Giáo viên hướng dẫn: HUỲNH HỮU HIỀN

Tiết dạy: 58 CHƯƠNG IV: GIỚI HẠN

PPCT: Đại số 11
Tuần: 25 Bài 3: HÀM SÔ LIÊN TỤC
Ngày: 04/3/2019
I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

- Biết khái niệm hàm số liên tục tại một điểm.

- Biết định nghĩa và tính chất của hàm số liên tục trên một khoảng, một đoạn và các định lí trong
sách giáo khoa.

2. Kĩ năng

- Biết vận dụng định nghĩa vào việc xét tính liên tục của hàm số.

- Biết vận dụng các tính chất vào việc xét tính liên tục của các hàm số và sự tồn tại nghiệm của
phương trình dạng đơn giản.

3. Thái độ

- Tư duy các vấn đề của toán học một cách lôgic và hệ thống.

II. CHUẨN BỊ

1. Giáo viên: Giáo án, hình vẽ minh họa, bài powerpoint.

2. Học sinh: Sách giáo khoa, tập học.

III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp (1 phút).

2. Kiểm tra bài cũ: (lồng vào tiết dạy)

3. Tiến hành dạy học:

Phân bố Hoạt động của giáo viên và hoạt Nội dung trình chiếu
thời gian động của học sinh
Hoạt động 1: Hàm số liên tục tại một điểm
5 phút - GV: Gọi học sinh lên bảng làm Bài 1: Cho hàm số f (x ) = x 2 có đồ thị như
bài. hình vẽ.
- HS: Lên bảng làm bài.
- GV: Nhận xét.
- HS: Theo dõi.

Sinh viên: Trịnh Thị Anh Thư, lớp: DH16TO, MSSV: DTO151144 Trang 1
 Giáo viên hướng dẫn: HUỲNH HỮU HIỀN

a) Tính f (1) và lim f (x ) .

x® 1

b) So sánh f (1) và lim f (x ) (nếu có).

x® 1
c) Hãy nhận xét về đồ thị của hàm số f (x ).
Giải
a) Ta có:
f (1) = 1
lim f (x ) = lim x 2 = 1.
x® 1 x® 1

b) f (1) = lim f (x ).
x® 1
c) Đồ thị của hàm số f (x ) là một đường liền
nét.
Bài 2: Cho hàm số
ìï 2
5 phút ïï - x + 2 neá ux £ - 1
- GV: Gọi học sinh lên bảng làm ïï
g(x ) = í 2 neá
u- 1 < x < 1
bài. ïï
- HS: Lên bảng làm bài. ïï - x 2 + 2 neáux³ 1
ïî
- GV: Nhận xét. Có đồ thị như hình vẽ.
- HS: Theo dõi.

Giải
a) Tính g(1) và lim g(x ) .
x® 1

b) So sánh g(1) và lim g(x ) (nếu có).

x® 1

Sinh viên: Trịnh Thị Anh Thư, lớp: DH16TO, MSSV: DTO151144 Trang 2
 Giáo viên hướng dẫn: HUỲNH HỮU HIỀN

c) Hãy nhận xét về đồ thị của hàm số g(x ).

Giải
a) Ta có:
g(1) = 1
lim g(x ) = lim(- x 2 + 2) = 1.
x ® 1+ x ® 1+

lim g(x ) = 2.
x ® 1-

Suy ra: lim+ g(x ) ¹ lim- g(x ).

x® 1 x® 1

Vậy, lim g(x ) không tồn tại.

x® 1
c) Đồ thị của hàm số f (x ) không là một
đường liền nét.
3 phút I. Hàm số liên tục tại một điểm
Định nghĩa 1
Cho hàm số y = f (x ) xácđịnh trên khoảng
K và x 0 Î K .
- GV: Giới thiệu định nghĩa hàm số
Hàm số y = f (x ) được gọi là liên tục tại x 0
liên tục tại một điểm.
- GV: Gọi học sinh nêu định nghĩa nếu lim f (x ) = f (x 0 ).
x ® x0
hàm số liên tục tại một điểm.
- HS: Nêu định nghĩa 1. Hàm số y = f (x ) không liên tục tại được gọi
- GV: Nhắc học sinh ghi định nghĩa là gián đoạn tại điểm đó.
vào tập.
5 phút - HS: Ghi định nghĩa vào tập. Ví dụ 1: Xét tính liên tục của hàm số
x
f (x ) = tại x 0 = 3.
x- 2
- GV: Cho ví dụ 1. Giải
- HS: Theo dõi và ghi nhận. Hàm số xác định trên (2; + ¥ ) chứa x 0 = 3.
- GV: f (x ) xác định khi nào?
Ta có:
- HS: f (x ) xác định khi x ¹ 2.
f (3) = 3
- GV: Vậy, f (x ) xác định trên
x
(2; + ¥ ) chứa x 0 = 3. lim f (x ) = lim
x® 3 x® 3 x - 2
= 3
- GV: Hướng dẫn giải. Suy ra: f (3) = lim f (x ) = 3 .
- HS: Theo dõi và ghi nhận. x® 3

- GV: Gọi học sinh lên bảng trình Vậy, hàm số y = f (x ) liên tục tại x 0 = 3.
bày. Ví dụ 2: Cho hàm số:
5 phút - HS: Lên bảng làm bài. ìï 3x 2 - 4x + 1
ïï neá
ux ¹ 1
- GV: Hàm số đã cho xác định khi f (x ) = ïí x- 1
ïï
nào? ïïî 5 neá
ux = 1
- HS: f (x ) xác định trên . Xét tính liên tục của hàm số f (x ) tại x = 1.
- GV: Dựa vào ví dụ 1, hãy lên Giải
bảng xét tính liên tục của hàm số đã

Sinh viên: Trịnh Thị Anh Thư, lớp: DH16TO, MSSV: DTO151144 Trang 3
 Giáo viên hướng dẫn: HUỲNH HỮU HIỀN

cho ở ví dụ 2. Hàm số xác định trên ¡ chứa x 0 = 1.

- HS: Lên bảng làm ví dụ 2. Ta có:
- GV: Nhận xét.
f (1) = 5
- HS: Theo dõi.
- GV: Để hàm số đã cho liên tục tại 3x 2 - 4x + 1
lim f (x ) = lim
x® 1 x® 1 x- 1
x 0 = 1 thì ta cần giá trị 5 bằng bào
1
nhiêu? 3(x - 1)(x - )
- HS: Thay 5 bằng 2. = lim 3
x® 1 x- 1
= lim (3x - 1) = 2
x® 1

Suy ra: f (1) ¹ lim f (x ) .

x® 1
Vậy, hàm số y = f (x ) không liên tục tại
- GV: Nêu chú ý. x 0 = 1.
- HS: Theo dõi và ghi nhận.
Chú ý
2 phút Hàm số f (x ) liên tục tại điểm x 0 khi và chỉ
khi:
lim- f (x ) = lim+ f (x ) = f (x 0 )
x ® x0 x ® x0
- GV: Cho ví dụ 3.
- GV: Hướng dẫn học sinh lên bảng Ví dụ 3: Cho hàm số:
5 phút ìï x 2 neá
làm bài. ï ux > 0
- HS: Chú ý theo dõi và ghi nhận. f (x ) = í
ïï a neáux £ 0
- GV: Gọi học sinh lên bảng làm ïî
bài. Tìm a để hàm số f (x ) liên tục tại x = 0.
- HS: Học sinh lên bảng làm bài. Giải
- GV: Nhận xét. Hàm số xác định trên ¡ chứa x 0 = 0.
- HS: Theo dõi và sửa bài vào tập.
Ta có:
f (0) = a
lim f (x ) = lim+ x 2 = 0
x ® 0+ x® 0
lim- f (x ) = a
x® 0
Để f (x ) liên tục tại x = 0 khi và chỉ khi
lim f (x ) = lim- f (x ) = f (0)
x ® 0+ x® 0
Û a = 0.
Vậy, khi a = 0 thì hàm số y = f (x ) liên tục
tại x = 0.
Hoạt động 2: Hàm số liên tục trên một khoảng
7 phút - GV: Gọi học sinh nêu định nghĩa II. Hàm số liên tục trên mộ khoảng
hàm số liên tục tại một điểm. Định nghĩa 2
- HS: Nêu định nghĩa 1. Hàm số y = f (x ) được gọi là liên tục trên
- GV: Nhắc học sinh ghi định nghĩa một khoảng nếu nó liên tục tại mọi điểm của
vào tập. khoảng đó.
- HS: Ghi định nghĩa vào tập. Hàm số y = f (x ) được gọi là liên tục trên

Sinh viên: Trịnh Thị Anh Thư, lớp: DH16TO, MSSV: DTO151144 Trang 4
 Giáo viên hướng dẫn: HUỲNH HỮU HIỀN

đoạn [a;b] nếu nó liên tục trên khoảng (a ;b)

và:
lim f (x ) = f (a ), lim- f (x ) = f (b)
x ® a+ x® a

Nhận xét
- GV: Nêu nhận xét. - Đồ thị hàm số liên tục trên một khoảng là
một “đường liền” trên khoảng đó.

- Hình vẽ ví dụ về đồ thị của một hàm số

không liên tục trên khoảng (a;b).

IV. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ

1. Củng cố (6 phút)

Câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1: Hàm số gián đoạn tại điểm x 0 khi nào?

A. f (x 0 ) không tồn tại.

Sinh viên: Trịnh Thị Anh Thư, lớp: DH16TO, MSSV: DTO151144 Trang 5
 Giáo viên hướng dẫn: HUỲNH HỮU HIỀN

B. lim f (x ) không tồn tại.

x ® x0

C. f (x 0 ) và lim f (x ) tồn tại và lim f (x ) ¹ f (x 0 ) .

x ® x0 x ® x0

D. Cả ba mệnh đề đều đúng.

Câu 2: Đồ thị hàm số nào sau đây không liên tục trên khoảng (a ;b) ?

A. B.

C. D.

Câu 3: Cho hàm số:

ìï x 2 - x - 2
ïï neá
ux ¹ 2
f (x ) = ïí x - 2
ïï
ïïî m neá
ux = 2

Với giá trị nào của m thì hàm số f (x ) liên tục tại x = 2 ?

A. m = 10 B. m = - 3 C. m = 3 D. m = 2

2. Dặn dò (1 phút)

- Học thuộc định nghĩa của hàm số liên tục tại một điểm, trên một khoảng, trên một đoạn.

- Nắm vững các bước chứng minh hàm số liên tục tại một điểm.

- Làm các bài tập 1;2 sách giáo khoa trang 140 và trang 141.

Sinh viên: Trịnh Thị Anh Thư, lớp: DH16TO, MSSV: DTO151144 Trang 6
 Giáo viên hướng dẫn: HUỲNH HỮU HIỀN

V. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG

..............................................................................................................................................................

Sinh viên: Trịnh Thị Anh Thư, lớp: DH16TO, MSSV: DTO151144 Trang 7