Analiza elektroenergetskih

sistema

Predavanje 4

Doc.dr Selma Hanjalić

Akademska godina 2017/2018
Kron redukcija matrica
 Kron redukcija matrica
 Uveo je Gabriel Kron prilikom rješavanja nekih
složenih problema iz oblasti mašinstva.
 Ovaj postupak ne čini bilo kakve aproksimacije.
 Rješenja dobijena ovim postupkom su tačna, tj. ovo
nije numeričko rješavanje ved analitičko.
 Matrična redukcija podrazumijeva početno
eliminiranje određenog broja nepoznatih iz izvornog
sistema linearnih algebarskih jednačina.
 Nekada su dovoljna samo rješenja dobijena za
reducirani sistem.

Analiza elektroenergetskih sistema

3 / 19
 Kron redukcija matrica
Veliki broj problema iz oblasti tehnike, se svodi na
rješavanje sistema linearnih algebarskih jednačina
oblika:
𝑆 ∙ 𝑋 = 𝑏
gdje su:
𝑆 - kvadratna matrica koeficijenata reda 𝑛 × 𝑛
𝑠11 𝑠12 ⋯ 𝑠12
𝑠21 𝑠22 ⋯ 𝑠22
𝑆 = ⋮ ⋮ ⋱ ⋮
𝑠𝑛1 𝑠𝑛2 ⋯ 𝑠𝑛𝑛

Analiza elektroenergetskih sistema

4 / 19
 Kron redukcija matrica

𝑋 - traženi vektor rješenja

𝐵 - desna strana jednačine
𝑛 - ukupan broj nepoznatih

𝑥1 𝑏1
𝑥2 𝑏2
𝑋 = ⋮ , 𝐵 =
⋮
𝑥𝑛 𝑏𝑛

Analiza elektroenergetskih sistema

5 / 19
 Kron redukcija matrica
Postupak Kron redukcije matrica podrazumijeva
početnu eliminaciju određenog broja nepoznatih
𝑆 ∙ 𝑋 = 𝐵
Koristi se kod:
 Metode napona čvorova;
 Analize elektromagnetskih tranzijenata u vremenskoj
domeni;
 Metode konačnih elemenata;
 Metode konačnih razlika (diferencija);
 Metode simuliranja naboja.

Analiza elektroenergetskih sistema

6 / 19
 Kron redukcija matrica
 Postoje dva načina eliminacije nepoznatih iz
sistema algebarskih jednačina primjenom matrične
Kron redukcije, a to su eliminacija nepoznatih koje
nisu od interesa u jednom koraku i eliminacija više
nepoznatih koje nisu od interesa u više koraka.
 U vedini praktičnih problema iz oblasti
elektrotehnike, broj nepoznatih koje nam nisu od
interesa je znatno vedi od broja nepoznatih koje su
od interesa. Na taj način se može dodi do znatne
uštede u računarskoj memoriji i brzini proračuna.

Analiza elektroenergetskih sistema

7 / 19
 Kron redukcija matrica
Napišimo sistem jednačina
𝑆 ∙ 𝑋 = 𝐵
u obliku
𝑆 11 𝑆 12 𝑋1 𝐵1
∙ =
𝑆 21 𝑆 22 𝑋2 𝐵
Sa 𝑋 1 smo označili dio vektora 𝑋 koji nam je
potreban, dok 𝑋 2 predstavlja dio ovog vektora koji
demo eliminirati. U razvijenom obliku pišemo:
𝑆 11 𝑋 1 + 𝑆 12 𝑋 2 = 𝐵 1
𝑆 21 𝑋 1 + 𝑆 22 𝑋 2 = 𝐵 2

Analiza elektroenergetskih sistema

8 / 19
 Kron redukcija matrica
 Iz druge jednačine određujemo 𝑋 2
−1
𝑋 2 = 𝑆 22 ∙ 𝐵 2 − 𝑆 21 𝑋 1
 Uvrštavanjem u prvu jednačinu i određujemo 𝑋 1 .
−1
𝑆 11 𝑋 1+ 𝑆 12 𝑆 22 ∙ 𝐵 2 − 𝑆 21 𝑋 1 = 𝐵 1
−1 −1
𝑆 11 − 𝑆 12 𝑆 22 𝑆 21 ∙ 𝑋 1 = 𝐵 1− 𝑆 12 𝑆 22 𝐵 2

𝑆 𝑘 𝐵 𝑘
𝑘 𝑘
𝑆 ∙ 𝑋 1 = 𝐵
𝑋 = 𝑆 𝑘 −1 ∙ 𝐵 𝑘
1
Analiza elektroenergetskih sistema
9 / 19
 Kron redukcija matrica
Kron redukcija matrica se u praksi provodi tako što se
eliminira jedna po jedna nepoznata iz vektora
𝑋 2 (počev od zadnje), zbog potrebe za
pronalaženjem inverzije matrice.
Veoma važna osobina je da reducirana matrica 𝑆 𝑘
zadržava sve osobine izvorne matrice 𝑆 , pa je i ona
na primjer:
 simetrična
 kvadratna
 matrica provodnosti

Analiza elektroenergetskih sistema

10 / 19
 Kron redukcija matrica
Električno kolo u obliku trokrake zvijezde
𝐼1

𝑈1 𝟏

𝑌1
𝐼4
𝑈4
𝑌2 𝟒 𝑌3

𝐼2 𝟐 𝟑 𝐼3
𝑈2 𝑈3

Analiza elektroenergetskih sistema

11 / 19
 Kron redukcija matrica
Jednačina po metodi napona čvorova ima oblik:

𝑌1 0 0 −𝑌1 𝑈1 𝐼1
0 𝑌2 0 −𝑌2 𝑈2 𝐼2
=
0 0 𝑌3 −𝑌3 𝑈3 𝐼3
−𝑌1 −𝑌2 −𝑌3 𝑌1 + 𝑌2 + 𝑌3 𝑈4 𝐼4
Za eliminaciju čvora 4 koristimo oblik:
𝑌 11 𝑌 12 𝑈 1 𝐼 1
∙ =
𝑌 21 𝑌 22 𝑈 2 𝐼 2

Analiza elektroenergetskih sistema

12 / 19
 Kron redukcija matrica
𝑌1 0 0 −𝑌1
𝑌 11 = 0 𝑌2 0 , 𝑌 12 = −𝑌2
0 0 𝑌3 −𝑌3
𝑌 21 = −𝑌1 −𝑌2 −𝑌3 , 𝑌 22 = 𝑌1 + 𝑌2 + 𝑌3

𝑈1 𝐼1
𝑈 1 = 𝑈2 , 𝐼 1 = 𝐼2
𝑈3 𝐼3
𝑈 2 = 𝑈4 , 𝐼 2 = 𝐼4

Analiza elektroenergetskih sistema

13 / 19
 Kron redukcija matrica
−𝑌1 1
−1
𝑌 12 𝑌 22 𝑌 21 = −𝑌2 3 −𝑌1 −𝑌2 −𝑌3 =
−𝑌3 𝑖=1 𝑌𝑖
1 𝑌1 𝑌1 𝑌1 𝑌2 𝑌1 𝑌3
= 3 𝑌2 𝑌1 𝑌2 𝑌2 𝑌2 𝑌3
𝑖=1 𝑌𝑖 𝑌3 𝑌1 𝑌3 𝑌2 𝑌3 𝑌3

𝑘 −1
𝑌 = 𝑌 11 − 𝑌 12 𝑌 22 𝑌 21 =

𝑌1 𝑌2 + 𝑌3 −𝑌1 𝑌2 −𝑌1 𝑌3
1
= 3 −𝑌2 𝑌1 𝑌2 𝑌1 + 𝑌3 −𝑌2 𝑌3
𝑖=1 𝑌𝑖 −𝑌3 𝑌1 −𝑌3 𝑌2 𝑌3 𝑌1 + 𝑌2
Analiza elektroenergetskih sistema
14 / 19
 Kron redukcija matrica
Reducirani vektor čvornih struja (bez struje čvora 4) je:
𝐼1 −𝑌1 1
𝑘 −1
𝐼 = 𝐼 1 − 𝑌 12 𝑌 22 𝐼 2 = 𝐼2 − −𝑌2 3 𝐼4 =
𝐼3 −𝑌3 𝑖=1 𝑌𝑖

1
𝐼1 + 3 𝐼4
𝑖=1 𝑌𝑖
𝐼1𝑘
1
= 𝐼2 + 3 𝐼4 = 𝐼2𝑘
𝑖=1 𝑌𝑖
1 𝐼3𝑘
𝐼3 + 3 𝐼4
𝑖=1 𝑌𝑖

Analiza elektroenergetskih sistema

15 / 19
 Kron redukcija matrica
Ekvivalentno električno kolo (transfiguracija zvijezde u
trokut)

𝑈1 𝟏 𝐼1 𝑘

𝑌1 𝑌2 𝑌1 𝑌1 𝑌3
3
𝑖=1 𝑌𝑖
3
𝑖=1 𝑌𝑖
𝟒

𝑌2 𝑌3
𝐼2 𝑘 𝟐 𝟑 𝐼3 𝑘
𝑈2 𝑌2 𝑌3 𝑈3
3
𝑖=1 𝑌𝑖
Analiza elektroenergetskih sistema
16 / 19
 Kron redukcija matrica
Eliminacija srednjeg čvora (zvjezdišta) višekrake
zvijezde
𝐼1 𝐼1 + ∆𝐼1
𝟏 𝟏
𝟐 𝟐
𝑌1
𝟑 𝟑
𝒏+𝟏 𝒏 𝒏+𝟏
𝒏
𝑌𝑘 𝑌𝑛
𝐼𝑛 𝐼𝑘 + ∆𝐼𝑘 𝐼𝑛
𝐼𝑘 𝑌𝑙 + ∆𝐼𝑛
𝒌 𝒌
𝒏−𝟏 𝒏−𝟏
𝐼𝑙 𝒍 𝒍
Slika 3a
𝐼𝑙 + ∆𝐼𝑙 Slika 3b

Analiza elektroenergetskih sistema

17 / 19
 Kron redukcija matrica
 Provodnost između čvorova 𝑘 i 𝑙 iznosi:
𝑌𝑘 𝑌𝑙
𝑌𝑘𝑙 = 𝑛
𝑖=1 𝑌𝑖
 Strujni izvor iz eliminiranog čvora (𝑛 + 1) se
raspoređuje na susjedne čvorove po izrazu:
𝑌𝑙
∆𝐼𝑙 = 𝑛 𝐼𝑛+1
𝑖=1 𝑌𝑖
 Nove vrijednosti čvornih struja sada iznose:
𝐼𝑙𝑘 = 𝐼𝑙 + ∆𝐼𝑙

Analiza elektroenergetskih sistema

18 / 19
 Kron redukcija matrica - primjer
Potrebno je proračunati napone na svim čvorovima uz
primjenu matrične Kron redukcije.

Analiza elektroenergetskih sistema

19 / 19