Kiến Thức Cần Nhớ: 1 sin osb= sin sin 2 + +

-Tài liệu ôn tập phương trình lượng giác-
KIẾN THỨC CẦN NHỚ

I.CÁC CÔNG THỨC BIẾN ĐỔI LƯỢNG GIÁC
1.CÔNG THỨC CỘNG 2.CÔNG THỨC NHÂN ĐÔI
cos(a + b) = cosa.cosb – sina.sinb cos2a = cos2a – sin2a
cos(a - b) = cosa.cosb + sina.sinb = 2cos2a –1
sin(a + b) = sina.cosb + cosa.sinb = 1 – 2sin2a
sin(a - b) = sina.cosb - cosa.sinb sin2a = 2.sina.cosa
tan(a + b) = tan2a =
tan(a - b) =
1 + cos 2a
3.CÔNG THỨC HẠ BẬC cos2a =
2
sin2a =
4.CÔNG THỨC BIẾN ĐỔI TỔNG THÀNH TÍCH

cosa + cosb = 2.cos .cos
cosa - cosb = -2.sin .sin
sina + sinb = 2.sin .cos
sina - sinb = 2.cos .sin
sin(a + b)
tan a + tan b =
cosacosb
sin(a - b)
tan a - tan b =
cosacosb
5.CÔNG THỨC BIẾN ĐỔI TÍCH THÀNH TỔNG
cosa.cosb = [cos(a – b) + cos(a + b)]
sina.sinb = [cos(a – b) - cos(a + b)]
1
sin acosb= [ sin(a + b) + sin(a - b)]
2
1
cosasinb= [ sin(a + b) - sin(a - b) ]
2
6.BẢNG GIÁ TRỊ LƯỢNG GIÁC CỦA CÁC CUNG ĐẶC BIỆT
r
a - - - - - - - - 0 
d
x
- - -
đ - - - - - 30 45 60 90 12 13 15 180
18 150 135 0 o
ộ o o o 120 90o
o o o
60 45 30 o o o o
0o 5o 0o o
0
si
0 - - - -1 - - - 0 1 0
n
co
-1 - - - 0 1 0 - - - -1
s
1
ta
0 1 || - -1 - 0 1 || - -1 - 0
n
co
|| 1 0 - -1 - || 1 0 - -1 - ||
t
II.CÁC PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC THƯỜNG GẶP
1.Phương trình sinx=a.( -1 a  1)
� x = arcsina+k2 � x =  +k2
sinx = a  � ; k  Z +sinx = sin  � ; k  Z ( a = sin)
x =  - arcsina+k2
� x =  -  +k2
�
sinx = 0  x = k; k  Z
sinx = 1  x = + k2; k  Z
sinx = -1  x = -+ k2; k  Z
2.Phương trình cosx=a.( -1 a  1)
�x = arccosa+k2 �x =  +k2
cosx = a  � ;kZ +cosx = cos  � ; k  Z ( a = cos)
�x = -arccosa+k2 �x = - +k2
cosx = 0  x = + k; k  Z
cosx = 1  x = k2; k  Z
cosx = -1  x = + k2; k  Z
3.Phương trình tanx=a.
� �
TXĐ: �\ � + k , k ��
�2
+ t anx=a � x=arctana+k ,k �� + tanx=tan � x= +k ,k ��

tanx=1 � x= + k , k ��
4

tanx=-1 � x=- + k , k ��
4
t anx=0 � x=k , k ��
4.Phương trình cotx=a.
TXĐ: �\ { k , k ��}
+ co t x=a � x=arccota+k ,k �� + cotx=cot � x= +k ,k ��

cotx=1 � x= + k , k ��
4

cotx=-1 � x=- + k , k ��
4

co t x=0 � x= + k , k ��
2
III.CÁC PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC THƯỜNG GẶP.
1.Phương trình a.sinx+bcosx=c ( a 2 + b 2 �0 )
a b c
� s inx+ cosx=
a 2 + b2 a 2 + b2 a2 + b2
� a
�cos = 2
� a + b2
đặt: �
� b
sin  =
�
� a + b2
2
2
c
phương trình trở thành: s inxcos + cosx sin  =
a + b2
2
c
� sin( x +  ) =
a 2 + b2
*Chú ý
+Phương trình có nghiệm khi c 2 �a 2 + b 2
b
+Nếu a.b �0, c = 0 thì: a sin x + b cos x = 0 � tan x = -
a
2.Phương trình : asin 2 x + b s inxcosx+ccos 2 x = 0 (1)
+Nếu a = 0: b s inxcosx+ccos 2 x = 0
� cosx=0
� cosx(bsinx+ccosx)=0 � �
�bsinx+ccosx=0
+Nếu c = 0: asin 2 x + b s inxcosx=0
� sinx=0
� sinx(asinx+bcosx)=0 � �
asinx+bcosx=0
�
2 2
sin x s inxcosx cos x
+Nếu a �0, c �0, cos x �0 : (1) � a 2 + b 2
+c 2
=0
cos x cos x cos x
� a tan x + b t anx+c=0
2
BÀI TẬP.
Bài 1.Giải các phương trình:


a) 2 cot(5 x - ) = 0 b) 2 cos 2 x + 3 cos x = 0
8
c) 3 sin 3 x - cos 3 x = 2 d) sin 2 x + sin 2 x + 2 cos 2 x = 2
Giải.
   k
a) 2 cot(5 x - ) = 0 � 5 x - = + k � x = +
8 8 2 5
b) 2 cos x + 3 cos x = 0
2
� 
� cos x = 0 � x = + k
2
�� 3�� , k ��
�cos x = - � 5
� 2 x = � + k 2
� 6
c) 3 sin 3 x - cos 3 x = 2
3 1    2 k 2
� sin 3 x - cos 3x = 1 � sin (3 x - ) = 1 � 3 x - = + k 2 � x = +
2 2 6 6 2 9 3
d) sin x + sin 2 x + 2 cos x = 2
2 2
�sin x = 0 � x = k
� sinx ( 2 cosx – sinx ) = 0 ��
�tan x = 2 x = arctan 2 + k
�
3 3  k
a) 3 tan(3x + )=0 � 3x + = k � x=- +
5 5 5 3
3
� 
�x = 2 + k 2
�sin x = 1 �
� � 
b) 2sin x - sin x - 1 = 0 � �
2
1��x = - + k 2 , k ��
sin x = - 6
� 2 � 7
�x = + k 2
� 6
c) sin 5 x + cos 5 x = - 2
1 1    3 k 2
� sin 5 x + cos 5 x = -1 � sin (5 x + ) = - 1 � 5x + = - + k 2 � x = - +
2 2 4 4 2 20 5
d) 3sin 2 x + sin 2 x + cos 2 x = 3
� 2sin x cos x - 2cos 2 x = 0 � 2cos x(sin x - cos x) = 0
� � 
� � x = + k 2
cos x = 0
�� 2
�tan x = 1 �x =  + k
�
� � 4
e. cos 2 x + 3sin x - 2 = 0
� 1 - 2sin 2 x + 3sin x - 2 = 0 � 2sin 2 x - 3sin x + 1 = 0
� 
�x = 2 + k 2
�sin x = 1 �

� � 1�� x = + k 2 , k ��
� 6
�sin x =
� 2 � 5
�x= + k 2
� 6
3 1 2
f. 3 sin x + cos x = 2 � sin x + cos x =
2 2 2
  2  
� sin x cos + cos x sin = � sin( x + ) = sin
6 6 2 6 4
�   � 
x
� 6 4+ = + k 2 �x = 12 + k 2
� � �� , k ��
�  3 � 7
x+ = + k 2 x= + k 2
� 6 4 � 12
3 1 2
g. 3 sin x - cos x = 2 � sin x - cos x =
2 2 2
  2  
� sin x cos - cos x sin = � sin( x - ) = sin
6 6 2 6 4
�   � 5
� x -
6 4
= + k 2 �x = 12 + k 2
�� , k ��
�  3 � 11 
x- = + k 2 x= + k 2
� 6 4 � 12
4
h. 2cos 2 x - 3cos x + 1 = 0 � 4cos 2 x - 3cos x - 1 = 0
�cos x = 1 � x = k 2
� � 1� � 1 , k ��
�cos x = - �x = �arccos(- ) + k 2
� 4 � 4
i. 2sin x + 3sin x cos x - 5cos x = 0 � 2ta n 2 x + 3ta n x - 5 = 0
2 2
� 
�tan x = 1 � x = 4 + k
�� 5�� , k ��
�tan x = - � 5
� 2 x = arctan(- ) + k
� 2
a. 3sin x + sin 2 x = 0 b. 2sinx - 2cos x = 2
c. sin x + sin 3 x + sin 5 x = 0
d. sin x + sin 3x + sin 5 x = cos x + cos3x + cos5 x
e. 2sin 2 x - 5sin x cos x - 4cos 2 x = 2 f. 2cos 2 2 x + 3sin 2 x = 2
g. sin 2 2 x + cos 2 3 x = 1 h. tan x.tan 5 x = 1
i. 5cos 2 x - 12sin 2 x = -13 j. 2sin x - 5cos x = 4
k. 2cos x + 3sin x = 2
a. tan x + cot x = 2 b. (3 + cot x) = 5(3 + cot x)
2
c. 3(sin 3 x - cos x) = 4(cos3 x - sin x) d. 4sin 2 x + 3 3 sin 2 x - 2cos 2 x = 4

e. sin 2 x + sin 2 2 x + sin 2 3 x + sin 2 4 x = 2 f. 4sin 4 x + 12cos 2 x = 7
Bài 5. Giaûi caùc phöông trình sau :

a) 2 cot(5 x - ) = 0 b) 2 cos 2 x + 3 cos x = 0
8
c) 3 sin 3 x - cos 3 x = 2 d) sin 2 x + sin 2 x + 2 cos 2 x = 2
Baøi giaûi :

a) 2 cot(5 x - ) = 0
8
  k
� 5 x - = + k � x = +
8 2 5
b) 2 cos x + 3 cos x = 0
2
cos x = 0 
x=+ k
2
� 3 �
cos x = - 5
2 x = � + k 2
6
c) 3 sin 3 x - cos 3 x = 2
3 1    2 k 2
sin 3 x - cos 3 x = 1 � Sin (3 x - ) = 1 � 3 x - = + k 2 � x = +
2 2 6 6 2 9 3
d) sin x + sin 2 x + 2 cos x = 2
2 2
sin x = 0
� sinx ( 2 cosx – sinx ) = 0 �
tan x = 2
5
x = k
� x = arctan 2 + k
Bài 6. giaûi phöông trìnhlöôïng giaùc :

3 3  k
a) 3 tan(3x + )=0 � 3x + = k � x = - +
5 5 5 3

x = + k 2
2
sin x = 1

b) 2sin 2 x - sin x - 1 = 0 � 1 � x = - + k 2
sin x = - 6
2 7
x= + k 2
6
1 1 
c) sin 5 x + cos 5 x = - 2 sin 5 x + cos 5 x = -1 � Sin (5 x + ) = - 1
2 2 4
  3 k 2
� 5 x + = - + k 2 � x = - +
4 2 20 5

x = + k
cos x = 0 2
d) 3sin 2 x + sin 2 x + cos 2 x = 3 � �
tan x = 1 
x = + k
4
Bài 7. Giải các phương trình sau:
a. 2sin x - 1 = 0 b. 2 cos x - 3 = 0 c. cos 2 x + 3sin x - 2 = 0 d. 3 sin x - cos x = 2
�  � 
x = + k 2
� � x = + k 2
 6 2
a) sin x = sin � � �
6 � 5 � 
x= + k 2 x = + l 2
�
� 6 � 6
� 5
  �
b) cos x = cos � x = � + k 2 x= + l 2
6 6 � 6
c) -2sin x + 3sin x - 1 = 0
2
3 1 2
sin x = 1 d) sin x - cos x =
� 2 2 2
�
� 1 � 5
sin x = x=
� + k 2
� 2 12
�
� 11
x= + k 2
� 12

a. 2sin x - 3 = 0 b. 2 cos x - 1 = 0 c. cos 2 x + 3sin x - 2 = 0 d. 3 sin x + cos x = 2
�  � 
x = + k 2
� � x = + k 2
 3 2
3 � 2 � 
x= + k 2 x = + k 2
�
� 3 � 6
� 5
  �
b) cos x = cos � x = � + k 2 x= + k 2
3 3 � 6
c) -2sin x + 3sin x - 1 = 0
2
6
sin x = 1
� 3 1 2
� d) sin x + cos x =
1 2 2 2
�
sin x =
� 2 � 
x = + k 2
� 12
�
� 7
x= + k 2
� 12

a. 2sin x - 1 = 0 b. 2 cos x - 2 = 0 c. 2 cos2x -3cosx +1 =0 d. 3 sin x - cos x = 2
�  �x = k 2
x = + k 2
� �
 6 � 1�
x = �arccos �- �+ k 2
6 � 5 �
� � 4�
x= + k 2
�
� 6
3 1 2
  d) sin x - cos x =
b) cos x = cos � x = � + k 2 2 2 2
4 4
� 5
c) 4 cos x - 3cos x - 1 = 0
2 x=
� + k 2
12
�cos x = 1 �
� � 11
1 x= + k 2
�cos x = - � 12
� 4
Bài 10. Giải Phương trình

a. 3 sin x - cos x = 2 b. cos 2 x + 3sin x - 2 = 0
c. cos2x + sinx +1=0
� 5
x=
� + k 2
12
3 1 2 � �  �
a/ sin x - cos x = sin �x - �= sin � � 11
2 2 2 � 6� 4 x= + k 2
� 12
� 
x = + k 2
� 2
sin x = 1
� �

b -2sin x + 3sin x - 1 = 0
2 � 1 � �
x = + l 2
�
sin x = � 6
� 2 � 5
�
x= + l 2
� 6
� 
x = + k
� 4
�
c. � 
x = + k
� 6
Bài 11. Giải các pt.

a. cos 2 x + 3sin x - 2 = 0 b.sin2x +3sinx cosx -5 cos2x= 0
c.2 cos2x -3cosx +1 =0
Đáp án
7
� 
� x = + k 2
2
sin x = 1
� �

a -2sin 2 x + 3sin x - 1 = 0 � � 1 � � x = + l 2
�
sin x = � 6
� 2 � 5
� x= + l 2
� 6
1- t2
b t = sin x - cos x, - 2 �t � 2 => sin x.cos x =
2
t=1 � 
� x = + k2
PT � -t + 12t - 11= 0
2
=> � => � 2
�t = 11( loa�
i) �
� x =  + k2
x = k2
�
�
c. � 
x = � + k2
� 3
� �
Bài 12. a. Giải các Phương trình sau: 2 cos �x + �+ 1 = 0
�3 �
b.sin2x +3sinx cosx -5 cos2x= 0

� � � � 1 2 ��x = + k2
a/ 2cos �x + �+ 1 = 0 � cos �x + �= - = cos �� 3
� 3� � 3� 2 3 �
�x = - + k2
b/ t = sin x - cos x, - 2 �t � 2
1- t2
sin x.cos x =
2
PT � -t + 12t - 11= 0
2
t=1 � 
� x = + k2
� => � 2
�t = 11( loa�
i) �
x =  + k2
�
Bài 13. Giải các phương trình sau
a. 2sin 2 x - 3sin x + 1 = 0 b. 3sin x + sin 2x = 0 c. 2sin x - 2 cos x = 2

�  � 5
�x = + k2 x=
� + k
2 24
Đs a. � b. x=k3600 c. �
�  � 13
x = + k2 x= + k
� 6 � 24
1
a. tan(x +200) = b. sinx + sin2x = cosx + cos3x
2
c.4sin2x -5sinx cosx -6 cos2x= 0
ĐS.a. x=100 +k1800
�x =  + k2 x = arctan2 + k
�
�
b. �  2 �
c. � 1
x= + k x = arctan(- ) + k
� 6 3 � 2
8
a. 3 sin x - cos x = 2 b. cos 2 x + 3sin x - 2 = 0
� 5
x=
� + k 2
12
3 1 2 � �  �
1a) sin x - cos x =  sin �x - �= sin � � 11
2 2 2 � 6� 4 x= + k 2
� 12
1b) -2sin 2 x + 3sin x - 1 = 0

� 
x = + k 2
� 2
sin x = 1
� �

� 1 � �
x = + l 2
�
sin x = � 6
� 2 � 5
�
x= + l 2
� 6
 2
Bài 15. Giải pt: a. 4 tan 2 x - 7 tan x + 3 = 0 b.sin(2x + ) =-
3 2
   k
Đáp án : a. sin(3x - ) �0(0.25) � 3x - �k (0.25), x � + (0.5)
6 6 18 3
�   � 7
�2 x + = - + k 2 � x=- + k
3 4 24
b. � �� (0.25* 4)
�  5 � 11
2x + = + k 2 x= + k
� 3
� 4 � 24
 2
Bài 16. Giải pt: a. 2 cot 2 x - 5co t x + 3 = 0 b.cos(2x + ) = - c. 2 cos2 2 x + 3sin 2 = 2
3 2
   2 k
Đáp án : a. cos(3 x - ) �0(0.25) � 3x - � + k (0.25), x � + (0.5)
6 6 2 18 3
� 
� cos x = 1 �x = + k
� � 4
� 3�
� cot x = � 3
� 2 �x = arc cot + k
2
�   � 7
�2 x + = - + k 2 � x=- + k
3 4 24
b. � �� (0.25* 4)
�   � 
2 x + = + k 2 x = - + k
�
� 3 4 � 24
c.
�cos 2 x = 1
�
4 cos 2 x - 3cos 2 x - 1 = 0 � �
2
1
�cos 2 x = -
� 4
� 2 x = 2 k �x = k
� �
�� 1 �� 1 1 k �Z
� 2 x = � arccos( - ) + 2 k  � x = � arccos( - ) + k 
� 4 � 2 4
5sin x - sin x = 0
5
h. cos7 x - sin 5 x = 3(cos5 x - sin 7 x)
Phương trình asinx + bcosx = c

9
� 5 2
x =
� 84 + k
7
Bài 1. cos7 x - 3 sin 7 x = - 2 � �
� 11 2
x= +k
� 84 7
Bài 2. 3(sin 5 x - cos x) = 4(sin x + cos5 x) � 3sin 5 x - 4cos5 x = 4sin x + 3cos x

3 4 4 3
� sin 5 x - cos5 x = sin x + cos x
5 5 5 5
3 4
� sin 5 x cos  - cos5 x sin  = sin x sin  + cos x cos  , ( = cos  , = sin  )
5 5

� sin(5 x -  ) = cos( x -  ) � sin(5 x -  ) = sin( - x +  )
2
�  �   
� 5 x -  = - x +  + k 2 x =
� 12 3 + + k
2 3
��
�  � x= +k
5 x -  =  - + x -  + k 2
� 2 � 8 2
Bài 3. 3sin 3 x - 3 cos9 x = 1 + 4sin 3 3 x � (3sin 3 x - 4sin 3 3 x) - 3 cos9 x = 1
�  2
x =
� 18 + k
  9
� sin 9 x - 3 cos9 x = 1 � sin(9 x - ) = sin � �
3 6 � 7 2
x= +k
� 54 9
1
Bài 4. tan x - sin 2 x - cos 2 x + 2(2cos x - ) = 0 (1)
cos x

Điều kiện: cos x �۹ 0+ x k
2
sin x 2
(1) � - sin 2 x - cos 2 x + 4cos x - =0
cos x cos x
� sin x - 2sin x cos 2 x - cos 2 x cos x + 2(2cos 2 x - 1) = 0
� sin x(1 - 2cos 2 x) - cos 2 x cos x + 2cos 2 x = 0
� - sin x cos 2 x - cos 2 x cos x + 2cos 2 x = 0
� cos 2 x = 0  
� cos 2 x(sin x + cos x - 2) = 0 � � �x= +k
� sin x + cos x = 2(vn) 4 2
3 1
Bài 5. 8sin x = + (*)
cos x sin x

Điều kiện: sin 2 x �۹
0 x k
2
(*) � 8sin x cos x = 3 sin x + cos x � 4(1 - cos 2 x)cos x = 3 sin x + cos x
2
� -4cos 2 x cos x = 3 sin x - 3cos x � -2(cos3 x + cos x) = 3 sin x - 3cos x
10
� 
1 3  � x = 6 + k
� cos3x = cos x - sin x � cos3x = cos( x + ) � �
2 2 3 �  
x=- +k
� 12 2
C2 (*) � 8sin x cos x = 3 sin x + cos x � 8(1 - cos x )cos x = 3 sin x + cos x
2 2
� 8cos x - 8cos3 x = 3 sin x - 3cos x � 6cos x - 8cos3 x = 3 sin x - cos x

1 3 
� 4cos3 x - 3cos x = cos x - sin x � cos3x = cos( x + )
2 2 3
� 
� x = 6 + k
��
�  
x=- +k
� 12 2
Bài 6. 9sin x + 6cos x - 3sin 2 x + cos 2 x = 8
� 6sin x cos x - 6cos x + 2sin 2 x - 9sin x + 7 = 0
� 6cos x(sin x - 1) + (sin x - 1)(2sin x - 7) = 0
� (sin x - 1)(6cos x + 2sin x - 7) = 0
� sin x = 1 
�� x = + k 2
�6cos x + 2sin x = 7 2
Bài 7. sin 2 x + 2cos 2 x = 1 + sin x - 4cos x

� 2sin x cos x + 2(2cos 2 x - 1) - 1 - sin x + 4cos x = 0
� sin x(2cos x - 1) + 4cos 2 x + 4cos x - 3 = 0
� sin x(2cos x - 1) + (2cos x - 1)(2cos x + 3) = 0
� (2cos x - 1)(2sin x + 2cos x + 3) = 0
� 1
cos x = 
�� 2 � x = � + k 2
� 3
�2sin x + 2cos x = -3,(vn)
Bài 8. 2sin 2 x - cos 2 x = 7sin x + 2cos x - 4
� 4sin x cos x - (1 - 2sin 2 x) - 7sin x - 2cos x + 4 = 0
� 2cos x(2sin x - 1) + (2sin 2 x - 7sin x + 3) = 0
� 2cos x(2sin x - 1) + (2sin x - 1)(sin x - 3) = 0
� (2sin x - 1)(2cos x + sin x - 3) = 0
� 
� 2sin x - 1 = 0 �x = 6 + k 2
��
�2cos x + sin x = 3,(vn) � 5
x= + k 2
� 6
Bài 9. sin 2 x - cos 2 x = 3sin x + cos x - 2
� 2sin x cos x - (1 - 2sin 2 x) - 3sin x - cos x + 2 = 0
11
� (2sin x cos x - cos x) + (2sin 2 x - 3sin x + 1) = 0
� cos x(2sin x - 1) + (2sin x - 1)(sin x - 1) = 0
� 2sin x = 1
� (2sin x - 1)(cos x + sin x - 1) = 0 � �
�cos x + sin x = 1
� 
�x = 6 + k 2
+2sin x = 1 � �
� 5
x= + k 2
� 6
� x = k 2
 2
+ cos x + sin x = 1 � cos( x - ) = �� 
4 2 �
x = + k 2
� 2

Bài 10. (sin 2 x + 3 cos 2 x) - 5 = cos(2 x -
2
)
6
1 3 
Ta có: sin 2 x + 3 cos 2 x = 2( sin 2 x + cos 2 x) = 2cos(2 x - )
2 2 6
Đặt: t = sin 2 x + 3 cos 2 x, -2 �t �2
�t = -2
t
Phương trình trở thành: t - 5 = � 2t 2 - t - 10 = 0 � � 5
2
2 �t =
� 2
5
+t = : loại
2
 7
+t = -2 : 2cos(2 x - ) = -2 � x = + k
6 12
Bài 11. 2cos3 x + cos 2 x + sin x = 0 � 2cos 3 x + 2cos 2 x - 1 + sin x = 0
� 2cos 2 x(cos x + 1) - (1 - sin x) = 0 � 2(1 - sin 2 x)(cos x + 1) - (1 - sin x) = 0
� 2(1 - sin x)(1 + sin x)(cos x + 1) - (1 - sin x) = 0
� (1 - sin x)[2(1 + sin x)(cos x + 1) - 1] = 0
� (1 - sin x)[1 + 2sin x cos x + 2(sin x + cos x)] = 0
� sin x = 1
��
�1 + 2sin x cos x + 2(sin x + cos x) = 0

+ sin x = 1 � x = + k 2
2
+1 + 2sin x cos x + 2(sin x + cos x) = 0 � (sin x + cos x) 2 + 2(sin x + cos x) = 0
� (sin x + cos x)(sin x + cos x + 2) = 0 � sin x + cos x = 0

� tan x = -1 � x = - + k
4
12
1 - cos 2 x 
Bài 12. 1 + cot 2 x = 2 (*) Điều kiện: sin 2 x �۹0 x k
sin 2 x 2
1 - cos 2 x 1 cos 2 x 1
(*) � 1 + cot 2 x = � 1 + cot 2 x = � 1+ =
1 - cos 2 x
2
1 + cos 2 x sin 2 x 1 + cos 2 x
� sin 2 x(1 + cos 2 x) + cos 2 x(1 + cos 2 x) = sin 2 x
� sin 2 x cos 2 x + cos 2 x(1 + cos 2 x) = 0 � cos 2 x(sin 2 x + cos 2 x + 1) = 0
� cos 2 x = 0
��
�sin 2 x + cos 2 x = -1
 
+ cos 2 x = 0 � x = + k
4 2
� 
� x = - + k
  4
+ sin 2 x + cos 2 x = -1 � sin(2 x + ) = sin( - ) � �
4 4 �x =  + k
� 2
 
Vậy,phương trình có nghiệm: x = + k
4 2
Bài 13. 4(sin x + cos x ) + 3 sin 4 x = 2
4 4
� 4[(sin 2 x + cos 2 x) 2 - 2sin 2 x cos 2 x] + 3 sin 4 x = 2

1
� 4(1 - sin 2 2 x) + 3 sin 4 x = 2 � cos 4 x + 3 sin 4 x = -2
2
�  
� x = + k
�� 4 2
�  
x=- +k
� 12 2
1
Bài 14. 1 + sin 3 2 x + cos 3 2 x = sin 4 x
2
� 2 - sin 4 x + 2(sin 2 x + cos 2 x)(1 - sin 2 x cos 2 x) = 0
� (2 - sin 4 x) + (sin 2 x + cos 2 x)(2 - sin 4 x) = 0
� (2 - sin 4 x)(sin 2 x + cos 2 x + 1) = 0 � sin 2 x + cos 2 x = -1
� 
x = - + k
 2 �� 4
� sin(2 x + ) = - �
4 2 �x =  + k
� 2

Bài 15. tan x - 3cot x = 4(sin x + 3 cos x) (*) Điều kiện: sin 2 x �۹
0 x k
2
sin x cos x
(*) � -3 = 4(sin x + 3 cos x)
cos x sin x
� sin 2 x - 3cos 2 x - 4sin x cos x(sin x + 3 cos x) = 0
� (sin x - 3 cos x)(sin x + 3 cos x) - 4sin x cos x(sin x + 3 cos x) = 0
13
� (sin x + 3 cos x)(sin x - 3 cos x - 4sin x cos x) = 0
� sin x + 3 cos x = 0
��
sin x - 3 cos x - 4sin x cos x = 0
�

+ sin x + 3 cos x = 0 � tan x = - 3 � x = - + k
3
+ sin x - 3 cos x - 4sin x cos x = 0 � 2sin 2 x = sin x - 3 cos x
� 
�x = - + k 2
1 3  3
� sin 2 x = sin x - cos x � sin 2 x = sin( x - ) � �
2 2 3 � 4 2
x= +k
� 9 3
 4 2
Vậy,phương trình có nghiệm là: x = - + k ; x = +k
3 9 3
Bài 16. sin x + cos x = sin x - cos x � sin x(sin x - 1) + cos3 x + cos x = 0
3 3 2
� - sin x cos 2 x + cos3 x + cos x = 0 � cos x( - sin x cos x + cos x + 1) = 0

2
� cos x = 0
��
�- sin x cos x + cos 2 x = -1

+ cos x = 0 � x = + k
2
1 1 + cos 2 x
+ - sin x cos x + cos 2 x = -1 � - sin 2 x + = -1 � sin 2 x - cos 2 x = 3,(vn)
2 2

Vậy,phương trình có nghiệm là: x = + k , k ��
2
 1 1 1  1
Bài 17. cos 4 x + sin 4 ( x + ) = � (1 + cos 2 x) 2 + [1 - cos(2 x + )]2 =
4 4 4 4 2 4
� (1 + cos 2 x) + (1 + sin 2 x) = 1 � sin 2 x + cos 2 x = -1
2 2
� 
� x = + k 2
 3
� cos(2 x - ) = cos �� 2
4 4 � 
x = - + k
� 4
Bài 18. 4sin x cos3 x + 4cos x sin 3 x + 3 3 cos 4 x = 3
3 3
� 4sin 3 x(4cos 3 x - 3cos x) + 4cos 3 x(3sin x - 4sin 3 x) + 3 3 cos 4 x = 3

� -12sin 3 x cos x + 12cos3 x sin x + 3 3 cos 4 x = 3
� 4sin x cos x(cos 2 x - sin 2 x) + 3 cos 4 x = 1
� 2sin 2 x cos 2 x + 3 cos 4 x = 1 � sin 4 x + 3 cos 4 x = 1
14
�  
x = - + k
1 3 1 � sin(4 x +  ) = sin  � � 24 2
, k ��
� sin 4 x + cos 4 x = �
2 2 2 3 6 
�x = + k 
� 8 2
Bài 19.Cho phương trình: 2sin x - sin x cos x - cos x = m (*)
2 2
a.Tìm m sao cho phương trình có nghiệm.

b.Giải phương trình khi m = -1.
Giải.
1 1
(*) � (1 - cos 2 x) - sin 2 x - (1 + cos 2 x) = m � sin 2 x + 3cos 2 x = -2m + 1
2 2
a. (*)có nghiệm khi: c �a + b � (1 - 2m) 2 �1 + 9 � 4m 2 - 4m - 9 �0
2 2 2
1 - 10 1 + 10
ۣۣ� m
2 2
b.Khi m = -1 phương trình trở thành:
1 3 3
sin 2 x + 3cos 2 x = 3 � sin 2 x + cos 2 x =
10 10 10
1 3
� sin 2 x cos  + cos 2 x sin  = sin  , ( = cos  , = sin  )
10 10
� x = k
� 2 x +  =  + k 2
� sin(2 x +  ) = sin  � � �� 
�2 x +  =  -  + k 2 � x = -  + k
� 2
3
5 + 4sin( - x)
Bài 20. Cho phương trình: 2 6 tan  (*)
=
sin x 1 + tan 
2

a.Giải phương trình khi  = -
4
b.Tìm để phương trình (*) có nghiệm
Giải.
3 
Ta có: sin( - x) = - sin( - x) = - cos x
2 2
6tan 
= 6 tan  cos 2  = 3sin 2 ,cos  �0
1 + tan 
2
5 - 4cos x
(*) � = 3sin 2 � 3sin 2 sin x + 4cos x = 5 (**)
sin x

a. khi  = - phương trình trở thành:
4
3 4
3sin x - 4cos x = -5 � sin x - cos x = -1
5 5
3 4
� sin x cos  - cos x sin  = -1,( = cos  , = sin  )
5 5
15
� sin( x -  ) = -1 � x =  -

+ k 2
2
b.Phương trình có nghiệm khi:
� cos  �0 �cos  �0 �cos  �0  
� � � � � 2 � cos 2 = 0 �  = + k
(3sin 2 ) + 16 �25
�
2
�sin 2 �1
2
�sin 2 = 1 4 2
a. 2 2(sin x + cos x)cos x = 3 + cos 2 x b. (2cos x - 1)(sin x + cos x) = 1
c. 2cos 2 x = 6(cos x - sin x) d. 3sin x = 3 - 3 cos x
e. 2cos3x + 3 sin x + cos x = 0 f. cos x + 3 sin x = sin 2 x + cos x + sin x
3
g. cos x + 3 sin x = h. sin x + cos x = cos 2 x
cos x + 3 sin x + 1
6
i. 4sin 3 x - 1 = 3sin x - 3 cos3 x j. 3cos x + 4sin x + =6
3cos x + 4sin x + 1
k. cos7 x cos5 x - 3 sin 2 x = 1 - sin 7 x sin 5 x l. 4(cos 4 x + sin 4 x) + 3 sin 4 x = 2
m. cos 2 x - 3 sin 2 x = 1 + sin 2 x n. 4sin 2 x - 3cos 2 x = 3(4sin x - 1)
x 
(2 - 3)cos x - 2sin 2 ( - ) 2
p. 2 4 =1 q. tan x - sin 2 x - cos 2 x = -4cos x +
cos x
2cos x - 1
m sin x - 2 m cos x - 2
Bài 22. Cho phương trình: = (*)
m - 2cos x m - 2sin x
a.Giải phương trình khi m = 1
Bài 23. Cho phương trình: sin x + m cos x = 2 (*)
a.Giải phương trình khi m = 3
2sin x + cos x + 1
Bài 24. Cho phương trình: =m (*)
sin x - 2cos x + 3
1
a.Giải phương trình khi m =
3
b.Tìm để phương trình (*) có nghiệm.
PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI ĐỐI VỚI MỘT HÀM SỐ LƯỢNG GIÁC
cos3 x + sin 3 x
Bài 1. 5(sin x + ) = 3 + cos 2 x (1)
1 + 2sin 2 x
� 
�x �- + k
1 12
Điều kiện: sin 2 x �- � � , k ��
2 7
�x � + k
� 12
16
cos3 x + sin 3 x sin x + 2sin 2 x sin x + cos3 x + sin 3 x
Ta có: 5(sin x + )=5
1 + 2sin 2 x 1 + 2sin 2 x
sin x + cos x - cos3x + cos3x + sin 3 x
=5
1 + 2sin 2 x
(sin 3 x + sin x) + cos x 2sin 2 x cos x + cos x
=5 =5
1 + 2sin 2 x 1 + 2sin 2 x
(2sin x + 1)cos x
=5 = 5cos x
1 + 2sin 2 x
(1) � 5cos x = cos 2 x + 3 � 2cos 2 x - 5cos x + 2 = 0
1 
� cos x = � x = � + k 2
2 3
1 1
Bài 2. cos 2 3x cos 2 x - cos 2 x = 0 � (1 + cos6 x)cos2 x - (1 + cos 2 x) = 0
2 2
� cos6 x cos 2 x - 1 = 0 (*)
Cách 1: (*) � (4cos3 2 x - 3cos 2 x)cos 2 x - 1 = 0 � 4cos 4 2 x - 2cos 2 2 x - 1 = 0

� cos 2 2 x = 1 � sin 2 x = 0 � x = k
2
1
Cách 2: (*) � (cos8 x + cos 4 x) - 1 = 0 � cos8 x + cos 4 x - 2 = 0
2

� 2cos 2 4 x + cos 4 x - 3 = 0 � cos 4 x = 1 � x = k
2
�cos6 x = cos 2 x = 1
Cách 3: (*) � �
�cos6 x = cos 2 x = -1
1
Cách 4: (*) � (cos8 x + cos 4 x) - 1 = 0 � cos8 x + cos 4 x = 2
2
� cos8 x = cos 4 x = 1
  3
Bài 3. cos 4 x + sin 4 x + cos( x - )sin(3 x - ) - = 0
4 4 2
1  3
� (sin 2 x + cos 2 x) 2 - 2sin 2 x cos 2 x + [sin(4 x - ) + sin 2 x] - = 0
2 2 2
1 2 1 3
� 1 - sin 2 x + ( - cos 4 x + sin 2 x) - = 0
2 2 2
1 1 1 1
� - sin 2 2 x - (1 - 2sin 2 2 x) + sin 2 x - = 0
2 2 2 2

� sin 2 2 x + sin 2 x - 2 = 0 � sin 2 x = 1 � x = + k
4
Bài 4. 5sin x - 2 = 3(1 - sin x) tan x2
(1)

2
17
sin 2 x sin 2 x
(1) � 5sin x - 2 = 3(1 - sin x) � 5sin x - 2 = 3(1 - sin x)
cos 2 x 1 - sin 2 x
3sin 2 x 1
� 5sin x - 2 = � 2sin 2 x + 3sin x - 2 = 0 � sin x =
1 + sin x 2
� 
�x = 6 + k 2
��
� 5
x= + k 2
� 6
1 1
Bài 5. 2sin 3 x - = 2cos3 x + (*)
sin x cos x

0 x k
2
1 1
(*) � 2(sin 3x - cos3x) = +
sin x cos x
1 1
� 2[3(sin x + cos x) - 4(sin 3 x + cos 3 x] = +
sin x cos x
sin x + cos x
� 2(sin x + cos x)[3 - 4(sin 2 x - sin x cos x + cos 2 x)] =
sin x cos x
sin x + cos x
� 2(sin x + cos x)( -1 + 4sin x cos x) - =0
sin x cos x
1
� (sin x + cos x)(-2 + 8sin x cos x - )=0
sin x cos x
2
� (sin x + cos x)(4sin 2 x - - 2) = 0
sin 2 x
� (sin x + cos x)(4sin 2 2 x - 2sin 2 x - 2) = 0
� 
�x = �4 + k
� tan x = -1 �
� sin x + cos x = 0 � 
�� 2 � sin 2 x = 1 � � x = - + k
4sin 2 x - 2sin 2 x - 2 = 0
� � � 12
�
�sin 2 x = - 1 / 2 � 7
�x = + k
� 12
cos x(2sin x + 3 2) - 2cos 2 x - 1
Bài 6. =1 (*)
1 + sin 2 x

Điều kiện: sin 2 x �-1۹-+ x k
4
(*) � 2sin x cos x + 3 2 cos x - 2cos 2 x - 1 = 1 + sin 2 x
2 
� 2cos 2 x - 3 2 cos x + 2 = 0 � cos x = � x = � + k
2 4
18

Đối chiếu điều kiện phương trình có nghiệm: x = + k , k ��
4
x 3x x 3x 1
Bài 7. cos x cos cos - sin x sin sin =
2 2 2 2 2
1 1 1
� cos x(cos 2 x + cos x) + sin x(cos 2 x - cos x) =
2 2 2
� cos x cos 2 x + cos x + sin x cos 2 x - sin x cos x = 1
2
� cos 2 x(sin x + cos x) + 1 - sin 2 x - sin x cos x - 1 = 0

� cos 2 x(sin x + cos x) - sin x(sin x + cos x) = 0
� (sin x + cos x)(cos 2 x - sin x) = 0
� (sin x + cos x)( -2sin 2 x - sin x + 1) = 0
� sin x + cos x = 0
�� 2
�2sin x + sin x - 1 = 0
� 
� x = - + k
�tan x = -1 4
�
� 
� sin x = -1 � � x = - + k 2
� � 2
�
�sin x = 1 / 2 �  5
�x = + k 2 �x = + k 2
� 6 6
Bài 8. 4cos3 x + 3 2 sin 2 x = 8cos x � 4cos 3 x + 6 2 sin x cos x - 8cos x = 0
� 2cos x (2cos2 x + 3 2 sin x - 4) = 0 � 2cos x(2sin 2 x - 3 2 sin x + 2) = 0
� 
�x = 2 + k
�cos x = 0 �
� � � �x =  + k 2
� 2 � 4
sin x =
� 2 � 3
�x= + k 2
� 4
 
Bài 9. cos(2 x + ) + cos(2 x - ) + 4sin x = 2 + 2(1 - sin x)
4 4

� 2cos 2 x cos + 4sin x - 2 - 2 + 2 sin x = 0
4
� 2(1 - 2sin x) + 4sin x - 2 - 2 + 2 sin x = 0
2
� 2 2 sin 2 x - (4 + 2)sin x + 2 = 0
� 
1 �x = 6 + k 2
� sin x = � �
2 � 5
x= + k 2
� 6
19
Bài 10. 3cot 2 x + 2 2 sin 2 x = (2 + 3 2)cos x (1)
Điều kiện: sin x �۹ 0 x k
cos 2 x cos x
(1) � 3 4 + 2 2 = (2 + 3 2) 2
sin x sin x
�t= 2
cos x �
Đặt: t = phương trình trở thành: 3t - (2 + 3 2)t + 2 2 = 0 �
2
sin 2 x �t = 2
� 3
2 cos x 2
+t = : 2 = � 3cos x = 2(1 - cos 2 x) � 2cos 2 x + 3cos x - 2 = 0
3 sin x 3
1 
� cos x = � x = � + k 2
2 3
cos x
+t = 2 : 2 = 2 � cos x = 2(1 - cos 2 x) � 2 cos 2 x + cos x - 2 = 0
sin x
2 
� cos x = � x = � + k 2
2 4
 
Vậy,phương trình có nghiệm: x = � + k 2 , x = � + k 2
3 4
4sin 2 x + 6sin x - 9 - 3cos 2 x
2 2
Bài 11. =0 (*)
cos x

2
(*) � 4(1 - cos 2 2 x) + 3(1 - cos 2 x) - 9 - 3cos x = 0 � 4cos 2 2 x + 6cos x + 2 = 0
� 
�cos 2 x = -1 �x = 2 + k
� � 1 ��
�cos 2 x = - � 
� 2 x = � + k
� 3

Vậy,phương trình có nghiệm: x = � + k
3
Bài 12. cos x + cos3 x + 2cos5 x = 0 � (cos5 x + cos x) + (cos5 x + cos3 x) = 0
� 2cos3x cos 2 x + 2cos 4 x cos x = 0
� (4cos3 x - 3cos x)cos 2 x + (2cos 2 2 x - 1)cos x = 0
� cos x[(4cos 2 x - 3)cos 2 x + 2cos 2 2 x - 1] = 0
� cos x{[2(1 + cos 2 x) - 3]cos 2 x + 2cos 2 2 x - 1} = 0
� cos x(4cos 2 2 x - cos 2 x - 1) = 0
20
� � 
� x = + k
� cos x = 0 2
� �
1 - 17 � 1 - 17
�� cos x = �� x = �arccos + k 2
� 8 8
� �
� 1 + 17 � 1 + 17
cos x = �x = �arccos + k 2
�
� 8 � 8
17
Bài 13. sin x + cos x = cos 2 x
8 8 2
(*)
16
sin 8 x + cos8 x = (sin 4 x + cos 4 x) 2 - 2sin 4 x cos 4 x
1
= [(sin 2 x + cos 2 x)2 - 2sin 2 x cos 2 x)]2 - sin 4 2 x
8
1 1 1
= (1 - sin 2 2 x) 2 - sin 4 2 x = 1 - sin 2 2 x + sin 4 2 x
2 8 8
1
(*) � 16(1 - sin 2 2 x + sin 4 2 x) = 17(1 - sin 2 2 x) � 2sin 4 2 x + sin 2 2 x - 1 = 0
8
1  
� sin 2 2 x = � 1 - 2sin 2 2 x = 0 � cos 4 x = 0 � x = + k
2 8 4
5x x
Bài 14. sin = 5cos3 x sin (*)
2 2
x
Ta thấy: cos = 0 � x =  + k 2 � cos x = -1
2
Thay vào phương trình (*) ta được:
5 
sin( + 5k ) = - sin( + k ) không thỏa mãn với mọi k
2 2
x
Do đó cos không là nghiệm của phương trình nên:
2
5x x x x 1 5
(*) � sin cos = 5cos3 x sin cos � (sin 3 x + sin 2 x) = cos3 x sin x
2 2 2 2 2 2
� 3sin x - 4sin 3 x + 2sin x cos x - 5cos3 x sin x = 0
� sin x(3 - 4sin 2 x + 2cos x - 5cos3 x) = 0
� sin x(5cos3 x - 4cos 2 x - 2cos x + 1) = 0
� sin x = 0 � x = k
� cos x = 1 � x = k 2
� �
� -1 + 21 � � -1 + 21
��
cos x = x = �arccos
� + k 2
� 10 � 10
� -1 - 21 � -1 - 21
cos
� x = x = �arccos
� + k 2
� 10 � 10
21
-1 + 21
Vậy,phương trình có nghiệm: x = k 2 , x = �arccos + k 2
10
-1 - 21
x = �arccos + k 2
10
Bài 15. sin 2 x(cot x + tan 2 x) = 4cos 2 x (1)
� � x �k
�sin x �0 �
Điều kiện: � ��  
�cos 2 x � 0 �x� +k
� � 4 2
cos x sin 2 x cos 2 x cos x + sin 2 x sin x cos x
Ta có: cot x + tan 2 x = + = =
sin x cos 2 x sin x cos 2 x sin x cos 2 x
cos x
(1) � 2sin x cos x = 4cos 2 x
sin x cos 2 x
cos 2 x
� = 2cos 2 x � cos 2 x(1 - 2cos 2 x) = 0
cos 2 x
� 
� cos x = 0 �x = 2 + k
��
� cos 2 x = 1 / 2 � 
x = � + k
� 6
 
Vậy,phương trình có nghiệm: x = + k , x = � + k
2 6
2 6 x + 1 = 3cos 8 x
Bài 16. 2cos
5 5
12 x 4x 4x 4x 4x
� (1 + cos ) + 1 = 2(2cos 2 - 1) � 2 + 4cos3 - 3cos = 2(2cos2 - 1)
5 5 5 5 5
4x
Đặt: t = cos , -1 �t �1 phương trình trở thành:
5
� t =1
�
4t 3 - 6t 2 - 3t - 5 = 0 � � 1 - 21
t=
� 4
4x 5
+ cos =1� x = k
5 2
4 x 1 - 21 5 1 - 21 5
+ cos = � x = � arccos +k
5 4 4 4 2
5 5 1 - 21 5
Vậy,phương trình có nghiệm: x = k , x = � arccos +k
2 4 4 2

Bài 17. tan 3 ( x - ) = tan x - 1 (1)
4
22
� 
� cos x �0
� �x �2 + k
�
Điều kiện: �  ��
�
�
cos( x -
4
) � 0 �x �3 + k
� 4
(tan x - 1)3
(1) � = tan x - 1 � (tan x - 1)3 = (tan x - 1)(1 + tan x)3
(1 + tan x) 3
� (tan x - 1)[(1 + tan x)3 - (tan x - 1) 2 ] = 0

� (tan x - 1)(tan 3 x + 2 tan 2 x + 5tan x) = 0 � tan x(tan x - 1)(tan 2 x + 2 tan x + 5) = 0
� x = k
�tan x = 0
�� 
� tan x = 1 �x = + k
� 4

C2: Đặt: t = x -
4
sin 4 2 x + cos 4 2 x
Bài 18. = cos 4 4 x (1)
 
tan( - x) tan( + x)
4 4
�   � 
�sin( - x )cos( - x ) �0 �sin( - 2 x) �0
� 4 4 � 4
Điều kiện: � �۹� cos 2 x 0
�   � 
sin( + x)cos( + x) �0 sin( + 2 x) �0
� 4 4 � 4
  1 - tan x 1 + tan x
tan( - x) tan( + x) = . =1
4 4 1 + tan x 1 - tan x
(1) � sin 4 2 x + cos 4 2 x = cos 4 4 x � 1 - 2sin 2 2 x cos 2 2 x = cos 4 4 x
1 1
� 1 - sin 2 4 x = cos4 4 x � 1 - (1 - cos 2 4 x) = cos 4 4 x
2 2
� 2cos 4 x - cos 4 x - 1 = 0 � cos 2 4 x = 1
4 2

� 1 - cos 2 4 x = 0 � sin 4 x = 0 � x = k
4

Vậy,phương trình có nghiệm: x = k
2
1 2
Bài 19. 48 - - (1 + cot 2 x cot x) = 0 (*)
cos 4 x sin 2 x

0 x k
2
cos 2 x cos x cos 2 x sin x + sin 2 x sin x
Ta có: 1 + cot 2 x cot x = 1 + =
sin 2 x sin x sin 2 x cos x
23
cos x 1
= =
2sin 2 x cos x 2sin 2 x
1 1 1 1
(*) � 48 - - = 0 � 48 = +
cos 4 x sin 4 x cos 4 x sin 4 x
4 1 2
� 48sin 4 x cos 4 x = sin 4 x + cos 4 x � 3sin 2 x = 1 - sin 2 x
2
2 1
� 6sin 4 2 x + sin 2 2 x - 2 = 0 � sin 2 x = � 1 - 2sin 2 2 x = 0
2
 
� cos 4 x = 0 � x = + k
8 4
 
Vậy,phương trình có nghiệm: x = + k
8 4
5
Bài 20. sin8 x + cos8 x = 2(sin10 x + cos10 x ) + cos 2 x
4
5
� sin8 x(1 - 2sin 2 x) - cos8 x(2cos 2 x - 1) = cos 2 x
4
5
� sin8 x cos 2 x - cos8 x cos 2 x = cos 2 x
4
� 4cos 2 x(cos8 x - sin8 x) + 5cos 2 x = 0
� 4cos 2 x(cos 4 x - sin 4 x)(cos 4 x + sin 4 x) + 5cos 2 x = 0
� 4cos 2 x(cos 2 x - sin 2 x)(cos 2 x + sin 2 x)(cos 4 x + sin 4 x ) + 5cos 2 x = 0
1
� 4cos 2 x(cos2 x - sin 2 x)(1 - sin 2 2 x) + 5cos 2 x = 0
2
1
� 4cos 2 2 x(1 - sin 2 2 x ) + 5cos 2 x = 0
2
� 4cos 2 x(4cos 2 x - 2cos 2 x sin 2 2 x + 5) = 0
� 4cos 2 x[4cos 2 x - 2cos 2 x(1 - cos 2 2 x) + 5] = 0
 
� 4cos 2 x(2cos3 2 x + 2cos2 x + 5) = 0 � cos 2 x = 0 � x = +k
4 2
MỘT SỐ KĨ NĂNG KẾT HỢP NGHIỆM VÀ ĐIỀU KIỆN TRONG

PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC CÓ ĐIỀU KIỆN
I. CÁC PHƯƠNG PHÁP KẾT HỢP NGHIỆM VỚI ĐIỀU KIỆN PHỔ BIẾN:
1. Biểu diễn nghiệm (của phương trình hệ quả) và điều kiện (của phương trình ban đầu) qua
cùng một hàm số lượng giác:
1.1 Kiến thức cơ sở:
24
Trong phần này cần sử dụng tốt các công thức sau:
Công thức nhân đôi
Công thức hạ bậc
Các hằng đẳng thức cơ bản của lượng giác
Từ đó ta có các kết quả cần chú ý sau
sin a = 0
� sin a �0
�
sin2a = 0 � � sin 2a �0 � �
cos a = 0
� cos a �0
�
sin 2 a = 0 � cos a = �1 ; sin 2 a = 1 � cos a = 0
cos 2 a = 0 � sin a = �1 ; cos 2 a = 1 � sin a = 0
sin a �۹�
0 cosa 1; cosa �۹�
0 sin a 1
1.2 Một số ví dụ minh hoạ:

Ví dụ 1: (Đề thi tuyển sinh ĐH – CĐ 2010, khối A)
Giải phương trình
�
( 1 + sin x + cos2 x ) sin �
�x +
�
� 4 �= 1 cos x
1 + t anx 2
Lời giải:
�cos x �0 sin x ��1

�
Điều kiện: � ��
�tan x �-1 �t anx �-1
�
( 1 + sin x + cos2 x ) sin �
�x +
�
Khi đó � 4 �= 1 cos x
1 + t anx 2
� �
� cos x ( 1 + s inx + cos 2 x ) 2.sin �x + �= cos x ( sin x + cos x )
� 4�
� �
� ( 1 + s inx + cos 2 x ) 2.sin �x + �= ( sin x + cos x ) (do cos x �0 )
� 4�
25
( )
� ( sin x + cos x ) ( sin x + cos2 x ) = 0 � ( sin x + cos x ) sin x + 1 - 2sin 2 x = 0
� �
�
sin x = - cos x tan x = -1
� ( L)
sin x + cos x = 0
� � �
�� 2 sin x = 1
�� sin x = 1
�� ( L)
2sin
� x - sin x - 1 = 0 � �
1 1
sin x = -
�
� 2
�
sin x = - ( t / m)
� 2
� 
x = - + k .2
�
1 6
� sin x = - � � ( k �Z )
2 � 7
x= + k .2
�
� 6
Ví dụ 2: (Đề thi tuyển sinh ĐH – CĐ 2006, khối B)
� x�
Giải phương trình cot x + sin x �
1 + tan x. tan �= 4
� 2�
�
�cos x �0
�
Lời giải: Điều kiện �s inx �۹
0 s in2x 0
� x
�cos �0
� 2
� x�
� x� cos x � s inx sin 2 �
Ta có cot x + sin x �
1 + tan x.tan �= 4 � + s inx �
1+ .
x�
=4
� 2� s inx � cos x cos �
� 2�
� x x�
cos x �cos x.cos 2 + s inx.sin 2 � cos x s inx
� + s inx � �=4� + =4
s inx x s inx cos x
� cos x.cos �
� 2 �
2 1
� = 4 � sin 2 x = ( t / m)
sin 2 x 2
�  � 
�2 x = + k .2 �x = + k .
6
�� 12 ( k �Z )
� 5 � 5
2x = + k .2 x= + k .
�
� 6 � 12
Ví dụ 3: Giải phương trình
1 1 2
+ =
cos x sin 2 x sin 4 x
Lời giải:
26
�
�cos x �0 sin x ��1
� �
sin x ��1 �
sin x ��1
� � � �
�
Điều kiện �s in2x �۹۹۹
0 s inx 0
� s inx 0
� s inx 0
�
�sin 4 x �0 �
cos2x �0 �
1 - 2sin 2 x �0 �
� � � � 2
sin x ��
� 2
1 1 2
Khi đó + =
cos x sin 2 x sin 4 x
�
�
sin x = -1
�
( )
� 4s inx.cos2 x + 2cos2 x = 2 � s inx 2sin x + s inx-1 = 0 � �
2
sin x = 0
� 1
sin x =
�
� 2
� 
x = + k .2
�
1 6
Đối chiếu với điều kiện ta được sin x = � � ( k �Z )
2 � 5
x= + k .2
�
� 6
� 
x = + k .2
� 6
Vậy phương trình có nghiệm là � ( k �Z )
� 5
x= + k .2
�
� 6
sin 4 2 x + cos 4 2 x
= cos 4 4 x
Ví dụ 4: Giải phương trình � � � �
tan � - x �tan � + x �
�4 � �4 �
Lời giải:
� � �
sin � - x ��0
�
� �4 �
� � � � � �
cos � - x ��0
� sin � - 2 x ��0
�
� �4 � � �2 �
Điều kiện � �۹۹�
� cos2 x 0 sin 2 x 1
� � � � � �
sin � + x ��0 sin � + 2 x ��0
� �4 � �
� �2 �
�
� � �
cos � + x ��0
�
� �4 �
� � � �
Nhận thấy tan � - x �
. tan � + x �= 1 , do đó phương trình đã cho trở thành
4
� � 4
� �
27
1
sin 4 2 x + cos 4 2 x = cos 4 4 x � 1 - sin 2 4 x = cos 4 4 x � 2cos 4 4 x - cos 2 4 x - 1 = 0
2
�sin 2 x = 0
� cos 2 4 x = 1 � sin 4 x = 0 � �
�cos2 x = 0

Đối chiếu điều kiện ta được sin 2 x = 0 � x = k ( k �Z )
2
sin 2 2 x + cos 4 2 x - 1
Ví dụ 5: Giải phương trình =0
sin x.cos x
Lời giải: Điều kiện sin 2 x > 0 . Khi đó phương trình đã cho trở thành
cos 2 2 x = 0
� sin 2 x = �1
�
sin 2 x + cos 2 x - 1 = 0 � cos 2 x - cos 2 x = 0 � � 2
2 4 4 2
� �
cos 2 x = 1
� sin 2 x = 0
�
 
Đối chiếu điều kiện ta được sin 2 x = 1 � 2 x = + k .2 � x = + k . ( k �Z )
2 4
Các bài tập tương tự
cos 2 x - cos3 x - 1 cos2 x 1

1/ cos2 x - tan 2 x = ;2/ cot x - 1 = + sin 2 x - sin 2 x (2003_A);
2
cos x 1 + t anx 2
2 �x � x
3/ cot x - t anx + 4sin 2 x = 4/ sin � - �tan x - cos = 0 (2003_D);
2 2 2
(2003_B);
sin 2 x �2 4 � 2
5/ 5sin x - 2 = 3 ( 1 - sin x ) tan x (2004_B).

2
2. Thử trực tiếp và xét mệnh đề đối lập

2.1 Kiến thức cơ sở
+ Các nhận xét về tính chu kì của hàm số lượng giác.
sin (  + k 2 ) = sin  " ; co s (  + k 2 ) = cos " ;
tan (  + k ) = tan  " ; cot (  + k ) = cot  "
+ Các công thức về giá trị lượng giác của các cung có liên quan đặc biệt.
2.2 Một số ví dụ minh hoạ
Ví dụ 1: Giải phương trình cos3x.tan 5 x = sin 7 x
Lời giải: Điều kiện cos5 x �0

Khi đó phương trình đã cho trở thành
28
� k
x=
� 2
2sin 5 x.cos3x = 2sin 7 x.cos5 x � sin 8 x = sin12 x � � ( k �Z )
�  k
x= +
�
� 20 10
k 5k  �k � �k �
Với x = thì cos5 x = cos = cos � + k 2 �= cos � ��0 � k = 2m ( m �Z )
2 2 �2 � �2 �
 k � k �
Với x = + thì cos5 x = cos � + ��0
20 10 �4 2 �
 k
Vậy phương trình đã cho có nghiệm là x = m ; x = + ( m, k �Z )
20 10
Ví dụ 2: (Đề thi tuyển sinh ĐH – CĐ, 2011, khối A)
1 + s in2x+ cos 2 x
Giải phương trình = 2 s inx sin 2 x
1 + c ot 2 x
Lời giải: Điều kiện sin x �۹�

0 cos x 1
sin 2 x ( 1 + sin 2 x + cos2 x ) = 2 2 sin 2 x.cos x � 1 + 2sin x.cos x + 2cos 2 x - 1 = 2 2 cos x
cos x = 0 ( t / m )
�
( )
� 2 cos x s inx + cos x - 2 = 0 � �
s inx + cos x = 2
� ( *)
�
Giả sử sin x = 0 � cos x = �1 , khi đó ( *) ۱ 0 1 = 2 (vô lí)
cos x = 0 � 
� x = + k
�
� 2
Do đó phương trình tương đương với � �  � � �
cos �x - �= 1 � 
�
� � 4� x = + k 2
� 4
� 
x = + k
� 2
Vậy phương trình có nghiệm là � ( k �Z )
� 
x = + k 2
� 4
1
Ví dụ 3: Giải phương trình 3s inx + 2 cos x = 3 ( 1 + t anx ) -
cos x
Lời giải: Điều kiện cosx �۹�
0 sin x 1
Khi đó
29
1
3s inx + 2 cos x = 3 ( 1 + t anx ) - � cos x ( 3s inx + 2 cos x ) = 3 ( cos x + s inx ) - 1
cos x
� cos x ( 3s inx + 2 cos x ) - cos x = 3s inx + 2 cos x - 1
� cos x ( 3s inx + 2 cos x - 1) - ( 3s inx + 2 cos x - 1) = 0
cos x - 1 = 0
� ( 1)
� ( 3s inx + 2 cos x - 1) ( cos x - 1) = 0 � �
3s inx + 2 cos x - 1 = 0
� ( 2)
( 1) � cos x = 1 thoả mãn điều kiện, do đó ta được x = k 2 , k �Z
Tiếp theo giả sử cosx = 0 � sin x = �1 , thay vào (2) ta được �3 - 1 = 0 (vô lí)
Tức là các nghiệm của (2) đều thoả mãn điều kiện.
1
Giải (2) ta được x =  �arccos + k 2 k �Z ,
13
2 3
(với cos = ; sin  = )
13 13
x = k 2
�
� k �Z
Vậy phương trình có nghiệm � 1
x =  �arccos + k 2
� 13
tan 2 x + t anx 2 � �
= sin �x + �
tan x + 1
2
2 � 4�
Lời giải: Điều kiện cosx �۹�
0 sin x 1
tan 2 x + t anx 2 � � 2�2 2 �

tan x + 1
2
=
2 � 4�
(
sin �x + �� cos 2 x tan 2 x + t anx = )
2 �2
�
� s inx +
2
cos x �
�
�
Khi đó 1
� sin 2 x + cos x.s inx = ( s inx + cos x ) � 2s inx ( s inx + cos x ) - ( s inx + cos x ) = 0
2
� ( s inx + cos x ) ( 2s inx - 1) = 0 ( *)
Giả sử cosx = 0 � sin x = �1 , thay vào (*) ta được �1( �2 - 1) = 0 (vô lí)
Tức là các nghiệm của (*) đều thoả mãn điều kiện.
3  5
Giải (*) ta được x = + k ; x = + k 2 ; x = + k 2 ( k �Z )
4 6 6
tan 5 x.tan 2 x = 1
30
�  
Lời giải: Điều kiện cos5x �0
� �x � +m
� 10
( 1)
5
� �� ( m, n �Z )
cos2 x �0
� �x � + n  ( 2)
� 4 2
phương trình tương đương với
1  
tan 5 x = � tan 5 x = cot 2 x � x = + k ( k �Z )
tan 2 x 14 7
+ Đối chiếu điều kiện (1)
    1 + 2m
Giả sử +k = +m � k = m+
14 7 10 5 5
1 + 2m t -1
Do k , m �Z nên $t �Z : t = � m = 2t +
5 2
t -1
Lại do t , m �Z nên $s �Z : s = � t = 2s + 1
2
 
Từ đó k = 7 s + 3 . Suy ra x = + k với k �7 s + 3 thoả mãn phương trình
14 7
+ Đối chiếu điều kiện (2)
   
Giả sử + k = + n � 4k - 14n = 5 ( 3)
14 7 4 2
Ta thấy vế trái của (3) chẵn, vế phải của (3) lẻ nên không tồn tại k , n �Z thoả mãn (3).
Từ đó suy ra điều kiên (2) luôn được thoả mãn.
 
Vậy phương trình đã cho có nghiệm là x= +k ( k �Z )
14 7
Các bài tập tương tự
1 2 ( s inx - cos x )
1/ = ; 2/ 2sin x + c otx = 2sin 2 x + 1 ;
tan x + cot 2 x cot x - 1
3/
s inx.cot5x
= 1; 4/ tan 4 x + 1 =
( 2 - sin 2
)
2 x .sin 3 x
;
cos9x cos x 4
1
5/ ( 4 cos x - 3) sin 3 x = .
2
3. Biểu diễn trên đường tròn lượng giác (ĐTLG)

3.1 Kiến thức cơ sở
+ Mỗi cung (hoặc góc) lượng giác được biểu diễn bởi một điểm trên ĐTLG
x =  + k 2 được biểu diễn bởi một điểm trên ĐTLG;
x =  + k được biểu diễn trên ĐTLG bởi 2 điểm đối xứng nhau qua O;
31
k 2
x = + được biểu diễn trên ĐTLG bởi 3 điểm cách đều nhau, tạo thành 3 đỉnh một
3
tam giác đều nội tiếp ĐTLG;
k 2
x = + được biểu diễn trên ĐTLG bởi n điểm cách đều nhau, tạo thành n đỉnh một đa
n
giác đều nội tiếp ĐTLG.
+ Ta biểu diễn trên ĐTLG những điểm không thoả mãn điều kiện (đánh dấu “x”) và những
điểm nghiệm tìm được (đánh dấu “o”). Những điểm đánh dấu “o” mà không trùng với những
điểm đánh dấu “x” chính là những điểm thoả mãn điều kiện.
3.2 Một số ví dụ minh hoạ
Ví dụ 1: (Đề thi tuyển sinh ĐH – CĐ 2011, khối D)
s in2x +2 cos x - s inx - 1

=0
tanx + 3
� 
�x �- + m
�t anx �- 3 � 3
Lời giải: Điều kiện � �� ( m, n �Z )
�cos x �0 �x � + n
� 2 y
Khi đó phươngtrình đã cho trở thành

s in2x +2 cos x - s inx - 1 = 0 � 2 cos x ( s inx + 1) - ( s inx + 1) = 0 2 

�
� 
x = - + k 2
s inx = -1 � 3 2 3
2
� ( s inx + 1) ( 2 cos x - 1) = 0 � � 1 ��
�
cos x = � 
� 2 x = � + k 2
�
� 3
O x
Kết hợp với điều kiện trên đường tròn lượng giác (như hình
bên) ta được nghiệm của phương trình là
 
x= + k 2 ( k �Z )  -
3
- 3
Ví dụ 2: (Đề thi tuyển sinh ĐH – CĐ 2006, khối A) 2

( )
2 cos6 x + sin 6 x - sin x.cos x
=0
2 - 2sin x
� 
�x � + m2
2 � 4
Lời giải: Điều kiện s inx � �� ( m, n �Z )
2 � 3
x � + n 2
� 4
32
( )
2 cos6 x + sin 6 x - sin x.cos x = 0
� 3 2 �1
� 2�1 - sin 2 x �- sin 2 x = 0
� 4 �2 y
� 3sin 2 2 x + sin 2 x - 4 = 0 � sin 2 x = 1

3 
� x = + k ( k �Z )
4 4 4
Kết hợp với điều kiện trên đường tròn lượng giác ta được o x
nghiệm của phương trình là
5
x=
4
+ k 2 ( k �Z ) 5
sin x + sin 2 x 4
Ví dụ 3: Giải phương trình = -1
sin 3x

Lời giải: Điều kiện sin 3 x �۹۹
0 3x k x k
3
sin x + sin 2 x
= -1 � sin x + sin 2 x + sin 3 x = 0
Khi đó sin 3x
� 2sin 2 x.cos x + sin 2 x = 0
� 
sin 2 x = 0
� x=k
� 2
� sin 2 x ( 2 cos x + 1) = 0 � � 1 ��
�
cos x = - � 2
� 2 x = � + k 2
�
� 3

Kết hợp với điều kiện trên đường tròn lượng giác .Ta được nghiệm của phương trình là x = + k .
2
y
Các bài tập tương tự 
2 
1/
s inx + sin 2 x + sin 3 x
= 3 ; 2/ cos x + sin 3x = 0 ; 2
cos x + cos2 x + cos3x 3 3
3/
1 - cos x + 1 + cos x
cos x
= 4s inx ;  O x
2 3.cos 2 x + 2sin 3 x.cos x - sin 4 x - 3

4/ =1; 4 
3 s inx + cos x
 -
( 1 - 2 sin x ) cos x
3 - 3
5/
( 1 + 2s inx ) ( 1 - s inx )
= 3 (Tuyển sinh ĐH – CĐ 2009, khối A). 2
33
PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC TRONG CÁC ĐỀ THI ĐẠI HỌC 2002 - 2011
� cos 3x + sin 3x �
Baøi 1: [ĐH A02] Tìm x �( 0; 2 ) : 5 �sin x + �= cos 2x + 3
� 1 + 2sin 2x �
Baøi 2: [ĐH B02] sin 2 3x - cos 2 4x = sin 2 5x - cos 2 6x
Baøi 3: [ĐH D02] Tìm x �[ 0;14] : cos 3x - 4 cos 2x + 3cos x - 4 = 0
� �
Baøi 4: 0;
[Dự bị 1 ĐH02] Xác định m để phương trình sau có ít nhất 1 nghiệm thuộc �
� 2�
�
2 ( sin 4 x + cos 4 x ) + cos 4x + sin 2x - m = 0
sin 4 x + cos 4 x 1 1
Baøi 5: [Dự bị 2 ĐH02] = cot 2x -
5sin 2x 2 8sin 2x
Baøi 6: [Dự bị 3 ĐH02] tan 4 x + 1 =

( 2 - sin 2x ) sin 3x
2
cos 4 x
� x�
[Dự bị 4 ĐH02] tan x + cos x - cos x = sin x � 1 + tan x.tan �
2
Baøi 7:
� 2�
2sin x + cos x + 1
Baøi 8: [Dự bị 5 ĐH02] Cho phương trình : =a
sin x - 2 cos x + 3
1
a) Giải phương trình với a= b) Tìm a để phương trình trên có nghiệm.
3
1
Baøi 9: [Dự bị 6 ĐH02] = sin x
8cos 2 x
cos 2x 1
Baøi 10: [ĐH A03] cot x - 1 = + sin 2 x - sin 2x
1 + tan x 2
2
Baøi 11: [ĐH B03] cot x - tan x + 4sin 2x =
sin 2x
2 �x � 2 2 x
Baøi 12: [ĐH D03] sin � - �tan x - cos =0
�2 4 � 2
Baøi 13: [Dự bị 1 ĐH A03] 3 - tan x ( tan x + 2sin x ) + 6 cos x = 0
[Dự bị 2 ĐH A03] cos 2x + cos x ( 2 tan x - 1) = 2
2
Baøi 14:
Baøi 15: [Dự bị 1 ĐH B03] 3cos 4x - 8cos 6 x + 2 cos 2 x + 3 = 0
�x  �
Baøi 16: [Dự bị 2 ĐH B03]
( 2 - 3 ) cos x - 2sin 2
�2 - 4 �
� �= 1
2cos x - 1
cos x ( cos x - 1)
2
Baøi 17: [Dự bị 1 ĐH D03] = 2 ( 1 + sin x )

sin x + cos x
2 cos 4x
Baøi 18: [Dự bị 2 ĐH D03] cot x = tan x +
sin 2x
Baøi 19: [ĐH B04] 5sin x - 2 = 3(1 - sin x) tan 2 x
Baøi 20: [ĐH D04] ( 2 cos x - 1) ( 2sin x + cos x ) = sin 2x - sin x
Baøi 21: [Dự bị 1 ĐH A04] sin x + sin 2x = 3 ( cos x + cox2x )
Baøi 22: [Dự bị 2 ĐH A04] 1 - sin x + 1 - cos x = 1
Baøi 23: [Dự bị 1 ĐH B04] 4 ( sin x + cos x ) = cos x + 3sin x
3 3
34
1 1 � �
Baøi 24: [Dự bị 2 ĐH B04] - = 2 2 cos �x + �
cos x sin x � 4�
Baøi 25: [Dự bị 1 ĐH D04] sin 4x sin 7x = cos 3x cos 6x
Baøi 26: [Dự bị 2 ĐH D04] sin 2x - 2 2 ( sin x + cos x ) - 5 = 0
Baøi 27: [ĐH A05] cos 2 3x cos 2x - cos2 x = 0

Baøi 28: [ĐH B05] 1 + sin + cos x + sin 2x + cos 2x = 0
� � � � 3
[ĐH D05] cos x + sin x + cos �x - � 3x - �- = 0
4 4
Baøi 29: sin �
4 � � �4 2 �
2 x 2 � 3 �
Baøi 30: [Dự bị 1 ĐH A05] Tìm x �( 0;  ) 4sin - 3 cos 2x = 1 + 2 cos �x - �
2 � 4 �
3� �
Baøi 31: [Dự bị 2 ĐH A05] 2 2 cos �x - �- 3cos x - sin x = 0
� 4�
3� �
Baøi 32: [Dự bị 1 ĐH B05] 2 2 cos �x - �- 3cos x - sin x = 0
� 4�
� � cos 2x - 1
[Dự bị 2 ĐH B05] tan � + x �- 3 tan x =
2
Baøi 33:
�2 � cos 2 x
�3 � sin x
Baøi 34: [Dự bị 1 ĐH D05] tan � - x �+ =2
�2 � 1 + cos x
Baøi 35: [Dự bị 2 ĐH D05] sin 2x + cos 2x + 3sin x - cos x - 2 = 0
Baøi 36: [ĐH A06]

( )
2 cos 6 x + sin 6 x - sin x cos x
=0
2 - 2sin x
� x�
Baøi 37: [ĐH B06] cot x + sin x �1 + tan x tan �= 4
� 2�
Baøi 38: [ĐH D06] cos 3x + cos 2x - cos x - 1 = 0
2+3 2
Baøi 39: [Dự bị 1 ĐH A06] cos 3x cos3 x - sin 3x sin 3 x =
8
� �
Baøi 40: [Dự bị 2 ĐH A06] 2sin �2x - �+ 4sin x + 1 = 0
� 6�
[Dự bị 1 ĐH B06] ( 2sin x - 1) tan 2x + 3 ( 2 cos x - 1) = 0
2 2 2
Baøi 41:
Baøi 42: [Dự bị 2 ĐH B06] cos 2x + ( 1 + 2 cos x ) ( sin x - cos x ) = 0
Baøi 43: [Dự bị 1 ĐH D06] cos3 x + sin 3 x + 2sin 2 x = 1
Baøi 44: [Dự bị 2 ĐH D06] 4sin 3 x + 4sin 2 x + 3sin 2x + 6 cos x = 0
Baøi 45: [ĐH A07] ( 1 + sin x ) cos x + ( 1 + cos x ) sin x = 1 + sin 2x
2 2
Baøi 46: [ĐH B07] 2sin 2 2x + sin 7x - 1 = sin x

2
� x x�
Baøi 47: [ĐH D07] �sin + cos �+ 3 cos x = 2
� 2 2�
1 1
Baøi 48: [Dự bị 1 ĐH A07] sin 2 x + sin x - - = 2 cot 2 x
2sin x sin 2 x
Baøi 49: [Dự bị 2 ĐH A07] 2 cos 2 x + 2 3 sin x cos x + 1 = 3(sin x + 3 cos x)
35
�5 x  � �x  � 3x
Baøi 50: [Dự bị 1 ĐH B07] sin � - �- cos � - �= 2 cos
�2 4 � �2 4 � 2
sin 2 x cos x
Baøi 51: [Dự bị 2 ĐH B07] + = tan x - cot x
cos x sin x
�  �
Baøi 52: [Dự bị 1 ĐH D07] 2 2 sin �x - � cos x = 1
� 12 �
Baøi 53: [Dự bị 2 ĐH D07] (1 - tan x)(1 + sin 2 x) = 1 + tan x
1 1 �7  �
+ = 4sin � - x �
Baøi 54: [ĐH A08] sin x � 3 � �4 �
sin �x - �
� 2 �
Baøi 55: [ĐH B08] sin x - 3 cos3 x = sin x cos 2 x - 3 sin 2 x cos x
3
Baøi 56: [ĐH D08] 2sin x ( 1 + cos 2x ) + sin 2x = 1 + 2 cos x

Baøi 57: [CĐ 08] sin 3x - 3 cos 3x = 2sin 2x
Baøi 58: [Dự bị 1 ĐH A08] tan x = cot x + 4 cos 2 2 x
� � � � 2
Baøi 59: [Dự bị 2 ĐH A08] sin � 2 x - �= sin �x - �+
� 4� � 4� 2
� � � � 1
Baøi 60: [Dự bị 1 ĐH B08] 2sin �x + �- sin �2 x - �=
� 3� � 6� 2
x
Baøi 61: [Dự bị 2 ĐH B08] 3sin x + cos 2 x + sin 2 x = 4sin x cos 2
2
Baøi 62:
4
( 4
)
[Dự bị 1 ĐH D08] 4 sin x + cos x + cos 4 x + sin 2 x = 0
tan 2 x + tan x 2 � �
Baøi 63: [Dự bị 2 ĐH D08] = sin �x + �
tan x + 1
2
2 � 4�
(1 - 2sin x) cos x
Baøi 64: [ĐH A09] = 3
(1 + 2sin x)(1 - sin x)
[ĐH B09] sin x + cos x sin 2x + 3 cos 3x = 2 ( cos 4x + sin x )
3
Baøi 65:
Baøi 66: [ĐH D09] 3 cos 5x - 2sin 3x cos 2x - sin x = 0
Baøi 67: [CĐ 09] (1 + 2sin x) 2 cos x = 1 + sin x + cos x
�
( 1 + s inx + cos2 x ) sin �
�x + � 1
Baøi 68: [ĐH A10] � 4 �= cos x
1 + t anx 2
Baøi 69: [ĐH B10] ( s in2x+cos2 x ) cos x + 2 cos 2 x - s inx = 0
Baøi 70: [ĐH D10] sin 2 x - cos2 x + 3sin x - cos x - 1 = 0
1 + sin 2 x + cos2 x
Baøi 71: [ĐH A11] = 2 sin x sin 2 x
1 + cot 2 x
Baøi 72: [DB A11] 9sin x + 6cos x - 3sin 2 x + cos 2 x = 8
Baøi 73: [ĐH B11] sin 2 x cos x + sin x cos x = cos2 x + s inx + cos x
sin 2 x + 2 cos x - s inx - 1
Baøi 74: [ĐH D11] =0
t anx + 3
Baøi 75: [DB D11] 3 cos 2 x + 2 cos x ( sin x - 1) = 0
--------------------------------------------------------------------------------
36
HƯỚNG DẪN GIẢI CÁC PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC
TRONG CÁC ĐỀ THI ĐẠI HỌC TỪ 2002 ĐẾN 2009
Bài Hướng dẫn giải Kết qủa

1 � cos 3x + sin 3x �
Tìm x �( 0; 2 ) : 5 �
sin x + �= cos 2x + 3 (1)
A.2002 � 1 + 2sin 2x � 
cos x = cos
1 3
Điều kiện : sin 2 x �- � 
2 x = + k 2
� cos 3x + sin 3x � �sin x + 2sin x sin 2x + cos 3x + sin 3x � � 3
k ��
5� sin x + �= 5 � �� 
� 1 + 2sin 2x � � 1 + sin 2x �� x = - + k 2
�
� 3
�sin x + cos x - cos 3 x + cos 3 x + sin 3 x �
= 5� �
� 1 + 2sin 2 x �
�sin 3 x + sin x + cos x � �2sin 2 x cos x + cos x � Vì x �( 0; 2 )
= 5� =
� � 5 �
� 1 + 2sin 2 x � � 1 + 2sin 2 x � Nên nghiệm của
�cos x(1 + 2sin 2 x) � phương trình :
= 5� �= 5cos x  5
� 1 + 2sin 2 x � x= ;x =
3 3
(1) � 5cos x = cos 2 x + 3 � 2 cos 2 x - 5 cos x + 3 = 0
�cos x = 2 (L)
� � 1 
�cos x = = cos
� 2 3
2 sin 3x - cos 4x = sin 2 5x - cos 2 6x
2 2
B.2002 1 - cos 6 x 1 + cos8 x 1 - cos10 x 1 + cos12 x � k

� - = - �x=
2 2 2 2 9
� k ��
� cos12 x + cos10 x = cos8 x + cos 6 x � k
� 2 cos x(cos11x - cos 7 x) = 0 � -4 cos x.sin 9 x.sin 2 x = 0 x=
�
� 2
3 Tìm x �[ 0;14] : cos 3x - 4 cos 2x + 3cos x - 4 = 0 (1) 
x = + k ; k ��
D.2002 Ta có : cos 3 x = 4 cos3 x - 3cos x 2
(1) � cos 3x + 3cos x - 4(1 + cos 2 x) = 0 Vì x �(0;14)
� 4 cos3 x - 8cos 2 x = 0 � 3 5 7 �
x �� ; ; ; �
� 4 cos 2 x ( cos x - 2 ) = 0 � cos x = 0 �2 3 2 2
4 Xác định m để phương trình sau có ít nhất 1 nghiệm thuộc
DB 1 � �
�0; �: 2 ( sin 4 x + cos 4 x ) + cos 4x + sin 2x - m = 0 (1)
2002 � 2�
(1) � 2 ( 1 - 2 sin x cos x ) + 1 - sin 2 x + 2sin 2 x + m = 0
2 2 2
� 3 + m - 3sin 2 2 x + 2sin 2 x = 0 y
� 3t 2 - 2t - (m + 3) = 0 (2) với t = sin 2 x
��
Ta có : x �� 0; � 2 x �[ 0;  ] � t �[ 0;1]
� 2� � 1
1
Bài toán thành : Xác định m để phương trình sau có ít nhất 1 o 3
nghiệm thuộc đoạn [ 0;1]
1 1 1 x
(2) � 3t 2 - 2t = m + 3 -
3 2
37
�y = 3t 2 - 2t (P)
Đặt �
�y = m + 3 d
Số nghiệm của (2) là số giao điểm của d và (P)
Khảo sát hàm số : y = 3t 2 - 2t t �[ 0;1] Phương trình (2) có

y ' = 6t - 2 ít nhất một nghiện
1 trên đoạn [ 0;1]
y ' = 0 � 6t - 2 = 0 � t =
3 1
1 � - �m + 3 �1
BBT x -� 0 1 +� 3
- 3
y' 0 + 10
� - �m �-2
3
y 0
1
-
3
5 sin 4 x + cos 4 x 1 1 
= cot 2x - (1) cos 2 x = cos
DB 2 5sin 2x 2 8sin 2x 3
2002 Điều kiện : sin 2 x �0 � 
2 x = + k 2
�
1 - 2sin 2 x cos 2 x 1 1 3
(1) � = cos 2 x - ��
5 2 8 � 
x = - + k 2
2
sin 2 x 5 5 5 �
� 3
� 1- = cos 2 x - � 2 - (1 - cos 2 2 x) = 5cos 2 x -
2 2 8 4 � 
x = + k
�
� 9 6
� cos 2 x = ( L) �� k ��
9 2 � 
� cos 2 2 x - 5cos 2 x + = 0 � � x = - + k
4 � 1 �
� 6
cos 2 x =
� 2

6
DB 3 tan 4
x +1 =
( 2 - sin 2
2x ) sin 3x
(1)
sin 3 x = sin
6
2002 cos 4 x
� 
Điều kiện : cos x �0 �3 x = + k 2
6
(1) � sin 4 x + cos 4 x = (2 - sin 2 2 x)sin 3 x �
� 5
sin 2 2 x 3x = + k 2
� 1- = (2 - sin 2 2 x) sin 3 x �
� 6
2
�  k 2
� 2 - sin 2 2 x = (2 - sin 2 2 x)2sin 3 x �x= +
18 3
� (2 - sin 2 2 x)(1 - 2sin 3 x) = 0 �
� 5 k 2
1 x= +
�
� 18 3
� 1 - 2sin 3 x = 0 � sin 3 x =
2 k ��
38
7 � x�
tan x + cos x - cos 2 x = sin x �1 + tan x.tan � (1)
DB 4 � 2�
2002 �cos x �0
�
Điều kiện : � x
�cos �0
� 2
x x x
sin x sin cos x cos + sin x sin
x 2 = 2 2
Ta có : 1 + tan x.tan = 1 + x x
2 cos x cos cos x cos
2 2
� x �
cos �x - �
= � 2 �= 1
x cos x
cos x cos
2
sin x cos x = 1
(1) � tan x + cos x - cos 2 x =
cos x
�cos x = 0 (L) � x = k 2 ; k ��
� cos x(1 - cos x ) = 0 � �
�cos x = 1
8 2sin x + cos x + 1
Cho phương trình : =a
DB 5 sin x - 2 cos x + 3
2002 1
a) Giải phương trình với a=
3 � �
sin �x + �= 0
b) Tìm a để phương trình trên có nghiệm. � 4�
Giải. 
1 2sin x + cos x + 1 1 � x + = k
a)Với a = , phương trình thành : = (1) 4
3 sin x - 2 cos x + 3 3

vì : sin x - 2cos x + 3 > 0 "x �� x = - + k
� 6sin x + 3cos x + 3 = sin x - 2 cos x + 3 4
k ��
� 5sin x + 5cos x = 0 � sin x + cos x = 0
(1)
� � � �
� 2 sin �x + �= 0 � sin �x + �= 0
� 4� � 4�
2sin x + cos x + 1
b) = a � sin x + cos x + 1 = a ( sin x - 2 cos x + 3 )
sin x - 2 cos x + 3
� (2 - a) sin x + (2a + 1) cos x = 3a - 1 (2)
Điều kiện để phương trình (2) có nghiệm : 1
- �a �2
2
( 2 - a) + ( 2a + 1) �( 3a - 1) � 4a 2 - 6a - 4 �0
2 2 2
1
�- �a �2
2
39
9 1 Vì : sin x �0
DB 6 = sin x (1) 
8cos 2 x x= + m2
2002 �cos x �0 8
Điều kiện : � 3
�sin x �0 x= + m 2 ; m ��
8
1 5
(1) � 2
= sin 2 x � 1 = 8sin 2 x cos 2 x x= + m 2
8cos x 8
  k 7
� 2sin 2 2 x - 1 = 0 � cos 4 x = 0 � 4 x = + k � x = + x= + m2
2 8 4 8
10 cos 2x 1
cot x - 1 = + sin 2 x - sin 2x (1)
A2003 1 + tan x 2
�sin 2 x � 0
Điều kiện : �
�tan x �-1
cos x cos 2 x - sin 2 x
� -1 = + sin x(sin x - cos x)
(1) sin x sin x
1+
cos x
cos x - sin x cos x(cos 2 x - sin 2 x)
� = + sin x (sin x - cos x)
sin x sin x + cos x
cos x - sin x
� = cos x(cos x - sin x) + sin x(sin x - cos x)
sin x
( )
� (cos x - sin x) sin 2 x - sin x cos x + 1 = 0
cos x - sin x = 0
�
�� 2
sin x - sin x cos x + 1 = 0
�
� �
* cos x - sin x = 0 � 2 cos �x + �= 0
� 4�
� �   
� cos �x + �= 0 � x + = + k � x = + k ; k ��
� 4� 4 2 4 
x= + k ; k ��
1 - cos 2 x sin 2 x 4
* sin x - sin x cos x + 1 = 0 � - +1 = 0
2
2 2
� sin 2 x + cos 2 x - 3 = 0 ( vô nghiệm )
11 2
cot x - tan x + 4sin 2x = (1)
B2003 sin 2x
Điều kiện : sin 2 x �0
cos x sin x 2
(1) � - + 4sin 2 x =
sin x cos x sin 2 x x = k
�
cos x - sin x
2 2
2 � k ��
� + 4sin 2 x = � 
sin x cos x sin 2 x x = � + k
� 3
( )
� 2 cos 2 x + 4sin 2 2 x = 2 � 2 cos 2 x + 4 1 - cos 2 2 x = 2
cos 2 x = 1
�
� 2 cos x - cos 2 x - 1 = 0 �
2 � 1
�
cos 2 x = -
� 2
12 �x  � 2 x So với điều kiện :
sin 2 � - � tan x - cos 2 = 0 (1)
D2003 �2 4 � 2 cos x �0
Điều kiện : cos x �0 Nghiệm của (1) :
40
1� � � �sin 2 x 1
(1) �
2�
1 - cos �x - ��cos 2 x = 2 ( 1 + cos x )
� � 2� �
� ( 1 - sin x ) sin 2 x = ( 1 + cos x ) cos 2 x
( ) (
� ( 1 - sin x ) 1 - cos 2 x = ( 1 + cos x ) 1 - sin 2 x ) x =  + k 2
�
� ( 1 - sin x ) ( 1 + cos x ) ( sin x + cos x ) = 0 � k ��
� 
x = - + k
� �  � 4
� � x = + k
�sin x = 1 sin x = 1 2
� � �
�� cos x = -1 �� cos x = -1 �� x =  + k 2
� �
�
�sin x + cos x = 0 � � � 
sin �x + �= 0 � x = - + k
�
� � 4� � 4
13 3 - tan x ( tan x + 2sin x ) + 6 cos x = 0 Điều kiện : cos x �0
DB 1 sin x �sin x + 2sin x cos x �
� 3- 2
A2003 � �+ 6 cos x = 0 cos 2 x = cos
cos x � cos x � 3
� 3cos x - sin x ( 1 + 2 cos x ) + 6 cos 2 x = 0
2 2
� 2
2x =
� + k 2
� 3cos x ( 1 + 2 cos x ) - sin x ( 1 + 2 cos x ) = 0
2 2
��
3
2
( )
� ( 1 + 2 cos x ) 3cos 2 x - sin 2 x = 0 �
2x = -
�
� 3
+ k 2
� 1
cos x = - � 
�1 + 2 cos x = 0 � 2 � cos 2 x = 1 x = + k
�
�� 2 �� 3
4 cos x - 1 = 0 1 4 �� k ��
� �
cos 2 x = � 
� 4 x = - + k
�
� 3
1 1 2
� 1 + cos x = � cos 2 x = - = cos
2 2 3
14
DB 2 cos 2x + cos x ( 2 tan 2 x - 1) = 2 Điều kiện : cos x �0
A2003
2sin 2 x
� cos 2 x + - cos x = 2
cos x
2sin 2 x
� - cos x = 2 - cos 2 x = 1 + 2sin 2 x
cos x x =  + k
�
�1 � � 
� 2sin 2 x � - 1�= 1 + cos x �
x = � + k 2
�cos x � � 3
� 2(1 - cos 2 x)(1 - cos x) = (1 + cos x) cos x
� ( 1 + cos x ) �
2(1 - cos x) 2 - cos x �
� �= 0
�cos x = -1
�cos x = -1
�� 2 � � 1
�2 cos x - 5cos x + 2 = 0 �cos x =
� 2
15 3cos 4x - 8cos x + 2 cos x + 3 = 0
6 2
�  k
x= +
�
DB 1 � 3(1 + cos 4 x) - 2cos 2 x (4 cos 4 x - 1) = 0 4 2 k ��
B2003 �
x = k
�
41
� 6 cos 2 2 x - 2 cos 2 x(2cos 2 x - 1)(2 cos 2 x + 1) = 0
� 6 cos 2 2 x - cos 2 x(2 cos 2 x + 1) cos 2 x = 0
3cos 2 x - cos 2 x(2 cos 2 x + 1) �
� cos 2 x �
� �= 0
cos 2 x = 0
�
( )
� cos 2 x 2 cos 4 x - 5cos 2 x + 3 = 0 � � 4
2 cos x - 5cos 2 x + 3 = 0
�
  k
* cos 2 x = 0 � 2 x = + k � x = + ; k ��
2 4 2
cos 2 x = 1
�
* 2 cos x - 5 cos x + 3 = 0 � � � sin 2 x = 0
4 2
� 3
cos x = ( L)
2
� 2
16
DB 2 �x  �
B2003 ( 2 - 3 ) cos x - 2sin 2
� - �
�2 4 �= 1 (1)
2 cos x - 1
1
Điều kiện : cos x � 1
2 Vì : cos x �
� � � � 2
� (2 - 3) cos x - � 1 - cos �x - �
�= 2 cos x - 1 Nên nghiệm của
� � 2� �
phương trình :
� 2 cos x - 3 cos x - 1 + sin x = 2 cos x - 1
� 3 cos x - sin x = 0 4
(1) x= + k 2 ; k ��
3
3 1  
� cos x - sin x = 0 � cos x cos - sin x sin = 0
2 2 6 6
� �   
� cos �x + �= 0 � x + = + k � x = + k ; k ��
� 6� 6 2 3
42
43
17 cos 2 x ( cos x - 1)
DB 1liệu ôn tập phương = 2 ( 1 + sin x ) (1)
-Tài trình
sin x + cos x lượng giác-
D2003 � �
Điều kiện : sin x + cos x = 2 sin �x + ��0
� 4�
(1) � (1 - sin x)(cos x - 1) = 2(1 + sin x)(sin x + cos x)
2
� ( 1 + sin x ) [ (1 - sin x)(cos x - 1) - 2(sin x + cos x) ] = 0 � 

x = - + k 2
� 2 k ��
� ( 1 + sin x ) [ cos x - 1 - sin x cos x + sin x - 2sin x - 2 cos x ] = 0 �
x =  + k 2
�
� ( 1 + sin x ) [ sin x + 1 + sin x cos x + cos x ] = 0
� ( 1 + sin x ) [ (1 + sin x) + cos x(1 + sin x) ] = 0
�sin x = -1
� ( 1 + sin x ) ( 1 + cos x ) = 0 � �
2
�cos x = -1
18 2 cos 4x
cot x = tan x + (1)
DB 2 sin 2x
D2003 Điều kiện : sin 2 x �۹� 0 cos 2 x 1
2 cos 4 x
(1) � cot x - tan x =
sin 2 x
cos x sin x cos 4 x 
� - = � cos 2 x - sin 2 x = cos 4 x x = � + k ; k ��
sin x cos x sin x cos x 3
� cos 2 x = cos 4 x � 2 cos 2 2 x - cos 2 x - 1 = 0
�cos 2 x = 1( L)
� � 1 2
�cos 2 x = - = cos
� 2 3
19 5sin x - 2 = 3(1 - sin x) tan 2 x Điều kiện : cos x �0
B2004
3sin 2 x � 
� 5sin x - 2 = (1 - sin x) x = + k 2
1 - sin 2 x � 6
� k ��
� (5sin x - 2)(1 + sin x) = 3sin 2 x � 5
x= + k 2
� 1  �
� 6
sin x = = sin
�
� 2sin x + 3sin x - 2 = 0 �
2
2 6
�
sin x = -2
�
20 ( 2 cos x - 1) ( 2sin x + cos x ) = sin 2x - sin x
D2004 � (2 cos x - 1)(2sin x + cos x) = sin x(2 cos x - 1)
� 
� ( 2 cos x - 1) ( sin x + cos x ) = 0 x = � + k 2
� 3
� 1 �  � k ��
cos x = cos x = cos � 
2 cos x = 1
� � 2 � 3 x = - + k
��
� 4
sin x + cos x = 0
� � 2 sin �x +  �= 0 � � �
� � � sin
� �x + �= 0
� � 4� � � 4�
21 sin x + sin 2x = 3 ( cos x + cox2x )
DB 1
� sin x + sin 2 x = 3 cos x + 3 cos 2 x
A2004
� sin x - 3 cos x = 3 cos 2 x - sin 2 x
1 3 3 1
� sin x - cos x = cos 2 x - sin 2 x
2 2 2 2
� � � � 44
� sin �x - �= cos �2x + �
� - sin 2 2 x - (1 - 2sin 2 2 x) + sin 2 x - 1 = 0

sin 2 x = 1
� x= + k ; k ��
� sin 2 x + sin 2 x - 2 = 0 � �
2
4
sin 2 x = -2
�
30 x � 3 �
Tìm x �( 0;  ) của : 4sin - 3 cos 2x = 1 + 2 cos 2 �x- �
2
DB 1 2 � 4 � � 3 �
cos �2x - �
A2005 � 3 � � 2 �
� 2(1 - cos x) - 3 cos 2 x = 1 + 1 + cos �
2x - �
� 2 � = - sin 2 x
� 2 - 2cos x - 3 cos 2 x = 2 - sin 2 x � 5
� x=
� -2 cos x = 3 cos 2 x - sin 2 x (chia 2 vế cho 2) 18
�
17
3 1 � � �� x=
� - cos x = cos 2 x - sin 2 x � cos( - x) = cos � 2x + � � 18
2 2 � 6� �
� 5
�  x=
�2 x + =  - x + k 2 � 6
� � 6
� cos �2 x + �= cos( - x) � �
� 6� � 
2 x + = - + x + k 2
�
� 6
� 5 k1 2
�x= +
18 3
�� k1 ; k2 ��
� 7
x=- + k2 2
�
� 6
�k1 �� 5 17
Vì � � k1 �{ 0;1} � x = ;x =
�k1 �(0;  ) 18 18
�k2 �� 5
Vì � � k2 = 1 � x =
�k2 �(0;  ) 6
31 � �
2 2 cos3 �x - �- 3cos x - sin x = 0
DB 2 � 4�
A2005 3
� � � �
� � 2 cos �x - � �- 3cos x - sin x = 0
� � 4� �
� (cos x + sin x) - 3cos x - sin x = 0
3
32 � cos3 x + sin 3 x + 3cos 2 x sin x + 3cos x sin 2 x - 3cos x - sin x = 0 � 

x = + k
�
DB1 � cos x = 0 2
� � k ��
B2005 �� 3 � 
��sin x - sin x = 0 x = + k
�� 4
�cos x �0
��
�
��1 + tan 3 x + 3 tan x + 3 tan 2 x - 3(1 + tan 2 x) - tan x(1 + tan 2 x) = 0
�sin 2 x = 1 � cos 2 x = 0
��
�tan x = 1 �tan x = 1
33 � � cos 2x - 1 
tan � + x �- 3 tan 2 x = (1) x=- + k ; k ��
DB 2 �2 � cos 2 x 4
B2005 Điều kiện : sin 2 x �0
2sin 2 x
(1) � - cot x - 3 tan 2 x = -
cos 2 x
45
1
� + tan 2 x = 0 � tan 3 x = -1 � tan x = -1
tan x
34 �3 � sin x
tan � - x �+ = 2 (1) Điều kiện : sin x �0
DB 1 �2 � 1 + cos x
D2005 sin x cos x sin x
� cot x + =2� + =2
1 + cos x sin x 1 + cos x � 
x = + k 2
�
� cos x(1 + cos x) + sin 2 x = 2sin x(1 + cos x) 6
� k ��
� 5
(1) � cos x + cos 2 x + sin 2 x = 2sin x(1 + cos x) x= + k 2
�
� 6
�cos x = -1( L)
� (1 + cos x) ( 1 - 2sin x ) = 0 � � 1 
�sin x = = sin
� 2 6
35 sin 2x + cos 2x + 3sin x - cos x - 2 = 0
DB 2 � 2sin x cos x + 1 - 2sin 2 x + 3sin x - cos x - 2 = 0
D2005 � 2sin 2 x - (2 cos x + 3) sin x + cos x + 1 = 0 (1)
Chú ý : (1) là phương trình bậc 2 với biến sin x
Ta có : D = (2cos x + 3) 2 - 8(cos x + 1) = (2cos x + 1) 2
� 
� 2 cos x + 3 + 2 cos x + 1 x = + k 2
�
sin x = = cos x + 1 6
� 4 �
Nghiệm của (1) : � � 5
2 cos x + 3 - 2 cos x - 1 1 x= + k 2
� sin x = = � 6 k ��
� 4 2 �
� 
�  x = + k 2
x = + k 2 � 2
1  � 6 �
 sin x = = sin � � k �� x =  + k 2
�
2 6 � 5
x= + k 2
�
� 6

� � 1 
sin x = cos x + 1 � sin x - cos x = 1 � sin �x - �= = sin
� 4� 2 4
36 2 ( cos 6 x + sin 6 x ) - sin x cos x 2
A2006 = 0 (1) điều kiện : sin x �
2 - 2sin x 2 2
vì : sin x �
(1) � 2 ( sin + cos x ) - sin x cos x = 0 2
6 6
� 
� 3sin 2 2 x � 1 x � + k 2
�
1-
� 2� �- sin 2 x = 0 �� 4
� 4 �2 3
�
x � + k 2
�sin 2 x = 1 � 4
� 3sin 2 x + sin 2 x - 4 = 0 �
2 � 4 Nghiệm của (1)
�sin 2 x =
� 3 5
x= + k 2 ; k ��
  4
 sin 2 x = 1 � 2 x = + k 2 � x = + k ; k ��
2 4
37 � x� � 
cot x + sin x �1 + tan x tan �= 4 (1) x = + k
�
B2006 � 2� 12
� k ��
� sin 2 x �0 � 5
� x 1 x= + k
Điều kiện : � x Ta có : 1 + tan x. tan = � 12
� cos �0 2 cos x
� 2
46
cos x sin x 1
(1) � + =4� =4
sin x cos x sin x cos x
� 
�2 x = + k 2
1  6
� 2sin 2 x = 1 � sin 2 x = = sin � �
2 6 � 5
2x = + k 2
�
� 6
38 cos 3x + cos 2x - cos x - 1 = 0
D2006 � cos 3x - cos x + cos 2 x - 1 = 0 � 2sin 2 x sin x + 2sin 2 x = 0
x = k
�
� 2sin x ( sin 2 x + sin x ) = 0 � 2sin x(2sin x cos x - sin x) = 0 �  k ��
sin x = 0
� �
x = � + k 2
� 3
� 2sin x ( 2 cos x - 1) = 0 �
2 � 1 
�
cos x = = cos
� 2 3
39 2+3 2
DB 1 cos 3x cos 3 x - sin 3x sin 3 x = (1)
8
A2006 1
cos 3 x = 4 cos 3 x - 3cos x � cos 3 x = ( cos 3x + 3cos x )
4
Ta có
1
sin 3 x = 3sin x - 4sin 3 x � sin 3 x = ( 3sin x - sin 3x )
4
1 2+3 2
cos 3 x ( cos 3x + 3cos x ) - sin 3 x ( 3sin x - sin 3x ) �
(1) � � �=
4� 8
 k
2+3 2 x=� + ;k ��
� cos 3 x ( cos 3 x + 3cos x ) - sin 3 x ( 3sin x - sin 3 x ) = 16 2
2
3 2
� cos 2 x + 3cos 3 x cos x - 3sin 3 x sin x + sin 2 3 x = 1 +
2
3 2
� 1 + 3 ( cos 3 x cos x - sin 3 x sin x ) = 1 +
2
2  
� cos 4 x = = sin � 4 x = � + k 2 ; k ��
2 4 4
40 � �
2sin �2x - �+ 4sin x + 1 = 0
DB 2 � 6�
A2006 �  �
� 2�sin 2 x cos - cos 2 x sin �+ 4sin x + 1 = 0
� 6 6�
� 3 sin 2 x - cos 2 x + 4sin x + 1 = 0 x = k
�
� 7 k ��
� 2 3 sin x cos x + 4sin x + 2sin 2 x = 0 �
x= + k 2
� 2sin x ( )
3 cos x + sin x + 2 = 0
� 6
x = k
�
sin x = 0
� �
�� �
3 cos x + sin x + 2 = 0 �
cos �x - �= -1
� �
� � 6�
41 ( 2sin 2
x - 1) tan 2 2x + 3 ( 2 cos 2 x - 1) = 0 (1)  k
x=� + ; k ��
DB 1 6 2
điều kiện : cos 2 x �0
B2006
47
� - cos 2 x.tan 2 2 x + 3cos 2 x = 0
( )
� cos 2 x tan 2 2 x - 3 = 0 � tan 2 2 x = 3
(1) � 
� tan 2 x = tan
�tan 2 x = 3 3
��
�tan 2 x = - 3 � � �
tan 2 x = tan �- �
�
� �3�
42 cos 2x + ( 1 + 2 cos x ) ( sin x - cos x ) = 0
DB 2 � (cos 2 x - sin 2 x) + (1 + 2cos x)(sin x - cos x) = 0
B2006
� (cos x - sin x) ( cos x + sin x - 2 cos x - 1) = 0
� � � � 
cos �x + �= 0
� x = + k
cos x - sin x = 0
� � 4� � 4
��
sin x - cos x = 1
� � � � 1  � 
sin �x - �=
� = sin x = + k 2 ; k ��
� � 4� 2 4 � 2
�
x =  + k 2
�   �  �
x + = + k
� � x = + k
4 2 4 �
� �
  
��
x - = + k 2 � � x = + k 2 k ��
� 4 4 � 2
�  3 � x =  + k 2
�
x- = + k 2 �
� 4 4 �
43 cos3 x + sin 3 x + 2 sin 2 x = 1
DB 1 � ( sin x + cos x ) ( 1 - sin x cos x ) = cos 2 x
D2006
� ( sin x + cos x ) ( 1 - sin x cos x ) = cos 2 x - sin 2 x
� ( sin x + cos x ) [ sin x - cos x - sin x cos x + 1] = 0
� 
x = - + k
� ( sin x + cos x ) �
� ( 1 + sin x ) - cos x(1 + sin x) �
�= 0
� 4
�
� ( sin x + cos x ) ( 1 + sin x ) ( 1 - cos x ) = 0 � 
x = - + k 2 ; k ��
� 2
� � � �
sin �x + �= 0
� x = k 2
�
� sin x + cos x = 0 � � 4� �
� 
��
� sin x = -1 ��x = - + k 2
� 2
�
� cos x = 1
�x = k 2
�
�
44 4sin x + 4sin x + 3sin 2x + 6 cos x = 0
3 2
� 
x = - + k 2
�
DB 2 2
� k ��
D2006 � 2
x = � + k 2
�
� 3
48
� 4sin 2 x(sin x + 1) + 6 cos x(sin x + 1) = 0
� (sin x + 1)(4sin 2 x + 6 cos x) = 0
� (sin x + 1) �
4(1 - cos 2 x) + 6 cos x �
� �= 0
�
�
sin x = -1
sin x = -1
� �
�� 2 cos x = 2
��
2 cos x - 3cos x - 2 = 0
� � 1
cos x = -
�
� 2
45 ( 1 + sin x ) cos x + ( 1 + cos x ) sin x = 1 + sin 2x
2 2
A2007
� cos x + sin 2 x cos x + sin x + cos 2 x sin x = (sin x + cos x) 2 � 
x = - + k
�
� (sin x + cos x) + sin x cos x(sin x + cos x) - (sin x + cos x) = 0
2
4
�
� (sin x + cos x) ( 1 + sin x cos x - sin x - cos x ) = 0 � 
x = + k 2 ; k ��
� 2
sin x + cos x = 0
� �
� x = k 2
�
� (sin x + cos x)(1 - sin x)(1 - cos x) = 0 � �
1 - sin x = 0
�
1 - cos x = 0
�
�
46 2sin 2 2x + sin 7x - 1 = sin x �  k

x= +
�
B2007 � sin 7 x - sin x + 2sin 2 2 x - 1 = 0 � 2 cos 4 x.sin 3 x - cos 4 x = 0 8 4
�
cos 4 x = 0
� �  k 2
x= + ; k ��
� cos 4 x ( 2sin 3 x - 1) = 0 � � 1  � 18 3
�
sin 3 x = = sin �
� 2 6 � 5 k 2
x= +
� 18 3
47 � x x�
2
D2007 � sin + cos �+ 3 cos x = 2

� 2 2�
� 
� 1 + sin x + 3 cos x = 2 � sin x + 3 cos x = 1 x = + k 2
� 2
� k ��
�   
�x + = + k 2 �
x = - + k 2
� � 1  3 6 �
� 6
� sin �x + �= = sin � �
� 3 � 2 6 �  5
x+ = + k 2
�
� 3 6
48 1 1
sin 2 x + sin x - - = 2 cot 2 x (1) điều kiện : sin 2 x �0
DB 1 2sin x sin 2 x
A2007 (1) � sin 2 2 x + sin 2 x sin x - cos x -1 = 2 cos 2 x
� sin 2 2 x - 1 + cos x(2sin 2 x - 1) = 2 cos 2 x
� - cos 2 2 x + cos 2 x.cos x - 2 cos 2 x = 0  k
x= + ; k ��
� cos 2 x(cos 2 x + cos x + 2) = 0 4 2
cos 2 x = 0
�
� cos 2 x(2 cos 2 x + cos x + 1) = 0 � � 2
2 cos x + cos x + 1 = 0 (VN )
�
49
49 2 cos 2 x + 2 3 sin x cos x + 1 = 3(sin x + 3 cos x)
DB 2
� 2 cos 2 x - 1 + 3 sin 2 x + 2 = 3(sin x + 3 cos x)
A2007
� cos 2 x + 3 sin 2 x + 2 = 3(sin x + 3 cos x)
�1 3 � �1 3 �
� 2 + 2��2 cos 2 x + sin 2 x �= 6
� �2 � sin x + cos x �
�
� 2 � � 2 �
� � � �
� 2 + 2 cos �
2 x - �= 6 cos �x - �
� 3� � 6� 2
x= + k ; k ��
� � � � 3
� 1 + cos 2 �x - �= 3cos �x - �
� 6� � 6�
� � � �
� 2 cos 2 �x - �- 3cos �x - �= 0
� 6� � 6�
� � �
cos �x - �= 0
�
�  ��  � � � � 6�
� cos �x - ��
2 cos �x - �- 3�= 0 �
� 6 �� 6 � � � � � 3
cos �x - �=
�
� � 6� 2
50 �5 x  � �x  � 3x
sin � - �- cos � - �= 2 cos
DB 1 �2 4 � �2 4 � 2
B2007 �5 x  � � � x � � 3x
� sin � - �- sin � + � - � � = 2 cos
�2 4 � �2 �4 2 � � 2 �  k 2
x= +
�
�  � �3x  � 3x 3 3
� 2 cos �x + �sin � - �= 2 cos �
� 4 � �2 2 � 2 � 
x = + k 2 ; k ��
�  � 3x 3x � 2
� -2 cos �x + � cos = 2 cos �
� 4� 2 2 x =  + k 2
�
� 3x �
�cos = 0
3x � � � � 2
� cos � 2 + 2 cos �x + � � =0� �
2 � � 4� � � � � 2
�cos �x + �= -
� � 4� 2
51 sin 2 x cos 2 x
+ = tan x - cot x (1) điều kiện : sin 2 x �0
DB 2 cos x sin x
B2007 cos 2 x.cos x + sin 2 x.sin x sin x cos x
(1) � = -
sin x cos x cos x sin x
cos x sin 2 x - cos 2 x 
� = � cos x + cos 2 x = 0 x = � + k 2 ; k ��
sin x cos x sin x cos x 3
� cos x = -1 ( L)
� 2cos x + cos x - 1 = 0 �
2 � 1
� cos x =
� 2
52 �  � � 
2 2 sin �x - �
cos x = 1 x = + k
�
DB1 � 12 � 4
� k ��
D2007 � 
x = + k
�
� 3
50
� �  � � �  �  1
� 2� sin �2 x - �- sin �= 1 � sin �2 x - �- sin =
� � 12 � 12 � � 12 � 12 2
�  �    
� sin �x - �= sin + sin = 2sin cos
� 12 � 4 12 6 12
�  �  � 5 � 5
� sin �x - �= cos = cos � - �= sin
� 12 � 12 �2 12 � 12
�  5
� 2x - = + k 2
12 12
��
�  7
2x - = + k 2
� 12 12
53 (1 - tan x)(1 + sin 2 x) = 1 + tan x (1) điều kiện : cos x �0
DB1 cos x - sin x sin x + cos x
(1) � .(sin x + cos x) 2 =
D2007 cos x cos x
� (cos x - sin x)(sin x + cos x) = cos x + sin x
2
� (cos x + sin x) ( (cos x - sin x)(cos x + sin x) - 1) = 0

� 
x = - + k
�
� (cos x + sin x)(cos 2 x - sin 2 x - 1) = 0 4 k ��
�
cos x + sin x = 0
� x = k
�
� (cos x + sin x)(cos 2 x - 1) = 0 � �
cos 2 x = 1
�
� � � �  
�cos �x - �= 0 x - = + k
� �� 4 2
� � 4� �
�
�cos 2 x = 1 �2 x = k
54 1 1 �7  �
+ = 4sin � - x �
A2008 sin x � 3 � �4 �(1)
sin �x- �
� 2 �
� 3 �
Điều kiện : sin x �0 và sin �x - ��0
� 2 �
1 1
(1) � + = -2 2(sin x + cos x)
sin x cos x
� 3 �
Chú ý : sin �x - �= cos x � 
� 2 � x = - + k
� 4
�7 � � � 1 �
sin � - x �= - sin �x + �= - ( sin x + cos x ) � 
�4 � � 4� 2 x = - + k ; k ��
� 8
1 1 �
(1) � + = -2 2(sin x + cos x ) 5
sin x cos x �
x= + k
sin x + cos x � 8
� = -2 2(sin x + cos x)
sin x cos x
� 1 �
� (sin x + cos x) � + 2 2 �= 0
�sin x cos x �
�sin x + cos x = 0
�1 + 2 sin 2 x � �
� 2 ( sin x + cos x ) �
� sin 2 x �= 0 � �
� 2 � �
� � sin 2 x = - = sin �
- �
�
� 2 � 4�
51
55 sin 3 x - 3 cos3 x = sin x cos2 x - 3 sin 2 x cos x
B2008 � sin x(cos 2 x - sin 2 x) + 3 cos x(cos 2 x - sin 2 x) = 0 �  k
x= +
�
� cos 2 x(sin x + 3 cos x) = 0 4 2
� k ��
�cos 2 x = 0 � 
� cos 2 x = 0 x = - + k
��
� 3
� � �
� sin x + 3 cos x = 0 sin �x + �= 0
�
� � 3�
56 2sin x ( 1 + cos 2x ) + sin 2x = 1 + 2 cos x
D2008 � 4sin x cos 2 x + sin 2 x = 1 + 2cos x � 2
x = � + k 2
�
� sin 2 x(2 cos x + 1) - (1 + 2 cos x) = 0 � (2cos x + 1)(sin 2 x - 1) = 0 3
k ��
�
� 1 � 
2 cos x = -1 �
� cos x = - x = + k
��
� 4
2
sin 2 x = 1
� �
sin 2 x = 1
�
57
CĐ sin 3x - 3 cos 3x = 2sin 2x
2008 1 3 � 
� sin 3 x - cos 3 x = sin 2 x x = + k 2
�
2 2 3
� k ��
�  � 4 k 2
3 x - = 2 x + k 2 x= +
� � � 3 �
� 15 5
� sin �3x - �= sin 2 x � � k ��
� 3� � 
3 x - =  - 2 x + k 2
�
� 3
58
DB 1 tan x = cot x + 4 cos 2 2 x (1) điều kiện : sin 2 x �0
A2008 cos x sin x
(1) � - + 4 cos 2 2 x = 0 �  k
sin x cos x x= +
�
� cos 2 x + 2 cos 2 2 x sin 2 x = 0 � cos 2 x + sin 4 x.cos 2 x = 0 4 2
� k ��
�  k
�  x=- +
2 x = + k
�
�
� 8 2
cos 2 x = 0
� 2
� cos 2 x(1 + sin 4 x) = 0 � � ��
sin
� 4 x = - 1 � 
4 x = - + k 2
� 4
59 � 
x = � + k 2
�
DB 2 � � � � 2 3
2 x - �= sin �x - �+
sin � � k ��
A2008 � 4� � 4� 2 � 
x = + k
�
� 4
52
1 1
� ( sin 2 x - cos 2 x ) = ( sin x - cos x + 1)
2 2
� sin 2 x - sin x - (1 + cos 2 x) + cos x = 0
� sin x(2 cos x - 1) - 2 cos 2 x + cos x = 0
� sin x(2 cos x - 1) - cos x(2 cos x - 1) = 0
� (2 cos x - 1)(sin x - cos x) = 0
� 1
cos x =
�
2 cos x - 1 = 0
� 2
��
sin x - cos x = 0
� � � �
sin �x - �= 0
�
� � 4�
60 � � � � 1
2sin �x + �- sin � 2 x - �=
DB 1 � 3� � 6� 2
B2008 �3 � 1
1
� sin x + 3 cos x - � �2 sin 2 x - cos 2 x �= 2
�
� 2 �
1 - 2sin 2 x 1 � 
� sin x + 3 cos x - 3 sin x cos x + = x = - + k
2 2 � 3
� k ��
� 3 cos x ( 1 - sin x ) + sin x ( 1 - sin x ) = 0 � 
x = + k 2
�
� 2
� (1 - sin x)( 3 cos x + sin x) = 0
� 
� x = + k 2
�sin x = 1 2
��
� 3 cos x + sin x = 0 � � �
sin �x + �= 0
�
� � 3�
61 x
3sin x + cos 2 x + sin 2 x = 4sin x cos 2
DB 2 2
B2008 �1 + cos x � � 
� 3sin x + cos 2 x + sin 2 x = 4sin x � � x = + k 2
�
� 2 � 2
�
� 3sin x + cos 2 x + sin 2 x = 2sin x + sin 2 x � 
x = - + k 2 ; k ��
� 6
� cos 2 x + sin x = 0 � 2sin 2 x - sin x - 1 = 0 �
� 7
sin x = 1
� x= + k 2
� 6
�� 1 � �
�
sin x = - = sin �
- �
�
� 2 �6�
62 ( )
4 sin 4 x + cos 4 x + cos 4 x + sin 2 x = 0
DB 1
� sin 2 2 x �
D2008 � 4�1- �+ 1 - 2sin 2 x + sin 2 x = 0
2
� 2 � 
x=- + k ; k ��
�sin 2 x = -1 4
� 4sin 2 x - sin 2 x - 5 = 0 �
2 � 5
�sin 2 x = ( L)
� 4
53
63 tan 2 x + tan x 2 � �
DB 2 = sin �x + � (1) điều kiện : cos x �0
tan x + 1
2
2 � 4�
D2008
tan x + tan x 1
2
(1) � = ( sin x + cos x )
tan 2 x + 1 2
2
( 2
)
� 2 cos x tan x + tan x = sin x + cos x � 
x = - + k
� 4
�sin 2 x + sin x cos x � �
�= sin x + cos x
2
� 2 cos x � � 
� cos 2 x � x = + k 2 ; k ��
� 6
� 2sin x ( sin x + cos x ) - ( sin x + cos x ) = 0 �
5
�
x= + k 2
� ( sin x + cos x ) ( 2sin x - 1) = 0 � 6
� � �
sin �x + �= 0
�
sin x + cos x = 0
� 4�
��
2sin x = 1
� � 1 
sin x = = cos
�
� 2 6
64 sin x �1
�
(1 - 2sin x) cos x �
A2009 = 3 (1) điều kiện : � 1
(1 + 2sin x)(1 - sin x) sin x �-
�
� 2
(1) � ( 1 - 2sin x ) cos x = 3(1 + sin 2 x)(1 - sin x)
(
� cos x - sin 2 x = 3 1 + sin x - 2sin 2 x )
� cos x - sin 2 x = 3 ( cos 2 x + sin x )
� cos x - 3 sin x = sin 2 x + 3 cos 2 x
 k 2
1 3 1 3 x=- + ;
� cos x - sin x = sin 2 x + cos 2 x 18 3
2 2 2 2 k ��
�  
�2 x - = x + + k 2
� � � � 6 3
� cos �x + �= cos � 2 x - ��
� 3� � 6� �  
2 x - = - x - + k 2
�
� 6 3
� 
�x = + k 2
2
�� k ��
�  k 2
x=- +
� 18 3
65 sin x + cos x sin 2x + 3 cos 3x = 2 ( cos 4x + sin 3 x )
B2009
( )
� sin x 1 - 2sin 2 x + cos x sin 2 x + 3 cos 3 x = 2 cos 4 x
� sin x cos 2 x + cos x sin 2 x + 3 cos 3 x = 2 cos 4 x 
�
x = - + k 2
�
1 3 6
� sin 3 x + 3 cos 3 x = 2 cos 4 x �
sin 3 x + cos 3 x = cos 4 x � k ��
2 2 �  k 2
x= +
�  �
� 42 7
4 x = 3 x - + k 2
�
� � 6
3 x - �= cos 4 x � �
� cos �
� 6 � � 
4 x = -3 x + + k 2
�
� 6
54
66 3 cos 5x - 2sin 3x cos 2x - sin x = 0
D2009 � 3 cos 5 x - ( sin 5 x + sin x ) - sin x = 0
3 1 �  k
� 3 cos 5 x - sin 5 x = 2sin x � cos 5 x - sin 5 x = sin x x
� = - -
2 2 6 2
� k ��
�  �  �  k
x = - 5 x + k 2 6 x = + k 2 x= +
� � �
� 18 3
� � 3 3
� sin � - 5 x �= sin x � � ��
�3 � � 2 � 2
x= + 5 x + k 2 -4 x = + k 2
� 3
� �
� 3
67 (1 + 2sin x) 2 cos x = 1 + sin x + cos x 
�
CĐ x = - + k 2
�
� (1 + 4sin x + 4sin 2 x) cos x = 1 + sin x + cos x 2
2009 �
� cos x + 2sin 2 x + 4sin 2 x cos x - 1 - sin x - cos x = 0 � 
x = + k ; k ��
1  � 12
� � 5
sin 2 x = = sin
� ( 2sin 2 x - 1) + sin x ( 2sin 2 x - 1) = 0 � � 2 6 �
x= + k
�
sin x = -1
� � 12
55

Kiến Thức Cần Nhớ: 1 sin osb= sin sin 2 + +

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kiến Thức Cần Nhớ: 1 sin osb= sin sin 2 + +

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

-Tài liệu ôn tập phương trình lượng giác-

KIẾN THỨC CẦN NHỚ

4.CÔNG THỨC BIẾN ĐỔI TỔNG THÀNH TÍCH

Bài 1.Giải các phương trình:

c. 3(sin 3 x - cos x) = 4(cos3 x - sin x) d. 4sin 2 x + 3 3 sin 2 x - 2cos 2 x = 4

Bài 6. giaûi phöông trìnhlöôïng giaùc :

Bài 8. Giải các phương trình sau:

Bài 9. Giải các phương trình sau:

Bài 10. Giải Phương trình

Bài 11. Giải các pt.

a. 2sin 2 x - 3sin x + 1 = 0 b. 3sin x + sin 2x = 0 c. 2sin x - 2 cos x = 2

1b) -2sin 2 x + 3sin x - 1 = 0

Phương trình asinx + bcosx = c

Bài 2. 3(sin 5 x - cos x) = 4(sin x + cos5 x) � 3sin 5 x - 4cos5 x = 4sin x + 3cos x

� -4cos 2 x cos x = 3 sin x - 3cos x � -2(cos3 x + cos x) = 3 sin x - 3cos x

� 8cos x - 8cos3 x = 3 sin x - 3cos x � 6cos x - 8cos3 x = 3 sin x - cos x

Bài 7. sin 2 x + 2cos 2 x = 1 + sin x - 4cos x

� 4[(sin 2 x + cos 2 x) 2 - 2sin 2 x cos 2 x] + 3 sin 4 x = 2

� - sin x cos 2 x + cos3 x + cos x = 0 � cos x( - sin x cos x + cos x + 1) = 0

� 4sin 3 x(4cos 3 x - 3cos x) + 4cos 3 x(3sin x - 4sin 3 x) + 3 3 cos 4 x = 3

a.Tìm m sao cho phương trình có nghiệm.

� cos 2 x(sin x + cos x) + 1 - sin 2 x - sin x cos x - 1 = 0

� (tan x - 1)[(1 + tan x)3 - (tan x - 1) 2 ] = 0

MỘT SỐ KĨ NĂNG KẾT HỢP NGHIỆM VÀ ĐIỀU KIỆN TRONG

Công thức nhân đôi

Công thức hạ bậc

Các hằng đẳng thức cơ bản của lượng giác

Từ đó ta có các kết quả cần chú ý sau

sin 2 a = 0 � cos a = �1 ; sin 2 a = 1 � cos a = 0

cos 2 a = 0 � sin a = �1 ; cos 2 a = 1 � sin a = 0

1.2 Một số ví dụ minh hoạ:

Giải phương trình

�cos x �0 sin x ��1

Ví dụ 2: (Đề thi tuyển sinh ĐH – CĐ 2006, khối B)

Ví dụ 3: Giải phương trình

Các bài tập tương tự

cos 2 x - cos3 x - 1 cos2 x 1

5/ 5sin x - 2 = 3 ( 1 - sin x ) tan x (2004_B).

2. Thử trực tiếp và xét mệnh đề đối lập

tan (  + k ) = tan  " ; cot (  + k ) = cot  "

Lời giải: Điều kiện cos5 x �0

Lời giải: Điều kiện sin x �۹�

Giả sử sin x = 0 � cos x = �1 , khi đó ( *) ۱ 0 1 = 2 (vô lí)

tan 2 x + t anx 2 � � 2�2 2 �

3. Biểu diễn trên đường tròn lượng giác (ĐTLG)

Giải phương trình

s in2x +2 cos x - s inx - 1

Khi đó phươngtrình đã cho trở thành

Giải phương trình

Khi đó phương trình đã cho trở thành

2 3.cos 2 x + 2sin 3 x.cos x - sin 4 x - 3

Baøi 6: [Dự bị 3 ĐH02] tan 4 x + 1 =

Baøi 17: [Dự bị 1 ĐH D03] = 2 ( 1 + sin x )

Baøi 26: [Dự bị 2 ĐH D04] sin 2x - 2 2 ( sin x + cos x ) - 5 = 0

Baøi 27: [ĐH A05] cos 2 3x cos 2x - cos2 x = 0

Baøi 36: [ĐH A06]

Baøi 46: [ĐH B07] 2sin 2 2x + sin 7x - 1 = sin x

Baøi 56: [ĐH D08] 2sin x ( 1 + cos 2x ) + sin 2x = 1 + 2 cos x

Bài Hướng dẫn giải Kết qủa

B.2002 1 - cos 6 x 1 + cos8 x 1 - cos10 x 1 + cos12 x � k

Khảo sát hàm số : y = 3t 2 - 2t t �[ 0;1] Phương trình (2) có

� ( 1 + sin x ) [ (1 - sin x)(cos x - 1) - 2(sin x + cos x) ] = 0 � 

32 � cos3 x + sin 3 x + 3cos 2 x sin x + 3cos x sin 2 x - 3cos x - sin x = 0 � 