Việc sử dụng kháng sinh tràn lan trong chăn nuôi hiện nay đang trong tình trạng

đáng báo động.

Tình hình quản lý, sử dụng kháng sinh

Hiện nay ngành chăn nuôi đang chuyển dần theo phương thức chăn nuôi tập trung. Xu hướng này đã và
đang làm ô nhiêm môi trường, làm diễn biến dịch bệnh trên đàn vật nuôi ngày càng phức tạp và khó
kiểm soát. Vì vậy, kháng sinh là loại thuốc thú y quan trọng không thể thiếu trong chăn nuôi tập trung.
Tuy nhiên, nhiều cơ sở đã sử dụng kháng sinh một cách thiếu trách nhiệm gây ảnh hưởng không nhỏ
đến an toàn thực phẩm và sức khỏe con người.

Theo thống kê của ngành nông nghiệp thì có đến 75% kháng sinh trong chăn nuôi được nhập khẩu từ
Trung Quốc, nhưng không được quản lý chặt chẽ trong tiêu thụ. Do đó, có tình trạng nhiều loại kháng
sinh cấm hoặc hạn chế sử dụng vẫn được nhập khẩu và buôn bán tự do. Tình trạng kháng thuốc kháng
sinh đang trở thành vấn đề quan ngại hàng đầu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trong đó Việt Nam
được xếp vào “một trong những nước có tỷ kệ kháng kháng sinh cao nhất trên thể giới”

Ở nước ta, vấn đề sử dụng quá liều hoặc lạm dụng thuốc kháng sinh ở các trang trại gia cầm và lợn còn
tệ hơn do thực trạng thực thi pháp luật và giám sát sử dụng thuốc còn hạn chế. Đồng thời nhu cầu đạm
động vật ngày càng tăng, Việt Nam hiện là một trong ba nước trong khu vực được dự đoán có tỷ lệ sử
dụng thuốc kháng sinh ở động vật nuôi tăng cao nhất trong giai đoạn 2010 – 2030.

Theo khảo sát của Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn), năm 2017 vừa qua, tình
trạng người chăn nuôi ở Vĩnh Phúc, Thái Nguyên sử dụng thuốc kháng sinh vẫn diễn ra thường xuyên
tần suất từ 1 – 3 lần/tháng. Không chỉ có kháng sinh, người chăn nuôi còn sử dụng vắc – xin cho gia
cầm quá liều lượng từ 1,5 – 2 lần so với khuyến cáo.

Theo khảo sát của Viện Sức khỏe môi trường và phát triển bền vững về tìm hiểu kiến thức, hành vi sử
dụng kháng sinh, kiểm soát kháng sinh trong chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản của các hộ chăn nuôi
heo, gà và nuôi trồng thủy sản tại một số địa phương, thì khoảng 50% số hộ cho biết, họ sử dụng kháng
sinh từ lời khuyên cán bộ, bác sỹ thú y, người bán thuốc thú y, số còn lại sử dụng thuốc háng sinh dựa
trên kinh nghiệm. Các loại kháng sinh được nhiều cơ sở chăn nuôi sử dụng là: Amoxicillin, Tylosin,
Tetracyclin, Lincomycin, Gentamycin, Tylosine, Enrofloxacin, Neomycin.

Hậu quả khó lường

Mỗi năm, 50.000 người tại Mỹ và châu Âu chết do kháng thuốc kháng sinh. Ngày tại Thái Lan mỗi
ngày có đến 100 người chết do kháng kháng sinh. Một trong những nguyên nhân gốc rễ là do sử dụng
kháng sinh tràn lan trong chăn nuôi.

Vì lợi nhuận, không ít trang trại đã không ngần ngại sử dụng một lượng lớn thuốc kháng sinh cấm, trộn
thẳng vào thức ăn mà không cần quan tâm tới sức khỏe người tiêu dùng, dẫn đến việc tồn dư thuốc
trong sản phẩm thịt. Con người sử dụng thực phẩm có kháng sinh tồn dư sẽ ảnh hưởng nhiều gan, thận
cùng nhiều bất lợi khác cho cơ thể con người. Trong đó ảnh hưởng nghiệm trọng trong việc lạm dụng
kháng sinh trong chăn nuôi đó là tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Khi thuốc cũ không có tác dụng,
thuốc mới chưa có, vi khuẩn gây bệnh có nguy cơ trở thành đại dịch. Bác sỹ Lokky Wai, đại diện
WHO tại Việt Nam khuyến cáo: “Khi thuốc kháng sinh không còn tác dụng thì chỉ một vết cắt nhỏ
cũng có thể tử vong”.
Tuy hậu quả như vậy, nhưng bằng mắt thường người tiêu dùng không thể nhận biết được thực phẩm có
tồn dư kháng sinh. Cuộc đấu tranh chống sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi vẫn hết sức phức tạp.

Hướng giải quyết

Để cải thiện chất lượng thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, cũng như tránh được tình trạng kháng
kháng sinh cho người thì trước hết phải bắt đầu từ người chăn nuôi. Cần phải tuyên truyền, giáo dục
cho họ về mặt lợi của kháng sinh và mặt hại của việc dùng kháng sinh không đúng loại, liều lượng, thời
gian.

Từ thực trạng kháng kháng sinh trong chăn nuôi ở Việt Nam, Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn
đã ban hành “Kế hoạch hành động quốc gia về quản ly sử dụng kháng sinh và phòng chống kháng
kháng sinh trong sản xuất, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2017 – 2020”. Theo kế hoạch
này, Bộ NN – PTNN đã đưa ra nhiều giải pháp, nội dung thực hiện, trong đó có các nhiệm vụ trọng tâm
như nâng cao nhận thức về sử dụng kháng sinh cũng như nguy cơ hình thành kháng kháng sinh; giám
sát sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi và tồn dư kháng sinh trong thực phẩm … Chủ trương của Bộ
NN – PTNN sẽ dần hạn chế sử dụng, tiến tới cấm sử dụng kháng sinh cho mục đích kích thích tăng
trưởng trong chăn nuôi.

Thaythuocvietnam.vn