Stratejik Yönetim
DİKKAT!
Bu testte 40 soru bulunmaktadır.
Cevaplarınızı, cevap kâğıdınızın Stratejik Yönetim testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
1. Aşağıdakilerden hangisi endüstri analizinde göz önünde
bulundurulması gereken faktörler arasında yer almaz?
A) Endüstrinin büyüklüğü
B) Rekabe n şidde
C) Endüstrinin büyüme hızı
D) Örgütün yapısı
E) Tedarikçi özellikleri
Cevap Açıklama: (D) Genel anlamda endüstri, benzer ürün ve
hizmetleri üreten, bir veya belirli birkaç pazara ürün ve hizmet
sunan firmaların oluşturduğu grup olarak tanımlanabilir.
Endüstri analizinde endüstrinin büyüklüğü, büyüme hızı,
kârlılığı, rakip sayısı ve rekabe3n şidde3, ürün, müşteri,
tedarikçi özellikleri, endüstride kullanılan teknoloji ve
kaynaklar, endüstriye giriş kolaylığı, endüstrinin çekiciliği gibi
faktörler göz önüne alınmalıdır.
2. Aşağıdakilerden hangisi bir endüstrinin yaşam dönemleri
arasında yer almaz?
A) Giriş
B) Büyüme
C) Durgunluk
D) Olgunluk
E) Düşüş
Cevap Açıklama: (C) Genel anlamda bir endüstrinin 4 farklı
yaşam döneminden geç ği söylenebilir: Giriş, büyüme,
olgunluk ve düşüş.
3. Aşağıdakilerden hangisi maliyet liderliği stratejisini uygulayan
bir işletmenin gerçekleş rmesi gereken faaliyetler
arasında yer almaz?
A) Önemli ölçüde maliyet ar şı sağlamaya çalışmak
B) En etkin ölçekte üre m koşullarını oluşturmak
C) Genel giderleri sıkı bir kontrole tabi tutmak
D) Marjinal müşteri hesaplarından kaçınmak
E) AR-GE, hizmetler, sa ş gücü ve reklam gibi alanlarda
maliyetleri düşürmek
Cevap Açıklama: (A) nı piyasada oluşan ortalama düzeyin
al na da çekebilir. Maliyet liderliği stratejisi işletmenin
aşağıdaki faaliyetleri gerçekleş rmesini gerek rir (Porter, 1980:
35): ü Ak f bir yaklaşımla en etkin ölçekte üre m koşullarını
oluşturmak ü Yaşanan tecrübelerden elde edilen bilgilerden
hareketle önemli ölçüde maliyet düşüşü sağlamaya çalışmak ü
Genel giderleri sıkı bir kontrole tabi tutmak ü Marjinal müşteri
hesaplarından kaçınmak ü AR-GE, hizmetler, sa ş gücü ve
reklam gibi alanlarda maliyetleri en aşağıya çekmek
1
4. I. Uzmanlaşma sağlaması
II. Stratejik müşterilerin ih yacını anlamak
III. Tüke ci İh yaçlarındaki farklılık
Yukarıdakilerden hangileri pazar bölümlendirmenin yararları
arasında yer alır?
A) I ve II
B) II ve III
C) I ve III
D) Yalnız II
E) I, II ve III
Cevap Açıklama: (E) 1- Tüke ci İh yaçlarındaki Farklılık: Firma
pazar bölümlendirme yaparak farklı müşteri ih yaçlarına
odaklanmayı sağlayarak stratejiler geliş rebilir. Bir anlamda
pazar bölümlendirme müşteri ih yaçlarını daha yakından
tanıma imkânı sağlar. 2- Uzmanlaşma: Bir pazar bölümünde
uzmanlaşma başarılı bir bölümlendirme stratejisi için önemli
yararlar sağlayabilir. 3- Stratejik Müşteriler: Firmanın
müşterilerinden bazıları stratejik öneme sahip olabilir.
5. Dış çevrenin rsat ve tehditleriyle iç çevrenin güçlü ve zayıf
yönlerinin uyumlaş rılmasına dayalı analiz yöntemi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) SWOT Analizi
B) Kıyaslama (Benchmarking)
C) Fonksiyonel Özelliklerin Analizi
D) PEST Analiz
E) Değer Zinciri Analizi
Cevap Açıklama: (A) Firma çevresel analiz sonucunda dış
(genel, yakın ve endüstri çevresi) ve iç çevre analizi ile topladığı
bilgiler çerçevesinde çevrenin genel bir görünümünü ortaya
çıkarabilir. Bu görünüme bakarak çevreyi yorumlayıp uygun
stratejiler geliş rebilmesi için kendisini etkilemesi muhtemel
olan çevresel unsurları sistema k olarak değerlendirmesi
gerekir. Bir anlamda dış çevrenin rsat ve tehditleriyle iç
çevrenin güçlü ve zayıf yönlerini uyumlaş rmalıdır. SWOT
(güçlülük, zayıflık, rsat ve tehdit) analizi bunu
gerçekleş rmeye yarayan bir teknik r.
6. Aşağıdakilerden hangisi değer zincirinin temel
faaliyetleri arasında yer almaz?
A) İç lojis k
B) Üre m
C) Dış lojis k
D) Teknoloji geliş rme
E) Sa ş sonrası hizmetler
Cevap Açıklama: (D) Porter tara ndan geliş rilen değer zinciri
analizinde değer yaratan faaliyetler temel faaliyetler ve
destekleyici faaliyetler şeklinde iki gruba ayrılır: Temel
faaliyetler, mal ve hizme n oluşumunu, pazara ulaşımını,
müşteriye sa şını doğrudan etkileyen faaliyetlerdir. Bu
faaliyetler genel anlamda ham madde alımı ve depolama (iç
lojis k), mal ve hizme n üre mi (işlemler), biten ürünün
dağı mı (dış lojis k), pazarlama ve sa ş sonrası hizmetler
şeklinde 5 temel gruba ayrılabilir
7. Aşağıdakilerden hangisi Porter’ın Beş Rekabetçi Güç Modeli’
nde belir len güçler arasında yer almaz?
A) İkame malların yara ğı tehdit
B) Tedarikçilerin pazarlık gücü
C) İşletme çalışanlarının pazarlık gücü
D) Müşterilerin pazarlık gücü
E) Endüstriye girecek yeni şirketlerin yara ğı tehdit
Cevap Açıklama: (C) Porter (1979) şirketlerin rekabet
durumunu ve stratejisini etkileyebilecek beş ana faktörün
bulunduğunu, bu ana faktörlerin ayrı ayrı incelenmesi
gerek ğini ve stratejilerin bu incelemeler doğrultusunda
geliş rilmesi gerek ğini önermiş r. Bu ana faktörler
(Thompson, 2001: 289); • Endüstriye Girecek Yeni Şirketlerin
Yara ğı Tehdit, • İkame Malların Yara ğı Tehdit, •
Tedarikçilerin Pazarlık Gücü, • Müşterilerin Pazarlık Gücü, •
Pazarda Yer Alan Rakipler Arasındaki Rekabe n Şidde dir.
8. BCG (Boston Consul ng Group) Matrisine göre büyüyen bir
pazarda yüksek pazar payına sahip iş birimlerini
nitelendiren kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yıldızlar
B) Nakit inekleri
C) Sorunlu alanlar
D) Köpekler
E) Kurtlar
Cevap Açıklama: (A) Yıldızlar: Yıldızlar büyüyen bir pazarda
yüksek pazar payına sahip iş birimlerini nitelendirir. Bu iş
birimleri firmaya önemli ölçüde nakit sağlayan iş birimleridir.
Bununla birlikte bu iş biriminin nakte de ih yacı olabilir. Çünkü
iş birimi, endüstri büyümesi ve rakiplerin hamlelerine cevap
verebilmek ve nakit sağlama gücünü ar rmak amacıyla
büyümesini devam e rmek için harcamalar yapar. Bu
harcamalar ise nakit ih yacı doğurabilir. Bu nedenle nakit ineği
niteliğindeki birimlerinden elde edilen nakitler yıldız
niteliğindeki iş birimlerine aktarılmalıdır.
9. Firmaların piyasada benzerleri bulunan standart bir mal
veya hizme rakiplerinden daha düşük maliyetle üre p
satmasını ifade eden rekabet stratejisi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Farklılaş rma stratejisi
B) Maliyet liderliği stratejisi
C) Odaklanma stratejisi
D) Birleşik maliyet liderliği ve farklılaş rma stratejisi
E) Çeşitlendirme stratejisi
Cevap Açıklama: (B) Maliyet Liderliği Stratejisi Firmanın
piyasada benzerleri bulunan standart bir mal veya hizme
rakiplerinden daha düşük maliyetle üre p satmasını ifade eden
rekabet stratejisidir. Bu stratejiyi uygulamak aslında
günümüzde giderek zorlaşmaktadır; çünkü rakip firmalar
teknolojik gelişmelerin de yardımıyla maliyetleri düşürme
konusunda oldukça karmaşık teknikler geliş rebilmektedir.
Maliyet liderliği stratejisi izleyen firmalar sürekli daha üretken
ve etkin olabilmek için bazı alanlarda önemli ya rımlar yapmak
zorunda kalabilir.
2
10. Aşağıdakilerden hangisi örgütün yakın çevre unsurları
arasında yer almaz?
A) Müşteriler
B) Tedarikçiler
C) Rakipler
D) Düzenleyici ve denetleyici kurumlar
E) İşletmedeki işgörenler
Cevap Açıklama: (E) Bununla birlikte, tüm örgütler için ortak
payda oluşturabilecek yakın çevre unsurlarını; müşteriler,
tedarikçiler, rakipler, hükümet, düzenleyici-denetleyici kurumlar
ve endüstrideki iş görenler olarak sıralamak mümkündür
11. I. İkame ürün tehdidi düşüktür.
II. Yeni girenlerin tehdidi düşüktür.
III. Müşterilerin pazarlık gücü düşüktür.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri çekici endüstrilere
ilişkin özellikler arasında yer alır?
A) Yalnız III
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
Cevap Açıklama: (E) Rekabet Zekâsı: Firmanın rakipleri
hakkında bilgi toplamasının biçimsel bir programı olan rekabet
zekâsı, endüstrideki gelişmeler ve rakiplerin hareketleri
hakkında bilgi toplama, yayma ve analiz etmede sistema k ve
ahlaki bir süreç r. Rekabet zekâsı oluşturma uygulamaları
yasal casusluk olarak görülmesine rağmen, çevresel analizde
son yıllarda sıkça kullanılan oldukça popüler yöntemlerden
biridir
12. Örgütün, çevre unsurları hakkında belirli aralıklarla bilgi
toplayarak gerçekleş rdiği çevresel analiz türü
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Düzenli analiz
B) Düzensiz analiz
C) Sürekli analiz
D) Stratejik analiz
E) İçsel analiz
Cevap Açıklama: (A) Düzenli analiz yapan bir örgüt ise yaşamı
ve gelişmesi üzerine potansiyel etkisi bulunan çevre unsurları
hakkında belirli aralıklarla bilgi toplar. Örneğin her 6 ayda bir
çevresel analiz yapan bir örgüt düzenli analizle ilgileniyordur.
Buna karşın sürekli analiz örgütün her an ve kesin siz bir
şekilde çevresel unsurlar hakkında bilgi toplaması,
değerlendirmesi ve paylaşmasıyla ilişkilidir.
13. I. Vizyon yol göstermeli ve kontrol etmelidir.
II. Vizyon ilham verici olmalıdır.
III. Vizyon karmaşık olmalıdır.
IV. Vizyon örgüte özgü olmalıdır.
Yukarıdakilerden hangileri vizyonun taşıması gereken
özellikler arasında yer alır?
A) I ve II
B) III ve IV
C) I, II ve III
D) I, II ve IV
E) II, III ve IV
Cevap Açıklama: (D) Vizyon açık olmalıdır: Vizyonun açık
olması kolay anlaşılabilir olmasını ifade eder. Vizyon hakkında
yöne cilerin aklında şüphe olmamalıdır. Vizyonu oluşturanlar
şüphe duyarsa izleyenler daha fazla şüphe duyar. Bu da
vizyona ulaşmada istenmeyen sonuçlar ortaya çıkarabilir.
14. Aşağıdakilerden hangisi vizyonun örgüt açısından sağladığı
faydalar arasında yer almaz?
A) Vizyon örgüte yön verir.
B) Vizyon gerçek dışı amaçlar ortaya koyar.
C) Vizyon çevredeki rsatları görme imkânı verir.
D) Vizyon değişim ge rir.
E) Vizyon çalışanları mo ve eder.
Cevap Açıklama: (B) Vizyon bir örgüte, harekete geçirmenin
yanı sıra, çok sayıda fayda sağlar. Vizyonun örgüt açısından
sağladığı faydalar şöyle açıklanabilir: Vizyon örgüte yön verir:
Vizyon çevredeki rsatları görme imkânı verir Vizyon değişim
ge rir Vizyon çalışanları mo ve eder ve davranışlarına yol
gösterir.
15. Aşağıdakilerden hangisi iyi bir misyon açıklamasının örgüte
kazandırdığı faydalar arasında yer almaz?
A) Örgütün performansını ar rır.
B) Paydaşlara örgüt hakkında bilgi verir.
C) Rakiplerin gözünü korkutur.
D) Örgütler vizyonlarını misyon yoluyla açıklayabilirler.
E) Örgütün amaçlarını daha belirgin hâle ge rir.
Cevap Açıklama: (C) Bir örgütün ayırt edici kimliği olan misyon
açıklamaları örgüt için önemli faydalar sağlar. Bu faydaları
aşağıdaki gibi ifade etmek mümkündür. Örgütler vizyonlarını
misyon yoluyla açıklayabilirler: Misyon açıklamaları örgütün
performansını ar rır: Misyon oluşturma örgüt çevresinin
analizini gerek rir: Misyon örgütün amaçlarını daha belirgin
hâle ge rir ve stratejik yönünü açıklar: Misyon paydaşlara
örgüt hakkında bilgi verir: Misyon, değişim esnasında bir
referans noktası sağlar
3
16. Aşağıdakilerden hangisi rekabet avantajı sağlayabilecek kaynak
ve yeteneklere ilişkin özellikler arasında yer almaz?
A) Değerli olması
B) İkamesinin olması
C) Taklit edilememesi
D) Örgütlenmesi
E) Az bulunması
Cevap Açıklama: (B) Konu hakkında önemli çalışmaları olan J.
Barney kaynak ve yeteneklerin firmaya sağlayabileceği rekabet
avantajı potansiyelini değerlendirmek için dört soru sorulması
gerek ğini ifade etmektedir. Bu sorular; değer, az bulunma
(nadirlik), taklit ve organizasyon sorularıdır
17. Aşağıdakilerden hangisi sürdürülebilir rekabet avantajı
elde etmek isteyen bir işletmenin yapması gereken
faaliyetler arasında yer almaz?
A) Lider işletme olma
B) Müşteri isteklerine uyum gösterme
C) Rakiplerden daha iyi bir şey yapma
D) İkamesi daha zor olan şeyler yapma
E) Diğerlerinin kopya etmesi kolay olan şeyleri yapma
Cevap Açıklama: (E) Müşteri ih yaçlarına rakiplerden daha
etkin şekilde yanıt vermeyi ifade eden rekabet avantajı; §
Rakiplerden daha iyi bir şey yapma, § Diğerlerinin kopya etmesi
daha zor olan şeyleri yapma, § Müşteriye değer kazandırma, §
Müşteri isteklerine uyum gösterme, § Ikâmesi daha zor olan
şeyler yapma, § Lider işletme olma, § Temel ve ayırt edici
yetenekten yararlanarak yenilik yapma, § Güçlü kültür ve iyi
uygulama gibi performansa katkıda bulunma etkinlikleriyle
sağlanır (Barney, 1991: 99-120).
18. ...........................örgütsel faaliyetleri etkileyen, tamamen
denetlenemeyen ama etki al na alınma ih mali diğer çevre
unsurlarına göre daha fazla olan unsurları kapsar.
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
ge rilmelidir?
A) Genel çevre
B) Dış çevre
C) İç çevre
D) Yakın çevre
E) Sosyal çevre
Cevap Açıklama: (C) İç çevre, örgütsel faaliyetleri etkileyen,
tamamen denetlenemeyen ama etki al>na alınma ihvmali diğer
çevre unsurlarına göre daha fazla olan örgütün sınırları
içerisindeki unsurları kapsar
19. Örgütün mevcu a üre ği ürün ve hizmetlerle yeni pazarlara
girmesini ifade eden büyüme stratejisi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Pazara nüfuz
B) Pazar payı ar rma
C) Pazar bölümlendirme
D) Ürün geliş rme
E) Pazar geliş rme
Cevap Açıklama: (E) Pazar geliş rme stratejisi, örgütün
mevcu a üre ği ürün ve hizmetlerle yeni pazarlara girmesini
ifade eden bir stratejidir. Bu strateji hem ürüne yeni kullanım
alanları sağlamayı hem de yeni coğrafi pazarlara girmeyi
amaçlayan bir stratejidir. Özellikle küreselleşmenin
hızlanmasından sonra birçok firma ürünlerini dünyanın değişik
bölgelerindeki pazarlara sunmaktadır. Ayrıca bazı endüstrilerde
üre len ürünlerin (bilgisayar, elektronik, mobil telefon vb.)
ülkeler arasında yayılması daha hızlı olur. Bu durumda, ürünler
için yeni pazarlar daha kolay bulunabileceğinden, pazar
geliş rme stratejisi daha etkili olabilir.
20. Aşağıdakilerden hangisi çeşitlendirme stratejisinin örgüt
açısından sağlayacağı yararlar arasında yer almaz?
A) Ölçek ekonomisinden yararlanma
B) İçsel süreçlerden yararlanma
C) Küçülme
D) Pazar gücü ar şı
E) Riski azaltma
Cevap Açıklama: (C) Çeşitlendirme stratejisinin örgüt açısından
sağlayacağı yararlar birkaç başlık al nda ifade edilebilir
(Johnson, 2011; 237-239; Grant, 2005; 450-461; Thompson ve
Strickland, 2001; 282-285; David, 2011; 176): 1- Ölçek
ekonomisinden yararlanma: Firma var olan kaynak ve
yeteneklerini, yeni girdiği pazar ve endüstri alanlarında
kullanarak etkinlik kazanabilir. Bir anlamda bir işte geliş rilen
yeteneklerin başka işlere aktarılabilmesi, daha fazla üre me ve
maliyetlerin düşmesine katkı sağlayabilir. Yine başarısı
kanıtlanmış yönetsel yetenekler ve beceriler yeni işlere
aktarılarak başarı sağlanabilir. Örneğin, firma marka ismi, ünü
ve toplumdaki i barı nedeniyle daha çok ürün satabilir veya
başarısı kanıtlanmış yönetsel yetenekler ve beceriler ile yeni
endüstride daha fazla veya daha düşük maliyetli üre m
yapabilir. Bu da firmanın hem somut hem de soyut kaynak ve
yetenekler ile ölçek ekonomisinden yararlanabileceğini gösterir.
2- İçsel süreçlerden yararlanma: Firmalar özellikle dikey
bütünleşme içeren çeşitlenmelerde değer zincirindeki
faaliyetlerin birden fazlasını kendileri yapar. Bu durum
firmalara bilgi avantajı sağlayabilir. 3- Pazar gücü ar şı:
Çeşitlenme firmanın pazardaki gücünü ar rır. Çünkü firmanın
birçok alanda faaliyet göstermesi rakiplerinin korkmasına ve
çekinmesine neden olabilir. Bu da rakiplerin saldırgan stratejiler
uygulanmasını engeller. Ayrıca firma farklı işlerin birinden elde
e ği kâr ile diğer işi ikame edebilir. Bu da firmaya rekabe
yönlendirme imkânı sağlar. Bu durumda rakiplerin firma ile eşit
güce sahip olmadıklarının ve saldırgan rekabet hamlelerine
(örneğin hızla fiyat düşürme) isteksiz olacaklarının
göstergesidir. 4- Büyüme ve riski azaltma: Bir anlamda örgüt bu
stratejiyi uygulayarak tek bir endüstri veya pazarda tek bir
ürünle faaliyet göstermenin ortaya çıkaracağı riskleri dağı r.
Çünkü bir endüstride oluşabilecek kayıplar diğer endüstriler de
elde edilecek kazançlarla giderilebilir. Ayrıca bir endüstri yaşam
döneminin düşüş aşamasındaysa diğer bir endüstri yükseliş
aşamasında olabilir.

CEVAP ANAHTARI
1. D 2. C 3. A 4. E 5. A 6. D 7. C 8. A 9. B 10. E 11. E 12. A 13. D 14. B 15. C 16. B 17. E 18. C 19. E 20. C