PANITIKAN

NG
BRUNEI
 MEMBERS :
ABALOS, Rafael
SORIANO, Romina
ENORIO, Isabelle
ORDOÑA, Dharryl
CONANAN, Karl
 9-bonifacio

Mga Kapatid ang iyong mga iyak (Brothers , your

cries)

Ni Adi Rumi Mga kapatid,

ang iyong mga iyak ay amin rin.
Magkasamang hinaharao ang kalungkuran.
Alam namin, Ikaw ay malakas na bansa hindi kagaya ng bulaklak
na basta bastang natutumba.
Kahit sa pighati,
Hindi ka sumuko.

MAAARI BA AKONG
UMALIS
Ni : Jo Parfitt
Maari ba akong umalis
mula rito nang hindi iniiwan
Ang mga labi ng akong kaluluwa
na parang ikalawang balat
Sa mga nalamog ninyong
kalsada
,kalangitan, at dalampasigan?
Maaari ko bang lingunin
ang ilog
nasa aki’y naghandog
ng katahimikang
Maari kong panghawakan?
Ang ilog kung saan
ang pagaspas ng mga sanga
ay hindi nangangahulugan ng
hagayhay
kundi ng mga matsing na
nanunulay?
Maaari ko bang iwan
ang masasayang gunita
at malinamnam na tikkar;
o ang Hunyong humubog
sa mukha ko’t mga paa
at sa aki’y nangusap
ukol sa manga sa Maynila?
Maaari ko bang lisanin
ang matataray na pusang
may baluktot na buntot,
o ang dose-kada-kilong sugpo?
Maaari ko bang burahin
ang mga alaala ng pagpinta
sa mga araw
at mamula-mulang rosas,
at limutin ang mga naging
matalik kong kaibigan
na nagkaloob sa akin
ng mga umagang puspos
ng maririlag na musika?
 Tinatangay ng Hangin
By Dina Anak Along

Si Sarrah ay malugod na binalikan ang mga alaala ng kanyang kamusmusan. Ang

partikular na kahalagahan sa kanya ang mga alaala ng kanyang kaibigan na si Tasya, na
nawalan ng buhay sa pamamagitan ng kanser. Natagpuan ni Sarrah ang kahulugan at
lakas ng kanyang buhay sa pamamagitan ng pagdalaw sa karanasan ng kanyang
pagkabata kasama si Tasya. Isang gabi, tinanong si Sarrah ng kanyang anak, na mag
kuwento sa oras ng pagtulog. Ang kanyang ina ay hindi makaalala ng anumang lumang
kuwento sa kanyang isip, ngunit bigla bumaha sa kanyang alaala si Tasya. Nagsimula
siyang makipag-usap tungkol sa kanyang mahal, malayong matagal kung kaibigan na
may isang malakas na kalooban upang mabuhay bagamat hindi siya nagkaroon ng
mahabang panahon. Tasya at Sarrah ay gumugol ng halos maraming oras na
magkasamang nag-aaral, magkasamang lumalabas at nagbabahagi sa bawat isa ng
kani-kanilang mga kuwentong buhay pag-ibig. Hindi mahalaga kung gaano karami ang
masasamang karanasan ang naranasan nila, hindi sila kailanman nagkaroon ng
anumang argumento sa bawat isa. Kahit na isang beses hindi nila nagawang patalikod
na siraan ang bawat isa. Kahit ang bawat isa ay may kanya kanyang kasama, hindi nila
iniwan ang ibang tao, hindi kahit isang oras, upang makilala ang taong maging matalik
nilang kaibigan. Isang araw, Sarrah at Tasya lumalabas upang maghanap nang damit
pangkasal para kay Sarrrah. Nagkakaroon sila ng isang masayang oras sa pagpipili ng
mga damit, naghahanap ng pinakamaganda at angkop para sa kasal ni Sarrah. Pinili siya
ni Tasya. Pagkatapos ni Sarrah magpalit ng kanyang damit pangkasal, tinatawag niya si
Tasya na nagpapalit ng damit sa katabi niyang kwarto. Gayunpaman, walang sagot mula
kay Tasya. Si Sarrah ay kumatok sa pinto; walang sagot. Pagkatapos ay tinanong niya
ang kawani upang suriin kung mayroon silang susi upang buksan ang pinto. Nang
buksan ang pinto, nagulat si Sarrah na makita ang kanyang pinakamatalik na kaibigan
ay bumagsak sa sahig. Siya ay nataranta at tinawag ang numero ng himpilan ng
hospital. Sa matinding pag-aalala, naghintay si Sarrah sa abangan ng kuwarto habang
sinuri ng doktor si Tasya. Pagkatapos ay hiniling niyang makita si Sarrah at nakipag-usap
sa kanya. Sinabi ng doktor sa kanya ang masamang balita at si Sarrah ay nawalan ng
pag-asa. Matapos magkaron ng malay si Tasya, tumingin si Sarrah sa kanya. Sama-Sama
nilang pinagdesisyunan na patuloy silang mamuhay ng isang normal na buhay, kahit na
limitado na lamang ang panahon ni Tasya. Nais lamang ni Tasya na makita si Sarrah, ang
kanyang pinakamatalik na kaibigan na masaya. Tasya, nagnanais na mabuhay ng sapat
na masilayan ang kanyang matalik na kaibigan na ikasal at kahit mas nakakagulat, kahit
na ang kanyang pagsilang sa unang sanggol. Ang lubos na ikasasaya ni sarrah ay makita
ang kanyang pinakamatalik na kaibigan bilang ninang ng kanyang unang anak. Iyan ang
regalo ni Tasya kay Sarrah: ang kanyang kalooban at pakikibaka upang mabuhay nang
matagal. Sa kanyang maikling buhay, Tasya nag-iwan ng sapat na magagandang alaala
para kay Sarrah, upang magmahal ng pang habang buhay. Ngayon ay ibinahagi sa
kanyang inaanak ang mga tanging alala ni Tasya... ang kanyang anak.
 ALICIA BEAUMONT
By Arathy T.R.

Bilang isang anak na babae ng isang pinakamayamang tao sa France ay mahirap.

 Ako si Alicia Beaumont. Ano ay ipinanganak na may asul na buhok at palaging
tinatawag na mangkukulam dahil dito. Ang tanging kaibigan ko ay isang lalaki na
nagngangalang Felix. Siya ang unang tao na sinubukang makilala ako at hindi
huhusgahan sa paraan ng pagtingin ko.
Simple ang buhay ko hanggang sa sinaktan ko ang aking guro sa matematika.
Sinasabihan kami ni Sarah na huli na para sa klase. Siya ay galit sa akin para sa ilang
kadahilanan.
"Ano ang ginawa mo ngayon, Ms Beaumont? Isulat mo ang iyong pusa? "Tanong niya.
"Hindi ko sinusunog ang mga pusa," ako ay bumulung-bulong, hinila ang aking cap
pababa sa aking ulo.
"Hindi ba ang mga mangkukulam ay mahal ang panggugulo sa paligid"
"Hindi ako isang mangkukulam."
"Hah, winasak mo lang ang pangalan ng iyong pamilya. Ikaw ay walang halaga na
mangkukulam, "siya galit na galit
Ang susunod na bagay na alam ko, siya ay inilibing sa ilalim ng mga tumpok na mga
kuwaderno.
Nadama ko ang kamay na hinawakan ang aking pulso sa paghila palabas ng silid-
aralan. Nakatayo ako roon.
"Ako ay isang mangkukulam. Ano ang ginawa ko? "Ako'y himikbi
"Alicia, pakinggan mo ako. Hindi ka isang bruha, ikaw ay isang Teleki, "sabi ni Felix.
"Ano ang Teleki?"
"Ang Teleki ay isang taong higit na tao na ipinanganak na may kakayahang maglipat ng
mga bagay sa kanilang mga isipan," sagot Niya.
"Kaya ko makokontrol ang mga bagay sa isip ko?"
"Oo, ako ay isang Pyroki, isang tao na maaaring makagawa at hindi immune sa sunog.
Mayroong mas maraming mga tao tulad namin out doon.
"Ngunit ang aking asul na buhok?"
"Ang Telekis ay may walang kulay na buhok. Ang lahat ng mga uri ng sobrang-tao ay
may isang nakikilalang marka sa kanilang mga katawan. Ako ay ipinanganak na may
tattoo na apoy sa aking mga balikat.”
Kinuha ko ang balita nang mas kalmado kaysa sa akala ko na gusto ko.
Nanatili akong nag-iisa sa aking silid para sa mga oras na nagsasanay upang ilipat ang
mga bagay sa isip ko na may kaunting tulong mula kay Felix. Ito ay talagang masaya at
natutunan ko ng maraming mga bagong bagay. Iyan ang naisip ko noon.
………………………………………………………………………………………………………………………………………….
 Nakita ko siya sa paligid para sa isang sandali ngunit hindi ko napansin siya hanggang
sa nagpunta ako sa kamping sa araw na iyon at siya ay dumating at kumausap sa akin.
Nagkaroon ako ng kamping sa aking paboritong lugar sa kagubatan ng Redwood nang
dumating siya sa akin. Ang kanyang tinig ay tuso tulad ng mga kuko sa isang pisara.
Nagsuot siya ng isang itim na nakatalong balabal na sumasakop sa halos lahat ng
kanyang mukha at nagtataglay ng isang tungkod sa kanyang kamay na inukit sa ulo ng
isang kalansay. Isang itim na python ang gumapang sa paligid ng kanyang leeg.
"Miss Alicia," sabi niya, "paano ang kapangyarihan ng iyong telekinesis?"
"Paano mo kilala ang pangalan ko?" Tinanong ko, alerto para sa isang pag-atake. Sinabi
sa akin ni Felix ng maraming mga bagay tungkol sa amin superhumans at natutunan ko
na may masama at mabubuting tao sa loob din namin.
"Ah, miss. Hindi mo ba gusto malaman? "Sinabi niya pag-angat ng kanyang mga
kamay. Ang mga Growls ay napuno ng hangin habang ang tao ay napalilibutan ng mga
hayop. "Tanggalin mo siya, ang aking mga alagang hayop," sabi niya. Ang mga hayop ay
pinagsama-sama.
Ang mga maliliit na hayop na tulad ng mga pusa at aso ay madali para sa akin upang
mabawasan ngunit ito ay ang mga leon at wolves na halos pumatay sa akin. Sinubukan
ko na ibagsak ang mabagsik na mga hayop ngunit nasugatan na ako. Nawawalan ako
ng maraming dugo. Ako ay natitisod at hindi na ako makabangon. Sumigaw ako ng
tulong.
"Ok na. Tatanggapin namin ang natitira, "Narinig ko ang isang pamilyar na tinig na
nagsasabi kung paanong tinagas ang kalangitan. "Felix!" Ngumiti ako bago nawala ang
aking kamalayan
…………………………………………………………………………………………………………………………. .......
Umupo ako sa simula.
"Alicia, Ayos ka lang ba?" Narinig ko si Felix.
Pinaikot ko ang aking ulo patungo sa kanyang tinig. "Sino ba iyon, Felix?"
"Gared Backslash. Isang Animman na naging masama.
"Kinokontrol niya ang mga hayop. Paano siya naging masama? "
Iyon ay napansin ko ang iba pang tatlong tao sa kuwarto. "Sino ...?"
"Sasabihin ko sa iyo ang lahat sa daan. Mayroon kaming isang mahabang paraan upang
pumunta. Kailangan mong umalis bago bumalik ang Gared para sa iyo. Ang iyong
pamilya ay magiging mas ligtas dito. "
Maligaya ako na nagpapasalamat, at ganoon nga ang pagsimula ng aking paglalakbay
... ………………………………………………………………………………………………………………………………..
 Inalis ni Alicia ang panulat at tumabi pabalik sa upuan. Matagal na ang panahon dahil
natapos na ang pinakahuling digmaan. Siya ay lumipat mula sa lahat ng bagay na
nangyari.
"Felix .." siya'y umungol, luha na nagpapuno ng kanyang mga mata.

PAMBANSANG ARAW NG BRUNEI

ANG Pambansang Araw ng Brunei (‘Hari Nasional’ sa Malay) ay taunang ipinagdiriwang tuwing
Pebrero 23. Ito ang araw na ganap na naging malaya ang Brunei mula sa United Kingdom
noong 1984. Bagamat nakamit ng Brunei ang kalayaan nito noong Enero 1, 1984, ang kontrol ng
British sa bansa ay pormal na nagwakas noong Pebrero 23, 1984.

Noong Enero 31, 2016, isinapubliko ang logo para sa selebrasyon ng Ika-32 Pambansang Araw
ng Brunei sa Ministry of Culture, Youth, and Sports (MCYS) ng bansa. Kinakatawan nito ang pag-
asa at mga hangarin ng Brunei Darussalam bilang isang Bansa ng Zikir bilang tugon sa isang
titah ng Kanyang Kabunyian Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah ibni Al-
Marhum Sultan Haji Omas ‘Ali Saiduddien Sa’adul Khairi Waddien, Sultan at Yang Di-Pertuan ng
Brunei Darussalam, sa paghimay sa mga hangarin ng National Vision 2023 ng bansa. Ang
orihinal na disenyo ng logo ay iginuhit ni Abdul Rahman bin Ahmad, isang artist mula sa Sultan
Omar ‘Ali Saifuddien Sa’adul Khairi Waddien Memorial Hall at sa unang pagkakataon ay ginamit
sa mga selebrasyon ng Pambansang Araw noong nakaraang taon. Ngayong taon, binago ni
Abdul Azim bin Haji Ahad, designer sa MCYS, ang logo matapos itong aprubahan ng Executive
Committee para sa mga selebrasyon ng Ika-32 Pambansang Araw.

Ang Pambansang Araw ay isang popular na okasyon sa Brunei Darussalam at karaniwan nang
naiwawagayway ang watawat sa mga kalsada at gusali. Nagdaraos din ng malaking parada sa
national stadium, at naging pambansang tradisyon na para sa mamamayan ang pagbisita sa
mga mosque para mag-alay ng mga panalangin kaugnay ng pagdiriwang sa kalayaan ng bansa.

Ang Brunei ay isang maliit na bansa sa isla ng Borneo. Kilala ito sa naggagandahang
dalampasigan at sa rainforest biodiversity; na karamihan ay protektado sa mga iniingatang
lugar. Ang Ulu Temburong National Park, na maaaring marating sa pagsakay sa mahabang
bangka, ay may canopy walks, isang pasilip sa tradisyunal na longhouse culture, at may endemic
fauna and flora, gaya ng proboscis monkey.

Ang ugnayang diplomatiko ng Pilipinas at Brunei ay itinatag noong 1984. Simula noon, pinag-
ibayo ng dalawang bansa ang kanilang ugnayan sa pamamagitan ng pagpapalitan ng mga
pagbisita, na ang huli ay noong Abril 2013, sa pagbisita sa Pilipinas ng Kanyang Kabunyian,
Sultan Hassanal Bolkiah, para makipagpulong kay Pangulong Benigno S. Aquino III.

Kapwa sumang-ayon ang dalawang bansa na higit pang paigtingin ang kanilang ugnayan sa
pamamagitan ng pagtutulungan sa ekonomiya at kultura, at sa seguridad sa karagatan.
Tinalakay din nila ang suporta ng Pilipinas sa pamumuno ng Brunei sa ASEAN summit at ang
ayuda ng Brunei sa pagsusulong ng Pilipinas ng kapayapaan sa Mindanao. May embahada ang
Brunei sa Makati City, habang ang embahada ng Pilipinas ay nasa Bandar Seri Begawan, ang
kabisera ng bansa. May mahigit 20,000 Pilipino ang nagtatrabaho sa Brunei.

Binabati naming ang mamamayan at ang gobyerno ng Brunei Darussalam, sa pangunguna ng

Kanyang Kabunyian, Sultan at Prime Minister Hassanal Bolkiah, at ng Kanyang Kabunyian,
Prinsipe Al-Muhtadee Billah, sa pagdiriwang nila ng Pambansang Araw.