im chnh ca tha thun ba bn. V phn mnh, Php ha gi n Israel

mt phi i my bay Mystere, v mt phi i oanh tc Sabre F-86. Ngoi ra, lc lng tnh
nguyn cng s c gi n iu khin cc my bay Mystere v khng qun Israel

thiu ngi, v tu chin Ph|p c trang b sng phng khng s c gi n Israel, neo
gn Haifa v Jaffa.
Bn tha thun c k vo 7 gi ti hm trong mt nghi l n gin. Christian Pineau

k thay mt cho Php, Patrick Dean cho Anh v Ben-Gurion cho Israel. Hi ngh Svres n
hi kt. Ngay trc na m, chic DC-4 ct cnh khi phi trng Villacoublay. Mt ln
na, Ben-Gurion li n c vi nhng suy ngh ca mnh. Lc tri hng sng, ng vit:
Hm qua, c l l mt ng{y v i... Khi tr v nu chng ti c c s ph chun ca
Chnh ph Anh, th chng ti s i mt vi nhng th|ng ng{y v i trong lch s ca mnh.
Nhng ti nghi ng cao liu li chp thun ca London c n hay khng.
Vo bui tra, khi m|y bay Ph|p h cnh xung sn bay qun s Israel, Dayan lp tc xng
vo B Tng tham mu gim st vic ln k hoch v{ iu qun bng cch dn ra s
nguy him ca vic xung t vi Jordan, cn nhc n s can thip sp xy ra ca mt s
o{n Iraq v{o Jordan v{ s tham gia ca Jordan vo bn trong ban ch huy lin qun Syria
Ai Cp. Khuya hm sau, Ben-Gurion nhn c xc nhn y d tho Svres. Bt chp
hi ngh ba bn ti Svres, Anthony Eden ~ quyt nh b ri Israel ho{n to{n v{ vit mt
l| th r b cam kt gi ring cho Guy Mollet. Nhng Mollet khng ng thun vi vic tip
tay cho h{nh vi o c gi nh vy v chp li l| th ri chuyn tip cho Ben-Gurion. L
th ca Eden vit:
Chnh ph ca N ho{ng ~ c thng bo v din bin ca cc hi {m t chc ti

Svres t ng{y 4 n ng{y 22 th|ng Mi. Chng ti xc nhn rng nh tnh hnh c
vch ra trong , chng ti s h{nh ng nh ~ quyt. iu ny ph hp vi tuyn b nh
km vi thng bo ca ti v{o ng{y 21 th|ng Mi. [Eden ang ni v cuc ni chuyn u
tin ca ng vi Pineau, trong ng nu chi tit c|c im tha thun lin quan n hnh
ng lin minh vi Ph|p v{ Israel].
Mt l| th ngoi giao Anh ti ngha in hnh, Ben-Gurion ni a v{ hi |p cho Mollet:

Nu vic k kt c hai Chnh ph thng qua, th cng c Chnh ph Israel thng qua.

Ben-Gurion quyt tm gi b mt chi tit tha thun vi Ph|p v{ Anh, v{ c bit l chuyn
i ca ng n Php v vic k kt d tho Svres vi cc b trng ca mnh. ng ni vi
nhng b trng ny, nhng ngi cha hay bit, rng vo ch nht ng s tuyn b cuc
tn cng chng li Ai Cp s c tin h{nh v{o ng{y hm sau; v{ theo iu kin c trc
, Ph|p v{ Anh s gi li ku gi n hai pha vo ngy th hai v{ h{nh ng chng li Ai
Cp vo sng th t. Nhng b trng khng c tit l trc k hoch l nhng ngi
ca Mapam, v Ben-Burion lo ngi rng ai c th lm r r b mt n ngi trong i s
qun Nga. Ch n ng{y 28 th|ng Mi, ngay trc cuc gp Ni cc quyt nh, v Th
tng mi mi i din Mapam v tit l k hoch. H hi v thi im cuc hp v sau khi
tr v, h tuyn b phn i chin dch v s b phiu chng li n nhng s chu trch
nhim vi t c|ch th{nh vin Ni cc. Khi thi im b phiu n, cc B trng Mapam
n c vi li phn bc ca h.
Gi }y khng g c th tr hon c hch ca lch s. 90.000 ngi ca ng Xt li ~ c

huy ng, c|c phi i my bay chin u ca Ph|p ~ h cnh xung sn bay Israel, v ba
tu chin Php cp vo b bin Israel. Cc my bay vn chuyn hng nng Nord-Atlas khi
hnh t c|c cn c Bc Phi v h cnh xung Israel sau chng dng o Sp, ni chng
mang theo thit b v k thut vin. Mi b mt c duy tr n thi khc cui cng.
Ben-Gurion trng bnh tnh v{ t tin, nhng s cng thng kinh khng ng ang chu ng
khin nhit trong ngi ng tng ln. Ngay khi tr v nh t bui hp Ni cc, ng ng
gc xung ging. Trong khi ng nm , l~nh o nhng ng i lp ngoi tr ng
Cng sn ni ui nhau n thm ng. ng cho tt c h bit chin dch ~ c ln k
hoch vi hy vng ginh ly s ng h ca quc hi cho quyt nh b mt ca Ni cc. Cc
l~nh o i lp n nhn thng b|o mt c|ch ng thun v nht tr. C mt yu t bt
ng trong cuc gp ca Ben-Gurion vi nhn vt i u quyt lit ca mnh, Menahem
Begin, ngi gi }y ngi bn ging v chc mng quyt nh ca ng mt cch nng hu.
Tuy nhin, trong khonh khc cui cng, k hoch ca Ben-Gurion gp phi mt chng
ngi ln: Tng thng Hoa K. Vo 8 gi sng ch nht, 28 th|ng Mi, v i s Hoa K n

nh ring ca Ben-Gurion Tel Aviv vi mt thng ip ngn gn t Tng thng
Eisenhower c xp loi tuyt mt. Nhc li nhng hi {m trc gia hai bn, trong
Ben-Gurion by t ni quan ngi ca ng i vi kh nng x}m nhp vo Jordan ca
qun i Iraq, Eisenhower |p:
Theo nhng g ti c bit, khng c qun lnh ca Iraq tin vo Jordan... Ti phi thnh
tht by t quan ngi ca mnh v b|o c|o huy ng qun mnh m pha ng, mt bc i
ti e rng s ch l{m tng thm cng thng vn c ng cho bit mun gim bt... Ti vn
tin rng ch mt gii php va phi v ha bnh mi tht s ci thin c tnh hnh v ti
nhc li li ngh vn c ni vi ng thng qua Ngoi trng Dulles rng s khng
c c mt gii php bo lc no t pha Chnh ph nc ng lm nguy hi n ha bnh
v tnh hu ngh ang ph|t trin gia hai nc chng ta.
Ben-Gurion c l| th v{ ha s sm hi |p. V i s Hoa K c o lng nh ca Ben-

Gurion bng nhng cu hi lt lo: cng dn Hoa K ti Israel c c di tn khng? ng tr
li rng khng th a ra kin v vn . Ngi Hoa K vn khng nghi ng rng Israel
nh h{nh ng pha Nam. H ang theo di bin gii pha ng. Cng ng{y hm , Abba
Eban c triu n B Ngoi giao, v trn bc tng trong vn phng ca Dulles, ng thy
treo mt bn ln ca Israel v{ Jordan. Ngi Hoa K ~ b thuyt phc rng Israel d
nh h{nh ng chng li Hussein.
Trc khi Ben-Gurion c thi gian tr li th ca Eisenhower, mt l| th b mt th hai t

Tng thng Hoa K c gi n ng.
S|ng hm nay ti ~ nhn c nhng bo co b sung cho thy vic huy ng lc lng
qun s ca Israel vn tip tc v dn hon tt... Ti ~ cho ch o rng tnh hnh ny phi
c tho lun vi Anh v Php, vn l cc bn tham gia bn Tuyn ngn [Ba bn 1950],
yu cu h dng mi n lc ci thin tnh hnh.

L| th kt bng li ku gi Chnh ph Israel khng l{m g g}y tn hi n ha bnh. C}u
ni nhc n vic tip cn ca Eisenhower vi Php v Anh chng minh rng v Tng thng
Hoa K ~ sai lm th no trong nhn nh tnh hnh.
Ngay trc tra ng{y 29 th|ng Mi, Yaakov Herzog, c vn chnh tr mi c b nhim
ca Ben-Gurion, mang n cho ngi Th tng th phc |p ng ta va son xong. Trong
cp n nhng chnh s|ch b{nh trng bi Thng t Nasser, vn ~ kch ng
cng thng cha c tin l ti khu vc, vic t|i v trang ca Ai Cp bng lng ln qun
trang X Vit, li e da xa s Israel, v cp ph ca fedayeen v phong ta knh {o
Suez, eo bin Tiran. S thnh lp Ban ch huy lin minh qun s Ai Cp Syria Jordan
c miu t trong th nh to ra mt vng trn thp vy quanh bin gii Israel. Phn
quan trng nht ca l| th l{ on kt ca n:
... qu}n i Iraq trong t th sn sng vi lc lng hng hu bin gii Iraq-Jordan, vic
thnh lp Ban ch huy lin minh Ai Cp, Syria v Jordan, v nn tip din ca c|c bng ng
Ai Cp tr{n v{o cp ph Israel, Chnh ph ca ti s khng hon thnh nhim v c bn
ca mnh nu khng thc hin mi bin php cn thit m bo rng tham vng ~ c
tuyn b ca ngi -rp v vic xa s Israel bng v lc s khng xy ra.
L| th khng cha cam kt no v vic rt khi cuc chin. Xa hn, bt c mt nh quan st

chnh tr c kinh nghim cng c th ngay lp tc thy rng n b|o trc mt cuc tn cng
~ gn k.
Thc t xy ra ng nh vy. Vo lc 4 gi 59 chiu, 395 lnh d Israel nhy khi nhng

my bay vn ti bay thp, n mc sut na va v{o c|c nh ni Sinai, trnh radar Ai
Cp. C|c c quan thng tn ng ti tin tc git gn khp th gii: Israel ~ tham chin.
Washington, gia cuc hi {m trong khi Abba Eban ang trnh b{y v mc tiu ha bnh
ca Israel, Th trng Ngoi giao Roundtree nhn c mt xp giy va x khi my in
th tn. Sau khi lic nhn l| th mt lc, ng ni vi Eban bng ging kh khc: Ti ngh
cuc ni chuyn ca chng ta ~ tr nn h{n l}m qu|. Ti New Delhi, khi ang trn ng
n bui ni chuyn Nehru, Moshe Sharett mang theo mt t bo c dng tt v s kin

ny. Ti khp cc th trn th gii, c|c i s Israel c thng bo v k hoch b mt.
Chin dch Sinai ~ bt u.
30 th|ng Mi l ngy Ben-Gurion s nht, do k hoch ban u i hi Israel phi mt

mnh gnh vc ton b gnh nng ca cuc chin v nhiu nguy c b |nh bom t ngi Ai
Cp. Nhng khng qu}n Ai Cp ~ chng minh n ch l{ h giy. Ngoi tr ng mt chic
oanh tc c Ilyushin duy nht xuyn qua vng tri Israel vo bui ti, cc phi cng ca
Nasser qu thn trng tip cn bin gii Israel. Tuy nhin, ti ngi nh ca mnh Tel
Aviv, Ben-Gurion vn thp thm ch ti hu th t Php Anh, ~ b mun vi ting ng
h. ng c v cng lo lng! Ti khng chc rng Eden s thc hin phn ca mnh trong
bn tha thun, ng vit. Tuy nhin, cui cng, ti hm , Yaakov Herzog mang n mt
ti hu th v{ mt li phc |p c son nh|p. m hm , c}u tr li ca Israel v Ai
Cp ~ gi n cho Php v Anh. Israel chp nhn li ku gi, Ai Cp t chi. Php v Anh
tuyn b h ~ quyt nh h{nh ng trong nhng gi tip theo.
Ng{y 31 th|ng Mi tri qua trong khng kh cng thng khi ngi Israel ch i ngi
Anh v Php tin h{nh h{nh ng. Trong bui chiu, s cng thng ca Ben-Gurion tng ln
khi nhng t khng kch ca ng minh vn cha c bt u. Mc kch tnh c
tng ln bi mt c in thoi khn t ch huy khng qu}n Dan Tolkowsky, ngi ~ nhn
bo co t ngun tin |ng tin cy rng ngi Ai Cp ang chun b oanh tc Tel Aviv. ng ta
yu cu c php tn cng tc thi vo sn bay Cairo-West. Cu tr li ca Ben-Gurion v
cng tiu cc: Chng n{o ngi Ai Cp cha |nh bom c|c trung t}m d}n c ca chng ta,
hoc cc sn bay hu phng ca chng ta, chng ta cng s khng lm th. ng ch i
c|c t |nh bom ca Anh v Php. Cui cng, sau mn ch i cng thng, b|o c|o ~ n:
Ngi Ph|p v{ Anh ~ tin h{nh c|c t tn cng. Ben-Gurion th pho nh nhm. Mc d
[Eden] mun 12 ting, ng vit v{ lng ti tr{n ngp lo lng rng Tel Aviv hay cc sn bay
ca chng ti s b |nh bom, c|c ng minh [ca chng ti] ~ gi cam kt ban u ca
h. Gi }y cuc chin kh khn nht mi bt u, khng phi trn chin trng Sinai m
l{ trn u trng chnh tr khi mt cuc gp khn cp ca Hi ng Bo an Lin Hip Quc
c triu tp, Tng thng Eisenhower mt ln na gy p lc ln Israel. Tr l ca ng,

Sherman Adams, cho gi Rabbi Abba Hillel Silber v yu cu ng lin lc vi Ben-Gurion
ngay tc th v ni vi ng rng:
... ng{i Tng thng xut rng Israel phi lp tc rt qun v bin gii v h ~ l{m xong
nhim v ca mnh, l tiu dit c|c cn c fedayeen. Nu Israel lm th, ngi Tng thng s
lp tc ban hnh mt tuyn b by t ngng m su sc v cng c tnh hu ho vi h.
Eban lp tc |nh bc in gi n Ben-Gurion. Nhng Ben-Gurion khng dng qun. Ti

Hi ng Bo an, Php v Anh ph quyt xut d tho do Hoa K v X Vit trnh ku
gi ngng bn khn cp v qun Israel phi rt v bin gii. Tng thng Eisenhower tip
tc gy p lc. Ln ny ng trc tip gi Abba Hillel Silver, lp li tuyn b ca ng v vic
ban h{nh mt tuyn b hu ngh nht trong bn tin c ln k hoch pht chiu ngy
hm .
Trong khi , ng 5 gi chiu ngy 31 th|ng Mi, khng qun Anh bt u |nh bom c|c
sn bay Ai Cp. Tuy nhin l{ mt cuc tn cng ti t. Ngi Anh cn trng n mc
pht bn tin thng b|o trc t radio o Sp, cho qu}n nh}n di mt t thi gian che
chn v phi cng c thi gian l|i m|y bay n ni an to{n ti cc sn bay pha Nam hoc
nhng nc -rp khc. Qun thit gip Ai Cp tin vo cc thnh ph, gi v tr ti nhng
gc ph hoc cng vin. Cuc khng kch v th em li kt qu tht l bch. Nhng nh
ca Israel ~ t c. T gi}y pht tr i, |p lc ln Israel gim |ng k khi im sng
ca cng lun th gii tp trung vo Php v Anh. Eisenhower ngng quy nhiu cc lnh
o Xin, ngi Php v Anh trn tt c, Anthony Eden gi tr thnh mc tiu chnh
hng chu cn gin ca ng.
Sau tht bi ca Hi ng Bo an trong vic ban hnh lnh ngng bn, Nam T ch tr mt
phin hp khn ca i hi ng. Trong vng hai-mi-bn gi, i hi ng thng qua
mt ngh quyt ku gi ngng bn v rt lui ca qun Israel. Ch nm nc b phiu chng:
Anh, Php, Israel, c v New Zealand. Ngh quyt ~ em n cho c|c l~nh o Israel sc p
v thi gian. H c tnh rng Israel ~ mt bn mi t|m ting thng thuyt vi Lin
Hip Quc. V th vic hon thnh chim ng Sinai trn tt c l Sharm el-Sheikh ti eo

bin Tiran trong vng hai ngy tip theo l v cng cn thit. ng nh d tnh, ngy 3
th|ng Mi mt, phn ln b|n o Sinai ~ nm trong tay Israel, v{ v{o ng{y 5 th|ng Mi
mt, qu}n i ~ chim Sharm el-Sheikh v{ c|c o Tiran cng Snapir. }y cng l{ ng{y
Anh v Php rt cuc cng tin hnh tin qun vo Ai Cp. Tuy nhin ng{y 5 th|ng Mi
mt cng |nh du bc pht trin |ng b|o ng nht ca cuc chin: X Vit can thip
vo cuc khng hong.
Ngy trc , lc lng X Vit cui cng cng th{nh cng trong vic p tan cuc cch
mng ti Hungary, nn gi }y Lin bang X Vit ~ rnh tay gii quyt khu vc Trung
ng. V{o ng{y 5 th|ng Mi mt, Th tng nguyn soi Bulganin gi nhng l| th vi
ngn t sc bn cho Php, Anh v Israel. Nhng l| th gi Anh v Php gi chin dch Anh
Php l cuc xm chim v{ km theo c|c e da ngm v vic trin khai u n ht nhn
X Vit chng li hai nc ny. Ti Lin Hip Quc, tin tc v mt cuc th chin gn k lan
nhanh nh ch|y rng. p lc trn vai Php v Anh v lnh nh chin tng ln |ng k.
Cuc bu c Tng thng s c t chc ngy hm sau, v Eisenhower lin tc in cho
Eden, thc gic ng ngng cuc chin. m, lo lng v trm cm, Eden khng th chu ng
c p lc ngy cng dng cao ny. Hoa K cng g}y |p lc kinh t nng n cho nc Anh
bng cch thao tng th trng tin t v{ t ng bng Anh trc nguy c mt gi.
L| th ca Bulganin gi cho Israel vi ging iu hung hng:
Chnh quyn Israel ang a gin mt c|ch c c v v trch nhim vi vn mnh ca

chnh dn tc mnh. H ang gieo rc lng cm ght Nh{ nc Israel gia cc dn tc pha
ng, v{ v th khng th khng li vt nh trn tng lai ca Israel v{ t ra cu hi v
chnh s tn ti ca Israel vi t c|ch mt nh{ nc... Quan t}m n s sng cn trong gn
gi ha bnh v{ m bo bnh yn ti Trung ng, v{o lc n{y chnh quyn X Vit ang
thc hin nhng bc i chm dt cuc chin v kim ch nhng k gy hn.
Phn ng u tin ca Ben-Gurion trc nhng li e da trong th ca chnh quyn X

Vit l th hin s d dt lnh lng. Tuy nhin, ni quan ngi ca ng su sc hn nhng g
ng c th biu hin. Nu tn [ca Bulganin] khng c k [vo l th], ti c th ngh n

~ c vit bi Hitler, v chng c khc bit no ln gia hai g~ t c, ng vit.
[Th] lm ti lo lng l [thc t rng] qu}n i X Vit ang tr{n v{o Syria, v{ c th qun
i c ng hnh bi qu}n tnh nguyn.
Khng hay bit v li e da ca X Vit, Israel hoan h. Chin dch Sinai chm dt bng mt
thng li tuyt i. Vic phong ta Sharm el-Sheikh b g b, v cc trng pho ca Ai Cp,
vn kim sot li vo eo bin, b kch n. Khong 6.000 t binh Ai Cp b nht v{o ci v{ tri
tp trung, so vi ch bn t binh Israel b Ai Cp bt gi. Tn tht ca Israel kh nh 172
ngi thit mng. Ai Cp mt t 1.000 n 3.000 ngi. Ben-Gurion chia s trong nim hn
hoan. u tin, ng vit, mi chuyn r nh gic mng ban ngy, ri nh mt huyn
thoi, v cui cng nh mt chui php m{u.
Cng ng{y hm , Anh v{ Ph|p u h{ng trc p lc quc t ngy mt tng. Trong sut
bui chiu, Eden gi in cho Mollet v{ b|o cho ng nh ca mnh v vic tuyn b mt
lnh ngng bn. Ni c|c Ph|p cng quyt nh ngng chin dch. Cuc chin dng vo lc
na m. Knh {o khng b chim, v chin dch Php Anh kt thc trong tht bi |ng
h thn.
Ng{y 7 th|ng Mi mt l ngy tuyt vi ca Ben-Gurion. Trong lc ny, v nguyn th d

dt, tnh t|o ~ bin mt, v{ ng khng t}m n li c vn ca nhng thuc cp. Lc 11
gi s|ng hm , mt Ben-Gurion c thng bc ln bc Knesset. ng cha hi phc t
sau cn bnh ~ khin ng nm lit ging sut cuc chin. Nhng mt ngi nh Ben-
Gurion s khng bao gi mt mt bi din vn chin thng ti Knesset, ni i snh ~
cht kn ngi.
S khai ph| Sinai ~ c tip ni trong thi ca chng ta bi bc tin anh hng ca
o{n qu}n ta, ng ni lc bt u bi din vn. }y l{ chin dch qun s huy ho{ng v{ v
i nht trong bin nin s ca dn tc ta, v mt trong nhng chin dch v i nht trong
lch s cc quc gia trn th gii. ng gi|n tip nhc n gic m s|p nhp b|n o Sinai,
rng: Qu}n i ta khng xm phm lnh th Ai Cp... Cc chin dch ca chng ta ch gii
hn trong b|n o Sinai.

Trn c bn cht d di v{ nt tng ng Kinh Thnh mnh lit ca n, bi din vn ca
Ben-Gurion tp trung vo mt s im chnh nh:
(1) Tha thun nh chin vi Ai Cp ~ cht v b chn vi, v s khng c hi phc...

(2) Cng vi bn tha thun, ranh gii nh chin gia chng ta v Ai Cp cng cht theo...
(3) Chng ta khng mun mt s duy tr v Chnh ph [th hin bn cht] mi quan h ca
chng ta vi Ai Cp, v chng ta sn s{ng {m ph|n v ha bnh vng chc... (4) Chng ta ~
sn sng cho nhng {m ph|n tng t vi tng nh{ nc -rp... (5) Israel khng sn
s{ng, di mi iu kin, rng bt c lc lng ngoi quc no, d vi danh ngha n{o,
c ng trong ranh gii ca mnh hay trong cc vng lnh th chim ng ca ta (6)
Israel s khng chin u chng li bt c nh{ nc -rp no, hay Ai Cp, nu khng b tn
cng bi h.
Li l ca Ben-Gurion th hin r nh sp nhp Sinai v{ c|c o trong vnh Akaba.

Nhng, thm ch hn c bi din vn ca Ben-Gurion ti Quc hi, nhng g ng li trong
tm tr mi ngi l mt cu ni duy nht trong thng ip ca ng c ti bui diu hnh
thng trn t chc ti Sharm el-Sheikh: Yotvat [o Tiran], ng tuyn b hng hn, s
mt ln na tr thnh mt phn trong Vng quc Th Ba ca Israel! Gi| m{ d ch trong
mt ng{y, Vng quc Th Ba ca Israel c tri dy.
Ngy hm sau, cu ni trn b xa b. N khng xut hin trong cc ghi chp ca Ben-
Gurion, cng khng c nhc n trong cc hi k ca ng. Israel thc dy vi hin thc
|ng s, u m khin nim vui sng thng trn ng{y hm trc nghe nh th n t mt
th gii khc. Nim mc khi cay ng ny bt u vi nhng phn ng ngoi giao u tin
u khng thun li v gin d dnh cho bi din vn ca Ben-Gurion ti Quc hi. Bng
95 phiu thun, ch duy nht Israel b phiu chng, i hi ng Lin Hip Quc quyt nh
rng Israel phi rt khi Sinai v iu kin. Ben-Gurion bit ngh quyt ny vo sng ngy 8
th|ng Mi mt, nhng ng khng t ra c bit quan tm. Ri hai s kin mang tnh quyt
nh ~ dn ng n vi suy ngh mi s can thip mnh m ca Hoa K v Lin bang X
Vit.

u tin, ng nhn c mt th khn t Tng thng Eisenhower, ngi va t|i c c p
o trong nhim k th hai ti Chnh ph v{ ang t do tin hnh cc bin php cng rn.
l{ l| th t Hoa K vi ngn t sc bn nht tng c gi n Israel:
Bt c quyt nh no v pha chnh quyn Israel [khng rt khi lnh th Ai Cp] u c

th ph hng nhng n lc khn cp ang c Lin Hip Quc thc hin khi phc ha
bnh ti Trung ng, v{ s khng trnh khi mang li s trng pht Israel v vi phm cc
nguyn tc v{ hng dn ca Lin Hip Quc... S l s hi tic ln nht cho tt c nhn dn
ti, nu chnh sch ca Israel v mt vn nghim trng n th i vi th gii li, theo
bt c cch no, lm suy yu mi quan h hu ho gia hai quc gia chng ta.
Ngi Tng thng ph by sc mnh cng c li l ca ng. Ngoi trng Israel

Washington b B Ngoi giao Hoa K cnh bo rng Israel ang e da ha bnh th gii.
}y l{ tnh hung nghim trng nht m th gii t do tng i mt, khng ch lin quan
n t do ca Trung ng, m{ cn vi c th gii. Chng ta thy r rng ngi X Vit ang
li dng tnh hnh ny cho nhng mu thm ha. Nu iu xy ra, Israel s l{ nc
u tin b nut chng.
Tr l ngoi trng Hoover lit k nhng e da ca ngi Hoa K chng li Israel nu h

t chi rt qun: ngng mi vin tr cp Chnh ph v{ t nh}n n Israel (bao gm c
U.J.A), cm vn ca Lin Hip Quc, c kh nng Israel cn b khai tr khi Lin Hip Quc.
Ngo{i ra, ngi Hoa K ni r rng h s khng can thip thay cho Israel nu xy ra cuc
tn cng t c|c ch nguyn qu}n X Vit.
i s Abba Eban vi gi in cho Yaakov Herzog v{ thng b|o v li e da ca ngi Hoa

K. Trong nht k ca mnh, Ben-Gurion vit:
Eban gi in cho ti, ging y s hi. Nhng bc in ca ng cng mang ni lo lng v

khip m. Hoover ~ cnh bo [B trng Reuven] Shiloah rng h s ct t mi quan h
vi chng ta, ngng mi khon vin tr v c th cn khai tr chng ta khi Lin Hip

Quc. H c v s Nga. Theo nhng bn bo co, mt lng ln v kh v{ qu}n tnh nguyn
ang v{o Syria.
Tht vy, ni s v s can thip ca X Vit bao trm ton th gii. Cn s h~i c y cao
bng hng lot bo co v s hin din qun s ca X Vit ti Syria v Ai Cp. Tuy nhin,
ni quan ngi ln nht c kch ng bng nhng bo co r r t cc ngun tin CIA ti
Paris: Lin bang X Vit d nh xa s hon ton Israel bng mt trn khng kch t s
c ph|t ng trong vng hai mi bn ting na.
Ben-Gurion b nh hng bi cn hong lon chung, mc d ng c khng l ra. ng vit

trong nht k:
Tht l mt ngy c mng. T Rome, Paris v Washington lin tip c nhng bo co v ln

sng m|y bay v{ qu}n tnh nguyn X Vit vo Syria, vi li ha |nh bom Israel cc
sn bay, thnh ph v hn na nu ngi Syria v Jordan tham chin chng li chng ta...
C th c s phng i trong nhng b|o c|o n{y, nhng l| th ca Bulganin gi cho ti... v
cn thnh n bng xe tng ca X Vit ti Hungary ~ chng thc nhng g m h c th lm
c.
C v nh bng chc Israel ng trn b vc b hy dit. Nhng li e da ca X Vit vo

ng{y 6 v{ 7 th|ng Mi mt khng hn g mt chin thut h da, mt mn tp dt tuyt
ho ca chin tranh tm l. Nhng bo co v s hin din qun s ca X Vit ti Trung
ng u l gi. Trong hi k ca mnh, Khrushchev khoe khoang vic ~ tung nhng bo
co gi v qu}n tnh nguyn X Vit ang trn ng n Trung ng. Nhng khng ai
bit rng v{o ng{y 8 th|ng Mi mt |c mng y, c|c l~nh o Israel ~ nhn thy trc
tai ha ging xung t nc h, trong khi c th gii i mt vi him ha chin tranh ht
nh}n. Ph|p, Anh v{ Israel ~ tham chin vi gi thuyt ngm rng Hoa K ng v pha h
t bt c n lc can thip no ca X Vit. Mi chuyn ha ra ngc li. Mt Eisenhower
gin d rt li c|c m bo ca Hoa K, v Israel b c lp v d b tn thng. Bc vo
vn phng ca Ben-Gurion, Dayan thy ng v cng nht nht v{ hung hng nh mt con
s t b thng.

Con s t b thng ~ l{m tt c che giu ni s v s tn cng ca ngi Nga, nhng
v{i ngi thn cn v{ ng nghip trong Ni cc th khng th lm ch c mnh. Vn
phng ca ng y nhng nh c vn v{ c|c s quan ang thc hin nhng cuc trao i
gia bu khng kh cng thng v tuyt vng, in thoi reo khng ngt, trong khi in tn
t mi ngc ngch th gii cun theo nhng cn thy triu b|o im xu. Vi v b trng
ln ting yu cu rt qun ngay lp tc. p lc t mi pha, c bit l li e da ca X
Vit v{ nguy c ca mt cuc th chin ~ l{m xi mn s kin nh ca Ben-Gurion. ng
y ~ dng cm ci u trc thc t, Herzog nh li, v{ ng rt qun khng km
theo mt tha hip ha bnh.
ng kinh s bi li e da ca ngi Nga, nhng chnh v ngi M m ng mi quyt tm

quy phc. Ng{y hm , Ben-Gurion vit hai l| th hi |p c|c l~nh o Hoa K v X Vit.
Bc th ca ng gi Bulganin lnh lng v kiu hnh, khng nhc n vic rt qun. Ch vi
Eisenhower ng mi tit l nh lui qun. Tuy nhin, thm ch }y, ng l{m th vi mt
n lc tuyt vng vo pht cui m bo cht li ch cho Israel. Ben-Gurion cha t b
tham vng thu tm vng eo bin, v c l l c Di Gaza. ng cng hy vng t c cam
kt t Lin Hip Quc rng bng vic rt qu}n, qu}n i Israel s c thay th bng mt
lc lng quc t ch khng phi qun Ai Cp. Cui cng, ng hy vng c c li m bo
rng Hoa K s thc hin s dn xp ha bnh chung cuc Trung ng.
Lc 9 gi ti, Yaakov Herzog gi in cho Eban Washington v hi liu c kh nng khin

Hoa K ng vic rt qun ca Israel vi iu kin v s hin din ca mt lc lng
quc t (thay cho lnh rt qun lp tc v iu kin bi Lin Hip Quc). Eban gi li sau
hn hai ting bo co rng Dulles ng vi l trnh nh vy. Chnh lc Ben-Gurion
v Herzog mi son tho dng ch cht trong l| th gi Tng thng Eisenhower: Chng ti
s sn sng rt qun ngay khi mt s dn xp tha |ng c thng qua Lin Hip Quc v
s c mt ca mt lc lng quc t bn trong khu vc knh {o Suez. Ben-Gurion ni xa
hn: Khng phi ti hay bt c mt ph|t ngn vin c y nhim no ca chnh quyn
Israel tng ni rng chng ti nh th}u tm b|n o Sinai.

Trong lc , c mt dn tc hng s ch vo nhng chic radio. T u gi chiu,
ngi d}n Israel ~ c bit rng Ben-Gurion chun b ph|t i trn to{n quc mt bi din
vn. Cui cng, Ben-Gurion ln sng sau na m. ng ni bng ging km nn, mt mi v
nhiu ngi cm nhn c sc thi tht vng v{ au n ngm n trong . ng c ln
nhng l| th t Bulganin v{ Eisenhower v{ th hi |p ca ng. T l| th ng gi
Eisenhower, thnh gi hiu r quyt nh: qu}n i s rt khi Sinai. on kt ca bi
din vn, Ben-Gurion ni vi binh lnh: Khng c sc mnh no trn th gii c th o
ngc chin thng v i ca cc bn... Israel sau Chin dch Sinai s khng cn l Israel
[tng tn ti] ca trc chin dch v i n{y.
Ngy hm sau, Ben-Gurion nhn mt bc in tn y cm kch t Eisenhower chc mng

ng v quyt nh rt qu}n. Trong cay ng, Ben-Gurion vit: Ti c th gi mt bc in
mng v h{nh ng ca ng ta trong sut cn khng hong n{y khng?
Th cn gic m ca ng v Vng quc Th Ba ca Israel th sao? Mi nm sau, trong

mt khonh khc v t, Ben-Gurion th nhn sai lm ca ng trong khi c bi din vn .
Ti ~ phm vi li trong bi din vn , ni rng tha thun nh chin ~ cht v b
chn vi, rng Ai Cp s khng c php quay v Sinai. Ti ~ i qu| xa... ng chm trong
im lng trong giy lt, ngm ngh, ri ni thm: Nhng cu thy y... chin thng n qu
nhanh chng. Ti ~ qu| say sa vi n.
Cn khng hong ti t c gii quyt, ton th gii trng i Israel hon thnh vic rt
qun khi nhng lnh th h ~ chim. Nhng Ben-Gurion ~ thc hin mt chin thut
khc. ng hy vng rng, khi ~ tho|t khi cn |c mng e da ca X Vit, Lin Hip Quc
s c mt th|i cng bng hn i vi Israel. Vic tr ho~n cng gip Israel c c hi gii
thch quan im ca mnh trc Hoa K v ginh ly cm thng t cng lun nc ny. Mc
tiu th hai trong s tr hon ca ng l bin vic rt qun thnh mt con bi mc c, cho
php Israel c c nhng li ch c th nht nh trong vic i ly lnh th h chim gi.
Cn c mt mc ch th ba, vn c ng gi b mt, v ch tit l cho nhng ngi thn

tn. Trong cc cuc ni chuyn vi Dayan, Ben-Gurion ni: Tuy khng th bit r, nhng ti
ngh rng chng ta c th khng phi rt khi eo bin Tiran v{ Gaza.
Ng{y 15 th|ng Mi mt, Israel tuyn b vic rt qu}n ~ c thc hin, nhng phi n
ng{y 3 th|ng Mi hai th cc lc lng ca h mi c rt v c|ch knh {o 30 dm. u
tin, Ben-Gurion hy vng rng vic rt qu}n u tin ny s din ra trong mt qung thi
gian v hn nh. Nhng mt tun sau, Php v Anh thng bo cho Lin Hip Quc rng h
s di tn ton b lc lng ca mnh khi khu vc knh {o v{o ng{y 18 th|ng Mi hai.
p lc trn vai Israel tng cao, v{ Ben-Gurion thc hin vic rt qun 15 dm mi tun.
Cng lc , qu}n i lm mi th tr hon lc lng Lin Hip Quc v s tham gia ca
qu}n i Ai Cp. C|c n v Israel xi tung c|c con ng Sinai, n h cc ct in tn v
tho d c|c ng ray xe la. Gia nhng bt ng kch lit vi tng th k Hammarskjold
v Hoa K, Israel ch rt n El Arish. Vo gia th|ng Ging, di p lc i ngoi gia tng,
Israel rt v ln ranh cui cng ca h, v{ qu}n i Israel c trin khai dc theo bin gii
y tr ca Paletine (bao gm Di Gaza) v ti Sharm el-Sheikh.
Trong bc in gi Eban, Ben-Gurion vit: Ti s ngh vi Ni cc [rng chng ti] ng

vi bt c tha thun no Sinai nu chng ti buc phi lm th, nhng khng th c
chuyn giao np eo bin Tiran v cc o (vn cng khng thuc v Ai Cp) v Di
[Gaza]...[Chng] rt quan trng [vi chng ti] v chng ti th cht cn hn mt chng.
Ben-Gurion ~ quyt nh chin u n cng. ng ni vi nhng ngi thn tn rng ng
s khng rt khi Gaza v eo bin, d cho Hoa K c ni in v{ ban h{nh mt lnh phong
ta ti chnh, kinh t.
Quan im ca Eisenhower cng rn dn trong sut th|ng Ging, v{ u th|ng Hai ch

thn ng tham gia x l cuc khng hong bng vic gi cho Ben-Grion mt l| th vi ngn
t sc bn:
Ti hy vng mt cch chn thnh nht, rng vic rt qun ny s c hon tt m khng
tr hon thm. Vic l{m ng ph|n quyt ca cc quc gia, nh ~ c trnh by trong ngh
quyt Lin Hip Quc, s gn nh chc chn dn n vic kch ng cc bin ph|p xa hn

ca Lin Hip Quc, s lm tn hi nghim trng n mi quan h gia Israel v cc quc
gia thnh vin khc, bao gm Hoa K.
}y l{ li e da r rng rng nhng lnh trng pht s c ban hnh. Ben-Gurion, vn ~

m nhiu tun, ni gin li nh. Yaakov, ng gi Herzog, e do rng hn oanh tc
chng ta bng tn la dn ng! Hn c u n ht nh}n y, sao hn khng bn vo
chng ta i? C chng thc hin nhng lnh trng pht i!
Bng ging km phn khch song khng km phn anh thp, ng vit th hi |p
Eisenhower:
Trong l| th ca mnh, ng nhc n kh nng c|c bin ph|p ca Lin Hip Quc c p
dng chng li Israel v khng thc hin ton b ngh quyt ca i hi ng. Khng c
bin ph|p n{o nh th tng c p dng chng li Ai Cp, vn trong nhiu nm lin ~
vi phm cc ngh quyt ca Hi ng Bo an v Hin chng Lin Hip Quc v{ iu vn
tip din... C th hiu c rng Hoa K, vng t ca t do, bnh ng v nhn quyn, li
i ng h mt s phn bit i x n th cng nh ng h thi h{nh c|c bin ph|p ca
Lin Hip Quc buc chng ti mt ln na ng trc ha dit vong v cm vn?... Nhn
dn chng ti s khng bao gi chp nhn iu ny, bt chp mi hy sinh c th phi gnh
chu.
Trong gia thng Hai, mu thun gia Eisenhower v Ben-Gurion ngy cng su sc thm.
Eisenhower quyt nh trc tip ku gi ngi dn Hoa K trn {i ph|t thanh v{ truyn
hnh:
Nu chng ta chp nhn mt t tn cng v trang c th tha mn mc tiu ca k tn

cng, iu c ngha chng ta ~ i ngc li mnh lnh quc t... Ti tin rng, v ha
bnh, Lin Hip Quc khng cn la chn no khc ngoi to p lc ln Israel buc h tun
theo cc ngh quyt v vic rt qun... Liu mt quc gia c nhng cuc tn cng v chim
ng l~nh th nc ngo{i ngay trc s phn i ca Lin Hip Quc li c php |p t
c|c iu kin i vi vic rt qun ca chnh h hay sao?

C Israel v Hoa K gi ~ trin khai cho cuc th thch sc mnh cui cng gia h: cuc
hp ca i hi ng vo ngy 26 thng Hai. Tuy nhin, vo pht cui cng, li c mt bc
tin ngoi d kin khc. Vo sng ngy 27 thng Hai, Ben-Gurion vit trong nht k ca
mnh: C mt bo co t New York v v{i xut ngoi d kin bi Pineau, nhng chng
ti cha nhn c ni dung ca chng. Chiu hm , Eban |nh in bo ni dung ca
xut do Pineau, ngi ang Washington cng vi Guy Mollet khi xng: Israel s tin
hnh rt qun ton din khi Gaza trn c s tha nhn rng cc lc lng Lin Hip
Quc s kim sot ton din vic qun l d}n thng v{ qu}n i ti Di Gaza v s lu tr
ti n khi no mt tha hip ha bnh c k kt. Nu Ai Cp gy ra bt c bo lc no
i vi s dn xp ny, Israel s c quyn t v. Hoa K v nhng nc khc thng bo cho
i hi ng rng h xc nhn phng |n ca Israel, t trao s ng h quc t cho v
th ca Israel. V quyn t v, Israel s c php ra tay nu qu}n i Ai Cp quay v Di
Gaza v t do hng hi b ngn cm. Pineau v{ Mollet ~ trnh xut n chnh quyn Hoa
K, vn ~ thng qua n.
Ben-Gurion triu tp mt cuc hp Ni cc khn ngay chiu hm , v{ xut ca ngi

Ph|p ~ c thng qua. m , Ben-Gurion |nh in gi cc ch o chi tit cho Eban,
v ngy hm sau mt ph|i o{n Israel do Eban dn u son tho mt vn kin chung vi
nhm chuyn gia Hoa K, do Dulles dn u. H cng chun b kch bn cho kt qu ca
phin tranh ci ti i hi ng. Ngoi trng Israel s trnh mt bn iu trn, vi cc
im chnh c chun b trc ti bui hp cc bn ny, Israel s theo sau i biu Hoa
K, tuyn b quan im tch cc ca nc ny v phng |n bao gm trong tuyn ngn
ca Israel. Sau , c|c quc gia duyn hi s tuyn b ng h t do hng hi ti eo bin. Kch
bn ny s loi b khng hong khi tm nh hng ca i hi ng, v t tr|nh c
mt phiu trong nhm c khi X Vit v{ c|c nc Phi cng lin kt th{nh a s v c
kh nng chn ng tha thun c xut.
Ngy 1 thng Ba l ngy quyt nh, v Ben-Gurion mt ln na giam mnh trn ging.
Chiu hm , khng l}u trc khi Golda Meir c k hoch trnh by bi pht biu ca b
trc i hi ng, ng mi mt s tng lnh n nh. ng cm thy c ngha v quc gia

v{ o l phi thuyt phc nhng ngi m, trong mt ng, i din cho nhng ngi chin
thng trong Chin dch Sinai. Khng cht khch so, ng miu t nhng ri ro m Israel
ang g|nh chu trong vic ng rt qu}n. Ti ni [vi Ni cc] rng }y l{ mt vn c,
nhng l{ mt ri ro bit trc, chng ta c th phi chin u ln na... [v] khi chng ta
phi chin u ln na, ton b Lin Hip Quc s khng chng lng cho chng ta. Nhng
[chng ta s c s ng h ca] nc c kh nng cho php chng ta l{m th trong ha
bnh. Ben-Gurion nhn mnh rng ng ~ chun b i mt vi cc lnh trng pht. Nhng
nu Israel bc b xut ca Pineau, h s chu ri ro b ct t ngun v kh Ph|p, v{ s
khng c mt quc gia no trn th gii cung cp v kh cho Israel. Ng{y mai, ng kt
lun, s khng cn nhy ma trn ng. Ti c th tng tng iu ngay trong chnh
qu}n i... S c nhng au thng ln lao. Nhng ti chc rng trong thi gian su thng...
tu chin s n, tu ch du... [cng vic] s bt u xy dng ng ray xe la, tu Hoa
K, Php, Anh, v Ethiopia s n [v] s c nim vui...
Khng km hn n lc thuyt phc c|c s quan ca mnh, Ben-Gurion t ra c gng thuyt

phc bn thn rng }y l{ con ng m duy nht dnh cho ng. Trong phn miu t cc
bc i chnh tr sp ti ti i hi ng, ng lit k nhng hn ch dnh cho k th ca
Israel, trn tt c l{ Nasser. Nasser c th s khng sng st ni vi nhng g sp din ra
ti Lin Hip Quc trong vng mt gi na, ng ni. Hm nay, vn mnh ca hn ~
chuyn. Hn s khng ng xung lc mi mt gi ti nay, khng nhanh ti mc y, nhng
ti ngh s mnh hn s c nh ot trong hm nay. o lut ny [ti Lin Hip Quc]
bo hiu cho s hy dit ca Nasser, nhng n s khng t c ch trong mt gi duy
nht.
Ben-Gurion ~ tnh sai. Nasser ~ khng ng~ xung. Ngc li, ng ta bit v }m mu
ang c tr tnh. C Hammerskjold ln Dulles u khng sn s{ng ng vi phng
|n ca Israel rng Ai Cp s khng quay v Di Gaza, v li ha ca Dulles cho Israel khng
hn g mt mn khi. Tt c iu n{y ~ tr nn s|ng r i vi Israel cng chiu hm
trong mt cch thc au n v{ khng lng trc.

n gi hn, Golda Meir bc ln bc pht biu ti i hi ng v tuyn b vic di tn khi
Gaza v eo bin Tiran cng vi quyt nh ng qu}n Lin Hip Quc ca i hi ng.
Trnh by xong phn pht biu, b quay v ch ngi, v{ i s Hoa K Henry Cabot Lodge
bc ln tuyn b v s ng ca Hoa K vi phng |n ca Israel, cng vi kch bn
~ c chun b trc. Nhng ngn t ca ng li khng ging vi vn bn c son
trc. Trc s ng ngng ca ti, Gold Meir vit:
Ti nghe thy ng trn an Lin Hip Quc rng... tng lai ca Di Gaza phi c gii
quyt bn trong ng cnh ca tha thun nh chin. C l khng ai ti Lin Hip Quc ngy
hm hiu c Cabot Lodge ang ni g, nhng chng ti hiu tt c qu r. B Ngoi
giao Hoa K ~ chin thng trong cuc chin chng li chng ti, v chnh quyn qun s Ai
Cp, vi c|c n v ng tr ang chun b quay v Gaza. Ti khng th lm hay ni g. Ti
ch ngi , cn mi, thm ch khng th nhn v{o Cabot Lodge p m trong khi ng v v
tt c nhng ai ~ qu| lo lng rng chng ti s t chi rt qu}n v iu kin.
i biu Hoa K c tip ni bi c|c i biu ca nhng nc khc, by t s ng thun

vi phng |n ca Israel v ha bnh v t do hng hi ti eo bin theo nh tr liu ban
u. Nhng v phn Di Gaza, Israel r r{ng ~ b la.
Khi Ben-Gurion bit c v din bin ny, ng ni cn thnh n, v{ u tin, ng mun

hon vic rt qun. ng lp tc triu tp Ni cc cho mt bui hp c bit ln u tin
c t chc vo l Sabbath k t khi thnh lp quc gia. Ni cc ch o Eban trnh by
mt yu cu khn cp i vi Dulles i mt tuyn b r rng rng Ai Cp s khng c
quay tr li Gaza. Nhng Hoa K trnh thc hin mt tuyn b nh vy, v Ben-Gurion phi
t h{nh ng vi l| th Eisenhower gi ng chiu hm : Ti tin rng... Israel s khng c
l do g hi tic khi h{nh ng theo tm nguyn to ln ca ton th cng ng quc t,
Eisenhower vit. Nhc n nim hy vng v{ trng i c th hin qua ngn t ca
Ngoi trng Israel v{ nhng ngi kh|c, ng ni: Ti tin rng vic trao i nhng hy
vng v{ trng i nh vy l tha |ng... v{ ti mun ng bit rng Hoa K... s m bo
nhng nim hy vng nh th s khng tr nn v vng.

Ben-Gurion c gng nm bt nhng t ng n{y, v{ trong th hi |p Eisenhower, ng mt
ln na khuyn c|o ngi Ai Cp khng c quay li Gaza. Nhng ~ qu| mun. bt
nhp vi quyt tm ca mnh, Israel rt qun khi eo bin v Di Gaza. Trong vng vi ngy,
chnh quyn qun s Ai Cp ~ t|i hin ti Gaza. Ben-Gurion ni a v{ bung li nguyn
ra, nhng ng khng phn ng bng mt cuc tn cng qun s. Ti khng nhn tm
thc hin mt chin dch ti Gaza, ng ni vi v Tham mu Trng. Ben-Gurion ci u
trc vic ~ ri. Vo lc kt thc cuc chin chnh tr, Ni c|c, qu}n i v ton th ngi
Israel b b li vi v ng ca mt bc li chnh tr.
Trong tng lai gn, v Th tng c v ~ thua cuc chin ngoi giao, v mt chin thng
qun s vang di ~ bin thnh mt s tht bi chnh tr. Cc mc tiu lnh th ca Israel
~ khng t c, Nasser ~ khng b lt , Israel ~ b nu tn l mt quc gia quc,
quan h ca h vi Hoa K ~ tri qua cn khng hong trm trng, v quan h ca h vi
Lin Hip Quc cng v tng th k trong trng thi ng vc v{ cng thng cng khai.
Qu}n i Ai Cp ~ quay v Gaza, v{ c|c khu nh c pha Nam li i mt vi cng mt
nguy him nh trc kia.
Trong tng lai gn mi chuyn c v nh th. Nhng khi thi gian dn tri, Chin dch
Sinai ~ mang li cho Israel nhng mn hi ln, trc ht l{ mi nm ha bnh. Nm n{y
sang nm kh|c, bin gii ca Israel lun tnh lng. Fedayeen khng quay v Gaza, v nhng
khu vc bin gii khc tn hng mt dng ha bnh trn thc t. Cm gic mt an ton, v
bng ma e da tn vong quc gia ~ b qut khi t}m tr ngi Israel. Tm nhn ca Ben-
Gurion v tng lai ca Eilat cng c cng nhn rng ri. Bn cng ni }y tr thnh ca
ng pha Nam n Israel, t do hng hi c m bo, mt ng dn du c lp t t
Eilat n b bin a Trung Hi, v tng trng r rt c th hin r trong s pht trin
ca Negev.
Chin dch Sinai cng mang n s d}ng tr{o cha c tin l trong quan h ngoi giao ca
Israel. Ngc vi nhng d o|n ca mi chuyn gia, nhng ngi tin o|n rng Israel s
b c lp v b ht hi bi cc quc gia ch}u Phi v{ ch}u , chnh x|c iu ngc li ~ din

ra. Cng chnh nhng quc gia chu Phi v chu non tr tng buc ti Israel ti Lin Hip
Quc, hay nhng nc gi{nh c c lp cng thi gian , ~ xem Israel nh mt biu
tng v hnh mu. T mi ngc ngch trn th gii, c|c ph|i o{n ch}u Phi, ch}u v{ Nam
Hoa K n Israel yu cu tr gip k thut, nng nghip v qun s. Chin dch Sinai ~
m u cho mt k nguyn mi trong quan h ngoi giao ca Israel, v quan h vi cc
nc Th gii Th ba t nh im trong nhng nm 1957-1967.
Quan h ca Israel vi c|c cng quc phng T}y cng tr nn mt thit. Chin dch Sinai
~ khin c|c l~nh o Hoa K thc v tm nguy him ca vic X Vit xm nhp vo Trung
ng. Trong nhng nm tip theo, Ai Cp, Syria v{ Iraq c ng nht vi phe thn X
Vit, trong khi s tng trng ca Israel vi t c|ch mt nn dn ch phng T}y vng
mnh v mt lc cn i vi nh hng ca X Vit cng c thm cho quan h Hoa K
Israel. Lin minh t c gia Ph|p v{ Israel trc Chin dch Sinai cng c m rng v
cng c. Trong vng mi nm tip theo, Israel khng gp kh khn n{o trong vic mua v
kh t Ph|p. Ngi Php cn gip Israel xy dng mt l phn ng ht nhn ln ti Dimona
v{ ng vai tr mt nc tn tm ng h nn chnh tr Israel trong nhiu nm lin.
V ni ti, Chin dch Sinai khuch trng sc mnh ca Mapai v cng c v th ca Ben-
Gurion. N l mt liu thuc trng sinh phc hi sc khe cho Ben-Gurion v cng c v
tr l~nh o ca ng. Chin dch Sinai |nh du Thi k Vng son trong bin nin s ca
Nh{ nc Israel. N cng l{ Thi k Vng son ca Ben-Gurion vi t c|ch nh{ l~nh o
chnh tr v quc gia.

Chng 15. Thi Vng son
Th Nm, ng{y 28 th|ng T|m nm 1958, nh thng l Ben-Gurion d cuc hp hng tun
ca B Tng tham mu. Ti hm , mt s tr l thn cn n nh{ ng; v{ theo hng dn
ca h, ng mc b ng phc kaki, nh ng vn lun mc khi i quan s|t din tp qun s.
Ngi ta n rng ng{y hm Ben-Gurion i xung vng Negev chng kin cuc b
mt th nghim thit b qun s mi. Chn gi ti hm , mt tr l B Quc phng n
nh Ben-Gurion v h tng ng c ra xe nhng khng i v hng Negev. Sau khi i vng
vo, xe tin v s}n bay Lod, i v{o qua cng bn hng. Trn ng bng ti l vi bng
ngi, trong c Ngoi trng Golda Meir v Yitzhak Navon. C o{n ln chic my bay
qun s ln ang ch sn ra ng bng. 9 gi 45 pht, my bay ct c|nh, hng ra bin
ri ngc ln pha Bc. Cng nh ~ l{m hai nm trc, Ben-Gurion bc vo cuc hnh
trnh m{ c|c thng tin u c gi kn v nm trong vng b mt sut nhiu nm. Trong
chuyn i, Ben-Gurion gp g l~nh o ca c|c nh{ nc khc, k kt mt hip c hu ngh
v hp tc.
Chuyn bay ca Ben-Gurion theo sau mt chui s kin huyn n|o. Th|ng T|m nm 1957,
qun Lin X t tin vo Syria. Mt lng ln qu}n Lin X b n cng Latakia, v cc
chuyn gia qun s cng ko v{o nc ny. Vic Syria tr th{nh n tr ca Lin X ch cn
l vn thi gian. Cng lc , cng thng dc bin gii Syria v{ Israel gia tng. H{ng lot
cuc ng do Syria kch ng khin nhiu ngi cht v b thng phn t Israel,
nhng Ben-Gurion vn quyt nh km ch. ng khng c nh tn cng Syria m hy vng
c|c Siu cng - c bit l M - tin hnh lt ch thn Lin X nc ny. ng vit
th cho Ngoi trng Dulles.
Vic thit lp Syria l{m cn c ca Cng sn quc t l mt s kin e da th gii t do

trong thi i chng ta Ti tin rng th gii t do khng nn v khng cn ng thun
trong hon cnh ny.

Nhng mi th ph thuc v{o th|i chc chn v c mc ch ca M vi t c|ch l{ cng
quc dn u trong s cc quc gia t do. Nu ng chp nhn chuyn n{y, c|c nc ln cn
Syria ch khng phi Israel, cng vi cc nhn t ni lon Syria, chc chn s c bin
php ty tr mi nguy n{y Ti rt mun xut mt hng i vi s nghim tc v lng
tin tng cao nht. ng c th chc rng Israel s khng lm bt c iu g ngn tr din
bin ca mt h{nh ng nh vy.
Nhng hy vng ca ng khng phi v cn c. ng bit rng M ang ln k hoch o

chnh Syria, bng c|c b{n p l Th Nh K, Iraq v{ Jordan. Nhng k hoch tht bi. M
tm cch gy p lc ln Syria bng cch cho hm i 6 b ln khu vc v tp trung cc
n v Th Nh K, Iraq v Jordan ti bin gii Syria nhng v hiu. Israel khng can d vo
nhng ng thi ny ca M, nhng u ma thu nm 1957, Ben-Gurion cng c n lc
nhm chia nh khu dnh ring cho lnh M. ng nhn thy }y l{ thi im thch hp. Lin
bang X Vit ~ phng v tinh ca h, Sputnik, lm dy ln nhng lo ngi to ln phng
Ty; v hai Chnh ph Syria v{ Lin X ~ ban b li e da n Th Nh K, ni M cng
khai bo tr. Israel lo lng khi nhn ra, k c khi him ha Lin X gia tng, rng h khng
nm trong nhng nc c th c s hin din ca M bo m. Ben-Gurion iu Golda
Meir n gp Dulles v tho lun v li cnh bo ca M gi n Lin X lin quan n s
tn ti ca Israel. ng cng nhc li thnh cu ca Israel vi qun M, cng nh h tr m
rng cc cng v sn bay ca nc n{y chng ti c th ng vai tr |ng k trong
nhng lc khn cp. ng thc y mt cuc dn xp ln trong c|c ng thi chng Lin X,
nh hng chnh sch M ti Trung ng. Nhng cuc i thoi ca Golda Meir vi Dulles
khng mang li nhng kt qu kh quan.
Trong khi Israel khng ngng lo }u di bn tay ca M, Ben-Gurion b mt thit lp mt

lin minh ti Trung ng. Kn |o nht c th, mt t chc ngm ra i, v m rng dn cho
n khi thit lp vy cnh xung quanh -rp Trung ng. Khng h ni qu khi dng t
ln lt hay ngm ngm trong trng hp ny. Ch trong vng v{i nm, Israel ~ c hot
ng chi phi su rng ti Trung ng, di lp o khoc gn nh ho{n to{n b mt. Qua
nhng lp ci trang kh|c nhau, di nhng ci tn gi, bng nhng con ng gin tip, cc

phi vin ca Ben-Gurion lin tc |p nhng chuyn bay m n nhng th ng minh
mi ca Israel. T chc ngm ny lm vic trn c|c phng din khc nhau, hu ht ~
c gii mt. Ton b hot ng n{y c bit vi c|i tn lin minh ngoi vi.
Cu chuyn bt u t trc Chin dch Sinai, khi Israel b mt thit lp mi quan h c

bit vi hai nh{ nc Trung ng: Iran pha Bc v Ethiopia pha Nam. C|c h{nh ng
lt ca Nasser v cc tham vng theo chnh s|ch b{nh trng ca ng lm dy ln mi lo
ngi c hai quc gia - v khng ch ring h. Mt s nh{ nc khc, trong c Sudan, lo
ngi trc s thm kht quyn lc ca Ai Cp. Sau l{ Chin dch Sinai, v Israel buc
Nasser phi thoi lui gy ra nhng phn ng bt ng khp Trung ng v{ c|c quc gia ln
bang. C|c nc e s trc tham vng ca Nasser bt ng nhn ra c mt quc gia kh
nng |nh bi ng ta. Nhng nh{ l~nh o tng lo lng s xm nhp ca Cng sn di s
bo tr ca Nasser pht hin c mt nh{ nc c th cn tr Lin X. Mi quan tm ny rt
r nt Ethiopia, mt quc gia C c gio bit lp ch}u Phi ng{y c{ng }u lo trc chnh
s|ch b{nh trng lin kt Hi gio v lin kt chu Phi ca Nasser. Ngay sau Chin dch
Sinai, mt phi vin Israel cao cp n Ethiopia v gp quc vng Haile Selassie tho
lun v mt h{nh ng lin kt chnh tr chng li mu ca Nasser, cng nh hp tc
pht trin kinh t. K hoch ca h ku gi gi chuyn gia Israel n Ethiopia v{ a sinh
vin Ethiopia n Israel, ng thi thnh lp cc d n v kha hc chung.
Cng lc ny, Israel chuyn t}m im sang pha ng, v{ khi pht mt h{nh ng quy m
Iran, cng nhm ngn chn nh hng ca Nasser v cng sn Trung ng. t nc
n{y i mt vi cc vn nghim trng v nng nghip v pht trin khoa hc, v Israel
sn s{ng a ra s tr gip. Sau khi mt s ph|i vin Israel c a sang Iran, mi quan
h gia hai nc ngy cng bn cht. Th|ng Ging nm 1958, Ben-Gurion vit cho v Shah
v nhc n chnh sch nhn t ca Cyrus, mt v vua Ba T xa, vi ngi Do Th|i. |p li,
v Shah nhn mnh rng ng p nhng k c v chnh sch ca Cyrus v mun tip tc
truyn thng xa c n{y.

Lin minh bt th{nh vn vi Iran tr thnh ct mc cho vic thit lp th chn vc. Thng
T nm 1958, cu nhn vin ngoi giao Israel Eliyahu Sasson t chc mt cuc hp vi
Ngoi trng Th Nh K, ngi cho thy Chnh ph ca ng ta ho{n to{n v lo trc s
pht trin ti Syria. Trong nm 1957, ngi Th Nh K nhn ra him ha r rng vi an
ninh t nc h khi mt lin minh c thit lp gia ngi h{ng xm phng Bc, Lin
X, v lng ging phng Nam, Syria. Nhng ngi i din ca Th Nh K v Israel ng
thi hn v lch trnh i vi cc cuc gp cp cao hn sau .
Bng nhng mi lin h y ha hn vi c|c nc pha Bc v Nam, Israel tin ti k

hoch tng qut v mt hip c ngoi vi: s thnh lp mt khi c|c nc xung quanh b
Trung ng - Th Nh K v Iran pha Bc, Ethiopia pha Nam - lin kt vi Israel. Lin
minh khng chnh thc n{y r r{ng |ng ch vi phng T}y. Lc n{y, ln u tin Israel
cm thy h c th cung cp iu g cho ngi M. H khng cn l mt nc nh, bit
lp, m{ l{ l~nh o v mi lin kt ca mt nhm nc (mt trong s thuc NATO v hai
nc khc l thnh vin ca Hip c Baghdad), vi dn s vt qua c|c nc -rp gp
li. C|c nc n{y cng chun b cho chng ng di hp tc vi ngi M nhm chng li
s |p t ca Lin X trong khu vc. Ben-Gurion nm vai tr quan trng trong vic thu ht
s h tr v chnh tr v ti chnh ca M cho t chc b mt ny. ng vit th cho Abba
Eban, i s Israel M: Nu M chp nhn k hoch ny - mt mi lin kt gia Iran, Th
Nh K v Israel - v c th k thm Ethiopia - mt iu quan trng s ny sinh. Eban bc l
vi e ngi v kh nng th{nh cng ca lin minh. Nhng Ben-Gurion y nhit huyt v{ nh
thng l, ng thc y tin trnh. bit ch x|c liu c th thnh lp mt lin minh nh
vy, ng mun t chc cuc hp mt cp cao vi Chnh ph Th Nh K.
Khng ai bit chc cuc gp ny c din ra hay khng do bin ng Trung ng v{o ma
h 1958, ko mt s nc vo mt vng xo|y y uy lc. Th|ng Nm, ni chin n ra ti
Lebanon gia c|c nhm C c gio v Hi gio, nhng ngi ang phng s cho s hp
nht ca Lebanon vo khi -rp do Nasser khuynh lot. Cuc ni dy v trang, khi u
bng xung t ni b, c thi bng ln do s tuyn truyn t cc cp di ca Nasser v
c Ai Cp, Syria chu cp tin bc, kh t{i cng nh qu}n lnh. Th|ng By, cuc khng

hong tin n Iraq v Jordan. Khi tnh hnh Jordan xu i, do vng quyn Hashemite b
nhng ngi ng h Nasser e da lt , Chnh ph Iraq cu tr bng hnh thc gi mt
l o{n c gii di s ch huy ca tng Kassem. Tuy vy, n na ng Kassem ra lnh
cho chin s ca ng ta quay li v xng vo Baghdad. Cng vi cc cng s ca nhm S
quan t do, ng thc hin cuc o chnh qun s chp nhong v ln nm quyn lc.
Vi s sp Iraq, dng nh tt c thnh tr ca phng T}y Trung ng ln lt b

ph v. Tng l trung tm ca Hip c Baghdad, Iraq lc ny c v chuyn thnh mt v
tinh ca Lin X. C|c nc xung quanh, Iran v Th Nh K hong ht khi nhn ra vng vy
Lin X ang tht cht xung quanh h.
Iraq sp ~ dn n cuc ph ngi vua Hussein ca Jordan. Vi s tr gip ca Iraq

trong vic h b nh vua Hashemite, tt c lc lng ng h Nasser Jordan nh c
ng vin. Hussein vn b qun thc trong cung in ca ng, c bo v bi vi tiu o{n
lnh Anh c iu ng gp rt t c|c cn c o Cyprus n Amman.
Trong nhng ng{y u tin sau cuc cch mng m mu Iraq, M c v s |p tr bng
v lc. Ng{y hm sau, |p li li thnh cu ca Tng thng Lebanon, M thng bo h ang
cho qu}n b ln b bin Beirut. Cng lc , b t lnh khng qun chin lc v cc tu
sn bay ca M nhn lnh b|o ng khn cp. C|c n v lnh thy t vnh Okinawa gp rt
n vnh Persian, v mt lc lng c nhim kh|c c iu n cn c Th Nh K. M
hy vng rng mt s l~nh o Iraq sng st s nh M can thip cu ch ca h,
nhng khng h c s thnh cu no.
Cuc o chnh Iraq gip c|c l~nh o Th Nh K dp tt nhng mi nghi ngi trc vic
tht cht mi quan h vi Israel. Ph|i vin ca chng ti c gi n [ch Ngoi trng
Th Nh K]... Ben-Gurion ho hng vit trong nht k nm ng{y trc cuc o chnh Iraq,
v{ [c] ni rng h ang c nhng h{nh ng song hnh vi chng ta v ng y s
mng khi thy s hip ng ton vn gia c|c ng thi chnh tr ca chng ta vi h.
Chng ta bc vo nhng thi khc lch s, v{ c hi cho h{nh ng nh th s khng lp

li ng y cng cho ti bit v tha thun trn nguyn tc nhm t chc cuc gp gia
Th tng hai nc
Ngy hm sau, Ben-Gurion iu khin cuc hi {m ti nh{ Golda Meir, lin quan n vic
tht cht mi quan h vi Iran, Th Nh K v Ethiopia vi s tr gip ca M, hay ni cch
khc, gy p lc ln M v pha M s gy p lc tr li v h tr cc quc gia n{y. Ben-
Gurion lp tc gi mt gi|c th khn cp n Tng thng M Eisenhower, v ln u tin,
ng trnh by v hip c ngoi vi:
Mc ch ca chng ti l kin to mt nhm cc quc gia, khng nht thit l mt lin

minh chnh thc v cng khai, s ng ln chng li s m rng ca Lin X qua Nasser,
thm ch gii cu s t do Lebanon v cng lc c Syria Chng ti c th thc hin
nhim v ny v l{ iu ti quan trng vi chng ti, v{ phng T}y c th xem l{
ngun sc mnh ca h ti khu vc n{y.
Lit k cc hnh thc h tr m Israel c th a ra, ng ngh s hp tc ca Hoa K!

Hai iu cn thit: s h tr ca Hoa K - v chnh tr, ti chnh, nhu kh, v khc su vo
Iran, Th Nh K v Ethiopia rng n lc ca chng ti theo hng ny rt cn s h tr t
pha M.
Ti ngy 24 thng By, Eban gp Dulles v{ trao gi|c th ca Ben-Gurion. Hm sau, Ben-
Gurion nhn c hi |p u tin ca Eisenhower: Ti n tng su sc trc vin kin
su rng ca ng v nhng vn nghim trng m th gii t do i mt ti Trung ng
v nhng vng kh|c V Trung ng bao h{m Israel, ng c th t tin rng M quan tm
n s thng nht v{ c lp ca Israel. Ti ~ tho lun v l| th ca ng vi Ngoi
trng, ngi s vit cho ng chi tit hn.
Li |p n{y g}y cho Ben-Gurion ni tht vng. ng ~ hy vng mt li mi n Washington

c cuc hi {m chnh thc. Dulles v Eisenhower vn cn e ngi. Nhng cui cng khi
Dulles |p li Ben-Gurion, Dulles bc l s u |i v{ khuyn khch v Th tng thit lp
hip c ngoi vi. Ben-Gurion bt n xanh k hoch din tin. Ngy 28 thng Tm, ng

bc ln chuyn bay m. T m sng, chuyn bay ca ng |p xung mt sn bay qun s
gn Ankara, Th Nh K.
Ben-Gurion v cc tr l c xe a n mt nh khch sang trng gn th Th Nh K.

Sng hm sau, Th tng Th Nh K n, vi o{n ty tng gm Ngoi trng v mt
nhm c vn cao cp c chn la k lng. Cuc gp bt u, Ben-Gurion trnh by mt
iu nghin v chnh tr. C|c t{i c tho lun bao gm: s hp tc cc th
phng T}y nhm l gii nhng him ha ca chnh s|ch b{nh trng ca Nasser; cc cuc
hi {m nhm tr gip Ethiopia v{ Iran trc mu lt ca Nasser v Cng sn; vic
Israel tr gip Th Nh K v cng nghip ha; hp tc nghin cu khoa hc; v m rng
giao thng gia hai quc gia. Na m, m|y bay ch Ben-Gurion li ct c|nh. Lc 1 gi
ri sng, chng ti |p xung sn bay qun s, Ben-Gurion vit trong nht k, v{ ti ,
tht bt ng khi Ezer (Weizman) ang i ti; ng y a ti v khch sn Sharon. Khng
v khch hay nhn vin no ca khch sn v tnh gp Th tng vo lc khuya th ny li
bt ng khi thy ng mc kaki, tr v trc tip t cc cuc gp ti phng Nam. Qu
thc, Ben-Gurion ~ c nh thc hin chuyn thm tng t ti Ethiopia.
Hip c b mt c cht li nm 1958 vi Th Nh K, Iran v Ethiopia tn ti bn lu.

Khng phi ngu nhin m{ nm 1960 v Shah k vi mt k gi ngi Ph|p: Trong hai ng
vin ca cuc bu c Tng thng M, Nixon v Kennedy, ti ng h Kennedy hn - khng
ch v tnh c|ch m{ v ng ca ng. Trong ng Dn ch, ngi Do Thi c s nh hng
|ng k, v{ Iran quan t}m n s c kt ca tm nh hng ny v mi quan h cht ch ca
Iran vi Israel. Cng chng phi tnh c m{ ng{y 14 th|ng Mi hai nm 1960, khi mt c
gng o chnh lt quc vng Ethiopia, c|c knh ph|t thanh nghip d trn khp th
gii bt ly du hiu c gi i t nhng ngi ng h S t Judah: Mt cuc o chnh
ang e da ngai v{ng. B|o ng cho ngi Israel!
Qu thc, nhng ngi Israel ~ gip v quc vng n{y gi c ngai vng. Thc t, hip
c ngoi vi c thc hin mc cho nhng cuc o chnh vn tip din trong khu vc.
Cc mi lin h vi Th Nh K khng yu i khi Chnh ph Menderes b lt do mt cuc

o chnh qun s hay ngay c khi v cu Th tng v Ngoi trng b ch mi treo c
(mc d hip c pha Bc mt i t nhiu sc mnh trong thp nin 1960, khi c s cng
c trong mi quan h gia Lin X, Iran v Th Nh K).
Mc cho sc nh hng kh quan ca hip c ngoi vi, u nm 1960, khi tnh hnh chung
tr nn |ng b|o ng ti Trung ng, Ben-Gurion quyt nh cn phi gp cc nh lnh
o c|c nc phng T}y v{ yu cu c v trang. Trn l thuyt, ng khng c l do g
phi lo lng. Php tip tc cung cp v kh cho Israel; mi quan h gia c v Israel ngy
c{ng c tht cht; v{ Anh ~ bt th ch so vi trc kia. Bn cnh , cng c s ci
thin mnh m vai tr ca M sau cc s kin nm 1958; M thm ch cn cung cp cho
Israel 1.000 khu sng khng git - c xem l{ v kh nh, nhng l{ th v kh thc th
u tin M tng cung cp. Chnh quyn M cng chp thun b mt h tr ti chnh cho
Israel mua xe tng t Anh v bnh vc cc hot ng ca Israel chu v chu Phi.
Tuy vy, nim lc quan cng khai ca Ben-Gurion ch l v bc cho mi lo lng ang d}ng
cao ca ng. Th|ng Mi mt nm 1959, ng c lo s v mt cuc tn cng nhn tin ca Ai
Cp; th|ng Mi hai, mi cng thng dng cao bin gii Syria v hai tu bin ch hng
ha n Israel b chn li knh Suez. Cuc chy ua v trang ti Trung ng ~ khin ng
lo s rng s tr gip ca Lin X s khin ngi -rp chuyn ha lng ca h thnh
mt dng cht mi.
Do Tng thng M thy khng nht thit phi mi ng n Washington cho chuyn thm
ving chnh thc, Ben-Gurion mun tm mt l do n M v{ sau chp c hi yu cu
mt cuc gp vi Eisenhower. L do sm xut hin sau khi ng c i hc Brandeis trao
bng danh d. i s qun Israel Washington thng bo cho B Ngoi giao M v chuyn
thm sp ti ca Ben-Gurion, v Tng thng sn lng gp ng vo thng Ba.
Ben-Gurion dnh tm ngy M, v lch trnh ca ng d{y c. ng gp c|c l~nh o Do

Thi New York v{ Boston, n ti vi Dag Hammarskjold, hi {m vi Eleanor Roosevelt
v Nelson Rockefeller, c mt ti cc bui hp mt v hp bo, gp mt s l~nh o thng
vin, v{ c tip n ti nh ring ca Ph Tng thng Nixon.

ng theo logic, t}m im chuyn ving thm ca ng l cuc gp Tng thng Eisenhower.
Cuc hi {m ca h khng mang li kt qu |ng khch l no. Cuc tr chuyn ko di
mt ting ri qu thc l cuc c thoi. Ben-Gurion gn nh ni khng ngng, ch thnh
thong Eisenhower mi a ra mt li gp . Th tng bc l quan im ca ng nhiu
ti, t tnh hnh Trung ng n mi quan h gia hai khi Lin X v M. Eisenhower
lng nghe vi th|i tn trng, nhng khi Ben-Gurion chm n ch v kh, Tng thng
nhc ng rng M s khng l{ nh{ cung cp chnh kh gii cho Trung ng, ng mun cc
nc chu u lnh nhim v . Eisenhower ni, M mun ng vai tr trng t{i hn.
Cng lc , Eisenhower ha hn vi v khch ca mnh rng M s bo v s tn ti ca
Israel.
Ben-Gurion kh tht vng v bui gp, nhng mt cuc gp g khc li tr thnh s kin
chnh trong chuyn i. l{ cuc gp ti New York ca hai B Gi: Ben-Gurion v
Adenauer. Cuc tr chuyn ca h ~ c coi l du mc lch s, v n |nh du s ha
gii chnh thc ca ngi Do Thi, hin th}n l{ Nh{ nc Israel v{ nc c mi ca
Adenauer.
K hoch b mt cho cuc gp gia Ben-Gurion v{ Adenauer ~ c chun b t rt lu. Khi

bit rng Ben-Gurion khng mun n c, Adenauer ngh a im khc - Rhodes,
Athens hoc Teheran. Cui cng, khi hay tin chuyn thm sp ti ca Ben-Gurion n M
vo thng Ba, v Th tng c ~ ngh h gp ti New York, ni ng cng c chuyn
thm c ln k hoch cng thi gian.
V kh v{ t{i chnh l{ hai ch chnh m Ben-Gurion tho lun vi Adenauer New York.
Shimon Peres ~ b|o cho Ben-Gurion v mt tha c b mt vi b trng quc phng
c v vic c s cho Israel mn nhiu loi kh gii khc nhau, thm ch khng hon
tr; c|c v kh bao gm my bay chin u v vn chuyn, trc thng, t{u ngm, tn la
khng i khng v cc hng mc thit b phc tp khc. Tuy vy, s tha thun phi thng
ny cn s chp thun ca Th tng. Ch th hai l tr gip kinh t.

Vo 9 gi s|ng ng{y 14 th|ng Ba nm 1960, Ben-Gurion n cn phng trong kh|ch sn
Waldorf Astoria New York v xung cn phng kh|c di v{i tng, ni ng c
Konrad Adenauer n tip. Mt vi nh quan st m t ci bt tay ca Ben-Gurion nh mt
c ch tha th, gii phng nc c khi ti li ~ g}y cho ngi Do Th|i. Nhng
khng phi cch Ben-Gurion nhn nhn s kin n{y. ng ph}n nh r gia ti c ca c
Quc X v nhng n lc chuc li ca nc c thi Adenauer. C hai ng rng thi
gian cha chn mui thit lp quan h ngoi giao chnh thc gia c v Israel. C cng
lun ln c quan lp php Bonn v{ Jerusalem u cha sn s{ng cho bc tin ny. Cng
lc , h ni chuyn kh lu v vic cung cp v kh v{ tr gip kinh t. Ben-Gurion t lu
~ quyt tm tip cn Adenauer vi mn vay 250 triu -la M, khi khon chi bi thng
chin tranh ~ gn kt thc. Tuy nhin, vo gi khc cui cng, do p lc t th k Yitzhak
Navon, khin ng i hi Adenauer khon vay na t -la M d{nh cho Israel trong mi
nm, pht trin cng nghip v nng nghip, ch yu Negev. Adenauer bng lng ngay
lp tc. Chng ti s gip, ng ni.
Lc ny Ben-Gurion chuyn sang vn qun s. ng mun Adenauer cung cp v kh cho

Israel theo nh tha thun ca Peres vi B trng Quc phng Strauss. Adenauer c bit
v nhng cuc ni chuyn ny v sn sng chp thun nhng khng cho Israel khon thit
b qun s kh ln, Ben-Gurion ri cuc gp vi nim tha mn khn xit. ng ni vi cc
nh bo ch bn ngo{i: Ma h trc, ti ni vi Quc hi Israel rng nc c hm nay
khng cn l{ nc c hm qua. Sau cuc gp vi Adenauer, ti chc chn |nh gi| ca ti
l{ ng.
ng cng |nh gi| ng v nhu cu ca Israel l cn tm ngun kh gii khc ngoi Php,
mt vn lm ng lo lng t lu. Thc ra, hai thng sau cuc gp ca Ben-Gurion vi
Adenauer, mt cuc khng hong trm trng trong mi quan h Php - Israel xy ra khi
Ngoi trng Php Couve de Murville triu tp i s Israel v thng bo rng Chnh ph
Ph|p ~ quyt nh khng cung cp uranium cho l phn ng ht nh}n m{ Israel ang x}y
dng Negev. Hn th na ng yu cu vic xy dng l phn ng phi c thng bo
cng khai rng r~i v{ c t di s gim st ca nc ngoi, c th l ca quc t. Sau

, de Gaulle vit trong hi k: [Chng ti] dng vic h tr x}y dng mt c s chuyn
i uranium sang plutonium, m t , trong mt ngy xn ln, c th sinh ra bom nguyn
t.
Tin tc ny dy ln mi quan ngi su sc cho Israel, bi l vic ny khng ch b|o trc

tht bi nhn tin ca k hoch xy dng l phn ng, m cn cho thy s thay i nn tng
trong th|i ca Ph|p, cho n thi im vn h tr Israel trong d n nghin cu ht
nhn. Yu cu ca Israel v cuc gp gia Ben-Gurion v de Gaulle nhn c s ng tnh.
Mt tun trc cuc gp, Ben-Gurion c Shimon Peres n Paris chun b cn c v vch
ra c|c ti tho lun vi nhng ngi ng u chnh quyn Php.
Vo 4 gi chiu ngy 13 thng Su, Ben-Gurion v cc ph t| |p chuyn bay n Paris v

c thu xp ti khch sn Bristol, c|ch in Elyse ch v{i trm mt. Th tng lo lng
cao trc s kin, th hin trong cch chun b t m v cn trng cho cuc gp de Gaulle.
ng ngi lm vic n khuya, ghi ch vo s nhng chi tit v con s. Sng hm sau, cc c
vn vn thy ng trong b dng ca ti hm trc: cng thng, lo lng, xung quanh y
nhng giy t ghi chp.
n tra, o{n ca Ben-Gurion n in Elyse. o{n ph t chong ngp trc tin snh
trng l. Hai bn cu thang b tr hai hng v binh Cng ha trong nhng b l phc vi
kim eo bn hng. Trc khi n tra, Ben-Gurion v de Gaulle rt ra ngoi trong thong
chc. l{ s tip xc chng v|nh u tin ca h trc cuc gp c n nh sau ba
tra.
Ben-Gurion, ngi rt nng lng mong i cuc gp ny, kh bt ng v{ h{i lng. Ti tng
c mt hnh nh l lng v de Gaulle, sau n{y ng tha nhn. Ti nghe ni ng y l{ ngi
lnh lng, cng nhc v{ khp kn, nhng trc mt ti l mt ngi {n ng y sc sng,
n hu, c khiu h{i hc, hot bt v lch thip. i khi ng ni bng th|i ch giu
nhng l{ th giu a gia hai ngi bn. De Gaulle vit: Ngay t u, ti ~ cm thy
ngng m ngi chin s v{ chin binh can trng ny. Tnh cch ca ng tng trng
cho Israel, ni ng cm quyn t ng{y l~nh o i qun v cuc chin u ca mnh.

Sau ba tra, mt ln na c hai ri i th|p tng v{ bc v{o vn phng Tng thng Php
tho lun cc vn chnh tr. Ben-Gurion thc r mi e da Israel s phi i mt
nu Php rt qun khi Algeria, v ng lm ht sc mnh ngn chn cuc rt qu}n ,
nhng khng th{nh. Khi ng trnh k hoch ca mnh cho de Gaulle ti Algeria, Tng thng
Ph|p |p: i Cha, ng ang tm c|ch thit lp mt Israel mi ch}u Phi!
ng! Ben-Gurion |p, nhng c mt khc bit: nc Israel mi n{y s c Php h

tr, vi 45 triu ngi dn cng s lin minh vi cc quc gia phng T}y. Ben-Gurion ni
vi de Gaulle v s lt Nasser v lit k mi lin h ca Israel vi c|c nc cng tham gia
hip c ngoi vi. De Gaulle by t mi quan t}m trc s lo ngi ca Israel v mt cuc
cng kch ca ngi -rp. ng c thc s lo s rng mt lin minh -rp s gy nguy
him cho ng? de Gaulle hi ng c.
Khng cn phi c mt lin minh, Ben-Gurion |p. Trong nhng hon cnh nht nh, ch
ring Ai Cp ~ c th tn cng chng ti. Ti ~ ni iu ny vi Eisenhower, ngi a ra
tuyn b chnh thc rng M s khng cho php Israel b hy dit.
V{ Ph|p cng vy! de Gaulle nhn mnh,
Ti xem s bo m ca ng, cng nh ca Eisenhower, l{ nghim tc, Ben-Gurion ni.

Nhng iu khng mang li cho chng ti s chc chn no. Ngay lc Ai Cp c my bay
tt hn chng ti, chng ti s gp phi mi nguy ln.
ng tin l{ ng gp nguy him chng n{o cha t c s ngang hng v v trang ? de

Gaulle hi.
C v s lng ln cht lng v kh, Ben-Gurion |p.
Ti khng cho l{ h vt qua cc ng v mt n{y }u, de Gaulle ni.
chnh l{ li khng nh khin Ben-Gurion lo lng. Bt c }u ti thm, ng u quan

ngi khi nghe huyn thoi v Israel khng th ch ng. Mt ln na, ng phi vt v gii

thch cc vn quc phng ca Israel cho de Gaulle. Nu [ngi -rp] nm bom Tel Aviv,
chng ti s khng th n{o iu ng lc lng d b ca mnh, ng ni.
ng c ni tt c nhng iu ny vi Eisenhower khng? de Gaulle hi.
C, Ben-Gurion ni. V{ Eisenhower ni rng h khng th l nh cung cp kh ti chnh

cho chng ti.
Ti sao? de Gaulle hi.
V s quan st ca cng ng quc t v bi cnh th gii, Ben-Gurion |p, ni vi Tng

thng Php vic Israel yu cu M cung cp tn la t i khng.
Cuc ni chuyn ca h ko d{i hn d kin. Lc khong 4 gi, v Ben-Gurion c lch

n t vng hoa lng Chin s v danh trong v{i pht na. Cc ch chnh - cung cp v
kh v{ nng lng ht nhn - vn cha c ng n. Bn th}n de Gaulle cng lu iu
n{y. ng li Ph|p bao l}u? ng ta hi. Khi bit Ben-Gurion s lu li Paris thm vi ngy,
de Gaulle hn gp ng thm mt bui na. Cuc tr chuyn kt thc trong nim thn mt
nng m.
Ngy 17 thng Su, trong ngy cui Paris, Ben-Gurion d cuc gp th hai vi de Gaulle.
Cuc tr chuyn bt u vi cu hi v l phn ng ht nhn. Ben-Gurion hiu s do d ca
de Gaulle khi tip tc tham gia xy dng l phn ng. ng m bo vi Tng thng Php
rng Israel khng c nh sn xut v kh ht nhn, v c hai ng rng Shimon Peres s
n Paris cho cc cuc hi {m vi cc B trng Php nhm gii quyt khng hong ny.
Tuy vy, tri vi ni do d v l phn ng, de Gaulle xc nhn s tip tc hp tc trong
nhiu mng qun s. Ti ngh ng lo lng hi qu| v mi him ha, ng y ni. Chng ti
khng chun y vic hy dit Israel trong bt c hon cnh no. Hin ti, chng ti khng
nm quyn lc ln, nhng n ng{y mt tng cng v chng ti s bo v c|c ng.

Ben-Gurion cho rng s h tr n v{o lc l{ qu| tr. ng m t ni ho hc hy dit
Israel ca Nasser v{ tin o|n rng, nu ng ta c th mua c nhng my bay hin i,
nh MIG-19, c|c s quan s gic ng ta gy chin.
ng cn v kh chng li MIG ? de Gaulle hi. Vi MIG, ng cn tn la, v chng ti

khng s hu th g nh th. Tng thng Php ha s cp vn ny vi Macmillan v
Eisenhower. Vi cc loi v kh kh|c, ng s nhn c c|c trung i lnh Anh tinh nhu
nht v cc my bay tt nht ca chng ti.
C hai ng dy cho tm bit. De Gaulle bc cng Ben-Gurion ra xe hi v{ trong lc bt

tay ln cui, ng ta ni rng: Ti ngh nhng cuc tho lun ca chng ta rt quan trng v
hu ch. Ti nng lng mun gp ng v tht mng v ng ~ n. V gi }y khi chng ta
~ bit nhau, khi no ng cn [tho lun] bt c iu g, ng c th nhn cho ti. Vit th
ring cho ti. De Gaulle ni vi con r ca mnh: Ben-Gurion v Adenauer l hai nh lnh
o v i nht phng T}y. Mt thi gian sau, ng m t tnh cch ca Ben-Gurion l{ cao
thng, v{ nhn xt ng y l{ mt trong nhng chnh kh|ch v i nht thi i chng ta.
Ben-Gurion ri Paris vi cm gic tha nguyn su sc. Phi tha nhn l cuc khng hong
l phn ng ht nhn vn cha c gii quyt, nhng de Gaulle ~ c nhng ha hn c
th v vic cung cp kh ti v h tr qun s. Quan trng hn, du hiu tnh bn m de
Gaulle ~ b{y t ging nh tin mng Ph|p nm 1960, v{ s h tr ho phng cho Israel
tr thnh mt trong nhng iu cn bn ca chnh sch nn Cng ha th Nm.
Bu khng kh mi trong mi quan h Php - Israel sau chuyn thm ca Ben-Gurion thc
s ~ gip gii ta nhng bt ng v vn ht nh}n. V{i th|ng sau, Shimon Peres n
Paris gp Couve de Murville, Guillaumat v mt s ph t ca h. H i n tha c
rng Israel s tip tc xy dng l phn ng m{ khng c h tr, cn Php s khng nhc
li i hi s kim sot quc t. C|c cng ty Ph|p c lin quan n vic xy dng l phn
ng s tip tc cung cp thit b ~ c t hng. H cng ng rng Ben-Gurion s sm
c bi pht biu trc cng chng v vic xy dng l phn ng v lit k cc d n nghin
cu c thc hin ti . Tuy vy, trc khi Israel c thi gian hon thnh phn vic ca

mnh theo tha thun, l phn ng ht nh}n ~ l{m ph|t sinh cuc khng hong nghim
trng t|c ng trn ton th gii.
Ng{y 9 th|ng Mi hai nm 1960, Ngoi trng M Christian Herter ~ triu tp khn cp
i s Israel n Washington. Ngi M nhn ra rng Israel ang x}y dng mt l phn
ng ht nhn, v bn bo co lm dy ln mi lo ngi to ln i vi Chnh ph. Hn na,
Chnh ph ~ nhm hp y ban Nng lng Nguyn t tho lun ti ny. Ngy hm
sau, t New York Times a tin kh| m m v cuc hp ca y ban Nng lng Nguyn t.
Ba ngy sau, mt tin vn trn tp ch Time tit l rng cuc gp ~ tho lun v mt nc
ang x}y dng l phn ng ht nhn. Time ni thm rng nc ny khng thuc khi NATO
hay khi ng u. Ng{y 16 th|ng 12, t Daily Express (London) a mt tin nhy cm cho
bit Israel ang sn xut bom ht nhn. Dn ngun t c quan tnh b|o Anh v{ M, bo ny
ni rng hin ang c mi quan ngi su sc phng T}y. Ng{y 18 th|ng Mi hai,
t Washington Post git tt: C|c quan chc M khng nh l phn ng ht nh}n c
Israel pht trin b mt. Theo nh b|o c|o, ngun tin chnh thc Washington tin o|n l
phn ng ny s cho php Israel ch to c mt qu bom ht nh}n trong nm nm ti.
Theo c|ch , qu bom ht nhn Israel to ra mt v n trn ton cu. Ch trong thi gian
ngn, nhng chi tit nhy cm hn c khai thc. Theo bo co ca CIA, mt my bay do
thm nhn hiu U-2 c iu n Israel, chp nhng bc hnh v nhng ta nh l mc
ln Negev. Khi c hi v chc nng ca cc ta nh ny, Israel khng nh chng ch l
c|c nh{ m|y may mc. Tuy nhin, nhng bc hnh t khng gian li cho thy cu trc ny
r rng l l phn ng ht nh}n, v{ ngi M cho rng n hon ton c kh nng ch to v
kh ht nhn.
Khi s tht c tit l, Israel khng cn ph nhn vic xy dng l phn ng na, nhng
h nhn mnh rng vic ny ch mang tnh nghin cu thun ty. M n nhn li gii thch
ny vi th|i y nghi hoc, c bit l khi ton b cng trnh u c xy dng trong
vng b mt. Bo ch Anh v M t ra cc cu hi nghim trng, nh mc ch ca c s ht
nh}n c xy dng b mt gia sa mc, c ci trang thnh nh my dt, c lnh gc,

cnh st chn li vo, nhng hng ro dy km gai, v cc bin bo cm ghi hnh. Mi lo ngi
ca M ln n nh im v{o ng{y 19 th|ng Mi hai, khi Tng thng Eisenhower triu
tp cc c vn thn cn, tin hnh hi khn cp ti Nh Trng.
Khi nhng dng tt nhy cm xut hin ngy mt nhiu, gii bo ch chuyn s ch sang
mc ch h tr ca Php dnh cho Israel. Mt s t bo cho rng vic l phn ng c
xy dng vi s h tr ca Ph|p cng tng ng vi vic phc v ch to bom ht nhn
cho Php. S n|o ng khng suy gim khi B Ngoi giao Ph|p v{ Phng Nng lng ht
nh}n a ra mt tuyn b chung xc nhn Php c h tr Israel trong chng trnh ht
nh}n, nhng nhn mnh rng s h tr ny ch thun ty mang tnh cht khoa hc v ch
dnh cho mc ch ha bnh. Cairo, Nasser hng hn tuyn b rng ng s cho bn triu
qun tn cng Israel v ph hy c|c c s ht nhn ca h.
Ben-Gurion buc phi |p tr. Ng{y 21 th|ng Mi hai, ng ni vi Knesset rng mt l

phn ng nghin cu ang c xy dng Negev nhng lu thm rng cc bo co v
vic ch to bom ht nhn ca Israel l sai lch. Tuyn b ca ng, vi nhng t ng nm
trong tha c gia Peres v Couve de Murville, khng xoa du c tnh hnh. Lc ny M
ln ting buc Israel thc hin c|c iu khon kht khe nht. Ng{y 3 th|ng Ging nm 1961,
v i s M tr tui Ogden Reid gp Ngoi trng Israel v thay mt b Ngoi giao M a
ra nm c}u hi, yu cu c cu tr li trc na m hm y:
(1) Israel c k hoch g vi plutonium c sn xut trong l phn ng? (2) Israel c chp
thun vic xt nghim plutonium c sn xut trong l? (3) Israel c cho php cc nh
khoa hc c thm quyn t y ban Nng lng ht nhn quc t, hay c|c c quan hu quan
kh|c, n thm l phn ng? (4) Israel c xy dng hay ln k hoch v mt l phn ng
khc khng? (5) Israel c th khng d dt tuyn b rng h khng c k hoch ch to v
kh ht nhn khng?
V{o hm , Ben-Gurion v Golda Meir quyt nh khng |p li cc cu hi t pha M vo

gi ~ nh. ng c tc gin v i hi thiu tn trng . Sau khi qu gi ~ nh, ng triu
tp i s M n Sdeh Boker, v ni chuyn vi ng ta bng s cng trc mnh m. V

cu hi u tin, ng |p: Nh chng ti c bit, nhng ngi bn uranium lm vy vi
iu kin h c i li bng plutonium. |p li cu hi th hai, lin quan n nhng
ngi bo m, ng c |p: Ngi bo m quc t - khng. Chng ti khng mun cc
nc th ch can thip vo vic ca chng ti. Cng lc , ng b{y t s sn lng cho
php cc nh khoa hc t mt nc hu ho, hoc t mt t chc quc t gh thm, nhng
khng phi ngay lp tc. Hin c s gin d ti Israel v h{nh ng lm r r thng tin t
pha M, ng b{y t quan im rng chuyn gh thm s c thc hin trong nm ti.
ng ph nhn vic xy dng mt l phn ng khc v cht li bng cch tuyn b mt ln
na rng Israel khng c nh ch to v kh ht nhn.
Ri Ben-Gurion t a ra li bnh lun ca chnh ng. Ch c hai ln trong i ti bc l

tm quan trng ca mnh khi ni n i din ca cc nc bn ngo{i, ng ni. Ti th
hin th|i ny ch mt ln trc , [khi ni] rng chng ti ch tin hnh hi {m vi v
th quc t bnh ng, cho d chng ti l{ nh{ nc nh b c|c ng phi ni chuyn vi
chng ti nh nhng ngi ngang hng, nu khng th khng ni chuyn g ht.
M gy thm p lc cho Israel khi lp tc chun y cho cc nh khoa hc M thc hin mt

cuc thanh tra l phn ng. V phn mnh, Israel khng sn lng ngay lp tc v l do th
din, c c mt s i u gai gc gia Chnh ph Israel v chnh quyn M. Trong khi ,
John Kennedy ~ c bu vo gh Tng thng, v trong nhim k ca ng th p lc v vn
Israel c{ng gia tng. Cui cng, v{o th|ng Ba nm 1961, Ben-Gurion i n quyt nh
rng ng phi n M v gp g ngi Tng thng mi.
Cui th|ng Nm, Ben-Gurion c mt chuyn thm cp nh{ nc n Canada v gh qua

New York. ng rt cng thng trc cuc gp vi Kennedy, lo ngi th|i thiu linh hot
ca M v l phn ng ht nhn s lm tn hi mi quan h gia hai bn. Trc khi i, Ben-
Gurion bo cho de Gaulle bit v nhng li gii thch ng nh dnh cho Kennedy v de
Gaulle ng . Trc cuc gp ca Ben-Gurion vi Kennedy, Israel ~ cho php hai nh{
khoa hc M n kim tra l phn ng. Cng lc, nhng ngi phn i vic xy l phn
ng trong Ni c|c Israel y mnh cc hot ng ca h, nu c khc bit nghim trng

ny sinh trong cuc gp ca Ben-Gurion vi Kennedy, chc chn chng trnh ht nhn ca
Israel s phi b loi b. Nhng nghi ng ca M tng ln khi h nhn ra rng Israel ang
by t mi quan t}m n my bay nm bom tm xa Mirage 4. Vi M, c v nh Israel ang
tm cch mua h thng vn chuyn d{nh cho v kh ht nhn. Nhiu nhn vt tn tui ~
nghe Kennedy by t mi lo ngi v h{nh ng ca Israel. Tuy vy, khi hai nh{ l~nh o gp
nhau New York, Kennedy ni vi Ben-Gurion rng, sau chuyn gh thm l phn ng, cc
chuyn gia M tin rng nhng li gii thch ca Israel l chnh xc: h x|c nh l phn ng
ch dnh cho mc ch ha bnh, v khng phc v bt c nhu cu qun s no. Ben-Gurion
cm thy nh nhm. t nht, l phn ng ~ c cu.
Cuc tho lun gia hai nh{ l~nh o rt thit thc v hp nhau. Ben-Gurion nh li n
tng u tin v Kennedy, ngi ng ~ gp mt nm trc. Trng ng y ging nh mt
ch{ng trai hai lm tui, ng ni. Ti t hi: lm sao mt ngi tr nh vy m{ ~ c
bu lm Tng thng? Thot u, ti khng |nh gi| cao ng y lm. Sau khi tho lun v l
phn ng, h tip tc ni v tnh hnh Trung ng. V{o lc , M va ti lp mi quan h
vi Ai Cp, v Kennedy ho hng ngh cc gii php xoa du tnh hnh Trung ng.
Ben-Gurion a ra mt ngh rng c|c cng quc, bao gm Lin X, s a ra tuyn b
chung chng li vic dng v lc nhm thay i hin trng Trung ng, nhng Kennedy
khng chc chn v vic Khrushchev c thc hin bc i y khng. Sau Ben-Gurion a
ra i hi ca Israel v tn la t i khng, nhng ng nhn li li t chi.
Nhng ngi i cng Ben-Gurion u n tng v cuc tr chuyn, v tnh cch ca v Tng
thng tr nng ng. Nhng v Th tng ngh ngc li, bi l kt qu ca cuc ni chuyn
li d v ng ngt trong ng. ng t bit Kennedy v khi c hai va quay i th v Tng
thng bt ng quay li, t cnh tay ln vai Ben-Gurion vi th|i y hu ho v{ ngh
ng tr li phng mt lc hai ngi c th ni v chuyn quan trng. Khi c|nh ca
khp li v ch cn li hai ngi, Kennedy ni vi ng c bng s thng thn khng ng:
Ti bit mnh c bu bng nhng l phiu ca ngi M gc Do Thi. Ti n h chin
thng ca ti. Hy cho ti bit, ti phi lm nhng g? Ben-Gurion ng ngng v cu hi y.
ng khng n M mc c v nhng l phiu ca ngi Do Thi v kiu mc c chnh tr

ny khng phi l{ iu ng mun. V vy ng ch ni mt cu ngn gn: ng phi lm
nhng g em li ch li cho th gii t do. Sau cuc tr chuyn, Ben-Gurion ni vi cc
ph t|: Vi ti, ng y ch th l mt chnh tr gia.
Li khen y, v ti nhn xt ca Ben-Gurion t v tr c bit ca mnh, khng phai m

trong tm tr nhng ngi ph t, bi l Ben-Gurion cng l{ mt chnh khch thc th. Th
k trung thnh ca ng c, Yitzhak Navon, tng ni, Nu anh hi ti, tng nm bn di
tt c h{nh ng ca Ben-Gurion l g, ch duy nht mt cu: s tn vong ca ngi Israel.
S tn vong ph thuc v{o iu g ? Bn thn Ben-Gurion c cu tr li: S phn ca
Israel ph thuc vo hai th: sc mnh v s ngay thng. ng lun l{m vic v hai mc
ch. L mt chnh khch, ng dnh c i mnh u tranh cho s an nguy ca Israel,
chnh l sc mnh. Nhng ng cng mong mun quc gia nh b ca ng c ph cho mt
vin cnh, mt thng ip ph qut gn kt n vi d}n tc c chn v{ mt th |nh
sng ri vo cc quc gia kh|c.
Nu dng cc thnh tu |nh gi| vai tr ca ng th Ben-Gurion thnh cng a ht sc

mnh hn l{ th gii tinh thn. ng l{ ngi ca nhng thi cc, nhit thnh trong cm
xc, mnh lit trong cu hn, tn nhn trong nhng trn chin. Ti l{ mt ngi hay sinh
s v bt tr, ng hay ni. Nhng mt kh|c, ng cng khng thiu lng thng yu, nim
ngng m v tn knh. ng v cng knh trng Nehru v{ ngng m cc trit gia d cho
ng c bt ng th no vi quan im chnh tr ca h. Nhng bnh lun ca ng v gi|o s
Einstein, th t trao i vi tin s Schweitzer v{ Bertrand Russell, c|c cuc i thoi vi
cc nh trit hc, nh{ vn v{ hc gi Israel, tt c u cho thy ng s knh trng su sc
tnh c|ch v{ a ht nghin cu ca h. Nhng ng gi nim ngng m t sinh, su sc
nht vi mt mu nhn vt hon ton khc - nhng ngi v danh khim nhng ~ tin
phong di c, bin sa mc thnh mnh t sng.
Ben-Gurion cm phc lng can m mi hnh thc, v{ c bit mn m s gan d trc

cc hot ng th cht. Nm 1954, khi cn st nhy d tr{n ngp qu}n i, khi v B
trng B Quc phng tui 68 tui cn quyt nh thc hin mt c nhy d v phi kh

khn lm Dayan mi can ngn c ng. Nhng lng can m ~ c bc l trong tm
nhn ca ng. Cc mc tiu ng vch ra cho dn tc mnh l sn phm ca mt c|i u a
mo him, chng li l thng v{ ph cc quan nim vi gii hn c hu. Mt ngi
thiu lng gan d s khng th no dn dt dn tc mnh qua nhng th th|ch nh vic
thit lp mt nh{ nc, thnh lp mt qu}n i, nh c Negev, xy dng l phn ng ht
nhn, to dng nn cng nghip my bay tn tin. Trong mi bc y, ng u i ngc li
li khuyn ca c|c chuyn gia. Nhng tm nhn v nhit huyt ca ng khng dn ng xy
l}u {i trn c|t. T}m tr ng ng l{ bay bng trn m}y, nhng b{n ch}n ng ng vng
chi trn mt t. Ben-Gurion l mt ngi m mng, nhng m mng ca ng c hnh
thnh da trn vic xem xt cn trng v phn tch t m nhng chi tit, nhng d liu cn
bn to nn hin thc. Mt s ngi xem ng l{ nh{ tin tri ng i; nhng nh{ tin
tri y lun cm mt c}y thc chun trn tay.
Ben-Gurion gi kn nhiu mc tiu chnh tr, ng khng bc l ra ngay c vi cc ph t

thn cn nht. u nm 1957, sau Chin dch Sinai, Menahem Begin n nh Ben-Gurion
Tel Aviv. Begin ni vi ng c rng ng c mi n M thnh ging, nhng cng ng
ngi M gc Do Thi chng li chuyn i n{y, cho rng quan im ca Begin v c|c bin
gii lch s ca Israel l tai hi. Nghe vy, Ben-Gurion a ra nhn xt, h m gic m l~nh
th ca ring ng: C nhng iu c th ngh c nhng khng bao gi c ni ra. Tuy
vy, sau Ben-Gurion vn ng vi nguyn trng bin gii pha ng ca Israel. T lu
trc Cuc chin S|u ng{y, ng ~ t b nhng k hoch b mt nhm xm ln s}u hn,
gip sp nhp nhng khu vc ng d}n v{o Israel.
Xt v v tr khng th i chi ca ng vi t c|ch l{ l~nh o quc gia v nhn vt quc t,

c im kh ng nht ca Ben-Gurion chnh l s ng}y th nh mt a tr. ng thng
bc l s khoi hot v ho hng ca mt thanh nin. ng ngng m cc o thut gia v
nhng ngi c th thc hin cc php ton nhanh chng. Gia nm 1959, ng thm ch
cn tm gp mt thy bi, mc d khng r l ng c tin nhng li tin o|n ca b ta hay
khng. Mt ln, Ben-Gurion ct tc rt ngn, ko sp m b r xung ngang tai, v bt u

hi nhn vin l h c nhn ra ng khng, v ng mun giu mt i thm th xem ngi Do
Thi sng ra sao, ging nh v Sultan Haroun al-Rashid vi hnh ch Baghdad vy.
Mt khc, c nhng du hiu cho thy Ben-Gurion chn chn theo tui tc. Trong nhng
nm h cng Sdeh Boker, ng thn mt tr li vi Paula. Khi ng quyt nh n sng
kibbutz, ng ni vi v: B{ khng c ngha v phi i vi ti. Ti s n sa mc, mt ni
khc nghit sng. Hy li Tel Aviv, nu b mun ti n thm b{ hai tun mt ln v
ngc li. Nhng Paula t chi v{ cng ng n sa mc. ng rt cm ng v{ ~ tng mt
trong nhng cun sch sau ny ca ng cho b vi li : D{nh cho Paula, vi tnh yu
thng Ta nh v ngi, lng nhn t ca ngi lc ang th, tnh yu mn trong khi
ngi mi kt bn, l{ khi ngi theo ta ni ng vng, trong t khng gieo trng.
(Jeremiah 2, 2). Sut nm , ng tm s bu bn vi b{, v{ khi b{ n Tel Aviv trong vi
ngy, ng thy mnh tht c qunh. Tp lu ~ tr nn trng vng v khc nghit khi khng
c em Khi n{o em quay li? Thc t, b chu kh rt nhiu do cuc sng kibbutz. B
theo n Negev v b yu ng v bit rng ni ca b l bn cnh ng; nhng b{ nh cuc
sng th v vn thng su n~o. Ben-Gurion khng bit c nhng cm xc ca b.
Chn mnh trong th gii ca chnh ng - trong s nghip vit lch v nhng cun sch -
ng khng th thu hiu cm gic ca nhng ngi xung quanh mnh.
ng t quan t}m n Paula v{ gia nh. ng him khi gp cc ch em gi hay anh trai
Michael, ngi c mt ca h{ng b|n nc gii kht Bc Tel Aviv. Cc con ca ng u ~
lp gia nh v{ c con, Ben-Gurion c gng lm mt ngi ng tt, ghi ch ngy sinh nht
ca chu vo cun nht k b ti, gi cho chng nhng mn qu v nhng li chc tt p.
Con trai ng, Amos, ci mt y t tr ngi Anh tn Mary, c ~ chm sc khi anh tham gia
phc v trong qu}n i Anh. Paula phn i cuc hn nhn ca Amos vi mt ngi ngoi
o v{ i Ben-Gurion t|c ng nh hng ln con trai. Nhng Ben-Gurion khng lm g c.
Trong khi vit cho Paula rng ng ang tm c|ch li thng b ra khi m ri rm n vng
v{o, ng vn dnh cho Amos v Mary s chc phc t |y lng. C th ng b nh hng,
khi m trong cng thi gian , khi cuc chin sp kt thc, bn th}n ng cng bt u mi
quan h thn mt vi mt ph n khng phi ngi Do Thi: Qu b Doris May.

iu |ng ch l{ mi quan h ngoi hn nhn su sc nht v di nht ca Ben-Gurion li
l vi mt ph n qu khc bit v xa cch: mt ngi Anh theo Cng gio, sng Lancing,
mt th trn nh bn b eo bin Manche. Mc d b c tham gia phong tro ca Ch ngha
Xin - v bc l s gn b trung thnh - nhng trn ht, b vn ho{n to{n l{ ngi Anh. Nh
b nhn xt, thm ch theo c|ch n{o , b{ cn l{ ngi ng h quc. Mi quan h b
mt vi qu b{ May dng nh mang n cho Ben-Gurion c hi tch khi nhng ngi
xung quanh v ln vo mt th gii khc, th gii ng khng chia s vi ai ngoi tr b.
Ben-Gurion gp Doris May vo nhng nm 1930, khi b{ cn l{ th k cho Chaim Weizmann

ti vn phng Xin London. Nhng ngi quen bit b thi gian u ni b l mt ph
n Anh cun ht, mnh mai, da trng, tc vng v mt xanh. Khun mt bu bnh ca b
khng thc s p, nhng rt a nhn. Sau n{y, ngi ta nhn xt b{ mang mt tnh cch
mnh m, kh thng minh, li ni sc so. Doris May c nn tng hc vn, c k nng thuyt
trnh tt v vit lch thng tho, vi tr c nhanh nhy, cng thm phong thi d gy s ch
ca ngi khc. B hc ngn ng c i, hin i v{ vn chng Anh Oxford, nhng mc
cho hc vn cao v tr tu, b vn hi lng lm vic trong vn phng Weizmann nh mt
th k bnh thng. B tm kim mt thch thc trong cuc i, mt l tng theo ui,
v{ ~ tm thy n trong Phong tro phc quc Do Thi. Nhng v kh|ch gh thm vn phng
ca Weizmann u thy b{ ang cn mn tc k trong khi ng ni, sau g li chng;
nhng khi i thoi vi b{, ngi ta khng khi bt ng v ngi ph n thng thi v lch
l~m ang ng trc mt.
Nm 1940 v{ 1941, Ben-Gurion dnh nhng khong thi gian di London, nhng bui ti
ng n vn phng Xin, ni Doris May dy ng ting Hy Lp. C hai tri qua nhiu bui ti
cng nhau trong mt cn phng ca bo t{ng Anh. Nm ng 53 tui, b 41 tui v l mt
ph n quyn r khin cho ngi khc kh c th dng dng khi tip xc. Cp i tr nn
thn mt. T , h duy tr mi lin lc khng kht, ch yu qua nhng l| th b mt v
nhng cuc gp ngn ngi - i khi c|ch nhau h{ng nm tri. C|c l| th h trao i vn gi
ging tit ch, nhng cm xc ring bc l trong cch h xng h vi nhau. Ben-Gurion c
thi quen gi b{ l{ em th}n yu hay em th}n mn, dng cui th thng k David ca

em. B{ cng gi ng l{ anh th}n yu hay David th}n mn, v{ cui mi l| th b{ u
dng nhng t nng m nh lun yu thng tr{n y hay em ca anh. i khi, nht l
bui u mi quan h ca h, nhng l| th ca Ben-Gurion cha ng nhng biu tng
khng li. ng vit cho b{ v{o th|ng Hai nm 1942, ba th|ng sau khi xa nhau:
Anh cn nh bui ti cui cng trc khi anh ri [London]... anh cn nh em ~ cm thy
th no. Anh vn lun cm thy nh th mi lc ti }y, c l cn t hn. Trn ht, em cm
thy iu duy nht s 77 [ng Russell] - nhng em li ang Anh, nc Anh ca
em, ti t nc y kiu h~nh v{ |ng yu ca em. Anh cm thy c n. C con ngi anh
n c - gia bao ngi khc - nh mt sa mc! [Cui th ng |m ch ln na ti i
tng ~ mang h li vi nhau] Trong nhng m c n khng ng, anh vn cm theo
cun sch ca Plato. Anh va c xong ton b Chnh tr lun. Qu l mt cun sch tuyt
vi, nh c vit dnh cho thi hin i.
S thn mt ca h th hin mi quan h c nhn. ng thnh tht k ht cho b nhng

kh khn, phin mun v mi bn tm ca mnh. B s cht vn ng thng thng mi khi
bt ng vi mt ng hng chnh tr ca ng, nh c ln b tng vit:
mt chnh s|ch s|t hi Palestine [cuc u tranh ca ng chng li ngi Anh t nm

1939]... em s rng anh khng th trnh khi trch nhim cho nhng chuyn y }u anh
thn yu , v em th nhn em khng ghen t khi anh thc lc na m Anh c th ni,
khng phi chuyn ca em. Nhng nu anh th khng l{ ngi Do Th|i, anh s thy iu
s|ng r nh ban ng{y v{ t}m n nhng g ngi ta ni vi anh
D vy, Doris May vn chia s vi anh David th}n yu nhng tin tc v cuc sng ca b
qu nh Lancing.
Khu vn b bn, nhng xanh mt; v Nicholas (con mo ca em) lng ng{y c{ng en
hn, mt hn v{ l|u lnh hn trong tm o mi ma ng, trng n ~ ln ln trng thy.

N l bn ng hnh quyn r nht em c th tng tng: thn tnh, hon ton t ti v v
cng tinh nhanh. Nhng em ngh l{ anh vn khng thch mo, tht tic lm sao! Anh khng
bit rng anh ~ l iu g trong i }u.
H tip tc gp nhau sau cuc chin. ng gp b London, v{ ng n thm b{ Lancing t

nht hai ln. Sau th By en ti nm 1946, Ben-Gurion ti khch sn Royal Monceau,
Paris; ng khng th n London v ch c th lin lc vi Doris May qua in thoi. Tht
t hi khi anh v em phi ngi hai u con knh hn hp ny ca chng ta, b{ vit trong
bun b~, v{ khng th lin lc vi nhau thm na nu anh c i v phng Nam cn em c
v phng Bc B{ cho ng bit rng k t sau cuc chin, b{ ~ nh n thm bn b
Ph|p. Em ~ hy vng c th n trong cuc hi tho ca anh [ca c s Ban L~nh o
Do Th|i, v{o th|ng 8 nm 1946] Paris, tin th gh li mt m v{ gp anh. Tuy nhin, k
hoch y khng thc hin c, do p lc cng vic, v{ khng {o }u ra mt tun trng
hn h. B{ hy vng gp ng ti Hi ngh Basel. l{ c hi duy nht em c th gp
anh trong tng lai kh d.
Ging b li thay i khi b tr li vai tr khc ca mnh, l{ khi ch dn ng v vn ha

phng T}y.
Em thch th khi nghe anh ni rng anh ang quan t}m n Augustine ng y hp dn
ch yu v nh hng ca ng ln c|ch suy ngh v thi Trung c - nu anh quan t}m n,
l{ mt m hn n. Bn th}n em ngh, nu anh thc s mun mt chn tr ng tinh
thn trong lch s, thi k nn chn (sau thi Hy Lp c) l thi Phc Hng, nht l Php v
. Th gii bt u vi Rabelais v (c l) kt thc bng Shakespeare. Thu s khai ca th
gii, khi t}m tr con ngi vn ra nhng bin hn khng th tng tng, khi thn xc h
go tht trn bin c trong chic thuyn nan tm kim Eldorado. Chc l{ khng hp dn
cho giai cp v sn ca anh }u - nhng s tht tuyt nu c th sng mt cuc i tr gi
thng th|i v{ y mo him!... Anh c bit v Balade des Pendus ca Villon khng? ng y
l mt trong nhng nh{ th u tin - v{ ngi bo hiu - thi Phc Hng Ph|p, v{ nhng

dng th tuyt diu ca ng, l nhng dng u tin thc s khin em thc tnh lc na
m, khi em 12 tui!
Qu b May lm vic trong vn phng i din London ca chnh quyn Do Th|i trc khi
nh{ nc Israel c thit lp. Ri b gia nhp i s qu|n Israel nh l{ nh}n vin a
phng v{ c b nhim l{m th k i s. l{ b{ m ln ca ta i s, mt trong
nhng nh ngoi giao tng phc v ni. Nhng ngi ng u ta i s vn hi
kin b v nhiu vn , v b s hu mt b c uyn bc. Nhng ngi ng u trc kia
ca Ban L~nh o Do Thi - gi l{ nh{ l~nh o nh{ nc v hu ht u quen mt b - n
tip b vi tm thnh tnh tru mn trong nhng chuyn gh thm London ca h. Thnh
thong c nhng tin n v h m v mi quan h ca b vi Ben-Gurion, nhng b{ ho{n
ton th v{ khng tm c|ch trc li t nhng mi quan h c nht ca mnh vi ngi Th
tng. B{ gh thm Israel nm 1951, v{ hai ngi h gp nhau ln na khi ng n London.
B rt ho hng mun gh thm li Israel, nhng khng h nh ng gip . Thay v{o ,
b dnh dm tin lng, v{ v{o ma h nm 1954, khi ng Sdeh Boker, b{ n thm
Israel ln na. Sau , nm 1955, khi ng c tr li cng v B trng B Quc phng, ng
mi b{ n Israel nh l{ kh|ch mi cho l Quc Kh|nh. B{ |p rng ng rt chu |o khi l{m
vy, nhng d sao em cng s t b chi ph cho mnh, tin anh c th dng vo vic
khc hu ch hn m{!
Khong gia thp nin 1950, Doris May cng ~ ln tui v thnh gic ca b suy gim trm
trng; nhng d|ng vc ca b chng my thay i, vn tr trung v ging ni cun ht. Ben-
Gurion vn gn gi b{, v{ li khuyn ca b lun rt quan trng vi ng, mc d khng phi
lc n{o ng cng nghe theo. Th|ng Hai nm 1955, khi Ben-Gurion tr li v tr B trng B
Quc phng, Doris May gi cho ng mt bc in chc mng, km sau l mt l| th ngn:
Em ch gi in cho n khi em nghe ni ho| ra anh c ct nhc vo B Quc phng - v

th nhn rng gi }y em ~ th pho nh nhm, cng vi mi thng cm dnh cho anh.
Tuy nhin anh phi bit rng, by gi anh l{ ngi ng u sng ngn gi, v khng th

n{o tho|t ra c ng bn tm anh yu du, anh bit l{ i khi bn thn anh thch th
iu ny m!
Hy t t ht mc vi Moshe (Sharett) c khng anh? Anh y ngng m anh v chng -

v rt s anh! V{ cng ng i qun hng hu ca chng ta vt qu mc kim sot.
Khng ai mun th c! em l, em hy vng khng ai mun mt chnh quyn qun s
Jerusalem, khng bao gi ht.
Cha ph h anh, anh thn yu. Chc anh kho.
Thng anh nhiu, Doris.
Ben-Gurion |p li vi mt li mi bt ng, by t ng vui sng th no nu c b bn

cnh:
Anh khng bit iu g s xy ra sau khi thng By kt thc - sau cuc bu c vo Knesset
th Ba Nu anh s phi tr li m~i, anh s mong mun em n }y l{m vic cng anh.
Th anh cn khng phi kh nng ting Anh ca em, m{ l{ trc cm ca em, mc d
khng phi tt c mi lc (nhng cng kh| chnh x|c) anh ~ ng vi li khuyn ca em.
Nhng s ch dn hu ch ca em chc chn s cn thit }y. Em s n ch?
B nhanh chng hi |p. L| th ca anh lm em phn vn lm. Nhng em cm thy chc

chn anh c th lm vic m khng cn ai ch dn, cng nh em lun lun tu}n li anh, v{
em thc s cm phc v hnh din trc s t tin ca anh. ng thi, b ch ra nhng l
do khin b{ khng nn n:
Nhng ngi nc ngoi ngoi ca vn phng Th tng him khi c th nhn nhn ht
mi s. iu cui cng em mun l mnh c th tha th cho nhng i th ca anh vi li
ch trch anh ~ b|m v{o gu |o ngi Anh qu nhiu Cui cng, liu anh c thc s mun
mt nh{ ph bnh ni bng l khng? Advocata Diaboli? Ngay c khi em ch c ni khi
n{o c bt chuyn, th cng ch l{ nc l| khoai nh nhng li ph bnh thm lng
phi khng?

V}ng, anh th}n yu, em ~ suy ngh rt r|o v lo cho anh. Th nn, tt nht chng ta nn
xem tng em n ngi trc ca nh anh sau cuc bu c nh l{ b mt nh gia hai ta
m{ thi.
Ben-Gurion khng n li cnh bo ca b{. Nu anh phi quay li - em phi n v

lm vic cng anh. ng ni li v ngha v nhng ngi nc ngo{i Em m{ l{ mt
ngi nc ngoi sao? Em bit r l{ anh khng tin tng ai bng em m{ D trc gi n
ch l mt gic m, nhng gic m cng c th thnh hin thc ch.
Gic m y qu ~ tr thnh hin thc, d mun. Ben-Gurion tr li nm quyn lc vo

th|ng Mi mt nm 1955, v{ v{i th|ng sau, Doris May b sa thi. Th|ng T|m nm 1956, b{
n Israel lm vic cng ng. Nhng nim hy vng b mang theo khi ti Israel dng
nh ~ tan th{nh m}y khi. Sau nhng ngy si ni ca Chin dch Sinai, b chng cn my
vic lm. B khng hp vi ni n{y, cng khng nhn c nhiu s quan tm t Ben-
Gurion. Gic m tm thy mt ng|ch tr ng ca b{ ~ tiu tan, cng nh gic m gia
nhp li c|i vng ni b m{ em ~ tng qu dng dng. Tht vng, vi thng sau b tr li
Anh. Liu c phi du hiu ngui lnh trong mi quan h ca b vi Ben-Gurion? Li gii
|p khng r r{ng, nhng nhng g tm c trong ng vn th ca ng cho thy th t
trao i ca h chm dt sau khi b tr v qu nh. H gp li nhau nm 1966, khi b{ n
Israel gip bin tp c|c l| th ca Weizmann. Nhng cuc gp y r rng khng lm sng
li mi th}n tnh khi xa ca h.
Doris May sng nhng ngy cui i trong mt cn nh{ nh Lancing, lm bn vi sch v
v nhng con mo ca b. Cui nm 1968, b{ t ngt pht bnh ung th. Ch sau hai tun,
b{ ~ b bnh tt |nh gc. B mt nm 69 tui, trc Ben-Gurion rt lu, v mang theo b
mt ca mnh n ni an ngh.
Ben-Gurion cng bt u b nhng du hiu ca tui gi{ tm n. K t ln tr bnh nm

1955, khi cm nhn rng mnh khng th mi kho mnh, ng bt u lo cho sc khe bn
th}n v{ lu t}m n cu hi v s sng v ci cht. ng thng xuyn tm n cc chuyn
gia c thm kh|m mi khi thy m yu v tr thnh bnh nh}n gng mu ca b|c s

Feldenkreis, ngi khuyn ng tp th dc v leo ni mi ngy - iu khin hnh nh ca
ng tr nn quen thuc. thc v tui gi v tnh trng sc kho khi dy ng mi quan
t}m n sinh hc, v ng c bit lu n n~o ngi, mt i tng l{m ng trn tr.
Ben-Gurion vn lun hnh din v tr nh phi thng ca mnh, v khi ng bt u qun
nhng ci tn hay chi tit, ng tr nn v cng lo lng. ng gi nhng du hiu ca chng
qun l{ ting bo ng ca tui gi{ trc t}m tr.
Trong ba mi nm t nm 1933 n khi ng t chc nm 1963, trong cuc chinh phc

ca Ch ngha Xin, Ben-Gurion l{ nh{ l~nh o ca cng ng Do Thi Palestine v nh
nc Israel. nh cao thi k l~nh o ca ng, giai on Ben-Gurion, tri rng t khi thc
hin chng trnh Biltmore nm 1942 n thi im ng lui v sng ti Sdeh Boker nm
1953. Trong thi gian , ng a ra nhng quyt nh mang tnh lch s. Vic ng tr li
l~nh o nm 1955, ngi ch huy Chin dch Sinai, v nhng thnh cng ca n mang li
cho Ben-Gurion thm bn nm vinh quang, cng trng hp vi K nguyn Vng son ca
Israel cui nhng nm 1950. Thp nin 1960 |nh du thi im Ben-Gurion bt u
xung dc, mt qu trnh di vi nhng thng trm bt ng.
Tuy vy, Ben-Gurion khng |nh mt ch phi thng l{ u tranh cho c tin ca ng.
Trn ng tr v sau chuyn thm M, ng ni vi Mendes France ti mt im dng
chn th nc Ph|p, Ti ang tr li cuc bu c v ti hy vng chng ta s c 51
phn trm phiu bu! V Th tng 75 tui vn kin quyt tr thm mt nhim k na.
Ngi {n ng Ph|p lc u lo ngi. Ti khng tin ng s chin thng, ng ta kh ni.
Mendes France ~ ng. Ben-Gurion tr v, i mt vi cuc bu c b dp tt bi mt khi
u nht to ln trong t nc. Nhng thnh cng ca ng khng th che giu s tht rng v
tr ca ng Israel ~ lung lay qu| i. ng ~ b y i bi nhng t bo tp ca v
Lavon.

Chng 16. Cn bo
Ng{y 29 th|ng Mi nm 1957, gia cuc tranh lun Knesset, mt thanh nin vc ngi
tm thc, da ngm ngm ng ra khi phng ch ca khch v nm mt vt nh ln bn
hp Ni cc nm gia phng. Ngay lp tc, mt v n mnh l{m rung ng cc bc tng
ca nh quc hi Israel. Vt l mt lu n cm tay, n gn gh ca B trng Tn gio
Moshe Shapira, khin ng ny b trng thng. Golda Meir b chn thng nh hn v{ Ben-
Gurion b mnh vn bn v{o tay v{ ch}n. C|c ca thng vong ngay lp tc c chuyn n
bnh vin Hadassah, v k tn cng b bt. Tn st nhn tr, b ri lon tm l, tn l Moshe
Duek. G~ thc hin v tn cng tr th cho vic b C quan Do Th|i ngc ~i.
V m st khin cng lun Israel cho|ng v|ng. Th k ring ca Ben-Gurion, t Tel Aviv n
v trong nhiu ngy anh ta hu nh khng ri khi ging ca Th tng. Th By, ngy 2
th|ng Mi mt, sau chuyn thm ngn n Tel Aviv, Argov ang trn ng tr v
Jerusalem th bng nhin lc tay l|i v{ }m v{o mt ngi i xe p. C|c b|c s e ngi khng
th cu c ngi b nn. Ngi n{y ~ lp gia nh v{ l{ cha ca bn a tr. Argov tr
v Tel Aviv, nht mnh trong phng v t st bng mt ph|t n v{o u. Trn b{n, anh
li hai l| th: mt cho cc bn b ca mnh; v{ l| th cn li, trong bao th d|n kn, dnh
cho Ben-Gurion. Vi bn b, anh vit: Ti s rng ngi b nn s khng qua khi Tht
bt hnh l ti khng th tip tc sng trong hon cnh n{y. Nhng cng c nhiu ngi
cho rng Argov ~ b chn ng t v m st nhm vo Ben-Gurion. Anh y ngh rng s
hon thnh s mnh ca mnh tt nht nu ai |m s|t Ben-Gurion m anh y, Nehemia, c
th bo v cho ng c bng c|ch a th}n mnh chn ph|t n.
Nehemia dnh cho Ben-Gurion lng tn trung khng th s|nh c, v{ ng cng ho{n to{n
tin tng anh. Khng r liu c ai trong nhng thuc cp ca Ben-Gurion c ai gn gi v{
|ng tin cy nh anh. ng c thm ch cn tu}n theo mnh lnh ca anh - mc o khoc,
ngh ngi, v{ b qua mt vn g . Ben-Gurion nh anh sp xp nhng cuc hn, lt
qua nhng l| th, v{ kim sot thi gian biu hng ngy. Khi ng ra khi vn phng mnh,

thm ch ng cn nh Argov gi mo ch k trong nhng giy t chnh thc gip mnh.
Trn ht, ng |p li tnh cm ca Argov vi nim cm mn su sc.
Khng ai bit phi bo th no cho ng c v ci cht bi thng ca Argov. Thuc cp ca

ng quyt nh khng tit l tin ny trong vi ngy, v Ben-Gurion vn ang phc hi sau
chn ng v chn thng, v{ mi dy im lng c cc bin tp vin b|o ch trong nc
chia s vi nhau: ln u tin trong lch s bo ch Israel, mt s t b|o ~ in mt n bn
c bit vi ch mt bn duy nht, trong khng nhc n ci cht ca Argov. Bn y c
mang n cho Th tng c. Cui cng, ng{y 5 th|ng Mi mt, Shimon Peres, Teddy
Kollek v Moshe Dayan vo phng bnh ca Ben-Gurion i mt vi nhim v khng th
ln tr|nh: Dayan l{ ngi bo tin. Ben-Gurion tht thn. Khng ni mt li, ng chm ri
quay u v{o tng xoay, lng li pha nhng ngi n thm. Khng ai ni mt li, v
trong bu khng kh im lng ngt ngt ch c m thanh ting nc n nghn ngo bt ln t
trong lng ngc ca ng.
C l c hai bi kch xy n qu gn nhau, li cho Ben-Gurion nhng li cnh bo v s

phn con ngi; hoc c l thi im Th tng kt np nhng l~nh o tr vo hng
ng ca mnh ~ n. Trong phng bnh ngay ng{y hm , Ben-Gurion thuyt phc Dayan
tip tc l{m Ch|nh vn phng Chnh ph thm mt thi gian na. Nhng Dayan t chi
chn nghip chnh tr a th h Mapai tr hn v{o v tr l~nh o cn khuyt. Ba tun
sau v t chc ca Dayan khi qu}n i c hiu lc. V{o th|ng 3 nm 1958, ng c triu tp
c|c l~nh o tr ca Mapai lm r nhim v ca h trong nh{ nc.
Ti hi ngh Mapai sp ti, ti nh ni v vic cn a mt th h mi v{o h{ng ng l~nh

o l{ th h sinh ra }y trc khi nh{ nc ra i, v vn l th h tr sinh trng
trong giai on lp quc - nhng ngi khong mi tui khi nh{ nc c sng lp.
l nhng ngi ca tng lai. H ~ lm nhng iu tuyt vi; h ~ chin u trong Cuc
chin c lp, Chin dch Sinai, v ph din nhng kh nng ca mnh. H phi lnh nhim
v l~nh o nh{ nc v phong tro - cng vi nhng cu binh, trong thi gian sp ti, d

nhng ngi ny s khng sng c lu na. S thay i ny s |p ng c nhng mc
tiu ca ng, nhng h s gp phi ro cn.
Nhng li t bit ca ng b thm bt hn c mc Ben-Gurion c th tng tng ra. Cuc

gp vi nhng ngi tr l{ ph|t ph|o u tin ca cuc chin k v c lit lm rung
chuyn ng Mapai trong nhiu nm sau v{ to nn bi cnh cho v Lavon. Li tuyn b
ca ng cho thy Ben-Gurion khng ch ng h th h tr hn ln cm quyn, m ng cn
thc s thc y iu ny. V n cho thy nhng mi nghi ng ca cc cu l~nh o ng
Mapai kh| chnh |ng; ng ~ quyt nh dn dn thay th h bng nhng dng nhit huyt
ti tr.
u th|ng Mi mt nm 1959, Ben-Gurion ~ ho{n th{nh k hoch a nhng ngi tr

tui ln l~nh o quc gia. Ni cc ng s thnh lp sau cuc bu c bao gm ba chng trai
tr: Abba Eban, Moshe Dayan v{ Yigael Yadin (Peres c nhm ti chc Th trng B
Quc phng). ng ni vi Dayan v nhng k hoch ca mnh trong tng lai, nhng cu
qun nhn vn thoi thc, ni rng anh khng mun c bu vo Knesset. Ben-Gurion
quyt nh Dayan s phc v Ni cc k tip vi vai tr B trng Nng nghip. Eban sp
tr v Israel gia nm 1959 sau chuyn i ko d{i trong vai tr i s M, v{ anh c
b nhim lm ch tch ca Vin Khoa hc Weizmann. Tuy vy, ng c vn i n mt tha
thun l anh s c bu vo Knesset v phc v Ni cc k tip. Tuy nhin, Yadin bc l
nhng lo ngi su sc. Trc tin, anh mun cng c ch ng ca mnh trong gii khoa
hc; hai l anh thy kh chp nhn s b buc trong ng. ng c khng b cuc, v khi
Yadin hi anh s c mi vo v tr no, Ben-Gurion |p, anh ta c mi vo Chnh ph
khng phi lm chuyn gia, m lm mt chnh kh|ch; theo , vic ct nhc anh ta vo b
no khng quan trng, iu ct yu l hot ng ca anh ta trong Chnh ph nh th n{o.
khin Yadin tham gia Ni cc, Ben-Gurion ~ chun b phng |n, cng nh lng
trc vic Yadin t chi gia nhp ng. Th nhng, quyt nh t chi li mi ca Yadin
cng khng th vn hi. Cu tr li ca anh gy cho Ben-Gurion ni bun to ln. Nm 1964,
ng vit cho Yadin: ... Theo kin ca ti (v{ l{ kin ca ti lc n{y) th ngi xng
|ng l{m Th tng l{ Yigael Yadin

Ngay c trc khi Yadin t chi li mi ca Ben-Gurion, ni b ng ~ dy sng. Khi Ben-
Gurion ni vi Golda Meir v nhim v ca ng vi ba g trai tr, b lp tc lu ng
(khng phi ln u tin) rng b s khng li Ni cc sau cuc bu c. Th k Histadrut,
Pinhas Lavon, cng th|ch thc cc lnh o tr, v b m|y ng Mapai, c gi l{ Bloc,
ng ln phn ng. Ben-Gurion khng thnh cng trong nhng n lc ha gii gia hai th
h l~nh o. B ngo{i, ng vn gi c s hi ha ni ti, nhng s i u ni b ngy
cng r nt, nht l khi cc cu binh Mapai (dn u l Golda Meir, Zalman Aranne, Pinhas
Lavon v{ Pinhas Sapir) khi m{o cuc chin chng li cc cng s tr tui ca h.
Khi chin dch bu c nm 1959 din ra, Ben-Gurion quyt t}m gi{nh c s ng h ca
th h c tri tr vi s h tr ca gii l~nh o tr ng ~ c v{ n}ng . Khng hi lng
vi vic ngi tr ca ng b thay th trong Knesset ca ng Mapai, ng thn trng nhn
mnh rng h mun c s h tr ca c nhn ng. Cc cu binh ca ng khng th hi lng
vi nhng biu hin h tr nh vy. Cng lc , h mun gi ha kh cho n sau cuc bu
c, vy nn h ch trt s gin d trong cc cuc gp kn. Ben-Gurion cng c mt bui ni
chuyn di vi Golda Meir c xoa du b{. Nhng tt c li ha ti ha gii vn b cc cu
binh Mapai coi l v gi tr, khi thy ng c tuyn b ng cm vi nhng ngi tr c
bo h.
Cuc bu c Knesset din ra v{o ng{y 3 th|ng Mi mt, v kt qu cho thy ng Mapai ~
ginh chin thng ln nht trong lch s ca mnh. Ginh thm by gh, gi }y h c 47
gh trong Knesset v{ t n nh cao quyn lc. Nhiu nh bnh lun gn chin thng ln
ny cho cc ng vin tr trong danh sch ca ng Mapai. Nhng nu bt k ai ngh rng
thng li bu c s t du chm ht cho cuc i u gia cc th h trong ng, th anh ta
ang t huyn hoc mnh. Tri li, mt khi cuc bu c cng c c quyn lc v v tr ca
c|c l~nh o tr, th cng phi da vo cc cu binh bo v v tr ca h.
Golda Meir v Zalman Aranne chng i cng l chuyn bnh thng, h cng rn t chi
gia nhp Ni cc mi. Ben-Gurion dnh nhiu cng sc nht trong vic mi h tr li v
khuyn gii Pinhas Lavon. l{ v{o cui th|ng Mi mt, trc khi Golda bng lng quay

li B Ngoi giao. (Cng hm , Zalman Aranne cng ng tr li v tr c ca ng ta.)
Nhng s bng lng ca Golda c gi ca n. Ben-Gurion ~ chn Abba Eban trong vai tr
B trng Thng tin, vi nhim v l by t quan im ca Israel ra th gii. Golda phn
i mnh m, thm ch khng cho t vn phng ca Eban ti ta nh b Ngoi giao. Ben-
Gurion u h{ng. ng cng tm c mt tm c nh vi Lavon.
Tuy vy, ha kh trong ni b vn cha thc s quay tr li, khi c|c xung t gia cu binh
v{ l~nh o tr ngy cng leo thang. Ben-Gurion li mt ln na ng dy bo v cc
l~nh o tr. H bm ly o ng, trong khi ng ri n pha trc soi ng cho h. Cc
xung t l{m tng cm gic xa cch, chia tch Ben-Gurion khi c|c ng nghip cu binh
ca mnh, trong khi s khc nghit v gin d dn thay th nim tin v s cm phc h
dnh cho ng by lu. Cuc chin th h trong ni b Mapai cng l{ yu t chnh dn n
cc bin c chnh tr giai on 1960-1965, c lu li trong lch s nh{ nc Israel nh V
p-phe Lavon.
Dn dn, nhng bng hu v{ ng nghip l}u nm nht ca Ben-Gurion ct t mi lin h

vi ng. Ngi u tin ng ln i ch chnh l Moshe Sharett. K t khi b gt ra khi
B Ngoi giao, Sharett l{ ngi cay nghit nht v thy ~ b ng i x khng cng bng.
Theo thi gian, ni kh chu chuyn thnh mi th hn su sc vi Ben-Gurion. Gi }y
khi c|c l~nh o ng Mapai b ba vy trong cuc xung t, Sharett s khng my may bn
lng gip ng.
Ngi k nhim Sharett, Golda Meir, cng dn i v pha i ng chng Ben-Gurion. Trc
}y, b{ ht lng v ng, v trong nhn quan chnh tr ca b{, b{ cn theo ch ngha Ben-
Gurion hn chnh Ben-Gurion. Nhng nhng nm gn }y b{ thy mnh ri v{o th b tc.
B vn ngng m ng c, nhng s trit h ln nhau gia B Ngoi giao v B Quc
phng, v nhng bt ng c nhn ca b vi Shimon Peres ~ t b vo mi xung t ln
vi c|c l~nh o tr. S cng hin ca b{ d{nh cho ng v s trung thnh vi v Th tng
m b ht lng phng s ~ gia tng bt mn ca b vi nhng ngi tr, nhng ngi

m b xem l tham vng n in cung. iu n{y ~ l{m xi mn mi quan h ca b vi
Ben-Gurion.
Trong cuc ni chuyn vo hai tun trc cuc bu c, Golda trt ht s gin d ca b vi
Ben-Gurion. Ngay t u b{ mun t chi nhn chc Ngoi trng, nhng b{ c gi
n v{ ~ trung th{nh chp nhn. Nhng b{ sm c cm gic Ben-Gurion khng c nim tin
vo s iu hnh ca b{. Cn gin d ca Golda l{ c c s. B{ m nhim vai tr Ngoi
trng mt cch hnh thc hn l{ thc quyn. Mi quan h vi Php nm ngoi tm kim
sot ca b{; b{ cng khng ng vai tr g trong mi quan h vi c; b ch l nhn vt
ngoi l trong vic hnh thnh hip c ngoi vi; v trong cng vic ca b vi Anh v , b
lun va chm vi cc phi vin ca B Quc phng (nhng ngi cng duy tr mi quan h
trc tip vi Min in v{ c|c nc ch}u kh|c, v{ b|n v kh cho c|c nc Nam M v
chu Phi). C nhn Ben-Gurion t t v x l tt c cc vn quan trng vi Hoa K,
cn b khng l{m g hn l{ i theo s hng dn ca ng. Sau , trong chuyn thm ca
Ben-Gurion ti thm ch}u u v{ M, Golda ch i cng ng n d mt ba tra ti in
Elyse. Dng nh b{ c hon ton t do trong vic pht trin cc mi quan h vi chu
Phi - nhng du vy, ch l vi nhng nc khng thuc hip c ngoi vi v khng c
mi quan h qun s hay bun b|n v kh vi B Quc phng Israel. R r{ng chnh s|ch i
ngoi c Ben-Gurion iu khin - i khi qua B Ngoi giao ca Golda, hoc qua B Quc
phng v{ tng lnh ca h, hay cc knh b mt.
Nhng l~nh o cp cao khc ca ng u cht cha on gin. Ging nh Golda, Aranne,
Sapir v nhng ngi kh|c cng xem n lc ca Ben-Gurion trong vic ct nhc cc lnh
o tr l mi e da vi chc v v v th ca chnh h. ng lun m bo rng khng c
nh y h i, nhng n gin l h khng tin v{o iu . Mi e da y treo l lng
trong nhm Bloc ca ng Mapai. Trong cch nhn ca c|c l~nh o cao cp, vi s cng
hin ca h th s gia nhp ca th h tr l mt mi nguy cho s ton vn ca ng. H
phn nn v s h tr ca Ben-Gurion vi nhng ngi tr, nhng k nhy d v{o ng,
coi l{ thiu khn ngoan, c th dn n vic hy hoi Mapai.

V th mt lin minh quy m v quyn lc c hnh thnh nhm chng li nhng l~nh o
tr ca Ben-Gurion v, khng th trnh khi, chng li chnh bn thn Ben-Gurion. Lin
minh ny c s tham gia ca mt ngi trc tng kch ng chng i s l~nh o ca
ng: Pinhas Lavon. Su nm trc, Golda, Zalman Aranne, Eshkol v t chc ng u
phn i vic c Lavon cho v tr B trng B Quc phng, xem ng l{ mt thm ha.
H cng l{ nhng ngi cui cng ~ khin ng b sa thi. Nhng Ben-Gurion ~ phc chc
cho Lavon, tin tng a v{o Histadrut v{ khi phc vai tr l~nh o cp cao ca ng ny
trong ng Mapai. Lavon khng qun nhng ng s ~ i x vi ng th n{o (cho n
nm 1960, nhiu ngi trong s h vn ch trch ng). Nhng trong cuc i u gia cu
binh v{ l~nh o tr, ng l mt trong nhng ct tr sc mnh v c l l{ ngi i din ln
nht ca lc lng cu binh. R r{ng ng h{nh ng theo nhng cm xc bn nng mnh
m bt ngun t mi th ght vi Dayan v Peres, nhng nhn vt m{ ng li cho s
khng may ca c| nh}n mnh nm 1955.
}y l{ tnh trng trong ni b Mapai trc ngng thng li ln nht ca ng v vo lc

uy tn ca Ben-Gurion ang nh cao. Mapai ging nh mt thng thuc sng. Ch cn mt
tia la nh cng bng pht v n long tri l t ph hy ht mi th xung quanh. Tia
la chnh l{ v Lavon.
Cui nm 1957, c|c mt v Israel lin lc c vi mt cng d}n c, c bit l tham gia
vo hot ng gi|n ip v mun ng ta thc hin cc nhim v cho h Ai Cp. Ngi c
t chi li ngh nhng ni rng c ngi c th l{m c vic ny: mt ngi tng giao
thip thn mt vi mt s quan tnh b|o cp cao Ai Cp nm 1954. Tn ng ta l{ Paul Frank.
S gii thiu ny lm cc mt v Israel cho|ng v|ng. Paul Frank l{ b danh ca Avry Eled,
mt s quan tnh b|o Israel, ngi tng lm th lnh ht ca mt mng li ngm Ai Cp
v{ l{ ngi duy nht trn thot khi Ai Cp sau tht bi nm 1954. V{o lc , Elad c mt
c, ni ng tip tc dng nhn dng gi v{ b danh i n Ai Cp.
Cc mt v Israel lp tc theo di h{nh ng ca Elad, v h sm i n mt pht hin bt

ng: ng kh gn gi vi ty vin qun s Ai Cp Bonn, Thng so|i Suleiman, v{ nm

1954 cng ng{i Suleiman n{y l{ mt trong nhng ngi thm vn chnh trong mng li
Israel Ai Cp. Nhng ngi ng u C quan An ninh bt u tm hiu s tht kinh
hong ny: c phi Avry Elad l{ ip vin hai mang lm vic cho Ai Cp? C phi ng ~
c tnh bo Ai Cp thu t tn nm 1954? C phi ng ~ phn bi t nc mnh v
vch mt mng li? Hay l{ ng ~ b bt gi cng vi cc thnh vin khc ca mng li
v mua t do bng mt tha thun vi tnh bo Ai Cp?
Nhng cu hi ny bt ng ri mt tia sng vo mt s nt tht cha c tho g trong

nm 1954: Ti sao tt c hot ng ca mng li ti Ai Cp u hon ton tht bi? Ti sao
ngi Ai Cp pht hin thnh cng mng li ch trong vi ngy? Ti sao khi mi th xung
quanh ng ta sp , Avry Elad vn c th im tnh gii quyt nhng vic ca mnh, bn xe
hi, v ri Ai Cp bnh an vi my pht tn hiu b mt trong hnh l ca mnh? Nhng
ngi ng u C quan An ninh quyt nh a Elad v Israel thm vn. ng c
triu hi v Israel ch l mt ci c, ri ngay sau khi tr v, ng b bt.
Cuc thm vn khc nghit khng th kt lun c rng Elad qu thc l{ ip vin hai
mang. Cng lc , h khm ph ra cc ti |c kh|c, e da n an ninh nh{ nc, m Elad
phm phi. ng b a ra ta nm 1959, b t c|o nm gi ti liu b mt v{ b buc ti.
Phin ta x ng kt thc v{o th|ng T|m nm 1960 vi phn quyt 10 nm t giam. Tuy
vy, trong phin ta, Elad tit l ra rng ~ c mt ph|i vin c gi n ch ng chu
u, truyn mnh lnh phi ngy chng trc y ban Olshan-Dori v lm gi nht trnh ca
mnh. Tit l ca Elad dn n mt kt lun r rng: sau khi mng li Ai Cp b tm,
nhng ch huy ca tnh bo qun s ~ l{m gi v ngy chng nhm cy chng c cho
thy chnh B trng Quc phng Lavon ~ ra lnh cho Gi|m c Tnh bo Benyamin Gibly
thc thi cc hot ng tht bi Ai Cp.
Nhn li, chng c ca nhng ti |c n{y khng gip Pinhas Lavon gi b c trnh nhim
hay li khai gi trc y ban Olshan-Dori. Tuy vy, v{o lc , tit l ca Elad dng nh l{
gip Pinhas Lavon sch ti. Khi m r rng mt trong hai bn phm phi ti gi mo

v ngy chng, cng kh| logic khi cho rng bn kia ho{n to{n chnh |ng. Trong quan im
ca Lavon, chng c l{ cho thy ng trong sch.
Theo lnh ca Ben-Gurion, mt hi ng cht vn qun s c thnh lp ngy 12 thng

Chn v{ c lnh iu tra nhng li co buc rng ti liu b lm gi v li khai ngy to
~ c gi ln y ban Olshan-Dori theo lnh ca Benyamin Gibly v{ c|c s quan kh|c. V{o
lc , Lavon ang i ngh Geneva.
Nhng khi ng tr li Israel ngy 21 thng Chn, ng cnh bo rng s sm a ra mt s

tuyn b, mt s d nghe, mt s khng d lt tai. Lavon r r{ng khng mun c thm bt
c iu tra no na. ng ch mun tn mnh c gt ra, th l{ . Sau , nhng ngi
ng h ng cho rng ng mun vn ny khp li v ng cho rng mnh ~ kh no ri.
Nhng ngi chng li ng tin rng ng s mt cuc iu tra rt ro s cho thy vic nhn
ti ca trng c quan tnh b|o khng gip ng gt ht trch nhim cho hot ng bt
thnh Ai Cp.
Khi Ben-Gurion v Lavon gp nhau ngy 26 thng Chn, mt mi cng thng m ng sau
nhng c ch thn mt. Sau ny Ben-Gurion vit: Lavon ni vi ti: Kt thc cuc iu tra
y i v{ tuyn b rng ti v ti, rng mi trch nhim thuc v Gibly. Ben-Gurion gn
nh khng tin v{o tai mnh. ng |p: Trc }y ti khng quy ti ng v gi }y cng
th. Nhng ti khng c thm quyn v{ cng khng quyn lc gt ra cho ng, v ti
khng phi thm ph|n, cng khng phi ngi thm vn; ti cng khng th gn ti li cho
bt c ai chng no phin ta khng buc anh ta c ti. Ti khng iu tra v vic Ai Cp,
ti ch xem trch nhim ca mnh l{ iu tra vic lm gi nht trnh trong ti liu tnh bo
qun s. Lavon |p rng ng ta nh tip cn y ban i ngoi v Quc phng Knesset.
Ti khng khuyn ng y lm vy, Ben-Gurion nh li, nhng l{ chuyn ring ca ng
y. Ti ch bo rng ti s bo co nhng kt qu ca y ban thm vn ln Ni cc, khi h
trnh ln.
Cuc i thoi y l cha kha cho ton b s v ca nm 1960. Trong cuc ni chuyn, c
hai u va phi nhng nguyn tc, cng nh a ht c nhn ca nhau. Ben-Gurion, vi

nim tin su sc vo cc nguyn tc cng l v{ bnh ng r rng, bt ng khi Lavon c
ra sch ti li v khp li ton b v vic. Lavon c l qu t tin sau khi v gi mo b h
m, nn ng khng o|n trc c rng li ngh ca mnh s b t chi. Nhng ngi
c o c v tm lng ngay thng nh Ben-Gurion khng th l{m sch ti cho Lavon,
ngay c nu ng mun th. T quan im v nguyn tc o c, Ben-Gurion hon ton
ng. Nhng v mt nh}n vn, trc mt ng l{ ngi {n ng ~ nm tri cay ng v bt
cng rng r trong sut nm nm. Ben-Gurion khng bit liu Lavon c a ra mnh lnh
tai |c khng. Vi t c|ch mt ngi ng ch, ng c trch nhim gip Lavon gt ra ti?
Lavon i khi vi cm gic rng ng c s khng cu chuc c mnh. Ngay c nu i hi

ca ng khng ng, linh cm ca ng cng chnh x|c. Tuy vy, hnh vi ca Ben-Gurion cho
thy s b ng. ng nn thy trc l vic Lavon i n y ban i ngoi v Quc phng
ca Knesset c th dn n v tai ting cng khai. Ti sao ng khng l{m g n u n?
Th hin s lnh cm k l, ng tip tc vi vic ca mnh: ti hm theo thng l, ng i
n Sdeh Boker vit bi cho bo co hng nm ca Chnh ph trong giai on ngh l.
Cuc tr chuyn vi Lavon c l l du hiu ch bo tui t|c ~ cao ca Ben-Gurion v s
mt mi sau nhng nm d{i l{m vic qu sc. Trong nm trc , nht k ca ng cho
thy nhng du hiu lm ln v qun; tr nh phi thng ca ng lc n{y ~ b st cc s
kin v chi tit ti quan trng. Cuc u tranh trong ni b ng, khi ng ng v pha
nhng ngi tr, v chin dch bu c mt mi nm 1959 ~ vt kit ng sc lc, v ng
khng cn mn tip nh trc na. Tri li, Lavon li hung hng v{ kin quyt. Va tc ti
va hy vng, ng ta y mnh vo cuc xung t nhm gt ra ti danh ca bn thn tht
nhanh chng v khp li mi chuyn. Lavon khi s, v{ chnh ng l{ ngi ra lnh bc
tip theo.
Ngy hm sau, khi cu tuyt bt u chuyn ng v{ ng{y c{ng ln nhanh, xo|y mnh vi
tc chng mt. Theo chn nhau, cc t bo tham gia vo chin dch cha tng c tin l
Israel. Mt phin bn sai lch phin din v cuc ni chuyn ca Lavon vi Ben-Gurion xut
hin khp cc bo bui sng. Mi ngy li c chi tit mi c h l, cc dng tt ngy cng
ln hn v{ c|nh nh{ b|o ng{y c{ng t|o bo. Hu nh tt c bi bo u ng h Lavon i

hi mt s cng bng nhanh chng. S ch trch Ben-Gurion v cc thnh vin trong B
Quc phng tng ln. Lavon gieo rc nhng gi v nhng ngi tr ca Ben-Gurion -
trn ht l{ Peres, v{ sau l{ Dayan - l{ c|c i th chnh ca ng. i mt vi ln sng ch
trch, Ben-Gurion c v mt phng hng. ng ang Sdeh Boker v{ c|nh b|o ch n
khin ng phi mt hng gi, c khi l c ngy. Ph t thn cn khng c bn cnh:
Shimon Peres Ph|p, vi u vo nhng tha thun tinh vi lin quan n l phn ng
Dimona; Yitzhak Navon ~ bay n Persia; Moshe Dayan ang chu Phi. Hon ton b c
lp, Ben-Gurion tm c|ch ngn cn cn l ang d}ng nhng v ch.
ng gi lin tip ba l| th n Moshe Sharett, yu cu c thng tin v tht bi Ai Cp v l

do Lavon t chc. Sharett vi vng cung cp nhng thng tin cn thit, v Ben-Gurion mi
dn dn nm c gc r s vic. Nhng trong nhng ngy quan trng khi cn b~o n ra,
ng i din trong v vng trc mt chin dch bo ch quy m, khng th em n cho
Chnh ph v{ ng ca ng s l~nh o y kh lc m h cn. n ng{y 2 th|ng Mi hai,
ng mi t mnh bng tnh. ng c chuyn gh thm ngn n Jerusalem, a s v ra
trc Ni cc, xut hin trc y ban i ngoi v Quc phng, v{ a ra li tuyn b chi
tit ti bo gii. Nhng mc d c nc n|o ng, Ben-Gurion vn gi c bnh tnh v{
thy khng cn phi phn pho hay thc hin bt c chin dch no.
Mi u, mi quan h ca Ben-Gurion vi Lavon vn gi c chng mc; nhng c|c nhn

xt gai gc ng{y c{ng tng ln km theo h{m xc phm v c t co gin tip. C hai ngi
trao i nhng l| th vi t ng cng thng, nhng s i u thc s xy ra khi Lavon
xut hin trc y ban i ngoi v Quc phng. Trong ba tun, ng xut hin trc y ban
bn ln, v li khai ca ng c th gy ra s n|o ng trn ton quc. Sau ln gp u tin
vi Lavon, cc thnh vin y ban tht vng, bt ng, thm ch b sc.
Lavon a ra nhng li t co kch lit nhm vo nhng ngi tng ng u c quan quc
phng lc , trn ht l Peres v Dayan. ng khng t co h can d vo nhng v ngy
to, m m ch rng h da v{o mu n{y lm gim uy th ca ng. Lavon m rng

mi tn cng sang c B Quc phng, cp n nhiu vn khc nhau, lin quan trc
tip hay gin tip n vic khng may ca ng.
Phn ln cc co buc ca Lavon u khng x|c |ng, nhiu chi tit ng ta a ra mo m

hoc khng chnh xc. Li khai ca Moshe Sharett v l do t nhim ca Lavon bc b nhiu
li buc ti ca chnh Lavon. Sau khi tr v t Ph|p ng{y 7 th|ng Mi mt v hi vi
Ben-Gurion, Shimon Peres xut hin trc y ban i ngoi v Quc phng. Mang theo
nhiu ti liu v cc chng c khc, ng bc b tng co buc ca Lavon. Cng mt s phn
n, bn thn Ben-Gurion cng gi n y ban mt s cu cht vn gai gc dnh cho Lavon.
Nhng li phn chng khng c cc thnh vin ca y ban xem xt k cng, h vn cn
cho|ng v|ng trc mt lot nhng tit l, trc nhng ch trch in cung ca Lavon, v
trn ht trc s tht gy sc rng s ngy to v{ khai man ~ c chnh c|c s quan cao
cp trong qu}n i, nhng ngi i din cho nim kiu hnh ca quc gia, gi n.
Li khai ca Lavon lm dy ln mt cn chn ng v chnh tr. C|c ng i lp lp tc

chp ly thi c n{y tn cng ng Mapai, c l cn hy vng lt c Chnh ph.
Khng nh trc kia nhng cn nhc ca y ban i ngoi v Quc phng l b mt cp nh
nc, lc ny mt s bn tay n danh n{o ~ cung cp cho bo ch thng tin chi tit v li
khai ca Lavon.
Cho n lc , vic kim duyt qun s vn ngn nhng chi tit v vic khng may lt ra
ngoi v bn th}n cng chng cng khng hiu tng tn nhng chuyn ny l g. Gi }y,
cng lun xn xao v c gng lm sng t h thng thut ng l lng, qua s kim duyt,
c gn cho nhng s kin v cc nhn vt chnh: vic khng may (tht bi Ai Cp), s
quan cao cp (Benyamin Gibly), cp trn ca s quan cao cp (Moshe Dayan, Ch|nh vn
phng Chnh ph lc ), s quan d b (i t Mordechai Ben-Tzur), ngi trung gian
(Avry Elad). Cc chi tit ca s v vn c phn tch cho ti tn nm 1972; trc , c|c
cng dn Israel khng th gii m~ c nhng thut ng, b danh v k hiu m cc bn
i lp gn cho nhau trn b|o ch. Nhng cng chng hiu rng c mt cuc khng hong

nghim trng ang din ra cp nm quyn cao nht v ng cm quyn. Lavon t ngt
ph b cc quy tc ca Chnh ph, ca Knesset v{ ng Mapai.
Li khai ca Lavon c hai kt qu tc th: s l~nh o ca ng Mapai, b chn ng bi mt

lot nhng iu khip hong trong y ban v trn bo ch, quyt nh lm mi iu c th
rt vn ny ra khi thm quyn ca y ban, bng cch chuyn n sang Ni cc hoc
lp tc nhng b Lavon. Cng lc , Ben-Gurion, ngi lc n{y ~ tr nn phn n vi
Lavon, t b v tr trung lp v{ ph|t ng cuc tn cng cng khai nhm vo Lavon.
Ng{y 5 th|ng Mi, Ben-Gurion ngc nhin khi c trn mt t tin tc bui chiu nhng
trch on trong mt l| th ng tng gi cho Lavon, v ng mt bnh tnh. Ti khng th
tin c mt c thnh linh t bo hay ban bin tp ca h c mt nh tin tri bit c
chuyn b mt n{y, ng vit cho Lavon. Ti bit r, m khng cn phi nghi ng, l| th
c gi n ta son. Nhng ai ~ l{m vy?
Mt cuc i u trc din ~ din ra gia Ben-Gurion v Lavon v mt chuyn bn l.

Lavon thoi thc tr li cu hi trc tip ca ng c, v Ben-Gurion xem iu nh l{
bng chng cho thy Lavon ang di tr. Mt l| th ngn lm trm trng hn mi mu
thun ca h: Th phc |p khng h tr li mt cht no cu hi ti t ra cho ng, Ben-
Gurion vit. Ti s khng hi li ln na.
Tuyn b y l mt li khiu chin cng khai. Cho n thi im ny, Ben-Gurion vn ni

rng ng ng ngoi cuc c~i v~ v{ mong Lavon gp mi iu sun s. Song, s vic l| th
cho ng thy rng Lavon ~ di tr v c tnh r r thng tin vi bo ch, v th ng bc
sang h{ng ng k th ca Lavon.
D c ch ch hay khng, Ben-Gurion lc n{y cng l{ mt phe dnh lu v{o s v. Thi

im ng cng khai ng v bn chng li Lavon, ng ~ l{m yu i nh hng v mt tinh
thn ca vic ng yu cu mt cuc iu tra ca ta n. Trong cng chng, bo ch v bn
th}n ng Mapai, c nhiu ngi xem yu cu ca Ben-Gurion l s tho|i th|c, nh c|ch
Lavon ~ gi tn. nh hng thc s t v tr ca Ben-Gurion khng t|c ng trc tip n

cng chng. Bc tranh m h thy l Lavon yu cu cng l, t c|o c|c s quan qu}n i v
l~nh o B Quc phng ~ mu hi mnh, trong khi Ben-Gurion ph ri n lc lm thanh
sch tn tui ca ng ta. Trn chin bo v nguyn tc ca Ben-Gurion gi }y phn pho
li chnh ng v do d, v cch ng th hin v tr ca mnh khng thch hp, v{ cng phi ni
thm rng, chnh v s him khch ca ng vi Lavon.
C th thy r l do ti sao Ben-Gurion rt mun tin hnh mt cuc iu tra ca ta n vi

ton b v vic. Ngi ta ch c th thy s vng v trong h{nh ng ca ng. Trong khi
ngh vi B trng T php rng nn c mt cuc iu tra ca ta n, ng li ni rng ng
s khng can thip v{o s v khi nhiu ngi hi ng v chuyn n{y. Nhng ti cuc hp
Ni c|c v{o ng{y 30 th|ng Mi, B trng B T ph|p Rosen a ra mt ngh khng
lin quan cht n{o n i hi ca Ben-Gurion: Rosen yu cu y ban ca B T ph|p xem
xt tt c h s lin quan n s v v{ quyt nh da trn th tc t tng tm thi. Ben-
Gurion lng nghe ngh ca Rosen v yu cu biu quyt. ng khng chp thun tng,
nhng ng cng khng a ra li phn i no. Thc ra, ng khng tham gia vo cuc tho
lun cng nh cuc biu quyt. Ti s ch iu khin cuc hp Ni c|c, ng ni.
Cc B trng tng lm vic lu vi Ben-Gurion bit rng mi khi chng i mt

quyt nh n{o, ng u by t kin r rng v ch trch khng thng xt. Th m lc ny
ng li im lng. Dng nh ng ang tm c|ch ko mnh ra khi gii ph|p n{y; nhng c|ch
hnh x ca ng cho thy ng ngm chp thun vic thnh lp mt y ban cp b. n cui
cuc tho lun, cuc biu quyt din ra. Vi 12 phiu thun v 2 phiu chng, h ~ quyt
nh thnh lp mt y ban cp b gm by thnh vin. Ben-Gurion khng thc hin mt
ng thi nh nht n{o ngn cn vic ny. Mapai c th th pho nh nhm. S v kinh
ho{ng ~ c gt ra khi y ban i ngoi v Quc phng v{ t trong tay nhng ngi
|ng tin cy.
y ban by th{nh vin, nh tn gi quen thuc, xem xt k lng v Lavon t ngy 3

th|ng Mi mt n 20 th|ng Mi hai nm 1960. H c lnh khng tit l nhiu hn
cc kt qu t tng, tc l y ban s t vn cho Ni cc nhng cch x l s v n{y. Tuy

vy, Levi Eshkol ngh ngc li. Ngay t u, B trng B T{i chnh ~ phn i bt c
cuc iu tra no ca ta n, v kin quyt khp li ton b vn bn trong y ban cp b.
ng trung thnh hon thnh nhim v m{ ng ~ c ng Mapai - b my ca ng v
nhng cu l~nh o - giao ph: khi phc o{n kt ni b trong ng Mapai, ngn chn bt
c s chia r hay ph}n ly n{o, lo l|i con thuyn cp cng an to{n. Ni c|ch kh|c - t
du chm ht cho s v, k c c|i gi| l{ nh}n nhng Lavon v chp thun nhng i hi
ca ng ta.
Vi mc ch , Eshkol cho rng y ban by thnh vin nn c nhng quyt nh sau cng
v Lavon. iu ngha l{ y ban s tr thnh mt c quan y th|c iu tra khng chnh
thc, v hin thc din ra ng nh th. Ngay t nhng cuc hp u tin, y ban ~ bt
u c h s v{ tho lun cc cu hi v d kin lin quan n vic khng may. y ban
n{y i qu thm quyn ca h v bt u tm kim cu tr li nm ngoi quyn lc php l
ca mnh: Ai l{ ngi ra lnh? V h khng phi mt y ban ca nhng lut gia, m l din
{n chnh tr, nn h khng i theo c|c trnh t ph|p l. Hn na, h khng tun theo trnh
t iu tra cp c s: cc thnh vin ch nghin cu mt phn ti liu lin quan n s v;
h a ra nhng lp lun tr{ng giang i hi v cho rng y ban c php triu tp cc
nhn chng, v cui cng h khng triu tp c ai (k c ngi ~ yu cu c trnh
din trc y ban). Cng lc , B trng B T ph|p Rosen quyt nh iu chng l
n Paris ly li khai t ngi k nhim ca Gibly l Yehoshafat Harkavi, v t ngi
th k ~ g bn ngy to l| th. Vt qu quyn hn ca h, da vo nhng thng tin
mt chiu, khng lng nghe nhn chng, b p lc phi a ra c|c kt qu, v lm vic da
trn s may ri, y ban ny cui cng cng i n cc kt lun. Nhng g y ban trnh cho
Ni c|c v{o ng{y 20 th|ng Mi hai khng phi nhng ngh t tng x l vn m l
phn quyt r r{ng: Chng ti xt thy Lavon khng a ra mnh lnh cho s quan cao
cp v{ vic khng may c thc thi m ng y khng bit Vic iu tra s v nn
c coi l khp li v kt thc.
Ben-Gurion c bn bo co m khng tin vo mt mnh. Ti v cng ng ng{ng, ng vit,

khi thy ch k ca B trng B T ph|p Pinhas Rosen trn h s n{y. V Th tng tc

gin coi th tc theo sau ca y ban l{ mt chiu v mt na s tht, v cc kt qu thiu
tnh xc thc v{ cng l. ng khng tham gia v{o cuc biu quyt ca Ni cc v bo co
ca y ban. Tm b trng b phiu thun; bn ngi khc - trong c Abba Eban v{
Moshe Dayan - b phiu trng. Sau Ben-Gurion ni trc cuc hp: S c mt cch
thc n{o , bng phng tin c quyn, m chn l c th c phi b{y. C|c nh}n
chng c thm tra cho v{ i cht vi nhau, c hai bn u c lut s, c|c lut s xem
xt mi vn k lng. Cc ng e ngi g mt y ban iu tra nh th? Nhng li sau
cng ca ng gy ra ni kinh ngc. C|c ng ~ t ra quyt nh. ~ c kt qu phi b{y. Ni
c|c ~ chp thun nhng kt qu ny. Ni cc c nguyn tc v trch nhim tp th. Ti
khng can d vo trch nhim ny - khng ch nh y ban, cng khng chp thun kt qu
ca b|o c|o, hay ng tnh vi quyt nh ca Ni cc - v ti s khng chu trch nhim cho
chuyn ny. Cho cc ng bit thm: ti khng tham gia v{o h{ng ng n{y. Ti khng phi
mt thnh vin ca Ni cc na. Ng{y 31 th|ng Ging, ng c n t chc ln Tng
thng.
Cc kt qu ca y ban by thnh vin v s t chc sau ca Ben-Gurion cho thy mt

s v trong cch truyn t thng tin. Ben-Gurion khng th lm r mnh cho cng
s ngay t u, v th ng khng ng , trong bt c hon cnh no, cc quyt nh ca y
ban cp b ngn nga mt cuc iu tra ca ta. ng tha nhn ~ vit cho Eshkol rng
ng ta s a ra c|c kt lun nu khng c y ban iu tra n{o c thit lp, nhng
Eshkol v nhng ngi khc u ngh rng ng s ng .
V th Ben-Gurion lm trm trng thm tht bi ca mnh vi mt sai lm nghim trng v

ct t. ng gp c hai trn chin li, trn ny li gt b nhng nn tng o c ca trn
kia. Mi l l ng bo v u chng lin quan n nhau; vic cng lc chin u trn c hai
mt trn dn n bi kch. Trong khi Ben-Gurion tip tc vn ng cho cuc iu tra ti ta
i vi s v, ng ng thi dn vo mt cuc gy g vi Lavon, c dy ln trc ht
bi nhng ch trch c lit ca Lavon vi c quan quc phng v{ qu}n i. Ben-Gurion cm
thy cn phi gt b k ~ d|m bi xu qu}n i v nhng ngi c trch nhim bo v an
ninh ca Israel. Nhng khi dn chn vo cuc tranh ci, ng c ~ khng ch ti s phn

bit thng thy ca ng gia mt bn l vn chnh yu, mt bn l nhng chuyn bn
l, v vy ng khng quyt nh c phi tp trung cuc chin ca mnh vo cng l hay
vo mi xung t ca ng vi Lavon.
ng tin hnh c hai chin dch y theo bn nng, m{ khng t|ch bch chng. Trong cng
mt l| th, mt bi ni chuyn, hay b{i b|o, ng u yu cu mt cuc iu tra cng bng
gip hai bn c c|n c}n ngang nhau, ng thi ph|t ng tn cng y cm tc vo Lavon,
buc ti ng ta ni di, ban ra nhng mnh lnh v trch nhim, hay a ra nhng li vu
khng. Vi cng chng, c hai vn u nh nhau. Ben-Gurion i hi mt phin ta cng
bng, nhng ng ~ c ph|n quyt ca ring mnh. Ngi ta khng th li cho cng
chng v xem Ben-Gurion l mt phe ca cuc tranh ci v s th hn ca ng vi Lavon
chnh l ci v ca s quan cao cp. Th|i khinh th v gim pha Ben-Gurion lan rng.
Cng chng xem vic ng t chc l phn ng li vic x Lavon trng n. Cuc chin ca
ng vi Lavon c xem nh mt mi n mu.
Sau khi y ban by thnh vin trnh kt qu ln Ni cc, Ben-Gurion bt u hm rng nn

gt Lavon khi v tr Tng Th k Histadrut. B|o ch din dch li tuyn b ca ng, Ti s
khng ngi cng vi Lavon, nh mt yu cu rng ng Mapai phi chn hoc Lavon hoc
ng. V{i ngi ng h ng pht biu vi bo ch rng Ben-Gurion s khng rt li quyt
nh t nhim, chng n{o ng cha tp hp li ng h ng v sa thi Lavon. Trong
thng Ging, mt s l~nh o Mapai vn hy vng t c kt thc kh d chp nhn c
trong cuc i u gia Lavon v Ben-Gurion. Mt s cn ngh mt ta |n ng
phn x Lavon v cc tuyn b ca mnh, nhng ngh y b bi b. Mt tng khc
cng xut hin trong Ban b th Mapai, c Ben-Gurion ng h, l thnh lp mt y ban
xt li nhm xem xt cc tuyn b ca Lavon v{ a ra ph|n quyt; nhng tng ny
mau chng bin mt. Gi }y c hai ngh u b bc b, dng nh ch cn mt cch duy
nht - nghim khc, t{n c v thm t: thi hi Lavon m khng cn tho lun, khng xt
x, khng cn mt phng c|ch nh nht c cng minh gia nhng ngi ng ch.
Phn ln th{nh vin Mapai u chun b cho phng |n n{y lm du Ben-Gurion, v Levi
Eshkol m nhn vic sa thi Lavon.

Ng{y 31 th|ng Ging nm 1961, Ben-Gurion n t chc ln Tng thng, Ban B th
ng Mapai tip nhn ngh ca Eshkol rng Lavon s b sa thi. Th By, ngy 4 thng
Hai, y ban Trung ng hp v quyt nh thi hi Lavon. Gii ph|p c thc hin trc
nhng chng i c lit ca Moshe Sharett. Trong cuc biu quyt kn, 159 th{nh vin ng
sa thi Lavon, 96 ngi chng, v{ 5 ngi b phiu trng.
}y l{ du chm ht cho Lavon. Nhng nhng t tr ca Ben-Gurion, nhng ngi nng

n vn ng b phiu chng cho Lavon, khng hiu rng cng l{ c|i kt ca ng c. Vic
sa thi Lavon dn n s phn ly cng khai gia phe cnh ca Ben-Gurion v phe cu lnh
o. Thm na, s vic ny ph hy hnh tng Ben-Gurion, hy hoi uy tn ca ng, v ph
by hnh nh ng nh mt k c t{i y th o|n ang vn dng ch ca mnh trit h
i phng. Ben-Gurion khng bao gi ly li c v th trc kia ca mnh trong mt
nhng ngi trong ng v nhng ngi di quyn. S thi hi Lavon |nh du s bt
u cho kt cc ca thi i ng cm quyn.
Vi ngy sau khi Lavon b sa thi, Ben-Gurion ng thnh lp mt Ni cc mi, nhng ng

lp tc vng phi nhng kh khn ln. Hai ng lao ng khc (Mapam v Ahdut ha-
Avodah, vn ~ c|ch ly khi Mapam v t coi mnh l mt ng c lp) t chi tham gia
Ni c|c di s l~nh o ca ng. Vy l ch cn cch phn tn Knesset v thc hin b
phiu. Cha y hai tun sau thng li ln nht ca Mapai, ng n{y ~ gp xo trn v
ph}n r~, i mt vi cuc bu c mi.
Trong cuc bu c ngy 15 th|ng T|m nm 1961, Mapai mt nm gh trong Knesset. Nhn
t quan im ca ng, Ben-Gurion vit, }y l{ mt thng li to ln, sau mi thng ca
nhng cuc vu khng lin hi Nhng t nhn quan chnh tr, kt qu ny l mt thm
ha.

Chng 17. Nhng ng ng
Ng{y 2 th|ng Mi mt nm 1961, Ben-Gurion gii thiu Ni cc mi ca mnh trc
Knesset. ng s ng u Chnh ph Israel thm mi hai thng na - khong thi gian tn
nhn chng kin quyn lc ca ng suy yu dn. Tt c nhng cn sng gi pht sinh trong
v Lavon s tip tc v ngy cng mnh lit hn, cho n khi Th tng hiu rng ng ~
mt s h tr t chnh ng mnh. Nhng vn trong khong thi gian ny khng phi
chuyn c| nh}n, nhng khng v th m chng khng mang li nhiu cm xc. Ben-Gurion
i thng ti tht bi v ng theo chnh s|ch tin tng vo ci ng gi l{ nc c kh|c.
Tuy vy, ging nh nhiu vn khc trong nn chnh tr Israel, cu hi v th|i ca
Chnh ph Israel vi c khng c |p |n r r{ng. Trn thc t, vn thc s ~ gn nh
chm hn trong cn n|o ng cung lon, t khi ngi ta khm ph ra d n ch to tn la
Ai Cp.
Ngy 21 thng By nm 1962, ngi dn Israel khip m khi Ai Cp phng hai lot tn
la t i t, mt c phm vi 280km, mt ci c phm vi 560km. Nasser hn hoan tuyn
b vi |m ng Cairo rng tn la ca ng ta c th |nh trng bt c mc tiu no
pha Nam Beirut. Tuy vy, iu mi ngi vn cha bit l cc tn la n{y c ch to
bi h{ng trm nh{ khoa hc v k thut vin ngi c c Ai Cp b mt tuyn m. Di
s gim st ca nhng ngi c ny, ba nh my b mt c xy dng: Nh{ m|y 36, ni
mt loi my bay phn lc Ai Cp c pht trin; Nh{ m|y 135, ni ch to ng c phn
lc; v b mt hn c, Nh my 333, dnh cho vic sn xut tn la chin thut tm trung.
Cc chuyn gia Israel lo s rng Ai Cp s trang b cho tn la ca mnh bng u n phi

quy c: hoc l bom ht nhn, hoc l cc vt cht b lut quc t cm, nh kh gas, mm
bnh, hay cht thi phng x. Cng lc , c|c tn la Ai Cp cng c gt ch}n Achilles, v
cc nh khoa hc c vn cha ph|t trin c h thng dn ng hiu qu.
Isser Harel, Gi|m c C quan An ninh, khuyn Ben-Gurion khng nn chm tr tip cn
Th tng c Adenauer, v yu cu ng ta h{nh ng ngay nhm chm dt vic lm ca

cc nh khoa hc y. Nhng Ben-Gurion t chi. ng mun Shimon Peres can thip n B
trng Quc phng T}y c, Franz Josef Strauss hn. V{i ng{y sau, 20 th|ng T|m, Golda
Meir v Shimon Peres cng tip cn Tng thng M Kennedy. Th|ng Mi hai, khi Golda
Meir gp Kennedy Florida, b{ a ti tn la Ai Cp ra, v mun nh ng can thip,
nhng khng hiu qu.
Trong lc , mt ngi l Tin s Otto Joklik tip cn cc mt v Israel chu u, ni rng

mnh ~ n Cairo v pht hin Ai Cp ang ph|t trin u n s cha cht thi phng x.
Khi |p xung lnh th Israel, cc tn la s phng ra bc x nguy him c th lm nhim
mi trng sut nhiu thng, thm ch nhiu nm. Joklik n Israel, c Isser Harel v
ngi ca ng ta cht vn. Joklik ni rng Ai Cp ~ tm c|ch mua c|c v kh c kh nng
pht bc x, hy dit tt c sinh vt sng. L~nh o chng trnh tn la Ai Cp ang tm
c|ch mua lng ln cobalt 60 mt ng v phng x ca cobalt lp v{o u n. Mt cch
cnh gic, Harel chuyn ngay thng tin n{y n cho Ben-Gurion.
n nay nhn li, s thy rng cc bo co ca Isser Harel v v kh phi quy c ca Ai Cp

~ b thi phng qu| |ng. Nhng v{o lc , c|c l~nh o Israel b ri lon su sc bi hot
ng ca cc nh khoa hc c v tin rng nht thit phi chm dt cc d |n c{ng sm
cng tt.
Cui nm 1962, c|c nh{ khoa hc c kinh h~i trc nhng s vic l lng. Ngy 11 thng
Chn, mt g v danh tin v{o vn phng Munich ca cng ty Intra (ni mua vt liu th cho
cc tn la ca Ai Cp) v{ cng gi|m c c quan n{y, Tin s Krug, ra ngo{i. Chic xe mu
trng ca Krug c tm thy v{i ng{y sau , nm tr tri mt ba rng. K t , ngi
ta khng tm thy du vt no ca ng ny na.
S|ng ng{y 26 th|ng Mi mt, mt chic ti n tung trong tay mt th k ca nh khoa hc

trng Nh my 333, Ai Cp. V n lm c b m v mt kh nng nghe. Mt ti khc pht
n v{o ng{y sau vn phng qun l ca 333, nm ngi Ai Cp thit mng.

Ng{y 20 th|ng Hai nm 1963, mt }m mu kh|c nhm ly mng tin s Kleinwachter, mt
chuyn gia ng{nh in ang tm c|ch ph|t trin h thng dn ng trong phng th
nghim Lorrach, c. Nhiu phng o|n ~ c a ra v phe nhm ca nhng k cm
sng tn cng cc nh khoa hc c.
Ben-Gurion khng c ng thi tch cc no v chuyn cc nh khoa hc c; ng cng

khng mun a chuyn ny vo trng tm trong mi quan h Israel-c. ng thch nhng
phng c|ch kh|c hn v chnh sch ring ca ng vi c. Trn ht, Ben-Gurion l{ ngi
~ ra thut ng mt nc c kh|c. ng thc lng mun ha gii nhng ti li ca
ch c thi Hitler. Khon vay na t -la M m{ Konrad Adenauer ~ ha ang c xc
tin. Hn na, c bt u b mt chuyn nhng v kh hin i nht bao gm xe tng,
my bay v trc thng vi nhng iu khon bt ng: vi mt s v kh, c i cha n
10 phn trm gi| tr ca chng; mt s kh|c c trao min ph cho Israel. V Th tng rt
bo v nhng mi quan h ny. Ngay khi Isser Harel tung ra chin dch chng li cc nh
khoa hc c, cc cuc thng lng cng ang din ra vi c v lng kh ti ln hn,
v{ hn ht l vic thnh lp mi quan h ngoi giao. V th gii quyt cc cu hi lin quan
n cng d}n c Ai Cp phi tht cn trng.
Tri li, Isser Harel li i khng quyt lit vi c. T khi ng nm c Adolf Eichmann,
th|i chng c ca ng ~ d}ng ln th{nh ni th hn khng che giu. Khi Harel tng
cng nhng hot ng b mt ca mnh, cc nh khoa hc c Ai Cp ang hng chu
nhng l| th v{ h{ng lot cuc in thoi e da. Bn b v{ ngi thn h c thc gic
thuyt phc h ri Ai Cp v tr v c, b li nhng mi nguy sau lng. Ng{y 2 th|ng Ba
nm 1963, ti Basel, mt ph n tr tn l Heidi Goerke gp Otto Joklik, ngi lc n{y ang
lm vic cho Israel, v Yosef Ben-Gal, mt mt v Israel. Heidi l{ con g|i gi|o s Goerke,
chuyn gia in t Nh{ m|y 333. Hai ngi c gng thuyt phc c bay n Cairo
thuyt phc cha ngng lm vic cho Nasser. Ti hm , Joklik v{ Ben-Gal b cnh st Thy
S bt gi.

Th S|u, ng{y 15 th|ng Ba, h~ng tin U.P. ng tin v bt Ben-Gal v{ Joklik do b nghi ng
tm cch p buc con gi mt nh khoa hc tn la ngi c ang lm vic Ai Cp. Ti
hm , Isser Harel v{ Golda Meir, vn c chung t tng v vn c, t chc hi v
phn ng ca Israel. Ng{y hm sau, Harel n Tiberias, ni Ben-Gurion ang i ngh, v{ a
cho ng mt s xut ca Golda. Ben-Gurion quyt nh khng c mt phn ng no
trc tuyn b chnh thc ca Thy S v v bt gi. V pha bo ch, ng tuyn b, khng
cn nhc n vn tn la, nhng l do ca v bt gi phi c gii thch.
Harel tr v Tel Aviv v triu tp bin tp vin cc nht b|o cp nht nhanh bi cnh ca
v Ben-Gal. ng khng cn nhc k vic c ang l{ ti nhy cm nht Israel. D v
tnh hay hu , ng cng l{m dy ln ln sng co buc c s tht ln phng i rng
c ang gieo rc s hong lon Israel.
Cc nht bo Israel v{ nc ngoi trn ngp nhng bo co git gn vi u : cc cu

th{nh vin c Quc x pht trin v kh ha hc, sinh hc, ht nhn v phng x cho
Nasser; h ang ch to loi kh gas khng khip, vi trng gy bnh, v{ nguy c cht ngi
trong phm vi tc chin tn la ca Nasser, cha k n kh nng ch to bom ht nhn v
cht thi phng x. Chin dch trn b|o ch c b tr cng cc gi v chng c cho thy
Chnh ph c khng c ng th|i n{o ngn cng d}n h thc hin cc h{nh ng c him
chng li ngi dn Do Thi. Ch trong vi ngy, chin dch n{y ~ b y ln th{nh nguy c
v b thi phng v ti v. Mt ln sng ch trch v khinh mit khc li dy ln chng li
thut ng nc c kh|c ca Ben-Gurion.
Trc s gin d ca cng chng, Ni cc quyt nh a mt tuyn b chnh tr n

Knesset. Ben-Gurion vn Tiberias, v nhim v n{y c trao cho Golda Meir. Do mi
nguy nghim trng n t hot ng ca cc nh khoa hc c, tt c c|c bn c i din
y ban i ngoi v Quc phng ca Knesset u quyt nh gi mt d tho phng |n
chung, nhm cho th gii thy s o{n kt ca ngi dn Israel. Bn d tho c Ben-
Gurion chp thun, v Golda Meir np cho Knesset ngy 20 thng Ba.

Golda Meir ni chuyn vi th|i tit ch, nhng cuc tranh lun theo sau tuyn b ca b
sm i v{o cc oan, nu khng ni l{ l{m qu| ln m dn. Hu ht ngi trnh by hm
u tung ra nhng li cng kch gin d vo chnh sch ca Ben-Gurion vi c, nhng
vt trn tt c h l{ Menahem Begin, ngi t co Th tng cung cp mt ci c cho
c, v{ ni: ng gi Uzi [sng tiu lin] ca chng ta cho c, v{ ngi c cung cp vi
trng cho k th ca chng ta. Khi ng dy kt thc cuc tranh lun, Golda Meir thoi
thc s can d ca mnh trong co buc ca Begin, nhng b{ cng khng ni li no bo v
cho chnh sch ca Ben-Gurion vi c. Knesset ~ tr thnh mt u trng h b
chnh s|ch , v{ khng mt th{nh vin ng Mapai n{o ng v pha Th tng.
Trc din bin cuc tranh lun Knesset, chin dch chng li c v cc nh khoa hc
c lm vic Ai Cp c{ng tng cng. l{ ng{y 24 th|ng Ba nm 1963, mt tun sau m
hn lon cha tng c tin l trn b|o ch, trc khi Ben-Gurion nhn ra sai lm khi khng
t mnh gii quyt vn cc nh khoa hc c ngay lc ph|t sinh. Ngi ta khng th xem
nh s tng ng trong h{nh ng ca ng khi v Lavon mi khi pht v phn ng chm
chp ca ng trong v khng hong mi }y. Mt ln na, ng li chn lui v n dt, ch ch
t}m c, vit, ngh ngi v{ tn b khi nhng bng tuyt bt u ri. Nhng phn ng ca
ng u mang tnh bn nng v{ yu t, v khi cui cng ng quyt nh can thip v ly li
s kim sot vi toa t{u ~ ln b|nh, th n ang lao nhanh xung dc.
Cui cng, Ch|nh vn phng Chnh ph yu cu tnh b|o qu}n i cung cp mt bn |nh
gi v chng trnh tn la ca Ai Cp. Bn |nh gi| n{y khng a ra bt c chng c no
cho thy cc nh khoa hc c Ai Cp tham gia vo vic pht trin cc v kh ha hc hay
truyn vi khun. Cn v v kh phng x v ht nhn, h cng ~ thi phng qu mc. Sau
, ngi ta bit rng lng cobalt chuyn ti Ai Cp rt nh. Trong khi Joklik thut li
nhng mnh lnh v h{ng trm nghn n v curie bn thn chng cng khng gy ra
thm ha phng x cht ngi th lng chuyn ti Ai Cp thc s cha ti 40 curie, mt
lng v cng nh.

Ben-Gurion nhn c nhng b|o c|o u tin ca cuc thm tra kh|ch quan hn t pha
tnh bo qun s vo ngy 24 thng Ba, ng tr v Tel Aviv v triu tp Isser Harel. ng
nhn xt rng nhng li tng thut ca b|o ch, do Harel kch ng, rt |ng ngi, v ng
ch trch mt v{i im lin quan n cc hot ng ca Harel trong vi tun gn . Theo
Harel, m~i n khuya c hai mi ni chuyn xong trong bu khng kh t ph nhng
mang ni cng thng nht nh. Cn b~o thc s n ra vo ngy hm sau.
S|ng ng{y 25 th|ng Ba, Shimon Peres n gp Ben-Gurion, i cng c Ch|nh Vn phng
Chnh ph v{ Meir Amit, Gi|m c Tnh bo qu}n i. Ben-Gurion t vn vi Amit v
mt cuc thm vn ton din, v ln u tin ng nhn c mt bn |nh gi| ho{n to{n
khc vi bn trc ca Harel. Bo co ca Amit ph by mt bc tranh r rng: nhng
ngi lm vic Ai Cp l mt nhm nh khoa hc bnh thng, pht trin cc tn la loi
c. Mi hong lon bao ph gii l~nh o c nc bao gm cc chuyn gia ca B Quc
phng v B Tng tham mu ~ b thi phng qu| |ng.
Ngay sau cuc ni chuyn ca ng vi Amit, Ben-Gurion li triu tp Isser Harel v ni vi

ng ta v bn thm nh mi do Gi|m c Tnh b|o qu}n i gi ti. Do gin d, Harel
tranh ci vi Th tng v nhiu im khc nhau ng va nu. C|c thm nh mi ca
ng, Harel ni, ho{n to{n m}u thun vi c|c |nh gi| v{ b|o c|o ~ c cc bn c thm
quyn t|n th{nh. Nhng Ben-Gurion vn gi quan im v ni vi Harel rng ng nh
triu tp mt cuc hp vi y ban i ngoi v Quc phng nhm chng minh cho cc
thnh vin ca h thy rng mi nguy c ht nhn khng gy hi n th. Harel phn i, v
c hai tranh ci quyt lit. Vi gi sau, Harel gi cho Ben-Gurion mt bc th ngn, cho bit
ng ta ~ quyt nh t chc. Vic Harel t chc c hiu lc ngay ngy hm sau. Buc phi
chp nhn chuyn ny, Ben-Gurion b nhim Gi|m c Tnh b|o qu}n i Meir Amit lm
ngi ng u C quan An ninh th ch Harel.
S t chc t ngt ca Harel l c ging mnh vo v tr ca Ben-Gurion. V sau, mi

chuyn din ra cho thy Ben-Gurion ~ ng: c|c tn la Ai Cp khng h nguy hi; h
thng dn ng ca chng khng hot ng; chng cng khng c trang b u n phi

quy c. H{nh ng chnh tr sau hu trng khin Chnh ph c mun rt vi nh khoa
hc ch cht ra khi Ai Cp bng c|ch a ra mc lng hp dn c. Trong cc bi pht
biu v{ th t, Ben-Gurion ln n chin dch chng li cc nh khoa hc c l{ om sm...
mt phn b lm qu, mt phn l kt qu ca s m d}n g}y hi cho Israel.
Theo Ben-Gurion, s v c|c nh{ khoa c thi ln cuc khng hong c ba a ht: chnh
sch ca ng vi c; mi quan h ca ng vi c|c ng nghip v ph t thn cn, ng
u l Golda v Isser Harel; v s i lp trong ngh vin, nht l{ ng Herut ca Begin. C
ba bin ng ny l nguyn nhn dn n bc i xung ca ng mi tun sau . S t
chc ca Harel m u cho hi kt giai on cm quyn ca Ben-Gurion, ko d{i n gia
thng Su. Trong thi k n{y, ngi ta c th chng kin s ci thin, tuy l r, trong
h{nh ng ca ng c. S |nh gi| sc so ca ng dng nh st km i; tm nhn chnh
tr ca ng khng r rt; suy ngh v{ phn ng ca ng u bc ng v thiu cn bng.
Mi s hi ca Ben-Gurion trc vic ng Herut tim quyn tr thnh ni m nh. T

Tiberias tr v, ng lun tm mt c hi thanh to|n vi Begin v bi pht biu ca ng
Knesset. Mt c hi xut hin Knesset v{o ng{y 13 th|ng Nm, v{ ng tung ra n cng
kch d di v{o Herut. Cn n|o ng bng n. Cc thnh vin ca Herut chuyn sang la li
v mt trt t, v cuc hp phi hon li trong ba gi. Khi cuc hp tr li, ngi pht ngn
ca Knesset ni rng b c|nh Herut ~ vi phm c|c iu l ca Knesset; nhng vi Ben-
Gurion, ng ta a ra yu cu ng c rt li li cng kch c lit trc . T|i mt v{ cng
thng, Ben-Gurion chp thun. Nhng c|c th{nh vin Mapai th khng chp nhn, phn ln
h ng dy bo v ng trc s cng kch ca Herut.
Ben-Gurion d o|n rng nu Begin ginh quyn kim so|t nh{ nc, ng y s thay th
qu}n i v cnh st bng nhng tn cn ca mnh v cm quyn nh c|ch Hitler cai tr
nc c, dng v lc nn phong tr{o lao ng; v s hy dit t nc... Ti khng
nghi ng rng Begin ght Hitler, nhng ni th hn khng chng t l ng y khc
Hitler... l{ nhng t l lm, thiu s cn nhc v kh kht khe ~ g}y hi cho ngi vit
chng.

V{o m trc ng{y c lp, ngi bn thn cui cng cn sng st ca Ben-Gurion,
Yitzhak Ben-Zvi qua i. Ben-Gurion nhn c nhiu chia s. Ti c ba ng ch, ng
vit:
Chng ti l{ bn b th ng hn l{ ng ch. Ngi th nht l Ben-Zvi; hai l S. Yavnieli,

ngi ti gp Sejera... ba l Berl [Katznelson]... Ti c nhiu ng nghip v bn. Nhng
vi ba ngi , ti c s hip thng tinh thn su sc, v gi }y ti cm thy b b ri v{
trng vng... Nhng ti than khc lm g? Rt cuc ti cng i theo h thi...
Tm trng ca Ben-Gurion sa st thy r, nhng quyt nh t nhim cui cng n t nh

im mt cuc khng hong khc.
Ng{y 17 th|ng T nm 1963, Ai Cp, Syria v Iraq quyt nh lin kt vo ci h gi l Lin

bang -rp. Ben-Gurion rt lo ngi trc mi nguy t s hip nht nh th, v mt khon
trong hin chng ca h ni rng lin bang ~ nht tr tin hnh s hip nht qun s, s
c th gii phng qu hng -rp khi mi e da Xin. Thc t, iu khon ny ch l li
tuyn b thng thy, ging nh h{ng trm li tuyn b tng t ca c|c l~nh o -rp.
Nhng n l{m dy ln nhng im b|o cha tng c tin l vi ng c. ng xem lin bang
ny, vn vn cha xy ra, nh l{ mi e da khng khip trc s tn vong ca Israel, iu
lun au |u trong ng t nm 1948. Rt t ngi chia s tin o|n u |m ca ng. Nhng
ng b ri v{o s cc oan, v{ mt i kh nng nhn nhn khch quan, khin ng khi ng
mt chin dch chnh tr cha c tin l trong bin nin s Israel.
Ben-Gurion bt u gi nhng l| th thng thit ti l~nh o c|c nc trn th gii, m t

iu khon e da trong hin chng ca Lin bang -rp v nh h thuyt phc c|c nc
-rp, trong Hi ng Lin Hip Quc sp ti, tn trng cc nguyn tc ca Lin Hip Quc
v s gn kt ca h vi vic t c ha bnh lu di gia h v{ Israel. Trong vng nm
tun, c|c th k ca Ben-Gurion tho ra hng chc l| th v{ gi chng n mi ngc ngch
trn th gii.

ng ngh vi Tng thng Kennedy rng, Tng thng M v Th tng Lin X nn a ra
mt tuyn b chung rng h cng bo m cho s ton vn lnh th v an ninh ca mi
nc Trung ng... Thm ch ng cn i xa hn: Nu ng c th dnh ra mt hay hai gi
tho lun vi ti v tnh hnh v{ c|c phng |n kh d, ti c th bay n Washington, ty
ng sp xp v khng cn loan b|o.
ngh ca ng vi Tng thng de Gaulle cng thng thit khng km: Trong mt ti, vn
chnh l phi ngn chin tranh, v ch c mt lin minh qun s gia Php v Israel l c
th ngn c chin tranh... C phi ~ n lc cng c mi bng hu trung thnh hin c
gia hai t nc bng mt hip c chnh tr tr gip qun s khi xy ra chuyn Ai Cp v
c|c ng minh tn cng chng ti?
Phn ng ca ng qu cc oan; v{ ng ~ sai lm. Lin bang -rp tn li trc khi n ra

i. S ni xin ca ng trc l~nh o c|c nc l mt tht bi hon ton, v tt c yu cu
ca ng u b t chi. Kennedy by t hn ch thc s v bt c tuyn b chung no vi
Khrushchev v{ cng t chi vic Ben-Gurion n Washington.
ng c tht vng bi cu tr li n{y, v{ nm ng{y sau ng gi mt th ngn na ti

Kennedy. Tha ng{i Tng thng, ngi dn ca ti c quyn c tn ti... v s tn ti
n{y ang gp nguy hi. Ben-Gurion ngh k mt hip c an ninh gia Israel vi M v
c|c ng minh ca h.
Th ngn ny ca Ben-Gurion cng khng mang li li xc nhn no ca Kennedy. Golda

Meir bit v nhng trao i bt th{nh nhng vn khng can thip v{o: Chng ti bit v
nhng ln tip cn , sau n{y b{ ni. Chng ti i x vi Ben-Gurion y knh trng...
Chng ti khng ni g, d c thc mc.
Th tng khng kp hon tt tt c bc th ng nh gi. Chiu ngy 15 thng S|u nm

1963, Golda Meir n gp ng. B v cng tht vng, sau khi bit mt h~ng tin c bo co
rng qun lnh Israel vn ang c hun luyn dng nhng v kh mi c. Thi
gian gn , Golda tr nn ngy cng bt ng vi chnh sch ca Ben-Gurion vi c. Lc

ny, b hi thc ng ban hnh mt s kim duyt qun s xa b bo co vic hun
luyn qun lnh Israel ti cn c qun s c. Vic cho ra b|o c|o , theo b{, s lm ny
sinh rc ri khng cn thit. Ben-Gurion t chi, gii thch rng ng khng c quyn bc
b bt c iu g trong bo co ny. Chuyn ny hon ton thuc thm quyn ca c quan
kim duyt qun s, ni tu}n theo trnh t tng bc r rng. Golda gin d b i.
Bit c tm trng ca Golda, Teddy Kolled quyt nh b ni chuyn li vi ng c

trong mt cuc hp khc. Khong 11 gi ti hm , ng a Golda n nh Ben-Gurion. C
ba ngi h ngi bp, Ben-Gurion v Golda tranh ci v vn nc c. Khong na
m, Ben-Gurion v Golda dng cuc ni chuyn gia hng m bt ng.
S khng c thm tranh ci no na v chuyn , khi s|ng hm sau, Ben-Gurion bc vo

vn phng v{ ni vi th k, ti s np n t chc. Tin y ng tri nh mt ting st.
Teddy Kollek v{ Yitzhak Navon tm c|ch can ngn ng, nhng ng c cng rn nh thp.
ng son nhng l| th vi li l sc tch, tng cu mt, gi n Tng thng v{ ngi pht
ngn ca Knesset, cho h bit vic t chc ca ng.
Trong s nhng h{nh ng ngn cn trc khi vic t chc c hiu lc, Ben-Gurion b tc
ng su sc bi cuc ving thm khng ng ca Tng Yitzhak Rabin v Meir Amit. Rabin
tht vng thy r. ng ni vi ng c rng tt c tng lnh qu}n i u sng st. Mt
trong c|c tng m t vic n{y nh mt thm ha. Rabin nhn mnh rng qu}n i
khng can thip vo chnh tr, khng cu th{nh ng, v nht nh khng c gy p lc
nhng ng xem vic n{y nh mt tai ha. iu g s xy ra cho qu}n i lc n{y? ng ta
hi. Ben-Gurion gii thch rng ng buc phi t nhim, v nhng l do khng lin quan n
qu}n i. Tt c tng lnh u ni rng h khng th hiu c, Rabin ni. H khng
bit l{m sao [ kim sot] nu khng c Ben-Gurion. Mt ng c ngn ngn nc. Nhng
li ca ng y khin ti v cng xc ng, ng vit trong nht k, ti gn nh khng th
km nn c cm xc v nhng git nc mt.
Ben-Gurion t chi i v{o chi tit ca l do ng t chc. Cha kha thc s gii thch nhng
ng c ca ng c tm thy trong trang nht k ca ng ng{y hm , 16 th|ng S|u.

Nhng ghi chp ca ng cho thy, l do t chc tht ra ~ nhen nhm trong ng t lu,
nhng h{nh ng ca ng l bc pht.
Thc ra, ti ~ c quyt nh t hai nm ri trc, khi con kn kn o c gi [bit

danh Ben-Gurion t cho Pinhas Lavon] thnh cng trong vic huy ng tt c ng phi
chng li chng ti. Nhng lc , ti s rng ng s tan v nu ti t chc... Ngi lnh
o [Begin] cm thy quyn lc ca ng ta gia tng, ng ta bo hn, v{ bo lc bt u chi
phi Knesset, th hin trong cuc tranh lun v chnh s|ch i ngoi v x qu [Herut] ~
thi bng... V ch c ngi m... mi khng thy [ l{] s bt u vic chim ot quyn
l~nh o... C th ngi ng tr|ch [Harel] s ng ln trong y ban Trung ng [ca
Mapai] v gi vai tr con kn kn o c gi t hai nm trc. V{ cha c g khin Israel
phi hng chu s cm quyn pht-xt nh chuyn in lon n{y.
on ny mt ln na cho thy ni lo lng ca Ben-Gurion trc Herut; ni cay ng v

gin d vi chnh ng nghip ca ng; v{ cn phn n trc vic ngi ta cng kch chnh
sch ca ng vi nc c. ng t chc trong cn cng thng tt , ng c v{ l do thi
thc ca ng u l cm tnh. Bin c ti hm trc vi Golda ch l git nc trn ly. Trng
thi cm xc Ben-Gurion phi gnh chu trong sut mi tun qua khin ng khng cn
ph hp l~nh o t nc.
Ben-Gurion khng ngh v vn mt c|ch l tr; ng khng suy tnh n tng lai. Bnh tt
v mi mt, ng ch bc chn ra khi . Quyt nh bt ng ca ng l c ging mnh vo
nhng ngi tr ng h ng, v cuc chin k v, n giu trong lp v ca v Lavon gi }y
kt thc vi chin thng hon ton thuc v gii cu l~nh o. Levi Eshkol c chn thay
th Ben-Gurion lm Th tng. Eshkol s lm mi iu c th duy tr cn bng quyn lc
hin c trong ng, nhng ng ta s khng i theo c|ch l{m trc ca Ben-Gurion bng
cch dn thay th lp l~nh o gi bng nhng ngi tr hn, gi{u nng lc hn. V Lavon
v hu qu ca n ~ t|c ng xu n vic iu hnh v uy tn ca Ben-Gurion, gt nhng
ngi c ng bo h sang bn, v{ l{m ng Mapai i chch con ng m{ ng ~ soi
s|ng. Hn bt c s kin no trong bin nin s nh{ nc Israel, vic Ben-Gurion t chc

|nh du ci kt ca mt k nguyn. Nhng vn cha kt thc s nghip ca ng trc
cng chng.
Mt ngy sau khi t chc, Ben-Gurion nhn c tc phm ca nh bo Haggai Eshed, Who
Gave the Orders (tm dch: Ai ra lnh?). |p li li Ben-Gurion yu cu mnh nm 1962,
Eshed ~ lc li tt c ti liu lin quan n vic khng may nm 1954, cng nh bin bn
hp ca y ban cp b by th{nh vin nm 1960. ng i n kt lun rng chnh Lavon ~
a ra mnh lnh tai ting . Ben-Gurion quyt nh n Ni cc v yu cu mt cuc iu
tra li v vic khng may. ng ~ ph| v li ha cng khai hi trc thm cuc bu c
Knesset, khi ng ~ tuyn th bn thn khng dnh lu ti vic khng may n{y thm na.
Nhng h{nh ng ca y ban by th{nh vin khng cho ng ngi ngh. Khng phi cu
hi ai ra lnh? l{m Ben-Gurion ch m{ l{ y ban by thnh vin gy ra mt |n oan.
ng nht nh ln n hnh vi ca cc b trng v yu cu |n oan phi c mt ta n
iu tra.
Cng d hiu khi Levi Eshkol nhn vt chnh ng sau y ban by thnh vin khng
hng th vi vic ti thm tra li chuyn ny. Ben-Gurion mi Eshkol n ni chuyn v v
vic v{ ni vi ng ta: C mt kh nng. Th tng c th yu cu vic t tng. iu ny
s cu ng ta khi nhc v nng cao phm gi ca ng ta. Nu ng ta lm vy, ti cng l{m
theo. Nhng ti s khng mun chnh mnh l{ ngi tit l s tht. Eshkol xin thm thi
gian suy ngh. T|m ng{y sau, ng ni vi Ben-Gurion rng ~ c}n nhc li ngh ca
ng, v quyt nh khng ng tnh.
ng c quyt nh t h{nh ng. Ng{y 25 th|ng T, ng bt u bin tp li tt c ti liu

lin quan n vic khng may m{ ng c. ng tit l chi tit k hoch ca mnh cho mt
ngi bn c ht sc thn tn:
Ti s np tt c ti liu ti bit cho Chng l v B trng B T ph|p. Chc chn c hai

ngi y s khng ch ng lm bt c g. H s a vn cho Ni cc, v Ni cc s quyt
nh khng ng tnh. [Khi ] ti s cng b ti liu v nhng g ~ xy ra Ai Cp, ngoi
tr ti liu mt, v{ r b cho mnh gnh nng o c. Ti bit rng bo ch s... bi nh ti.

S bi nh ~ din ra bn nm nay ri, v{ ~ t l}u ti khng cn quan t}m n n na.
Nhng vn c nhng ngi thnh tht v thng minh t nc ny, v h s bo v cho
chn l v cng l. D c xy ra chuyn g, ti cng s lm ht phn s.
Ng{y 22 th|ng Mi, Ben-Gurion i Jerusalem a t{i liu v v vic cho B trng B T
ph|p, Dov Joseph. ng ghi c chin thng u tin khi chng l ng h nhng co buc
chnh ca ng trc y ban by thnh vin. Joseph tip nhn nhng xut ca ng v{ t
vn Ni cc quyt nh t chc mt cuc t|i iu tra. Cho n gi khc cui, Eshkol vn tm
cch trnh thc hin xut ca B trng T ph|p. Nhng Ben-Gurion lc ny cm thy
mnh ~ c th vng v{ng vit cho Eshkol mt l| th vi li l mnh bo:
Ti cm thy bn phn ng ch ca ti vi ng, cng nh bn phn ca ti vi ng, v

trn ht l vi Israel, khin ti phi ngn vn ri nghim trng mt vn ri vi c nhn
ng, mt vn ri s l{m tan r~ ng, v mt vn ri chung ca t nc v ni rng ng s
phm phi mt sai lm khng khip nu li tm cch [tuyn b] mt du chm ht. S
khng c du chm ht chng n{o ta cha a ra kin l c phi y ban by thnh vin
~ l{m ng hay ~ phm sai lm... S khng c du chm ht nu khng c mt y ban
iu tra, vi nhng thm phn cng tm nht t nc m{ ngi dn c th tin tng... Hy
can m ln v lm mt vic duy nht khp li chuyn ny trong danh d! Hy yu cu
B trng B T ph|p |p ng i hi ca ti.
Nhng Eshkol t chi lp y ban iu tra, mc d gnh sc p nng n t nhiu ngi

trong ng mnh.
Ln sc cui gia Ben-Gurion v Eshkol trong khun kh ng Mapai din ra ti mt

cuc hp ng vo gia th|ng Hai nm 1965. Mt mt l gii cu l~nh o, thng nht vi
Eshlo, cng vi phn ln b my ca ng. Pha bn kia, nhng ngi ng h tr ca Ben-
Gurion v nhiu i din t cc khu vc pht trin, nhng ngi nh c mi tin rng h c
th da v{o 800 trong 2.000 i biu. Mc d khng c trong ngh trnh, v Lavon tr thnh
t}m im ca cuc hp. V kch khng khip l{m rung ng Mapai gi }y vn tht go
trn mt sn khu thc th sn din ln ca Khn phng Mann Tel Aviv. ng sau chic

bn di, cc nhn vt chnh ngi i din nhau cay ng, trong mn din cui cng, trc
nhng i biu ngi cht khn phng v khu vc dnh cho nh bo.
Ben-Gurion chuyn mt bi pht biu hng hn n hi ngh: Ch}n l... l{ nhng g ti bo

v, ti ginh ly v s chin u cho c cuc i mnh. Dn tc ca chng ta s tt p hn
khi chn l v cng l ng tr trn t nc n{y!
Ba bi pht biu chnh phn bc Ben-Gurion l ca Moshe Sharett, Golda Meir v Levi
Eshkol. Ngi u tin l Sharett, ni ngay sau Ben-Gurion. Bi ni chuyn ca ng ny c
g th lng. ng n hi ngh trn xe ln. Trong my thng nay, cc bn ng ~ bit
rng ng s sm t gi~ ci i; bnh ung th ang di cn khp c th ng. Nhng ng vn
sc cng kch Ben-Gurion vi s hng h cha tng thy: [Ben-Gurion] c quyn o
c n{o nm vn n{y v{o ng? ng y c quyn o c n{o a n l{m t}m
im hi ngh ca ng, ri l{m m h v ln ln nhng vn thc th cn thit... Cui
bi ni chuyn ca ng, Golda Meir bc n ch Sharett v hn ln trn ng.
Bn th}n b{ cng ph|t biu trong hi ngh ti hm . Trong b en, b{ tin ti bc din
thuyt v{ mang n mt trong nhng bi pht biu gay gt nht tng c chng li Ben-
Gurion. Tai ng u tin ang nm trc ngng ca ca chng ta, b{ ni, xy ra khi
mi ngi bt u ni v c|i a thch v{ khng a thch. H cng kch ch ng ca Ben-
Gurion. ng ch Ben-Gurion ca chng ta ang l{m g? ng y t co v ng y xt o|n
ngay t u. ng y ni: na s tht, |n oan, thin v. Golda h{m rng Ben-Gurion ~
t chc v y ban by th{nh vin a ra nhng quyt nh m ng khng thch, tung nhng
li buc ti gay gt v cu hi kh chu vo ng.
Khun mt Ben-Gurion bng v{ ng y phn ut. Chnh Golda th}n yu v{ thng

qu, ngi tng rt gn gi vi ng, gi }y a ra nhng li lun ti ng vi th|i hn
hc. Cnh Golda ni chuyn y gin d, trong khi Ben-Gurion ngi chong vng cui bn,
in su vo k c nhng ngi bn ca Ben-Gurion, h nhc n s kin nh mt m
tua ta nhng mi dao nhn. ng c c b tr tr li sau bi pht biu ca Golda. Nhng
ng ng dy v ri hi ngh. iu ti t nht hi ngh, ng vit trong nht k, chnh l{

bi pht biu him c ca Golda. Ti thy |ng tic khi nghe b y ni theo c|ch , tung
ra nhng li cm ght v{ cay c. Ti sao b y ni th? }u l{ cn nguyn? iu c mi
khng? Phi rt lu sau bi lun ti ca Golda, ng mi hi phc c. Nu khng phi
chnh ti nghe thy, ng vit, ti khng th n{o tin c b y c th gn c v tung ra li
cay c nh vy... Ti ngh b{ y ~ sng trong mi trng u v ung v{o ngi th bn
tp.
Trong cuc b phiu kn cui hi ngh, theo xut ca Ben-Gurion v nhng ngi ng h
ng, i hi v vic nm 1954 c iu tra bi nhng c quan ta |n nh{ nc, nhn
c 841 phiu thun, so vi 1.226 phiu chng tc l chim 40 phn trm. Nhng ngi
ng h nhit thnh ca Ben-Gurion n nh ng lc na m thng bo kt qu cuc
biu quyt. Mt v{i ngi cn ht v nhy ma trc nh ng, vui mng qu| i trc t l
cao i biu ~ bu cho ng. Nhng Ben-Gurion khng tham gia lin hoan cng h. Bn thn
kt qu ~ c h{m . a s trong ng ~ t chi i hi ca ng.
Nhn vo kt qu hi ngh, Ben-Gurion cui cng cng i n kt lun l ng phi mt thn

mt mnh chng chi trong cuc bu c sp ti. T l}u ng ~ tin liu c tnh hung y,
nhng trong nhiu tun ng ~ tr ho~n mt li tuyn b cng khai. Trong nhng ngy cui
th|ng S|u, ngi ta thy r mt nhm ln nhng ngi ng h Ben-Gurion ng u l
Dayan v Peres khng mun tin hnh s chia r. i ng h ~ to dng thm ch
quyt nh rng thiu s vn s li trong ng Mapai. Shimon Peres vit mt d tho v
tuyn b n{y v{ ~ sn s{ng a cho b|o ch khi n thc thi. Nhng ng{y 29 th|ng S|u, khi
khong 45 ngi t tp nh Ben-Gurion tho lun c nn phn ly khi ng Mapai, ng
c o ngc tnh th, t mnh quyt nh vn ny.
Ban u, Shimon Peres trnh by nhng kh nng kh|c nhau m{ h gp phi v hi kin
nhng ngi i cng. Nhng Ben-Gurion lp tc thng bo rng cuc gp mt l{ cuc hp
ca nhng ngi mun to dng mt ng hng c lp. Theo c|ch , ng t nhng
ngi theo ch}n ng v{o vic ~ ri. H ch c th chn ng thun vi ng hoc b i. ng
c yu cu phi gi ngay cho bo ch mt tuyn b v vic thnh lp mt c cu cho nhng

ngi ng c c lp. Shimon Peres v{ v{i ngi bn tm cch tr hon thng bo ny, hy
vng ngn chn s ph}n ly, nhng chnh l{ l do Ben-Gurion i cng b n ngay lp tc.
Cng ti hm , thng tin chnh thc c loan bo v vic thnh lp mt nhm c lp do
Ben-Gurion ng u. Cuc ph}n ly ~ ti.
Ben-Gurion ~ th{nh cng trong canh bc ca mnh. Tr vi ngoi l, tt c l~nh o thiu

s u tham gia nhm ly khai ny. Thc t, ng c khng cho h la chn. Ngay khi ng t
quyt chuyn ny, Shimon Peres khng th ri b ng, v s trung th{nh vt qua c kh
khn. Peres l~nh o t chc mi, cng nh Dayan.
Ben-Gurion khng mun xut hin nh l{ ngi to ra chia r trong Mapai. T chc mi
ng sng lp gi l Rafi, v ng ni n vn l mt phn ca Mapai. Nhng c|c l~nh o
Mapai phn n trc cch thc l lng ny, ly i nhng ngi tt nht ca c hai pha. Ban
b th ca Mapai tuyn b rng nhng ngi sng lp Rafi ~ ri b ng, v khi cc lnh
o Rafi khng khng ni h vn l thnh vin ca Mapai, ng ny thnh lp mt phin
ta xt x h. Phin ta lm xn xao cng lun, kha cnh ni bt nht ca n l{ c|c iu
khon t hi, th bo m pha truy t a ra. Ni bt nht l thm ph|n Yaakov Shimshon
Shapira ~ gi Ben-Gurion l{ mt k hn nh|t v{ coi Rafi l{ nhm ph|t-xt mi.
S cng kch in cung ca Shapira phn chiu s mt m ca chin dch bu c. Ngi ta

t hi c lc no trong lch s Israel m{ c|c ng ph|i v{ l~nh o ging cho nhau nhng li
ph bng thm t, v nhng co buc, thm ch gia nhng ngi tng l{ ng ch, nh lc
ny khng. Ben-Gurion a ra nhng li phn xt Mapai, v nhng l~nh o ca ng ny
cng |p tr khng km. Bt c ai c mi c cm vi ng c hay nhng ngi tng kh chu
vi ng trong qu kh c mi vo lm cho chin dch bu c ca Eshkol, v nhiu lnh
o ch cht ca Rafi b quy ri bi b m|y ng Mapai, tr th h bng cch bi nhim h
khi cc v tr trong Histadrut v{ c quan Chnh ph. Tuy vy, th ph hi Rafi li khng
phi t nhng n tr th ca Mapai. Nhm mi ny ban b mt nn tng mnh m, ku gi
thay i trong x hi v Chnh ph Israel. Nhng c c|c l~nh o tr ln chng trnh tin
b n{y u khng th thay i hnh nh ~ b|m r trong cng chng Israel, v mt nh lnh

o y th hn, nh nhen, gi ci ~ quay lng li nhng ngi k nhim mnh; h mun
thay th ng.
Ben-Gurion ~ m t chnh x|c }y l{ chin dch bu c ti t nht tng xy ra Israel.

ng cng chnh x|c khi ghi li trong nht k, rng kt qu bu c l thng li cho H{ng ng
Lao ng (ng lin minh ca Mapai vi Ahdut ha-Avodah), trong khi Rafi gp mt tht bi
to ln. Nhm mi ch c c tm gh trong Knesset, trong khi H{ng ng Lao ng ginh
n 45 gh. Mt nhm bao gm nhng l~nh o t{i nng nht Israel li t y mnh vo th
i lp. Ben-Gurion l{ con s t gi ci, sc lc ~ t{n t v ting gm mi lc mt nht
nha. Khi u t cuc chin u chnh |ng vi vai tr nh{ l~nh o can m v trung
thc, cuc chin ca ng ~ kt thc trong tht bi ti h, b|o trc s sp sau cng ca
ng.

V Thanh
Ng{y 15 th|ng Nm nm 1967, trong khi Israel k nim ngy Quc khnh, nhiu n v ln
ca qu}n i Ai Cp bng qua Knh {o Suez, tin v{o Sinai, v{ b vo vng tip gip vi
bin gii Israel. Tin pht thanh v nhng hng tt trn bo giy khp th gii -rp cho bit
cuc chin quyt nh gia Israel v nhng nc -rp ~ n gn. |p li, ngy 19 thng
Nm, Israel quyt nh huy ng mt phn qu}n i. Quyt nh y lm Ben-Gurion lo lng.
ng s rng tnh hnh ti t hn s dn n mt cuc chin tranh mi.
Nh thng l, ng li cho Levi Eshkol v lm dy ln ni cng thng. ~ mi tm thng

k t cuc bu c, v nhng ch trch hn hc ca Ben-Gurion vi Eshkol vn khng suy
gim. Trong bnh lun ca mnh, ng li cho nhng phn ng leo thang ca Israel trc
cc cuc tn cng ca Syria th|ng T nm 1967 (~ l{m ph|t sinh cuc khng hong lc
ny), v ti cuc hp vi c|c l~nh o Rafi ng{y 21 th|ng Nm, ng ngh phe cnh
Knesset ca ng yu cu Eshkol t chc, nh ~ xy ra vi Th tng Chamberlain nm
1940. Nhng Moshe Dayan v{ Shimon Pares phn i ng. Ben-Gurion cng b{y t ni lo
s vic Ai Cp s hu tn la v lo rng nhng trung tm dn s ca Israel s gp nguy
trc cc cuc khng kch ca Ai Cp. ng cho rng, t quan im qun s v chnh tr, }y
khng phi thi im thch hp Israel phi dn thn vo mt cuc chin, v s tt hn
nu iu qun d b v tm cch gim cng thng. Trong cuc tho lun, mt t ghi ch
c a n ng v ng phn ng vi s bt ng khn t: Ch|nh Vn phng Chnh ph
Yitzhak Rabin mun gp ng. Ben-Gurion lp tc ng .
Rabin lc n{y ang gp p lc ln. ng th|i ngo{i mong i ca Ai Cp ~ to nn s ri

lon v b ng trong h{ng l~nh o ca Chnh ph. Levi Eshkol khng thuc gii qun s
v{ khng c chun b ng ph vi tnh hung dng ny. ng ta khng th a ra th|i
r r{ng trc him khch ca Ai Cp v hon mt nhiu ngy. T khi Nasser thc thi
nhng bc tin e da, Eshkol vn dnh thi gian cho cc cuc hp v hi {m, ch
Ch|nh vn phng t vn v{ b|o c|o, nhng thc cht l thc thi nhim v ca mt B

trng Quc phng. Trch nhim , cng vi mi do d ca Th tng, t gnh nng
khng khip ln vai ca Ch|nh vn phng. ng mun gp Ben-Gurion nghe |nh gi| ca
ng trc tnh hnh.
Nhng cuc gp vi Ben-Gurion khng lm ng nh i mi lo. Ti ni chuyn vi Ben-

Gurion v sc nng, sau n{y Rabin nhc li. ng c dng nhng lun im sc bn v{ a
ra s phn tch tnh to, l tr nhm gii thch ti sao khng th n ra mt cuc chin
tranh [v{o lc n{y]. Ben-Gurion co buc Rabin g}y nguy him cho ngi d}n Israel bng
vic iu ng qu}n i. ng khng a cho Ch|nh vn phng li t vn hay khch l m
ng ta trng ch; tri li, cuc ni chuyn lm Rabin thm khip hong. Yitzhak b xung
tinh thn, Ben-Gurion ghi ch li sau cuc ni chuyn.
S tht l{ nm 1967, Ben-Gurion khng cn l{ nh{ l~nh o to bo, nhn xa nh nhng

ngi hm m ng tng bit. Tui tc, s xa cch khi trung tm quyn lc, v k c v
nhng bi hc qu kh, tt c nhng th y t|c ng ln ng. Ngi l~nh o 81 tui b
huyn thoi hn su trong tim che ph s xung dc ca mnh. ng y sng trong mt th
gii ~ qua, Dayan ru r ni trc ngng Cuc chin S|u ng{y. ng y ngng m de
Gaulle, |nh gi| qu| cao sc mnh ca Nasser, v khng th nm c ton quyn qun
i. Ben-Gurion chc chn rng, khc vi Chin dch Sinai, cuc chin tip theo ca Israel
s ko di vi tun, thm ch vi thng v{ qu}n i s phi chng chi vi Syria v Jordan,
cng vi Ai Cp. Thit hi nhn mng s ln n hng nghn, cng vi t|c ng nghim
trng ln nhu kh ca nh}n d}n. t nc s cn s iu ng v kh lin tc v to ln t
c|c cng quc phng T}y, v{ s h tr quc t. Kt qu l, ng tin rng Israel s phi gii
thch quan im ca mnh vi th gii m bo s h tr ca c|c cng quc phng
T}y, nhng vn phi kim ch tn cng.
Ngay sau khi bit rng ng{y 23 th|ng Nm, Nasser ~ quyt nh ng ca eo bin Tiran i
vi tu Israel, Ben-Gurion vn khng i . Ngay c khi de Gaulle quay lng vi Israel, v ve
vn -rp, Ben-Gurion vn tip tc tin vo tnh bn chn thnh ca mnh. Tm nhn ca ng
c ho{n to{n tr|i ngc vi hnh nh quyt o|n v to bo ca ng trc cng chng. Khi

cuc khng hong ti t hn v{ nhng ch trch Eshkol cng khai tng ln do vic tr tr
khng tham chin, mt s ngi cng ku gi a Ben-Gurion tr li nm quyn. Nhng
nhm c nh hng tin rng ng c th mang n cho Israel s l~nh o quyt o|n, v{ a
nc ny tin hnh mt cuc chin m gi }y khng th trnh khi. V{i ngi bit rng s
tht khng phi th, rng Ben-Gurion cng rn chng li bt c h{nh ng qun s no.
Ng{y 24 th|ng Nm, mt ngy sau khi eo bin ng ca, k c Menahem Begin, trc l{
i th mnh ming nht ca Ben-Gurion, cng xut vi Levi Eshkol rng nn a Ben-
Gurion l~nh o Chnh ph c s o{n kt ca c nc. Eshkol thng thng t chi
xut n{y. Hai con nga khng th cng ko mt xe, ng ta tuyn b.
|nh gi| ca Ben-Gurion trc tnh hnh hon ton sai lm, nh c|c s kin sau ~ minh
chng. Ban u, uy tn ca ng, nhng chin thng trc kia, v kh nng ph}n tch s|ng r
mang li sc nng cho kin ca ng vo lc ri ren v b ng. Nhng trong nhng ngy
ging bo cui th|ng Nm, khi ng{y c{ng nhiu l~nh o tn tai nghe quan im ca Ben-
Gurion, h rt li li yu cu ng tham gia vo Ni cc. Sau mt cuc ni chuyn vi ng c,
ngay c Begin v{ ng s cng tin rng li xut ca h vi Eshkol khng cn hu dng
na. Li ku gi Ben-Gurion tr li cng phai m, v ng chnh thc bc sang mt bn. Khi
hi vi c|c th{nh vin Rafi, ng ngh Moshe Dayan lm Th tng v B trng B
Quc phng s lm c vn ca Dayan, nu ng y mun.
Trong lc y, c nc ri ren, v n ra cuc chng i trong ng Mapai trc Eshkol v

Golda Meir, nhng ngi b thc gic trao quyn quc phng cho Moshe Dayan. S b ng
ca Eshkol, nhng li ni lp ca ng trn ph|t thanh, tin n v s sa st ca Ch|nh vn
phng Chnh ph, v cm gic khip hi khi vng thng lng ngy cng khp cht vi Israel,
tt c iu l{m dy ln s phn i kch lit trong cng lun, trong qu}n i v bn thn
ng Mapai. Ngy 1 thng S|u, Eshkol u hng. Ti hm , ng mi Dayan tham gia Chnh
ph thng nht quc gia vi vai tr B trng B Quc phng.
Phe Knesset trong Rafi nhm hp v chp thun b nhim Dayan. Nh s ng h i vi

Dayan, Ben-Gurion c v cng ng h mt chnh sch m ng hon ton chng i. Tuy vy

ng vn hy vng c th hng Dayan i theo quan im ca mnh, v c thm nim khch l
t vic Dayan a ra mt iu kin l ng y phi kt ni vi ti, hay ni cch khc, phi
hi kin ti. Nhng s vic din ra ngc li. Trn thc t, Dayan kin quyt khng hi
kin Ben-Gurion. ng tha nhn rng kin thc chnh tr ca ng y cao hn ti, nhng
vn tin rng Ben-Gurion c ci nhn sai lch v tnh hnh. D tt hn hay xu i, cng l{
cch mi chuyn din ra, ng vit vi ging tha m~n. Trong cuc chin ny ti s phi ch
da vo phe cnh ca mnh. Vic b nhim Dayan lm B trng Quc phng, v quyt
nh ca Ni c|c i n chin tranh dn n s sp sau cng ca Ben-Gurion trong vai
tr chnh khch.
S sp y khng phi qu trnh t t, khng ai nhn ra. Ngc li, n bt ng v kch

tnh. N ko di su ngy ngang vi cuc chin tranh. Trc ngng n n ra, ng c vn
l{ l~nh o hng cao nht, mt ng vin l~nh o quc gia v qun s, mang hnh nh mt
khai thn lp quc m{ h{ng nghn ngi ch i. n cui cuc chin, ng l mt chnh
khch v hu, mt ng gi{ ~ qua thi vinh quang. Cuc chin ging t tn ti ca Israel
c nhng ngi kh|c l~nh o, vi thng li ton vn.
Ben-Gurion nm mi bt lc cay ng u tin vo ti ngy 4 thng Su. Trong sut ngy

, ng i Moshe Dayan n, thng bo cho ng v quyt nh ca Ni cc sm hm .
~ 10 gi ti, khi ti nm trn ging c sch... ti nghe thy ting g ca. Ti bc
xung m ca, ngh rng Dayan ~ n, nhng tht bt ng li l Chaim [Yisraeli, Ch
nhim vn phng ca B quc phng]. Yisraeli ni vi ng c rng Dayan khng th n
c, v ang c mt cuc hp vi Eshkol.
H ~ quyt nh bt u chin dch vo hm sau, c th l{ trn khng. Nhng Moshe ch

nh ni vi ti trong nm pht. Ti bo Chaim rng ng y khng phi mt cng, v ch
trong nm pht, [ti khng th] gii thch tnh hnh cho ng y... Ti khng ho{n to{n ng
tnh vi chin dch ngy mai, khng bit nhng g ~ tho lun gia chng ti vi cc lnh
o M, Anh... Ti lo lng v c|c bc tip theo. Moshe ni vi ti hai ln rng ng y lun

kt ni vi ti. Chng c l do g phi kt ni sau khi chuyn mang tnh quyt nh ~
c b{n xong.
Ngy 5 thng Su, Cuc chin su ngy n ra. Tin tc u tin v n lm Ben-Gurion gin
d. Ti tin chc }y l{ mt li lm nghim trng, ng vit trong nht k. H nn ni vi
Washington v London rng chng ti sp sa h{nh ng nu eo bin khng m tr li.
S|ng hm , Dayan c mt v tng n thng bo cho ti rng cc chin dch ~ bt u.
Vic khng cn thit. Nhng t}m trng ca ng bt u ci thin khi c c|c b|o c|o u
tin v thnh cng vang di ca cuc khng kch, ph hy cc my bay ca ch ngay khi
cn cha kp ct cnh.
Vo ngy th hai ca cuc chin, Ben-Gurion hi Yisraeli v tnh hnh mt trn pha bc.
Qu}n Syria ang rt hung tn, ng |p, nhng Moshe tm gc chng li, ng y c th
|nh mt n x|c |ng v{o thi im sau . Ben-Gurion |p: Khng nn tr ho~n, v c|c
khu nh c bin gii gp nguy khn, h phi c bo v. Ti ni [vi Yisraeli] rng ti
mun gp [Dayan] ngay khi ng y c thi gian. Nhng Dayan khng c thi gian c hm
ln ngy hm sau. Ben-Gurion buc phi da vo nhng bo co do cc nhn vin B
Quc phng mang cho ng.
Sng ngy 9 thng Su, Ben-Gurion nghe thy thng bo rng Syria ~ ng nh chin v
cuc chin sp n hi kt. Tuy vy, thi gian ngn sau, ng c tin cuc chin vi Syria
vn tip din. Lc , Ben-Gurion gi in trc tip cho Dayan. Ti sao khng |nh mt
n ch t v{o qu}n Syria? ng hi. Dayan |p rng qu}n Syria ang chin u mnh m,
v{ chng ta ~ c mt lc lng ln n chin u vi chng. L{m th no m vic nh
chin b ph v, ai l{m iu ? ng c hi. Dayan khng |p. Nh th l{ , ng ghi ch
li. ng hiu rng chnh Israel ~ ph| v tha thun nh chin, v ng li in tit. Cho n
khi , ng ~ mun Dayan tn cng cao nguyn Golan ca Syria. Nhng ngay lc t c
tha thun nh chin, ng i v chng li bt c h{nh ng no tin xa hn. Ti hm ,
mt ph t ca Dayan n nh ng v ni v vic Syria t|n th{nh nh chin v Dayan s
quyt nh sng sm hm sau tn cng cao im. l{ mt li ln, khng bo ton tha

thun nh chin vi Syria, ng c{u nh{u. Chng ta khng cn cao nguyn, v chng ta s
khng li . Sai lm ln nht l chng ta khng tun theo mnh lnh ca Hi ng Bo an
mt cch khng cn thit. Chng ta s phi chin u cho nhng th cao c hn, v{ khng
cn thit phi cc k th nhn ra rng chng ta l k khng gi li. Ben-Gurion b qua
vic chnh ng cng ~ l{m tng t, trong Cuc chin c lp, v trong Chin dch Sinai.
Ngy hm sau, ng c vn gi nguyn ch trch v chin dch ca qu}n i cao nguyn
Golan. Ti e rng chng ta ~ mt cht ng cm v tnh bng hu st li, cn k th li
thu c n trn khp th gii t nht l th gii dn ch. l{m g? Sau khi {i ph|t
thanh thng b|o Lin X ~ gay gt trong mi quan h vi Israel, ng vit. }y l{ kt qu
ca vic tip din cc trn |nh khng cn thit Syria! Khng th la di ton b th gii.
Ti hm , cao nguyn Golan c chim, v Cuc chin Su ngy kt thc.
Trong sut Cuc chin Su ngy, Ben-Gurion bit rng s ch ng cam thip ca ng vo
bi cnh chnh tr Israel ~ chm dt. T ra thc t v{ can m, ng ci u trc s tht
cuc i. Sau chin tranh, ng bt u rt lui khi sn khu chnh tr. Cui cng, ng cng
b qua i hi v mt cuc iu tra ta |n sa cha vic khng may v{ |n oan; ng
khng ngn cn s thng lng ca c|c ng nghip Rafi nhm ti hp vi Mapai, mc
d l{ ngi chnh trc, ng phn i vic ny v khng gia nhp ng Lao ng, kt qu ca
cuc sp nhp. Nm 1969, ng vn ng u nhm nh ca Knesset, nhng ng tr|nh i
u vi c|c ng nghip c, v{ mt nm sau , ng t nhim khi Knesset v lui v n.
Ben-Gurion t ni v cc s v i ngoi, m mnh vo vit s. D ng dnh thi gian tho

hi k, ng vn him khi quan t}m n s vic hin thi. Thay v{o , ng ch t}m v{o qu|
kh xa xm, v{o t|c phm ca nhng ngi tin phong thu ban u, v{o t tng v
nhng chin cng ca ng khi vn cn l chng thanh nin Sejera, hay mt sinh vin cn
mn Constantinople, ngi th k bo dn Histadrut v{ ngi dn dt phong tro lao
ng bt c d trong mt sc p quyn lc nhm ch ng T chc Xin. Lng l, phn ln
l b mt, g~ om sm bt tr ~ bung tay ngi ngh. ng m rng bn tay vi cc k th
c, xa i nhng th hn ng{y xa, v{ cha lnh nhng vt thng h| ming. Thm ch, ng
cn lin lc vi v vi k th c Menahem Begin v{ vit cho ng ta, Paula ca ti vn lun

ngng m ng. ng kt bn vi Yaakov Shimson Shapira, ngi tng gi ng l{ k nht
gan v{ g|n cho nhng ngi ng h ng c|i m|c ph|t-xt mi, v{ thm ch cn Shapira
l{ ngi thc hin chc th chnh tr ca mnh. Sau mt s ln i u sng gi, cui cng
ng cng ha gii vi Golda Meir, mc d nhng vt thng h gy ra cho nhau khng th
hon ton cha lnh. ng khng cn hn th vi Isser Harel, ngi ~ t|c ng n vic
ng t chc nm 1963, d c c hay khng; tri li, ng cn l{ ng nghip vi Harel
trong cuc bu c Knesset v ngi cnh ng ta Knesset trong nm cui cng quc hi.
ng c cng t ra d chu hn vi Lavon.
Trong nhng nm cui i Sdeh Boker, Ben-Gurion khng cn l mt con s t trong

chung, mt nh tin tri gin d hay mt chin binh. ng tr thnh mt ng gi hin hu,
bit ha gii, tha th, khng ci c vi ai. Lc ny ng tr th{nh Cha gi{ ca quc gia,
ngi di theo vic lm ca nhng ngi k nhim t mt c o, tht ln nhng li khch
l v truyn cm hng, thay v khin trch v ch trch. Tui gi dn chim hu ng. ng
chin u vi n bng tt c sc mnh, nhng n c lm li n, y au n. ng lin tc
gp chng qun, khin ng ln ln cc tn, ngy thng v s kin. Sc khe ca ng bt u
t i v{ ng yu cu chm sc y t ln tr liu thng xuyn hn. Nhng nm tui 70, ng
b au d di tay phi, nh hng n vic vit v{ ngn khng cho ng bt tay. Ci cht
khng trnh khi xm chim tm tr ng, ng chun b mt ngi m cho mnh trc ta nh
ca Sdeh Boker, trn nh ngn i nhn ra hoang mc Zin. Nhng Paula li ra i trc ng.
B mt v{o th|ng Ging nm 1968. Ti lun ngh mnh s ra i trc, ng ni bun b~, v{
t nhin, Paula i mt, vnh vin.
Sinh nht ln th 85 ca Ben-Gurion c c nc t chc trng th. Ni c|c, ng u l

Golda Meir, n Sdeh Boker thm ng, v{ Knesset thng qua iu lut c bit cho php ng
c pht biu trc Knesset mt ln na. Thnh vin Knesset t tt c ng ph|i ng hoan
h bi pht biu ca ng v tng lai d}n tc Israel trn chnh mnh t ca h. Nhiu
ngi rng ng thng nhc n tn gi|o v{ c tin trong bi pht biu. Trong nhng
ng{y ma ng ca cuc i, ng tn tm tin vo s hin hu ca Cha.

Nm , ng thc hin hnh trnh cui cng, n mt hi ngh Brussels bn v ngi Do
Th|i Lin X. Nm , ng ngng vit nht k. Mt ngi bn Sdeh Boker bun thng
su sc khi Ben-Gurion quay sang ng trong mt ln i b thng ngy ca h, v kh ni:
Tr v thi. Sc khe st gim, nhng ng cn sng tri qua tui 87 cc s kin cay
ng ca cuc chin Yom Kippur. Ngi mt mnh trong cn Tel Aviv, sc khe gim st,
nhng tinh thn v{ c tin ca ng vn tnh to minh mn v{ tr{n y nh lc trc.
ng qu ng vi tun sau trong mt cn xut huyt n~o, nhng khng u h{ng. ng ~

chin u sut cuc i, v gi }y ng vn can m tip tc u tranh, ngay thi khc
cui cng ca i mnh. ng nm vin hai tun, v phn ln thi gian vn hon ton thc
c. Cn t qu khin ng lit mt phn, v khng th ni c. Nhng ng vn bt tay
cc v kh|ch n thm v{ nhn h vi i mt thu sut minh mn. Khng c cht no nt
au bun hay bt lc trong nh nhn ca ng. ng mang mt dng v im tnh nhng
khng phi s khut phc. C t nc cm nhn mi dy lin h gia hai thc th ang
kin cng chin u cho s tn ti vo nhng ngy c lit th|ng Mi mt nm 1973
Ben-Gurion v{ nh{ nc Israel. Mt t bo bui ti vit:
Ngay c nu ngi dn Israel qu quan t}m n cuc chin Yom Kippur, vi nhng sai lm
v thng li, v ni au n vi nhng ngi ~ ng~ xung, [ngi d}n] chng ta cng
khng th b qua tn kch ln ca Ben-Gurion khi ng chin u ginh li mng sng. Kh
m khng thy s tng ng lch s gia Ben-Gurion v k nguyn gn vi tn ng, c hai
u gn cht vo cuc chin oai hng cho s tn ti.
Ben-Gurion mt ng{y 1 th|ng Mi hai nm 1973. ng c chn ct cnh v Sdeh

Boker. Theo yu cu ca ng, l tang din ra n gin trong bu khng kh im lng nhng
cn nghim trang hn bt c li tng ca no. M phn ca ng nhn ra khung cnh bt dit
ca hoang mc Zin, ni ba thin nin k trc, nhng v tin bi ca dn tc ng bc t sa
mc ra Canaan v cuc u tranh ca ngi dn Do Thi ginh ly t m Israel bt u.

i Din Vi Thin Nin K Mi
Ben-Gurion ng ln l~nh o Phong tr{o Xin v{o th|ng S|u nm 1942 nh thuyt phc
c 603 i biu ca Hi ngh Xin M thc hin Chng trnh Biltmore. Chng trnh
n{y, c t theo tn khch sn New York ni hi ngh din ra, ~ nh ngha mc tiu
mi ca Ch ngha Xin: lp tc thnh lp mt nh{ nc Do Thi Palestine.
l{ ln u tin ngha nh{ nc c x|c nh nh l{ mc tiu chnh thc ca Phong

tro Xin. L d nhin, c nhng ngi kh|c cng tng tm cch ko ngn c trong qu|
kh Chaim Arlosoroff, nim hy vng ln ca phong tr{o Lao ng thp nin 1930; Zeev
Jabotinsky, l~nh o c ti ca nhng ngi theo ch ngha Xt li. Chaim Weizmann, mt
khc, c khuynh hng ch thm 10-15 nm na; l{ l do ng ta ch nho Chng trnh
Biltmore trong c|c l| th v{ b{i b|o.
ng gp chnh yu ca Ben-Gurion cho s c lp ca Israel chnh l s nhy cm ca ng

v thi im. ng l{ ngi duy nht hiu rng Th chin II l{ c hi duy nht to nn
mt nh{ nc Do Thi. ng cm gic rng vo thi bnh, thi ca s bnh thn v l thng,
s c rt t c hi c|c cng quc dm tho g mi cn bng kh khn Trung ng
thit lp nh{ nc Do Th|i. Nhng trong thc t mong manh ca cuc Th chin, khi c th
gii lm vo chin tranh, khi c|c quc gc ng v nhng nc khc ni dy, khi cc bin
gii b xa khi bn , mt s kh|c c v li, l{ thi khc hoc lc ny hoc khng
bao gi cho ngi dn Do Thi a ra i hi v nh{ nc ca chnh h. Mt chnh khch
khng th to ra, Bismarck ~ ni. ng ta ch c th ngi ch cho n khi nghe thy m
vang ting bc chn ca Cha; ri ng ta s bc ti v nm ly dim o ca Cha. V{ qu
thc, Ben-Gurion ~ nm ly dim o Cha ti hi ngh b lng qun khch sn Biltmore,
khi ng tuyn b mt nh{ nc Do Thi phi ngay lp tc c to ra sau chin tranh.
Vic thnh lp nh{ nc Israel l thnh tu ln lao nht ca Ben-Gurion. Trong giai on
sng gi sau Th chin II, ng bit cch lm sao mang li cho Phong tro Xin s l~nh o

cn thit. ng va l chnh khch cn trng, va l nh phn tch lnh lng, l{ l~nh o
thuyt phc v{ l{ tng lnh.
Mc d vn gn vi tng v t thing Israel rng ln hn, Ben-Gurion vn chp nhn

vic chia ct nm 1946, hiu rng l{ c|i gi| phi tr c c s ng h ca M. Mt
phn tch khch quan v tnh hnh Trung ng khin ng bc b cc bo co lc quan ca
cc chuyn gia Haganah, h d o|n rng ch c s hn ch ca c|c nhm Palestine a
phng trc s thnh lp mt nh{ nc Do Thi; ng nhn thy trc s bng n mt
cuc chin ton din vi c|c nc -rp xung quanh, v t rt ra kt lun. ng c trch
nhim vi nhng vn an ninh, iu cc phi vin i khp th gii mua v kh, v{
chuyn ha Haganah bn qun s thnh ht nhn ca qu}n i bin ch, s sc chng
chi li cuc xm chim ca phe -rp.
S l~nh o ti tnh ca ng cn th hin trong nhng nm th|ng cam go nht trc khi
tuyn b thnh lp nh{ nc, khi nhiu nhn vt cp cao trong cng ng Do Thi
Palestine, c cnh b|o trc nhng cuc tn cng m mu ca th gii -rp, nao nng
trc gii php tuyn b c lp cho Israel. Mang theo c tin v ng Cu Th, Ben-
Gurion ~ thnh cng trong vic thuyt phc v{i ngi trong s h, truyn t ch ca
ng, v thc thi quyt nh tuyn b ra i nh{ nc Israel. Cui cng, ng t ra l mt nh
l~nh o chin tranh xut sc. Mt ngi 62 tui, cha bao gi chin u trong i, li nm
c nhng vn chin lc ca Cuc chin c lp hn bt k tng lnh n{o ca ng,
v thnh cng trong vic t c c hai mc tiu trong chin tranh: ngn cn s tn cng
ca c|c i qun -rp; v chinh phc mnh t thing Eretz Israel ln hn so vi phn
Lin Hip Quc trao cho ngi Do Thi.
Vi Ben-Gurion, thnh lp nh{ nc khng phi l mc ch m{ ch l s khi u. Lc ny,

vi vai tr Th tng, ng phi nh hnh nn cng ha mi theo tm nhn v nhng l
tng ca ng. Chin tch u tin ca ng l truyn dn nguyn tc Mamlakhtiut cng
v nh{ nc vo quc gia ca mnh. Mt quc gia ~ mt i c lp hai nghn nm trc
buc phi hiu rng t Chnh ph khng cn mang ngha nc ngoi cai tr na, m thuc

v chnh h; cc t chc tnh nguyn, vn tn tm v hiu qu nh di thi Anh cai tr,
phi c thay th bng c|c c quan chnh thc do nh{ nc kim sot. V th, trong khi
chin trn vn gm r Eretz Israel, ng gii gi|p c|c i qun c nhn Irgun Zvai Leumi
v Lehi (Stern); vi cng l do , ng gii th nhng c cu ring bit ca c|c n v tinh
hoa trong Palmach. ng ban hnh mt lot lut l v gio dc v{ lao ng. Nhng xut
ny ca Ben-Gurion khin ng chuc thm k th; nhiu l~nh o chnh tr thy kh m ri
b cc t chc t nh}n do h v phe phi ca h thnh lp, v trao tr li cho nh{ nc.
Nhng ngha nh{ nc vi Ben-Gurion ch l mt cng c hon thnh tm nhn. Tm

nhn th hin trong phong thi si ni ca ng khi chin tranh vn ang din ra. Nm 1948,
ng tuyn b mc tiu quc gia k tip: tng gp i d}n s Israel trong bn nm, v{ l{m
ngp t nc vi ln sng nhp c cha tng c tin l. ng t chi l l ca mt s ng
nghip cho rng vic di c nn l{m c chn lc v{ ch nhng ngi tr, c kh nng mi
c cho v{o t nc. ng m rng ca cho ngi Israel, mc d ng bit trc cuc
nhp c t c th gy ra nhng kh khn ln v kinh t v x hi. ng khng dng ,
v{ gip t nc ng u vi mt lot thch thc: gii phng qu hng; vic tr v ca
nhng ngi lu vong; dy ngn ng Hebrew cho ngi tr, ngi gi; chinh phc sa mc;
chuyn ha dn tc Do Thi thnh mt quc gia c lc lng lao ng v nng dn; hnh
th{nh Israel nh mt d}n tc c chn v ri nh sng tr li cc quc gia kh|c.
T tm nhn l tng ha v nh{ nc Israel, Ben-Gurion bin n th{nh th|i khng tha
hip i vi Ch ngha Xin. Lc n{y nh{ nc Do Th|i ~ c to dng, ng ni, Phong
tr{o Xin nn i theo con ng thuyt ging ca n, v mi thnh vin trong cng ng
u nn di c n Israel. Th|i khin nhiu l~nh o phong tro nc ngoi kh chu
v tc gin; tuy vy, n vn l cng thc duy nht nht qun vi cc nguyn tc ca Ch
ngha Xin thc th.
Nhng nm u tin sau vic thnh lp nh{ nc l thi gian si ni v mt nhc ca Ben-
Gurion. ng phi l~nh o quc gia qua cc nhim v kh khn l{ tip nhn nhng ngi
mi nhp c v{ x}y dng nn kinh t hin i; ng phi to ra qu}n i c th ng u

vi bt c lin minh -rp no; ng phi i mt vi s phn n ca th gii khi lp
Jerusalem l th ca Israel; ng phi m li nhiu vt thng cha l{nh khi quyt nh
chp nhn h{ng trm triu -la M t c nh l{ tin bi thng do c Quc x tc
ot cc ti sn ca ngi Do Thi.
V i ngoi, Ben-Gurion c gng xy dng lin minh vi mt cng quc phng T}y, i
trng vi vic xy dng qu}n i c|c nc -rp, gip m bo nn quc phng ca Israel
trong tng lai. Nhng c|c vn i ni l{m ng in tit nhng cuc ci c lt vt vi
i tc ca ng trong lin minh Chnh ph, bt ng c lit trong chnh ng ca ng, nhng
khng hong Ni c|c thng gp. Ben-Gurion l{ nh{ l~nh o ca nhng thi khc kh
khn, khi ngi ta cn n s l~nh o v cch x l ca ng; nhng ng khng th ng
u vi nhng chuyn thng ngy nh mn. Nm 1953, ng quyt nh t chc v lui v
ti mt kibbutz mi Negev, Sadeh Boker. V th ng hy vng lm sng li nhng k c
hong kim v thi tr ca mnh, khi ng cn l mt ngi lm cng trong trang tri
Galilee, v nh lao ng m mnh t Israel ~ |p ng c Ch ngha Xin trong hnh
thc thun ty nht. ng cng hy vng khin nhng ngi tr Israel i theo mnh n sa
mc v lp thn ti . ng khng t c mc tiu ny. Li ku gi ca ng vi th h tr,
nhm to mt cn bng n Negev, vn l ting gi lc mt ni sa mc.
Ben-Gurion tr li nm quyn, ban u lm B trng B Quc phng ri m nhim v tr

Th tng. ng dn dt t nc qua nhng nm th th|ch trc ch ngha khng b -
rp v s tr th Israel, v vic Ai Cp hin i ha qun s vi Chin dch Sinai nm 1956;
ng t ti nh cao quyn lc trong thi k v{ng son ca Israel sau Chin dch Sinai.
Nhng ng gi{ i v tay nm st ca ng trong i ni gp chnh mng; trong nhng
chuyn nh Chin dch Sinai, cht li lin minh b mt vi Ph|p, v{ sau vi Th Nh K,
Iran v{ Ethiopia, tng nh my ht nhn Dimona, v nhiu a ht khc, ng giao ph
nhiu quyn hnh cho nhng ngi thn cn tr Dayan, Peres... v bng lng vi vic
chp thun nhng xut ca h, v bo v h trc s ch trch ca nhng ngi chng
i.

Khi v Lavon n ra nm 1960, im yu ca Ben-Gurion bt ng bc l. ng khng kim
so|t c cuc khng hong l{m lung lay ng ca ng, v t chc nm 1963. Trong nht
k, ng tin o|n s thng tin quyn lc ca Menachem Begin, ngi m ng s rng s
hy dit nh{ nc bi nhng cuc mo him chnh tr ca ng ta.
Nhng nm cui thi Ben-Gurion nm quyn v{ mi nm cui i l khong thi gian ng

xung dc. Khi ni v Ben-Gurion, chng ta nn nh rng thi k anh hng ca ng bt
u t u thp nin 1940 v kt thc vo gia nhng nm 1950. ng thit lp nhng tiu
chun ca vic l~nh o quc gia v nm vai tr chnh khch xut sc. Tuy vy, d thc hin
nhng k tch ln lao, ng cng nm tri nhng tht bi cay ng. ng khng thnh cng
trong vic nh c Negev; ng khng ho{n th{nh vic nh hnh x hi Israel; ng khng
lm gim s i u c lit v ni th hn gia nhng dng chy chnh tr khc nhau.
Ben-Gurion l{ ngi mnh m, mt con nga chin; cng vi nng lng v s hng h|i y
cho php ng i u vi nhng vn ct t ca quc gia, gi li trao cho ng nhng v
kh hy dit ng nghin n|t c|c i th v k th. ng c th l mt ch th chnh tr gh
gm, v{ li nhiu vt thng khng bao gi c cha lnh. Tuy vy, ng vn nhy cm
v nhn t; ng khng th chu c thm cnh ca nhng ngi hy sinh trong cc cuc
chin ca Israel. ng {o bi nhng vn tm tr v tinh thn, thit lp s i thoi khng
ngng gia gii tr thc v gii chnh tr. ng thng gp g c|c nh{ vn, nh{ trit hc,
ging vin i hc, v nh h a li khuyn. ng khng ngng lin lc vi c|c nh{ t
tng, l~nh o tn gio v nh s hc trn khp th gii.
Trong cuc theo ui tri thc khng ngi ngh y, ng bc ch}n v{o kho t{ng vn hc th
gii, hc ting nc ngoi, nhng khi nim tn gio v lun thuyt o c. ng noi gng
vai tr chnh khch-trit gia ca Plato. Ghi ch ca John F. Kennedy, vi gi trc khi ng
mt mng Dallas, c th ~ c truyn cm hng t Ben-Gurion: L~nh o v hc hi l
hai mt khng th thiu ca nhau.
l{ Ben-Gurion. Bn thn ca ng, Berl Katzanelson gi ng l{ tng vt qu gi ca Lch

s cho dn tc Do Th|i. l{ nhng t x|c |ng; nhng bn thn Ben-Gurion cng c

trao mn qu tuyt vi nht ca Lch s. Hn bt k v l~nh o no trong th gii hin i,
hn c Washington, Ataturk, Bolivar, de Valera v Gandhi, Ben-Gurion sng tr thnh v
Cha ca mt dn tc. ng a nhng ngi con ca Israel ra khi Ai Cp nh Moses, chinh
phc Min t ha nh Joshua, v{ nh David, x}y dng Vng quc Israel.
Tha Ng{i Ben-Gurion, ti hi ng trong mt cuc phng vn trn truyn hnh nhn k
nim 25 nm Nh{ nc Israel ra i, v{i th|ng trc khi ng mt. C phi th ng m n
l{ Nh{ nc Israel?
ng y nhn ti, nh nhn nghim ngh v{ suy t.
Nh{ nc Israel vn cha c to ra, cui cng ng ni. Tt c nhng g chng ti lm

n nay l{ t nn mng v to dng b khung, cc quy tc, cc quy trnh chnh thc.
Nhng bn th}n nh{ nc s c nh hnh v thnh lp trong mi, hai mi nm, thm
ch l}u hn th.
Ngy nay, nhiu nm sau khi ng ni nhng li , r r{ng Nh{ nc Israel, trong giai on
hin ti, khng ging nhng g Ben-Gurion ~ hnh dung v{ chin u v n.
Qu thc, trong thi gian tn ti ngn, Israel ~ t c nhng thnh tu phi thng. Hu
ht thch thc m Ben-Gurion t ra cho quc gia non tr n{y ~ ho{n th{nh. Vic lp ra
qu}n i Israel, chin thng Cuc chin c lp, cuc nhp c t v tip nhn n, quay v
qu hng, dy ngn ng Hebrew, gio dc t do, cng nghip ha t nc, pht trin
nhanh chng khoa hc v vin nghin cu, nn cng nghip cng ngh cao tt c nhng
th hp li phng chiu mt hnh nh xut thn v s hi sinh ca dn tc Do Thi
trn mnh t qu hng h. Nhng chin thng ca Israel trong cc cuc chin sau khi
Ben-Gurion v hu v{ mt, cng nh c|c hip c ha bnh vi Ai Cp v{ Jordan cng ph
hp vi m hnh Ben-Gurion mong c.
Tuy vy, tt c thnh tu ny mi ch l{ bc u trong vic thnh lp nh{ nc, nh Ben-

Gurion nhn nhn. Chng thuc v giai on m{ ng cho l{ t nn mng v kin to nn b

khung ca mt quc gia mi. Hu ht thnh tu cho Israel cho n nay ~ duy tr c s
tn ti v sng st ca t nc n{y. Nh{ nc Israel, sinh ra trong ho{i nghi v nh, ~ tr
li }y. Nhng b khung vn cn ch nhng thnh phm c nht ca ngi Do Thi v cc
gi tr o c ph qut, s gip Israel chiu ri vo cc quc gia kh|c v{ to mt x hi
khun mu. Tnh c nht ny, trong mt Ben-Gurion, l{ iu kin thit yu cho s tn ti
ca Israel.
S phn ca Israel ph thuc vo hai th, Ben-Gurion tng ni. Sc mnh v tnh chnh
trc.
Trong hai th y, Ben-Gurion tp trung phn ln vo th u tin. ng coi vic to ra mt

qu}n i mnh m c th m bo an ninh ca Israel l mc ch cn kp v ct t nht.
Trong nhng nm u ca Israel, nhiu ngi khng ngh n c th ng u vi sc
mnh kt hp ca cc lng ging -rp th ch. Ben-Gurion cng chia s mi lo n{y: l{
l do ng thc hin cuc chin phng nga vi Ai Cp nm 1956, tm kim mt lin minh
vi c|c cng quc ngoi, v n lc ht sc trang b cho Israel nhng v kh cn ph phi
quy c.
Nhng n lc khng mt mi ca ng ~ mang li kt qu. Mi nguy b tiu dit vn e da

Nh{ nc Israel trong nhng nm u khng cn na. Nh sc mnh ca mnh, Israel s
sng st, ngay c nu tt c cc lng ging -rp li tn cng h.
Nhng c phi Nh{ nc Israel m Ben-Gurion m n?
|p |n cho c}u hi ph thuc vo thnh tu ca mc tiu th hai m Ben-Gurion ~ t

ra, bn cnh sc mnh: Tnh chnh trc.
Ben-Gurion ngh, Israel s sng st ch khi no thit lp thnh cng mt x hi cng bng v
o c. ng vn i khp t nc, rao ging Israel cn tr th{nh mt dn tc c chn
v soi ri nh sng cho cc quc gia kh|c. Hu ht nhng ngi nghe u b qua nhng bi
ging si ni ca ng vi n ci khoan dung. H ni, ng c li nhc nhng li xa c ri.

H ~ sai. Tm nhn v mt dn tc c chn v soi ri nh sng vo cc quc gia kh|c l{
mc tiu Ben-Gurion t ra cho dn tc ca ng sau khi phn tch tnh to v ngay thng
hon cnh ca n. Min t ha ng dn dt dn tc mnh khc xa vi vng t ca b xi
rung mt. Mt min xa xm, kh cn nh th, bao quanh l cc k th; t nhin khng ban
tng cho n mn qu no, khng vng hay m hay du; x hi nh v bit lp, kinh t khn
n, mi cng thng v an ninh thng trc, tt c to ra nhng p lc to ln ln cng dn
ca n. Dn tc Do Thi, sut nhiu th k b truy s|t ~ dy h thng xuyn di c v{ i
tm chn tri mi, c th d d{ng ng tnh t b hin thc c nghit ca Israel v{ ra i ti
nhng thnh ph xa hoa, chi li M v Ty u.
Ben-Gurion bit rng Israel s khng th em n cho cng dn mnh c tiu chun sng
ln cm gic thanh bnh, yn ng nh phng T}y. Phng tin duy nht gn ngi
dn vi mnh t ny mi mi chnh l cm xc Israel l{ ni duy nht trn th gii m
ngi Do Thi c th sng mt cuc sng da trn cc gi tr nh}n vn v{ o c cao c.
Cuc sng ca mt dn tc c chn v ri nh sng vo cc quc gia khc. Mt cuc sng
da trn tnh chnh trc ca x hi Israel, cng vi sc mnh s m bo cho tng lai
ca nh{ nc.
Theo nh tm nhn ca Ben-Gurion, ch c mt x hi cng bng v{ phng c|ch sng c

nht mi c th m bo cho s tn ti lu di ca Israel. Cm gi|c say sa x}y dng mt
qu hng, hun c mt x hi tt p hn truyn dn cc gi tr Do Thi cm gi|c
l cch phng nga duy nht trc s cm d t nhng phng tri phn hoa kh|c.
cng l{ phng tin duy nht nhng ngi Do Thi tr mang l tng Israel tm kim
nhng thch thc mi, khao kht tham d vo cng cuc anh hng l xy dng mt t
nc mi.
l{ gic m ca Ben-Gurion. Nhng vn ch l mt gic m.
Ben-Gurion a ra c|ch thc v thc hin nhng bc u tin. Tuy vy, khng phi n
no ca ng cng th{nh cng. Cn cht ca tn iu Xin l{ aliya di c n Israel. ng m
v vic t hp ti Israel a s nhng ngi Do Th|i. Nhng ngi Do Thi phng T}y

lm ng tht vng, v hu ht h mun tip tc li cng ng mnh. Mt khc, Ben-Gurion
tin o|n c s di di t ca ngi Do Thi ra khi Lin X, v{ n nm 2002, ~ c
mt triu ngi di c n Israel. Ngo{i ra, cn c h{ng nghn ngi Ethiopia.
Israel tht bi trong vic t c mt s mc tiu ti quan trng cho vic thnh lp x hi
cng bng nh Ben-Gurion ~ hnh dung. H thng gio dc, ban u c mc tiu truyn b
cc gi tr Phc quc Do Thi v dn dt th h tr, tr thnh s la di; h ngn c|ch gia
nhng ngi Do Thi gc Ashkenazi (ng u v{ c c) v{ ngi Do Thi Sephardic
(Israel v{ Trung ng) vn cha bin mt, v tr th{nh cn nguyn ni tht vng su sc
vi nhiu ngi Do Thi gc Sephardic.
Mt trong nhng thnh tu ln ca Israel l thnh lp c nn dn ch duy nht Trung

ng. Nhng h thng bu c ri ren ca n, da trn ch bu i biu theo t l, ~ ph|
nt s l~nh o chnh tr thnh nhng phn mnh khng u. Vic thit lp mt lin minh
Chnh ph Israel hm nay tr thnh nhim v nh vic ca Sisyphus, bao gm vic mc c
gia c|c ng chnh tr, th tng tin ca cc chnh tr gia kim sot vi l phiu |ng thm
mun Knesset, v Chnh ph khng ngng bt n. Nhng thi quen chnh tr t hi y ~
lm u hnh nh dn ch trong mt s ng ngi dn.
S phn bit chng tc v thiu khoan dung ny sinh vi ngi -rp, cng vi s phn cc
ha x hi Israel, e da l{m lung lay c|c l tng v gi tr chung tng lm x hi Israel
gn kt trong qu kh. Israel ngy nay b quy nhiu bi nhng cuc i u gia phe t do
v bo th, ngi Do Thi th tc v{ ngoan o, nhng ngi di dn v phe cung tn ha
bnh bng mi gi. Israel khng cn l x hi tin phong na, v Chin tranh Lebanon ~
cho thy ngay c a ht thing ling nht ca n s an ninh cng khng min nhim
trc nhng li lm cay ng. Gii tr Israel khng cn c ku gi ng u vi thch
thc na, v cha m h hoi nh v nhng nm th|ng anh hng ng{y xa, khi Ben-Gurion
dn dt quc gia trong cng cuc y cm hng nhm xy dng mt Israel c nht.
Kt lun khng th trnh khi l sau khi Ben-Gurion t chc, hu ht nhng ngi k tha
ng u khng th duy tr mt tinh thn ng u v cng hin nh ng tng bit cch

truyn dn cho ngi dn ca mnh. Bn thn Ben-Gurion cng thc v tm quan trng
khn lng ca vic l|t ng cho th h l~nh o tr. Mt trong cc tr l thn cn nht
ca ng, Shimon Peres, tr thnh Th tng tt nht ca Israel sau Ben-Gurion, ch trong
nhim k ngn, hai nm.
Tuy vy, thi th thay i nhiu nhng, chnh i th chnh tr c lit ca Ben-Gurion,
Menahem Begin, li tr th{nh ngi u tin tha m~n chc th chnh tr ca Ben-Gurion.
Sau Cuc chin S|u ng{y th|ng S|u nm 1967, Ben-Gurion tuyn b rng c ha bnh
thc s, Israel nn trao tr nhng vng lnh th chim c, ngoi tr Jerusalem v cao
nguyn Golan. Tuyn b y lm nhiu ngi cu gin, c cnh hu ln nhng ngi trong
ng ca Ben-Gurion. H ngh ng qu| mm mng. Nhng tng lai mt ln na li chng
minh ng ng. Nm 1977, Tng thng Ai Cp Sadat, trong chuyn gh thm nhy cm n
Jerusalem, ngh ha bnh vi Israel. Th tng Menahem Begin, l~nh o nhiu tai ting
ca ng Likud, hi |p bng vic k hip c ha bnh vi Ai Cp, trao tr li ton b bn
o Sinai.
S tin trin nhanh chng ny m ra hng i cho nhiu cuc nhng b kh|c, au n
hn, khi chng lin quan nhng phn ca Eretz Israel trong Kinh th|nh. Nm 1993, hai l~nh
o tr tng c Ben-Gurion bt, Th tng Itzhak Rabin v Ngoi trng Shimon
Peres, k hip nh ha bnh vi T chc T do Palestine ca Yasser Arafat, c coi l mt
nhm khng b. Hip nh n{y c k kt Oslo, hm rng phn ln b Ty cui cng
s c chuyn giao cho ngi Palestine, nhng ngi s thit lp mt nh{ nc ch
quyn. Nhiu ngi Israel v trn th gii ni chung nhn hip nh n{y nh s ha gii
mang tnh lch s gia ngi Do Thi v -rp, v l khi u cho k nguyn ha bnh
Trung ng.
Khng may, cc hip nh b phn pho. Khng ging nh Sadat, Arafat khng mang tm
vc ca mt chnh khch th gii, ngi c th dn dt dn tc mnh n ha bnh v ch
quyn. ng ta vn nh trc kia v c bn l k khng b, mt ngi thiu tm nhn v s
|ng tin cy, dung dng cho bo lc v khng b chng li Israel, thm ch cn khuyn

khch y xa thm nhng mc tiu ca ng ta. Trong mt hi ngh |ng ch Tri
David, c Tng thng Clinton triu tp v{o ma h nm 2000, ng ta t chi li ngh
ca Th tng Israel Barak cho s nhng b lnh th xa hn, mang li cho nh{ nc
Palestine tng lai hn 90 phn trm B T}y, n b nhng mnh t b ly mt v c
nhng phn ca Jerusalem. Thay v{o , ng ta khng khng quyn tr li ca hng triu
ngi t nn Palestine h n Israel. i hi c ngha l{ ph| hy nh{ nc Israel khi
c mt sc dn Hi gi|o ng o v{ gia tng nhanh chng - i hi m{ khng nh{ l~nh o
Israel no c th chp nhn.
Nhn ra c Israel ln th gii ni chung u khng chp nhn quyn tr li y, Arafat ch

ng tn thnh vic khi ng cuc chng i m mu ca ngi Palestine trc Israel.
Nhng cuc tn cng khng b, |nh bom t st v tr a khin h{ng nghn ngi Israel
v Palestine thng vong, hy dit nn kinh t ca c hai v lm lung lay gic m v mt
nh{ nc Palestine sng trong ha bnh vi Israel.
Trong cuc chin mi n{y, theo sau ngh ha bnh rng lng nht t trc n nay ca
Israel, x hi Do Th|i ~ cho thy tnh linh hot v quyt tm th n{o. Di trng Chnh
ph Thng nht ca Th tng Ariel Sharon v Ngoi trng Shimon Peres, Israel chng li
ch ngha khng b v ginh li u th trc c|c i th.
Cuc i u c lit gia Israel v{ Palestine y nhng hn th v s mt tin tng ln mc

cao hn, v{ tr ho~n v thi hn vic t c ha bnh gia ngi Do Thi v -rp.
Nhng n cng nhn mnh sc mnh ca x hi Israel, vn nhn ra rng, ging nh tm
nhn ca Ben-Gurion, s phn ca n ph thuc vo hai th: sc mnh v tnh chnh trc.
Trung thnh vi chc th ca Ben-Gurion, Israel hm nay kin quyt chin u trc cuc
chin cam go tn ti; nhng ng thi, Israel cng sn s{ng a ra nhng nhng b
kh nhc t c ha bnh. Israel vn gn kt vi tm nhn ca ngi sng lp t
c ha bnh, iu s mang li li ch cho tt c cc quc gia Trung ng v{ cho php
ngi Do Thi yn tm sinh sng trn mnh t qu hng mnh.

Li ta ca i s Israel ti Vit Nam
(bn dch)
C|c c gi thn mn!
Cun sch ny ni v Ben-Gurion (1886-1973) Th tng u tin ca Israel, l cun sch

v lch s v s thnh lp Nh{ nc Israel.
}y l{ hi k v v Cha khai quc ca Israel, c vit bi chnh cy bt vit hi k chnh

thc ca ng, Tin s Michael Bar-Zohar. Cun s|ch ~ c dch v xut bn ti nhiu quc
gia trn th gii. }y l{ mt hi k mang tnh chnh tr cng nh c| nh}n.
Trong cun s|ch n{y, c gi s hiu tm nhn khng tha hip ca Ben-Gurion v a v ca
mt quc gia v s thng nht Do Thi, kt hp cng thin ti ca nhng chin thut qun
s v chnh tr c th, ~ cho php ng th{nh lp nn Nh{ nc Israel v{ l~nh o t nc
tri qua nhng th thch x hi, kinh t v qun s trong nhng nm th|ng u tin.
Ben-Gurion l mt trong nhng nh{ l~nh o Xin quan trng nht trong th k XX. Nhit
huyt ca Ben-Gurion dnh cho Ch ngha Xin c t rt sm, ~ dn dt ng tr thnh mt
l~nh o Xin ch cht v{ Ngi ng u T chc Xin Th gii nm 1946. Trn cng v
lnh o C quan Do Th|i, v{ sau n{y l{ Gi|m c Ban L~nh o Do Th|i, ng ~ tr thnh
l~nh o thc t ca cng ng Do Thi ti Palestine, v dn dt nhng cuc u tranh trn
quy m ln ca h v mt nh{ nc Do Th|i c lp ti Palestine. Vo ngy 14 thng Nm
nm 1948, ng chnh thc tuyn b thnh lp ca Nh{ nc Israel v{ l{ ngi u tin k
vo bn Tuyn ngn c lp Israel.
Chng ti bit n lch s v ~ t mt ngi nh ng ti ng~ ba ng ca nhng quyt

nh quan trng v{ kh khn nht trong lch s dn tc chng ti.

Ti lc quan rng ngi Vit Nam s hiu v s thnh lp ca Israel thng qua cun sch
n{y. Cng nh Ch tch H Ch Minh - v Cha gi ca dn tc Vit Nam, Ben-Gurion rt can
trng khi l~nh o nh}n d}n mnh i t hy dit tin n c lp. C hai nh{ l~nh o u
chin u chng li nhng th lc to ln hn, nhng i qun hng mnh hn h ri dn
dt dn tc mnh n bn b tng lai mi. C th ni rng c hai dn tc Vit Nam v
Israel ~ c ban tng nhng nh lnh o vi quyt tm mnh m v chnh trc cao .
Th|ng Ba, nm 2014

(WWW - Conduongphiatruoc.com) - Tieu Su David Ben - Gurion - Michael Bar-Zohar

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(WWW - Conduongphiatruoc.com) - Tieu Su David Ben - Gurion - Michael Bar-Zohar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.

TIU S DAVID BEN-GURION

Bn quyn ting Vit 2014 Cng ty C phn Sch Alpha

Chia s ebook : http://downloadsach.com/

Follow us on Facebook : https://www.facebook.com/caphebuoitoi

Trng lng vn chuyn: 800 gram

Ngy xut bn: 04-2014

Danh mc: Chnh tr - Trit hc

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 3

2. Foreword By Israel Ambassador

4. Chng 01. David Gruen

5. Chng 02. Nhng nm th|ng ti p

6. Chng 03. Tha hng

7. Chng 04. Th thnh vin s 03

8. Chng 05. Chinh phc phong tro Xin

9. Chng 06. S kt thc ca ch ngha Xin chnh tr

10. Chng 07. Nhng nm th|ng chin tranh

11. Chng 08. Cuc u tranh cho s thnh lp quc gia

12. Chng 09. Cuc chin trc chin tranh

13. Chng 10. Chin u tn ti

14. Chng 11. Nhng nm th|ng anh hng

15. Chng 12. Sdeh Boker

16. Chng 13. Nhng cn gi chin tranh

17. Chng 14. Chin dch Sinai

18. Chng 15. Thi Vng son

19. Chng 16. Cn b~o

20. Chng 17. Nhng ng ng

22. i Din Vi Thin Nin K Mi

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 4

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 5

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 6

Ti cha tng gp ng c trc , song c ging iu thn thin trong th khch l, ti

S ngc nhin ca ti ln bit bao khi vi tun sau , th k ca Ben-Gurion gi in v

Vy anh l Bar-Zohar, ng ni khi ti va bc vo phng lm vic ca ng. Chng ti trao

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 7

Ti ~ bt u vit tiu s ca Ben-Gurion nh th. ng c ~ tht s cho ti tip cn cc

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 8

Nhng cuc phng vn m tr l nghin cu v bn thn ti thc hin cng l{ mt ngun t

Nm 1967, ti xut bn hi k u tin ca Ben-Gurion, The Armed Prophet (tm dch: Nh

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 9

Ti cng tm thy nhiu s tr gip trong cc tc phm xut bn gn }y nh c|c nht k

Ch mt phn cc k nh trong s t liu khng l v Ben-Gurion c dng trong cun

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 10

Ti ghi nhn v bit n s gip ca tt c nhng ngi h tr ti trong qu trnh nghin

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 11

Tuy nhin, ti khng th kt thc phn li ta ny m khng nhn mnh n tm quan

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 12

Nim tin David hp th ti qu nh{ c nui dng bng bu khng kh c nht v nh

Tuy nhin, th trn vn ly lm kiu hnh nh ngi trng Kochari, do mt nhm hc gi

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 13

Gruen c bn ngi con trai. a th ba, Avigdor gn b su sc vi Zvi Aryeh v tn

Avigdor cao ln v thanh nh, khun mt di ca ng mang mt hng ria v chm ru uy

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 14

C v rt ngc nhin, khi m, ct tr x hi ny b tim nhim bi cn in mang tn Tnh

David l mt a tr bnh tt, thp v gy ging m. Cu khng kt bn vi |m tr cng

Sheindel quan t}m c bit ti cu con trai t ni v{ u |i cu hn c|c anh em ca mnh, s

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 15

Sau ci cht ca Sheindel, cu b trm ng}m, c c li c{ng thu mnh hn. Ch em cu

Duvcheh hc hnh bi bn ti ngi trng dng Do Th|i cn c gi l heder. Bt u t

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 16

Avigdor rt t ho v David. Tuy l{ ngi qu uy quyn c th chia s ngh ca mnh

Plonsk, ng{y 1 th|ng 11, 1901.

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com Page 17