Çiğ Noktası Sıcaklığı

Sabit basınçta soğutulan nemli havanın içerdiği su

buharının yoğuşmaya başladığı sıcaklığa denir.
Entalpi (h- kcal/kg)
Kuru hava - su buharı karışımına (ıslak havaya) ısıtılması
esnasında verilmesi yada soğutulması esnasında alınması
gereken ısı miktarıdır.
Havadaki ısı miktarını, belirlenmiş bir referans değerine
göre gösteren bir ısıl özelliktir.
Bağıl Nem
Mevcut havada bulunan su buharı miktarının aynı
sıcaklıktaki doymuş havada bulunan su buharı miktarına
oranına denir.
Özgül Nem (gr/kg)
Mevcut havada bulunan birim miktardaki nemli havanın
ihtiva ettiği su buharı miktarına denir.
Yani mevcut şartlarda 1 kg havadaki nemin gram
cinsinden miktarıdır.
Yoğunluk (p-kg/m3 )
Nemli hava ağırlığının, kapladığı hacme oranı hava
yoğunluğu olarak tanımlanır.
Hava yoğunluğunu etkileyen unsurlar, içindeki su buharı
miktarı, havanın sıcaklığı, ve havanın bulunduğu rakım ve
açık hava basıncı olarak sayılabilir. Psikrometrik diyagram
üzerinde bu değişkenlere göre havanın yoğunluğu
belirlene- bilmektedir.
Duyulur Isı (Qd - kcal/kg)
Nemli havadan, kuru termometre sıcaklığını değiştirmek
için verilmesi ya da alınması gereken ısı miktarıdır.
Gizli Isı (Qg - kcal/kg)
Nemli havadan, kuru termometre sıcaklığı değişmeksizin
içeriğindeki su buharının yoğuşturulması yani faz
durumunu değiştirmek için verilen veya alınan ısı
miktarıdır.
Duyulur ısı Oranı
Duyulur ısının (Qduyulul), toplam ısıya
(Qduyulur + Qgizli) oranıdır.
Havanın Özgül Isısı (CP - Kcal/kg °C)
1 kg nemli havanın sıcaklığını 1 °C arttırmak için gereken
ısı miktarına özgül ısısı denir.
-100 ile + 100 °C aralığı için,
Cp = 1,004 Kj/kg°C = 0,24 kcal/kg°C
Duyulur Isı Oranı Çizgisi (Doğrusu)
Duyulur ısı oranı ile referans noktasından geçen çizgiye
duyulur ısı oranı çizgisi denir.
Referans noktası psikrometrik diyagram üzerinde bulunan
ve rakıma bağlı olarak yeri değişken olan bir noktadır.
(Deniz seviyesine göre hazırlanmış psikrometrik
diyagramda referans noktası yaklaşık olarak 20 °C KT ile %
50 Bağıl nem eğrisi üzerindedir.)
Kabuller

• Havanın yoğunluğu: hava yoğunluğu sıcaklığa ve

rakıma bağlı olarak değişmektedir.Örneğin; deniz
seviyesinde, 0 °C de yaklaşık 1,29 kg/m3 iken 30 °C de
yaklaşık 1,17 kg/m3 değerindedir.

• Yapacağımız hesaplarda hava yoğunluğu ortalama

olarak 1,2 kg/m3 olarak alınacaktır
1-)Dış Dizayn Şartlarının Belirlenmesi
Klima hesaplarını yapacağımız yapı Şanlıurfa ‘da olduğundan, projelendirme için Yaz mevsimi dış
dizayn şartlarını Tablo 1 ‘den okuyoruz.

Tablo 1’e göre;

Yaz mevsiminde dış ortamın;

Kuru Termometre Sıcaklığı KT: 43 °C

Yaş Termometre Sıcaklığı  YT: 24 °C

Δtg:15,2 °C (Gündüz-Gece Sıcaklık Farkı)

Dış dizayn şartlarında yapılacak düzenleme için tablo 4’e bakılır

Düzeltme Faktörleri = KT için 2,5°C KT: 43-2,5= 40,5 °C

YT için 0,5°C YT: 24-0,5=23,5 °C

Maks. yük zamanımız Eylül ayında saat 12:00’dır

İç mahalde ulaşılmak istenen değerler ;

Tablo 2’ye göre;

Kuru Termometre Sıcaklığı KT: 24°C

Bağıl Nem  %50

Şartlar Kuru Termometre Yaş Termometre Bağıl Nem % w ( g/kg kuru hava)
Dış Ortam 40,5 °C 23,5 °C 11,25
Salon 24°C 50 9,25
Bagıl nem ve w parametreleri piskometrik diyagramlar yardımıyla bulunmuştur

2-) Zorunlu Dış hava ve İnfiltrasyon

Mahaldeki insan sayısı 170 verilmiştir ve kişi başına gerekli temiz hava miktarı da 25 m3/ h olarak
alınmıştır


Vd  (25 170) / 3600  1,18055 m3/ h

Vinf  (3  0,481)  (3  0,595)  1,076666667 m3/ h

Vdtop 1,18055 m3/ h
3-) Güneş Radyasyonu ile Gelen Isılar

Güneş Radyasyonu

DOĞU
Alan(m2) = 94,8
Güneş Rad.(W/m2) = 44
Gölgeleme Fak. = 0,8
q= 51,48
Güneş Radyasyonu (W)= 3904,2432

BATI
Alan(m2) = 80
Güneş Rad.(W/m2) = 44
Gölgeleme Fak. = 0,8
q= 51,48
Güneş Radyasyonu (W) = 3294,72

KUZEY
Alan(m2) = 221
Güneş Rad.(W/m2) = 44
Gölgeleme Fak. = 0,6
q= 51,48
Güneş Radyasyonu (W) = 6826,248

GÜNEY
Alan(m2) = 382
Güneş Rad.(W/m2) = 441
Gölgeleme Fak. = 0,6
q= 515,97
Güneş Radyasyonu (W)= 118260,324

TOPLAM = 132285,5352

Yapılan işlemler excelde hazırlanmış olup excelden buraya aktarılmıştır.Ekte verilen excel dosyasi incelendiğinde
işlem detaylari gorulebilir.
4-) İletim ve Taşınımla ile Gelen Isılar

İletim ısılarının hesaplanması formülde yerine yazılacak Δteş in hesaplanması gerekir,bunun için ise
öncelikle Δt1 , Δt2 , Δteş tablo değerlerinin bulunması gerekir. , Δteş tablo değeri için Tablo 11 ‘e bakılır
ve belirli saat ve duvar ve yöne göre bir saptama yapılır. Daha sonra her yön için ayrı ayrı Δteşhesap
bulunur ve bu değer birazdan da göreceğiniz üzere iletim ısılarının hesaplanmasında kullanılır.

Eşdeğer Sıcaklık Farkları Düzeltmeler

Δt1=KTdış– KTiç– 8

Δt1=40,5-25-8=7,5 °C

Δt2=Δtg– 11 ise Δt2=15,2 – 11= 4,2 °C

Δteşhesap=Δteş tablo + Δt1– 0,5x Δt2

Her yön için ayrı ayrı Δteşhesap değeri hesaplanacak olursak tablo 11 ’den 30 cm kalınlığında açık
renkli duvar için güneş saati 10.00 daki değerler okuyarak,

ΔteşhesapDoğu= 6,7+7,5 -(0.5*4,2)=12,1°C

ΔteşhesapKuzey= 0+7,5 -(0.5*4,2)=5,4°C

ΔteşhesapGüney=0,6+7,5 -(0.5*4,2)=6°C

ΔteşhesapBatı =2,2+7,5 -(0.5*4,2)=7,6°C

Değerlerini elde ederiz.Bunları kullanarak hesap yapacak olursak; Q  A  Δteşhesap  K

Güney
Alan (m2) = 17,25
Δteş = 6
k= 1,657
İletim Isısı (W) = 171,4995

Doğu
Alan (m2) = 132
Δteş = 12.Oca
k= 1,657
İletim Isısı (W) = 2624,688
Kuzey
Alan (m2) = 227,7
Δteş = 5,4
k= 1,657
İletim Isısı (W) = 2037,414

Batı
Alan (m2) = 127
Δteş = 7,6
k= 1,657
İletim Isısı (W) = 1599,336

TOPLAM = 6432,938

Pencereden Gelen Isı Transferi

QPencereiletim = Toplam Pencere Alanı  Δt  K Δt=(KTdış– KTiç)

Camdan iletilen ısı transferini hesaplarken toplan cam alanımız ,camımızın k değeri ve iç-dış sıcaklık
farkını çarparak toplam ısı transferini hesaplarız.

İletim Isısı (Cam)

Toplam Alan (m2) = 757

Δt = 40,5 - 24 16,5
k (W/m2.C) = 5,815
Geçen Isı (W) = 72632,2575
5-) İç Isılar

İnsanlardan Gelen Duyulur Ve Gizli Isılar

İnsanlardan gelen duyulur ve gizli ısıları hesaplamak için öncelikle Tablo 13 deki değerlere bakarız.Tabloda
Ofis,Otel ortamında duran bir insanın dışarıya verdiği duyulur ısı miktarı 52W,gizli ısı miktarı ise 81 W olarak
gösterilmiştir.Buna göre kişi sayısını da bildiğimize göre hesabımızı yaparız.

Varlık
DI(W/kişi) = 52
GI(W/kişi) = 81
Kişi Sayısı = 170
Q duyulur = 8840
Q gizli = 13770

Aydınlatmadan Gelen Isılar

Mahalimiz büyük olduğundan aydınlatma için 200 adet 20W lık lambanın tüm lobiye dağıtılmış olduğunu
öngörerek buna göre hesap yaparız.

QAydınlatma
Aydınlatma
Lamba Adeti = 200
L. Gücü (W) = 20
Q duyulur(W) = 4000

Cihazlardan Gelen Isılar

Projede gösterilen bar ve kafeteryada kullanılacak elektrikli ve gazlı cihazların dışarıya verdikleri ısı miktarlarını
Tablo 14 ‘den okuduktan sonra kullanılacağını öngördüğümüz cihazlar için hesap yaparak dışarıya verdikleri
toplam gizli ve duyulur ısıları buluruz.

Elektrikli Cihazlar =
Tost Mak (adet) = 3
Q duyulur (W)= 630
Q gizli (W)= 141
Elektrik Ocağı (adet)
= 1
Q duyulur (W)= 116
Q gizli(W) = 140
Buz Dolabı (adet) = 4
Q duyulur(W) = 1164
Psikometrik Hesaplar
Yukarıda hesapladığımız ısıları toplayarak Oda Duyulur Isısı,Oda Gizli Isısı ve bu ikisiyle
de Duyulur Isı oranını bulabiliriz.(Exceldeki otomatik toplama göre;)

ODI
DIO=
ODI  OGI
ODI = 245531,4049
OGI = 58755,8175
DIO= 0,806906721

Bunları bildiğimize göre artık efektif oda duyulur ısısı ve efektif oda gizli ısısını
hesaplayabiliriz.

EODI = ODI + Vd(1,22)BF(KTd-KTo) + %1,8zam

EOGI = OGI + Vd(3)BF(Wd-Wo) + %1,8zam

EODI
EODI=
EODI  EOGI
EODI=245,531+1,180*(1,22)*(0,15)(40,5-24)+%1,8 zaman=249,954 kw

EOGI=30,819+1,180*(3)*(0,15)(11,25-9,75)+%1,8 zam=59,814 kw

EODI=249/(249+59,814)=0,8069
EODI psikometrik diyagramda kullanacagımız onemli bir veridir.

Bulduğumuz Dış şartı ve Oda şartını zaten daha önce psikometrik diyagramda
işaretlemiştik. Şimdi hesaplarımızı yapabilmek için R noktasından EDIO’mıza bir
doğru çekeriz. Bu doğruya oda şartımızdan geçen bir paralel çizdiğimizde,çizilen 2.
Doğrunun %100 bağıl nem eğrisini kesitiği nokta bize Cihaz Çiğ Noktasını verir ve bu
toplam hava debisini hesaplamamıza olanak sağlar.
Cihaz çiğ noktamızı 10°C buluruz ve toplam hava formülünde yerine yazarız.

EODI
Vt =
1,22  (1  BF )  ( KTo  CÇN )

Vt= Vd + Vresirkülasyon
Bu hesaplar yapıldığı taktirde aşağıdaki sonuçları alırız.

CÇN= 10
Vtoplam= 17,21687554
Vresirk= 16,03631998
Vdış= 1,180555556

KTG yani giriş sıcaklığı oda şartıyla dış şart arasında bir noktadadır,ve bu noktanın oda şartına olan
uzaklığının dış şarta olan uzaklığa oranı,Vdış ‘ın Vresirkülasyon miktarına oranına eşittir.

Bu orana göre hesap yapmamız gerekirse üfleme noktası

KTG= 25,13139963
KTÇ = CÇN +BF(KTG – CÇN) ise;

KTÇ= 12,26970994

Bu iki sıcaklık (KTG-KTÇ) arasındaki fark bize Δtm i verecektir.

Δtm= 11,73029006

Ayrıca Δtm’i formülden hesaplayıp psikometriden bulduğumuz değerle karşılaştırıp

hesaplarımızı kontrol etmemiz gerekirse,

Δtm=ODI / 1,22(Vt)

Δtm(formül)= 11,68941772

Değerler oldukca tutarlı çıktıgı için kabul edilebilir sayıyoruz..

Toplam Soğutma Yükü

Toplam Soğutma yükünü hesaplamamız için son birkaç adım kaldı, bunun için hesaba
devam ederiz.

TSY = Qkanal duy. + Qkanal giz. + Qdış duy. + Qdış giz. + EODI + EOGI

Qkanal duy. = 0,05 x ODI

Qkanal giz. = 0,05 x OGI

Qdış duy. = Vd x (1- BF) x 1,22 x(KTd - KTo)

Qdış giz. = Vd x (1- BF) x 3 x(Wd – Wo)

Toplam Soğutma Yükü=351204,1932