Professional Documents
Culture Documents
2-31 AΦIEPΩMA
Iστορία των ελληνικών
χαρτονομισμάτων. Mια πο-
λυκύμαντη πορεία απ τον
πρώτο «Φοίνικα» στη σημε-
ρινή διεθνή μας ένταξη.
Πρώτες τράπεζες και χαρ-
τονομίσματα. Mε δυσπιστία
αντιμετωπίσθηκε το νέο ν-
μισμα επί Kαποδίστρια, ενώ
σήμερα κυριαρχεί. Tο πρώτο ελληνικ
χαρτον
μισμα των 50 φοινίκων εξεδ
θη στην Aίγινα την 1.7.1831 απ
την Eθνική Xρηματιστική Tράπεζα,
Tο εκδοτικ προνμιο της η οποία ιδρύθηκε το 1828 και λειτούργησε έως το 1834.
Iονικής. Tο Eλληνικ Δημ-
Tο κοιν δυσπιστεί
Tο κοιν τα αντιμετώπισε με δυ-
σπιστία και κυκλοφρησαν περιορι-
σμένα ακμα και μετά την άφιξη του
Oθωνα. H Eθνική Xρηματιστική Tρά-
πεζα διέκοψε το 1834 γιατί συνδέθη-
κε άμεσα με το δημσιο ταμείο.
Mετά μακρές διαπραγματεύσεις ι-
δρύθηκε το 1841 η Eθνική Tράπεζα
της Eλλάδος η οποία, μετά εννέα μή-
νες, κυκλοφρησε τα πρώτα τραπε-
ζογραμμάτια, τυπωμένα στη Γαλλία
λιθογραφικά και επί της μίας ψεως.
Στη συνέχεια παράγγειλε μέσω Eϋ-
νάρδου, νέα τραπεζογραμμάτια που
κυκλοφρησαν το 1847, τυπωμένα ε-
πί των δύο ψεων, σε χαλύβδινες
πλάκες. O Eϋνάρδος, πως και ο Γε-
ώργιος Σταύρου –που τοποθετήθηκε
πρώτος διευθυντής της τραπέζης–
ήσαν εκ των ιδρυτών και πρώτων με-
τχων της Eθνικής.
Tο 1848 λγω, κυρίως, πτώσεως
των εξαγωγών σταφίδας, που ήταν
συνέπεια ευρωπαϊκής κρίσεως, επι-
βλήθηκε η αναγκαστική κυκλοφορία,
δηλαδή ανεστάλη με κρατική έγκρι-
ση η εξαργύρωση των τραπεζογραμ-
ματίων με πολύτιμο μετάλλο. Mέσα
στον ίδιο μως χρνο ήρθη η ανα-
γκαστική κυκλοφορία.
Oι αξίες που κυκλοφορούσαν ήταν
500, 100, 50 και 25 δραχμών. Aυτές
συμπληρώθηκαν με αξία των δρχ. 10
που τυπώθηκαν επίσης στη Γαλλία
και κυκλοφρησαν το 1848 με επι-
Συνέχεια στην 4η σελίδα Xαρτονομίσματα των δέκα και εκατ
δραχμών της Eθνικής Tραπέζης της Eλλάδος. H εκτύπωσή τους έγινε στη Nέα Y
ρκη.
Συνέχεια απ
την 3η σελίδα κυκλοφορία. H Eλλάς τελικά εφάρ- γκου - δραχμής απ 167 προς 100 το H νομισματική κυκλοφορία συνδέ-
στασία του Γάλλου οικονομολγου μοσε τη συμφωνία της Λατινικής 1897 να φθάσει σε 99,90 προς 100 το θηκε με τον χρυσ καννα, με σχέση
Λεμέτρ, μετέπειτα βασιλικού επιτρ- Eνώσεως το 1873 για να δεχθεί «ει- 1910 και να οδηγήσει στη νομισματι- Λίρας Aγγλίας προς τη δραχμή 1 Λί-
που της Eθνικής Tραπέζης. σβολή» –λγω διμεταλλισμού– αργυ- κή μεταρρύθμιση του 1910 (ΓXMB). ρα Aγγλίας = δρχ. 375. H παγκσμια
Tο 1864, με την ενσωμάτωση των ρών απονομισματοποιημένων γερ- Aκολούθησαν οι Bαλκανικοί Πλε- κρίση ανάγκασε την Eλλάδα να εγκα-
Iονίων νήσων, η Iονική Tράπεζα μανικών νομισμάτων και αναγκάστη- μοι, ο A΄ Παγκσμιος Πλεμος, ο Δι- ταλείψει τον χρυσ καννα το 1931
(1839) προστέθηκε στο ελληνικ κε να απαγορεύσει την κυκλοφορία χασμς και η εθνική τραγωδία του και να απαγορεύσει την κατοχή συ-
τραπεζικ σύστημα και διατήρησε το άλλων νομισμάτων πλην της Λατινι- 1922. Λίγους μήνες πριν απ την κα- ναλλάγματος το 1932.
εκδοτικ της προνμιο (μέχρι το κής Eνώσεως (1876), αλλά η αυξημέ- ταστροφή του 1922 ο ττε υπουργς Eπίσης δραχμοποίησε υποχρεωτι-
1920) που είχε για τα νησιά του Iονί- νη δαπάνη κοπής των νέων νομισμά- Oικονομικών Πρωτοπαπαδάκης δι- κά τις καταθέσεις σε συνάλλαγμα.
ου. Oι δύο, πλέον, εκδοτικές τράπε- των και ο Pωσοτουρκικς πλεμος χοτμησε το χαρτονμισμα και το Tην ίδια περίοδο η πολιτική κατάστα-
ζες θα αναμειχθούν στη χρηματοδ- επανέφεραν την αναγκαστική κυ- δεξι ήμισυ ανταλλάχτηκε με ανα- ση ήταν ιδιαίτερα διαταραγμένη (θά-
τηση του Δημοσίου με τρπο θετικ. κλοφορία το 1877. γκαστικ δάνειο. Hταν μια παγκ- νατοι πολιτικών, κινήματα, επάνοδος
Mε την προσάρτηση της Hπειρο- σμια δημοσιονομική πρωτοτυπία. Tο βασιλείας, 4η Aυγούστου). Tέλος ο
Eφαρμογή συμφωνίας θεσσαλίας (1881) ιδρύθηκε η ομώνυ- ίδιο μέτρο εφαρμστηκε το 1926 αλ- Πλεμος, η Kατοχή.
μη τράπεζα που εξέδωσε χαρτονομί- λά για το ένα τέταρτο του χαρτονο-
Tο 1867 η Eλλάς αποδέχτηκε αρχι- Xρειάζονται πολλές σελίδες για να
σματα για τις νέες ελληνικές περιο- μίσματος.
κά και προσχώρησε το 1868 στη Λα- σκιαγραφήσει και μνο κανείς τα
τινική Nομισματική Eνωση, μια συμ- χές. χρνια αυτά. Σαν συμπέρασμα θα
φωνία για κοιν νμισμα (νομίσματα Διανύουμε, ήδη, την αμφιλεγμε-
O χρυσούς κανών παραμείνει η λεηλασία της ελληνι-
ίδιου βάρους και καθαρτητος σε νη περίοδο Xαριλάου Tρικούπη και Tο 1928 ιδρύθηκε η Tράπεζα της κής παραγωγής, η ανείπωτη πείνα
χρυσ και άργυρο –διμεταλλισμς–) του «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» που Eλλάδος (Kεντρική Tράπεζα) που α- και ο θάνατος και η αδούλωτη ψυχή
μεταξύ Γαλλίας, Iταλίας, Bελγίου και είχε, ουσιαστικά, προδρομολογηθεί. νέλαβε το εκδοτικ προνμιο απ του Eλληνα που έμεινε ρθια. O
Eλβετίας (δεν θυμίζει Mάαστριχτ και Eγιναν θετικές προσπάθειες οικονο- την Eθνική Tράπεζα. Aρχικά χρησι- Φραγκλίνος Pούσβελτ είπε για την
κοιν ευρωπαϊκ νμισμα;) αλλά α- μιών, αλλά μεσολάβησε ο «άτυχος» μοποίησε χαρτονομίσματα απ το α- Eλλάδα:
νέστειλε την εφαρμογή της συμφω- πλεμος του 1897 με αποτέλεσμα πθεμα της Eθνικής με ημικυκλική «H Eλλάδα αντέταξε στις απάν-
νίας λγω εκτάκτων αναγκών που την εγκατάσταση του Διαρκούς Oι- κκκινη επισήμανση «Tράπεζα της θρωπες μηχανές του πολέμου και
προέκυψαν απ το Kρητικ ζήτημα. κονομικού Eλέγχου –ένα είδος ΔNT Eλλάδος». Tο 1932 κυκλοφρησε δι- στους ψυχρούς υπολογισμούς της
Oι οικονομικές επιπτώσεις συ- της εποχής–, που μεταξύ άλλων, ε- κά της χαρτονομίσματα των δρχ. 500 στρατηγικής απλώς και μνο την ά-
μπληρώθηκαν με νέα αναγκαστική πέτυχε ώστε η σχέση γαλλικού φρά- και 5.000, τυπωμένα στις HΠA. γρια έμπνευση της Eλευθερίας».
TA XAPTONOMIΣMATA με τη σύγ-
χρονη περίπου μορφή των, είναι
επινηση των νεωτέρων χρνων.
Περίπου, δύο χιλιάδες τριακσια
χρνια απ τα νομίσματα των Λυ-
δών, η Tράπεζα της Στοκχλμης
θέτει σε κυκλοφορία, το 1662, τα
πρώτα της τραπεζογραμμάτια και
ακολούθησαν οι άλλες χώρες της
Eυρώπης και του κσμου ολκλη-
ρου.
Tα χαρτονομίσματα ήσαν, κατ’
αρχάς, μια γραπτή υπσχεση της
τραπέζης τι θα καταβάλει στον
κομιστή «επί τη εμφανίσει» το α-
ναγραφμενο ποσ σε χρυσά ή
αργυρά νομίσματα, τα οποία είχε
προηγουμένως καταθέσει σ’ αυ-
τήν. H έλλειψη μως χρυσού και
αργύρου για την κοπή νομισμά-
των, αφ’ ενς, και αφ’ ετέρου η
αυξανμενη εμπιστοσύνη προς τις
τράπεζες, καθιέρωσαν τα τραπε-
ζογραμμάτιά των ως γενικ ανταλ-
λακτικ μέσο, αποδεκτ στις συ-
ναλλαγές.
Στην Eλλάδα, τα χαρτονομίσμα-
τα εμφανίζονται ταν ο Iωάννης
Kαποδίστριας κατά τον Iούνιο του
1831, για να μην επιβάλει και νέ-
ους φρους απεφάσισε διά του
ψηφίσματς του KZ/17.6.1831 την
εκτύπωση χαρτονομισμάτων των
5, 10, 50 και 100 φοινίκων συνολι-
κής αξίας 3.000.000 φοινίκων, απ
την Eθνική Xρηματιστική Tράπεζα
που είχε συσταθεί ήδη απ το
1828, αμέσως μετά την άφιξή του.
H Eθνική Xρηματιστική Tράπεζα
διαλύθηκε το 1834. Oσα μως χαρ-
τονομίσματα είχαν μπει σε κυκλο-
φορία και είχαν παραμείνει στα χέ-
ρια κομιστών απεσύρθησαν το
1835.
Συνέχεια απ την 7η σελίδα τίτλο Eθνική Tράπεζα της Eλλάδος. π.χ. 9.350, οι υπογραφές του Λογι- καθώς και η προειδοποίηση τι η
φρησαν στις 29/5/1842 και τα Tα γραμμάτια της A και B εκδ- στή, του Aρχιταμία, του Διευθυ- παραποίηση τιμωρείται με ισβια.
50δραχμα στις 14/8/1842. Tα γραμ- σεως κατασκευάσθηκαν στο Παρί- ντού και του Bασιλικού Eπιτρπου, H Eθνική Tράπεζα, μαζί με την Iο-
μάτια της A΄ εκδσεως φέρουν τον σι. Kαι κατά την στιγμή της παρα- του οποίου ο τίτλος έμπαινε με νική και την Tράπεζα Hπειροθεσ-
τίτλον EΛΛHNIKH TPAΠEZA διτι δσεως στον πελάτη συνεπληρώ- σφραγίδα γιατί είχε παραλειφθεί σαλίας, εξέδωσε το 1885 και κερ-
στον πρώτο κανονισμ της τραπέ- νετο, με το χέρι(!), η αξία αριθμητι- κατά την εκτύπωση. ματικά γραμμάτια 1 και 2 δραχμών
ζης αναφέρεται ως Eθνική Eλληνι- κώς, π.χ. 50, η ημερομηνία συστά- Eπίσης ανεγράφετο και η ένδειξη A και B εκδσεως, έναντι δανείου
κή Tράπεζα, ενώ απ την B έκδοση σεως της τραπέζης, 30 Mαρτίου σε ποιο βιβλίο κατεχωρήθη, σε 11.000.000 δραχμών προς το κρά-
και εφεξής φέρουν τον οριστικ 1841, ο αριθμς του γραμματίου ποια σελίδα και σε ποια γραμμή(!) τος. Tο εκδοτικ προνμιο διατή-
ρησε η Eθνική Tράπεζα μέχρι το
1928, οπτε ιδρύθηκε η Tράπεζα
της Eλλάδος, η οποία και το παρέ-
λαβε.
Kατά τη διάρκεια του εκδοτικού
της προνομίου (1841 - 1928) η Eθνι-
κή Tράπεζα έθεσε σε κυκλοφορία:
5δραχμα: 6 σειρές, 10δρχμ.: 10 σει-
ρές, 20δρχμ.: 1 σειρά, 25δρχμ.: 12
σειρές, 50δρχμ.: 6 σειρές,
100δρχμ.: 14 σειρές, 500δρχμ.: 11
σειρές, 1.000δρχμ.: 5 σειρές και
5.000δρχμ.: 1 σειρά.
Kερματικά γραμμάτια μιας και δύο δραχμών, της Eθνικής Tραπέζης το 1885. Iονική Tράπεζα,
1840-1920
Tα Iνια νησιά, λγω της επικαί-
ρου θέσεώς των έγιναν κατά και-
ρούς στχος διαφρων κατακτη-
τών, μέχρι το 1864 οπτε παρεχω-
ρήθησαν στην Eλλάδα.
Tο 1818 εισάγεται ως βάση του
νομισματικού συστήματος το ισπα-
νικ τάλληρο (δίστηλο ή κολονάτο)
και υποδιαιρέσεις του το διβολον,
ο οβολς και το ημιβολον, που
φέρουν την ελληνική επιγραφή Iο-
νικ Kράτος. Tο 1825 εισάγεται το
αγγλικ νμισμα. Oι συναλλαγές -
Kερματικά γραμμάτια της Eθνικής Tραπέζης που κυκλοφρησαν το 1897. μως εξακολουθούν, κατά κύριον
Tράπεζα
Hπειροθεσσαλίας,
1882-1899
H προσάρτηση των περιοχών
της Hπείρου και της Θεσσαλίας το
1881 καθώς και η προετοιμασία και
η κινητοποίηση του στρατού κατά
τα προηγούμενα έτη, δημιούργη-
σαν τεράστιες δαπάνες, για την
κάλυψη των οποίων η κυβέρνηση
συνήψε εθνικ δάνειο 120.000.000
δρχ. με μιλο κεφαλαιούχων, οι ο-
ποίοι ζήτησαν ως αντάλλαγμα να
τους χορηγηθεί το δικαίωμα ιδρύ-
σεως τραπέζης που θα είχε και το
αποκλειστικ προνμιο εκδσεως
και κυκλοφορίας τραπεζικών
γραμματίων στις περιοχές αυτές.
Eτσι το 1882 ιδρύθηκε η Προνομι-
ούχος Tράπεζα Hπειροθεσσαλίας
με έδρα το Bλο.
Kατά το 1885 εξέδωσε, μαζί με
την Eθνική και την Iονική Tράπεζα
κερματικά γραμμάτια έναντι δα-
νείου 3.500.000 δραχμών προς το
κράτος. Mεταξύ δε των ετών 1882
και 1885 ίδρυσε και υποκαταστή-
ματα στην Aρτα, στη Λάρισα, στα
Tρίκαλα, στην Kαλαμπάκα και στον
Aλμυρ.
H δράση της μως ήταν εξ αρ-
χής υποτονική. Xαριστική βολή
στην ύπαρξή της αποτέλεσε ο θά-
νατος του ιδρυτού της Aνδρέα
Συγγρού, τον Φεβρουάριο του
1899, που έσβησε και την τελευ-
ταία ελπίδα αναζωογονήσεώς της.
Tον Δεκέμβριο του 1899 συνεχω-
νεύθη με την Eθνική Tράπεζα,
Xαρτονμισμα 100 δραχμών (1888) τυπωμένο στη Γαλλία. Tράπεζα Hπειροθεσσαλίας. στην οποία περιήλθε και το προν-
μιο της εκδσεως τραπεζικών
γραμματίων.
Tράπεζα Kρήτης,
1899-1919
Mε την Eπανάσταση του 1895-
1897 η Kρήτη πλησίασε στην ένωση
με την Eλλάδα. Aλλά ο άτυχος ελ-
ληνοτουρκικς πλεμος του 1897
ανάγκασε τους Kρήτες να δεχθούν
την πρταση των Mεγάλων Δυνά-
μεων, Aγγλίας, Γαλλίας, Pωσίας και
Iταλίας, για αυτονομία και χι ένω-
ση. Tο 1898 διορίσθη πρώτος Yπα-
τος Aρμοστής Kρήτης ο Πρίγκιψ
της Eλλάδος Γεώργιος. Tο 1908 οι
Kρήτες εκήρυξαν την ένωση, η ο-
ποία οριστικοποιήθηκε μετά τον νι-
κηφρο πλεμο κατά των Tούρ-
κων, το 1913.
Aπ τα πρώτα μέτρα που έλαβε ο
Πρίγκιψ Γεώργιος, μλις έφθασε
στην Kρήτη ήτο και η δημιουργία
τραπέζης για την ανάπτυξη της οι-
κονομίας.
H Tράπεζα Kρήτης ιδρύθηκε το
Eκατοντάδραχμο της Iονικής Tραπέζης του 1914. 1899 και της παρεχωρήθη το απο-
Eυνοϊκ υπμνημα
Πρέπει να σημειωθεί σαν παρέν-
θεση τι το 1814 έτος οριστικής
διαδοχής της γαλλικής κυριαρχίας
η οποία ερήμωσε τον φυσικ πλού-
το των Iονίων νήσων (υλοτομήθη-
καν ακμη και τα ελαιδενδρα για
θέρμανση) υπήρχε και εκεί στεν-
τητα κυκλοφορίας νομισμάτων –-
πως και σε λη την περιοχή της
Aνατολής (Levant) με κύρια κυκλο-
φορία Mεξικανικών Kολονάτων και
Tαλλήρων Mαρίας Θηρεσίας. H με-
γάλη φτώχεια που προέκυψε ανά-
γκασε τον ανώτατο διοικητή να μει-
ώσει ακμη και τους φρους. Πα-
ράλληλα η προσπάθεια προωθήσε-
ως του αγγλικού νομίσματος δεν ε-
πέτυχε παρά μνο σε μικρή κλίμακα
μετά το 1830. O διάδοχος του λρ-
δου Nugent σερ Howard Douglas ή-
ταν αρχικά τελείως αρνητικς και
διακήρυξε την αντίθεσή του με τις Δεκάδραχμο της Iονικής Tραπέζης μετά την απελευθέρωση των Iονίων Nήσων το 1864.
προσπάθειες που έγιναν, αλλά σύ-
ντομα, αντιμετωπίζοντας την πραγ- νύμων Eταιρειών στο Kράτος των κους και δικαίωμα εκδσεως τρα- σελλίνι). Tο 1844 η τράπεζα συνδέ-
ματικτητα, εξετίμησε τις προσπά- Iονίων νήσων, δημοσιεύθηκε το Kα- πεζογραμματίων (προνμιο για την θηκε με τον Banking Act που αφο-
θειες του προκατχου του και υπέ- ταστατικ (Prospectus) για την ί- περιοχή) για περίοδο 20 ετών, ση ρούσε και τη Tράπεζα της Aγγλίας.
βαλε στο Λονδίνο υπμνημα για τη δρυση τραπέζης με κεφάλαιο Λιρών και η διάρκεια της τραπέζης. Nομι- Tο πρώτο έτος λειτουργίας της α-
δημιουργία τραπέζης (United Ionian 100.000. (4.000 μετοχές προς Λίρες κά προβλήματα που προέκυψαν ε- πέφερε κέρδη Λιρών 4 0.004 και μέ-
States Bank), πιστωτικής και εκδο- 25 εκάστη) με συμμετοχή και κατοί- πιλύθηκαν με έγκριση της Bουλής ρισμα 3%.
τικής. Mεσολάβησαν πολλές και εν- κων των νήσων, οι οποίοι, μως, με κάποια σύνδεση με τον νμο του Mια τελευταία παρατήρηση. Aπ
διαφέρουσες –για τον ερευνητή– δεν ανταποκρίθηκαν. 1837, σον δε αφορά το εκδοτικ την παρατήρηση των συλλεκτικών
διεργασίες, μία απ τις οποίες ήταν προνμιο η αρχική πρβλεψη ορίου πλέον πρώτων τραπεζογραμματίων
η δυσπιστία των Eλλήνων πολιτικών O τελικς νμος μέχρι το 50% του κατατεθειμένου συμπεραίνει κανείς τι τα τραπεζο-
των νήσων, πιθαντατα εκπορευ- κεφαλαίου διευρύνθηκε στο 100% γραμμάτια εκδίδονταν ad hoc με υ-
μενες απ τα υπάρχοντα συμφέρο- Tον Oκτώβριο του 1839 δημοσι- του κεφαλαίου (21.6.1843). πογραφές και ημερομηνία συμπλη-
ντα (έμποροι - τοκογλύφοι). εύθηκε απφαση της Bουλής για τη Στις 2 Mαρτίου 1840 κυκλοφρη- ρωμένες με μελάνι (drafts). Aκμη
Tο 1837 (23 Oκτωβρίου) δημοσι- σύσταση της Iονικής Tραπέζης (χω- σαν τα πρώτα μεταλλικά νομίσματα και πολύ μεταγενέστερα τραπεζο-
εύθηκε, μετά τη δημοσίευση νμου ρίς τις λέξεις United States) με 15 της Iονικής Tραπέζης (αποδείχτη- γραμμάτια παρουσιάζουν την ίδια
για την ίδρυση και λειτουργία Aνω- άρθρα και μετχους Aγγλους υπη- καν λιποβαρή ως προς το αγγλικ εικνα.
Tο υποκατάστημα της Iονικής Tραπέζης στο Aργοστλι κατά τις αρχές του αιώνα. H λειτουργία του ξεκίνησε στις 10 Aυγούστου 1840.
Eυρεία διάδοση
Tο σύστημα κυκλοφορίας ήταν α-
πλ και πολύ πρακτικ, γι’ αυτ και
πολύ σύντομα έσπευσαν να το υιο-
θετήσουν και άλλες εθνικές κοιν-
τητες (Aρμενική, Iσραηλιτική), ακ-
μη και μεγάλες ιδιωτικές επιχειρή-
σεις: Oποιος χρειαζταν κέρματα μι-
κρής ονομαστικής αξίας, απευθυν-
ταν στην εκκλησία, έδιδε ένα μετζίτι
(χρυσ νμισμα της εποχής) και ε-
λάμβανε αντιστοίχως ονομαστικής
αξίας «μπιλιέτα». Oταν πάλι κάποιος
συγκέντρωνε πολλά «μπιλιέτα», η
εκκλησία παίζοντας τον ρλο εκδο-
τικής τράπεζας, τα εξαργύρωνε, κα-
ταβάλλοντάς του την αξία τους σε
χρυσά νομίσματα. O θεσμς των
«τοπικών νομισμάτων και χαρτονο-
μισμάτων» λειτούργησε απρσκο-
πτα και ευεργετικά για 40 σχεδν
χρνια. Tο 1908, μως, με την επι-
κράτηση των Nεοτούρκων, ήλθε το
πρώτο πλήγμα. Aλλωστε, τα οικονο-
μικά της αυτοκρατορίας είχαν βελ-
τιωθεί σχετικά και νέα κέρματα μι-
κρής ονομαστικής αξίας κυκλοφο-
ρούσαν στην αγορά. Tο τελειωτικ
κτύπημα επήλθε λίγα χρνια αργτε-
ρα με την έκρηξη του A΄ Παγκοσμίου
Πολέμου, που άλλωστε έδωσε και το
σύνθημα των διωγμών των Eλλήνων
της M. Aσίας με την τραγική κατάλη-
ξη του ξεριζωμού τους. Oι Eλληνες,
που επί αιώνες έζησαν και εδημιούρ-
γησαν σε λες τις γωνιές της M.
Xαρακτηριστι-
Aσίας, υποχρεώθηκαν να εγκαταλεί-
κά χαρτονομί-
ψουν τις προγονικές εστίες τους με σματα «Mπιλιέ-
τον τερατώδη και βάρβαρο ρο της τα» της δεκαε-
ανταλλαγής των πληθυσμών, που έ- τίας του 1870.
θεσε η Συνθήκη της Λωζάννης. Aλλά Kαι τπος εκ-
τα «τοπικά νομίσματα και χαρτονομί- δσεως,
σματα» της Oρθδοξης Eκκλησίας Προύσσα, Tε-
παραμένουν αδιάψευστοι ιστορικοί πετζίκ, Tατάου-
μάρτυρες της εκεί δημιουργικής πα- λα, Σουσουρ-
ρουσίας του Eλληνισμού. λούκι...
O γερμανικ ς στρατ ς θέτει υποχρεωτικά σε κυκλοφορία, το 1941, τα δικά του νομίσματα μετά την κατάληψη της χώρας.
Aξίζει να σημειωθεί τι η κυκλοφορία αυτών των νομισμάτων απαγορευ ταν στην ίδια τη Γερμανία. Στη φωτογραφία ν μι-
σμα των 50 μάρκων.
Oπισθογραφημένη επιταγή ιταλικών τραπεζών που χρησιμοποιήθηκε στα Δωδεκάνησα απ τις ιταλικές αρ-
χές το 1944 αντί χαρτονομισμάτων.
Σάμο τον Mάιο του 1941, με ισοτιμία 6,25 λίρες=100 δραχμές. Eπίσης α-
και οι Iταλοί «στρατιωτικά» χαρτονομίσματα. Eκδ της, μια παράξενη υ-
ως δια την Eλλάδα».
Eνα εντυπωσιακ «χαρτον μισμα» της Kατοχικής περι δου (πάνω και κάτω)είναι το ομ λογο της ΠEEA και
η αξία του δεν είναι σε δραχμές αλλά σε οκάδες σταριού. Tα ομ λογα αυτά κυκλοφ ρησαν στις 5 Iουνίου
1944 και επρ κειτο να «εξοφληθούν το αργ τερο έξι μήνες απ τη μέρα της απελευθέρωσης της χώρας».
κυκλοφ ρησε για πρώτη φορά το 1932 και στη συνέχεια επανεκδ θηκε
H χρυσή λίρα
Tον Aπρίλιο του 1942, οι Iταλοί ε-
κυκλοφρησαν τις «δραχμές» τους
για τα Eπτάνησα, που ετοιμάζονταν
να προσαρτήσουν. O πληθωρισμς
παρλα αυτά, παρέμενε σε σχετικά
χαμηλούς ρυθμούς αφού η Tράπε-
ζα της Eλλάδος, τον Δεκέμβριο αυ-
τής της χρονιάς τύπωσε το αρκετά
λογικ χαρτονμισμα των 10.000
δραχμών. Aλλά και το 1943 η μεγα-
λύτερη αξία που κυκλοφρησε ή-
ταν των 25.000 δραχμών.
Tο 1942-1944 εμφανίσθηκαν και
τα ιδιρρυθμα «ταμειακά γραμμά-
τια διά την συγκέντρωσιν των α-
γροτικών προϊντων». Mε αυτά η
Tράπεζα της Eλλάδος πλήρωνε το
Eνα «Tαμειακ ν Γραμμάτιον» απ αυτά που χρησιμοποιήθηκαν για την αγορά και διακίνηση αγροτικών προϊ ντων. Eίχε εκ- 75% της αξίας των προϊντων και
δοθεί στους Γαργαλιάνους και το ποσ ν και η ημερομηνία ήταν χειρ γραφα. Aξιοσημείωτο, επίσης, τι τούτο φειλε να γί- τα εξοφλούσε μετά τέσσερις μή-
νεται δεκτ απ τον παραγωγ για το 75% της αξίας του προϊ ντος. νες. Tον τελευταίο, μως, χρνο
Xάρτινες μάρκες!
Στο Nαύπλιο επισημάνθηκαν παλιά
χαρτονομίσματα που υπέγραφαν ο
Διευθυντής του υποκαταστήματος
της Eθνικής Tραπέζης, ο Eισαγγελέ- H Eλλάδα απελευθερώνεται. O αθηναϊκ ς λα ς και πάλι ελεύθερος υποδέχεται τα πρώτα στρατεύματα που καταφθάνουν
ας Eφετών και ο Δημσιος Tαμίας. στην πατρίδα. Στη φωτογραφία άγημα του Nαυτικού με επικεφαλής τον τ τε αντιπλοίαρχο Iωάννη Tούμπα.
Στην Kαλαμάτα την ευθύνη εκδσε-
ως χαρτονομισμάτων ανέλαβε «Προ- μπλήρωσε, επίσης, τη σειρά της Kα- μιούργησε ένα ακμη τοπικ χαρτο- Στα Tρίκαλα, ο νομάρχης ζήτησε
σωρινή Λαϊκή Eπιτροπή» και το τοπι- λαμάτας και με χαρτονμισμα των νμισμα, εκδίδοντας και οπισθογρα- την άδεια του τοπικού Γερμανού Δι-
κ υποκατάστημα της Tραπέζης της 200 εκατομμυρίων που κυκλοφρη- φώντας επιταγές σε στρογγυλά πο- οικητή και κυκλοφρησε χαρτονμι-
Eλλάδος και τα επισημοποίησε ο Πα- σε και στην Tρίπολη. σά. Oταν εξαντλήθηκε το απθεμα ε- σμα των 200 εκατομμυρίων τυπωμέ-
ναγιώτης Kανελλπουλος, που έ- Στις 14 Σεπτεμβρίου, μπήκαν οι α- πιταγών, τυπώθηκαν επί τπου και- νο σε πεντοχίλιαρα του 1943. Aντίθε-
φθασε στις 27 Σεπτεμβρίου ως υ- ντάρτες στο Aγρίνιο και ο διευθυ- νούργιες στις οποίες αναγράφονταν τα στην Kεφαλληνία και Kέρκυρα την
πουργς Πελοποννήσου της εν εξο- ντής του υποκαταστήματος της Tρα- και τα ποσά (100, 200, 300, 500 και ευθύνη κυκλοφορίας τοπικών χαρ-
ρία ελληνικής κυβερνήσεως. Συ- πέζης της Eλλάδος, εκών - άκων, δη- 1.000 εκατομμύρια). τονομισμάτων ανέλαβε ο εκπρσω-
πος της εν εξορία κυβερνήσεως, Λέ-
ων Mακκάς.
Mια ακμα περίεργη σειρά χαρτο-
νομισμάτων κυκλοφρησε στη Θεσ-
σαλονίκη, που η κατοχή παρατάθη-
κε μέχρι τα τέλη Oκτωβρίου. Πρκει-
ται για χάρτινες μάρκες που χρησι-
μοποιούσαν οι Γερμανοί στρατιώτες
για μικροαγορές στις καντίνες τους.
Aυτές σφραγίσθηκαν με γερμανική
και ελληνική σφραγίδα και οι Eλλη-
νες υποχρεώθηκαν να τις δέχονται
σε ισοτιμίες που καθριζαν οι γερμα-
νικές αρχές. Στο μεταξύ, στην Aθήνα
κυκλοφορούσαν αγγλικές στρατιωτι-
κές λίρες που αντιστοιχούσαν σε 600
καινούργιες δραχμές. Oι λίρες δεν
καλύπτονταν απ την Tράπεζα της
Aγγλίας, αλλά η ελληνική κυβέρνη-
ση, ανακοινώνοντας τη σύνδεση
δραχμής – «λίρας», κατάφερε να
στηρίξει ψυχολογικά το νέο χαρτο-
νμισμά της.
Tα τελευταία τοπικά χαρτονομί-
σματα κυκλοφρησαν στην Kέρκυρα
τον Δεκέμβριο του 1944, που το υ-
ποκατάστημα της Tραπέζης της
Xαρτον μισμα της μιας λίρας απ εκείνες που χρησιμοποιούσε ο βρετανικ ς στρατ ς ταν έφθασε στην Eλλάδα το 1944. Eλλάδος κυκλοφρησε τρεις αξίες
Πρ κειται για τη λίρα που «συνεδέθη» με τη δραχμή και δημιούργησε ένα πρώτο κλίμα εμπιστοσύνης στην αγορά και γενι- τυπωμένες σε ιταλικά χαρτονομί-
κ τερα στις συναλλαγές. σματα των Iονίων Nήσων.
H Tράπεζα της
Eλλάδος λει-
τούργησε στις 14
Mαΐου 1928. H
Tράπεζα της
Eλλάδος έχει κυ-
κλοφορήσει μέ-
χρι σήμερα τις ε-
ξής τιμές: 50,
100, 500, 1.000,
5.000, 10.000,
20.000, 25.000,
50.000, 100.000,
500.000, 1 εκ., 5
εκ., 10 εκ., 25 εκ.,
200 εκ., 500 εκ., 5
δισ., 10 δισ., 100
δισεκατομμύρια.
Tο τελευταίο, το
100 δισ., εκυκλο-
φρησε το Nοέμ-
βριο του 1944, λί-
γο μετά την απε-
λευθέρωση, α-
νταλλασσταν με
δύο νέες δραχ-
μές και αγραζε
μια μονφυλλη
εφημερίδα της ε-
ποχής.
Ποιτητα - αισθητική
H συχντητα των καθημερινών
συναλλαγών, μας κάνουν να μην
προσέχουμε την ποιτητα και την
αισθητική των χαρτονομισμάτων
μας και μνον ταν βρισκμαστε
σε ξένες χώρες βλέπουμε με προ-
σοχή και κριτικάρουμε αρνητικά ή
θετικά το χαρτονμισμα που έχου-
Xαρτονμισμα των εκατ δραχμών της Eθνικής Tραπέζης της Eλλάδος του 1918. Tην εποχή αυτή παρατηρείται μια αλλαγή στην με στα χέρια μας. H αισθητική ποι-
αντιμετώπιση των θεμάτων που κοσμούν τα ελληνικά χαρτονομίσματα, με θέματα απ ελληνικά μνημεία και έργα τέχνης. τητα των ελληνικών χαρτονομι-
Tα χρώματα
Tέλος, το χρώμα παίζει πολύ με-
γάλο ρλο στην τελική εμφάνιση
των χαρτονομισμάτων, αποφασίζε-
ται δε απ αρχή αυτ που θα κυ-
ριαρχεί στην τελική εμφάνιση. Oχι, Xαρτονμισμα
τι χρησιμοποιείται ένα μνο χρώ- των χιλίων
μα με τις αποχρώσεις του, αλλά δραχμών του
πρωταγωνιστεί το ένα και τα υπ- 1987, αφιερω-
λοιπα το βοηθάνε αισθητικά να ε- μένο στους
Oλυμπιακούς
πιβληθεί και να δώσει το χαρακτή-
Aγώνες. Στην
ρα της απχρωσης σε κάθε χαρτο- κύρια ψη, κε-
νμισμα, που βοηθάει και χρωματι- φαλή του
κά τη διαφορετική του συναλλαγ- Aπλλωνος και
ματική αξία. πίσω ο Nας
H καλλιτεχνική εργασία των χαρ- της Hρας και ο
τονομισμάτων συνηθέστατα είναι δισκοβλος
Συνέχεια στην 24η σελίδα του Mύρωνος.
Aνάγκη ειδικεύσεως
Στην επμενη φάση, εξειδικευ-
μένοι χαράκτες αναλαμβάνουν να
μεταφράσουν τις παραστάσεις σε
μικρά έργα χαλκογραφίας με τη
μέθοδο του Burin (μπιρέν) δηλαδή
χαράζουν σε φυσικ μέγεθος πάνω
σε μεταλλικές πλάκες την πολυ- H Eθνική Tράπεζα της Eλλάδος πως ήταν πριν απ την ενοποίηση των δύο κτιρίων.
πλοκτητα των παραστάσεων. H
συμμετοχή πολλών καλλιτεχνών
είναι αναγκαία και απ την πίεση
του χρνου, που είναι αρκετά με-
γάλος για κάθε παράσταση. Zω-
γράφοι και χαράκτες αναλαμβά-
νουν την επίπονη δουλειά των δια-
κοσμητικών στοιχείων και δαπέ-
δων που τα φιλοτεχνούν χρώμα-
χρώμα χωριστά.
Γνωστοί Eλληνες καλλιτέχνες ε-
ξειδικεύτηκαν και δούλεψαν απ
το 1928 μέχρι σήμερα. Aπ τους
πρώτους ο Mιχάλης Aξελς σχε-
δίασε χαρτονομίσματα απ το
1918, οι μακέτες του εκτίθενται
στο γνωστ μουσείο χαρτονομι-
σμάτων της Iονικής Tράπεζας στην
Kέρκυρα.
Aργτερα διακρίθηκαν ο Kορο-
γιαννάκης, ο Mαστιχιάδης, ο Bε-
λισσαρίδης, ο Oρφανς, ο Aγγελ-
πουλος, ο Στίνης, ο Mατσούκας και
σήμερα εργάζεται μια ομάδα καλ-
λιτεχνών με επικεφαλής τον χαρά-
κτη Γιάννη Πιπίνη, που συνεχίζουν
την προσπάθεια να κρατούν το ελ-
ληνικ χαρτονμισμα σε υψηλά ε- H πλατεία Σολωμού στη Zάκυνθο, ένα απ τα τρία Iνια Nησιά στα οποία επρκειτο να κυκλοφορήσουν χαρτονομίσματα σε
πίπεδα ποιτητας και αισθητικής. λίρες απ την Iονική Tράπεζα και των οποίων έχουν διασωθεί ελάχιστα δοκίμια.
Kέρκυρα. Aποψη της πλης. Tο 1981, ιδρύθηκε στο νησί το Mουσείο χαρτονομισμάτων της Iονικής Tραπέζης.
Aσφαλής μέθοδος Xρωματικ δοκίμιο (πίσω ψη) των 100 δραχμών του 1900 της Eθνικής Tράπεζας απ την Bradbury Wilkinson & Co Ltd,
London. H δυναμικτερη και ωραιτερη Aθηνά των ελληνικών χαρτονομισμάτων.
Ως ασφαλέστερη μέθοδος εκτύ-
πωσης χαρτονομισμάτων θεωρεί-
ται η Intaglio. Mια μεταλλική πλά-
κα (plate) χαράζεται καταλλήλως
και σύμφωνα με το σχέδιο ώστε να
δεχθεί το μελάνι. H πλάκα μελα-
νώνεται και μετά σκουπίζεται ώ-
στε να μείνει μελάνι μνο μέσα
στα χαραγμένα αυλάκια. Tο χαρτί
πιέζεται πάνω στην πλάκα και α-
πορροφά το μελάνι και τα χαραγ-
μένα αυλάκια της πλάκας, μεταφέ-
ροντας έτσι το σχέδιο στο χαρτο-
νμισμα.
H εκτύπωση είναι έντονη, γρα-
τσουνάει λγω του ανάγλυφου
της μελάνης και έχει φαινομενικ
«βάθος». Eπιπλέον οι γραμμές δεν
είναι «κοφτές», πως σε άλλες με-
θδους εκτύπωσης, αλλά εμφανί-
ζουν «τριχίτσες» ή «μουστάκια» ι-
διαίτερα χαρακτηριστικά. Oλα αυ-
τά καθιστούν τη μέθοδο Intaglio α-
ναγνωρίσιμη και τη διαφοροποι-
ούν απ τις άλλες μεθδους εκτύ-
πωσης.
H αναπαραγωγή αυτής της μετα-
λικής πλάκας (plate) είναι σχεδν
αδύνατη απ επίδοξους παραχα-
ράκτες και εδώ στηρίζεται η ασφά-
λεια της μεθδου intaglio. Eλλεί-
ψει πλάκας, τα πλαστά πρέπει να
τυπωθούν με άλλη μέθοδο η οποία
και τα προδίδει εφσον θα διαφέ-
ρουν σημαντικά.
Yπάρχουν βέβαια και άλλες απ-
ψεις. Mερικοί πιστεύουν τι η ο-
μορφιά είναι ο καλύτερος σύμβου-
λος - φύλακας ασφαλείας, ενώ η
πολυχρωμία χρησιμοποιήθηκε απ
πολύ νωρίς για να συμβάλει στην
ομορφιά και την ασφάλεια των
χαρτονομισμάτων.
Eιδικές μελάνες που έχουν
προσδιορισμένες επιθυμητές ιδι-
τητες, ειδικ χαρτί με υδατσημο
που παράγεται μνο για χαρτονο-
μίσματα απ ειδικευμένες ευκαι-
ρίες που το πουλούν μνο σε ορι- Eπάνω. Tο γνήσιο εκατοντάδραχμο του 1870 της Eθνικής Tραπέζης και κάτω το κίβδηλο του 1886 της πέμπτης - έκτης εκ-
σμένους πελάτες και σύνθετες ε- δσεως. H παράταση της κυκλοφορίας αυτού του χαρτονομίσματος είχε ίσως ως αποτέλεσμα την πλαστογράφησή του.
κτυπώσεις ασφαλείας intaglio πά-
νω σε ήδη τυπωμένες τετραχρω- πισφραγίζει λα τα άλλα μέτρα α- πλαστά χαρτονομίσματα εμφανί- λες τις χώρες η κατάσταση δεν
μίες δαπέδου, λα αυτά συνθέ- σφαλείας είναι η αρίθμηση των σθηκαν ευθύς εξ αρχής μαζί με τα βελτιώθηκε παρά μνο με την
τουν το σκηνικ ασφαλείας στην χαρτονομισμάτων, ώστε καθένα α- γνήσια στην Kίνα πριν χίλια περί- προδο στα μέτρα ασφαλείας. Στα
παραγωγή χαρτονομισμάτων. π αυτά να είναι μοναδικ. που χρνια. Παρά το γεγονς τι μέσα του περασμένου αιώνα πολ-
H τελευταία επεξεργασία που ε- Παρ’ λα τα μέτρα ασφαλείας, θεσπίστηκαν αυστηρές ποινές σε λές χώρες έσπευσαν να τυπώσουν
Oι περιπέτειες εν
ς χαρτονομίσματος
Tα επισημασμένα απ
την Tράπεζα της Eλλάδος χιλιάρικα του 1941 και η ασύδοτη δράση των παραχαρακτών
Tου Aλέξανδρου P. A. Tζαμαλή την κυβέρνησή του εγκατέλειψαν
Aρχαιολγου την πρωτεύουσα, καταφεύγοντας
στην Kρήτη. Παράλληλα τα αποθέ-
TO 1939 η ελληνική κυβέρνηση πα- ματα της Tραπέζης της Eλλάδος σε
ρήγγειλε απ την εταιρία Waterlow χρυσ και συνάλαγμα φυγαδεύθη-
του Λονδίνου χαρτονομίσματα των καν μέσω Kαΐρου και Γιοχάνε-
50, 100, 500 και 1.000 δραχμών. Tον σμπουργκ στο Λονδίνο. Για κάποιον
επμενο χρνο τέθηκαν σε κυκλο- άγνωστο λγο αποφασίσθηκε να σω-
φορία λες οι αξίες, πλην αυτής των θούν και σα απ τα χαρτονομίσμα-
100 δραχμών, που καθυστερούσε τα δεν είχαν επισημανθεί, τα οποία
λγω των δυσχερειών που δημιουρ- φορτώθηκαν για αυτ το λγο στο ε-
γούσε ο νεοεκραγείς B΄ Παγκσμιος πιταγμένο επιβατηγ πλοίο «Zάκυν-
Πλεμος. Oταν τελικά έφθασαν και θος». Tο «Zάκυνθος» ανεχώρησε α-
τα 100δραχμα η Eλλάδα βρισκταν π τον Πειραιά συνοδευμενο απ
πλέον σε εμπλεμη κατάσταση, αντι- το τορπιλοβλο «Kυδωνίαι». Tην ε-
μετωπίζοντας αρχικά την Iταλία και Δοκίμιο τελειωμένου χαρτονομίσματος των 100 δραχμών το οποίο αποδέχθηκε η πμενη μέρα, το μεσημέρι της 26-4-
εν συνεχεία και την Γερμανία. Tράπεζα της Eλλάδος, αλλάζοντας μως τα χρώματα. 1941 τα δύο πλοία βομβαρδίσθηκαν
απ την γερμανική αεροπορία και ε-
Eτσι λγω του αυξημένου πληθω-
γκαταλείφθηκαν μισοβυθισμένα στο
ρισμού που δημιουργούσαν οι συν-
λιμάνι της Mονεμβασιάς, σημείο συ-
θήκες πολέμου και της ελλείψεως
γκεντρώσεως των συμμαχικών δυ-
μεγάλων αξιών στα χαρτονομίσματα,
νάμεων που αποχωρούσαν απ την
η Tράπεζα της Eλλάδος υποχρεώθη-
Eλλάδα.
κε να προβεί στην επισήμανση των
Mέσα στη σύγχυση της φυγής δεν
χαρτονομισμάτων αυτών, αναβιβά-
βρέθηκε κανείς να μεριμνήσει για τα
ζοντας την αξία τους απ τις 100 στις
χαρτονομίσματα, καθώς οι προσπά-
1.000 δραχμές. Tα πρώτα απ τα επι-
θειες επικεντρώνονταν στη σωτηρία
σημασμένα κατοστάρικα –χιλιάρικα
του ανθρώπινου δυναμικού και των
πλέον– μπήκαν σε κυκλοφορία στις 9
πολυτίμων μετάλλων. Eτσι οι χωρι-
Aπριλίου 1941, τρεις μέρες, δηλαδή, κοί, ανεκάλυψαν τον μικρ θησαυρ.
μετά την πρώτη επίθεση Γερμανών
κατά των ελληνικών θέσεων.
Ωστσο στα τέλη Aπριλίου 1941 η
Iδανική στιγμή
ελληνική αντίσταση κάμφθηκε απ Yδατογραφία της πρώτης μορφής του χαρτονομίσματος των εκατ δραχμών, το Aκμα και στο χάος της κατα-
την ανελέητη πολεμική μηχανή του 1939, απ Aγγλο καλλιτέχνη ο οποίος δικαιολογημένα, χρησιμοποιεί κάπως πε- στροφής το «ελληνικ δαιμνιο»
Γ΄ Pάιχ. O Bασιλιάς Γεώργιος B΄ με ρίεργα ελληνικά. δούλευε: Λίγες μέρες μετά την α-
Πηγές:
1. Aναστασίου Π. Tζαμαλή, Tο επι-
σημασμένο χιλιάρικο του 1941,
«Συλλέκτης», τεύχος 26 (Mάιος
1977), σελ. 130 κ.επ.
2. Aντωνίου Λιναρδάκη, Eπισημα-
σμένα και πλαστά 1000δραχμα του
1941, «Συλλεκτικς Kσμος», τ-
μος B΄, τεύχος 17, σελ. 204.
3. Θεοδώρου Πιτίδη, Πλαστές επιση-
μάνσεις στα 1000δραχμα του 1941,
«Συλλεκτικς Kσμος», τμος E΄
τεύχος 59 (Oκτώβριος 1985), σελ.
609 κ.επ. Πλαστ χαρτονμισμα των χιλίων δραχμών, το πρώτο που κυκλοφρησε μετά την εισβολή των Γερμανών.
Oι «Φοίνικες»
H Iονική Tράπεζα πριν θέσει σε
κυκλοφορία τα πρώτα δικά της
τραπεζογραμμάτια, τα γνωστά
«Kολονάτα», τύπωσε χαρτονομί-
σματα σε λίρες Aγγλίας που ποτέ
δεν κυκλοφρησαν· είναι τα γνω-
στά ως «Δοκίμια».
Στον ίδιο χώρο υπάρχουν τα Tο Mουσείο Xαρτονομισμάτων της Iονικής Tράπεζας στην Kέρκυρα, εκεί που λειτούργησαν για πρώτη φορά τα γρα-
πρώτα χαρτονομίσματα του ελλη- φεία της το 1839.
νικού κράτους που έθεσε σε κυ-
κλοφορία ο Iωαν. Kαποδίστριας σματα της Eθνικής Tραπέζης που φορία νέο τύπο χαρτονομίσματος σε κυκλοφορία χαρτονομίσματα
με το ψήφισμα KZ/3857 της 17ης είχε και αυτή το εκδοτικ προν- που έφεραν τον τίτλο «Eθνική που είχαν σκηνές απ την αγροτι-
Iουνίου 1831, τους περίφημους μιο απ το 1840, έτος ιδρύσεώς Tράπεζα της Eλλάδος». κή ζωή της Λατινικής Aμερικής.
«Φοίνικες» που τυπώθηκαν στο της. Eθεσε σε κυκλοφορία τραπε- Oλα τα παραπάνω χαρτονομί- Aπ το 1918 και στη συνέχεια κυ-
Nαύπλιο, πρωτεύουσα ττε της ζογραμμάτια που τυπώθηκαν στη σματα της Eθνικής Tραπέζης είναι κλοφρησαν νέα τραπεζογραμμά-
Eλλάδος. Γαλλία και έφεραν τον τίτλο σπανιτατα και πολύ μεγάλης α- τια που είχαν συνθέσεις απ αρ-
Στη δεύτερη αίθουσα απ αρι- «Eλληνική Tράπεζα». ξίας. χαϊκά και βυζαντινά θέματα του
στερά, υπάρχουν τα χαρτονομί- H ίδια τράπεζα έθεσε σε κυκλο- Στη συνέχεια η τράπεζα έθεσε γνωστού Eλληνα ζωγράφου Mιχ.
Tρποι παραγωγής
Σ’ λες τις αίθουσες υπάρ-
χουν επιτραπέζιες μεγάλες βι-
τρίνες με διάφορα παλιά έγ-
γραφα, βιβλία και άλλα αντι-
κείμενα απ την ιστορία των
Iονίων Nήσων και την ιστορία
της Iονικής Tραπέζης.
Eνα επίσης αξιλογο τμήμα
του Mουσείου στεγάζεται στο
δεύτερο ροφο του κτιρίου.
Eκεί ο επισκέπτης μπορεί να
παρακολουθήσει με μεγάλη
λεπτομέρεια λους τους σύγ-
χρονους τρπους παραγωγής
ενς χαρτονομίσματος, απ
το αρχικ στάδιο (τεμάχιο
χάρτου) μέχρι το τελευταίο
στάδιο που είναι η πακετοποί-
ησις. Πολύ ενδιαφέρον τμήμα
είναι ο χώρος που δείχνει την
κατασκευή του υδατοσήμου
που υπάρχει για ασφάλεια σε
κάθε χαρτονμισμα.
Πλούσια εικονογράφηση,
καθώς και λεπτομερής σχε-
διασμς συμπληρώνουν το
θαυμάσιο αυτ τμήμα. Παρ’ -
λη πάντως την πολύ καλή πα-
ρουσίαση των εκθεμάτων, η
Iονική τράπεζα έχει ως σκοπ
τον συνεχή εμπλουτισμ του
μουσείου.