You are on page 1of 19

Vlachopanou C.

, (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων


p.p.1

Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων


Vlachopanoy Calliope 1
1 kalliopivlach@gmail.com
Περίληψη
Η καταναλωτική συμπεριφορά έχει αποτελέσει αντικείμενο έρευνας και
βιβλιογραφικής μελέτης από πολλούς συγγραφείς και ερευνητές για πολλά χρόνια.
Η σημαντικότητα της μελέτης της συμπεριφοράς του καταναλωτή, έγκειται στο
γεγονός ότι αυτή θα πρέπει να αξιολογείται και να λαμβάνεται υπόψη από τις
εταιρείες εμπορίας προϊόντων ή/και υπηρεσιών. Η γνώση του καταναλωτή για τα
προϊόντα και τις υπηρεσίες, ενισχύει την δυνατότητα για προσφορά πιο
εξατομικευμένων προϊόντων και υπηρεσιών τα οποία καλύπτουν επακριβώς τις
ανάγκες τους. Έτσι η γνώση της καταναλωτικής συμπεριφοράς και των αναγκών του
καταναλωτή, μπορεί να συμβάλει στην πιο σωστή προώθηση, τοποθέτηση στην
αγορά, τιμολόγηση και τμηματοποίηση των προσφερόμενων προϊόντων και
υπηρεσιών στην αγορά-στόχο. Στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκαν
σημαντικές σχέσεις μεταξύ της φήμης των εταιρειών και των προσφορών, των τιμών
πώλησης και της διαφορετικότητας της καταναλωτικής συμπεριφοράς.
Βιβλιογραφική ανασκόπηση
Η καταναλωτική συμπεριφορά
Σύμφωνα με τους Vinerean et.al., (2013), τα τελευταία χρόνια, οι ιστότοποι
κοινωνικής δικτύωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αυξήσει τη
δημοτικότητά τους, σε παγκόσμιο επίπεδο. Για παράδειγμα, το Facebook φέρεται να
έχει περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο ενεργούς χρήστες από την αρχή του το
2004. Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να περιγραφούν ως δίκτυα φίλων
με σκοπό την κοινωνική ή επαγγελματική αλληλεπίδραση (Trusov, Bucklin, &
Pauwels, 2009). Υπάρχει λοιπόν η παραδοχή ότι πράγματι, τα κοινωνικά δίκτυα έχουν
αλλάξει ριζικά τη διάδοση των πληροφοριών, καθιστώντας εξαιρετικά εύκολο να
διαδοθεί και να αφομοιωθεί μια πληροφορία (Akrimi & Khemakhem, 2012).
Οι μοναδικές πτυχές των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης και η τεράστια
δημοτικότητα τους, έχουν δημιουργήσει νέες πρακτικές μάρκετινγκ, όπως η
διαφήμιση και προώθηση (Hanna, Rohm & Crittenden, 2011). Τα κοινωνικά δίκτυα
έχουν επίσης επηρεάσει τη συμπεριφορά των καταναλωτών από την ευκολή και
γρήγορη απόκτηση πληροφοριών και έχουν ενθαρρύνει την «συμπεριφορά μετά την
αγορά», με δηλώσεις δυσαρέσκειας ή θετικές κριτικές (Mangold & Faulds, 2009, Ross
et al, 2009, Laroche et al, 2012). Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν πολλά πλεονεκτήματα,
δεδομένου ότι βοηθούν στη σύνδεση των επιχειρήσεων με τους καταναλωτές, στο να
αναπτύξουν σχέσεις και να τις προωθήσουν με χαμηλό κόστος, όπως έχουν
επισημάνει οι Kaplan και Haenlein (2010).
Άλλες λειτουργίες των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης περιλαμβάνουν τον
επηρεασμό των αντιλήψεων, των στάσεων και της συμπεριφοράς (Williams &
Cothrell, 2000), ενώ παράλληλα ενώνουν τους ανθρώπους με τις ίδιες αντιλήψεις. Σε
ένα online περιβάλλον, η Laroche (2012) επεσήμανε ότι οι άνθρωποι αρέσκονται στην
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.2

ιδέα να είναι κοινωνικά συνδεδεμένοι και να απολαμβάνουν τις αλληλεπιδράσεις με


άλλους ομοϊδεάτες. Το πολύ υψηλότερο επίπεδο αποτελεσματικότητας των
κοινωνικών δικτύων σε σύγκριση με άλλα παραδοσιακά κανάλια επικοινωνίας,
οδήγησε τους ηγέτες της βιομηχανίας να αναφέρουν, ότι οι εταιρείες πρέπει να
συμμετέχουν στο Facebook, στο Twitter, στο Linkedin και στο G+ προκειμένου να
επιτύχουν σε online περιβάλλοντα (Kaplan & Haenlein, 2010, Laroche et .al. 2012).
Έτσι, περισσότερες βιομηχανίες προσπαθήσουν να επωφεληθούν από τα social
media, δεδομένου ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη της
στρατηγικής, να αποδεχθούν το ρόλο τους στη διαχείριση των άλλων στρατηγικών ή
να ακολουθήσουν και άλλες κατευθύνσεις (Williams & Williams, 2008). Τα κοινωνικά
δίκτυα παρέχουν επίσης μια ευκαιρία για τις επιχειρήσεις να συμμετάσχουν και να
αλληλοεπιδρούν με τους υφιστάμενους και τους νέους (μελλοντικούς) πελάτες τους,
να ενθαρρύνουν μια αυξημένη αίσθηση οικειότητας στη σχέση τους με τον πελάτη
και να οικοδομήσουν όλες τις σημαντικές ουσιαστικές σχέσεις, με τους καταναλωτές
(Mersey, Malthouse & Calder 2010), ιδίως στο σημερινό επιχειρηματικό περιβάλλον,
όταν η πίστη των καταναλωτών μπορεί να εξαφανιστεί με το παραμικρό λάθος.
Η καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων
Οι Έλληνες καταναλωτές, κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης και κυρίως από
το 2012 και ύστερα όπου οι επιπτώσεις της έγιναν πιο αισθητές, άρχισαν να
διαφοροποιούνται ως προς το καταναλωτικό τους προφίλ. Πιο συγκεκριμένα οι
καταναλωτές στην Ελλάδα πλέον ψωνίζουν με λίστα και έχουν περιορίσει σε μεγάλο
βαθμό τις αυθόρμητες αγορές. Οι καταναλωτές επίσης επιδιώκουν να
εκμεταλλεύονται τις προσφορές στα προϊόντα που καταναλώνουν (Καραγεώργου,
2011) και έχουν μειώσει σημαντικά τις δαπάνες τους. Πλέον για το 20% των
προϊόντων που αγοράζεται ανά καταναλωτή προτιμώνται προϊόντα ιδιωτικής
ετικέτας. Μια από τις ενέργειες που πραγματοποίησαν τα σούπερ μάρκετ στην
Ελλάδα ήταν η προώθηση τοπικών προϊόντων αυξημένης ποιότητας στα προϊόντα
ιδιωτικής ετικέτας, γεγονός το οποίο αύξησε σημαντικά την προτίμηση σε αυτά.
Όπως έχει διαπιστωθεί οι καταναλωτές προτιμούν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας
λόγω της χαμηλής τιμής τους (44%). Σύμφωνα με έρευνα της Nielsen:
 34% των επώνυμων προϊόντων που είναι τοποθετημένα στα ράφια των
σούπερ μάρκετ ήταν σε προσφορά.
 9 στους 10 πηγαίνουν στο σούπερ μάρκετ με λίστα των ειδών που χρειάζονται
και η τελική επιλογή γίνεται με βάση την τιμή ύστερα από σύγκριση μέσα στο
κατάστημα.
 4 στους 10 αναζητούν τις προσφορές
 Η εμπορική κατανάλωση συνεχίζει να κινείται πτωτικά με ποσοστά που
ξεκινούν από το 5% και φτάνουν στο 38%
 Το 2010 οι πωλήσεις στο φρέσκο γάλα μειώθηκαν 4%, στα αρτοσκευάσματα
και το ψωμί 5,2%, στα κατεψυγμένα αλιεύματα 6%, στα αναψυκτικά 9,6%,
στους χυμούς 10,6% και στο ελαιόλαδο 5,8%.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ (2013), το 91% των
καταναλωτών δηλώνει ότι έχει μειωθεί το εισόδημα του, το 79% ότι έχει μειωθεί
πάνω από 20%, το 31% ότι έχει μειωθεί πάνω από 40% και στο 48% των νοικοκυριών
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.3

υπάρχει τουλάχιστον ένας άνεργος. Επομένως, ο καταναλωτής αποποιείται τη λογική


του «shopping therapy» ή των αυθόρμητων αγορών και μετακινείται προς τη λογική
της μείωσης του «shopping remorse» (δηλαδή του άγχους για το αν έχει κάνει τη
βέλτιστη αγορά), μέσω της επίτευξης της ιδανικότερης αγοράς μεταξύ των επιλογών
τους. Γι’ αυτό τον λόγο και ο καταναλωτής προβαίνει σε συγκεκριμένες ενέργειες,
που αφορούν στην εξοικονόμηση χρημάτων:
 Το 82% των καταναλωτών επιλέγει περισσότερες προσφορές
 Το 80% των καταναλωτών συγκρίνει περισσότερο τις τιμές
 To 77% των καταναλωτών αγοράζει περισσότερο ελληνικά προϊόντα
 Το 74% των καταναλωτών χρησιμοποιεί περισσότερο λίστα
 Το 71% των καταναλωτών αγοράζει μόνο τα απαραίτητα
 To 70% των καταναλωτών αγοράζει γενικά φθηνότερα προϊόντα
 Το 67% των καταναλωτών αγοράζει οικονομικές συσκευασίες
 Το 65% των καταναλωτών αλλάζει «μάρκα»
 Το 64% των καταναλωτών κάνει μικρότερες αλλά πιο συχνές επισκέψεις στο
κατάστημα
 Το 59% των καταναλωτών επισκέπτεται περισσότερα καταστήματα
 Το 58% των καταναλωτών ψάχνει πιο εντατικά τις προσφορές στα φυλλάδια
και στο internet
Θα πρέπει να τονιστεί ότι μόλις 1 στους 10 καταναλωτές φέρεται να μην έχει
αλλάξει τις συνήθειες του τα τελευταία χρόνια, ενώ οι 4 στους 10 καταναλωτές
δηλώνουν ότι υιοθετούν σε μεγάλο βαθμό όλες τις παραπάνω ενέργειες
προκειμένου να εξοικονομήσουν χρήματα.
Διάγραμμα 1. Οι 20 Top Τροφές σε συχνότητα κατανάλωσης
Οι 20 TopΤροφές σε συχνότητα κατανάλωσης
(τουλάχιστον 1-2 φορές την εβδομάδα)
Αλκοολούχα ποτά 46%
Γάλα χαμηλών λιπαρών 46%
Γιαούρτι χαμηλών λιπαρών 48%
Φυσικός Χυμός 52%
Ψωμί λευκό 52%
Ωμοί ξηροί καρποί 53%
Ψωμί ολικής αλέσεως 54%
Κίτρινο τυρί 55%
Ψάρια 59%
Ρύζι 59%
Γλυκά 59%
Φέτα 62%
Ζυμαρικά λευκά 62%
Κόκκινο κρέας 70%
Όσπρια 71%
Πουλερικά 80%
Καφές 84%
Φρούτα 92%
Λαχανικά 96%
Ελαιόλαδο 98%
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.4

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που συμβάλλουν στην συμπεριφορά των


καταναλωτών κατά έναν ορισμένο τρόπο. Οι παράγοντες αυτοί, απαντούν σε
ερωτήματα όπως τι αγοράζουν; από πού αγοράζουν; γιατί αγοράζουν; πότε
αγοράζουν; πώς αγοράζουν; Επίσης οι παράγοντες αυτοί λειτουργούν εν γνώσει ή εν
αγνοία των καταναλωτών και μπορούν να ταξινομηθούν σε εξωτερικούς
(Πολιτιστικός και κοινωνικός) και εσωτερικούς (προσωπικός και ψυχολογικός)
παράγοντες.
Κοινωνική τάξη: Οι κοινωνικές τάξεις αποτελούν μία δέσμη από κοινωνικές θέσεις που
διαφέρουν μεταξύ τους ως προς το κύρος και την κοινωνική θέση, το εισόδημα και την ισχύ,
τη μόρφωση και το επάγγελμα, τα προνόμια και την κτήση υλικών αγαθών, τις αξίες και τον
τρόπο ζωής, τις φιλίες και τον τρόπο συμπεριφοράς. Τα μέλη της κάθε κοινωνικής τάξης
συνήθως συναναστρέφονται μεταξύ τους παρά με μέλη άλλων τάξεων. Επομένως, οι
κοινωνικές τάξεις ορίζονται ως ξεχωριστές ομάδες ατόμων οι οποίες διαφέρουν κυρίως στη
μόρφωση, το επάγγελμα και το εισόδημα. Επιπλέον, η θέση κάποιου καταναλωτή σε μία
κοινωνική τάξη εξαρτάται από την οικογενειακή ιστορία, την εμφάνιση, τα κοινωνικά
προσόντα, την κοινωνική αποδοχή κ.λπ. (Σιώμκος, 2002)
Κοινωνικοί ρόλοι: Παράλληλα, κάθε άτομο καλείται να διαδραματίσει διαφορετικούς
ρόλους μέσα στην κοινωνία. Σε κάθε ρόλο, η δύναμη διαφέρει (Μπάλτας, 2003).
Ομάδες αναφοράς: Οι καταναλωτές για να πάρουν αποφάσεις για το ποια προϊόντα θα
αγοράσουν, χρησιμοποιούν διάφορα πρότυπα, επιζητούν καις στηρίζονται σε γνώμες άλλων
ατόμων που εκτιμούν και εμπιστεύονται (Σιώμκος, 2002). Τα άτομα αυτά συνήθως
αποτελούν η οικογένεια, οι φίλοι, οι συνεργάτες, οι συγγενείς, οι γνωστοί, οι οποίες
συμβάλλουν στο σχηματισμό των αξιών, πεποιθήσεων και προτύπων συμπεριφοράς
(Παντίδος, 2007). Επομένως, οι ομάδες αναφοράς είναι ομάδες ατόμων τις οποίες
χρησιμοποιούν οι καταναλωτές για σημεία αναφοράς, όταν πρόκειται να πάρουν κάποια
αγοραστική απόφαση. Η σημασία και ο εντοπισμός των ομάδων αναφοράς είναι πολύ
σημαντική για τους marketers διότι έτσι μπορούν να κατανοήσουν την επίδραση άλλων
ατόμων πάνω στις καταναλωτικές αποφάσεις του ατόμου - καταναλωτή. Επιπλέον, οι
marketers μπορούν να αναπτύξουν διάφορες μεθόδους με βάση τις οποίες θα μπορέσουν
να επιφέρουν τις επιθυμητές αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών που στοχεύουν.
Ηλικία και φάση του κύκλου ζωής της οικογένειας: Αποτελεί ένα από τους πιο
σημαντικούς δημογραφικούς παράγοντες επηρεασμού καταναλωτικής συμπεριφοράς. Τα
προϊόντα και τις υπηρεσίες που προτιμά ένας καταναλωτής στην παιδική του ηλικία
διαφέρουν σε πολύ μεγάλο βαθμό από αυτά που επιθυμεί μεγαλώνοντας, μπαίνοντας στην
εφηβεία, κατά την ενηλικίωση, τη συμβίωση με ένα άλλο άτομο και την απόκτηση παιδιών
(Μπάλτας, 2003). Η σημασία των επιμέρους φάσεων του κύκλου ζωής της οικογένειας για το
μάρκετινγκ σχετίζεται με το γεγονός ότι μπορούν να αποτελέσουν ένα αρχικό κριτήριο
τμηματοποίησης της αγοράς.
Φύλο: Αυτό το χαρακτηριστικό παραμένει σταθερό κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου
και επηρεάζει σημαντικά τις αξίες και τις προτιμήσεις των καταναλωτών (Sheth και Mittal,
2004). Σύμφωνα με έρευνα του Texas Tech University, οι Koyesnikova, Dodd και Wilcox (2009)
διαπίστωσαν πως υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες
καταναλωτές, στις διατροφικές τους συνήθειες (οι γυναίκες προτιμούν να καταναλώνουν
περισσότερο είδη υγιεινής διατροφής), στην ανάμειξη που έχουν με συγκεκριμένα προϊόντα
αλλά και τις γνώσεις (οι γυναίκες τείνουν να γνωρίζουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά
με ένα προϊόν και να τις αφομοιώνουν καλύτερα συγκριτικά με τους άνδρες). Επίσης, και από
διάφορες άλλες έρευνες που έχουν διεξαχθεί στο παρελθόν, έχουν δείξει ότι υπάρχουν
διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών. Για παράδειγμα, οι γυναίκες έχουν την τάση να
αγοράζουν είδη ένδυσης εστιάζοντας περισσότερο στο χρώμα και το ύφασμα από ότι οι
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.5

άνδρες.
Εκπαιδευτικό επίπεδο - Επάγγελμα - Οικονομική κατάσταση: Το εκπαιδευτικό
επίπεδο, επίσης, αναφέρεται μεταξύ των δημογραφικών παραγόντων που επηρεάζουν τη
συμπεριφορά των καταναλωτών. Βέβαια, σε πολλές περιπτώσεις το εκπαιδευτικό επίπεδο
συνδέεται με το επάγγελμα και κατ’ επέκταση με την οικονομική κατάσταση.
Προσωπικότητα: Η ανάλυση της προσωπικότητας των καταναλωτών μπορεί να βοηθήσει
το marketer να τους εντάξει σε επιμέρους ομάδες και να συνδέσει τα χαρακτηριστικά της
προσωπικότητας τους με συγκεκριμένες καταναλωτικές συμπεριφορές.
Αντίληψη: Είναι η διαδικασία με την οποία ένα άτομο επιλέγει, οργανώνει και ερμηνεύει
εισροές πληροφοριών με σκοπό να δημιουργήσει μία λογική εικόνα για τον κόσμο
(Αναγνωστάκη, 2011).

ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ: Τα τελευταία χρόνια η συμπεριφορά των
καταναλωτών στην Ελλάδα έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά. Ο αξιοσημείωτος
βαθμός αυτής της διαφοροποίησης προσέλκυσε το ενδιαφέρον διάφορων
ερευνητών οι οποίοι επιχείρησαν να εξηγήσουν την καταναλωτική συμπεριφορά πριν
την κρίση και την καταναλωτική συμπεριφορά όπως διαμορφώθηκε μετά την
εμφάνιση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης. Σκοπός της έρευνας που
πραγματοποιήθηκε, στα πλαίσια της παρούσας πτυχιακής εργασίας, ήταν να
εξακριβωθεί η καταναλωτική συμπεριφορά και η αγοραστική δύναμη, των
καταναλωτών την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Σκοπός της έρευνας ήταν επίσης
η εξακρίβωση των παραγόντων που διαμορφώνουν την αγοραστική συμπεριφορά
των συμμετεχόντων όπως και να διαπιστωθούν ποιες είναι οι κοινωνικές ομάδες που
συμβάλουν στην αγοραστική συμπεριφορά. Κατά την ολοκλήρωση της έρευνας
αναμένεται ότι οι σκοποί και τα ερευνητικά ερωτήματα θα απαντηθούν και θα
προκύψει με σαφήνεια η εικόνα για την καταναλωτική συμπεριφορά των
καταναλωτών. Για την υλοποίηση όσων αναφέρονται επιλέχθηκε η ποσοτική
μέθοδος έρευνας, για την αποτύπωση και μέτρηση της κατάστασης που αναλύεται.
ΜΕΘΟΔΟΣ: Κατά την οργάνωση του δειγματοληπτικού πλαισίου επιλέχθηκε η τυχαία
μέθοδος δειγματοληψίας. Όπως εξηγούν οι Teddlie και Yu (2007), η τυχαία μέθοδος
δειγματοληψίας είναι ίσως η πιο γνωστή από όλες τις στρατηγικές δειγματοληψίας.
Ένα απλό τυχαίο δείγμα είναι ένα είναι κάθε άνθρωπος σε ένα πληθυσμό που έχει
ίσες πιθανότητες να συμπεριληφθεί στο δείγμα, και η πιθανότητα ενός ατόμου που
συμμετείχε την έρευνα, δεν επηρεάζεται από την επιλογή άλλων ατόμων (Teddlie και
Yu, 2007). Το εργαλείο που επιλέχθηκε για την υλοποίηση της έρευνας ήταν το
δομημένο ερωτηματολόγιο (Βλ. Παράρτημα Α.). Ο τύπος των ερωτημάτων της
έρευνας ήταν κλειστού τύπου βασισμένα στην κλίμακα Likert η οποία σύμφωνα με
τους Chimi and Russell, (2009) χρησιμοποιείται σε σχεδόν όλους τους τομείς της
επιστημονικής και επιχειρηματικής έρευνας. Το σύνολο των συμμετεχόντων
ανέρχεται σε 1.000 άτομα.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ. Όπως διαπιστώνεται από τον πίνακα που ακολουθεί οι
συμμετέχοντες επηρεάζονται αρκετά από τη συσκευασία, τη μάρκα, τη νοοτροπία
της εταιρείας παραγωγής προϊόντος ή υπηρεσίας και από άλλα κριτήρια κατά τη
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.6

διαδικασία αγοράς. Περισσότερο φαίνεται να επηρεάζονται όμως από την τιμή και
την ποιότητα των προϊόντων. Επιπλέον διαπιστώνεται ότι οι συμμετέχοντες έχουν
περιορίσει τις αυθόρμητες αγορές και δεν επηρεάζονται από τις διαφημίσεις των
προϊόντων.
Περισσότερο συχνά φαίνεται ότι οι συμμετέχοντες ελέγχους τις προσφορές και
εκπτώσεις πριν κάνουν μια αγορά, επιλέγουν προϊόντα που έχουν χρησιμοποιήσει
ξανά (εμπιστοσύνη), αξιολογούν όλες τις εναλλακτικές επιλογές και ύστερα
αποφασίζουν, επιλέγουν προϊόντα και υπηρεσίες σύμφωνα με τις ανάγκες και τις
απόψεις τους για αυτά και έχουν ήδη αποφασίσει τι θα αγοράσουν πριν επισκεφθώ
το κατάστημα, γεγονός το οποίο μπορεί να σημαίνει ότι έχουν κάνει ήδη μια λίστα
την οποία θα τηρήσουν. Οι συμμετέχοντες θεωρούν ότι τους έχει επηρεάσει η
οικονομική κρίση στην καταναλωτική τους συμπεριφορά αρκετά όπως επίσης και ότι
στον ίδιο βαθμό μπαίνουν στη διαδικασία σύγκρισης των τιμών για όλα τα προϊόντα
λόγω της οικονομικής κρίσης και η επιλογή προϊόντων τα οποία είναι σε προσφορά.
Επιπλέον οι συμμετέχοντες θεωρούν ότι οι λογαριασμοί κοινής ωφέλειας έχουν
αυξηθεί. Σε μικρότερο βαθμό φαίνεται οι συμμετέχοντες να αγοράζουν προϊόντα τα
οποία δεν χρειάζονται παρασυρμένοι από μια διαφήμιση ή προσφορά, να έχουν
μειώσει τις δαπάνες σε επώνυμα προϊόντα supermarket, να έχουν στραφεί σε
προϊόντα χαμηλότερης αξίας ή ποιότητας, να έχουν κάνει περικοπές στη διασκέδασή
τους, και να πιστεύουν ότι οι τιμές των προϊόντων που καταναλώνουν συνήθως ότι
έχουν αυξηθεί.
Πίνακας 1. Περιγραφική στατιστική ανάλυση και κατανομή συχνοτήτων
Επιδράσεις Καθόλου Λίγο Αρκετά Πολύ Πάρα Μ.Ο. Τ.Α.
πολύ
Συσκευασία 12,0 25,0 36,0 23,0 4,0 2,82 1,04
Τιμή 0,0 6,0 22,0 45,0 27,0 3,93 0,85
Ποιότητα 0 1,0 9,0 44,0 46,0 4,35 0,68
Μάρκα 5,0 17,0 43,0 28,0 7,0 3,15 0,95
Διαφήμιση 19,0 34,0 31,0 13,0 3,0 2,47 1,03
Νοοτροπία εταιρείας παραγωγής 8,0 31,0 35,0 22,0 4,0 2,83 0,99
προϊόντος ή υπηρεσίας
Άλλα κριτήρια 23,0 23,0 40,0 10,0 4,0 2,49 1,07
Απόφαση αγοράς Ποτέ Σπάνια Κάποιες Συχνά Πάντα Μ.Ο. Τ.Α.
φορές
Κάνω συνήθως αυθόρμητες 3,0 37,0 38,0 20,0 2,0 2,81 0,86
αγορές
Επιλέγω μια μάρκα αν η 19,0 42,0 30,0 6,0 3,0 2,32 0,95
διαφήμισή της είναι ελκυστική
Αναζητώ προσφορές και εκπτώσεις 1,0 7,0 33,0 44,0 15,0 3,65 0,85
πριν κάνω μια αγορά
Επιλέγω προϊόντα τα οποία έχω 3,0 3,0 4,0 69,0 21,0 4,02 0,80
χρησιμοποιήσει ξανά
Αξιολογώ όλες τις εναλλακτικές 2,0 12,0 29,0 44,0 13,0 3,54 0,93
επιλογές και ύστερα αποφασίζω
Επιλέγω προϊόντα και υπηρεσίες 3,0 4,0 9,0 54,0 30,0 4,04 0,91
σύμφωνα με τις ανάγκες και τις
απόψεις μου για αυτά
Έχω ήδη αποφασίσει τι θα 3,0 12,0 30,0 44,0 11,0 3,48 0,94
αγοράσω πριν επισκεφθώ το
κατάστημα.
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.7

Καθόλου Λίγο Αρκετά Πολύ Πάρα Μ.Ο. Τ.Α.


πολύ
Πιστεύετε ότι σας έχει επηρεάσει 1,0 11,0 18,0 48,0 22,0 3,79 0,94
η οικονομική κρίση στην
καταναλωτική σας συμπεριφορά;
Μπαίνετε στη διαδικασία 0 8,0 31,0 36,0 25,0 3,78 0,91
σύγκρισης των τιμών για όλα τα
προϊόντα που αγοράζετε λόγω της
οικονομικής κρίσης;
Επιλέγετε προϊόντα τα οποία είναι 0 4,0 30,0 46,0 20,0 3,82 0,79
σε προσφορά;
Αγοράζετε προϊόντα τα οποία δεν 15,0 35,0 37,0 10,0 3,0 2,51 0,96
χρειάζεστε παρασυρμένοι από μια
διαφήμιση ή προσφορά;
Έχετε μειώσει τις δαπάνες σας σε 6,0 20,0 38,0 29,0 7,0 3,11 1,00
επώνυμα προϊόντα supermarket;
Έχετε στραφεί σε προϊόντα 9,0 24,0 32,0 23,0 12,0 3,05 1,14
χαμηλότερης αξίας ή ποιότητας;
Θεωρείτε ότι έχουν αυξηθεί τα 4,0 12,0 26,0 39,0 19,0 3,57 1,05
έξοδά σας προς ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ και
παροχής τηλεφώνου (σταθερού
και κινητού)-internet;
Έχετε κάνει περικοπές στη 14,0 19,0 32,0 21,0 14,0 3,02 1,23
διασκέδασή σας;
Οι τιμές των προϊόντων που 0,0 17,0 39,0 29,0 15,0 3,42 0,94
καταναλώνετε συνήθως πόσο
θεωρείτε ότι έχουν αυξηθεί;

Στο διάγραμμα που ακολουθεί επιβεβαιώνονται οι διαπιστώσεις του πίνακα 1. Πιο


συγκεκριμένα οι συμμετέχοντες επηρεάζονται ελάχιστα από τον πωλητή ή από τις
διαφημίσεις. Λίγο περισσότερο φαίνεται να επηρεάζονται από τις αξιολόγησης
άλλων καταναλωτών και από φίλους τους, ενώ πιο πολύ εμπιστεύονται την γνώμη
της οικογένειας τους και επιλέγουν να καταναλώνουν προϊόντα σε προσφορά.
Διάγραμμα 2. Ποιες από τις ακόλουθες ομάδες επηρεάζουν την καταναλωτική
συμπεριφορά
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.8

Ποιες από τις ακόλουθες ομάδες επηρεάζουν την καταναλωτική σας συμπεριφορά;
Πωλητής

26,9%
Προσφορά-πακετο Διαφήμιση

4,2%
10,4%

17,9%
21,6% Αξιολογήσεις
Οικογένεια
καταναλωτών

18,9%

Φίλοι

CROSSTABS. Από ανάλυση των πινάκων διπλής εισόδου διαπιστώθηκε ότι οι


γυναίκες επηρεάζονται πιο πολύ από τους άνδρες από τη συσκευασία των
προϊόντων, από την τιμή και από την ποιότητα. Οι άνδρες επηρεάζονται πιο πολύ από
τις γυναίκες από τη μάρκα και από άλλα κριτήρια. Από το σύνολο των συμμετεχόντων
πιο πολύ οι γυναίκες κάνουν αυθόρμητες αγορές, επιλέγουν με κριτήριο τη μάρκα
εάν τις πείσει η διαφήμιση για την ποιότητα του προϊόντος, προτιμούν
επαναλαμβανόμενες αγορές ίδιων προϊόντων που εμπιστεύονται, αξιολογούν όλες
τις εναλλακτικές, κάνουν λίστα αγορών.
Από το σύνολο των συμμετεχόντων οι ηλικίες 28-35 επηρεάζονται πιο πολύ από τη
συσκευασία των προϊόντων, από την τιμή, την ποιότητα, τη μάρκα, την εταιρεία
παραγωγής και από άλλα κριτήρια, κάνουν αυθόρμητες αγορές, κάνουν έρευνα
αγοράς, προτιμούν επαναλαμβανόμενες αγορές ίδιων προϊόντων που
εμπιστεύονται, αξιολογούν όλες τις εναλλακτικές, επιλέγουν προϊόντα σύμφωνα με
τις ανάγκες τους και κάνουν λίστα αγορών. Οι ηλικίες 25-28 ετών επιλέγουν με
κριτήριο τη μάρκα εάν τους πείσει η διαφήμιση για την ποιότητα του προϊόντος.
Από το σύνολο των συμμετεχόντων οι συμμετέχοντες με ατομικό εισόδημα
επηρεάζονται πιο πολύ από τη συσκευασία, την τιμή, την ποιότητα, την εταιρεία
παραγωγής και άλλα κριτήρια. Οι συμμετέχοντες με οικογενειακό εισόδημα
επηρεάζονται πιο πολύ από τη μάρκα. Οι συμμετέχοντες με ατομικό εισόδημα
κάνουν αυθόρμητες αγορές ενώ όσοι έχουν οικογενειακό εισόδημα επιλέγουν με
κριτήριο τη μάρκα εάν τους πείσει η διαφήμιση για την ποιότητα του προϊόντος. Οι
συμμετέχοντες με ατομικό εισόδημα κάνουν έρευνα αγοράς, προτιμούν
επαναλαμβανόμενες αγορές ίδιων προϊόντων που εμπιστεύονται, εξετάζουν όλες τις
εναλλακτικές επιλογές, επιλέγουν προϊόντα σύμφωνα με τις ανάγκες τους και κάνουν
λίστα αγορών.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ. Η παραγοντική ανάλυση που διενεργήθηκε εξήγαγε επτά


παράγοντες:
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.9

1. Η οικονομική κρίση έχει συμβάλλει στην αύξηση της σύγκρισης τιμών και στην
τάση για περικοπές στη διασκέδαση.
2. Η διαφήμιση ενός brand μπορεί να συμβάλλει στην επιλογή της μάρκας
αυτής.
3. Η απόφαση αγοράς στο κατάστημα προέρχεται από τον καθορισμό των
αναγκαίων προϊόντων πριν από την επίσκεψη στο κατάστημα (Λίστα).
4. Οι τιμές των βασικών προϊόντων παρουσιάζουν αύξηση
5. Η διαδικασία λήψης της απόφασης αγοράς αποτελεί ένα συνονθύλευμα
παραγόντων. Ένας από αυτούς είναι η ίδια η εταιρεία παραγωγής.
6. Πριν την απόφασης αγοράς αξιολογούνται όλες οι εναλλακτικές επιλογές
βάσει της τιμής με αποτέλεσμα τον περιορισμό των αυθόρμητων αγορών.
7. Επιλογή προϊόντων τα οποία έχουν ξαναχρησιμοποιήθει υποδεικνύει
εμπιστοσύνη στην ποιότητά τους.
Τα κριτήρια με τα οποία επιλέχθηκαν οι επτά παράγοντες είναι το κριτήριο της
ιδιοτιμής το οποίο θα έπρεπε να είναι άνω της μονάδας και βάσει του Scree Plot.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗΣ. Σύμφωνα με τον Πίνακα 2 επιβεβαιώνονται όλες οι
ερευνητικές υποθέσεις:
Η1. Το φύλο των συμμετεχόντων αλληλεπιδρά με τις επιδράσεις που δέχονται οι
συμμετέχοντες κατά την επιλογή προϊόντων, την απόφαση αγοράς και τους
παράγοντες της απόφασης αγοράς.
Η2. Η ηλικία των συμμετεχόντων αλληλεπιδρά με τις επιδράσεις που δέχονται οι
συμμετέχοντες κατά την επιλογή προϊόντων, την απόφαση αγοράς και τους
παράγοντες της απόφασης αγοράς.
Η3. Το είδος του εισοδήματος των συμμετεχόντων αλληλεπιδρά με τις επιδράσεις
που δέχονται οι συμμετέχοντες κατά την επιλογή προϊόντων, την απόφαση αγοράς
και τους παράγοντες της απόφασης αγοράς.
Πίνακας 2. Ανάλυση παλινδρόμησης
Φύλο Ηλικία Εισόδημα
Επιδράσεις 0,000 0,085 0,000 0,127 0,000 0,082
Απόφαση αγοράς 0,000 0,161 0,000 0,084 0,000 0,083
Παράγοντες 0,000 0,036 0,000 0,180 0,000 0,094
απόφασης αγοράς

Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι παράγοντες που έχουν την μεγαλύτερη επίπτωση στην
πρώτη ερευνητική υπόθεση «Επιδράσεις-Φύλο» είναι η μάρκα (0,120), στην
ερευνητική υπόθεση «Επιδράσεις-Ηλικία» είναι η συσκευασία (0,132), η ποιότητα
(0,260) και η εταιρεία παραγωγής (0,154), στην ερευνητική υπόθεση «Επιδράσεις-
Εισόδημα» είναι η συσκευασία (0,105) και η διαφήμιση (0,101). Οι παράγοντες που
έχουν την μεγαλύτερη επίπτωση στην δεύτερη ερευνητική υπόθεση «Απόφαση
αγοράς -Φύλο» είναι οι αυθόρμητες αγορές (0,153) και η επιλογή γνώριμων
προϊόντων (0,184), στην ερευνητική υπόθεση «Απόφαση αγοράς -Ηλικία» είναι η
επιλογή προϊόντων και υπηρεσιών σύμφωνα με τις ανάγκες και τις απόψεις τους για
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.10

αυτά (0,329), στην ερευνητική υπόθεση «Απόφαση αγοράς -Εισόδημα» είναι οι


αυθόρμητες αγορές (0,129). Οι παράγοντες που έχουν την μεγαλύτερη επίπτωση
στην τρίτη ερευνητική υπόθεση «Παράγοντες απόφασης αγοράς -Φύλο» είναι η
σύγκριση των τιμών (0,047) και η μείωση δαπανών σε επώνυμα προϊόντα
supermarket (0,060), στην ερευνητική υπόθεση «Παράγοντες απόφασης αγοράς -
Ηλικία» είναι οι περικοπές στη διασκέδασή (0,403) και η μείωση δαπανών σε
επώνυμα προϊόντα supermarket (0,181) στην ερευνητική υπόθεση «Παράγοντες
απόφασης αγοράς -Εισόδημα» η επίδραση της οικονομικής κρίσης στην
καταναλωτική συμπεριφορά (0,119).
ΣΥΖΗΤΗΣΗ. Στη σύγχρονη έρευνα για τη συμπεριφορά του καταναλωτή θεωρείται ότι
συντελεί ένα ευρύ φάσμα παραγόντων που επηρεάζουν τον καταναλωτή και
αναγνωρίζει ένα ευρύ φάσμα των δραστηριοτήτων της κατανάλωσης πέρα από την
αγορά. Οι δραστηριότητες αυτές συνήθως περιλαμβάνουν την αναγνώριση, την
αναζήτηση πληροφοριών, την αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων, το κτίριο της
πρόθεσης αγοράς και την πράξη της αγοράς, την κατανάλωση και, τέλος, τη διάθεση.
Από τα αποτελέσματα της έρευνας συνοπτικά προκύπτει ότι όσο μεγαλύτερη είναι η
ηλικία το εισόδημα από οικογενειακό μεταβαίνει σε ατομικό και ότι οι
σημαντικότερες ομάδες επιρροής κατά σειρά μεγαλύτερης αξιολόγησης από τους
συμμετέχοντες είναι η προσφορά-πακέτο, η οικογένεια και οι φίλοι. Οι παράγοντες
που επηρεάζουν την καταναλωτική συμπεριφορά των συμμετεχόντων είναι κυρίως η
ποιότητα η τιμή και η μάρκα. Οι άνδρες επηρεάζονται λιγότερο από τις γυναίκες
αναφορικά με τα πιο πολλά χαρακτηριστικά των προϊόντων που επιλέγουν. Οι άνδρες
φαίνεται ότι επηρεάζονται πιο πολύ από τη μάρκα των προϊόντων ενώ οι γυναίκες
επηρεάζονται περισσότερο από τις τιμές πώλησης των προϊόντων, από την ποιότητα
και την μάρκα, τη νοοτροπία της εταιρείας και από άλλα κριτήρια. Τα ευρήματα αυτά
βρίσκονται σε απόλυτο βαθμό συμφωνίας τόσο με την ανασκόπηση όσο και με τα
αποτελέσματα που προέκυψαν από την περιγραφικής στατιστική ανάλυση και την
ανάλυση παλινδρόμησης.
Οι διαπιστώσεις που έχουν προκύψει από την παραγοντική ανάλυση είναι ότι η
οικονομική κρίση έχει συμβάλλει στην αύξηση της σύγκρισης τιμών και στην τάση για
περικοπές στη διασκέδαση. Επιπλέον η διαφήμιση ενός brand μπορεί να συμβάλλει
στην επιλογή της μάρκας αυτής και η απόφαση αγοράς στο κατάστημα προέρχεται
από τον καθορισμό των αναγκαίων προϊόντων πριν από την επίσκεψη στο κατάστημα
(Λίστα). Οι τιμές των βασικών προϊόντων παρουσιάζουν αύξηση ενώ η διαδικασία
λήψης της απόφασης αγοράς αποτελεί ένα συνονθύλευμα παραγόντων. Ένας από
αυτούς είναι η ίδια η εταιρεία παραγωγής. Επιπλέον φάνηκε ότι πριν την απόφαση
αγοράς αξιολογούνται όλες οι εναλλακτικές επιλογές βάσει της τιμής με αποτέλεσμα
τον περιορισμό των αυθόρμητων αγορών και ότι η επιλογή προϊόντων τα οποία έχουν
ξαναχρησιμοποιήθει υποδεικνύει εμπιστοσύνη στην ποιότητά τους.
Τα αποτελέσματα της έρευνας εξετάστηκαν ως προς την αξιοπιστίας τους με τον
δείκτη α του Cronbach ο οποίος ανήλθε σε 0,783. Επιπλέον η επάρκεια της
δειγματοληψίας και η σφαιρικότητα της έρευνας κυμαίνονται σε ικανοποιητικά
επίπεδα.
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.11

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Ύστερα από την ολοκλήρωση της έρευνας σε 1000 συμμετέχοντες


διατυπώνονται οι εξής προτάσεις στρατηγικής για τις εταιρείες παραγωγής βασικών
προϊόντων διατροφής.
 Προτείνεται η εστίαση στις ανάγκες των πελατών μέσα από την επιδίωξη ενός
περισσότερο πελατοκεντρικού συστήματος.
 Προτείνεται η αξιοποίηση των κοινωνικών δικτύων προκειμένου οι μεγάλες
εταιρείες που διοχετεύουν στην αγορά βασικά προϊόντα να καλύψουν το
αναπόφευκτο κενό στην επαφή με τον πελάτη.
 Προτείνεται η συνεχής επαφή με τα κανάλια διανομής των προϊόντων των
εταιρειών τα οποία είναι πιο εύκολο να αφουγκραστούν τις ανάγκες των
πελατών.
 Προτείνεται η διενέργεια έρευνας (Διαδικτυακά και σε καταστήματα
πώλησης) η οποία στόχο θα έχει την πιο στοχευμένη προώθηση προϊόντων
με πρωταρχικό στόχο την ικανοποίηση αναγκών με ποιοτικά προϊόντα.
 Προτείνεται η ουσιαστική επένδυση στον πελάτη με την προσφορά
προϊόντων σε εξαιρετικά ανταγωνιστικές τιμές. Αποτέλεσμα θα είναι η πίστη
του πελάτη στη μάρκα και η επιθυμία για επανάληψη της αγοράς.
 Ενθάρρυνση πελατών να λένε τη γνώμη τους για τα προϊόντα μέσα από κάθε
κανάλι επικοινωνίας.
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.12

Βιβλιογραφικές αναφορές
Akrimi, Y., & Khemakhem, R. (2012). What Drive Consumers to Spread the Word in
Social Media? Journal of Marketing Research & Case Studies, 2012, 1-14.
Assael, Henry, (1992b), Consumer Behavior &Marketing Action, Boston, Mass: PWS
KENT Publishing Company, 4th edition
Baumgartner H., & Steenkamp J.E.M., (1996), Exploratory consumer buying behavior:
Conceptualization and measurement, International Journal of Research in Marketing
13, pp 121-137
Blackwell, R.D, Miniard, P.W. and Engel, J.F. (2001), Consumer Behavior, Harcourt
College Publishers, 9th Ed.
Brosekhan A., Velayutham M., Phil M., (2014), Consumer Buying Behaviour – A
Literature Review, IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM), National
Conference on “Innovative Business Practices in Technological Era” Erode Sengunthar
Engineering College, Thudupathi, Erode.
Brosekhan A., Velayutham M., Phil M., (2000), Consumer Buying Behaviour – A
Literature Review, IOSR Journal of Business and Management (IOSR - JBM), PP 08 –
16.
Chimi C. and Russell D., (2009), The Likert Scale: A Proposal for Improvement Using
Quasi-Continuous Variables, EDSIG
Choubtarash N., Mahdieh O., and Marnani A. B., (2013), The study of the relationship
between consumer involvement and purchase decision (Case study: Cell phone),
Interdisciplinary Journal Of Contemporary Research In Business, Institute of
Interdisciplinary Business Research, April 2013, Vol 4, No 12.
Degeratu M. Alexandru, Arvind Rangaswamy Arvind, Wo Jianan, (2000), Consumer
choice behavior in online and traditional supermarkets. The effects of brand name,
price and other search attributes, International Journal of Research in Marketing,
Vol.17, Issue 1, (March), pp. 55-78
Douglas A., (2002), Toward a Theory of Consumer Choice as Sociohistorically Shaped
Practical Experience: The-Fits-Like-a-Glove Framework, Journal of Consumer
Research, 2002, Vol:28, s. 515.
Gajjar N. B. (2013), Consumer Behavior and the Process of Purchase Decision,
International Journal for Research in Management and Pharmacy (IJRMP), Vol.2, Issue
3, March 2013.
Ghafelehbashi S., Asadollahi A., Nikfar F., (2011), Acquaintance with All Types of
Involvement in Consumer Behavior, Interdisciplinary Journal Of Contemporary
Research In Business Institute of Interdisciplinary Business Research 493 September
2011, Vol 3, No 5.
Ghouri, A.M., Khan, N.U.R., Siddqui, U.A., Shaikh, A., & Alam, I. (2010). Determinants
Analysis of Customer Switching Behavior in Private Banking Sector of Pakistan.
Interdisciplinary Journal of contemporary research in business, 2 (7), 96-110.
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.13

Gower, (1998), Marketing, Αθήνα, εκδόσεις: Έλλην.


Hanna, R., Rohm, A., & Crittenden, V. L. (2011). We’re all connected: The power of the
social media ecosystem. Business Horizons, 54, 265-273.
Hodkison Chris, Geoffrey Kiel & Mc Coll-Kennedt R. Janet, (2000), Consumer Web
Search Behavior. Diagrammatic illustration of wayfinding on the web, International
Journal of Human- Computer Studies, Vol.52, Issue 5, (May), pp. 805-830
Jisana T. K. (2014), Consumer behaviour models: an overview, Sai Om Journal of
Commerce & Management , Volume 1, Issue 5 (May, 2014).
Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and
opportunities of social media. Business Horizons, 53, 59-68.
Keller, Kevin Lane, and Staelin Richard, (1987), Effects of Quality and Quantity of
information on Decision Effectiveness, Journal of Consumer Research, Vol.14, No2,
(September), pp.200-213
Khaniwale Μ., (2015), Consumer Buying Behavior, International Journal of
Innovation and Scientific Research, Vol. 14 No. 2, pp. 278-286 Apr. 2015
Kotler P., (2000), Pazarlama Yönetimi, Çeviren: Nejat Muallimoglu, Beta Basım,
Ιstanbul, 2000, s. 161.
Kotler Philip, (2003), Marketing Management, Prentice Hall International Editions,
11th Edition
Kotler, P. (1997) Marketing Management: Analysis, Planning, Implementation, and
Control, Englewood Cliffs: Prentice Hall.
Koyesnikova N., Dodd T., Wilcox J., (2009), Gender as moderator of reciprocal
behavior, Journal of Consumer Marketing, Vol. 26 No. 3, pp. 200-213
Laroche, M., Habibi, M. R., Richard, M. O., & Sankaranarayanan, R. (2012). The effects
of social media based brand communities on brand community markers, value
creation practices, brand trust and brand loyalty. Computers in Human Behavior, 28,
1755-1767.
Laroche, M., Habibi, M. R., Richard, M. O., & Sankaranarayanan, R. (2012). The effects
of social media based brand communities on brand community markers, value
creation practices, brand trust and brand loyalty. Computers in Human Behavior, 28,
1755-1767
Levin, P. Irwin and Gaeth J. Gary (1988), How consumers are affected by the framing
of attribute information before and after consuming the product, Journal of Consumer
Research, Vol.15, No.3, (December), pp.374-378
Luo Υ., (2009), Analysis of Culture and Buyer Behavior in Chinese Market, Asian Culture
and History, Vol. 1, No. 1.
Luthje C., (2003), Characteristics of innovating users in a consumer goods field. An
empirical study of sport-related product consumers, Technovation, In Press, Corrected
Proof, (15 February)
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.14

Mangold, W. G., & Faulds, D. J. (2009). Social media: The new hybrid element of the
promotion mix. Business Horizons, 52, 357-365
Marešová P., (2012), Research of the Behavior of Consumers in the Insurance Market
in the Czech Republic, Journal of Competitiveness, Vol. 4, Issue 2, pp. 20-37, June 2012.
Mersey, R. D., Malthouse, E. C., & Calder, B. J. (2010). Engagement with Online Media.
Journal of Media Business Studies, 7(2), 39-56
Mowen C. John, Minor S. Michael, (2001), Consumer behavior: a framework, Prentice-
Hall Publishing.
Patel P., (2009), Introduction to Quantitative Methods, October 15, 2009,
http://hls.harvard.edu/content/uploads/2011/12/quantitative_methods.pdf.
Richarme, M. (2005). Consumer Decision-Making Models, Strategies, and Theories.
Ross, C., Orr, E. S., Sisic, M., Arseneault, J. M., Simmering, M. G., & Orr, R. R. (2009).
Personality and motivations associated with Facebook use. Computers in Human
Behavior, 25, 578-586
Ruynon E. Kenneth, (1980), Consumer behavior and the practice of Marketing, A Bell
and Howell Company, 2nd Edition
Salomon M., (2006), Consumer Behavior, Prentice Hall, 2006, s. 498.
Schiffman, L. G., et al. (2007). Consumer Behavior. New Jersey: Prentice Hall.
Sheth J., Mittal B., (2004), Customer Behavior: A Managerial Perspective, 2nd Edition,
USA: Thomson South Western
Shih S.,P., Yu S., and Tseng H.C., (2015), The Study of Consumers' Buying Behavior and
Consumer Satisfaction in Beverages Industry in Tainan, Taiwan, Journal of Economics,
Business and Management, Vol. 3, No. 3, March 2015
Teddlie C., Yu F., (2007), Mixed Methods Sampling: A Typology With Examples,
Journal of Mixed Methods Research Volume 1 Number 1 January 2007.
Thangasamy Ε. & Patikar G., (2014), Factors Influencing Consumer Buying Behaviour:
A Case Study, Global Journal of Management and Business Research: E Marketing
Volume 14 Issue 5 Version 1.0 Year 2014
Trusov, M., Bucklin, R. E., & Pauwels, K. (2009). Effects of Word-of-Mouth Versus
Traditional Marketing: Findings from an Internet Social Networking Site. Journal of
Marketing, 73, 90-102
Vinerean S., Cetina I., Dumitrescu L., Tichindelean M., (2013), The Effects of Social
Media Marketing on Online Consumer Behavior, International Journal of Business and
Management; Vol. 8, No. 14; 2013.
Wilkie, W.L. (1994), Consumer behavior, New York: John Wiley & Sons
Williams, L., & Cothrell, J. (2000). Four smart ways to run online communities. Sloan
Management Review, 41, 81-91.
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.15

Yakup D., Mücahit C., Reyhan O., (2011), The Impact of Cultural Factors on the
Consumer Buying Behaviors Examined through An Empirical Study, International
Journal of Business and Social Science Vol. 2 No. 5; [Special Issue -March 2011].
Zeng Ming, Reinartz Werner, (2003), Beyond online search: The road to profitability,
California Management Review, Vol.45, No.2, pp.107-130.
Zeng Ming, Reinartz Werner, (2003), Beyond online search: The road to profitability,
California Management Review, Vol.45, No.2, pp.107-130.
Αλεξίου Ι., (2014), Ποιοτικά &ποσοτικά χαρακτηριστικά του καταναλωτή, ΤΕΙ
Πειραιά.
Αναγνωστάκη Ε., (2011), Η μελέτη της καταναλωτικής συμπεριφοράς ως εργαλείο του
μάρκετινγκ από τις ΜΜΕ της Κρήτης, Ηράκλειο, Ιούνιος 2011.
Γιαμαλάκης Κ., (2015) Η συμπεριφορά των καταναλωτών στο σούπερ μάρκετ, ΑΤΕΙ
Κρήτης.
Γρομπού Μ., (2011), Η διεθνής οικονομική κρίση και οι συνέπειες της στα Ελληνικά
νοικοκυριά, Μαιος 2011 Καλαμάτα.
Έρευνα: Η ηλεκτρονική αγορά στην Ελλάδα και η συμπεριφορά των καταναλωτών
http://pmjournal.gr/research-online-market-in-greece-consumer-behavior/
ΙΕΛΚΑ (2016), 9 στους 10 καταναλωτές ωφελούνται από προσφορές και εκπτώσεις
στα σουπερμάρκετ και κατά μέσο όρο εξοικονομούν 11% της δαπάνης τους
http://www.ielka.gr/?p=2047
ΙΕΛΚΑ (2016), Το διατροφικό προφίλ του Έλληνα καταναλωτή: Ενδιαφέρον για τη
διατροφή – μαγείρεμα στο σπίτι Μαιος 11, 2016 http://www.ielka.gr/?p=2029
Καραγεωργού Ε., (2011), Το προφίλ του "νέου" Έλληνα καταναλωτή, Παρασκευή, 03-
Ιουν-2011 09:45 http://www.capital.gr/story/1209916.
Κιοσες Λ., (2013), ΙΕΛΚΑ: Τι αναζητά ο καταναλωτής στην Ελλάδα της κρίσης .
Κυριαζόπουλος Π.,(1992), Εφαρμοσμένο Μάρκετινγκ, Αθήνα, εκδόσεις: Σύγχρονη
εποχή
Λυμπερόπουλος Α., (2003), Συμπεριφορά του καταναλωτή online και offline και
παράγοντες που την επηρεάζουν, Αθήνα 2003.
Μπάλτας Γ. , (2003), Συμπεριφορά καταναλωτή: αρχές, στρατηγικές, εφαρμογές,
Αθήνα: Rosili
Παντίδος Κ., (2007), Σχέση μάρκας - καταναλωτή. Ξαναγράφοντας το μάρκετινγκ,
Αθήνα: Lovetofly
Παρλιάρου Α.- Ε. (2005), Χάρτινη και πλαστική συσκευασία του φρέσκου γάλακτος:
Διερεύνηση της συμπεριφοράς του καταναλωτή, Αθήνα 2005.
Σιώμκος Γ. (1994), Συμπεριφορά καταναλωτή και στρατηγική μάρκετινγκ, Αθήνα:
Σταμούλης
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.16

Τσαπέρα Χ., (2007), Θεωρία & Συμπεριφορά Καταναλωτή: Μια διερεύνηση απέναντι
στην διαφήμιση & στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Δικαιώματα & προστασία του
καταναλωτή, Μάιος 2007, Πάτρα.
Ψυλλά Ρ.Ι., (2012), Συνδέοντας αγοραστική συμπεριφορά και ψυχομετρικά στοιχεία
ερωτηματολογίων: Η περίπτωση μιας εταιρείας αμέσου μάρκετινγκ στην Ελλάδα.
Πειραιάς 2012.
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.17

Παραρτήματα
Α. ερωτηματολόγιο έρευνας

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ
Το παρόν ερωτηματολόγιο είναι ανώνυμο και τα αποτελέσματα που θα
προκύψουν θα αξιοποιηθούν αποκλειστικά για τους σκοπούς της παρούσας
πτυχιακής εργασίας με τίτλο «Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες
των καταναλωτών». Η παρούσα έρευνα αφορά στη διερεύνηση των καταναλωτικών
συνηθειών και της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων καταναλωτών. Η συμμετοχή
σας στην έρευνα είναι σημαντική όπως επίσης και η καταχώρηση των πραγματικών
σας απόψεων. Το ερωτηματολόγιο αυτό αποτελείται από τρία μέρη και κατά μέσο
όρο θα ολοκληρωθεί σε 10 λεπτά το ανώτερο.
Ευχαριστώ για τη συμμετοχή σας.

ΜΕΡΟΣ Α’: Δημογραφικά χαρακτηριστικά


Α.1 Στοιχεία συμμετεχόντων
Άνδρας
Α.1. Φύλο
Γυναίκα
18-20
20-25
Α.2. Ηλικία 25-28
28-35
Πάνω από 35
Α.3. Εισόδημα Οικογενειακό
Ατομικό
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.18

ΜΕΡΟΣ Β’: Καταναλωτικές συνήθειες


Β.1 Δηλώστε πόσο σας επηρεάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά των προϊόντων
και υπηρεσιών που καταναλώνετε συνήθως;
(1: Καθόλου 2: Λίγο 3: Αρκετά 4: Πολύ 5: Πάρα πολύ)
Καθόλου Λίγο Αρκετά Πολύ Πάρα
πολύ
Β.1.1. Συσκευασία 1 2 3 4 5
Β.1.2. Τιμή 1 2 3 4 5
Β.1.3. Ποιότητα 1 2 3 4 5
Β.1.4. Μάρκα 1 2 3 4 5
Β.1.5. Διαφήμιση 1 2 3 4 5
Β.1.6. Νοοτροπία 1 2 3 4 5
εταιρείας
παραγωγής
προϊόντος ή
υπηρεσίας
Β.1.7. Άλλα 1 2 3 4 5
κριτήρια
Β.2 Ποιές από τις ακόλουθες ομάδες επηρεάζουν την καταναλωτική σας
συμπεριφορά;
Β.2.1. Οικογένεια
Β.2.2. Φίλοι
Β.2.3. Διαφήμιση
Β.2.4. Πωλητής
Β.2.5. Προσφορά -πακέτο
Β.2.6. Αξιολογήσεις καταναλωτών

Β.3 Δηλώστε πως καταλήγετε στην απόφαση αγοράς των προϊόντων ή των
υπηρεσιών που επιλέγετε;
(1: Ποτέ 2: Σπάνια 3: Κάποιες φορές 4: Συχνά 5: Πάντα)
Ποτέ Σπάνια Κάποιες Συχνά Πάντα
φορές
Κάνω συνήθως αυθόρμητες 1 2 3 4 5
αγορές
Επιλέγω μια μάρκα αν η 1 2 3 4 5
διαφήμισή της είναι ελκυστική
Αναζητώ προσφορές και 1 2 3 4 5
εκπτώσεις πριν κάνω μια
αγορά
Επιλέγω προϊόντα τα οποία 1 2 3 4 5
έχω χρησιμοποιήσει ξανά
Vlachopanou C., (2017), Αγοραστική δύναμη και καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων
p.p.19

Αξιολογώ όλες τις εναλλακτικές 1 2 3 4 5


επιλογές και ύστερα
αποφασίζω
Επιλέγω προϊόντα και 1 2 3 4 5
υπηρεσίες σύμφωνα με τις
ανάγκες και τις απόψεις μου
για αυτά
Έχω ήδη αποφασίσει τι θα 1 2 3 4 5
αγοράσω πριν επισκεφθώ το
κατάστημα.

ΜΕΡΟΣ Γ’: Καταναλωτική δύναμη


Γ.1 Πείτε πόσο ανταποκρίνονται οι ακόλουθες προτάσεις στην δική σας
αγοραστική δυνατότητα:
(1: Καθόλου 2: Λίγο 3: Μέτριο 4: Πολύ 5: Πάρα πολύ)
Καθόλου

Μέτρια

Πάρα
Πολύ

πολύ
Λίγο

Πιστεύετε ότι σας έχει επηρεάσει η 1 2 3 4 5


οικονομική κρίση στην καταναλωτική σας
συμπεριφορά;
Μπαίνετε στη διαδικασία σύγκρισης των 1 2 3 4 5
τιμών για όλα τα προϊόντα που αγοράζετε
λόγω της οικονομικής κρίσης;
Επιλέγετε προϊόντα τα οποία είναι σε 1 2 3 4 5
προσφορά;
Αγοράζετε προϊόντα τα οποία δεν 1 2 3 4 5
χρειάζεστε παρασυρμένοι από μια
διαφήμιση ή προσφορά;
Έχετε μειώσει τις δαπάνες σας σε 1 2 3 4 5
επώνυμα προϊόντα supermarket;
Έχετε στραφεί σε προϊόντα χαμηλότερης 1 2 3 4 5
αξίας ή ποιότητας;
Θεωρείτε ότι έχουν αυξηθεί τα έξοδά σας 1 2 3 4 5
προς ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ και παροχής τηλεφώνου
(σταθερού και κινητού)-internet;
Έχετε κάνει περικοπές στη διασκέδασή 1 2 3 4 5
σας;
Οι τιμές των προϊόντων που 1 2 3 4 5
καταναλώνετε συνήθως πόσο θεωρείτε
ότι έχουν αυξηθεί;

You might also like