“ АРВИН ÃΨ˔ ҪѪË

Áèçíåñýý өðãөæүүëýõ çîðèëãîîð áîëîâñðóóëñàí

Æèæèã äóíä үéëäâýðëýëèéí òөñөë

Òөñөë õýðýãæүүëýã÷: Ìîíãîë óëñûí èðãýí …

Óëààíáààòàð õîò

2011 îí

Òөñëèéí àãóóëãà

Бизнес өргөжүүлэх төсөл

Áèçíåñýý өðãөæүүëýõ çîðèëãîîð áîëîâñðóóëñàí .................................................... 0

1. Òөñëèéí òîâ÷ òàíèëöóóëãà ...................................................................................... 2

Òөñëèéí îðøèë
......................................................................................................................... 2

Òөñөë õýðýãæүүëýõ үíäýñëýë

..................................................................................................... 2

2. Òөñөë õýðýãæүүëýã÷èéí òóõàé .................................................................................

3

3. Òөñëèéí çàõ çýýëèéí òóõàé ...................................................................................... 4

4. Òөñëèéí үéë àæèëëàãààíû òөëөâëөãөө ................................................................... 4

Үéëäâýðèéí çîõèîí áàéãóóëàëò

............................................................................................... 5

5. Ìàðêåòèíãèéí òөëөâëөëò ........................................................................................ 6

Ìàðêåòèíãèéí ñòðàòåãè
........................................................................................................... 6

Ìàðêåòèíãèéí õîëüö áүðäүүëýëòèéí áîäëîãî .......................................................................

7

Çîðèëãî çîðèëòóóäûí áàãö

...................................................................................................... 8

6. Òөñëèéí õөðөíãө îðóóëàëòûí òîîöîî ..................................................................... 8

7. Òөñëèéí ýäèéí çàñãèéí òîîöîî ............................................................................... 9

8. Òөñëèéí õÿíàëò õýðýãæүүëýëò, ýðñäýëèéí òóõàé ..................................................

10

Үéë àæèëëàãààíû ýðñäýë

........................................................................................................ 10

Ñàíõүүãèéí ýðñäýë
.................................................................................................................. 10

Õÿíàëò
.................................................................................................................................... 11

9. Ýðñäýëèéí óäèðäëàãûí áîäëîãî áà àðãà çàì ....................................................... 11

Ýðñäýëýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ áà äàâàí òóóëàõ øèéäâýð ãàðãàëò

..................................... 11

Äààòãàë
................................................................................................................................... 11

10. Òөñëèéí çýýëèéí ýõ үүñâýðèéã òөëөõ òîîöîî ........................................................ 11

11. Òөñëèéí çýýëèéí áàðüöààíä ñàíàë áîëãîõ õөðөíãө .............................................. 11

Бизнес өргөжүүлэх төсөл

1. Òөñëèéí òîâ÷ òàíèëöóóëãà

Òөñëèéí íýð: Ìîíãîë ãî¸ë

Òөñëèéí áàã, óð ÷àäâàð òóðøëàãà:

Òºñëèéã ñàíàà÷ëàí õýðýãæ¿¿ëýã÷ … íü î¸äëûí ñàëáàðò àæèëëàñàí 28 æèë,

¿¿íýýñ θäëûí үéëäâýðëýë, үéë÷èëãýýíèé áèçíåñ óäèðäñàí 12 æèëèéí

òóðøëàãàòàé.

Òөñëèéí áàéðøèë: Óëààíáààòàð õîò, Ñîíãèíîõàéðõàí äүүðýã

Òөñëèéí õóãàöàà: 2011.02.01-2014.02.01 /36 ñàð/

Òөñëèéí íèéò õөðөíãө îðóóëàëò: 90 ñàÿ òөãðөã

Өөðèéí ýõ үүñâýðýýñ ñàíõүүæүүëñýí: 40 ñàÿ òөãðөã

Áàíêíû çýýëýýð ñàíõүүæèãäýõ: 50 ñàÿ òөãðөã

Òөñëèéí õү÷èí ÷àäàë: Ñàðä 6-10 õүðòýë íýð òөðëèéí î¸ìîë áүòýýãäýõүүí

үéëäâýðëýæ ñàðä 2-2.5 ñàÿ òөãðөãèéí áîðëóóëàëò õèéõ

Õөðөíãө îðóóëàëòûí íөõөõ õóãàöàà: 3 æèë /Áàíêíû çýýëèéã 3 æèëä òөëíө/

Òөñëèéí îðøèë

2005 îíû 1-ð ñàðûí 1-íèé өäðèéã õүðòýë үðãýëæèëñýí θìîë ñүëæìýë

ýäëýëèéí îëîí òàëò õýëýëöýýðèéí äàãóó Ìîíãîë óëñàä íîãäîæ áàéñàí

êâîòûí үéë÷ëýõ õóãàöàà äóóññàíààñ õîéø òóõàéí үåäýý Ìîíãîë óëñûí

ýêñïîðòûí îðëîãûí 15-20 õóâèéã áүðäүүëæ 20-30 ìÿíãàí õүíèéã àæëûí

áàéðààð õàíãàæ áàéñàí Ìîíãîë óëñûí î¸ìîë áүòýýãäýõүүíèé

үéëäâýðëýëèéí ñàëáàð íü îëîí óëñûí çàõ çýýëä ÿìàð íýã õөíãөëөëòãүéãýýð

îðîëöîõ áîëñîí. Òóõàéí үåä èõýíõè î¸äëûí êîìïàíèóä ãàäààä ýçýíòýé

áàéñàí òóë áүãä õààãäàæ Ìîíãîë ýçýíòýé öөөí çàðèì үéëäâýðүүä өөð áèçíåñ

ýðõëýõ áîëñîí þì.

ÁÍÕÀÓ, Ýíýòõýã çýðýã çүүí өìíөä Àçèéí îðíóóä áîëîí Ëàòèí Àìåðèêèéí

îðíóóä äýëõèéí î¸ìîë áүòýýãäýõүүíèé ñàëáàðûí ãîë íèéëүүëýã÷

үéëäâýðëýã÷èä áàéäàã. Ýäãýýð óëñ îðîíòîé өðñөëäөõөä ìàíàé îðíû õóâüä

çàõ çýýëýýñ õîë ó÷èð òýýâýðëýëòèéí çàðäàë өíäөð, òүүõèé ýä ìàòåðèàëàà

ãàäíààñ àâäàã, үéëäâýðëýëèéí çàðäàë õàðüöàíãóé өíäөð çýðýã ñóë òàë áàéãàà

õýäèé ÷ áèä өөðñäèéí äîòîîäûí çàõ çýýëýý õàíãàõ çàéëøãүé øààðäëàãà

áîëîí õàíãàæ èðñýí òүүõ àæèëëàõ õү÷èí óð ÷àäâàð áàéãàà òóë óã ñàëáàðò

àæèëëàæ áóé æèæèã äóíä áîëîí áè÷èë áèçíåñ ýðõëýã÷èä áèä өөðñäèéí

÷àäëûí õýðýýð ìåíåæìåíòýý õýðýãæүүëæ өөðèéí îðíû öàã óóð, îð÷èí àõóéä

òîõèðîõóéö, ñî¸ë çàí çàíøèëàà èëýðõèéëýõ õóâöàñ õýðýãëýëýý үéëäâýðëýñýýð

èðñýí.
Òөñөë õýðýãæүүëýõ үíäýñëýë

Ìàíàé îðíû õóâüä äîòîîäûí æèæèã äóíä үéëäâýðëýëèéã äýìæèí õөãæүүëýõ

çàìààð õýðýãëýýíèé ñî¸ëûí ãàéõàìøèãò өâ óëàìæëàë áîëîí îð÷èí öàãèéí

çàãâàð äèçàéí õýðýãëýýíä òààðàõ õóâöàñ õýðýãëýëýý өөðñäèéí ãàðààð

үéëäâýðëýí õýðýãëýõ áүðýí áîëîìæ áàéãààã ìàíàé îðíû òýðãүүëýõ çàãâàðûí

òөâүүä /Òîðãî, Øèëìýë çàãâàð ãýõ ìýò/ áîëîí Àìíî, Ãóðâàí áèëýã, Äýýä

өíãө çýðýã î¸äëûí үéëäâýðëýë ýðõëýã÷èä õàðóóëæ áàéíà.

Ìèíèé áèå î¸ìîë áүòýýãäýõүүíèé үéëäâýðëýëèéí ñàëáàðò 28 äàõ æèëäýý

àæèëëàæ áóé ìýðãýæèëòýí, áèçíåñ ýðõëýã÷èéí õóâüä ñүүëèéí 12 æèëä

Бизнес өргөжүүлэх төсөл

àæèëëóóëæ áóé î¸äëûí öåõýý óëñ îðíîîñ æèæèã äóíä үéëäâýðëýëèéã äýìæèõ

áîäëîãî õýðýãæүүëæ, òîäîðõîé õөíãөëөëòүүäèéã үçүүëýõ áîëñîí îäîî öàã

үåä ãàð÷ èðæ áóé áîëîìæèò õөíãөëөëòөíä õàìðàãäàæ áèçíåñýý өðãөæүүëýõ

çîðèëãîîð ýíý òөñëèéã áè÷èâ.

Ìàíàé îðíû ýäèéí çàñãèéí õөãæèë õóðäàñ÷ áóé õýðýýð õүìүүñ õóâöàñ

õýðýãëýëèéí ÷àíàðûí òàëààðõè îéëãîëò, õàíäëàãà өөð÷ëөãäөæ áàéíà.

Ìàíàé öåõèéí õóâüä үéëäâýð áîëæ өðãөæñөíөөð àæèëëàõ îð÷èí ñàéæèð÷

àæëûí áàéðíû õү÷èí ÷àäàë íýìýãäñýíýýð äèçàéíåð ÷àíàð øàëãàã÷,

ýñãүүð÷èí, î¸äîë÷èí çýðýã ìýðãýæëèéí áàãàà áүðýí áүðäүүëæ àæèëëàæ

èìïîðòûí áүòýýãäýõүүíòýé өðñөëäөõүéö áүòýýãäýõүүí үéëäâýðëýõ

áîëîìæòîé áîëîõ þì.

Ýíý øèíý÷ëýëèéã õèéñíýýð ìàíàé үéëäâýð çөâõөí çàõèàëãà õүëýýõ áóñ

өөðñäèéí õèéñýí çàõ çýýëèéí ýðýëò õýðýãöýýíèé ñóäàëãààíä үíäýñëýñýí

áүòýýãäýõүүíèéã үéëäâýðëýæ õóäàëäààíä áàéíãà íèéëүүëýõ áîëîìæ áүðäýõ

þì.
Òөñëèéí à÷ õîëáîãäîë

Òөð çàñãèéí çүãýýñ æèæèã äóíä үéëäâýðëýëèéí äýìæèí õөãæүүëýõ òàëààð

õýðýãæèæ áóé áîäëîãî õөòөëáөðèéí õүðýýíä áүðýí íèéöýõ áèäíèé ýíý òөñөë

íü ýõíèé ýýëæèíä 10 õүíèéã áàéíãûí àæëûí áàéð òîãòâîðòîé îðëîãîòîé

áîëãîõ íèéãýì ýäèéí çàñãèéí øóóä à÷ õîëáîãäîëòîé áөãөөä үíäýñíèé

î¸äëûí үéëäâýðëýë öààøèä õөãæèí өðñөëäөõ ÷àäâàðòàé ãýäãèéã òîäîðõîé

õýìæýýíä íîòëîõ, õýðýãëýã÷äèéí ýðýëòýíä òîõèðñîí ÷àíàð үíý áүõèé õóâöàñ

õýðýãëýë î¸ìîë áүòýýãäýõүүíèéã çàõ çýýëä öàã òóõàéä íü íèéëүүëýõ çýðýã

îëîí øóóä áóñ à÷ õîëáîãäîëûã àâ÷ðàõ þì.

2. Òөñөë õýðýãæүүëýã÷èéí òóõàé

Ìîíãîë óëñûí èðãýí … 1983 îíä î¸äîë÷èíû ìýðãýæèë ýçýìøñýí áà òóõàéí

îíîîñ ýõëýí Õүүõäèéí õóâöàñíû үéëäâýðò î¸äîë÷èí, ýñãүүð÷èí ìàñòåðààð

1998 îíûã õүðòýë òàñðàëòãүé 15 æèë àæèëëàñàí. 1998 îíîîñ ýõëýí өөðèéí

õóâèéí î¸äëûí áèçíåñèéã ýðõýëæ ýõýëñýí áà 12 äàõ æèëäýý ýíý áèçíåñýý

ýðõýëæ áàãàãүé òóðøëàãà õóðèìòëóóëñàí áîëíî.

Îäîî үéë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áóé

òүðýýñèéí áàéð

Àæëûí áàéðíû äîòîîä õýñýã

Бизнес өргөжүүлэх төсөл

Àæëûí үåýð Àæëûí үåýð

Îäîîãèéí àæëûí áàéð íü 1-ð õîðîîëîëä áàéðëàäàã áөãөөä òүðýýñèéí

áөãөөä çàé òàëáàé õàíãàëòãүé ó÷ðààñ өðãөæүүëýí õү÷èí ÷àäëàà íýìýãäүүëýõ

øààðäëàãàòàé òóëãàðààä áàéíà.

Ìàíàé öåõ íü îäîîãèéí áàéäëààð 3 ìàøèí 3 î¸äîë÷èíòîé áөãөөä æèëä 12-

16 ñàÿ òөãðөãèéí áîðëóóëàëòòàé àæèëëàæ áàéíà.

Îäîîãèéí áàéäëààð ìàíàé öåõ íü õóâöàñ çàõèàëãà, çàñâàðûí үéë÷èëãýýã

òүðýýñèéí áàéðàíä ýðõýëæ áàéãàà áà àæëûí áàéðíû áàãòààìæ

õүðýëöýýãүéãýýñ ýñãүүð, î¸äîë, çàñâàð ãýñýí 3 үéë àæèëëàãàà ñàëàíãèä

ÿâàãäàæ áàéíà. Òîíîã òөõөөðөìæèéí õóâüä öàõèëãààí î¸äëûí ìàøèí

2 ø, õýðýýñíèé ìàøèí, óóðûí èíäүү, ýñãүүðèéí øèðýý òóñ áүð 1

øèðõýãòýéãýýð үéë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéíà.

Îäîî àæèëëàæ áóé áàã íü òóðøëàãàòàé ñàíàà íèéëñýí õàìò îëîí áөãөөä

øèíýýð өðãөæèõөä àâàõ øèíý àæèëòíóóäàà ñóðãàæ äàäëàãàæóóëàõ áүðýí

÷àäâàðòàé þì.

3. Òөñëèéí çàõ çýýëèéí òóõàé

Ñүүëèéí æèëүүäýä õýðýãëýã÷äèéí çàõèàëãà óëàì өíäөð íàðèéí øàëãóóðòàé

áîëæ î¸ìîë áүòýýãäýõүүíèé үéëäâýðëýëèéã èæ áүðýí áàéäëààð çàõ çýýëä

õүðãýõ øààðäëàãà òóëãàð÷ ýõýëñýí. Áèäíèé õèéæ áóé àæëûí ÷àíàð, áүòýýìæ

íü үéëäâýðèéí àæèëòíû àâüÿàñ, óð óõààí, òóðøëàãààñ ãàäíà òîíîã

òөõөөðөìæèéí íàðèéí үéëäýë õèéõ ÷àäâàðààñ õàìààð÷ áàéäàã. Áèçíåñèéã

өðãөæүүëýõ õүðýýíä áèäíèé òîîöîæ áóé çîðèëòîò çàõ çýýë íü:

Óëààíáààòàð õîòûí õүí àì

Óóë óóðõàéí áîëîí àæëûí äүðýìò õóâöàñ áүõèé æèæèã äóíä

õýìæýýíèé àëáàí áàéãóóëëàãà èðãýä áàéíà.

Ìàíàé êîìïàíèé ãîë áүòýýãäýõүүí íü ïàëüòî, äýýë, öàìö, îðíû õýðýãñýë,

òөðөë áүðèéí áүðýýñ, áóñàä æèæèã õýìæýýíèé àæëûí õóâöàñ õýðýãëýë çýðýã

áүòýýãäýõүүíүүä áàéíà.

4. Òөñëèéí үéë àæèëëàãààíû òөëөâëөãөө

Êîìïàíèé õýòèéí àìæèëò íü õýðýãëýã÷äèéí ñýòãýë õàíàìæ, үíýëýìæýýð

èëýðõèéëýãäýõ òóë òýäíèé ýðýëò õýðýãöýýíä íèéöñýí, ÷àíàðòàé, õàðüöàíãóé

õÿìä ¿íý áүõèé õóâöàñ õýðýãëýëèéã үéëäâýðëýõ íü ÷óõàë þì. Үүíèé òóëä

õýðýãëýã÷, çàõèàëàã÷èéí ýðýëò õýðýãöýýã ìýäýð÷ òýäýíä îëîí òөðëèéí

áүòýýãäýõүүíýýñ ñîíãîëò õèéõ áîëîìæèéã áүðäүүëýõýä àíõààðíà.

Бизнес өргөжүүлэх төсөл

Үéëäâýðëýëèéí áүòýýìæèéã õàìãèéí äýýä òүâøèíä áàéëãàõûí òóëä

êîìïàíè äàðààõ çүéëä ãîë àíõààðëàà ÷èãëүүëýõ áà үүíä:

Õү÷èí ÷àäàë өíäөð, àøèãëàëòûí õóãàöàà óðò, çàðäàë áàãàòàé òîíîã

òөõөөðөìæèéã ñîíãîí øàëãàðóóëæ үéëäâýðëýëä àøèãëàõ.

Àæèë÷äûã ñóðãàëòàíäàà õàìðóóëæ, àæèëëàõ òààòàé îð÷íûã áүðäүүëýõ çýðýã

àñóóäëûã òóñãàíà.

Òөñëèéí áàéðøèë íü Óëààíáààòàð õîòûí Ñîíãèíî õàéðõàí äүүðýã äýõ

өөðèéí өì÷ëөëèéí ãàçàðò áàéðëàõ áà үéëäâýðèéí áàðèëãûã øèíýýð áàðèõ

áөãөөä õóäàëäààíû öýãүүäýý ãýðýýò áîðëóóëàëòûí ñèñòåìýý өðãөæүүëýõýýð

òөëөâëөñөí áîëíî. Áèäíèé үéëäâýð 120 ì2 òàëáàéòàé àãààðæóóëàëò

ãýðýëòүүëýã çàé òàëáàé íü î¸äëûí үéëäâýðëýëèéí òåõíîëîãèéí ãîðèì,

àæëûí óðñãàëûí øààðäëàãûã áүðýí õàíãàñàí áàéõ þì. Ìîíãîë óëñûí MNS

4968:2000, 5078:2000, 4990:2000, 4996:2000, 5002:2000 ñòàíäàðòóóäûí

øààðäëàãà õàíãàñàí õýìæýýíä î¸äëûí үéëäâýðèéí áàéðûã çîõèîí áàéãóóëæ

áîñãîíî.

Үéëäâýðèéí òîíîã òөõөөðөìæèéí òàëààð ìýäýýëýë ñóäàëãààã ÿâóóëñàíû

ýöýñò ÕÁÍÃÓ-ûí àëäàðò Çèíãåð ôèðìèéí ìàøèí òîíîã òөõөөðөìæèéã

Ìîíãîë óëñ äàõü äèñòðèáþòåð êîìïàíèàñ íü õóäàëäàí àâàõ ñîíãîëòûã

õèéñýí. Ýíý íü ìàøèí òîíîã òөõөөðөìæèéí îëîí үéëäýë íàéäâàðòàé

àæèëëàãàà, үíèéí õóâüä õàìãèéí ñàéí õóâèëáàð þì.

Үéëäâýðèéí çîõèîí áàéãóóëàëò

θäëûí үéëäâýðèéí áàðèëãûí çóðàã

Бизнес өргөжүүлэх төсөл

Үéëäâýðò øààðäëàãàòàé òàëáàéí õýìæýý

Çîðèóëàëò Òàëáàé

Үéëäâýðëýëèéí õýñýã 50 ì2

Òүүõèé ýä ìàòåðèàëûí àãóóëàõ 20 ì2

Áýëýí áүòýýãäýõүүíèé àãóóëàõ 20 ì2

Àæèë÷äûí àìðàõ õýñýã 20 ì2

Êîíòîð 10 ì2

Íèéò òàëáàé 120 ì2

Çөâõөí øèíý áүòýýãäýõүүíèéã çàõ çýýëä íýâòðүүëýõýä òөäèéãүé

үéëäâýðëýëèéí үéë àæèëëàãààíû õýâèéí үð áүòýýëòýé íөõöөëèéã õàíãàõàä

õүíèé íөөöèéí ÷àäâàð, áîäëîãî èõýýõýí үүðýãòýé.

Èéìýýñ çîõèîí áàéãóóëàëòûí àñóóäëûã íàðèéí àâ÷ үçëýý. Òºñëèéí

õóãàöààíä äîîðõè çîõèîí áàéãóóëàëòûí äàãóó àæèëëàíà.

Îäîîãèéí àæèëòíóóäûí òîî íü 3 áөãөөä òөñëèéí õүðýýíä íýìýãäýõ õү÷èí

÷àäëûí õүðýýíä 7 àæèëòàí øèíýýð àâíà.

Õүíèé íөөöèéí áîäëîãî:

Çàõ çýýëä өðñөëäөõ ÷àäâàðòàé, өíäөð үð àøèãòàé үéëäâýðëýë ýðõýëäýã,

õýðýãëýã÷ òүíøүүäèéí õýðýãöýý øààðäëàãûã öàã òóõàéä íü õàíãàæ ÷àääàã

íýã çîðèëãîòîé íýãäìýë õàìò îëíûã áүðäүүëíý.

5. Ìàðêåòèíãèéí òөëөâëөëò

Ìàðêåòèíãèéí ñòðàòåãè

Áèä ÷àíàð ñòàíäàðòûã õàíãàñàí î¸ìîë áүòýýãäýõүүíýýð çàõ çýýëä өðñөëäөõ

÷àäâàðòàé үéëäâýðëýã÷ áàéõûí òөëөө àæèëëàíà.

Òөñëèéí õү÷èí ÷àäëûã íýìýãä¿¿ëýí àæèëëàõäàà áèä çàõ çýýë äýõ õîîñîí

îðîí çàéã ä¿¿ðãýí àøèãëàõ ñòðàòåãèéã áàðèìòëàí àæèëëàíà. Ýíý ñòðàòåãèà

Гүйцэтгэх захирал 1

Төслийн баг

Эсгүүрчин 1+1

Үйлдвэрлэлийн менежер

Бүртгэл, борлуулалтын

ажилтан 1

Дизайнер, Чанар шалгагч 1

Оёдолчин 2+3

Төслийн үйлдвэрлэлийн удирдлага зохион байгуулалтын бүтэц

Бизнес өргөжүүлэх төсөл

õýðýãæ¿¿ëýõäýý á¿òýýãäýõ¿¿íèéã õºãæ¿¿ëýõ áîëîí îíîâ÷òîé õóâààðèëàëòûí

ñóâãààð äàìæóóëàí ýöñèéí õýðýãëýã÷äýä өөðèéí áүòýýãäýõүүíèéã õÿìä ¿íýýð

õүðãýõ àðãà çàìààð àæèëëàíà.

Ìàðêåòèíãèéí õîëüö áүðäүүëýëòèéí áîäëîãî

Үíý òîãòîîëò:

θìîë á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëèéí õóâüä үíý òîãòîîõ íü ìàø ÷óõàë

àñóóäàë áºãººä èðýýäүéä үð àøèã áîëîí óðò õóãàöààíä àìæèëòòàé àæèëëàõ

ãîë үíäýñëýë áîëäîã. ªðòãèéí ºãөãäөë äýýð үíäýñëýí áîðëóóëàëòûí үíèéã

òîãòîîõ íü ÷óõàë õýäèé ÷ çàõ çýýëä íèéëүүëæ áàéãàà áүòýýãäýõүүíèé үíýòýé

õàðüöóóëàëò õèéõ íü òóõàéí êîìïàíèé өðñөëäөõ ÷àäâàðûã òîãòîîõ íýã

үíäýñëýë áîëíî.

Øèíý áүòýýãäýõүүí çàõ çýýë äýõ áóñàä áүòýýãäýõүүíýýñ ÷àíàðûí õóâüä өíäөð
áîëîâ÷ õýòýðõèé үíýòýé áàéâàë õýðýãëýã÷äèéí öөөí õýñýã áîëîõ

õîøóó÷ëàã÷èä ë ýõíèé ýýëæèíä õóäàëäàí àâäàã òóë çàõ çýýëèéí íөëөөëëèéã

òóñãàõ íü çàéëøãүé øààðäëàãàòàé. Òөñëèéí õóãàöààíä òîãòâîðòîé õÿìä

¿íèéí áîäëîãûã õýðýãæүүëíý.

Áүòýýãäýõүүíèé үíý òîãòîîëò /ìÿí òөã/

Áүòýýãäýõүүí õýìæèõ

íýãæ

Íàðàíòóóë

çàõûí үíý

3-4 õîðîîëîë äàõ

äýëãүүðèéí үíý

Áèäíèé

үíý

Ïàëüòî Øèðõýã 40-80 50-150 45

Äýýë Øèðõýã 45 80-120 50

Öàìö Øèðõýã 5 8.5 6.5

Õóâöàñ çàñâàð Øèðõýã - 4.5 2.5

Îðíû õýðýãñýë Øèðõýã 6 8.5-15 6.5

Òүãýýëòèéí ñóâãóóä

Îäîîãîîð áèäíèé ¿éëäâýðëýæ áóé á¿òýýãäýõ¿¿íýý Íàðàí òóóë, Õàðõîðèí,

غíèéí çàõ áîëîí çàðèì íýã õóäàëäààíû òºâ¿¿äýä àæèëëàæ áóé

õóäàëäàà÷äààð äàìæóóëàí çàðæ áàéíà. Öààøèä õóâààðèëàëòûí ñóâãàà óëàì

ºðãºæ¿¿ëæ áîðëóóëàëòûí àæèëòíóóäòàéãàà íÿãò õàìòðàí àæèëëàõ íü çàõ

çýýëèéí õýðýãöýýã ìýäýð÷ á¿òýýãäýõ¿¿íýý ¿éëäâýðëýõýä ýåðýã íºëºº ¿ç¿¿ëíý.

Ñóðòàë÷èëãàà
Өíөөäөð çàõ çýýëä íèéëүүëýãäýæ áóé äîòîîäûí î¸ìîë á¿òýýãäýõ¿¿íèé

äîòðîîñ áàéíãûí ñóðòàë÷èëãàà õèéãääýã íü ìàø õîâîð áàéíà. Õàðèí íîîñ

íîîëóóðàí á¿òýýãäýõ¿¿íèé òîìîîõîí êîìïàíèóäûí ñóðòàë÷èëãàà èõ

õýìæýýãýýð õèéãäýæ áàéíà. Äîòîîäûí î¸ìîë äàâóóí áîëîí áóñàä

ìàòåðèàëòàé á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿ä íü èìïîðòûí á¿òýýãäýõ¿¿íòýé ÷àíàðûí

õàðüöóóëàëò õèéõ ò¿âøèíä õ¿ðòëýý õºã溺ã¿é áîëîâ÷ áîäèò áàéäàë äýýð

ìàø ñàéí ýñã¿¿ðòýé î¸ãäñîí ïàëüòî îðíû õýðýãñýë çýðãèéã ÎÕÓ-íûõ ãýõ

ìýò÷èëýí ãàäààä á¿òýýãäýõ¿¿í áîëãîí çàðàõ íü ýëáýã áàéäàã.

Èéìä îëîí íèéòýä ÷èãëýñýí ìàðêåòèíãèéí àðãà õýëáýð¿¿äýýð õ¿ì¿¿ñèéí

àíõààðëûã òàòàõ ñýäâèéã õºíäºí ñóðòàë÷èëãààãàà õýðýãæ¿¿ëýõ íü

òîõèðîìæòîé ãýæ ¿çýæ áàéíà.

Бизнес өргөжүүлэх төсөл

Çîðèëãî çîðèëòóóäûí áàãö

2011 îíû Çîðèëò 1: 2011 îíû ýõíèé óëèðàëä áàãòàæ үéëäâýðèéí

ºðãºæèëòèéí áýëòãýë àæëûã õàíãàõ, ñàíõүүãèéí ýõ үүñâýð îëîõ.

2011 îíû Çîðèëò 2: Íèéò 52 ñàÿ òºãðºãèéí áîðëóóëàëòòàé àæèëëàõ.

Òºñëèéí åðºíõèé òºëºâëºãºº, õ¿ñíýãòýýð

Òөñëèéí үéë àæèëëàãàà Õóãàöàà Òàéëáàð

Ýõëýõ Äóóñàõ

Үéëäâýðëýëèéí áàéð 2011.01.01 2011.05.15 Áàðèëãûí àæèë

òөëөâëөëòèéí

øàòàíä áàéíà.

Çàõ çýýëèéí ñóäàëãàà 2011.01.01 2011.02.29 Øèíý çàõ çýýëèéã

ñóäàëæ áàéíà.

Òîíîã òөõөөðөìæ
çàõèàëãà

2011.02.01 2011.03.01 Òîíîã

òөõөөðөìæүүäèéã

ñîíãîñîí

Øèíý áүòýýãäýõүүí үéëäâýðëýëò:

Çàõ çýýëèéí ñóäàëãààãààð

ñîíãîñîí áүòýýãäýõүүí

2011.05.15 2011.03.01 5-ð ñàðûí 15-ààñ

ýõëýí øèíý

үéëäâýð

áүòýýãäýõүүí

үéëäâýðëýíý.

Áîðëóóëàëò:

Áîðëóóëàëòûí ýõëýë 2011.01.01 2011.03.31 Çàõ çýýëä øèíý

áүòýýãäýõүүíýý

íèéëүүëýõòýé

õîëáîîòîé àæëóóä

Ñàíõүүæèëò: Íèéò 90 ñàÿ

òөãðөãèéã

òөñөâëөñөí.

Өөðèéí ýõ үүñâýð 2011.01.01 2011.01.31 40 ñàÿ òөãðөãèéí

õөðөíãө îðóóëàëò

õèéãäñýí.

Áàíêíû çýýë 2011.02.01 2011.02.29 50 ñàÿ òөãðөã

çýýëýõ
øààðäëàãàòàé

áàéãàà

6. Òөñëèéí õөðөíãө îðóóëàëòûí òîîöîî

Áèçíåñèéã өðãөæүүëýõ òөñëèéí õүðýýíä ¿éëäâýðèéí áàðèëãà áóþó ¿ë õºäëºõ

õºðºíãº, òîíîã òºõººðºìæ áóþó õºäëºõ õºðºíãº, ýðãýëòèéí õºðºí㺠áóþó

ò¿¿õèé ýä ìàòåðèàëä õºðºí㺠îðóóëàëò õèéãäýíý.

Òºñëèéí õ¿ðýýíä áèçíåñýý ºðãºæ¿¿ëýõ çîðèëãîòîé áàéãàà ìºí îäîîãèéí ¿éë

àæèëëàãààíààñ ÷àíàðûí áîëîí áóñàä èõýýõýí äýâøèë àâ÷ðàõûí òóëä

áèçíåñèéí íººö¿¿äèéí àëü àëü õýëáýðò íü õºðºí㺠îðóóëàëò õèéõ çàéëøã¿é

øààðäëàãàòàé áàéíà.

Òºñëèéí õ¿ðýýíä õèéãäýõ õөðөíãө îðóóëàëòûã òîîöâîë

Бизнес өргөжүүлэх төсөл

θäëûí үéëäâýðèéí õөðөíãө îðóóëàëòûí òîîöîî

Õөðөíãө îðóóëàëòûí ÷èãëýë Өөðèéí ýõ үүñâýð Áàíêíû çýýëýýð

Үéëäâýðèéí ãàçàð 25,000,000.00

Үéëäâýðèéí áàðèëãà 38,000,000.00

Ìàøèí òîíîã òөõөөðөìæ 5,000,000.00

Ýðãýëòèéí õөðөíãө 7,000,000.00

Îäîîãèéí ìàøèí òîíîã òөõөөðөìæ 3,000,000.00

Áèçíåñèéí ìýäëýã òóðøëàãà 12,000,000.00

Õөðөíãө îðóóëàëòûí äүí 40,000,000.00 50,000,000.00

Ýçëýõ õóâü 44% 56%

Õөðөíãө îðóóëàëòûí íèéò äүí 90,000,000.00

Òºñëèéí õºðºí㺠îðóóëàëòàíä ººðèéí òàëààñ îðóóëæ áóé õºðºíãº

îðóóëàëòûí áèçíåñèéí ìýäëýã òóðøëàãà ãýñýí á¿ëýãò øèíýýýð àâàõ

àæèë÷äûí ñóðãàëòûí çàðäàë, îäîî õèéãäñýí áàéãàà çàõ çýýëèéí ñóäàëãàà

ìýäýýëýë áîëîí áèçíåñèéã óäèðäàí àâ÷ ÿâàõ òóðøëàãà çýðãýý îðóóëñàí

áîëíî.

7. Òөñëèéí ýäèéí çàñãèéí òîîöîî

Òөñëèéí ñàíõүүãèéí òîîöîîã îëîí æèëèéí òóðø óã áèçíåñèéã ýðõýëñýí

òóðøëàãà áîëîí õèéãäýæ áóé çàõ çýýëèéí ñóäàëãààíû үð äүíä үíäýñëýí

òîîöñîí áөãөөä áîëîìæèò áàãà áóþó äóíäæààñ äîîãóóð òүâøèíä òөñëèéí

íèéò áîðëóóëàëòûã òîîöñîí áîë өðòөã çàðäëûã ýðñäýëèéã õààõ äóíäæààñ

äýýãүүð òүâøèíãýýð òîîöîëæ àøãèéí õýìæýýã òîîöîâ.

Òºñëèéí ìºíãºí óðñãàëûí òºëºâëºëòèéí äýëãýðýíã¿é òîîöîîëëûã Õàâñðàëò

¹1-ä îðóóëàâ.

Ñàíõүүãèéí үçүүëýëò 2011 2012 2013

Áîðëóóëàëòûí îðëîãî 51,597,000 68,675,607 91,407,233

ÁÁӨ 20,999,500 23,185,355 30,859,707

Íèéò àøèã 30,597,500 45,490,253 60,547,526

Óäèðäëàãûí çàðäàë 8,328,000 8,328,000 8,328,000

Òөñëèéí ñàíõүүæèëòèéí çàðäàë 12,805,272 23,864,570 22,418,466

Үèë àæèëëàãààíû öýâýð àøèã 9,464,228 13,297,682 29,801,060

Òàòâàð 946,423 1,329,768 2,980,106

Öýâýð àøèã 8,517,805 11,967,914 26,820,954

Òºñºë íü çýýë õ¿¿ãèéí çàðäàë áîëîí áóñàä ¿éë àæèëëàãààíû çàðäàëàà

íºõººä æèëä 8.5-26.8 ñàÿ òºãðºãèéí àøèãòàé àæèëëàõ òîîöîî ãàð÷ áàéíà.

Òºñëèéí õ¿ðýýíä áèçíåñ ºðãºæèõèéí ýäèéí çàñãèéí à÷ õîëáîãäîë íü áàéð

òàëáàéí õýìæýý íýìýãäýæ óëìààð àæèëëàõ õ¿÷íèé òîî íýìýãäýæ ¿éëäâýðèéí

õ¿÷èí ÷àäàë çàõ çýýëèéí ºðñºë人íä îðîõîä õàðüöàíãóé áîëîìæòîé

ò¿âøèíä õ¿ðñýíýýð óðüä ºìíº íü õ¿ð÷ ¿éë÷èëæ ÷àäàõã¿é áàéñàí çàõ çýýëäýý

á¿òýýãäýõ¿¿íýý íèéë¿¿ëæ óëìààð îðëîãî îëîõ ÷àäâàð íýìýãäýõ ÿâäàë þì.

Ýíý õýðýýð àæèë÷äûí öàëèí õºëñ ò¿¿íèéã äàãààä á¿òýýìæ ºñºõ íü ãîë

¿ç¿¿ëýëòèéí íýã áîëíî.

Òөñëèéí õү÷èí ÷àäëûí õàðüöóóëàëò

Áүòýýãäýõүүí õýìæèõ íýãæ 1 өäөðò үéëäâýðëýõ áүòýýãäýõүүí

Бизнес өргөжүүлэх төсөл

Îäîî Өðãөæүүëñýíèé äàðàà

Ïàëüòî Øèðõýã 1-1.5 3-4.

Äýýë Øèðõýã 1 2.-3.

Öàìö Øèðõýã - 5-8.

Õóâöàñ çàñâàð Øèðõýã 5 10

Îðíû õýðýãñýë Øèðõýã - 10

Ǻâõºí äýýð äóðüäñàí á¿òýýãäõ¿¿íýýð õÿçãààðëàãäàõã¿é áºãººä óëèðëûí

íºëºº, õýðýãëýã÷äèéí õ¿ñýë ñîíèðõëûí ººð÷ëºëòºíä íèéöñýí

á¿òýýãäýõ¿¿íèéã òóõàé á¿ðò íü ¿éëäâýðëýí çàõ çýýëä íèéë¿¿ëíý.

Õү÷èí ÷àäëûí òîîöîî

Áүòýýãäýõүүí õýìæèõ

íýãæ

Íýã

ýýëæèíä

Æèëä àæèëëàõ

õîíîã

Íèéò õү÷èí

÷àäàë
Ïàëüòî Øèðõýã 4 265 1060

Äýýë Øèðõýã 3 265 795

Öàìö Øèðõýã 8 265 2120

Õóâöàñ çàñâàð Øèðõýã 10 265 2650

Îðíû õýðýãñýë Øèðõýã 10 265 2650

8. Òөñëèéí õÿíàëò õýðýãæүүëýëò, ýðñäýëèéí òóõàé

Үéë àæèëëàãààíû ýðñäýë

Òөñëèéã õýðýãæүүëýõ ÿâöàä үíäñýí 2 òөðëèéí үéë àæèëëàãààíû ýðñäýë

ó÷èðíà. Ýäãýýð íü:

Õүíèé õү÷èí çүéëèéí ýðñäýë

Áèçíåñèéí òàñðàëòãүé àæèëëàãààíû ýðñäýë

Àæèë÷èä áàéíãà õÿíóóð áîëãîîìæòîé áàéæ òîíîã òөõөөðөìæèéã õýâèéí

àæèëëàãààã õÿíàõûí çýðýãöýý õөäөëìөð àþóëãүéí àæèëëàãààíû äүðìèéã

ñàõèõ ¸ñòîé. Öàõèëãààí òàñàëäàëò íü äóëààíû òîãòìîë õýìèéí àëäàãäàë

çýðýã íü үéëäâýðëýëèéí áàñ íýãýí ýðñäýëèéí õү÷èí çүéë áîëäîã. Èéìä áèä

áàðèõ áàðèëàà áàéãàëûí ãýðëèéã àëü áîëîõ ñàéí àøèãëàõ, áîëîí ýðñäýë

áîëîí çàðäàë áàãàòàé íàì äàðàëòûí õàëààëòûí çóóõûã ñóóðèëóóëàõààð

òºëºâëºñºí. Áèçíåñèéí òàñðàëòãүé үéë àæèëëàãààã íàðèéí çîõèöóóëàëò

áүõèé äîòîîä äүðýì æóðìûí õýðýãæүүëýëòýýð õàíãàíà.

Ñàíõүүãèéí ýðñäýë

Ñàíõүүãèéí ýðñäýë íü áàéãóóëëàãûí õóâüä ãàäààä äîòîîä õү÷èí çүéëñèéí

àëü àëèíààñ õàìààðàëòàé. Òөñëèéí õүðýýíä áèä äîòîîäîîñ õàìààðàõ áүõ

õү÷èí çүéëñèéã óäèðäàõààð òөëөâëөñөí. Îðëîãûí òààìàãëàëûã íөõöөë

áàéäëûí äóíäàæ òүâøèíä ãàðãàõ, õóäàëäàí àâàã÷èä õүëýýí çөâøөөðөõ үíèéí

òүâøèíã òîãòâîðòîé áàðèõ, çàðäëûã îíîâ÷òîé õÿíàõ áîëîí үð àøèãòàé

áүðòãýëèéí ñèñòåìèéã áүðäүүëýõ çàìààð ñàíõүүãèéí ñàõèëãà áàòûã

áàðèìòàëíà. Ãàäààä îð÷íû çүãýýñ íөëөөëөõ èíôëÿöè, âàëþòûí õàíø ãýõ ìýò

ýäèéí çàñàã áèçíåñèéí îð÷íû áóñàä өөð÷ëөëòèéã óðüä÷èëàí õàðæ

ñàíõүүãèéí øèéäâýð ãàðãàëòàíäàà òóñãàæ àæèëëàíà.

Бизнес өргөжүүлэх төсөл

Õÿíàëò

Òөñëèéí õýðýãæүүëýõ õóãàöààíä үéëäâýðëýëèéí үéë àæèëëàãàà áîëîí çàõ

çýýëèéí îð÷íû өөð÷ëөëò çýðãèéã ñóäëàí õîëáîãäîõ ñàéæðóóëàëòûã Òөñëèéí

áàã ãүéöýòãýíý. Òөñëèéí õýðýãæèëòèéí õÿíàëòûã òөñëèéí òөëөâëөãөөíèé

äàãóó çàðäàë öàã õóãàöàà, õàìðàõ õүðýýíäýý òîõèð÷ áàéãàà ýñýõ ãýñýí

øàëãóóðààð ÿâóóëíà.

9. Ýðñäýëèéí óäèðäëàãûí áîäëîãî áà àðãà çàì

Ýðñäýëýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ áà äàâàí òóóëàõ øèéäâýð ãàðãàëò

Ýðñäýëèéí óäèðäëàãûí õүðýýíä øèíæèëãýý õèéñíèé ýöýñò õàìãèéí үүñýæ

áîëçîøãүé áóþó òîõèîëäîõ ìàãàäëàë өíäөðòýé ýðñäëүүäýýñ óðüä÷èëàí

ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýý òºëºâëºõ íü ÷óõàë áàéäàã. Үүíä íýí ÿëàíãóÿà ó÷èð÷

áîëçîøãүé äàâòàìæ өíäөðòýé áóþó өäөð òóòàìä õүíýýñ õàìààðàí үүñ÷

áîëçîøãүé үéë àæèëëàãààíû àëäàà áîëîí áèçíåñèéí òàñðàëòãүé үéë

àæèëëàãààíä ñààä үүñâýð ãàäíû õү÷èí çүéëñèéí íөëөөëëèéã òîîöîæ,

Õөäөëìөðèéí àþóëãүéí àæèëëëàãààíû äүðìèéã ñàéòàð áîëîâñðóóëæ

àæèëòíóóäàä ìөðäөæ õýâøүүëýõýä îíöãîé àíõààðàõ øààðäëàãàòàé.

Äààòãàë

Áèçíåñèéí үíäñýí үéë àæèëëàãààíû îðëîãî áүðäүүëýã÷ êàïèòàë áîëîõ Үë

õөäëөõ õөðөíãө, үéëäâýðëýëèéí îáüåêò, òîíîã òөõөөðөìæèéã äààòãàëä

õàìðóóëàõ íü ýðñäýëèéí øèëæүүëýí óäèðäàõ íýã àðãà çàì áîëíî. Ìөí

үéëäâýðèéí àæèë÷äûã õөäөëìөðèéí ÷àäâàð òүð àëäàëòûí áîëîí ãýíýòèéí

îñîë çýðýã àìüäðàëûí äààòãàëûí òîõèðîìæòîé õýëáýðýýð áîäèòîé

үíýëãýýãýýð äààòãóóëàõ áîäëîãî áàðèìòàëíà.

10. Òөñëèéí çýýëèéí ýõ үүñâýðèéã òөëөõ òîîöîî

Òөñëèéí çýýëèéã 3 æèëèéí õóãàöààíä өðãөæүүëñýí áèçíåñèéíõýý үéë

àæèëëàãààíû àøèã îðëîãîîñ ýðãүүëýí òөëөõ áà áèçíåñ өðãөñөíөөð

áîðëóóëàëòûí îðëîãî æèëä äóíäæààð 45-55 ñàÿ òөãðөã /ñàðä 2 ñàÿ òөãðөã/-ò

õүðýõ þì.

Òөñëèéí çýýëèéã ýðãүүëýí òөëөõ õóâààðèéí äýëãýðýíãүéã Õàâñðàëò №2-ààñ

үçíý үү.

11. Òөñëèéí çýýëèéí áàðüöààíä ñàíàë áîëãîõ õөðөíãө

Òөñëèéí ñàíõүүæèëòèéí áàðüöààíä òөñөë õýðýãæүүëýã÷ … ãýð áүëèéí

äóíäûí өì÷ëөëòýé ãàçàð áîëîí 2 ø àìèíû îðîí ñóóöûã çýýëèéí

ñàíõүүæèëòýýð áàðèõ үéëäâýðèéí áàðèëãà, òîíîã òөõөөðөìæèéí õàìò ñàíàë

áîëãîæ áàéíà.

Òîíîã òөõөөðөìæүүä /Áàéðøèë: îäîî áàéãàà áîëîí øèíý үéëäâýðò áàéðëàõ/

θäëûí ìàøèí 2 ø, õóó÷èí, õýâèéí

Ïèòåëèéí ìàøèí 1 ø, õóó÷èí, õýâèéí

θäëûí ìàøèí 3 ø, øèíý, ñàéí

Ïèòåëèéí ìàøèí 1 ø, øèíý, ñàéí

Óóðûí èíäүү 1 ø, øèíý, ñàéí