You are on page 1of 87

‫پنځلسم څپرکئ‬

‫ساختماني انجينري‬

‫‪ 1.15‬عموميات‬
‫د ساحوي امورو د اجرا يو ډول دی چې کوالی شو د هغه په واسطه د ساختمان نقشه‬
‫په ساحه کې تثبيت او تطبيق کړو د ساختمان جوړول د نقطو د تثبيت او خط اچونې څخه وروسته‬
‫تر الس الندې نيول کېږي‪.‬‬

‫د ساختماني سروې اساس د انجينرۍ پروژو لکه سړک‪ ،‬کانال‪ ،‬پل‪ ،‬رېل کره د نفت او ګازو د‬
‫انتقال الېنونه‪ ،‬د څښلو اوبو د انتقال پاېپونه‪ ،‬د کاناالزيسيون پايپونه د ځمکې الندې کانالونود‬
‫موقعيت تثبيت جوړوي‪.‬‬

‫د مغلقو سا ختمانونو په رامنځته کېدو د دې سروې اهميت زيات شو او په اوسني ژوند کې د‬


‫سروې کوونکو ‪ 60%‬د کار وخت همدا سروې نيسي‪.‬د دې لپاره چې د يوه ساختمان لپاره ښه‬
‫مناسب ځای‪ ،‬پالن او ډيزاين وشي نو د نوموړي ساحې د ټوپوګرافي نقشې موجوديت يو ضروري‬
‫کار دی دا نقشه بايد لوی مقياس ولري تر څو په ساحه کې د عمودي او افقي نظره اجرا کوونکی‬
‫د ساختمان لپاره ښه موقعيت انتخاب کړای شي‪.‬‬

‫‪ 2.15‬عموميات‬
‫زيات وخت د دې ډول نقشې مقياس د افقي نظره ‪ 1:100‬او د عمودي نظره ‪1:200‬‬
‫وي‪ .‬په استثنايي ډول د ساحوي شرايطو په زيات تغير مقياس هم تغير خوري برسېره پر دې‬
‫ټوپوګرافي نقشه بايد الندې برخې ولري‪:‬‬

‫په ټولنيز ډول د يوې ساحې د حدودي خطونو اوږدوالی او استقامت او د هغوی د تقاطع‬ ‫‪‬‬
‫محل‪.‬‬
‫د افقي او عمودي کنټرول نقطو موقعيت او د هغوی مشخصې‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د موجوده عمارتونو موقعيت د هغه موادو سره چې د هغه په ساختمان کې کار شوي او د‬ ‫‪‬‬
‫نظر الندې ساحې او يا نژدې هغه ته د ځمکې الندې تونلونه او نورې آسانتياوې‪.‬‬
‫د سړکونو موقعيت د هغوی له پسور (عرض) سره‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پلې الرې سره د هغوی د پسوره‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د هرو موادو د انتقال نلونه خو شرط دا دی چې د نلونو قطر او د موادو نوعيت معلوم وي‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د لويو ونو موجوديت‪ ،‬د برق د انتقال پايې‪ ،‬تيلفون او نور‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د سوځېدنې د دفع لپاره د اوبو د نلونو موقعيت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د داخلېدو او خارجېدو الرو موقعيت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د نورو مصنوعي او طبيعي شکلونو موقعيت په خاص ډول د پروژې ډيزاين او د کانټورونو د‬ ‫‪‬‬
‫موقعيت تثبيتول ضرور دي‪.‬‬
‫په يوه نقشه کې د مقياس او شمال لوري ښودل يو ډېر ضروري کار دی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪1‬‬
‫د لويو ساختمانونو د موقعيت د تثبيت او پالن اچونې لپاره د هوايي عکسونو څخه هم استفاده‬
‫کېږي اګر چې د هوايي عکسونو څخه استفاده لږ وخت نيسي مګر نسبتي صحت يې کم دی‪.‬‬

‫‪ 3.15‬خط اچونه ‪Layout‬‬


‫د يوه ساختمان خط اچونه د هغه د موقعيت تثبيت او د تهداب شکل ته وايي د يوې‬
‫مشخصې ساحې په کنجونو کې د ډکونې يا ژورونې په خاطر موقتي مېخونه ټک وهل کېږي چې‬
‫د ساختماني پروژې تر بشپړېدو پورې باقي پاتېږي‪ .‬البته د پروژې د جوړولو په وخت کې د هغو‬
‫دوهمي نقطو څخه چې په هغه مېخونه ټک وهل شوي د ريفرنس په حيث ورڅخه ګټه اخستل‬
‫کېږي‪.‬‬

‫دا چه د ټولو پروژو تشرېح امکان نه لري په دې برخه کې د نمونې په ډول صرف څو ډوله خط‬
‫اچونې تشرېح کېږي‪.‬‬

‫‪4.15‬د ساختمانونو خط اچونه ‪Buildings Layout‬‬


‫د ژورونې په خاطر د هغه د موقعيت تثبيت او تهداب شکل ته وايي برسېره پر دې‬
‫تهدابونو په لور موازي خطونه او کنټرول په خاطر نورې نقطې هم د ساختمان د جوړېدو په وخت‬
‫کې ثابتېږي د يوه ساختمان خط اچونه الندې مرحلې لري‪:‬‬

‫‪ ‬د ځاني خطرونو د حادثو د واقع کېدو د مخنيوي په خاطر د ساختمان په شاوخوا کې‬
‫ممنوعه حدود ثابتېږي او د ساختمان محل مشخصېږي په ‪15.1‬شکل کې خارجي مستطيل د‬
‫ساحې ممنوعه حدود ښايي‪.‬‬
‫‪ ‬د ساختمان د کنجونو موقعيت معلومېږي او په هر کنج کې د لرګي مېخونه ټک وهل کېږي‬
‫د نقطو ترمنځ فاصله د شريد په واسطه دقيقاً اندازه کېږي د ژورونې په خاطر د تهدابونو ساحه‬
‫مشخصېږي‪.‬‬
‫د ژورونې په وخت‬ ‫‪ ‬دا چې‬
‫کنج مېخونه له‬ ‫کې د ساحو د‬
‫په همدې اساس‬ ‫منځه ځي نو‬
‫ته د ‪ 1m‬په فاصله‬ ‫مرکزي خطونو‬
‫د باندې هر طرف‬ ‫د تهداب څخه‬
‫کېږي‪.‬‬ ‫ته ادامه ورکول‬

‫الزمي صورت په‬ ‫په‬


‫نورې نقطې هم‬ ‫کې‬ ‫ځمکه‬
‫په عين فاصله د تهداب څخه تعينېږي چې د دې نقطو وصلول د تهداب څخه د باندې تهداب ته‬
‫موازي خطونه تشکيلوي‪15.1 ).‬شکل‪(.‬‬

‫‪2‬‬
‫‪ 1.15‬شکل‪ :‬خط اچونه‬

‫‪ 5.15‬د ريفرنس نقطو ثابتول ‪Location of Reference Points‬‬


‫د هغو دائمي نقطو لوړوالی چې د ساختمان تر بشپړېدو پورې باقي پاتېږي د يوې مبدا‬
‫مثال ً )‪ (B.M‬په مقايسه د لېول کولو د عمليې په واسطه ثابتېږي‪.‬د کار په جريان کې د نوموړو نقطو‬
‫د لوړواليو څخه د ساختمان د نورو برخو د کنټرول د کار د اندازې په خاطر ګټه اخستنه کېږي د‬
‫هرې نقطې په باره کې بايد کافي تشرېحات ورکړل شي تر څو د نقطو د له منځه تللو په صورت‬
‫کې دوهم ځلي هغه موقعيت تثبيت کړای شي او په کار کې ستونزه رامنځته نه شي‪.‬‬

‫د امکان په صورت کې بايد ټولې نقطې هم ارتفاع وي‪ .‬د تهدابونو په ژورونو کې د مرکزي‬
‫خط تعين او همدارنګه لوړوالی بايد په ‪ 1cm‬دقت اندازه شي‪ .‬په زياتو حالتونو کې دې لپاره چې‬
‫مرکزي خط او د ژورونې عمق ثابت وساتل شي د ‪ Batter Board‬څخه ګټه اخستل کېږي‪.‬‬

‫‪Board‬‬ ‫‪ 2.15‬شکل‪Batter :‬‬

‫‪3‬‬
‫د تختې مقطع چې د ‪ Batter Board‬په جوړولو کې ترې کار اخستل کېږي بايد ‪15cm x‬‬
‫‪ 2.5cm‬بعدونه ولري او پايې يې بايد ‪ 10cm x 5cm‬بعدونه ولري د تختې اوږدوالی د تهداب د‬
‫عرض (پسور) په مقياس مګر په الزمي اندازه د هغه څخه زيات او د پايو اوږدوالی نظر ساحوي‬
‫شرايطو او د ساختمان د غولي لوړوالي ته تعينېږي‪.‬‬

‫د لوړوالي له نظره ‪ Batter Board‬په يوه بشپړ عدد عيارېږي ترڅو د کار په جريان کې‬
‫کنټرولوونکی د تهداب عمق په آسانه وکتالی شي د تهداب په وسط کې د تختې په پورتنۍ برخه‬
‫کې د اوسپنې مېخ داسې ټک وهل کېږي چې که چېرې ټول هغه مېخونه چې په يوه تهداب کې‬
‫په تختو ټک وهل شوي د رجې په واسطه وصل شي د هماغه تهداب مرکزي خط وښايي‪.‬‬

‫که چېرې د تهداب اوږدوالی کم وي صرف دوه ‪ Batter Board‬کارول کېږی مګر که دا‬
‫اوږدوالی زيات شي نو شمېره يې زياتېږي دا کار د مايعاتو د انتقال په الينونو په خاص ډول د‬
‫کاناالزيسيون د پايپونو په امتداد کې زيات استعمالېږي‪.‬‬

‫‪ 3.15‬شکل‪ :‬د ‪ Batter Board‬څخه د استفادې ډول‬

‫‪ 6.15‬د لښتي خط اچونه ‪Cul5ert Layout‬‬


‫د دې لپاره چې د لښتي )‪ (cul5ert‬خط اچونه وشي لومړی د سړک مرکزي خط تعينېږي د‬
‫لښتي مرکزي خط چې ډېر وخت د سړک په مرکزي خط عمود وي هم تعينېږي د پورته مرکزي‬
‫خطونو څخه تقاطع )‪ (0,0‬ښودل کېږي د تهداب د کنجونو او د هغه د څنګ د دېوالونو وضعيه کميات‬
‫د سړک د مرکزي خط او د لښتي د مرکزي خط د تقاطع په مرسته چې يو پربل عمود دي‬
‫تعينېږي مګر د هغه ډيزاين دنقشې او د پالن د اماده کولو لپاره د ټوپوګرافي صحيح نقشې برابرول‬
‫يو ضروري کار دی‪.‬‬

‫د دې لپاره چې دفتر ته د هغه ډيزاين‪ ،‬پالن او برآورد د توپوګرافي نقشو په واسطه شوي‬
‫دي د ساختماني منظور د هغه خط اچونې طرزالعمل په الندې ډول دی‪:‬‬

‫‪4‬‬
‫‪ ‬د نوموړو مرکزي خطونو د تقاطع په محل )‪ (0,0‬کې يو مېخ ټک وهل کېږي او آله په هغه‬

‫درول کېږي‪.‬‬

‫‪15.4‬شکل‪ :‬د لښتي خط اچونه‬

‫‪ ‬د تهداب د هر کنج موقعيت چې په حروفو نښه شوی نظر د نقشې په مقياس د ريفرنس‬
‫خطونو (مرکزي خطونو) په استفاده ثابتېږي او د هغه مطابق د تهداب ژورونه شروع کېږي‪.‬‬
‫‪ ‬که چېرې د ساحوي شرايطو پر اساس نوموړي مرکزي خطونه يو پر بل عمود نه وي په‬
‫هغه صورت کې د هغو دوو خطونو تر منځ چې زاويه جوړېږي اندازه کېږي او د دې زاويې په نظر‬
‫کې نيولو سره خط اچونه کېږي‪.‬‬
‫‪ ‬د تهداب څنګ ته په يوه محدوده فاصله مېخونه داسې په ځمکه کې ټک وهل کېږي چې‬
‫د ژورونې د عمليې په واسطه له منځه الړ نه شي‪.‬‬

‫مېخونه په عين ارتفاع په ځمکه کې ټک وهل کېږي ترڅو وروسته د هغه څخه د تهداب د‬
‫عمق د اندازه کول او د انجام کار د حجم پيدا کول په آسانه صورت ونيسي‪.‬‬

‫‪ ‬د ‪ 15.4‬شکل له قراره د کلورټ (لښتي) خط اچونه د هغه مرکزي خط بل طرف ته په‬
‫مشرح ډول نښه شوې ده دا چې تهدابونه د مرکزي خط په دواړو خواوو کې په متناظر ډول پراته‬
‫دي نو د هغه بل طرف کې هم په همدې ترتيب خط اچونه کېږي‪.‬‬

‫‪ 7.15‬د پله خط اچونه ‪Bridge Layout‬‬


‫د کلورټ په نسبت ديوه پله خط اچونه سخته او پېچلي ده ځکه کلورټونه عموماً يوه پايه‬
‫لري او برسېره پردې د اوبو جريان هم په هغه کې کم وي که چېرې په لښتي يا کلورټ کې د‬
‫‪5‬‬
‫اوبو جريان زيات هم شي د هغه د مسير تغيرول يو مشکل کار نه دی دا چې پل يو يا څو وايې‬
‫لري او هم په هغه کې د اوبو جريان زيات وي نو د اوبو د مسير بدلول يو مشکل کار دی او ځينې‬
‫وخت هېڅ امکان نه لري نو په همدې اساس د پله په طرح‪ ،‬ډيزاين او سروې کې بايد ډېر دقت‬
‫وشي‪ .‬د سړک استقامت (لوری)‪ ،‬ريفرنس نقطې‪ ،‬د نقشې مقياس‪ ،‬کانټورونه او کانټور انټروال‬
‫بايد په مشخص ډول نښه شي تر څو تر نظر الندې ساختمان په اقتصادي ډول ډيزاين او جوړ‬
‫شي‪.‬‬

‫د برآورد د معلوماتو څخه مخکې بايد د پل موقعيت‪ ،‬ساختماني مواد لکه شګه‪ ،‬جغل‪،‬‬
‫ډبرې‪ ،‬لرګي د تخميني قېمت په ورکولو معلوم شي]‪181,2‬م]‬

‫په نقشه کې د اوبو د جريان الر‪ ،‬په منقطه کې د ‪ B.M‬ته نژدې ترين موقعيت او لوړوالی د‬
‫ډريناج ساحه )‪ ، (Drainage Area‬د سېالب په وخت کې د اوبو اعظمي سطحه ‪(Maximum‬‬
‫)‪ ، Flood Le5el‬د نورمالو اوبو لوړوالی او د اصغري سطحې لوړوالی معلوم شي‪.‬‬

‫د ساختمان په محل يا ځای کې د ځمکې الندې د اوبو د سطحې معلومول ډېر مهم دي‪.‬‬
‫آيا سيند يا کانال کوم وخت وچېږي او که نه؟ که ځواب مو مثبت وي نو په کومو مياشتو کې؟ آيا د‬
‫اوبو د را اوچتېدو په وخت کې بايد ټولې اوبه د پل څخه تېرې شي؟ آيا د سيندونو يا کانالونو په‬
‫څنډو کې تخريبونو صو رت نيولی او که نه؟ او د اوبو د سطحې څخه د پله لوړوالی دا ټول هغه‬
‫شيان دي چې بايد د ډيزاين او برآورد څخه مخکې د هغو په باره کې معلومات واخستل شي‪.‬په‬
‫خط اچونه کې صرف د هغه د مرکزي خط څخه استفاده نه کېږي بلکې الندې نقطې هم بايد په‬
‫نظر کې ونيول شي‪:‬‬

‫‪ .a‬د پل دقيق اوږدوالي پيداکول‪.‬‬

‫‪ .b‬د پايو د مرکزي نقطې د موقعيت ثابتول‪.‬‬

‫‪To Determine the Length of Center Line of the‬‬ ‫‪ 8.15‬د پل د مرکزي خط د اوږدوالي ثابتول‬
‫‪Bridge‬‬

‫د يوه کوچني پله اوږدوالی شايد د سړک د مرکزي خط په استقامت د شريد په واسطه‬
‫مستقيماً اندازه شي اما په لويو پلونو کې صرف د يوه شريد څخه ګټه اخستل امکان نه لري‬
‫بلکې د پل د اوږدوالي د پيدا کولو په خاطر د ټرينګولېشن طريقه په ډېره ابتدايي ډول تشرېح‬
‫کېږي‪.‬‬

‫لومړۍ طريقه‪ :‬د سړک په مرکزي خط د سيند په دوو طرفونو کې ‪ A‬او ‪ B‬دوې نقطې دي‪.‬‬

‫‪6‬‬
‫‪5.15‬شکل‪ :‬د پله د اوږدوالي د پيدا کولو ډول‪[2].‬‬

‫د ‪ A‬په نقطه آله اېښودل کېږي او په ‪ A‬نقطه کې د ‪ AB‬په خط د ‪ AC‬عمود رسمېږي آله د ‪A‬‬
‫نقطې څخه ‪ C‬نقطې ته انتقالېږي او د تلسکوپ په نورمال او سرچپه دواړه حالتونو کې د ‪ β‬زاويه‬
‫څو حله لوستل کېږي د ‪ AC‬اوږدوالی اندازه کېږي او د ‪ AB‬اوږدوالی د )‪ (1-6‬له رابطې څخه په‬
‫الس راځي‪188,2‬م]‬

‫)‪AB = AC . tangβ…………(15.2‬‬

‫‪ ‬د ‪ B‬په نقطه آله اېښودل کېږي او په ‪ B‬نقطه کې د ‪ AB‬په خط د ‪ BD‬عمود رسمېږي آله د‬
‫‪ B‬نقطې څخه د ‪ D‬نقطې ته انتقالېږي او ‪ β1‬زاويه اندازه کېږي د ‪ AB‬د مرکزي خط اوږدوالی‬
‫د )‪ (2-6‬رابطې څخه په الس راځي‪.‬‬

‫)‪AB = BD . tangβ…………(15.2‬‬

‫‪ ‬په داسې حال کې چې د ‪ AB‬دوه حاصل شوي قېمتونه يو د بل سره مساوي يا يو بل ته‬
‫نژدې وي د ‪ AB‬اوږدوالی د دوو حاصلو شوو اوږدوالو د اوسط څخه عبارت دی که چېرې د دوو‬
‫حاصل شويو اوږدوالو ترمنځ توپير زيات وي د اندازه اخستنې عمليه تکرارېږي ترڅو په اندازه‬
‫اخستنه کې تېروتنې رفع شي‪.‬‬

‫‪ 9.15‬د پايې د مرکزي نقطې پيدا کول ‪to locate central point of pier‬‬
‫لکه څنګه چې په دې بحث کې وويل شول چه د لويو پلونو په خط اچونه کې ډېره الزمي‬
‫ده تر څو د پله د هرې پايې مرکزي نقطه تثبيت شي د لويو پلونو د خط اچونې کړنالره په الندې‬
‫طريقه تشرېح کېږي‪.‬‬

‫‪7‬‬
‫لومړۍ طريقه‪:‬‬

‫‪ ‬د سړک په مرکزي خط ‪ AB‬د سيند په دوو طرفونو کې د ‪ A‬او ‪ B‬نقطو موقعيت ثابتېږي او د‬
‫‪ AB‬فاصله پيدا کېږي‪.‬‬
‫‪ ‬په نقشه باندې د ‪ P1‬او ‪ P2‬پايو د مرکز نقطې تثبيتېږي‪.‬‬
‫‪ ‬د ‪ A‬او ‪ B‬په نقطو کې د عمود خطونو خط اچونه کېږي‪.‬‬
‫‪ ‬د نقشې له مخې د ‪ BP1, AP2, AP1‬او ‪ BP2‬فاصله اندازه کېږي او په ترتيب سره د ‪ A‬او ‪B‬‬
‫نقطو څنګ ته ليکل کېږي‪.‬‬
‫‪ ‬آله د ‪ P1‬په نقطه کې د عمود خط په ‪ A‬نقطه او د ‪ P2‬په نقطه کې د عمود خط په ‪ B‬نقطه‬
‫اېښودل کېږي‪.‬‬

‫‪ 8.15‬شکل‪ :‬د پايې د مرکزي نقطې پيدا کول‬

‫‪ ‬د لومړۍ پايې مرکزي نقطه ‪ P1‬د مرکزي خط په يو طرف کې د ‪ P1‬د موقعيتونو په استفاده‬
‫په هغو دوو عمود خطونو چې د سيند په غاړو کې يې امتداد موندلی د دوو آلو په واسطه په عين‬
‫وخت کې تعينېږي‪.‬‬
‫‪ ‬په همدې ترتيب د دوهمې پايې د مرکز ي نقطې ‪ P2‬موقعيت هم ثابتېږي‪.‬‬
‫‪ ‬آله په مربوطه نقطو باندې د مرکز ي خط بل طرف ته انتقالېږي او د ‪ P1‬او ‪ P2‬مرکزي نقطو‬
‫موقعيت ثابتېږي‪.‬‬
‫‪ ‬که چېرې د اتمې مادې د نقطو موقعيت د هماغه نقطو شپږمې او اوومې مادې د‬
‫موقعيتونو سره مطابق وي ښه ترښه او که نه وي نو بايد عمليه د دوهم ځل لپاره تکرار شي‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫د پايپ الينونو (اوبو رسولو‪ ،‬د نفت و ګاز‪ ،‬کاناالزيسيون) خط اچونه ‪Layout of pipe‬‬
‫‪lines‬‬

‫د پايپ الېنونو په واسطه د موادو په انتقال کې بايد ډېر کوښښ وشي تر څو په اقتصادي‬
‫ډول د لنډو الرو څخه په کم وخت او محفوظانه ډول صورت ونيسي‪ .‬د دې مقصد د السته راوړلو‬
‫په خاطر بايد يو يا څو د مسير پروفيل رسم شي او د ښه مسير له الرې انتخاب شي ‪.‬په انتخاب‬
‫شوي مسير کې مېخ په ځمکه داسې ټک وهل کېږي چې د ډکونې يا ژورونې په حالت کې د‬
‫مېخونو پورتنۍ برخه د بستر د خط لوړوالی وښايي‪,95;8[.‬م]‬

‫‪9.15‬شکل‪ :‬د ډکونې په حالت کې د بستر د خط ښودونکی(‪)7‬‬

‫د پورتني شکل په اساس د ځمکې د سطحې څخه د بستر د خط د لوړوالي او يا ټيټوالي‬


‫په صورت کې مېخونه داسې په ځمکه کې ټک وهل کېږي چې د پورته برخې لوړوالی يې د يوه‬
‫بشپړ عدد سره تطابق وکړي ترڅو د ډکونې او ژورونې په وخت کې د بستر د خط په لوړوالي کې‬
‫آساني رامنځته کوي‪,95;7[.‬م]‬

‫‪9‬‬
‫‪ 10.15‬شکل‪ :‬د ژورونې په حالت کې د بستر د خط ښودونکی‪[7].‬‬

‫‪ 10.15‬د خط اچونې کړنالره ‪Procedure for layout‬‬


‫د ډکونې د حجم له نظره د بهترين او لنډ مسير انتخابول‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د پايپونو د امتداد په خاطر د ميالن انتخاب او د پالن رسمول‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د مرکزي خط ثابتول او په هغه باندې په ‪ 15m‬انټروال يا بل مناسب انټروال د مېخونو ټک‬ ‫‪‬‬
‫وهل‪.‬‬
‫د ډکونې د حدودو څخه خارج د مسير د مرکزي خط سره د يوه بل موازي خط انتخابول په‬ ‫‪‬‬
‫داسې حال کې چې مېخونه پرې ټک وهل شوي وي‪.‬‬
‫که الزم وبلل شي په ‪ 30m‬انټروال د ‪ Batter Board‬ثابتول‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د ‪ Batter Board‬په پورتنۍ برخه کې د مرکزي خط په مخ د مېخ ټک وهل‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د ويالې د ژورونې د عمق د کنټرول لپاره د يوې درجې په واسطه د مېخونو وصلول‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د مورد نظر پايپ الېنونو امتداد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫په ياد ولرۍ چې د اوبو انتقال‪ ،‬د ګاز او نفتو انتقال د ماشين او فشار په واسطه صورت‬
‫نيسي اما د کاناالزيسيون په پايپونو کې د موادو انتقال بايد په خپله د ګراويتي ‪ Gra5ity‬په‬
‫واسطه صورت نيسي نو په همدې اساس بايد د بستر د خط په ډيزاين کې ډېر کار وشي او زيات‬
‫وخت مصرف شي ځکه ډېره کمه غلطي د پروژې د ناکامۍ سبب ګرځي‪.‬‬

‫)‪ 11.15‬شکل (د کاناالزيسيون لپاره ‪Batter Board‬‬

‫‪11.15‬د تونل سروې ‪Tunnel Sur5eying‬‬


‫د تونل جوړولو څخه مطلب عبارت دی له‪:‬‬

‫‪10‬‬
‫مواصالتي ارتباط جوړول‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د بستر د خط د ميل او اوږدوالي کمول‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫په دقيق ډول د يوه لنډ او بهتره مسير تثبيتول‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫مزدحم ترافيکو ته خصوصاً په لويو ښارونو کې ځواب ورکول‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪12.15‬د تونل د موقعيت د تثبيت لپاره عمده نقطې ‪Consideration to be gi5en for‬‬
‫‪tunnel location‬‬

‫د تونل د موقعيت د تثبيت لپاره بايد الندينيو خصوصياتو ته ډېره پاملرنه وشي‪:‬‬

‫‪ ‬د ترافيکو په انتقال کې يوه ښه الر تعقيب شي‪.‬‬


‫‪ ‬په اقتصادي ډول جوړ شي او همدارنګه ساتنه يې اقتصادي وي‪.‬‬

‫د تونل د بهترين مسير په انتخاب کې د توپوګرافي او جيولوژيکي نقشو دقيقه مطالعه يو‬
‫حتمي امر دی ځکه د تونل جوړول زيات مصرف غواړي‪.‬‬

‫د مسير په ډول کې په نورو طريقو د امکاناتو شتوالی د تونل ساختمان نه قبلوي مګر د‬
‫مواصالتي الرو په نه موجوديت کې بايد د تونل په جوړونه کې په احتياط قدم پورته شي ترڅو د‬
‫يوې خوا څخه د مواصالتي الرو ستونزې حل شي او له بلې خوا د بې ځايه مصرف مخه ونيول‬
‫شي‪.‬‬

‫‪ 13.15‬د تونل د سروې د اجرا کېدو مرحلې ‪Steps in tunnel field sur5eying‬‬
‫د تونل اساسي او تفصيلي سروې په الندې عمده برخو وېشل کېږي‪:‬‬

‫تونل د مسير په نښه کولو کې د دائمي سټېشنونو او نقطو ټاکل‪.‬‬ ‫د‬ ‫‪‬‬
‫ځمکې پر مخ خط اچونه يا سروې‪.‬‬ ‫د‬ ‫‪‬‬
‫ځمکې پر مخ د سروې اتصال د ځمکې الندې سروې سره‪.‬‬ ‫د‬ ‫‪‬‬
‫ځمکې الندې خط اچونه‪.‬‬ ‫د‬ ‫‪‬‬

‫‪ 14.15‬د ځمکې په سطحه کې د مرکزي خط خط اچونه ‪Layout of center‬‬


‫‪line of tunnel on ground surface‬‬
‫د ‪ 3-5km‬پورې د مرکزي خط په هر طرف کې د تخيومتر په واسطه مقدماتي سروې کېږي‬
‫اندازه اخستل شوې نقطې په کوچني مقياس ‪ 1/20000‬او ‪ 5m‬کانټور انټروال نقطه ګذاري او‬
‫رسمېږي د نهايي مسير خط د انتخابولو لپاره په منل شوي مسير کې تفصيلي سروې کېږي او‬
‫په لوی مقياس کوچنی کانټور انټروال نقشه اماده کېږي‪.‬‬

‫د هغې منطقې چې د هغه څخه تونل تېرېږي جيولوژيکي خواص دقيقاً مطالعه کېږي ځکه د‬
‫منطقې د موادو ډول د تونل په ساختماني مرفونو او جوړولو کې زيات مؤثر دي‪ .‬د مسير خط په‬
‫استفامت د دائمي سټېشنونو تثبيتول يو ضروري امر دی‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫‪ 15.15‬د خط اچولو کړنالره ‪Procedure of layout‬‬
‫‪ ‬که چېرې له يوې لوړې نقطې څخه د تونل دوه طرفونه (د شروع او ختم نقطه) وليدل‬
‫شي آله په هماغه لوړه نقطه درول کېږي که چېرې د تونل شروع او ختم يو مستقيم‬
‫شکل ولري او په داسې حال کې چې افقي زاويه صفر وي د آلې د ديد خط په هغه‬
‫سټاف چې د تونل په يوه سر کې درول شوی عيارېږي‪.‬‬

‫وروسته د آلې تلسکوپ سرچپه کېږي د تونل بل سرته نيول کېږي د ليد د خط په استقامت قرار‬
‫ورکول کېږي‪.‬‬

‫‪ ‬د آلې د ليد خط د الندينيو ترتيبونو په واسطه اولي سټاف ته راوستل کېږي او د هغه‬
‫تلسکوپ لومړي حالت ته راوستل کېږي وروسته سټاف د ليد د خط په استقامت راوستل‬
‫کېږي‪.‬‬

‫که چېرې په دواړو حالتونو يعنې نورمال او سرچپه تلسکوپ کې سټاف عين موقعيت ولري نو‬
‫ښه تر ښه او که کم توپير ولري د دوو سټافونو د محلونو ترمنځ د فاصلې د ناصف نقطه د تونل د‬
‫مرکزي خط موقعيت راښايي‪ .‬او که د نوموړو سټافونو د موقعيت ترمنځ فاصله زياته وي نو بايد د‬
‫اندازه اخستنې عمليه له سره تکرار شي تر څو لويې تېروتنې له منځه يووړل شي‪.‬‬

‫الب ته د لوړې څوکې څخه د آلې په دواړو طرفونو کې د مرکزي خط په اوږدوالي څو نورې‬
‫نقطې په معينو فاصلو تثبيتېږي ترڅو د ضرورت په وخت کې د هغو څخه ګټه واخستل شي‪.‬‬

‫که چېرې په غره يا تپه کې يو شمېر نور لوړوالي او ټيټوالي موجود وي چې د هغو پر اساس‬
‫د آلې د محل څخه د تونل دواړې خواوې ونه ليدل شي په دې صورت کې د ‪ A‬نقطه د تونل په‬
‫شروع کې انتخابېږي او د ‪ E‬کيفي نقطه د تونل په پای کې انتخابېږي همدارنګه د ‪ B‬کيفي نقطه‬
‫انتخابېږي )‪ (15.6‬شکل‪.‬‬

‫آله د ‪ B‬په کيفي نقطه درول کېږي او ‪ A‬نقطې ته کتل کېږی د آلې تلسکوپ سرچپه کېږي او‬
‫په عين ليد خط ‪ C‬نقطه تعينېږي‪ .‬بيا د الندينيو ترتيبونو په واسطه تلسکوپ ‪ A‬نقطې ته راوړل‬
‫کېږي او سرچپه کېږی‪ .‬د ليد د خط په استقامت د ‪ C‬نقطه تعينېږي د ‪ C‬او ‪ C‬نقطو ترمنځ د فاصلې‬
‫نيمايي نقطه د ‪ C‬په توري ښايو آله د ‪ B‬له نقطې څخه ‪ C‬نقطې ته انتقالېږي په عين ترتيب د ‪C‬‬
‫له نقطې څخه د ‪ D‬نقطې محل ثابتېږي‪.‬‬

‫‪12.15‬شکل‪ :‬د ځمکې په سطحه کې د مسير د خط تعين‬

‫‪12‬‬
‫‪ 12.15‬شکل‬

‫په همدې ترتيب عمليه تر آخره پورې دوام کوي که چېرې په آخر کې وليدل شول چې د ‪ E‬نقطه‬
‫د ليد پر خط واقع نه ده ښي يا کيڼ لوري ته د )‪ (I‬پر فاصله پرته ده‪.‬‬

‫د )‪ (3-6‬رابطې په استفاده د ‪ B‬نقطه ښي يا کيڼ طرف ته حرکت کوي او موقعيت يې تعينېږي د‬


‫ټولو نقطو د فاصلې په تناسب د ‪ B‬او ‪ E‬نقطو ترمنځ په همدې ترتيب نوې د موقعيت ثابتونه کېږي‪.‬‬

‫‪ 13.15‬شکل‪ :‬د ځمکې په سطحه د مسير د مرکزي خط تعين‬

‫د ځمکې په سطحه کې د مسير د مرکزي خط په تثبيتولو سره په الزمي اندازه د کنټرول‬


‫نقطې تعينېږي د يوه تونل په خط اچونه کې بشپړه تجربه‪ ،‬دقيقې آلې او کامل دقت يو حتمي امر‬
‫دی‪.‬‬

‫)‪ (15.16‬د ځمکې پرمخ د اتصال او د ځمکې الندې سروې ګانې‪:‬‬


‫‪ .a‬له دوو طرفونو څخه د تعين شوي استقامت پر اساس د تونل د سورولو څخه مخکې د مرکزي‬
‫مسير خط اچونه‪.‬‬

‫‪ .b‬د ځمکې پرمخ د ژورونې د استقامت د کنټرول په خاطر او د عمودي مجراګانو ‪ertical shafts5‬‬
‫په ژورولو د مرکزي خط تعينول‪.‬‬

‫معموال عمودي مجراګانې د ‪ 2m‬په قطر ژورېږي او د هغو په اطرافو کې عموداً خښت کار‬
‫کېږی ترڅو د يو طرف څخه د زياتو اوبو د نفوذ مخه ونيول شي او له بله طرفه په صحيح ډول‬
‫شاول ښکته شي‪ .‬شاول بايد لږ دروند وي او د ‪ 50‬پونډه په حدودو کې وزن ولري او بايد دور ونه‬
‫خوري د ‪ B‬او ‪ C‬دوه مېخونه چې د مرکزي خط په دوو طرفونو کې د هغه څخه په مساوي فاصله‬
‫قرار لري په ځمکه کې ټک وهل کېږي او د يوه سيم په واسطه کش بسته کېږي د ‪ P‬او ‪ Q‬دوه‬
‫براکټونه چې د ‪ 3cm‬په قطر جوړ شوی دي د خښت کارۍ په سر محکم اېښودل کېږي ترڅو د‬
‫عمودي مجراګانو دېوالونه د شاول د عمل (شاول کارۍ) مانع ونه ګرځي‪.‬‬

‫د دې لپاره چې شاول د دوراني حرکت څخه وساتل شي د تونل په داخل کې شاول‬


‫په اوبو يا تېلو کې په آزاد ډول غوټه کېږي په دې ترتيب د ځمکې له سطحې څخه د تونل داخل ته‬
‫د ځمکې الندې مرکزي خط انتقالېږي‪ .‬که چېرې د تونل مرکزي خط د ځمکې د سطحې د‬

‫‪13‬‬
‫تثبيت شوي خط سره کامال ً تصدف ونه کړي نو دا معنی لري چې د تونل ژورونه په کمه اندازه‬
‫ښي يا کيڼ لوري ته صورت نيولی دی‪.‬‬

‫په ‪14.15‬شکل کی د مسير د مرکزي خط د تعين لپاره د عمودي مجراګانو نما ښودل شوی دی‪.‬‬

‫‪ 14.15‬شکل‪ :‬د مسير د مرکزي خط د تعين لپاره د عمودي مجراګانو نما‬

‫د تونل د ژورونې په وخت کې بايد د بستر د خط لوړوالی د تونل د دوو انجامونو د لوړوالو په نظر‬
‫کې نيولو سره هم کنټرول شي‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫که چېرې د ځمکې شرائط اجازه ورکړي نو عموماً د بستر د خط لوړه نقطه د تونل د دوو‬
‫انجامونو ترمنځ د فاصلې په نيمايي کې نيول کېږی ترڅو د هغه ډريناج په ‪ Gra5ity‬ډول صورت‬
‫ونيسي‪.‬‬

‫که چېرې د تونل د دوو انجامونو ترمنځ فاصله مستقيمه نه وي په هغه صورت کې د نقطو د‬
‫کږلېچونو په برخه کې کافی اندازه اخستنه کېږي او ګواليي ګانې (کږلېچونه) دقيقاً ډيزاينېږي‪ .‬د‬
‫تونل د استقامت د اطمي نان لپاره د ضرورت په وخت کې عمودي مجراګانې په کم قطر ژورېږي د‬
‫اطمينان لپاره عمودي مجراګانې د )‪ (14-6‬شکل په ډول راوستل کېږي‪.‬‬

‫‪16.15‬لنډيز‬

‫د دې لپاره چې د يوه ساختمان لپاره ښه مناسب ځای‪ ،‬پالن او ډيزاين وشي نو د‬


‫نوموړي ساحې د ټوپوګرافي نقشې موجوديت يو ضروري کار دی دا نقشه بايد لوی مقياس ولري‬
‫تر څو په ساحه کې د عمودي او افقي نظره اجرا کوونکی د ساختمان لپاره ښه موقعيت انتخاب‬
‫کړای شي‪.‬زيات وخت د دې ډول نقشې مقياس د افقي نظره ‪ 1:100‬او د عمودي نظره ‪1:200‬‬
‫وي‪ .‬په استثنايي ډول د ساحوي شرايطو په زيات تغير مقياس هم تغير خوري برسېره پر دې‬
‫ټوپوګرافي نقشه بايد الندې برخې ولري‪:‬‬

‫په ټولنيز ډول د يوې ساحې د حدودي خطونو اوږدوالی او استقامت او د هغوی د تقاطع‬ ‫‪‬‬
‫محل‪.‬‬
‫د افقي او عمودي کنټرول نقطو موقعيت او د هغوی مشخصې‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د موجوده عمارتونو موقعيت د هغه موادو سره چې د هغه په ساختمان کې کار شوي او د‬ ‫‪‬‬
‫نظر الندې ساحې او يا نژدې هغه ته د ځمکې الندې تونلونه او نورې آسانتياوې‪.‬‬
‫د سړکونو موقعيت د هغوی له پسور (عرض) سره‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پلې الرې سره د هغوی د پسوره‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د هرو موادو د انتقال نلونه خو شرط دا دی چې د نلونو قطر او د موادو نوعيت معلوم وي‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د لويو ونو موجوديت‪ ،‬د برق د انتقال پايې‪ ،‬تيلفون او نور‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د سوځېدنې د دفع لپاره د اوبو د نلونو موقعيت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د داخلېدو او خارجېدو الرو موقعيت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د نورو مصنوعي او طبيعي شکلونو موقعيت په خاص ډول د پروژې ډيزاين او د کانټورونو د‬ ‫‪‬‬
‫موقعيت تثبيتول ضرور دي‪.‬‬
‫په يوه نقشه کې د مقياس او شمال لوري ښودل يو ډېر ضروري کار دی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د لويو ساختمانونو د موقعيت د تثبيت او پالن اچونې لپاره د هوايي عکسونو څخه هم استفاده‬
‫کېږي اګر چې د هوايي عکسونو څخه استفاده لږ وخت نيسي مګر نسبتي صحت يې کم دی‪ .‬د‬
‫تونل اساسي او تفصيلي سروې په الندې عمده برخو وېشل کېږي‪:‬‬

‫تونل د مسير په نښه کولو کې د دائمي سټېشنونو او نقطو ټاکل‪.‬‬ ‫د‬ ‫‪‬‬
‫ځمکې پر مخ خط اچونه يا سروې‪.‬‬ ‫د‬ ‫‪‬‬
‫ځمکې پر مخ د سروې اتصال د ځمکې الندې سروې سره‪.‬‬ ‫د‬ ‫‪‬‬
‫ځمکې الندې خط اچونه‬ ‫د‬ ‫‪‬‬
‫‪15‬‬
‫پوښتنې‪:‬‬
‫‪ .1‬د ساختماني سروې څخه هدف څه شی دی؟‬

‫‪ .2‬هغه سامان آاللت چه په ساختماني سروې کې استعمالېږي نومونه ئې وليکئ؟‬

‫‪ .3‬د ممنوعه ساحې څخه هدف د ساختمان د حدودو په نسبت کې څه شی دی؟‬

‫‪ .4‬د يو پل د مرکزي خط‪ ،‬خط اچونه چه هغه څلور وايه وي د سکېچ په ذريعه ئې توضېح کړئ؟‬

‫شپاړلسم څپرکئ‬
‫ټوټل سټيشن ‪Total Station‬‬

‫‪ 1.16‬عموميات‬
‫کله چه اليکترونيکی تيودوليت د ‪ 1960‬په پايلو کی د لومړی ځل لپاره معارفی شو نو‬
‫ددی په راتګ سره د نويو (‪ )Modern‬ساحوی موادو (‪ )Field Data‬په ټولولو او پروسيس کی يی د‬
‫مرستی لپاره الره پرانيسته‪ 1-1 (.‬شکل وگوری – تيپيک اليکترونيکی تيودوليت‪ ).‬کله چه‬
‫اليکټرونيکی ټيو ډوليت د ای ډی ام (الکټرونيکی فاصله اندازه کوونکی) سره استعمال شی نو‬
‫پدی صورت که به يو سروير(‪ )Surveyor‬يوه ډيره پياوړی اله ولری ( ‪2-1‬شکل وگوری‪ ).‬که ددی‬
‫اله پرمخ د مايکرو پروسيسر( کوم چه په اوټوماتيکه بڼه د اله چلوونکی حالت څاری او د سروی‬
‫دننه اعيار شوي پروگرام کاروی) سره د موادو ټولوونکی ( کوم چه د ساحی مواد ‪ ,‬اندازه گيری او‬
‫ورسره نور جوخت مواد ذخيره او پروسيس کوی) يو ځای شی نو پدی حالت که به تاسی يوه‬
‫پيژندل شوی انجنيری اله ولری چه د ټوټل سټيشن(‪ )Total Station‬په نوم ياديږی(‪ 1-3‬شکل‬
‫وگوری‪).‬‬

‫‪Characteristics of Total Station‬‬ ‫‪16.2‬د ټوټل سټيشن ځانگړتياوى‬


‫ټوټل سټيشن کولی شی چه افقی ‪,‬عمودی زاويی او مايلی فاصلی اندازه او ثبت‬
‫کړی‪ .‬مايکرو پروسيسر چه مخکی يی يادونه وشوه کولی شی په ټوټل سټيشن کی ډول ډول‬
‫حسابی او رياضيکی عمليی ترسره کړی لکه‪ ,‬دڅو زاويو داندازو اوسط‪ ,‬د څو فاصلو د اندازو اوسط‪,‬‬
‫د افقی او عمودی فاصلو تعينول ‪ ,‬د ‪ X,Y‬او ‪ Z‬د کورديناتو تعينول‪ ,‬د لری ليدل کيدونکو شيانو‬
‫ارتفاعات او د لری نقطو تر منځ فاصله‪ ,‬اوهمدارنگه کولی شی چه هغه غلطی چه د اتموسفير د‬
‫فشار او په خپله د الی له سببه منځ ته راځی اصالح کړی‪ .‬ځنی ټوټل سټيشنونه د موادو په‬
‫ثبتونکو کارتونو باندی سمبال شوی او په داسی حال کی چه نور ټوټل سټيشنونه د موادو‬
‫آله‬ ‫ټولونکی‬
‫(‪ ,)Data Collector‬کوم چه د کيبل او يا پرته د کيبله د ټوټل سټيشن سره تړل کيږی‪ ,‬کاروی (‪2-1‬‬
‫شکلونه وگوری‪ 321;7 ) ).‬م(‬

‫( ‪) 2-2‬شکل يو ځانگړی ټوټل سټيشن را ښايی‪ .‬دا يود هغه د ټوټل سټيشنونو د لړيو‬
‫څخه ده چه د زاويو دقت يی ‪ 5 – 0.5‬ثانيی او د فاصلی د اندازه کولو پورتنی وړتيا يی د ‪1600‬‬
‫مټرو څخه تر ‪ 3000‬مټرو ده‪ .‬نوی (‪ )Modern‬ليولونه تعويضی وسايل لری چه په اوټوماټيکه توگه د‬
‫‪16‬‬
‫ليد خط (‪ )Line of Sight‬نظر خپل افقی حالت ته تصحيح او سموی‪ .‬ټوټل سټيشنونه د يو گونو او‬
‫دوه گونوتصحيحی محورونو سره مجهزشوی دی‪ .‬د ټوټل سټيشنونو په مرسته دوه گونی‬
‫تصحيحی محورونه ښی او چپ اړخيزه کږيدنه او وړاندی او وروسته طوالنی کږيدنه اندازه او‬
‫صحيح کوی‪ .‬د کږ يدنی خطا د عمودی زاويو د اندازه گيری په صحت باندی تاثير لری‪ .‬د عمودی‬
‫زاويو خطا کيداشی چه د دوځله لوستنی (‪ )Double Reading‬د اوسط په مرسته راکم شی هغه‬
‫هم د دوه گونو محورونو د تصحيح په مرسته‪ ,‬په هر ترتيب‪ ,‬د ټوټل سټيشن پروسيسر توانيدالی‬
‫شی چه د کږيدنی خطا‪,‬وی پيدا او ددوی تاثير د اندازه گيری څخه لری کړی‪,‬نو په دی ترتيب د‬
‫سروير د کار موثريت زياتيږی‪ .‬د دوه گونو محورونو تصحيح موجوديت هم د اليکټرونيکی ليولنگ د‬
‫گډون اجازه ورکوی (‪ 3-2‬شکل وگوری)‪ ,‬دا يو تخنيک دی چه د مندونکی ليولينگ ( ‪Percepti5e‬‬
‫‪ ,)Le5eling‬په دوه نقطوکی د پوکڼی تختی لرونکی دی ‪,‬څخه ډير چټک دی‪.‬‬

‫نوی (‪ )Modern‬االت د ټوټل سټيشن ډير پراخه او راز راز د څارنی او د معلوماتو د ټولولو او‬
‫همدارنگه د نقشی د پروگرامونو ډولونه لری‪ ,‬چه ددی څخه پرته په ‪ 70‬دقيقوکی د بطری د‬
‫چټکی چارجونی وړتيا لری‪ .‬معلومات د هغه په داخلي ذخيره کی ساتل کيږي چه د ‪ 1300‬ټکو‬
‫وړ تيا لری اويا که چيری د ذخيری جال کارتونه استعمال شی نو بيا به ‪ 2000‬ټکی پر هر کارت که‬
‫وساتل شی‪ .‬معلومات کيدای شی چه ټوټل سټيشن څخه کمپيوټر ته په مسطقيمه توگه د‬
‫‪ 232SR‬کيبل په مرسته وليږدول شی اويا معلومات (‪ )Data‬د ذخيره کوونکی کارت څخه لومړی د‬
‫کارت لوستونکی – ليکونکی ته استول کيږی او وروسته کمپيوټرته ليږل کيږی‪ 41, 7 ] .‬م[‬

‫‪1.16‬شکل‪:‬‬
‫اليکترونيکی‬
‫‪ 2.16‬شکل‪ :‬اليکنرونيکی‬ ‫تيودوليت‬
‫فاصله اندازه کوونکی‬

‫‪17‬‬
‫‪4.1‬‬
‫‪6‬شکل‪:‬‬
‫‪5.16‬شکل‪:‬‬ ‫سټيشن‬ ‫ټوټل‬
‫ټولوونکی (‪)Data Collector‬‬ ‫معلوماتو‬

‫‪6.16‬‬ ‫‪7.16‬شکل ‪ :‬محاسبوي برخه‬


‫شکل‪ :‬ټوټل سټيشن‬

‫‪18‬‬
‫د‪ 6.16‬شکل يو بل ډول ټيپيک ټوټل سټيشن دی چه په کارت چلوونکو( ‪Card‬‬
‫‪ )Drivers‬سره سمبال شوی ښودل شوی چه د ذخيروی او پروگرام چلوونکو کارتونو لپاره کار‬
‫ورکوی‪ .‬ذخيروی کارتونه کيداي شی چه وروسته د ډکيدو څخه د آلی څخه لری شی او د‬
‫‪ PCMCIA‬کارت په مرسته په کمپيوټر که ولوستل شی‪ .‬اوس مهال دا کارتونه سټنډرډ جوړيږی چه‬
‫په اکثره کمپيوټرونو کی د کار وړدی‪ .‬ددی او نورو ټوټل سټيشنونو لپاره د ام اس – ډاس (‪MS-‬‬
‫‪ )DOS‬پروگرام يو موزون سيسټم دی چه په اسانی سره د استعمالوونکو د خوښی پروگرامونه‬
‫ور زياتيدای شی‪.‬‬

‫‪ PCMCIA‬کارتونو يوه بيلګه‬


‫ټول د معلوماتوټولوونکی (‪ )Data Collectors‬هغه که منځروغی)‪ (Built-In‬وی او که‬
‫السی کوم چه دلته معرفی شوی دی د معلوماتو د غونډولو ډيره ښه وړتيا لری‪ .‬ددوی وړتيا د‬
‫موډول نه تر موډوله په ډيره پيمانه توپير لری‪ .‬د لومړنيو يا اصلی ټوټل سټيشنونو حسابی‬
‫مشخصات هم يو تر بله ډير توپير لری‪ .‬ځينی ټوټل سټيشنونه پرته ددی چه د معلوماتو ټولوونکی‬
‫ورسره تړل شو وی کولی شی لری ارتفاعات او فاصلی محاسبه کړی په داسی حال که چه نور‬
‫ډولونه يی د معلوماتو ټولوونکو ته اړتيا لری چه دا کار ترسره کړی‪.‬‬

‫زياتره نوی د معلوماتو ټولوونکی ډير الس په کار دی چه بيه يی د ‪ 600‬تر ‪ 2000‬امريکايی‬
‫ډالرو پوری رسيږی‪ .‬قيمتونه په اوس مهال کی مناسب اټکل کيږی ځکه د انجنيری سروی په‬
‫ساحه کی ډير کم بيه ډولونه وړاندی شوی دی چه د کمپاک (‪ )Compaq‬څخه نيولی بيا تر پنا‬
‫‪19‬‬
‫سونيک (‪ )Panasonic‬اوددی ټولو ډولونو لپاره د معلوماتو لوستونکی پروگرامونه ليکل او جوړ شوی‬
‫دی‪ .‬ځينی د معلوماتوټولوونکی گرافيکی لمسی پردی (‪ )Touch Screens‬لری د کومو په مرسته‬
‫چه سروير کولی شی په بيړه سره معلومات داخل او يا يی اصالح کړی‪ .‬د مثال په توگه ځينی د‬
‫معلوماتوټولوونکی سروير ته اجازه ورکوی تر څو د لمسی پردی په مرسته د خط ‪ -‬کار کړنی کيلی‬
‫غوره کړی او ښکاره شوی ټکی د يو خط سره وتړی چه دا کار پرته د ځانگری خط – کار د شفرونو‬
‫څخه ترسره کيږی‪.‬‬

‫که چيری ټوټل سټيشن يواځی وکارول شی نو پدی حالت کی د سروی د ټولو محاسباتو‬
‫د اجرا وړتيا په لوړه پيمانی سره غوښتل کيږی‪ .‬اوکه چيری ټوټل سټيشن د توپو گرافيکی سروی‬
‫لپاره چه د ساحی د موادو ټولول‪ ,‬د موادو پروسيس او ديجيټلی پالټول او نور غوښتل شوی وی‬
‫وکارول شی نو پدی حالت که د ځينو موادو ټولوونکو د محاسباتو وړتيا نه چندانی په نظرکه نيول‬
‫کيږي ( لکه د تريورس د بندولو محاسبات‪ ).‬که چيری ټوټل سټيشن د توپو گرافيکی سروی د‬
‫سيسټم د يوی برخی په ډول و کارول شی نو د موادو ټولوونکی به يواځی ساده معلومات ټول‬
‫کړی لکه مايله فاصله‪ ,‬افقی او عمودی زاويی‪ -‬ورکرل شوی کوردينات‪ ,‬د ليد وړ نقطی‪ ,‬متناسب‬
‫معلومات( د نقطو شميری‪,‬د نقطو توضيحات‪ ,‬او دوهمه درجه په نښه شوی نقطی)‪.‬‬

‫د ساحی د موادود محاسبه او تصحيح د اجرا لپاره کوم چه د کورديناتو هندسی‬


‫پروگرامونو په مرسته ترسره کيږی اوس مهال د سرويرانو او انجنيرانو لپاره په اسانی سره پيدا‬
‫کيږی‪ .‬په زياتو مواردو کی ډيرو پياوړو موادو تولوونکو ته (‪ )Data Collectors‬اړتيا پيدا کيږی د بيلگه‬
‫په ډول‪ ,‬د ماشين الرښود‪ ,‬ساختمانی نقشی‪ GIS ,‬سروی‪ ,‬د ‪ GPS‬سروی او داسی نور‪74 ;9 .‬‬
‫)م(‬

‫ډير پخوانی او ځينی اوسني ټوټل سټيشنونه د زاويو د لوستلو لپاره مطلقه ميتودونه‬
‫(‪ )Absolute Methods‬کاروی‪ .‬دا وسايل او آالت په اصل که د فوټو اليکټرونيکی سينسرونو‬
‫(‪ )Photoelectronic Sensors‬سره د انطباق وړ دی کوم چه کولی شی دايری (‪ )circles‬پيدا او‬
‫ولولی او دايری په مخکی څخه اعيار شوی قيمتونو باندی چه د ‪ 360 – 0‬دی ويشل شوی دی‪.‬‬
‫او نور ډولونه يی د زاويو د اندازه کولو څرخی تخنيک کاروی‪ .‬دا آلی دوه شيشه يی دايری لری يوه‬
‫يی ځای پرځای يعنی والړه او بله يی څرخنده ده چه د ‪ 20000 – 5000‬برخو باندی درجه بندی‬
‫شوی دي‪.‬‬

‫نور )‪ (light‬د دايرو په مرسته منعکس کيږی او په الکټرونيکی سګنالونو اړول کيږی‬
‫چه بيا ورسته د آله د پروسيسور له خوا د والړو او څرخنده دايرو په منځ کی د زاويو په اندا زه‬
‫ګيری بدليږی‪ .‬د اندازه ګيری صحت کيدای شی د نتيجو د اوسط څخه د دايرود مقابل لورو د اندازه‬
‫ګيری په صورت کی په الس راشی‪ .‬ځينی تولي دوونکی د آالتو په جوړولو کی خطاوی مشاهده‬
‫کوی يعنی آله وروسته د توليد څخه په خپله د خطا سبب ګرځی چه نوموړی خطا وی د‬
‫پروسيسور لپاره په خاصو جوړشويو پروګرامونوله خوا له منځه تللی شی ‪،‬چه په يو ځلی د اندازو‬
‫په اخيستنی سره يی صحت د ځينو آالتو څخه چه دوه ځله د هغه په مرسته اندازه ګيری ترسره‬
‫کيږی ډير غوره والی لری‪ .‬دواړه سيسټمونه سروير)‪ (Sur5eyor‬توانوی چه د ‪ 0‬درجی اويا کوم بل‬
‫عدد آله ته په اسانی ورداخل کړی‪.‬‬

‫‪20‬‬
‫ټوټل سټيشن خپل منځ کی مايکرو پروسيسورونه لری چه د آلی حالت څاری (‬
‫لکه د آبترازو او د ليول حالت‪ ،‬د بټری چارج‪ ،‬د راتلونکی سګنال قوت او نور) او د نوموړو لومړنيو‬
‫حاالتو لپاره د اندازه شويو معلوماتو د تصحيح دنده هم ترسره کوی‪ ،‬ددی څخه پرته مايکرو‬
‫پروسيسورنه اخيستل شوی زاويی او فاصلی کنټرولوی او بيا کوردينات ‪ ،‬افقی او عمودی فاصلی‬
‫اوداسی نور محاسبه کوی‪ .‬ډير شمير ټوټل سټيشنونه داسی ډيزاين شوی چه ذخيره شوی‬
‫معلومات په ‪ Data Collectors‬کی په چابکی سره د ‪ RS232‬په مرسته کمپيوټر ته داخلولی‬
‫شی‪ .‬د آالتو تولي دوونکی تل د معلوماتو د انتقال پروګرامونه جوړوی او ددی په څنګ کی دوهم‬
‫پروګرام ته هم اړتيا ليدل کيږی چه د پروسيس پروګرام دی کوم چه د ساحی معلومات په کمپيوټر‬
‫کی لوستلو ته چمتو او برابروی‪.‬‬

‫ګڼ شمير ټوټل سټيشنونه د توپو ګرافيکی نقشو اخيستونکي پدی توانوی چه د‬
‫يوی تکمی په کيمنډلو سره مايلی فاصلی ‪ ،‬افقی او عمودی زاويی واخلی‪ ،‬د نقطو نمری ( ډير‬
‫شمير ټوټل سټيشنونه د نقطو د نمره ګزاری لپاره اوتومات سيسټمونه لری) او د نقطو توضحات د‬
‫مربوطه نقطو لپاره کيداشی وروسته د معلوماتو د ټولولو څخه ټوټل سټيشن ته داخل او هلته‬
‫وساتل شي‪ .‬پرته لدی يو هوښيار سروي ر د ساحی معلومات د ځان سره نوټوی چه په هغه کی‬
‫د هری نقطی نمره او د هغی ټول ځانګړی معلومات ليکي‪.‬دغه د ساحی نوټ د سروير سره د‬
‫کار په بشپړولو کی د نقطو د توضيحاتو په لرلو سره مرسته کوی‪ ،‬او دا کار به په راتولونکی کی‬
‫دده لپاره د نقشی په جوړولو او د نقشی د دوسيی )‪ (file‬په برابرولو کی د ارزښت لرونکی وي‪.‬‬
‫]‪249,10‬م[‬

‫‪21‬‬
‫د لمسي پردو ‪(Touch‬‬ ‫د ‪ RS232‬کيبل يوه بيلګه‬
‫)‪ Screens‬يوه بيلگه‬

‫‪ RS232‬کيبل او د معلوماتو ټولوونکى‬ ‫د معلوماتو ټولوونکي نيوونکی‬

‫‪Total Station Instrument Errors‬‬ ‫‪ 3.16‬د ټوټل سټيشن د آله خطاوی‬


‫د ټوټل سټيشنونو يو ړومبيتوب او غوره والی په اليکټرونيکی تيوډليتونو باندی دادی چه‬
‫ټوټل سټيشنونه په خپل منځ کی د څارنی پروګرامونه لری چه د آله د کارونی عملييات څاری او‬
‫بيرته کولی شی چه غلط شوی معلومات د اړتيا په مهال اصالح او سم کړی‪ .‬د بيلګه په توګه د‬
‫ليد د خط خطا کيداشی چه ددوه مخيزه اندازه ګيری په مرسته له منځه يوړل شي (چه په دی‬
‫حالت کی تلسکوپ ته وروسته او وړاندی حرکت ورکول کيږی چه دغه حالت ددوه مرکزه په نوم‬
‫هم ياديږی) چه دا د اصالح کار په خپله د آله د پروګرام په مرسته ترسره کيږی‪ .‬د محوری کږيدنی‬
‫خطا که چيری کومه وجود ولري کيداشی چه په هغه وخت کی وليدل شي چه د آله په محور‬
‫باندی يو عمودی جسم لکه ديوی ودانی دديوال ژۍ وليدل شي او په د حالت کی ليدل کيږی چه‬
‫د ديوال عمودی خطونه د ټوټل سټيشن د عمودی خط څخه لری کيږی‪ ،‬چه دا کږيدنه به په هغه‬
‫وخت کی محسوسه شی که چيری ديوی ساکنی آله په مرسته د عمودی محور په امتداد د‬
‫يوال ته ښکته او پورته وکتل شي‪ .‬که څه هم دا خطا د ټوټل سټيشن په ورته ارتفاع کی د نقطو‬
‫په منځ کی په افقی زاويو باندی کومه اغيزه نلری‪.‬‬

‫په معکوس ډول‪ ،‬ددوه نقطو په منځ کی د افقی زاويی لوستل په ډيره لوړه او ټيټه ارتفاع کی نظر‬
‫د ټوټل سټيشن ارتفاع ته په ډيره زياته کچه متاثره کيږی هغه هم کله چه عمودی زاويه پراخيږی‪.‬‬

‫‪22‬‬
‫د خطا تاثيرپه اندازه ګيرۍ کی کيدای شي د ټوټل سټيشن د تصحيحی طرزالعمل په‬
‫کارولو سره لږ او يا له منځه يوړل شي‪ .‬او ددی خطا تاثير کيداشی چه د ددوه مخيځی اندازه‬
‫ګيرۍ )‪ (two face measurement‬په مرسته هم لری شي‪ .‬د هدف اوتومات پيژندنی ‪(automatic‬‬
‫)‪ target recognition‬يا ‪ ATR‬تصحيح د ديد دخط او د ډيجيټلي کمری د محور په منځ کی زاويوی‬
‫جدا والۍ منعکس کوي‪ ATR ،‬د آله په خپل منځ کی د شته پروګرام په مرسته کنتروليږي‬

‫‪Total Station Field‬‬ ‫‪ 4.16‬د ټوټل سټيشن ساحوي تخنيکونه او مهارتونه‬

‫‪Techniques‬‬
‫ټوټل سټيشنونه اود هغوۍ سره يو ځاۍ د معلوماتو ټولوونکي د سروی په ډيرو او‬
‫مختلفوعمليو سره پروګرام شوی دی چه د سروی راز راز عمليی تر سره کوي‪.‬د ټوټل سټيشنونو‬
‫ټول پروګرامونه غواړي چه د آله سټيشن (‪ )station‬او لږ تر لږه يو ارتباطي شټيشن معلوم وی اويا‬
‫معلوم شي نو په نتيجه کی به ټول مربوطه سټيشنونه ددوی د ‪( X‬ختيځ لوري ته مواجه)‪Y ،‬‬
‫(شمال لوري ته مواجه) او ‪( Z‬ارتفاع) په مرسته پيدا شي‪ .‬د آله د سټيشنونو کوردينات او‬
‫ارتفاعات د ازيموت سره يوځای د ‪ backsight‬ارتباطي سټيشن او يا د هغه کوردينات کيدلۍ شی‬
‫چه په ساحه کی او ي ا مخکی ساحی ته د تګ څخه آله ته داخل کړل شي‪ ،‬وروسته ددی چه‬
‫آله اعي اره شی او مخکی ددی چه آله د سروی د ترسره کولو لپاره چمتو شي (يعنی د آله ارتفاع‬
‫د سټيشن د پاسه معلومه شي) د منشور )‪ (prism‬ارتفاع بايد اندازه او ثبت شي‪.‬‬

‫‪POINT LOCATION‬‬ ‫‪5.16‬د نقطی تعينول‬


‫وروسته لدی چه د ټوټل سټيشن آله په درسته توګه اعياره شي نو کيدای شي چه‬
‫د هری کومی قرات شوی نقطی د ‪ E , N‬او ‪ Z‬کوردينات په الس راشي‪ ،‬کوردينات يي د پردی‬
‫پرمخ اوښودل شي او ثبت شي‪ .‬د کورديناتو ترتيب چه تاسی يی ټاکۍ د سافټ وير د پروګرام په‬
‫فارمات پوری اړه لري کوم چه د ساحوي معلوماتو د پروسيس لپاره غوره شوۍ دۍ‪ .‬نو پدی وخت‬

‫‪23‬‬
‫کی قرات شوی نقطه نمره بندي او د هغه مربوطه توضيحات ليکل کيږي چه دا ټول د نقطی د‬
‫موقعيت د معلوماتو سره يوځای ثبتيږي‪.‬‬

‫نوې نقطه‬

‫دکنترول ارتباطي نقطه‬

‫سټيشن‬
‫‪( 7.16‬الف) شکل‪ :‬د نقطې تعينول‬

‫‪6.16‬تريګونومټريک ليولينګ‬
‫موږ پوهيږو چه څرنګه د يواوتومات او ديجيټلي ليول په مرسته د يوی نقطی ارتفاع اخيستل‬
‫کيږي‪ .‬د جيوديزي په لومړنيو موضوعاتو کی د تريګونو مټريک ليولينګ په هکله معلومات ارايه شوی‬
‫دي‪ .‬ساحوي تجربی روښانوي چه ټوټل سټيشن کولۍ شي په داسی دقت سره ارتفاعات‬
‫واخلي چه هغه به د ګڼ شمير توپوګرافيکي ‪ ،‬انجنيري سروی‪ ،‬او د پروژو د کنترول د مواردو لپاره‬
‫ډير مناسب وي‪ .‬ټوټل سټيشن بايد د ارتفاعاتو د کار په اړه په دوه ګونو تصحيحي محورونو باندی‬
‫مجهز وي ترڅو د زاويي د خطا مجاز ډاډمن کړي‪.‬‬

‫‪24‬‬
‫منشور راډ‬

‫منشور راډ‬

‫ټوټل سټيشن‬

‫‪( 7.16‬ب) شکل‪ :‬د نقطې تعينول‬

‫الف – شکل ( د نقطی د تعينولود پروګرام لومړني معلومات او د هغه حل)‪.‬‬

‫الف – هغه معلومات چه په الس يي لرو‪:‬‬

‫د آله د سټيشن د ‪ Z, E, N‬کوردينات‬ ‫‪-‬‬


‫د کنټرول ارتباطي نقطی د ‪ Z, E, N‬کورينات اويا لږ تر لږه د‬ ‫‪-‬‬
‫هغه خط ازيموت کوم چه د آله سټيشن او دکنټرول ارتباطي نقطي سره وصلوي‪.‬‬

‫ب – هغه معلومات چه پخوا اندازه شوي دي‪:‬‬

‫زاويي يا ازيموتونه د کنټرول ارتباطي نقطی څخه اوفاصلی د نوي‬ ‫‪-‬‬


‫نقطی څخه د آله تر سټيشن پوری‬

‫ت – هغه معلومات چه د ټوټل سټيشن په مرسته محاسبه شوي دي‪:‬‬

‫د نوي نقطی د ‪ Z, E, N‬کوردينات‬ ‫‪-‬‬


‫ازيموت اويا فاصله د آله د سټيشن څخه تر نوي نقطی پوری‬ ‫‪-‬‬
‫دلومړۍ نقطی معلومات‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ارتفاع (‪)E=201.768m‬‬

‫ازيموت زاويه ("‪)Z1 = 92;25′11‬‬

‫‪25‬‬
‫بيکسايټ ‪(51 = - 4.273m) BS‬‬

‫مايله فاصله ‪(S1 = 101.201m) S‬‬

‫د دوهمي نقطی معلومات‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ازيموت زاويه )‪)Z2 = 88;4′41″‬‬

‫بيکسايټ ‪)25 = +2.894m( BS‬‬

‫مايله فاصله )‪(S2 = 91.876m‬‬

‫د ارتفاعاتو تفاضل ‪ ∆E‬په الس راوړو‪:‬‬

‫)‪∆E = 52 – 51 (Frontsight – Backsight‬‬

‫)‪= + 2.894 m – (- 4.273 m‬‬

‫=‬ ‫‪7.167 m‬‬

‫اوس ددوهمي نقطی ارتفاع په الس راوړو‪:‬‬

‫‪E2 = E + ∆E = 201.768 + 7.167 = 208.935m‬‬

‫د کار د ډير دقت لپاره يو ټوټل سټيشن بايد د ‪ 1″‬ثانيي د قوس د اندازه کولو وړتيا ولري ‪،‬عالوه د‬
‫هغه خطاوڅخه چه د ‪ zenith‬زاويی د اخيستلو او محاسبه په صورت که منځته راځي‪ .‬سروير بايد‬
‫د هغه خطاو ته چه د تلسکوپ د انحنا ‪ ،‬انکسار‪ ،‬او نورو طبعيي اثراتو سره تړلی وي بايد ډير‬
‫متوجه وي او هم هغه خطاو ته چه د منشور )‪ )prism‬د سټاف يا پا يي د کارونی په صورت که‬
‫منځته راځي پام لروونکۍوی‪.‬‬

‫که چيری د ټوټل سټيشن دقت او صحت معلوم نه وي او يا مشکوک وي او يا د اندازه‬


‫ګيرۍ شرايطو تاثيرات نامعلوم وي نو پدی صورت کی سروير کولۍ شي چه د تر يګنو متريک‬
‫ليولينګ پايلی د تشخيصوونکی ليولينګ د پايلو سره پرتله کړي هغه هم د اندازه ګيرۍ د ورته‬
‫شرايطو الندی تر څو يو د ډاډ وړ تريګنومتريک ليولنګ د آله په مرسته تر سره شي‪ 34; 7) .‬م(‬

‫‪1.16‬جدول‬

‫د ارتفاع خطاوې په فټ ‪ /‬متر کې‬

‫عمودی زاويی نا معلومتيا‬

‫فاصله په فټ ‪ /‬متر‬ ‫"‪1‬‬ ‫"‪5‬‬ ‫"‪10‬‬ ‫"‪20‬‬ ‫"‪60‬‬

‫‪26‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪0.005‬‬ ‫‪0.0024‬‬ ‫‪0.005‬‬ ‫‪0.0097‬‬ ‫‪0.029‬‬

‫‪200‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫‪0.0048‬‬ ‫‪0.01‬‬ ‫‪0.0194‬‬ ‫‪0.058‬‬

‫‪300‬‬ ‫‪0.0015‬‬ ‫‪0.0072‬‬ ‫‪0.015‬‬ ‫‪0.029‬‬ ‫‪0.087‬‬

‫‪400‬‬ ‫‪0.0019‬‬ ‫‪0.0097‬‬ ‫‪0.019‬‬ ‫‪0.039‬‬ ‫‪0.116‬‬

‫‪500‬‬ ‫‪0.0024‬‬ ‫‪0.0121‬‬ ‫‪0.024‬‬ ‫‪0.049‬‬ ‫‪0.145‬‬

‫‪800‬‬ ‫‪0.0039‬‬ ‫‪0.0194‬‬ ‫‪0.039‬‬ ‫‪0.078‬‬ ‫‪0.233‬‬

‫‪1000‬‬ ‫‪0.0048‬‬ ‫‪0.0242‬‬ ‫‪0.0485‬‬ ‫‪0.097‬‬ ‫‪0.291‬‬

‫ددی لپاره چه سروی په دقت سره تر سره شوي وي او اصالحات منځته را غلي وي نو‬
‫متعدد قراتونه کيدای شي د آلي د ددواړو مخونو ‪ 1‬او ‪ 2‬څخه تر سره شي ‪ ،‬او دوه اړخيزه قراتونه‬
‫کيدای شی د هر خط د پای څخه وروسته د اوسط نيولو څخه ترسره شي‪ .‬دوه اړخيزه مشاهدات‬
‫همزمان د سروی د خط په دواړو څوکو کی شايد د ارتفاع د تفاضل د پيدا کولو لپاره د ټوټل‬
‫سټيشن په کارولو سره يو ډير ډاډمن تخنيک وي‪.‬‬

‫د ‪ 3-1‬جدول د يوی زاويي نا معلومتيا په مختلفو فاصلو کی را په ګوته کوي‪ .‬ددغه جدول‬
‫د نتيجو اساس د کوساين )‪ (cosine‬د معادلی ‪ 90˚±‬زاويي نا معلومتيا او يا د ساين د معادلي‬
‫‪ 0˚±‬زاويی نا معلومتيا ضرب په فاصله کی ده‪.‬‬

‫‪The Missing Line Measurement‬‬ ‫‪ 7.16‬د ورک خط اندازه ګيري‬


‫دغه پروګرام يو سروير توانوي چه ددوه مورد نظر نقطو تر منځ افقي او مايلی فاصلی ‪ ،‬او‬
‫هم د هغه خطونو مسير چه دا دوه نقطی سره نښلوي پيدا کړي‪ .‬دا پروګرام لومړۍ د نوړو نقطو‬
‫‪ X, E, Z‬کوردينات پيدا او بيا د نوموړو نقطو ترمنځ فاصلی او جهتونه محاسبه کوي‪.‬‬

‫(‪Resection)Free Station‬‬ ‫‪ 8.16‬آزاد سټيشن‬


‫دا تخنيک سروير ته اجازه ورکوی چه ټوټل سټيشن په هره کومه نقطه کی چه يی‬
‫غوښتی وی اعيار کړي او بيا د ټوټل سټيشن کوردينات او ارتفاع نظر يو پخوانی معلومی نقطی‬
‫)‪ )station‬ته تعين کړی‪ .‬که چيری د دوه معلومو نقطو د ځای تعينول غوښتل شوی وی نو پدی‬
‫صورت که الزمه ده چه دداوړو نقطو تر منځ زاويی او فاصلی اندازه او ثبت شي‪ .‬او که چيری ډيری‬
‫نقطی غوښتل شوی وی چه ځايونه يی تعين شی نو يواځی الزمه ده چه ددوی تر منځ زاويی‬
‫اندازه شی‪.‬‬

‫مهمه د يو سروير لپاره دا ده چه څو ځلی قرات اخيستل د يو ښه حل او يوی ښی‬


‫نتيجی السته راوړل دی ‪ ،‬چه په څو ځله اندازه ګيرۍ يا قرات سره د اندازه ګيرۍ دقت او د پايلو‬

‫‪27‬‬
‫صحت لوړيږي‪ .‬یو ځلی چه د يوی نقطی )‪ (station‬کوردينات پيدا شی نو پدی حالت کی آله‬
‫اعياره شوی ده او سروير کولی شی چه خپلی سروی ته په هغه تخنيکونو سره چه دلته پدی‬
‫څپرکئ کی ذکر شوی دي دوام ورکړی‪.‬‬

‫منشور راډ‬
‫د کنترول ارتباطې نقطه‬

‫ټوټل سټيشن‬ ‫?????‪--------///////‬‬

‫‪ 8.16‬شکل‪ :‬آزاد سټيشن‬

‫هغه معلومات چه په الس يی لرو‪:‬‬

‫‪ N, E, Z -‬کوردينات د آلی د شټيشن لپاره‪.‬‬

‫اويا لږ تر لږه د ازيموت خط چه کنترولی او د‬ ‫‪N, E, Z‬‬ ‫‪ -‬د کنترول د نقطی کوردينات‬
‫آلی د سټيشن نقطی سره نښلوی‪.‬‬

‫اندازه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬زاويی ‪ ،‬ازيموت د کنترولی نقطی څخه او د آلی د موقعيت څخه نويو نقطو ته‬
‫فاصله‬
‫‪28‬‬
‫محاسبه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬د نويو نقطو کوردينات ‪ N, E, Z‬په الس راغلل‬

‫‪ -‬د نويو نقطو ترمنځ ازيموت ‪ ،‬مايلی او افقی فاصلی ‪ ،‬د نويو او ارتباطی نقطو ترمنځ‬
‫فاصلی‬

‫‪9.16‬د ازيموت موندل ‪Azimuth Determination‬‬


‫کله چه د آلی د سټيشن کوردينات او د مربوطه معلومی نقطی بيک سايټ ‪ BS‬د‬
‫آلی پروسيسور ته ور داخل کړل شی نو د نوموړو نقطو ازيموت چه د يو خط پواسطه سره‬
‫وصليږی په اسانۍ سره په آله کی څرګنديږی او هلته ثبتيږی ‪ 3-4-1‬شکل وګورۍ‪.‬‬

‫کله چه يو موتورلرونکۍ ټوټل سټيشن چه په اوتوماتيک هدف پيژندوونکی باندی‬


‫سنبال وی و کارول شی نو پدی صورت که د زاويی داندازه ګيرۍ اوتو مات پروګرام تاسو ته اجازه‬
‫درکوی چه د پخوانيو لسو پوری قرات شويو نقطو زاويی په اوتو ما تيکه توګه تکرار کړی‪ .‬موتور‬
‫لرونکی ټوټل سټيشن الزمه عمليات په اوتو ماتيکه توګه تر سره کوی ‪ ،‬او فقط غوښتل شوی‬
‫صحت او دقت او همدارنګه د هغه زاويومجموعه چه د هغوی اندازه ګيری مطلوب وی مشخصوی‪.‬‬

‫هغه معلومات چه په الس يی لرو‪:‬‬

‫‪ -‬د‪ #1‬اود ‪ #2‬د نقطو ‪ N, E, Z‬کوردينات‪.‬‬

‫‪ -‬اود لسو نورو معلومو نقطو کوردينات ‪N, E, Z‬‬

‫دا معلومات کيدای شی چه دالس په پواسطه دا خل اويا له پخوا څخه په کمپيوټر‬


‫کی موجود وي‪.‬‬

‫اندازه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬د کنترولی نقطوتر منځ‬

‫‪ -‬د آلی د سټيشن څخه تر ټولو معلومو نقطو پوری فاصلی‬

‫محاسبه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬د نويو نقطو کوردينات ‪ N, E, Z‬په الس راغلل‬

‫‪ -‬د نويو نقطو ترمنځ ازيموت ‪ ،‬مايلی او افقی فاصلی ‪ ،‬د نويو او ارتباطی نقطو ترمنځ‬
‫فاصلی‬

‫‪29‬‬
‫د کنترول لومړۍ‬ ‫د کنترول دوهمه‬
‫نقطه‬ ‫نقطه‬

‫زاويه‬

‫د آلی ناپيژندل شوۍ‬


‫موقعيت‬

‫‪ 9.16‬شکل‪ :‬د ازيموت موندل‬

‫هغه معلومات چه په الس يی لرو‪:‬‬

‫‪ N, E, Z -‬کوردينات د آلی د سټيشن لپاره‪.‬‬

‫‪ N, E, Z‬او يا لږ تر لږه د ازيموت خط چه کنترولی او د‬ ‫‪ -‬د کنترول د نقطی کوردينات‬


‫آلی د د سټيشن نقطی سره نښلوی‪.‬‬

‫اندازه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬د کنترول د نقطی څخه زاويی او نويو نقطو څخه د آلی د سټيشن پوری فاصلی‬

‫محاسبه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬د نويو نقطو او سټيشن ازيموت‬

‫‪ -‬د نويو نقطو ترمنځ د نښلول شويو خطونو ميالن‬

‫‪30‬‬
‫نوې نقطه‬

‫دکنترول ارتباطي نقطه‬

‫سټيشن‬

‫‪101.6‬شکل‪ :‬د نقطې تعينول‬

‫‪REMOTE OBJECT ELE5ATION‬‬ ‫‪ 10.16‬لری ابژکت (شي) ارتفاع‬


‫يو سروير کولۍ شی د په الس نه راتلونکو )‪ (inaccessible‬نقطو ارتفاعات لکه د برق‬
‫الينونه او د پلونو اجزاوی او نور په الس راوړی ‪ ،‬کله چه ټوټل سټيشن د مخکی څخه اعيار شوۍ‬
‫وی هغه د راډ په ذري عه چه په هغه باندی منشور نصب شوی وی او نوموړی راډ په ساده ډول د‬
‫هغه شی ي ا ابژکت الندی ودرول شی‪ .‬نو کله چه ددی راډ په استقامت پورته ابژکت ته ټوټل‬
‫سټيشن توجه شی نو بی له ځنډه به د نوموړی نقطه ارتفاع تر السه شی هغه په هغه صورت‬
‫کی چه د منشور ارتفاع له مخکی څخه بايد پروسيسور ته داخله شی‪ .‬شکل ‪ 3-5-1‬وګورۍ‪.‬‬

‫‪31‬‬
‫پل‬

‫منشور راډ‬

‫‪ 11.16‬شکل‪ :‬لرى ابژکت‬

‫‪Offset Measurement‬‬ ‫‪ 11.16‬نسبی اندازه ګيری‬


‫د پټو شيانو نسبی اندازه کول‪ :‬کله چه يو جسم يا شی د ټو ټل سټيشن څخه پټ‬
‫وی نو منشور راډ تر کومه چه ټوټل سټيشن ته ښکاره وی درول کيږی فاصله او نور معلومات‬
‫ترالسه کيږی ‪ ،‬او وروسته د پټ جسم نسبی فاصله اندازه کيږی‪ .‬زاويه معموال ‪ 90‬درجی او د پټ‬
‫جسم په لوری استقامت د اندازه شوی فاصلی په شمول ټوټل سټيشن ته ورداخليږی او په پايله‬
‫کی د پټ جسم موقعيت او حالت محاسبه کيږی‪ .‬شکل وګورۍ‪ 41,11] .‬م[‬

‫‪32‬‬
‫نيول شوۍ سټيشن‬

‫اندازه شوی فاصله‬

‫د جسم مرکز‬

‫جسم‬

‫افقي نسبی اندازه‬


‫ګيري‬

‫د جسم مرکز‬

‫مايله فاصله‬

‫عمودي زاويه‬

‫نيول شوۍ سټيشن‬

‫عمودی فاصله‬

‫افقي فاصله‬

‫عمودي نسبی اندازه‬


‫ګيري‬

‫‪12.16‬شکل‪ :‬نسبی اندازه ګيري‬

‫‪33‬‬
‫د جسم د مرکز پيدا کول په نسبی توګه‪ :‬کله چه تاسی وغواړۍ د يو ډک‬
‫سخت جسم د مرکز موقعيت او حالت پيدا کړې نو د جسم دواړو خاوو ته د منشور د قرار ورکولو‬
‫وګورۍ‪.‬‬ ‫شکل‬ ‫الندی‬ ‫شی‪.‬‬ ‫کيدلۍ‬ ‫پيدا‬ ‫مرسته‬ ‫په‬

‫نيول شوۍ سټيشن‬

‫اندازه شوی فاصله‬

‫عمودی زاويه‬

‫د جسم مرکز‬

‫د چپ طرف نسبی اندازه‬


‫ګيري‬

‫د جسم مرکز‬
‫نيول شوۍ سټيشن‬

‫عمودی زاويه‬

‫اندازه شوی فاصله‬

‫د ښي طرف نسبی اندازه‬


‫ګيري‬

‫شکل‪ :‬د ښي او چپ طرف نسبی اندازه ګيري‬


‫‪13.16‬‬

‫‪34‬‬
‫‪ 10.16‬شکل پورې تړلي معلومات هغه معلومات چه په الس يی لرو‪ :‬د‬

‫‪ -‬دآلی د سټيشن ‪ N, E, Z‬کوردينات‪.‬‬

‫‪ Z, N, E,‬او يا لږترلږه د کنترول د نقطی او د آلی د‬ ‫‪ -‬د کنترول د نقطی کوردينات‬


‫سټيشن ترمنځ د وصلوونکی خط ازيموت‪.‬‬

‫اندازه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬افقی زاويه‪،‬يا ازيموت د کنترولی نقطی او فاصله د آلی د سټيشن څخه تر منشور‬
‫پوری کوم چه د هدف نقطی پورته يا کښته ښوول شوی دی‪.‬‬

‫‪ -‬د منشور او هدف نقطی ته عمودی زاويی‬

‫‪ -‬د منشور ارتفاع‬

‫محاسبه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬د ځمکی څخه د هدف نقطی پوری فاصله او د هغی کوردينات که چيری غوښتل‬
‫شوی وی‪.‬‬

‫(‪ )13-16‬شکلونو پوری تړلې معلومات‬

‫هغه معلومات چه په الس يی لرو‪ :‬د‬

‫‪ -‬دآلی د سټيشن ‪ N, E, Z‬کوردينات‪.‬‬

‫‪ -‬د کنترول د نقطی کوردينات ‪ Z, N, E,‬او يا ازيموت‬

‫اندازه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬د آله د سټيشن څخه تر نسبی نقطی پوری فاصله‬

‫‪ -‬د نسبی نقطی څخه تر مورد نظر نقطی پوری فاصله ( فاصله د ‪ 90‬درجی زاويی سره‬
‫نظر د آلی د ديد خط ته اخيستل کيږی‪).‬‬

‫محاسبه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬د پټو مورد نظر نقطو کوردينات ‪N,E,Z‬‬

‫‪ -‬د آلی د سټيشن څخه د پټو نقطو پوری د ازيموتونو او فاصلو اندازه‬

‫د نسبی اندازه کولو پروګرام حل او لومړنۍ معلومات‬

‫هغه معلومات چه په الس يی لرو‪:‬‬

‫‪ -‬دآلی د سټيشن ‪ N, E, Z‬کوردينات‪.‬‬


‫‪35‬‬
‫‪ -‬د کنترول د نقطی کوردينات ‪ Z, N, E,‬او يا ازيموت‬

‫اندازه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬د جسم د مرکز د هدف نقطی او د هغی دواړو خواو ته د منشور د قرار ورکولو د‬
‫نقطو په منځ کی زاويی‪ .‬منشور بايد داسی قرار ونيسی چه دواړه قراتونه د آلی د سټيشن څخه‬
‫د مساوی فاصلو لرونکی وی هغه هم کله چه دواړه خواوی اندازه شی‪.‬‬

‫محاسبه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬د اندازه شويو پټو نقطو کوردينات ‪N,E,Z‬‬

‫‪ -‬د آلی د سټيشن څخه د پټو نقطو پوری د ازيموتونو او فاصلو اندازه‬

‫‪Layout or Setting-Out‬‬ ‫‪12.16‬د نقشی پر مخ د نقطو موقعيتونه‬


‫‪Positions‬‬
‫وروسته لدی چه ټوټل سټيشن ټه د سټيشن نمری ‪ ،‬کوردينات او ارتفاعات د‬
‫مربوطه نقطو ( دنقشو د نقطو) ودراخل شی نو د نقشی سافټويرپروګرام سروير توانوی چه د‬
‫هری نقطی په داخلولو سره دهغه نقطی موقعيت په ساده توګه د سافټوير د پروګرام په مرسته‬
‫معلوم کړی‪ .‬دألی د ښوونی پرده د چپ‪/‬ښې ‪ ،‬مخکی‪/‬وروسته او ښکته‪/‬پورته حرکتونه ښکاره‬
‫کوی چه نوموړو حرکتونوته اړتيا ليدل کيږی تر څو منشور ته په مطلوبه غوښتل شويو نقطو کی‬
‫قرار ورکړل شي‪ .‬دغه وړتيا د ساختمانی او ملکيتونو د نقشو په کارولو او تطبيقولو کی ډيره‬
‫مرسته کوی‪ .‬شکل وګوری‪.‬‬

‫‪36‬‬
‫‪14.16‬شکل‪ :‬د نقشې پر مخ د نقطې موقعيتونه‬

‫‪Area Computations‬‬ ‫‪13.16‬د ساحی محاسبات‬


‫کله چه نوموړی ياد شوی پورته پروګرام غوره شی ‪ ،‬د ټوټل سټيشن پروسيسور د‬
‫ټاکل شويو نقطو د لړی په مرسته احاطه شوی ساحه محاسبه کوی‪ .‬په لومړی ګام کی‬
‫پروسيسور د هر سټيشن کوردينات چه مخکی يی يادونه وشوه معلوموی او وروسته ددی‬
‫کورديناتو په کارولو سره احاطه شوی مساحت د تړلی تريورس د کورديناتو د ميتود په شان‬
‫محاسبه کوی‪.‬‬
‫ټوټل سټيشن‬ ‫]‪8, 341‬م[‬

‫‪ 15.16‬شکل پورې‬
‫تړلي معلومات‬

‫‪16.16‬شکل‪:‬د ساحې محاسبات]‪[8‬‬

‫‪37‬‬
‫هغه معلومات چه په الس يی لرو‪:‬‬

‫‪ -‬دآلی د سټيشن ‪ N, E, Z‬کوردينات‪.‬‬

‫‪ -‬د کنترول د نقطی کوردينات ‪ Z, N, E,‬او يا ازيموت‬

‫‪ -‬غوښتل شويو نقطو کوردينات چه هغه هم د الس او يا د مخکی څخه د کمپوتر نه‬
‫اخيستل شوی وی‪.‬‬

‫اندازه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬ښکاره شوی زاويی ( د آلی د ښودونکی پردی پر مخ) يا ازيموتونه د کنترول د نقطی‬
‫څخه او فاصلی د هری نقطی لپاره د نقشی پرمخ‬

‫‪ -‬زاويی کيدلی شی په الس او يا په اوتوماتيکه توګه واړول شی ‪ ،‬که چيری موتور لرونکی‬
‫آله وکارول شی نو منشور راډ ته ترهغه پوری په ساحه کی حرکت ورکول کيږی – او‬
‫ورسره زاويی هم په اوتو ماتيکه توګه اندازه کيږی – ترڅو د هری نقطی مربوطه غوښتل‬
‫شوی حالت موږته راکړی‪.‬‬

‫د نقشی د تطبيق اويا اخيستنی پروګرام‬

‫‪ 16.15‬شکل پوری تړلي معلومات‬

‫هغه معلومات چه په الس يی لرو‪:‬‬

‫‪ -‬دآلی د سټيشن ‪ N, E, Z‬کوردينات‪.‬‬

‫‪ -‬د کنترول د نقطی کوردينات ‪ Z, N, E,‬او يا ازيموت‬

‫‪ -‬غوښتل شويو نقطو کوردينات چه هغه هم په الس داخل او يا د مخکی څخه د کمپوتر نه‬
‫اخيستل شوی وی‪.‬‬

‫اندازه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬زاويی او ازيموتونه‪ ،‬د کنترول نقطو څخه اود آلی د سټيشن څخه فاصلی نويو نقطو ته‬

‫محاسبه شوی معلومات‪:‬‬

‫‪ -‬د احاطوی نقطو کوردينات ‪N,E,Z‬‬

‫‪ -‬د احاطه شويو نقطو په منځ کی مساحت‬

‫د ساحی يا د مساحت د محاسبی پروګرام لومړنی معلومات او د هغه حل‬

‫‪38‬‬
‫‪ 14.16‬د يوټپيک ټوټل سټيشن د مشخصاتو لنډيز‬

‫‪Summary of Typical Total Station Characteristics‬‬


‫الف ‪ -‬د انتخابولو لومړنی پرامترونه‪:‬‬

‫د زاويی واحدات‪ :‬درجه ‪ ،‬راديان او نور‬ ‫‪‬‬


‫د فاصلی واحدات‪ :‬فوټ ‪ ،‬متر‬ ‫‪‬‬
‫د فشار واحدات‪ :‬ملی متر ستون سيماب ‪ HGMM‬يا ‪HGIN‬‬ ‫‪‬‬
‫د حرارت واحدات‪ C° :‬يا ‪F°‬‬ ‫‪‬‬
‫د منشور ثابت )‪ : (0.03m‬دغه ثابت رقم په فابريکه کی آلی ته داخليږی‬ ‫‪‬‬
‫نسبی فاصله به هغه وخت کی استعماليږی چه کله نقطه د ټوټل سټيشن څخه پټه وی‬ ‫‪‬‬
‫د ‪ FACE 1‬او ‪ FACE2‬انتخاب‬ ‫‪‬‬
‫د نقطو لپاره په اوتوماتيک ډول د نمرو زياتيدل‬ ‫‪‬‬
‫د آلی ارتفاع )‪(hi‬‬ ‫‪‬‬
‫د منعکس کوونکی ارتفاع )‪(HR‬‬ ‫‪‬‬
‫د اخيستل شويو او قرات شويو نقطو کوډونه او نمری‬ ‫‪‬‬
‫د نيټه او وخت تنظيمول د ټوټل سټيشن د ساعت لپاره‬ ‫‪‬‬

‫ب – وړتياوی چه معموال ټول ټوټل سټيشنونه يی لری‪:‬‬

‫مونيټور ) ‪ :)Monitor‬په مونيټور باندی د بټری حالت ‪ ،‬عمودی او افقی محورونو حالت ‪ ،‬د‬ ‫‪‬‬
‫سګنالونو کمزوری حالت ‪ ،‬په آلی باندی د طبعی اثرونو حالت‬
‫د کورديناتو محاسبه‬ ‫‪‬‬
‫تريورسونو بندول او اصالحکول ‪ ،‬مساحت‬ ‫‪‬‬
‫د توپو ګرافی کمول‬ ‫‪‬‬
‫د لری جسم ارتفاع – دجسم لوړوالۍ‬ ‫‪‬‬
‫د لرو نقطو ترمنځ فاصلی‬ ‫‪‬‬
‫معکوسول‬ ‫‪‬‬
‫‪ Resection‬آزاد سټيشن‬ ‫‪‬‬
‫نقشه ) ‪) Layout‬‬ ‫‪‬‬
‫د عمودی او افقی خطاو اصالح‬ ‫‪‬‬
‫د عمودی دايرو لپاره د اشارو) ‪ ) indexes‬ورکول‬ ‫‪‬‬
‫د ثبت شويو معلوماتو موندل او د نظره تيرول‬ ‫‪‬‬
‫د پروګرام وړ موضوعات – لکه د بيرونيوپروګرامونو اعيارول‬ ‫‪‬‬
‫کمپيوټر ته د معلوماتو ليږدول‬ ‫‪‬‬
‫د کمپيوټر څخه معلومات ټولوونکو ته د فايلونوانتقال د نقشو او د ارتباطی مقصدونولپاره‬ ‫‪‬‬

‫‪39‬‬
‫نوټ‪ :‬ځينی ټوټل سټيشنونه اکثرا نوی او عصری ډولونه په خپل ځان کی سنسرونه لری‬
‫چه د طبعی خطا ګانو لپاره د اتوموسفير تاثيرات کشفوی او په اتوماتيکه توګه قرات تصحيح‬
‫کوی‪ 301, 11] .‬م[‬

‫‪ 15.16‬په توپوګرافيکی سروی کی د ټوټل سټيشن لپاره د ساحی طرزالعملونه‬


‫ټوټل سټيشن کيدای شی د هر ډول ابتدايی سروی ګانو ‪ ،‬د سروی د کنترول او يا د‬
‫سروی نقشو لپاره وکارول شی‪ .‬ټوټل سټيشنونه په خاص ډول د توپو ګرافيکی سروی ګانو لپاره‬
‫ډير مناسب دي چه ددوی په مرسته سروير کولۍ شی د ‪ N‬کوردينات ‪ ،‬د ‪ E‬کوردينات او ارتفاعات‬
‫په يو ورځ کی د ‪ 700m‬څخه تر ‪ 1000m‬پوری ترالسه کړي‪ .‬دا پدی آالتو کی يو ډير مهم پرمختګ‬
‫دی چه په ځينو متوسطو ګڼ ميشته ساحو کی ځمکنۍ سروی يو ځل بيا د سماوی )‪(Arial‬‬
‫سروی څخه د قيمت په نظر کی نيولو سره موثره ده‪ .‬که څه هم د ساحی د سروی د موثريت‬
‫ډيروالۍ د پام وړدۍ او حتی ډير زيات موثريت په هغه وخت کی ليدل کيږی چه ټوټل سټيشن د‬
‫کمپيوټری سروی د سيستم يوه برخه وګرځي‪.‬‬

‫د الکترونيکی سروی ګانو د تخنيکونو د کارولو د پام وړيو ښوالۍ په ساحوی‬


‫الکترونيکی آالتو کی دی چه په دوی کی معلومات ثبتيږی‪ .‬ددی آالتو په کارولو سره د وخت په‬
‫مصرف کی د پام وړکموالۍ ترسترګو کيږی ترڅو په غوښتل شوی وخت کی معلومات ثبت شی‬
‫او له بلی خوا د معلوماتو په توضيح کی د غلطيو موقع هم کميږي‪ .‬دلته يو سوال پيدا کيږی چه آيا‬
‫د الس په مرسته د ساحی د معلوماتو ليکل یو د پخوازمانی شی دی؟ ددی ځواب نه دی‪ .‬ځکه‬
‫حتی په الکترونيکی سروی ګانو کی هم د پاکو ‪،‬واضحو او بشپړو ساحوی نوټونو ته ضرورت‬
‫محسوسيږی‪ .‬که څه هم سرويران ډير عصری معلومات ټولوونکی چه په لمسی پردو باندی‬
‫سمبال وی کاروی يوه څه اندازه الس په مرسته ليکل شويو نوټونو ته ضرورت لری ‪ ،‬لږ تر لږه الس‬
‫په مرسته ليکل شوی نوټونه د پروژی نوم ‪ ،‬د ساحی پرسونل ‪ ،‬د آالتو توضيحات ‪ ،‬نيټه ‪ ،‬هوا ‪ ،‬د‬
‫آلی د سټيشن د اعيارولو پيژندنه ‪ ،‬او د بيک سايټ پيژندنه او نور معلومات په بر کی نيسی‪.‬‬
‫سربيره پردی ‪ ،‬ډير سرويران په توپوګرافيکی سرويګانو په اړه په خپلو نوټونو کی د ساحی خاکه‬
‫)‪ (sketch‬هم رسموی چه په هغه کی ټول جزيات لکه ؛ ونی ‪ ،‬پايی ‪ ،‬پلونه ‪ ،‬د اوبو ژی ‪ ،‬ګواليی‬
‫‪ ،‬پياده روونه ‪ ،‬او د ودانيو ساده پالنونه ښودل کيږی‪ .‬کله چه د سروی کار په ساحه کی پرمخ‬
‫ځی نو سروير د ټولو نقطو نمری په مسطقيمه توګه د خاکی )‪ (sketch‬په مخ ليکی چه پدی سره‬
‫ټول جزيات د نوټ په شکل سره ثبتيږی‪ .‬وروسته لدی چه ټول معلومات کمپيوټر ته داخل شی او‬
‫ګرافيکی بڼی ټولی ايډيټ )‪ (edit‬شی نود ساحوی نوټونو موجوديت نورال هم د ډير اهميت وړ‬
‫ګرځی هغه هم په هغه صورت کی چه کومی نقطی نمره په غلطی سره ليکل شوی وی اود‬
‫هغه بيرته اصالح کول مو غوښتی وی نو بيا هم دغه نوټونو ته مراجعه کيږی‪.‬‬

‫‪Initial Data Entry‬‬ ‫‪ 16.16‬د لومړنيو معلوماتو درجول‬

‫ګڼ شمير د معلوماتو ټولوونکی )‪ (data collectors‬داسی ډيزاين شوی چه د سمدالسه‬


‫‪ ،‬د الندی معلموماتو د داخلولو لپاره ‪ ،‬اشاره ورکوی او يا د معلوماتو د قبلولو غوښتنه کوي‪:‬‬

‫‪ ‬د پروژی لپاره توصيحات‬

‫‪40‬‬
‫‪ ‬نيټه اود ساحی د کارکوونکو نومونه ‪ ،‬دندی او داسی نور‬

‫‪ ‬د حرارت درجه‬

‫‪ ‬فشار؛ ځينی د معلوماتو ټولوونکی د ذراتو تعداد په مليون باندی غواړی کوم چه د فشار ‪/‬‬
‫تودوخی د ګراف څخه لوستل کيږی‬

‫‪ ‬د منشور ثابت )‪ (0.03m‬دا يوعادی عدد دی چه د معلوماتو ټولوونکی دهری نوعی لپاره‬
‫بايد وکتل شي‬

‫‪ ‬کوږوالی او انکسار‬

‫‪ ‬د بحر د سطحی اصالح‬

‫‪ ‬د څو ځله اندازه ګيری تکرار ؛ زاويه او يا فاصله چه اوسط قيمت يی محاسبه کيږی‬

‫‪ ‬د ‪ FACE 1‬او د ‪ FACE 2‬غوره کول‬

‫‪ ‬په اوتو ماتيکه توګه د نقطو د نمرو زياتيدلو اختيار‬

‫‪ ‬د معلوماتو لپاره د مکملواعدادو اويا د ‪ SI‬د اعدادو غوره کول‬

‫زياتره پورته ياد شوی معلومات کيدای شی په معلومات ټولوونکو کی ونه غوښتل شی‬
‫چه پدی حالت کی مايکرو پروسيسور اړکيږی په خپله خوښه د پخوا څخه غوره شوی معلومات‬
‫انتخاب ‪ ،‬اعيار او د محاسبی لپاره يي چمتو کړی‪ .‬وروسته لدی چه ټول لومړنی معلومات يا مواد‬
‫او عملياتی حالت غوره شی ډير د معلوماتو ټولوونکی د سروی انجنير څخه د ټولو نقطود‬
‫سټيشنونو او اندازو د داخلولو غوښتنه کوي‪ .‬راتلوونکی څپرکئونه د يو عادی توپوګرافيکی سروی‬
‫طرزالعملونه بيانوی‪.‬‬

‫‪ 17.16‬د سروی د سټيشن تشريح کوونکي ‪Sur5ey Station Descriptors‬‬


‫د سروی هر سټيشن يا په لنډ ډول نقطه بايد د سروی د فعاليت په اړه معرفی شی د‬
‫بيلګه په توګه بيک سايټ ‪ ، BS‬منځنی قرات ‪ ،‬فورسايټ ‪ FS‬د نقطی پيژندنه ‪ ،‬او نور دهغه‬
‫مربوطه معلومات‪ .‬يو ځل چه د ټوټل سټيشن پروګرام او يا عمليات انتخاب شی نو ټوټل سټيشن‬
‫سمدستی د ځينو معلوماتو غوښتنه کو ی لکه تعين شوی سټيشن (نقطه) د بيک سايټ‬
‫مربوطه سټيشن او وروسته په اوتوماتيکه نوموړی نقطه نمره ګزاری کيږی چه د چاپ په وخت کی‬
‫هم د کاغذ پر مخ ښکاری‪.‬‬

‫د نقطو د شرحه کولو معلومات کيدای شی د الفبا په تورو او يا په عددی کوډونو باندی و‬
‫ښودل شي د ‪ 5-2-1‬شکل وګوری‪ .‬دا مشرح معلومات کيدای شی د چاپی کاغذ پرمخ او يا د‬
‫نقشی پرمخ هم ‪ ،‬که چيری غوښتل شوی وی ‪ ،‬وښودل شی‪ .‬ځينی معلوماتو ټولوونکی اوس‬
‫مهال په بارکوډ لوستونکو )‪ (Barcode-Readers‬باندی هم سنبال شوی دی ‪ ،‬هغه داسی چه که‬
‫چيری د معلوماتو ټولوونکی د مخکی څخه تيار شويو کوډلروونکو ورقو سره و کارول شی نو‬
‫معلوماتو ټولوونکی خپل ځان ته ددغه ورقوڅخه د معلوماتو دداخلولو اجازه ورکوی‪.‬‬

‫‪41‬‬
[11]‫ جدول اود کوډونو شرحه‬:2.16

‫د نقطو د پيژندلو شفرونه‬ ‫د ساحې لپاره د شفرونو جدول‬

‫د سروې نقطې‬

01 BM Bench Mark ‫بينچ مارک‬ BM CM SIB IB


1 2 3 4

02 CM Concrete ‫کانکريټي نښه‬ RIB IP WS ROA


Monument 5 6 7 8

03 SIB Standard Iron Bar ‫د اوسپنې معياري‬ SL ROW CL ----


‫ميله‬ 9 10 11

04 IB Iron Bar ‫د اوسپنی ميله‬ ---- ---- ---- ----

05 RIB Round Iron Bar ‫ګرده‬ ‫د اوسپنې‬ ---- ---- ---- ----
‫ميله‬

06 IP Iron Pipe ‫د اوسپنې نل‬ ---- ---- ---- ----

07 WS Wooden Stake ‫د لرګي موږۍ‬ ---- ---- ---- ----

08 ROA Road Way ‫سړک‬ EW ESHLD C&G EWAT


29 30 31 32

09 SL Street Line ‫د کوڅې خط‬ CSW DW WDF ----


33 34 35

10 ROW Right of Way ‫حق العبور‬ ---- ---- ---- ----

11 CL Center Line ‫د مرکز خط‬ ---- ---- ---- ----

---- ---- ---- ---- ---- ---- ---- ----

---- ---- ---- ---- ---- ---- ---- ----

---- ---- ---- ---- ---- ---- ---- ----

‫توپوګرافي‬ ---- ---- ---- ----

29 EW Edge Walk ‫د تلو د الر ژۍ‬ ---- ---- ---- ----

30 ESHLD Edge Shoulder ‫د پياده رو ژۍ‬ ---- ---- ---- ----

31 C&G Curb & Gutter ‫د پياده رو څنډه او‬ ---- ---- ---- ----

42
‫وياله‬

‫‪32‬‬ ‫‪EWAT‬‬ ‫‪Edge of Water‬‬ ‫د اوبو ژۍ‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬

‫‪33‬‬ ‫‪CSW‬‬ ‫‪Concrete Sidewalk‬‬ ‫د کانکريټو څنګالره‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬

‫‪34‬‬ ‫‪DW‬‬ ‫‪Dri5e Way‬‬ ‫سړک‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬

‫‪35‬‬ ‫‪WDF‬‬ ‫‪Wooden Fence‬‬ ‫د لرګي کټاره‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬

‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬ ‫‪----‬‬

‫ځينی د معلوماتو ټولوونکی داسی ډيزاين او طرحه شوی چه په مارکيټ کی د ډيرو او يا‬
‫ټولو ټوټل سټيشنونو سره کار ورکوی‪ .‬دا د معلوماتو ټولوونکی په خپله د کوډنو مشخصات او‬
‫الرښودونه لري‪ .‬لکه څرنګه چه نوموړي تکنالوژی دو خت په تيريدو سره تکامل مومی او ډيری د‬
‫سروی نوی عمليی په برکی نيسی اود وخت په ال تيريدو سره به ډيرو معياری طرزالعملونو ته‬
‫وده ورکړل شي‪ .‬د معلوماتو نوی ټولوونکی او د کمپيوتر نوی پروګرامونه نه يواځی سروير ته د‬
‫نقطی د کوډ د داخلولو اجازه ورکوی بلکه د نوموړی نقطی نور مربوطه معلمومات چه ډير اړين وی‬
‫هم داخل کړل شي لکه د تلفون يا د برق يوه پايه چه کيدای شی د هغه نمره ‪ ،‬د پايې نوع ( د‬
‫برق ‪ ،‬د تلفون اويا کوم بل هدف لپاره) ‪ ،‬د پايې د موادو ډول ( لرګۍ ‪ ،‬اوسپنه ‪ ،‬کانکريټ) ‪ ،‬د‬
‫پايې د نصب نيټه ‪ ،‬دهغی سره نوری نښليدلی پايې او داسی نور معلومات‪ .‬دا ډول مشرح او‬
‫منصوب شوی معلومات د ‪ GIS‬د سروی لپاره هم ټپيک معلومات ګڼل کيږی)‪ ( 89:7‬م‬

‫‪18.16‬د ‪ AASHTO‬د سروی د معلوماتو د تنظيم سيسټم )‪(SDMS‬‬

‫‪ AASHTO‬په ‪ 1919‬کال کی د ‪ SDMS‬يو پروګرام جوړ کړ تر څو په ملی سطحه د معياری‬


‫ساحوی شفرونو (کوډونو) اود کمپيوټر په مرسته د معلوماتو د پروسيس د طرزالعملونو څخه د‬
‫سړکونوپه سروی کی کارواخيستل شی‪ .‬ساحوی معلومات (‪ )data‬کيدلۍ شی د معلوماتو‬
‫ټولوونکو په مرسته په اوتوماتيکه توګه واخيستل شی هغه هم د ټوټل سټيشن په مرسته او يا‬
‫معلومات کيدلۍ شی د الس په مرسته ورداخل شی‪ .‬د ‪ AASHTO‬سافټوير د ډيروعصری او‬
‫پرمختللو ډيزاين شويو ډولونو سره موازی توليديږی او يا د دريمې ډلې د معلوماتو ټولوونکو سره‬
‫موزون جوړيږی ‪ ،‬او يا د معلوماتو پروسيس کيدلۍ شی اکثره د ‪ MS-DOS‬لرونکو کمپيوټرونو په‬
‫کارولو سره تر سره شی ) ‪ 341;11‬م(‬

‫‪19.16‬د مخکی څخه د نيول شويو نقطو (د آلی د سټشنونو) داخليدنه‬


‫معلومات په الندی ډول د يو ټوټل سټيشن د نقطی لپاره داخليږی‪:‬‬

‫‪ ‬د آلی لوړوالۍ ( اندازه شوی قيمت داخليږی )‬


‫‪ ‬د سټيشن نمره – د مثال په ډول ‪ 111‬د ‪ 5-2-2-1‬شکل وګوری‬
‫‪ ‬د سټيشن د پيژندنی کوډ ‪ 5-2-1‬شکل ګوری‬

‫‪43‬‬
‫‪ ‬د نيول شويو نقطو(سټيشنونو)کوردينات‪ :‬کوردينات کيدلۍ شی فرضی وټاکل شی او يا‬
‫دولتی آيالتی کوردينات وی‪.‬‬
‫‪ ‬د سټيشن (نقطی) د بيک سايټ ‪ BS‬کوردينات ‪ ،‬او يا ارتباطی ازيموت د ‪ BS‬سټيشن ته‪.‬‬

‫د‬ ‫کورديناتو‬

‫انتخاب (مينو)‬
‫د کورديناتو‬
‫محاسبه کول (مينو‬
‫‪ 15.16‬شکل‪:‬‬

‫‪16.16‬شکل‪ :‬د بحر د غاړې د قراتونه د کنترولي تريورس سره وصلوي‪.‬‬

‫نوټ‪ :‬د ځينو نوموړو پورته نقطو کوردينات کيدلۍ شی چه د کمپيوټر د فايل )‪ (file‬څخه‬
‫واخيستل شی‪ .‬کله چه يو سروير يو ځلی د نقطو د نمرو په مرسته په خپله نقطی معلومی کړی‬
‫نو ددی نقطو کوردينات په پروسيسور کی په خپله فعاليږی‪.‬‬

‫‪Sighted Points Entries‬‬ ‫‪ 20.16‬د قرات شويو نقطو داخليدنه‬


‫‪44‬‬
‫‪ ‬د منشور ‪ /‬منعکس کوونکی ارتفاع ( اندازه شوی قيمت داخليږی)‬
‫‪ ‬د سټيشن نمره د مثال په ډول )‪ 114(BS‬د ‪ 5-2-2-1‬شکل‬
‫‪ ‬د سټيشن معلوم شوی کوډ ‪ 5-2-1‬شکل‬
‫‪ . 5-3‬د ‪ 16.7‬شکل د مثال لپاره طرزالعمل‬

‫‪21.16‬د معلوماتو ټولول ‪Data Collection‬‬


‫‪ ‬په اول پړاو کی لومړني او د آلی د سټيشن معلومات دا خل کړی لکه چه په ‪ 5-1‬او ‪5-2‬‬
‫پاراګرافونو کی واضح شوی دی‪ .‬د آلی ارتفاع اندازه اويا د منعکس کوونکی ارتفاع د آلی د‬
‫ارتفاع سره يوشانته اعياره کړی‪.‬‬
‫‪ 114 ‬نقطی ته ټوټل سټيشن توجه کړی ‪ ،‬افقی دايره صفر کړی (کوم بل عدد د صفر څخه‬
‫هم کيدای شی چه غوره شي) ‪ ،‬اکثره ټوټل سټيشنونه د صفر کولو تکمه لری‪.‬‬
‫‪ ‬کوډ ورداخل کړی د مثال په ډول )‪ ، (BS‬او يا د معلوماتو ټولوونکو د سمدستی غوښتنی ته‬
‫ځواب ورکړي‪.‬‬
‫‪ ‬د منشور ‪ /‬منعکس کوونکی ارتفاع اندازه او داخله کړی (‪ , )HR‬که چيری د منعکس‬
‫کوونکی )‪ (Reflector‬ارتفاع د آلی د ارتفاع سره مساوی اعياره شی نو د ‪ 1.000‬قيمت د‬
‫هر وخت لپاره ددواړو ارتفاعاتو لپاره داخليږی چه ‪ hi‬او ‪ HR‬يو د بل سره په محاسباتو کی‬
‫له منځه وړی‪.‬‬
‫‪ ‬وروسته د اندازه کولو مناسبه تکمه فشار کړی د مثال په ډول د ميالن ‪ ،‬افقی او عمودی‬
‫زاويو لپاره‪.‬‬
‫‪ ‬دهری اندازه ګيری څخه وروسته د ثبت تکمه فشار کړی ‪ ،‬او زياتره آلی ميالن‪ ،‬افقی او‬
‫عمودی زاويی وروسته لدی اندازه شی ديوی تکمی سره په فشار ورکولو سره يو وار‬
‫ثبتيږی‪.‬‬
‫‪ ‬کله چه د سټيشن اندازه ګيری ثبت شی ‪ ،‬نو د معلوماتو ټولوونکی د سټيشن د نمری‬
‫غوښتنه کوی لکه د ‪ 114‬او د سټيشن د پيژندنی کوډ يا شفر لکه په تير مثال ‪ 13.7‬کی‬
‫‪ 02‬چه د کانکريټی پايی لپاره ورکړل شوی و‪.‬‬
‫‪ ‬که چيری مناسبه وی ‪ ،‬لکه د تريورس د سروی لپاره ‪ ،‬ورپسی قرات او توجه به د ‪FS‬‬
‫سټيشن ته وی‪ .‬نو ددی لپاره د ‪ 6, 5 ,4‬او ‪ 7‬مرحلی په دقت سره تکراريږی ‪.‬‬
‫‪ ‬کله چه د ‪ 111‬په سټيشن کی قرار ولرو ‪ ،‬هريو د منځنيو قراتونو څخه کيدای شی‬
‫واخيستل شی ترڅو د توپوګرافيکی نقشی لپاره سروی ترسره شوی وی‪ .‬ګڼ شمير آلی د‬
‫کار د تسريع ډول ډول طريقی او اختيارات لری چه د کار تسريع د اتوماتيک نمره زياتوونکی‬
‫پروګرام په کارولوسره ترسره کيږي‪ .‬د بيلګه په توګه که چيری د کومی نقطی شروع په ‪1000‬‬
‫عدد سره پيل شوی وی نو د راتلونکو نقطو لپاره د ‪ 1003 ، 1002 ، 1001‬او نوری نمری په‬
‫اوتوماتيکه توګه ورکول کيږی‪ .‬که چيری د منشور راډ د پخوا څخه په تثبيت شوی نقطه باندی‬
‫ودرول شی لکه د ‪ 107‬نقطه نو ټوټل سټيشن به پدی صورت کی د ‪ 107‬نقطه په اوتوماتيکه‬
‫توګه وښيي‪.‬‬
‫منشور‪ /‬منعکس کوونکي معموال په يوه اعياريدونکی پايه باندی نښلول کيږی‬
‫چه د منشور ارتفاع )‪ (HR‬د آلی د ارتفاع )‪ (hi‬سره مساوی قرار ورکول کيږی‪ .‬د منشورپايه‬

‫‪45‬‬
‫کيدلۍ شی د يوی بلی مرستندويه پايی سره ونښلول شی تر څو د منشور د کار موثريت‬
‫نور هم زيات شی‪.‬‬

‫ځينی سافټويرونه سروير ته اجازه ورکوی تر څو نقطی نظر د هغوی نوم او‬
‫اضافی کوډ يعنی شفر په لرلو سره وپيژنی کوم چه يو د بل سره تړلی دی لکه په تير شکل‬
‫کی د ساحل د پروژی نقطی‪ .‬دغه د اتصال يا نښليدنی )‪ (Off /On‬بڼه د ساحی سروير ته‬
‫اجازه ورکوی تر څو پالن جوړ کړلۍ شی هغه هم د ساحی د سروی په دوران کی ‪ ،‬او سروير‬
‫کوالی هم شی چه وروسته نوموړی نقطی په کمپوټر کی د ايډيټ په حالت کی وصل کړی‬
‫هغه هم د سافټوير د نوعی په کارولو پوری اړه لری‪ .‬پدی حالت کی هم د واضحو ساحوی‬
‫نوټونو يا ياداشتونو ته اړتيا ليدل کيږی‪ .‬د معلوماتو ټولوونکو د لمسی پردو ګرافيک د نقطو د‬
‫نښلولو اوتوماتيکه وړتيا لری او دی ته اړتيا نه ليدل کيږی چه د خاصو کوډونو په مرسته هغوی‬
‫سره وصل کړی‪.‬‬

‫کله چه ټول توپو ګرافيکی جزيات د ‪ 111‬سټيشن په ساحه کی راټول شی نو‬ ‫‪‬‬
‫ټوټل سټي شن ددی څخه وروسته بلی مطلوبی نقطی ( پدی مثال کی د ‪ 112‬نقطه) ته وړل‬
‫کيږی‪ .‬د معلوماتو ټولول ټول په همدی ترتيب او ميتود پرمخ بيول کيږی کوم چه مخکی يی‬
‫يادونه وشوه‪ .‬لکه د ‪ 111‬سټيشن يا ‪ BS STA‬اخيستل کيږی او بيا د ‪ 112‬نقطی څخه ټوټل‬
‫سټيشن ‪ 113‬نقطه ته توجه کيږی او د هغی قراتونه اخيستل کيږی ‪ ،‬او په همدی ډول‬
‫تاسی کولۍ شی ټول منځنی قراتونه ‪ IS‬تر سره کړی‪.‬‬

‫‪Data Transfer and‬‬ ‫‪ 22.16‬د معلوماتو ليږدول او د هغوی پروسيس‬


‫‪processing‬‬
‫لکه څرنګه چه د ‪7.16‬شکل په مثال کی وښودل شول ‪ ،‬اوس نو راټول شوی‬
‫معلومات بايد کمپيوټر ته ورداخل شی‪ .‬کمپيوټر ته د داخلولو پروګرامونه معموال د ټوټل سټيشن د‬
‫توليدوونکو په مرسته په خپله د ټوټل سټيشن سره يوځای د ‪ CD‬او يا کوم بلی وسيلی په‬
‫مرسته اماده کيږی ‪ ،‬او داخلول د معلوماتو د ‪ RS232‬کيبل په مرسته صورت نيسی‪ .‬يوځل چه‬
‫معلومات )‪ (data‬کمپيوټر ته داخله شی معلومات بايد پداسی يو فارمات که ذخيره شی چه هغه‬
‫د کمپيوټر د پروګرام سره بايد مطابقت ولری تر څو معلومات پروسيس کړل شی‪ .‬د معلوماتو د‬
‫پروسيس پروګرام معموال په سروی باندی د پوهو توليدوونکو لخوا جوړيږی او همدويی بازار ته‬
‫وړاندی کوي‪.‬‬

‫ډير شمير نوی ټوټل سټيشنونه په خپله د معلوماتو د ذخيره کولو وړتيا لری چه دمعلوماتو د‬
‫ټولوونکو اړتيا له منځه وړی‪ .‬ځينی آالت معلومات په يوه برخه د ټوټل سټيشن کی ذخيره کوی چه‬
‫هغه هم کيدای شی د کمپيوټر سره د تړل شوی آلی په مرسته چه د معلوماتو لوستونکۍ دۍ‬
‫انتقال شی او نور توليدوونکی د ‪ PCMCIA‬کارتونه استعمالوی چه د مستقيماً د کمپيوټر پواسطه‬
‫لوستل کيږی‪.‬‬

‫نور آالت بيا جيوډيميټر ‪ Geodimeter‬لری چه معلومات کيدلۍ شی د کمپيوټر سره د‬


‫آلی د نښلولو په صورت کی انتقال شی‪ .‬که چيری توپو ګرافيکی معلومات ‪Topographic Data‬‬
‫په يو تړلی تريورس پوری مربوط وی نود تريورس تړلۍ حالت محاسبه کيږی او وروسته ټول تنظيم‬
‫‪46‬‬
‫شوی قيمتونه د ‪ E , N‬او ارتفاعات )‪ (Z , X , Y‬محاسبه کيږی‪ .‬ځينی ټوټل سټيشنونه ډير‬
‫تجربه شوی د معلوماتو ټولوونکی لری کوم چه کولۍ شی لومړنی او ابتدايي تجزيه او تحليل ‪،‬‬
‫تنظيم ‪ ،‬د کوردي ناتو محاسبه او نور غوښتل شوی کارونه تر سره کړی پداس حال کی چه نور‬
‫ډولونه يې بيا د کمپيوټر پروګرامونو ته ضرورت لری تر څو نوموړی وظيفې ترسره کړی‪.‬‬

‫کله چه د ساحی معلومات د کورديناتو په دوسيه )‪ (file‬کی ذخيره شی او غوښتل‬


‫شوی معلومات د پالټولو لپاره دډيجيټلی پالټ پواسطه راټوليږی او وروسته د سروی پايلې د کاغذ‬
‫پر مخ په غوښل شوی مقياس سره پالټ يا چاپ کيږی‪ .‬د سروی پايلې د معلوماتو د پروسيس او‬
‫ګرافيکي پروګرام د متقابلی کارونی په مرسته هم پالټ کيداى شی هغه هم د‬
‫‪AutoCAD‬پروګرام په مرسته‪.‬‬

‫‪23.16‬په ساحه کی توليد شوی ګرافيک ‪Field Generated Graphics‬‬


‫ګڼ شمير د سروی د پروګرامونو سافټويرونه د ساحی سروير ته ددی اجازه ورکوی‬
‫تر څو د ساحی معلومات پيدا او د پروسيس څخه وروسته يې د ګرافيک يا انځور په بڼه د کاغذ پر‬
‫مخ څرګند کړي‪ .‬دغه برخه تيپيک مثالونه لری د بيلګه په توګه د ‪Micro-Sur5ey International‬‬
‫‪ Inc.‬شرکت سافټوير د ګرافيکي توضيحاتو يوه بڼه لری کوم چه سرويرتوانوی ترڅو د ساحی‬
‫نقطی سره ونښلوی لکه د ګواليي ‪ Curb‬نقطی (د ‪ 6-1‬شکل وګوری) د ‪ z‬د مختاړی په زياتولو‬
‫سره ليکن وروستۍ نقطه د ‪ CURB‬په نامه ‪ ،‬کله چه پروګرام د لومړی ځل لپاره د ‪ z‬مختاړی سره‬
‫اشنا شی نو نوموړۍ پروګرام ټولی نقطی د ‪ z‬د مختاړی په يو ځای کولو سره نو د بل سره تړی‬
‫او کله چه پروګرام د ‪ CURB‬د تشريح کوونکی سره مخامخ کيږي پرته د ‪ z‬مختاړی څخه نو پدی‬
‫صورت کی د نقطو تړل کيدل له منځه ځي يعنی نقطی يو د بل سره نه تړل کيږی‪ .‬نوپدی صورت‬
‫کی به ګواليي )‪ z (Cur5ed Curbs‬تعويضوی په ‪ x‬سره به معرفي شی شکل – ‪ - 6-1‬الف او‬
‫نور د ګرافيک تيپيک مختاړی د نوموړی توليدوونکو څخه په الندی ډول ذکر شوی دی‪.‬‬

‫‪ Y ‬وروسيتۍ ورته تضيح کوونکۍ )‪ (describer‬د ˚‪ 90‬په اندازه د يو خط په رسمولو سره د‬


‫مخکينی تعين شوی خط سره وصلوی د کټاری خط د ‪ 6-1‬په شکل کی وګوری‪.‬‬
‫‪ ‬د )‪ (-‬قطعه خط د رسم په فايل کی د نقطی د تشکيل سبب ګرځی ‪ ،‬کوم چه وروسته‬
‫پالن ته انتقال شوی دی‪ .‬نوموړی نقطه يا ټکى کيدای شی په خپله په پالن کی د مخکی‬
‫څخه په جوړشويو سمبولونو باندی تعويض شی – د بيلګې په ډول ونه ‪ ،‬مين هول چه په ‪-‬‬
‫‪6-1‬الف شکل کی د ‪ MH‬سره ښودل شوی ‪ ،‬اوروژوونکۍ په ‪.HYD‬که چيری دوهم قطعه‬
‫خط )‪ (-‬لومړی قطعه خط تعقيب کړی نود ځمکی ارتفاع به د ګرافيکی فايل ته انتقال شی ‪،‬‬
‫‪ HYD‬د ‪ - 6-1‬الف په شکل کی وګورۍ ‪ ،‬ځکه د ځينوبڼو ارتفاعات ښايي چه نوی غوښتل‬
‫شوی‪.‬‬
‫‪ ‬د )‪ (.‬ټکی نښه سيستم ته وظيفه ورکوی چه بيرته د لومړی نقطی سره د ورته حروفو‬
‫سره وتړی د ‪ BLDG‬او ‪ BUS‬نښی د ‪ 6-1‬الف په شکل کی وګوری يعني پدې سره‬
‫محيط بشپړيږی‪.‬‬
‫ورته شرکت يا کمپنی د ډيزاين سافټويرونه هم لری چه د هغه معلوماتو ټولوونکو لپاره ډيزاين‬
‫شوی چه د لمسی پردو ګرافيک کاروی چه هغوی هيڅ کوډ ورکولوته اړتيا نلری ‪ .‬ګرافيک په‬
‫لمسی پردو باندی جوړشوی دی چه يواځی د پردی د لمس پواسطه کارول کيږی‪ .‬نور د‬
‫‪47‬‬
‫سافټوير پروګرامونه مختلف تخنيکونه کاروی تر څو د ګرافيکي ټوټې سره د يوځای او يو بشپړ‬
‫تصوير يا شکل جوړکړی‪ .‬د مثال په توګه د ‪ SOKIA‬سافټويرپروګرام په خپله د يو جسم د‬
‫رسمولو او يوځای کولو توان لری ( لکه کټاره‪ ، Fence1‬د پياده رو څنډه ‪ Curb2 ، Curb1‬او د‬
‫‪ CL‬نښی) چه يو سرويرپه اسانۍ سره کولۍ شی هغه چاالن او مړ )‪ (On - Off‬کړی د ‪- 6-‬‬
‫‪ 1‬ب شکل وګوری‪.‬‬

‫ځانګړی کمپنی اوس داسی معلومات ټولوونکی توليدوي چه يو سروير ته اجازه ورکوی چه د‬
‫کار په ساحه کی ګرافيک جوړ کړی هغه هم په ډيره اسانۍ سره د ګرافيکو د څو کماندونو‬
‫)‪ (Commands‬په زده کولو سره چه کماندونه هم د ‪ Menu‬څخه را اخيستل کيږی او په ساده‬
‫ډول د لمسی پردی پر مخ د ګوتی په واسطه فشار ورکولو سره کارول کيږی‪.‬‬

‫په ځينو حاالتو کی دا ډيره موثره وی چه د نقطو څرګندونی د کمپيوټر د کيبورډ‬


‫پواسطه وروسته د سروی د اکمال څخه وټاکل شی‪ .‬د بيلګه په توګه د نقطو څرګندوونکو‬
‫داخلول په ځينو الکترونيکی ساحوی آالتو کی يو ډير وخت – مصرفوونکۍ کار دی هغه هم په‬
‫خاصه توګه په اتوماتيک حالت کی‪ .‬ددی څخه پرته‪ ،‬د توپوګرافيکی شکلونو ځينی بڼی (د اوبو‬
‫ژۍ په ډنډونواو جهيلونو کی) کوم چه کيدای شی په پرله پسی توګه واخيستل شی سروير‬
‫ته اجازه ورکوی د نقطو او جسمونو توضيح کوونکی په موثره توګه ايډيټ کړی هغه همم د‬
‫کمپي وټر پواسطه پرته لدی چه د معلوماتو په ټولوونکو کی په درجنونو او لس ګونو ځله شفرونه‬
‫او کوډونه ورداخل شی‪ .‬د معلوماتو ځينی ټولوونکی د وروستۍ داخلونۍ لپاره غوښتنه کوی‬
‫نو پدی حالت کی د ورته کوډونواو شرحه کوونکو د داخلولو څخه ممانعت کوی‪ .‬که چيری د‬
‫نقطو شرحه کوونکی غوښتل شوی وی چه په کمپيوټر کی داخل کړل شی نو پدی صورت‬
‫کی ساحوی نوټونه (د ‪ 6-3‬شکل و ګورۍ) ډير مهم ګڼل کيږی ددی خبری لپاره د ‪ 6-3‬شکل‬
‫يوه روښانه بيلګه ده‪ .‬د ډنډ غاړه د ‪ 6-2‬شکل کی د لسو نقطو پواسطه پيژندل شوی ده ‪ ،‬د‬
‫‪ 58‬نقطی سره شروع او ‪ 67‬باندی بشپړيږی‪ .‬د نقطی د تشريح د ايډيټ بڼه کيدلۍ شی د‬
‫مينو ‪ Menu‬څخه چه په الندی ډول ذکر شوی تر السه شی‪.‬‬

‫نقطی چه توضيح شی؟ د ‪ ( 66 .......... 58‬داخل يی کړی)‬ ‫‪‬‬


‫توضيحات؟ ‪ ( ZPOND‬داخل يې کړی)‬ ‫‪‬‬
‫نقطی چه توضيح شی؟ ‪ ( 67‬داخل يې کړی)‬ ‫‪‬‬
‫توضيحات؟ ‪ ( POND‬داخل يې کړی)‬ ‫‪‬‬

‫‪ Point‬نقطه‬ ‫تشريحات‬

‫‪1‬‬ ‫‪ZC1‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪ZC2‬‬

‫‪48‬‬
3 Z Fence

4 HYD

5 Zbus

6 Zbus

7 Zbus

8 Bus

9 ZC1

10 XC1

11 ZC1

12 C1

13 ZC1

14 ZC1

15 XC1

16 MH

17 MH

18 Z Fence

19 Y Fence

20 ZC2

21 ZC1

22 ZBLDG

23 ZBLDG

24 ZBLDG

25 BLDG

49
26 Fence

27 C2

28 C1

50
‫‪N‬‬

‫‪ 17.16‬الف شکل‬

‫‪51‬‬
‫ نقطه‬Point ‫تشريحات‬

1 CURB1

2 CURB2

3 FL1

4 HYD

5 BLD1

6 BLD1

7 BLD1

8 BLD1 CLOSE

9 CURB1 PC

10 CURB1

11 CURB1 PT

12 CURB1

13 CURB1 ST

14 CURB1 PC

15 CURB1

16 SAN

17 STM

18 FL1

19 FL2 JP

20 CURB2

21 CURB1 PT

52
‫‪22‬‬ ‫‪BLD2‬‬

‫‪23‬‬ ‫‪BLD2‬‬

‫‪24‬‬ ‫‪BLD2‬‬

‫‪25‬‬ ‫‪BLD2 CLOSE‬‬

‫‪26‬‬ ‫‪FL1‬‬

‫‪27‬‬ ‫‪CURB2‬‬

‫‪28‬‬ ‫‪CURB1‬‬

‫‪N‬‬

‫‪ 17.16‬ب شکل‬

‫وروسته لدی چه د نقطی توضيحات په مناسبه توګه کوډ شول ( کيدای شی چه په‬

‫‪53‬‬
‫مستقيمه توګه د ساحوی کوډونو يا د ايډيټ د تخنيک په مرسته چه دلته تشريح شوی دی ) نو‬
‫دوهم کماند د بلی کښته خواته کشيدونکی ‪ Menu‬څخه يواځی د يوې عمليې په اجرا سره‬
‫ترسره شی ‪ ،‬چه په نوموړی کماند سره د کوډ شويو نقطو تشريحاتو فايل په ګرافيکی شکل‬
‫باندی اړوی چه په پايله کی د ډنډ شکل په الس راځی‪.‬‬

‫د نقطو د تشريح لپاره د څلورو بټنو استعمال کوم چه وړاندی يی يادونه وشوه د ساحوی‬
‫داخلونی د طريقی څخه چه د ډنډ د لسو نقطو د تشريح لپاره په کار وړل کيږی کوم چه پدی مثال‬
‫کی يې يادونه وشوه ډيره ساده او اسانه ده او لږ کارته اړتيا ليدل کيږی‪ .‬ډير لوی او پراخه‬
‫انجنيری شکلونه او نقشی د ډيرو زياتو ساحوی نقطو تعينولو ته اړتيا لری چه ددی ډول وروستۍ‬
‫سروی لپاره د نقطو د تشريح ايډيټ ډير کار غواړی‪.‬‬

‫کولۍ شو چه ووايو ډيری پروژی اړتيا لری چه ګرافيکی شکلونه يې د ټوټل سټيشن‬
‫په مرسته پرمختګ ومومی چه دا کار د ساحی د نقطی د تشريح د کوډونواود وروستی سروی‬
‫د نقطی د تشريح د ايډيټ په مرسته تر سره کيږی‪ .‬دا‬ ‫‪Post-sur5ey‬‬
‫خبره بايد په ياد کی ونيول شی چه ددی ډول نويو او عصری سروی ګانو کاميابی تراوسه هم د‬
‫پخوانيو موده وتلو ساحوی با اعتباره نوټونو باندی تر ډيره زياته اندازه اړه لری ‪ ،‬اوبله خبره هم دا‬
‫چه د ساحی د پالن خاکه د سروی د کارونو لپاره تر ډيره حده پوری د ساحی سروير پوری اړه‬
‫لری هغه هم د ساحی د مستقيم کوډ ورکولو د تخنيک او يا د وروستۍ سروی د معلوماتو د‬
‫پروسيس په مرسته‪ .‬د سروی د پروګرام ټول اوسنی معرفی شوی سافټويرونه سرويران توانوی‬
‫چه د سروی بشپړ پالنونه جوړ او توليد کړی‪ .‬د معلوماتو ټولوونکی اوس کوالى شی د سروی‬
‫فايلونه د ‪ .dxt‬د فارمات په شکل سره د ‪ AutoCAD‬د پروګرام لپاره اويا فايلونه د هغوی د اخری‬
‫پروسيس په خاطر د ‪ ESRT‬په حالت کی د ‪ GIS‬د پروګرامونو لپاره واړوی‪ .‬همدارنګه د نقشو لپاره‬
‫عرضانی ‪ ،‬طوالنی قطعی او مسيرونه د کمپيوټر په مرسته جوړيدلۍ شی او ددی څخه وروسته‬
‫د ډير نوی جوړشوی ‪ .xml‬فايل په شکل سره د معلوماتو ټولوونکو ته وليږدول شی‪.‬‬

‫‪54‬‬
‫‪18.16‬شکل‪ :‬ساحوي نوټ د يو تړلي تريورس بيلګه‬

‫‪55‬‬
‫‪ 19.16‬شکل پوری مربوط‬

‫‪ 24.16‬د ټوټل سټيشن په کارولو سره د ساختمانی نقشو جوړول‬


‫‪56‬‬
‫موږ ددی کتاب په تيرو بحثونو کی وليدل چه ټوټل سټيشن په خاصه توګه د توپوګرافيکی‬
‫سروی ګانو لپاره يوه ډيره موثره آله وه او موږ دا هم وليدل چه ټول شوی معلومات په ډيره اسانی‬
‫سره کمپيوټر ته انتقال شول او کوردينات يي د ‪ E ، N‬او ارتفاع يې د )‪ (X,Y,Z‬په شکل او د هغه‬
‫اړوند نور معلومات ېي پروسيس کړل‪ .‬ټوټل سټيشن د توپوګرافيکی سروی په ترسره کولو کی د‬
‫پام وړ ډير زيات ممکنه موثريت رامنځته کړی دی چه دا موثريت هم کيدالى شی د سروی د‬
‫نقشو په جوړولو کی وليدل شی کله چه د اصلی نقطی کوردينات د کمپيوټر په حافظه يا د ‪ CD‬په‬
‫شکل سره د هغوی د ډيزاين د کليدی نقطو د کورديناتو سره يو ځای پدی دوه حالتونو کی‬
‫موجوديږی‪ .‬د ال ډيری توضيح لپاره ‪ ،‬د سرک د ساختمانی پروژی مثال په نظر کی ونيسۍ‪.‬‬
‫لومړی توپو ګرافيکی معلومات ټوليږی هغه هم د ټوټل سټيشن په کارولو سره چه د کنترولی‬
‫نقطو په مختلفو موقعيتونو کی اعياريږی (ابتدايي سروی)‪ .‬معلومات چه راټول شی نو کمپيوټر ته‬
‫داخليږی ‪ ،‬منظميږی او که چيری اړتيا وليدل شی نو د ‪ ، Y ، X‬او ‪ Z‬په کورديناتو بدليږی‪.‬‬

‫وروسته لدی کيدای شی د سرک د ډيزاين لپاره راز راز د ډيزاين او د کورديناتو هندسی‬
‫پر وګرامونه و کارول شی‪ .‬کله چه غوښتل شوی افقی او عرضی مقطع ‪ ،‬او د سرک د مسير په‬
‫وړاندی ټول معلومات اماده او تهيه شی نو دټولو مهمو افقی او عمودی پارامترونو (ارتفاعات)‬
‫غوښتل شوی کوردينات کيدلۍ شی د کمپيوټر په مرسته محاسبه او په کمپيوټر کی د فايل په‬
‫شکل ذخيره شی‪.‬‬

‫د نقطو اخيستل شوی کوردينات د سرک د پياده رو د پاسه او د سرک د مرکزی خط په‬
‫شمول حالتونه د منظمو سټيشنونو لپاره څرګندوی او هم ددوی تغير په مسير او ميالن کی‬
‫آبګيرونو‪ ،‬ترافيکی ټاپوګانو او دسرک د ګواليي او د سرک د‬ ‫مطالعه کوی‪ .‬پدی کورديناتو کی د‬
‫غيرو منظمو اجزاو کوردينات شامل دی‪.‬‬

‫د کمپيوټر فايلونه اوس د ټولو کنترولی سټيشنونو د کورديناتو ‪ ،‬د توپو ګرافيکی جزياتو او‬
‫د ډيزاين د اجزاو د نقطو لرونکی دی‪.‬‬

‫د کنترول د نقطی او د نقشی د نقطی د کوردينات )‪ (Z,X,Y‬ددنه وروسته کيدالى شی‬


‫ټوټل سټيشن ته وليږدول شی‪ .‬نقشه )‪ (Layout‬د ټوټل سټيشن په اعيارولوسره د هغه د ‪layout‬‬
‫په حالت کی ترسره کيږی‪ .‬آله د پخوا څخه په يو پيژندل شوی کنترولی نقطه باندی اعياره کړی‬
‫او بلی پيژندل شوی کنترولی نقطه ته يې توجه کړی‪ .‬په دوهم پړاو کی ‪ ،‬که چيرې آله اوس هم‬
‫د ‪ layout‬په حالت کی وی او وروسته ددی نقشی د لومړی نقطی نمره آلی ته داخله کړل شی‬
‫‪ ،‬نود غوښتل شوی نقشی د ازيموت يا زاويې او د نقشی د فاصلی د څرګنديدو سبب ګرځی‪.‬‬

‫که چيری د نقشی نقطه د ټوټل سټيشن د غوره شوی سټيشن څخه تعين کړو نود نقشی زاويه‬
‫يا ازيموت (په اوتوماتيکه توګه د موتور لرونکی ټوټل سټيشن په واسطه منځته راځی) ‪،‬او فاصله د‬
‫الرښوونو‬ ‫ښودونکی‬
‫( وروسته‪/‬وړاندی ‪( ، ) Backward / Forward‬چپ‪/‬ښی ‪ ، )Left/Right‬او د (ښکته‪/‬پورته‬
‫‪ )Up/Down‬په مرسته تعينيږی تر څو غوښتل شوی نقطه د نقشی پرمخ تعين کړی‪.‬‬

‫کله چه ټوټل سټيشن په تعقيبی حالت )‪ (Tracking‬کی اعيار شی نو لومړی منشور‬


‫هدف ته نږدی اعيار کړی چه هغه هم د چټک ازميښت – خطا اندازه ګيری په حات کی ‪ ،‬د ‪7-1‬‬
‫‪57‬‬
‫شکل که جدول د سرک د ساختمانی پروژی کمپيوټری چاپ څرګندوی پدی جدول کی ټوټل‬
‫سټيشن د ‪ CX – 80‬کنترولی نقطی د ازيموت سره په تړلو اعيار شوی دی په نوموړی جدول کی‬
‫د ‪ 957‬نقطه وګوری‪.‬‬

‫سروير دوه الری غوره کوالى شي ‪:‬‬

‫(‪ )1‬حقيقی ازيموت )‪ (213˚57′ 01″ , line 957‬په بيک سايټ ‪ BS‬باندی اعيار کړی او‬
‫وروسته افقی دايره د نقشی د غوښتل شوی نقطی چاپ شوی ازيموت ته دوران ورکړی ‪ ،‬اويا‬
‫(‪ )2‬د بيک سايټ لپاره د ˚‪ 0‬درجه اعياره او وروسته د ساعت د عقربی په مطابق زايي ته دوران‬
‫ورکړی کومی چه نقشی د هری غوښتل شوی نقطی لپاره په جدول کی ذکر شوی دی‪.‬‬

‫د احتياط لپاره ‪ ،‬کله چه د بيک سايټ قرات ترسره شو نو سرويرمعموال د دوهمی او‬
‫دريمې کنترولی نقطو قراتونه ترسره کوی ( په جدول کی لومړی ‪ 12‬نقطه وګوری) تر څو د زاويو‬
‫اعيارتوب او ازيموت ډاډمن کړی‪ .‬د کمپيوټر په مرسته جوړ شوی جدول د نقطو کوردينات او د‬
‫نقشی پرمخ دهری نقطی ‪ baseline‬تناسبيت هم ذکری کوی‪ .‬د‪20.16‬شکل کی جدول وګورۍ‪.‬‬

‫‪58‬‬
59
‫د ‪22.16‬شکل د يوی ساختمانی پروژی د پالن يا نقشی يوه برخه موږ ته څرګندوی چه د‬
‫‪20.16‬شکل دجدول سره اړه لری‪ .‬نقشه ( معموال د ديجيټلی پالټر په مرسته د کمپيوټر د فايل‬
‫څخه رسم او چاپ شوی ‪21.16‬شکل ) د سروير لپاره يوه مرستندويه وسيله ده ترڅو په ساحه‬
‫کی د سروی کارونه د کاغذ پرمخ په درسته توګه وښي‪ .‬پدی نقشه کی ټولی نقطی کومې چې‬
‫په جدول کې ذکر شوی دی د ګواليانو د معلوماتو او د نورو توضيحي نوټونو سره يو ځای ښودل‬
‫شوی دی‪.‬‬

‫‪21.16‬‬
‫شکل‪:‬‬

‫ديجيټلی پالټر‬

‫‪60‬‬
‫‪ 22.16‬شکل‪ :‬د يوې ساختمان پروژي د پالن يا نقشې يوه برخه‬

‫ګڼ شمير نوی ټوټل سټيشنونه ډير موثر تخنيکونه وړاندی کوی ‪ ،‬ددی لپاره چه د نقشی ټول‬
‫معلومات د کاغذ پرمخ وښودل شی لکه د )‪ (20-16‬شکل د جدول په شان ‪ ،‬نو نوموړی معلومات‬
‫‪61‬‬
‫کيدای شی د ټوټل سټيشن مايکرو پروسيسور ته داخل شی‪ .‬يو سرويرددی څخه وروسته کوالى‬
‫شی په ساحه کی د پخوا څخه قرات شوی او يا تعين شوی نقطی دوهم ځل لپاره تعين او‬
‫دهغوی مربوطه ‪ BS‬پيدا او ټوټل سټيشن په هره نقطه باندی اعيار شی‪ .‬د غوښتل شوی نقطی‬
‫نمره په آله کی داخليږی او د نوموړی نقطی پوری اړوند د نقشی زاويه او فاصله د پخوا نه د‬
‫ذخيره شويو معلوماتو څخه تر السه کيږی او دا ټول د آلی د شيشه يې پردی پر مخ د ګرافيک په‬
‫شکل سره څرګنديږی‪ .‬نقشه کيدالى شی د ازيموت په صحيح اعيارولو سره پرمخ يووړل شی او‬
‫وروسته د ازميښت او خطا تخنيک )‪ (Trial – Error Technique‬په مرسته منشور د نقشی د‬
‫فاصلی په امتداد وړاندی وړل کيږی ( ټوټل سټيشن د ‪ Tracking‬په حالت کی د ټولو اندازه ګيريو‬
‫لپاره اعياريږی پرته د وروستۍ اندازه ګيرۍ څخه)‪.‬‬

‫په ځينو ټوټل سټيشنونو کی منشور يواځی په ساده ډول د پاتی ‪ ±‬چپی‪/‬ښی فاصلی پواسطه‬
‫تعقيبيږی چه د پاتی ‪ ±‬نږدیلری فاصلی سره يوځای ښودل کيږی‪ .‬کله چه صحيح عدد ته رسيږی‬
‫ته‬ ‫موږ‬ ‫ښودنی‬ ‫دواړه‬ ‫نو‬
‫)‪ 0.00m (0.00 ft‬ښيی‪ .‬که چيری موتور لرونکۍ ټوټل سټيشن وکارول شی نو د نقطی د نمری‬
‫په داخلولو سره په آله کی پدی صورت کی آله په خپله په يوه مناسبه زاويه څرخی‪.‬‬

‫که چيری آله په يوه نامعلومه نقطه باندی ودرول شی يا اعياره شی چه دغه حالت يې د ‪Free‬‬
‫‪ Station‬په نوم هم ياديږی نو ددی نقطی کوردينات کيدای شی د نورو کنترولی نقطو د کورديناتو‬
‫د قرات څخه چه ال پخواهغوی معلومی شوی وی او مربوطه معلومات يې ټوټل سټيشن د‬
‫مايکروپروسيسور څخه په الس راځی‪ .‬نوموړی تخنيک ‪ Resection‬په نوم يادوی او دا تخنيک په‬
‫ټولو نويو ټوټل سټيشنونو کی موجود دی‪ .‬ددوه کنترولی نقطو قرات کولۍ شی د آل سټيشن‬
‫معلوم کړی پداسی حال کی چه اضافی قراتونه يعنی لږ ترلږه تر څلورو پوری الزمی وی چه په‬
‫هغی سره يو ډير دقيق حل ترالسه کيږی او د صحت اندازه زياته په الس راځی‪.‬‬

‫ځينی تيودوليتونه او ټوټل سټيشن د الرښوونکی رڼا سره مجهز راځی چه ددوی په مرسته د‬
‫منشور د راډوړونکۍ کوالى شی په چټکۍ او اسانۍ سره د يو خط په امتداد د منشور راډ ته‬
‫حرکت ورکړی‪.‬‬

‫‪62‬‬
‫‪ 24.16.‬شکل‬ ‫‪23.16‬شکل ( ‪ TC 800‬ټوټل سټيشن)‬

‫‪ 25.16‬شکل (الرښود نور يا رڼا)‬

‫د ‪ TC-800‬ټوټل سټيشن کوم چه فورا چاالن شی پرته د کوم ځنډ څخه کارول کيږی‪ .‬نوموړۍ د‬
‫‪ 2000‬نقطو د ذخيره کولو اود الرښود نور يا رڼا لروونکی دی‪ .‬پدی ترتيب نوموړی ټوټل سټيشن د‬
‫سروی د نقشو لپاره ډيره الس په کار آله ده ځکه چه د منشور راډ وړونکۍ په چابکۍ سره‬
‫منشور د رنګه نورونو په ليدلو سره کوم چه د ټوټل سټيشن څخه توليديږی د يو خط په استقامت‬
‫حرکت ورکړی‪ .‬دغه پړکيدونکی رڼاګانی ( ژيړه چپې خوا ته او سره يې ښۍ خواته کوم چه د‬
‫منشور وړونکې ليدلی شی) د ‪ 100m‬په فاصله کی تر ‪ 12m‬پوری پراخه وی چه دمنشور‬
‫انتقالوونکۍ توانوی منشورد هغه خط په استقامت ودروی کوم چه د ټوټل سټيشن د کاروونکی‬
‫لخوا د وروستۍ اندازه حد ورکول کيږی‪ .‬د اتومات هدف پيژندونکی )‪ (ATR‬په کارولو سره قرات‬
‫پروسه په اتوماتيکه توګه بشپړيږی‪.‬‬

‫‪ 25.16‬موتورلرونکی ټوټل سټيشنونه ‪Motorized Total Stations‬‬


‫يو ډير لوی او موثر تغير په ټوټل سټيشنونو کی ددوه ګونو وظيفو د ترسره کولو د موتور اضافه‬
‫کول دی چه نوموړی توکۍ د آلی د عمودی او افقی حرکت سبب ګرځی‪ .‬موتورو باندی سنبال‬
‫آالت داسی ډيزاين شوی دی چه په اتوماتيکه توګه د منشور د هدف پلټنه کوی او وروسته د پيدا‬
‫‪63‬‬
‫کيدو څخه يې په صحيح توګه کلپوی ‪ ،‬ددی لپاره چه پيژندل شويو نقطو په لوری وڅرخيږی او‬
‫زاويې اندازه کړی او د ټوټل سټيشن په داخلی ذخيره کی د نوموړو نقطو د کورديناتو څخه کار‬
‫اخلی ‪ ،‬او دوه ځله اوتومات مرکزيت په مرسته زاويې تکراريږی‪ .‬که چيرې نوموړی آله د لری اداره‬
‫کوونکی ‪ Remote Controller‬کوم چه د منشور وړونکی پواسطه نيول کيږی سره يوځای و کارول‬
‫شی نو د سروی د ترسره کولو په وخت کی لږ پرسونل ته اړتيا پيښيږی‪.‬‬

‫‪Automatic Target‬‬ ‫‪ 26.16‬په اوتو ماتيک ډول د هدف پيژندل‬


‫)‪Recognition (ATR‬‬
‫ځينی آلی د اوتوماتيک هدف پيژندوونکو ‪ ATR‬سره يو ځای ډيزاينيږی کوم چه د اليزر ‪ laser‬او‬
‫انفراريډ‬
‫‪ infra-red‬شعاع ګانی کاروی‪ .‬نوموړی شعاع ګانی د ټوټل سټيشن د تلسکوپ څخه منشور ته‬
‫استول کيږی چه منعکس شوی شعاع ګانی د منشور څخه بيرته د داخلی چارج ‪ -‬جوړه آلی د‬
‫کمری‬
‫‪ internal charge – coupled de5ice camera‬اخيستل کيږی ‪ ATR ،‬ته د اوتوماتيک کلپوونکی او‬
‫اوتوماتيک تعقيبوونکی په حيث هم اشاره شوی ده‪.‬‬

‫لومړی په اختياری توګه تلسکوپ بايد د منشور په طرف توجه شی که هغه د الس په ذريعه وی‬
‫او که د کوم سافټوير پواسطه وی ‪ ،‬وروسته موتور لرونکی آله خپل عمودی متقاطع محورونه‬
‫دمنشور په مرکز ( دقوس ددوه ثانيو په منځ کی) باندی منطبقوی‪ .‬کومه پاتی شوی خطا که‬
‫وليدل شی هغه اندازه کيږی او افقی او عمودی زاويو باندی تطبيقيږی‪.‬‬

‫د ‪ ATR‬مودول يو ډيجيټلی کمره ده چه منعکس شوی ليزر ‪ laser‬توازن ياداشتوی او آلی ته اجازه‬
‫ورکوی تر څو په اوتوماتيک ډول ترهغه وخت پوری حرکت وکړی ترڅو د تلسکوپ عمودی خطونه پا‬
‫اليکترونيکی توګه په نقطه باندی اعيار کړل شی ‪ ،‬نو آله کولۍ شی چه زاويه او فاصله دواړه‬
‫قرات او ثبت کړی ‪.‬‬

‫راپورونه روښانوی هغه وخت چه ددی کار د ترسره کولو لپاره غوښتل شوی دی ( کوم چه ددی‬
‫طري قی پواسطه السی فوکس او قرات له منځه تللۍ) هغه د هغه وخت چه د يو معمولی ټوټل‬
‫سټيشن لخوا نيول کيږی د ‪ 1/3‬تر ‪ 1/2‬برابره دی‪.‬‬

‫‪ ATR‬د ‪ lock-on‬د حالت (‪ (Mode‬سره يو ځای اعيار شوی دی چيرته چه ټوټل سټيشن يو ځلی‬
‫منشور ته توجه شی نو ټوټل سټيشن د ‪ Prism‬حرکت د سټيشن څخه سټيشن ته په خپله‬
‫تعقي بوی‪ .‬ددی لپاره چه ډاډمن اوسو ايا منشور آلی ته توجه شوی دی او که نه نو د ˚‪ 360‬منشور‬
‫(‪ 8-1‬شکل وګورۍ) د سروير سره د منشور په ساتلو کی تر يو وخت پوری د ‪ Lock-on‬په حالت‬
‫کی مرسته کوی‪.‬که چيری د ‪ Lock-on‬حالت نظر کومو موانعو ته د السه ووځی نو دی بيرته په‬
‫غيری اوتوماتيکه توګه يعنی په الس سره منشور ته د توجه کولو څخه وروسته فعاليدالى شی‪.‬‬
‫‪ ATR‬تر ‪ 1000m‬پوری هدفونه پيژندلۍ شی ‪ ،‬په تياره کی هم کار ورکوی ‪ ،‬ډير دقت او فوکس ته‬
‫هم اړتيا نه ليدل کيږی ‪ ،‬د منشورد ټولو ډولونو سره کار ورکوی او د ‪ 100m‬په فاصله سره د ‪Lock-‬‬
‫‪ on‬حالت ساتلۍ شی هغه هم که چيری د منشور د حرکت سرعت تر ‪ 11‬مايله په يو ساعت‬
‫کی وی‪.‬‬
‫‪64‬‬
‫منشورونه د هغوۍ د پايو سره‬ ‫‪ 26.16‬شکل‪ 360˚ :‬منشور‬

‫‪65‬‬
‫‪TDA5005‬مودول ‪ATR‬‬

‫‪ 27.16‬د لری څخه کنتروليدونکی سروی ‪Remote Controlled Sur5ey‬‬


‫جيوډيميټر(‪ ) Geodimeter‬د ‪ 1990‬م کال په پايلو کی د سروی د سيستم په حيث و‬
‫پيژندل شو کوم چه يو ډول ټوټل سټيشن دی (د ‪ 27.16‬شکل وګورۍ) په موتورنو باندی سنبال دی‬
‫چه عمودی او افقی حرکتونه کنترولوی‪ .‬نوموړۍ ټوتل سټيشن کيدالى شی چه د يو عادی ټوټل‬
‫سټيشن په حيث وکارول شی ليکن کله چه نوموړۍ د منشور د کنترولر سره يوځای شی نو د‬
‫سټيشن آله کيدالی شی د لری څخه د سروير لخوا د منشور د سټيشن څخه د راډيو تيالمتری‬
‫‪ Radio Telemetry‬پواسطه کنترول شی‪.‬‬

‫جيوډيميټر‬ ‫جيوډيميټر د پايې سره يو ځاى‬


‫د جيوډيميټر ‪LCD‬‬

‫‪66‬‬
‫‪27.16‬شکل‪ :‬د لرى څخه کنتروليدونکې آلې‪[7].‬‬

‫‪ 360o‬منشور‬

‫ټوټل سټيشن‬

‫د معلوماتو ټولوونکۍ‬

‫د منعکس کوونکي‬
‫پايه‬

‫د لرې کنترولوونکي او‬


‫موډيم‬

‫د معلوماتو ټولوونکي‬

‫‪29.16‬شکل‪ :‬د لری‬


‫کنترولوونکۍ او موډيم‬

‫‪28.16‬شکل‪ :‬ټوټل سټيشن]‪[7‬‬

‫کله چه د ټوټل سټيشن دآلی د ‪ Remote Control‬تکمه فعاله کړل شی نو د سټيشن‬


‫دآلی څخه معلومات ‪ Remote Controller‬ته استول کيږی ‪ ،‬چه د لری پيدا کوونکی واحد‬
‫‪ Remote Positioning Unit‬يا ‪ RPU‬په نوم هم ياديږی‪ RPU .‬په يوه پايه ‪ ،‬منشور‪ ،‬معلوماتو‬
‫ټولونوکۍ ( چه تر ‪ 1000‬مترو پوری د ذخيره کولو توان لری) ‪ ،‬ټيلی متری آله چه د سټيشن د آلی‬
‫سره ارتباط لری ‪ ،‬توجهی تلسکوپ کله چه د دوباره د آلی سټيشن ته توجه شی چه د زاويی د‬
‫کوږوالی د حس کولو اجازه ورکوی کومه چه وروسته د راديويی اړيکو پواسطه د آلی سټيشن ته‬
‫ليږدول کيږی‪ .‬په پايله کی آله کولۍ شی په اتوماتيکه توګه خپل تلسکوپ ته د زاويی د مناسبی‬
‫کږيدنی سره حرکت ورکړی ‪ ،‬او آله توانوی چه يو افقی اوتوماتيک حرکت وکړی چه په پايله کی‬

‫‪67‬‬
‫آله په سټيشن کی په منشور باندی په صحيح توګه توجه کيږی او حرکت يې بنديږې (‪8-2-‬‬
‫‪2‬شکل)‪.‬‬

‫نورمال عمليات دا غواړی چه د سټيشن واحد په يو کنترولی سټيشن او يا په آزاد‬


‫سټيشن ‪ Free Station‬باندی ودرول شی چه دهغوی کوردينات د ‪ Resection‬په مرسته پيدا‬
‫کيدلۍ شی چه پخوا ذکر شوی دی و چه د بيکسايټ ‪ BS‬کوردينات د بلی کنترولی نقطی څخه‬
‫اخيستل کيږی چه پدی سره د ټوټل سټيشن موقعيت او جهت تعينيږی‪ .‬عمليه د دواړو واحدونو‬
‫‪ units‬لپاره د هغوی په فعالولو سره د ‪ Remote Unit‬کی شروع کيږی‪ .‬د لری ريموټ توجهی‬
‫تلسکوپ د واحد سټيشن په لوری قرار نيسی او حس شوی عمودی زاويه د ‪ Telemetry‬پواسطه‬
‫واحد سټيشن ته ليږل کيږی‪ .‬د دی څخه وروسته د سټيشن واحد په اتوماتيکه توګه خپل‬
‫تلسکوپ په عمودی سطحه کی په صحيح زاويي سره اعياروی او په افقی توګه د ريموټ يونټ‬
‫پلټنه شروع کوی ‪ ،‬د پلټنی ساحه تر يو يو معين حد پوری قرار لری د مثال په ډول تر ˚‪ 70‬چه د‬
‫پلټنی وخت را کموی‪ .‬او اخيری حد يې تر ‪ 700m‬پوری دی‪ .‬کله چه اندازه ګيری (فاصله او زاويه)‬
‫بشپړه شی نو د نقطی نمره او دهغی پوری تړلی د معلوماتو کوډ (شفر) کيدالى شی د معلوماتو‬
‫ټولوونکی پواسطه چه د منشور د پايی سره وصل دی منتقل شی‪ .‬د موتور لرونکو ټو ټل‬
‫سټيشنونو يوه بڼه چه د ‪ ATR‬سره کارول کيږی سروير ته اجازه ورکوی ترڅو د ‪ FACE1‬او ‪FACE2‬‬
‫معلوم تعداد زاويې جمعه او اوسط کړی هغه هم د نظر يو نقطی ته هغه هم په ساده توګه د‬
‫نقطی په قرات کولو او توجه کولو سره آله نورپه خپله کولۍ شی چه د هغه راتلونکی علميی تر‬
‫سره کړی‪.‬‬

‫کوم وخت چه نوموړی آله په ساحه کی د نقشی د تطبيق لپاره وکارول شی نو دغوښتل شوی‬
‫نقطی نمره د ‪ Remote Unit‬په آله کی ورداخليږی نو د ټوټل سټيشن آله په اتومايکه توګه څرخی‬
‫او غوښتل شو ی زاويه پيدا کوی کومه چه د پخوا څخه د ټوټل سټيشن او ‪ Remote Unit‬په ذ‬
‫خيرو کی وجود لری‪ .‬د لری واحد کاروونکۍ منشور په تقريبی توګه د تعقيبوونکی نور په استقامت‬
‫ځای پر ځای کوی ‪ ،‬چه دا نور ددی آلی لپاره سور ‪ Red‬او شين ‪ Green‬ښکاری بيا هم د‬
‫کاروونکی په موقعيت پوری اړه لری که چيری هغه چپ او يا ښۍ طرف ته وی ‪ ،‬خو که چيری‬
‫کاروونکی په منځ کی والړ وی نو نور به سپين ‪ White‬ښکاره کيږی‪.‬‬

‫د فاصلی او زاويې قي متونه به د کاروونکی ته به هغه وخت کی معلوم او مشاهده شی چه‬


‫نوموړۍ د نقطی په موقعي ت کوم چه په نقشه باندی ښودل شوی ودروی‪ .‬ځکه لری واحد د ‪0.45‬‬
‫ثانيو په دقت سره اندازه ګيری په چټکی سره ترسره کوی او دغه آله ګڼ شميراندازه ګيريو د‬
‫اوسط کولو وړتيا هم لری ‪ ،‬صحيح او دقيقه نتيجه نتيجې به په هغه صورت کی په الس راشی‬
‫کله چه د منشور پايې ته په چپ‪/‬ښۍ او مخکی‪/‬وروسته ډول لږ شانته حرکت ورکړل شی‪ .‬لکه‬
‫څرنګه د بيک سايت کوردينات د انفرا ريډ ‪ infra-red‬او ‪ Telemetry‬په استعمال سره ترالسه‬
‫کيدالى شی ‪ ،‬نو نوموړی سيستم به وروسته د تياری د ورکيدو څخه به موثره وی ‪ ،‬خو د شپی‬
‫لخوا ددی کارول او د سروی اجرا کول نظر د راتلوونکی ورځی کار ته چه هلته د ترافيکو حجم هم‬
‫ډير وی د شپی لخوا په لږوخت او بيله ازدهام څخه ترسره کيدالى شی‪.‬‬

‫‪68‬‬
‫د ‪29.16‬شکل د لری څخه کنترول کيدوونکی ټوټل سټيشن د ‪ ATR‬او ®‪ EGL1‬د استعمال سره‬
‫يوځای ښودل شوی چه منشور و پلټی او هغه د نقشی د صحيح خط دپاسه تعين کړی ‪ ،‬چيرته‬
‫چه کاروونکۍ يا سروير زاويه او فاصله ياداشت کوی ترڅو د نقشی صحيح موقعيت معلوم شی‪.‬‬
‫)‪ (X5I.29‬شکل موتور لروونکۍ ټوټل سټيشن د هغی د مختلفو بڼو سره راښايي‪.‬‬

‫‪ 29.16‬شکل‪ :‬ټوټل سټيشن‬

‫‪28.16‬د عصری ټوټل سټيشن د خصوصياتو لنډيز‬


‫د عصری او نويو ټوټل سټيشنو ځينی يا ټول ډولونه يې الندی وړتياوی لری‪:‬‬

‫‪ ‬ځينې ټوټل سټيشنونه غواړی چه افقی او عمودی دايرې د ˚‪ 360‬په اندازه وڅرخيږي تر‬
‫څو زاويې د اندازه کولو عمليې تر سره کړی پداسی حال کی چه نوی ډولونه يې د زاويو د اندازه‬
‫کولو دی حالت ته اړتيا نلری‪.‬‬
‫‪ ‬دوی کيدالی شی د دوه ګونو حرکت لرونکو موتورونو ‪ Ser5omotors‬سره سنبال وی‬
‫ترڅو افقی او عمودی حرکتونه تر سره کړی ( د روباتيکو ‪ Robotic‬عملياتو لپاره يو اساس)‪.‬‬
‫‪ ‬روباتيکه ‪ Robotic‬آله کيدالی شی چه تر ‪ 1200m‬فاصلی پوری د منشور د پايې څخه‬
‫کنترول شی‪.‬‬
‫‪ ‬دتلسکوپ لويوالۍ‪ :‬ګڼ شمير ټوټل سټيشنونه د ‪ 26x‬يا ‪ 30x‬دلوی والی درجه لری‪.‬‬
‫‪ ‬د فوکس د فاصلی اصغری اندازه يې د ‪ 1.7 – 0.5‬مترو په لړی کی ده‪.‬‬

‫‪69‬‬
‫‪ ‬د فاصلی اندازه ګيري تر ځانګړيی يا يو منشور پوری د ‪ 5 – 2‬کيلومترو پوری ده چه د‬
‫دريو منشورنو لپاره تر ‪ 10‬کيلو مترو پوری وی‪.‬‬
‫‪ ‬د محور ګډ ليدوونکی ليزر ‪ coaxial 5isible laser‬لړی ېې پرته د منعکس اندازه ګيری‬
‫څخه د ‪ 700 – 250‬مترو ده‪.‬‬
‫‪ ‬د زاويو د اندازه کولو دقت يې د ‪ 1‬څخه تر ‪ 10‬ثانيو دی ( دقت د معياری انحراف څخه‬
‫عبارت دی که هغه مستقيم وی اوکه معکوس)‪.‬‬
‫‪ ‬فاصلی دقت ‪ ،‬د منعکس کوونکی په استعمال سره‪ :‬نورمال يې د ‪، 2mm + 2ppm‬‬
‫تعقيبی يې ‪ ، 5mm + 2ppm‬نا منعکس کوونکی يې ‪ 3mm + 2ppm‬او د لوړی لړی‬
‫نا منعکس کوونکی يې ‪5mm + 2ppm‬‬
‫‪ ‬د سترګو په وړاندی بی خطره ليزر ( لومړی کالس او دوهم کالس يې احتياط غواړی)‬
‫‪ ‬نا منعکستوب يې تر ‪ 800m‬پوری دی د کودک د خړ کارت ‪ 90‬په سلو کی (انعکاس) ‪،‬‬
‫او تر ‪ 300m‬د کودک د خړ کارت ‪ 18‬په سلو کی ( انعکاس)‬
‫‪ ‬اتومات فوکس‬
‫‪ ‬په اتوماتيکه توګه د چاپيريال درکول ( فشار او حرارت درجه) ‪ ،‬د ‪ ppm‬د دقت سره کوم‬
‫چه د اندازه شويو فاصلو باندی تطبيق شوی او يا د ‪ ppm‬دقت سره کوم چه دالس‬
‫پواسطه داخل شوی وی‪.‬‬
‫‪ ‬د بلوتوت بيسيمه اطالعات اويا دهغه د کيبل پواسطه اتصال‬
‫‪ ‬معياری معلومات ټولوونکی ( وصل شوی اوغير وصل شوی) ‪ ،‬اويا معلومات ټولوونکی د‬
‫پوره ګرافيکو ( د څلورو خطونو پوری د ليکلو وړتيا ولری) سره چه د لمسی پردو‬
‫لرونکی او دهغوی کماندونه ولری او هم د چټکی ايډيټ کولو او د لغتونو د تصحيح او‬
‫همدارنګه د کيبورډ د کماندونو د وړتيا لرونکی وی‪.‬‬
‫‪ ‬د ليد دخط د خطاو د لرونکی پروګرام توانايي او کيفيت ‪ ،‬د کږيدونکی محور خطاوی ‪ ،‬د‬
‫جبرانوونکی محور خطاوی ‪ ،‬د عمودی اندکس خطا اوپه اتوماتيکه توګه د ‪Lock – on‬‬
‫دهدف وړتيا وی د ټولو اندازه ګيريو لپاره د محسوس شويو خطاو تصحيح په اتوماته‬
‫توګه صورت نيسی‪.‬‬
‫‪ ‬بی انتها چليدنه د افقی او عمودی حرکتونو لپاره‬
‫‪ ‬د ليزر تنازل يا سقوط‬
‫‪ ‬د منشور د پايې د قرار ورکولو لپاره الښوده رڼا د ‪ 150 – 5‬مترو چه د نقشو په وخت‬
‫کی کارول کيږی‪.‬‬
‫‪ ‬د ‪ ATR‬اتومات هدف پيژندونکی د ‪ 1000 – 500‬مترو پوری‬
‫‪ ‬د يوګونی او دوه ګونی محورنو تصحيح‬
‫د ټوټل سټيشنونو وړتياوی په ثابته توګه اصالح او پرمختګ مومی نو پورته لست د پوره لست‬
‫معنی نشی لرلۍ‪.‬‬

‫‪ 29.16‬السي ټوټل سټيشنونه‬


‫ځانګړی شمير توليدوونکی د کم دقت او غير منعکس کوونکی ټوټل سټيشنونه توليدوی کوم‬
‫چه کيدالى شی د السی ويډيويي دوربين په شان وی ‪ ،‬او ديوی پايې د پاسه يا د دری پخې‬

‫‪70‬‬
‫لرونکی باندی وصل شوی وی يعنی د سروی د عادی آلی په شان وی‪ .‬نوموړی آله دری‬
‫بشپړوونکی او اساسی برخی لری‪:‬‬

‫موجی يا ټکان ورکوونکی ليزر (د امريکا د غذا او ادويې اداری لومړی درجه ليزر) په غير انعکاسی‬
‫شکل انعکاسی لوحو او منشورنو سره په استعمال فاصلی اندازه کوی‪ .‬کله چه په غيری‬
‫انعکاسی توګه وکارول شی نو کوالى شی نوموړی د ‪ 1200 – 300‬مترو پوری فاصلی اندازه کړی‬
‫چه نوموړی ډولونه يې د مختلفو توليدوونکو او انواعو سره په مارکيټ کی پيدا کيږی‪ .‬يوه نوعه‬
‫يې د توجهی سطحی ډول دی لکه سنګکاری ‪ ،‬کانکريټ ‪ ،‬ونی ‪ ،‬بوټی ‪ ،‬او نور چه نظر نوموړو‬
‫شيانو ته د فاصلو لړی تعينيږی ځکه ځينې سطحی د نورو څخه ډيری زياتی انعکاسوونکی دی‪.‬‬
‫کانکريټي او د ودانيو سطحی د نور ډيری ښی انعکاس ورکوونکی دی او په داسی حال کی چه‬
‫ونی ‪ ،‬بوټی ‪ ،‬او چمن او نور بيا تر لږی اندازی پوری نور منعکسوی‪ .‬که چيری د منشور سره‬
‫استعمال شی نو د فاصلو د اندازه کولو قدرت يې د ‪ 8 -5‬کيلومترو پوری رسيږی‪ .‬ځينې آالت بيا‬
‫کيدالى شی فاصلی تر يو محدود محيط پوری اندازه کړي چه د نوموړی اندازه ګيری محدودوالى‬
‫آلی ته هدايت ورکوی ترڅو هغه فاصلی چه د تعين شوی چوکاټ او يا محيط څخه د باندی دی‬
‫اندازه او ثبت نکړی ‪ ،‬او همدارنګه سروير ته اجازه ورکړی چه ډيری لری نقطی او جسمونه د خپل‬
‫د شاه او خوا نژدی اجسامو کوم چه د سروی د کار په جريان که مداخله کوی لکه د برق الينونه‬
‫دونو شاخونه اونورو پواسطه قرات کړی‪ .‬د فاصلی د قت يې د ‪ 10 – 1‬سانتی مترو پوری وی چه‬
‫‪ ±5 cm ± 20ppm‬يې نورمال دی‪ .‬برق د دوه و څخه تر شپږو د ‪ AA‬ډول بيتريو او يا د دوه ‪ C‬بيتريو‬
‫پواسطه چه ټولی وچی بتری دی انتقاليږی بيا هم د بيتری نوعه د آلی په مودول پوری اړه لری‪[.‬‬
‫‪305,7‬م]‪.‬‬

‫د زاويې شفر ورکوونکی ( او يا خپل لرونکی انکالينوميتر ‪ ) inclinometer‬افقی او عمودی‬


‫زاويې معلومی لکه د ټوټل سټيشن غوندی چه مخکی معرفی شوی دی ‪ ،‬او کوالى شی چه د‬
‫قوس ديوی دقيقی او يا دهغه څخه په زيات دقت سره کار تر سره کړی ‪ ،‬او په مارکيټ يا بازار کی‬
‫د زاويو د ندازه کولو دقت يې د ‪ 0.01°‬څخه بر ‪ 0.2°‬پوری دی‪ .‬ښکاره ده چه وصل شوی آالت په‬
‫پايو او نورو دری پښيزو پايو باندی د السی آالتو څخه غوره دقت لری‪.‬‬

‫د معلوماتو ټولول کيدالى شی د ګڼ شمير معلوماتو ټولوونکو په مرسته چه اوس مهال په‬
‫مارکيټ کی پيدا کيږی ترسره شی‪ .‬نوموړی السی ټوټل سټيشنونه کيدالی شی په ډيره پراخه‬
‫توګه د نقشو د جوړولو ‪ ،‬د ‪ GIS‬دسروی اوهم د ‪ GPS‬د سروی لپاره وکارول شی‪ .‬د بيلګه په توګه‬
‫د ‪ GPS‬سروی کيدالی شی د ونو بوټو د سوريو الندی او يا د کوم ساختمان خنډ يا مزاحمت په‬
‫وخت کی هم ادامه ورکړل شی ( چيرته چه د ‪ GPS‬سګنالونه بندوی) چه هغه هم د ‪ GPS‬د‬
‫معلوماتو ټولوونکی په مرسته چه معلومات په مستقيم ډول ورانتقاليږی‪309,7[ .‬م]‬

‫‪71‬‬
‫‪ 30.16‬شکل ‪ -‬نامنعکس کوونکى ټوټل سټيشن]‪[7‬‬

‫‪ 30.16‬لنډيز‬
‫له ميالد څو پېړۍ مخکې د نيل په وادي کې د اوبو سستمونه موجود وو چه د هغې‬
‫جوړول جيودېزيکي اندازه ګيري ايجابولې‪ .‬د اوبو لګولو د ساختمانونو ساحه چه د هغې اثار موجود‬
‫دي‪( ،‬کاريزونه) د دې ګواهي ورکوي چه جيودېزيکي کارونه له پخوا زمانو څخه زموږ په هيواد کې‬
‫سرته رسېدلي دي‪ ،‬کله چه الکترونيکي تيودولېت د لومړي ځل لپاره معرفي شو نو د دې په راتګ‬
‫سره د نوو عصري ساحوي موادو په ټولولو او پروسس کې ئې د مرستې لپاره الره پرانسته‪ .‬کله‬
‫چه الکترونيکي تيودولېت د ای ډي ام (الکترونيکي فاصله اندازه کوونکی) سره استعمال شي نو‬
‫په دې صورت کې به يو سروير بايد يوه ډېره پياوړي آله ولري‪ .‬د دې آلې پرمخ د‬
‫مايکروپروسسر(کوم چه په اتوماتيک بڼه د آلې چلوونکي حالت څاري او د سروې دننه عيار شوی‬
‫پروګرام کاروي) سره د موادو ټولوونکی (کوم چه د ساحې مواد‪ ،‬اندازه ګيري او ورسره نور جوخت‬
‫مواد ذخيره او پروسس کوي) يوځای شي نو په دې حالت کې به تاسې يوه پېژندل شوي‬
‫انجنيري آله ولرۍ چه د ټوټل سټېشن په نوم يادېږي‪.‬‬

‫پوښتنی‬

‫‪ .1‬د ټوټل سټيشن کارول نظر الکترونيکی تيودليت او فوالدی فيتی ته کومی ګټی لری؟‬
‫‪ .2‬د الکترونيکی زاويی اندازه کولو منځته راوړل د سروی په طرزالعمل باندی کوی تاثير‬
‫رامنځته کړی دی؟‬
‫‪ .3‬سره ددی چه د ټوټل سټيشن ساحوی الکترونيکی کتاب او دهغی کنترولوونکۍ د نقطی‬
‫د توضيحاتو او د ساحی د اندازه ګيريو د ثبت قابليت او اړتيا لری ‪ ،‬ولی ساحوی د الس په‬
‫واسطه ليکل شوی نوټونه اوس هم د اهميت وړ دی؟‬

‫‪72‬‬
‫‪ .4‬د الکترونيکی سروی اهميت د پراخه ساحوی سروی او دهغوی د معلوماتو د پروسيس په‬
‫هکله کوم چه نن ورته د ‪ Geometric Science‬په نوم هم اشاره کيږی تشريح کړی؟‬
‫‪ .5‬کله چی تاسی يو پروګرام شوی ټوټل سټيشن کاروۍ ‪ ،‬نو څرنګه کوالى شی د اوبو د يو‬
‫پټ وال موقعيت کوم چه ديو تعمير د کنج شاته وی معلوم کړی؟‬
‫‪ .6‬د ځينو ټوټل سټيشنونو تنظيم او برابرتوب په يو ځل داخلولو سره ترسره کيږی چه يوځلی‬
‫اعيار شی نو ډير لږ پيښيږی چه هغه تغير شی او پداسی حال کی چه د نورو په هر ځل‬
‫اعيارولو سره تغير مومی ‪ ،‬نو تاسی د هر يو لپاره نو جالجال لست جوړ کړی چه په هغه‬
‫کی د هر يو تنظيم ‪ setting‬ذکر شوی وی‪.‬‬
‫‪ .7‬وروسته لدی چه نو ټوټل سټيشن د کنترول د نقطی د پاسه اعيار شی ‪ ،‬نو روښانه کړی‬
‫چه مخکی د توپوګرافيکی سروی د ترسره کولو څخه کومی عمليې او د معلوماتو داخلونه‬
‫بايد بشپړه شی؟‬
‫‪ .8‬د يوی ډي ری مزدهمی ساختمانی ساحی د پاسه کله چه اکثره کنترولی سټيشنونه د‬
‫غوښتل شوی او يا پيشنهاد شوی نقشی د ساحی څخه بند وی ‪ ،‬نو واضح کړی څرنګه‬
‫کوالی شی چه د ‪ Resection‬د تخنيک په کارولو سره يوه مسترحه ‪ con5enient‬د کنترول‬
‫آزاد سټيشن نقطه رامنځته کړی؟‬
‫‪ .9‬د سروی د قراتونو د معلومولو لپاره د يو پياده رو د خط د پاسه هغه تخنيک تشريح کړی‬
‫چه کله معلومات کمپيوټر ته داخل کړل شی نو د پياده رو د خط د پاسه د نقطو لړی يو د‬
‫بل سره په ګرافيکی ډول وتړل شی‪.‬‬
‫د ټوټل سټيشن تخنيک د مخکی څخه د هم آهنګ شويو ساختمانی نقطو لپاره‬ ‫‪.10‬‬
‫تشريح کړی‪.‬‬
‫د موتور لرونکو ټوټل سټيشنونو ګټی کومی دی؟‬ ‫‪.11‬‬
‫د اوتو مات هدف پيژندونکۍ ‪ ATR‬د کارولو ګټی کومی دی؟‬ ‫‪.12‬‬

‫‪73‬‬
‫ضمايم‬
‫تخيومتريک جدولونه‬

‫‪00‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪30‬‬


‫‪Minutes‬‬
‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬
‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬

‫‪0‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.00‬‬ ‫‪99.97‬‬ ‫‪1.74‬‬ ‫‪99.88‬‬ ‫‪3.49‬‬ ‫‪99.73‬‬ ‫‪5.23‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.06‬‬ ‫‪99397‬‬ ‫‪1.80‬‬ ‫‪99.87‬‬ ‫‪3.55‬‬ ‫‪99.72‬‬ ‫‪5.28‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.12‬‬ ‫‪99.97‬‬ ‫‪1.86‬‬ ‫‪99.87‬‬ ‫‪3.60‬‬ ‫‪99.71‬‬ ‫‪5.34‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.17‬‬ ‫‪99.96‬‬ ‫‪1.92‬‬ ‫‪99.87‬‬ ‫‪3.66‬‬ ‫‪99.71‬‬ ‫‪5.40‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.23‬‬ ‫‪99.96‬‬ ‫‪1.98‬‬ ‫‪99.86‬‬ ‫‪3.72‬‬ ‫‪99.70‬‬ ‫‪5.46‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪99.96‬‬ ‫‪2.04‬‬ ‫‪99.86‬‬ ‫‪3.78‬‬ ‫‪99.69‬‬ ‫‪5.52‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.35‬‬ ‫‪99.96‬‬ ‫‪2.09‬‬ ‫‪99.85‬‬ ‫‪3.84‬‬ ‫‪99.69‬‬ ‫‪5.57‬‬

‫‪14‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.41‬‬ ‫‪99.95‬‬ ‫‪2.15‬‬ ‫‪99.85‬‬ ‫‪3.89‬‬ ‫‪99.68‬‬ ‫‪5.63‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.47‬‬ ‫‪99.95‬‬ ‫‪2.21‬‬ ‫‪99.81‬‬ ‫‪3.95‬‬ ‫‪99.68‬‬ ‫‪5.69‬‬

‫‪18‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.52‬‬ ‫‪99.95‬‬ ‫‪2.27‬‬ ‫‪99.84‬‬ ‫‪4.01‬‬ ‫‪99.67‬‬ ‫‪5.75‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.58‬‬ ‫‪99.95‬‬ ‫‪2.33‬‬ ‫‪99.83‬‬ ‫‪4.07‬‬ ‫‪99.66‬‬ ‫‪5.80‬‬

‫‪22‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.64‬‬ ‫‪99.94‬‬ ‫‪2.38‬‬ ‫‪99.83‬‬ ‫‪4.13‬‬ ‫‪99.66‬‬ ‫‪5.86‬‬

‫‪24‬‬ ‫‪100.00‬‬ ‫‪0.70‬‬ ‫‪99.94‬‬ ‫‪2.44‬‬ ‫‪99.82‬‬ ‫‪4.18‬‬ ‫‪99.65‬‬ ‫‪5.92‬‬

‫‪26‬‬ ‫‪99.99‬‬ ‫‪0.76‬‬ ‫‪99.94‬‬ ‫‪2.50‬‬ ‫‪99.82‬‬ ‫‪4.24‬‬ ‫‪99.64‬‬ ‫‪5.98‬‬

‫‪28‬‬ ‫‪99.99‬‬ ‫‪0.81‬‬ ‫‪99.93‬‬ ‫‪2.56‬‬ ‫‪99.81‬‬ ‫‪4.30‬‬ ‫‪99.63‬‬ ‫‪6.04‬‬

‫‪30‬‬ ‫‪99.99‬‬ ‫‪0.87‬‬ ‫‪99.93‬‬ ‫‪2.62‬‬ ‫‪99.81‬‬ ‫‪4.36‬‬ ‫‪99.63‬‬ ‫‪6.09‬‬

‫‪32‬‬ ‫‪99.99‬‬ ‫‪0.93‬‬ ‫‪99.93‬‬ ‫‪2.67‬‬ ‫‪99.80‬‬ ‫‪4.42‬‬ ‫‪99.62‬‬ ‫‪6.15‬‬

‫‪34‬‬ ‫‪99.99‬‬ ‫‪0.99‬‬ ‫‪99.93‬‬ ‫‪2.73‬‬ ‫‪99.80‬‬ ‫‪4.47‬‬ ‫‪99.61‬‬ ‫‪6.21‬‬

‫‪74‬‬
‫‪36‬‬ ‫‪99.99‬‬ ‫‪1.05‬‬ ‫‪99.92‬‬ ‫‪2.79‬‬ ‫‪99.79‬‬ ‫‪4.53‬‬ ‫‪99.61‬‬ ‫‪6.27‬‬

‫‪38‬‬ ‫‪99.99‬‬ ‫‪1.11‬‬ ‫‪99.92‬‬ ‫‪2.85‬‬ ‫‪99.79‬‬ ‫‪4.59‬‬ ‫‪99.60‬‬ ‫‪6.32‬‬

‫‪40‬‬ ‫‪99.99‬‬ ‫‪1.16‬‬ ‫‪99.92‬‬ ‫‪2.91‬‬ ‫‪99.78‬‬ ‫‪4.65‬‬ ‫‪99.59‬‬ ‫‪6.38‬‬

‫‪42‬‬ ‫‪99.99‬‬ ‫‪1.22‬‬ ‫‪99.91‬‬ ‫‪2.97‬‬ ‫‪99.78‬‬ ‫‪4.71‬‬ ‫‪99.58‬‬ ‫‪6.44‬‬

‫‪44‬‬ ‫‪99.98‬‬ ‫‪1.28‬‬ ‫‪99.91‬‬ ‫‪3.02‬‬ ‫‪99.77‬‬ ‫‪4.76‬‬ ‫‪99.58‬‬ ‫‪6.50‬‬

‫‪46‬‬ ‫‪99.98‬‬ ‫‪1.34‬‬ ‫‪99.90‬‬ ‫‪3.08‬‬ ‫‪99.77‬‬ ‫‪4.82‬‬ ‫‪99.57‬‬ ‫‪6.56‬‬

‫‪48‬‬ ‫‪99.98‬‬ ‫‪1.40‬‬ ‫‪99.90‬‬ ‫‪3.14‬‬ ‫‪99.76‬‬ ‫‪4.88‬‬ ‫‪99.56‬‬ ‫‪6.61‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪99.98‬‬ ‫‪1.45‬‬ ‫‪99.90‬‬ ‫‪3.20‬‬ ‫‪99.76‬‬ ‫‪4.94‬‬ ‫‪99.55‬‬ ‫‪6.67‬‬

‫‪52‬‬ ‫‪99.98‬‬ ‫‪1.51‬‬ ‫‪99.89‬‬ ‫‪3.26‬‬ ‫‪99.75‬‬ ‫‪4.99‬‬ ‫‪99.55‬‬ ‫‪6.73‬‬

‫‪54‬‬ ‫‪99.98‬‬ ‫‪1.57‬‬ ‫‪99.89‬‬ ‫‪3.31‬‬ ‫‪99.74‬‬ ‫‪5.05‬‬ ‫‪99.54‬‬ ‫‪6.79‬‬

‫‪56‬‬ ‫‪99.97‬‬ ‫‪1.63‬‬ ‫‪99.89‬‬ ‫‪3.37‬‬ ‫‪99.74‬‬ ‫‪5.11‬‬ ‫‪99.53‬‬ ‫‪6.84‬‬

‫‪58‬‬ ‫‪99.97‬‬ ‫‪1.69‬‬ ‫‪99.88‬‬ ‫‪3.43‬‬ ‫‪99.73‬‬ ‫‪5.17‬‬ ‫‪99.52‬‬ ‫‪6.90‬‬

‫‪60‬‬ ‫‪99.97‬‬ ‫‪1.74‬‬ ‫‪99.88‬‬ ‫‪3.49‬‬ ‫‪99.73‬‬ ‫‪5.23‬‬ ‫‪99.51‬‬ ‫‪6.96‬‬

‫‪C = 0.2‬‬
‫‪0.20‬‬ ‫‪0.00‬‬ ‫‪0.20‬‬ ‫‪0.01‬‬ ‫‪0.20‬‬ ‫‪0.01‬‬ ‫‪0.20‬‬ ‫‪0.01‬‬
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.3‬‬
‫‪0.30‬‬ ‫‪0.00‬‬ ‫‪0.30‬‬ ‫‪0.01‬‬ ‫‪0.30‬‬ ‫‪0.01‬‬ ‫‪0.30‬‬ ‫‪0.02‬‬
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.4‬‬
‫‪0.40‬‬ ‫‪0.00‬‬ ‫‪0.40‬‬ ‫‪0.01‬‬ ‫‪0.40‬‬ ‫‪0.02‬‬ ‫‪0.40‬‬ ‫‪0.02‬‬
‫‪m‬‬

‫‪40‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪70‬‬


‫‪Minutes‬‬
‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬
‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬

‫‪0‬‬ ‫‪99.51‬‬ ‫‪6.96‬‬ ‫‪99.24‬‬ ‫‪8.68‬‬ ‫‪98.91‬‬ ‫‪10.40‬‬ ‫‪98.51‬‬ ‫‪12.10‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪99.51‬‬ ‫‪7.02‬‬ ‫‪99.23‬‬ ‫‪8.74‬‬ ‫‪98.90‬‬ ‫‪10.45‬‬ ‫‪98.50‬‬ ‫‪12.15‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪99.50‬‬ ‫‪7.07‬‬ ‫‪99.22‬‬ ‫‪8.80‬‬ ‫‪98.88‬‬ ‫‪10.51‬‬ ‫‪98.49‬‬ ‫‪12.21‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪99.49‬‬ ‫‪7.13‬‬ ‫‪99.21‬‬ ‫‪8.85‬‬ ‫‪98.87‬‬ ‫‪10.57‬‬ ‫‪98.47‬‬ ‫‪12.27‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪99.48‬‬ ‫‪7.19‬‬ ‫‪99.20‬‬ ‫‪8.91‬‬ ‫‪98.86‬‬ ‫‪10.62‬‬ ‫‪98.46‬‬ ‫‪12.32‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪99.47‬‬ ‫‪7.25‬‬ ‫‪99.19‬‬ ‫‪8.97‬‬ ‫‪98.85‬‬ ‫‪10.68‬‬ ‫‪98.44‬‬ ‫‪12.38‬‬

‫‪75‬‬
12 99.46 7.30 99.18 9.04 9883 10.74 98.43 12.43

14 99.46 7.36 99.17 9.08 98.82 10.79 98.41 12.49

16 99.45 7.42 99.16 9.14 98.91 10.85 98.40 12.55

18 99.44 7.48 99.15 9.20 98.80 10.91 98.39 1260

20 99.46 7.53 99.14 9.25 98.78 10.93 98.37 12.66

22 99.42 7.59 99.13 9.31 98.77 11.02 98.36 12.72

24 99.41 7.65 99.11 9.37 98.76 11.08 98.34 12.77

26 99.40 7.71 99.10 9.43 98.74 11.13 98.33 12.83

28 99..9 7.76 99.09 9.48 98.73 11.19 98.36 12.88

30 99.38 7.82 99.08 9.54 98.72 11.25 98.30 12.94

32 99.38 7.88 99.07 9.60 98.71 11.30 98.28 13.00

34 99.37 7.94 99.06 9.65 98.69 11.36 98.37 13.08

36 99.36 7.99 99.05 9.71 98.68 11.42 98.25 13.11

38 99.35 8.05 99.04 9.77 98.67 11.47 98.24 1317

40 99.34 7.11 99.03 9.83 98.65 11.53 98.22 13.22

42 99.33 7.17 99.01 9.88 98.64 11.59 98.2 13.28

44 99.32 8.22 99.00 9.94 98.63 11.64 98.19 13.33

46 99.31 8.28 98.99 10.00 98.61 11.70 98.17 13.39

48 9930 8.34 98.98 10.05 98.60 11.73 98.16 13.45

50 99.2 8.40 98.97 10.11 98.58 11.81 98.14 13.50

52 99.28 8.45 98.96 10.17 98.57 11.87 98.13 13.56

54 99.27 8.51 98.94 10.22 98.56 11.93 98.11 13.61

56 99.26 8.57 98.93 10.28 98.54 11.98 98.10 13.67

58 99.25 8.63 98.92 10.34 98.53 12.04 98.08 13.73

60 99.24 8.68 98.91 10.40 98.51 12.10 98.06 13.78

C = 0.2 0.20 0.02 0.2 0.05 0.19 0.02 0.19 0.03

76
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.3‬‬
‫‪0.30‬‬ ‫‪0.02‬‬ ‫‪0.3‬‬ ‫‪0.03‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪0.03‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪0.04‬‬
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.4‬‬
‫‪0.40‬‬ ‫‪0.03‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫‪0.04‬‬ ‫‪0.39‬‬ ‫‪0.04‬‬ ‫‪0.39‬‬ ‫‪0.05‬‬
‫‪m‬‬

‫‪80‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪110‬‬


‫‪Minutes‬‬
‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬
‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬

‫‪0‬‬ ‫‪9806‬‬ ‫‪13.78‬‬ ‫‪97.55‬‬ ‫‪1545‬‬ ‫‪96.98‬‬ ‫‪17.10‬‬ ‫‪96.36‬‬ ‫‪18.73‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪98.05‬‬ ‫‪13.84‬‬ ‫‪97.53‬‬ ‫‪15.51‬‬ ‫‪96.96‬‬ ‫‪17.16‬‬ ‫‪96.34‬‬ ‫‪18.78‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪98.03‬‬ ‫‪13.89‬‬ ‫‪97.52‬‬ ‫‪15.56‬‬ ‫‪96.94‬‬ ‫‪17.21‬‬ ‫‪96.32‬‬ ‫‪18.84‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪98.01‬‬ ‫‪13.95‬‬ ‫‪97.50‬‬ ‫‪15.62‬‬ ‫‪96.92‬‬ ‫‪17.26‬‬ ‫‪96.29‬‬ ‫‪18.89‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪98.00‬‬ ‫‪14.01‬‬ ‫‪97.48‬‬ ‫‪15.67‬‬ ‫‪96.90‬‬ ‫‪17.32‬‬ ‫‪96.27‬‬ ‫‪18.95‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪97.98‬‬ ‫‪14.06‬‬ ‫‪97.46‬‬ ‫‪15.73‬‬ ‫‪96.88‬‬ ‫‪17.37‬‬ ‫‪96.25‬‬ ‫‪19.00‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪97.97‬‬ ‫‪14.12‬‬ ‫‪97.44‬‬ ‫‪15.78‬‬ ‫‪96.86‬‬ ‫‪17.43‬‬ ‫‪96.23‬‬ ‫‪19.05‬‬

‫‪14‬‬ ‫‪97.95‬‬ ‫‪14.17‬‬ ‫‪97.43‬‬ ‫‪15.84‬‬ ‫‪96.84‬‬ ‫‪17.48‬‬ ‫‪96.21‬‬ ‫‪19.11‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪97.93‬‬ ‫‪14.23‬‬ ‫‪97.41‬‬ ‫‪15.89‬‬ ‫‪96.82‬‬ ‫‪17.54‬‬ ‫‪96.18‬‬ ‫‪19.16‬‬

‫‪18‬‬ ‫‪97.92‬‬ ‫‪14.28‬‬ ‫‪97.39‬‬ ‫‪15.95‬‬ ‫‪96.80‬‬ ‫‪17.59‬‬ ‫‪96.16‬‬ ‫‪19.21‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪97.90‬‬ ‫‪14.34‬‬ ‫‪97.37‬‬ ‫‪16.00‬‬ ‫‪96.78‬‬ ‫‪17.65‬‬ ‫‪96.14‬‬ ‫‪19.27‬‬

‫‪22‬‬ ‫‪97.88‬‬ ‫‪14.40‬‬ ‫‪97.35‬‬ ‫‪16.06‬‬ ‫‪96.76‬‬ ‫‪17.70‬‬ ‫‪96.12‬‬ ‫‪19.32‬‬

‫‪24‬‬ ‫‪97.87‬‬ ‫‪14.45‬‬ ‫‪97.33‬‬ ‫‪16.11‬‬ ‫‪96.74‬‬ ‫‪17.76‬‬ ‫‪96.09‬‬ ‫‪19.38‬‬

‫‪26‬‬ ‫‪97.85‬‬ ‫‪14.51‬‬ ‫‪97.31‬‬ ‫‪16.17‬‬ ‫‪96.72‬‬ ‫‪17.81‬‬ ‫‪96.07‬‬ ‫‪19.43‬‬

‫‪28‬‬ ‫‪97.83‬‬ ‫‪14.56‬‬ ‫‪97.29‬‬ ‫‪16.22‬‬ ‫‪96.70‬‬ ‫‪17.86‬‬ ‫‪96.05‬‬ ‫‪19.48‬‬

‫‪30‬‬ ‫‪97.82‬‬ ‫‪14.62‬‬ ‫‪97.28‬‬ ‫‪16.28‬‬ ‫‪96.68‬‬ ‫‪17.92‬‬ ‫‪96.03‬‬ ‫‪19.54‬‬

‫‪32‬‬ ‫‪97.82‬‬ ‫‪14.67‬‬ ‫‪97.26‬‬ ‫‪16.33‬‬ ‫‪96.66‬‬ ‫‪17.97‬‬ ‫‪96.00‬‬ ‫‪19.59‬‬

‫‪34‬‬ ‫‪97.80‬‬ ‫‪14.73‬‬ ‫‪97.24‬‬ ‫‪16.39‬‬ ‫‪96.64‬‬ ‫‪18.03‬‬ ‫‪95.98‬‬ ‫‪19.64‬‬

‫‪77‬‬
‫‪36‬‬ ‫‪97.78‬‬ ‫‪14.79‬‬ ‫‪97.22‬‬ ‫‪16.44‬‬ ‫‪96.62‬‬ ‫‪18.08‬‬ ‫‪95.96‬‬ ‫‪19.70‬‬

‫‪38‬‬ ‫‪97.76‬‬ ‫‪14.84‬‬ ‫‪97.20‬‬ ‫‪16.50‬‬ ‫‪96.60‬‬ ‫‪18.14‬‬ ‫‪95.93‬‬ ‫‪19.75‬‬

‫‪40‬‬ ‫‪97.75‬‬ ‫‪14.90‬‬ ‫‪97.18‬‬ ‫‪16.55‬‬ ‫‪96.57‬‬ ‫‪18.19‬‬ ‫‪95.91‬‬ ‫‪19.80‬‬

‫‪42‬‬ ‫‪97.73‬‬ ‫‪14.95‬‬ ‫‪97.16‬‬ ‫‪16.61‬‬ ‫‪96.55‬‬ ‫‪18.24‬‬ ‫‪95.89‬‬ ‫‪19.86‬‬

‫‪44‬‬ ‫‪97.71‬‬ ‫‪15.01‬‬ ‫‪97.14‬‬ ‫‪16.66‬‬ ‫‪96.53‬‬ ‫‪18.30‬‬ ‫‪95.86‬‬ ‫‪19.91‬‬

‫‪46‬‬ ‫‪97.69‬‬ ‫‪15.06‬‬ ‫‪97.12‬‬ ‫‪16.72‬‬ ‫‪96.51‬‬ ‫‪18.35‬‬ ‫‪95.84‬‬ ‫‪19.96‬‬

‫‪48‬‬ ‫‪97.68‬‬ ‫‪15.12‬‬ ‫‪97.10‬‬ ‫‪16.77‬‬ ‫‪96.49‬‬ ‫‪18.41‬‬ ‫‪95.82‬‬ ‫‪20.02‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪97.66‬‬ ‫‪15.17‬‬ ‫‪97.08‬‬ ‫‪16.83‬‬ ‫‪96.47‬‬ ‫‪18.46‬‬ ‫‪95.79‬‬ ‫‪20.07‬‬

‫‪52‬‬ ‫‪97.64‬‬ ‫‪15.23‬‬ ‫‪97.06‬‬ ‫‪16.88‬‬ ‫‪96.45‬‬ ‫‪18.51‬‬ ‫‪95.77‬‬ ‫‪20.12‬‬

‫‪54‬‬ ‫‪97.62‬‬ ‫‪15.28‬‬ ‫‪97.04‬‬ ‫‪16.94‬‬ ‫‪96.42‬‬ ‫‪18.57‬‬ ‫‪95.75‬‬ ‫‪20.18‬‬

‫‪56‬‬ ‫‪97.59‬‬ ‫‪15.34‬‬ ‫‪97.02‬‬ ‫‪16.99‬‬ ‫‪96.40‬‬ ‫‪18.62‬‬ ‫‪95.72‬‬ ‫‪20.23‬‬

‫‪58‬‬ ‫‪97.57‬‬ ‫‪15.40‬‬ ‫‪97.00‬‬ ‫‪17.05‬‬ ‫‪96.38‬‬ ‫‪18.68‬‬ ‫‪95.70‬‬ ‫‪20.28‬‬

‫‪60‬‬ ‫‪97.55‬‬ ‫‪15.45‬‬ ‫‪96.98‬‬ ‫‪17.10‬‬ ‫‪96.36‬‬ ‫‪18.73‬‬ ‫‪95.68‬‬ ‫‪20.34‬‬

‫‪C = 0.2‬‬
‫‪0.19‬‬ ‫‪0.03‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.03‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.04‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.04‬‬
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.3‬‬
‫‪0.29‬‬ ‫‪0.05‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪0.05‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪0.05‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪0.06‬‬
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.4‬‬
‫‪0.39‬‬ ‫‪0.06‬‬ ‫‪0.39‬‬ ‫‪0.07‬‬ ‫‪0.39‬‬ ‫‪0.07‬‬ ‫‪0.39‬‬ ‫‪0.08‬‬
‫‪m‬‬

‫‪120‬‬ ‫‪130‬‬ ‫‪140‬‬ ‫‪150‬‬


‫‪Minutes‬‬
‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬
‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬

‫‪0‬‬ ‫‪95.68‬‬ ‫‪20.34‬‬ ‫‪94.94‬‬ ‫‪21.92‬‬ ‫‪94.15‬‬ ‫‪23.47‬‬ ‫‪93.30‬‬ ‫‪25.00‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪95.65‬‬ ‫‪20.39‬‬ ‫‪94.91‬‬ ‫‪21.97‬‬ ‫‪94.12‬‬ ‫‪23.52‬‬ ‫‪93.27‬‬ ‫‪25.05‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪95.63‬‬ ‫‪20.44‬‬ ‫‪94.89‬‬ ‫‪22.02‬‬ ‫‪94.09‬‬ ‫‪23.58‬‬ ‫‪93.24‬‬ ‫‪25.10‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪95.61‬‬ ‫‪20.50‬‬ ‫‪94.86‬‬ ‫‪22.08‬‬ ‫‪94.07‬‬ ‫‪23.63‬‬ ‫‪93.21‬‬ ‫‪25.15‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪95.58‬‬ ‫‪20.55‬‬ ‫‪94.84‬‬ ‫‪22.13‬‬ ‫‪94.04‬‬ ‫‪23.68‬‬ ‫‪93.18‬‬ ‫‪25.20‬‬

‫‪78‬‬
10 95.56 20.60 94.81 22.18 94.01 23.73 93.16 25.25

12 95.53 20.66 94.79 22.23 93.98 23.78 93.13 25.30

14 95.51 20.71 94.76 22.28 93.95 23.83 93.10 25.35

16 95.49 20.76 94.73 22.34 93.93 23.88 93.07 25.40

18 95.46 20.81 94.71 22.39 93.90 23.93 93.04 25.45

20 95.44 20.87 94.68 22.44 93.87 23.99 93.01 25.50

22 95.41 20.92 94.66 22.49 93.84 24.04 92.98 25.55

24 95.39 20.97 94.63 22.54 93.82 25.09 92.95 25.60

26 95.36 21.03 94.60 22.60 93.79 24.14 92.92 25.65

28 95.34 21.08 94.58 22.65 93.76 24.19 92.89 25.70

30 95.32 21.13 94.55 22.70 93.73 24.24 92.86 25.75

32 95.29 21.18 94.52 22.75 93.70 24.29 92.83 25.80

34 95.27 21.24 94.50 22.80 93.67 24.34 92.80 25.85

36 95.24 21.29 94.47 22.85 93.65 24.39 92.77 25.90

38 95.22 21.34 94.44 22.91 93.62 24.44 92.74 25.95

40 95.19 21.39 94.42 22.96 93.59 24.29 92.71 26.00

42 95.17 21.45 94.39 23.01 93.56 24.55 92.68 25.05

44 95.14 21.50 94.36 23.06 93.53 24.60 92.65 26.10

46 95.12 21.55 9434 23.11 93.50 24.65 92.62 26.15

48 95.09 21.60 94.31 23.16 93.47 24.70 92.59 26.20

50 95.07 21.66 94.28 23.22 93.45 24.75 92.56 26.25

52 95.04 21.71 94.26 23.27 93.42 24.80 92.53 26.30

54 95.02 21.76 94.23 23.32 93.39 24.85 92.49 26.35

56 94.99 21.81 94.20 23.37 93.36 24.90 92.46 26.40

58 94.97 21.87 94.17 23.43 93.33 24.95 92.46 26.45

60 94.94 21.92 94.15 23.47 93.30 25.00 92.40 26.50

79
‫‪C = 0.2‬‬
‫‪0.19‬‬ ‫‪0.04‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.05‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.05‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.05‬‬
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.3‬‬
‫‪0.29‬‬ ‫‪0.07‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪0.07‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪0.08‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪0.08‬‬
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.4‬‬
‫‪0.39‬‬ ‫‪0.09‬‬ ‫‪0.39‬‬ ‫‪0.09‬‬ ‫‪0.39‬‬ ‫‪0.10‬‬ ‫‪0.39‬‬ ‫‪0.11‬‬
‫‪m‬‬

‫‪160‬‬ ‫‪170‬‬ ‫‪180‬‬ ‫‪190‬‬


‫‪Minutes‬‬
‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬
‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬

‫‪0‬‬ ‫‪92.40‬‬ ‫‪26.50‬‬ ‫‪91.45‬‬ ‫‪27.96‬‬ ‫‪90.45‬‬ ‫‪29.39‬‬ ‫‪89.40‬‬ ‫‪30.78‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪92.37‬‬ ‫‪26.55‬‬ ‫‪91.42‬‬ ‫‪28.01‬‬ ‫‪90.42‬‬ ‫‪29.44‬‬ ‫‪89.36‬‬ ‫‪30.83‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪92.34‬‬ ‫‪26.59‬‬ ‫‪91.39‬‬ ‫‪28.06‬‬ ‫‪90.38‬‬ ‫‪29.48‬‬ ‫‪89.33‬‬ ‫‪30.87‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪92.31‬‬ ‫‪26.64‬‬ ‫‪31.35‬‬ ‫‪28.10‬‬ ‫‪90.35‬‬ ‫‪29.53‬‬ ‫‪89.29‬‬ ‫‪30.92‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪92.28‬‬ ‫‪26.69‬‬ ‫‪91.32‬‬ ‫‪28.15‬‬ ‫‪90.31‬‬ ‫‪29.58‬‬ ‫‪89.26‬‬ ‫‪30.97‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪92.25‬‬ ‫‪26.74‬‬ ‫‪91.29‬‬ ‫‪28.20‬‬ ‫‪90.28‬‬ ‫‪59.62‬‬ ‫‪89.22‬‬ ‫‪31.01‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪92.22‬‬ ‫‪26.79‬‬ ‫‪91.26‬‬ ‫‪28.25‬‬ ‫‪90.24‬‬ ‫‪29.67‬‬ ‫‪89.18‬‬ ‫‪31.06‬‬

‫‪14‬‬ ‫‪92.19‬‬ ‫‪26.84‬‬ ‫‪91.22‬‬ ‫‪28.30‬‬ ‫‪90.21‬‬ ‫‪29.72‬‬ ‫‪98.15‬‬ ‫‪31.10‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪92.15‬‬ ‫‪26.89‬‬ ‫‪91.19‬‬ ‫‪28.34‬‬ ‫‪90.18‬‬ ‫‪29.76‬‬ ‫‪89.11‬‬ ‫‪31.15‬‬

‫‪18‬‬ ‫‪92.12‬‬ ‫‪26.94‬‬ ‫‪91.16‬‬ ‫‪28.39‬‬ ‫‪90.14‬‬ ‫‪29.81‬‬ ‫‪89.08‬‬ ‫‪31.19‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪92.09‬‬ ‫‪26.99‬‬ ‫‪91.12‬‬ ‫‪28.44‬‬ ‫‪90.11‬‬ ‫‪29.86‬‬ ‫‪89.04‬‬ ‫‪31.24‬‬

‫‪22‬‬ ‫‪92.06‬‬ ‫‪27.04‬‬ ‫‪91.09‬‬ ‫‪28.49‬‬ ‫‪90.07‬‬ ‫‪29.90‬‬ ‫‪89.00‬‬ ‫‪31.28‬‬

‫‪24‬‬ ‫‪92.03‬‬ ‫‪27.09‬‬ ‫‪91.06‬‬ ‫‪28.54‬‬ ‫‪90.04‬‬ ‫‪29.95‬‬ ‫‪88.97‬‬ ‫‪31.33‬‬

‫‪26‬‬ ‫‪92.00‬‬ ‫‪27.13‬‬ ‫‪91.02‬‬ ‫‪28.58‬‬ ‫‪90.00‬‬ ‫‪30.00‬‬ ‫‪88.93‬‬ ‫‪31.38‬‬

‫‪28‬‬ ‫‪91.97‬‬ ‫‪27.18‬‬ ‫‪90.99‬‬ ‫‪28.63‬‬ ‫‪89.97‬‬ ‫‪30.04‬‬ ‫‪88.89‬‬ ‫‪31.42‬‬

‫‪30‬‬ ‫‪91.93‬‬ ‫‪27.23‬‬ ‫‪90.96‬‬ ‫‪28.68‬‬ ‫‪89.93‬‬ ‫‪30.09‬‬ ‫‪88.86‬‬ ‫‪31.47‬‬

‫‪32‬‬ ‫‪91.90‬‬ ‫‪27.28‬‬ ‫‪90.92‬‬ ‫‪28.73‬‬ ‫‪89.90‬‬ ‫‪30.14‬‬ ‫‪88.82‬‬ ‫‪31.51‬‬

‫‪34‬‬ ‫‪91.87‬‬ ‫‪27.33‬‬ ‫‪90.89‬‬ ‫‪28.77‬‬ ‫‪89.86‬‬ ‫‪30.18‬‬ ‫‪88.78‬‬ ‫‪31.56‬‬

‫‪80‬‬
‫‪36‬‬ ‫‪91.84‬‬ ‫‪27.38‬‬ ‫‪90.86‬‬ ‫‪28.82‬‬ ‫‪89.83‬‬ ‫‪30.23‬‬ ‫‪88.75‬‬ ‫‪31.60‬‬

‫‪38‬‬ ‫‪91.81‬‬ ‫‪27.43‬‬ ‫‪90.82‬‬ ‫‪28.87‬‬ ‫‪89.79‬‬ ‫‪30.28‬‬ ‫‪88.71‬‬ ‫‪31.65‬‬

‫‪40‬‬ ‫‪91.77‬‬ ‫‪27.48‬‬ ‫‪90.79‬‬ ‫‪28.92‬‬ ‫‪89.76‬‬ ‫‪30.32‬‬ ‫‪88.67‬‬ ‫‪31.69‬‬

‫‪42‬‬ ‫‪91.74‬‬ ‫‪27.52‬‬ ‫‪90.76‬‬ ‫‪28.96‬‬ ‫‪89.72‬‬ ‫‪30.37‬‬ ‫‪88.64‬‬ ‫‪31.74‬‬

‫‪44‬‬ ‫‪91.71‬‬ ‫‪27.57‬‬ ‫‪90.72‬‬ ‫‪29.01‬‬ ‫‪89.69‬‬ ‫‪30.41‬‬ ‫‪88.60‬‬ ‫‪31.78‬‬

‫‪46‬‬ ‫‪91.68‬‬ ‫‪27.62‬‬ ‫‪90.69‬‬ ‫‪29.06‬‬ ‫‪89.65‬‬ ‫‪30.46‬‬ ‫‪88.56‬‬ ‫‪31.83‬‬

‫‪48‬‬ ‫‪91.65‬‬ ‫‪27.67‬‬ ‫‪90.66‬‬ ‫‪29.11‬‬ ‫‪89.61‬‬ ‫‪30.51‬‬ ‫‪88.53‬‬ ‫‪31.87‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪91.61‬‬ ‫‪27.72‬‬ ‫‪90.62‬‬ ‫‪29.15‬‬ ‫‪89.58‬‬ ‫‪30.55‬‬ ‫‪88.49‬‬ ‫‪31.92‬‬

‫‪52‬‬ ‫‪91.58‬‬ ‫‪27.77‬‬ ‫‪90.59‬‬ ‫‪29.20‬‬ ‫‪89.54‬‬ ‫‪30.60‬‬ ‫‪88.45‬‬ ‫‪31.96‬‬

‫‪54‬‬ ‫‪91.55‬‬ ‫‪27.81‬‬ ‫‪90.55‬‬ ‫‪29.25‬‬ ‫‪89.51‬‬ ‫‪30.65‬‬ ‫‪88.41‬‬ ‫‪32.01‬‬

‫‪56‬‬ ‫‪91.52‬‬ ‫‪27.86‬‬ ‫‪90.52‬‬ ‫‪29.30‬‬ ‫‪89.47‬‬ ‫‪30.69‬‬ ‫‪88.38‬‬ ‫‪32.05‬‬

‫‪58‬‬ ‫‪91.48‬‬ ‫‪27.91‬‬ ‫‪90.49‬‬ ‫‪29.34‬‬ ‫‪89.44‬‬ ‫‪30.74‬‬ ‫‪88.34‬‬ ‫‪32.09‬‬

‫‪60‬‬ ‫‪91.45‬‬ ‫‪27.96‬‬ ‫‪90.45‬‬ ‫‪29.39‬‬ ‫‪89.40‬‬ ‫‪30.78‬‬ ‫‪88.30‬‬ ‫‪32.14‬‬

‫‪C = 0.2‬‬
‫‪0.19‬‬ ‫‪0.06‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.06‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.06‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.07‬‬
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.3‬‬
‫‪0.29‬‬ ‫‪0.08‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪0.09‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪0.10‬‬ ‫‪0.28‬‬ ‫‪0.10‬‬
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.4‬‬
‫‪0.38‬‬ ‫‪0.11‬‬ ‫‪0.38‬‬ ‫‪0.12‬‬ ‫‪0.38‬‬ ‫‪0.13‬‬ ‫‪0.38‬‬ ‫‪0.13‬‬
‫‪m‬‬

‫‪200‬‬ ‫‪210‬‬ ‫‪220‬‬ ‫‪230‬‬


‫‪Minutes‬‬
‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬
‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬

‫‪0‬‬ ‫‪88.30‬‬ ‫‪32.14‬‬ ‫‪87.16‬‬ ‫‪33.46‬‬ ‫‪85.97‬‬ ‫‪34.73‬‬ ‫‪84.73‬‬ ‫‪35.97‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪88.26‬‬ ‫‪32.18‬‬ ‫‪87.12‬‬ ‫‪33.50‬‬ ‫‪85.93‬‬ ‫‪34.77‬‬ ‫‪84.69‬‬ ‫‪36.01‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪88.26‬‬ ‫‪33.23‬‬ ‫‪87.08‬‬ ‫‪33.54‬‬ ‫‪85.89‬‬ ‫‪34.82‬‬ ‫‪84.65‬‬ ‫‪36.05‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪88.19‬‬ ‫‪32.27‬‬ ‫‪87.04‬‬ ‫‪33.59‬‬ ‫‪85.85‬‬ ‫‪34.86‬‬ ‫‪84.61‬‬ ‫‪36.09‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪88.15‬‬ ‫‪32.32‬‬ ‫‪87.00‬‬ ‫‪33.63‬‬ ‫‪85.80‬‬ ‫‪34.90‬‬ ‫‪84.57‬‬ ‫‪36.13‬‬

‫‪81‬‬
10 88.11 32.36 86.96 33.67 85.76 34.94 84.52 36.17

12 88.08 32.41 86.92 33.72 85.72 34.98 84.48 36.21

14 88.04 32.45 96.88 33.76 85.68 35.02 84.44 36.25

16 88.00 32.49 96.84 33.80 85.64 35.07 84.40 36.29

18 87.96 32.54 86.80 33.84 85.60 35.11 84.35 36.33

20 87.93 32.58 86.77 33.89 85.56 35.15 84.31 36.37

22 87.89 32.63 86.73 33.93 85.82 35.19 84.27 36.41

24 87.85 32.67 86.69 33.97 85.48 35.23 84.23 36.45

26 87.81 32.72 96.65 34.01 85.44 35.27 84.18 36.49

28 87.77 32.76 96.61 34.06 85.40 35.31 84.14 36.53

30 87.74 32.80 96.57 34.10 85.36 35.36 84.10 36.57

32 87.70 32.85 96.53 34.14 85.31 35.40 84.06 36.61

34 87.66 32.89 96.49 34.18 85.27 35.44 84.01 36.65

36 87.62 32.93 96.45 34.23 85.23 35.48 83.97 36.69

38 87.58 32.98 96.41 34.27 85.19 35.52 83.93 36.73

40 87.54 33.03 86.37 34.31 85.15 35.56 83.89 36.77

42 87.51 33.07 86.33 34.35 85.11 35.60 83.84 36.80

44 87.47 33.11 86.29 34.40 85.07 35.64 83.80 36.84

46 87.43 33.15 86.25 34.44 85.02 35.68 83.76 36.88

48 87.39 33.20 86.21 34.48 84.98 35.72 83.72 36.92

50 87.35 33.24 86.17 34.52 84.94 35.76 83.67 36.96

52 87.31 33.28 86.13 34.57 84.90 35.80 83.63 37.00

54 87.27 33.33 86.09 34.61 84.86 35.85 83.59 37.04

56 87.24 33.37 86.05 34.65 84.82 35.89 83.54 37.08

58 87.20 33.41 86.01 34.69 84.77 35.93 83.50 37.12

60 87.16 33.46 85.97 34.73 84.73 35.97 83.46 37.16

82
‫‪C = 0.2‬‬
‫‪0.19‬‬ ‫‪0.07‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.07‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.08‬‬ ‫‪0.19‬‬ ‫‪0.08‬‬
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.3‬‬
‫‪0.28‬‬ ‫‪0.11‬‬ ‫‪0.28‬‬ ‫‪0.11‬‬ ‫‪0.28‬‬ ‫‪0.11‬‬ ‫‪0.28‬‬ ‫‪0.12‬‬
‫‪m‬‬

‫‪C = 0.4‬‬
‫‪0.38‬‬ ‫‪0.14‬‬ ‫‪0.37‬‬ ‫‪0.15‬‬ ‫‪0.37‬‬ ‫‪0.15‬‬ ‫‪0.37‬‬ ‫‪0.16‬‬
‫‪m‬‬

‫‪240‬‬ ‫‪250‬‬ ‫‪260‬‬ ‫‪270‬‬


‫‪Minute‬‬
‫‪s‬‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬ ‫ارتفاعاتو‬ ‫افقي‬
‫ارتفاعاتو تفاضل‬
‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬ ‫تفاضل‬ ‫تصحيح‬

‫‪0‬‬ ‫‪83.46‬‬ ‫‪37.16‬‬ ‫‪82.14‬‬ ‫‪38.30‬‬ ‫‪80.78‬‬ ‫‪39.40‬‬ ‫‪79.39‬‬ ‫‪40.45‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪83.41‬‬ ‫‪37.20‬‬ ‫‪82.09‬‬ ‫‪38.34‬‬ ‫‪80.74‬‬ ‫‪39.44‬‬ ‫‪79.34‬‬ ‫‪40.49‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪83.37‬‬ ‫‪37.23‬‬ ‫‪82.05‬‬ ‫‪38.38‬‬ ‫‪80.69‬‬ ‫‪39.47‬‬ ‫‪79.30‬‬ ‫‪40.52‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪83.33‬‬ ‫‪37.27‬‬ ‫‪82.01‬‬ ‫‪38.41‬‬ ‫‪80.65‬‬ ‫‪39.51‬‬ ‫‪79.25‬‬ ‫‪40.55‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪83.28‬‬ ‫‪37.31‬‬ ‫‪81.96‬‬ ‫‪38.45‬‬ ‫‪80.60‬‬ ‫‪39.54‬‬ ‫‪79.20‬‬ ‫‪40.59‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪83.24‬‬ ‫‪37.35‬‬ ‫‪81.92‬‬ ‫‪38.49‬‬ ‫‪80.55‬‬ ‫‪39.58‬‬ ‫‪79.15‬‬ ‫‪40.62‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪83.20‬‬ ‫‪37.39‬‬ ‫‪81.87‬‬ ‫‪38.53‬‬ ‫‪80.51‬‬ ‫‪39.61‬‬ ‫‪79.11‬‬ ‫‪40.66‬‬

‫‪14‬‬ ‫‪83.15‬‬ ‫‪37.43‬‬ ‫‪81.83‬‬ ‫‪38.56‬‬ ‫‪80.46‬‬ ‫‪39.65‬‬ ‫‪79.06‬‬ ‫‪40.69‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪83.11‬‬ ‫‪37.47‬‬ ‫‪81.78‬‬ ‫‪38.60‬‬ ‫‪80.41‬‬ ‫‪39.69‬‬ ‫‪79.01‬‬ ‫‪40.72‬‬

‫‪18‬‬ ‫‪83.07‬‬ ‫‪37.51‬‬ ‫‪81.74‬‬ ‫‪38.64‬‬ ‫‪80.37‬‬ ‫‪39.72‬‬ ‫‪78.96‬‬ ‫‪40.76‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪83.02‬‬ ‫‪37.54‬‬ ‫‪81.69‬‬ ‫‪38.67‬‬ ‫‪80.32‬‬ ‫‪39.76‬‬ ‫‪78.92‬‬ ‫‪40.79‬‬

‫‪22‬‬ ‫‪82.98‬‬ ‫‪37.58‬‬ ‫‪81.65‬‬ ‫‪38.71‬‬ ‫‪80.28‬‬ ‫‪39.79‬‬ ‫‪78.87‬‬ ‫‪40.82‬‬

‫‪24‬‬ ‫‪82.93‬‬ ‫‪37.62‬‬ ‫‪81.60‬‬ ‫‪38.75‬‬ ‫‪80.23‬‬ ‫‪39.81‬‬ ‫‪78.82‬‬ ‫‪40.86‬‬

‫‪26‬‬ ‫‪82.89‬‬ ‫‪37.66‬‬ ‫‪81.56‬‬ ‫‪38.78‬‬ ‫‪80.18‬‬ ‫‪39.86‬‬ ‫‪78.77‬‬ ‫‪40.89‬‬

‫‪28‬‬ ‫‪82.85‬‬ ‫‪37.70‬‬ ‫‪81.51‬‬ ‫‪38.82‬‬ ‫‪80.14‬‬ ‫‪39.90‬‬ ‫‪78.73‬‬ ‫‪40.92‬‬

‫‪30‬‬ ‫‪82.80‬‬ ‫‪37.74‬‬ ‫‪81.47‬‬ ‫‪38.86‬‬ ‫‪80.09‬‬ ‫‪39.93‬‬ ‫‪78.68‬‬ ‫‪40.96‬‬

‫‪32‬‬ ‫‪82.76‬‬ ‫‪37.77‬‬ ‫‪81.42‬‬ ‫‪38.89‬‬ ‫‪80.04‬‬ ‫‪39.97‬‬ ‫‪78.63‬‬ ‫‪40.99‬‬

‫‪34‬‬ ‫‪82.72‬‬ ‫‪37.81‬‬ ‫‪81.38‬‬ ‫‪38.93‬‬ ‫‪80.00‬‬ ‫‪40.00‬‬ ‫‪78.58‬‬ ‫‪41.01‬‬

‫‪36‬‬ ‫‪82.67‬‬ ‫‪37.85‬‬ ‫‪81.33‬‬ ‫‪38.97‬‬ ‫‪79.95‬‬ ‫‪40.04‬‬ ‫‪78.54‬‬ ‫‪41.06‬‬

‫‪83‬‬
‫‪38‬‬ ‫‪82.63‬‬ ‫‪37.89‬‬ ‫‪81.28‬‬ ‫‪39.00‬‬ ‫‪79.90‬‬ ‫‪40.07‬‬ ‫‪78.49‬‬ ‫‪41.09‬‬

‫‪40‬‬ ‫‪82.58‬‬ ‫‪37.93‬‬ ‫‪81.24‬‬ ‫‪39.04‬‬ ‫‪79.86‬‬ ‫‪40.11‬‬ ‫‪78.44‬‬ ‫‪41.12‬‬

‫‪42‬‬ ‫‪82.54‬‬ ‫‪37.96‬‬ ‫‪81.19‬‬ ‫‪39.08‬‬ ‫‪79.81‬‬ ‫‪40.14‬‬ ‫‪78.39‬‬ ‫‪41.16‬‬

‫‪44‬‬ ‫‪82.49‬‬ ‫‪38.00‬‬ ‫‪81.15‬‬ ‫‪39.11‬‬ ‫‪79.76‬‬ ‫‪40.18‬‬ ‫‪78.34‬‬ ‫‪41.19‬‬

‫‪46‬‬ ‫‪82.45‬‬ ‫‪38.04‬‬ ‫‪81.10‬‬ ‫‪39.15‬‬ ‫‪79.72‬‬ ‫‪40.21‬‬ ‫‪78.30‬‬ ‫‪41.22‬‬

‫‪48‬‬ ‫‪82.41‬‬ ‫‪38.08‬‬ ‫‪81.06‬‬ ‫‪39.18‬‬ ‫‪79.67‬‬ ‫‪40.24‬‬ ‫‪78.25‬‬ ‫‪41.26‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪82.36‬‬ ‫‪38.11‬‬ ‫‪81.01‬‬ ‫‪39.22‬‬ ‫‪79.62‬‬ ‫‪40.28‬‬ ‫‪78.20‬‬ ‫‪41.29‬‬

‫‪52‬‬ ‫‪82.32‬‬ ‫‪38.15‬‬ ‫‪80.97‬‬ ‫‪39.26‬‬ ‫‪79.58‬‬ ‫‪40.31‬‬ ‫‪78.15‬‬ ‫‪41.32‬‬

‫‪54‬‬ ‫‪82.27‬‬ ‫‪38.19‬‬ ‫‪80.92‬‬ ‫‪39.29‬‬ ‫‪79.53‬‬ ‫‪40.35‬‬ ‫‪78.10‬‬ ‫‪41.35‬‬

‫‪56‬‬ ‫‪82.23‬‬ ‫‪38.23‬‬ ‫‪80.87‬‬ ‫‪39.33‬‬ ‫‪79.48‬‬ ‫‪40.38‬‬ ‫‪78.06‬‬ ‫‪41.39‬‬

‫‪58‬‬ ‫‪82.18‬‬ ‫‪38.26‬‬ ‫‪80.83‬‬ ‫‪39.36‬‬ ‫‪79.44‬‬ ‫‪40.42‬‬ ‫‪78.01‬‬ ‫‪41.42‬‬

‫‪60‬‬ ‫‪82.14‬‬ ‫‪38.30‬‬ ‫‪80.78‬‬ ‫‪39.40‬‬ ‫‪79.39‬‬ ‫‪40.45‬‬ ‫‪77.96‬‬ ‫‪41.45‬‬

‫‪C = 0.2 m‬‬ ‫‪0.18‬‬ ‫‪0.08‬‬ ‫‪0.18‬‬ ‫‪0.09‬‬ ‫‪0.18‬‬ ‫‪0.09‬‬ ‫‪0.18‬‬ ‫‪0.09‬‬

‫‪C = 0.3 m‬‬ ‫‪0.27‬‬ ‫‪0.12‬‬ ‫‪0.27‬‬ ‫‪0.13‬‬ ‫‪0.27‬‬ ‫‪0.14‬‬ ‫‪0.27‬‬ ‫‪0.14‬‬

‫‪C = 0.4 m‬‬ ‫‪0.36‬‬ ‫‪0.16‬‬ ‫‪0.36‬‬ ‫‪0.17‬‬ ‫‪0.36‬‬ ‫‪0.18‬‬ ‫‪0.36‬‬ ‫‪0.18‬‬

‫‪280‬‬ ‫‪290‬‬ ‫‪300‬‬


‫‪Minutes‬‬
‫افقي تصحيح‬ ‫ارتفاعاتو تفاضل‬ ‫افقي تصحيح‬ ‫ارتفاعاتو تفاضل‬ ‫افقي تصحيح‬ ‫ارتفاعاتو تفاضل‬

‫‪0‬‬ ‫‪77.96‬‬ ‫‪41.45‬‬ ‫‪76.50‬‬ ‫‪42.40‬‬ ‫‪75.00‬‬ ‫‪43.30‬‬

‫‪84‬‬
2 77.91 41.48 76.45 42.43 74.95 43.33

4 77.86 41.52 76.40 42.46 74.90 43.36

6 77.81 41.55 76.35 42.49 74.85 43.39

8 77.77 41.58 76.30 42.53 74.80 43.42

10 77.72 41.61 76.25 42.56 74.75 43.45

12 77.67 41.65 76.20 42.59 74.70 43.47

14 77.62 41.68 76.15 42.62 74.65 43.50

16 77.57 41.71 76.10 42.65 74.60 43.53

18 77.52 41.74 76.05 42.68 74.55 43.56

20 77.48 41.77 76.00 42.71 74.49 43.59

22 77.42 41.81 75.95 42.74 74.44 43.62

24 77.38 41.84 75.90 42.77 74.39 43.65

26 77.33 41.87 75.85 42.80 74.34 43.67

28 77.28 41.90 75.80 42.83 74.29 43.70

30 77.23 41.93 75.75 42.86 74.24 43.73

32 77.18 41.97 75.70 42.89 74.19 43.76

34 77.13 42.00 75.65 42.92 74.14 43.79

36 77.09 42.03 75.60 42.95 74.09 43.82

38 77.04 42.06 75.55 42.98 74.04 43.84

40 76.99 42.09 75.50 43.01 73.99 43.87

42 76.94 42.12 75.45 43.04 73.93 43.90

44 76.89 42.15 75.40 43.07 73.88 43.93

46 76.84 42.19 75.35 43.10 73.83 43.95

48 76.79 42.22 75.30 43.13 73.78 43.98

50 76.74 42.25 75.25 43.16 73.73 44.01

52 76.69 42.28 75.20 43.18 73.68 44.04

54 76.64 42.31 75.15 43.21 73.63 44.07

85
56 76.59 42.34 75.10 43.24 73.58 44.09

58 76.55 42.37 75.05 43.27 73.52 44.12

60 76.50 42.40 75.00 43.30 73.47 44.15

C = 0.2 m 0.17 0.10 0.17 0.10 0.17 0.10

C = 0.3 m 0.26 0.14 0.26 0.15 0.25 0.15

C = 0.4 m 0.34 0.19 0.35 0.20 0.34 0.20

‫ماخذونه‬
.‫ص ص‬. ‫پشاور‬. ‫جلد دوم‬. ‫( سروينګ‬1371 )‫ سال‬. ‫عبدالعظيم‬, ‫ بهرامی‬.‫ عبدلواحد‬,‫حسنی‬.1
(251-287)

‫ (پلی تکنيک تهران‬.‫ دانشگاه امير کبير‬.‫ نقشه برداری شناخت کلی‬. )1384(.‫محمود‬, ‫ذوالفقاری‬.2
)92.169.183( ,‫ ص‬,‫ص‬. )

.‫(جيوديزی درک مفاهيم اساسی بدون رياضيات پيچيده‬1380) ,‫ عباسعلی‬,‫صالح آبادی‬.3


( 211-172-198):‫ص ص‬.‫ايران‬. ‫دانشکده نقشه برداری‬

(314-323235) : ‫ص‬،‫ دانشگاه علم و صنعت ايران ص‬. ‫نقشه برداری‬.)1384( .‫شمس‬, ‫نوبخت‬.4

)13-14(‫ص‬.‫ص‬.‫کابل‬. ‫اساسات جيوديزی‬. )1983(. ‫درويش‬.‫ پ‬،‫ ا‬,‫ لتوين‬.‫پ‬،‫ س‬,‫وايتنکه‬.5

6– Bannister, A. Raymond, S. R. Baker. (2006) .Surveying University of Sol ford. P:(120 – 143).

7. Elementary surveying an introduction to Geomatics. ( 2007). New Jersey USA.PP:(305-309).

8 – Paul, R. Wolf, Charles. Ghilani, D. (2006) Elementary Surveying Pennsylvania State


University p. (227 – 240)..

9-Брунович П Н, Самошкин Е. М. Геодезия, (1985): «Недра» Москва.

10 -Слиханович, В, Г. (1981) .Геодози част II :«Недра». Москва.

11- Слиханович,В ,Г . (1970). Задачник по Геодезия. :«Недра» Москва.

8 – Казаковский, Д. А.(1970) . Маркщейдерское Дело «Недра» Москва.

12 – Оглоблин, Д ,И. (1972) .Маркщейдерское Дело. :«Недра» Москва.

13– Юнусов, А, Г. (2011) .Беликов А Б Баранов В И Каширкин Ю, Ю ГЕОДЕЗИЯ


.Академический Москва.c (38 – 85).

86
87

You might also like