g r

si .
id
a m
v r
ia
. a
w
w
w r
. g
i s
id
a m
v r
i a
.a
w
w
Dr ΤΖΟΪΤΟΥ Μ. – αμ. Επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ Α.
w
 g r
si .
ΑΔΡΕΝΑΡΧΗ
id
a m
v r
a
Ορισμός:Η αύξηση της παραγωγής ανδρογόνων
i
a
που ξεκινά περίπου στην ηλικία των 6 ετών στα
.
w
κορίτσια και 7 έτη στα αγόρια
w
Συμβαίνει πιο νωρίς σε άτομα της μαύρης
φυλής w r
. g
i
Φαίνεται να μην σχετίζεται s με την ωρίμανση
id
του υποθαλάμο-υποφυσιακό-γοναδικού άξονα
a m
Αντιπροσωπεύει v r αλλαγή στην ανταπόκριση του
i
επινεφριδιακού a φλοιού στην έκκριση της ACTH
.a
w
w
w
 g r
si .
ΑΔΡΕΝΑΡΧΗ
id
a m
v r
Πολύ μεγάλη αύξηση τηςia17ΟΗPRG και
.a κορτιζόλη
DHEAS σε σχέση με την
w
w
DHEAS –κυρίαρχοwστεροειδές r –δείκτης
της αδρεναρχής (αύξηση . g 2 έτη πριν την
έκκριση των γοναδοτροπινών)
i s
id
a m
v r
i a
.a
w
w
w
 g r
s .
Οι αλλαγές της αδρεναρχής είναι ACTH εξαρτώμενες. d i
i
Πριν την αδρεναρχή η ACTH διεγείρει την m έκκριση της
a στην έκκριση
κορτιζόλης αλλά έχει πολύ μικρή επίδραση
των 17 κετοστεροειδών. v r
ia
Μετά την αδρεναρχή η καταστολή
καταστολή και της DHEAS . a της ACTH οδηγεί στην
w
H δικτυωτή ζώνη είναι w η κύρια πηγή των
ανδρογόνων Η αύξησή w της r με την ηλικία
συνoδεύεται με αύξηση . gτης παραγωγής κυρίως
DHEAS στην προεφηβεία. i s
Η αυξημένη παραγωγή
i d
ανδρογόνων στην αδρεναρχή
m
a δραστηριότητα 17,20
συνδυάζεται με αυξημένη
δεσμολάσης και 17v r υδροξυλάσης ενώ της 3β
i a δεϋδρογενάσης δεν αυξάνεται
υδροξυστεροειδικής
σημαντικά .a
w
w
w
 g r
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΔΡΕΝΑΡΧΗΣ
si .
id
a m
Το κύριο ερέθισμα για τις βιοχημικές
v r αλλαγές
της αδρεναρχής δεν είναιiaγνωστό. Δύο πιθανοί
διεγέρτες υπάρχουν: .a
 Ένα παράγωγο τωνw
w
κορτικοτρόφων κυττάρων-
w r
παράγωγο της προπιομελανοκορτίνης POMC
 Μια ορμόνη που λέγεται . g ορμόνη της υπόφυσης
που διεγείρει τον iφλοιόs για την παραγωγή
ανδρογόνων (pituitaryid adrenal cortex
a m
stimulating hormone, AASH)
v r
i a
.a
w
w
w
 g r
si .
Επινεφρίδιο
id
a m
v r
ia
. a
w
w
w r
. g
i s
id
a m Μυελός
v r
i a
.a Φλέβα
w
w
w
 g r
si .
Επινεφρίδιο
id
a m
v r
ia Σπειροειδής
. a
w
w
w r
. g
i s
id
a m Μυελός
v r
i a
.a Φλέβα
w
w
w
 g r
si .
Επινεφρίδιο
id
a m
v r
ia Σπειροειδής
. a
w Στηλιδωτή
w
w r
. g
i s
id
a m Μυελός
v r
i a
.a Φλέβα
w
w
w
 g r
si .
Επινεφρίδιο
id
a m
v r
ia Σπειροειδής
. a
w Στηλιδωτή
w
w r Δικτυωτή
. g
i s
id
a m Μυελός
v r
i a
.a Φλέβα
w
w
w
 g r
si .
Επινεφρίδιο
id
a m
v r
ia
. a
w
w
w r
. g
i s
id
a m Μυελός
v r
i a
.a Φλέβα
w
w
w
 g r
si .
Επινεφρίδιο
id
a m
v r
Αλατοκορτικοειδή
ia (C21)
.a
w
w
w r
. g
i s
id
a m Μυελός
v r
i a
.a Φλέβα
w
w
w
 g r
si .
Επινεφρίδιο
id
a m
v r
Αλατοκορτικοειδή
ia (C21)
.a
w
Γλυκοκορτικοειδή (C21)
w
w r
. g
i s
id
a m Μυελός
v r
i a
.a Φλέβα
w
w
w
 g r
si .
Επινεφρίδιο
id
a m
v r
Αλατοκορτικοειδή
ia (C21)
.a
w
Γλυκοκορτικοειδή (C21)
w
wΑνδρογόνα
r (C19)
. g
i s
id
a m Μυελός
v r
i a
.a Φλέβα
w
w
w
 g r
si .
εφηβεία am id
v r
ia
Το στάδιο που αναπτύσσονται .a τα
δευτερογενή χαρακτηριστικά w του φύλου
w
Διόγκωση όρχεωνwστα r αγόρια
. g
Μεγέθυνση μαστών i s στα κορίτσια
id
a m
v r
i a
.a
w
w
w
 g r
si .
i d
Πρόωρη ήβη a m
v r
ia
Δεν έχει οριστεί ακριβώς .a
Ανάπτυξη δευτερογενών
w
w
χαρακτηριστικών του w r φύλου πριν τα 8
. g
έτη στα κορίτσια και i s τα 9 έτη στα αγόρια
id
a m
v r
i a
.a
w
w
w
 g r
εφηβαρχή d si .
i
Εμφάνιση τριχοφυΐας του φύλου- a m
v r
πρέπει ανδρογόνα να είναι iσε a επίπεδα
αδρεναρχής . a
w
Συνήθως εμφανίζονταιwμετά την άνοδο των
οιστρογόνων στην εφηβεία
w r
. g
Στα κορίτσια τριχοφυΐα i s εμφανίζεται στα
i d
μεγάλα χείλη του αιδοίου, μετά στο εφήβαιο
m
a ξεκινά από τη μασχάλη
Σε μερικά κορίτσια
v r
i a
.a
w
w
w
 g r
.
Πρόωρη εφηβαρχή id
i s
m
a του φύλου πριν
Μεμονωμένη εμφάνιση τριχοφυΐας
v r
την ηλικία 8 ετών στα κορίτσια ia και των 9 ετών στα
αγόρια. Σπανίως πριν τα 2 έτη .a στα κορίτσια
Στην κατηγορία αυτή τα παιδιά w έχουν διαφορετικά
w
εργαστηριακά ευρήματαwαπό τα μεγαλύτερα
Σπανίως είναι παχύσαρκα.g
r
Συγκεντρώσεις DHEAS i s και ανδοστενεδιόνης είναι
i d
υψηλότερες για την ηλικία αλλά χαμηλότερες για το
στάδιο Tanner 2ra
m
a v
Πιθανώς λόγω επίμονης παραμονής της εμβρυικής ζώνης στα
επινεφρίδια a
i
.
w των θυλάκων των τριχών ή και τα δύο
Υπερευαισθησίας
w
w
 g r
si .
προηγείται ή συνοδεύει σωματική id οσμή
από τις μασχαλιαία περιοχή, a m
v r
σμηγματόρροια, ακμή ia
. a
Δεν συνοδεύεται απόwαληθή
w
αρρενοποίηση καιwπροηγμένη οστική
ηλικία gr
s .
Αργή ανάπτυξη iτης i
d τριχοφυΐας του
φύλου a m
v r
Οστική ηλικία
i a αυξάνεται σε σχέση με τη
γραμμική .aαύξηση
w
w
w
 g r
si .
Πρόωρη αδρεναρχή
id
a m
Πιο συχνή αιτία πρόωρης εμμηναρχής v r
Επίπεδα DHEAS καλύτερος ia δείκτης
. a
αδρεναρχής w
w
 > 40 μg/dl =πάνω από w rτο φυσιολογικό για
ηλικίες1-5 ετών . g
 Πάνω από το μέσο i s
id όρο για ηλικίες 6-8 ετών
 Όχι πάνω από a m
το φυσιολογικό για την
πρωιμότερη έναρξη v r εφηβείας
i a
.a
w
w
w
 g r
si .
Τεστοστερόνη και ανδροστενεδιόνη id στα
ανώτερα όρια των φυσιολογικών a m
προεφηβικών ορίων (40και v r 75 ng/dl
ia
αντίστοιχα) .a
w
Παιδιά τείνουν να έχουν w ρυθμό αύξησης
και οστική ηλικία πάνω
w r από το μέσο
. g
όρο αλλά πάλι εντός i s των φυσιολογικών
ορίων i d
a m
Μερικές φορές v r ελαφρώς αυξημένη
i a
οστική πυκνότητα ανεξάρτητα από την
.a
w
οστικήwηλικία
w
 g r
s .
Υπερβολική αδρεναρχή id
i
Κλινικά ακραίος τύπος πρόωρης aαδρεναρχής m
Κλινικά συμπτώματα πουν δηλώνουν v r
ia
υπερβολική έκκριση ανδρογόνων . a ή αντίσταση
στην ινσουλίνη w
Ελαφρώς αυξημένη γραμμική w αύξηση =προηγμένη
οστική ηλικία-
w r
. g
ακάνθωση nigricans καιisκεντρικού τύπου παχυσαρκία
DHEAS ή ανδροστενεδιόνη id είναι πάνω από τα
a m
επίπεδα τυπικής αδρεναρχής ή ανεβασμένα για την
ηλικία v r
i a
Η ανταπόκριση
. a της 17ΟΗπρεγνενολόνης στην
w υψηλότερη από εκείνη για τα πρώιμα
ACTH είναι
w εφηβείας
στάδια της
w
 g r
αιτολογία id si .
Άγνωστη a m
v r
Πιθανώς είναι πρώιμος υποτύπος
ia της
φυσιολογικής ανάπτυξης .a
w
Πιθανώς πρώιμη ανάπτυξη w της στηλιδωτής
w
ζώνης των επινεφριδίωνr
. g
παρατηρήσεις δείχνουνi s ότι μπορεί να έχει
παθολογική βάση id
m
aσυνδρόμου με βλάβες του
Συσχετίσεις του
v r
a
μετωπιαίου iλοβού και πολυομυελιτική
σκολίωση.a υποδηλώνει παράγοντα που
διεγείρει
w
w τα ανδρογόνα
w
 g r
si .
Συσχετίζεται με παχυσαρκία και μεταβολικό id
σύνδρομο και αντίσταση στην ινσουλίνη a m
ανεξάρτητη από την παχυσαρκία v r
ia
Κορίτσια έχουν αυξημένο.a κίνδυνο εμφάνισης
σ. πολυκυστικών ωοθηκών w ιδιαίτερα εκείνα με
έντονη αδρεναρχή w
w
Πιθανόν είναι πρώιμη .εκδήλωσηg r στεροειδικής
δυσλειτουργίας που i s
i d οδηγεί σε μόνιμο
m
λειτουργικό υπερανδρογονισμό
a
Μερικές μελέτες v r δείχνουν ότι μικρό βάρος
i a
γέννησης προδιαθέτει σε πρόωρη αδρεναρχή
a.
w
w
w
 g r
s .
Δ/Δ ΠΡΟΩΡΗΣ ΕΦΗΒΑΡΧΗς id
i
a m
ΙΔΙΟΠΑΘΗς ΠΡΟΩΡΗ ΕΦΗΒΑΡΧΗ v r
ia
=παιδιά με πρώιμη εφηβαρχή .a και όχι σημεία
υπερέκκρισης ανδρογόνων w ή αληθούς
w
πρωιμότητας w r
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ . g ΣΕ ΔΥΟ ΣΗΜΕΙΑ
i s
Συγκεντρώσεις DHEAS id και άλλων
ανδρογόνων είναι a m στα φυσιολογικά όρια για
παιδιά 1-5 ετών v r
i a
.a των ανδρογόνων στην
Η ανταπόκριση
διέγερση wμε ACTH είναι φυσιολογική για
w
w 1-5 ετών
παιδιά
 g r
si .
i d
Πιθανώς αυξημένη δραστηριότητα m του
γονιδίου του υποδοχέα των ra
a v
ανδρογόνων= ευαισθησία i
.a της μονάδας
των τριχών στις συγκεντρώσειςw των
w
w r
επινεφριδιακών ανδρογόνων
Ανάλογο με την ιδιοπαθή . g υπερτρίχωση
si
των ενηλίκων καιid μερικά παιδιά θα την
παρουσιάσουν
m
a στην ενήλικο ζωή
v r
i a
.a
w
w
w
 r
Πρόωρη αδρεναρχή
si .
g
i d
Η ποιο συχνή αιτία της πρώιμηςmεφηβαρχής
Dheas >40 mg/dl (αλλά όχι πάνω ra από το
v
aπρώιμα στάδια
ανώτερο φυσιολογικό για τα a i
της εφηβείας) .
w
Πολλά παιδιά με πρώιμη w αδρεναρχή έχουν:
w r
 μέτριες αυξήσεις της.gDHEAS
 υπόλοιπα ανδρογόνα i s
id στα ανώτερα
προεφηβικά όριαm
ra
 Διάγνωση μετά
a v από διεγερτικό τεστ με
i
ACTH .a
w
w
w
 g r
si .
ΜΗ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΗ
ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ id
5% Παιδιών με ήπιες μορφές συγγενούς a m
v r
επινεφριδιακής υπερπλασίας λόγω ανεπάρκειας
21ΟΗλάσης, 11βυδροξυλάσης και ia
. a
3βυδροξυστεροειδική δευδρογενάσης –πρώτο κλινικό
w
σύμπτωμα πρώιμη εφηβαρχή w
w r
Προηγμένη οστική ηλικία (σε αντίθεση με την
. g
ιδιοπαθή πρώιμη αδρεναρχή που έχουν ελαφρώς
i s
id
προηγμένη οστική ηλικία αλλά εντός των
φυσιολογικών ορίων)
a m
r
Τεστοστερόνη και DHEAS ορού στα ανώτερα
v
i a
φυσιολογικά όρια(μοιάζουν εκείνα της έντονης
.a
αδρεναρχής)
w
ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Υψηλά επίπεδα 17ΟΗπρογεστερόνης
w
w
βασικά ή μετά διέγερση
 g r
ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΜΟΡΦΗ ΣΥΓΓΕΝΟΥΣi s .
ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΟΥ i d
m
ΥΠΕΡΑΔΡΟΓΟΝΙΣΜΟΥ vra
Μη ανιχνεύσιμα επίπεδα DHEAS ia
.a
Πρώιμη εφηβαρχή w
w
Ήπια αρρενοποίηση και w ανωοθυλακιορηξία
r
ανδρογεννετικού τύπου .g
i s
Οφείλεται σε ετερόζυγες id μεταλλάξεις της
σουλφοτρανσφεράσης a m 2 Α που
v r
μετατρέπει DHEA
i a σε DHEAS=
Διαφαίνεται. a
w ο κριτικός ρόλος της μετατροπής
αυτής στηw σύνθεση των ανθρώπινων
w
 g r
ΆΛΛΕΣ ΣΠΑΝΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ is.
ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΟΥ id
a m
ΥΠΕΡΑΔΡΟΓΟΝΙΣΜΟΥ ACTH r
v
ia
ΕΞΑΡΤΏΜΕΝΗΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ-
a
Cushing σύνδρομο,αντίσταση . στα
w
w
γλυκοκορτικοειδή και ανεπάρκεια της
w r
ρεδουκτάσης της κορτιζόνης
. g
ΠΛΗΡΗΣ(ΑΛΗΘΗΣ) i s ΠΡΩΙΜΗ
i d
ΕΦΗΒΑΡΧΗ m
ra
πρώιμη εμφάνιση
a v τριχών στο εφήβαιο
i
.a από άλλα σημεία πλήρους
συνοδεύεται
w (διόγκωση όρχεων και μαστών
πρωιμότητας
w
w
στα κορίτσια)
 g r
si .
id
a m
v r
ia
ΑΡΡΕΝΟΠΟΙΗΤΙΚΕς ΔΙΑΤΑΡΑΧΕς: .a
πρώιμη ανάπτυξη τριχών
w στο εφήβαιο-
w
αρχή πρώιμης εκδήλωσης w r
. g
αρρενοποιητικής διαταραχήςυποδηλοί
i s
αρρενοποιητικό όγκο i d ωοθηκών ή
a m
επινεφριδίου,κλασσική
r συγγενής
v
a υπερπλασία
επινεφριδιακή i
.a
w
w
w
 g r
si .
Εκτίμηση πρώιμης id
m
εφηβαρχής
v ra
ia
Ιστορικό και κλινική .εξέταση: a
Υψος
w
w
w r
Εξέταση των μαστών g και γεννητικών
s .
οργάνων i
id
Βαθμός ανάπτυξης a m των τριχών του
φύλου v r
i a
.a
w
w
w
 g r
ΟΣΤΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ si .
Εντός των φυσιολογικών ορίων οστική id ηλικία-
μικρός αριθμός τριχών του φύλου
m
a και αργός
v r
ρυθμός αύξησης-προβλεπόμενο ia ύψος
ενηλίκου φυσιολογικό=όχι.aσοβαρή αιτία
πρώιμης εφηβαρχής ww
w r
Σε παχυσαρκία, σε οικογενειακού τύπου
πρώιμη εφηβεία καιs.σε g έντονη
i
αδρεναρχή= id
a m
Οστική ηλικία προχωρημένη για χρονολογική
v r
ηλικία αλλά όχι για την ηλικία του ύψους=
i a
.a ύψος ενηλίκου φυσιολογικό
προβλεπόμενο
w
w
w
 g r
ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ: id si .
Τεστοστερόνη και DHEAS –m
aπρώιμη
v
αδρεναρχή όταν DHEAS καιa testo σε επίπεδα
r
i
εφηβείας,οστική ηλίκία φυσιολογική .a και
προβλεπόμενο ύψος εντός w φυσιολογικών ορίων
για την οικογένεια w
w
r
g σε παιδιά με πρώιμη
17OHπρογεστερόνη s .
i
αδρεναρχή που είναι id υψηλού κινδύνου λόγω
a m
εθνικότητας και κλινικής εικόνας
v r
i a
.a
w
w
w
 g r
si .
id
a m
v r
ia
ACTH ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΟ ΤΕΣΤ: .a
όταν οστική ηλικία αυξημένη
w ή όταν
w
w r
DHEAS και testo αυξημένη
. g
i s
Αν επίπεδα 17ΟΗπρογεστερόνςη
i d
>1000 υποδηλώνει m ανεπάρκεια
21ΟΗλάσηςv ra
i a
αν >1500.aτότε η διάγνωση είναι σίγουρη
w
w
w
Τεστ καταστολής δεξαμεθαζόνης.gr
ανδρογόνων i s
id
δεξαμεθαζόνη 1mg/m2 σε 3-4 δόσεις
a m την
v r
ημέρα για 4 ημέρες και μετρώνται DHEAS
κορτιζόλη και ανδρογόνα .ai
a
σε πρώιμη αδρεναρχή w
w DHEAS πρέπει να
κατασταλεί >75% w r
επίπεδα άλλων ανδρογόνων . g
i s
σε προεφηβικά επίπεδα id και κορτιζόλη στο
1mg/dl a m
v r
i a
Σε αρρενοποιητικούς όγκους ένα ή δύο
ανδρογόνα .aμένουν σε υψηλά επίπεδα και
w
φυσιολογική
w καταστολή κορτιζόλης
w
στο Cushing δεν καταστέλλεται τίποτε
 g r
si .
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΩΙΜΗΣ id
ΑΔΡΕΝΑΡΧΗΣ m
ra v
ia
Δεν γίνεται θεραπεία
. a
w
Ενημερώνονται οι γονείς ότι πρόκειται για
φυσιολογική παραλλαγή w
w r
Γίνεται αποτρίχωση g
s .
i
Δίαιτα και άσκηση σε παχυσαρκία
id
Λόγω πιθανότητας λανθασμένης διάγνωσης πρέπει
a m
να παρακολουθούνται ανά 6-12 μήνες
v r
Ασθενείς με πρώιμη εφηβαρχή 15-20% κίνδυνο
a
i
.a
εμφάνισης σ,Πολυκυστικών ωοθηκών
w
Aσθενείς με πρώιμη αδρεναρχή δοατρέχουν κίνδυνο
w
ανάπτυξης μεταβολικού συνδρόμου και διαβήτη
w
τύπου 2