,

/

Maurice Daly G.s ThuQng bien soan

KY THUAT aANH 81 DA

•

DOC DAND BI DA BANG

•

• Ddn giai bhng hinh, d~ hi~u,

• Mdi cu danh la mot kinh nghiem c~ien thdng,

• Cac the' hi tuyet voi cua cac tay choi Bi Da n6i tieng the gioi : Albert poensgen (Due) - Jacob Schaeffer (My) - Lansing Perkins Willis Hoppe - Maurice Daly - Maurice Vignaux - George Slosson - Martin Mullen - Calvin Demarest - Thomas - J.Gallagner

- Alfred De Oro -Ado nard Pondil.

NHA XUAT BAN MOl cA MAU

1997

':~, .. ~

.. !~,ift~;:~·\-. ..

.' . . . ~'.-

c~t\y co TRUONG

•

DO~T CIAI QUAN QUAN VE HI DA T~I

"CERCLE SPORTIF SAlGONNAIS"

Bi do La mpt man the' thoo gicii tri lanh mf111h pheib.ie'n trong eric gim ngay nay. Tuy nhien"nguCli chcti bi da thi d5ng nhltng nhfeu nguai chua hi~'u r6 ve hj thu¢t mon chCli nay. Nguyen. nhdn cung vi khong co th~y dr;zy, khong co sach vo, hay n6i dung ra; chi co mbt s6 sach hitm n6i ve bi do. l¢ thitu sot nhung chi ddn canthie't can ban. Vi v~y, nhllng ngWi chai co tinb th"dn hoc hoi, eo 6c .coo tie1t khcmg co each 1100 eoi tie'n 16i chCli cUa hp, llh6 trw aut;1C nhUng thanh. tich. khd quem, dCtng noi gi den chuYfn thang gim trong nhtZng , cu9c tran h tai, neu co.

Dap lIng sl! mong <;tClj eua nhi~u ngutJi, chung toi bien S091l va xuat bem cuon sdch .

"Hoc dfmh BI VA BANG". Cuon sOcii "Hoc dtmJi BI VA BANG" gim thick dill.Y dzl ua ti mi eel mpt ph utm g phrip choi bi da; gilip cho en nguai chai tat ttl va ngtdJi ehai llzrih ngh'"i, thlfC hi'n -chtnb. xdc tfit eel nlumg eu danh di dp dung trong cdc cu¢c ehai giqi trl tMn, thltiing, CU11g n.~u trong cae CU9c tranh teli. quOc gia va quOc tf.

Cu6n s6eh nay tling ket kinh nghiem cua nhi'eu ngutJi va them, nhU'ncWinh 116"i,;" .. "~ ban than quj bau rna tmg Daly va ong Thuimg dd thu th¢P dU{JC seW may ,ii·Wi ildmd6i", slfdl;lng cay ea m9t each tinh ui, dieu luy~nt tren cae ban bi da nOl titn.g frong n,.~ani'. nhu tfIi mpl so cae quOc gia kh6c tren the giCri..

Trong ph'On I, Cuo". sach "Hoc dfuth BI VA BANG", giizi thick hj luang ~cl eli 1i~1u_ nhilllg di'eu eM ban nhzmg Jfeu can ban can thiet,·dung lam n~n tcing eho.phiicril, ph6P. "Daly. Thuimg", g'om each diJi cay ca.theo nhung goo canh. kh6c nhau khi dttnhn,....g· eli giut h'oi, ell 16i, gio gn. U •• V ••• , lam thay dOlcac g6c dpi! hi~u qwicua cu~ody vfJOm clui, l'n tat co nhung hinh thut cua nhting eli nh6i kh6 dank.

..

Phon II noi ue nguyen tcfc can bcin cua "the' choi" bling each dinh nghiac{~c·~M dung dung crich giup nguai chaichon llfa dltr;JC tol eta dzc·the' dtlng ean dung trang cr.i ttaii_h Jle'ticp. Bang khodng 200 d'O hinh, sach dim giai ro rang 12 nguyen tde sa dtzn.g v~ the choi, so sanh. nhr.i:ng uu di;/m cua duang bnnh dai (..'cZ dldlng banh ng&n. ui trl etta nhrl'ng . trai banb tn«Yc eu dcinh vd sou eli danh, nhung ell danh VcIo bang L'a nhUng ell d(z gititJ ban.

Ph?m 111 noi Uf? the' choi tim hy, v~ nhung ll,Y thu?:l gitip nguai chai gioi tTil thanh .xuii! sac, viti nhung nhanxet vi> each danh qua bi do, cae the'bi cu n6rehuk, rub) va "durmg bi mo nco ", nhung eu danh if go ban, dich phuc hoi eric the' bi tit nhung the' hi ddnh sai, cdch sUn nhung the' bi hu' thanb. nhting thebit6t, va n6i chung, nhung dieu n~n lam, nin trtinh; viti nhung lte't qua tot dep thtiu lurnn dlfrJC trong luc thlfC hanh,

Co du?C cu6n sach nay trong tay, cce b{l11 dd ndm dztr;c cdc chia kh6a rna eUn Ynpt kho tang qui bau 10 Ngh? thu(d hll:,,'en difU choi birla. Va trong tutmg lai, cae lxm tao dttpc nhllng chien thling.

BAY CROI SI DA

Mu6n tao cho minh mot can ban choi bi da tb$t tMng thao M tMng dbl thu. Bffiu qaan trQng nbAt 18 ban nen bi6t r6 rang vAn .It tbi6t yeu trong viec trnng hi eho tro chen cd.a mlnh: cAy co, ban bi da, con nhdng thu ,phv. mls nhu phan va nhua thong, T~t cit nhang thi6t yeu d6 se duoc giro thieh trong chU(JD.g nay. Ban hay cO gang hie"u th~t th6ng su6t nhd'ng vl,lt li~u dg trang b] cho cuoc chdi d6 chfnh Ii! buCJc dAu Mn cua ban tien rG\n d6n ch6 wan hao.;

cAy ce

Chang 400 nam ve trirdc ngU'C1i ta da choi bi da ~i va cay cc thud d6 co hinh thu khOng han gi rn¢t cay g~y choi da cau, ma DguCSi ta van gQi 18 em chuy, cay nay C!ii ll$ng - ne lai cOng k~nh dung M danh banh. Nhung eo I~ vi co qua nhfeu bal ti~n nen cfb· qua nhfflu nam, cay co bien hlnh M tri1 thAnh nhe nhang, thon va dep hen, rai tien

-'

. ,

Mn manh mai va tron b6ng nhu ngay nay.

CAy co thubng diroc lam bang ml)t l~ cAy nhu cAy tril~ hl co chi'eu dhl dl) 1 m45 (57 inches), va sue nl)ng thay dOi t~ 0 kg 435 d6"n 0 kg 684 (tit 14 Mn 22 htc;hlg) (dAy Ill. ti~u chwm duQC ·h¢i hi da H08 Ky J~p ra), Sue n~g coo cAy co lil quan trong nM't va siS luong n~y ctttQC ghi 1'6 rang t~n cay co,

V d'i. sue voc thanh nien, mOt cAy cc il#)ng chitng 0 kg 435 d611 0 kg 446. (14 d€n 15 hrong) 18. duo Dii ~hU' th6, cay co cling C'!:!' n~g thich hQP vdi ng1!(1i choi d~ vi(\c daub dltcJc de dang han. Cang ditng nen dung cay co qua nhe d~n noi bao nhieu sue ddy cfflu t1,\ lIP i':J cO tay, canh tay va val. Ban co thuc t$p trttdc mAy eli danh vdi tung lam sue n~g khac nhau trttdc khi nhat dinh chon cho rninh ' mQt cay co ghi s6 lU<'ng thieh hop.

Dil vf'!.y ellng dtlng nWiU khi phSi dung mOt cay nhe, Nen dung tnrdc mQt c4yehitng o kg 435 den 0 kg 446 (14 hay - 15 IJPlg) va rt,i sau khi dii. f4p cho thUdn tay cO the tAnt' dAn dan, thay d6'i nhllng cay co co sO :Jtt~ng n~g hon. N6i tom 4ti dung cay co co sO hrong n~g tit 0 kg 591 Mn O· kg 653 U9 den 21 tltQ~g)

Ki6m soat cay co ella ban tMt kji trttdc khi danh, cAy cd phiii tMt thAng. Cay .co sa d~ dang oan cong neu kh6ng dU'Qc gin gill can thl);n va dung each, The nan phat xem 00 dill ciia cay co nhu met cay sung ban sue hoi, phru khong co ch6 cong nao het .

Hoac la him th1i Ian cay co tren nl9t m*t tMt phang neu thay cong ban nen chon cay khac.

Cung nen kiem scat chat dAu lam bAng da cua cay co. Chop bang da nay phai gdn chat vao d'ftu cay co, khong dl1QC ldn nan chot dAu ciia cay co, D~ ki~m soat t.h:,i.t chi tiet, sO se biet canh cua chop co trim I1Mn bay khong, DAy la diern cue ky thiet yeu, Nen xem chop bilng da nay nhu Ii] linh hon cua cay eel.

Sau khi ban da la mot tay choi lao luyen trong mon thut bi da, co Ie ban sf: rnua rieng cho ban mot cay co, rna cay co nay co chieu dai Iftn trong hrong' deu thfch hop

I --

5

voj ban.

M~t cAy co quen thuoc eiia ban diroc rtit tia ra ttl vo sO cAy co khAc nhau ma ban co IAn cam qua. Co cung co nhfeu 1~ va nhi'eu gia ti'fm. Co th~ it nhA't la 10 d6 lao Nhu ban hiet, m(lt cAy co thuCfng d\1t;1C rap nOl tit hili ph'b khae nhau. M6i phan nay gan vao phan kia, Cac cAy co t6t hon, thirong c6 gia til 20 d6 la d6n 30 da lao

Co nmrng tay choi thao ngh~ e6 cAy co rieng co tM dfi"n 100 d6 la. NhU'ng cay nay thirong dllQC deo gQt bAng tay va lam bAng thll gO ngoai quoc, Cai bang (cam tay) cua cay cd dUQC lam ti rot 'bdi nhUng tay thil cong nghe tl1y(!t vOi day kinh nghiem trong ngh'll.

N6u ban mua riflng cbo minh mOt cay co.

Chao hAn ban phru cham soc n6 tMt kj IUOng. Gill chung a nh11ng noi co nhi~t d¢ dfeu hoa, Kh[ ghl cay co, nan dung 1:\0 thAng dung. vdi vach, Nen lam mot cai gie M 13 t6t nMit.

Nhung dUng quen la khong baa gib dfi' no tva vao vach. DAy lil each chAc chAn Uhfit de' gill co.

Ban nen baa v~ cay C<1 cua ban cAn than moi duQC. Tranh ~t van noi Am thap qua. T6t nhat la mOt hay hai Ian mot nam, nen phu len cay co cua ban mOt lbp dau dung danh b6ng nha cua. Df~u nay cung Iii. mOt each gill gin cay co.

Cham soc dung each se giup ban xai ciy co lau Den hen.

C6 nhisu tay choi danh gitly n ham cay co cua ho dti giil duoc hoan toan min. HQ dung thU gii1'y nham l6t nhAl, di nhien. M¢t phuong phap t6t bon d~ gin gill cAy co thl)t bong Is lau chili cay co bang' m¢t thti' bong tOt, thuong lau chili vdi thu bui g6. Phuong phap nay co hi(m qua hen 18. dung gi~y nham.

Nhieu U(lm ban Cily co, co ban cac loai h¢p dI,Cng cAy Ct:1 cho ban nl1a. Gia co th~ chirng 3 dO Ia hose 4 dl'l la, hay hon.

BAH 81 DA

Ban bi da co nhfeu kfeh thiroc khac nhau.

Loai duQC eM tao M chci ri~ng th~t ra kMng

10 bon m¢t ban ca 6 nbi'~u. Nhu'ng de mOn coo nay du9C phd ~p hun, h¢i bi cia Hoa Ky da J~t 111 mot tieu chuan nhA't dinh Is ~ dill biit bu9C phiii gap dlli lie reng. Va. sau dfly 19. nlnrng kich thuoc hay dung nhtt Im22. x 2m44 - Im37, x 2m74 - Im52 x

3ro,04 (4 x 8 hay 4 .2. x 9 hoac 5 x 10)

2 1m37 x 2m74.

Nhung that ra Ioai hay dung nhAt Ie I~ 1

4 2 x 9, theo hi$n nay. Day cling la kfch

thuoc hay dung nhat trong nhirng' cuee tranh vO dich co tlnh each quoc t€.

\

BAn phBi cao 31 hay 32 inches (ki tit san . nh8 l~n Mn di~m tJu1'p nhAt cUa gOc vian bbl.

. Niln clul y rlmg cae 10 cda ban bi da phw l"I)ng hon hal Ian qua banh, df6u hi~u bi~t nay gidp ban tM.rn cMc An. Cac 16 d g6c c6

dubng kinh ttr 12c.m3 MD. 13cm (4 ~ d€n 5.l.. inches). L6 iJ canh ban luon IUOn ph8i

8 .

1&1 hen ~t ca. L4 em 22 d6n 14 em 30

(Tit 5'..!. d6n 5' 85 i~ches).

5.

M(it ban, duoc hi~u nrong tit nhu giucmg ngU. DuQC lam bAng nhung mieng da den ntng. C1 ban choi thuCng, nhung mieng da nay day d~ 1 inches. Da nay Iii. ioai dB. duoc kbai tMc u Pennsylvania, ·lot;ti da rat d.tie bi~t mtt cd"ng va kh6ng h~ co giiin. Nhung sau nAy 10fJi dA trAn duQc thay the bAng loal dB

~

. Ban bi da tdn kY d\tQC phu tMnl len tren

. ,:~ ~t loai viii d~t nhu thorn len, co nhirng ·.1IiIib th~c khac nhau. Thti' len nay thuC1ng ... mOt mau xanh quen thuQc. La thii' milu hay dung nhat tU' 5u6t30 nam qua, va hitn" tbbi vAn I'I1"t thlle dung, NgOOi ra ng11i1i . ta cOD dung mau rim, mau xanh da tri1i, miucam va cling hay dung mau vang, Milu . ., hi.n thCli dang tIiJ thanh ml)t mau thOng

.: ~. cho cac tay chci bi da. Nhung nhlhlg t:aY cltcJi. c:huyen nghi4flp van co khuynh huo-ng tPk::h mau xanh quen thuoe va dh.m tMm d6.

·Kilu ban hi da dung trong nhtlng gia dinh ihtt~g c6 kieh thuC1c thay dOL TIY 21" x 40· (fh Idch thuac th6ng thuong.

B$n co the' d6n mua i1 m(\t vai cua hang nhdng cO khac, Kieu dung co tinh each gia dlDh thutfng tit gia d¢ khoang 100 de. la hay c6 th~ it hen. Hay cling co thE!' vu"Qt den gia 500 dO la mla la khac, Loai tot nhat co girl dM nMt, d6i khi len Mn 1.000 do la.

C6 nhieu gia dlnh ham mo mon bi da d6n dO ban hi da trong gin dlnh do gAll lien vdi ngubi dan be. trong gia dinh.

N gay nay ban hi da phia ngoat dltqc lam bhng mot Ioai vo cAy mau nau sSm; vii. ('han voi, ki6u nAy dA r.O tit 30 nam .;~ tntac. Hlm con d11~ linn bAng khung plastic. mau sAc thay dOi tily thea j thich cua ngttlJi (!hcri, nen <:6 va sang trong 'va quyen rd hon, ThUlJng thU'<Jng nhitng ehik him nAy con duQC trang bi them bAng nhtlng phu tung co gia trio

NA"u dung thAm m~t chit!C khAn tnii ban mla chang hl;Ul. Ta cO the bi6n chik him 6y thanh m<)t ehioo ban An dU'QC.

BANS BI DA

Banh hi da dung cho 10lP him g6 khac nhau. C6 dUCJng kinh chung 214. Ds co ml}t tMi I~ banh nay duQC lam hAng mQt thu. ngil. cung, BAy hoia thl dung bang plastic. ::

Plastic bAt dau . thay thti' ngil khoing. 25 nam trudc dAy. So sanh viii plastic, ~ga lit mOt v~t Iil)u don hon, No sa kho gia dttc;fC hinh dang bdi' nbllng doi hoi qua nghiem khAe cua mOn choi.

Qua banh tning cung' dung d~ th\,lt cutig cO m¢t chat li~lU nhu nhilng qua banh mang sO.

M¢t tay choi nha pgh'e, ban i-o th6 dClDg yrAng, nguai fiy hie nao cling thich su d',lng' banh rieng cua han. Nhllng hie dung no han mili co th6 xac dinh diroc m¢t erich chfnh xac s~ IAn va sue ruiy cua qua banh, Chinh s~ hi~u biet qua ranh re nay se danh cho han mQt uu the.

Ban co the' mua mOt qua banh viii gia kern nhilt lit 2 do la. Nhung khong can tbi€t phru co banh rieng dau, ngoai tru ban dang don cho Minh m¢t con dllCJng lit tieD d8'"n eM thanh mot tay hio luyen trong nghe choi hi da nay.

PIIAN

M¢t erich gin gitl cay co cua ban d8' du<;1C s Ii dung th~t [au 13. boi phan len chop dau cua cay co ciia ban triroc khi danh m6i cu. Nen lam nhu the cte trd t.hanh mQt thai

quen.

7

Hoi phAn tron dAu cAy CO nay tMt ra phru bdi cho dung each. Dtfng dung cAy co I~n, bang a dl1('Ji da"'t. Gi1.1 h¢p phan t~n ch6p dAu co, va rai nghiilng di nghi~ng I~ phan va phfa ph8.i roi· phIa tnii nhi~u lb. Chili esc ~h ella chop dliu Cd nay bAng phon.

Hoim toan chop dAti co phw diroc phu bAng ph6D. Tninh dung hop ph6n c6 16 sau. Nhu th·tf .si! lam dAu co mau cu. hc)p phdlt chi lam sao pbu vita d-ii. canh dau cac canh cua ch6p co rria th6i.

NII1!A THONG

Hau h€t cac trung tam bi da ngay nay d~u dung m¢t Joq,i nhira thong bQt. Day Ie. m¢t sang ki€n tfuJ k}r, hay ho khi phil m¢t ldp mong nhua thong I~n phdn mra cay Cd tl'ltCJc khi ban bdt dAu triJ choi. No lam cho eli dAnh duC;SC d~ dang hen. N€u tay clung d€ nang co, thuong Jatay trill hay d6 rno hOi khi ban dung sue d~ danh, th] nen thoa nhira thong len ban tay, thoa ki' hrdng d ke tay cai va tro, mot fan n1.1a eli danh tron tru se co hllilu qua. Dung m¢t it tMi, chung ta sa duQc nhieu vi(k: hon, Dung dung ph6n thoa tay, vi phA'.l se lam khO da 1ll;U1. N6 khien ban bl long leo t.ay khi danh,

mlltlc ItID Jl4.N BAT DAU

Tnt&:: khi ban thtfc 311 chwin hi cbo ilia danh ~u t~n. Tbl dAy chlnh lA n.b1lDg '" khuyen. mu <f4u thOt quan tJvng ml bp dB luu y va nghe thea vi nh11ng 1i1i khu:ye ~ !iAn h(l dttn tay gill c:f4u oo cda ~ deb d(l.t ngon tay nhu thA" n80 tl'ODg m6i cd d.6aII rna di~u nay chfnh lA sv hudng d4n InIc _ d6n cAy co ciia ban.

I-fllu hat cae eli d8nh can bin duQC bola tA"t d'~u do nhdng gi gQi Iii. c8ch. tM cUa '* . ngon tay. Nhirng c6 nlt Ilhmu c8ch tW..,., ra"t. phan . hi$t nhau.. vB m~ c8ch.. tty thu¢c v80 cu dlinh dru hayngAn ra sm.

eACH TBf eVA TAT elM DAD Cel

Hau h~t cac tay chuy8n rn6n d'Au .. ; rang kha nang cia ng.tt'Ji bAt d'Au cbc:l ~ .. bj tri1 ngai hOi sl1 thAt ~ trong vitC &iii sao tl! thuyet phuc dl1t,Jc cae up tay • mlnh lam cho tMt dung c8c.h, bon 1A CIic phuong di~n we. Tay cibn .tAu cxJ cUa btD di1n di\n quen sa su dung' dllqc ~t aich ell . chiu hon va toan hao,

DI10i cae dft'}u ki~n thl1i1ng I~ cUa mOD choi, 'I'ay se duoc hlnh thanh ther· 1& nay. Diiu tlfm, nAm ban tay trai cUa b(m • va

di)t IEm ban, gid cd tay tbAng. .

Rni rnoi ndi r(lng ngon tay trO. BAy g;iCf cho cay co qua dudi tay tro, va vang tay trO qua ca. CUOI cung, tcii ba ng6n lay cOn ~ cua ban ra, ~ay, ban chu Y. lam n$ eM tira ~ chan se lam tay nang ctia btn trG nim vUng vang hen. Day Ia tat ci cae cBch tM dira Mn thanh cong d6.

Cli day co nhe nhe. N€u co co ve kh6 khan di chuyen, chi can om ngOD tay trO I'll mot chtit. Nfiu cam tha'y kb6. ~m soRt ctJ duQc, thi chi ciln siet nhe co v6 ~m tf naa.

elf gAng' m¢t viii fAn nhu th6. Sllc nADJ cay cd hi!in nhien dttc;fC chla ra bbi n~ giua, ngon ap tit. Va ct1ng tren eM cu& ~. long ban lay. Neu ban d.!l thtiihl ph1lC trang vi~ danh banh. Ban se tWtn tv hQC dan aicb.

JDg lay cao l~n hoac cho thAp xuong. Vi~ nay cUng co li~n h~ d6n ch6p dau cua cay <Xf. Bill vi vi~ MpS l"n hay ha xu6ng li~n ~ • cd va eanh tay cUa ban,

flirng ~ gilJ dinh chiAo cao each cam co hOi ~ nang hay he can 00. Chk chan nen gid CCI song song vtfi thimh him a m6i cu d6nh.

, Khi SUa soan danh, Nlln dl)t tay hucng d4n mtli CCI each banh tic 6 dA'n 8 inches . CAng M tay gAn banh, ban cang danh duoc chfnh x8c hon, Nhung dftng baa gi(j d~ ian q~ 6 inches , ",au vl).y. ban kh6· long danh di trQn v~.n. N6u vl trl cua qua banb d cuol dAng IS., ban phBi nhoirl ngttCli ra, dieu t6t n.h4t IS. dung sli dung each th€ esc ng6n tay, vi sa lam sue nAng y6u di.

o

Trong tntifng hop neu t~n, chi can M b6n ng6n tay len ban. Khep cac ngon tay nAy 1~ glm nhau hen, dong thai nang ng6n c8i Illn mOt chut chi can dAy nhe cd qua ke

'-- ghla tay cii va map ban tay.

Nhung eli danh gl1n thanh ban, khong tM' dUng nhang each xep d~t ngon tay nhu da trlnh bay ~n t~n. B~ phai dung mot cu dlin.h khac thfeh hop hon.

Loi d~ tay a thanh ban thong thuong nM"t

19. each dlt<;lc dung khi qua banh nAm a vi

trf it hon (100m), 6 inches tinb tll thAnh ban. Trong trtt(jng hQP the, 4 ng6n tay cua ban tay tnii dU<;IC nam vlit qua thanh ban, cAy co ~t gac I£!n trim thanh ban, va xuyen qua ke gilla ngon tay giua cung map ban tay. Ng6D tay' ctii dl).t bsn duoi nhu mQt cay can diEm khien co, Neu ban lam dung each, ban sa thily co th6 d~t co a vj tri hrng chung hoac nghieng,

Neu qua banh dung d~ danh d vi tri qua gfut thanh him. Co Ie khoang each chi d¢ chirng 1 hay 2 inches , each cam co eiia ban ilk My gib se gi6ng each ca m co de. 4ft! ~p a ~n tren. Cac ng6n tay, dfl V~YI duC;SC keo ra khoi "bsng", ngon tay cai cung vCli ngon tro se di~u khj~n cay co, Cay co van nAm tren thanh pan. .

each thu ba duOC dung khi ~u8 banh each bAng hen 8 inches . Nhung kh6ng du d~ tay ban co tM dj)t tron ven tran ban.

Trong tn1C1ng hQP nay, ehb cu6i long bitn tay dtt~ d$t tren thanh han, trong khi esc ngon tay va :'gOn cai gill co, diEm khien theo each thong thuong.

Cach sap xep ngon tay thu ttl ciin thie't trong trircng hop khi qua banh Slit vao thanh ban va cii danh cua ban bu¢C 1 mg ph8i song song voi tMnh him. Neu g~p phai tntong hop nay, ngon cai, ngon tro va ehb cu6i cua him tay nam tren thi.nh him. Cac ngon ;"..on lal ducc xoe trill tren m~t ban, Co se a gitl'a ng6n gilln va ngon tro:

eACH NANG BAN TAT J.b(

9

Trong su6t cuoc choi hi da, the' nao rung co mcit, Ide ban ph9.i dung d6n mOt each x6p d~t khac, DO la each nang ban tay llln. each nay duoe dung dA"n khi ~p mOt qua banh thilng hang, hi do chAc ngang bi dieh.

D.5 thanh l~p 161 xap ~t nay, nan khep cac ngon Lay I~ ~. va d$t cac dAu ngon, dung 16ng d~u ti~, tren ban nllngc6 tay It!n. BAy gib bAt d!\u All cac dAu ngon tay xu6ng ban, den khi ban cam thfiy nhu nhung ngrm tay. mlnh an rl! mOt each cha.c chan xu6ng mat ban. DiQu nay c6 lien h(! d€n viec lAy d6 him gOC d6 nang CC1 len cho duQC d~ dang, cong ngon cru llili, co hie do duQC d(!.t gius ngon cal va ngon tm.

Trang tat ca cac the duQC trinh bay trr:o dAy. each sau cung co Ie kh6 th\l'c hi(!n hon

ca.

Ban dli'ng ngn long, hie nao cung' nen c6 gang t~p cho thuan thuc.

CAT NANG CO (Bb.. 'tay ~l).

Thinh thoang trong su6t cuoc ehoi, qua banh doi khi cung Ian ra ngoai tam tay cua ban. va buQc long Ide do ban pbii dung d.in C~y nang CC1, (co thfi' ml1i:ID~ htr;Jng n6 nhu la m¢t cai cao). CAy nay dl1QC tril djnh gi6ng uhu eo v~ !dch thuOc eung nhu v~ hlnh thuc.

N ~ trit chop d'Au co tham m(jt mieng kim 1~ hO$C gO hinh ban nguy~t dt.i~ khoet dQC thee map ch8 lorn, nb':' v~y ben cO dU'Qc tat ca nam the d~t co,

Dung ngan nw khi buQc long ph.iir dung den cay nang co, vi n6 cung n~it d~ dang khi sli dung.

Dl)t manh gau (1 d~u cfly can (dung d~ nang Cd) each banh tU' 6 d6n 8 inches , va bang cay nay tron ban gao tay ban,

Khi danh ban chi nen narn lAy can chac

, .

chan.

Chon m¢t vi ttiMt eel that dung tMn.

Neu cAn cao hon, chi tim each ddn dAn IAn c1J.y nang co qua.

Dung tay ml}t cam chot cu6i cua co, tlfS

ho nhu ban cam lao ph6ng vao bia, .

Dirng' bao gib hue vao banh rna nan danh that nhs nhang,

Day la nhung dong cuol cung chung toi viet cho cac bl',l.n. v"e van de nay.

Ban kh6ng )0 phal tuy~t dOl theo nhung 1m khuyen trong chuong nay, rna nlm tv minh sang tac them cac !..51 chdi khac thfch hop cho ca nhsn mlnh va thieh hop vdi trucng hop minh dang g~p pLB.i. Phuong phap diroc trtnh bay i'J dAy chi la phancAn ban. Df~u thi6t yeu la ta duoc sir v11ng vang !chi nang cay co tr-mg m6i Ian danh.

C6 going giu ni'em ttf tin CUL ban.

DAND BANK

BAy gia ban aii b~t dAu sira soan M danh nhat banh Ian thl1 nhat, Ban dii bie't ra rang phai trang bi the' nao rei chtr. Ban ciing bi€t het nhtrng' pbuong phap clm co th~t dung dAn. Bay gib da den hie chung ta bu6c VM trong tam CUll van cff} rt,i dAy. - Danh hanh.

810' CHAT CO

Vb $ gill c~ co th$t ra khOng ph8i 11 mOt v& <fA tt'Qng ~. Mm. Ta thd fun hJh ph~<1Dg phap chinh thu-c a mdc khlJi dlu vi. '* dOng tac rna ban sd d'J-D,g sau. d6 vdl mOi C1l dAnh ~ tl$ nhi~n bon,

Btn cO thA ci1.m CXf va thll' d8.nb mQt cU. Db ~n, ~ gill co d nm ru\o? Chi viGc tlm. cb6 cAn dOi t~n cAy cc va btp1 s6 cmn 8aU cb6 oily hO(tc 3 hay 4 inches (nhO lui -A hud'ng btUlg co),

NAU b;m cao va dAi tay thl t:h!t l8.<M.

Nbung ~ J~ IS. nglfbi hOi nbc con, van d'! btu g:tp ph8i hai kh6 khan mOt ehut. Nhttng t6m .... iJ vj tri nay ban dA thimh cOng hdn troDg cu~ cllC.ti. C6 nhf~u ~ cO kbuy€t diIm khi lui v~ qua xa, Dt~u nAy 16t hon 1I6n tniDh .

.. '. Tlid Dhl,' b(m gil! ch~t eel 1'3 sao? D& vdi ta ~. de miu ngttcn cao th4'p, vif,c gid chtt

. ~ . .:ifIa gi6ngnhU nhau. Bang cd pluii dUQc • n.bt v80 tay m~t. Dirng baa gib sitt ~ .ta*,c6 gdng lam vil)c nay.

Rbi chu4n hi d~ danh m(l~ cU. B(lD n~n dung c8c ng6n taygi11 l€y cAy cc vA co ng6n cSi quanh thAn eel. C6 nht1ng tar chai thlmh thuc chi dung hai ng6n thOi Iu$: 5 hay 4. Ta't ci <fAu dUng vdi IU$.t l~.

Dirng an ca long hAn tay cUa hIpl IAn co, Nb\t V$y chUng to ban <fA gill co qua ~t, nc1i long tay ra mOt chut Iii. Nhd di cae ng6n tay lam dur)c vi~.

TBt DUNG

Tmng aic mOn th~ thao khae, th6 ddng ~u rung nham mOt muc dfch gi.6ng nhau, tM' ddng nAy t\tdng hi nhu th~ ddng troDg men dB. cau, mOt tay chai dang dlhlg chi! banh nem Wi. va cl1ng nhu thti ddng CWl ngitbi chc1i Bowl hie sUa soan nem banh. Trong m6i tntCtng hop, th6 dtl'ng dA khi6n cho ta tho8.i mtii khi lam vie<; vi th€ eM ~p trung trong tri 6c vao d(,\ng tac phtii lam,

M6n cht1i hi da C1lng vf!;y. N guffl chen phru. c6 the ddng tl1 nhien, d(J ban dA tim diroe ttl do cho hanh dOng va. tim ra SiJ chfnh XBc.

each dirng dung th€ ciia men bi cia cAn ba hanh dOng tAt ca. 'I'riroe het dung quay m$t vao han. each d6 10 - 12 inches, than cua ban C1lng huong theo cruau danh banh.

Hai chan ban song song each nhau 24 inches (hoac co th~ so sanh De rong ella vai ban) cdng huang theo ducmg banh di.

11

---------_ ... _._-------------

Thu nhi, di chuy~n thAn tM ban mOt chut sang ben trW d~ tay: pbW cUa ban va vai phBi cua ban t~n d\!i:lng banh dl,

Thd ba, xoay chAn phiU chitng 45° sang phfa. phBi dong thi:li xoay chan tm d~ vAn eon ghl th6 song song vCli chan pb.8.i (nlnrng vAn each nhau 14 inches).

BAy giil, ban chuAn hi d~ khai hOa di.

CD DANR

M6i khi ap dung m¢t th6 danh dung each, ban nen co gi8n. Cong c£4u gOi m¢t chut, di~u nay gitip cho ban khoi phili thing ngt1i:1i nuii.

C6 1~ ban c.Bm thty clmg d~ cbiu hon khi cimg d$.t dung chAn Mn tm t~n dlSbng banh di, S1l thay d6i theo l~i nay ron tuy thu¢C vao m6i ngutli. Dfllu quan treng 18 lam sao duoc thoai rom. BAy gii:l eho chan tdi, trong hlQng cua ban hin nhien dA duc;JC hai chan ban san sa roL D~ng then dang ~ng tay trW (tay cam phan dAu co). V<li each x6p d~t ng6n tay thich hQP. N €u c6 th~, nlm cong khuj-u tay II)i m(lt chat.

Nham th~t ky, df~u toi quan trong la dAu ban dinh hl1dng cho cAy eel nhu nhlim hia. VAn gill dAu nhu tM' cbo drin khi dAnh.

MOt eli !tAnh co hai dOng tac k1uic. nhau, DAu til!n, lui lai va dAy di thuo hi~n Cll danh, keo cc ra phis sau, va ph6ngWi tnt&. cd tay sa lam cong vi~ nay; vai a llidvi trf cu, chi quay sang phili mOt chut, h.1e ban lui co v"e h~t cd.

Tay phiii nen gill gan vOl thAn, va cac dOng tao tuong t\1 nhir ciia qua Ilk d~ng h~, keo ~cJ thAng v"e phis sau. Dung .d~ co l$ch sang ben phai hoac trai, Tay cilm. bang co phai I iii thAng v'e sau, rCli dAy thAng v~ phta trtCbc, gi6ng nhir m~t ehi~ xe hOa.

Kl!o tay phai v~ phfa sau eho th$t dung tArn. D~ duQc m¢t cu danh hi~u qua. ban phai bat d:4u dAy co ttli (j ehO lui dung tAm.

Nen nhd gill eM! co luon luon thuQc tay ml,\t va chi stt d\1Dg cae ng6n tay thOi. Cd phiii du<;'C d~t dUCli 81/ ki~m soat, hin vft.y. KhOng phru huang thOng ca. i'o.lJ1ung dirug phl'pll lAm Ian la nAm ch~t cd qua khi dAy

1""8. phla trude .. DAy Iii 16i thOng thuClng cda cac ban tre, cAn than v'e df~u nay; n6 s6 lam hong s\l chtnh xac ciia ban.

Khi dlmh banh, rang gill co ban thing nhu co th~. C6 ·gill co song song vd'i ml)t ban, dUng bao gio danh a phan dudi cUa qui banh, nfi'u n~ tnl c6 th6 lam d\tc;JC.

BAy gi?J hay chuAn hi thuc t$p v8i dqt mla. Khi thirc ~p nen ghi nhd 4 ye"u 16 cAD han ban phw thea.

l.- Nham th$t ley dfch diim. 2.- Keo lui co ra sau,

3.- £)~y co v~ phfa triroc, 4.- Cho cc theo banh.

Nhllng ngttCli. chdi banh, g'Om cO hai nglttri, mQt nguC1i se thut ell banh v~ Mn tmi cda qua banh do va ngu~ cOn llid thQt cd banh v'fl ~n ph8i cua qua banh dOt dAnh vAo qua banh tning eho chay dA"n cud! ban va quay tm l~. Nguoi choi khi nhl).nduQc qui ba,nh quay lai vA ngUng a vi trf gi!n. minh II ki th1ing. NguCli thling cul)c Be phSi dAnh mt-nh cu danh dAu ti~n, hay nhttbng cU dAub *Y l/ili cho ke d6i thu ciia minh.

eACH CBf;JN BI co (apJ'" bi cbd) .

N g1tCJi thling cuec sau cung c6 qu~n chQD bi chu rna ho se dOng ti6p tuc cbo cuec cheri mra.

NBiJNG Lbl KBI THI .KBt.11 IIANH

N €u trong khi thi chon kMi hOOb bi chu cua mOt ngU'()'i trong dAm lan qua nAm Mn dia ph~ -cda dlli tht1 Ia bi loai - Vi dQ: NAU bi chu cham bi do ~n tnti, Ia phSi tro ~ bsn phai, neu chay va ben phai la bi 1011i va ngiroc lai,

N€u qua banh cua ngltai thi chen vito nam vdi qua banh do trong I tic thi chon, ma khong tzil va dAU san bi, thl ngtri:li thi ~ nhu mat cuQc va di sau.

N €u cii hill nguai thi d'8u cO 16i sai, thl cuQc thi ch(;m se bAt da.u thi 1~ .•

Trang trU'ong hqp eu¢<: thi gtp hic bi kh6

ga, cuec thi.·,ciing bAt dAu thi JI,ri.-

MOT eli DANB

Trong loai hi da bang qua bi do, dij,t a cuol san bi dung lam bi muc tieu. Qua bi tnmg d~t a giua dU'cmg ranh dau san bi goi IA hi djch, qua hi tning dat nam bell too hoac ben phai goi la bi chil. Bi chu each hi nhAIn dO 15 em tren dirong ranh dAu (head string).

Ngttbi choi bAt dAu di, danh qua hi chii phai cham qua hi dick khi dung qmi bi muc tieu (xem hinh 2) Wc IS. qua hi do.

Trong dirong bi dllu ti~n, qua hi chd kMng cham trting qua bi do la bi loai, phw nhuong cho dOl thii di. N€u trung' thi di nhirng aUC1ng bi k6 ti€p, trttong hop nay qua bi do hoac bi tclng d~u co the dung lam hi dlch ciing d1t¢.

MGt/O! TBt.1 Hili

N guC1i choi du~ mot dfeu l<,1i Ie. diroc chon vi trf va cu danh cua rninh. Qua banh dang a trong vi trio NgUbi choi thd nlti c6 tM d4nh qua banh do hay tning cua mtnh trong. cti danh dllu tien,

BANII 01 clllIriN

Dirng nen thut banh trong hie qua banh dang chuy&n d¢ng hay dang quay.

N4fu nguoi choi kh6ng chii y d€n lu(l.t nay, ban Be thAi bai, Mc)t cu se phat mAt m¢t diti'm.

BAND Tt1NG

Khi qua banh ciia ngirot chci tung kMi m(i.t ban, thl dAy chinh Ie. 16i Iam. Phai bi phat va mAt di mot di~m. Phai sda chua lam sao cho banh trd ll}-i vi tri di~m di1u. Neu qua banh dang a vi trf die'm chan hay dang d vi trt di~m gnra,

Neu qua banh do nhay len khoi m~t ban, n6 sa tm lai vi tri di~m chan.

Neu qua banh ttiing nhliy len khoi mat ban, no se trd lai vi trf di8'm datu.

Sau khi qua banh d'Au tang len khoi mat ban, thl diEim dU"QC ghi. N guCli choi ti~p t1J.C

danh.

TrttClc khi qua banh d';!},u tttng· l~n khoi mi';lt ban. N gttoi choi tiep tuc danh.

Ca hOO q us. banh c:f~u tung len khoi 'm~t ban. B~ phSi dua banh ....,'e vi tri va. d8nh lai. Neu nguOi choi lam ban tntdc hai qua banh ben too mat ban, thl diroe gbi dili'm va tiep tuc danh.

. C6 the; tAt ci nhirng qua banh nh3.y tran m~t him d'eu : -am 16i va ngtroi choi kh6ng th~ tiep tue, rna phru phat, md't mOt dj~m. Sau d6 ngt10i choi lai tiep tuc,

BAND C~ NHAU

T~t ca nhl1ng qua banh cham nhau thuClng cf~u dung. HI$: Iii. ban Id'y di mOt eli danh CUu nguy, hose Ie. ban can 5"11 giup dO trong vi~ gbi ban.

DAND ~B DANB

Neu, thee y kien mia trong tai, nguin choi danh manh banh voi cay co ctia mlah, d6 Is m¢t SI/. Iam IAn. Lam Ifin la vi lam nuft m~t diGm. Cho tA't ci cac muc dich thl1c ti)p, m~t cu danh manh la. mOt cu ma trong d6 ch6p dlu ~ khOng thea qua banh sau khi qua banh nay cham vao qua banh dut;1C xem nhu dfch di6m h!3Y 13. ch6p co lai 111n mla cham vao qua banhsau khi qua banh nAy da trling van qua banh khac,

co BAND vA QuA BAND

B~t kY khi nao ngtt<ti choi cham vao qua banh voi rfAu co (hay bat cu phAn n80 cUa co) thl ngltai ay co UiL Phat mal mOt diA'm. Tri:r 56 di~m ciia ngiroi chci hi pham IOi.

DANB DOl

N ~u dau co cham vito banh hay lai cham vao banh mot Ian rnra sau khi da cham van qua banh choi thl ng11bi chci 16i. Phat mat m¢t diem.

DANB DI vA TKd ~

N6ti ngirci choi danh qua banh IAn di va quay Yang tri1 I~, thl nguoi ay co lOi. Phat tnt m¢t di~m. Nguoi choi hie btiy git1 ph9.i

13

d~t banh lai vi tri cu.

N 6u ngu'C1i choi danh banh di VB banh trd lai va d€m,. thl dioh thu pluii kMm pha 1"8 stj. sai rAm sy ngay tnt&l khi dlmh eli thu nhi, N€u BI1 sai Iam {!iy duQc khBm phs ngay tue thl, thl dA"y IS. 16i, phat tru mOt ditim.

N g11c'.rl chai Mt d'du I~ va dOng y vfJ vi tri phis tren cua qua banh.

N6u ngu"C1i choi danh qua banh di va Ian tri:l It;li, d€m mil S\f sai fdIn A"y khOng hi kham pha ngtt?1i chci vAn ti€p tuc na'u .) vB duc;k: ghi diflm.

Sau khi nguC1i tJ.y lAm IOi, l~ bAt dau chai II;li vdi qua banh nC1i vl tn. Ngui'1i chC1i pham rOi khOng tht1" tiep tuc choi mla trong khi tat ca dich thli ciia ngubi ay vin chOi dUc;Jc. M~t chu kY mai cua cuoc ehoi th.!lng tb€.

DANB BAND SAl

N6u ngt,fm chci danh banh sai, dA"y Iii 16i.

Phat, mA"t mOt ditim. Ngui1i choi bAt dlu Iai phw d~t qua banh v's vi trf. .' " "

sl! CAN TBItp BtN NCOAI

Nefu tlnb trang cuoc choi khOng may thich hop hay bi thay dOi bCJi. "mOt Ij do nao d6 dang Iuc ngubi chot stia soan mot eli danh, hie d6 tinh t~g" ph8,i tro v~ vi tri bAt dt1u. N6ucu danh dang tien triin, ngubi choi phai chon cho mlnh m(\t th6 danh khac nhu d8.nh manh ching han, va cuoc chcl van ti€p tuc.

NGUOI CRGI CAN r.mmp

N6u ngUbi ehoi I4i ban co trach nhiem d6i voi sl! can thiep trong mOt th8.i d¢ khac thl c6 16i, phat mdt m(>t di~m. Di~m ghi triroc khi Jam IOi, phat it hon. Ng1.!tli choi Mt d~u lai va d(it banh vao vi trio

BAND DONG ~

Neu qua banh chai dOng lai khi Mn qua banh chmh, ngubi choi co tM danh qua banh mang d€u cham cham ngang qua banh chinh dang dirng l~." N6u tru'<mg hc;fp d6 xay ra thi ngUbi choi pham 16i. Phat ma'"t mOt di~m.

Khi banh dirng l:;ti hay con IAn nhe tron d~m, qua banh phai du"QC mra nhtt hie dau,

BA.NH ruNG IJ:N IUIOI DAY' cuhr

! !

!

!

I

I

I I

Khi qua banh tung l~n va chl,\y d~n mep chdn cua ban i6i quay hili. Qua banh tiy dang duoc danh, phru ghi di~m. N~u qui banh cham hai ' hay nhf~u lrun d mep chAn m6i mep chti . .n c6 tM d6m m(>t IAn. N€u qua banh tung Mn eU" xem nhu d6 Ii! lip dung lutt l~ v~ s,!- niy banh.

TA't cS.. nhihlg cti dAnh rna phlii thllc hifn bAng m¢t fAn cham vao di~m chan, thl cd dmlh dy sm. Phat m6t di m¢t ditIm.

NGUiu GBI OdM

N gum ghi di~m gill vi(!c ghi chep If;li nh1lDg ditIm thAng, nlnrng' hle an toan va nh1lDg di~m Iarn 16i tron ban banh,

NtH CRGI CO QUI LU4.T cHiNa TJR1c "

M6n chol ·00 qui Iu(l.t ehinh thdc khi mOt ngum choi ghi di~m doi hOi s(i di~m cao hon dich thli mlnh tren ban chat

MOn chci trd thanh ehInh thtic khi dU"(fc gbi chep rii rang bAng nheng da'u hi4u sau mdi ban choi do ngubi ghi di~m.

Sau khi ditim duQC trir, nguC1i choi khilng

f

e6 quy'sn phan d61 mla.

BAT Ll/C

N6u ngt1<'1i choi vi m¢t dfeu gi d6 lam cho rnon chci trd thanh bAt lire, nguC1i fiy s4 khong th~ c;:hai duQC rnta, Dich thu cUa ngltM fly se duoe tin nhism hen va se dl1c;Jc diim cao hon, vi th€ hAn se Is ke tha.ng cuee, Nriu m¢t ngiroi choi dun thay cuee tranb giiii cua minh se dua de"n that baf, thi ngttilj fly co quyen tir cho].

Cuoc tranh giill se tie'p tuc du ngt!bi chm c6 it hon.

Trang cuoc tranh giru, nguoi choi c6 quyan

14.

chol be) khOng th~ ti6p t\,lC cuoc Mu mla. "1 gum ch61 bO cu(lc chot phai mAt tA't ci .0 tlAn thUdng, hay phiii b(')i thubng va chi ~n.

ROAN CUOc DAU

NA'u vi mOt Iy do gl vuQt ra ngoai y dlnh ~,choi khong th~ Mt d'Au cuoc chill. Tr$n d4'u nay c6 th€ hoan lai,

Ho(Ic ngu'Cfi chill kMng th~ hoan t4't, t$ d4'u cung cO th' hoan 1~, trir phi dich thu cUa hJln dOng y cham dllt t$ d(u vao mOt hie thfeh hqp nha."t cho vi$c giam dinh.

C6 nhi~u ngUbi choi khac trong tran dA'u dbi hOi trttng cau y ki6n 13 nen bO cuoc hay khOng. (Thea lUl)t da sO) sa dira ra m¢t chung quyet tntClc khi cuoc chci duQC till I(l.p I~.

TrQng ta.i co nhiem V\1 ghi nhan vi tri c8c qua banh vao hie t$ dA"u ngU'ng lai, dl1 tnl cac tntCtng hQP tr~ dc1"u diroc bli.t dhu 11i\i.

N6u nguC1i choi dt1QC xem nhu khong th€ .dAnh ti6p tuc duoc, triln dau se huy 00.

. TRAY TId

NAU vi m¢t 1:9" do gi ngoai y dinh, m¢t dA'u tM khong th{) danh dUQC mra, ong d'y pbii cho biet ngay M ban giam dinh kip hie cho d4"u thu thay th€ ra hoac se thay the bhng hai Mu thii. khac.

Trong nhang t$ Mu han thua th~t su ~6t1 vi~ thay the rAt can thi€t.

BAt dhu chill Bi Da: Theo th6i quen cua ngui1i Vi(!t, ngUin choi bi da bang bI'l.t ~u tit' cuol ban, nhung ngtrbi My· 89i vi trt nay III Head of Table (xin dung co chap danh tit' d' phAn bi~t QU<;1C vi tri dung voi ngon ngtl thOng dl).og eua ngu'C1i Vi~t).

I NhU'ng lu~t chinh ella BIOs bang

Trong mon bi da bang, nguoi choi muon ghi di~m phal danh qua banh ella minh goi Ie bi chu, trai Iai vdi hai qua. banh lam vat dich d6 Iii hi do va bi dich. Nguoi ay ('.6 thfi

d.Wlh cham vdi hai qua banb trim be$: trong mOt hie, hol;l.c ttWzi t\1 qui nay ioi tdi qua kia. Cilng khOng doi hoi qua bi cbtl- pbii cham vao mep, Dung lu~t nM"t Is ph8i ghi di6m n6u cham map mOt llbt hay nhfAu hen,

Khi mOt qua obi dich bi dlmb d4t ra, sq vi~ d6 cho phep diroe gbi him. Ngttbi chai phru lBi qua bi dich ra ngoai ch6 ngang ~y.

Ldi ram n€u eli danh fiy hut mAt.

LO~ BI DA B6N QUA BANB .

Loai mOn cheri nay dbi hoi dung qua banh do sang lam dtch. Thay vao d6 thl cOng tMm vao m(it qua banh do sam va hai qua benh trang lam dfch, dung trong cac 1~ bi da khac,

MOt ell danh rna qua bi chil cham V80 hai qua: bi do va bi dich thi dlfQc tmh mOt . di6m. Neu. cham vao ba qua banh lam dfch thl dU't;1C tfnh hai di~m_

sAT DAU

Bat dAu mon choi nay voj qua banh do sang (do nhat) duQC dl;lt t~n vi tri di6m ch4Ji. Qwi banh do sam thl a vi tri diAm cfAu. Ngub'i thi!ng- euec trong Idn. th\1t banh nay cO qUYf!D chon lila cu danh (fAu ti~n bay phan dinh rii rang ngubi nAD mat quyen th1Jt banh,

Qwi banh choi con l;,rl trong vi tri nCli sau ran thut banh n6 dung lai,

N gubi bAt d~u eu¢C choi phiii dlng nMn qua banh CJ vi tri d6.

Qua banh choi ciia ngttbi d6 la mOt qua banh ang ta dung d~ thut.

Qua banh do sang (trn·n vi tM di~m chan) la qua banh lam dich dl\u tifm cho eli danh rna dau.

That bi;ti kill cham V80 qua banh do sang ddu tien Iii m¢t lOi, va nguci choi phiii choi lai.

Sau ell danh md d~u, ngirci ehdi c6 th~ chon mot trong ba qua banh dtch lam qua banh dich dl\u M ang ta danh.

15

BI DA BANG

Lu~t l~ ch1nb: Phan bi(jt m6i vi trf tren m~t ban.

TA't ci nht.lng ngttbi choi hi da bang ~u theo dinh I ~t nay. each choi loai bi da nay d~u dung chiec ban dai, hlnh chd nh.9.t. Cruau dAi g4'p d~i ehiflu rong. Chitic ban c6 tM d¢

5 x 10 feet (

), 4,5 x 9 feet hoae 4 x 8

feet.

KhOng c6 16 b chi&! ban bi da bAng nay. Chik ban bi da bAng c6dAu ban, cuo'i ban, diAm run d'Au, di~m run cu6i. diim trung tam va cac dubng ranh, g(jm cO ranh ~ ranh cuol va ranh ghla. Nhllng dUCJng ranh nay : th4t ra chi lA nh1lng dUCJng ranh gia tUilng nOI )fAn 9u6t tll: thAnh ban tnii sang thanh han phBi xuyen. qua 0 ldo. gilla cda ban. (xem hlnh 1).

D1:1ng cy chcti: Choi Bi Da bang, co ba qua bi: hai trbg va ~j)t do. M¢t qua bi trAng, thu¢<: sis· hllu cila mOt DgttCli gQi la qua BI CW, qui nay ell th6 lA khOng cO d8nh dA"'u. Con ·qui bi thtlhai, cling tning, nhung co dAnh Mu, tUQng tntng IA 'qua BI DlCH. La di nhiAn, qui bidjch la· qua bi ella ngttbi thu hai lam chUa Hai ~n mOi bAnl cO m¢t qui hi ri~ng cUa minh, chi kh8c vdi nhau IS. co Mu hay khOng dAnh rl«'u. trAn' qua hi tclng.- Con qua BI DO, cO nghia. JA qua bi trung ginn, dU'ng lam chdng, cho hai qua bi tribtg danh nhau, RiAng bi chu dll danh c6 trung, tntlSc hay sau qui· bi djch, al!u phili quac~ bi do mO.t .fAn, mm. tinh dUc;1C thanh di~m.

Ra chdi hay thi khdl Ju\nh: ChOi Bi Da bang 18. ph8i bilt dAu bAng each thi khdi hanh dll xac dinh ai di tntllc ai di sau cU.a tro choi, N eu c6 t~n hai ngttiJi chot, thi chia thanh phe hay nhom, .Thi chon khm hanh, moi ~n cu m¢t ngul1i d1;U di~n, ddng 1"8 thi danh . d¢i bang, Trong mOi nh6m, ttt chis nhau eM di tntdc h* sau,

Trong mOt cuoc chci, danh chiec 130 hai ngttoi choi hoae danh ~p III 4 nguCli chdi, thl m6i ngubi hay mOi nhom c6 mot qua bi

rieng cua mmh, gQi J.a BI CHU, cOn qua cOn 4ti gQi 18. BI DlCH. HaL qua nay «!Au trilng (dA c6 gi8i thich a tren).

D6 khiJi hanh, mlii ngttCri chon cho mlnh m.)t qua hi c~u, qua hi chu d{it vso run tAm cuel, phia cuOi ban; qua hi do <1$t 0 run tam dAu, pbia dAu ban (xern hinh ve s4 2).

16

en NIIAP. (limage)

Mu6n dAnh An. di~m, nhfeu khi phru dung cd nhAp.

Cd nh'p III d¢ng tAc dAy tdi va ken lui cAy co truck khi d4nh. Cd nhdp pb8.i a~u d~r. chitng nao to't chUng nA"y. khOng Mt

. tha.n va va'p vap. Muo'n v$y, tay cam 00 tiri dll canh tay ngo8.i trong tbli" d~rng thiing va eanh tayngOOi ph8i dAn gtln c6t, tho8.i mai chirng 1180 t6t ehU'ng rufy.

Cu nhAp cO holm hiio thl cu : d8nh moi ... ..hinh xac, do d6 ell' nhln cd nhAp Ia ta c6 !.hi! bi6t tnfac dU't;IC cu danh s6 ra sao rOi.

cti TROI (coule)

Cil trOi dAy bi chu Ian qua vi trf cUB bi :J sau khi dung vao hi nay .. Mu6n danh cu ~r6i ta phBi danh aAu co vao nua trl!nc1iB hi chii, Ne"u bi OOu va bi 2 nAm kha xa nhau, thl eli trOi pbtii danh eh~ nhung -nanh boo (n$ng tay hon). .

eli BOI (retro)

Cu hoi nguoc lal vdi cu tr6i n~n muon danh eli nay, ta phiii danh dAu co vilo mra duf1i cua bi chu.

Cu nhap cua cay co buoc bi chil IAn ngiroc ve phis sau neu sire hC5i ehuyen truyen vao hi chd hie d'du v~n con sau khi hi chu dung vim bi 2.

eli DO (pique)

Cu b6' cling nhu ell hOi vi ta dl;l.t thd"p cay co so vOl dO nghisng cda cAy co. DO xien nay nhieu chirng nao sa Jam hi chil JAn nguoc ~ phia sau clnrng nA'y.

Dum dAy ill ba hlnh voi ba d¢ x.i~n kMc nhau va ba cii 1>6 khac nhau.

Cu 1>5 manh dqc thea bing nhO

eli b6 trong hinh tren cung gi1n ~ nhu eli b6 trong hinh I. V1 khoang cOOhgi1la bi chu va bi 2 kheng xa nen bi khOng mt:t sifc h6i chuyen trong k.hi IAn. CAy as ··Mt dung thing va eli b6 nhe hon dl 1fO sdc manh eho bi 2 va sue hBi ehuY€ll blnh thuang cho bi 1.

Cu b6 nay trw ngtroc , vru eli bc5 0 b1nh

2. V1 bi 2 chi Ian tril l!ill m¢t quing ngb nan can danh nhe tay. Khoang each gilla hi chu va bi 2 dai, .va khoimg each Ay dM chll'ag nao thl sue hr,. ehuy~n mAt di nhl6u chilDg n6y. Mu6n gill du SUe hl:li chuy.§n sau khi bi 1 cham bi 2 va chi cham nhe, ciln d1lDg thting cay eel han va danh manh hen.

.... :~ -,. .

t~S~i ~.~ Mauri~ Daly

rl~a:-:. 'S .. :';C~~~", ; t

m1.;J1Nni dflil1h m.nh ne~ kh~g can lh,"t. ~:)fl~ ~ng bl ngin tot. hdn dliO'ng

']n_,bI:;~~~~" i.

...... ,.., ..... _ .T~ f!~dWng bl dil_ cho ca hal qui! bI (bl chu val bl nhim).

4. Trlinh dUng danh dltC1ng bl dal dol vdl

qui bl thti' hal (bl mue tI'u). .

5. Glaca hat qua bl trong "ban bl da

ngin".

8. M4I cU 126nh 0" qui bl chu d xa ca hili qua bl,kla thwng la mc?t eli danh

dei. .

7. Dqc theo bing ~, hay chqn eli danh .., ~ qui' hI' ,chu d "ben ngoill" .:'" qui bl kla (tJj.i;chu Is gangll1l b.n . ."'.. I" ~nh b,~j .

. ~,_." ? qU~·~I .. d. "phf. !n/~c" b,n. _ img., d'art.: cwa bl, coo VaG bing~'. ~.: . / '::'.

10. Trcng nhUng dllc1ng bl ngin, cflldng bI 161. ba tral cung hang hay ba tril ~tw:m. ,Hiy th.n tr9f1g danh mqt each

. _ ~~,_ nt-img. .

n~.)ijt c~gllll hOi ch8t, cu lOt h<u)c Cli .- "n~ t~U'Ctng t6t hen mqt "cu s6ng".

. t~g nhUng the~u danh dal bl '909,

l . .-... .. .,

,. nill kh6ng co g) thl dan t61 thl6u mQt

r;'.lj q~i bi:- gao mQt ttlanh ban va neu cO

tllf cS'itqc dan 9an m¢t 96<:1

,; .._:

TI'I1bng hQp trt'lD dAy kho.ng thA dung eli h~i, vi ngiroc l(l.i cung nhu vi bi 2 IAn tIis lai.

Cd 1>6 nay cim dAnh manh va tao sue h?i chuy~n. DO xi€ln cua cAy cc lam bi t1'\1 lui va CAu tay 0 vi trf can ~_ m¢t eli nluip dM han, do d6 manh hon,

CAy co trong tM dUng khi€n bi chu quay tren nhi~u hen va f40 it sire rnanh cho bi 2 hen,

CD .NHC)I (Masse)

\ .

Cd nh~i dung dt1 d6i huong IAn cUe hi, khi€n bi Ian qua ph8.i hoac qua trm. Mu6n ,,~y ta nghiAng cAy co va danh dllu co vao phia dltdi cda bi chU.

CIl nMp clmg dhl chirng nao thl cU nh"6i cang manh chitng d6_

D(I xian cda cAy Cd nhieu hay it tuy theo cu nh'oi manh hay nhe. N€u danh nhe va khong ci\n lam hi hOi chuy6n nhi~u, thi phai

. hQ. thA"p cAy co ga.n ngang VQi mj),t ban va dJ1.t t~p CAu 18y. N~1,l can danh maah va lam bi IAn tril l~ nhf~u hon thl ph.8.i dttng giln thAng cAy co va d,tit cao cau tay.

Dudi day 18. ba hinh vdi ba dO xien khac nhau cua cAy co va ba ell n.ltOi khac nhau.

o

Cu nh~i trong hinh 4 nhe, sue hiJi chuy~n it nen cAn ha tltA'p cAU tay.

19

CIl nh~i trong hinh 5 va sac h~i chu~n dAu manh hen n~n can dung cAy co cao hoa, va d~t cau tay cao hem d~' cu nhAp manh hdit.

Cli nhoi trong hinh 6 is cd nh~i tMng thutlng nha't, can nhfeu sue hOi chuyin nen phm d~t cAu tay tMt eao, va dlfng cao cAy CX1 hon M tao Cll nhap manh.

do HI vt, C~ RAJ BANG

Hai dUCJng dtit Quang dl1di dAy In dU&lg IAn cUa bi"n6u danh khong ep pM.

Hai dtrong ke sa Ii> dUClng Ian thirc Sl,f cua hai bi co cham.

Ep pM nglllJC. nghfD. liJ Mn trot, dt truy~n ep pM. ben. phdt vclo bt co chdin khi~n no lfIn nhi~ v~ btn pool hon.

Ep pM M1. nghra ld bin. plu1.i, di truy'~n ep ph~ Mn trot UM bt c6' clufm khll"n no ldn nhlh u~ Mn tnii han,

DANK au

Hlnh dl1di dAy v~ 5 mlli ~D chi hUdng IAn cUa hi. C6 tb6 danh theo 5 hUd'ng nay cung vdi mOt sf) htl;1ng cUB hi (ddnh day hCN1C mong).

NAm tntC1Jlg hc;1P k6 trsn tf~u dWlh vdi m¢t sIS IUc;1ng giong MaU, nghIa is hi chu danh sat vao trung tAm cUa bi 2, chi each hai Iy v~ Mn phiU cda trung tAm nay.

Mdl t~n s() 1: Di eao cdy ca.

Mdi Un &6 2: DI eel uUo git1il trung

20

tdm va nUn ~n. etla bi:

Mdl ten s6 3: Dt'1t co vdo gilZa bt. M111 ten s6 4: D(f.t ca vUo giCla trung tdm va min drtflt eua bt.

Mdt ten s6 5: Dcl-l tMp ea.

EPPId;

Ep phA 18 mOt dOng tac quay trim. C6 4

l~ ep pM:

1. Ep ph4!l cu hhi.

2. Ep phe cu tr6i. •

3. Ep ph43 ben ph8i.

4. Ep ph~ ben trW.

C6 th~ gQi ep pM hlln ph8i va ~p phil ~n trW 18 ep phl! nghtch (ngirec) hoac ep ph~ to"t. Ep pM nghich va ep pM t6t d'Au do htt~g IAn cus bi ~ rae

. Ep pM nghich Ep pM t6t

Ep pM nghtch la ep pM ngtroc lai vm hudng Ilbt ciia hi -::hu sau khi dung bi 2.

Ep ph~ Mt Iil. ep' pM Mn phw khi ta danh vao hi 2 a ~n phai, hoac ben too khi ta danh vao 'bi 2 d ~n trai.

iP PU 'VAo BI z KBI DANa DAY

Khi danh dAy vao bi 2, ban c6 th~ tao ep phll theo y muon,

N€u ban mu6n bi Ian v~ Mn phai, ban dung ep pM ~n trai. N6u ban muon hi IAn

V6 bAn trM, b$n dftng ep phA bAn pbii.

Thl du:

Ep pbl! t.y truilln vQo hi 2 Jam bi 2 IAn

, tm vO (gi\n hai hi kia) eM rnA binh thucmg n6 khOng tn1 vila. Tuy nhib ep pM ly kb6ng dang lEA va chi !Am hi 2 tri1 vO, khi no cUDg tTd vito gi\n ch6' d6 n6u ta khOng dung ep pM.

Nhu v~y ta cO tM nh$.n tb4'y lA kbi dM.h V8.0 hi ci1ng Wi mot' 56 htqng, ta c6 tM d4nh hi .ch.$y thea tA"t ca mQi hut'ntg.

Nhung d6i Wi nh'llng hud'ng 2, 3 va 4, ta cdng cO th6 daOO vdi mOt sIS htQng hi kh8c, tb1 du:

Mlli W!n stS 2: Ddnh vdo 3/4 bt; di .

ca cao.

Mill ~n s6 3: Danh ulio gitZa bi; t1<!t tMp ca.

Mui ~n s6 4: Danh vao 3/4 hi; aQ.t thap C(J,

TOM ~

Miii ~n s6 2: 3/4 bt co cao Mng ddnh trung tam ctla bt 2, each hat ly uf! b~n pluit, ca n4m girla trung tdm ua ruia tren ctla hi.

Mill ~n sO 3: 1/2 bi ca tJufp Qdng ad.nh sat trung tdm cila bi 2. cdch. hat ly vi! ben. phdi.

21

ca dq.t Uclo gtoa bi,

Mdt ~n ~ 4: 3/4 bt thdp btln.g ddnh sat trung tdm eUa bt 2. each ha; ly u~ bh& pool, C(/ ndm giila trung tdm ud min dr.tf1i eua bi.

Do d6, ta s4! dung htQng hi nay ho.!)c htQng bi kia da k60 bi 2 ve.

Nhu Vl)y ta, c6 th6 kOO hi ~ vdi m¢t htQng bi kh8c nhau, khi d&lh CAy ho(lc drum mong vao hi nay.

Nhu ta dA bi€t, nhang cu danh gam c6: cU hOi, eli trOi, cti nhoi, eli bO, nhdng eli thing va nhllng ell cham bang, Nhung cAn oMt ta chd qulm ring eli dAnh cang nh\l chirng n&o cAng da chtblg rul"y, vii. ta sa c6 giblg ~ nhdDg cd nh('l khOng th6 danh t1"$t va dA nM.

M¢t cti d8nh hoan toan ]s cU d8nh lam di chu~n c8 be hi. Mu6n ca d4n.b. dllQC hoan hio, 3; hi pruu duoc 80m ll;ri vii. mu6n 3 bi 80m lIP m!)t each hinh thu<1ng, nhtlng sdc m.tplh cia chang cAn pblLi hoa hl;1JJ vdi nhau.

C6 ba diam m't ro ~t khi dAnh vso hi: - Di6m cao cds bi.

- Dilm giaa cda hi.

- Dilm tM'p cila hi.

T~n llguy~n tAc, ta sa chot V80 mOt trong ba di6m ily dA hit1u 1"0 va xet doan chang k:y l\tOng, n~ trtl: trullng hqp phiU danh mOt eli h'oi nhe hay mOt ell troi nhe.

Ta eM quen IS. cii hOi nhe h* cu tr{)i nheIa hai eli ret kho danh, Cdn phai tranh, tril khi ba bi nlun ke nhau khi~ c6 tM' dA danh hon Millu.

SA nIb.! caiNs DANs VAO BI cBi1

Digtn cao cUa bi dung d~ dAnh cil troi. Di~m thdp ciia hi dung da danh cu h6i. Di&n gilla cda bi IA di'm duy oMt ella

bi rna ta c6 thg xet doan d~ dang.

Ta bit!t rAng khi dWth vao giita hi 2, boo gib ta C1lDg tao mot goc vuOng. Do d6 ta c6 tM dltn.h nhe vao hi 3 khidAnh dAy h*

mong van hi nlty.

N6u ban ,mu6n daDh bOt dly 5 ly, ban pluii dmh 5 Iy th4p han.

DVNG BI

Khi bi chd DAm nit gI1n' 'bi khRc, ta rM. d~ bi dung, nghIa Is dAy ca hai hi di luOn va nhu v~y eli d4nh khOng c6 gia trio :_, Mu6n tr8nh, ta ph8.i dmlh th$t mong v80 bi ehil. CO th4 dung ep phll ngu'QC h* h4 thA'p cAy ca.'

UT LU~,

Tru'CJng hoP d\lD'g hi 'khOng th~ xs.y ra khi ta danh mong, su dvng tOi da ep pbA ngltc;fC VB ha thA"p cay co t01 da.

B1iUl nhln hlnh sau dAy 00 hitti f4i sao ep pM t6t tao ra trttCJng hop dung hi.

N tu to ddy co thhn 4 hoqo 5 ly, eo 8e cham. uao bt do, th~ lil. co "dl!-ng M'·,

N6J ta My ca them. 4 hoqc 5 1y, C(I si kh6ng cham vao ddu hlt vi bt chu dtf ltln qua be~ Phdi: r;a bi do tan qua ben. trdi. r

')9

NIllM vA.o.ca6 ".A.O CUA BI

DA. nht'llu nAm qua, Wi nh$n t~y m6i fan toi . ~u CAu mOt tay chen dlinh v80 112. 1/4 h<*:. 314 cUa bi, khOng co ng'ltlJi n80 dlhlg dUng cW:h va tOi pluii lu6n luOn ada lIP hU'&lg cUa cAy Cd dA' hI? Mnh mOt c8ch chfnli ~.

. TOi chli Y ~ V1b ~ w nl$1 tbA'y nn kh6 giii thfch m¢t each r6 mng. khi€n toi b6i r6i tdi mdc pbii tim hi6u b,ri sao 1~ xily ra 811 ki~ nhir th€.

C6.i kh6 khAn nhA't dI cho. ai rnlng cbAp nh$n lil muo"n dAM II'di. s6 lUQng cUa bi nhu dA I11nh thl ta khOng nen nhihn v80 di6m fiy ciia hi.

Sau nIu'llu tan ~ xet, tOi t.hri.y cling muo"n &mh v8.o m¢t s6 lUQD,g cUa bi ngoM tru.!lng hqp dAnh vao gil.la bi (chi c6 tn.dJng h{!p dihn nMm ua aU!m d6.n.h cilng ld m~tJ thl ta ph8.i nbAm ch~ di, btJt OAy hem, va csng' xa trung tAm hi chung nao thl cang ch$ch di chitng nily.

Lam each nao t6i c6 th~ gi9.i thich thea Ml toan hQC? Sau nhtllu IAn phAc hQ8, tOi tMy 811 chanh l~h A"y ldn tMm dAn khi ta cang xa trung tam cila bi 2. Do d6 ta pruu nltm cheeh di, cang xa trung tAm hi cang chQch nhf~u. va baa giCl di6m nhdm chech 6.y cUng 16n bhng kh~g each tl) bung tAm

Wi di6m ella hi mA ta mu6n drulh dhu ca vao.

Nhir V$y t6i dA tim ra bai giiU. nhung Uti . thriy cim trinh bay r6 rang hen.

DA. nhi~u thang qua, tOi dl1'a ban Ij thuy€t cUa tOf cho aic ban tOi dOC. TOi hi tMt, VQng vi ho ching hi~u gl ca va tOi pbiri !!feb thAn trinh bay h-ong viI.i ph6t ho mm hi~u duC;SC.

TOi dA. mAt nhf~u thl giCl dS lam sang to vAil d'r! nay. Va sau dAy III bBi trlnh bay ella tOi, nhCl nh11ng t!in hlnh, nsn dt sang SUB, d~ hi.fu. nhu phtnmg ngOn dA cO clu:

"MOt hinh va giiin di, con hon mOt bili di~n vAn dIU".

Phil nhim each nito yciJ ciy cd dE danh bl dly, mOn9 theo oj muOn mil kh6ng dung ep phs.

LuOn luOn ta phii nMm Mt di,. so veti diG'm cUB. bi 2 nm ta muO'"n d8nh dAu CCf vio .. N6u cl1n Cllng ph8i nMm. ra ngoili hi dl d4nh vao hi.

N6u mud"n hi chii chlpI1 hi 2, ta ph8i nhibn ~u Cd 1 Iy d ngo8i hi 2 .

Nhir v$y phSi nhAm ch~h di 31 ly; kboang each tir gill's hi 2 t(li eanh ctia hi cllng, 10.. 31 ly.

Nh$n xet: 811 chenh l~ bhng hai lk khoang oich til' trung tam bi tdi diSm dung cda &iu co, Mu6n dtinh V9.0 gill'a hi thl khOng c6 st,( cMnh l~hi d~u nAy chung to JdU ta cang danh mong chUng nao thl 811 cb~nh l~h c8.ng 1&1 chitng d6.

Nh11ng qua. bi 100 chil'ng 62 1y, vi th6 baa gil) di6m dung cua bi chu v80 hi 2 cung each m$t ban 31 Iy, va tAt ~ nhang di~m dl,tng allu nAm trl!n m¢t dui:Jng ke di hI canh trW dAn canh ph8i ella hi 2. Du<ntS ke nay dm 62 Iy (62 ly La chi~ diii cua durmg ktn.h bi). Neu danh dAy nhat vBo bi hai thl di~m dung se nam giira bi, nghla Ie. each cenh CUB hi 31 ly (31 ly liJ. chibu diii dui1ng ban kinh ala bi). Nli"u danh dAy nhrit vito hi hoi vii. di~m dung' cacb canh Clla hi 31 Iy, thl danh ~y pMn rtlra di~m dung ciing sit IA phAn ntia coo 31 Iy 6.y va chfllu dal se bAng phan

23

...... --------------~'"~'.--------------------

mra ella dUC1ng ban kfnh.

Lam each nao dAnh vao . 3/4, vao IJ2t vao 1/4, va vao C(IJlh ella bi 2? Hay n6i dung han vao 3/4 dttC1ng ban ldnh cUa bi 2, 1/2 dl1C1ng ban kfnh cua bi 2, 1/4 dttiJng bAn kfnh cila hi 2, va vao canh cUa hi 2.

MuOn danh ~y nhAl v80 hi 2, ph8i nMm dAu co vao gilla hi 2. S6 l\t~g bi 'nay Ib. 56 hrC]ng hi duy OO(t roa didm nhlbn va di~m dung cung nAm tren mOt dttC1ng ke.

MuOn d8nh vao 3/4 hi ht$! 3/4 dubng bt\n kinh cUa hi 2, ph8i nham cD.u co v80 2/4 ht$: 1/2 dUCrng ban kfnh cila hi .2, b6npluii hose ben trai ella hi Day.

Mudn danh v8.0 1/2 bi h* 1/2 d\tbng bAn ldnh ella hi 2, phii. nMm dlu eo vao CI;lllh cUa hi 2.

Muo'n danh va.o 1/4 hi h* 1/4 d\tbng bin kfnh cda hi 2, ph8i nhJl.m. d'Au cd v80 2/4 ho4c 1/2 dttlJng ban kfnh ~n ngMi hi 2.

MuOn dBnh. Wo eanh cUa hi 2, pbW nhAm dAu co mot duCtng ban kfnh 1I ngoAi hi 2.

Lt TII11YIT

Ph8i nhdm vao dAu d~ d8nh s6 htQng cla dubng ban kinh hi thea y mu6n?

Ph9.i nhlim vBo di6m dOi xd'ng cia trong tAm bi2, cua dil1'm rna ta mu6'n d4nh.

N6i mOt c8cb. ldu1c: MuOn danh v8.o eM D80 ella hi, ph8i nhAm. veo di'm DAm xa sAP hai l"dn ch6 riy, tinh tir trung tArn cila hi 2.

Hose 13.:

PhBi UOc hl'!;1ng, tren mot dtterng ban kfnh tttdng tU(1ng, kh08.ng each til' gills hi d6n di~m mu6n danh,

R6i d~t l~n dtti'Jng ban kinh Ay, khoimg each 110 dUc;IC t\1' phIa Mn kia tdi di~m muo'n dAnh.

eM d6 sa Ii} diti'm nhdm.

Mu6n danh vao gilla hi 2, ph8i nhdm vao gitln bi 2. D6 lB. h.tt;1ng bi duy nMt roa diim nham va diti'm dAnh d'~u nam chung trin mOt duang ka.

•. ~

Mu6'n d8nh vito 3/4 hi h* 3/4 du~g b6n kfnh Clla hi 2, ph.8i nhAm vao 1/4 cUa dUiJng ban ldnh con l~ pbia ~n Ida cUa dilm d4nh., tdc fA pbii ~ vao 3/4 . 1/4 = 2/4 hote 1/2 duChtg ban kfnh.

.'_

• ~. L .J:

" ": . .' ~.

Mu6n danh vao 1/2 hi h~ nita 4ttlJng han kinh cua bi 2, phw nham vila' 112 (IlUa) dU'i'1ng ban kfnh cOD 11;1i, C1 phfa ~ 'Jdii' cUa di~m danh, tuc la 1/2 - 1/2 = 0 ditbng:biD

,',' .

. : ...•

klnh hay is canh ella bi 2.

.i ._ ..

. ~: '.

Mu6n dBnh mOt ph'an tu (1/4) hi hay m(lt pbln tu (1/4) dlibng ban kinh, phM nhAm do 314 ron I(li cUa dui1ng ban kfnh, nam phfa bAn !da di~m . dinh dmili, nghia lA 1/4 - 314 = Mt 2/4 hay nda (1/2) duC1ng ban kfnh nb1 ngohl hi 2 IS. nm phru nhdm.

Mu6n Mnh vao canh cua hi 2, pbili nhAm mOt d1.tbng ban kinh nhm ban ngoru hi 2.

D4nh cd h~i bhng each ha tM:p cAy co va dAnh vao mOt s6 hrong eua hi.

Pham vi ciia nhung cu hCli d1tQC gitli han blJi cd h~i thing (khi ca be. bi ~u nam thAng hang va.' hi chu nam gilla) va cu h'6i goc VUOng do 3 hi UJ.o ra.

Nh1lng cu hOi 'tf~u kh6 danh, khOng phiU vi .thi~u sue h'tJi chuy~n. nhtrng chfnh Vi lAm. hU&1g.

NhO pJihn Iy thuy~t ~ s6 luQng hi dt!(jC trlnh bay tru'Oc dAy nsn hudng IAn cda hi ch'll slt gi8n III va nhllng·S\1 fAm IAn sa khOng dAng k6.

LAM qiAM sUe ~R eVA BI

Mu6n kOO hi v~ thl cU d{mb phru. chfnh X8c. Mu6n du«;JC chfnh X8c t~ dl1l'1ng bi c~y v~ pluii ng!n.

Mu6n hi 3 giam fAn sue manh, thl dl1bng bi 2 e~y v~ phru ngdn.

Khi dubng hi chay vEl dai va neu cu danh khOng chfnh xac, adc gi8.m Ian sa trCI thimh nsuy hi~m vi khi d6 ta c6 thA hi ehe khu6t va phru dung cu nh'6i, III cu dtinh luon rat kh6 thllc hi~n.

K6t lUo$nt

Dultng koo hi v)} cang ngiin thi ph8.i giarn. sue cda hi nhilu. Dui:rng koo bi vEl cang dBi thl ph8.i. gi8m sUe cua bi it.

CU R~II mAHG

MUOn danh cu hOi thAng, phw nhdm d'6,\:. • co vao gi11a bi 2.

25

en BOI G6c cJl11NG asO

Mu6'n d8.nh ell h~i gOO chUng 22°, pbw dAnh vao 7/8 Clla hi hay 7/8 cua duiYng brut kinh. Nhu vl)y, phSi nhiim dAu cc vao 6/8 hay 3/4 dl1bng ban !dnh cua hi 2.

Mu6n dAnh eli hoi g6c 45°, ph8i danh vim 6/8 cUa. hi hay 6/8 cua dl1Clng ban kinh. Nhu vl)y, phfu nham d~u co V80 4/8 hay rnra (112) dUOng oan kfnh ciia bi 2.

eli B()I GOc cBiJNG .,0 Mu6n danh eli h~i gOO chirng 67°, phm danh vao 5/8 eua hi bay 5/8 cua dUOng ban kfnh. Nhtr v~y, phiU nhAm d'du CO vao 2/8 hay 114 dUC1ng ban kinh ella hi 2.

._.'

M uo'n danh eti hOi g6c 90°, phiti d8nh v80 4/8 cia hi hay 418 cUa dUClng MIt ktnh. Nhu v$Y, pluii nham dAu co vao 0/8 hay lit canh eUa bi 2.

Bl niNa NBAU

Bi dtnh nhau IS. trubng hQP bi chu nhm sat vao m(:.t bi kia. Trong 161 choi tti do (thea 15i - Hoa Ky, ngufJi chat co thl ddnh bao nhitu cti cling d~) nou dd hi dfnh nhau, ngu:l1i cnv,: phii dAnh lai til dAu nhU' tM nit bat lQi Do d6 ta cAn pluii tranh, dUng M bi dtnh nhau,

• Bi diuh nh-iu vi m(lt bi kia Ian tdi bi chu hoac hi ch;: IAn t6i mot hi Ida.

• Bi kMmg dmh nhau khi bl Ida khOng lan t& hi eM.

K€t h~~1~ II chi dinh nhau, khi ta k80

26

hi va.

Sau ddy ]s. m¢t thf ngbi(!m:

Ta l(y 2 bi ~t eaCh nhau chU'ng 10 phan, Thu nhalt: Ta thu ]Am 2 bi dinh nhau

bAng each &mh vao gills. hi 2 hAt rue nh~; ta s6 tha(y rat kh6 lam hi dfnh nhau. Ta thli 10 fAn lilln ti6p d' biAt cMc III h~u nhtt khOng tM lam hi dfnh nhau dttQC.

TIut nh1: Ta thtl lAm 2 hi dfnh nhau bAng each danh Mt sU'c nhe V80 canh cila hi 2j ta Be th4'y r4t di lam hai hi dfnh nhau. Ta'thd ti€p 10 Ian dA bi€t eMc c6 'tUl)t pbAn suit cao vG tntC1ng hqp hi dinh nhau. Rbi m¢t hi IAn v'A h1t~g eda ta va casm Y80 CI)llh ct1a bi kia, hi nft dA dinh nhau.

Ly do m¢t bi dinh nhau voo hi kia n1't gi8.n d]. Ta bi€t rilng khi dllng l$i thl khOng baa giiS hi dimg ]I)i ngay. Luc nAo n6 cdng c6 khuynh hudng lung lay ra't nh~ v~ ~n pluii ,h* bt!n trii 1 hay 2 ly. Tuy khong phiU IS. nhi~u, nhung ta co tM nh$n ttury ]s. m¢t cung tron chfllu cao 2 ly l4'y trong dtti1ng rong tron ciia mOt quit hi cO dlliSng kfnh 61,5 Iy tao m¢t rung dfnh nhau 25 Iy t~n dtttlng yang troll Ify.

Hlnh tnii bl Idn nhU' t~t

Zone

de Q:]!1age

-

KET LU~N

M¢t hi danh vito gilla vdl sue manh tirong dOi vdi 25 ly, hiiu nhu khOng ban giCf dinh du~.

MOt hi danh vao canh vdi SU'C manh t'Ud'ng

d6i vOi 25 ly. se drnh rat dA dang thea crue!J hUdng rung rinh; n€u s1l rung rinh ht16ng ve hi, hi se dfnh nhau; n6u hu&1g v'e chf~u dOi nghich vCi hi, hi sa khOng dinh nhau. Vi v$y khi danh vao eanh hi. rA't dt; c6 hi dInh nhau.

HOc BI DiNa V"\O BANG Chi co each dung hi chu d~ b6c qwl hi cO ch4'm hi dtnh vaO bAng.

Ta muOn b6c quit. hi oj cMm hi dfnh V8.0 bAng IA vi mu6n keo n6 ~ iAn bi do.

Ta khOng kllo hi ~ nlu bl cham hi dfnh vila bAng.

Nhung ta hil!"t rllng nlu ta danh ml)D..b v80 m(rt qui hi dinh v80 i?Ang, bi 46 kMng trd lui. Do d6 mu6n b6c m¢t qui hi dinh v8.o bAng, ph8i dAnh ntia hi V80 hi cO cMm d' no long ra va IAn theo bi chii.

Mu6'n b6c qui bi cO cb4'm ra khoi bAng mOt c8ch da dang thl g6c do bAng, hi cO chAin va bi ebU ~ ra ph8i ldn chirng 350.

Th6 hi trong hlnh 29 l8. thti hi Ii tubng vi ta c6 tM dAnh 112 hi, Cd ~t cao, khOng ep pM, d€ tim Is,i tM hi hoAn hie.

1bf dq:

o \

waNG eVA 'BI

H udng ella m¢t qua. hi l8. hudng ma. bi IAn theo M Mi m¢t di~m nMt dinh,

T~n thlfc ~, di€m nMt dinh 5.y 19. di€m rna hi pluli d€n, tuc 18. di€m koo hi YfJ.

MuOn tao hUdng cho hi, thi phru dung qua bi khac danh vao bi llY vSo phta doi

27

nghich cua lnrdng d6. Ta c6 th~ n6i rAng mu6n koo hi ve, ph8i dfmh dhy h* mong vao hi ~y dung v~ phfa d61 nghtch cUa hUdng d6.

cf

\

o

\ \ \

\

, HUOng cds hi hai khOng gi6nB nhau trong ba vi thA' hi' t~n dAy. Th~ bi nao mA khi dmth cBy hay ~ong VBo bi 2 vAn lam hi 2 chf,y theo hu¢ng cU.?

D6 10. vi tri mil hai bi nAm raft gb nhau.

Vi hai bi nlm ~ nhau nAn khi nMm, ta phii nJulm c6ng m¢t ch6 c~ bi 2.

ThJ d~ Hrtbng coo bt 2 boo gtiJ cling giting nhau.

6

o ~

Klh LU~N:

Khi hi nam gan bAng, ta ~n dllng gl\n ,qua bi Ina ta dinh koo v~ d~ dA dAng Id'y dung 56 1 uQng bi cln thiat M d8nh VB.o hi 3, vi 56 lUQng hi il(y khOng thay d6i hu&1g ella bi nay.

_I-L-=6::;t:'i-c"-:h'-cn-=-· -t-ti-d~o-~.

. . .~

~--------------~----~

Dung nhu' ten. 8(1f, trong 1di chat hi do, ' ngz.ti:lt chai co thi dimh aU{1C tbi ddu thi. ddnh, Mit ell' nat nOO, u~ bt cia.

NhiJ ltil cnot tu do, ta co thl cha: thea M't Hoa Ky.

L6't Hoa Ky g3m tdt cd nhan.g t~' bt kMc nhau, khl~n ta co thi 8U- dl}ng tron. u~n ngon n8h~ cua ta u~ bi cia.

Td BI BOA KT

Th6 bi Hoa Kjr dep nhA"t 10. thA' bi khitn ta c6 tM dru:J.h hom vdi mOt gOO dO.

Th6 hi nAy hie n80 ciing 10. rove dkh cUa. ta va ta elf g4ng tlm II;li th€ bi t.y vdi mot, hai hote ba cd d8nh vii. cO tM nJu~u hdD.

OAT LA TId BI AT

o

Nhu t:a thtiy, tb' bi nay nlun canh bAng chirng 3 em va g6c do bang va hi chu vdi hi 2 tao ra khOOng 450.

N~u th6 hi nAm. sat bAng qua, fa phSi dung hi do lam trung gian d~ dAy bi triing xa bang, vi ta khong th€ dung hi chu lam nhu ~y.

N6i chung, nfiu ta khong eM ngll duQC hai hi, t.a phru danh cu h?li dIS lA'y bi chlnh. Nr;u ta lam. chu duQc hai bi; theo ngu~n tAc, ta sa danh cu tr6i.

Nbll'ng thl hi 6.y dung dA dAy xa hoi)c My gb hi YO bAng S41i dU'c;1c gi8i thich sau

~

T.O TIlt BI BOA kT ven NJD}:lJ ciJ abl

Hlnh 1

KOO bi do va dA gam bi, co thAp, ep ph4ll t6t, ba pbAn tU' (3/4) hi.

.,

Hinb 2

DAy hi dO Wi, nhung vAn niim g1in bi t~. D8n.h nhe vao nUB (1/2) bi do.

Hlnb 3

Danh v80 canh bi tnmg va My bi do lAn, t6i da 18. mOt hi. Cd ~t cao hem tIVng tdm. hi mOt chut, ep pM 16t.

IDnh4

Danh cu hl5i vila hi db va keo hi do v~, qua phfa Mn Ida cila bi tr:ing d& U;tO th€ bi Hoa Ky ~n tay rhBi. Cd thAp, khOng ep pM, it han ba ph'dn iu (3/4) bi,

Hinh 5

o C)

29

i I I I

I

I

i

I

I I I I I

i

Ta dA c6 i,hll hi Hoa Ky. Th~ hi nAy dA ohm xabAng. ta sA dung CC! thA'p, dlmh nUB (112) hi vao bi do, ap pM tOt, hOi chu~n dA lam chii. 2 hi va dung C1i k' ti6p dAy chung v~ gi1n bang,

IDnh 6

DAy t~ bi vao g:m bAng, bAng each danh V80 ~n phBi CWl hi tnlng. Ntia bi, ep pM ng1.tr;sc, co r4t cao, khOng manh qua (etj ctl aanh khoi hu),

*

Koo hi tn!ng ve M gam bi. !M co thA'p,

kh~ng ep pM, mra (1/2) bi trAng vii ch€ ngir bi do.

T~O TBf BI BOA KY VOl MOT eli HOI

Hinh 1

o

ROO hi do ve cham hai bang, IIp phA t6t, . thtp hen trung tAm hi mQt chut, Bi do d'IDg bAng nhO trttac rOi dl,mg bAng ldn sau. Ta ph£i tao th6 hi Hoa Ky CJ" tay ID$t bAng c8ch d8nh hi trAng, dd cho "bi ttiing kMng cin dltcmg hi do ch~ qua va d~ hi do ch$m "dan khi dung hi 3.

NhU' tnrCl'ng hop tao thll hi Hoa Ky vm nhf~u eli hOi, tnrlfc khi hi tri1 lui, ta phii keo hi do v~ d~ gam bi, iel danh 2 hote 3 cu nhe, SHU d6 se keo hi db ve qua haibbg.

Hlnh 2

o

Ta da qua phia ben kia cua bi tning. ~ls d6 rna hi do d€n ian hi trang,

T.O nm BI BOA xi' Va.

RAJ BANG

each nay rat thirong dt!~ SU dung, DAy Ie. 16i tao tM hi Hoa Ky bang nhfeu cu dlmh.

Hlnh 1

Hlnh 2

.

Diy hi do ti6n ch1'!ng mOt hi va nam gl1n

bi trilng, dAu co trlln trung tam m(lt chut, b8i pJU\n be (213) hi. Kh6ng ep pM.

mnh 3

, Diy hi trilng va hi do ti€n chUng mQt· bi dl t.I;lo m(lt gOO cho ct1 k6 ti€p, cO. tM dAy hi tIilng ~ m(lt h\C{Jng iAn song song vm. bing. MOt phb nr (1/4) hi, CCI d~ can, ep pM tift.

Hlnh 4

o

Keo hi do Va qua hai bang, Hai pbl\n ba (213) hi, ep pM t6t, C(1 th4'p dA c6 thA dAy hi trang Wich6 rna hi do cO thA d6n. Bi db cang :!tosy nhillu qua hai bAng thl ciulg pbii lam gi.9.m nhf~u sue C1i2 hi. N~u xoay it tbl gi8.m it.

DANs TId BI BOA itT BANG eli B6

Mu6n danh nhu ~ phai qua ~n trW.

Ta sa d8.n.b: cd b&, co vao gi\la, khOng ep pM, mla (112) hi vao hi co chAin va khOng giam nhi~u sllc IAn ~ hi qua d' hi chu ham each bi do, nhir v~y se c6 mOt Uln mde an toan. Trubng hQp xiiy ra cO th& la tntbng hQp m(lt s~ h"Oi chuy~n; nhung ta each bang it hon 3Ocm. Do d6, phiii d~ eu M.

DANB TBf BI BOA itT BANG 'cu Rbi

Phlii qua him tnli d' danh cii nay. Ta danh: eli h"Oi, co thli"p, kMng ep pM, ba ph'i1n ttl' (3/4) hi vao bi co cham. Nhu v$y co th~ qua me trW cua bi do.

Can nhA't cho quan dAy hi do M rQng cho cho . bi trd ve. Danh 161 nay qua 1 bang ctlng thu¢<! loai n6i trong hinh s6 4 trong phdn "T~ th~ u Hoa Ky vdi nhieu eli h~i".

LuOn luon phii.i dung cti h6i khi th6 bi queo g6c M eli danh dliQc chfnh X8.c.

31

·.----.~ .... - .. - ... -- .. - .... -- .. ~.~ .•... ~ .. -.- .... --~ .. ~.--~---.- .. -~ .. _._._._.,,_ •........ - .. ~~-~----------~

Ta sG th6y t:;.ti sao danh ell troi kill queo g6c, cling nhu eli tr6i d~ kfu bi v'll, drtu Ie. nhU'ng eli dAnh sai.

Cu h'6i 'lirtn quan tdi sue danh, nghia la:

DAnh cang manh thl hi chil cAng lui nhf~u va ,hi 2 cimg manh. Bi 2 chay va cling chi~u vdi hi. chu trll lui.

N6u hi ch(lY ~ qua d8i du 10cm, d6 la vi cu danh manh qua. Thf du la dAnh lOcm qua manh, ta chi 14m cO Scm ~ trudc d6 ta dA lUi l~ nhf~u hen, va nhu v~y dA My bi 3 di xa han. Han mla, ta co c8. 3 bi nllm tnt& m$t.

eli troi li8n quan tOi sue danh, nghia la cang dAnh manh, hi chil clmg trOi nh~u va hi hai eang rnanh hon, Bi hai chay v~ ngt1Qc chfAu vdi eli trOi danh v80 bi chu.

N~u bi bai ehlilY ve qua manh dir lOcm, d6 Ie. ~ cti danh qua manh. HOO em I'dtn "cu tiOi va cu !reo ve" c¢-ng vdi nhau, Thi du, n€u lrun khi8'n hi chlilY v"8' du lOem vi eli dMh manh qua. hi 2 va hi 3 sa each nhau it nhA't Is 2Ocm, hen mla, ta sa d gilla. Na'u vi, 51/ Iam IAn nay rna ta khOng th~ keo 1 trong hai hi vi! naa, ta c6 tM dicng 1:iU kMng d8nh ti€p duQc.

TBEO L61 BOA itT

M6t tram ell daub

. .

M~t tram r.u danh nay gilip ban bi~e dut;:'C giln Me nhiln.g eli rna ta co Ihi danh, vi loa: gi clIng chi La 51! 1t7p lq.i nhflng cti g2in gMng nhau. Trong mt}t loar 100 ctl, IUiu nhu ta co thi tim tMy va tim l(li dUf;1C h~t tMy.

Mtfi eu se dur;c xet dodn, pM binh. va cm,.p hinh di ban. c6 thi ddnh va danh l{li nhl1ng eu ddnh hong.

KMng bao gU1 thzp: hdnh dl41C loan iuio, nhung t6i. do thlj.n trong khi liim. e6ng vi~ ncly. Kh6ng thi danh 100 eli m<1t cacb: holm toan. dU{1c.

Trdi tat, kh6ng c6 di'ea gi ci2n sUa chua, do d6 eli 100 eli nay se dlP;JC gUti Ju;m lai thanh m(jt eu ua mt}t eli duy nhtit.

Vl th~ loq.i eu danh ndy pluii lil loat cti ddnk thtJng thW'ng dt baa g;'m trft ea nhilng tht bt.

Hin.b 1

Co .cao, ep pM t6t, mi'a (1/2) bi, dAJIh binh thui1ng, d~ cO th.i' trm ll}i tM' bi n~.

Hlnh 2

lDnh 3

D6nh ell h'oi CJP1h bi, ep pM t6t, d4f cbIi 'llI'I hi do vA c6 lA"y lai the' bi It tuCrng. KMng th.( M ~ cao, vi rill sa dAy luOn c8. bj 2 df.

IDnh 6

. 'I'h6 bi tt1 nhlen. Cd can, ntia Of.l) hi, chat xiu ep pM t6t.

Hinh 9'

CIl danh t.rang hlnh 8 dB. dAy bi tclng di qua xa. Vf#.y ph8i danh bi do ti€n tai, m¢t philn ba (li3) hi. €ip pM t6t, nhe, C'An nMt phai danh cho bi tcl.ng dlnh vt) bang, de n6 khOng dmh vao bi chii khi d¢i bang,

. :J Trong hinh. I, eti dAnh bi sai vi dBnh qua dly. Bi trang b~ dAy tdi qua "2 nen ph& day bi do un d! sUa 4i ('1j durll. NU:a q;2) bi. d6. nAm gAn

.

bi tning.

HiDh 4

Vi dAy qwi nhe hi do, n~n phm d8nh lIP d$ tim ~ th€ bi IS' tl1Ong. Nd'a (1/2) bi, ep pM t6t, khong manh qua.

Innh7

Cll danh trong hinh 6 qua nhe nen bi trAng nam sat bang.

Danh vao canh hi do, cc cao, ep pM t6t, kha manh M b~t ra ngoai va tao cd danh d~ hen a tM bi k6 tiep.

Hlnh 10

Cu danh may moe: Sao y~y? Vl bi ehU nam gdn bi 2. T~ sao khong danh mong hrrn? Vi nhir v~YI hi 2 co tM' tie'n qua xa, Ta danh vao giU'a hi 2, ep phe t6t va CC1 cao .

Khi ta dung ~ vA. ta danh vao gitla bi, thl phai danh kha nhanh M khong dAy ci 2. hi cung di.

33

:1

II

II

il
. II
II
II
(
. I
.
cl
II
I I
I
I
I
I
J il
::.~ II
he
.':;:
r ,
II
il
II
il
II
il
II
\1 lDnh5

DAy khOng phS! lit thli hi It: tU'Oog, nbung tM hi nay cO Ie giup ta tim dU'Qc tb6 hi Ij tU'Ong. Nus (l~) bt, C(1 ceo, ep ph~ ngU'QC. eM ngV hi db.

Hinh 8

Danh bi 2 hi dinh v80 bAng. mia \1121 hi. ep ph~ t.6t d~ kMng dAy tm hi tnbag qua xa, va ch6 nrN hi do. CAn nhA't dik'ng d4nh eli h~jr vi ta cO th' dAnh qua lW)Db. Chi danh eli hOi khi hi 2 d.§. bi Me kh8i bAng.'

Hinh 11

Danh mra U/2) bit kh6ng ep pM d4 tii do ti6n Wi. Ta sa ch6 n8ll hi tIiing dG tim 1!iIi thli hi ly t1tOng.

IDnh 12

Th6 hi Day san gi6ng thti hi Ii' tU'Clng. CcI cao, mia (1/2) bi, ep ph~ t6t d' ch' ngV bi do vi bi nAy co tM chl;lY ra xa,

34

Hlnh 16

.MOt pbb t1t (1/4) bi do, ep pM tOt, nh", Dh1lDg'd.mg nb9 qua.

IDnh 20

DAy be hi IAn Wi, song song vdi bimg.

Nils (112) hi, nhe, chiit xiu ep pM t.6t d6 khOt eM' ngll qua nhf~u ell ke tiA'p.

Tb6 hi iAn to8n Mo. N€u choi binh thubng, ta s6 dAy 2 hi sat bAng qua.

NLia (1/2) bi trAns, ep ph~ nguco d' dAy. bi IS hAng, dung bi 2 dAy hi 3 vi ta khOng tM dung hi chu dli dily bi 3 diroc,

IDnh 13

TM bi nay kheng ph8i ly tU'Ong, VI hi do chua tifn tdi nhleu. Ta kheng th~ dAuh bl tnlng, e cham hi do. Ta dAnh nhe hi do, . nhltng cho n6 ti6n Wi, vi dU'ng gim c8. 2 bi sa kh6 d8nh cU k6 tiA'p. Ep phe t6t, m~t. phAn tt1 (1/4) bi, dlinh cam chUng dA tim lIP thA' hi, khi6n ta c6 th6 eh6 ng1f d1t1;fC hi.

Hlnh 17

Cu hlli vao canh cUB. bi trang, Hi nay sa theo bi chu va ta se chii' ngu hi db.

Vi dLl'ng g\\n bi tnlng, nan khong' ci1n dlmh dAy va c6 th~ danh ell h(}i. Th6 hi trong hinh 10 Iii . m(}t cu may moo, vi ph& danh mia 0{2) bi tn.<t'.l{ tM1dng hop nay.

35

Hlnh 21

Hlnh 14

Dan.h cu h~i v80 CIPlh d.1 chI! nf51l hi do, mOt p~ til (1/4) hi trdng, mOt chut ep pM nguJ;1c M chAc chi1n 1A khOng dung ep phA t6t va n..b4't ]3 khOng d4'y cil hai bi, vi ep pM t6t sa tao 1"8 tnl'iJng hOp nay.

Hlnh 18

Th~ bi nay itin hoim hoo, nhung c6khuynh hUOng di xa khoi bang. GAn tMy vO gi\n bAng. Mu6n v~y, pMi danh tMm ep pM d& cW ng"c 2 bi,

Hioh 22

NO'a fll2) b: trdng, vdi t6i da ep pb6 t6't.

Nl!u khOng, hi do bj dAnh vao bAn ~ sA c~y xa bAng.

Hin.h 15 .

DAy ba bi Ian Wi, song song vCi }jtng nbu each tao tM bi Ij tttllng. nherng khOng m9Iih . qua, cAy co hl1&ng v~ dUClng tMng g(Ic cUa bang, Trong trUi1ng hop nay, can th~ tJ'9ll8 d6 cu danh khoi hu, mia (1/2) hi trAng. ep phe t6t.

mob 19

DAy 3 hi Ian teli, song song vdi bang. N_ O!2) bi b·ang, co cao, ep pM ngttQC. DUIh.. vao btln phal coo hi do d~ d6y bi do vO gim. bang.

ronh 23

Ihfy hi do tib UH. ep pM t6\ co t.~n tr<JDg tam bi mOt chut, nhe,

Hlnb 24

Hal phl\n ba (2/3) hi trilng. T51 da ep phe t6t ~ bi khOi ti~ qua xa, va co th6 ch~ DgIt hi dO khOng lan rn xa trong cu danh kA' ti€p.

Hlnh 25

Cli troi Dg\tQC vBo bi hai, it ep phA t6t, Cd coo kbA manh d~ hi khoi dfnh nhau. KMng thA d8nh eli hOi vi hi chu qua xa bi hai vB ta c6 tha dBnh qua ~ bay qua nhe trong khi co trOi dE\ dAnh. vi kMng dung dA'n cd. may moo.

Hlnh 26

eli hOi rot tblp d~ keo hi tning va bi do ([t tay cluJi bi~~ d(f.t ca rdt thifp. n~n thU'iJng ddnh nu,mh).

Hlnh 27

Cli troi ngttQc V80 hi 2. Co cao, ep pM t6t tdi da, TMt d!y d& c6 thA chem mong, hi do va ti~n qua hi do.

PhiU IBm each nao cho hi trdng cham hi chu, vi n€u hi tning dung hi do thl kMng con th€ hi Roo Ky mla.

37

! •

Hinb 28

IQm hi eM, Ba pbftn ttl' (314) hi trang, ep pbA tdt, co dlliij trung tam m()t chut. Diing dQ.h cd h'ai qua manh, e hi triing d'lng hi do; cU may ttl6c nhu d4nb eli hOi ngbIa Is dmth 1(1.

38

Cd trOi ngunc khOng ep pb6 dlr hi trbg cO the ti€n r(Jng hon dubng thhg g6c, vi ts d6n gI1n g6c ban. Dd bi trang cO tM tiAD d€n eM queo duQc suOn se, hi trang phii Dam trudc ~t tao N6i c8cb kMc, ta pIuii dAnh ep pM tOt dA' bi tnmg khODg ti6n qua

XB.

ffinh 30

Bi tribtg chua ti6n tei dung mde. Ta dlinh ba pb'An tu (314) bi, eo coo, mOt cluit ep phil ngU'~.

moo 31

Sao mong (dauh \TOO CI,lDh) hi dO, ep phA dA' hi tliing tien tdi roi chtun hal bAng.

Hlnh 32

Giai dOfn 1;

Ddnh hi Irdng tj~n tbi; nUn (112) bt, ep pM t61, co 000, kMttg manh qua .u kh.i ddnh eu M' tilP. bi trdn.g dl:=ng hoi tx:mg va tim l{d th~' bi Roo Kj ,j bdng 3GU d6.

mnh 33

Glai d.,.,n Z:

Cd tn1l uiio bt tning g?in. dity .u bt do kMng ldn dl kh~ bj d~ng. Tu nhMn bi trr1ng clupn IuJ.i brIng, ca ceo, m.~t chut 'ep pM

~

Innh 34

mf)t th6 hi dU'Cfng ray (song song vdi bang). MOt cu dlibng rAy kM manh, nhung a dAy 2 hi nhm gi1n hi chd, ta kh6ng thA ~ m1)t sUe manh tuong dOi cho cu danh nay, vi ~ dAy ca bi di luen. D!1nh nhe- d~ hi xa nhau, dA dA dang d8D.b cI1 k6 ti6p. N d'8 (1/2) hi trAng, ep pbA 1:61:. eo coo.

Hlnh 35

Son mong hi do, ep phe ngur;JC, Cd cao, khOng d8nh manhqua va ning lion bi tnlng nam dinh vO bang. Nlu khOng, bi tnlng sa IAn va dfnh vao bi chu.

IDnh 36

Cu hili sdI1 mong' dG keo bi tning l~ gan hi do va ch6 ngl,f hi do. Bi vttdng bang, ta pbili dli Cd cao va nghi !iii Il:Ii giru noi hmh 26. Hau nhu khong bao gib ngui1i choi ~t co thS'p.

39

I ' I

ffinh 37

MOt pban ttl (1/4) hi do, ep ph~ tOt tOl da d' ch6' ngV bi trang. DAnb nhe, co nh4m v80 gilla.

Hlnh 38

Vl bi tning chua dfnh v6 bang, ta danh cli h~j nguQC d~ hi trang trrl ~ san bi do. Cd ha thAP t61 da hai ph~ ba (2/3) hi.

NA'u bi trang narn sat hO$C glin slit Mng, thi phil danh eli manh M ch6 ngt1 l~ hi do.

H1nh 3D

M~t pblin ba (1/3) 'bi; cho bi do tie'n Wi blnh thltilng, ep pM t6t M d~ di&u khi.1n bi trdng hon.

Hlnh 40

Cu danh trong hlnh 39 qua ~h b bi tning dang ra nhf~u, nAn kh6 dlAu khilD bi do hon, n6u khOng ph8i 1A kbOng thA' duqc. Phiii dung cti hOi son mong va gAng ch6 DgV t6i da hi do. KhOng th~ chI! ngv hoen toAn, vi ta danh vao me tnii ella bi dO, va th~ bi Hoa Kjr nlun each bang. M¢t phAn tu (1/4) .

bi tniilg, ep pM t6t, co thA"p. .

Hinh 41

Th6 bi Hoa Ky ra khoi bang, mu6n dAy gAo bang ph8i chI! D8'1 hi do ~ng ba giai doan.

Gjai do~ 1: Cho hi do tien Wi. Giai d~ 2: Danh hi trAng.

Giai d~ 3: Keo bi tXiing vA va eM n'~ hi do.

40

Giai dean 1: Nr1:n(1/2) bi dO. ep pM ngrI{1C, bi do pool tiiln ngang nu.lt bt trdng so vOt duftng tMng g6c chq.y qua canh coo bi do va. bt lrdng.

Hinh 42

Glai d.,.n 2: Ddnh bi trdng, m9t pMn. hi (1/4) bt, ~ cllut ep pM ngrJt;JC. Khdng dI1ng g42A bi trdng qua dl sau do co tM d43h cd MI dI dOng m.d khtmg dIiy cd hai bf.

lDob 43

Giai d~ 3: eli Mi. vdo bi trdn.g, glan giiin, ep pM td~ di giit cho bi kIWi tt~n .to qud. eli. Mt ngu'{'C uOo bi ehu di cht n.grt bi do. Nllu u(!y, se co tht dIiy bi do uao

gdn blIng.

Hlnh 44

Nua (112) bi, ep pha to"t d6 tim I(l.i th~ bi gan gi6ng tM hi Iy tullng.

Hlnh 45

Trong hlnh 44, hi do hi danh ·qua mons via hi tning hi My qua xa, Nhlt v$Y, cO hai c8i rAm. Vi khoing each giiJa bi chu va hi hid qua 1M, 'nAn kh~Ilg titA dtb1h cu h~ d6 db6 ogtl hi do. Ta dl\nh bi tning, mOt ·phan ttl (1/4) bi,. lip ph4! t6t, nhe, dA hi tning kh6n·g dfnb va bAng va vdi ell k6 ulip keo bi trtmg ~ giln bi do ~g cO h~i va chf tlg1I hi 40 (chi chL 7lfflI d~ n.~ bi 2 tid bt 3 ndDa glJA nhau, d{nll vao nhew thl' tOt nMi). dtmb ep ph~ t6t thl ta ~ th6 d\h1g xa hdn rnA khOng dAy bl 2 s..'it v80 ~ng.

41

JEAN MARTY Vo dich. the~ gidi

Hlnh 46

Cd hOi vao hi trang;: cd ~t lWlp, ep phe t.6t ~ gil1a, d' keo bi trang v"e ian bi do va ch6 nrN bi do bhng ell son mongo

mnh 4~

ell h~i nds (112) bi vao bi trAng, co rift thAP, ep phA t6t .ta ghlm bi tning va ch6 DIN hi do. Nd:a (lJ2) hi khien La c6 t~ d~y bi 3 tm ch6 hi 2.

mob 48

KbOng th~ drum eli hOi, vi hi chd Dam qua ~ bi 2. KhOng the dWtb blnh thUbng vi cP tM mat bi tning. Chi con co cu dUc}ng ray tcMy ba bt song song u(rt bang). eli nay hoi kh6 danh vi nlnrng dtWng rna 3 bi phii IAn qua xa, vii. kheng di cung ru¢t huang. danh sai mot chut Iii hong, 11911 ean th$n trong M giam bot nhifng tai hai. T& 00 danh cu dUOng ray nhe hon duong thAng· g6c rt» danh cu hOi nguoc, hoac mot c.l thutmg va tif='p d6 m¢t eli hoi nguoc. Nu;:l. (1/2) t:i. ep pM t6t, CO cso.

Hlnh 4~

DAuh cU. ht".li ngu'QC. N6u trong hinh 48, ta danh IU(lDh tMm m(lt chut thi cd d8n.b sA blnh thui1ng va· tiep d6 In cu hOi n~. Ba p~n t\l (314) hi, ep pM t6t, or tbA'p.

50

42

HInb 51

Danh nhe son mong v80 bi do, dl,mg bi trAng, chiit ep pM tOt.

Hlnh 52

Danh cu h~l vila br trAng, ep pM t6t,. ba. ph&! t1l (3/4) bi, nt't tbA'p (eoi hlnh 26 va 36). TJaeo 161 Hoa Ky, ta cO the' d8nh cd b~ chAp hon cti h~i thuOng, vi vung tl'l)t co cAng th4'p hqn khi ta d4nh nhe hon va caDg cao bon ~ ta dlinh menh hon.

Hlnh 53

Day bi do ti6n tMm mOt phBn ba (113) bi, ep pM teit M dlinh cii h6i son mong sau d6 va co thi eM' urN hi do.

Cu dUCJng r11y, col thl hoan hso, nhirng .xa bAng qua. MuCin dAy gtln bang, ta danb vdi ep phe tOt t6i da. Gdn danh binh thu<tng, vi neu ta danh numb hon du<1ng tilling goc thi ::;e tai hl,ti, nhung nau danh nhe hon tht sa tharlh cii hOi nguQc ho.(!.c cu blnh thU'Ong dd danh eli h~i nguQc, Ta se danh nhe bot thl han.

I'

Hlnh 54

CLi hOi son mdng, co tliAp, ep ph' tti.

C'An ep pbA tOt d6 bi tning khOng ti6n qwi nhll!u va dA ehA ngt,t hi do. KhOOng cl.cb . t~ bi enu dA"n bi 2 dli m d~ co th' dmlh vdi ep pbA t6t m.8 !thOng SQ dAy c8. hai hi.

Hlnh 55

Cu tr6i ngiroc, ep phe tot t6i da, ba phan tu (3/4) hi vi ep pM tuy theo d¢ xien cua bi chu v~ bi 2 so voi bang, nen eo th~ di tit ep ph~ tot Ui! da de'"n ep phe ngiroc WI da,

43

Hinh ,56

Cd dutJng ray, ep phe t6t d6 dua 2 hi V8.0 gim bang, vi bi nhm qua xa bAng, dtn dAnh nhe han d~ han che nhang sai ram (coi liIi gidi thiel! trong hlnh 50).

Hinh 57

eli dUbng ray bmh thuong, nU8 (Ill) bit ep phe t6t, co coo.

Binh 58

Vi eli danh trong hlnh 57 kMng d\i DlI)Dh, nen bi tning con nam each bimg chllng 2 em, Soil mong' hi do, ell Wi ng1tc;fC V80 hi tning; co cao, ep pM ngiroc khA rw;mh d4' c6 th~ gO ra khoi bi trang. Ep pM Dguqc db .d4nh ell Dgu'OC gon hon,

llinh 59

. .

DA c6 mOt l&i lAm: son hi dO quA . mODI'

va khOng dii ep pM nguQC.

H$u qua 18 hi do khOng tien ~i d1i mac va bi trAng l~ tien qua Dbi~u. Danh cU b6' vila hi trAng d€ eM' ngV lr;U bi do, khOug. ngu~ mOt chut ep pM t6t, khOng' tbbg qUa d€ koo bi trAng .re gl\n bi do.

Hinh 80

NO'A 0/2) hi do, CO" cao, ep pM Dgu~ kha manh.

Hlnh 81

Cd dulJng ",y. Vl hi do di xa bAng, CAn cW nEN vdi ep ph~ t6t t6i da, Danh rA't _h vi co gi\D song song vdi bAng vA 3 hi 86n dl cung mOt h\tdng. Df nhi~n, tA't c8 sa nguqc l~ khi Cd gAo vt'1i dubng thing gOO cds bAng. Khi d6 pruu dAnh nhe, .

lBnh 82

Cd dubng rAy, mia (ttl) bi, ep pM ngu~ ttli da vi hi dO bj t~. Nh~ han cU trong hl:ah.61, vi Cd dj xa dU'Ong song song eua bing. Kb6ng coo qua dA cO ~ pM tOt. da.

1Dnh 83

Nua (112) bi, CCf cao kMng ep p~lt vi ta cO th6 cbs ngll bi trdng mOt cOOh tq nhiAn.

Hlnh 84

. -

Lit ra eli dAnh (63) pb.ii nh~ hon thl ta sA cO t~ hi bo8o h80.

Cli dU'Ctng rAy, ep pb6 ngttQC t6i da vi ta eM. nEN hi trtng qua nhilN. C6 th' dUb. W m.tnh vi co hudng v'A dllCtng song song cda bAng. Bi trdng clmg giu bAng. ta d4nh cang nhe hon, hi trdng cimg xa ta drulh cAng ~ hCID..

45

Ep pb~ t6t. mQt phi1n tu tl/4) bi do, dAnh. nhe.

Hlnh 68

D8nh nAng bi, dudi trung tAm mQt chut d~ hi khoi tr6i. Vi bi tcl.ng quay qua nhfAu, t8. sa d8nh ba pbAn t\1' (3/4) bi d~ dAy bi do tiA'n tOi. NA'u n6 quay it, ta sa l«"y bay phim tt.m (7/8) bi d~ bi do ddng tai eM, va n6u no quay th~m; mia (1/2) bi dt5 dAy bi do ti60 d6n ch& cUa hi tning.

Hln.h 67

Cd trOi nguoe kMng ep pM (col hlnh 55) kh8 manh dA dan bi lU\u dA tao th6 bi k6' tiA'p.

Hlnh 68

D8nh nAng bit dlJOi trung tAm ·m~t chut.

Cd 00 h~i nghia III kh8 nhanh. Ba phAn tit (314) bit m¢t chut ep pM Mt. Vi bi trAng nAin qua xa bAng, n~n kh6ng thri d4n.b cd troi ngu'Qc.

46

Cu trOi vOO bi ming, co COO, khdng ep phe, kM diiy dA' hi tien Wi nhil!u hon va c6 th6 dung viii cu cham 2 bang qua goc ban.

Hlnh 70

Mot p~ hi (1/4) hi do, ep pM ngtt(1c. d4nh ~.

IDnh71

IMnh -thAm m¢t ell d~ tao cilng m¢t tM hi, b~u c6 tM' xoay th6 bi Has Ky vdi eli dt\nh k6 ti6p. Chua th~ xoay tM' hi ngay d~ vi eon qua xa g6c ban.

Nda (1/2) hi, co cao, ep ph~ t6t, khOng D1.$ILh q wi

IDnh 72

Vi VUdng bi do, khong the' dlinh eli trOi ngu'«;1C, nlm ta pruu danh eli chCl. MOt ph:tn tu: (l/4) bi do, ep phA tOt t6i da, eo nhibn dttdi trung tAm mQt chtit, nang coo can co mOt chlit d~ Mt &iu cu nMi, hAu dl,mg bi do tntdc.

Minh 74

Son mong bi do, eo cao, ep pM tOt, danh bi trAng vi bi nay khong' dinh bang,

Hlnh 76

Cho bi do ti€n tOi, ep pM t6t M danh eli dubng riiy ke tiep g8n duoc hoan Mo. M udn cti nay dl1QC hoan toan, bi 2 va hi J ph8i dinh nhau. Tntbng hQP nay khong' xliy ra SHU eli dlinh.

47

Illnh 73

eli (72) qua numb. N6u danh blnh thuClng, ta sa cO cu drum nhe han va do d6, d~ hdn.

Danh vao hi tning M eM" nglJ bi d6, co cao, ep pM t6t.

IDnh 75

Cii h:~j ;lgt1Qc, hal phAn ba (213) bi, 8p pM t6t, co rtit thA'p d~ nho sue hOi chuy4n va mi)c du bi 2 lan nguoc, ta c6 th~ koo n6 v'"A iAn bi do. TL1 nhi8n Ie co th' eM nlN duoc bi 3.

Hinh 77

La ra eli Day pbru. Ill.: clidUi1ng nty gilD hoan baa, hO$C cd trOi nguoe, tily thea. bi ehu nAm vi" bt\n phru ho(1c ~n tnii nhiau hay it hon.

Cli du'img lily, mra (1/2) bi, ep pM I:6't. CCI coo m(jt chut, nhe hon ell thing gOc ((fi _ eM' nhifng tai hai) vi n6u ta danh thAng gOc,. hi trang cO th6 Ian t"i vit dmh 1'9.0 ~j chu,

Hinh 78

eli hOi vito bi tning, co rn't thap dA ken bi tding ve g"an bi do, ep phe 16t g3.n gilla - N6u bi tring khOng Wi glm bi do, do 19. vi ta khOng cti cc d'li th4p,

4P

Hinh 79

D8nh eli Mt:! d~ ehb. NUB (12) bi dO, ep pM tOt, CCI nhAm vBo gi.Ja, nhe,

mnh 80

Cu tr6.i ngU'Qt"~ ep pb~ tOt, ba pbln tl1 (314) bi, cd coo, kM manh d6 d6 ~ th6 bi k6 tiGi"p, IS. the of nhu trong hmh (77).

ffinh 61

Cu nay cO th6 Is cu thuong h* eli trOi ngU'QC, eli thUC1ng se Is eli hOi nhe: Tile la cd may moo. Cu tr6i nglfQC se khi6n ta d~ d8nh hen neu ta danh kM manh.

~B chon ell troi ngiroc.

'Co C80, ep pM t6t, ba phan tu (3/4) hi tribig kM rnanh,

moh 82

eli dl1C1ng ray hoan toan.

Co coo, khllng ep phe, nua (1/2) bi, kJui ~ cAy CCI budng va dl1i1ng song song vdi bAng.

mnh 83

49

Cd t.rong hinh (82) vi d8.nh qua Wly, n~n bi tnlng ti~n qwt xa.

Coo bi do tit1'n Un va nhm ~ bi trAng.

Mw1'n v$y ph8i d8nh ntia (112) bi do, CC1 v80 gilla, !u\Ong manb qua,

ronh 84

I

.,

,

eli h'Oi sun mOrig khOng ep ph~, CX1 thA'p, dl kllo .bi trilng ViI gilD. hi do va d6 ch6 ng1t oi d6. Vi. hai bi tliin:g nhm ~ nhau, n~n p.b8i. dAnh eli h~i SC1n mongo

Innh 85

CII tr{ij nguc;Jc, ehut ep pM tOt, ro cao, ba phiin tU' (3/4) bi, kba manh,

Hlnb 86

D8nh nhe: son mong bi tning. CCI cao. khtlng ep pM. DUdng nhian ch6 DIN du~ hi do.

-~ 87

Cd cao, ep phA ng11QC, m(lt pbAn t11 (111) bi do dfi tim I~ th€ hi dUClng rily.

Hlnh 88

Cu dUinlg rtly iAn hoan toan, nhung vi bi do ddng xa bang, nen ta danh vOi ep pM t6i eta dl bia Jq.i. M khong dinh V80 bi trdng (hi nay blob thU'Clng tril 11j1i gao bi chu) ta sA d8nh nhe boo dA hi tri!ng khOng chI;ly d(n g1\n tao

50

lDDh 89

Cd bbI 80ft m6ng, m¢t chdt ep pht tOt, Cd ran thA'p M ciA ch' nlN' hi do.

IBnh 90

Diy bi dO ti6n tffl va nam csnh hi trAng.

Nda (Ifl) hi., Cd coo, ep pb~ ngUQC nhe,

IDnh 91

Cli (90) d6nh v80 bi do qua mong n~n th6' hi di xa bAng. Ta phm danh nhleu cti M kilo vl fiAn bAng.

ell liOi 8(fD mODg M kOO hi tning' Vi) iAn hi M. nhu v4y nhdllg ·cd k4" tf'p lW di dAnh hoD. Cd r«t thA'p; ep pbA tOt.

Hlnh 92

".

Cho bi db ti6n tdi. nlim gan bi trdng (coi blob 41). Nda (1/2) bi do, Cd cao, ep phi! ngltqc.

Hloh 93

D8nh V1\o ttl trAng. M¢t phlln tu O/4} hi, co cao, kMng dp pbA, nhe.

51

IDnh 94

Cli hOi vOO bi tning, m)tchut ep pb6 t6t, cd th4'p ttii da ~ koo hi triDg ~ iAn hi do. DiOO quan zrong til. pJuii Sc1n mOng bi do dt khOng hUn mal tM hi Hoe Kt, v$y cAn pluU d8nh hi tnlng rAt <fAy.

Hlnb 95

Cho bi do titln tdi, CCI cao, ep pbA D8'JI;'C. mia ( 1/2) hi, khOng JD(lDh qua.. TbI' hi dGia gl\n bang,

Hlnh 96

eli dltlfng ray gi6ilg cU 96: ba pIim td (314) bi, lip ph6 ngllQC vi ta dMh • -' phii cUa bi do, nh, hon cd 96, vi cd It soIi&

. . .

song vdi bang hon,

IDnh 97

Gil dttbng ~y. eel coo. hal phhn be ( .. bi tring. Vi ta dBnh v80 o;m.h phii cUa ill do va m1ng dln cho bi trAng tiA"D ~ nOa ta phM dung ep ph6 ngttQC t6i da Jdui lDfJlh. vi CCI hU't'tng va dU'<fng song song Vdi blDg.

52

IDnh 98

'l'b6' hi d4 tl'd 1$ gAn bang, fa sa danh i IIIC)t pbh t1t (1/4) hi ae, ep pM to't, nbe d6 , tim IIJi tM hi lj luang.

Innh 99

TbA" hi gim. hoan toan vi bi do khOng nlim -. bi trAng. M~t ehtit ep ph~ ngt!~, cd cao, mia (112) bi tning, !thOng manh qua vi th6 hi

nbs" bAng.

Hlnh.loo

THE BI HoAN ToAN

Sau 109:. ~ d4nh

N g\ti1i ehm. c6~. ~ rAng trong 100 c1i d8.nh v\ra qua. t& CIi.. tiblg gtp tr1tl1ng bc;1p hi dfnh nhau hOt\lC che khu4t va tlai CUDg chtra timg dung d6n cu nlWi (1ll88Ii8). Nhung nA'u tOt khOng gtp cae. tntlrng hc;rp Ay, d6 La vi hie n80 toi CIlng th$n trong da • chs nhdng 16i )ihn khi tOi it tin tUO'ng vao c1i dinh, vi fa chi hi cbe khu4't khi ta ~ mOt 16 hOng ghm bi 3 VI\ hi chli. va hi 2 ch4Y tdi gilla 2 hi a.'Yi kbi d6 hi cUDg d' bi drnh nhau. Vl tim c8ch ~ chA" nh1lng tai h$.i, nen khOng hi dtnh bit khOng bi che khwft, do dO ~i kbOng c4n dJ1nh cu nhOi.

KHI NAo CO THA OiNH BI?

KHI NAo· CAN H~N CHE NHONG TAl H~I?

Ta kh6ng sQ hi dfnh nhau va khOng pJuii ~ chA' nhdng tai Iu.U khi hi 2 va bi 3 nlbn gim MaU vi hi chd da bi hi 3 ehJn J(li va bi 2 IAn xa hon ehO bi chil dirng If,li, sau khi hi 2 d~Dg bAng va dOi ra.

Ta d6 hi dinh bi va cbe khui't khi bi 2 va hi 3ni1m xa nhau, vi hi eM se bi hi 3 ch(m W a dlmg xa; va hi 2, sou khi dQng bang. cO the" tro lai g8n nCli hi chil dung ll}i va co tM nAm gills hi chu va hi 3. Do d6, ta han che nhang tai h~ bang each danh nhe hOD ngay khi hi 2 va hi 3 nam q UB xa

nhau.

f)ANH THE BI HOA KY SANG CU KEO 81 VE QUA HAl BANG vA DUNG

, ." . .,

NGUQC VAO BI CHU

Bi co cham dung nguoe vao bi chu. Cd vao gnra, kha manh, thea nguyen tAc kh6ng ep phe. Nhung co thfi thay deli eli danh vdi ep pM ngiroc (thuimg my raj hose vdi ep pM tOt. Danh hi cham th~t d'i\y.

53

£)ANH THE BI HOA KY BANG elf KEO 81 VE QUA HAl sANG KHONG DUNG NGlIQc BI CHU .

Co thA"p, cu h~i kheug dt,mg nguoc; bi cO cMJn pluii c~y gida ~g va hi do.

C"An nhA't ta eM q~n dAy hi 3 d6 co r(lng eM cho bi tril vl.

LlII danh tbA' hi H08 Ky qua ha.i bang nity cung nam trong Ioai nhu Ml danh trong hinh siS 4 trong ph'ln "T~o th6 hi Hoa Kjr vdi 2 bang" va c6 thA nAm xa hay gim hon bilng Idn cua ban choi,

.. ~ ~

£)IEM CHIEN LUge

EM' qua goc Idn diroc d~ dang, di~m chi~n h.tl;lc cua dttChig queo nam each bang Rho 20 em va each bAn, lfut chung 20 em.

Ta tUOng lI.t~g dt1iJng ke cua mOt g6c dl)l ditn (duflng dUt quiing trong hinh) va thu di theo dt1iJng ke tU'bng tUQng ~y, dAn ta tdi di6m chi6n luQC.

QUeO G6c LA MOT DIEM CHfNH lEU

CAn d\lDg 2 bAng khi kl!o bi cO chAIn d, va dQng hi chu vilo hi 3 dli dAy hi 3 vll hU'cmg Clla bAng !dn, theo d1!i1ng song song thay vi

duang thing' g6c. . • .

Nhttng t!illu cAn nM 18. duoog hi ch,y w ~ gOO queo phii nhm. gills bung tam cUa bi chu va trung tam cua hi 3, d~ gid dllfjlc tW' hi (vang bi ~y Vet coi hinb). N6i caich kh*; neu ta giiim t6i da sUe tan cu~ hi, vUDS bi ch{ly ~ sa I1lt nhO (eoi hlnh). V$y muon viilll hi ch~y ve dl1Qc nrong d6i vlli s'l sal TAm ta c6 tM mAc ph8..i thi ta kh6ng duQC giim qua. nhf~u sue IAn cOs bi. Tuy v1)_y, vilng d6 kh6ag duQC vuQt qua chirng 10 em. Mt1bi phlbl i.y tao roc)t lim ranh an toan.

WIig~'~"

54

VOl vilng hi cru,.y VA t~n day, ta c6 th' xoay th6 hi diS dang mA kMng cim. koo bi W qua hoi bAng.

TH~ BI NAM TAl GOc BAN

. .

TIlt hi trfln dAy d~ cMnh vdi ngtti1i cJtdi tay pluii Cling nhu vdi ngttl:li dung tay tnii. Ngutli thU$n my pbii dung cd t~i dAnb vilo hi chain sa cO th6 hi nAm bAn phBi. N gul1i choi tay tnii Mn.h cti trOt vIw hi do sa c6 th6 hi nam ben trai,

NAU. ngul:li chdi toy tnii co tM bi tND dAy, Y 9li ch<Ji ti6p vi tb6 bi nBy tbu4n vdi y.

NIfu nguiJi thutn tay pb8i c6 tIlA' hi tr6n day, y s6 choi tJAP dA'n sOc bOn, vW dUb vita dlfa th6 hi xa khor bAng mOt chllt di b10 khciang each gilla hi dO va bang ~i dtt hi chAIn v80 dO.

Y s8 cO t.\W th6 hi t.IJi g6c ban khi6n n8l1lJi chc::ti bllng tay ph.8.i c6 tM d~t hi ch4'm nAm gilla bAng va hi do, va co tb6 bi thu+B tay hen,

KEO BI NAM eACH BiNG 20cm vl GAN BANG

MuO'n koo hi ~ gAo bang, ptuU d~u khi4n dlt~ 2 hi. Mu.6n v$y pJuii d8nh gi1lt 11li, nghfa lit dung C1i h~i tt.r<1Dg dOi vm sue d4nh lit g6c vuOng vi hi 2 sa q~ manh n~u dBn.h mOt cd h~i RUJDh.

KhOng as trt1lJng hQp ni¥;l danh ngUqc vao hi chu.

DAy Iii. tM hi cO dlinh nguQC vao hi cbil.

1\ h

d p.

Khi danh hi c6 chAm nguoe vito bi chd, ta co tM hi dU'di. dAy:

~O

55

Th6 bl nAy khOng Irun bi do ~ g'An bAng vi hi do hi !My theo bU-'ng song song vdi bang.

Tbay vi d8nh hi c6 ch6m. dOl ngt1r,1C v80 hi chu, ta dAnh eli h~i hi nhian hay dtlng ben dAnh nua (112) bi, cd tMp d' c6 th(f tao m¢t gOO vuOng va ~eo hi chA"m ~ m¢t each ehfnh x6c. Ta bi6t rhng khi dd'ng ian m¢t hi, ta sl! dAnh gan vao cil.ng mOt eM, ngay cl khi dlmh nii'a (1/2) bi III trttbng h(1p nily va vi tM bi chAin sa vAn lAD tOi gM. hi do. Khi dAnh mra (1/2) bi ta c6 tbl dtinh manh gA"p hai fAn khi danh OAy, va dO bi dAy c8 2 hi hen,

B~y IA tM hi khOng dvng ngttQC V8.0 hi eM:

"

{ \

J

I \

0\ p.

Khi dtUth e~ h~i mil. bi chain khOng dOi ngu(/c vao bi eM, ta c6 tM' hi dum. dAy:

, Th6 bi nay khi6n ta c6 th6 dAy bi do vao gAB bAng.

KET LU~N:

Mu6n dua tM bi Hoa Ky ~ gf\n bang; cful dWlh cu h~i khOng dOl ngltQC d~ c6 tM nM g6c vucng, eM' D.gI1 duQC hi do.

Ta ciln tranh dung rnCl ~ng g6c va. ddng g7bt qua hi pb8.i keo, v~, khi dAnh cu h~i.

f)UA TH~ 81 HOA KY aUA NHONG G6e, LON TlI 35cin DEN 71cm

Chuy~n th€ hi tit g6c 1l1n cUa ~ IdD VA bAng nhO tl1dng dOi dA hOO til g(Ic' I&l cUa bAng nha v'e bAng 1&. Tuy nhiAn.,: ~ nhd hai di~u:

MOt 18. dung di mau qUa.

Hai Is ell' danh keo bi tit ehO queo qua' 2 bang pluii hoan haa. D.! khOng di mau qu, pluii l11U Y tdi 3 di~m chiln hl~ A, B d C.

Mu6n dan hi' do tt'li dilm A, pIuii d4nh bi chu vao hi do ~gu'QC vdi httdng cUa dilm. A

Nhirng ph8i lam each nao d~ bi c6 chI"m , khOng c8.n t1"O vi$<! nay. Bi co cbim (hIM 154) khOng cbo ta dliy hi do tdi cHAm A, buec ta pluii dAnh 2 h* 3 eli di c6 tbl dl'iy bi do Wi dia'm A (hinh 155) bI1ng c:8ch

, danh vao bi c6 ch~ da' koo bi nAy ~ dib!

A.

Phai l$p di 14p 1~ chi€n th~t nay it u.btt 3 1~, nghIa Ie. a 3 dilm chi~n h1QC. KhOng tb~ chi lam 2 fAn rna khOng g$p nguy hi41D, vi dt!C1ng hi se dai hon vii khi dAi hon thl c6 tM pham nhll'ng I~i ram quan trQng.

Dan hi t~ g6c Ian ella bAng nha VA b1Sdng ,

56

cUa bang l~ lA kh6 hC1D ca, khOng pluii vi 1W;p, nhung nhi"llu nMt. IA vi ph8.i dua th'-' bi d& ~ bAng lml.

•

8.

Ta bitt rAng mu6n d11'a th6 bi ra khoi bing ch'ikng 15 em edng kMng kh6 libn va k:h&lg nguy hi~m nhf~u.

Ta se thA'y khi tach ra khoi bAng nbc chmig 15 em d6n 20 em. ta sa gi\n bAng ldn nhf~u hen (cot hlnh) chirng 20 em tifi 25 em tbay vi 35 em (nht1ng g6c drtrJC ke f:t} 71. em ella bans Ibn, d(:n. 35 em ala btJng nhO), nhb d6 ta"c6 th~ eM dang lQi dUQri _I5 em khi dU'8. th6 bi ~ hang Idn.

DUNG ell H~I KEO 81 TRANG VE

D~ IAch th6 hi ra khoi bAng, ta sa f40 th6 hi khi6n ta c6 th~ dAnh bi ba nm cO mill tan. DMh menh hay nhe hon, ta sa dAy bi 3 di xa han hay iAn han, do d6 ts,w m¢t viing hi chIJY Vt! 1&1 he$:: nbc hen va tach tM hi ra khoi bAng nhi~u hon hoac it hdn. DiAu nay khi6n 2 bi c6 tM tdi giln hi 3. N6"u n6 vuqt qua trung tam cda hi chd, ta dA xoay tM hi rna khc"lng dung 2 bAng. Ta cUng tninh dul;1c gOO ban khi que gOO ay. N6u n6 khOng V\t!;lt qua trung tam ciia bi chu, ta vdn cO tM keo hi 2 ve qua 2 bang, nhu dB trinh bay tl'UOc dAy.

K6t lu~, ta co th~ n6i: th6 hi d!\ xoay, ma khOng hi "quay", mil. ta dA xoay ...

~t 1$ nay c6 ve kY cue nhU"Jf{ .c6 th~ lam ban hi~u ro nh11ng Ibi giru thich hen.

DUNG ell eo KEO 81 TRANG VE

. Cli danh nAy di'lng dii qua goc tit bang Ian Wi bang nhO etlng nhu ttl h§J,'l~ nit-._:' ~oi bang Jdn.

51

N~u eli h~i rnanh qua (Hlnh 2) ta sa dimg . cd M dA bi 2 chay cham l~.

KEO 81 eO VE QUA 1 BANG

1\
I \
.\
~ 'I!o
00
\ Neu ta dung hlQng bi do blnh thUbng, bi sa trCI v~ blnh thuerng h~ dung ngu'Qc vao hi ohil, hoac tdi san hi chAin neu ta danh cd hbi.

N6u ta dung IU'1llg bi do It hen IUc;Jng hlnh thuCtng, hi se hi My v~ bAn ph8i va tOi di'm B trong khi bi chu tot dQDg hi chAm va bAn tnti nhf~u hon, vi bi eM sa manh hon nhi~u bbi n6 da danh visa hi do mong han.

Do d6, chf~u hUdng cila hi do va hi cM'in d6l nghieh nhau, 16i l~ khOng xoa 10i fAm. rnA trru l~ con tAng gap dOi mll'l.

KED 81 00 VE QUA 1 BANG

A
. I \
/ \
/e
I '\
8;;'
c. l./
,
~ N6u ta 14"y IU(lng hi do nhf~u han htf1Dg hi blob tbUbng, hi si Wi di6m C vA ta a6 khOng dAy hi chdin di ma trSi lai, ta s6 9dD

mODg bGn pbii cUa bi nay. .

Vty thl hu&1g. di ~ bi do Be np nhttu vl! MIl tnti khi ta dt\nb dAy vao hi nay va ta khOng dly hi chAtn <Ii mOt chUt nao b6't.

Do d6, khi Wet hi VA qua m~t bAng, elm 16y lut;fng hi chfnh xOO; n6u khOng, dij b se gap dOt

ChfAu hu&lg cUa bi chu sau khi dQDgmOt hi CJ kim xa, do d6 kh6 nhAm. Khi hi 2 nlm xa bi chu, 14"y h1(1Dg hi luen lu6n Jr.h6 vA ~ B11 cbinh x8c. Ta khOng cMc d\lOg bi 2 vdi IUQng hi chmh x8c; vi the ta thd coi htQng hi noo lam ta d~ d8nh sai hdn ca.

Ta l4"y m¢t p~ tu (1/4) bi Is l6i fAm. M¢t phb ttl 0/4) bi ~6i lAm. fiy cO th' d9.nh v80 mot bi d xa, vf~.y khi dAuh ba phb ttl (3/4). h8i ph~ tu (214) va mr)t pblln tlt (1/4), tbl 16i fi\m ~y sa 1"8 sao?

Ba cU danh ily tao ra mQt gOO ch1lng 145°.

DQ\u Idtn lA ba cd dMh ty kh6ng manh, vi BtU d&th sA co n6.

- Nfu ta nhAm be phh t.tt (3/.(> rio hi 2 vA nfu ta dA dq.ng hi 2 ~ mOt phh ttt (1/4) hi 1& fAm 1A ta dA dw,mg hi 2 h* nguya trii (414) hote nd:a tnU (214).

~ Na'u ta d4 d11-Dg nguytln bi(414) 1A ta dI khOng chQn dUng chih. vi ta bi6t ~ DA'u ta &mh OAy vao hi 2, ta s(l ti6n thdng xa hon bi nay.

~ Nl!'u ta· dq.ng phAn mia (214) bi, IA ta dA c6 mOt hltc.'ng "t11cb1g d6i" t6t.

- N~u ta nhAm pbAn min (21'4) ~ hi 2 va dl,Ulg bi nay vdi mOt ph4n. t\1 (114) 161 Ilm., III ta dA dlJng bi 2, ba ptilu tll (314). ~ m(Jt pJiln. ttt (1/4).

- Nl!'u ta dq.ng ba phl\n t1l (314) bl, lA ta <fA cO m¢t hl10ng "tl1011g da" to"t.

- N~u ta dq.ng ml)t pJd.n t1l 0/4) bi, IA ta dA c6 mQt· hU&lg "tl1dDg dOi" t6t.

- N6u ta nhAm mOt phb tit (/4) vao bi 2 va dt;ng hi nay vdi mOl plib tl.1 (114) 1& b, lA ta da d",ng bi 2 hote pbAn mia (214), hay kh6ng plU\n ttt (0/4) ngbIa 18. sen mongo

- N6u ta dung phdn nds (2/4)bi, Ia. ta dA. cO mQt httd'ng "tUdJ1g dm" t6t.

" N€u ta dv.ng khOng p~ tu (0/4) hi, ngh£a. JA S<1D. mong, ta khOng c6 chitlu hU'dng t6t.

KiT LU~N:

Trang 3 htqng hi c6 th6 dfmh dU'~ 18 mot phb t11 (1/4), hai phb tu (214), ba phAn t11 (314), ta chi co th~ dung hSl;nlg hi hai pbh tll (214) ngbIa la nus bi ma tMi.

... Nlu dAnh nhe nua (112) hi v80 hi 2, gOcse~da.

... NA"u danh ~ nua (1/2) bi v8.o bi 2, g6c ~ thu hep 4i. vi hi chu nO vOO bi 2.

NA"u ta dAnh m~t cu qua mOt bl1ng (khA xa bi 2) va neu ph.ii danb m¢t pban ttl' (1/4) hi, ta sa dAnh nd:a (112) bi van bi 2 vdi ep pM nguoo de; bu vao mOt pbAn ttl (1(4) bi dA lA'y it hon .

... N~u ph8i danh mOt phan tu (l/4) bi ep phll t6t, ta se danh phAn ruia (l/2) bi kbOng .. ep pM d~ bu vao ep pM tOt..

V"f' eli danh qua 2 bang (hi 2 nam kM

u.), khOng IWn dtinh mOt pbln t1l (1/4) bi C(1 tMp. diu bi 2 06 tM ]do ~ duQC. Ta ~ &lnh nds (112) hi d4 eli tUnh ('.hAc hem, Vi khi hi d xa ma &mh Cd tbA'p vm mOt SC1 xu4t nbo ~ b.tf1Dg hi, S'I et\ch bi~t 9A rlt MD. Vl tM mtc. dAu ta cd tbG keo bi ~ vdi 03 tMp vii. m~ pbhn t11 (114) hi. La cdng khOttg dklh nhtt V$)t, vi tUnh cd nAy d1il;Jc chfnh :de 1l mOt chliytn rt:t h.ili'm.

Cbdt:

Ntu citn d.4nh cU qua 3 bAng, luOn luOn ta chi dt\nh thea mOt phuC1ng ph8p III d4nh mia (112)' hi vao bi 2 menh nhf~u hoec it dd tbu h4ilP bay mil rOng g6c d(l.

CU s6 V~l

I~ ;\ fl
I \ I \ i\
I I \
I \
I I ( \ f \
/ I . \
f 0 I~
'0 (
..... - : I .... \ J I \
..... ~/d
I ; ./ \
d \
- 6
c.j~vi 001.5· ... CJ\,&''''''
tt.'''' 1-4.~1!l H.~ Muo'n hi 14'n tdi mOt diim nao, ta phii d8nh bi vao h11'-'ng dOl di(tn v6i diim ty. Cd bd vt\ girlp ta;

1) Nh?1 sU'c quay trtlyflD vao hi chu, c6 tM lam n6 tao mOt cung tron, khi6'n no d~ng bi 2 van htidng d~ ngbtch vdi hu&g bi ~y~.

2) Nhb sU'e quay tren iy. hi chu IIll tm dq,ng v80 hi 3.

DiAm chfnh de dmh vao hi chtl cung dung la vi tri cUa. bi 3 dOl vOl gOO do 3 hi tao thanh.

Ba ell dlnh 3A, 38, 3C vao bl chu

59

1) Mu6n d6nh cd bd it hinh A. ta sa dAnh v8.o dilm 3A cUB hi abu.

2) Mu6n d4nh cd b6 ~ hlnh B, ta se dAnh v80 di6m 3B cUa bi chu.

3) Mu6'n d8nb cu b6 VA, hInh C, 14 ~ dAnh vOO di4~m 3C cOs bi chu.

Con s6 1 trong hinh 237 lA vi tri tltCrng t1t~g ciia bi chu trong nh\lDg en danh b6 V6 mang s6 234, 235 va 2;J6 trAn day.

Con s6 2 trong hlnh 237 !1I. vi trf tllang tl1Qng ella bi chAIn trong nhllng cti dMh b6 ~ mang s6 234, 235 va. 236 t~n dAy.

Nhang con 56 3A, 3B,3C trong hiOO 237, la nhtlng vi tl1 tttdxag tl1~g CUB nhdng bi db troilg nhang ct1 danh bc5 va mang 56 234, 235 va 236 t~D' dAy, va nbu d4 061 a t~D, IA 3 di~m ph8i dmth d4 thl/C hi(ln nbdng cu

, ,

b6'vG.

81 flUNG BANG vA 001 LAI

. . .

Khi danh v80 bArLg v{jj 00 nhlim gilla bi chu., g6c d¢i ctia bi se Idn nhI"ltu· hay (t tuy theo euc manh d$p vao bAng ay.

Ta chia nhllng sUe 1l1.I,IJlh k¥c. nhau cda cu d8nh nhir sau:

Ta gyl: Sdc manh chllt xiu Ill. sue 1.

S:l'c manh nbc Is sUc 2.

Sdc manh binh thubng Ill. sue 3. Sue manh trung blnh Ill. suc 4. Sllc msnh Idn Ia sUe 5.

Stl'c manh tOi da IA sue 6,

Vl th€ khi ta d8nh 1 bang, 2 bAng va nhtit 18 3 bang, ta kheng dU'QC danh th5p va m¢t phan tit 0/4) hi. nlnrng phii.i d8nh phan mra (112) bi v(!i mOt trong sau sue menh t~n ddy, d~ khi hi chu nO' van hi 2 va dung v6 bang, bi chu se IAn theo chf~u hU'ang cAn thl6t d~ dl,Ulg bi 3.

Sau dAy la hinh ve 6 eli danh hi dlJng hang va d()i i?i voi cae sue manh 1, 2, 3, 4, 5 va 6.

Ta cang dAnh manh, cao su cUa bAng clmg hi. C$Dh pluii cUa hi ep v6 va. khi dan ra, cao su clm.g dAy canh trru cua bi ra xa, do d6 trong 6 cu dAnh k~ tren, bi d¢i 4U kMng gi6ng nhau.

I PHLldNG PHAp MARTY I

B4y gill, tm chi con nghib3. cuu phUtJn.g pMp hay nhsa danh uao bdng. Cho tat. nay, cdc phurm.g pM.p hay chi dl41C m9t vat nM u6 dich trinb My, T(rt lzt¢ Mi, t6t th~ dp d~ng m~t each sting sua han, va t6i mong moi ld h(~ nghient han. cd. dl trinh bay vtit quy bgn m~t MI. rteng, h'au giw quy~t nhilng kh6 khdr. khi ta ddn.h vao 3 bdng aia bim bi da.

Trong nhilng Uti. giai th£Ch sau ddy, ttit cd nhl1ng eli d6.nh dtt;;1C ca ctjp tm abu cIanh vao Mn 'trdt vd nlufm udo b~n pluit, !tghfa ld ngzt{1C vat chi'W. kim dtJng M, nhu: vtj.y !Ii gidn di hOO vi~ trinh bay phltt1ltg pMp nay.

Dr nnten. Ld nhilng eli aanh co tM' dU't;1C danh ding chihl uc7i kim c!~ng h~ ua cring dut;1c tip d~ng phuong phap dy.

Con m~t di~u rot quan trong edn. dt j to. bao gia ngUiJi chai clin.g phai d(J.t ep ph~ tI.f nhien: vilD trung tam ctla bi,

tiO

Jt5
0
J~ ·
-\0 ·
I, J2!5 •
:i <0 •
t
r J~
30 ·
Ji!5 ·
.p · S
D • J.(Q ·
0;0 .. J45 · GHI 56 allCfNG NHAM vAo BANG B

c

70 •

•

60 •

A

fl" danh diu nh\ihg cI1im myc t16u, nhUng cc .. :::'0 ':;'l-qC ghl trong' nhung hinh au diy. Nhung con .0 nay du'q'c an dlnh Id'n ~ noo ehl cO m\IC dtch' gliJ thleh phU't1l1g philp lip d':lng mli th61.

ChIS' J (Ia. nguOi cna), nim k' ~ nhung con sO 8y dung di chi nhUng 'II tri cu. bl chu.

GHI56 BI CHU

•

•

•

•

•

J60

Jlo

GHI s6 Nude £lEN T~I BANG A

Nhllng s6 ghi nntc d6n ~ bAng A phil hQp vdi nh'll'ng s6 dtlihlg nMm. v80 bAng D. Nghia 18.:

- N 6u bi chU IAn v'rJ hudng 56 25 clla bAng D, n6 sa IAn Wi 56 25 em bAng A.

- N6u bi chu· IAn ~ httdng 56 45 coo bAng D, n6 se IAn tOi 56 45 cia brutg A

- N 6u hi chii Ian, v'l! httcmg sO 20 ciia bAng D, n6 sa IAn tdi sO 20 etia bAng A, ngbIa IA !An Wi gOO ciia bang nay.

(Nhimg s(/ coo bdng A l5n m~t chrlt sang bd-:,g B),

61

GHI 56 CHIEU HlfCJNG vAo
SANG 0
c C
•
0
· 40 •
~
~ c
· so
D • 4Q • ~ p
• • 8,
• 50 •
u· -
iO ..
~
· to
0- •
• 6Q •
iO-
...s IS :l5
~ 11 T ~-I ~I~

A A
10 J50 .

Vi ta bi~t rang bAng chleu hudng D phil h!,1p dung vd'i bang mue Mn A, dAy Ill. cau hoi thti' nhat du'~ d~t 1"3:

N6u ta can danh mc)t cu 3 bAng trl10c, gilla bAng thti' ba va bang thti' tu, ta dA biG't ph8.i dAnh vao eM nao cUa bang t!lu ba,

62

nabla 1A cUa bAng chiAu bUOng D. vi sau bang DAy, ta tifa. ttJi bAng mdc db A cOng ~ con a6 46. Vty u.a llun c6ch nao M t4I bIDs tbd ba?

Trong tlUbng bQp nAy ta phil d1lDg dAn COIl e6 J.

Con s6 J cO gi8 tri tir J16 t-'i J80 (cot hiDh). Con s6 J gi6 tri bbg nhtlng a6 cUa 2 bing 1&1 Ct)ug ~ vd nhau.

BAng nhAm B + bAng cbf6u huOng D ... .6J

11it d1;1:

Bi ch1i dm t.f)i J60, nlu ta dhb vito a6 10' cUa bAng nhkn B. ta a6 d"ng bbg chi6u hU4ng D a:

J50 - 10 cia bing nWm :II 40 cUa bing chfh. hU&!g. va dI nhiAn lA a s6 40 cUa ',blag mdc dGU A. vi bAng A cdng gi6ng nhtt bADg D v$y.

c

..

o •

• lS D •

•

•

•

'sAI roAN THU NHAT

M\tc dA'n vao Jud bi dna .tti diu?

M1lc dtn vao hai hi dm. t$i ~ 36 cUa bAng A Nfu md'c Un (1(Ii bang AJ lA etf 35, ta bi6\ 1A ~ blDg DJ cilng 11 s6 35.

Bf chu nllm bJi ~ baY n6i INng ban, s6 J cUa bi chu Ia s6 nio? (coihlnh 238) d4 .biA't, ro nhllng db muc tiAu ghi Bhang gi4 trj cUa J .

- Ta dA bift II hi eM n&n tfi J40t vl phii tift d4D e6 as cUa bi1ng D (lx:lng nJu:Im + bdng chi'4u IuMng = 36" J) va &6 J ~ J40. Ta s6 D6i:

J40 - 35 cUa bAng chfAu hu~g = 5 cda

bilng nUm. ,

Vb' ta Hi nMm vOO a6 5 eu8 bAng nMm B, ngbla Ja gilla hlnh qui tram thd' nb4't va . g6c him, vi mOi hlDh qua tnim tfDh Ia 10.

•

c

•

B

I • I

I

I

,

A

G3

BAI TOAN THU NHI

G

•

•

•

•

..

A

11m nay ta khOng a b)i mOt s5 J nh4't dinh, vi bi cbu nim gia& ban.

lAm. sao bif"t ta D diu?

TntOc b';t, ta phii bio't ti'n d€n ch6 1180 cUa bang D (b4ng tlu1 ba) va nbu ta dA bil't, cUDg ~ 18 con s6 6.y cUa. bAng A (bdng thrl tu).

Ta tMy mllc d€n va:, 2 hi iJ 56 26 cUa bAng A, v$y cUng iJ s6 25 coo bAng D.

Vi t.a biA't phi! tdi s6 n&o ella bAng D, ta hay tim vi tn elia tao

Ta ~ n6i:

. NA"u ta a J26, ta se dMh vao J25 - 25

cUa bAng D == 0 u,u bang nhAm; ta khtJng a J25.

. N6u ta a J30, ta sa danh vao J30 - 25

cU.a bbg D '* 5 ~ bAng nMm; ta khOng d J30 .

. N6"u'ta a J35, ta se dAn.b vao J36 -26 cUa bAng D =- 10 qu bAng nhbai ta khOng a J35.

~ Ntiu ta i:J J40, ta sA 11Mb v80 J40 - 25 cUa baDg D - 15 qi bang nhhli ta d J40 va ta Bit d4nh vao 15 cUa bin, nWm

eAl ToAN THl1 SA

o

•

•

Bi chi! nAm gills ban.

Bi chu hic n80 cUng ph.8i dl,lDg 3 bing tru()c kh.i g$p 2 hi ~ nghIa lA bang ~ B, bAng nho C, bAng chf~u bU'&1g D M khi titin va bAng th11' ttl', bang mile d~ A, hi chd sa g$p 2 bi Ida.

Ta co tha n6i muc d€n ~ 2 bi a 56 35,

ate lA gilla s6 35 cua bang D "vii sIS 35 cUa bAng A Nh\tng t6i ci\n nhtti1 tIUplb. d6n hang o • ell n6i rang hi IAn· YA hucblg sri 35. uh.mg khOng d1Jng veo ch6 dOl diq,n vdi s6 35 Illy .

. Ta nAn nh(l lA I~c nao ta cUng n6i .. ~ h~1n.~ conso' cua bbg chl~u hudng. ~1tng kb6D, baa gib n6i "ngang vdj" con 56 t.y. "';".s.u 'khi giIii thfch nhlt vty, ta. ti6p tv.c

gjii bN toan. "

" T4'<' bitt" III 2 hi d'Au nbt ~ e6 35 cUa ~ A va,35 Clla hling D. V~y ta 56 n6i: .: N~ ta 9" J50, ta sa d8nIi v80 J50 - 35

cUa bAng D = 15 cda bAng nMm; ta khOng e J5G.

• Nh ta a J45, ta sa danh vao J45 - 35 cUa bAng D = l() cUa bang nbAm; ta i1 J46 ~ ta se d:Anh v80 s6 10 cia bAng Dhim.

BAI ToAN THl1 NHAT

Con sri ciia 2 hi phi) hr;fp vdi bAng A ~ ttIf nao?

. Con s6 cua 2 bi phil hc;lP vdi bang D 1& e6 nAo?

Hai con 56 ~y gi6ng nhau.

Con 56 J cua hi t6i III siS may? Mu6n tim ra con s6 Ify, ban se n6i:

• Nll'u t6i d sO J.,,? T6i sa danh ij J ... ? ', bAng D ... ? = .. ,'? a bAng nham,

NA"u ...

Bid gUii

S6 de 13 sO 30, a b~ng A cung nhLf d bang D, vi hai so nay gOOg nnau,

. MuOn tim s6 J, t6i 00:

NOll tOi a J50; t6i 89 danh JSO . 30 chiE?lu hlJ'dng = 20 (J :"1<1.'lg nMm.

N&i t6i a J55, t6i sa danh JS5 . 30 cnieu huang =" 25 a b~ng.nhAm.

TO! a J55. tOi .'3G (tanh vao 25 cua ba.ng nham.

D

A

chliu hu'dng eu. bl •• u bing thu- til Sau bang A, nghia III bang thU: tu, bi chu vIrt ti~p tuc Ian v~ hUOng bIlng thti' nwn va

\.

sau bAng nay, con IAn ttl:! bAng thd sau,

DAy ill ('hi~u hU'01lg laa cua bi chU.

Ta co tM nhOn thA'y c11. "50 ciia bAng A. tuc 18. bAng thll nr, My bi vao hlnh qui tram thll nhi cUa ~g thU' nam B va, sau bAng nay, tdi gOO ctia bang thlt sau,

ell 35 Clla bang A dAr bi van blnh thoi thd nhut cda bang thu' nam, va sau bang nay vao hlnh thof ch6t cUI! bang thu sau, Cll 20 cua bang A dAy bi Uti hinh thai ap ch6t CUR bang' thd sau,

Ta c6 the nh~ thl1'y nhllng chf~u hUdng ay <f~u song song vdi nhau; do d6 nhllng cil 45, 40, 30 va 25 cung song song voj nhau.

65

"". , ~ ~

sl! THANG SANG.CUA CAY co

Trong 1& chal tll do, 81( thing b&ng .phal nim gllh 40 vi 50 em each g61 chin.

Trong 161 cho1 6, 81/ thing bing phil ntim glUa 38 va 42 em each gOt chin.

Trang 161· chdl 3 bing, at{ thing bing phil d du"61 38cm each gOt chin.

e.n eln di oj d8"n cae vI trl cu. 51! thing

bing tren cfAy di cay cd cO th6 di ding lui td1 trong cau tay tral, 'vad& fl'9l1g Il/qJIg cua m9t sLf thing bing khOng thfch tK1P v01 161 chait khOl giy tre ng,1 cho .g tic ay cu. cay cd.

c

I) •

o •

sAl ToAN THU NHUT SAU SON SANG

Ta bi€t rlmg ell 35 cua bang A (bAng thu nr) dAy bi vao hinh thai d6i di(!,n vdi so fiy ella bang thU nam,

Ta co tM n6i: n~u mire d6n 2 bi phil hcp vdi 56 35 ella bang A, thl ciing phil h<;lp vdi sO 35 cua bang D.

Vl ta bilit ph8i dlin di~m nao cUa bang D, ta thu tim hi~u nc1i ta dUng In noi 1180.

V~y ta se n6i:

. N6u ta a J50, ta sa d8nh vao J50 - 35

ctia bang D = 15 cUB bang B; ta khOng a J50.

- N6u ta a J45, ta se danh 'vao J45 - 35 cua bang' D ,,: 10 ella bang B; ta a J45 va ta se danh vao 10 cua bAn:g B.

• 6

tl'Ql'l Vf1I1 cu diIDh, do d6 ban tay m~ cling phal d~t xa han.

N4u ph8I tlClnh bi nAm a rn¢t khoSng each trung blnh ngLb chOi.'titl1 li)i gAo ~ dUng xa bi t~ khi nao nhin thAy t'9" v," cU danh, do d6 ban tay ~ cung ph& ti&. tiJi ~ lui ~ phfa sau.

sAl TOAN THU NHAT SAU NAM BANG'

Bi tf6u • gil1a hlnh thoi thl! nhl ella blDg thd DAm vl gOO cUa bAng thll sau.

Ta lXlit rbg hlnh thai tbll nbl cUa blhtg tbd' DIm phl\ hQp vdi e6 50 cUa bing A, va bIDe A cGDg phl) hQp vdi s6 50 cUa bAng D.

Vl ta ma phil ta eM n80 cUa bang D, ta th1l' tim cb6 ddng cUll ta a diu?

Vft.y ta n6j:

• Ntu ta d J50, ta si d4nh vI\o J60 - 50 cUa bAng D = 0 cUa bAng B; ta khOng a JlSO.

- Nlu ta a J60, ta sA dmh vOO J60 - 50 cUa bing 0 = 10 cUa bAng B; ta kMng a J60.

• NOU ta d J55. ta sA d4i1h V80 J55 - 50 cUa bAng D = 5 cUll blDg B; ta CJ J65 n ta sA dAub vBo 5 cUa bAng B.

TOt c'" n6i ...oi cae ~ n\ng ttt J50 dl nguQC !OJ J1S. g6c khal hanh sa hQP ·dM vB. g6c tal cUng yty. Do d6 ta ph8i keo d3i cu d:Iinh ~ lin n4u ta iJ dlKJl sO J50.

Tlt J50 di v~ J80. ta rna r¢ng Ihn g6c Idi1t h8nh va gOO ·tOt. 00 cS6 ta ph8i thu ng~ *' eli diinh. nIu ta d trAn 56 J50.

TnO: khi ch&n dOt cu6n sach nay, tOi cO viii 10i khuyen ~.

CAy co ph8i c&l '*'9:

- Trong I6i chOi hi do : tit 460 d'n 500 gr.

· Trang I6i chai 0 : tli 480 d," 500 gr. • Trang I6i choI 3 bang: t6i thi&.. 550 gr,

nhung khOng qua 600 gr.

NhUng yAu 16 quan trQf1g la s1/ tMng baing phi; thlch hqp v6i J6i ch<1i.

N4u ph3i d8nh bi nArn rat gAn nhau, ngui1i chd nga minh va huOng bi tOt khi nao nhln \j'~y t~ v~ cU danh, do d6 ban tay m~ cling ph3; ti&l vi phia tn.tOc (d6i vOi ngtIOi ctd bAng lay pMJ).

NIta ph3i dann hi n;lm rat xa nhau. ngUOi chai pn3i dUng xa bi tm khi nao nhln th~y

QUA LAC

Qua lAc a dAy cnl 13 cSnh tay ngoaJ ta dua III phia sau ra phia trt.JUc. khi ta d3nh d~u co V80 qua bI.

eu nhap 9hl 18 phAn m]a qua lAc dI tli di&n chAt va phia sau lilm ti6p nhiW IAn.

Oiim chat IQ vi trf ma canh tay ngo3i t~ "* gOc vu6ng vdi cAy co.

V4y thl, n6u canh tay ngoa; luOn lOOn ph8i t~ cung vdi ciy cd "* g6c vuOng, ta c6 tnA n6i la:

N&.. da 56 nhUng e1.1 danh ma hi nam rei gi\n nhau, Is truiJng hqp chai thea IOi t1/ do. th} s1/ thang bAng phil a phla truOc.

Nlu ca 56 nhUng eu d8nh rna bi rn\m xa nhau la trutmg hqp chc1i 3 b4nQ. thl stj tMng t*1g phSi a phia sau.

Nlu da 56 nhUng cu danh rna bi nAm each rn(t khOOng trung binh 180 truOng hQp chat 6, thl 51/ th4ng bing phs; a giua 2 SL! thing bAng tr6n dAy.

Th1 nhllng tay chtfi Y6 dich khOng thtr keo dlli vO t$D nh\lJlg eli ~ theo 101 chdi Hoe KY he$: 161 chei dubng nh6 (1), ngu'CJi ta d4 dt,t ra 161. chen 0 vdi 2 cu &mho Khi d4nb thea 101 nay, ngttirt ta k9 4 dttiJDgMng pMu. vi6t, c8ch blmg mOt khoing (2) t~n Dl$t blm chCli, chis ban ra lam 9 pbhn, ~m 3 0 hlnh chit n~t IOn va 6 0 hlnh vuOng hhn.g nhau. Trang m6i 0 chll nh.$t hO$C 0 vu6ng fiy, ng\1l1i choi kMng c6 quyen d~ng bi 2 fAn li6n ti6p ma khOng dIinh ~t 1'8 ngOOi 0 (3) vdi eli thll' nhl, 1l1~t hi trong hai bi d61 nghich.

M¢t trong hai bi h* ca hai bi, sau khi Inn ra ngo8i 0, cO thti IAn tri1 I~ ngay vao trong 0 ay. Nhu v$.y. ngum chdl l!iU c6 quy'en

67

cfAnh cti thd nhift trong O. Khi 2 bi d61 nghich cUng nam trong m~t 0, tI'Qng t8.i ho1).C ngu'Oi choi se·'hO "VAO" va n6u eli Mnh kA' ti~p khOng dAy' b4t 2 hi d6 ra tbl hO "(j TRONG". TIl' bi "cuOl NOt/A» III trul1ng hQp mOi hi nghich nhm trong mOt 0 khAc nhau. Trong tM' bi nay, mOt trong nhang nguyAn t.4c cUa 16i chdi dltbng ke, nguC:li choi c6 qUylm dAnh duOC b1i dAq tbl drulh, do d6 y c6 gAng gill l¢ th' bi nay.

161 DAMa 0

Ta dUng left d8.nb nay d4 d,t nhlhlg titn bO can thi6t cho mOt kY th,* chc.i t6t d'ilp.

L6i dainh nay bU¢C ta plu\.i thay ddi nhang tM bi ma vAn dfAu ~ duQc hi.

L01 d4nh nay bUOc n8'lbi chm phil cO nJu~u hi4u biAt hdn 101 d4nh tll do.

NhlJng duClng ke trfln thim xanh cUa met him giup ta d4nb d6 dlng hdD.. Quan ni~ chai duQc tf,kl ra nhb nhllng dU'bng kit nay. vi nguC1i chot ~ tim c8ch tiA'n lli\i iAn h* khOng tiA'n xa nhdng dul:Jng kiI 6y. Ntu hOi nh11ng ducmg ke (y, anh ta sa kMng bitt dU'Cfng nho rna di mla. Trong luc dtt mot leY Ill$t chat 0, bu¢C ngU'bi chdi 5UY nghI nhl"Au hen va giup ngttiJi ch<1i du~ titn bOo

OUCfNG U

Dttbng k8 dOi vm C cling nhu 101 d8nh Hoa Ky trong 101 ehot tv do. N6 ~m 3 giai doan:

1. Nhitng eli dAnh Dba.

2. ell dAnh Idn.

3. Reo bi va.

Muon keo bi ,,~ du~ holm toan, thl cOng vi$C nay ph8i dA dang, vA mu6n duc;kl d~ dang thl eli dlmh pluii hoRn toan; lam thA' nao dA c6 tM l*p l~· chu IcY: nh11ng cU dAnh nho, eu 6Bnh j~, kOO· bi v'c! ...

1) DuiJng nho ld ~t idl chot Hoa Kj mil. ngui:Ji cMi. thay vi cuny d.4y 2 bt m~t [lie, nhu' kht danh cti dliimg ri1y cling trong 1m. chat nay, se danh ttmg eu nho, truttc khi

. danh dl keo bt u~. Th( bi nay ndm cdch bt!ng chung 15cm.

2) B6'n duf1ng kJ. ndm each bi:J.ri.g 47cm, ld m~t plidn. ba (1/3) cht~ ngang Clla bdn bi da trong cdc cu~ tron.h 1iU. Veti nhOng bdn nhO han, khoong each gt0J dui'Jng he ua bang crlng li1 m~t pli'lm ba (1/3) chi~u ngang cua bdn va tzly thea cht'b ngang ctla m6i ban.

3) Cha »o: dung tIl chi m~t hi.nh uudng hO(jJJ m~t hlnh. cha nh4t.

Muon danh C1i keo hi ~ chinh x8c, ~i ngtt(,1c v80 hi chu, th1 bi trbg ·va bi do phSi nAm trong thA' bi ~u dAy:

Dltinlg thing g6c v~ bAng, hlnh dung bhng mOt dU'llng k8 phAD pbii c~y l.ru~a· ~ cUa hi tring· va ~ tnii ciia bi· dO, de hie Mo ta C1lng dlhlg dtlng c8ch niu mu6n Mnh bi. nay h* hi kia (coi hlnh).

DUng nhllng cu dJinh nbo chuAn bj eli dAub Mn d' keo bi vA. can d4nh I, 2, dOl khi 3 eti nho, t:ntdc khi d4nh eli ]&1. I1bsh cU IOn khi d"iJng thing gOO cda bang clu)y vao gilla hai bi kia va sdn mong hai hi ly.

If4u h~t nh11ng cd dAnh mong (f~u d4nh vdi <fAu ca nhhn cao han trung tAm hi mQt clllit dA eli d4nh ch$m hdIl va dA bern. '!'hOt VI)J, khOng th6 danh cf$n khi nhAm cao, b* nMm tMp.

KEr LU~:

Chi co tM d8nh d& koo bi v'e dQi ngu'.;1C vBo hi eM, dli dang n6u dUC1ng thfuIg g6c cU8 bAng cht;ly vOO git1n ~ son mong hai bi.

68

Ch8 bOt nhya vao. gitia ke tay tro va tay cSi giUp dfy co dA.

. .

.~ •

N4:m ml1ai eli d8nh

, ...

trong 16i daub 0

(Ta hlnh s6 1 d&l hlnh s6 SO) .

NtIm mwt eu ddnA nQ.y kMng lt~n tf!.C ueZ Be .~ dem qua m"t tM bt kMc, ngay kht bt cIupn. vao duem.g he.

TtJt dII. tM cI4t ud.o nJuln.g cu ddnh nay cdi quan ntlm chinh y£U u~ ldi danh (} vOt nlulng cu ddn,h gian. dl nhdt ud r6 rimg nlufl. dt thay ddt eric tM bi.

T"t 118hC rdng udi nhilng eli danh nay. ngtJiJt cJuJi se cd gdng hll stic trong cae eu ctdta.h. c6 thl tim lQ.i. edt cd nhr1ng th~ bi trung gian rna ta c6 thi e6 duvc, khi ddnh 50 cu nay trong 162 rUinh D, tren mqt plUln. ba (113) czlG ban bt da.

HInh 1·

MuOn eM" ngv bi, phru gom hi. Hai phan ba (213) bi, co thd"p, khOng ep pM, che' ngu hi db bAng hi tning tl1 dOng tra ve,

Th6 hi "cuDl., ngtla". Ta .c6 th6 hi tOt, nhtrng' vi trl ella th6 hi nay lam ta kh6 d8nh. Tb.$t v$Yt n6u ta dung eli dfmh dQi Dg1tQC . vao hi chu, iliA" ddng cUa Dgttbi chdi khi~D

, anh ta hAu nhu kMng tM nhAIn vito bi dO, v~ phii d8nh phOng chung. Do d6. ta ma r¢ng gOO dA hi ttl dOng t:rl:l v~ khOng d~g vSo bi chii, nUs. (112) hi ~g, ce cao, ep phA t6t dA dAn.h vao bi do va ~ th6 bi d~ dAnh hon,

-

Hinh 2

Th~ hi nh$p cu~

Ti6n hi do gan dl1C1ng ke bAng c8ch danh vao hi tdng 1M co th~ keo v~ cho icd kG' ti6p. Cc coo, nda (1/2) hi, khOng ep pM. CAn nb!t dUng cho bi do VU'¢ dliClng' ka. bi 2 hl1u nhir baa giCf cdng trd v~ ehO cUB. bi 3. N6u 1" d~ bi do V11Qt qua duang ke, thl ta ph8.i keo hi trang v~ gdn bi do, Ta sa "0 TRONG" 6 vuong gilla ban, se danh kh6ng dung each va kh6 h<1J1.

69

rHln.h3

Th6 bi nam trong. Reo hi tning v~, co dl16i trung tAm m¢t chut, ba phb t\t (314) bi, khOng ep pM vi bi 2 khOng tn1 ~ qua nhit!u; ntu dtlng· cheo hon, c!n d.mh mong ban, thAp hon va ep ph~ t6t.

Hlnb 4

IDnh 5

Bi do tl,i' d¢ng trO v"t!. khOng dung, co th4p ep. pM t6t, eh6 ngl,( d\t~ bi tr.!lng.

Hlnh 6

Vl 0 trong mot th6 dd'ng kh6 dt\nh, ntu ciln dira bi v~ bAng cang mau cimg t6t.

Cho hi tning t~n gh d\tbng ke d61 ditn, nus (112) bi, lip FM nglt~ co cao dA hi nbi iAn bi do.

Hlnh 7

Ti6n hi do l~n gl\n dl1bng kil, vi nt!u khOn, lam th6, cti danh M ti6p c6 th' koo bi trbg tro l~ " gilla vii. ta c6 thA nam fJ trong hate ma't dubng kil.

Hlnh 8

70

- .

K60 hi ttb.g ~ khOng dQng ngu'c;fC; ep pM

~ Cd thtp, t1l nhi~n d.i~u kbi~D d\tQC bi.dO.

IDnh 9

Ta chua ch4" nlN dung mdc bi do vdi cd tMah (8),· khl4"n hi do IAn qua xa. Ta khOng till Wo hi ~g v'tt qua 2 bAng (ngay cd kAt b' trdng trri (1"). n6u ta co th' k60 hi do ~ vi llIlu vty ta c6 thA d$t c8·2 bl nlm ~n <btbag klt. Ba ph'ln t1l (3/4) hi do, ep pM t6t. CO r4't tMp d' khi trls ~ hi chd, hi dO icbbug do 6 nol. gOO bAn, 1A. trttang hQp cO tbI • ra nA"u ta khOng lui I4i phfa 88U d4Dg mlle.

Hlnh 10

D4nh nhe tntOc khi d4nh ~. Cd cao hctn trung tAm hi mc)t chut, kMng ep ph6., d4nh nhe,

. \

Giao StJ ThLR;lnQ' <1ang chi dAn cu danh clip bang diJi va tim each dLi'a va gom bi.

NHONG altu CAN) Bier NEN LAM HAY KHONG NEN LAM KHI THl/C HANH

M¢t v8.i l~ khu~ nhu rut til kinh ngbi~m cUa quang th?t.i gian chdi bi cia kbOng th6 d1lQC Ilnt 1An vOi EnI chu4n hi cho nb\lng t~ tranh w. Trang khi thq:c t4p ban khOng tM datnh gift cao tAm quan trQng cUa "ph11dng ph8p" chdi. l3(Ul hAy t4P di t$p l"u ~t ki&u d4nh, vdf mv.c d.fch r6 J:'8ng lA dem bi Mi nhtlng vi. tri chic cMn. Chi ri~ng nhllng di'm M\1.C ti6u ro ~t cllng sa em thi~n dl1r;JC: lOi d8n.h cUa bIpi m4t cSch ley di~u.

TOi khu~ tay chOi tAi tU: hie nilo Ct1Dg qUy6t tAm khOng d8n.h nhdng d11<7ng hi d8i dOi vOl c8. hal hi, tim each dtta hi ~ eSc bing cu6'l, va th$n ttQng ttrng prum m¢t. CAe di'm "nAn lilmn va "khOng n6n lam" thubng tl14'y xay fa nhf~u nMt 18.:

Trong th~ hi van bAng, ban hAy dua m¢t hi vtl g1l.n d\tbng ranh tl'Ong cd danh thu- nbA't.

M~t ng~ sf n6i: "kMng bao gib t6t di ~ho bt chii eua t61 lot udo giao bt do ud bt

. .

af:ch. Rdt nguy hiim It.

Tranh nhltng cti dAnh ~ bi qua gao nhau trong g6c.l

Trong th6 hi can, gtm d1!(Jng ranh, ben tranh dam ci bai bi "vAa" eung m(lt hie. HAy ~t bi <1 ugoai, Luc dAu ban c6 nM nbdng df~u nay. nhung sau me.t thin gian n6 Be tro th8nh bin t1nh th1.l hai.

Dihl gt ngdn can ccic tay chat tMit b~:

TOi khOng bi6t dftlu gi. nglln tro 8\1 c8.i thi~n, dfAu gi lam cluIng tay chen. khac di ~t hll trong mOn chdi nay?

Thf du: Ban co m¢t th6 bi nao d6. B~ dllng mOt hi d~ gom gi\n eac dU'bng ranh 0 gOO, va dung qua hi kia xa han, dua hi ~ gida ban. Gii du b;m. chon each thd hai, bsn hAy d4.nh ~ltbng bi d6 mOt each hoan hio va c6 tAt. ci esc bi a gb nhau, nhung iJ ngoAi khu V1/cbim ~ng.

IMi. vm di~m nay con tMm vi~ trilc nghitm mOt cd danh xA'u hoq.c i.6t, khi esc bi bAt cftu hi tach ri1i va ban pbAi danh manh. C6 tM' ban phii d4nh nhiAu cu sau d6, vA ban quen vl eu dmlh do dAu ti~n ma ban d4 chon,

{J gin bang cuOl, ban c6 nhiAu c8ch d8nh. iJ ban. gill&, th1tilng baa chi eo mOt cu dAnh ·phl,tc h~i, va d6 18. mOt eli d4nh ·kh6. N6u hI)n ciA dAnh dung each trong v1 tn th1i' nMt, khi bAt c.Qu di. baa 00 khOng g$p mOt nguy hitfm n80 ca.

Y kien cua lit Tra On: "Mu6n tro thimh v6 d!ch bi da, phili biat nhan nc;U tit giO' phUt d~u. Biet rann danh giOi tLmg th6 bi m¢t, rOi mOl liep tuc hQC nhling the bi S+1 ri ke til§"p ... "

NhUng day la nOi ma tay chm hAl; cAD, khOng !.My dift'm sai Ihm. GiS d" aDh 1& tranh du<;JC mt nguy bi'm va 4U'a bi VA cu& ban tOi dt\nh ti6p. Anh ta kb.Ong tJU(y ..,. nguy hi6m d4 g$p Ide tu\y, nAn khOng thvc bi(ln df~u phiU lam trang da ~ die trotlng hop, va ran k6 ti6p, anh ta sA l(\p up c6i fAn dAu tUm f.y va ti6p tQc dAnh nhu •• khOng bao giO c8.i thi(tn dUOC It\i d4nh cda mlnh,

T6m ~ khi d6nh sai I11(It tM bi, mil ~ mAn ~ duQC k6t qui t6t, ngltbi dAnb cho minh lAm dung nb Vi! sau ~ tiA'p tuc 4iDh sai fAm. va kbOng chiu c8i thiOn.

Lu4t u~ sd trung l1iM khI. clu;m nIu1ng cu·ddn.h.

Trong ng8nh. b80 hi~ nhAn lDIPl& mOt cAu phudng n80n xU'a n6i rimg kbOng c6 IJl III Mt tric blDg dlJi s6ng ctia mot ngulli cL)e thAn, va khOng c6 gl cIdc ebb ~ db( s6ng trung hlnh ctia mOt s6 1&1 con ngttlii.

Hlnh 13

Vl 2 hi nAm c8ch nhau nAn ta chlta cb6 ngll d1tQC dung mllc. C"a.n dOt 2 hi d6i nghicb

. nAm kM gl\n nhau d4' sau khi dhh 1 bote 2 cti nhe, c6 tM dAnh IWJnh v80 1 bi dl chon, Coi hlnh 14. Keo hi dO ~ dft' 80m hi vii. chuAn hi 3 eli d8nh ti~ gi1la bAng va bl do. Ba plUm tu (314) hi do. ep pb6 t6t, CC1 thA"p.

72

IDnh 17

i

Bi tclng tll dOng IAn ng1tc;1C v~ qua 2 bAng va ch6 ngll t\1 nbi~n· dl1c;1c bi do d~ d' chA" ngll luen 2 hi.

lHnb 21

DO xi~n giua 2 bi trAng ~A bang' Ie dQ xib blnh thl1bng.

ROO hi tnlng ,;~. bAng cu hM. Hai phAn be. (213) hi, 00 thA'p, chut xfu ep ph€! t6t.

IDnb 14

Ba phb tu (3/4) hi trang. DAy bi !ning khA xa, co kMng cao Ilbn, ep pM t6t, dti'ng g1\n hi do.

IDnh 18

Sau khi bi va qua 2 bang, ta dA co dl10ng kil. Ta sa dBnh vdi giao dilm ohm d6 chitng 25 em.

Hlnh 22

Cll h~i duQC hoAn toim vi bi chd dA khOng gAy trO nglili cho bi tning Wi g'lI.n hi do.

N6u dA danh. qua manh thi bi dodA ngan bi trAng titln da'n ph!a sau.

Ta chi b\ che khuA"t khi d¢. xi~n trong hlnh 121 chua du rmfc,

Cho bi triing ti6n till va danh bi do d~ kOO v~ qua 2 bang. M~t phAn ba (l/3) hi, co cao, ep ph~ t6t d~ ctl danh M ti(fp de dang va t4' nhien hon,

73

IDnh 23 ..

Reo hi do ~. qua 2 bang, cilng luc dAy nhe hi trang dl bi do khOng tM chay ~i gilla 2 hi trAng.

Cd rihkn v80 gills, chut xfu ep ph~ ngiroc, khA m~. vi hi do dOi lai n€u dung' v80 hi· chu cUng khOng cO h(ti. va n6u d\lDg v80 .. Jjj 3 cung khOng dii sde 18m hOng tM hi.

Illnh 24

Bi do giam dlbt to<: dO, dirng lIP ben hi tning va ta 1~ c6 th€ hi dUC1ng ke.

Hinh 25

Ta chuy6n qua th6 bi nAy;. ,

ROO bi db ve <1' gom hi. G'b gills, CCI tMp, ep ph~ t6t.

Hinh 26

ScIn mimg bi trAng. Ep phA ng1tQc. I>fy bi do tiA'n chUng 1 hi d€ cU ke' tilp keo hi dO vl. cb4y gi1la hai hi.

Hlnh 27

Cu h~i giua 2 hi. Co th4p, ba pbh ttl (3{4) hi do ep phll t6t, ldu\ manh,

IDnb 28

74

£My bi tTbg M'n Pn dubng ke (eM di _ qua dut)ng nay) vtt. gAn bi dO. Cd t~n

truIlg tAm, nWl (1/2) hi kMng ep p~.

Hlnh 29

"" Km bt dO V6, bai plib ba (2/3) bi, 00

4

tWP. lip pbA t6t, khS. monh dd dAy hi tring

ra npt " va M bi dO dllDl ngttqc via bi dN, Dhu vf.y ta as thI cbA' DgIt hi tnlng.

HlDb. 30

Ta dA liY U;d c1\tbng ki gi\n (\ nhO vi ta r6Dg xoay DgU'(k:" duCh1g kG bling c8cb di len 'I'io- gi'lla bAng va hi dO (cot l¢ hinh 14, 15 vel 18).

Hlnh31

Ta aA tim l~ mOt 1()fJ.t esc eli danh trin c!uiftlg ki Mo? Ta s6 tim ~ t~ duCJng ke sa bi n.btt: 1Wi c6 d4'u X. vB Mit v$y, d6 hon tJo6n dldJDg k9 d61 di~ nbiAu, dAu d1tOng nay &b fa han. Cd h~i Wo" hi do. eM n!N bi trdng bbg ckb ~ hi db yeu sdc. Cd tMp. hai pbh ba (213) bi, ep p~ tOt.

Hlnh 31

.KeD bi tning ~ '11\ chA' DS1I hi do. Nd'a (1/2) bit cd tMp. khOng ep pM.

Hlnh 33

1116 bi trong 0

I(OO hi tni.ng ~, dAy hi do ra ngoBi., ch6 ngV" hi do.

/

75

Hlnh 34

'C0.

Q

I

The- bi dtblg ke

Ta nlng d4nb va xoay l~ th( bi nay nhir cae thI bi trong· hln.b 14, 16, 16 va 17 .

. Hlnh 35

Sau th6 hi 31, n,"u cu d.4nh khOng binh thttbng l~ l8. cd cMnh msnh, thl ta dA gom bI ~i (IDnh 35).

Dl1bng k9 di d4nh nMt eli III dlt&.g ke d6i diOn, nghIa IA c6 d4"u X thd nhl.

Scm mong hi trdng, chdt xfu ep ph6 ngU'c,fC, cO cao, My bi do tia'n· chimg 1 hi dA hi ttl dOng tcl ~ qua 2 bAng.

IDnh 36

KilO bt db v~ qua 2 bAng. Cd tMp, !mOng· ep pM, ldia manh d6 hi dO. !an Wi bl tring. eli d¢i cUa bi 2 vao bi 3 lr.hOng quan trong' gI. may,

Hlnb 37

NhlJ ell d~ kOO hi do v'6 tnmg hlDh 36, ta d4 tim ll;li tM hi dUi'1ng k8.

IDnh 38

Th6 hi xllu vi nam khA gAn bing 1O'n. D4r bi do l~n chUng 1 K Cc trttn tnmg tAm mOt chiit, mra (1/2) bi, ep pM t6t.

76

mnh 39

Scm mong hi trAng, cd tNn trung tam mQt chdt khOng ep phil, dAy hi do l~n chitng 1 hi.

IDnh 40

. , .

Co h~i qua .~ hi. Ta khOng eM ngu dl.tQC mOt pbb ba (1/3) ban hi da, nhttng ta kMng m4't 1»:. vA, nMt 18 ta vAn a iAn dumtg ke; Ipd phM ba (2/3) bi do, ep pM t6t, co thA'p. Bi dO" ph8i y6u sue khi trd v~ ehO hi trang,

lDnh 41

Bi do trll v~, chlilY qua 2 hi. M¢t plUm tU (1/4) bi do, co trltn trung tAm mOt chut, at. phil ng\!QC, nhe,

Diy hi trAns IAn chUng 1 bi va nhm gb. . hi do, co v80 gills, DUB (1/2) hi, ep phA t6t.

Hinh 43

D8nb hi tning tnt&: vi chua ti~n dUng nnre. N6u cu dAn.h trong (hinh 42) <14y hi trling di xa bon thi ta dA san mong bi do ~i. N 6u hi tnins bi dAy qua xa ma kheng ~y qua 2 bi, ta dA dlin.h eli h~i chay qua 2 hi d~ !reo hi tning ~ vA 14'y L;ti SIf. d{Au khiAn rna ta dA cd tinh lam mat trong hlnh 40.

MOt pbAn ba (1/3) hi trfuIg, ep pM tOt, co v80 gills. danh vao 2 bi d~ eM" ngt1 v'e hUCfng mQt pbAn ba (1/3) cua ban choi.

77

IDnh 44

KOO bi do va dung ngitQC hi chii., co th4p, ep pM t6t, khOng dAy qua d~ d&y bi 3 ra ngoBi o. Bi 2 dung ngiroc, khi~D ta ch€ ngt1 dlic;k: bi trAng.

Hlnh 45

Th6 bi dlibng ke. C6 thA dAnh tM hi Day tm. vi to cua 16 h6ng, he$! bhng cti hhi dvng nguoc hi chii, hose bhng cu hi",i t\1 d¢ng.

Hlnh 46

• ~ ~.- .. ' 0(1- _'.~

.- ........... ,

.

TM bi "vAo" hoac "0 TRONG", KeG bt

tdh1g v~ qua 3 bang' d~ gom hi. Ca dud!. trung tfun, ep ph~ t61;, !iAn gnta.

Innh 47

, Nua (l/2) hi tning trong khi dAy llln chirDg 1 bi. Co cao ep phi! t6t, d~ chuAD. bi eli h~l qua 2 bi. BAt buec pbai dUng xeo. .

IDnh 48

~ xiful blnh thl1i1ng, tcli lat, pbSi k60 bi tcing v~ mOt each blnh thuong.

Keo hi tnfug v~ bang cu h(}i qua 2 hi, ep pM t6t, co tM'p, hal phan ba (2/3) bi, kba thdp d~ d~ danh va dAy bi do d~ cO mOt vung tro v~ cua' bi ldn han nhfau.

Hinh 49

DAy hi do ti4~'n iAn dl1C1ng ke rna khOng vuot qua (cot gi.ai. thich not hlnh 2) d~ dung cd M ti6p ken hi trAng v'e gilD hi do.

Ntia (1/2) bi do, CO cao, ep pM n~QC.

78

Hlnh 50

Th4 bi "0 trong"

K60 bi tning ~, ch~ ngt1 hi do va. dAy ra ngoBi O.

Cd dum trung tam, m4)t phan ba (1/3) bi,

Hlnh 51

Thd' bi du'tJny ke

Ta pluii ~t bi chAIn va hi do l~n dtti1ng

kit.

Nhll'ng do h1nh sau dAy dilng cho ca. 1& danh dtfCfng k9 cting nhu loi dAnh Hoa Ky.

J1.

r

Ta CIS th6 hi mM: JC6ng eAch b§ng Dba 60 CID. Ph8il8m gl d~ danh thE'O !Oi HOa Ky? N€u ta i1 kha xa bAng, ta khOng n6n· v¢i vA mil ta cUng hiAu khi 0 za bAng tbl rt(t nguy hi~.

Ta phSi dAnh vao hi ch4ln; cu dAub nAy . plu\i th.$t chfnh xac, Muo'n v$Yt ta cbo hi ~ ti6n t6i (chitng 5cm) va ndm i4n bi cliAin· (chilng 2cm). Cli thd hai, ta d8nh hi ciU6n mo~g nhiAu bay it d' .ttt bi chA"m. va bi 40 'rM dubng k8, ~y tir ~ cua bi cham VA hUClng trJJDg tAm ciia hi do. D1tlJDg ki nay cham bAng A a ian gpc.

ThA' bi keo va :mA ta pluii thllc bi~ bbg ell danh chfnh XIic v80 hi chain. CAn phii cl$n rni khi d4nh eli nay.

'79

ell kOO hi chlm· ~ khOng can ph8l hoAn hlw n6u hi chii d~h tning VBo hi do. D6 cU· dAnh d1tQC ch1nQ x8c thl cd danh ph8i tll nht~n. TOi muon n6i lA cU d4nh ph8i DAm trong elu"Au h1.t~g tq' nbiAn.

Tblmh ngd; "d8nh. trong ~u huOng tll nhiAn" CAn dllQC gi8i thlch bbg m(lt viii blnb va sail dAy. •

Bi ehd (trong hlnJa. ".. ddy) kIU cbq;y thing vA huOng cUa bi do; sA d1J]1g • hi do bilt buee theo h1.t"ng cUa hi nlLy. ThA" bi thlt nh«t sai, th6" hi tbd hai ddng.

Th4 bI .. I

-,

Thl bI dung

Trong th6 bi thtt n lA't, eli danb v80 hi do sai vi C1i dAub tl1 nhi~n ohm trang hlt&lg cUa bang B. MJ)c & V&. n6"u 18 mu6n d6nh thea clOOu cUa bAng A v~ htt~g g6e ban, thl ta kJlOng dllQC di ve hl10ng gi1la bi dO. nhung va httdng cUa DUa (112) bi v80 bi nAy. Nhung vi nua (112) hi ~ khOng dd sdc $g ~ lAm hi chu dihlg ~ DeD bi chu cO till di qua troD. V,", mu6n eli d8nh d1t~ cb6c chAn, thl cU d6nh pbSi tl1 nb.iAn, ngbla II d4nh vOO gitla hi do tV dung vdi hudnr ctla bAng A. nhl1 trong t.M hi dung tlin diy, vl d8.nh m.I}Jlb. hen hay nhe hen, chiAu hU'6ng riy mlng khOng thay Mi.

Ut qui sau cl dt\nb chfnh xac v80 thl" hi dUDg.

Cu k6l:r hi chaln vl khOng Mt buee phii hOOn hio ~u cd dMh cua bi chil vito hi dO d1t~ chfnh xSc. Do eli dAn.h k~ bi tntck, hi chAIn dll'ng lai ~ ~m B t~D dubng IAn, n6 C1lng c6 tb6 dA d\)ng ~ tJ).i A. C bote D; c{d d6 khODg !am eu d4nh nAy tbay ddt chat nAIl Mt, VI n~ ta d.tlt hi tIJi dIIm It.. du&1g bi kOO ve sA ngb hen va do d6 d4nb nhe h<1D vAo bi do. N6u bl chtm diJng tfi C. .1ltCmg bi \reo ve sa dS.i hOD va ta sa dAM manh hen, hi dO cilng phB.i Ian xa hon.

80

.Lu.c MIl ta C1lng c6 th6 k&l hi do ve til 4

di&m A, B. C va D. .

. D4 ~ th6 hi Hoe Ky, ta d8nh eli h~i sAn gi6ng cd kOO v~. N61l ta C xa gOO ~hAn.. ta sa d!nh eli h~i manh, NA'u C1l h~i Dgb hon eli keo hi ve, ta C1ing Be dlinh cu h'hi vi nhu v~y viJ.ng hi chl10Y v~ se r¢ng hen.

Cd. ~ bi v~ khiA'n ta pham nhf&110i f&m hctn ca IA cti nho? fJ6 1~·cU keo hi ~ qua 2 bing. Tei sao?

Cu 1000 hi v'tJ khi6n ta PMm nh.t~ 16i fAm han ci l~ cu koo hi v~ qua hai bAug. vi 161 Ilm ~ ta phsm dA hi chfnh lOi tAm x6a di.

. Tb;l dl:'!

Trang thiS' hi t~n dAy, vi s6 htQng bi do lil s(f It!qng blnh thuOng nan hi trd v"rl di~m B.

N6u 18 d8nh bi do r«'t dAy, bi dO Be trd v~ di6~ A; nhu v~y, ta se gi9.m sdc cda hi chll dmili v80 hi chAtn vi. ta dii dBn.h Tit d"dy vito bi do.

N6u ta l€y m¢t sO h:t~g nao d6 ~u..... dO. hi nay sa tri1 vA A, B, C, D, E h* F.

N6u s6 IU'Qng d8nh v8.0 hi dO rAt dAy, hi nAy se tro v&·· A.vi khi hi dAnh dt lily, n6 se di to'i. sat gOO va eli daub vSo hi chAln sa hi gi8m di nhf~u, nghfa III bi chu sf! Wi nhm. li~t canh hi chA:m.

N6u 1U'J;fng danh vao bi db binn thuong, hi do sa tri1 v'e di~m B va cu dung vao hi cham sa blnh thuong. N6u luong bi do mong hon, hi dO sa di xa g6c hen, queo xa hon va se di Wi diAm C. V~y rna ta biet rang nlu danh mong hen, hi cung chay v'e va thay vi tao m¢t g6c MC tbl bi sa tao mQt g6c !dn; nhu v~y hi do se ddy bi cham Wi Cl;U1h di~m C. N~u lU:Qng hi do mong hen ml'a, Wi ba pbAn tu (3/4) bi, hi do sa di xa goc hon mta, queo r¢ng hen va se tdi di~m D, E hay F. LU'qng hi kbong gi6ng nhau tl;li 3 di~m, . rna sa giim nAn trong khi cu dung' vSo· hi chain gia tAng dln, nghia In dAy bi chAIn xa tht!m Wi 3 diGm D, E va F

81

IDnh 11

Ti~n bi tning m¢t chut vi dUOng thing g6c CUa bang chl;lY qua va sen mong hi trAng va bi do .

. ce gitn sat truDg tAm, ep phA t6t.

ffinh 15

o ·-.-0

San mong bi do, dAy bi trang each bi do chUng m¢t hi. Cc dl).t vao gitJa khOng ep pM.

Hlnh 19

Ta dii khon ngoan dAnh tOi giao dJIm. 8au vRi ct1 nhe, ta sa kea hi VA bbg Cd h~i, gill'a 2 bi M ch6 ngV I~ cae hi, httbnS ~ m¢t phful ba (1/3) ban vi theo thOng It ta khOng dU'C;SC _ V11Q"t qua giao di~m. Thtt .~ n6u d' m!lt dU'C1ng ke a gills b8n thl na nguy hi~m. Cho hi t:riing tia'n tm, ohm aM bi db, mra (1/2) hi ep pM t6t, CC1 cao bml trung' tAm mOt chtit, IfAu Mt nhtlng cU nht aAu Mnh vtJi d'4u co cao han trung tAm mOt chllt nhu ~y.

lDnh 12

Keo bi .trAng v~ d' gom bi, way. CCI th4p, khOng ep pha ngtroc vao bi cha.

Hlnh 16

Koo hi tning v'e. Ep pM t6t vi bi trii.ng xoay qua nh18u. Co ~t gilla, coi h~i W. rnanh vi bi trang bAt buoc sa d\lng ng1t<1C V80 bi chu.

82

Hlnh 20

., .. ~ mOng hi do khong ep pha, co cao.

DIiy hi tx:'ng each hi ehU 3 em hoac 4 em ; iii d6nh cd h'Oi ke tiep gil1a 2 hi. Kh6ng ep phA d' lA'y dO xien bmh thirong khien ta c6 thI k.eo hi trAng v~ da dang.

V"6 bi da ding v~y. Bd't cu mOt cu dAl\h n.8o ehon lila thieu kY cang ·cung c6 tM c6 mQt kA't qui klui I:6t, nhung chAc chan' rAng kM. qua trong blnh ciia 911 l~p di l~p lai eu d.6Dh Ily sa 18. m(lt ket qua xa'u, va ket qua trung blnh cUa da 56 nnung cii d8nb dt1J;1C chon Ilia kY cang sa t6t hon.

D6 lA dJ.~u t40 chie'n trong men hi da, D6 lA dl"6u lam cho m(lt ng\1cli tril· thimh' m¢t tay chdi gioi, luon lu6n tien b('I trong khi nguffi kia vin dung 1:iri ehO, kh6ng tien duQC.

D6l vdi ngU~i nay, ban kh6ng baa gib hir;u d~QC anh ta Be choi m¢t each hoan Mo till mde nao. DOi vdi ngttbi kia, ban kh6ng bao gia bi~u dttc;IC anh ta se choi do d6n mac niIo. eAi may cho ngiroi nay lu6n IUCln 13. cru . nii cho ngttCli kia, Vi the ban bay gil1 lay

p.hudng phap ciia ban,

Dimg d6 ket qua may man ella mot cu danh db vi thieu chon lira ky lua d6i ban, lam ban nghl rAng d6 la ell danh t6t thay vi cu danh may man.

Frank Ives da gan SI:! thanh cong cua ong ta vao quyet tarn khi ong moi t~p danh hi da la 6ng sa choi cu danh dung each du<;IC col nhu mot van cfe phucng phap eMt che, va neu ong ta kh6ng danh diroc cii d6 thl

s{j cIS ~p d4nh cho leY dt1C/C.

BI)1l dang ~ dlJ m¢t duangCd esc qua bi dang chq.y ngon lanh, Thlnh 11nh cbting clu;iy 4u va ban hong. mAt mOt eli danh kh6. 311 vi~ xti.y ra nhu thri nao d~ ban phii danh eli kh6 6.y? Sl1 tM.t thuong la cu danh dA lam r61 loan t~t ca, dA lam m6t s~ kil~m soat cUs. ban chfnh }a m¢t eli dBnh nheng dttcmg hi vao bang trong m¢t tu'an l~. ~i i4P danh dttetng hi ven bang trong vAi ngily truck khi d6u. R'6i t$p luy(m va ehdi nbitng tbG' hi kh6, choi dang hoang va chci d~ chi6n tMng. T0.p sdm hen se co ket qua.

Khi d6u tb4t su, trUCIc h~t ban My 1d~m di~m, thd' Mn mill tao thri hi. Ban phiU cam chan d61 thil cUa ban.

Khi t4~ duljt, ban hay t4P nhang thli' d8n.b, hoan toan cheng DaO t6t chUng nay va kMng can chu trong d6n vi~ An di~m. Troug tran Mu, ban can tao di6m va tao the d9nh hoan boo. Ban hay M tfllm thuc eua ban th\1c hi~n hai cong vi~ nay.

Hi~n nay. giOi tre t~i Sai Goo, nam cling nrur nil rat say m~ hQC tap cac phtJOng pnap cai tien ky thu~t cac the danh bi da b1ing.

"

Hay pMn tick l6'i ctioi ciia ban:

B(Ul hay ~p tho] quen phan Uch 161 choi risng cua ban M nhan ra eli danh sai ram do rnfa. Thoi quen t\f ki~m di~m, til phan tich se trau doi 161 chol ciia ban,

83

· Tbuc ttjp 16t danh. vdo bang:

Khi tOi khuyen nhimg cu danh V8.0 bang

nhu m¢t phAn cua chuong trlnh thirc i4p dti tranh giru, t6i khong mu6'n noi M'n nhUng ell danh vao 3 bang. Trong 16i choi 3 bang nay ban su dung ell danh gi11t h6i ~t nhe, va eo danh nay Ie. m¢t eli don gian quan trong nhA't trong mOn hi da true ti~p (bi cham hi). Ban khOng dung cd d4nh. va mOt Mng m~t l'An, va d6 IS. ell cMnh 80m. hi gill tri nMt trong tAt ca 161 d8nh vao bang.

Trong 101 choi bang t1$ 8'1, ban dWth th6 bi trong tAt ca cae dip vi!. dlilt 811 thire t4p vO gia a giun ban. MQi nguai chcn ducmg bi ven bang pluU kheo leo trong each d8cll nay, va cfflu ths:t b~ .vao pbAn chot dl1bng co cua minh, Theo ]9' thuy~t thl ban khOng nen danh llhUng cu msnh, nhirng diAu d6 c6 th~ khOng bao giCl duQC thirc hi~n m¢t each hoan toano

M¢t ngh$ sf cno biet: "Vi trf ella mii bi Iii nha:t d!nh. Ngt..tOi kern chi tlrn the gio ga, giai khl d{) danh, NgliOi gi6i co the uyen chuyen crann thee phuung pnap dut1ng bi du rnoi hinh trurc: ba b;mg. bOn bang noac muon nhii3u bang hon.'

M6i ngut'1i d~u co m¢t nr: th6 "j~u khltfn khac nhau, tuy thee trlnh d¢ I<ha rti\ng' cUa rn6i ngl.l'C1i.

BiAu dien' ky thu* danh cu Masse.

Hau h6t nht.1ng dU"Ong co a~u bi ngung vi mat nhililg cu danh i1 giua ban. Va mOt dubng co dill pb8.i can nhilng cii' dAnh mJ;U1h.

Trong ngay giao Mu, t6t hen ben hAy nghi ngoi. N aa gio truce khi lam tr$n, ban hay dl1¢ vai cii danh M 15y trdn va quan t.ay nhat Ill. nhirng cti giij't hoi va cu ~ th6 hi. Nhung dU'ng keo dai qua 10 hoac 15 phlit.

KMng bao giCJ thay d6i phuong phap ngay rnroc mOt tran da"u hoac trong khi d4'u.

84

- Dl bi an to(}n..;

NbU' m4)t dt~u t6'ng quat, dimg tril thanh

. m(Jt tay chm .. an toan". Toe dQ III y6u t6 chitfn tbilng. chu kh6ng phlU l~i chot an toan d6ng vai tro d6. B~ c6 tM thanh cOng vdi bai dU'lhlg bi dung each. Dr nhisn, n~u eli Dlly cung tOt nhu cu Ida, thl My chon et1 ~ sa d' bi an toan n~u ban mat cu d6.

Ut Tria On dang bi6u diJin cu danh dl10ng bi da d8i nft n~n rnuc tru"Oc m~t anh 'em r~ sI sAn kh~u t~ Bi Oa auOc Thanh ..

HoI;ic n6J. d6i thu ban chi C6 vBi dltC1ng bi M di va ban eo nhf~u, thl ban ph9.i Urn moi ckh dikJ1g clio d6i thu tao di~m. Nhirng danh pbln 1&1 cUa. cuec tranh Uti dl! dung Wi choi an toan III m¢t chi6n thuat ngheo nan. N6u btn bi~t cMc mlnh sa mat dUffilg hi Wi, thl bpl mm tim each dl! the' bi kh6 cho d6i thu.

- Khl. d4n.h: Ban can t~p danh m¢t each qui qu~t, V11ng yang, khong do du, nhtit nhAt, h.tOng hI. danh mot each dan do nhu Thomas Gallagher d.8. noi, B1;U1 t4p trung tam trf khl dAnh vao noi ban nham va kh6ng n~n liSe nhln qua bi dich.

N6u ban danh chinh xac ban se khong ci:m tMy hAp thit mlnh lam viec. Chung !thOng co thAt, khong bi cang thAng sau mOt n6 hrc khong d'~u, eli danh em d~m troi di "tAng <fAn" nghfa la gia tang quyet dinh hu&g va rnuc dioh, thay vi tao bilt cU cam

ngh! buong kn. nao khi Wi dich,

BAy giCl them mOt vro hudng dAn thl,fc t€ ch6t mta Ill. xong, lam.

- DI1u co:

B~ hay coi cai baa da d'Au co xem c6 vila v$D khong. TAt ca nhtrng ngttCli lam C(J gioi aAu hi~t dfl!u nay, Ri~ng t6i khOng t8n thAnh cAi bOO da phu ngoai, Tuy nhian khOng bao gill dung cAi baa da nba. hen d'Au 00, n6u khong dlu cd sa lam nut c8i baa (y.

BI,m My chon m¢t bao da kh()ng cdng qua cling boac khOng me.m qua nhirng baa da m~m qua con hon cung qua. N6 gill dttQC plufu va khong b6ng lang s&n qua.

Nhitng cu dAnh. sal, 90%, 18. vi nhdm sai.

RAt kh6 danh qua hi mOot each chinh xAc, vi canh Clla n6 tron, nhung ban chi can quan sat m(J!; chtit 18. dU'QC. Danh bi chfnh x8c, ban se tl1 tin danh it sal. B~ hay traeh cd danh ciia mlnh chu dihlg trach d'i\u cC1!

Ou .Ang Le. 6! The bi nay th~t d~, ban en 1 can cann th~ng vao bi do, ban se dtJqC thay cu co Ie da th$t cep,

Luc nao cling nen danh bi chu cang ian trung tarn cang tot neu co th~ duoc. Dauh nhitng cu gi\$'t h6i qua thay kh6ng nhirng lam bi "nhay", ket qua la danh sai rna con co th~

85

I--~-~----------------------- -

------------------------------=~=~~

lam rach vru ban mra, Danh ell 16i qua cao Be lam bi va cham lung tung, khong phiU 18 m¢t ell 16i nil's.

ura th~ dua bi dich vao giua bi chu va bi do 13 thU'Q'ng sach,

KhOng bao giCl "d6m" bi M dAnh manh, Edt manh va Be tht\u h1Qm du:QC nhUllg k6t qua tt.it hon.

PhW d~ chinh nguCli. lam cd chu6t va danh giA'y nbfun cAy co ctia ban. N gu:C1i dO hi~u TO cOng vi~ Day hon,

BI,m chi nan dung mot cdy co va t$p cang nhil!u cang t6t. N6u choi m!)t t$ Mu quan trong vm mOt cay co ngan, ban pluii -::6 mOt cAy co dai hen mlnh M danh nhirng cd dru.

KhOng c6 tay chcti gi6i nao luon luOn thuc hi~n dt1QC tAt ci nlntng gi rna Jigttbi dG bilit. Con ngl1C1i 18. con ngttCli, khong p~ lit met cai may.

TItI d~: Hau nhu moi ngtroi d'~u hi~u mOt chik nMn duQC cham khdc th~ nso. Chi nh11ng ~p tblt duQc tQ.p luyen moi c6 th~ cO g1ing lam vi~, va chi c6 vai nha cham khk 18 nhung tay t6 trong ngh(l. V~ bi da ding v~y.

KhOng co vAn d'l! ban hi6u bi6t nhfeu hay. it v~ mon bi da, chi co su can b~g, met phan v'e th~ kinh, mOt phan v'e tam milt, m!)t phan va y thti'c va ki~m scat cac bap thit, nhu dii trmh bay trong lc;~ L ~(1i. Khi dau va tranh tai, 1a d~ chat diroc eo; nhu "thu hang' dti' gi(1i

han nhtrng sl1~ :n'1;:JLo Glla mOt Dgl1bi. Nhi'h nguoi co @,ngie '<P hrc, nhf~u ngUM lam nhirng df~u ~c nhi~.

Giao sir Thut;:lng dang ch 1 d~n danh eu r~ tra nh~.

Kiln tlua: _ ch{;ng lai thf!C himh:

Thf du co hai tay chdi, mOt ng\1bi giOi VA thirc hanh, l~p di l~p l.!,li. mOt c6 dAnh gi1St h()i hoac cti danh VBo bAng hang nIQl m. I~, se d6rn d€n 45 llin, trong khi DgUb.i kia chi Mm 35 Ian - nguCli thu hei, kem- ban v'e thirc hanh, co tM dAnh bl;li DgU'bi thtl nM't de dang. Trong khi kh6ng th6 thqc hanh hoan h80, ngttcri d6 co th~ t~_ l:1uQc nhfeu eli danh kh6.

Btlt IU(in su can Wing cUa bs;m. ra saO, n6u ban tim hi~u them ve ngha thuf.t d.6nh bi da chae chAn ben se khOng baogib ch<1i de) hen, Vi~ ~p luy(m dung each III chlakh6a dua Mn thanh cong rue ro, ebAng nhaug trong lanh Vl/C hi da rna con trong m(lj .1ADh vue khac nua.

Trong khi dann, ban dlmg thay nguOi ~ rna ban cuiti. Vi the, bi sa kilOng di dUf19 thea y muon cua oan,

86

6iroxQ)

.Si

cB1lGNG I

Nhang Sl/ kt~n dang chti. j u~ bt da. KhOng k~ nhl1ng b$c thian Uri, ngUiJi. n80 muo'n xwi't sAc trong b6t cd lAnh vue tranh dua" nAo cung phw Urn hi~u qua sach vd, nh11ng dt~u ma nguC1i khac dA hQC hoi. Nhu th6 st1 hlAu bi~t cUB ho sa dU'<;Ic phong pnu, ~ de.g vA mau Iii'.

Cruing han va thien van hQC, ngttl1i ta dung nhang can ban toan hQC dA duQC khai tri~n hOi cac tu si Syria, A ~P. Hy Lap, La MA, thbi trung c6 va tAt ca nhllng ngucn khaC. xu6ng d6n C'k nitA gi8.i dolm nhtrng huyrm vi hi~n ~.

. Sdch cti nghi~n cti.'u cc.ic m6n chat. .

Trang cac mon chol cung v$y, ngu'bi kMn ngoan sa c6 l¢, khi bi~t rUt nh1.lng kinh nghi$m ciia ke khac. N gubi sinh vi~n thl dQC s8ch ella Hyle, Elwell, hoac Foster. Choi golf thl nghien cdu sach ella Vardon, Taylor, Braid

hO$C Travers, ngoQi nhifng bai hQC ~ cAu 1~ be) chuytm nghi~p.

N gt1i':Ji choi bi da CUDg ~y, neu muo'n hQC 161 chm tAn kY th4t sl1 cung phSi tim hicfu mOt fa.n mJa v~ m6n nay.

- Nhi~ too gid thui1ng quen. tM' d6,nh. .

NgltC1i vi6t saeh nay tWiy thich thu khi ~ghi~n cuU nhirng cu6n saeh n6i v~ kY thu!)t Chdi bi da, Tuy nhien lo~ sach nay dt hi6m, kll' ca sach Anh n~ va Phap ng(t. chi cOD mOt cuon neii ti6ng IS. cuei"n "Modern Billards" (Bi da tAn k,Y) do Ceng ty Brunswick . Balle . Callender Company phB.t hanh rna thOi. KhOng c6 mOt cu6'n sach nao d'~ ~p d€n th~ danh

_" trong loi choi tAn kY va chi n6i Mn ctl d8nh dAu ti~n rna thtli. Quy~n sach nay la mOt m6n qua d6 nghien citu cac th6' Bi m¢t each

vO t4n v!!. 1y thu.

..

- Nhllng dtdJng bi lien. tuc. - Chua co

cu6n sach nao khac dua ra bAt cu y ki~n nao v'e mot VID nguyen tAc r¢ng rai cua mon

87

chci, co tM dUc;1C khai tri~n d~ hirdng dim nguci choi, lifm giru quyet cac kh6 khan ve tM danh, Kh6ng cO y kien v"e viec phan Ioai t6ng quat nhung co. danh. Ph8.i nam chac vi tM nao M c6 tM tao ra nbung d\1C1ng bi Mn tuc, Cho Mn bay gW, ng'O?i trir cu6n sach nay, chua co tac gia nao chii y Mn nhung co. danh lien tuc tuy~t vbi d6.

- "Cdch ddnh bi CIU;lTn bi' ("Dt!J dung ch6')

Vi(lc c8..i ti€n "each danh bi cham bi" dAnh dSu m(jt trong nhllng Slf khac bj~t It1n lao nh~t giaa 161 choi C1l va 16i chol tim kY cMt ebe ngay nay. Nhllng ed <1anh muon bang? Ph8i l Phuong phap choi "trt.1c tiep danh· vao bi djch" hoan toim kh6ng!

M¢t tay chci tnmg binh, m¢t ngttoi co ' thli danh nhllng Cti bi bang gUm dj, hi~u tM nao Iii. nhttng cu . "gnrt hoi" va nheng eli "16i",trung blnh cfJ th~ An 100 dj~m v6i 100 co khi choi bi daS hi - anh 18 c6 th~ tim thay d dAu mf>t cu6n saeh nao c6 Ibi giru thfeh v"e at! ki{m lam anh sitng 86t la anh danh nhirng eli fiy cling hay nhir mOt ngubi c6 muc trung blnh gtlp 5 Ian mac trung bmh cua anh hoac hon the' nita d6i khi c6 nhang co t'ii' 25 Mn 50 dieim, !lla trW lai anh kh6ng tM dfeu khi~n dtroc nhtrng qua bi nga de d/ilt duoc nhtrng k~t. qua t6t dep, Vi c6 nhllng rnrong hop nhu vQy, hftu Mt vi tmh co, nEm 6. Daly va nha xuat him da vi€tcu6n s.ach nay, - Cac nhu cAu cua mOt tay choi trung binh. Trong cu6n each nay, tac gia d$e bi(lt ltru y hudng dAn mot tay choi trung bmh ve nhirng the" lien hoan, KhOng phai 1:.1;10 tM lien hoan trong dUClng bi . ngan ms vdi nhitng dUang bi dai va kh6 M mot tay choi trung blnh, thay vi chi danh diroc 2 hoac 3 dif!m, thi it nhut phiU chie'm diroc til' 5 Mn 10 difi:m.

- Vai hang u~ roc gia.: Giao su Maurice Daly.

o dAy chung ta kheng d'e ~p den eac bean c8.nh nao dB. thuc day Me pham nay ra dbi. Ngubi xuAt him cu6n sach nay da mp MaUrice Daly trong mot van hi da W phOng buAn lu~n Clla bng ta 0 Nl.lu Uac.

Trong hie choi, Daly kh6ng bao gib n6i m(l1 loi, nhung d\1(ing banh cua eng la nhnng b8i hoc quy gia. 6ng day ngubi khac vi long ham thIch mon choi nay, va nhieu toy Chdi tal til' cimg nhu chuyen nghiep deu mang dD 6ng. N€uFrank Ives dUc;1C coi iii "Napolb". v~ hi cia, Jacob Schaefer Iii "phil thuy", George Slosson ]8. "chuyl!n gia", thi Maurice Daly duQC coi Ie. "giao SU' ve mOn nay. Chinh Daly 19. ngttbi c!4u ti~n da dua ra y kiA'n va dA. thl1c hanh each lam rc,i nht1ng qua "hi- dmh vao nhau bAng mOt 18 bai, trong mOt cut): tranh tai DAm 1913. Ngay nay ngu(Ji ta n6i rhng cu6n sAch nay d\1t;IC nhieu ng'lt(Ji dQC l8. nhc ti€ng tam .CUB. eng Daly. M6ichll trOng bai cua 6ng n6i v'll ley th~t eua th€ d6nil d'l'lu duQC 6ng db kY bAng m~t cAy via't chi mau xanh. Nhf(!!u dO hinh do eh1nh tay Ong ve, tAt c8 nbllng do hinh nay duQC vi! thee y kien nang cU.a Ong, du.;1C Ong dicb. thAD duy~t lJ;ri va ve ls;U nhieu fan. Tit ci db. d\1QC lay tit cac "kho tang bi da" cUa 6l1g. Chi c6 3 tam him 56 La do Wi nght ra nhung t6i d.a dung nhtrng y kien cUa Ong.

Day Iii c6ng trinh rut tia tir trtln. 25 DAm kinh nghil;:m choi bi cia, va 811 nghi~ cdu t1 mi esc phtrong' phap cti~ nhllng hOc ~ nhu Maurice Daly, Frank Ives, Jacob SChaefer, George Slosson, George Sutton, Ora Morningstar, Hebert Taylor, Jose Ortiz, Calvin Demarest, Louis Luxe (cia Phap) Thomas J. Gallagher, Albert Cutler, Leonard Hcwison, Eugene Carter, Harry Cline, Koji Yamada (cua Nh$t). Timothy Flynn, va Albert de Oto trong s6 cac tay choi nha ngh'e, va nh11ng phucng phap cUB J. Ferdinand Poggenburg Edward W.Gardnex, Martin Nullen Wilson P.Fors, Orville 'Oddie, J. Charlos F. ConcIin Morris D. Brown, Lucie M. Rerolle, Rondil (cUa Phap) va Apert Poensgen (clia We) va nhfeu Dgttbi khac mra.

Dimg boo gii:! dun bi clul ndm gi11n bi

do va bi dich.

Vao nam 1913, ngoai trit George P. Sloaeon va Thomas J. Gallaghe, Maurice Daly I&. tay cha! n6i ~t duy nhd't tai Boa Ky, gay a6i

..,t •

88

dOng vA pMt trign nhl1ng lot d6nh tan leY cUa m()n Bi da BAng. IAl dl\nh nhA ngh~ cia Daly dA 18m Ong tri1 thlmh dich thll cda Mlcbael Phelan va cila tAt ca nh'ling danh W hi da tir tb$p niAn 60 d6n ngity nay. VA tron~ thbl gian huy hoimg nay dog dA g$.p gao W'tllie Hogge Georges Sutton va OZ8 Morningatar, va co dip nghi~n ciru l6i danh cUa nhllng danb thl nay.

D61 vdi Daly, quan sat If! d~ nghien ciru, 80 s8nh. pbAn tfch, dOng h6a vA lam tAng gi4 . tri cU.a cac tay chen kMc. Maurice Daly S8Dh ngay 25 thAng 4 nAm. 1849- t(li thanh pM Nau U'0e. Ngu~i em ho eua me bng, Dudley Kavsnagb 13 nhA v6 dich bi da chuy€!n nghi~ dAu ti~n ella Hoa Ky, c6 n.b.t~u phong Mnh hi da up tbimb. ph6 nay. Nhb v$.y Daly dA bilt dh.u Hnghi~p chai hi 00" khi !.".Ing 13 tuOl. Daly sam rm trumtg hQC nhung vdn IA m4t sinh viAno Ong dA di du Itch kIlAp Au chAu va nhI"Au nm khae, dQc rat nhftlu sach, va trong nhllng chuy6n xu4t ngwi· v(Ji nhfl!u fay chm khk 811 hi6u bi6t ~ Pimp ng\J' cUa tmg thUbng duQC sd' dung cho c8. nh6m.

- Nhilng Vlin bi da ua cdc tay chai di1u fib&: Bilt dhu chen trud:c cOng chiing tit tMp nifln 60, Daly c6 dip ngbi~n cuu 161 ehdi cua tit c8 c8c tay lao luy(lU van thC:li kY mon choi indi thimh hinh. Trong thC:li gian nay bi da thlitrng duQC chen vdi 4 qua bi t~n ban l&l ell 6 )( 12 hoac 51/2 x 11 va c6 nbllng c8i till a 4 thAnh ban. KhOng ph8i dc;li ten th$p niAn 1870 16i choi holm toan bi da bang Ay, d6nh tren ban 5 x 10 m::n trCI thanh ti~u chu4n va sO hi duoc nit bdt cOD ba qua. 'l'hC:li Ify chua c6 tha' hi dQC thea bang "va" theo "van bang" v.v ... Cd nhN masse mill xu{t hi~n, du nhap tu nude PMp sang Hoa Ky va O. Daly dl1 nhd lai 180 O. Berger la ngubi dAu titln dB. trinh bay eli nhoi 8.y nhu lA m¢t cU dAnh d11<;'C llun ti~u chuAn.

Michael Phelan, do,i khi dltc;fc goi Ie. cha de cUa mdn "bi da" la m¢t tay chdi tru. ba tung ho8nh trong cic t~p nilln 1840, 1850 va 1860. 6ng da bO 56 v6n &iu ti~n d~ th~c hib Cd xUdng d6ng ban bi da nM thfuIg John Sereiter va dt1QC 15.000 dO, la trong

mOt t$ dlfu vao nAm 1859. 6ng M vi6t m¢t cu6n sach v~ hi de, dAD oay vAn c6 giA trio Ong viet "M¢t chuyen vien sa c6 c:Mnh cU nh~i masse. CAy Cd dttl;'C cam thiing dli'ng, nhung pluU cAn th$n keo dAu co cham hO$C lam rach viii ban:'. Ngay nay Uti khuyfm d6 vQ.n con gi8 trt.

~ "Bi da 3 bi" xudl hi~n. Tu sau th$p niGn 1870 hinh thUc Day mdi tn} tbanh tieu chu4n nhung dA Wit di1u dufJC chot hOi cae chuyiln vien trong tb.$p ni~n 1860 nhung vAn dung loai ban cO 6 x 12 cO two

N Am 1963, chi co 2 tbAng sau khi Dudley Mavanagh tril thlmh vO dieh, 6ng dA chcsi mOt tr$D. vdi Isidore Gaytaud rna s6 tf~n ~t m6i Mn ill. 100 dO, la va tMng vdi ty siS 10/141 didm. Daly ghi di~rn; trong t$ dlfu nAy. Vrw nam 1858, trong m¢t tr$n d4'u VCJi John Deery (cl. hai v~ sau d'~u is vO dieh A.P .Rudolphe dA thAnft v(fi ty s6 1501100 di~m.

Trung binh Hi 5 di~m mOt co va C(f nmllu nhlft lil 30 di.im. Vila thC:li d6 c6 nbi~u each tinh di~, nmtng c3i d8nh van bAng .1ur;sc· '; t:lnh 2 diim h* hon tuy theo cac qua. bi hi danh va hi rot vao tui cung duc;JC tinh. ... them.

• Trt).n ddu ~ ti~n trunh chuc u6 t1;ch hi da tn).n dAu "bi da 3 hi" dl1u tien tai Fica Ky d~ tranh chirc vi) dich the gidi du(jC t6 chdc tIP N 1111 11& V80 nam 1873, va Maurice Daly dA dung de) vdi Albert Garnier va Cyrille Dion (ngum Gia Na Df,li). Garruer la nguCJi. Phap dA thAng cu¢C. Cung V80 nam nay, George 810680n va Jacob Schaefer dA d!'u t$ dAu· tib vm nhau d~ ti€p tuc nhdng t$ d6u hAu nhu vo t4n cua ho sau d6. SI0680n thli.ng gi8i di~m trung binh 19. 5,5/11, nhirng co l'an Schaefer dA thlbtg tdi 45 di€m vdi mOt dubng co,

TOi n6i Mn nhung kY luc tIiln dAy chi trinh bay s,-!, ti€n· tri~n cua the' dailh hi da, vao th~ d6. Chang thanh niE!D Daly co m~t a d6 gbi chep nh11ng th€ chelf khae nhau trong cae tr.(l..n d~u. MAy nAm sau chang da gia tAng sO di~rn trung binh m6i cd len 50,

. va moi dAy, trung binh moi cd ong danh

89

dllQC ·100 :li8m dfeu d6 cho th~y con dt1i1ng dru rna emg dA. di qua,

S" phat tri~n mau l~ d6 chdc chAn ctlng do SI$ cru thi(ln ban bi de, dung C1,l viti boc va. phtfn. H'6i d6 cay eel thubng dM va nhe; ngay nay cay co ngan hon, cirng hon va n$ng han. Cul'}i cung la su ctii ti6n ~ anh sang tai ban bi da.

Cac tay choi ngay xua 51? kli cho ban bi6t rang kha nang tao mOt c~ d4nh ~Ua nhU'ng tay choi xua edng tu<1ng dUC1ng vtti bAt eli' tay choi nao ngay nay. Jacob Schaefer co thA vi m¢t ell danh, lam hAu h6t bA't cd di~u gi trong th$p nil!n 1870 mil. Ong ta co th~ lam trong th4P nien lS90. Nhung Ong khOng th~ tim hiAu nm dAu cach .. t;O.p hop con cUu hlmg nga" (gom hi) Ong thieu SII hi~u bi€t, Ong khOng thi6u t8i ba, ngBy nay, mOt tay choi co th~ biA't nhiauv~ hi cia hem ]A .bi~t thire hanh, ThO-t ra, m6i tay chOi tai tu gioi d'~u hM'u If thuyet lit! nhUng tb~ hi "dQC theo

. bang" vA "ven bang" nhung chi c6 mQt sO it thue hanh duc;fC rna thOi. Hlu nhu m6i tay chCli nha nghs d'~u bi6t 1;9' thuyet v'tt the hi "mo neo" chi co Ives va Schacfermoi bi6t SU' dung nhllng dubng gan va bi!.p thitm¢t each huyen di~u dl$. thuc hi~n nhitng dirong' bi dAi bang each ay.

Chung ta hay nhln V80 danhsach cda nhU'ng b~ th1\y dB. banh truang mon bi da, va tat ca nhtrng phtrong phap cila ho cf~u dtlQc Daly tim hi6u va nghieu cuu ti mi. TOi chi ghi danh sach ay. d€n thoi Frank I yes th6i.

Khi':Ji st/ vao tM,p ruen 1860 v(ri Michael Phelan. Daly dd nghian ciru vI} cac tay vo dich hi da sau dAy: Dudley Kavanagh (9·6-1863 d6n 8-16-5-1865) Lonix Fox (1865) John Deery (l865 va 1866), Joseph Dion (1866 va 1867), John Me Devitt (1871), A-P .RudoJphe (1870), Frank Parkex (1871) CyrU!e Dion (l871-1873}, Hebert Garnier (1873), Maurice Vignaux (1875), William Sexton (877), Jacob Schaefer (1879), George FvSlosson (1880), Frank c. Ives (1892).

Mdi ngucn trong bon ho d'~u c6 nhang 1.tU d:il!m ri~ng, nlnrng ~t ri~ng, va m6i DgUC1i dA d6ng g6p mot phan vao kho tang kinh nghiem cua mon bi da M dira dll'n rmrc tAn k:Y ngay

nay. "Trong trui1ng cao dAng Bi cia" Clla Daly, cO mOt vi gi80 etl nOi tieng ciia 1.:0 nAm qua.

vao tMp nil!n 1860, men enol nay bJlt dhu tri1 n~n thinh blmh vs mQt kj nguy~n gidi ~ dl1c;fC ~t ra. Tn:tllc ti~n, nhUng cW. l;lii i!J hoi ~n thimh bAn duQc b8i bO, rOi tA"t cS. nb1lrig tm kbAc. V80 cae nam dAu cUa t~p ni~n 1870 hlnh thuc hi da 3 bi ra di'si M thay th~ hlDh tbuc 4 hi "dttiJng" tM bi doc theo Mng rcl diJt.. Nhung ngubi co tlu1'm quy~n kMng dbng j v~ eac chi tie't li~n quan d€n vi~ khai sinh ra th~ bi nay. Thong cuon "Billard Old and New" (Bida xU"a vil nay) John A. Thatehez cho rlmg th€ hi nAy Mt nguOn tit mot th6 bi cUa Rudolphe. Maurice Daly thl cho rhng dO II do mOt th€ hi crus Joseph Dion. Rudolphs, vdi nhllng qua hi "dfnh" vao bAng nhu trong hluh 50 1. thl1<mg tao m¢t ducrng bi til 12 dA"n 20 dilm tru'& khi "ng pM nhllng qua bi nily.k4f bt»;lCb hlmh dOng cUa Dion thl khac. Ong khlfi Sl1 bhng m~t qui bi nAm c2ch bang m~t chdt, gi~ng nhu c8i me, noo. Ong dlinb th$t nh" qua ~ cae qui hi ~i quay l.t;li danh nu)t cd nils nhu v$y khi6n ehdng trO J~ vt t11· ban d'Au h* g'i\n ehO d6. vAn xem hlnh 1.

Muon d8nh gilJ duC}C hi ph8i bi6t d4Dh trting, day hay mong ...

e~H M~ Wi. "H~ t" Fxsi1ion

Ti'O vi VI 1R!' cU 0rigi:ra1. TbstiJorl l?~ ~OOGla...cN:;~

!!II I'!' CJIl" cK!I e~ . 1

o o.

90

\ TRl100 KHI DANl-!. PHA! Ll,1'A CHQN co LAM SAO CHO ViTA TA~ CAM.

- NM. [1d d~ch Sexton uti 1M "duf1ng" bi d4}C tJuw bang. Nh1tn.g nguOi ta co tbA nhOn tW,y 1A ca 2 ckh d8nh n6i ~ dt1u gill Dbdng qui hi n4m m!)t ch6 hol)c gi1n 0011 vty. D6 la "th6 hi cO dinh" kbOng pbii Ut. "tbl hi c.h$y". Thea Maurice Daly (~u DplIl n6i 1A Jacob Schaefer) thl William Seston c6 Y ki6n ghm nhd'ng qui hi n4m • thea bftng nhu m~ tb.~. bi cluJy, va vdi bb tay cUa ho, esc qua bi Be nAin v80 th4f bf.;chinh x8c nMt. Nhf&l danh tAi ][Me dlng

. Cbcti th( "hf bAng" nAy tbi hie hQ d1t\1C hAng .~ 06 khi hAng ngtm dilm thlmb ohdng <111m kY lllC. Daly III ngulJi d'Au ti~ dd nhil f::W hi n8y VU'(1t qua Sfl dilm An dinh itt 200 ~, trong mOt t$ tranh tai quan trQng .... 41t4C ~t tay nh8 ~ ngulJi PJuip om b&a nDDg nbi+t.

'l'W' hi "dUbng' ven bAng" lA mOt tM bi chw· Thtt vtW, d6 lAO m¢t S1I p~ thea thtf" hi bing. 'I'M hi nay dU\1C chcIi dQC then bAng. Tbt' hi "mo neo" vA "duOng hi" 18 nhdng tid' hi b4t ~g. MOt t.he "hi cbJ,y" di tU: :a# th6 bi cO sAn VltQt qua nbf~ dOf1.I1 dUlJng

. dI dA'n mOt th6 hi mOi cUa th6 hi dhu tiAn vt\ cd nhl1 th6 m4i. Df~u dang chd j lA uhtlng ngul1i mdi chCli ding ~ dl1QC tM bi bing til nhllng th6 hi kh9c nhau. Seston, Scbacfer. Daly hay Harvey Kenna dA &,t duqc th6 hi ngay sau vai cti danh gom bi vio cu6i ban va ~ nai mil tay chcIi tAm tbubng kMng tMy dl1QC. HQ pluii t.$p trong nbQu gti1 vm nft nhi~u th~ hi i":J cu6i han nb1.t Ives eta ~p, dd tso duQc th6 hi "m.o neo". Trang phlln ill cu6n sach nay se d!n giil r6 rang ve eac the hi d6 t.::].i nhtlng chUcrng * bi~t n6i v~ 16i chdi tAn tien.

- NhOng aUiJng bi bd:ng tuy¢t di~. Ngay 15-5-1879, trong t$ tranh .chU-c vO djch the gidi vOi George Hossonp chi vdi ba ca, Jacob Schaefer dA danh duC;SC 1.000 di~m (Cd thti: nMt 5 di6m., co thli hai 690 di~, Cd thu ba 305 . di~m) tinh trung blnh m6i Cd 333 1/3 di~m. Ngay 10-4-1880 u,U Paris, Maurice

Vignaux (fA ~t trung binh cho mbiCCI mug mj)t 1$ d5u 4.000 di'm vc:'1i George !losson, cO ml)t co Ong danh duQC 1.531 di~m. M(lt C(I cUa HOBSOn dtt~ '1.103 di'm. NAm 1887. ~ Boston, Harvey J. Me Kenna trung btnh djnh. d.11~ 416 2/3 di~m m~t ca trong tr$n Mu 5.000 di~m. co mOt co dtt~ 2.572 d.i~m va .mOt co khac !lU:Qc 2.121 ditim. Tlili Ow Kim San trong nheng ngily 29,30,31 thSng 5 nAm 1890, Jacob Schaefer danh m¢t Cd 3.000 di~m khOng ngirng. - DuOri.g hi etia ray YO dich. Th€ hi "ven bAng" xua.i hi~n Ibn dlu tiAn trong t$ trsnh flri nAm 1874 va Maurice Vignaux dll thang. D6 18. mOt dulh:tg dlinh cheo qua cac g6c khoi XUAt tit .nhllng di~ nAm t~n 2 bAng Mng each 5 1/2 inches (1 inch == 2,54ctn). NhU' v$y dti tranh lam tach rlri nhU'ng qua hi nam a gee vB. d.~ ch$.n khOng ~ ra m~t th6 hi "dQC theo bang". VA sau khOling tam giac Ion dAn blng cBch . t.I)O nh~g diAm khOi dAu cila th€ hi "ven bilng'" thl1C1ng eAch blmg hOng 14 inches va bAng cuOt 28 inches (nhir trinh bay a hlnh 2). C8.ch nAy du:Qc gQi iii. " D;rl1ng hi cUa Tay VO Dicb" va nbC! d\lCfng hi nay rna George . F. Slosson nm ctau ti~n dA doat du-qc chdc . vo dtch.

Schaefer dA trmh bay each gO bi doc "then din diAm ti€p xiic vm dultug van bang, Hoac aug xoay g6c va bAt di1u tien xu6ng bang. Ell1bng hi ella ts y vo djch, nhu ml)t phl1dDg ti~n truyen ba nhirng cu(}c tranh tB.i gills cOng chung, bl{t dlu vao nAm 1879 va ch4in ddt v80 nam 1884.

DuiJng uen bang thue s1.f xu& hl~n. C6 nhiilu each M tao dU'bng ven bang dA dl1~ d"lI nghl va th! nghiem, nhirng tAt c8. ~ hi huy bO tnrl"1c phuong phap quen thuec ngay nay. Bay giC! nhtlng l~ ranh duQc ke song song vdi bAng h6ng va bang cu61 (each bang 18 inches). Tru&: ti€!n nht1ng dU'CJng ranb. 8 inches dt1~ thf ngh.i~m rlli 12 inches, rei 14 inches va hi~n nay dutlng ranh 18 inches duQc dung lam ti~u chufut. rves dB. ap d~ng nhllng du<rug Tanh t~n 14 inches trong t:1't ci c3c cuQc tranh t1Ji lon lao nhat cua ang ~ diJ. ang da u}'o dut;1C nhung kY It;lC vdi

91

..

nhtlng dubng ranh 18 inches. DUC1ng ranh 18 inches' dA trd thanh tillu chuan sau khi eng cht1"t y~u vi ~nh lao Cr Mexico.

Trong 161 dAnh dU'~g van bang vdi nhllng duClng ke tron m~t viii trlnh bay a hinh 3 co 8 khOJing hlnh chll nh$t CJ chung quanh ban, va 1 d gida ban. a khoang gilla him, ngUbi chm: 06 th6 danh d6 An di6m rna khOng hi buoc phii dAnh mOt qua bi ra ngoSi vu.ng Yen bang nhu ~n gQi. Nhung' trong 101 chc1i 181 (1 cu dMh a trong), m6i khi qui do va qua bi dlch a trong Mt cu rung ven bang nao dQC thee cae bang, ngui'1i chen ph8.i danh it nM't mOt trong hai qua hi d6 VU'Qt IAn nmh vffl cu dl1nh dau ti~n th\1C 511. N6 cO th6 IAn ra ngoai va dOi ll;li, nhxrng dAu sao no ctlng phirl IAn ra np. Trong 101 choi 1S-2, (2 cti danh C1 trong)ngttC1i chci phiri dann "it nhat 1 trong 2 qua bi d6 vuQt qua mOt duang ranh sau khi 2 qua bi !y nam "Mn trong ven bang".

Trong cuon "Bi Da xira va nay", Thatcher ti~ nhlam Benjamin Garno, mOt van sf n6i ti6ng cia thCli bi da xa xira, d~ nghi nan va mOt du'bng liCln tuc vong' quanh ban gQi la dU'i':Ing "elm". Herser cf(j nghi ve nhllngdu<fng cAt ngang v& dU'?1ng ven bi1ng, trong t$ tranh tai dAu ti~n nam 1883 vdi nhung dU'C1ng ranh 8 inches. NAIll sau Vignaux trung blnh danh duQc 445/6 trong 3.000 di~m, khdi sir dung dul1ng 12 inches va vi(k: nay thi nghiem trong mOt thCli gian ngan vao nam 1885. DU'Ong 14 inches da tres thanh phd thOng vao nam d6, va vi~ tang Ian 18 inches khong can thi~t vi Ie nham gia tang kha nang cua cac tay choi, cho tdi tMp nisn 1890.

~

!

Nam 1893 nhllng iru diim coo th6 bi "rna neo" fan dAu ti~n du~ Jacob Schaefer th'1c hl(m va trmh di~n. Chinh ong cung Is vi ti~n phong cia th6 bi bang, Th4.t vl),y, ling la tay choi hrng danb nMl, 111 ~e dUly cua nh1lng tay ell phach nhat hililll nay.

N gt1C1i ta ghi nl$l a dAy rang Frank C, I vas dA khnng nghI ra th6 dt10ng hi tiAu ehuAn nao. Nbirng th6 bi nay da duoc klu\m pM khi ong xuAt hi';m, Nhung 6ng dA sU' dung dt1QC ta't ca nhtrng th6 bi ~y. D01 vdi Ong hi da Is mOt van d'~ ri~ng bi~t v~ trt tu~; dOl vdi Schaefer thl rnon choi nay Is mOt phirong ti$n bi~u 1¢ ella b4c ley tai.

Chi c6 Schaefer va Ives/moi thl1c Sl1 !!fAu khi~n dUQe dulfng bi "mo ~". dem c9.i "hOp"· Mn nhirng di€m giao ti6p cua nhllng dubng ven bang d€ lam gidi han Charles Parker, ngu'Oi Chicago da. c6 Y ki6n riy, va "c8i hQp coo Parker" vdi th6 bi ma neo d'~u d1tc;tc trinh bay trong hmh s6 3. Hlnh nay ellng trinh bay nhl1ng duinlg ven Mng 18 inches. Bf quyet cda dubng hi nay la lam qui hi do chi cham rat nhe qua hi dfeh rna khOng IBni no xe dich, i6i danh ngU'QC tro 11P vi trf .fAu tien chi lUClt nhe qua bi do bAng qua bi djch va d€ no 11m nhe, ntun cham vao bang rai danh I~ nhu v~y.

. Dlflmg dufJng bi mo nee. Trong m(lt tran dd'u vao thang 11 nam 1893 ~ Nau U'&:. Schaefer dA danh mOt co 343 di~m vOi dU'bng d~ang bi rna neo va d~m sau, I ves phue thu Schaefer vdi m¢t co 406 di~m c11ng Wing duong dU(}ng hi mo neo fly. Vao tMng chap, ding tai Ndu Uoc Schaefer da tMng I ves voi met co 566 dl€m blmg dUC1ng hi mo neo.

Thang gi~Dg nam 1894, trong mOt t$ tranh Uti, I vee dA danh mot co 487 di~m bAng duong dUc}ng bi rna neo. Cho n~n khOng co 15' do gi M cac tay choi till ttl: khong t$p danh dUOng bi nay. Ngay nay. trdc nghi~m ti~u chuAn cho nhUng tay choi tai ttl lA duang yen bang 18 inches. nhung qua bi chi duoc di)t (j ngoai ven bang v6i 2 eli danh d'du tien rna thOi (18.2). Con ddl vdi cac tay choi nha nghe thi ti~u chuan 18 16i choi 18.1.

92

ThuCtng vao khoing gilla cu¢C dA'u trir df nhl1ng dUC1ng bi mdi bAt dlu bay budIn. M"t tay choi sa cO hai co h¢i d~. khai tri~n m¢t . van bida thl1csl,l' hay neu trttdc ti~n ngU'Cri d6 hQC du~ m¢t 101 choi dung each,

Th6 nao la' 161 chot dung each? TOi dung danh tit nay di! chi th6 dUng a ban bi da va mOt phuong phap danh clUnh x8c va d~ dang. TAl dWth co thtt duytln dang va hay nhung van Ifll quan trong la eac d~ tfnh va tM' chA't cila ngu'iSi choi, Th$t v~y, dOl vdi tru'cmg hop ciia Albert Poensgen, ID¢t • tay chci hi da tai t11 n6i ti6ng eua Duc quOC cao tdi lm90, tay chan thl dAi nhirng than hinh l(l.i ngdn n~n kh6 bi~u dian duyen dang dt!~. 6ng c6 161 danh gi6ng 161 danh cua Jacob Schaefer. Cu danh cua ong lai con la mOt trong nhirng cu drum. chmh xae nhAt.

- L6'i danh ctla nhllng bt)c th'Gy kh4c nhau ra sao. Nhung nghe sf danh ti6ng d'~u khac nhau, Jacob Schaefer, Willie Hoppe va Maurice Daly khong c6 chieu cao thien phii. Ho dA hoc danh bi da W thuo nh6, kill ho con lun

hem nhitng nam v?! sau nay. HI;> phBi hoc THEDUONC BI

- ich l{Ji. khi t4p each "dUiJng bi doe th~o bang". Trong phan kMi lU$n nay, Daly gi8.f thich bhng chit va bhng d~ hinh (di~u. nay _ chua baa gil1 du~ in thanh sach) m"t each chi ti~'t v~ each "duOng hi dQC thea bang",

C~h nay la each gitl hi can ban. cac nguyen tAc cua n6 duQc lip dung trong mQi hlnh thuc d~ danh nh1.lng dul1ng bi ngdn. No phw dtroc nghlsn cUu vi eo 1(fi cho roan cuoc choi va nhllng th€ dUOng bi khac, CAe tay chill hi da rd't ch t4P lu~n 161 d8nh nay.

DufJng dutmg bt rna neo lA m¢t !h6 danh dU'itng hi thea 161 cam chAn bi' dfch 0 gful hi do dg d~ danh,

cBt1C1NC U

NHUNG f)n~M CHfNH YEU CHO NHaNG NGUCJI BAT £>AU CHdl BIDA

each u;:\m cay cC1 xa canh ban va cam co

U3

khA coo 66 co tM v6i tbi nhtlng t:nii banh o za, Maurice Vignaux, George Hoeson, Martin Mullen, Calvin Demarest, Thomas J. Gallagher, Alfred da Oro vit Edward Roudil a~u dll'ng- thing d' danh nhang, cd thOng thulrng m¢t each trt1c ti~p hon qua cAy Cd, hAp tay tntdc h~ tM'p va. du dUB gi6'ng nhu qua lile dOng h~ trong khi cui eM l~ dua g'an gi6ng nhu m¢t cai true M't dQng. DAy la mQt the d4nh "du dUB", My cay 00 Mi lui, Ngo¢ tnt nhUng nguCli lim, dAy III thA' dAnh mA tA't ca nhtlng ngU'~ mOl chai bi da ~u n~n t$p. Cllng nhu nguOi mdi hoc vi cam, dUC1ng cibn, d8nh golf, ngUbi chdi bi da cung ph8i hQC mOt 161 dluth dung c8ch ngay ttl dAn. Nhu v$y sa !ffi()ng a6 nh11ng th6i quen :xA'u, :n!t kh6 bO dl1QC va san.

N eu 161 dAnh trAn dAy Is cMnh th6'ng tbl 811 thl1C Schaefer, Daly va. Hoppe dA: trif thAnh

. nh11ng d.!;ri ngh~ sl vdi nhdng 16i d4nh khOng ph8.i Is cbfnh th6ng. Tuy nhien, d6 III m¢t van aA neu nhllng phudng thU'c dlinh hi mia . he d4u sao dA khOng ph8.i Ut m¢t 511 tra

ngai,

;! ~
T11l' ~ MO' liB)
"TlJQ Ancbor .1?os:iban
.<0
~
'1i 'If
- .~ I~
%
~l'11
]~.~
<¢IQ\J
(1
1·
~ &
~ ,!
'"
~!s&)o'i
- I \\q'P e! ElA KI: rh ~ 117ft ~l tJ~ hi- tuqp.un

f'lE. CI-I!E!N 1H.i.1'IC;t

Sl.I quan tI'Qng cUa mot 161 chm dung each dlit;1c khuy6n .khich, khOng phSi vi n6 lit di~u c6t y6u dt1' dam 4ri thanh ceng, nbling vi n6 III m¢t sl.l h6 t1"Q' ra't quan tJ'Qng. ruang tac gia cUa chuong nay th1 cho rhng nh1lng ngU'bi 6.y dA tril n~n MUng tay chen dlIi tAi,. bA't cbAp each cAm Cd cua ho nhir th6.

Calvin Demarest duQC Lan sing Perkins huAil lu~n trong buOc dlu d4 nghiatl cUu each cibn CC1 cbtnh me. cO IA hon ci Mt cU tay choi x~t sac n80 khlic hi(ln nay. va tit d6 v'G sau, Ong van con dung nhil'ng lbi chi dAn ~y d' hwin luy$n eSc ngubi mdi t:$p choi hi cia.

- L(jl.. danh danh cho nhl1ng ngui:Ji c6 iu6i. vm nhllng ai ria c6 ~ihlg 101 danh quen thuec, Wi mu6n n6i: B'iU1 di:rng elf they dO! 161 dfulh tru khi ban chuAn bi hOC choi hi da tIi1 1~, va tht,tc ~P 161 ./.i8nh moi ft nhA"t 3 bu6i chfeu mol tuAn l~ trong mOt thang, truOc khi ban du cuee dau". C6 th~ ban kh6ng ngh! ~ng chu~n d6 lam ban phf~n long, mac dau ngu<'1i vi6t d4 ngh! nhir v(iy; va d4 thau dl1QC m¢t Mt qua 16t rO ~t trong khi choi.

- Cdy C(J: N gay nay ngUin ta thumtg dung cay co khong' nhe dum 20 ounces (567gr) va hau h€t a~u dung cdy cc n$Dg 22 ounces (596gr). Willie Hoppe dung CCI 20 va 21 ounces. Frank I ves dung co 23 ounces va co May Kaarlus, tay chen c6 ell thut bay buom thl dung eel 24 ounces.

- . Dltu co: Chi n~n dung dlu cc lol;li tot nM't ciia PMp. Dfrng dung nhtrng dAu co qua nho: dAu co ph& cirng vU'a phm, day trung blnh. Tuy nhien day qua vAn hon mong qua.

- Can: co: Df~u quan trong Ia can co phai t6t va chdc chan. DUng cam can co qua xa v8 phfa truoc (xem hlnh 4).

CAy Cd earn nit long leo, dlir;lc d~c bi~t sti' dung d~ danh nh11ng cU dhl. hoac nhanh nhung blnh thuong ie cam cd qua cMt cOn hon qua long. Nlln cfun cdy Cd bhng cB. ban tay, dthlg cAm bang ng6n c8i va ngOn tro (xem hinh 5),

Dirng ci1m a dAu. can CO. C'Aln nhlt vi).y

cu dsnh se hi rung. (xem- hInh 6).

- edch n.dm cdy C(J, D6 cAy co nam chim V1!ng vang giira ng6n tr6 va ngon cai, Ban tay ntm .d1.tQC co ph'ib 1dn nM phia duOi cUa hai ng6n d6. Hay cltm vAo kboang ~ chO't can CC1 (each &iu elm chlblgl tic rudi). d di6m nay aiy co tha.ng bAng nfuft. each nay kh6ng nh11ng tao 811 Vllng chAc rna con th.~ vdi cO tay mra (xem hinh 7).

- each ctlm co nh¢ va long. B~ d6nh nh1l'ng en gi$t hbi nhanh ngAn co tay chol cam ch~t can co, HQ n6i rhog nam nhu v~y, cAy CCJ sa My quA hi manh han, lam cu drum gillt hOi nhanh hen rna t6n it sue vao qua hi muo tii!u han. DOl v<'Ji C;11 git,Ct hoi nhanh va dBi nen nAm ca rat long leo M c6 hi~u qua hen.

- TQ.O m~t thl au'~g tt'ft: Cang nhu danh g-,J!f, choi hi da cung can mOt tM dting t6l:, . vira dep viCa thuan ti~n. Thl! dUng nay tuy thuoc rat nhieu van vi tri cda nhtrng' quit hi tn}n ban.

Phai t4P tir tit tt1ng buOc mOt rum dAu cO ve gia tao nhung sa tro thanh tl1 nhien. Cach t4p nhu sau:

B:.tdc 1: CAm chiic cAy co trong hlnh chd U CUB ng6n cli. va ng6n trot noi giil'n can Cd (xem hlnh 8).

BlIf1c 2: D$.t ng6n em cua tay cam ca l~n dAu xirong hOng, CJ dttdi thl1t lung m¢t cht1t (xern hlnh 9).

BufJc 3: M~t nhin thAng phfa truce, doc thee mOt clttang song song vdi dirong rna trai hi se IAn sau eli danh, Hai got chan sat vao nhau (xem hinh 10)

BuOc 4: D~ ddu co (ban tay van con d~t trsn hOng) chieu tMng d!1u cua bi chu nhung khong co cam tUdng 12. cO ti6n tdi <lilim d6. Khoang each tu ehO dUng cua ban Mn qua bi chu phai th*t chmh xac. (xem hlnh 11).

D(l1 vdi nhllng eli danh thong thtrong a giua ban.

Ghi chu di~m nay: ban dang nhln th1ing ve phfa tru& t.nfc tiep trong ctuang bi cay Cd nhlim th~ mOt d!t<'Jng thang ch!).y tU' Mng, dQC theo mOt dUC1ng rna qua hi sa Ian: nbttng t,~n nM chi ti~t nay: B~ kh6ng hUclng ,if.>

94

phfa bi chti, Mung ban sa cam tb6y muc dfch cila cu danh trong de.i canh tay va trong than hinh cda ban, dung nhu cam gWc cUa IlgUCri nem trW. banh, dun thl1'y trong cac bl{p thit cUB anh ta khi sAp nem qua banh ho.$c cUa ngl!C1i bdn cung khi sAp bAn mdi tim h* cua mOt c$.u 00 khi slip nem mOt hbn dA v~y. HQ khOng nhin hl'utg mdt nhu m(lt nha thi(jn xa rna ho c8m tha:'y tat ea. nh'llng tbd €.y trong cac hap tbJi: c:Ua bq.

ButIc 5: chAn trru (hO$C chan ml)t neu chCfi bling tay trW) bulle mOt btt{fc vita phai thAng v~ phta truck. Dimg btt{Jc qua d8i h* qua ngan. DUng. dung ch~g hang "(xem hinh 12).

BuUc 6: BAy gia xoay ng6n chan phili. ra phfa ngo8i mot chiit (hoac chan tnii d6i vdi nhtlng ngttbi thu~ tay trai), Kht'Jng quay got vao trong nbung quay cae ng6n chan ra ngoti (xem hlnh 13).

BuUc 7: DlJ,t "cAu tay" V1.lng cMc t~n mtt ban va xoe ra. U 6n cong ban tay l~n. ~i ~t d'hu co l~n hlnh chl1 V tao ra hOi ng6n cAi va ngon tro. (xem hlnh 19).

Butte 8: Rut co ra phia sau va cUi xuong mc)t chtit dtJ sAn sang th~t tdi. Nhu vf!.y ban dang c6 mOt the CAm co dun~ each (xem hinh 14).

BAy gib mAt ban nhln thAng tran du<mg ciia cAy co va qua bi. B~ nhln thAng v'e phia trudc bhng hai mat, khOng ra ngoal kh6e mAt (xem hmh 15).

Trong hlnh 16 va 17, ban thdy nhung tM; dtlng thong thuCtng nhirng het sac sal l'am vA lam ta kh6 nhln tha"y cac vl;\t tti3n ban hen,

4- tHiNG CAM QuA XA vE PHiA TRUdc.

5- KHONG NtN CAM BANG 2 NG6N TAY

6- MOT CACH CAM KRONG KHEO... QuA GAN DUOI

7- NO! CAM T6T NHAT TRtN cAN co

95

'-~~'- -----------

8- M¢'r cANE KH..AC CHO 'fRAy NO! CAM CO

eu drinh day hay mong dO. dlbJ. 2 bi cham. nhau se tach rai 1'0 nhi'eu hay it.

Tay cam CCI, du dira hAp tay trudc tl1 nhien . nhir qua .llk dOng hCl tl1a v() cUi chO, bAp tay· t~n. di dOng mQt cinit, nhb \'$y cay co ruB ban dltt;IC tl1 do hon trong btlt cU' mot v1 tri nao khac va khOng hie lac.. du dua, sai t~h diroc, B~ dii canh dung nhu v~y thl dii nhAm nUit Iai ban {!ung co tM danh d\t<;1c qua hi chfnh X8c tren ban va cly eo cua ban sa d~n noi rna n6 ph.& d€n vi kb6ng cO gl. dfly no l~h ra ngoai diroc,

. Nh11ng eli oonh bang tay trrii: D6i vm MUng tay choi gioi tht danh bhng tay trru cling gan d~ dang nhu danh blmg tay ph.B.i. B~ cling cO tM danh nhilng cu nhN bhng tay trW, neu kMng th6y 'qua kh6.

TOi khong n6i rang chi co each nay m6i dira ban tdi thanh c6ng. T6i dua no ra nhir mOt giA txi 1&1 nhat d6i vCIi nhl1:ng ngt1CJi dang hOC hOi, va cho nhl1ng llgu'Oi dA choi [!iu neu cae phirong phap cua ho tIueu hieu qua M ho ap dung mon phuong pMp mol.

HQ sa mAt vw ba tu"An d~ t$p du¢ nhttilg 8 bu&: ~ t~n sf! gitip cho Mt eli ai ce mOt tM dUllg hoan Mo.

. sUe mana cila thi! dUng t6t: NA'u d\tng va danh dung each nhir da hu&tg dAn troo cMy thl hAu het tay choi 1180 cung' d.¢ du(,1C sire .nanh lCin lao trong ell danh,

MOt be trai 16 tu6"i, nell dung dung cich c6 tht! danh mOt qua golf xa he1n mOt DgUC1.i dim ong khoe nMt mil c6 the dd'og sai •. T~t ci sUe manh cia cau ta duQc su dung trong

. nhitng duCtng bi true tiep va khi It1c cia bAp thit khOng hi mAt. C6 00 Kaarius, mOt tay chen hi da bay bttom co thi da:nh nh1lng ell manh nhu Mt l.V tay choi noo khk. Th~ rna c6 ta My con trong hra tutii dOi mU'di, thllp 00, b,ri can l$lg tOi 54kg 480. Kh~ng co van ~ hAp tblt chi cO v6n d'6 suc menh trt,"c tiA'p vB duog each,

- Ktim scat s~ manh: Vill tM ddng itAy, b4D c6 tbi !dIm soat suc· lWJllh mOt each cbinh :xac. sac manh ella ell danh thuClng du(,fC kifun sOOt hOi chf~u dSi khi du dUa cAy co hon ,18 bbg sUe manh cUa cti th1J.t.

. CI1u thl!ot: MOt chiee cau "V1lng chk" tl$ IA quan trQng. TOi khuyen n~n dtmg hai loai ci1u, mgt loai dl dAnh~ung' cU "bi chet" ctl ]6i va gib sa khOng c6 CIi "AM Qu6C" va mQt 1~ dl dru1h nhllng cd gi'lt hCli. Ti)j khuytm nhir v~y khOng phSi d~ 10(li bO each Me cau, mOt kieu duQc cac tay chdi bi da n6i tieng n.M"t sU' dung <.Au thOng tb utlng 1A cau kh6a ~g ng6n cai .va ng6n tro (xem hinh 1M). C'au nay dUQ(: ri, d1,lng trong tat ci moi Ideu danh nhdng khuytft di4!m obO cUa hai IDl;li caQ nay Ii! dAu CC1 danh v30_ git1a hoi)c t~n qua bi tM bAn tay tl1 nbien cong Jen dl cau cao hon vA nhu v~.y thI cau se Mm phan VIlng ch.Ac va d~ b] rung hon, Kie'u cau nay kh6 ha tM"p dd dBnh nhirng' cti git1t h'6i. VI the', tOi khu~n Dim m.i'a I;,U m¢t ehut 101;li cau nay bAng each co ngrin tay gil1a vso du(li long ban tay . .8{m se ngli'C nruen tMy S11 fch lQi cua n6 (xem hinh 18B>.

96

,/

DO coaa:

~N etW.t mAl ~ aft ro 1RJOC;, (iN3 WwG oW«> ~

~

e"-'~"

.

--

'I'ru'ac khi danh ~ hily tinh ky duang hi cua mlnh, tim tb~ gom hi d~ ban di dtt<JC nhieu di~m. N~u ban khOng dl1<JC di~m th~ hi sl! nAm trong v1 thl! djeh thli kho dirnh han,

o

XQAY MAY NG6N CHAN PHAI RA PHIA NG0.6.1 MOT CHLrr DUNG XOAY OOT CHAN vAo TAONG

eACH Dt1NG KHI DA CUI xlXiNG

HAy NHiN ll-IANG TR~N CAY co vA QUA 51 TRONG DUONG CUA CU OANH

eACH oUNG THONG THlIClNG NHUNG xAu olING oONG CHANG HANG NHL1 TH~ NAY

98

-

CIJ~ LA eACH DI1NG xAU

Lo9i ci\u nay du:QC dung khi db C(1 danh v80 dUlti tntng tAm cUa qua bi. wp elu rod (xbe tay) dbg d' dAn.h ilhllng cti "hi ch6t" ell 161 d' gib ga khi dlu cd d8nh vao gilla hote tran tnmg tAm cda qua bi (xem hlnh 19 A,B,e).

Throi dAy lil cacn lam cAu rna:

~ D~ng Me 1: Xbe ban tay d~t sA"p trl!n m.q.t ])b, gill ch(\t g6t ban tay (hlnh 19A).

~ EJ~ng tdc: Rllt cac ng6n tay l~n, <fAu ng6n tRy dl! manh tr8n vBi, cac ng6n tay vAn xOe ra (xem hlnh 19 B).

~ ~"8 tdc 3: N 4ng &iu ng6n tay c8.i. J~n m~t chtit, lam thanh mOt chll V gilla ng6n aU va ngen tro. D~t cay cc vao ehll V nay sao cho cSi M cU.a hai ng6n d'y gill cM,t cAy C(f (xem hinh 19C).

- CU ddn.h: BAy giCl' ban dang a vao vl thIdA' Mp tay truCSc d~ dang du dua nhu ~ qui 1~ ~ng hO, k6 tft' cUi chi) d~n ban tay. ~ tay co nit, hoac vi,Ul cuom tay, 1"..8c ng6n tay hudng va san nha, nhung chi cong m¢t chti* chung quanh cAy co. S1J' chuy6n dOng cWl cAy co: met phan Be nAm trong cUcbn tay vil mOt pbAn trong bAp tay tnt&:. Khoimg clch til dAu co d6n "can tay" dM chang 8 d6n 10 inches (20dA"n 25cm) d~ danh nh\lng cti thong thirong M khi nit co

!~ dimg qua dAi.

- Cu "loi-xuyen. ": M¢t eu danh hay, theo Thomas J, Gallaphe, IS. mOt cu danh th$n trong ehfnh de. Kh6ng phii.i 18. cii gitlt. CAy co "chay", Wi phfa tn10c mOt each tron tru, em Iii. Dr nhien, du dd duQc ki~m soat blri sue n$ng cua qua hi, nhirng cAy eel cUng khOng diXng ll;li khi dAu Cd dap vao qua hi. DAu co tim each xuyan ngang qua hi (uhu m¢t tay chdi golf dA n6i) nghia Ia n6 di xa hon nm qui bi nam (xem hlnh 20). Vil ,1chi ma cAy Cd bi ki~m soat va toe I\lC thl khong c6 each nlw ngu:bi chdi I¢ khOng c6 tim danh ch$m JIili.

- eu kM: C6 mOt cu drum ngAn ben nhon ma ngubi Phap gQi 18. "cu kho" th\!Crng duQC dung trang mQt vai tn1<mg hop, Thf du khi qua hi chd nhm t~a vac bang va ban muon dAnh mOtcugib gQ. ben nhon va ~ng g6c. "Cli khO" ta mc)t ell danh v6i mOt ehUt "lei xuyim".

~ Cu ddn.h udo gilla qua. bi di. co m"t qua bt "eM-. Trong mOt cd danh V80 gills bi (~u cd d$p vao gills hi) sau khi vU\lt khoi qua bi nAm, dAu co co khuynh hudng dam xu6ng vm ban vi khi cay co tie'n tdi thl can C(I di Mn cao thuc vao long ban tay ~m CO va han tay biit dAu co lai (xem hmh 21). eli "16i xuy~n" hay la cam giac cAy (:(1 di xuy~n qua qua bi, 18. cu ni't can thie't M cu gil1t h(:\i h* cd 16i d~t duQc Mt qua. Gil danh chinh X8.c khOng pbru 18. cu bua (cu khO) n~ txir trong nhUng tnri:lng hop dae bi(tt. Thl1c stt n6u ban e nglili khi danh nhUng cti gitlt h'hi thl ban sa tMy d~ dang hen khi ban c6 gAng dung dau co ddy qua hi chu voo q UB hi do. C6 th~ ban khOng lam duQC nhtr v$y, nhtrng ban sa c6 eli "16i xuyen" va mOt ep pM "gi¢ h~i" dep mAt. N€u di1u cd danh vao dudi trung tam CUB bi chu, nhung khOng qua tM'p d~ lam hOng cd danh thl ell gil1t h'Oi sa khOng c6 ep ph~.

99

ft.. c.fu "ThY KItO;'" Tl'IOM ~ 'tltO' vA IIGdH d ..

", W\"T i:loV!. 'fA'!" lEN ~·CAI:~lC'5r.1l:A

. (

B. ~ti i/.y CC>tjG l~K tlH1I1IG 11tiON ..... '1' cK'ciIs. ~ I'll';' !Nt.

a. ,..¢t lOo'\L ciU TAY ~ 0:. il-lIiN· e.,o('lIH C~ I\tI.:n.,;; ol -e:>A'I1H' I<f6.

C. f).lli cd b~l 1'R1iti t-lINH Ollr V ,flO R.A ~. o.f;:, /tooN eN yl, fiGON "1"lO:d.

- Nguy~n nhan. gdy 1'0 nhi1ng eli dtmh sai: C6 tM n6i rang nhllng ell danh sai d~u do mOt trong hai nguytln nhAn sau dAy: d8nh v~ bi c;:hu qua thd"p, hoac nang can can co ngay khi d8nh M c6 gang danh tMp sau d6. C6 th~ dAnh mot cu gii,tt h'6i dlilP vdi mOt <fAu co khOng mm ph4'n n~u dWlh m(lt CJich chfnh xSc. Khi ban dWlh hong thl 99% la do eli dAnh cda ban chd kbOng phai do dAu co. IfAu h€t- nh11:ng cu dAnh sai (ell nhOi git1t h~i hO$C cd l6i ~u do danh qua hi qua gl1n thAnh ban rna ra,

- Nhang eli danh tang di'ln va giam ddn tde d~: Bdy gits den mOt di~m quan trong kMc. MOt eli danh khac chfnh tic phru dUIje

tht1c hi~n "tang db" (nhu trang ttl ereseando trong am nhac), nghIa Ia gia tAng t6c dO cho Wi khi dung vao qua bi. N€u cfJ.y co di dQng vdi m¢t ti It) gia tAng (hoac khOng giam bm;). thl khi ddu 'co dung vao qua bi, ct1 danh ~ c6 hi~u qua. N€u ban "d~ danh" cU dAnh nhu dan chen golf thU'CJng n6i, hoac ban rut lui, hose dt! "ml;lc tinh" th1 t6c di) ell d4nb sa gi8m dan (nhir trong am nhac g'Qi III dinimuendo) vA cti danh sa mA't hi~u qua c6 cti gio ga lai, vi 51! nan chi ella ngUl1i chdi nen toe d¢ giam bOt dA bien thanh mOt cd 16i dang buen. TAnh nhiit nhat vi. SQ dAnh qua hi do di qua xa, sa lam cho ban ph8i "d~ danh" eli danh.

100