(3
$0447 (5-2014)
Sy EY MRCeB SC
sir
Chi kif
PHAM MAI HUNG
‘Tang bién tip
DUONG TRUNG QUOC
Phi Ting bien tp
NGUYEN HANH,
‘tk Toa soan
PAOTHE DUC
‘Trudng co quan dai din phia Nam
THAINHAN HOA
Tri at
TRAN HONG DUC
Trink biy
‘TRAN HONG KY
Gay phep suatban
363/GPXBBS VHTT ngly §3-1994
Teascan
216'Tein Quang Khii, Ha No.
BT; 38256588 - Tai khodn #6: 030.01.01.000781.9
“Email: tapchisuanay(agmailcom
[Nginbhing Thcmg mai C6 phn Hing bit
Chi nkinh Ha Noi
Coquan dol ditn phia Nam
181 DéThim -Q1-TRHCM.
‘BT: 38385117 Fax: 38385126
Email: suanay@yaboo.com
‘Taiko s6; 1600:311,000.483 Ngén hing
Nong nghigp & Phattrign Nong thon Vige Nam
Chinhinh S3i Gon
Intal Cong ty in Bio Nhan din TPHCM
“Ting phat hish
(Cong ty Trusmg Phat
179 Ly Chinh Thang, P8, Q3, DT: 39351751
Phat hank rdbe ngois
Congty XUNHASABA. 254 -B
‘Nguyen Binh Khim, QI, TRHCM
BT; 38241320- 38292900 - Fax: 84.38.8241321
Git: 20.0004
Bi 1: Bi Jos ows ns 1613
Hoang Sa trén nning tm bin a 3
TRAN DUC ANH SON
Gia ti lich sitcia ban dé Sinae Propriae 7
PHAM HOANG QUAN
Mot quyét dinh tao bao, kip thoi. 10
PHAN HUY Lit
Visno Khrushev gi Dia Bién Phila php Ia.16
LE DO HUY
[him aban vin 46 théing mht QUéE BA. eos
TRAN DINH BA - BUITHY HUYEN
Neuyén Tuyén, mot dine twine 2
NGUYEN TH THANH HOA
Quiing Binh vi eng ewe Nam ti myer 29
PHAM VIET DUNG
Deo dit Phat gido thot nha M&M. so nnsnnn
WA THC MIN
HOANG SA
trén nhting tém ban dé cé
cua phuong ‘Tay
‘Trin Dig Anh Son
rong cde thé ki XVI - XIX, nhiéu nha dia ly, nha
I hhang hai phuong Tay da di dén bién Dong trong
hanh trinh phat kién dia ly, giao thuong, truyén
gio} khu vye chau A- Thai Binh Duong. Ho da dé lai
nhiéu ghi chép va nbiéu ban dé soan v8 ve ede dao trong
ving bién nay, trong 46 ¢6 nhiéu ban dé ghi nhain Hoang
Sa- Truong Sa thude vé chi quyén cia Viet Nam.
‘Tren nhong tain ban dé nay, quén déo Hoang Sa
Tain duge thé hign bing hinh v8 8 trong visng bién Ding
cia nuse ta, véi kinh tuyén va vi tuyén kha chinh xi
va duge ghi danh la: Paracel Islands, Paracel, Paracels,
Pracel, Parcels, Paracelso... tuy theo ngon ngtr cia timg
nude phuong Tay. Con vung ba bién Quang Nam - Quang
Ngai, song song voi quan dao Hoang Sa thi duge ghi nhan
Ta Costa da Paracel (bo bién Hoang Sa). “Dé la eich mae
nhién thé gidi nhan Hoang Sa dich thuc thude clit quyén
cita Vit Nam it nhat tir 5 thé ky nay” (nhan xét cia nha
surge Nguyén Dinh Dau).
‘Theo nh’ sirhocNguyén Dink Déu, mot chuyén gia hang
dau vé bin dé e Vigt Nam, thi éng da ewu tap dupe 30 ban
dé c6 cua phuong Tay, c6 nién dai tir nam 1489 dén nam
1697, ¢6 thé hién hinh fia danh hai quan dio Hoang
Sa va Truong Sa ciia Viét Nam. Theo dé, “tir tam ban do
‘thi tirniim 1507 déu o6 ghi ve dat nude ta véi bién Dong
va quin dio Hoing Sa- Truong Sa. Tay theo cach phat. am
iia mai tae gid ve ban dé ma ghi tén nude ta, Co hin dé
sghi Cauchi tiie Giao Chi, hod ede dang tir khée nhur Cochi,,
SO 447 THANG 5 NAM 2014
HSBin di do Visscher
vé mm 1680
Cachi, Cachu, Cochin déu biéu hién nguyén am Giao
Chi, Sau thay ben An D6 ¢6 thanh pho ten la Cochin,
nén nguisi ta goi nude ta la Giao Chi gin Chi Na va
ghi thanh Cauchiching, Cauchinchina, Caebuchina,
Conchinchina, Cochinchina, Cochinchine... Lan dau
tien trén bin dé Freres Van Langren 1595, chting
ta thay Dai Viet chia ra 2 mién: Dang Ngoai duoe
‘Tay phuong ghi la Tungkin ong Kinh, ten thanh
‘Thang Long tir 1430) va Dang Trong duve ghi la
Cochinehina (Giao Chi gin Chi Na, 1 dia danh et
chi toan quéc Dai Viét)”. Diéu nay cho thay la tirthé
ky XVI, ngui phuong Tay da thira nhan quén dio
Hoang Sa va quan dio Truimg Sa la mot phén eta
anh thé Viet Nam Khi ve va ghi ehui ede dia danh
ede quéin dao nay trén nhimg tim bin dé dia ly va
ban dé hang hai cita ho,
‘Voi 56 tam ban dé cd phuong Tay ma chuing toi
tm duge, sur that hién nbién ny cang duve thé
hign rat 10. Nyoai viée thé hien toa d9 dia ly ela
quin dao Hoang Sa (bao gém ca quiin dao Trubng,
Sa) trong-viang bién thude chit quvén ciia Viet Nam
dusi ede tén goi nhu Cauchi, Cochi, Cochinchina,
Cochinchine.., tren mot s6 ban 46, dia danh Hoang
Sa con duge con duge thé hién hoe ghi chu rft dlc
biét. Chang han:
= Bin dé do Jodocus Hondius ve nim 1613, thé’
hign quan dio Pracel (Hoang Sa), bao gdm tat ed cae
a
CA) dost
dio cta Vigt Nam tix nam vinh Bae bé cho dén het
vung bién phia nam cua Viet Nam, trix Pulo Condor
(Cén Dao) va Pulo Cici (dio Pht Quéc) duoc vé riéng;
~ Ban dé do W. Blacu ve nam 1645 thi quéin do
Pracel (Hoang Sa) duge vé néi lién véi cdc dao: Pulo
‘Secca de Mare (Cir Lao Thu, trie dao Phti Quy), Pulo
Cambir(Ci Lao Xanh), Pullo Canton (Cir Lao Ré, tie
jon), thanh mot chudi dae lién hoan thude
Cochinchina (Dang Trong);
jo Homann Heirs ve nam 1744 thi hink
‘ve quan dao Hoang Sa duoc ghi chi la “I. Ciampa’”,
viét tat cia chit “Islands Ciampa”, nghia la “quéin
a (thuge vuong quée) Ciampa”. Ciempa hay Campa
la tén cdc nude phuong Tay hic bay gio goi xi Dang
‘Trong, do ho cho ring day Ia dit cf cta vuong quée
Champa;
~ Ban dé do Van de Kusten ve nim 1754, 0 tén la
Kaart van Cochinchine, van Tunquin (Ban 46 Dang
‘Trong, Ding Ngoti), d& thé hién to&n bo quéin dio
Hoang Sa va Tru’mg Sa It nbting phan lanh thé
thudc vuong quéc Cochinchine;
- Dang quan tim nhit Iz hin dé Partie de la Co-
chinchine nam trong b0 Atlas Universel (6 tap) cua
nha dja ly hoc ngubi Bi Philippe Vandermaclen bién
soan, xuat ban tai Bruxelles (Bi) vao nam 1827. Ban
a8 nay nim trong tap 2 (chau A), va viang bir bin
mién Trung Viet Nam kéo dai tir vi tuyén 12 dén vi
SO 447 THANG 5 NAM 2014Ban dé Partie dela Cochinchine
trongbé Atlas Universel.
‘Bi PARDIB DELA CLINE trong bp ATLAS UNIVERSEL wie
nk woe si cre nam cia Trung Qube chi din dio Het Nam
tuyén 16, gém eae ving: Bink-Kang (Binh Khang, ten
ef eda tinh Khanh Hoa), Quin-Hone (Quy Nhon)...
étrén dat lién va ven bo bin. Dac biet, phdn chin
cita to ban d6 nay ve i
j ngoai khoi, nam trong ving bién tir vi tuyén 16°
én 17’, kinh tuyén 109! dén 111°D, g6m ede dao: I
Pattles (dio Ho’ng Sa), I. Decan (dio Duncan, tic
40 Quang Hoa), Tree I (dao Cay), I Lincoln (dbo
Lincoln), Triton (nhém dao Tri Tén), Rocher au des-
sus de Peau (khu vue Dé Bong Bay). Céch dat tén tir
ban dé la Partie de la Cochinchine, cach thé hién eae
dia danh trén dat lién, céic dao ven bir
bign va quan dio Paracels ongoai khoi
ving bién Viet Nam cig v6i cach gidi
thigu vé vuong quée An Nam hic bay
iv, eGing nhur vige xép ty ban 46 nay
‘yao nhém ban dé miéu ta hinh thé va
yi tri dia ly cia Vigt Nam duong thoi
trong bd Atlas Universel chiing ta téc
gi bé atlas nay da thita nhan Paracels
Ta mét phan lanh thé cata vuong quée
‘An Nam hie d6,
- Dic biet, tim bin dé mang tén An
Nam dai quée hoa dé, viét bling 8 the
ngén_ngi: Hain, Quée ngit va Latin,
do Gidm mue Jean Louis Taberd ve
nam 1838, ¢6 ghi hang chit: “Paracel
seu Cat Vang’, nghia Ta “Paracel hoie
Ta Cat Vang”. Cring chinh Giém mue
Taberd trong, bai vist in trén tap chi
The Journal of the Asiatic Society of
nien Trung Viet Nara kéo cite vi tuyen 12 den vi tuyen
16, gdm ede ving: BINK-KANG (Bink Khang, tn ci cia
tink Khanh Hoa) von cdc dja dank: Carmraigne havre (cang Cam
Rank), Nhiatrang (Nha Trang): QUIN-HONE (Quy Nhond véiede
adam: Phen havre (cng Phi Yen), CambirB. (Cit Lao Xan,
nay lax io Nhom Chea 6 think pho Qua Nhon), P. Quinhone
(Quy Nhon), Batangan (mii Ba Lime An, BinhSon, Quang Ned).
@ 0rén dit lién va ven bi bién, Ngodi ra trén bein do edn the hién
sit chudi dio ven bien, bit du ie cic cio thuge vinh Cam Ranh
6 pis nam, chay Tn pia be vi hem 20 hin dio In nh vis ke
thc i qu dio Cham Colac ou Champella (Ci Lao Cheam) 6
Yer Wea Gating Naw Bie Het pide inh ka 0 be dB nly
‘quin dio PARACELS (Hoang Sa) ngodi Koi, nm trong ving
bicnc6 wed6 tie 16°B dén 17°B,Kinh di 109°D dén IID, gém
‘ic dio: Piles (dio Hoding Sa), I Deean do Duca, trio
Quang, Ho), Tree. do Cay). Lincoln (do Lincoln), Viton
(nhcm dio Ti Ton), Rocher au dessus de ’eau (hu vee Dé Bang
Bay). Vitri ede di, di, nim do... hube quin dio PARACELS
Aizge thé hign tren tan ei ny ls tere di chinh Na So Wi toa
6 thus sé hig nay.
B: dé PARTIE. DE LA COCHINCHINE ve ving bir bién
Theo Trin Dite Anh Son
Bengal vao nia 1837 cong da khang dinh: “Para-
cels, hay Pracol, ttic la Hoang Sa - Cdn Vang, thuge
vé Cochinchina”. (James Prinsep, F.RS. [Ed.], The
Journal of the Asiatic Society of Bengal, Vol. V1,
Calcuta, 1837, p. 745),
‘Theo nhiéu sir Liéu c6 ciia Viet Nam, tirtruse thé
ky XVI, nguibi Viet di dit chan dén vimng dio, dé
ngam, bai nga 6 gita bign Dong, ma ho dat tén la
Bai Cat Vang (88%) hay Cén Vang ($8). Con trong,
cede nguén sir Hiéu cata Viet Nam viet bing chix Hn
thi dia danh Bai Cat Vang duge ghi bai nhiéu chir
Biin dé do Mariette vé ném 1790
SO 447 THANG 5 NAM 2014